1 فصل 1: آزمون هاي پيش دانشگاهي 1

1 آزمون 1 )سينتيك شيميايي )تا نظريه هاي سينتيك شيميايي(( 5 آزمون 2 )سينتيك شيميايي )تا نظريه هاي سينتيك شيميايي(( 8 آزمون 3 )سينتيك شيميايي( 12 آزمون 4 )سينتيك شيميايي( 16 آزمون 5 )سينتيك شيميايي( 20 آزمون 6 )تعادل شيميايي)تا تفسير ثابت تعادل(( 24 آزمون 7 )تعادل شيميايي)تا تفسير ثابت تعادل(( 27 آزمون 8 )تعادل شيميايي( 31 آزمون 9 )تعادل شيميايي( 34 آزمون 10 )تعادل شيميايي( 38 آزمون 11 )سينتيك شيميايي و تعادل شيميايي( 43 آزمون 12 )سينتيك شيميايي و تعادل شيميايي( 47 آزمون 13 )سينتيك شيميايي و تعادل شيميايي( 51 آزمون 14 )سينتيك شيميايي و تعادل شيميايي( 55 آزمون 15 )سينتيك شيميايي و تعادل شيميايي( 60 آزمون 16 )سينتيك شيميايي و تعادل شيميايي(

65 فصل 1: پاسخ آزمون هاي پيش دانشگاهي 1

65 پاسخ آزمون 1 )سينتيك شيميايي )تا نظريه هاي سينتيك شيميايي(( 68 پاسخ پاسخ آزمون 2 )سينتيك شيميايي )تا نظريه هاي سينتيك شيميايي(( 72 پاسخ آزمون 3 )سينتيك شيميايي( 75 پاسخ آزمون 4 )سينتيك شيميايي( 80 پاسخ آزمون 5 )سينتيك شيميايي( 84 پاسخ آزمون 6 )تعادل شيميايي)تا تفسير ثابت تعادل(( 88 پاسخ آزمون 7 )تعادل شيميايي)تا تفسير ثابت تعادل(( 91 پاسخ آزمون 8 )تعادل شيميايي( 96 پاسخ آزمون 9 )تعادل شيميايي( 99 پاسخ آزمون 10 )تعادل شيميايي( 103 پاسخ آزمون 11 )سينتيك شيميايي و تعادل شيميايي( 109 پاسخ آزمون 12 )سينتيك شيميايي و تعادل شيميايي( 114 پاسخ آزمون 13 )سينتيك شيميايي و تعادل شيميايي( 118 پاسخ آزمون 14 )سينتيك شيميايي و تعادل شيميايي( 123 پاسخ آزمون 15 )سينتيك شيميايي و تعادل شيميايي(

128 پاسخ آزمون 16 )سينتيك شيميايي و تعادل شيميايي(

131 فصل 2: آزمون هاي پيش دانشگاهي 2

135 آزمون 17 )اسيد و باز )تا محاسبه pH اسيدهاي قوي(( 138 آزمون 18 )اسيد و باز )تا محاسبه pH اسيدهاي قوي(( 142 آزمون 19 )اسيد و باز( 146 آزمون 20 )اسيد و باز( 150 آزمون 21 )اسيد و باز( 154 آزمون 22 )اسيد و باز( 158 آزمون 23 )اسيد و باز( 162 آزمون 24 )اسيد و باز( 166 آزمون 25 )اسيد و باز( 170 آزمون 26 )اسيد و باز( 174 آزمون 27 )الكتروشيمي )تا انواع سلول هاي الكتروشيميايي(( 178 آزمون 28 )الكتروشيمي )تا انواع سلول هاي الكتروشيميايي(( 182 آزمون 29 )الكتروشيمي(

186 آزمون 30 )الكتروشيمي( 190 آزمون 31 )الكتروشيمي( 194 آزمون 32 )الكتروشيمي( 198 آزمون 33 )الكتروشيمي( 201 آزمون 34 )الكتروشيمي( 204 آزمون 35 )اسيد و باز و الكتروشيمي( 208 آزمون 36 )اسيد و باز و الكتروشيمي( 212 آزمون 37 )اسيد و باز و الكتروشيمي( 216 آزمون 38 )اسيد و باز و الكتروشيمي( 220 آزمون 39 )اسيد و باز و الكتروشيمي( 223 آزمون 40 )اسيد و باز و الكتروشيمي(

227 فصل 2: پاسخ آزمون هاي پيش دانشگاهي 2

231 پاسخ آزمون 17 )اسيد و باز )تا محاسبه pH اسيدهاي قوي(( 235 پاسخ آزمون 18 )اسيد و باز )تا محاسبه pH اسيدهاي قوي(( 239 پاسخ آزمون 19 )اسيد و باز( 243 پاسخ آزمون 20 )اسيد و باز(

247 پاسخ آزمون 21 )اسيد و باز(

251 پاسخ آزمون 22 )اسيد و باز( 255 پاسخ آزمون 23 )اسيد و باز( 259 پاسخ آزمون 24 )اسيد و باز( 263 پاسخ آزمون 25 )اسيد و باز( 267 پاسخ آزمون 26 )اسيد و باز( 271 پاسخ آزمون 27 )الكتروشيمي )تا انواع سلول هاي الكتروشيميايي(( 275 پاسخ آزمون 28 )الكتروشيمي )تا انواع سلول هاي الكتروشيميايي(( 279 پاسخ آزمون 29 )الكتروشيمي(

283 پاسخ آزمون 30 )الكتروشيمي( 287 پاسخ آزمون 31 )الكتروشيمي( 290 پاسخ آزمون 32 )الكتروشيمي( 294 پاسخ آزمون 33 )الكتروشيمي( 298 پاسخ آزمون 34 )الكتروشيمي( 302 پاسخ آزمون 35 )اسيد و باز و الكتروشيمي( 304 پاسخ آزمون 36 )اسيد و باز و الكتروشيمي( 308 پاسخ آزمون 37 )اسيد و باز و الكتروشيمي( 312 پاسخ آزمون 38 )اسيد و باز و الكتروشيمي( 316 پاسخ آزمون 39 )اسيد و باز و الكتروشيمي( 320 پاسخ آزمون 40 )اسيد و باز و الكتروشيمي(

