Επιδεινώθηκε ραγδαία η θέση της κυ-βέρνησης Σαμαρά το τελευταίο διάστημα.Πρώτον, διότι ένα μεγάλο μέρος του ιδε-ολογικού υποβάθρου της πολιτικής της, ηθεωρία των δύο άκρων και η ένταση τηςλογικής του νόμου και της τάξης, ηττήθη-

καν. ∆εύτερον, διότι το καλό σενάριο τηςομαλής διαπραγμάτευσης με την τρόικαπου θα άνοιγε απρόσκοπτο δρόμο ως καιτις ευρωεκλογές δεν φαίνεται να επαλη-θεύεται, χωρίς τουλάχιστον, αφόρητες πο-λιτικά τροποποιήσεις. Τρίτον, διότι η ευ-

στάθεια στο εσωτερικό της κυβέρνησης,ιδιαίτερα μετά το «θερμό» επεισόδιο με-ταξύ Αβραμόπουλου – Βενιζέλου, είναιεξαιρετικά ευάλωτη.

Η κυβέρνηση, εν μέσω προβληματικών,σφυγμομετρήσεων, βρέθηκε μπροστά σεμια σκληρή αντιπροσωπεία της τρόϊκας ναεπιμένει στα συμφωνημένα μέτρα, αλλάκαι να απαιτεί νέα. Η αρχική στάση, όμωςτης κυβέρνησης να συγκροτήσει δήθεν μέ-τωπο αντίστασης, να ορίσει κόκκινεςγραμμές κτλ. εγκαταλείφθηκε γρήγορα.∆ιότι γνωρίζει ότι το χαρτί των εκλογώνγια πολλούς λόγους δεν μπορεί να παιχ-θεί. Η κυβέρνηση δεν έχει ούτε την αντί-ληψη ούτε τη βούληση, ούτε τις αντίστοι-χες θέσεις για να διαπραγματευτεί στ΄αλήθεια με την τρόικα. Ποτέ η κυβέρνησηδεν θέλησε να διεκδικήσει έναν άλλοδρόμο πλην του μνημονίου.

•

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 20 Οκτωβρίου 2013 • Αρ. φ. 1173 • 2 €

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

3341

Ε. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣΗ άμεση στρατηγική

σημαίνει μακροπρόθεσμοσχεδιασμό

Σελ. 8, 9

Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣΕίναι λογικό

η δημοκρατία ναυπερασπίζεται τον εαυτό της

Σελ. 10

Α. ΚΑΛΥΒΗΣΗ Αριστερά δεν μετεωρίζεται

ανάλογα με τις διαθέσειςτου αντιπάλου

Σελ. 11

Σε ασταθή ισορροπία

ΣΥΝΕ

ΝΤΕΥ

ΞΕΙΣ

ΣΚΟΥΡΙΕΣΓράφουν οιΚ. Χατζημιχάληςκαι Γ. Βελεγράκης.Μιλούν οι δικηγόροιτων διωκόμενωνκατοίκων Α. Αδαμίδηςκαι Γ. Κυρίτσης

Σελίδες 16, 17

Χ. ΓΕΩΡΓΟΥΛΑΣΟ πολιτικόςαμοραλισμός στην«έκκληση των 58»

Σελίδα 4

ΛΑΜΠΡΟΥ - ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΙΕίμαστεο αντίπαλος κόσμος

Σελίδα 7

Θ.ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣΠώς επαναθεμελιώνεταιαυτό που δεν υπήρξε;

Σελίδα 5

Ε. ΠΟΡΤΑΛΙΟΥΟ δήμαρχος Αθηναίωνστα άκρα

Σελίδα 20

Β. ΠΑΠΑΣΤΕΡΓΙΟΥΠολύ λίγα, πολύ αργά

Σελίδα 19

ΓΚΙΛΜΠΕΡΤ ΖΙΓΚΛΕΡΟι κάτοικοι τουΑμβούργου υπέρτης κοινωνικοποίησηςτων δικτύων ενέργειας

Σελίδα 24

Ο Αλ. Τσίπραςυποψήφιος

για την ΚομισιόνΜε ομόφωνη απόφαση του Συμ-

βουλίου Προέδρων του Κ.Ε.Α., ο πρό-εδρος του ΣΥΡΙΖΑ κατέρχεται ως υπο-ψήφιος για την θέση του Προέδρουτης Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Η επι-λογή του Αλέξη Τσίπρα συμβολίζειτην υπαρκτή ελπίδα για κοινωνική καιπολιτική αλλαγή στην Ευρώπη», ανα-φέρει σε σχετική ανακοίνωσή του τοΚΕΑ. H υποψηφιότητα Τσίπρα θα εγ-κριθεί από το 4ο Συνέδριο του ΚΕΑ,στις 13-15 Δεκεμβρίου, στη Μαδρίτη.

** Σε δύσκολη θέση η κυβέρνηση, κάτω από το βάρος των αποτυχιών της** Η τρόικα ζητά νέα μέτρα, η συγκυβέρνηση δεν τα αντέχει

Αντιφασιστική ∆ιαδήλωση στον Άγιο ΠαντελεήμοναΜε ανοιχτό κάλεσμα στους κατοίκους της περιοχής, αντιφασιστικές συλλογικότητες

και πρωτοβουλίες κατοίκων και μεταναστών καλούν όλους και όλες στην μεγάλη αν-τιφασιστική διαδήλωση στον Άγιο Παντελεήμονα, το Σάββατο 12:00. Στην ανοικτήεπιστολή που τελειώνει με την προτροπή «να ξαναδώσουμε χαμόγελο στα παιδιά μαςκαι ελπίδα στους εαυτούς μας», οι διοργανωτές της συγκέντρωσης τονίζουν ότι ο φα-σισμός ποτέ δεν ήταν η λύση. Η λύση είναι ο κοινός αγώνας των ντόπιων και μετανα-στών κατοίκων και των φορέων τους, χωρίς ρατσιστικές διακρίσεις, ενάντια στις πο-λιτικές που οδηγούν στην ανεργία, τη φτώχεια, την εγκληματικότητα, την υποβάθμισητων γειτονιών μας. Εντωμεταξύ, οι αστυνομικές αρχές, δείχνοντας έμπρακτα την πρό-θεσή τους να χτυπήσουν το νεοφασιστικό φαινόμενο, προσήγαγαν το Σάββατο, αντι-φασίστες που μοίραζαν το φυλλάδιο-κάλεσμα στην διαδήλωση.

Εκδήλωση της «Εποχής»και του Red Notebook

Με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτω-βρίου, στα συμφραζόμενα του λόγου περί«άκρων» και στον απόηχο της συζήτησηςγια το βιβλίο της Στ΄ ∆ημοτικού, που απο-καθιστά το δικτάτορα Μεταξά ως εθνικόηγέτη, η Εποχή και το Red Notebookδιοργανώνουν μια εκδήλωση με θέμα τηνάνοδο του Μεταξά στην εξουσία, το αντι-φασιστικό ΟΧΙ και το σημερινό πολιτικόστοίχημα της αναθεώρησης της ιστορίαςτου 20ου αιώνα.Στην εκδήλωση μιλούνοι:* Τάσος Σακελλαρόπουλος (ιστορι-κός)* Μενέλαος Χαραλαμπίδης (ιστορι-κός)* Θεανώ Φωτίου (βουλευτής ΣΥΡΙ-ΖΑ)Συντονίζει η Λίνα Θεοδώρου (RedNotebook).

Φω

το:

Βα

σίλ

ης

Μα

θιο

υδά

κης

0Το Ίδρυμα Ωνάση, όπως είπαν οι υ-πεύθυνοι της καμπάνια του, θέλησε

«να περάσει την ποίηση του Αλεξανδριανούστον ευρύτερο κόσμο, βάζοντας φράσεις,οι οποίες έχουν νοηματική αυτοτέλεια.

– Επειδή όµως η νοηµατική αυτοτέλειαθα ήταν κουτσή αν παρέµεινε µόνο λογο-

τεχνική, έβαλαν και πολιτική νοηµατική.

AΣ’ ένα κατ’ εξοχήν πολιτικό ποίημα οΚαβάφης γεμάτος ειρωνεία για τους

«πολιτικούς αναμορφωτές», για τους οποί-ους γράφει ότι «ευτύχημα θα ήταν αν ποτέδεν τους χρειαζόταν κανείς».

– Ο ποιητής προς το τέλος του ποιήµα-τός τελειώνει τους «αναµορφωτές»: «Κι ό-ταν, µε το καλό, τελειώσουνε την εργασία,κι ορίσαντες και περικόψαντες το παν λε-πτοµερώς, απέλθουν, παίρνοντας και τηνδικαία µισθοδοσία, να δούµε τι αποµένει

πια, µετά τόση δεινότητα χειρουργική».C«Ίσως δεν έφτασεν ακόμη ο καιρός.

Να μη βιαζόμεθα είναι επικίνδυνονπράγμα η βία».

– Το Ίδρυµα Ωνάση αποµόνωσε την τε-λευταία φράση που πάει γάντι στην πολι-τική συγκυρία, ρίχνοντας νερό στο µύλο

του Πάγκαλου και του Χρ. Λαζαρίδη.

GΕκτός αν κάνει πονηρή αντίστασηστους τροικανούς. Όπως στη χού-

ντα, για να σε στρέψει να διαβάσεις όλο τοποίημα και να εξεγερθείς.

– Γιατί τελικά «τα πράγµατα δεν βαίνουνκατ’ ευχήν στην Αποικία, δεν µέν’ η ελάχι-

στη αµφιβολία».

1«Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον».

– Ανάξιος της Αθήνας ποιών Ευάγγελε»,όπως θα συµπλήρωνε και για τον έτερο

κυβερνητικό Καππαδόκη.

BΑπό τα ποιήματα στα πεζά. Ο καταζη-τούμενος για λαθρεμπόριο όπλων Αν.

Πάλλης, είχε στην έπαυλή του φτιάξει ολό-κληρο μουσείο ναζιστικής υπερηφάνειας.

– Σβάστικες, σηµαίες, στολές ναζί, α-γάλµατα, φωτογραφίες του Χίτλερ.

4Το αμερικάνικο όνειρο στα καθ’ ημάς.Ο τύπος ξεκίνησε ως επαγγελματίας

5ετούς θητείας στην Αεροπορία. Μετά έ-πιασε την καλή. Έγινε οικονομικός σύμβου-λος της Μονής Βατοπεδίου και φίλος τουΕφραίμ.

– Κατόπινµε τη βοήθεια της Θείας Χά-ρητος έφτιαξε εταιρία που ήθελε να πάρειέκταση προστατευόµενης φυσικής οµορ-

φιάς 26.000 στρεµµάτων, από τη ΜονήΤοπλού.

5Επειδή όμως στην ιστορία δεν μπο-ρεί να απουσιάζει το σεξ, έστησε

ροζ τηλέφωνα, μέσω Πράσινου Ακρωτη-

ρίου, που ζημίωσε τον ΟΤΕ με 4,2 εκ. ευρώ.– Μετά τα πράγµατα έγιναν ακόµα πιο

εύκολα. Το αµερικανικό όνειρο εις τρι-πλούν. Μαζί µε τον υπόδικο Ρέστη έγινετραπεζίτης, στην FBB και µεγαλοµέτοχος

του «Πρώτου Θέµατος», του Θ. Αναστα-σιάδη.

6Πάντως, αυτή η κυβέρνηση επενδύεισε σοβαρούς επενδυτές.

– Ο υπουργός Παιδείας Αρβανιτόπου-λος ανέθεσε την έκδοση σχολικού βιβλίου

«υπέροχη Ελλάδα», στον Μπόµπολα µεµόνο 645.000 ευρώ.

7Πράγματι, υπέροχη η Ελλάδα.

– Η εταιρία «Ελληνικός Χρυσός», ανήκεαρχικώς στον Μπόµπολα, ο οποίος τηνπούλησε βγάζοντας µάνι µάνι 95 εκατ.

8Πάντως, δεν παν να κονομάνε απότο κράτος, εξακολουθούν όμως να

είναι βαλκάνιοι καπιταλιστές.– Ούτε µια χειρονοµία δωρεάς, για τα

µάτια του κόσµου δεν κάνουν.

9Ενώ η «Ελληνικός Χρυσός» από τότεπου έχασε την πλειοψηφία της ο

Μπόμπολας δημοσίευσε ότι είναι χορηγόςτης Αστυνομίας.

– «Βασικό µέρος της ανταποδοτικότη-τας καταλήγει στα Σώµατα Ασφαλείας, µε

καύσηµα, ελαστικά, συντήρηση οχηµά-των», ανακοίνωσε.

1Ωραία και συγκινητική η πρωτοβουλίατης.

– Εκείνο που δεν κατάλαβα ακόµη είναιη λέξη ανταποδοτικότητα. Ανταποδοτικό-

τητα σε σχέση µε τι; Με τα χηµικά, ξύλοµε γκλοµπς, τις µαζικές και αλά Αλ Καπό-νε συλλήψεις και τις παραποµπές για κα-

κούργηµα κατοίκων της Ιερισσού;

=Λίγα δίνει.

– Μόνο για τη χαριστική παραχώρησητων 15 εκατ. που έκανε το κράτος στην ε-

ταιρία, καταδικάστηκε η Ελλάδα να πλη-ρώσει τσουχτερό πρόστιµο.

]Ενώ ο Βαρδινογιάννης ενεργεί ως ά-ραβας πρίγκηψ. Αφιλοκερδώς.

– Προσφέρει όλα τα καύσιµα για αερο-

πλάνα και κανόνια για τη στρατιωτική πα-ρέλαση της Θεσσαλονίκης.

DΣε ανταπόδοση ευχαριστιών προςτην οικογένεια Βαρδινογιάννη οι

στρατιώτες θα τραγουδούν το γνωστό εμ-βατήριο, μεταλλαγμένο λιγάκι.

– «Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει, δε τησκιάζει φοβέρα καµιά, µόνο λίγο καιρό ξα-ποσταίνει, γιατί έχει την Motor Oil κοντά».

,Εντάξει, μπορεί ο Αβραμόπουλος ναθέλει παρελάσεις αλλά από τότε

που ως «κύριος κανένας» κατατρόπωσε τονΠάγκαλο, όλο το ψαροχώρι είναι μαζί του.

– Τουλάχιστον είναι ένας αστός, όχι ό-πως άλλοι που τους παριστάνουν αλλά

στην καλύτερη είναι νεόπλουτοι µε σφρα-γίδα µικροαστού.

mΈχουμε και ένα ακόμα λόγο να είμα-στε μαζί του. Φωτογράφισε τον Βενι-

ζέλο για το σκάνδαλο των υποβρυχίων, λέ-γοντας ότι «αν δεν είχαν λειτουργήσει κά-ποιοι κάποτε υποβρυχίως δε θα είχε προκύ-ψει το πρόβλημα».

– Βρε µανία οι πασόκοι µε τα υποβρύ-χια. Το ένα γέρνει, το άλλο είναι χτυπη-

µένο στην πλώρη, το τρίτο πιθανόν να ρί-ξει τορπίλες στην ενότητα της συγκυβέρ-

νησης.

nΤο λέει και το τραγούδι του Ναυτικού.

– «Να του κολλήσω µια τορπίλα, το έ-ταξα στην Παναγιά, και τα καράβια τ’ άλ-

λα να βουλιάξω κάτω στα βαθιά νερά».

bΜπορεί να τραγουδήσουν στον Βε-νιζέλο και λιγότερα αιμοβόρικα τρα-

γούδια, όπως από την ταινία «Η Αλίκη στοΝαυτικό».

– «Τράβα µπρος, κι όσα έρθουν και ό-σα πάνε, τράβα µπρος, και του κεφαλιού

σου κάνε».

v«Ο Βενιζέλος, που έχει χάρισμα στηφωνή, αλλά και στρατηγική στο κε-

φάλι, θα απαντήσει πονηρά «έχω ένα μυ-στικό κρυμμένο στης καρδιάς τα βάθη, κα-νείς δε θα το μάθει και ποτέ δε θα το πω».

– Μπορεί να χλευάζουµε µε τραγούδιακαι εµβατήρια τη συγκυβέρνηση, τη ρα-

ψωδία όµως τη γράφουν οι «58».

cΜπορεί να μην ασχολήθηκαν στη δια-κήρυξη για την ενότητα της κεντροα-

ριστεράς με την εξαθλίωση, τις απολύσεις,την αστυνομική βία, τον κυβερνητικό ρατσι-σμό, τη φοροδιαφυγή, αλλά δυναμώνουνμε τρομερούς ρυθμούς.

– Πέρσι τον Ιούνιο ήταν 32. ∆εν µπορείνα υπογράψει ένας, ο Στουρνάρας, γιατίέγινε έκτοτε υπουργός και εποµένως έ-χουµε 31, που προχθές έγιναν 58 συν 2

που υπέγραψαν µε καθυστέρηση.* Ούτε ο ρυθμός της ανεργίας των νέων

να ήταν. Μιλάμε δηλαδή για αύξηση 99%.– Τελικά ποιος αριστερός απ’ αυτούς εί-

ναι ο Κάρολος της Αγγλίας.* Μπορεί να τσαντίστηκε γιατί η μητέρα

του Ελισάβετ θα παραδώσει το θρόνο στογιο του και όχι στον ίδιο, αλλά από τις κοινω-νικές συνθήκες διαμορφώνονται οι συνειδή-σεις.

∆ήλωσε, και µάλιστα οι «Τάιµς» το είχανπρώτο θέµα, ότι «Το Σίτι του Λονδίνου είναιακατάλληλο για να προστατεύσει τις συν-τάξεις µας».

Γεράσιμος ο Αλιεύςalieys@hotmail.gr

Η στήλη εύχεται στον Κων/νο Μητσοτάκηπου µπήκε στο 95ο έτος της ηλικίας του ναµην τα εκατοστήσει απλώς. Έχουµε ανά-γκη να τα ξεπεράσει. Μας δείχνει το σωστόνεοφιλελεύθερο δρόµο.

ΘΕΜΑΤΑ2 Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013

(Συνέχεια από το προηγούμενο)

Η θέση της πολυθρόναςστη βεράντα μουτο τέλμα, η προσήλωσησε παμπάλαια σχήματατο μονοπάτι ανθίζει σαν καινούργιο

Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου

Και το ’λεγε ο πατέρας μου:–Μάθε σκοποβολήφρόντιζε τον εαυτό σου,μη συνερίζεσαι τους πεθαμένουςΜόνο τ’ αστέρια είναι αλεξίσφαιραΜε τέτοια όνειρα εκεί κάτωσίγουρα θα φας το κεφάλι σου

Κ.Κ.

∆εν πρόκειται για την ηθοποιό και φεμι-νίστρια Βαλερί Σολάνας*, παρότι τοόπλο της βρήκε το στόχο. άλλωστε κατό-πιν εορτής γνωρίσαμε έργο και όνομα:Άντι Γουόρχολ… ∆εν αξιωθήκαμε καν

το Μανχάταν, (ο Γούντυ Άλεν παραμένει ημόνη αναφορά μας). στα ’68 όταν οι άλλοιπροετοιμάζαν το Γούντστοκ εμείς μόλις πουπρωτοακούγαμε το «Περιβόλι του Τρελού»(στ’ όνομα ∆ιονύσης Σαββόπουλος) και βε-βαίως όχι με την παγκοίνως γνωστή Συννε-φούλα του που ποτέ δε μας άρεσε, αλλά μετην καταλυτική για μας «θεία Μάρω». (Τηδική μας απλώς τη λέγαν Ρουμπίνη).

Με κίνδυνο να κατηγορηθούμε γι’ αυστη-ρώς προσωπικές αναφορές και τόνο αυτο-βιογραφικό παραμένουμε διατεθειμένοι ναολοκληρώσουμε παρακάμπτοντας τα όποιασχόλια δικαιολογημένα ή μη, παρελθόντα ή

μέλλοντα, βάσιμα (από ποιον και γιατί;) ήαβάσιμα (απέναντι σε τι και από πού και ωςπού;)

Ενδεχομένως να εγερθούν αντιρρήσειςσχετικές με τους συνειρμούς μας στη Σολά-νας, το Μανχάταν, την Pop art του Γουόρχολ,τα κοινόβια, τους χίπις και τη θεία μας…

∆εν ήταν όμως αφορμή ο Κολωνός, (κοι-νός μας τόπος με τον Αντρέα, ή τον άλλονπρόωρα χαμένο Χρήστο), η Αρχελάου (όπουκάποτε γειτνιάζαμε προσωρινώς –αν μπο-ρούμε να αντιδιαστείλουμε τον χρονικόπροσδιορισμό στην υπό αίρεση μονιμότητάμας), τα υπερμεγέθη Macintosh που μας κόμ-πλαραν, (εμείς οι ταπεινοί τού φτωχοτάτουClassic που εγκαταλείψαμε ακουσίως, μαζίμε την ποίησή μας εσαεί έξωθεν της Χείρω-νος), ή ενός Powerbook (–δεύτερο χέρι)…∆εν ήταν η απαλότητα της μουσικής (υπό-κρουσης) και ο ανάλογος φωτισμός (ή μάλ-λον το κατάλληλο σκότος), τα πεδία (είκοσιδύο τον αριθμό ν’ ανοίγουν αντιστρόφως), τοκάρβουνο, η ελευθερία του χώρου (σε απο-χρώσεις γκρι και μαύρου), η λάσπη (και νασε πνίγει), τα εγκαταλειμμένα εργοστάσια(και οι εγκαταλελειμμένοι άνθρωποι), οιάστεγες λαμαρίνες, ο απροσδιόριστος φόβοςτου μέλλοντος (που από καιρό διαρκεί σανπαρελθόν).

Μα ειλικρινά γευτήκαμε γραμμές και σχή-ματα αλαλάζοντα, καμπύλες και ευθείες (οιπερισσότερες) επισκιάζοντας –απ’ το μηδένκαι πίσω πάλι στο άπειρο– τη γενετήσιαορμή ενός τριγωνικού αισθαντικού κατό-πτρου (που κάποιοι θα εκλάβουν και ωςάνθος)… Χαρήκαμε τη θάλασσα βουβή καιεναγωνίως απαστράπτουσα, και υπεσχημένη

(άνευ αντικρίσματος). Τετράγωνα, ημικύ-κλια και τόξα έκτοτε, (όχι ουράνιοι εξορκι-σμοί νεφών κι υδάτων) αλλά φωτιές/φωνέςολόζωες ενός υγρού που ενώ προόρισται νακαταπιεί σε, αφήνει για το τέλος έκπληξηκαθοδηγώντας απαλά ως τη νιρβάνα που (ανδεν εκληφθεί ως ύβρις σε τέτοιες θρηνητικέςεποχές), μπορεί να αποκληθεί και προοπτικήευτυχίας ενόψει απαστράπτοντος λειμώνος.

Όντα θνησιγενή στο επίκεντρο να φθίνουνενώ η θέση τους θα ήταν στο μηδέν κι ακόμαπαρακάτω. Θα ζούμε εμείς; αναρωτήθηκαστην έξαψη, εάν ναι, πώς, πού και έως πότεάραγε; Αν όχι, τότε γιατί αφήνουμε να μαςξεφεύγει αυτό που θα μπορούσε να οριστείμοναδική ανάμνηση;

«Εγώ πυροβόλησα τον Άντι Γουάρχολ» τιςμνήμες και τα συναισθήματά μου κι από-μεινα ολόμονος να τρέχω βράδια προς τηνέξοδο κινδύνου κυνηγημένος.

Αναλύσεις που χάθηκαν σε μια λασπω-μένη στροφή, σε τούνελ αγροικιών, σε νεκράβλέφαρα ταινιών μη ομιλούντος (βωβού θαλέγαμε σήμερα) κινηματογράφου. σε διαρκήαποκαθήλωση ονείρων που αποκτούν πνοήκι υπόσταση οσάκις εξομοιώνονται με τα τε-τριμμένα, τα απλοϊκά και τα συνήθη. (Σαντον «συνήθη τόπο εκτελέσεων» όπου συνετί-ζονταν οι αποκλίνοντες).

Μοναξιά-μοναξιά-μοναξιά, σφυρίγματατρένων κι ο κόμπος ολόγυρα ίδιος γραβάταπου σου φορέσαν άπαξ για επικήδειο. Τοπαλιό με το καινούριο του αιώνα να χάνον-ται στο μετέωρο πλατύσκαλο της απόφασηςπου διαβάζεται και ατολμία. Χάραξη χαρα-ματιά και χάρακας μιας ιδιότυπης ακινησίαςστο κενό. Ρίζα που μόλις να συσπάται, στά-

σιμα νερά ρέοντα λόγια άκαμπτα. Πολιτικήή ουσία της νύχτας; Το δάκρυ του μεσημε-ριού και κείνο θάνατος. Είσαι σε κίνησηείμαι σε ζωή –η εικόνα μου –εσύ που μάχε-σαι εφήμερες καινούριες τάξεις, ακόμα καιερωτευμένα σιντριβάνια σε στάση. Μας ψι-θυρίζει τα βράδια ο έναστρος υποβολέας τουκ. Νίκου Αλέξη Ασλάνογλου των νεανικώνμας ορμών.

Πόσα ονόματα σε ανώνυμα εγχάρακτατόξα! Κι όμως για τα έργα και τις ημέρες μαςο λόγος, που φέτος τέλειωσαν νωρίς, πρινκαν αρχίσουν…

Πάντως, να ξέρετε: εγώ πυροβόλησα τονΆντι Γουόρχολ.

Κώστας Κρεμμύδαςmandragoras_magazine@yahoo.gr

*Η απόπειρα από τη Βαλερί Σολάναςέγινε τρεις μέρες πριν τη δολοφονία του υπο-ψήφιου για την προεδρία των ΗΠΑ γερου-σιαστή Ρόμπερτ Κένεντι).

**H ομορφιά των αδιεξόδων –μεταφορικάή κυριολεκτικά– θα μπορούσε να είναι οεναλλακτικός τίτλος αν επιχειρούσαμε νααποδελτιώσουμε την υποκειμενικότητα συ-ναισθημάτων και οπτικής του καθενός μας,την πολυσημία του Περάσματος/Περάματος,την ασυνέχεια αλλά και τη συγγένεια ΤσεΓκεβάρα, Βαγγέλη Κορακάκη, Αντρέα Πα-γουλάτου (αλφαβητική η παράθεση των ονο-μάτων). Και δεν είναι ανάγκη να ’σαι Αϊν-στάιν για να αισθανθείς μέσα σου ρευστήτην ηδονή της σχετικότητας.

Εγώ πυροβόλησατον Άντι Γουόρχολ

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆ΑΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικόςΣυνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών

και Πολιτιστικών Μελετών και∆ραστηριοτήτων

Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.Ακαδημίας 62, 5ος όροφος, Αθήνα 106 79ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702 3619513 - 3619514

FAX: 3619610Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Συνδρομές (σε ευρώ)• Εσωτερικού: 140 • Kύπρος: 240

• Ευρώπη: 240 • Λοιπός κόσμος: 240Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: A’ Αθηνών

Αρ. Λογαριασμού: 72038528658ΙΒΑΝ GR 3801107200000072038528658

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑΗλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmail.com

www.epohi.grΚωδικός εντύπου: 3341

«Ότι τα πράγματα δεν βαίνουν κατ’ ευχήν στην Aποικίαδεν μέν’ η ελαχίστη αμφιβολία,

και μ’ όλο που οπωσούν τραβούμ’ εμπρός,ίσως, καθώς νομίζουν ουκ ολίγοι, να έφθασε ο καιρός

να φέρουμε Πολιτικό Aναμορφωτή»

(Από το ποίημα του Κ. Καβάφη «Εν μεγάλη Eλληνική αποικία, 200 π.X»)

ΑΦΡΟ∆ΙΧΤΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΟΧΘΗΣ

Το Μαξίμου ήθελε το νέοπακέτο βοηθείας από τηντρόικα και πολιτική στήριξηνα δίνει στην σημερινή κυ-βέρνηση και φανερά μέτρανα μην περιλαμβάνει. Πα-ράλληλα, να της επιτρέπεικαι προσφυγή σε πρόωρεςκάλπες, αν Βρυξέλλες καιΑθήνα έκριναν ότι σίγουραυπερτερούν N∆ καιΠΑΣΟΚ. Τα όνειρα, όμως,βούλιαξαν κάτω από τουςκυματισμούς που δημιουρ-γεί η πολιτική των μνημο-νίων, η άνοδος των ευρω-σκεπτικιστών στην Ευρώπηκαι η οικονομική κρίση πουφαίνεται να επανέρχεται.

Με προσωπικό τηλεφώνημαπρος τους εκδότες ο Αντ.Σαμαράς τους ζήτησε ναχαμηλώσουν οι τόνοι της…αντίστασης απέναντι στην

τρόικα –μάλλον κατ’ απαίτησητων Βρυξελλών. Παράλληλα, τοΜαξίμου, που κρατούσε ανοιχτότο θέμα των πρόωρων εκλογών –το έθεσε και δημοσίως ο Αδ. Γε-ωργιάδης λέγοντας στον Σκάι ότι«εάν η τρόικα ζητήσει νέα ορι-ζόντια μέτρα, τότε πρέπει νααποφασίσει ο λαός με εκλογές»-, έσπευσε να το διαψεύσει τηνΠαρασκευή, ενώ αντίστοιχεςδιαβεβαιώσεις έδωσε και ο Αντ.Σαμαράς στον Ευ. Βενιζέλο,μετά το επεισόδιο που είχε ο τε-λευταίος με τον ∆. Αβραμό-πουλο. Το ΠαΣοΚ είναι κατηγο-ρηματικά αντίθετο σε πρόωρεςκάλπες, καθώς ευελπιστεί ότι στομέλλον θα ανακοπεί η πτωτικήτου πορεία.

«Μπαμπούλας» ο ΣυΡιζΑ

Το Μαξίμου διακινούσε τιςπρόωρες εκλογές ως μήνυμαπρος τους δανειστές μέσα απόσυνεχείς δηλώσεις των Αντ. Σα-μαρά, Ευ. Βενιζέλου και Γ.Στουρνάρα ότι «δεν υπάρχουννέα οριζόντια μέτρα». Στη δήθεν«ξαφνική» απαίτηση της τρόικαςτο Μαξίμου απάντησε ότι νέαοριζόντια μέτρα σημαίνουν

εκλογές και κυβέρνηση ΣυΡιζΑ,ενώ υπήρξε και η επισήμανση ότιαυτή η Βουλή δεν αντέχει να ψη-φίσει νέα μέτρα –ήδη υπάρχει«αντάρτικό» βουλευτών, γιατί,όπως λένε, δεν θα μπορούν νακυκλοφορήσουν στις περιφέρειέςτους. Ωστόσο, το χρηματοδοτικόκενό των 2 έως 3 δισ. ευρώ για το2014 είναι πραγματικό και πρέ-πει να καλυφθεί εκ των προτέ-ρων –στον προϋπολογισμό πουψηφίζεται τον ∆εκέμβριο. Ο Γ.Στουρνάρας, μάλιστα, που ανα-φέρεται στην κυβέρνηση ως το«τέταρτο μέλος της τρόικας»,βγήκε στο βουνό δηλώνοντας ότι«δεν θα δεχθούμε απόψεις πουυποτιμούν τις προσπάθειές τουελληνικού λαού».

Τι, όμως, συνέβη πραγματικάκαι ο Αντ. Σαμαράς αναγκά-στηκε να ξεκινήσει την «αντί-σταση»; Αρκούσαν δύο – τρείςαναφορές σε φιλικά μέσα ενημέ-ρωσης;[1] Ή πίστεψε ότι η δια-μάχη ∆ΝΤ – ΕΚΤ αποτελούσεθαυμάσια ευκαιρία για αναπρο-σανατολισμό των στρατηγικώντου; Η αλήθεια είναι ότι τα όποιανέα μέτρα θέτουν σε ευθεία αμ-φισβήτηση το success story του,μαζί και το πρωτογενές πλεόνα-σμα, ενώ καθίστανται απαγορευ-τικά για την ανάπτυξη που ευαγ-γελίζεται το Μαξίμου -εκθέσειςAlpha Bank και Eurobank υπο-στηρίζουν, στηρίζοντας την κυ-βέρνηση, ότι δεν θα υπάρξει ανά-πτυξη το 2014 με νέα μέτρα. ΤοΙΟΒΕ, πάντως, χωρίς μέτρα προ-βλέπει μηδενική ύφεση όχι όμωςκαι ανάπτυξη για το 2014. Ηδιπλή, μάλιστα, επίθεση που εξα-πέλυσε ο Αντ. Σαμαράς, προσπα-θώντας να αξιοποιήσει πλαστάοικονομικά αποτελέσματα, μεστόχο κυρίως τον ΣυΡιζΑ, αλλάκαι τον επαναπατρισμό ψηφοφό-ρων από τη Χρυσή Αυγή, ήτανβέβαιο ότι δεν θα μπορούσε νααποδώσει αν δεν είχε τις «πλά-τες» της τρόικας. Αποδείχθηκεότι δεν τις είχε -και για εσωτερι-κούς λόγους της τρόικας. Ο Κ.Μητσοτάκη, πάντως, που έκλεισεχθες τα 95 [κυνηγώντας απόκοντά τη μητέρα του δικού μας

που πλησιάζει τα 105!], πιστεύειότι «οι Ευρωπαίοι στο τέλος θαπράξουν το χρέος τους» καιπροτείνει στους Ελληνες να«σφίξουν άλλη μια φορά τα δόν-τια»!...

Ανοιχτά μέτωπα

Όμως οι «ασκήσεις αποφασι-στικότητας προκαλούν εντάσειςκαι εάν δεν οδηγήσουν σύντομασε εκλογές, θα χάσουν τη φαν-τασμαγορία και τη δυναμικήτους», γράφει ο Κ. Ιορδανίδηςστην Καθημερινή [17.10.13], καιαυτό φαίνεται ότι βιώνουμε σή-μερα. ∆εν έγινε άλλωστε ποτέ πι-στευτό από την κοινωνία ότι οιεπί τρία χρόνια ένθερμοι υπο-στηρικτές των μνημονίων έγινανκαι πάλι, μέσα σε μια νύχτα, αν-τιμνημονιακοί!

Η αναδίπλωση, βέβαια, τουΜαξίμου δεν απομακρύνει καιτις πρόωρες εκλογές, καθώς η οι-κονομία δεν βγαίνει, ενώ πολλάεξαρτώνται και από την πίεσηπου θα ασκήσει η τρόικα. Πέρααπό τα προαπαιτούμενα για τηνεκταμίευση της υποδόσης του 1δισ. ευρώ [αμυντικές βιομηχανίεςκαι ΛΑΡΚΟ, διαθεσιμότητα δη-μοσίων υπαλλήλων, ρύθμισηχρεών του δημοσίου προςΕΥ∆ΑΠ - ΕΥΑΘ], που έθεσεμετ’ επιτάσεως σε Αντ. Σαμαράκαι Γ. Στουρνάρα και ο πρόεδροςτου Euro Working Group ΤόμαςΒίζερ, οι Ευρωπαίοι μετέθεσαντη ρύθμιση του χρέους για μετάτις ευρωεκλογές του Μαΐου καιαφού πιστοποιηθεί, τον Απρίλιοτου 2014, από την Eurostat τοπρωτογενές πλεόνασμα. Η άνο-δος των ευρωσκεπτικιστών, πουεκφράζονται και μέσα από ακρο-δεξιά κόμματα, σε αρκετές ευ-ρωπαϊκές χώρες [Αυστρία, Γαλ-λία, Γερμανία, κ.λπ.] οδήγησεστην αναβολή των αποφάσεων.∆εν ρισκάρουν νέες αντιδράσειςκαι ψήφους προς την ακροδεξιά,λόγω μιας νέας βοήθειας προςτην Ελλάδα και γενικότερα προςτον Νότο, γεγονός που στερείαπό τον Αντ. Σαμαρά «πολιτικέςανάσες».

Παράλληλα, η άρνηση της ΕΚΤνα μετατεθεί χρονικά η λήξη ομο-λόγων [ANFA’s] που κατέχουνκεντρικές τράπεζες της ευρωζώ-νης, δημιουργει ασφυξία σε Αντ.Σαμαρά και Ευ. Βενιζέλο. Οι ευ-ρωπαίοι βλέπουν νέο μνημόνιο ήεπέκταση του υφιστάμενου ακυ-ρώνοντας, ουσιαστικά, τα πολι-τικά σχέδια του Μαξίμου. Ο Αντ.Σαμαράς ήθελε άμεσα μια από-φαση για το χρέος, τα όποια νέαμέτρα να μην αποτυπωθούν στονπροϋπολογισμό του 2014, αλλάνα συμφωνηθούν ατύπως και ναεφαρμοστούν μετά τις ευρωε-κλογές, καθώς και τη δυνατό-τητα έκδοσης εντόκων γραμμα-τίων τα οποία θα καταθέτουνστην ΕΚΤ οι ελληνικές τράπεζεςπου θα τα αγόραζαν προκειμέ-νου να έχουν ρευστότητα. Θαήταν τα δυνατά χαρτιά του Αντ.Σαμαρά σε κάθε εκλογική διαδι-κασία –ακόμα και στις πρόωρεςβουλευτικές εκλογές.

Ναυάγιο στον Σκαραμαγκά

Ο ασφυκτικός κλοιός στο Μα-ξίμου ενισχύεται από το «θερμό»επεισόδιο μεταξύ του ∆. Αβρα-μόπουλου και του Ευ. Βενιζέλουγια τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά.Η πρόταση για τη σύσταση εξε-ταστικής επιτροπής της Βουλήςπου θα καταθέσει ο ΣυΡιζΑ,είναι δυνατόν να μετατραπεί σεοξύτατο εσωκομματικό πρό-βλημα της Ν∆, να οδηγήσει τιςσχέσεις των δύο κυβερνητικώνεταίρων στα όρια και να προκα-λέσει σοβαρούς τριγμούς στο ήδηπαραπαίον ΠαΣοΚ –το αν ο ∆.Αβραμόπουλος ονειρεύεται τηνΠροεδρία της ∆ημοκρατίας το2015, θέλει να προφυλάξει τανώτα του από μια ιστορία πουτουλάχιστον «βρωμάει» ή ναγίνει πρωθυπουργός σε μια κυ-βέρνηση εθνικής σωτηρίας, είναιάλλης τάξης πρόβλημα. Ήδη,πάντως, ο υπουργός Άμυνας δέχ-θηκε τα πυρά του συγκροτήμα-τος. Ο Μικροπολιτικός [Νέα,19.10.13] κάτω από τον τίτλο«κουίζ» ερωτά «ποιος υπουργόςτης κυβέρνησης έχει βαφτίσει το

παιδί του καταζητούμενου Ανα-στάσιου Πάλλη; Για να σας βοη-θήσω είναι πρώτος στο ντύσιμοκαι στις παρελάσεις», φωτογρα-φίζοντας πλήρως τον ∆. Αβραμό-πουλο.

Για να συσταθεί, πάντως, εξε-ταστική επιτροπή απαιτούνται120 ψήφοι –τα δύο πέμπτα τηςΒουλής. Ο ΣυΡιζΑ διαθέτει 72βουλευτές και τυχόν υπερψήφισήτης σημαίνει ότι ψήφισαν «ναι»και βουλευτές του κυβερνητικούσυνασπισμού. Ακόμα και διαρ-ροές, όμως, να υπάρξουν απόπλευράς Ν∆, δημιουργείται πο-λιτικό πρόβλημα, ανεξάρτητα ανήδη ο Αντ. Σαμαράς έσπευσε ναδιαβεβαιώσει τον Ευ. Βενιζέλοότι τόσο ο ίδιος όσο και το κόμματου θα στηρίξουν πλήρως τονπρόεδρο του ΠαΣοΚ. Στη Χαρι-λάου Τρικούπη, πάντως, προβλη-ματίζονται σοβαρά για την ανοχήπου έχουν επιδείξει απέναντι στηΝ∆ και επισημαίνουν ότι η πολι-τική τους επιβίωση απαιτεί δια-φοροποίηση. Ίδωμεν. Στα προ-βλήματα, πάντως, που συσσω-ρεύονται πάνω από το Μαξίμου,ας συνυπολογιστεί και η δημόσιααμφισβήτηση του Αντ. Σαμαράαπό τους καραμανλικούς.

Θόδωρος Μιχόπουλος

1. Στ. Ψυχάρης: «Ένα φάντα-σμα πλανιέται πάνω από τηνχώρα: η τρόικα, αγριότερη παράποτέ και πολλαπλώς ύποπτη […]Η πολιτική που επιβάλλεται τώραπεριορίζει και καταδικάζει τηχώρα σε ατέλειωτη μιζέρια καιμπορεί να την οδηγήσει σε κοι-νωνική έκρηξη», ενώ η Καθημε-ρινή (13.10.13) σημείωνε ότι «όληαυτή η κατάσταση αποσταθερο-ποιεί τη χώρα σε μια κρίσιμηστιγμή […] Είναι ανάγκη να πέ-σουν οι τόνοι στην πολιτικήσκηνή και να σταματήσουν οι κα-ταστροφικές έριδες, οι οποίεςλειτουργούν διαλυτικά για τηνκυβέρνηση»].

Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013 3ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Όλοι είδαµε το τυρί. Τη φάκα;Η επίθεση του Αντ. Σαμαρά κατά του ΣυΡιζΑ, με κύριο θέμα την… τρομοκρα-

τία απεδείχθη τουλάχιστον άσφαιρη. Η Ν∆ αποδέχθηκε τροπολογίες των «τρο-μοκρατών του άλλου άκρου» και συναίνεση στο νομοσχέδιο για τη χρηματοδό-τηση των κομμάτων. Η συναίνεση αυτή, που όπως φαίνεται μπορεί να αποτελέ-σει προάγγελο και άλλων συγκλίσεων, απαντά και στις κατηγορίες περί «τρομο-κρατικού τόξου» - στη Marfin και τις Σκουριές. Η Ν∆ συναίνεσε πολιτικά με τουςτρομοκράτες του ΣυΡιζΑ, αν και δεν της είναι απαραίτητοι οι 72 ψήφοι που δια-θέτουν, εκτιμώντας ότι μπορεί να τον εκθέσει πολιτικά τοποθετώντας τον τεχνη-έντως πλάι στη Ν∆, το ΠαΣοΚ και τη ∆ημΑρ, και απέναντι στους εν δυνάμει συμ-μάχους του.

Αυτή η κίνηση, προφανώς, σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι υιοθετείς καιτην μνημονιακή πολιτική της λιτότητας, γεγονός, όμως, που πρέπει να φροντίσειςνα γίνει κατανοητό από τους πολίτες. Οι όποιες συγκλίσεις, πάντως, ακόμα και μετη Ν∆, δεν σημαίνουν ότι απεμπολούμε το δικαίωμά μας σε τροπολογίες που εκτι-μούμε ότι εξασφαλίζουν τη δημοκρατική λειτουργία της χώρας και ότι οι νόμοι δενθα στραφούν ενάντια στους κοινωνικούς αγώνες και ιδιαίτερα των εργαζομέ-νων. Οπως μπορεί να συμβεί με την αναφορά στο άρθρο 187Α του Ποινικού Κώ-δικα, που πρέπει να απαλειφθεί.

Θ. Μιχ.

Αρχίστε την επανάστασηχωρίς εμένα

ΑΠΟ ΤΑ ΧΑΡΑΚΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ… ΤΡΟΪΚΑΣ!

Του

ΑΝ

∆Ρ

ΕΑ

ΠΕ

ΤΡΟ

ΥΛ

ΑΚ

Ηα

πό

την

«Κα

θημ

εριν

ή»

4 Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Το «μανιφέστο» για την κεντροαριστεράέχει και «νταβατζήδες»

ΤουΝίκου Τσαγκρή

Αν είσαι δημοσιογράφος –ή επιστήμων ή καλλιτέ-χνης απ’ αυτούς που αρέσκονται στη δημοσιολο-γία και τρέφονται, πραγματικά ή μεταφορικά, απ’

αυτήν– και αρχίσεις να συναναστρέφεσαι πολιτικούςκαι εκδότες, να συχνάζεις στα στέκια τους, να ζυμώνε-σαι μαζί τους, να προσεγγίζεις τα πολιτικά πράγματα μετον τρόπο που τα προσεγγίζουν αυτοί, με την ελαφρό-τητα, δηλαδή, και την αλαζονεία, και τον κυνισμό, καιτην πολιτική ανευθυνότητα, εν τέλει, του σύγχρονου Έλ-ληνα (και Ευρωπαίου, υποθέτω) επαγγελματία πολιτι-κού και εκδότη –που δεν είναι εκδότης, εργολάβοςείναι– τότε…

Τότε, το πιθανότερο είναι να χάσεις την επαφή σουμε την πεμπτουσία της Πολιτικής (την αέναη ανθρώπινηδράση για την αριστοτελική «αγαθή κοινωνία» στην εξέ-λιξή της) και να αρχίσεις να μοιάζεις με τους σύγχρο-νους Έλληνες (και τους Ευρωπαίους, υποθέτω) επαγ-γελματίες πολιτικούς: να ασκείσαι κι εσύ, όπως εκείνοι,στην επεξεργασία παραπολιτικών στοιχείων που συν-θέτουν μικροπολιτικά σενάρια τόνωσης και επιβίωσηςτου συστήματος που σε βολεύει. Σενάρια που καταλή-γουν στα δελτία των οκτώ ως πολιτικές εξελίξεις. Να κά-νεις, εν τέλει, ό,τι κάνουν οι πολιτικοί. Κι ας είσαι δη-μοσιογράφος, επιστήμων ή καλλιτέχνης.

***Ένα τέτοιο σενάριο, γραμμένο και υπογεγραμμένο

από 57 άτομα, που έτσι, γενικά και αόριστα, χαρακτη-ρίζονται (από τους χρήστες του σεναρίου) ως «προσω-πικότητες», είδε, προ ημερών, το φως της δημοσιότητας.Τιτλοφορήθηκε (από τους χρήστες του πάλι) «Μανιφέ-στο για την ανασυγκρότηση της κεντροαριστεράς», αλλάτίποτε πολιτικά ουσιαστικό, τίποτε κοινωνικά χρήσιμο,τίποτε αισθηματικά αληθινό δεν περιείχε· πέραν ενόςχαρακτηρισμού που αποκαλύπτει το τυφλό πάθος τωνσεναριογράφων για τον ΣΥΡΙΖΑ: η πρόσκληση για συ-νεργασία αφορά όλες εκείνες τις συλλογικές μορφές καιτους πολίτες που δεν αναγνωρίζονται στη ∆εξιά (σ.σ. ηδεξιά χωρίς κανέναν χαρακτηρισμό) και στη νεοκομ-μουνιστική - εθνολαϊκιστική Αριστερά.

Κατά τα λοιπά, το σενάριο που ονομάστηκε «Μανι-φέστο για την ανασυγκρότηση της κεντροαριστεράς »,σύμφωνα και με τις πολιτικές επιστήμες, δεν υπάρχει:«υπάρχει η ∆εξιά και η Αριστερά. Το (σ. σ. εξαιρετικά…ερωτεύσιμο, για τους πολιτικούς) Κέντρο, δεν είναιπαρά το μηδέν της πολιτικής. Μια θεωρητική κατασκευήπου, στην πράξη, μεταβάλλεται σε καμουφλάζ πότε της∆εξιάς για να πλασάρεται ως «κεντροδεξιά και πότε τηςΑριστεράς για να πλασάρεται ως κεντροαριστερά».*

***Ωστόσο, εάν διαβαστεί σημειολογικά (και όχι μόνον),

το «μανιφέστο για την ανασυγκρότηση της κεντροαρι-στεράς» αποκτά εξαιρετικό ενδιαφέρον. Τότε δικαιού-μεθα να «διαβάσουμε» και τα εξής:

- Οι «νταβατζήδες» της πολιτικής και της ενημέρωσης(με την καραμανλική διάλεκτο) έχουν πια τεράστιο πρό-βλημα με τον Ευάγγελο Βενιζέλο που, λόγω της σκιώ-δους, υπό τον Σαμαρά, παρουσίας του –προκειμένου νατη βγάλει καθαρή– χάνει τον έλεγχο ακόμα και τουισχνότερου ΠΑΣΟΚ όλων των εποχών. Και βέβαια τονέλεγχο του μεσαίου χώρου, τον οποίο - όπως λένε – αφή-νει να «λυμαίνεται» ο ΣΥΡΙΖΑ.

- Οι «νταβατζήδες της πολιτικής και της ενημέρωσης»υιοθέτησαν και προέβαλαν με πρωτοφανή «ταρατα-τζούμ», από τα ιδιόκτητα μέσα τους (βλέπε φωτογρα-φία), το «μανιφέστο για την ανασυγκρότηση της κεν-τροαριστεράς», ένα κειμενάκι που, υπό τις συνήθεις δη-μοσιογραφικές συνθήκες, θα ήταν ένα μονόστηλο. Άντε,ένα διστηλάκι, με φωτογραφία της φίλης μου της Σώτης,που είναι και ευπώλητη.

Εν τέλει, το «μανιφέστο για την ανασυγκρότηση τηςκεντροαριστεράς» διαβάζεται σαν μια τελευταία, απε-γνωσμένη (πιασμένη απ’ τα μαλλιά, που λέμε) απόπειρατων «νταβατζήδων» και 57 παρατρεχαμένών τους…«προσωπικοτήτων», να δώσουν «εκσυγχρονιστική»πνοή στο θνήσκον ΠΑΣΟΚ με τη συνδρομή των Σημιτι-κών ζόμπι. Να συντηρήσουν ένα «κεντροαριστερό» συγ-κυβερνητικό ανάχωμα στον επερχόμενο ΣΥΡΙΖΑ…

* Μικρή πολιτική εγκυκλοπαίδεια, «Εκδόσεις 70»

TA ΛΑΘΡΑΙΑ

Γνωρίζω και προσωπικά αρκε-τούς από αυτούς που υπογρά-φουν την «έκκληση των 58» και

για ορισμένους ομολογώ ότι δεν πε-ρίμενα πως θα έβαζαν την υπογραφήτους κάτω από ένα τουλάχιστον προ-βληματικό από την άποψη της πολι-τικής ηθικής κείμενο, το οποίο ευ-νοεί τον πολιτικό αμοραλισμό, πα-ρότι ισχυρίζεται ότι στηρίζεται «στηβάση αξιών».

∆εν ξέρω αν το πρόσεξαν, πάντωςόφειλαν να διυλίσουν τον κώνωπαγια να μην καταπιούν την κάμηλο: μετην έκκλησή τους καλούν τη∆ΗΜΑΡ να συμμετάσχει «τώρα,σύντομα», «στους επόμενους μήνες»σε έναν «κοινό πολιτικό φορέα πουθα στεγάσει όλους» (συνεπώς και τοΠΑΣΟΚ) και θα λειτουργήσει σαν«κέντρο κοινών επεξεργασιών(...) μεπροτεραιότητα τις ευρωεκλογές καιτις δημοτικές εκλογές».

Τι ζητούν από τη ∆ΗΜΑΡ

Καλούν, δηλαδή, ένα κόμμα πουέχει αποφασίσει μετά γνώσεως ναεπιλέξει τελικά τη θέση της αντιπο-λίτευσης, να συμπράξει εκλογικάστις ευρωεκλογές και τις δημοτικέςμε ένα άλλο κόμμα, το ΠΑΣΟΚ, πουέχει επιλέξει να συγκυβερνά με τηΝ∆, την πιο δεξιά ∆εξιά των τελευ-ταίων ετών. Και την καλούν να τοκάνει χωρίς να θέσει ζήτημα συμμε-τοχής του ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνησηΣαμαρά, ούτε να απαιτούν από τοΠΑΣΟΚ να επανεξετάσει τη θέσητου, ή, έστω, να ζητούν από τη∆ΗΜΑΡ να επιστρέψει στην τριμερήσυγκυβέρνηση που μόλις εγκατέ-λειψε.

Ζητούν, δηλαδή, από τους καλού-μενους να συμμετάσχουν στην ανα-συγκρότηση του κατ’ ευφημισμόν«κεντροαριστερού χώρου» να συναι-νέσουν σε μια πράξη εξαπάτησηςκαι πολιτικού αμοραλισμού, η οποίασυμβαίνει να είναι και η ιδρυτική τηςανασυγκροτητικής διαδικασίας.Πρόκειται, πράγματι, για νέα ήθη,που διαπνέονται από «έναν ευρω-παϊσμό όχι μόνο προοδευτικό, αλλάκαι λαϊκό»...

Αλλά η εξαπάτηση και ο αμοραλι-

σμός δεν αφορούν μόνο ένα κόμμα,το οποίο καλείται να γίνει συνεργός.Αφορούν και το νοήμον κοινό στοοποίο τελικά απευθύνεται η έκ-κληση. ∆ιότι, ενώ η πρωτοβουλίαυποτίθεται ότι είναι «όλων εκείνωνπου δεν αναγνωρίζονται ούτε στηδεξιά ούτε στη νεοκομμουνιστική-εθνικολαϊκιστική αριστερά», κα-λούνται να μετάσχουν σ’ αυτή και νατη στηρίξουν πολίτες, οι οποίοι γνω-ρίζουν, ή όφειλαν να γνωρίζουν, ότιοι πρωτεργάτες του εγχειρήματος«αναγνωρίζονται» μια χαρά στην κυ-βερνητική συνεργασία με τη δεξιάτου κ. Σαμαρά, ωστόσο βγάζουνφλύκταινες μόλις το βλέμμα τουςπέσει στη «νεοκομμουνιστική-εθνι-κολαικιστική» αριστερά (διάβαζεΣΥΡΙΖΑ).

