23
THE SEVEN DIMENSIONS OF CULTURE

Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

THE SEVEN DIMENSIONS OF CULTURE

Page 2: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

What are the Seven Dimensions of Culture?

Trompenaars Hampden - Turner ( THT )

Fons Trompenaars ve Charles Hampden - Turner tarafından 20 yıl önce kurulan bir araştırma odaklı danışmanlık firmasıdır.

Modelde beraber çalışan farklı kültürlere ne gibi tutumlar sergilenmesi gerektiği araştırılmıştır. Farklı toplumların aynı durumda ki , farklı tepkileri üzerinde durulmuştur. Araştırmada kültür ,iş ve insanların somut yönleri vurgulanmaktadır.

Araştırma yapılırken 40 ülkede ,46.000 den fazla yönetici ile anket yapılmıştır. Dünya çapındaki kültürler ve insanların tercihleri incelenmiştir.

Fons Trompenaars

Charles Hampden-Turner

Page 3: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

• Farklı Kültürden gelen insanların ,bir raslantı sonucu farklı davranmadıkları bulunmuştur. Her kültür kendi düşünce yolunu, kendi değerini ve inaçlarını çeşitli faktörler üzerine inşa ederek geliştirmiştir. Ve toplumlar farklı tercihlere sahip olmuştur.

• Çalışmada bu tercihleri kontrol etmede yardımcı olabilecek ‘’Kültürün Yedi Boyutu’’üzerinde durulmuştur.

• Böylece daha rahat çalışma ilişkileri kurulabilecektir .Farklı kültürden gelen insanları anlamak için bir model oluşturulmuştur.

• Model ayrıca hiçbir kültürün birinden daha iyi veya daha kötü olmadığını savunur. Sadece farklı kültürler farklı seçimler yapar.

• Bu yüzden modeli bir klavuz olarak dikkate almak faydalı olacaktır.

Page 4: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

The Trompenaars Hampden-Turner Seven Dimensions of Culture

Page 5: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

1. Universalism – Particularism

• Evrensellik

Özellikleri

Kurallara ,değerlere ,yükümlülüklere büyük önem verilir. Kurallar insan ilişkilerinde öncelikli olarak yer alır.

Stratejileri

1. Çalışanlar için net talimatlar süreçler ve prosedürler sağlanmalıdır.

2. Verilen sözler tutulmalı ve tutarlı olunmalıdır.

3. Karar alma aşamasında çalışanlara zaman verilmelidir.

4. Kararlar objektif bir süreç sonunda ,objektif alınmalıdır.

ABD, Kanada , İngiltere ,Hollanda ,Almanya, İskandinavya, Yeni Zelanda ,Avusturalya, İsviçre

Page 6: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

1. Universalism – Particularism

• Particularizm(Tikel)

Özellikleri

Genele yayılmamış durumdur. Özellik barındırır.

Stratejileri

1. Çalışanlar kararlarını alırken onlara özerklik verilmelidir.

2. Kararlar alınırken esnek olunmalıdır.

3. İnsanların ihitiyaçlarını daha iyi anlamak içinilişki kurulmalıdır. Zaman ayrılmalıdır.

4. Önemli kurallar vurgulanmalıdır.

Rusya, Latin Amerika, Çin

Page 7: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

2. Individualism – Communitarianism

Toplulukculuğa karşı bireycilik dikkate alınmıştır. İnsanlar öncelikle birey olarak veya bir grubun parçası olarak mı görülüyor buna dikkat çekilmiştir.. Toplulukçuluk geleneksel toplumlarda, bireycilik, modern toplumlarda tipik olarak görülür. Ancak, Japonya gibi modern bir toplumda güçlü bir cemaatçi yönelimi vardır.

BireyselcilikÖzellikleriKişisel özgürlük ve kişisel başarı inancı vardır.Stratejileri1.Ödül ve övgüler bireysel olarak verilmelidir.2.Bu gruba dahil toplumlarda çalışana kendi kararlarını alma ve insiyatif kullanma hakkı verilmelidir.3.Grup ve örgütler ile ilgili bireylerin ihtiyaçları örtüşmelidir.

ABD, Kanada, İngiltere, İskandinavya, Yeni Zelanda, Avustralya, İsviçre

Page 8: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

2. Individualism – Communitarianism

Toplulukculuk

ÖzellikleriGrupların bireyden daha önemli olduğu düşünülür. Grup sadakati çok önemlidir. Grup her zaman bireyden önce gelir.