323 فصل 3: آزمون هاي جامع پيش دانشگاهي

323 آزمون 41 )جامع پيش دانشگاهي( 329 آزمون 42 )جامع پيش دانشگاهي( 335 آزمون 43 )جامع پيش دانشگاهي( 342 آزمون 44 )جامع پيش دانشگاهي( 348 آزمون 45 )جامع پيش دانشگاهي( 354 آزمون 46 )جامع پيش دانشگاهي( 362 آزمون 47 )جامع پيش دانشگاهي( 368 آزمون 48 )جامع پيش دانشگاهي( 374 آزمون 49 )جامع پيش دانشگاهي( 381 آزمون 50 )جامع پيش دانشگاهي(

387 فصل 3: پاسخ آزمون هاي جامع سال پيش دانشگاهي

387 پاسخ آزمون 41 )جامع پيش دانشگاهي( 394 پاسخ آزمون 42 )جامع پيش دانشگاهي( 400 پاسخ آزمون 43 )جامع پيش دانشگاهي( 406 پاسخ آزمون 44 )جامع پيش دانشگاهي( 412 پاسخ آزمون 45 )جامع پيش دانشگاهي( 418 پاسخ آزمون 46 )جامع پيش دانشگاهي( 424 پاسخ آزمون 47 )جامع پيش دانشگاهي( 432 پاسخ آزمون 48 )جامع پيش دانشگاهي(

438 پاسخ آزمون 49 )جامع پيش دانشگاهي( 444 پاسخ آزمون 50 )جامع پيش دانشگاهي(

فصلآزمون هاي پيش دانشگاهي 11

Ì 30 دقيقه Ìآزمون 1: سينتيك شيميايي

چند1مورد1از1مطالب1زير،1درست1اند؟1 11

آ(1اشياي1آهني1در1هواي1مرطوب1به1كندي1زنگ1مي1زنند1و1زنگار1توليد1شده1در1اين1واكنش1ترد1و1شكننده1است1و1فرو1مي1ريزد.

1اتمسفر1منتشر1مي1كند. 7 105 ب(1در1انفجار1مواد1شيميايي،1انبساط1بسيار1سريع1گازهاي1آزاد1شده،1شوك1موجي1با1فشار1بيش1از

1سرعت1واكنش1بدون1تغيير1 A g( 1Bو1نصف1كردن1غلظت( g( 12با121برابر1كردن1غلظت( 2A g B g C g( ) ( ) ( )++ →→ پ(1اگر1در1واكنش

1است. 12 1Bبرابر g( 1به( A g( بماند،1نسبت1مرتبه1ي(

ت(1با1پيشرفت1واكنش1در1دماي1ثابت،1به1طور1كلي1برخوردهاي1پرانرژي1افزايش1مي1يابند.

4 )4 3 )3 2 )2 1 )1

)آزمايشی1سنجش(1 21 در1شرايط1يك1سان،1كدام1واكنش1ها1به1ترتيب1بيش1ترين1و1كم1ترين1سرعت1را1دارند؟1

a KHCO aq HBr g b HBr aq KHCO s) ( ) ( ) ) ( ) ( )3 3++ →→ ++ →→

c HBr g KHCO s d KHCO aq HBr aq) ( ) ( ) ) ( ) ( )++ →→ ++ →→3 3

b و d )4 c و a )3 c و d )2 b و a )1

كدام1يك1از1گزينه1هاي1زير1درست1است؟1 31

1( ترموديناميك به بررسي چگونگي و سرعت انجام واكنش مي پردازد.

2( سينتيك براي واكنش هايي كه امكان وقوع دارند ممكن است راه مناسبي پيدا نكند.

3( خودبه خودي بودن يك واكنش از ديد ترموديناميك به اين معنا است كه واكنش با سرعت قابل مالحظه اي انجام مي گيرد.

G∆ واكنش، امكان وقوع آن را بررسي مي كند.. 4( سينتيك با تعيين

12Aشروع1به1تجزيه1مي1كند.11 41 aq X aq Z g( ) ( ) ( )→→ ++ در1يك1فرايند1شيميايي،1سه1مول1از1ماده1ي1A1در1يك1ليتر1محلول،1مطابق1واكنش:

10و 001/.

molL s

1پيروي1كند1كه1در1آن1k1ثابت1سرعت1و1برابر [ ] [ ]A kt At == −− ++ 0 1از1رابطه1ي [ ]A t اگر1غلظت1ماده1ي1A1در1هر1لحظه،

)سراسري1 1تجربي1 1941 1خارج1از1كشور( 1غلظت1اوليه1ي1اين1ماده1باشد،1چند1دقيقه1الزم1است1تا1واكنش1كامل1شود؟11 [ ]A0

50 )4 40 )3 20 )2 10 )1

1با1توجه1به1ش كل1هاي1روبه1رو،1مول1هاي1مس اوي1از1كلس يم1و1آهن1را1در1مقدار1زيادي1محلول11 51

هيدروكلريك1اسيد1وارد1كرده1ايم،1كدام1گزينه1نمودار1تغييرات1حجم1گاز1هيدروژن1توليد1شده1در1

ظرف1هاي1)آ(1و1)ب(1را1به1درستي1نشان1مي1دهد؟1)شرايط1STP1برقرار1است.(

�مان

�اگ

جمح

(mL

)H2

(آ)

(ب)

)4 �مان

�اگ

جمح

(mL

)H2

(آ)

(ب)

)3 �مان

�اگ

جمح

(mL

)H2

(آ)

(ب)

)2 �مان

�اگ

جمح

(mL

)H2

(آ)

(ب) )1

NaFe

HCl(aq)HCl(aq)

«آ» «ب»

Ca

2

2

آ يهاگآمودآشيپآياه نومزآآ

10/168گرم1س ديم1هيدروژن1كربنات1در1مدت1زمان11201ثانيه1به1ميزان1251درصد1تجزيه1مي1ش ود.1سرعت1متوسط1توليد1سديم11 61

(Na 23 1و H 11وC 121،O g mol== −−16 1: . ) كربنات1برحسب1mol.min1كدام1است؟

1 10 4× − )4 1 10 3× − )3 1 25 10 4/ × − )2 2 5 10 3/ × − )1

1،2در1دماي1معين1مربوط1است،1كدام1مطلب1درست1است؟1 71 2 2A g B g C g D g( ) ( ) ( ) ( )++ →→ ++ با1توجه1به1داده1هاي1جدول1زير1كه1به1واكنش1

)شماره ي آزمايش . )mol L−1 غلظت واكنش دهنده ها در آغاز واكنش ( . . )mol L s− −1 1 سرعت واكنش BA

10/10/12 12 10 2/ × −

20/10/24 24 10 2/ × −

30/30/212 72 10 2/ × −

1( يك واكنش بنيادي است.2( اين واكنش بر طبق نظريه ي برخورد قابل توجيه است.

