Հայջրմուղկոյուղի ՓԲԸ ֆինանսական ...armwater.am/files/Financial/AWSC'15_AR_ARM_final.pdf · 2016-08-05 · բնապահպանության և ջրային

«Հայջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ

Տարեկան ֆինանսական հաշվետվություններ

2015թ. դեկտեմբերի 31-ին ավարտված տարվա համար

Երևան, հուլիս 2016թ.

3

Տնօրենների խորհուրդ

Արամ Հարությունյան ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարության «Ջրային տնտեսության

պետական կոմիտեի» նախագահ, ընկերության տնօրենների

խորհրդի նախագահ

Խորհրդի անդամներ

Հրայր Եսայան ՀՀ ֆինանսների նախարարության աշխատակազմի

գյուղատնտեսության, սննդամթերքի անվտանգության,

բնապահպանության և ջրային տնտեսության ոլորտներում

բյուջետային ընթացիկ ծախսերի ֆինանսական ծրագրավորման

բաժնի պետ- վարչության պետի տեղակալ

Հակոբ Մաթիլյան ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարության Ջրային տնտեսության

պետական կոմիտեի նախագահի տեղակալ

Արմեն Եգանյան ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության արդյունաբերության

քաղաքականության վարչության պետ

Պատրիկ Լորեն Գլխավոր տնօրեն, «ՍԱՈՒՐ» ԷՍ Էյ ԷՍ

Ընկերության ղեկավար անձնակազմ

Պատրիկ Լորեն Գլխավոր տնօրեն

Արնոդ Բիոլայ Գործառնական տնօրեն

Նորիկ Գևորգյան Ներդրումային ծրագրերի համակարգման տնօրեն

Արմեն Մարտիրոսյան Ֆինանսական և ադմինիստրատիվ տնօրեն

Վահագն Մանանդյան Կոմերցիոն տնօրեն

Սեբուհ-Գարաբետ Բերբերյան Ջրահեռացման տնօրեն

Կարեն Անդրիասյան Ներքին վերահսկողության տնօրեն

Նուշիկ Գևորգյան Մարդկային ռեսուրսների տնօրեն

Համլետ Սահակյան Գլխավոր հաշվապահ

Ջիվան Մարգարյան Հարավ-արևելյան տարածքային մասնաճյուղի տնօրեն

Արմեն Զաքարյան Հյուսիս-արևմտյան տարածքային մասնաճյուղի տնօրեն

4

ԱՆԿԱԽ ԱՈՒԴԻՏՈՐԱԿԱՆ ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

Հայաստանի Հանրապետության Գյուղատնտեսության նախարարության ջրային տնտեսության

պետական կոմիտեին

Մեր կողմից իրականացվել է «Հայջրմուղկոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության (այսուհետ՝

Ընկերություն) կից ֆինանսական հաշվետվությունների աուդիտ, ընդ որում այդ հաշվետվությունները

ներառում են 2015թ. դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ ֆինանսական վիճակի մասին հաշվետվությունը,

նույն ամսաթվին ավարտված տարվա համապարփակ ֆինանսական արդյունքների, սեփական

կապիտալում փոփոխությունների և դրամական միջոցների հոսքերի մասին հաշվետվությունները,

ինչպես նաև ֆինանսական հաշվետվություններին կից հաշվապահական հաշվառման

քաղաքականությունը և այլ ծանոթագրություններ:

Ղեկավարության պատասխանատվությունը ֆինանսական հաշվետվությունների համար

Ընկերության ղեկավարությունը պատասխանատու է Ֆինանսական հաշվետվությունների միջազգային

ստանդարտներին համապատասխան ֆինանսական հաշվետվությունների կազմման և ճշմարիտ

ներկայացման համար: Այդ նպատակով ղեկավարությունը սահմանում է անհրաժեշտ

վերահսկողության համակարգ, որը թույլ է տալիս պատրաստել ֆինանսական հաշվետվություններ,

որոնք ազատ են խարդախության կամ սխալի արդյունքում էական խեղաթյուրումից:

Աուդիտորի պատասխանատվությունը

Մենք պատասխանատու ենք աուդիտի միջազգային ստանդարտներին համապատասխան մեր կողմից

իրականացված աուդիտի հիման վրա նշված ֆինանսական հաշվետվությունների վերաբերյալ մեր

արտահայտած կարծիքի համար: Այդ ստանդարտներով պահանջվում է աուդիտը պլանավորել և

անցկացնել` ֆինանսական հաշվետվությունների էական խեղաթյուրումներից զերծ լինելու

վերաբերյալ ողջամիտ երաշխիքներ ձեռք բերելու նպատակով:

Աուդիտորական աշխատանքները ներառում են ֆինանսական հաշվետվություններում ու

համապատասխան ծանոթագրություններում արտացոլված տվյալները հիմնավորող փաստերի

ձեռքբերման նպատակով մշակված ընթացակարգեր, որոնց ընտրությունը կախված է

խարդախությունների և սխալների հետևանքով ֆինանսական հաշվետվություններում էական

խեղաթյուրումների ռիսկերի առկայության վերաբերյալ աուդիտորական գնահատումներից: Ռիսկերի

գնահատումները կատարելիս` աուդիտորը մշակում է համապատասխան ընթացակարգեր

ֆինանսական հաշվետվությունների կազմման և ճշմարիտ ներկայացման համար կիրառվող ներքին

վերահսկողության գնահատման, այլ ոչ թե Ընկերության ողջ ներքին վերահսկողության

արդյունավետության վերաբերյալ կարծիք կազմելու համար: Աուդիտորական աշխատանքները

ներառում են նաև կիրառված հաշվապահական հաշվառման սկզբունքների և ղեկավարության կողմից

կատարված գնահատումների, ինչպես նաև ֆինանսական հաշվետվությունների ընդհանուր

ներկայացման գնահատումը:

Մենք համոզված ենք, որ ձեռք ենք բերել բավականաչափ ու համապատասխան աուդիտորական

ապացույցներ մեր կարծիքն արտահայտելու համար:

Կարծիքի ձևափոխման հիմքեր

Ծանոթագրություն 15-ում ներկայացված Ընկերությանը պատկանող շահագործումից դուրս գտնվող

հիմնական միջոցների կազմում ընդգրկված՝ 31.12.2015թ. դրությամբ 4,300 մլն դրամ (31.12.2014թ.՝

4,306 մլն դրամ) հաշվեկշռային արժեքով ակտիվների գծով արժեզրկման տեստ չի կատարվել, չնայած

8


Դրամական հոսքերի մասին հաշվետվություն


2015թ.

2014թ.

Գործառնական գործունեությունից դրամական միջոցների հոսքեր հազար դրամ

հազար դրամ

Տարվա վնաս (3,585,428)

(10,461,360)

Տոկոսային ծախսեր 622,962

587,131

Շահութահարկի գծով փոխհատուցում (451,418)

(251,977)

Ճշգրտումներ`

Մաշվածություն և ամորտիզացիա 3,707,818

3,293,277

Վարկերի վերաչափումից օգուտի հակադարձում (85,885)

-

Ակտիվներին վերաբերող շնորհներից եկամուտ (474,220)

(468,334)

Տոկոսավճարների զիջումից եկամուտ (548,480)

(559,223)

Հիմնական միջոցների արժեզրկումից վնաս 90,189

-

Փոխարժեքային տարբերությունից վնաս/ (օգուտ) 596,004

7,898,453

Ոչ-ընթացկ ակտիվների օտարումից (օգուտ)/վնաս 379

925

Գործառնական վնաս նախքան շրջանառու կապիտալի փոփոխությունները (128,079)

38,892

Պաշարների փոփոխություն 100,819

(73,254)

Առևտրային և այլ դեբիտորական պարտքերի փոփոխություն 7,359

(2,865,422)

Առևտրային և այլ կրեդիտորական պարտքերի փոփոխություն (1,247,617)

273,319

Պետական շնորհների մնացորդի աճ/(նվազում) (3,203)

(6,119)

Գործառնական գործունեությունից ստացված/ (գործունեության համար

օգտագործված) դրամական միջոցներ (1,270,721)

(2,632,584)

Վճարված շահութահարկ -

(3,833)

Վճարված տոկոսներ (15,900)

(9,883)

Գործառնական գործունեությունից ստացված/ (գործունեության համար

օգտագործված) զուտ դրամական միջոցներ (1,286,621)

(2,646,300)

Ներդրումային գործունեությունից դրամական միջոցների հոսքեր

Հիմնական միջոցների ձեռքբերում (9,283,265)

(12,385,496)

Հիմնական միջոցների վաճառքից մուտքեր 12,086

5,047

Ոչ-նյութական ակտիվների ձեռքբերում (78,934)

(113,397)

Ոչ ընթացիկ ակտիվների ձեռքբերման համար որպես շնորհ ստացված

դրամական միջոցներ 188,585

-

Փոխառությունների տրամադրում (116,642)

(15,000)

Ներդրումային գործ. համար օգտագործված զուտ դրամական միջոցներ (9,278,170)

(12,508,846)

Ֆինանսավորման գործունեությունից դրամական միջոցների հոսքեր Բաժնետերերի հատկացում 3,610,029

5,379,660

Փոխառություններից մուտքեր զուտ 6,681,290

9,682,918

Ֆինանսավորման գործունեությունից ստացված զուտ դրամական միջոցներ 10,291,319

15,062,578

Դրամական միջոցների և դրանց համարժեքների զուտ աճ/ (նվազում) (273,472)

(92,568)

Դրամարկղում և բանկերում մնացորդներ տարվա սկզբում 152,540 1,589,381

1,696,354

Փոխարժեքային տարբ. ազդեցությունը դրամական միջոցների վրա (45,489)

(14,405)

Դրամարկղում և բանկերում մնացորդներ տարվա վերջում (տես` ծանոթ.

14) 1,270,420

1,589,381

9


Սեփական կապիտալում փոփոխությունների մասին հաշվետվություն


Կանոնադրական

կապիտալ

Լրացուցիչ

կապիտալ

Պահուստային

կապիտալ

Հիմնական

միջոցների

վերագնահատման

պահուստ

Կուտակված

վնաս Ընդամենը

հազար դրամ հազար դրամ հազար դրամ հազար դրամ հազար դրամ հազար դրամ

01.01.15թ. դրությամբ 13,057,121 42,000 44,484 31,200,930 (36,548,804) 7,795,731

Կանոնադրական կապիտալի ավելացում 3,610,029 - - - - 3,610,029

Լրացուցիչ կապիտալի ավելացում - - - - - -

Ներքին տեղաշարժ 42,000 (42,000) - (114,470) 114,470 -

Տարվա զուտ վնաս - -

- (3,585,428) (3,585,428)

31.12.15թ. դրությամբ 16,709,150 - 44,484 31,086,460 (40,019,762) 7,820,332

01.01.14թ. դրությամբ 8,807,656 - 44,484 31,328,698 (26,215,212) 13,965,626

Կանոնադրական կապիտալի ավելացում 4,249,465 - - - - 4,249,465

Լրացուցիչ կապիտալի ավելացում - 42,000 - - - 42,000

Ներքին տեղաշարժ - - - (127,768) 127,768 -

Տարվա զուտ վնաս - - - - (10,461,360) (10,461,360)

31.12.14թ. դրությամբ 13,057,121 42,000 44,484 31,200,930 (36,548,804) 7,795,731

10


ֆինանսական հաշվետվություններին կից ծանոթագրությունների ցանկ


1. Ընկերության վերաբերյալ ......................................................................................................................... 11 2. Պատրաստման հիմունքներ ..................................................................................................................... 12 3. Նշանակալի հաշվապահական գնահատումներ և դատողություններ ............................................. 19 4. Ֆինանսական գործիքներ - Ռիսկերի կառավարում ............................................................................ 20 5. Հասույթ ......................................................................................................................................................... 26 6. Ծախսերն ըստ բնույթի .............................................................................................................................. 27 7. Այլ եկամուտ................................................................................................................................................. 29 8. Այլ զուտ վնաս ............................................................................................................................................. 29 9. Ֆինանսական ծախսեր .............................................................................................................................. 29 10. Հարկային ծախսեր ..................................................................................................................................... 29 11. Պաշարներ .................................................................................................................................................... 31 12. Առևտրային և այլ դեբիտորական պարտքեր ......................................................................................... 31 13. Տրված փոխառություններ ......................................................................................................................... 33 14. Դրամական միջոցներ և դրանց համարժեքներ ..................................................................................... 33 15. Հիմնական միջոցներ .................................................................................................................................. 34 16. Ոչ նյութական ակտիվներ ......................................................................................................................... 38 17. Վարկեր և փոխառություններ ................................................................................................................... 39 18. Եկամուտներին վերաբերող շնորհ .......................................................................................................... 46 19. Առևտրային և այլ կրեդիտորական պարտքեր ...................................................................................... 46 20. Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ ........................................................................................................ 46 21. Հետաձգված հարկ ...................................................................................................................................... 47 22. Կանոնադրական կապիտալ ..................................................................................................................... 49 23. Կապակցված կողմերի միջև գործարքներ .............................................................................................. 49 24. Պայմանական պարտավորություններ ................................................................................................... 51 25. Հաշվապահական հաշվառման քաղաքականություն .......................................................................... 51 26. Իրական արժեքի չափման բացահայտումներ ....................................................................................... 57


ֆինանսական հաշվետվությունների մաս կազմող ծանոթագրություններ

2015թ. դեկտեմբերի 31-ին ավարտված տարվա համար (շարունակություն)

11

1. Ընկերության վերաբերյալ

«Հայջրմուղկոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերությունը (այսուհետ՝ Ընկերություն) ստեղծվել է ՀՀ

քաղաքաշինության նախարարության 1997թ. N 169 հրամանով և հանդիսանում է «Հայջրմուղկոյուղի»

պետական ձեռնարկության իրավահաջորդը: Ընկերությունը չունի դուստր ընկերություններ:

Ընկերության բաժնետիրական կապիտալի 100% պատկանում է Հայաստանի Հանրապետությանը` ի

դեմս Հայաստանի Հանրապետության Գյուղատնտեսության նախարարության Ջրային տնտեսության

պետական կոմիտեին:

Ընկերության իրավաբանական հասցեն է՝ ՀՀ, ք. Երևան, Վարդանանց փակուղի 8ա:

ՀՀ Կառավարության 2004թ. հուլիսի 9-ի N 942-Ն որոշմամբ Ընկերության գործադիր մարմնի

լիազորությունները հանձնվել են մասնավոր կառավարչին` ֆրանսիական «ՍԱՈՒՐ» ԷՍ ԷՅ ԷՍ (SAUR

S.A.S) կազմակերպությանը: 2004թ. օգոստոսի 19-ին «ՍԱՈՒՐ» ԷՍ ԷՅ ԷՍ. կազմակերպության և

Ընկերության միջև կնքվել է կառավարման պայմանագիր` չորս տարի ժամկետով, որը պարբերաբար

երկարաձգվել է: 2011թ. հոկտեմբերի 14-ի պայմանագրային N4 փոփոխության համաձայն՝

պայմանագրի ժամկետը երկարաձգվել է մինչև 31.12.2013թ.-ը՝ լրացուցիչ մեկ տարի երկարաձգման

հնարավորությամբ, իսկ 2013թ. դեկտեմբերի 12-ի պայմանագրային N5 փոփոխության համաձայն՝

պայմանագրի ժամկետը երկարաձգվել է մինչև 31.05.2016թ.-ը: 2016թ. մայիսի 31-ի պայմանագրային

N6 փոփոխության համաձայն՝ պայմանագրի ժամկետը երկարաձգվել է մինչև 31.12.2016թ.-ը:

Ընկերության հիմնական գործունեությունը իրավաբանական և ֆիզիկական անձանց խմելու ջրի

ջրամատակարարման և ջրահեռացման ծառայությունների մատուցումն է: Ընկերությունն իր

գործունեությունը իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության ամբողջ տարածքում`

բացառությամբ Երևան, Գյումրի, Վանաձոր և Արմավիր քաղաքների և դրանց հարակից որոշ

բնակավայրերի: Ընկերությունը իր ծառայությունները 2013թ. ընթացքում մատուցել է հետևյալ երեք

մասնաճյուղերի միջոցով` Հյուսիս-արևմտյան, Կենտրոն-արևմտյան և Հարավային: 2014թ. հունիսի

1-ից Ընկերության մասնաճյուղերը վերակազմավորվել են և ընկերությունը շարունակել է

ջրամատակարարման և ջրահեռացման ծառայություններ մատուցել Հյուսիս-արևմտյան և Հարավ

–Արևելյան տարածքային մասնաճյուղերի միջոցով:

Մասնաճյուղերը պատասխանատու են գոյություն ունեցող համակարգերի (օրվա կարգավորման

ջրամբարների, խմելու ջրի մաքրման կայանների, քլորակայանների, ջրատարերի և բաշխիչ ցանցերի,

ջրահեռացման կոլեկտորների, կոյուղու մաքրման կայանների և այլ կառուցվածքների) շահագործման

և պահպանման համար: Կառուցվածքների հիմնական մասի տարիքը 20 տարուց ավելի է:

2015թ. ընթացքում Ընկերության աշխատակիցների միջին ցուցակային թիվը կազմել է 1,294

(2014թ. – 1,351):

Ընկերության գործունության դադարեցման ծրագիր

ՀՀ կառավարության խմելու ջրի ոլորտի բարեփոխումների ծրագրի համաձայն` 2014թ. օգոստոսի 14-ի

ՀՀ կառավարության թիվ 883-Ն որոշմամբ (որը փոփոխվել է ՀՀ կառավարության՝ 04.06.2015 թիվ 580-Ն

և 15.10.2015, N 1233-Ն որոշումներով) Ընկերության գործունեությունը նախատեսվում է դադարեցնել

մինչև 01 հունվարի 2017թ.: Ընկերության տրամադրության տակ գտնվող գույքը պետք է վերադարձվի

պետությանը կամ համայնքներին, որոնք իրենց հերթին, որպես միասնական գույքային

համալիր, տվյալ գույքի հետագա օգտագործումն ու պահպանումը 2017 թվականի հունվարի 1-ից

