บทที 2 แนวคิดการวางเงื่อนไข และการเรียนรู้เงื่อนไขคลาสสิก

1

บทท�� 2แนวคิดการวางเง��อนไข

และการเร�ยนร��เง��อนไขคิลาสสคิ

2

พาฟลอฟและการวางเง��อนไขแบบคิลาสสคิ

การวางเง��อนไขแบบคิลาสสคิของพาฟลอฟ หมายถึ ง กระบวนของการฝึ"กห#ด หร�อ

ร�ปแบบหน �งของการเร�ยนร��ท��เก��ยวข�องก#บการแทนท��ส�งเร�า

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://dental.anamai.moph.go.th/picture/vorn_bell.JPG&imgrefurl=http://dental.anamai.moph.go.th/indexl.htm&h=510&w=423&sz=22&hl=th&start=1&tbnid=g4QEtlhy2D8EfM:&tbnh=131&tbnw=109&prev=/images%3Fq%3DBell%26gbv%3D2%26svnum%3D10%26hl%3Dth%26sa%3DG

3

อวาน พ� พาฟลอฟ (Ivan Petrovich Pavlov) น#กสร�ระวทยาชาวร#สเซี�ยเป'นผู้��ศึ กษาทดลองการเร�ยนร�� การวางเง��อนไขแบบคิลาสสคิ

4

การทดลองของพาฟลอฟ ม�จุ,ดเร�มต้�นจุาก การใช�ส,น#ขใน

การทดลองทางสร�ระวทยาเก��ยวก#บกระบวนการย/อยอาหาร แล�วบ#งเอญส#งเกต้เห1นส,น#ขเร�มม�น23าลายไหลออกมาเม��อเห1นอาหาร

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.savvy-dog-lovers.com/wordpress/wp-content/uploads/2006/11/Healthy%2520dog%2520food.jpg&imgrefurl=http://www.savvy-dog-lovers.com/category/how-to-take-care-of-a-dog/dog-food-and-dog-treats/&h=565&w=849&sz=316&hl=th&start=1&tbnid=DZD7E7uOk1PdXM:&tbnh=96&tbnw=145&prev=/images%3Fq%3DDog,Food%26gbv%3D2%26svnum%3D10%26hl%3Dth%26sa%3DG

5

ส,น#ขของพาฟลอฟ

6

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.a2zpsychology.com/images/pavlov.jpg&imgrefurl=http://www.a2zpsychology.com/great_psychologists/Ivan_pavlov.htm&h=160&w=275&sz=14&hl=th&start=17&tbnid=fIzg7yJeIqadmM:&tbnh=66&tbnw=114&prev=/images%3Fq%3Dpavlov%2Bexperiment%26gbv%3D2%26svnum%3D10%26hl%3Dth%26sa%3DG

7

กระบวนการทดลองของพาฟลอฟ

น2าส,น#ขเข�าห�องทดลองแล�วผู้�กต้ร งไว�ก#บขาต้#3งด�วยสายหน#ง

8สอดหลอดแก�ว ส2าหร#บเก1บน23าลาย

บรเวณแก�ม

9

ผู้ลทดลองของพาฟลอฟ

10

ผู้ลทดลองของพาฟลอฟ

11

ศึ#พท5เทคินคิการเร�ยนร��แบบวางเง��อนไขแบบคิลาสสคิ

- ส�งเร�าไม/ม�เง��อนไข (Unconditioned stimulus, UCS)- การต้อบสนองไม/ม�เง��อนไข (Unconditioned response, UCR)- ส�งเร�าท��ม�เง��อนไข (Conditioned stimulus, CS)- การต้อบสนองต้ามเง��อนไข (Conditioned response, CR)

12

ส�งท��คิวรทราบคิ�อการต้อบสนอง unconditioned reflexes ท,กสายพ#นธ์5

จุะเหม�อนก#นUCS UCR

เส�ยงด#ง ต้กใจุกล#ว ช1อคิด�วยไฟฟ7า สะด,�ง เจุ1บ ลมเข�าต้า กระพรบต้า อากาศึหนาว ส#�น

