ΦΥΛΛΟ 104XANIA

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

ΦΥΛΛΟ 104XANIA

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

) (www.pyxida.gr

Πάμε ακόμα καλύτερα !!!

Ο Αγροτικός Αύγουστος και οι γιορτές Γη και Πολιτισμός

Δυο δραστηριότητες που ξεκίνησαν πριν από αρκετάχρόνια η καθεμιά με σαφώς διαφορετικό χαρακτήρα.Ο Αγροτικός Αύγουστος ως έκθεση εμπορικού χαρα-

κτήρα, οι γιορτές Γη και Πολιτισμός ως γιορτή και δραστη-ριότητα ανάδειξης αλλά και συνάντησης του τοπικούπολιτισμού, των τοπικών προϊόντων, των τοπικών παραγω-γών και δημιουργών. Στην πορεία και παρότι είχαμε μια επι-τυχημένη πορεία για καθεμιά από τις δραστηριότητεςαποφασίστηκε από την προηγούμενη νομαρχιακή αρχή ησυγχώνευση τους σ΄ένα μόρφωμα που ουσιαστικά αλλοί-ωνε την φιλοσοφία και των δυο δραστηριοτήτων. Εσχάτωςείχαμε την επανεκκίνηση τόσο του Αγροτικού Αυγούστουόσο και της γιορτής Γη και Πολιτισμός στον δήμο Χανίων,στον δήμο Κισάμου και στον δήμο Πλατανιά. Αυτό που εδώθέλουμε να επισημάνουμε (γιατί θα επανέλθουμε τον επό-μενο μήνα ) είναι η έλλειψη προσανατολισμού αν όχι και φαι-νόμενα βεβήλωσης του περιεχομένου και της φιλοσοφίαςκυρίως της γιορτής Γη και Πολιτισμός. Αν πραγματικά καιουσιαστικά θέλουμε δράσεις τέτοιου τύπου με αναπτυξιακόπροσανατολισμό πρέπει τώρα να συζητήσουμε και να ανα-ζητήσουμε χαρακτήρα και περιεχόμενο.

Μ.Φ.

Τέταρτο Ράιχ

Έχουμε επισημάνει στο παρελθόν, σε ένα μεγάλοαριθμό προηγούμενων σημειωμάτων και σχολίωνμας, το γεγονός ότι το πολιτικό σύστημα στην Ελ-

λάδα δεν έπασχε απλώς από έλλειμμα δημοκρατίας αλλάήταν απλώς επίφαση δημοκρατικού πολιτεύματος. Πολλοίφίλοι πίστευαν ότι αυτό ήταν μια υπερβολική εκτίμηση πουείχε να κάνει κυρίως με ιδεολογικές αγκυλώσεις. Νομίζωπως είναι πια καθαρό πως εδώ και δύο τουλάχιστον χρόνιαστην Ελλάδα το σύστημα είναι «κοινοβουλευτική δικτατο-ρία». Υπάρχει μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία που παίρνειαποφάσεις ελέω κοινωνίας. Ίσως και να τις παίρνει βάζον-τας το πιστόλι στον κρόταφο κάποιων βουλευτών, φαίνεταιπως κι αυτό είναι αλήθεια (σε μια τέτοια περίπτωση ο μηεπίορκος βουλευτής παραιτείται όπως ένα πυροσβέστηςδίνει τη ζωή του για να σωθεί ο τόπος) Φυσικά, οι βουλευ-τές εκείνοι που παίρνουν αποφάσεις κατά της χώρας τουςείναι από ανίδεοι (βλ. π.χ. τις δηλώσεις της Εύας Καΐλή μετάτην ψήφο της στο μεσοπρόθεσμο) μέχρι επίορκοι και προ-δότες αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα που ερευνούν τώρασε τυπικό επίπεδο κάποιοι δικαστικοί. Αυτό στο οποίο θέ-λουμε να σταθούμε είναι το γεγονός ότι από κάποιους στηνΕυρώπη τίθεται ευθέως θέμα κατάργησης της όποιας Δη-μοκρατίας υπάρχει. Και εξηγούμαστε: μέσα στο καλοκαίριτο Γερμανικό περιοδικό Spiegel δημοσίευσε ένα άρθρο τοοποίο ούτε λίγο ούτε πολύ θέτει ζήτημα 4ου Ράιχ στην Ευ-ρώπη. Ο συγγραφέας του είναι καθηγητής πολιτικών επι-στημών σε πανεπιστήμιο της Γερμανίας και, δεχόμενος ότιτην εξουσία την έχουν και πρέπει να την έχουν οι ελίτ στηνΕυρώπη, προχωρά στην διατύπωση ενός προγράμματος συ-νολικής πολιτικής και οικονομικής κυριαρχίας της Γερμανίαςστη Γηραιά Ήπειρο. Ως απαραίτητη προϋπόθεση τίθεται οπεριορισμός της δημοκρατία αφού, όπως λέει ο συγγρα-φέας, η δημοκρατία για να υπάρχει χρειάζονται και συγκε-κριμένες συνθήκες που αυτή τη στιγμή δεν υφίστανται στηνΕυρώπη, άρα καλό είναι να καταργηθούν οι σχετικοί θεσμοί.Είναι σαφές σε όλους μας ότι πως όταν έχεις καταργήσειένα σημαντικό μερίδιο δημοκρατικών θεσμών και κυριαρχίαςσε χώρες της Ευρώπης προκειμένου να τις σώσεις από τηνδήθεν οικονομική κρίση, αναδεικνύεται περίτρανα αυτό πουαναγνωρίζει ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας και του πολι-τικού κόσμου: ότι πρόκειται για κρίση συστημική. Αν οι ελίττης Ευρώπης θέλουν να προχωρήσουν σε κυριαρχία τηςζωής μας σε όλα τα επίπεδα τότε εμείς, ως κόσμος της ερ-γασίας, τι έχουμε να αντιτάξουμε απέναντί τους;

Α.Π.

Μας βαραίνουν οι φίλοι

Που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουνΈγραφε πριν από αρκετές δεκαετίες ο Γιώργος Σεφέρης.Και παραφράζοντάς τον θα έβαζα στη θέση της λέξης«φίλοι» τη λέξη «πολιτικοί». Το κακό είναι ότι στην Ελλάδαη λέξη «πολιτικός» είναι συνυφασμένη συνειρμικά με τιςλέξεις «πολιτικάντης» έως και τη λέξη «προδότης». Αδί-κως τσουβαλιάζονται όλοι μαζί οι πολιτικοί και όλοι οι βου-λευτές, αυτό πρέπει να το λέμε και να το ξαναλέμε,αντιθέτως θα πρέπει να τονίζουμε ότι το πολιτικό σύστημαστην Ελλάδα (και αλλού) φαίνεται να φτύνει τον επιθανάτιορόγχο του. Το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία τηςκοινωνίας δείχνει να στρέφει τα νώτα της στο πολιτικό σύ-στημα το οποίο η ίδια εξέθρεψε δεν δίνει προφανώς άφεσηαμαρτιών στην ίδια. Οι πολιτικοί εκείνοι που υπήρξαν «φίλοιμας» θέλουν τώρα που πεθαίνουν να μας πάρουν μαζί τους. Και δεν θέλουν να μας το πούνε ευθέως. Γι΄ αυτό και μας«βαραίνουν» όπως λέει ο ποιητής. Γιατί έρχεται το τέλοςτους αλλά μας θέλουν συμπορευτές σε αυτό. Μόνο που όσοοι ψηφοφόροι τους στήριζαν με την ψήφο τους και με τιςπρακτικές τους, εκείνοι έκαναν αυτά που έκαναν χωρίς ναδίνουν σε όλους λογαριασμό. Τώρα ζητάνε να εγκαταλεί-ψουν αυτόν τον κόσμο μαζί μας. Δίκαιο; Όχι!Ας φύγουν από αυτόν τον τόπο, ας φύγουν από τη ζωή μας,ας φύγουν, στο τέλος - τέλος, από αυτή τη ζωή εκείνοι οιάνθρωποι που μας οδήγησαν εκεί που μας οδήγησαν. Του-λάχιστον όσοι από αυτούς κράτησαν το κεφάλι τους ψηλάδεν έχουν φόβο. Και όσες εκατοντάδες χιλιάδες ή και εκα-τομμύρια ψυχές σε αυτή τη χώρα κράτησαν το κεφάλι τουςψηλά, πάλι δεν έχουν φόβο. Η Ιστορία μας κλείνει προκλη-τικά το μάτι. Το μήνυμα της είναι αυστηρό, απαιτεί κουράγιοκαι θάρρος από εμάς που θα συνεχίσουμε. Και αυτοί πουθέλουν και μπορούν να το παλέψουν είναι πολλοί, αλλάαπαιτείται πολιτική βούληση για κοινή πορεία που θα μαςβγάλει από αυτό το σύστημα για συνευρέσεις που θα οδη-γήσουν στη γέννηση της χαμένης αξιοπρέπειάς μας. Οι πα-λιοί μας «φίλοι» ας «πεθάνουν» όπως αυτοί διαλέξουν…

Α.Π.

Δήμος δεν είναι μόνο το κέντρο…

Από τους φόβους όσων εξέφραζαν ενστάσεις για τονΚαλλικράτη ήταν οι συγκέντρωση εξουσίας αλλά καιπαρέμβασης στις εκτός κέντρου δήμων περιοχές. Δυ-

στυχώς νωρίς – νωρίς η πραγματικότητα έρχεται να δι-καιώσει. Συζητώντας με κατοίκους περιφερειακά της πόληςτων Χανίων, περιφερειακά του Πλατανιά, περιφερειακά τουΚαστελιού κτλ όλοι επισημαίνουν φαινόμενα ελλιπών υπη-ρεσιών και παροχών. Από την καθαριότητα ως τις πολιτι-στικές δράσεις το τοπίο φαίνεται να διαμορφώνεται γύρωαπό την έδρα του κάθε δήμου, πιθανά με κάποιες εξαιρέ-σεις. Και είμαστε ακόμα στην αρχή !

Μ.Φ.

2ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Πoυ θα βρείτε Την Πυξίδα:

...κυκλoφoρoύμε

τη 3η βδoμάδα κάθε μήνα,

σε 3000 αντίτυπα και μπoρείτε να μας βρείτε στα

παρακάτω σημεία:

Βιβλιoπωλεία:

ΕΠΙΛOΓΕΣ,

ΕΣΤΙΑ, ΜΥΘOΛOΓΙΑ,

ΠΕΤΡΑΚΗ, ΠOΛΥΕΔΡO,

ΣΧΗΜΑ, ΤO ΒΙΒΛΙO,

ΒΙΒΛΙOΠΩΛΕΙO ΤΗΣ 1866,

Χαρτoπωλεία:

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ,

ΚΥΒOΣ,

ΡOΜΒOΣ,

ΧΑΖΗΡΑΚΗΣ,

Καταστήματα Δίσκων:

STUDIO 2000

LA. SI. DO.,STUDIO A, Virgin

Σινεμά:

Palace, ΚΗΠΟΣ

Καφέ - Μπάρ:

ΜΥΘOΛOΓΙΑ

EΔEM, ΑΝΕΚΔOΤO, ΑΣΩΤOΣ ΥΙOΣ,

ΓΩΝΙΑ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ, ΔΥO ΛOΥΞ,

ΜΙΚΡO ΚΑΦΕ, ΜΑΧΑΛΑΣ,

ΚΑΦΕ ΤΕΧΝΗ.

VIDEO CLUB:

DV PLANET, PLAY, MOVIE FORUM, VIPS (ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ),

VIDEO BEST, VIDEO BLUE

ΤOΡ VIDEO, (ΖΥΜΒΡΑΚΑΚΗΔΩΝ)

Άλλα σημεία:

ΔΗΜOΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙOΘΗΚΗ,

ΕΙΣOΔOΣ ΝOΜΑΡΧΙΑΣ,

ΕΙΣOΔOΣ ΔΗΜOΥ ΧΑΝΙΩΝ,

ΠOΛΥΚΕΝΤΡO ΝΕOΛΑΙΑΣ,

ΠΡΑΚΤOΡΕΙO ΤΥΠOΥ(ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ)

ΑΝΕΚ LINES

Blue Star Ferries (κεντρικό πρακτορείο)

ΠOΛΥΤΕΧΝΕΙO (ΚΥΛΙΚΕΙO),

ΤΕΙ(ΚΥΛΙΚΕΙO), ΩΔΕΙO,

ΤΡΑΠΕΖEΣ ΧΑΝΙΩΝ, ΠEIPAIΩΣ

ΔPAKAKHΣ, SYLVESTER (ΓOΓOΝΗ), BREAK (ΓΟΓΟΝΗ)

OLA STORES

NEW STAND, ΟΝΕΙΡΟ

Στο Hράκλειο:

BIBΛIOΠΩΛEIO KIXΛH

BIBΛIOΠΩΛEIO ANAΛOΓIO

ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ

ΚΥΛΙΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ

Στην Aθήνα:

BIBΛIOΠΩΛEIO BIBΛIOPYΘMOΣ

EKΔ. ΣABBAΛA (ZΩOΔ. ΠHΓHΣ 18)

Στη Θεσσαλονίκη:

BIBΛIOΠΩΛEIO BIBΛIOPYΘMOΣ

EKΔ. ΣABBAΛA (BAΣ. HPAKΛEIOY 47)

BIBΛIOΠΩΛEIA IANOΣ (APIΣTOTEΛOYΣ 7, METAMOPΦΩΣEΩΣ

24 - KAΛAMAPIA, ΦIΛIΠΠOYΠOΛEΩΣ 57 - AMΠEΛOKHΠOI,

25ης MAPTIOY 45

ΠΥΞΙΔΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠOΛΗ ΤOΥΣ

ΠOΛΙΤΕΣ ΤOΝ ΠOΛΙΤΙΣΜO

ΙΔΙOΚΤΗΣΙΑ:

ΑΣΤΙΚΗ ΜΗ ΚΕΡΔOΣΚOΠΙΚΗ

«ΠOΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ»

ΚΩΔΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ 6483

ISSN 1790-6075

ΕΚΔOΤΗΣ – ΥΠΕΥΘΥΝOΣ ΕΚΔOΣΗΣ

ΦΡΑΝΤΖΕΣΚΑΚΗΣ ΜΑΤΘΑΙOΣ

ΕΠΙΚOΙΝΩΝΙΑ

«ΠΥΞΙΔΑ» / ΦΡΑΝΤΖΕΣΚΑΚΗΣ ΜΑΤΘΑΙOΣ

ΤΘ 53 ΤΚ 73131 ΧΑΝΙΑ ΚΡΗΤΗΣ

ΤΗΛ: 2821074104 / 6974739122

FAX: 2821036364

e-mail: info@pyxida.gr

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

Μ. ΑΝΕΥΛΑΒΗΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΑΒΟΥΛΕΣ

KΩΣTAΣ ΓYΠAPAKHΣ

ΜΙΧΑΗΛ ΔΑΡΜΑΡΑΚΗΣ

ΣΙΣΣΥ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ

ΒΟΥΛΑ ΚΑΝΤΕΡΑΚΗ

ΔΗΜOΣ ΚΕΡΔΕΛΑΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΚΚΙΝΑΚΟΣ

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΩΤΣΟΓΛΟΥ

ΝΙΚΟΣ ΛΕΩΝΙΔΑΚΗΣ

ΠΕΤΡOΣ ΛΥΜΠΕΡΑΚΗΣ

ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΛΙΚOΥΤΣΑΚΗΣ

KΩN/NOΣ MΠAΣIOΣ

ΜΙΧΑΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΗΣ

ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΟΝΙΔΗΣ

MYPTΩ KONTOMΙTAKH

ΓΙΩΡΓΟΣ MANOYΣEΛHΣ

NIKOΣ MANOYΣEΛHΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΩΓΟΥΛΟΣ

ΒΑΡΒΑΡΑ ΠΕΡΑΚΗ

σκίτσα: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΕΤΡΑΚΗΣ

BAΣIΛHΣ ΠAΠAΣTAMOΣ

ΝΕKΤΑΡΙOΣ ΠΑΥΛOΥ - ΠΕΤΡOΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ

ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΕΡΙΒOΛΑΚΗΣ

ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΠΑΝOΥΔΑΚΗΣ

ΓΙΩΡΓOΣ ΤΣΙΜΑΣ

ΣΟΦΙΑ ΤΣΟΥΡΛΑΚΗ

ΝΙΚOΣ ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝOΥ

ΑΝΤΩΝΗΣ ΧΕΛΙΔΩΝΗΣ

ΣKITΣA - ΣΧΕΔΙΑΣΜOΣ ΕΝΤΥΠOΥ

ΝΙΚOΣ ΠΑΡΘΕΝOΠOΥΛOΣ τηλ. 6974430507

ΣΗΜΑ ΕΝΤΥΠOΥ

ΕΛΕΝΗ ΜΑΡΙΝΑΚΗ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ

ΕΛΕΝΗ ΣΤΑΥΡΙΔΗ

Η πυξίδα πρoσφέρεται με αντίτιμo

τη διάδoση και τη συμμετoχή

Η ΕΚΔΟΣΗ ΜΑΣ

ΕΙΝΑΙ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ:

ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 20113

Ήρθε και η σειρά μας...

Η μετά καλοκαίρι εποχή σιγά-σιγάπαίρνει το δρόμο της.

Από τα μαθητικά μας χρόνια, πριναπό το Νέο Σχολείο τότε που τα βι-βλία ήταν από χαρτί, οι εικόνεςέδειχναν πάντα μια μουντάδα,αυτή της προ-φθινοπώρου επο-χής…Μια μουντάδα, σχεδόν θλίψη,υπάρχει και τώρα γύρω μαςακόμα και τώρα που ο ήλιος συ-νεχίζει να δρα κυρίαρχος…

Εργαζόμενοι σε εργασιακή εφεδρεία, Νέο Σχολείο χωρίς βιβλία,έκτακτες και τακτικές εισφορές σε μόνιμη και σταθερή δράση,άνεργοι που αυξάνονται, εργαζόμενοι που συμπιέζονται, αυτοαπα-σχολούμενοι σε απόγνωση…

Το τοπίο είναι ζοφερό. Μουντές είναι πλέον και οι ποιο ηλιόλου-στες μέρες καθώς ξυπνάς με δεδομένα αντιδιαμετρικά αντίθετααπό αυτά που κοιμήθηκες…Οι «δικοί τους», που για χρόνια γύρω σου έτρωγαν, τώρα απλά μαςχλευάζουν με την βολική θεωρία του «μαζί τα φάγαμε»…

«Η Ελλάδα καλείται να διαχειριστεί μία επικίνδυνη διεθνή κατά-σταση» λένε οι κυβερνόντες και οι αφέντες μας ( κοινώς σύμμαχοι…) απαντούν ότι η χώρα πρέπει «να θέσει πλήρως σε εφαρμογήτις δεσμεύσεις της»…

Ορατή πλέον είναι η εξέλιξη. Η Ελλάδα αλλάζει! Δυστυχώς όπωςθέλει η Τρόικα, το ΔΝΤ και οι υπόλοιποι «σύμμαχοι» μας. Ακριβώςόπως υποτελώς δέχτηκε η ελληνική κυβέρνηση… Η Ελλάδα αργο-πεθαίνει και μαζί της οι Έλληνες!!!

Υ.γ. Ήρθε και η σειρά μας…

Μετά από 10 χρόνια δημιουργικής πορείας, μεγάλης προσπάθειαςκαι εναγώνιας δράσης η «Πυξίδα της Πόλης» μαζί με πολλά ακόμαέντυπα πέφτουν στα σαγόνια του μνημονίου και της ελληνικής κυ-βέρνησης. Ως εκ τούτου η διακίνηση μας μέσω ΕΛΤΑ καθίσταταιαδύνατη αφού τα σχετικά τέλη σχεδόν δεκαπλασιάζονται.Συνεπώς, διακίνηση μέσω ΕΛΤΑ μπορεί να γίνει πλέον σε περιορι-σμένο αριθμό φύλλων και μόνο εφόσον υπάρχει η δική σας στή-ριξη.Φυσικά, επειδή 10 χρόνια τώρα δεν χρωστάμε σε κανένα ούτε

υλικά, ούτε δεσμεύσεις… Επειδή οι μόνοι στους οποίους έχουμευποχρέωση και αίσθηση ευθύνης είναι οι συνεργάτες και οι ανα-γνώστες μας… Επειδή τέλος όσο και να θέλουν να μας πείσουνγια το διαφορετικό «μαζί ΔΕΝ τα φάγαμε»…Απλά συνεχίζουμε, για όσο αυτό είναι δυνατόν και πάντα με τηνδική σας υποστήριξη.

Γράφειo Mατθαίoς

Φραντζεσκάκης

Οι μελλοντικές εξελίξεις είναι αστάθμη-τες. Ωστόσο για την κατανόηση των δια-δικασιών που εξελίσσονται στην Ευρω-

ζώνη χρησιμοποιούνται παρελθούσες διαδι-κασίες, τουλάχιστον ως οδηγός. Κατ’ αυτόν τοντρόπο, διάφοροι συγκρίνουν την Ελλάδα με τηνΑργεντινή. Η Μ. Φέκτερ, υπουργός οικονομι-κών της Αυστρίας, έχει άλλον οδηγό: «...η Ελ-

λάδα χρειάζεται πε-ρισσότερο χρόνο γιατις μεταρρυθμίσεις,όπως συνέβη και μετις χώρες του πρώηνανατολικού μπλοκ,

όπου η αλλαγή διήρκεσε τουλάχιστον δέκα χρό-νια» (Ναυτεμπορική, 5/9/2011).Πρόκειται για εκπληκτική σύγκριση. Όχι τόσολόγω της διάρκειας των τουλάχιστον δέκα χρό-νων πολιτικών λιτότητας αλλά ως προς τη σύγ-κριση της Ελλάδας με τις χώρες του πρώην σο-βιετικού μπλοκ. Αυτή η σύγκριση έχει αρκετέςσυνεπαγωγές, χωρίς να συζητήσουμε για τιςπροϋποθέσεις της και τον προφανή βιασμό τηςλογικής και της ιστορίας.Μία αφορά το πώς το πολιτικό προσωπικό τουκόσμου του κεφαλαίου σκέφτεται για τα γε-γονότα που παράγουν αυτές οι πολιτικές γιατην περίπτωση της Ελλάδας. Προεξοφλείται,με θετικό πρόσημο, μία κοινωνική κατάρρευ-ση σε όλα τα επίπεδα: ανεργία, μισθοί, κοι-νωνικές υποδομές, ασφάλιση και υγεία· εν ολί-γοις, σχεδόν κατάργηση των κοινωνικών, οι-κονομικών δικαιωμάτων και σοβαρό περιορι-σμό των αντίστοιχων πολιτικών του κόσμου τηςεργασίας.Αυτή η τοποθέτηση, περί «σοβιετικής οικο-νομίας» και ανάγκης «απο-σοβιετοποίησής»της, δίνει άλλη διάσταση στις δηλώσεις τουεγχώριου πολιτικού προσωπικού για την ελ-ληνική οικονομία. Δεν πρόκειται μόνο για εκ-φράσεις ακραίων νεοφιλελεύθερων, όπως αυ-τών που διέπρεψαν στο καθεστώς του Πινο-σέτ στη Χιλή. Μπορεί να σκεφτεί κανείς ότιη βάφτιση της ελληνικής οικονομίας αποτε-λεί ιδεολογικο-πολιτική συνέπεια των εφαρ-μοζόμενων πολιτικών. Όταν το καθήκον προ-στασίας του πλούτου από τις συνέπειες τηςκρίσης απαιτεί τη συντριβή του κόσμου της ερ-γασίας, των μορφών και των ιδεών της κοι-

νωνικής αλληλεγγύης, τότε ο αξιοπρεπής μι-σθός, τα εργατικά δικαιώματα, οι δημόσιεςυποδομές και πολλά άλλα, ων ουκ έστιναριθμός, είναι «σοβιετικά», τα οποία πρέπεινα μεταρρυθμιστούν. Κατά τούτο, επειδή ταδυνατά «κοινωνικά συμβόλαια» δεν περι-λαμβάνουν τις υποτελείς τάξεις, γίνεται προ-σπάθεια διαμόρφωσης μιας κοινωνικής συμ-μαχίας που να αναγνωρίζεται στην περιφρό-νηση της δημοκρατίας και του συντάγματος,στη λατρεία των επιχειρηματικών συμφερόν-των, που θα «σώσουν τη χώρα», και στην ανα-γόρευση ως «εχθρού του λαού» των δικαιω-μάτων των εργαζομένων - «πάνω απ’ όλα ητάξη».Ωστόσο, αυτή η δήλωση αποκαλύπτει επίσηςότι απλώς δεν ενδιαφέρει η ύφεση και η ανερ-γία τους ασκούντες πολιτικές σήμερα. Ηύφεση δεν φοβίζει, είναι το αναγκαίο τίμημα-και φυσικά όπλο- για την επίτευξη του στό-χου της «εσωτερικής» υποτίμησης, όπως πα-ραδειγματικά ενσαρκώνεται σήμερα στο κοι-νωνικό και οικονομικό καθεστώς αυτών τωνχωρών, ενώ η άνοδος των εθνικισμών που βίω-σαν οι πρώην ανατολικές χώρες μάλλον θα θε-ωρείται παράπλευρη διαχειρίσιμη απώλεια,όταν δεν αποτελεί μέσο στοίχισης στο «συμ-φέρον της πατρίδας».Δεν αποτελεί φυσικά μία μεμονωμένη δήλω-ση. Ο Σόιμπλε, υπουργός οικονομικών της Γερ-μανίας, σε σημαντικό άρθρο με τίτλο «Γιατί ηλιτότητα είναι η μόνη θεραπευτική αγωγή γιατην Ευρωζώνη» (Financial Times, 5/9/2011) δί-νει και το ιδεολογικό υπόβαθρο αυτών των δη-λώσεων - χωρίς να αναφέρεται στο παρά-δειγμα μετάβασης των χωρών του πρώην σο-βιετικού μπλοκ.Μετά την παγκόσμια αναταραχή των χρημα-τιστηρίων τον Αύγουστο και εν μέσω προ-βλέψεων ακόμη και για ύφεση στις ανεπτυγ-μένες δυτικές κοινωνίες, η οποία αποδίδεταιστις πολιτικές λιτότητας, απορρίπτει κάθε ιδέαγια δημοσιονομικές πολιτικές ενάντια στηνύφεση και για μείωση της ανεργίας. Φυσικάυποστηρίζει αυτό που λανσάρεται εσχάτως καιστην Ελλάδα, ότι για την κρίση δεν φταίνε οιπολιτικές λιτότητας αλλά το χρέος, ψέγονταςακόμη και τους ομοϊδεάτες του, οικονομολό-γους και αναλυτές σε διεθνείς οργανισμούς,

ΤουΣπύρου

Λαπατσιώρα*

Για να μπορεί να

έρχεται η ΠΥΞΙΔΑ

στο σπίτι σας…

Αλλά και γενικώς για να μπορεί να κυκλοφορεί απρόσκοπτα…Συνδρομή ετήσια 10 ευρώ

Υπηρεσίες – Τράπεζες – Φορείς 50 ευρώΣυνδρομή υποστήριξης … Κατά συνείδηση

Το ποσό της συνδρομής σας μπορείτε να το καταθέσετε στους λογαριασμούς μας:

ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣΑΡΙΘΜΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ 5758-020951-719ΙΒΑΝ GR40 0172 7580 0057 5802 0951 719ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣΤΡΑΠΕΖΑ ΠΑΓΚΡΗΤΙΑ ΣΥΝEΤAIΡΙΣΤΙΚΗΑΡΙΘΜΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥΙΒΑΝ GR33 0870 0410 0000 0001 1181 348ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣή να στέλνετε επιταγή στην διεύθυνση: Πυξίδα Της Πόλης, Τθ 53 / ΤΚ 73135Χανιά Κρήτης

Μην ξεχνάτε να σημειώνετε το όνομα σας

οι οποίοι παράγουν με «ορθόδοξα»-νεοφιλελεύθερα εργαλεία εμπειρικάευρήματα γι’ αυτό το γεγονός.Ο Σόιμπλε τονίζει ότι πρέπει να έχου-με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Η τρέ-χουσα κατάσταση στην Ευρωζώνη, ηανυπαρξία δημοσιονομικών δομώνκαι ενιαίων μηχανισμών αντιμετώπι-σης του χρέους αποτελεί κίνητροώστε να αναγκαστούν τα κράτη μέληνα προχωρήσουν στον δρόμο της«αποσοβιετικοποίησης» της Ευρώπης- για παράδειγμα η Ιταλία και η Γαλ-λία. Αυτός ο δρόμος, παρά το ότι θαείναι πολιτικά επώδυνος και μακρύς,παρά την οικονομική ύφεση και τη μεί-ωση της εσωτερικής ζήτησης που συ-νεπάγεται, υπόσχεται περισσότεραγια το κεφάλαιο από πολιτικές που θαεπιχειρήσουν να περιορίσουν τηνανεργία και να ανακουφίσουν τις κοι-νωνίες. (Να σημειώσουμε ότι αυτή ηπαραδοχή έρχεται σε αντίθεση με τοπροηγούμενο επιχείρημα, ότι δενφταίνε οι πολιτικές λιτότητας για τηνύφεση, καθιστώντας το απλά προ-τροπή για ενεργοποίηση των κατάλ-ληλων μηχανισμών αυτολογοκρισίαςστην παρουσίαση των αποτελεσμά-των.) Με άλλα λόγια, στους συνδαι-τυμόνες των G7 σήμερα και των G20αργότερα, θέτει ένα ερώτημα: τι εί-ναι μία παγκόσμια ύφεση και μερικέςχρεωκοπίες μπροστά στη δυνατότη-τα θεσμικής κατάργησης των κοινω-νικών-οικονομικών και πολιτικών δι-καιωμάτων του κόσμου της εργα-σίας;

* Ο Σπ. Λαπατσιώρας διδάσκει Πολιτική Οικονομία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης

Πηγή : www.avgi.gr

Ποιο παρελθόν δείχνει το μέλλον;

