ευεξία & διατροφή - Τεύχος 11

Τ Ε Υ Χ Ο Σ 1 1EacuteAacuteIacuteIumlOtildeAacuteNtildeEacuteIumlOacuteOumlAringAcircNtildeIumlOtildeAacuteNtildeEacuteIumlOacute 2005

ETHntildeaacuteecircocirceacuteecircYacuteograve oacuteotildeigraveacirciumlotildeeumlYacuteograve atildeeacuteaacute ocircccediliacute otildeatildeeacutearingeacuteiacuteTHORN ocirciumlotilde oacuteocircuumligraveaacuteocirciumlograve

OumlaacutentildeigraveaacuteecircaringotildeocirceacuteecircTHORN egravearingntildeaacuteetharingszligaacute AtildeaacuteoacuteocircntildeiumliumleacuteoacuteiumloumlaacuteatildeeacuteecircTHORNograve ETHaacuteeumleacuteiacuteaumlntildeuumligraveccediloacuteccedilograve

igraveYacutedividentildeeacute ethuumlocircaring

EcircUgrave

AumlEacuteEcirc

IumlOacute

Δ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Ηamp

AacuteeumlUumlocirceacute ecircaacuteeacute Otildeatildearingszligaacute

Ecircaacutentildeecircszligiacuteiumlograve ocirciumlotilde THORNethaacuteocirciumlograve

ETHuumloacuteiuml ethntildeYacuteetharingeacute iacuteaacute ocirciumliacute oumliumlacircuumligraveaacuteoacuteocircaring

editorial Ογιατρόςκαιοασθενήςξέρουνκαλύτερα Ηεπίσκεψηστογιατρό

ΜίααπότιςπρώτεςπράξειςτηςΠαγκόσμιαςΙατρικήςΈνωσηςόταναυτήιδρύθηκετο1947μετάτοτέλοςτου2ουΠαγκοσμίουΠολέμουηοποίακαιθεωρήθηκεωςοοριστικόςθρίαμβοςτηςΔημοκρατίαςενάντιαστονολοκληρωτισμόήτανησύγχρονηεπαναδιατύπωσητουΌρκουτουΙπποκράτηγνωστήως Διακήρυξη της Γενεύης Τα κυριότερασημεία τηςΔιακήρυξης της Γενεύηςπουαφορούνστησχέσητουγιατρούμετονάρρωστοείναιταεξής

laquoΚατάτοχρόνοτηςεισαγωγήςμουωςΜέλουςτουΙατρικούΕπαγγέλματοςbull Υπόσχομαιεπίσημανααφιερώσωτηζωήμουστηνυπηρεσίατηςανθρωπότηταςbull Ηυγείατουασθενούςμουθαείναιηπρώτημουσκέψηbull Θασεβαστώταlaquoμυστικάraquoπουαυτόςμουεμπιστεύεταιακόμακαιμετάτοθάνατοτουbull Δεν θα επιτρέψω ζητήματα θρησκείας εθνικότητας φυλής πολιτικής ή κοινωνικής τάξης να

παρεμβληθούνανάμεσαστακαθήκονταμουκαιτουςασθενείςμουhellipbull Δίνωαυτέςτιςυποσχέσειςεπίσημαελεύθερακαιμετολόγοτηςτιμήςμουraquo

ΟιστόχοιτηςωραίαςκαιανθρωπιστικήςαυτήςΔιακήρυξηςπουείναιηβελτίωσηκαιτελειοποίησητωνπαρεχόμενωνυπηρεσιώνυγείαςμέσααπότησφυρηλάτησησχέσεωνεμπιστοσύνηςκαισεβασμούανάμεσαστογιατρόκαιτονασθενήκινδυνεύουνμετηνπάροδοτουχρόνουναακυρωθούνΟιαιτίεςείναιπολλέςποίκιλλεςκαιαλληλοεξαρτώμενεςΗαλματώδηςαύξησητουκόστουςτηςυγείαςλόγωτηςεφαρμογήςπανάκριβωννέωντεχνολογιώνστηδιάγνωσηκαιτηςχορήγησηςπανάκριβωννέωνφαρμάκωνγιατηθεραπείαακόμακαιτωνπιοαπλώννόσωνΟγιγαντισμόςτωνφορέωνιδρυμάτωννοσοκομείων και της γραφειοκρατίας που επιχειρούν να laquoτυποποιήσουνraquo ή να περιορίσουν τηνελευθερίατωνεπιλογώνγιατρώνκαιασθενώνΗπαρεμβολήασφαλιστικώνεταιρειώνδικηγόρωνοικονομολόγων και άλλων laquoρυθμιστικώνraquo παραγόντων στη σχέση γιατρού ασθενούς Αλλά και οαυξανόμενοςατομισμόςκαιυλισμόςσεβάροςτωνανθρωπιστικώναξιώνκαιτηςκοινωνικήςσυνοχήςπουαυτέςπροάγουνlaquoασθένειαraquoπουπροσβάλλεικαιορισμένουςγιατρούς

Από την άλλη πλευρά τα τελευταία χρόνια γνωρίσαμε μία κυριολεκτική έκρηξη στη διάδοση τηςπληροφορίαςκαιτηςεπικοινωνίαςανάμεσασεάτομαφορείςκαικράτημετηνευρείαχρήσητωνυπολογιστώντουδιαδικτύουαλλάκαιτωνκινητώντηλεφώνωνσταπλαίσιατηςπαγκοσμιοποίησηςΟι εξελίξειςοδηγούνστηνενημέρωσηκαι εκπαίδευσηευρύτερωνστρωμάτωνπολιτώνσεόλοτονκόσμογενικάαλλάκαιειδικότερασεθέματαυγείας

ΣήμεραοασθενήςδηλαδήοlaquoχρήστηςraquoήοlaquoκαταναλωτήςraquoτωνυπηρεσιώνυγείαςπρέπειναγνωρίζειτόσοτιςβασικέςαρχέςτηςΔιακήρυξηςτηςΓενεύηςπουτονκαθιστούνπρονομιακόαποδέκτητωνυπηρεσιώντουγιατρούόσοκαιταεφόδιαπουθατονβοηθήσουνναωφεληθείαπότηνεπίσκεψηστογιατρόΑκόμαπρέπειναγνωρίζειndashαλλάκαιογιατρόςοφείλεινατονενημερώσει-ότιο ίδιος

ΕΥΕΞΙΑ amp ΔΙΑΤΡΟΦΗ 3

έχειτοδικαίωμαναδεχτείήνααρνηθείτηνπροτεινόμενηδιαγνωστικήπροσέγγισηκαιθεραπείανασυμμετάσχειστηλήψητωναποφάσεωνΔηλαδήπερνούμεαπότηνεποχήτουlaquoογιατρόςξέρεικαλύτεραraquoστηνεποχήτουlaquoογιατρόςκαιοασθενήςξέρουνκαλύτεραraquo

Ηεπίσκεψηστογιατρόλοιπόνπρέπειναφέρειτοκαλύτεροαποτέλεσμαγιατοσυγκεκριμένοπρόβληματουασθενούςμέσα

στονπεριορισμένοχρόνοπουδιατίθεταιΓιrsquoαυτόχρειάζεταιμίαπροετοιμασίακαιμίατεχνική ΕίναικαλόναπεριγράφεταιμελίγαλόγιατοπρόβλημαόταντηλεφωνούμεγιατοιατρικόραντεβούΑυτόδίνειστογιατρότη

δυνατότηταναπρογραμματίσειτηνπροτεραιότητακαιτοχρόνοτηςσυνέντευξης Στηνπροετοιμασίαγιατηνεπίσκεψηπρέπειναοργανώσουμεστομυαλόμαςτοιατρικόμαςιστορικόμετηναλληλουχίατων

συμπτωμάτωντυχόνεπισκέψειςσεάλλουςγιατρούςκαιαποτυχίεςπροηγούμενωνθεραπειώνώστεναμηνεπαναληφθούνΕπίσηςπρέπειναετοιμάσουμετοlaquoιατρικόμαςαρχείοraquoπροηγούμενεςεργαστηριακέςκαιακτινολογικέςεξετάσειςιατρικέςγνωματεύσειςκαισυνταγέςΑκόμανακαταγράψουμεταφάρμακαπουπαίρνουμεταοποίαθαέχουμεμαζίμαςότανθαεπισκεφθούμετογιατρόΚαιτοβασικότεροναετοιμάσουμεένακατάλογοερωτήσεωνγιατογιατρόΝαμηνξεχνούμεότιlaquoδενυπάρχουνανόητεςερωτήσειςraquo

Ογιατρόςπρέπεινααπαντάσεόλεςτιςερωτήσειςόπωςbull Απότιπάσχωbull Υπάρχουνάλλεςπιθανέςδιαγνώσειςbull Χρειάζονταικαιάλλεςδιαγνωστικέςεξετάσειςγιαναβγειτοτελικόσυμπέρασμαbull Τιάλλασυμπτώματαήεπιπλοκέςμπορείναμουπροκαλέσειτοπρόβλημαμουbull Υπάρχουνδιαφορετικέςαπότηνπροτεινόμενηθεραπείεςγιατηνπάθησημουbull Πόσοχρόνοθαπεριμένωμέχριναδωτααποτελέσματατηςθεραπείας Έναςαπότουςκυριότερουςπαράγοντεςπουεπηρεάζουντηνέκβασητηςεπίσκεψηςστογιατρόείναιηκαλήεπικοινωνία

ΣτοντομέααυτόβέβαιατηνμεγαλύτερηευθύνηέχειογιατρόςαλλάκαιοασθενήςπρέπειναχαλαρώσεικαιναπροσπαθήσειΗκαλή επικοινωνίασυμβάλλει όχι μόνοστην ικανοποίησητουασθενούςαλλάκαιστην επίτευξητουκαλύτερουδυνατούαποτελέσματοςτηςθεραπείαςακόμακαιότανοιπροσωπικότητεςτωνδύοδενταιριάζουνΒασικόρόλοστηνκαλήεπικοινωνίαπαίζειηκαλήπροετοιμασίατηςεπίσκεψηςαπότονασθενήόπωςπροαναφέρθηκεκαιησυνακόλουθησαφήςπεριγραφήκαιτεκμηρίωσητουιστορικούΑπαραίτητηείναικαιηειλικρίνειαστηνπεριγραφήακόμακαιευαίσθητωνπληροφοριώνόπωςκατάχρησηαλκοόλήχρήσηουσιών

Παράλληλαείμαστεπροετοιμασμένοινααπαντήσουμεσεερωτήσειςόπωςbull Πότεάρχισεοπόνοςbull Σεποιοσημείοτουσώματοςοπόνοςείναιισχυρότεροςbull Τιπροκαλείκαιτιανακουφίζειτονπόνοbull Είναιοπόνοςσυνεχήςήείναιπεριοδικόςbull Τιάλλασυμπτώματατονσυνοδεύουνbull Τασυμπτώματαείναισταθεράβελτιώνονταιήεπιδεινώνονται ΠριννατελειώσειηεπίσκεψηστογιατρόκαλόείναιναρωτήσουμεανκαιπότεπρέπεινατονξαναεπισκεφθούμεΑκόμα

ναζητήσουμεανυπάρχειέντυποενημερωτικόυλικόγιατοπρόβλημαμαςΤέλοςαντοπρόβλημαείναιιδιαίτερασοβαρόζητούμεένακατάλογοσυμπτωμάτωνπουθαμαςπροειδοποιήσουνότιχρειαζόμαστεεπείγουσαεπανεξέτασηαπόειδικό

ΣτησημερινήεποχήοlaquoχρήστηςraquoήlaquoκαταναλωτήςraquoτωνυπηρεσιώνυγείαςδικαιούταιέναlaquoπροϊόνraquoυψηλήςποιότηταςΜετηνκατανόησηκαιεφαρμογήενόςπροτύπουεπίσκεψηςστογιατρόσαναυτόπουπεριγράφηκεστοσημείωμααυτόοασθενήςμπορείνααποκτήσειπερισσότεροέλεγχοπάνωσεμίαφαινομενικάανεξέλεγκτηκατάστασηΚαιηεκτίμησητουγιατρούτηνοποίαθαεξασφαλίσειθατονβοηθήσειτόσοστησυμμετοχήτουστηλήψητωναποφάσεωνόσοκαιστηνκατάτοδυνατόαποτελεσματικότερηαντιμετώπισητουπροβλήματοςτου

ΔρΓΕΩΡΓΙΟΣΚΗΤΗΣΔιευθυντήςΓαστρεντερολογικούΤμήματος

ΓΝΘεσσαλονίκηςlaquoΓεώργιοςΠαπανικολάουraquo

ΕΥΕΞΙΑ amp ΔΙΑΤΡΟΦΗ4

EacuteAacuteIacuteIumlOtildeAacuteNtildeEacuteIumlOacuteOumlAringAcircNtildeIumlOtildeAacuteNtildeEacuteIumlOacute 2005

ΙδιοκτήτηςΕΛΛΗΝΙΚΟΙΔΡΥΜΑΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΑΣampΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

Εκδότηςκαιυπεύθυνος

παράτωνόμω

ΔΠαπαπαναγιώτου

Δημοσιογράφος

ΈδραΠατριάρχουΙωακείμ30

10675Αθήνα

ΤηλFax2107231332

e-mail infoeligastgr

URLwwweligastgr

ΔιευθυντήςΣύνταξης ΧαράλαμποςΤζάθαςΓαστρεντερολόγος

AringetheacuteigraveYacuteeumlaringeacuteaacute-AumlιόρθωσηκειμένωνΕύαΚαραμανώληAλίκηΤζάθα

ΔημόσιεςΣχέσειςΙωάννηςΚαραγιάννηςΓαστρεντερολόγος

ΘεματικοίΣυντάκτες

ΕμμανουήλΑρχαύληςΓαστρεντερολόγος(Επικοινωνούμε)

ΙωάννηςΔήμκαςΚλινικόςΔιαιτολόγος-Διατροφολόγος(ΠερίΔιαίτης)

ΔημήτρηςΚαραγιάννηςΓαστρεντερολόγος(ΜικράampΝόστιμα)

ΚώσταςΜάρκογλουΓαστρεντερολόγος(Θέματα)

ΒασίλειοςΝτελήςΓαστρεντερολόγος(Θέματα)

ΜαίρηΜαυρήndashΒαβαγιάννηΕπΚαθηγήτριαΒιοχημείαςampΧημείαςΤροφίμων(Διατροφή)

ΙωάνναΠαναγιώτουΠαιδίατροςndashΓαστρεντερολόγος(ΠαιδίampΈφηβος)

ΥπεύθυνηΔιαφήμισηςΠέννυΧατζηγεωργίουΤηλ2107499308Fax2107713795e-mailpennyhtriaenatoursgr

ΣχεδιασμόςampΠαραγωγή

Kαλλιτεχνικήδιεύθυνση NAΓκεσκέρΚαλλιτεχνικήεπιμέλεια-DTP AλεξΠαπαδοπούλου

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΠρόεδροςΔΠαπαπαναγιώτου ΔιευθυντήςΚΑρβανιτάκηςΓΓραμματέαςΔΓΚαραμανώληςΤαμίαςΑΠαπασπύρουΜέλη ΑΣυνοδινούΒΧΓολεμάτηςΔΑΚαπράνοςΓΚητήςΣΔΛαδάςΕΒΤσιάνοςΓΦωκάς

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ΤΕΥΧΟΣ11

ΘΕΜΑΤΑ OumlaacutentildeigraveaacuteecircaringotildeocirceacuteecircTHORN egravearingntildeaacuteetharingszligaacute AtildeaacuteoacuteocircntildeiumleacuteoacuteiumloumlaacuteatildeeacuteecircTHORNograve ETHaacuteeumleacuteiacuteaumlntildeuumligraveccediloacuteccedilograve 18 EacuteaumleacuteiumlethaacuteegraveTHORNograve Oumleumlaringatildeigraveiumliacutethornaumlccedilograve ETHUumlegraveccediloacuteccedil ocircugraveiacute AringiacuteocircYacutentildeugraveiacute 22 Ecircaacutentildeecircszligiacuteiumlograve ocirciumlotilde THORNethaacuteocirciumlograve 28 ΜΟΝΙΜΕΣΣΤΗΛΕΣ

Διατροφή 13 ΠαιδίampΈφηβος 10 ΜικράampΝόστιμα 25 ΠερίΔιαίτηςhellip 20 Επικοινωνούμε 30 ΕΙΔΙΚΕΣΣΤΗΛΕΣ ΜικρέςΙστορίες 8 Ευεξία 16 Γεύσεις 27 ΤαΝέατουΙδρύματος 33

ΕΥΕΞΙΑampΔΙΑΤΡΟΦΗΔιμηνιαίαΈκδοσητουΕλληνικούΙδρύματοςΓαστρεντερολογίαςampΔιατροφής

Αν η πολιτική και η υγιεινήδιατροφήέχουνκάποιοκοινόαυτόείναιαδιαμφισβήτηταοιανυπόστατεςδεσμεύσειςΚαιανστοχώροτηςπολιτικήςοιδεσμεύσειςαυτέςαφορούνσεδιορισμούςέργαπρογράμματακαιεπιδοτήσειςπουέμεινανσταχαρτιάαναφορικάμετηδιατροφήδενείναιδύσκολοναφανταστείκανείςσετιεπαφίονταιαρκείνααναλογιστείκανείςπόσεςφορέςυποσχέθηκεστονεαυτότουνακόψειταγλυκάκαιτηνεπομένηlsquorsquoξεχάστηκεrsquorsquoήπόσεςφορέςαποφάσισενακάνειδίαιτα(απόΔευτέρα)καισυνέλαβετονεαυτόνατρώειτοναγλέοραεντωμέσωτηςνυκτόςΠρέπει κατrsquoαρχάςνααναφερθείότιοΈλληναςπουβρίσκεταισεδίαιταδεν αποτελεί κάποιο δυσεύρετο είδος λόγω των χαρακτηριστικών τουσυμπεριφορών που καθιστούν εύκολο τον εντοπισμό του Πρώτον καικυριότεροείναιμονίμωςκαθυστερημένοςείτεγιατίτοπρωίαφαιρέθηκεκοιτώντας το άδειο ψυγείο είτε γιατί τον μαγνήτισε η βιτρίνα ενόςζαχαροπλαστείου είτε απλώς γιατί σταμάτησε στο δρόμο να αγοράσειένακουλούριΚαιγιαναδικαιολογήσειτηνκαθυστέρησήτουταρίχνειστομποτιλιάρισμαστολεωφορείοπουκαθυστερείστηνκοινωνίαγενικότεραΓιrsquo αυτό το δεύτερο κυρίως γνώρισμα των εν διαίτη νεοελλήνων είναι ημεμψιμοιρίακαιηγκρίνιαεπίπαντόςεπιστητούκαιφυσικάηαγανάκτησήτουςπουτοκοινωνικόσύνολοδεσυμμερίζεταιτηνπροσπάθειάτουςνααδυνατίσουνόσοπιογρήγοραγίνεταιΌσον αφορά σε αυτό το τελευταίο βέβαια έχουν το δίκιο τους οικακομοίρηδες πώςναχάσειςκιλάσεένανκόσμοπουοιγαστριμαργικοίπειρασμοίελλοχεύουνσεκάθεέκφανσητηςκαθημερινήςζωήςΠηγαίνειοκουρασμένοςοικογενειάρχηςστοφούρνονααγοράσειψωμίτομεσημέρικαιημυρωδιάέχειήδηαρχίσειαπόταδέκαμέτρανατονέλκειμυστηριωδώςΜπαίνει μέσα laquoΚαλημέρα σαςraquo λέει laquoμια φραντζόλα ψωμί θα ήθελαraquolaquoΑμέσωςraquoαπαντάειοηυπάλληλοςκατευθύνεταιπροςτοράφιπαίρνειτηνεπίμαχηφραντζόλαμεταχέρια(προςΘεούμηντυχόνκαιβάλειγάντιακαιγλιτώσουμεκανέναμικρόβιο)τηφέρνειστοταμείοlaquo40λεπτάraquoπληρώνειετοιμάζεται να φύγει Και τότε το βλέμμα του πέφτει στο υπόλοιποκατάστημαΤυρόπιτεςγλυκάβουτήματαόλατόσονόστιμακαιθελκτικάπουκάμπτουνκάθεαντίστασηlaquoΜουβάζετεκαιλίγααπrsquoαυτάΝαιαυτάεκείμετησοκολάταraquoΚαιλίγοπαραδίπλαταψιάολόκληραγεμάταεξωτικέςγεύσεις ραβανί μπακλαβά καταΐφι Και τα κουλουράκιαΑυτά δηλαδήψυχή δεν έχουν laquoΚαι μισό κιλό απrsquoτα στρογγυλά με το κακάο Και ένατέταρτοβουτήματαμισάσκέταμισάμεγλυκάνισοraquoΚαιαφούπληρώσειβγαίνει από το κατάστημαπανευτυχής έχοντας επαναπροσδιορίσει τηνέννοια του shopping therapy και του επικουρικού laquoμια ζωή την έχουμεraquo

Οι τύψεις θα έρθουν αργότεραμαζί με τις ενδείξεις της ndashανέκαθεν

laquoχαλασμένηςraquo- ζυγαριάς που θαβροντοφωνάζειότιδεθέλειναπαραδεχτεί

ΕίναιυπέρβαροςlaquoΥπέρβαροςraquo laquoΠαχύσαρκοςraquo τι λέξεις όμως και αυτές Τι πάνε

