View
15
Download
1
Category
Preview:
Citation preview
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.1
Ch−¬ng 2
Kü thuËt chuyÓn m¹ch
I.I.I.I. Tæng quan :
ChuyÓn m¹ch lµ mét trong 3 thµnh phÇn c¬ b¶n cña m¹ng th«ng tin (bao gåm : c¸cthiÕt bÞ ®Çu cuèi, c¸c hÖ thèng truyÒn dÉn vµ c¸c hÖ thèng chuyÓn m¹ch).
• Môc ®Ých cña chuyÓn m¹ch :
ThiÕt lËp ®−êng truyÒn dÉn tõ nguån th«ng tin ®Õn ®Ých theo mét cÊu tróc cè ®ÞnhhoÆc biÕn ®éng th«ng qua c¸c m¹ng vµ c¸c trung t©m.
• C¸c ph−¬ng thøc chuyÓn m¹ch chÝnh :
- ChuyÓn m¹ch kªnh.
- ChuyÓn m¹ch tin.
- ChuyÓn m¹ch gãi.
I.2. ChuyÓn m¹ch kªnh (Circuit Swithching) :
I.2.1. Kh¸i niÖm :
Lµ lo¹i chuyÓn m¹ch phôc vô sù trao ®æi th«ng tin b»ng c¸ch cÊp kªnh dÉn trùc tiÕpcho hai ®èi t−îng sö dông.
H×nh 2-1 : ChuyÓn m¹ch kªnh.
Tïy theo yªu cÇu cña c¸c ®Çu vµo mµ khèi ®iÒu khiÓn sÏ ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹chthiÕt lËp kªnh dÉn víi ®Çu kia. Kªnh dÉn nµy ®−îc duy tr× cho ®Õn khi ®èi t−îng sö dông vÉncßn cã nhu cÇu. Sau khi hÕt nhu cÇu th× kªnh dÉn ®−îc gi¶i phãng.
ViÖc thiÕt lËp chuyÓn m¹ch kªnh th«ng qua 3 giai ®o¹n sau :
ChuyÓn m¹ch
§iÒu khiÓn
.
...
§èi t−îngsö dông
§èi t−îngsö dông
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.2
− ThiÕt lËp kªnh dÉn : Tr−íc khi d÷ liÖu ®−îc truyÒn ®i, mét kªnh dÉn ®iÓm tíi ®iÓmsÏ ®−îc thiÕt lËp. §©u tiªn, tæng ®µi (node) ph¸t hiÖn yªu cÇu cña ®èi t−îng, x¸c®Þnh ®−êng truyÒn dÉn ®Õn ®èi t−îng kia, nÕu rçi, b¸o cho ®èi t−îng kia biÕt vµsau ®ã nèi th«ng gi÷a hai ®èi t−îng.
− Duy tr× kªnh dÉn (tuyÒn d÷ liÖu) : Duy tr× trong suèt thêi gian 2 ®èi t−îng trao ®æith«ng tin víi nhau, trong kho¶ng thêi gian nµy, tæng ®µi cßn truyÒn c¸c tÝn hiÖumang tÝnh b¸o hiÖu nh− : gi¸m s¸t cuéc nèi vµ tÝnh c−íc liªn l¹c.
− Gi¶i phãng kªnh dÉn : Kªnh dÉn ®−îc gi¶i phãng khi cã yªu cÇu cña mét tronghai ®èi t−îng sö dông, kh«i phôc l¹i tr¹ng th¸i ban ®Çu.
I.2.2. §Æc ®iÓm :
− Thùc hiÖn sù trao ®æi th«ng tin gi÷a hai ®èi t−îng b»ng kªnh dÉn trªn tróc thêigian thùc.
− §èi t−îng sö dông lµm chñ kªnh dÉn trong suèt qu¸ tr×nh trao ®æi tin. §iÒu nµylµm gi¶m hiÖu suÊt.
− Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c kh«ng cao.
− Néi dung trao ®æi kh«ng cÇn ®Þa chØ.
− §−îc ¸p dông trong th«ng tin tho¹i. Khi l−u l−îng trong m¹ng chuyÓn m¹ch kªnht¨ng lªn ®Õn mét møc nµo ®ã th× mét sè cuéc gäi cã thÓ bÞ kho¸ (blocked), m¹ngtõ chèi mäi sù yªu cÇu nèi kÕt cho ®Õn khi t¶I trong m¹ng lµ gi¶m.
I.3. ChuyÓn m¹ch tin (Message Swithching) :
I.3.1. Kh¸i niÖm :
H×nh 2-2 : M¹ng chuyÓn m¹ch tin.
Lo¹i chuyÓn m¹ch phôc vô sù trao ®æi gi÷a c¸c b¶n tin (nh− ®iÖn tÝn, th− ®iÖn tö, filecña m¸y tÝnh� ) gi÷a c¸c ®èi t−îng víi nhau ®−îc gäi lµ chuyÓn m¹ch tin.
ChuyÓn m¹ch tin kh«ng cÇn thiÕt lËp mét ®−êng dÉn dµnh riªng gi÷a hai tr¹m ®Çucuèi mµ mét b¶n tin ®−îc gëi tõ n¬i ph¸t tíi n¬i thu ®−îc Ên ®Þnh mét lé tr×nh tr−íc b»ng ®ÞachØ n¬i nhËn mµ mçi trung t©m cã thÓ nhËn d¹ng chóng. T¹i mçi trung t©m chuyÓn m¹ch(nodes chuyÓn m¹ch), b¶n tin ®−îc t¹m l−u vµo bé nhí, xö lý råi truyÒn sang trung t©m kh¸cnÕu tuyÕn nµy rçi. Ph−¬ng ph¸p nµy gäi lµ ph−¬ng ph¸p tÝch lòy trung gian hay �store-and-
1
4
2
5
7
6
3
C
DA
E
FB
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.3
forward�. Kh¶ n¨ng l−u l¹i cã thÓ trong thêi gian dµi do ®îi xö lý hay trung t©m tiÕp theoch−a s½n sµng nhËn.
Thêi gian trÔ gåm : thêi gian nhËn b¶n tin, thêi gian s¾p hµng chê vµ thêi gian xö lýb¶n tin.VÝ dô : Thuª bao A muèn gëi 1 b¶n tin ®Õn thuª bao E, th× ®Þa chØ cña thuª bao E®−îc g¸n vµo b¶n tin cña thuª bao A vµ gëi ®i ®Õn Node 4. Node 4 gëi b¶n tin vµ t×m nh¸nhtiÕp theo (ch¼ng h¹n nh¸nh ®Õn Node 5) vµ b¶n tin ®−îc s¾p hµng vµ chê truyÒn ®Õn ®−êngnèi 4-5. Khi ®−êng nèi nµy lµ rçi, b¶n tin ®−îc gëi ®Õn Node 5 vµ cø nh− thÕ, nã ®−îc gëi®Õn 6 vµ ®Õn E. Nh− vËy, hÖ thèng chuyÓn m¹ch tin lµ hÖ thèng lu«n gi÷ vµ gëi tiÕp th«ngb¸o.
I.3.2. §Æc ®iÓm :
− ChuyÓn m¹ch tin kh«ng tån t¹i sù thiÕt lËp vµ cung cÊp kªnh dÉn trùc tiÕp gi÷a 2tr¹m ®Çu cuèi nªn thêi gian trÔ lín. Do ®ã, kh«ng cã sù liªn hÖ theo thêi gianthùc.
− §èi t−îng sö dông kh«ng lµm chñ kªnh dÉn trong suèt qu¸ tr×nh trao ®æi th«ngtin.
− Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c cao.
− §Þa chØ cña thuª bao ®−îc g¸n vµo b¶n tin vµ b¶n tin ®−îc chuyÓn qua m¹ng tõnode nµy qua node kh¸c. T¹i mçi node, b¶n tin ®−îc nhËn, t¹m gi÷ vµ truyÒnsang node kh¸c bëi c¸c bé ®Öm cña m¸y tÝnh. Tøc lµ néi dung cã mang ®Þa chØ.
− Tèc ®é chuyÓn tin kh«ng phô thuéc vµo ®èi t−îng sö dông. HiÖu suÊt cao dokªnh dÉn cã thÓ dïng chung cho nhiÒu ®èi t−îng sö dông kh¸c nhau. Tõ ®ã,dung l−îng tæng céng cña kªnh dÉn yªu cÇu kh«ng cao, nã chñ yÕu phô thuécvµo yªu cÇu sö dông cña c¸c ®èi t−îng.
− §−îc ¸p dông cho truyÒn sè liÖu, ch÷ viÕt, h×nh ¶nh. Khi l−u l−îng trong m¹ngchuyÓn m¹ch tin cao, nã vÉn chÊp nhËn c¸c yªu cÇu nèi kÕt míi nh−ng thêi giantruyÒn dÉn cã thÓ dµi, ®é trÔ lín. Mét hÖ thèng chuyÓn m¹ch tin cã thÓ gëi métth«ng b¸o ®Õn nhiÒu ®Ých kh¸c nhau. §iÒu nµy chuyÓn m¹ch kªnh kh«ng thùchiÖn ®−îc.
I.4. ChuyÓn m¹ch gãi :
I.4.1. Kh¸i niÖm :
ChuyÓn m¹ch gãi lîi dông −u ®iÓm cña chuyÓn m¹ch kªnh vµ chuyÓn m¹ch gãi,®ång thêi kh¾c phôc ®−îc nh−îc ®iÓm cña hai läai chuyÓn m¹ch nµy.
M¹ng chuyÓn m¹ch kªnh kh«ng thÝch hîp ®Ó truyÒn sè liÖu, bëi v× nã ®−îc thiÕt kÕ®Ó phôc vô nh÷ng yªu cÇu t−¬ng ®èi th−a h¬n so víi trÞ sè thêi gian t−¬ng ®èi lín (trung b×nh3 ®Õn 4 phót). §èi víi c¸c b¶n tin rÊt ng¾n th× m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh l¹i cµng kh«ng thÝchhîp vµ kh«ng cã hiÖu qu¶. Víi l−u l−îng truyÒn sè liÖu ë chÕ ®é ®µm tho¹i víi c¸c hÖ sèhäat ®éng thÊp th× c¸c chøc n¨ng chuyÓn m¹ch kªnh kh«ng cßn phï hîp n÷a. ChÕ ®é lµmviÖc tèt nhÊt cña m¹ng lóc bÊy giê lµ khi c¸c yªu cÇu phôc vô ®−îc ®−a tíi theo tõng gãinhá, do ®ã phï hîp víi mét m¹ng chuyÓn m¹ch tin lín h¬n lµ chuyÕn m¹nh kªnh.
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.4
§èi víi chuyÓn m¹ch tin th× toµn bé néi dung cña b¶n tin ®Òu ph¶i ®i qua c¸c trungt©m chuyÓn m¹ch víi kÝch th−íc bÊt kú, nªn trung t©m chuyÓn m¹ch gièng nh− mét ®iÓmd¹ng cæ chai, hËu qu¶ lµ trÔ ph¶n håi vµ th«ng l−îng cña m¹ng dÔ dµng bÞ suy gi¶m khil−îng th«ng tin ®Õn qu¸ lín. Tõ ®ã, viÖc sö dông ®−êng dÉn lµ kh«ng linh häat.
H×nh 2-3 :M¹ng chuyÓn m¹ch gãi.
M¹ng chuyÓn m¹ch gãi ho¹t ®éng gièng nh− m¹ng chuyÓn m¹ch tin nh−ng trong ®ã,b¶n tin ®−îc c¾t ra thµnh tõng gãi nhá. Mçi gãi ®−îc g¾n cho mét tiªu ®Ò (header) chøa ®ÞachØ vµ c¸c th«ng tin ®iÒu khiÓn kh¸c. C¸c gãi ®−îc gëi ®i trªn m¹ng theo nguyªn t¾c tÝch lòytrung gian gièng nh− chuyÓn m¹ch tin. T¹i trung t©m nhËn tin, c¸c gãi ®−îc hîp thµnh métb¶n tin vµ ®−îc s¾p xÕp l¹i ®Ó ®−a tíi thiÕt bÞ nhËn sè liÖu.
§Ó chèng lçi, m¹ng chuyªn m¹ch gãi sö dông ph−¬ng thøc tù ®éng hái l¹i, nªn c¸cgãi truyÒn tõ trung t©m nµy ®Õn trung t©m kh¸c thËt sù kh«ng cã lçi. Qu¸ trinh nµy ®ßi háic¸c trung t©m khi nhËn ®−îc c¸c gãi th× xö lý c¸c tÝn hiÖu kiÓm tra lçi chøa trong mçi gãi ®Óx¸c ®Þnh xem gãi ®ã cã lçi hay kh«ng, nÕu lçi th× nã sÏ ph¸t yªu cÇu ph¸t l¹i cho trung t©mph¸t.
I.4.2. §Æc ®iÓm :
§Æc ®iÓm chÝnh cña m¹ng chuyÓn m¹ch gãi chÝnh lµ ph−¬ng ph¸p sö dông kÕt hîptuyÕn truyÒn dÉn theo yªu cÇu. Mçi gãi ®−îc truyÒn ®i ngay sau khi ®−êng th«ng tin t−¬ngøng ®−îc rçi. Nh− vËy, c¸c ®−êng truyÒn dÉn cã thÓ phèi hîp sö dông mét sè lín c¸c nguånt−¬ng ®èi Ýt ho¹t ®éng.
Møc sö dông cña c¸c tuyÕn cao hay thÊp tïy thuéc vµ khèi l−îng bé nhí sö dông vµ®ä phøc t¹p cña c¸c bé ®iÒu khiÓn t¹i c¸c trung t©m.
§é trÔ trung b×nh cña c¸c tuyÕn truyÒn dÉn phô thuéc vµo t¶i trong m¹ng.
Thêi gian trÔ liªn quan tíi viÖc tÝch lòy trung gian cña m¹ng chuyÓn m¹ch gãi rÊt nháso víi chuyÓn m¹ch tin. Th«ng tin tho¹i cã thÓ ®−îc thiÕt lËp chÝnh x¸c còng gièng nh− thiÕtbÞ thiÕt lËp mét kªnh tõ thiÕt bÞ ®Çu cuèi nµy ®Õn thiÕt bÞ ®Çu cuèi kh¸c.
M¹ng chuyÓn m¹ch gãi kh«ng ®¶m b¶o cho viÖc l−u tr÷ th«ng tin ngo¹i trõ c¸ctr−êng hîp ngÉu nhiªn xuÊt hiÖn viÖc nhËn l¹i c¸c gãi tõ trung t©m nµy sang trung t©m kh¸c.Nã ®−îc thiÕt kÕ ®Ó ®¶m b¶o viÖc kÕt nèi qua tæng ®µi gi÷a 2 trung t©m, trong ®ã, 2 trung
A B C D
A B C D
M¸y thu d÷ liÖu
Trung t©m l−utr÷ trung gian
Nguån tin
A
B
C
D
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.5
t©m ®Òu tÝch cùc tham gia vµo qu¸ tr×nh thiÕt lËp th«ng tin. Kh«ng l−u tr÷ ®Ó truyÒn nÕu ®Çucuèi kh«ng ho¹t ®éng hay bËn.
I.4.3. ¦u ®iÓm :
§é tin cËy cao :
§©y lµ mét m¹ng truyÒn tin rÊt tin cËy cã thÓ chän ®−êng b×nh th−êng kh¸c b»ng ®¬nvÞ gãi ®Ó cã thÓ gäi thay thÕ ngay c¶ khi hÖ thèng chuyÓn m¹ch hay m¹ng chuyÓn m¹ch gãicã lçi v× ®· cã ®Þa chØ cña ®èi t¸c trong gãi ®−îc truyÒn ®i.
ChÊt l−îng cao :
V× chuyÓn m¹ch gãi ho¹t ®éngtheo chÕ ®é truyÒn dÉn sè biÓu hiÖn b»ng 0 vµ 1, chÊtl−îng truyÒn dÉn cña nã lµ tuyÖt h¶o. Nã còng cã thÓ thùc hiÖn truyÒn dÉn chÊt l−îng caob»ng c¸ch kiÓm tra xem cã lçi kh«ng trong khi truyÒn dÉn gãi gi÷a c¸c hÖ thèng chuyÓnm¹ch vµ gi÷a thuª bao víi m¹ng.
Kinh tÕ :
HÖ thèng chuyÓn m¹ch gãi dïng c¸c ®−êng truyÒn tin tèc ®é cao ®Ó nèi víi c¸c hÖthèng chuyÓn m¹ch n»m trong m¹ng nh»m ghÐp kªnh c¸c gãi cña c¸c thuª bao kh¸c nhau®Ó t¨ng tÝnh kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ truyÒn dÉn cña c¸c ®−êng truyÒn dÉn.
C¸c dÞch vô bæ sung :
HÖ thèng chuyÓn m¹ch gãi cã thÓ cung cÊp nh÷ng dÞch vô bæ sung nh− trao ®æith«ng b¸o, th− ®iÖn tö vµ dÞch vô khÐp kÝn khi c¸c gãi ®−îc l−u tr÷ trong hÖ thèng chuyÓnm¹ch. H¬n n÷a, mét dÞch vô lùa chän nhanh chãng ®−a d÷ liÖu vµo c¸c gãi yªu cÇu cuéctho¹i cña thuª bao chñ gäi, quay sè t¾t vµ c¸c dÞch vô thay thÕ tiÕp viªn cã thÓ ®−îc thùchiÖn.
II.II.II.II. ChuyÓn m¹ch kªnh :
II.1. Ph©n lo¹i :
Tïy thuéc vµo sù ph¸t triÓn cña lÞch sö chuyÓn m¹ch còng nh− c¸ch thøc, tÝn hiÖumµ ta cã thÓ ph©n lo¹i nh− sau (H×nh 2-4):
II.1.1. ChuyÓn m¹ch ph©n chia kh«ng gian (SDTS) :
(SDS : Space Division Type Switch)
Lµ lo¹i chuyÓn m¹ch cã c¸c ®Çu ra, ®Çu vµo ®−îc bè trÝ theo kh«ng gian (c¸chqu¶ng, thanh chÐo). ChuyÓn m¹ch ®−îc thùc hiÖn b»ng c¸ch më ®ãng c¸c cæng ®iÖn tö hayc¸c ®iÓm tiÕp xóc. ChuyÓn m¹ch nµy cã c¸c lo¹i sau:
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.6
• ChuyÓn m¹ch kiÓu chuyÓn ®éng truyÒn :
Thùc hiÖn chuyÓn m¹ch theo nguyªn t¾c vËn hµnh c¬ t−¬ng tù nh− chuyÓn m¹chxoay. Nã lùa chän d©y rçi trong qu¸ tr×nh dÉn truyÒn vµ tiÕn hµnh c¸c chøc n¨ng ®iÒu khiÓnë møc nhÊt ®Þnh.