Όλες οι περικοπές μισθών, όλες οι ιδιωτικοποιήσεις, όλες οι συζητήσεις σχετικά με τηνεκμετάλλευση της δημόσιας περιουσίας, όλοι οι περιορισμοί των εργασιακών δικαιωμά-των, με άλλα λόγια όλες οι αιτίες της επιδείνωσης του βιοτικού επιπέδου των πολιτών τηςχώρας υποτίθεται ότι αποτελούν θυσίες που πρέπει να γίνουν, ώστε η χώρα να παρου-σιάσει ρυθμούς ανάπτυξης και σύντομα μπορώντας πλέον να αναζητήσει δανειακούς πό-ρους από τις κεφαλαιακές αγορές να αποφύγει τον κίνδυνο της χρεωκοπίας. Άρα όλα αυτάγια την ανάπτυξη, λέξη κλειδί και φετίχ, η οποία όμως αναπόφευκτα συνδέεται με συγκε-κριμένες οικονομικές δραστηριότητες της «πραγματικής οικονομίας». Στην Ελλάδα τουμνημονίου, με το κύμα αποβιομηχάνισης να την έχει σαρώσει προ πολλού και τη συζήτησηπερί γεωργικής παραγωγής να μοιάζει με κρύο ανέκδοτο, το βάρος αυτό πέφτει αναπό-φευκτα σε δύο, τρεις δραστηριότητες του τριτογενή τομέα, και πιο συχνά στον τουρισμό. Πίσω από τις συζητήσεις λοιπόν περί ανάπτυξης λανθάνουν εδώ και καιρό οι προβληματι-σμοί σχετικά με το πως ο τουρισμός της χώρας μόνος του θα κατορθώσει να ανταποκρι-θεί σε αυτό βάρος. Η πρόκληση μεγάλη. Πλην όμως είτε για λόγους ποιότητας καιανθεκτικότητας του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, είτε για λόγους συγκυρίας (βλέπετις εξεγέρσεις στις Αραβικές χώρες και την επιδείνωση των Τουρκο-ισραηλινών σχέσεων)η αποστολή εξετελέσθη. Οι εκτιμήσεις θέλουν τον αριθμό των εισερχόμενων τουριστών για

φέτος υψηλότερο από ποτέ άλλοτε – κοντά στα 16,5 εκατομμύριαεπισκεπτών, αριθμός μεγαλύτερος ακόμα και από του 2007, τε-λευταία χρονιά πριν από την κρίση – και με ρυθμό αύξησης σχεδόνδιψήφιο. Τα έσοδα παρουσίασαν ανάλογη αύξηση, δίχως όμως ναυπερβαίνουν το ιστορικό υψηλό των 11,6 δις ευρώ του 2009. Σεκάθε περίπτωση λοιπόν, ο ελληνικός τουρισμός άντεξε, δεν κα-τέρρευσε ούτε από την απεργία των ταξί, ούτε από τις στάσεις ερ-

γασίας των ξενοδοχοϋπαλλήλων, ούτε από τους «αγανακτισμένους» διαδηλωτές στοΣύνταγμα και στις υπόλοιπες ελληνικές πόλεις, όπως ο δημοσιογραφικός και πολιτικόςκόσμος της χώρας αδιαλείπτως προειδοποιούσε. Ο τουρισμός ωστόσο δεν λειτούργησε αυτό τον καιρό μόνο ως μαστίγιο ενάντια σε κάθεμορφή κοινωνικής διαμαρτυρίας, αλλά και ως καρότο μίας πολλά υποσχόμενης ανάπτυξης,που θα λύσει όλα τα αδιέξοδα της χώρας. Και στην βάση αυτής της λογικής οι ιθύνοντεςτης ελληνικής πολιτείας άσκησαν και ασκούν μία πολιτική με ευνοημένους και παθόντες,κοινώς μια πολιτική με συγκεκριμένες συνέπειες. Ο υπουργός Οικονομικών Ε. Βενιζέλος πρόσφατα εξήγγειλε αύξηση του Φ.Π.Α. των επι-χειρήσεων εστίασης από 13% σε 23%, δικαιολογώντας την απόφασή του με το επιχείρημαότι στον κλάδο αυτό δρα ένα μεγάλο τμήμα της μαύρης οικονομίας και επίσης αποτελείπεδίο εκτύλιξης του υπερκαταναλωτισμού των Ελλήνων. Ως εκ τούτου, μία πρόσθετη επι-βάρυνση είναι κάτι που τόσο οι καταναλωτές όσο και οι παραγωγοί των σχετικών υπηρε-σιών μπορούν να αντέξουν. Άμεση συνέπεια του νέου μέτρου ήταν η απότομη αύξηση τηςτιμής των τουριστικών υπηρεσιών της χώρας, υποχρεώνοντας του καταστηματάρχες είτενα απορροφήσουν την αύξηση διατηρώντας τις υπάρχουσες τιμές, είτε να τις ανεβάσουνκι άλλο. Καθώς όμως η απόφαση αυτή δημιουργούσε προβλήματα στο θεσμό του all inclu-sive – την πώληση δηλαδή ολοκληρωμένων πακέτων τουριστικών υπηρεσιών όπου στηντιμή συμπεριλαμβάνονται και οι υπηρεσίες εστίασης – έκρινε σκόπιμο να ρίξει τον Φ.Π.Α.για τα τουριστικά αυτά πακέτα στο 13%, εάν και εφόσον οι υπηρεσίες αυτές πωλούνταν στο

εξωτερικό, δημιουργώντας έτσι κατ’ ουσία ένα καθεστώς δύο ταχυτήτων τόσο για τις επι-χειρήσεις όσο και για τους καταναλωτές. Αντιμέτωπος με σωρεία αντιδράσεων ο υπουρ-γός τροποποίησε την απόφαση του, καθιστώντας το 13% συντελεστή του Φ.Π.Α. για όλουςτους καταναλωτές τουριστικών υπηρεσιών all inclusive, αίροντας έτσι το καθεστώς δύο τα-χυτήτων για τους καταναλωτές, Έλληνες και ξένους, διατηρώντας το όμως για τις ίδιες τιςεπιχειρήσεις που δεν προσφέρουν τις υπηρεσίες τους με αυτή τη μορφή.Να σημειωθεί εδώ, ότι η αναθεώρηση αυτή ήταν η τέταρτη κατά σειρά από την στιγμή πουη χώρα μπήκε σε «μνημονιακό» καθεστώς. Από 8% σε 9%, έπειτα σε 11%, στη συνέχειασε 13%, και τέλος σήμερα σε 23%. Να σημειωθεί επίσης, ότι ο Φ.Π.Α. σε ανταγωνιστικέςμεσογειακές χώρες όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Γαλλία είναι 5%, 7% και 5,5% αν-τίστοιχα, ενώ η Κύπρος το 2009 προέβη σε μείωση του Φ.Π.Α. για τις επιχειρήσεις εστία-σης από 8% σε 5%.

Την ίδια δε περίοδο, η ίδια κυβέρνηση προωθεί αλλαγές και στο θεσμικό πλαί-σιο που αφορά τις τουριστικές επιχειρήσεις, ώστε να πλαισιωθούν νομικά νέες μορφέςτουριστικής δραστηριότητας, όπως τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα, μονάδες δηλαδήστις οποίες συνυπάρχουν δωμάτια και τουριστικές κατοικίες. Με τον επερχόμενο νόμο ηκυβέρνηση προτίθεται επίσης να επιτρέψει σε επιχειρήσεις να χρησιμοποιούν ως ιδιωτικήπεριουσία τον αιγιαλό και να δημιουργούν ιδιωτικές λιμενικές εγκαταστάσεις. Ρυθμίσεις δη-λαδή που, παρά τις προθέσεις της, ούτε η Χούντα δεν είχε καταφέρει να υλοποιήσει. Τέλος,σύμφωνα πάντα με τα πρότυπα του θεσμικού πλαισίου της στρατιωτικής δικτατορίας, οεπερχόμενος νόμος θα μεταβιβάσει την αρμοδιότητα για την έκδοση των αδειών ανέγερ-σης οικοδομών που θα αφορούν τουριστικές χρήσεις από τις τοπικές πολεοδομίες στα το-πικά γραφεία του Ε.Ο.Τ.

Εν τέλει αποτέλεσμα της ασκούμενης πολιτικής είναι το κλείσιμο δεκάδων μι-κρών τουριστικών επιχειρήσεων, καθώς η αύξηση του Φ.Π.Α. έρχεται να προστεθεί στιςπληγές που προκαλούσε η πολιτική των all inclusive και η πτώση της ζήτησης από Έλλη-νες τουρίστες. Ταυτόχρονα, η πτώση του τζίρου και τα λουκέτα όχι μόνο δεν προβλέπεταινα συμβάλουν στην αναμενόμενη αύξηση των φορολογικών εσόδων, αλλά όπως είναι φυ-σικό η μείωση της φορολογητέας ύλης θα επιφέρει και σε αυτά αντίστοιχη μείωσή. Και όλααυτά λαμβάνουν χώρα σε μία περίοδο όπου τουριστικοί πράκτορες και ξένα κεφάλαια ανα-ζητούν ευνοϊκές επενδύσεις στις επαπειλούμενες με χρεωκοπία εγχώριες τουριστικέςεπιχειρήσεις.

Το σύστημα του all inclusive αποτελούσε και προ κρίσης, για την ακρίβεια απότις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, μάστιγα για το βασικό πυλώνα της ελληνικής του-ριστικής βιομηχανίας: τη μικρή οικογενειακή επιχείρηση. Φέτος 25 με 30% των εισερχό-μενων τουριστών στη χώρα χρησιμοποίησαν τις εν λόγω υπηρεσίες, με το ποσοστό ναφτάνει στο 80% σε περιοχές όπως η Κρήτη. H εταιρία First Choice, θυγατρική της Tui, μιαςεκ των τριών πολυεθνικών που διαχειρίζονται την συντριπτική πλειοψηφία των τουριστικώνπακέτων στην Ευρώπη, εξήγγειλε ήδη ότι στο εξής ο τουριστικός προορισμός Ελλάδα θαπροσφέρεται μόνο μέσα από all inclusive πακέτα. Οι επισκέπτες της χώρας αγοράζονταςτις υπηρεσίες αυτές στερούν από τις τοπικές κοινωνίες το εισόδημα τους, ενώ και εντόςτου ξενοδοχείου την μερίδα του λέοντος τη νέμεται το τουριστικό πρακτορείο, αφήνονταςτον ξενοδόχο να λειτουργεί τη μονάδα του σε τιμές κόστους. Με αυτό τον τρόπο επιταχύ-νονται οι διαδικασίες που οδηγούν στην εξαγορά του ξενοδοχειακού δυναμικού της χώραςαπό επενδυτές του εξωτερικού. Η κυβέρνηση υποτίθεται ότι θα προσέφερε αντικίνητρα

συνέχεια στην 20η σελίδα

4ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

επιμέλειακειμένου

o MιχάληςNικoλακάκης

Για τον τουρισμό, τα all inclusive,και μία κλεμμένη kodaκ

ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 20115

Καθώς το ρεύμα των «αγανακτισμένων» έφτανε στο ζενίθτου, ο ανασχηματισμός της Κυβέρνησης θα μείνει στηνιστορία, μάλλον ως «Ανασχηματισμός Βενιζέλου», αφού

ο Αντιπρόεδρος –πλέον- της Κυβέρνησης συγκέντρωσε πάνωτου όλα σχεδόν τα φώτα της δημοσιότητας. Χαρακτηριζόμενηως «δαχτυλίδι» ή ως η πιο «καυτή πατάτα» της δεκαετίας, ηπαράλληλη σ’ αυτόν και απ’ αυτόν ανάθεση - ανάληψη τουΥπουργείου Οικονομικών, πιθανότατα θα σημαδέψει το παρόνκαι πολύ περισσότερο το μέλλον της χώρας. Παρά την αναπό-φευκτη συμπάθεια που νοιώσαμε για τον απελθόντα-τέωςΥπουργό, κυρίως για την εργατικότητα και την αυταπάρνησήτου ως προς την επίτευξη του στόχου, δεν μπορούμε παρά ναπαραδεχτούμε ότι η πολιτική διάσταση του νυν χαρακτηρίζεταιαπό μια πολύ πιο στιβαρή ευρωπαϊκή παρουσία, σε πολιτικόκυρίως επίπεδο, γεγονός που αποδεικνύει, για μια ακόμαφορά, ότι η πρόσμιξη πολιτικού και τεχνοκράτη μοιραία θαφέρει σε μειονεκτική θέση το ένα από τα δύο χαρακτηριστικά,δημιουργώντας την ανάγκη για το συνδυασμό των δύο αυτώνιδιοτήτων σε διαφορετικά άτομα.Η παραπάνω πολιτική κίνηση, παρότι χαρακτηρίσθηκε περισ-σότερο ως διαχείριση της κρίσης εντός του κυβερνώντος κόμ-ματος και λιγότερο ως διαχείριση της κρίσης της χώρας,προκάλεσε, ή κατ’ ελάχιστον βοήθησε αποφασιστικά, τις απο-φάσεις της 21ης Ιουλίου. Πολιτική ηγεσία, τεχνοκράτες, τεκ-μηριωμένες θέσεις και – κυρίως – πολιτική βούληση από ταμέλη της Ευρώ-Ομάδας έφεραν μαζί με την αναδιάρθρωση τουχρέους αισιοδοξία, τουλάχιστον στο μακροοικονομικό επίπεδοκαι χειροκροτήματα στο υπουργικό συμβούλιο, αναγκάζονταςτην αντιπολίτευση να μη μπορεί να αποφύγει σαφή δείγματαμικροψυχίας, δηλώνοντας καθυστερημένα, ότι αρκετά από τααποκομισθέντα οικονομικά κέρδη είναι προς τη «σωστή κα-τεύθυνση», ενώ φυσικά είχαν προταθεί από την ίδια. Ευφορίαστις αγορές, η Εθνική στα 5,50 €, οι «αγανακτισμένοι» επιτέ-λους στις παραλίες.Το ζητούμενο για την παραπάνω «σανίδα σωτηρίας» ήταν - καιείναι - να αποδειχθεί και στην πράξη ως τέτοια, «κατεβαίνον-τας» και στην πραγματική Οικονομία. Στην πραγματικότητα καιπέρα από τις αδιαμφισβήτητες θετικές συνέπειες που - φαν-τάζομαι – ότι θα έχει στο οικονομικό μέλλον της χώρας, μουθύμισε μια γελοιογραφία , του Ιωάννου ήταν νομίζω, των παι-δικών μου χρόνων που θα προσπαθήσω να σας μεταφέρω. Σεμια υπέροχη ακρογιαλιά με κατάξανθη παχιά άμμο, μια μεγάληομάδα ανθρώπων χόρευε και πανηγύριζε ενώ στο βάθος του

γιαλού, επιβλητικός, περίλαμπρος, τεράστιος, είχε στηθεί οήλιος – του ΠΑ.ΣΟ.Κ. – καταλαμβάνοντας όλο τον ορίζοντα απότη μια μεριά στην άλλη. Ένα θαύμα το τοπίο, αλλά ξαφνικά μιαφωνή από τον ουρανό τους έλεγε με σιγουριά: «Μαλάκες, δενείναι Ανατολή, Δύση είναι! Ο ήλιος που περιμένετε θ’ αργήσεινα ‘ρθει».Κάτι μου λέει πως η προφητεία θα επαληθευτεί. Σε μια, αδια-φιλονίκητα, εξαιρετική τουριστικά σαιζόν, η ανεργία δείχνει ναθέλει να φτάσει στο εφιαλτικό νούμερο του 23% απειλώνταςπερί το 1,5 εκατομμύριο Έλληνες, νεαρής ηλικίας στη συντρι-πτική τους πλειοψηφία. Κάποτε δημιουργήσαμε μεταναστευ-τικό ρεύμα ανειδίκευτων εργατών για ένα καλύτερο αύριο,τώρα εξάγουμε το επιστημονικό μας δυναμικό που επίσης ψά-χνει ένα καλύτερο αύριο, τορπιλίζοντας την ίδια στιγμή, εκείνοτης χώρας μας. Μας άρεσε φαίνεται το 23 και σκεφτήκαμε να το κάνουμε τοαγαπημένο νούμερο του Φ.Π.Α. Μάλλον θα γίνει χαμός, όπωςάλλωστε προέβλεψε κι ο Τράγκας, αφού θα πρέπει να πληρώ-σουμε το σουβλάκι – δοξασμένο το όνομά του - με 23%. Πέρααπό την πλάκα, προβλέπω μια ακόμα μείωση, τούτη τη φορά σταεπισιτιστικά επαγγέλματα, αφού η μια βλακεία ακολουθεί την

άλλη και την ώρα που γράφονταν αυτέςοι γραμμές, η εφαρμογή του νόμου, από01-09-2011, προέβλεπε επιλεκτικέςεξαιρέσεις στο μέτρο, του στυλ, το κο-τόπουλο ως προϊόν στο κρεοπωλείο ναέχει Φ.Π.Α. 13%, ενώ μετά από μια ώρα,στο ψητοπωλείο, ως προϊόν εστίασης 23%, το ίδιο και η πάστααπό το εργαστήριο στην καφετέρια. Τα σχόλια δικά σας, η εφαρ-μογή του μέτρου εντούτοις, ξέχωρα απ’ το ότι θα αποτελέσειέναν εφιάλτη, θα κλείσει τον κόσμο στην κουζίνα του σπιτιούτου αυτή τη φορά.Μια που λέμε για καλή τουριστική σαιζόν, ποια θα ήταν η προ-τεινόμενη ποινή για τον Ραν Ταν Πλαν – τι μου φταίει το σκυλί;- που αποφάσισε να τα βάλει με τους ταξιτζήδες μέσα στη σαι-ζόν; Φυσικά θα συμφωνήσω στο ότι το κράτος σε κάποιες πε-ριπτώσεις πρέπει να αποδεικνύει ότι δεν είναι καφενείο, έρμαιοστις ορέξεις των καφενόβιων, αλλά την επιλογή της συγκεκρι-μένης χρονικής περιόδου ποιος την έκανε; Χιλιάδες δραματικέςεικόνες στο εξωτερικό και μια πληγή που το μέγεθός της θαγίνει εμφανές τα επόμενα χρόνια από τις διηγήσεις των re-peaters στο διαδίκτυο. Το Φθινόπωρο η μάχη θα ξεκινήσει ξανά,κάτι σαν πρόκριση σε διπλό τελικό, παρά το ότι θα μπορούσε ναείναι νοκ άουτ.Και μια και μιλάμε για αγώνες. Αν με εξέπληξε η επιλογή τωνμηνών Ιουλίου – Αυγούστου για τη μάχη με τα ταξί, με εξέπληξεακόμα περισσότερο η επιλογή της αποκάλυψης των ποδοσφαι-ρικών σκανδάλων, παράλληλα με τη συζήτηση για το μεσοπρό-θεσμο. Τι σύμπτωση κι αυτή βρε παιδί μου! Άσε τις μετέπειτααποφάσεις και την αντιπαράθεση αθλητικής και πολιτικής δι-καιοσύνης. Ακόμα δεν ξέρουμε ποιοί θα ξεκινήσουν το πρωτά-θλημα, το ξέρετε εσείς ελπίζω τώρα που διαβάζετε το άρθρο.«Ξε-παρατάθηκε» έως τις 31-10 η «νομιμοποίηση» των ημι-υπαίθριων, παράταση η οποία είχε αρχικά αποφασιστεί να ισχύ-σει έως τις 31-12. Λογική ως ένα σημείο η απόφαση, αφού τομέτρο είχε ατονήσει αρκετά, αλλά δεν θα είναι λίγοι εκείνοι πουθα έχουν κάνει τον ανάλογο οικογενειακό προγραμματισμό.Αυτό το ράβε – ξήλωνε του ελληνικού κράτους, δεν λέει να κο-πάσει. Η επικείμενη νομοθεσία περί αυθαιρέτων, μια από τιςτελευταίες εισπρακτικές απόπειρες στα ήδη άδεια πορτοφό-λια. Τώρα θέλει και το Ι.Κ.Α. μερτικό από τα ημερομίσθια που«χάθηκαν», μη χάσουμε. Αν τα πάρει, θέλουν κι οι Μηχανικοίτις αμοιβές τους από τις οικοδομικές άδειες που απωλέσθη-καν. Τη «Σκύλα και τη Χάρυβδη» την ξέρετε;

συνέχεια στην 9η σελίδα

«Και πέρασ’ ο Χειμώνας κι ήρθε η Καλοκαι-

ριά, κι ύστερα πάλι ξανάρθανε τα κρύα ...»

Γράφει οΚυριάκος Γ.Κώτσογλου*

Κάθε φορά που φεύγει το καλοκαίρι, νοιώθω, λίγο πολύ, σαν «μετά Χριστόν προφήτης», καθώς θα πρέπει να αναφερθώ σε όλα όσα συνέβησανκατά τη διάρκειά του και τα οποία, κατά κάποιο τρόπο μας δικαίωσαν ή μας διέψευσαν, ως έντυπο. Όχι ότι έχει ανάγκη επιβεβαίωσης η «Πυξίδα»,εντούτοις πολλά από αυτά που συνέβησαν φαντάζουν ήδη τόσο μακρινά, καλά κρυμμένα, σχεδόν ξεχασμένα, μέσα στη «δίνη των δεινών» πουμας περιτριγυρίζουν, γεμίζοντας με απόγνωση την καθημερινότητά μας.

6ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Aνδρέα Παπανδρέου 40 - Tηλ. 0821041653 - Fax: 0821020059

Μας είπαν ότι σκοπός τους είναι να απομακρύνουν τον Καντάφι από την εξου-σία και να αποκαταστήσουν την δημοκρατία στην χώρα αυτή.

Άφησαν δε να εννοηθεί ότι σκοπεύουν να φύγουν μετά την επίτευξη των παραπάνωστόχων.Φαίνεται όμως από πολλά σημάδια ότι στην πραγματι-κότητα ήρθαν για να μείνουν και να αναλάβουν τόν ρόλοτου τιμωρού κάθε “άτακτου” στην ευρύτερη περιοχήτης Ανατολικής Μεσογείου. Το ένδυμα της προστασίαςτης δημοκρατίας και της προστασίας των δικαιωμάτωντων λαών δεν μπορεί να καλύψει τους παραγματικούςστόχους που εξόφθαλμα είναι η εκμετάλλευση τουπλούτου της περιοχής. Η υποκρισία της διεθνούς διπλωματίας σε όλο της τομεγαλείο !Επειδή κάθε πόλεμος είναι καταδικαστέος, γιατί ποτέδεν έλυσε, απεναντίας δημιούργησε προβλήματα -αλήθεια τι πρέπει να γίνει για να καταλάβει αυτή τηναλήθεια ο άνθρωπος ; - Γι΄ αυτό θεωρούμε ψευδεπί-γραφη , ανήθικη , επιζήμια και επικίνδυνη την παρου-σία και την δραστηριότητα αυτή των αεροπορικώνδυνάμεων στην περιοχή μας.Για το ψευδεπίγραφο και το ανήθικο των επιδρομών δενχρειάζεται παραπέρα ανάλυση. Όμως τα προβλήματαπου δημιουργεί η παρουσία τους στην περιοχή είναιπολλά και μεγάλα και πρέπει να αναδειχθούν.

Πρόβλημα 1ο Η δραστηριότητα αυτή των “συμμάχων”συνεχίζεται και την μέρα και την νύχτα με προσ-γειώσεις , απογειώσεις μαχητικών, μεταγωγικώνκαι ηλεκτρονικής παρακολούθησης αεροσκαφών, δημιουργεί θόρυβο πολλαπλά-σιο από τον ανεκτό για την ψυχική και σωματική υγεία των κατοίκων. Ο ύπνος τηννύχτα δεν είναι δυνατός , η ψυχική ηρεμία διαταράσσεται , η σωματική υγεία κλο-νίζεται. Πολλοί μιλούν για προβλήματα ακοής, ενώ οι ειδικοί συμβουλεύουν απο-μάκρυνση των μικρών παιδιών και των ευαίσθητων ομάδων από την περιοχή. Ηπαραπάνω καταγραφή δεν είναι υπερβολική, ούτε ενέχει καμία σκοπιμότητα. Είναιη ίδια η αλήθεια που βεβαιώνει καθημερινά ότι οι υπεύθυνοι της βάσης αδιαφο-

ρούν πλήρως αν υπάρχουν άνθρωποι στο Ακρωτήρι και στην ευρύτερη περιοχή.

Πρόβλημα 2ο Στο Ακρωτήρι για τους πάσης φύσεως άρχοντες και πολιτικούς και στρα-τιωτικούς το θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος δεν έχει καμία αξία. Δενφτάνουν τα σκουπίδια, τα καύσιμα, οι πύραυλοι , το αεροδρόμιο , η ναυτική βάση, οι αποθήκες πυρομαχικών , τα λατομεία , τώρα αποχτήσαμε και τα «συμμαχικά»αεροσκάφη που καθημερινά ρυπαίνουν το περιβάλλον και με τα άκρως τοξικάαπόβλητα και τα καύσιμα που χρησιμοποιούν.

Πρόβλημα 3ο Αυτή η μεγάλη κινητικότητα πολεμικών αεροσκαφών αυξάνει την πιθα-νότητα ατυχήματος κοντά ή πάνω στα σπίτια μας ,με απρόβλεπτες συνέπειες .Απόδειξη των ανωτέρω είναι όπως λέγεται και γράφτηκε στον τύπο, ότι προ και-

ρού ένα αεροσκάφος χρειάστηκε να ρίξει τα καύσιμαστο Μαράθι προφανώς για να αποφύγει ανάφλεξη κατάτην προσγείωση , εξ’ αιτίας μηχανικής βλάβης.

Πρόβλημα 4ο Η διακίνηση τόσων πυρομαχικών από τοαεροδρόμιο Χανίων προς την Λιβύη μας φέρνει στον νουτο ατύχημα στην Κύπρο. Κανείς δεν μπορεί να βεβαι-ώσει ότι δεν μπορεί να συμβεί και σε εμάς το ίδιο.

Πρόβλημα 5ο Και κάτι για το «χρύσωμα του χαπιού» πουπροσπάθησε να κάνει η αναπληρωτής γραμματέας τουΝΑΤΟ κατά την πρόσφατη επίσκεψη της στα Χανιά. Μί-λησε για οικονομικά οφέλη από την παρουσία αυτή τωνμονάδων στα Χανιά. Πρώτα – πρώτα και πάνω από όλαδηλώνουμε ότι για μας η υγεία και η αξιοπρέπεια δενείναι ανταλλάξιμα προϊόντα, ούτε κοστολογούνται ούτεπαζαρεύονται.

Κλείνοντας σημειώνουμε δύο ακόμα παραμέτρους τουπροβλήματοςα) Κανείς δεν μπορεί να αισθάνεται καλά όταν γνωρίζειότι από δίπλα του φεύγουν πιλότοι και πηγαίνουν σε μίαάλλη χώρα όπου καταστρέφουν , ερημώνουν σκοτώνουναθώους , με όποια πρόφαση. Αλήθεια έτσι θα γίνει καιμε μας αν, κάπου διαφωνήσουμε με του άρχοντες τηςγης ;

β)Πρέπει να θυμίσουμε στους τοπικούς άρχοντες ότι υπήρξαν βέβαια και είναι στε-λέχη ενός κόμματος που τώρα κυβερνά, όμως σήμερα είναι εκλεγμένοι από τον λαόσε θέση από όπου θα πρέπει να προστατεύουν τους πολίτες από κάθε υπερβολή καιφυσικά να λύνουν τα προβλήματα τους.Για τα παραπάνω τουλάχιστον μια διαμαρτυρία δεν οφείλει ο Δήμος ; ΊδωμενΌσο για εμάς τους πολιτιστικούς φορείς του Ακρωτηρίου επειδή μας ενδιαφέρει ηποιότητα ζωής των κατοίκων , η προστασία της υγείας τους αλλά και η αλληλεγγύηπρος τους συνανθρώπους μας «όπου γης», έχουμε χρέος να αρθρώσουμε την πα-ρούσα διαμαρτυρία.Και επειδή το πρόβλημα έχει γίνει πολύ μεγάλο καλούμε, κάθε θεσμοθετημένο όρ-

γανο, όπως κόμματα , βουλευτές , τοπική αυτοδιοίκηση , συνδικαλιστικά όργανα , επι-στημονικά σωματεία και τέλος πάντων κάθε ευαισθητοποιημένο φορέα και πολίτη ναπάρει θέση.Η φωνή διαμαρτυρίας όλων μας σίγουρα μπορεί να γίνει τροχοπέδη στην αυθαιρεσίατης εξουσίας και να φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Ακρωτήρι 24/8/2011Το κείμενο υπογράφουν οι πολιτιστικοί σύλλογοι

Αρωνίου, Καλαθά, Καμπανίου, Κορακιών, Κουνουπιδιανών, Μουζουρά , Χορδακίου

ΚΕΙΜΕΝΟ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΣΣε όλους είναι γνωστό ότι τους τελευταίους μήνες αεροσκάφη

μίας ετερόκλητης συμμαχίας έχουν εγκατασταθεί στο αερο-

δρόμιο Χανίων και από τότε συνεχώς όλο το 24ωρο , νύχτα και

μέρα, επιχειρούν κατά της Λιβύης .

ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 20117

Στις πλαγιές του Ψηλορείτη, σε ύψος1187μ. και στο μέσον της διαδρο-μής από τα Ανώγεια προς το Ιδαίον

Άντρο, βρίσκεται η μινωική Ζώμινθος, μεδιαχρονική κατοίκιση έως και τα χρόνιατης Τουρκοκρατίας. Το τελευταίο «παιδί»του επιφανούς αρχαιολόγου και επίτιμου«Ανωγειανού», Γιάννη Σακελλαράκη,που πρόσφατα έφυγε από κοντά μας,έχοντας ευτυχώς προλάβει να διασφαλί-σει με τις αναγκαίες κηρύξεις το φυσικόπεριβάλλον της ανασκαφής. Οι ανασκαφικές εργασίες έφεραν στοφως έναν εκτεταμένο οικισμό της υστε-ρομινωικής περιόδου (17ος π.χ. αιώνας),με επιβλητικό κεντρικό κτήριο 1600 τ.μ.περίπου. Το κτήριο, τουλάχιστον τριώ-ροφο, σώζεται σε ύψος 2,20 έως και 3 μ.και είναι από τα καλύτερα σωζόμενα μι-νωικά ανάκτορα. Γύρω από την κεντρικήαυλή αναπτύσσονται πολλά διαμερί-σματα, προς το παρόν αριθμούν τα πε-νήντα, σε κάποια από τα οποίαδιατηρούνται κονιάματα με τοιχογραφίεςστα μινωικά χρώματα, μαύρο, κόκκινο, γα-

λάζιο, λευκό. Σώζονται επίσης, υπολείμ-ματα μεγάλου κλιμακοστασίου και λίθινεςεσωτερικές σκάλες, που συνέδεαν τουςορόφους. Στη βορειοανατολική γωνία τουκτηρίου αποκαλύφθηκε δεξαμενή καθαρ-μών, στοιχείο αναγκαίο για τη μινωικήκοινωνία, ενώ προς τα δυτικά αναπτύσ-σεται η βιοτεχνική πτέρυγα: Στο εργα-στήριο κεραμικής βρέθηκε ο κεραμικόςτροχός, η θέση και τα εργαλεία του κε-ραμουργού, καθώς και η κτιστή κατα-σκευή για τη δημιουργία των πήλινωνσκευών, πολλά από τα οποία έχουν έρθειστο φως σταδιακά κατά τις ανασκαφικέςπεριόδους. Στο ανάκτορο λειτουργούσε,επίσης, εργαστήριο κατεργασίας ορείαςκρυστάλλου, υλικό που προμηθεύονταναπό τον ίδιο τον Ψηλορείτη και χρησίμευεκυρίως στην κατασκευή χαντρών, ενώσύμφωνα με τα ανασκαφικά ευρήματα πι-θανότατα διέθετε και εργαστήριο μετάλ-λου. Από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματαείναι δύο κωνικά ρυτά με λατρευτικήχρήση, αλλά και μεγάλα πιθάρια με ανά-γλυφη διακόσμηση, λυχνάρια, όπλα και

κοσμήματα, καθώς και δύο σφραγίδεςτης μινωικής περιόδου, δηλωτικές τηςταυτότητας των ενοίκων του ανακτόρου.Ανάμεσα στα ευρήματα σπόροι και οστάζώων μας πληροφορούν για τις διατροφι-κές συνήθειες των αρχαίων Μινωιτών καιτα ζώα που έβοσκαν στα πλούσια λιβάδιατης Νίδας. Τα φετινά ευρήματα της ανα-σκαφικής έρευνας στο κεντρικό κτήριοκατεβάζουν την αρχική κατοίκιση στοχώρο αρκετά πριν από το 1700 π.χ., πε-ρίοδος που χτίζεται το μεγάλο κτήριο τηςπαλαιοανακτορικής περιόδου και πιστο-ποιούν την ανθρώπινη παρουσία κατά τηνελληνιστική, ρωμαϊκή και βυζαντινή πε-ρίοδο. Αδιάψευστος μάρτυρας το βενε-τσιάνικο τυροκομείο που σώζεταιολόκληρο, χτισμέν σε μυκηναϊκά κατά-λοιπα λίγο πιο πέρα, ενώ η ύπαρξη δρό-μου των κλασικών χρόνων που συνέδεετην Κνωσό με το ιερό σπήλαιο, το ΙδαίοΆνδρο, μαρτυρείται από τον Πλάτωναστους «Νόμους». Καθώς τα φυσικά πε-ράσματα και οι δρόμοι είναι τα τελευταίαπου χάνονται στην ιστορία, μάλλον παίρ-νει υπόσταση ο μύθος που θέλει τονΜίνωα να διέρχεται προσκυνητής από τηνΚνωσό στο Ιδαίο Άνδρο, με μια πιθανήστάση στη μινωική Ζώμινθο.Ωστόσο, πέρα από τα ευρήματα αυτά κα-θαυτά, το εντυπωσιακό στον ανασκαφικόχώρο της Ζωμίνθου, είναι ότι εντάσσεταισε ένα αλώβητο από ανθρωπογενείςεπεμβάσεις φυσικό περιβάλλον. Στον πε-ρίβολο του αρχαιολογικού χώρου στέκει,σύμβολο εκατοντάδων χρόνων, «το ιερόδέντρο», η αιωνόβια τρικοκκιά ή αλλιώς

κράταιγος, το οποίο λόγω της σπανιότη-τάς του κηρύχθηκε Μνημείο της Φύσης,ενώ τριγύρω εκτείνονται τα περιβόηταδάση της Ίδης. Αυτά περιέγραψε ο Θεό-φραστος τον 4ο π.χ. αιώνα επισημαίνον-τας τον κερδοφόρο πλούτο της Ίδης, πουπρομήθευε με πρώτη ύλη τους Μινωίτεςγια τη ναυπηγική, την οικοδομική, την επι-πλοποιία, ακόμα και τη φαρμακευτική.Αυτό το περιβάλλον χαρακτηρίστηκε«Γεωπάρκο» και εντάχθηκε στο δίκτυοΕυρωπαϊκών Γεωπάρκων (www.euro-peangeoparks.org) προκειμένου να προ-στατευτεί από τα αδηφάγα χέρια τηςκακώς νοούμενης «Ανάπτυξης». Κι αν οεπισκέπτης έχει τηντύχη να περιηγηθείλίγο στη γύρω πε-ριοχή, στα «ΠάνωΌρη» του Ψηλο-ρείτη, θα έχει τηνευκαιρία να αισθαν-θεί τη ζωογόνα δύναμη της θεάς - μητέ-ρας Γης. Να χαθεί στην πλούσιαβλάστηση, να ξεδιψάσει στις πηγές της,να χωθεί στα σπήλια της (το «Σφεντόνι»,το μεγάλο σπήλαιο των Ζωνιανών), ναθαυμάσει τη μαεστρία του παραδοσιακούτεχνίτη, που αιώνες τώρα στήνει τις λίθι-νες πλάκες φτιάχνοντας κυκλικά σπιτά-κια (μιτάτα) ή μικρά ξωκλήσια σαν τηνΑγία Παρασκευή. Κι εκεί που παντρεύεταιτο χθες με το σήμερα, ο άνθρωπος με τηφύση, στο μικρό θεατράκι στην αυλή τουναού του Αγίου Υακίνθου αφήνουν κάθεχρόνο στο τέλος του Ιουλίου το αποτύ-πωμά τους λογής λογής πολιτιστικά δρώ-μενα, που συνεχίζονται τον Αύγουστο στοθέατρο Νίκος Ξυλούρης.Το 1945 τ’ Ανώγεια καταστράφηκαν ολο-σχερώς από τη γερμανική λαίλαπα. Τοχωριό ξαναστήθηκε από την αρχή.Ωστόσο, κι αν χάθηκε η πρότερη μορφήτου, αυτό που κατόρθωσαν να διατηρή-σουν οι Ανωγειανοί είναι η μνήμη και ηβαριά πολιτιστική τους κληρονομιά, πουσ΄ ένα χώρο απόμακρο και απομονωμένογέννησε τροβαδούρους, μαντιναδόρους,στη συνέχεια τα Υακίνθεια και το Μου-σικό Αύγουστο, λειτουργεί Κέντρο Φιλο-ξενίας Ανήλικων Μεταναστατών! Στουςζοφερούς καιρούς που διάγουμε μάλλονγια μια ακόμα φορά τα Ανώγεια δείχνουνσε όλους αυτούς που τόσο εύκολα καιπρόθυμα παραδίδουν γη και ύδωρ σεχέρια αλλότρια ποια είναι η πραγματικήπηγή δύναμης και πλούτου της χώρας καιποιος ο τρόπος η αξιοποίηση να ταυτιστείμε την ήπια ανάδειξη, αυτή που σέβεταιτο χώρο και την ιστορία του, τον άν-θρωπο.

Η Ζώμινθοςτων Ανωγείων

Παρασκευή 5 Αυγούστου τελευταία ημέρα εργασιών στην ανασκαφή της Ζωμίνθου. Τοσυνεργείο, υπό την επίβλεψη της αρχαιολόγου κας Έφης Σαπουνά - Σακελλαράκη,

εργάζεται πυρετωδώς μέσα στην κάψα του μεσημεριού για το κλείσιμο της ανασκα-φής. Η σημερινή μέρα θα είναι μακριά για όλους! Κι ενώ οι εργασίες τρέχουν κι η ετή-

σια ξενάγηση έχει οριστεί για την επομένη το πρωί, οι οικοδεσπότες έχουν τηνευγένεια να μας προσφέρουν ένα σύντομο ταξίδι στο παρελθόν, όπως ζωντανεύει

μέσα από τα εντυπωσιακά ανασκαφικά κατάλοιπα.

Γράφειη Πόπη Φλώρου

ΕΝΑΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣΜΙΝΩΙΚΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΣ

8ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Δεν είναι καιρός που διάβαζατις συγνώμες μια δασκάλαςστους μαθητές της για όσαδεν μπόρεσε απλόχερα να

τους προσφέρει, ενώ παράλ-ληλα κατέθετε τα αναπάν-

τητα ερωτήματα μιαςσχολικής χρονιάς.

Ποιο θα είναι το μέλλον των παιδιών μεδημιουργική σκέψη που αγνοήθηκαν ήπαρεξηγήθηκαν;

Ποια θα είναι η εξέλιξη των υπερκινητικώνπαιδιών που «δυσκόλεψαν» το έργο της εκ-παίδευσης;Τι θα απογίνουν τα παιδιά από μη ευνοημένακοινωνικά στρώματα που έδωσαν την άνισημάχη τους; Με ποιους στόχους εκπαιδεύουμε τα αδι-κημένα ευφυή παιδιά που φρενάρουν τηνεξέλιξή τους; Τι σκεφτόμαστε για τα ταλέντα της τέχνηςκαι του αθλητισμού που αγνοήθηκαν;

Σεπτέμβριος και μια νέα σχολική χρονιά ξε-κινά με χαμόγελα, προσδοκίες, ανησυχίεςκαι ερωτήματα. Όμως, αρκετά χρόνια στηνΕυρώπη και τα τελευταία στην Ελλάδα γίνε-ται συζήτηση για την εκπαίδευση στα ευφυή

ή χαρισματικά παιδιά.

Ποια είναι όμως αυτάτα παιδιά;Τα ευφυή ή χαρισμα-τικά παιδιά συνθέ-

τουν έναν πληθυσμό που διαθέτει μίαεξαιρετικά ευρεία κλίμακα δεξιοτήτων καιικανοτήτων. Είναι τα παιδιά που βρίσκονταιμερικά χρόνια μπροστά από τους συνομηλί-κους τους σε μία ή περισσότερες γνωστι-κές περιοχές. Ως ορισμό, «η χαρισματικότητα θεωρείται ηαλληλεπίδραση τριών ομάδων βασικών αν-θρώπινων χαρακτηριστικών – γενικών ικα-νοτήτων άνω του μέσου όρου, υψηλώνεπιπέδων αφοσίωσης στην εργασία και υψη-λών επιπέδων δημιουργικότητας. Τα προικι-σμένα παιδιά είναι αυτά που διαθέτουν ήείναι ικανά να αναπτύξουν αυτό το σύνθετοσύνολο χαρακτηριστικών και να τα εφαρμό-

σουν σε οποιονδήποτε δυνητικά αξιόλογοτομέα της ανθρώπινης επίδοσης.»

Κύρια χαρακτηριστικά ενός χαρισματικούπαιδιού, όπως αναφέρεται στη βιβλιογραφία,είναι τα εξής:•Μεγάλη ικανότητα συλλογιστικής σκέψηςκαι επίλυσης προβλημάτων• Δυνατότητα γρήγορης μάθησης• Ευρύ λεξιλόγιο• Εξαιρετική μνήμη• Μεγάλη διάρκεια εστίασης προσοχής• Προσωπική ευαισθησία• Οίκτος για τους άλλους• Τελειομανία• Επιμονή και εντατικότητα• Ηθική ευαισθησία• Ασυνήθιστη περιέργεια• Εμμονή στα υπό εξέταση θέματα• Υψηλός βαθμός ενεργητικότητας• Προτίμηση προς μεγαλύτερης ηλικίας φί-λους• Μεγάλο εύρος ενδιαφερόντων• Υψηλή αίσθηση του χιούμορ• Πρόωρη και «άπληστη» αναγνωστική ικα-νότητα• Ενδιαφέρον για το δίκαιο και τη δικαιοσύνη• Μερικές στιγμές πολύ ώριμη κριτική ικα-νότητα• Έντονη παρατηρητικότητα• Ζωηρή φαντασία• Υψηλή δημιουργικότητα• Τάση κριτικής προς την εξουσία• Ικανότητα με τους αριθμούς• Καλές επιδόσεις στην επίλυση γρίφων καιστα παζλς

Πώς αντιδρούν όμως στη σχολική πραγματι-κότητα;Ο βαθμός προσαρμογής των χαρισματικώνπαιδιών στο σχολείο είναι ανάλογος τουβαθμού ευχαρίστησης, που αντλούν από τηδιδακτική ύλη, τις σχολικές δραστηριότητεςκαι τις κοινωνικές σχέσεις, που αναπτύσ-σουν στο σχολικό περιβάλλον. Όταν τουςπαρέχεται ένα ευχάριστο-προκλητικό διδα-κτικό υλικό, τότε άμεσα εκφράζουν το εν-διαφέρον τους, εκδηλώνουν τη θέλησή τους

και αντιδρούν… Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι στησχολική πραγματικότητα μαθητές με πολύυψηλές ικανότητες, ίσως να μην ταιριάζουνμε το μοντέλο του «καλού μαθητή» καισυχνά να προβάλλουν αρνητικές συμπερι-φορές και προβληματικές στάσεις.Αρκετές φορές τα χαρισματικά παιδιά αν-τιμετωπίζουν προβλήματα κοινωνικοποί-ησης, περιθωριοποιούνται από τουςσυνομηλίκους τους και νιώθουν να μηνανήκουν στο ίδιο περιβάλλον. Το χειρότεροείναι ότι πολλές φορές υποβαθμίζουν τιςικανότητές τους, ώστε να είναι αποδεκτοίαπό τον περίγυρο.Στη βιβλιογραφία συχνά προσδιορίζονται οικαλύτερες δυνατές πρακτικές στην εκπαί-δευση των χαρισματικών παιδιών. Αυτές οιπρακτικές μπορούν να εκπονηθούν με τηχρήση διάφορων προαιρετικών προγραμ-ματικών υπηρεσιών, όπως η επιτάχυνση, οεμπλουτισμός, η διαφοροποίηση, η συμπύ-κνωση του αναλυτικού προγράμματος, τοεναλλακτικό αναλυτικό πρόγραμμα, οι επι-πλέον του αναλυτικού προγράμματος δρα-στηριότητες και η προσωπική ανάπτυξη.

Η ισότητα στην πρόσβαση στην εκπαίδευσηκαι στη μάθηση είναι υποχρέωση όλων καιβασικότερα της εκπαιδευτικής κοινότηταςκαι της πολιτείας. Αναφερόμαστε στην ισό-τητα πρόσβασης στη μάθηση, μέσω ενός εκ-παιδευτικού συστήματος που εξασφαλίζειίσες και όχι ίδιες εκπαιδευτικές ευκαιρίεςσε όλα τα παιδιά. Για κάθε μαθητή αλλά καιτο μαθητή με τις ειδικές και ιδιαίτερες εκ-παιδευτικές ανάγκες. Μιλάμε για την ισό-τητα πρόσβασης σε ένα εκπαιδευτικόσύστημα, που στηρίζει τις εξατομικευμένεςμαθησιακές ανάγκες του κάθε μαθητή, δια-σφαλίζει την διαρκή ατομική του πρόοδο,προσφέρει προσωπική ανάπτυξη και ανα-δεικνύει την προσωπικότητα και τα χαρί-σματά του.

Καλή σχολική χρονιά…

Γράφει οΓιώργος

Γώγουλος

Τα χαρισματικά παιδιά

Α

Ν

Ε

Π

Α

Ι

Σ

Θ

Η

Τ

Ω

Σ

T O T E«Σώπα, δάσκαλε, ν’ ακούσουμε το πουλί»"Μια μέρα, ήταν άνοιξη, χαρά Θεού, τα παράθυραήταν ανοιχτά κι έμπαινε η μυρωδιά από μιαν ανθι-σμένη μανταρινιά στο αντικρινό σπίτι. Το μυαλόμας είχε γίνει κι αυτό ανθισμένη μανταρινιά καιδεν μπορούσαμε πια ν' ακούμε για οξείες και πε-ρισπωμένες. Κι ίσια - ίσια ένα πουλί είχε καθίσειστα πλατάνια της αυλής του σχολειού και κελαη-δούσε.Τότε πια ένας μαθητής χλωμός, κοκκινο-μάλλης που 'χε έρθει εφέτος από το χωριό,Νικολιό τον έλεγαν, δε βάσταξε, σήκωσε το δά-χτυλο:- Σώπα, δάσκαλε, φώναξε· σώπα, δάσκαλε, ν'ακούσουμε το πουλί!"

(N. Καζαντζάκης)

Τ Ω Ρ ΑΗ ζωή, η καλλιέργεια και οι εμπειρίες του δασκά-λου συνιστούν τη δημιουργία κατευθύνσεων καιεπιχειρημάτων διδασκαλίας. Διδάσκοντας επομέ-νως ο δάσκαλος αυτό που ο ίδιος είναι γίνεταιμοναδικός και αναντικατάστατος. Η επανάληψητης ίδιας διδακτέας ύλης θα περίμενε κανείς νααποτελεί ρουτίνα. Μα η εναλλαγή των μαθητών,η συναναστροφή της μοναδικότητας του δασκά-λου με τη μοναδική παρουσία του κάθε μαθητήπροσδίδει νέο ενδιαφέρον Την πρώτη μέρα ενόςμαθήματος όλα είναι ρευστά και πιθανά. Ο δάσκα-λος έχει την ευκαιρία να διδάξει καλύτερα το μά-θημα. Το γεγονός αυτό καθαυτό προσδίδει στοδεδομένο γνωστικό περιεχόμενο διαφορετικήαπόχρωση. Ξεκινά ένας νέος αγώνας μετάδοσηςερωτημάτων και μεθόδων. Ο τελικός σκοπόςακραιφνής, σημασία εξάλλου έχει η διδασκαλία τοπεριεχόμενο της οποίας εκτείνεται σε οποιαδή-ποτε διάρκεια και διαμορφώνεται μαζί μ’ αυτήν.

Βούλα Καντεράκη

ΨωμίΈψαχνε. Κυρίως στα σκουπίδια. Προσπα-θούσε. Περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο ναβρει δουλειά. Δεν ήταν εύκολο. Δεν υπάρ-χουν πολλοί εργοδότες που θα προσλάμβα-ναν έντεκα χρονών παιδιά. Καλός ο νόμοςπου προστατεύει τους ανήλικους από την εκ-μετάλλευση, αλλά δεν έχει λάβει υπόψη τουεκείνους που, αφημένοι στη μοίρα τους, πρέ-πει να επιβιώσουν μόνοι. Για να ζήσει ζητιά-νευε με το ακορντεόν του. Τον συνάντησαένα βράδυ και του ‘δωσα κάτι ψιλά. Μου‘πιασε την κουβέντα. “Προσπαθώ να βγάλωένα δεκάρικο όλη μέρα, αλλά μάλλον δεν θατα καταφέρω. Κανείς δε δίνει. Έγιναν κι αυτοίγύφτοι σαν εμένα”. Γέλασε. Εγώ όχι. Το κου-ράγιο του για χιούμορ με ξεπερνούσε.

ΠαιδείαΧτυπιόταν τρία χρόνια για να μπει στο πανε-πιστήμιο. Τα κατάφερε. Είχε πτυχία σε δύογλώσσες, στους υπολογιστές και την κιθάρααπό κρατικό ωδείο. Όταν μπήκα στο ταξί μουμίλησε στον πληθυντικό. Πιάσαμε την κου-

βέντα και έμαθα ότι αφού αρρώστησε η μάνατου, αναγκάστηκε να σταματήσει τις σπουδές,γιατί ο πατέρας του ήταν ήδη άρρωστος. “Άλ-λωστε, ο τομέας μου ήταν κορεσμένος προπολλού”. Δούλευε ως οδηγός κοντά τρία χρό-νια. Του άρεσε η τζαζ. Στον ελεύθερό τουχρόνο έπαιζε σε ένα σχήμα. Μιλούσε σωστά,όμορφα ελληνικά, απ’ αυτά που σου ξεκου-ράζουν την ακοή. Το cd player έπαιζε PatMetheny. Η διαδρομή κύλησε σα νεράκι.

ΕλευθερίαΟ Π. είχε έρθει από την Παλαιστίνη. Μεγά-λωσε κάπου ανάμεσα στις βόμβες και τις φω-τιές ενός ατέλειωτου πολέμου. Είχε κάνειαρκετές φορές σε Ισραηλινή φυλακή, όλες γιαπολιτικούς λόγους. Πριν κάποια χρόνια ζή-τησε πολιτικό άσυλο στην Ελλάδα. Απ’ ότι είχεακούσει ήταν φιλική χώρα, με στενούς δε-σμούς με την Ιντιφάντα. Του δόθηκε άδεια πα-ραμονής. Λίγους μήνες μετά τον συνέλαβανκαι του φόρτωσαν μια ορφανή από υπαίτιο λη-στεία. Φιλοξενήθηκε από το ελληνικό σω-φρονιστικό σύστημα και γνώρισε τις χαρές και

τις ανέσεις του. Τώρα είναι έξω, αλλά κάθετρεις και λίγο τον μαζεύουν ως ύποπτο γιακάτι καινούριο. “Τα ίδια σκατά είστε κι εσείς”μου είπε. Κούνησα το κεφάλι αμήχανα.

ΙσότηταΗ Ε. γύριζε από τη δουλειά. Έφτιαχνε καφέ-δες σε δωδεκάωρη βάση σε ένα από το μα-γαζιά του εμπορικού κέντρου της πόλης.Ήταν όμορφη και καλοφτιαγμένη, γεγονόςπου την έκανε προνομιακό στόχο διάφορωνπιθήκων που ήθελαν “σερβίρισμα” σε άλλαεπίπεδα. Εκείνη απέφευγε με χαμόγελο τιςκακοτοπιές και συνέχιζε να γεμίζει φλιτζάνιακαι πλαστικά κυπελάκια με ροφήματα. Ο μι-σθός της ήταν λίγο παραπάνω απ’ το νοίκιτης. Κατάκοπη, νυσταγμένη, με τα πόδια καιτη μέση τσακισμένα απ’ την ορθοστασία,μπήκε στο αυτοκίνητο. Έβγαλε φλας κι έκανενα ξεκινήσει, όμως ένα θεόρατο τζιπ πέρασεξυστά απ’ το αυτοκίνητό της με ιλιγγιώδη τα-χύτητα κορνάροντας. Η φωνή του οδηγούακούστηκε βροντερή : “τράβα μωρή π… σπίτισου να πλύνεις κάνα πιάτο”.

ΑδελφοσύνηΌταν χρειάστηκε να φτιάξω μια ξύλινη σκα-λωσιά, ζήτησα από ένα φίλο να μου συστήσεικάποιο μάστορα να με βοηθήσει. Την άλλημέρα ήρθε ο Λ., Αλβανός που μένει χρόνιαστην Ελλάδα. Ξεκινήσαμε να δουλεύουμε.Στην ουσία όλα μόνος του τα’ κανε, απλώςόπου χρειαζόταν βοήθεια με καθοδηγούσε.Μιλούσε αρκετά καλά ελληνικά. Δούλευε σεοικοδομές και προσπαθούσε να μαζέψει χρή-ματα για να ζήσει αξιοπρεπώς στην πατρίδατου. Τη γυναίκα και το παιδί του τους είχε ήδηστείλει πίσω, γιατί διάφοροι τύποι δεν τουςάφηναν σε ησυχία στη γειτονιά, λόγω της κα-ταγωγής τους. Κάποια στιγμή χάσαμε τοσφυρί και καθώς ψάχναμε τον άκουσα ναμουρμουρίζει “κανένας Αλβανός θα το βού-τηξε”. Δεύτερη δόση θανατηφόρου χιούμορ

μέσα σε λίγες μέρες.

ΕυημερίαΟ Γ. ήταν δάσκαλος. Μάθαινε τα παιδιά τουκόσμου να διαβάζουν και να γράφουν, να σέ-βονται και να εκτιμούν τους άλλους, την ιστο-ρία, τον τόπο και τονπολιτισμό τους. Μετάαπό δέκα χρόνια υπη-ρεσίας έπαιρνε κοντάένα χιλιάρικο. Είχε δύοπαιδιά, γυναίκαάνεργη, στεγαστικόδάνειο. Ποτέ δεν παραπονέθηκε. Χαμογελούσεκι όταν τον ρωτούσες τι κάνει, απαντούσε “όλακαλά”. Κόντευε να ξεχάσει από πότε είχε ναπάει διακοπές και το παλιό, μικρό αυτοκινητάκιτου έμοιαζε με ανέκδοτο. Τις Κυριακές φόρ-τωνε την οικογένεια και πήγαιναν εκδρομές, τοφαί τους όμως, το έπαιρναν πάντα μαζί, γιατίδεν είχε λεφτά για ταβέρνα. Ο Γ. είχε πίστη.Ποτέ δεν κατάλαβα σε τι.

ΕυτυχίαΟ Β. ήταν μετανάστης. Έλληνας μετανάστηςστην Αμερική. Δούλευε σαν συντηρητής χει-ροποίητων χαλιών σε ένα Πέρση εισαγωγέα.Ο Πέρσης είχε θησαυρίσει, ο Β. πάλι όχι.Ζούσε στην Αστόρια τριάντα χρόνια. Ελάχιστεςφορές κατάφερε να φύγει έξω απ’ τα όριά της.Η γυναίκα του τον είχε παρατήσει για κάποιονιδιοκτήτη αλυσίδας εστιατορίων, όταν η τρά-πεζα τους πήρε το σπίτι. Το παιδί του μεγά-λωνε τώρα κάπου στη Βοστώνη. Το έβλεπεδύο φορές το χρόνο. Από το παράθυρο ενόςμικρού διαμερίσματος κοιτούσε τις γραμμέςτου τραίνου που περνούσαν μερικές εκατον-τάδες μέτρα μακριά. Τον υπόλοιπο καιρό χα-νόταν στα βιβλία του ή έκανε μοναχικέςβόλτες στη νυχτερινή Νέα Υόρκη. Φίλους δενείχε. Το κοντινότερο σε δικό του άνθρωποήταν ο Φίλιπ Ντικ, ο Κερτ Βόνεγκατ και οΈρμαν Έσσε. Ο Β. δεν πίστευε. Ούτε έλπιζε.

ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 20119

Η Σ

υνω

μοσί

α το

υ θο

ρύβο

υ

Γράφει οΓιώργος

Μανουσέλης

συνέχεια από την 5η σελίδαΕγγυήσεις ζήτησε και πήρε η Φιλανδία από τηνΕλλάδα για να δώσει την συγκατάθεσή τηςστην επόμενη δόση της ελληνικής στήριξης.Μια χώρα με δείκτη αξιολόγησης ΑΑΑ, υψηλό-τερο από τις πρόσφατα υποβαθμισμένεςΗ.Π.Α., προσπαθεί να «ασελγήσει πάνω στοπτώμα» και τα καταφέρνει μια χαρά αποσπών-τας την υπογραφή μας, χάριν του απεγκλωβι-σμού της επόμενη δόσης. Όμως αλλοίμονο, ηπροφανής λογική της ισότιμης αντιμετώπισηςμας καλεί να κάνουμε το ίδιο και με τις λοιπέςχώρες οι οποίες θέλουν το ανάλογο και οΥπουργός ανοίγει λογαριασμό με τις γκάφεςκαλώντας το Eurogroup να δώσει την απαραί-τητη πολιτική λύση, στο - εκ του μηδενός -πρόβλημα.Δεν είναι όμως μόνον ο Πλανητάρχης ανήσυ-χος με την υποβάθμιση της χώρας του. Ακόμακι η Αγγέλα με τον Νικόλα διέκοψαν, για χάρητου Σύλβιο – Αργύρη, τις διακοπές τους, βλέ-ποντας τις αγορές τους παιγνίδι στα χέρια τωνκερδοσκόπων, όπως και την οικονομία της Ε.Ε.γενικότερα. Με μια πτώχευση φάντασμα Ευ-ρωπαϊκής Τράπεζας οι αγορές ξανά σε όλε-θρο, το Χ.Α.Α. ατενίζει το φάσμα των 800 και ηΕθνική στα όρια των 3,00 €. Μια Ένωση πουποτέ δεν ήταν τίποτα παραπάνω από νομισμα-τική, λογικό δεν ήταν ότι κάποια στιγμή θα πα-ρουσίαζε έλλειμμα πολιτικής; Τουλάχιστον οιδικοί μας χρηματιστές δεν καταλαβαίνουν τί-ποτα, στην Άπω Ανατολή αυτοκτόνησαν μερικοίπερήφανοι.

Με την Παιδεία στην δυσκολότερη χρονιά τηςτελευταίας τριακονταετίας και πάνω κάτω20.000 κενές θέσεις δασκάλων, τα βιβλία νακαθυστερούν επειδή ακυρώθηκε ο διαγωνι-σμός και τα Ανώτερα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα ναξεθάβουν το τσεκούρι του πολέμου, πόσο μπο-ρούμε να ελπίζουμε για το αύριο; Με την Υγείαστη μεγαλύτερη καταβαράθρωσή της πόσομπορούμε να ελπίζουμε για το σήμερα; Με τοπολύ-εκκαθαριστικό που θα περιλαμβάνει τέληεπιτηδεύματος, αλληλεγγύης και πολυτελώντεκμηρίων και θα έρθει μαζί με το ΕΤΑΚ του2009 και του 2010 πόσο μπορούμε να αισιο-δοξούμε ότι «η φτώχεια θέλει καλοπέραση»; Με έννοιες όπως το «πρωτογενές πλεόνα-σμα» και πάλι στη σφαίρα του νοητού, δενμπορώ να σας κομίσω καλά νέα γι αυτό το Φθι-νόπωρο. Μπορώ όμως να σας αφιερώσω τουςστίχους του Νιόνιου που πολύ πιθανό είναι νατους ξανά-ακούσετε για μια ακόμα φορά, ελπί-ζοντας αυτή τη φορά όχι χάριν εκλογών.

… «Τα πόδια μου καήκανε σ’ αυτή την ερημιά η νύχτα εναλλάσσεται με νύχτα.Τα νέα που σας έφερα σας χάιδεψαν τ’ αυτιάμα απέχουνε πολύ απ’ την αλήθεια.»

Αμέσως καταλάβαμε τι πήγαινε να πεικαι του ‘παμε να φύγει μουδιασμένααφού δεν είχε νέα ευχάριστα να πεικαλύτερα να μη μας πει κανένα.

