1ο ΕΠΑ.Λ ΣΠΑΡΤΗΣ

ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ Α ΤΑΞΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ

1ου

ΕΠΑΛ ΣΠΑΡΤΗΣ

ΑΡΦΑΝΗΣ ΝΕΙΛΟ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΚΑΠΕΡΩΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΟΥΡΟΥΣΙΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΕΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑΣ

ΤΟΜΟΡΙ ΜΙΚΑΕΛ ΤΣΟΥΛΟΓΙΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΦΟΡΤΣΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΑΙΡΕΤΑΣ ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΣ

ΓΕΩΡΓΑΝΤΑΣ ΘΕΟ∆ΩΡΟΣ

ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ

ΣΠΑΡΤΗ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΣΑΚΚΑΡΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ - ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ

ΤΟΜΕΑ ∆ΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ

1ου

ΕΠΑΛ ΣΠΑΡΤΗΣ

1

2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ………………………………………………………σελ. 03

ΜΕΡΟΣ Α - ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

1. ∆ΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ.σελ. 05

2. ΣΚΟΠΟΣ – ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ……………………..σελ. 08

3. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ……………………………….....σελ. 09

4. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ…………………………………………….....…σελ. 12

5. ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΣΗ…………………………………….….......σελ. 18

6. ΗΛΙΑΚΗ - ΦΩΤΕΙΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ………………………….σελ. 30

7. ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΣΤΕΓΕΣ…………………………………………σελ. 37

ΜΕΡΟΣ Β - ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

1. ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ………………………………σελ.46

1.1 ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ…………………………………..σελ.46

1.2 ∆ΙΑ∆ΙΚΑΣΙΑ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΗΘΗΚΕ…………………σελ.46

1.3 ΕΠΙΛΟΓΗ ∆ΕΙΓΜΑΤΟΣ…………………………………...σελ.47

1.4 ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ∆Ε∆ΟΜΕΝΩΝ……………………...……σελ.48

2. ΑΝΑΛΥΣΗ ∆Ε∆ΟΜΕΝΩΝ…………………………………σελ 49

3. ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ………………………..…… σελ.54

4. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΕΡΕΥΝΑ……………….σελ.55

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ……………………………………….….…….σελ.56

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ……………………………….…………………..σελ.57

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΡΕΥΝΑΣ………………………….…σελ.58

3

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Οι οικονοµικές δύσκολες συγκυρίες που περνά σήµερα η Ελλάδα, αλλά

και η ανάγκη για την προστασία του περιβάλλοντος, φέρνουν στο προσκήνιο

των συζητήσεων, την ανάγκη για εξοικονόµηση ενέργειας αφού το κόστος

των συµβατικών παροχών ενέργειας, (ενέργεια από την καύση πετρελαίου,

κ.λ.π.), είναι οικονοµικά δυσβάστακτες.

Έτσι στο λεξιλόγιο περί ενέργειας έχει προστεθεί εδώ και αρκετό καιρό

η φράση «Ενεργειακή Κατοικία» που θα αποτελέσει και το αντικείµενο αυτής

της έρευνας.

Η συγκεκριµένη έρευνα, µικρής κλίµακας, πρόκειται να

πραγµατοποιηθεί από οµάδα εργασίας µαθητών του ΕΠΑΛ στα πλαίσια του

µαθήµατος “PROJECT”, που αποτελεί επιµέρους µάθηµα του σχολικού

προγράµµατος του ΕΠΑΛ, ώστε να γίνει µια προσπάθεια προσέγγισης του

θέµατος αυτού, που είναι τον τελευταίο καιρό στο επίκεντρο των συζητήσεων.

Ευελπιστούµε, να καταλήξουµε σε συµπεράσµατα που θα στηρίξουν

ακόµη περισσότερο, την άποψη για την ανάγκαιότητα κατασκευής

Ενεργειακής Κατοικίας.

4

ΜΕΡΟΣ Α

ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

5

1. ∆ΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ

Από τις πρώτες ανάγκες που

παρουσιάστηκαν στον προϊστορικό άνθρωπο,

ήταν να έχει ένα κλειστό χώρο, για να

µπορεί να προστατευτεί από τις κακοκαιρίες

και από τα άγρια ζώα. Στην παλαιολιθική

εποχή ό άνθρωπος ζούσε µέσα σε σπηλιές, ή

όταν το έδαφος δεν το επέτρεπε κάτω από

πυκνόφυλλα δέντρα που στερέωνε τα χαµηλά

κλαριά τους στην γη µε βαριές πέτρες.

Μόνη απασχόληση είχε τότε το κυνήγι και το ψάρεµα και τα εργαλεία

του ήταν από ξύλα, επεξεργασµένες πέτρες και κόκκαλα ζώων. Όταν άρχισε να

δουλεύει τη γη και να έχει κατοικίδια ζώα, η ανάγκη για µια πιο ήσυχη και

ασφαλές ζωή έκανε απαραίτητη κάποια µόνιµη

κατοικία.

Έτσι ο άνθρωπος έφυγε από τις σπηλιές

και άρχισε να δηµιουργεί οικισµούς που στους

προϊστορικούς χρόνους γινόταν κοντά σε λίµνες

ή ποτάµια. Οι οικισµοί αυτοί αποτελούνταν από

καλύβες κατασκευασµένες απο καλάµια και

λάσπη και είχαν σχήµα στρογγυλό ή

ελλειψοειδές και διάµετρο 1.5 έως 2 µέτρα.

Στην εποχή του χαλκού διατηρήθηκαν οι ίδιοι τύποι κατοικίας

παρουσιάζονται όµως παράλληλα και τεχνητά σπήλαια που το άνοιγµά τους

διαµορφώνονταν κατάλληλα από τα µεταλλικά εργαλεία που τώρα

χρησιµοποιούσαν.

Στην αρχαία Ελλάδα τα σπίτια των πλουσίων γινόταν κατά προτίµηση

στις εξοχές και µε αρκετή ευρυχωρία, γύρω από µεγαλοπρεπείς στοές µε

µαρµάρινα περιστύλια όπου υπήρχαν άφθονα δωµάτια, αίθουσες υποδοχής,

κ.λ.π.

6

Τα σπίτια όµως για τις άλλες τάξεις ήταν µικρά, χωρίς πολλές ανέσεις

και κλεισµένα σε στενούς δρόµους. Οι Έλληνες περνούσαν τις περισσότερες

ώρες τους στις αγορές και δικαστήρια, εκκλησίες και γυµναστήρια και µόνο

για ύπνο χρησιµοποιούσαν το σπίτι.

Τα σπίτια των αρχαίων Αθηναίων δεν ήταν παρά κελιά κτισµένα το ένα

κοντά στο άλλο. Φαίνεται όµως πως µαζί µε τις πνευµατικές αναζητήσεις,

είχαν καταλάβει τη σηµασία της καλής κατοικίας στη ζωή, αφού στον

επιτάφιο του Περικλέους αναφέρεται ότι «η καθηµερινή ευχαρίστηση από

τις ευπρεπείς κατοικίες διώχνει την µελαγχολία».

Τα Ρωµαϊκά σπίτια έµοιαζαν πολύ µε τα Ελληνικά, µε την διαφορά,

κατά την άποψη του Βιτρούβιου, ότι τα δωµάτια για την οικογένεια δεν

βρίσκονταν δίπλα στα δωµάτια για την υποδοχή αλλά πιο πίσω και

περισσότερο αποµονωµένα. Ορισµένα έπιπλα όπως τα τραπέζια τα καθίσµατα

και τα κρεβάτια ήταν µόνιµα. Τα παράθυρα δεν είχαν τζάµια αλλά µόνα

καφάσια και καραβόπανο. Πολλές φορές στις εξωτερικές πλευρές του κτιρίου

γίνονταν καταστήµατα ή άλλες µικρότερες κατοικίες για νοίκιασµα. Με την

πρόοδο της οικοδοµικής στην Ρώµη κτίστηκαν για τις λαϊκές τάξεις σπίτια µε

πολλά πατώµατα (οι σηµερινές πολυκατοικίες) και µε παράθυρα

στους δρόµους.

Κατά τον µεσαίωνα οι µεγάλες αυλές τα αίθρια τα περιστύλια

περιορίζονται σε απλές αυλές υπηρεσίας. Από την είσοδο του σπιτιού έµπαινε

κανείς αµέσως σ’ ένα µεγάλο δωµάτιο που δίπλα του ήταν η κουζίνα, ενώ

άλλοι µικροί βοηθητικοί χώροι έβλεπαν σε µια στενάχωρη αυλή. Συνήθως στο

ισόγειο γίνονταν καταστήµατα. Η σκάλα που οδηγούσε στα πάνω πατώµατα

κατά την αναγέννηση ήταν πολλές φορές εξωτερική, ενώ οι προσόψεις είχαν

αρκετή διακόσµηση σε σχέση µε τον µεσαίωνα.

Στην φεουδαρχική εποχή οι ευγενείς και οι άρχοντες ζούσαν σε

µοναχικούς πύργους. Στις πόλεις έµεναν µόνο αστοί έµποροι και εργάτες.

Αργότερα οι πύργοι γίνονταν µέσα στις πόλεις και τα σπίτια κτίζονταν γύρω

από το κοινοτικό ανάκτορο σε περιορισµένο χώρο, τριγυρισµένο από τείχη.

7

Στην εποχή του Βυζαντίου η Κωνσταντινούπολη που ήταν την εποχή

εκείνη η βασίλισσα των πόλεων παρουσίαζε ποικιλία και πολλές αντιθέσεις.

∆ίπλα στα µεγαλοπρεπή ανάκτορα υπήρχαν οι λαϊκές κατοικίες µε

πέντε έξι πατώµατα, ανάµεσα σε στενούς δρόµους που δεν έβλεπαν ποτέ ήλιο.

Στο Μυστρά την πόλη των Καντακουζηνών και των Παλαιολόγων

διατηρούνται ερειπωµένα εκτός από παλάτια και πολλά ιδιωτικά οικήµατα από

τον 14 και 15 αιώνα µ.χ. Είναι κτισµένα καθένα χωριστά και η κάτοψή τους

έχει σχήµα µακρύ ορθογώνιο ή τραπεζοειδές µε την µεγάλη πλευρά στραµµένη

προς τα παλάτια. Το ισόγειο χρησιµοποιούνταν για αποθήκη ή στάβλος. Το

επάνω πάτωµα αποτελούσε µια µεγάλη αίθουσα που κατέληγε σε εξώστη.

Στην αίθουσα αυτή που δεν είχε καθόλου χωρίσµατα, έµεινε η οικογένεια

ηµέρα και νύχτα. Σε µια γωνιά της µεγάλης αίθουσας ήταν το τζάκι που

χρησίµευε για θέρµανση αλλά και για µαγείρεµα.

Από τον 16 αιώνα και µετά η κατασκευή της κατοικίας συνδέονταν

άµεσα µε την επιχειρηµατική δραστηριότητα . Έτσι η ανάγκη για συσσώρευση

εργατών σε συγκεκριµένο τόπο δηµιούργησε τις

εργατικές κατοικίες οι οποίες εξελίχθηκαν έως τον

20 αιώνα µέσα από ένα νέο πλαίσιο αντιλήψεων

για την υγιεινή, την άνεση και την ασφάλεια, έτσι

ώστε σήµερα να έχουµε φτάσει να µιλούµε για την ενεργειακή πλέον κατοικία,

την πράσινη κατοικία, που αποτελεί µια διαφορετική προσέγγιση λόγω της

ενεργειακής σηµερινής παγκόσµιας κρίσης.

8

2. ΣΚΟΠΟΣ – ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

2.1 ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Σκοπός της έρευνας αυτής είναι να εµπλακούν οι µαθητές σε

διαδικασίες έρευνας και συγκεκριµένα στο θέµα ενεργειακά κτίρια, ώστε ν

αντιληφθούν την αναγκαιότητα κατασκευής σύγχρονων κτηρίων, που ως

απαραίτητη προϋπόθεση θα έχουν τη µείωση κατανάλωσης ενέργειας, όπως

απορρέει από την κείµενη νοµοθεσία. Ο ενεργειακός επιθεωρητής έχει

θεσµοθετηθεί πλέον επίσηµα από την πολιτεία ώστε να πιστοποιήσει την

ενεργειακή κατάσταση του κτιρίου .