Do ®¬n gi¶n nªn nã ®−îc sö dông réng r·i trong tæng ®µi ®Çu tiªn.
H×nh 2-4 : Ph©n lo¹i chuyÓn m¹ch.
Nh−îc: Tèc ®é thùc hiÖn chËm, tiÕp xóc mau mßn, thay ®æi h¹ng môc tiÕp xóc g©ynªn sù rung ®éng c¬ häc.
• ChuyÓn m¹ch c¬ kiÓu ®ãng më :
§¬n gi¶n ho¸ thao t¸c c¬ häc thµnh thao t¸c më ®ãng. ChuyÓn m¹ch nµy kh«ng cãchuyÓn m¹ch ®iÒu khiÓn lùa chän vµ ®−îc thùc hiÖn theo gi¶ thiÕt lµ m¹ch gäi vµ m¹ch gäivµ m¹ch ®iÒu khiÓn lµ hoµn toµn t¸ch riªng nhau.
¦u: Kh¶ n¨ng cung cÊp ®iÒu khiÓn linh ho¹t vµ ®−îc coi lµ chuyÓn m¹ch tiªu chuÈn.
• ChuyÓn m¹ch r¬ le ®iÖn tö :
Cã r¬ le ®iÖn tö ë mçi ®iÓm c¾t cña chuyÓn m¹ch thanh chÐo.
§iÓm c¾t cã thÓ lùa chän theo h−íng cña dßng ®iÖn trong r¬ le. Do ®ã thùc hiÖnnhanh h¬n kiÓu më ®ãng.
• ChuyÓn m¹ch ®iÖn tö kiÓu ph©n chia kh«ng gian :
Cã mét cæng ®iÖn tö ë mçi ®iÓm c¾t cña chuyÓn m¹ch thanh chÐo.
Nh−îc : Kh«ng t−¬ng thÝch víi ph−¬ng ph¸p cò do ®é kh¸c nhau vÒ møc ®é tÝn hiÖuhoÆc chi phÝ vµ c¸c ®Æc ®iÓm tho¹i kh¸ xÊu nh− mÊt tiÕng, xuyªn ©m.
II.1.2. ChuyÓn m¹ch ghÐp (MPTS):
(MTS : MultiPlexing Type Switch)
Lµ lo¹i chuyÓn m¹ch mµ th«ng tin cña c¸c cuéc gäi ®−îc ghÐp víi nhau trªn c¬ sëthêi gian hay tÇn sè trªn ®−êng truyÒn.
ChuyÓn m¹ch kªnh
ChuyÓn m¹ch ghÐpChuyÓn m¹ch kªnh ph©n
chia theo kh«ng gian
C/m c¬kiÓu®éng
truyÒn
ChuyÓnm¹ch
®iÖn tö
C/m c¬kiÓu®ãngmë
ChuyÓnm¹chr¬le
®iÖn tö
FDM TDM
FDMPCM
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.7
• ChuyÓn m¹ch ph©n chia theo tÇn sè (FDM) :
Ph−¬ng ph¸p ph©n chia theo tÇn sè lµ t¸ch c¸c tÝn hiÖu cã c¸c tÇn sè cÇn thiÕt b»ngc¸ch sö dông bé läc cã thÓ thay ®æi. Ph−¬ng ph¸p nµy cã c¸c vÊn ®Ò kü thuËt nh− ph¸t sinhc¸c lo¹i tÇn sè kh¸c nhau vµ trong viÖc cung cÊp ng¾t c¸c tÇn sè nµy còng nh− trong c¸c béläc cã thÓ thay ®æi. §ång thêi nã l¹i kh«ng kinh tÕ. Do ®ã ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc nghiªn cøutrong thêi kú ®Çu cña sù ph¸p triÓn tæng ®µi nh−ng ch−a ®−îc sö dông réng r·i.
• ChuyÓn m¹ch ph©n chia theo thêi gian (TDM) :
Thùc hiÖn chuyÓn mach trªn c¬ së ghÐp kªnh theo thêi gian, ta cã thÓ ph©n thµnhc¸c lo¹i :
− ChuyÓn m¹ch PAM.
− ChuyÓn m¹ch PCM.
ChuyÓn m¹ch PAM cã −u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n, kh«ng cÇn ph¶i biÕn ®æi A/D, nh−ng chØthÝch hîp trong tæng ®µi nhá hay võa do t¹p ©m, xuyªn ©m lín. ChuyÓn m¹ch PCM cã chÊtl−îng truyÒn dÉn hÇu nh− kh«ng lÖ thuéc kho¶ng c¸ch, tÝnh më vµ kinh kÕ cao trong m¹ngth«ng tin hiÖn ®¹i, cã kh¶ n¨ng liªn kÕt víi IDN hay ISDN . Do ®ã ta xÐt chuyÓn m¹ch PCM ëphÇn sau.
II.2. ChuyÓn m¹ch PCM :
Lµ lo¹i chuyÓn m¹ch ghÐp ho¹t ®éng trªn c¬ së dån kªnh theo thêi gian vµ ®iÒu chÕxung m·.
Trong hÖ thèng tæng ®µi, chóng ta gÆp ph¶i mét sè thuËt ng÷ vÒ chuyÓn m¹ch nh− :chuyÓn m¹ch, m¹ng chuyÓn m¹ch, trung t©m chuyÓn m¹ch, tr−êng chuyÓn m¹ch. §Ó tr¸nhsù lÉn lén, chóng ta xÐt c¸c kh¸i niÖm sau :
ChuyÓn m¹ch : M« t¶ mét nguyªn tè chuyÓn m¹ch ®¬n gi¶n.
Tr−êng chuyÓn m¹ch : M« t¶ sù hîp thµnh cña mét nhãm c¸c chuyÓn m¹ch.
Trung t©m chuyÓn m¹ch (tæng ®µi) chøa tr−êng chuyÓn m¹ch.
Mét m¹ng chuyÓn m¹ch gåm c¸c trung t©m (nodes) chuyÓn m¹ch, c¸c thiÕt bÞ ®Çucuèi vµ hÖ thèng truyÒn dÉn.
H×nh 2-5 : Tr−êng chuyÓn m¹ch.
Tr−êng chuyÓnm¹ch
GiaotiÕp
®−êngd©y
�.
GiaotiÕp
®−êngd©y
�
§−êngd©y tõ
tæng ®µi
§−êngd©y tõ
tæng ®µi
§−êngd©y ®Õnthuª bao
§−êng d©y®Õn thuª
bao
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.8
Mét tr−êng chuyÓn m¹ch sè cung cÊp sù nèi kÕt gi÷a c¸c kªnh trong c¸c luång PCM32. C¸c luång PCM ®Õn tr−êng chuyÓn m¹ch trªn c¸c buses hay highways. Nh− vËy,chuyÓn m¹ch sè bao gåm sù truyÒn dÉn cña c¸c tõ PCM liªn quan ®Õn 1 kªnh trong 1 khethêi gian ë 1 bus ngâ vµo vµ 1 khe thêi gian ë bus ngâ ra.
ViÖc trao ®æi gi÷a c¸c khe thêi gian thùc hiÖn theo hai ph−¬ng ph¸p vµ cã thÓ t¸chbiÖt hoÆc phèi hîp nh− sau:
- ChuyÓn m¹ch thêi gian.
- ChuyÓn m¹ch kh«ng gian.
II.2.1. ChuyÓn m¹ch thêi gian (T) :
ChuyÓn m¹ch T vÒ c¬ b¶n lµ thùc hiÖn chuyÓn ®æi th«ng tin gi÷a c¸c khe thêi giankh¸c nhau trªn cïng mét tuyÕn PCM.
VÒ mÆt lý thuyÕt cã thÓ thùc hiÖn b»ng 2 ph−¬ng ph¸p sau:
• Dïng bé trÔ :
Nguyªn t¾c :
Trªn ®−êng truyÒn dÉn tÝn hiÖu, ta ®Æt c¸c ®¬n vÞ trÔ cã thêi gian trÔ b»ng 1 khe thêigian.
H×nh 2-6 Ph−¬ng ph¸p dïng bé trÔ.
H×nh 2-7 : ChuyÓn m¹ch gi÷a hai khe thêi gian A vµ B dïng bé trÔ.
Ma Ma
TSA
Qua n bé trÔ
TSA
TSBTSB
MbMb
TSBTSBMbMb
TSATSAQua R-n bé trÔ
AT
AR
BR
BT
n-(B-A)khe thêi
gian
(B-A)khe thêi
gian
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.9
Gi¶ sö trong khung cã R khe thêi gian, trong ®ã cÇn trao ®æi th«ng tin gi÷a 2 khe thêigian A vµ B Ta cho mÉu Ma (8 bit PCM) qua n bé trÔ th× ë ®Çu ra mÉu Ma sÏ cã mÆt ë khethêi gian TSB. Vµ mÉu Mb qua R-n bé trÔ sÏ cã mÆt ë thêi ®iÓm TSA. Nh− vËy viÖc trao ®æith«ng tin ®· ®−îc thùc hiªn.
Nh−îc : HiÖu qu¶ kÐm, gi¸ thµnh cao.
• Ph−¬ng ph¸p dïng bé nhí ®Öm :
Dùa trªn c¬ së c¸c mÉu tiÕng nãi ®−îc ghi vµo c¸c bé nhí ®Öm BM vµ ®äc ra ënh÷ng thêi ®iÓm mong muèn. §Þa chØ cña « nhí trong BM ®Ó ghi hoÆc ®äc ®−îc cung cÊpbëi bé nhí ®iÒu khiÓn CM.
H×nh 2-8 : Ph−¬ng ph¸p dïng bé nhí ®Öm.
Th«ng tin ph©n kªnh thêi gian ®−îc ghi lÇn l−ît vµo c¸c tÕ bµo cña BM. NÕu b lµ sèbÝt m· ho¸ mÉu tiÕng nãi, R sè khe thêi gian trong mét tuyÕn (khung) th× BM sÏ cã R « nhívµ dung l−îng bé nhí BM lµ b.R bits.
CM l−u c¸c ®Þa chØ cña BM ®Ó ®iÒu khiÓn viÖc ®äc ghi, v× BM cã R ®Þa chØ, nªn dungl−îng cña CM lµ R.log2R bits.
Trong ®ã, log2R biÓu thÞ sè bit trong 1 tõ ®Þa chØ vµ còng lµ sè ®−êng trong 1 bus.
ViÖc ghi ®äc vµo BM cã thÓ lµ tuÇn tù hoÆc ngÉu nhiªn. Nh− vËy, trong chuyÓn m¹chT cã hai kiÓu ®iÒu khiÓn lµ tuÇn tù vµ ngÉu nhiªn.
• §iÒu khiÓn tuÇn tù :
§iÒu khiÓn tuÇn tù lµ kiÓu ®iÒu khiÓn mµ trong ®ã, viÖc ®äc ra hay ghi vµo c¸c ®Þa chØliªn tiÕp cña bé nhí BM mét c¸ch tuÇn tù t−¬ng øng víi thø tù ngâ vµo cña c¸c khe thêigian.
Trong ®iÒu khiÓn tuÇn tù, mét bé ®Õm khe thêi gian ®−îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh ®Þa chØcña BM. Bé ®Õm nµy sÏ ®−îc tuÇn tù t¨ng lªn 1 sau thêi gian cña mét khe thêi gian.
• §iÒu khiÓn ngÉu nhiªn :
§iÒu khiÓn ngÉu nhiªn lµ ph−¬ng ph¸p ®iÒu khiÓn mµ trong ®ã c¸c ®Þa chØ trong BMkh«ng t−¬ng øng víi thø tù cña c¸c khe thêi gian mµ chóng ®−îc ph©n nhiÖm tõ tr−íc theoviÖc ghi vµo vµ ®äc ra cña bé nhí ®iÒu khiÓn CM.
Tõ ®ã, chuyÓn m¹ch T cã hai lo¹i : Ghi vµo tuÇn tù, ®äc ra ngÉu nhiªn vµ Ghi ngÉuvµo nhiªn, ®äc ra tuÇn tù.
BM
CM
§äc raGhi vµo
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.10
A, §iÒu khiÓn ghi tuÇn tù B, §iÒu khiÓn ghi ngÉu nhiªn
H×nh 2-9 : §iÒu khiÓn tuÇn tù vµ ngÉu nhiªn.
Ghi tuÇn tù / ®äc ngÉu nhiªn :
Bé ®Õm khe thêi gian (Time slot counter) x¸c ®Þnh tuyÕn PCM vµo ®Ó ghi tÝn hiÖu vµobé nhí BM mét c¸ch tuÇn tù, bé ®Õm khe thêi gian lµm viÖc ®ång bé víi tuyÕn PCM vµo,nghÜa lµ viÖc ghi liªn tiÕp vµo c¸c « nhí trong bé nhí BM ®−îc ®¶m b¶o bëi sù t¨ng lªn métcña gi¸ trÞ cña bé ®Õm khe thêi gian. Bé nhí ®iÒu khiÓn CM ®iÒu khiÓn viÖc ®äc ra cña BMb»ng c¸ch cung cÊp c¸c ®Þa chØ cña c¸c « nhí cña BM.
H×nh2-10 : Ghi tuÇn tù, ®äc ngÉu nhiªn.
C¸c kªnh th«ng tin sè ®−îc ghÐp víi nhau theo th¬i gian bëi bé MUX, sau ®ã, ®−a®Õn bé chuyÓn ®æi tõ nèi tiÕp sang song song ®Ó ®−a ra c¸c tõ m· song song 8 bits (Mçi tõm· chiÕm 1 khe thêi gian). C¸c tõ m· nµy ®−îc ghi tuÇn tù vµo bé nhí BM do gi¸ trÞ cña bé®Õm khe thêi gian t¨ng lÇn l−ît lªn 1 t−¬ng øng víi khe thêi gian ®Çu vµo. Xen kÎ víi qu¸tr×nh ghi lµ qu¸ tr×nh ®äc th«ng tin tõ bé nhí BM víi c¸c ®Þa chØ do bé nhí ®iÒu khiÓn CM
ABC�N
N � C B A
§Õm khethêi gian
BM
NCB�A
N � C B A
CM
BM
B
A
S/PM
0
A
B
R-1
P/SD
BM
0
A
B
R-1
§Õm khe thêi gian
§Þa chØ ®äc
§Þa chØ ghi
in
out
CM
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.11
cung cÊp. Th«ng tin sau khi ®äc ra khái BM, ®−îc chuyÓn ®æi tõ song song ra nèi tiÕp trë l¹ivµ sau ®ã ®−îc t¸ch ra thµnh c¸c kªnh ®Ó ®−a ra ngoµi.
Nh− vËy, viÖc ghi ®äc BM thùc hiÖn 2 chu tr×nh sau :
- Ghi vµo BM « nhí cã ®Þa chØ do bé ®Õm khung cung cÊp (gäi lµ chu tr×nh ghi).
- §äc ra tõ BM tõ « nhí cã ®Þa chØ do CM cung cÊp (chu tr×nh ®äc).
§èi víi tÝn hiÖu tho¹i, fs = 8 KHz do ®ã cø 125 ms th× « nhí BM ghi ®äc 1 lÇn.
Sè kªnh cùc ®¹i Rmax=125/(TW+TR). trong ®ã TW vµ TR lµ thêi gian ghi vµ ®äc cña bénhí BM do nhµ s¶n xuÊt quy ®Þnh.
XÐt vÝ dô : hai khe thêi gian A vµ B muèn trao ®æi víi nhau, ®Þa chØ ghi vµo BM chÝnhlµ sè thø tù cña khe thêi gian (ghi vµo tuÇn tù) trong mét khung. Khi ta muèn trao ®æi th«ngtin gi÷a 2 khe A vµ B, ta cÇn ghi vµo CM gi¸ trÞ �A� vµo ng¨n nhí B vµ gi¸ trÞ �B� vµo ng¨nnhí A.
T¹i TSA, khi bé ®Õm ®Õm ®Õn gi¸ trÞ �A� ( BM ®Õn « nhí A) : Trong chu tr×nh ghi, ®ÞachØ ®−îc cung cÊp bëi bé ®Õm khe thêi gian vµ chu tr×nh ®äc ®−îc CM cung cÊp ®Þa chØ.
• Qu¸ tr×nh ®−îc tiÕn hµnh nh− sau :
Bé ®iÒu khiÓn ghi lÇn l−ît vµo c¸c « nhí cña BM cïng víi sù t¨ng lªn 1 cña bé ®Õmkhung. ë thêi ®iÓm TSA, mÉu MA ®−îc ghi vµo « nhí A vµ do CMA cã néi dung �B� nªnnªn mÉu Mb ®−îc ®äc ra tõ « nhí B cña BM.
Trong thêi gian TSB, mÉu Mb ®−îc ghi vµo BMB vµ do « nhí CMB cã néi dung �A�nªn mÉu Ma ®−îc ®äc ra tõ « nhí BMA.
Nh− vËy, ®· cã sù trao ®æi gi÷a c¸c khe thêi gian A vµ B, qu¸ tr×nh cø tiÕp diÔn cho®Õn khi cã sù thay ®æi cña CM.
Ghi ngÉu nhiªn/ ®äc ra tuÇn tù :
Bé nhí CM cung cÊp ®Þa chØ cña c¸c « nhí cña BM trong chu tr×nh ghi cßn bé ®Õmkhe thêi gian cung cÊp ®Þa chØ cho viÖc ®äc th«ng tin ra khái bé nhí BM.
Gi¶ sö 2 khe thêi gian A vµ B muèn trao ®æi th«ng tin víi nhau th× « nhí A trong CMl−u gi¸ trÞ �B� vµ « nhí B trong CM sÏ l−u gi¸ trÞ �A�.
• Qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®−îc tiÕn hµnh nh− sau :
Bé ®Õm khe thêi gian quÐt lÇn l−ît BM vµ CM vµ do ®ã, ë ®Çu ra néi dung trong c¸c« nhí BM ®−îc ®äc ra lÇn l−ît.
Trong khe thêi gian TSA, Mb ®−îc ®äc ra vµ do CMA cã ®Þa chØ �B� nªn mÉu Ma®−îc ghi vµo « nhí BMB .
Trong khe thêi gian TSB, Ma ®−îc ®äc ra vµ do CMB cã ®Þa chØ �A� nªn mÉu Mb®−îc ghi vµo « nhí BMA.
Nh− vËy, viÖc ®äc th«ng tin tõ BM lµ tuÇn tù vµ ghi vµo lµ do CM ®iÒu khiÓn vµ sùtrao ®æi th«ng tin gi÷a hai khe thêi gian A vµ B trªn cïng mét tuyÕn PCM ®· ®−îc thùc hiÖn.
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.12
H×nh 2-11 : Ghi ngÉu nhiªn, ®äc ra tuÇn tù.