Stratejileri1.Ödül ve övgüler gruplara verilmelidir.2.Kayırma gibi durumlardan kaçınmak gerekir.

Latin Amerika, Japonya, Afrika

Page 9: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

3. Specific – Diffuse

Özel

ÖzellikleriŞirket içi ilişkilerin iş hedefleri üzerinde etkisi olmadığına inanılır. Çalışanlar iyi ilişkiye sahip olmadanda birlikte çalışabilirler.

Stratejileri1.Doğrudan ve nokta odaklı olmak gerekir .Öncelikli olarak hedeflere odaklanılmalıdır.2.Net talimatlar süreçler ve prosedürler sağlanmalıdır.

ABD, İngiltere, İsviçre, Almanya, İskandinavya, Hollanda

Page 10: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

3. Specific – Diffuse

Diffüz (Yayılma)

Özellikleriİş ve kişisel yaşam arasında örtüşme olmalıdır. İyi ilişkilerin hedefleri gerçekleştirmede hayati olduğuna inanılır. Çalışanlar müşteri ve iş arkadaşlarıyla iş dışında da vakit geçirebilmelidir.

Stratejileri1.Odak noktası, iyi iş ilişkileriyle inşa edilecek hedefler olmalıdır.2.Çalışan kurumlarla ilgili mümkün olduğunca çok bilgi edinilmelidir.

Arjantin, İspanya, Rusya, Hindistan, Çin

Page 11: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

4. Neutral – Affective

Bu boyut insanların duygularını ifadede hangi derecede olması gerektiğine odaklanır , ve İnsan ilişkilerinde akıl ve duygu arasındaki etkileşim dikkate alınır. Duygularını ifade edebilen toplumlarda , duygularını açıkca gösterebilirler. Bu toplumlarda güven ve uyum çok önemlidir. Duygusal yönden nötr kültürler , duyguları göstermek için isteksizlerdir . Bu nötr odaklı kültürde , insanlara duygularını açıkca göstermenin yanlış olduğu öğretilir. Duygularını açıkca göstermediklerinden iyi bir takip gerekebilir.

Nötr Toplumlar;

İngiltere, İsveç ,Hollanda, Finlandiya, Almanya

Duygusal Toplumlar;

İtalya, Fransa, İspanya, Latin Amerika

Page 12: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

5. Achievement – Ascription

Başarı

Özellikleri• İnsanlar senin ne yaptığına önem verirler ve senin değerine göre  temel alırlar. Bu kültürler kim

olursan ol performansa önem verirler.

Stratejileri• Çalışanların iyi performanslarını fark edip, onları ödüllendirmek gerekir• İyi bir rol model olmak gerekir.

ABD, Kanada, Avusturalya , İskandinavya

Page 13: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

5. Achievement – Ascription

Atıf (Üstüne atma/Yükleme)

ÖzellikleriGüç ,ünvan ve pozisyon bu kültürde davranışları belirler. Çalışanlar buna göre değerlendirilir.

Stratejileri1.Ünvanları  kullan, özellikle bir organizasyonda bu insanların statüsünü açığa çıkarmak gerekir.2.İnsanların otoritesine saygı duyulduğunu göstermek gerekir.3.Otoritenin perfonmasını etkilemesine izin vermemek

Fransa, İtalya, Japonya, Suudi arabistan

Page 14: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

6. Time Orientation

Sıralı SaatÖzellikleriBu kültürlerde zaman önemlidir. Programda dakiklik esas alınır.

Stratejileri1.Bir seferde bir proje üzerinde odaklanılmalı ve sıralı ilerlenmelidir.2.Dakik olunmalı ve net bitiş tarihleri bildirilmelidir.

Almanya, İngiltere, ABD

Senkron ZamanÖzellikleriGenellikle esnek zamanlarda ,birkaç proje üzerinde çalışılabilir.İç içe geçmiş dönemler normaldir.

Stratejileri1.Esnek olunmalıdır.Mümkünse çalışanların görev ve projelrinde esneklik sağlanmalıdır.2.Dakiklik ve sürenin önemi vurgulanmalıdır.

Japonya, Arjantin, Meksika

.