Μόνη «σταθερά» ο Σαμαράς

Κάποιος επιπόλαιος αναγνώστηςτης «έκκλησης των 58» θα μπορούσενα πει ότι υπερβάλλουμε εγκαλών-τας για πολιτικό αμοραλισμό τουςσυντάκτες της. ∆υστυχώς, το κείμενοείναι σαφέστατο: «H σύγκλιση (του«κεντροαριστερού χώρου») πρέπεινα γίνει με τρόπο που να διασφαλί-ζει την πολιτική σταθερότητα».Υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι, απο-κλειομένης της «νεοκομμουνιστικήςαριστεράς», η μόνη «σταθερότητα»που απομένει είναι εκείνη που στη-ρίζεται στις...στέρεες βάσεις της δε-ξιάς του κ. Σαμαρά;

Κοντά στο νου κι η γνώση, λοιπόν,ότι στις ευρωεκλογές και στις δημο-τικές του 2014 οι συντάκτες της έκ-κλησης θα καλούν τον κόσμο να ψη-φίσει τους συνδυασμούς συνεργα-σίας πολιτικών της συμπολίτευσης μεπολιτικούς της αντιπολίτευσης. ∆η-λαδή, δυνάμεων που, ταυτόχρονα,συμφωνούν και διαφωνούν με τηνασκούμενη κυβερνητική πολιτική,που δεν είναι άλλη από την πολιτικήτων μνημονίων (του πιο ολοκληρω-μένου πολιτικού σχεδίου που είχαμεποτέ στην Ελλάδα, κατά τον κ.Στουρνάρα, του σχεδίου που, αν δενμας το είχαν επιβάλει, θα έπρεπε νατο είχαμε επινοήσει εμείς οι ίδιοι,κατά την ηγεσία τού ΠΑΣΟΚ).

Τα μνημόνια δεν πεθαίνουναπό φυσικό θάνατο

Γι’ αυτό και βιάζονται οι συντά-κτες της έκκλησης να ξεμπερδέψουν– κατά φαντασίαν – με τα μνημόνια:«Η εποχή των μνημονίων φαίνεταινα φτάνει στο τέλος της(...) Η πολι-τική δραστηριότητα δεν θα περιορί-ζεται στην αντίθεση μνημόνιο-αντι-μνημόνιο». Θαυμάστε με πόση προ-θυμία επαναλαμβάνουν –γιατί τουςβολεύει- το μύθο του κ. Σαμαρά, ότιτο 2014 βγαίνουμε από τα μνημόνια.

Ακόμα κι αν ήταν έτσι όμως, τοστίγμα που θα άφηνε πίσω της, πάνωστην κοινωνία, την οικονομία και τηνπολιτική, αυτή η «έξοδος», θα χρει-αζόταν πολύ μεγάλη προσπάθεια καιχρόνος για να εξαλειφθεί. Και, κυ-ρίως, θα απαιτούσε μια σταθερή πο-λιτική αναίρεσης των επιπτώσεωντων μνημονίων. ∆ηλαδή μια πολιτικήκαι πάλι αντιμνημονιακή, όσο κι ανενοχλεί ορισμένους ο όρος. Ακόμακαι ένα μεταμνημονιακό σχέδιο πα-ραγωγικής ανασυγκρότησης και κοι-νωνικής αναγέννησης θα είχε αναγ-καστικά στοιχεία αντίθεσης με τηνπολιτική που επέβαλαν τα μνημόνιασημαδεύοντας την οικονομία και τηνκοινωνία.

∆υστυχώς γι’ αυτούς, όσοι πίστε-ψαν στη μνημονιακή πολιτική ή όσοιθεώρησαν άσκοπο ή ποταπό να αν-τιπαρατεθούν σ’ αυτή, δεν θα μπορέ-σουν να απαλλαγούν τόσο εύκολααπό τις ερινύες των μνημονίων.Είναι αλήθεια ότι η πολιτική δρα-στηριότητα δεν μπορεί, ούτε σήμεραούτε αύριο να περιορίζεται στην αν-τίθεση μνημόνιο-αντιμνημόνιο,ωστόσο είναι βέβαιο ότι θα επικα-θορίζει για πολύ ακόμα σχεδόν όλεςτις πτυχές της. Κι αν νομίζουν κά-ποιοι ότι με τις πολιτικά αμοραλιστι-κές ντρίπλες τους μπορούν να τησυγκαλύψουν με λευκούς πολιτικούςγάμους στις ευρωεκλογές και τις δη-μοτικές του 2014, μάλλον θα ανακα-λύψουν γρήγορα ότι απατώνται οι-κτρά.

Χ. Γεωργούλας

““Ζητούν απότους καλούμενουςνα συμμετάσχουνστην ανασυγκρό-τηση του κατ’ ευ-φημισμόν «κε-ντροαριστερούχώρου» να συναι-νέσουν σε μιαπράξη εξαπάτη-σης και πολιτικούαμοραλισμού, η ο-ποία συμβαίνει ναείναι και η ιδρυτι-κή της ανασυ-γκροτητικής δια-δικασίας.

Ο πολιτικός αμοραλισμόςστην «έκκληση των 58»* Η μεταμοντέρα εξαφάνιση της διάκρισης συμπολίτευση/αντιπολίτευση

Του

∆Η

ΜΗ

ΤΡΗ

ΠΕ

ΤΣΕ

ΤΙ∆

Η

Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013 5ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Πώς επαναθεμελιώνεταιαυτό που δεν υπήρξε;

* Με αφορμή το «κείμενο των 58» και το λόγο περί «κεντροαριστεράς»

Eχουν ήδη γραφτεί πολλά γιατο λεγόμενο «κείμενο των58». Η υποδοχή δεν μπορείνα χαρακτηριστεί ενθουσιώ-δης, μάλλον επικριτική ή έ-

στω επιφυλακτική, ακόμα και α-πό ανθρώπους που ακόμα προ-σβλέπουν στην ανασυγκρότησηαυτού του χώρου, του λεγόμενουτης «Κεντροαριστεράς», ο οποίοςωστόσο δεν συγκροτήθηκε ποτέ.Ας θυμηθούμε ότι «Κεντροαρι-στερά» στην Ελλάδα χαρακτηρί-στηκε η ομάδα του Ανδρέα Πα-πανδρέου στην προδικτατορικήΈνωση Κέντρου και στην Ιταλίαη κυβερνητική συμμαχία τωνΧριστιανοδημοκρατών, Σοσιαλι-στών και Σοσιαλδημοκρατών, δη-λαδή η φαυλοκρατία που κατέρ-ρευσε με την επιχείρηση «Καθα-ρά Χέρια» και τα κόμματα πουτην αποτελούσαν διαλύθηκαν, ε-νώ ηγετικά τους στελέχη οδηγή-θηκαν στο δικαστήριο ή διέφυ-γαν στο εξωτερικό.

∆εν θέλω εδώ να μιλήσω για α-ναλογίες· στη μεταδικτατορικήΕλλάδα, «Κεντροαριστερά» ήτανη επιδίωξη του ΠΑΣΟΚ να προ-σεταιριστεί τμήμα της Αριστεράς,του ΚΚΕ και του ΚΚΕ εσωτερι-κού αρχικά, του ΚΚΕ και του Συ-νασπισμού αργότερα. Τα αποτε-λέσματα αυτής της επιχείρησης ή-ταν ισχνά, άρκεσαν όμως για ναδιχάσουν και να αποδυναμώσουνκυρίως τον Συνασπισμό και γιανα εξασφαλίσουν λίγες, αλλάκρίσιμες ψήφους για το ΠΑΣΟΚ.Ποιος μπορεί να ξεχάσει τις υπο-γραφές λίγων δεκάδων πρώην α-ληθινών ή και μη αληθινών στε-λεχών της Αριστεράς που εμφα-νίζονταν (οι ίδιες πάντα!) πριν α-πό εκλογές σε κείμενα υποστήρι-ξης του ΠΑΣΟΚ.

«Νέα σοσιαλδημοκρατία»

Το φαινόμενο πήρε διαστάσειςμετά τα κοσμογονικά γεγονότατου ’89 και την υποχώρηση των ι-δεών του σοσιαλισμού: κάτι σαναποδοχή του «τέλους της Ιστο-ρίας» από διανοούμενους τηςΑριστεράς, διαπλεγμένη βέβαιαμε επιδιώξεις επαγγελματικής α-ποκατάστασης, γιατί η εξουσίαξέρει να επιβραβεύει. Αργότερα,σε όλη σχεδόν την Ευρώπη, η σο-

σιαλδημοκρατία οικειοποιήθηκετον όρο για τον εαυτό της. Η θεω-ρητική θεμελίωση του εγχειρήμα-τος βασίζεται σε αναλύσεις τουγερμανού σοσιαλδημοκράτη πο-λιτικού Πέτερ Γκλοτς που στα τέ-λη της δεκαετίας του 1980 μιλού-σε για συμμαχία της μισθωτήςδιανόησης με την πρωτοπόρο ε-πιχειρηματικότητα και στις ιδέεςτου «τρίτου δρόμου» του βρετα-νού κοινωνιολόγου Άντονι Γκί-ντενς. Η πρακτική της εφαρμογήείναι η πολιτική της «νέας σο-σιαλδημοκρατίας» που γνώρισανοι Ευρωπαίοι με τον βρετανόΜπλερ, τον γερμανό Σρέντερ,τον έλληνα Σημίτη, η περίοδοςτου οποίου στιγματίστηκε από τηδιαφθορά –φαινόμενο που συνό-δευσε κάθε εγχείρημα αστικούεκσυγχρονισμού στη νεότερη ι-στορία της Ελλάδας.

Στοιχεία αυτού του προγράμ-ματος της «νέας σοσιαλδημοκρα-τίας» που κατέρρευσε την πρώτηδεκαετία του νέου αιώνα βρίσκεικανείς διάσπαρτα στο κείμενοτων 58. Στην πραγματικότητα, σεκαμία στιγμή αυτές οι ιδέες δενγοήτευσαν αξιόλογα τμήματα α-πό το σώμα της Αριστεράς. Αλλάκαι η αναφορά στο «φιλελεύθεροΚέντρο» είναι μάλλον αναχρονι-στική, τουλάχιστον, εάν σημαίνειεκείνο το τμήμα του φιλελεύθε-ρου πολιτικού χώρου που επέδει-ξε κοινωνικές ευαισθησίες –ας α-ναφέρουμε κι εδώ ένα όνομα,του γερμανού κοινωνιολόγουΡαλφ Ντάρεντορφ που, απογοη-τευμένος, αποσύρθηκε ως καθη-γητής στο LSE. Αυτό, όμως, είναιμια ιστορία που τελείωσε στη δε-καετία του 1980.

Με άλλα λόγια, η επιδίωξη ναεπαναθεμελιωθεί μια παράταξηεπί ποινή παρακμής και εξαφάνι-σης, που διατυπώνουν στην αρχήτου κειμένου οι υποστηρικτέςτου, είναι ψευδής, κι αυτό κάνειτο εγχείρημα αναξιόπιστο. Η«Κεντροαριστερά» ήταν είτεπροεκλογικό τέχνασμα είτε εξω-ραϊστική ονομασία της δεξιάςστροφής της σοσιαλδημοκρατίαςπου κατέρρευσε, γιατί εγκατέλει-ψε το κοινωνικό της περιεχόμενοκαι αποσπάστηκε από την κοινω-νική της βάση· ειδικά στην Ελλά-δα η περίοδος αυτή συνδέεται με

μεγάλα σκάνδαλα διαφθοράς. Ωςπαράταξη δεν υπήρξε ποτέ, παράμόνο ως κόμμα: το ΠΑΣΟΚ.Πώς, λοιπόν, να επαναθεμελιω-θεί;

Εν πάση περιπτώσει, ανεξάρ-τητα από την προσπάθεια τέτοιακείμενα δικαιούνται να κριθούναπό το περιεχόμενό τους, αρνητι-κό (δηλαδή από την κριτική πουασκούν σε άλλους) και θετικό(δηλαδή από τις προτάσεις πουπεριέχουν).

Αλλάζει το κακό το ριζικό;

Κι εδώ υπάρχει το μεγάλο πρό-βλημα, το οποίο έχει ήδη επιση-μανθεί από πολλούς. Στην πραγ-ματικότητα δεν υπάρχει κριτικήγια κανέναν? υπάρχουν μόνο υ-παινιγμοί και χαρακτηρισμοί καιμάλιστα μόνο εναντίον της Αρι-στεράς. Ο σκοπός είναι προφα-νής: να χαρακτηριστεί η υπαρκτήΑριστερά «εθνικιστική», λες καιυπάρχει κανείς άλλος που πρωτο-στάτησε στους αγώνες εναντίοντου εθνικισμού –πάντως δεν συμ-μετείχε κανείς από όσους υπο-γράφουν το κείμενο. Και να χα-ρακτηριστεί «νεοκομμουνιστι-κή», προσδιορισμός που όποιοςβρει τι σημαίνει «κερδίζει ένα ιπ-ποδήλατον» που έλεγε ο Μποστ.Κατά έναν περίεργο τρόπο, τοκείμενο, που υπογράφεται απόανθρώπους που θέλουν να είναι«ευρωπαϊστές», καθιστά υπεύθυ-νη για την αδυναμία της ελληνι-κής οικονομίας και του ελληνικούκράτους να ξεφύγουν από την οι-κονομική και δημοσιονομική κρί-ση «μια Ευρωπαϊκή Ένωση αιφ-νιδιασμένη, μυωπική, συντηρητι-κή, διαιρεμένη και αναδιπλωμέ-νη στους εθνικισμούς της.» ∆ενφταίει δηλαδή η πολιτική των«νέων τζακιών» που εγκαινίασεο Ανδρέας Παπανδρέου με τηνομιλία του στην Έκθεση τηςΘεσσαλονίκης το 1988 ούτε οισκανδαλώδεις ιδιωτικοποιήσειςτου Μητσοτάκη και του Σημίτηούτε η χρηματιστηριακή και οιτραπεζικές φούσκες του σημιτι-κού εκσυγχρονισμού ούτε η είσο-δος στην ΟΝΕ μιας οικονομίας ή-δη αποδυναμωμένης. Και φυσικάγια τη δημοσιονομική καταστρο-φή δεν έφταιξαν τα φορολογικά

δώρα στους πλούσιους και η ε-θνικιστική φενάκη της κυριαρ-χίας στα Βαλκάνια με τους εξο-πλισμούς και την Ολυμπιάδα.Μόνο κάτι «εθνικές ολιγωρίες»υπήρξανε –δηλαδή το κακό το ρι-ζικό μας.

Όμως, τα πράγματα θα πάνεκαλά, γιατί η «Ενωμένη Ευρώπηδεν θα είναι, γιατί δεν μπορεί πιανα είναι, πολιτικό σχέδιο των ελί-τ, αφού η κρίση πολιτικοποίησεστο έπακρο τη διαδικασία ενο-ποίησης». Κι άλλο βραβείο δια-θέσιμο σε όποιον καταλάβει τισημαίνει αυτό. Και ακόμα θα πά-νε καλά γιατί «η εποχή των μνη-μονίων φτάνει στο τέλος της», κιέτσι θα μπορέσουμε να συμφι-λιωθούμε, αρκεί να υπάρξει«συμφιλιωτική επιμονή απ’ όλεςτις πλευρές». Στο κάτω κάτω όλοιάνθρωποι είμαστε, έλεγε μια πα-λιά ελληνική ταινία. Και όλα αυ-τά την ίδια στιγμή που ετοιμάζε-ται το νέο πακέτο μέτρων, το τέ-ταρτο, κι ας μην ονομαστεί μνη-μόνιο.

Τι ακριβώς κατέρρευσε

Έτσι, λοιπόν, φτάνουμε στοθετικό λόγο της μη διακήρυξης,αλλά «έκκλησης και πρόσκλη-σης» των 58. Θέλουμε, αναρω-τιούνται οι συγγραφείς, «μια α-νάπτυξη ρηχή, ασθενική;» Καιβέβαια όχι θα αναφωνήσουν οιπάντες, αλλά πρότεινε κανείς κά-τι τέτοιο; «Θα βασίζεται», η ανά-πτυξη, «στη φτηνή εργατική δύ-ναμη, στην άγρια ανασφάλειακαι στην κυνική αποδοχή των με-γάλων ανισοτήτων;» Μα, αυτό α-κριβώς δεν είναι το πρόγραμμαπου εφαρμόζεται και το οποίοκαταπολεμά η «εθνικιστική-νεο-κομμουνιστική αριστερά»; Καιδεν είναι προϋπόθεση για να αλ-λάξει αυτό, να ηττηθεί η συμμα-χία των πολιτικών δυνάμεων πουτο σχεδίασαν και το εφαρμόζου-ν; Για ποια «συμφιλίωση», λοι-πόν, γίνεται λόγος;

«Η συγκρότηση της νέας προο-δευτικής δημοκρατικής παράτα-ξης», λένε οι 58. «Η κατάρρευσητου μεταπολιτευτικού κομματι-κού συστήματος έχει οδηγήσει σεένα ασταθές ακόμα κομματικόσκηνικό, με ανησυχητικά χαρα-

κτηριστικά». Μα, είναι αλήθειαότι κατέρρευσε το μεταπολιτευτι-κό κομματικό σύστημα; Μάλλονο αστικός δικομματισμός που εί-χε ιδρύσει ο Κωνσταντίνος Κα-ραμανλής κατέρρευσε μες στηδιαφθορά, παρά το εκλογικό τουσύστημα και τη χρηματοδότησηαπό ισχυρά επιχειρηματικά κέ-ντρα και από μίζες, και παρά τημονοπώληση των ΜΜΕ. Με τηφαυλότητα και ξεριζώνοντας όσακοινωνικά στοιχεία είχαν εμφυ-τεύσει στην 3η ελληνική ∆ημο-κρατία η ήττα της Χούντας και οιλαϊκοί αγώνες κατόρθωσε να α-παξιώσει τη δημοκρατία και νασυμβάλει στην «τερατογένεση»,όπως σωστά την αποκαλεί το κεί-μενο, της ναζιστικής συμμορίας.Οι τερατογενέσεις, βλέπεις,χρειάζονται μήτρα.

Η Αριστερά, αντίθετα, εκείνοτο μέρος του κομματικού συστή-ματος που εξ αρχής ο δικομματι-σμός ήθελε να θέσει στο περιθώ-ριο, δεν κατέρρευσε, θάλλει. Καιούτε αποτελεί μέρος ενός νέου«δικομματισμού Ν∆-ΣΥΡΙΖΑ».Τι λογής μέρος δικομματισμούμπορεί να είναι ο ΣΥΡΙΖΑ που ε-πιδιώκει να αντικαταστήσει τουςκαλπονοθευτικούς νόμους με τηναπλή αναλογική χωρίς όριο εισό-δου στη Βουλή και να ενισχύσειτην κοινοβουλευτική και εξωκοι-νοβουλευτική δραστηριότητα τωνμικρότερων κομμάτων;

Το σημαντικότερο μειονέκτη-μα, το αδύναμο σημείο της έκκλη-σης-πρόσκλησης των 58, όμως,δεν είναι ούτε η ρηχή κριτική πουασκεί στην Αριστερά ούτε οιπροτάσεις που κονταροχτυπιού-νται με την πραγματικότητα. Εί-ναι ότι ο κοινωνικός χώρος στονοποίο θέλουν να απευθυνθούνδεν υπάρχει. Τον συνέθλιψε ηπολιτική του παλιού, φαύλου δι-κομματισμού και η τετραετία τωνμνημονίων του έδωσε τη χαριστι-κή βολή. Έτσι, λοιπόν, η «έκκλη-ση-πρόσκληση» απευθύνεται μο-νάχα σ’ εκείνους που ήδη πι-στεύουν τις κενολογίες για «εθνι-κή συμφιλίωση», λες και βρισκό-μαστε στα 1920 ή στα 1960? δενμπορεί να συνεγείρει.

Θόδωρος Παρασκευόπουλος

““Το αδύναμο σημείο της έκκλησης-πρόσκλησης των 58 δεν είναι ούτε η ρηχήκριτική που ασκεί στην Αριστερά ούτε οιπροτάσεις που κονταροχτυπιούνται με τηνπραγματικότητα. Είναι ότι ο κοινωνικόςχώρος στον οποίο θέλουν να απευθυνθούν δενυπάρχει. Τον συνέθλιψε η πολιτική τουπαλιού, φαύλου δικομματισμού και ητετραετία των μνημονίων του έδωσε τηχαριστική βολή.

6 Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΤουΣτάθη Κουτρουβίδη

Το κείμενο που υπέγραψαν 58 δια-νοούμενοι κινείται στην κατεύ-θυνση ευρύτερης συσπείρωσης

των κεντροαριστερών κομμάτων καιομάδων. Παρά την αρχική θετική υπο-δοχή των μίντια και την πίεση που άσκη-σαν για την υλοποίησή της ιδέας των 58,δεν φαίνεται να πέτυχε τον αρχικό τουστόχο.

Ήρθε, επιπλέον, την ίδια μέρα και τοκείμενο με υπογραφές 800 στελεχών τουΠΑΣΟΚ για να καταδείξει ότι η 3η Σε-πτέμβρη δεν είχε τελικά σταθερό πολι-τικό αντίκτυπο, και παρέμεινε τελικά σεέναν επετειακό αποκλειστικά χαρα-κτήρα. Την πρωτοβουλία λοιπόν της συ-σπείρωσης τώρα ανέλαβαν άλλοι και οπρόεδρος του ο κ. Βενιζέλος αποφάσισενα στηρίξει τη νέα προσπάθεια, ενδεχο-μένως με «βαριά» καρδιά.

Το κείμενο των 800 που συντάχθηκεμε πρωτοβουλία της κίνησης των «75»του ΠΑΣΟΚ με επικεφαλής τον Μ. Καρ-χιμάκη, και υπογράφηκε από ένα αξιο-σημείωτο αριθμό, μελών και στελεχών -μεταξύ των οποίων υπέγραφαν στελέχηπρώτης γραμμής, όπως οι Γ. Νιώτης, Γ.Πεταλωτής, Κ. ∆ιαμαντοπούλου - καικυρίως, μεσαία και συνδικαλιστικά στε-λέχη της βάσης έτυχε ελάχιστης δημο-σιότητας. Το κείμενο αμφισβητεί με έν-τονο τρόπο τον πρόεδρό του ΠΑΣΟΚ,αλλά κυρίως τη συνεχιζόμενη πολιτικήσημειώνουν. «Τώρα πλέον, όλοι μιλούνγια τον κύκλο της ύφεσης που πρέπει νακλείσει και τον κύκλο της ανάπτυξης πουπρέπει να ανοίξει, με αλλαγή πολιτι-κής».

Σε άλλο σημείο της διακήρυξης επιση-μαίνεται «ότι η πολιτική συμμαχίας με τηΝ∆ δεν ήταν μονόδρομος, καθώς υπήρ-χαν και άλλες επιλογές». Και ακριβώςως μέσο για την επίτευξη του στόχου«χρειάζεται να ιεραρχηθεί ως προτεραι-ότητα η μερική διαγραφή του κρατικούχρέους εκ μέρους των λοιπών χωρών τηςΕΕ, παράλληλα με την περαιτέρω επι-μήκυνση και τη μείωση των επιτοκίων,ώστε να καταστεί βιώσιμο το χρέος καινα εξέλθει η χώρα στις αγορές». Όσοναφορά το πολιτικό επίπεδο διατυπώνε-ται η άποψη ότι «η χώρα μπορούσε νασυνεχίσει με Οικουμενική Κυβέρνηση ήμε το ΠΑΣΟΚ να παρέχει απλώς κοινο-βουλευτική ψήφο εμπιστοσύνης, υπόσυγκεκριμένους όρους και εγγυήσεις,

βάζοντας διαφανείς, πράσινες γραμμέςπρογραμματικής συνεργασίας».

Η δημοσίευση του κειμένου λίγεςμόλις ώρες πριν την εμφάνιση του κει-μένου των «58», προκάλεσε αίσθηση,διότι καταγράφηκε ως μια ισχυρή αντι-πολίτευση στο εσωτερικό του κόμματοςπου μέχρι τώρα δεν υπολογιζόταν και ηοποία έχει τη βαρύτητα εκτός της σημε-ρινής αμφισβήτησης της πολιτικής γραμ-μής, γνωστών σχέσεων με τον Γ. Παπαν-δρέου. Η χλιαρή άλλωστε αντιμετώπισητου κειμένου από την πλευρά του Βενι-ζέλου και ο σχολιασμός που ακολού-θησε, πρόδιδε τουλάχιστον την έκδηληαμηχανία του. «Όλα» τόνισε, «μπορούννα συζητηθούν στα όργανα». ∆εν είναι,όμως, ο φόβος για την ισχυρή αντιπολί-τευση που φαίνεται να οικοδομείται στοεσωτερικό του, αλλά και η πίεση των δη-μοσκοπήσεων που δείχνει ότι η πτώσησυνεχίζεται χωρίς διακοπή.

Η πίεση και τα προβλήματα μεταφέ-ρονται και στο εσωτερικό της κυβέρνη-σης με τελευταία την αντιπαράθεση ανά-μεσα στον Βενιζέλο και τον ∆. Αβραμό-πουλο σχετικά με τα ναυπηγεία Σκαρα-μαγκά και το θέμα των υποβρυχίων. ∆ενείναι, όμως μόνο αυτό. Όλο και περισ-σότερο το επίσημο ΠΑΣΟΚ «γκρινιά-ζει» επειδή καπελώνεται από τη Ν∆.

Σε διαφορετική κατεύθυνση κινείταικαι ο πρόσφατα αποχωρήσας από τοΠΑΣΟΚ Γ. Παναγιωτακόπουλος, οοποίος κάλεσε ανοιχτή συγκέντρωσηχθες το πρωί στο γήπεδο του Πανελλη-

νίου με σκοπό, όπως σημείωνε την ανα-συγκρότηση της μεγάλη δημοκρατικήςπαράταξης.

Τα απόνερα του κειμένουτων 58 για τη ∆ΗΜΑΡ

Η ∆ΗΜΑΡ όπως ήταν και αναμενό-μενο απάντησε αρνητικά στους 58 παράτις έντονες διαφωνίες στο εσωτερικότης. Το κείμενο ήδη φέρει υπογραφέςμελών της ΕΓ της, των Σ. Λιβαδά, Γ. Γε-ωργάτο, ∆. Τσικαρδάνη ενώ θετική απή-χηση συνάντησε από τον βουλευτή Επι-κρατείας, Σ. Λυκούδη, ο οποίος επέ-μεινε ότι η ∆ΗΜΑΡ δεν πρέπει να κλεί-νει τις πόρτες στο διάλογο. Θετικός ήτανεπίσης ο Βασίλης Οικονόμου, ο Γ. Ψα-ριανός και ο ∆. Αναγνωστάκης.

Παρά τα προβλήματα αυτά η ∆ΗΜΑΡεπιδιώκει τη δική της συσπείρωση. Ήδηπροχωράει η συνεργασία της ∆ΗΜΑΡμε τη «Συμφωνία για την Νέα Ελλάδα»του Α. Λοβέρδου, ενώ αναμένεται ανά-λογη συνεργασία με τον Π. Μπεγλίτη,Στ. Μανίκα και ενδεχομένως, με τηνΆννα ∆ιαμαντοπούλου. Όμως τα πρό-σωπα αυτά και, ιδίως, ο Α. Λοβέρδοςβαρύνονται με τις πιο ακραίες μνημο-νιακές επιλογές του πρόσφατου παρελ-θόντος που δύσκολα θα βρουν αποδοχήστην κοινωνική της βάση. Οι επιλογέςαυτές έρχονται σε πλήρη αντίθεση μετην κριτική της ∆ΗΜΑΡ στο κείμενο των«58» για την αδυναμία να ασκήσει κρι-τική στην πολιτική των μνημονίων.

Στον απόηχο των έντονωνπολιτικών εξελίξεων τωντελευταίων εβδομάδων συ-

νεδριάζει σήμερα η ΚεντρικήΕπιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ. Αναμέ-νεται να ασχοληθεί με την πολι-τική συγκυρία της περιόδου, όσαακολούθησαν την σύλληψη τωνμελών της Χρυσής Αυγής αλλάκαι τους τρόπους με τους οποίουςτο κόμμα θα κινηθεί την επόμενηπερίοδο. Όπως χαρακτηριστικάαναφέρει το εισηγητικό σημεί-ωμα της Πολιτικής Γραμματείαςο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να επικεντρω-θεί το επόμενο διάστημα σε τέσ-σερα σημεία: α) στην ανάπτυξηενός ενεργού κινήματος, ενός με-τώπου ανατροπής «από τακάτω», β) στην ανασυγκρότησηκαι ενδυνάμωση του συνδικαλι-στικού κινήματος, γ) στην δράσηστη νέα γενιά, δ) σε πολιτικέςπρωτοβουλίες ανάδειξης τηςπρογραμματικής του δράσης.

Προετοιμασίασε όλα τα επίπεδα

Την βδομάδα που πέρασε ηΠολιτική Γραμματεία προετοί-μασε το εισηγητικό κείμενοβάσει του οποίου θα γίνει η συ-ζήτηση στην Κεντρική Επιτροπή.Γενική εκτίμηση του οργάνουήταν ότι η κυβέρνηση Σαμαράβρίσκεται σε δύσκολη θέσηκαθώς από τη μία δεν φαίνεταινα αποκομίζει σημαντικά οφέληαπό την υπόθεση «Χρυσή Αυγή»,ενώ ούτε η «θεωρία των δύοάκρων» δείχνει να πείθει τηνκοινή γνώμη. Αντίθετα, η επι-μονή της ηγετική ομάδας τηςΝέας ∆ημοκρατίας στην επίθεσηκατά του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται ναπροκαλεί αντιδράσεις τόσο μέσαστην συγκυβέρνηση όσο και μέσαστην ίδια την ΚοινοβουλευτικήΟμάδα του κυβερνώντος κόμμα-τος. Επιπλέον, διαψεύστηκανόσοι ανέμεναν κάποιο «δώρο»από πλευράς τρόικας καθώς οι

δανειστές δεν δείχνουν πρόθυμοινα προχωρήσουν σε ελάφρυνσητων όρων δανεισμού με αποτέλε-σμα η κυβέρνηση να αναγκαστεί,σύντομα, να πάρει νέα μέτρα.

Παράλληλα, στην συνεδρίασηθα συνεχιστεί η συζήτηση σχε-τικά με τις δεδομένες εκλογικέςμάχες των ευρωεκλογών και τωναυτοδιοικητικών. Πάντως, στονΣΥΡΙΖΑ παρακολουθούν με με-γάλο ενδιαφέρον τις εξελίξειςστο κυβερνητικό στρατόπεδο -ιδιαίτερα μετά και το επεισόδιοΑβρααμόπουλου-Βενιζέλου - καιπροετοιμάζονται για την περί-

πτωση που αποφασιστεί η πρό-ωρη προσφυγή στις κάλπες. Σεαυτό το πλαίσιο έχουν ήδη ξεκι-νήσει οι πρώτες διεργασίες γιαπιθανές συνεργασίες με δυνάμειςεκτός ΣΥΡΙΖΑ. Στις προκαταρ-κτικές σχετικές συζητήσεις (Επι-τροπή Συνεργασιών) υπήρξανασάφειες στο πλαίσιο και τιςυποψήφιες δυνάμεις, σε σχέσηκαι με τις συνεδριακές αποφά-σεις, γεγονός που επισημάνθηκεαπό τους εκπροσώπους τηςΑΝΑΣΑ. Τέλος, στην Κ.Ε., ανα-μένεται να τεθεί προς έγκριση ηαπόφαση του Συντονιστικού

Νέων του ΣΥΡΙΖΑ για Συνδιά-σκεψη Νέων στις 12-14 ∆εκεμ-βρίου ως το πρώτο στάδιο συγ-κρότησης ενιαίας νεολαίας τουΣΥΡΙΖΑ. Πάντως να σημειωθεί,ότι σύμφωνα με πληροφορίες,στο συγκεκριμένο ζήτημα είναιπιθανόν να προκύψουν διαφορο-ποιήσεις.

Η διακοπή χρηματοδότησηςτης Χρυσής Αυγής

Όσον αφορά τις εξελίξεις στοκοινοβουλευτικό πεδίο, στην ηγε-

σία του ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζον-ται ικανοποιημένοι. Όπως συγ-κεκριμένα αναφέρουν πηγές τηςΚουμουνδούρου, ο ΣΥΡΙΖΑ κα-τάφερε να περάσει μεγάλο μέροςτων προτάσεών του στην τελικήτροπολογία που αφορά την δια-κοπή χρηματοδότησης της Χρυ-σής Αυγής, η οποία κατατίθεταιπρος ψήφιση την Τρίτη στην Ολο-μέλεια της Βουλής. Η τελική τρο-πολογία είναι εν τέλει προϊόνσυμβιβασμών καθώς και η κυ-βέρνηση υπαναχώρησε σε βα-σικά ζητήματα. Η αρχική πρό-ταση της κυβέρνησης προέβλεπετην απόφαση για αναστολή τηςκρατικής χρηματοδότησης τωνκομμάτων να μπορεί να τηνπάρει η εκάστοτε κυβέρνηση.Από την πλευρά του ο ΣΥΡΙΖΑεπέμεινε στην πρότασή του ηαπόφαση να αφορά αποκλει-στικά το κοινοβούλιο ενώ «κέρ-δισε» την αφαίρεση συγκεκριμέ-νων αδικημάτων όπως για παρά-δειγμα αυτό της «εσχάτης προδο-σίας». Από την πλευρά του ο ΣΥ-ΡΙΖΑ δέχτηκε τελικά, η έγκρισηνα χρειάζεται 151 και όχι 180βουλευτές όπως ήταν η αρχικήτου πρόταση. Να σημειωθεί ότι ηαρχική πρόταση της κυβέρνησηςπρονοούσε δυνατότητα λήψηςαπόφασης μόνο από την πλει-οψηφία των παρόντων, πρότασηπου απορρίφθηκε από την αξιω-ματική αντιπολίτευση. Η αλήθειαπάντως είναι ότι και σε δυνάμειςτου κόμματος αλλά και εντός τηςΚοινοβουλευτικής Ομάδας τουΣΥΡΙΖΑ υπήρξαν αποχρώσειςκαι αντιρρήσεις σχετικά με τηναποδοχή ή όχι της συγκεκριμένηςτροπολογίας. Οι επιφυλάξεις καιδιαφωνίες εστιάστηκαν κυρίωςστην αποδοχή της διάταξης πουπροβλέπει τη δίωξη με βάση τοάρθρο 187α, τον περίφημο δη-λαδή τρομονόμο.

Αδάμος Ζαχαριάδης

∆ιαγκωνισμός εντυπώσεων έως τώρα στο χώρο της κεντροαριστεράς

Συζήτηση εφ΄όλης της ύλης* Συνεδριάζει σήμερα η Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ

Ο Τσίπρας υποψήφιος για ΚομισιόνΣτην υποψηφιότητα του Αλέξη Τσίπρα για την Προεδρία της Κοµισιόν συµφώνησε, οµόφωνα, το

βράδυ της Παρασκευής το προεδρείο του Κόµµατος Ευρωπαϊκής Πολιτικής (ΚΕΑ). Η υποψηφιότηταθα εγκριθεί και τυπικά στο 4ο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, στις 13-15 ∆εκεµβρίου στη Μα-δρίτη. Σε ανακοίνωσή του το ΚΕΑ εξηγεί την απόφασή του καθώς: «Η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδαείναι το πρώτο χειροπιαστό παράδειγµα ανάδειξης της Ευρωπαϊκής Αριστεράς σε πρωταγωνιστική δύ-ναµη και δυνάµει σε κυβερνητική δύναµη. Η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί επίσης παράδειγµα πρωτο-φανούς επιτυχίας της Αριστεράς ως αυτόνοµο κοινωνικό και πολιτικό ρεύµα, που έχει κατορθώσει ναδιεµβολίσει τον παραδοσιακό δικοµµατισµό (δεξιάς και σοσιαλδηµοκρατίας) και να διεκδικεί σήµερα ναοδηγήσει µια χώρα-θύµα των µνηµονίων και πειραµατόζωο της νεοφιλελεύθερης ορθοδοξίας, σε µια φι-λολαϊκή και αντιµνηµονιακή διέξοδο από την κρίση».

Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013 7ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Οταν ένα στα δύο νοικοκυριά είναιυπερχρεωμένο, όταν τα νοσοκομείασυρρικνώνονται απελπιστικά, όταν ηπαιδεία βρίσκεται στο χείλος τουγκρεμού, όταν η ανθρωπιστική κρίση

είναι ορατή δια γυμνού οφθαλμού, η συ-ζήτηση περί «σταθεροποίησης» της κυ-βέρνησης χάνει το νόημά της. Αν κάτιείναι υπαρκτό, πραγματικό, είναι η σταθε-ροποίηση της κοινωνικής εξαθλίωσης, πουόσο και αν θέλει η κυβέρνηση Σαμαρά νατην κρύψει αδυνατεί. Άλλωστε, ο χειμώναςείναι προ των πυλών. Ο κόσμος, ιδιαίτεραστη Βόρεια Ελλάδα, θα παγώσει, ενώ τοκύμα νέων φουρνιών αστέγων στις μεγά-λες πόλεις, εξαιτίας της οικονομικής επι-δείνωσης, αλλά και των εξώσεων και τωνπλειστηριασμών, που ως φαίνεται έρχον-ται, θα δημιουργήσει ένα εκρηκτικό περι-βάλλον.

Η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου, βρί-σκεται μπροστά σε ποικίλα αδιέξοδα. Ταεσωτερικά προβλήματα που την ταλανί-ζουν και το παγερό «όχι», έστω για έναδωράκι, που εισπράττει από την Τρόικα,τις θέτουν νέα διλήμματα, που προσώρας,τουλάχιστον, αδυνατεί να απαντήσει.

Ποια είναι ακραία πολιτική;

Άλλωστε και η θεωρία των δύο άκρων,που πόνταρε και συνεχίζει να ποντάρειδεν βγαίνει. Ευρύτερα κοινωνικά στρώ-ματα αντιλαμβάνονται στην καθημερινό-τητά τους, ότι άκρο είναι η πολιτική της κυ-βέρνησης. Άκρο είναι η οικονομική καικοινωνική εξαθλίωση, η ανεργία, οι μισθοίπείνας, η απώλεια της πρώτης κατοικίας,η απουσία κοινωνικής πρόνοιας, η ανα-σφάλιστη εργασία, οι αυτοκτονίες τωναπελπισμένων. Πώς άραγε, αυτή η ακραίανεοφιλελεύθερη πολιτική να πείσει ότι ηαριστερά είναι ακραία;

Ο αντίπαλος κόσμος

Εντούτοις, η κυβέρνηση Σαμαρά επιμέ-νει στη στρατηγική της ακραίας έντασηςστοχοποιώντας την Αριστερά, τις αντιστά-σεις, τους λαϊκούς αγώνες. Ρίχνει τα τε-λευταία της χαρτιά. Τζογάρει. ∆είχνει μετο δάχτυλό αριστερά, κοιτάει προκλητικάπρος τις Σκουριές, αφήνει ανόητα υπονο-ούμενα για την Μαρφίν, συλλαμβάνει κα-ταληψίες μαθητές, αφισοκολλητές αντιφα-σίστες… Κάνει ότι μπορεί για να κατα-σκευάσει το προφίλ μιας αποφασισμένηςκυβέρνησης, μιας κυβέρνησης του «νόμουκαι της τάξης». Μόνο που αυτή πρώτη απ΄όλους παραβιάζει το ίδιο το Σύνταγμα τηςχώρας. Πρώτη αυτή, παρά τις ανιστόρητεςκορόνες περί βίας, ασκεί βία στην ίδια τηνκοινωνία.

Να γιατί η αριστερά δεν έχει κανέναλόγο να στέκεται απολογητικά απέναντισε μια κυβέρνηση που ακολουθεί πιστά,συνειδητά, μια ταξικά ακραία πολιτική. Ηαριστερά, ο ΣΥΡΙΖΑ, τα κοινωνικά κινή-ματα, όλοι και όλες εμείς που βρισκόμα-στε από την εδώ πλευρά της όχθης, δεν εί-μαστε το… άλλο άκρο. Είμαστε, όμως, οαντίπαλος κόσμος, ο κόσμος της αλληλεγ-γύης, της ελευθερίας, των πολιτικών καικοινωνικών δικαιωμάτων, των αγώνων,της ανεκτικότητας και της αξιοπρέπειας.

Και έχουμε κάθε λόγο να είμαστε υπε-ρήφανοι γι αυτό. Έχουμε κάθε λόγο να τοπούμε ανοιχτά, να το διακηρύξουμε σταυποτελή κοινωνικά στρώματα, στους «απόκάτω», στους φτωχούς, στους καταπιεσμέ-νους. Έχουμε κάθε λόγο να βγούμε ορι-στικά από το κάδρο ενός συστήματος, πουκαλλιεργεί ιδέες και αξίες που βρίσκονται

στον αντίποδα των δικών μας αξιών, τωνδικών μας απελευθερωτικών ιδεών. Καιέχουμε κάθε λόγο, να αντιπαρατεθούμειδεολογικά, πολιτικά, κοινωνικά με τουςαπέναντι. Η ριζοσπαστική αριστερά θακερδίσει μόνο αν γειωθεί με την κοινωνία,αν συνδεθεί ουσιαστικά με τα κινήματαπου αναπτύσσονται, με τις αγωνίες της με-γάλης πλειοψηφίας των ανθρώπων πουζουν σε αυτό τον τόπο. Η ριζοσπαστικήαριστερά θα βγεί νικήτρια από αυτή τημάχη μόνο αν παραμείνει ριζοσπαστική,ρηκτική, ανατρεπτική. Και βεβαίως, ανπείσει ότι η προγραμματική, εναλλακτικήτης πρόταση είναι αυτή που μπορεί να γεν-νήσει ελπίδα ότι η επόμενη ημέρα θα είναιη αρχή του τέλους της κοινωνικής κατα-στροφής, η αρχή μιας μεγάλης, δύσκολης,επίμονης πορείας για τη διαμόρφωση ενόςεντελώς διαφορετικού μοντέλου κοινωνι-κής οργάνωσης.

Η ριζοσπαστική αριστερά θα κερδίσειόχι αντιγράφοντας συνταγές του παρελ-θόντος, ούτε κάνοντας «καθησυχαστικές»συμμαχίες, που ελάχιστη, έτσι κι αλλιώς,απήχηση έχουν στην κοινωνία, αλλά ανοί-

γοντας ένα ουσιαστικό διάλογο με τις πιοζωντανές κινηματικές δυνάμεις της κοινω-νίας. Με ανθρώπους και συλλογικότητεςπου έμπρακτα κινούνται σε μια αντιμνη-μονιακή, αντιαυταρχική κατεύθυνση.

Η ριζοσπαστική αριστερά θα κερδίσειαν επικοινωνήσει και συναντηθεί με τη ρι-ζοσπαστική οικολογία, με τις άλλες δυνά-μεις της αριστεράς που δεν είναι προ-σκολλημένες σε αδιέξοδα δόγματα. Η ρι-ζοσπαστική αριστερά θα κερδίσει, αν μεθάρρος και ρεαλιστική αισιοδοξία απευ-θυνθεί πρώτιστα στα εκατομμύρια των αν-θρώπων που είναι θύματα της μνημονια-κής, συντηρητικής, αντιλαϊκής πολιτικής.

Θέλουμε κόμμα μαζικό,αλλά κυρίως θέλουμε κόμμα

Σε αυτή την πορεία, που έχει ως πρώτοστόχο την ανατροπή της κυβέρνησης μέσααπό τους αγώνες και τη λαϊκή ετυμηγορία,ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αποδείξει ότι είναιέτοιμος να κυβερνήσει, αλλά να κυβερνή-σει με ένα εντελώς διαφορετικό τρόπο.Και αυτό θα χρειαστεί να το αποδείξει σή-

μερα. Μέσα από τη δική του δημοκρατική,συλλογική λειτουργία, μέσα από υποδείγ-ματα της δικής του οργάνωσης και πρα-κτικής. Αλλά θα πρέπει να δεχτούμε ότιέχουμε προβλήματα, παθογένειες, ανε-πάρκειες. Και να το δεχτούμε ειλικρινά,δημόσια. Μόνο έτσι θα συζητήσουμε ου-σιαστικά και σε βάθος και μόνο έτσι θαμπορέσουμε να τα υπερβούμε. Χρειαζό-μαστε ένα μαζικό κόμμα, αλλά κυρίωςχρειαζόμαστε κόμμα, που θα λειτουργεί,που τα μέλη του θα παίρνουν μέρος στιςαποφάσεις και δεν θα είναι εκλογικός μη-χανισμός. Χρειαζόμαστε κόμμα, μια τερά-στια συντροφιά ανθρώπων, που ο ένας θασέβεται την άλλη, που η δημοκρατία, η συ-νεννόηση, η εμπιστοσύνη, θα είναι κυ-ρίαρχα στοιχεία στην καθημερινότητά του.Χρειαζόμαστε κόμμα, που ο παραγοντι-σμός δεν θα έχει θέση, που οι άνθρωποι,τα μέλη του δεν θα μετατρέπονται σε εκλέ-κτορες, που θα αποτελούν μονάδες σε ένασυλλογικό εμείς. Χρειαζόμαστε ένακόμμα που δεν θα εξαντλείται στα δελτίατων οχτώ, που η βασική του μέριμνα θαείναι ο δρόμος, η κοινωνία, τα προβλή-ματα των ανθρώπων. Εκεί πρέπει να εί-μαστε: στις αυτόνομες δομές αλληλεγγύης,έξω από τα νοσοκομεία, στα σχολεία,στους χώρους εργασίας, έξω από τα γρα-φεία του ΟΑΕ∆, στις διαδηλώσεις… Εκείπρέπει να είμαστε: εκεί που επιχειρούν νακόψουν το ρεύμα, που πετούν οικογένειεςέξω από το σπίτι τους, στις γειτονιές τηςφτώχειας, στα…εργοστάσια των απολυμέ-νων, στους πλειστηριασμούς.

Εκεί πρέπει να είμαστε: στα κέντρακράτησης των μεταναστών, στις φυτείεςτων σύγχρονων δούλων, στα σοκάκια πουοι ναζιστές δολοφονούν. Να γίνουμε ένατεράστιο ανάχωμα, ιδεολογικό, πολιτικό,κοινωνικό, προγραμματικό, στο φασιστικότέρας, αλλά και σε αυτούς που υιοθετούνκαι εφαρμόζουν, με πιο ήπιο βέβαια καιθεσμικό τρόπο, την ατζέντα της ΧρυσήςΑυγής.

Να δούμεκάτω από το κέλυφος

Γιατί η ναζιστική - εγκληματική οργά-νωση, δεν έχει μόνο κέλυφος, έχει κυρίωςπεριεχόμενο και εμείς σε αυτό το περιε-χόμενο πρέπει να απαντήσουμε με ολικότρόπο, ξεδιπλώνοντας το αξιακό φορτίοτης δικής μας αριστεράς.

Κάτω από το κέλυφος, βρίσκεται ο ρα-τσισμός, η έχθρα στο διαφορετικό, η ομο-φοβία, ο εθνικισμός. Η αριστερά, η δικήμας αριστερά, σε αυτή ειδικά τη συγκυρία,έχει καθήκον, όχι μόνο να ανοίξει τη βεν-τάλια της υπεράσπισης των φτωχών μετα-ναστών, των LGPT, των ρομά, των ανά-πηρων ανθρώπων, αλλά και να τους καλέ-σει ανοιχτά να ενταχθούν στις μαζικές ορ-γανώσεις, στα συνδικάτα, στις δημοτικέςκινήσεις, στους συλλόγους, στα κόμματατης αριστεράς. Αλλά για να το κάνει αυτόθα πρέπει η αριστερά να είναι έτοιμη ναγνωρίσει αυτό τον κόσμο, να τον ακούσει,να τον αποδεχτεί ισότιμα και βεβαίως ναδημιουργήσει χώρους υποδοχής. ∆ιαφο-ρετικά, η εναντίωσή μας στις ρατσιστικέςεπιθέσεις θα συρρικνωθεί σε ένα χρήσιμομεν, αλλά ημιτελή «δικαιωματισμό» απότα πάνω.

Πάνος Λάμπρου,Μάνια Μπαρσέφσκι

Μέλη της Γραμματείαςτου ΣΥΡΙΖΑ

Είμαστεο αντίπαλος κόσμος

““Η ριζοσπαστική αριστερά θα κερδίσει μόνο ανγειωθεί με την κοινωνία, αν συνδεθεί ουσιαστικά με τακινήματα που αναπτύσσονται, με τις αγωνίες τηςμεγάλης πλειοψηφίας των ανθρώπων που ζουν σε αυτότον τόπο. Η ριζοσπαστική αριστερά θα βγεί νικήτριααπό αυτή τη μάχη μόνο αν παραμείνει ριζοσπαστική,ρηκτική, ανατρεπτική.

8 Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Τη συνέντευξη πήραν ο Παύ-λος Κλαυδιανός και ο ΜάκηςΜπαλαούρας

Η κυβέρνηση στις διαβουλεύ-σεις με την τρόικα θέτει και τοπολιτικό της πρόβλημα. Πώς τοαντιμετωπίζει η τρόικα;

Υπάρχει για την κυβέρνησηθέμα με το πόσο έχουν πέσει έξωτα νούμερα σε σχέση με το δημο-σιονομικό και χρηματοδοτικόκενό. Αλλά αυτό για το οποίο ηκυβέρνηση, κατά την άποψή μου,έχει πιο ουσιαστικό πολιτικόπρόβλημα, είναι ότι δεν φαίνεταινα βάζει η πολιτική της την Ελ-λάδα σε τροχιά που να πείθει ότισε ένα – δυο χρόνια θα φανούνθετικά οικονομικά αποτελέ-σματα, σε σχέση για παράδειγμαμε την ανεργία ή τις επενδύσεις.∆ηλαδή, δεν προκύπτει από που-θενά αυτό που πιστεύουν κάποιοιότι αν έχεις φτιάξει τα δημοσιο-νομικά σου, τότε η αγορά είναιτόσο δυναμική που από μόνη τηςθα επαναφέρει την οικονομία σετροχιά ανάπτυξης.

Από εκεί και πέρα, οι διάφοροιεκπρόσωποι των δανειστών μπο-ρεί να διαφωνούν μεταξύ τους,να αλλάζουν κάποτε και ρόλους–κάτι που δεν πρέπει ασφαλώςνα υποτιμάμε– όμως συμφωνούνστο οικονομικό μοντέλο. Και γιααυτό το λόγο η τρόικα δεν θαδώσει ποτέ στην Ελλάδα μια μό-νιμη λύση. Πάντα θα υπάρχειλίγο δημοσιονομικό ή χρηματο-δοτικό κενό μέσω του οποίου θαπιέζεται. Tο θεωρώ μέρος τουπαιχνιδιού. Ο κ. Στουρνάρας τολέει καθαρά: δεν θα έχουμε ορι-ζόντια μέτρα, αλλά μεταρρυθμί-σεις. Μα οι μεταρρυθμίσεις είναιη κωδική ονομασία του νεοφιλε-λεύθερου οικονομικού μοντέλου.

Ποιο είναι το επίδικο στο τρα-πέζι, για το οποίο πιέζει ητρόικα; Θα κάνουν κάποιες υπο-χωρήσεις;

Η τρόικα απαιτεί να παρθούνόλα τα μέτρα που αν είσαι σοβα-ρός νεοφιλελεύθερος θεωρείςαπαραίτητα: περαιτέρω φιλελευ-θεροποίηση στην αγορά εργα-σίας, στην αγορά προϊόντωνκ.τ.λ. Επίσης απαιτείται να καλυ-φθούν τα κενά. Κάποιες υποχω-ρήσεις μάλλον θα κάνουν. ∆η-λαδή, θα βρεθούν λύσεις και γιατα δύο κενά, αλλά με πίεση ότι θαπαρθούν και μέτρα. Το ∆ΝΤ λέειτώρα ότι είναι μεγαλύτερο το δη-

μοσιονομικό κενό από ό,τι υπο-στηρίζει η κυβέρνηση διότι δενπιστεύει ότι θα εισπραχθούν ταίδια χρήματα από το νέο φόροακινήτων και προβλέπει μεγαλύ-τερα ελλείμματα στα ασφαλι-στικά ταμεία. Και βεβαίως τοκλίμα βαραίνει περισσότερο όσομετατίθεται η συζήτηση για τηβιωσιμότητα του χρέους για μετάτις ευρωεκλογές.

Όπως διαμορφώνεται η «δια-πραγμάτευση», η ελληνικήπλευρά προτείνει «τεχνικές λύ-σεις» όπως η μετακύληση τωνομολόγων –η ΕΚΤ το δέχθηκεγια την Ιρλανδία!– ενώ η τρόικαπρόσθετα μέτρα.

