1. Hyrje Ky Doracak ka për qëllim të sigurojë udhëzime

të hollësishme për investitorët në procesin e

zhvillimit dhe zbatimit të projekteve të

burimeve të ripërtëritshme të energjisë, më

saktësisht termocentralet fotovoltaike.

Doracaku nuk paraqet një rishikim të

hollësishëm dhe të detajuar. Për informacione

më të hollësishëm referojuni legjislacionit

përkatës dhe rregullores të renditura në fund të

këtij Doracaku.

Doracaku është i strukturuar në tre pjesë. Pjesa

e parë ofron një përmbledhje të tarifave nxitëse

të zbatueshme për të gjitha projektet e

energjisë së ripërtëritshme, përfshirë edhe

tarifat nxitëse për termocentralet fotovoltaike,

si dhe kushtet për përdorimin e tarifave nxitëse.

Në pjesën e dytë është dhënë një diagram i

detajuar i procedurave për ndërtimin dhe

dokumentacionin e nevojshëm.

Në pjesën e tretë është dhënë një rishikim i

hollësishëm i procedurave dhe kërkesave

përkatëse për ndërtimin, përdorimin dhe

funkcionimin e termocentralet fotovoltaike. Ne

e udhëzojmë lexuesin që vazhdimisht të

konsultohet me këtë pjesë dhe diagramin e

detajuar, i cili është dhënë në pjesën e dytë. Në

fund të broshurës jepet një listë e autoriteteve

kompetente me adresat e tyre dhe të dhënat e

kontaktit, si dhe një listë e të gjitha ligjeve

përkatëse dhe akteve të tjera rregullatore.

VËREJTJE:

Ky Doraсak ofron një përmbledhje të procesit të

përgjithshëm dhe procedurave për zhvillimin

dhe ndërtimin e një termocentrali fotovoltaik,

ose si prodhues preferenсial ose si prodhues i

pavarur që shet energji elektrike në tregun e

energjisë elektrike. Sidoqoftë, ju lutem vini re se

mundësia e nënshkrimit të një kontrate për

blerjen e energjisë elektrike të prodhuar (4.10)

nuk është në dispozicion për prodhuesit të cilët

nuk përdorin premiume si masë e mbështetjes.

Gjithashtu, Doracaku nuk specifikon kushtet

dhe procedurat specifike për marrjen e statusit

të prodhuesit preferencial duke përdorur një

tarifë nxitëse dhe të drejtat e një prodhuesi të

tillë nxitës, sepse zyrtarisht nga shkurti i vitit

2019 nuk u jepen tarifa nxitëse investitorëve të

rinj në termocentralet fotovoltaike.

Ky doracak nuk i referohet çështjeve që

kanë të bëjnë me:

– krijimin e një kompanie ose krijimin

e filialeve të huaja;

– marrjes të lejes për ndërtim,

– marrja e licencave për kuadër

profesional dhe leje të tjera pune

dhe sociale,

– Marrja e pronësisë së tokës,

shpronësimit dhe të drejtave të tjera

pronësore,

– taksimi,

– Rregullat për dhënien e ndihmës

shtetërore, etj..

Sidoqoftë, kini parasysh se këto janë çështje të

rëndësishme që secili investitor duhet t’i

analizojë me kujdes kur përgatit një projekt të

termсoentralit fotovoltaik. Ky doracak ka për

qëllim të shërbejë si mjet për informim dhe

orientim të investitorëve të ardhshëm me

termсentralin fotovoltaik. Gjithsesi, Sidoqoftë,

rekomandimi ynë është që investitorët të

kontaktojnë dhe konsultohen me autoritetet

kompetente para se të ndërmarrin ndonjë

veprimtari zyrtare për zhvillimin dhe ndërtimin

e një termсentralit fotovoltaik dhe për të marrë

parasysh aktet e zbatueshme legjislative dhe

rregullatore.

2. RISHIKIM I TARIFAVE NXITËSE

TË ZBATUESHME PËR

TERMOСENTRALET

FOTOVOLTAIKE Me futjen e premiumeve si një masë e

mbështetjes, u ndalua tarifa preferenciale për

energjinë elektrike të prodhuar nga një

termocentral fotovoltaik në një prodhues

preferencial. Premiumet përfaqësojnë një

shumë shtesë fikse të çmimit që prodhuesi

preferencial e ka arritur duke shitur energjinë e

prodhuar në tregun e energjisë elektrike.

Shuma e premiumit përcaktohet në një ankand

elektronik dhe nuk ndryshon për periudhën për

të cilën jepet premiumi. Premiumet rregullohen

në Rregulloren për masat për mbështetjen e

prodhimit të energjisë elektrike nga burimet e

ripërtëritshme të energjisë ("Gazeta zyrtare e

Republikës së Maqedonisë" nr. 29/2019). Një

prodhues, termocentrali fotovoltaik i të cilit

plotëson kushtet e mëposhtme fiton statusin e

një prodhuesi preferencial duke përdorur një

premium:

1) fuqia e instaluar nuk është më e madhe se 30

MW,

2) pajisjet dhe objektet për prodhimin e

energjisë elektrike dhe lidhja e tyre me sistemin

e transmetimit të energjisë elektrike ose

shpërndarjen e energjisë elektrike janë një njësi

funksionale tekniko-teknologjike dhe

termocentrali ka një lidhje me sistemin përkatës

me një pikë të pavarur matëse, e cila është

destinuar ekskluzivisht për termocentralin, dhe

3) nuk është ndërtuar mbi ndërtimin

ekzistues, përveç në infrastrukturën e linjës

nëntokësore, siç përcaktohet në Ligjin për

Ndërtimin.

Statusi i një prodhuesi preferencial që përdor

një premium fitohet përmes një procedure

tenderimi me një ankand për dhënien e së

drejtës për të përdorur premiumet.

Prodhuesi i autorizuar ka të drejtë të përdorë

premiumin për energjinë elektrike të prodhuar

nga një termocentral fotovoltaik në një

periudhë prej 15 vjetësh nga dita e lidhjes së

kontratës për përdorimin e premiumit.