B تأثير بيش تري بر سرعت واكنش دارد. g( A در مقايسه با تغيير غلظت( g( 3( تغيير غلظت(

2 است. 12 1 1/ . .L mol s− − 4( مقدار ثابت سرعت در آن برابر

تغيير1دما1بر1سرعت1كدام1يك1از1واكنش1هاي1زير1تأثير1چنداني1ندارند؟1 81

H g Br g HBr g( ) ( ) ( )+ → )2 Br g H g HBr g H g( ) ( ) ( ) ( )+ → +2 )1

2 2 2 2 2NO g H g N g H O g( ) ( ) ( ) ( )+ → + )4 N g H g NH g2 2 33 2( ) ( ) ( )+ → )3

اگر1در1واكنش1تجزيه1ي1گرمايي1پتاسيم1كلرات1)در1مجاورت1كاتاليزگر1منگنز1دي1اكسيد(1پس1از1گذشت141دقيقه،11/081مول1از11 91آن1باقي1مانده1و10/181مول1گاز1اكسيژن1تشكيل1شده1باشد،1مقدار1اوليه1ي1پتاسيم1كلرات1چند1مول1و1سرعت1متوسط1تشكيل1پتاسيم1)سراسري1 1رياضي1 861( كلريد1چند1مول1بر1دقيقه1است؟1)عددها1را1از1راست1به1چپ1بخوانيد.(1

4( 2/2 ـ 0/04 3( 1/2 ـ 0/04 2( 2/2 ـ 0/03 1( 1/2 ـ 0/03

101 1( , / , , : . )Na Cl O H g mol== == == == −−23 35 5 16 1 1 كدام1يك1از1واكنش1هاي1زير1در1دماي1يك1سان1سرعت1بيش1تري1دارد؟1NaOH)aq) 200 محلول 2 موالرmL 200mL محلول 2 موالر (HCl)aq با )1

2( 7/3 گـرم گاز هيـدروژن كلريـد با 8 گرم سـديم هيدروكسـيد جامد حل شـده در 50 ميلي ليتـر آب )از تغييرات حجم محلول صرف نظر مي شود.(

NaOH)aq) 25 محلول 3 موالرmL 25mL محلول 3 موالر (HCl)aq با )34( 14/6 گرم گاز هيدروژن كلريد با 16 گرم سديم هيدروكسيد جامد حل شده در 400 ميلي ليتر آب )از تغييرات حجم محلول

صرف نظر مي شود.(

كدام1موارد1از1مطالب1زير،1درست1اند؟1 1111در1يك1بازه1ي1زماني1معين،1چهار1برابر1شيب1منحني1 [ ]NO2 آ(1در1واكنش1تجزيه1ي1دي1نيتروژن1پنتوكس يد،1شيب1منحني1تغييرات

1مي1باشد. [ ]O2 تغييرات11NOبرابر141مول1بر1دقيقه1باشد1سرعت1 g2( ب(1در1واكنش1تجزيه1ي1نيتروژن1دي1اكسيد1با1گذشت1زمان1اگر1سرعت1متوسط1مصرف(

1NOبرابر121مول1بر1دقيقه1خواهد1بود. g( متوسط1توليد( N O2 پ(1در1واكنش1تجزيه1ي1دي1نيتروژن1تترااكسيد1با1گذشت1زمان،1سرعت1متوسط1توليد1NO2افزايش1و1سرعت1متوسط1مصرف4

كاهش1مي1يابد.

ت(1در1واكنش1تجزيه1ي1نيتروژن1دي1اكسيد،1با1انجام1واكنش1تعداد1پيوندها1تغيير1نمي1كند.

4( آ، ب و ت 3( ب و پ 2( آ و ت 1( آ و ب

33 يهاگآآآآيييميشآكيتيوسز

16/8مول1آمونياك1را1در1يك1ظرف141ليتري1اضافه1مي1كنيم1تا1واكنش1تجزيه1ي1آن1انجام1شود.1اگر1سرعت1متوسط1واكنش1در21 1 121

10باشد،1در1انتهاي1دقيقه1ي1دوم،1چند1مول1گاز1در1ظرف1واكنش1وجود1دارد؟ 4 1 1/ . .minmol L دقيقه1ي1اول1واكنش1برابر

7/2 )2 3/2 )1

13/2 )4 6/8 )3

،1معادله1ي1موازنه1شده1ي1واكنش1مورد1نظر1كدام1است؟1 131 −−∆∆ == ∆∆ == −− ∆∆ == ∆∆n n n nA B C D3 4 12

با1توجه1به1رابطه1ي

6 3 4 16A C B D+ → + )2 6 4 3 1

12A C B D+ → + )1

12 48 36 12A C B D+ → + )4 12 3 4 24A C B D+ → + )3

1در1يك1ظرف141ليتري1مربوط1است،1سرعت1متوسط1واكنش1در1فاصله1ي11 141 A B 1با1توجه1به1ش كل1زير،1كه1به1واكنش1فرضي

1است؟1)هر1گوي1هم1ارز0/051 t4 1تا t31و1چند1برابر1سرعت1متوسط1آن1در1فاصله1ي1زمانيmol L. .min 1 1چند1 t3 1تا t2زماني

)سراسري1 1رياضي1 931( مول1از1هر1ماده1است.(1

1/5 ، 7 5 10 3/ × − )1

1/5 ،1 875 10 3/ × − )2

3 ،1 875 10 3/ × − )3

3 ، 7 5 10 3/ × − )4

16/72ليتر1گاز1كربن1مونوكسيد1را1با111/21ليتر1گاز1اكسيژن1در1شرايط1STP1مخلوط1مي1كنيم1تا1بر1اثر1واكنش،1گاز1كربن1دي1اكسيد11 151

توليد1شود.1اگر1اين1واكنش1در1مدت1901ثانيه1به1پايان1برسد،1سرعت1متوسط1واكنش1در1اين1مدت1برحسب1mol.min1كدام1است؟

