26
1 එමක පදෙව ලබන තාපෙය 1/3 පමණ ඩරය අවට ෙලහ කටස් ම උරාගැම ෙ. ෙමෙස උරාගනා තාප මාණය ඉවම නකළ ෙහ එම ෙලහ ෙකටස් වලට දරාගත ෙනහැ තර උෂ්ණවයකට ප එම නාශ යෑම පවා ය හැක. ෙමම අනවශ තාපය ඉවකර ගැමට මට රථ සදහා ලන පධය එ ම කර ඇත. ෙමට රථයක ලන පධය බලාෙපෙරවන කාය පය ඇත. එම ඉම යාකා උෂ්ණවයට පකර ගැම හා එම යාකා උෂ්ණවෙ එම පවවාෙගන යෑම ඉ අෙෂා ෙකෙ. එමක තාපය ඉවම ය ෙ එම යත යාකා උෂ්ණවය පකර යෑම සමගය. සාමාන එමක ෙමම යාකා උෂ්ණවය සයස් අංශක 80 - 90 අතර අගය ග. න නන එමක ෙබෙහ ට යාකා උෂ්ණවය පවෙ ෙසයස් 100 -120 අතර ය. ලන පධය අෙත අර. ඉම එම යාකා උෂ්ණවයට පකර ගැම. අවශ මාණයට එම ම. අ බර ත ම. ලන පධය යා මට අ ශය අවශ ම. හද ලන මය එමට ලැෙබන වා… හද වා ඉධන ණය පවවා ගැම හා එම ෙහද සඩන අවස්ථාව ලබාගැමට හැම. වැ එ බලය හා ෙහද කාමතාවය ලබා ගැමට හැම. හද ඉධන පෙභජනය පවවා ගැමට හැම. ඒකාකා උෂ්ණවය පවවා ගැමට හැ ම.

automobile cooling system how it works sinhala

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: automobile cooling  system how it works sinhala

1

එ��මක �පදෙව� ලබන තාපෙය� 1/3� පමණ ���ඩරය අවට ෙල�හ ෙක�ටස් ම�� උරාගැ�ම ��ෙ�. ෙමෙස� උරාග�නා තාප �මාණය ඉව���ම �� ෙන�කළ ෙහ�� එම ෙල�හ ෙක�ටස් වලට දරාගත ෙන�හැ� තර� උෂ්ණ�වයකට ප�� එ��ම �නාශ � යෑම පවා ���ය හැක. ෙමම අනවශ� තාපය ඉව�කර ගැ�මට ෙම�ට� රථ සදහා ��ලන ප�ධ�ය� එ� ��ම ��කර ඇත. ෙම�ට� රථයක ��ලන ප�ධ�ය�� බලාෙප�ෙර���වන කා�ය� ��පය� ඇත. එ��ම� ඉ�ම�� �යාකා� උෂ්ණ�වයට ප�කර ගැ�ම හා එම �යාකා� උෂ්ණ�වෙ� එ��ම පව�වාෙගන යෑම ඉ� අෙ��ෂා ෙකෙ�.

එ��මක තාපය ඉව���ම ���ය ��ෙ� එ��ම �ය�ත �යාකා� උෂ්ණ�වය ප�කර යෑම� සමගය. සාමාන� එ��මක ෙමම �යාකා� උෂ්ණ�වය ෙස��යස් අංශක 80 - 90 � අතර අගය� ග�. න�� න�න එ��මක ෙබ�ෙහ� �ට �යාකා� උෂ්ණ�වය පව��ෙ� ෙස��යස් 100 -120 අතර ය.

��ලන ප�ධ�ය�� අෙ���ත අර��.

ඉ�ම�� එ��ම �යාකා� උෂ්ණ�වයට ප�කර ගැ�ම.

අවශ� �මාණයට එ��ම ��� ��ම.

අ� බර�� ��ත �ම.

��ලන ප�ධ�ය �යා ��මට අ� ශ��ය� අවශ� �ම.

ෙහ�ද ��ලන �මය�� එ��මට ලැෙබන වා�…

ෙහ�ද වා� ඉ�ධන ��ණය� පව�වා ගැ�ම හා එම�� ෙහ�ද ස��ඩන

අවස්ථාව� ලබාගැ�මට හැ��ම.

වැ� එ��� බලය� හා ෙහ�ද කා��මතාවය� ලබා ගැ�මට හැ��ම.

ෙහ�ද ඉ�ධන ප�ෙභ�ජනය� පව�වා ගැ�මට හැ��ම.

ඒකාකා� උෂ්ණ�වය� පව�වා ගැ�මට හැ� �ම.

Page 2: automobile cooling  system how it works sinhala

2

ෙම�ට� රථ �ෂ්පාදනය � �� �ගෙ� � ��ලන ප�ධ�ය� ෙලස සං��ණ ප�ධ�ය� ෙන�� අතර සරළ ෙලස ��මාණය කර� ලැ� වා� ��ලන ප�ධ�ය� දැ�නට හැ��ය. එ��� එක වටා ��මාණය කර� ලැ� Cooling Fins ම�� ෙහ��� වා�ව හා ගැ� එ��ම ��� ��ම ��කර� ලැ�ය. එ��ම ��� �මට අවශ� වාතය Blower එක� ම�� එ��ම ෙදසට ඇදගැ�ම ��කර� ලැ�ය. න�� එය සා�ථක �මය� ෙන�� බැ�� Liquid Cooling �මය� ෙය�දාග��� Cooling System ��මාණය ��මට වාහන �ෂ්පාදකය�ට ���ය.