Kapaciteti total i instaluar i termocentraleve

fotovoltaike për të cilat jepen premiumet për

energjinë elektrike të prodhuar dhe të shitur

përcaktohet në Vendimin për kapacitetin total

të instaluar të prodhuesve preferencial të

energjisë elektrike ("Gazeta Zyrtare e

Republikës së Maqedonisë" Nr. 29/2019) dhe

aktualisht arrin në 200 MW . Çdo vit, Qeveria e

Republikës së Maqedonisë së Veriut (në tekstin

e mëtejmë: Qeveria) sjell një Program për

mbështetje financiare për prodhimin e energjisë

elektrike nga prodhuesit preferencial që

përdorin një premium në të cilin përfshihet:

- kapaciteti total i instaluar i termocentraleve

sipas llojit të teknologjive për të cilat do të jepet

një premium pas një procedure tenderimi në

vitin aktual dhe

- shuma e fondeve të kërkuara për pagimin e

premiumev për energjinë elektrike të prodhuar

dhe të shitur në vitin aktual. Procedurat e

tenderit organizohen dhe zbatohen nga

Ministria e Ekonomisë. Ministria e Ekonomisë

lidh një kontratë për të drejtën e përdorimit të

premiumit me secilin ofertues të zgjedhur. Nëse

ofertuesi i përzgjedhur përmbush detyrimet nga

kjo kontratë dhe mbi të gjitha ndërton

termocentralin fotovoltaik brenda afatit të

caktuar, do të lidhet kontrata për përdorimin e

premiumit. Premiumi paguhet në bazë të një

fature mujore të dorëzuar për sasinë e

prodhuar dhe të shitur të energjisë elektrike,

dhe mjetet për pagimin e primeve sigurohen

nga Buxheti i Republikës së Maqedonisë së Veriut.

3. DIAGRAM I DETAJUAR PER PROCEDUREN DHE DOKUMENTET PER

NDERTIM

Kohëzgjatja e proedurës Punimet ndërtimore 1 Rreziku 1: Pamundësia për të marrë lejen e shfrytëzimit të tokës shtetërore, vonesat dhe

pasiguria e rezultatit dhe e shpenzimeve Pamundësia për të marrë të drejtën për të përdorur tokën shtetërore, vonesat dhe pasiguria e rezultatit dhe kostove

2 Rreziku 2: Pamundësia për të marrë leje ndërtimi ose vonesë e paparashikuar 3 Rreziku 3:Rritja e shpenzimeve të l idhjes nëse nuk është e mundur të lidheni me lidhjen më të

afërt Fillimi i prodhimit dhe shitja e energjisë elektrike

4. RISHIKIM I HAPAVE,

PROEDURAVE DHE

DOKUMENTEVE

4.1. Parakushtet themelore: Themelimi i

kompanisë, Autorizim për ndërtim dhe

licenca për kryerjen e veprimtarisë

Prodhimi i energjisë elektrike mund të kryhet

nga persona juridikë vendas dhe të huaj.

Subjekti juridik duhet të regjistrohet në

Regjistrin Tregtar dhe regjistrin e personave të

tjerë juridikë që udhëhiqet nga Regjistri

Qendror i Republikës së Maqedonisë së Veriut

(në tekstin e mëtejmë: Regjistri Qendror).

Nëse prodhuesi i energjisë elektrike përdor një

premium, ai duhet të regjistrohet si një

kompani e tregtisë së kapitalit (kompani

aksionare ose kompani me përgjegjësi të

kufizuar).

Nëse termocentrali fotovoltaik ka një kapacitet

total të instaluar më pak se ose të barabartë me

10 MW, ai mund të ndërtohet pa "autorizim për

ndërtimin e objekteve të reja për prodhimin e

energjisë elektrike" të lëshuar nga Qeveria me

propozim të Ministrisë së Ekonomisë. (Ligji për

Energjetikë, neni 52).

Prodhimi i energjisë elektrike nuk mund të

fillojë para marrjes së licencës për kryerjen e

aktivitetit të duhur energjetik të lëshuar nga

Komisioni Rregullator për Energji dhe Shërbime

të Ujit të Republikës së Maqedonisë së Veriut

(në tekstin e mëtejmë: Komisioni Rregullator i

Energjisë).

Licenca për kryerjen e veprimtarive energjetike

lëshohet për një periudhë prej tre deri në 35

vjet në varësi të llojit të veprimtarisë

energjetike, llojit dhe fushës së detyrimit për të

siguruar shërbimin publik në kryerjen e

veprimtarisë energjetike, vëllimit të fondeve të

nevojshme për kryerjen e veprimtarisë

energjetike, kohëzgjatjes të së drejtës së

përdorimit / koncesionit të burimit përkatës të

energjisë, si dhe kërkesës specifike e

ekzekutuesit të veprimtarisë energjetike.

Periudha e zakonshme e licencës për prodhimin

e energjisë elektrike është 35 vjet. Të njëjtit

person mund t'i lëshohen disa licenca për

kryerjen e një ose më shumë aktiviteteve

energjetike (Ligji për Energjetikë, neni 38).

Licenca lëshohet në një procedurë të

përshkruar në pikën 4.8.

4.2. Shfrytëzimi i tokës Nëse parcela e tokës në të cilën investitori

synon të ndërtojë një impianti fotovoltaik dhe

klasifikohet si tokë bujqësore (tokë e

punueshme ose e papërpunuar, pyje, kullota,

etj.), ajo duhet të kthehet nga toka bujqësore

në tokë ndërtimore.

Për atë qëllim, organi kompetent që me kërkesë

të investitorit përgatit dokumentacionin e

duhur urbanistik (Ministria e Transportit dhe

Lidhjeve ose komuna), duhet të kërkojë nga

Ministria e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Ekonomisë

së Ujërave që të bëjë kthimin e përhershëm të

tokës përkatëse bujqësore në tokë ndërtimore.

(Ligji për tokën bujqësore, neni 49).

Kohëzgjatja e kësaj procedure, e cila zbatohet

përmes sistemit të informacionit e-urbanizëm,

varet nga kompleksiteti i përgatitjes dhe

rishikimit të dokumentacionit të projektit.