2.2 ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Ειδικότεροι στόχοι της έρευνας αυτής είναι οι µαθητές να ερευνήσουν :

α) Τι είναι ενεργειακή κατοικία

β) Μερικά από τα ενεργειακά συστήµατα που υπάρχουν στην αγορά,

όπως :

Α) Γεωθερµία

Β) Μονώσεις κτιρίων

Γ) Φωτοβολταικά

∆) Πράσινες στέγες

9

3. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ

Μια ενεργειακή κατοικία είναι σχεδιασµένη µε τέτοιο τρόπο, ώστε να

«εκµεταλλεύεται» πλήρως τις καιρικές συνθήκες και να απαιτεί το λιγότερο

δυνατό ποσό ενέργειας γενικότερα. Ως εκ τούτου, το βασικότερο

χαρακτηριστικό στοιχείο των συγκεκριµένων κτισµάτων είναι ο σχεδιασµός

τους. Έτσι, βάσει µελέτης, αξιοποιούνται οι κλιµατικές συνθήκες της εκάστοτε

περιοχής, ενώ ο προσανατολισµός του κτιρίου συνήθως βρίσκεται προς το

νότο, ώστε να εκµεταλλεύεται τη θερµική ενέργεια του ηλίου.

Όπως τονίζεται από τους ειδικούς, στις green κατοικίες δίνεται

ιδιαίτερη προτεραιότητα στην κατασκευή του εξωτερικού κελύφους του

κτιρίου (όψεις, ταράτσα, πιλοτή κτλ.). Σε αυτά τα σηµεία, χρησιµοποιούνται

ειδικά δοµικά υλικά -οικολογικής φύσεως κυρίως- που αποσκοπούν στη

µεγαλύτερη δυνατή θερµοµόνωση του κτηρίου.

Τα στοιχεία και οι τεχνικές που χρησιµοποιούνται σε αρκετά από τα

βιοκλιµατικά κτίρια που έχουν κατασκευαστεί µέχρι σήµερα στη χώρα µας,

είναι η αυξηµένη µόνωση (επιπλέον των προδιαγραφών), τα διπλά τζάµια, οι

αεριζόµενες επικλινείς κεραµοσκεπές πάνω από δώµατα, τα εξωτερικά

σκιάστρα (ρολά) και οι τέντες.

Ειδικότερα: οι τοίχοι διαθέτουν µόνωση πάχους 10 εκατοστών, ενώ στη

νότια όψη των κτιρίων υπάρχουν µεγάλα ανοίγµατα που καλύπτονται µε διπλά

υαλοστάσια για τη µεγιστοποίηση των ηλιακών κερδών και του φυσικού

φωτισµού και την ελαχιστοποίηση των θερµικών απωλειών.

Για τον καλύτερο δροσισµό των κατοικιών, ο σχεδιασµός των

ανοιγµάτων έχει γίνει µε τέτοιον τρόπο, ώστε να επιτρέπεται ο διαµπερής και

κατακόρυφος αερισµός των χώρων.

Για την αποφυγή θερµικών απωλειών χρησιµοποιούµε διπλά τζάµια,

ενώ για την υπερβολική ζέστη µέσα στο κτίριο κατά τους καλοκαιρινούς µήνες

φροντίζουµε τον κατάλληλο σκιασµό του µε πέργκολες, σκιάστρα ή

τοποθέτηση φυλλοβόλων δέντρων στην κατάλληλη θέση (στο νότο), καθώς και

συστήµατα κινητής ηλιοπροστασίας.

10

Σηµαντικό ρόλο παίζει και το χρώµα του κτιρίου, καθώς τα σκούρα

χρώµατα εξωτερικά έχουν την τάση να απορροφούν ενέργεια, την οποία

µεταδίδουν στο εσωτερικό του κτιρίου (ενώ τα ανοιχτά χρώµατα αντανακλούν

ένα µεγάλο µέρος της ηλιακής ακτινοβολίας πίσω στο περιβάλλον και βοηθούν

στην αποφυγή υπερθέρµανσης του κτιρίου).

Τέλος, δεν θα πρέπει να παραβλέψουµε τη σπουδαιότητα των

φωτοβολταϊκών στοιχείων, της αξιοποίησης και της γεοθερµίας, αφού µε την

τοποθέτησή τους επιτυγχάνεται το µέγιστο όφελος για τον οικογενειακό

προϋπολογισµό, καθώς συρρικνώνονται τα έξοδα για την ενεργειακή κάλυψη

- Πως θα κάνουµε την κατοικία µας ενεργειακή;

Όπως προαναφέραµε, ένα ενεργειακό ακίνητο δεν είναι απαραίτητα και

νεόδµητο, αφού µας δίνεται η δυνατότητα αναβάθµισης της υπάρχουσας -

ενδεχοµένως και παλαιάς- κατοικίας. Κάτι τέτοιο επιτυγχάνεται µέσω

εξειδικευµένου τεχνικού προσωπικού, µετά από σχετική και εκτενή µελέτη.

Με τον όρο «ενεργειακή αναβάθµιση» εννοούµε µια σειρά απλών

επεµβάσεων, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό του κτιρίου, µε

σκοπό την εξοικονόµηση ενέργειας. Αυτές οι παρεµβάσεις περιλαµβάνουν:

- Θερµοµόνωση του συνόλου του κελύφους του σπιτιού και ψυχρή

βαφή του

- Τοποθέτηση θερµοµονωτικών πλαισίων κουφωµάτων και διπλών

θερµοµονωτικών υαλοπινάκων

- Αντικατάσταση παλαιού συστήµατος καυστήρα/ λέβητα µε νέο

υψηλής απόδοσης ή µε σύστηµα φυσικού αερίου ή µε σύστηµα που

χρησιµοποιεί ανανεώσιµες πηγές ενέργειας

- Εγκατάσταση ηλιακών θερµοσιφώνων για παραγωγή ζεστού νερού

χρήσης

- Χρήση ανανεώσιµων πηγών ενέργειας π.χ. φωτοβολταϊκών στοιχειών

-Εξωτερικός σκιασµός

- Αεροστεγάνωση ανοιγµάτων

- Τοποθέτηση ανεµιστήρων οροφής

11

Πόσο κερδισµένοι θα είστε;

-H εξοικονόµηση ενέργειας µε βιοκλιµατικό σχεδιασµό ποικίλλει

ανάλογα µε τον τύπο του κτιρίου, το κλίµα της περιοχής και τις επιµέρους

τεχνολογίες που χρησιµοποιούνται.

Στις βιοκλιµατικά σχεδιασµένες κατοικίες έχει καταγραφεί

εξοικονόµηση ενέργειας της τάξης του 15-40% για θέρµανση και ολική

κάλυψη των αναγκών ψύξης των κτιρίων σε σχέση µε τα συµβατικά παρόµοια

κτίρια. Σε σχέση µε παλαιότερα κτίρια δίχως µόνωση, η εξοικονόµηση

ενέργειας είναι πολύ µεγαλύτερη και µπορεί να φθάσει στο 80%.

- Η εφαρµογή τεχνικών φυσικού φωτισµού µειώνει την ηλεκτρική

κατανάλωση για φωτισµό κατά τουλάχιστον 30% και συχνά πάνω από 60%,

εφόσον υπάρχει συνδυασµός φυσικού - τεχνικού φωτισµού.

- Το καλοκαίρι, η θερµοκρασία µέσα στα βιοκλιµατικά κτίρια είναι

σηµαντικά χαµηλότερη από την εξωτερική (ως και κατά 10ο C), ενώ µε το

φυσικό δροσισµό παρατηρούνται συνθήκες άνεσης σε πολύ υψηλότερες

θερµοκρασίες (ως και 31,5ο C) καθώς, λόγω των δροσερών δοµικών στοιχείων

και των ρευµάτων αέρα µέσα στους χώρους, η παραµονή των ενοίκων γίνεται

ευχάριστη.

-Σε αντίθεση µε τα κλιµατιστικά που λειτουργούν µε χαµηλές σχετικά

θερµοκρασίες θερµοστάτη και επιβαρύνουν θερµικά τον περιβάλλοντα χώρο

τους, τα συστήµατα φυσικού δροσισµού έχουν ήπιο τρόπο ανταλλαγής

θερµότητας µε το εξωτερικό περιβάλλον.

Τέλος, η φύτευση γύρω από τα κτίρια, καθώς και η φύτευση δωµάτων

και όψεων µπορούν να µειώσουν τις ανάγκες ψύξης ενός κτιρίου κατά 84%

στο κέντρο της Αθήνας τη θερινή περίοδο.

12

4. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ

Γεωθερµία (γεωθερµικό δυναµικό) ονοµάζεται η αποθηκευµένη

ενέργεια υδρολογικών και γεωλογικών σχηµατισµών του φλοιού της γης σε

µορφή θερµότητας, όταν η θερµοκρασία του σχηµατισµού υπερβαίνει τους 25

°C. Η θερµοκρασία του γεωθερµικού ρευστού (θερµό νερό ή/και ατµός,

θερµός αέρας) ποικίλει από περιοχή σε περιοχή και µπορεί να έχει τιµές από

25 – 350 °C.

Σύµφωνα µε την ελληνική νοµοθεσία, τα γεωθερµικά πεδία

διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:

• Στα πεδία χαµηλής θερµοκρασίας, στα οποία η θερµοκρασία τα

προϊόντος (νερού, ατµού) κυµαίνεται από 25 °C έως και 90 °C και

• Στα πεδία υψηλής θερµοκρασίας, στα οποία η θερµοκρασία τα

προϊόντος (νερού, ατµού) υπερβαίνει τους 90 °C.

∆υνατότητα όµως εκµετάλλευσης ενέργειας γεωλογικού ή υδρολογικού

σχηµατισµού υπάρχει και όταν η θερµοκρασία είτε του προϊόντος, είτε του

σχηµατισµού είναι µικρότερη από 25 °C.

Στις περιπτώσεις αυτές το βάθος εκµετάλλευσης συνήθως δεν

υπερβαίνει τα 150m από την επιφάνεια του εδάφους και για το λόγο αυτό

χαρακτηρίζεται από τους επιστήµονες ως αβαθής γεωθερµία.

Η διαφορά ανάµεσα στις δύο µορφές έγκειται στο γεγονός ότι η αβαθής

γεωθερµική ενέργεια προέρχεται κυρίως από την αποθήκευση προσπίπτουσας

13

ηλιακής ακτινοβολίας στη γήινη επιφάνεια, ενώ η κάθε αυτού γεωθερµική

ενέργεια, προϊόν γεωθερµικού δυναµικού, οφείλεται στη µεταφορά θερµότητας

από το µάγµα του πυρήνα της Γης στα ανώτερα στρώµατα του εδάφους.

Η αβαθής γεωθερµία πλεονεκτεί διότι

• βρίσκεται διαθέσιµη και εκµεταλλεύσιµη παντού,

• είναι αρκετά εύκολη στην αξιοποίησή της

• µπορεί να συνδυαστεί και µε άλλες ανανεώσιµες πηγές ενέργειας όπως

π.χ. µε την ηλιακή

Συνοπτικά, λοιπόν, αναφερόµαστε στη θερµική ενέργεια που προέρχεται

από το εσωτερικό της γης στοχεύοντας στην εκµετάλλευση της ενέργειας από

το εσωτερικό της γης, την εκµετάλλευση δηλαδή της θερµότητας των

γεωλογικών σχηµατισµών και νερών επιφανειακών ή υπογείων.

