คิดแบบหมวก 6 ใบ six thinking hat

ความคิดสร้างสรรค ์เปลี่ยนธรรมดาเป็นพิเศษ เปลี่ยนน่าเบื่อให้สนุก

เปลี่ยนอัปลักษณ์ให้สวยงาม.

รูปภาพนี้หมายถึงอะไร ?

รูปภาพนี้หมายถึงอะไร ?

ค าตอบ

“แออัด”

ใครเคยมีประสบการณ์แบบนี้บ้าง

• ในการประชุม มีแต่คนพูด ไม่มีคนฟัง • ไม่มีข้อยุติในการประชุม (กลับมาอย่างปวดหัว)

เรามักจะยึดติดกับความคิดของเราว่าเป็นฝ่ายถูกเสมอ

คิดไม่ออก

คิดตามแฟชั่น

คิดมั่วๆ ขี้เกียจคิด

คิดแล้วท้อแท ้

คิดชั่วร้าย

ปัญหาเกี่ยวกับการคิด

คิดใหม.่..คิดแบบหมวก !!

จากผลงานเรื่อง Six Thinking Hats ของ Dr. Edward de Bono

อุปสรรคที่ส าคัญของการคิด

อุปสรรคของการคิดก็คือความสับสน เพราะเราพยายามท าหลายๆ อย่างพร้อมๆ กันมากเกินไป

- อารมณ ์- ข้อมูล - เหตุผล - ความหวัง - การคิดสร้างสรรค์

• จุดประสงค์ของหมวกความคิดหกใบก็คือ การแก้ไขความสับสนในความคิด เพราะผู้คิดจะสามารถใช้ความคิดทีละด้านได้ทีละครั้ง แทนที่จะพยายามคิดทุกด้านไปพร้อมๆ กันในเวลาเดียวกัน

หมวก 6 ใบ • สีของหมวกทั้ง 6 สีเป็นสัญลักษณ ์แทนความคิดด้านใดด้านหนึ่ง

• อาจเลือกหยิบหมวกสีใดมาใส่ก็ได ้

• อาจถูกขอร้องให้ใส่หมวก หรือถอดออกก็ได้

• หมวกความคิดทั้ง 6 ใบ จะก ากับความคิดเรา เหมือนวาทยกรก ากับวงออเคสตร้า

ผู้คิดสามารถคิดทีละเรื่องได้ - แยกอารมณ์กับเหตุผลได้

- แยกความคิดสร้างสรรค์กับข้อมูลได้ ใส่หมวกสีใด จะก าหนดรูปแบบการคิดแบบหนึ่ง

เทคนิคการคิดแบบหมวกหกใบก็เช่นกัน เราต้องก ากับให้คิดทีละอย่างให้ได้ ซึ่งผลสุดท้าย การคิดแต่ละอย่างนั้นจะรวมกันเป็นความคิดที่สมบูรณ์

ภาพสีที่สวยงามสมบูรณ์นี้ แท้จริงเกิดจากการพิมพ์สีพื้นฐานทีละสี แต่ในที่สุด ทุกสีเป็นตัวเพิ่มความสมบูรณ์ในสีให้แก่ภาพ

หมวกสีขาว

เป็นข้อเท็จจริง ตัวเลข ข้อมูลที่เป็นกลางไม่ปะปนความเห็นส่วนตัว อารมณ์ ความรู้สึก หรือเหตุผลใดทั้งสิ้น

อะไรคือข้อมูลที่เรามี?

อะไรคือข้อมูลที่จ าเป็น?

เราจะหาข้อมูลที่ต้องการใช้ มาได้อย่างไร?

อะไรคือข้อมูลที่ขาดหายไป?

Computer don’t have an emotion.

Pump out the Figures, Facts and Information.

Emotions อารมณ ์

Hunches Affection

Sentiment 情感

ความรู้สึก

情绪

Feeling

“Exact opposite of White Hat thinking, which is

neutral, objective and free of emotional flavour.”

Edward de Bono

หมวกสีแดง (อารมณ์ ความรู้สึก สัญชาติญาณ ลางสังหรณ์)

• เวลาคุณพูดเรื่องงาน คุณไม่สามารถปล่อยให้อารมณ์คุณมีบทบาท

• แต่อาจบิดเบือนมาในรูป “เหตุผล” แต่หมวกสีแดง จะให้โอกาสพิเศษนี้แก่คุณ

• สัญชาติญาณของคุณอาจอยู่บนพืน้ฐานประสบการณ์ที่โชกโชน

“ฉันรู้สึกว่าคนๆนี้เหมาะกับงานโปรเจคพิเศษที่พวกเราพูดถงึ”

“ฉันรู้สึกว่าเจ้านายให้โอกาสพวกเราในการพัฒนาตนเองอย่างมาก”

“สัญชาติญาณของผมบอกว่า ก าลังมีเรื่องไม่ชอบมาพากลอยู่”

เราสามารถแสดงอารมณ์ได.้..ภายใต้หมวกสีแดง

• การระวัง การตัดสิน การประเมิน

หมวกสีด า

Careful

Logical

การระวัง การตัดสิน การประเมิน

ลักษณะส าคัญ เป็นหมวกคิดที่มีเหตุผลในการวิพากษ์ วิจารณ์

ให้ระแวดระวังสูงสุดเท่าที่จะเป็นได้

ต้องอยู่บนพื้นฐานจริยธรรม...ไม่ติเตียนอยู่ร่ าไป

หาจุดอ่อนเพื่อช่วยตัดสินใจว่าจะด าเนินการต่อ....หรือทิ้งมันไป

“ความคิดนี้ดูเข้าท่ามาก เราลองคิดแบบหมวกด า เพื่อหาจุดอ่อน แล้ววางแผนรับมือต้ังแต่ต้นดีกว่า”

Black Hat

You should think like him !