Air cooling system

fuu l%uh we;s Engine isis,a lsÍu isÿlrkq ,nkafka Engine fï fins

yryd jd; Odrdjka .,dhdug ie,eiaùu u.sk a, Engine fï we;s ;dmh

Wrdf.k bj;g f.khdu u.skSs. fuys ;dmh bj;a ùu jvd fydÈka isÿlsÍu

i|yd Engine fï jeä lafIa;%M,hla jd; Odrdjkag .eàug Cooling fins ilid

we;¡

fuu Engine u isis,a lsÍu isÿlrkq

,nkafka Engine ug iïnkaO Radiater

fan fhka ,efnk jd;h Engine fï my,

fldgia j,g .eàug ie,eiaùu u.sks¡

Page 3: automobile cooling  system how it works sinhala

3

Liquid Cooling �මෙ� වා�.

ඒකාකා�ව උෂ්ණ�වය� පව�වා ගැ�මට හැ� �ම.

Water Jackets ම�� ශ�ධය අවෙශ�ෂණය කරගැ�ම.

Air Cooling ප�ධ�ෙ� Blower එක සමග ස�ස�ධනෙ� � Liquid Cooling

ප�ධ�ෙ� Radiator Fan එක �යා�මක ��මට අවශ� ශ��ය අ� �ම.

ම��ට අවශ� උ��� වාතය කා��මව සැප�මට හැ��ම.

Liquid Cooling System

Engine එක �ළ Water Jackets ��මාණය කර එම Jackets �ළට Coolant �රවා එම �ාවණය ම�� ෙල�හ ෙක�ටස්වල ඇ� අනවශ� තාපය උරාෙගන Water Pump එක ම�� එම �ාවණය එ��ම �රා සංසරණය �මට සළස්වා අවසානෙ� Radiator එක �ළට යැ�ම ��කර� ලබ�. Radiator Fan එක ම�� ඇදග�නා වා� ධාරාෙව� එම Coolant ��� කරවා ය�� Water Jackets �ළට ගම� කරවා එ��ෙ� උෂ්ණ�වය ඉව� ��ම Liquid Cooling ප�ධ�ෙය� ��ෙකෙ�.

Page 4: automobile cooling  system how it works sinhala

4

සා��ධායක සරළ Liquid Cooling �මෙ� ��ධ ෙද�ෂ සහ අ�පා� ම��ම ���ය. ෙම�ට� රථෙ� එ��ම ඉ�ම�� �යාකා� උෂ්ණ�වයට ප�කර ගැ�ෙ� අපහ�ව , �යාකා� උෂ්ණ�වය ඒකාකා�ව පව�වා ගැ�ෙ� අපහ�ව, �නපතා Radiator එෙ� ජල ම�ටම ප��ෂා ��මට හා ජලය �ර�මට ���ම� �ය�ත �යාකා� උෂ්ණ�වෙ� එ��ම ෙන�පව�න �ට ඉ�ධන ප�ෙභ�ජනය වැ� �ම වැ� ෙහ�� �සා ෙමම ප�ධ�ය ��කරණ ��මට ප�කා�නව ���ය. එම න�කරණය� �සා Radiator Pressur Cap, Reservoir Tank, Thermostat Valve වැ� ෙක�ටස් න�ණ Liquid Cooling System එකට අ��� එක��ම ���ය.

Radiator

එ��ෙ� ර�� Coolant �ාවණය Radiator Upper Tank එකට Pump ��ෙම� ප� එම ර�� Coolant �ාවණය Core Tube හරහා Lower Tank එකට ගම� කර�. ෙම�� Radiator Fan එක හරහා ඇදග� ලබන වා� ධාරාව �සා Coolant �ාවණය ��� �ම ��ෙ� තවද Cooling Fins ෙය�දා වාතය හා ගැෙටන ෙල�හෙ� පෘෂ්ඨ ව�ගඵලය ද වැ�කර ඇ� �සා ��� �ම වඩා ෙ�ගව�ව ��ෙ�. ෙමම Core Tube හා Fins තාපය ෙහ��� ස�නයනය කරන ෙල�හ වන තඹ �� ��තල ෙහ� ඇ���ය� ව�� �පදවා ඇත.

Page 5: automobile cooling  system how it works sinhala

5

Core Tube ෙදක� අතර Cooling Fins ��ටා ඇ� ආකාරය ඉගත �ප සටහෙ� දැ�ෙ�. තවද ෙබ�ෙහ� න�න Auto Transmission රථවල Automatic Transmission Fluid, Cool ��මට ද Radiator එෙ� ෙවනම Cooler එක� ස�කර එම�� ��� කරගැ�ම �� කර� ලැෙ�.

Page 6: automobile cooling  system how it works sinhala

6

Radiator එක ඇ��ව �� ප�ධ�ෙ�ම ��ය� ෙද�ෂය� ෙහ� කා���ම� පව� ද ය�න ප��ෂා කර ගැ�ම සදහා Radiator Pressure Tester යන උපකරණය භා�තා කර� ලැෙ�. එම�� ��ලන ප�ධ�ෙ� සදහ� කර ඇ� �ඩනයට පතකර ගැ�ම ��කර ගත ��ය. එම �ඩනය මැන ගැ�ම සදහා Radiator Pressure Tester උපකරණෙ� Pressure Gauge එක� ස�කර ඇත.

එම උපකරණ මා�ගෙය� ප�ධ�ය �ය�ත �ඩනයට පතකර ෙගන �කෙ�ලාව�� Pressure Gauge එෙ� �ඩනය අ�� ඇ�දැ� ප��ෂා කර බැ�ම ��කළ ��ය. එෙලස �ඩනය අ�� ඇ�න� ප�ධ�ෙ� කා��ව� ඇ�බවට සැක කල හැක. එම�සා Radiator එක �ල හා �� ඇ��ම �රාම ඇ� Cooling Lines ප��ෂා කර�� කා��ව ඇ� තැන ෙස�යාෙගන ෙද�ෂය �වැර� කරගැ�ම ඉ�ප� කල ��ය.