• §Æc tÝnh cña chuyÓn m¹ch T:
Thêi gian trÔ phô thuéc vµo quan hÖ khe thêi gian vµo, khe thêi gian ra, tuyÕn PCMvµo, tuyÕn PCM ra ... Nh−ng nã lu«n ®−îc gi÷ ë møc thuª bao kh«ng nhËn thÊy ®−îc v× thêigian trÔ nµy lu«n nhá h¬n thêi gian cña 1 khung cña tuyÕn PCM.
¦u ®iÓm næi bËt lµ tÝnh tiÕp th«ng hoµn toµn. Mçi kªnh ®−îc ph©n bè vµo mét khet−¬ng øng. Nh− vËy, bÊt kú ®Çu vµo nµo cung cã kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch ®Õn ngâ ra mongmuèn.
Ho¹t ®éng cña CM ®éc lËp víi tin tøc, cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi thªm c¸c bits ch½n lÎ,b¸o hiÖu cïng víi c¸c byte mÉu tiÕng nãi.
Nh−îc : Sè l−îng kªnh bÞ h¹n chÕ bëi thêi gian truy cËp bé nhí. HiÖn nay, c«ngnghÖ RAM ph¸t triÓn 1 cÊp T cã thÓ chuyÓn m¹ch 1024 kªnh.
• N©ng cao kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch T :
GhÐp kªnh víi c¸c bits song song :
ViÖc n©ng cao kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch cña tÇng T thùc hiÖn ph−¬ng thøc truyÒnsong song tÝn hiÖu sè cña 1 kªnh qua tÇng T.
Qu¸ tr×nh chuyÓn m¹ch qua tÇng T víi viÖc ghi ®äc lÇn l−ît 8 bits/kªnh vµo bé nhí®−îc thùc hiÖn nh− h×nh 2-12.
Ta nhËn thÊy r»ng, nÕu thêi gian truy xuÊt cña bé nhí lµ lín th× dung l−îng cñachuyÓn m¹ch bÞ h¹n chÕ rÊt nhiÒu.
§Ó kh¾c phôc ®iÒu nµy, tr−íc khi ®−a vµo tr−êng chuyÓn m¹ch, bao giê tÝn hiÖu còng®−îc ghÐp kªnh vµ chuyÓn ®æi sang song song.
S/PM
0
A
B
R-1
P/SD
BM
0
A
B
R-1
§Õm khe thêi gian
§Þa chØ ghi
§Þa chØ ®äc
...
...
in
out
B
A
CM
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.13
H×nh 2-12 : Ghi / ®äc song song 8 bits.
§Ó ®¬n gi¶n, xÐt vÝ dô 1 khung chØ cã 2 kªnh. Nh×n vµo s¬ ®å ta thÊy: Khi thùc hiÖnbiÕn ®æi khung tõ nèi tiÕp ra song song th× 8 bÝt sÏ cã 7 bÝt trèng. Kho¶ng thêi gian nµy t−¬ngøng víi 7 bits ®−îc sö dông ®Ó truyÒn tÝn hiÖu c¸c kªnh kh¸c cña c¸c tuyÕn PCM kh¸c.
H×nh 2-13 : GhÐp 3 tuyÕn PCM S/P.
Qu¸ tr×nh ghÐp 6 tÝn hiÖu ë 3 tuyÕn PCM kh¸c nhau còng ®−îc m« t¶ trong h×nh trªn.
T¹i mçi bé S/P cã 1 ®Çu vµo vµ 8 ®Çu ra. Nh− vËy, ta cã 24 ®Çu ra khái 3 bé S/Pt−¬ng øng víi line0, line1, line2 vµ ®−îc ghÐp ë bé MUX.
T¹i ®Çu ra cña bé MUX, 6 tÝn hiÖu sè ®−îc ghÐp nh− trªn. Kho¶ng thêi gian trèngøng víi 5 bits.
ViÖc thay ®æi khe thêi gian ë tr−êng hîp nµy ®−îc thùc hiÖn t¹i tÇng T mµ t¹i ®ã ë®Çu ra vµ ®Çu vµo cã 8 ®−êng nèi vµ tÇng T cã 8 chuyÓn m¹ch T. T¹i mét nh¸nh chuyÓnm¹ch T cã mét bit cña 8 bits song song trªn mét kªnh ®−îc ghi vµo.
• Th©m nhËp song song vµo tÇng chuyÓn m¹ch T :
TSW
®äc raghi vµo
8 bits
1 kªnh 1 kªnh
8 bits
kho¶ng trèng 5 bitsline0
S/P1 frame
7 bÝt trèng
line0
S/P
kªnh 1 kªnh 2
line0
S/P8 bits
1 khung
MUX
� �
��
��
��
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.14
§Ó t¨ng dung l−îng cho cÊp chuyÓn m¹ch T, ngoµi viÖc sö dông ph−¬ng thøc truyÒnsè liÖu song song cßn kÕt hîp ph−¬ng thøc th©m nhËp song song vµo bé nhí.
Trong ph−¬ng ph¸p th©m nhËp lÇn l−ît th× sè lÇn th©m nhËp gÊp 2 lÇn sè khe thêigian trong mét khung tÝn hiÖu.
Ph−¬ng ph¸p th©m nhËp song song vµo tÇng T sÏ cho phÐp gi¶m sè lÇn th©m nhËpgÇn b»ng n÷a so víi th©m nhËp truyÒn thèng. §Ó lµm ®−îc ®iÒu nµy, bé nhí th«ng tin ®−îcchia thµnh c¸c khèi (block). Nh− vËy, viÖc ®äc th«ng tin ra khái bé nhí cã thÓ ®ång thêi.
RAM ®−îc chia thµnh 16 khèi, mçi khèi gåm 256 ®Þa chØ. Nh− vËy, tæng dung l−îngcña bé nhí T lµ 256*16 = 4096 ®Þa chØ.
XÐt vÝ dô m« t¶ qu¸ tr×nh thùc hiÖn chuyÓn m¹ch qua tÇng T theo ph−¬ng thøc : ghituÇn tù, ®äc song song víi ph−¬ng ph¸p truy cËp bé nhí song song.
...
.
H×nh 2-14 : Th©m nhËp song song.
H×nh 2-15 : D÷ liÖu ®äc ra trong truy cËp song song.
ViÖc ghi vµo RAM thùc hiÖn trong kho¶ng 15 khe thêi gian theo nh÷ng ®Þa chØ x¸c®Þnh tr−íc cña 16 block. Khi hoµn thµnh qu¸ tr×nh ghi vµo RAM ë TS15, qu¸ tr×nh ®äc ®−îcthùc hiÖn ®ång thêi cho tÊt c¶ 16 khèi ë TS16.
§Þa chØ lÇn ®äc ®Çu tiªn cho khèi 1 lµ ®Þa chØ 1.
TÝn hiÖu sè ®äc ra tõ block 1 ®Õn block 16 ®−îc s¾p xÕp lÇn l−ît trªn tuyÕn PCM racña tÇng T.
TiÕp tôc khe thø 17 ®Õn khe thø 31 lµ ghi vµo cã ®iÒu khiÓn vµ TS32 lµ ®äc ra toµnbé 16 block ®ång thêi.
Nh− vËy, cã 15 khe ®Ó ghi vµ khe thø 16 lµ dïng ®Ó ®äc. Do ®ã, kh¶ n¨ng chuyÓnm¹ch cña tÇng nµy trong 1 khung lµ 4096*15/16 = 3840 kªnh.
123...
256
8 bits
Block 1
®äc ra®ång thêi
Block 2
Block 16
.
.�..
R256 ... R1 W15 ... W2 W1
1 khung
BlockBlock1
16 ... 2 1Block2
d÷ liÖu ®äc ®Çu tiªn ë®Þa chØ 1Block 16
�...
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.15
Sè lÇn th©m nhËp lµ 4096 lÇn.
§èi víi ph−¬ng thøc th©m nhËp truyÒn thèng th× víi 4096 lÇn th©m nhËp th× chØ cãkh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch ®−îc 2048 kªnh mµ th«i, nghÜa lµ ph−¬ng thøc th©m nhËp songsong ®· t¨ng kh¶ n¨ng ph¸t triÓn dung l−îng h¬n 15/32 lÇn so víi ph−¬ng thøc th©m nhËptruyÒn thèng.
II.2.2. ChuyÓn m¹ch kh«ng gian ( S ) :
• Nguyªn lý :
H×nh 2-16 : S¬ ®å chuyÓn m¹ch kh«ng gian tiÕp th«ng hoµn toµn vµ kh«ng hoµn toµn.
Nguyªn lý lµm viÖc cña chuyÓn m¹ch kh«ng gian dùa trªn c¬ së chuyÓn m¹ch kh«nggian dïng thanh chÐo. ChuyÓn m¹ch kh«ng gian sè lµ chuyÓn m¹ch thùc hiÖn viÖc trao ®æith«ng tin cïng mét khe thêi gian nh−ng ë hai tuyÕn PCM kh¸c nhau.
Trong s¬ ®å chuyÓn m¹ch tiÕp th«ng hoµn toµn, ta thÊy r»ng bÊt kú ®Çu vµo nµocòng cã kh¶ n¨ng nèi víi ®Çu ra mong muèn, cßn trong s¬ ®å chuyÓn m¹ch tiÕp th«ngkh«ng hoµn toµn th× chØ cã mét sè ®Çu vµo nµo ®ã th× míi cã kh¶ n¨ng nèi víi mét sè ®Çu rat−¬ng øng nµo ®ã mµ th«i. Th«ng th−¬ng, c¸c s¬ ®å tiÕp th«ng kh«ng hßa toµn ®−îc thiÕt kÕvíi môc ®Ých kinh tÕ ë nh÷ng n¬i cã nhu cÇu trao ®æi th«ng tin kh«ng ®ång ®Òu.
Khi sè kªnh tho¹i lín, ta ph¶i ghÐp chung nhiÒu tuyÕn PCM. ViÖc ®Êu nèi gi÷a c¸ckªnh kh«ng chØ lµ trao ®æi th«ng tin trªn c¸c tuyÕn khe thêi gian cña tuyÕn PCM mµ cßn trao®æi gi÷a c¸c tuyÕn víi nhau. ChuyÓn m¹ch kh«ng gian lµm nhiÖm vô nèi m¹ch cho c¸ctuyÕn PCM kh¸c nhau ë ®Çu vµo vµ ®Çu ra. Nã t¹o ra mèi quan hÖ thêi gian thùc cho 1 haynhiÒu khe thêi gian.
XÐt mét chuyÓn m¹ch kh«ng gian PCM cã ma trËn mxn víi ngâ vµo vµ ngâ ra mangc¸c tÝn hiÖu PCM. Sù nèi kÕt bÊt kú gi÷a c¸c khe thêi gian cña bus ngâ vµo víi khe thêi giant−¬ng øng ë ngâ ra ®−îc thùc hiÖn qua ®iÓm th«ng cña ma trËn chuyÓn m¹ch kh«ng gianph¶i ®−îc tiÕn hµnh trong suèt thêi gian cña khe thêi gian nµy vµ lÆp l¹i trong c¸c khung kÕtiÕp cho ®Õn khi cuéc gäi ®ã kÕt thóc. Trong thêi gian cßn l¹i trong thêi gian mét khung, ®iÓmth«ng nµy cã thÓ ®−îc sö dông cho mét cuéc gäi kh¸c cã liªn quan. Do ®ã viÖc ®iÒu khiÓn lµph¶i theo 1 chu kú nµo ®ã tuú thuéc vµo thêi gian cuéc gäi. §iÒu nµy ®−îc thùc hiÖc nhê bénhí nèi kÕt CM côc bé kÕt hîp víi m¹ch chuyÓn m¹ch kh«ng gian.
N ®Çuvµo
M ®Çura
N ®Çuvµo
M ®Çura
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.16
H×nh 2-17 : ChuyÓn m¹ch kh«ng gian sè.
H×nh2-18 : ChuyÓn m¹ch S ma trËn 4*4.
ChuyÓn m¹ch gåm ma trËn m*n ®iÓm th«ng ®ãng / më lµ ®−îc ®iÒu khiÓn bëi CM.Mçi ®Þa chØ nhÞ ph©n ®¸nh dÊu 1 ®iÓn th«ng thÝch hîp ®Ó thiÕt lËp nèi kÕt gi÷a ngâ ra vµ ngâvµo trªn bus. KÝch th−íc mçi tõ cña CM ph¶i ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cÊt gi÷ ®Þa chØ nhÞ ph©ncho 1 trong n ®iÓm th«ng vµ cã thÓ thªm 1 ®i¹ chØ ®Ó thÓ hiÖn r»ng mäi ®iÓm th«ng trong cétlµ më. Nh− vËy gåm n+1 ®Þa chØ. VËy, mçi tõ CM gåm log2(n+1) bits.
Mçi bé nhí CM ph¶i l−u ®−îc toµn bé ®Þa chØ ®iÓm th«ng trong 1 khung vµ ®Ó CMlµm viÖc mét c¸ch ®ång bé víi ma trËn chuyÓn m¹ch nªn c¸c « nhí cña CM sÏ t−¬ng øng
Busvµo
123��n
1 2 3 ... m }bus ra
®iÓm th«ng
Bus ®Þa chØ
�����
�
1
W
Bé nhí ®iÒu khiÓn CM
�
CM-E CM-F CM-G CM-H
A
B
C
D
1 2
1 2 3
3
1
2
3
1
2
3
001
010
011
010
001
010
E F G H
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.17
víi thø tù c¸c khe thêi gian vµo, cho nªn, nã ph¶i cã Ýt nhÊt R « nhí (R lµ sè khe thêi giantrong mét khung). Nh− vËy, ®Þa chØ cña ®iÓm th«ng sÏ ®−îc nèi trong khe thêi gian TS1 sÏ®−îc l−u tr÷ trong « nhí ®Çu tiªn trong CM.
Qu¸ tr×nh chuyÓn m¹ch xem xÐt néi dung cña tÕ bµo suèt khe thêi gian t−¬ng øng vµdïng ®Þa chØ nµy ®Ó x¸c ®Þnh ®iÓm th«ng cña khe thêi gian nµy. Qu¸ tr×nh cø tiÕp diÔn nh−vËy cho hÕt khung, tiÕp tôc cho hÕt mét cuéc gäi ®Ó sau ®ã trong CM cã sù thay ®æi vµ mäiviÖc sÏ ®−îc tæ chøc l¹i.
Gi¶ sö cã mét ma trËn chuyÓn m¹ch PCM 4x4 víi 1 khung cã 3 khe thêi gian, vËy,mçi CM cã 3 tÕ bµo. Mçi tõ 3 bits( log2(4+1)). T¹i mçi ®iÓm th«ng, ta ®Æt c¸c cæng AND vµcæng nµy ®−îc më hay ®ãng lµ do CM quyÕt ®Þnh.
- §Þa chØ �000� biÓu thÞ mäi ®iÓm th«ng trªn cét lµ kh«ng ®−îc nèi.
- §Þa chØ �001� biÓu thÞ ®iÓm th«ng ®Çu tiªn (cao nhÊt) trªn cét lµ nèi.
- §Þa chØ �010� biÓu thÞ ®iÓm th«ng thø hai trªn cét lµ nèi.
- §Þa chØ �011� biÓu thÞ ®iÓm th«ng thø ba trªn cét lµ nèi.
- §Þa chØ �100� biÓu thÞ ®iÓm th«ng cuèi cïng (thÊp nhÊt) trªn cét lµ nèi.
Gi¶ sö, c¸c nhu cÇu trao ®æi gi÷a c¸c khe thêi gian nh− sau :
- Khe thêi gian ngâ vµo TS1/busA nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS1/busE.
- Khe thêi gian ngâ vµo TS1/busB nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS1/busF.
- Khe thêi gian ngâ vµo TS2/busA nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS2/busF.
- Khe thêi gian ngâ vµo TS2/busB nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS2/busE.
- Khe thêi gian ngâ vµo TS3/busB nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS3/busH.
- Khe thêi gian ngâ vµo TS3/busD nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS3/busE.
• Qu¸ tr×nh chuyÓn m¹ch ®−îc tiÕn hµnh nh− sau :
C¸c « nhí cña CM lµm viÖc ®ång bé víi c¸c khe thêi gian ngâ vµo.
- Trong thêi gian cña khe thêi gian TS1 :
¤ nhí 1 cña CM-E cã gi¸ trÞ �001� nªn ®iÓm th«ng ®Çu tiªn cña nã (A-E) ®ãng, c¸c tÝnhiÖu tõ ngâ vµo A ®−îc chuyÓn sang ngâ ra E trong kho¶ng thêi gian nµy.
¤ nhí 1 cña CM-F cã gi¸ trÞ �010� nªn ®iÓm th«ng thø nh× (B-F) cña nã ®ãng vµ c¸ctÝn hiÖu tõ ngâ vµo B ®−îc chuyÓn sang ngâ ra F.
- Trong thêi gian cña khe thêi gian TS2 :
¤ nhí 2 cña CM-E cã gi¸ trÞ �010� nªn ®iÓm th«ng thø nh× cña nã (B-E) ®ãng, c¸c tÝnhiÖu tõ ngâ vµo B ®−îc chuyÓn sang ngâ ra E trong kho¶ng thêi gian nµy.
¤ nhí 2 cña CM-F cã gi¸ trÞ �001� nªn ®iÓm th«ng thø nhÊt (A-F) cña nã ®ãng vµ c¸ctÝn hiÖu tõ ngâ vµo A ®−îc chuyÓn sang ngâ ra F.
- Trong thêi gian cña khe thêi gian TS3 :
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.18
¤ nhí 3 cña CM-E cã gi¸ trÞ �011� nªn ®iÓm th«ng thø ba cña nã (C-E) ®ãng, c¸c tÝnhiÖu tõ ngâ vµo C ®−îc chuyÓn sang ngâ ra E trong kho¶ng thêi gian nµy.
¤ nhí 3 cña CM-H cã gi¸ trÞ �010� nªn ®iÓm th«ng thø nh× (B-H) cña nã ®ãng vµ c¸ctÝn hiÖu tõ ngâ vµo B ®−îc chuyÓn sang ngâ ra H.
Nh− vËy b»ng c¸ch sö dông bé nhí CM , ta cã thÓ t¹o ra 1 ma trËn chuyÓn m¹ch cãthÓ lµ m*n hay n*n tuú vµo yªu cÇu.
• §iÒu khiÓn trong chuyÓn m¹ch S :
ViÖc x¸c ®Þnh ®iÓm chuyÓn m¹ch cã thÓ thùc hiÖn b»ng hai c¸ch :
- §iÒu khiÓn theo ®Çu vµo: X¸c ®Þnh ®Çu ra nµo sÏ nèi víi ®Çu vµo t−¬ng øng.
- §iÒu khiÓn theo ®Çu ra: X¸c ®Þnh ®Çu vµo nµo sÏ nèi víi ®Çu ra t−¬ng øng.
