เรอง ประเพณผตาโขน

คณะผจดท า

เดกหญง พลอยณชชา สพชรธนาวฒน เลขท 8

เดกหญง ชนตาภรณ กงสะเดน เลขท 13

เดกหญง ทรรศนย ทาขนทา เลขท 36

เสนอ

คณคร อไร ทองด

เอกสารเลมนเปนสวนหนงของรายวชาการสอสารและการน าเสนอ (IS2)

ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

โรงเรยนชมแพศกษา อ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน

ส านกงานเขตพนทการศกษามะยมศกษา เขต 25

กระทรวงศกษาธการ

ชอเรองการศกษาคนควา เรองประเพณผตาโขน

ชอผศกษาคนควา ด.ญ. พลอยณชชา สพชรธนาวฒน

ด.ญ. ชนตาภรณ กงสะเดน

ด.ญ. ทรรศนย ทาขนทา

ชอคณครทปรกษาการศกษาคนควา คณครอไร ทองด

ระดบช น ช นมธยมศกษาปท 2

โรงเรยน โรงเรยนชมแพศกษา

ปการศกษาทศกษาคนควา ปการศกษา 2556

บทคดยอ

การศกษา เรอง ประเพณผตาโขน ในรายวชา การศกษาและสรางองคความร ( IS1) และไดรวบรวมขอมลและพรอมน าเสนอในรายวชา เพอการสอสารและการน าเสนอ ( IS2) คณะผจดท าไดศกษาคนควาขอมล มวตถประสงคเพอตองการศกษาคนควาหาความรเกยวกบประเพณผตาโขน ท าใหผทสนใจและตองการศกษาเกยวกบประเพณผตาโขนมความเขาใจมากยง ขน เปนการน าเสนอสถานททองเทยวของประเทศไทยใหกบชาวตางชาต เปนอกหนงวธทจะชวยสบสานประเพณผตาโขนใหคนรนหลง สามารถน าความรมาพฒนาและปรบใชในชวตประจ าวนได

กตตกรรมประกาศ

รายงานการศกษาคนควาและสรางองคความร(IS1) เรอง ประเพณผตาโขน

ไดรวบรวมขอมลเสรจสนสมบรณ พรอมน าเสนอขอมลในการสอสารและน าเสนอ (IS2)

ในรปแบบรายงานฉบบเสรจสมบรณ

ซงรายงานดงกลาวไดเสรจสมบรณแลวโดยไดรบความอนเคราะหจากบคคลหลายทาน

ซงไมอาจน ามากลาวไดทงหมด ทานแรกคอ คณคร อไร ทองด ครผสอนทไดใหความร

ค าแนะน าตรวจทาน และแกไขขอบกพรองตางๆ ดวยความเอาใจใสทกขนตอน

เพอใหการเขยนรายงานการคนควาและสรางองคความรฉบบนเสรจสมบรณทสดและนกเรยนหอง

ม.2/1

ทชวยในการสบคนขอมลแลกเปลยนความรความคดและใหก าลงใจในการศกษาคนควาตลอดมา

ขอขอบคณคณครทกทานทไดใหค าแนะน าในการจดท ารายงานการศกษาคนควาและสรางองคควา

มรฉบบนจนสามารถน าความรขอมลทได ไปน าเสนอในการสอสารและน าเสนอ(IS2)

ขอขอบพระคณ นางนศารตน สพชรธนาวฒน

ทอยเบองหลงความส าเรจและไดใหความชวยเหลอ สนบสนน อกทงใหก าลงใจตลอดมา

ด.ญ. พลอยณชชา สพชรธนาวฒน

ด.ญ. ชนตาภรณ กงสะเดน

ด.ญ. ทรรศนย ทาขนทา

สารบญ

บทท หนา

บทท 1 บทน า………………………………… ………………………….….…........1

วตถประสงคของการศกษาคนควา………………………………………….…2

สมมตฐาน................................... ............... ........................................................2

ขอบเขตของการศกษาคนควา.............................................................................2

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ................................................ ......................... ........2

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ.............................................................................3

ประวตและความเปนมาของประเพณผตาโขน......................................... ............3

รปแบบประเพณผตาโขน....................................................................... ..............4

จดเดนของพธกรรม..............................................................................................4

ชนดของผตาโขน.............................................................................. ...................5

การเดนทางไปชมเทศกาลผตาโขน.......................................................................6

งานวจยทเกยวขอ..................................................................................................7

บทท 3 วธด าเนนการศกษาคนควา....................................................................................11

วสด อปกรณและโปรแกรมทใชในการพฒนา.....................................................11

วธด าเนนการศกษาคนควา..................................................................... ...............11

บทท 4 ผลการศกษาคนควา...............................................................................................12

ผลการศกษาคนควา............................................................................. ...............12

บทท 5 สรปผล การด าเนนการศกษา และขอเสนอแนะ .....................................................14

การด าเนนการศกษาคนควา ..................................................................................14

วตถประสงคของการศกษาคนควา.........................................................................14

วสด อปกรณ และโปรแกรมทใชในการพฒนา......................................................14

สรปผลการด าเนนการศกษาคนควา ........................................................................15

ขอเสนอแนะ ...........................................................................................................16

ขอเสนอแนะทวไป..................................................................................................16

ปญหา อปสรรค และแนวทางในการพฒนา............................................................16

บรรณานกรม............................................................................................ ...............17

ภาคผนวก............................................................................................................ ......