Μηχανικός Παραγωγής & Διοίκησης MSc

10ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Πως ξεκίνησε η εμπλοκή σου με τη φωτογραφία;Η περιέργεια της εφηβείας θα έλεγα για το τι

ήταν η ‘ακριβή’ φωτογραφική μηχανή που βρισκό-ταν κρυμμένη σε ένα ντουλάπι του πατέρα μου, μεοδήγησε να την δανειστώ κρυφά πηγαίνοντας σεένα φωτογράφο της γειτονιάς για να μου εξηγή-σει πως δουλεύει ,αμέσως ένας φανταστικός κό-σμος άνοιξε την πόρτα του για μένα.

Επιβάλλεται μια φωτογραφία να αφηγείται πράγ-ματα και καταστάσεις ή όχι;

Δεν γίνεται να επιβάλλονται πράγματαστη τέχνη ,καλύτερα θα ήταν μάλλον η τέχνη ναεπιβληθεί σε εμάς.

Μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις …Μια εικόνα μπορεί να είναι και ολόκληρο βιβλίο

φτάνει να έχουμε τις γνώσεις για να μπορούμε νατο διαβάσουμε.

Από την καλλιτεχνική στην δημοσιογραφική φωτο-γραφία είναι μεγάλος ο δρόμος ;

Η ιστορία της φωτογραφίας έχει δείξει πως όχιδεν είναι.

Υπάρχει κάτι που θέλεις αλλά δεν έχεις καταφέ-ρει να φωτογραφίσεις ;

Συνέχεια τα πάντα αλλάζουν γύρω μας ,αλλά-ζουμε και εμείς οι ίδιοι ,αλλάζει και ο τρόπος πουβλέπουμε εμείς τα πράγματα ,με αποτέλεσμα ναυπάρχει πάντα κάτι νέο για φωτογράφιση .

Ο Δημήτρης Μπαρούνης στην Camera Obscura Ο Δημήτρης Μπαρούνης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1974.Η ενασχόληση του

με τη φωτογραφία ξεκίνησε ερασιτεχνικά από τα εφηβικά του χρόνια. Έχειπαρακολουθήσει σεμινάρια φωτογραφίας στο πολιτιστικό κέντρο του Ο.Τ.Ε.με δάσκαλο το Δημήτρη Τσεβά . Είναι μέλος της Λέσχης φωτογραφίας Χα-νίων από το 2001 και συμετέχει για δεύτερη χρονιά στο διοικητικό συμβού-λιο εφόσον ζει μόνιμα στα Χανιά. Φωτογραφίες του έχουν εκτεθεί σε μιαατομική και σε αρκετές ομαδικές εκθέσεις , επίσης έχει λάβει διακρίσεις σεαρκετούς φωτογραφικούς διαγωνισμούς.

Cam

era

Obscura

Κάτι συγκεκριμένο δεν είχα στο μυαλό μου, ο Μαθιός όμωςκατευθείαν είχε έτοιμη την ιδέα. Με έφερε σε επαφή μετην Άρτεμη, καθηγήτρια στο 4ο Λύκειο Χανιών, η οποία από

την πρώτη στιγμή είδε με ενθουσιασμό την πρόταση για συνερ-γασία των δύο σχολείων και με την εμπειρία και το δυναμισμό τηςέβαλε τις σωστές βάσεις για να προχωρήσει η ιδέα.Από την πρώτη στιγμή αποκλείσαμε την περίπτωση μιας απλήςανταλλαγής επισκέψεων με παραμονή των μαθητών σε κάποιοξενοδοχείο, τόσο για λόγους οικονομικούς όσο και για λόγουςουσίας. Η ιδέα ήταν να φέρουμε σε επαφή, μέσω e-mails, ομάδεςμαθητών μας από τη Β Λυκείου και εφόσον αυτή η διαδικασία κυ-λούσε ομαλά θα προχωρούσαμε στο σχεδιασμό εκδρομών σεΞάνθη και Χανιά αντίστοιχα.Μέσα Δεκέμβρη είχα τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις 15 παιδιώναπό τα Χανιά. Η επιλογή έγινε εντελώς τυχαία. Γενικά στους μα-θητές μου προκαλεί πάντα εντύπωση το άκουσμα των «χριστια-νικών» ονομάτων. έτσι και εκείνη τη μέρα γελάσαμε πολύ με αυτήτη διαδικασία, η Τζανάη διάλεξε τη Δανάη, η Γιασεμίν τηνΙσμήνη…Σε αρκετές περιπτώσεις η αλληλογραφία ξεκίνησε μέσαστις γιορτές των Χριστουγέννων και στις υπόλοιπες αμέσωςμετά.

Γλαύκη – Χανιά Γέφυρα πολιτισμού, συνάντηση ουσίας !

Ενδεχομένως να ακούγεται απλή η διαδικασία αυτή, όμως δενείναι καθόλου αυτονόητη. Οι περισσότεροι από τους μαθητές τουσχολείου μου δεν έχουν υπολογιστή και πρόσβαση στο διαδίκτυοαπό τα χωριά τους. Ελάχιστοι είχαν διεύθυνση ηλεκτρονικού τα-χυδρομείου και δημιουργήσαμε με αφορμή αυτό το πρόγραμμα. Ηεπικοινωνία λοιπόν γινόταν κυρίως μέσα από τον υπολογιστή τουσχολείου σε κενές ώρες των μαθητών και δικές μου. Σε άλλες

περιπτώσεις μαθήτριες μου έδιναν γραμ-μένο σε χαρτί το γράμμα τους το οποίο,μετά από σκανάρισμα, το έστελνα στη φίλητους μέσα από το προσωπικό μου e-mail.Ομοίως και η μαθήτρια από τα Χανιάέστελνε σε μένα το δικό της γράμμα τοοποίο εκτύπωνα και έδινα στις μαθήτριεςμου. Από τις πιο δυνατές εικόνες που θαμου μείνουν από αυτή τη διαδρομή είναι ηαγωνία με την οποία περίμεναν καθημερινάτα γράμματα αυτά οι μαθήτριες μου και ηαντίδρασή τους όταν το λάμβαναν. το έκρυ-βαν σαν κάτι πολύτιμο και στο διάλειμμααπομονώνονταν στα πιο κρυμμένα μέρη τουσχολείου για να το διαβάσουν ήσυχα…Η πιο ουσιαστική δυσκολία ήταν η ανάγκηγια ενίσχυση και συναισθηματική τόνωσηστον ψυχολογικό τομέα. Στις πρώτες συζη-τήσεις και πριν από τα πρώτα γράμματαήταν έντονη η έλλειψη αυτοπεποίθησηςτων μαθητών/τριών μου κυρίως ως προς τηχρήση της ελληνικής γλώσσας. Επιπλέονθεωρούσαν ότι δεν αξίζει να μιλήσουν γιατην (πανέμορφη και ξεχωριστή!) περιοχήτους (πόση ευθύνη άραγε έχουν και οι εκ-παιδευτικοί όλων των βαθμίδων που με τηναπαξιωτική στάση τους έχουν συμβάλειστην καλλιέργεια αυτού του συναισθήμα-τος μειονεξίας των παιδιών της ΟρεινήςΞάνθης…). Αρχικά οι μαθητές αντάλλαξαν γράμματαγνωριμίας πάνω σε συγκεκριμένες θεματι-

κές ενότητες που είχαν οριστεί από την Άρτεμη και από μένα. Μί-λησαν για τον εαυτό τους, το σχολείο, τοντόπο, τη θρησκεία, τα ήθη και τα έθιμά τους.Γρήγορα οι μαθητές μας θα έλεγα ότι μας ξε-πέρασαν και η επικοινωνία επεκτάθηκε και σεπιο προσωπικό επίπεδο με χρήση του κυρίωςτων κινητών τηλεφώνων τους. Με δεδομένη την επιτυχία της αλληλογραφίας των μαθητών μαςαποφασίσαμε να προχωρήσουμε στην ανταλλαγή επισκέψεων. Τομεγάλο βήμα ήταν η υποχρέωση αμοιβαίας φιλοξενίας από τις οι-κογένειες των μαθητών μας. Στο σημείο αυτό εισπράξαμε τη θετι-κότατη ανταπόκριση των οικογενειών που δέχτηκαν ναφιλοξενήσουν παιδιά από την άλλη άκρη της Ελλάδας. Καταλάβαιναότι με δεδομένες τις προκαταλήψεις και τις φοβίες της συντηρητι-κής μουσουλμανικής αγροτικής κοινωνίας αλλά και την οικονομικήστενότητα των οικογενειών των μαθητών μου το εγχείρημα θα ήτανδύσκολο. Κάθε άλλο. Οι οικογένειές τους δέχτηκαν με μεγάλο εν-θουσιασμό την πρωτοβουλία και συνεργάστηκαν σε όλα τα επίπεδα. Το παρακάτω μήνυμα (sms) στο κινητό μου την ημέρα που ταξί-δευαν οι μαθητές από τα Χανιά νομίζω ότι τα λέει όλα:«πού είναι τα κορίτσια; Πότε θα ‘ρθείτε στο χωριό μας; 2- 3 μήνεςπέρασαν, τώρα 2 ώρες δεν περνάνε»

Τα παιδιά από τα Χανιά φιλοξενήθηκαν σε επτά διαφορετικά πο-μακοχώρια, τα οποία βρίσκονται διάσπαρτα στον ορεινό όγκο και σεμεγάλες αποστάσεις μεταξύ τους. Για τέσσερις ημέρες οι μαθή-τριες και οι μαθητές του σχολείου μου φιλοξένησαν τους φίλουςτους από την Κρήτη και μοιράστηκαν κοινούς προβληματισμούς καιόνειρα διαπιστώνοντας στην πράξη ότι η διαφορετική θρησκεία,γλώσσα και καταγωγή δεν τους χωρίζει καθόλου, αντίθετα μπορείνα γίνει η αφορμή για μια ωραία φιλία.Μετά την επιτυχία της επίσκεψης του 4ου Λυκείου στα Πομακοχώ-ρια άνοιξε και ο δρόμος για το δικό μας ταξίδι στα Κρήτη. Οι επι-φυλάξεις ορισμένων γονιών ξεπεράστηκαν και με την οικονομικήσυνδρομή της οργάνωσης «Πάνος & Χρυσηίδα – Βοήθεια στα παι-διά» μπορέσαμε να ταξιδέψουμε και εμείς στα Χανιά. Για σχεδόνόλα τα παιδιά ήταν η πρώτη φορά που ταξίδεψαν με αεροπλάνο. Πε-ριττό να πω ότι ενθουσιάστηκαν από τα Χανιά, τα μέρη που γνώρι-σαν στην Κρήτη, τη μουσική και το φαγητό και πάνω από όλα, απότη φιλοξενία που τους πρόσφεραν οι οικογένειες των συμμαθητώντους στα Χανιά! Το μεγαλύτερο κέρδος για μένα είναι ότι και τώρα-2 μήνες μετά- οι μαθητές (και σε πολλές περιπτώσεις και οι γονείςτους) έχουν διατηρήσει την επικοινωνία και φιλία τους. Τα υπόλοιπατα λένε οι ίδιοι σε μια μικρή επιλογή από τα πολλά σχόλια και εν-τυπώσεις που έγραψαν.Κλείνοντας από τη μεριά μου να ευχαριστήσω το Μαθιό Φρατζε-σκάκη για την ιδέα, την Άρτεμη Σερδάκη και τη Δέσποινα Κατσα-ραγάκη για τη συνεργασία και φιλοξενία στα Χανιά, το συνάδελφόμου Μάρκου Κρέοντα για τη βοήθειά του και κυρίως τους μαθητέςκαι τις μαθήτριες από τα δύο σχολεία για τις πολλές όμορφες στιγ-μές που μαζί μοιραστήκαμε!!

*εκπαιδευτικός – φιλόλογος στο Γενικό Λύκειο Γλαύκης

Γλαύκη – Χανιά, σε μια δυναμική μαθητική συνάντηση

ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 201111

Γράφει οΓιώργος Τσίμας*

H αρχή έγινε στα Χανιά, τέλη Αυγούστου 2010, μετά απόπολλές ρακές με το Μαθιό, τον εκδότη της Πυξίδας, στην

Αγία Κυριακή. Έφευγα το ίδιο βράδυ για την Ξάνθη –έλεγα πως θα ήταν η τελευταία μου χρονιά στη Θράκη –και ήθελα με κάποιον τρόπο να φέρω σε επαφή το σχο-

λείο, όπου εργάζομαι τα τελευταία πέντε χρόνια, στα Πο-μακοχώρια, με ένα σχολείο από την πατρίδα μου, τα Χανιά.

Επιμέλεια:MATΘΑΙΟΣ ΦΡΑΝΤΖΕΣΚΑΚΗΣ

Ενθουσιασμένη με τα Χανιά…Καθόμουν με τους συμμαθητές μου σε κάποια καφε-τέρια και απολαμβάναμε τον καφέ μας και τη θέα. Είναι η πρώτη φορά που επισκέ-φτηκα τα Χανιά και έχω ξετρελαθεί. Οι άνθρωποι είναι πολύ φιλόξενοι, μας

φερόντουσαν πολύ όμορφα. Γενικότερα η θάλασσα, τα τοπία, το λιμάνι είναι πάρα πολύωραία. Μας άρεσε ότι η πόλη κρατάει ακόμα το παραδοσιακό στοιχείο… […]Τα Χανιάείναι τουριστική περιοχή και τα επιλέγουν πολλά σχολεία, μόνο που εμείς επιλέξαμε το4ο Γενικό Λύκειο Χανίων για να αλληλογραφήσουμε. Έτσι είχαμε τη δυνατότητα να επι-σκεφτούμε τα Χανιά και να μας φιλοξενήσουν τα παιδιά με τα οποία αλληλογραφούσαμε,παράλληλα και αυτοί να επισκεφτούν τα μέρη μας και να τους φιλοξενήσουμε στα σπί-τια μας. Χάρη στην αλληλογραφία είχαμε τη δυνατότητα να γνωρίσουμε καλύτερα τηνκοινωνία και να αποκτήσουμε εμπειρίες που αλλιώς δεν θα αποκτούσαμε.

Μάλκο ΣεβγκήΒ’ Λυκείου - Γλαύκη

12ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Από τα Πομακοχώρια στα Χανιά

Όταν αρχίσαμε να αλληλογραφούμε πήραμε τυχαία e-mail, χωρίςνα ξέρουμε ποιος είναι το άλλο παιδί. Εγώ δεν είχα δικό μου mailκαι με βοήθησε ο κ. Τσίμας να φτιάξω ένα mail για να μπορώ να

γράφω στο φίλο μου στα Χανιά. Κάποιες φορές έγραφα στο σχολείο καικάποια Σάββατα έστειλα mail στο σπίτι του καθηγητή μου. Η έκπληξη ότανσυναντηθήκαμε με τα παιδιά ήταν μεγάλη. Καθένας είχε πάρει ένα τυχαίοe-mail, αλλά όλοι ταιριάξανε απόλυτα μεταξύ τους. Στην Κρήτη είναι η πρώτη φορά που ήρθα. Αυτό που μου έκανε εντύπωσημεγαλύτερη είναι ότι δεν μιλάνε τα κρητικά. Μιλάνε αλλά όχι με προφοράβαριά. Αυτό που μου άρεσε περισσότερο είναι η κρητική μουσική και οΝίκος Ξυλούρης. Ξέρω όλα τα τραγούδια του και στην Ξάνθη είχα κάνειμία εκπομπή – αφιέρωμα στον Ξυλούρη μαζί με τον κ. Τσίμα. Μετά πουήρθα στα Χανιά έμαθα και για το συγκρότημα Χαϊνηδες που μου αρέσεικι αυτό πολύ. Θα κρατήσω τους φίλους που έκανα στα Χανιά και τιςωραίες στιγμές που περάσαμε. Μακάρι να μπορέσω να πάω ξανά στηνΚρήτη. Επίσης, νομίζω ότι μέσα από αυτή την εμπειρία αγάπησα παρα-πάνω το σχολείο και τους καθηγητές μου.

Mπουγιουκλού Αϊντίν Β' Λυκείου - Στήριγμα

Οι μοναδικές στιγμέςπου ζήσαμε με αυτάτα παιδιά θα μου μεί-

νουν χαραγμένες στο μυαλόγια πάντα. Τα παιδιά ήταντόσο καλά, αναπτύξαμε τόσοκαλές σχέσεις όχι μόνο μετα παιδιά που αλληλογρα-φούσαμε με e-mail αλλά καιμε τα υπόλοιπα.Στην αρχή, όταν άκουσα γιααυτό το πρόγραμμα, δεν μουφάνηκε και τόσο καλή ιδέα,

όμως στη συνέχεια το σκέφτηκα και είπα να δοκι-μάσω να γνωρίσω και διαφορετικά παιδιά. Θα μουέμενε αξέχαστο… Με την κοπέλα που διάλεξαέτυχε να ταιριάζουμε τόσο πολύ, έχουμε ίδιεςαπόψεις για κάποια θέματα. Όμως μοιάζουμε πάραπολύ ακόμα και εξωτερικά, είχαν μείνει άφωνοιόλοι!! Είχα τόσο πολύ άγχος τη μέρα που θα συ-ναντούσα τη φίλη μου, μου είχαν κοπεί ταπόδια…όμως μετά συνήθισα την παρέα της που δενήθελα να την αποχωριστώ. Είναι τόσο καλή σαν χα-ρακτήρας και σαν άνθρωπος που μας άφησε καιεμένα και τους γονείς μου με το στόμα ανοιχτό! Οιγονείς μου τη συμπάθησαν τόσο πολύ που όταν ήρθεη μέρα να φύγει η μητέρα μου έβαλε τα κλάματα…

Καρά Χαλήλ ΑσλήΒ’ Λυκείου - Πάχνη

Γλαύκη – Χανιά Με το βλέμμα των παιδιών…

Όταν ήρθε ο κ. Tσίμας και μας είπετην ιδέα γι’ αυτό το πρόγραμμα, μουφάνηκε απίστευτο και δεν φανταζό-

μουν ότι θα γίνει κάτι τέτοιο. Ειδικά για μένακαι άλλα κορίτσια που είμαστε από το Τέμε-νος, ένα χωριό που δεν έχει internet. Ωστόσοαλληλογραφούσαμε από το σχολείο με τηβοήθεια του κ. Γιώργου. Πρώτα ανταλλάξαμεδύο-τρία γράμματα και ακόμη και τότε δεν πί-στευα ότι θα έρθουν παιδιά από τα Χανιάεδώ και ότι μπορεί να πάμε κι εμείς εκεί. Χά-ρηκα πάρα πολύ όταν ήρθαν οι φίλοι μας, καικάναμε τα πάντα για να περάσουν καλά.Επειδή είναι μικρό το χωριό μας, μας φάνηκε

πολύ περίεργο. Ωστόσο γνωρίστηκαν μεόλους αφού οι άνθρωποι εκεί είναι λίγοι, κά-ναμε και πικνίκ στο βουνό, χορέψαμε και πε-ράσαμε τέλεια. Πρέπει να πω ότι στην αρχήο πατέρας μου δεν με άφηνε να πάω σταΧανιά, όχι μόνο γιατί είναι μακριά αλλά καιγια οικονομικούς λόγους. Αλλά όταν ήρθε ηφίλη μου εδώ -που ήταν τόσο καλή όπως καιτα άλλα κορίτσια που ήρθαν- ο πατέρας μουτο σκέφτηκε… Και όταν έφερα τη δήλωσηείπε εντάξει, αφού μας βοήθησαν και ξεπε-ράστηκαν και οι οικονομικοί λόγοι..Δεν ξέρω τι καταφέραμε, πάντως όταν πή-γαμε εκεί δεν ήθελα να γυρίσω πίσω! Η φιλία

μας συνεχίζεται, μιλάμε στο τηλέφωνο, αν-ταλλάσσουμε μηνύματα και μιλάνε ακόμα καιοι γονείς μας στο τηλέφωνο. Και να μην πάμεμε το σχολείο του χρόνου, θα προσπαθήσωμε κάποιο τρόπο να πάω, θεωρώ πλέον ότιέχω άλλη μια οικογένεια εκεί κι εύχομαι ναμείνουμε φίλες για πάντα. Τέτοια φιλοξενίαδεν έχω ξαναδεί, είναι κάτι αξέχαστο, σκε-φτείτε ότι μας τάιζαν πέντε φορές τηνημέρα. Για πρώτη φορά στη ζωή μου έφαγαχταπόδι, η γεύση του οποίου θα μου μείνειγια πάντα! Ήταν αξέχαστη εμπειρία….

Κιναλή ΤζανάηΒ Λυκείου - Τέμενος

Κύριε Τσίμα, αρχικά δεν έχω λόγια να σαςπω επειδή αυτός που προσπάθησε πάραπολύ ήσασταν εσείς μέχρι που γυρίσαμε.

Εγώ δεν νόμιζα ότι έτσι τέλεια θα περάσουμεμε έναν χριστιανό. Εάν ρωτήσετε το λόγο,επειδή μέχρι τώρα αυτά άκουγα, αυτά σκεφτό-μουν, ότι είναι από εμάς κατώτεροι, ότι εμείς εί-μαστε οι καλύτεροι. Αλλά όταν γνωριστήκαμε μεεκείνα τα παιδιά, αυτό κατάλαβα, είδα ότι στηζωή δεν υπάρχει κατώτερος άνθρωπος, ότι όλοιείναι ίσοι. Και αυτό θα μου μείνει σαν ιδέα σεόλη τη ζωή μου. Και στο μέλλον στα παιδιά μουθα το λέω. Εγώ μέχρι τώρα τους ήξερα αλλιώς,

αλλά στα παιδιά μου θα τους λέω ότι όλοι οι άν-θρωποι είμαστε ίσοι. Ειδικά όταν είδα τη γιαγιά της κοπέλας που μεφιλοξενούσε, όταν έφευγα, άρχισε να κλαίει γιαμένα…αυτά που έζησα στα Χανιά δεν θα τα ξε-χάσω ποτέ στη ζωή μου. Δεν ξέρω τώρα τι νασας πω, δηλαδή που πήγαμε, επειδή ξέχασα ταονόματά τους. Αλλά αυτό που θυμάμαι είναι ότιπαντού μας πήγαν και δεν μας άφησαν ούτε έναλεπτό. Μακάρι και του χρόνου να πάμε σταΧανιά!

Οσμάν ΤσιλέρΒ’ Λυκείου – Τέμενος

[…] Όταν φτάσαμε στο αεροδρόμιο στη Θεσσαλονίκη όλα τα παιδιάήμασταν πολύ χαρούμενοι και κάποιοι ενθουσιασμένοι διότι ήτανπρώτη φορά που ανέβαιναν σε αεροπλάνο, εγώ ήμουν η μόνη που είχαξανανέβει. Μας περίμεναν στο αεροδρόμιο όλα τα παιδιά με τους γονείςτους και μετά πήγαμε στα σπίτια όπου θα μέναμε. Ξεκουραστήκαμε καιπήγαμε βόλτα στο λιμάνι μαζί με τα άλλα παιδιά. Έμεινα άφωνη! Ήταν τόσοόμορφο το τοπίο εκεί, η θάλασσα τόσο ήρεμη και σε οδηγούσε σε διάφο-ρες σκέψεις…Την επόμενη μέρα πήγαμε εκδρομή στο Ρέθυμνο, στο Πανεπιστήμιο και στηβιβλιοθήκη όπου υπήρχαν 400.000 βιβλία και 70.000 περιοδικά. Μπήκαμεμέσα και τρελαθήκαμε από τα τόσα βιβλία που είχε. Αα επίσης είχε και τοιερό μας βιβλίο, το Κοράνι μαζί με άλλα βιβλία. […]Μετά πήγαμε στους τάφους των Βενιζέλων και βγάλαμε φωτογραφίες καιαπό εκεί στο πλοίο «Έλυρος» της Αnek lines. Μας καλωσόρισαν και μαςέδωσαν αναμνηστικά δώρα και γι’ αυτό τους ευχαριστούμε πάρα πολύ. Τοπλοίο αυτό ήταν τεράστιο και μέσα ήταν πανέμορφο και είχε τα πάντα,

όπως μαγαζιά με ρούχα και άλλα διάφορα.[…]Την Κυριακή το πρωί πήγαμε βόλτα στο λιμάνι, περπατήσαμε όλοι μαζί,βγάλαμε αναμνηστικές φωτογραφίες και μετά πήγαμε στο Μαράθι στηνπαραλία. Εκεί όλες οι οικογένειες των παιδιών φτιάξανε κρητικά φαγητά ταοποία ήταν πολύ νόστιμα, ειδικά τα γλυκά. Εκείνη τη μέρα θα έλεγα ότι δενθέλω να ξαναφάω γλυκά στη ζωή μου, τόσο που είχα χορτάσει. Στην πα-ραλία παίξαμε όλοι μαζί βόλεϊ, είχαμε και μουσική, χορέψαμε, μία φίληέπαιξε κιθάρα….Το βράδυ πήγαμε βόλτα στο φάρο, ήταν η τελευταία βρα-διά και για μένα η καλύτερη. Μαθαίναμε τα παιδιά πομακικά και αυτοί εμάςκρητικά…Τη Δευτέρα το πρωί πήγαμε με τα παιδιά στο σχολείο τους και κάναμε μά-θημα μαζί τους. Είδαμε το σχολείο τους το οποίο είναι τεράστιο. Πήγαμεόλοι μαζί στη βιβλιοθήκη και μιλήσαμε όλοι μαζί για τη δραστηριότητα. Τέλοςεπιστρέψαμε σπίτι να πάρουμε τα πράγματα για να πάμε στο αεροδρόμιο.

Κοράκ ΝτενίςΒ Λυκείου – Γλαύκη

www.chania-info.gr

ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 201113

ww

w.p

yxid

a.gr

Γλαύκη – Χανιά Μια συνάντηση πολιτισμών.

«Αγαπητοί συμμαθητές Αποφασίσαμε να σας γράψουμε αυτήτην επιστολή για να σας πληροφορή-σουμε για το λύκειο Γλαύκης και ταμέρη στις ορεινές περιοχές, ωστόσοθελήσαμε να συνεργαστούμε μαζί σαςκαι θα σας χρωστούσαμε μεγάλη ευ-γνωμοσύνη εάν και εσείς, βέβαια, επι-θυμείτε να συνεργαστείτε μαζί μαςπροκειμένου να μας γνωρίσετε τα δικάσας μέρη.Το σχολείο μας βρίσκεται σε απομα-κρυσμένο μέρος και δεν έχουμε τη δυ-νατότητα επικοινωνίας με άλλασχολεία. ….θα μπορούσαμε να επικοι-νωνούμε μέσω διαδικτύου ή μέσω τη-λεφώνου. …Θα θέλαμε να σαςεπισκεφθούμε, αν βέβαια μπορείτε ναμας φιλοξενήσετε διότι είναι δύσκολογια μας από την άποψη της οικονομικήςάνεσης…παράλληλα θα ήμασταν πρό-θυμοι, με πολύ χαρά, να σας φιλοξενή-σουμε και εμείς. Περιμένουμε με ανυπομονησία σύν-τομα την απάντησή σας.Με αγάπη οι μαθήτριες του λυκείουΓλαύκηςΝτενίς, Σινέλι, Σεβγκή, Γκιουλέρ»

Η επιστολή αυτή συνόδευε το έγγραφοτου Γενικού Λυκείου Γλαύκης πουέφτασε στο σχολείο μας τον Οκτώβριοτου 2010. Έτσι ξεκίνησε η γνωριμία καιεπικοινωνία 15 μαθητών μας που κατέ-ληξε στην επίσκεψή και φιλοξενία μαςστα σπίτια των φίλων τους/μας στα Πο-μακοχώρια και στα Χανιά.

«Γειά σου Μαρία, 21/1/2011Είμαι η Σελτζάν, είμαι από το χωριό Τέ-μενος. Είμαι Γ΄λυκείου στο γενικό λύ-κειο Γλαύκης. Μ΄αρέσει να κάνωγνωριμίες με παιδιά από άλλες περιο-χές. Ενδιαφέρθηκα να συμμετάσχω στο

πρόγραμμα αυτό και θέλω να γίνουμεφίλες. Δεν έχω ίντερνετ στο χωριό,όμως όταν είμαι στο σχολείο θα βλέπωτα γράμματά σου μαζί με τον καθηγητήμου και θα σου απαντάω. Φιλιά Σελ-τζάν.»

