View
2.471
Download
4
Category
Preview:
Citation preview
1.Sarrera Antzinako Grezian magnetita ezagutu: burdin hautsa erakarri.
Propietate magnetikoa
IMANAK: ezaugarri hori duten materialak
Elkarrekintza magnetikoa ezberdina da
Grabitatorioa : ez baita edozein gorputzen artean ematen
Elektrikoa: objektu neutroen artean ere gertatzen delako.
Gorputz magnetizatuek elkarren aurkako bi puntu: POLOAK (Lurreko poloak bezala, Lurra iman erraldoi bat da)
- Polo berdinak aldaratu.- Aurkako poloak erakarri.
XIX. Mendean: Higitzen ari den edozein kargak eremu magnetikoa sortu!!
Efektu elektriko eta magnetikoa materiaren ezaugarri bera:
KARGA ELEKTRIKOA
Izan bedi karga puntual bat eremu magnetiko (B) batean:
2. Karga higikor batek jasaten duen indar magnetikoa
q
B
v
Fm (q > 0)
Fm (q < 0)
x F q v Bm
Emaitza esperimentaletatik:
zeinen modulua: Fm = qvBsinα
Propietate garrantzitsua:
Ez du lanik egiten kargaren gainean
B-ren unitatea: T (Tesla)
Ez dauka Ez-ren aldaketan eraginik
E eta B eremuak elkarrekin dauden eskualde
batean higitzen de partikula batek
indarra jasango du.
F = q E +v B
Lorentz-en indarra
2. Karga higikor batek jasaten duen indar magnetikoa
1. Partikula kargatu baten higidura eremu magnetiko uniforme batean
Ikusi dugunez: - B-k ez du lanik egiten q-ren gainean - B-k vq-ren norabidea aldatu baina ez modulua (|vq|=kte).
a. Partikula eremuaren perpendikular higitu ( )
Ibilbide laua: zirkularra
mvR
qB
R
b. Partikula eremuaren norabide ez perpendikularrean higitu ( )
zirkunferentzia
Ibilbide helikoidala
2. Karga higikor batek jasaten duen indar magnetikoa
2. Ziklotroia
Partikula kargadunak azeleratzeko.
Ibilbide zirkularren periodoa ez da erradioaren menpekoa:
2 22
R mv mT
v v qB qB
T ez denez R-ren menpekoa partikulak gero eta arinago.
Ziklotroiaren maiztasun angeluarra:/z qB m
Zenbat eta ziklo gehiago R handiago Ez handiago
3. Korronte elektriko batek jasaten duen indar magnetikoa
Izan bedi S sekzioa duen hari mehe bat:
LL
B
Fm
dl
Bertatik I = JS intentsitatea doa non J = nqv
karga-eramaileen dentsitateakarga-
eramaileen abiadura
dl-n dN=nSdl eramaile daude
F qv B
mdF = dNq v x B nSqdl v x B nqvS dl x B
dl elementuko indarra:
eramaile baten gaineko indarra.J
mdF = I dl x B
= d x m CF I l B
Integratuz: eroaleari eragiten zaion indar totala
Adibidea:
3. Korronte elektriko batek jasaten duen indar magnetikoa
Hall Efektua
Korronteari dagokion desplazamendu abiadura
B eremua eta vp abiaduraren ondorioz
Fm indar bat agertuko da
kargak berrantolatuko dira kablean zehar
Eremu elektrostatiko bat sortuko da.+++++++
- - - - - - - - -Fe
Kargak ez dira gehiago desbideratuko Fe=Fm denean.
e m d dF F qE qv B E v B
Aldeen arteko potentzial-diferentzia:
denez...
Hall tentsioa
Karga eramaileak “–”zeinukoak izango balira justu kontrakoa gertatuko litzateke Hall efektua eramaileen karga zehaztea ahalbidetu.
4. Eremu magnetiko uniforme batek korronte-espira bati eragindako indarra eta momentua
Korronte espira baten momentu dipolar magnetikoa: ˆ A m I n
m
I
m
HI
espiraren azaleraEspirak definitzen duen
planoaren norabide perpendikularra
Eremu magnetikoaren efektua momentu dipolar batean:
2
1
B
a
b
I
X
Y
Z
1 2 3 4 = 0F F F F
= d x m CF I l B
m
F
F
4F
3F
Indarra espiraren alde bakoitzarentzat kalkulatuz…
Fm = Indar magnetikoa zirkuitu itxi batean beti da nulua!!