การศกษาคนควาและสรางองคความร (IS1)

เอกสารประกอบการสอน รายวชา การสอสารและการน าเสนอ (IS2)

ภาพประกอบการท าการศกษาคนควา

บทท 1

บทน า

ทมาและความส าคญของโครงงาน

การศกษาคนควาเอกสารและงานวจย เรอง ประเพณผตาโขน มทมาและความส าคญดงน

ผตาโขน เปนเทศกาลทจดขนในอ าเภอดานซาย จงหวดเลย ซงตงอยทางภาคอสานของประเทศไทยเ

ปนเทศกาลทเกดขนในเดอน 7 ซงมกจดมากกวาสามวนในบางชวงระหวาง เดอนมนาคม

และกรกฎาคม โดยจดขนในวนทไดรบเลอกใหจดขนในแตละปโดยคนทรงประจ าเมอง

ซงงานบญประเพณพนบานนมชอเรยกวา บญหลวงโดยแบงออกเปนเทศกาล

ผตาโขน ประเพณบญบไฟ และ

งานบญหลวง

ผตาโขน นน เดมมชอเรยกวา ผตามคน เปนเทศกาลทไดรบอทธพลมาจากมหาเวสสนดรชาดก ชาดกในทางพระพทธศาสนา ทวาถงพระเวสสนดร และพระนางมทร จะเดนทางออกจากปากลบสเมองหลวง บรรดาสตวปารวมถงภตผทอาศยอยในปานน ไดออกมาสงเสดจดวยอาลย

ซงวนแรกจะเปนเทศกาลผตาโขน ซงเรยกวนนวา วนรวม (วนโฮม) โดยจะมพธเบกพระอปคตต ในบรเวณระหวางล าน าหมนกบล าน าศอก สวนวนทสองของเทศกาลดงกลาวจะมพธจดบงไฟบชา พรอมดวยเครองแตงกายทหลากหลาย รวมถงการแขงขนเตนร าตลอดจนขบวนพาเหรด สวนในวนทสามและวนสดทายจะมการใหชาวบานฟงเทศนทงน ผตาโขนยงไดรบการน ามาใชเปนสญลกษณ และฉายาประจ าทม สโมสรฟตบอลเลย ซต เชนกน

และประเพณยงคงมความเชอกนวา ส าหรบคนทเลนหรอมการแตงตวเปนผตาโขนใหญ ตองถอดเครองแตงกายผตาโขนใหญออกใหหมดและน าไปทงในแมน าหมน หามน าเขาบาน เปนการทงความทกขยากและสงเลวรายไป และรอจนถงปหนาจงคอยท าเลนกนใหม

ดวยเหตนคณะผจดท า จงไดท าการศกษาคนควาเกยวกบประเพณผตาโขน เพราะเปนการสบสานประเพณอกวธหนง และสามารถน าไปเผยแพรความรนใหบคคลทวไปไดรถงประวตและความส าคญได

วตถประสงคของการศกษาคนควา

1.ตองการศกษาคนควาหาความรเกยวกบประเพณผตาโขน 2.ท าใหผทสนใจและตองการศกษาเกยวกบประเพณผตาโขนมความเขาใจมากยงขน 3.เปนอกหนงวธทจะชวยสบสานประเพณผตาโขนใหคนรนหลง 4.ท าใหเปนการน าเสนอสถานททองเทยวของประเทศไทยใหกบชาวตางชาต 5.สามารถน าความรมาพฒนาและปรบใชในชวตประจ าวนได 6.เพอศกษาความสมพนธของชวตความเปนอยกบประเพณผตาโขน