Qeveria, me propozimin e Ministrisë së

Bujqësisë, Pylltarisë dhe Ekonomisë së Ujërave,

merr një vendim për të dhënë pëlqimin për

shndërrim të përhershëm të tokës bujqësore në

tokë ndërtimore. Shpenzimet për sigurimin e

dokumentacionit të projektit dhe konvertimin e

tokës përballohen nga investitori.

Investitori nuk do të kryej procedurë për

konvertimin e tokës bujqësore në tokë

ndërtimore në rast se në një procedurë

tenderimi i jepet e drejta e përdorimit një

premiumi për prodhimin e energjisë elektrike

nga një impiant fotovoltaik që planifikohet të

ndërtohet në tokë shtetërore, sepse sipas

modelit me të ilin kryhen Procedurat e tenderit,

parashikohet që konvertimi të kryhet nga

organet kompetente shtetërore para fillimit,

gjatë ose menjëherë pas përfundimit të

procedurës së tenderit.

Në qoftë se parcela (a) e tokës në të cilën

investitori synon të ndërtojë një termocentral

fotovoltaik nuk është në pronësi private,

investitori duhet të vendosë të drejtën për një

qira afatgjatë të tokës ndërtimore në pronësi të

shtetit. Kjo e drejtë fitohet përmes ofertave

elektronike publike ose me marrëveshje të

drejtpërdrejtë. Procedurat kryhen nga komunat,

komunat në Qytetin e Shkupit dhe në Qytetin e

Shkupit, secila në territorin e saj të përcaktuar

me ligj ose Ministria e Transportit dhe Lidhjeve

si organ shtetëror kompetent për kryerjen e

veprimtarive në lidhje me menaxhimin e tokës

ndërtimore në pronësi të Republikës së

Maqedonisë Veriore. (Ligji për Tokën e

Ndërtimit, Nenet 46 - 73).

Procedurat për dhënien me qira afatgjate të

tokës ndërtimore në pronësi të shtetit, e cila

parashikon ndërtimin e një termocentrali

fotovoltaik nga një prodhues preferencial, i cili

ka fituar të drejtën e përdorimit të një

premiumi pas një procedure të kryer tenderimi,

kryhen me marrëveshje të drejtpërdrejtë.

Nëse toka është në pronësi private, investitori

dhe pronari i tokës mund të bien dakord së

bashku për tjetërsimin, qiradhënien afatgjatë

ose të drejtën e përdorimit të tokës.

4.3. ELABORAT PËR MBROJTJEN E

MJEDISIT JETËSOR Duhet të keni parasysh se impiantet

fotovoltaike u nënshtrohen kërkesave për

përgatitjen dhe dorëzimin e një elaborati për

mbrojtjen e mjedisit jetësor. Prandaj, impiantet

fotovoltaike nuk mund të ndërtohen para

miratimit të elaboratit në përputhje me Ligjin

për Mjedisin Jetësor.

Elaborati për mbrojtjen e mjedisit jetësor për

veprimtaritë dhe aktivitetet që kryhen në një

shkallë më të gjerë duhet të përmbajë dhe të

strukturohet si më poshtë:

1. Të dhëna të përgjithshme;

2. Lloji i elaboratit;

3. Organi kompetent për miratimin e

elaboratit;

4. Përshkrimi i projektit në të ilin kryhet

veprimtaria ose aktiviteti;

5. Përshkrimi i mjedisit jetësor rreth

lokaionit të projektit;

6. Ndikimi i projektit në mjedisin jetësor;

7. Programi për mbrojtjen e mjedisit

jetësor;

8. Përfundim;

9. Lista e bashkëngjitjeve;

10. Deklarata.

Investitori në një termocentral fotovoltaik

paraqet elaboratin e përgatitur në Drejtorinë e

Mjedisit, një organ brenda Ministrisë së

Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor.

4.4. Leje për ndërtim Nevojitet një leje ndërtimi për të ndërtuar një

impianti fotovoltaik. Komuna në territorin e së

cilës është planifikuar të ndërtohet

termocentral fotovoltaik është përgjegjëse për

lëshimin e një leje ndërtimi nëse impianti ka një

fuqi të instaluar deri në 1 MW, ndërsa Ministria

e Transportit dhe Lidhjeve është përgjegjëse për

lëshimin e një leje ndërtimi për impiantin

fotovoltaik me fuqi të instaluar mbi 1 MW (Ligji

për ndërtim, nenet 57, 58).

Kërkesës për miratim të ndërtimit duhet ti

bashkangjiten këto dokumentente:

– projekti arkitektonik-urbanistik i

verifikuar nga një autoritet kompetent, nëse

plani urbanistik ose dokumentacioni i

planifikimit urbanistik parashikon përgatitjen e

këtij projekti, dmth të projektit të

infrastrukturës, nëse kërkesa i referohet

ndërtimeve ose linjës të infrastrukturës,

– projekti themelor (i rishikuar dhe i

miratuar),

– dëshmi e së drejtës së ndërtimit (pronë,

e drejtë e përdorimit, qira afatgjatë, koncesion),

– raporti gjeodezik për të dhënat

numerike për tokën ndërtimore,

- autorizimi për ndërtimin e ndërtesave

për prodhimin e energjisë elektrike, nëse

termocentrali fotovoltaik ka një kapacitet të

instaluar më të lartë se 10 MW.

Komuna, ose Ministria e transportit dhe e

lidhjeve, varësisht nga rasti, obligohet që t’i

rishikojë dhe të sjell vendim për dhënien e

miratimit për ndërtim brenda 15 ditësh duke

filluar prej ditës të dorëzimit të dokumentaionit

të saktë dhe të plotë. Gjatë rishikimit të

kërkesës, organi kompetent e dorëzon kërkesën

për inspektim në projektin themelor deri te

subjektet përgjegjëse për energjinë elektrike,

furnizimin me ujë dhe infrastrukturën e

kanalizimeve. Subjekti përgjegjës për

infrastrukturë elektroenergjetike obligohet që

brenda 5 ditëve nga dita e pranimit të kërkesës

për inspektim të kryejë inspektim në projektin

themelor dhe të jap mendim nëse mund të

kyçet objekti në sistemin përkatës

elektroenergjetik.