Page 7: automobile cooling  system how it works sinhala

7

Radiator Pressure Cap

ජලෙ� Boiling Point එක පව��ෙ� ෙස��යස් අංශක 100 ෙ� ය. එම�සා ෙම�ට� රථයක �යාකා� උෂ්ණ�වය වඩා වැ�කර ගැ�මට ෙන�හැ� �ය. එ��ෙ� �යාකා� උෂ්ණ�වය තව� ඉහළට ගැ�මට න� ජලෙ� තාපාංකය ද තව� ඉහළට ගැ�ම කළ ��ය. �වයක �ඩනය වැ�වන �ට එ� තාපාංකය ද ඉහළ යෑම ��ෙ�. ජලෙ� සාමාන� වා�ෙග��ය �ඩනය යටෙ� ෙස��යස් අංශක 100 � �ව� එ� �ඩනය බා� එක�� ඉහළට ග��ට ජලෙ� තාපාංකය ෙස��යස් අංශක 20�� ඉහළට ගැ�මට හැ�ෙ�.

එම �සා ජලෙ� �ඩන වැ�කර ගැ�ම සදහා ෙය� උප�මය ව�ෙ� ��ලන ප�ධ�ය ස���ණෙය� සංවෘත ප�ධ�ය� බවට ප�කර එයට Pressure Cap එක� ෙය�ම�. සංවෘත ප�ධ�ය� බැ�� Radiator එක ෙහ��� Seal වන අතර ජලය ර���ෙ� � �මාල �ඩනය ඉහළ යන අතර එම�� ජලෙ� තාපාංකය ද ඉහළ යෑම ��ෙ�.

Page 8: automobile cooling  system how it works sinhala

8

Radiator Pressure Cap එක Pressure Relief Valve එක�� හා Vacuum Vent Valve එක�� සම��ත ෙ�. Radiator Pressure Cap එෙ� ඉහ��ම ඇ� Seal එක ම�� Cap එක Radiator එකට ස�කර ප� ස�්රව Radiator කට ��ා �ම ��ෙ�. පහ�� ඇ� Gasket එක Radiator ටැං�යට Spring එක� සමග �රෙව�� එය Pressure Relief Valve එක� ෙලස �යාකර�. Radiator Steam Pressure එක �මාව ඉ�මවා වැ�වන �ට ප�ධ�යට හා��ම වළැ�වා ගැ�මට ෙමම Relief Valve එක එස� �ටාර නළය හරහා වැ� �ඩනය �දහස් ෙ�.

ෙමෙස� උෂ්ණ�වය වැ� � වැ� � �ඩනය �දහස් කළ ද එ��ම නතර කළ �ට �ඩනය අ��ම �සා Radiator එක �ළ ��තය� ඇ�ෙ�. ෙමය නැ���මට Pressure Cap එෙක� Vacuum Vent න� Valve එක� ෙය�දා ඇත. එම�� එ��ම ��� �ට Radiator එක ඇ�ලත ඇ�වන ��තය �සා Vacuum Vent Valve එක �වෘත � අවට වා�ව Radiator එක �ළට පැ�ණ ��තය නැ� ��ම �� �ගෙ� � ��� අතර එම�� Radiator එෙ� ජලය අ��ම ��වන බැ�� �නපතා Radiator එක �ළට ජලය දැ�මට ��ෙ�. ෙමය මගහරවා ගැ�මට Radiator Reservoir Tank එක� ෙය�දා ගැ�ම ��කර� ලැ�ය.

එ�� එෙත� අවට ව�ෙග�ලට �රාවරණය කර�� Radiator එෙ� �ටාර නළය අඩ� පමණ ��ලන �ාවණය �ර� Reservoir Tank එකට ෙය�� ��ම�. එ�ට Radiator එෙක� �ටවන �මාලය ෙමම ටැං�යට එක��ම ��ෙ�. එ�ට Radiator එක ��� වන�ට අවට වා�ව ෙව�වට ෙමම Tank එෙ� Coolant �ාවණය Radiator එක �ළට ඇදගැ�ම ��කර Radiator එෙ� Coolant ම�ටම �ය�ත ප�� පව�වාෙගන යෑම ��ෙ�.

Page 9: automobile cooling  system how it works sinhala

9

Radiator Pressure Cap එෙ� ��ය� ෙද�ෂය� ෙහ� කා���ම� පව� ද ය�න ප��ෂා කර ගැ�ම සදහා Radiator Pressure Tester යන උපකරණය භා�තා කර� ලැෙ�. පළ�ව Radiator Pressure Cap එක ෙගන එ� බා��� තැ�� ආ�ය, ඇද�� ආ�ය ඇ�දැ� ප��ෂා කරබැ�ය ��ය. එෙම�ම Cap එෙ� Gasket එක Seal එක ආ�ය ප��� ඇ�යැ� ප��ෂා කර බලා එය යහප� ම�ට�� පව�න� Radiator Pressure Tester එම�� Pressure Cap එෙක� සදහ� කර ඇ� �ඩනයට පතකර ගැ�ම ��කර ගත ��ය. එ�ට එම �ඩනය ෙන�ෙවනස්ව පව�න� Radiator Pressure Cap එක නැවත භා�තයට ගැ�මට හැක. න�� �ඩනය අ�ෙ� න� අ�� Radiator Pressure Cap එක� ෙය�ම ��කළ හැක.

Page 10: automobile cooling  system how it works sinhala

10

Water Pump

එ��ෙ� උ��� Coolant �ාවණය Radiator එෙක� Upper Tank එකට�, Radiator එක ම�� ��� � Coolant �ාවණය Radiator Lower Tank එෙ� �ට ය� එ��මට� ලබා�ම ��කර�ෙ� Water Pump එක ම��. Radiator Fan එක� water Pump එක� එකට ස�බ�ධ කර ඊට ස�බ�ධ ��ය Belt එක� ම�� කැරකැ�ම ��ෙ�. සමහර එ��� වල Timing Belt එක ම�� සෘ�වම Water Pump එක කරකවන අවස්ථා දැ�ය හැක.

ෙමම Water Pump එකට ෙය�දාග�ෙ� Impeller ව�ගෙ� Centrifugal Force එක ම�� �යාකරන ෙප��පය�. Centrifugal Force එක යටෙ� Coolant �ාවණය ෙහ��� ඉවතට ��කරන අතර එෙලස �ඩනය වන �ාවණය එ��ම ෙවත ෙප��ප ��ම ��ෙ�.