կհանձնեն պետական-մասնավոր գործընկերության շրջանակներում` մեկ կառավարչին: Նշված

փոփոխություններից առաջ Ընկերության ակտիվները նախատեսվում է վերագնահատել։ Ընկերության

գործունեության դադարեցմանը նախորդող՝ 2016թ. ֆինանսական հաշվետվությունները

կպատրաստվեն ընդհատման սկզբունքի հիման վրա՝ ակտիվներն ու պարտավորությունները

ներկայացնելով իրական արժեքով: Սույն հաշվետվության ամսաթվի դրությամբ, Ընկերության

http://www.arlis.am/DocumentView.aspx?docid=98189

http://www.arlis.am/DocumentView.aspx?docid=101244




12

ղեկավարությունը դժվարանում է գնահատել սպասվելիք փոփոխությունների ազդեցությունը

Ընկերության ակտիվների և պարտավորությունների հաշվեկշռային արժեքների վրա:

2. Պատրաստման հիմունքներ

ֆինանսական հաշվետվությունների պատրաստման համար որդեգրված հաշվապահական

հաշվառման քաղաքականության հիմնական դրույթները ներկայացված են ծանոթագրություն 22-ում:

Դրանք հետևողականորեն կիրառվել են ներկայացված բոլոր ժամանակաշրջանների համար, եթե այլ

բան նշված չէ:

ֆինանսական հաշվետվությունները ներկայացված են դրամով, որը հանդիսանում է նաև Ընկերության

գործառնական արժույթը:

Գումարային արժեքները կլորացվել են հազարներով, եթե այլ բան նշված չէ:

Ֆինանսական հաշվետվությունները պատրաստվել են Ֆինանսական հաշվետվությունների

միջազգային ստանդարտների, Հաշվապահական հաշվառման միջազգային ստանդարտների (ՀՀՄՍ) և

դրանց մեկնաբանությունների (հավաքականորեն՝ ՖՀՄՍ-ներ) պահանջներին համապատասխան:

Ֆինանսական հաշվետվությունների միջազգային ստանդարտների համաձայն ֆինանսական

հաշվետվություններ պատրաստելիս` անհրաժեշտ է կատարել հաշվապահական հաշվառման

նշանակալի գնահատումներ և դատողություններ: Վերջիններիս կիրառման ոլորտները և

ազդեցությունը բացահայտված են ծանոթագրություն 3-ում:

Չափման հիմքերը

ֆինանսական հաշվետվությունները պատրաստվել են պատմական արժեքի հիման վրա՝

բացառությամբ որոշ ֆինանսական գործիքների, որոնք ներկայացված են ապագա դրամական հոսքերի

ներկա զեղչված արժեքով և հիմնական միջոցների որոշ դասերի, որոնք ներկայացվել են

վերագնահատված արժեքի և կուտակված մաշվածության ու արժեզրկման զուտ արժեքով:

Հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխություններ

ա. 2015թ. հունվարի 1-ից ուժի մեջ մտած նոր ստանդարտներ, մեկնաբանություններ և

փոփոխություններ

2015թ. հունվարի 1-ին կամ դրանից հետո ընկած ժամանակահատվածում առաջին անգամ ուժի մեջ

մտած նոր ստանդարտներ կամ մեկնաբանություններ չկան: Տվյալ ամսաթվից ուժի մեջ մտած ոչ մի

փոփոխություն, որ կատարվել է ստանդարտներում, էական ազդեցություն չի ունեցել Ընկերության

ֆինանսական հաշվետվությունների վրա:

բ) Նոր ստանդարտներ, մեկնաբանություններ և փոփոխություններ, որոնք դեռ ուժի մեջ չեն մտել

Հետևյալ նոր ստանդարտները, մեկնաբանությունները և փոփոխությունները, որոնք դեռ ուժի մեջ չեն

մտել և վաղաժամկետ չեն կիրառվել սույն ֆինանսական հաշվետվություններում, կունենան կամ

հնարավոր է ունենան ազդեցություն Ընկերության հետագա ֆինանսական հաշվետվությունների վրա:




13

# Հրապարակում Հրապարակման արդյունքում հաշվապահական հաշվառման

քաղաքականության մեջ ակնկալվող փոփոխությունների

էությունը

Ամսաթիվը,

որից սկսած

ՖՀՄՍ-ի

կիրառումը

պահանջվում

է

Ամսաթիվը,

որից սկսած

Ընկերությունը

նախատեսում է

առաջին անգամ

կիրառել

հրապարակումը

Առաջին անգամ

կիրառման

ազդեցությունը

ֆինանսական

հաշվետվությունների

վրա

1

ՖՀՄՍ 5 Վաճառքի համար

պահվող ոչ ընթացիկ

ակտիվներ և ընդհատված

գործառնություններ

Տարեկան բարելավումներ

(2012-2014թթ.)

Փոփոխությունը պարզաբանում է, որ վաճառքի համար

պահվող ակտիվները կամ օտարման խմբերը

սեփականատերերին բաշխելու համար պահվող

ակտիվների կամ օտարման խմբերի վերադասակարգելը

(կամ հակառակը) համարվում է օտարման նախնական

պլանի շարունակություն:

Վերադասակարգման մասով գործում են ՖՀՄՍ 5

ստանդարտի դասակարգման, ներկայացման և չափման

պահանջները:

Եթե ակտիվն այլևս չի դասակարգվում որպես

սեփականատերերին բաշխելու համար պահվող ակտիվ,

ապա կիրառվում են ՖՀՄՍ 5 ստանդարտի այն

պահանջները, որոնք գործում են այլևս որպես վաճառքի

համար պահվող ակտիվներ չդասակարգվող ակտիվների

համար:

2016թ.

հունվար

Ավելի վաղ

կիրառումը

թույլատրելի

է

1 2016թ.

հունվար

Ազդեցություն չի

նախատեսվում

2

ՖՀՄՍ 7 Ֆինանսական

գործիքներ.

բացահայտումներ

Տարեկան բարելավումներ

(2012-2014թթ.)

Հաշվապահական Հաշվառման Միջազգային

Ստանդարտների Խորհուրդը պարզաբանել է այն

հանգամանքները, որոնց դեպքում կազմակերպությունը

շարունակում է ներգրավված լինել փոխանցած ակտիվի

շահագործման մեջ:

ՖՀՄՍ 7-ում կատարված հետագա փոփոխությունը

պարզաբանում է, որ 2011թ.-ի դեկտեմբերին

հրապարակված §Ֆինանսական ակտիվների և

ֆինանսական պարտավորությունների հաշվանցում¦

2016թ.

հունվար

Ավելի վաղ

կիրառումը


է

2016թ. հունվար Ազդեցություն չի





14



էությունը

Ամսաթիվը,

որից սկսած

ՖՀՄՍ-ի

կիրառումը


է

Ամսաթիվը,

որից սկսած




կիրառել



կիրառման




վրա

փոփոխության (ՖՀՄՍ 7-ի փոփոխություններ) կիրառումը

պարտադիր բնույթ չի կրում բոլոր միջանկյալ

ժամանակահատվածների համար:

3 ՖՀՄՍ 9 Ֆինանսական

գործիքներ (2014թ.)

ՖՀՄՍ 9 Ֆինանսական գործիքներ (2014թ.) ստանդարտը

ներառում է ֆինանսական գործիքների ծրագրերի բոլոր

երեք փուլերի (դասակարգում ու չափում, արժեզրկում և

հեջի հաշվառում) մասին վերջնական պահանջները:

2018թ.

հունվար

Ավելի վաղ

կիրառումը


է

1 2018թ. հունվար

Ազդեցությունը

դեռևս պետք է

ճշգրտվի

4

ՖՀՄՍ 10 Համախմբված


հաշվետվություններ

Փոփոխությունները պարզաբանում են, թե ինչպես

հաշվառել այն դեպքը, երբ մայր կազմակերպությունը

կորցնում է վերահսկողությունը դուստր կազմակերպության

նկատմամբ (ինչը չի հանդիսանում ձեռնարկատիրական

գործունեություն, ինչպես նախատեսված է ՖՀՄՍ 3

Ձեռնարկատիրական գործունեության միավորումներ

ստանդարտով)՝ դուստր կազմակերպության իր բաժնեմասը

ամբողջությամբ կամ մասամբ վաճառելով

բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ասոցիացված

կազմակերպությանը կամ համատեղ ձեռնարկմանը:

Պարտադիր

ուժի մեջ

մտնելու

ամսաթիվը

հետաձգվել

է անորոշ

ժամանակով

Կիրառման

ամսաթիվը

հետաձգվել է

անորոշ

ժամանակով

Ազդեցություն չի


5 Փոփոխություններ ՖՀՄՍ

10-ում, 12-ում և ՀՀՄՍ 28-ում

Փոփոխությունները պարզաբանում են ՖՀՄՍ 10-ի

(Համախմբված ֆինանսական հաշվետվություններ), ՖՀՄՍ

12-ի (Այլ կազմակերպություններում մասնակցության

բացահայտում) և ՀՀՄՍ 28-ի (Ներդրումներ ասոցիացված

2016թ.

հունվար

Ավելի վաղ

կիրառումը






15



էությունը

Ամսաթիվը,

որից սկսած

ՖՀՄՍ-ի

կիրառումը


է

Ամսաթիվը,

որից սկսած




կիրառել



կիրառման




վրա

կազմակերպություններում) մի շարք ասպեկտներ՝ կապված

ներդրումային ընկերությունների մասով բացառությունների

հետ:


է

6

Փոփոխություններ ՖՀՄՍ

11-ում՝ Համատեղ

պայմանավորվածություններ

Համաձայն փոփոխությունների՝ համատեղ

գործունեությունում բաժնեմասեր ձեռք բերելիս (երբ

ձեռքբերումը հանդիսանում է ձեռնարկատիրական

գործունեություն` ըստ ՖՀՄՍ 3-ի)` կազմակերպությունը

պետք է կիրառի ՖՀՄՍ 3 Ձեռնարկատիրական

գործունեության միավորումներ ստանդարտի բոլոր

սկզբունքները:

2016թ.

հունվար

Ավելի վաղ

կիրառումը


է



7

ՖՀՄՍ 14 Հետաձգված

սակագնային

կարգավորումների

հաշիվներ

Շատ երկրներում տնտեսության ճյուղերը (այդ թվում՝

կոմունալ ծառայությունները, որոնցից են գազը,

էլեկտրաէներգիան և ջուրը) ենթակա են սակագնային

կարգավորման այն դեպքերում, երբ կառավարությունն է

կարգավորում մատակարարումը և գնագոյացումը: Սա

կարող է զգալի ազդեցություն ունենալ կազմակերպության

հասույթի չափի և դրա ստացման ժամկետների վրա: Տվյալ

ստանդարտի գործողության ոլորտը սահմանափակվում է

ՖՀՄՍ առաջին անգամ ընդունող կազմակերպություններով,

որոնք իրենց ֆինանսական հաշվետվություններում

ճանաչել են հետաձգված սակագնային կարգավորումների

հաշիվների հաշվեկշիռը՝ իրենց նախորդ Համընդհանուր

ընդունված հաշվապահական հաշվառման սկզբունքների

(GAAP) համաձայն:

2016թ.

հունվար

Ավելի վաղ

կիրառումը


է

2016թ. հունվար

Հետաձգված

հաշիվներ չկան,

ազդեցություն չի





16



էությունը

Ամսաթիվը,

որից սկսած

ՖՀՄՍ-ի

կիրառումը


է

Ամսաթիվը,

որից սկսած




կիրառել



կիրառման




վրա

8

ՖՀՄՍ 15 Հաճախորդների

հետ կնքած պայմանագրերից

հասույթ

ՖՀՄՍ 15 ստանդարտի նպատակն է հստակեցնել հասույթի

հաշվառման սկզբունքները: Սա ներառում է

անհամապատասխանությունների ու հայտնաբերված

թերությունների վերացումը և ընկերությունների,

տնտեսության ճյուղերի և կապիտալի շուկաների շրջանում

հասույթի հաշվառման գործընթացների համադրելիության

բարելավումը: Այսպիսով, ՖՀՄՍ 15 ստանդարտը

սահմանում է հասույթի հաշվառման միասնական

համակարգ:

2018թ.

հունվար

Ավելի վաղ

կիրառումը


է


Ազդեցությունը

պետք է

պարզաբանվի

9

ՀՀՄՍ 1 Ֆինանսական


ներկայացում

ՀՀՄՍ 1 (Ֆինանսական հաշվետվությունների ներկայացում)

ստանդարտի փոփոխությունները ՖՀՄՍ ֆինանսական

հաշվետվություններում բացահայտման հետ կապված

պահանջների բարելավմանն ուղղված գլխավոր

նախաձեռնության մաս են կազմում:

2016թ.

հունվար

Ավելի վաղ

կիրառումը


է


Կպահանջվեն

լրացուցիչ

պարզաբանումներ

10

ՀՀՄՍ 16 Հիմնական

միջոցներ

Ավելացվել է 62Ա պարագրաֆը, որով արգելվում է

հիմնական միջոցների մաշվածության հաշվարկման համար

կիրառել հասույթի վրա հիմնված մեթոդներ: 62Ա

պարագրաֆը պարզաբանում է, որ սա պայմանավորված է

այն հանգամանքով, որ հիմնական միջոցների

օգտագործումը ներառող գործունեության արդյունքում

գեներացված հասույթը հիմնական միջոցի տնտեսական

օգուտի օգտագործումից բացի սովորաբար արտացոլում է

այլ գործոններ:

2016թ.

հունվար

Ավելի վաղ

կիրառումը


է


Հասույթի վրա

հիմնված

մաշվածություն չկա,

որևիցե

ազդեցություն չի





17



էությունը

Ամսաթիվը,

որից սկսած

ՖՀՄՍ-ի

կիրառումը


է

Ամսաթիվը,

որից սկսած




կիրառել



կիրառման




վրա

11 ՀՀՄՍ 19 Աշխատակիցների

հատուցումներ

ՀՀՄՍ 19-ի ուղեցույցը հստակեցվել է, և համաձայն այդ

ուղեցույցի՝ աշխատակիցների հատուցումների հաշվառման

համար զեղչման դրույք սահմանող կորպորատիվ

պարտատոմսերն ու աշխատակիցներին վճարվելիք

հատուցումները պետք է արտահայտված լինեն միևնույն

արժույթով:

2016թ.

հունվար

Ավելի վաղ

կիրառումը


է


Աշխատակիցների

հատուցումներ

չկան, ազդեցություն

չկա

12

ՀՀՄՍ 27 Առանձին



Փոփոխությունները ներկայացնում են դուստր

կազմակերպություններում, ասոցիացված

կազմակերպություններում և համատեղ ձեռնարկումներում

ներդրումները կազմակերպության առանձին ֆինանսական

հաշվետվություններում բաժնեմասնակցության մեթոդով

հաշվառելու տարբերակը:

2016թ.

հունվար

Ավելի վաղ

կիրառումը


է



13

Հ ՀՀՄՍ 34 Միջանկյալ



ՀՀՄՍ 34-ի 16Ա պարագրաֆով նախատեսված են լրացուցիչ

բացահայտումներ, որոնք պետք է ներկայացվեն

-միջանկյալ ֆինանսական հաշվետվություններին կից

ծանոթագրություններում, կամ

-միջանկյալ ֆինանսական հաշվետվության որևէ այլ

հատվածում:

2016թ.

հունվար

Ավելի վաղ

կիրառումը


է



14 ՀՀՄՍ 38 Ոչ նյութական

ակտիվներ

Փոփոխությունները պարզաբանում են այն անհերքելի

ենթադրությունը, համաձայն որի` ոչ նյութական

ակտիվների ամորտիզացիան հասույթի հիման վրա

հաշվարկելը նպատակահարմար չէ:

2016թ.

հունվար

Ավելի վաղ

կիրառումը






18



էությունը

Ամսաթիվը,

որից սկսած

ՖՀՄՍ-ի

կիրառումը


է

Ամսաթիվը,

որից սկսած




կիրառել



կիրառման




վրա


է

15

ՀՀՄՍ 41

Գյուղատնտեսություն

Տվյալ փոփոխություններով ՀՀՄՍ 16 Հիմնական միջոցներ

ստանդարտի գործողության ոլորտը ընդլայնվում է և

ներառում բերքատու բույսերը՝ վերջիններիս սահմանելով

որպես կենդանի բույսեր,

- որոնք օգտագործվում են գյուղատնտեսական

արտադրանքի արտադրական գործընթացում,

-որոնցից ակնկալվում է ստանալ արտադրանք մեկից ավելի

ժամանակաշրջանների ընթացքում, և

-վաճառքը քիչ հավանական է (բացառությամբ

պատահական վաճառքների):

2016թ.

հունվար

Ավելի վաղ

կիրառումը


է



ՖՀՄՍ 15 (Հաճախորդների հետ կնքած պայմանագրերից հասույթ) և ՖՀՄՍ 9 (Ֆինանսական գործիքներ) ստանդարտների ազդեցությունը դեռևս

գնահատման փուլում է գտնվում, քանի որ տվյալ նոր ստանդարտները կարող են զգալի ազդեցություն ունենալ Ընկերության հետագա ֆինանսական

հաշվետվությունների վրա:




19

3. Նշանակալի հաշվապահական գնահատումներ և դատողություններ

Ընկերությունը կատարում է որոշ գնահատումներ և ենթադրություններ ապագա

ժամանակաշրջանների վերաբերյալ: Գնահատումներն ու դատողությունները մշտապես

վերանայվում են՝ հիմնվելով պատմական փորձի և այլ գործոնների վրա, ինչպես նաև ապագա

իրադարձությունների վերաբերյալ ողջամիտ ակնկալիքների վրա: Այդուհանդերձ, փաստացի

փորձը կարող է տարբերվել կատարված գնահատումներից և ենթադրություններից: Ստորև

ներկայացված են այն գնահատումները և ենթադրությունները, որոնք պարունակում են զգալի

ռիսկ, քանի որ հաջորդ ֆինանսական տարում կարող են ակտիվների և պարտավորությունների

հաշվեկշռային արժեքների էական ճշգրումների պատճառ հանդիսանալ:

Դատողություններ

Գործունեության անընդհատությունը

Ընկերությունը շարունակում է կրել վնասներ, որոնք 2015թ. կազմել են 3,585 մլն դրամ (2014թ.՝

10,461 մլն դրամ): Շարունակական բնույթ կրող վնասները հանգեցրել են 31 դեկտեմբերի 2015թ.