«Γειά σου Μαρία, Εγώ θέλω να σου περιγράψω λίγο τοχωριό, να σου πω κάτω από τι συνθή-κες έχω έρθει σε αυτή την ηλικία.Όπως σου είχα πει είμαι από το χωριόΤέμενος, το οποίο είναι ένα μικρόχωριό με 55 οικογένειες. Ανήκει στο ν.Ξάνθης. Η απόσταση μεταξύ Ξάνθης –Τεμένους είναι 40 χιλιόμετρα. Το χωριόμου είναι πομακοχώρι, δηλ. κατοικούνμόνο πομάκοι και μιλιέται η γλώσσα τηςπομακικής η οποία δεν γράφεται, δενέχει πομάκικο αλφάβητο, μοιάζει λίγομε τα βουλγάρικα. Το χωριό είναι μικρόόμως όμορφο. Έχει μία μικρή πλατείαόπου δίπλα είναι το δημοτικό σχολείομε το νηπιαγωγείο και ένα άλλο σχο-λείο όπου πηγαίνουμε και μαθαίνουμενα διαβάζουμε το κοράνι στα αραβικά.Έχει ένα καφενείο και αυτό είναι στηνπλατεία. Λίγο πιο πάνω από την πλα-τεία έχει ένα τζαμί όπου πηγαίνουμεγια να κάνουμε προσευχή. Ακριβώςαπέναντι από το τζαμί είναι το δικό μουσπίτι. Επίσης το χωριό επειδή είναιστο βουνό έχουμε πολύ ωραία μέρηόπου κάνουμε πικ-νικ και διασκεδά-ζουμε. Λίγο έξω από το χωριό υπάρχειένα ποτάμι που κάθε καλοκαίρι είναιγεμάτο. Τα αγόρια πηγαίνουν για μπά-νιο εκεί. Πιο πάνω από το χωριό μουυπάρχει άλλο ένα μικρό χωριό το οποίοείναι ακατοίκητο. Όπως σου είχα πειστο χωριό δεν έχουμε δίκτυο για ιντερ-νετ ούτε έχουμε καλό σήμα για τα τη-λέφωνα. Το χωριό μου στα πομάκικαονομάζεται Sinikova eski K¨οy. Τα πε-

ρισσότερα κορίτσια φοράμε μαντίλεςστο κεφάλι για να μη φαίνονται τα μαλ-λιά μας. Οι γυναίκες φοράνε και μαντί-λες και φερετζέ. Το φερετζέ είναιόπως η καμπαρτίνα, περίπου όμως μα-κρυά μέχρι τα πόδια. Οι άνθρωποι γε-νικά στο χωριό είναι καλοί καιφιλόξενοι. Σχεδόν κάθε χρονιά έρχον-ται τουρίστες για επισκέψεις και συνή-θως ….Εύχομαι αν έρθετε και εσείς να σουαρέσει και εσένα. Κάθε απόγευμα γίνεται στο χωριό«πιάτσα», δηλαδή μαζευόμαστε όλα τακορίτσια στην πλατεία ή αν κάνει κρύομέσα στο μαγαζί, ακούμε μουσική απόραδιόφωνο. Έρχονται αγόρια από όλατα υπόλοιπα χωριά και καθόμαστεμέχρι τις 6. Τα Σαββατοκύριακα κά-νουμε «νυχτέρι», δηλαδή μαζευόμαστεόλα τα κορίτσια σε ένα σπίτι, ακούμεμουσική και πλέκουμε … φτιάχνουμεμαντίλες και πάλι έρχονται αγόρια από

συνέχεια στην επόμενη σελίδα

14ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Η μειονοτική

εκπαίδευση

στη Θράκη:

όλα τα χωριά. Το νυχτέρι γίνεται από τις 8 έως12 το βράδυ. Είμαστε μουσουλμάνοι στο θρή-σκευμα, έχουμε ελληνική ταυτότητα. Ξέρουμενα μιλάμε πολλές γλώσσες, τις μαθαίνουμεστο σχολείο. Στο νήπιο πηγαίνουμε εδώ στοχωριό, μας μιλάνε ελληνικά. Το δημοτικό τοίδιο στο χωριό, όμως τα περισσότερα μαθή-ματα τα κάνουμε στα τούρκικα, μόνο 1 ώρα τημέρα, κάνουμε ελληνικά. Όταν σχολάσουμεαπό το δημοτικό σχολείο πηγαίνουμε σε άλλοσχολείο που μιλάμε πάλι τούρκικα όμως μα-θαίνουμε να διαβάζουμε και να γράφουμε αρα-βικά για να μπορούμε να διαβάζουμε το κοράνι,το οποίο είναι το ιερό μας βιβλίο. Έξι χρόνιαπηγαίνουμε καθημερινά, κάνουμε 4 ώρες, μπο-ρεί και παραπάνω κάποιες φορές. Σε αυτά τα6 χρόνια κάνουμε από 4 φορές «Χατημ», δη-λαδή διαβάζουμε το κοράνι ολόκληρο 4 φορές.Το κοράνι είναι σύνολο 300 φύλλα. Το ένα«Χατημ» γίνεται μέσα σε μία χρονιά. Προς τοτέλος της σχολικής χρονιάς κάνουμε μεγάλο«Χατημ», τα παιδιά που πηγαίνουν στο σχολείοαυτό μαζεύονται στο τζαμί, διαβάζουν απέξωαπό ένα κομμάτι από το κοράνι, ποιήματα στατούρκικα και τραγουδάνε. Την ημέρα εκείνη οιγονείς των παιδιών που διαβάζουν, μαζεύουνλεφτά και κάνουν πιλάφι για να ταίσουν τονκόσμο. Εκείνη την ημέρα έρχεται ο κόσμος απόπαντού, γίνεται παζάρι και αυτό που διαβάζουντα παιδιά κρατάει περίπου 3 ώρες, μετά το διά-βασμα δίνουν οι κάτοικοι στον κόσμο πιλάφι,ψωμί και αριάνη. Τη μέρα εκείνη οι νέοι του χω-ριού ντύνονται όλοι με συγκεκριμένα ίδιαρούχα. Το γυμνάσιο το τελείωσα στον Εχίνο,είναι κανονικό σχολείο όπως όλα. Τα μαθήματαγίνονται στα ελληνικά όμως κάνουμε 2 ώρεςτην εβδομάδα αγγλικά και γερμανικά, άρα μα-θαίνουμε να μιλάμε λίγο – πολύ αυτές τιςγλώσσες. Όπως ξέρεις στο Λύκειο πηγαίνωστη Γλαύκη, τα μαθήματα είναι τα ίδια όπως ταδικά σας και τώρα κάνουμε ως ξένες γλώσσεςαγγλικά και γαλλικά. Κάνουμε επιλογή κατευ-θύνσεων, εγώ επέλεξα την θετική. Δίνουμεκανονικά πανελλήνιες όμως εμείς επειδή εί-μαστε μουσουλμάνοι-πομάκοι δεν ξέρουμεπολύ καλά τα ελληνικά και μας δίνουν κάποιαποσόστωση, μια βοήθεια για να μπούμε στοπανεπιστήμιο. Έτσι έχω μεγαλώσει Μαρία.»

«31/1/2011Γειά σου Σελτζάν,Εγώ λοιπόν μένω στα Χανιά. Είναι μια αρκετάμεγάλη πόλη, αλλά το ένα μέρος δεν είναι καιπολύ μακριά από το άλλο. Υπάρχουν αρκετάβουνά που πηγαίνουμε το χειμώνα με την οι-κογένειά μας ή εκδρομή με το φροντιστήριο.Όμως νομίζω ότι το πιο όμορφο εδώ είναι η θά-

λασσα, με λεωφορεία πηγαίνουμε στις πιο κοντινές παραλίες το καλο-καίρι.Το σχολείο μου είναι το 4ο λύκειο που είναι λίγο μακριά από το σπίτιμου. Έχουμε μάθημα 6 – 8 ώρες κάθε μέρα και μετά αρχίζει το δύσκολοπρόγραμμα γιατί έχουμε πολλές ώρες μαθήματα σε φροντιστήρια καιεγώ πηγαίνω και γυρνάω με λεωφορείο που δεν είναι και τόσο κοντάστο σπίτι μου…μετά πάλι σπίτι, αρχίζει το διάβασμα για το σχολείο καιτο φροντιστήριο οπότε δεν πηγαίνουμε βόλτες τις καθημερινές μόνοτην Παρασκευή. Τα Σάββατα πηγαίνουμε σε κάποια μαγαζιά για φαϊ ήβόλτες… το πιο κεντρικό σημείο εδώ είναι η αγορά ..ένα αρκετά μεγάλοκτίριο με μαγαζιά.Ο καιρός, συνήθως, είναι καλός και το καλοκαίρι έχουμε υπερβολικήζέστη. Το καλοκαίρι έχει αρκετούς τουρίστες και η κίνηση αυξάνεται.Παραδοσιακοί μας χοροί είναι τα κρητικά αλλά να σου πω την αλήθειαεμένα μου αρέσει πιο πολύ να τα χορεύω παρά να τα ακούω….Περιμένω με αγωνία το επόμενο γράμμα σου. Φιλιά Μαρία.»[Στο κείμενο έχει γίνει μόνο ορθογραφική διόρθωση]

Η αξιολόγηση της συνεργασίας των δύο σχολείων φοβόμαστε ότι ίσωςθα μείωνε ή θα οδηγούσε σε γρήγορα συμπεράσματα. Η αλήθεια είναιόμως ότι έδωσε την ευκαιρία σε όλους μας να ανοίξουμε καινούργιουςδρόμους να γνωρίσουμε ή να ξαναβρούμε «χαμένες» αξίες να αισθαν-θούμε λιγότερο «μόνοι» και να αναζητήσουμε την συν-ύπαρξη με ‘τοάλλο’. Ευχόμαστε η συνεργασία μας να συνεχιστεί και να ενισχυθεί μέσα στηνευκολία κάποιων γρήγορων και φανταχτερών πρωτοβουλιών. Δέσποινα Κατσαραγάκη, Άρτεμις Σερδάκη

και οι μαθητές και μαθήτριες του 4ου Γενικού Λυκείου Χανίων :1.Βασίλης Καζάκης 2. Σοφία Κάππα 3. Γιάννης Καφάσης 4. ΤασιάνναΚεχράκου 5. Δανάη Λαδάκη 6. Μαρίνα Λαμπρινουδάκη 7. Χριστίνα Λυμ-πίκη 8. Μαρία Λέκκα 9. Άρτεμις Μανουσέλη 10. Γιώργος Μηλιαράκης11. Δημήτρης Μινωτάκης 12. Ισμήνη Μπαμπουνάκη 13. Ελένη Μπομ-πολάκη 14. Αθηνά Μποτωνάκη 15. Γιώργος Ξανθάκης

Η Μουσουλμανική μειονότητα της Θράκηςείναι η μόνη επίσημα αναγνωρισμένη μειονό-

τητα στην Ελλάδα. Η εκπαίδευση της μειονότητας διέπεται από

ένα ειδικό καθεστώς που απορρέει από τηδιεθνή Συνθήκη της Λωζάννης του 1923 καιμια σειρά από εκπαιδευτικές συμφωνίες καιπρωτόκολλα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

Οθεσμός που ενσάρκωσε αυτό το ειδικό εκπαιδευτικό κα-θεστώς είναι το λεγόμενο μειονοτικό σχολείο που ωςστόχο έχει τη διατήρηση και καλλιέργεια της μητρικής

(τουρκικής) γλώσσας και της θρησκείας (Ισλάμ) για τα μέλη τηςμειονότητας που ζουν στην Ξάνθη, τη Ροδόπη και σε μικρότε-ρους αριθμούς στον Έβρο. Μέχρι τη δεκαετία του 1950 λει-τουργούσαν μόνο μειονοτικά δημοτικά. Το 1952 ιδρύεται τοΓυμνάσιο «Τζελάλ Μπαγιάρ» στην Κομοτηνή και μόλις το 1965το μειονοτικό γυμνάσιο Ξάνθης. Λειτουργούν επίσης δύο ιερο-σπουδαστήρια (μεντρεσέ) στην Κομοτηνή και τον Εχίνο (ορεινήΞάνθη). Πρόκειται για ιερατικές σχολές που ανήκουν στη δευ-τεροβάθμια εκπαίδευση. Τα μειονοτικά σχολεία, δημοτικά καιγυμνάσια-λύκεια έχουν δίγλωσσο πρόγραμμα, χωρισμένο σεδύο ισοδύναμα μέρη. Στα δημοτικά, στο τουρκόφωνο πρόγραμμαδιδάσκονται η τουρκική γλώσσα, τα θρησκευτικά, τα μαθημα-τικά, η φυσική, η αισθητική και η φυσική αγωγή, ενώ στο ελλη-νόφωνο η ελληνική γλώσσα, η ιστορία, η γεωγραφία, η μελέτηπεριβάλλοντος και η κοινωνική και πολιτική αγωγή. Κάθε κομ-μάτι του προγράμματος έχει και τους αντίστοιχους, τουρκόφω-νους και ελληνόφωνους, δασκάλους και τα αντίστοιχα βιβλία.Σήμερα λειτουργούν 209 μειονοτικά δημοτικά, πολλά από ταοποία είναι μονοθέσια ή διθέσια. Από τη δεκαετία του 1980 δη-μιουργούνται δημόσια – ελληνόφωνα γυμνάσια και λύκεια σεαμιγείς μειονοτικούς οικισμούς. Τα δύο μειονοτικά γυμνάσια-λύκεια και τα δύο ιεροσπουδαστήρια δεν επαρκούσαν πλέον γιανα καλύψουν τις αυξανόμενες ανάγκες και το άνοιγμα αυτώντων νέων δημόσιων σχολείων ανέκοψε ως ένα βαθμό τη ροήμαθητών προς την Τουρκία που ήταν μια πολύ διαδεδομένη πρα-κτική.Βασικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν την μειονοτική εκπαιδευ-τική πραγματικότητα μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του 1990είναι το ιδιαίτερα φτωχό αποτέλεσμα της προσφερόμενης εκ-παίδευσης στα μειονοτικά σχολεία, το εξαιρετικά χαμηλό επί-πεδο ελληνομάθειας, η πολύ μεγάλη σχολική διαρροή από τηνυποχρεωτική εκπαίδευση, ιδιαίτερα για τα κορίτσια, και η ανύ-παρκτη προοπτική πρόσβασης στην ελληνική τριτοβάθμια εκ-παίδευση. Σε μεγάλο βαθμό η δραματική ανεπάρκεια τηςμειονοτικής εκπαίδευσης πρέπει να ιδωθεί ως αποτέλεσμα τηςεργαλειοποίησής της για την προώθηση πολιτικών και διπλω-ματικών στόχων τόσο από το ελληνικό όσο και από το τουρκικόκράτος. Όλη αυτή την περίοδο, η εκπαίδευση της Μειονότηταςδεν αποτελεί πρωτίστως παιδαγωγικό-επιστημονικό ζήτημααλλά πολιτικό-εθνικό. Όσον αφορά στο ελληνικό κράτος, η δια-χρονική πολιτική επιλογή μέχρι το 1995 ήταν αυτή της «παρο-χής αναλφαβητισμού» και της συνειδητής, αν και ανεπίσημης,άρνησης απόδοσης ίσων δικαιωμάτων τόσο στην εκπαίδευσηόσο και σε άλλα πεδία της κοινωνικής ζωής.Από το 1990 και έπειτα, η ελληνική πολιτεία εγκαινιάζει μια ρι-

ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 201115

Γράφει ο Ανδρέας

Νοταράς*

Από την «παροχή αναλφαβητισμού» προς

μια εκπαιδευτική πολιτική ίσων ευκαιριών

ζικά διαφορετική πολιτική για τη μειονότηταπου θα μπορούσε να συμπυκνωθεί στην δια-κήρυξη της τότε Βουλής για ισονομία καιισοπολιτεία που έμμεσα αναγνώριζε ότι ημέχρι τότε ασκούμενη πολιτική για τη Μει-ονότητα δεν διέπονταν από αυτή, τη βασικήγια ένα δημοκρατικό καθεστώς, πολιτικήαρχή. Σταδιακά και με πολλές αντιστάσειςσε διάφορα επίπεδα το ελληνικό κράτος καιοι διαδοχικές κυβερνήσεις αρχίζουν να ανα-λαμβάνουν συγκεκριμένες πρωτοβουλίεςπρος αυτή την κατεύθυνση. Στο πεδίο της εκ-παίδευσης η πρώτη μεγάλη πρωτοβουλία μετεράστια συμβολική αλλά και πρακτική αξίαήταν το μέτρο (θετικής διάκρισης) της ποσό-στωσης για την πρόσβαση των νέων της μει-ονότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση πουέγινε νόμος το 1995. Σύμφωνα με αυτό, η ει-σαγωγή των μαθητών της μειονότητας σταΑΕΙ και ΤΕΙ γίνεται πλέον με ξεχωριστή διαδι-κασία επιλογής σε αριθμό που αντιστοιχείστο 0,5% του εκάστοτε γενικού αριθμού ει-σακτέων. Για πρώτη φορά, τα μέλη αυτής τηςκατά βάση αγροτικής, απομονωμένης και χα-

μηλού οικονομικού και μορφωτικού επιπέδουκοινωνικής ομάδας αποκτούν ελπίδες γιαπραγματική κοινωνική ένταξη και ανοδική κοι-νωνική κινητικότητα και άρα αποκτούν ισχυρόκίνητρο για να επενδύσουν στην εκπαίδευσητων παιδιών τους και ειδικότερα στην ανά-πτυξη της ελληνομάθειας. Η επιλογή φοίτη-σης στα ελληνόφωνα δημόσια γυμνάσια καιλύκεια, αντί για τα μειονοτικά ή για την επι-λογή της μετακίνησης στην Τουρκία, γίνεταιολοένα και πιο δημοφιλής ενώ σταδιακά έναςσημαντικός αν και μειοψηφικός αριθμός μει-ονοτικών γονέων που κατοικούν στις πόλειςή σε μεικτά χωριά επιλέγουν να στείλουν ταπαιδιά τους στο ελληνόφωνο σχολείο ήδηαπό το δημοτικό. Δύο χρόνια μετά την «ποσόστωση», το 1997,ξεκινά ένα μεγάλο μεταρρυθμιστικό εκπαι-δευτικό πρόγραμμα για τη μειονότητα τηςΘράκης, το «Πρόγραμμα «Εκπαίδευση Μου-σουλμανοπαίδων». Το πρόγραμμα αυτό στο-χεύει στη μεταρρύθμιση και βελτίωση τηςπαρεχόμενης εκπαίδευσης για τα παιδιά τηςμειονότητας και ειδικότερα στη βελτίωση της

ελληνομάθειας. Μεταξύ των παρεμβάσεωνπου έχει υλοποιήσει περιλαμβάνονται η συγ-γραφή νέων βιβλίων για το ελληνόφωνο πρό-γραμμα των μειονοτικών δημοτικώνσχολείων, η παραγωγή ενός μεγάλου όγκουαπό συμπληρωματικό εκπαιδευτικό υλικό (βι-βλία, λεξικά, λογισμικά) για το δημοτικό καιτο γυμνάσιο, η επιμόρφωση των εκπαιδευτι-κών, η παρέμβαση στα σχολεία με πρόσθε-τες ώρες διδασκαλίας. Οι παρεμβάσειςαυτές βασίστηκαν σε προηγούμενη αλλά καιπαράλληλη συστηματική έρευνα σχετικά μετην μειονοτική εκπαιδευτική πραγματικότητα.Τέλος, το ΠΕΜ δημιούργησε πρότυπα εκπαι-δευτικά - πολιτιστικά κέντρα, ανεξάρτητα από

το θεσμό του σχολείου, που απευθύνονταιστα παιδιά της μειονότητας. Τα κέντρα αυτάαποτελούν ένα είδος «τρίτου» εκπαιδευτικούχώρου που υπερβαίνει συνθέτοντας το οικείοαλλά περιχαρακωμένο και εσωστρεφές μει-ονοτικό σχολείο και το πιο ανοιχτό αλλά ανοί-κειο δημόσιο – ελληνόφωνο σχολείο. ΣταΚΕΣΠΕΜ τα παιδιά μαθαίνουν διασκεδάζον-τας και ταυτόχρονα αισθάνονται άνετα ναχρησιμοποιούν, αυτά και οι γονείς τους, τημητρική τους γλώσσα (τουρκικά, πομακικά)προκειμένου να επικοινωνήσουν αποτελε-σματικά.Τα θετικά αποτελέσματα της νέας εκπαιδευ-τικής πολιτικής της τελευταίας δεκαπενταε-τίας έχουν ήδη αρχίσει να φαίνονται, αν καιπολύς δρόμος μένει να διανυθεί ακόμα. Έναςπρώτος βασικός δείκτης της βελτίωσης τηςπαρεχόμενης εκπαίδευσης για τη μειονότηταείναι η σημαντικότατη μείωση της σχολικήςδιαρροής από την υποχρεωτική εννεαετή εκ-παίδευση (από το 65% το 1996 σε κάτω από30% το 2007) αν και αυτή παραμένει αρκετάυψηλότερη από τον εθνικό μέσο όρο 7%.Ένας άλλος σημαντικός δείκτης είναι ο ολο-ένα και μεγαλύτερος αριθμός μειονοτικώνφοιτητών σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, κάποιοι από τουςοποίους πετυχαίνουν την εισαγωγή τουςχωρίς τη χρήση του ευνοϊκού μέτρου της πο-σόστωσης. Σήμερα υπάρχουν αρκετοί μει-ονοτικοί, απόφοιτοι ελληνικώνπανεπιστημίων, μεταξύ των οποίων και νη-πιαγωγοί, δάσκαλοι και καθηγητές που διδά-σκουν ελληνικά σε σχολεία της Θράκης καιτης υπόλοιπης Ελλάδας.

*Ο Ανδρέας Νοταράς διδάσκει Κοινωνική Ανθρωπολογίαστο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Ηπαγκοσμιοποίηση έχει διπλό «πρόσωπο». Δια-σπαστική δύναμη και συνάμα ενοποιητική. Από τημια μεριά εμφανίζεται με τη μορφή φονικού τυ-

φώνα που σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά του. Οικονο-μικός εξανδραποδισμός των λαών(στη χώρα μαςπροσπαθεί να διεισδύσει και να της δώσει τη χαριστικήβολή με το «φιλόδοξο»-για τους Γερμανούς μόνο-πρό-γραμμα των Ειδικών Επενδυτικών ζωνών, χώρια ότι θαέχουμε την περηφάνια να καυχιόμαστε ότι είμαστε προ-τεκτοράτο δύο χωρών), υποταγή της πολιτικής στους νό-μους της αγοράς και αποσύνδεσή της από τον κοινωνικόέλεγχο και τις κοινωνικές ανάγκες με υποχώρηση του

κράτους πρόνοιας και τηςκοινωνικής πολιτικής σεβάρος των λαϊκών στρωμά-των, επιβολή εργασιακού με-σαίωνα με πρόσχημα τηνοικονομική και δημοσιονομική

εξυγίανση των «προβληματικών» εθνικών οικονομιών,όξυνση του οικολογικού προβλήματος. Έκρηξη των οι-κονομικών και ταξικών ανισοτήτων, ανάπτυξη και ευημε-ρία για ολοένα πιο λίγους, μαζοποιημένος τρόποςσκέψης, ψυχαγωγίας, τέχνης και κουλτούρας, κατανα-λωτικό μοντέλο ζωής που εκφυλίζει τις ανθρώπινες σχέ-σεις, αλλοτριώνει τον άνθρωπο, παθητικοποιεί καιβυθίζει στη μοιρολατρία τον πολίτη στις σύγχρονες πα-ρακμάζουσες δυτικές δημοκρατίες.Από την άλλη πλευρά της όμως η νηνεμία και η ευδία,ακόμη και μέσα στο καταχείμωνο. Σήμερα, από Δύση έωςκαι Ανατολή οι λαοί διεκδικούν ουσιαστική δημοκρατία,περισσότερη ελευθερία, μόνιμη και ικανοποιητικά αμει-βόμενη εργασία, ανατροπή των δικτατορικών καθεστώ-των, ανανέωση των κοινωνικών δομών, βελτίωση τωννόμων και των θεσμών, προάσπιση και ενίσχυση των κοι-νωνικών αγαθών, κοινωνικές μεταρρυθμίσεις προς όφε-λος των πολλών και ανίσχυρων, πολιτική αναδιάρθρωση,δικαίωμα σε αξιοπρεπή ζωή και διαβίωση. Στις μέρες μαςη παγκοσμιοποίηση θέτει τα θεμέλια για τη διεθνοποίησητης εργατικής αλληλεγγύης και των αντιλήψεων και τωνπρακτικών εκείνων που μπορούν να καταφέρουν έναισχυρό πλήγμα στον αδυσώπητο καπιταλισμό.Η ηλεκτρονική τεχνολογία ένωσε και κινητοποίησε τους

λαούς της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρι-κής(Δεκέμβριος 2010), και επιφέροντας τη «συμπίεσητου χώρου και του χρόνου» και σπάζοντας τα δεσμά τηςλογοκρισίας και της φίμωσης της ελευθεροτυπίας,έφερε μέσα στα σπίτια του δυτικού κόσμου την επανα-στατική ευοσμία της Αραβικής Άνοιξης. Στην Αγγλία τονίδιο μήνα χιλιάδες φοιτητές διαδήλωσαν με σύνθημα «Ηεκπαίδευση δεν είναι για πούλημα» διαμαρτυρόμενοι γιατην αύξηση των διδάκτρων στα πανεπιστήμια. Αρχές Αυ-γούστου στο Τελ Αβίβ 250.000 αγανακτισμένοι πολίτεςδιαδήλωσαν και απαίτησαν δωρεάν παιδεία σε όλες τιςβαθμίδες, κοινωνική δικαιοσύνη και αξιοπρεπή διαβίωση.Ογκώδεις διαδηλώσεις πραγματοποιούνται στη Χιλή. ΟιΧιλιανοί ζητούν κοινωνικές μεταρρυθμίσεις και δωρεάνεκπαίδευση. Οι φοιτητικές κινητοποιήσεις συνεχίζονταιμε αμείωτη ένταση εδώ και τρεις μήνες. Τα συνδικάτατων δημοσίων υπαλλήλων και των εργαζομένων συμμε-τέχουν ενεργά. Οι πολίτες διαμαρτύρονται ότι το«θαύμα» της ανάπτυξης που συντελείται στη χώρα ενμέσω διεθνούς οικονομικής κρίσης δεν αφορά τους πολ-λούς.Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιρλανδία: αβεβαι-

ότητα, ανασφάλεια, σύγχυση, αγανάκτηση. Απέναντι στιςανάγκες των λαών διεθνοποιημένες μέθοδοι υπέρβα-σης της οικονομικής ρευστότητας: μέτρα αυστηρής λι-τότητας και κρατική καταστολή.Σήμερα οι λαοί όσο ποτέ άλλοτε ενώνουν τις φωνέςτους,ορθώνουν το ανάστημά τους και διεκδικούν ΕΛΕΥ-ΘΕΡΙΑ, ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ, ΔΗ-ΜΟΣΙΑ & ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑ. Όλα τα παραπάνωαποτελούν σημεία των καιρών ως αφετηρία για τοάπλωμα της αντίληψης που θέλει τη σύγχρονη κρίση τουνεοφιλελευθερισμού ως ευκαιρία για παγκόσμιες κοι-νωνικές, πολιτικές και οικονομικές αναδιαρθρώσειςπρος όφελος των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμά-των στων οποίων το χέρι βρίσκεται η προσπάθεια για τημετάβαση από τον κοινωνικό πρωτογονισμό, στον οποίοτους έχει καταδικάσει το σύστημα, στην κοινωνική πρό-οδο και ευημερία. Η παγκοσμιοποίηση μπορεί να αποτε-λέσει τη διάβαση, την πύλη, τη θύρα, τη γέφυρα για τοοικουμενικό και ριζοσπαστικό αυτό αντάμωμα των λαών.

16ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

ΑΝ. ΓΟΓΟΝΗ 74 ΧΑΝΙΑ - ΤΗΛ. 28210 72043

H ποιότητα στην θέρμανση και στον κλιματισμό

Γράφει ηΜαρία Κρέτση

Το πρόσωπο του Ιανού ΑΣΗΜΑΝΤΑ

Μέτρα εξορθολογισμού τουκράτους, όχι μέτρα αναλγησίας

Να είχαμε μιαν ΆνοιξηΜη γελάς

Με πράγματα που δεν υπάρχουν, μη γελάςΚ. Δημουλά

Εκδόθηκε η υπουργική απόφαση για τον καθορισμό της κατακράτησης των συντάξεων τωνπεριθαλπομένων σε δημόσια ιδρύματα χρόνιας παραμονής και σε εξωνοσοκομειακές στε-γαστικές δομές για την σχετική τροπολογία που περιελήφθη στο νομοσχέδιο για τις με-

ταμοσχεύσεις.Είναι πραγματικά ένα σοκ για όσους εργάζονται στο χώρο της ψυχικής υγείας. Με ποσοστάκράτησης που κυμαίνονται από 40% για συντάξεις μέχρι 360€ και 50% για συντάξεις από 360-500€, μέχρι 80% για συντάξεις πάνω από 1500€ ο κ. Λοβέρδος πρώτος και καλύτερος τρέ-χει να εκτελέσει τις τροϊκανές επιλογές με τέτοια ταχύτητα και τέτοιοτρόπο που φθάνει στα όρια της κοινωνικής αναλγησίας.Τι έμεινε στ’ αλήθεια σ’ αυτούς τους ανθρώπους, από τα όνειρα μιας φυ-σικής φυσιολογικής ζωής; Έγκλειστοι χωρίς αδίκημα, χρόνια τώρα μέσαστα Άσυλα, έχασαν τα πάντα. Φίλους, συγγενείς, περιουσίες, δουλειές,κοινωνικούς υποδοχείς, ψυχοσυναλλαγές, καταδικασμένοι στην έσχατηκύρωση. Στην αποκοπή από το κοινωνικό σώμα. Μια πτωχοσύνταξη τουςείχε μείνει και τώρα ο Λοβέρδος πραγματικά βρήκε που πήγαν τα λεφτά. Εκεί έγινε η σπατάλη,στις πτωχοσυντάξεις των παρίων , των απόβλητων, των αζήτητων της κοινωνίας. Να γιατί είχανδίκιο όσοι λένε ότι μέσα από το πρόγραμμα της δημοσιονομικής προσαρμογής θα ταϋλανδο-ποιηθεί η κοινωνία μας. 10% στην χλιδή, 70% στα όρια πείνας και 20% στα σκουπίδια, περιτ-τοί άνθρωποι. Μα η κοινωνία πρέπει να αντισταθεί, όχι για τους ψυχικά ασθενείς, αλλά για ό,τισημαίνει αυτή η πράξη.Όσοι δεν έχουν διαπραγματευτικότητα, διασυνδέσεις με την εξουσία, κινδυνεύουν να βρεθούνστον κοινωνικό καιάδα όχι μέσω αντικοινωνικής, ρατσιστικής συμπεριφοράς της κοινωνίας,αλλά μέσω επισημοποίησης, θεσμοθέτησης του ρατσισμού μέσα από το ελληνικό κοινοβού-λιο. Είναι ντροπή.Και για τον υπουργό και για όσους θερμοκέφαλους τον συμβουλεύουν.Ποιός επαγγελματίας θα πάει να ανακοινώσει σε έναν άνθρωπο, προσωποποίηση της ψυχικήςαλλά και της κοινωνικής οδύνης ότι δεν θα έχει πλέον χρήματα για καφέ και για τσιγάρο; Καιμε ποια επιχειρήματα; Και με ποιο πρόσωπο, με ποιο κουράγιο; Μήπως άρχισε ήδη η εξόν-τωση των πιο αδύναμων κοινωνικών ομάδων; Μήπως αυτή η πράξη έρχεται από το μέλλον; Οιεργαζόμενοι ψυχικής υγείας θα κληθούν να υλοποιήσουν αυτό το μέτρο. Η κουτοπονηριά τηςεξουσίας όμως δεν θα περάσει. Οι εργαζόμενοι παρ’ ότι και οι ίδιοι απειλούμενοι ως μισθω-τοί, ως συνταξιούχοι, ως αορίστου χρόνου, δεν θα θεωρήσουν ότι το μέτρο δεν τους αφορά.Ίσα-ίσα τους αφορά άμεσα, γιατί έρχεται η σειρά τους. Η κοινωνία πρέπει να αντιδράσει.Η τύχη που επιφυλάσσει μια κοινωνία στους αδύναμους είναι δείκτης πολιτισμού. Στα Χανιάυπάρχουν 120 άνθρωποι-πρώην έγκλειστοι του ψυχιατρείου, που προσπαθούν να ζήσουν κάτωαπό ανθρώπινες συνθήκες, εναλλακτικά της λαθροβίωσης του Ασύλου. Η τροπολογία Λοβέρ-δου κινδυνεύει να μετατρέψει τους ξενώνες από τόπους παραγωγής κάποιου νοήματος γιατους ενοίκους, σε νεοϊδρυματικά μορφώματα φυτεμένα στην κοινότητα.Την ίδια στιγμή εκατομμύρια ευρώ σπαταλώνται σε ‘’προγράμματα υποστήριξης των δράσεωνστο χώρο της ψυχικής υγείας για να καλοπληρώνονται οι ημέτεροι και να μας ‘’συμβουλεύουν’’πώς να κάνουμε αυτό που ήδη χρόνια τώρα κάνουμε.