Para se të marrë lejen e ndërtimit, aplikanti

duhet të paguajë tarifën e rregullimit të tokës

ndërtimore. Leja e ndërtimit lëshohet brenda

pesë ditëve të punës nga dorëzimi i dëshmisë së

kompensimit të paguar për rregullimin e tokës

ndërtimore. Dorëzohet kërkesa për marrjen e

lejes së ndërtimit dhe leja e ndërtimit lëshohet

në formë elektronike, përmes sistemit të

informacionit e-leja e ndërtimit. Leja e

ndërtimit pushon të jetë e vlefshme nëse

aplikanti nuk fillon ndërtimin brenda 2 (dy)

viteve, ose nuk e përfundon ndërtimin brenda

10 (dhjetë) viteve, në të dy rastet nga dita kur

leja e ndërtimit ka hy në fuqi.

(Ligji për ndërtim,, neni 66- 68).

4.5. PËLQIM PËR KYÇJE NË SISTEMIN E

SHPËRNDARJES

Objektet për prodhimin e energjisë elektrike

me një fuqi të instaluar deri në 10 MW

zakonisht janë të lidhura në rrjetin e

shpërndarjes së energjisë elektrike. Prandaj,

pëlqimi për kyçjen e impiantit fotovoltaik në

rrjetin e shpërndarjes së energjisë elektrike

duhet të merret nga operatori i sistemit të

shpërndarjes së energjisë elektrike për (EVN

Maqedoni).

Kërkesa për pëlqim për lidhje dorëzohet pas

marrjes së lejes së ndërtimit, ndërsa në praktikë

dorëzohet në fazën fillestare të punimeve të

ndërtimit. Kërkesa duhet të dorëzohet në EVN

Maqedoni në formularin BSP-2, i cili mund të

gjendet në qendrat e energjetiketë

konsumatorëve të EVN Maqedoni ose të

shkarkohet nga faqja e internetit e EVN

Maqedoni (https://evn.mk/Business-

customers/New-connection-fo-distributed-

producers.aspx).

Kërkesës duhet t’i bashkangjiten këto

dokumente:

– Vendim për regjistrim në

Rejistrin Qendror me statusin aktual,

– Projektimi bazë për impiantin e

prodhimit që i nënshtrohet lidhjes në

rrjetin e shpërndarjes,

– Çertifikatë e planit të katastarit

me objektet ekzistuese të vizatuara,

– Leje për ndërtim,

– Koordinatat e lokacionit ku do

të instalohet impianti për prodhim,

dhe

– Karakteristikat teknike të

impiantit të prodhimit në përputhje

me rregullat e Rrjetit për

shpërndarjen e energjisë elektrike.

EVN Maqedonia është e detyruar të

miratojë një Vendim për pëlqim për kyçje në

sistemin e shpërndarjes së energjisë elektrike

brenda 40 ditëve nga dita e marrjes së kërkesës

së plotë.

Lëshimi i Vendimit për pëlqim për kyçje në

sistemin e shpërndarjes së energjisë elektrike

pasohet nga nënshkrimi i një Marrëveshje për

kyçje në rrjetin e shpërndarjes të përgatitur nga

EVN Maqedoni, e cila është një aneks i Kodit të

Rrjetit për shpërndarjen e energjisë elektrike, të

dy të aprovuar më parë nga Komisioni

Rregullator i Energjetikës.

Tarifa për lidhjen e një prodhuesi të energjisë

elektrike në rrjetin e shpërndarjes përcaktohet

në përputhje me Metodologjinë për mënyrën e

përcaktimit të tarifës për kyçjen në rrjetin e

shpërndarjes së energjisë elektrike, e cila jepet

si aneks në rregullat e Rrjetit për shpërndarjen e

energjisë elektrike.

Shpenzimet e kyçjes, siç përcaktohet nga EVN

Maqedoni, përballohen nga investitori, ndërsa

EVN Maqedonia është e detyruar të instalojë

një pajisje matëse me shpenzimet e veta. Duke

pasur parasysh rastet në të cilat impianti

fotovoltaik nuk mund të lidhet në mënyrë të

sigurt me pikën më të afërt të kyçjes, ne i

këshillojmë investitorët të kontrollojnë në EVN

Maqedoni se ku do të jetë pika e tyre aktuale e

kyçjes dhe të bëjnë një vlerësim të shpenzimeve

për ndërtimin e kyçjes.

Pika e kyçjes dhe shuma e tarifës për kyçjen në

rrjetin e shpërndarjes së energjisë elektrike të

një prodhuesi preferencial të energjisë elektrike

të prodhuar nga një termocentral fotovoltaik që

ka fituar të drejtën e përdorimit të një

premiumi pas një procedure të kryer të tenderit

përcaktohet në dokumentacionin e tenderit. Ky

përfitim mund të përdoret vetëm nga ata

prodhues të privilegjuar që do të ndërtojnë një

termocentral fotovoltaik në tokën ndërtimore

në pronësi të shtetit të përcaktuar nga Ministria

e Ekonomisë.

4.6. Projektimi dhe ndërtimi i lidhjes

Pas marrjes së Vendimit për pëlqimin për kyçje

në rrjetin e shpërndarjes, përdoruesi është i

detyruar të nënshkruajë një kontratë për

projektimin dhe / ose ndërtimin e një lidhjeje

në pikën e kyçjes. Nëse investitorit i është

lëshuar një Vendim për miratim për një lidhje jo

standarde, dmth. lidhje për një përdorues të

izoluar ose nëse lidhja është planifikuar të

përdoret ekskluzivisht për një objekt për

prodhimin e energjisë, investitori mund të

vendosë që lidhja duhet të projektohet dhe

ndërtohet nga:

https://evn.mk/Business-customers/New-connection-fo-distributed-producers.aspxhttps://evn.mk/Business-customers/New-connection-fo-distributed-producers.aspxhttps://evn.mk/Business-customers/New-connection-fo-distributed-producers.aspx

– EVN Maqedoni, ose

– person juridik i autorizuar nga lista e

personave juridikë me të cilët

përdoruesi i sistemit të shpërndarjes

mund të lidhë një marrëveshje për

projektimin e një lidhjeje të jashtme të

zgjedhur më parë në një konkurs publik

nga EVN Maqedoni.

