11 ilkbahar çalışmaları

İlkbahar Dönemi Çalışmaları

Dr. Ali KORKMAZ

Ziraat Yüksek Mühendisi

Hava sıcaklığının +140C üzerine çıktığı zaman kovanlarda ilk kontroller yapılır.

İlk kontroller kısa ve seri bir şekilde yapılarak yavruların üşümesi engellenir.

İlkbahar Dönemi Çalışmaları

İlk Kontrol

Ana Arı Kontrolü

Besin Kontrolü

Hastalık ve Zararlı Kontrolü

Kovan Aktarma

İlkbahar Dönemi İlk Kontroller

Ana Arı Kontrolü

Ana arının varlığı ve performansı gözlenir.

Genç ve sağlıklı ana arı varsa, gözlere düzgün yumurta atıyorsa sorun yok demektir.

Ana Arı Kontrolü

Ana Arı Kontrolü

Yumurta Atılmış Petek

Sağlıklı Petek

Ana arı yaşlı ve dağınık yumurta atıyorsa, genç bir ana arı ile değiştirilmeli veya genç analı zayıf bir koloni ile birleştirilmelidir.

Ana Arı Kontrolü

Ana Arı Yetiştirme

Ana Arı Değiştirme

Zayıf Kolonileri Birleştirme

Yalancı Analı Kovana Müdahale

Ana Arı Kontrolü Sonunda

Ana Arı Yetiştirme

Elimizde hazır ana arı yoksa veya bir işletmeden temine dilemiyorsa başvurulacak yöntemdir.

Koloninin günlük yumurta veya larvası varsa uygulanacaktır.

Koloni bu haliyle bırakılır ve rutin kontrolleri yapılır.

Koloninin kendisi ana arısını en fazla 16 günde yetiştirir.

Çiftleşen ana arı koloniye hakim olur.

Ana Arı Yetiştirme

Ana Arı Değiştirme

Koloninin ana arısı yaşlı, sakat veya verimsiz olduğu durumlarda uygulanır.

Elimizde hazır ana arı varsa veya bir işletmeden temin edilmişse başvurulacak yöntemdir.

Koloni, açık yavrulardan kendisine ana arı yetiştirmek ister.

Yeni bir ana arı 26 (16+10) gün kayıp demektir.Ana arı kovandan alınıp atıldıktan 6 gün sonra

kafeste yeni ana arı verilir.

Ana Arı Değiştirme

5-6 çerçeveli orta kuvvetteki bir koloniye ana arı vermek için önce eski ana arı öldürülür.

6 gün anasız bir şekilde bekletilir. 6. gün sonunda kontrol yapılarak tüm yüksükler bozulur.

Kafes içerisindeki refakatçi işçi arılar çıkarılarak peteklerin ortasına kafeste ana arı verilir.

1 gün sonra ana arı salınır. Eğer kabul etmedilerse tekrar kafese konularak bir gün daha beklenir ve sonra salınır.

Ana Arı Kabullendirme (1/2)

Güçlü kolonilere yeni ana arı kabullendirmek ise çok zordur.

Bu durumda koloni ikiye bölünerek anasız kalan kısma 6 gün sonra kafeste ana arı verilerek kabullendirilir.

Daha sonra eski ana arı öldürülerek, bölünen iki koloni birleştirilir.

Ana Arı Kabullendirme (2/2)

Ana Arı Verirken Dikkat!

Kovanda• Ana arı olmamalı• Yalancı ana olmamalı• Ana memesi olmamalı• Günlük yumurta olmamalı• Kovan oğula yatmış olmamalı

Ana Arı Kazandırma

Kafeste Ana Arı Verirken!

Kek kısmı aşağı bakacak şekilde, yavrulu alanın orta

kısmındaki çerçevelerin arasına ve kafes içindeki

refakatçi arılar çıkarılarak konulmalıdır.