Γράφει οΓιώργος

Κοκκινάκος

Ο Σεπτέμβρης έφτασε μετά από ένα κα-

λοκαίρι γεμάτο όμορφες στιγμές που θα

γίνουν υπέροχες αναμνήσεις για να μας

συντροφεύουν τις δύσκολες στιγμές του

χειμώνα! Όλοι εμείς που ζούμε σε νησί

και ιδιαίτερα σε αυτή την πανέμορφη πόλη

έχουμε την ευκαιρία κάθε καλοκαίρι να φι-

λοξενούμε αγαπημένους φίλους ή συγγε-

νείς που ζούνε μακριά και όταν

βρισκόμαστε αδημονούμε να μοιραστούμε

νέα, γεύσεις, εμπειρίες.. Φυσικά οι εκ-

δρομές ήταν απεριόριστες, σε όλους αυ-

τούς τους μαγευτικούς προορισμούς που

υπάρχουν γενικά στο νησί μας και φέτος

μπορώ να πω ότι χόρτασα και από τις πο-

λιτιστικές εκδηλώσεις της πόλης, συναυ-

λίες, θέατρα, εκθέσεις και γιορτές.

Με χαροποιεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια προσπαθούμε με κάθε

τρόπο να προωθήσουμε τα δικά μας κρητικά προϊόντα διατροφής με γιορτές όπως

αυτή του κρασιού που χρόνια γίνεται στις Βούβες, της γραβιέρας στα Σφακιά, του χο-

χλιού στη Βλαχερωνίτισσα, του τσιγαριαστού στο Θέρισσο και φυσικά της σαρδέλας

στη Νέα χώρα. Είμαι σίγουρη ότι υπάρχουν πολλές περισσότερες και επίσης πιστεύω

ότι κάποια στιγμή θα καταφέρουμε να γίνουμε ένας σημαντικός γα-

στρονομικός προορισμός διότι όπως έχω ήδη αναφέρει διαθέτουμε

όλα τα διατροφικά «προσόντα». Σημαντικό όμως είναι να διατηρή-

σουμε την απλότητα και την αυθεντικότητα των προγόνων μας και

φυσικά να το μεταφέρουμε σε όλο τον κόσμο.

Η σημερινή συνταγή μυρίζει θάλασσα, ίσως επειδή θέλω να παρα-

τείνω λίγο περισσότερο τη μυρωδιά του καλοκαιριού. Ας πούμε ότι

προσπαθώ να πετύχω μια πιο γλυκιά μετάβαση στη περίοδο του φθινοπώρου! Θα-

λασσινός μεζές με χταπόδι λίγο «μεθυσμένο» με ούζο και αρωματισμένο με πιπε-

ριές και σκορδάκι. Ένας συνδυασμός που αν και τελευταίας στιγμής τελικά μάγεψε

γευστικά όλους τους συνδαιτυμόνες της βραδιάς. Καλή απόλαυση και ας έχουμε όλοι

ένα καλό φθινόπωρο..

ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 201117

Ο Κώστας Καπλάνης δουλεύει από το 1950μέχρι και προς το τέλος του 1954, που φεύγειγια τις ΗΠΑ, στα καλύτερα λαϊκά μαγαζιά τηςΑθήνας και συνεργάζεται στα καλύτερα λαϊκάπάλκα με τα μεγαλύτερα ονόματα του λαϊκού μαςτραγουδιού. Στου Καλαματιανού το 1950 με τουςΓιάννη Παπαϊωάννου, Μιχάλη Γενίτσαρη, ΝίκοΤουρκάκη, Σεβαστή Παπαδοπούλου, (Σεβάς Χα-νούμ), Σωτηρία Μπέλλου, Γιώργο Ροβερτάκη. ΣτοΡοζ Μαρί της Κυψέλης το 1951 με τους ΦώτηΔούση, Μαίρη Λίντα, (μαζί του βγήκε πρώτη φοράστο πάλκο) και το καλοκαίρι πάλι του 51 με δικότου συγκρότημα στις Τζιτζιφιές στο ομώνυμο κέν-τρο με την Μαίρη Λίντα , Γιάννη Μπαρούνη, Στ.Λαζάρου(βιολί), Χρηστάκη, Σπύρο Ευσταθίου.

Στην Τριάνα του Χειλά το 1952 με τους ΓιώργοΖαμπέτα, Ρένα Στάμου και στις Κερασιές στηνΚηφισιά με τους Τάκη Μπίνη και Σεβάς Χανούμ.Στο Ροσινιόλ το 1953 με τους Τάκη Μπίνη, ΆνναΧρυσάφη, Σπύρο Περιστέρη. Στην Τριάνα τουΧειλά το 1954 με τους Νίκο Καλλέργη, Άννα Χρυ-σάφη, Μαίρη Λίντα, Ανέτα Αθανασίου, ΦώτηΔούση. Στις 29-9 του 1954 ο Κ.Κ. φεύγει για τιςΗΠΑ μαζί με την Μαρίκα Νίνου (κατά το γιό τουπήγε μόνος του). Δουλέψανε μαζί περίπου εννέαμήνες στο κέντρο Νέο Βυζάντιο μετά συνεργάζε-ται με την Λέλα Παπαδοπούλου και γυρίζει στηνΕλλάδα τέλος του 1956. Επιστρέφει στις ΗΠΑαρχές του 1957 και συνεργάζεται με τους ΡέναΝτάλια, Άννα Χρυσάφη, Ζωή Νάχη, Πόλυ Πάνου,Γιάννη Σταματίου, Άντζελα Γκρέκα. Το 1959 γυ-

ρίζει στην Ελλάδα και στις 26 Μάρτη 1961 φεύ-γει οικογενειακώς στις ΗΠΑ μαζί με τη ΟύλαΜπάμπα και την μητέρα της. Στις ΗΠΑ από το1961 ο Κ.Κ. συνεργάζεται με τους περισσότε-ρους ξενιτεμένους Έλληνες καλλιτέχνες. Ενδει-κτικά αναφέρουμε Ούλα Μπάμπα, Νίκο Γούναρη,Φώτη Πολυμέρη, Εύη Στυλ, Τρίο Μπελκάντο, Μα-νώλη Αγγελόπουλο, Τάκη Μπίνη, Απόστολο Νι-κολαΐδη, Τζίμη Αποστόλου,Σταύρο Τζουανάκο, ΛέλαΠαπαδοπούλου κ.α.

Είμαι απόψε στα μεράκια1946Μουσική- στίχοι Κώστας ΚαπλάνηςΤραγούδι: Μάρκος Βαμβακάρης, Γιάννης Στα-μούλης, Απόστολος Χατζηχρήστος

Φέρε μας κάπελα κρασί – με δυο ποτήρια καιμισήειμ’ απόψε στα μεράκια – και γουστάρω να ταπιώ-Είναι το κορίτσι μου εδώ – που είχα μέρες να τοδώδιάταξε ‘να ζεϊμπεκάκι – να χορέψουμε κι δυο-Χόρεψε βλάμισα καλά – το πορτοφόλι ναν΄καλάστα μπουζούκια σ’ χω φέρει – για να σπάσουμενταλγκά.

ΚΑΠΛΑΝΗΣ ΚΩΣΤΑΣ

Συνθέτης , στιχουργός , τραγουδιστής

Τσεσμέ Μικράς Ασίας 15-8-1920 -

Καλιφόρνια Η.Π.Α 2-3-1997

Γράφειo Δήμoς

Kερδέλας*

Από την ΕυφροσύνηΚάτσουνα

"Πυξ

ίδα

της

γεύσ

ης"

Χταπόδι με πιπεριές και άρωμα ούζου

Υλικά1 χταπόδι μέτριο1 πιπεριά πράσινη1 πιπεριά πορτοκαλί2 σκελίδες σκόρδο1 σφηνάκι ούζο1 φλιτζανάκι ελαιόλαδοφρεσκοτριμένο πιπέρι2-3 φύλλα δάφνη

Για τη γέμιση1 κιλό κιμά μοσχαρίσιο1 μεγάλο κρεμμύδι ψιλοκομμένο μισό φλιτζάνι ελαιόλαδο1 ματσάκι μαϊντανό ψιλοκομμένο1 ματσάκι άνηθο ψιλοκομμένο 150 γρ. ρύζι Καρολίνα

ΕκτέλεσηΣε μια κατσαρόλα σιγομαγειρεύουμε το χταποδι με τα φύλλα δάφνης και αρκετό

πιπέρι. Δε προσθέτουμε νερό το αφήνουμε να μαγειρευτεί στους χυμούς τους σεπολύ χαμηλή φωτιά. Μόλις είναι σχεδόν ψημένο το κατεβάζουμε κρατώντας το ζουμίπου έχει μείνει σε ενα μπολ. Ξαναβάζουμε τη κατσαρόλα στη φωτιά, τη δυναμώ-νουμε και ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο. Ρίχνουμε το σκορδάκι και το χταπόδι ανακα-τεύοντας συνεχεια μέχρι να τσιγαριστούν καλά. Προσθέτουμε τις πιπεριές καισβήνουμε με το ούζο. Μόλις εξατμιστεί το αλκοόλ χαμηλώνουμε τη φωτιά και προ-σθέτουμε το ζουμί που κρατήσαμε. Το φαγητό μας είναι έτοιμο μόλις η σάλτσαδέσει. Σερβίρεται ζεστό με πατάτες τηγανιτές και φυσικά ούζο!

Tη συνταγή μπορείτε να τη δείτε ηλεκτρονικά στο: www.adifagia.com

Νέα σχολική χρονιά αρχίζει. Και τι χρονιά! Ακόμη πιο δύσκολη από την προ-ηγούμενη, που η ίδια η Υπουργός, πέρυσι τέτοιο καιρό, είχε χαρακτηρίσει ωςτην «πιο δύσκολη της μεταπολίτευσης». Το νέο σχολικό έτος θα εξελιχθεί, σεμια χώρα που από την οικονομική πλευρά είναι στο χείλος του γκρεμού της χρε-οκοπίας (αν δεν έχει πέσει ήδη) και από τη διοικητική στην εκκίνηση μιας μεγά-λης αναδιάρθρωσης που ακούει στο όνομα «Καλλικράτης».Ας δούμε, ένα – ένα τα δεδομένα της εκκίνησης αυτής της χρονιάς. Πρώτα απ’όλους οι μαθητές. Καλούνται φέτος να ξεκινήσουν τη χρονιά χωρίς βιβλία, χωρίςπρόσθετη διδακτική στήριξη, και σε κτήρια κακοσυντηρημένα. Σε πολλές περι-πτώσεις το σχολείο που παρακολούθησαν μαθήματα τα προηγούμενα χρόνιαέχει κλίσει και έχει συγχωνευθεί σε άλλο μεγαλύτερο αλλά πιο μακρινό. Δενείναι σίγουρο ότι θα υπάρχουν εκπαιδευτικοί να τους διδάξουν όλα τα μαθήματα,μιας και οι 560 διορισμοί σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια είναι αδύνατο να

καλύψουν τις 6.000 συνταξιοδοτήσεις. Αμέσως μετά οι εκπαιδευτικοί. Μόλις τον Αύγουστο μετράνεάλλη μια μείωση στο μισθό τους, περί τα 100 ευρώ λόγωτης αλλαγής στην κλίμακα φορολόγησης και τις αναδρομικέςκρατήσεις αυτής. Πριν ένα χρόνο τους είχαν περικοπεί πε-

ρίπου δύο μηνιάτικα συνολικά, φέτος τους έχει περικοπεί άλλο ένα, και ποιοςξέρει τι θα περικοπεί στο μέλλον μιας και το ενιαίο μισθολόγιο είναι ένα θέμαπου θα μας απασχολήσει το επόμενο διάστημα. Πέρα από τα προσωπικά τους οικονομικά οι εκπαιδευτικοί θα έχουν να αντιμε-τωπίσουν την πενιχρή οικονομική κατάσταση της σχολικής μονάδας που υπηρε-τούν. Η χρηματοδότηση των σχολείων δείχνει να παγιώνεται στο μείον 60% τηςπρομνημονιακής περιόδου αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Το νέο διοικητικό μοντέλοπου επιβάλει το πρόγραμμα «Καλλικράτης» φέρνει τεράστια αλλαγή στον τρόποτης διαχείρισης των οικονομικών των σχολείων. Σχολικές επιτροπές από πολ-λούς Δήμους δεν έχουν καν δημιουργήσει το νέο τους ΑΦΜ με αποτέλεσμα ναμην μπορούν στην εκκίνηση της χρονιάς να γίνουν οι πρώτες αγορές στα βασικάείδη για τη λειτουργία της κάθε σχολικής μονάδας. Τα σχολεία θα ξεκινήσουν,αλλά οι εκπαιδευτικοί δεν θα έχουν στη διάθεσή τους ούτε χαρτί, ούτε φωτοτυ-πικό, ούτε μαρκαδόρους, ούτε καθαριστικά, παρά μόνο όσα έχουν περισσέψειστην αποθήκη του σχολείου από την περσινή χρονιά. Όλα σχεδόν τα γυμνάσιαπέρυσι, εξοπλίσθηκαν με διαδραστικούς πίνακες. Η επιμόρφωση όμως των εκ-παιδευτικών δεν έχει γίνει.Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα για τη χρονιά που ξεκινά είναι η φαινομενικήάρση της προτροπής για κάθε μαθητή ότι «αν θες ένα καλύτερο μέλλον, προ-σπάθησε όσο περισσότερο μπορείς με τα μαθήματά σου, κι αυτό θα έρθει». Το«καλύτερο μέλλον» είχε τις τελευταίες δεκαετίες ταυτιστεί με την οικονομική ευ-μάρεια, η οποία έχει χαθεί οριστικά για πάρα πολλά επαγγέλματα. Η ανεργίαέχει ξεπεράσει κάθε άλλο προηγούμενο. Οι μαθητές βλέπουν γύρω τους καιαφουγκράζονται. Είτε είσαι τεχνίτης είτε πτυχιούχος επιστήμονας με 3 πτυχία,το τεράστιο ποσοστό της ανεργίας (για τις ηλικίες 18 έως 30) είναι σίγουρο ότισε καταδυναστεύει. Η πολυθρύλητη ανάπτυξη που θα δημιουργήσει νέες θέ-σεις εργασίας και μια αίσθηση αισιοδοξίας αλλά και προοπτική για τους μαθητέςδε φαίνεται πουθενά στον ορίζοντα. Ο ρόλος του σχολείου μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον της απόλυτης μιζέριας είναιένας. Να δείξει στο μαθητή και τη μαθήτρια, ότι ο αγώνας για μια καλύτερη ζωήείναι αέναος . Με προσπάθεια, εργατικότητα, ευρηματικότητα και καινοτομίαπρέπει να φωτισθούν, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ταλέντα ικανότητεςκαι κλίσεις των μαθητών που θα τους οδηγήσουν μέσα στην καταχνιά της οικο-νομικής κρίσης. Περισσότερο από ποτέ, τα χρόνια αυτά της οικονομικής κρίσης, το μέλλον της χώρας είναι μέσα στα σχολεία και γι αυτό θα πρέπει όλοι να προ-σπαθήσουν με όσες δυνάμεις έχουν, μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικοί.

Επί της Γραμμής

Γράφειo Bασίλης

Παπαστάμος

18ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Το αρχαϊκό χαμόγελο του Μάνου Χατζιδάκι Βλάσσης Τρεχλής

Εκδόσεις Οδός Πανός

Ένα σπάνιο βιβλίο για τον Μάνο Χατζιδάκι καιτην εποχή του, την Ελλάδα από π.Χ. έωςσήμερα. Τώρα. Οι φίλοι του, οι τέχνες τους, οισυνθήκες, το ρεμπέτικο, ο Μπαχ, ο Μότσαρτ…. Στο εξώφυλλο του βιβλίου ο Μ. Χ., στηνΘεσσαλονίκη, 20 χρονών∙ το 1945. O δημιουργός δεν γεννιέται σε κενό αέρος.Γεννιέται σε ένα περιβάλλον, από έναπεριβάλλον, σαν χημικός τύπος. Γι' αυτόψάχνουμε τη ζωή των μεγάλων δημιουργών.Αναζητούμε στις βιογραφίες τους, στα γραπτάτους, στους έρωτές τους, στο νερό που πίνουν,δίχως αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές, τοχημικό περιβάλλον που τους δημιούργησε. Δενθα μά θουμε ποτέ τον χατζιδάκειο χημικό τύπο.Δεν θα μάθουμε ποτέ ποιος συνδυασμόςχρωμάτων και ήχων τον διαμόρφωσε. Μόνονεικασίες κάνουμε καθώς πλαταίνουμε όσοπερισσότερο μπορούμε το πεδίο τηςαναζήτησης. Αναζητούμε το αόρατο μαγικόραβδί που μεταμορφώνει τους ανθρώπους σεποιητές. Τα νήματα που έχουμε στα χέρια μαςξεδιπλώνουν το κουβάρι. Ο λαβύρινθοςανοίγεται μπροστά μας. Πραγματικά καιφανταστικά στοιχεία, ή στοιχειά, βρίσκονται εκείέτοιμα να μας παγιδέψουν. Όσο και αν οερευνητής είναι αποφασισμένος ναακολουθήσει αντίστροφα το ποτάμι, δεν είναισίγουρο πως θα φτάσει στην πηγή. Οδημιουργός φυλάει καλά κρυμμένο το μυστικότου…Είναι ο Χατζιδάκις δημιουργός ενόςσυμπαντικού ειδωλίου; Χάνεται η μουσική του,χάνονται αυτές οι φυλακισμένες μέσα στονχρόνο της παρτιτούρας νότες στην κοσμικήαχρονία; Τα αποσιωπητικά που ακολουθούν έναμουσικό κομμάτι μετατρέπονται σε μιαπροσωπική ερώτηση στον ανώνυμο συνομι λητή:-Καταλαβαίνει τη γλώσσα που σου μιλάω;

ΚρήτηΛάζαρη Βασιλική- Στεφανίδης Στέφανος –

Χαφουσίδου ΧριστίναΕκδόσεις INFOΓΝΩΜΩΝ

Οι περιηγήσεις στις πόλεις και τα χωριά τωνΧανίων, του Ρεθύμνου, του Ηρακλείου και τουΛασιθίου καλύπτονται λεπτομερώς από 3συγγραφείς με: - πάνω από 3.500 χλμ. οδικώνδιαδρομών σε πόλεις, χωριά και παραδοσιακούςοικισμούς, - περισσότερες από 2.000φωτογραφίες, - πλήθος χαρτών και κατόψεων, -πλήρη αναφορά σε αρχαιολογικούς χώρους,μοναστήρια και περιοχές φυσικού κάλους. Καιόμως η Κρήτη είναι ανεξάντλητη. Ανακαλύψτετην... Τραχιά και άγρια στα ορεινά της χωριά,φιλική και ήπια στα πεδινά και στουςπαραθαλάσσιους οικισμούς. Χιόνια που δενλιώνουν ποτέ στις κορυφές των Λευκών Ορέωνκαι του Ψηλορείτη και γλυκές, υπήνεμεςθάλασσες στα παράλια. Μαύροι,θαλασσοδαρμένοι βράχοι και χρυσαφένιεςαμμουδιές. Άνυδρα ηλιοκαμένα βουνά καιπλούσιοι κάμποι με χρυσοπράσινες ελιές καιοπωροφόρα δέντρα. Δυσπρόσιτες, διψασμένεςκορφές και σκιερά, υγρά φαράγγια. Ο λίβας νασε καίει από την Αφρική και το μελτέμι να σεδροσίζει από το Αιγαίο. Το ριζίτικο να σεαγριεύει και να σε συγκινεί και η μαντινάδα νασε μαλακώνει και να σε γλυκαίνει. Η λύρα και τολαούτο να παίζουν μαζί με τις μπαλωθιές και οΚρητικός να σε μαγεύει με τη φιλοξενία και τοφιλότιμό του και να σε κάνει ν΄ απορείς με τοπείσμα και την κουζουλάδα του. Αυτός ο τόπος,στο νότιο σταυροδρόμι της γηραιάς ηπείρου,αμάγαλμα λαών και πολιτισμών, συμφιλιώνει τιςαντιθέσεις και μοιάζει να ζει στα όρια τουκινδύνου, της αντοχής και του χρόνου. Αυτός οτόπος, o ξεχωριστός, που γέννησε τον Μίνωα,τον Καζαντζάκη, τον Βενιζέλο, τονΘεοτοκόπουλο, τον Κορνάρο, έθρεψε κι έναvλαό ξεχωριστό. Όμορφο κι ιδιότροπο, πουμοιάζει να κυνηγά την ελευθερία του, σεπολεμικές και ειρηνικές περιόδους. Αυτός οτόπος είναι ένας τόπος ανεξάντλητος. Όσαπερισσότερα γνωρίζεις για την Κρήτη, τόσαλιγότερα νιώθεις ότι ξέρεις. Υπάρχει πάντα κάτιπου ξεφεύγει...

Επιμέλεια : Μ.Φ.

ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 201119

Μαμούθ(Mammuth) Σκην. Μπενουά Ντελεπίν, Γκυστάβ Κερβέρ, με τους: Ζεράρ

Ντεπαρντιέ, Ιζαμπέλ Ατζανί, Γιολάντ Μορό, Αννά Μουγκλαλίς

Ο Σερζ Πιλαρντός (Ζεράρ Ντεπαρντιέ)μόλις έγινε 60 ετών και πρόκειται νασυνταξιοδοτηθεί. Εργάζεται από ταδεκάξι του σε διάφορες δουλειέςαλλά όπως διαπιστώνει η γυναίκα τουΚατρίν (Γιολάντ Μορό) η οποία ασχο-λείται με αυτά τα ζητήματα, δεν υπάρ-χουν όλα τα ένσημα για τησυνταξιοδότησή του. Ορισμένοι εργο-δότες παρέλειψαν να κάνουν τις απα-ραίτητες γραφειοκρατικές διατυπώσεις, με αποτέλεσμα ο Σερζνα πρέπει ή να εξαγοράσει τα ένσημα που λείπουν ή να τα μαζέ-ψει. Μετά από παρότρυνση της Κατρίν, αποφασίζει να βγάλει απότο γκαράζ την "αραχνιασμένη" αγαπημένη του μοτοσικλέτα, τοΜαμούθ και να γυρίσει στα μέρη που έζησε και δούλεψε στο πα-ρελθόν...

Blue ValentineΣκην. Ντέρεκ Σίανφρανς με Ράιαν Γκόσλινγκ, Μισέλ Γουίλιαμς

Το BLUE VALENTINE είναι η ιστορίατης αγάπης που βρίσκουμε και τηςαγάπης που χάνουμε, η ιστορία τηςοποίας η αφήγηση γίνεται με στιγμέςστο παρελθόν και στιγμές στο παρόν.Πλημμυρισμένοι με ρομαντικές ανα-μνήσεις του έρωτα τους, ο Ντιν και ηΣίντυ χρησιμοποιούν ένα βράδυ προ-σπαθώντας να σώσουν το γάμο τουςπου πεθαίνει. Ο Ράιαν Γκόσλινγκ και ηΜισέλ Γουίλιαμς πρωταγωνιστούν σε

αυτό το ειλικρινές πορτραίτο μιας σχέσης που φτάνει στο τέλοςτης.

Το Πέρασμα του Μίλερ (Miller΄s Crossing)Σκην.: Τζόελ Κοέν, με τους: Γκάμπριελ Μπερν, Μάρσια Γκέι

Χάρντεν, Τζον Τορτούρο, Αλμπερτ Φίνεϊ Ο Λίο (Αλμπερτ Φίνεϊ) ένας συμπαθήςΙρλανδός αρχιμαφιόζος έχει υπό τονέλεγχό του μια ολόκληρη πόλη μαζί μετον Τομ (Γκάμπριελ Μπερν) τον έμπι-στο συνεργάτη και συμβουλάτορά του.Οι δυο τους θα βρεθούν αντιμέτωποιόταν ερωτευθούν την ίδια γυναίκα τηστιγμή που η εξουσία τους θα αμφι-σβητηθεί από έναν Ιταλό μαφιόζο πουαρχίζει να αποκτά δύναμη στην πε-

ριοχή. Μέσα στη δίνη μιας αδυσώπητηςγκανγκστερικής σύγκρουσης ο Τομακροβατεί σ' ένα τεντωμένο σχοινί στηνπροσπάθειά του να ελέγξει και να χει-ριστεί τα βίαια ξεσπάσματά της... Επα-νέκδοση σε blue ray για μια από τιςκαλύτερες αστυνομικές ταινίες των αδελφών Κοέν.

London Boulevard Σκην.:Γουίλιαμ Μόναχαν, με: Κίρα ΝάιτλιΚόλιν,

ΦάρελΡέι Γουίνστον Ο Mitchell (Colin Farrell) είναι έναςπρώην κατάδικος που επιδιώκει μίανέα αρχή, κάτι που φυσικά δεν είναιποτέ εύκολο. Γρήγορα θα βρει δου-λειά ως σωματοφύλακας γνωστήςηθοποιού, της Charlotte (Keira Knight-ley). Ο σκληροτράχηλος αλλά ντόμ-προς και γεμάτος αυτοπεποίθησηMitchell δε θα αργήσει να κινήσει τοερωτικό ενδιαφέρον της νεαρής σταρπου επίσης αναζητά μία διέξοδο από

την ακατάπαυστη δημοσιότητα και τους παπαράτσι που ξεροστα-λιάζουν έξω από τον ψηλό φράχτη της βίλας της. Οι παλιές φιλίεςόμως με τους λάθος ανθρώπους (Ben Chaplin) θα τον φέρουν σετροχιά σφοδρής σύγκρουσης με τον Gant (Ray Winstone), έναναπό τους πιο αδίστακτους γκάνγκστερ του Λονδίνου.

Τεκμήριο Ενοχής  (Conviction) Σκην.:Τόνι Γκόλντγουιν, με :Χίλαρι Σουάνκ, Μίνι Ντράιβερ

Όταν ο Kenny συλλαμβάνεται και κα-ταδικάζεται για ένα φόνο που δενέκανε ποτέ, η αδερφή του Betty AnneWaters, νοικοκυρά και μάνα δύο αγο-ριών, βάζει στόχο να τον αθωώσει. Δυ-στυχώς δεν κατορθώνει να τουεξασφαλίσει την πρέπουσα νομική εκ-προσώπηση και έτσι ο Kenny παραμέ-νει φυλακισμένος. Πεπεισμένη για τηναθωότητά του, η Βetty επιστρέφει στολύκειο, έπειτα σπουδάζει σε κολέγιο και τελικά σε νομική σχολή,ενώ διατηρεί διάφορες δουλειές για να στηρίξει την οικογένειακαι τις σπουδές της. Ύστερα από 18 χρόνια κατορθώνει ως δι-κηγόρος να αντιπροσωπεύσει τον αδερφό της στα δικαστήρια.

Πρoτείνει oAντώνης

Σπανoυδάκης

Στο δημοτικό είχα κα-

λούς δασκάλους .Θυμά-

μαι πως μας μάθαιναν

την ιστορία της Κρήτης

.Ήμουν περήφανη για

πολλές γωνιές του νη-

σιού .Στη Σπιναλόγκα είχα μάθει πως πήγαιναν τους λε-

προύς .Άλλο τι δεν ήξερα για τον τόπο τούτο .Ως

φοιτήτρια βρέθηκα στην Πλάκα και στην Ελούντα γνω-

ρίζοντας ότι εκεί υπήρχε ένα υπέροχο ξενοδοχείο που

φιλοξενούσε προσωπικότητες από όλο τον κόσμο .Τώρα

σκέφτομαι πόσο περιττή πληροφορία ήταν αυτή

...Αγνάντευα το νησί της Σπιναλόγκας φτιάχνοντας ιστο-

ρίες με το νου μου .Έγινα σα-

ράντα χρονών για να μάθω

τη συγκλονιστική αλήθεια

αυτού του τόπου .Για να

μάθω τη συγκλονιστική πο-

ρεία του «αετού χωρίς

φτερά» και τις νίκες των σημαδεμένων ανθρώπων .Πως

βλάστησε η πέτρα της άγονης εκείνης γης με τη στοργή

των άρρωστων ανθρώπων .Για να διαβάσω το Θέμο

Κορνάρο και Γαλάτεια Καζαντζάκη και Μάνο Λουκάκη

στο «νησί των σημαδεμένων».Έμαθα πως «δόξα τω

Θεώ. Η Σπιναλόγκα ούτε Νέα Καλυδών μας προέκυψε

,ούτε ναύσταθμος κατάντησε ,ούτε σε παρθενική τοπο-

θεσία φυσικού κάλλους ξέπεσε ,ούτε σε μουγγό και κοι-

νότοπο αρχαιολογικό χώρο τσουβαλιάστηκε .Η

Σπιναλόγκα δεν άλλαξε και δεν θα αλλάξει με τίποτα την

ιδιοσυγκρασία ,το ήθος και το χαρακτήρα της. Δεν με-

τανοεί η καμωμένη αμεταμέλητη». Θέλω να πιστεύω

πως οι χιλιάδες που την επισκέπτονται θα νιώσουν πως

υπάρχει υπέροχα ξεκομμένη, υπέροχα αποκαλυπτική

,υπέροχα άδεια , υπέροχα συνειδητή. Θα νιώσουν πως

δίκαια χαρακτηρίστηκε «το νησί της στάζουσας Ελευ-

θερίας του ερριμένου Ανθρώπου». Μου φαίνεται τόσο

επίκαιρο σαν εμείς να ζούμε στη Σπιναλόγκα πεταμένοι

πρώτα από τους εαυτούς μας και ύστερα από το Κρά-

τος. Τους χανσενικούς τους πέταξε η ζωή πρώτα και

ύστερα το Κράτος …και εκείνοι εκδικήθηκαν και τα δυο

. Η δική μας ζωή παίζεται σε στοιχήματα . Είναι ένα παι-

χνίδι …Μια παρτίδα σα να λέμε .