και σκαρφίζονται οι διαιτολόγοι για να δημιουργούν συμπλέγματα στονκόσμοΑφούδόξατωΘεώηελληνικήείναιαπότιςπλουσιότερεςγλώσσεςπαγκοσμίως και υπάρχουνάπειροι τρόποι να εκφραστούμε διαφορετικά(ζούμε και στην εποχή του ευφημισμού αν μη τι άλλο) laquoΓεματούληςraquoμπαπαραείναιλαϊκόlaquoΤρώειόλοτουτοφαγητόraquotregravesbanallaquoΕυτραφήςraquoμάλιστααυτήείναιλέξηΦανερώνεικαικαλήκαταγωγήκαιδεντραυματίζειψυχικά Και εννοείταιπως υπάρχουν χίλιοι δύο τρόποι να αναφερθούμεδιακριτικάσευπέρβαραάτομαπουβρίσκονταιστοπεριβάλλονμαςΑπόαπλοϊκές διαπιστώσεις (laquoΜαμά ο Τιτανικός δε βυθίστηκε το 1912raquo)ανέκδοτα(laquoΤιζυγίζει100κιλάκαιβρίσκεταιστηνπαρέαμαςraquo)καιφιλικέςπαραινέσεις (laquoΠροσοχή η καρέκλα αυτή δεν είναι και πολύ σταθερήraquo)μέχριτηndashδιακριτική-λήψημέτρων(laquoΑγάπημουκρύψετασοκολατάκιαέρχεταιοθείοςΠέτροςraquo)καιτηναπροκάλυπτηέκφρασητηςδυσαρέσκειάςμας(laquoΝασαςφέρουμετοταψίκαλύτεραraquo)ΚαιόμωςγιατίγιατίδιερωτώμαιδενεκμεταλλεύεταικανείςτονπλούτοτηςγλώσσαςμαςΓιατίδεγίνεταικαμίαπροσπάθειαναφερθούνευγενικάστα άτομα που προσπαθούν να αδυνατίσουν Γιατί τους περιβάλλουνμε ένα σωρόπειρασμούςπροκειμένου να αποτύχουνΜάλλον επειδή οιlaquoκομψοίraquo θεωρούν ότι αποτελούν τον κανόνα τη χρυσή τομή βάσει τηςοποίαςκρίνονταιόλοιΚαιπώςναανταπαντήσεικανείςΌχι εδώ δε θέλει λογική αντιμετώπιση ούτε πρόταξη επιχειρημάτωνΧρειάζεται ένα καταχθόνιο σχέδιο που θα ανατρέψει τα παγκόσμιακατεστημένα μια οργανωμένη συνομωσία εναντίον των προτύπων πουπροσπαθούν να μας επιβάλλουν οι laquoαδύνατοιraquo ΜΗΝ ΚΑΝΕΤΕ ΔΙΑΙΤΑΠΑΧΥΝΕΤΕΤΟΥΣΑΛΛΟΥΣΤαΐζετέτουςόποτεμπορείτεμεότιβρίσκεταιεύχερο κάντε τους τριπλάσιους τετραπλάσιους Και μετά ξεχάστε τιςευγένειεςκαιδείξτετουςποιοςείναιτοαφεντικόσεένανκόσμοπουεσείςθαείστεσυγκριτικάοιπιοαδύνατοι Γιατίόπωςπολύσοφάέχει λεχθείηομορφιάκαιηεξυπνάδαείναιέννοιεςυποκειμενικέςΚαιτοαδυνάτισμαεπίσης

ΧΡΙΣΤΟΣΒΞΟΥΡΓΙΑΣ

ΟΧΞουργιάςείναιμαθητήςτηςΑrsquoΛυκείου

μικρές ιστορίες

Το χρονικό μιαςβέβαιης αποτυχίας

ΕΥΕΞΙΑ amp ΔΙΑΤΡΟΦΗ10 ΕΥΕΞΙΑ amp ΔΙΑΤΡΟΦΗ10

ΤατελευταίαχρόνιαμίααπλήφυσιολογικήιστορίαπήρεπαθολογικήδιάστασηυπερεκτιμήθηκεαλλάδιαγνώσθηκεκαιαντιμετωπίσθηκεέγκαιραΗγαστροοισοφαγικήπαλινδρόμησηείναιοντότηταμεευρύφάσμαεκδηλώσεωνπουέγινετατελευταίαχρόνιαιδιαίτεραγνωστήμετηνανακάλυψηνέωνμεθόδωνοιοποίεςσυμβάλλουνσημαντικάστηδιάγνωσήτηςΚατάτηνπαιδικήηλικίαπαρουσιάζειιδιαιτερότητεςπουσυμβάλλουνδυστυχώςστηνυποδιάγνωσήτηςΌψιμηαντιμετώπισηγίνεταιμεαφορμήτιςεπιπλοκέςτης

ΑπαραίτητηθεωρείταιόμωςηαξιολόγησητηςκλινικήςεικόναςκαιηγνώσητηςφυσικήςτηςιστορίαςΣτανεογνάκαιταβρέφηπροβάλλειμεεμέτουςαναγωγήανησυχίαευερεθιστότητααναπνευστικάπροβλήματα(χρόνιοςβήχαςήβράσιμο)καινευρολογικάπροβλήματα(δυστονίατουκορμούκαιτηςκεφαλήςσυνδρSANDIFER)ΣταμεγαλύτεραπαιδιάτασυμπτώματαμοιάζουνμεαυτάτουενήλικαδηλαδήέμετοιπόνοιστοστομάχιδυσφαγίαοπισθοστερνικόςκαύσοςκαιυποτροπιάζουσαλοίμωξητουαναπνευστικούΗπορείατηςποικίλλει΄Ετσι

αποτελείένασύνηθεςεύρημαστανεογέννηταβελτιώνεταιστηνηλικίατων18μηνών(60)τωντεσσάρωνετών(70)ΜικρήομάδαπαραμένεισυμπτωματικήκαιμετάτηνηλικίααυτήΣπάνιααναφέρονταιεπιπλοκέςόπωςβαριάοισοφαγίτιςμεαιμορραγίαήκαιστενώσειςγιατιςοποίεςαπαιτείταιχειρουργικήπαρέμβασηΤατελευταίαχρόνιαέχουναναπτυχθείποικίλεςδιαγνωστικέςμέθοδοιοιοποίεςσυμβάλλουνσημαντικάστηδιάγνωσηστηδιερεύνησητηςπαθογένειαςκαιστηναξιολόγησητηςαποτελεσματικότηταςτηςθεραπείας

παιδί amp έφηβος

Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση

Φαινόμενο νόσημα ή υπερβολή

στα παιδιά

Υπερηχογράφημα οισοφάγου-στομάχουΑκτινογραφία οισοφάγου-στομάχου-12δακτύλουΤοβαριούχογεύμαείναιπαλαιάκλασικήαπεικονιστικήμέθοδοςηοποίαδενέχειεγκαταλειφθείΑντιθέocircωςσυμβάλλεισημαντικάστηνεξακρίβωσηανατομικώνανωμαλιώνπουσυμβάλλουνστηΓΟΠΝ

ΠαράτηνεξάπλωσητηςμεθόδουγιατηδιάγνωσητηςΓΟΠΝτουπερηχογράφημαθεωρείταιδιεθνώςμέθοδοςγιατηδιάγνωσητηςπυλωρικήςστένωσηςΕίναιμέθοδοςαπλήμηυπερβατικήχωρίςακτινοβολία

ΔενκαθορίζειτηβαρύτητατηςΓΟΠΝκαιδενπρέπειναχρησιμοποιείταιγιατηνπαρακολούθησήτηςΘεωρείταιπιθανώςόμωςακριβήςκαιαξιόπιστηστανεογνάκαιβρέφηκαισταπαιδιάεκείναμεσημαντικήςβαρύτηταςπαλινδρόμηση

24ωρη ΡΗμετρία οισοφάγουΜέθοδοςεπεμβατικήεξαιρετικάακριβήςκαιευαίσθητηΧρησιμοποιείταικατrsquoεξοχήνστηνάτυπηκλινικάσυμπτωματολογίαπουσυσχετίζεταιμετηΓΟΠΝ(άπνοιααναπνευστικάπροβλήματα)στηνεκτίμησητωναποτελεσμάτωνχειρουργικήςήσυντηρητικήςθεραπείας

Μανομετρία οισοφάγου

IgraveέθοδοςπουσυνέβαλεστηδιερεύνησητηςπαθογένειαςτηςΓΟΠΝ

Το σπινθηρογράφημα

AcircοηθάστηδιάγνωσητηςΓΟΠΝαλλάκαιστηντεκμηρίωσητωνεπεισοδίωνεισρόφησηςπουσυνδέονταιμεαυτήΕίναιεξέτασημηεπεμβατικήκαλάανεκτήαπότονάρρωστο

Οισοφαγοσκόπηση ΑπαραίτητηστηδιάγνωσητηςοισοφαγίτιδαςΗενδοσκοπικήεκτίμησηπρέπειπάντανασυνοδεύεταιαπόιστολογικήαξιολόγηση(βιοψία)

ΤαβασικάερωτηματικάστηθεραπείατηςΓΟΠΝείναιποιαπαιδιάθαεπιλεγούνγιααντιμετώπισητιθεραπείαθατουςδοθείκαιγιατιχρονικόδιάστημαΣτόχοι τηςθεραπείας είναιηανακούφισηαπότα συμπτώματα η διατήρηση ικανοποιητικούβαθμού σωματικής αύξησης η επούλωσητης φλεγμονής που προκαλείται από το οξύκαι τέλος η πρόληψη των αναπνευστικώνπροβλημάτων και άλλων επιπλοκών πουπροκαλούνται από τη συνεχή παλινδρόμησηγαστρικούπεριεχομένουΠρωταρχικό σκέλος στη θεραπεία αποτελείη ψυχολογική υποστήριξη των γονέων Οισυνεχείςαναγωγέςπανικοβάλλουντουςγονείςενώ η χρονιότητα και η σοβαρότητα τωνεπιπλοκών της ΓΟΠΝ απογοητεύουν Είναιβασική προϋπόθεση για τον παιδίατρο καιτονειδικόνατουςπείσειότιοιαναγωγέςείναιφαινόμενο παροδικό με καλή πορεία αφούανταποκρίνονταισεήπιουςχειρισμούςΣτη ΓΟΠΝ με επιπλοκές απαιτούνταιπροσεκτικά θεραπευτικά βήματα λόγω τηςιδιαιτερότητας της μικρής ηλικίας και τηςεπιμονήςτωνσυμπτωμάτωνΤα συμπτώματα της ΓΟΠΝ δεν περιορίζονταιμετηναλλαγήαπότογάλαμιαςaringταιρείαςστο

γάλατηςάλληςΜικρήομάδαβρεφώνμεΓΟΠΝέχει αλλεργία στο γάλα της αγελάδος Είναιλοιπόν εντυπωσιακό ότι η δοκιμή χορήγησηςθεραπευτικού (υποαλλεργικού) γάλακτος γιαδύοεβδομάδεςμπορείνασυμβάλειστηνκλινικήβελτίωσηΗ πύκνωση του γάλακτος ανακουφίζει απότις αναγωγές και βελτιώνει τον ύπνο στηνπλειονότητα των περιπτώσεων Πρόσθετεςουσίες που πυκνώνουν τις τροφές μπορείνα επιδεινώσουν τα συμπτώματα Βήχαςαναφέρεται με τη λήψη πυκνού γάλακτοςενώ παράλληλα παρατηρούνται κολικοί απότη διάσπαση του κολλώδους υλικού στοπαχύέντεροΓάλατα αντιαναγωγικά (nutrireflux) μειώνουντις αναγωγές Τα γάλατα αυτά είναι αυστηράανταγωνιστικάκαιδεθαπρέπειναχορηγούνταιστηνπαλινδρόμησημεεπιπλοκέςΔεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πρηνής θέσηαποτελείτηλύσηεπιλογήςσταβρέφημεΓΟΠΝΗύπτιαυπερυψούμενη(relax)αυξάνειτηΓΟΠΝΛόγωόμωςτηςσύνδεσηςτηςπρηνήςθέσηςμετο σύνδρομο αιφνιδίου θανάτου η ΑμερικανήΠαιδιατρικήΕταιρείαπροτείνειπρηνήθέσηγιαταβρέφημεΓΟΠΝηλικίαςgt8μηνώνήκατάτημεταγευματικήπερίοδοότανταβρέφηείναι

σεεγρήγορσηΗαριστερήπλαγίαθέσηείναικαλήεπιλογήκαισυνιστάταικαισεπαιδιάgtέτουςμεσημαντικήπαλινδρόμηση Φάρμακα όπως αντιεμετικά(σιμετιδίνη) αντιόξινα αναστολείς της αντλίαςπρωτονίων (ομεπραζόλη) και γαστροκινητικοίπαράγοντες (σισαπρίδη δομπεριδόνη)συνιστώνταιΟ προβληματισμός στη θεραπευτικήαντιμετώπιση της ΓΟΠΝ είναι μεγάλος Ταερωτηματικά απορρέουν από το γεγονός ότιη ΓΟΠΝ στα παιδιά είναι συχνή όχι πάνταπαθολογική έχει ιδιαίτερη συμπτωματολογίακαι επικίνδυνες επιπλοκές Η διάρκεια καιτο είδος της θεραπείας εξατομικεύονται καικαθοδηγούνται από τη συμπτωματολογίακαι τα αποτελέσματα των διαγνωστικώνεξετάσεωνΗ μικρή ηλικία θαπρέπει να κάνειτον κλινικό ιδιαίτερα φειδωλό και προσεκτικόστηνχρησιμοποίησητωνφαρμάκωνΣτο10όπου η παλινδρόμηση συνδέεται με επιπλοκήεπιβάλλεται μακροχρόνια παρακολούθηση καιιδιαίτερηευαισθητοποίηση

ΙΩΑΝΝΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ

ΛaringeacuteocirciumlotildentildeatildeeacuteecircUuml Τntildeuumloumleacuteigraveaacute

Οάνθρωπος από την αρχή της ύπαρξής τουαφιέρωσε μεγάλο χρόνο της ζωής του στο ναβρει τις τροφές για να καλύψει τηνπείνα τουασχολούμενος κυρίως με την ποσότητα καιπολύλίγομετηνποιότηταΣτοσημερινόδυτικόκόσμο σε μεγάλο ποσοστό η ποσότητα είναιυπερεπαρκής και για την ποιότητα έγιναν καισυνεχίζονταιναγίνονταιπολλέςπροσπάθειεςμεαρκετάκαλάαποτελέσματαΣεαυτόντονδυτικόκόσμο έχουμεφτάσειστοαντίθετοπιασημείοο άνθρωπος να υποφέρει από την υπερβολικήποσότηταπουκαταναλώνειΗ σύγχρονη τεχνολογία τροφίμων χάρη στηνπρόοδοτηςβιοχημείαςτηςτεχνολογίαςκαιτηςδιατροφήςάρχισεεκτόςαπότηνβελτίωσητηςποιότητας να διαπιστώνει τη σχέση τροφίμωνκαι υγείας της οποίας τη σημασία επεσήμανεπρώτος ο Ιπποκράτης και να προσπαθεί ναπαράγεινέααλλάκαιπαραδοσιακάτρόφιμαμεσκοπόναβελτιωθείηφυσικήτουκατάστασηκαι

ταυτόχροναναμειωθούνοικίνδυνοιασθενειώνΑυτό αποτελεί μία ανάγκη αφού ο σύγχρονοςτρόπος ζωής δεν αφήνει στον άνθρωπο τηδυνατότητανακάνειμίακαλύτερηεπιλογήτηςδιατροφής του με αποτέλεσμα να αυξάνεταιο αριθμός των πασχόντων από ασθένειες πουέχουνσχέσημετηδιατροφήόπωςοκαρκίνοςοσακχαρώδηςδιαβήτηςκαιοι καρδιοαγγειακέςπαθήσειςΣχεδιάστηκανλοιπόνκαισχεδιάζονταισειρές απόπαλαιά και νέα τρόφιμα τα οποίαμπορούνναβοηθήσουνστηβελτίωσητηςυγείαςτου πεπτικού συστήματος της καρδιάς τοκυκλοφορικού συστήματος του σκελετούκαι άλλων συστημάτων Τα τρόφιμα αυτάονομάστηκαν λειτουργικά τρόφιμα (functionalfoods)

Σήμεραέχουμεμίανέακατάταξητωντροφίμωνανάλογα με τις ανάγκες που αυτά καλύπτουνστονάνθρωπο

- Συνήθη τρόφιμα ή συμβατικά πουκαλύπτουντιςμεταβολικέςαπαιτήσειςτουοργανισμούκαιτηνευχαρίστηση

- Υγιεινάτρόφιμα ταοποίαπεριέχουνταθρεπτικάσυστατικάπρωτεΐνεςλίπηκαισάκχαρα σε μία ορισμένη αναλογία Εδώθα μπορούσαμε να κατατάξουμε και ταβιολογικά

- Εμπλουτισμένα που ενισχύουν τονοργανισμόπχμεβιταμίνες

- Λειτουργικά που συμβάλουν στηνκαλή λειτουργία βασικών διεργασιών τουοργανισμούΗκατάταξηαυτήείναιεμπειρικήαφούακόμαδενέχουνξεκαθαρίσειοιειδικοίτουςσχετικούςορισμούςΆλλαείδηείναιταδιαιτητικάταειδικήςδιατροφήςκλπ

διατροφή

AringeacuteoacuteaacuteatildeugraveatildeTHORN

Τα τρόφιμα αυτά θα πρέπειακόμα

- Νααποτελούνμέροςτηςκαθημερινήςσυνήθουςδίαιταςχωρίςνααποκλείονταικαιταεμπλουτισμένατρόφιμαπχγάλαμεσίδηροήασβέστιο

- Ναπροστατεύουναπότονκίνδυνοκάποιωνασθενειών

Μεαυτέςτιςιδιότητεςτουςείναιφανερόότιταλειτουργικάτρόφιμααποτελούντρόφιμαlaquoυψηλήςποιότηταςraquoκαιέχουνιδιαίτερεςλειτουργίεςόπως

- Ηενίσχυσητουανοσοποιητικούσυστήματος

- Ηπροφύλαξηαπόειδικέςασθένειεςπχδιάρροιες

- Οέλεγχοςφυσικώνδιεργασιώνπχπίεση

- Ηβελτίωσητηςλειτουργίαςδιαφόρωνοργάνωνπχτουπαχέοςεντέρου

Είναι φανερό ότι κάθε ένα από ταλειτουργικά τρόφιμα δε συμβάλεισε όλες τις ανωτέρω διεργασίεςαλλά σε μέρος τους ή σε μίααπό αυτές Πρόκειται λοιπόν γιαμία νέα κατηγορία τροφίμων ηοποία ανοίγει νέους ορίζοντες στηδιατροφή του ανθρώπου Πρέπεινα θεωρηθούν σαν ένα ξεκίνημαμιας προσπάθειας που μελλοντικάπροβλέπεταιμετάαπόέρευνεςνασυμβάλειουσιαστικάστηνκαλύτερηλειτουργίατουοργανισμούεφόσονταυτόχρονα θα ακολουθούνταιοι βασικές αρχές της κλασικήςδιατροφήςΑκόμα θα πρέπει να αρχίσειμία σωστή ενημέρωση τωνκαταναλωτών και των ιατρώνώστε ναμπορούν να επιλέξουντακατάλληλατρόφιμαενώπαράλληλαθαπρέπειναενισχυθούνοιέρευνεςόχι μόνο από τις πολυεθνικέςοι οποίες έχουν αντιληφθεί τηνοικονομική σημασία τους αλλά

και από τις κρατικές υπηρεσίεςελέγχου ώστε να πιστοποιηθεί ηασφάλειάτουςΌπωςφαίνεταιταλειτουργικάτρόφιμασεσυνδυασμόμε τη γονιδιακή θεραπεία τωνασθενειών θα αποτελέσουν ταμεγαλύτεραεπιτεύγματατου21ουαιώνα διότι ανοίγουν μεγάλεςπροοπτικές για μία καλύτερη ζωήκαιγιαμακροβιότηταΤασυστατικάπουμπορούνναχρησιμοποιηθούνγιατηνπαραγωγήλειτουργικώντροφίμωνείναeacute- ΓαλακτικάΒακτήριακυρίωςταχαρακτηριζόμεναΕυβιοτικά

- ΟλιγοσακχαρίτεςχαρακτηριζόμενοιωςΠροβιοτικά

- Φυτικέςίνες- Αμινοξέαπεπτίδιακαιπρωτεΐνες

- Φυτοστερόλεςαντιοξειδωτικέςουσίεςφυτικήςπροέλευσης

- Ακόρεσταλιπαράοξέακαι κυρίωςταωμέγα-3κα

Πρόδρομος των λειτουργικώντροφίμων είναι το γιαούρτι καιμάλιστα το παραδοσιακό τουοποίου η βιολογική αξία ήτανγνωστήαπόαρχαιοτάτωνχρόνωνΣήμερα έχουν γίνει γνωστά ταπλεονεκτήματατουστηλειτουργίατου πεπτικού συστήματος καιιδιαίτερα του παχέος εντέρουκαι γι΄ αυτό το λόγο έχει επιλεγείγια την παραγωγή Προβιοτικώνπροϊόντων που σήμερα έχουν τημεγαλύτερη κατανάλωση Πρέπεινα σημειώσουμε ότι τα τελευταίαχρόνια η χορήγηση γιαούρτηςκαι ευβιοτικών έχουν μέσω τηςαντιδιαρροϊκής τους δράσηςσημαντικήσυμβολήστηθεραπευτικήαντιμετώπιση παθήσεων τουπεπτικούσυστήματοςΤαπροϊόντααυτάείναισήμεραπολύδιαδεδομέναστον κόσμο και αποτελούν τηνπλέον αντιπροσωπευτική μορφήλειτουργικώντροφίμων

Σύμφωνα με παλαιότερα στοιχεία (1999)το συνολικό κόστος για αγορά λειτουργικώνπροϊόντων υπολογίστηκε ότι ήταν 33 διςδολάριαΗΕυρώπηείχεέναμικρόμερίδιο2διςδολαρίωνενώηπλέονενδιαφέρουσααγοράήταναυτή των ΗΠΑ με περισσότερο του 50 τουσυνολικούκόστουςΣτηνΕυρώπηοιχώρεςπουξεκίνησανκαιανέπτυξαναγοράείναικατάσειράενδιαφέροντοςηΓερμανίαηΓαλλίαηΑγγλίαστηνοποίατο85τωνγιαουρτιώνπουκυκλοφορούνπεριέχουνευβιοτικάηΟλλανδίακαιηΦιλανδίαπου καλύπτει τις ανάγκες των ΣκανδιναβικώνχωρώνΤοβάροςτηςανταγωνιστικότηταςστηνΕυρώπη έχει πέσει στα προϊόντα που έχουνσχέσημετοπεπτικόσύστηματαευβιοτικάπου

παρασκευάζονται κυρίως με βάση το γιαούρτιενώ ενδιαφέρουσες αγορές είναι αυτές τωνθεωρουμένων λειτουργικών τροφίμων όπωςποτών πχ οι μπίρες χωρίς αλκοόλη ο καφέςχωρίςκαφεΐνηκαΧαρακτηριστικάαναφέρεταιη Γερμανία σαν μια ενδιαφέρουσα αγορά μεσημαντική παραγωγή μη αλκοολούχων ποτώνκαι αναψυκτικών ενισχυμένων με βιταμίνες AC και E Σήμερα στην Ευρώπη κυκλοφορούνσε μικρή κλίμακα μία σειρά από λειτουργικάπροϊόντα όπως διάφορα γλυκίσματα τσίχλεςχωρίς ζάχαρη δημητριακάπλούσια σεφυτικέςίνεςγιατοπρωινόμαργαρίνεςμεφυτοστερόλεςκαιπαιδικέςτροφέςμεαντιαλλεργικέςιδιότητεςκαθώς και παιδικές τροφές με ευβιοτικά καιπροβιοτικά

Αν και τα λειτουργικά τρόφιμα αποτελούνσήμερα ένααπό τα σημαντικότερα θέματα γιατους καταναλωτές αφού έχουν άμεση σχέσημετηνυγείατουςηκατανάλωσητουςδενείναιακόμηευρεία λόγωτουυψηλούτουςκόστουςμιακαιηπαραγωγήτουςαπαιτείπρώτεςύλεςκαλήςποιότηταςυψηλήτεχνολογίακαιάριστεςσυνθήκες συντήρησης λόγω της ελλιπούς τουςδιαφήμισης και κύρια λόγω της μη επαρκούςενημέρωσηςιατρώνκαικαταναλωτών