Nëse EVN Maqedoni përcakton se lidhja

jostandarde mund të përdoret nga disa

përdorues të ardhshëm, lidhja projektohet dhe

ndërtohet nga EVN. Në atë rast, investitori

paguan një shumë të barabartë me produktin e

vlerës së përgjithshme të lidhjes jostandarde

dhe herësit midis fuqisë të njëkohshme

maksimale të miratuar ila i është caktuar

investitorit dhe fuqisë aktive totale të instaluar

të lidhjes.

Investitori plotësisht i bart shpenzimet për

projektimin dhe / ose ndërtimin e kyçjes, të

llogaritura në përputhje me Metodologjinë për

përcaktimin e shpenzimeve për kyçje në

sistemin e shpërndarjes, e cila është pjesë

integrale e Rregullave të Rrjetit për

shpërndarjen e energjisë elektrike.

4. 7. VËNIA NË PËRDORIM Në varësi të fuqisë të instalimit, vënia në

përdorim kryhet pas marrjes të:

- Miratimit për përdorim ose raportit mbi

një inspektim teknik të kryer nga një inxhinier

mbikëqyrës dhe

- Vendimi për vënien në përdorim të

pajisjeve teknike të miratuar nga Inspektorati

Shtetëror për inspektim teknik.

Nëse një impiant fotovoltaik me kapacitet të

instaluar deri në 1 MW, impianti vihet në punë

në bazë të raportit të inspektimit teknik të

inxhinierit të autorizuar mbikëqyrës, i cili më

parë ishte dorëzuar në komunë së bashku me

një raport gjeodezik nga një sondazh ekzekutiv

të objektit dhe dëshmi të shpenzimeve të

paguara për regjistrimin e objektit në librat

publik të pasurive të patundshme (Ligji për

Ndërtim, Neni 89).

Miratimi për përdorimin e një impianti

fotovoltaik me kapacitet të instaluar mbi 1 MW

lëshohet nga Ministria e Transportit dhe e

Lidhjeve në bazë të projektit bazë (ose projektit

të gjendjes së kryer nëse kanë ndodhur

ndryshime të mëdha gjatë ndërtimit), raport të

inspektimit teknik dhe fragment nga Kadastri i

pasurivetë patundshme si dëshmi e pronësisë

ose e të drejtave të tjera të përdorimit të

objektit (Ligji për Ndërtim, Neni 87).

– Në rast të kërkesës jo të plotë për

miratimin e përdorimit, Ministria e Transportit

dhe e Lidhjeve brenda 7 (shtatë) ditëve nga

marrja e kërkesës për miratimin për përdorim

do t’a udhëzojë aplikantin të paraqesë

dokumentacion të plotë dhe të duhur.

Një komision i përbërë nga tre inxhinierë

mbikëqyrës të certifikuar dhe të emëruar nga

Ministria e Transportit dhe e Lidhjeve duhet të

kryejë një inspektim teknik të objektit brenda

15 ditëve nga data e marrjes së kërkesës të

plotë për miratimin e përdorimit. Komisioni,

përkatësisht inxhinieri mbikëqyrës, konfirmon

që objekti është:

– ndërtuar në përputhje me projektin

bazë ose në rast të ndryshimeve gjatë

ndërtimit, projektin e gjendjes së kryer dhe

lejen e ndërtimit, dhe

– i sigurtë dhe mund të shfrytëzohet.

Nëse komisioni ose inxhinieri mbikëqyrës, në

përputhje me rrethanat, përcakton ndonjë

lëshim që dëmton rezistencën mekanike,

stabilitetin dhe mbrojtjen sizmike të ndërtesës,

ai mund t'i kërkojë investitorit të korrigjojë këto

aspekte brenda 30 ditësh, ose mund të

propozojë që të mos lëshohet miratimi per

shfrytëzim (Ligji për ndërtim,, neni 90). Në rast

të një raporti pozitiv të komisionit, Ministria e

Transportit dhe e Lidhjeve obligohet që të

lëshojë miratimin për përdorim brenda 15

ditëve nga data e inspektimit teknik të

ndërtimit. Shpenzimet për kryerjen e

inspektimit teknik dhe lëshimin e miratimit për

përdorim i bart investitori.

4.8. Licencë për prodhimin e energjisë

elektrike Kushtet për lëshimin e licencës për prodhimin e

energjisë elektrike nga burimet e ripërtëritshme

siç përcaktohet në Ligjin për Energjetikë dhe

Rregulloren për licencat e miratuara nga

Komisioni Rregullator i Energjetikës.

Investitori mund të kërkojë që t’i lëshohet një

licencë e përkohshme për prodhimin e energjisë

elektrike nga burimet e ripërtritshme nga

Komisioni Rregullator i Energjetikës edhe para

se të marrë raportin për inspektim teknik nga

një inxhinier mbikëqyrës ose miratimin për

përdorim nëse:

Investitori për objektin e energjetikës

ka siguruar autorizimin për ndërtim; ose

Investitori i objektit energjetik ka

siguruar leje ndërtimi në rast se ndërtimi i

objektit nuk kërkon autorizim për ndërtimin e

objektit, ose

investitori i objektit energjetik ka fituar

të drejtën për të ndërtuar një objekt në bazë të

një procedure të kryer me anë të një thirrje

publike për ndërtimin e objekteve për

prodhimin e energjisë elektrike, ose

investitori fitoi të drejtën për të

ndërtuar objektin në bazë të një koncesioni të

dhënë ose përfundoi një marrëveshje

partneriteti publik-privat.