(Είναι κάτι τέτοιες ώρες που σκέφτομαι πόσο ωραίο θα

ήταν να τα’ ξερα όλα τούτα νωρίτερα ,να τα’χα μάθει

στο σχολείο και πως όλα αυτά τα σκέφτηκα εξαιτίας

της Τέχνης που έκανε τηλεόραση.)

Γράφειη ΘεoδoσίαΔασκαλάκη

20ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Κατά τη διάρκεια μιας παρτίδας, παραμένειςσυγκεντρωμένος στο παιχνίδι σου ώστε νααποφύγεις τα περιττά λάθη. Μόνο κάποιες

φορές, όταν το μυαλό έχει θο-λώσει ή τα μάτια αρχίζουν νακαίνε από την επίμονη «εξε-ρεύνηση» της σκακιέρας, επι-τρέπεις στον εαυτό σου ναχαλαρώσει λίγο, συνήθως κοι-

τάζοντας την εξέλιξη της διπλανής παρτίδας. Κοιτάς χωρίς συγκεκριμένο λόγο, πότε τις αντιδρά-σεις των παικτών και πότε τα κομμάτια, απλά για νααποφορτίσεις τη σκέψη σου. Δεν ψάχνεις τις λε-πτομέρειες της κατάστασης, ούτε προσπαθείς ναμπεις στη θέση των παικτών και να αποφασίσειςπώς θα αντιδρούσες. Άλλωστε δεν είναι η δική σουμάχη. Ώσπου ξαφνικά κάτι αλλάζει. Τα κομμάτια στη «γει-τονική» σκακιέρα αρχίζουν να εκτοπίζονται βίαια καιμαζικά. Οι ίπποι αιωρούνται πάνω από τα κεφάλιαπιονιών και αξιωματικών σαν βομβαρδιστικά αερο-πλάνα, και οι Βασίλισσες σαν ερπιστριοφόρα οχή-

ματα σαρώνουν ό,τι συναντήσουν στο πέρασμά τουςπροσπαθώντας να εκθρονίσουν τον αντίπαλο Βασι-λιά. Οι ραγδαίες εξελίξεις σε κάνουν να σκεφτείς:«Τι γίνεται εκεί κάτω; Πραγματικός πόλεμος»! Πό-λεμος ο οποίος φαίνεται να μη σε επηρεάζει, αν καιδιεξάγεται στη γειτονιά σου.Όσο περνάει η ώρα, όλο και περισσότεροι ενδιαφε-ρόμενοι συναθροίζονται γύρω από τη διπλανή σκα-κιέρα προκειμένου να παρακολουθήσουν και αυτοίτις εξελίξεις, καλύπτοντας σου όμως το οπτικόπεδίο. Ξέρεις ότι ο πόλεμος συνεχίζεται, ακόμα καιαν δεν τον βλέπεις. Ακούς τα πολεμικά τύμπανα τωνδύο παρατάξεων καθώς κινούνται για να υλοποι-ήσουν τα στρατηγικά τους σχέδια.Εκείνη τη στιγμή πρέπει να θυσιάσεις χρόνο από τηδική σου παρτίδα, παρακολουθώντας από κοντά ταγεγονότα ώστε να έχεις μια σαφή εικόνα. Διαφορε-τικά θα πληροφορηθείς μόνο ό,τι ακούσεις από τρί-τους, και ίσως όχι ακριβώς όπως εκτυλίχθηκαν ταπράγματα. Οφείλεις να γνωρίζεις, γιατί αν και η μάχηφαίνεται να εκτυλίσσεται μακριά, βρίσκεται πάραπολύ κοντά σου…

«Σε ένα φανταστικό Σκακιστικό κόσμο…»

«Μάχη στη διπλανή σκακιέρα…»

Γράφει ο Μιχάλης

Δαρμαράκης

Με τη φωνή των γονιών

Με τη δική μου πυξίδα να με κατευ-θύνει προς τη νέα σχολική χρονιάπου ξεκινάει, και με τους δυνα-

τούς ανέμους της αβεβαιότητας, της αγω-νίας, και της αόριστης κινδυνολογίας ναπνέουν στον ανοιχτό ορίζοντα της ΕιδικήςΕκπαίδευσης προσανατολίστηκε τέλη Αυγούστου το μολύβι μου,για το «τι μέλει γενέσθαι». Ο ιός του πανικού που διαρκώς ανα-τροφοδοτείται από τα του μνημονίου και μεσοπρόθεσμου τεκται-νόμενα, καθώς και με τα νέα δεδομένα των υποβαθμίσεων,συγχωνεύσεων, καταργήσεων σχολείων και τμημάτων ένταξηςάφησε σε αρκετούς γονείς ερωτηματικά και ανασφάλεια που αν-τιμετωπίζουν κατάματα πολλά ενδεχόμενα, ακόμα και το χειρό-τερο να μείνουν τα παιδιά τους εκτός πλαισίου. Ωστόσο σταΕυρωπαϊκά δικαστήρια προσφεύγουν οι σύλλογοι ΑμΕΑ και οι σύλ-λογοι γονέων της χώρας για τις απαράδεκτες συνθήκες που επι-κρατούν στην Ελλάδα καθώς δεν δίνονται τα απαραίτητα κονδύλιαγια υποδομές, και πρόσληψη ειδικευμένου προσωπικού. Μεταξύάλλων υπογραμμίζουν ότι από τα 180.000 παιδιά με αναπηρίες καιμαθησιακές δυσκολίες μόνο 13.500 παρακολουθούν κάποιαμορφή πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης ενώ μόλις το 10% συνεχίζεισε δευτεροβάθμια Ειδική αγωγή. Τα Ειδικά σχολεία είναι σχεδόνανύπαρκτα, τα τμήματα ένταξης και τα ειδικά εργαστήρια έχουνανεπαρκέστατες υποδομές και προσωπικό, προγράμματα δήμωνμένουν στη μέση λόγω ανεπαρκούς χρηματοδότησης, ενώ η συν-τριπτική πλειονότητα παιδιών με αναπηρίες μένουν στα σπίτιατους ή στην καλύτερη περίπτωση παρκαρισμένα πρόχειρα σε τά-ξεις κοινών σχολείων, ενώ δεν προωθείται η αυτόνομη διαβίωσησε ξενώνες με εξειδικευμένο προσωπικό. Παρόλα αυτά τα νέατου «πακέτου» των 5 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ για ενίσχυση τωνεκπαιδευτικών μονάδων Ειδικής αγωγής και τμημάτων ένταξηςτης Κρήτης, πνέουν εκ νέου μία θετική αύρα αισιοδοξίας, στηνόλη ανεμοδαρμένη αβεβαιότητα της τελικής έκβασης του σχολικούέτους. Προτεραιότητα όλων μετά την εκταμίευση του «πακέτουενίσχυσης» θα πρέπει να είναι η προσεκτική αξιολόγηση των εκ-παιδευτικών αναγκών του κάθε τομέα, η ορθή διαχείριση και ο σω-στός σχεδιασμός στην τελική αξιοποίηση τους προς όφελος τωνπαιδιών με αναπτυξιακές και μαθησιακές δυσκολίες. Οι Ηλεκτρο-νικοί υπολογιστές αφής, και οι διαδραστικοί πίνακες καθώς καικαθετί άψυχο εκπαιδευτικό υλικό, δεν έχει καμιά απολύτως χρη-στική αξία αν δεν αναλώνεται καθημερινά από το όραμα, την δη-μιουργικότητα, την επινοητικότητα, και τη φαντασία τουεκπαιδευτικού που υπηρετεί αυτούς τους χώρους με βαθιά συ-ναίσθηση υπευθυνότητας, και διάθεση προσφοράς και όχι με ρη-χούς μπακαλίστικους επιδοματικούς υπολογισμούς. Με τηνελπίδα, η αισιοδοξία να κρατήσει γερές αντιστάσεις στις όποιεςαντιπαλότητες και το όραμα για μία καλύτερη εκπαίδευση συνεχί-σει την τροχιά του, κόντρα στις προκλήσεις διαψεύσεις, μαται-ώσεις των καιρών. Καλή σχολική χρονιά και καλή δύναμη!

Γράφει ηΡούλα

Καλαϊτζάκη*

για να αποθαρρύνει τους ξενοδόχους να παρέχουν υπηρεσίεςμε αυτό το καθεστώς δημιουργώντας ένα σύστημα συντελεστώνγια τις επιδοτήσεις, ενώ και ο ίδιος ο υφυπουργός τουρισμού κ.Νικητιάδης στην προεκλογική του εκστρατεία δήλωνε συντετριμ-μένος ότι «Μαχαιριά στην καρδιά της τουριστικής αγοράς έφθασεπλέον να είναι η εφαρμογή του συστήματος All Inclusive…». Χώρες όπως η Γαλλία έχουν εδώ και χρόνια θεσμοθετήσει πλα-φόν στο ποσοστό των κλινών που προσφέρονται με το σύστημαall inclusive σε κάθε περιοχή. Και αυτό όχι επειδή έχουν μειωμένηευαισθησία για την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας τους.Απλώς εκεί όσοι ασκούν πολιτική στον τομέα του τουρισμού αν-τιλαμβάνονται ότι η μικρή τοπική επιχείρηση συμβάλει όσο τίποτεάλλο στην διατήρηση της τοπικής ιδιαιτερότητας της περιοχής, δί-νοντάς της πλεονεκτήματα μονοπωλιακού τύπου. Για αυτό και ηΓαλλία παρόλο που δεν είδε ποτέ της μία κτηματομεσιτική φού-σκα με θηριώδεις επενδύσεις και τουριστικές κατοικίες, όπως ηΙσπανία, συνεχίζει να έχει όχι μόνο τον υψηλότερο αριθμό τουρι-στών στη Μεσόγειο, αλλά κυρίως τους επισκέπτες εκείνους πουαφήνουν στη χώρα περισσότερα χρήματα. ‘Ήλιο και θάλασσα βρί-σκει κανείς σε αφθονία, ο Γάλλος όμως αρτοποιός αποτελεί έναμονοπωλιακό προνόμιο της γαλλικής τουριστικής βιομηχανίας. Και ο Έλληνας ταβερνιάρης; Με την αύξηση του Φ.Π.Α. πλήττε-ται η μικρή τουριστική επιχείρηση, αλλά ταυτόχρονα πλήττεται καιη χώρα στο σύνολό της. Οι ολιγοπωλιακές συνθήκες της αγοράςτων τουριστικών πακέτων δίδουν ελάχιστα περιθώρια διαπραγ-μάτευσης στους επιχειρηματίες ως προς την τιμή του προϊόντος,υποχρεώνοντάς τους να μετακυλήσουν το κόστος εν μέσω κρί-σης, είτε στους εργαζομένους τους, είτε στην τοπική κοινωνίαμέσω της ενσωμάτωσης υπηρεσιών που προηγουμένως προ-σφέρονταν έξω από τις μονάδες. Μοναδική ανάσα σωτηρίας σεαυτό το ζοφερό σκηνικό είναι η τουριστική κίνηση που αναπτύσ-σεται έξω από τον έλεγχο των μεγάλων τουριστικών πρακτο-ρείων. Λογική η οποία είχε κατά το παρελθόν υποστηριχθεί μεθέρμη από τον σημερινό πρωθυπουργό, με τα λεγόμενα Citybreaks, ως το μέλλον του τουρισμού στη χώρα. Οι τουριστικοίπροορισμοί που είχαν φέτος εκρηκτική άνοδο ήταν εκείνοι στουςοποίους κατέφθαναν επισκέπτες όχι μέσω τουριστικών πρακτο-ρείων, αλλά από πτήσεις χαμηλού κόστους, που έδιναν έτσιστους επισκέπτες τη δυνατότητα να κανονίζουν τις δικές τουςδιακοπές φτηνά και αυτόνομα. Η επιμονή στην εύνοια ενός μον-τέλου τουρισμού με έμφαση στις τεράστιες τουριστικές μονάδεςεντός των οποίων θα εξαντλούνται όλες οι δραστηριότητες τουεπισκέπτη, η επιμονή σε αυτά τα τεράστια παρκινγκ ανθρώπων

που με πανομοιότυπο τρόπο χτίζονται από χώρα σε χώρα έρχε-ται σε αντίθεση ακόμα και με την πρόσφατη έρευνα της εταιρείαςMcKinsey για λογαριασμό του Σ.Ε.Β., θεσμό πέρα από κάθε υπο-ψία νεοφιλελεύθερο. Η έρευνα αποσκοπούσε στην αναζήτησηεξειδικευμένων κλάδων στους οποίους η χώρα είχε αναμφισβή-τητα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και εντόπισε 3 από τους συ-νολικά 8 κλάδους που σχετίζονται με τον τουρισμό. Τον ιατρικότουρισμό, τον ιαματικό τουρισμό για υπερήλικες και τα εκπαι-δευτικά ταξίδια. Μορφές δηλαδή εναλλακτικού τουρισμού και εκ-μετάλλευσης του πολιτισμικού πλούτου της χώρας. Όμως, παράτις οδηγίες των συμβούλων της, η κυβέρνηση επιλέγει να προ-ωθήσει τη δημιουργία περιφραγμένων ξενοδοχείων-πόλεων καιιδιωτικών παραδείσων για ολίγους κροίσους.Σύμφωνα με τον Αμερικάνο γεωγράφο, David Harvey, οι καπιτα-λιστικές κρίσεις είναι διαδικασίες ενεργητικής καταστροφήςυπάρχοντος κοινωνικού κεφαλαίου. Αυτό που διακυβεύεται δη-λαδή είναι ποιός κλάδος, ποιά γεωγραφική περιοχή, ή ποιές με-ρίδες του κεφαλαίου εντός ενός συγκεκριμένου κλάδου θαυποστούν τις συνέπειες της. Οι πολιτικές που ασκούνται σε ένακλάδο όπως ο τουρισμός σήμερα δεν αποτελούν καλύτερες ήχειρότερες μορφές διάνοιξης αναπτυξιακών διεξόδων στονκλάδο. Αντίθετα, αφορούν το ποιές κοινωνικές ομάδες που εμ-πλέκονται στην τουριστική οικονομία θα υποστούν τις συνέπειεςτης κρίσης και ποιές θα βγουν ευνοημένες. Και σε αυτό το ερώ-τημα η κυβέρνηση δίνει τις δικές της σαφέστατες απαντήσεις.Ευνοημένοι θα βγουν οι μεγάλοι τουριστικοί πράκτορες του εξω-τερικού, από τους οποίους η εξάρτηση της χώρας εντείνεται καιδευτερευόντως οι μεγάλοι Έλληνες ξενοδόχοι. Και από την άλλη,οι μικρές ελληνικές ξενοδοχειακές μονάδες, οι επιχειρήσειςεστίασης και βεβαίως οι εργαζόμενοι καταδικάζονται σε εξόν-τωση.Το σύστημα του all inclusive ξεκίνησε από την εταιρεία Club Medσε χώρες της Καραϊβικής σε μια προσπάθεια να προστατεύονταιοι πελάτες της. Το σκεπτικό ήταν απλό και κατανοητό: Σε χώρεςμε ακραία κοινωνική ανισότητα και με μεγάλο τμήμα του πληθυ-σμού τους να παρουσιάζει έντονα φαινόμενα παραβατικότητας ηύπαρξη ενός τουρίστα στους δρόμους της πόλης αποτελούσεπρόκληση ως δημόσια επίδειξη της οικονομικής του ανωτερότη-τας και πειρασμό για όποιον με μία κλεμμένη Kodak θα είχε ναφάει για μία εβδομάδα. Η ελληνική κυβέρνηση, εκτός και αν προ-σβλέπει σε αυτό το κοινωνικό μοντέλο και για τη χώρας μας, καλάθα κάνει να αλλάξει πολιτική, μεταξύ άλλων τομέων, και στον του-ρισμό.

συνέχεια από την 4η σελίδα

ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 201121

Η«Ιθαγένεια» είναι ένα από τα ση-μαντικότερα έργα του συνθέτη Γ.Μαρκόπουλου. Είναι η δεύτερη

φορά που συνεργάζεται με τον Κ. Χ. Μύρη(Κώστα Γεωργουσόπουλο) – είχε προηγη-θεί το «Χρονικό» το 1970 (βλ. Πυ-ξίδα, τχ 24, Απρίλιος 2004). Οσυγκεκριμένος δίσκος κυκλοφορεί δύοχρόνια μετά, το 1972, με ερμηνευτή καιπάλι τον Ν. Ξυλούρη σε μερικά από τα χα-ρακτηριστικότερα τραγούδια του και τιςδυνατότερες ερμηνείες του.Ο συνθέτης στηρίζεται στην παραδοσιακήμουσική, όπως είχε κάνει και στα προ-ηγούμενα έργα του («Ήλιος ο πρώτος»και «Χρονικό»). Βασικάόργανα είναι η κρητικήκαι η ποντιακή λύρα, τοσαντούρι, το λαούτο, τοκλαρίνο, το βιολί και τοκανονάκι. Πρόκειται γιαμια σαφή επιλογή καιστόχευση του Γ. Μαρκό-πουλου. Γράφει σχετικάο καθηγητής εθνομουσι-κολογίας Γιώργος Αμαρ-γιανάκης στο σημείωμάτου για την επανέκδοση της Ιθαγένειας το1997: «Όπως όλα σχεδόν τα έργα τουσυνθέτη, η Ιθαγένεια βασίζεται στην αρχήπου ο ίδια διατύπωσε με τον όρο «επι-στροφή στις ρίζες», που δε σημαίνει πα-ραδοσιολαγνεία, συντήρηση ή πολύπερισσότερο οπισθοδρόμηση, αλλά δυνα-μική πορεία προς το μέλλον, με αφετηρίατην εμπειρία από το πολιό και δοκιμα-σμένο παραδοσιακό υλικό. Από το υλικόαυτό που ο συνθέτης το έχει βιώσει απότην παιδική του ηλικία, εμπνέεται για νασυνθέσει νέες πρωτότυπες δημιουργίεςπου συνδέουν άρρηκτα το παρελθόν με τοπαρόν και ανοίγουν νέες προοπτικές στομέλλον».Τα παραπάνω επιβεβαιώνει και ο ίδιος οδημιουργός με το δικό του σημείωμα στηνίδια έκδοση: «Συνθέτοντας την ΙΘΑΓΕ-ΝΕΙΑ, οδηγούσα την προσωπική μου ανα-πόληση να συνταυτιστεί με τη λιτή εικόναμιας μουσικής παράστασης, όπου ήχος καιλόγος, θα αντανακλούσαν σύμβολα μνήμηςτου φυσικού και πνευματικού μας κόσμουαπό τα πεδία της αρχαίας, της βυζαντινήςή της σύγχρονης ζωής, δίχως ορό-σημα…Όλοι γνωρίζαμε ότι η ενότητα μου-σική -λόγος- κίνηση ήταν η λησμονημένηενιαία τέχνη που διαχωρισμένη πλέον σεαυτόνομα μέρη, ζητούσε να ενωθεί μέσααπό διεργασίες που θα κυοφορούσαν μιανέα έκφραση. Καθώς ο Κώστας Μύρηςέφερνε κάθε τόσο νέα ποιητικά κείμεναγια την ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ, οργάνωνα τον κορμότου έργου προσθέτοντας νέες μελωδίεςκαι ρυθμούς. Ο βιωματικός μου ορίζοντας,ανακύκλωνε διάσπαρτες μεριές της ελλη-νοσύνης με τους μουσικούς δρόμους,τους ήχους, τους τρόπους, στις λάμψειςτων λέξεων. Ο ποιητικός χάρτης με συ-

ναρπαστικές απεικονίσεις προσώπων, κα-ταστάσεων, μιας Ελλάδας που ήταν ζυμω-μένη με το παρελθόν της, ξεδίπλωνεέννοιες και θαυμαστές εικόνες καθώς συ-νέθετα..»Γίνεται φανερό και από τα γραφόμενα τουσυνθέτη ότι βασικό και αναπόσπαστο κομ-μάτι του έργου αποτελούν οι εξαιρετικοίστίχοι του Κ. Χ.Μύρη. Ο στιχουργός- μέσα από κείμεναγραμμένα σε πρώτοπρόσωπο - περιγρά-φει πρόσωπα καιτοπία τα οποία συνδέονται με την ελλη-

νική ιστορία και τον πολι-τισμό. Αναφέρει ο Γ.Μαρκόπουλος: «Οι πρω-τόγνωροι ποιητικοί προ-σανατολισμοί του έργουλειτουργούσαν άρισταστην ιδιοσυγκρασία μου.Σαν θέμα η ΙΘΑΓΕΝΕΙΑσυνοψίζεται σε πρόσωπα,ήθη, έθιμα, σταθμούς καιάλλα σημαντικά στοιχείατης ιστορίας μας και του

πολιτισμού μας, κοντινού και απώτερου,όπως υπάρχουν φιλικά και απλουστευμέναστη καθημερινή κουβέντα του λαού». Στο δίσκο ξεχώρισαν δύο εξαιρετικά τρα-γούδια, το «Γεννήθηκα» και το «Χίλιαμύρια κύματα». Στην ανάδειξη αυτών τωντραγουδιών -αλλά και των υπόλοιπων τουδίσκου - συνέβαλε η ανεπανάληπτη ερμη-νεία του Ν. Ξυλούρη ο οποίος, σύμφωνα μετο συνθέτη «μάθαινε το έργο με υπομονή,αποδίδοντας με ευαισθησία και τις πιο λε-πτές αποχρώσεις των μελωδιών, αρθρώ-νοντας τέλεια την κάθε λέξη με το σπάνιοφυσικό ταλέντο του». Πολύ δυνατή επίσηςκαι η Μέμη Σπυράτου που συνόδευε το βα-σικό ερμηνευτή. Για να θυμηθούμε όλα τατραγούδια του δίσκου:1.Γεννήθηκα (Ν. Ξυλούρης)2.Χίλια μύρια κύματα μακριά τ' Αϊβαλί (Ν.Ξυλούρης-Μ. Σπυράτου)3.Είδα τον παππούλη μου (Ν. Ξυλούρης-Μ. Σπυράτου)4.Μάνα (Ν. Ξυλούρης-Μ. Σπυράτου)5.Ερωτικό τραγούδι (Ν. Ξυλούρης)6.Ακούς να λένε στα χωριά (Ν. Ξυλούρης)7.Χρόνια και χρόνια στον τροχό (Ν. Ξυλού-ρης-Μ. Σπυράτου)8.Ο καλόγερος (Ν. Ξυλούρης)9.Τη μέρα της πεντηκοστής (Ν. Ξυλούρης)10.Αντρικός χορός (Ορχηστρικό)Τα τραγούδια παρουσιάστηκαν για πρώτηφορά τον Απρίλιο του 1972 σε συναυλίαπου έγινε στο θέατρο «Διονύσια». Την ίδιαχρονιά κυκλοφόρησαν σε δίσκο από τηνεταιρεία ΕΜΙ –Ηis Masters Voice. H ενορ-χήστρωση και η διεύθυνση ορχήστρας έγι-ναν από τον Γ. Μαρκόπουλο και το έργοτου εξώφυλλου είναι του Δημήτρη Μυ-ταρά.

Γράφειo Γιώργoς

Tσίμας

ΣTHN APXH TOY TPAΓOYΔIOY

ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣΙΘΑΓΕΝΕΙΑ

ΝΙΚΟΣ ΞΥΛΟΥΡΗΣΣτίχοι: Κ. Χ. Μύρης

Καραίνδρου Ελένη Μουσική για το θέατρο πρωτότυπες ηχογραφή-

σεις 1986-2010 Μικρή Άρκτος

Οι φίλοι της μουσικής της Ελένης Καραΐνδρουέχουν κάθε λόγο να χαίρονται. Περισσότερεςαπό 3 ώρες μουσικής, γραμμένης για 22 θεα-τρικές παραστάσεις σε σκηνοθεσία Αντώνη Αν-τύπα (1986-2010) κυκλοφορούν σε μια ιστορικήέκδοση – ντοκουμέντο από τη Μικρή Άρκτο, σε3 CD που συνοδεύουν ένα καλαίσθητο βιβλίο,εμπλουτισμένο με φωτογραφίες από τις παρα-στάσεις, κριτικές και πληροφορίες για τις ηχο-γραφήσεις. Η συνεργασία της ΕλένηςΚαραΐνδρου με τον σκηνοθέτη και σύντροφό τηςΑντώνη Αντύπα ξεκίνησε το 1986, όταν εκείνοςτης πρότεινε να συνθέσει μουσική για τη «Νίκη»της Λούλας Αναγνωστάκη.

Βασίλης ΤσαμπρόπουλοςΤhe Promise

EcmΤο Τhe Promise, είναι ο έκτος δίσκος του ΒασίληTσαμπρόπουλου με την ECM, και, σύμφωνα μετα λεγόμενα του ίδιου του καλλιτέχνη, ο πιο προ-σωπικός του.Ο πολυτάλαντος έλληνας πιανίστας και συνθέ-της Βασίλης Τσαμπρόπουλος έχει ήδη διανύσειμια μεγάλη τροχιά στη δισκογραφία της ECM,από την μετα-Bill Evans τζαζ με τον Arild Ander-sen, μέχρι την εξερεύνηση της μουσικής τουGurdjieff με την Anja Lechner.Το πρώτο σόλο άλμπουμ του πιανίστα Akroasis,(ECM 1737, 2003) βασίστηκε στη βυζαντινή ελ-ληνική μουσική παράδοση, ενώ οι συνθέσεις πουηχογραφήθηκαν σε συνεργασία με την γερμανήβιολοντσελίστα Anja Lechner και τον ιταλό περ-κασιονίστα UT Gandhi, το Melos, αποπνέουν τοάρωμα της μουσικής παράδοσης της ανατολήςανανεωμένο όμως, από ένα ευρύτερο, παγκό-σμιο μουσικό πλαίσιο.Το Τhe Promise είναι έντεκα κομψές μινιατού-ρες, πρωτότυπες συνθέσεις του, με εξαίρεση τοΤζιβάερι, σε μια εξαιρετικά εμπνευσμένη δια-σκευή. Το μουσικό θέμα Τhe Other ανοίγει το δίσκο καιεπανέρχεται ως βασικό μοτίβο, με διάφορες πα-ραλλαγές. Σε όλη την ηχογράφηση η ενδελεχήςδιατύπωση, η λεπτότητα και η ακρίβεια του ήχουδιαποτίζονται από ποιητική ευαισθησία. Μουσικήήρεμη και ιδιαίτερα ατμοσφαιρική. Η αφαιρετική

της ιδιοσυγκρασία είναι μαγική καθώς ο ακροα-τής μπορεί να ακολουθήσει τα βήματα και τηνεξέλιξη αυτής της εύθραυστης και συγχρόνωςδυνατής αρμονικής ανάπτυξης. Αν και το 90% της μουσικής αποτελείται από«γραμμένες συνθέσεις», -το υλικό δημιουργή-θηκε σε ένα μικρό χρονικό διάστημα, μόλις με-ρικές βδομάδες πριν την ηχογράφηση- διαθέτειμια σπάνια ευελιξία σαν να ήταν μπαλάντες πουπροέκυψαν από αυθόρμητο αυτοσχεδιασμό. 

Κώστας Σμοκοβίτης"ΕΦΤΑ"

Δώδεκα σύγχρονα αλλά και διαχρονικά λαϊκάτραγούδια, συνοψίζονται στη φωνή του βάρδουτου ελληνικού τραγουδιού.Τιμώντας το βάρος της ιστορικής του διαδρομής,με τις ερμηνείες έργων των μεγαλύτερων ελλή-νων συνθετών (Θεοδωράκη,  Καλδάρα, Κουγι-ουμτζή, Λοίζου, Μητσάκη, Δερβενιώτη,Νικολόπουλου, Σούκα, Χατζηνάσιου, Κόρου, Πο-λυκανδριώτη, Δημητρίου, Τερζή,  κ.α.) και ποι-ητών-στιχουργών (Βίρβου, Γκούφα,Δασκαλόπουλου, Μπουρμπούλη, Παπαδόπου-λου, Ρασούλη, Χριστοδούλου, Ελευθερίου, Τσώ-του κ.α.), ο Κώστας Σμοκοβίτης επιχειρεί μιαπαρέμβαση στα μουσικά δρώμενα, προτείνονταςτραγούδια κυρίως ερωτικά, με κοινωνικές όμωςπάντα προεκτάσεις.Με τη δωρικότητα της φωνής του, τη λιτότητατης έκφρασής του, τη χαρακτηριστική σεμνότητάτου (και ταιριάζει στους πραγματικά άξιους) καιτο γνωστό γεμάτο ευαισθησία ερμηνευτικό τουύφος, αποδίδει μοναδικά τα δώδεκα τραγούδιατου CD που μόλις κυκλοφόρησε.Ο τίτλος "ΕΦΤΑ", προκύπτει από το ομότιτλο τρα-γούδι που βρίσκεται στη σειρά 7 κι ακόμα γιατίστη συγκεκριμένη δουλειά συνεργάστηκαν εφτάδημιουργοί, δουλεύοντας αδιάκοπα τρία ολό-κληρα χρόνια.Τη μουσική έχει γράψει ο Βασίλης Σδούκος ενώτους στίχους υπογράφουν οι ποιητές ΔημήτρηςΙατρόπουλος και Δημήτρης Ι. Μπρούχος και οιστιχουργοί Φίλιππος Γράψας, Δημήτρης Κού-τρας, Γιάννης Νικολαίδης  και Λάζαρος Τσόλ-κας.Τις ενορχηστρώσεις των τραγουδιών επιμελή-θηκαν εκτός από τον ίδιο τον συνθέτη, ο ΙωσήφΧυδήρογλου και ο Στέλιος Μαρής.

Επιμέλεια : Μ.Φ.

ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

22ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Δυο αντιγραφές (από Κ. Ελευθεροτυπία21/8) και μια σημείωση

Αφηγήσεις

Από τον ΕΥΓΕΝΙΟ ΑΡΑΝΙΤΣΗΗ μέρα ήταν γαλανή και ηλιόλουστη, όταν ο αντιπρό-

εδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών έκανελόγο για την ανάγκη να υιοθετηθεί, συλλογικά, η ιδέα μιας

νέας εθνικής αφήγησης -«το πρό-βλημα της οικονομίας», είχε διαπι-στώσει ο Ευάγγελος Βενιζέλος μετάτη συνάντηση με τη Χίλαρι Κλίντον,πριν από περίπου ένα μήνα, «είναι πο-λιτικό και άρα η Ελλάδα πρέπει να πα-

ρουσιάσει μια συνολική εθνική αφήγηση γι' αυτό πουεπιχειρεί και για τις προοπτικές που υπάρχουν...».