สมมตฐานของการศกษาคนควา

ประวตและความเปนมาของประเพณผตาโขนมความส าคญตอชวตความเปนอยของผคนในชมชนอยางมาก

ขอบเขตการศกษาคนควา

1.ศกษาเกยวกบประวตความเปนมาของประเพณผตาโขน

2.ศกษาความหมายของประเพณผตาโขน

3.สถานทศกษาสวนมากศกษาทโรงเรยนชมแพศกษา ศกษาโดยอนเทอรเนต

4. ระยะเวลาในการศกษา ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556

จดมงหมายของรายงาน

1.ตองการศกษาคนควาหาความรเกยวกบประเพณผตาโขน 2.ท าใหผสนใจและผตองการศกษาเกยวกบประเพณผตาโขนมความเขาใจมากยงขน 3.เปนอกวธทจะชวยสบสานประเพณผตาโขนใหคนรนหลง 4.ท าใหเปนการน าเสนอสถานททองเทยวของประเทศไทยใหกบชาวตางชาต 5.สามารถน าความรมาพฒนาและปรบใชในชวตประจ าวนได

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการศกษาคนควาเอกสารและงานวจยทเกยวของ

คณะผจดไดศกษาคนควาแบงเปนหวขอดงตอไปน

1.ประวตความเปนมาของประเพณของผตาโขน

2.รปแบบประเพณ

3.จดเดนของพธกรรม

4.ชนดของผตาโขน

5.การเดนทางไปชมเทศกาลผตาโขน

6.งานวจยทเกยวของ

1.ประวตและความเปนมาของประเพณผตาโขน

ผตาโขน ต านานเรองเลา ผตาโขน

ทมาของผตาโขนนบเปนอบายอนแยบคายเฉพาะของบรรพบรษเมองดานซายใหเดก

ๆในเมองเลนสนกกนเปนการสงทายงานบญ โดยจบเอา เวสสนดรชาดก พระชาตท 10

ทส าคญทสดของพระพทธเจาในตอนทพระเวสสนดรจะไดกลบคนพระนครบรรดาผปาทงหลายตา

งพากนมาสงเสดจจนถงในเมองเมอเขาเมองดวยความเปนผปาไมเคยเขาเมองกเลยออกพากนตระเว

นเทยวเมอง โดยไมไดท าอนตรายใครแตดวยความทเปนผ

เมอชาวเมองไปพบเขาจงตกใจกลวสญชาตญาณผกอดทจะแลบลนปลนตาหลอกชาวบานไมได เม

อไดเวลาบรรดาผปากจะพากนออกนอกเมองกลบคนสปา พรอม

ๆกบน าพาความโชครายและทกขโศกโรคภยทงปวงออกจากเมองไปดวย

1.1.ประเพณแหผตาโขน เปนงานประเพณเลก ๆ ทเลนกนอยในขอบเขตอ าเภอเลก ๆ

คออ าเภอดานซายจงหวดเลย แตดวยรปแบบและเนอหาของงานทเปนเรองผ

ๆแตเปนผนารกนาสนกจงนาสนใจยงส าหรบมนษย งานเลกจากอ าเภอเลก ๆงานน

สดทายจงกาวออกไปเปนงานประเพณทเชดหนาชตาของภมภาคอสานและกลายเปนงานประเพณร

ะดบชาตทกปจะมชาวตางประเทศจากทวโลกเดนทางไปเ ทยวชมงานผ

ๆงานนกนปละไมใชนอยงานประเพณแหผตาโขนเปนการรวมงานส าคญของทองถนสามงานเขาด

วยกนคอ งานบญผะเหวดหรอบญพระเวส อนเปนงานฉลองการฟงเทศนมหาชาต

งานแหผตาโขนและงานบญบงไฟ เขาดวยกน

2.รปแบบประเพณผตาโขน

งานประเพณแหผตาโขนผกพนแนบแนนกบองคพระธาตศกดสทธประจ าเมองคอองคพระ

ธาตศรสองรกษทเชอกนวาสรางขนโดยพระมหาจกรพรรดฝายกรงศรอยธยาและพระเจาไชยเชษฐา

ธราชฝายกรงศรสตนาคนหตเพอเปนประจกษพยานถงมตรภาพระหวางกน

วงจรของประเพณผตาโขน

เรมตนขนโดยบคคลศกดสทธประจ าเมองสองคนคอเจาพอกวนและเจาแมนางเทยม

ทมฐานะเปนดงผวเศษหมอผและครใหญของเมองทมหนาทหลกในการดแลองคพระธาตศรสองรก

พระธาตคเมองดานซายโดยเจาพอกวนและเจาแมนางเทยมจะเปนจดเรมตนวงจรของประเพณนเรม

ตนจากพธบายศรทบานของเจาพอกวนและเจาแมนางเทยมในภาคเชาและระหวางทพธกรรมอนศก

ดสทธก าลงด าเนนอยนนเอง เดก

ๆในทกบานเรองของเมองดานซายกจะชวยกนจดหาเศษผามาเยบเปนเสอผาของผตาโขนหาอปกร

ณคอหวดนงขาวเหนยวและแกนกานมะพราวมาท าหนากากผตาโขนดวยการวาดลวดลายเพมสสนเ