= d d 0m C CF I l B I l B
4. Eremu magnetiko uniforme batek korronte-espira bati eragindako indarra eta momentua
1
2
I
I
F
F
m x
y
z
F IL B
1 2ˆ ˆj eta jF IaB F IaB
O pdW M d mBsin d dE
= d x m CF I l B
Momentu bat momentu dipolar magnetikoa orientatzeko joera
Indar momentua 0 puntuarekiko:
0
espiraren azalera momentu dipolar magnetikoa
Momentu dipolar elektrikoarentzat lortutako antzeko emaitzaMomentuak m (momentu dipolarra) B-ren norabidean orientatzeko joera.Momentuak lan bat egingo du:
Dipolo magnetikoan metatutako Ep
= 90º Ep=0 (jatorria) = 0º Ep=Ep min (balio min) = 180º Ep=Ep max (balio max)
5. Biot eta Savart-en legeaNola sortzen da eremu magnetikoa?
Korronte elektrikoa Eremu magnetikoa
P
I
r̂
dl
r dB
0 ˆ
4 2
I dl x rdB
r
Emaitza esperimentaletan
oinarrituz
hutseko iragazkortasun magnetikoa:
Integratuz… 02
ˆ d x
4 C
I l rB
r
I korronte intentsitatedun hari itxi batek
sortzen duen eremu magnetikoa hutsean
Biot eta Savart-en legea
ADIBIDEAK
6. Ampere-ren legea
00
2 c c c
IB dl B dl dl I
R
0 ingcB dl I
.ing SS tik
dqI J dS
dt
0 0cdl= dSing S
B I J
C C
I > 0 I < 0n n
Demagun I intentsitateko korronte zuzen mugagabe bat.
R erradioko zirkunferentzia zentrukide batean eremu magnetikoaren zirkulazioa kalkulatzeko:
zirkunferentzia zentrukidearen ibilbidea
B//dl
2πR
Ampere-ren legearen forma integrala(edozein ibilbide itxirentzat baliagarria)
Emaitza honek erakutsi: eremu magnetikoa ez dela kontserbakorra bere zirkulazioa kurba itxi batean ez baita 0.
Inguratutako intentsitatea (edo barnekoa):
Beraz:
Zeinuen irizpidea intentsitaten batuketan:
7. Eremu magnetikoaren fluxua
SB dS
Eremu magnetikoaren fluxua S gainazalean zehar:
Unitatea: Wb (Weber) = T m2
Adibidea: Eremu magnetikoaren fluxua solenoide ideal batean zehar.
L luzeraA sekzioaN biraI intentsitatea
A
LFluxu totala: espira bakoitza zeharkatzen duen fluxuaren batuketa
20 0
N= =
LS S SB dS BdS B dS I N A n I V
B//S Solenoidearen: B=μ0nI
Solenoidearen bolumena: V=AL
7.Eremu magnetikoaren fluxua
Eremu magnetikoaren ezaugarri garrantzitsu bat: bere fluxua edozein gainazal itxitan zehar
beti zero da.
0S
B dS
Gauss-en Teorema eremu
magnetikorakoHonek esan nahi du, eremu magnetikoa solenoidala dela:
ez dauka ez iturririk ez isurbiderik.
IBILBIDE ITXIAK
8. Material magnetikoakKorronte elektrikoez gain, material batzuek ere eremu magnetikoak sortu. Propietate magnetiko intrisekoak dauzkate edo hartzeko kapazitatea.
Kanpo-eremu magnetikoaren aurrean materiak duen jokabidearen arabera: diamagnetikoak, paramagnetikoak edo ferromagnetikoak.
Diamagnetismoa:
“Erresitentzia”
(Bi, Cu, Ag, H2O, H)Eremu elektrikoan dielektriko baten
antzekoa
Paramagnetismoa:
Momentu dipolar iraunkorrak
Momentu dipolarrak orientatzen dira(Al, Ti, O)
8. Material magnetikoak
Ferromagnetismoa:
Efektu magnetiko gogorrak (material magnetikoak)
(momentuak) elkar interakzionatu eremu magnetikoak sortuz
dipolo magnetikoak lerrokatuta daude
Momentu dipolarrak orientatzen dira
Magnetizazioak irauten du Iman iraunkorra (Fe, Co, Ni, Lur arraro batzuk, Mn)
agitazio termikoak Tcurie Paramagnetiko bihurtu
Bkan
M
Mr
Material ferromagnetikoa hondar- magnetizazioarekin (Mr) kanpo eremurik gabe Bkan= 0.
Transizioa gertatzen den T
Material ferromagnetikoa kanpo-eremurik gabe
Bkan= 0.
Recommended