Page 11: automobile cooling  system how it works sinhala

11

Thermostat Valve

එ��මක �යාකා� උෂ්ණ�වය �යතව පව�වා ගැ�මට ෙය�දන උප�ම අතෙ� Thermostat Valve එක �ධාන තැන� ග�. ෙමම�� එ��ම �යාකා� උෂ්ණ�වයට පැ�ණ නැ� අවස්ථා වල� Coolant �ාවණය Radiator එක ෙවත ගලා යෑම නවතා Engine Block එක �ළම සංසරණය �මට සලස්ව� ලැෙ�. ෙමම �යාව�ය ෙහ��ෙව� එ��ම ඉ�ම��ම �යාකා� උෂ්ණ�වයට ප��ම ��ෙ�.

රථය ධාවනෙ� � Coolant �ාවණය �මෙය� උ��� වන අතර ෙස��යස් අංශක 80 - 90 අතර උෂ්ණ�වයක � එම Coolant �ාවණෙ� තාපෙය�ම Thermostat Valve එක �වෘත � උ��� Coolant �ාවණය Radiator එක ෙවත යාම ��ෙ�. එම �සා Coolant �ාවණය වඩා උ��� �ම වළ�වා එ� උෂ්ණ�වය ඒකාකා�ව තබා ග�. ෙමම Thermostat Valve එක �වෘත �ෙ� උෂ්ණ�වය වාහනෙ� �යාකා� උෂ්ණ�වය අ�ව ෙය�දා ඇ� Thermostat Valve එක මත ෙවනස් ෙ�.

Thermostat Valve, Wax Element Type හා Bellow Type ෙලස ව�ග ෙදක�.

Page 12: automobile cooling  system how it works sinhala

12

Bellow Type Thermostat Valve

ෙම� ඇ� ��� ෙල�හ බැ�� එක �ළ වාෂ්ප�� �වය� �රවා ��කර ඇත. එ��ම ��� �ට ෙල�හ බැ�� එක �ළ ඇ� �වය සංෙක�චනය � පව� එ�ට බැ�� එකට ස�බ�ධ �ර ම�� Valve එක වසා තැෙ�. Coolant එක �මෙය� ර�වන �ට වාෂ්ප�� �වය �සාරණය �ම �සා ෙල�හ බැ�� එක ද �සාරණයෙ�. එම�සා බැ�� එකට ස�බ�ධ �ර එස� Valve එක �වෘතකර Coolant �ාවණය Radiator එක ෙවත ෙය�� කර�.

Wax Element Type Thermostat Valve

ව�ථමානෙ� බ�ලවම භා�තා ව�ෙ� ෙමම ව�ගය�. ෙමය �ළ �� කරන ලද ෙල�හ �හරය� ඇ� අතර එය �ළ Synthetic Rubber ෙක��ටය� ද එය මධ�ෙ� �� යකඩ Piston එක� ද ෙ�. ෙමම Piston එෙ� ඉහ��පළල වැ�වන ෙලස Taper හැඩය�� ��ත ෙ�. ෙමම Piston එෙ� ඉහළ ෙකලවර Valve Housing එකට ස�්රව ස�බ�ධ කර ඇත. Rubber Core එක හා තඹ ෙල�හ ���ය අතර ෙක�ටස උෂ්ණ�ව සංෙ�� Wax සංෙය�ගය�� �රවා ඇත.

එ��ම �යාකා� උෂ්ණ�වයට පැ�ණ නැ� අවස්ථාෙ� Coolant, Radiator එක ෙවත යෑම වළ�වා ඇ� අතර Coolant උ��� වන �ට Wax සංෙය�ගය �ය � �සාරණයට ල�� Rubber ෙක��ටය ෙතර�මකට ල�කර�. එම�සා Piston එක ඉහළට ත�� �මට උ�සහ කළ ද එය Valve Housing එකට ස�බ�ධ �සා ෙල�හ ��රය හා Valve �යන පහතට ගම�කර Coolant සංසරණයට මග �වෘත ��ම ��කර� ලබ�.

Page 13: automobile cooling  system how it works sinhala

13

Cooling System එකට Coolant �ාවණය �ර�ෙ� � සහ එ��ම �යා�මක �ෙ� � ඇ�වන වා� ��� �ට�මට Jiggle Valve /(Pin) එක� ෙය�ද� ලබ�. Jiggle Valve එක ජලෙ� පාෙවන බැ�� ප�ධ�ය ස���ණෙය� ජලෙය� �� ඇ��ට Thermostat Valve එෙ� ඇ� ��ර වසා ගැ�ම Jiggle Valve එෙක� ��කර ග� ලබ�. වා� ��ල� පැ�� �ට එම ��ර �වෘත � වා� ��ල ඉව�කරග� ලබ�.

Page 14: automobile cooling  system how it works sinhala

14

Thermostat Valve ප��ෂාව

ඉහත �පෙ� ප�� ඇට�ම� සකස් කරෙගන Thermostat Valve එක බ�ෙ� ෙන�ගෑෙවන ප�� එ�ලා භාජනය ර�කරගැ�ම කළ ��ය. උෂ්ණ�ව මානෙය� ජලෙ� උෂ්ණ�වය ප��ෂා කර�� Valve එෙ� සදහ� උෂ්ණ�වෙ� � එය �වෘත ෙ�දැ� ප��ෂා කර බැ�ය ��ය. එෙළස �ය�ත උෂ්ණ�වෙ� � �වෘත �ම ��ව�ෙ� න� එම Thermostat Valve එක තව�රට� භා�තා ��ම ��කළ හැ� අතර �ය�ත උෂ්ණ�වයට ප��මට ෙපර ෙහ� �ය�ත උෂ්ණ�වය ප��ෙම� ප�ව ෙහ� �වෘත �ම �� ෙන�ව�ෙ� න� එම Thermostat Valve එක ඉව� කර අ��� ෙය�ම කළ ��ය.