դրությամբ 40,020 մլն դրամի չափով կուտակված վնասի (31.12.14թ. դրությամբ՝ 36,549 մլն դրամ):

Վերը նշված վնասները պայմանավորված են այն հանգամանքով, որ Ընկերության կողմից

կիրառվող սակագները կարգարվորվում են ՀՀ Հանրային ծառայությունները կարգավորող

հանձնաժողովի (ՀԾԿՀ) կողմից կողմից: Պետությունը տրամադրում է ֆինանսական և այլ բնույթի

աջակցություն՝ Ընկերության կենսունակությունը և զարգացումը ապահովելու նպատակով: Այս

առումով, Ընկերության ղեկավարությունը գտնում է, որ առաջիկայում Ընկերությունը կշարունակի

ստանալ պետական աջակցություն և կարգավորման արդյունքում գոյացող ֆինանսական վնասը

վտանգի տակ չի դնի Ընկերության գործունեության անընդհատությունը` մինչև ծանոթագրություն

1-ում նշված՝ Ընկերության գործունեության դադարեցման համար նախատեսված ժամկետը:

Գնահատումներ և ենթադրություններ

Հիմնական միջոցների օգտակար ծառայության ժամկետներ

Ընկերության հիմնական միջոցների օգտակար ծառայության ժամկետների որոշումը նշանակալից

ազդեցություն ունի Ընկերության ֆինանսական հաշվետվությունների և տարեկան արդյունքների

վրա: Ընկերությունը հիմնական միջոցների մեծ խմբերի օգտակար ծառայության ժամկետները

որոշում է համապատասխան մասնագիտական գիտելիքներ և փորձ ունեցող ինժեներական

անձնակազմի օգնությամբ և գտնում է, որ սահմանված օգտակար ծառայության ժամկետները

իրատեսական են, և արտացոլում են համապատասխան հիմնական միջոցների ակնկալվող

շահագործման վերաբերյալ հնարավորինս հիմնավոր ենթադրությունները: Հիմնական միջոցների

օգտակար ծառայության ժամեկտների վերաբերյալ տեղեկատվությունը տես ծանոթագրություն

25-ում:

Դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստ

2015թ. դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ, Ընկերության ժամկետանց դեբիտորական պարտքի գումարը

կազմել է 8,470 մլն դրամ (2014թ. դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ՝ 8,008): Ընկերությունը ստեղծել է

դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների գծով պահուստ ՝ 7,152 մլն դրամ 2015թ.

դեկտեմբերի 31-ին ավարտված տարվա համար (2014թ. դեկտեբերի 31՝ 5,745 մլն դրամ):

Պահուստի գումարը որոշվել է պատմական տվյալների և ժամկետանց դեբիտորական պարտքերի

վերականգնելիության նախկին փորձի հիման վրա:

Դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստ չեն ձևավորվում համատեղ

վերահսկողության ներքո գործող կազմակերպությունների մասով:




20

Իրական արժեքի չափում

Մի շարք ակտիվներ և պարտավորություններ պահանջվում է չափել իրական արժեքով և/կամ

բացահայտել դրանց իրական արժեքը Ընկերության ֆինանսական հաշվետվություններում:

Ընկերության ֆինանսական և ոչ ֆինանսական ակտիվների և պարտավորությունների իրական

արժեքի չափման համար հնարավորինս օգտագործվում են շուկայական դիտարկելի ելակետային

տվյալներ: Իրական արժեքի չափման համար օգտագործվող ելակետային տվյալները

դասակարգվում են ըստ տարբեր մակարդակների` կախված նրանից, թե որքանով են գնահատման

մեթոդի մեջ օգտագործվող տվյալները դիտարկելի («իրական արժեքի հիերարխիա»):

Մակարդակ 1. Նույնական ակտիվների կամ պարտավորությունների համար ակտիվ

շուկաներում գնանշվող գներ (չճշգրտված)

Մակարդակ 2: Ուղղակի կամ անուղղակիորեն դիտարկելի ելակետային տվյալներ՝ բացառությամբ 1-ին մակարդակում ներառվող գնանշվող գներից

Մակարդակ 3: Ոչ դիտարկելի ելակետային տվյալներ (այսինքն՝ հիմնված չեն շուկայական

տվյալների վրա)

Ակտիվների և պարտավորությունների դասակարգումը վերոնշյալ մակարդակներում հիմնվում է

ամենացածր մակարդակի ելակետային տվյալների վրա, որոնք ունեն զգալի ազդեցություն իրական

արժեքի չափման վրա: Տեղափոխությունը մի մակարդակից մյուսը ճանաչվում է այն

ժամանակաշրջանում, որի ընթացքում այն տեղի է ունենում:

4. Ֆինանսական գործիքներ - Ռիսկերի կառավարում

Իր գործունեության արդյունքում Ընկերությունը կարող է ենթարկվել ֆինանսական գործիքներին

վերաբերող հետևյալ ռիսկերին`

- Պարտքային ռիսկ

- Իրական արժեքի կամ դրամական միջոցների հոսքերի տոկոսադրույքային ռիսկ,

- Արտարժութային ռիսկ

- Իրացվելիության ռիսկ

Ընկերությունը կարող է ենթարկվել իր կողմից ֆինանսական գործիքների օգտագործումից

առաջացող ռիսկերի, ինչպես բնորոշ է մյուս բոլոր ձեռնարկատիրական գործունեություններին:

Սույն ծանոթագրությունում ներկայացված են Ընկերության նպատակները, քաղաքականությունը,

ռիսկերի կառավարման գործընթացները և դրանց չափման մեթոդները: Սույն ֆինանսական

հաշվետվություններում ներկայացված է քանակական տեղեկատվություն վերոնշյալ ռիսկերի

վերաբերյալ:

Ֆինանսական գործիքներից առաջացող ռիսկերի, Ընկերության նպատակների,

քաղաքականության, ռիսկերի կառավարման գործընթացների և դրանց չափման մեթոդների հետ

կապված նախորդ ժամանակաշրջանների համեմատ էական փոփոխություններ չեն գրանցվել:

(ա) Հիմնական ֆինանսական գործիքներ

Ընկերության հիմնական ֆինանսական գործիքները, որոնցից առաջանում են ֆինանսական

գործիքների ռիսկեր, ներկայացված են ստորև.




21

- Առևտրային դեբիտորական պարտքեր

- Դրամական միջոցներ և դրանց համարժեքներ

- Տրված փոխառություններ

- Առևտրային և այլ կրեդիտորական պարտքեր

- Ֆիքսված տոկոսադրույքով վարկեր ստացված պետության կողմից

(բ) Ֆինանսական գործիքներ ըստ կատեգորիաների

Ֆինանսական ակտիվներ Վարկեր և դեբիտորական պարտքեր

31.12.15թ.

31.12.14թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

Դրամական միջոցներ և դրանց համարժեքներ 1,270,420

1,691,686

Տրված փոխառություններ 131,642

15,000

Առևտրային և այլ դեբիտորական պարտքեր 1,656,826

2,856,975

3,058,888

4,563,661

Ֆինանսական պարտավորություններ Ֆինանսական պարտավորություններ

31.12.15թ.

31.12.14թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

Փոխառություններ և վարկեր 70,762,177

63,463,508

Առևտրային և այլ կրեդիտորական պարտքեր 979,783

2,377,387

Օվերդրաֆտ -

102,305

71,741,960

65,943,200

(գ) Իրական արժեքով չչափվող ֆինանսական գործիքներ

Իրական արժեքով չչափվող ֆինանսական գործիքները ներառում են դրամական միջոցներ և

դրանց համարժեքներ, առևտրային և այլ դեբիտորական պարտքեր, առևտրային և այլ

կրեդիտորական պարտքեր, ինչպես նաև վարկերը և փոխառությունները:

Դրամական միջոցների և դրանց համարժեքների, առևտրային և այլ դեբիտորական պարտքերի,

առևտրային և այլ կրեդիտորական պարտքերի հաշվեկշռային արժեքը ըստ էության

հավասարվում է դրանց իրական արժեքին՝ այդ գործիքների կարճաժամկետ բնույթի հետևանքով:

Ծանոթագրություն 29-ում ներկայացված են իրական արժեքի հիերարխիայի, գնահատման

մեթոդների և վարկերի ու փոխառությունների իրական արժեքի որոշման հետ կապված նշանակալի

ոչ դիտարկելի ելակետային տվյալների մանրամասներ, որոնք ընդգրկված են իրական արժեքի

հիերարխիայի 3-րդ մակարդակում:




22

Պարտքային ռիսկ

Պարտքային ռիսկը ֆինանսական վնասների ռիսկ է` պայմանավորված հաճախորդի կամ

ֆինանսական գործիքի կողմերի պայմանագրային պարտականությունների չկատարմամբ:

Ընկերությունը գտնում է, որ պարտքային ռիսկը գտնվում է ընդունելի ցածր մակարդակի վրա,

կապված հաճախորդների մեծ քանակի և դրանցից յուրաքանչյուրի հետ գործարքների

համեմատաբար փոքր ծավալների հետ: Այդուհանդերձ, ընկերությունը իրականացնում է

առևտրային դեբիտորական պարտքերի հավաքագրման ուղղությամբ որոշակի աշխատանքեր՝ այդ

նպատակի համար աձանձնացված անձնակազմի միջոցով: Դեբիտորական պարտքերի

ժամկետայնության վերաբերյալ տեղեկատվությունը ներկայացվում է ծանոթագրություն 12-ում:

Դրամական միջոցներ բանկում և կարճաժամկետ ավանդներ

Զգալի դրամական միջոցներ պահվում են հետևյալ հաստատություններում՝ 31.12.15թ.

31.12.14թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

ՀՀ Գանձապետարան 1,090,426 1,680,806

Բանկ 1 7,372 3,485

Բանկ 2 121,329 632

Բանկ 3 48,840 202

Այլ բանկեր 425 539

Դրամական միջոցներ ճանապարհին 2,028 6,022

1,270,420 1,691,686

Ընկերությունը գտնում է, որ դրամական միջոցների կորստի ռիսկը կարելի է համարել աննշան՝

քանի որ Ընկերության կողմից միջոցների տեղաբաշխման համար ընտրված ֆինանսական

հաստատությունները վստահելի են և հեղինակավոր:

Շուկայական ռիսկ

Շուկայական ռիսկն առաջանում է Ընկերության տոկոսակիր, առևտրային և արտարժութային

ֆինանսական գործիքներից: Շուկայական ռիսկը ֆինանսական գործիքի իրական արժեքի կամ

ապագա դրամական միջոցների հոսքերի տատանումների ռիսկն է՝ տոկոսադրույքի

(տոկոսադրույքային ռիսկ), արտարժութային փոխարժեքի (արտարժութային ռիսկ) կամ այլ

շուկայական գործոնների (այլ շուկայական գործոնների ռիսկ) հետևանքով:

Իրական արժեքի և դրամական միջոցների հոսքերի տոկոսադրույքային ռիսկ

Ընկերության տոկոսակիր ֆինանսական պարտավորությունները (վարկերը) ստացվել են

հաստատուն տոկոսադրույքով՝ ծանոթագրություն 17-ում ներկայացված դրույքաչափերով:

Ընկերությունը գտնում է, որ տոկոսադրույքային ռիսկը գտնվում է ընդունելի ցածր մակարդակի

վրա:




23

Արտարժութային ռիսկ

Արտարժութային ռիսկն առաջանում է, երբ Ընկերության առանձին գործարքներն արտահայտվում

են վերջինիս ֆունկցիոնալ արժույթից տարբեր արժույթով:

Ընկերության արտարժութային ռիսկը հիմնականում առաջանում է ԱՄՆ դոլարով և եվրոյով

ստացված վարկերի հետ կապված՝ փոխարժեքի փոփոխություններից, ինչի արդյունքում

Ընկերությունը կարող է կրել նշանակալի վնասներ: Այս ռիսկն, ըստ էության, Ընկերության կողմից

չի կառավարվում՝ հաշվի առնելով դրա կառավարման հետ կապված ծախսերը և նման ռիսկերի

կառավարման համար անհրաժեշտ գործիքակազմի բացակայությունը:

Դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ Ընկերության զուտ ենթարկվածությունը արտարժութային ռիսկին

ներկայացված է ստորև՝ 31.12.15թ.

ԱՄՆ դոլարով

արտահայտված Եվրոյով

արտահայտված Ընդամենը

հազար դրամ

հազար դրամ

հազար դրամ

Ընթացիկ ակտիվներ

1,016,129

25,904

1,042,033

Ընթացիկ պարտավորություններ (ներառյալ

վարկերի ընթացիկ մասը)

(60,166)

(102,421)

(162,587)

Ոչ ընթացիկ պարտավորություններ

(վարկեր)

(60,941,197)

(6,157,036)

(67,098,233)

Զուտ դիրք

(59,985,234)

(6,233,553)

(66,218,787)

31.12.14թ.

ԱՄՆ դոլարով

արտահայտված

Եվրոյով

արտահայտված

Ընդամենը

հազար դրամ հազար դրամ հազար դրամ

Ընթացիկ ակտիվներ 1,089,628

395,130

1,484,758

Ընթացիկ պարտավորություններ (ներառյալ

վարկերի ընթացիկ մասը) (414,390)

(869,097)

(1,283,487)

Ոչ ընթացիկ պարտավորություններ

(վարկեր) (54,647,325)

(5,516,571)

(60,163,896)

Զուտ դիրք (53,972,087)

(5,990,538)

(59,962,625)

Հաշվետու ամսաթվի դրությամբ արտարժույթով արտահայտված ֆինանսական գործիքների՝ ՀՀ

դրամով չափման համար Ընկերությունը կիրառել է նույն ամսաթվին ՀՀ Կենտրոնական բանկի

կողմից հրապարակած փոխարժեքը՝ 528.69 դրամ մեկ եվրոյի դիմաց և 483.75 դրամ մեկ ԱՄՆ

դոլարի դիմաց (31.12.14թ. դրությամբ՝ 577.47 դրամ մեկ եվրոյի դիմաց և 474.97 դրամ մեկ ԱՄՆ

դոլարի դիմաց):

Հաշվետու ամսաթվի դրությամբ դրամի նկատմամբ ԱՄՆ դոլարի 20% արժևորման ազդեցությունը

ԱՄՆ դոլարով արտահայտված վարկերի վրա (այլ տվյալիների անփոփոխ մնալու դեպքում)

կհանգեցներ տարվա շահույթի (հարկումից հետո) և զուտ ակտիվների նվազմանը՝ 11,997 մլն

դրամի չափով (31.12.14թ.` դրությամբ 10,794 մլն դրամի չափով), իսկ 20% արժեզրկման

ազդեցությունը` տարվա շահույթի (հարկումից հետո) և զուտ ակտիվների աճին՝ նույն չափով:

Հաշվետու ամսաթվի դրությամբ դրամի նկատմամբ եվրոյի 20% արժևորման ազդեցությունը եվրոյով

արտահայտված վարկերի վրա (այլ տվյալիների անփոփոխ մնալու դեպքում) կհանգեցներ տարվա




24

շահույթի (հարկումից հետո) և զուտ ակտիվների նվազմանը՝ 1,247 մլն դրամի չափով (31.12.14թ.`

դրությամբ 1,198 մլն դրամի չափով), իսկ 20% արժեզրկման ազդեցությունը` տարվա շահույթի

(հարկումից հետո) և զուտ ակտիվների աճին՝ նույն չափով:

Իրացվելիության ռիսկ

Իրացվելիության ռիսկն առաջանում է Ընկերության գործող կապիտալի կառավարումից,

ֆինանսական ծախսերից և պարտքային գործիքների հիմնական գումարների մարումներից:

Իրացվելիության ռիսկը կապված է Ընկերության՝ ֆինանսական պարտավորությունները

սահմանված ժամկետներում մարելու դժվարությունների հետ:

Համաձայն Ընկերության քաղաքականության` Ընկերությունը պետք է ունենա

պարտավորությունների մարման համար բավարար դրամական միջոցներ: Այս առումով այն

ձգտում է պահպանել բավարար դրամական միջոցներ (կամ համաձայնեցված միջոցներ), որպեսզի

առնվազն 45 օրվա ընթացքում կարողանա մարել սահմանված պարտավորությունները:

Ընկերությունը նաև փորձում է նվազեցնել իրացվելիության ռիսկը` հաստատուն դարձնելով իր

երկարաժամկետ փոխառությունների տոկոսադրույքները (հետևաբար և դրամական միջոցների

հոսքերը). վերջիններիս մասին ներկայացվել է «Տոկոսադրույքային ռիսկ» բաժնում:

Խորհուրդը ստանում է 12 ամսվա դրամական միջոցների հոսքերի գծով ամսական

կանխատեսումներ, ինչպես նաև մանրամասներ դրամական միջոցների մնացորդների մասին:

Համաձայն ֆինանսական տարվա վերջում կատարված կանխատեսումների` բոլոր հնարավոր

ողջամիտ հանգամանքներում Ընկերությունը կունենա իր պարտավորությունները մարելու համար

բավարար իրացվելի միջոցներ:

Ընկերության իրացվելիության ռիսկը կառավարվում է Ընկերության գանձապետական

գործառույթի միջոցով: Ցանկացած գործառնության համար Ընկերության կողմից նախատեսվում են

համապատասխան միջոցներ, որոնց գումարը կախված է բյուջեից: Բյուջեն պատրաստվում է

ընկերության կողմից և ներկայացվում Տնօրենների Խորհրդի հաստատմանը` այսպիսով հնարավոր

