11. Княжанне Вітаўта

Княжанне Вітаўта

Пачатак кіравання

Востраўскае пагадненне:Вітаўт – пажыццёвы намеснік

Ягайлы

Імкнуўся ўмацаваць сваю ўладу

Абапіраўся на дробных і сярэдніх феадалаў

Барацьба з удзельнымі князяміПагроза: князі Гедзімінавічы, гатовыя

змагацца за ўладу

Іх удзелы → намесніцтвы

Мяцяжы (у Віцебску ў 1393 г., 1396 г.)

Падаўляліся

Князі выганяліся ці атрымлівалі драбнейшыя землі ва ўмовах васальнай

залежнасці ад Вітаўта

Знешняя палітыка• 1395 г. – падпарадкаваў

Смаленск;• 1398 г. – кантроль над

Ноўгарадам;• Паход супраць татар да р.

Дон;• Авалоданне нізоўямі Дняпра

ВКЛ – да Чорнага мора

Знешняя палітыка: усходСаюз з Тахтамышам (быў выгнаны з Залатой Арды)

Пастаўлю Тахтамыша на чале Арды

Дазволю Вітаўту заваяваць Русь

Гэта будзе крыжовы паход!

Знешняя палітыка: крыжакі1398 г. – Салінскае пагадненне з крыжакамі:Ім – частку Жамойці.Феадалы: Вітаўт – “кароль Літвы і Русі”.

Бітва на Ворскле

1399 г. – паражэнне Вітаўта ад татар на Ворскле.

Планы сарваныя

Віленска-Радамская унія1401 г. – Віленска-Радамская унія з Польшчай:• Вітаўт – пажыццёвы гаспадар ВКЛ;

Але!• Ягайла называў сябе вярхоўным князем літоўскім;• Пасля смерці Вітаўта ВКЛ – да нашчадкаў Ягайлы;• Калі іх не будзе – знаць ВКЛ і Польшчы павінна выбраць новага

манарха• Унія – дагавор паміж “палітычнымі народамі” ВКЛ і Польшчы.

ВКЛ аднавіла самастойнасць

Далейшая знешняя палітыкаВітаўт зноў падпарадкаваў Смаленск і

княствы ў вярхоўі Акі;Умацаваў уладу ў Ноўгарадзе;Падтрымаў жамойтаў у барацьбе з

крыжакамі

1409-1411 гг. – “Вялікая вайна” ВКЛ і Польшчы з Ордэнам

Ордэн страціў Жамойць

Гарадзельскія прывілеі і ўнія

1413 г. – з’езд феадалаў Польшчы і ВКЛ у Гародле. 3 граматы:1. Польскія феадалы-каталікі прымалі

феадалаў ВКЛ у гербавае брацтва;2. Феадалы-католікі ВКЛ прымалі

польскія гербы;3. Ягайла і Вітаўт абяцалі прызначаць

на дзяржаўныя пасады толькі феадалаў-каталікоў.

Мэта уніі – супакоіць Папу Рымскага.

Міжнароднае прызнанне1414—1417 гг. – царкоўны сабор у Канстанцы:прэтэнзіі Ордэна да ВКЛ і Польшчы – беспадстаўныя.

Пачатак заняпаду Ордэна.

Поспехі Вітаўта на Усходзе

• Умешваўся ў справы Арды;• Падпарадкаваў Цвер і Пскоў;• Павялічыў уплыў на Маскву:з 1425 г. там правілі яго дачка Соф’я і ўнук Васіль ІІ.

ВКЛ у часы Вітаўта – найбольшая магутнасць, найбуйнейшая дзяржава ў Еўропе.

Спроба каранацыі: відэа

Жаданне Вітаўта атрымаць карону

Каралеўскі тытул

Роўнасць з іншымі манархамі Еўропы

(у т.л. з Ягайлам)

Магчымасць адарваць ВКЛ ад Польшчы

За гэта – і германскі імператар

Сітуацыя у ЧэхііКанстанцкі сабор асудзіў Яна Гуса

Ён спалены

Шырокі антыгерманскі рух у Чэхіі

Вітаўту прапанавалі стаць чэшскім каралём

1422 г. – Вітаўт даслаў у Чэхію намесніка Жыгімонта Карыбутавіча

(пасля – гусіцкі лідэр)

Адказ германскага імператараЖыгімонт Люксембургскі

прапанаваў Вітаўту карону

1429 г. – сабор у Луцку

Палякі – супраць каранацыі Вітаўта

Перахапілі карону па дарозе

Імператар абяцаў новую каронуАле!

Вітаўт памёр