Trong chuyÓn m¹ch S ®iÒu khiÓn theo ®Çu ra th× trªn c¸c cét ngâ ra sÏ cã c¸c bénhí CM vµ néi dung trong c¸c « nhí cña CM sÏ chän c¸c dßng ngâ vµo cho cét ngâ ra cñanã. §iÒu khiÓn theo ®Çu vµo th× mçi dßng sÏ cã mét bé nhí CM ®iÒu khiÓn vµ néi dung cñanã sÏ x¸c ®Þnh c¸c cét ngâ ra cho dßng ngâ vµo cña nã.
H×nh 2-19 : §iÒu khiÓn theo ®Çu ra.
Theo nguyªn lý trªn, ®iÒu khiÓn ngâ ra cã thÓ sö dông c¸c bé ghÐp kªnh logic sè. BéghÐp kªnh logic sè nµy cho phÐp nèi ®Õn ngâ ra cña nã tõ mét trong n ngâ vµo tïy thuécvµo ®Þa chØ nhÞ ph©n ®−îc cung cÊp bëi bé nhí ®iÒu khiÓn CM cña nã. Sè bits nhÞ ph©n yªucÇu cho n ®Çu vµo lµ log2n. Dung l−îng tæng céng cña bé nhí CM lµ :
CCM = R.log2n (víi R lµ sè khe thêi gian trong 1 khung).
NÕu chuyÓn m¹ch S cã m ®Çu ra th× dung l−îng bé nhí CM tæng céng cña nã sÏ lµ :
Σ CCM = m.R.log2n.
§iÒu khiÓn theo ®Çu vµo sö dông bé t¸ch kªnh logic sè, nã cung cÊp sù nèi kÕt gi÷amét ngâ vµo víi 1 trong m ngâ ra theo ®Þa chØ nhÞ ph©n x¸c ®Þnh tr−íc trong CM ë n ngâ vµo.Sè bits nhÞ ph©n yªu cÇu cho tæng dung l−îng cña bé nhí CM lµ :
MUX MUX MUX
CM-1 CM-2 CM-N
.........
...
...
...
1
...
2
N
1 2 M...M ngâ ra
N ngâvµo
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.19
Σ CCM = n.R.log2m.
H×nh 2-20 : §iÒu khiÓn theo ®Çu vµo.
ChuyÓn m¹ch T kh«ng thuËn lîi trong c¸c hÖ thèng tæng ®µi cã dung l−îng lín, tuynhiªn, chuyÓn m¹ch S dïng ®éc lËp lµ kh«ng cã hiÖu qu¶. Bëi v× nã chØ thùc hiÖn ®−îc sùtrao ®æi gi÷a c¸c tuyÕn kh¸c nhau cã cïng khe thêi gian, ®iÒu nµy kh«ng cã tÝnh thùc tÕ.Trong thùc tÕ, ng−êi ta ghÐp chuyÓn m¹ch T vµ S ®Ó t¹o nªn c¸c tr−êng chuyÓn m¹ch cãdung l−îng lín.
II.3. Phèi phÐp c¸c cÊp chuyÓn m¹ch:
Th«ng th−êng, chuyÓn m¹ch T chØ ®¸p øng ®−îc trong hÖ thèng tæng dµi cã dung l−îng línnhÊt lµ 512 kªnh giao th«ng, ®Ó n©ng cao dung l−îng chuyÓn m¹ch, ng−êi ta ph¶i phèi ghÐp gi÷acÊp S vµ cÊp T. Sù kÕt hîp kh¸c nhau dÉn ®Õn c¸c tr−êng chuyªn m¹ch cã tÝnh chÊt kh¸c nhau,®ång thêi, ch¼ng nh÷ng nã lµm t¨ng dung l−îng hÖ thèng mµ cßn lµm gi¶m gi¸ thµnh thiÕt bÞ. Trongc¸c tæng ®µi dung l−îng lín th−êng cã tr−êng chuyÓn m¹ch ghÐp gi÷a c¸c cÊp nh−:
Tæng ®µi Ph¸p: E10 B : TST.
E12 : TSSST.
Tæng ®µi Thôy §iÓn AXE : T, TST.
Tæng ®µi NhËt HTX10: TST.
Tæng ®µi ý Sitel : SSTSS.
II.3.1. ChuyÓn m¹ch ghÐp TS :
Nguyªn lý chuyÓn m¹ch TS ®«i khi cßn gäi lµ nguyªn lý nhí TS v× kh«ng cã chuyÓnm¹ch kh«ng gian tr×nh bµy trªn thËt sù ®−îc ¸p dông.
C¸c kªnh ®−îc t¹o nhãm theo thêi gian thµnh N tuyÕn PCM vµ ®−îc ®−a ®Õn tr−êngchuyÓn m¹ch. Trªn mçi tuyÕn PCM cã mét bé nhí th«ng tin BM víi R « nhí ®óng b»ng sèkªnh trªn mét khung mçi tuyÕn.
Th«ng tin n»m trong c¸c khe thêi gian ®−îc ghi mét c¸ch tuÇn tù vµo bé nhí BM,cßn ®äc ra do bé nhí ®iÒu khiÓn CM quyÕt ®Þnh.
DEMUX
CM-1
DEMUX
CM-1
DEMUX
CM-1......
...
...
...
...
...N
... ...
12...
1 2 MM ngâ ra
...
N ngâ vµo
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.20
H×nh 2-21 : ChuyÓn m¹ch TS.
Bé nhí CM ®−îc chia thµnh R khèi nhí, øng víi R kªnh mçi tuyÕn. Mçi khèi cã N «nhí øng víi N tuyÕn ra. Dung l−îng cña CM lµ :
CCM=R.N khèi nhí.
Th«ng tin trong khèi nhí CM ®−îc quÐt lÇn l−ît ®ång thêi víi khe thêi gian néi bé.Nh− vËy, trong thêi gian cña mét khe thêi gian ®−îc chia lµm N khe thêi gian néi bé nhá h¬n.Cã nghÜa lµ, trong 1 khe thêi gian cã N « nhí cña b« nhí ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch CM ®äcra. Chóng cho biÕt cÇn ph¶i ®äc th«ng tin ra tõ « nhí nµo trong N « nhí cña bé nhí th«ng tinBM.
Trong 1 khe thêi gian, c¸c thanh ghi ®Çu ra ®−îc n¹p 1 c¸ch lÇn l−ît. TÝn hiÖu ®iÒukhiÓn ®äc bé nhí ra thanh ghi biÓu diÔn nh− h×nh 2-22.
NÕu mçi tuyÕn PCM cã R kªnh th× ®é réng khe thêi gian lµ 125/R, khi cã N tuyÕn thêigian ®äc bé nhí CM ph¶i nhá h¬n 125/(R*N) .
ChÝnh v× h¹n chÕ nµy mµ lo¹i chuyÓn m¹ch nµy chØ dïng cho tæng ®µi cã dung l−îngnhá. Do ®ã ph¶i chän CM lµ lo¹i bé nhí cã thêi gian th©m nhËp nhá.
01�
R-1
01�
R-1
01�
R-1
REG 0
REG 1
REG N-1
PCM1�����������
PCMN
0�N-1
0�N-1
0�N-1
Khe thêi gianTS1
Khe thêi gianTS0
Khe thêi gianTSR-1
������
�
�
�
PCM0
CM
1,R-1
0,1
§iÒu khiÓn thêi ®iÓm®äc ra
����
PCMN
PCM1
PCM0
Khe thêi gian néi bé 0
Khe thêi gian néi bé N-1
CMS
�
BM-0
BM-1
BM-N
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.21
Muèn trao ®æi th«ng tin gi÷a khe thêi gian 1 cña PCM0 víi khe th× gian R-1 cñaPCM1, ®¬n vÞ ®iÒu khiÓn ®Êu nèi ghi gi¸ trÞ 1, R-1 vµo « nhí 0 cña vïng nhí øng víi khethêi gian 1 vµ ghi gi¸ tri 1,0 vµo « nhí cña vïng nhí øng víi khe thêi gian ra R-1.
Trong mét khe thêi gian, c¸c thanh ghi ë ®Çu ra ®−îc n¹p lÇn l−ît theo N khe thêigian néi bé. C¸c thanh ghi lµm viÖc nh− c¸c bé ®Öm hiÖu chØnh l¹i ®ång hå ®Ó ®ång bé víic¸c th«ng tin trªn N tuyÕn PCM ë ®Çu ra.
Trong khe thêi gian TS1, khi CM quÐt ®Õn « nhí 0 (øng víi khe thêi gian néi bé 0);gi¸ trÞ �1,R-1� trong « nhí nµy sÏ ®iÒu khiÓn ®äc th«ng tin trong « nhí 1 cña BM1, ®ång thêicã tÝn hiÖu më cæng cho phÐp ghi sè liÖu vµo REG0.
H×nh 2-22 : TÝn hiÖu ®iÒu khiÓn ®äc ra thanh ghi.
Sau ®ã, trong khe thêi gian R-1, khi CM quÐt ®Õn « nhí 1 (øng víi khe thêi gian néibé 1); gi¸ trÞ �0,1� trong « nhí nµy ®iÒu khiÓn ®äc th«ng tin trong « nhí 1 cña BM0, ®ång thêitÝn hiÖu më cæng cho phÐp ghi sè liÖu vµo REG1.
Nh− vËy, khe thêi gian cña PCM0 ®äc ra ë khe thêi gian R-1 REG 1 vµ khe thêi gianR-1 cña PCM1 ®−îc ®äc ra ë khe thêi gian 1 ë REG 0. ViÖc trao ®æi th«ng tin gi÷a 2 khethuéc 2 tuyÕn ®−îc thùc hiÖn.
Bé chuyÓn m¹ch nµy kh«ng x¶y ra hiÖn t−îng t¾c nghÏn v× nã lu«n t×m ra 1 ®−êngrçi dÉn ®Õn mét ngâ ra rçi. Tuy nhiªn, sè khe thêi gian néi bé tû lÖ víi dung l−îng chuyÓnm¹ch, do ®ã, tèc ®é bit còng tû lÖ víi dung l−îng chuyÓn m¹ch, cã nghÜa lµ víi mét hÖ thèngcã dung l−îng lín th× tèc ®é truy cËp bé nhí ph¶i rÊt nhanh.
II.3.2. ChuyÓn m¹ch STS :
Trong tr−êng chuyÓn m¹ch STS, c¸c khe thêi gian trªn c¸c tuyÕn PCM kh¸c nhaucÇn trao ®æi th«ng tin sÏ ®uîc ®−a vÒ cïng mét tuyÕn nhê cÊp chän S1. Sau ®ã, cÊp T sÏho¸n vÞ c¸c khe thêi gian nµy cho nhau vµ viÖc ph©n ®−êng l¹i lµ do cÊp S2 ®¶m nhiÖm.
ChuyÓn m¹ch kh«ng gian ngâ vµo S1 sÏ nèi bus ngâ vµo víi chuyÓn m¹ch T trongsuèt thêi gian cña 1 khe thêi gian vµ chuyÓn m¹ch kh«ng gian ngâ ra còng sÏ nèi kÕt chuyÓnm¹ch T víi bus ngâ ra trong suèt thêi gian cña 1 khe thêi gian.
XÐt sù trao ®æi th«ng tin gi÷a thuª bao A mang tin tøc Ma trong khe thêi gian TSr1 víithuª bao B mang tin tøc Mb trong khe thêi gian TSr2 cña c¸c tuyÕn PCMi vµ PCMj t−¬ngøng. §Ó ®¬n gi¶n, ta xÐt s¬ ®å chuyÓn m¹ch cã 2 tuyÕn PCM ë ®Çu vµo còng nh− ®Çu ra.
N¹p REG0
N¹p REG1
N¹p REGN-1
Khe thêi gian néi bé
1 khe thêi gian
.
.
.
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.22
H×nh 2-23 : Sù trao ®æi th«ng tin trong m¹ng STS.
§Ó ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch cña cÊp T vµ S, ng−êi ta còng sö dông bé nhí chuyÓnm¹ch CMT vµ CMS nh− h×nh sau :
Trªn s¬ ®å nµy, bé nhí th«ng tin BM ®−îc sö dông kÐp. §Çu tiªn, ®Þa chØ ®−îc n¹pvµo CMS, CMT ë ®Þa chØ A,B. Gi¶ sö t¹i BM, ë « nhí r ®· ®−îc n¹p th«ng tin Mb.
I
J
...
H×nh 2-24 : S¬ ®å nguyªn lý STS.
1 i j r 1 i j r 1 i j r 1 i j r
S S S S
T
T
�..��..��..��..��
�
�� �
��
DDMM
Tõ
Tõ B
i
J�
r
r�
r1
r2
Tíi A
Tíi B
CMS
BM
BM
r1
r2CMT
r
i
j
i
j
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.23
Trong khe thêi gian TSr1, bé nhí CMS quÐt ®Õn « nhí r1, gi¸ trÞ i trong « nhí nµy sÏ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch S1 nèi víi ®−êng i ®Ó nhËn tÝn hiÖu Ma tõ thuª bao A vµ ghi vµo bénhí BM ë mét « nhí r nhÊt ®Þnh. Tin tøc Ma ®−îc chøa ë ®©y cho ®Õn khe thêi gian TSr2, lóc®ã, do « nhí r2 cña CMT cã gi¸ trÞ �r� nªn nã chØ ®Þnh ®äc « nhí r cña BM vµ do « nhí r2 cñaCMS cã gi¸ trÞ �j� nªn nã chØ ®Þnh S2 ®Êu nèi víi ®−êng j ®Ó ®−a th«ng tin vÒ ®Õn thuª bao B.
Còng trong khe thêi gian TSr2, do CMS cã gi¸ trÞ j nªn nã chØ ®Þnh nèi BM víi ®−êng jngâ vµo, tin tøc Mb ®−îc ghi vµo « nhí r cña BM. Tin tøc nµy ®−îc l−u ë ®©y cho ®Õn khethêi gian TSr1, lóc ®ã, do « nhí r1 cña CMT cã gi¸ trÞ �r� nªn nã chØ ®Þnh ®äc « nhí r cña BMvµ do « nhí r1 cña CMS cã gi¸ trÞ �i� nªn nã chØ ®Þnh S2 ®Êu nèi víi ®−êng i ®Ó ®−a th«ng tinvÒ ®Õn thuª bao A.
Nh− vËy, viÖc ®Êu nèi th«ng tin Ma vµ Mb gi÷a 2 tuyÕn ®−îc thùc hiÖn.
ViÖc nghÏn m¹ch trong s¬ ®å STS phô thuéc vµo viÖc t×m ra 1 « nhí rçi trong bé nhíchuyÓn m¹ch thêi gian. Cµng nhiÒu chuyÓn m¹ch thêi gian th× cµng gi¶m kh¶ n¨ng nghÏnm¹ch.
II.3.3. ChuyÓn m¹ch TST :
H×nh 2-25 : CÊu tróc chuyÓn m¹ch TST.
C¸c tuyÕn PCM vµo ®−îc gi÷ l¹i tÇng vµo cña chuyÓn m¹ch T, cho ®Õn khi cßn ch−athÊy ®−êng rçi trªn ®−êng dÉn t−¬ng øng qua tÇng chuyÓn m¹ch kh«ng gian tíi tÇng rat−¬ng øng cña chuyÓn m¹ch thêi gian. Vµ nã ®−îc gi÷ l¹i cho ®Õn khi b¾t ®Çu kho¶ng thêigian yªu cÇu thùc hiÖn th«ng tin ®· cho.
Gi¶ thiÕt tÇng chuyÓn m¹ch thêi gian lµ tiÕp th«ng hoµn toµn, th× khi thiÕt lËp cuécnèi trªn tÇng chuyÓn m¹ch kh«ng gian cã thÓ sö dông kho¶ng thêi gian bÊt kú.
§iÓm quan träng cña tÇng chuyÓn m¹ch STS lµ tÇng chuyÓn m¹ch kh«ng gian lµmviÖc víi sù ph©n chia thêi gian mét c¸ch ®éc lËp víi c¸c tuyÕn PCM vµo.
TM
TD S
Module 11
R
...
...
...
Module N
1
...
R
...
...
...
...
1 2 N...
Thanh dÉn ra
... ...
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.24
Sù phong to¶ trong s¬ ®å TST cã thÓ xuÊt hiÖn trong tr−êng hîp kh«ng cã c¸ckho¶ng thêi gian rçi bªn trong tÇng chuyÓn m¹ch kh«ng gian mµ trong suèt kho¶ng thêi gian®ã cã tÇng nèi trung gian tíi c¸c tÇng ra cña chuyÓn m¹ch thêi gian cïng rçi ®ång thêi. X¸csuÊt phong to¶ sÏ cùc tiÓu nÕu sè kho¶ng thêi gian cña chuyÓn m¹ch kh«ng gian ®ñ lín.
CÊu tróc tÇng chuyÓn m¹ch STS th−êng ®−îc x©y dùng theo module, mçi module cã2 cÊp chuyÓn m¹ch T vµo ra vµ 1 cÊp S. C¸c module liªn l¹c víi nhau b»ng c¸c thanh dÉnra ®−îc nèi vµo cÊp S.
¦u ®iÓm cña ph−¬ng ¸n nµy lµ c¸c module chuyÓn m¹ch ®éc lËp víi nhau nªn viÖcmë réng dung l−îng tæng ®µi cã thÓ thùc hiÖn mét c¸ch dÓ dµng. Dung l−îng tèi ®a cñatr−êng chuyÓn m¹ch lµ do sè l−îng thanh dÉn quyÕt ®Þnh.
H×nh 2-26 : CÊu tróc module.
Ph−¬ng ¸n nµy sö dông réng r·i trong c¸c m¹ng chuyÓn m¹ch cã dung l−îng nhá®Õn trung b×nh tõ 16 ®Õn 32 module. Khi nèi víi dung l−îng cao sÏ vÊp ph¶i khã kh¨n vÒtruyÒn dÉn vµ ®é trÔ truyÒn dÉn kh«ng ®ång ®Òu.
§Ó kh¾c phôc nh−îc ®iÓm nµy, ng−êi ta t¸ch S ra khái module t¹o nªn mét cÊp S®éc lËp. TÊt c¶ c¸c module ®Òu th«ng qua 2 thanh dÉn nèi víi cÊp S. Khi ®ã ®é trÔ cña c¸cthanh dÉn ®−îc coi nh− ®ång ®Òu.
§Ó kh¶o s¸t sù häat ®éng cña chuyÓn m¹ch TST, ta xÐt sù trao ®æi tin tøc gi÷a haithuª bao A víi tin tøc Ma trªn khe thêi gian TSr1 (thuéc module Tki) vµ thuª bao B mang tintøc Mb trªn khe thêi gian TSr2 (thuéc module TKj). Sù trao ®æi th«ng tin gi÷a 2 kªnh thuéc 2module TKi vµ TKj qua cÊp chuyÓn m¹ch SM.