դարձնելով դրամական միջոցների գծով Ընկերության կարիքների կանխատեսումը:

Ստորև ներկայացված են Ընկերության ֆինանսական պարտավորությունների (չզեղչված

պայմանագրային դրամական միջոցների հոսքեր) մարման պայմանագրային ժամկետները:




25

31.12.15թ. դրությամբ Մինչև 3

ամիս

3-ից 12

ամիս

1-ից 2

տարի

2-ից 5

տարի

5 տարուց

ավելի

հազար

դրամ հազար

դրամ հազար

դրամ հազար

դրամ հազար

դրամ

Վարկեր

639,514

1,269,739

2,559,211

9,788,79

8

67,459,23

8

Առևտրային և այլ

կրեդիտորական

պարտքեր

360,816

618,967

-

-

-

Ընդամենը

1,000,330

1,888,706

2,559,211

9,788,79

8

67,459,23

8

31.12.14թ. դրությամբ

Մինչև 3

ամիս

3-ից 12

ամիս

1-ից 2

տարի

2-ից 5

տարի

5 տարուց

ավելի

հազար

դրամ

հազար

դրամ

հազար

դրամ

հազար

դրամ

հազար

դրամ

Վարկեր 244,559

901,206

2,495,887

8,211,626

61,404,840

Առևտրային և այլ

կրեդիտորական

պարտքեր

706,372

1,671,015

-

-

-

Ընդամենը 950,931

2,572,221

2,495,887

8,211,626

61,404,840

Կապիտալին վերաբերող բացահայտումներ

Ընկերության կապիտալը ներառում է սեփական կապիտալի հետևյալ տարրերը՝ կանոնադրական

(բաժնետիրական) կապիտալ, լրացուցիչ կապիտալ, պահուստային կապիտալ, հիմնական

միջոցների վերագնահատման պահուստ և կուտակված վնաս: Լրացուցիչ կապիտալը գոյացել է

պետության կողմից որպես ներդրում ստացված միջոցների և ՀՀ կառավարության որոշմամբ

հաստատված կանոնադրական կապիտալի ավելացման դրական տարբերության արդյունքում:

Պահուստային կապիտալը գոյացել է Բաժնետիրական ընկերությունների մասին ՀՀ օրենքի

պահանջի համաձայն նախորդ տարիներում Ընկերության շահույթից կատարված մասհանումների

հաշվին: Հիմնական միջոցների վերագնահատման պահուստը գոյացել է Ընկերության հիմնական

միջոցների վերագնահատման արդյունքում (տես ծանոթագրություն 15):

Ընկերությունը կառավարում է իր կապիտալն այնպես, որ`

- Կազմակերպությունը կարողանա շարունակել իր գործունեությունը տեսանելի ապագայում

(գործունեության անընդհատությունը)` բաժնետերերի և այլ շահառուների համար ապահովելով

համապատասխան ցուցանիշներ:

Ընկերությունը նույնպես վերահսկում է կապիտալի կառուցվածքը` հիմք ընդունելով պարտքի և

ճշգրտված կապիտալի գործակիցը: Այդ գործակիցը հաշվարկվում է որպես զուտ պարտքի և

ճշգրտված կապիտալի հարաբերակցություն: Զուտ պարտքը իրենից ներկայացնում է պարտքի

հանրագումար (ինչպես արտացոլված է ֆինանսական վիճակի մասին հաշվետվությունում)`

հանած դրամական միջոցները և դրանց համարժեքները:




26

Ընկերության պարտքի և կապիտալի հարաբերակցությունը 2015 և 2014թթ. դեկտեմբերի 31-ի

դրությամբ ներկայացվում է ստորև.

31.12.15թ.

31.12.14թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

Փոխառություններ և վարկեր 70,762,177

63,463,508

Դրամական միջոցներ և ավանդներ (1,270,420)

(1,691,686)

69,491,757

61,771,822

Սեփական կապիտալ 7,820,332

7,795,731

Պարտքի և ճշգրտված կապիտալի հարաբերակցություն (%) 888.60%

792.38%

2015թ. պարտքի և կապիտալի հարաբերակցության աճը պայմանավորված է փոխառությունների և

վարկերի մնացորդների աճով:

5. Հասույթ

2015թ.

2014թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

Բնակչությանը, որից`

Ջրամատակարարման ծառայությունների մատուցումից

հասույթ 2,919,086

2,846,950

Ջրահեռացման ծառայությունների մատուցումից հասույթ 271,646

272,636

3,190,732

3,119,586

Պետական կազմակերպություններին, որից՝


հասույթ 362,329

342,280

Ջրահեռացման ծառայությունների մատուցումից հասույթ 51493

51,222

413,822

393,502

Այլ կազմակերպություններին, որից՝


հասույթ 670,805

631,233

Ջրահեռացման ծառայությունների մատուցումից հասույթ 77,621

79,326

748,426

710,559

Ընդամենը հասույթ 4,352,980

4,223,647




27

6. Ծախսերն ըստ բնույթի

Ընդամենը ըստ բնույթի Վաճառքի ինքնարժեք Իրացման ծախսեր Վարչական ծախսեր Այլ ծախսեր

2015թ. 2014թ. 2015թ. 2014թ. 2015թ. 2014թ. 2015թ. 2014թ. 2015թ. 2014թ.

հազար

դրամ

հազար

դրամ

հազար

դրամ

հազար

դրամ

հազար

դրամ

հազար

դրամ

հազար

դրամ

հազար

դրամ

հազար

դրամ

հազար

դրամ

Մաշվածություն, ամորտիզացիա 3,707,818 3,293,277 3,527,183 3,154,490 25,302 5,678 142,366 127,049 12,967 6,060

Աշխատակիցների հատուցման գծով

ծախս 2,563,184 2,430,567 1,089,255 976,204 714,540 621,292 717,950 756,285 41,439 76,786

Դեբիտորական պարտքերի

կորուստների գծով ծախսեր 1,484,017 443,163 - - - - - - 1,484,017 443,163

Էլեկտրաէներգիայի ծախսեր 1,063,578 1,013,100 1,042,586 994,200 - - 20,992 18,900 - -

Կառավարման ծախսեր (SAUR) 621,775 693,490 - - - - 621,775 693,490 - -

Օգտագործված հումք և այլ նյութեր 250,627 252,724 250,627 252,724 - - - - - -

Վառելիքի ծախսեր 218,520 191,101 150,977 177,150 17,194 13,951 50,349 - - -

Աուդիտորական և

խորհրդատվական ծախսեր 190,033 204,005 - - - - 190,033 204,005 - -

Սարքավորումների պահպանման և

շահագործման ծախսեր 178,358 213,548 178,358 213,548 - - - - - -

Կեղտաջրերի հեռացման ծախսեր 121,151 113,151 121,151 113,151 - - - - - -

Հիմնական միջոցների լուծարման

ծախսեր 117,706 - - - - - - - 117,706 -

Հեռահաղորդակցության ծախսեր 104,117 87,910 - - 4,206 4,555 98,480 83,355 1,431 -

Հիմնական միջոցների պահպանման

և սպասարկման ծախսեր 55,126 118,124 - - 20,259 22,585 34,867 95,539 - -

Գանձումների գծով ծախսեր 53,749 51,896 - - 53,749 51,896 - - - -

Վաճառված ապրանքների

ինքնարժեք 48,796 17,013 - - - - - - 48,796 17,013

Գովազդի և մարկետինգի ծախսեր 46,224 37,355 - - 46,224 37,355 - - - -

Ապահովագրական ծախսեր 43,254 54,677 - - - - 43,254 54,677 - -

Վարձակալության ծախսեր 27,354 26,708 - - - - 27,354 26,708 - -

Բնապահպանական վճար 24,894 26,210 24,894 26,210 - - - - - -

Ծախսագրված ԱԱՀ 19,905 14,534 - - - - - - 19,905 14,534




28

Ընդամենը ըստ բնույթի Վաճառքի ինքնարժեք Իրացման ծախսեր Վարչական ծախսեր Այլ ծախսեր

2015թ. 2014թ. 2015թ. 2014թ. 2015թ. 2014թ. 2015թ. 2014թ. 2015թ. 2014թ.

հազար

դրամ

հազար

դրամ

հազար

դրամ

հազար

դրամ

հազար

դրամ

հազար

դրամ

հազար

դրամ

հազար

դրամ

հազար

դրամ

հազար

դրամ

Անհատույց տրված ակտիվների գծով

ծախսեր 19,224 2,871 - - - - - - 19,224 2,871

Չփոխհատուցվող հարկերից,

տուրքերից ծախսեր 16,455 16,785 - - - - 16,438 16,785 17 -

Բնական ռեսուրսների

օգտագործման վճար 16,372 17,482 16,372 17,482 - - - - - -

Ստացված ջրամատակարարման

ծառայության գծով ծախսեր 16,225 14,714 16,225 14,714 - - - - - -

Գործուղման և ներկայացուցչական

ծախսեր 21,849 20,780 1,012 - 6,826 - 14,011 20,780 - -

Վնասի փոխհատուցում 10,396 62,229 - - - - - - 10,396 62,229

Պաշարների արժեզրկում և

դուրսգրում 7,407 12,067 - - - - - - 7,407 12,067

Բանկային ծախսեր 1,157 1,854 - - - - 1,157 1,854 - -

Հիմնական միջոցների գրանցման

ծախսեր 469 2,485 - - - - 469 2,485 - -

Դատարանի վճռով վերականգնված

պարտավորություններ - 15,185 - - - - - - - 15,185

Այլ 124,140 150,394 57,758 29,888 17,929 11,054 38,829 73,775 9,624 35,677

Ընդամենը 11,173,879 9,599,399 6,476,397 5,969,761 906,229 768,366 2,018,324 2,175,687 1,772,929 685,585




29

7. Այլ եկամուտ

2015թ.

2014թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

Սուբսիդիա 1,966,182

1,397,353

Եկամուտներին վերաբերվող շնորհներից 727,745

649,937

Տոկոսների զիջումից 548,480

559,223

Ակտիվներին վերաբերվող շնորհներից 474,220

468,334

Տույժեր, տուգանքներ 87,244

4

Արտարժութային պարտավորությունների վերաչափումից 87,072 Պաշարների իրացումից եկամուտ 30,979

6,591

Բյուջեի հետ կրեդիտորական պարտքերի ճշգրտումից

եկամուտ 13,493

-

Ջրաչափերի իրացումից 13,439

11,052

Առևտրային կրեդիտորական պարտքերի դուրսգրում 8,519

1,491

Վարձակալությունից 1,681

910

Վնասի փոխհատուցում 1,639

15,779

Այլ 41,947

38,250

4,002,640

3,148,924

8. Այլ զուտ վնաս

2015թ.

2014թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

Արտարժութային ֆինանսական գործիքների

վերագնահատումից զուտ վնաս 596,004

7,898,453

Ոչ ընթացիկ ակտիվների օտարումից զուտ վնաս/(օգուտ) (379)

925

595,625

7,899,378

Արտարժութային ֆինանսական գործիքների վերագնահատումից զուտ վնասը ամբողջությամբ

վերաբերում է Ընկերության՝ ԱՄՆ դոլարով և եվրոյով արտահայտված ամորտիզացված արժեքով

հաշվառվող ֆինանսական պարտավորություններին:

9. Ֆինանսական ծախսեր

2015թ.

2014թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

Վարկերի գծով տոկոսային ծախսեր 607,062

577,248

Օվերդրաֆտների գծով տոկոսային ծախսեր 15,900

9,883

622,962

587,131

2015թ. կառուցման ընթացքում գտնվող ջրագծերի սկզբնական արժեքի վրա կապիտալացվել են 138

մլն դրամի չափով տոկոսային ծախսումներ (2014թ. ընթացքում՝119 մլն դրամ):

10. Հարկային ծախսեր

2015թ.

2014թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

Ընթացիկ հարկի եկամուտ -

-

Հետաձգված հարկի գծով եկամուտ 451,418

251,977

451,418

251,977




30

Տարվա փաստացի հարկային ծախսերի և Հայաստանում շահութահարկի սահմանված դրույքի

(20%) միջև տարբերության պատճառները ներկայացված են ստորև.

31.12.15թ.

Արդյունավետ

հարկային

դրույքաչափ

31.12.14թ.

Արդյունավետ

հարկային

դրույքաչափ

հազար դրամ (%) հազար դրամ (%)

Օգուտ/(Վնաս) մինչև հարկումը (ՖՀՄՍ) (4,036,846)

(10,713,337) Շահութահարկի գծով ծախս/(եկամուտ)`

20% (807,369) 20.0%

(2,142,667) 20.0%

Շահութահարկի առումով չհարկվող

եկամուտների/ չնվազեցվող ծախսերի

ազդեցությունը 289,377 -7.2%

1,627,115 -15.2%

Փոխանցված հարկային վնաս 66,574 -1.6%

263,575 -2.5%

Ժամանակաշրջանի հարկային ծախս

(եկամուտ) (451,418) 11.2%

(251,977) 2.4%

Գնահատումներ և ենթադրություններ

Ընկերությունը ենթակա է շահութարկով հարկման, և շահութահարկի գծով ծախսի կամ եկամտի

որոշման համար անհրաժեշտ են նշանակալի դատողություններ: Ձեռնարկատիրական բնականոն

գործունեության պայմաններում որոշ գործարքների և հաշվարկների գծով առկա է որոշակի

անորոշություն: Արդյունքում, Ընկերությունը ճանաչում է հարկային պարտավորությունները`

ելնելով այն գնահատումներից, թե արդյոք կառաջանան լրացուցիչ հարկեր և տույժեր: Այդ

հարկային պարտավորությունները ճանաչվում են այն ժամանակ, երբ չնայած Ընկերության այն

համոզմունքին, որ հարկային հաշվարկը հիմնավոր է՝ այնուամենայնիվ, ընկերությունը գտնում է,

որ որոշ դրույթներ հարկային մարմինների կողմից հավանական է, որ լիովին հիմնավորված

չհամարվեն: Ելնելով մի շարք գործոնների գնահատումից, այդ թվում` նախկին փորձից և

հարկային օրենսդրության մեկնաբանություններից՝ Ընկերությունը գտնում է, որ հաշվեգրված

հարկային պարտավորությունները խելամիտ են: Վերոնշյալ գնահատումը հիմնված է

ենթադրությունների և գնահատումների վրա, որոնք կարող են ներառել ապագա

իրադարձությունների վերաբերյալ մի շարք դատողություններ: Տարբերությունները կարող են

ազդել շահութահարկի ծախսի վրա, այն չափով, որքանով վերջնական հարկային արդյունքը

տարբերվում է հաշվառված գումարից:




31

11. Պաշարներ

31.12.15թ.

31.12.14թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

Խողովակներ 420,532

443,002

Ջրաչափեր 163,487

341,212

Փականներ 182,910

197,384

Կցորդիչներ 119,192

121,958

Դիտահոր 100,762

21,179

Վառելիք 28,512

20,293

Այլ 384,972

356,158

1,400,367

1,501,186

12. Առևտրային և այլ դեբիտորական պարտքեր

31.12.2015թ.

31.12.2014թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

Առևտրային դեբիտորական պարտքեր 8,808,603

8,602,261

Առևտրային դեբիտորական պարտքերի հնարավոր

կորուստների պահուստ (7,151,777)

(5,745,286)

Ընդամենը որպես դեբիտորական պարտքեր դասակարգված

ֆինանսական ակտիվներ՝ բացառությամբ դրամական

միջոցների և դրանց համարժեքների 1,656,826

2,856,975

Տրված կանխավճարներ 15,349

31,187

Պետական բյուջեից դեբիտորական պարտքեր 3,695,835

2,502,565

Այլ դեբիտորական պարտքեր 7,225

5,284

Ընդամենը առևտրային և այլ դեբիտորական պարտքեր 5,375,235

5,396,011

Առևտրային և այլ դեբիտորական պարտքերի իրական արժեքը էականորեն չի տարբերվում

հաշվեկշռային արժեքից:

Առևտրային դեբիտորական պարտքերը և տրված կանխավճարները ներառում են պարտքեր

կապակցված կողմերից: 2015թ. դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ առևտրային դեբիտորական

պարտքերը կապակցված կողմերից կազմել են 51 մլն դրամ (31.12.2014 - 28.9 մլն դրամ), իսկ

տրված կանխավճարները կապակցված կողմերին՝ 8.5 մլն դրամ (31.12.2014 - 3 մլն դրամ)

Կապակցված կողմերի գծով առևտրային դեբիտորական պարտքերի և տրված կանխավճարների

բացվածքը ներկայացված է Ծանոթագրություն 23-ում:




32

Ստորև ներկայացնում ենք առևտրային դեբիտորական պարտքերի բացվածքը.

31.12.2015թ.

31.12.2014թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

Բնակչություն 8,179,147

7,750,515

Այլ կազմակերպություններ 351,991

326,223

Բյուջետային կազմակերպություններ 77,042

68,314

Դեբիտորական պարտքեր ջրամատակարարման և

ջրահեռացման գծով 8,608,180

8,145,052

Հավաքագրված գումարների գծով 24,640

13,970

Ջրաչափերի վաճառքների գծով 14,470

9,674

Ստացվելիք դրամաշնորհներ 102,226

383,671

Այլ վաճառքների գծով 59,087

49,894

8,808,603

8,602,261

Ստորև ներկայացնում ենք պետական բյուջեից դեբիտորական պարտքերի բացվածքը.

31.12.2015թ.

31.12.2014թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

Հաշվանցման ենթակա ԱԱՀ 3,582,182 2,196,042

Հետաձգված (չվճարված) ԱԱՀ 112,484 301,265

Այլ 1,169 5,258

Ընդամենը 3,695,835 2,502,565

Ղեկավարության համոզմամբ պետական բյուջեից դեբիտորական պարտքերն ամբողջովին

ենթակա են վերականգման:

2015թ. դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ 1,318 մլն դրամի (2014թ.` 2,263 մլն դրամ) դեբիտորական

պարտքը ժամկետանց է, բայց ոչ արժեզրկված: Վերոնշյալ դեբիտորական պարտքերի

ժամկետայնության վերլուծությունը ներկայացված է ստորև.