Γενικότερα, η κυβέρνηση αντι-μετωπίζει δύο επιλογές. Η μίαείναι να υπογράψει ένα νέο μνη-μόνιο που θα έχει το αβαντάζ χα-

μηλών επιτοκίων αλλά, συγχρό-νως και περιορισμένο βαθμόελευθερίας στην πολιτική. Ηάλλη είναι η μετακύλιση των ομο-λόγων και να βγει στις αγορές(με νέα ομόλογα) για να καλύψειένα μέρος του χρηματοδοτικούκενού –πιο ακριβή λύση (υψηλό-τερα επιτόκια) αλλά με λιγότεροπολιτικό κόστος. Αυτό είναι το«καλό σενάριο» που θέλει οΣτουρνάρας. ∆εν φαίνεται ναπερνάει, αν και δεν είναι καιτόσο μακριά. Το βασικό, όμως,ζήτημα που τίθεται, και εκεί έχειμεγάλο πρόβλημα η κυβέρνηση –και εκεί πρέπει να ρίξει το βάροςτης η αριστερά– είναι ότι δεν έχεισχέδιο για το πώς θα διαχειρι-σθεί την επικείμενη περίοδοισχνής ανάκαμψης, ουσιαστικάστασιμότητας. Η πρόβλεψη για

την Ελλάδα είναι του τύπου όπουμας παραπέμπει το Αγγλικό Lόχι το V. ∆ηλαδή, μετά τη μεγάληπτώση θα πάει σε πολύ χαμηλήπτήση, χωρίς άνοδο της απασχό-λησης. Το οξύ πολιτικό πρόβλημαθα είναι τότε ότι η κυβέρνησηάσκησε μια τόσο σκληρή πολι-τική, χωρίς αποτέλεσμα για τηνκοινωνία.

Η αριστερά δεν μπορεί ναμένει στην επισήμανση του ασή-κωτου κοινωνικού κόστους καιτου πενιχρού οικονομικού αποτε-λέσματος της ασκούμενης πολιτι-κής. Για να έχεις άμεση στρατη-γική για το τώρα, πρέπει να έχειςκαι μια πιο μακροπρόθεσμηστρατηγική. Για να πείσεις τονκόσμο να πέσει η κυβέρνηση,πρέπει όχι μόνο να καταλάβει ότιείναι αναποτελεσματική, διε-

φθαρμένη και κοινωνικά άδικη,αλλά ότι έρχεται μια νέα δύναμη,που στηρίζεται και σε συγγενείςδυνάμεις αλλού, που μπορούν ναανατρέψουν τους συσχετισμούςμε ένα σχέδιο που επιτρέπει καιαναδιανομή του εισοδήματος, καικοινωνικούς πειραματισμούς, καινέο μοντέλο ανάπτυξης καιπολλά άλλα. Όταν τίθενται αυτάτα ζητήματα δεν παραμελεί κα-νείς την άμεση ανάγκη για μιακυβέρνηση της αριστεράς. Εξάλ-λου ούτε το L, ούτε το «καλό σε-νάριο» της κυβέρνησης, αποτελείμια στοιχειωδώς αποδεκτή έξοδοαπό την κρίση. Το βλέπουμετώρα στην Ιρλανδία, που βγαίνειμεν στην αγορά, αλλά η άνεργηανάπτυξη καλά κρατεί, μαζί μεμεγάλες ανισότητες. ∆εν αισθά-νεται η κοινωνία αυτή την «επι-τυχία».

Η στρατηγική της Γερμανίαςγια την ευρωζώνη δεν μπορεί ναγίνει αποδεκτή για τον κόσμοτου Νότου.

Ναι, έχει πρόβλημα διότι η βα-σική νεοφιλελεύθερη προσδοκία,ότι αυτή η πολιτική θα φέρειαπασχόληση και επενδύσεις, δενεπαληθεύεται. Ποια χώρα, λόγωαυτού ακριβώς, δεν έχει πολιτικάπροβλήματα; Αυτή η πολιτική δενείναι βιώσιμη και έτσι και τοευρώ δεν θα είναι βιώσιμο.Χώρες όπως η Ισπανία και η Ιτα-λία, οι οποίες έχουν βιομηχανίαμε βαθιές ρίζες, κάποια στιγμήδεν θα δεχθούν αυτή την πολι-τική. Μπορώ να φανταστώ ότιστο μέλλον η μόνη λύση για τηβιωσιμότητα της ευρωζώνης θα

Ας δούμε λίγο την εξέλιξη της διεθνούς οικονομίαςΤους τελευταίους τρεις – τέσσερις μήνες βλέπουμε μια κάποια ανά-

καμψη και στην ευρωζώνη. Κατά την άποψή μου, θα επιστρέψουμεείτε σε μηδενικούς ρυθμούς, σε κάποιες χώρες, είτε σε μικρούς ρυθ-μούς ανάπτυξης, είτε σε ελαφρά αρνητικούς ρυθμούς. Από την άλλη,μην ξεχνάμε ότι Βρετανία, ΗΠΑ, αλλά και Ιαπωνία υιοθετούν τη λο-γική της ποσοτικής νομισματικής χαλάρωσης. Ρίχνοντας, όμως, πολύχρήμα στην αγορά είναι σαν να έχεις οικονομίες στην εντατική. Πώςθα αντιδράσουν, λοιπόν, όταν βγουν; Θα έχουν αυτόνομη ανάπτυξη ήόχι; Ο φόβος είναι ότι ο τρόπος που γίνεται η νομισματική χαλάρωσηεντείνει όλα τα κερδοσκοπικά φαινόμενα που ώθησαν στην κρίση το2008. ∆ηλαδή, έχουμε χρήμα, που πολύ απ’ αυτό δεν πάει στην πραγ-ματική οικονομία αλλά στις χρηματαγορές και σε άλλα χρηματοοικο-νομικά εργαλεία. Με την άνοδο των χρηματαγορών παντού –Αγγλία,ευρωζώνη, ΗΠΑ– κερδίζουν συνολικά πιο πολύ οι πλούσιοι, εντεί-νοντας έτσι την ανισότητα. Συγχρόνως, το τραπεζικό σύστημα διατη-

ρεί τις ίδιες λειτουργίες. Οι προτάσεις που έχουν γίνει δεν υλοποι-ήθηκαν, δεν έγινε πραγματική ρύθμισή του. Συνεχίζονται οι μεγάλεςμακροοικονομικές ανισορροπίες, με τη Γερμανία να έχει συνεχώςπλεονάσματα και τις άλλες χώρες να έχουν συνεχώς ελλείμματα. ∆η-λαδή, μπορεί να έχουμε τα επόμενα χρόνια, χωρίς αλλαγή πολιτικής,μια πολύ ασθενική ανάκαμψη αλλά χωρίς μακροπρόθεσμο ορίζονταγιατί θα στηρίζεται σε μικρά κερδοσκοπικά επεισόδια που μετά θαξεφουσκώνουν.

Ποια είναι η στρατηγική της Γερμανίας;Να γίνει η ευρωζώνη Γερμανία! Τι σημαίνει αυτό; Η Γερμανία, και

η ευρωζώνη στο σύνολο της, θα συνεχίσουν να είναι πλεονασματικές,να εξάγουν περισσότερο από ό,τι εισάγουν. Για να επιτευχθεί αυτό,η Γερμανία θα εξάγει περισσότερο σε τρίτες χώρες και λιγότερο στονευρωπαϊκό Νότο. Οι οικονομίες του Νότου θα έρθουν σε ισορροπίασε σχέση με το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, είτε επειδή θα έχουνχαμηλότερα εισόδημα (και άρα λιγότερες εισαγωγές) είτε επειδή θα

Η άμεση στρατηγική σημαίνειμακροπρόθεσμο σχεδιασμό

* Συνέντευξη με τον καθηγητή Οικονομικών και βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Ευκλείδη Τσακαλώτο

Το ουσιαστικό πρόβλημα της κυβέρνησηςείναι ότι η πολιτική της, δεν βάζει την ελ-ληνική οικονομία σε τροχιά εξόδου από τηνκρίση, πέρα από το γεγονός ότι δεν βγαί-νουν και τα νούμερα, ενώ η τρόικα μεταθέ-τει τη συζήτηση για τη βιωσιμότητα τουχρέους για μετά τις ευρωεκλογές υποστη-ρίζει στη συνέντευξή του στην «Εποχή» οβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και καθηγητής Οικο-νομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος. Η οικονο-μία μετά τη μεγάλη πτώση που καταγρά-φει, προσθέτει, θα περάσει σε περίοδο μεπολύ χαμηλή πτήση χωρίς άνοδο της απα-

σχόλησης και η κυβέρνηση δεν έχει σχέδιο για το πώς θα την διαχειρισθεί. Εδώ πρέ-πει να ρίξει το βάρος της η αριστερά, σημειώνει.

Η Γερμανία δεν εξάγει μόνο προϊόντα,

““Οι διάφοροι εκπρόσωποιτων δανειστών μπορεί ναδιαφωνούν μεταξύ τους, νααλλάζουν κάποτε και ρόλους,όμως συμφωνούν στοοικονομικό μοντέλο. Και γιααυτό το λόγο η τρόικα δεν θαδώσει ποτέ στην Ελλάδα μιαμόνιμη λύση. Πάντα θα υπάρχειλίγο δημοσιονομικό ήχρηματοδοτικό κενό μέσω τουοποίου θα πιέζεται.

Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013 9ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΤουΝάσου Χατζητσάκου

Στο εκτελεστικό απόσπασμα οδηγούνται μεμαθηματική ακρίβεια οι επικουρικές συντά-ξεις μέσα στην επόμενη διετία. Οι μνημονια-κοί νόμοι της τελευταίας τριετίας σε συνδυα-σμό με τη συνεχιζόμενη ύφεση και τη μείωση

των σχετικών δαπανών για το 2014, σύμφωνα μετο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού, έρ-χονται να ενισχύσουν τις εκτιμήσεις περί επικεί-μενης κατάργησης τους. Ένα μέρος των επικου-ρικών, της τάξης των 150 ευρώ, αναμένεται νασυγχωνευτεί εντός των κύριων συντάξεων, και τουπόλοιπο (για όσους μέχριστιγμής λαμβάνουν περισσό-τερα) θα πάει υπέρ... «πί-στεως και πιστωτών».

Η «άλωση» των επικουρι-κών ταμείων με στόχο τοναφανισμό των παροχών τουςξεκίνησε με τις περικοπέςπου έλαβαν χώρα από το2011 και παγιώθηκε με τονόμο 4052 του 2012 με τονοποίο προωθήθηκε η ίδρυσητου Ενιαίου Ταμείου Επι-κουρικής Ασφάλισης(ΕΤΕΑ).

Στο νέο επικουρικό ταμείο- «μαμούθ» πέρασαν, μεταξύάλλων, το Ενιαίο ΤαμείοΕπικουρικής Ασφάλισης Μι-σθωτών (ΕΤΕΑΜ), τομείςτου Ταμείου ΕπικουρικήςΑσφάλισης Ιδιωτικού Τομέα(ΤΕΑΙΤ), το Ταμείο Επικου-ρικής Ασφάλισης ∆ημοσίωνΥπαλλήλων ∆ημοσίων Υπαλλήλων (ΤΕΑ∆Υ) καιοι τομείς αυτού «ΤΕΑΠΟΚΑ» και «ΤΑ∆ΚΥ», οιτομείς του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης τουΤαμείου Ασφάλισης Υπαλλήλων Τραπεζών καιΕπιχειρήσεων Κοινής Ωφέλειας (ΤΑΥΤΕΚΩ)και ο Κλάδος Ασφάλισης Προσωπικού ∆ΕΗ τουΤΑΥΤΕΚΩ ως προς του κατ' επικουρική ασφά-λιση ασφαλισμένους του. Επίσης, στο ΕΤΕΑ πε-ριήλθαν το ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Υπαλ-λήλων Ναυτικών και Τουριστικών Πρακτορείων(ΤΕΑΥΝΠΤ), το ταμείο Επικουρικής ΑσφάλισηςΧημικών (ΤΕΑΧ) και το Ενιαίο Ταμείο Ασφάλι-σης Τραπεζοϋπαλλήλων (ΕΤΑΤ), ως προς τηνεπικουρική ασφάλιση.

«Μαχαίρι» στις συντάξεις

Σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο του ΕΤΕΑ, τονέο επικουρικό ταμείο - «μαμούθ» διαμορφώνειτα ποσά των καταβαλλόμενων συντάξεων του μεβάση, μεταξύ άλλων:

α) τα δημογραφικά δεδομένα, τα οποία στηρί-ζονται σε εγκεκριμένους αναλογιστικούς πίνακεςθνησιμότητας,

β) το πλασματικό ποσοστό επιστροφής, που θαεφαρμόζεται στις συνολικά καταβληθείσες ει-σφορές και το οποίο προκύπτει από την ποσοστι-αία μεταβολή των συντάξιμων αποδοχών τωνασφαλισμένων και

γ) τον συντελεστή βιωσιμότητας, ο οποίος θαπρέπει να αναπροσαρμόζει σε ετήσια βάση τιςνέες και τις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις, μέσωενός μηχανισμού μειωμένης τιμαριθμικής ανα-προσαρμογής, ανάλογα με τις καταβαλλόμενες ει-σφορές, έτσι ώστε να αποφεύγεται η δημιουργίαελλειμμάτων στο ταμείο, αποκλείοντας κάθε με-ταφορά πόρων από τον Κρατικό Προϋπολογισμό!

Στον ιδρυτικό νόμο του ΕΤΕΑ καθίσταται, μά-λιστα, σαφές ότι «εάν και μετά την εφαρμογή τουσυντελεστή βιωσιμότητας προκύψει οποιοδήποτεέλλειμμα, με απόφαση του Υπουργού Εργασίαςκαι Κοινωνικής Ασφάλισης, ύστερα από τεκμη-ριωμένη πρόταση της Εθνικής ΑναλογιστικήςΑρχής, το ποσό της σύνταξης θα αναπροσαρμό-ζεται πριν από την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους».

Η επόμενη μέρα

Τι σημαίνει αυτό; Σήμερα, με βάση τα πιο πρό-σφατα στοιχεία που έχουν έρθει στη δημοσιότητα,τουλάχιστον το 80% των επικουρικών ταμείων

(είτε αυτών που είναι εντόςτου ΕΤΕΑ, είτε αυτών πουπαραμένουν εκτός) έχουν προπολλού ξεπεράσει τις «κόκκι-νες γραμμές». Την ίδιαστιγμή, στο προσχέδιο τουκρατικού προϋπολογισμούγια το 2014 προβλέπεται μεί-ωση των δημόσιων δαπανώνγια μισθούς, συντάξεις, κοι-νωνική ασφάλιση και περί-θαλψη κατά 2,28 δισ. ευρώ σεσχέση με τα ποσά που διατέ-θηκαν φέτος.

Με βάση τα δεδομένα αυτάενισχύονται οι εκτιμήσειςόσων θεωρούν ότι το αργό-τερο μέσα στο 2015, στη βάσηαυτής της ασκούμενης πολιτι-κής, ο θεσμός των επικουρι-κών συντάξεων θα καταργη-θεί.

Αντ’ αυτών, με δεδομένητην απαγόρευση –από το 2014

και μετά- της ενίσχυσης των ελλειμματικών επι-κουρικών ταμείων από τον κρατικό κορβανά, θε-ωρείται ότι το επικρατέστερο σενάριο είναι έναποσό της τάξης των 150 ευρώ το μήνα να «συγχω-νευτεί» στις κύριες συντάξεις των δικαιούχων, ωςαντιστάθμισμα απέναντι στον επερχόμενο, ορι-στικό αφανισμό των επικουρικών. ∆εν είναι τυ-χαίο το γεγονός ότι εδώ και αρκετούς μήνες, τααρμόδια κυβερνητικά στελέχη αναφέρονται σεμέσο μηνιαίο εισόδημα από συντάξεις, χωρίς ναδιαχωρίζουν ως όφειλαν τις κύριες από τις επι-κουρικές.

Μετά από τις διαδοχικές περικοπές των αμέ-σως προηγούμενων ετών, σύμφωνα με τα στοιχείατου υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλι-σης και Πρόνοιας, από το σύνολο των 1.549.611επικουρικών, ποσοστό 99,48% λαμβάνει κατάμέσο όρο κάθε μήνα από 106,9 μέχρι 193,8 ευρώ,μικτά, ανάλογα με την κατηγορία της σύνταξης(γήρατος, χηρείας ή αναπηρίας). Από 500 ευρώτο μήνα, μικτά, και πάνω δικαιούνται, πλέον,μόλις 8.564 δικαιούχοι, δηλαδή το… 0,52% του συ-νόλου!

Ποιες μειώσεις ήδη έχουνυποστεί οι επικουρικές

1) Με το άρθρο 44 παρ. 13β του Ν.3986/2011πέραν του ποσοστού αύξησης για την εισφορά αλ-ληλεγγύης συνταξιούχων στις κύριες συντάξεις θε-σπίστηκε από την 1η Σεπτεµβρίου 2011 και ειδικήεισφορά συνταξιούχων επικουρικής ασφάλισης σεποσοστό από 3% έως 10% για επικουρικές συντά-ξεις άνω των 300,00€ σε μηνιαία βάση.2) Με το άρθρο 6 παρ.2 του Ν.4051/12 μειώθηκαναναδρομικά οι επικουρικές συντάξεις: α) κατά 10%μέχρι 250,00 ευρώ, β) κατά 15% από 250,01 έως300,00 ευρώ και γ) κατά 20% από 300,01 και άνω.

““Το επικρατέστεροσενάριο είναι ένα ποσότης τάξης των 150 ευρώτο μήνα να«συγχωνευτεί» στιςκύριες συντάξεις τωνδικαιούχων, ωςαντιστάθμισμααπέναντι στονεπερχόμενο, οριστικόαφανισμό τωνεπικουρικών.

Οι επικουρικές συντάξειςστο απόσπασμα

* Μόλις το 0,52% των επικουρικών συντάξεων ξεπερνούν τα 500 ευρώ* ∆εν θα καλύπτονται τα ελλειμματικά ταμεία από το 2014

* Μειωμένες κατά 2,28 δισ. ευρώ οι δαπάνες του προϋπολογισμού

είναι θεσμικές αλλαγές που τημετατρέπουν σε μια πιο κανονικήνομισματική ένωση (μεταβιβά-σεις από το Βορρά στο Νότο, με-γαλύτερο προϋπολογισμό, τρα-πεζική ένωση κ.λπ.). Αλλά τότεδεν θα είναι καθόλου εύκολα ταπράγματα, διότι πώς αυτό θαγίνει αποδεκτό από λαούς πουέχουν συνηθίσει σε άλλο προσα-νατολισμό;

Σε σχέση με την αρχή της κρί-σης, είναι εξίσου ισχυρή τώρα ηδιαπραγματευτική θέση τηςχώρας, αν έχουμε μια κυβέρ-νηση της αριστεράς, ή έχει εξα-σθενήσει;

Εξαρτάται εν μέρει από την οι-κονομική κατάσταση που θα επι-κρατεί όταν έρθει η ώρα. Αλλάκαι από το αν έχουν βρεθεί θε-σμικές λύσεις στα δομικά προ-βλήματα της ευρωζώνης. ∆ενπροκύπτει από πουθενά ότι η ευ-ρωζώνη έχει αντιμετωπίσει αυτάτα προβλήματα που ήρθαν στηνεπιφάνεια μετά από το 2008. Καιαυτό σου δίνει κάποια διαπραγ-ματευτική ισχύ και κάνει πιο δύ-σκολες τις οποίες προσπάθειεςαπομόνωσης της χώρας.

Αλλά το ζήτημα δεν είναι μόνοοικονομικό. Εξαρτάται από τιςπολιτικές επιπτώσεις που θα

υπάρξουν. Εάν μια κυβέρνησητης αριστεράς πει ότι εμείς δενθα συνεχίσουμε μια πολιτική πουείναι κοινωνικά άδικη, οικονο-μικά αναποτελεσματική και δενέχει τη νομιμοποίηση του λαού,καθώς έχει δώσει νωπή εντολήγια μια εναλλακτική πολιτική,αυτό εικάζω ότι θα επηρεάσειτους Ισπανούς, τους Ιταλούς ήτους Πορτογάλους. Στόχος τηςκυβέρνησης της αριστεράς είναινα πάει στις Βρυξέλλες και ναθέσει ζητήματα που αφορούν όλητην Ευρώπη, να διαπραγματευ-τεί, επομένως, λύσεις για όλη τηνευρωζώνη. Αυτή είναι και η με-γάλη διαφορά με την πολιτικήτης κυβέρνησης Σαμαρά. Θααφήσει αδιάφορους τους λαούςτης Ευρώπης μια τέτοια πρωτο-βουλία; Θα αφήσουν τις κυβερ-νήσεις τους να συμπλεύσουν σεμια συμμαχία κατά της αριστερήςελληνικής κυβέρνησης παρόλοπου μια νίκη της θα άνοιγε μιαδιαφορετική προοπτική για τουςίδιους; Νομίζω ότι δεν θα είναιτόσο εύκολο να διαχειριστεί ηηγεσία της ευρωζώνης ένα τέτοιοζήτημα.

•

““Η αριστερά για να πείσει τον κόσμο ναπέσει η κυβέρνηση, πρέπει όχι μόνο νακαταλάβει ότι είναι αναποτελεσματική,διεφθαρμένη και κοινωνικά άδικη, αλλά ότιέρχεται μια νέα δύναμη, που στηρίζεται καισε συγγενείς δυνάμεις αλλού, που μπορούννα ανατρέψουν τους συσχετισμούς με ένασχέδιο που επιτρέπει και αναδιανομή τουεισοδήματος, και κοινωνικούςπειραματισμούς, και νέο μοντέλο ανάπτυξης

εξάγει και ανεργίααυξηθεί η παραγωγικότητα (και άρα περισσότερες εξαγωγές).

Αλλά αυτή η στρατηγική έχει κοντά ποδάρια. Απο τη μια μεριά, δη-μιουργεί εντάσεις με τις υπόλοιπες οικονομίες του κόσμου. Η οικο-νομία της ευρωζώνης κατηγορείται ότι έχει συμπεριφορά «ελεύθε-ρου καβαλάρη», «τζαμπατζή». Γιατί είναι μια μεγάλη οικονομία καιδεν μπορεί να αδιαφορεί για τη ζήτηση παγκόσμια. ∆εν είναι η παλιάΓερμανία, μια μικρή ανοιχτή οικονομία που έλεγε «εγώ θα έχω εξα-γωγές, δεν επηρεάζω, δεν με νοιάζει». Τώρα, η ΕΕ είναι η δεύτερημεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, δεν μπορεί να αδιαφορεί. Όπωςέγραψε πρόσφατα ο Μάρτιν Γουλφ, στους «Financial Times», όταν ηΓερμανία έχει συστηματικά μεγάλα πλεονάσματα δεν εξάγει μόνοπροϊόντα, εξάγει και ανεργία και χρεοκοπία.

Από την άλλη, δεν βελτιώνεται ουσιαστικά η μοίρα του Νότου τηςευρωζώνης. Τα πλεονάσματα της ευρωζώνης κρατούν το ευρώ ανα-τιμημένο και άρα είναι δύσκολο για αυτές τις οικονομίες να ανταγω-νιστούν. Συγχρόνως, ο χαμηλός πληθωρισμός της ευρωζώνης, τιςαναγκάζει να προχωρούν σε ονομαστικό αποπληθωρισμό για να είναιανταγωνιστικές –να μειώσουν τους ονομαστικούς μισθούς. Αυτό δη-μιουργεί μια μιζέρια στους πολίτες, που επηρεάζει αρνητικά το οι-κονομικό κλίμα, και επί πλέον αυξάνει την αξία του χρέους ως πο-σοστό του ΑΕΠ. Ό,τι χειρότερο δηλαδή.

Υποστηρίχθηκε ότι πλέον γνωστοί οικονομολόγοι ασκούν κριτικήστα κυρίαρχα δόγματα. Τα Νόμπελ που δόθηκαν προχθές όμως τοαντανακλούν αυτό;

Έδωσαν ένα Νόμπελ στον Ρόμπερτ Σίλερ, που μπορεί να μην είναιετερόδοξος οικονομολόγος, αλλά έχει μεγάλη προσφορά με τις ανα-λύσεις του για τις χρηματοπιστωτικές κρίσεις και με τις προτάσεις τουγια τη ρύθμιση αυτών των χρηματαγορών, που τις θεωρεί εγγενώςαναποτελεσματικές. Όμως το Νόμπελ το πήρε και ο Γιουτζίν Φάμα,ο οποίος είναι τόσο ακραίος νεοφιλελεύθερος που υποστηρίζει ότι οιχρηματαγορές είναι πάντοτε αποτελεσματικές (Perfect Market Hy-pothesis), ότι δεν λαθεύουν ποτέ, ότι δεν χρειάζονται ρύθμιση και ότιούτε ο ιδιωτικός τομέας ούτε οι χρηματαγορές φταίνε για την κρίση.Σκεφτείτε να είχαν μοιραστεί το Νόμπελ Ιατρικής κάποιος που είχεαναδείξει τη σχέση του καρκίνου του πνεύματος με το κάπνισμα, καικάποιος άλλος επιστήμονας που ισχυριζόταν ότι η καλύτερη προστα-σία από τη νόσο είναι το κάπνισμα τριών πακέτων την ημέρα.

•

10 Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τη συνέντευξη πήρεη Ιωάννα ∆ρόσου

Ένα από τα κύρια επιχειρήμα-τα τμημάτων της κοινωνίας πουπλήττονται από τα μέτρα λιτότη-τας είναι ότι είναι αντισυνταγμα-τικά ή παράνομα. Όμως, η κυ-βέρνηση είναι αυτή που δικαιώ-νεται στα δικαστήρια. Πώς εξη-γείτε αυτή την αντίφαση;

Τα δικαστήρια έχουν μια σχετι-κή, όχι απόλυτη αυτονομία απέ-ναντι στην εκτελεστική και νομο-θετική εξουσία. ∆εν πρέπει, συνε-πώς, κανείς να περιμένει ριζικέςανατροπές της πολιτικής κατά-στασης από δικαστικές αποφά-σεις. Βεβαίως, υπήρχαν λόγοι ναπεριμένουμε περισσότερα απότους δικαστές. Οι θεσμοί, όμως, έ-χουν πάντοτε μια αδράνεια, δεναλλάζουν με την ίδια ταχύτητα μετην οποία αλλάζουν οι σχέσειςπαραγωγής και οι κοινωνικέςσχέσεις. Το Σύνταγμα μας, συνε-πώς, αποτυπώνει ένα συσχετισμόδυνάμεων προηγούμενων δεκαε-τιών, όπου η ισορροπία μεταξύκεφαλαίου και εργασίας ήταν κα-λύτερη για την τελευταία. Ενόψειτου γεγονότος αυτού, τα δικαστή-ρια θα έπρεπε να καταλήξουν στηδιαπίστωση της αντισυνταγματι-κοτήτας πολλών από τους μνημο-νιακούς νόμους. Αντιθέτως, μέχρισήμερα επέδειξαν υπερβολική -κατά τη γνώμη μου- δικαστική αυ-τοσυγκράτηση. Ενδεχομένως, πά-ντως, η κατάσταση να αρχίζει ναμεταβάλλεται. Για παράδειγμα,στις περισσότερες από τις εκκρε-μείς υποθέσεις διαθεσιμότηταςδημοσίων υπαλλήλων δόθηκεπροσωρινή δικαστική προστασίαστους αιτούντες.

Ωστόσο, το μότο του μήνα φαί-νεται να είναι η «εμπιστοσύνηστη δικαιοσύνη»…

Πρόκειται για φοβερή υποκρι-σία, όταν λέγεται από αυτούς πουμέχρι σήμερα έκαναν ό,τι μπορού-σαν για να μην φτάσουν έγκαιραοι εκκρεμείς υποθέσεις Χρυσαυ-γιτών ενώπιον της. Όχι πώς δεν έ-χει και αυτή τις ευθύνες της. Απότο 1979 έχουμε αντιρατσιστικό νό-μο και ουσιαστικά δεν έχουμε ού-τε μία καταδίκη.

Ο αταβισμός της δεξιάς

Βλέπουμε ότι στο όνομα της α-σφάλειας παραβλέπονται νόμοι

του κράτους, όπως φάνηκε και μετις παρακολουθήσεις μελών τηςΧρυσής Αυγής από την ΕΥΠ.Μέχρι που μπορεί να φτάσει ηαυθαιρεσία της εκτελεστικής ε-ξουσίας;

Ο νόμος 2225/1994 για τις πα-ρακολουθήσεις δίνει στην πραγ-ματικότητα λευκή επιταγή στηνΕΥΠ, χωρίς να επικαλεστεί την α-νάγκη παρακολούθησης συγκε-κριμένων προσώπων, να παίρνειμια γενική άδεια να παρακολου-θεί τους πάντες. Αυτό είναι αντι-συνταγματικό, ξεκάθαρα αντίθε-το στο άρθρο 19 παρ. 1 του Συν-τάγματος. Και εδώ υπάρχει έναπολλαπλό πρόβλημα αστοχίαςτων θεσμών της αστικής δημοκρα-τίας. Πρώτα απ’ όλα, ο νομοθέτηςψήφισε μια αντισυνταγματικήρύθμιση. Μετά, η ανεξάρτητηΑρχή ∆ιαφύλαξης του Απορρή-του των Επικοινωνιών την εφαρ-μόζει και τέλος, το δικαστήριο τηνανέχονται. Συνεπώς, όλοι οι θε-σμοί που θα λειτουργούσαν ως α-ντίβαρα για να ελεγχθούν οι αυ-θαιρεσίες έχουν αποτύχει. Και α-κριβώς αυτό δείχνει και τα όριατης αστικής συνταγματικής νομι-μότητας και γιατί εμείς πρέπει νατην υπερασπιζόμαστε. Φυσικά, τοΣύνταγμα αντανακλά τις κυρίαρ-χες ιδέες και συνεπώς, σε τελικήανάλυση, εξασφαλίζει τα συμφέ-ροντα των κυρίαρχων, αυτών πουέχουν την ιδιωτική και πολιτική ε-ξουσία σε μια κοινωνία. Από τηνάλλη μεριά, επειδή ακριβώς επη-ρεάζεται και τις διεκδικήσεις τωνεξουσιαζόμενων, κατοχυρώνεικαι τα δικαιώματα που αυτοί έ-χουν πετύχει με τους αγώνες τους.

Προφανώς λοιπόν πρέπει να εί-μαστε υπέρ της τήρησης του Συν-τάγματος, και πάντα και ιδίως σή-μερα, που αυτό παραβιάζεται συ-στηματικά από τις μνημονιακέςπολιτικές. Μπορεί να αμφισβη-τούμε άλλες διατάξεις του και ναθέλουμε την ανατροπή τους, είναισημαντικό όμως για αμυντικούς,θεσμικούς και ουσιαστικούς λό-γους να υπερασπιζόμαστε τις συν-ταγματικές διατάξεις που κατοχυ-ρώνουν δικαιώματα.

Ποια η γνώμη σας για τις διώ-ξεις της Χρυσής Αυγής με τοντρόπο που έγιναν;

Η κυβέρνηση, όσο και αν αυτόφαίνεται αντιφατικό, και άργησεκαι βιάστηκε. Σαφώς έπρεπε ναείχε φροντίσει οι διώξεις να έχουνασκηθεί πολύ νωρίτερα. Ο τρόποςπου επιλέχθηκε στο τέλος, όμως,είχε έντονα τα χαρακτηριστικάμιας επικοινωνιακής φιέστας. ∆η-λαδή, θυσιάστηκε η ουσία στο ό-νομα της επικοινωνίας. Και αυτόμπορεί να δημιουργήσει αφενόςπεριπλοκές στην εξέλιξη της ποι-νικής διαδικασίας, και αφετέρουσυντελεί στην αποδυνάμωση τωνθεσμών.

Η κυβέρνηση προσπαθεί ναδώσει λύσεις στο φαινόμενο τουφασισμού καταθέτοντας φωτο-γραφικές διατάξεις ποινικοποίη-σης της Χρυσής Αυγής, όπως αυ-τή της άρσης της χρηματοδότη-σης. Ποια η γνώμη σας;

Επί της αρχής είναι λογικό η δη-μοκρατία να υπερασπίζεται τον ε-αυτό της και να μην χρηματοδοτείαυτούς που θέλουν να την κατα-λύσουν Η αρχική διατύπωση τηςκυβερνητικής πρότασης, όμως, ή-ταν πράγματι ιδιαίτερα προβλη-ματική. Σύμφωνα με αυτήν, ηΒουλή δεν θα αποφάσιζε επί τουθέματος, δεν θα είχε τη δυνατότη-

τα να κρίνει εάν η κατηγορία εί-ναι βάσιμη ή εάν πράγματι τα εγ-κλήματα της κατηγορίας τελέσθη-καν στο πλαίσιο δράσης του κόμ-ματος ή είναι άσχετα με αυτό.Επίσης, περιλάμβανε αδικήματαόπως η κατασκοπεία. Η δεξιά έ-χει έναν αταβισμό, θυμάται καιπάλι τις διατάξεις που οδήγησαντον Μπελογιάννη και τον Πλουμ-πίδη στο απόσπασμα. Μετά καιτις παρεμβάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, ό-λα αυτά απαλείφθηκαν και η διά-ταξη δεν θα είναι φωτογραφι-κή.

Ωστόσο, δεν είναι ενάντια στοτεκμήριο της αθωότητας;

Η αναστολή της χρηματοδότη-σης και όχι η οριστική διακοπήτης όσο διερευνάται ένα σοβαρόκακούργημα, όπως αυτό της συγ-κρότησης και ένταξης σε εγκλη-ματική οργάνωση, για το οποίο υ-πάρχουν σοβαρές υπόνοιες είναι,κατά τη γνώμη μου, δικαιολογη-μένη. Θα πρέπει, όμως, να γίνεταιμε άδεια της Βουλής με αυξημένηπλειοψηφία, ώστε να αξιολογείται

το αποδεικτικό υλικό που συνδέειτις εγκληματικές πράξεις με τοκόμμα.

Η ανάγκη του κινήματος

Οι αντιδράσεις της κοινωνίαςαπέναντι στα μέτρα είναι χλιαρέςκαι μένουν κυρίως στην προσφυ-γή στη δικαιοσύνη. Πώς επιδράστη σημερινή κατάσταση η αδρά-νεια του κινήματος;

Η αδυναμία αυτή δείχνει την α-ποτυχία, μέχρι σήμερα, του κινή-ματος να αντιδράσει αποτελεσμα-τικά στην ολομέτωπη επίθεση σεθεσμούς και δικαιώματα. Βρισκό-μαστε σε μια παράδοξη ιστορικήστιγμή. Για πρώτη φορά στην Ευ-ρώπη, ένα πολιτικό κόμμα της α-ριστεράς φαίνεται να διεκδικεί μεαξιώσεις την κυβερνητική εξου-σία, αλλά από την άλλη μεριά τοκίνημα βρίσκεται σε αναντίστοιχημορφή οργάνωσης. Και αυτό μπο-ρεί να δημιουργήσει σημαντικάπροβλήματα αν τα πράγματα πά-νε καλά και πράγματι η εξουσίαπεράσει στην αριστερά.

Από την άλλη, είδαμε ότι το κί-νημα όπου γιγαντώθηκε, όπωςγια παράδειγμα στις Σκουριές,διώχθηκε ανηλεώς.

Και στις Σκουριές, όμως, είδαμεότι αντέδρασαν μαζικά όταν εί-δαν ότι είχαν έξω από την πόρτατους αυτό που θα σκότωνε τα παι-διά τους. Και πολύ καλά έκαναν

και αντέδρασαν, αλλά χρειαζόμα-στε ένα κίνημα που να αγκαλιάζειόλη την κοινωνία, όχι μόνο αυτούςπου θίγονται άμεσα, εκείνους πουβλέπουν τη φωτιά στην πόρτατους.

Πάντως και η πανεπιστημιακήκοινότητα κινείται. Βρίσκεται ή-δη στην 6η βδομάδα κινητοποιή-σεων. Πιστεύεις ότι μπορεί να α-ναπτυχθεί ένα κίνημα από εκεί;

Έχω πολλές ελπίδες για το κί-νημα αυτό. Είναι μαζικό, ενωτικό,έχει στόχους και δεν περιορίζεταιστη δικαστική διαμάχη, αν και τηνχρησιμοποιεί. Το πρόβλημα, βε-βαίως, παραμένει πώς θα συνδυα-στούν οι κινητοποιήσεις αυτές μετην αντίδραση της υπόλοιπης κοι-νωνίας.

Περί νοικουραίων

Ο Α. Σαμαράς προσπαθεί ναχτίσει το προφίλ του «καλού ε-θνικιστή» εξισώνοντας την εγ-κληματική δράση της ΧρυσήςΑυγής με το κίνημα στις Σκου-ριές. Ο εθνικισμός μπορεί να μηντρέφεται από το μίσος;

Ο Α. Σαμαράς θέλει να εμφανι-στεί σαν ο προστάτης των νοικο-κυραίων, αλλά οι νοικοκυραίοικαταστρέφονται από την πολιτικήτου. Με επικοινωνιακούς κρότουςδεν μπορούν να λυθούν τα βασικάπροβλήματα της χώρας.

Ακούγεται καθημερινά πια η ε-ρώτηση «καταδικάζετε τη βία α-πό όπου και αν προέρχεται». Σαςτην επανέλαβαν πάμπολλες φο-ρές στην εκπομπή του Γ. Πρετε-ντέρη την προηγούμενη βδομά-δα. Και τελικά δεν την καταδικά-σατε. Υπάρχει «καλή και κακήβία»;

Οι αριστεροί που ξεκινούν λέ-γοντας ότι καταδικάζουν κάθεμορφή βίας, πριν τολμήσουν ναπουν την όποια άποψή τους, νομί-ζω ότι εκδηλώνουν ένα απαράδε-κτο ενοχικό συναίσθημα απέναντιστον ιδεολογικό αντίπαλο. Άλλω-στε ακόμη και αυτός στην πραγ-ματικότητα δεν καταδικάζει κάθεμορφής βία, αλλά μόνο την βίαπου δεν προέρχεται από το κρά-τος, τη μη νομιμοποιημένη θεσμι-κά. Υπάρχουν όμως και σε επίπε-δο ποινικού δικαίου βίαιες συμπε-ριφορές που μένουν ατιμώρητες:η περίπτωση της άμυνας αποτελείτο καλύτερο παράδειγμα. Γενικό-τερα θα έλεγε κανείς ότι η βία εί-ναι δικαιολογημένη μόνο όταν εί-ναι αμυντική. Όπως τα άτομα έ-χουν δικαίωμα να αμύνονται, έτσικαι οι κοινωνίες έχουν ένα ανά-λογο δικαίωμα και μάλιστα οι Ρω-μαίοι έλεγαν ότι αυτό αποτελείτον ύψιστο νόμο της πολιτείας.Από την άλλη, μερικά κανείς λαόςδεν επιλέγει τη βία από μόνος του,όταν έχει άλλη επιλογή. Το κεν-τρικό πανό του ΕΑΜ το ∆εκέμ-βρη του ‘44 έγραφε μια μεγάλη α-λήθεια: «ο λαός όταν βρίσκεταιμπροστά στην τυραννία έχει μία ε-πιλογή. Ή τις αλυσίδες ή τα ό-πλα». Βεβαίως, για να μην υπάρ-ξει παρεξήγηση, δεν εννοώ, προ-φανώς, ότι η σημερινή κατάστασηείναι ανάλογη με αυτή του ∆εκέμ-βρη του '44 και είμαστε στα πρό-θυρα ένοπλης εξέγερσης. Ευτυ-χώς όχι. Υφίστανται σήμερα οιθεσμικές προϋποθέσεις να γίνουνριζικές αλλαγές με ειρηνικό καιθεσμικό τρόπο. Αρκεί οι επόμενεςεκλογές να συμπέσουν με την α-νάσταση του μαζικού κινήματος.

Είναι λογικό η δημοκρατίανα υπερασπίζεται τον εαυτό της* Συνέντευξη με τον συνταγματολόγο Γιώργο Κατρούγκαλο

Συζητάμε με τον καθηγητή Δημόσιου Δικαίου, ΓιώργοΚατρούγκαλο, για τη συνταγματικότητα των μέτρων, τηποινική αντιμετώπιση της Χρυσής Αυγής και τα κινήματα.Όσον αφορά τη βία, με αφορμή την εμφάνισή του στηνεκπομπή του Γ. Πρετεντέρη, σημειώνει: «Όπως τα άτομαέχουν δικαίωμα να αμύνονται, έτσι και οι κοινωνίες έχουνένα ανάλογο δικαίωμα και μάλιστα οι Ρωμαίοι έλεγαν ότιαυτό αποτελεί τον ύψιστο νόμο της πολιτείας».

““Ο Α. Σαμαράςθέλει να εμφανιστείσαν ο προστάτηςτων νοικοκυραίων,αλλά οινοικοκυραίοικαταστρέφονταιαπό την πολιτικήτου. Μεεπικοινωνιακούςκρότους δενμπορούν να λυθούντα βασικάπροβλήματα τηςχώρας.Χρειαζόμαστε ένακίνημα που νααγκαλιάζει όλη τηνκοινωνία, όχι μόνοαυτούς πουθίγονται άμεσα,εκείνους πουβλέπουν τη φωτιάστην πόρτα τους.

““““Γιαπρώτη φορά στηνΕυρώπη, ένα πολι-τικό κόμμα της αρι-στεράς φαίνεται ναδιεκδικεί με αξιώ-σεις την κυβερνητι-κή εξουσία, αλλά α-πό την άλλη μεριάτο κίνημα βρίσκε-ται σε αναντίστοιχημορφή οργάνωσης.

Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013 11ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η αριστερά δεν μετεωρίζεταιανάλογα με τις διαθέσεις του αντιπάλου

Βρισκόμαστε στο μεταίχμιο καιτώρα είναι ακόμη πιο αναγκαία ηαντεπίθεση του ΣυΡιζΑ, σ’ όλα ταμέτωπα, υποστηρίζει ο ΑλέκοςΚαλύβης. Και ξεκαθαρίζει, ενόψει εκλογικών συνεργασιών, ότιη αριστερά πρέπει να γίνει πόλοςέλξης αγωνιστών, δημιουργικώνκαι ανιδιοτελών προοδευτικώνπολιτών και να μην λειτουργήσειως πλυντήριο για τα λερωμένακαι τα άπλυτα κάποιων παρατρε-χάμενων της κεντρικής ή τοπικήςεξουσίας.

Τη συνέντευξη πήρεο Θόδωρος Μιχόπουλος

Το Μαξίμου και ο Αντ. Σαμαράς προ-σωπικά συνεχίζουν την επίθεση κατά τουΣυΡιζΑ. Θεωρείς ότι είναι ικανοποιητι-κός ο τρόπος αντιμετώπισης αυτών κινή-σεων από τον ΣυΡιζΑ;

Η θεωρία των δύο άκρων συνιστά μιαστρατηγική πίεσης προς την αριστερά καιτο κίνημα αλλά και ένα όχημα για το κα-τεστημένο για να θωρακίσει ακόμη πιο αυ-ταρχικά την ταξική κυριαρχία του. Κά-ποιοι πιστεύουν ότι μπορούν να μειώσουντην επιρροή της αριστεράς μέσα στο πιοφοβισμένο κομμάτι της κοινωνίας μας, νασυκοφαντήσουν τους κοινωνικούς αγώνες,να αποσείσουν τις ευθύνες τους για τηνανοχή και υπόθαλψη της εγκληματικήςβίας της Χρυσής Αυγής και να αποπροσα-νατολίσουν τον κόσμο από τα δραματικάπροβλήματα που αντιμετωπίζει από τημνημονιακή πολιτική. Πιστεύουν, μάταια,ότι με μια ρητορική γενικά κατά της βίαςμπορούν να στριμώξουν τον ΣυΡιζΑ, ένακόμμα που με σαφήνεια τάσσεται υπέρτων πολύμορφων, μαζικών λαϊκών αγώ-νων και κατά της τυφλής βίας. ∆εν μπορείκανείς να ξεχνά ότι η έξαρση της ρατσι-στικής εγκληματικής βίας απέναντι στουςμετανάστες έγινε επί των ημερών του κ.Σαμαρά, όπως επίσης ότι με την κρατικήκαι παρακρατική καταστολή και βία, έχεισυνδεθεί μεταπολιτευτικά η παράταξη τουκ. Σαμαρά και με πρόκληση θυμάτων απότο κίνημα. Είναι χαρακτηριστική η δολο-φονία του αριστερού αγωνιστή Νίκου Τεμ-πονέρα από στέλεχος της ΟΝΝΕ∆. Ηστρατηγική της Ν∆ χρεοκοπεί μέρα με τημέρα, διότι ο κόσμος είναι υποψιασμένοςκαι καχύποπτος και διότι ο ΣυΡιζΑ αντι-κρούει αποφασιστικά και πειστικά αυτήτην επίθεση. Παρόλα αυτά χρειάζονταιακόμη πολλά να γίνουν στο επίπεδο τηςιδεολογικής και πολιτικής αντιπαράθεσηςκαι κυρίως στο σκέλος της ανάπτυξης τωναντιμνημονιακών και αντιφασιστικώναγώνων.

Απελπισία και αδιέξοδο

Η ατζέντα των πολιτών, όπως φάνηκεκαι από τις ερωτήσεις που υπέβαλλανστον Αλ. Τσίπρα [∆ευτέρα, εκπομπή μεΝ. Χατζηνικολάου], είναι τελείως διαφο-ρετική. Αφορά την οικονομία. Κυρίως,όμως, οι πολίτες φαίνεται να μην πι-στεύουν ότι ο ΣυΡιζΑ θα εφαρμόσει όσαυπόσχεται. Πώς μπορεί να ξεπεραστείαυτό το γεγονός; Και που πιστεύεις ότιοφείλεται;

Η ατζέντα Σαμαρά και των ΜΜΕ πουτον στηρίζουν είναι μακριά από τις ανάγ-κες και τις αγωνίες του κόσμου που βρί-

σκεται σε απόγνωση. Αναφέρονται, άλλω-στε, αναγκαστικά σ’ αυτά μόνο και μόνογια να μην χάνουν τελείως την αξιοπιστίατους. Η τεράστια ανατροπή που έγινε στηχώρα μας είναι στρατηγική επιλογή τουσυστήματος για έναν ολοκληρωτικό καπι-ταλισμό, με ολιγαρχική και αυταρχική δι-οίκηση και μια κοινωνία χωρίς αντιστά-σεις και δικαιώματα. Οι συνέπειες αυτήςτης επίθεσης στη θέση αλλά και στη συ-νείδηση του κόσμου της εργασίας δεν οδη-γούν αυτόματα σε μια αριστερά ριζοσπα-στικοποίηση ούτε μετατρέπουν την οργήσε πολιτική βούληση θετικών αλλαγών.Μεγάλο τμήμα του λαού αγωνίστηκε κατάτων μνημονίων. Βρίσκε-ται, όμως, σε μια θέσηαπελπισίας και πλήρουςαδιεξόδου. Η αναποτε-λεσματικότητα των αγώ-νων έχει κάμψει τηναγωνιστική διάθεση τουκόσμου και αυτό δημι-ουργεί πολύ μειωμένεςπροσδοκίες και μια λο-γική ανάθεσης του κοι-νωνικού στο πολιτικό ήακόμα χειρότερα οδηγείσε τάσεις παραίτησης.Η ριζοσπαστική αρι-στερά δεν επαγγέλλεταιέναν εύκολο δρόμο, ούτεμια καλύτερη διαχείρισηαλλά μια μεγάλη τομήστην πολιτική και οικο-νομική πορεία τηςχώρας. Ζητά από τονκόσμο όχι μόνο τηνψήφο αλλά και τηνενεργή συμμετοχή καικινητοποίησή του σε μιαεπιλογή συγκρουσιακή.Η δυσπιστία που εμφανί-ζεται απέναντι στην αρι-στερά μπορεί να ξεπερα-στεί αν δημιουργήσουμεέμπνευση, ρεύμα συ-σπείρωσης και ψυχολο-γία ριζικών αλλαγών.Και, φυσικά, εφόσονδιατηρούμε τον ριζοσπα-στισμό και τον αντισυ-στημικό λόγο μας, την ει-λικρίνεια, τις αιχμέςστον προγραμματικό μαςλόγο, την ασυμβίβαστηεπιλογή μας να προχω-ρήσουμε σε μεγάλες προοδευτικές αλλα-γές με κατεύθυνση το σοσιαλισμό.

Πάνω από ένα χρόνο ακούμε ότι «έρ-χονται εκλογές», ότι «η κυβέρνηση κα-ταρρέει». Μέχρι σήμερα τίποτα δεν συ-νέβη. Με λάθος ανάλυση, όμως, δεν οδη-γούμαστε και σε λάθος αποφάσεις ωςπρος την αντιμετώπιση της σημερινήςκυβέρνησης;

Η στρατηγική μας για ανατροπή της κυ-βέρνησης είναι κεντρική μας επιλογή καιεργαζόμαστε με βάση αυτή τους τελευταί-ους μήνες. Όμως άλλο πράγμα η επιθυμίακαι άλλο η πραγματικότητα. Το εγχείρημααυτό για να αποκτήσει δυναμική πρέπεινα γίνει πλειοψηφικό αίτημα στην κοινω-νία, να πιέζει αφόρητα την μνημονιακήσυγκυβέρνηση. Καμία κυβέρνηση δεν πέ-φτει από μόνη της παρά μόνο αν την αναγ-κάσει ο λαός ή αν κρίνει η ίδια ότι τη συμ-φέρουν οι εκλογές και εφόσον –στην πε-ρίπτωση της χώρας μας- το αποδεχτεί ητρόικα και ιδίως η Γερμανία. Πέρα από

κάποιες σκέψεις για πιθανό αιφνιδιασμό,ή για ενδεχόμενη ανοχή της τρόικας σεεκλογική αποσαφήνιση του πολιτικού το-πίου στην Ελλάδα, δεν πιστεύω ότι υπήρχεη εντύπωση σε κανέναν μας ότι επίκειται ηπτώση της κυβέρνησης ή ότι με λίγο σπρώ-ξιμο ή με μια πετυχημένη κινητοποίηση θαμπορούσε να πάει η χώρα σε εκλογές.

Η κεντροαριστερά

Μήπως αλλάζουν τα δεδομένα σήμερα;Η κυβέρνηση βρίσκεται σε πολύ δύ-

σκολη θέση. Η διαφορά μεταξύ ∆ΝΤ καιΕΕ, το δημοσιονομικό και χρηματοδοτικό

κενό, η προετοιμασίαεπιβολής νέου μνημο-νίου, η αδυναμία να ξε-φύγει η χώρα από τοφαύλο κύκλο ύφεσης,υπερχρέωσης, ανεργίας,λιτότητας και φτώχειαςτην έχουν φέρει σε δεινήθέση. Αυτή η κατάστασησυνιστά πηγή πολιτικήςαστάθειας. ∆εν μπορείκανείς να έχει ασφαλήεκτίμηση αν θα φτάσεισε σημείο κρίσης που ναμην είναι, μάλιστα, δια-χειρίσιμη. Χρέος τηςαριστεράς δεν είναι ναμετεωρίζεται ανάλογαμε τις διαθέσεις του αν-τιπάλου αλλά να αγωνί-ζεται και να δημιουργείτις κοινωνικές και πολι-τικές προϋποθέσεις, νακατακτά την πολιτική καιοργανωτική ετοιμότηταγια να πετύχει την δημο-κρατική ανατροπή τηςκυβέρνησης και των αν-τιλαϊκών πολιτικών.

Το τελευταίο διά-στημα γίνεται προσπά-θεια να ξεκινήσει διάλο-γος για την κεντροαρι-στερά. Στο ΠαΣοΚυπάρχει προβληματι-σμός, η ∆ημΑρ εμφανί-ζεται αρνητική. Βλέπειςνα προχωρά ένα τέτοιοσχήμα;

Εμείς διεκδικούμε νακερδίσουμε με την πολι-

τική και οικονομική μας πρόταση όσουςταξικά θέλουμε να εκπροσωπήσουμε καιαναφέρομαι στους εργαζόμενους, τα με-σαία στρώματα των αστικών κέντρων καιτης περιφέρειας, τη νεολαία, τους ανθρώ-πους του πνεύματος και του πολιτισμού,αλλά και όσους απλούς πολίτες βρίσκον-ταν ή βρίσκονται ακόμη σε άλλους πολιτι-κούς χώρους. Μας ενδιαφέρει πολύ η συ-νεργασία της αριστεράς, η πλατιά συμμα-χία των «από κάτω» και γι’ αυτό το λόγοκεντρικός μας στόχος είναι η δημιουργίασε τοπικό και εργασιακό επίπεδο λαϊκώνεπιτροπών συσπείρωσης και αγώνα. Τοαστικό σύστημα έχει έλλειψη εφεδρειών,ανησυχεί για τον αποδεκατισμό και τηναπαξίωση του σοσιαλδημοκρατικού καιτου κεντρώου χώρου και επιχειρεί τηναναστήλωσή του. Αυτό δεν γίνεται μεόρους επιστροφής στις κοινωνικές τουρίζες, αλλά με όρους υπαρξιακούς, επι-κοινωνιακούς και με επιμονή σε μια δια-χείριση υπέρ του κεφαλαίου στα πλαίσιατων πολιτικών των μνημονίων. Συνεπώς

δεν υπάρχει κοινωνικό έδαφος για να ευ-δοκιμήσει αυτή η προσπάθεια. Είναι σαντο βάδισμα στο κενό. Η κοινωνία έχειυποστεί μια μεγάλη κοινωνική διαίρεση ηοποία έχει δημιουργήσει μια νέα αυθεν-τική πόλωση ανάμεσα στις δυνάμεις πουσυγκροτούν προτάσεις εξουσίας με δια-φορετικά πολιτικά και οικονομικά σχέδια.Οι παλιές κανονικότητες και συμμαχίεςέχουν διαρραγεί. Το μνημόνιο έχει χαρά-ξει βαθιά μια διαχωριστική γραμμή καιδεν μπορεί όσοι στήριξαν με διάφορουςτρόπους τα μνημόνια, ή τον Σημιτικόδήθεν εκσυγχρονισμό να εμφανίζονται ωςτιμητές μιας νέας πορείας.