Αυτό επιτυγχάνεται µε τη χρήση µιας γεωθερµικής αντλίας θερµότητας,

όπου επιτρέπεται η µεταφορά θερµότητας από και προς το έδαφος για

παραγωγή δροσισµού, θέρµανσης και ζεστού νερού χρήσης για οικιακές αλλά

και ευρύτερης κλίµακας εφαρµογές

Η γεωθερµία αποτελεί µια καινοτοµία εξέλιξης στον τοµέα της

θέρµανσης-δροσιάς. Η χρήση της ενδείκνυται για όλους τους χώρους

(οικιακούς χώρους, ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, βιοµηχανικές εγκαταστάσεις,

κτηνοτροφικές µονάδες, θερµοκήπια, ιχθυοκαλλιέργειες) όπου απαιτείται η

ύπαρξη θέρµανσης και δροσιάς.

Στις περιπτώσεις που τα γεωθερµικά ρευστά έχουν υψηλή θερµοκρασία

(πάνω από 150 °C), η γεωθερµική ενέργεια µπορεί να χρησιµοποιηθεί κυρίως

14

για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Όταν, όµως, η θερµοκρασία είναι

χαµηλότερη, η γεωθερµική ενέργεια αξιοποιείται για τη θέρµανση κατοικιών

και άλλων κτιρίων ή κτιριακών εγκαταστάσεων, θερµοκηπίων, κτηνοτροφικών

µονάδων, ιχθυοκαλλιεργειών κ.λ.π.

4.1 ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ

- Ενέργεια σε ελάχιστο κόστος.

Λόγω της χαµηλής κατανάλωσης και της σχεδόν ανύπαρκτης συντήρησης

του εξοπλισµού, τα γεωθερµικά συστήµατα κλιµατισµού µπορούν να

εξοικονοµήσουν από 55% µέχρι και 70% από την ετήσια δαπάνη σε σύγκριση

µε ένα συµβατικό σύστηµα θέρµανσης και δροσισµού.

Το µόνο λειτουργικό κόστος της εγκατάστασης είναι

η κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύµατος από τον συµπιεστή και

τις αντλίες, το οποίο είναι οικονοµικότερο

• σε σχέση µε τη χρήση λέβητα πετρελαίου κατά 20-

25%

• σε σχέση τα αποδοτικότερα αερόψυκτα συστήµατα καταναλώνουν

30%-60% λιγότερη ηλεκτρική ενέργεια από τα αποδοτικότερα

αερόψυκτα συστήµατα

.

- Απόδοση.

Ένα γεωθερµικό σύστηµα είναι τρεις έως πέντε φορές αποδοτικότερο

από ένα συµβατικό σύστηµα. Επειδή δεν καίει ορυκτά καύσιµα για να παράγει

θερµότητα, παρέχει τρεις έως πέντε µονάδες ενέργειας για κάθε µονάδα

ηλεκτρικής ενέργειας που τροφοδοτεί το σύστηµα_______________________

15

- Ανεξαρτησία από το πετρέλαιο θέρµανσης

……………………………….

- Ευελιξία, Άνεση και Αυτονοµία.

Τα γεωθερµικά συστήµατα παράγουν θέρµανση και δροσισµό σε µια

εγκατάσταση, µε αποτέλεσµα να καταργούν το συµβατό τρόπο θέρµανσης,

τους πύργους δροσισµού και τα κλιµατιστικά διαιρούµενου τύπου.

Παρουσιάζουν ευελιξία στην αυτονοµία, σε µελλοντικές επεκτάσεις και

σε διαθεσιµότητα χώρου.

Έχουν υψηλό βαθµό απόδοσης και είναι αξιόπιστα σε ακραίες

συνθήκες θέρµανσης και δροσισµού…………………………………………..

Μπορούν να συνδυασθούν µελλοντικά µε τα

φωτοβολταίκά συστήµατα επιτυγχάνοντας

µεγαλύτερη ωφέλεια

- Ασφάλεια.

Με ένα σύστηµα γεωθερµίας, δεν υπάρχει καύση και φλόγα, δεν

υπάρχουν καπνοί, καπναγωγοί και οσµές.

∆εν υπάρχει κίνδυνος ανάφλεξης, φωτιάς ή ασφυξίας από το

µονοξείδιο.

- Φιλικό προς το περιβάλλον.

Επειδή δεν χρησιµοποιούνται καύσιµα, δεν συµβάλλει στο φαινόµενο

του θερµοκηπίου, που είναι υπεύθυνο για την αύξηση της θερµοκρασίας στον

πλανήτη. ∆εν απαιτείται χρήση λεβητοστασίων, δεξαµενής καυσίµων,

καµινάδων.

16

Επειδή δεν χρησιµοποιούνται καύσιµα , αποφεύγεται η έκλυση

διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και άλλων αέριων ρύπων που εκλύονται από

την καύση συµβατικών καυσίµων

Η αντίστοιχη µείωση εκποµπών CO2 σε σχέση µε ένα σύστηµα

θέρµανσης συµβατικών καυσίµων (πετρέλαιο θέρµανσης ή φυσικό αέριο)

ανέρχεται περίπου σε 40%.

- Κοινωνικά οφέλη

• Σε τοπικό επίπεδο :

∆ηµιουργία νέων θέσεων εργασίας και ανάπτυξης, µε την εγκατάσταση

και χρήση των γεωθερµικών µονάδων.,δι’οτι η γεωθερµία αποτελεί

ανανεώσιµη και εγχώρια µορφή ενέργειας .

• Σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο

Μείωση της εξάρτησης της κοινωνίας από εισαγόµενα καύσιµα µε

παράλληλη απελευθέρωση ιδιωτικών κεφαλαίων, που µπορούν να διατεθούν

για επενδύσεις και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, παράγοντες που έµµεσα

οδηγούν στη µείωση της ανεργίας και την οικονοµική ανάπτυξη.

- Αθόρυβη λειτουργία.

Οι µονάδες που χρησιµοποιούνται, σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν

για να είναι σχεδόν αθόρυβες. Θα λειτουργούν πιο αθόρυβα και από το ψυγείο.

- Γρήγορη απόσβεση.

- Ζεστό νερό χειµώνα και καλοκαίρι.

- ∆ροσιά χωρίς κόστος το καλοκαίρι.

- ∆υνατότητα επιδότησης.

17

- Αξιοπιστία κατασκευών και απόλυτη αξιοπιστία

Τα συστήµατα γεωθερµίας χρησιµοποιούνται παραπάνω από 20 χρόνια σε

κράτη όπως Η.Π.Α., η Ιαπωνία, η Γερµανία, η Ελβετία, η Αυστρία και η

Σουηδία.

4.2 ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

Η γεωθερµική ενέργεια αποτελεί φθηνή και ήπια ανανεώσιµη µορφή πηγής

ενέργειας, µε άµεσα ενεργειακά-περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη.

Οι προοπτικές µελλοντικής ανάπτυξης των εφαρµογών γεωθερµικής

ενέργειας είναι µεγάλες, ειδικά των συστηµάτων θέρµανσης-δροσισµού

κτιρίων µε γεωθερµικές αντλίες θερµότητας.

Στη χώρα µας έχουµε εκµεταλλευτεί µέχρι σήµερα λιγότερο από το 1% του

συνολικού γεωθερµικού δυναµικού της χώρας µας (0% για ηλεκτροπαραγωγή

και 5%-8% για θερµικές χρήσεις) όµως

Στο άµεσο µέλλον, µπορεί το αξιοποιηµένο γεωθερµικό δυναµικό, µέσω

άµεσων επενδύσεων, να αυξηθεί σηµαντικά και να έχουµε για

ηλεκτροπαραγωγή εγκατεστηµένα τουλάχιστον 10 MW(e) από τα µηδενικά

υφιστάµενα, µε 100 MW(th) για το σύνολο των θερµικών εφαρµογών από 70

MW(th) σήµερα µε τις εφαρµογές αντλιών θερµότητας να τετραπλασιάζονται

σε 20 MW(th) από τα περίπου 5 MW(th) που είναι σήµερα.

Από τη λειτουργία των γεωθερµικών αυτών εφαρµογών θα επιτυγχάνεται

εξοικονόµηση ενέργειας που αντιστοιχεί σε 100.000 Τόνους Ισοδυνάµου

Πετρελαίου (Τ.Ι.Π.) ετησίως µε παράλληλη αποφυγή εκλύσεων στην

ατµόσφαιρα 320.000 τόνων διοξειδίου του άνθρακα (CO2) ετησίως

18

5. ΘΕΡΜΟΝΩΣΗ

Το ανθρώπινο είδος (homo sapiens) κατά τη διάρκεια της ιστορίας και

της εξέλιξής του, ανέπτυξε διάφορες στρατηγικές και τεχνικές για το

ξεπέρασµα των δυσκολιών που δηµιουργούσαν η ζέστη και το κρύο.

Οι αγρότες είχαν και µια συµπληρωµατική στρατηγική. Ενσωµάτωναν,

συνήθως στη βορινή κάτοψη του σπιτιού τους, µια αποθήκη ή ένα στάβλο και

έτσι δηµιουργούσαν ένα χώρο ανάσχεσης σε επαφή µε τον κύριο χώρο

κατοικίας, που βοηθούσε στην επίτευξη καλύτερων συνθηκών θερµικής

άνεσης.

Οι τοίχοι των κτηρίων αυτών είχαν δε ικανοποιητικό πάχος (πολύ

µεγαλύτερο των σηµερινών), Σ' ένα τοίχο πέτρινο των 60 και 80 εκατ. η ζέστη

ή το κρύο, αντίστοιχα, "έµπαιναν" χοντρικά σε διπλάσιο ή τριπλάσιο χρόνο, σε

σχέση µε έναν σηµερινό των 10 ή των 20 εκατ. τοίχο από τούβλα, µε ελαφριά

µόνωση!

Η τακτική αντιµετώπισης της ζέστης ήταν περίπου αντίστοιχη και

επιτυγχάνετο και µε τη χρήση ιδιοκατασκευών (αιολικές καµινάδες, κάλαφ,

σκίαστρα, στέγαστρα, πέργκολες κ.λ.π.)

Στα 1974 εµφανίζονται, λοιπόν οι πρώτοι κανονισµοί θερµοµόνωσης

στις Ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Γερµανία)

Στην Ελλάδα, η συζήτηση ξεκινάει το 1979 (χρονική υστέρηση 5

χρόνων, άρα καλά σχετικά!) και στις 04/07/1979 (ΦΕΚ 362) επιβάλλεται η

θερµοµόνωση όλων των νέων κτηρίων.

19

5.1 Πως δηµιουργούνται οι απώλειες θερµότητας µιας κατοικίας

Ένας κλειστός χώρος που θερµαίνεται ακτινοβολεί θερµότητα στο

ψυχρότερο περιβάλλον που είναι γύρω του. Ταυτόχρονα η θερµότητα

διαφεύγει από τις ατέλειες του περιβλήµατος. Οι απώλειες αυτές πρέπει να

αντιµετωπίζονται µε τους διάφορους τρόπους µόνωσης.

Πρέπει να τονιστεί ότι µε το φράξιµο των χαραµάδων και τον

περιορισµό της αθέλητης διείσδυσης αέρα δεν πρέπει να εµποδίζεται ο

απαραίτητος αερισµός της κατοικίας.

Για την υγεία των χρηστών, είναι απαραίτητο να ανανεώνεται ο αέρας

που βρίσκεται στο χώρο

Μια σωστή θερµοµόνωση που απαιτεί περίπου το 2 - 5% του αρχικού

κόστους κατασκευής του κτηρίου, µπορεί να εξοικονοµήσει µέχρι και το

50% του κόστους λειτουργίας της θέρµανσής του.

5.2.Πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα διάφορων τεχνικών θερµοµόνωσης

Οι τοίχοι µπορούν να µονωθούν µε τέσσερις κυρίως τεχνικές:

Α) Από το εσωτερικό µέρος τους.

Στην περίπτωση αυτή το µονωτικό

υλικό τοποθετείται από την πλευρά του

εσωτερικού χώρου και προστατεύεται από

κάποιο στερεό δοµικό υλικό που

λειτουργεί όπως και το επίχρισµα.

