View
100
Download
0
Category
Preview:
DESCRIPTION
YAP-İŞLET-DEVRET MODELİ VE HUKUKSAL ALTYAPISI . Murat Yalçın Öz, Tanzer Tuğsuz, Osman Burak Polat, Mustafa Kılıç. TANIM. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
YAP-İŞLET-DEVRET MODELİ VE HUKUKSAL
ALTYAPISI Murat Yalçın Öz, Tanzer Tuğsuz, Osman
Burak Polat, Mustafa Kılıç
TANIM
Yap-işlet-devret modeli ”Bir kamu hizmeti veya bayındırlık işinin, özel teşebbüs tarafından masrafları
karşılanarak kurulmasını, belli süre işletilmek suretiyle yatırılan sermayenin amortisman ve kar
gerçekleştirildikten sonra, tesisin ve yönetimin bedelsiz olarak ilgili kamu idare veya kurumuna devir ve
teslimini sağlayan bir idari rejimdir.
Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli,
bir kamu alt yapı yatırım veya hizmetinin finansmanı özel bir şirket tarafından karşılanarak gerçekleştirilmesi
B uild
Needs
Options
Plans
O perate
T ransfer
sonra kamu tarafından belirlenen bir süre için işletilmesi
ve yine bu süre içinde ürettiği mal veya hizmeti, tarafların
karşılıklı saptadıkları bir tarife uyarınca kamu kuruluşlarına satması son olarak
sürenin sonunda işletmekte olduğu tesisleri bakımı yapılmış, eksiksiz ve işler durumda ilgili kamu kuruluşuna
devretmesidir.
TARİHSEL SÜREÇ
OSMANLI DÖNEMİNDE İMTİYAZ UYGULAMALARI VAR.
AMA BUGÜNKÜ ANLAMDA ÖZAL HÜKÜMETİ TARAFINDAN HAYATA
GEÇİRİLMİŞTİR.
YAP-İŞLET-DEVRET MODELİNİN HUKUKSAL ALTYAPISI
YİD MODELİ 04.12.1984 YILINDA ÇIKARILAN 3096 SAYLI ELEKTİRİK ÜRETİM VE DAĞITIMI İLE İLGİLİ YASA İLE RESMİYET KAZANMIŞTIR.
GERÇEK ANLAMDA İSE 1994 YILINDA ÇIKARILAN 3996 SAYILI KANUNLA İDARİ GEÇERLİLİK KAZANMIŞTIR.
3996 SAYILI KANUNUN AMAÇ İSE İLERİ TEKNOLOJİ VE YÜKSEK KAYNAK GEREKTİREN PROJELERİ VE HİZMETLERİ YERİNE GETİRMEK OLARAK TANIMLANMIŞTIR.
İLK UYGULAMALAR ENERJİ ALANINDA OLMUŞTUR. ÇEŞİTLİ İLLERDE ELEKTRİK ÜRETİMİ
İLETİMİ VE DAĞITIMI ÖZEL SEKTÖRE VERİLMİŞTİR.
YİD KAPSAMINDA 52 ADET ENERJİ SANTRALİ YAPIM SÖZLEŞMESİ İMZALANMIŞTIR.
BİR ÇOK İLDE HAVALİMANI YAPIM VE İŞLETİM SÖZLEŞMELERİ YAPILMIŞTIR.
UYGULAMA ALANLARI
SU GETİRME VE BARAJ İNŞAATLARINDA. ENERJİ ÜRETİM VE DAĞITIM ALANLARINDA. HAVALİMANI LİMAN VE SERBEST BÖLGE
YATIRIMLARINDA OTOBAN VE ŞEHİR İÇİ ULAŞIM PROJELERİNDE. TİCARET MERKEZİ YAPIM İŞLERİNDE. ÇEŞİTLİ TARİHİ ESER RESTORASYON İŞLERİNDE.
KAMU – ÖZEL SEKTÖR ORTAKLIĞIPROJE MODELİ
Kamu Fonlaması ve İşletimFonlanmış Anahtar Teslimi
Ortak Girişim (Joint Venture)Yap-Devret-İşlet (BTO)
YAP-İşlet-Devret (BOT) Yap – Sahiplen – İşlet – Devret
(BOOT) Yap-Sahiplen-Devret (BOwnT)
Yap-Sahiplen-Sat (BOS)
KAMU SEKTÖRÜ
Kamu – Özel Sektör Ortaklığı
ÖZEL SEKTÖR
ÖZELLEŞTİR
ME
NEDEN YAP-İŞLET-DEVRET
• EK FİNANSMAN İHTİYACI
• NÜFUS ARTIŞ HIZINA PARELEL ARTAN ALTYAPI GEREKSİNİMİ
• YÜKSEK TEKNOLOJİ VE VERİMLİLİK GEREKSİNİMİ
NEDEN YAP-İŞLET-DEVRET
ÜLKEMİZE DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE
ÇEKME İMKANI SUNAR.