หมวกสีเหลือง • แสวงหาคุณค่า

ความหวัง และ การมองโลกในแง่ดี

ลักษณะส าคัญ นึกถึงแสงแดดอ่อนๆ...

นึกถึงการมองโลกในแง่ด.ี.

ความรู้สึกไวต่อคุณค่า

-อะไรคือคุณค่า

-คุณค่าส าหรับใคร ภายใต้สถานการณ์ใด

-คุณค่าเกิดขึ้นได้อย่างไร มีคุณค่าอื่นๆอีกไหม?

หมวกสีเหลือง (การคาดการณ์ทางบวก)

Yellow Hat

Do you expect to find fish here ?

หมวกสีเขียว

Green Hat

“The Green Hat Thinking is concerned with New ideas

and New ways of looking at things.”

o หมวกสีเขียวเป็นหมวกแห่งพลังงาน o ลองนึกถึงพืชพรรณที่แตกยอดอ่อน o นึกถึงทางเลือกใหม่ๆ o ให้ความคิดสร้างสรรค์ทั้งมกีรอบ

และไม่มีกรอบ o หมวกสีเขียวใช้ชนะอุปสรรคจากหมวกด า

Think Creatively.

Green Hat

Blue Hat

a. Organisation of thinking b. Control of the other hats

ภาพรวมความคิด การตัดสินใจ

หมวกสีฟ้า นึกถึงท้องฟ้า นึกถึงภาพรวม

หมวกสีฟ้าเพื่อจัดระเบียบความคิด ควบคุมกระบวนการคิด ต้องก าหนดสถานการณ์ให้ชดัเจน ก าหนดประเด็นในการคิด หมวกสีฟ้าเป็นผู้ก าหนดกลยุทธ์การคิด รักษษกฎระเบียบ

ผู้สวมหมวกฟ้า..มักเป็นประธานการประชุม สุดท้ายของการคิด หมวกฟ้าจะร้องขอผลลัพธ์ ในรูปแบบ ลงมติ การ

ตัดสินใจ แนวทางแก้ไข และการท างานขั้นต่อไป

Blue Hat

You are the referee.

ภาพรวมหมวกทั้ง 6 ใบ

หมวก กับ การแสดงบทบาท

หมวก สวมง่าย ถอดง่าย ไม่มีเสื้อผ้าชิ้นใดที่จะสวมง่ายถอดง่ายและเร็วเท่าหมวก เมื่อมีหมวกหลายใบ (หลายส)ี จึงจ าเป็นต้องค านึงถึงเรื่องการสวมง่าย ถอดง่าย

หมวก ยังสามารถแสดงให้เห็นถึงบทบาทของผู้สวมได้อีกด้วย

เป็นสิ่งจ าเป็นที่นักคิดทุกคนต้องสามารถเปลี่ยนบทบาทได้ (สวมหมวก – ถอดหมวก – เปลี่ยนหมวก) คนเราต้องเปลี่ยนแปลงความคิดได้

การเปลี่ยนบทบาท

นั่นไม่ใช่ผมนะ แต่เป็นการพูดตามหมวกสีด า

จะฝึกการคิดแบบหมวกหกใบ ต้องปล่อยวางอัตตา อย่าเอามาปนกับการคิด

กันอัตตา (Ego) ออกจากการคิด

เมื่อความคิดใดไม่ได้ผล อย่าไปเสียเวลาแก้ตัว เทคนิคการคิดแบบหมวกหกใบ ให้โอกาสในการสวมหมวกสีเหลือง การสวมหมวกสีเหลืองจะแสดงให้เห็นว่า แม้

ความคิดจะดูไร้ประโยชน์ แต่ก็อาจช่วยให้เห็นสิ่งดีๆที่มีอยู่ได้

คิดเสียว่า คนขับหมดทุกข์ไม่ต้องมานั่งกังวลกับค่าน้ ามันที่เพิ่มมากขึ้นทุกอาทิตย์

ก้าวให้พ้นการแก้ตัว

รณรงค์เมาแล้วขับไม่ได้ผล ท าให้สาเหตุการตายจากอุบัติเหตุยัง เพิ่มมากขึ้น

กิจกรรม : ดูภาพที่ก าหนดให้ ฝึกคิดด้วยหมวก 6 ใบ

เราจะมีความคิดเห็นอะไรได้บ้าง?

Six Thinking Hats®

IDEA GENERATION

ข้อเท็จจริงและตัวเลข อารมณ์และความรู้สึก

การระวัง การตัดสิน การคาดการณ์ทางบวก

ความคิดสร้างสรรค์ คิดภาพรวม การตัดสินใจ

ข้อเท็จจริงและตัวเลข อารมณ์และความรู้สึก

การระวัง การตัดสิน การคาดการณ์ทางบวก

ความคิดสร้างสรรค์ คิดภาพรวม การตัดสินใจ

ข้อเท็จจริงและตัวเลข อารมณ์และความรู้สึก

การระวัง การตัดสิน การคาดการณ์ทางบวก

ความคิดสร้างสรรค์ คิดภาพรวม การตัดสินใจ

ข้อเท็จจริงและตัวเลข อารมณ์และความรู้สึก

การระวัง การตัดสิน การคาดการณ์ทางบวก

ความคิดสร้างสรรค์ คิดภาพรวม การตัดสินใจ

References

ติดตามผลงานอื่นๆ ของเราได้ที่

www.padvee.com Education for all.