Ο τρόπος αυτός θερµοµόνωσης έχει τα

εξής αποτελέσµατα:

1. Έχει περιορισµένο χρόνο κατασκευής

2. Αποτελεί φθηνότερη λύση σε σχέση µε την εξωτερική θερµοµόνωση

20

3. ∆εν απαιτείται ιδιαίτερη προστασία των µονωτικών από τις εξωτερικές

επιδράσεις.

4. Έχει απλή κατασκευή

5. Θερµαίνεται πολύ γρήγορα ο χώρος

6. Η κατασκευή µπορεί να γίνει ανεξάρτητα από τις εξωτερικές καιρικές

συνθήκες.

Η θερµοµόνωση των τοίχων από την εσωτερική πλευρά έχει τα ακόλουθα

µειονεκτήµατα:

I. Περιορίζεται ο εσωτερικός χώρος

II. Ο χώρος ψύχεται πολύ σύντοµα. Μένει ανεκµετάλλευτη η

θερµοχωρητικότητα του εξωτερικού τοίχου.

III. ∆ε λύνεται το πρόβληµα των θερµογεφυρών.

Τα δοµικά στοιχεία κινδυνεύουν από συστολές και διαστολές από

IV. τις θερµοκρασιακές µεταβολές. Κίνδυνος ρηγµατώσεων και εισροής

βρόχινου νερού.

V. Υπάρχει µικρό πρόβληµα στην τακτοποίηση των ηλεκτρολογικών

εγκαταστάσεων.

Β) Από το εξωτερικό µέρος τους.

Στην περίπτωση αυτή το µονωτικό τοποθετείται στο εξωτερικό µέρος του

τοίχου. Με την κατασκευή αυτή εµφανίζονται τα εξής πλεονεκτήµατα:

1. Ο χώρος διατηρεί τη θερµότητα και µετά

τη διακοπή της θέρµανσης από τη

θερµοχωρητικότητα των τοίχων.

2. Στους νότιους ειδικά χώρους των κτηρίων

διατηρείται η θερµότητα από το ηλιακό

θερµικό κέρδος γιατί αποθηκεύεται στους βαρείς εσωτερικούς τοίχους.

3. ∆εν εµποδίζεται η οµαλή λειτουργία του εσωτερικού χώρου κατά την

κατασκευή της εσωτερικής θερµοµόνωσης.

21

4. ∆ε µειώνεται ωφέλιµος κατοικήσιµος χώρος.

5. Οι εξωτερικές επιφάνειες των τοίχων προστατεύονται από τις συστολές

και διαστολές.

6. Εξασφαλίζεται κάλυψη των θερµογεφυρών ιδιαίτερα στις πλάκες

σκυροδέµατος, στα δοκάρια και στις κολώνες.

Τα µειονεκτήµατα αυτής της τεχνικής είναι:

I. Η κατασκευή της εξωτερικής θερµοµόνωσης είναι ακριβότερη σε σχέση

µε τη θερµοµόνωση της εσωτερικής πλευράς του τοίχου.

II. ∆εν είναι πολύ εύκολη η εφαρµογή της εξωτερικής θερµοµόνωσης στην

περίπτωση που οι τοίχοι έχουν πολλές αρχιτεκτονικές προεξοχές.

III. Υπάρχει αδυναµία εφαρµογής της εξωτερικής θερµοµόνωσης σε κτήρια

µε έντονο εξωτερικό µορφολογικό ενδιαφέρον όψεων.

IV. Απαιτούνται σκαλωσιές για τις εργασίες κατασκευής σε πολυώροφα

κτήρια.

Χρειάζεται ειδική προστασία των υλικών διαφόρων στρώσεων για προστασία

από τις εξωτερικές καιρικές επιδράσεις.

Γ) Θερµοµόνωση µε χρήση ειδικών τούβλων.

Στην περίπτωση αυτή ο τοίχος κτίζεται µε

ειδικά θερµοµονωτικά τούβλα που µε τον τρόπο

κατασκευής τους, το σχήµα τους, τις διαστάσεις τους

κλπ. πρέπει να εξασφαλίζουν τις τιµές του συντελεστή

θερµικής διαπερατότητας Κ που επιβάλλει ο

κανονισµός θερµοµόνωσης.

Αν απαιτείται να αυξηθεί ο συντελεστής αυτός προστίθεται µονωτικό

που σε ορισµένες περιπτώσεις είναι εκ κατασκευής ενσωµατωµένο στο

θερµοµονωτικό τούβλο.

Η κατασκευή αυτή εµφανίζει πολλά πλεονεκτήµατα αλλά θα πρέπει να

εξασφαλίζεται µε σωστή κατασκευή των επιχρισµάτων η σωστή στεγανότητα

ώστε να µην υγραίνεται η µάζα των θερµοµονωτικών τούβλων.

22

∆) Θερµοµόνωση στον πυρήνα µεταξύ δύο τοίχων.

Αποτελεί µέθοδο τοποθέτησης θερµοµόνωσης

που χρησιµοποιείται πολύ στη χώρα µας. Συνήθως το

µονωτικό υλικό τοποθετείται µεταξύ δύο δροµικών

τοίχων και αυτό ίσως αποτελεί το κύριο µειονέκτηµα της

µεθόδου.

Εξασφαλίζεται δηλαδή η θερµοµόνωση, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι

εξασφαλίζεται επαρκώς και η στατική αντοχή του συστήµατος και ιδιαίτερα η

αντοχή που απαιτείται από τον αντισεισµικό κανονισµό. Η κατασκευή αυτού

του τύπου θερµοµόνωσης έχει περιθώρια βελτίωσης έστω και αν

δηµιουργηθούν στη χειρότερη περίπτωση θερµογέφυρες από την κατασκευή

των σενάζ.

5.2. Μόνωση ταράτσας (ενδεικτική)

23

5.3. Ιδιότητες των µονωτικών υλικών

- Συντελεστής θερµικής αγωγιµότητας:

Ο συντελεστής θερµικής αγωγιµότητας δεν είναι σταθερό µέγεθος αλλά

µια γραµµική συνάρτηση που αυξάνεται σε συνάρτηση µε τη θερµοκρασία.

Συνήθως, χαρακτηρίζεται από µια µέση τιµή. Η θερµική αγωγιµότητα

επηρεάζεται αρνητικά από την υγρασία, γεγονός που εξηγείται εύκολα αν

σκεφτούµε ότι η θερµική αγωγιµότητα του νερού είναι 0,57 W/mk, δηλαδή

πολύ µεγαλύτερη από αυτή του ακίνητου, ξηρού αέρα.

Οι τιµές των συντελεστών θερµικής αγωγιµότητας που δίνονται από τις

διάφορες εταιρείες ισχύουν συνήθως µε µια ανοχή 5 - 10% ανάλογα µε το

είδος του υλικού. Η προσαύξηση αυτή λαµβάνει υπόψη της λάθη µετρήσεων

και την ανοµοιοµορφία των περισσότερων µονωτικών.

Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι ο συντελεστής θερµικής αγωγιµότητας

πάντοτε αυξάνεται και ποτέ δεν µειώνεται.

- Ο Συντελεστής αντίστασης στη διάχυση υδρατµών (µ):

Όπως ήδη αναφέρθηκε τα θερµοµονωτικά υλικά πρέπει να είναι και να

παραµείνουν στεγνά. Αυτό επιτυγχάνεται ευκολότερα όσο µεγαλύτερη

αντίσταση παρουσιάζει ένα υλικό στη διάχυση υδρατµών και καθορίζεται από

τον αδιάστατο συντελεστή αντίστασης στη διάχυση υδρατµών µ.

Ο συντελεστής αυτός είναι σχετικό µέγεθος αδιάστατο και δίνει κατά

πόσο µεγαλύτερη είναι η αντίσταση στη διάχυση υδρατµών ενός στρώµατος

του υλικού σε σχέση προς το στρώµα αέρα ίσου πάχους. Όσο µικρότερος

λοιπόν είναι ο συντελεστής αυτός τόσο πιο ευαίσθητο είναι ένα υλικό στην

υγρασία.

24

- Η µηχανική αντοχή:

Η µηχανική αντοχή που απαιτείται για µια κατασκευή προσδιορίζει το

σύστηµα θερµοµόνωσης που θα χρησιµοποιηθεί. Έτσι υλικά µε µεγάλη

µηχανική αντοχή µπορούν να χρησιµοποιηθούν ως αυτοφερόµενα, αλλά µε

µικρότερη αντοχή µπορούν να µπουν σε ένα φέρον πλέγµα και άλλα µε πολύ

µικρή ως υλικά πλήρωσης. Η αντοχή σε συµπίεση είναι ένα καθοριστικό

µέγεθος στις θερµοµονώσεις δαπέδων.

Εδώ πρέπει να σηµειωθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις είναι χρήσιµη και η

γνώση των ενδιάµεσων παραµορφώσεων µέχρι τη θραύση από µερικές

φορτίσεις, που δεν καταστρέφουν το υλικό αλλά µπορούν να δηµιουργήσουν

υπερβολικές καταπονήσεις σε φέρονται στοιχεία ή επενδύσεις. Σε πολλές

περιπτώσεις χρειάζονται πληροφορίες για την αντοχή των υλικών σε κάµψη ή

σε εφελκυσµό. Αυτό απαιτείται ιδιαίτερα σε εσωτερικές θερµοµονώσεις

ορόφων µε µεγάλα ανοίγµατα ή σε αυτοφερόµενες κατασκευές που

καταπονούνται από τις καιρικές συνθήκες.

- Η σταθερότητα στις διαστάσεις:

Σε θερµοµονωτικές πλάκες που κατασκευάζονται µε θερµικές

διεργασίες µπορούν να διαφοροποιηθούν οι ονοµαστικές διαστάσεις κατά το

στάδιο της ψύξης και η κατάσταση να επιδεινωθεί εξαιτίας της γήρανσης.

Αυτό µπορεί να αποφευχθεί µε τεχνική γήρανση κατά τη φάση της παραγωγής

έτσι ώστε να σταθεροποιηθούν οι διατάσεις. Μεγάλες θερµοκρασιακές

µεταβολές έχουν ως αποτέλεσµα µια αξιόλογη γραµµική συρρίκνωση σε όλα

τα στερεά µονωτικά υλικά.

Τέλος ορισµένα θερµοµονωτικά υλικά έχουν µεγάλους συντελεστές

διαστολής, τους οποίους πρέπει να λάβει υπόψη του ο κατασκευαστής κατά

την τοποθέτηση. Ακόµη πρέπει να ελέγχονται και οι ανοχές που µπορεί να

εµφανίζουν οι διαστάσεις ώστε να ελέγχεται η συµπεριφορά τους.

- Η Αντίσταση στη φωτιά:

25

Η συµπεριφορά των θερµοµονωτικών υλικών στη φωτιά µπορεί να έχει

άµεσες οικονοµικές επιπτώσεις. Γενικά παρά το αυξηµένο κόστος τους,

χρησιµοποιούνται όλο και περισσότερο θερµοµονωτικά υλικά που δεν

αναφλέγονται ή τουλάχιστο δύσκολα ή µέτρια αναφλεγόµενα. Γενικά την

καλύτερη συµπεριφορά στη φωτιά έχουν το αφρώδες γυαλί, τα ινώδη υλικά, ο

περλίτης κλπ.

- Το ειδικό βάρος:

Το ειδικό βάρος αποτελεί µια ακόµη χρήσιµη ιδιότητα διότι ακόµη και

στην ίδια κατηγορία υλικών µπορεί ένα ελαφρότερο υλικό να έχει χειρότερες

θερµοµονωτικές ιδιότητες από βαρύτερο επειδή έχει µεγαλύτερες και

πυκνότερες κυψέλες.

- Τα οικολογικά θερµοµονωτικά υλικά

Καταρχάς οικολογικά θεωρούνται εκείνα τα θερµοµονωτικά υλικά, που

καλύπτουν τα εξής κριτήρια:

α) ∆εν απαιτούν µεγάλη ενέργεια για την παραγωγή τους.

β) Είναι ανακυκλώσιµα

γ) ∆εν µολύνουν το περιβάλλον κατά τη διάρκεια παραγωγής τους.