31.12.2015թ.

31.12.2014թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

0 ամիս -

-

1-3 ամիս 316,624

280,317

3-6 ամիս 244,215

187,692

6-9 ամիս 149,843

141,746

9-12 ամիս 123,000

109,491

ավելի քան 12 ամիս 484,054

1,543,445

1,317,736

2,262,691




33

2015թ. դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ 7,152 մլն դրամ (2014թ.` 5,745 մլն դրամ) դեբիտորական

պարտքը ժամկետանց է և լիովին արժեզրկված: Վերոնշյալ դեբիտորական պարտքերի

ժամկետայնության վերլուծությունը ներկայացված է ստորև.

31.12.2015թ.

31.12.2014թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

0 ամիս 3,508

3,213

1-3 ամիս 73,038

63,305

3-6 ամիս 73,300

53,374

6-9 ամիս 52,998

46,959

9-12 ամիս 49,210

39,850

ավելի քան 12 ամիս 6,899,723

5,538,585

7,151,777

5,745,286

Առևտրային դեբիտորական պարտքերի անհավաքագրելիության գծով պահուտի շարժը

ներկայացվում է ստորև.

2015թ.

2014թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

Մնացորդ առ 1 հունվարի 5,745,286

5,419,603

Տարվա ընթացքում պահուստի աճ 1,484,017

435,417

Տարվա ընթացքում անհուսալի ճանաչված և դուրս գրված

դեբիտորական պարտքեր (77,526)

(109,734)

Մնացորդ առ 31 դեկտեմբերի 7,151,777

5,745,286

13. Տրված փոխառություններ

Փոխառությունները ապահովված չեն գրավով, տրամադրվել են Ընկերության հետ համատեղ

վերահսկողության տակ գտնվող Ընկերություններին, անտոկոս:

14. Դրամական միջոցներ և դրանց համարժեքներ

31.12.2015թ.

31.12.2014թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

Դրամական միջոցներ բանկերում արտարժութային

հաշիվների վրա 1,042,033

1,484,758

Դրամական միջոցներ բանկերում դրամային հաշիվների վրա 228,387

206,928

1,270,420

1,691,686




34

15. Հիմնական միջոցներ

Հողամաս և

շենքեր

Խողովակաշարեր,

գույք, գործիքներ

Սարքավորումներ,

տրանսպորտային

միջոցներ

Կառուցման

ընթացքում

գտնվող

ակտիվներ

Վարձակալված

գույքի վրա

կատարված

կապիտալ

ծախսեր Ընդամենը

հազար դրամ

հազար դրամ

հազար դրամ

հազար դրամ

հազար դրամ

հազար դրամ

Սկզբնական կամ վերագնահատված արժեք

2014թ. հունվարի 1-ի դրությամբ 17,396,745

30,376,997

7,699,648

6,201,639

23,482,896

85,157,925

Ավելացումներ 10,215

56,776

427,724

15,121,101

59,532

15,675,348

Օտարումներ (145,735)

(22,712)

(25,148)

-

-

(193,595)

Փոխանցում շահագործվող ՀՄ-ին 92,950

237,830

39,832

(3,241,855)

2,871,243

-

Փոխանցում դասերի միջև 8,740

440,692

(709)

-

(448,723)

-

Փոխանցում այլ ակտիվներին (10,449)

(19,018)

-

-

-

(29,467)

2014թ. դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ 17,352,466

31,070,565

8,141,347

18,080,885

25,964,948

100,610,211


31,070,565

8,141,347

18,080,885

25,964,948

100,610,211


29,002

28,104

9,836,229

44,470

10,177,196


(7,538)

(2,971)

(13,450)

-

(189,532)

Փոխանցում շահագործվող ՀՄ-ին 1,087,318

3,587,118

729,208

(22,522,691)

17,119,047

-

Փոխանցում դասերի միջև (846,214)

657,089

156,173

(33,322)

66,274

-


35,336,236

9,051,861

5,347,651

43,194,739

110,597,875

Կուտակված մաշվածություն և արժեզրկում

-


5,591,933

3,884,929

23,773

2,338,701

23,941,463

Մաշվածություն 193,790

1,690,808

669,569

-

711,614

3,265,781


(18,960)

(21,100)

-

-

(167,420)


521,744

1,116

-

(538,100)

-


7,785,525

4,534,514

23,773

2,512,215

27,039,824




35

Հողամաս և

շենքեր



Սարքավորումներ,


միջոցներ

Կառուցման

ընթացքում

գտնվող

ակտիվներ

Վարձակալված

գույքի վրա

կատարված

կապիտալ

ծախսեր Ընդամենը

հազար դրամ

հազար դրամ

հազար դրամ

հազար դրամ

հազար դրամ

հազար դրամ


7,785,525

4,534,514

23,773

2,512,215

27,039,824


1,725,202

785,713

-

959,706

3,670,163


(27)

-

-

-

(87,637)


(1,497)

13,995

-

950

-


9,509,204

5,334,222

23,773

3,472,870

30,622,350

Զուտ հաշվեկշռային արժեք

2014թ. հունվարի 1-ի դրությամբ

(վերաներկայացված) 5,294,618

24,785,064

3,814,719

6,177,866

21,144,195

61,216,462

2014թ. դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ

(վերաներկայացված) 5,168,669

23,285,040

3,606,833

18,057,112

23,452,733

73,570,387


25,827,032

3,717,639

5,323,878

39,721,869

79,975,525

Ժամանակավորապես չշահագործվող հիմնական միջոցներ


2,978,594

621,790

-

-

4,823,193

2015թ. դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ 543,341

3,132,934

446,643

-

-

4,122,918




36

Ամբողջությամբ մաշված հիմնական միջոցների սկզբնական արժեքները ներկայացվում են ստորև.

31.12.2015թ.

31.12.2014թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

Շենքեր 6,425,443

6,207,523

Խողովակաշարեր, գույք, գործիքներ 3,505,666

3,172,285

Սարքավորումներ, տրանսպորտային միջոցներ 2,374,072

2,241,311

Վարձակալված գույքի վրա կատարված կապիտալ ծախսեր 69,827

47,672

12,375,008

11,668,791

Իրական արժեքի չափում (Վերագնահատված գույք)

Ընդանրապես խմելու ջրի մատարարման և ջրահեռացման ենթակառուցվածքների իրական

արժեքի՝ շուկայից վերցված ապացույցներ չկան՝ նշված ակտիվների յուրահատուկ նշանակության

պատճառով դրանք հազվադեպ են վաճառվում (բացառությամբ, երբ վաճառքը իրականացվում է

ամբողջ գործունեության մասով):

Հետևաբար՝ իրական արժեքը կարող է որոշվել միայն եկամտային կամ փոխարինման մեթոդներով:

Այս երկու մոտեցումները տալիս են էականորեն տարբեր արդյունքներ Հայաստանում, որտեղ

խմելու ջրի մատարարման և ջրահեռացման գործունեությունը կարգավորվում է պետության

կողմից:

Փոխարինման մեթոդով վերագնահատված արժեքը ավելի արժանահավատ կարելի է համարել՝

Ընկերության առանձնահատկություններն հաշվի առնելով. շուկայական արժեքի բացակայության

և ակնկալվող եկամուտների անորոշության պայմաններում փոխարինման արժեքի մեթոդը՝

հիմնական միջոցների վերագնահատման համար մնում է որպես միակ ընդունելի տարբերակ:

Ընկերության հիմնական միջոցները վերագնահատվել են երկու անգամ: Վերջին անգամ 2012թ.

դեկտեմբերի 31-ին վերագնահատվել են միայն խողովակաշարերը՝ անկախ որակավորված

գնահատողի կողմից կատարված վերագնահատման (փոխարինման մեթոդի կիրառմամբ) հիման

վրա:

Վերագնահատված հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքը 2015թ. դեկտեմբերի 31-ի

դրությամբ, առանց բոլոր վերագնահատումների ազդեցության, կլիներ հետևյալ կերպ.

31.12.2015թ.

31.12.2014թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

Շենքեր 3,962,066

3,001,342

Խողովակաշարեր, գույք, գործիքներ 8,406,153

5,234,339

Սարքավորումներ, տրանսպորտային միջոցներ 3,750,497

3,634,696

16,118,716

11,870,377




37

Խողովակաշարերի իրական արժեքի չափումը Մակարդակ 3-ում կրկնվող չափում է: Իրական

արժեքով արտահայտված մնացորդների համաձայնեցումը տարեսկզբի և տարեվերջի դրությամբ

ներկայացված է ստորև.

2015թ.

2015թ.

2015թ.

Հողամաս և

շենքեր



Սարքավորումնե

ր,


միջոցներ

հազար դրամ

հազար դրամ

հազար դրամ

Տարեսկզբի մնացորդ (Մակարդակ 3-ում

կրկնվող իրական արժեք չափում) 17,352,466

31,070,565

8,141,347


29,002

28,104


(7,538)

(2,971)

Փոխանցում շահագործվող ՀՄ-ին 1,087,318

3,587,118

729,208


657,089

156,173

Տարեվերջի մնացորդ (Մակարդակ 3-ում

կրկնվող իրական արժեքներ չափում) 17,667,388

35,336,236

9,051,861

Կառուցման ընթացքում գտնվող ջրամատակարարման և ջրահեռացման ենթակառուցվածքների

գծով ավելացումները հիմնականում ներառում են ջրամատակարարման և ջրահեռացման

ենթակառուցվածքների վերականգնման ծրագրի շրջանակներում նոր խողովակաշարերի

կառուցման գծով շինարարական աշխատանքների արժեքը, որոնք կատարվել են հետևյալ

համայնքներում.

2015թ.

2014թ.

Մարզ հազար դրամ

հազար դրամ

Սյունիք 1,066,710

1,523,592

Տավուշ 1,968,148

2,608,765

Արարատ 593,964

2,566,541

Շիրակ 188,547

703,599

Լոռի 956,188

2,064,708

Արմավիր 612,297

829,145

Գեղարքունիք 1,762,691

2,332,019

Կոտայք 470,203

839,465

Վայոց Ձոր 569,798

439,652

Արագածոտն 829,997

480,708

Ինժեներական և նախագծային աշխատանքներ 312,747

579,885

Այլ 504,939

153,022

9,836,229

15,121,101

Շինարարական աշխատանքները ֆինանսավորվել են Ասիական Զարգացման Բանկի,

Վերակառուցման և Զարգացման Միջազգային Բանկի, Վերակառուցման և Զարգացման

Եվրոպական Բանկի կողմից տրամադրված փոխառու միջոցների հաշվին:




38

16. Ոչ նյութական ակտիվներ

Համակարգչային

ծրագրեր

Ջրօգտագործման

իրավունքներ և

լիցենզիաներ

Ծրագրի

մշակում Այլ

Ընդամենը

Սկզբնական կամ վերագնահատված արժեք հազար դրամ

հազար դրամ

հազար դրամ

հազար դրամ

հազար դրամ

2014թ. հունվարի 1-ի դրությամբ 183,884

9,334

11,153

4,674

209,045


6,434

-

30,985

113,844

Օտարումներ (447)

-

-

-

(447)


-

(11,153)

-

-


15,768

-

35,659

322,442


15,768

-

35,659

322,442


-

-

670

78,934

Օտարումներ (748)

-

-

-

(748)


15,768

-

36,329

400,628

Կուտակված մաշվածություն և արժեզրկում


8,669

-

4,674

117,527


665

-

2,275

27,496


9,334

-

6,949

145,023


9,334

-

6,949

145,023


643

-

3,479

37,655


9,977

-

10,428

182,678

Զուտ հաշվեկշռային արժեք


665

11,153

-

91,518


6,434

-

28,710

177,419


5,791

-

25,901

217,950




39

17. Վարկեր և փոխառություններ

31.12.2015թ.

31.12.2014թ.

Ոչ ընթացիկ հազար դրամ

հազար դրամ

ՄԶԸ վարկ 3893 (ա) 10,405,906

10,588,569

ՄԶԸ վարկ 4514 (ա) 9,612,868

9,438,396

ԱԶԲ վարկ 2363 (բ) 16,835,800

17,248,938

ԱԶԲ վարկ 2860 (բ) 16,864,032

11,758,977

ՎԶԵԲ վարկ 37030 (գ) 1,891,180

2,235,031

ՎԶԵԲ վարկ 40718 (գ) 2,720,551

2,975,703

ՎԶՄԲ 8129 (դ) 7,222,590

5,612,445

ԵՆԲ 31.304 (ե) 3,436,486

2,540,868

68,989,413

62,398,927

Ընթացիկ

ԱԶԲ վարկ 2363 (բ) 716,330

-

ՄԶԸ վարկ 3893 (ա) 370,301

371,529

ԱԶԲ վարկ 2860 (բ) 60,166

36,406

ՎԶԵԲ վարկ 37030 (գ) 343,851

343,851

ՎԶԵԲ վարկ 40718 (գ) 282,116

312,795

1,772,764

1,064,581

Ընդամենը վարկեր 70,762,177

63,463,508

ա) Վարկեր Միջազգային Զարգացման Ընկերակցությունից (ՍԶԸ)

ՄԶԸ Վարկ N 3893-AM

Հիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության և Միջազգային Զարգացման Ընկերակցության

միջև 2004թ. հունիսի 14-ին կնքված «Զարգացման վարկային պայմանագիրը»՝ N 3893-AM, և

Միջազգային Զարգացման Ընկերակցության և «Հայջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ի միջև 2004թ. հունիսի

14-ին կնքված «Ծրագրի համաձայնագիրը»՝ 2004թ. հոկտեմբերի 5-ին կնքվել է ենթավարկային

համաձայնագիր Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության և

Ընկերության միջև: Համաձայն ենթավարկային պայմանագրի՝ ՀՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի

նախարարությունը Ընկերությանը տրամադրում է 23 միլիոն ԱՄՆ դոլար նպատակային վարկ:

Վարկի օգտագործման ավարտ է սահմանվել 2009թ. փետրվարի 28-ր: Ենթավարկի հիմնական

գումարը պետք է հատուցվի 40 տարվա ընթացքում, կիսամյակային հավասար մուծումներով՝

ներառելով 10 տարվա արտոնյալ ժամկետը, որով վարկի մարումը սկսվելու է 2014թ.-ից:

Ընկերությունը վարկի հիմնագումարի օգտագործված և չմարված գումարի դիմաց պետք է վճարի

սպասարկման վարձ՝ տարեկան 0.75 % տոկոսադրույքով:

ՄԶԸ Վարկ N4514-AM

(Լրացուցիչ ֆինանսավորում ՄԶԸ N3893-AM վարկին)

Հիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության և Միջազգային Զարգացման Ընկերակցության

միջև 2008թ. նոյեմբերի 24-ին կնքված «Լրացուցիչ ֆինանսավորման պայմանագիրը»՝ N 4514-AM, և

Միջազգային Զարգացման Ընկերակցության և «Հայջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ի միջև 2008թ. նոյեմբերի

24-ին կնքված «Ծրագրի համաձայնագիր- լրացուցիչ ֆինանսավորում»-ը՝ 2009թ. մարտի 23-ին

կնքվել է ենթավարկային համաձայնագիր Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և

էկոնոմիկայի նախարարության և Ընկերության միջև: Համաձայն ենթավարկային պայմանագրի՝ ՀՀ

ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարությունը Ընկերությանը տրամադրում է 12.8 միլիոն SDR-ին

(Փոխառության Հատուկ Իրավունք) համարժեք ԱՄՆ դոլարի վարկ: Վարկի օգտագործման ավարտ

է սահմանվել 2011թ. դեկտեմբերի 31-ը: Ենթավարկի հիմնական գումարր պետք է հատուցվի 20

տարվա ընթացքում, կիսամյակային հավասար մուծումներով՝ ներառելով 10 տարվա արտոնյալ

ժամկետը, որով վարկի մարումը սկսվելու է 2019թ.-ից: Ընկերությունը վարկի հիմնագումարի




40

օգտագործված և չմարված գումարի դիմաց պետք է վճարի սպասարկման վարձ տարեկան 0.75%

տոկոսադրայքով:

բ) Վարկեր Ասիական Զարգացման Բանկից (ԱԶԲ)

ԱԶԲ Վարկ N2363-ARM (SF)

«Հայջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ի և Ասիական Զարգացման Բանկի միջև 2007թ. դեկտեմբերի 18-ին

կնքված «Ծրագրի համաձայնագիրը» իրագործելու նպատակով՛ Հայաստանի Հանրապետության և

Ասիական Զարգացման Բանկի միջև 2007թ. դեկտեմբերի 18-ին կնքվել է «Վարկային

համաձայնագիր», համաձայն որի Ասիական Զարգացման Բանկը Հայաստանի

Հանրապետությանը տրամադրում է վարկ տարբեր արժույթներով, որը համարժեք է 23,498,000

Փոխառության Հատուկ Իրավունքներին: Հիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության և

Ասիական Զարգացման Բանկի միջև 2007թ. դեկտեմբերի 18-ին կնքված «Վարկային

համաձայնագիրը»՝ ՀՀ ֆինանսների նախարարության և «Հայջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ի միջև 2008թ.