ΓΕΩΡΓΙΟΣΚΑΛΑΝΤΖΟΠΟΥΛΟΣ ΟΓΚαλαντζόπουλοςείναιΟμότιμος

ΚαθηγητήςτουΓεωπονικούΠανεπιστήμιουΑθηνών

ΟρισμόςκαιιδιότητεςτωνΛειτουργικώνΤροφίμων

ΤαείδηκαιηαγοράτωνΛειτουργικώνΤροφίμωνστονκόσμο

Δενέχειακόμαγίνειαποδεκτόςαπόόλουςέναςκοινόςορισμόςκαιγιrsquoαυτόθααναφέρουμεέναναπότουςεπικρατέστερους

ldquolaquoΛειτουργικά τρόφιμα είναι τα είδη εκείνα των τροφίμων που αποδεδειγμένα επηρεάζουν ευνοϊκά μία ή περισσότερες λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος πέραν της κάλυψης των θρεπτικών αναγκών με σκοπό τη βελτίωση της υγείας και της καλής κατάστασης του οργανισμού ή και τη μείωση του κινδύνου των ασθενειώνraquo

ευεξία

Με τον όρο στοματική υγιεινή (ΣΥ) ορίζουμε τη

με μηχανικά ή και χημικά μέσα αποτελεσματική

καθημερινή απομάκρυνση της οδοντικής

μικροβιακής πλάκας (ΟΜΠ) και των προϊόντων της

από τη στοματική κοιλότητα Η ΟΜΠ αποτελεί το

βασικό και πρωταρχικό αίτιο της εκδήλωσης των

νόσων του περιοδοντίου (ουλίτιδα περιοδοντίτιδα)

και της τερηδόνας και η απομάκρυνση της

βασίζεται κυρίως στη χρήση μηχανικών μέσων

όπως η οδοντόβουρτσα και τα μέσα μεσοδόντιου

καθαρισμού (οδοντικό νήμα και μεσοδόντια

βουρτσάκια)

bullΟδοντόβουρτσαΗεπιλογήτηςοδοντόβουρτσαςπρέπειναγίνεταιαπότονοδοντίατροκαιναείναιεξατομικευμένηΟιγενικέςπροδιαγραφέςπουπρέπεινατηρείείναιbull ναείναιμέτριαςήμαλακήςσκληρότηταςποτέσκληρήγιατίαλλιώςπροκαλούνταιαποτριβέςσταδόντιακαιτραυματισμοίσταούλα

bull ναείναιαπόίνεςνάυλονμεικανοποιητικήελαστικότηταμεαποστρογγυλεμέναάκρακαιομοιόμορφαπυκνάδιατεταγμένεςπουνακαταλήγουνστοίδιοεπίπεδο

bull ηλαβήκαιηκεφαλήτηςναβρίσκονταισεέναεπίπεδο

bull ηκεφαλήτηςναείναιγενικάμικρήανάλογαβέβαιακαιμετομέγεθοςτουστόματοςκαιταδόντιατουασθενούςΓιατουςενήλικεςδιαστάσεις30x10χιλκαιγιαταπαιδιά20x7χιλέχειεκτιμηθείπωςεξυπηρετούνκαλύτεραστιςπερισσότερεςτωνπεριπτώσεων

ΗηλεκτρικήοδοντόβουρτσαείναιίδιαςαποτελεσματικότηταςμετηνκλασικήστηναφαίρεσητηςΟΜΠκαισυστήνεταικυρίωςσεάτομαμεπεριορισμένηκινητικότηταχεριώνσεάτομα3ηςηλικίαςδιανοητικάκαθυστερημένακά

bullΤρόπος βουρτσίσματοςΟτρόποςβουρτσίσματοςεπιδεικνύεταιαπότονοδοντίατροκαιπροσαρμόζεταιστηνηλικίατουασθενούςτιςιδιαιτερότητεςτουστόματόςτουκαιτηδεξιοτεχνίατουΣυνήθωςσεενήλικεςσυστήνεταιαρχικήτοποθέτησητηςοδοντόβουρτσαςσεγωνίαπερίπου45οεπίτουεπιμήκουςάξονατουδοντιούμετομισότηςεπιφάνειάςτηςεπάνωστοδόντικαιτοάλλομισόσταούλαμεελαφρά

ώθησηΣτησυνέχειαμεήπιεςδυνάμειςεκτελούνται8-10μικρέςπαλινδρομικέςεπιτόπιεςκινήσειςκαιηοδοντόβουρτσαμετακινείταιμεκατεύθυνσηπροςτημασητικήεπιφάνειασεεπαφήμετοδόντιΣυνιστάταιηδιαδικασίατουβουρτσίσματοςναξεκινάειαπότιςγλωσσικέςεπιφάνειεςτωνκάτωδοντιώνναακολουθούνοιυπερώιεςεπιφάνειεςτωνάνωδοντιώνκαικατόπινοιπροστομιακέςκαιοιμασητικές-κοπτικέςεπιφάνειεςΣταπαιδιάσυστήνεταιναβουρτσίζουνταδόντιατουςκυκλικά5φορέςπερίπουσεκάθεθέσηΈναςασθενήςμεπλήρηφραγμόκαιμέτριαδεξιοτεχνίαχρειάζεταιπερίπου5λεπτάγιαναβουρτσίσεισωστάταδόντιατουΟμέσοςχρόνοςχρήσηςμιαςοδοντόβουρτσαςείναι3μήνεςκαιπρέπεινααντικαθίσταταιότανοιθύσανοιχάνουντηνελαστικότητάτουςσπάνεεύκολακαιαλλάζουνσχήμα

bullΜέσα μεσοδόντιου καθαρισμού

Αν και η οδοντόβουρτσα

αποτελεί το βασικό μέσο

ΣΥ η αποτελεσματικότητά

της στα μεσοδόντια

διαστήματα είναι

ελάχιστη Είναι αναγκαία

η χρησιμοποίηση ενός

επιπρόσθετου μέσου

όπως το οδοντικό

νήμα ή τα μεσοδόντια

βουρτσάκια Η σωστή

χρήση τους επιδεικνύεται

από τον οδοντίατρο στο

στόμα του ασθενούς

Πρακτικές συμβουλέςγια την υγιεινή του στόματος

Οδοντικό νήμαΠρόκειταιγιαμεταξωτήκλωστήπου

κυκλοφορείστοεμπόριοσεακήρωτηκαι

κηρωμένημορφήΔενυπάρχουνκλινικά

σημαντικέςδιαφορέςστηναποτελεσματικότητα

τωνδύοτύπωνΣυνηθέστεραπροτιμώνταιταλεπτότερακαιακήρωτανήματαιδιαίτεραπρακτικάγιαστενάμεσοδόντιαδιαστήματαΠαραλλαγήτουνήματοςαποτελείτονήμα

Superflossπουσυστήνεταισεασθενείς

μεακίνητεςπροσθετικέςεργασίεςήμε

ορθοδοντικάμηχανήματα

Mεσοδόντια βουρτσάκιαΠρόκειταιγιαμικράβουρτσάκιακυλινδρικάήκωνικάπροσαρμοσμένασεειδικήλαβήΑποτελούνεναλλακτικήλύσητουνήματοςσεασθενείςπουαδυνατούννατοχρησιμοποιήσουνόμωςμειονεκτούνέναντιαυτούγιατίδενεισέρχονταιμεταξύούλωνκαιδοντιούκαιχρειάζεταιπροσοχήκατάτηχρήσητουςγιατηναποφυγήτραυματισμώντωνούλωνκαιφθοράςτηςεπιφάνειαςτηςρίζαςΕπιπλέονφθείρονταιεύκολααυξάνοντας

σημαντικάτοκόστοςκαιχρησιμοποιούνταιδύσκολασεστενάμεσοδόντιαδιαστήματαΠαρόλααυτάείναιιδιαίτεραπρακτικάγιατονκαθαρισμόευρέωνμεσοδόντιωνδιαστημάτωνκαισεπεριοχέςμεαύλακες(γομφίοιάνωπρογόμφιοιμεσορριζικέςβλάβες)ΔιατίθενταισεδιάφοραμήκηκαιπάχηΗμέσηδιάρκειατουμεσοδόντιουκαθαρισμούείναιπερίπου5λεπτάΣυμπερασματικάεκτόςαπότηνοδοντόβουρτσααπαιτείταιηχρήσηδύομέσωνμεσοδόντιουκαθαρισμούημερησίως(νήμακαιμίαμεσοδόντιαβούρτσαήδύομεσοδόντιεςβούρτσεςδιαφορετικούπάχους)

bullΣυχνότητα καθημερινής εφαρμογής ΣΥbullΣεάτομαμεεπιδεξιότητακαιχωρίς

προβλήματατερηδόναςκαιπεριοδοντίου

συστήνεταιμιαφοράτηνημέρα

βούρτσισμα(βράδυ)καιμεσοδόντιος

καθαρισμόςΤαπαιδιάμπορούννα

χρησιμοποιήσουντονήμαμετάτηνηλικία

των8ετών

bullΣεασθενείςμεπροβλήματα

περιοδοντίουκαιτερηδόναςαπαιτείται2-3

φορέςτηνημέραβούρτσισμακαι1φορά

μεσοδόντιοςκαθαρισμός

ΕίναισημαντικόνατονίσουμεπωςακόμηκιανμιαμέραδεγίνειλήψητροφήςείναιτοίδιοαπαραίτητηηεφαρμογήτηςΣΥγιατίτοπρόβλημαείναιηΟΜΠπουεγκαθίσταταικαιπολλαπλασιάζεταισταδόντιαλίγομετάτονκαθαρισμότουςΕκτόςαπόταδόντιακαιταούλαπρέπειναβουρτσίζεταικαιηγλώσσα

ΈναςκαλόςτρόποςελέγχουτηςαποτελεσματικότηταςτηςΣΥπουεφαρμόζεταιείναιηχρησιμοποίησηαποκαλυπτικώνμέσωνπαρουσίαςΟΜΠΠρόκειταιγιαδιαλύματαήδισκίαδιαφόρωνχημικώνουσιώνόπωςβασική

φουξίνηερυθροσίνηχρωστικήfast

greenνατριούχοςφλουοροσκεΐνηπου

χρωματίζουντηνΟΜΠκαιυποδεικνύουν

τιςπεριοχέςπουπαράτηνεπιμελημένη

ΣΥπουέναςασθενήςπιστεύειπωςέχει

κάνειεξακολουθείναπαραμένειΕκεί

λοιπόνπρέπειναεπιμείνειπερισσότερο

bullΧημικά μέσα καθαρισμούΣεαυτάανήκουνοιοδοντόπαστεςταστοματοπλύματακαιταφθοριούχασκευάσματαΟιοδοντόπαστεςαποτελούνυποβοηθητικόμέσοστηχρήσητηςοδοντόβουρτσαςκαιπροσδίδουνπερισσότερομιααίσθησηφρεσκάδαςΠρέπειναπεριέχουνφθόριογιατηνκαταπολέμησητηςτερηδόναςκαισεειδικέςπεριπτώσειςασθενώνχορηγούνταιοδοντόπαστεςμεειδικήσύνθεσηπχγιατηναπευαισθητοποίησητωνδοντιώντονέλεγχοτωνχρωστικώνκάΠάντωςείναισημαντικόνατονισθείπωςσημασίαέχειησωστήκαθημερινήΣΥκαιόχιηεπιλογήτηςοδοντόκρεμαςΤαφθοριούχασκευάσματα(EasygelGelKamProtectκά)χορηγούνταισεασθενείςυψηλούτερηδονικούκινδύνουγιατονέλεγχοτης

οδοντινικήςευαισθησίαςκαιμόνοσκευάσματαπουπεριέχουνφθοριούχοκασσίτεροσυμβάλλουνκαιστονπεριορισμότηςΟΜΠΌσοναφοράσταστοματοπλύματααυτάπεριέχουναντιμικροβιακέςουσίες(χλωρεξιδίνηδιάλυμαλιστερίνηςσανγκουιναρίνηTherasolκά)πουμειώνουντηνΟΜΠΠρέπειναχρησιμοποιούνταιμόνομετάαπόσύστασητουοδοντιάτρουγιαπεριορισμένοχρονικόδιάστημασεειδικέςπεριπτώσεις(πχστημετεγχειρητικήπερίοδοσεοξέαπεριοδοντικάπροβλήματασεηλικιωμέναάτομαασθενείςμεγενικάνοσήματαήκινητικάπροβλήματαήσειδιαίτερηοδοντιατρικήθεραπείακά)Ηχρήσητουςγιαπαρατεταμένοχρονικόδιάστημαδημιουργείπροβλήματα(χρώσειςαλλοίωσητηςγεύσηςδιαβρώσειςκά)καιπρέπεινααποφεύγεταιΤέλοςταφθοριούχαστοματοπλύματα(005NaF)συμβάλλουνστηνκαταπολέμησητηςτερηδόναςκαιμπορούνναχρησιμοποιούνταικαθημερινά

ΚλείνονταςθαπρέπειναεπισημάνουμετορόλοτωνσυνηθειώνδιατροφήςστηνπρόκλησητερηδόναςκαιδιάβρωσηςτωνδοντιώνΑποφύγετετηνκατανάλωσηζάχαρηςανάμεσασταγεύματαΟκαφέςμεζάχαρηκαιήγάλακαθrsquoόλητηδιάρκειατηςμέραςκαιηκατανάλωσημεγάλωνποσοτήτωνσακχαρούχωναφεψημάτωνανάμεσασταγεύματαείναιιδιαίτερακαταστροφικάγιαταδόντιαΗλήψηγλυκούθαπρέπειναγίνεταιαμέσωςμετάτοφαγητόκαιόχιανάμεσασταγεύματαΠροβλήματαδιάβρωσηςδημιουργούνημεμονωμένησυχνήκατανάλωσητροφώνμεόξινεςιδιότητες(λεμόνικορόμηλατουρσίμπανάνεςανθρακούχααναψυκτικάχαμηλούpH)τασκευάσματαβιταμίνηςCηασπιρίνηδιάφοραδιαλύματασιδήρουHClH2O2τογαστρικόυγρό(εμετοίπαλινδρόμησηβουλιμίανευρικήανορεξία)οιόξινεςαναθυμιάσειςβιομηχανιών(παρασκευήμπαταριώνηλεκτρολυτικέςεπιμεταλλώσειςπαραγωγήήχρήσηHNO3καιH2SO4)καιησυχνήκολύμβησησεπισίνεςμευπερβολικήχλωρίωσητουνερούΖητήστεαπότονοδοντίατρόσαςνασαςπροτείνειεναλλακτικούςτρόπουςκατανάλωσηςτροφώνπουθεωρούνταιτερηδονογόνεςκαιεπισκέπτεστέτονμιαφοράτοεξάμηνοεκτόςανσαςέχειορίσειδιαφορετικάγιαέλεγχοκαιεφαρμογήολοκληρωμένουπρογράμματοςπρόληψηςτηςτερηδόναςκαιτωννόσωντουπεριοδοντίου(καθαρισμόςφθορίωσηπροληπτικέςεμφράξειςοπών-σχισμών)προσαρμοσμένουστιςαπαιτήσειςτουστόματόςσας

ΕΥΑΓΓΕΛΙΑΠΚΑΡΑΜΑΝΩΛΗCcedilAringETHΚαραμανώληείναιΒιολόγος-Οδοντίατρος

ΔιδάκτωρτηςΙατρικήςΣχολήςτουΠανεπιστημίουΑθηνών

Φαρμακευτική θεραπεία Γαστροισοφαγικής Παλινδρόμησης

Μέχρι πότε

Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση είναι η παθολογική άνοδος των οξέων και άλλων υγρών τουστομάχουστονοισοφάγο laquoΔιαβρώσειςraquoήμικροπληγέςστονοισοφάγο προκαλούνται στις μισές περίπου περιπτώσειςπαλινδρόμησης και τότε λέμε ότι έχουμεΟισοφαγίτιδα Στο10 περίπου των περιπτώσεων Οισοφαγίτιδος κατά τηνεπούλωση των πληγών το νέο κάλυμμα αντί για οισοφάγομοιάζει με στομάχι ή έντερο και τότε μιλάμε γιαΟισοφάγο BarrettμιακατάστασηπουαυξάνειτονκίνδυνοκαρκίνουΤα συμπτώματα που θέλουμε να ανακουφίσουμε με τηθεραπείαείναιτοέντονοκαιβασανιστικόκάψιμοπίσωαπότοστήθοςηεπιστροφήήlaquoαναγωγήraquoτωντροφώνήυγρώντουστομάχουπροςταπάνωηδυσκολίαστηνκατάποσηΣυχνάηΠαλινδρόμησηεκδηλώνεταιμεβήχακαιάλλααναπνευστικάπροβλήματαβραχνάδαήκαιπόνοστοστήθοςπουμαςκάνεινασκεπτόμαστετηστηθάγχη

ΗθεραπείασποραδικήήσεμόνιμηβάσητηςΓαστροοισοφαγικήςΠαλινδρόμησηςέχει2κύριουςστόχουςbull τηνανακούφισηαπότασυμπτώματα bull τηνεπούλωσητωνlaquoδιαβρώσεωνraquoδηλαδήτωνμικροπληγώντηςπαλινδρόμησηςότανβέβαιαυπάρχουντέτοιες

Τα φάρμακα που διαθέτουμε για τηνπαλινδρόμηση ανήκουν σε 3 κύριεςκατηγορίεςόλαόμωςδρουνελαττώνονταςτα οξέα στο στομάχι άλλα λιγότερο καιάλλαπερισσότεροΟι κατηγορίες αυτές είναι κατά σειράαυξανόμενηςαποτελεσματικότηταςα)τααπλάαντιόξινα β) οι αναστολείς τωνΗ2υποδοχέων ισταμίνηςκαι γ)οιαναστολείςτηςαντλίαςπρωτονίωνΤααντιόξινασανχάπιαήσανγαλάκτωμαανακουφίζουν άμεσα αλλάπαροδικά απότοκάψιμοΔεβοηθούνστοέντονοκάψιμοκαιδεβοηθούνσημαντικάστηνεπούλωσητωνπληγών

Οιαναστολείςlaquoτηςισταμίνηςτουστομάχουraquoδρουνσχετικά γρήγοραπχσε μισήώραόμωςηδιάρκειατηςδράσηςτουςείναιμόνολίγεςώρεςΑνληφθούνλίγοπριναπόέναγεύμα μπορεί να εμποδίσουν τις καούρεςπουαλλιώςτογεύμααυτόθαπροκαλούσεόμωςμετησυνεχιζόμενηχρήσηχάνουντηναποτελεσματικότητατουςΜπορούν να επουλώσουν τις πληγέςτου οισοφάγου μόνο σε ήπιες μορφέςΟισοφαγίτιδαςΑντίθετα οι αναστολείς της αντλίας τουυδρογόνου αργούν ndash πολλές ώρες ή λίγεςμέρες - να αρχίσουν να δρουν όμως ηδράση τους είναι πιο ισχυρή και κυρίωςπιο παρατεταμένη συχνά 24 ώρες ήπερισσότερο Στη χρόνια χορήγηση δενχάνουν τηναποτελεσματικότητατους καιεπουλώνουνακόμηκαιτιςδύσκολεςπληγέςτηςΟισοφαγίτιδαςΕίναι ιδιαίτερασημαντικότοότιπαράτιςδιαφορέςσε δραστικότητα δενυπάρχουνσημαντικές διαφορές στις παρενέργειες

μεταξύαυτώντωνφαρμάκωνΣυνεπώς το είδος της θεραπείας που θαδώσουμε και η διάρκεια της εξαρτώνταιαπό 1) την ένταση και συχνότητα τωνσυμπτωμάτων2)τηνέντασητωνlaquoπληγώνraquoτης οισοφαγίτιδας και 3) την αυτονόητηαρχή ότι δίνουμε τη μικρότερη ποσότητακαι το ελαφρύτερο φάρμακο που όμωςlaquoκάνειτηδουλειάraquoδηλαδήανακουφίζεικαιεπουλώνει

Αςσκεφθούμελοιπόνταδιάφοραπιθανάσενάρια1) Ελαφρά και αραιά συμπτώματα απουσία Οισοφαγίτιδας στη γαστροσκόπηση Ηθεραπείαέχεισανστόχομόνοναανακουφίσειτασυμπτώματασυνεπώςμπορείναείναιαπλάσποραδικήλήψηαντιόξινουήσποραδικήλήψητωνάλλων2κατηγοριώνΌταντασυμπτώματαέρχονταιόπωςσυμβαίνεισυχνάμετάαπόέναβαρύγεύμαndashπουδενμπορούμενααποφύγουμε-τότεθαπάρουμεένανlaquoαναστολέαισταμίνηςraquoλίγοπριναπόένααπρογραμμάτιστογεύμαενώθαπάρουμεέναlaquoαναστολέααντλίαςraquoπολλέςώρεςπριναπόέναπρογραμματισμένογεύμαΑυτόμπορείπροφανώςναγίνεταιχρονίως

2) Έντονα και βασανιστικά συμπτώματα απουσία Οισοφαγίτιδας στη γαστροσκόπηση ΗθεραπείαπρέπειναβασίζεταισταπιοαποτελεσματικάφάρμακαδηλαδήτουςlaquoαναστολείςαντλίαςraquoγιατίπαρότιδενυπάρχουνπληγέςτασυμπτώματααυτάέχουντεράστιαεπίδρασηστηνποιότηταζωήςΧρειάζεταιεδώφάρμακοπουκαλύπτειόλοτο24ωρομετηδράσητουκαιπουσυνεχίζειναείναιαποτελεσματικόστηχρόνιαχρήσηδηλαδήlaquoαναστολέαςαντλίαςraquoΜπορούμεκαιπρέπειμετάτηναρχικήκαθημερινήθεραπείαναπάμεσελήψηκάθεδεύτερημέραήκαισποραδικάεφόσονβέβαιαοιτρόποιαυτοίλήψηςlaquoκαλύπτουνraquoπλήρωςτασυμπτώματαΔιαφορετικάείναιαναγκαίαηκαθημερινήλήψησεχρόνιαβάσηΕυτυχώςυπάρχουνδεδομέναασφαλείαςτωνφαρμάκωναυτώνστημακροχρόνιαλήψη

3) Έντονα και βασανιστικά συμπτώματα παρουσία Οισοφαγίτιδας στη γαστροσκόπηση που είναι ελαφριά ή βαριά ΧρησιμοποιούμεκαιεδώlaquoαναστολείςαντλίαςraquoμόνοπουοστόχοςείναιεκτόςαπότηνανακούφισητωνσυμπτωμάτωνκαιηεπούλωσητηςοισοφαγίτιδαςΣυνεπώςστηνπερίπτωση