BÜTÇE DIŞI KAYNAK YARATILMASINA YARDIMCI OLUR.
YAP-İŞLET-DEVRET MODELİNİN AVANTAJLARI Yatırımlar zamanında gerçekleştirilir
Özel sektörün kamuya ait altyapı projelerine yapım ve finans anlamında katılımı sağlanır
Finans yapısı itibarı ile özel bir yapıya sahiptir
Rekabetçi bir ihale sürecine sahiptir
Yapım ve İşletim süreçleri uzman şirketlerce yürütülür
İleri teknoloji kullanılır
Projelerin gerçekleşme süreleri çok hızlıdır (“Fast Track” İnşaat Projeleri)
Özel sektör verimliliğinin kamu sektöründe de ilerlemeler sağlaması
Projenin kendi nakit akışı çerçevesinde finansörlere geri ödeme sağlanır
İNŞAAT SÜRESİ İŞLETME SÜRESİ
İNŞAAT SÜRESİ İŞLETME SÜRESİ
Saha Teslimi
İnşaatın Bitiş Tarihi
İşletmenin Bitiş Tarihi
Saha Teslimi İşletmenin Bitiş Tarihi
Gerçekleşen İnşaat Bitiş Tarihi
Uzatılmış İşletme Süresi
Gerçekleşen Zaman Akışı
Sözleşmeye Göre Zaman Akışı
FAST-TRACK İNŞAAT
PROJENİN KISA SÜREDE BİTMESİ BORÇLARIN VADESİNİN KISA TUTULMASINI SAĞLAR.
PROJELER ÖZEL SEKTÖR TARAFINDAN YAPILDIĞI İÇİN
Proje yönetiminin başarının anahtarı olduğunun yerleştirilmesi. Zamanın Para olduğu bilincinin kazanılması. İşinde uzman kadrolarla çalışılıyor olunması. Takım ruhunun ve hızlı yol proje kültürünün oluşturulması Bir tasarım ve yapım sistemi geliştirilmesi
YÜKSEK VERİM ELDE EDİLİR VE KALİTE ARTIŞI SAĞLANIR.
YAP-İŞLET-DEVRET MODELİNİN DEZAVANTAJLARI
YAP-İŞLET-DEVRET BİR İMTİYAZ MODELİDİR. DEVLETİN ASLİ GÖREVİ OLAN ALTYAPI YATIRIMLARININ KAR
AMACI GÜDEN ÖZEL ŞİRKETLERE VERİLMESİ KAMUSAL YARAR İLKESİNİN İHLALİ ANLAMINA GELMEKTEDİR.
DEVLETİN KONTROLÜNDE OLMASI GEREKEN KRİTİK YATIRIM ALANLARININ MİLLİ VASFINDAN UZAKLAŞMASI.
YAP-İŞLET-DEVRET MODELİNİN DEZAVANTAJLARI
TİPİK BİR İNŞAAT SÖZLEŞMESİNDE
TARAFLAR
MÜŞTERİ (İŞVEREN)
MÜHENDİS
MÜTEAHHİT
Alt-Yükleniciler Tedarikçiler
Tasarımcı
Teknik Danışmanlar
YAP-İŞLET-DEVRET MODELİNİN DEZAVANTAJLARI
YİD PROJE YAPISI
MÜŞTERİ (GARANTÖR)
FİNANSÖR
TEKNİK DANIŞMANLAR
HUKUKİ DANIŞMANLAR
PROJE ŞİRKETİ
MÜTEAHHİT
Altyükleniciler Tedarikçiler
Teknik Danışmanlar
3. Şahıs Bağımsız
Kalite Kontrol
Mimar - Tasarımcı
YİD (BOT) SÖZLEŞMESİ
MSY (EPC) SÖZLEŞMES
İ
İleri teknoloji veya yüksek finansman ihtiyacı sebebiyle yatırım programlarına alınmamış önemli altyapı projelerinin ilgili kamu
kuruluşu ve yabancı sermaye katılımı ile gerçekleştirilmesine yönelik bir modeldir
HAZIRLIKYATIRIMISLETME
DEVRETME
HAZIRLIK DÖNEMİ
a) OGŞ kuruluş sözleşmesib) Mal ve hizmet Satınalma Sözleşmesic) Uygulama Sözleşmesid) Kredi Sözleşmesie) Diğer sözleşmeler
YATIRIM DÖNEMİa) Gümrük Vergisi Muafiyeti ve Fon
Muafiyetib) Yatırım İndirimic) Katma Değer Vergisi Ertelenmesid) Makine ve Teçhizat Alımında Katma
Değer Vergisi Desteğie) Dış Kredi Teminat Mektubu
Masraflarına Katkıf) Enerji Desteğig) Arsa Sağlanmasıh) Taşınma Desteği
a) Tarifelerin Belirlenirb) Kazançların Transfer edilir
İŞLETME DÖNEMİ
a) Tamamen veya kısmen yurtdışına transfer edilebilirb) Tamamen veya kısmen ana yabancı sermayeye eklenebilirc) Tamamen veya kısmen başka bir teşebbüse yatırılabilir.