Për të dëshmuar që i plotëson kushtet e

përgjithshme si dhe kushtet në lidhje me

situatën financiare, mosekzistimin e pengesave

ligjore për kryerjen e veprimtarisë dhe

kualifikimeve teknike, investitori i dorëzon

dokumentet e mëposhtme në kërkesën për

lëshimin e licencës deri te Komisioni Rregullator

i Energjetikës:

Deklaratë për besueshmërinë e të

dhënave dhe dokumentacionit të

bashkëngjitur të nënshkruar nga personi i

autorizuar,

Deklaratë për periudhën kohore për të

kërkuar lëshimin e licencës,

Vërtetim i tarifës së paguar për lëshimin

e licencës në vlerë prej 500 euro,

Statusi aktual i lëshuar nga Regjistri

Qendror,

Historiat me ndryshimet e lëshuara nga

Regjistri Qendror,

Lista (at) e pronave si dëshmi e së

drejtës së pronësisë ose e drejta e

përdorimit e lëshuar nga Agjencia e

Kadastrës së Patundshmërive,

Marrëveshja e koncesionit nëse

aktiviteti kryhet duke përdorur burime

natyrore;

Struktura organizative e aplikantit,

përfshirë informacionin mbi numrin e të

punësuarve, arsimimin dhe aftësimin

profesional të personave që do të

menaxhojnë impiantin energjetik dhe

drejtpërdrejt do të punojnë me pajisjet;

Leje për ndërtim,

Projekti themelor,

Nëse objekti është ndërtuar dhe

miratimi për përdorimin e objektit

energjetik ose raporti për inspektimin e

kryer teknik;

Dokumenti për instalimin e pajisjeve

matëse;

Vendimi për pëlqimin për kyçje në

rrjetin e shpërndarjes;

Vërtetim për taksat e paguara,

kontributet dhe tarifat e tjera publike nga

Zyra e të Ardhurave Publike;

Konfirmimi se asnjë procedurë

falimentimi ose likuidimi nuk është filluar

kundër kërkuesit;

Vërtetim nga Regjistri Qendror ose

vërtetim nga gjykata themelore se nuk

është vendosur asnjë sanksion

kundërvajtës kundër kërkuesit, ndalim i

kryerjes së një profesioni, aktiviteti ose

detyre;

Vërtetim nga Regjistri Qendror ose

vërtetim nga gjykata themelore që

dorëzuesit dhe përfaqësuesit të

autorizuar nuk u është shqiptuar atyre

nuk u është shqiptuar ndalimi i sanksionit

kundërvajtës për kryerjen e një

profesioni, veprimtarie dhe detyre;

Informacion nga Regjistri Qendror ose

vërtetim nga një gjykatë themelore se nuk

është marrë vendim kundër kërkuesit për

një krim të kryer në territorin e

Republikës së Maqedonisë së Veriut.

Në rast se kërkesa dhe dokumentacioni i

bashkangjitur nuk janë të plota, Komisioni

Rregullator i Energjetikës do të detyrojë

aplikantin brenda 20 ditësh të eleminojë

mangësitë e identifikuara.

Pas publikimit të njoftimit për kërkesën e

dorëzuar, Komisioni Rregullator i Energjetikës

do të caktojë një seancë përgatitore që do të

mbahet brenda 30 ditëve nga data e marrjes së

kërkesës së plotë. Nëse Komisioni Rregullator i

Energjetikës vërteton në seancën përgatitore, si

dhe nga dokumentacioni konstaton se kushtet

për lëshimin e licencës janë plotësuar, ai do të

caktojë një seancë të rregullt brenda 10 ditëve

për të marrë një vendim për lëshimin e licencës.

Komisioni Rregullator i Energjetikës publikon

vendimin në "Gazetën Zyrtare të Republikës së

Maqedonisë së Veriut" dhe në ueb faqen e tij.

Nëse një licencë është kërkuar për një

termocentral fotovoltaik që nuk është miratuar

ende për përdorim ose një raport për një

inspektim teknik, Komisioni Rregullator i

Energjisë mund të vendosë të lëshojë një

licencë të përkohshme.

Me kërkesë të investitorit, Komisioni

Rregullator i Energjisë, brenda shtatë ditëve që

nga dita e marrjes së kërkesës, lëshon licencë

për funksionimin provues të objektit energjetik

përmes të cilit duhet të kryejë aktivitetin.

Mbajtësi i licencës së provës së punës, gjatë

kohëzgjatjes së licencës së punës së provës, ka

të gjitha të drejtat dhe detyrimet në lidhje me

funksionimin e objektit, sikur të ishte mbajtës i

licencës. Licenca e provës lejon mbajtësin-

prodhuesin të prodhojë dhe shesë energji

elektrike para se të lidhë kontratën për

përdorimin e premiumit me Ministrinë e

Ekonomisë.

4.9. REGJISTRIMI I OBJEKTIT NË

REGJISTRIN E TERMOСENTRALEVE QË

PRODHOJNË ENERGJI ELEKTRIKE NGA

BURIME TË RIPËRTRITSHME TË

ENERGJISË Investitori duhet të regjistrojë impiantin

fotovoltaik në Regjistrin e Termocentraleve që

Prodhojnë Energji Elektrike nga Burimet e

Ripërtëritshme të Energjisë (në vijim: Regjistri)

të udhëhequr nga Agjencia e Energjisë. Për atë

qëllim, investitori duhet të dorëzojë një kërkesë

në Agjencinë e Energjetikës për regjistrim në

Regjistër së bashku me dokumentet e

mëposhtme:

1. Miratimi për përdorimin e objektit

energjetik ose raporti për inspektimin teknik të

kryer, në rast se nuk kërkohet miratimi për

përdorim, Marrëveshja për lidhje me operatorin

e sistemit të shpërndarjes së energjisë elektrike

me një kontroll të dokumentit në pikën e

matjes, dmth marrëveshja për përdorimin e

rrjetit të transmetimit të lidhur me operatorin e

sistemit të transmetimit të energjisë elektrike,

2. Një hartë topografike me raport 1:

25,000 që tregon vendndodhjen e impiantit

fotovoltaik, dhe

3. Situata e impiantit fotovoltaikhi dhe

paraqitja skematike e pajisjeve themelore,

përfshirë shfaqjen e pajisjeve matëse.

(Rregullore për burimet e ripërtëritshme të

energjisë, neni 19).