Mçi module cã 2 bé nhí th«ng tin BMT vµ BMR cÊt gi÷ th«ng tin ph¸t vµ thu. Mçi bénhí cã bé ®iÒu khiÓn thu vµ ph¸t t−¬ng øng.
ViÖc ®iÒu khiÓn cÊp chän trong chuyÓn m¹ch kh«ng gian SM do c¸c bé nhí CMS®¶m nhiÖm.
TM
TD
Module 11
R
...
...
...
Module N
R
...
1
...
S S
... ...
...
Module S
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.25
§Ó thùc hiÖn viÖc ®ã, cÇn 1 khe thêi gian néi bé ®ang rçi vÒ phÝa A còng nh− vÒ phÝaB cña chuyÓn m¹ch S. Gi¶ sö khe thêi gian rçi ®Çu tiªn ®−îc t×m thÊy lµ TSr, bé ®iÒu khiÓn®Êu nèi thùc hiÖn ghi th«ng tin ®iÒu khiÓn vµo c¸c bé nhí nh− sau :
Ghi gi¸ trÞ �r1� vµo « nhí r cña CMTTi.
Ghi gi¸ trÞ �i� vµo « nhí r cña CMSj.
Ghi gi¸ trÞ �r2� vµo « nhí r cña CMTRj.
Gi¶ sö r1<r2, c¸c bé nhí ®−îc quÐt lÇn l−ît theo c¸c khe thêi gian néi bé. Th«ng tinMa, Mb ®−îc ghi lÇn l−ît ë bé nhí ph¸t BMTi vµ BMR j ë c¸c « nhí r1, r2 t−¬ng øng.
H×nh 2-27 : ChuyÓn m¹ch TST.
Trong khe thêi gian néi bé TSr, øng víi khe thêi gian néi bé ®ang rçi r, khi c¸c bé nhí®−îc quÐt ®Õn « nhí r, gi¸ trÞ �r1� trong bé nhí ®iÒu khiÓn ph¸t CMTTi ®iªï khiÓn viÖc ®äcth«ng tin trong Ma cÊt trong « nhí r1 trong BMTi sang SM. §ång thêi, gi¸ trÞ �i� trong « nhí r
r1
0
r2
R-1
0
r+R/2
R-1
0
r
R
0
r
R-1
0
r1
R-1
0
r2
R-1 0
r+R/2
R-1
0
r+R/2
R-1
0
r
R-1
BM R i
BM T i
SMTKi
CMT T i CMTR i
SMj
SMi
CMS i
BM T j
BM R j
CMT T j CMT R j CMS j i ... j
Ma
Mb
Ma
Mb
0
r2
R-1
r1 j
ir2r2
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.26
cña CMSj ®iÒu khiÓn SMj chän ®−êng i ®Ó lÊy th«ng tin Ma ghi vµo bé nhí thu BMRj cña TKj.§Þa chØ cña BMRj do CMTR j cung cÊp. Do ®ã, Ma ®−îc ghi vµo « nhí r2 cña BMRj. Nã ®−îc®äc ra ë thêi ®iÓm øng víi khe thêi gian r2, vµ h−íng th«ng tin tõ TKi ®Õn TKj ®· ®−îc thùchiÖn.
Tuy nhiªn, kh«ng cã ®−êng th«ng tin theo h−íng ng−îc l¹i. §Ó tæ chøc ®−îc ®−êngth«ng tin theo h−íng ng−îc l¹i, cã 2 ph−¬ng thøc cã thÓ sö dông lµ :
- ThiÕt lËp ®−êng míi hoµn toµn ®éc lËp b»ng 1 khe thêi gian néi bé rçi nµo ®ã.
- ViÖc thiÕt lËp phô thuéc víi h−íng ban ®Çu.
Ph−¬ng thøc thø nhÊt t¹o nªn mét hÖ thèng mÒ dÎo h¬n, nh−ng ph−¬ng thøc thø haitiÕt kiÖm ®−îc phÇn cøng h¬n. Lîi dông tÝnh chÊt ®èi xøng cña chuyÓn m¹ch, nh− vËy, viÖcchän ®−êng chØ cÇn tiÕn hµnh 1 lÇn lµ ®ñ.
Sö dông ph−¬ng thøc ®¶o pha, ®ã lµ : nÕu t×m ®−îc mét khe thêi gian néi bé ®ang rçicho h−íng tõ A ®Õn B lµ r th× ®−êng quay vÒ sÏ thùc hiÖn vµo ®óng khe thêi gian néi bé ën÷a khung thêi gian sau (r+R/2).
Nh− vËy, nÕu thùc hiÖn theo ph−¬ng thøc ®¶o pha th× bé ®iÒu khiÓn ®Êu nèi thùchiÖn ghi th«ng tin ®iÒu khiÓn vµo c¸c bé nhí nh− sau :
Ghi gi¸ trÞ �r2� vµo « nhí r cña CMTTj.
Ghi gi¸ trÞ �j� vµo « nhí r cña CMSi.
Ghi gi¸ trÞ �r1� vµo « nhí r cña CMTRi.
Trong khe thêi gian néi bé TSr+R/2, øng víi khe thêi gian néi bé ®ang rçi r+R/2, khic¸c bé nhí ®−îc quÐt ®Õn « nhí r+R/2, gi¸ trÞ �r2� trong bé nhí ®iÒu khiÓn ph¸t CMTTj ®iÒukhiÓn viÖc ®äc th«ng tin trong Mb cÊt trong « nhí r2 trong BMTj sang SM. §ång thêi, gi¸ trÞ �j�trong « nhí r cña CMSi ®iÒu khiÓn SMi chän ®−êng j ®Ó lÊy th«ng tin Mb ghi vµo bé nhí thuBMRi cña TKi. §Þa chØ cña BMRi do CMTRi cung cÊp. Do ®ã, Ma ®−îc ghi vµo « nhí r1 cñaBMRi. Nã ®−îc ®äc ra ë thêi ®iÓm øng víi khe thêi gian r1, vµ h−íng th«ng tin tõ TKj ®Õn TKi®· ®−îc thùc hiÖn.
¦u ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ 2 h−íng th«ng tin ®éc lËp nhau. Sau khi ®· ®−îcx¸c ®Þnh h−íng tõ TKi ®Õn TKj th× viÖc x¸c ®Þnh theo h−íng ng−îc l¹i lµ kh«ng cÇn thiÕt.
Do ®ã, nã th−êng ®−îc sö dông ®Ó tiÕt kiÖm bé nhí; ta chØ cÇn sö dông 1 trong 2 bénhí CMTT hay CMTR( gäi chung lµ CMT). §Þa chØ ®äc BMT vµ ghi BMR ®−îc lÊy ra trong 2 «nhí CMT, ®Þa chØ cña chóng th−êng c¸ch nhau mét kho¶ng R/2.
Kh¶ n¨ng nghÏn m¹ch phô thuéc vµo viÖc t×m cÆp khe thêi gian rçi cho ®−êng truyÒngi÷a 2 chuyÓn m¹ch thêi gian. X¸c suÊt t×m cÆp khe thêi gian rçi nµy lµ lín nÕu sè khe thêigian néi bé lµ lín. Kh¶ n¨ng tiÕp th«ng hoµn hoµn cã thÓ ®−îc thùc hiÖn b»ng hai c¸ch :
- T¨ng gÊp ®«i tèc ®é bit néi bé (t¨ng sè khe thêi gian néi bé).
- ThiÕt lËp thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch trªn hai mÆt ph¼ng song song.
Tãm l¹i, c¶ hai ph−¬ng thøc ®Òu t¨ng gÊp ®«i thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch.
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.27
II.3.4. NhËn xÐt :
Tãm l¹i, khi xÐt vÒ ph−¬ng diÖn chuyÓn m¹ch vµ ®iÒu khiÓn th× cÊp T lµ −u ®iÓm h¬nc¶. Tuy nhiªn, nã bÞ h¹n chÕ vÒ dung l−îng. Do ®ã, ®èi víi nh÷ng ttæng ®µi cã dung l−îngnhá, tæng ®µi ®Çu cuèi, tæng ®µi c¬ quan th−êng hay dïng chuyÓn m¹ch T.
Víi tæng ®µi cÊp cao h¬n, th−êng sö dông chuyÓn m¹ch ghÐp TST hay STS. M¹chSTS cã kh¶ n¨ng chän nhiÒu ®−êng nèi kh¸c nhau cho 1 cuéc gäi. Cã nghÜa lµ STS cã ®étin cËy cao h¬n ST. ChuyÓn m¹ch STS th−êng dïng cho thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch nhá, cã tèc®é lín.
M¹ng TST cã tÝnh chÊt chuyÓn m¹ch −u ®iÓm, kh¶ n¨ng chän ®−êng rçi nhiÒu h¬n,cÊu tróc ®iÒu khiÓn ®¬n gi¶n.
Dùa vµo b¶ng nµy mµ ta cã thÓ sö dông lo¹i nµo ®ã cho tæng ®µi ®Ó thÝch øng. §èivíi c¸c m¹ng lín, ng−êi ta sö dông ghÐp c¸c cÊp nhiÒu h¬n nh− TSST, SSTSS...
C¸c mÆt so s¸nh STS TST
§é tin cËy (+)
Gi¸ thµnh +1 +2
Kü thuËt chän ®−êng +
§é phøc t¹p +
M«i tr−êng ®ång bé +
III.III.III.III. ChuyÓn m¹ch gãi :
III.1. C¬ së m¹ng chuyÓn m¹ch gãi :
III.1.1. M« h×nh tæng thÓ :
H×nh 2-28 : M« h×nh tæng thÓ.
Node chuyÓnm¹ch
ThiÕt bÞ ®Çucuèi
M¹ngchuyÓn
m¹ch gãi
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.28
ThiÕt bÞ ®Çu cuèi : Sö dông c¸c dÞch vô do m¹ng cung cÊp.
C¸c node chuyÓn m¹ch gãi : T¹o tuyÕn cho c¸c gãi tin gi÷a c¸c tuyÕn nèi kh¸c nhaucña m¹ng mµ chóng nèi tíi node chuyÓn m¹ch gãi nµy.
III.1.2. Tæ chøc ph©n líp cña m¹ng chuyÓn m¹ch gãi :
Sö dông m« h×nh 7 líp ISO OSI ®Ó m« t¶ h¸i niÖm ®−îc sö dông ë m¹ng chuyÓnm¹ch gãi vµ chñ yÕu dùa trªn 3 líp bËc thÊp :
Líp H×nh thøc truyÒn
Líp 3 : Líp m¹ng Gãi
Líp 2 : Líp tuyÕn d÷ liÖu Khung
Líp1 : Líp vËt lý Bit
• Líp vËt lý :
Dµnh cho tuyÕn nèi vËt lý gi÷a thiÕt bÞ trong m¹ng. Th«ng tin trao ®æi d−íi d¹ng bit,bao gåm c¸c th«ng tin vÒ sè liÖu, b¸o hiÖu (®iÒu khiÓn) dïng ®Ó ®iÒu khiÓn thao t¸c cñatuyÕn nèi vµ x¸c ®Þnh tr¹ng th¸i so thÓ sö dông cña tuyÕn, ®ång hå nhÞp ®Ó ghÐp nèi c¸c tÝnhiÖu sè liÖu khi kh«i phôc cÊu tróc tin ph¸t ë m¸y thu. C¸c tÝn hiÖu nµy dïng ®Ó trao ®æi tintøc cÊp cao h¬n gi÷a hai thiÕt bÞ.
• Líp tuyÕn d÷ liÖu :
ChuyÓn tin gi÷a c¸c thiÕt bÞ, theo ®ã, yªu cÇu b¶n tin ®−îc chuyÓn ®i kh«ng bi lçi vµtheo 1 trinh tù chÝnh x¸c.
Ph¸t hiÖn lçi trong khung tuyÒn b»ng ph−¬ng ph¸p ARQ (Automatic RepeatreQuest), bao gåm 3 ph−¬ng thøc :
- Ph−¬ng thøc dõng vµ chê :
Bªn ph¸t ph¸t 1 khung vµ ph¶i chê tõ phÝa thu. NÕu nhËn ®−îc sù x¸c nhËn lµ :
ACK : Bªn ph¸t tiÕp tôc ph¸t khung tiÕp theo.
NAK : Bªn ph¸t ph¸t l¹i khung ®· ph¸t.
- Ph−¬ng thøc quay lïi :
B©n ph¸t ph¸t liªn tôc tõng khung, nÕu nhËn ®−îc ACK th× tiÕp tôc ph¸t, nÕu lµ NAKth× nã sÏ x¸c ®Þnh thø tù khung lçi ®ã vµ ph¸t l¹i liªn tôc khungnµy.
- Ph−¬ng thøc lÆp l¹i cã chän läc :
Ph¸t liªn tôc c¸c khung, nÕu lçi th× ph¸t l¹i khung bÞ lçi vµ tiÕp tôc c«ng viÖc ®ang dìdang.
M¹ng chuyÓn m¹ch gãi (X.25) th−êng dïng ph−¬ng thøc �kÝch cì cöa sæ 7�, tøc lµbªn ph¸t ph¸t 7 khung míi cÇn 1 khung x¸c nhËn tõ bªn thu.
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.29
• Líp m¹ng :
Líp tuyÕn lµm c«ng viÖc s÷a lçi, ®iÒu khiÓn luång theo tuyÕn gi÷a hai thiÕt bÞ ®Êunèi víi nhau. Líp m¹ng t¹o ®iÒu kiÖn cho th«ng tin gi÷a c¸c thiÕt bÞ mµ chóng kh«ng ®−îc®Êu nèi trùc tiÕp víi nhau (nghÜa lµ qua m¹ng).
§Ó thiÕt lËp tuyÕn nèi líp m¹ng gi÷a hai thiÕt bÞ, th× chóng cÇn cã kh¶ n¨ng thÝch øngvíi nhau. Th«ng th−êng,mçi thiÕt bÞ ®Êu nèi vµo m¹ng cã ®Þa chØ riªng, mçi thiÕt bÞ cã thÓdùa vµo ®Þa chØ cña thiÕt bÞ kh¸c mµ yªu cÇu thiÕt lËp th«ng tin gi÷a chóng.
Cã 2 c¸ch ®Ó x©y dùng líp m¹ng :
- Mçi thiÕt bÞ cã mét ®Þa chØ riªng.
- Dïng tuyÕn nèi gi÷a 2 thiÕt bÞ x©y dùng mét ®Þa chØ.
III.1.3. ThiÕt lËp tuyÕn nèi :
H×nh 2-29 : ThiÕt lËp tuyÕn nèi tõ A ®Õn B.
XÐt mét qu¸ tr×nh thiÕt lËp tuyÕn nèi tõ A ®Õn B nh− sau :
- Yªu cÇu gäi : Thuª bao A gëi mét gãi tin yªu cÇu gäi (Call Request) ®Õn nodechuyÓn m¹ch gãi S4. Gãi yªu cÇu gäi chøa ®Þa chØ cña thiÕt bÞ cÇn gäi. Trongmét vµi giao thøc, gãi yªu cÇu gäi lu«n chøa ®Þa chØ cña thuª bao chñ gäi ®Ó biÕt®−îc gèc cña cuéc gäi. Gãi tin xÕp hµng trong S4 vµ sau ®ã chuyÓn ®Õn c¸cnode kh¸c vµ cuèi cïng ®Õn S1.
- Gäi ®Õn : Gãi tin tõ S1 chuyÓn ®Õn thiÕt bÞ ®Ých B.
- TiÕp nhËn cuéc gäi : Sau khi nhËn ®−îc gãi tin thiÕt lËp, thuª bao B tiÕp nhËncuéc gäi b»ng c¸ch gëi mét gãi tin tiÕp nhËn (Call Accepted), gãi tin nµy ®−îc gëitrë l¹i vÒ A cho biÕt B cã chÊp nhËn ph−¬ng tiÖn A yªu cÇu hay kh«ng.
- ChuyÓn tin : Ngay sau khi thiÕt lËp, ®Çu cuèi A nhËn ®−îc gãi tin chÊp nhËn tõ B,qu¸ tr×nh chuyÓn tin b¾t ®Çu. Nõu chiÒu dµi b¶n tin lín h¬n kÝch th−íc mét gãi tinth× b¶n tin ®ã sÏ ®−îc chia thµnh c¸c gãi tin cã kÝch th−íc cè ®Þnh råi truyÒn ®i.
- Gi¶i táa : NÕu B tõ chèi cuéc gäi, nã ph¸t ®i mét b¶n tin yªu cÇu gi¶i táa (ClearRequest) ®Ó b¸o cho thuª bao A biÕt lµ cuéc gäi kh«ng ®−îc tiÕp nhËn.
B
A
S2
S1
S4
S5
S3
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.30
III.1.4. Kªnh logic :
Trong viÖc truyÒn d÷ liÖu, qu¸ tr×nh tuyÒn tin gi÷a hai thuª bao kh«ng ®−îc thùc hiÖnmét c¸ch tù ®éng ngay c¶ khi ®−êng th«ng tin ®· ®−îc kÕt nèi b»ng ®iÖn. Trong chuyÓnm¹ch kªnh, chØ cã kªnh vËt lý ®−îc thiÕt lËp. Trong chuyÓn m¹ch gãi, kªnh nèi ®−îc thiÕt lËplµ kªnh logic. Kªnh logic cã thÓ lµ m¹ch ¶o (VC), m¹ch ¶o vÜnh viÔn (PVC), d÷ liÖu biÓu(DG), chän nhanh (FS)� tïy theo ®Æt tÝnh dÞch vô cña chóng.
III.1.5. C¸c h×nh th¸i dÞch vô :
• M¹ch ¶o (VC : Virtual Circuit) :
Sù nèi logic cña m¹ch ®−îc thiÕt lËp tr−íc khi truyÒn c¸c gãi. §©y lµ cung ®o¹n s½nsµng, sau ®ã lµ cung ®o¹n chuyÓn sè liÖu khi kªnh (m¹ch) ¶o ®· ®−îc thiÕt lËp vµ cuèi cïnglµ cung ®o¹n gi¶i phãng cuéc gäi ¶o.
Nh− vËy, kªnh ¶o ®−îc xem lµ kªnh logic sau khi ®· ®−îc thiÕt lËp vµ duy tr× ®Õn khigi¶i phãng cuéc gäi.