อาหารม�พษต้กถึ งกระเพาะ คิล��นไส� อาเจุ�ยน

13

UCS UCR

ผู้��หญงสวย ชอบ เกดอารมณ5ทางเพศึในชาย

บรรยากาศึด� สงบ ผู้/อนคิลาย CS CR

เส�ยงกระด�ง น23าลายไหล

เห1นภาพป9ซี/า น23าลายไหล ได�ยนช��อร�าน ....... น23าลายไหล

14

UCR และ CR เป'นการต้อบสนองชนดเด�ยวก#นหร�อไม/ ?

ในแง/คิ,ณภาพ(qualitative sense) ถึ�อเป'นหยดน23าลายท��หล#�ง

ออกมาเหม�อน ๆ ก#น แต้/ถึ�าพจุารณา ในแง/ปรมาณ (quantitative

sense) จุะแต้กต้/างก#น โดย CR จุะม�ปรมาณน�อยกว/า UCR นอกจุาก

น#3นช/วงเวลาท�� หยดน23าลายท��หล#�งออกมาจุะช�ากว/าและจุะคิ/อย ๆ หายไปถึ�าไม/ม�UCS

15

การว#ดการเร�ยนร��เง��อนไขของพาฟลอฟ

1.ว#ดจุากคิวามล/าช�าของการต้อบสนอง (Latency of response)

2.ว#ดจุากการเสนอ CS โดยไม/ม� UCS ต้ามมา (Test trials)

3. ว#ดจุากคิวามแข1งแกร/งของอ#ต้ราการต้อบสนอง (Ampitude)

16

การเร�ยนร��แบบวางเง��อนไขป7องก#นต้#ว

17

การเร�ยนร��เง��อนไขคิลาสสคิก#บพฤต้กรรมมน,ษย5

น#กจุต้วทยาคินแรกท��เช��อมโยงป=ญหาทางอารมณ5ก#บทฤษฏี�การเร�ยนร�� และก/อให�เกดการบ2าบ#ดพฤต้กรรม คิ�อ จุอห5น บ� ว#ต้ส#น (John B. Watson 1878 - 1958)

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.nndb.com/people/078/000030985/john-b-watson-1-sized.jpg&imgrefurl=http://www.nndb.com/people/078/000030985/&h=334&w=228&sz=27&hl=th&start=1&um=1&tbnid=BhwfTpZBkWEdcM:&tbnh=119&tbnw=81&prev=/images%3Fq%3D(John%2BB.%2BWatson%2B1878%2B-%2B1958)%26svnum%3D10%26um%3D1%26hl%3Dth%26sa%3DG

18

ว#ต้ส#น ม�แนวคิดว/า คิวามกล#วอย/างร,นแรงและไม/ม�เหต้,ผู้ลต้/าง ๆน#3น น/าจุะเป'นผู้ลจุากการท��อนทร�ย5ได�ร#บส�งเร�าท��เป'นกลางคิวบคิ�/ไปก#บส�งเร�าท��อนทร�ย5ไม/ชอบ

ว#ต้ส#นและเรย5เนอร5 จุ งได�ศึ กษาทดลอง ก#บเด1กน�อยช��อ “Albert B”

โดยใช�เส�ยงด#งเป'นส�งเร�าไม/ม�เง��อนไข (UCS ) และหน�ขาวเป'นส�งเร�าท��ม�เง��อนไข (CS)

19

Albert ก/อนการวางเง��อนไขแบบคิลาสสคิ

20

ใช�เส�ยงด#งเป'นส�งเร�าไม/ม�เง��อนไข (UCS )และหน�ขาวเป'นส�งเร�าท��ม�เง��อนไข (CS)