Agjencia e Energjisë kryen një inspektim në

terren të impiantit fotovoltaik për të cilin

kërkohet regjistrimi para se të jepet vendimi.

Nëse Agjencia e Energjetikës, bazuar në

kërkesën dhe dokumentacionin shoqërues, si

dhe në bazë të inspektimit, përcakton se nuk ka

pengesa për regjistrim në Regjistër, do të

merret një vendim për regjistrimin e

termocentralit në Regjistër brenda 30 ditëve

nga data e dorëzimit të kërkesës.

Agjencia e Energjetikës i dorëzon investitorit

vendimin për regjistrim në Regjistër brenda tre

ditëve nga data e miratimit të vendimit.

Investitorit i është caktuar një numër rendor

unik i regjistrimit që nuk mund të ndryshohet

ose transferohet (Rregullorja për Burimet e

Ripërtëritshme të Energjisë, neni 20).

4.10. PJESMARRJA NË TREGUN E

ENERGJISË ELEKTRIKE Prodhuesi i cili nuk përdor tarifë nxitëse është i

detyruar:

- të shesë energjinë e prodhuar në tregun

e energjisë elektrike,

- të regjistrohet si pjesëmarrës në tregun

me shumicë të energjisë elektrike në përputhje

me Rregullat e Tregut të Energjisë Elektrike dhe

- të marrë përsipër përgjegjësinë e

balancimit në përputhje me Rregullat për

balancimin e sistemit të energjisë elektrike,

përveç nëse ai përdor një premium dhe lidh një

kontratë për blerjen dhe shitjen e energjisë

elektrike të prodhuar me blerësin në rastin e

fundit, në këtë rast blerësi është përfundimisht

pala përgjegjëse.

- Për më tepër, prodhuesi preferencial që

përdor premium është i detyruar të paraqesë

parashikime për prodhimin e energjisë elektrike

në Ministrinë e Ekonomisë në periudhat e

specifikuara në kontratën për përdorimin e

premiumit dhe gjatë punës të respektojë

detyrimet e kontratës për përdorimin e

premiumit.

4.11. MARRËVESHJE PËR BLERJEN E

ENERGJISË ELEKTRIKE ME BLERËSIN E

ENERGJISË ELEKTRIKE NË RASTIN E

FUNDIT Nëse prodhuesi i primit që përdor një premium

nuk arrin të lidhë një kontratë për shitjen e

energjisë elektrike të prodhuar në tregun me

shumicë të energjisë elektrike, ai mund të lidhë

një marrëveshje për shitjen e energjisë elektrike

me tregtarin ose furnizuesin e energjisë

elektrike (blerësi i energjisë në zgjidhjen e

fundit) i zgjedhur nga Ministria, duke ndjekur

një procedurë tenderuese të zhvilluar më parë

përmes një njoftimi publik (Dekreti mbi masat

për të mbështetur prodhimin e energjisë

elektrike nga burimet e ripërtëritshme të

energjisë, neni 13).

Nëse prodhuesi preferenсial që përdor një

premium nuk arrin të lidhë një kontratë për

shitjen e energjisë elektrike të prodhuar në

tregun me shumicë të energjisë elektrike, ai

mund të lidhë një marrëveshje për shitjen e

energjisë elektrike me tregtarin ose furnizuesin

e energjisë elektrike (blerësi i energjisë në rastin

e fundit) i zgjedhur nga Ministria, duke ndjekur

një procedurë tenderi të zhvilluar më parë

përmes një njoftimi publik (Dekreti mbi masat

për të mbështetur prodhimin e energjisë

elektrike nga burimet e ripërtëritshme të

energjisë, neni 13).

Blerësi i energjisë elektrike zgjidhet

përfundimisht për një periudhë 5 vjeçare, gjatë

së cilës prodhuesit preferencialë mund të

kërkojnë para fillimit të çdo viti kalendarik të

lidhin një kontratë me blerësin në rastin e

fundit, duke siguruar kështu një vendosje të

besueshme të energjisë së prodhuar. Mënyra e

llogaritjes së çmimit të blerjes përcaktohet në

dokumentacionin e tenderit për zgjedhjen e një

blerësi në rastin e fundit, dmth është e njohur

për prodhuesit edhe para përfundimit të

marrëveshjeve vjetore të blerjes.

Në të njëjtën kohë, blerësi është në fund të

fundit një palë e ekuilibruar përgjegjëse që nuk

duhet të ngarkojë kostot preferenciale të

prodhuesit për balancimin e devijimit nga orët e

paralajmëruara fizike ditore për energjinë

elektrike të dorëzuar e cila nuk e kalon

përqindjen e nivelit për orë të specifikuar në

kontratë (në marrëveshjen aktuale ajo

përqindje është 15% në bazë të orëve).

5. ADRESAT DHE TË DHËNAT PËR

KONTAKT TË INSTITUIONEVE

KOMPETENTE

Ministria e Ekonomisë, sektori për energjetikë

Adresa: Jurij Gagarin Nr. 15 (kati i 1-rë) 1000

Shkup

Telefon: + 389 2 30 93 485,

+ 389 2 30 93 485

Е-mail: info@economy.gov.mk

Ueb faqja: www.economy.gov.mk

Agjenioni për energjetikë Adresa: Orсe Nikolov

Nr. 68 1000 Shkup

Telefon: + 389 2 32 30 300 Е-mail:

ea@ea.gov.mk

Ueb faqja: www.ea@ea.gov.mk

Komisioni rregullator për energjetikë dhe

shërbime ujore

Adresa: Dimitrie Çupovski Nr.2, kati i 4-të

1000 Shkup

Telefoni: + 389 2 32 33 580,

+ 389 2 32 54 010

Е-mail: erc@erc.org.mk

Ueb faqja: www.erc.org.mk

Operatori i Sistemit të Transmetimit të

Maqedonisë (MEPSO)