Page 15: automobile cooling  system how it works sinhala

15

Radiator Cooling Fan

Radiator Cooling Fan ව�ග ��පය�ම ද�නට ඇත.

V-Belt එක ම�� �යාකරන සාමාන� Fan ව�ග.

Crank Shaft එෙ� කැර�� බලෙය� V-Belt එක� ම�� එළව� ලබන එ��� උෂ්ණ�වය අ�ව උෂ්ණ�වය අ�ව �යාකරන Fan ව�ග. ( Viscous coupling)

එ��ෙ� උෂ්ණ�වය හා එ��� ෙ�ගය අ�ව පාලනය කර� ලබන ��� ෙම�ට� ම�� එළ�ම ලබා ග�නා Fan ව�ග.

Hydraulic �ඩනය ම�� �යා�මක වන Fan ව�ග.

ECU එක ම�� පාලනය වන Fan.

V-Belt එක ම�� �යාකරන සාමාන� Fan ව�ග

ෙමම Radiator Fan එක ස�බ�ධ ��ය V-Belt එක� ම�� කැරකැ�ම ��ෙ�. එ��ම Start කළ ෙම�ෙහ�ෙ� �ට Off කරන ෙම�ෙහ�ත ද�වා ෙමම Fan එක �යා�මක �ම ��ව� ලබ�. න�� ���ව ඇ� එ��ම� Start කළ �ට ෙහ� අවට උෂ්ණ�වය ඉතා පහළ �ට එ��ම ��� ��ම අවශ� ෙන�ෙ�. එය අවා� සහගත ත�වය�. ෙමවැ� සාමාන� Radiator Fan එවැ� අවස්ථා වලද ෙන�නව�වා �යා�මක වන බැ�� එ��ම �යාකා� උෂ්ණ�වයට ෙගන ඒම අපහ� �ය. ඊට ��යම� ෙලස Fan එෙ� ෙප� සංඛ�ාව අ�කර� ලැ�වද එ��ම වඩා� උ��� � �ට එය ඉතා අව� සහගත �ය. එම �සා ෙමම ව�ගෙ� Fan �මෙය� භා�තෙය� ඉව� �ම ���ය.

Page 16: automobile cooling  system how it works sinhala

16

Viscous Coupling

සාමාන� Radiator Fan අසා�ථක �ම� සමඟ ඊට �ස�ම� ෙලස Viscous Coupling Fan එක බා�තයට පැ��ම ���ය. ෙමම Coupling එක අ� උෂ්ණ�වෙ� � ෙක�ටස් ෙදක� ෙලස ෙවන ෙවනම පව�න අතර උෂ්ණ�වය වැ� � �ට එය ත� ෙක�ටස� බවට ප��ම ��ෙ�. ���ව පව�න එ��ම� Start කළ �ට Fan එක �ය�ත ෙ�ගෙයන �යා��ම ��ෙන�ෙ�. එම �සා එ��ම ඉ�ම�� �යාකා� උෂ්ණ�වයට ප��ම ��ෙ�. එෙස�ම �යාකා� උෂ්ණ�වය ඉ�මවා යෑම ���ෙ� � Coupling එක ත� ෙක�ටස� බවට ප�� උෂ්ණ�වය අ� ��ම සදහා Fan එක �ය�ත ෙ�ගෙය� කැරකැ�ම ��කර� ලබ�.

1. Valve Plate

2. By Pass Port

3. Supply Bore

4. Silicon Oil

5. Bi Metal

6. Working Chamber

7. Drive Plate

8. Reservoir Chamber

9. Plunger

Page 17: automobile cooling  system how it works sinhala

17

ඉහත දැ�ෙව�ෙ� Coupling එකක �යාකා��ව ය�. ෙම� Chamber ෙදක� සකසා Silicon Oil ය� �මාණය� �රවා ඇ� අතර Working Chamber එක �ළ Drive Plate එක එ��ම ම�� කැරකැ�ම ��ෙ�. Fan ෙප�ත ස�ෙව�ෙ� ෙමම Chamber එකට�. ෙමවැ� සෑම Thermo Coupling එක� �ළම Bi Metal ප�ය� ඇත. ෙමම�� Chamber ෙදක ස�බ�ධ වන Supply Bore එක වසා තැෙ�. එම�සා එ��ම අ� උෂ්ණ�වෙ� පව�න �ට පළ� �පෙ� ප�� Silicon Oil, Working Chamber �ට ඉ�� Reservoir Chamber එකට ත�� �ම ��ෙ�. එම �සා ෙම� � ��ව�ෙ� Drive Plate හා Housing එක ස�බ�ධ වන Silicon Oil ෙන�මැ� �සා Fan එක එ��� එක සමඟ �ස��ව පව�. ෙම�� Fan එක �� කැරකැ�ම� �� �ව� එ��� එක ��� ��මට එය �මාණව� ෙන�ෙ�.

ෙදවන �පෙ� දැ�ෙව�ෙ� එ��ම සාමාන� උෂ්ණ�වෙ� පව�න අවස්ථාව�. Radiator එක හරහා එන උ��� වා�ෙව� Bi-Metal එක උ��� � ඉ��යට ත�� ෙ�. එම�� Valve Lever එක ම�� Supply Bore එක තරම� �වෘත � Silicon Oil ය� �මාණය� ත�� � ය�. එම �සා Working Chamber එෙ� Silicon Oil වැ� � Dive Plate එක Fan Housing එකට �� වශෙය� ස�බ�ධ � Fan එක කැරෙකන ෙ�ගය ෙපරට වඩා වැ� ෙ�.

��වන �පෙ� ඇ�ෙ� එ��ම වඩා� උ��� � අවස්ථාව�. ෙපරට වඩා ඇද�මට ල�වන Bi-Metal ප�ය ම�� Valve Lever එක ස���ණෙය�ම Supply Bore එක �වෘත කර�. ෙම� � Silicon Oil ස���ණෙය�ම Working Chamber එකට ඇ�� � Fan එක එ��ෙ� ෙ�ගෙය�ම කැරකැ�ම ��ෙ�.