BÝ dô, thuª bao A gëi 1 hay nhiÒu gãi ®Õn B, ®Çu tiªn, nã truyÒn Call Request tíinode S4, t¹i ®©y, S4 sö dông �b¶ng t¹o tuyÕn� ®Ó quyÕt ®Þnh chuyÓn gãi tíi node kÕ tiÕp nµo(ch¼ng h¹n node S2). Qu¸ tr×nh nµy l¹i tiÕp tôc x¶y ra trong S2 ®Ó ®Õn ®−îc S1. S1 gëi gãiyªu cÇu gäi ®Õn B vµ B tr¶ lêi b»ng gãi chÊp nhËn cuéc gäi theo h−íng ng−îc l¹i. B©y giê,d÷ liÖu tõ A ®Õn B ®−îc truyÒn theo con ®−êng trªn mµ kh«ng ph¶i tiÕn hµnh t×m ®−êng chomçi gãi n÷a. Kªnh ¶o nµy ®−îc xãa b»ng gãi Clear Request.
Cïng mét thêi gian, 1 node chuyÓn m¹ch cã thÓ cã nhiÒu VC ®Õn node chuyÓnm¹ch kh¸c.
• M¹ch ¶o vÜnh viÔn (PVC : Permanent Virtual Circuit) :
M¹ch ¶o vÜnh viÔn lµ ph−¬ng thøc thiÕt lËp m¹ch ¶o cè ®Þnh gi÷a hai thuª bao.
VÒ mÆt logic cã thÓ so s¸nh víi ®−êng d©y cho thuª trong m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh,vµ kiÓu chuyÓn m¹ch nµy kh«ng cÇn thiÕt lËp hay gi¶i phãng cuéc gäi qua m¹ng.
§èi víi nh÷ng m¹ng sö dông viÖc ®Þnh tuyÕn theo kiÓu m¹ch nµy th× chøc n¨ng ®ÞnhtuyÕn t¹i líp m¹ng bao gåm hai phÇn :
- §Þnh tuyÕn khi m¹ch ¶o ®−îc khëi t¹o vµ ®¶m b¶o gãi tin ®i ®Õn tuyÕn ®· chän.Nãi chung, thuËt to¸n ®Þnh tuyÕn sÏ phô thuéc vµ h×nh th¸i dÞch vô cña ng−êi södông.
- §iÒu khiÓn luång hay ®iÒu khiÓn t¾c ngo·n trong tr−êng hîp t¶i ®−a vµo qu¸ kh¶n¨ng phôc vô cña m¹ng.
• D÷ liÖu biÓu (DG : DataGram) :
Kh«ng nh− nh÷ng kªnh ¶o tr−íc ®ay, ®©y lµ ph−¬ng ph¸p kh«ng cÇn thiÕt lËp 1 kªnhlogic gi÷a hai thuª bao. Thuª bao chñ gäi chØ cÇn gëi mét gãi kÌm theo ®Þa chØ cña thuª baobÞ gäi vµ dùa vµo ®Þa chØ ®ã, m¹ng sÏ chuyÓn nã ®Õn cuéc gäi ®Ých. Vµ nh− vËy, kh¶ n¨ngc¸c gãi sÏ truyÒn b»ng nh÷ng con ®−êng kh¸c nhau.
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.31
Ph−¬ng ph¸p nµy thuËn lîi cho nh÷ng b¶n tin rÊt ng¾n. Tuy nhiªn, nã cã mét sènh−îc ®iÓm sau :
- Khã ph¸t hiÖn vµ söa lçi trªn ®−êng truyÒn.
- Kh«ng cã kh¶ n¨ng b¶o mËt.
- Mçi gãi ®Òu ph¶i mang ®Þa chØ ®Ých, ®«i khi chiÕm mét kÝch th−íc ®¸ng kÓ.
• Chän nhanh (FS : Fast Selection) :
§©y lµ sù kÕt hîp gi÷a VC vµ DG, víi nguyªn t¾c sau :
- Gãi ®Çu tiªn ®−îc truyÒn theo DG (cã ®Þa chØ ®Ých), ®ång thêi yªu cÇu thiÕt lËpkªnh ¶o VC.
- Nªu b¶n tin ng¾n th× kÕt thóc lu«n viÖc truyÒn d÷ liÖu.
- NÕu b¶n tin dµi th× duy tr× kªnh ¶o vµ chuyÓn sang VC.
III.1.6. Ph−¬ng thøc ®Þnh tuyÕn trong m¹ng chuyÓn m¹ch gãi :
• §Þnh tuyÕn cè ®Þnh :
§©y lµ ph−¬ng thøc ®Þnh tuyÕn ®¬n gi¶n nhÊt, trong ®ã, thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch gãi cñam¹ng chøa c¸c b¶ng ®Þnh tuyÕn cè ®Þnh ch»m cung cÊp cho chóng tÊt c¶ c¸c th«ng tin cÇnthiÕt ®Ó ph©n h−íng c¸c gãi qua m¹ng.
Thùc ra, b¶ng t¹o tuyÕn nµy ®· ®−îc cÊu t¹o s½n vµ ®−îc n¹p vµo c¸c node chuyÓnm¹ch gãi khi m¹ng ®−îc cÊu tróc lÇn ®Çu. Nõu cã mét thiÕt bÞ ®Çu cuèi míi ®−îc ®−a vµom¹ng th× b¶ng t¹o tuyÕn nµy ph¶i ®−îc cËp nhËt ®Ó ph©n tuyÕn cè ®Þnh cho thiÕt bÞ ®ã.
Nãi chung, c¸c b¶ng t¹o tuyÕn ë mçi node chuyÓn m¹ch lµ khµc nhau. Do ®ã, ë c¸cm¹ng lín, qu¶n lý nhiÒu tËp hîp b¶ng t¹o tuyÕn trë thµnh mét c«ng viÖc khã nhäc cho ng−êi®iÒu khiÓn vµ qu¶n lý m¹ng.
§Ó kh¾c phôc ®iÒu nµy, ng−êi ta chia khu vùc nh− trong m¹ng ®iÖn thäai. §Þa chØcña thiÕt bÞ ®Çu cuèi chøa mét sè th«ng tin vÒ t¹o tuyÕn.
¦u ®iÓm : ®¬n gi¶n.
Nh−îc ®iÓm : C¸c b¶ng t¹o tuyÕn cÇn ®−îc thiÕt lËp nh©n c«ng, ®ång thêi qu¸ tr×nhthiÕt lËp chóng cÇn ph¶i biÕt kh¸ râ vÒ t×nh h×nh m¹ng vµ l−u l−îng t¶i.
Tuy nhiªn, sù ph©n chia t¶i cho c¸c h−íng ghÐp cã thÓ t¹o chøc n¨ng tù ®éng c¾tkhi cã lçi trong m¹ng. Ngoµi ra, ng−êi ta cã thÓ sö dông b¶ng t¹o h−íng phô, ®Ò phßng khih−íng chÝnh cã sù cè. Tuy nhiªn, gi¶i ph¸p trªn lµ rÊt phøc t¹p.
• §Þnh tuyÕn ®éng :
§èi víi ph−¬ng thøc nµy, c¸c thiÕt bÞ chuyÓn m¹hcgäi cã thÓ ®−a ra nh÷ng quyÕt®Þnh t¹o h−íng vµ dùa vµo tr¹ng th¸i cña m¹ng khi chuyÓn m¹ch cho c¸c gãi.
Mét sè m¹ng cã møc ®é hiÖu dông rÊt quan träng, cã nghÜa lµ thêi gian sö dông®−êng nèi gi÷a c¸c thiÕt bÞ cµng nhiÒu cµng tèt. Nh− vËy, muèn t¨ng ®é hiÖu dông th× m¹ng
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.32
cÇn cã kh¶ n¨ng tù ®éng sö dông tuyÕn phô gi÷a c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi trong tr−êng hîp cãsù cè tuyÕn hoÆc node chuyÓn m¹ch.
MÆt kh¸c, ®Ó sö dông m¹ng tèi −u, cÇn t¸ch l−u l−îng cho c¸c h−íng kh¸c nhau(hay cßn gäi lµ ph©n t¶i). Vµ nh− vËy, ph−¬ng thøc t¹o tuyÕn ®éng thuËn tiÖn cho viÖc ®iÒuchØnh luång t¶i cho mçi h−íng ®Ó ®¶m b¶o sö dông tèi da c¸c tuyÕn vµ thêi gian tÓ c¸c gãitin lµ thÊp nhÊt. Muèn vËy, c¸c node chuyÓn m¹ch gãi ph¶i t¹o ra c¸c quyÕt ®Þnh th«ng minhkhi chuyÓn m¹hc cho tõng gãi ë mçi t×nh huèng.
Ph−¬ng thøc t¹o tuyÕn ®éng nµy lµ ®¬n gi¶n, nhÊt lµ mçi node chuyÓn m¹hc cñam¹ng chØ hiÓu biÕt vÒ t¶i cña tuyÕn vµ t¹ng th¸i cña c¸c tuyÕn ®Êu nèi trùc tiÕp vµo node.Chóng kh«ng cÇn ph¶i biÕt tr¹ng th¸i cña mäi tuyÕn vµ c¸c node chuyÓn m¹hc kh¸c trongm¹ng.
Ph−¬ng thøc t¹o tuyÕn ®«ng ®−îc l−u toµn bé trong mçi node chuyÓn m¹ch, nã®−îc sö dông h÷u hiÖu trong m¹ng X.25.
III.2. Giao thøc X.25 :
III.2.1. Kh¸i niÖm chung :
Giao thøc lµ mét tËp hîp c¸c quy t¾c, quy −íc mµ c¸c thùc thÓ tham gia tuyÒn th«ngtin trªn m¹ng ph¶i tu©n theo ®Ó ®¶m b¶o m¹ng ho¹t ®éng tèt.
Giao thøc CCITT X.25 (84) :
§©y lµ giao thøc quan träng nhÊt trong c¸c giao thøc chuyÓn m¹ch gãi. 84 thÓ hiÖnn¨nm xuÊt b¶n cña tµi liÖu khuyÓn nghÞ X.25 nµy.
T−¬ng øng víi 3 líp cÊp thÊp cña m« h×nh 7 líp OSI, X25 cã 3 cÊp lµ :
X.25 cÊp 1 : CÊp vËt lý.
X.25 cÊp 2 : CÊp tuyÕn sè liÖu.
X.25 cÊp 3 : CÊp m¹ng.
III.2.2. X.25 cÊp 1 : CÊp vËt lý :
CÊp vËt lý cña giao thøc nµy x¸c ®Þnh c¸c vÊn ®Ò nh− b¸o hiÖu ®iÖn vµ kiÓu cña c¸cbé ®Êu chuyÓn ®−îc sö dông. Nã cho phÐp 2 kiÓu giao tiÕp chÝnh lµ X.21 vµ X.21bis. Nãcòng cho phÐp giao tiÕp nèi tiÕp V khi cÇn.
III.2.3. X.25 cÊp 2 : CÊp tuyÕn sè liÖu :
Cung cÊp 1 ®−êng th«ng tin ®iÒu khiÓn, ®ång thêi ®¶m b¶o kh«ng cã lçi gi÷a hai ®Çucuèi cña tuyÕn liªn l¹c. Nã t¹o ®iÒu kiÖn cho cÊp cao h¬n còng nh− cÊp d−íi ®Ó ®iÒu khiÓnluång.
Cã hai kiÓu giao thøc X.25 cÊp 2 :
+ LAP (Link Access Procedure : ThÓ thøc th©m nhËp tuyÕn).
+ LAPB (Link Access Procedure Balanced : ThÓ thøc th©m nhËp tuyÕn c©n b»ng).
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.33
LAPB hoµn thiÖn h¬n LAP mét Ýt vµ lµ kiÓu ®−îc sö dông réng r·i hiÖn nay.
LAPB cã hai kiÓu giao thóc :
- SLP (Single Link Procedure : ThÓ thøc ®¬n tuyÕn) : Giao thøc gi÷a DTE vµ TCEdïng mét uyÕn th«ng tin.
- MLP (Multi Link Procedure : ThÓ thøc ®a tuyÕn) : Cho phÐp sö dông ®a tuyÕnliªn l¹c gi÷a DTE vµ DCE. NÕu mét trong c¸c tuyÕn cã sù cè th× c¸c tuyÕn khsc®−îc sö dông mµ kh«ng bÞ mÊt sè liÖu. §iÒu nµy cho phÐp ph©n t¶i gi÷a c¸ctuyÕn vµ tù ®éng kh¾c phôc lçi cho mét hoÆc nhiÒu tuyÕn.
• ThÓ thøc khung LAPB :
1!8 1!8 1!8/16 1!N.8 16!1 1!8
F A C INFO FCS F
01111110 8 bits 8/16 bits N.8 bits 16 bits 8 bits
- Tr−êng cê F (Flag) :
Gåm mét byte 8 bits, khi c¸c khung ch−a ®−îc ph¸t ®i th× c¸c bóyt cê F ®−îc chuyÓn®i d−íi d¹ng tæ hîp bits �01111110�. Cê b¾t ®Çu cña mét khung vµ kÕt thóc cña mét khungkh¸c. VËy, gi÷a hai khung chØ cã duy nhÊt 1 cê.
§Ó tr¸nh sù pháng t¹o tÝn hiÖu cê cña th«ng tin, ng−êi ta sö dông ph−¬ng ph¸p sau :
Khi ph¸t hiÖn th«ng tin cã 5 bits �1� liªn tiÕp th× ng−êi ta chÌn vµo ®ã 1 bit �0� ngaysau bit �1� thø 5 ®ã vµ khi thu, ng−êi ta ph¸t hiÖn ra vµ lo¹i bá bit �0� nµy.
- Tr−êng ®Þa chØ A (Address) :
Cã kÝch th−íc 1 byte chøa ®Þa chØ gãi tin. Vïng nµy cã thÓ lµ �00000011� (®Þa chØ A)hoÆc �00000001� (®Þa chØ B). C¸c lÖnh vµ c¸c ®¸p øng ®−îc ph©n biÖt nhê gi¸ trÞ tr−êng nµy.Trong qu¸ tr×nh ®¸o øng, ®Þa chØ lu«n lµ ®Þa chØ cña tr¹m thø cÊp. NÕu DCE ph¸t lÖnh th×dïng ®Þa chØ A cßn DTE ph¸t lªnh th× dïng ®Þa chØ B.
- Tr−êng ®iÒu khiÓn C (Control) :
X¸c ®Þnh xem khung chøa nh÷ng g×, kÝch th−íc th«ng th−êng lµ 8 bits, nh−ng nÕu cãsù thay ®æi vÒ giao thøc th× cã thÓ lµ 16 bits.
- Tr−êng th«ng tin INFO (Information) :
Dïng ®Ó chuyÓn tin tøc cÊp cao h¬n (cÊp m¹ng).
- Tr−êng FCS (Frame Check Stream) :
Chøa d·y kiÓm ta khung ®Ó ph¸t hiÖn lçi trong khung truyÒn. Bªn thu sÏ dïng tr−êngnµy ®Ó kiÓm tra khung ch»m ®¶m b¶o néi dung khung thu ®−îc lµ kh«ng cã lçi.
• C¸c kiÓu khung LAPB :
KiÓu khung LAPB ®−îc x¸c ®Þnh ë tr−êng ®iÒu khiÓn.
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.34
Giao thøc LAPB x¸c ®Þch mét kiÓu khung chÝnh thèng ®−îc dïng ®Ó chuyÓn tin theogiao thøc LAPB vµ giao thøc cao h¬n.
Chñ yÕu cã hai kiÓu khung, ®ã lµ khung lÖnh vµ khung ®¸p øng. Khung ®¸p øngdïng ®Ó x¸c nhËn céng viÖc thu khung lÖnh.
VÝ dô : Khung I lµ khung lÖnh, sau khi thu ®−îc mét khung I hay nhiÒu khung I th×mét ®¸p øng cÇn ®−îc chuyÓn ®i ®Ó x¸c ®Þnh r»ng khung hoÆc c¸c khung ®· thu lµ chÝnhx¸c.
ThÓ thøc LÖnh §¸p øng M∙ hãaChuyÓn tin I (tin) 0 N(S) P N(R)
RR (s½n sµng thu) RR (s½n sµng thu) 1 0 0 0 P/F N(R)
RNR (ch−a s½n sµngthu)
RNR (ch−a s½n sµng thu) 1 0 1 0 P/F N(R)Gi¸m s¸t (S)
REJ (kh«ng chÊp nhËn) REJ (kh«ng chÊp nhËn) 1 0 0 1 P/F N(R)
SABM (thiÕt lËp ph−¬ngthøc c©n b»ng kh«ng®ång bé)
1 1 1 1 P 1 0 0
DISC (gi¶i táa tuyÕnnèi)
1 1 0 0 P 0 1 0
DM (ph−¬ng thøc kh«ng®Êu nèi)
1 1 1 1 F 0 0 0
UA (x¸c nhËn kh«ng ®¸nhsè)
1 1 0 0 F 1 1 0
Kh«ng ®¸nhsè (U)
FRMR (kh«ng chÊp nhËnkhung)
1 1 1 0 F 0 0 1
C¸c lÖnh vµ c¸c ®¸p øng ®−îc ph©n biÕt nhê tr−êng A cña khung. §¸p øng cña lÖnhthu ®−îc lu«n cã cïng tr−êng A cña lÖnh nµy. NÕu DCE ph¸t lÖnh th× dïng ®Þa chØ A. NÕuDTE ph¸t lÖnh th× dïng ®Þa chØ B vµ ë cÊp tuyÕn sè liÖu th× ®©y lµ sù kh¸c biÖt gi÷a DTE vµDCE.
• Khung I : Khung tin, lµ mét khung lÖnh, nã dïng ®Ó chuyÓn tin cho giao thøc cÊp caoh¬n.
• Khung S : Khung gi¸m s¸t, lµ khung lÖnh hoÆc khung ®¸p øng. Nã liªn quan ®Õn viÖc®iÒu khiÓn luång cho khung tin (I) vµ kh¾c phôc lçi tuyÕn th«ng tin do háng khung.
• Khung U : Lµ khung kh«ng ®¸nh sè v× chóng kh«ng chøa c¸c ®Þa chØ d·y. C¸c khung nµy®−îc dïng khëi x−íng chän tuyÕn (SABM, SABME, DISC, DM, UA) vµ b¸o c¸o nh÷ngph¹m vi giao thøc.
- Khung lÖnh SABM (Set Asynchronous Balanced Mode : thiÕt lËp ph−¬ng thøcc©n b»ng kh«ng ®ång bé) vµ SABME (Set Asynchronous Balanced ModeExtended : thiÕt lËp ph−¬ng thøc c©n b»ng kh«ng ®ång bé më réng) : Dïng ®ÓthiÕt lËp tuyÕn vµo tr¹ng th¸i chuyÓn tin (tøc lµ t¹ng th¸i tèi cao). Sù kh¸c biÖtgi÷a hai lÖnh nµy lµ SABM ®ßi hái ph−¬ng thøc lµm viÖc th«ng th−êng (víi kÝchcì cöa sæ tèi ®a lµ 7) vµ SABME ®ßi hái ph−¬ng thøc lµm viÖc më réng (kÝch cìcöa sæ tèi ®a lµ 127).