0/1 )4 0/165 )3 0/33 )2 0/2 )1

161 1 mol L. 11در1ثانيه1ي14001برحسبO g3 ( 12است،1غلظت( 33 2O g O g( ) ( ) با1استفاده1از1جدول1روبه1رو1كه1مربوط1به1واكنش

كدام1است؟∆ ∆ − −[ ]

( . . )/O tmol L s2 1 1

3O mol L3

1[ ] −( . ))s( زمان

1 5 10 3/ × −0/160

?4000/24 )4 1/04 )3 1/36 )2 0/56 )1

1NOبه11 171 g( 1Rاست.1اگر1غلظت( K NO H [ ] [ ]22 12به1صورت 2 22 2 2NO H N H O++ →→ ++ 1رابطه1ي1قانون1سرعت1در1واكنش1گازي

1Hبه1ميزان401%1كاهش1يابد،1سرعت1واكنش1نسبت1به1حالت1اوليه1چه1مقدار1خواهد1بود؟ g2( ميزان801%1و1غلظت(

0 برابر 016/ )2 0 برابر 008/ )1

3 برابر200 )4 5 برابر

100 )3

با1توجه1به1شكل،1چه1تعداد1از1عبارت1هاي1زير1درست1است؟1 181

آ(1با1گذشت1زمان1از1جرم1مخلوط1واكنش1كاسته1مي1شود.

ب(1نمودار1مول1 1زمان1براي1فراورده1هاي1واكنش1از1هر1لحاظ1يكسان1است.

1COافزايش،1ولي1سرعت1متوسط1مصرف g2( ) پ(1با1گذش ت1زمان1سرعت1متوس ط1توليد

1CaCOكاهش1مي1يابد. s3 ( )

1برقرار1است. −− ∆∆∆∆

==∆∆

∆∆n HCl

tn COt

( ) ( )2

2 ت(1در1آن1رابطه1ي

4 )4 3 )3 2 )2 1 )1

t1= 0 دقیقه t2= 20 دقیقه t3= 40 دقیقه t4= 60 دقیقه

CO (g)2

CaCO (s)3

HCl(aq)

4

4

آ يهاگآمودآشيپآياه نومزآآ

191 1 CH CO CH I CH CO CH I HIH3 3 2 3 2−− −− ++ →→ −− −− ++

++ براساس1داده1هاي1جدول1زير1كه1ضمن1بررسي1واكنش:

به1دست1آمده1است،1رابطه1ي1سرعت1اين1واكنش،1به1كدام1صورت1درست1است؟

]سرعت نسبي ]H+[ ]I2[ ]CH COCH3 3

10/0100/0100/01020/0100/0100/02020/0100/0200/02040/0200/0100/020

)سراسري1 1تجربي1 891( R k CH COCH I H= +[ ][ ][ ]3 3 22 )2 R k CH COCH I H= +[ ][ ][ ]3 3 2 )1

R k CH COCH H= +[ ][ ]3 3 )4 R k CH COCH I= [ ] [ ]3 32

2 )3

12تجزيه1ي1مي1ش ود،1در1صورتي1كه1در1ه ر1201ثانيه501%1از1 201 42 5 2 2N O g NO g O g( ) ( ) ( )→→ ++ 1Nطي1واكن ش O g2 5 ( ) 14م ول

1Nبه10/251مول1مي1رسد؟ O g2 5 ( ) 1Nتجزيه1شود،1پس1از1چند1ثانيه،1مقدار O g2 5 ( )

40 )2 60 )1

100 )4 80 )3

4 نادرست1است؟1 211 2 2 53500

2 2 2KNO s K O s N g O gC( ) ( ) ( ) ( )>> →→ ++ ++ چه1تعداد1از1عبارت1ها1در1مورد1واكنش:

−−∆∆

∆∆==∆∆∆∆

[ ] [ ]KNOt

Ot

3 24 5 1111ت( −− ∆∆

∆∆==

∆∆∆∆

4 53 2nKNOt

nOt

111111پ( −− ∆∆∆∆

==∆∆∆∆

[ ] [ ]K Ot

Ot

2 22 5 111111ب( −− ∆∆

∆∆==

∆∆∆∆

nKNOt

nK Ot

3 22 آ(

2 )2 1 )1

4 )4 3 )3

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

پاسخ آزمون هاي پيش دانشگاهي 1

Ò پاسخ آزمون 1: سينتيك شيميايي

‌2تك‌تك‌عبارت‌ها‌را‌بررسي‌مي‌نماييم:. 1

الف.‌درست‌است.

ب.‌درست‌است.

2،‌معادله‌ي‌ 2A B C+ → پ.‌نادرست‌است:‌در‌واكنش:‌‌

R K A Bm n= [ ] [ ] سرعت‌به‌صورت‌زير‌است:‌

Søow ·k{ oMHoM k¹a Sʱü ·k{ oMHoM k¹a Sʱü ·k{ oMHoM= ×( ) (A Bm k¹a)n

1 12 2 2

22 2= × = ⇒ = ⇒ =( ) ( )m n n

mn m n m

يعني‌مرتبه‌ي‌‌Aو‌‌Bيكسان‌است.

ت.‌نادرسـت‌اسـت.‌بـا‌پيشـرفت‌واكنـش‌در‌دمـاي‌ثابـت،‌

برخوردهاي‌پرانرژي‌كاهش‌مي‌يابند.

‌2اگر‌واكنش‌دهنده‌ها‌در‌يك‌فاز‌قرار‌داشـته‌باشـند‌مثاًل‌. 2

همگـي‌گاز‌يـا‌محلـول‌در‌آب‌باشـند‌)d(،‌واكنـش‌با‌سـرعت‌

بيش‌تـري‌انجـام‌مي‌شـود.‌امـا‌اگـر‌واكنش‌دهنده‌هـا‌در‌دو‌فاز‌

متفاوت‌باشـند‌مثاًل‌يكي‌گاز‌و‌ديگري‌جامد‌باشد‌)c(،‌احتمال‌

برخورد‌بين‌آن‌ها‌كم‌تر‌بوده‌و‌سرعت‌واكنش‌نيز‌كم‌تر‌خواهد‌

بـود.‌زيـرا‌مجـاورت‌واكنش‌دهنده‌ها‌تنهـا‌به‌مرز‌ميـان‌دو‌فاز‌

وابسته‌است.

