Sosyal Alışveriş(Social Shopping)

“Çevrimiçi ve çevrimdışı alışveriş arasındaki boşluğu kim doldurursa, parayı o kazanacak.”

Bilal KABAKLIwww.bilal.kabakli.comwww.twitter.com/bilalkabakli

Matthew Szymczyk

CEO, Zugara

İçerik

•Tanım ve Muhtemel Ticari Model

•Avantajları ve Olumlu Öngörüleri

•Dezavantajları ve Olumsuz Öngörüleri

•Verimlilik

•Örnekler

Sosyal Alışveriş (Social Shopping)

Sosyal alışveriş; müşterinin arkadaşlarının da alışveriş tecrübesi ile buluştuğu bir çevrimiçi satış tekniğidir. Temel amacı teknolojiyi kullanarak, mağazalarda gezerek yapılan alışverişteki sosyal iletişimi sağlayabilmektir.

(Elizabeth, 2010)

Sosyal Alışveriş (Social Shopping)

Yapısı sosyal ağ ile çevrimiçi alışveriş karışımı olarak açıklanabilir. Bu yapı da kullanıcılar, çevrimiçi ortamda, yeni satın aldıkları, almayı düşündükleri ya da çoktandır kullandıkları bir ürün hakkında başkaları ile iletişime geçebilirler. Ürün hakkındaki değerlendirmeleri ve değişik fiyat önerilerini öğrenebilir, kendi tecrübelerini de diğerleri ile paylaşabilirler.

Sosyal alışveriş yapısı oluşturabilmek için dikkat edilmesi gereken şeyler; kullanıcıların arkadaş olabilmeleri, grup oluşturabilmeleri, ürün hakkında oylama-yorum ve hatta tartışma yapabilmeleridir. En önemlisi de yapının, kullanıcıları alışverişe teşvik edebilmesidir.

(Nations, 2011)

Muhtemel Ticari Model

Avantajları (1/5)

Sosyal alışveriş; sosyal ağ ile internet üzerinden alışverişin bir karışımı olduğu için, ikisinin de (kullanıcı ve üretici açısından elbette) olumlu özelliklerini barındırır. (Erişim kolaylığı, zaman ve para kazancı, daha çok seçenek inceleyebilmek gibi.)

Kullanıcıya kazandıracağı yeni tecrübelerin başında kişinin kendi tarzını paylaşabilmesi gelir. Bir önceki başlıkta da (Sanal Ürünler) genişçe incelendiği üzere; “kullanıcılar, daha güçlü hissetmek, bir ortama uyum sağlamak ya da dikkat çekmek gibi sebepler üzerinden para harcayacaklardır” (Lovell, 2010). Sosyal alışveriş platformları bunun için biçilmiş kaftandır.

Avantajları (2/5)

Sosyal alışveriş servisleri, kullanıcılar hakkında hem sosyal hem de ticari bilgi toplayabilir. Yani, kullanıcıların sosyal ilgilerinin yanında, nasıl şeyler satın aldıkları bilgisine de sahiptirler. Bu eşsiz bilgi kaynağı;

Üreticilere, henüz kendilerine ulaşamamış müşterilere ulaşabilme şansı verir. (Müşteri sizi bulamadıysa, siz müşteriyi bulun!) (Karimi, 2007)

Kullanıcılara, servis tarafından sağlanan muhtemel öneriler, arkadaş listesindekilerin alışveriş ve değerlendirmeleri ve grup tartışmaları gibi etkenler sayesinde varlığından bile haberdar olmadıkları ürünleri bulma olanağı tanır. Sosyal alışveriş, çevrimiçi alışveriş gibi ‘belirli bir amaç merkezli’ olmayabilir (Tedeschi, 2006).

Avantajları (3/5)

Servis kullanıcıları ‘ne alsam?’ sorusuna çok daha kolay cevap bulabilirler. ‘Sosyal ağ’ kimliği sayesinde sosyal alışveriş, kullanıcın çok fazla kanaldan görüş elde edebilmesini sağlar. İlk elden -ürünü kullanan kişilerden- fikir ve fiyat görüşleri alınabilir. Bilgi kaynakları sayesinde, birden çok seçenek arasında kalındığında da bu durum bir dilemma olmaktan çıkar. (Karimi, 2007)

Avantajları (4/5)

‘Sosyal ağ’ ve ‘çevrimiçi alışveriş’ birbirine temelden bağlı. Araştırmalara göre ikisinin birleşimi olan ‘sosyal alışveriş’ hem kullanıcıların, hem de satıcıların ihtiyaçlarını karşılamak için önemli bir çözüm, çünkü (Deatsch, 2009);

İnternet üzerinden sıkça alışveriş yapan kullanıcıların %83’ü, çevrimiçi sosyal platformlarda, satın aldıkları ürün hakkında bilgi paylaşmak istiyor.