Οι συνεργασίες

Τελευταία γίνεται λόγος για συνεργα-σίες του ΣυΡιζΑ, ενόψει εκλογών, κυρίωςαπό το χώρο της κεντροαριστεράς. Αυτήη μονομερής διεύρυνση δεν μπορεί να δη-μιουργήσει προβλήματα ταυτότητας στοΣυΡιζΑ;

Ο ΣυΡιζΑ θέλει να στηριχτεί σε μια ευ-ρύτατη κοινωνική συμμαχία των θυμάτωντου μνημονίου και να προωθήσει την κοινήδράση και συνεργασία της αριστεράς στοπολιτικό επίπεδο. Στην προσπάθεια αυτήμπορεί να συμβάλουν και δυνάμεις ή πρό-σωπα που έχουν γνήσια διαχωρίσει τηθέση τους από την μεταλλαγμένη σοσιαλ-δημοκρατία χωρίς, όμως, να έχουν υπο-στηρίξει τα μνημόνια από κεντρικές θέ-σεις. Στην τοπικές εκλογές προφανώς τακριτήρια είναι και αυτοδιοικητικά,ωστόσο, επειδή οι παθογένειες και τα εκ-φυλιστικά φαινόμενα του πολιτικού συ-στήματος έχουν απλωθεί και στην τοπικήαυτοδιοίκηση, χρειάζεται μεγάλη προ-σοχή ώστε η αριστερά να γίνει πόλοςέλξης αγωνιστών, δημιουργικών και ανι-διοτελών προοδευτικών πολιτών και ναμην λειτουργήσει ως πλυντήριο για τα λε-ρωμένα και τα άπλυτα κάποιων παρατρε-χάμενων της κεντρικής ή τοπικής εξου-σίας.

Η κυβέρνηση προσπαθεί να δείξει ότικάνει αντίσταση στην τρόικα. Ο ΣυΡιζΑ,όμως, δεν βγαίνει επιθετικά, όπως και σεάλλα θέματα. Που οφείλεται; Μπορεί ναασπάζεται τη θεωρία του ώριμου φρού-του;

Η κυβέρνηση όχι μόνο δεν κάνει αντί-σταση αλλά και ούτε καν στοιχειώδη δια-πραγμάτευση. Είναι απούσα από κάθε πο-λιτική παρέμβαση στο θέμα του χρέουςπροσβλέποντας σε κάποια αντισταθμι-στικά πολιτικά οφέλη για την στάση τουκαλού παιδιού που κράτησε απέναντιστους δανειστές και στην τρόικα, τα οποίαδεν φαίνεται να επιτυγχάνει μέχρι στιγ-μής. Η εμπλοκή ενισχύεται από την εκ-κρεμότητα συγκρότησης κυβέρνησης στηνΓερμανία. Στήνεται ένα σκηνικό επικοι-νωνιακής διαχείρισης της ίδιας πολιτικήςκαι όχι αλλαγής στάσης. Ο ΣυΡιζΑ πα-ρεμβαίνει με το σύνολο των προτάσεώντου που συνιστούν ένα συγκρουσιακό μον-τέλο διαπραγμάτευσης για το χρέος καιμια ριζικά διαφορετική οικονομική πρό-ταση. ∆εν υιοθετεί κανείς, φαντάζομαι, τηθεωρία του ώριμου φρούτου, ωστόσο είναιαπόλυτα σωστό ότι τώρα είναι ακόμη πιοαναγκαία η αντεπίθεση του ΣυΡιζΑ σ’ όλατα μέτωπα και η ανάκτηση της πρωτοβου-λίας των κινήσεων. Βρισκόμαστε σε έναμεταίχμιο. Ο ΣυΡιζΑ με όλες του τις δυνά-μεις, σ’ όλη του την κλίμακα πρέπει ναμπει σε διάταξη μάχης.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΑΛΕΚΟ ΚΑΛΥΒΗ

““Η τεράστιαανατροπή πουέγινε στη χώραμας είναιστρατηγικήεπιλογή τουσυστήματος γιαένανολοκληρωτικόκαπιταλισμό, μεολιγαρχική καιαυταρχικήδιοίκηση και μιακοινωνία χωρίςαντιστάσεις καιδικαιώματα

““∆εν υπήρχε η εντύπωση σε κανέναν μας ότι επίκειται η πτώση της κυβέρνησης ή ότι με λίγο σπρώξιμο ή με μιαπετυχημένη κινητοποίηση θα μπορούσε να πάει η χώρα σε εκλογές

∆ΙΕΘΝΗ12 Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013

ΤουΝίκου Σερβετά

Κάποτε τους σκλάβουςτους απήγαγαν από ταχωριά τους στην Αφρική,

οι οικογένειές τους, τους έχανανγια πάντα, τους κουβαλούσαναλυσοδεμένους στην άλλη μεριάτου Ατλαντικού, όπου συνέχιζανμια μαρτυρική ζωή, έως τον θά-νατό τους. Σήμερα η ανθρωπό-τητα έχει προοδεύσει, η οικονο-μία έχει οργανωθεί: Σιγά μηνταξιδεύει ο σκλάβος δωρεάν,σιγά μην τρώει και πίνει –ότανβρει να πιει– δωρεάν, σιγά μηντον χάσει για πάντα η οικογέ-νεια του. Και ποιος θα πληρώ-σει για τα χρέη που δημιουργείδουλεύοντας;

Σύμφωνα με το Euronews,υπάρχουν στον κόσμο περίπου30 εκατομμύρια άνθρωποι πουδουλεύουν σε καθεστώς δου-λείας, αλλά την πιο οργανωμένημορφή εκμετάλλευσης την βρί-σκουμε σήμερα στο Κατάρ,όπου υπάρχουν και νομοθετη-μένες συνθήκες εργασίας για τιςοποίες η ανθρωπότητα πρέπεινα ντρέπεται. Το «σύστημα Κα-φάλα», το οποίο ισχύει στηχώρα, έχει θεσπιστεί εδώ καιμερικά χρόνια και ισχύει ειδικάγια τους χιλιάδες ξένους εργά-τες, κυρίως από το Νεπάλ, πουμεταφέρονται στην χώρα προ-κειμένου να χτίσουν τις εγκατα-στάσεις που θα φιλοξενήσουν τοΠαγκόσμιο Πρωτάθλημα Ποδο-σφαίρου του 2022. Απλώς καιμόνο ότι η Παγκόσμια Ομο-σπονδία Ποδοσφαίρου (FIFA)ανέθεσε σε μια χώρα όπως τοΚατάρ, χωρίς καμία απολύτωςπεργαμηνή στο ποδόσφαιρο και

με το θερμόμετρο να δείχνει με-ταξύ 45 με 50 βαθμούς όταν θαγίνονται οι αγώνες, τη διοργά-νωση αυτού του πρωταθλήμα-τος, αποτελεί διεθνές σκάνδαλο.

Η Καφάλα, λοιπόν, είναι έναςνόμος σύμφωνα με τον οποίο«κανένας εργάτης δεν μπορείνα αποχωρήσει ούτε από τηνεταιρία που εργάζεται -και ηοποία έχει πληρώσει για τηνβίζα του- αλλά ούτε και από τηνχώρα, χωρίς την συγκατάθεσητου εργοδότη του». Αυτό, βέ-βαια, δεν είναι παρά το γράμματου νόμου, καθώς το πνεύμαπου επιβάλλει είναι κατά πολύχειρότερο. Ακόμα και αν παρα-

λάβουν τα έγγραφα και την βίζατους και αποσπάσουν την υπο-γραφή του εργοδότη προσπα-θώντας να αποχωρήσουν, πολ-λοί από αυτούς έχουν επιβαρυν-θεί με δάνεια από πρακτορείαεύρεσης εργασίας στην χώρατους, το επιτόκιο των οποίωνμπορεί να αγγίζει το 36%.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ τουΣουηδικού ραδιοφώνου, τοχρέος της μετάβασης ενός μετα-νάστη στο Κατάρ, επωμίζεταιυποχρεωτικά η οικογένειά τουπου παραμένει στον τόπο της, ηοποία είναι υποχρεωμένη νααποπληρώσει «αν συμβεί κάτι»στον άνθρωπο που ξενιτεύεται

προκειμένου με τα χρήματα πουθα της στέλνει να συντηρηθεί.Και πώς να μην συμβεί ότανδουλεύουν κάθε μέρα στους 40-50 βαθμούς Κελσίου, χωρίς ναέχουνε πρόσβαση σε πόσιμονερό, όταν τα μέτρα ασφαλείαςείναι ανύπαρκτα, όταν είναιυποχρεωμένοι να εργάζονταιεπτά μέρες την εβδομάδα 12ώρες την ημέρα. Σαράντα τέσ-σερις νεκροί εργάτες μέσα σεδιάστημα δυο μηνών, αναφέρειη Guardian ενώ, πρόσφατα, πε-ρίπου 30 μετανάστες αναζήτη-σαν καταφύγιο στην πρεσβείατους, για να γλυτώσουν από τηνβίαιη μεταχείριση των εργοδο-

τών τους.Σε συνέντευξή της στην ιστο-

σελίδα «Οthersidefootball», ηγενική γραμματέας της ∆ιε-θνούς Συνομοσπονδίας Συνδι-κάτων, Σάραν Μπάροου, ανέ-φερε, μεταξύ άλλων, ότι: «Οιαρχές του Κατάρ, οι οποίεςείναι υπεύθυνες για τους εργά-τες στην χώρα, δεν έχουν κάνειακόμα κανένα βήμα για να προ-στατέψουν τους εργάτες και ταδικαιώματα τους. Θα προκύ-ψουν περισσότεροι θάνατοι ανδεν ληφθούν άμεσα μέτρα απότις αρχές του και την FIFA». Λί-γους μήνες μετά την ανάθεσηστο Κατάρ της διοργάνωσης τουΜουντιάλ 2022, αποκαλύφθηκεότι δύο μέλη της διεθνούς ομο-σπονδίας είχαν δωροδοκηθείαπό αξιωματούχο της χώραςπροκειμένου να ψηφίσουν υπέρτου. Η Σάραν Μπάροου ρωτή-θηκε από τον συντάκτη της ιστο-σελίδας αναφορικά με τις αντι-δράσεις της FIFA για τα όσασυμβαίνουν κατά την προετοι-μασία της διοργάνωσης: «ΗFIFA πραγματοποίησε μια ‘εθι-μοτυπική επίσκεψη’ στον Εμίρητου Κατάρ μετά τις αποκαλύ-ψεις των θανάτων των εργατών.Αυτό είναι κάτι εντελώς ανε-παρκές και αδυνατεί να θέσεισε εφαρμογή κάποιο σχέδιο γιανα σταματήσουν τους θανά-τους».

Οι μελέτες προβλέπουν ότι,για να ολοκληρωθούν τα έργαγια το Μουντιάλ, θα πρέπεικατά τα επόμενα εννιά χρόνιαπου απομένουν μέχρι ο διαιτη-τής να σφυρίξει την έναρξη τουπρώτου αγώνα, να μεταφερθούνστο Κατάρ περίπου 1,5 εκατομ-μύριο ξένοι εργάτες.

Αν και πολλοί προβληματίστηκαν το∆εκέμβριο του 2010, όταν ο ΖεπΜπλάτερ (δεξιά) ανακοίνωσε ότι τοΚατάρ θα αναλάβει την διοργάνωσητου Μουντιάλ του 2022, το σχέδιοπου είχε καταθέσει η χώρα ήταν εν-τυπωσιακό. Υπερσύγχρονα γήπεδαμε κλιματισμό, χωριά που θα χτιστούναπό το μηδέν για να φιλοξενήσουντους επισκέπτες, εξοπλισμοί τελευ-ταίας τεχνολογίας και προπονητικάκέντρα που θα ζηλεύουν οι χώρεςτης ∆ύσης. Σήμερα, οι αποκαλύψειςτης εφημερίδας Guardian, όσοναφορά τις συνθήκες εργασίας, σε μιααναπτυσσόμενη και αναμφίβολαπλούσια χώρα όπως το Κατάρ, ταρά-ζουν την παγκόσμια κοινότητα, συμ-περιλαμβανομένων των ανθρώπωνπου κινούνται γύρω από το ποδό-σφαιρο.

ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΔΟΥΛΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΞΕΝΟΥΣ ΕΡΓΑΤΕΣ ΣΤΟ ΚΑΤΑΡ

Κράτος σκλάβων

ΤηςΝτανιέλα Πρετσιοζι

Αρχικά ήταν μόνο οι κόκκινες ση-μαίες (πάμπολλες της Αριστεράς,της Οικολογίας και Ελευθερίας με

πένθιμο πλαίσιο για τους νεκρούς τηςΜεσογείου, άλλες τόσες της Κομμουνι-στικής Επανίδρυσης, του Κόμματος Ιτα-λών Κομμουνιστών, η θάλασσα της Fiom,της Cgil που δεν υποστήριξε επίσημα τηδιαδήλωση, οι σημαίες των φοιτητών τηςUDU (Φοιτητική Ένωση). Πριν να ξεκι-νήσει η πορεία, όταν φτάνουν και οι δε-κάδες ολοκαίνουριες σημαίες της Επα-νάστασης των Πολιτών και της Ιταλίαςτων Αξιών, η πλατεία ∆ημοκρατίας μοι-άζει σαν μια φωτογραφία που έχουμεξαναδεί: τη φωτογραφία των πενήντααποχρώσεων της αριστεράς.

Όμως, μετά έρχονται οι βαθυγάλαζεςμπλούζες για την υπεράσπιση του Συν-τάγματος που μοιάζουν με έναν αστερι-σμό που λάμπει. Τις φοράνε όλοι, οι ερ-γάτες μέταλλου, οι καθηγητές, οι φοιτη-τές, τα μελή των επιτροπών για το δημό-σιο νερό. Και η πλατεία μεταμορφώνεταιπραγματικά σε έναν αστερισμό.

Σε «έναν κοινωνικό συνασπισμό νικη-τών», θα πει στη συνέχεια ο καθηγητήςΡοντοτά: για μια φορά δεν ξεκινάμε απότις ήττες αλλά από τις νίκες του δημοψη-φίσματος για το νερό και την ατομικήενέργεια του 2011, ή από τη νίκη τηςFiom για την επαναφορά στη δουλειάτων εργατών που απολύθηκαν άδικα.

Αυτό το ποτάμι ίσως να φτάσει στο δη-μοψήφισμα για τις συνταγματικές μεταρ-ρυθμίσεις που η «παράξενη πλειοψηφία»της κεντροαριστερο-δεξιάς θέλει νακάνει στη βουλή. Είναι πολλοί, αλλάχρειάζονται περισσότεροι που να «κρα-τιούνται από το χέρι». Αυτό ζητά o Μα-ουρίτσιο Λαντίνι από την εξέδρα. Ακρι-βώς αυτό που έκαναν τα 27 εκατομμύριαπου ψήφισαν ενάντια στην ιδιωτικοποί-

ηση του νερού και που ακόμη περιμένουντην εφαρμογή αυτού του αποτελέσματος.«Προχωράμε», εξηγεί ο Μάουρο Σόλμι,από το Φόρουμ της Μοντένα. «Οι αρχέςτου Συντάγματος είναι επιτακτικές καιαν αυτή η πολιτική τάξη δεν είναι σεθέση να τις εφαρμόσει, ας φύγει από τημέση».

Είναι εδώ οι λευκές σημαίες των NoTav (του κινήματος ενάντια στα τρέναυψηλής ταχύτητας) που κρατούν φιλει-ρηνικοί συνταξιούχοι από το Τορίνο.Από την εξέδρα διαβάζεται ο χαιρετι-σμός του Σάντρο Πλάνο, προέδρου τηςορεινής κοινότητας Βάλε Σούζα και ΒαλΣανγκόνε. «Το να επιβάλλεις με στρα-τιωτικό τρόπο τα μεγάλα έργα σημαίνει

ότι ήδη παραβιάζεις το Σύνταγμα», εξη-γούν τα μέλη της Alba (συμμαχία για τηνεργασία, τα κοινά αγαθά και το περι-βάλλον). Ανάμεσα στις πολλές μπλούζεςτης Libera ενάντια στη μαφία και τηςArci παρελαύνουν οι χίλιες διαφορετικέςεπιγραφές που επικαλούνται το άρθρο 1,του Συντάγματος που λέει ότι η Ιταλίαείναι μια δημοκρατία που βασίζεται στηνεργασία. ∆εκάδες άνδρες και γυναίκεςμε το πλακάτ «Άνεργοι άνω των 50».Καθένας έχει μια πάρα πολύ δύσκοληιστορία, τη δική του: O Ντομένικο, απότο Μιλάνο, τυπογράφος, «όταν η επιχεί-ρηση έκλεισε μου έλειπαν 30 μέρες γιατη σύνταξη, μα εκείνη τη στιγμή ο νόμοςΦορνέρο άλλαξε τους κανόνες και τώρα

μου λείπουν 2 χρόνια και 4 μήνες. Ποιοςόμως θα με προσλάβει, στα 58;» Ο Μα-ουρίτσιο, πάλι από το Μιλάνο: «Άνερ-γος, σε κινητικότητα, φτιάχναμε γυαλό-χαρτο, στα 56 τι να κάνουμε; Είμαστεμόνοι».

Ακριβώς αυτή τη μοναξιά θέλει ακόμηνα πολεμήσει ο Πιέρο Γκουέλφι, 86ετών. Έφερε το συγκινητικό λάβαρο τηςΓαριβαλδινής Ταξιαρχίας Μουτσίνι, μαζίμε τα άλλα μέλη της Ένωσης Αντιστα-σιακών Anpi από τη Σαρτζανα, παρόλοπου ο πρόεδρος της ένωσης δεν θέλησενα κατέβει στη διαδήλωση. Εκείνοςήθελε να είναι παρών, όπως πολλοί άλλοιαντάρτες, πρώην μαχητές και μη. Όπωςο Λουΐτζι Φιόρι, 93 ετών, ο οποίος στημέση της πορείας σταματά και δεν αντέ-χει άλλο.

Μπροστά, το μοναχικό πανό των υπο-στηρικτών του Πίπο Τσιβάτι, υποψήφιουγια τη γραμματεία του ∆ημοκρατικούΚόμματος, από τα ελάχιστα μέλη του ∆η-μοκρατικού Κόμματος που συμμετέχουν.Γενικά, λάμπουν δια της απέραντηςαπουσίας τους. Όμως από δω και μπροςθα πρέπει να αναμετρηθούν μ’ αυτόν τονέο συνασπισμό. Και όχι επειδή είναι τοέμβρυο ενός νέου κόμματος, όπως προ-σπάθησαν να πουν.

∆εν είναι κόμμα, είναι μια ανθρώ-πινη αλυσίδα, που από αύριο θα προ-σπαθήσει να «κρατηθεί χέρι-χέρι». Πο-λίτες μαζί με άλλους πολίτες. Έξαλλου,ανυπάκουοι είναι και οι λιγοστοί οπαδοίτου Γκριλο που συμμετέχουν στην πο-ρεία, που μαγνητοφωνούν τον διάλογομε τη δημοσιογράφο και φωτογραφίζουντις σελίδες του σημειωματάριου,τόσολίγη εμπιστοσύνη έχουν.

Απόδοση: Τόνια Τσίτσοβιτς

Ένας ανθρώπινoς αστερισμόςΕΛΠΙΔΟΦΟΡΑ Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΑΣΜΕΝΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΥ ΣΤΗ ΡΩΜΗITAΛΙΑ

Πολλές δεκάδες ήταν οι διαδηλωτές το περασμένο Σάββατο (12/10) στηΡώμη. Οργανώθηκε από πέντε γνωστές προσωπικότητες (τον νομικό ΣτέφανοΡαντοτά, τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας Μετάλλου (FIOM) Μαουρίτσιο Λαν-τίνι, τον ιερέα Λουΐτζι Τσιότι, τη συνταγματολόγο Λορέντζα Καρλασάρε και τονεπίσης συνταγματολόγο Γκουστάβο Ζαγκρεμπέλσκι) και είχε ως γενικό σύν-θημα «Να υπερασπιστούμε το Σύτναγμα» ειδικότερα το δικαίωμα στην Εργα-σία και τα Δημόσια Αγαθά. Εν τω μεταξύ, οι ζυμώσεις για τη δημιουργία ενόςενιαίου φορέα στο χώρο της Ριζοσπαστικής Αριστεράς συνεχίζονται και η δια-δήλωση του Σαββάτου την ενθαρρύνει παρά την επιμονή των οργανωτών τηςνα τονίζουν ότι δεν κυοφορούν κόμμα, αλλά κίνημα. Το ρεπορτάζ που ακο-λουθεί από το «Il Manifesto», δίνει πολύ παραστατικά τον παλμό και την πο-λυμορφία της διαδήλωσης.

Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013 13∆ΙΕΘΝΗ

Αλληλεγγύη στουςπολιτικούς κρα-τούμενους

Με μεγάλη επιτυχία ο-λοκληρώθηκε χτες

σε 144 φυλακές της Κο-λομβίας η εβδομάδα δρά-σεων αλληλεγγύης γιατους πολιτικούς κρατούμε-νους. Σε μια περίοδο πουη κάθε διαμαρτυρία απέ-ναντι στο κυρίαρχο κοινω-νικό μοντέλο ποινικο-ποιείται και η κοινωνικήβία καταστέλλεται από τοκαθεστώς του Χουάν Μα-νουέλ Σάντος, περισσότε-ροι από 9.000 πολιτικοίκρατούμενοι μέσα στα κο-λαστήρια υποβάλλονταισε ταπεινώσεις και συνε-χείς παραβιάσεις των αν-θρωπίνων δικαιωμάτωντους, ενώ την ίδια ώραδιάφορες παραστρατιωτι-κές ομάδες συνεχίζουν α-νενόχλητες να τρομοκρα-τούν το λαό.

Γαμήστετην τρόικα

Με στόχο την ανατρο-πή της κυβέρνησης,

οι Πορτογάλοι ετοιμάζο-νται να βγουν και πάλιστους δρόμους το Σάββα-το, μετά από κάλεσμα τηςπρωτοβουλίας«queselixeatroika» (γαμή-στε την τρόικα). Οι διαδη-λώσεις θα γίνουν σε πολ-λές πόλεις και χιλιάδεςάνθρωποι θα ενώσουν τηνοργή και τις φωνές τους α-πορρίπτοντας τους εκβια-σμούς του φόβου, πουπροωθούν ο Πάσος Κοέ-λιο και η τρόικα προκειμέ-νου να συνεχιστεί η πολι-τική της λιτότητας που ο-δηγεί μεγάλα τμήματα τηςκοινωνίας στο περιθώριοκαι την απόγνωση.

Λευτεριά στηνMarie Mason

Χ ιλιάδες άνθρωποι έ-χουν δηλώσει συμμε-

τοχή στην ημέρα δράσηςστις 25 Οκτωβρίου για τηναπελευθέρωση της MarieMason, που κρατείται στιςφυλακές ασφαλείας τουΤέξας. Η Marie είναι α-κτιβίστρια του περιβάλλο-ντος και το 2009 καταδι-κάστηκε σε 22 χρόνια φυ-λάκιση γιατί έβαλε φωτιάσε γραφείο γενετικά τρο-ποποιημένων οργασμώναπό την οποία δεν υπήρχεκανένα θύμα, ενώ η ποινήτης είναι η μεγαλύτερηπου έχει επιβληθεί ποτέστην ιστορία των ΗΠΑ γιαακτιβίστικη δράση.

∆ημήτρης Γκιβίσηςgivisisdim@yahoo.gr

του Κόσμου

Στα

∆ίκ

τυα

www.comitedesolidaridad.com

www.queselixeatroika15setembro.blogspot.com

www.supportmariemason.org

Του∆ημήτρη Σμυρναίου, Βερολίνο

Ηπαροιμία "το μεγάλοψάρι τρώει το μικρό"φαίνεται ότι πρυτάνευσε

τελικά στους κόλπους των Γερ-μανών Πρασίνων, που διέκοψανκατ' αρχήν τις διερευνητικέςεπαφές για το σχηματισμό κυ-βέρνησης συνασπισμού με τηΧριστιανοδημοκρατία της Ανγ-κέλα Μέρκελ. Το παράδειγματων Φιλελευθέρων, που τους"καταβρόχθισε" εκλογικά τοκόμμα της γερμανίδας καγκελα-ρίου λειτούργησε προφανώςπροειδοποιητικά και ξύπνησεαντανακλαστικά επιβίωσης στοκόμμα της οικολογίας, που έτσικι αλλιώς δεν τα πήγε όπως θαήθελε στις εκλογές και δεν δια-θέτει πλέον στην ηγεσία του τέ-τοιες προσωπικότητες που θαμπορούσαν να επιβιώσουν απέ-ναντι σε μια καγκελάριο "βα-ρέων βαρών". Το πείραμα μιαςμαυροπράσινης κυβέρνησης με-τατίθεται λοιπόν για το απώτερομέλλον παρά το γεγονός ότιακόμα και μέσα στους κόλπουςτων Χριστιανοδημοκρατώνυπάρχουν πολλοί, που θεωρούνότι οι συνθήκες για κάτι τέτοιοέχουν πλέον ωριμάσει, μετά τησταδιακή "ενηλικίωση", βλέπεσυντηρητικοποίηση των Πρασί-νων.

Το μπαλάκι ξαναγυρίζει λοι-πόν και όλοι θεωρούν ότι λογικάθα καθίσει στο μαυροκόκκινο ήαλλιώς "μεγάλο συνασπισμό".Πάντως, το τρίτο ραντεβού μετους Σοσιαλδημοκράτες την πε-ρασμένη Πέμπτη έδειξε ότι το

παζάρι θα είναι αρκετά σκληρόόσο και αν τα δύο κόμματα μοι-άζουν "καταδικασμένα" να ταβρουν. Η κ. Μέρκελ μπορεί ναφόρεσε το κόκκινο σακάκι σεένδειξη καλής θέλησης αλλά θε-ωρεί ότι η λογική του "αίμα, δά-κρυα και ιδρώτας" επιβραβεύ-τηκε στις κάλπες και διαδίδειδεξιά και αριστερά ότι δεν πρό-κειται να δεχτεί παράλογεςαπαιτήσεις του SPD. Αυτό απότη μεριά του θέλει να διατηρήσειόσο αυτό είναι εφικτό μέσα σεμια κυβέρνηση Μέρκελ έναστοιχειώδες "κεντροαριστερό"

προφίλ. Κάποιοι λένε ότι όλααυτά μοιάζουν με μια προσπά-θεια τετραγωνισμού του κύκλου.Από την άλλη, ο φόβος των Σο-σιαλδημοκρατών να θεωρηθούνως υπεύθυνοι για νέες εκλογέςαν αποφασίσουν να κρατήσουνμια ανένδοτη στάση κάνει τε-λικά τους περισσότερους να πον-τάρουν στο μεγάλο συνασπισμό,που έτσι κι αλλιώς έμοιαζε ανα-πόφευκτος από την αρχή ακόματης προεκλογικής περιόδου.Πάντως και οι δύο πλευρές απέ-φυγαν δημόσιες τοποθετήσειςπου θα μπορούσαν να επιβαρύ-

νουν το κλίμα.Το πρώτο μήνυμα καλής θέλη-

σης προς τους σοσιαλδημοκρά-τες ήρθε από κάποιον που συ-νήθιζε να παίζει τον "κακό". ΟΧριστιανοκοινωνιστής πρωθυ-πουργός της Βαυαρίας ΧορστΖέεχοφερ φάνηκε έτοιμος ναδεχτεί το αίτημα για την καθιέ-ρωση ενός κατώτατου ωρομί-σθιου της τάξης των 8,5 ευρώ,υπό την προϋπόθεση ότι αυτό"δεν θα στοιχίσει θέσεις εργα-σίας". Και φυσικά εφόσον τοSPD παραιτηθεί από την προ-εκλογική του θέση για αύξησητης φορολογίας.

Την ίδια στιγμή, όλη η Ευρώπηπεριμένει να δει άσπρο καπνόαπό το μπαλκόνι της καγκελα-ρίας και το Βερολίνο δείχνει νατο απολαμβάνει. Τώρα η ανα-βλητικότητα της Ανγκέλα Μέρ-κελ έχει ακόμα μια δικαιολογίατην ώρα που τα σενάρια για το τιθα συμβεί με τη βιωσιμότητα τουελληνικού χρέους, αλλά και τησταθεροποίηση του τραπεζικούσυστήματος δίνουν και παίρ-νουν. Οι διαρροές δείχνουν ότιη γερμανική κυβέρνηση μπορείνα δώσει ένα μικρό "τυράκι"προς τους έλληνες ιθαγενείς,που δεν θα είναι άλλο από τηνπιθανή επιμήκυνση του χρόνουαποπληρωμής κάποιων δανείωνκαι κάποια αμυδρή μείωση τωνεπιτοκίων, έτσι ώστε στις επόμε-νες εκλογές η ελληνική μνημο-νιακή κυβέρνηση να έχει πάλιτην ευκαιρία να θέσει το εκβια-στικό δίλημμα "ή εμείς ή τοχάος". Παλιά μου τέχνη κόσκινο.

•

Η Μέρκελ προβάρει τα κόκκινα

““Το μπαλάκι ξαναγυρίζει και όλοιθεωρούν ότι λογικά θα καθίσει στομαυροκόκκινο ή αλλιώς "μεγάλοσυνασπισμό". Πάντως, το τρίτο ραντεβού μετους Σοσιαλδημοκράτες την περασμένηΠέμπτη έδειξε ότι το παζάρι θα είναι αρκετάσκληρό όσο και αν τα δύο κόμματα μοιάζουν"καταδικασμένα" να τα βρουν.

* Καταψηφίστηκεμε δημοψήφισμα η κατάργησητης Άνω Βουλής της Ιρλανδίας

TουΘανάση Τσακίρη

Το δημοψήφισμα της Ιρλανδίας εξέ-πληξε την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη,καθώς η πρόταση της κυβέρνησης για

την κατάργηση της Γερουσίας καταψηφί-στηκε. H κυβέρνηση συνεργασίας του FineGael και του Εργατικού Κόμματος έφαγεχαστούκι από τους ψηφοφόρους που απο-φάσισαν να προσέλθουν στις κάλπες(39,17%), καθώς εισέπραξε την οργή για τηνπολιτική της τρόικας και την τρίχρονη λιτό-τητα. Η αιτιολόγηση της κατάργησης της Γε-ρουσίας με βάση τη λογιστική αντίληψη τουκόστους δεν έπεισε τους πολίτες. Στο ∆ου-βλίνο το «όχι» σημείωσε τα υψηλότερα πο-σοστά του. Ο πρωθυπουργός Kenny δήλωσεότι είναι «απογοητευμένος προσωπικά» και

αποδέχτηκε την ήττα του λέγοντας ότι «ήτανη ημέρα του λαού και η απόφαση του λαού κιαυτό είναι το απόλυτο δικαίωμα του λαούκαι θεωρώ ότι από τη σκοπιά αυτή επρό-κειτο για την κορυφαία στιγμή άσκηση δη-μοκρατίας.»

Ο Μάικλ Μάρτιν, επικεφαλής της αξιω-ματικής αντιπολίτευσης του Fianna Fail είπεότι το αποτέλεσμα δείχνει «την απόλυτηαπόρριψη της κυβερνητικής στρατηγικήςπου μιλούσε για μεταρρύθμιση και εννο-ούσε απλώς την ενίσχυση της εξουσίας της.Ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση πρέπεινα συνομιλήσουν σοβαρά με τα υπόλοιπακόμματα και την κοινωνία των πολιτών γιατην πραγματική μεταρρύθμιση τόσο στο Κοι-νοβούλιο όσο και στην κυβέρνηση.

Ο ηγέτης του Sinn Fein Τζέρι Άνταμς δή-λωσε ότι «η χαμηλή προσέλευση ψηφοφό-ρων πρέπει να αποτελέσει λόγο ανησυχίαςγια όλους τους πολιτικούς ηγέτες και να ανα-λυθούν και να αντιμετωπιστούν τα αίτια.Όλοι οι συμμετέχοντες και τα κόμματα πουενεπλάκησαν στην καμπάνια ήταν σαφείςλέγοντας ότι η Γερουσία με τη μορφή τη ση-

μερινή της μορφή είναι ελιτίστικη, αντιδη-μοκρατική και απαράδεκτη.»

Από το Σοσιαλιστικό Κόμμα (συμμετέχειστην Ενωμένη Αριστερά και στη GUE) σεανακοίνωση του επικεφαλής της καμπάνιαςτου κόμματος τονίζεται πως «η ψήφος τουόχι είναι μια ένδειξη της βαθιάς δυσπιστίαςπρος την κυβέρνηση και δείχνει πως οι πο-λίτες επιθυμούν να ελέγξουν και να βάλουνφρένο στο πολιτικό κατεστημένο και την πο-λιτική της λιτότητας. Βεβαίως, δεν πρέπει ναερμηνευτεί ως ψήφος υπέρ της ελιτίστικηςκαι αντιδημοκρατικής Γερουσίας.»

Αντίθετα από το θέμα της Γερουσίας τοαίτημα να δημιουργηθεί το Εφετείο συγκέν-τρωσε την πλειοψηφία (65,16%) και έτσιαυτό το αίτημα εγκρίθηκε.

Και στο βάθος περικοπές

Η οργή που ξεχειλίζει για την ανεργία, τηλιτότητα και τον ουσιαστικό εξαναγκασμόστη νέα μετανάστευση αναμένεται να βγειοργανωμένα αυτή τη φορά στους δρόμους.Το δάνειο έληξε αλλά η πολιτική της τρόικαςθα συνεχιστεί. Τις προηγούμενες ημέρεςυπήρξαν δημοσιεύματα για τον Προϋπολο-γισμό του 2014, προκειμένου να επισκιαστείτο ζήτημα νέων περικοπών δαπανών και αυ-ξήσεων φόρων. Η Ενωμένη Αριστερά κα-ταγγέλλει ότι ο Προϋπολογισμός δημιουργεί«αποδιοπομπαίους τράγους: τους μη προνο-μιούχους, τους άνεργους, τους νέους, τουςηλικιωμένους και τους ασθενείς». Ενδει-κτικά αναφέρουμε: κατάργηση τηλεφωνικούεπιδόματος που θα οδηγήσει τους ηλικιωμέ-νους σε αποξένωση και μοναξιά, περικοπήπρονοιακού επιδόματος για νέους κάτω των25 ετών, επίθεση σε επιδόματα ασθένειαςκαι μητρότητας, αύξηση εξόδων για τηναγορά φαρμάκων κ.ά.

http://tsakthan.wordpress.com

Οι Ιρλανδοί υπέρ του θεσμού της Γερουσίας

∆ΙΕΘΝΗ14 Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013

«∆εν θέλουμε να περάσει το Πα-ρίσι στη δεξιά, ταυτόχροναόμως, υπάρχει μια έντονη δυ-

σαρέσκεια κατά της κυβέρνησης και οφόβος ότι η πολιτική της σ’ όλους σχεδόντους τομείς, θα έχει τις συνέπειες της στιςπολιτικές που αφορούν τις τοπικές κοι-νωνίες», ανέφερε στέλεχος του ΓΚΚ στοΠαρίσι και πρόσθεσε: «Είναι δύσκολο,συνεπώς να πει κάποιος με βεβαιότηταποια θα είναι τα αποτέλεσμα που θα βγειαπό τις κάλπες». Πρόκειται για τις κάλ-πες που έστησε η οργάνωση του Παρι-σιού του ΓΚΚ από την Πέμπτη 17/10μέχρι χθες Σάββατο βράδυ, για να ψηφί-σουν τα μέλη του κόμματος την τακτικήτου στις δημοτικές εκλογές που θα γίνουντον Μάρτιο του 2014.

Το ερώτημα είναι αν θα προχωρήσειτο κόμμα σε συνεργασία με το ΣΚ σε ενι-αία λίστα στον α’ γύρο ή θα συγκροτηθείψηφοδέλτιο του Μετώπου της Αριστε-ράς, αυτόνομο έναντι του ΣΚ. Το ζήτημααυτό έχει προκαλέσει έντονες συζητή-σεις στους κόλπους (κόμματα και κινή-ματα) του Μετώπου της Αριστεράς. Ηπλειοψηφία των μελών του κόμματος τηςΑριστεράς τάχθηκε υπέρ της αυτόνομηςπαρουσίας του Μετώπου, όχι μόνο στοΠαρίσι αλλά σε όλες τις μεγάλες πόλειςμε πάνω από 20.000 πληθυσμό. Η ηγεσίατου ΓΚΚ χωρίς να αποκλείει την αυτό-νομη παρουσία του Μετώπου της Αρι-στεράς με τη μεγαλύτερη δυνατή διεύ-ρυνση, υποστηρίζει ότι για τη συγκρό-τηση των ψηφοδελτίων θα πρέπει νααποφασίσουν οι τοπικές οργανώσεις μεβάση τις ιδιομορφίες και τα προβλήματακάθε πόλης.

Με την τακτική αυτή το ΓΚΚ πιστεύειότι οι πολίτες θα θεωρήσουν δική τουςυπόθεση τις εκλογές, θα ενεργοποιηθούνκαι θα πάνε στις κάλπες. Σε διαφορετικήπερίπτωση υπάρχει ο κίνδυνος να επι-κρατήσει η αδιαφορία και η αποχή από

τις κάλπες να φθάσει σε πολύ υψηλά πο-σοστά. Η αποχή αυτή θα ευνοήσει τηδεξιά και το Εθνικό Μέτωπο της ΜαρίνΛεπέν, όπως έχουν δείξει οι μέχρι τώραεπαναληπτικές εκλογές.

Ζαν Λικ Μελανσόν: Ρήξημε την πολιτική της λιτότητας

Το Κόμμα της Αριστεράς θεωρεί, αν-τίθετα, σε περίοδο κρίσης η εκλογικήστρατηγική δεν μπορεί να χαράσσεται μετοπικά κριτήρια, αλλά με βάση τα γενικάπροβλήματα που απασχολούν τη χώρα.Οι δημοτικές εκλογές αποτελούν μιακαλή ευκαιρία να προβληθεί η πολιτικήτου Μετώπου, με τη συγκρότηση ψηφο-δελτίων του, στα οποία θα μετέχουν καιστελέχη του Σοσιαλιστικού Κόμματοςκαι των ευρωπαίων Οικολόγων. Ο ΖανΛικ Μελανσόν υποστηρίζοντας τη θέσητης αυτονομίας του Μετώπου της Αρι-στεράς θεωρεί ότι μπορεί να κερδίσει τοστοίχημα όπως στις προεδρικές εκλογέςπριν ενάμισι χρόνο που συγκέντρωσε το11% των ψήφων.

Η στάση όμως των ψηφοφόρων και τακίνητρά τους είναι διαφορετικά στις δη-μοτικές εκλογές απ’ ότι στις προεδρικές.Ακόμα και το πολιτικό κλίμα που επι-κρατεί είναι άλλο. Σήμερα μπορεί οι ψη-φοφόροι του Μετώπου της Αριστεράς ναπαραμένουν σταθερά στις θέσεις τουςγύρω στο 9-11% όπως, δείχνουν οι δημο-σκοπήσεις. Οι ψηφοφόροι, όμως, τηςΑριστεράς γενικότερα μετά τη διάψευσηκαι την απογοήτευση από την πολιτικήτου Ολάντ, οι οποίοι ασφαλώς δεν τουέδωσαν την ψήφο για τη συνέχιση της πο-λιτικής της λιτότητας, αποφεύγουν,ωστόσο, να πάνε στην κάλπη και να απο-δοκιμάσουν αυτή την πολιτική

Πιερ Λοράν: Για μια άλληεναλλακτική πολιτική

Ο ρόλος του Μετώπου της Αριστεράςείναι ακριβώς αυτός να πείσει τους ψη-φοφόρους της αριστεράς ότι με «τη συλ-λογική τους δύναμη και δράση μπορούννα ανοίξουν μια άλλη εναλλακτική πολι-τική. Γιατί αν χάσουν αυτή την προοπτική

θα απέχουν τις εκλογές» υποστηρίζει οεθνικός γραμματέας του ΓΚΚ ΠιερΛοράν.

Ο Ζαν Λικ Μελανσόν τονίζει συνεχώςότι οι αυτόνομες λίστες (ψηφοδέλτια) τουΜετώπου της Αριστεράς θα πρέπει νασυγκροτηθούν πάνω στη βάση «τηςρήξης με την πολιτική της λιτότητας».Εξάλλου η Έβα Ζολί υποψήφια των Οι-κολόγων στις προεδρικές εκλογές, όπωςκαι οι σοσιαλιστές, προχωρούν στη συ-νεργασία με το Μέτωπο της Αριστεράςστη βάση αυτής της πολιτικής. Οι δυνά-μεις, όμως που αμφισβητούν την πολιτικήΟλάντ είναι ευρύτερες μέσα στο κυβερ-νητικό στρατόπεδο.

Η Μαρί-Νοελ Λίμαν ηγετικό στέλεχοςτου ΣΚ που εκπροσωπεί την κίνηση η«Αριστερά σήμερα» επανέρχεται στη δυ-νατότητα αλλαγής της κυβερνητικής πο-λιτικής μετά από μια πίεση της ροζ-κόκ-κινης-πράσινης συμμαχίας, δηλαδή απο-δέχεται όπως σημειώνει αναλυτής, στηνουσία τις απόψεις του Μετώπου της Αρι-στεράς, χωρίς όμως να ξεκόβει από τοΣΚ. Στο ίδιο μήκος βρίσκεται και η νέακίνηση (εντός του ΣΚ) που επιδιώκει νακαταλάβει το χώρο του Μπενουά Αμό(υπουργού Κοινωνικής Οικονομίας), θέ-τοντας μια σειρά ζητήματα που έρχονταισε σύγκρουση με την κυβερνητική πολι-τική. Η εκλογική τακτική του Μετώπουτης Αριστεράς θα πρέπει να αποβλέπειστην κινητοποίηση αυτών των δυνάμεων,σύμφωνα με το ΓΚΚ. Από την άλλη, όμωςδεν μπορεί να μην παρατηρηθεί ότι στοΠαρίσι η δύναμη του Μετώπου της Αρι-στεράς δεν θα είναι αναγνωρίσιμη όπωςτονίζει το Κόμμα της Αριστεράς. Σήμεραμετά τα αποτελέσματα της οργάνωσηςτου Παρισιού οι συζητήσεις με την έν-ταση που έχουν πάρει ελπίζουν όλοι ότιθα τελειώσουν.

Μ.Κ.

ΣΗΜΕΡΑ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΨΗΦΟΔΕΛΤΙΟ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ

Κρίσιμη ψηφοφορίαγια το Μέτωπο της Αριστεράς

Σήμερα παίζεται η τελευταία πράξη στους κόλπους του κινήματος. Μετά τις συζητήσεις, οι κομμουνιστέςθα αποφασίσουν με την ψήφο τους, για το ψηφοδέλτιο στο Παρίσι, στις προσεχείς δημοτικές εκλογές

Στις 25 και 26 Οκτωβρίου θα διε-ξαχθούν οι πρόωρες εκλογέςστην Τσεχία ύστερα από την αυ-

τοδιάλυση του Κοινοβουλίου της Τσε-χικής ∆ημοκρατίας στις 20 Αυγούστουμετά την αποκάλυψη σκανδάλου δια-φθοράς με εμ-πλεκόμενο τονπρώην πρωθυ-πουργό.

Σύμφωνα μετις τελευταίες δη-μοσκοπήσεις τοπροβάδισμα δια-τηρεί το Σοσιαλ-δημοκρατικόκόμμα (CSSD)με 28,5%. Έκ-πληξη αποτελείότι το πρωτοεμφανιζόμενο κόμμα τουδισεκατομμυριούχου Αντρέι Μπάμπις(ΑΝΟ) δημοσκοπικά κερδίζει το12,5%, όπως και ότι το ΚομμουνιστικόΚόμμα (KSCM) ανεβαίνει συνεχώςστις μετρήσεις φτάνοντας σήμερα το12,5% (από 11% που κατέγραφε σε δη-μοσκόπηση της 6ης Οκτωβρίου). Τοόριο εισόδου στη Βουλή (5%) αναμέ-

νεται να καλύψουν επίσης το κεντρο-δεξιό κόμμα TOP 09 και οι ∆ημοκρά-τες (ODS), καταγράφοντας 11% και6,5% αντίστοιχα. Οι Χριστιανοδημο-κράτες (KDU-CSL) καταγράφουν6,5%, ενώ οι Πράσινοι και το δεξιό

κόμμα του ΜίλοςΖίμαν SPOZβρίσκονται στοόριο εισόδου στηΒουλή (4,5-5%).

Όπως προβλέ-πεται η συμμε-τοχή στις εκλο-γές θα είναιιστορικά υψηλή,με το 38% τωνΤσέχων να δη-λώνει πως θα

ψηφίσει. Το ελπιδοφόρο μήνυμα τωνδημοσκοπήσεων είναι η είσοδος τουΚομμουνιστικού Κόμματος στη Βουλή,ενισχυμένου. Το ΣοσιαλδημοκρατικόΚόμμα του Μποχούσλαβ Σομπότκα δη-λώνει πρόθυμο να συγκυβερνήσει μετο Κομμουνιστικό Κόμμα, όμως προςτο παρόν όλα τα ενδεχόμενα είναιανοιχτά.

Έντονες αντιδράσεις στη Γαλλίαγια τις απελάσεις μαθητών

«Αυτό που επιθυμώ είναι, μαζί με την οικογένειά μου, να γυρίσω στη Γαλλία,για να συνεχίσω το σχολείο μου, για το μέλλον μου. Το πιο σπουδαίο απ’ όλαείναι το σχολείο. Στο Κόσοβο αυτό που μπορεί να κάνει κάποιος είναι να κοι-μηθεί στα θρανία. Εγώ όμως δεν έχω το δικαίωμα να πάω στο σχολείο».

Η απέλαση από τη Γαλλία στο Κόσοβοτης νεαρής μαθήτριας 15 χρονών

Ρομά προκάλεσε τεράστια συγ-κίνηση και έντονες αντιδράσειςτην περασμένη Τετάρτη. ΣτοΠαρίσι χιλιάδες μαθητές βγή-καν στους δρόμους, για νααπαιτήσουν την επιστροφήτης Λεονάρντ και του 19 Αρ-μένιου Κατσίκ.

Οι μαθητές ενώθηκαν μετους καθηγητές, τους φοι-τητές και γονείς, οι οποίοι

εξέφρασαν την έντονη αντί-θεσή τους σε μια ενέργεια

του υπουργού Εσωτερικώνο οποίος εννοεί να συνε-

χίσει την πολιτικήΣαρκοζί στο με-

ταναστευτικό.

•

Εκλογές Τσεχία:Ενισχυμένη η Αριστερά

Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013 15∆ΙΕΘΝΗ

Πριν από περίπου δέκα μέρες οι γυναίκες της Σα-ουδικής Αραβίας κέρδισαν ένα αρκετά ιδιάζον δι-καίωμα: το δικαίωμα στην οδήγηση. Η εξέλιξηχαιρετίστηκε ως ιδιαίτερα θετική από ομάδες πουπαλεύουν για τα δικαιώματα των γυναικών τόσομέσα στην χώρα όσο και διεθνώς.

ΗΣαουδική Αραβία είναι μια από τις πιο εχθρικέςχώρες απέναντι στη χειραφέτηση των γυναικώνπαγκοσμίως. Είναι η τελευταία χώρα στον κόσμο

που οι γυναίκες δεν έχουν δικαίωμα ψήφου. Επίσης,εφαρμόζει ημι-επίσημα ένα σύστημα επιμέλειας των γυ-ναικών από κάποιον άνδρα. Αυτό στην πράξη σημαίνειπως κάθε γυναίκα οφείλει να έχει έναν άνδρα κηδε-μόνα (πατέρα, αδελφό, σύζυγο ή ακόμα και γιο), οοποίος ανάλογα με τις περιστάσεις πρέπει να συναινείώστε η γυναίκα να δουλέψει, να παντρευτεί, να ανοίξειτραπεζικό λογαριασμό ή ακόμα και να υποβληθεί σεκάποια εγχείρηση, ειδικά αν αυτή έχει σχέση με τηναναπαραγωγική ικανότητά της. Παρόλο που αυτή ηπρακτική είναι ευρέως διαδεδομένη, οι εκπρόσωποι τηςΣαουδικής Αραβίας διεθνώς αρνούνται την ύπαρξή της.

Με τον κηδεμόνα τους

Παρόμοιο ήταν το ζήτημα της οδήγησης. Επίσημα δεναπαγορευόταν, αλλά για να οδηγεί κάποιος νόμιμα θαέπρεπε να έχει ειδική διοικητική άδεια, η οποία δεν δι-νόταν ποτέ σε γυναίκες. Μάλιστα, το 1990 είκοσι γυ-ναίκες αψήφησαν την απαγόρευση και οδήγησαν χωρίςάδεια έχοντας μάλιστα την υποστήριξη των κηδεμόνων

τους. Μετά από αυτό απομακρύνθηκαν προσωρινά απότις εργασίες τους και τους κατασχέθηκαν τα διαβατή-ρια, ενώ φονταμενταλιστές κυκλοφόρησαν φυλλάδια μετα ονόματά τους χαρακτηρίζοντάς τες «πόρνες» καιτους κηδεμόνες τους «νταβατζήδες». Βέβαια, τίποτα δενπάει χαμένο. Τόσο οι πιέσεις στο εσωτερικό της χώρας,όσο και το γενικότερο κλίμα της Αραβικής Άνοιξης φαί-νεται πως οδηγούν σε σχετική «φιλελευθεροποίηση»του καθεστώτος. Το 2013 ξεκίνησε η πρώτη καμπάνιαενάντια στην ενδοοικογενειακή βία , ο βασιλιάς Αμ-πντουλάχ έχει υποσχεθεί να επιτρέψει τη συμμετοχήτων γυναικών στις τοπικές εκλογές του 2015, ενώ πρό-σφατα η χώρα απέκτησε την πρώτη γυναίκα υπουργό.Παράλληλα, το γεγονός ότι επιτράπηκε η οδήγηση στιςγυναίκες είναι μια εξέλιξη που διευκολύνει την κίνησητων γυναικών, διευκολύνοντας την καθημερινότητά τουςκαι ενισχύοντας την αυτονομία τους.

Το πρώτο αφελές ερώτημα που προκύπτει από τα πα-ραπάνω είναι γιατί το Κοράνι απαγόρευε την οδήγησηστις γυναίκες. Φυσικά και δεν την απαγόρευε, αφούχρονολογικά δεν θα μπορούσε άλλωστε. Παρόλα αυτάη Σαουδική Αραβία εφαρμόζει έναν «ιδιαίτερο» κα-νόνα: σε περίπτωση αμφιβολίας, τεκμαίρουμε ότι απα-γορεύεται για τις γυναίκες. Συνεπώς, δεν πρόκειται γιαμια θρησκευτική επιταγή, αλλά για την πολιτική επιλογήενός σκληρά απολυταρχικού κράτους. Μάλιστα, το κρά-τος αυτό τυχαίνει να έχει υπάρξει διαχρονικά ο καλύ-τερος σύμμαχος (σε σημείο παρεξηγήσεως) των ΗΠΑστην περιοχή. Ο ισλαμικός φονταμενταλισμός, δηλαδή,παρά τα όσα πιστεύουν από κοινού φονταμενταλιστές

και δυτικοί ακροδεξιοί δεν είναι κατά βάση μια πράξηάρνησης/αντίστασης/επίθεσης στη ∆ύση. Ή σε κάθε πε-ρίπτωση, ακόμα και αν είναι και αυτό, είναι κατά βάσηένας τρόπος (ανα)διοργάνωσης της εξουσίας σε κοινω-νικούς σχηματισμούς που είτε οι παραδοσιακές αστικέςπολιτικές μορφές απέτυχαν είτε οι λαϊκοί αγώνες δενέχουν επιτύχει ακόμα την καθιέρωση των τυπικών πο-λιτικών ελευθεριών. Στο σημείο αυτό βρίσκεται ίσωςκαι η λύση του προβλήματος, ή τουλάχιστον στοιχείαμιας τέτοιας λύσης.

Στον απόηχο της Αραβικής Άνοιξης

Στον απόηχο της Αραβικής Άνοιξης, και κυρίως τηςεξέγερσης σε μια άλλη πετρελαιοπαραγωγό χώρα- τοΜπαχρέιν- ο βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας ξεκίνησεουσιαστικά να μοιράζει λεφτά επιχειρώντας να αποφύ-γει μια ενδεχόμενη εξέγερση και στην δική του χώρα.Προς το παρόν φαίνεται να το πετυχαίνει, στο βαθμόμάλιστα που στην Σαουδική Αραβία ο κοινωνικός συν-τηρητισμός συμβαδίζει με μια ισχυρή κουλτούρα κατα-ναλωτισμού και ευμάρειας, τουλάχιστον για σημαντικάκομμάτια των μεσαίων στρωμάτων. Παρόλα αυτά, μιαγυναίκα που οδηγεί δεν απέχει πολύ από μια γυναίκαπου διαδηλώνει. Στο βαθμό, μάλιστα, που η έμφυλη καιη πολιτική χειραφέτιση είναι σχετικώς αυτόνομες σεσχέση με την οικονομική κατάσταση και την ταξικήθέση, η βεντάλια του μέλλοντος για τις γυναίκες της Σα-ουδικής Αραβίας μόλις άνοιξε λίγο περισσότερο.