δ) ∆εν περιέχουν τοξικούς / καρκινογόνους ρύπους, επικίνδυνους για

την υγεία του ανθρώπου και δεν εκλύουν τέτοιους ρύπους κατά τη διάρκεια

εφαρµογής τους και µέχρι την καταστροφή τους.

26

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΟΙΚΟ∆ΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ

ΥΛΙΚΟ Α Β Γ ∆ Ε ΣΤ Ζ Η Θ Ι ΙΑ ΙΒ ΙΓ Ι∆ ΙΕ ΙΖ Μέσος

όρος

ΞΥΛΟ 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

ΦΕΛΛΟΣ 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

ΑΡΓΙΛΟΣ 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

ΚΕΡΙ ΜΕΛΙΣΣΑΣ 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

ΤΟΥΒΛΟ 2 3 3 2 2 3 2 3 3 2 1 3 2 3 3 - 2,5

ΑΣΒΕΣΤΟΚΟΝΙΑΜΑ 2 2 3 2 3 3 1 2 - 2 3 2 2 3 2 - 2,3

ΦΥΣΙΚΟ ΛΙΝΕΛΑΙΟ 1 2 3 2 3 3 2 2 3 2 2 3 3 3 3 - 2,3

ΤΣΙΜΕΝΤΟ ΤΥΠΟΥ

PORTLAND 1 0 2 1 0 3 1 2 - 1 2 0 1 3 1 - 1,3

ΠΛΑΚΑ ΑΜΙΑΝΤΟΥ 1 0 0 1 1 - 2 2 0 1 2 3 - 3 1 0 1,2

ΣΥΝΘΕΤΙΚΟΣ ΓΥΨΟΣ 0 0 0 1 0 - 1 2 0 2 2 3 - 3 1 0 1,1

ΓΥΑΛΙ 0 1 1 0 3 0 0 0 - 0 0 3 0 3 3 - 1

ΑΣΦΑΛΤΟΠΑΝΟ 1 0 1 1 3 3 - - 0 0 0 - - 0 0 - 0,8

ΠΟΛΥΕΣΤΕΡΑΣ 0 0 0 0 3 0 3 3 0 1 0 3 0 0 0 0 0,8

PVC 0 0 0 0 3 0 1 2 0 0 0 3 0 0 0 0 0,6

ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΚΟΛΛΑ 0 0 0 0 3 0 - - 0 0 0 0 0 3 0 0 0,4

ΒΕΤΑΝΑΜΕ 0 0 0 0 1 1 0 1 0 0 0 0 0 3 0 0 0,4

ΣΥΝΘΕΤΙΚΟ ΒΕΡΝΙΚΙ 0 0 0 0 3 0 - - - 0 0 - 0 0 0 - 0,3

Α = Πηγή προέλευσης Θ = Αντίσταση στα µικροκύµατα

Β = Βιολογική διάρκεια ζωής Ι = ∆ιαπνοή

Γ = Οικολογική συµβατότητα ΙΑ = Υγρασία / Χρόνος

στεγνώµατος

∆ = Κατανάλωση ενέργειας ΙΒ = Αφοµοίωση

Ε = Ραδιενέργεια ΙΓ = Τοξικές πτητικές ουσίες

ΣΤ = Ηλεκτρικές ιδιότητες Ι∆ = Οσµές

Ζ = Θερµικές ιδιότητες

ΙΕ = Τεστ αντίστασης του δέρµατος

(ohms)

Η = Ακουστικές ιδιότητες

IZ = Βιολογικό τεστ

27

Βαθµολογία

0 = Να αποφεύγεται η χρήση του

1 = ∆ε συνίσταται

2 = Αµφίβολη χρήση

3 = Συνίσταται η χρήση του

5.4.ΜΟΝΩΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

1) Εξηλασµένη πολυστερίνη

2) Πολυουρεθάνη

28

3) Υαλοβάµβακας / πετροβάµβακας

4) Περλίτης

5) Το Ερακλίτ (Heraklith)

6) Ο διογκωµένος φελλός

ΜΟΝΩΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ (φιλικά προς το περιβάλλον)

1) Λιναρόµαλλο

2) Ρολό από ίνες κοκκοφοίνικα

3) Μονωτικό ρολό από υπολείµµατα βαµβακιού (τύπου ISO COTTON)

4) Τζίβα (σε φύλλα και λωρίδες) και τέλος

5) ∆ιογκωµένο (σε κόκκους) άργιλο

29

Τα πέντε παραπάνω υλικά, κοστίζουν ελάχιστα, είναι 100%

ανακυκλώσιµα, και 100% φιλικά προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Επίσης

η Ελλάδα διαθέτει και λινάρι και βαµβάκι και άργιλο. ∆εν διαθέτει όµως

ακόµη την κατάλληλη αγορά και ακόµη χειρότερα οι διαµορφωτές της κοινής

γνώµης οι έλληνες µηχανικοί αγνοούν, ακόµη τραγικά την διάσταση της

οικολογίας στα υλικά που χρησιµοποιούν στις οικοδοµές τους...

30

6. ΗΛΙΑΚΗ – ΦΩΤΕΙΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Ηλιακή ενέργεια χαρακτηρίζεται το σύνολο των διαφόρων µορφών

ενέργειας που προέρχονται από τον Ήλιο. Τέτοιες είναι το φως ή φωτεινή

ενέργεια, η θερµότητα ή θερµική ενέργεια καθώς και διάφορες ακτινοβολίες ή

ενέργεια ακτινοβολίας.

Η ηλιακή ενέργεια στο σύνολό της είναι πρακτικά ανεξάντλητη, αφού

προέρχεται από τον ήλιο, και ως εκ τούτου δεν υπάρχουν περιορισµοί χώρου

και χρόνου για την εκµετάλλευσή της.

Όσον αφορά την εκµετάλλευση της ηλιακής ενέργειας, θα µπορούσαµε

να πούµε ότι χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες εφαρµογών: τα παθητικά ηλιακά

συστήµατα, τα ενεργητικά ηλιακά συστήµατα, και τα φωτοβολταϊκά

συστήµατα. Τα παθητικά και τα ενεργητικά ηλιακά συστήµατα

εκµεταλλεύονται τη θερµότητα που εκπέµπεται µέσω της ηλιακής

ακτινοβολίας, ενώ τα φωτοβολταϊκά συστήµατα στηρίζονται στη µετατροπή

της ηλιακής ακτινοβολίας σε ηλεκτρικό ρεύµα µέσω του φωτοβολταϊκού

φαινοµένου.

Το φωτοβολταϊκό (Φ/Β) φαινόµενο αφορά τη µετατροπή της ηλιακής

ενέργειας σε ηλεκτρική. Το Φ/Β φαινόµενο ανακαλύφθηκε το 1839 από τον

Εντµόντ Μπεκερέλ (Alexandre-Edmond Becquerel ). Περιληπτικά πρόκειται

για την απορρόφηση της ενέργειας του φωτός από τα ηλεκτρόνια των ατόµων

του Φ/Β στοιχείου και την απόδραση των ηλεκτρονίων αυτών από τις

κανονικές τους θέσεις µε αποτέλεσµα την δηµιουργία ρεύµατος.

31

Το ηλεκτρικό πεδίο που προϋπάρχει στο Φ/Β στοιχείο οδηγεί το ρεύµα

στο φορτίο. Το φωτοβολταϊκό (Φ/Β) φαινόµενο αφορά τη µετατροπή της

ηλιακής ενέργειας σε ηλεκτρική.

Το Φ/Β φαινόµενο ανακαλύφθηκε το 1839 από τον Εντµόντ Μπεκερέλ

(Alexandre-Edmond Becquerel ). Περιληπτικά πρόκειται για την απορρόφηση

της ενέργειας του φωτός από τα ηλεκτρόνια των ατόµων του Φ/Β στοιχείου και

την απόδραση των ηλεκτρονίων αυτών από τις κανονικές τους θέσεις µε

αποτέλεσµα την δηµιουργία ρεύµατος.

Το ηλεκτρικό πεδίο που προϋπάρχει στο Φ Ένα φωτοβολταϊκό σύστηµα

αποτελείται από ένα ή περισσότερα πάνελ (ή πλαίσια, ή όπως λέγονται συχνά

στο εµπόριο, «κρύσταλλα») φωτοβολταϊκών στοιχείων (ή «κυψελών», ή

«κυττάρων»), µαζί µε τις απαραίτητες συσκευές και διατάξεις για τη

µετατροπή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται στην επιθυµητή µορφή.

Το φωτοβολταϊκό στοιχείο είναι συνήθως τετράγωνο, µε πλευρά 120-

160mm. ∆υο τύποι πυριτίου χρησιµοποιούνται για την δηµιουργία

φωτοβολταϊκών στοιχείων: το άµορφο και το κρυσταλλικό πυρίτιο, ενώ το

κρυσταλλικό πυρίτιο διακρίνεται σε µονοκρυσταλλικό ή πολυκρυσταλλικό.

Το άµορφο και το κρυσταλλικό πυρίτιο παρουσιάζουν τόσο

πλεονεκτήµατα, όσο και µειονεκτήµατα, και κατά τη µελέτη του

φωτοβολταϊκού συστήµατος γίνεται η αξιολόγηση των ειδικών συνθηκών της

εφαρµογής (κατεύθυνση και διάρκεια της ηλιοφάνειας, τυχόν σκιάσεις κλπ.)

ώστε να επιλεγεί η κατάλληλη τεχνολογία.

Στο εµπόριο διατίθενται φωτοβολταϊκά πάνελ – τα οποία δεν είναι παρά

πολλά φωτοβολταϊκά στοιχεία συνδεδεµένα µεταξύ τους, επικαλυµµένα µε

ειδικές µεµβράνες και εγκιβωτισµένα σε γυαλί µε πλαίσιο από αλουµίνιο – σε

διάφορες τιµές ονοµαστικής ισχύος, ανάλογα µε την τεχνολογία και τον αριθµό

των φωτοβολταϊκών κυψελών που τα αποτελούν. Έτσι, ένα πάνελ 36 κυψελών

µπορεί να έχει ονοµαστική ισχύ 70-85 W, ενώ µεγαλύτερα πάνελ µπορεί να

φτάσουν και τα 200 W ή και παραπάνω.

32

- Φωτοβολταϊκή ∆ιάταξη

Τα Φ/Β πλαίσια έχουν ως βασικό µέρος το ηλιακό στοιχείο (solar cell)

που είναι ένας κατάλληλα επεξεργασµένος ηµιαγωγός µικρού πάχους σε

επίπεδη επιφάνεια. Η πρόσπτωση ηλιακής ακτινοβολίας δηµιουργεί ηλεκτρική

τάση και µε την κατάλληλη σύνδεση σε φορτίο παράγεται ηλεκτρικό ρεύµα.

Τα Φ/Β στοιχεία οµαδοποιούνται κατάλληλα και συγκροτούν τα

φωτοβολταϊκά πλαίσια ή γεννήτριες (module), τυπικής ισχύος από 20W έως

300W. Οι Φ/Β γεννήτριες συνδέονται ηλεκτρολογικά µεταξύ τους και

δηµιουργούνται οι φωτοβολταϊκές συστοιχίες (arrays)

Η σωστή κλίση του φωτοβολταϊκού σε σχέση µε το οριζόντιο επίπεδο.

Σχεδόν πάντα επιλέγεται µια κλίση που να δίνει τα καλύτερα αποτελέσµατα

καθ’όλη τη διάρκεια του έτους. Ένας γενικός κανόνας είναι ότι η βέλτιστη

κλίση είναι ίση µε τον γεωγραφικό παράλληλο του τόπου.

Επειδή βέβαια κάθε κανόνας έχει τις εξαιρέσεις του, σε περιοχές µε

υγρό κλίµα, όπου λόγω των σταγονιδίων του νερού στην ατµόσφαιρα ένα

µεγάλο µέρος της ηλιακής ακτινοβολίας διαχέεται στον ουρανό, η βέλτιστη

κλίση του ηλιακού συλλέκτη για τη διάρκεια ολόκληρου του έτους είναι

περίπου 10-15% µικρότερη από τη γωνία του τοπικού γεωγραφικού πλάτους.