Page 18: automobile cooling  system how it works sinhala

18

Electric Radiator Fan

��� ෙම�ටරෙ� කැර�� අ�ෂයට Fan එක ස�බ�ධ කර Coolant උෂ්ණ�වය අ�ව �යා�මක වන Thermostat Switch එක� ම�� ෙම�ටරයට සපය� ලබන ධාරව On / Off ��ම ෙම�ටරය �යා�මක ��ම හා ෙන���ම ��කර� ලබ�.

�� �ගෙ� Electric Radiator Fan එෙළස �යා�මක �ව� න�න ෙම�ට� රථවල ෙම�ට� පාලනයට ෙවනම ම ECU එක� ස�බ�ධ කර Motor එකට සපය� ලබන ධාරාව පාලනය ��ම ��කර� ලබ�. එම�සා ��ධ උෂ්ණ�ව වළ� Fan Motor එක ��ධ ෙ�ග ව�� කැරකැ�ම ��ෙ�. ඇතැ��ට එ��ම නතර කළද ( Ignition Off ) එ��� උෂ්ණ�වය වැ�න� Fan එක On කරග��� එ��ම ��� ��ම �ගටම ��කර� ලබ�.

Radiator Fan Circuits

Page 19: automobile cooling  system how it works sinhala

19

ඉහත දැ�ෙව�ෙ� අ�තෙ� ෙය�දාග� ත� ෙ�ගය� ස�ත Radiator Fan Circuit එක�. ෙමය Relay එක� හා Thermostat Switch එක� උපෙය�� කරෙගන �යා�මක ව�ෙන�. න�� ෙමම ප�පථෙ� �ස�� �ම� ���ව ෙහ�� Radiator Fan එක �යා�මක �ම ස���ණෙය�ම නව�න අතර එය ෙබ�ෙහ� අන�� දායක ෙ�. එවැ� ���ම� �වෙහ�� එ��ම Boil �ම පවා ෙන�දැ�ව�වම ���ය හැක.

With Normal Closed Relay

ඉහත සදහ� කළ ��වලතාවය මගහරවා ගැ�මට කළ ප�පථ ��මාණය� පහ�� දැ�ෙව�ෙ�. එ�� එ��ම ��� අවස්ථාෙ� පව�න අතර Circuit එක ��මාණයට Normally Closed ව�ගෙ� �ෙ� එක� ෙය�දා ඇත. Thermostat Switch එක ස�බ�ධව ඇ� �සා Relay Contact �ස��ව පව�. එම �සා Fan එක �යා�මක ෙන�ෙ�.

එ��ෙ� උෂ්ණ�වය වැ� � �ට Thermostat Switch එක �ස�� �ම �සා Relay Contact ස�බ�ධ � Fan එක �යා�මක �ම ��ෙ�. ෙමම �මෙ� �ෙශ�ෂ වා�ය ව�ෙ� Thermostat Switch එෙ� ෙහ� ඒහා ස�බ�ධ ප�පථෙ� �ස�� �ම� ���ව ෙහ�� Fan එක �යා�මක �ම ���ම�.

Engine Temperature : Cold

Engine Temperature : Hot

Page 20: automobile cooling  system how it works sinhala

20

Dual Fan System

ෙම� පළ� �පෙ� ඇ�ෙ� Fan �ගල Series �මයට ස�බ�ධ කර ඇ� ප�පථ සටහන�. Series �මයට ස�කර ඇ� බැ�� ��ෙර�ධය වැ� බැ�� Fan කැරකැ�ම ෙස�� ��ෙ�. එ� Fan එක� අ�ය �වෙහ�� Fan ෙදකම �යා�ර�ත ෙ�. ෙම� ෙදෙව� �පෙය� දැ�ෙව�ෙ� Fan �ගල� Parallel �මයට ස�බ�ධ කර ඇ� ප�පථ සටහන�. Parallel �මයට ස�බ�ධ කරඇ� බැ�� ��ෙර�ධය අ�ය. එබැ�� Fan ෙදක ෙ�ගෙය� කැරකැ�ම ��ෙ�. Parallel �මෙ� ඇ� වා�ය ව�ෙ� එ� Fan එක� අ�ය �ව� අෙන� Fan එක �යා�ම� �ම�.

Series �මයට ස�බ�ධ කරඇ� Fan �ගලය� එ��ම අ�ක ෙලස ර�� ඇ� අවස්ථාව� සදහා ��� ෙන�ෙ�. �ෙශ�ෂෙය� එ��ම අ�ක Load එක� ස�තව ෙස�� ගම� කරන අවස්ථා වල� Series �මෙ� Fan ��� ලැෙබන වා� ධහරාව �මාණව� ෙන�ෙ�. එය ෙමම �මෙ� Dual Fan වල ඇ� අවා�ය�. එ��ෙ� උ��ම අ� අවස්ථා සදහා ෙමම Fan �මය වඩා� ���. Parallel �මෙ� වා�ය ව�ෙ� Fan ෙදක ෙ�ගෙය� කැරකැ�ම ���ම�. එම�සා එ��ම අ�ක ෙලස ර�� ඇ� අවස්ථාව� සදහා වඩා� ��� ෙ�. න�� එ��ෙ� උෂ්ණ�වය අ� අවස්ථාව� සදහා ෙමය ��� ෙන�ෙ�. ෙ�ගෙය� Fan කැරකැ�ම ��වන බැ�� එ��ම ඉ�ම�� �යාකා� උෂ්ණ�වයට ගැ�ම අපහ� ෙ�. එය අවා�ය�. එම �සා ෙමම ප�පථ �ම ෙදකම එක� කර Series – Parallel Fan ප�පථය ��මාණය කර ඇත.