Στις 26 Οκτω-βρίου οι γυναί-

κες θα καθί-σουν στη θέση

του οδηγούγιατί «δεν τουςαρέσει το πίσω

κάθισμα»,όπως γράφει

και το προπα-γανδιστικό για

τη διαμαρτυρίααυτοκόλλητο.

““Το 1990 είκοσι γυναίκες αψήφησαν τηναπαγόρευση και οδήγησαν με την υποστήριξη τωνκηδεμόνων τους. Μετά από αυτό απομακρύνθηκανπροσωρινά από τις εργασίες τους και τουςκατασχέθηκαν τα διαβατήρια, ενώ φονταμενταλιστέςκυκλοφόρησαν φυλλάδια με τα ονόματά τουςχαρακτηρίζοντάς τες «πόρνες» και τους κηδεμόνεςτους «νταβατζήδες».

Οδηγώντας πας στη χειραφέτηση* Οι γυναίκες της Σαουδικής Αραβίας κέρδισαν το δικαίωμα στην οδήγηση

Αργά το βράδυ της περασμένης Τε-τάρτης, την «ύστατη ώρα» πριν τηνεξάντληση των ταμειακών αποθεμά-

των της χώρας, ο αμερικανός πρόεδροςΜπαράκ Ομπάμα υπέγραψε τον Προϋπο-λογισμό 2014, όπως τον είχαν εγκρίνει νω-ρίτερα η Βουλή των Αντιπροσώπων και ηΓερουσία, μετά από διαπραγματεύσεις πουκορυφώθηκαν τις τελευταίες δύο εβδομά-δες. Στην πραγματικότητα, το σχέδιο πουεγκρίθηκε αφορά στη χρηματοδότηση τωνκυβερνητικών δαπανών μέχρι 15 Ιανουα-ρίου και στην αύξηση του ορίου δανεισμούτων 16,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων μέχρι7 Φεβρουαρίου. Για τις νέες συμφωνίεςπου θα απαιτηθούν, ο πρόεδρος δήλωσε τοίδιο βράδυ: «Ευελπιστούμε να μην γίνουντην 11η ώρα [σ.σ.: 11 ώρες διήρκησε η συ-νεδρίαση του Κογκρέσου] την επόμενηφορά. Χρειάζεται να απαλλαγούμε από τησυνήθεια των κρίσεων διακυβέρνησης».

Έληξε η ομηρία

Την επομένη, με επιστολή του, ο Ομπάμακαλωσόρισε στις εργασίες τους τους εκα-τοντάδες χιλιάδες κυβερνητικούς υπαλλή-λους, που βρίσκονταν σε υποχρεωτικήαργία επί δύο εβδομάδες και τους ευχαρί-στησε για τις υπηρεσίες τους.

Ως επόμενες προτεραιότητες έθεσε τονπροϋπολογισμό, τη μεταναστευτική μεταρ-ρύθμιση και τη γεωργική νομοθεσία.

Η συμφωνία επιτεύχθηκε μετά από δια-βουλεύσεις των δύο κομμάτων στην Γε-ρουσία -όπου πλειοψηφούν οι ∆ημοκρατι-κοί- τα οποία παρουσίασαν κοινό σχέδιο καιεμμέσως υποχρέωσαν σε συμβιβασμόμέρος των ρεπουμπλικανών της Βουλήςτων Αντιπροσώπων, που ψήφισαν τελικάτον προϋπολογισμό.

Αμετανόητοι παρέμειναν οι υποστηριζό-μενοι από το υπερ-συντηρητικό κίνημα TeaParty, το οποίο έχει κύριο αίτημά του τη μεί-

ωση της φορολόγησης, προκρίνοντας ωςμέτρο τη μείωση των κοινωνικών παροχώνσε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, συχνά εκ-φράζοντας ρατσιστικές απόψεις. Ο αμερι-κανός πρόεδρος είχε χαρακτηρίσει«λύτρα» τις απαιτήσεις των ρεπουμπλικα-νών σε μια κατάσταση που αρκετοί σχολια-στές παρομοίασαν με «ομηρία του έθνους».

Οι Ρεπουμπλικανοί -που κατέχουν τηνπλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπωνκαι η οποία ψηφίζει πριν τη Γερουσία- χρη-σιμοποίησαν τις κυβερνητικές δαπάνες καιτην αύξηση του ορίου χρηματοδότησης ωςμέσο πίεσης προκειμένου να πετύχουν τημείωση των κονδυλίων για κοινωνικές πα-ροχές, με κύριο στόχο τους την ΠράξηΠροσιτής Περίθαλψης, το γνωστό ως Oba-macare.

Περί ανασφάλιστων ο λόγος

Ο νόμος που ψηφίστηκε τον Μάρτιο2010, αποσκοπεί στη βελτίωση της ποιότη-τας περίθαλψης και στη μείωση του αριθ-μού των ανασφάλιστων, του κόστους τωνυπηρεσιών και των κρατικών ιατροφαρμα-κευτικών δαπανών. Η εκστρατεία του ρε-πουμπλικανικού κόμματος επικεντρώνεταιστην επιβάρυνση των φορολογουμένωνεξαιτίας των παροχών και επικρίνει με λαϊ-κιστικές μεθόδους τις δυσλειτουργίες στηνεφαρμογή του. Επιπλέον, υποστηρίζει τρο-ποποιήσεις που αφορούν αυστηρότεραμέτρα για την εξακρίβωση των εισοδημά-των όσων αιτούνται επιδοτήσεις ασφάλισης

υγείας, όρος ο οποίος συμπεριλήφθηκεστη συμφωνία και θεωρείται η μόνη υπο-χώρηση από την πλευρά της κυβέρνησηςστο κατά τα λοιπά «άθικτο» Obamacare.

Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογ-κρέσου υπολογίζει ότι η Πράξη θα καλύψειπερίπου 14 εκατομμύρια ανασφάλιστουςτο 2014 και 25 εκατ. μέχρι το τέλος της δε-καετίας αν και εξακολουθεί να αφήνει περί-που 30 εκατ. ανθρώπους ανασφάλιστους.Η συντριπτική πλειοψηφία των αμερικανώνπολιτών τάσσονται υπέρ του Obamacareκαι εναντίον της στάσης των Ρεπουμπλικα-νών που οδήγησε στο κλείσιμο των υπηρε-σιών.

Το «θρίλερ» διαδραματίστηκε σε οικονο-μικό, πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο απότην 1η Οκτωβρίου, αρχή του οικονομικούέτους των ΗΠΑ, όταν μέρος των κυβερνη-τικών υπηρεσιών έκλεισαν για πρώτη φοράμετά από 17 χρόνια και η συμφωνία ∆ημο-κρατικών και Ρεπουμπλικανών του Κογκρέ-σου έγινε επιτακτική.

Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα είχε προειδο-ποιήσει ότι τα ταμειακά αποθέματα ύψους30 δισ. δολαρίων θα εξαντλούνταν στις 17Οκτωβρίου, τα έσοδα από φόρους (6 δισ.ημερησίως) δεν θα επαρκούσαν για την κά-λυψη των εξωτερικών και εσωτερικών υπο-χρεώσεων και η χώρα θα βρισκόταν σε κα-θεστώς «αθέτησης πληρωμών».

Οι ΗΠΑ είχαν ουσιαστικά εξαντλήσει τοδανειοληπτικό όριό τους από τον περα-σμένο Μάιο, οπότε το υπουργείο Οικονομι-κών επιστράτευσε λογιστικές «αλχημείες» -γνωστά ως «έκτακτα μέτρα»- προκειμένου

να εξασφαλίσει λογιστικά αποθέματα.

Με το βλέμμα στις ΗΠΑ

Οι ανά τον κόσμο «ενδιαφερόμενοι»(∆ΝΤ, Παγκόσμια Τράπεζα, οι μεγάλοι δα-νειστές Κίνα και Ιαπωνία, Ρωσία, Ευρω-παϊκή Κεντρική Τράπεζα, οίκοι αξιολόγη-σης, χρηματιστήρια, αγορές) ανέμενανεναγωνίως τη συμφωνία. Η συμφωνία τηςΤετάρτης εγκρίνει την αναδρομική πλη-ρωμή μισθών των υπαλλήλων που ήταν σεαργία και προβλέπει συγκεκριμένες διαδι-κασίες και ψηφοφορίες πριν την 7η Φε-βρουαρίου. Σε περίπτωση αποτυχίας τωνδιαπραγματεύσεων, το δανειοληπτικό όριοθα αυξηθεί αυτόματα ώστε να αποτραπεί ηχρησιμοποίησή του ως μέσου πολιτικώνπιέσεων. Επιπλέον, δεν τέθηκαν περιορι-σμοί στη χρήση «έκτακτων μέτρων» από τουπουργείο Οικονομικών, ενώ θα συσταθείδιακομματική επιτροπή με αντικείμενο τημείωση του χρέους.

Ο υποστηριζόμενος από το Tea Party, γε-ρουσιαστής του Τέξας Τεντ Κρουζ, τη χα-ρακτήρισε «άθλια συμφωνία» και επέκρινετα μέλη του κόμματός του ότι υπαναχώρη-σαν εύκολα από την προσπάθειά τους ναυπονομεύσουν το Obamacare.

Προοδευτικοί παρατηρητές και ΜΜΕ,είχαν επικρίνει νωρίτερα τη μάλλον μετριο-παθή στάση των ∆ημοκρατικών, η οποίαάφησε περιθώρια στον εκβιασμό των Ρε-πουμπλικανών.

Ελισάβετ Πετρίδου

ΥΠΕΡΨΗΦΙΣΤΗΚΕ Ο ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΤΙΣ ΗΠΑ

Τελικά τα βρήκαν...* Επαναλειτούργησε το δημόσιο

ύστερα από δύο βδομάδες υποχρεωτικής αργίας

17ΣΚΟΥΡΙΕΣΣΚΟΥΡΙΕΣ16 Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013

Η κυβέρνηση του κ. Σαμαρά έχει θέσει πολύ υψηλά στην ατζέντα τηςτο θέμα της Χαλκδικής τόσο για υλικούς όσο και για συμβολικούς όρους.Από τη μία, θέλει να δείξει στους δανειστές ότι το «success story» δενείναι παραμύθι και ότι μπορεί η δικιά του κυβέρνηση να κάνει την Ελ-λάδα «ελ-ντοράντο επενδύσεων» προς όφελος του εγχώριου και ξένουκεφαλαίου. Από την άλλη, θέλει να ισχυροποιήσει το προφίλ του δυνα-μικού ηγέτη που δεν χαρίζεται στις «μειοψηφίες των συμφερόντων». Βέ-βαια, το ερώτημα αν μειοψηφίες είναι οι κάτοικοι που αντιδρούν ενάν-τια στην υποβάθμιση της ποιότητας ζωής τους και του περιβάλλοντος ήο κύριος Μπόμπολας και η Eldorado Gold δεν μας το απαντά.

Τη δε σύγκρουση την αναβάθμισε τις τελευταίες μέρες ο ίδιος ο κ. Σα-μαράς και η κυβέρνηση μιλώντας για «τρομοκράτες» και «άκρα», πουδεν θέλουν την «ανάπτυξη» και στοχεύουν στην «αποσταθεροποίηση»της χώρας. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η προσπάθεια κυβέρνησηςκαι εταιρείας να εμπλέξουν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και να μεταθέσουν τοπρόβλημα σε άλλο επίπεδο αντιπαράθεσης.

Οι τελευταίες εξελίξεις, όμως, ξεφεύγουν ακόμα και από αυτό το πλαί-σιο της οργάνωσης της «νόμιμης βίας» του κράτους ενάντια στις κινητο-ποιήσεις. Οι κάτοικοι της Χαλκιδικής δεν αντιμετωπίζουν πλέον μόνο τηνακραία καταστολή των ΜΑΤ, την καθημερινή τους επόπτευση και τον εγ-

κλεισμό των κοινών της περιοχής τους, αλλά και τις κατηγορίες περί σύ-στασης τρομοκρατικής οργάνωσης και την καταπάτηση των στοιχειωδώνδημοκρατικών τους ελευθεριών.

Αν η μάχη αυτή χαθεί, τότε το μοντέλο «ανάπτυξης», χέρι-χέρι με τη γε-νικευμένη καταπάτηση της δημοκρατίας θα εδραιωθεί και θα γενικευ-τεί. Ας σηκώσουμε, λοιπόν το γάντι. Η μάχη της Χαλκιδικής δεν πρέπει ναχαθεί τόσο για τους άμεσους υλικούς όρους της όσο και για τους συμβο-λικούς, που τελικά είναι βαθύτατα υλικοί.

Επιμέλεια: Γιώργος Βελεγράκης

Tη συνέντευξη πήρεη Σταυρούλα Πουλημένη

Πριν λίγες μέρες αποφυλακίστηκαν οι δύο απότους τέσσερις κατοίκους της Ιερισσού που βρί-σκονταν προφυλακισμένοι για έξι μήνες. Πωςαξιολογείτε την εξέλιξη αυτή;

Γ. Κυρίτσης: Σίγουρα είναι μία θετική εξέλιξη,και η ίδια η αποφυλάκιση των δύο προσωρινά κρα-τουμένων αποδεικνύει τις σκέψεις και τις απόψειςτης κοινωνίας αλλά και των συνηγόρων τους ότιήταν άδικη και επιλέχθηκε τότε το ακραίο μέτρο τηςπροσωρινής κράτησης στο όνομα «επένδυση μεκάθε τρόπο και κάθε κόστος». Κρίθηκε ότι οι δύο

κατηγορούμενοι αποφυλακισμένοι δεν είναι ύπο-πτοι φυγής και τέλεσης νέων αδικημάτων καταρρί-πτοντας ταυτόχρονα την επιχειρηματολογία και τηθεωρία των δύο άκρων καθώς δεν μπορεί να ταυτι-στεί ένα κοινωνικό κίνημα με μία στυγνή δολοφο-νία. Ακόμη, ακραίες συμπεριφορές από τις διωκτι-κές αρχές, όπως η διαδικασία απολογίας τους με τησύλληψή τους ως ύποπτοι φυγής με ένταλμα τοοποίο εκτελέσθηκε τρεις η ώρα το πρωί από τις ει-δικές δυνάμεις της αστυνομίας με τρόπο βάναυσοκαι προσβλητικό για τον νομικό μας πολιτισμό,όπως και η επιλογή του χώρου ανάκρισης στηνΓΑ∆Θ, μακριά και έξω από το φυσικό χώρο της δι-καιοσύνης. Όλα αυτά δημιούργησαν αίσθημα ανα-

σφάλειας στους κατοίκους της περιοχής συνδυά-ζοντάς το με τις δηλώσεις του πρωθυπουργού περίεπένδυσης με κάθε κόστος και ανασφάλεια ως προςτα δικαιώματα τους. Από τη μία πλευρά, έχουμεμία τοπική κοινωνία που αντιδρά εδώ και δύο χρό-νια και παλεύει για τη ζωή της και από την άλλη,έχουμε ένα μόρφωμα που στόχο και σκοπό έχει νααφαιρέσει ζωές.

Στις δικογραφίες των τελευταίων διώξεων πουέχουν γίνει εναντίον μελών του κινήματος η βα-σική κατηγορία που υπάρχει είναι περί σύστασης«εγκληματικής οργάνωσης». Που στηρίζουν οιαρχές την κατηγορία αυτή;

Α. Αδαμίδης: ∆εν προκύπτει από κανένα στοιχείοτης δικογραφίας, δεν υπάρχουν αντικειμενικά ευ-ρήματα που να οδηγούν στη συμμετοχή σε έκνομεςενέργειες και πράξεις τους ύποπτους. Από την δι-κογραφία προκύπτει ξεκάθαρα ότι στοχοποιήθηκεκόσμος και κλήθηκαν για παροχή εξηγήσεων γιααυτό με μοναδικό κριτήριο τη στάση τους και τηνπαρουσία τους στις κινητοποιήσεις και στις δρα-στηριότητες ενάντια στη μεταλλευτική δραστηριό-τητα. Κοινή συνιστάμενη των υπόπτων, σύμφωνα μετο κατηγορητήριο, είναι η εναντίωσή τους στη με-ταλλευτική δραστηριότητα, όπου εδώ βλέπουμε γιαπρώτη φορά να ποινικοποιείται το φρόνημα και ναθεωρείται κριτήριο ένταξης σε μία εγκληματικήομάδα που στόχο έχει την αναστολή ή την ματαίωση

των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων.Πριν λίγες μέρες το ∆ικαστήριο της Ευρωπαϊ-

κής Ένωσης καταδίκασε τη χώρας μας για το γε-γονός ότι δεν έλαβε τα απαραίτητα μέτρα προκει-μένου να ανακτήσει και μάλιστα εντόκως από τηνΕλληνικός Χρυσός την ενίσχυση η οποία χορηγή-θηκε στην επιχείρηση επ' ευκαιρία της πωλήσεωςπεριουσιακών στοιχείων σε τιμή κατώτερη τηςαξίας τους. Πιστεύετε ότι θα επηρεάσει η από-φαση αυτή τη στάση της κυβέρνησης απέναντιστην εταιρεία;

Α. Αδαμίδης: Η απόφαση αυτή σε κάθε περί-πτωση υποδεικνύει την έμμεση πλην σαφή πολιτικήκαι όχι μόνο υποστήριξη μιας ιδιωτικής εταιρείαςαπό πλευράς του κράτους με ευθεία παράβαση τωνκανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αναμφίβολααποτελεί μία ακόμη μαύρη σελίδα στον φάκελο τηςχώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση με συνέπειεςσαφώς αρνητικές στη σχέση της με την τελευταία.Πλέον τούτο η απαράδεκτη και χαρισματική άφεσηαπό πλευράς του ελληνικού κράτους σημαντικών οι-κονομικών εσόδων δεν πρέπει να λειτουργήσειαποπροσανατολιστικά όσον αφορά την ουσία καιτους λόγους αντίδρασης της κοινωνίας της Β.ΑΧαλκιδικής.

Το προηγούμενο διάστημα συλλέχθηκε DNAαπό δεκάδες κατοίκους χωρίς την θέλησή τους, ηαστυνομία «εξαφάνιζε» κατοίκους για αρκετές

ώρες, ενώ χημικά έπεσαν μέχρι και στην αυλή τουσχολείου της Ιερισσού. Από την άλλη, η κυβέρ-νηση κάνει λόγο για «τήρηση της νομιμότητας»και «καταδίκη της βίας απ' όπου και αν προέρχε-ται»…

Α. Αδαμίδης: Η βία που κυριαρχεί στη βορειοα-νατολική Χαλκιδική είναι μονόπλευρη, πηγάζει,αφενός, από τη βίαιη καταστροφή του φυσικού πε-ριβάλλοντος και της πανίδας, αφετέρου, από τηβίαιη καταστολή κάθε μορφής αντίδρασης των κα-τοίκων που εναντιώνονται. Υπήρχαν στιγμές όπουοι κάτοικοι βρέθηκαν σε κατάσταση έκτακτηςανάγκης και άμυνας υπερασπίζοντας τη ζωή τουςκαι το ίδιο το Σύνταγμα. Είναι αδιανόητο στοόνομα οποιασδήποτε έρευνας να αναστέλλονταισωρηδόν θεμελιώδη δικαιώματα και να ζει μια κοι-νωνία σε συνθήκες Γκουαντάναμο. ∆εν πρέπειεξάλλου να ξεχνάμε ότι έχει δημιουργηθεί από τοΦεβρουάριο του 2013 μία τεράστια τράπεζα DNAαπό κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι ούτε ύποπτοιείναι ούτε κατηγορούμενοι και το γενετικό υλικότων οποίων έπρεπε ήδη να καταστραφεί και ναγνωστοποιηθεί καταστροφή του. Και παραμένειένα τεράστιο ερώτημα στα χέρια ποιων βρίσκεταιποιος το διαχειρίζεται και για ποιο σκοπό.

Τελευταία στη Χαλκιδική έχουμε και τη μαζικήάρση τηλεφωνικού απορρήτου. Τι προκύπτει απότις συνομιλίες των κατοίκων; Τι σηματοδοτεί η

πρακτική αυτή για την προστασία των προσωπι-κών δεδομένων;

Γ. Κυρίτσης: Οι συζητήσεις των κατοίκων μεταξύφίλων που ζουν μακρυά ενάντια στις μεταλλευτικέςδραστηριότητες, η συζήτηση μεταξύ των κατοίκωντης περιοχής για τον τρόπο δράσης και λειτουργίαςτων διωκτικών αρχών σε βάρος τους και ο φόβοςότι όποιος εκδηλώνεται ενάντια στις μεταλλευτικέςδραστηριότητες είναι εν δυνάμει κατηγορούμενος.Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι βαφτίζον-ται ύποπτες και στο πλαίσιο δράσης και λειτουρ-γίας της εγκληματικής οργάνωσης οι συναντήσειςσε δημόσιους χώρους με δικηγόρους. Η πρακτικήτων εκατοντάδων τηλεφωνικών παρακολουθήσεωνσηματοδοτεί συν τοις άλλοις την επικινδυνότητα καιτην ακροβασία μεταξύ δικαστικής έρευνας και προ-στασίας των προσωπικών δεδομένων. Είναι χαρα-κτηριστικό από το υλικό της δικογραφίας ότι χιλιά-δες σελίδες αναφέρονται σε θέματα άσχετα με τηνερευνόμενη υπόθεση και σε αμιγώς προσωπικέςυποθέσεις.

Πολλές φορές η Χαλκιδική έχει χαρακτηριστείτο πειραματόζωο καταστολής των κοινωνικώναγώνων. Παρ' όλα αυτά το κίνημα αποκτά ολοένακαι μεγαλύτερη εκτίμηση από την κοινωνία. Ήταναναμενόμενη για σας αυτή η «αντίστροφη» εξέ-λιξη;

Γ. Κυρίτσης: Η Χαλκιδική καθημερινά μάς εκ-

πλήσσει από τους τρόπους συμπεριφοράς των διω-κτικών αρχών όπου κάθε μέρα έχουμε να αντιμε-τωπίσουμε κάτι το καινούριο, όπως μας εκπλήσσειθετικά η αντοχή του κόσμου, η δυναμική του, τοκουράγιο του και η αποφασιστικότητα του. Παράλ-ληλα, η κατάφωρη παραβίαση θεμελιωδών συνταγ-ματικών δικαιωμάτων λειτούργησε ενισχυτικά στοκίνημα αλληλεγγύης προς τους αγωνιζόμενους κα-τοίκους της Β.Α. Χαλκιδικής απ' όλη την Ελλάδακαι όχι μόνο, ενώ ταυτόχρονα τους συνέδεσε μεισχυρούς αγωνιστικούς δεσμούς

Η Χαλκιδική καθημερινά μάς εκπλήσσει* Συνέντευξη με τους δικηγόρους των κατοίκων των Σκουριών, Αλέξανδρο Αδαμίδη και Γεώργιο Κυρίτση

““Κοινή συνιστάμενη τωνυπόπτων, σύμφωνα με τοκατηγορητήριο, είναι ηεναντίωσή τους στημεταλλευτική δραστηριότητα,όπου εδώ βλέπουμε για πρώτηφορά να ποινικοποιείται τοφρόνημα και να θεωρείταικριτήριο ένταξης σε μίαεγκληματική ομάδα που στόχοέχει την αναστολή ή τηνματαίωση των μεταλλευτικώνδραστηριοτήτων.

““∆εν είναι τυχαία εξάλλου και ηεπιλογή των περιοχών εξορύξεων. Οιπερισσότερες των περιπτώσεωνβρίσκονται σε χώρες του«παγκόσμιου Νότου» πουχαρακτηρίζονται από αδύναμεςκυβερνήσεις, μεγάλη διαφθορά καιγενικευμένη οικονομική καικοινωνική κρίση.

Χρυσή ανάπτυξη ή χρυσή τρομοκρατία;

ΤουΚωστή Χατζημιχάλη*

Ηεπένδυση της Καναδικής εταιρίαςEldorado Gold στη Χαλκιδική, όπωςδεκάδες πριν απ’ αυτή, έχει περιβλη-

θεί με εξαγγελίες και βεβαιότητες για τη ση-μαντική ώθηση που θα δώσει στην εθνικήκαι περιφερειακή οικονομία. Οι κάτοικοι,βέβαια, έχουν διαφορετική άποψη και οιδυναμικές κινητοποιήσεις τούς έχουν φέρεικυβέρνηση και επενδυτές σε δύσκολη θέσηκαι αυτό τους ωθεί να εμπλέξουν στελέχητου ΣΥΡΙΖΑ για να μεταθέσουν το πρό-βλημα σε άλλο επίπεδο αντιπαράθεσης.

Ωστόσο, η μακρά ιστορία αντιδράσεωνστη Χαλκιδική από τα τέλη της δεκαετίαςτου '80 έχει γίνει μάθημα για την εταιρία καιτην κυβέρνηση. Τα λάθη παλαιότερων χει-ρισμών με την προηγούμενη, επίσης Κανα-δική, εταιρία TVX έχουν προσαρμόσει τασχέδια υλοποίησης σε πέντε άξονες: τε-χνικά τεκμηριωμένες μελέτες περιβαλλοντι-κών επιπτώσεων, νέο θεσμικό πλαίσιο, δη-μόσιες σχέσεις και προπαγάνδα, προσεται-ρισμός τμήματος των κατοίκων και, τέλος,ακραία καταστολή από αστυνομία, ιδιωτι-κούς φρουρούς και δικαιοσύνη για τους καικυρίως τις κατοίκους που αντιδρούν.

Γνωστή η πολιτική τους

Το οικονομικό, πολιτικό και συμβολικόδιακύβευμα της σύγκρουσης στις Σκουριέςείναι πολύ σημαντικό γι’ αυτό κυβέρνησηκαι καθεστωτικά ΜΜΕ επαναφέρουν τηνεκδοχή περί «τρομοκρατών» και «πολιτικώνάκρων», που δεν θέλουν την «ανάπτυξη»,γνωστή και από παλιότερες κινητοποιήσειςσε όλη την Ελλάδα. Το είχαμε ακούσει σταΜέγαρα το 1973, όταν οι κάτοικοι αντιστά-θηκαν στο διυλιστήριο της πολυεθνικήςΣΤΡΑΝ και κατέβηκαν μαζικά στο Πολυτε-χνείο. Το είδαμε να υλοποιείται στα Μέ-θανα το 1973 και αργότερα το 1975 στοΒόλο με τις κινητοποιήσεις ενάντια στο ερ-γοστάσιο της ΑΓΕΤ και το 1975 στην Ιτέα

με τα μεταλλεία βωξίτη. Στην Πύλο την πε-ρίοδο 1974-1978, οι κάτοικοι είχαν χωριστείστα δυο, άλλοι υποστηρίζοντας και άλλοιαντιστεκόμενοι στα σχέδια δημιουργίαςναυπηγείων και διυλιστηρίων στον κόλποτου Ναβαρίνου. Στις αρχές του 2000, οι κά-τοικοι της Πύλου βρέθηκαν εκ νέου μπρο-στά σε φαραωνικές προτάσεις τουριστικήςανάπτυξης με δυο γήπεδα γκολφ και οργά-νωσαν την Κ.Ι.Ν.Ο που κατηγορήθηκε για«αντι-αναπτυξιακή μανία». Στη Μονή Το-πλού, στο Κάβο Σίδερο της Σητείας, σε πε-

ριοχή NATURA και σε μοναδικό τοπίο, οιπροτάσεις αγγλικής εταιρίας από το 2005για μεγαλύτερη τουριστική επένδυση απόαυτή της Πύλου με τρία γήπεδα γκολφ, βρέ-θηκαν αντιμέτωπες με τοπικές αλλά και διε-θνείς αντιδράσεις. Το ΣτΕ έχει ακυρώσειτην επένδυση, αλλά επανέρχεται σήμερα μετο καθεστώς του φαστ-τρακ. Και στηνΑθήνα το «μεγαλύτερο οικόπεδο της Μεσο-γείου», το πρώην αεροδρόμιο του Ελληνι-κού και ο Αγ. Κοσμάς, αναμένει μεγάλοεπενδυτή, παρά τις αντιδράσεις και τις τεκ-μηριωμένες αντι-προτάσεις των κατοίκων.

Τα παραπάνω είναι κάποια ενδεικτικάπαραδείγματα από τη μόνιμη αντίφαση πουχαρακτηρίζει τον ελληνικό κοινωνικό σχη-ματισμό και αφορά τη σχέση μεγάλων επεν-δύσεων και περιφερειακής ανάπτυξης. Στοόνομα της τελευταίας, κρατικές υπηρεσίεςκαι επενδυτές ενδιαφέρονται κυρίως γιαανάπτυξη στην περιοχή, για την απλή λει-τουργία επιχειρήσεων σε συγκεκριμένουςτόπους αξιοποιώντας τα συγκεκριμένα το-

πικά δεδομένα ανάλογα με τον κλάδο (βιο-μηχανία, εξορύξεις, ΑΠΕ, τουρισμός). Απότην άλλη, κάτοικοι και μη τοπικοί φορείς(περιβαλλοντικές και επιστημονικές οργα-νώσεις, πολιτικές κινήσεις) ενδιαφέρονταιγια ανάπτυξη της περιοχής. Όχι μόνο γιατη φυσική παρουσία μιας επιχείρησης αλλάκαι για τη συνολική βιώσιμη ευημερία πουθα δημιουργήσει στη περιοχή π.χ. με απα-σχόληση, με συνδέσεις με άλλους κλάδουςκαι πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα, μεεπανα-επένδυση των κερδών στην περιοχή,

με προστασία του περιβάλλοντος και τωντοπικών πόρων, με συμβολή στη δημόσιαυγεία, κ.α.

Η στρατηγική της Αριστεράς

Στα παραπάνω παραδείγματα και φυσικάστη Χαλκιδική, κυβέρνηση και επενδυτέςταυτίζουν την ανάπτυξη στην με την ανά-πτυξη της περιοχής, ενώ οι κάτοικοι γνωρί-ζουν από πρώτο χέρι να τα διακρίνουν, δενεμπιστεύονται τις εξαγγελίες και ζητούνεπίμονα το δεύτερο. Ο μύθος ότι αρκεί ηυλοποίηση μιας οποιασδήποτε μεγάληςεπένδυσης για να αναπτυχθεί μια περιφέ-ρεια έχει καταρρεύσει, όχι όμως και το γε-γονός ότι αρκετές μεγάλες επενδύσεις συμ-βάλλουν καθοριστικά στην περιφερειακήανάπτυξη. Και εδώ πρέπει να σταθεί κρι-τικά η δική μας Αριστερά και να αναρωτη-θεί για τη δική της στρατηγική. Γιατί ανα-φαίνονται κρίσιμα θέματα που συχνά τα

κρύβουμε κάτω από το χαλί τρέχοντας γιαβοήθεια στις κινητοποιήσεις, τα οποία δενπρέπει να ξεχνάμε. Να σκεφτούμε π.χ. πώςαξιολογούμε μια επενδυτική πρόταση ωςΑριστερά και πώς εκμεταλλευόμαστε ωςκοινωνία τον τοπικό πλούτο που κληρονο-μήσαμε.

Τα δικαιώματα διαφορετικών κοινωνικώνομάδων σε συγκεκριμένους τόπους δενείναι προφανή και οι συγκρουσιακές από-ψεις για το χώρο, τον τόπο και την ανάπτυξηαπαιτούν προσεγγίσεις χωρίς βερμπαλι-σμούς και λαϊκισμούς. Και, τέλος, η συγ-κρότηση εναλλακτικού προγράμματος περι-φερειακής ανάπτυξης βασισμένου στιςαρχές της κοινωνικής και χωρικής δικαιο-σύνης, πρέπει να προσβλέπει στη συνεργα-σία μεταξύ των περιφερειών και όχι στονανταγωνισμό τους. Αυτά είναι θέματα πουτα βρίσκουμε συνεχώς μπροστά μας και δενμπορούμε να τα αγνοούμε επειδή τώραέχουμε αγώνα.

* Ο Κ. Χατζημιχάλης είναι ομότιμος κα-θηγητής στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο

Αν μελετήσει κανείς την παγκό-σμια παραγωγή χρυσού θα βρε-θεί μπροστά σε μερικά πολύ εν-

διαφέροντα δεδομένα. Οι 527 από τις1079 εταιρείες χρυσού που είναι εισηγ-μένες στα χρηματιστήρια ανά τονκόσμο είναι καναδικές, οι 5 από τις 10μεγαλύτερες είναι και πάλι καναδικέςενώ οι ίδιες βρίσκονται και μεταξύ των2.000 ισχυρότερων εταιρειών παγκό-σμια σε όλους τους τομείς. Την ίδιαστιγμή η Barrick Gold, η ισχυρότερηαπό αυτές, έχει στο ενεργητικό της 5από τα 10 μεγαλύτερα ορυχεία χρυσούστον κόσμο, όλα φυσικά εκτός της κα-ναδικής επικράτειας. Για να μη ξεχνιό-μαστε, η «δικιά μας» El Dorado Gold

είναι η δέκατη ισχυρότερη εταιρείαχρυσού στη σχετική λίστα.

Από την άλλη, ο Καναδάς θεωρείταιμια περιβαλλοντικά «πρότυπη» χώραπου ξεκινάει από τη σημαία της καιφτάνει μέχρι την αυστηρή περιβαλλον-τική νομοθεσία, τα μεγάλα εθνικάπάρκα-προστατευόμενες περιοχές καιτο κοινωνικό κράτος που διασφαλίζειτην υψηλή ποιότητα ζωής των κατοίκωντης. Αποφεύγοντας τις εύκολες γενι-κεύσεις και απαντήσεις, δεν μπορούμεπαρά να παρατηρήσουμε την αντίφασηκαι να σχολιάσουμε λίγο παραπάνω τοθέμα.

Η ραγδαία εξάπλωση των καναδικώνεταιρείων χρυσού δεν είναι καθόλου

ανεξάρτητη από το ίδιο το κράτος τουΚαναδά. Ανατρέχοντας στην ιστορίαθα δούμε ότι ήδη από τη δεκαετία του'80 οι κρατικές πολιτικές της χώρας ενί-σχυσαν την «έξοδο» των εταιρειών σταπεδία χρυσού ανά τον κόσμο. Πολιτικέςπου περιλάμβαναν απευθείας χρηματο-δοτήσεις, φορολογικές ελαφρύνσειςγια τους επενδυτές και ανάπτυξη ομά-δων τεχνικοοικονομικής στήριξης καιπολιτικής πίεσης προκειμένου να γί-νουν αποδεκτά τα έργα εξορύξεων σεπεριοχές με έντονες αντιδράσεις.

Τυχαία η επιλογή των χωρών;

∆εν είναι τυχαία εξάλλου και η επι-λογή των περιοχών εξορύξεων. Οι πε-ρισσότερες των περιπτώσεων βρίσκον-ται σε χώρες του «παγκόσμιου Νότου»που χαρακτηρίζονται από αδύναμες κυ-βερνήσεις, μεγάλη διαφθορά και γενι-κευμένη οικονομική και κοινωνικήκρίση. Σε αυτές τις χώρες στοχεύει τοκαναδικό κράτος, υπογράφοντας διμε-ρείς συμφωνίες (πιο πρόσφατη η περί-πτωση της Κόστα-Ρίκα) με τις κυβερνή-σεις τους, προωθώντας τα συμφέροντατων εταιρειών χρυσού που εμφανίζον-ται ως οι μόνες αναπτυξιακές λύσειςγια αυτά τα κράτη. Αντίστοιχα, το τε-λευταίο διάστημα στοχεύουν στις χώρεςτης Ευρώπης που βρίσκονται σε καθε-στώς μερικής ή ολικής επιτήρησης απότο ∆ΝΤ και τη ΠΤ, όπως είναι η Τουρ-κία, η Ρουμανία και η Ελλάδα.

Τέλος, ιδιαίτερη σημασία έχει το λε-γόμενο «εξωτερικό κόστος» αυτών τωνεπενδύσεων δηλαδή η κοινωνική και

περιβαλλοντική ζημιά. Αυτό το κόστος,λοιπόν, βρίσκεται (πάντα) στο χώροπαραγωγής του χρυσού και όχι σταγραφεία των εταιρειών στο Βανκούβερή στο χρηματιστήριο του Τορόντο. Τονα χρησιμοποιήσει η El Dorado διαδι-κασία εξόρυξης ανοικτού πεδίου στηΧαλκιδική, μπορεί να σημάνει άμεσηαύξηση της μετοχής της στο χρηματι-στήριο, πλουτισμό κάποιων και πιθανάφορολογικά έσοδα για το καναδικόκράτος, μεταφράζεται όμως σε οικολο-γική καταστροφή στην περιοχή τωνΣκουριών.

Η κοινωνικήκαι περιβαλλοντική ζημιά

Γι’ αυτό έχουν βαρύνοντα ρόλο οιφωνές ενάντια στις καταστροφικέςαυτές εξορύξεις που προέρχονται καιαπό τον ίδιο τον Καναδά. Οι κομβικέςπαρεμβάσεις της Ναόμι Κλάιν αλλά καιη δουλειά οργανώσεων και δικτύωνόπως το Mining Watch Canada, ανα-δεικνύουν εκτός των άλλων και στο κα-ναδικό δημόσιο χώρο την πρακτική τωνκυβερνήσεων τους και το ρόλο τους στηδιασφάλιση των κερδών των εταιρειώνεξόρυξης χρυσού. Κατά αυτόν τοντρόπο η αλληλεγγύη στον αγώνα τωντοπικών κοινωνιών που αντιστέκονταιγίνεται πληρέστερη περιλαμβάνονταςκαι το αίτημα της χωροκοινωνικής δι-καιοσύνης που καταπατάται.

Γ.Β.

Οι εξορύξεις χρυσού και το κράτος του Καναδά

Μεγάλες επενδύσεις,περιφερειακή ανάπτυξηκαι κοινωνικά κινήματα

““Κρατικές υπηρεσίεςκαι επενδυτέςενδιαφέρονται κυρίως γιαανάπτυξη στην περιοχή.Από την άλλη, κάτοικοι καιμη τοπικοί φορείς(περιβαλλοντικές καιεπιστημονικές οργανώσεις,πολιτικές κινήσεις)ενδιαφέρονται γιαανάπτυξη της περιοχής.

18 Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013ΠΑΙ∆ΕΙΑ

Oσο η κρίση βαθαίνει, όσο η κοινω-νία βυθίζεται στη φτώχια, τόσο με-γαλώνει η κρίση του κοινωνικού

κράτους, της οφειλόμενης προς τον πολίτηπρόνοιας –μιας πρόνοιας την οποία ο πο-λίτης έχει πληρώσει. Η απώλεια εισοδή-ματος είναι πολύ μεγαλύτερη, αν συνυπο-λογίσει κανείς το κόστος των υπηρεσιώνπου ο πολίτης πληρώνει πλέον από το απι-σχνασμένο βαλάντιό του: παιδικοί σταθ-μοί, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη κ.ά. Ημετακύλιση μιας σειράς αρμοδιοτήτων τηςκεντρικής διοίκησης στην τοπική με τον«Καλλικράτη», την ίδια στιγμή που οι δή-μοι βρίσκονται σε οικονομικό ζόφο, ενέ-τεινε τα προβλήματα. Θύμα της μνημονια-κής πολιτικής και η ευπαθέστερη ίσωςπληθυσμιακή ομάδα, τα ορφανά βρέφηκαι νήπια ή αυτά που αναγκαστικά φιλο-ξενούνται σε ιδρύματα, επειδή οι γονείς

είτε τα εγκατέλειψαν είτε αδυνατούν να ταθρέψουν. Οι περισσότερες από αυτές τιςδομές είναι σε οικονομικό αδιέξοδο καιπολλές έτοιμες να κλείσουν.

Πρόνοια ώρα μηδέν

Σοβαρά προβλήματα στο Ορφανοτρο-φείο Βόλου είχε επισημάνει με ερώτησήτου τον Αύγουστο ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑΜαγνησίας, Α. Μεϊκόπουλος. Πριν απόλίγες μέρες νέα ερώτηση από τις βουλευ-τές του ΣΥΡΙΖΑ, Θ. Φωτίου, Ν. Βαλαβά-νη και Σ. Σακοράφα ανέδειξε τα τεράστιαπροβλήματα που αντιμετωπίζει το Πρότυ-πο Εθνικό Νηπιοτροφείο στην Καλλιθέα.

Το Ίδρυμα λειτουργεί από το 1912. Οιεγκαταστάσεις του βρίσκονται σε ένα οι-κόπεδο 10 περίπου στρεμμάτων στην οδόΚρέμου 128, σε πολύ κεντρικό σημείο της

πόλης, απέναντι από το ∆ημοτικό Θέατρο,κοντά στο σταθμό ΗΣΑΠ και την αγορά,πολύ κοντά σε μεγάλα σχολικά συγκροτή-ματα. Φιλοξενεί νήπια από 2,5 έως 5,5 ε-τών που μένουν εκεί όλη την εβδομάδα, ε-πειδή οι οικογένειές τους είναι σε οικονο-μική δυσπραγία, και επιστρέφουν στο σπί-τι τους σαββατοκύριακα και σχολικές δια-κοπές. Άλλα όμως βρίσκονται εκεί με ει-σαγγελική εντολή για διάφορους λόγουςκαι μένουν συνεχώς στο Ίδρυμα, πράγμαπου κάνει απαραίτητη την παρουσία προ-σωπικού 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την ε-βδομάδα.

Εργαζόμενοι σε απελπισία

Τα τελευταία δύο τουλάχιστον χρόνια τοΠΕΝ αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματαλειτουργίας. Υποχρηματοδοτείται στο 1/3του προϋπολογισμού του, ενώ και αυτά ταελάχιστα κονδύλια φτάνουν με μεγάλεςχρονικές καθυστερήσεις. Τα κτίρια δενσυντηρούνται, με αποτέλεσμα να έχειμειωθεί ο αριθμός των φιλοξενούμενωννηπίων. Το προσωπικό παραμένει εδώ καιδέκα (10) μήνες απλήρωτο. Οι εργαζόμε-νοι είναι σε απελπισία. ∆υσκολεύονται ναπληρώσουν ακόμα και τα εισιτήρια για ναέρθουν στη δουλειά τους. Στην πλειονότη-τά τους είναι γυναίκες και η γυναικεία α-νεργία είναι πολύ υψηλή. Κάνουν ό,τι μπο-ρούν, απευθύνονται όπου μπορούν, πληνεις μάτην. Ένα μεγάλο πανό είναι κρεμα-σμένο μήνες έξω από την πόρτα του ΠΕΝκαι καταγγέλλει την κατάσταση. Οι αρχές

κωφεύουν. Ο δήμος Καλλιθέας – εκπρο-σωπείται με δύο μέλη στο ∆.Σ. – μέχρι σή-μερα δεν έχει αναλάβει τις ευθύνες του.

Τον Ιούλιο, έφτασε η πρώτη δόση της ε-πιχορήγησης, που θα μπορούσε να ανα-κουφίσει λίγο τις ανάγκες των εργαζομέ-νων. Ωστόσο δεσμεύθηκε αμέσως από τοΙΚΑ για μη καταβληθείσες εισφορές.

Παράλληλα, δεν καλύπτονται ούτε οι α-νάγκες των νηπίων. Πριν από λίγο καιρόζητήθηκε η βοήθεια της κοινωνίας για νακαλυφθούν οι ανάγκες σε τροφη και ένδυ-ση. «Οι απλήρωτοι λογαριασμοί κοινής ω-φέλειας, και πριν απ’ όλα της ∆ΕΗ, απει-λούν ακόμα και την προσωρινή επάρκεια»σημειώνεται στην ερώτηση. Πάγιο αίτημαείναι οι δομές προνοίας να έχουν ειδικάτιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος, νερού καιφυσικού αερίου. Κοινωνική λειτουργός,ειδικότητα εντελώς απαραίτητη για τέτοιοΊδρυμα, δεν υπάρχει, αφού μετά τη συντα-ξιοδότηση της κοινωνικής λειτουργού, ηθέση δεν ανανεώθηκε.

Τι θα μπορούσε κανείς να σχολιάσει;Να περιμένουμε να απαντήσει ο υπουργόςΕργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης καιΠρόνοιας προς τον οποίο απευθύνεται ηερώτηση; Θα υπάρξει στοιχειώδης κοινω-νική ευαισθησία απέναντι σ’ αυτούς τουεργαζόμενους που αγαπούν τη δουλειάτους και κάνουν μεγάλες προσπάθειες νακρατήσουν το ΠΕΝ ανοιχτό; Και απέναντισ’ αυτά τα παιδιά που η πολιτεία οφείλεινα φροντίσει;

Μαρώ Τριανταφύλλου

Κινδυνεύει να κλείσει το Νηπιοτροφείο* ∆έκα μήνες απλήρωτοι οι εργαζόμενοι στο ΠΕΝ Καλλιθέας

Τα τελευταία δύοτουλάχιστον χρόνιατο ΠΕΝ υποχρηματο-δοτείται στο 1/3 τουπροϋπολογισμούτου, ενώ και αυτά ταελάχιστα κονδύλιαφτάνουν με μεγάλεςχρονικές καθυστε-ρήσεις.

«Ακόμα τώρα ξεκινάμε», δήλωσε στηνομιλία του ο πρύτανης του ΑΠΘ και πρό-εδρος της Συνόδου Πρυτάνεων, κ. Γ. Μυ-λόπουλος, μιλώντας για κορύφωση τουαγώνα σύσσωμης της πανεπιστημιακήςκοινότητας, ενώ πρόκειται να παρουσιά-σει το ζήτημα και στην Ευρωπαϊκή ΈνωσηΠανεπιστημίων την ερχόμενη εβδομάδα.Από την άλλη πλευρά, το υπουργείο Παι-δείας κορυφώνει την επίθεση καλώνταςόλους τους διοικητικούς υπαλλήλους ναυποβάλουν τα στοιχεία τους στην ηλε-κτρονική πλατφόρμα μέχρι τη ∆ευτέραυπό την απειλή της αργίας. «Είναι έκνομηη κίνηση του Υπουργείου. Εμείς ως Ομο-σπονδία ∆ιοικητικού Προσωπικού Τριτο-βάθμιας Εκπαίδευσης καλούμε τους συ-ναδέλφους να μην αποστείλουν τα στοι-χεία τους. Είναι λογικό όμως το κίνημα ναυποστεί ρωγμή με την τρομακτική απειλήτης αργίας. Εδώ είναι αναγκαία η καίριααντίδραση της αντιπολίτευσης στη Βουλή»,επισημαίνει στην «Εποχή» ο γενικός γραμ-ματέας της Ο∆ΠΤΕ, κ. Σ. Παπαδόπουλος.

∆ιάλυση του πανεπιστημίου

«Συμπαραστεκόμαστε στους διοικητι-κούς συναδέλφους μας, διότι η μεγάλη μαςαγωνία είναι αν το δημόσιο πανεπιστήμιοθα υπάρχει αύριο. Αυτή είναι η αγωνίακαι ο αγώνας μας. Βεβαίως δεν θέλουμενα χαθεί το εξάμηνο, αλλά το ζήτημα είναινα υπάρχει πανεπιστήμιο και το επόμενοεξάμηνο και για τις επόμενες γενιές», δή-λωσε στην εκδήλωση ο κ. Θ. Πελεγρίνης,πρύτανης του ΕΚΠΑ. Πέρα από τις επι-πτώσεις που επιφέρει η διαθεσιμότηταστους ίδιους τους διοικητικούς, τρομερέςσυνέπειες προβλέπονται και για τη βιωσι-μότητα των 8 πανεπιστημίων εν γένει. «Οι

συνέπειες δεν θα είναι μόνο για τις χιλιά-δες οικογένειες που θα μείνουν στο δρόμοσε μια τέτοια εποχή και χώρα, αλλά καιγια το πανεπιστήμιο σημαίνει είτε ότι θαπρέπει να προσλάβει με ιδιωτικές συμβά-σεις εργαζόμενους, επομένως να ιδιωτι-κοποιηθεί και αυτός ο κλάδος, είτε ότι θαυποβαθμιστεί και θα γίνει ένα άθλιο κολ-λέγιο» τόνισε ο κ. Γ. Τριμπέρης, εκπρό-σωπος των καθηγητών θετικών επιστημώντου ΕΚΠΑ. Την εικόνα ερήμωσης πουπρόκειται να παρουσιάσουν τα πανεπι-στήμια με την ισχύ του μέτρου περιέγραψεκαι ο κ. Μυλόπουλος: «Σε λίγο τα πανεπι-στήμια θα έχουν βιβλιοθήκες χωρίς βι-βλιοθηκονόμους, γραμματείες χωρίς γραμ-ματείς, εργαστήρια χωρίς τεχνικό προσω-πικό να συντηρεί τα μηχανήματα».

Αίτημα για αξιολόγηση

«Μέσα στο καλοκαίρι όλα τα πανεπι-στήμια κάναμε αξιολόγηση στις διοικητι-κές μας δομές και διαπιστώσαμε αυτό πουήδη γνωρίζαμε, ότι υπολειπόμαστε προ-σωπικού. Στην Ελλάδα αντιστοιχούν 3,6υπάλληλοι για 100 φοιτητές, ενώ αντί-στοιχα στη Γερμανία είναι 16 ανά 100,στην Αμερική 9,5 και στη Βρετανία 7,5»υπενθυμίζει ο κ. Μυλόπουλος την αυθαί-ρετη απόφαση του Υπουργείου για τους1.349 υπαλλήλους, ενώ υποβάλει πάλι δη-μόσια τα αναπάντητα ερωτήματα πουέχουν θέσει στο Υπουργείο. «Πρώτον, μεποια κριτήρια απέρριψαν τις εισηγήσειςτων πανεπιστημίων; ∆εύτερον, με ποιοτρόπο αποδείχτηκε ότι πλεονάζουν 1.349υπάλληλοι; Τρίτον, σύμφωνα με το Σύν-ταγμα η Πολιτεία οφείλει να υποστηρίζειτο Πανεπιστήμιο, τι θα κάνει όταν δεν θαμπορούμε να λειτουργήσουμε; Και τέλος,

ο Υπουργός είπε τα πανεπιστήμια άντραανομίας με παράνομες προσλήψεις, ανγνώριζε κάτι τέτοιο τόσο καιρό γιατί δενέκανε κάτι να αποκαταστήσει την ανομία,γιατί δεν μίλησε σε μας που δεν το γνωρί-ζαμε;».

Άλλωστε, τα πανεπιστήμια δεν έχουν ναφοβηθούν κάτι από μια πραγματική αξιο-λόγηση, όπως επισημαίνει η αντιπρύτανηςτου ΕΜΠ, κ. Μ. Μουροπούλου. «Το Πο-λυτεχνείο για κάθε ευρώ που επενδύει το∆ημόσιο σε αυτό παράγει 4, τη στιγμή πουο μέσος όρος της ελληνικής οικονομίαςπαράγει 1,5», ενώ συμπληρώνει σχετικάμε τα αιτήματά τους, «διεκδικούμε ένα δη-μόσιο πανεπιστήμιο που δεν θα υστερεί σετίποτα, ούτε διεθνώς, ούτε ως μοχλός ανά-πτυξης της χώρας μας».

Υποστήριξη από την αντιπολίτευση

«Η ιδέα του επιχειρηματικού πανεπι-στημίου δεν είναι μνημονιακή ιδέα, επωά-ζεται στα μυαλά των πιο νεοφιλελεύθερωνανθρώπων εδώ και πολλά χρόνια. Ηεποχή που μπορούσε ένα παιδί εργατικήςκαι αγροτικής οικογένειας να περάσει στοπανεπιστήμιο και να γίνει γιατρός, δικη-γόρος, πολιτικός μηχανικός έχει πια τελει-ώσει. Προχωράμε πλέον σε μια σκληρήταξική διαστρωμάτωση με στεγανά καιαυτοί που θα σπουδάζουν θα είναι μόνο

όσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα»,διαβλέπει ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ,Αλέξης Τσίπρας. Στο ίδιο μήκος κύματοςκινήθηκε και η εκτίμηση του βουλευτή τουΚΚΕ κ. Καραθανασόπουλου: «Είναι ένακομμάτι στο παζλ μιας γενικότερης επίθε-σης που δέχεται η δημόσια εκπαίδευσηκαι στοχεύει στη μετατροπή των πανεπι-στημιακών ιδρυμάτων σε ανώνυμες εται-ρείες».

Την υποστήριξή τους στον αγώνα τηςπανεπιστημιακής κοινότητας τόσο στηΒουλή όσο και ως κοινωνική συμμαχίαεξέφρασαν ο Αλ. Τσίπρας, ο κ. Καραθα-νασόπουλος, όπως και ο κ. Μαρκάτος τωνΑνεξάρτητων Ελλήνων. Η κ. Ρεπούση απότη ∆ημοκρατική Αριστερά, ενώ δήλωσευπέρ των εργαζομένων, διαφοροποιήθηκεόσον αφορά το ζήτημα της κινητικότηταςπου υποστηρίζει το κόμμα της και τηςαπεργίας, ζητώντας ανοιχτά πανεπιστήμιαγια να μην παρεμποδίζεται το εκπαιδευ-τικό έργο, γεγονός που επέφερε τις απο-δοκιμασίες των παρευρισκομένων στηνεκδήλωση. Άλλωστε υπέρ του αγώνα τωνδιοικητικών τάσσεται και ο φοιτητικόςσύλλογος, καθώς όλες οι Σχολές του ΕΜΠ(εκτός Μηχανολόγων και Πολιτικών πουδεν είχαν απαρτία) τελούν υπό κατάληψημέχρι τις 21/10, οπότε είναι προγραμματι-σμένες γενικές συνελεύσεις.

