Ord 2009: Relatie Tussen Schoolkenmerken En Ict Integratie
Preview:
DESCRIPTION
Onze westerse samenleving kan omschreven worden als een ‘kennissamenleving’. In deze post-industriële samenleving staat de ontwikkeling van nieuwe vormen van kennis, innovatieve ideeën en creativiteit centraal. Informatie- en communicatietechnologie (ICT) speelt een belangrijke rol in het uitbouwen van de kennissamenleving. Het is de belangrijkste drager geworden van kennis en ondersteunt bovendien nieuwe vormen van samenwerking en kennisontwikkeling. Deze evolutie laat ook het onderwijs niet onberoerd. Het onderwijs - als spiegel van de samenleving - staat voor de opdracht toekomstige volwassenen vertrouwd te maken met de mogelijkheden, maar ook met de risico’s van ICT. Voor de Vlaamse onderwijsoverheid zijn deze maatschappelijke en technologische ontwikkelingen alvast voldoende reden om een ICT-beleid te voeren. De Vlaamse overheid stimuleert scholen en leraren op diverse manieren om te werk te maken van ICT. Centrale gedachte bij het beleid van de overheid is er voor te zorgen dat alle leerlingen over voldoende ICT-competenties bezitten. Deze verhoogde aandacht leidde ertoe dat de relatie tussen ICT en onderwijs steeds meer een aandachtspunt vormt voor onderwijsonderzoekers. Eén van de vragen is in welke mate en op welke wijze leraren vandaag reeds ICT inzetten ter ondersteuning van het onderwijsleerproces. Meer concreet beschrijft deze bijdrage de resultaten van een onderzoek naar (1) de plaats van ICT in het Vlaamse lager onderwijs, (2) de opvattingen van directies over het ICT-beleid van hun school en (3) de impact van het lokale schoolbeleid met betrekking tot het gebruik van ICT in de klas.
Citation preview
- 1. Onderzoek naar de relatie tussen schoolkenmerken en
ICT-integratie in het lager onderwijs
- 2. Context
- ICT integratie in het lager onderwijs
-
- Complexe integratie (Ertmer, 2005; Niederhauser & Stoddart,
2001)
-
-
- Zowel technologische als onderwijskundige
-
-
- Op verschillende aggregatieniveaus
-
- Statuut van ICT in het Vlaamse onderwijs
-
-
- ICT-eintermen vanaf september 2007 (Vandenbroucke, 2007)
-
-
- Beperkte integratie in onderwijsleerprocessen
-
-
-
- (Cox, et.al, 2003; Murphy et. al., 2002, Waxman et al.,
2002)
-
-
- Grote verschillen tussen scholen en leerkrachten
-
-
-
- (Goodison, 2002; Tang & Ang, 2002; Tondeur et al.,
2007)
- 3. Stand van zaken > ICT-gebruik in het lager onderwijs
Beperkt ICT-gebruik in de klas
- 4. Aantal uren ICTgebruik in school x Verschillen in
ICT-gebruik tussen leraren
- 5. Aantal uren ICT-gebruik per school Verschillen in
ICT-gebruik tussen scholen
- 6. Leemtes in onderzoek naar verschillen in ICT-gebruik
Onderzoeksdoelen
- Focus op technologie (bv. Bove et al., 2007; van Braak,
2001)
- (OD1) Breder spectrum van determinanten identificeren
- Leraar staat centraal (bv. Albirini, 2004; Shapka &
Ferrari, 2003)
- (OD2) Exploreren van schoolkenmerken
- Oplijsting van knelpunten en succesfactoren (bv. Muntaz,
2001)
- (OD3) Samenhang van determinanten bestuderen
- Robuuste maat voor ICT-integratie in onderwijs (bv. Matthews
& Guarino, 2000)
- (OD4) Wijze van ICT-integratie in de klas onderzoeken
- 7. Onderzoek naar de rol van schoolkenmerken
-
- Weinig empirische evidentie
-
- Focus op structurele schoolkenmerken
-
-
- The structural perspective stressed the adoption of a
rational,
-
-
- systematic and coordinated strategy (van den Berg et
al.,1999)
-
-
- Structural school characteristics are visible and relatively
easy to
-
-
- manipulate ( Stoll, 1999)
-
-
- Bv.: Infrastructuur (Bradley and Russell, 1997) en
ondersteuning (Lai & Pratt, 2004)
-
-
- These structural factors require the development of a school
policy in order to guarantee a sustainable change process (Tondeur
et al. 2008).
-
-
- Focus on structural school characteristics will only result in
short-lived and superficial educational changes... (Creemers,
2002)
-
-
- Explaining failures in educational change has to go beyond
structural problems ( Fullan, 2001)
- 8. Onderzoek naar de rol van schoolkenmerken
-
- Culturele schoolkenmerken?
