Yuvarlak Masa: İdeal Spirometri Referans Değerlerin Saptanması ve Kullanımı

Yuvarlak Masa: İdeal SpirometriReferans Değerlerin Saptanması ve Kullanımı

Prof. Dr. Müzeyyen Erkİ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Göğüs Hastalıkları AD

Plan

1. Solunum fonksiyonlarını etkileyen faktörler2. Prediksiyon değerleri ile ilgili genel

kavramlar3. Referans değer seçiminde öneriler

Araçların performans kriterleri

Araçların değerlendirilmesi

Kalite kontrolü

Hastaya ait manevralar

Ölçüm işlemleri

Tekrarlanabilirlik

Referans değerler / yorum

Kabuledilebilirlik

Klinik ölçüm

Kalite ölçümü Teknisyene geridönüş

Spirometri standandardizasyonunda adımlar

Standardisation of spirometry. Miller MR et al. Eur Respir J 2005; 26: 319–338

Yaş ve büyümenin etkileri

Hankinson JL. AM J RESPIR CRIT CARE MED 1999;159:179–187 (NHANES III).

Kadın ve erkekte kıyaslama

NHANES III, AJRCCM 1999;159:179–187

Median değerler ile yaş kıyaslanması FEF25–75 değerleri, kadınlarda erkeklere göre, FVC ve FEV1 değerlerine kıyasla daha yüksek değerlere sahiptir

Stanojevic S. AJRCCM 2008; 177: 253–260

Solunum fonksiyonlarında farklar Antropometrik faktörler Oturma boyu Düşük sosyoekonomik koşul Eğitim

HARIK-KHAN RI. AJRCCM 2001; 164: 1647–1654

Ölçülemeyen faktörler Prenatal faktörler Düşük doğum ağırlığı Annenin gebelikte sigara içmesi Allerji, iç ve dış ortam hava kirliliği, çevresel

toksinlere maruziyet Antropometrik ve sosyoekonomik değişkenlerin

tam belirtilmemesi Etnik kökenler arasındaki akciğer gelişiminde

intrensek genetik farklar

Solunum fonksiyonlarında farklar

Sigara içenlerde ve Hiç sigara içmemiş bireylerde referans değerlerde farklılık

Roca J. Eur Respir J 1998; 11: 1354–1362.

•European Community Respiratory Health Survey (ECRHS).•20–44 yrs •34 centres in 14 countries.•12,900 nonasthmatic subjects (43% lifetime nonsmokers and 36% active smokers)

SGA ve AGA çocuklarda, tepe-çene boyunun FEV0.4 ile grafiksel ilişkisiSGA: Düşük doğum kilolu, AGA: Uygun doğum kiloluSGA-AGA arasında fark: ortalama (%95 CI)Zorlu ekspirasyon volumü: %9 (%2-16)Zorlu ekspirasyon akımı: %8 (%2-17)Zorlu vital kapasite: %4 (%3-11)

Hoo AF. AJRCCM 2004; 170: 527–533,

Akciğer fonksiyonlarında etnik köken farkı

Hankinson JL. AM J RESPIR CRIT CARE MED 1999;159:179–187 (NHANES III).

Equation 170 cm, 50-M FVC

Caucasian(NHANES III)

-0.1933 + 0.00064 x Age – 0.000269xAge2 + 0.00018642 x Height2

4554 ml

Afr. Amer.(NHANES III)

-0.1517 – 0.01821 x Age + 0.00016643 x Height2 3748 ml

Hispanic(NHANES III)

0.2376 – 0.000891 x Age – 0.000182 x Age2 + 0.00017823 x Height2

4488 ml

ECCS1983

0.057 x Height – 0.026 x Age – 4.345 4142 ml

ECCS1993

(5.76 x Height x Height / 100) – (0.26 x Age) – 4.34 4152 ml

Genel kavramlar1. Prediksiyon değerleri, test edilen hastalarla benzer antropometrik

(cinsiyet, yaş, boy) ve etnik özellikleri olan, normal yada sağlıklı bireylerle yapılmış çalışmalardan alınmalıdır

2. Fonksiyonel muayene sırasında her hastanın boy ve ağırlığı ölçülmelidir

3. Mümkünse, tüm parametreler aynı referans kaynağından alınmalıdır

4. Laboratuvarda, seçilen referans değerlerle örnek bir sağlıklı grubun kıyaslanması, reziduel değeri verir ve bunun sıfıra yakın olması uydundur

5. Referans değerlerini kullanırken ekstrapolasyon yapılmamalıdır

6. Her bir fonksiyonel indeks için, referans popülasyona ait dağılımın, 5 nci persantilinin altındaki değerler normalin dışı kabul edilir

Pellegrino R. Eur Respir J 2005; 26: 948–968

Genel kavramlar - 1 Prediksiyon değerleri, test edilen

hastalarla benzer antropometrik (cinsiyet, yaş, boy) ve etnik özellikleri olan, normal yada sağlıklı bireylerle yapılmış çalışmalardan alınmalıdır

Pellegrino R. Eur Respir J 2005; 26: 948–968

Referans Denklemleri Referans değerleri, ideal olarak, toplumu temsil

gücü olan ve sağlıklı bireylerden oluşan örnek bir grupdan elde edilmiş denklemlerle hesaplanır

Referans değerleri aynı zamanda, seçim kriterlerine uygun, özgün antropometrik dağılımı sağlamış olan büyük gönüllü gruplarından da elde edilebilir

Normal veya sağlıklı bireyin tanımı ERS ve ATS nin konuya ilişkin raporlarında tanımlanmıştır

Pellegrino R. Eur Respir J 2005; 26: 948–968

“Normal” veya “Sağlıklı” Bireylerin Tanımlanma İlkeleri American Thoracic Society. Lung Function Testing:

Selection of Reference Values and Interpretative Strategies. Am Rev Respir Dis 1991; 144: 1202–1218

Quanjer PH, Tammeling GJ, Cotes JE, Pedersen OF, Peslin R, Yernault JC. Lung volumes and forced ventilatory flows. Report Working Party Standardization of Lung Function Tests, European Community for Steel and Coal. Official Statement of the European Respiratory Society. Eur Respir J 1993; 6: Suppl. 16, 5–40.