Μην ανησυχείτε πάντως γι’ αυτό. Τη βέλτιστη κλίση θα την αποφασίσει ο

τεχνικός που θα κάνει την εγκατάσταση.

33

- Tεχνολογίες Φ/Β Στοιχείων

Τα φωτοβολταϊκά στοιχεία χωρίζονται σε δυο βασικές κατηγορίες

1. Κρυσταλλικού Πυριτίου

Μονοκρυσταλλικού πυριτίου, µε ονοµαστικές αποδόσεις πλαισίων

14,5% έως 21%,

Πολυκρυσταλλικού πυριτίου, µε ονοµαστικές αποδόσεις πλαισίων 13%

έως 14,5%.2.

2. Λεπτών Μεµβρανών

Άµορφου Πυριτίου, ονοµαστικής απόδοσης ~7%.

Χαλκοπυριτών CIS / CIGS, ονοµαστικής απόδοσης από 7% έως 11%.

∆οµή ενός φωτοβολταϊκού συστήµατος

Το φωτοβολταϊκό σύστηµα αποτελείται από ένα αριθµό µερών ή

υποσυστηµάτων:

(α) Τη φωτοβολταϊκή γεννήτρια µε τη µηχανική υποστήριξη και

πιθανόν ένα σύστηµα παρακολούθησης της ηλιακής τροχιάς.

(β) Μπαταρίες (υποσύστηµα αποθήκευσης)- πλέον δεν

χρησιµοποιούνται, εκτός σε αποµακρυσµένες εγκαταστάσεις όπως είναι π.χ. οι

Φάροι, διαφορετικά η σύνδεση του πάνελ γίνεται απευθείας µε το υφιστάµενο

δίκτυο της ∆ΕΗ.

(γ) Καθορισµό ισχύος και συσκευή ελέγχου που περιλαµβάνει φροντίδα

για µέτρηση και παρατήρηση.

(δ) Εφεδρική γεννήτρια. Η επιλογή του πώς και ποια από αυτά τα

στοιχεία ολοκληρώνονται µέσα στο σύστηµα εξαρτάται από ποικίλες

εκτιµήσεις.

34

- Ποιά η απόδοση των φωτοβολταικών στην συννεφιά;

· Τι συµβαίνει τις ηµέρες του χειµώνα που δεν έχει ήλιο;

H παραγωγή ηλεκτρικού ρεύµατος από τον ήλιο µε φωτοβολταϊκά

χρειάζεται το φως της ηλιακής ακτινοβολίας, όχι τη θερµότητά της. Ακόµη και

µια συννεφιασµένη χειµωνιάτικη ηµέρα θα υπάρχει άφθονο διάχυτο φως και

τα φωτοβολταϊκά θα συνεχίσουν να παράγουν ηλεκτρισµό, έστω και µε

µειωµένη απόδοση (π.χ. ακόµη και µε απόλυτη συννεφιά το φωτοβολταϊκό θα

παράγει ένα 5%-20% της µέγιστης ισχύος του).

Ανάλογα µε την ισχύ του συστήµατος και τις ανάγκες του χρήστη, η

µειωµένη αυτή παραγωγή µπορεί να µην επαρκεί. Στις περιπτώσεις αυτές, αν η

εγκατάσταση είναι συνδεδεµένη µε τη ∆ΕΗ, η κατανάλωση ρεύµατος θα

γίνεται από το δίκτυο.

- Ποιά είναι τα πλεονεκτήµατα των φωτοβολταϊκών;

Όταν τα φωτοβολταϊκά εκτεθούν στην ηλιακή ακτινοβολία,

µετατρέπουν ένα 5-17% της ηλιακής ενέργειας σε ηλεκτρική. Το πόσο

ακριβώς είναι αυτό το ποσοστό εξαρτάται από την τεχνολογία που

χρησιµοποιούµε. Υπάρχουν π.χ. τα λεγόµενα µονοκρυσταλλικά φωτοβολταϊκά,

τα πολυκρυσταλλικά φωτοβολταϊκά, και τα άµορφα.

Τα τελευταία έχουν χαµηλότερη απόδοση είναι όµως σηµαντικά

φθηνότερα. Η επιλογή του είδους των φωτοβολταϊκών είναι συνάρτηση των

αναγκών σας, του διαθέσιµου χώρου ή ακόµα και της οικονοµικής σας

ευχέρειας. Όλα τα φωτοβολταϊκά πάντως µοιράζονται τα παρακάτω

πλεονεκτήµατα:

• µηδενική ρύπανση

• αθόρυβη λειτουργία

• αξιοπιστία και µεγάλη διάρκεια ζωής (που φθάνει τα 30 χρόνια)

35

• απεξάρτηση από την τροφοδοσία καυσίµων για τις αποµακρυσµένες

περιοχές

• δυνατότητα επέκτασης ανάλογα µε τις ανάγκες

• ελάχιστη συντήρηση

- Ποιά είναι τα µειονεκτήµατα των φωτοβολταϊκών;

Το σχετικά υψηλό κόστος αγοράς και η έλλειψη επιδοτήσεων στον

οικιακό καταναλωτή (κάτι που ισχύει σήµερα στην Ελλάδα, όχι όµως και σε

άλλες χώρες).

Τα φωτοβολταϊκά, όπως άλλωστε και όλες οι ανανεώσιµες πηγές

ενέργειας (ΑΠΕ), έχουν υψηλό αρχικό κόστος επένδυσης και ασήµαντο

λειτουργικό κόστος, αντίθετα µε τις συµβατικές ενεργειακές τεχνολογίες που

συνήθως έχουν σχετικά µικρότερο αρχικό επενδυτικό κόστος και υψηλά

λειτουργικά κόστη.

Παρόλα αυτά, ήδη το κλίµα φαίνεται να αλλάζει. Πολλές χώρες έχουν

ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια σηµαντικά προγράµµατα ενίσχυσης των

φωτοβολταϊκών, µε γενναίες επιδοτήσεις τόσο της αγοράς και εγκατάστασης

φωτοβολταϊκών, όσο και της παραγόµενης ηλιακής κιλοβατώρας.

36

Εικόνες φωτοβολταίκων

37

7. ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΣΤΕΓΕΣ

Με τον όρο «Πράσινη Στέγη», ονοµάζουµε ένα δώµα το οποίο έχει

µετατραπεί σε κήπο, ο οποίος όµως αναπτύσσεται σε ελεγχόµενες συνθήκες µε

πολλά περιβαλλοντικά αλλά και οικονοµικά οφέλη.

Όλα τα είδη φυτεµένης, πράσινης στέγης -είτε την αποκαλούµε πράσινη

ταράτσα, φυτεµένο δώµα, ή Οικοστέγη- αναβαθµίζουν σηµαντικά την

ποιότητα ζωής µας, προσφέροντας πολλαπλά οφέλη τόσο στους ιδιοκτήτες

τους, όσο και στην πόλη αλλά και σε ολόκληρο τον πλανήτη.

- Οικονοµία:

Η θερµοκρασία στην επιφάνεια µιας ταράτσας µπορεί να φθάσει τους

80°C. Παράλληλα, η θερµοχωρητικότητα των δοµικών υλικών αυξάνει την

ενέργεια που απαιτείται για την ψύξη του κτιρίου.

Όµως, τα φυτά σε ένα φυτεµένο δώµα απορροφούν τη ζέστη για τις

ανάγκες του µεταβολισµού τους. Επίσης, µία Οικοστέγη θερµαίνεται και

ψύχεται πολύ πιο αργά σε σχέση µε ένα δώµα στο οποίο δεν έχει εφαρµοστεί

το σύστηµα.

Ως συνέπεια, το κτήριο κλιµατίζεται πιο αποτελεσµατικά, µε

µηχανήµατα ή χωρίς, ενώ το όλο σύστηµα προσφέρει άµεσα αλλά

µακροπρόθεσµα οικονοµικά οφέλη.

38

- Αµεσα οικονοµικά ωφέλη

Μείωση της επιφανειακής

θερµοκρασίας της ταράτσας έως 45° C,

σε σχέση µε ένα συµβατικό δώµα.

Σταθεροποίηση της επιφανειακής

θερµοκρασίας κατά τις θερµότερες

µέρες και ώρες του χρόνου σε <35° C.

Μείωση της εσωτερικής

θερµοκρασίας του κτιρίου έως 10°C τους θερινούς µήνες.

Μείωση της απώλειας θερµότητας από το εσωτερικό του κτηρίου τους

χειµερινούς µήνες.

Μείωση του κόστους θέρµανσης και ψύξης του κτιρίου έως 50%.

- Μακροπρόθεσµα οικονοµικά ωφέλη

Οικονοµία στο πετρέλαιο πετρέλαιο θέρµανσης 2 λίτρα/µ²/χρόνο, µε

αποτέλεσµα την απόσβεση κόστους τοποθέτησης της Οικοστέγης µέσα σε

4 – 5 χρόνια µε τις υπάρχουσες τιµές πετρελαίου.

.

- Επένδυση

Αύξηση της εµπορικής και της αντικειµενικής αξίας των κτιριακών

εγκαταστάσεων (εργοστάσια, αποθήκες, γραφεία κ.λπ.) λόγω της υψηλής

βαθµολόγησης τους στην ενεργειακή ταυτότητα του κτιρίου.

Μέσω του περιορισµού του εύρους της ετήσιας διακύµανσης της

θερµοκρασίας, από τους 60°C< σε ένα µη φυτεµένο δώµα, σε µόλις 10°C σε

ένα δώµα µε Οικοστέγη, περιορίζουµε την καταπόνηση του κτηρίου από τις

θερµικές συστολές και διαστολές µε θετικές συνέπειες για τη ζωή του.

39

- Πυροπροστασία

Τα πράσινα δώµατα

προστατεύουν τα κτίρια από τη

φωτιά. Έρευνα που διεξήχθη στο

Βερολίνο για την αντίσταση ενός

πράσινου δώµατος στη φωτιά

βρέθηκε ότι τα φυτεµένα δώµατα

εµποδίζουν την εξάπλωση της

φωτιάς καλύτερα από τα δώµατα µε χαλίκι. Αυτό οφείλεται στην

κατακράτηση νερού από τα παχύφυτα που χρησιµοποιούνται για τη φύτευση

(Kohler,2004).

- Αισθητική αναβάθµιση

Το φυτεµένο δώµα συµβάλει καταλυτικά στη βελτίωση της αισθητικής

του κτηρίου, καθώς δηµιουργεί έναν όµορφο χώρο αναψυχής στην στέγη.

Έτσι προωθεί την αισθητική αναβάθµιση της κάθε γειτονιάς αλλά και

ολόκληρης της πόλης.

- Προστασία από την Ηλεκτροµαγνητική Ακτινοβολία

Έρευνα που έγινε στο Μόναχο και στην πόλη Κάσσελ της Γερµανίας

(Herman, 2003) έδειξε ότι η διείσδυση ηλεκτροµαγνητικής ακτινοβολίας και

µικροκυµάτων σε κτίριο µετά την εγκατάσταση φυτεµένου δώµατος µειώθηκε

κατά 99,4%.

40

- Αντιπληµµυρική Προστασία

Πάνω από το 75% των των νερών της βροχής µιας πόλης καταλήγει στα

φρεάτια αποχέτευσης. Στις ισχυρές καταιγίδες, η συσσώρευση αυτών των

όµβριων υδάτων δηµιουργεί κορρεσµό στο αποχετευτικό σύστηµα µε

αποτέλεσµα να δηµιουργούνται πληµµύρες, µε πολύ µεγάλο κόστος για τους

∆ήµους.

Παράλληλα η µόλυνση της ατµόσφαιρας και των επικαθηµένων βαρέων

σωµατιδίων, που παρασύρονται από το νερό της βροχής, µεταφέρεται στη

θάλασσα και περνάει στο πόσιµο νερό. Ένα φυτεµένο δώµα κατακρατά και

φιλτράρει το 75% της ποσότητας των νερών της βροχής, παρέχοντας

αντιπληµµυρική προστασία στην πόλη αλλά και προστατεύοντας το νερό, από

τη µόλυνση.