-
-
- Culture is difficult to define; it is elusive because it is
largely implicit, and we only see surface aspects (Hargreaves
1995)
-
-
- the basic assumptions, norms and values that are shared by
school members, which influence their functioning at school (
Maslowski, 2001)
-
-
- Verschillende dimensies (Devos et al . 2007):
-
-
- (1) Innovatiegerichtheid : the staffs attitude towards
educational innovations and to what extent they adapt themselves to
changes
- (2) Doelgerichtheid: reflects to what extent the school vision
is clearly formulated and shared by school members .
- (3) Ondersteunend leiderschap: reflects to what extent the
principal
- engages in supportive behaviour
- 9. Onderzoeksvragen
- In welke mate en op welke wijze gebruiken leraren ICT in het
Vlaamse lager onderwijs?
- Kunnen clusters van scholen onderscheiden worden op basis van
culturele en structurele schoolkenmerken?
- Hoe verhouden deze clusters zich ten aanzien van ICT-gebruik in
het lager onderwijs?
- 10. Onderzoeksopzet Vragenlijstonderzoek bij 527 leraren in 68
lagere scholen
- 11. Instrumenten: ICT-gebruik in de klas Class Use of Computer
Scale [8 items, =.79] (van Braak, Tondeur en Valcke, 2004) M SD Ik
laat mijn leerlingen gebruik maken van educatieve software om
bepaalde vaardigheden in te oefenen 2,10 1,093 Ik gebruik de
computer als middel om te differentiren 1,89 1,250 Ik moedig het
samenwerkend leren tussen de leerlingen aan en laat hen daarbij
gebruik maken van de computer 1,82 1,165 Ik vraag de leerlingen
taken en oefeningen op de computer te maken 1,65 1,260 Mijn
leerlingen gebruiken de computer om informatie te verzamelen en te
selecteren (bijv. Google) 1,32 1,245 Ik gebruik de computer als
demonstratiemiddel ,95 1,088 Ik schakel de computer in als
instructiemiddel ; dit betekent dat ik bepaalde leerinhouden laat
overbrengen via computerprogrammas ,94 1,128 Ik geef specifiek les
over de mogelijkheden van de computer ,66 ,967 0 nooit 1 ieder
trimester 2 maandelijks 3 wekelijks 4 dagelijks
- 12. Instrumenten: Structurele schoolkenmerken (3) ICC =
(Between Mean Square-Within Mean Square)/Between Mean Square (1)
ICT ondersteuning (Tondeur et al . , 2008) [4 items] M=56.9;
SD=21.6; =.72; ICC=.78 Voorbeelditems: Ik krijg ondersteuning van
de ICT-cordinator Ik krijg ondersteuning van andere leerkrachten op
het vlak van ICT (2) ICT planning (Tondeur et al . , 2008) [4
items] M=47.1; SD=22.0; =.76; ICC=.86 Voorbeelditems: Binnen onze
school vindt regelmatig overleg plaats over ICT in het onderwijs
Binnen onze school bestaat een formele werkgroep die zich
bezighoudt met ICT (3) ICT Infrastructuur (Aantal beschikbare
computers)
- 13. Instrumenten: Culturele schoolkenmerken (3) (1)
Ondersteunend leiderschap (Hoy and Tarter, 1997) [7 items] M=66.7;
SD=18.9; =.92; ICC=.78 Voorbeelditems: De directeur geeft
constructieve kritiek De directeur geeft het voorbeeld door zelf
hard te werken (2) Innovatiegerichtheid (Maslowski, 2001) [6 items]
M=67.5; SD=14.4; =.84; ICC=.66 Voorbeelditems: De leraren in onze
school staan positief tegenover vernieuwing De leraren in onze
school gaan in op actuele gebeurtenissen (3) Doelgerichtheid
(Staessens and Vandenberghe 1994) [6 items] M=64.0; SD=14.8; =.77;
ICC=.81 Voorbeelditems: De leraren steunen datgene wat we met de
school willen bereiken Alle leraren werken in dezelfde geest aan de
doelen van onze school
- 14. Resultaten: Correlatiematrix ( N =68). * p < .05 ** p
structurele condities voor ICT-integratie
-
- Impact van structurele kenmerken op culturele kenmerken?
-
- Cyclisch proces (cf. Kozma, 2003)
19. Conclusie
- Scholen in een cluster met een hoge(re) score op structurele en
culturele kenmerken > meer ICT-gebuik in de klas
-
- Belang van schoolfactoren mbt onderwijsinnovatie / ICT
-
- (zie ook Kennewell, Parkinson, & Tanner 2000)
-
- Potenieel schoolkenmerken onvoldoende benut
- Op welke wijze kan een innovatie zoals ICT-integratie beter
ondersteund worden vanuit het schoolniveau?
20. Vervolgonderzoek
-
- Observaties in de klas, case studie,
-
- Verschillende schoolfactoren in verschillende
integratiefases?
- Effecten van nascholing > pICTos