Stocks J, Quanjer PH. Reference values for residual volume, functional residual capacity and total lung capacity. Eur Respir J 1995; 8: 492–506.

Normal popülasyonun seçim kriterleri (Hariç tutma kriterleri)Sigarayı bırakmış veya halen içen ≥1 paket-yıl

Halen akut solunumsal hastalık Soğuk algınlığıAkut bronşit

Halen solunumsal semptom olmasıÖksürükWheezingİstirahat veya egzersizde soluk darlığıBalgam

Astım öyküsüHalen astım ilacı kullanmaKOAH veya kronik bronşit öyküsüDiğer akciğer hastalıklarına ait öykü

Akciğer cerrahisiPulmoner emboli

Kuster SP. Eur Respir J 2008; 31: 860–868

Genel kavramlar - 2

Fonksiyonel muayene sırasında her hastanın boy ve ağırlığı ölçülmelidir

Pellegrino R. Eur Respir J 2005; 26: 948–968

Boy ve Ağırlık Ölçümü

Test başlamadan her hastada boy ve ağırlık teknisyen tarafından bizzat ölçülüp kaydedilmelidir, hastanın söylediği göz önüne alınmamalıdır.

Boy ölçümü standart teknikler kullanılarak ve ayakkabısız olarak yapılmalıdır (hasta, kafası Frankfort horizontal düzeyinde olmak üzere dik durmalıdır)

Boy ölçülemiyorsa, hastanın önceden bildiği boy veya kol genişliğinden ölçülen göz önüne alınır

Frankfort horizontal düzeyi (göz kulak seviyesi)

Pellegrino R., Eur Respir J 2005; 26: 948–968

Genel kavramlar - 3 Mümkünse, tüm parametreler aynı

referans kaynağından alınmalıdır Örneğin, zorlu vital kapasite (FVC), birinci

saniyedeki zorlu ekspirasyon volümü (FEV1), ve FEV1/FVC aynı kaynaktan alınmış olmalıdır

Pellegrino R. Eur Respir J 2005; 26: 948–968

Genel kavramlar - 4

Laboratuvarda, seçilen referans değerlerle örnek bir sağlıklı grubun kıyaslanması ile, reziduel değer (fark) bulunur ve bunun sıfıra yakın olması uygundur

Pellegrino R. Eur Respir J 2005; 26: 948–968

Referans değerlerin seçimi için öneriler Yaş aralığı, antropometrik, etnik,

sosyoekonomik ve çevresel özelliklerin örtüşmesi

Referans popülasyondaki araçlar ve fonksiyonel protokolların laboratuvardakine benzer olması

Geçerli ve biyolojik olarak anlamlı istatistik modellerden çıkarılan referans değerlerinin kullanılması

Pellegrino R, Eur Respir J 2005; 26: 948–968

Spirometre ABD de, etnik farkı içeren NHANES III, 1999 da

yayınlandı ve 8-80 yaş arasındaki popülasyonu temsil etmektedir

8 yaş altı çocuklar için WANG denklemleri önerilmektedir

Avrupada, ECCS 1993 referans denklemleri kullanılır, 18-70 yaş arasını temsil eder, Çocuklar için QUANJER’ den alınan formüller mevcuttur

Halen, Avrupada kullanmak üzere önerilebilecek spesifik bir denklem seti yoktur, Yeni ve geniş kapsamlı Avrupa referans denklem çalışmasına ihtiyaç vardır

Akciğer volümleri

Genel olarak önerilen spesifik bir denklem yoktur

Pratikte, TLC, FRC ve RV için, Avrupa ve ABD laboratuvarlarında kullanılan deklemler 1995 ATS/ERS workshop’u önerileri veya ECCS nin 1993 uyarlamasıdır

Difüzyon kapasitesi Genel olarak önerilen spesifik bir denklem

yoktur En çok kullanılan denklemler ECCS den

alınan 1993 dekiler ile CRAPO ve MORRIS tanımladıklarıdır

Avrupada, COTES, PAOLETTI ve ROCA nın çalışmalarından alınan denklemler de kulllanılmaktadır

Genel kavramlar - 5 Referans değerlerini kullanırken

ekstrapolasyon yapılmamalıdır Hastanın yaş ve boyu referans

popülasyonun özelliklerinin dışında ise yorum bölümünde ekstrapolasyon yapıldığı belirtilmelidir

Pellegrino R. Eur Respir J 2005; 26: 948–968

Genel kavramlar - 6 Her bir fonksiyonel indeks için, referans

popülasyona ait dağılımın, 5 nci persantilinin altındaki değerler normalin dışı kabul edilir

Pellegrino R. Eur Respir J 2005; 26: 948–968

Pellegrino R., Eur Respir J 2005; 26: 948–968

Normal dağılımın alt ve üst sınırlarını tanımlamak

Sağlıklı popülasyonda FEV1/FVC ile yaş ilişkisi

Lines represent regression of FEV1/FVC% by age (———), 5th and 95th percentiles (..........) (Δ) Females (o)Males ( Hardiae JA. Eur Respir J 2002; 20: 1117–1122)