τυχόνμετάβασηςσελήψητουφαρμάκουαπόκαθημερινάσεκάθεδεύτερημέραπρέπειναπροσέχουμεόχιμόνοναδιατηρείταιηαπουσίασυμπτωμάτωναλλάκαιναπαραμένειεπουλωμένηηΟισοφαγίτιδαγεγονόςπουμπορείνασημαίνειεκτέλεσηΓαστροσκόπησηςκατάτηφάσηλήψηςμέραπαράμέραΗλήψηκαιεδώείναιχρόνιαεκτόςανοασθενήςπεράσεισεφάσηαπαλλαγήςαπόταέντονασυμπτώματακαιταυτόχρονααπότηνοισοφαγίτιδα(χωρίςναπαίρνειθεραπεία)

4) Ήπια συμπτώματα παρουσία Οισοφαγίτιδος στη γαστροσκόσκοπηση που είναι ελαφριά ή βαριάΧρησιμοποιούμεlaquoαναστολείςαντλίαςraquoΕδώδενυπάρχεισημαντικήκαθοδήγησηαπότασυμπτώματασυνεπώςορόλοςτηςγαστροσκόπησηςείναιακόμηπιοσημαντικόςστηνπερίπτωσητροποποίησηςτηςσυχνότηταςλήψεωςτουφαρμάκου

5) Συμπτώματα ήπια ή πιο έντονα με παρουσία οισοφάγου Barrett ΑναφέρθηκεότιοοισοφάγοςBarrettαυξάνειτονκίνδυνοκαρκίνουοισοφάγουόμωςσυχνάοκίνδυνοςτουπανικούπουηδιάγνωσηαυτήπροκαλείείναιμεγαλύτεροςτουκινδύνουτουκαρκίνουΑυτόσημαίνειότιοκίνδυνοςκαρκίνουδενείναιμεγάλουβαθμούΠρέπειόμωςοιασθενείςμεBarrettναπαίρνουνχρόνιακαικαθημερινάφάρμακοτύπουlaquoαντλίαςraquoκαιβέβαιαναπαρακολουθούνταιμεΓαστροσκόπησηκατάδιαστήματα

Τι σημαίνει laquoχρόνια λήψη ή χρόνιαθεραπείαraquo στην παλινδρόμηση Σημαίνειτη λήψη για μακρά διαστήματα ετών συχνά μάλιστα και laquoδια βίουraquo-όπωςγίνεταικαιμετα φάρμακα της υπέρτασης- εφrsquo όσον οασθενήςείναιυπόπαρακολούθησηΗ τυχόν επιλογή χειρουργικής θεραπείαςαντί της χρόνιας φαρμακευτικής είναι μιαεξαιρετικά λεπτή απόφαση που απαιτείμεγάλη περίσκεψη και εξατομικευμένοχειρισμό

ΙΩΑΝΝΗΣΔΑΝΙΗΛΙΔΗΣΟΙΔανιηλίδηςείναιΓαστρεντερολόγος

περί διαίτης

Το πρόβλημα

Η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας

αλατιού μπορεί να αυξήσει τον

κίνδυνοεμφάνισηςυψηλήςαρτηριακής

πίεσης Η υψηλή αρτηριακή πίεση

συνδέεταιμεκαρδιαγγειακάνοσήματα

και εμφράγματα Μειώνοντας την

πρόσληψη αλατιού είναι πιθανό να

μειωθεί η αρτηριακή πίεση και ο

κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακών

καιεπομένωςαξίζειηπροσπάθεια

Αρκετά τρόφιμα δεν είναι εμφανώς

αλατισμένα αλλά περιέχουν υψηλές

ποσότητες κρυμμένου αλατιού Είναι

πολύ εύκολο να κάνετε πιο υγιεινές

επιλογές τροφών αν μπορείτε να

ελέγχετε στις ετικέτες των τροφίμων

την περιεκτικότητα τους σε αλάτι

Οι περισσότερες ετικέτες τροφίμων

αναφέρουνανοιτροφέςπεριέχουνήόχι

νάτριο καθώςκαιτηνπεριεκτικότητά

τουςσεαυτό Το νάτριοόμωςμπορεί

να περιέχεται και σε άλλες χημικές

μορφές πέραν του γνωστού αλατιού

με αποτέλεσμα ο καταναλωτής να

μπερδεύεται Για το λόγο αυτόν

παραθέτουμετονακόλουθοπίνακα

Χημική Μορφή Χρήση

Χλωριούχο Νάτριο Το κοινό αλάτι Χρησιμοποιείται επιτραπέζιο στο μαγείρεμα κατά την επεξεργασία τροφίμων στις κονσέρβες κλπ

Γλουταμινικό Μονονάτριο Καρύκευμα που χρησιμοποιείται στο σπίτι σε εστιατόρια και σε πολλά συσκευασμένα τρόφιμα (κονσέρβες κατεψυγμένα κλπ)

Baking-Powder Χρησιμοποιείται για επιτάχυνση του φουσκώματος στο ψωμί και στο κέικ

Διττανθρακικό Νάτριο Η κοινή σόδα μαγειρικής Χρησιμοποιείται κατά την παρασκευή ψωμιού αρτοσκευασμάτων και γλυκών

Άλμη Χρησιμοποιείται στην επεξεργασία τροφίμων για την εμπόδιση ανάπτυξης βακτηρίων Περιέχεται σε κονσέρβες σε κατεψυγμένα σε τουρσιά κλπ

Φωσφορικό Δινάτριο Άλας Περιέχεται σε ορισμένα δημητριακά καθώς και σε βιομηχανικά τυριά

Αλγινικό Νάτριο Προστίθεται στα σοκολατούχα γάλατα και στα παγωτά για να μαλακώσει την υφή τους

Βενζοϊκό Νάτριο Χρησιμοποιείται σαν συντηρητικό σε διάφορα παρασκευάσματα (μαγιονέζα dressings αναψυκτικά)

Υδροξείδιο του Νατρίου Ή καυστικό νάτριο Χρησιμοποιείται στην επεξεργασία τροφίμων για να μαλακώσει την φλούδα της ελιάς του καλαμποκιού κλπ

Προπιονικό Νάτριο Χρησιμοποιείται για την παστερίωση τυριών και ορισμένων αρτοσκευασμάτων και κέικ ώστε να εμποδιστεί η ανάπτυξη μούχλας

Θειώδες Νάτριο Χρησιμοποιείται για τη λεύκανση ορισμένων φρούτων που χρειάζονται τεχνητό χρώμα (κεράσια μαρασκίνο φρουί-γλασέ κλπ) και ως συντηρητικό κάποιων ξηρών φρούτων (πχ δαμάσκηνα)

aacuteeumlUumlocirceacute amp υγεία

ΠόσοΗμέσηπρόσληψηαλατιούκυμαίνεταιστα95gανάημέρα (περίπου2 κiumlotildeocirc ocirciumlotilde γλυκού) ενώ πρέπει να καταναλώνουμε λιγότερο- ησυνιστώμενηπρόσληψηείναι6gανάημέραΤοαλάτιστηδιατροφήμαςαποτελείταιαπότοαλάτιπουχρησιμοποιείταιστομαγείρεματοαλάτιπουπροστίθεταιστοτραπέζικαιτοαλάτιπουβρίσκεταιστα επεξεργασμένατρόφιμαΠερίπουτο75τουαλατιούπουκαταναλώνουμεέχειήδηπροστεθείστοφαγητόπουαγοράζουμεΜέρος της υγιεινής διατροφής είναι και η μείωση κατανάλωσηςεπεξεργασμένωντροφώνμεαλάτι

ΥπολογισμοίΤο αλάτι είναι το χλωριούχο νάτριο και μιας και στις ετικέτες τωντροφίμωνσυχνάαναγράφεταιτόσοηπεριεκτικότητασεαλάτιόσοκαισενάτριομπορείναπροκληθείσύγχυσηΓιαναμετατρέψετετοαλάτισενάτριο-διαιρέστεμετο25Γιαναμετατρέψετετονάτριοσεαλάτι-πολλαπλασιάστεμετο25Παράδειγμα 1gαλατιού=04gνατρίου 08gνατρίου=2gαλατιού

Επιτρεπόμενες Τροφές Τροφές προς Αποφυγή

Χυμοί φρούτων χωρίς πρόσθεταΦρέσκα φρούταΦρέσκα λαχανικά (εκτός αυτών δίπλα)Ξηρά φασόλιαΑποβουτυρωμένο γάλαΔημητριακά σε νιφάδεςΧονδροαλεσμένο σιτάριΔημητριακά ψημένα χωρίς αλάτιΖυμαρικάΡύζιPop-corn ανάλατοΦρέσκα ψάριαΦρέσκα κρέαταΜαργαρίνη ανάλατηΕλαιόλαδοΞύδιΚαρυκεύματα χωρίς αλάτι amp χυμό λεμόνιΞηροί καρποί ανάλατοιΜέλι μαρμελάδα ζελέ καραμέλες

Συσκευασμένοι χυμοί τομάτας amp λαχανικώνΑνανάς φρούτα κονσερβοποιημέναΛαχανικά σε κονσέρβες τουρσιάΛαχανικά κατεψυγμένα με αλάτιΑγκινάρες καρότα σέλινο κάρδαμοΣπανάκι παντζάρια ραδίκια λάχανοΚρέατα amp ψάρια καπνιστά ή κονσέρβαςΤυριά αλατισμένο βούτυρο ή μαργαρίνηΚρακεράκια αλμυράΓαριδάκια chips αλατισμένοι ξηροί καρποίΣούπες σε σκόνη ή κονσέρβαΧοιρομέρι αλατισμένα κρέατα ζαμπόν Έτοιμες σάλτσες μαγιονέζα dressingsΣόγια sauceΣόδα μαγειρικής baking-powder Βιομηχανικά παρασκευασμένα γεύματαΠλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα

Ας είμαστε πρακτικοίΓια να είμαστε ρεαλιστές όλοι καταναλώνουμεεπεξεργασμένα και γεμάτα συντηρητικά τρόφιμαΕπιλέξτε τρόφιμα με λιγότερο αλάτι ακολουθώντας τιςπαρακάτωοδηγίες

Για έτοιμα γεύματα και σάντουιτς επιλέξτε αυτά μελιγότεροαπό05gνατρίουή125gαλατιού

Γιαατομικάγεύματαόπωςσούπεςσάλτσεςλαχανικά επιλέξτε εκείναμε λιγότεροαπό03 g νατρίουή075 gαλατιούανάμερίδα

Τακυριότεραεπεξεργασμένατρόφιμασεαλάτι είναιταεξής

Αλατισμένακρέαταόπωςζαμπόνμπέικον λουκάνικακαιπατέ

Κονσερβοποιημένεςέτοιμεςκαισεπακέτοσούπες

Σάλτσασόγιαςζωμοίσεκύβουςζωμόςκρέατοςσεσκόνηενισχυτικάγεύσεων

Οποιοδήποτετρόφιμοσεκονσέρβα πουπεριέχειαλάτι

Καπνιστάκρέατακαιψάρια

Παράγωγακρέατοςκαιμαγιάς

ΣκληράτυριάndashΕπιτρεπόμενηκατανάλωση 100gανάεβδομάδα

Αλατισμένασνακόπωςκρίσπιςμπισκόταποπκορν

Έτοιμαγεύματαμευψηλήπεριεκτικότητασεαλάτισάλτσεςκαιέτοιμαφαγητάγιατοσπίτι

Προσπαθήστεναμειώσετετηνκατανάλωσηαυτώντωντροφώνσε1μερίδαανάημέρα

Προσέξτετοαλάτι

Χρησιμοποιείτελίγοαλάτιστομαγείρεμα

Προσπαθήστεναμηνπροσθέτετεέξτρααλάτιστοτραπέζι

Αποφύγετεταεπεξεργασμένατρόφιμαμεαλάτι καιταέτοιμαγεύματα

Ελέγχετετιςετικέτεςτωντροφίμωνκαιεπιλέγετε εκείναμεχαμηλήπεριεκτικότητασεαλάτι (Αν έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση είναι εξίσουσημαντικό να γυμνάζεστε να διατηρείτε φυσιολογικόσωματικό βάρος να μην καταναλώνετε πολύ αλκοόλκαινακάνετεσυχνάγενικέςεξετάσεις)

ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣΟΠΠαπαχρήστοςείναιΔιαιτολόγος-ΔιατροφολόγοςMSc

ΓΕΩΡΓΙΑΙΣΑΡΗΗΓΊσαρηείναιΚλινικόςΔιαιτολόγος-Διατροφολόγος

Τελικά τι μπορείτε να φάτε Τρόφιμα σε Δίαιτα Περιορισμού Νατρίου

Ιδιοπαθής Φλεγμονώδης Πάθηση των Εντέρων

ampΕΥΕΞΙΑ amp ΔΙΑΤΡΟΦΗ22

1 Τι είναι οι εξωεντερικές εκδηλώσεις της Ιδιοπαθούς Φλεγμονώδους Πάθησης των ΕντέρωνΗ Ιδιοπαθής Φλεγμονώδης Πάθησητων Εντέρων (ΙΦΠΕ) είναι μίαχρόνια συστηματική διαταραχήπου προσβάλλει κατεξοχήν τοέντερο Μολαταύτα οι εξωεντερικέςεκδηλώσειςμπορείναπροέχουνστηνκλινικήεικόνακαιαφορούντόσοστηνελκώδη κολίτιδα όσο και στη νόσοCrohnΟι κλινικές εκδηλώσεις απότο μυοσκελετικό σύστημααντιπροσωπεύουν τις συχνότερεςεξωεντερικές εκδηλώσεις της ΙΦΠΕΤο 1930 περιγράφηκε για πρώτηφορά αρθρίτιδα σε ασθενείς μεελκώδη κολίτιδα Στα χρόνια πουακολούθησαν η αρθρίτιδα τηςΙΦΠΕ θεωρείτο παραλλαγή τηςρευματοειδούςαρθρίτιδαςπεποίθησηπου κλονίστηκε με την ανακάλυψητου ρευματοειδούς παράγοντα οοποίοςήταναρνητικόςστηνΙΦΠΕΤο1976οιMollκαιWrightπρότειναντην

κατάταξη της αρθρίτιδας της ΙΦΠΕστις οροαρνητικές αρθροπάθειεςπου περιλαμβάνουν επίσης τοσύνδρομο Reiter την ψωριασικήαρθρίτιδα την αγκυλοποιητικήσπονδυλίτιδακαιτιςαδιαφοροποίητεςσπονδυλαρθροπάθειες Το 1991η Ευρωπαϊκή ομάδα μελέτης τηςσπονδυλαρθροπάθειας (ESSG)πρότεινενέακριτήριαγιατηνκατάταξητων σπονδυλοαρθροπαθειών(βλπίνακα)ΟιεξωεντερικέςεκδηλώσειςτηςΙΦΠΕμπορούνναπροσβάλουνσχεδόν οποιοδήποτε όργανοτουσώματοςΗβιβλιογραφίατατελευταίαέτηέχειδείξειότιηπαρουσίαμιαςεξωεντερικήςεκδήλωσης σε ασθενή μεΙΦΠΕαυξάνειτηνπιθανότηταεμφάνισης και άλλωνεξωεντερικών εκδηλώσεωνΠαρόλααυτάταόργαναπουσυχνώς προσβάλλονται απόαλληλοκαλυπτόμενες εκδηλώσειςείναι τα ίδια συνήθως δηλαδή

κ α ι Ε κ δ η λ ώ σ ε ι ς α π ό τ ο

Μυοσκελετικό Σύστημα

το δέρμα οι αρθρώσεις τα μάτια και τοχοληφόρο δέντρο Οι εξωεντερικές εκδηλώσειςείναι περισσότεροι συνήθεις σε ασθενείς μεπροσβολή του παχέος εντέρου Με εξαίρεσητην πρωτοπαθή σκληρυντική χολαγγειίτιδακαι την αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα οιεξωεντερικές επιπλοκέςτείνουνναακολουθούντηνκλινικήπορείατηςεντερικήςνόσου

2 Πόσο συχνές είναι οι εξωεντερικές εκδηλώσεις από το μυοσκελετικό Η περιφερική αρθρίτιδα είναι η συχνότερηεξωεντερικήεκδήλωσητηςΙΦΠΕμεεπιπολασμόμεταξύ10-20Ηαγκυλοποιητικήσπονδυλίτιδασυνυπάρχειστο3-6τωνασθενώνμεΙΦΠΕενώη απλή ιερολαγονίτιδα χωρίς έκφραση άλλωνστοιχείων αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας είναιπολύ συχνότερη (14-20) όπως διαπιστώθηκεκατάτημελέτητωνακτινολογικώνευρημάτωνΜία υψηλότερη συχνότητα συμμετοχής τηςσπονδυλικής στήλης ως 43 αναφέρθηκεαπό τους Scarpa και συνεργάτες Το 18 τωνασθενώνπουμελετήθηκαναπότουςερευνητέςαυτούς είχαν φλεγμονώδες άλγος σπονδυλικήςστήλης (inflammatory spinal pain) ως τη μόνηρευματολογικήεκδήλωσηΣε μελέτη από την περιοχή της ΒΔ Ελλάδαςκατά την οποία εξετάστηκαν οι εξωεντερικέςεκδηλώσεις σε 256 ασθενείς με ΙΦΠΕδιαπιστώθηκεσυνολικήσυχνότηταεκδηλώσεωναπό το μυοσκελετικό σύστημα σε 1479 τωνασθενών με ελκώδη κολίτιδα και σε 297 τωνασθενών με νόσο Crohn Αναλυτικά στουςασθενείςμεελκώδηκολίτιδα418είχανκλινικάκαιακτινολογικάευρήματαιερολαγονίτιδας23είχαν ολιγοαρθρίτιδα μεγάλων αρθρώσεων και831 είχανπεριφερικήαρθρίτιδα αρθραλγίεςμικρών αρθρώσεων Στους ασθενείς με νόσοCrohn 162 είχαν κλινικά και ακτινολογικάευρήματα ιερολαγονίτιδας 54 είχανολιγοαρθρίτιδα μεγάλων αρθρώσεων και 81είχανπεριφερικήαρθρίτιδααρθραλγίεςμικρώναρθρώσεων

3 Ποιο είναι το κλινικό φάσμα των εκδηλώσεων της ΙΦΠΕ από το μυοσκελετικόΗ εμφάνιση της περιφερικής αρθρίτιδας είναισυνήθως απότομη Η άρθρωση του γόνατος

και η ποδοκνημική προσβάλλονται συχνότερααλλά ο αγκώνας οι μετακαρπιοφαλαγγικές οώμοςκαιτοισχίοπροσβάλλονταιεπίσηςαρκετάσυχνάΗπεριφερικήαρθρίτιδαείναισυνήθωςμηδιαβρωποιόςκαιμηπαραμορφωτικήαλλάέχειαναφερθεί και διαβρωποιός αρθρίτιδα μικρώναρθρώσεων Δεν υπάρχουν όμως επαρκείςπληροφορίες για μακροχρόνια παρακολούθησητηςαρθρίτιδαςστηνΙΦΠΕΠρόσφαταοOrchardκαισυνεργάτεςδιαχώρισανδύομορφέςπεριφερικήςαρθρίτιδαςστηνΙΦΠΕΗ τύπου 1 είναι ολιγοαρθρική μη συμμετρικήπροσβολή μεγάλων συνήθως αρθρώσεων(λιγότερωναπό5)καισυμβαδίζειμετηνέξαρσητης νόσου και άλλες εξωεντερικές εκδηλώσειςΗ τύπου 2 είναι προσβολή περισσότερωναρθρώσεων συνήθως μικρότερων με πιοσυμμετρικό χαρακτήρα και έχει χρόνια και πιοσοβαρή πορεία χωρίς ισχυρή συσχέτιση μετις εξάρσεις της νόσου Η τύπου 2 αρθρίτιδασυσχετίζεταιμετηραγοειδίτιδακαιόχιμεάλλεςεξωεντερικές εκδηλώσεις Οπωσδήποτε ταόρια μεταξύ των δύο τύπων είναι ασαφή καιβρίσκονταιακόμηυπόμελέτηΆλλες κλινικές εκδηλώσεις περιλαμβάνουντην ενθεσίτιδα την τενοντοθυλακίτιδα και τηδακτυλίτιδα Η ενθεσίτιδα αντιπροσωπεύει μίαφλεγμονώδηαντίδρασηστοσημείοπρόσφυσηςενόςτένονταστοοστόκαισυνήθωςπροσβάλλειτον Αχίλλειο τένοντα ή την παλαμιαίααπονεύρωση Η δακτυλίτιδα χαρακτηρίζεταιαπό διάχυτη φλεγμονή ενός δακτύλου πουγίνεταισανλουκάνικοκαιοφείλεταισεφλεγμονήτουκαμπτικούτένονταΗπροσβολήτουαξονικούσκελετούπεριλαμβάνειτηναγκυλοποιητικήσπονδυλίτιδαπουείναικαιη πιο σοβαρή μορφή της νόσου και μπορεί ναοδηγήσεισεσημαντικήαναπηρίαμεοστεοποίησητης σπονδυλικής στήλης και των ιερολαγόνιωναρθρώσεωνκαιτηνιερολαγονίτιδαπουμπορείναδίνειήπιαήμέτριατοπικάσυμπτώματαήκαιναείναιασυμπτωματικήΤακύριασυμπτώματατης ιερολαγονίτιδας είναι φλεγμονώδης πόνοςράχης που χαρακτηρίζεται από πρωινήδυσκαμψία βελτίωση με την άσκηση αιφνίδιαέναρξηεπιμονήτουπόνουγια3μήνεςκαινεαρήηλικίαπροσβολήςκάτωτων40ετώνΘωρακικόςπόνοςμπορείνααποτελείεκδήλωσηπροσβολήςτουαξονικούσκελετούστηνΙΦΠΕκαιοφείλεταισεπροσβολήτωνπλευροσπονδυλικώνκαιπλευροστερνικώναρθρώσεωνΕπιδεινώνεταιμετιςκινήσειςτοβήχακαιτιςβαθιέςαναπνοέςΠόνος των γλουτών που μετακινείται και είναιεντονότεροςτοπρωίέχειεπίσηςπεριγραφείσεασθενείςμε ΙΦΠΕωςεξωεντερικήμυοσκελετικήεκδήλωσηΗ φλεγμονή του θύλακα (pouchitis) μετά απόολική κολεκτομή και ειλεορθική αναστόμωση

με δημιουργία θύλακα (pouch) σε ασθενείς μεελκώδη κολίτιδα έχει συσχετιστεί σύμφωναμε ορισμένους συγγραφείς με την εμφάνισηαρθροπάθειας και ενδεχομένως θα πρέπει ναπροστεθεί στη λίστα των εντεροπαθητικώναρθροπαθειώνΤασυμπτώματαπεριλαμβάνουνιερολαγονίτιδαενθεσίτιδακαιφλεγμονήγόνατοςή άλλων μεγάλων αρθρώσεων ιδιαίτερα τωνκάτωάκρωνΆλλοισυγγραφείςαμφισβητούντησυσχέτισηαυτή