հունիսի 10-ին կնքվել է «Ենթավարկային համաձայնագիր»: Վարկի օգտագործման ավարտ է

սահմանվել 2013թ. հունիսի 30-ը կամ որևէ այլ ամսաթիվ, որը պարբերաբար կհամաձայնեցվի

Հայաստանի Հանրապետության և Ասիական Զարգացման Բանկի միջև: Վարկի հիմնական

գումարր պետք է հատուցվի սկսած 2016թ.-ից մինչև 2039թ.-ը ընկած ժամանակահատվածում՝

կիսամյակային հավասար մուծումներով: Ընկերությունը պետք է վճարի տոկոսավճար վարկային

հաշվից հանված վարկային միջոցների նկատմամբ տարեկան 1 % տոկոսադրույքով արտոնյալ

ժամանակահատվածի ընթացքում և տարեկան 1,5 %՝ դրանից հետո: Տոկոսավճարներր և վարկի

հիմնական գումարի մարումները պետք է վճարվեն կիսամյակը մեկ անգամ յուրաքանչյուր տարվա

փետրվարի 1-ին և օգոստոսի 1-ին: Որպես «Ենթավարկային համաձայնագրով» վճարային

պարտավորությունների ապահովման միջոց՝ «Հայջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ն թողարկել է 489,542

Փոխառության Հատուկ Իրավունքին համարժեք ՀՀ դրամ անվանական արժեքով թվով 48 հատ

հասարակ մուրհակներ և դրանք, համաձայն 2009թ.-ի մարտի 23-ի թիվ 3(03) կկ/2009 պահման

պայմանագրի տրամադրել է ՀՀ ֆինանսների նախարարությանը:

ԱԶԲ Վարկ N2860-ARM (SF)

«Հայջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ի և Ասիական Զարգացման Բանկի միջև 2007թ. դեկտեմբերի 18-ին

կնքված «Ծրագրի համաձայնագիրը» իրագործելու նպատակով՛ Հայաստանի Հանրապետության և

Ասիական Զարգացման Բանկի միջև 2012թ. մայիսի 3-ին կնքվել է «Վարկային համաձայնագիր»,

համաձայն որի Ասիական Զարգացման Բանկը Հայաստանի Հանրապետությանը տրամադրում է

վարկ տարբեր արժույթներով, որը համարժեք է 25,886,000 Փոխառության Հատուկ

Իրավունքներին: Հիմք ընդունելով վերոնշյալ պայմանագիրը՝ ՀՀ ֆինանսների նախարարության և

«Հայջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ի միջև 2012թ. սեպտեմբերի 7-ին կնքվել է «Ենթավարկային

համաձայնագիր»: Վարկը տրամադրվում է որպես լրացուցիչ ֆինանսավորում ԱԶԲ N 2363-ARM

(SF) վարկին: Ընկերությունը պետք է վճարի տոկոսավճար վարկային հաշվից հանված վարկային

միջոցների նկատմամբ տարեկան 1 % տոկոսադրույքով արտոնյալ ժամանակահատվածի

ընթացքում և տարեկան 1,5 %՝ դրանից հետո: Տոկոսավճարները և վարկի հիմնական գումարի

մարումները պետք է վճարվեն կիսամյակը մեկ անգամ՝ յուրաքանչյուր տարվա փետրվարի 1-ին և

օգոստոսի 1-ին: Վարկի հիմնական գումարը պետք է հատուցվի սկսած 2020թ.-ից մինչև 2044թ.-ը

ընկած ժամանակահատվածում՝ կիսամյակային հավասար մուծումներով: Որպես

«Ենթավարկային եամաձայնագիր» վճարային պարտավորությանների ապահովման միջոց են

հանդիսանում Ընկերության կողմից թողարկված 539,232 Փոխառության Հատուկ Իրավունքին

համարժեք ՀՀ դրամ անվանական արժեքով թվով 48 հատ հասարակ անտոկոս մուրհակները:




41

գ) Վարկեր և շնորհներ Վերակառուցման և Զարգացման Եվրոպական Բանկից (ՎԶԵԲ)

ՎԶԵԲ վարկ 37030

Հիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության և Վերակառուցման և Զարգացման Եվրոպական

Բանկի միջև 2007թ. ապրիլի 26-ին կնքված «Վարկային պայմանագիրը» Վերակառուցման և

Զարգացման Եվրոպական Բանկի և «Հայջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ի միջև 2007թ. ապրիլի 26-ին կնքված

«Ծրագրի համաձայնագիրը»՝ 2008թ. հուլիսի 10-ին կնքվել է ենթավարկային համաձայնագիր

Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների նախարարության և Ընկերության միջև: Համաձայն

ենթավարկային պայմանագրի՝ ՀՀ ֆինանսների նախարարությունը Ընկերությանը տրամադրում է

7 միլիոն Եվրո վարկ՝ Սևանա լճի բնապահպանական Ծրագիրն իրականացնելու նպատակով:

Վարկը տրամադրվում է երկու տրանշերով

գ Տրանշ Ա՝ 5 միլիոն Եվրո, որը ենթակա է տարեկան 4.76% ֆիքսված պոկոսադրույքով՝ ավելացված

լրացուցիչ 1% տարեկան տոկոսադրույք' ըստ բանկի սահմանված ընթացակարգի, և տարեկան 0.5%

տոկոսադրույք՝ չօգտագործված վարկային միջոցների համար որպես կոմիսիոն վճար;

գ Տրանշ Բ՝ 2 միլիոն Եվրո, փոփոխական տոկոսադրույքով:

Վարկի օգտագործման ավարտ է սահմանվել 2010թ. հոկտեմբերի 9-ր: Վարկի մայր գումարի

մարումները կատարվելու են կիսամյակային հավասար մուծումներով՝ սկսած 2010թ. հոկտեմբերի

16-ից մինչև 2022թ. հոկտեմբերի 16-ը: Վարկային պարտավորությունը Ընկերության կողմից

մարվելու է ՀՀ դրամով (վարկային պարտավորությունը արտահայտված է ՀՀ դրամով),

որը հաշվարկվել է վարկային գումարների ստացման օրվա փոխարժեքով: Համաձայն ՀՀ

Կառավարության 23.12.2010թ. թիվ 1748-Ն որոշման՝ մարման ենթակա մայր գումարի մարման

պարտավորությունը հետաձգվել է մինչև 2012թ. հունվարի 1-ը:

ՎԶԵԲ Վարկ 40718

Հիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության և Վերակառուցման և Զարգացման Եվրոպական

Բանկի (ՎԶԵԲ) միջև 2011թ. հուլիսի 14-ին կնքված «Վարկային համաձայնագիրը»՝ 2012թ. հուլիսի

20-ին կնքվել է ենթավարկային պայմանագիր Հայաստանի Հանրապետաթյան ֆինանսների

նախարարության և Ընկերության միջև: Համաձայն ենթավարկային պայմանագրի՝ ՎԶԵԲ-ն

համաձայնվել է Ընկերությանը տրամադրել մինչև 6,500,000 Եվրո վարկ: Վարկը Ընկերության

համար հասանելի է մինչև 2015թ. հունիսի 30-ը: Ընկերությունը վճարում է տոկոսներ՝

չօգտագործված մասի նկատմամբ տարեկան 0.5% դրույքաչափով, իսկ օգտագործված մասի դիմաց

վճարում է տոկոսներ՝ վեցամսյա Եվրոյով դեպոզիտի համար սահմանված տարեկան

տոկոսադրույքին գումարած 1 տոկոս (EURIBOR+1): Հիմնական գումարը ետ է վերադարձվում 24

հավասար կիսամյակային վճարումներով՝ 16.10.2014-ից և ավարտվելով 16.04.2026-ին: Որպես

«Ենթավարկային համաձայնագրով» վճարային պարտավորությունների ապահովման միջոց են

հանդիսանում Ընկերության կողմից թողարկված 135,416 Եվրոյին համարժեք ՀՀ դրամ

անվանական արժեքով թվով 48 հատ հասարակ անտոկոս մուրհակներ:

դ) Վարկ Վերակառուցման և Զարգացման Միջազգային Բանկից (ՎԶՄԲ)

ՎԶՍԲ վարկ N 8129-AM

Հիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության և Վերակառուցման և Զարգացման Միջազգային

Բանկի (ՎԶՄԲ) միջև 2012թ. փետրվարի 24-ին կնքված «Վարկային համաձայնագիրը»՝ 2012թ.

հունիսի 22-ին կնքվել է ենթավարկային պայմանագիր Հայաստանի Հանրապետության

ֆինանսների նախարարության և Ընկերության միջև: Համաձայն ենթավարկային պայմանագրի՝

ՎԶՄԲ-ն համաձայնվել է Ընկերությանը տրամադրել մինչև 15 միլիոն ԱՄՆ դոլար վարկ: Վարկը

Ընկերության համար հասանելի է մինչև 2015թ. հունիսի 30-ը: Ընկերությունը վճարում է տոկոսներ՝

վարկի օգտագործված մասի նկատմամբ տարեկան փոփոխական դրույքաչափով: Վարկի մայր




42

գումարը ետ է վերադարձվում 01.08.2022-ից 01.02.2037-ի ընթացքում 30 հավասար կիսամյակային

վճարումների միջոցով:

Որպես «Ենթավարկային համաձայնագրով» վճարային պարտավորությունների ապահովման

միջոց են հանդիսանում Ընկերության կողմից թողարկված 500,000 ԱՄՆ դոլարին համարժեք ՀՀ

դրամ անվանական արժեքով թվով 30 հատ հասարակ անտոկոս մուրհակները:

ե) Վարկ Եվրոպական ներդրումային բանկից

ԵՆԲ վարկ 31.304

Հիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության և Եվրոպական Ներդրումային Բանկի (ԵՆԲ) միջև

2012թ. օգոստոսի 7-ին կնքված «Վարկային համաձայնագիրը»՝ 2013թ. դեկտեմբերի 17-ին

կնքվել է ենթավարկային պայմանագիր Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների

նախարարության և Ընկերության միջև: Համաձայն ենթավարկային պայմանագրի՝ ԵՆԲ-ն

համաձայնվել է Ընկերությանը տրամադրել մինչև 6.5 միլիոն ԵՎՐՈ վարկ: Վարկը Ընկերության

համար հասանելի է մինչև 2015թ.օգոստոսի 7-ը: Վարկի մայր գումարը ետ է վերադարձվում

16.04.2021-ից 16.10.2038-ի ընթացքում՝ 36 հավասար կիսամյակային վճարումների միջոցով:

Որպես «Ենթավարկային համաձայնագրով» վճարային պարտավորությունների ապահովման

միջոց Ընկերությունը պետք է թողարկի և վարկառուին հանձնի անտոկոս հասարակ մուրհակներ:

Տոկոսների վճարումներից ազատումներ

Համաձայն ՀՀ Կառավարության 18.12.2014թ. 1515-Ն որոշման՝ Ընկերությունը մինչև 2016

թվականի հունվարի 1-ը ազատվել է ՄԶԸ 3893, ՄԶԸ 4514, ԱԶԲ 2363, ՎԶԵԲ 37030, ՎԶԵԲ 40718,

ՎԶՄԲ վարկ 8129, ԵՆԲ FIN N31.304 վարկերի տոկոսների վճարման գծով առաջացած

պարտավորություններից:

Համաձայն ՀՀ Կառավարության 25.12.2015թ. 1555-Ն որոշման՝ Ընկերությունը մինչև 2017

թվականի հունվարի 1-ը ազատվել է ՄԶԸ 3893, ՄԶԸ 4514, ԱԶԲ 2363, ՎԶԵԲ 37030, ՎԶԵԲ 40718,

ՎԶՄԲ վարկ 8129, ԵՆԲ FIN N31.304 վարկերի տոկոսների վճարման գծով առաջացած

պարտավորություններից:

Վարկերի ընթացիկ մաս

Համաձայն ՀՀ կառավարության 2014թ. դեկտեմբերի 18-ի 1515-Ն որոշման՝ Հայաստանի

Հանրապետության 2015 թվականի պետական բյուջեով նախատեսված է 944 մլն դրամ սուբսիդիայի

գումարն է ուղղել Համաշխարհային բանկի, Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկի

վարկային ծրագրերի շրջանակներում կնքված ենթավարկային պայմանագրերով տրամադրված

ենթավարկի մայր գումարի մարմանը::

Համաձայն ՀՀ կառավարության 2015թ. դեկտեմբերի 25-ի 1555-Ն որոշման՝ Հայաստանի

Հանրապետության 2016 թվականի պետական բյուջեով նախատեսված է 1,713 մլն դրամ

սուբսիդիայի գումարն է ուղղել Համաշխարհային բանկի, Ասիական Զարգացման բանկի,

Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկի վարկային ծրագրերի շրջանակներում

կնքված ենթավարկային պայմանագրերով տրամադրված ենթավարկի մայր գումարի մարմանը:




43

Փոխառության ծախսումներ

Հաշվետու տարում հաշվեգրվել է 746 մլն դրամ տոկոսային ծախսումներ, որից 607 մլն դրամ

տոկոսային ծախսը ճանաչվել է որպես ֆինանսական ծախս (2014թ.-ին՝ 577 մլն դրամ), մնացած

138 մլն դրամ ծախսումները կապիտալացվել են՝ միացվելով կաոուցվող օբյեկտների

հաշվեկշռային արժեքին:

Ստորև ներկայացված են Ընկերության վարկերը և փոխառությունները՝ ըստ արժույթների.

31.12.2015թ.

31.12.2014թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

ՀՀ դրամ 3,603,778

2,578,882

ԱՄՆ դոլար 61,001,363

55,055,259

Եվրո 6,157,036

5,829,367

70,762,177

63,463,508




44

Ընկերության կողմից ստացված վարկերի շարժն՝ ըստ առանձին պայմանագրերի ներկայացվում է ստորև.

Փոխառություն Ար-

ժույթ

Տարեսկզբի մնացորդ 01.01.2015

2015թ.

Տարեվերջի մնացորդ

31.12.2015 Ավելացում Տոկոսի հաշվեգրում

Արտար-

ժութային

պարտա-

վորության

փոխար-

կում և

վերագնա-

հատում

Մարում

հազ.

դոլար

հազ.

եվրո հազ. դրամ

հազ.

դոլար

հազ.

եվրո

հազ.

դրամ

հազ.

դոլար

հազ.

եվրո

հազ.

դրամ հազ. դրամ

հազ.

դոլար

հազ.


հազ.

դոլար

հազ.

եվրո

հազ.

դրամ

ՄԶԸ վարկ 3893,

$23,500K դոլար

23,075

10,960,098

-

-

169

80,774

137,764

(951)

(402,429)

22,293

-

10,776,207

ՄԶԸ վարկ

4514-լրացուցիչ

ֆինանսավորում,

$20,000K

դոլար

19,872

9,438,395

-

-

149

71,267

174,472

(149)

(71,267)

19,872

-

9,612,867

ԱԶԲ վարկ 2363,

SDR23,498K դոլար

36,316

17,248,938

-

-

363

173,641

303,192

(363)

(173,641)

36,316

-

17,552,130



24,834

11,795,382

10,104

4,837,118

269

128,604

268,743

(221)

(105,650)

34,985

-

16,924,198

ՎԶԵԲ վարկ 37030,

€7,000K

ՀՀ

դրամ

2,578,883

-

105,758

-

(449,609)

-

-

2,235,032


€6,500K եվրո

5,695

3,288,499

534

280,107

64

33,626

(287,538)

(605)

(312,026)

-

5,688

3,002,668

ՎԶՄԲ վարկ 8129,

$15,000K դոլար

11,816

5,612,445

3,184

1,515,438

132

63,177

128,202

(201)

(96,671)

14,930

-

7,222,591

ԵՆԲ FIN 31.304 եվրո

4,400

2,540,868

2,100

1,131,678

168

88,340

(236,061)

(168)

(88,340)

-

6,500

3,436,485

Ընդամենը

115,913

10,095

63,463,508

13,287

2,634

7,764,341

1,082

231

745,187

488,774

(1,886)

(773)

(1,699,633)

128,396

12,188

70,762,177




45

Փոխառություն Արժույթ

Տարեսկզբի մնացորդ

01.01.2014

2014թ.

Տարեվերջի մնացորդ 31.12.2014 Ավելացում Տոկոսի հաշվեգրում

Փոխարժեք

ի

վերագնահ

ատում

Մարում

հազ.

դոլար

հազ.


հազ.

դոլար

հազ.


հազ.

դոլար

հազ.

եվրո

հազ.

դրամ հազ. դրամ

հազ.

դոլար

հազ.


հազ.

դոլար

հազ.


ՄԶԸ վարկ 3893,

$23,500K դոլար

23,466

9,518,933

175

83,233 1,601,069 (566)

(243,137) 23,075

10,960,098

ՄԶԸ վարկ

4514-լրացուցիչ

ֆինանսավորում,

$20,000K

դոլար

19,872

8,060,700

149

70,788 1,377,695 (149)

(70,788) 19,872

9,438,395



36,316

14,731,160

363

172,489 2,517,778 (363)

(172,489) 36,316

17,248,938



9,798

3,974,457 14,960

6,315,213 145

68,128 1,465,505 (69)

(27,921) 24,834

11,795,382


€7,000K ՀՀ դրամ

2,922,733

122,718

(466,568)

2,578,883


€6,500K եվրո

5,966 3,337,936

83 48,163 91,250

(354) (188,850)

5,695 3,288,499

ՎԶՄԲ վարկ 8129,

$15,000K դոլար

7,807

3,166,747 4,009

1,647,350 82

38,780 798,348 (82)

(38,780) 11,816

5,612,445

ԵՆԲ FIN 31.304 եվրո

4,400 2,530,088

159 91,724 10,780

(159) (91,724)

4,400 2,540,868

Ընդամենը 97,259 5,966 45,712,666 18,969 4,400 10,492,651 914 242 696,023 7,862,425 (1,229) (513) (1,300,257) 115,913 10,095 63,463,508




46

18. Եկամուտներին վերաբերող շնորհ

2015թ.

2014թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

Տարեսկզբի մնացորդ 5,587

11,706

Եկամուտներին վերաբերող շնորհների ստացում, ներառյալ՝ 724,341

643,841

Պարտավորությունների մարման միջոցով ստացված 672,910

288,882

Պարտավորությունների մարման միջոցով ստացվելիք 51,431

354,959

Վերադասակարգում ակտիվներին վերաբերող շնորհից/(ին) (ծնթ. 20)

201

(23)

Եկամտի ճանաչում (ծնթ. 7) (727,745)

(649,937)

Տարեվերջի մնացորդ 2,384

5,587

19. Առևտրային և այլ կրեդիտորական պարտքեր

31.12.2015թ.