‌2خودبه‌خودي‌بودن‌يك‌واكنش‌از‌ديد‌ترموديناميك‌به‌. 3

اين‌معنا‌نيسـت‌كه‌واكنش‌ياد‌شـده‌بايد‌با‌سـرعت‌زياد‌انجام‌

شـود.‌واكنش‌هاي‌بسـياري‌وجود‌دارند‌كه‌ترموديناميك‌امكان‌

وقوع‌آن‌ها‌را‌پيش‌بيني‌مي‌كند‌اما‌از‌ديد‌سـينتيك‌شـيميايي‌راه‌

مناسبي‌براي‌وقوع‌آن‌ها‌وجود‌ندارد.

بررسي‌ساير‌گزينه‌ها:�1 سـينتيك‌)نه‌ترموديناميك!(‌به‌بررسـي‌چگونگي‌و‌سرعت‌

انجام‌واكنش‌مي‌پردازد.�‌3توضيح‌گزينه‌ي‌)2(‌را‌بخوانيد!

‌واكنش،‌امكان‌ ∆G [‌4ترموديناميـك‌)نه‌سـينتيك!(‌با‌تعييـنوقوع‌آن‌را‌بررسي‌مي‌كند.

‌4واكنش‌زماني‌كامل‌مي‌شود‌كه‌غلظت‌ماده‌ي‌‌Aبه‌صفر‌. 4

[ ] .A mol L013= − برسد.‌

[ ] [ ]

/ min

A kt A kt

t k s

t = − + ⇒ = − +

⇒ = = = =

0 0 33 3

0 001 3000 50

‌3در‌اين‌تست‌بايد‌به‌دو‌نكته‌توجه‌داشته‌باشيم:. 5

Fe ‌HClبيش‌تـر‌از اول‌اين‌كـه‌واكنش‌پذيـري‌Caدر‌محلـول

اسـت،‌يعني‌واكنش‌آن‌سـريع‌تر‌اسـت.‌پس‌شـيب‌نمودار‌آن‌

بيش‌تـر‌بوده‌و‌زودتر‌به‌صـورت‌افقي‌درمي‌آيد.‌پس‌گزينه‌ي‌4

نادرست‌است.

‌را‌اسـتفاده‌ Fe ‌Caو دوم‌اين‌كـه‌چـون‌مول‌هـاي‌يكسـاني‌از

‌H2توليد‌شـده‌در‌دو‌ كرده‌ايـم،‌طبـق‌دو‌واكنش‌زير‌حجم‌گاز

ظرف‌برابر‌خواهد‌بود.

Ca s HCl aq CaCl aq H g( ) ( ) ( ) ( )+ → +2 2 2

Fe s HCl aq FeCl aq H g( ) ( ) ( ) ( )+ → +2 2 2

‌2ابتدا‌معادله‌ي‌واكنش‌را‌نوشته‌و‌موازنه‌مي‌كنيم:. 6

2 3 2 3 2 2NaHCO s Na CO s CO g H O g( ) ( ) ( ) ( )∆ → + +

اكنون‌با‌توجه‌به‌داده‌هاي‌مسأله‌مي‌توان‌نوشت:

‌NaHCO3تجزيه‌شده 0= مقدار‌مول 168 3/ gNaHCO

× × = × −184

25100 5 103

34

3mol NaHCO

g NaHCO mol NaHCO

∆t s= =120 2min

RNaHCO

tNaHCO33 45 10

2= = × −½k{ ¾Äq\U ϼ¶ nHk£¶∆

= × − −2 5 10 4 1/ .minmol

66

66

پاخهاپشناد پسخ پاه پومزآ خساپپ

در‌پايان‌و‌با‌توجه‌به‌ضرايب‌استوكيومتري‌مي‌توان‌نوشت:

R R

mol

Na CO NaHCO2 3 312

12 2 5 10

1 25 10

4

4 1

= = × ×

= ×

−

− −

/

/ .min

‌2معادله‌ي‌. 7 2 2A g B g C g D g( ) ( ) ( ) ( )++ →→ ++ ‌4در‌واكنـش:

R k A Bm n [ ] [ ] سرعت‌به‌صورت‌زير‌است:‌

بـراي‌تعييـن‌مقاديـر‌‌mو‌‌nابتـدا‌آزمايـش‌)1(‌و‌)2(‌را‌بـا‌هم‌

‌،A)g(مقايسه‌مي‌كنيم.‌مشاهده‌مي‌شود‌كه‌با‌دوبرابرشدن‌غلظت‌

m.‌از‌سـوي‌ 1 سـرعت‌واكنـش‌نيز‌دو‌برابر‌شده‌اسـت.‌پس:

ديگر‌با‌مقايسـه‌ي‌آزمايش‌)2(‌و‌)3(‌مشاهده‌مي‌شـود‌كه‌با‌سه‌

برابر‌شدن‌غلظت‌)B)g،‌سرعت‌واكنش‌نيز‌سه‌برابر‌شده‌است.‌

.‌بنابراين‌معادله‌ي‌سرعت‌به‌صورت‌زير‌خواهدبود: n 1 پس:

R k A B [ ][ ]

براي‌به‌دست‌آوردن‌مقدار‌ثابت‌سرعت‌)k(‌كافي‌است‌داده‌هاي‌

يكـي‌از‌آزمايش‌هـا‌را‌مثاًل‌داده‌هاي‌آزمايش‌)1(‌را‌در‌معادله‌ي‌

سرعت‌قرار‌دهيم:

2 12 10 0 1 0 12/ ( / ) ( / )× = × × ⇒− k k L mol s== −− −−2 12 1 1/ . .