ปนผตาโขนทหนาตาโหดรายนากลว หา

"หมากกะแหลง"หรอกระดงผกคอววควายมาท าเปนเครองประดบและทส าคญทสดทผตาโขนหลาย

ตวประณตบรรจงประดดประดอยเปนทสดกคออาวธของผตาโขนเปนดาบใหญท าดวยไมมทเดดขอ

งดาบอยทปลายดามดาบทท าเปนรปปลดขกอนโตทายอดกลม ๆ เปนสแดงแจ เอาไวไลจมสาว ๆ

ในเมองโดยเฉพาะในภาคบายจะเปนพธการในฝายราชการ เปนการแหผตาโขนโดยจดรปขบวนแห

อนประกอบดวยผตาโขนใหญทท าเปนหนใหญคลายหวโตของภาคกลาง และผตาโขนเลก เปนเดก

ๆผชายในเมองเกอบทงหมดภาคค าเปนการช มนมกนฟงเทศนมหาชาตของผเฒาผแกและผใหญในเ

มอง

สวนในวนทสองตงแตเชาเปนการออกอาละวาดไปทวเมองของชาวผตาโขนและตกชวงบา

ยจะเปนพธจดบงไฟขอฝน เปนอนหมดสนประเพณแหผตาโขนรวม 2 วนกบหนงคนดวยกน

3.จดเดนของพธกรรม

จดเดนทสดของงานนจะมอยดวยกนสองชวง

คอภาคบายวนแรกอนเปนขบวนแหผตาโขนอนนาสนกสนานและสวยงามและวนทสองชวงสายทผ

ตาโขนจะออกอาละวาดไปทวเมอง จดขนทอ าเภอดานซาย ในวนเสาร-อาทตย หลงวนขน 15 ค า

เดอน 6 ของทกป หลงจากงานนมสการพระธาตศรสองรกแลว

4.ชนดของผตาโขน

ผตาโขนในขบวนแหจะแยกเปน 2 ชนดคอ ผตาโขนใหญและผตาโขนเลก

- ผตาโขนใหญ ท าเปนหนรปผท าจากไมไผสานมขนาดใหญกวาคนธรรมดาประมาณ 2

เทาประดบตกแตงรปราง

- ผตาโขนเลก ผตาโขนเลกเปนการละเลนของเดก ไมวาเดกเลก เดกวยรนหรอผใหญทงผหญงชาย มสทธท า และเขารวมสนก ไดทกคนแตผหญงไมคอยเขารวมเพราะเปนการเลนคอนขางผาดโผนและซกซน

5.การเดนทางไปชมเทศกาลผตาโขน

1.โดยรถยนตสวนตว จากกรงเทพฯ ( หางฟวเจอรปารครงสต ) ใชถนนพหลโยธน (ทางหลวงหมายเลข 1 ) มงหนาสจงหวดสระบร ประมาณ 75 กโลเมตรจะถงตวเมองสระบรจากนนขบตรงไปมงหนาส จงหวดลพบร ประมาณ 16 กโลเมตร จากนนเลยวขวาไปทางจงหวดเพชรบรณ ( ทางหลวงหมายเลข 21 ) เมอเลยวขวาแลวขบตรงไปมงหนา อ าเภอหลมสกจงหวดเพชรบรณประมาณ 269.4 กโลเมตรจากนนเลยวซายเขาถนนสาย 203 ขบตรงไปประมาณ55.8 กโลเมตร จากนนเลยวซายเขาถนนสาย 2014 ขบตรงไปประมาณ 10.6 กโลเมตร จากนนเลยวขวา ไปทางอ าเภอดานซาย แลวขบตรงไปประมาณ 800 เมตร ทางดานซายมอ คอ งานผตาโขน

รวมภาพบรรยากาศงานประเพณแหผตาโขน

6.งานวจยทเกยวของ

กาญจนา สวนประดษฐ “ความมงหมายของการวจยนเพอศกษาเกยวกบ ผตาโขนในดานประวตความเปนมา องคประกอบ และวธการเลนผตาโขนตลอดจนศกษาถงคณคาของการเลนผตาโขนทมตอสงคม พบวามการเลนผตาโขนกนมานาน สนนษฐานวาเกดขนพรอมกนประเพณบญหลวงจดมงหมายของการเลนคอการเลนเพอถวาย เจานาย นอกจากนนยงเลนเพอขอฝน ความสนกสนาน และเพอประกอบขบวนแหพระเวสสนดรเขาเมอง องคประกอบในการเลนม 4 อยางคอ ผเลนผตาโขน หนากากผตาโขนอปกรณการเลน ไดแก ดาบกบหมากกะแหลง และขบวนเซงการเลนสะทอนถงโลกทรรศนของชาวอ าเภอดานซายวามคตความเชอแบบผสมผสานระหวางศาสนาพทธ ศาสนาพราหณ และภตผปศาจตลอดจนอ านาจสงศกดสทธตาง ๆ เปนประเพณทชวยสรางขวญและก าลงใจใหแกคนในสงคม ผเลนไดรบความสนกสนานเพลดเพลน เปนการผอนคลายความตงเครยดชวยลดความกดดนและความขดแยงในสงคมได การเลนมสวนชวยรกษาบรรทดฐานและสรางเอกภาพในสงคมเพราะคนในสงคมมความเชอในสงเดยวกน ทกคนจงตระหนกและส านกในหนาทของตนพรอมทจะปฏบตหนาทนนดวยความเตมใจและศรทธ