31.12.2014թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

Հիմնական միջոցների գծով 478,140

1,545,128

Առևտրային կրեդիտորական պարտքեր 265,063

595,104

Աշխատակիցներին հատուցումների գծով 236,580

237,155

Ընդամենը ամորտիզացված արժեքով չափվող ֆինանսական

պարտավորություններ, բացառությամբ` վարկերի և

փոխառությունների

979,783

2,377,387

Վճարման ժամկետները հետաձգված ԱԱՀ-ի գծով 446,652

464,988

Ստացված կանխավճարներ 328,476

278,285

-Բնակչությունից 284,790

219,004

-այլ տնտեսավարող սուբյեկտներից 22,045

25,113

-բյուջետային կազմակերպություններից 21,319

27,364

-այլ նպատակներով 323

6,804

Հարկերի գծով(բացի շահութահարկից) 108,382

27,055

Այլ 111

868

Ընդամենը առևտրային և այլ կրեդիտորական պարտքեր 1,863,404

3,148,583

Որպես ամորտիզացված արժեքով չափվող ֆինանսական պարտավորություններ դասակարգված

առևտրային և այլ կրեդիտորական պարտքերի իրական արժեքը հաշվեկշռային արժեքից

էականորեն չի տարբերվում:

20. Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ

2015թ.

2014թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

Տարեսկզբի մնացորդ 8,627,204

8,752,956

Ակտիվներին վերաբերող շնորհների ստացում, որից` 189,074

342,559

Պարտավորությունների մարման միջոցով 188,787

312,663

Հիմնական միջոցներով 287

29,896

Վերադասակարգում որպես եկամուտներին վերաբերող

շնորհից/(ին) (ծնթ. 21) (201)

23

Եկամտի ճանաչում (ծնթ. 7) (474,220)

(468,334)

Տարեվերջի մնացորդ 8,341,857

8,627,204




47

21. Հետաձգված հարկ

Հետաձգված հարկը հաշվարկվում է ժամանակավոր տարբերությունների վրա՝ 20% (2014թ.՝ 20%)

հարկային դրույքաչափով՝ պարտավորությունների մեթոդով:

Ստորև ներկայացված է հետաձգված հարկերի շարժը.

2015թ. 2014թ.

հազար դրամ հազար դրամ

Տարեսկզբի մնացորդ 451,418

703,395

Եկամուտ հետաձգված հարկերի գծով (451,418)

(251,977)

Տարեվերջի մնացորդ -

451,418

Ստորև ներկայացված է հետաձգված հարկային պարտավորության մնացորդի բացվածքը՝ ըստ

ծագման աղբյուրի:

31.12.15թ. 31.12.14թ.


Հարկվող ժամանակավոր տարբերություններ 943,610

1,461,602

Չօգտագործված հարկային վնաս (943,610)

(1,010,184)

-

451,418

Հարկվող և նվազեցվող ժամանակավոր տարբերությունները կարող են անորոշ ժամկետով

փոխանցվել հաջորդ ժամանակաշրջաններ:

Չօգտագործված հարկային վնասի՝ հաջորդ տարնիներ փոխանցման հնարավորության վերաբերյալ

տեղեկատվությունը ներկայացվում է ստորև.

Հարկային վնասներ Գործողության

ժամկետ

Գումար

(հազար դրամ)

20%

2011թ. առաջացած հարկային վնաս 31/12/2016թ. 1,624,079 324,816



2014թ. առաջացած հարկային վնաս 31/12/2019թ. 446,781 89,356

2015թ. առաջացած հարկային վնաս/(շահույթ) 31/12/2020թ. (131,072) (26,214)

Հարկային վնաս 31.12.2015թ. դրությամբ

4,718,049 943,610

Հետաձգված հարկային պարտավորությունների, շահույթում կամ վնասում ճանաչված

գումարների և այլ համապարփակ ֆինանսական արդյունքում ճանաչված գումարների

մանրամասները ներկայացված են ստորև.




48

Ակտիվներ Պարտավոր-

ություններ Զուտ

(Հաշվեգրված)/

նվազեցված շահույթի

կամ վնասի հաշվին

(Հաշվեգրված)/

նվազեցված սեփական

կապիտալի հաշվին

31.12.15թ. 31.12.15թ. 31.12.15թ. 2015թ. 2015թ.

հազար դրամ հազար դրամ հազար դրամ հազար դրամ հազար դրամ

Դեբիտորական պարտքերի պահուստավորում 1,430,355 - 1,430,355 281,298 -

Եկամուտների հետաձգում - (20,445) (20,445) 56,289 -

Արձակուրդների պահուստավորում 28,165 - 28,165 2,987 -

Պաշարների արժեզրկում 1,773 - 1,773 (556) -

Հիմնական միջոցների արագացված մաշվածություն - (10,889) (10,889) (1,643) -

Հիմնական միջոցների արժեզրկում 500,298 - 500,298 - -

Հիմնական միջոցների վերագնահատումներ - (2,777,423) (2,777,423) 275,061 -

Առկա վնասներ 943,610 - 943,610 (66,574) -

Հարկային ակտիվներ/ (պարտավորություններ) 2,904,201 (2,808,757) 95,444 546,862 -

Հարկի հաշվանցում (2,808,757) 2,808,757 - - -

Հարկային ակտիվի ապաճանաչում (95,444) - (95,444) (95,444) -

Զուտ հարկային ակտիվներ/ (պարտավորություններ) - - - 451,418 -

31.12.14թ. 31.12.14թ. 31.12.14թ. 2014թ. 2014թ.

հազար դրամ հազար դրամ հազար դրամ հազար դրամ հազար դրամ

Դեբիտորական պարտքերի պահուստավորում 1,149,057 - 1,149,057 65,137 -

Եկամուտների հետաձգում - (76,734) (76,734) (76,734) -

Արձակուրդների պահուստավորում 25,178 - 25,178 9,542 -

Պաշարների արժեզրկում 2,329 - 2,329 2,329 -

Հիմնական միջոցների արագացված մաշվածություն - (9,246) (9,246) (9,246) -

Հիմնական միջոցների արժեզրկում 500,298 - 500,298 (3,307) -

Հիմնական միջոցների վերագնահատումներ - (3,052,484) (3,052,484) 527,831 -

Առկա վնասներ 1,010,184 - 1,010,184 (263,575) -

Հարկային ակտիվներ/ (պարտավորություններ) 2,687,046 (3,138,464) (451,418) 251,977 -

Հարկի հաշվանցում (2,687,046) 2,687,046 - - -

Զուտ հարկային ակտիվներ/ (պարտավորություններ) - (451,418) (451,418) 251,977 -




49

22. Կանոնադրական կապիտալ

31.12.15թ. 31.12.14թ.

Հասարակ բաժնետոմսեր (հատ) 2,150,520 1,680,491

Մեկ բաժնետոմսի արժեք (դրամ) 7,769.82 7,769.82

Ընդամենը կանոնադրական կապիտալ (հազար դրամ) 16,709,150 13,057,121

Ընկերության բաժնետոմսերի 100% պատկանում է Հայաստանի Հանրապետությանը` ի դեմս

Հայաստանի Հանրապետության Գյուղատնտեսության նախարարության Ջրային տնտեսության

պետական կոմիտեի:

Հաշվետու տարում Ընկերության կանոնադրական կապիտալը համալրվել է 3,652 մլն դրամով.

i. Համաձայն ՀՀ Կառավարության 24.05.2012թ. թիվ 666-Ա և 09.08.2012թ. թիվ 1007-Ա

որոշումների` վարկային պայմանագրերի շրջանակներում 2015թ.-ի ընթացքում պետական

համաֆինանսավորման գումարները՝ 3,626 մլն դրամի չափով դասակարգվել են որպես

կանոնադրական կապիտալի համալրում: Նշված գումարի չափով հայտարարված

բաժնետոմսերի տեքով կանոնադրական կապիտալի ավելացման վերաբերյալ

կառավարության նախագիծը սույն հաշվետվությունների պատրաստման պահին գտնվում է ՀՀ

կառավարությունում՝ շրջանառության մեջ։

ii. Համաձայն ՀՀ Կառավարության 26.12.2013թ. թիվ 1884-Ա որոշման` ՀՀ Տավուշի մարզի

Հաղթանակ գյուղից մինչև Բագրատաշեն գյուղն ընկած տարածքում գտնվող 1987 թվականին

կառուցված միջին ճնշման D=159 մմ տրամաչափի 3,585 գծամետր և D=219 մմ տրամաչափի

4300 գծամետր երկարությամբ ստորգետնյա խողովակները, որպես պետական

սեփականություն, ներդրվել է «Հայջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ կանոնադրական կապիտալում, որի

դիմաց վճարումը կատարվել է ընկերության կողմից համապատասխան քանակությամբ

բաժնետոմսերի թողարկման և ՀՀ օգտին տեղաբաշխման եղանակով: Նշված գործարքի

արդյունքում Ընկերության կանոնադրական կապիտալը ավելացել է 26 մլն դրամով:

23. Կապակցված կողմերի միջև գործարքներ

Ընկերության կապակցված կողմերը ներառում են ՀՀ Գյուղատնտեսության նախարարության

ջրային տնտեսության պետական կոմիտեն, ՀՀ Ֆինանսների նախարարությունը, արտաքին

կառավարիչը՝ «ՍԱՈՒՐ» ԷՍ ԷՅ ԷՍ, «Շիրակ-ջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ, «Նոր Ակունք» ՓԲԸ,

«Լոռի-ջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ, «Ախուրյան - Արաքս –Ջրառ» ՓԲԸ, «Սևան-Հրազդանյան-Ջրառ» ՓԲԸ::

Ընկերությունը վերահսկվում է ՀՀ Գյուղատնտեսության նախարարության ջրային տնտեսության

պետական կոմիտեի կողմից, որին պատկանում է Ընկերության բաժնետոմսերի 100%-ը:

Իր գործունեության ընթացքում Ընկերությունը գործարքներ է իրականացնում մի շարք

կազմակերպությունների հետ, որոնք վերահսկվում են կամ համատեղ կերպով վերահսկվում են

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից:

Ընկերությունը կիրառում է ՀՀՄՍ 24 «Կապակցված կողմերի բացահայտումներ» ստանդարտով

սահմանված բացառությունը, որը թույլ է տալիս ներկայացնել պակաս թվով բացահայտումներ

կառավարությանն առընչություն ունեցող կազմակերպությունների հետ գործարքների հետ

կապված:

Հաշվետու ժամանակաշրջանի ընթացքում Ընկերությունը իրականացրել է հետևյալ գործարքները

ընդհանուր կառավարման տակ գտնվող կապակցված կողմերի հետ.




50

Գործարքի տեսակը Գործարքի գումարը

Պարտքի մնացորդ

2015թ. 2014թ.

31.12.15թ. 31.12.14թ.



Փոխառության տրամադրում 73,063 34,500

50,000 15,000

Հիմնական միջոցների վաճառք - 1,739

2,087 2,087

Պաշարների վաճառքից 17,086 14,554

29,190 22,462

Ծառայությունների մատուցում 24,916 22,685

10,096 4,314

Տրված կանխավճարներ 15,000 -

8,475 3,000

Պաշարների ձեռքբերում 15,393 14,638

- -

Ջրամատակարարման

ծառայությունների ստացում 2,799 3,254

286 285

Կառավարման ծառայությունների

ստացում 621,775 693,490

51,431 337,059

Ստորև ներկայացված են գործարքները ՀՀ Ֆինանսների նախարարության հետ.

Գործարքի տեսակը Գործարքի գումարը

Պարտքի մնացորդ

2015թ. 2014թ. 31.12.15թ. 31.12.14թ.



Ստացված վարկեր - -

70,762,177 63,463,509

Ստացված վարկերի գծով

հաշվեգրված տոկոսային ծախս 607,062 577,248

- -

Ստացված վարկերի գծով

հաշվեգրված տոկոսների

կապիտալացում 138,125 118,775

- -

Վարկի տոկոսների ներումից

եկամուտ 616,583 627,922

- -

Վարկի վերագնահատումից

առաջացած փոխարժեքային

տարբերությունից վնաս 488,774 7,862,426

- -

Առանցքային կառավարչական անձնակազմին փոխհատուցումներ

Առանցքային կառավարչական անձնակազմը ներառում է այն անձանց, ովքեր իրավասու են և

պատասխանատվություն են կրում Ընկերության գործունեության պլանավորման, կառավարման և

վերահսկողության իրականացման համար: Ինչպես նշվել է ծանոթագրություն 1-ում, Ընկերության

կառավարումը իրականացվում է «ՍԱՈՒՐ» ԷՍ ԷՅ ԷՍ-ի կողմից. կառավարման գծով ծախսերը

բացահայտվել են ծանոթագրություն 6-ում: Բացի այդ, հառանցքային կառավարչական

անձնակազմը՝ ներառյալ կոմերցիոն տնօրենը, ֆինանսական և ադմինիստրատիվ տնօրենը,

Հյուսիս-Արևմտյան մասնաճյուղի տնօրենը, Հարավ-Արևելյան մասնաճյուղի տնօրենը, կոյուղու

մաքրման կայանների և ջրահեռացման հարցերի տնօրենը և ներքին վերահսկողության տնօրենը

ստացել են հետևյալ փոխհատուցումները:




51

2015թ.

2014թ.

հազար դրամ

հազար դրամ

Զուտ աշխատավարձ 84,497

81,872

Պահումներ՝ ներառյալ հարկերը և սոցվճարները 33,658

36,189

Կուտակված արձակուրդային վճարների գծով ծախսումներ 7,935

11,465

126,090

129,526

24. Պայմանական պարտավորություններ

Ընկերությունը որևէ կողմի պարտավորությունների համար երաշխավորություն չի տրամադրել

31.12.15թ. դրությամբ (նույնը 31.12.14թ. դրությամբ):

2015թ. փետրվարին «Արդշինբանկ» ՓԲԸ որպես կատարման երաշխիք «Հայջրմուղկոյուղի»

ՓԲԸ-ին է փոխանցել մոտ 50մլն ՀՀ դրամ, քանի որ «Էյչ Բի Քնսթրաքշն» ՍՊԸ չէր կատարել իր

պայմանագրային պարտավորությունները, որն ի վերջո վճարվել էր «Եվրոպա» ՍՊԸ կողմից, քանի

որ «Արդշինբանկ» ՓԲԸ իր հերթին երաշխավորության պայմանագրով այն փոխանցել էր

«Եվրոպա» ՍՊԸ-ին: «Եվրոպա» ՍՊԸ դատարանում վիճարկում է նշված գումարի վճարման

օրինականությունը «Արդշինբանկ» ՓԲԸ կողմից: Գործը ներկայումս գտնվում է վարույթում,

սակայն Ընկերությունը կանխատեսում է, որ հայցը պետք է մերժվի:

2014թ. փետրվարին «Գազպրոմ Արմենիա» ՓԲԸ հայց է ներկայացրել դատարան՝ իր կողմից

կատարած աշխատանքներում բացահայտված թերությունների համար իրենից պահված

հետավարտական երաշխիքային գումարը՝ մոտ 7մլն ՀՀ դրամի չափով, ետ վերադարձնելու

պահանջով: Գործը ներկայումս գտնվում է վարույթում և հավավանական վնասը, որը կարող է կրել

Ընկերությունը, գնահատվում է մոտ 4մլն ՀՀ դրամի գումարի չափով:

Վերը նշված պահանջների մասով 31.12.2015թ. դրությամբ Ընկերությունը պահուստ չի ճանաչել՝

դրանց մասով պարտավորությունների ծագման ցածր հավանականության հետ կապված:

Ընկերության հանդեպ հարուցված դատական այլ հայցերը 31.12.15թ. դրությամբ էական

գումարային պահանջ չեն պարունակել (նույնը 31.12.14թ. դրությամբ):

25. Հաշվապահական հաշվառման քաղաքականություն

Հասույթ

Հասույթը չափվում է ստացված կամ ստացվելիք հատուցման իրական արժեքով:

Ջրամատակարարման և ջրահեռացման ծառայություններ

Ջրամատակարարման և ջրահեռացման ծառայությունների մատուցումից հասույթը ճանաչվում է

ամսական կտրվածքով՝ մատակարարված ջրի ծավալից ելնելով: Ջրաչափի առկայության դեպքում

մատակարարված ջրի ծավալը որոշվում է ջրաչափի ցուցմունքին համապատասխան, իսկ

ջրաչափի բացակայության պայմաններում՝ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ

սահմանված չափաքանակներին համապատասխան:

Ընդհանուր առմամբ, ծառայությունների մատուցումից ստացված հասույթը ճանաչվում է, երբ՝

- հնարավոր է արժանահավատորեն չափել հասույթի գումարը,

- հավանական է, որ գործարքի հետ կապված տնտեսական օգուտները կհոսեն

Ընկերություն,

- հնարավոր է արժանահավատորեն որոշել հաշվետու ամսվա դրությամբ գործարքի

ավարտվածության աստիճանը,




52

- հնարավոր է արժանահավատորեն որոշել գործարքի կատարման ժամանակ արված և

գործարքի ավարտելու համար անհրաժեշտ ծախսումները:

Արտարժութային գործարքներ

Ընկերության գործառնական արժույթից տարբեր արժույթով արտահայտված գործարքները

ճանաչվում են գործարքի օրվա դրությամբ ՀՀ Կենտրոնական բանկի կողմից հրապարակած

փոխարժեքով: Արտարժույթով արտահայտված ֆինանսական ակտիվները և

պարտավորությունները արտացոլվում են հաշվետու ամսաթվի դրությամբ ՀՀ Կենտրոնական

բանկի կողմից հրապարակած փոխարժեքով: Ֆինանսական ակտիվների և պարտավորությունների

վերաչափումից գոյացող փոխարժեքային տարբերությունները ճանաչվում են անմիջապես

շահույթում կամ վնասում:

Ֆինանսական ակտիվներ

Ֆինանսական ակտիվները դասակարգվում են հետևայալ դասերից որևէ մեկում` կախված դրանց

ձեռքբերման նպատակից.