توجـه:‌بـراي‌تعيين‌يـكاي‌ثابت‌سـرعت‌به‌صـورت‌زير‌عمل‌

x m n= = + = + =y¹¨H» Áï¾LUo¶ 1 1 2 مي‌كنيم:‌

‌يكاي‌ثابت‌سرعت = =− − − − − −( . ) . ( . ) .mol L s mol L sx1 1 1 1 1 2 1

= =− − − − −( . ) . . .mol L s L mol s1 1 1 1 1 بررسي‌ساير‌گزينه‌ها:

[1 اگر‌مجموع‌ضرايب‌واكنش‌دهنده‌ها‌برابر‌‌4يا‌بزرگ‌تر‌از‌آن‌باشد‌واكنش‌موردنظر‌حتمًا‌غيربنيادي‌است.‌در‌واكنش‌موردنظر‌مجمـوع‌ضرايـب‌برابر‌‌4اسـت.‌درضمـن‌اگر‌بر‌فـرض‌واكنش‌‌درمي‌آمد،‌ R k A B= [ ] [ ]2 2 بنيادي‌بود،‌معادله‌ي‌سرعت‌به‌صورت:

‌مي‌باشد. R k A B= [ ][ ] درحالي‌كه‌معادله‌ي‌سرعت‌به‌صورت:[2 نظريه‌ي‌برخورد‌براي‌توجيه‌واكنش‌هاي‌بنيادي‌به‌كار‌مي‌رود.[‌3در‌معادلـه‌ي‌سـرعت‌تـوان‌غلظت‌)g(‌Aو‌)‌B)gيكسـان‌است؛‌يعني‌تغيير‌غلظت‌هردو‌تأثير‌يكساني‌بر‌سرعت‌دارند.

‌Hواكنشـي‌اسـت‌كه‌. 8 g Br g HBr g( ) ( ) ( )+ → ‌2واكنـش:

طي‌آن‌فقط‌پيوند‌تشكيل‌مي‌شود.‌در‌اين‌گونه‌واكنش‌ها،‌انرژي‌

فعال‌سازي‌تقريبًا‌برابر‌صفر‌است.‌تغيير‌دما‌بر‌سرعت‌اين‌گونه‌

واكنش‌ها‌تأثير‌چنداني‌ندارد.

‌1ابتدا‌معادله‌ي‌واكنش‌را‌نوشته‌و‌موازنه‌مي‌كنيم:. 9

2 2 33 22KClO s KCl s O gMnO s( ) ( ) ( )( )

→→ ++

اكنون‌با‌توجه‌به‌اطالعات‌داده‌شـده،‌سرعت‌واكنش‌را‌نسبت‌

‌O2حساب‌مي‌كنيم: به

O g n molt

R nt molO

2

1

0 1840 184 0 045

2

( ) : /min

/ / .min

∆ =∆ ={

⇒ = ∆∆

= = −

حال‌با‌توجه‌به‌ضرايب‌استوكيومتري‌مي‌توان‌نوشت:RR

R R

mol

KCl

OKCl O

22

23

23

23 0 045

0 03 1

= ⇒ = × = ×

= −

/

/ .min

‌ابتدا‌ ( )KClO3 براي‌محاسـبه‌ي‌مقدار‌اوليه‌ي‌پتاسـيم‌كلـرات

مقدار‌مول‌مصرفي‌KClO3را‌محاسبه‌مي‌كنيم:‌

O2مول‌توليد‌شده‌ي3

KClO3 مول‌مصرف‌شده‌ي2

0/18⇒ =x 0 12/ x

‌KClO3مصرف‌شده‌است: پس‌‌0/12مول

KClO3 = مقدار‌مول‌اوليه‌ي ‌مقدار‌مصرف‌شده + مقدار‌باقي‌مانده

= + =0 12 1 08 1 2/ / / mol

‌2هـر‌چه‌غلظت‌بيش‌تر‌باشـد،‌سـرعت‌واكنش‌نيز‌. 10

بيش‌تر‌خواهد‌بود.‌در‌گزينه‌ي‌)1(‌و‌)3(‌غلظت‌واكنش‌دهنده‌ها‌

معلوم‌است.‌براي‌محاسبه‌ي‌غلظت‌واكنش‌دهنده‌ها‌در‌گزينه‌ي‌

‌2و‌‌4مي‌توان‌نوشت:

گزينه‌ي‌2:

7 3 136 5

10 05 4 1/ / / . ( )g HCl molHCl

g HCl L mol L HCl aq× × = − Sʱü

8 140

10 05 4 1g NaOH mol NaOH

g NaOH L mol L NaOH aq× × = −/ . ( ) Sʱü

گزينه‌ي‌4:

14 6 136 5

10 4 1 1/ / / . ( )g HCl mol HCl

g HCl L mol L HCl aq× × = − Sʱü

16 140

10 4 1 1g NaOH mol NaOH

g NaOH L mol L NaOH aq× × = −/ . ( ) Sʱü

همان‌طور‌كه‌مي‌بينيد‌غلظت‌واكنش‌دهنده‌ها‌در‌گزينه‌ي‌دو‌در‌

مقايسه‌با‌ساير‌گزينه‌ها‌بيش‌تر‌است.

‌2به‌بررسي‌عبارت‌هاي‌داده‌شده‌مي‌پردازيم:. 11

آ(‌درست‌است.‌با‌توجه‌به‌واكنش:2 42 5 2 2N O g NO g O g( ) ( ) ( )→ +

چهار‌برابر‌ضريب‌استوكيومتري NO g2( ) ‌ضريب‌استوكيومتري‌

‌نيز‌4 NO g2( ‌Oاست،‌پس‌شيب‌نمودار‌تغييرات‌غلظت( g2( )

‌Oخواهد‌بود. g2( برابر‌شيب‌نمودار‌تغييرات‌غلظت(

6767 اخهاپشناد پپيپهه1 هوپزه هخاا

ب(‌نادرست‌است:‌با‌توجه‌به‌واكنش:2 22 2NO g NO g O g( ) ( ) ( )→ +

‌يكسـان‌است‌ NO g( ) و‌ NO g2( ) چون‌ضريب‌اسـتوكيومتري‌

‌برابر‌با‌سرعت‌متوسط‌ NO g2( ) پس‌سـرعت‌متوسـط‌مصرف‌

توليد‌)‌NO)gاست.