Page 21: automobile cooling  system how it works sinhala

21

Series Fans / Low speed @ Low Temperature

ෙම�� අ� උෂ්ණ�වෙ� � �යා�මක වන T1, Thermostat Switch එක� ෙය�දා ඇ� අතර එම�� S2 Relay එක ප�පථය ස���ණ ��ම සදහා ස�බ�ධ �ම ඇ� කර� ලබ�. එම�� F1 හා F2 යන Fan ෙදක Series �මයට ස�බ�ධ ෙකෙ�. එන� අ� ෙ�ගෙය� Fan එක �යා�මක �ම ��ෙ�. එ��ෙ� පව��ෙ� අ� උෂ්ණ�වය� බැ�� Radiator Fans අ� ෙ�ගෙය� කැර�ම �මාණව� ෙ�.

Parallel Fans / High Speed @ High Temperature

Page 22: automobile cooling  system how it works sinhala

22

ෙමය එ��ෙ� වැ� උෂ්ණ�වය� පව�න අවස්ථාව�. එම එ��� උෂ්ණ�වය �සා T2 වැ� ෙ�ගෙ� � �යා�මක වන Thermostat Switch එක ද ස�බ�ධ �ම ��ව� ලැෙ�. එම ස�බ�ධ �ම �සා S1 හා S3, Relay ෙදක S2 Relay එෙක� ෙව�� එකට ස�බ�ධ �ම ��ෙ�. ඒ හරහා F2 යන Radiator Fan එක �ගත ස�බ�ධය ලබා ගැ�ම ��කරන අතර බැට�ෙ� ධන සැප�ම එම Fan එක ෙවත සෘ�වම ලැෙ�. එම�සා එම Fan එක ෙ�ගෙය� කැරකැ�ම ��ෙ�. S1 Relay එක ස�බ�ධා �ම �සා F1, Fan එක බැට�ෙ� ධන සැප�ම ලබ�නා අතර �ගත ස�බ�ධය ලබා ගැ�ම සෘ�වම ��කර� ලබන �සා එම ප�පථය ද ස���ණ �ම ම�� එම Fan එකද උප�ම ෙ�ගෙය� කැරකැ�ම ��ෙ�. එ��ම පව��ෙ� ඉහළ උෂ්ණ�වයක �සා Fan ෙදක ෙ�ගෙය� කැරකැ�ෙ� අවශ�තාවය ෙමෙලස ස���ණ කරග�.

Hydraulic Radiator Fan System

ෙමම �මෙ� � Radiator Fan එක �යාකර�ෙ� �ඩනය�� සපය� ලබන Oil ධාරාව��. Steering ප�ධ�ෙ� Steering Pump එක සමඟ ඇ� තව� ෙප��පය� ආධාරෙය� Steering Oil ම �ඩනයකට ල�කර Fan එක ෙවත එව� ලබ�. Coolant උෂ්ණ�වය හා එ��ෙ� අවශ�තාවය�ට අ�ව Fan ෙ�ගය පාලනයට ෙස�ෙල�ෙන��� වෑ� එක� ෙය�දා ඇ� අතර එම වෑ� එක පාලනයට ECU එක� ෙය�දා ඇත. වැ� Oil, Return ��මට Return Line හා Pressure Relief Valve ෙය�දා ඇත.

Page 23: automobile cooling  system how it works sinhala

23

Fully Electronic Control Cooling System

න�නතම එ��� වල භා�තා වන ෙමම �මෙය� අ� ඉ�ධන ප�ෙභ�ජනය� සහ ෙහ�ද එ��� කා��මතාවය�, ෙහ�ද එ��� බලය� ෙම�ම �ෂ අවම � �ටාර �ම� ද ලබාගත හැ�ෙව�. තවද නඩ�� කට�� සාෙ��ව අ� �ම�ද ඇත. ෙම� Water Pump එක �යාකර�ෙ� ��� ෙම�ටරය��. තවද Radiator Fan, Thermostat Valve ආ� ෙබ�ෙහ� ෙක�ටස් �යාකර�ෙ� ද Electronic Control System එක�� ලබාෙදන Electric Signel වලට අ�වය. Radiator එක ��� �ට ඒ කරා අවට වා�ව ඇ� ඒම වැළැ��මට ECU එක� ම�� පාලනය වන Shutter ෙය�ම වැ� උප�ම ෙය�දාෙගන ඇත. ෙම� පව�න ECU ම��

Coolant Level and Coolant Temperature.

Engine Load

Temperature Of Intake Air

Vehical Speed

Vehical Inside Temperature

වැ� ද�තය� ලබාෙගන ඉතාම� ඉ�ම�� එ��ම �යාකා� උෂ්ණ�වයට ප�කර ගැ�ම හා එම උෂ්ණ�වය ෙන�ෙවනස්ව පව�වාෙගන යෑම ��කර� ලබ�.

Page 24: automobile cooling  system how it works sinhala

24

Cooling System එක Service ��ම

Radiator එෙ� Coolant මා���මට �ථම ෙම�ට� රථය සමතලා ස්ථානයකට ෙගන ෙර�දවලට අඩතබා ආර�ෂාකා�ව නවතා ගැ�ම ��කළ ��ය. ප�ධ�ය ගැල�මට �ථම Leak එක� පව� ද ය�න ප��ෂා කර බැ�ම සදහා Radiator Pressure Tester උපකරණය භා�තා කර ��ලන ප�ධ�ෙ� සදහ� කර ඇ� �ඩනයට පතකර ගැ�ම ��කර �කෙ�ලාව�� Pressure Gauge එෙ� �ඩනය අ�� ඇ�දැ� ප��ෂා කර බැ�ම ��කළ ��ය. එෙලස �ඩනය අ�� ඇ�න� ප�ධ�ෙ� කා��ව� ඇ�බවට සැක කල හැක. එම�සා Radiator එක �ල හා �� ඇ��ම �රාම ඇ� Cooling Lines ප��ෂා කර�� කා��ව ඇ� තැන ෙස�යාගැ�ම �� කර ල�� කරගැ�ම කළ ��ය. ඉ�ප� ��� භාජනය� Radiator Drain Plug එකට �වැර�ව ස්ථානගත කර Drain Nut එක �මෙය� ගලවා ගැ�ම �� කළ ��ය. Drain Nut එක ස���ණෙය�ම ගලවා ඉව� කළ ප� Radiator Pressure Cap එක� ගලවා Coolant �ය�ලම ඉව�වන �� �ක ෙ�ලාව� තැ�ය ��ය. Coolant �ාවණය මළකඩ පාට � ඇ�න� ෙහ� මළකඩ කැබැ� ඇ�න� Radiator එක මළකඩකා ඇ� බවට ��ය හැක.