- «իրական արժեքով` շահույթի կամ վնասի միջոցով չափվող»,

- «մինչև մարման ժամկետը պահվող»,

- «վաճառքի համար մատչելի»,

- «փոխառություններ և դեբիտորական պարտքեր»

Ընկերությունը չունի «իրական արժեքով` շահույթի կամ վնասի միջոցով չափվող», «մինչև մարման

ժամկետը պահվող» և «վաճառքի համար մատչելի» դասերում դասակարգված որևէ ֆինանսական

ակտիվ:

Ստորև ներկայացված է Ընկերության հաշվապահական հաշվառման քաղաքականությունը որպես

«փոխառություններ և դեբիտորական պարտքեր» դասակարգված ֆինանսական ակտիվների

համար:

Փոխառություններ և դեբիտորական պարտքեր

Փոխառություններն ու դեբիտորական պարտքերը ֆիքսված կամ որոշելի վճարումներով ոչ

ածանցյալ ֆինանսական ակտիվներ են, որոնք գնանշված չեն ակտիվ շուկայում: Դրանք

հիմնականում առաջանում են ապրանքների և ծառայությունների մատուցման արդյունքում

(օրինակ` առևտրային դեբիտորական պարտքեր), բայց ներառում են նաև այլ պայմանագրային

դրամային ակտիվներ: Այդպիսի ֆինանսական ակտիվները սկզբնապես ճանաչվում են իրական

արժեքով` գումարած գործարքի ծախսերը, որոնք ուղղակիորեն վերագրելի են ձեռքբերմանը կամ

թողարկմանը, իսկ հետագայում չափվում են ամորտիզացված արժեքով` օգտագործելով

արդյունավետ տոկոսի մեթոդը` հանած արժեզրկման պահուստը:

Արժեզրկման պահուստը ճանաչվում է, երբ առկա է անկողմնակալ վկայություն (օրինակ`

գործընկերներն ունեն զգալի ֆինանսական դժվարություններ, չեն կատարում ստանձնած

պարտավորությունները կամ ուշացնում են վճարումները) առ այն, որ դեբիտորական պարտքը

սահմանված ժամկետներում հնարավոր չի լինի ամբողջությամբ հավաքագրել: Նման պահուստի

գումարը դեբիտորական պարտքի զուտ հաշվեկշռային արժեքի և արժեզրկված պարտքերի գծով

ապագա դրամական միջոցների հոսքերի ներկա արժեքի տարբերությունն է: Առևտրային զուտ

դեբիտորական պարտքերի համար նման պահուստները հաշվառվում են առանձին հաշվով, և

արժեզրկումից կորուստը ճանաչվում է Համապարփակ ֆինանսական արդյունքի մասին




53

հաշվետվությունում` որպես ծախս: Եթե հաստատվում է, որ առևտրային դեբիտորական պարտքն

անհավաքագրելի է, ակտիվի համախառն հաշվեկշռային արժեքը դուրս է գրվում դրա հետ

կապված պահուստի դիմաց:

Ընկերությունը կարող է պարբերաբար վերանայել այն հաճախորդների առևտրային դեբիտորական

պարտքերի մարման պայմանները, որոնց հետ նախկինում ունեցել է լավ առևտրային

պատմություն: Արդյունքում կարող է փոխվել վճարման ժամանակացույցը, բայց ոչ գումարի չափը

և հետևաբար սպասվող նոր դրամական միջոցների հոսքերը զեղչվում են սկզբնական

արդյունավետ տոկոսադրույքով, իսկ առաջացած հաշվեկշռային արժեքի տարբերությունը

ճանաչվում է համապարփակ ֆինանսական արդյունքի մասին հաշվետվությունում (գործառնական

շահույթ):

Ֆինանսական վիճակի մասին հաշվետվությունում Ընկերության փոխառությունները և

դեբիտորական պարտքերը ներառում են առևտրային և այլ դեբիտորական պարտքեր, դրամական

միջոցներ և դրանց համարժեքներ:

Դրամական միջոցները և դրանց համարժեքները ներառում են դրամական միջոցները

դրամարկղում, ցպահանջ ավանդները բանկում, երեք ամիս կամ երեք ամսից պակաս մարման

ժամկետով այլ բարձր իրացվելիություն ունեցող կարճաժամկետ ներդրումներ և բանկային

օվերդրաֆտներ` դրամական միջոցների հոսքերի մասին հաշվետվության նպատակով:

Կարճաժամկետ բանկային ավանդները նույնպես դասակարգվում են որպես «փոխառություններ և

դեբիտորական պարտքեր»՝ դրանց բարձր իրացվելիության հետ կապված, ինչը ի սկզբանե

նախատեսված է դրանց դիմաց Ընկերության կողմից ստացվելիք տոկոսային եկամուտների

դրույքաչափերում: Ֆինանսական վիճակի մասին հաշվետվությունում բանկային

օվերդրաֆտները ներառված են ընթացիկ պարտավորություններում` վարկեր և փոխառություններ

տողում:

Ֆինանսական պարտավորություններ

Խումբն իր ֆինանսական պարտավորությունները դասակարգում է որպես «իրական արժեքով`

շահույթի կամ վնասի միջոցով չափվող» կամ «այլ ֆինանսական պարտավորույուններ»`կախված

պարտավորության ստանձնման նպատակից:

Ընկերությունը չունի «իրական արժեքով` շահույթի կամ վնասի միջոցով չափվող» որևէ

ֆինանսական պարտավորություն:

Ստորև ներկայացված է Ընկերության հաշվապահական հաշվառման քաղաքականությունը որպես

«այլ ֆինանսական պարտավորույուններ» դասակարգված ֆինանսական պարտավորությունների

համար:

Այլ ֆինանսական պարտավորություններ

Այլ ֆինանսական պարտավորությունները ներառում են հետևյալը՝

Բանկերից և այլ փոխատուներից ստացված փոխառությունները սկզբնապես ճանաչվում են

իրական արժեքով` հանած գործարքին ուղղակիորեն վերագրելի ծախսումները:

Ընկերության բաժնետիրոջից (պետությունից) ստացված վարկերի իրական և անվանական

արժեքների տարբերությունը ուղղակիորեն ճանաչվում է սեփական կապիտալում որպես

«լրացուցիչ կապիտալ»:

Հետագայում նման տոկոսակիր պարտավորությունները չափվում են ամորտիզացված արժեքով՝




54

օգտագործելով արդյունվետ տոկոսադրույքի մեթոդը, համաձայն որի՝ պարտավորության մարման

ժամանակաշրջանի ամբողջ ընթացքում տոկոսային ծախսերի հաշվարկը կատարվում է

ֆինանսական վիճակի մասին հաշվետվությունում արտացոլված պարտավորության մնացորդի

նկատմամբ հաստատուն դրույքի կիրառմամբ: Յուրաքանչյուր ֆինանսական պարտավորության

պայմաններից ելնելով` տոկոսային ծախսերը ներառում են գործարքի հետ կապված սկզբնական

ծախսերը, մարման ժամանակ վճարվելիք այլ հավելյալ վճարներ, ինչպես նաև

պարտավորությունների գծով վճարվելիք տոկոսները:

Առևտրային կրեդիտորական և այլ կարճաժամկետ դրամային պարտավորությունները սկզբնապես

ճանաչվում են իրական արժեքով, իսկ հետագայում՝ ամորտիզացված արժեքով` օգտագործելով

արդյունավետ տոկոսադրույքի մեթոդը:

Բաժնետիրական կապիտալ

Ընկերության կողմից թողարկվող ֆինանսական գործիքները դասակարգվում են որպես սեփական

կապիտալ միայն այնքանով, որքանով դրանք չեն համապատասխանում ֆինանսական

պարտավորությունների կամ ֆինանսական ակտիվների սահմանումներին:

Ընկերության սովորական բաժնետոմսերը դասակարգվում են որպես սեփական կապիտալի

գործիքներ:

Փոխառության ծախսումներ

Փոխառության ծախսումները, որոնք ուղղակիորեն վերագրվում են հիմնական միջոցների

կառուցմանը՝ ներառյալ ջրամատակարարման և ջրահեռացման ենթակառուցվածքների

շինարարությանը, կապիտալացվում են համապատասխան ակտիվի սկզբնական արժեքի վրա`

հանած ստացված տոկոսները այն դրամական միջոցների գծով, որոնք դեռևս չեն ծախսվել:

Ընկերությունը այլ տոկոսային ծախսումներ ճանաչվում են որպես ծախս դրանց առաջացման

հաշվետու ժամանակաշրջանում:

Ձեռք բերված ոչ նյութական ակտիվներ

Ձեռք բերված ոչ նյութական ակտիվները սկզբնապես ճանաչվում են սկզբնական արժեքով և

հետագայում ամորտիզացվում են գծային մեթոդով օգտակար ծառայության ժամկետի ընթացքում:

Ամորտիզացիան ճանաչվում է շահույթում կամ վնասում:

Ընկերության կողմից ճանաչված ոչ նյութական ակտիվները և դրանց օգտակար ծառայության

ժամկետները ներկայացված են ստորև.

Ոչ նյութական ակտիվ

Համակարգչային ծրագրեր

Ջրօգտագործման իրավունքներ և լիցենզիաներ

Այլ ոչ նյութական ակտիվներ

Օգտակար ծառայության ժամկետ

1- 10 տարի

10 տարի

1- 10 տարի

Հետաձգված հարկեր

Հետաձգված հարկային ակտիվները և պարտավորությունները ճանաչվում են, երբ ֆինանսական

վիճակի մասին հաշվետվությունում ճանաչված ակտիվների կամ պարտավորությունների




55

հաշվեկշռային արժեքների և դրանց համապատասխան հարկային բազաների միջև առկա են

տարբերություններ, բացառությամբ, եթե դրանք առաջանում են.

- գուդվիլի սկզբնական ճանաչումից:

- ձեռնարկատիրական գործունեության միավորում չհանդիսացող գործարքի արդյունքում

ակտիվների և պարտավորությունների սկզբնական ճանաչումից և գործարքի ամսաթվի դրությամբ

չեն ազդում ոչ հարկվող շահույթի, և ո՜չ էլ հաշվապահական շահույթի վրա:

- դուստր կազմակերպություններում և համատեղ վերահսկվող կազմակերպություններում

ներդրումներից, որի դեպքում Ընկերությունն ի վիճակի է վերահսկել տարբերությունների

հակադարձումը, և հավանական է, որ տարբերությունները չեն հակադարձվի տեսանելի

ապագայում:

Հետաձգված հարկային ակտիվների ճանաչումը սահմանափակվում է այն դեպքում, երբ

հավանական չէ, որ կառաջանա հարկվող շահույթ, որի դիմաց ժամանակավոր

տարբերությունները հնարավոր կլինի օգտագործել:

Հետաձգված հարկային ակտիվները կամ պարտավորությունները չափում են՝ կիրառելով

հարկային դրույքաչափերը, որոնք ակնկալվում է, որ կկիրառվեն, երբ հետաձգված հարկային

պարտավորությունները/(ակտիվները) կմարվեն/(կփոխհատուցվեն):

Հետաձգված հարկային ակտիվները և պարտավորությունները հաշվանցվում են, եթե կա ընթացիկ

հարկային ակտիվներն ու պարտավորությունները հաշվանցելու իրավաբանորեն ամրագրված

իրավունք, և հետաձգված հարկային ակտիվները և պարտավորությունները վերաբերում են

հարկերին, որոնք գանձվում են նույն հարկային մարմնի կողմից:

Հիմնական միջոցներ

Հիմնական միջոցները սկզբնապես ճանաչվում են սկզբնական արժեքով: Հիմնական միջոցի

սկզբնական արժեքը ձեռքբերման արժեքից բացի ընդգրկում է հիմնական միջոցին ուղղակիորեն

վերագրելի ծախսումները և հիմնական միջոցի ապատեղակայման և քանդման ապագա

անխուսափելի ծախսումների ներկա արժեքը: Համապատասխան պարտավորությունը ճանաչվում

է որպես պահուստն:

Պետական շնորհների միջոցով ստացված հիմնական միջոցների համար սկզբնական արժեք է

համարվում շնորհի ստացման սկզբնական հաշվառման փաստաթղթերում տվյալ ակտիվների

մասով արտացոլված արժեքը:

Հողամասերի գծով մաշվածություն չի հաշվարկվում: Կառուցման ընթացքում գտնվող ակտիվների

գծով մաշվածությունը սկսվում է հաշվարկվել, երբ ակտիվները ավարտուն են և պատրաստ

օգտագործման: Մնացած բոլոր հիմնական միջոցների գծով հաշվարկվում է մաշվածություն՝ դրանց

հաշվեկշռային արժեքը ակնկալվող օգտակար ծառայության ժամկետի ընթացքում բաշխելու

նպատակով: Մաշվածության հաշվարկման համար օգտագործվում են հետևյալ օգտակար

ծառայության ժամկետնեը.

Շենքեր 20- 50 տարի Կառուցվածքներ 20- 40 տարի Ջրագծեր 20- 40 տարի Սարքավորումներ 5-20 տարի Տրանսպորտային միջոցներ 5-9 տարի

Այլ հիմնական միջոցներ 1- 5 տարի




56

Պաշարներ

Պաշարները սկզբնապես ճանաչվում են ինքնարժեքով, իսկ հետագայում չափվում են ինքնարժեքից

և իրացման զուտ արժեքից նվազագույնով: Պաշարների ինքնարժեքը ներառում է ձեռքբերման,

փոխարկման և պաշարները ներկայիս վայր և առկա վիճակի բերելու հետ կապված բոլոր այլ

ծախսումները:

Սովորաբար փոխարինելի համարվող բոլոր պաշարների ինքնարժեքի որոշման համար կիրառվում

է միջին կշռված արժեքը:

Պետական շնորհներ

Կապիտալ ծախսումների համար ստացված պետական շնորհները (ակտիվներին վերաբերող

շնորհը) սկզբում ճանաչվում են որպես հետաձգված եկամուտ և եկամուտ են ճանաչվում

ձեռքբերված կամ կառուցված ոչ ընթացիկ ակտիվների մաշվածության ծախսերին զուգընթաց:

Ընթացիկ ծախսերի համար տրամադրվող շնորհը եկամուտ է ճանաչվում համապատասխան

ծախսերի հաշվեգրմանը զուգընթաց: Այն դեպքում, եթե պետական շնորհի տրամադրումը կախված

է Ընկերության կողմից որոշակի չափանիշներ բավարարելուց, շնորհը սկզբնապես ճանաչվում է

որպես հետաձգված եկամուտ: Երբ այդ չափանիշները բավարարվում են, հետաձգված եկամտի

մնացորդը ճանաչվում է որպես եկամուտ շահույթում կամ վնասում:

Ոչ ֆինանսական ակտիվների (բացառությամբ` պաշարների և հետաձգված հարկային ակտիվների)

արժեզրկում

Անորոշ օգտակար ծառայության ժամկետ ունեցող ոչ նյութական ակտիվների համար

յուրաքանչյուր ֆինանսական տարվա ավարտին իրականացվում է արժեզրկման ստուգում: Այլ ոչ

ֆինանսական ակտիվների համար արժեզրկման ստուգում իրականացվում է, եթե առկա են

հայտանիշներ, որ դրանց հաշվեկշռային արժեքը չի փոխհատուցվի: Եթե ակտիվի հաշվեկշռային

արժեքը գերազանցում է փոխհատուցվող գումարը (այն է` օգտագործման արժեքից և զուտ

իրացման արժեքից առավելագույնը), ակտիվի հաշվեկշռային արժեքը համապատասխանաբար

նվազեցվում է:

Եթե հնարավոր չէ գնահատել առանձին ակտիվի փոխհատուցվող գումարը, կազմակերպությունը

պետք է արժեզրկման ստուգում իրականացնի դրամաստեղծ միավորի համար, որը տվյալ ակտիվը

ներառող այն ակտիվների փոքրագույն որոշելի խումբն է, որոնց գծով դրամական հոսքերը

առանձնացնելի են:

Արժեզրկման կորուստները ներառվում են շահույթում կամ վնասում՝ բացառությամբ այն դեպքի,

երբ դրանք հակադարձում են նախկինում այլ համապարփակ ֆինանսական եկամուտում

ճանաչված օգուտները: Գուդվիլի գծով ճանաչված արժեզրկումից կորուստը չի հակադարձվում:




57

26. Իրական արժեքի չափման բացահայտումներ

Ներքոնշյալ աղյուսակում ներկայացված է Մակարդակ 3-ում դասակարգվող իրական արժեքի

չափման համար օգտագործված գնահատման մեթոդը, այդ թվում՝ հիմնական ոչ դիտարկելի

ելակետային տվյալները, ինչպես նաև ոչ դիտարկելի ելակետային տվյալների և իրական արժեքի

միջև փոխհարաբերությունը:

Հոդված

Իրական

արժեք

մլն դրամ

Գնահատման մեթոդ

Իրական

արժեքի

հիերարխիայի

մակարդակ

Նշանակալի ոչ

դիտարկելի

ելակետային

տվյալներ

Տրված

փոխառություններ

և դեբիտորական

պարտքեր

Կրեդիտորական

պարտքեր

1,788

980

Կարճաժամկետ (12 ամսից

պակաս) դեբիտորական

պարտքերի հաշվեկշռային

արժեքը մոտ է դրանց իրական

արժեքին:

Կարճաժամկետ (12 ամսից

պակաս) կրեդիտորական

պարտքերի հաշվեկշռային

արժեքը մոտ է դրանց իրական

արժեքին:

Մակարդակ 3

Մակարդակ 3

Չկան այդպիսիք


Փոխառություններ

և վարկեր

70,762

Փոխառությունների և վարկերի

իրական արժեքը չափվում է՝

ապագա պայմանագրային

դրամական միջոցների հոսքերը

զեղչելով ներկա շուկայական

տոկոսադրույքներով:

Մակարդակ 3


Documents

Հայջրմուղկոյուղի ՓԲԸ ֆինանսական ...armwater.am/files/Financial/AWSC'15_AR_ARM_final.pdf · 2016-08-05 · բնապահպանության և ջրային