‌با‌ N O g NO g2 4 22( ) ( )→ پ(‌نادرست‌اسـت.‌با‌توجـه‌به‌واكنش:‌

گذشـت‌زمان‌سـرعت‌متوسـط‌واكنش‌رفت؛‌يعني‌سـرعت‌متوسـط‌

،‌كاهش‌مي‌يابد. NO g2( ) يا‌سرعت‌متوسط‌توليد N O g2 4 ( مصرف(

2 22 2NO g NO g O g( ) ( ) ( )→ + ت(‌درست‌است. 2 2

2 3 6 2 2 2 6

( ) ( )

( )

→ = + =

× = × + =

N O O O

kº ¼ÃQ kº ¼ÃQ

‌4واكنش‌انجام‌شده‌به‌صورت‌زير‌است:. 12

2 33 2 2NH g N g H g( ) ( ) ( )→ +

‌را‌به‌دست‌مي‌آوريم: NH g3 ( ابتدا‌سرعت‌متوسط‌مصرف(

R R R R

mol L

NH NHy¹¨H» y¹¨H»= ⇒ = = ×

= − −

12 2 2 0 4

0 8

3 3

1 1

/

/ . .min

‌مصرف‌شده‌را‌محاسبه‌مي‌كنيم: NH g3 ( ) سپس‌مقدار‌مول

? /.min

min /min

molNH molL

L mol NHt

3 30 8 4 2 6 42

= × × =∆ =

‌، NH g3 ( ) بـا‌توجه‌بـه‌معادله‌ي‌واكنش‌بـه‌ازاي‌مصرف‌‌2مول

‌Hتوليد‌مي‌شود،‌پس: g2( ) ‌و‌‌3مول N g2( ) يك‌مول

H2مول

توليدشده

3

NH3 مول

مصرف‌شده

2⇒ =x molH9 6 2/ x6/4توليدشده‌‌‌

N2 مول

توليدشده

1

NH3 مول

مصرف‌شده

2⇒ =x molN3 2 2/ x6/4توليدشده‌‌

‌برابر‌‌6/8مول‌بوده‌ NH g3 ( ) بـا‌توجه‌به‌اين‌كه‌مقدار‌اوليـه‌ي

است،‌مي‌توان‌دريافت‌كه‌مقدار‌باقي‌مانده‌از‌آن‌برابر‌‌0/4مول

‌مي‌باشد.‌پس‌در‌مجموع‌در‌ظرف‌واكنش‌ ( / / / )6 8 6 4 0 4− =

‌13/2مول‌گاز‌وجود‌دارد:y¹¨H» ýoË nj j¼]¼¶ pI¬ ϼ¶jHk÷U =

+

½kº I¶ï¤IM nHk£¶

½k{kò¼

NH3UU nHk£¶ ½k{kò¼U nHk£¶N H2 2+

= + + =0 4 3 2 9 6 13 2/ / / / mol

‌3با‌توجه‌به‌اطالعات‌داده‌شده‌‌Aو‌‌Cواكنش‌دهنده‌و‌. 13

‌Bو‌‌Dفراورده‌هـاي‌ايـن‌واكنش‌هسـتند.‌بـراي‌تعيين‌ضرايب‌

واكنش‌دهنده‌ها‌و‌فراورده‌ها‌به‌صورت‌زير‌عمل‌مي‌كنيم:−∆∆

= −∆∆

=∆∆

=∆∆

nt

nt

nt

nt

A C B D4 3 12( ) ( ) ( )

R R R R RA C B Dy¹¨H» = = = =4 3 12

A C B D A C B D+ → + ====⇒ + → +14

13 2 12 3 4 24

ÂÄ ApIMHn

‌2با‌توجه‌به‌داده‌هاي‌مسأله‌مي‌توان‌نوشت:. 14

R t t At

molLA ( ) [ ]

( ) /

min/

2 3

9 12 0 054

203 0 054 20− = − =

− − ×

= ××

∆∆

= × − − −1 875 10 3 1 1/ . .minmol L

R t t At

molLA ( ) [ ]

( ) /

min3 4

7 9 0 054

20− = − = −

− ×∆∆

= ××

− −2 0 054 20

1 1/ . .minmol L

R t t

R t tA

A

( )

( )

/

/ /2 3

3 4

3 0 054 202 0 054 20

32 1 5

−

−=

××××

= =

‌4واكنش‌انجام‌شده‌به‌صورت‌زير‌است:. 15

2 22 2CO g O g CO g( ) ( ) ( )+ →

بـا‌توجه‌به‌اين‌كـه‌در‌مورد‌هر‌دو‌واكنش‌دهنده‌اطالعات‌داده‌

شـده‌اسـت،‌مي‌تـوان‌دريافـت‌كـه‌در‌ايـن‌تسـت‌بـا‌مبحـث‌

محدودكننـده‌مواجـه‌هسـتيم،‌پس‌ابتـدا‌بايـد‌واكنش‌دهنده‌ي‌

محدودكننده‌را‌معين‌نماييم:

CO L

O L

⇒×

=×

= ⇒

⇒×

pI¬KÄoò

pI¬KÄoò

22 46 72

2 22 4 0 15

222

/// /

/

½k¹¹¨j»kd¶

4411 2

1 22 4 0 5=×

=

// /

پس‌بايد‌ادامه‌ي‌محاسـبات‌را‌بـر‌پايه‌ي‌‌COانجام‌داد.‌بنابراين‌

سرعت‌متوسط‌مصرف‌‌COرا‌محاسبه‌مي‌كنيم:

mol CO L CO mol COL CO

mol CO= × =6 72 122 4 0 3/

//

∆ = =

=∆

= =

−

t s

RCO

tmol molCO

90 1 50 31 5 0 2 1

/ min// min / .min

ÂÎo~¶ ϼ¶

و‌در‌پايان‌داريم:

R R molCOy¹¨H» == == ×× == −−12

12 0 2 0 1 1/ / .min

‌3توجه‌داشـته‌باشـيد‌كه‌در‌جدول‌مورد‌نظر،‌سـرعت‌. 16

‌ارايه‌شـده‌اسـت.‌با‌ ( [ ])/R R

O tOy¹¨H» = =

∆ ∆13 32

2 واكنـش

N

O O

68

68

پاخهاپشناد پسخ پاه پومزآ خساپپ

توجه‌به‌معادله‌ي‌واكنش‌مي‌توان‌نوشت:R R R R

mol L s

O Oy¹¨H» y¹¨H»= ⇒ = = × ×

= ×

−

− − −

12 2 2 1 5 10

3 10

3 33

3 1 1

/

. .

و‌در‌ادامه‌مي‌توان‌نوشت:

ROt

xO3

3 33 10 0 16400= −

∆[ ]∆

⇒ × = − − ⇒− /

x mol L== −−1 04 1/ .