Page 25: automobile cooling  system how it works sinhala

25

Radiator එෙ� Coolant �ය�ල ෙ�� අවස� � ප� Radiator එක ගලවා ගැ�ම ��කළ හැක. ඒ සදහා Radiator එෙ� Upper Hose එක, Lower Hose එක, Radiator එෙ� Resevior Tank එකට ස�බ�ධ නළ හා ECU ආ�යට ෙත�ර�� ලබාග�නා ෙස�ස� ආ�ය ස�බ�ධ කර ඇ� වය� පව�න� ඒවා �ය�ලම ගලවා ෙගන Radiator එක ස�කර ඇ� Bracket ආ�ෙය� ගලවා Radiator එක ගලවා �ටතට ගැ�ම කළ ��ය. ඉ�ප� Radiator එක ෙහ��� මළකඩ ආ�ය ඉව� වන�� ෙස�දා ගැ�ම කළ ��ය. Radiator එෙ� Core Tube එෙ� Leak � ඇ� ෙක�ටස්, මළකඩ කෑම �සා �ර� ඇ� ෙක�ටස් කපා ඉව� කර අ��� ෙක�ටස� ෙය�දා පෑස්�ම �� කර� ලබ� අතර Cooling Fins ආ�ය �ශාල ෙලස නැ� ඇද� වා� සංසරණයට බාධාවන ෙලස ඇ�න� ෙමම ෙක�ටස්ද කපා දමා එම ස්ථානෙය� Core Tube ම�� Coolant Leak ෙන�වන ෙලස පෑස්�ම ��කර� ලබ�. Leak ෙහ� ෙමවැ� හා� �ශාල ෙලස ඇ� න� අ��� Radiator එක� ෙය�ම වඩා� ��� ෙ�.

Thermostat Valve එකද ගලවා ප��ෂා කර ගැ�ම කළ ��ය. Thermostat Valve එක භාජනයක ෙන�ගෑෙවන ප�� එ�ලා භාජනය ර�කරගැ�ම කළ ��ය. උෂ්ණ�ව මානෙය� ජලෙ� උෂ්ණ�වය ප��ෂා කර�� Valve එෙ� සදහ� උෂ්ණ�වෙ� � එය �වෘත ෙ�දැ� ප��ෂා කර බැ�ය ��ය. එෙළස �ය�ත උෂ්ණ�වෙ� � �වෘත �ම ��ව�ෙ� න� එම Thermostat Valve එක තව�රට� භා�තා ��ම ��කළ හැ� අතර �ය�ත උෂ්ණ�වයට ප��මට ෙපර ෙහ� �ය�ත උෂ්ණ�වය ප��ෙම� ප�ව ෙහ� �වෘත �ම �� ෙන�ව�ෙ� න� එම Thermostat Valve එක ඉව� කර අ��� ෙය�ම කළ ��ය.

ෙමෙලස �ය�ම ෙක�ටස් ප��ෂා කර බලා ගලවා ග� ෙක�ටස් �ය�ල නැවත ස�කර ගැ�ම කළ ��ය. �ය�ම ෙක�ටස් නැවත �ය�ත ප�� සකස් කරග� ප� Radiator එක ෙවත නැවත Coolant �ර�ම ��කළ හැක. �� ප�ධ�යම Coolant ව�� �� ��ා�ය ��ය. Radiator Resevior Tank එෙ� සදහ� ම�ටමට එයට�

Page 26: automobile cooling  system how it works sinhala

26

Coolant �ර�ම ��කළ ��ය. ඉ�ප� නැවත� Radiator Pressure Tester උපකරණය භා�තා කර ��ලන ප�ධ�ෙ� සදහ� කර ඇ� �ඩනයට පතකර ගැ�ම ��කර �කෙ�ලාව�� Pressure Gauge එෙ� �ඩනය අ�� ඇ�දැ� ප��ෂා කර බැ�ම ��කළ ��ය. �ඩනය අ��ම� �� ෙන�ව�ෙ� න� Cooling System එක �ය�ත ප�� ස�� ඇ� බව තහ�� කර ගත හැක.

අවසානෙ� Radiator Pressure Cap එක ප��ෂා ��ම ��කළ හැක. පළ�ව Radiator Pressure Cap එක ෙගන එ� බා��� තැ�� ආ�ය, ඇද�� ආ�ය ඇ�දැ� ප��ෂා කරබැ�ය ��ය. එෙම�ම Cap එෙ� Gasket එක Seal එක ආ�ය ප�� ඇ�යැ� ප��ෂා කර බලා එය යහප� ම�ට�� පව�න� Radiator Pressure Tester එම�� Pressure Cap එෙක� සදහ� කර ඇ� �ඩනයට පතකර ගැ�ම ��කර ගත ��ය. එ�ට එම �ඩනය ෙන�ෙවනස්ව පව�න� Radiator Pressure Cap එක නැවත භා�තයට ගැ�මට හැක. න�� �ඩනය අ�ෙ� න� අ�� Radiator Pressure Cap එක� ෙය�ම ��කළ ��ය. �යාකාරක� අවස� � ප� Engine එෙ� ෙහ� ෙම�ට� රථය මත Coolant තැව�න ස්ථානය� හා ආ�ද ���� කර�න.