οικονομική κρίση και βρεφική διατροφή

Οικονομική κρίση και βρεφική διατροφή

Στέλιος Παπαβέντσης MRCPCH DCH IBCLCΠαιδίατρος – Σύμβουλος ΓαλουχίαςΠρόεδρος προσωρινού ΔΣ Δικτύου Δράσης για την Βρεφική Διατροφή IBFAN Ελλάδας

Οικονομική κρίση: επιπτώσεις

Φτωχοποίηση και διεύρυνση ανισοτήτων Ανεργία, υπο-απασχόληση και ελαστικές

συνθήκες εργασίας Μειωμένη ποιότητα/ ποικιλία

συμπληρωματικής διατροφής Ανασφάλεια σίτισης (food insecurity) Μειωμένες παροχές υγείας/

προσβασιμότητα/ εμβολιασμοί Αυξημένη παιδική νοσηρότητα και

θνητότητα

Διδάγματα από το παρελθόν

Dutch famine study Μεταβολικός προγραμματισμός Μείωση γονιμότητας, βάρους γέννησης Αυξημένος κίνδυνος στην ενήλικη ζωή για:

Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (μειωμένος εάν είχαν θηλάσει)

Παχυσαρκία Σχιζοφρένεια (προγεννητική έκθεση) Καρδιαγγειακή νόσος (προγεννητική έκθεση) Καρκίνο μαστού (προγεννητική έκθεση)

Μητρικός θηλασμός: κλειδί για περιορισμό συνεπειών

Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο μη θηλασμός ευθύνεται για: 1 εκατομμύριο θανάτους παιδιών τον χρόνο 10% όλων των νοσημάτων παιδικής ηλικίας 35% της παγκόσμιας παιδικής νοσηρότητας < 5

ετών μαζί με μητρική και παιδική υποθρεψία Ευεργετική επίδραση θηλασμού:

Άμεσα: μειωμένη νοσηρότητα Απώτερα: αυξημένος δείκτης νοημοσύνης και

μείωση μη μεταδοτικών χρόνιων νοσημάτων

Συμπληρωματική διατροφή

Μείωση ποιότητας διατροφής παρά ποσότητας Αύξηση υδατανθράκων Μείωση πρωτεινών Μείωση τροφίμων πλούσιων σε μέταλλα και

ιχνοστοιχεία/ ζωικών Παρόλα αυτά:

Παρατηρούμενη υπερβολική πρόσληψη πρωτεινών προ κρίσης

Ευκαιρία για καλύτερες επιλογές και μεσογειακή διατροφή (φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ψάρι, λιγότερα γαλακτοκομικά και κόκκινο κρέας);

Ελλάδα σήμερα (;)

Παιδική φτώχεια: 23% (2010, Eurostat) 500 χιλιάδες παιδιά κάτω από το όριο

φτώχειας Ποσοστό παιδιών:

17% 2011 32% 1961

Κόβονται τα επιδόματα τέκνων (!!)

Βρεφική διατροφή σε καιρό οικονομικής κρίσης

H οικονομική κρίση μια σημαντική ευκαιρία θετικών αλλαγών στην βρεφική διατροφή στην Ελλάδα

Η εφαρμογή των κατάλληλων πρακτικών στην βρεφική διατροφή κλειδί για την μείωση των συνεπειών της κρίσης για την δημόσια υγεία

Αύξηση των ποσοστών θηλασμού;

Άνεργες μητέρες υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης

Φτωχά κοινωνικο-οικονομικά στρώματα – ανάγκη ενημέρωσης, σωστής παρακολούθησης

Σύνθλιψη της μεσαίας τάξης που ακολουθούσε το κατεστημένο βρεφικής διατροφής

Αυξανόμενη βοήθεια για τις μητέρες στον θηλασμό

Ίντερνετ/ facebook Σύνδεσμος Θηλασμού Ελλάδας Κοινωνικά ιατρεία Ενεργοποίηση επαγγελματιών υγείας Αύξηση αριθμού IBCLC

National Survey, Greece, 2009

Επίσημα στοιχεία: 2009

Αρχή μεταστροφής προς κουλτούρα θηλασμού; Ανάγκη για νέα μελέτη Ποσοστά μητρικού θηλασμού/ τάσεις Συσχετίσεις: τι έχει αλλάξει κοινωνικο-οικονομικά,

πρόθεση, ενημέρωση, προσδιοριστικοί παράγοντες Υποθέσεις (διαδικτυακή υποστήριξη, οικονομική

δυσχέρεια και όχι τόσο ενημέρωση) Μοναδική συγκυρία

Καταιγισμού επιστημονικών δεδομένων Αλλαγής θεώρησης στους κινδύνους ξένου γάλακτος Στροφής οικογενειών σε λύσεις οικονομικές Άνθησης διαδικτυακής και μητέρας προς μητέρα

υποστήριξης

Αλλαγή πολιτικών στη βρεφική διατροφή: ΗΠΑ

http://www.surgeongeneral.gov/library/calls/breastfeeding/

calltoactiontosupportbreastfeeding.pdf

Και στην Ελλάδα του 2012;

141 σελίδες: η λέξη «θηλασμός» δεν αναγράφεται ούτε μία φορά!!

http://www.unicef.gr/pdfs/Children_in_Greece_2012.pdf

Στοχευμένες παρεμβάσεις δημόσιας υγείας Προώθηση μητρικού θηλασμού

Άμεσα στη γέννηση Αποκλειστικός για έξι μήνες Συνέχιση για τουλάχιστον δύο χρόνια Άμεση υιοθέτηση των προτύπων ανάπτυξης ΠΟΥ