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.35
- Khung lÖnh DISC (Disconect : gi¶i táa) : Dïng ®Ó ®−a tuyÕn vÒ tr¹ng th¸i thÊp, ëmét chõng mùc nµo ®ã, nã ng−îc víi SABM vµ SABME.
- Khung ®¸p øng DM (Disconect Mode : ph−¬ng thøc gi¶i táa) : Dïng ®Ó tr¶ lêi chotr¹ng SABM vµ SABME ®· thu nÕu m¸y ph¸t DM kh«ng muèn ®ua tuyÕn vµotr¹ng th¸i chuyÓn tin.
- §¸p øng UA (x¸c nhËn kh«ng ®¸nh sè) : Dïng ®Ó kh¼ng ®Þnh lÖnh DISC hoÆcSABM thu ®−îc.
- §¸p øng FRMR (kh«ng chÊp nhËn khung) : Dïng ®Ó chØ thÞ lÖnh sau cïng hoÆc®¸p øng sau cïng kh«ng hîp lÖ vÒ mÆt nµo ®ã. FRMR mang th«ng tin m« t¶ lýdo.
• C¸c tr−êng N(R) vµ N(S) :
Côm N(R) do bé ph¸t khung sè liÖu sö dông ®Ó b¸o cho m¸y thu sè thø tù cñakhung tiÕp theo mµ m¸y thu ®ang ®îi. C¸c khung RR vµ RNR dïng côm nµy ®Ó kh¼ng ®Þnhc«ng viÖc thu c¸c khung tin cã thø tù tíi N(R). Khung REJ dïng ®Ó yªu cÇu ph¸t l¹i c¸ckhung tin cã thø tù b¾t ®Çu tõ N(R).
Côm N(S) dïng ®Ó chØ sè thø tù cña mét khung tin.
• Bit P (Poll/Final) :
Bit P (Poll/final : ®Çu / cuèi) ®−îc sö dông chung ®Ó chØ thÞ mét khung ®· ®−îc ph¸tl¹i.
Khi sö dông mét lÖnh th× bit nµy lµ bit ®Çu, cßn khi sö dông mét ®¸p øng th× bit nµygäi lµ bit cuèi. Khi mét ®¸p øng ®−îc t¹o ra cho mét lÖnh th× bit cuèi ph¶i b»ng bit ®Çu cñalÖnh.
Tæng qu¸t: Lóc ®Çu ph¸t mét lÖnh th× bit ®Çu b»ng �0�. Khi lªnh ®· ®−îc ph¸t ®i, cÇncã mét ®¸p øng. NÕu kh«ng thu ®−îc ®¸p øng trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh th× lÖnhsÏ ®−îc ph¸t l¹i. LÇn nµy bit ®Çu ®−îc lËp (�1�).
Kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh nµy lµ T1, ®ã lµ 1 trong c¸ctham sè ®Ó cÊu h×nh tuyÕn ®ÆcbiÖt.
• Thao t¸c cÊp tuyÕn sè liÖu :
Thao t¸c cÊp tuyÕn sè liÖu cã hai cung ®o¹n chÝnh : cung ®o¹n lËp tuyÕn vµ cung®o¹n chuyÓn tin. C¸c cung ®o¹n nµy ®−îc chia thµnh c¸c tr¹ng th¸i tïy thuéc vµo ®Æc ®iÓmh×nh th¸i cña giao thøc. V× vËy, giao thøc nµy ®−îc x¸c ®Þnh theo b¶ng tr¹ng th¸i. §iÒu nµycã nghÜa lµ nÕu biÕn cè x¶y ra theo tr¹ng th¸i nµy th× lµm nh− vËy vµ chuyÓn sang tr¹ng th¸imíi ®ã. B¶ng tr¹ng th¸i chØ cÇn thiÕt cho nh÷ng ng−êi thùc hiÖn tr¹ng th¸i, v× vËy chngs takh«ng quan t©m ®Õn b¶ng tr¹ng th¸i.
Thao t¸c ®èi víi DTE vµ DCE lµ nh− nhau, v× vËy, chóng ta sö dông thuËt ng÷ DXE.
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.36
• Cung ®o¹n lËp tuyÕn :
Lµ cung ®o¹n khi mét DXE míi ®−îc khëi ®éng. §èi víi tr¹ng th¸i nµy, phæ biÕn nhÊtlµ ph¸t DISC theo chu kú víi ý nghÜa �t«i ®ang vµo cuéc�. Nªu kh«ng nhËn ®−îc ®¸p øngtrong kho¶ng thêi gian T1 th× DISC ®−îc ph¸t lÇn n÷a nh−ng cã lËp bit P. Nã ®−îc viÕt lµDISC(P).
NÕu mét DXE thu 1 DISC hay DISC(P) muèn khëi ®éng tuyÕn, nã tr¶ lêi b»ng 1 UAhay UA(F) (lµ mét UA cã thiÕt lËp bit cuèi F). DXE thu ®−îc UA hoÆc UA(F) sÏ chê 1 kho¶ngthêi gian T3. NÕu trong kho¶ng thêi gian nµy thu ®−îc 1 SABM hhoÆc SABME th× ®¸p øngUA ®−îc ph¸t ®i vµ tuyÕn sè liÖu chuyÓn sang cung ®o¹n chuyÓn tin. Nªu lµ 1 SABM(P) haySABME(P) nhËn ®−îc th× 1 UA(F) ®−îc ph¸t ®i vµ tuyÕn còng chuyÓn sang cung ®o¹nchuyÓn tin. L−u ý : nÕu sù chËm trÔ h¬n x¶y ra th× cã nghÜa lµ SABM hay SABME ®· bÞ mÊt,v× sù thiÕt lËp bit ®Çu chØ thÞ r»ng khung ®· ®−îc ph¸t ®i.
H×nh 2-30 : ThiÕt lËp tuyÕn.
• Cung ®o¹n chuyÓn tin :
H×nh 2-31 : ThiÕt lËp tuyÕn sau khi gi¶i táa.
Ph¸t DISC
Ph¸t DISC(P)
Ph¸t DISC(P)
DCEDTE
T1
T1
Ph¸t DISC
DCEDTE
Ph¸t UA(F)
Thu DISC
Thu UA(F)Ph¸t SABM
Thu SABM
Ph¸t UA(F)
Thu UA(F)
Ph¸t DISCThu DISC
Ph¸t UA
Thu UA
Tr¹ng th¸i thiÕt lËp
Tr¹ng th¸i chuyÓn tin
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.37
Trong cung ®o¹n chuyÓn tin I, c¸c khung RR, RNR, REJ ®−îc dïng ®Ó ®iÒu khiÓnc«ng viÖc chuyÓn giao sè liÖu giao thøc cÊp cao h¬n qua tuyÕn. NÕu thu ®−îc 1 khung IchuÈn x¸c vµ DXE cã thÓ tiÕp nhËn n÷a th× nã tr¶ lêi cho khing I nµy b»ng mét khung ®¸pøng RR. NÕu DXE kh«ng thÓ tiÕp nhËn n÷a, nã tr¶ lêi b»ng khung ®¸p øng RNR, b¸o choDXE kia biÕt nã ®ang bËn vµ kh«ng thÓ tiÕp nhËn Ýt nhÊt trong thêi ®iÓm nµy. §¸p øng REJdïng ®Ó yªu cÇu ph¸t l¹i 1 hay nhiÒu khung I mµ nã nghÜ lµ ®· bÞ mÊt (cã thÓ bÞ lo¹i bá do lçiFCS sinh ra trong khi thu).
C¸c khung RR, RNR, REJ dïng ®Ó tr¶ lêi khung I vµ c¸c ®¸p øng. D¹ng lÖnh cñac¸c khung RR, RNR, REJ dïng ®Ó hái DXE kia vÒ tr¹ng th¸i hiÖn t¹i cña nã, hoÆc b¸o chonã nÕu tr¹ng th¸i DXE ®· thay ®æi. Khi sö dông lµ lÖnh th× lu«n cã sù thiÕt lËp bit ®Çu. V× vËy,c¸c ®¸p øng t¹o ra ë bªn kia lu«n thiÕt lËp bit cuèi.
H×nh 2-32 : VÝ dô sö dông RR(P).
Gi¶ sö mét DXE ®· tr¶ lêi cho khung tin b»ng mét ®¸p øng RNR do nã kh«ng thÓtiÕp nhËn sè liÖu ®−îc n÷a. Khi l¹i cã thÓ tiÕp nhËn, nã cã thÓ ph¸t lÖnh RR(P) cho DXE kia,th«ng b¸o vÒ tr¹ng th¸i míi cña nã. Sau ®ã, DXE thu cã thÓ tr¶ lêi b»ng mét ®¸p øng RR(F),RNR(F) hay REJ(F) tïy thuéc vµo tr¹ng th¸i cña nã vµ cã thÓ ph¸t tiÕp tôc khung I. C¶ DTEvµ DCE cã thÓ chuyÓn sang tr¹ng th¸i thiÕt lËp nhê ph¸t lÖnh DISC bÊt kú lóc nµo. NÕu métDXE ®ßi hái phôc håi tuyÕn th× nã ph¸t lÖnh SABM hoÆc SABME, vµ ®iÒu nµy còng cã thÓx¶y ra ë bÊt kú lóc nµo. Phi¸ thu ph¸t 1 UA ®Ó tr¶ lêi tuyÕn trë l¹i cung ®o¹n chuyÓn tin.
• Tr¹ng th¸i tõ chèi khung :
X¶y ra khi thu mét khung kh«ng hîp lÖ. §iÒu ®ã cã nghÜa 1 khung ®· kh«ng ®−îc thunhËn cïng víi ®Þa chØ A hoÆc B ë tr−êng ®Þa chØ A vµ kh«ng cã lçi FCS, nh−ng néi dung cñakhung vÉn kh«ng chuÈn x¸c hoÆc kh«ng t−¬ng øng víi tr¹ng th¸i cña m¸y thu. §ay lµ tr¹ngth¸i t−¬ng ®èi trÇn träng, cã thÓ hiÖn sù vi ph¹m giao thøc vµ cÇn ph¶i t¸i lËp tuyÕn. MÆc dïtuyÕn cã thÓ t¸i lËp ngay sau khi ph¸t lÖnh SABM hoÆc SABME, nh−ng kh«ng thÓ b¸o choDXE kia biÕt v× sao ph¶i khëi ®éng. V× vËy, khi 1 DXE thu 1 khung kh«ng hîp lÖ th× nã ph¸t®¸p øng FRMR ®Ó b¸o cho DXE kia biÕt c¸i g× ®· bÞ sai.
Ph¸t khung I
DCEDTE
Ph¸t ®¸p øng RNR
Thu khung I
Thu ®¸p øng RNRPh¸t lÖnh RR(P)
Thu lÖnh RR(P)
Ph¸t ®¸p øngRR(F)
Thu ®¸p øngRR(F) Ph¸t khung I
Thu khung I
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.38
§¸p øng FRMR lµ mét bit ®Æt biÖt v× nã lµ mét ®¸p øng duy nhÊt cã thÓ ph¸t ®i ®Ó tr¶lêi mét ®¸p øng �tèt-cã ph¶i kh«ng?� Ngay ë tr¹ng th¸i tõ chèi khung, tuyÕn cã thÓ ®−îc t¸ikhëi ®éng b»ng 1 lÖnh SABM hoÆc SABME.
• C¸c tham sè hÖ thèng :
C¸c tham sè hÖ thèng lµ c¸c tham sè cÊu h×nh, nã x¸c ®Þnh c¸c khÝa c¹nh nµo ®ãcña sù thao t¸c cÊp tuyÕn sè liÖu.
§¹i l−îng T1 lµ kho¶ng thêi gian m¸y ph¸t khung lÖnh chê mét ®¸p øng tr−íc khiph¸t mét lÖnh cã g¾n bit ®Çu. §«i khi gäi lµ thêi gian t¸i thö. T1 ph¶i lín h¬n thêi gian dïng®Ó ph¸t mét khung cã ®é dµi cùc ®¹i. Nã tïy thuéc vµo tèc ®é ph¸t c¸c bit theo tuyÕn th«ngtin vµ kho¶ng trÔ xö lý ë m¸y thu.
T2 ®−îc x¸c ®Þnh nh− thêi gian cùc ®¹i cÇn dïng khi m¸y thu thu mét khung vµ ph¸t®i 1 khung x¸c nhËn viÖc thu khung nµy. Nã lu«n nhá h¬n T1. §iÒu nµy thùc tÕ thÝch hîp ®Óph¸t ®i 1 khung x¸c nhËn viÖc thu 1 khung cµng sím cµng tèt.
Kho¶ng ®Þnh thêi gian T3 x¸c ®Þnh mét DXE ph¶i chê bao l©u ®èi víi lÖnh thiÕt lËptuyÕn tr−íc khi b¾t ®Çu ph¸t ®i c¸c DISC ë cung ®o¹n lËp tuyÕn. Gi¸ trÞ nµy lµ T1.N2.
N2 lµ sè lÇn cùc ®¹i ®Ó mét khung lÖnh ®−îc ph¸t l¹i tr−íc khi tuyÕn ®−îc t¸i khëi®éng.
Thùc chÊt, nÕu T1 ®· hÕt N2 lÇn th× m¸y ph¸t tõ bá vµ t¸i khëi ®éng tuyÕn b»ngSABM hoÆc SABME.
N1 lµ sè bit cùc ®¹i cã thÓ cã trong khung I. Nã bao gåm c¸c côm F,A, C, INFO vµFCS. VÝ dô, nÕu kÝch cì côm I cùc ®¹i cho mét tuyÕn lµ 128bytes th× N1 sÏ lµ 1064. Thamsè hÖ thèng k lµ sè l−îng cùc ®¹i c¸c khung I ®¸nh sè tuÇn tù mµ mét DXE cã thÓ ph¸t ®inh−ng kh«ng ®−îc x¸c nhËn ë bÊt cø lÇn nµo, tøc lµ kÝch cì cöa sæ.
III.2.4. X.25 cÊp 3 : CÊp m¹ng :
X.25 cÊp 2 t¹o ra ph−¬ng thøc ®Ó chuyÓn giao tin tøc cÊp cao h¬n (trong c¸c khungtin) gi÷a hai ®Çu cuèi cña tuyÕn th«ng tin ®¶m b¶o chuÈn x¸c, ®ång thêi nã cßn cã nhiÖm vô®iÒu khiÓn l−u l−îng chuyÓn sè liÖu.
X.25 cÊp 3 t¹o ra sè liÖu ®−îc ph¸t ®i trong c¸c khung tin. §¬n vÞ sè liÖu ë cÊp m¹nglµ gãi.
H×nh 2-33 : CÊp m¹ng ®−a gãi vµo khung cÊp tuyÕn.
Gãi cÊp 3
F A C INFO FCS F
CÊp m¹ng
CÊp tuyÕn
Gãi
Khung
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.39
Giao thøc cÊp m¹ng trªn c¬ së x¸c ®Þnh thao t¸c gäi ¶o qua giao thøc cÊp tuyÕn. Mçicuéc gäi ¶o ®−îc líp m¹ng t¹o ra cho giao thøc cÊp cao h¬n lµ 1 tuyÕn cã ®iÒu khiÓn theoluång gi÷a DXE néi h¹t vµ mét DXE xa qua m¹ng.
H×nh 2-34 : DXE giao tiÕp tíi m¹ng.
• Khu«ng mÉu gãi cÊp m¹ng :
Mét gãi cÊp m¹ng cã cïng khu«ng mÉu víi phÇn ®Çu ®Ò (header) 3 bytes.
Côm nhËn d¹ng khu«ng mÉu GFI lµ khèi 4 bits ®−îc dïng ®Ó chØ thÞ khu«ng mÉuchumng cho phÇn cßn l¹i cña ®Çu ®Ò.
Côm thø hai cña byte ®Çu lµ ®Þa chØ nhãm kªnh logic (LCGN), nã kÐo sang c¶ bytethø hai t¹o thµnh kªnh logic (LCN) víi tæng céng 12bits dïng ®Ó nhËn d¹ng cho tõng cuécgäi ¶o riªng.
Côm nhËn d¹ng kiÓu gãi PTI : ®Þnh ra chøc n¨ng cña gãi.
GFI+LCGN LCN PTI PhÇn cßn l¹i cñagãi
1 byte 1byte 1byte
H×nh 2-35 : Khu«ng mÉu gãi cÊp m¹ng.
• C¸c kiÓu gãi cÊp m¹ng :
Mét gãi cã thÓ gäi tªn kh¸c nhau tïy thuéc vµo DCE hay DTE ph¸t nã ®i. Trong c¶hai tr−êng hîp, m· hãa côm PTI lµ gièng nhau v× khi chuyÓn tíi ®ã th× c¸c gãi ®Òu gièngnhau.
Kh¸c víi cÊp tuyÕn sè liÖu, DCE ë ®©y cã thÓ lµm mét sè viÖc mµ DTE kh«ng thÓlµm, v× vËy, trong líp nµy, sù ph©n biÕt DCE vµ DTE lµ quan träng.
• C¸c gãi thiÕt lËp vµ xãa cuéc gäi :
Gãi gäi vµo vµ yªu cÇu gäi dïng ®Ó thiÕt lËp mét cuéc gäi ¶o gi÷a DXE ph¸t gãi nµyvµ DXE thu gãi nµy. Gãi chØ cuéc gäi ®−îc ®Êu nèi hay cuéc gäi ®−îc tiÕp nhËn ®−îc dïng®Ó tr¶ lêi cho gãi yªu cÇu gäi hoÆc chØ cuéc gäi vµo ®Ó chØ thÞ r»ng cuéc thö nèi ®−îc tiÕpnhËn vµ b©y giê, cuéc gäi ®−îc tiÕn hµnh.
Gãi yªu cÇu gi¶i táa biÓu thÞ gi¶i táa ®−îc dïng ®Ó kÕt thóc mét tuyÕn nèi ®ang lµmviÖc hoÆc ®Ó tõ chèi mét yªu cÇu thiÕt lËp gäi (tøc lµ ®Ó tr¶ lêi cho gãi yªu cÇu gäi hoÆc gäivµo).
DXE
DXE
M¹ng bÊt kúX.25 cÊp 2,3
X.25 cÊp 2,3
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.40
Gãi x¸c nhËn gi¶i táa dïng ®Ó x¸c nhËn ®· thu ®−îc gãi chØ thÞ gi¶i to¶ tr−íc ®ã hoÆcyªu cÇu gi¶i táa.
C¸c bits8 7 6 5 4 3 2 1
1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung §Þa chØ nhãm kªnh logic2 §Þa chØ kªnh logic
NhËn d¹ng kiÓu gãi30 0 0 0 1 0 1 1
4 §é dµi ®Þa chØ DTE chñ gäi §é dµi ®Þa chØ DTE bÞ gäi(C¸c) ®Þa chØ DTE5
0 0 0 0ChiÒu dµi m· dÞch vô
C¸c dÞch vôSè liÖu thuª bao gäi
H×nh 2-36 : Gãi gäi vµo, yªu cÇu gäi.