า เกดความรกความสามคคและความผกพนอนดระหวางกนท าใหเกดการกระจายรายไดภายในทองถนและการทมนกทองเทยวจ านวนมากไดมาเทยวชมงานประเพณการเลนผตาโขนในแตละป มผลท าใหเศรษฐกจของอ าเภอดานซายด ขนจากการขายสนคาทเปนผลผลตของทองถนและการขายบรการดานตาง ๆ”

ธงชย เปาอนทร “วนน สบเนองมาแตงานผตาโขนท าใหเกดการววฒนาการไปไกล

เกดศลปนทองถนมากมายหลายเจาทงสรางหวผและลงลายมสนคาอนเนองมาจากประเพณผตาโขน

ชวยเพมรายไดใหกบชาวดานซายจนกลายเปนสญลกษณ

หนงของจงหวดเลยถาเอยค าวาผตาโขนคนรเลยวาเปนจงหวดเลย

และลงลกไปจนถงรดวยวาตองอ าเภอดานซาย เมองแหงขนเขา อากาศบรสทธและงดงาม”

พรพทกษ แมนศร

“ปราชญทองถนครภมปญญาและนกการศกษาหลายทานทศกษาวจยเรองราวของผตาโขนในแงมม

ตางๆ

ลวนมขอสรปตรงกนวาประเพณผตาโขนเปนการละเลนทเกยวเนองกบพธกรรมเพอบวงสรวงบชา

ตดตอกบผชมดการละเลน คอ วญญาณผบรรพชนทกลมชนชาตพนธไท-ลาว

เชอถอรวมกนวาบรรพชน คอตนตระกลเผาพนธผทสรางบานแปลงเมอง

บรรพชนเมอตายเปนผจงเปนสงศกดสทธ ทนา

เกรงขามมอ านาจทจะดลบนดาลใหความอดมสมบรณ หรอความหายนะแกบานเมองไดเพอเปนการแสดงความเคารพ เพอความอดมสมบรณพนสขของบานเมองเมอถงงานบญประเพณส าคญ ๆ ตามฮตประเพณจงจะตองท าการละเลนเตนฟอนผตาโขนเพอเซนสรวงบชาใหเปนทถกอกถกใจแก

ผบรรพชน การละเลนผตาโขนจงเปนการละเลนทมมาแตโบราณและผานการ สบทอดทางพธกรรมเปนสายยาวจากรนตอรนมาจนถงปจจบน”

