นาย ก้�องภพ วรวงษ์� 56030467

ตำ�าแหน�งเก้�ดเสี�ยง (อั�งกฤษ: place of articulation,

point of articulation) ในทางสั�ทศาสัตร์� เป็�นต�าแหน�งก�าเน�ดเสั�ยงพย�ญชนะ คื!อัต�าแหน�งในช�อังเสั�ยง (vocal tract) ท�"เก�ดการ์ก�ดขวาง จากการ์เคืลื่!"อันต�าแหน�งขอังกร์ณ์� (โดยป็กต�คื!อั บางสั�วนขอังลื่�+น) แลื่ะฐาน (ป็กต�คื!อั บางสั�วนขอังเพดานป็าก) โดยเมื่!"อัร์วมื่ก�บลื่�กษณ์ะการ์อัอักเสั�ยง (manner of articulation)

แลื่ะการ์เป็ลื่�งเสั�ยงพ.ด (phonation) ท�าให/เก�ดเสั�ยงพย�ญชนะท�"แตกต�างก�น

ชน�ดของก้ารออก้เสี�ยง[แก/]

ฐานกร์ณ์� (articulator) น�+นแยกอัอักเป็�นการ์อัอักเสั�ยงแบบ ฐาน (passive articulator) แลื่ะ กร์ณ์� (active

articulator) ต�วอัย�างเช�น

ใช/ร์�มื่ฝี1ป็ากลื่�างเป็�นกร์ณ์� (สั�วนเคืลื่!"อันท�") อัาจเคืลื่!"อันไป็สั�มื่ผั�สั ร์�มื่ฝี1ป็ากบนซึ่5"งเป็�นฐาน (สั�วนไมื่�เคืลื่!"อันท�") เป็�นการ์อัอักเสั�ยงจากร์�มื่ฝี1ป็ากคื.� (bilabial) เช�น เสั�ยง [m]) หร์!อั

ใช/ร์�มื่ฝี1ป็ากลื่�างไป็สั�มื่ผั�สัก�บฟั7นบน (ฐาน) เป็�นเสั�ยงจากร์�มื่ฝี1ป็ากลื่�าง - ฟั7นบน  (labiodental) เช�น เสั�ยง [f])

การ์สั�มื่ผั�สัเพดานแข8งด/วยสั�วนหน/าแลื่ะสั�วนหลื่�งขอังลื่�+น

ใช/สั�วนหน/าสั�มื่ผั�สั เร์�ยก เสั�ยงป็ลื่ายลื่�+นมื่/วน (retroflex)

ใช/สั�วนหลื่�งลื่�+นสั�มื่ผั�สั เร์�ยก "เสั�ยงจากหลื่�งลื่�+น-เพดานแข8ง"

(dorsal-palatal) หร์!อั โดยท�"วไป็เร์�ยกเพ�ยง ตาลื่9ชะ/เสั�ยงจากเพดานแข8ง (palatal)

เสั�ยงแบบกร์ณ์� มื่�ท� +งหมื่ด 5 เสั�ยง คื!อั

1.เสั�ยงพย�ญชนะร์�มื่ฝี1ป็าก  (labial consonant) เป็�นเสั�ยงจากร์�มื่ฝี1ป็ากหร์!อัโอัษฐชะ

2.เสั�ยงพย�ญชนะโพร์งป็าก  (coronal consonant) เป็�นเสั�ยงจากการ์ใช/สั�วนป็ลื่ายอั�อันต�วขอังลื่�+น

3.เสั�ยงพย�ญชนะหลื่�งลื่�+น  (dorsal consonant) เป็�นเสั�ยงจากการ์ใช/สั�วนกลื่างหร์!อัสั�วนหลื่�งขอังลื่�+น

4.เสั�ยงพย�ญชนะโคืนลื่�+น  (radical consonant) เป็�นเสั�ยงจากการ์ใช/โคืนลื่�+นแลื่ะลื่�+นป็:ดกลื่�อังเสั�ยง (epiglottis)

5.เสั�ยงพย�ญชนะเสั/นเสั�ยง  (laryngeal consonants) เป็�นเสั�ยงจากกลื่�อังเสั�ยง (larynx)