21

ภายหล#งการวางเง��อนไขแบบคิลาสสคิ ปรากฏีว/า เม��ออ#ลเบร5ต้

เห1นหน�ขาวจุะแสดงอาการต้กใจุกล#ว ร�องไห�สะอ กสะอ�3น หม,นต้#วกล#บแล�วร�บคิลานหน�อย/างรวดเร1ว

และต้/อมา อาการหวาดกล#วย#งถึ/ายทอดไปส�/ส�งอ��น ๆ ท��ม�ล#กษณะคิล�ายคิล งก#บหน�ขาวด�วย

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www1.istockphoto.com/file_thumbview_approve/2987570/2/istockphoto_2987570_lop_rabbit.jpg&imgrefurl=http://www.istockphoto.com/file_closeup/%3Fid%3D2987570%26refnum%3D902692&h=380&w=380&sz=37&hl=th&start=11&um=1&tbnid=MUiAA-efa7g8fM:&tbnh=123&tbnw=123&prev=/images%3Fq%3DRabbit%26svnum%3D10%26um%3D1%26hl%3Dth%26sa%3DG

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://ec2.images-amazon.com/images/P/B000H2GSY8.01-A111U4QIVKHLNQ._SCMZZZZZZZ_V62009548_.jpg&imgrefurl=http://games-hobbies.nzpcs.co.nz/&h=160&w=160&sz=4&hl=th&start=13&tbnid=XXJUl8j1c56xjM:&tbnh=98&tbnw=98&prev=/images%3Fq%3DDog%2BWhite%26gbv%3D2%26ndsp%3D18%26svnum%3D10%26hl%3Dth%26sa%3DN

22

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.mpiwg-berlin.mpg.de/en/resrep00_01/images/Jahresbericht_img.large/147.jpg&imgrefurl=http://www.mpiwg-berlin.mpg.de/en/resrep00_01/Jahresbericht_2_5_section.html&h=1110&w=1457&sz=75&hl=th&start=8&tbnid=oRUIi7zg6qX-2M:&tbnh=114&tbnw=150&prev=/images%3Fq%3Dpavlov%2Bexperiment%26gbv%3D2%26svnum%3D10%26hl%3Dth%26sa%3DG

23

เทคินคิท��ว#ต้ส#นเต้ร�ยมไว�เพ��อใช�ในการปร#บพฤต้กรรมอ#ลเบร5ต้ ม� 3 วธ์� คิ�อ

1. การลดภาวะ(Extinction)2. การวางเง��อนไขคิลาสสคิกล#บ

ในทางต้รงข�าม (Counter - Conditioning)

3. การใช�ต้#วแบบ(Modeling)

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://pioneer.netserv.chula.ac.th/~mboonsri/image/baby5.jpg&imgrefurl=http://pioneer.netserv.chula.ac.th/~mboonsri/&h=262&w=300&sz=20&hl=th&start=1&um=1&tbnid=-4igETTGJYlJ1M:&tbnh=101&tbnw=116&prev=/images%3Fq%3Dbaby%26svnum%3D10%26um%3D1%26hl%3Dth%26sa%3DN

24

ป=จุจุ#ยท��ม�ผู้ลต้/อการเร�ยนร��วางเง��อนไขคิลาสสคิ

1. ระยะเวลาท��เหมาะสม

2. ล#กษณะการเสนอส�งเร�า

25

1. ระยะเวลาท��เหมาะสมระยะเวลาท��เหมาะสมในการให�ส�งเร�าท��

เป'นกลาง(CS)คิวบคิ�/ไปก#บส�งเร�าธ์รรมชาต้ (UCS) คิ�อ การให� CS ก/อน UCS ประมาณ 1 วนาท� อนทร�ย5จุะเกดการเร�ยนร��วางเง��อนไขเร1วข 3น

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.dontdosocks.co.uk/images/Shocking%2520Alarm%2520Clock.jpg&imgrefurl=http://www.dontdosocks.co.uk/index.php%3FcPath%3D27&h=504&w=500&sz=69&hl=th&start=7&um=1&tbnid=xhY8EifN4Y0_RM:&tbnh=130&tbnw=129&prev=/images%3Fq%3Dclock%26svnum%3D10%26um%3D1%26hl%3Dth