4 Υπάρχουν και αμιγείς μυϊκές εκδηλώσεις στην ΙΦΠΕΗ εμφάνιση επίμονου μυϊκού άλγους μετοπική ευαισθησία ή μυϊκή αδυναμία σεασθενείς με ΙΦΠΕ χρειάζεται διερεύνηση μεβιοψία μυός Πράγματι υπάρχουν στη διεθνήβιβλιογραφίααρκετέςπεριπτώσειςμυοσίτιδαςήπολυμυοσίτιδαςσεασθενείςμεΙΦΠΕπουέχουνπεριγραφείωςμεμονωμέναπεριστατικάΣεμίααναφορά από ελληνικό κέντρο περιγράφηκεεντοπισμένη μυοσίτιδα γαστροκνημίου μυός σεγυναίκα 19 ετών με νόσο Crohn Η απάντησηστα κορτικοειδή ήταν εντυπωσιακή και απότους συγγραφείς προτάθηκε η προσθήκη τηςμυαλγίαςndashμυοσίτιδαςτουγαστροκνημίουμυόςστιςμυοσκελετικέςεξωεντερικέςεκδηλώσειςτηςΙΦΠΕ

5 Παρατηρείται οστεοπόρωση σε ασθενείς με ΙΦΠΕΗ οστεοπόρωση είναι επίσης μία επιπλοκήτης χρόνιας ΙΦΠΕ από το μυοσκελετικόσύστημα Παρατηρείται κυρίως σε ασθενείςπου λαμβάνουν χρονίως κορτικοειδή σεασθενείςμεβαριάνόσοτουειλεού(NC)ήκαισεεκείνουςπουαποφεύγουντηλήψηγαλακτερώνπροϊόντων χωρίς υποκατάσταση ασβεστίουλόγω δυσανεξίας από τη νόσο Έτσι στουςασθενείς με χρόνια νόσο πρέπει να γίνεταιμέτρησηοστικήςπυκνότηταςκαιναχορηγείταιαναλόγωςκατάλληληθεραπείαυποκατάστασηςΣεασθενείςμεΙΦΠΕόπωςκαισεάλλεςομάδεςασθενών που λαμβάνουν χρονίως κορτικοειδήέχειπαρατηρηθείάσηπτηνέκρωσητηςμηριαίαςκεφαλής και έτσι ο κλινικός γιατρός θαπρέπεινα έχειαυξημένηυποψίακαι για την επιπλοκήαυτήκαιναπροβαίνειεγκαίρωςστονκατάλληλοδιαγνωστικόέλεγχο

6 Πώς γίνεται η διάγνωση των εξωεντερικών εκδηλώσεων από το μυοσκελετικό σύστημαΗ διάγνωση βασίζεται κυρίως στοιστορικό και τη φυσική εξέταση ΗεξέτασητωνπεριφερικώναρθρώσεωνκαιτηςσπονδυλικήςστήληςμεεπισκόπησηψηλάφησηκαιέλεγχοτηςκινητικότητάςτουςείναιαναντικατάστατηΙδιαίτεραηδιάγνωση της περιφερικής αρθρίτιδαςείναι κλινική Η διαπίστωση οιδήματοςτηςαρθρώσεωςκαιηπαρουσίαυγρούείναι διαγνωστική Οι ακτινογραφίεςτων αρθρώσεων που προσβάλλονταιείναι συνήθως αρνητικές Η ανάλυσητου αρθρικού υγρού και η ιστολογικήτου εξέταση του αρθρικού θυλάκουδείχνειευρήματαμηειδικήςφλεγμονής Για την ανίχνευση τηςιερολαγονίτιδας οι συμβατικέςακτινογραφίες το σπινθηρογράφηματων οστών η αξονική τομογραφίακαι η μαγνητική τομογραφία είναι οιεξετάσειςεκλογήςΙδιαίτεραημαγνητικήτομογραφία είναι η πιο χρήσιμημέθοδοςγιατηνανίχνευσητηςπρώιμηςφλεγμονής κα των αλλαγών τωνχόνδρων στις ιερολαγόνιες αρθρώσειςΣυνήθως όμως στην κλινική πράξη ηδιάγνωση της ιερολαγονίτιδας τίθεταιμε ακρίβεια με μία απλή ακτινογραφίαπυέλουndashιερολαγόνιωναρθρώσεων Δεν έχει βρεθεί συσχέτισητης μεμονωμένης ιερολαγονίτιδας μετο αντιγόνο HLA-B27 και συνεπώς δεχρειάζεται να προσδιορίζεται Στηναγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα σεασθενείς με ΙΦΠΕ το αντιγόνο είναιθετικό στο 50-70 σε μικρότερο

δηλαδήποσοστόαπόότιστηνιδιοπαθήαγκυλοποιητικήσπονδυλίτιδα Ο προσδιορισμός διάφορωναυτοαντισωμάτων(πχp-ANCAanti-Roκτλ)πρέπειναγίνεταικατάπερίπτωσηόταν υπάρχει υποψία συνύπαρξηςκαι δεύτερου αυτοάνοσου νοσήματοςανάλογαμετηνκλινικήεικόναΗμέτρησηοστικήςπυκνότηταςπρέπεινα γίνεται σε ασθενείς μεγαλύτερηςηλικίας με χρόνια νόσο ή και σενεότερους ασθενείς που έχουν λάβειχρονίωςκορτικοειδήΗβιοψίαμυόςκαιτοηλεκτρομυογράφημαείναι εξετάσειςπου γίνονται εκλεκτικά σε ασθενείςμε υποψία μυοσίτιδας και γενικότεραμυϊκήςπροσβολήςαπότηνόσο

7 Πώς αντιμετωπίζονται οι μυοσκελετικές εκδηλώσεις της ΙΦΠΕΣυνήθως οι ασθενείς με ΙΦΠΕ καιεκδηλώσεις από το μυοσκελετικόσύστημα αντιμετωπίζονται μεσυντηρητικά μέτρα ανάπαυση καιφυσικοθεραπεία Η φυσικοθεραπείαέχει ιδιαίτερη σημασία σε ασθενείς μεσυμμετοχή της σπονδυλικής στήληςκαι των ιερολαγόνιων αρθρώσεων γιατην αποφυγή τήξης των σπονδυλικώναρθρώσεων και τη διατήρηση τηςκινητικότητας Τα μη στεροειδήαντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ)χορηγούνταιμόνοσεσημαντικέςεξάρσειςτηςαρθρίτιδαςκαιμεπροσοχήγιατηναποφυγήαναζωπύρωσηςτηςεντερικήςνόσου Επιπλέον κατά τη χορήγησηΜΣΑΦ ενισχύεται και η θεραπεία γιατοέντεροΗσουλφασαλαζίνηέχειίσωςισχυρότερη δράση από τη μεσαλαζίνηστιςαρθρικέςεκδηλώσειςπιθανώςλόγωτουμορίουτηςσουλφαπυριδίνηςαλλάβέβαια δίνει συχνότερα ανεπιθύμητεςπαρενέργειεςΣε σοβαρότερες περιπτώσεις είναιπροτιμότερη η συστηματική χορήγησηκορτικοειδώνπουμπορείναελέγξειτόσοτην εντερική όσο και την εξωεντερικήνόσο Επίσης τα ανοσοκατασταλτικάφάρμακα όπως η αζαθειοπρίνη και ημεθοτρεξάτη μπορούν να βοηθήσουντόσο στην εντερική όσο και στηνεξωεντερική νόσο Η ενδαρθρική

ένεση κορτικοειδών δίνει πολύ καλάαποτελέσματασεολιγοαρθρίτιδα Πρόσφατα χορηγήθηκε τοαντι-TNFαχιμαιρικόαντίσωμαinfliximabσεασθενείςμενόσοCrohnκαιαρθρίτιδαΟιασθενείςπουδενείχανανταποκριθείστη συμβατική θεραπεία σημείωσανσημαντικήβελτίωσημετοinfliximabκαιπέτυχαν διακοπή ή σημαντική μείωσητων άλλων αντιρευματικών φαρμάκωνπου ελάμβαναν Είναι πιθανόν ότι οTNFασυμμετέχειστηνπαθογένεσητηςαρθρίτιδαςόπωςκαιτηςεντερικήςνόσουσεασθενείςμενόσοCrohnΗδραστικήκαταστολή της κυτταροκίνης αυτής σεασθενείςμεCrohnαρθρίτιδαμπορείναοδηγήσει σε σημαντική βελτίωση τωνσυμπτωμάτων και υποχώρηση τουοιδήματοςτηςάρθρωσηςσεανθεκτικέςπεριπτώσεις

8 ΣυνοψίζονταςhellipΟι μυοσκελετικές εκδηλώσειςαντιπροσωπεύουν τις συχνότερεςεξωεντερικές εκδηλώσεις στην ΙΦΠΕκαι προσβάλλουν το ένα τρίτοπερίπου του συνόλου των ασθενώνΤα κριτήρια της Ευρωπαϊκής Ομάδαςμελέτης της σπονδυλαθροπάθειαςμπορούν να βοηθήσουν στηνταυτοποίηση ασθενών με ΙΦΠΕ καισπονδυλαρθροπάθειαενώτακριτήριατου Orchard μπορούν να βοηθήσουνστη διάκριση των ασθενών με ΙΦΠΕκαι περιφερική αρθρίτιδα Η διάγνωσητων μυοσκελετικών εκδηλώσεωνβασίζεται στο ιστορικό και τη φυσικήεξέτασηκαιυποβοηθείταισυνήθωςαπόαπλές απεικονιστικές εξετάσεις Στηναιτιολογία φαίνεται ότι συμμετέχουνη γενετική προδιάθεση τα εντερικάβακτήρια η αυξημένη διαβατότητατου εντέρου και οι μηχανισμοίαυτοανοσίας Η αντιμετώπιση είναισυνήθως συντηρητική με ανάπαυσηφυσικοθεραπεία ενδαρθρικές εγχύσειςκορτικοειδών σουλφασαλαζίνηΜΣΑΦ συστηματικά κορτικοειδή καιανοσοκατασταλτικά ενώ βρίσκεταιυπόμελέτηορόλοςτουanti-TNFαστιςανθεκτικέςπεριπτώσεις

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥΟΔΧριστοδούλουείναι

ΛέκτοραςΓαστρεντερολογίαςτηςΙατρικήςΣχολήςΙωαννίνων

μικρά amp νόστιμα

laquoΣτοπraquo στις διαφημίσεις λιπαρών τροφίμων για παιδιά βάζει η Κομισιόν Βρυξέλλες Τομείγματωνκοινοτικώνοδηγιώνπουαφορούνστηβιομηχανίατροφίμωνκαιποτώνκαιτοοποίοορίζειαπαγόρευσηδιαφήμισηςπροϊόντωνκαπνούμαζικούςπεριορισμούςστηνπροβολήαλκοολούχωνποτώνκαιαυστηρέςπροδιαγραφέςγια τον τρόπο παρουσίασης των επιδράσεων που έχουν διάφορα τρόφιμαστηνυγείατωνπολιτώνπρόκειταιναεπεκταθείκαινασυμπεριλάβεικαιτηδιαφήμισητροφίμωνμεπολλάλιπαράήζάχαρη

Την πρόθεση αυτή της Κομισιόν διατύπωσε με συνέντευξή του στους FinancialTimesοαρμόδιοςγιαθέματαΥγείαςκαιΠροστασίαςτωνΚαταναλωτώνεπίτροποςΜάρκος ΚυπριανούΌπως τόνισε ο Κύπριος επίτροποςπρόθεση του είναι ναπροφυλάξεικυρίωςταπαιδιάαπότηνπαχυσαρκίαΠάντως ο επίτροπος σημείωσε ότι θαπροτιμούσε ναπροχωρούσαν οι ίδιοι οιπαρασκευαστέςτροφίμωνσεμιαλειτουργικήαυτορρύθμισητουθέματοςαντίναχρειαστεί η Κομισιόν να επιβάλει υποχρεωτικούς κανόνες για τηνπροβολή τωνσυγκεκριμένωνπροϊόντωνΟισχετικέςοδηγίεςθαείναιέτοιμεςσεέναχρόνοΌπωςχαρακτηριστικάανέφερεοκΚυπριανούlaquoΓιαμεγάλοχρονικόδιάστημακοροϊδεύαμετογεγονόςότιστιςΗνωμένεςΠολιτείεςόλοκαιπερισσότεραπαιδιάγίνοντανπαχύσαρκαμέσωτουλεγόμενουjunkfoodΣταδιακάόμωςτοπρόβλημααυτόέγινεκαιευρωπαϊκόraquoΒέβαια οι προθέσεις της Κομισιόν σχετικά με το θέμα ήταν γνωστές πριν τιςδιατυπώσειοαρμόδιοςεπίτροποςκαιήδηορισμένεςβιομηχανίεςτροφίμωνάρχισανναπαίρνουνμέτραΠαράδειγμαηKraftηοποίααπέσυρεπρόσφαταδιαφήμισήτηςγιαπαιδικάπροϊόνταμευψηλήπεριεκτικότητασεζάχαρηλιπαράκαιαλάτιΤομεγαλύτεροόμωςπρόβλημαεστιάζεταιπροςτοπαρόνστηβιομηχανίατηςδιαφήμισηςΕκπρόσωποίτηςεκφράζουνπλέονφόβουςότιοισυνεχείςπεριορισμοίθα οδηγήσουν σε συνολική απαγόρευση της προβολής των συγκεκριμένωνπροϊόντωνΌπως υποστηρίζουν είναι πρακτικά πολύ δύσκολο να γίνει διαχωρισμός τηςδιαφήμισηςτροφίμωνκαιποτώνγιαπαιδιάγιανέουςκαιγιαενήλικεςΕπισημαίνεταιότιοιπεριορισμοίστηδιαφήμισητωντροφίμωνθασυμπέσουναπότο2006μετηνοδηγίαγιαπανευρωπαϊκήαπαγόρευσητηςπροβολήςπροϊόντωνκαπνού ενώπροωθείται και τοαντίστοιχοπρόγραμμαγια ταοινοπνευματώδηποτάπουέχειστόχοτονπεριορισμότουαλκοολισμούτωννέων

Ελπιδοφόρο επιστημονικό επίτευγμα για τη θεραπεία της κυστικής ίνωσης Λονδίνο Οι πρώτες κυτταρικές σειρές ανθρώπινωναρχέγονων κυττάρων με τη μετάλλαξη τηςκυστικής ίνωσης είναι γεγονός σύμφωναμε βρετανική μελέτη που παρουσιάστηκεστοBAFestivalofScienceστοΈξετερτηςΜΒρετανίας

Ερευνητές του King College London μεεπικεφαλήςτοΔρΣτέφενΜίνγκερκαλλιέργησανομόζυγες κυτταρικές σειρές της μετάλλαξηςdelta-508τηςπιοκοινήςγενετικήςμετάλλαξηςπουσχετίζεταιμετηνκυστικήίνωσηΕίναιμιαζευγαρωτήεξάλειψητριπλήςβάσηςότανένατμήμαενόςχρωμοσώματοςήγενετικούκώδικαλείπειγεγονόςπουσημαίνειότιμιαπρωτεΐνηδε laquoδιπλώνειraquo σωστά και δεν καταφέρνει ναπεράσει από τις μεμβράνες των κυττάρωνΠαράαυτήτηδυσλειτουργίαφαίνεταιανάλογημε όλες τις υπόλοιπες κυτταρικές σειρές ωςπροςτησυμπεριφοράκαιτονφαινότυποΜε δηλώσεις του στο BBC ο Δρ Μίνγκερεπεσήμανε ότι laquoοι κυτταρικές σειρές θα είναιπολύχρήσιμεςστηδημιουργίαμιαςθεραπείαςγιατηνκυστικήίνωσημιαςκαιταζωικάμοντέλατηςνόσουδεναποδείχθηκανχρήσιμαraquo

Ψάρι βραστό ή ψητό για την πρόληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου Νέα Υόρκη Οι ηλικιωμένοι που τρώνε τόνο κονσέρβας ή ψάριβραστόήψητόέχουνχαμηλότεροκίνδυνοεγκεφαλικούεπεισοδίου από εκείνους που προτιμούν το ψάριτηγανητό σύμφωνα με νέα αμερικανική μελέτη πουδημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Archives ofInternalMedicine

Ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ καιτου Νοσοκομείου Brigham and Women της Βοστόνης μεεπικεφαλής τον Δρ Ντάριους Μοζαφαριάν έθεσε υπόιατρικήπαρακολούθηση4775άτομαηλικίας65ετώνκαιάνωγια12χρόνιακαταγράφονταςτοντύποτουψαριούπου έτρωγαν τη συχνότητα της κατανάλωσης και τοναριθμότωνεγκεφαλικώνεπεισοδίωνΗ κατανάλωση ψαριού τουλάχιστον πέντε φορές τηνεβδομάδαδενφάνηκεναμειώνειτονκίνδυνοεγκεφαλικούεπεισοδίουΌμωςησυχνήπερισσότεροαπόμιαέωςτέσσεριςμερίδεςτην εβδομάδα κατανάλωση ψητού ή βραστού ψαριούή τόνου κονσέρβας μείωνε κατά 30 τις πιθανότητεςεγκεφαλικού επεισοδίου συγκριτικά με τα άτομα πουέτρωγανψάριλιγότεροαπόμιαφοράτομήναΑντίθεταταάτομαπουέτρωγαντηγανητόψάριήσάντουιτςμεψάριπερισσότεροαπόμιαφορά την εβδομάδα είχαν40 περισσότερες πιθανότητες εκδήλωσης εγκεφαλικούεπεισοδίουΟΔρΜοζαφαριάνεξηγείότιταάτομαπουτρώνεμεγάλεςποσότητεςτόνουκαιψητούήβραστούψαριούπαίρνουνπερισσότεραω-3λιπαράοξέα ταοποία έχειαποδειχθείότι κάνουν καλό στα αιμοφόρα αγγεία την αρτηριακήπίεσηκαιτηνφλεγμονήΑντίθετατοτηγανητόψάριήτοψάριπουσυνήθωςπεριέχεταιστασάντουιτςείναιλευκόψάρι το οποίο έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε ιχθυέλαιοάρακαιχαμηλήπεριεκτικότητασεω-3λιπαράοξέα

Η βιταμίνη C κατά τη διάρκεια της κύησης αυξάνει τον κίνδυνο άσθματος στο νεογνόΝέα Υόρκη ΜπορείηλήψηβιταμίνηςΕκατάτηδιάρκειατηςκύησηςναμειώνειτονκίνδυνοτουνεογνούνανοσήσειαπόάσθμασταπρώταχρόνιατηςζωήςτουόμωςηβιταμίνηCαυξάνειαυτόντονκίνδυνοσύμφωναμε πρόσφατη μελέτη Σκοτσέζων επιστημόνων που δημοσιεύεταιστοεπιστημονικόέντυποAmericanJournalofRespiratoryandCriticalCareMedicine

Αρκετές μελέτες έχουν συνδέσει την βιταμίνη Ε με προφανήπροστατευτική δράση κατά του άσθματος ωστόσο τα ευρήματαγια την βιταμίνη C είναι καινούρια και έρχονται σε αντίθεση μεπροηγούμενες έρευνες που έκαναν λόγο στην καλύτερη περίπτωσηγιααπουσίαεπίδρασηςήπιθανόμειωμένοκίνδυνοάσθματοςΕρευνητικήομάδατουΠανεπιστημίου τουΑμπερντιν με επικεφαλήςτον Δρ SheelaghMartindale μίλησαν με σχεδόν 2000 υγιείς γυναίκεςγια να μπορέσουν να καθορίσουν την επίδραση της πρόσληψηςβιταμινώνκατάτηδιάρκειατηςεγκυμοσύνηςστονκίνδυνοάσθματοςκαιεκζέματοςσταδύοπρώταχρόνιαζωήςτωνβρεφώντουςΟύτε η βιταμίνη C ούτε η βιταμίνη Ε συσχετίστηκε με κίνδυνοεκδήλωσηςάσθματος ή εκζέματοςστονπρώτο χρόνο της ζωής τουπαιδιού Ωστόσο ο κίνδυνος συριγμού στα δυο πρώτα χρόνια τηςζωήςτουπαιδιούμειωνότανμετηλήψηβιταμίνηςΕκατάτηδιάρκειατης κύησης ενώ μεταξύ των μητέρων με αλλεργίες η λήψη τηςσυγκεκριμένης βιταμίνης σχετίστηκε με μειωμένο κίνδυνο εκζέματοςστουςαπογόνουςτουςΑντιθέτωςοκίνδυνοςεκζέματοςκαισυριγμούσταδυοπρώταχρόνιαζωήςτουπαιδιούαυξανότανόσοαυξανότανκαιηλήψηβιταμίνηςCκατάτηνπερίοδοτηςκύησης

ΔΗΜΗΤΡΗΣΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Beacuteocircaacuteigraveszligiacuteccedil C

γεύσεις

1κιλόκολοκυθάκια4ndash5αυγά1βαθύπιάτοτριμμένατυριά(ναυπερτερείηφέτα)μοσχοκάρυδοαλάτιndashπιπέριfrac12ματσάκιάνηθο2μεγάλακρεμμύδιαξεράή1ματσάκιφρέσκακρεμμυδάκια

ΒράζουμετακολοκυθάκιακαιταπολτοποιούμεμεέναπιρούνιΑφούπετάξουμετανεράτουςταβάζουμεσεένατηγάνιμελάδιμαζίμεταψιλοκομμένακρεμμύδιακαιτατσιγαρίζουμεΜετάαφούτακατεβάσουμεαπότηφωτιάταανακατεύουμεμεταχτυπημένααυγάκαιτατριμμένατυριάΠροσθέτουμεαλάτι(προσοχήγιατίτατυριάείναιαλμυρά)πιπέριμιαπρέζαμοσχοκάρυδοκαιτονψιλοκομμένοάνηθοΤοποθετούμεαυτότομείγμασεέναλαδωμένοπυρέξκαιψήνουμεστοφούρνοέωςότουροδίσειΤρώγεταιζεστόκαιτοίδιοευχάριστακρύο

ΚαλήεπιτυχίαΣόνηΕυγενίδου

Εκτέλεση

ΣoumliumlotildeatildeatildeUumlocirciumlΣυνταγήαπότηΜυτιλήνη

Υλικά

Καρκίνος του ήπατος

ΟκαρκίνοςτουήπατοςείναιοπέμπτοςσεσυχνότητακαρκίνοςπουπροσβάλλειτονάνθρωποΕντούτοιςσεπαγκόσμιαβάσηαποτελείτηντρίτησεσειράαιτίαθανάτουαπόκακοήθηνεοπλάσματαγεγονόςπουμαρτυράτηνκακοήθησυμπεριφοράτουσεσχέσημεάλλουςκαρκίνουςτουπεπτικούόπωςτουπαχέοςεντέρουΣτηνΑσίααποτελείτησυχνότερηαιτίαθανάτουαπόκαρκίνο