Kafeste Ana Arı Verilmesi

Kafeste Ana Arı Verilmesi

Kafeste Ana Arı Verilmesi

Zayıf Kolonileri Birleştirme

Arılıkta bulunan zayıf koloniler güçlü kolonilerle birleştirilmelidir.

Birleştirme için en basit yöntem olan koku ile veya gazete kağıdı kullanarak birleştirme yöntemi uygulanmalıdır.

Zayıf Koloni Varsa

Analı kovan alt kata, anasız kovan üst kata konulur. Araya da gazete kağıdı konularak kovan kapatılır.

3-4 gün sonra gazete parçacıkları atılır ve iki kovan tek kata toplanır.

Gazete Kağıdı İle Birleştirme

Koloni Birleştirme

Yalancı Analı Kovana Müdahale

•Koloni ana arısını kaybettiği, üç hafta veya daha fazla anasız kaldığı durumda işçi arıların yumurtalıkları gelişir ve ana arı gibi yumurta atmaya başlar.

•İşçi arı çiftleşmediği için atılan yumurtaların tamamı dölsüz olup hepsinden erkek arı çıkacaktır. Daha ileriki aşamalarda ise koloni tamamen yok olacaktır.

Yalancı Ana Arılı Koloni

Yalancı Analı Koloni

Yalancı Ana Yumurtlarken

Yalancı Analı Koloni

Yalancı analı kovanın yerine başka bir kovandan alınan çıkmaya yakın genç işçi arıları bulunan iki çerçeve ile bir tane açık yavrulu çerçeve, 1-2 tane ballı ve polenli çerçeve bulunan kovan konulur.

Çiftleşmiş, kafeste ana arı açık yavrulu çerçevenin üzerine konulur. Kovan kapatılır, uçma deliği açık bırakılır.

Yalancı Analı Koloniyi Kurtarma (1/4)

Yalancı analı koloni, bulunduğu yerden kaldırılarak 100-150 m uzaklığında bir yere götürülüp tüm arılar silkelenir. Tüm petekler iptal edilir.

Silkmeyi takiben işçi arılar eski kovanın olduğu yerdeki yeni kovana doğru giderler ve koloni oluştururlar.

Yumurtlayan yalancı ana arılar ise ağırlaştıkları için uçarak eski kovanına dönemezler.

Yalancı Analı Koloniyi Kurtarma (2/4)

Ertesi gün kovan kontrol edilir. Varsa ana arı yüksükleri bozulur.

İkinci gün kovan yeniden kontrol edilerek yüksük olup olmadığına bakılır. Varsa bu yüksükler de bozularak kafes içerisindeki ana arı salınır ve gözlem yapılır.

Ana arının üzerine yığılıp çekiştiriyorlarsa tekrar kafese alınarak 1 gün daha bekletilir ve salınır.

Yalancı Analı Koloniyi Kurtarma (3/4)

Elde ana arı yok ise;

Ergin arısıyla birlikte pupalı bir çerçeve ve günlük yumurtalı bir çerçeve ile anasız yeni bir koloni hazırlanır.

Bölme yaptığımız kolonide 2 gün sonra ana arı memesi yapıldığı görülür.

3. gün yalancı analı koloni 100-150 m uzağa silkelenir.

Yeni koloni, yalancı analı koloninin yerine konulur.

Yalancı analı koloninin işçi arıları bu yeni koloniyle birleşir.

Şurupla beslemeye devam edilir.

Yalancı Analı Koloniyi Kurtarma (4/4)

Besin Kontrolü

Kış çıkışında kolonilerde kontroller yapılarak erken ilkbaharda arıların ihtiyacı olan besin olup olmadığı kontrol edilir.

Besin yetersiz ise elde olan ballı petekler ile koloni takviye edilir. Ballı petek yoksa bal ve pudra şekerinden yapılan kek hazırlanarak verilir.