26

2. ล#กษณะการเสนอส�งเร�าล#กษณะการเสนอส�งเร�า(CS - UCS) ม� 4

ล#กษณะ คิ�อ2.1 การวางเง��อนไขแบบท3งร/องรอย(Trace Conditioning)2.2 การวางเง��อนไขแบบล/าช�า(Delayed Conditioning)2.3 การวางเง��อนไขโดยเสนอส�งเร�าเป'นกลางไปพร�อม ๆ ก#บส�ง เร�าธ์รรมชาต้(Simultaneous Conditioning)2.4 การวางเง��อนไขย�อนกล#บ(Backward Conditioning)

27

การวางเง��อนไขแบบท3งร/องรอย(Trace Conditioning)

28

คิ,ณแม/ข�/ว/าจุะต้� (เสนอ CS ) แล�วเง�ยบไป ทนล�กชายจุอมกวนไม/ไหว

ต้�ไปเพ�?ยะใหญ/ (UCS ) การข�/ย,ต้ไปก/อนท��จุะต้� คิ,ณแม/ข�/เด1กจุ งไม/กล#ว

29

การวางเง��อนไขแบบล/าช�า(Delayed Conditioning)

30

คุ�ณแม่�ดุ� (เสนอ CS ) ก่�อนที่��จะตี� (UCS ) ลู�ก่ชายจอม่ก่วน แลูะย�งคุงดุ�

เม่��อเริ่��ม่ตี� จาก่ก่าริ่วางเง��อนไขน�!ลู�ก่ชายเก่�ดุคุวาม่ก่ลู�วที่�นที่�ที่��คุ�ณแม่�ดุ�

เจ"านายที่#าหน"าน��ง ๆ แลู"วตีาม่ดุ"วยก่าริ่ตี#าหน�ที่��ลู�ก่น"องริ่�บปริ่ะที่านขนม่

ในริ่ะหว�างเวลูาที่#างาน แลูะย�งคุงที่#าหน"าน��ง ๆ เริ่�ยบเฉยขณะตี#าหน�

ลู�ก่น"องจ*งก่ลู�วเม่��อเจ"านายที่#าหน"าน��ง ๆ

31

การวางเง��อนไขโดยเสนอส�งเร�าเป'นกลางไปพร�อม ๆ ก#บส�งเร�าธ์รรมชาต้(Simultaneous Conditioning)

32

คุ�ณพ่�อห"าม่ (เสนอ CS ) ลู�ก่ชายจอม่ก่วน พ่ริ่"อม่ตี� (UCS ) ที่�นที่�

ก่าริ่ห"าม่ปริ่าม่ของคุ�ณพ่�อก่,ที่#าให"ลู�ก่ไม่�ก่ลู�ว จ*งไม่�ม่�ปริ่ะส�ที่ธิ�ภาพ่

33

การวางเง��อนไขย�อนกล#บ(Backward Conditioning)

34

เดุ,ก่ถู�ก่ตี�แลู"วจ*งข��ว�าจะตี�นะ ก่าริ่ข��ที่#าให"เดุ,ก่ผ่�อนคุลูาย เพ่ริ่าะก่าริ่ตี�

ผ่�านไปแลู"ว

35

ก่ฎเก่ณฑ์3ก่าริ่วางเง��อนไขแบบพ่าฟลูอฟ 1 ก่ฎเก่ณฑ์3ก่าริ่ก่ริ่ะตี�"นให"เก่�ดุก่ริ่ะแส

ปริ่ะสาที่ ( The Law ofExcitation )

36

การขยายคิวามส�งเร�า (Stimulus generalization)