Καρκίνος του ήπατος Πόσο πρέπει

να τον φοβόμαστε

Οκαρκίνοςτουήπατοςείναιοπέμπτοςσεσυχνότητακαρκίνοςπουπροσβάλλειτονάνθρωπο Κ

Πού οφείλεται

ΟκαρκίνοςτουήπατοςείναιαπότιςλίγεςνεοπλασίεςμετεκμηριωμένουςπροδιαθεσικούςπαράγοντεςΗσυχνότερηαιτίαείναιηκίρρωσητουήπατοςηοποίαευθύνεταιγιατο80τωνπεριπτώσεωνΚάθεαιτιολογίαςκίρρωσημπορείνααποτελέσειέδαφοςγιαανάπτυξηκαρκίνουτουήπατοςηπλειονότητα

όμωςοφείλεταισεχρόνιεςιογενείςηπατίτιδεςΣτηνΑφρικήκαιστηνΑσίαοιόςτηςηπατίτιδαςΒείναιησυχνότερηαιτίακίρρωσης-καισυνεπώςκαρκίνου-ενώστηνΕυρώπηκαιστηνΑμερικήοιόςτηςηπατίτιδαςCΕίναιενδιαφέρονότιαυτόςκαθαυτόςοιόςτηςηπατίτιδαςΒέχειαναγνωριστείωςβέβαιοκαρκινογόνοαπότονΠαγκόσμιοΟργανισμόΥγείαςκαθώςμπορείναπροκαλέσεικαρκίνοτουήπατοςακόμακαιαπουσίακίρρωσηςμέσωμεταλλάξεωνστογενετικόυλικότουφορέαΆλλες

καταστάσειςπουμπορείναοδηγήσουνσεκαρκίνοτουήπατοςείναιηκίρρωσηαλκοολικήςαιτιολογίαςηαιμοσιδήρωση(υπερβολικήεναπόθεσησιδήρουστοήπαρ)σπανιότεραηαυτοάνοσηηπατίτιδακαιακόμαπιοσπάνιαηπρωτοπαθήςχολικήκίρρωσηΗπρωτοπαθήςσκληρυντικήχολαγγειίτιδαηοποίααποτελείχρόνιανόσοτωνχοληφόρωνμπορείναπροδιαθέσειγιακαρκίνοτουήπατοςσταπλαίσια

κίρρωσηςμολονότισχετίζεταισυχνότεραμεανάπτυξηχολαγγειοκαρκινώματος

ΗαφλατοξίνηΒαποτελείεπίσηςτεκμηριωμένοκαρκινογόνοτουήπατοςπροκαλώνταςμετάλλαξησεγονίδιαταοποίαυπόφυσιολογικέςσυνθήκεςελέγχουντονκυτταρικόπολλαπλασιασμόαποτρέπονταςέτσιτηνανάπτυξηκαρκίνουΗαφλατοξίνηΒπαράγεταιαπότουςμύκητεςAspergillusflavusκαιAspergillusparaciticusΜεγάλεςποσότητεςαφλατοξίνηςανευρίσκονταισεαλλοιωμένασιτηράταοποίααποθηκεύονταισεσυνθήκεςυγρασίαςΤαοικιακάψυγείααποτελούνχώροόπουμπορείνααναπτυχθείομύκηταςκαιναπαράγειτηντοξίνη

Ποια είναι η αντιμετώπιση

Πριναπό20χρόνιαηπρόγνωσηήτανπολύκακήΟιπερισσότεροιασθενείςδενεπιβίωνανπερισσότεροαπό1χρόνοαπότηστιγμήτηςδιάγνωσηςΣήμεραταδεδομέναέχουναλλάξεικαθώς30-40τωνπεριπτώσεωνδιαγιγνώσκονταισεπρώιμαστάδιαμεαποτέλεσμαναδίδεταιηδυνατότηταγιαθεραπευτικούςχειρισμούςΗχειρουργικήαφαίρεσημπορείναεπιχειρηθείσε περιπτώσεις στις οποίες ο όγκος έχειαναπτυχθείσεμηκιρρωτικόήπαρήσεπρώιμηκίρρωση Στην Ασία όπου υπάρχει υψηλόποσοστόφορέων ηπατίτιδας Β περίπου 40των όγκων παρουσιάζονται σε μη κιρρωτικόήπαρμεαποτέλεσμαναδίνεταιηδυνατότηταχειρουργικής εκτομής του όγκου Σε αυτή τηνπερίπτωση η πενταετής επιβίωση ανέρχεταισε70Ομεγαλύτεροςκίνδυνοςσεπερίπτωσηκίρρωσης είναι ότι συχνά λόγω της οριακήςηπατικής λειτουργίας η εκτομή του τμήματοςπου εμπεριέχει τον όγκο μπορεί να οδηγήσεισε ανεπάρκεια του εναπομείναντος ήπατοςνα ανταπεξέλθει στις μεταβολικές ανάγκεςτου οργανισμού Εκτός αυτού ο όγκος τείνειναυποτροπιάζειμενέεςεστίεςστοκιρρωτικόήπαρσυχνότητας70στα5χρόνιαΗ θεραπεία εκλογής σήμερα είναι ημεταμόσχευσηήπατοςανκαιαυτήηεπιλογήδεν αφορά επί του παρόντος τη χώρα μαςδεδομένης της έλλειψης μοσχευμάτωνΣύμφωνα με πρόσφατα δεδομένα από τοΕυρωπαϊκόΜητρώοΜεταμοσχεύσεωνΉπατος(EuropeanLiverTransplantRegistry)ηπενταετήςεπιβίωσημετάαπόμεταμόσχευσηγιακαρκίνοείναι περίπου 50 και η δεκαετής 38Κατάλληλοι για μεταμόσχευση είναι ασθενείςlt70ετώνμεμικρούςόγκους(lt5εκατοστά)καιαπουσίαμεταστάσεων(επιχώριοιλεμφαδένεςπνεύμονες οστά) Αν και η μεταμόσχευσηαφαιρεί τον όγκο ριζικά η υποτροπές δενείναι σπάνιες λόγω των ανοσοκατασταλτικών

φαρμάκωνπουχορηγούνταιγιατηνπρόληψητηςαπόρριψηςτουμοσχεύματος

Σε ασθενείς που είναι ακατάλληλοι γιαχειρουργική θεραπεία καλά αποτελέσματαέχουνάλλεςμέθοδοιόπωςοχημειοεμβολισμόςη διαδερμική διήθηση του όγκου με αλκοόληκαι η καταστροφή του όγκου με χορήγησηραδιοσυχνοτήτωνΟ χημειοεμβολισμός έχει πολύ καλάαποτελέσματα και έχει δειχθεί ότι παρατείνειτην επιβίωση Με αυτή τη μέθοδο χορηγείταιχημειοθεραπευτικόςπαράγοντας(αδριαμυκίνη)επιλεκτικάστοηπατικότμήμαόπουβρίσκεταιο όγκος με ειδικό καθετήρα που εισάγεταιαπό τη μηριαία αρτηρία και προωθείται στηνηπατική αρτηρία Αυτό έχει ως αποτέλεσμααφενός την επίτευξηυψηλώνσυγκεντρώσεωνφαρμάκουστηνπεριοχήτουόγκουαφετέρουτο σημαντικό περιορισμό των ανεπιθύμητωνενεργειών της κλασικής (συστηματικής)χημειοθεραπείας Η ανταπόκριση μπορεί ναφτάσει το 55 Ασθενείς με πολυεστιακούςόγκους διήθηση μεγάλων αγγείων (πυλαίαφλέβα) ή με τελικού σταδίου κίρρωση με μηαντιρροπούμενη ηπατική λειτουργία δεναποτελούνυποψήφιουςγιαχημειοεμβολισμόΗδιαδερμικήδιήθησητουόγκουμεαλκοόλη έχειπολύκαλάαποτελέσματαΗανταπόκρισησε όγκους lt2 εκατοστών φτάνει το 90-100αλλάμειώνεταισε50σεόγκουςδιαμέτρου5εκατοστών Ηκαταστροφήτουόγκουμεραδιοσυχνότητεςέχει συγκρίσιμα αποτελέσματα (33-40πενταετή επιβίωση)αλλά είναι δαπανηρή καιακόμαόχιευρέωςδιαθέσιμη

Υπάρχει πρόληψη

Η απάντηση είναι ναι Αν σκεφτούμε ότι ησυντριπτικήπλειοψηφίατωνόγκωνοφείλεταισεχρόνιες ιογενείςηπατίτιδεςηλήψημέτρωνπουπεριορίζουντημετάδοσητωνυπευθύνωνιώνοδηγείσε δραστικήμείωσητουποσοστούκαρκίνου του ήπατοςΗ μετάγγιση αίματος ήπαραγώγων του δεν αποτελεί πλέον τρόπομετάδοσης ηπατίτιδας Β και C δεδομένουτου αυστηρού ελέγχου του προς μετάγγισηαίματος

bullΗ εφαρμογή προγράμματος εμβολιασμούτων νεογνών έναντι της ηπατίτιδας Β καιστη χώρα μας έχει ελαττώσει σημαντικάτο ποσοστό των φορέων του ιού ΕπίσηςπρέπειναεμβολιάζονταιάτομαπουανήκουνσεομάδεςυψηλούκινδύνουγιαηπατίτιδαΒόπως ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικόχρήστες ενδοφλεβίων ναρκωτικών άτομα

με συχνή εναλλαγή ερωτικών συντρόφωνκαθώςκαιάτομαπουσυμβιώνουνμεφορείςτουιού

bullΗχρήσηενδοφλεβίωνναρκωτικώναποτελείτονκύριοτρόπομετάδοσηςτηςηπατίτιδαςCστηνΕυρώπηκαιστηνΑμερικήΔυστυχώςδενυπάρχειακόμααποτελεσματικόεμβόλιοέναντι της ηπατίτιδας C Η ενημέρωσητων χρηστών όσον αφορά στην αποφυγήσυμπεριφορών υψηλού κινδύνου (χρήσημηαποστειρωμένωνυλικων ομαδική χρήσηκοινώνβελονώνκαισυρίγγων)είναιβασικήςσημασίαςγιατονπεριορισμότηςμετάδοσηςτουιού

bullΗ έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία τωνπασχόντωναπόιογενείςηπατίτιδεςμπορείναεπιβραδύνειήκαινααναστείλειτηνεξέλιξησε κίρρωση και συνεπώς να ελαττώσει τησυχνότητα καρκίνου Αυτό έχει ιδιαίτερησημασίαστηνπερίπτωσητηςηπατίτιδαςCόπου η σύγχρονη αντιιική θεραπεία μπορείνα οδηγήσει σε πλήρη ίαση στο 53 τωνπασχόντων

bullΟ συχνός καθαρισμός των οικιακώνψυγείων τα οποία μπορεί να αποτελέσουνεστία ανάπτυξης του μύκητα Aspergillusflavus μπορεί να περιορίσει δραστικάτα περιστατικά ηπατικού καρκίνου πουοφείλονταιστηναφλατοξίνηΒ

bull Τέλος άτομα με χρόνια ηπατική νόσο καικίρρωσηπρέπειναελέγχονταιτακτικά(ανά6 μήνες) με υπερηχογράφημα ήπατος καιπροσδιορισμό της α-φετοπρωτεϊνης ορούη οποία αποτελεί χρήσιμο νεοπλασματικόδείκτηστηνπρώιμηδιάγνωσητουκαρκίνουτουήπατοςΜεαυτήτηντακτικήεπιδιώκεταιηδιάγνωσησεόσοτοδυνατόνπιοπρώιμαστάδιαότανοόγκοςείναιδυνητικάιάσιμος

Είναιβέβαιοότιμετηνεφαρμογήτωνμέτρωνπρωτογενούς πρόληψης τα περιστατικάκαρκίνου του ήπατος εντός ολίγων δεκαετιώνθα έχουν περιοριστεί σημαντικά Επιπλέονή έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση έχουναλλάξειριζικάτηνπρόγνωσηκαιέχουναυξήσειταποσοστάπενταετούςεπιβίωσης

ΙΩΑΝΝΗΣΚΥΡΛΑΓΚΙΤΣΗΣΟΙΚυρλαγκίτσηςείναιΓαστρεντερολόγος

ΟαναγνώστηςμαςΔΚαπότηΘράκημάςγράφειγιατοφόβοτουγιατοανκινδυνεύειήόχινααναπτύξεικαρκίνοτου ήπατος Ο ίδιος αυτή τη στιγμήδεναισθάνεταικάτιωστόσοανησυχείγιατίοπατέραςτουπέθανεπρόσφατααπόκαρκίνοήπατοςΦοβάταιμήπωςη ασθένεια αυτή είναι κληρονομικήκαι συνεπώς αυτός ή και τα παιδιάτουκινδυνεύουνΜαςρωτάλοιπόντιπρέπει να προσέξει και τι εξετάσειςχρειάζεται να κάνει αυτός και οιυπόλοιποισυγγενείςτουΟκαρκίνοςτουήπατοςείναιέναςαπότουςπιο θανατηφόρους καρκίνους Σεαντίθεσημεκαρκίνουςάλλωνοργάνωνόπως για παράδειγμα μαστού ήπαχέοςεντέρουηκληρονομικότηταδεφαίνεται να παίζει τόσο μεγάλο ρόλοΔεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο καρκίνοςήπατος αναπτύσσεται πάντα σεασθενείς που έχουν μακρύ ιστορικόφλεγμονής στο ήπαρ (ηπατίτιδα) καιμάλιστα σχεδόν πάντοτε αφού ήδηέχειεγκατασταθείκίρρωσηήπατοςΣτημεγάληπλειονότητατωνπεριπτώσεωναυτή η χρόνια βλάβη στο ήπαρείναι αποτέλεσμα είτε κατάχρησηςοινοπνεύματος ή χρόνιας λοίμωξηςαπό τους ιούς της ηπατίτιδας Β ή CΕφόσον ο πατέρας σας νοσηλεύθηκεσε νοσοκομείο είναι σχεδόν σίγουροότι οι γιατροί του έψαξαν για τηνπαρουσίαστοιχείωνλοίμωξηςαπότουςιούς αυτούς Μας ενδιαφέρει πολύ ανβρέθηκεκάποιος ιόςγιατίπολύσυχνάβλέπουμεδιασποράτουιούμέσαστηνοικογένεια Mπορείτε να αναζητήσετεαπό τοφάκελο νοσηλείας τουπατέρασαςτιςεξετάσειςαυτέςαλλάβεβαίως

μπορείτε να συνεννοηθείτε και μετον οικογενειακό σας γιατρό για ναδιαπιστώσειανεσείςήκάποιοςσυγγενήςσας έχετε ενεργό λοίμωξη από τουςιούς αυτούς κάνοντας τις κατάλληλεςεξετάσειςΑνδενυπάρχεισυνηγορητικόστοιχείογιατηνπαρουσίατουςτότεδενέχετεναφοβηθείτετίποταΑναντίθεταβρεθεί ότι εσείς ή άλλος συγγενής σαςέχειχρόνιαλοίμωξηαπόιόηπατίτιδαςυπάρχουνθεραπείεςπουκαθυστερούνή και αναστέλλουν την εξέλιξη προςκίρρωση και ηπατοκυτταρικό καρκίνοΌσον αφορά βεβαίως στο θέμα τουαλκοόλεσείςξέρετεανοπατέραςσαςείχε σχετικό πρόβλημα κατάχρησηςή όχι Σε κάθε περίπτωση βεβαίωςπρέπει να συστήσουμε τη με μέτροχρήσηαλκοόλγιατηναποφυγήβλάβηςόχι μόνοστο ήπαραλλά και σεπολλάάλλαόργανα

ΗφίλημαςΙΠ68ετώνμαςπληροφορείότιέχειμιαlaquoμεγάληδιαφραγματοκήληαπό την οποία χάνει αίμαraquo Γιrsquo αυτότο λόγο αναγκάζεται να παίρνει εδώκαι αρκετό καιρό συμπληρώματασιδήρου Δεν έχει κάποιες άλλεςενοχλήσεις εκτόςαπό laquoφουσκώματαraquoόταν ανεβαίνει ανηφόρες Συζήτησεμε το γιατρό της το ενδεχόμενοτης διορθωτικής επέμβασης για τηδιαφραγματοκήληΟγιατρόςτηςόμωςτηνπροειδοποίησεότι laquoπρόκειταιγιαμιαδύσκοληεπέμβασηraquoκυρίωςλόγωτης ηλικίας της Μας ρωτάει λοιπόναν θα πρέπει να προχωρήσει στηνεπέμβασηαυτήήόχιΕυχαριστούμεπολύγιατογράμμασαςΜας περιγράφετε ένα πρόβλημα που

αντιμετωπίζουνσυχνάάτοματηςηλικίαςσαςΔηλαδήτηνύπαρξηαναιμίαςπουοφείλεται σε έλλειψη σιδήρου Πολύσυχνά η αντιμετώπιση έγκειται απλώςστηχορήγησησυμπληρωμάτωνσιδήρουχωρίς να γίνουν άλλες εξετάσεις γιανα διαπιστωθεί ποια είναι η αιτία τουχαμηλούσιδήρουΑυτήητακτικήείναιλάθοςγιατίπολύσυχνάησιδηροπενίαοφείλεταισεσοβαράαίτιαόπωςείναιο καρκίνος στο στόμαχο ή το παχύέντερο Άλλοτε πάλι υποβάλλονται σεένααδρόέλεγχοκαιμεμεγάληευκολίαησιδηροπενίαlaquoχρεώνεταιraquoστοπρώτοπαθολογικό εύρημα που θα βρεθείΠολύ φοβάμαι ότι κάτι παρόμοιοσυνέβη και σε εσάς Μας γράφετε ότιβρέθηκε μια μεγάλη διαφραγματοκήληΔυστυχώς δε μας αναφέρετε πώςβρέθηκεαυτήΕίχατεσυμπτώματααπότοανώτεροπεπτικόκαικατευθύνθηκεη διαγνωστική σκέψη προς τα εκείΒρέθηκεμεενδοσκόπησηήμεβαριούχογεύμα Υποβληθήκατε και σε έλεγχοτου παχέος εντέρου (κολοσκόπηση ήβαριούχουποκλυσμό)Ηδιαφραγματοκήληείναιέναεξαιρετικάσυχνό εύρημα στα άτομα της τρίτηςηλικίας Συχνά σε αυτήν αποδίδονταιπολλές ενοχλήσεις και ευρήματα τουασθενούς αλλά ακόμα και αν εκτόςτης διαφραγματοκήλης συνυπάρχεικαι βαριά φλεγμονή του οισοφάγου(οισοφαγίτιδα) σπάνια αυτή είναι τοαίτιοτηςσιδηροπενίαςκαιπάνταπριννααποδοθείηαναιμίασεαυτήπρέπεινα έχει προηγηθεί ένας ενδελεχήςέλεγχος ολόκληρου του πεπτικούσωλήνα Υποθέτω αφού συζητάτε τοενδεχόμενοτηςχειρουργικήςεπέμβασης

ότι παρά το σίδηρο που λαμβάνετεη σιδηροπενία σας δε διορθώνεταιΔυστυχώςδεμαςαναφέρετεανεκτόςτης έλλειψης σιδήρου έχετε και άλλεςενοχλήσεις από παλινδρόμηση υγρώντουστομάχουπρος τονοισοφάγοκαιαν ναι πώς ανταποκρίθηκαν αυτά σεφάρμακα που τυχόν πήρατε και πουδρουν μειώνοντας την παραγωγήοξέος στο στόμαχο Δε μας λέτε ανέχετε κάποιες άλλες ενοχλήσεις είτεαπότοανώτερο(όπωςεπιγαστραλγίαδυσπεψία ανορεξία κλπ) είτε από τοκατώτερο πεπτικό ndash παχύ έντεροόπωςδιάρροιααλλαγέςστιςσυνήθειεςτου εντέρου αίμα στα κόπρανακλπ Για τους λόγους αυτούς θα σαςσυμβουλεύαμε να συνεννοηθείτε μετο γιατρό σας για έναν πλήρη έλεγχοπεπτικού που θα περιλαμβάνει τιςεξετάσειςπουαναφέραμεπιοπάνω

O αναγνώστης μας ΑΚ από τηνΑθήνα μάς γράφει για το πρόβληματης μητέρας του Πέρα από ένααγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο πουοδήγησε σε παράλυση της αριστερήςπλευράς της (1991) είχεβρεθείπριναπό 5 χρόνια (όταν η μητέρα τουαναγνώστη μας ήταν 77 ετών) μιαμεγάλη διαφραγματοκήλη χωρίςναβρεθούντότεστοιχείαοισοφαγίτιδαςγια την οποία έλαβε αναστολείςαντλίαςπρωτονίων(ΑΑΠ)Πριναπό2εβδομάδεςάρχισεναμηντρώειακόμακαι όταν της έδινε πολτοποιημένητροφή και άρχιζε να laquoβγάζει ndash σαναντίδρασημερικέςφορές-μόνοσάλιουπό μορφή laquoασπραδιού αυγούraquoraquoΠαράτηχορήγησηΑΑΠκαιφαρμάκων

Ε π ι κ ο ι ν ω ν ο ύ μ ε

Προσοχή Η στήλη αυτή δεν αντικαθιστά τη σχέση του ασθενή με το γιατρό Ο γιατρός σας θα αξιολογήσει τις πληροφορίες που του δίνετε θα αναζητήσει περισσότερες μέσα από τις ερωτήσεις που θα σας κάνει και φυσικά μπορεί να σας εξετάσει Η στήλη αυτή προσπαθεί απλώς να δώσει κάποιες χρήσιμες και γενικές πληροφορίες στα άτομα που επικοινωνούν μαζί μας σχετικά με το πρόβλημα που τους απασχολεί με την ελπίδα ότι θα φανούν χρήσιμες όχι μόνο στον αναγνώστη που μας γράφει αλλά και σε άλλους με παρόμοια προβλήματα