จากงานวจยทไดมาสรปไดวา บทความทง 3 บทความทหามาไดนนมความคลายคลงกนคอ

ความเปนมาของประเพณผตาโขน ความส าคญ ท าการละเลนนเพอ บชาวญญาณผบรรพชน

แสดงใหเหนถงความกตญญของลกหลานทมตอบรรพบรษ

บทท 3

วธด าเนนการศกษาคนควา

การจดท าการศกษาคนควา เรองประเพณผตาโขน

ผจดท ามวธการด าเนนการตามขนตอนดงตอไปน

1.วสด อปกรณและโปรแกรมทใชในการพฒนา

1.1 อปกรณคอมพวเตอร พรอมเชอมตอสายอนเทอรเนต

1.2 เวบไซดทใหขอมล เชน www.wikipidia.com

1.3 เวบไซดทใชในการตดตอสอสาร เชน www.facebook.com , www.google.com

1.4 โปรแกรมทใชในการน าเสนองาน คอ โปรแกรม Microsoft Word

2. วธด าเนนการศกษาคนควา

2.1 คดหวขอโครงงานเพอน าเสนอคณครทปรกษาการคนควา

2.2 ศกษาคนควาขอมลเกยวของกบเรองทสนใจ วามขอมลมากนอยเพยงใด

มมากพอทจะน ามาใชในการโครงงานไดหรอไม และเกบขอมลรวบรวมไว

2.3 ทบทวนเรองทศกษาจากการเรยน IS1

2.4 จดท าโครงรางการเขยนรายงานวชาการ

2.5 จดท าโครงรางรายงานตอคณครทปรกษาการคนควาเพอจะพจารณาอนมต

2.6 ศกษาวธการจดท ารายงานทางวชาการเปนรปเลม

2.7 น าเสนอความกาวหนาเปนระยะๆตามทคณครทปรกษาการคนควาก าหนด

เพอตรวจสอบความกาวหนา

2.8 ศกษาวธการเขยนอางองและบรรณานกรม

2.9 จดท ารางรายงานทางวชาการและเปนรปเลม

2.10 ตรวจสอบความถกตองของรายงานทางวชาการ

2.11

น าเสนอรางรายงานทางวชาการเปนรปเลมตอคณครทปรกษาการคนควาเพอตรวจสอบความถกตอ

ง

2.12 จดท ารายงานเปนรปเลมฉบบสมบรณ

2.13 จดท า PPT น าเสนอในช นเรยน

2.14 เผยแพรผลงานสสาธารณะชนผานสออเลกทรอนกส เชน Social media online

(facebook)

บทท 4 ผลการศกษา

การศกษาเรอง ประเพณผตาโขน ในรายวชา การศกษาและสรางองคความร(IS1) และไดรวบรวมขอมลและพรอมน าเสนอ ในรายวชา การสอสารและการน าเสนอ( IS2) คณะผจดท าไดศกษาคนควาขอมล มวตถประสงคเพอเปนการคนควาหาความรและเปนการเผยแพรประเพณผตาโขนอกวธหนง ซงมผลการด าเนนการศกษา ดงน

1. ผลการศกษา (ผลตอบปญหาประเดนทเราตงขน ใหตอบค าถาม)

ความเปนมาของประเพณผตาโขน ปราชญทองถน ครภมปญญาและนกการศกษาหลายทานทศกษาวจยเรองราวของผตาโขนในแงมมตางๆ ลวนมขอสรปตรงกนวาประเพณผตาโขน เปนการละเลนทเกยวเนองกบพธกรรม เพอบวงสรวงบชาตดตอกบผชมดการละเลน คอ วญญาณผบรรพชน ทกลมชนชาตพนธไท-ลาว เชอถอรวมกนวาบรรพชน คอ ตนตระกลเผาพนธผทสรางบานแปลงเมอง บรรพชนเมอตายเปนผ จงเปนสงศกดสทธ ทนาเกรงขาม มอ านาจทจะดลบนดาลใหความอดมสมบรณ หรอความหายนะแกบานเมองได เพอเปนการแสดงความเคารพ เพอความอดมสมบรณพนสขของบานเมอง เมอถงงานบญประเพณส าคญ ๆ ตามฮตประเพณ จงจะตองท าการละเลนเตนฟอนผตาโขนเพอเซนสรวงบชาใหเปนท ถกอกถกใจแกผบรรพชน การละเลนผตาโขนจงเปนการละเลนทมมาแตโบราณ และผานการ สบทอดทางพธกรรมเปนสายยาวจากรนตอรนมาจนถงปจจบน ผตาโขนจงเปนการละเลนสวนหนงในงานบญหลวงของอ าเภอดานซาย หรอเมองดานซายในอดต นบเปนการละเลนทน าพาใหเกดความสนกสนานและความบนเทงเปนหลก เชนกนกบการเลนทอดแห ขายยา และทงบง อนเปนสสนแหงการเฉลมฉลองในงานบญหลวงและโดยเฉพาะในพธอนเชญพระเวสสนดร และนางมทรเขาเมอง ตามฮตเดอนส (บญเผวส) ของชาวอสาน ซงชาวดานซาย ไดรวมเอางานบญฮตเดอนส(บญเผวส) ฮตเดอนหา (บญสงกรานต) ฮตเดอนหก (บญบงไฟ) และ ฮตเดอนเจด (บญซ าฮะ) มาจดขนพรอมกนในชวงเดอนเจดของทกป ซงมกจะอยระหวางปลายเดอนมถนายนถงชวงตนเดอนกรกฏาคม ทงนเจาพอกวน (ผน าทางจตวญญาณของทองถน)จะเปนผก าหนดวนโดยผานพธการเขาทรงลวงหนา ค าวา ผตาโขน ตามความเหนของเจากวน (ถาวร เชอบญม) นาจะมาจากการทบรรดาผเหลานน สวมหนากากคลายลกษณะของโขนละคร แตเดมบางคนเรยกวาผตาขน แตกหาความหมายไมไดชดแจง และจากค าบอกเลาของเจาพอกวนในขณะเขาทรงวา ผตามคนมาในงานบญพระเวส จงเรยกผตามคนตอมาจงเพยนเปนผตาโขน จากการศกษาวจยเรองพฒนาการประเพณผตาโขน ของ สนอง อปลาพบวาประเพณผตาโขนเปนการละเลนทเกดจากความเชอเกยวกบวญญาณของผบรรพชน สบสานมาจากการละเลนปเยอ ยาเยอของชาวหลวงพระบาง แตเนองจากการละเลน ผตาโขน อ าเภอดานซาย ตองผานพนกบกาลเวลาอนยาวนาน และฟนฝากบระบบการเมอง การปกครอง