การ์อัอักเสั�ยงเหลื่�าน�+สัามื่าร์ถเป็ลื่�งแยกจากก�น หร์!อั สัามื่าร์ถอัอักเป็�นเสั�ยงผัสัมื่ เร์�ยก การ์อัอักเสั�ยงผัสัมื่ (coarticulation)

การ์อัอักเสั�ยงแบบฐานเป็�นการ์อัอักเสั�ยงท�"ไมื่�มื่�การ์แบ�งแยกช�ดเจน โดยต�าแหน�งการ์อัอักเสั�ยง เสั�ยงจากลื่�+น-ร์�มื่ฝี1ป็ากบน (linguolabial) แลื่ะเสั�ยงลื่�+นร์ะหว�างฟั7น (interdental), เสั�ยงจากลื่�+นร์ะหว�างฟั7นแลื่ะเสั�ยงจากฟั7น/ท�นตชะ (dental), เสั�ยงจากฟั7นแลื่ะเสั�ยงจากป็9<มื่เหง!อัก (alveolar), เสั�ยงจากป็9<มื่เหง!อักแลื่ะเสั�ยงจากเพดานแข8ง/ตาลื่9ชะ (palatal), เสั�ยงจากเพดานแข8งแลื่ะเสั�ยงจากเพดานอั�อัน (velar), เสั�ยงจากเพดานอั�อันแลื่ะเสั�ยงจาก

ลื่�+นไก� (uvular) อัาจเช!"อัมื่โยงเหลื่!"อัมื่ก�น แลื่ะการ์อัอักเสั�ยงพย�ญชนะอัาจมื่�การ์อัอักเสั�ยงในต�าแหน�งก�+าก5"ง

นอักจากน�+นแลื่/ว ในการ์ใช/ลื่�+นอัอักเสั�ยง สั�วนท�"ใช/สั�มื่ผั�สัอัาจเป็�นสั�วน ผั�วบนขอังลื่�+น (blade) ท�"ใช/ในการ์สั�มื่ผั�สั (เสั�ยงพย�ญชนะใช/ป็ลื่ายลื่�+น -en:laminal consonant), สั�วนยอัดขอังป็ลื่ายลื่�+น (เสั�ยงพย�ญชนะใช/ป็ลื่ายสั9ดลื่�+น - apical

consonant), หร์!อัผั�วใต/ลื่�+น (เสั�ยงพย�ญชนะใช/ใต/ป็ลื่ายสั9ดลื่�+น - sub-apical consonant) ซึ่5"งเสั�ยงเหลื่�าน�+ก8อัาจผัสัมื่ผัสัานก�+าก5"งไมื่�ได/แบ�งแยกช�ดเจน

เสั�ยงพย�ญชนะท�"มื่�ต�าแหน�งอัอักเสั�ยงเหมื่!อันก�น เร์�ยกว�ามื่�ฐานกร์ณ์�ร์�วมื่ เช�น เสั�ยงจากป็9<มื่เหง!อักในภาษาอั�งกฤษ [n, t, d, s, z, l]

ตำารางก้ารออก้เสี�ยงและฐานก้รณ์�[แก/]

ล�ก้ษ์ณ์ะก้ารออก้เสี�ยง ฐานก้รณ์�

โอษ์ฐชะ/เสี�ยงจาก้ร�มฝี$ปาก้ (Labial)

เสั�ยงจากร์�มื่ฝี1ป็ากคื.� (Bilabial)

เสั�ยงจากร์�มื่ฝี1ป็ากลื่�าง - ฟั7นบน  (Labiodental)

สี�วนโพรงช�องปาก้ (Coronal)

เสี�ยงใช�ปลายล�'น (Laminal)

เสั�ยงจากลื่�+น - ร์�มื่ฝี1ป็ากบน  (Linguolabial)

เสั�ยงลื่�+นร์ะหว�างฟั7น (Interdental)

เสั�ยงใช/ป็ลื่ายลื่�+น-ฟั7น (Laminal en:dentaldental)

เสั�ยงใช/ป็ลื่ายลื่�+น-ฟั7น - ป็9<มื่เหง!อัก  (Laminal denti-alveolar)

เสั�ยงใช/ป็ลื่ายลื่�+น-ป็9<มื่เหง!อัก (Laminal alveolar)

เสั�ยงใช/ป็ลื่ายลื่�+น-หลื่�งป็9<มื่เหง!อัก (Laminal postalveolar)("เสั�ยงป็ลื่ายลื่�+นมื่/วน" - retroflex #1)