επικοινωνούμε

που βελτιώνουν την κινητικότητατου πεπτικού η πτωτική πορείατης μητέρας του συνεχίστηκε μεαποτέλεσμα ακόμα μεγαλύτερηαδυναμίακαιπτώσητηςαρτηριακήςπίεσης που οδήγησε τελικά στηνανάγκη της χορήγησης ενδοφλέβιαυγρών (ορός) O φίλος μας τονίζειότι η μητέρα του δεν παρουσιάζεικανένα από τα συμπτώματα καισημείαπουχαρακτηρίζουντηΓΟΠΝ(όπωςταδιάβασεστοενημερωτικόφυλλάδιοτου Ιδρύματόςμας)ΜαςρωτάειλοιπόντιπρέπεινακάνειΑγαπητέ μας φίλε ευχαριστούμεγια την επικοινωνία σας Όπωςαναφέρουμεκαιστηναπάντησηστογράμμα της ΙΠ η διαφραγματοκήλημερικές φορές γίνεται οlaquoαποδιοπομπαίος τράγοςraquo γιαοποιοδήποτε σύμπτωμαή ενόχλησηέχει ο ασθενής Η μητέρα σας δενέχει όπως μας γράφετε κάποιοενόχλημααπότονοισοφάγοΠαρόλααυτάέχειλάβειγιαμεγάλοδιάστημααγωγή για τη ΓΟΠΝ (τους ΑΑΠ)χωρίς (όπως είναι αναμενόμενο) ναυπάρξει κάποια βελτίωση Από ότιμας δώσατε να καταλάβουμε τομεγάλο πρόβλημα της μητέρας σαςείναι μιαπροοδευτικά επιδεινούμενηανορεξία που έχει οδηγήσει σεμεγάλου βαθμού αδυναμία Πριν νατην αποδώσουμε στην ηλικία τηςνομίζω ότι θα έπρεπε να ψάξουμεμήπως αυτή είναι η εκδήλωση μιαςσοβαρήςσυστηματικήςνόσουόπωςγια παράδειγμα μιας κακοήθειαςΜας περιγράφετε ότι με εξαίρεσητο εγκεφαλικό (που έχει αφήσει τηναναπηρία στην αριστερή μεριά) δενέχει κάποιο πρόβλημα Συνεπώςπιστεύω ότι είναι σε θέση ναυποβληθείσεένανέλεγχοπουθασαςσυστήσει ο θεράπων ιατρός της μεσκοπό τον αποκλεισμό ενός τέτοιουενδεχόμενου

Ο φίλος μας ΠΑ 72 ετών μαςπληροφορεί ότι πριν από 6 χρόνιααναγκάστηκεναυποβληθείσεολικήγαστρεκτομή Από τότε υποφέρειαπό laquoκαούρεςraquo που εμφανίζονταιμισή ώρα περίπου μετά από κάθεγεύμα Προσέχει τη δίαιτα του καιτρώει από λίγο πολλές φορές δενκαπνίζει και δεν πίνει αλκοολούχαποτά Δοκίμασε διάφοραφάρμακαχωρίςταεπιθυμητάαποτελέσματααντίθετατομόνοπουέχειδειότιτονβοηθά κάπως είναι το μήλο Τώραπαίρνειρανιτιδίνηκαιραμεπραζόληπρωί- βράδυ Έχει υποβληθεί σεενδοσκοπήσειςανωτέρουπεπτικούμεμόνοεύρημαήπιαοισοφαγίτιδα

Ευχαριστούμε πολύ για το γράμμασας το οποίο διαβάσαμε με πολύπροσοχή Πολύ συχνά τα άτομαπου έχουν υποβληθεί σε ολικήγαστρεκτομή παραπονιούνται γιακάψιμοπίσωαπότοστέρνοΑυτάτασυμπτώματαπαρότιείναιπαρόμοιαμε το οπισθοστερνικό καύσος γιατο οποίο παραπονιέται ένα μεγάλοκομμάτι του πληθυσμού ωστόσοαντιμετωπίζεται πολύ πιο δύσκολααπό ότι στο γενικό πληθυσμό Καιολόγοςείναιότι γιατονκαύσοπουέχει ο γενικός πληθυσμός το αίτιοείναι η παλινδρόμηση περιεχομένουαπότονστόμαχοπροςτονοισοφάγοκαι το κύριο βλαπτικό συστατικόείναι το οξύ που παράγεται εκείΚαι βεβαίως τώρα πια υπάρχουνπολύ ισχυρά (καιασφαλή)φάρμακα(οι λεγόμενοι αναστολείς αντλίαςπρωτονίων-ΑΑΠέναεκτωνοποίωνμαςγράφετεότιπαίρνετεήδη)πουμειώνουν την παραγωγή του οξέοςεπιτρέποντας έτσι την επούλωσητων βλαβών του οισοφάγου και τηνυποχώρηση των συμπτωμάτωντου ασθενούς Αντίθετα σταάτομα που έχουν υποβληθεί σεολική γαστρεκτομή τα φάρμακααυτά δεν είναι δραστικά αφού δενυπάρχειστομάχιγιαναπαράγειοξύΑντίθετα η laquoκαούραraquo για την οποίαπαραπονιούνται τα άτομα αυτάείναι αποτέλεσμα παλινδρόμησηςεντερικού περιεχομένου και κυρίωςχολής στον οισοφάγο Δυστυχώςφάρμακα αποτελεσματικά για τηνεξουδετέρωση τους δεν υπάρχουνΒεβαίως όλα τα άτομα αυτά θαβοηθηθούν από τις γενικές αρχές(τρόπου ζωής - διατροφής)που ισχύουν για τα άτομα μεσυμπτωματολογία παλινδρόμησηςΈτσι δεν πρέπει να ξαπλώνετε για1-2 ώρες μετά τα γεύματα πρέπειναχρησιμοποιείτε2-3μαξιλάριαότανκοιμάστε κλπ Υπάρχουν φάρμακαπου μπορείτε να χρησιμοποιήσετεπου είτε δεσμεύουν τα βλαπτικάσυστατικά της χολής (τα χολικάοξέα όπως είναι η χολεστυραμίνη)είτε προστατεύουν το βλεννογόνοτου οισοφάγου από αυτά (όπωςη σουκραλφάτη) Ωστόσο τααποτελέσματά τους δεν είναι τόσοεντυπωσιακά όσο των αναστολέωναντλίαςπρωτονίωνστησυνηθισμένημορφή της παλινδρόμησης (όξινουπεριεχομένου) στον οισοφάγο ενώη ανοχή των ασθενών είναι σαφώςμικρότερη από ότι στους ΑΑΠ Σαντελευταίο μέσο σε ασθενείς πουπαρά τις οδηγίες και τα φάρμακααυτά συνεχίζουν να έχουν τόσο

έντονασυμπτώματαπουκαθίσταταιπολύ δύσκολη η ζωή τους υπάρχεικαι η χειρουργική επέμβαση Μιαεπέμβαση όμως που είναι δύσκολητεχνικάαφούοιασθενείςέχουνήδηυποβληθεί σε μια μεγάλη επέμβασηστηνκοιλιακήχώρακαιμεαρκετούςκινδύνους αφού πραγματοποιείταισε ηλικιωμένους ασθενείς πουσυνήθως έχουν και άλλα σοβαράιατρικάπροβλήματα

Η φίλη μας ΔΔ από τη Θεσσαλίαμάςρωτάτιμπορείνακάνειγιατοχρόνιο πόνο που έχει στην κοιλιάΕίναιτώρα56ετώνκαιπερίπουαπότηνεφηβείατηςπαρουσιάζεικατάδιαστήματαπόνοσεόλητηνκοιλιάπουείναιπιοέντονοςστοαριστερόκάτωκομμάτιτηςΥπάρχουνβέβαιαδιαστήματα που είναι απολύτωςκαλά αλλά ξαφνικά χωρίς κάποιοεκλυτικό παράγοντα (τουλάχιστονόσομπορείναπροσδιορίσει)αρχίζεινα πονάει Ο πόνος είναι συνεχήςκρατάειτουλάχιστονμισήώρα-καιμερικές φορές μια δύο μέρες Έχειδοκιμάσειδιάφοραφάρμακα(όπωςγια το στομάχι σπασμολυτικάπαρακεταμόλη)αλλάχωρίςκανέναουσιαστικόόφελοςΜόνοταισχυράπαυσίπονα την ανακουφίζουν(παρακεταμόλη + κωδεϊνη) αλλάκαιαυτάγιαπολύλίγομόνοΚάποιαστιγμήοπόνοςόπωςξαφνικάήρθεέτσιξαφνικάαρχίζειναυποχωρείΗφίλημαςγράφειότιδενέχεικανέναάλλοενόχλημααπότηνκοιλιάτόσοστη φάση ηρεμίας όσο και ότανπονάειΔενπίνειδενκαπνίζειέχειυιοθετήσει εδώ και αρκετά χρόνιαέναν αρκετά υγιεινό τρόπο ζωήςκαι διατροφής με αρκετήάσκησηφρούτακαιλαχανικάστηδιατροφήτηςχωρίςόμωςόλααυτάναέχουνκάποιαεπίδρασηστοενόχληματης Ευχαριστούμε για την επικοινωνίασαςΗ αιτία ενός χρόνιου κοιλιακούπόνου χωρίς άλλα (όπως λέγεταιεπιστημονικά) συνοδά ενοχλήματαμπορεί να είναι κάτι εξαιρετικάακίνδυνο για την υγεία τουατόμου όπως είναι τα λειτουργικάενοχλήματα όπως η laquoσπαστικήκολίτιδαraquoωςκαικάτιπολύσοβαρόόπως ένας καρκίνος Και βεβαίωςαίτια που μπορεί να δημιουργούνπόνο στην περιοχή που αναφέρετεδεν αφορούν μόνο σε παθήσεις τουστομάχουκαιτωνεντέρωνΒεβαίωςακόμακαιταπιοαπλάαίτιαμπορείνακάνουνπολύδύσκολητηζωήτουασθενούςΠιστεύουμε ότι ταπολλάχρόνιαπουέχετεταενοχλήματασαςμαςαπομακρύνουναπόκάτιlaquoκακόraquo

Πρέπει ωστόσο να υποβληθείτε σεκάποιεςεξετάσειςΑρχικάαπαιτείταιένας αδρός έλεγχος αίματος καιούρωνπουθαμαςδείξειανυπάρχειφλεγμονή ή διαταραχές όπωςαναιμία ή κάτι άλλο Ομολογούμεότι δεν καταλάβαμε από το γράμμασαςανόλεςοιπαραπάνωήκάποιεςαπό αυτές έχουν πραγματοποιηθείκάποια στιγμή σε όλα αυτά ταχρόνιαπουυποφέρετεκαιανναιανυπήρξε κάποιο παθολογικό εύρημαΈνας ενδοσκοπικός έλεγχος θα μαςαποκλείσειτηνπιθανότηταοργανικήςβλάβηςωςαιτίουτωνπροβλημάτωνσας Αν βρεθεί κάτι παθολογικόο γιατρός θα συζητήσει μαζί σαςτις εναλλακτικές λύσεις για τηναντιμετώπισή του (που εξαρτάταιπρώτακαικυρίωςαπότηφύσητουπροβλήματος)Τοπιθανότερολόγωτης χρονιότητας των ενοχλημάτωνσαςκαιτηςαπουσίαςκάποιουάλλουευρήματος ή ενοχλήματος είναι ναμη βρεθεί τίποτα και να αποδοθείτο άλγος σε λειτουργικά αίτιαπου είναι και το συχνότερο αίτιοστον πληθυσμό Συνήθως η ηρεμίαπου προσφέρει η γνώση ότι δενυπάρχει τίποτα σοβαρό στην κοιλιά(όπως για παράδειγμα καρκίνος)βοηθά σημαντικά το άτομο Με τογιατρό σας πάλι θα συζητήσετε τιπρέπει να γίνει Η αντιμετώπισησυνήθως ξεκινά με διαιτητικέςσυμβουλές (δοκιμαστική διακοπήγαλακτοκομικώνκαιπεριορισμόςτωνυδατανθράκωναύξησητωνφυτικώνινώνστηδιατροφήσας)Ανάλογαμετην ανταπόκριση θα προστεθούνφάρμακα που είτε μειώνουν τοσπασμό του εντέρου (μεπεβερίνηοτιλόνιο τριμεμπουτίνη κλπ) είτεαλλάζουντοπώςαντιλαμβανόμαστετα ερεθίσματα από την κοιλιά(τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά κλπ)Βεβαίωςεπειδήοιψυχικέςμεταβολέςείναι το αίτιο της διακύμανσης τωνενοχλημάτων στους περισσότερουςασθενείςηβοήθειαπουθαπροσφέρειέναlaquoευοίκουονουςraquo(όχιαπαραίτηταψυχολόγος ή ψυχίατρος χωρίς νασημαίνειότιαυτοίοιγιατροίδενείναισυνήθως οι πιο ειδικοί στον τομέααυτό) αλλά και άλλες πιο ειδικέςτεχνικές(βιοανάδρασηύπνωσηκλπ)είναισημαντικότατη

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΑΡΧΑΥΛΗΣΜΑΡΙΝΑΚΟΝΤΟΥ

ΗΜΚοντούείναιΓαστρεντερολόγος

τα νέα του ιδρύματος

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

1 Την 21η Φεβρουαρίου 2005 ημέρα Δευτέρα και ώρα 2000 στο Ξενοδοχείο ELECTRA PALLACE ethntildeaacuteatildeigraveaacuteocirciumlethiumleacuteTHORNegraveccedilecircaring Διάλεξη με ομιλητή τον Καθηγητή και Πρόεδρο του Παραρτήματος κ Θωμά Αληφακιώτη με θέμα ldquoΗ Γενετική Τροποποίηση στο ζωικό βασίλειοraquo2 Την 18η και 19η Μαρτίου 2005 θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη το 1ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο του Ιδρύματος με τίτλο laquoΗ γαστρεντερολογία στην πρωτοβάθμια περίθαλψηraquo Το Σεμινάριο θα γίνει στο Ξενοδοχείο ELECTRA PALACE και αφορά μη γαστρεντερολόγους ιατρούς Το πρόγραμμα περιλαμβάνει παρουσιάσεις ενδιαφερόντων περιστατικών από μη γαστρεντερολόγους και ταυτόχρονα ανάπτυξη των κυρίων θεμάτων από ειδικούς γαστρεντερολόγους

NOVARTISαεβεNUMILHellasΟΛΠαεPROTONΤΣΑΚΟΣEnergyNavigationLtd

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος που συνεδρίασε στις 28 Ιανουαρίου 2005 προγραμμάτισε για το τρέχον έτος τα εξής

1)ΕΝΤΥΠΑΘα εκδοθούν έντυπα σχετικά με α) Καρκίνος Στομάχου β) Ευερέθιστο

Έντερο γ) Δυσκοιλιότης δ) Παγκρεατίτιδες ε) Μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα στ) Θέμα σχετικό με τη διατροφή

2)ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ Στο τρέχον έτος το περιοδικό θα εκδίδεται σε 10000 τεύχη ανά δίμηνο

Θα αποστέλλεται ταχυδρομικά σε όσους έχουν στείλει τη συνδρομή τους σε επιλεγμένα στελέχη φαρμακευτικών εταιρειών που είναι χορηγοί μας και στα Κέντρα Υγείας Για τα μέλη μας που δεν έχουν στείλει συνδρομή έχει προβλεφθεί να γίνει η διακίνηση του περιοδικού δωρεάν μέσω των ανά τη χώρα καταστημάτων του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου Επίσης θα διακινείται και μέσω καταστημάτων Βιολογικών Τροφίμων

3)ΣΥΝΔΡΟΜΗΣΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑbull Ανανεώθηκε η συνδρομή για την On-line πρόσβαση του Ιδρύματος στα

περιοδικά Gut American Journal of Gastroenterology Endoscopy Gastrointestinal

Endoscopy Journal of Hepatology Lancet Scandinavian Journal of Gastroenterology Gastroenterology Journal of Pediatric Gastroenterology amp Nutrition Annals of Internal Medicine Uptodate Current Opinion in Gastroenterology American Journal of Pathology New England Journal of Medicine Digestion Inflammatory Bowel Disease Annals of Surgery American Journal of Clinical Nutrition Journal of the Pancreas

bull Προγραμματίζεται εγγραφή μας στα περιοδικά Pancreatology Journal of Clinical Gastroenterology Alimentary

Pharmacology and Therapeutics Best Practice amp Research Clinical Gastroenterology World Journal of Gastroenterology Gastrointestinal Endoscopy Clinics of North America

4)ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ Η Επιτροπή διαχείρισης του δικτυακού μας τόπου έχει δεσμευθεί να

υποβάλλει προτάσεις για την βελτίωσή της

5)ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Το επιστημονικό συμβούλιο σε συνεργασία με τα Τοπικά Παραρτήματα

προγραμματίζει έναν αριθμό Εκπαιοδευτικών Εκδηλώσεων ανά τη χώρα

6)ΕΠΙΤΡΟΠΗΕΡΕΥΝΑΣΑΣυνέχισηπροβολήςεπιδημιολογικήςμελέτης(διεξαγωγή2002)τωνσυμπτωμάτωνπεπτικούσεΕλληνικόγενικόπληθυσμό

Τα συνολικά δεδομένα της μελέτης υποβλήθηκαν και έγιναν δεκτά για

πλήρη δημοσίευση στο Scandinavian Journal of GastroenterologyΒΟλοκλήρωσηαρχικούσταδίουμελέτηςτουεπιπολασμούτηςμηαλκοολικήςλιπώδουςνόσουτουήπατοςσεΈλληνεςαιμοδότες

1 Κατά τη διάρκεια του πρώτου 5μήνου του 2004 ολοκληρώθηκε η καταγραφή και ο αρχικός εργαστηριακός έλεγχος των αιμοδοτών και στα 4 κέντρα που συμμετείχαν στη μελέτη (2 χρηματοδοτούμενα από το ΕΛΙΓΑΣΤ με τη χορηγία της φαρμακευτικής εταιρείας GALENICA και 2 από την ΕΕΜΗ) Συνολικά καταγράφηκαν περίπου 3200 αιμοδότες

2 Δημιουργήθηκε βάση δεδομένων και εισήχθησαν όλα τα στοιχεία των αιμοδοτών

3 Ολοκληρώθηκε η στατιστική επεξεργασία των αρχικών δεδομένων4 Ετοιμάστηκε και υποβλήθηκε η πρώτη ανακοίνωση στο Ευρωπαϊκό

Ηπατολογικό Συνέδριο (EASL) και στο Ετήσιο Συνέδριο της Αμερικανικής Γαστρεντερολογικής Εταιρείας (DDW) που θα διεξαχθούν την άνοιξη του 2005 Η ίδια περίληψη θα υποβληθεί και στα ελληνικά στο Πανελλήνιο Ηπατολογικό Συνέδριο που θα διεξαχθεί το Μάιο του 2005

5 Παράλληλα συνεχίζεται η προοπτική παρακολούθηση των αιμοδοτών που έχουν βρεθεί να έχουν πιθανή μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος Η παρακολούθηση αυτή αναμένεται να έχει ως τελικό αποτέλεσμα 2 ακόμη σημαντικές εργασίες

ΓΜελέτητωνδιατροφικώνσυνηθειώντωνπαιδιώνκαιεφήβων-Αλλαγέςσεσχέσημετηνπροηγούμενηδεκαετία

1 Εγκρίθηκε από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο το Υπουργείο Παιδείας και τις Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης η διεξαγωγή της μελέτης Η διαδικασία της έγκρισης ήταν πολύ χρονοβόρα (περίπου 10 μήνες ndash έγκριση 92004)

2 Οργανώθηκε σε πρακτικό επίπεδο η διεξαγωγή της μελέτης 3 Ολοκληρώθηκαν οι επισκέψεις στα σχολεία (9 Δημοτικά και 9 Γυμνάσια)

και οι συλλογές των ερωτηματολογίων με την ενεργό συμμετοχή 4 ερευνητών και 2 επισκεπτριών

ΔΠροτάσειςγιανέεςμελέτες Θα υποβληθούν σύντομα προτάσεις σε συνεργασία με το ΔΣ του

Ιδρύματος και αναλόγως των αποφάσεων που θα πάρει σχετικά με το ύψος της πιθανής συνολικής χρηματοδότησης και του τρόπου των προκηρύξεων

7)ΘΕΣΠΙΣΗΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝΑ Θεσπίζεται υποτροφία αξίας 10000 euro προσφορά της εταιρείας ΦΑΝΝΥ

ΑΕ (FENA) σε μνήμη Βασίλη Χ Βογιατζόγλου με τους εξής όρους 1 Ο ιατρός να εργάζεται στη Θεσσαλονίκη2 Να είναι Ειδικευόμενος ή Ειδικευμένος ΓαστρεντερολόγοςΒ Το ΔΣ αποφάσισε ολόκληρο το ποσό των 1575418 euro που αποτελεί το

συνολικό ποσό των εισφορών των μελών του Ιδρύματος για το 2004 να διατεθεί για χορήγηση υποτροφιών η προκήρυξη των οποίων θα γίνει σύντομα

ΝΙΚΟΛΑΟΣΓΙΑΝΝΙΚΟΣΟAtildeaacuteoacuteocircntildearingiacuteocircaringntildeiumleumluumlatildeiumlograveΝικόλαοςΓιαννίκοςεξεμέτρησετοζηνευπρεπήςέντιμοςκαιωραίοςωςΈλληνόπωςεξάλλουέζησεΓόνοςπαλαιάςΜανιάτικηςοικογένειαςαγάπησετηνπατρίδακαιτηνιατρικήμετονφανατισμόκαιτηναφοσίωσηπουμόνοταπαιδιάαγαπούνΈχονταςτηναθωότηταενόςπαιδιούμέχριτοτέλοςτηςζωήςτουέδωσεμετοπαράδειγμάτουτονστόχοκαιτονσκοπόπουπρέπειναυπηρετείοάνθρωποςοιατρόςοΈλληναςΠροσφοράχωρίςανταπόδοσηυπακοήστουςνόμουςπροαγωγήτωνπραγμάτωντηςεπιστήμηςυπηρέτησητωνπαγίωναρχώνπουδιέπουντηδιαχρονικήαξίατωνΕλληνικώνιδεώνΟΝικόλαοςΓιαννίκοςγιαόσουςτονγνώρισαναποτελείέναζηλευτόορόσημοακέραιαςπλήρουςκαιηθικήςιατρικήςπροσωπικότητοςτοοποίοαποτελείπρόκλησημιμήσεωςγιατουςεπιγενομένουςΗμνήμητουθαείναιαγαθήκαιτοπαράδειγματηςζωήςτουπάντοτεεπίκαιρο