به‌ميزان‌80%،‌غلظت‌آن‌به‌. 17 NO g( ) ‌2بـا‌كاهش‌غلظت‌

مقدار‌اوليه‌رسـيده‌اسـت.‌از‌سـوي‌ 210 20%‌مقـدار‌اوليه‌يعني‌40100 Hبه‌ميزان‌40%،‌غلظت‌آن‌به‌ g2( ) ديگر‌با‌كاهش‌غلظت‌

مقدار‌اوليه‌مي‌رسد: 410 يا‌

Søow ·k{ oMHoM k¹a Sʱü ·k{ oMHoM k¹a Sʱü ·k{ oMH= ×( ) (NO H22 ooM k¹a)

= × =( ) ( ) /210

410 0 0162 برابر‌ ‌

‌3عبارت‌هاي‌موردنظر‌را‌بررسي‌مي‌نماييم:. 18

آ(‌درست‌است:‌واكنش‌انجام‌شده‌به‌صورت:

CaCO s HCl aq CaCl aq CO g H O l3 2 2 22( ) ( ) ( ) ( ) ( )+ → + +

CO2،‌از‌جرم‌مخلوط‌واكنش‌ مي‌باشـد‌كـه‌به‌دليل‌خـروج‌گاز

كاسته‌مي‌شود.

ب(‌درسـت‌اسـت:‌با‌توجـه‌به‌اين‌كـه‌ضريب‌اسـتوكيومتري‌

همه‌ي‌فراورده‌ها‌برابر‌است،‌مي‌توان‌دريافت‌كه‌نمودار‌مول‌ـ‌

زمان‌براي‌آن‌ها‌از‌هر‌لحاظ‌يكسان‌است.

پ(‌نادرسـت‌است:‌با‌گذشت‌زمان،‌سـرعت‌متوسط‌واكنش‌

‌COيا‌سرعت‌متوسط‌ g2( رفت‌)يعني‌سـرعت‌متوسـط‌توليد(

CaCO(‌كاهش‌مي‌يابد. s3 ( مصرف(

ت(‌درست‌است:RR

RR n HCl

tn CO

tHCl

CO

HClCO

22

2 2 22= ⇒ = ⇒ − ∆

∆= +

∆∆

( ) ( )

‌4با‌مقايسه‌ي‌آزمايش‌هاي‌اول‌و‌دوم‌مي‌توان‌دريافت‌كه‌. 19

CH،‌سـرعت‌نيز‌دو‌برابر‌شده‌ COCH3 3 با‌دو‌برابر‌شـدن‌غلظت

‌CHدر‌معادله‌ي‌سـرعت‌برابر‌ COCH3 3 اسـت‌پس‌تـوان‌غلظت

يك‌است.‌با‌مقايسه‌ي‌آزمايش‌هاي‌دوم‌و‌سوم‌مي‌توان‌پي‌برد‌كه‌

،‌سـرعت‌واكنش‌تغييري‌نمي‌كند‌كه‌ [ ]I2 با‌دو‌برابر‌شـدن‌غلظت

‌در‌معادله‌ي‌سرعت‌برابر‌صفر‌ I2بدين‌معني‌است‌كه‌توان‌غلظت

‌مي‌باشد‌ I2است.‌به‌عبارت‌ديگر‌سرعت‌واكنش‌مستقل‌از‌غلظت

و‌باالخره‌با‌مقايسـه‌ي‌آزمايش‌هاي‌دوم‌و‌چهارم‌مي‌توان‌مشاهده‌

،‌سرعت‌واكنش‌نيز‌دو‌برابر‌ H+ نمود‌كه‌با‌دو‌برابر‌شدن‌غلظت

‌در‌معادله‌ي‌سـرعت‌برابر‌يك‌ H+ شـده‌اسـت‌يعني‌توان‌غلظت

است.‌بدين‌ترتيب‌معادله‌ي‌سرعت‌واكنش‌به‌صورت‌زير‌است:

R k CH COCH I H k CH COCH H= ° =+ +[ ][ ] [ ] [ ][ ]3 3 2 3 3

20 .N O g2 5 ( ) ‌3بـا‌توجه‌به‌اين‌كه‌در‌هر‌‌20ثانيه،‌50%‌از‌

تجزيه‌مي‌شود‌مي‌توان‌نوشت:4 2 1

0 5 0 25

20 20 20

20mol mol mol

mol mol

s s s

s → → →

→/ /

‌به‌‌0/25مول‌برسد. N O g2 5 ( ) پس‌‌80ثانيه‌الزم‌است‌تا‌مقدار

‌3در‌واكنـش‌تجزيـه‌ي‌KNO3بـا‌توجـه‌بـه‌اين‌كـه. 21‌Kجامد‌هسـتند‌غلظت‌آن‌ها‌ثابت‌اسـت‌و‌ O s2 ( ) ‌KNOو s3 ( )

‌بـراي‌آن‌ها‌به‌كار‌ ( [ ] , [ ])∆ ∆KNO K O3 2 عبـارت‌تغيير‌غلظتنمي‌رود.‌پس‌عبارت‌هاي‌)ب(‌و‌)ت(‌نادرست‌هستند.‌با‌توجه‌

به‌واكنش‌فوق‌مي‌توان‌نوشت:

RR R R RKNO K O N O

y¹¨H» = = = =3 2 2 24 2 2 2

RnKNO

tnK Ot

nNt

nOTy¹¨H» = −

∆∆

=∆

∆=∆∆

=∆∆

3 2 2 24 2 2 5

⇒−∆

∆=

∆∆

5 43 3nKNOt

nOt

عبارت‌)پ(‌نادرست‌است.

عبارت‌)آ(‌درست‌است.

Ò پاسخ آزمون 2: سينتيك شيميايي

‌1عبارت‌هاي‌موردنظر‌را‌بررسي‌مي‌نماييم:. 1

آ(‌درست‌است.ب(‌درسـت‌اسـت.‌با‌توجـه‌به‌اين‌كـه‌ضريب‌اسـتوكيومتري‌

همه‌ي‌فراورده‌ها‌برابر‌است،( ( ) ( ) ( ) ( ))2 4 2 4 2 2KMnO s K MnO s MnO s O g→→ ++ ++

‌مي‌توان‌دريافت‌كه‌نمودار‌مول‌ـ‌زمان‌براي‌آن‌ها‌از‌هر‌لحاظ‌

يكسان‌است.

پ(‌نادرسـت‌اسـت.‌پيشـرفت‌واكنش‌بـه‌معناي‌افزايـش‌مقدار‌

فراورده‌ها‌و‌نيز‌كاهش‌مقدار‌واكنش‌دهنده‌ها‌با‌گذشت‌زمان‌است.

ت(‌درست‌است.