เสี�ยงโก้�งล�'น (Domed)(โก�งกลื่างลื่�+นโคื/งข5+นเป็�นทร์งกลื่มื่สั�มื่ผั�สัเพดาน

เสั�ยงโก�งลื่�+น-หลื่�งป็9<มื่เหง!อัก (Domed postalveolar)("เสั�ยงจากลื่�+น - หลื่�งป็9<มื่เหง!อัก " - palato-alveolar)

แข8งบางสั�วน)

เสี�ยงใช�เพดานแข(ง (Palatalized)

เสั�ยงจากเพดานแข8ง-หลื่�งป็9<มื่เหง!อัก (Palatalized postalveolar)("เสั�ยงจากป็9<มื่เหง!อัก - เพดาน แข8ง" - alveolo-palatal)

เสี�ยงใช�ปลายสี)ดล�'น (Apical)

เสั�ยงจากป็ลื่ายสั9ดลื่�+น-ฟั7น (Apical dental)

เสั�ยงจากป็ลื่ายสั9ดลื่�+น-ป็9<มื่เหง!อัก (Apical alveolar)

เสั�ยงจากป็ลื่ายสั9ดลื่�+น-หลื่�งป็9<มื่เหง!อัก (Apical postalveolar)("เสั�ยงป็ลื่ายลื่�+นมื่/วน" #2)

เสี�ยงใช�ใตำ�ปลายสี)ดล�'น (Sub-apical)

เสั�ยงจากใต/ป็ลื่ายสั9ดลื่�+น-

(หน/า)เพดานแข8ง (Sub-apical (pre)palatal)("เสั�ยงป็ลื่ายลื่�+นมื่/วน" #3)

หล�งล�'น (Dorsal) หน/าเพดานแข8ง (Prepalatal)

เสั�ยงจากเพดานแข8ง/ตาลื่9ชะ (Palatal)

เสั�ยงจากหน/าเพดานอั�อัน (Prevelar or medio-palatal)

เสั�ยงจากเพดานอั�อัน (Velar)

เสั�ยงจากหลื่�งเพดานอั�อัน (Postvelar)

เสั�ยงจากลื่�+นไก� (Uvular)

โคนล�'นในช�องคอ (Radical)

เสั�ยงจากช�อังคือัสั�วนบน (Upper pharyngeal)

เสั�ยงจากช�อังคือัสั�วนลื่�าง (Lower pharyngeal)

เสั�ยงพย�ญชนะจากลื่�+นป็:ดกลื่�อังเสั�ยง - ช�อังคือั  (Epiglotto-pharyngeal)

เสั�ยงพย�ญชนะจากลื่�+นป็:ดกลื่�อัง

เสั�ยง ((Ary-)epiglottal)

ก้ล�องเสี�ยง (Laryngeal) เสั�ยงจากเสั/นเสั�ยง (Glottal)

ต�าแหน�งเก�ดเสั�ยง:

1. ร์�มื่ฝี1ป็าก ด/านนอัก (Exo-labial) 2. ร์�มื่ฝี1ป็าก ด/านใน (Endo-labial) 3. ฟั7น (Dental) 4. ป็9<มื่เหง!อัก (Alveolar)

5. หลื่�งป็9<มื่เหง!อัก (Post-alveolar) 6. หน/าเพดานแข8ง (Pre-

palatal) 7. เพดานแข8ง (Palatal) 8. เพดานอั�อัน (Velar) 9.

ลื่�+นไก� (Uvular) 10. ช�อังคือั (Pharyngeal) 11. เสั/นเสั�ยง (Glottal) 12. ลื่�+นป็:ดกลื่�อังเสั�ยง (Epiglottal) 13. โคืนลื่�+นในช�อังคือั (Radical) 14. ผัน�งลื่�+นสั�วนหลื่�ง (Postero-dorsal)

15. ผัน�งลื่�+นสั�วนหน/า (Antero-dorsal) 16. ป็ลื่ายลื่�+น (Laminal) 17. ป็ลื่ายสั9ดลื่�+น (Apical) 18. ใต/ป็ลื่ายสั9ดลื่�+น (Sub-apical)

สั�ญลื่�กษณ์�แทนเสั�ยงสัากลื่