Τζέλα Αλιπράντη

Ο αγώνας ενάντια στη διάλυσητου δημόσιου πανεπιστημίου συνεχίζεται

* Η διαθεσιμότητα απειλεί τη βιωσιμότητα 8 πανεπιστημιακών ιδρυμάτων

Με μαύρο πανί στην είσοδο της Μεγάλης Αίθουσας του ΕΚΠΑ υποδέχτηκαν τηνΤρίτη 15/10 σε κοινή τους εκδήλωση οι Σύλλογοι του Εθνικού Μετσόβιου Πολυ-τεχνείου και του Καποδιστριακού, βουλευτές της αντιπολίτευσης και πολίτες,προκειμένου να συζητήσουν για την επίθεση που δέχεται ο χώρος του δημόσιουπανεπιστημίου, εξαιτίας του μέτρου διαθεσιμότητας 1.349 διοικητικών υπαλλή-λων.

Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013 19ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Πώς μπορεί να συνιστά αποκάλυψη ένα βούλευματο οποίο βρίσκεται εδώ και μήνες στα χέρια δε-κάδων δικηγόρων και σε γνώση όλων των συντα-

κτών του δικαστικού ρεπορτάζ;Με τον ίδιο τρόπο που η υπόθεση στην οποία αναφέ-

ρεται, η υπόθεση του εμπρησμού της Marfin, ανασύρε-ται, χρησιμοποιείται κατά το δοκούν και ξαναμπαίνειστο συρτάρι για να ξαναχρησιμοποιηθεί όταν παραστείανάγκη (ως φόβητρο, ως απειλή, ως επικοινωνιακό τρι-κ, ως στάχτη στα μάτια) χωρίς κανέναν σεβασμό στα θύ-ματα, χωρίς καμία ευαισθησία για τους συγγενείς τουςκαι προφανώς χωρίς καμία… αγωνία για την αλήθεια.

Εδώ το κάνουν οι διωκτικές αρχές και η ίδια η κυβέρ-νηση, η «αποκαλυπτική» δημοσιογραφία θα κωλώσει;Έτσι λοιπόν η Real News, λίγες ημέρες μετά τις δηλώ-σεις Σαμαρά περί «παραδειγματικής τιμωρίας των δρα-στών», κυκλοφόρησε με πρωτοσέλιδο τίτλο «Αυτοί έκα-ψαν τη Marfin!». Στις εσωτερικές σελίδες, εκτός από το

βούλευμα, υπάρχουν και οι απαραίτητες σάλτσες για ναφτιάξει κάπως η… μπαγιάτικη γεύση της αποκάλυψης:παλιοί γνώριμοι «μπαχαλάκηδες», αναρχικοί πιο σκλη-ροί κι από την πέτρα και σχέσεις με τους Πυρήνες τηςΦωτιάς (για τις οποίες βέβαια μόλις δύο αράδες παρα-κάτω «δεν προκύπτει κανένα στοιχείο»).

Το δημοσίευμα όμως λέει μισές αλήθειες, ολόκληραψέματα και παραλείπει ό,τι δεν επιβεβαιώνει τον τίτλοτου.

Πρώτα απ’ όλα οι κατηγορούμενοι για τον εμπρησμότης Marfin είναι… ένας, ο Θ.Σ., αφού το δεύτερο άτομοπου παραπέμπεται κατηγορείται για την επίθεση στονΙανό. ∆εύτερον, η όλη υπόθεση δεν είναι αποτέλεσμα α-στυνομικής έρευνας αλλά στηρίζεται σε μια ανώνυμη ε-πιστολή που… έφτασε στα χέρια των διωκτικών αρχώνκαι κατονόμαζε τρία άτομα αναφέροντας επιπλέον διευ-θύνσεις, τηλέφωνα και αριθμούς κυκλοφορίας. Την πα-ραθέτουμε ολόκληρη αφού το ύφος και το περιεχόμενότης είναι χαρακτηριστικά: «Είμαι ένας πολίτης, δεν θέ-λω να πω το όνομά μου και θέλω να πω μόνο ότι οι αναρ-χικοί από τα Εξάρχεια πάνε στην Κερατέα μολότοφ γιανα πετάνε στους αστυνομικούς και στις φασαρίες που γί-νονται με το ΧΥΤΑ. Τρεις από αυτούς είναι […]. Αυτοίκαι οι άλλοι είναι μπλεγμένοι στα επεισόδια στην Αθή-να, αυτοί πάνε πάντα. Ήταν και στο κάψιμο της Marfinστις 5 του Μάη, μπροστάρηδες...»

Τρίτον, ο συγκεκριμένος φάκελος, από τον Μάιο του2011 που ανακινήθηκε για πρώτη φορά η υπόθεση (ό-λως τυχαίως στην πρώτη επέτειο του τραγικού συμβά-ντος), άλλαξε πολλά χέρια και παρέμεινε επί μακρόν σεδιάφορα συρτάρια, αφού σε πρώτη φάση ο εισαγγελέαςτον επέστρεψε στην αστυνομία χωρίς να ασκήσει διώ-ξεις, για να φτάσουμε τελικά στο παραπεμπτικό βούλευ-μα του περασμένου Μαΐου. Και τότε όμως οι δύο κατη-

γορούμενοι απολογήθηκαν και αφέθησαν ελεύθεροι μεπεριοριστικούς όρους.

«Η δίωξη είναι κατασκευασμένη»

«Υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία για την αθωότητα τουΘ.Σ., και μάλιστα δεν είναι στοιχεία που προσκομίσαμεεμείς αλλά περιέχονται στη δικογραφία», όπως δήλωσεστην «Εποχή» ο συνήγορός του ∆ημήτρης Κατσαρής. Σεκάποιες από τις δεκάδες φωτογραφίες που επισυνάπτο-νται, εικονίζεται ο Θ.Σ. σε άλλο σημείο και το κυριότε-ρο με άλλα ρούχα από αυτά που φοράει το άτομο πουπροσδιορίζεται σε άλλες φωτογραφίες ως ύποπτο γιατον εμπρησμό. Αυτό βέβαια το βούλευμα το προσπερνά-ει ως ασήμαντο αφού στη δικογραφία υπάρχει η κατάθε-ση ενός αστυνομικού, ο οποίος αναφέρει ότι «συνήθωςτα άτομα αυτά αλλάζουν ρούχα» («μετά και όχι πριν α-πό την όποια ενέργεια» επισημαίνει ο ∆. Κατσαρής αλ-λά αυτά είναι ψιλά γράμματα). Αλλά και η άρση του α-πορρήτου των επικοινωνιών επιβεβαιώνει όσα κατέθεσεο Θ.Σ. για το πού πήγε και τι έκανε εκείνη την ημέρα.

Τώρα περιμένουν να οριστεί δικάσιμος: «Κρατήσαμεχαμηλούς τόνους όλον αυτό τον καιρό, κυρίως από σεβα-σμό προς τις οικογένειες των θυμάτων, όμως κάποιαστιγμή πρέπει να τελειώνουμε με αυτή την κατασκευα-σμένη υπόθεση». Στον αντίποδα των… χαμηλών τόνωνγύρω από την τεχνητή αναθέρμανση της υπόθεσης έχειστηθεί τις τελευταίες ημέρες ένας μακάβριος χορός πο-λιτικών σκοπιμοτήτων: άλλος παίζει τον τιμωρό των δύοάκρων, άλλος προαναγγέλλει συλλήψεις αριστερών κιάλλοι δίνουν διαπιστευτήρια δημοσιογραφικής υποτέ-λειας στην κυβέρνηση…

Ρόζα Κοβάνη

Η ΥΠΟΘΕΣΗ MARFIN ΞΑΝΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Της ανώνυμης επιστολής... το βούλευμα

Πολύ λίγα, πολύ αργάΤην περασμένη Τετάρτη δόθηκε στη

δημοσιότητα για διαβούλευση ο Κώ-δικας Μετανάστευσης και Κοι-

νωνικής Ένταξης. Με την ευκαιρία, αςεπισημάνουμε ότι δώδεκα μέρες ηλεκτρο-νικής – και μόνο - διαβούλευσης για ένανομοθέτημα 143 άρθρων δεν αρκούν.Είναι προφανές ότι η ηλεκτρονική δια-βούλευση είναι ουσιαστικά μια κατ' όνομαδιαβούλευση.

Ο Κώδικας Μετανάστευσης ενοποιείτην έως σήμερα νομοθεσία και δε φέρνειιδιαίτερα σημαντικές αλλαγές. Ιδίως όσοικαι όσες περίμεναν μια ευκαιρία νομιμο-ποίησης για όσους βρίσκονται σήμερα«χωρίς χαρτιά» στη χώρα, θα απογοητευ-τούν.

Αλήθειες και ψέματα

Η κυβέρνηση επιχειρεί να παρουσιάσειως μεγάλη αλλαγή την καθιέρωση τηςάδειας «επί μακρόν διαμένοντος», πουεπιτρέπει σε μια ορισμένη κατηγορία νό-μιμων μεταναστών τη μετακίνηση εντόςτης Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αλήθειαωστόσο είναι διαφορετική: η άδεια «επίμακρόν διαμένοντος» δεν είναι μια νέαρύθμιση, αλλά στην Ελλάδα έχει θεσπιστείήδη από το 2006 με το Προεδρικό ∆ιά-ταγμα 150/2006. Η θέσπισή της δεν ήτανέκφραση νομοθετικής πρωτοβουλίας τηςτότε κυβέρνησης της Ν∆, αλλά αποτε-λούσε ενσωμάτωση σχετικής κοινοτικήςοδηγίας (2003/109/ΕΚ). Τα κόμματα τηςδικομματικής συγκυβέρνησης αντί να πα-ρουσιάζουν ως δήθεν νέο κάτι που (θαέπρεπε να) ισχύει ήδη από το 2006, θαπρέπει μάλλον να εξηγήσουν γιατί η άδεια“επί μακρόν διαμένοντος” δεν έχει απο-δοθεί έως σήμερα σε όσους – τόσα χρόνιατώρα - τη δικαιούνται.

Όπως είχα γράψει και παλαι-ότερα (Αυγή 22/7/2012), η χώρα μας κατάτην ενσωμάτωση της συγκεκριμένης Οδη-γίας στο εσωτερικό δίκαιο, έθεσε, αυθαί-ρετα, ως προϋπόθεση για την απονομή τηςάδειας του «επί μακρόν διαμένοντος» τηναπόκτηση, με εξετάσεις, πιστοποιητικούελληνομάθειας. Όμως, τα τελευταία τρία

χρόνια οι σχετι-κές εξετάσειςσταμάτησαν ναδιεξάγονται.Αποτέλεσμααυτής της σχιζο-φρενικής κατά-στασης ήταν ότιη χώρα μας στα-μάτησε εντελώςνα χορηγείάδειες «επί μα-κρόν διαμένον-τος» σε όσουςτο δικαιούνταν.Είναι χαρακτη-ριστικό ότι κατάτο χρονικό διά-στημα 2006-2013 αποδόθη-καν μόλις 600περίπου άδειες«επί μακρόνδιαμενόντων»,ενώ οι δικαιού-χοι θα έπρεπενα είναι κά-ποιες δεκάδες χιλιάδες. Τώρα λοιπόν, πουη θέσπιση της άδειας «επί μακρόν διαμέ-νοντος» εξαγγέλλεται ως κάτι καινούριο,καλό θα ήταν να είμαστε επιφυλακτικοίκαι να παρακολουθήσουμε την πρακτικήεφαρμογή της νέας εξαγγελίας, ιδίως ενό-ψει της πολύ κακής προϊστορίας των δύοκομμάτων της συγκυβέρνησης (Ν∆-ΠΑΣΟΚ).

«Χρυσώνουν» το χάπι

Ο νέος κώδικας περιέχει μία νέα ρύθ-μιση σχετικά με την υπό όρους χορήγησητης παραπάνω άδειας του «επί μακρόνδιαμένοντος» στη «δεύτερη γενιά» μετα-ναστών. Η συγκεκριμένη επιλογή γίνεταιπροφανώς για να «χρυσωθεί» το πικρόχάπι της γνωστής απόφασης του ΣΤΕ γιατην ιθαγένεια. Και αυτή η ρύθμιση είναιωστόσο ανεπαρκής. ∆ε νομίζω ότι αποτε-λεί σημαντική και επαρκή τομή η χορή-γηση του καθεστώτος του «επί μακρόν δια-

μένοντος» σεπαιδιά που γεν-νήθηκαν στηχώρα. Πρα-κτικά μιλώντας,τα παιδιά αυτάθα έχουν τη δυ-νατότητα να ζη-τήσουν (με αβέ-βαιο βέβαιααποτέλεσμα)την πολιτογρά-φησή τους ότανφθάσουν πιαστην ηλικία των23 ετών. Η κυ-βέρνηση δενεπιλέγει κανστη συγκεκρι-μένη περίπτωσηνα αξιοποιήσειτη λύση πουκατά κάποιοντρόπο της «υπέ-δειξε» η υπ'αριθμ.460/20123 από-

φαση της Ολομέλειας του ΣΤΕ, δηλαδή νανομοθετήσει για την απόδοση της ιθαγέ-νειας στα παιδιά νόμιμων μεταναστών πουέχουν τελειώσει την υποχρεωτική εννε-αετή εκπαίδευση στην Ελλάδα. Αντίθετα,με την παρούσα ρύθμιση, ενταφιάζεταιοριστικά – με τους υπάρχοντες συσχετι-σμούς - η απόδοση της ιθαγένειας στη δεύ-τερη γενιά. Η κυβέρνηση μοιάζει να ελπί-ζει ότι τα παιδιά της δεύτερης γενιάς θαεπιλέξουν τελικά τη μετανάστευση στηνΕυρώπη πριν φθάσουν στην ηλικία να ζη-τήσουν την ελληνική υπηκοότητα. Νομίζωότι είναι προφανείς οι συνέπειες αυτής τηςεπιλογής, που αποκαλύπτει την αδιαφορίατης κυβέρνησης να κρατήσει στη χώρα καινα αξιοποιήσει το κεφάλαιο νέων ανθρώ-πων, τους οποίους η χώρα (σε ένα βαθμόεξόδοις της) μεγάλωσε και εκπαίδευσε.

Μπορεί κανείς να βρει κάποιες θετικέςδιατάξεις στο υπό διαβούλευση σχέδιο,ιδίως στις μεταβατικές του διατάξεις. Πα-ρέχεται, επί παραδείγματι, άδεια διαμο-

νής σε θύματα ρατσιστικών εγκληματικώνπράξεων, κάτι που προβλεπόταν και στοσχέδιο του αντιρατσιστικού νομοσχεδίουΡουπακιώτη. Επίσης, διευκολύνεται (έωςτο τέλος του 2014) η ανανέωση της άδειαςδιαμονής όσων εργαζομένων αδυνατού-σαν τα τελευταία 2 χρόνια να ανανεώσουντην άδεια διαμονής τους ελλείψει ενσή-μων. Τέλος, γίνεται εφικτή η οικογενειακήεπανένωση ακόμα και στις (πολλές) περι-πτώσεις που τα μέλη της οικογένειαςέχουν ήδη παράνομα μπει στη χώρα.

Τα λίγα θετικά

Ωστόσο, συνολικά το σχέδιο παραμένειπροσανατολισμένο στην κατασταλτική λο-γική. ∆εν παρέχεται η δυνατότητα νομιμο-ποίησης ακόμα και σε ανθρώπους πουείναι αποδεδειγμένα στη χώρα πολλά χρό-νια τώρα, δε θίγεται το απαράδεκτο καθε-στώς της μακροχρόνιας κράτησης για τουςανθρώπους “χωρίς χαρτιά”, ενώ για τηνοικογενειακή επανένωση επιβάλλεται καιπρόσθετο τεστ DNA για τη διαπίστωσητης ύπαρξης συγγένειας.

Η κυβέρνηση, στο κείμενο που διένειμεστον τύπο κάνει φανερές τις προθέσεις τηςκαι το πρόσημο του δημόσιου λόγου της.Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι “... οι πα-ράνομοι μετανάστες δεν έχουν άδεια δια-μονής. ∆ιαμένουν παρανόμως στη χώρακαι δεν εφαρμόζεται σε αυτούς ο κώδικας.Αυτοί απελαύνονται” και ότι “ ... οι διατά-ξεις γίνονται πιο αυστηρές ως προς τιςυπάρχουσες δυνατότητες για νομιμοποί-ηση παρανόμων μεταναστών ή την οικογε-νειακή επανένωση που γίνεται πλέον μεαυστηρούς όρους”. ∆εν μπορούμε να πε-ριμένουμε περισσότερα από μια κυβέρ-νηση με αυτή τη σύνθεση και αυτή την αν-τίληψη. Μια αριστερή πολιτική για το με-ταναστευτικό ζήτημα, δηλαδή μια πολιτικήπου θα συνδυάζει τον καλώς νοούμενο ρε-αλισμό με το σεβασμό των δικαιωμάτωντου ανθρώπου, παραμένει επίκαιρη.

Βασίλης Παπαστεργίου

ΚΩΔΙΚΑΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ

20 Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013ANTINAZIΣΜΟΣ

«Όσο περισσότερο ανα-πτύσσεται μια διαδικτυακήσυζήτηση για οποιοδήποτεθέμα, τόσο αυξάνουν οι πι-θανότητες ο Ναζισμός και οΧίτλερ να μπουν ως επιχει-ρήματα στην κουβέντα»Νόμος του Godwin

ΤουΘωμά Τσαλαπάτη

Μαζί με τα ατελείωτα ρεπορ-τάζ, τις υποκριτικές εκπλή-ξεις και τα δημοκρατικάαυτομαστιγώματα, η ναζι-στική τηλεοπτική παρέ-

λαση (η οποία μοιάζει να κατα-λαγιάζει) έφερε στο προσκήνιομια συνεχή ροή ερωτημάτωνγύρω από την φύση και τα αίτιατης ανόδου του φασισμού, ερω-τήματα κατατεθειμένα προς μελ-λοντική πολιτική χρήση. Μιαακατάσχετη ψυχολογικοποίηση,μια στρεβλή ιστορικοποίηση καικυρίως διαγράμματα, μετρήσειςκαι τικ στα ερωτηματολόγια τηςΑλήθειας. Στην τηλεοπτική τουδιαδρομή, ο φασισμός δεν άρ-γησε να ταυτιστεί με τη βία καιαυτή με την σειρά της να ανοίξειχώρο γα συζητήσεις σχετικά μετη βία της αριστεράς, τις αντιστά-σεις στις Σκουριές, τη βία στα πα-νεπιστήμια, το ταπεραμέντο τουΈλληνα, το στραβό γρανάζι τηςφυλής. Μέσα στη φλυαρία τηςδημόσιας φωνασκίας και τωνίσων λόγων κανένα λογικό οικο-δόμημα δεν μπορεί να στηθεί. Οεπιστημονικός λόγος καταλαμβά-νει όσο χώρο του παραχωρείταιανάμεσα σε δημοσιογραφικέςηθικολογίες, παρεϊστικες αποψά-ρες και αναλύσεις της πιάτσας. Ο

θόρυβος γίνεται συμπέρασμα.Στα λιβάδια της ασάφειας, η πο-λιτική δεν διαχειρίζεται απλά τιςαπαντήσεις. Είναι αυτή που τιςπροσδιορίζει, ακριβώς για να τιςδιαχειριστεί σύμφωνα με τηνδική της βούληση.

Ο φασισμός ως μεταφορά

Η λέξη «φασισμός» βρίσκεταιεδώ και πολύ καιρό προς χρήση,ακόμα και σε περιόδους που δενσυναντούσε την πρακτική ή πολι-τική της αντιστοιχία. Ίσως γιαυτό, ακόμα και τώρα -τώρα πουη αντιστοιχία όχι μόνο βρέθηκεαλλά μετράμε και τα θύματά της-να μην μας προκάλεσαν και τόσομεγάλη εντύπωση οι ξεθυμασμέ-νες ασάφειες της Free Press αρ-λουμπολογίας: «Ο Ναζί που όλοικρύβουμε μέσα μας», «Ότανπετάς γιαούρτι στον Πεταλωτή

είσαι το ίδιο φασίστας με τονΧρυσαυγίτη που κυνηγάει καιμαχαιρώνει μετανάστες», «Ότανλες "βία είναι τα μνημόνια" να πε-ριμένεις έκρηξη της πραγματικήςβίας». Χρόνια μετά την ιστορικήτου εμφάνισή, ο φασισμός επι-βιώνει στη γλώσσα και τη συνεί-δηση ως μεταφορά. Καλείται ναπεριγράψει πρόχειρα και συνο-πτικά φαινόμενα όπως τον αυ-ταρχισμό, τον ρατσισμό ή τονεθνικισμό. Μασώντας τον σαντσίχλα μαζί με τις πιο φθαρμένεςλέξεις έφτασε να περιγράφει τηνεπιθετικότητα, την αγένεια, τηνέλλειψη τρόπων, την έλλειψητακτ. Το να κορνάρεις είναι οχειρότερος φασισμός, το να μιλάςδυνατά, να πετάς σκουπίδια, νασκαλίζεις την μύτη σου δημόσιαείναι ο χειρότερος φασισμός.Μέσα από τη χρήση του όρουπρος πάσα κατεύθυνση, μέσα

από την υπεραπλούστευση τηςεργαλειοποίησής του και την επί-κλησή του όταν θέλουμε να περι-γράψουμε το κακό γενικά, ο φα-σισμός έγινε οικείος ως χαρα-κτηρισμός. Μα στο σημείο αυτόπρέπει να μπει μια τελεία. Όχιγια λόγους γλωσσικής ή ιστορι-κής ακριβολογίας ή για να ξορκι-στεί η εκφραστική αφέλεια τηςγενίκευσης, αλλά γιατί στις μέρεςμας ο φασισμός (ο ναζισμός κα-λύτερα) υπάρχει ως απόλυτη κυ-ριολεξία. Και σε αντίθεση μεπολλές άλλες κυριολεξίες, η συγ-κεκριμένη κυριολεξία μαχαιρώ-νει.

Επιμέρους χαρακτηριστικά

Χρησιμοποιώντας τόσο συχνάτη μεταφορά, καταλήξαμε να χά-νουμε την κυριολεξία. Το ίδιο τοφαινόμενο του φασισμού άλλω-στε δεν είναι εύκολο ως προς τονακριβή ορισμό του (για μια ιστο-ρία των ορισμών παραπέμπουμεστην «Ιστορία του Φασισμού»του Στάνλει Πέιν). Ο κατάλογοςμε τα επί μέρους χαρακτηριστικάπου συγκροτούν το πρόσωπο τουφασισμού είναι μακρύς. Και στοσημείο αυτό γίνεται κατά τηνάποψή μας μια υπεραπλουστευ-τική παράβλεψη. Ο σεξισμός, ηομοφοβία, ο αυτοσκοπός τηςβίας, ο ρατσισμός κτλ. είναι χα-ρακτηριστικά που συναντιούνταισε κάθε ναζιστικό/φασιστικόμόρφωμα. Ως επιμέρους χαρα-κτηριστικά όμως δεν ταυτίζονται

μια και το επιμέρους δεν εμπε-ριέχει το όλο. Αυτό βέβαια δενσημαίνει πως δεν είναι ανατρι-χιαστικά και καταδικαστέα. Αν-τίθετα, η φρίκη εντοπίζεται στηναυτοτέλειά τους χωρίς να χρει-άζονται έναν ετεροπροσδιορισμόγια να χαρακτηριστούν ως τέ-τοια.

[Μικρή παρένθεση για τουςθιασώτες της θεωρίας των δύοάκρων. Είναι εντυπωσιακό τοπώς ο φασισμός μπορεί να ταυτί-ζεται με τον κομμουνισμό –άρακαι με την αριστερά στην πιο και-ροσκοπική χρήση των όρων- ότανεμπεριέχει τον αντικομμουνισμό(και τον αντιφιλελευθερισμό επί-σης) ως ένα από τα δομικά χαρα-κτηριστικά του σε κάθε ορισμό]

Το γεγονός πως ο φασισμόςκαι ο ναζισμός καταγράφονταιως ιστορικά συγκεκριμένα φαι-νόμενα δεν σημαίνει πως δενμπορούν να εξεταστούν ως προςτην επικαιρότητά τους. Ταυτό-χρονα όμως ο ορισμός και η κα-ταγραφή των χαρακτηριστικώντους είναι ο μόνος τρόπος για τηβαθύτερη κατανόησή τους άρασε μεγάλο βαθμό και για την κα-τανόηση της επανάληψής τους.Οι υπεραπλουστευτικές αποφάν-σεις, η πολιτική σκοπιμότητα ή ηpop γενικευτική αφέλεια μπορείνα μιλούν με την σιγουριά τηςεπιστημονικής βεβαιότητας. Ναμοιράζουν στιγμές εξοργιστικές,βλακώδεις ή εξοργιστικά βλακώ-δεις. Πέρα όμως από την εγω-παθή αστοχία τους είναι ταυτό-χρονα και συνυπεύθυνες για τουςαγκυλωτούς σταυρούς που φυ-τρώνουν γύρω μας.

http://tsalapatis.blogspot.gr

TηςΕλένης Πορτάλιου

Στο δημοτικό συμβούλιο της 10ηςΟκτωβρίου 2013, ο δήμαρχος κ. Κα-μίνης προέβη σε μια βαθύτατα αντι-

δημοκρατική και γι’ αυτό επικίνδυνη το-ποθέτηση σε βάρος του κοινωνικού/αντι-φασιστικού κινήματος στις περιοχές τηςΑθήνας, που η Χρυσή Αυγή είχε δημιουρ-γήσει άβατα (Άγιος Παντελεήμονας, πλα-τεία Αττικής) ή επιχείρησε να δημιουργή-σει και δεν το κατάφερε, λόγω ακριβώςτης κοινωνικής δράσης (Κυψέλη, Πατή-σια). Ταυτόχρονα, επιτέθηκε προσωπικάστην υπογράφουσα και επικεφαλής τηςΑνοιχτής Πόλης με ανοίκειους χαρακτη-ρισμούς, που ζήτησε να διαγραφούν απότα πρακτικά ο επικεφαλής της αξιωματι-κής αντιπολίτευσης κ. Κακλαμάνης, χωρίςο δήμαρχος να το δεχθεί.

Επανεμφάνιση των«αγανακτισμένων κατοίκων»

Στην ημερήσια διάταξη είχε εγγραφείκανονικά το θέμα της παιδικής χαράς τουΑγίου Παντελεήμονα, ύστερα από αίτημα37 κατοίκων της περιοχής και της ΚίνησηςΚατοίκων της 6ης δημοτικής κοινότητας.Οι γνωστοί «αγανακτισμένοι κάτοικοι»,συνοδοιπόροι της Θ. Σκορδέλη, υπόδικηςόχι μόνο για το βαρύ τραυματισμό του αφ-γανού μετανάστη, αλλά και λόγω πολλώνπαράνομων πράξεων που έφερε στο φως ηπρόσφατη δικαστική έρευνα, πήραν κάρταεισόδου και εγκαταστάθηκαν στην αί-θουσα του δημοτικού συμβουλίου. Πρό-σωπα όπως η Θ. Γιαννάτου και ο Σ. Γιαν-νάτος, που είχε προπηλακίσει την τότε δη-μοτική σύμβουλο Μαρία Κανελλοπούλουμε αποτέλεσμα να υποστεί καρδιακό σοκ,εμφανίστηκαν με το γνωστό τίτλο Επι-τροπή Κατοίκων του Αγίου Παντελεήμονακαι έγιναν δεκτοί ως ισότιμοι συνομιλητέςαπό τον πρόεδρο του δημοτικού συμβου-λίου και τον δήμαρχο. Ενώ σε όλη τη διάρ-κεια της διαδικασίας προπηλάκιζαν τουςεισηγητές στο θέμα: επαναλειτουργία τηςπαιδικής χαράς, έλαβαν κανονικά τονλόγο και ζήτησαν να δημιουργηθεί γήπεδομπάσκετ - αίτημα από το παρελθόν ότανήθελαν να αντικαταστήσει την παιδικήχαρά.

Είναι γνωστό ότι οι συγκεκριμένοι

«αγανακτισμένοι κάτοικοι» συνέδραμαντην κατάληψη της πλατείας από ροπαλο-φόρους και οπλοφορούντες χρυσαυγίτες,οι οποίοι επεκτάθηκαν και στην πλατείαΑττικής, δημιουργώντας νέο άβατο. Ακρι-βώς γι’ αυτό οι δημοτικοί σύμβουλοι Κ.∆ωρή, Π. Κωνσταντίνου, Ε. Πορτάλιουαποχώρησαν από την αίθουσα στη διάρ-κεια της ομιλίας της Θ. Γιαννάτου.

Από την πλευρά μου, έγινε εκτενής ανα-φορά στις εγκληματικές πράξεις της Χ.Α.στην περιοχή, με έμφαση στην επίθεσηεναντίον μεγάλων και παιδιών στην παι-δική χαρά, στους ξυλοδαρμούς που διέκο-ψαν πολιτιστικές εκδηλώσεις, στους προ-πηλακισμούς του Αρχιεπισκόπου και τουΠροέδρου της ∆ημοκρατίας, καθώς καιστις επιθέσεις εναντίον των παρατάξεωνΕλεύθερη Αττική και Ανοιχτή Πόλη προ-εκλογικά. Κυρίως, όμως, αναφέρθηκα σταμαζικά πογκρόμ και τους σοβαρούς τραυ-ματισμούς εκατοντάδων μεταναστών, πουέχουν εν μέρει καταγραφεί από τους Για-τρούς του Κόσμου. Από την Κίνηση Κα-τοίκων της 6ης δημοτικής κοινότητας οΧρήστος Ρουμπάνης περιέγραψε αναλυ-τικά τα γεγονότα.

Παρά ταύτα και παρά τις παρεμβάσειςκαι δημοτικών συμβούλων της πλειοψη-φίας, οι «αγανακτισμένοι κάτοικοι» ανα-γνωρίστηκαν ως μια από τις επιτροπές κα-τοίκων της περιοχής, που θεωρήθηκαναπολύτως ισότιμες μεταξύ τους. Για τον κ.δήμαρχο αντιφασίστες και έμπρακτοι υπο-στηρικτές της Χ.Α. «είναι όλοι παιδιάτου». Όμως, δεν σταμάτησε εδώ. Ο κ. Κα-

μίνης ευθαρσώς διατύπωσε την πιοακραία εκδοχή της θεωρίας των δύοάκρων. Είπε μεταξύ άλλων : «Αναλαμβά-νουμε πρωτοβουλίες με υψηλό αίσθημαευθύνης, με νηφαλιότητα, με ωριμότητα,αφού έχουμε ακούσει όλες τις πλευρές,αφού έχουμε όσο το δυνατόν συζητήσεικαι αποφασίσει χωρίς στερεότυπα ποιοςείναι φασίστας ή ποιος είναι δεξιός ήποιος είναι αριστερός ή ποιος είναι δενξέρω τι…∆εν πρέπει σοβαρά ζητήματα νασυσκοτίζονται από ιδεοληψίες, προκατα-λήψεις και βεβαίως η συζήτηση να νο-θεύεται από ανθρώπους οι οποίοι θέλουννα αντλήσουν μικροπολιτικά οφέλη».Όπως είναι φανερό η διάκριση φασι-σμού/αντιφασισμού αποτελεί ιδεοληψία,ενώ η Ανοιχτή Πόλη αλλά και η Ανταρσύακαι όποιος άλλος κάτοικος ή φορέας αντι-στέκεται στη Χ.Α. επιδιώκει μικροκομμα-τικά οφέλη.

Και πάλι τα δύο άκρα

Αντίθετα, ο κ. Καμίνης δεν ξεχωρίζειτους φασίστες από τους αριστερούς, δενμπλέκεται με τέτοια στερεότυπα. Και γιανα μην μείνει καμιά αμφιβολία για τη θέσητου, ο δήμαρχος Αθηναίων προχώρησεακόμα περισσότερο. Είπε τα εξής αδια-νόητα, αν και κατά τη γνώμη μου απολύ-τως συνειδητά: «Ξέρoυμε ότι η ∆ημoτικήΑρχή με κάθε ευκαιρία έχει τovίσει τηvπρoσήλωσή της στo σεβασμό στo δημόσιoχώρo και τηv ελεύθερη πρόσβαση σε κάθεδημόσιo χώρo, σε κάθε άvθρωπo. Αυτό

απoδείχθηκε με τη ∆ημoτική Αγoρά τηςΚυψέλης. Ένας χώρoς πoυ τελoύσε όπωςλέγαμε υπό κατάληψη απoδόθηκε σεόλoυς τoυς πoλίτες… Από τότε, από τovΑύγoυστo τoυ 2012 είχαμε πει ότι δεv πρό-κειται vα δεχθoύμε καμία ζώvη άβατoυστηv πόλη. Καμία. Και αρχίσαμε αμέσωςέvα συστηματικό αλλά και διακριτικό διά-λoγo με τoυς κατoίκoυς τoυ Αγίoυ Παvτε-λεήμovα πρoκειμέvoυ vα δoύμε τι θα κά-voυμε και με τηv παιδική χαρά αλλά καισυvoλικά με τηv πλατεία πρoκειμέvoυ vαξεπεράσoυμε πρoβλήματα πoυ εξακoλoυ-θoύv vα διχάζoυv τoυς κατoίκoυς της πε-ριoχής, παρ' όλo πoυ πρόσφατα φαίvεταιότι κάπoιες ακραίες φωvές έχoυv απoμo-vωθεί». Ο κ. Καμίνης ταύτισε, με λίγαλόγια, το πολυσχιδές δημιουργικό και συλ-λογικό έργο που συντελέστηκε για 6 χρό-νια στη ∆ημοτική Αγορά Κυψέλης με τοάβατο των χρυσαυγιτών στον Άγιο Παντε-λεήμονα. Μίλησε για διακριτικό -μυστικό;-διάλογο με τους κατοίκους, πάντως όχι μετους αντιφασίστες, ώστε να επέλθει συμ-φιλίωση, ευκολότερη σήμερα όταν οιακραίες φωνές έχουν απομονωθεί. Θυμί-ζουμε στον κ. δήμαρχο ότι στον Άγιο Παν-τελεήμονα δεν είχαμε ακραίες φωνέςαλλά ακραία φασιστικά/ρατσιστικά εγ-κλήματα των νεοναζί και ότι τα προβλή-ματα που χωρίζουν τους εγκληματίες απότους αντιφασίστες αριστερούς είναι θέ-ματα ζωής ή θανάτου.

Οι κάτοικοι του Αγίου Παντελεήμονα κ.δήμαρχε δεν είναι όλοι ίδιοι. Υπάρχουναυτοί και αυτές που έμπρακτα αντιστάθη-καν στο φασισμό και το ρατσισμό και πουσήμερα αγωνίζονται να ξαναγυρίσουν στηγειτονιά η επαφή των κατοίκων, η συλλο-γικότητα και η αλληλεγγύη. Υπάρχουν,όμως, και αυτοί που αμαύρωσαν τη γειτο-νιά με αίμα αθώων. Αυτό το αίμα, στοβαθμό που αντιστοιχεί στην ΑνοιχτήΠόλη, δεν θα ξεχαστεί, όπως δεν θα ξεχα-στούν οι φυσικοί και ηθικοί αυτουργοί τουμίσους και των εγκλημάτων τα οποία δια-πράχθηκαν. ∆εν διαβουλευόμαστε με τοφίδι. Αντίθετα προχωρούμε με τους ενερ-γούς πολίτες της γειτονιάς σε σειρά κοι-νωνικών και πολιτιστικών δράσεων γιαόλους ανεξαίρετα τους κατοίκους, πληνΛακεδαιμονίων, εν προκειμένω αυτώνπου υπηρετούσαν την «κρυπτείαν», δη-λαδή τη δολοφονία ειλώτων στην αρχαίαΣπάρτη.

Ο φασισμός ως μεταφορά

Ο δήμαρχος Αθηναίων στα άκρα

““Παρά τις παρεμβάσεις και δημοτικών συμβούλωντης πλειοψηφίας, οι «αγανακτισμένοι κάτοικοι»αναγνωρίστηκαν ως μια από τις επιτροπές κατοίκωντης περιοχής, που θεωρήθηκαν απολύτως ισότιμεςμεταξύ τους. Για τον κ. δήμαρχο αντιφασίστες καιέμπρακτοι υποστηρικτές της Χρυσής Αυγής «είναι όλοιπαιδιά του».

ΤηςΠηνελόπης Κουφοπούλου*

Οι επιθέσεις εναντίον έγχρω-μων μεταναστών, οι εμπρη-σμοί σε κατοικίες αλλοδα-πών και τα ρατσιστικά εγ-κλήματα εν ονόματι της φυ-

λετικής καθαρότητας ή η αφύπνι-ση ενός ευνουχισμένου πατριωτι-σμού είναι κοινός τόπος σε πολ-λές χώρες της Ευρώπης. Στη μνη-μονιακή Ελλάδα η εκρηκτική ά-νοδος της λαϊκής ακροδεξιάς καιη είσοδός της στο κοινοβούλιο με7% στις εκλογές του 2012 δενπρέπει να διαβαστεί ως μια «ε-παίσχυντη» εθνική ενοχή, αλλάως ένα ακόμα δείγμα της βαθύ-τατης κρίσης νομιμοποίησης, πουδιέρχεται διεθνώς η αστική κοι-νοβουλευτική δημοκρατία μετάτην παρακμή του μεταπολεμικούκοινωνικού μοντέλου.

Η Χρυσή Αυγή αποτελεί ένανεοναζιστικό πολιτικό μόρφωμαμε ιδιαιτέρως επικίνδυνα χαρα-κτηριστικά: προβάλλει φιλοδο-ξίες μαζικού κινήματος, διαθέτειομάδες κρούσης και επιδίδεταισε εγκληματικές πρωτοβουλίεςγειτονιάς, ενώ η επιρροή που α-σκούν οι θέσεις της στην κυβερ-νητική ατζέντα είναι εξαιρετικάδυσανάλογη με τα ποσοστά της.Ίσως, όμως, το πιο επίφοβο στοι-χείο είναι ότι ο φασιστικός τηςλόγος απευθύνεται σε ένα ολοέ-να και ευρύτερο νεανικό κοινό.Είναι τρίτο κόμμα στους ψηφο-φόρους ηλικίας 18-24. Πολλοί α-πό τους νέους αυτούς, αν και έ-χουν προλάβει να απολαύσουντις μέρες της αφθονίας, καλού-νται τώρα να ενηλικιωθούν σεμια «κατάσταση εκτάκτου ανά-γκης».

∆εν αρκεί η αναγωγήστην οικονομία

Νεοφασιστικές και ρατσιστι-κές αντιλήψεις αποκτούν ανησυ-χητική δημοτικότητα ανάμεσα σεμαθητές γυμνασίων και λυκείωνκαι κρούσματα ρατσιστικής βίαςέχουν αρχίσει να εμφανίζονταιστα σχολεία. Πολλοί νέοι απα-ξιώνουν τη δημοκρατία και απο-στρέφονται «τη διαφθορά και υ-ποκρισία» των κομμάτων τού πε-ριβόητου συνταγματικού τόξου.

∆εν αρκεί η αναγωγή στην οι-κονομία για να ερμηνευτεί τοφαινόμενο. Σε διεθνές επίπεδο, ηκυρίαρχη μορφή της νεοφιλελεύ-θερης παγκοσμιοποίησης έχει ωςαποτέλεσμα την υποχώρηση τηςαγωνιστικής διάστασης και τηναπονεύρωση του πολιτικού. Ηορθολογιστική και ατομικιστικήπροσέγγιση του εκσυγχρονιστι-κού ωφελιμισμού, σε συνδυασμόμε τις απαιτήσεις της παγκόσμιαςαγοράς, αντιστρατεύεται τη συγ-κρότηση των συλλογικών ταυτο-τήτων. Η δημοκρατική πολιτικήμοιραία περιορίζεται στην επί-τευξη οικονομικών συμβιβασμώνή στη δημόσια διαβούλευση γύρωαπό το κοινό αγαθό.

Ο «αντισυστημικός» λόγος τηςλαϊκής ακροδεξιάς σηματοδοτείτην επαναφορά του πάθους στηνπολιτική, ενώ, χάρη στα εθνοκε-ντρικά του μηνύματα, προσφέρειτην ερμηνεία και βίωση του κό-σμου από τη σκοπιά ενός αξιακάφορτισμένου και μεταφυσικά εξι-δανικευμένου εμείς, που καλύ-πτει με προνομιακό τρόπο πάγιεςαλλά υποτιμημένες συναισθημα-τικές ανάγκες του εφήβου (πχ.την ανάγκη συγκρότησης ταυτό-τητας ή την ανάγκη του ανήκειν).Σημαντικό είναι επίσης το «κάλε-

σμα σε άμεση δράση», διαχρονι-κό μοτίβο των φασιστικών κινη-μάτων.

Στην Ελλάδα, οι οικονομικέςαφαιμάξεις και οι εθνικές ταπει-νώσεις των τελευταίων ετών, αλ-λά και το χρόνιο αξιακό έλλειμ-μα της μεταπολίτευσης έχουνκαλλιεργήσει το έδαφος κατάλ-ληλα, για να ευδοκιμήσουν οισπόροι της μισαλλοδοξίας. Η ευ-ρωπαϊκή ιδέα αποδείχτηκε έναέωλο ιδεολόγημα. Ο πρωτοφασι-σμός, εξηγεί ο Ουμπέρτο Έκο,πηγάζει από μια ατομική ή κοι-νωνική απογοήτευση.

Ψυχικό κενό

Σε ψυχαναλυτικό επίπεδο, οκατακερματισμός της κοινωνικήςσυνοχής και η έκρηξη της κοινω-νικής απόσχισης που η ανομίαπροκαλεί εις βάρος των ασθενέ-στερων στρωμάτων βιώνεται ωςαπουσία νοήματος. Οι κοινωνι-κοί και πολιτικοί θεσμοί -και ενπροκειμένω το εκπαιδευτικό σύ-στημα- έχουν απολέσει τη διαμε-σολαβητική τους ικανότητα και,επομένως, αδυνατούν να συγ-κρατήσουν την ψυχική οδύνη ήνα μετασχηματίσουν τα καθημε-ρινά αδιέξοδα σε συλλογική δρά-ση. Η ύπαρξη των νέων βυθίζεταισε ένα τρομακτικό ψυχικό κενό,που συχνά εκφορτίζεται με βίακαι καταστροφικότητα. Η μηδε-νιστική κριτική που ασκεί η Χρυ-σή Αυγή στη δημοκρατία και ο α-κραίος αντικοινοβουλευτισμόςτης διεκδικούν με επιτυχία τηνεκπροσώπηση της νεανικής απελ-πισίας.

Η κυρίαρχη αφήγηση της κρί-σης, λοιπόν, ισοδυναμεί με μιαρητορική της εθνικής ενοχής καιτου συλλογικού κακού (μαζικόςηδονισμός, πελατειακές σχέσεις,πλαστά δάνεια υπερβολικά επι-τρεπτική δημοκρατία) - ο κατη-χητικός λόγος των οργανικώνδιανοοούμενων έχει εδώ κρισι-μότατο ρόλο- και καταλήγει στομοτίβο του κολασμού και της ε-πανόρθωσης του σάπιου ελληνι-κού ιστού, με αποτέλεσμα μια έν-τονη διάχυση αισθημάτων συλλο-γικής αδυναμίας και εθνικής τα-πείνωσης. Η φιλελεύθερη κανο-νιστική γλώσσα καταδικάζει τομαρξιστικό λόγο ως συνυπεύθυ-νο της κρίσης και συχνά λοιδορείτις συλλογικές διεκδικήσεις, αλ-λά αφήνει ανοικτό το πεδίο γιατην εξτρεμιστική αναθεωρητικήεκδοχή της: ο λόγος του εθνορα-τσισμού ψέγει κι αυτός την παρα-σιτική δημοκρατία, την οποίασυνδέει με την ιδεολογική ηγεμο-νία της αριστεράς, διατείνεται ό-μως ότι η πτώση του ελληνισμούδεν οφείλεται σε φυλετικές αδυ-ναμίες ή εθνικές αμαρτίες, αλλάστην προδοσία των πολιτικών ε-λίτ και σε μυστικές λέσχες πουσυνεργάζονται με εβραίους τρα-πεζίτες και χρηματιστές που α-περγάζονται την καταστροφή τηςμικρής αλλά υπερήφανης Ελλά-δας. Στη ρίζα της πρωτοφασιστι-

κής ψυχολογίας υπάρχει μια εμ-μονή με τις συνωμοσίες, ιδιαίτε-ρα τις διεθνείς.

Η θεοποίησητης αυτοδικίας

Πρόκειται, ασφαλώς, για μιααπλοϊκή και μανιχαϊστική ερμη-νεία των δεινών, που όμως καθη-συχάζει την οργή, παρηγορεί τηνπικρία και κολακεύει την ευθιξίατων νέων, που είναι εθισμένοι ε-πίσης σε θεωρίες συνωμοσίας.

Οι οπαδοί της Χρυσής Αυγήςσυνηθίζουν να την επαινούν ωςτο μόνο πολιτικό μόρφωμα πουδεν αρκείται στα λόγια. Η φυσι-κή βία, τώρα -απροκάλυπτη καιωμή- επιχειρεί να δικαιωθεί μέ-σα από επιθέσεις σε «ανθελληνι-κούς στόχους» και τη θεοποίησητης αυτοδικίας. Όσα παιδιά πλη-σιάζουν τα γραφεία τέτοιων ορ-γανώσεων, μαθαίνουν πως ανή-κουν σε μια εκλεκτή και ένδοξηφυλή και πως πρέπει ανά πάσαστιγμή να είναι έτοιμοι να θυσια-στούν για τη μητέρα-πατρίδα καιτην «Αγία Ιδεολογία» (φαντα-σιακή ταύτιση με τους αρχαίουςπολεμιστές), με ιδιαίτερο θαυμα-σμό για τη στρατιωτική Σπάρτη.Η ακροδεξιά επιθετικότητα προ-σφέρει ευφάνταστους τρόπουςδιοχέτευσης του καταπιεσμένουενεργητικού των εφήβων.

Όχι τυχαία, λοιπόν, οι έφηβοικαι οι νεαροί ενήλικες αποτελούνομάδα-στόχο της Χρυσής Αυγής.Η οργάνωση έχει από το 1990 δη-μιουργήσει και το δικό της νεο-λαιίστικο σχήμα, το Μέτωπο Νε-ολαίας, ενώ από το 1998 άρχισενα εκδίδει και αντίστοιχο περιο-δικό την Αντεπίθεση. «Είστε οανθός» και αργότερα «Είστε ηφρουρά και οι φρουροί δεν πί-πτουν», μερικές από τις κολακευ-τικές προσφωνήσεις του αρχηγούτης Χρυσής Αυγής στους νεαρούςοπαδούς του. Η προπαγάνδα τωννεοφασιστών χρησιμοποιεί τα δί-κτυα κοινωνικής δικτύωσης γιανα διαδώσει τα μισαλλόδοξα μη-

νύματά της, ενώ χώροι προσηλυ-τισμού και στρατολόγησης τωννέων αποτελούν τα γυμναστήρια,οι αθλητικοί σύλλογοι αλλά δυ-στυχώς και τα σχολικά προαύλια,(ας θυμηθούμε τους «Κενταύ-ρους» της Νίκαιας)

Τα σχήματα της αισθητικής τουνεοφασισμού, ναζιστικά σύμβο-λα, μαύρες στολές, μπόντιμπιλντσώματα, αρβύλες τύπου DocMartens, απειλητικά τατουάζ,διεγείρουν τη νεανική φαντασία.Η White Power Music διαθέτειστην υπηρεσία της διεθνή αλλάκαι εγχώρια συγκροτήματα, πουστους στίχους τους εξυμνούν τηνυπεροχή της Άριας Φυλής και κα-λούν σε κάθε είδους βιαιοπραγίαενάντια στα μιάσματα «εβραίους,κομουνιστές, μαύρους ή ασιά-τες». Εθνικιστικά δίκτυα κυκλο-φορούν ηλεκτρονικά παιχνίδια,όπου, σύμφωνα με το σενάριο,κερδίζει όποιος βάλει πιο πολ-λούς εβραίους στους φούρνους ήσε θαλάμους αερίων...

Η ψυχαναλυτική δομή μιας φα-σιστικής οργάνωσης είναι παρα-νοϊκή, αλλά ασκεί ιδιαίτερη έλξησε άτομα με χαμηλή υποκειμενι-κότητα και ενδεχόμενη καταπιε-σμένη σεξουαλικότητα, υποστη-ρίζει ο Ράιχ.

∆εν έχει σημασία αν η ΧρυσήΑυγή διαθέτει ρεαλιστικό πρό-γραμμα ή κυβερνητική δυναμική.Στο φασιστικό λόγο η λογική κρί-ση παραμερίζεται ή αδρανο-ποιείται και οι ρητορικές τεχνι-κές φέρνουν στην επιφάνεια α-πωθημένες σκέψεις και ανομολό-γητες επιθυμίες. ∆ιεγείρονται καιαξιοποιούνται συναισθήματαπρωτίστως αρνητικά. Η ΧρυσήΑυγή κατορθώνει να ενσαρκώσειόχι μόνο τις ματαιώσεις, αλλά καιτις προσδοκίες των νέων.

Συγκινησιακός ευνουχισμός

Γιατί όμως η εφηβική ευαισθη-σία δεν εξεγείρεται μπροστάστην κάθοδο των νέων βαρβάρω-ν; Γιατί έχουν εθιστεί στη βία μέ-σω τηλεόρασης και video games

και έχουν υποστεί έναν ιδιότυποσυγκινησιακό ευνουχισμό.

Η άνοδος της Χρυσής Αυγήςδεν είναι κεραυνός εν αιθρία: α-ντίθετα, πολλά από τα στοιχείατου λόγου και της πρακτικής τηςείναι διάχυτα και ήδη παρόνταστην ελληνική κοινωνία Ο επι-χειρήσεις «σκούπα», οι προεκλο-γικές υποσχέσεις για καθαρέςπόλεις, η αναγωγή των μετανα-στών σε «υγειονομικές βόμβες»και ο εγκλεισμός τους σε στρατό-πεδα συγκέντρωσης αλλά και ηδημόσια διαπόμπευση των ορο-θετικών γυναικών, πέρα από την«ιατρικοποίηση της κρίσης», α-ποδεικνύουν περίτρανα και τηνκοινοτοπία της ακροδεξιάς ιδεο-λογίας. Η νόρμα της εθνικής καιπολεμικής αρρενωπότητας ως θε-ματοφύλακα της εθνοφυλετικήςκαθαρότητας είναι χαρακτηρι-στική όψη της αστυνομευμένηςτάξης (με όρους Ζακ Ρανσιέρ),που επιβάλλει ο νεοφιλελευθερι-σμός σε περιόδους κρίσης.

Γι’ αυτό ίσως και δεν ήταν εφι-κτό να δημιουργηθεί μια «υγειο-νομική ζώνη» (cordon sanitaire)δημόσιου αποκλεισμού γύρω απότη Χρυσή Αυγή άμα τη εμφανί-σει, όπως έχει συμβεί επανειλημ-μένως με τους ομόφρονες πολιτι-κούς σχηματισμούς σε άλλες χώ-ρες. Τώρα, μάλιστα, που οι λαλί-στατοι εκπρόσωποί της έγινανδημοφιλείς τηλεπερσόνες, τα ό-ψιμα αποφασιστικά μέτρα ενα-ντίον ίσως προσδώσουν στην ορ-γάνωση τη γοητεία της διωκόμε-νης πολιτικής δύναμης.

Η μόνη λύση είναι η αλλαγήπαραδείγματος, η σύνθεση μιαςεπαναστατικής συναστρίας α-ξιών, η δημιουργία ενός πολιτι-κού πεδίου, όπου η εκπροσώπη-ση του πάθους θα είναι εκ νέουδυνατή, το στήσιμο μιας δημόσιαςσκηνής όπου ο πολίτης θα γίνειξανά πρωταγωνιστής.

* Η Πηνελόπη Κουφοπούλουείναι διδάκτωρ Φιλοσοφίας καιεκπαιδευτικός.

Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013 21ANTINAZIΣΜΟΣ

Η γοητεία της νεοφασιστικής ρητορικής* Γιατί ο λόγος της Χρυσής Αυγής βρήκε ευήκοα τα ώτα των εφήβων

““Η ακροδεξιά επιθετικότητα προσφέρειευφάνταστους τρόπους διοχέτευσης τουκαταπιεσμένου ενεργητικού των εφήβων. Οφασισμός κατά παράδοση απευθύνεται στηνεολαία και υπόσχεται τη χειραφέτησή τηςαπό τη δυσφορία του πολιτισμού και τηντυραννία της καλής συμπεριφοράς.