เศรษฐกจ สงคม รวมทงการปะทะสงสรรคทางวฒนธรรมกบคนหลากหลายกลมชน ดงนนเพอใหสอดคลองและสมพนธกบวถชวตในชมชน จงมการปรบเปลยนผสมผสานใหเปนการละเลนทมรปแบบเปนเอกลกษณเฉพาะทองถน และมการพฒนาเปลยนแปลงไปตามยคสมย

บทท 5

สรปผล การด าเนนการศกษาคนควา และขอเสนอแนะ

การจดท า IS เรอง ประเพณผตาโขน นสามารถสรปผลการด าเนนการศกษาคนควา และขอเสนอแนะ ไดดงน

1. การด าเนนงานการศกษาคนควา 1.1 วตถประสงคของการศกษาคนควา

1.1.1 เพอศกษาขอมลเกยวกบ ประวต ความเปนมาของประเพณผตาโขน

1.1.2

เพอรถงความส าคญของประเพณผตาโขนวามความส าคญตอการด ารงชวตหรอวถชวตของชาวบาน

อยางไรบาง

1.1.3

เพอทจะเผยแพรขอมลของประเพณผตาโขนใหผ ทอยางศกษาเกยวกบเรองประเพณผตาโขนไดรแล

ะไดเผยแพรตอไป

1.2 วสด อปกรณ เครองมอหรอโปรแกรมทใชพฒนา

1.2.1 เครองคอมพวเตอร พรอมเชอมตอเครอขายอนเตอรเนต

1.2.2 เ ว บ ไ ซ ด ท ค อ ย ใ ห ข อ ม ล เ ก ย ว ก บ เ ร อ ง ป ร ะ เ พ ณ ผ ต าโ ข น เ ช น

http://th.wikipedia.org/wiki/

http://allknowledges.tripod.com/phitakhon.html , http://www.paiduaykan.com/

1.2.3เวบไซดทใชในการตดตอสอสาร เชน www.facebook.com , www.hotmail.com ,

www.google.co.th

1.2.4 โปรแกรมทใชในการน าเสนองาน คอ โปรแกรม Microsoft Word

2.สรปผลการด าเนนงาน

ผจดท าไดเรมด าเนนงานตามขนตอนทเสนอในบทท 3 แลวจงสรปไดดงน การศกษาคนควาขอมลของประเพณผตาโขนท าใหผ จดท าไดทราบเรองตางๆทผจดท าไมเคยรมากอน เชน ประเพณผตาโขน เปนการละเลนทเกยวเนองกบพธกรรม เพอบวงสรวงบชาตดตอกบผชมดการละเลน คอ วญญาณผบรรพชน ทกลมชนชาตพนธไท-ลาว เชอถอรวมกนวาบรรพชน คอ ตนตระกลเผาพนธผทสรางบานแปงเมอง บรรพชนเมอตายเปนผ จงเปนสงศกดสทธ ทนาเกรงขาม มอ านาจทจะดลบนดาลใหความอดมสมบรณ หรอความหายนะแกบานเมองได เพอเปนการแสดงความเคารพ เพอความอดมสมบรณพนสขของบานเมอง เมอถงงานบญประเพณส าคญ ๆ ตามฮตประเพณ จงจะตองท าการละเลนเตนฟอนผตาโขนเพอเซนสรวงบชาใหเปนท ถกอกถกใจแกผบรรพชน การละเลนผตาโขนจงเปนการละเลนทมมาแตโบราณ และผานการ สบทอดทางพธกรรมเปนสายยาวจากรนตอรนมาจนถงปจจบน ผตาโขนจงเปนการละเลนสวนหนงในงานบญหลวงของอ าเภอดานซาย หรอเมองดานซายในอดต นบเปนการละเลนทน าพาใหเกดความสนกสนานและความบนเทงเปนหลก เชนกนกบการเลนทอดแห ขายยา และทงบง อนเปนสสนแหงการเฉลมฉลองในงานบญหลวงและโดยเฉพาะในพธอนเชญพระเวสสนดร และนางมทรเขาเมอง ตามฮตเดอนส (บญเผวส) ของชาวอสาน ซงชาวดานซาย ไดรวมเอางานบญฮตเดอนส(บญเผวส) ฮตเดอนหา (บญสงกรานต) ฮตเดอนหก (บญบงไฟ) และฮตเดอนเจด (บญซ าฮะ) มาจดขนพรอมกนในชวงเดอนเจดของทกป ซงมกจะอยระหวางปลายเดอนมถนายนถงชวงตนเดอนกรกฏาคม ทงนเจาพอกวน (ผน าทางจตวญญาณของทองถน)จะเปนผก าหนดวนโดยผานพธการเขาทรงลวงหนา ค าวา ผตาโขน ตามความเหนของเจากวน (ถาวร เชอบญม) นาจะมาจากการทบรรดาผเหลานน สวมหนากากคลายลกษณะของโขนละคร แตเดมบางคนเรยกวาผตาขน แตกหาความหมายไมไดชดแจง และจากค าบอกเลาของเจาพอกวนในขณะเขาทรงวา ผตามคนมาในงานบญพระเวส จงเรยกผตามคนตอมาจงเพยนเปนผตาโขน จากการศกษาวจยเรองพฒนาการประเพณผตาโขน ของ สนอง อปลาพบวาประเพณผตาโขนเปนการละเลนทเกดจากความเชอเกยวกบวญญาณของผบรรพชน สบสานมาจากการละเลนปเยอ ยาเยอของชาวหลวงพระบาง แตเนองจากการละเลน ผตาโขน อ าเภอดานซาย ตองผานพนกบกาลเวลาอนยาวนาน และฟนฝากบระบบการเมอง การปกครอง เศรษฐกจ สงคม รวมทงการปะทะสงสรรคทางวฒนธรรมกบคนหลากหลายกลมชน