DEVRETME DÖNEMİ
a) Öngörülen sürenin sonunda devirb) Öngörülen süreden önce devirc) Kamulaştırma ve Özelleştirme yoluyla devird) Halka devir yoluyla özelleştirme
YAP-İŞLET-DEVRET PROJELERİ
İÇ HATLAR TERMİNALİ• 62.500 m² İç Hatlar Terminal Binası• 7.5 Milyon Yolcu / Yıl Kapasite
Proje Bedeli 397.000.000 USDDIŞ HATLAR TERMİNALİ• 264.000 m2 Dış Hatlar Terminal Binası• 20 Milyon Yolcu / Yıl Kapasite• Tamamlanma süresi 22 ay
İSTANBUL ATATÜRK HAVALİMANI, İÇ VE DIŞ HAT TERMİNALLERİ - TÜRKİYE
• 180,000 m² alan ve 7.076 Araç kapasiteli çok katlı otopark (Avrupa’nın en büyük kapalı otoparkı).
YAP-İŞLET-DEVRET PROJELERİ
PROJE HIZLA TAMAMLANMIŞ VE YÜKSEK KALİTELİ BİR TASARIM HAYATA GEÇİRİLMİŞTİR.
YÜKSEK STANDARTLI BİR SİSTEM KURULMUŞ VE VERİMLİ YÖNETİM OLUŞTURULMUŞTUR.
DÜNYADA BÜYÜK PROJELERDE ROL ALINABİLMESİ İÇİN GEREKLİ DENEYİM SAĞLANMIŞTIR.
DEVLETE İŞLETME SÜRESİNİN SONUNDAN İTİBAREN 2021 YILINA KADAR 3 MİLYAR DOLARLIK KAYNAK SAĞLANMIŞTIR.
ATATÜRK HAVALİMANININ BİR ARABAĞLANTI(HUB) NOKTASI OLMASI İÇİN GEREKLİ ÇALIŞMALAR YAPILMIŞTIR.
ATATÜRK HAVALİMANI DIŞ HATLAR TERMİNALİ YİD PROJESİ
YAP-İŞLET-DEVRET PROJELERİ
YUVACIK BARAJI YİD PROJESİ. DOĞAL GAZ ÇEVRİM SANTRALLERİ. DİĞER HAZİNE GARANTİSİNDEKİ YİD PROJLERİ.
DEVLETE ALIM ŞARTLARI GETİRDİĞİ İÇİN KAMU AÇISINDAN BÜYÜK RİSKLER İÇERMEKTEDİR.
YAP-İŞLET-DEVRET DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSULAR
PROJELERDE ALIM GARANTİSİ VERİLİRKEN KAMU YARARI İLKESİ GÖZETİLMELİ.
PROJELER GENİŞ BİR GÖRÜ İLE PLANLANMALI VE UYGUN ADAYLAR SEÇİLMELİDİR.
PROJENİN YAPIM VE İŞLETİM AŞAMLARI ÇOK DİKKATLİ DENETLENMELİ İMTİYAZ SINIRLARININ İHLALİNE GÖZ YUMULMAMALIDIR.
ULUSLARARASI PROJELERDE SİYASAL RİSKLER GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULMALI VE GELECEK İYİ PLANLANMALIDIR.
SONUÇ
YİD VE ÜLKEMİZ
YİD MODELİ SERMAYE AKIŞI İÇİN YARARLI YÖNTEMDİR. KAMUNUN BORÇLARININ AZALTILMASINA YARDIMCI OLUR. ALTYAPI YATIRIMLARININ HIZLI VE VERİMLİ YAPILABİLMESİ İÇİN GEREKLİ
ORTAMI SUNAR. TÜRK ŞİRKETLERİNİN DÜNYADA İŞ YAPABİLMESİ İÇİN GEREKLİ TECRÜBENİN
KAZANILMASI SAĞLAR. MAHALLİ YATIRIMLARDA DEVLETİN PAYININ AZALMASI KAMU DENGELERİNDE
RAHATLAMA YARATMAYA YARDIMCI OLUR. İLKELİ VE DENGELİ PLANLAMA İLE KAMU YARARI GÖZETİLEBİLİR. YİD PROJELERİNİN TEŞVİKİ LİBERAL EKONOMİNİN TESİSİ AÇISINDAN
YARARLIDIR.
Recommended