PP10 - 9 oktober: De sociale bewegingen

De sociale bewegingen in Latijns-Amerika

Mensenrechtenbeweging

Indiaanse beweging

Anticorruptie-beweging

(Argentinië)

(Chili)

(Peru)

Thema’s:

• De sociale bewegingen: universeel verschijnsel?

• Relatie staat-maatschappij in Latijns-Amerika

• Traditionele sociale bewegingen

• De nieuwe sociale bewegingen

• Neo-populisme en sociale bewegingen

• Case Study: de Chileense studentenbeweging

De sociale bewegingen:

universeel verschijnsel?

Boosheid: een Globale rebellie?

Occupy Wall Street !

2011: het jaar van de actievoerder

Een multidimensionele crisis:

Economische depressie → sociaal-politieke depressie

→ verzwakking instituties

Crisis van politieke partijen → crisis representatie →

vraag naar participatie, directe democratie

Opkomst anti-systeem krachten

Rol nieuwe sociale media; rechtstreekse

communicatiekanalen;

Jeugdproblematiek; generationele kloof

Relatie staat-maatschappij

in Latijns-Amerika

staat-civiele maatschappij verhoudingen

in Latijns-Amerika

Over het algemeen, staat-maatschappij verhoudingen in

de regio zijn top-down geweest; een relatief sterke staat

versus een zwakke civiele maatschappij.

1930s-1950s; Populistische staten co-opteerden

bepaalde sectoren van de civiele maatschappij

1960s-1970s; Autoritaire regimes onderdrukten

organisaties uit de civiele maatschappij.

1980s-2010s; organisaties uit de civiele maatschappij

houden afstand en relatieve autonomie van de staat.

Latijns-Amerika: Staatscentralisme

STAAT

CIVIELE MAATSCHAPPIJ

(CIVIL SOCIETY)

Bekende bijdragen

• Claudio Véliz: The Centralist Tradition of

Latin America (1980)

• Howard Wiarda: Politics and Social

Change in Latin America: The Distinct

Tradition (1982)

‘Zero-Sum’ Situation?

sterke staat

zwakke staat

sterke

civiele

maatschappij zwakke

civiele maatschappij

Traditionele

sociale bewegingen

Traditionele sociale bewegingen, 1930-1960

• Economische (arbeids)activiteit centraal

(boerenbeweging; arbeidersbeweging)

• Hiërarchisch/weinig democratische structuren

• Directe links met politieke partijen (regering en

oppositie)

• Aanname van ideologisch-doctrinaire posities

• Streven naar maximalistische doelen; een andere

sociale orde, etc.

Populistische staat

STAAT

ARBEIDERS BOEREN AMBTENAREN

Fidel Velázquez, 1900-1997

Leider Confederación de Trabajadores de México (CTM)

1931-1997

Nieuwe

sociale bewegingen

David Slater (ed.)

(1985) New Social

Movements and the

State in Latin

America. CEDLA,

Amsterdam

Ontstaan academisch debat om sociale

bewegingen in Latijns-Amerika

Nieuwe sociale bewegingen,

1970-heden

• Collectieve acties, weinig geïnstitutionaliseerd

• Niet binnen maar aan de marge van het systeem

• Multi-, poli-klassistisch

• Gemeenschap, buurt, directe omgeving

• One-issue-bewegingen

• Identiteit en morele verontwaardiging

• Niet-autoritair, egalitair

Mensenrechtenbeweging

Buenos Aires, Argentinië

Pobladoresbeweging

Ciudad de Guatemala

De Inheemse beweging

La Paz, Bolivia

De milieubeweging

Santiago de Chile

Beweging van sexuele

minderheden

Buenos Aires, Argentinië

Movimiento Furiosos Ciclistas

Movimiento Furiosos Ciclistas

Cicletada

Movimiento Furiosos Ciclistas

Movimiento Furiosos Ciclistas

Movimiento Furiosos Ciclistas

Movimiento Furiosos Ciclistas

Neo-populisme en

sociale bewegingen

NEO-POPULISME en de

SOCIALE BEWEGINGEN

Piqueteros

Buenos Aires, Argentinië

Val van Fernando de la Rua:

December 2001

Néstor Kirschner Cristina Fernández

Boycot Shell benzine stations

Blokkade grens met Uruguay

Conflict agrarische exporteurs

Autonomie vs. Cooptatie: relatie staat-sociale bewegingen in Bolivia

onder Evo Morales

relatie staat-sociale bewegingen

in Bolivia: Neoliberalisme: 1990s

staat

vrouwen boeren Indianen mijnwerkers mensenrechten

Bolivia: Inheemse sociale

bewegingen vanaf 2000

staat

MAS

Inheemse sociale bewegingen

Case Study:

de Chileense studentenbeweging

De Chileense studentenbeweging

De Pingüinos-protest, 2006

‘No al Lucro’; tegen winstbejag

De eisen van de studenten

Wat eisen de studenten?

• Betere kwaliteit van het lager, middelbaar en

hoger onderwijs

• De ongelijkheidskwestie: verkleining/eliminering

kwaliteitsverschil tussen publieke en privé scholen

• verlaging (afschaffing) collegegeld universiteiten;

herschikking schulden

• de staat als unieke kredietverschaffer

• Gratis openbaar vervoer voor studenten

Een dubbele agenda?

• Invoering van Referendum als

besluitvormingsmechanisme

• Een nieuwe grondwet

• Nationalisering kopermijnen

• Eliminatie ‘binominaal systeem’

• Einde aan het neoliberalisme

• Connectie Communistische partij (PCCh)

• Opkomst anarchistische beweging

Camila Vallejos

Camila Vallejo: Mega Ster / Icon

Camila Vallejo – Latin America's 23-year-old new revolutionary folk hero

Camila en de Communistische partij

Geco-opteerd?

Camila Vallejos steunde Michelle Bachelet tijdens haar presidentiële campagne in December 2013

geco-opteerd?

Voormalige studentenleaders, Giorgo Jackson en Camila Vallejos, Zijn nu leden van het Chileense Parlement geworden