Besin Kontrolü

Ana arı yetiştiriciliğinde

Geç sonbahar ve erken ilkbaharda

Açlık tehlikesi

Havanın uygun olmadığında uzun süre kovan kontrolü yapılamadığında

Arının suya ihtiyacının en az olduğunda

Kek Verme Koşulları

3 kg pudra şekeri, 1 kg bal hamur haline gelecek şekilde elde veya hamur yapma makinesinde karıştırılarak hamur haline getirilir.

Ekmek hamuru kıvamına gelen kek naylon poşetlere sarılır. Poşet kovana temas edecek yerinden yırtılarak yemleme deliği veya petekler üzerine konur.

Kek Yapımı

Kek Yapımı

Kek Hazırlama

Kekle Besleme

Kekle Besleme

Kekle Besleme

Kekle Besleme

Koloni Besleme

Koloni Besleme

Koloni Besleme

Koloni Besleme

Koloni Besleme

Arıların Su İhtiyacı

ABD'de invert şuruptaki HMF ve kullanılan asitler yüzünden zehirlenmeler olmuş, toplu koloni ölümleri yaşanmıştır. Bu yüzden asitler ve ısıtılarak yapılan invert şurup risklidir.

Enzimle yapılan invert şuruplarda HMF ve asit zehirlenmesi riski yoktur. Ancak pahalıdır.

İnvert şeker arı beslemede kullanılmamalı ve çay şekeri kullanımına devam edilmelidir.

İnvert Şeker Kullanımı

Su kaynatılır, şeker katılarak şurup hazırlanır.Hazırlanan şurup 30-35 derece civarına

soğutulur.Ilık 25 litre şuruba 5 gram (bir ölçek) BEE-

ZYME (İnvertaz+vitamin) adlı enzim eklenir.Enzim katılan şurup 48 saat oda sıcaklığında

dinlenmeye bırakılır ve arada bir karıştırılır.

İnvert Şeker Hazırlama

Hastalık ve Zararlı Kontrolü

Tüm kolonilerde hastalık ve parazitlerle mücadele yapılmalıdır.

Kullanılacak ilaçların bal arılarına tescilli olmasına, doğru zamanda ve dozda kullanılmasına dikkat edilmelidir.

Hastalık ve Zararlı Kontrolü

Kolonilerin İlaçlanması

Kovan Aktarma

Kış koşullarında, kovan içinde ve dip tahtasında nem ve küf birikmektedir.

İlk kontrol esnasında temiz kovanla değişim yapılmalıdır.

Önceden hazırlanan kovanlara seri bir şekilde çerçeveler aktarılmalıdır.

Kovan Aktarma

Kovan Aktarma

İlkbahar Çalışmaları

Teşvik Beslemesi

Oğul Çalışmaları

Yağmacılık Engelleme

Teşvik Beslemesi

Teşvik beslemesi, koloninin ana nektar akımına bol tarlacı arı kadrosuna sahip olarak girmesini sağlar.

Teşvik beslemesine yöredeki ana nektar akımından en az 5-6 hafta önce başlanmalıdır.

Teşvik Beslemesi Zamanı

Koloniler 1:1 şeker şurubu ile ana arının yumurtlamasını teşvik etmek için beslenmelidirler.

Arılar tükettikçe ve koloni içerisinde kullanılan yemliklerle verilmelidirler.

Teşvik Beslemesi

Şuruplama, yöredeki nektar akımının başlamasından 7 gün öncesine kadar yapılabilir. Nektar akımının başladığı dönemde şuruplama yapılmamalıdır.