ดงนนเพอใหสอดคลองและสมพนธกบวถชวตในชมชน จงมการปรบเปลยนผสมผสานใหเปนการละเลนทมรปแบบเปนเอกลกษณเฉพาะทองถน และมการพฒนาเปลยนแปลงไปตามยคสมย และการทผตาโขนนนมอย 2 ประเภท คอ ผตาโขนเลก และผตาโขนใหญ ทงสองนนจะมการแตงกายทตางกน

3.ขอเสนอแนะ 3.1 ขอเสนอทวไป 3.1.1 เวบไซดตางๆทผจดท าไดหาขอมลนนสามารถใชไดงาย และรวดเรว แตถาหากเราใชเวบไซดเหลานนไมถกตองกจะกอใหเกดปญหาตางๆ เชน การละเมดลขสทธหรอการไดรบขอมลทไมถกตอง 3.1.2 ควรจดท าเนอหาของโครงงานใหหลากหลาย 3.2 ปญหา อปสรรค และแนวทางในการพฒนา

3.2.1 บางครงอนเตอรเนตกมปญหาเมอกลบไปหาขอมลทบานท าใหท างานใหเสรจไดชาขน

3.2.2 เพอใหเพอนนกเรยนไดรบความรทผจดท าไดท าการรวบรวมมา เพราะจะท าใหเพอนนกเรยนนนมความรใหมเพมขนมาเกยวกบประเพณผตาโขน และรวมถงผจดท าดวยเชนกน

ภาคนวก

ภาคผนวก

ลกษณะของผตาโขนใหญ

ลกษณะของผตาโขนเลก

ประวตยอของผศกษาคนควา

ประวตยอของผศกษาคนควา

1. ชอ เดกหญงพลอยณชชา สพชรธนาวฒน

วนเกด วนท 18 ตลาคม พ.ศ. 2542 สถานทอยปจจบน บานเลขท 353/23 หม 10

ต าบล หนองไผ อ าเภอ ชมแพ จงหวด ขอนแกน 40130 ก าลงศกษาอย ช นมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนชมแพศกษา

อเมล poy-255411@hotmail.com /

เบอรโทรศพท0821086661

2. ชอ เดกหญงชนตาภรณ กงสะเดน

วนเกด วนท 21 ธนวาคม พ.ศ. 2542 สถานทอยปจจบน บานเลขท 200 หม 9 ต าบล โนนสะอาด

อ าเภอ ชมแพ จงหวด ขอนแกน 40130 ก าลงศกษาอย ช นมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนชมแพศกษา

อเมล paiship@hotmail.co.th / เบอรโทรศพท 0832825173

3. ชอ เดกหญงทรรศนย ทาขนทา

วนเกด วนท 6 มนาคม พ.ศ. 2542 สถานทอยปจจบน บานเลขท 202 หม 5 ต าบล หนองไผ อ าเภอ ชมแพ

จงหวด ขอนแกน 40130 ก าลงศกษาอย ช นมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนชมแพศกษา

อเมลล cartoon23@hotmail.co.th / เบอรโทรศพท 0924672836