หล#งจุากเกดการต้อบสนองเง��อนไขแล�วส�งเร�าท��ม�ล#กษณะคิล�ายคิล งก#บส�งเร�าเง��อนไขจุะกระต้,�นการต้อบสนองชนดเด�ยวก#นได�

ยกต้#วอย/างเช/น อ#ลเบร5ต้ ขยายคิวามส�งเร�าจุากหน�ขาวไปส�/กระต้/าย ส,น#ข

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.all-creatures.org/anex/rabbit-01.jpg&imgrefurl=http://www.all-creatures.org/anex/rabbit-01.html&h=428&w=528&sz=16&hl=th&start=2&um=1&tbnid=OUj1dEy47uBtZM:&tbnh=107&tbnw=132&prev=/images%3Fq%3Drabbit%26svnum%3D10%26um%3D1%26hl%3Dth%26rlz%3D1T4GGLR_enUS220US220%26sa%3DN

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://throwvoicepuppets.com/library/shaggy-dog.jpg&imgrefurl=http://throwvoicepuppets.com/animals.html&h=250&w=207&sz=6&hl=th&start=11&tbnid=7lIu9rgm46SYJM:&tbnh=111&tbnw=92&prev=/images%3Fq%3DDog%2BWhite%26gbv%3D2%26svnum%3D10%26hl%3Dth%26sa%3DG

37

การจุ2าแนกคิวามแต้กต้/างของส�งเร�า(Stimulus discrimination)

เช�น ม่าริ่ดุา สาม่าริ่ถูแยก่แยะเส�ยงริ่"องไห"ในก่ลู��ม่เดุ,ก่ไดุ"ว�าเส�ยงริ่"องที่��ดุ�งอย��น� !นเป5นของบ�ตีริ่ของตีนหริ่�อไม่�

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.dumex.co.th/hiq2/content/images/1.jpg&imgrefurl=http://www.dumex.co.th/hiq2/content/tips1.html&h=300&w=250&sz=15&hl=th&start=1&tbnid=X6zQmTagGVujzM:&tbnh=116&tbnw=97&prev=/images%3Fq%3D%25E0%25B8%25A5%25E0%25B8%25B9%25E0%25B8%2581%26gbv%3D2%26svnum%3D10%26hl%3Dth%26sa%3DG

38

การเร�ยนร��แบบวางเง��อนไขคิลาสสคิ และม,มมองทางการร��การคิด

จ�ตีว�ที่ยาก่าริ่ริ่� "-ก่าริ่คุ�ดุ เช��อว�า ก่ริ่ะบวนก่าริ่ริ่� "ก่าริ่คุ�ดุของผ่�"เริ่�ยนซึ่*�งหม่ายริ่วม่ไปถู*งคุวาม่คุาดุหว�ง(Expectancy ) ม่�บที่บาที่ส#าคุ�ญในก่าริ่เริ่�ยนริ่� "เง��อนไขคุลูาสส�คุ

ก่าริ่ให" CS แลูะ UCS คุวบคุ��ก่�นไปอย�างสม่#�าเสม่อน�!นเป5นก่าริ่ให"ข"อม่�ลูข�าวสาริ่ส#าคุ�ญที่��อ�นที่ริ่�ย3เก่�ดุคุวาม่คุาดุหว�งว�า ถู"าม่� CS เก่�ดุข*!น UCS จะตีาม่ม่า เช�น เม่��อน"องเอม่ม่องเห,นก่ริ่ะป9องยาฆ่�าแม่ลูงวางอย�� ก่,คุาดุว�าสาริ่พ่�ษจะตีาม่ม่า จ*ง