C¸c bits8 7 6 5 4 3 2 1
1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung §Þa chØ nhãm kªnh logic2 §Þa chØ kªnh logic
NhËn d¹ng kiÓu gãi30 0 0 0 1 0 1 1
4 §é dµi ®Þa chØ DTE chñ gäi §é dµi ®Þa chØ DTE bÞ gäi(C¸c) ®Þa chØ DTE5
0 0 0 0ChiÒu dµi m· dÞch vô
C¸c dÞch vôSè liÖu thuª bÞ gäi
H×nh 2-37 : Gãi chØ cuéc gäi ®−îc ®Êu nèi, ®−îc tiÕp nhËn.
C¸c bits8 7 6 5 4 3 2 1
1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung §Þa chØ nhãm kªnh logic2 §Þa chØ kªnh logic
NhËn d¹ng kiÓu gãi30 0 0 1 0 0/1 1 0/1
4 Nguyªn nh©n gi¶i táa5 M· ph¸n ®o¸n lçi6 ChiÒu dµi ®Þa chØ DTE chñ gäi ChiÒu dµi ®Þa chØ DTE bÞ gäi
(C¸c) ®Þa chØ DTE70 0 0 0
ChiÒu dµi dÞch vôC¸c dÞch vô
Sè liÖu thuª bao xãa
H×nh 2-38 : Gãi chØ thÞ xãa, gãi yªu cÇu xãa/gãi x¸c nhËn xãa.
• C¸c gãi sè liÖu vµ ng¾t :
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.41
C¸c bits8 7 6 5 4 3 2 1
NhËn d¹ng thÓ thøc chung1Q D 0 1
§Þa chØ nhãm kªnh logic
2 §Þa chØ kªnh logicP(R) M P(S) 0
C¸c
Bytes3
Sè liÖu thuª bao
A, module 8.C¸c bits
8 7 6 5 4 3 2 1NhËn d¹ng thÓ thøc chung1
Q D 1 0§Þa chØ nhãm kªnh logic
2 §Þa chØ kªnh logic3 P(S) 0
P(R) M
C¸c
Bytes
4Sè liÖu thuª bao
B, module 128.
D :bit x¸c nhËn phÇn ph¸t; Q :bit ®Þnh tiªu chuÈn; M : bit t¨ng sè liÖu
H×nh 2-39 : Gãi sè liÖu.
C¸c gãi sè liÖu ®−îc dïng ®Ó chuyÓn sè liÖu cho giao thøc cÊp cao h¬n gi÷a 2 DXE®Êu nèi víi nhau bëi cuéc gäi ¶o. Gãi ng¾t ®−îc dïng ®Ó chuyÓn mét phÇn nhá sè liÖu (tèi®a 32 bytes) gi÷a 2 DXE víi ®é −u tiªn rÊt cao. Gãi ng¾t cã kh¶ n¨ng nh¶y qua c¸c gãi sèliÖu vµ kh«ng phô thuéc vµo sù ®iÒu khiÓn l−u l−îng cÊp m¹ng.
Gãi x¸c nhËn ng¾t ®−îc dïng ®Ó x¸c ®Þnh viÖc thu mét gãi ng¾t. ChØ cã thÓ cã métgiã ng¾t kh«ng ®−îc x¸c nhËn ë bÊt kú lÇn nµo.
C¸c bits8 7 6 5 4 3 2 1
1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung §Þa chØ nhãm kªnh logic2 §Þa chØ kªnh logic
NhËn d¹ng kiÓu gãi30 0 1 0 0 0/1 1 1
C¸c
Bytes
4 Sè liÖu thuª ng¾t
H×nh 2-40 : Gãi ng¾t/gãi x¸c nhËn ng¾t.
• C¸c gãi ®iÒu khiÓn luång vµ t¸i lËp :
C¸c gãi RR, RNR ®−îc dïng ®Ó x¸c nhËn viÖc thu c¸c gãi sè liÖu. RR khi m¸y thu cãthÓ thu thªm c¸c gãi sè liÖu, RNR khi m¸y thu t¹m thêi bËn, kh«ng thÓ thu thªm.
Gãi REJ cã thÓ ®−îc DTE sö dông ®Ó yªu cÇu chuyÓn c¸c gãi sè liÖu. DÞch vô REJkh«ng nhÊt thiÕt hæ trî cho tÊt c¶ c¸c DCE v× thùc tÕ nã kh«ng cÇn thao t¸c chuÈn cña nghithøc. Sö dông gãi REJ víi ngô ý lµ 1 gãi sè liÖu ®· thu ®−îc chuÈn x¸c bëi cÊp tuyÕn sè liÖu®· bÞ DTE lµm mÊt v× mét lý do nµo ®ã, cã thÓ do nã bÞ ®Èy ra khái vïng nhí ®Öm dµnh chogãi tin thu ®−îc.
Gãi chØ thÞ t¸i lËp, yªu cÇu t¸i lËp dïng ®Ó chuyÓn cuéc gäi ¶o vÒ t¹ng th¸i tr−íc cñanã khi cuéc gäi ®−îc thiÕt lËp lóc ban ®Çu. Toµn bé c¸c viÖc ch−a gi¶i quyÕt xong cña sè
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.42
liÖu bÞ vøt bá,c¸c ®Þa chØ d·y ®−îc lËp �0� vµ c¸c tr¹ng th¸i ®iÒu khiÓn luång bÞ xãa. Gãi nµyth¬ng sö dông khi lçi giao thøc ®−îc ph¸t hiÖn hoÆc ®iÒu g× ®ã ®Ó xãa sè liÖu bÞ �m¾c kÑt� ëmét cuéc gäi mµ kh«ng cÇn ph¶i xãa cuéc gäi hiÖn thêi.
C¸c bits8 7 6 5 4 3 2 1
NhËn d¹ng thÓ thøc chung10 0 0 1
§Þa chØ nhãm kªnh logic
2 §Þa chØ kªnh logicNhËn d¹ng kiÓu gãi
C¸c
Bytes
3 P(R)0/0/0 0/0/1 0/1/0 0/0/0 1/1/1
A, module 8.C¸c bits
8 7 6 5 4 3 2 1NhËn d¹ng thÓ thøc chung1
0 0 1 0§Þa chØ nhãm kªnh logic
2 §Þa chØ kªnh logicNhËn d¹ng kiÓu gãi3
0 0 0 0 0/0/1 0/1/0 0/0/0 1/1/1
C¸c
Bytes
4 P(R) D
B, module 128.
H×nh 2-41 : Gãi RR/RNR/REJ.
Gãi x¸c nhËn t¸i lËp ®−îc dïng ®Ó x¸c nhËn viÖc thu cña gãi chØ thÞ t¸i lËp, yªu cÇut¸i lËp vµ nhê vËy, thÓ thøc t¸i lËp ®−îc thùc hiÖn.
C¸c bits8 7 6 5 4 3 2 1
1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung §Þa chØ nhãm kªnh logic2 §Þa chØ kªnh logic
NhËn d¹ng kiÓu gãi30 0 0 1 1 0/1 1 1
C¸c
Bytes
4 Lý do t¸i lËp5 M· ®o¸n lçi
H×nh 2-42 : GãichØ thÞ t¸i lËi, yªu cÇu t¸i lËp/x¸c nhËn t¸i lËp.
• Gãi t¸i khëi ®éng :
Gãi chØ thÞ t¸i khëi ®éng , yªu cÇu t¸i khëi ®éng ®−îc dïng ®Ó xãa ®i tÊt c¶ c¸c cuécgäi ¶o ®ang xóc tiÕn vµ chuyÓn toµn bé t¶i cÊp m¹ng vÒ tr¹ng th¸i khëi ®Çu cña nã. Gãi nµylµ gãi ®Çu tiªn ®−îc cÊp m¹ng ph¸t ®i khi cÊp tuyÕn sè liÖu chuyÓn sang cung ®o¹n chuyÓntin.
C¸c bits8 7 6 5 4 3 2 1
1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung 0 0 0 02 0 0 0 0 0 0 0 0
NhËn d¹ng kiÓu gãi31 1 1 1 1 0 1 1
4 Nguyªn nh©n t¸i khëi ®éng
C¸cBytes
5 M· ph¸n ®o¸n lçi
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.43
A, Gãi chØ thÞ t¸i khëi ®éng, gãi yªu cÇu t¸i khëi ®éng.C¸c bits
8 7 6 5 4 3 2 11 NhËn d¹ng thÓ thøc chung 0 0 0 02 0 0 0 0 0 0 0 0
NhËn d¹ng kiÓu gãi
C¸cBytes
31 1 1 1 1 1 1 1
B, Gãi x¸c nhËn t¸i khëi ®éng.
H×nh 2-43 : C¸c gãi t¸i khëi ®éng.
Gãi x¸c nhËn t¸i khëi ®éng ®−îc dïng ®Ó x¸c nhËn c«ng viÖc thu mét gãi chØ thÞ t¸ikhëi ®éng, yªu cÇu t¸i khëi ®éng vµ ®Ó chØ thÞ r»ng cÊp m¹ng hiÖn ®ang ho¹t ®éng.
KiÓu gãi Byte 3 (PTI)
Tõ DCE !!!! DTE Tõ DTE !!!! DCE C¸c bits8 7 6 5 4 3 2
1ThiÕt lËp vµ gi¶i táa cuéc gäi
Gäi vµo Yªu cÇu gäi 0 0 0 0 1 0 1 1§Êu nèi cuéc gäi TiÕp nhËn cuéc gäi 0 0 0 0 1 1 1 1ChØ thÞ gi¶i táa Yªu cÇu gi¶i táa 0 0 0 1 0 0 1 1
X¸c nhËn gi¶i táa DCE X¸c nhËn gi¶i táa DTE 0 0 0 1 0 1 1 1Sè liÖu vµ ng¾t
Sè liÖu DCE Sè liÖu DTE X X X X X X X 0Ng¾t cña DCE Ng¾t cña DTE 0 0 1 0 0 0 1 1
X¸c nhËn ng¾t cña DCE X¸c nhËn ng¾t cña DTE 0 0 1 0 0 1 1 1§iÒu khiÓn luång vµ t¸i lËp
DCE RR(module 8) DTE RR(module 8) X X X 0 0 0 0 1DCE RR(module 128) DTE RR(module 128) 0 0 0 0 0 0 0 1DCE RNR(module 8) DTE RNR(module 8) X X X 0 0 1 0 1
DCE RNR(module 128) DTE RNR(module 128) 0 0 0 0 0 1 0 1DTE REJ(module 8) X X X 0 1 0 0 1
DTE REJ(module 128) 0 0 0 0 1 0 0 1ChØ thÞ t¸i lËp Yªu cÇu t¸i lËp 0 0 0 1 1 0 1 1
X¸c nhËn t¸i lËp DCE X¸c nhËn t¸i lËp DTE 0 0 0 1 1 1 1 1T¸i khëi ®éng
ChØ thÞ t¸i khëi déng Yªu cÇu t¸i khëi ®éng 1 1 1 1 1 0 1 1X¸c nhËn t¸i khëi ®éng DCE X¸c nhËn t¸i khëi ®éng DTE 1 1 1 1 1 1 1 1
Ph¸n ®o¸nPh¸n ®o¸n 1 1 1 1 0 0 0 1
§¨ng kýYªu cÇu ®¨ng ký 1 1 1 1 0 0 1 1
X¸c nhËn ®¨ng ký 1 1 1 1 0 1 1 1
H×nh 2-44 : C¸c trÞ sè cña côm m∙ PTI.
• C¸c gãi ph¸n ®o¸n lçi vµ ®¨ng ký dÞch vô :
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.44
Gãi ph¸n ®o¸n lçi do DCE ph¸t cho DTE khi thu mét gãi tin bÞ lçi trÇm träng.
VÝ dô : Khi thu mét gãi cã tr−êng GFI kh«ng chuÈn x¸c, DCE vã thÓ ph¸t mét gãiph¸n ®o¸n lçi cho DTE, gãi nµy chøa m· ph¸n ®o¸n lçi thÝch hîp. Kh«ng ph¶i toµn bé c¸cDCE ®Òu t¹o ra gãi ph¸n ®o¸n lçi.
Gãi yªu cÇu ®¨ng ký dÞch vô cã thÓ ®−îc DTE ph¸t ®i cho DCE ®Ó yªu cÇu ®−îc södông hay kh«ng sö dông mét sè dÞch vô nµo ®ã trong kho¶ng thêi gian nµo ®ã.
Gãi x¸c nhËn ®¨ng ký do DCE ph¸t cho DTE ®Ó tr¶ lêi cho mét gãi yªu cÇu ®¨ng kýdÞch vô tõ DTE.
C¸c bits8 7 6 5 4 3 2 1
1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung 0 0 0 02 0 0 0 0 0 0 0 0
NhËn d¹ng kiÓu gãi31 1 1 1 0 0/1 1 1
4 ChiÒu dµi ®Þa chØ DTE ChiÒu dµi ®Þa chØ DCE§Þa chØ DCE vµ DTE
0 0 0 00 ChiÒu dµi ®¨ng ký
§¨ng ký
H×nh 2-45 : Gãi yªu cÇu ®¨ng ký/gãi x¸c nhËn ®¨ng ký.
• C¸c ®Þa chØ d∙y cÊp m¹ng :
Còng nh− cÊp tuyÕn sè liÖu, c¸c kiÓu gãi x¸c ®Þnh ®Òu mang theo nã c¸c ®Þa chØ d·y.C¸c ®Þa chØ nµy (chØ sè thø tù) ®−îc dïng ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c gãi sè liÖu ®−îc chuyÓn ®ikh«ng bÞ mÊt vµ theo mét thø tù chuÈn x¸c. Cã hai lo¹i ®Þa chØ d·y ®−îc t¶i ®i, ®ã lµ ®Þa chØd·y P(S) vµ ®Þa chØ d·y P(R).
§Þa chØ d·y P(S) chØ ®−îc m¹ng cho c¸c gãi sè liÖu vµ dïng ®Ó nhËn d¹ng tõng gãisè liÖu riªng.
§Þa chØ d·y P(R) ®−îc mang theo ë gãi sè liÖu, gãi RR, gãi RNR vµ gãi REJ. Vïngm· P(R) ë c¸c gãi nµy chuyÓn ®Þa chØ d·y ë gãi sè liÖu tiÕp theo mµ m¸y ph¸t sÏ chuyÓn chom¸y thu.
Gièng nh− ë cÊp tuyÕn sè liÖu cã hÖ thèng ®¸nh sè d·y th«ng dông, nã sö dông côm3 bits cho ®Þa chØ d·y tõ 0!7 vµ hÖ thèng më réng 7 bits cho ®Þa chØ d·y tõ 0!127.
• Tr−êng nhËn d¹ng khu«ng mÉu :
Tr−êng nhËn d¹ng khu«ng mÉu ®−îc chøa trong côm GFI. Bit Q chØ xuÊt hiÖn trongc¸c gãi sè liÖu vµ ®−îc dïng ®Ó ph©n biÖt gãi sè liÖu theo hai lo¹i kh¸c nhau : c¸c gãi sè liÖuth«ng th−êng vµ c¸ gãi sè liÖu �®Þnh phÈm chÊt�. C¸c gãi sè liÖu �®Þnh phÈm chÊt th−êng®−îc sö dông ®Ó cho phÐp chuyÓn th«ng tin ®iÒu khiÓn giao thøc cÊp cao h¬n mµ kh«ng¶nh h−ëng tíi sè liÖu giao thøc cÊp cao h¬n mµ chóng ®−îc ph¸t ®i ë c¸c gãi sè liÖu th«ngth−êng.
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.45
Bit D lµ bit x¸c ®Þnh chuyÓn giao. BÝt nµy cã thÓ xuÊt hiÖn ë c¸c gãi thiÕt lËp gäinh−ng thùc tÕ, chøc n¨ng cña nã chØ liªn quan ®Õn viÖc chuyÓn giao c¸c gãi sè liÖu.
Bit 5 vµ 6 cña tr−êng GFI ®−îc sö dông ®Ó chØ hÖ thèng ®¸nh sè d·y nµo ®−îc södông. HÖ thèng ®¸nh sè d·y më réng lµ mét trong c¸c kiÓu tù chän, gäi lµ kiÓu ®Æt tr−íc.Tøc lµ hÖ thèng ®¸nh sè ®−îc dïng ph¶i cÇn ®−îc quyÕt ®Þnh khi tuyÕn X.25 ®−îc thiÕt lËp.Tßan bé c¸c cuéc gäi ¶o trªn tuyÕn cÇn ph¶i sö dông hÖ thèng ®¸nh sè nµy ®· ®−îc ®Ættr−íc nã. NÕu dÞch vô ®¨ng ký cã hiÖu lùc th× nã cã thÓ chuyÓn ®æi hÖ thèng ®¸nh sè hiÖnthêi theo h÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. PhÇn lín c¸c tr−êng hîp sö dông hÖ thèng ®¸nh sèth«ng th−êng v× chØ cÇn rÊt Ýt ®iÒu bæ sung bæ trî cho hÖ thèng ®¸nh sè më réng.
Byte 1, c¸c bits8 7 6 5
HÖ thèng ®Þa chØ d·y module 8 0 0 0 1C¸c gãi thiÕt lËpHÖ thèng ®Þa chØ d·y module 128 0 0 1 0HÖ thèng ®Þa chØ d·y module 8 0 0 0 1Gãi gi¶i táa, ®iÒu khiÓn luång,
ng¾t, t¸i lËp, t¸i khëi ®éng, ®¨ngký vµ ph¸n ®o¸n
HÖ thèng ®Þa chØ d·y module 128 0 0 1 0
HÖ thèng ®Þa chØ d·y module 8 0 0 0 1C¸c gãi sè liÖuHÖ thèng ®Þa chØ d·y module 128 0 0 1 0
Më réng nhËn d¹ng khu«n mÉu th«ng th−êng 0 0 1 1Dïng cho c¸c øng dông kh¸c X X 0 0
H×nh 2-46 : TrÞ sè cña côm m∙ GFI.
KKhhoo EEbbooookk mmiiễễnn pphhíí
eebbooookkffrreeee224477..bbllooggssppoott..ccoomm
CCơơ ssởở DDữữ lliiệệuu HHộộii tthhảảoo//TThhaamm lluuậậnn
tthhuuvviieenntthhaammlluuaann..bbllooggssppoott..ccoomm
CCơơ ssởở DDữữ lliiệệuu GGiiááoo ttrrììnnhh--BBààii ggiiảảnngg
ggiiaaoottrriinnhh224477..bbllooggssppoott..ccoomm
CCHHIIAA SSẺẺ TTRRII TTHHỨỨCC
Recommended