Adresa: Maksim Gorki Nr. 4 1000 Shkup

Telefon: + 389 2 31 49 811

Е-mail: info@mepso.com.mk

Ueb faqja: www.mepso.com.mk

Operatori i tregut të energjisë elektrike МЕМО

Adresa: Maksim Gorki Nr. 4 1000 Shkup

Telefon: + 389 2 31 49 805

Е-mail: info@memo.mk

Ueb faqja: www.memo.mk

Operator i sistemit të shpërndarjes / furnizimit

me energji elektrike

(EVN Maqedoni)

Adresa: 11 Oktomvri Nr. 9

1000 Shkup

Telefon: + 389 2 3205 000,

+ 389 89 089 089

Е-mail: info@evn.mk

Ueb faqja: www.evn.mk

Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor

Adresa: Goe Delçev Nr. 18 1000 Shkup

Telefoni: + 389 2 32 51 403,

+ 389 2 32 51 503,

+ 389 2 32 51 460

Ueb faqja: www.moepp.gov.mk

Ministria e Transportit dhe Lidhjeve

Adresa: Dame Gruev Nr. 6 1000 Shkup

Telefoni: + 389 2 31 45 497,

+ 389 2 31 23 292

Ueb faqja: www.mtc.gov.mk

`Ministria e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Ekonomisë

së Ujërave

Adresa: Aminta Treti Nr. 2

1000 Shkup

Telefon: + 389 2 31 34 477 Е-mail:

info@mzsv.gov.mk

Ueb faqja: www.mzsv.gov.mk

REGJISTRI QENDROR

Adresa: Kuzman Josifovski pitu Nr. 1 1000 Shkup

Telefoni: + 389 2 32 88 100

Ueb Faqja: www.crm.com.mk

http://www.crm.com.mk/

6. LEGJISLAСIONI DHE AKTET

NËNLIGJORE PËRKATËSE

1. Ligji për energjetikë (Gazeta zyrtare Nr.

96/2018 dhe 96/2019)

2. Rregullore për burimet e ripërtëritshme

të energjisë (Gazeta zyrtere Nr. 112/2019 dhe

240/2019)

3. Rregullore për prodhuesit preferencialë

që përdorin tarifa nxitëse (Gazeta zyrtare Nr.

116/2019)

4. Rregullore për licencat (Gazeta Zyrtare

Nr. 51/2019, 54/2019 dhe 214/2019)

5. Rregullore për burimet e

ripërtëritshme të energjisë (Gazeta zyrtere Nr.

112/2019 dhe 240/2019)

6. Rregullore për prodhuesit preferencialë

që përdorin tarifa nxitëse (Gazeta zyrtare Nr.

116/2019)

7. Rregullore për licencat (Gazeta Zyrtare

Nr. 51/2019, 54/2019 dhe 214/2019)

8. Rregullat e rrjetit për shpërndarjen e

energjisë elektrike (Gazeta zyrtare Nr.

191/2019)

9. Ligji për Planifikimin Hapësinor dhe

Urbanistik (Gazeta zyrtare Nr. 199/2014,

44/2015, 44/15, 193/15, 31/16, 163/16, 64/18

dhe 168/18)

10. Ligji për planifikimin urbanistik (Gazeta

zyrtare Nr. 32/2020) – zbatimi fillon nga mesi i

qershorit të vitit 2020

11. Ligji për mjedisin jetësor (Gazeta zyrtare

Nr. 53/2005, 81/2005, 24/2007, 159/2008,

83/2009, 48/2010, 124/2010, 51/2011,

123/2012, 93/2013, 187/2013, 42/2014, 44/15,

129/15, 192/15, 39/16 dhe 99/18)

12. Dekreti për aktivitetet dhe aktivitetet

për të cilat përgatitet një elaborat dhe për

aprovimin e të cilit është kompetent organi për

kryerjen e veprimtarive profesionale në fushën

e mjedisit jetësor. (Gazeta zyrtare Nr. 80/2009

dhe 36/2012)

13. Ligji për mjedisin jetësor (Gazeta

zyrtare Nr. 53/2005, 81/2005, 24/2007,

159/2008, 83/2009, 48/2010, 124/2010,

51/2011, 123/2012, 93/2013, 187/2013,

42/2014, 44/15, 129/15, 192/15, 39/16 dhe

99/18)

14. Dekreti për aktivitetet dhe aktivitetet

për të cilat përgatitet një elaborat dhe për

aprovimin e të cilit është kompetent organi për

kryerjen e veprimtarive profesionale në fushën

e mjedisit jetësor. (Gazeta zyrtare Nr. 80/2009

dhe 36/2012)

15. Ligji për mjedisin jetësor (Gazeta

zyrtare Nr. 53/2005, 81/2005, 24/2007,

159/2008, 83/2009, 48/2010, 124/2010,

51/2011, 123/2012, 93/2013, 187/2013,

42/2014, 44/15, 129/15, 192/15, 39/16 dhe

99/18)

16. Dekreti për aktivitetet dhe aktivitetet

për të cilat përgatitet një elaborat dhe për

aprovimin e të cilit është kompetent organi për

kryerjen e veprimtarive profesionale në fushën

e mjedisit jetësor. (Gazeta zyrtare Nr. 80/2009

dhe 36/2012)

17. Rregullore për formën dhe përmbajtjen

e elaboratit për mbrojtjen e mjedisit në

përputhje me llojet e aktiviteteve ose aktivitetet

për të cilat përgatitet një elaborat, si dhe në

përputhje me ushtruesit e veprimtarisë dhe

vëllimin e aktiviteteve dhe aktivitetet e kryera

nga persona juridikë dhe individë, procedura

për miratimin e tyre, si dhe mënyra e mbajtjes

së regjistrit të elaborateve të miratuara (Gazeta

zyrtare Nr...44/2013 dhe 111/2014)

18. Ligji për ndërtim (Gazeta zyrtare Nr.

130/2009, 124/2010, 18/2011, 36/2011,

54/2011, 13/2012, 144/2012, 25/2013,

79/2013, 137/2013, 163/2013, 27/2014,

28/2014, 42/2014, 115/2014, 149/2014,

187/2014, 44/2015, 129/15, 217/15,226/15,

30/16, 31/16, 39/16, 71/16, 132/16, 35/18,

64/18, 168/18, 244/19 dhe 18/20)