Kullanıcıların %74’ü, satın alacakları şeye karar verirken, çevrimiçi sosyal platformlardaki görüş ve yorumlardan etkileniyor.

Avantajları (5/5)

Alışveriş yaptıkları site bir sosyal paylaşım ortamı sunuyorsa, kullanıcıların %62’si ürün hakkında ayrıntılı bir açıklama yapmaktan yana.

Çevrimiçi alışveriş yapanlar, sosyal ağlardaki arkadaş önerilerinin satıcı önerilerinden iki kat daha önemli olduğunu düşünüyor.

Sosyal ağlarda tavsiye alan kullanıcıların %67’si internetten alışveriş sitelerinde daha çok vakit harcıyor.

Kullanıcıların %84’ü alışveriş yapmadan önce eleştiri yazılarını gözden geçirmek istiyor (Retail, 2009).

Avantajlar – Gelecek Öngörüleri (1/3)

Halihazırda da kullanılmakta olan ‘zenginleştirilmiş gerçeklik’ (agumanted reality) teknolojisi kullanıcılara çok daha ‘gerçek’ bir çevrimiçi alışveriş sunuyor. Zenginleştirilmiş gerçeklikteki gelişmeler sayesinde, sosyal alışveriş gelecekte çok daha önemli yerlere gelecek.

Avantajlar – Gelecek Öngörüleri (2/3)

İnternetten alışverişin yaygınlığını ve geçerliliğini araştıran bir çalışmaya göre 2009 yılının Şükran gününde (sadece bir gün içerisinde), İngiltere’de 4,3 milyon insanın internet üzerinden alışveriş yaptığı tahmin ediliyor. Şükran günü kiliseye giden insan sayısı 4,5 milyon olması, rakamın önemini daha da artırıyor (Chaffer, 2010).

Tam bir yıl sonra, 2010 Şükran günü ile ilgili verilen bir istatistik daha dikkat çekici. Tahminlere göre 2010 Şükran gününde kullanıcıların %67’si mobil araçlar ile hediye aramış ve satın almış (Reed, 2010).

İnternet üzerinden alışveriş, sosyal ağlar ve mobil teknolojiler bu denli hızlı büyüyüp yaygınlaşırken ve zenginleştirilmiş gerçeklik gibi teknolojilerin de yardımıyla, sosyal alışveriş gelecekteki en önemli trendlerden biri olacak ve kendini oluşturan kavramları yeniden tanımlayacak.

Avantajlar – Gelecek Öngörüleri (3/3)

Yaptığımız sosyal alışverişin tanımının dışında gibi görülebilse de, yaygın olarak kullanılan 4Square gibi ‘konum tabanlı’ uygulamaların sosyal alışverişe katkısı da değinilmesi gereken ayrı bir konu. Gelecekteki ‘reklam’, ‘çevrimiçi ve geleneksel (online&offline) alışveriş’, ‘sosyal ağ’, ‘etkileşim’ gibi kavramların birleşimi olacak yeni ticari yöntemler sıkça konuşuluyor. Kullanıcıyı hemen tanımak, kişiye özel reklam yapmak, dakikasında sosyal paylaşım ile farklı bir alışveriş deneyimi bizleri bekliyor olabilir.

Dezavantajlar (1/2)

Kullanıcı görüşleri, yorumlar, incelemeler ve zenginleştirilmiş gerçeklik gibi önemli araçlara rağmen, kullanıcı ürün hakkında kesin bir tecrübeye sahip olamaz. Elektronik eşyalarda bu bir yere kadar sorun olmasa da parfüm, giyecek gibi kişisel alışverişlerde tam memnuniyet sağlanamayabilir (Hoffman, Novak, & Peralta, 1999).

Dezavantajlar (2/2)

Zenginleştirilmiş gerçeklik uygulamaları yüksek miktarda veri aktarmayı ve işlemeyi gerektiriyor. Bunun için bir çözüm yolu, işlemeyi yapacak yazılımı bilgisayara indirmek olabilir. Fakat bu da kullanıcı için bir zorluk ve alışverişten alıkoyan bir etken olarak yorumlanıyor. Zenginleştirilmiş içerik kullanmak için daha yüksek miktarda yatırım kullanmak gerekebilir.

İnternet üzerinden alışverişteki güvenlik sorununa aşinayız. Bu problem sosyal alışverişte daha da önem kazanmaktadır. Kullanıcıların ticari kayıtları, ilgi alanları, paylaşımları gibi pek çok önemli bilginin kayıtlı olabileceği sistemler tehdide daha açık haldedir.

Dezavantajlar – Gelecek Öngörüleri

Sosyal alışveriş doğru yönetilmezse, tüm avantaj ve kolaylıklarına rağmen, gelecekte planlandığı kadar popüler olamayabilir. Kullanıcılar tarafından yapılan yorumların geçerliliği-gerçekliği, üretici-satıcıların bu yorumlar üzerindeki etkisi ve spam gibi önemli konulardaki gelişmeler sosyal alışverişin geleceğini belirleyecek önemli faktörlerden.