Ο πρωθυπουργός προτίθεται να επανέλθει τώρα στηΔιεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, με μια ομιλία όπου θα ανα-πτύσσονται τα χαρακτηριστικά αυτής της «αφήγησης», σί-γουρα όχι περισσότερο «εθνικής» απ' ό,τι υπεραισιόδοξης.

ΕΝΤΟΥΤΟΙΣ, σε πείσμα των ειρωνικών σχολιασμώνπου δέχονται παρόμοιες δηλώσεις, παραμένει όσο ποτέάλλοτε φανερό πως μια «εθνική αφήγηση»,δηλαδή αυτήκαθεαυτή ως τέτοια, όχι μόνον δεν θα ήταν λόγια του αέρα,αλλά θα μπορούσε να εντοπιστεί σαν αυτό ακριβώς πουλείπει, εν είδει στηρίγματος, απ' τη σκηνή των συμβάντωνστον πολιτικοοικονομικό και κοινωνικό ορίζοντα.

ΣΤΟ ΜΕΤΑΞΥ, αν σκεφτούμε το γεγονός ότι ανάλογηαφήγηση λείπει επίσης, δυστυχώς, από το σύνολο τωνεθνών της ευρωπαϊκής οικογένειας και τις ΗΠΑ (συχνά τοέλλειμμα προσφωνείται ως «απουσία μεγάλων ηγετών»),υποπτευόμαστε ότι, πράγματι, οι «εθνικές αφηγήσεις»ίσως αφορούν τις «επικοινωνιακά» καθυστερημένεςχώρες, π.χ. τις λεγόμενες του Τρίτου Κόσμου, όπου τα σε-νάρια αλμάτων προς ιδεατούς μελλοντικούς παραδείσους

εξακολουθούν ακόμη να κόβουν εισιτήρια, σε μια εποχήκατά την οποία τα έθνη τείνουν να υποκατασταθούν απότις πολυεθνικές και τα κέντρα ελέγχου των κυμαινόμενωνκεφαλαίων, όσο και των επικοινωνιακών δικτύων.

ΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ, λοιπόν, τις δικές μας τριτοκοσμικές«αφηγήσεις» («ανήκομε εις την Δύσιν» επί Κ. Καραμανλή,«αλλαγή» επί Αν. Παπανδρέου, «εκσυγχρονισμός» επί Ση-μίτη, «επανίδρυση του κράτους» επί ανιψιού Καραμανλή,«ηλεκτρονική διακυβέρνηση» επί Γ. Παπανδρέου κ.ο.κ.)δεν κάνουμε κάτι πιο χρήσιμο απ' το να θρηνούμε για τηχαμένη τιμή μιας Ελλάδας που απελευθερώθηκε τον 19οαιώνα, ώστε να προσαρτηθεί άρον άρον στο άρμα τηςΔύσης, απ' όπου θα εισέρρεαν και τα πρώτα δάνεια. Γιανα το πούμε ωμά: με το Διαδίκτυο σε λειτουργία δεν είναιπλέον δυνατόν να υπάρξουν αφηγήσεις εθνικής σύλληψης,εκτός κι αν μιλάμε για τα πόνι της Σκύρου.

ΕΠΟΜΕΝΩΣ, το σφάλμα δεν βρίσκεται στον υποτιθέ-μενο περιττό χαρακτήρα μιας «εθνικής αφήγησης» -απε-ναντίας! μακάρι να ήταν εφικτή-, αλλά στο ότι, προκειμένουνα αφηγηθεί κανείς, πρέπει κάποιος να εγγυηθεί για την«αλήθεια» του μύθου, τουτέστιν για τις συμβάσεις που κα-θιστούν τον μύθο πειστικό. Είναι αδύνατον πια να υποδε-χτούμε μιαν «εθνική αφήγηση» εν μέσω καταιγισμούπληροφοριών σχετικών με την πτώση των χρηματιστηρίων,την άνοδο των επιτοκίων, τις προβλέψεις της Morgan Stan-ley, τους δείκτες δημοσιονομικής αποσταθεροποίησης καιχρηματοληπτικής αξιοπιστίας -είναι πρόδηλο ότι οι «αφη-γήσεις» του μέλλοντος δεν θα είναι εθνικές, αλλά κατα-ναλωτικές: ανταγωνισμός και μόνον ανταγωνισμός, και δησε βάρος του πολιτισμού, της ηθικής, της παιδείας, τουπεριβάλλοντος και της συμπόνιας, ως σημείου συναρμο-λόγησης του κοινωνικού μας ιστού.

Μονόφθαλμη Δικαιοσύνη

Ας δούμε την αντιμετώπιση που έχουν από τη Δικαιο-σύνη οι «εχθροί του κράτους» σε σχέση με εκείνους τηςκοινωνίας: Ο αναρχικός Μανώλης Λιόλιος συμμετείχε στιςμεγάλες διαδηλώσεις εναντίον του μεσοπρόθεσμου τονπερασμένο Ιούνη. Συνελήφθη και ξυλοκοπήθηκε άγρια,«ενώ δέχτηκε δολοφονικό κτύπημα στο πίσω μέρος του κε-

φαλιού που του προκάλεσε τραύμα βάθους δυόμισι εκατο-

στών. Κατηγορείται για ρίψη βομβών μολότοφ», όπως ανα-

φέρει ανακοίνωση της Συσπείρωσης Αναρχικών. Αρχικά,

εισαγγελέας και ανακριτής όρισαν την εγγύηση στο ποσό

των 70.000 ευρώ (!!!), αλλά έπειτα από αντιδράσεις το

ποσό έπεσε στις 15.000 (!) με ημερομηνία καταβολής ώς

τις 30 Αυγούστου. Την ίδια στιγμή στη Βοιωτία υπάρχουν

βιομηχανίες οι οποίες, παρά το γεγονός ότι πιάστηκαν να

μολύνουν με καρκινογόνα βαρέα μέταλλα τον Ασωπό πο-

ταμό και τον υδροφόρο ορίζοντα των Οινοφύτων, δεν έχουν

πληρώσει παρά ελάχιστα χρήματα. Για ορισμένες τα πρό-

στιμα μειώθηκαν τραγικά και η δίκη τους παίρνει συνέχεια

αναβολές. Τελικά, συμφέρει καλύτερα να είσαι εχθρός της

κοινωνίας.

Και μια ακόμη περί δικαιοσύνης

σημείωση...

Σε έξι χρόνια καταδικάστηκε ένα πρεζόνι που έκλεψε

μια (1) μεταχειρισμένη ζάντα αυτοκινήτου. Προφανώς για

να μάθει ότι θα έπρεπε να κλέβει εκατομμύρια από τους

πακτωλούς του δημόσιου και ευρωπαϊκού χρήματος όπως

έκαναν οι υγιείς μας επιχειρήσεις τις οποίες παρουσιά-

ζομε ως φωτεινά παραδείγματα και στυλοβάτες της κοι-

νωνίας μας.

Ειρήσθω εν παρόδω, το εν λόγω πρεζόνι καλείται τώρα

(περίπου τέσσερα χρόνια μετά το Έγκλημα της ζάντας) να

εκτίσει την ποινή του, ενώ έχει περάσει από πρόγραμμα

απεξάρτησης και έχει ξανασταθεί στα πόδια του.

Τα παραδείγματα όπως τα παραπάνω χιλιάδες. Ας μην

κάνομε όμως το σύνηθες λάθος. Η δικαιοσύνη δεν είναι

κακή. Είναι ταξική. Αποτελεί έναν ακόμη μηχανισμό εξυπη-

ρέτησης και προστασίας των πλουσίων. Απλώς αυτό μέχρι

τώρα το είχαμε κουκουλωμένο με τις «αφηγήσεις» που πε-

ριγράφει ο Αρανίτσης. Και τώρα που μας τελείωσαν; Η βία

στην κοινωνία μας δείχνει ότι παίρνουμε τη λάθος θέση

στο δίλημμα ανταγωνισμός ή ανθρωπιά. Πόσο μέλλον μπο-

ρεί να έχει αυτή η επιλογή; Με τους δικούς τους όρους:

πόσο θα μας κοστίσει;

Γράφειo Πέτρoς

Λυμπεράκης

Η Πολιτιστική Εταιρεία Κρήτης και

η Πυξίδα Της Πόλης παρουσιάζουν :

Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

ΤΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ

Στέλιος Γιακουμάκης

«…Στο φιλότιμο του Κισαμίτη, που τρέχει πάντα

κοντά στον ξένο, στον αδελφό, στη χαρά και στη

λύπη. Η μουσική παράδοση της επαρχίας μας είναι

τρανή και περήφανη. Οι Κισαμίτες λάτρεψαν και λα-

τρεύουν τους παλιούς μουσικούς της επαρχίας, τους Πρωτομάστορες όπως τους ονόμα-

σαν, μορφές γλυκές και άγιες, λεβέντες που παρελαύνουν στον κατάλογο που μας άφησε

ο Ναύτης. Κραταιά δοξάρια βιολιστών ήχησαν στην Κίσαμο πρώτα, από τον Κιόρο ως

τον Κουνέλη το Μαύρο και το Ναύτη, και γλυκύτατα λαγούτα από τους Κουτσουρέληδες,

το Μανώλη τον Καρτσώνη και άλλους. Όλοι αυτοί, με την τέχνη και το μεράκι τους, κρά-

τησαν δροσερή τη ζωή μας, γύρεψαν να γιατρέψουν τις πληγές του κόσμου, μας χάρισαν

σκάλες για να αποδράσομε από τη βαρβαρότητα της προσωρινότητάς μας. Αλήθεια, τι

διάβολο θέλει να πει αυτή η τελευταία φράση; Τι απομένει τώρα; Απομένει να σεβα-

στούμε την παράδοσή μας, απομένει να δουλέψομε για να φωτιστούν και άλλα στοιχεία,

σκοτεινά ή άγνωστα. Η ζωή συνεχίζεται…»

Κεντρική διάθεση βιβλιοπωλείο “Το Βιβλίο”,

Πλ. Κολοκοτρώνη 29, τηλ. 28210 28507

Πληροφορίες : Πυξίδα της Πόλης

Σε μία τεράστια χοάνηανακύκλωσης

αναμασημένων ειδήσεωνμετατρέπεται μέρα με τη

μέρα το ελληνικό διαδίκτυο.

Portals, sites και λοιπές δημοσιογραφι-κές επιχειρήσεις αναδημοσιεύουν μετέτοια ταχύτητα και συχνότητα, «ειδή-

σεις» και ειδήσεις:  Κάποια αναφέρουν τηνπηγή.Κάποια άλλα όχι. Στην πορεία κανείς – εκτόςίσως από τον συντάκτη που τη δημοσίευσεπρώτος – δεν μπορεί να πει με σιγουριά από«που» πήρε «τι» και το «κρέμασε» στον δικότου ιστότοπο.Στο τέλος της μέρας, μιας μέρας διαδικτυα-κής που δεν τελειώνει ποτέ κι αυτό το ξέρουνκαλύτερα απ’ όλους οι συντάκτες που εργά-ζονται σε τέτοιες επιχειρήσεις, όλοι και όλαγράφουν τα ίδια και φυσικά κανείς δεν τολμάνα βγάλει γλώσσα, να αναρωτηθεί ίσως γιατίείναι χρήσιμο να δημοσιευθεί έστω και διατου copy paste, μία είδηση η οποία έχει ήδηαναρτηθεί σε όποιο site «μιλάει» την ελλη-νική…Τις περισσότερες φορές δε, η άξια (πολλα-πλής) αντιγραφής είδηση, δεν ξεπερνά τις150 λέξεις και φυσικά ούτε λόγος για προ-σέγγιση στην είδηση ή έστω για ένα αξιοπρε-πές re-writing…

Άλλωστε, οι συντάκτες των τριών βαρδιών, μετις οποίες λειτουργούν τα σχετικώς πιο… πο-λιτισμένα sites, δεν έχουν χρόνο για τέτοιεςπολυτέλειες, αφού στη βάρδια τους πρέπεινα «σηκώνουν» από… 25 ειδήσεις ο καθείς,στην καλύτερη περίπτωση και φυσικά έχουννα αντιμετωπίσουν λογικές του τύπου «αυτόγιατί το έχει ο άλλος και δεν το έχουμεεμείς» ή το άλλο το αμίμητο «όσα περισσό-τερα βάζετε, τόσα περισσότερα clicks, uniqueviews» και πάει λέγοντας.Εννοείται ότι θέματα ορθογραφικών και συν-τακτικών λαθών και άλλων δαιμονίων της γρα-φής, αντιμετωπίζονται στο… ποδάρι, ενώ η

διασταύρωση της είδησης ακυρώνεται καιαυτή από τη δύναμη της αντιγραφής.Κι αν γίνει «πατάτα»; Ισχύει το άλλο εξαίσιομότο. «Ζούμε στην εποχή του internet. Επα-νορθώνουμε αμέσως. Ενίοτε “τρώμε” και ταλάθη μας!».Σωστά. 300 – βία 700 ευρώ – για 10-12 ώρεςεργασίας είναι μια χαρά μισθός για ένα αν-θρώπινο blanco. Ή ένα προηγμένο… φωτο-τυπικό με χέρια και πόδια.

Πηγή :http://www.mediablog.gr/archives/13504

Επιμέλεια : Μ.Ανευλαβής

To ανθρώπινο blanco

ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 201123

87,6 ΡΑΔΙΟ ΑΜΟΡΕ88 LOVE RADIO 88,388,8 ΓΑΥΔΟΣ FM 88,9 ΚΡΗΤΕΣ89,6 SUPER FM 282105201090,1 ERA SPOR90,5 SPOR FM 282105680091 VENUS 282107470491,5 ΔΙΚΤΥΟ ΣΤΑ FM 282104397991,8 SKAI NEWS 282105300092,1 ΕYΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ92,5 ΡΑΔΙO ΡΙΖΙΤΕΣ 282202254592,9 ΕΡΑ1 2106009604 /693,2 ΛΑΜΨΗ FM93,5 ΡΑΔΙO ΕΝΤΑΣΗ93,8 ΚΡΗΤΙΚOΡΑΜΑ 282104002594,4 ORIGINAL 282109911194,9 ΕΡΑ2 210606682295 ΝOΤOΣ FM 282104002595,295,5 ΡΑΔΙO ΜΑΡΤYΡΙΑ 282104024096,2 ΧΑΝΙΑ 96,2 RADIO ΒΕST 282107069097 ΑΝΤΕΝΝΑ ΔYΤ.ΚΡΗΤΗΣ 282105550597,4 ΡΥΘΜΟΣ 282102846697,7 STAR FM 282105070198,2 MAGIC FM 282105399498,5 SEVENTH SKY 282102013098,8 ΓΝΩΜΗ 98,9 ΧΑΝΙΑ FM 28210 3410699 LOVE RADIO99,2 ΡΑΔΙO ΚΡΗΤΗ 281026196299,6 RADIO 996 www.996radio.com100,2 MAX FM-Sky 2821055008/9101 MRB 2821020400101,5 ΚΡΗΤΗ FM 2821032734102,4 ΡΑΔΙO ΗΡΑΚΛΕΙO 102,7 STUDIO ΑΛΦΑ 2821080243103 PLUS 103 2821053989103,5 EΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔOΣ 2107226868104 ΕΡΑ ΧΑΝΙΩΝ 2821020560/20570104,5 SUGAR FM105 ΕΡΩΤΙΚΟΣ 2821036700105,4 PETPO FM 2821033460106 ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ106,5 MUSIC BOX 2821081210 & 40690107 RADIO MELODY 2821093271107,3 ΩΔΥΣΣΕΑΣ FM107,4 7ο ΕΝΙΑΙO ΛYΚΕΙO 107,9

ΕΛΛΗΝΙΣ, τηλ. 2821051850

ΑΤΤΙΚΟΝ, τηλ. 2821040208

ΚΗΠΟΣ, τηλ. 2821056450

PALACE, τηλ. 2821057757

Στα

σιν

εμ

ά

τη

ς π

όλη

ς

Ο Τομ πεθαίνειΤον Τομ τον γνώρισα κατά τύχη ή θα μπορούσε να πει κανείς ότι ήτανη θεία βούληση που με έσπρωξε κοντά του. Τότε πίστευα το δεύτερο,σήμερα δεν ξέρω, δε θέλω να πω, προσπαθώ να πάψω να αναρρωτιέ-μαι. Σιγά το καλό που του ’κανα άλλωστε. Αν υπάρχει μετά θάνατονζωή, μάλλον ο Τομ θα με περιμένει σε καμιά σκοτεινή γωνιά του ουρα-νού για να μου θέσει κανα δυό πολύ ενδιαφέροντα ερωτήματα σταοποία θα προτιμούσα να μην απαντήσω.

Τότε ήμουν δόκιμος κληρικός και μαζί με τους άλλους αδελφούςτης τάξης μου είχαμε καθήκον εκείνη την εποχή να επισκεπτόμαστειδρύματα και νοσοκομεία και να προσφέρουμε παρηγοριά με το λόγοτου Θεού στους βαριά άρρωστους, σε όσους δηλαδή, για να το θέσωπιο ωμά, δεν είχανε την παραμικρή ελπίδα πια και ήταν απλώς και μόνοθέμα χρόνου να συναντήσουν το δημιουργό και τελικό κριτή τους. Είχααρκετές αντιρρήσεις για την τακτική αυτή της εκκλησίας μας και ομο-λογώ πως συχνά ένιωθα σαν πλασιέ: μήπως τώρα που αργοπεθαίνετεενδιαφέρεστε για ένα συμβόλαιο που θα σας εξασφαλίζει τη μεταθα-νάτια ζωή; Τι θα λέγατε να πουλήσετε την ψυχή σας στο Θεό μας; Όπωςκαι να ’χει πάντως πολύς πόνος και θάνατος, υπερβολικά πολύς γιαέναν νέο - σχεδόν παιδί - που πολεμούσε ακόμα να ξεφύγει από τηνεφηβεία, όσο κι αν ήταν θρησκευόμενος.

Στο δωμάτιο του Τομ μπήκα κατά λάθος. Κανονικά έπρεπε να μπωστο θάλαμο 61. Ακριβώς απέναντι από την είσοδο του ασανσέρ που μεανέβασε στον όροφο ήταν ο θάλαμος νούμερο 60, μπήκα λοιπόν στο δι-πλανό του, χωρίς να προσέξω ότι τα νούμερα πήγαιναν ανά δύο και ότιο σωστος θάλαμος βρίσκονταν στην απέναντι πλευρά του διαδρόμου.Ξαφνιάστηκα αρκετά, γιατί ο θάλαμος ήταν στην ουσία ένα μονόκλινο,και μάλιστα σχετικά πολυτελές, για δωμάτιο νοσοκομείου. Βιβλία καιCD ήταν σκορπισμένα παντού ενώ στον τοίχο απέναντι από το παρά-

θυρο υπήρχε μια αφίσα με πίνακα του Σαγκάλ, που διαφήμιζε την έκ-θεση με έργα του ζωγράφου στο Μητροπολιτικό Μουσείο. Αυτό όμωςπου σου έκοβε την ανάσα ήταν η θέα. Όλα τα φώτα της πόλης σταπόδια σου, οι δρόμοι, οι λεωφόροι, τα αυτοκίνητα μικρά φωτάκια που άλ-λαζαν θέσεις.

Μήπως έφερες καφέ μαζί σου; Τα πρώτα του λόγια ήταν μια ερώ-τηση. Δεν έδειξε καθόλου να ξαφνιάζεται με την παρουσία μου. Κάπουγύρω στα εξήντα. Η αρρώστια του τον είχε απισχνάνει σε σημείο πουνα διαγράφονται τα κόκαλα και οι φλέβες  κάτω από τη θολή του επι-δερμίδα. Μάλλον όχι, απάντησε μόνος του, όταν είδε ότι εγώ δεν έδει-χνα σημεία ζωής ή στοιχειώδους νοημοσύνης αφού ακόμαπροσπαθούσα να καταλάβω τι συμβαίνει. Άνοιξε την τηλεόραση καιβρήκε το κανάλι που έπαιζε μια δημοφιλή, στα όρια της υστερίας, σα-πουνόπερα. Ύστερα  βγήκε έξω στο μπαλκόνι και μου έκανε νόημα νατον ακολουθήσω, σαν να ήμασταν δυο παλιόφιλοι που επρόκειτο ναμοιραστούμε μερικές καλές στιγμές. Προς μεγάλη μου κατάπληξηάναψε ένα τσιγάρο και άρχισε να καπνίζει, ξεφυσώντας ηδονικά τονκαπνό. Αυτή την ώρα όλες οι νοσηλεύτριες είναι καθηλωμένες στηνμικρή οθόνη, πιστεύω ότι έχουμε πολύ καλές πιθανότητες να μη μαςανακαλύψει κανείς, μου είπε. Νομίζω πως στην κατάστασή σας δεν θαέπρεπε να καπνίζετε, του είπα επιστρατεύοντας όσο θάρρος είχαεκείνη τη στιγμή. Μα δεν το κάνω για μένα, αγαπητέ μου φίλε, μουαπάντησε χαμογελώντας, θα μπορούσα να πω ότι αναγκάζομαι να κα-πνίζω για θρησκευτικούς λόγους, για να δώσω στο Θεό την ευκαιρία ναδιαπράξει ένα θαυμαστότατο θαύμα, αν μου επιτρέπεις τον αδόκιμοόρο, και να σώσει εμένα, τον αθεράπευτα καπνιστή και καρκινοπαθήστο τελευταίο στάδιο από ένα βέβαιο θάνατο, προς δόξα του ονόματόςτου και προς δόξα της δόξας του, αν μου επιτρέπεις τον αδόκιμο όρο.Όλα αυτα μου τα έλεγε απόλυτα σοβαρός και μόνο τα μάτια του γυάλι-ζαν περιπαικτικά, περιμένοντας την απάντησή μου. Ο Θεός σώζει αυ-τούς που θέλουν να σωθούν, του είπα. Χαίρομαι που γνωρίζεις τόσο

καλά τις μυστήριες βουλές του, μου απάντησε, θα χαρώ πολύ τις επό-μενες μέρες να συνεχίσουμε τη συζήτησή μας και να εντρυφήσουμεστα μυστήρια του συμπαντος και της ανθρώπινης ζωής.

Κανονικά βέβαια δεν θα έπρεπε να ξαναπάω. Πήγα όμως ξανά καιξανά και ειλικρινά δεν ξέρω γιατί, δεν έδειχνε καν να έχει την ανάγκηθρησκευτικής ή οποιασδήποτε άλλης καθοδήγησης, τουλάχιστον όχιαπό μένα, ίσως ήταν ο υπόγειος τρόπος που αμφισβητούσε τις απόψειςμου ή ίσως κάτι άλλο που εκείνη τη στιγμή δεν μπορούσα να το αντι-ληφθώ με ακρίβεια. Πάντως ήμουν σίγουρος ότι χαιρόταν που μεέβλεπε, αν και δεν το έδειχνε με κανένα φανερό τρόπο.

Μια μέρα που πήγα να τον επισκεφτώ είχε κολλήσει έξω από το θά-λαμό του ένα σημείωμα που έγραφε, μην ενοχλείτε, σχεδιάζω το μέλ-λον μου. Κάθισα στο διάδρομο και περίμενα. Εκεί έτυχε να συναντήσωτον ψυχολόγο του Τομ. Είχε ένα κόκκινο έκζεμα στο μισό του σχεδόνπρόσωπο και έδειχνε τόσο ταλαιπωρημένος, θαρρείς και η ενασχό-ληση του με τόσους ασθενείς τον είχαν οδηγήσει τόσο κοντά στην επι-κράτεια του θανάτου που όλη η ύπαρξή του είχε στιγματιστεί ανεξίτηλα.Μου είπε αρκετά πράγματα για τον Τομ, εντελώς εμπιστευτικά και μετη λογική ότι θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλον. Συμ-φωνα με τον ψυχολόγο του, ο Τομ ήθελε δικό του δωμάτιο, γιατί δενμπορουσε να αντέξει τις λυπημένες φάτσες. Τα πρόσωπα αυτών πουσε λίγο καιρό θα πέθαιναν και το ήξεραν. Του θύμιζαν την δική του θνη-τότητα και κυρίως το δικό του τέλος, που ήταν κοντά. Ο Τομ, μου είπε,ζούσε σε μια διαρκή άρνηση και είχε κατά καιρούς εκρήξεις θυμού πουσυνδυάζονταν με αυτοκαταστροφικές τάσεις. Έτσι εξηγούνταν και τογεγονός που του ανέφερα, ότι εξακολουθούσε να καπνίζει.

Εκείνη τη μέρα δεν είδα καθόλου τον Τομ. Την επομένη όμως συ-ναντηθήκαμε κι ήταν σαν να μην είχε μεσολαβήσει τίποτα. Προσπά-θησα να του μιλήσω για τον Θεό και ήταν παραπάνω από πρόθυμος ναμε ακούσει. Επιστράτευσα όλο το κλασικό ρεπερτόριο, ο Θεός είναιαγάπη και ο Θεός είναι το μέγα έλεος, τότε ακόμη τα πίστευα όλα, καιμε άκουγε ο Τομ όλη αυτη την ώρα υπομονετικά ,μονάχα προς το τέλοςμε ρώτησε με τα μάτια του να λάμπουν σαν να σκέφτηκε καμιά σκαν-ταλιά, κι όταν έρθει η ώρα να συναντήσω το Θεό θα θέλει ο Θεός ναμε ακούσει; Φυσικά, του απάντησα, ο Θεός πάντα ακούει την αγωνίαμας. Ωραία, μου είπε, γιατί έχω δυο τρία πραγματάκια να του πω για τηνανθρωπότητα. Κάτι σημείωσε σ’ ένα χαρτί κι έπειτα με οδήγησε ευγε-νικά προς την έξοδο. Πριν φύγω διάβασα το μήνυμα που είχε κολλήσειστην πόρτα του θαλάμου του : Μην ενοχλείτε, σχεδιάζω το μέλλον σας.

Κι έπειτα μια μέρα τον πέτυχα στο παράθυρο του θαλάμου τουνα κλαίει. Δεν αντέχεται, μονολογούσε, δεν αντέχεται. Προσπάθησαμε τα συνηθισμένα μέσα να τον παρηγορήσω. Βγήκε εκτός εαυτού,πρώτη φορά τον έβλεπα έτσι. Τι στο διάολο ξέρεις εσύ και οι όμοιοί σουαπό πόνο; Νομίζεις ότι κλαίω για τον εαυτό μου; Θέλεις να μάθεις τιείναι απόγνωση και θάνατος; Πάρε το θρησκευόμενο κώλο σου καιανέβα δύο ορόφους πιο πάνω, στο παιδικό τμήμα, κι έλα μετά να μουμιλήσεις για το Θεό που είναι αγάπη και έλεος ή καλύτερα πήγαινε νατα πεις στους γονείς των παιδιών αυτών. Και μου είπε κι άλλα πολλά,το ένα χειρότερο από το άλλο, δεν σε παρεξηγώ,του είπα, ο ψυχολό-γος σου μου μίλησε γι αυτές τις κρίσεις απελπισίας που σε πιάνουν.Κανονικά βέβαια δεν θα ’πρεπε να πω τίποτα, αλλά πόσα να αντέξει ναακούει κανείς, χωρίς να μιλάει, ιδιαίτερα όταν είναι τόσο νέος. Έμεινεστήλη άλατος. Ποιος ψυχολόγος, ρώτησε. Ένιωσα ηλίθιος για άλλη μιαφορά, δεν ήξερα ούτε καν το όνομά του, αυτός με το έκζεμα στο πρό-σωπο, του είπα.

Και τότε άρχισε να γελάει. Γελούσε σαν υστερικός, μέχριπου το γέλιο του έγινε ένας άσχημος βήχας. Ο Μπεκ δεν είναι ψυχο-λόγος, ένας τελειωμένος σαν κι εμένα είναι με ταλέντο στα ψέματα. Σ’έπιασε και σένα κορόϊδο. Μην στεναχωριέσαι πάντως. Αν σε παρηγο-ρεί, η νοσηλεύτρια του θαλάμου του ακόμη νομίζει ότι είναι πυρηνικόςφυσικός που αποστάτησε από τη Ρωσία. Έχει πλάκα να τον ακούσειςνα μιμείται την ρωσική προφορά. Πρώτη φορά στη ζωή μου είχα νιώσειτόσο ταπεινωμένος.

Έκανα μέρες να τον δω. Κι έπειτα αρχίσαμε ξανά να βλεπόμαστε,κι ήταν σαν να’ χαμε σιωπηρά κηρύξει ανακωχή μετάξύ μας. Κυρίως οΤομ, απέφευγε όσα θέματα πίστευε ότι θα μπορούσαν να θίξουν τηνπίστη μου. Κι έπειτα ένα βράδυ μου είπε. Απόψε θα πεθάνω, μη φύγεις.Αλλά εγώ έφυγα,γιατί δεν τον πίστεψα ή –για να πω πω επιτέλους τηναλήθεια- γιατί φοβήθηκα ότι πραγματικά θα πεθάνει και θα ήμουν κιεγώ εκεί και θα ήταν κι ο Θεός μου εκεί, κι οι δυο μας δεν θα μπορού-σαμε τίποτα να κάνουμε ,και την επόμενη μέρα με φώναξαν από το νο-σοκομείο να υπογράψω για το πτώμα, γιατί δεν υπήρχε κανένας άλλοςνα το κάνει και τότε κατάλαβα πως ο Τομ πλήρωνε ένα σκασμό λεφτάγια το ξεχωριστό δωμάτιο όχι γιατί τον ενοχλούσαν οι λυπημένες φά-τσες αλλά γιατί τον ενοχλούσε να βλέπει τους άλλους περιτριγυρι-σμένους από πρόσωπα που τους αγαπούσαν  ενώ αυτός να πεθαίνειμόνος, κι έπειτα από την άρνησή μου, ακόμα πιο μόνος. Εντελώς. Ολο-μόναχος. Θεέ μου το προσωπό του...

24ΦΥΛΛΟ 104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Γράφειo Nίκoς

Xατζηιωάννoυ