- Λύση στο πρόβληµα των θερµικών νησίδων

Το φαινόµενο των

θερµικών νησίδων

µεταβάλει δραµατικά το

µικροκλίµα µιας πόλης. Το

δοµηµένο αστικό τοπίο

απορροφά την ηλιακή

θερµική ακτινοβολία,

λειτουργώντας ουσιαστικά

σαν φούρνος. Συγχρόνως

τα οχήµατα και τα κλιµατιστικά µηχανήµατα αυξάνουν µε την λειτουργία τους

τη θερµοκρασία της πόλης. Ως αποτέλεσµα, η διαφορά θερµοκρασίας ανάµεσα

σε έναν πυκνοδοµηµένο αστικό χώρο και τα προάστειά του να φτάνει στους 6-

10°C. Τα πράσινα δώµατα θερµοµονώνουν και σκιάζουν τα κτίρια

βοηθώντας στο δροσισµό τους και κατ' επέκταση τον δροσισµό της πόλης,

συµβάλλοντας δραµατικά στην επίλυση του φαινοµένου των θερµικών

νησίδων.

41

- Βελτίωση στην ποιότητα του αέρα

Τα φυτά χρησιµοποιούν το διοξείδιο του άνθρακα της ατµ

- Συµβολή στην διατήρηση του υδρολογικού κύκλου

Οι πράσινες στέγες/φυτεµένα δώµατα

συµβάλλουν στην διαχείριση των όµβριων

υδάτων, ενώ ανάλογα µε την διαστρωµάτωση

της πράσινης στέγης, η απορροή του νερού

µπορεί να µειωθεί έως και 90%, µε αποτέλεσµα

την αποφόρτιση των δικτύων οµβρίων των

αστικών κέντρων αλλά και την διατήρηση του

υδρολογικού κύκλου του νερού.

To ποσοστό του νερού που συγκρατείται σε µια πράσινη στέγη

συµβάλει στην διατήρηση της υγρασίας στην επιφάνεια των κτιρίων µε

αποτέλεσµα την σηµαντική συµβολή στην διατήρηση του υδρολογικού κύκλου

του νερού και την αύξηση του φυσικού δροσισµού που προέρχεται από της

εξάτµιση της υγρασίας.

- Βελτίωση µικροκλίµατος

Οι πράσινες στέγες / φυτεµένα δώµατα

δροσίζουν και αυξάνουν την υγρασία της

ατµόσφαιρας, δηµιουργούν ευχάριστο µικροκλίµα

και συµβάλουν στη µείωση του φαινοµένου της

«θερµής αστικής νησίδας».

Τα φυτά λόγω της ανακλαστικής τους

ικανότητας, αλλά και λόγω της απορρόφησης σηµαντικού ποσοστού της

ηλιακής ακτινοβολίας για τις βιολογικές τους λειτουργίες (φωτοσύνθεση,

εξάτµιση-διαπνοή), προστατεύουν το δώµα από τα θερµικά φορτία της ηλιακής

ακτινοβολίας και µειώνουν τοπικά την θερµοκρασία κατά 3 έως 7 oC.

42

Ενώ η θερµοκρασία που αναπτύσσεται σε σκληρά δάπεδα µπορεί να

φτάσει τους 60 οC, η επιφανειακή θερµοκρασία στα φυτεµένα δώµατα είναι

µόλις 35 οC περίπου.

- Μείωση της σκόνης και του νέφους στην ατµόσφαιρα

Τα φυτά που αναπτύσσονται σε µια

πράσινη στέγη / φυτεµένο δώµα λειτουργούν σαν

φίλτρο που συγκρατεί τα αιωρούµενα σωµατίδια.

Τα νιτρικά και άλλα επιβλαβή συστατικά του αέρα

απορροφούνται, και µε τη βοήθεια της βροχής

καταλήγουν στο υπόστρωµα των φυτών όπου

δεσµεύονται.

Οι πράσινες στέγες / φυτεµένα δώµατα βοηθούν στο φιλτράρισµα των

σωµατιδίων του µολυσµένου αέρα µέσω του φυλλώµατος των φυτών, ενώ σε

άλλη περίπτωση αυτά θα επικάθονταν πάνω στις σκληρές επιφάνειες από

µέταλλο, µπετόν και πέτρα.

Η αυξηµένη φυλλική επιφάνεια που προκύπτει από την εγκατάσταση

πράσινων στεγών / φυτεµένων δωµάτων "παγιδεύει" τα µολυσµένα σωµατίδια

και απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα κατά τη διάρκεια της

φωτοσύνθεσης.

- Μείωση της ηχορύπανσης

Η πράσινη στέγη / φυτεµένο δώµα µπορεί

να µειώσει την ένταση του ήχου που ανακλάται

κατά 3 dB, και ταυτόχρονα βελτιώνει την

ηχοµόνωση του κτιρίου κατά 8 dB.

Η πράσινη στέγη / φυτεµένο δώµα

απορροφά τους θορύβους της πόλης µε

αποτέλεσµα ένα πιό ήσυχο και φιλικό

43

περιβάλλον. Ο συνδυασµός του υποστρώµατος, των φυτών και του

εγκλωβισµένου αέρα σε µια πράσινη στέγη λειτουργεί ως ηχοµονωτικό

στρώµα. Τα ηχητικά κύµατα απορροφούνται, αντανακλώνται ή διαθλώνται.

- Ενίσχυση της αναµενόµενης διάρκειας ζωής του κτιρίου

Η πράσινη στέγη σ ένα φυτεµένο δώµα ενός κτιρίου προστατεύει τα

υποκείµενα µονωτικά υλικά από φθορές που θα προκαλούσε η έκθεσή τους

στον ήλιο, στην υπεριώδη ακτινοβολία και στις µεγάλες αυξοµειώσεις της

θερµοκρασίας.

Τα φυτά λόγω της ανακλαστικής τους

ικανότητας, αλλά και λόγω της απορρόφησης

σηµαντικού ποσοστού της ηλιακής ακτινοβολίας για

τις βιολογικές τους λειτουργίες (φωτοσύνθεση,

εξάτµιση - διαπνοή), προστατεύουν το κτίριο από τα

θερµικά φορτία της ηλιακής ακτινοβολίας και

αυξάνουν την διάρκεια ζωής του.

Η ύπαρξη φυτών στο κέλυφος του κτιρίου

ελαχιστοποιεί σε µεγάλο βαθµό τα καταστρεπτικά αποτελέσµατα ακραίων

καιρικών φαινοµένων (άνεµος, χαλάζι, δυνατές βροχές) και µειώνει τον

κίνδυνο πυρκαγιάς.

- ∆ιαχείριση νερού στα συστήµατα υποδοµής πράσινων στεγών

Οι πράσινες στέγες/φυτεµένα δώµατα συµβάλλουν στην διαχείριση των

όµβριων υδάτων, ενώ ανάλογα µε την διαστρωµάτωση της πράσινης στέγης, η

απορροή του νερού µπορεί να µειωθεί έως και 90%, µε αποτέλεσµα την

αποφόρτιση των δικτύων οµβρίων των αστικών κέντρων.

Σύµφωνα µε πειραµατικές µελέτες, αν η τεχνολογία πράσινων στεγών

εφαρµοστεί εκτεταµένα στον αστικό ιστό, µπορεί να συµβάλει σηµαντικά στην

εξοικονόµηση πόρων από την αποφυγή έργων αντιπληµµυρικής προστασίας

και διάβρωσης του εδάφους.

44

To ποσοστό του νερού που συγκρατείται σε µια πράσινη στέγη

εξαρτάται από το σύστηµα υποδοµής, το είδος και το ύψος του υποστρώµατος

ανάπτυξης φυτών, τα είδη των φυτών και το κλίµα της περιοχής. Κατά τους

θερινούς µήνες η συγκράτηση νερού µπορεί να φτάσει το 70-90% ενώ κατά

τους χειµερινούς µήνες το αντίστοιχο ποσοστό είναι 40-50%.

- Αξιοποίηση ανεκµετάλευτων χώρων στα κτίρια

Η δηµιουργία πράσινων στεγών/φυτεµένων

δωµάτων είναι µια σύγχρονη πρακτική για τη

λειτουργική και αισθητική αναβάθµιση ενός κτιρίου.

Οι πράσινες στέγες µετατρέπουν ανεκµετάλλευτους

χώρους σε δηµιουργικούς χώρους, ξεκούρασης,

ανάπαυλας και αναψυχής.

- Παραγωγή ενέργειας στη στέγη

Οι πράσινες στέγες συµβάλλουν

σηµαντικά στην εξοικονόµηση ενέργειας

αλλά και στην ενίσχυση της απόδοσης των

φωτοβολταϊκών όταν συνδυάζονται µε αυτά.

Η τοπική µείωση της θερµοκρασίας σε µια

πράσινη στέγη, που οφείλεται στην εξάτµιση

της υγρασίας αλλά και στην διαπνοή των φυτών βελτιστοποιεί την λειτουργία

των φωτοβολταταϊκών πάνελ και συµβάλλει στην αύξηση της παραγωγής

ενέργειας στην στέγη.

45

ΜΕΡΟΣ Β

ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

46

1. ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

1.1 Στόχοι της έρευνας

Οι ειδικότεροι στόχοι της έρευνας, όπως ήδη έχουν αναφερθεί είναι,

α) Τι είναι ενεργειακή κατοικία

β) Μερικά από τα ενεργειακά συστήµατα που υπάρχουν στην αγορά,

όπως : Γεωθερµία, Μονώσεις κτιρίων, φωτοβολταικά, Πράσινες στέγες

1.2 Ερευνητική διαδικασία που ακολουθήθηκε

1.2.1. 1ο Στάδιο εµπλοκής και δραστηριοποίησης των µαθητών στην έρευνα

-Έγινε ανάλυση και συζήτηση των στόχων της έρευνας µε τους µαθητές

-Οι µαθητές χωρίσθηκαν σε τρεις οµάδες και η κάθε οµάδα ανέλαβε ένα

τµήµα της έρευνας

-Εγιναν προτάσεις από τους µαθητές για τις πηγές από τις οποίες θα

χρησιµοποιηθούν για την συλλογή των πληροφοριών , που απαιτούνται και

αποφασίστηκε να χρησιµοποιηθεί το διαδύκτιο

-Η κάθε οµάδα επεξεργάστηκε τα στοιχεία που συγκέντρωσε και έκανε

σύνθεση το τµήµα της εργασίας που είχε αναλάβει

-Οι οµάδες συνεργάσθηκαν στη συνέχεια και συζήτησαν για την

δυνατότητα συνδυασµού των ευρηµάτων τους και την τελική εξαγωγή

συµπερασµάτων.

47

1.22. 2ο Στάδιο εµπλοκής και δραστηριοποίησης των µαθητών στην έρευνα

- Έγινε συζήτηση και προτάσεις από τους µαθητές για το ερευνητικό

εργαλείο που θα χρησιµοποιηθεί και αποφασίστηκε να χρησιµοποιηθεί και

αποφασίστηκε να χρησιµοποιηθεί το ερωτηµατολόγιο, ως ερευνητικό

εργαλείο.

- Μετά από προτάσεις και διάλογο µε τους µαθητές συντάχθηκε το

ερωτηµατολόγιο.

- Το ερωτηµατολόγιο αποφασίστηκε να δοθεί δια της προσωπικής

επαφής µε τον ερωτώµενου ώστε,

α) Να δίνονται οι απαραίτητες επεξηγήσεις σε ερωτήσεις ,οι οποίες

εξαρτούνται από προηγούµενες ερωτήσεις που δεν γνώριζε ο ερωτώµενος.

β) Να επιτύχουµε το 100% στην συµπλήρωση των ερωτήσεων του

ερωτηµατολογίου.

- Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν και επεξεργάστηκαν µε την βοήθεια

του προγράµµατος EXCEL

- Μετά την ανάλυση των στοιχείων έγινε εξαγωγή των τελικών

συµπερασµάτων.