22 Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Κάλεσμα αλληλεγγύης στο ∆ίκτυογια τα Πολιτικά και Κοινωνικά ∆ικαιώματα

Στις 23 Οκτώβρη εκδικάζεται η μήνυση του ∆ικτύου για τα Πο-λιτικά και Κοινωνικά ∆ικαιώματα εναντίον αστυνομικών που ει-σέβαλαν στα γραφεία του και κακοποίησαν μέλη του στις5/5/2010. Τα γεγονότα έχουν εν τάχει ως εξής:

Το πρωί της 5 Μάη 2010 πραγματοποιείται ένα από τα πιο μαζικάσυλλαλητήρια των τελευταίων δεκαετιών ενάντια στο πρώτοΜνημόνιο. Στο περιθώριο της διαδήλωσης, λαμβάνει χώρα ο

εγκληματικός εμπρησμός της Μαρφίν στη Σταδίου. Υπό το σοκ τηςτραγωδίας με τους τρεις νεκρούς, η διαδήλωση σταματά και ο κόσμοςαρχίζει να διαλύεται. Νωρίς το απόγευμα, κι ενώ επικρατεί σχε-τική ηρεμία στα Εξάρχεια, άνδρες της Ομάδας ∆ περνάνε από τηνοδό Τσαμαδού και σταματάνε μπροστά στον αριθμό 13, όπου βρί-σκονται τα γραφεία του ∆ικτύου και το Στέκι Μεταναστών. Χωρίςπροφανή αφορμή, εισβάλλουν στο χώρο των γραφείων, σπάζουν πόρ-τες και τζάμια, κι επιτίθενται σε μέλη του ∆ικτύου που βρίσκονταιστο χώρο, τα οποία καικακοποιούν βάναυσα.Μετά από λίγα λεπτά ησυμμορίτικη επιδρομήτελειώνει και οι ∆ελ-τάδες αποχωρούν.Όλα τα περιστατικάτεκμηριώνονται απόφωτογραφικό υλικόκαι ιατροδικαστικέςεκθέσεις.

Η εξιστόρηση τωνγεγονότων δεν αφήνεικαμία αμφιβολία ότι ηεπιδρομή στα γραφείατου ∆ικτύου ήταν μιααπολύτως ηθελημένη, τραμπούκικη, εκφοβιστική, ενέργεια Οι ∆ελ-τάδες και ξέρανε πού βρίσκονταν και βρίσκονταν σε καθεστώς νη-φαλιότητας. Άλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι και άλλες φορές στοπαρελθόν τα γραφεία του ∆ικτύου και το Στέκι Μεταναστών έχουνγίνει στόχος αστυνομικών επιθέσεων.

Είναι περιττό να πούμε ότι εμείς δεν έχουμε τρομοκρατηθεί, δεντρομοκρατούμαστε και δεν θα τρομοκρατηθούμε. Νομίζουμε όμωςτο ζήτημα της αστυνομικής επιδρομής στο ∆ίκτυο έχει ευρεία πολι-τική σημασία. Εντάσσεται σε ένα πλαίσιο όξυνσης της κρατικής κα-ταστολής, ιδεολογικής νομιμοποίησης της κρατικής τρομοκρατίας καιυιοθέτησης συμμορίτικων λογικών από τα σώματα ασφαλείας -τωνοποίων η διαπλοκή με τη Χρυσή Αυγή αποτελεί ένα μόνο μέρος. Αυτήη πορεία προς ένα ιδιότυπο καθεστώς έκτακτης ανάγκης είναι πα-ράλληλη με τη μνημονιακή καταστροφή του κοινωνικού πλούτου. Η"δημοκρατία του ροπάλου" είναι αναγκαία προϋπόθεση για να επι-βληθεί η μαζική εξαθλίωση.

Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αποδεχτούμε ότι τραμπούκι-κες αστυνομικές πρακτικές όπως η επιδρομή στο ∆ίκτυο, μπορούν ναγίνουν ανεκτές. ∆εν πρέπει ούτε στιγμή να συμβιβαστούμε με τηνκρατική τρομοκρατία. Αν η απαίτηση για την ποινική τιμωρία τωναστυνομικών είναι απολύτως αναγκαία μιας και η ατιμωρησία οδηγείστην αποθράσυνση, εντούτοις, δεν είναι αρκετή. Αποτελεσματική αν-τιμετώπιση της κρατικής καταστολής δεν μπορεί να υπάρξει χωρίςπολιτική σύγκρουση μαζί της, χωρίς έμπρακτη αλληλεγγύη σε κάθεκομμάτι του κινήματος που βρίσκεται κάθε φορά στο στόχαστρο.

Γι' αυτό καλούμε κάθε συλλογικότητα του ανταγωνιστικού κινή-ματος να εκφράσει την αλληλεγγύη του στο ∆ίκτυο ενόψει της δίκηςτης 23 Οκτώβρη, που θα πραγματοποιηθεί στις 9:00 το πρωί στο κτί-ριο 2 της Ευελπίδων

∆ίκτυο για τα Πολιτικά και Κοινωνικά ∆ικαιώματα

Ηκα κυρία ΣταυρούλαΑρναουτάκη, εθελό-ντρια στο Φαρμακείο

Αλληλεγγύης στα Πατήσια, πα-ρουσίασε στην ομιλία της στατι-στικά στοιχεία επισκεψιμότη-τας, αναφέροντας ενδεικτικά ό-τι σε 5 μόνο από τα ΚΙΦΑ Αττι-κής (χωρίς να συμπεριλαμβάνε-ται του Ελληνικού), σύμφωναμε καταγεγραμμένα στοιχεία, έ-χουν πραγματοποιηθεί 20.303ιατρικές επισκέψεις ασθενών.Από τα στοιχεία προκύπτει ότιο αριθμός των Ελλήνων ασθε-νών που προσέρχονται είναι κα-τά πολύ μεγαλύτερος από αυτόςτων μεταναστών. Πιο συγκεκρι-μένα, οι 1.629 είναι Έλληνες, οι651 μετανάστες, οι 1.148 γυναί-κες, οι 966 άντρες και οι 166παιδιά/έφηβοι.

Από το Αλληλέγγυο ΙατρείοΠειραιά ο κ. Κυριάκος Ψαρού-λης, οδοντίατρος, υπογράμμισε«ότι όχι μόνο οι ανασφάλιστοι,αλλά και οι ασφαλισμένοι ακό-μα, δεν καλύπτονται από τοντρόπο που λειτουργεί η οδο-ντιατρική φροντίδα στην Ελλά-δα. Στα 3 κοινωνικά οδοντια-τρεία που λειτουργούν στην Ατ-τική συμμετέχουν 44 οδοντία-τροι και έχουν πραγματοποιη-θεί 3.072 οδοντιατρικές επισκέ-ψεις». «Η κατάσταση της στο-ματικής υγείας που βλέπουμεείναι αυτή που αντικρίζαμε ό-ταν βγήκαμε στο επάγγελμα,πριν από 30 χρόνια, παρατηρεί-ται δηλαδή μια οπισθοδρόμη-ση» , πρόσθεσε. Κλείνοντας ε-πεσήμανε ότι οι πιο συχνές επι-σκέψεις στα οδοντιατρεία αφο-ρούν την ηλικιακή ομάδα από31-50 (38%), μετά ακολουθούν

τα παιδιά (22%), στη συνέχειαοι νέοι από 19 έως 30 (21%) καιτέλος οι ηλικιωμένοι άνω των 50(19%).

Να κρατήσουμετην κοινωνία όρθια

«Μιλάμε πλέον για συνειδη-τές δολοφονίες από κάποιουςπου έχουν υποστηρίξει τις πολι-τικές των τελευταίων χρόνων, α-πέναντι σε ανθρώπους που έ-χουν βαριά νοσήματα και απο-κλείονται από τα νοσοκομεία»,ανέφερε ο κ. Γιώργος Βήχας,γιατρός στο Κοινωνικό ΙατρείοΕλληνικού. Στη συνέχεια τόνισεότι «τα ΚΙΦΑ μπορούν μόνο ναανακουφίσουν πολίτες πουχρειάζονται μια πρωτοβάθμιαεξέταση. Παραμένει μεγάλο τοπρόβλημα με ασθενείς που χρή-ζουν δευτεροβάθμιας κάλυ-ψης». Επίσης, υπογράμμισε ότι«το κόστος νοσηλίων μεταφέρε-ται στους ασθενείς, που αδυνα-τούν να το καλύψουν, στην πλει-οψηφία δε των περιπτώσεωνμεταφέρεται από τα νοσοκο-μεία στην εφορία, με κίνδυνο α-κόμα και κατασχέσεων περιου-σιών λόγω αδυναμίας πληρωμήςαπό ασθενείς».

Σκοπός όλων των εθελοντώνείναι «να κρατήσουμε όρθια τηνκοινωνία» τόνισε η κ. Όλγα Κε-σίδου, γιατρός στο Ιατρείο Κοι-νωνικής Αλληλεγγύης Περιστε-ρίου, μιλώντας για το ρόλο τωνανθρώπων που στηρίζουν αυτάτα εγχειρήματα αλληλεγγύης.«Το κράτος ετοιμάζει το σχέδιοτου για την απόσυρση από τηνυγεία, εμείς προσπαθούμε με

οργανωμένο και συντονισμένοτρόπο να αντιταχθούμε σε αυτάτα σχέδια».

Ο κ. Μάκης Μαντάς, γιατρόςστο ΚΙΦΑ Αθήνας, επεσήμανεότι «στη δράση μας αυτή δενμας οδήγησε ο εθελοντισμός ωςαυταξία, αλλά η ανάγκη των αν-θρώπων. Κύρια χαρακτηριστικάόλως όσοι συμμετέχουμε είναι ηπίστη στην κοινωνική αλληλεγ-γύη και η πεποίθηση ότι η υγείαείναι ύψιστο κοινωνικό αγαθό».

Με τις προσωπικές τους μαρ-τυρίες, δύο ασθενείς παρουσία-σαν με τον πιο ζωντανό τρόποτα προβλήματα με τα οποία έ-χουν έρθει αντιμέτωποι, εκφρά-ζοντας την οργή και τη δυσαρέ-σκεια τους, αφού για χρόνια ή-ταν ασφαλισμένοι σε ΤΕΒΕ καιΙΚΑ και πλέον δεν μπορούν νανοσηλευθούν δωρεάν, βάζονταςτην υγεία τους σε κίνδυνο.

Οι πολίτες στο πλευρότων ΚΙΦΑ

Τέλος, τέθηκε το θέμα αξιο-ποίησης κτιρίων που ανήκουνστο δήμο και θα μπορούσαν ναστεγάσουν νέα κοινωνικά ια-τρεία ή φαρμακεία. Μια τέτοιαπροσπάθεια έγινε από την κοι-νωνική αλληλεγγύη στο ΠΙΚΠΑΑγίας Βαρβάρας πριν 2 μήνες,αλλά τελικά ο δήμος αρνήθηκεμε το επιχείρημα ότι οι ασθενείςπρέπει να περνάνε από την κοι-νωνική υπηρεσία του δήμου.

Στις 17 Οκτωβρίου ήταν η μέ-ρα πανελλαδικής δράσης τωνιατρείων αλληλεγγύης, με κινη-τοποιήσεις που έλαβαν χώρα σε5 νοσοκομεία, στο Αλεξάνδρα,στο Γενικό Κρατικό Νίκαιας,στο Αγία Όλγα, στο Αττικό καιστο Αγία Βαρβάρα, που υπολει-τουργεί μετά την απόφαση τουΥπουργείου για το κλείσιμότου. Επίσης, την ίδια ώρα πραγ-ματοποιήθηκαν παρεμβάσεις έ-ξω από νοσοκομεία σε ολόκλη-ρη την χώρα. Η ανταπόκριση,τόσο από το νοσηλευτικό και ια-τρικό προσωπικό όσο και απότον κόσμο ήταν ενθαρρυντική,όχι μόνο για τη συνέχιση τηςδράσης τους, αλλά και για τηνπεραιτέρω συνεργασία όλωντων εμπλεκομένων για δημόσιακαι δωρεάν υγεία για όλους.

Χρυσούλα Πατσού

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΙΑΤΡΕΙΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ ΠΑΝΤΟΥ

Οδηγός η ανάγκητων ανθρώπων

Σε μια κοινωνία που η υγεία φαίνεται να ασθενεί, με πάνωαπό 3 εκατομμύρια των πολιτών να είναι ανασφάλιστοι, τακοινωνικά ιατρεία και φαρμακεία φαίνεται να αποτελούν τημοναδική χείρα βοηθείας στους αποκλεισμένους από τοΕθνικό Σύστημα Υγείας. Τα ΚΙΦΑ έχουν σαν σκοπό τη στή-ριξη και ανακούφιση όλων όσοι έχουν ανάγκη, δημιουργών-τας εστίες αντίστασης απέναντι στη διάλυση του κοινωνικούκράτους, που επιβάλλουν οι μνημονιακές πολιτικές. Για τιςδράσεις τους και για την ενημέρωση των πολιτών, πραγμα-τοποιήθηκε συνέντευξη Τύπου από εθελοντές και γιατρούςπου συμμετέχουν στο δίκτυο αλληλεγγύης. Τα ΚΙΦΑ είναιαυτόνομες, ανεξάρτητες, αυτοοργανωμένες και αυτοδιαχει-ριζόμενες συλλογικότητες πολιτών που παρέχουν εθελον-τικά, εντελώς δωρεάν, υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγείας σεανασφάλιστους, άπορους και άνεργους ασθενείς. Πριν απόδύο χρόνια ιδρύθηκε το πρώτο κοινωνικό ιατρείο στο Ελλη-νικό, ενώ σήμερα λειτουργούν 7 ΚΙΦΑ και ένα είναι υπό σύ-σταση.

Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013 23ΘΕMATA

ΑΙΜΟΝΙΚΑδ

Στη σύγχρονη ελληνική τηλεοπτική δη-μοκρατία, πολλά είναι τα πρόσωπαπου ξεχωρίζουν για τον στημένο καιπροβοκατόρικο ρόλο τους. Επιλέγον-ται αριστοτεχνικά από τους αρχιερείς

της κυβερνητικής προπαγάνδας, όπως οΠρετεντέρης κι ο Ευαγγελάτος, και λυ-μαίνονται τα τηλεοπτικά παράθυρα δια-στρέφοντας την πραγματικότητα και τρο-μοκρατώντας την ηττημένη κοινή γνώμη.

Έβλεπα, λοιπόν, τις προάλλες στην τη-λεόραση τον «μέντορα» του ΣαμαράΦαήλο Κρανιδιώτη, με μια φυσιογνωμίαθλιμμένου μπούλη που έτρωγε συνεχώςξύλο στο σχολείο, να ξιφουλκεί αδέξιααλλά με αξιοσημείωτη προκλητικότητα καιχυδαιότητα εναντίον των συνομιλητών του,βάζοντας επανειλημμένα ως προσφιλήεπωδό της κουβέντας τη δειλή και βλαχο-μάγκικη φράση: «αυτά να τα πεις αλλού,όχι σε μένα». Προσπαθούσε δε ανεπιτυ-χώς να μιμηθεί το ύφος του μπράβου χρυ-σαυγίτη Λαγού, ο οποίος διαθέτει μια γνή-σια κατατομή «προστάτη» της νύχτας τηνοποία είναι λογικό να ζηλεύει ένας κατα-

πιεσμένος μπούλης αλλά αποτελεί τηναπόλυτη καρικατούρα όταν προσπαθεί νατην οικειοποιηθεί. Τα λόγια του ξεχείλι-ζαν από φασίζουσες κορώνες και μίσοςεναντίον της αριστεράς κι είναι τραγικότέτοιας ποιότητας πολιτικά πρόσωπα ναμολύνουν την καθημερινότητά μας, να δί-νουν επικοινωνιακές κατευθύνσεις στονπρωθυπουργό και να παγιώνουν τον ακρο-δεξιό ολοκληρωτισμό της κυβέρνησης.Μερικές μέρες αργότερα, σχεδόν ταυτό-χρονα με την εξαγγελία της νέας κεντροα-ριστερής πρωτοβουλίας των 58, λάμπρυνετις οθόνες μας το αστραποβόλο πνεύματης Σώτης Τριανταφύλλου. Εκπροσωπών-τας το ήθος και την πολιτική γραμμή τηςνέας σοσιαλδημοκρατίας, συντάχθηκεανεπιφύλακτα με τον Πρετεντέρη, τονΠάγκαλο και τον Μιχελάκη για να απο-σπάσουν δήλωση καταδίκης της «βίας απόόπου κι αν προέρχεται» από τον «άτακτο»καθηγητή Γ. Κατρούγκαλο. Επειδή όμωςο Κατρούγκαλος, με ιδιαίτερη τόλμη καιψυχραιμία, τους τάπωσε και τους χάλασετο επικοινωνιακό σόου, η αγαπημένη συγ-

γραφέας πολλών αριστερών, τρομάρατους, τον διέκοπτε συνεχώς και τελικά τονκατήγγειλε για αήθη συμπεριφορά! ∆ενμας φτάνουν οι νεοφιλελεύθερες υστερίεςπου γράφει στην μνημονιακή πατσαβούραAthens Voice, θα την βλέπουμε και «πα-νελίστρια» του Πρετεντέρη, τόσο ταιρια-στή με τον Πάγκαλο…

Υπάρχουν όμως, ευτυχώς, κι άλληςποιότητας συγγραφείς, όπως η Μάρω∆ούκα που μας εξέπληξε με τον κρυστάλ-λινο λόγο της, στην συνέντευξη στο ΘωμάΤσαλαπάτη στην περασμένη «Εποχή».Μας λέει λοιπόν για την περιβόητη θεω-ρία των δύο άκρων:

«Η Άκρα Αριστερά, όπως και αν την εν-νοούν, δεν κηρύσσει το μίσος, δεν στρέ-φεται ενάντια στον αδύνατο, ενάντια σεόποιον έχει άλλη άποψη, άλλες συνήθειες,άλλες επιλογές, άλλη πίστη ή άλλο χρώμα.Η Άκρα Αριστερά επίσης ποτέ δεν φιλο-δόξησε να συνομιλήσει με το θυμικό τουΝεοέλληνα. ∆εν χαϊδεύει αυτιά, δεν κο-λακεύει… δεν δίνει άλλοθι. Η Άκρα Αρι-στερά, να το ξαναπώ, δεν θα σταλεί ποτέ

από το εκλογικό σώμα στη Βουλή να απερ-γάζεται κοινοβουλευτικά πραξικοπήματα.

Τα λέω αυτά και την ίδια στιγμή σκέ-φτομαι όλους αυτούς που επιμένουν νακαταλογίζουν στις «συνιστώσες» του ΣΥ-ΡΙΖΑ τα τραγικά θύματα της Μαρφίν, τιςφωτιές και τις σπασμένες τζαμαρίες στηνΑθήνα ή τα γεγονότα της Χαλκιδικής. Τινα τους πεις; Ότι ισοπεδώνουν και εξο-μοιώνουν σαν να μην έχουν ούτε καν τηστοιχειώδη κοινωνική συνείδηση; Ότι ει-δικά για τα γεγονότα της Χαλκιδικής, τοδικαίωμά σου να μην πίνεις νερό μολυ-σμένο από το δηλητηριώδες αρσενικό καινα αγωνίζεσαι για το περιβάλλον σου δενέχει καμιά σχέση με τα κηρύγματα, τη χυ-δαιότητα και τη βαρβαρότητα της ΧρυσήςΑυγής; Όποιο και αν είναι το επιχείρημάσου, αυτοί ακριβώς επειδή έτσι τους συμ-φέρει, θα επιμένουν να αναμασούν τα ίδιακαι τα ίδια. Και σημασία έχει ότι μιλούνσε πρόθυμο να πειστεί ακροατήριο…»

Ο δικηγόρος του διαβόλου

Ο Φαήλος και η Σώτη

** Γιορτή για την έναρξη της νέαςσχολικής χρονιάς διοργανώνει το Ανοι-χτό Σχολείο Μεταναστών και προσφύ-γων την Κυριακή 20 Οκτωβρίου στις 4μ.μ. (Θεμιστοκλέους 52).

** Συναυλία Αλληλεγγύης διοργανώ-νει ο δήμος Ελληνικού – Αργυρούποληςκαι η Polymusic την Κυριακή 20 Οκτω-βρίου στις 8 μ.μ. στο κλειστό γυμναστή-ριο Αργοναύτες (Τριπόλεως 6, Αργυ-ρούπολη). Παίζουν οι: Ευρυδίκη, ∆ημή-τρης Κοργιαλάς, Κορίνα Λεγάκη, Βασί-λης Λέκκας, Παναγιώτης Μάργαρης,Λαυρέντης Μαχαιρίτσας. Είσοδος 5ευρώ. Όλα τα έσοδα θα διατεθούν στηνΤράπεζα Τροφίμων του ∆ήμου Ελληνι-κού-Αργυρούπολης.

** Τη θεατρική παράσταση «Βαριέ-μαι» θα παρουσιάσει το Αλληλέγγυο Ια-τρείο Πειραιά και η Αλληλεγγύη Πει-ραιά την Κυριακή 20 Οκτωβρίου στις8.30 μ.μ. στον Πολυχώρο «Κώστας Κω-σταράκος» (Θήρας και Μαντινείας, Κα-μίνια)

** Ιδρυτική συνέλευση νέων ΣΥΡΙΖΑΚερατσινίου ∆ραπετσώνα την Κυριακή20 Οκτωβρίου στις 6 μ.μ. στα γραφείατου ΣΥΡΙΖΑ (Χορμοβίτου 269, 1οςΌροφος).

** Λαϊκό ρεμπέτικο γλέντι διοργανώ-νει η Αντιφασιστική Επιτροπή γειτονιάςΦαλήρου- Αγ. Τριάδος- Ευζώνων τηνΚυριακή 20 Οκτωβρίου στις 6 μ.μ. στοΠεδίο του Άρεως (πάρκο ΕΡΤ-3). Θαπραγματοποιηθεί συλλογή ρούχων καιτροφίμων, καθώς και φαρμάκων που δενέχουν λήξει.

** Συνέντευξη Τύπου διοργανώνει οΑντιφασιστικός Συντονισμός Επιτρο-πών-Πρωτοβουλιών ΣυλλογικοτήτωνΑθήνας Πειραιά την Τρίτη 22 Οκτω-βρίου στις 12 το μεσημέρι στην ΕΣΗΕΑ(Ακαδημίας 20). Μιλούν οι Χρ. Ρουμπά-νης, Francis William, Ε. Πορτάλιου, Τ.Γιαννόπουλος, Θ. Κούρκουλας και εκ-πρόσωποι από το ∆ίκτυο για τα Κοινω-νικά και Πολιτικά ∆ικαιώματα, τηνΠρωτοβουλία για την δημιουργία αντι-φασιστικής επιτροπής σε Πατήσια –Λαμπρινή και αντιφασιστικές συνελεύ-σεις γειτονιών καθώς και τοπικέςΕΛΜΕ.

** Συζήτηση με θέμα «Το μνημονιακότόξο, το φασιστικό βέλος και οι λαϊκέςελευθερίες της εποχής μας» διοργανώ-νει η ΚΕ∆∆Ε την Τρίτη 22 Οκτώβρηστην ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20). Μιλούν

οι Κ. Αρβανίτης, Μ. Αρκολάκης. ∆. Καλ-τσώνης, Γ. Κασιμάτης και Γ. Κατρούγ-καλος.

** Εκδήλωση με θέμα «Η συμβολήτων εκπαιδευτικών στον ΑντιφασιστικόΑγώνα 1941-44.

Ο Αντιφασιστικός Αγώνας των εκπαι-δευτικών στην εποχή των μνημονίων»διοργανώνει ο Πολυχώρος ΚοινωνικήςΑλληλεγγύης και Πολιτισμού ΑνοιχτήΠόλη την Τετάρτη 23 Οκτωβρίου στις 7μ.μ. Μιλούν οι Μ. Λυμπεράτος, Α. Σούρ-λας. Απαγγέλλει η Ε. Πετροπούλου.Συντονίζει ο Χρ. Πιλάλης.

** Εκδήλωση με θέμα «Ο φασισμόςσήμερα: όψεις-προσεγγίσεις-αντιστάσεις» διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑΚέντρου Θεσσαλονίκης την Τετάρτη 23Οκτωβρίου στις 7.30 μ.μ. στο ΚέντροΙστορίας Θεσσαλονίκης (ΜέγαροΜπίλλη). Μιλούν οι Κ. Τσιτσελίκης, ∆.Αναγνωστόπουλος Παπαδάτος και Θ.Κούρκουλας.

** Συζήτηση με θέμα «Το πανεπιστή-μιο με την κοινωνία ενάντια στο φασι-σμό» διοργανώνει ο Σύλλογος Μελών∆ΕΠ Παντείου Πανεπιστημίου την Πέμ-πτη 24 Οκτωβρίου στις 6 μ.μ. στο αμφι-θέατρο Σάκη Καράγιωργα ΙΙ. Μιλούν οιΦ. Γεωργιάδου, Κ. Παπαϊωάννου, Πρ.Παπαστράτης, Α. Ψαρρά.

** Παρουσίαση του βιβλίου της Λί-τσας Λεμπέση («Η μουσική και οι ήχοιστην ποίηση του Γιάννη Ρίτσου») συν-διοργανώνουν οι εκδόσεις Μανδραγό-ρας και το Σπίτι της Κύπρου (Ξενοφών-τος 2Α) την Πέμπτη 24 Οκτωβρίου στις7.30 μ.μ. Μιλούν οι Γ. Κοντός, Μ. Με-ρακλής και Τ. Πατρίκιος. ∆ιαβάζει η Μ.Παπαδημητρίου. Στο πιάνο οι Α. Γκρε-κούσης και Μ. Τράπαλης.

** Επίσκεψη μνήμης στην Κέρκυραδιοργανώνει το σωματείο "Λαζαρέτο"στις 25-28 Οκτωβρίου. Η εκδρομή κο-στίζει 170 ευρώ. Πληροφορίες στα τηλέ-φωνα 210-5819145 και 6999020079.

** Εκδήλωση με θέμα «40 χρόνια απότο φασιστικό πραξικόπημα στη Χιλή»διοργανώνει ο Πολυχώρος ΚοινωνικήςΑλληλεγγύης και Πολιτισμού ΑνοιχτήΠόλη (Πανεπιστημίου 56) το Σάββατο26 Οκτωβρίου στις 8.30 μ.μ. Απαγγέλ-λουν ποιήματα ο χιλιανός ποιητής JaimeSvart και η Άλια Ήσυχου. Παρουσιάζειτραγούδια ο χιλιανός μουσικός HoracioDuran από την ομάδα Inti Illimani.

** Εκδρομή στους ∆ελφούς διοργα-νώνει ο Πολυχώρος Κοινωνικής Αλλη-λεγγύης και Πολιτισμού Ανοιχτή Πόλητην Κυριακή 27 Οκτωβρίου. Κόστος εκ-δρομής 50 ευρώ. Κράτηση θέσεων:Πόπη Μέλλιου (6944344064).

** Τελετή μνήμης των θυμάτων τουεμφυλίου πολέμου και αγωνιστών τηςΕθνικής Αντίστασης θα πραγματοποι-ηθεί την Κυριακή 27 Οκτωβρίου στις 10π.μ. στο νησάκι Λαζαρέτο της Κέρκυ-ρας.

** Ημέρα Αλληλεγγύης συνδιοργανώ-νουν το δίκτυο αλληλεγγύης «Υπάρχειάλλος δρόμος» Ελευσίνας-Μαγούλας,και το ΣΤΕκει Ελευσίνας την Κυριακή27 Οκτωβρίου στην Ελαιουργική Ελευ-σίνας. Στις 11 το πρωί θα πραγματοποι-ηθεί θεατρικό παιχνίδι και παραμύθια,στις 5 μ.μ. προβλέπεται προβολή ντοκι-μαντέρ και συζήτηση για τη μετανά-στευση με τον Γ. Μουτάφη και ∆. Μιχα-λάκη. Στις 6 μ.μ. θα προβληθεί το ντοκι-

μαντέρ «Catastroika», στις 7 μ.μ. οι Α.Χατζηστεφάνου, Λ. Βατικιώτης, Γ. Αρ-χοντόπουλος και Β. Τσόκαλης μιλούνγια το «Νερό: δημόσιο αγαθό ή ευκαιρίαγια κερδοσκοπία;». Η ημέρα θα κλείσειμε ρεμπέτικο γλέντι στις 9 μ.μ.

** ΚΡΙΣΗ-ΜΟ σεμινάριο με θέμα «Ηλυκειοποίηση της εκπαίδευσης» τηνΤρίτη 29 Οκτωβρίου στις 7 μ.μ. στο αμ-φιθέατρο «Αντώνης Τρίτσης» (Ακαδη-μίας 50). Μιλούν οι Ελ. Βεκρής, Ν. Παΐ-ζης, Ν. Φωτόπουλος. Συντονίζει ο Κ.Παπαϊωάννου.

** Παζάρι τροφίμων – Χωρίς μεσά-ζοντες στο Νέο Ψυχικό διοργανώνει ηΠρωτοβουλία Αλληλεγγύης και Πολιτι-σμού «ΟΜΠΡΕΛΕΣ» την Κυριακή 3Νοεμβρίου στο δημοτικό σχολείο Ν. Ψυ-χικού (Ομήρου - Καλαβρύτων - Σολω-μού). Ηλεκτρονική παραγγελία στοwww.ombreles.com/index.html. Περισ-σότερες πληροφορίες τηλ. 210 6728562& 6936728562 (9 π.μ -2 μ.μ και 6 - 9 μ.μ.).

•

Ημερολόγιο εκδηλώσεων

24 Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Οι κάτοικοι του Αμβούργου υπέρτης κοινωνικοποίησης των δικτύων ενέργειας

TουΓκίλμπερτ Ζίγκλερ

Ήταν ένα εξαιρετικά συναρπαστικόβράδυ, όχι μόνο λόγω των ομοσπον-διακών εκλογών: κατά τις 11 το βρά-δυ η απόφαση των κατοίκων του Αμ-βούργου ήταν σαφής: «Κυβέρνησηκαι Κοινοβούλιο οφείλουν να λάβουναμέσως όλα τα απαραίτητα μέτρα γιανα επανέλθουν πλήρως στο δημόσιοτομέα τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέρ-γειας, τηλεθέρμανσης και φυσικού α-ερίου του Αμβούργου. ∆εσμευτικόςστόχος είναι μια κοινωνικά δίκαιη,φιλική προς το κλίμα και δημοκρατι-κά ελεγχόμενη παροχή ενέργειας α-πό Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας”(κείμενο δημοψηφίσματος). Έτσι, α-ποφασίστηκαν: η επαναδημοτικοποί-ηση της παροχής ηλεκτρικής ενέρ-γειας και φυσικού αερίου αλλά καιτης πλήρους τηλεθέρμανσης. Επι-πλέον, καθορίστηκαν και οι στόχοι,βάσει των οποίων θα πρέπει να δου-λέψουν οι νέες αστικές επιχειρήσεις.

Από τις αρχές της δεκαετίας του '90 ι-διωτικοποιήθηκε σε μεγάλη κλίμακαη δημόσια ιδιοκτησία στη βάση νεοφι-λελεύθερων αντιλήψεων. Με συνθή-ματα «πιο λιτοδίαιτο κράτος», «η αγο-

ρά μπορεί να ρυθμίσει τα πάντα» και «ο ι-διωτικός τομέας μπορεί καλύτερα καιφθηνότερα» πουλήθηκαν σε πολλές πόλειςσπίτια, εκπαιδευτικά ιδρύματα, νοσοκο-μεία, η παροχή ύδρευσης, η διαχείριση λυ-μάτων και η καθαριότητα της πόλης, Τα-χυδρομεία και Τηλεπικοινωνίες σε εθνικόεπίπεδο καθώς και πολλά άλλα. Το συντα-ξιοδοτικό σύστημα και η υγειονομική πε-ρίθαλψη ιδιωτικοποιήθηκαν εν μέρει.

Το ιστορικό πλαίσιο αυτού του κύματοςιδιωτικοποιήσεων και απορρύθμισης ήτανκαι είναι η δημιουργία επικερδών επενδυ-τικών ευκαιριών για το μεγάλο κεφάλαιο.Η διαδικασία αυτή επιταχύνθηκε σημα-ντικά από την πολιτική της συγκυβέρνησηςτου SPD με τους Πράσινους σχετικά με τιςφορολογικές ελαφρύνσεις για τις μεγάλεςεπιχειρήσεις και περιουσίες.

Η εμπειρία των ιδιωτικοποιήσεων

Η εμπειρία από τις ιδιωτικοποιήσεις εί-ναι σε όλες τις περιπτώσεις, όπως μπορού-με να φανταστούμε, πολύ κακή. Οι τιμέςαυξήθηκαν και η ποιότητα υποβαθμίστη-κε, πολλές χιλιάδες θέσεις εργασίας χάθη-καν, ενώ υπήρξε αδιαφορία για οικολογι-κές και κοινωνικές πτυχές. Στο επίκεντροβρίσκεται η υψηλότερη δυνατή απόδοση,το μέγιστο κέρδος.

Το ίδιο ίσχυε και για το Αμβούργο. Οιτιμές της ενέργειας αυξήθηκαν πολύ πε-ρισσότερο από όσο το κόστος ζωής. Πολ-λές θέσεις εργασίας περικόπηκαν. Οι ε-ταιρείες Vattenfall και E.on αντιδρούν σή-μερα στη σταδιακή κατάργηση της πυρη-νικής ενέργειας που έχει αποφασιστεί απότην ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Γερμα-νίας και στην ταχεία αντικατάσταση τουάνθρακα και της πυρηνικής ενέργειας α-πό Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

Πριν από το δημοψήφισμα υπήρξε μιατεράστια προπαγανδιστική καμπάνια απότην εταιρεία Vattenfall, τα κόμματα SPD,CDU, FDP (Φιλελεύθεροι), το ΕμπορικόΕπιμελητήριο, από ενώσεις επαγγελμα-τιών και τον εκδοτικό όμιλο Springer κατάτου δημοψηφίσματος. Παρόλα αυτά ήδηέχει γίνει αποδεκτό πως η παροχή τηλε-θέρμανσης, τα δίκτυα ηλεκτρισμού και φυ-σικού αερίου ανήκουν στο δήμο, διότι πρέ-πει να υπηρετούν το δημόσιο καλό και όχιτα κέρδη των εταιρειών ενέργειας. Μιαπραγματική ενεργειακή μετάβαση από τονάνθρακα και την πυρηνική ενέργεια σεμια κοινωνικά δίκαιη, φιλική προς το κλί-μα παροχή από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέρ-γειας, δεν είναι δυνατή με την Vattenfall

και την E.on. Ο ∆ήμος πρέπει τελικά να έ-χει λόγο στην ανάπτυξη της παροχής ενέρ-γειας του Αμβούργου και τα σημαντικάκέρδη από την παροχή τηλεθέρμανσης καιτα δίκτυα ηλεκτρισμού και φυσικού αε-ρίου να είναι στη διάθεση του ∆ήμου.

Η καμπάνια για δημοψήφισμα

Νομική βάση της καμπάνιας ήταν ο νό-μος για την εκδήλωση λαϊκού αιτήματοςστο Αμβούργο. Για τις προαναφερθείσεςαπαιτήσεις δημιουργήθηκε αρχικά μιαλαϊκή πρωτοβουλία, η οποία έπρεπε νασυγκεντρώσει τουλάχιστον 10.000 υπο-γραφές μέσα σε έξι μήνες. Μέσα σε τρειςβδομάδες συγκεντρώθηκαν 13.000. Σε αυ-τή τη βάση έγινε η εκδήλωση λαϊκού αιτή-ματος, για το οποίο έπρεπε μέσα σε τρειςεβδομάδες να συγκεντρωθούν υπογραφέςαπό το 5% του εκλογικού σώματος (περί-που 63.000), Μαζεύτηκαν 116.000. ∆εδο-μένου ότι η Γερουσία (τοπική κυβέρνηση)και η πλειοψηφία των βουλευτών (τοπικόκοινοβούλιο) δεν υιοθέτησαν το λαϊκό αί-τημα, έγινε δημοψήφισμα παράλληλα μετις ομοσπονδιακές εκλογές. Για να έχει ε-πιτυχία έπρεπε να το ψηφίσουν πάνω απότο 50 % των ψηφισάντων στις εκλογές.

Η Συμμαχία Το Αμβούργο μας - το δί-κτυό μας (UhuN) ξεκίνησε το 2010 από τοΓερμανικό Σύλλογο για την Προστασίατου Περιβάλλοντος και της Φύσης(BUND), το κέντρο καταναλωτών, τηνΕυαγγελική Εκκλησία, την περιβαλλοντι-κή οργάνωση Robin Wood, την Attac καιτην τοπική πρωτοβουλία πολιτών κατά τουθερμοηλεκτρικού εργοστασίου της Vat-tenfall. Στο τέλος υποστηρίχτηκε από πε-ρισσότερες από 50 οργανώσεις. Κόμματα

δεν μπορούν να είναι μέλη της συμμαχίας,ωστόσο το Die Linke και η Συμμαχία90/Πράσινοι την υποστήριξαν από την αρ-χή.

Σχεδόν μισό εκατομμύριο πολίτες τουΑμβούργου έδειξαν ότι «οι από πάνω» δενμπορούν να κάνουν ό, τι θέλουν. Με το ε-πιτυχημένο δημοψήφισμα άνοιξαν τηνπόρτα για μια νέα ενεργειακή πολιτικήτου Αμβούργου, η οποία επιτρέπει τηνπροστασία του κλίματος και αποτρέπει τηνενεργειακή φτώχεια. Ένα σημαντικό βή-μα νεοφιλελεύθερης ιδιωτικοποίησης α-ναιρέθηκε. Τώρα μένει να προχωρήσειστην εφαρμογή του αποτελέσματος του δη-μοψηφίσματος η τοπική κυβέρνηση τουSPD, η οποία «σε κλίμα αμοιβαίας εμπι-στοσύνης και συνεργασίας» με την εται-ρεία Vattenfall, κατέβαλε όλες τις προ-σπάθειες για να αποτραπεί αυτή η ψηφο-φορία. Η συμμαχία πολιτών, οργανώσεωνκαι κομμάτων που κέρδισε το δημοψήφι-σμα θα πρέπει, τώρα, να προσέξει έτσι ώ-στε η τοπική κυβέρνηση και η κοινοβου-λευτική ομάδα του SPD «θα λάβουν άμεσαόλα τα αναγκαία μέτρα» (σύμφωνα με τοκείμενο του δημοψηφίσματος) για να ε-φαρμόσουν τη βούληση του λαού.

Η σημασία της επιτυχίας

Μετά την επιτυχία του δημοψηφίσματοςη Vattenfall και η E.on είναι αποδυναμω-μένες. Εξακολουθούν να έχουν επιρροήστην παροχή ενέργειας του Αμβούργου,αλλά πλέον δεν την ελέγχουν. Παρ’ όλααυτά, η μάχη δεν έχει τελειώσει. Θα χρει-αστεί μεγάλη πολιτική πίεση, ώστε να προ-χωρήσει η τοπική κυβέρνηση του SPDστην ορθή εφαρμογή της δημοκρατικής α-

πόφασης των πολιτών του Αμβούργου. Αυ-τό πρέπει κυρίως να διασφαλίσει η ευρείασυμμαχία που βρίσκεται πίσω από τη Συμ-μαχία Το Αμβούργο μας - το δίκτυό μας(UhuN). Επιπλέον, η Die Linke θα πρέπει,πέρα από τις εξωκοινοβουλευτικές καικοινοβουλευτικές δραστηριότητες, να υπο-δείξει στον κόσμο τρόπους για την εφαρ-μογή του δημοψηφίσματος.

Η κοινωνικοποίηση αυτών των δικτύωναποτελεί αναγκαία, αλλά όχι επαρκή προ-ϋπόθεση για μια κοινωνική και σημαντικάοικολογική δράση για τις εν λόγω εται-ρείες. Επιπλέον, πρέπει να υπάρξουν οιδύο εξής προϋποθέσεις:

Πρώτον, σαφήνεια του σκοπού, ο οποίοςορίζεται ως δεσμευτικός σκοπός των εται-ρειών (όπως αυτός περιγράφεται στο άρ-θρο 2 του κειμένου του δημοψηφίσματος),Μπορούμε επίσης να πούμε: θέλουμε τηνπαραγωγή αξιών χρήσης. ∆ηλαδή σε αυτήτην περίπτωση να παράσχουμε ηλεκτρικήενέργεια και θερμότητα από αποκεντρω-μένες ανανεώσιμες πηγές σε κοινωνικά δί-καιες τιμές. Οι εταιρείες θέλουν την παρα-γωγή ανταλλακτικής αξίας. ∆ηλαδή το μέ-γιστο δυνατό κέρδος, το οποίο επιδιώκουνπάντα.

∆εύτερον, αποτελεσματικό δημοκρατι-κό έλεγχο. Προϋπόθεση του δημοκρατι-κού ελέγχου είναι μια καθολική διαφά-νεια: Εκείνοι που θα διεξάγουν τον έλεγ-χο, θα πρέπει να έχουν στη διάθεσή τουςόλα τα σχετικά στοιχεία των επιχειρή-σεων. Όταν βασικά στοιχεία δηλώνονταιως «εταιρικό μυστικό», δεν μπορεί ούτε τοΚοινοβούλιο ούτε κανείς άλλος να κάνειέλεγχο. Επιπλέον, η εμπειρία των τελευ-ταίων δεκαετιών δείχνει ότι ένας δημο-κρατικός έλεγχος δεν μπορεί συχνά ναλειτουργήσει μόνο με το δημοτική συμβού-λιο ή την τοπική ή ομοσπονδιακή Βουλή.Η σύνθεση των τοπικών κοινοβουλίων αν-τικατοπτρίζει το συσχετισμό των κοινωνι-κών δυνάμεων. Όμιλοι επιχειρήσεων, αλ-λά και μεμονωμένες μεγάλες οικονομικέςεταιρείες, υπηρεσίες και βιομηχανίες α-σκούν τεράστια επιρροή στα κατεστημένακόμματα.

Ως εκ τούτου, στον κοινοβουλευτικό έ-λεγχο, πρέπει να προστεθεί και ο αμεσο-δημοκρατικός έλεγχος. Αυτό θα μπορού-σαν να το κάνουν εκλεγμένοι εκπρόσωποιτων καταναλωτών ενέργειας στο Αμβούρ-γο ή συμβούλια, στα οποία θα εκπροσω-πούνται σημαντικές κοινωνικές ομάδες(κοινωνικές και περιβαλλοντικές οργανώ-σεις, συνδικάτα). Η επιτυχία του δημοψη-φίσματος στο Αμβούργο αποτελεί επίσηςμια μεγάλη υποστήριξη για το δημοψήφι-σμα στο Βερολίνο, όπου οι πολίτες θα ψη-φίσουν στις 3 Νοέμβρη για την επαναδη-μοτικοποίηση του δικτύου ηλεκτρικής ε-νέργειας. Η υποστήριξη του Energietischτου Βερολίνου, της τοπικής συμμαχίας,φτάνει μέχρι το SPD που κυβερνά. Αν καιστο Βερολίνο έχει την ίδια επιτυχία το δη-μοψήφισμα, τότε θα αναιρεθούν κεντρικάνεοφιλελεύθερα σχέδια ιδιωτικοποίησηςστον τομέα της ενέργειας στις δύο μεγα-λύτερες γερμανικές πόλεις. Αυτά τα παρα-δείγματα θα εμπνεύσουν ανθρώπους σεάλλες πόλεις και κοινότητες να επιδιώ-ξουν το ίδιο.

Τα τελευταία χρόνια έχουν επαναδημο-τικοποιηθεί σε περίπου 200 δήμους δίκτυαηλεκτρικής ενέργειας και άλλα τμήματαπαροχής ενέργειας. Σε περίπου 8000 πό-λεις και κοινότητες λήγουν συμβάσεις πα-ραχώρησης με τις εταιρείες ενέργειας καιοι δήμοι έχουν την ευκαιρία να πάρουνστα χέρια τους τουλάχιστον ένα μέρος τηςπαροχής ενέργειας. Πολλοί άνθρωποι θαθέσουν τότε το ερώτημα: Αυτό που είναιδυνατό στο Αμβούργο δεν θα μπορούσενα ισχύσει και στη δική μας περίπτωση; Ηεπιτυχία του δημοψηφίσματος στο Αμ-βούργο και μια πιθανή επιτυχία στο Βερο-λίνο, σηματοδοτούν τουλάχιστον στον το-μέα της ενέργειας ένα σημείο καμπής.

Μετάφραση: Λίνα Φιλοπούλου

Το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς και τοΣυντονιστικό Πολιτών & Φορέων «SOSτετο Νερό» διοργανώνουν εκδήλωση ενά-ντια στην ιδιωτικοποίηση του νερού µεθέµα: ΤΟ ΝΕΡΟ ΩΣ ΚΟΙΝΟ ΑΓΑΘΟ: ΑΠΟΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ

∆ευτέρα 21 Οκτωβρίου 2013, 7:00µ.µ., ∆ΗΜΑΡΧΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ - Αί-θουσα Πολλαπλών Χρήσεων

Οµιλητές: ANNE LE STRAT, αντιδή-µαρχος Παρισιού, Πρόεδρος της "Eau deParis", OSMAN ΦZGάVEN, δήµαρχος ∆ι-κελί (Τουρκία)

Σε όλη την Ελλάδα επιτροπές και πρω-τοβουλίες πολιτών δραστηριοποιούνται,δικτυώνονται και ενηµερώνουν σχετικάµε τη σχεδιαζόµενη ιδιωτικοποίηση τουνερού και την πώληση των εταιρειών ύ-δρευσης και αποχέτευσης (ΕΥΑΘ, ΕΥ-∆ΑΠ). Οι δύο φορείς που συνδιοργανώ-νουν την εν λόγω εκδήλωση αποτελούνµέρος αυτού του κινήµατος και µέχρι σή-µερα έχουν διοργανώσει πλήθος εκδη-λώσεων και πρωτοβουλιών µε αντικείµε-νο τις συνέπειες των ιδιωτικοποιήσεωντου νερού και την ιδιαίτερη φύση του ωςκοινού αγαθού.

Στόχος της προσεχούς εκδήλωσης είναι, µέσα από την παρουσίαση συγκεκριµένων εµ-βληµατικών εγχειρηµάτων (Παρίσι και ∆ικελί), να διευρύνουµε τη συζήτηση και την τεκµη-ρίωση για την προοδευτική, κοινωνικά δίκαιη και οικολογική διαχείριση του νερού υπό δη-µόσιο έλεγχο, απορρίπτοντας τους µύθους που καλλιεργούν οι θιασώτες της ιδιωτικο-ποίησης των κοινών αγαθών. Η σχετική εµπειρία από την οποία µπορούµε να ωφεληθού-µε είναι άλλωστε υπαρκτή, δυναµικά αυξανόµενη και προσβάσιµη.

Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013 25ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

ΟΙ

ΝΕΕΣ

ΤΑΙΝ

ΙΕΣ «Νέα και όμορφη»

(Jeune et jolie) τουΦρανσουά Οζόν: Η17χρονη Ιζαμπέλ, κόρημεγαλοαστικής οικογέ-νειας, ενηλικιώνεται. Οιεποχές αλλάζουν, ο χρό-νος περνά και η Ιζαμπέλανακαλύπτει τη σεξουα-λικότητά της, κάνειέρωτα, γίνεται πόρνηκαι συγκρούεται με τηνοικογένειά της. Μιαεξαιρετική ταινία απότον ταλαντούχο Φραν-σουά Οζόν, ο οποίοςμας εκπλήσσει θετικάγια μια ακόμη φορά.Μια όμορφη ποιητικήταινία-ύμνος στην ενη-λικίωση και την προσέγ-γιση του έρωτα απότους νέους. Χωρίς σκη-νοθετικούς ακροβατι-σμούς, με μια ελεύθερηφόρμα, ο γάλλος σκηνο-θέτης μας προσφέρειμια απολαυστική ταινίαπου συγκινεί και ικανο-ποιεί τον απαιτητικόθεατή.

«Μια στάση πριν τοτέλος» (Fruitvale sta-on) του Ράιαν Κούγ-κλερ: Δραματική βιο-γραφική ταινία πουαφηγείται τη ζωή του22χρονου ΌσκαρΓκραντ, ο οποίος έπεσενεκρός από σφαίρεςαστυνομικού. Η αληθινήιστορία του Όσκαρ πουέκανε το γύρο του κό-σμου ξεσηκώνονταςθύελλα αντιδράσεωνκαι εκτεταμένη κοινω-νική αναταραχή ΟΓκραντ το πρωί της 31ηςΔεκεμβρίου 2008, έχειτην αίσθηση πως κάτιπερίεργο πρόκειται νασυμβεί. Χωρίς να ξέρειτι είναι αυτό αποφασί-ζει να αλλάξει τη ζωήτου και να αφοσιωθείστους ανθρώπους πουτον αγαπούν καθαρίζον-τας τη συνείδησή του.Στο πρώτο μέρος βλέ-πουμε έναν πολύ καλόάνθρωπο. Στο δεύτεροσυγκλονιστικό μέροςβλέπουμε τον Όσκαρ ναπέφτει θύμα ρατσιστι-κής βίας. Ταινία που σά-ρωσε τα βραβεία στοΦεστιβάλ του Σάντανς.

«Riddick» του Ντέι-βιντ Τουόχι: Ο Ρίντικ θε-ωρείται νεκρός και εγ-καταλείπεται σε ένα θε-ωρύμενο ως ακατοίκητοπλανήτη ο οποίος καίγε-ται από τον ήλιο. Όμωςο Ρίντικ είναι ζωντανόςκαι σύντομα θα έρθειαντιμέτωπος με κάποιααιμοβόρα αρπακτικάκαι αγωνίζεται να επι-βιώσει και να επιστρέ-ψει στη Γη.

«Όσα φέρνει ο χρό-νος» (About me), τουΡίτσαρντ Κέρτις: Ο21χρονος ασκούμενοςδικηγόρος μαθαίνει απότον πατέρα του, πωςόλοι οι άντρες της οικο-γένειας, έτσι κι αυτόςέχει τη δυνατότητα ναταξιδεύει πίσω στοχρόνο. Έτσι όταν κάποιασχέση του δεν πηγαίνεικαλά επιστρέφει για ναδιορθώσει τα λάθη του.Ρομαντική κομεντί.

Σινεφίλ

Με δύναμηαπό τη Ρουμανία* Συνέντευξη με τον σκηνοθέτη που κέρδισε

τη Χρυσή Άρκτο, Καλίν Πέτερ Νέτζερ

Ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Ησχέση μιας μητέρας με το γιο της. Ο

Καλίν Πέτερ Νέτζερ (Calin PeterNetzer) επιβεβαιώνει τη δύναμη του

σύγχρονου ρουμάνικου κινηματο-γράφου και με την ταινία «Οικογε-

νειακή υπόθεση» κερδίζει τη ΧρυσήΑρκούδα στο Φεστιβάλ του Βερολί-

νου. Το πρώτο σαββατοκύριακο πουπροβλήθηκε η ταινία στη Ρουμανίαέκοψε πάνω από 20.000 εισιτήρια.

Ο σκηνοθέτης έδωσε συνέντευξηστη Ροξάνα Καλινέσκου για τη ρου-μάνικη ιστοσελίδα «Ντιλέμα Βέκε»

(Dilema Veche). Μέρος της συνέντευ-ξης δημοσιεύουμε σήμερα, με αφορ-

μή την προβολή της ταινίας στη χώ-ρα μας.

Ποιες ταινίες σάς έχουν επηρεάσει;Ξέρω πως με έχει σημαδέψει «Το Τενεκεδέ-

νιο ταμπούρλο», του Σλέντορφ, το πρώτο φιλμπου είδα στη Γερμανία (σημ.: έζησε για χρό-νια στη Γερμανία και έχει επιστρέψει πλέονστη Ρουμανία) και με σόκαρε σε βαθμό πουδεν μπορούσα να το βγάλω από το μυαλό μου.Όταν ήμουν έφηβος και πήγαινα μόνος μουστον κινηματογράφο, θυμάμαι τις ταινίες μετον Πιεντόνε (Μπαντ Σπένσερ) και τον Τέρε-νς Χιλ.

Το βραβείο που πήρατε στο Βερολίνο επα-νέφερε τη συζήτηση για την κατάσταση στορουμάνικο σινεμά. Αν και μερικά πράγματαείναι γνωστά, παρόλα αυτά θα ήθελα να σαςρωτήσω για τις δυσκολίες που αντιμετωπίσα-τε.

Οι δυσκολίες ήταν πολλές, μεγάλες καιδιαρκείς, ξεκινώντας από το Κέντρο Κινημα-τογράφου το οποίο απέρριψε το σενάριο τηςταινίας. Αρχικά ο προϋπολογισμός ήταν περί-που 1.200.000 ευρώ, ύστερα έπεσε στις600.000, αλλά ακόμη ελπίζουμε να πάρουμε ταχρήματα που μας υποσχέθηκαν, τόσο από τουςδιαφημιστές όσο και από τους συμπαραγω-γούς. Ο Άντα Σόλομον (σημ.: ο συμπαραγωγόςτου Νέτζερ), πήρε κάποια χρήματα από το Κέ-ντρο Κινηματογράφου για τη μικρού μήκουςταινία «Εγχειρίδιο Αριθμητικής», του ΝτανιέλΣάντου, που κέρδισε το πρώτο βραβείο στοΦεστιβάλ του Σεράγεβο. Εγώ από τη μεριάμου χρησιμοποίησα την προκαταβολή που πή-ρα για τη μεγάλου μήκους «Μετάλλιο τιμής»(Medalia de onoare).

Περιμένατε να παρακολουθήσει τόσο πολύςκόσμος την ταινία;

Κατά κάποιον τρόπο περίμενα να έρθουνάνθρωποι από όλα τα κοινωνικά στρώματα, ε-πειδή η «Οικογενειακή υπόθεση» έχει δύο επί-πεδα ανάγνωσης. Κάποιοι είδαν την κοινωνι-κή πλευρά, η οποία περιλαμβάνει και τη δια-φθορά στη Ρουμανία, κάποιοι άλλοι ενδιαφέρ-θηκαν για την παθολογική σχέση μεταξύ τηςΚορνέλια και του γιου της, Μπάρμπου. Η ται-νία δεν είναι πάντως από εκείνες που σε κά-νει να νιώθεις καλά, οι θεατές δεν βγαίνουν ή-ρεμοι από την αίθουσα αλλά ελπίζω πως η ι-στορία θα τους μείνει στη μνήμη.