ΔΓΚ

ΧΟΡΗΓΟΙ ΚΑΙ ΔΩΡΗΤΕΣ μέχρι 31012005Λάβαμε τα κάτωθι ποσά και ευχαριστούμε

Κυριακή Παπαδοπούλου Θεσσαλονίκη 50 euro Παρασκευή Κίτσου Ιωάννινα 15 euroΣπύρος Ρίζος Ν Ηράκλειο 100 euro Εμμανουήλ Τελάκης Πειραιάς 50 euroΚοκώνα Χατζησάββα Ρόδος 30 euroΚωνσταντίνα Δρούτσα Ακράτα Αχαΐας 15 euroΜαρία Μυλωνάκη Αργυρούπολη 50 euroΓεώργιος Ζιώγας Αθήνα 15 euroΑχιλλέας Μπακαλέξης Φάρσαλα 15 euroΔέσποινα Πια Παπάγου 50 euroΠάρις Περελλής Αθήνα 15 euroΓεώργιος Παπαματθαιάκης Αθήνα 35 euroΜιχάλης Σαντοριναίος Χαλάνδρι 10 euroΒασίλειος Τσελεπίδης Πετρούπολη 100 euroΠολυζώης Κωνσταντάκης Μοσχάτο 10 euroΜαρία Γεωργακοπούλου Αγ Ανάργυροι 15 euroΙωάννης Μοσχόπουλος Αλεξάνδρεια Ημαθίας 15 euroΑνδρέας Νάκος Θεσσαλονίκη 50 euroΝτίνα Κάμαρη Ν Ψυχικό 50 euroΔημήτριος Μπερινός Παπάγου 50 euroΚαίτη Σακκά Φάρσαλα 50 euroΣοφία Παιδή Ν Ηράκλειο 50 euroΙωάννης Κανάρης Ζωγράφου 30 euroΜαρία Μιχαήλ Λάρνακα Κύπρος 70 euroΑθανασία Δρόσου Φάρσαλα 50 euroΦρίξος Γεραλής Ν Ηράκλειο 20 euroΙωάννης Βλιώρας Καλαμπάκα 40 euroΔημήτριος Εμμ Καραμανώλης Λάρισα 50 euroΣωτήριος Γεωργούλας Λαμία 50 euroΦώτιος Δεββές Αθήνα 50 euroΜιχαήλ Παπαδάκης Ρέθυμνο 15 euroΜαρία Σαλδάρη Αθήνα 15 euroΠαντελής Τσούκας Καλλιθέα 15 euroΕυγενία Τσαγκάρη Πειραιάς 100 euroΗλίας Δάλλας Γέρακας 50 euroΞενοφών Τεκνετζόγλου Μάτι Ν Μάκρη 50 euroΝικόλαος Τουτουντζής Φάρσαλα 150 euroΛεωνίδας Φουτζόπουλος Φάρσαλα 40 euroΑναστάσιος Υετίων Βύρωνας 20 euroΜιχαήλ Καρατζάς Μαρούσι 50 euroΚωνσταντίνος Ίφος Φάρσαλα 50 euroΑδαμαντίνη Μουζακίτου ndash Σκλαβενίτου 30 euroΕυανθία Κουμπούρου Κορυδαλλός 20 euroΕυάγγελος Μόκας Φάρσαλα 20 euroΕυστάθιος Παπαβασιλείου Ν Ψυχικό 50 euroΙωάννης Ζαρκανιώτης Αγρίνιο 20 euroΦλωρεντία Κοκκόλη Χαλάνδρι 20 euroΣπυρίδων Ι Πετρόπουλος Πάτρα 15 euroΝικόλαος Ευστρατιάδης Κόρινθος 100 euroΔημήτριος Φολερός Φιλοθέη 15 euroΒασιλική Χειμώνα ndash Μπουγιούκα Ζωγράφου 20 euroΠαναγιώτα Γκέκα Θεσσαλονίκη 15 euroΜαρία Δεσπούδη Ζωγράφου 15 euroΗλίας Ξηρουχάκης Αθήνα 50 euroΒίκυ Ξυπολητά Βούλα 50 euroΘεοδώρα Ντόσκα Κόρινθος 15 euroΞενοφών Κροκίδης Καβάλα 100 euroΔέσποινα Λίλα Νίκαια 50 euroΔημοκλής Κουτσιάρας Τρόπαια Αρκαδίας 30 euroΙωάννης Δουλής Αθήνα 15 euroΜαρία Μπόνη Ν Κηφισιά 20 euroΓεώργιος Καλαμπάκας Ρόδος 15 euroΑθανάσιος Βασιλόπουλος Πάτρα 70 euroΓρηγόριος Χρόνης Αθήνα 20 euroΕυφρανθία Τζώρτζη Αλεξανδρούπολη 15 euroΧρυσούλα Στεργιάννη Σαρδίνια Αμφιλοχίας 15 euroΙωάννης Χατζηδάκης Ηράκλειο 50 euroΒασίλειος Ο Βασιλειάδης Ν Μουδανιά 15 euroΑναστασία Μπέντσου Γιαννιτσά 30 euroΔημήτριος Συγκούνας Ιωάννινα 50 euroΕμμανουήλ Δήμας Ζωγράφου 20 euroΔημήτριος Παπαδιάς Ελεούσα Ιωάννινα 20 euroΗλίας Λυμπερόπουλος Κηφισιά 20 euroΓεωργία Κάτσενου Λευκάδα 15 euroΜαρία Δαουτάκου Λυκόβρυση 20 euroΙωάννης Κοσμαδάκης Σητεία 50 euroΓρηγόριος Σολωμακάκης Πειραιάς 70 euro

Πέτρος Ζέζος Θεσσαλονίκη 70 euroΠαναγιώτης Σαραντάρης Λεωνίδιο Αρκαδίας 65 euroΣοφία Δίου Έδεσσα 15 euroΔέσποινα Καραμανώλη Βάρκιζα 100 euroΕυάγγελος Μέξης Αθήνα 100 euro Νικόλαος Μανιαδάκης Χανιά 20 euroΜάγδα Κατσουλάκη Αθήνα 20 euroΒασιλική Παπαντώνη Αθήνα 20 euroΕυάγγελος Τσιότσιος Νεοχώρι Κυλλήνης 25 euroΔημήτριος Καπετάνος Θεσσαλονίκη 50 euroΙωάννα Πετρίδου Φιλοθέη 50 euroΣτέλλα Σαμαρά Αθήνα 50 euroΕυάγγελος Χολόγκιτας Κερατσίνι 50 euroΠαντελής Ουσταμανωλάκης Ηράκλειο 50 euroΝικόλαος Καρράς Πλωμάρι Λέσβου 15 euroΜητροπολίτης Ηλείας Γερμανός Πύργος 50 euroΝίνα Παπαδοπούλου Δράμα 15 euroΣιλιανή Χατζηχριστοδούλου Ρόδος 15 euroΙωάννης Λυγούρας Αθήνα 15 euroΑικατερίνη Τσιάρα Βόλος 20 euroΘεόδωρος Μπασδέλης Κιάτο 15 euroΓεώργιος Ι Αποστολίδης Κοζάνη 15 euroΒασιλική Κωστοπούλου Βόλος 15 euroΣεμίραμις Δραγούμη Αθήνα 15 euroΧρίστος Σταθόπουλος Κρέστενα Ηλείας 15 euroΙωάννης Τζανογιώργης Ιστιαία Ευβοίας 20 euroΕλένη Κωστοβασίλη Παπάγου 15 euroΑλέξανδρος Ραχωβίτης Λάρισα 50 euroΑλέξανδρος Κατσιούφας Τρίκαλα 15 euroΠέτρος Χαντζαρίδης Αγ Παρασκευή 15 euroΑριέττα Λάμπρου Π Φάληρο 20 euroΕυαγγελινή Δήμου Χαλάνδρι 50 euroΠέτρος Κουλούρης Χαλάνδρι 50 euroΧρήστος Φερέτης Αθήνα 50 euroΜαρία Παπαχρήστου Πρέβεζα 15 euroΦωτεινή Γιαννιώτου Ν Πέραμος 20 euroΤρισεύγενη Βλαχάκη Τρίπολη 50 euroΔημήτριος Λιάλιος Π Φώκαια 15 euroΣταύρος Μαυρίδης Μεταμόρφωση 15 euroΛυδία Ψιλοβίκου Αγ Παρασκευή 15 euroΑλέξανδρος Καρβούνης Κάντζα 20 euroΜαριλένα Χριστοδουλάκη Αθήνα 15 euroΑικατερίνη Παπαδημητρίου Πύργος 50 euroΑθανάσιος Παπαδόλιας Τρίπολη 15 euroΑντώνιος Ορφανός Ρόδος 15 euroΣτέφανος Ζαρκάδας Βόλος 15 euroΚαλλιρρόη Ηλιάδου Πτολεμαΐδα 100 euroΘέμης Βασιλειάδης Θεσσαλονίκη 50 euroΚωνσταντίνος Παπαδάκης Ηράκλειο 15 euroΠαναγιώτης Κουρτέσης Βάρκιζα 10 euroΣπύρος Μπαλής Κέρκυρα 15 euroΝικόλαος Ματθαίου Αθήνα 50 euroΔημήτριος Τρίμης Αθήνα 15 euroΚαλλιόπη Αναγνώστου Αθήνα 15 euroΙωάννης Ξιφαράς Γλυφάδα 20 euroΚωνσταντίνος Τριανταφύλλου Ηλιούπολη 50 euroΙωάννης Στραταριδάκης Ηράκλειο 20 euroΕλισάβετ Καραλή Αθήνα 15 euroΜαίρη Δημητρέλη Αμπελόκηποι 15 euroΒασιλεία Οικονόμου Π Φάληρο 20 euroΑιμίλιος Καρτάλης Αθήνα 50 euroΕυθύμιος Πετίνης Παπάγου 20 euroΝίκη Γκόρλα ndash Βαϊρακλιώτου Αθήνα 100 euroΕυαγγελία Ρουσσοπούλου ndash Βαϊρακλιώτου Βόλος 15 euroΕλευθερία Μεϊδάνη ndash Βαϊρακλιώτου Ναύπλιο 15 euroΚωνσταντίνος Μαρκασιώτης Αθήνα 20 euroΦωτεινή Ταουσανίδου Γιαννιτσά 50 euroΚωνσταντίνα Μοσχοπούλου Παπάγου 50 euroΑικατερίνη Γιαλούρη Μέγαρα 20 euroΝικόλαος Καφεζής Εύρωπος Κιλκίς 15 euroΧρυσούλα Καρακατσάνη Φλώρινα 15 euroΣμαράγδα Ευαγγελινού Σταμάτα Αττικής 15 euroΜαίρη Αργύρη ndash Λαιμού Παπάγου 15 euroΑφροδίτη Καστελιανού Ρέθυμνο 15 euroΠαρθένα Γιαννουλάκη Θεσσαλονίκη 15 euro

ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Όσοι καταθέτουν χρήματα ανώνυμα στις τράπεζες επrsquo ονόματι του ΕΛΙΓΑΣΤ παρακαλούνται να ενημερώνουν τη Γραμματεία αφrsquo ενός μεν για να λάβουν απόδειξη και ευχαριστήρια επιστολή αλλά και αφrsquo ετέρου για να εξασφαλίσουν την αποστολή του περιοδικού και των εντύπων και τον επόμενο χρόνο

Βασιλική Γαζέτη Ελασσόνα 15 euroΔημήτριος Ζιόβας Γέρακας 15 euroΧαράλαμπος Μάλαμας Καλαμάτα 15 euroΔημήτριος Χατζηκωστής Άθυρα Πέλλας 15 euroΓκίκας Κωνσταντάτος Κόρινθος 15 euroΓεώργιος Μουντανέας Παπάγου 20 euroΔημήτριος Πολίτης Κέρκυρα 20 euroΒασιλική Ντελλή Αθήνα 20 euroΆννα Κυλάφη Αρχάνες Ηρακλείου 20 euroΕυαγγελία Καρανάσιου Αλμυρός Μαγνησίας 50 euroΜαρία Ίφου Φάρσαλα 50 euroΜαρία Χατζηαργυρίου Μυτιλήνη 50 euroΠαρασκευή Τσιόδρα Αθήνα 50 euroΜαρία Μπακή Τρίπολη 50 euroΚωνσταντίνα Τηνιακού Αθήνα 50 euroΝικόλαος Ντάλιας Ρόδος 50 euroΝικόλαος Χατζηδάκης Χαλάνδρι 50 euroΙπποκράτης Κοκολιός Χολαργός 50 euroΑνώνυμος Ηλιούπολη 20 euroΚωνσταντίνος Γιαννούλας Εκάλη 30 euroΓεώργιος Γιαννούλας Εκάλη 30 euroΝικόλαος Γκόρτσος Χαλάνδρι 15 euroΣπυρίδων Περρής Αθήνα 30 euroΧριστίνα Παπακώστα Πικέρμι 15 euroΤριαντάφυλλος Γιαβάνογλου Θεσσαλονίκη 15 euroΠαναγιώτης Γιαννάκης Άλιμος 15 euroΔημήτριος Χ Τσελέμπης Έδεσσα 15 euroΓεώργιος Βατής Ρόδος 15 euroΣταματία Πουλλή Ρόδος 15 euroΔήμητρα Ψαθά Θεσσαλονίκη 15 euroΡίτα Κωσταρέλου Γαλάτσι 20 euroΑνδριανή Παντελόγλου Χολαργός 30 euroΝικόλαος Κομιανός Ν Κηφισιά 50 euroΣωτήριος Παρπούλας Θεσσαλονίκη 50 euroΔημήτριος Δανδάκης Αθήνα 50 euroΚωνσταντίνος Κολιγιάννης Ν Σμύρνη 15 euroΙωάννης Κατσογριδάκης Αθήνα 40 euroΙωάννης Πιλπιλίδης Θεσσαλονίκη 65 euroΔημήτριος Τζιλβές Θεσσαλονίκη 65 euroΣτέργιος Βραδέλης Θεσσαλονίκη 50 euroΠολυξένη Λαδάκη Άλιμος 100 euroΆννα Δημάκου Χαλάνδρι 15 euroΚαλλιρρόη Μπιτσιάρα Τρίπολη 15 euroΦωτεινή Μπιτσιάρα Καλλιθέα 15 euroΔέσποινα Κίντα Πειραιάς 15 euroΛάμπρος Λαμπρόπουλος Ηλιούπολη 15 euroΔιονύσιος Λεονταρίτης Ν Κηφισιά 20 euroΑχιλλέας Ζαχαρόπουλος Κατερίνη 100 euroΕλένη Αγγελίδου Ν Σμύρνη 30 euroΙουλία Ταξιαρχοπούλου Λαμία 50 euroΜαρία Κρητικού Πειραιάς 50 euroΙωάννης Λαφογιάννης Καλλιθέα 15 euroΠαύλος Δημητρίου Κερατσίνι 20 euroΔημήτριος Παντέρας Τρίκαλα 30 euroΚωνσταντίνος Τσιάρας Νίκαια 30 euroΠαύλος Νικολακάκης Μαρούσι 20 euroΠαναγιώτης Καραντάνος Μαρούσι 50 euroΜαρία Παντελιά Αθήνα 30 euroΣταμάτης Ψαραύτης Μαρούσι 30 euroΙωάννης Θωμόπουλος Βούλα 15 euroΙωάννης Τριανταφυλλίδης Χαϊδάρι 50 euro

In Memoriam Δημήτρης Γ Καραμανώλης 100 euro(Μνήμη Ελένης Αλ Μπούμπα)Ιωάννα Καρυδιά ndash Αρκά Ψυχικό 50 euro(Μνήμη Ασπασίας Σίμου)Δημήτριος Γ Λαμπράκης Χαλάνδρι 15 euro (Μνήμη Γεωργίου και Ελένης Λαμπράκη)Βασιλική Χονδρού Παπάγου 50 euro (Μνήμη Νικολάου Χονδρού)Δημήτρης Γ Καραμανώλης 100 euro(Μνήμη Νικολάου Γιαννίκου)

Untitled

editorial Ογιατρόςκαιοασθενήςξέρουνκαλύτερα Ηεπίσκεψηστογιατρό

ΜίααπότιςπρώτεςπράξειςτηςΠαγκόσμιαςΙατρικήςΈνωσηςόταναυτήιδρύθηκετο1947μετάτοτέλοςτου2ουΠαγκοσμίουΠολέμουηοποίακαιθεωρήθηκεωςοοριστικόςθρίαμβοςτηςΔημοκρατίαςενάντιαστονολοκληρωτισμόήτανησύγχρονηεπαναδιατύπωσητουΌρκουτουΙπποκράτηγνωστήως Διακήρυξη της Γενεύης Τα κυριότερασημεία τηςΔιακήρυξης της Γενεύηςπουαφορούνστησχέσητουγιατρούμετονάρρωστοείναιταεξής

laquoΚατάτοχρόνοτηςεισαγωγήςμουωςΜέλουςτουΙατρικούΕπαγγέλματοςbull Υπόσχομαιεπίσημανααφιερώσωτηζωήμουστηνυπηρεσίατηςανθρωπότηταςbull Ηυγείατουασθενούςμουθαείναιηπρώτημουσκέψηbull Θασεβαστώταlaquoμυστικάraquoπουαυτόςμουεμπιστεύεταιακόμακαιμετάτοθάνατοτουbull Δεν θα επιτρέψω ζητήματα θρησκείας εθνικότητας φυλής πολιτικής ή κοινωνικής τάξης να

παρεμβληθούνανάμεσαστακαθήκονταμουκαιτουςασθενείςμουhellipbull Δίνωαυτέςτιςυποσχέσειςεπίσημαελεύθερακαιμετολόγοτηςτιμήςμουraquo

ΟιστόχοιτηςωραίαςκαιανθρωπιστικήςαυτήςΔιακήρυξηςπουείναιηβελτίωσηκαιτελειοποίησητωνπαρεχόμενωνυπηρεσιώνυγείαςμέσααπότησφυρηλάτησησχέσεωνεμπιστοσύνηςκαισεβασμούανάμεσαστογιατρόκαιτονασθενήκινδυνεύουνμετηνπάροδοτουχρόνουναακυρωθούνΟιαιτίεςείναιπολλέςποίκιλλεςκαιαλληλοεξαρτώμενεςΗαλματώδηςαύξησητουκόστουςτηςυγείαςλόγωτηςεφαρμογήςπανάκριβωννέωντεχνολογιώνστηδιάγνωσηκαιτηςχορήγησηςπανάκριβωννέωνφαρμάκωνγιατηθεραπείαακόμακαιτωνπιοαπλώννόσωνΟγιγαντισμόςτωνφορέωνιδρυμάτωννοσοκομείων και της γραφειοκρατίας που επιχειρούν να laquoτυποποιήσουνraquo ή να περιορίσουν τηνελευθερίατωνεπιλογώνγιατρώνκαιασθενώνΗπαρεμβολήασφαλιστικώνεταιρειώνδικηγόρωνοικονομολόγων και άλλων laquoρυθμιστικώνraquo παραγόντων στη σχέση γιατρού ασθενούς Αλλά και οαυξανόμενοςατομισμόςκαιυλισμόςσεβάροςτωνανθρωπιστικώναξιώνκαιτηςκοινωνικήςσυνοχήςπουαυτέςπροάγουνlaquoασθένειαraquoπουπροσβάλλεικαιορισμένουςγιατρούς

Από την άλλη πλευρά τα τελευταία χρόνια γνωρίσαμε μία κυριολεκτική έκρηξη στη διάδοση τηςπληροφορίαςκαιτηςεπικοινωνίαςανάμεσασεάτομαφορείςκαικράτημετηνευρείαχρήσητωνυπολογιστώντουδιαδικτύουαλλάκαιτωνκινητώντηλεφώνωνσταπλαίσιατηςπαγκοσμιοποίησηςΟι εξελίξειςοδηγούνστηνενημέρωσηκαι εκπαίδευσηευρύτερωνστρωμάτωνπολιτώνσεόλοτονκόσμογενικάαλλάκαιειδικότερασεθέματαυγείας

ΣήμεραοασθενήςδηλαδήοlaquoχρήστηςraquoήοlaquoκαταναλωτήςraquoτωνυπηρεσιώνυγείαςπρέπειναγνωρίζειτόσοτιςβασικέςαρχέςτηςΔιακήρυξηςτηςΓενεύηςπουτονκαθιστούνπρονομιακόαποδέκτητωνυπηρεσιώντουγιατρούόσοκαιταεφόδιαπουθατονβοηθήσουνναωφεληθείαπότηνεπίσκεψηστογιατρόΑκόμαπρέπειναγνωρίζειndashαλλάκαιογιατρόςοφείλεινατονενημερώσει-ότιο ίδιος

10675Αθήνα

ΤηλFax2107231332

URLwwweligastgr

στα παιδιά

διατροφή

ευεξία

των8ετών

Μέχρι πότε

γεύσεις

Εκτέλεση

Υλικά

ΔΓΚ

Untitled

10675Αθήνα

ΤηλFax2107231332

URLwwweligastgr

στα παιδιά

διατροφή

ευεξία

των8ετών

Μέχρι πότε

γεύσεις

Εκτέλεση

Υλικά

ΔΓΚ

Untitled

10675Αθήνα

ΤηλFax2107231332

URLwwweligastgr

στα παιδιά

διατροφή

ευεξία

των8ετών

Μέχρι πότε

γεύσεις

Εκτέλεση

Υλικά

ΔΓΚ

Untitled

στα παιδιά

διατροφή

ευεξία

των8ετών

Μέχρι πότε

γεύσεις

Εκτέλεση

Υλικά

ΔΓΚ

Untitled

στα παιδιά

διατροφή

ευεξία

των8ετών

Μέχρι πότε

γεύσεις

Εκτέλεση

Υλικά

ΔΓΚ

Untitled

διατροφή

ευεξία

των8ετών

Μέχρι πότε

γεύσεις

Εκτέλεση

Υλικά

ΔΓΚ

Untitled

διατροφή

ευεξία

των8ετών

Μέχρι πότε

γεύσεις

Εκτέλεση

Υλικά

ΔΓΚ

Untitled

διατροφή

ευεξία

των8ετών

Μέχρι πότε

γεύσεις

Εκτέλεση

Υλικά

ΔΓΚ

Untitled

ευεξία

των8ετών

Μέχρι πότε

γεύσεις

Εκτέλεση

Υλικά

ΔΓΚ

Untitled

ευεξία

των8ετών

Μέχρι πότε

γεύσεις

Εκτέλεση

Υλικά

ΔΓΚ

Untitled

των8ετών

Μέχρι πότε

γεύσεις

Εκτέλεση

Υλικά

ΔΓΚ

Untitled

Μέχρι πότε

γεύσεις

Εκτέλεση

Υλικά

ΔΓΚ

Untitled

γεύσεις

Εκτέλεση

Υλικά

ΔΓΚ

Untitled

γεύσεις

Εκτέλεση

Υλικά

ΔΓΚ

Untitled

γεύσεις

Εκτέλεση

Υλικά

ΔΓΚ

Untitled

γεύσεις

Εκτέλεση

Υλικά

ΔΓΚ

Untitled

γεύσεις

Εκτέλεση

Υλικά

ΔΓΚ

Untitled

γεύσεις

Εκτέλεση

Υλικά

ΔΓΚ

Untitled

γεύσεις

Εκτέλεση

Υλικά

ΔΓΚ

Untitled

γεύσεις

Εκτέλεση

Υλικά

ΔΓΚ

Untitled

γεύσεις

Εκτέλεση

Υλικά

ΔΓΚ

Untitled

ΔΓΚ

Untitled

ΔΓΚ

Untitled

ΔΓΚ

Untitled

ΔΓΚ

Untitled

ΔΓΚ

Untitled

Documents

ευεξία & διατροφή - Τεύχος 11