1.3.Επιλογή του δείγµατος

Στην παρούσα έρευνα το δείγµα επιλέχθηκε µε απλή τυχαία

δειγµατοληψία. Συγκεκριµένα το δείγµα αποτέλεσαν µαθητές του 1ου

ΕΠΑΛ Σπάρτης και πολίτες της Σπάρτης

48

1.4.Επεξεργασία των δεδοµένων

Μετά τη συλλογή των στοιχείων από το ερωτηµατολόγιο , η

καταχώρηση των δεδοµένων έγινε στο EXCEL για την στατιστική επεξεργασία

και την εξαγωγή συµπερασµάτων.

49

2. Ανάλυση δεδοµένων

2.1. Γνωρίζετε την έννοια του όρου ενεργειακό σπίτι;

Η συγκεκριµένη ερώτηση είναι κλειστού τύπου µε κλίµακες ΝΑΙ- ΟΧΙ

30,00%

70,00%

0,00%

20,00%

40,00%

60,00%

80,00%

ΝΑΙ

ΌΧΙΣειρά1 30,00% 70,00%

ΝΑΙ ΌΧΙ

Η επεξεργασία των στοιχείων της έρευνας έδειξε ότι το 70% δεν

γνωρίζει τι είναι ενεργειακή κατοικία. Αυτό σηµαίνει ότι υπάρχει ανάγκη

µεγαλύτερης πληροφόρησης

2.2. Το δικό σας σπίτι γνωρίζετε εάν είναι ενεργειακό;

Η συγκεκριµένη ερώτηση είναι κλειστού τύπου µε κλίµακες ΝΑΙ- ΟΧΙ

35,00%

65,00%

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

70,00%

ΝΑΙ

ΌΧΙΣειρά1 35,00% 65,00%

ΝΑΙ ΌΧΙ

Η επεξεργασία των στοιχείων της έρευνας εδειξε ότι το 65% των

κατοικιών δεν είναι ενεργειακές.

50

2.3. Θεωρείται ότι η κατασκευή ενεργειακής κατοικίας θα έχει οικονοµικό

όφελος για εσάς;

Η συγκεκριµένη ερώτηση είναι κλειστού τύπου µε κλίµακες ΝΑΙ- ΟΧΙ

80,00%

20,00%

0,00%

20,00%

40,00%

60,00%

80,00%

ΝΑΙ

ΌΧΙΣειρά1 80,00% 20,00%

ΝΑΙ ΌΧΙ

Το 80% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι θα έχει σηµαντικό όφελος για τους

ίδιους.

2.4. Ποιά από τα παρακάτω ενεργειακά συστήµατα έχει το δικό σας σπίτι ;

Η συγκεκριµένη ερώτηση είναι κατηγορηµατικής κλίµακας

75,00%

0,00%

35,00%

95,00%

5,00%

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

70,00%

80,00%

90,00%

100,00%

Ζεσ.νερό

Γεωθερµία

Ηλι Συλ

Θερ/νωσηση

ΤίποτεΣειρά1 75,00% 0,00% 35,00% 95,00% 5,00%

Ζεσ.νερό Γεωθερµία Ηλι Συλ Θερ/νωσηση Τίποτε

51

-Το 75% των ερωτηθέντων έχουν τοποθετήσει ηλιακούς συλέκτες για ζεστό

νερό

-Το 95% των κατοίκων έχουν τοποθετήσει θερµοµόνωση

-Τ0 35% παίρνουν ενέργεια από φωτοβολταίκα συστήµατα

2.5. Γνωρίζεται εάν επιδοτούνται τα νέα ενεργειακά συστήµατα που

αναφέρονται στην προηγούµενη ερώτηση;

Η συγκεκριµένη ερώτηση είναι κλειστού τύπου µε κλίµακες ΝΑΙ- ΟΧΙ

55,00%

45,00%

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

ΝΑΙ

ΌΧΙΣειρά1 55,00% 45,00%

ΝΑΙ ΌΧΙ

Το 55% µόνο των ερωτηθέντων είναι ενηµερωµένο για τα επιδοτούµενα

προγράµµατα.

52

2.6. Εάν υπάρχει πρόγραµµα επιδότησης για την µετατροπή της κατοικία

σας σε ενεργειακή θα συµµετάσχετε;

Η συγκεκριµένη ερώτηση είναι κλειστού τύπου µε κλίµακες ΝΑΙ- ΟΧΙ

80,00%

20,00%

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

70,00%

80,00%

ΝΑΙ

ΌΧΙΣειρά1 80,00% 20,00%

ΝΑΙ ΌΧΙ

Το 80% των ερωτηθέντων θα ήθελε να µετατρέψει την κατοικία του σε

ενεργειακή µε την προϋπόθεση ενός καλού επιδοτούµενου προγράµµατος

2.7. Γνωρίζετε την σηµασία του όρου πράσινης στέγης;

Η συγκεκριµένη ερώτηση είναι κλειστού τύπου µε κλίµακες ΝΑΙ- ΟΧΙ

15,00%

85,00%

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

70,00%

80,00%

90,00%

ΝΑΙ

ΌΧΙΣειρά1 15,00% 85,00%

ΝΑΙ ΌΧΙ

Το 80% των ερωτηθέντων δεν είναι ενηµερωµένο για την πράσινη κατοικία.

53

2.8. Θα µετατρέπατε την στέγη σας σε πράσινη;

Η συγκεκριµένη ερώτηση είναι κλειστού τύπου µε κλίµακες ΝΑΙ- ΟΧΙ

75,00%

25,00%

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

70,00%

80,00%

ΝΑΙ

ΌΧΙΣειρά1 75,00% 25,00%

ΝΑΙ ΌΧΙ

Το 75% των ερωτηθέντων θα µπορούσε να µετατρέψει την στέγη του πρασινη

54

3. ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Τα συµπεράσµατα τα οποία µπορούµε να συνάγουµε µετά την ανάλυση των

αποτελεσµάτων της έρευνας είναι:

• Ένα σηµαντικό ποσοστό των κατοίκων έχουν ήδη προχωρήσει στην

δηµιουργία ενεργειακών κατοικιών

• Όλες σχεδόν οι κατοικίες έχουν θερµοµόνωση και ηλιακούς συλλέκτες

για ζεστό νερό

• Απαιτείται ενηµέρωση του κόσµου για τα ενεργειακά σπίτια

• Υπάρχει έντονη διάθεση για δηµιουργία ενεργειακών κατοικιών αν

υπάρχουν χρηµατοδοτούµενα προγράµµατα.

• Μπορεί να γίνει συνδυασµός Θερµοµόνωσης ,πράσινης στέγης ,

φωτοβολταϊκών συστηµάτων και γεωθερµίας µε αποτέλεσµα

-Να µηδενισθεί σχεδόν το κόστος παραγωγής ενέργειας

-Να προστατευθεί το φυσικό περιβάλλον

-Να ενισχυθεί η οικονοµία του κράτους και των πολιτών

55

4. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΕΡΕΥΝΑ

Να ερευνηθεί αν υπάρχουν άλλες µορφές ενέργειας που µπορούν να

χρησιµοποιηθούν στην ενεργειακή κατοικία , όπως η ενέργεια από

ανεµογεννήτριες , µαγνητισµός , πυρηνική ενέργεια

Να ερευνηθεί µεταξύ των διαφόρων χρησιµοποιουµένων µορφών

ενέργειας η και συνδυασµού των πια είναι ωφελειµοτερη ,συνυπολογιζοµένου

και του κόστους κατασκευής.

56

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

∆ΙΚΤΥΑΚΟΣ ΤΟΠΟΣ

Τσακίρογλου ΑΕ.Χ.().. ∆ιαθέσιµο στο δυκτιακό τόπο.

http://www.tsakiroglou.gr

ΒουδούρηςΑΕ.Π.(). ∆ιαθέσιµο στο δυκτιακό τόπο.

http://www.boudouri.gr/geothermia.php

Wikipedia.Gr.() ∆ιαθέσιµο στο δυκτιακό τόπο.

http://en.wikipedia.org/wiki/Main_Page

Panthiffidernews..() ∆ιαθέσιµο στο δυκτιακό τόπο.

http://news.pathfinder.gr

Οκόσµοςγύρωµας..(). ∆ιαθέσιµο στο δυκτιακό τόπο.

http://www.okosmosgyromas.gr

Prasinhstegh..(). ∆ιαθέσιµο στο δυκτιακό τόπο.

http://www.prasinistegi.gr/cms/

Knaufinnsulation..(). ∆ιαθέσιµο στο δυκτιακό τόπο.

http://www.knaufinsulation.gr/el

Ebookbrwse..().. ∆ιαθέσιµο στο δυκτιακό τόπο.

http://ebookbrowse.com/4-pdf-d110208344

Sigmagewthermia..(). ∆ιαθέσιµο στο δυκτιακό τόπο.

http://www.sigma-geo.gr/geo_house.asp

Alto..(). ∆ιαθέσιµο στο δυκτιακό τόπο.

http://www.alto.gr/

57

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

58

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

Το παρόν ερωτηµατολόγιο το οποίο θα συµπληρώσετε αποτελεί

τµήµα της έρευνας αυτής που σκοπό έχει να διερευνήσει το θέµα της

ενεργειακής κατοικίας. Η συµµετοχή σας θα αποτελέσει σηµαντικό

παράγοντα για την διεξαγωγή των συµπερασµάτων αυτής της έρευνας.

1. Γνωρίζετε την έννοια του όρου ενεργειακό σπίτι;

ΝΑΙ ΟΧΙ

(Επιλέξτε την απάντηση που θέλετε τσεκάροντας µε ( Χ ) το αντιστοιχο κουτάκι)

2. Το δικό σας σπίτι γνωρίζετε εάν είναι ενεργειακό;

ΝΑΙ ΟΧΙ

(Επιλέξτε την απάντηση που θέλετε τσεκάροντας µε ( Χ ) το αντιστοιχο κουτάκι)

3. Θεωρείται ότι η κατασκευή ενεργειακής κατοικίας θα έχει οικονοµικό

όφελος για εσάς;

ΝΑΙ ΟΧΙ

(Επιλέξτε την απάντηση που θέλετε τσεκάροντας µε ( Χ ) το αντιστοιχο κουτάκι)

4. Ποιά από τα παρακάτω ενεργειακά συστήµατα έχει το δικό σας σπίτι ;

Ηλιακούς συλλέκτες για ζεστό νερό

Θέρµανση µε γεωθερµία

Ηλεκτρική ενέργεια από φωτοβολταικά συστήµατα

Ηλεκτρική ενέργεια από ανεµογεννήτριες

Θερµοµόνωση για εξοικονόµηση ενέργειας

Κανένα από τα παραπάνω

(Επιλέξτε την απάντηση που θέλετε τσεκάροντας µε ( Χ ) το αντιστοιχο κουτάκι)

59

5. Γνωρίζεται εάν επιδοτούνται τα νέα ενεργειακά συστήµατα που

αναφέρονται στην προηγούµενη ερώτηση;

ΝΑΙ ΟΧΙ

(Επιλέξτε την απάντηση που θέλετε τσεκάροντας µε ( Χ ) το αντιστοιχο κουτάκι)

6. Εάν υπάρχει πρόγραµµα επιδότησης για την µετατροπή της κατοικία σας σε

ενεργειακή θα συµµετάσχετε;

ΝΑΙ ΟΧΙ

(Επιλέξτε την απάντηση που θέλετε τσεκάροντας µε ( Χ ) το αντιστοιχο κουτάκι)

7. Γνωρίζετε την σηµασία του όρου πράσινης στέγης;

ΝΑΙ ΟΧΙ

(Επιλέξτε την απάντηση που θέλετε τσεκάροντας µε ( Χ ) το αντιστοιχο κουτάκι)

8. Θα µετατρέπατε την στέγη σας σε πράσινη;

ΝΑΙ ΟΧΙ

(Επιλέξτε την απάντηση που θέλετε τσεκάροντας µε ( Χ ) το αντιστοιχο κουτάκι)