Teşvik Beslemesini Bitirme Zamanı

Teşvik Beslemesi Zamanı

Tarlacı İşçi Arıların Bal İçin Yetiştirilme Zamanı

6 Hafta

İlkbahar Destekleme Dönemi

Bal Mevsimi Başlangıcı

Kuluçka Üretim Düzeyi

Tarlacı Arı Düzeyi

Kovan içi Dönemi(3 Hafta) (3 Hafta) (2 Hafta)

Bal Akımının Tümünden Yararlanan işçi Arılar

Bal Akımının 1.Haftasından Yararlanan İşçi Arılar

Bal Akımından Yararlanamayan İşçi Arılar

Asıl Bal Akımı

Bal Akımının 2. Haftasından Yararlanan İşçi Arılar

Bal Akımından Yararlanamayan İşçi Arılar

2 Hafta Yağmacı

1 Hafta Yağmacı

Kuluçka Dönemi Tarla Dönemi (2 Hafta)

Bal Akımından Yararlanacak İşçi Arıların YaşamıYaklaşık 4 Hafta Boyunca Bırakılan Yumurtalardan oluşan İşçi Arılar Bal Akımından yararlanırlar.

Yar

arla

nma

Baş

lang

ıcı

(2. G

ün)

Yar

arla

nma

Son

u

Petek Kabarttırma

Ana nektar akımından 1 ay önce petek işletmeye

başlanmalı ve ana nektar akımına hazırlıklı

olunmalıdır.

Petek İşletme Zamanı

1 kg balmumu için, bal arıları 10-15 kg bal tüketmek zorundadırlar.

Ana nektar akımında depolaması gereken balı petek yapımında kullanmak ekonomik kayıptır.

Şeker şurubu ile besleme yapılarak kabartılmış petekler daha düşük bedelle nektar akımına hazır edilir.

Petek İşletme Amacı

Petek Kabartma

Petek Kabartma

Ana Arı Izgarası Kullanma

Ana nektar akımından 20-25 gün önce ana arı ızgarası

konulmalıdır.

Ana Arı Izgarası Zamanı

• Ana arı ızgarası kullanılarak, ana arı kuluçkalık kısmına hapsedilir.

• Ana arı ballık katına çıkarak yumurtlayamaz.

• Petekler yavrusuz olduğu gibi sadece bal içerir.

Ana Arı Izgarası Kullanım Amacı

Ana Arı Izgarası

Ana Arı Izgarası

Kolonilerin Gelişmesi

Erkenİlkbahar

Kış İlkbahar

KuluçkaÜretimi

KoloniPopulasyonu

Erkenİlkbahar

Kış İlkbahar

KuluçkaÜretimi

KoloniPopulasyonu

Populasyon kontrolü

Koloni Mevcudu ve Verimlilik

80.000 ergin arı = 2-3 katlı koloni

Populasyon Düzeyi

Bal

Ver

imi (

kg)

40.000 80.000 160.000

2

0

40

80

1

2 0

1

60Beklenen verim düzeyi

Oluşan verim düzeyi

Populasyon Düzeyi İle Bal Verimi İlişkisi

80.000 ergin arı

=

2-3 katlı koloni

Güçlü Kolonide Düşük Verim!?

Kovanda bol miktarda yavru olduğu durumda, ergin arılar

yavru bakımına ağırlık vereceğinden dolayı tarlacı arı

azalacak ve bal verimi düşecektir.

Oğul Çalışmaları

•Bal arısı kolonilerinde çoğalma içgüdüsü ile ana arının bir kısım işçi arı ile birlikte kovanını terk etmesidir.

•Bu dönemde koloniler oğul verme eğilimindedir.

•Oğul engelleme ve yapay oğul alma çalışmaları yapılmalıdır.

Oğul Nedir

Yağmacılığı Engelleme

Ana nektar akımından önce ve yazın nektarsız geçen günler gibi nektar toplamanın olmadığı zamanlarda zayıf, anasız, hasta arı kolonilerine kuvvetli kolonilerin besinlerini almak için saldırmasıdır.

Yağmacılık

Uçma delikleri daraltılmalıdır.

Şuruplama kovan içinden yapılmalıdır.

Arılıkta etrafa şurup bulaştırılmamalıdır.

Kovanlar uzun süre açık tutulmamalıdır.

Bal bulaşıklığı olan malzemeler açıkta tutulmamalıdır.

Kovandaki çatlak ve delikler kapatılmalıdır.

Yağmacılığa Karşı…

Teşekkürler

samsun1964@hotmail.com