Page 15: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

7.Internal – External

İç Yön

ÖzellikleriHedeflere ulaşmak için çevre kontrolü önemlidir. Şirketin rakipler ve diğer kuruluşlar içinde ne

durumda olduğuna bakılmalıdır.

Stratejileri1. İnsanların becerilerini geliştirmek için onlara olanak sağlanmalıdır2. Çatışma ve anlaşmazlık olabilir bunlara açık olunmalıdır. Yapıcı çatışmalara izin verilmelidir.

İsrail, ABD, Avusturalya, Yeni Zelanda, İngiltere

Page 16: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

7.Internal – External

Dış Yön

ÖzellikleriÇevrenin şirketleri etkilediği düşünülür. Hedeflere ulaşılması için dış çevre ile çalışılması gerekecektirStratejileri1.Doğru kaynaklar etkin bir şekilde tespit edilmelidir.2.Çalışanlara yön vermek önemlidir.3.İyi bir iş yapıldığına inandırılarak ,çalışanın rahatlaması sağlanmalıdır.4.Fikir alışverişleri hızlı ve sessiz ilerlemelidir.5.Çalışana sorumluluk verilmelidir.

Çin, Rusya, Suudi Arabistan

Page 17: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

Trompenaars Onion Model of Culture

Page 18: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

• Farklı kültürlerden insanların etkileşimi günümüz dünyasının doğal bir parçası halini almış ve bu durum özellikle iş dünyasında kendini daha belirgin bir şekilde göstermiştir.

• Örgüt kültürünün nasıl oluştuğu, geliştiği ve nasıl yönetilmesi ve değiştirilmesi konusunda kapsamlı çalışmalar yayımlanmıştır.

• Şirket satın almaları, birleşmeler ve ortaklıklar is dünyasının günlük yaşantısının bir parçası halini alarak farklı kültürleri karşı karşıya getirmektedir.

• Trompenaars ve Hampden-Turner (1997), kültürü, bir toplumun zaman içerisinde yüz yüze geldikleri problemleri çözmek için geliştirdikleri bir dizi kurallar ve metotlar olarak tanımlamıştır.

Page 19: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

• Yine kendisi kültürü daha geniş kapsamlı olarak ele almış ve ne anlam ifade ettiğini belirtmek için onu soğanın katmanlarına benzetmiştir.

• Dıştaki katman, öncelikle insanların hangi kültürel boyut ile etkileşim halinde olduklarını gösterir.

• Bu ögeler gözlenebilir nitelikte olup, giyim, yerleşim ve dil gibi unsurlara işaret etmektedir.

• Toplumların sahip oldukları norm ve değerler ise orta katmanı oluşturmaktadır.

• Son kısım ise en önemli katman olup diğer kültürlerle başarılı bir şekilde etkileşim halinde olabilmenin en önemli unsurudur. Bu katmanda ise, toplumların yıllar içerisinde oluşturdukları kurallar ve metotlar vardır ve toplumlar bunlar sayesinde karşılaştıkları problemleri çözmeye çalışmaktadırlar.

Page 20: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

What is culture?The layers of culture/onion metaphor:

Visible cultural differencesLanguageHousingFoodClothes

Norms and values

What we can do and

cannot do.

What is right or wrong.

Key beliefsOur understandingsabout what is true.

Page 21: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli
Page 22: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

• Her ülkenin ya da örgütün insanlar ile olan ilişkilerinde ikilem yaşadıklarını ifade etmiştir. Her bir ülkede, bu ikilemleri farklı şekilde yorumlayıp çözmeye çalışacaktır. Farklı kültürlerden insanların bir araya gelerek bu aynı ikilemleri farklı şekilde yorumlamaları ve çözmeye çalışmaları ise yaşanacak problemlerin ne kadar büyük olacağının göstergesidir.

• Buradan yola çıkarak, farklı kültürlerden insanların bir araya gelerek takım halinde çalışabilmeleri ve işbirliği içerisinde olabilmeleri zorlaşmaktadır. Farklı kültürlerden insanların olduğu ortamlarda, etkin ve verimli bir şekilde çalışıp adapte olabilmek gerçekten zordur. Bunu başarabilmek için kültürel zekâ bir araç olarak önerilmektedir.

Page 23: Fons Trompenaars / kültürün yedi boyutu-soğan modeli

Why is it important to study culture and understand cultural differences?