Bloglar üzerinden yapılan tarafsız ürün incelemelerinin zaman içerisinde bir pazarlama stratejisi olarak kullanılması, her türlü şeyin mümkün olabileceğini göstermektedir.

Verimlilik (1/2)

Dünyadaki internet ve mobil teknoloji kullanıcısı sayısındaki artışı, sosyal ağların ve internet üzerinden yapılan alışverişin popülerliğini düşünülünce, sosyal alışverişin etkileyebileceği insan sayının büyüklüğü daha iyi anlaşılıyor.

Bunların yanında, avantajlar bölümünde de işlendiği gibi, kullanıcıların sosyal alışverişi bir ihtiyaç olarak görmesi de pazardan beklentiyi artıran etkenlerden.

Hizmet bekleyen bu büyük kitleye, alışverişin üretici ayağı da eklenince sosyal alışveriş hizmetinin getirisi yüksek -çok yüksek- olabilir.

Verimlilik (2/2)

Ticari örneklerde ürün eklemek, incelemek, duyurmak gibi işleri kullanıcılar yaparken satış işlemini de üreticiler gerçekleştiriyor. Sosyal alışveriş hizmet sağlayıcıları da sadece, paylaşımın gerçekleşeceği platformu sağlıyor. Pazar büyüklüğü, iş yükü ve gelir düşünüldüğünde oldukça verimli bir sistem olduğu söylenebilir.

Örnek #1 – Finz

Finz (www.finz.it), kullanıcıların indirim haberlerini bulup sosyal ağlarda paylaşabileceği bir alışveriş platformu. Üreticiler ve tüketiciler 19 ile 249 $ arasındaki aylık üyelik seçeneklerinden biri ile sisteme kayıt olabiliyor. Üyelik paketindeki fiyat arttıkça, sosyal ağlarda ürün ve indirim haberi paylaşabilme hakkı da artıyor.

Ticari modeli inceleyecek olursak;

Örnek #1 – Finz

Örnek #1 – Finz

Sosyal ağlardaki her paylaşım kullanıcıya hediye çeki, indirim kuponu (yüzde ya da kesin miktar) olarak geri dönüyor. Örneğin, bu ürünü ya da indirimi paylaş ve %10’luk indirim kuponu kazan gibi. Hatta Finz firması, Facebook’taki sayfalarını beğenenlere bile 5$’lık hediye çeki veriyor.

Yapılan satış üzerinden komisyon gibi belirli bir ücret alınmıyor. Ürün satıcıları da tüketiciler gibi ‘ürün paylaşma hakkı’ satın alıyor. Satış yönetimi ile ilgili ek hizmetler de daha büyük paketlerde mevcut.

Buradaki tüm sistem indirim ve ürün haberlerinin sosyal ağlarda daha çok paylaşılması, daha çok insan tarafından görülmesi üzerine kurulu.

Kaynaklar (1/2)

• Elizabeth, Yin. (2010, July 11). Social shop till you drop: a quick primer. Retrieved from http

://gigaom.com/2010/07/11/social-commerce/

• Nations, Daniel. (2011). What is social shopping?. Retrieved from http://

webtrends.about.com/od/web20/a/social-shopping.htm

• Karimi, Sabah. (2007, June 20). Seven benefits of joining the social shopping revolution. Retrieved

from http://www.associatedcontent.com/article/279394/seven_benefits_of_joining_the_social.html

• Lovell, Nicholas. (2010, March 18). Why people pay for virtual goods [Web log message]. Retrieved

from http://www.gamesbrief.com/2010/03/why-people-pay-for-virtual-goods/

• Tedeschi, Bob. (2006, 09 11). Like shopping? social networking? try social shopping. Retrieved from

http://www.nytimes.com/2006/09/11/technology/11ecom.html

• Deatsch, Katie. (2009, 09 11). 67% of online shoppers buy more when friends give a nod, study says.

Retrieved from http://

www.internetretailer.com/2009/09/11/67-of-online-shoppers-buy-more-when-friends-give-a-nod-stu

dy-s

Kaynaklar (2/2)

• Retail, Bulletin. (2009, 11 26). Consumers relying on web reviews soars by 84%. Retrieved from

http://www.theretailbulletin.com/news/consumers_relying_on_web_reviews_soars_by_84_26-10-

09/

• Chaffer, Carly. (2010, June 18). How many people shop online?. Retrieved from

http://www.9xb.com/blog/blog-how-many-people-shop-online.html

• Reed, Nicola. (2010, January 4). Real-time mobile clicks show a shift in consumer browsing and

shopping patterns this christmas. Retrieved from

http://adfonic.com/about/news/press-archive/2011-christmas-clicks

• Bhatnagar, A., Misra, S. M., & Rao, H. R.(2000, November). On Risk, Convenience, and Internet v

Shopping Behavior. Communications of the ACM, 43(11), 98-105.