คุลู��นไส"ตีาม่ม่า

39

แนวคิดการเร�ยนร�� S-R ต้/อการเร�ยนร��เง��อนไขคิลาสสคิ

ส�งเร�า อนทร�ย5 การต้อบสนอง


การเช��อมโยงอ#ต้โนม#ต้

40

แนวคิดการเร�ยนร��แบบ S-S ต้/อการเร�ยนร��เง��อนไขคิลาสสคิ

ส�งเร�า อนทร�ย5 การต้อบสนอง


การร#บร��คิวามจุ2า คิวามคิาดหว#ง

41

แนวคิดทฤษฎี�สารสนเทศึ

เช��อว/า การเร�ยนร��แบบวางเง��อนไขคิลาสสคิ เป'น กระบวนการท��ซี#บซี�อน ท��ประกอบด�วยกระบวนการร��การคิด

ซี �งม�ท#3ง คิวามคิาดหว#งและคิวามจุ2ารวมอย�/ด�วย

เน�น ข�อม�ลข/าวสารท��ส�งเร�าให�ก#บอนทร�ย5

42

แนวคิดด#3งเดม

=

เส�ยงแทนท��อาหาร

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.callingalldogs.com/ProductImages/toys-plush/MP-ChillyBone300.jpg&imgrefurl=http://www.callingalldogs.com/index.asp%3FPageAction%3DVIEWPROD%26ProdID%3D573&h=300&w=300&sz=7&hl=th&start=7&um=1&tbnid=yKxcbPMs5w6D4M:&tbnh=116&tbnw=116&prev=/images%3Fq%3Dbone%26svnum%3D10%26um%3D1%26hl%3Dth%26sa%3DN

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.samgler.com/minibb/shared_files/avatars/208.mbb&imgrefurl=http://www.samgler.com/minibb/index.php%3Faction%3Dvthread%26forum%3D1%26topic%3D1147%26page%3D2&h=100&w=69&sz=3&hl=th&start=3&tbnid=GrivVqH4TSlaPM:&tbnh=82&tbnw=57&prev=/images%3Fq%3D%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B0%25E0%25B8%2594%25E0%25B8%25B4%25E0%25B9%2588%25E0%25B8%2587%26gbv%3D2%26svnum%3D10%26hl%3Dth%26sa%3DG

43

แนวคิดใหม/

เส�ยงพยากรณ5อาหาร

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.callingalldogs.com/ProductImages/toys-plush/MP-ChillyBone300.jpg&imgrefurl=http://www.callingalldogs.com/index.asp%3FPageAction%3DVIEWPROD%26ProdID%3D573&h=300&w=300&sz=7&hl=th&start=7&um=1&tbnid=yKxcbPMs5w6D4M:&tbnh=116&tbnw=116&prev=/images%3Fq%3Dbone%26svnum%3D10%26um%3D1%26hl%3Dth%26sa%3DN

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.samgler.com/minibb/shared_files/avatars/208.mbb&imgrefurl=http://www.samgler.com/minibb/index.php%3Faction%3Dvthread%26forum%3D1%26topic%3D1147%26page%3D2&h=100&w=69&sz=3&hl=th&start=3&tbnid=GrivVqH4TSlaPM:&tbnh=82&tbnw=57&prev=/images%3Fq%3D%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B0%25E0%25B8%2594%25E0%25B8%25B4%25E0%25B9%2588%25E0%25B8%2587%26gbv%3D2%26svnum%3D10%26hl%3Dth%26sa%3DG

44

แนวคิดทฤษฏี�การเร�ยนร��เง��อนไขคิลาสสคิน2าไปประย,กต้5ใช�ในส��อโฆษณามากมาย

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://blog.it13cu.com/plaz/files/2007/07/20157_mk22.gif&imgrefurl=http://blog.it13cu.com/plaz/archives/date/2007/07&h=50&w=78&sz=2&hl=th&start=10&tbnid=aTd5QSpzpn2feM:&tbnh=47&tbnw=73&prev=/images%3Fq%3D%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%25AD%25E0%25B9%2587%25E0%25B8%25A1%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%2584%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B8%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25B5%25E0%25B9%2589%26gbv%3D2%26svnum%3D10%26hl%3Dth

Documents

บทที 2 แนวคิดการวางเงื่อนไข และการเรียนรู้เงื่อนไขคลาสสิก