Προγράμματα διατροφικής εκπαίδευσης πληθυσμού/ συμπληρωματική διατροφή Λιγότερες «άδειες θερμίδες», απλοί υδατάνθρακες Λιπαρά > 25% της ημερήσιας πρόσληψης ενέργειας Ποιοτικά λιπαρά Πρωτείνες < 15% της ημερήσιας πρόσληψης ενέργειας Τρόφιμα φρέσκα, τοπικά, από το οικογενειακό τραπέζι,

και ζωικά Μεσογειακή διατροφή

Παρεμβάσεις δημόσιας υγείας

Στόχευση συγκεκριμένων πληθυσμιακών ομάδων

Προγράμματα ανίχνευσης και αντιμετώπισης παιδιών με υποθρεψία/ παχυσαρκία

Έμφαση στην διατροφή και όχι στα συμπληρώματα διατροφής

Μερικά από τα μεγάλα εμπόδια για την βελτίωση των ποσοστών μητρικού θηλασμού είναι η ευρεία και μη ηθική προώθηση των υποκατάστατων μητρικού γάλακτος από τους κατασκευαστές τους, οι ανεπαρκείς εθνικές πολιτικές που δεν υποστηρίζουν την άδεια μητρότητας, και η έλλειψη συνειδητοποίησης των κινδύνων από τον μη θηλασμό.

UNICEF 2008

Μοναδικές ευκαιρίες και για τη βιομηχανία γαλάτων

Χαλάρωση και ασυδοσία

Friesland (Ολλανδία) 5 δις ευρώ κέρδη το πρώτο εξάμηνο του 2012 (follow on, developing world, Asia)

Ψηφίστηκε το 1981 Από αντιπροσωπείες

Υπουργείων Υγείας από όλο τον κόσμο

Κατόπιν συμφωνίας με μη κυβερνητικές οργανώσεις και εταιρίες ΕΓΑΒ

Τακτικές αναθεωρήσεις/ προσθήκες (World Health Assebly, WHA)

ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΩΝ ΜΗΤΡΙΚΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ

Σκοπός του Κώδικα

Να προστατέψει την θηλάζουσα μητέρα από την επιθετική προώθηση/ marketing των Υποκατάστατων μητρικού γάλακτος

Να προστατέψει τα βρέφη από μη αναγκαία και ακατάλληλη χρήση Υποκατάστατων

Καλούμε όλους όσους ενδιαφέρονται για τον μητρικό θηλασμό στην Ελλάδα να βοηθήσουν στο έργο του IBFAN Ελλάδας για την προστασία του θηλασμού

www.ibfan.gr

www.ibfan.gr

Μύθοι σε ανθρωπιστικές κρίσεις Το στρες «κόβει» το μητρικό γάλα Το άγχος της μητέρας «περνάει» στο παιδί

μέσα από το μητρικό γάλα Μητέρες σε κακό επίπεδο θρέψης δεν

παράγουν γάλα Εφόσον ο θηλασμός σταμάτησε, δεν μπορεί

να ξαναρχίσει O θηλασμός να σταματήσει εάν το παιδί

εμφανίσει διάρροια

Για χώρες σε κίνδυνο (Ελλάδα!)

•Προετοιμασία και πολιτικές κυβέρνησης και φορέων πριν συμβεί το επείγον

• Καθορισμός ηγεσίας

• Καθορισμένες διαδικασίες συνεργασίας

• Εκπαίδευση προσωπικού

• Κινητοποίηση ειδικών στην βρεφική διατροφή και εκμετάλλευση πόρων

• Ενεργός προστασία, προώθηση και υποστήριξη του θηλασμού ως σημαντικής στρατηγικής προστασίας της δημόσιας

υγείας

• Feed the mother rather than the baby

Πόσο σοβαρό ζήτημα είναι η παιδική διατροφή εν καιρώ κρίσης;

Οι αρνητικές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις από κακή διατροφή μιας ολόκληρης γενιάς Ελληνοπαίδων σήμερα, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την οικονομική ανάπτυξη στην Ελλάδα δεκαετίες αργότερα, όταν αυτά τα παιδιά γίνουν ενήλικες

Ο φαύλος κύκλος της φτώχειας και της κοινωνικής υπο-ανάπτυξης σπάει μόνο με εμπνευσμένες στρατηγικές αποφάσεις ΤΩΡΑ

Για περαιτέρω μελέτη:

Progress for Children, 2007, UNICEF as quoted in http://www.childinfo.org/undernutrition.html

www.unscn.org (UN Standing Committee on Nutrition) www.ennonline.net (Emergency Nutrition Network) Breastfeeding: a vital emergency response. ILCA at: http://www.ilca.org/files/in_the_news/Emergencies/Background09_print.pdf Infant nutrition during a disaster. AAP at: http://www2.aap.org/breastfeeding/files/pdf/InfantNutritionDisaster.pdf Factsheet on feeding babies in emergencies. WABA at: http://www.waba.org.my/pdf/Factsheet.pdf

The Impact of Economic Crisis on Infant Feeding Patterns Conference Sponsor: Sigma Theta Tau International Conference Year: 2003 Conference Date:July 10-12, 2003Author:Thrakul, Supunnee, MS, RN

Elo IT, Grummer-Strawn LM. Changes in breastfeeding initiation and duration in Peru, 1977-1986. Soc Biol. 1993 Fall-Winter;40(3-4):224-43.

Bhutta, Z., F.A. Bawany, A. Feroze and A. Rizvi. The Impact of the Food and Economic Crisis on Child Health and Nutrition Working Paper. Prepared for UNICEF Conference on the impact of the economic crisis on children; 2009