Μιλήσατε για την παθολογική αγάπη ανά-μεσα στη μητέρα και το γιο. Πιστεύετε πως ηπαθολογική εμμονή της Κορνέλια προς το γιοτης θα μπορούσε να έχει ρίζες στις πρώην κο-μουνιστικές χώρες;

Βεβαίως αυτή θα μπορούσε να είναι μία εύ-λογη εξήγηση, αλλά το θέμα είναι παγκόσμιο.Μιλώντας στατιστικά, παλιότερα υπήρχαν λι-γότερα διαζύγια, η γενιά των γονιών μας –ανκαι έχει ξαναειπωθεί αυτό– είναι γενιά της θυ-σίας. Και στην ταινία, εάν αναλύσουμε τηνΚορνέλια και το σύζυγό της που βρήκε διαφυ-γή στη δουλειά, βλέπουμε πως έχουν μια σχέ-ση δυσλειτουργική, η οποία προέρχεται επίσηςαπό την εποχή του κομουνισμού. Αν και η σχέ-ση τους δεν λειτουργεί, παραμένουν μαζί μόνοκαι μόνο για χάρη του παιδιού. Η δυσλειτουρ-

γία ανάμεσα στους γονείς μεταφέρθηκε απότη μητέρα στο γιο, και ο Μπάρμπου είναι ε-γκλωβισμένος σε ένα φαύλο κύκλο, ζει μιανεύρωση, μια σύγκρουση μεταξύ του συνειδη-τού και του ασυνείδητου.

Εν τέλει, το θέμα της ταινίας είναι το κυνη-γητό της Κορνέλια πίσω από το γιο της;

Έτσι είναι. Το δυστύχημα που προκαλεί οΜπάρμπου είναι, εν τέλει, το ατύχημα της σχέ-σης μητέρας - γιου και σκοτωμένο παιδί, εκτόςαπό το θύμα, μπορεί να θεωρηθεί και ο Μπάρ-μπου. Γι’ αυτό η ταινία τελειώνει με τη συζή-τηση ανάμεσα στις δύο θλιμμένες μητέρες.Προτίμησα ένα ανοιχτό φινάλε: δεν έχει ση-μασία εάν ο Μπάρμπου θα μπει στη φυλακή ήόχι, δεν βρίσκεται εκεί το θέμα, αλλά στις σκη-νές που οικοδομούν τη δραματουργία. Τελικά,η τραγωδία λύνεται μέσω των δύο μητέρων,μέσα από μια ανθρώπινη συζήτηση, στην ο-ποία η κάθε μία κλαίει για το χαμένο της παι-δί.

∆ηλώσατε πως το σενάριο έχει αυτοβιογρα-φικά στοιχεία. Θέλετε να μας μιλήσετε γι’ αυ-τό;

Εμπνεύστηκα από τις σχέσεις με τις δικέςμας μητέρες. ∆εν μπορώ να διευκρινίσω ακρι-βώς πόσο εμπνεύστηκα από αυτές τις σχέσειςκαι πόσο τις επινόησα. Το σημείο εκκίνησηςτου σεναρίου πάντως ήταν οι μητέρες μας, έ-να μέρος από τις σκηνές της ταινίας είναιπραγματικές, αλλά ανακατασκευασμένες δρα-ματουργικά.

Τι ρόλο παίζει η εκπαίδευση στη σωστήδιαχείριση των οικογενειακών σχέσεων;

Έχει κάποιον ρόλο, αλλά όχι απόλυτο. Τοσυναισθηματικό μέρος σε μια οικογένεια είναιεξίσου σημαντικό. Εκπαίδευση σημαίνει ηθι-κή, συνείδηση και λόγος, αλλά δεν ξέρω σεποιο μέτρο ο λόγος μπορεί να επηρεάσει τηναιώνια σύγκρουση στο εσωτερικό του ανθρώ-που. Οι άνθρωποι που βρίσκονται σε οριακέςκαταστάσεις αντιδρούν διαφορετικά και είναιπιο δύσκολο διαχειριστούν τα συναισθήματάτους.

Αισθάνεστε αλληλέγγυος με τη γενιά η ο-ποία θεωρείται πως αντιπροσωπεύει το νέοκύμα στο ρουμάνικο κινηματογράφο;

Ναι και όχι. Αισθάνομαι αλληλέγγυος αλλάπροσπαθώ να προχωρήσω πιο πέρα. Η πλειο-ψηφία των συναδέλφων μου κάνουν αυτό τοβήμα επειδή έφτασαν στον κορεσμό του μινι-μαλισμού. Είναι σαν να κάνουν το ίδιο φιλμ ό-που οι σκηνές μοιάζουν τρομερά. Εάν αφαιρέ-σουμε την υπογραφή από τους τίτλους, θα μπο-ρούσαμε να μιλήσουμε –σίγουρα με μικρές ήμεγάλες διαφορές– για την ίδια ταινία. Πι-στεύω πως πρέπει να βγούμε από τη ζώνη αυ-τού του αδιέξοδου μινιμαλισμού.

Επιμέλεια – μετάφραση από τα ρουμανικά:Στράτος Κερσανίδης

strakersan@gmail.com,kersanidis.wordpress.com

Μόνο θύματαΤίποτε στη ζωή δεν είναι μονοδιάστατο. Συχνά οι έννοιες καλό και κακό διαφέρουν ιστορικά, πολιτισμικά,

κοινωνικά. Έτσι συμβαίνει πολλές φορές ο θύτης να είναι ή να μετατρέπεται σε θύμα.Ο Καλίν Πέτερ Νέτζερ με την ταινία του «Οικογενειακή υπόθεση» (Pozi ia copilului) κέρδισε τη Χρυσή

Αρκούδα στο Φεστιβάλ του Βερολίνου προσθέτοντας ακόμη ένα βραβείο στην πλούσια συλλογή του σύγ-χρονου ρουμάνικου κινηματογράφου. Η 69χρονη Κορνέλια μαθαίνει ένα βράδυ πως ο 32χρονος γιος τηςΜπάρμπου, έχει συλληφθεί επειδή προκάλεσε ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα με θύμα ένα παιδί. Από τηστιγμή εκείνη η Κορνέλια ξεκινά έναν αγώνα για να σώσει το γιο της με κάθε τρόπο. Μέσα από αυτό ανα-δύεται η σχέση της δεσποτικής μητέρας με το γιο, ο οποίος νιώθει να «πνίγεται» μέσα σε αυτή τη σχέση.

Ο Μπάρμπου ακόμη και στην πιο δύσκολη στιγμή της ζωής του μοιάζει νααδιαφορεί για τα όσα κάνει η Κορνέλια για να τον σώσει από τη φυλακή.Εκείνη από τη μεριά της απευθύνεται στις υψηλές γνωριμίες που έχει,προκειμένου να πετύχει το σκοπό της θέλοντας ταυτόχρονα να επιβάλλειστο γιο της τις απόψεις της. Ο Νέτζερ με χαρακτηριστική ευαισθησία καιχιουμοριστικές πινελιές αναδεικνύει την προβληματική τους σχέση. Ανα-δεικνύει τα τραύματα του νεαρού από την ασφυκτική «αγάπη» και τις επι-πτώσεις που έχει στην προσωπικότητα του. Την ίδια στιγμή, κάνει μία τομήστη σύγχρονη Ρουμανία και βλέπει με κριτικό μάτι την ανώτερη τάξη, ηοποία προέκυψε μετά την πτώση του σταλινικού καθεστώτος Τσαουσέ-σκου. ∆εν παραλείπει δε να μιλήσει και για την εκτεταμένη διαφθορά πουυπάρχει στη χώρα αλλά με τρόπο διακριτικό και χωρίς δημαγωγίες. Η σκη-νοθεσία του Νέτζερ είναι λιτή, σταθερή και καλά δομημένη. Με ντοκιμαν-

τερίστικη διάθεση καταγράφει την παθογένεια των σχέσεων στην οικογένεια και την ανώτερη τάξη τηςχώρας. Χωρίς υπερβολές και αυτάρεσκα σκηνοθετικά κόλπα, κερδίζει το θεατή με το ρεαλισμό της ιστορίαςτου αλλά και τον τρόπο που υποστηρίζει τη δραματουργία. Χρησιμοποιώντας θαυμάσιους διαλόγους ξε-τυλίγει σε εύρος και βάθος τις διαπροσωπικές σχέσεις των ηρώων του το κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίοκινούνται. Μήπως η χειραγώγηση εντός της οικογένειας, μας οδηγεί στη γενικότερη κοινωνική χειραγώ-γηση; Εν τέλει ποιος είναι το θύμα και ποιος ο θύτης στην ιστορία μας; Ερωτήματα που τίθενται και χωρίςνα εκβιάζονται απαντήσεις καταλήγουν σε ένα ελλειπτικό, ανοιχτό φινάλε. Σπαρακτικές και γεμάτες έντασηείναι οι σκηνές της επίσκεψης της Κορνέλια με τον Μπάρμου στην οικογένεια του θύματος, καθώς και εκείνηστο τέλος όταν οι δύο μητέρες συναντιούνται και συζητούν. Η Λουμινίτσα Γκεοργκίου δίνει μια συγκλονι-στική ερμηνεία στο ρόλο της Κορνέλια.

Σ.Κ.

«ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ»

Ο ρουμάνοςσκηνοθέτηςΚαλίν ΠέτερΝέτζερ

26 Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013ΘΕΑΤΡΟ

«Βόυτσεκ»του Γκέοργκ Μπύχνερ

Θέατρο Άττις Νέος Χώρος, (Λεωνίδου 12, κοντά στονσταθμό μετρό Μεταξουργείο, 210-3225207 & 6942-841714).

Νέα δουλειά της παρουσιάζει σε λίγες μέρες στο θέ-ατρο Άττις, η ομάδα Σημείο Μηδέν, που έχει ξεχω-

ρίσει τα τελευταία χρόνια για τις καλλιτεχνικές επιλογέςτης, τους ψαγμένους πειραματισμούς της φόρμας, τη φι-

λοσοφική και πολιτική έρευνα που υπάρχει πί-σω από κάθε παράσταση. Φέτος παρουσιάζουντον εμβληματικό «Βόυτσεκ» του Γκ. Μπύχνερ,έργο που οριοθετεί τις απαρχές του μοντέρνουθεάτρου, σε μετάφραση της Ιωάννας Μεϊτάνη.Η «Εποχή», όπως και για τις προηγούμενεςδουλειές της ομάδας, φιλοξενεί κουπόνι με τοοποίο δύο θεατές μπορούν να παρακολουθή-σουν την παράσταση πληρώνοντας ένα εισιτή-ριο. Ο Βόυτσεκ γράφτηκε το 1836 στη Γερμα-νία, από τον 24χρονο Γκέοργκ Μπύχνερ, πουπέθανε πριν προλάβει να τον ολοκληρώσει. «Κιόμως, αυτό το έργο, με τις μικρές αποσπασμα-

τικές του σκηνές, των οποίων η σειρά είναι ένα αίνιγμα,επηρέασε όσο λίγα το θεατρικό τοπίο του 20ού αιώνα».Η υπόθεση βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα: Ο στρα-τιώτης Βόυτσεκ, που ξυρίζει το λοχαγό του και για λίγες

πενταροδεκάρες κάνει τοπειραματόζωο στον γιατρότου στρατοπέδου, θα σκοτώ-σει τη Μαρία, τη μάνα τουπαιδιού του, γιατί τον απάτη-σε. Στη φυλακή της κοινω-νίας και στη φυλακή του μυα-λού του δεν έχει άλλη κατα-φυγή πέρα από τη βία, που

δεν στρέφεται ενάντια στους καταπιεστές του, αλλά ενά-ντια στη γυναίκα του και σε τελική ανάλυση, ενάντιαστον ίδιο του τον εαυτό.

Η σκηνοθεσία είναι του Σάββα Στρούμπου, τα σκηνι-κά και κοστούμια του Γιώργου Κολιού, η μουσική του∆αυίδ Μαλτέζε. Παίζουν τα τακτικά μέλη της ομάδας:Ελεάνα Γεωργούλη και Μιλτιάδης Φιορέντζης και δύονέοι συνεργάτες ο ∆αυίδ Μαλτέζε και η ∆έσποινα Χατ-ζηπαυλίδου.

Το πρόγραμμα της παράστασης με τη μετάφραση τουέργου και πρωτότυπα θεωρητικά κείμενα θα κυκλοφο-ρήσει από τις εκδόσεις Νεφέλη.

Από 25 Οκτωβρίου, κάθε Παρασκευή και Σάββατοστις 8.30μ.μ. και Κυριακή στις 7.30μ.μ.

Θέατρο για παιδιάστον Άγιο Παντελεήμονα

Θα μπορούσε να είναι το καλό νέο της εβδομάδας ήκαι του μήνα. Κάτι καλό αρχίζει να συμβαίνει στον

Α. Παντελεήμονα. Στην πολύπαθη αλλά πάντα αγωνιστι-κή γειτονιά, η ζωή κερδίζει… Γι’ αυτό μας καλεί σε μιαμεγάλη αντιφασιστική γιορτή την Κυριακή. Και δεν θαμπορούσε απ’ αυτή τη γιορτή να λείπει το Θέατρο τουΝέου Κόσμου, που συμμετέχει σε πλήθος αντιφασιστι-κές και αντιρατσιστικές δράσεις που απλώνονται αυτότον καιρό στις γειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά.Παρουσιάζει την παράσταση «Το μεγάλο μπλουμ τουΜπρίλη» της Ρεγγίνας Καπετανάκη και του Βασίλη Ρί-σβα στην Πλατεία του Αγίου Παντελεήμονα, την Κυρια-κή 20 Οκτωβρίου στις 12 το μεσημέρι. Μια παράστασηπου απευθύνεται σε όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα από κα-ταγωγή, και στα παιδιά που έπαιζαν στην πλατεία πρινπαραδοθεί στη βαρβαρότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ηπαράσταση ανεβαίνει από την κινητή μονάδα θεάτρουγια παιδιά που νοσηλεύονται σε νοσοκομεία και ιδρύμα-τα ή ανήκουν σε άλλες ευαίσθητες ομάδες. Είναι μιαπροσφορά που χρόνια τώρα κάνει το Θ.Ν.Κ. περιδιαβαί-νοντας τα νοσοκομεία και παίζοντας από θάλαμο σε θά-λαμο για να απαλύνει τον παιδικό πόνο.

Η σκηνοθεσία είναι του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, τασκηνικά και κοστούμια της Μαρίας Χανιωτάκη. Μουσι-κή έγραψε ο ∆ημήτρης Μαραγκόπουλος. Παίζουν οι η-θοποιοί: Ντίνη Ρέντη, Κατερίνα Μαούτσου, Μάνος Στε-φανάκης.

Moonlight SonataΘέατρο ∆ια ∆ύο (Σπύρου Πάτση 99, μετρό Κεραμει-

κός, τηλ. 210-3466048).

Αφαιρετική παρουσίαση της «Σονάτας του Σεληνόφω-τος» σε μία θεατρική ονειρική σύνθεση, διανθισμένη μεαποσπάσματα ποιημάτων του Γ. Ρίτσου, επιχειρεί ο σκη-νοθέτης Νικόλας Μίχας. Παίζουν: Χάρις Συμεωνίδου,Μάριος Ιορδάνου.

Από 21 Οκτωβρίου και για 4 ∆ευτέρες (21 και 28/10, 4και 11/11), στις 9.15μ.μ.

Έτσι μου προκάλεσε το ενδιαφέ-ρον το 1st Handmade andRecycled Theater Festi-val που ξεκίνησε στις 10Οκτωβρίου και τελειώνεισήμερα με μια εκδήλωσηανταλλαγής και ανακύ-κλωσης βιβλίων, ρούχων,μικροαντικειμένων καιδύο παραστάσεις από τηνομάδα Ερωτέχνες: «Μιασυνηθισμένη μέρα» (στις7.30μ.μ.) και «Οι ένορ-κοι» (9.30μ.μ.). Το Φεστι-βάλ οργανώθηκε από τηνομάδα Fabrica Athens,μια πολυδραστική ομάδατέχνης που απαρτίζεταιαπό νέους ηλικιακά καλ-λιτέχνες και έχει έναπολύ σύντομο αλλά αρ-κετά ενδιαφέρον παρελ-θόν. «Πρόκειται για μια

προσπάθεια ανάδειξης και προ-ώθησης της καλλιτεχνικής δημιουρ-γίας ανεξάρτητων παραγωγών, οιοποίες χαρακτηρίζονται από τηνιδιότητα του χειροποίητου και ανα-κυκλώσιμου» λέει η ιστοσελίδα τουΦεστιβάλ και συνεχίζει: «Το 1sthandmade and recycled theater fe-stival διοργανώνεται με σκοπό νααποτελέσει μια πράξη καλλιτεχνι-κής συσπείρωσης και δημιουργικήςβάσης προκειμένου να δημιουργη-θεί ένας ανοιχτός διάλογος ανά-μεσα στον καλλιτέχνη και το έργοτου, μια προσπάθεια για ένα ανοι-χτό θέατρο, ανεξάρτητο και ελεύ-θερο προς τη σύλληψη και την εκτέ-λεσή του».

Με όπλο τη δημιουργία

Φτάνοντας, στη συμβολή περίπουτης Μ. Αλεξάνδρου με την Ευρυμέ-δοντος, το πρώτο που βλέπεις είναιτο κουφάρι μιας παλιάς τηλεόρα-σης, άδειο από τα λαμπάκια, καιμέσα από το γυαλί κρέμονται μερι-κές πολύχρωμες φιγούρες του Κα-

ραγκιόζη που κουνιούνται συνεχώς.∆ιάφορα πράγματα γύρω-γύρω, το-ποθετημένα πάνω στο στενό πεζο-δρόμιο σαν ένα μικρό χαριτωμένογιουσουρούμ και άνθρωποι, νέοι ωςεπί το πλείστον, που πάνε κι έρχον-ται, διασχίζουν το στενό δρομάκι,κατεβαίνουν στο υπόγειο που παί-ζονται οι παραστάσεις, ανεβαίνουνπάλι, κάθονται στο πεζοδρόμιο, πί-νουν καφέ, καπνίζουν, μιλούν καιγελάνε… Μια διαρκής κίνηση. Καιχαρά.

Μου έκανε εντύπωση η χαρά.Στην κατηφή Αθήνα των μνημονίωναυτή η ανθρώπινη κυψέλη αντιστε-κόταν με ένα όπλο δυνατό και ενο-χλητικό για το σύστημα: την αισιο-δοξία και τη δημιουργία. Μια κατά-ληψη δημόσιου χώρου κι ένα διαρ-κές μπες-βγες σε ανανοηματοδοτη-μένες πλευρές του δημόσιου χώρου.

Ψέματα ή αλήθεια…

Με αφορμή το Φεστιβάλ, 4 νέοιηθοποιοί συνέπραξαν και δημιούρ-γησαν την ομάδα Mind the Gap.Αυτές οι συνεργασίες ήταν και έναςαπό τους εκπεφρασμένους στόχουςτου Φεστιβάλ. Πρόκειται για τους:Νίκο Αξιώτη, Νίκη Κατσαρού, Ελε-άννα Σταθοπούλου και ∆ήμητραΣύρου. Και δημιούργησαν την πα-ράσταση «Ψέματα ή αλήθεια … έτσιείναι τα παραμύθια». Οι τρεις πρώ-τοι ανέλαβαν το υποκριτικό μέροςκαι η ∆ήμητρα Σύρου τη σκηνοθε-σία. Τη ∆ήμητρα Σύρου τη θυμόμα-στε από την δυνατή ερμηνεία τηςΡέιτσελ Κόρι, στην ομότιτλη παρά-σταση που σκηνοθέτησε πριν απότρία χρόνια η Μάνια Παπαδημη-τρίου.

Το κείμενο είναι σύνθεση τωνΑξιώτη και Σταθοπούλου. Σε μιαμακρινή χώρα οι άνθρωποι χρησι-μοποιούν αντί για νόμισμα, τα πα-ραμύθια. Κι ο κόσμος είναι όμορ-φος και μαγικός και όλοι περνάνεκαλά. Μέχρι που τα παραμύθια γί-

νονται υποχρέωση. Η χαρά τότε χά-νεται, οι άνθρωποι πεινούν και υπο-φέρουν. Ένα τυραννικός άρχονταςκλέβει τη χαρά. Αυτό που πριν ήτανευχάριστο, τώρα είναι βασανιστικό.Οι άνθρωποι προσπαθούν να επι-βιώσουν σε ένα κόσμο εχθρικό. ∆ενέχουν να δώσουν τον οβολό τους –με τη μορφή παραμυθιού– στο δη-μόσιο κορβανά και στην ανημπόριατους η ανάλγητη πολιτεία ζητά όλοκαι πιο πολλά. Τιμωρεί τη φτώχιακαι την ανέχεια. Αλλάζουν τουςηγεμόνες τους ελπίζοντας πως οεπόμενος θά ’ναι καλύτερος, πως θακυβερνήσει με σύνεση και δικαιο-σύνη. Αλλά διαρκώς απογοητεύον-ται. Μέχρι που καταλαβαίνουν ότι ηλύση δεν είναι να αναζητούν ηγέτηαλλά να μάθουν να κυβερνούν οιίδιοι τον τόπο τους, να πάρουν τηζωή τους στα χέρια τους.

Ανα-σύνθεση και αναδιήγηση

Φανερό το μήνυμα της πολιτικήςαλληγορίας, φανερός και ο στόχοςτης παράστασης. Παίζοντας με τουςκώδικες της αφήγησης του παραμυ-θιού, με την επίφαση μιας παράστα-σης που άγγιζε τα όρια του παιδικούθεάτρου, με αθωότητα και χιούμορ,οι Mind the Gap αφηγήθηκαν όχιμόνο το προβληματικό παρόν τηςΕλλάδας αλλά είχαν και μια πρό-ταση εξόδου. Μια πρόταση μεσαφές πολιτικό πρόσημο που καλείστην άμεση δημοκρατία, στη βαθιάαναγκαιότητα της πραγματικής συμ-μετοχής του πολίτη στα κοινά, συνε-χούς και πρωτοβουλιακής, με απαί-τηση συνδιαμόρφωσης και όχιαπλής γνωμοδότησης. Και βέβαια οισυντελεστές της παράστασης έδει-χναν να ξέρουν καλά πως η φαινο-μενικά απλή λύση τους είναι και ηδυσκολότερη, γιατί αποτελεί το κο-ρύφωμα πολύπλοκων πολιτικώνδιεργασιών και συνειδητοποιήσεων.

Φανερό και το χειροποίητο τηςδουλειάς: ανα-σύνθεση και αναδιή-γηση των παραμυθικών μοτίβων,σκηνικά και κοστούμια από ταχέρια της ομάδας, μουσική επέν-δυση το ίδιο. Ένα πίνακας στοντοίχο κι ένα κομμάτι κιμωλία ζω-γραφίζουν κόσμους και γεγονότα.Σβήνουν και ξαναγράφουν ιστο-ρίες, αναδιατυπώνουν προθέσεις.

Η ∆ήμητρα Σύρου σκηνοθέτησεμια παράσταση για ενήλικες με τηναθωότητα του παιδικού θεάτρου καιμε ευαισθησία, ενώ οι τρεις ερμη-νευτές απέδωσαν πρόσωπα και κα-ταστάσεις με κέφι και ευρηματικό-τητα.

Μαρώ Τριανταφύλλουmaro@otenet.gr

Το χειροποίητοκαι το ανακυκλούμενο θέατρο

* Με αφορμή την παράσταση «Ψέματα ή αλήθεια…έτσι είναι τα παραμύθια», από τη νεοσύστατη ομάδα Mind the Gap

Φανατική της ανακύκλωσης, την οποία θεωρώ όχι μόνο δείγμα οικο-λογικής συνείδησης και πολιτικής παρέμβασης, αλλά θέμα στοιχειώδουςευφυΐας για την επιβίωσή μας, θυμώνω και οργίζομαι με το πόσο πίσω εί-μαστε στην Ελλάδα στο ζήτημα αυτό, πόσο οι δήμοι αδιαφορούν, ενώ θαμπορούσε, εκτός από το οικολογικό κέρδος, να παραχθεί εισόδημα, αλλάκαι να δημιουργηθεί μια άλλη καταναλωτική ηθική.

Nα εξομολογηθώ και κάτι: Χρόνια έχω κατά νου ένα «Οικοθεατρικό Φε-στιβάλ». Τό ’χω συζητήσει και με φίλους από το χώρο του θεάτρου στηνΕλλάδα και στο εξωτερικό, έχω ακούσει θαυμάσιες ιδέες και εποικοδο-μητικές ενστάσεις, αλλά το όλον έμεινε στα χαρτιά και στα όνειρα και δενπροχώρησε. Ένα από τα τμήματα του Φεστιβάλ αυτού σκεπτόμουν ναήταν οι «ανακυκλωμένες παραστάσεις». Παραστάσεις δηλαδή που η έν-νοια της «ανακύκλωσης» θα έπαιζε σημαντικό ρόλο, είτε στα υλικά κα-τασκευής σκηνικών κι ενδυμάτων είτε ακόμα και στο κειμενικό ή το γενι-κότερο παραστασιακό υλικό.

ΒΙΒΛΙΟ1028

Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013 27

Σαν μυθιστόρημα

Άλκη Ζέη«Με μολύβι φάμπερνούμερο δυο»Εκδόσεις ΜεταίχμιοΣεπτέμβριος 2013

Τα τελευταία χρόνια οι αυτοβιογραφίεςπληθαίνουν, καθώς αρκετοί διάσημοιαπό διάφορους χώρους εξιστορούν τατου βίου τους. Συμβάλλει και η μεγάληζήτηση που έχουν παρόμοια βιβλία, τα

οποία φτάνουν να συναγωνίζονται τα απο-καλούμενα ροζ μυθιστορήματα. Κάπως έ-τσι, από ενασχόληση ανθρώπων με δη-μιουργική δραστηριότητα, επιθυμητή απόμια ηλικία και ύστερα ώστε να διασωθείτο αποταμίευμα εμπειρίας, κατέληξε κερ-δοφόρα επιχείρηση. Στην ποικιλία των αυ-τοβιογραφούμενων, την πρώτη θέση κατέ-χουν οι συγγραφείς. Πρόσφατα έχουνπροκύψει μέχρι και εκδοτικές σειρές μετις αυτοβιογραφίες τους, στις οποίες συμ-μετέχουν μεσήλικες, κάποτε και νεότεροι,που, μη έχοντας επαρκές βιωματικό από-θεμα, καταφεύγουν σε συχνά ανιαρή ομ-φαλοσκόπηση. Πολλοί από αυτούς, μάλι-στα, κάνουν εκτεταμένη χρήση προσωπι-κών στοιχείων και στο στήσιμο ή τη διάν-θιση των μυθιστορημάτων τους.

Στη δυσμενή προδιάθεση, που έχει προ-καλέσει αυτός ο εναγκαλισμός της αυτο-βιογραφίας με το σκανδαλοθηρικό ανά-γνωσμα και το μυθιστόρημα, το καινούριοβιβλίο της Άλκης Ζέη έρχεται να σώσει τηχαμένη τιμή της αυτοβιογραφίας. Όπωςείχε κατορθώσει πριν είκοσι έξι χρόνια ναστήσει ένα μυθιστόρημα με ολοκληρωμέ-νους χαρακτήρες, βασισμένο στα αληθινάγεγονότα από μια περίοδο της ενήλικηςζωής της, τώρα εξιστορεί τα παιδικά, εφη-βικά και πρώτα νεανικά χρόνια της σανμυθιστόρημα. Αν δεν είχε προλάβει ο Ξε-νόπουλος, στο πρόσφατο βιβλίο της θα ταί-ριαζε ο τίτλος της δικής του αυτοβιογρα-φίας, «Η ζωή μου σαν μυθιστόρημα», κα-θώς πρόκειται για μια συναρπαστική αφή-γηση. Όσο αφορά την ανάκληση αυτούτου αρκετά μακρινού παρελθόντος, στηρί-χτηκε, όπως γράφει, στη μνήμη της και στημνήμη της μονάκριβης αδελφής της.

Συνδυασμός, που εκπλήσσει με την α-κρίβειά του, ιδίως, όταν πρόκειται γιαπρόσωπα, που δεν έχει συγκρατήσει ηΙστορία της εποχής και σώζονται μόνο σεαναφορές ειδικών πραγματειών και απο-μνημονευμάτων. Ή και όταν αφορά επι-μέρους λεπτομέρειες του βιογραφικούγνωστών προσώπων. Για παράδειγμα,στην πρώτη σελίδα, διορθώνεται η ημερο-μηνία γέννησης του φίλου της από τα χρό-νια της ∆ικτατορίας στο Παρίσι, ΧόρχεΣεμπρούν. Όλες οι πηγές που γνωρίζουμετον φέρουν γεννηθέντα στις 10 ∆εκ. 1923.Η Ζέη αναφέρει πως είχε γενέθλια την ί-δια μέρα με εκείνη και τον Νίκο Κούνδου-ρο, στις 15 ∆εκ. Όπως θυμίζει, “ο Σε-μπρούν έφυγε πριν από λίγο καιρό”, στις 7Ιουν. 2011. Τα πρώτα τους βιβλία, «Το με-γάλο ταξίδι» του Σεμπρούν και το δικότης, «Το καπλάνι της βιτρίνας», είχαν εκ-δοθεί την ίδια χρονιά, πριν 50 χρόνια.Ενώ, στη δεκαετία του ’80, είχαν κυκλοφο-ρήσει δυο σημαντικά βιβλία τους, και ταδυο από τις εκδόσεις Θεμέλιο. Το 1983,«Ο δεύτερος θάνατος του Ραμόν Μερκα-ντέρ», σε μετάφραση Άρη Αλεξάνδρου,και το 1987, «Η αρραβωνιαστικιά τουΑχιλλέα».

Ο τίτλος, που η συγγραφέας επιλέγει γιατην αυτοβιογραφία της, κυριολεκτεί. “Μεμολύβι φάμπερ νούμερο δύο” έγραφε, απότο δημοτικό, τα πρώτα εξωσχολικά κείμε-νά της. Αυτός ο τύπος μολυβιού γράφειμαλακά, με βαθιούς τόνους. Αντιστοίχως,ο τρόπος που παρουσιάζεται η αφηγήτριαδείχνει έναν άνθρωπο ήπιο και τρυφερό,που εξιστορεί προχωρώντας στο βάθοςτων πραγμάτων. Μέχρι συμπλεγματικές

θα χαρακτήριζε ο παππούς Φρόυντ απο-φάνσεις του τύπου: “ήμουνα μια ασήμαντημαθήτρια”, “δεν ήμουνα ψηλή και φαντα-χτερή”, η μεγαλύτερη αδελφή μου “από μι-κρή με θεωρούσε κουτούτσικη. Άλλωστετο παρατσούκλι μου ήταν Κουτοκούλι.”Μόνο που το “Κουτοκούλι μας προέκυψεσυγγραφέας”, όπως σχολιάζει η αδελφήτης, και μάλιστα, ένας συγγραφέας με τοχάρισμα του αυτοσαρκασμού.

Η Λενούλα...

Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στην αδελ-φή της, “στη Λενούλα”, στην οποία παρα-χωρεί πρωταγωνιστικό ρόλο, ακόμη καιστην εικονογράφηση. Είναι η ίδια που ε-νέπνευσε την Αντιγόνη στο δεύτερο βιβλίοτης, του 1971, «Ο μεγάλος περίπατος τουΠέτρου». Εκείείναι η μεγαλύ-τερη αδελφήτου Πέτρου,που “κοιμότανεμε 68 κουρελά-κια στο κεφάλι,για να έχειμαλλί φουντω-τό σα κουνου-πίδι. Όλοι έλε-γαν ότι μοιάζειστην διάσημηαμερικανίδα η-θοποιό καιτραγουδίστριαΝτιάνα Ντάρ-μπιν”. Στην αυ-τοβιογραφία,άνοιξη 1939, “ηΛενούλα τυλί-γει τα μαλλιάτης σε κουρε-λάκια πριν πέ-σει να κοιμη-θεί” και είναι“αναγνωρισμέ-νο από όλα τασχολεία πως έ-μοιαζε” στηνΝτάρμπιν.Αρρένων καιθηλέων, ΙόνιοςΣχολή, Μπερζάν, Μακρή και Αηδονοπού-λου, που παρακολουθούσαν σε πρωινήπροβολή του Ρεξ ταινία της αμερικανίδαςσταρ. Με “καρό φούστα και σοσονάκιακαι οι δυο”, η ηθοποιός και η κατά δυόμι-σι χρόνια νεότερη Ελληνίδα σωσίας της, ηοποία “σηκώθηκε όρθια και χαιρέτησε ταπλήθη” που “φώναζαν ρυθμικά: Λε-νου-λα Λε-νου-λα”. Αστέρι η Ντάμπιν στις δε-καετίες του ’30 και του ’40, μέχρι ο νεότε-ρος των κοριτσιών Θωμάς Γκόρπας, θυμό-ταν να ακούει τα τραγούδια της. Τα ΜΜΕτην ξαναθυμήθηκαν εφέτος τον Μάη με τοθάνατό της. Η Ντάρμπιν έκανε το ντε-μπούτο της δεκαπεντάχρονη και πριν κλεί-σει τα τριάντα, το 1949, εγκατέλειψε τονκινηματογράφο, ακολουθώντας τον τρίτοσύζυγό της.

Στο ενδιάμεσο, Οκτ. 1942, ξεκίνησε τοειδύλλιο της Λενούλας με τον Νίκο Γκά-τσο, που κράτησε μέχρι το 1946. Έτσι ό-πως το παρουσιάζει η Ζέη, δίνει σπάνιαμαρτυρία για μια σχεδόν άγνωστη πλευράτου Γκάτσου. Αυτήν του ερωτευμένου. Κα-μία σύγκριση με τον Γκάτσο της πρόσφα-της “μυθιστορίας” της Αγαθής ∆ημητρού-κα, «Πουλάμε τη ζωή χρεώνουμε τον θά-νατο». Εδώ, είναι ο τριαντάρης άντρας,που ζει έναν κεραυνοβόλο και παράφοροέρωτα. Απ’ αρχής μέχρι τέλους, τον εκ-φράζει με τρόπο δαψιλή και υπερβολικό.“Μια τεράστια ανθοδέσμη από κλωνάριααμυγδαλιάς” συνοδεύει την πρώτη πρό-σκληση στου Λουμίδη για καφέ. Με απει-λή για εσπευσμένη αναχώρησή του στηΓερμανία, την οποία παρουσιάζει ως αυ-τοχειρία ενέργεια, αποσπά την πρώτη κα-

τά μόνας συνάντηση. Μέχρι που “νοικιά-ζει αμαξάκι με άλογο – δυο υπήρχαν σ’ ό-λη την Αθήνα – για να την πάει βόλτα”.Για να εντυπωσιάσει την δεκαοχτάχρονη,επιδεικνύει αχαλίνωτη φαντασία. Μέσαστην Κατοχή, σκαρφίζεται μια μυστική α-ποστολή στην Αίγυπτο. Εξαφανίζεται έναδεκαπενθήμερο, επιστρατεύοντας τονΕλύτη ως κομιστή της αποχαιρετιστήριαςεπιστολής, που έγραφε, “Αν δεν γυρίσωκαι χαθώ, να ξέρεις πως σε αγάπησα πο-λύ”. Ένας έρωτας που θάλλει χάρις καιστα παραμύθια που της λέει, αναδεικνυό-μενος σε υπέροχο τερατολόγο. Εκείνη, ό-μως, είναι ένα ρομαντικό κορίτσι, που δια-λέγει στα περιοδικά μόδας το νυφικό της“κι ονειρεύεται πως είναι νύφη στο μπρά-τσο του Γκάτσου που σίγουρα θα φοράσμόκιν”.

“∆εν ήτανε ω-ραίος, ήτανε ό-μορφος. Πολύψηλός, μάτιασχιστά, αριστο-κρατικά χέρια.Κατάμαυραμαλλιά. Έμοια-ζε με ισπανό ευ-γενή.” Αυτή ή-ταν η πρώτη ε-ντύπωση τηςΖέη από τονΓκάτσο. Πά-ντως, εκείνοςδεν αντέδρασεως ισπανός ευ-γενής, ούτε όταντέθηκε θέμα γά-μου ούτε, όταν,μετά το χωρισμότους, κατάλαβεπως τη θέση τουστην καρδιά τηςΛενούλας είχεπάρει άλλος.Μάλλον συμπε-ριφέρθηκε σανγνήσιος Έλλη-νας. Την μενκουλούρα δεντην έβαλε, αλλάέσπασε τα τζά-

μια του σπιτιού του αντίζηλου. Όσο γιατην Λενούλα βρήκε το ταίρι της, όπως καιη Ντάρμπιν, στον τρίτο της έρωτα. Η με-γαλύτερη αδελφή και οι νεανικοί έρωτέςτης δεν ενέπνευσαν στη Ζέη ένα αυτοτε-λές μυθιστόρημα. Κρίμα, καθώς θα ενέ-πλεκε δυο ποιητές, που δεν άφησαν ημε-ρολόγια και επιστολές, τον Γκάτσο και τονΝίκο Καρύδη, περισσότερο γνωστό ως έ-ναν της τριάδας που ίδρυσε τον «Ίκαρο».Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να έχειτίτλο, “οι αρραβωνιαστικοί της Ελένης”. Ημεγαλύτερη αδελφή είχε πάρει το όνομάτης από την κρητικιά, εκ πατρός, γιαγιά.Ενώ, το Άλκη είναι υποκοριστικό τουΑγγελική. Έτσι λέγανε την άλλη γιαγιά,την Σαμιώτισσα, το γένος Νικολαραΐζη.Συγγένευε, άραγε, με τον διπλωμάτη καικριτικό λογοτεχνίας ∆ημήτρη Νικολα-ραΐζη, που ήταν κι αυτός Σαμιώτης, απόπλούσια οικογένεια εμπόρων;

∆ιαδοχικά προσωπεία

Η συγγραφέας πλάθει τα διαδοχικάπροσωπεία της αφηγήτριας - παιδί, έφηβη,νεαρή κοπέλα – χωρίς να παρεμβαίνει απότη θέση του ενήλικα στον τρόπο που εκεί-νη, σε κάθε μια περίοδο, βλέπει συνομήλι-κους και μεγαλύτερους, καθώς και στοπώς αντιλαμβάνεται όσα συμβαίνουν στονστενό οικογενειακό χώρο ή στο πώς αντι-δρά στους αντίκτυπους που έχει η γενικό-τερη κατάσταση στην Ελλάδα και τον υπό-λοιπο κόσμο στον δικό της κόσμο του σπι-τιού και του σχολείου. Για τα σχόλια τουενήλικα έχει προβλέψει πλαγιογράμματες

περικοπές. Σχετικά λιγοστές και σύντομες,με μικρότερα στοιχεία, ευτυχώς ελάχισταπαραλλάσσουν ή εκλογικεύουν τις αλλοτι-νές εκτιμήσεις. Μόνο προσθέτουν μεταγε-νέστερα συμβάντα και θανάτους, που συ-μπληρώνουν μεν την εικόνα, αλλά προσθέ-τουν και κάποιες πένθιμες νότες. Από μιαάποψη, αυτή η γεύση του τέλους υποστέλ-λει τον ανάλαφρο τόνο της αφήγησης, πουκυμαίνεται από την σκανδαλιάρικη διάθε-ση του παιδιού, στην περιπαικτική της ε-φηβείας και την χιουμοριστική της ενηλι-κίωσης. Αν και αυτή η τελευταία καταλή-γει σε πικρά ειρωνική, όταν η κατάστασηαρχίζει να ζορίζει από τα ∆εκεμβριανάκαι μετά.

Σε κάθε περίοδο, η αφήγηση ζωντανεύειμια χορεία προσώπων, με πρώτη τη μεγά-λη οικογένεια του Σαμιώτη παππού Γεωρ-γίου Σωτηρίου, καθηγητή αρχαίων ελληνι-κών στην Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης.Από lapsus calami αναφέρεται ότι απέκτη-σε δέκα τρία παιδιά, ενώ ο περιγραφικόςκατάλογος που ακολουθεί τα βγάζει δώδε-κα. Όπως και να έχει, στερνοπαίδια είναι“τα πανέμορφα δίδυμα Πλάτων καιΈλλη”. “Ο θείος Πλάτων” είναι ο ήρωαςτου ομότιτλου, τρίτου βιβλίου της, και σύ-ζυγος της Μικρασιάτισσας ∆ιδώς Παππά.Ένα ακόμη πρόσωπο της λογοτεχνίας, δί-πλα στον Γκάτσο, που παίρνει αυτόνομη υ-πόσταση και δη, σχεδόν μυθιστορηματικούχαρακτήρα, είναι η ∆ιδώ Σωτηρίου, η δυ-ναμική πρώιμη φεμινίστρια. Και η Έλληείναι “η μαμά”, που “δεν ήταν μόνο πολύόμορφη”, αλλά και “αχτύπητη στο ντύσι-μο”. Στην Κατοχή, έκανε αντίσταση - σύν-δεσμος με το Κόμμα, διακινώντας παρά-νομα έντυπα - με καμουφλάρισμα τα μο-ντελάκια “των μεγάλων τότε οίκων μόδας,της Παπαστεφάνου και της Τσούχλου”,που λάνσαρε φορώντας τα.

Εκείνο που αντιδιαστέλλει την αυτοβιο-γραφία της Ζέη από άλλες αυτοβιογραφι-κού χαρακτήρα αφηγήσεις δεν είναι τοπλήθος των σημαντικών προσώπων που α-ναφέρει, αλλά η οπτική μέσα από την ο-ποία τα παρουσιάζει. Προβάλλει διαφορε-τικές από τις γνωστές πλευρές τους, κυ-ρίως μεταφέροντας εντυπώσεις της εποχήςπου τους γνώρισε. Συχνά η καλύτερη σύ-σταση είναι ο προφορικός τους λόγος, έ-τσι πιστικά που κατορθώνει να τον ανασυ-στήσει. Παράδειγμα, οι διάλογοι Γκάτσου– Εμπειρίκου και οι συζητήσεις της ίδιαςμε την επιστήθια φίλη της Ζωρζ Σαριβα-ξεβάνη. Το 1969, με την έκδοση του παιδι-κού βιβλίου, «Ο θησαυρός της Βαγίας», ηφίλη της θα καταγραφεί στις δέλτους τηςλογοτεχνίας ως Ζωρζ Σαρή. Παρεμπιπτό-ντως, όταν η Ζέη αναφέρεται στο ιδιωτικόσχολείο των πρώτων γυμνασιακών τηςχρόνων, αποφεύγει να το ονοματίσει, για-τί “ήταν φασιστικό” και η διευθύντρια του,που την βαφτίζει Περσεφόνη, “είχε υιοθε-τήσει κατά γράμμα τις απόψεις του Χίτ-λερ”. Την έχει, όμως, προλάβει η Σαρή μετο αυτοβιογραφικό βιβλίο της, «Ε. Π.», του1996. Οι ενωμένες για πάντα, που υπαινίσ-σεται το αρκτικόλεξο του τίτλου, είναι τέσ-σερις συμμαθήτριες, με την πρώτη να α-κούει στο όνομα Άλκη, ενώ η διευθύντριακαι ιδιοκτήτρια του σχολείου ονομάζεταιΕρασμία ∆ελαπόρτα.

Θέατρο και Αντίσταση

Στην τελευταία περίοδο, με τις μνήμεςτης νεαρής κοπέλας, φωτίζονται πλαγίωςδυο διαφορετικοί χώροι, του Θεάτρου καιτης Αντίστασης. Και στους δυο ουσιαστι-κά την εισήγαγε “ο ψηλός με τα γυαλιά καιτο άσχημο επίθετο”, που είχε γνωρίσει μα-ζί με “τον Εμπειρίκο, τον Ελύτη, τον Γκά-τσο και τον Μάριο Πλωρίτη”, ο θεατρικόςσυγγραφέας Γιώργος Σεβαστίκογλου.Από τον πρώτο χώρο, δεν εντυπωσιάζει ο

Συνέχεια στη σελίδα 29

Ο Γιώργος Σεβαστίκογλου το 1942,εποχή γνωριμίας του με την Άλκη Ζέη.

Τη συνέντευξη πήρεη Λιάνα Μαλανδρενιώτη

Στη διεθνή καλλιτεχνική σας πορεία έ-χετε διακριθεί για τις ερμηνείες σας σερόλους του κλασικού οπερετικού και συμ-φωνικού ρεπερτορίου, ωστόσο έχετε αφιε-ρώσει σημαντικό μέρος της δισκογραφι-κής σας παρουσίας σε ηχογραφήσεις έρ-γων σύγχρονων ελλήνων συνθετών, πολ-λά από τα οποία σε πρώτη παγκόσμια ε-κτέλεση.

Πράγματι, ένα σημαντικό κομμάτι τηςδισκογραφικής μου παρουσίας περιλαμ-βάνει έργα ελλήνων συνθετών. Η αρχή έ-γινε με την ηχογράφηση των 16 Τραγου-διών του Νίκου Σκαλκώτα για τη Σουηδι-κή εταιρία BIS. Ακολούθησαν έργα τουΜιχάλη Αδάμη για τη Naxos, του ΝίκουΜαμαγκάκη –με τον οποίο μας συνέδεεπολύχρονη φιλία και συνεργασία– τουΝτίνου Κωνσταντινίδη, του Γιάννη Ιωαν-νίδη, του Ξενάκη, του Μητρόπουλου…Θεωρώ πως η σύγχρονη λόγια ελληνικήμουσική δημιουργία έχει να επιδείξει ιδι-αίτερα αξιόλογα έργα, πολλά από τα ο-ποία σήμερα έχουν ήδη βρει τη θέση τουςστο παγκόσμιο ρεπερτόριο, και η δισκο-γραφική τους καταγραφή είναι μια σημα-ντική παρακαταθήκη για τις μελλοντικέςγενιές.

Μιλήστε μας για το απαιτητικό εγχεί-ρημα, την ερμηνεία σας σε έργα Μητρό-

πουλου και Ξενάκη από την πρόσφατηδισκογραφία σας.

Ο δίσκος ακτίνας «∆ημήτρης Μητρό-πουλος: Ο πρωτοποριακός συνθέτης», πε-ριλαμβάνει την πρώτη παγκόσμια ηχογρά-φηση του πλήρους κύκλου των 14 Inven-zioni σε ποίηση Καβάφη καθώς και δύο α-κόμη τραγουδιών σε ποίηση Σικελιανού.Τα έργα αυτά τα παρουσιάσαμε για πρώ-τη φορά συναυλιακά στο Μέγαρο Μουσι-κής Αθηνών σε συνεργασία με το ΙόνιοΠανεπιστήμιο, και στη συνέχεια στην Κέρ-κυρα, στη Βιένη και στην Όπερα του Καΐ-ρου. Θεωρώ δε, ιδιαίτερα σημαντικό τογεγονός πως, πριν να γίνει η ηχογράφησηστο Παρίσι, είχαμε τη ευκαιρία με το Θο-δωρή να παίξουμε τα έργα αυτά σε διαφο-ρετικές αίθουσες, να δώσουμε στην κοινήερμηνευτική μας προσέγγιση το χώρο καιτο χρόνο να «αναπνεύσει» και να ωριμά-σει.

Ο δίσκος «Iannis Xenakis» περιλαμβά-νει στο μεγαλύτερο μέρος του, παγκό-σμιες πρεμιέρες έργων του Ξενάκη μετα-ξύ των οποίων η Zyia για μεσόφωνο, φλά-ουτο και πιάνο. ∆εδομένης της δυσκολίαςτης κατανόησης των έργων τόσο του Μη-τρόπουλου όσο και του Ξενάκη από το ευ-ρύ κοινό, να θεωρήσω ότι πήρατε κάποιορίσκο;

Με το δίσκο αυτό θελήσαμε να παρου-σιάσουμε μια άλλη όψη του μουσικού σύ-

μπαντος του Ξενάκη, μέ-σα από λιγότερο γνωστάέργα του όπως η Ζyia,γραμμένη το 1951, έργοπου για πολλά χρόνια οσυνθέτης είχε κρατήσειστο συρτάρι του και που ηαγαπημένη μου φίλη καισυνεργάτις Cιcile SarahDaroux τον έπεισε να ε-παναφέρει στον κατάλογοτων έργων του το οποίοκαι της αφιέρωσε. Το έρ-γο το παρουσιάσαμε σεαυτήν την εκδοχή σε πρώ-τη παγκόσμια στη Μαδρί-τη και στη συνέχεια στοΠαρίσι, πάντα μαζί με τηCιcile και το ∆ημήτρη τοΒασιλάκη στο πιάνο. Τημουσική παρέα του δί-σκου συμπληρώνουν οDaniel Ciampolini στακρουστά και ο πιανίσταςΝικόλας Σαμαλτάνος. Το2012 είχα την τιμή και τηχαρά να λάβω δια χειρόςPierre Bergι το βραβείοOrphιe d’Or 2012 >γιατην καλύτερη ηχογράφη-ση σύγχρονου λυρικού έρ-γου» για τη Ζyia από τηνAcademie du Disque Lyri-que, βραβείο το οποίο α-

φιερώσαμε στη μνήμη της Cιcile που τόσογρήγορα έφυγε από κοντά μας…

Ως προς τη δυσκολία του εγχειρήματοςτης δισκογράφησης των έργων αυτών, δενθεωρώ πως πήραμε απολύτως κανένα ρί-σκο… ή μάλλον μήπως όλη μας η πορείαμέσα στη μουσική δεν είναι ένα ρίσκο; Σταέργα του Μητρόπουλου η βασική ερμη-νευτική και τεχνική πρόκληση ήταν να

μπορέσει η φωνή να αποτυπώσει με από-λυτη τονική ακρίβεια την παρτιτούρα χω-ρίς παράλληλα να χάνεται ο λόγος, έτσι ώ-στε ο ακροατής να έχει τη δυνατότητα ναπαρακολουθεί το ποιητικό κείμενο που μετόσο ευφυή και συγκινητικό τρόπο ο συν-θέτης μελοποίησε… Στη Ζyia του Ξενάκη

28 Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013ΜΟΥΣΙΚΗ

ΟΥΣΙΚΕΣ ΡΟΤΑΣΕΙΣ Επιμέλεια: Λιάνα Μαλανδρενιώτη - lianam@otenet.grμ πΗ τέχνη δεν είναι πολυτέλειαείναι στάση ζωής* Συνέντευξη με τη μεσόφωνο Αγγελική ΚαθαρίουΌταν στα τέλη του 1990, η Αγγελική Κα-

θαρίου έκανε το ντεμπούτο της ως MrsQuickly δίπλα στο Falstaff του Rolando Pa-nerai στο Teatro Ponchielli της Cremona ,κριτικοί και κοινό υποδέχτηκαν τη νεαρήαθηναία μεσόφωνο με ενθουσιώδη καιεπαινετικά σχόλια που της άνοιξαν τοδρόμο για εμφανίσεις σε λυρικά θέατρακαι συμφωνικές αίθουσες της Ευρώπηςκαι των Ηνωμένων Πολιτειών. Η διακεκρι-μένη Ελληνίδα δεν κατέκτησε τυχαία τηνπαγκόσμια οπερετική σκηνή, σπουδαίοιδάσκαλοι όπως ο Άρης Γαρουφαλής και ηΝτόρα Μπακοπούλου στο πιάνο την βρά-βευσαν με άριστα παμψηφεί, ενώ σπού-

δασε τραγούδι επίσης με άριστα στοΩδείο Athenaeum-Maria Callas. Με υπο-τροφία του Ιδρύματος Α.Σ.Ωνάσης τελει-οποίησε την τεχνική της φωνής στην Ιτα-λία με τους Arrigo Pola, Ντίνο Εγκολφό-πουλο, Dante Mazzola και Renata Sco!o(Renata Sco!o Opera Academy). Είναι κά-τοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών Ma-ster of Arts in Music. Στο ενεργητικό τηςέχει πολλές συνεργασίες με γνωστά σύ-νολα από την Ελλάδα και το εξωτερικό,καθώς και με διακεκριμένους μαέστρους(Αμπάντο, Πλασόν, κ.ά.).

Η Αγγελική Καθαρίου ειδικεύεται στοσύγχρονο ρεπερτόριο και οι ερμηνείες της

περιλαμβάνουν μερικά από τα σημαντι-κότερα έργα του 20ού αιώνα. Ζει στο Πα-ρίσι, αλλά από το καλοκαίρι βρίσκεταιστην Ελλάδα δίνοντας ένα δυναμικό«παρών» στο μουσικό γίγνεσθαι. Μεαφορμή τις εμφανίσεις της στο ΜέγαροΜουσικής και τη Λυρική Σκηνή, αλλά καιτην πρόσφατη δισκογραφία της, που πε-ριλαμβάνει τις πρώτες παγκόσμιες πα-ρουσιάσεις των έργων: Zyia του Ι.Ξενάκηγια τη γαλλική εταιρία Saphir (Βραβείο Or-phιe d’ Or 2012 για την καλύτερη ηχογρά-φηση σύγχρονου λυρικού έργου) και τις14 Invenzioni του Δ. Μητρόπουλου, συνο-μιλήσαμε μαζί της.

«Pierrot lunaire» του Σένμπεργκ

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Κύκλου «Σύγχρονη μουσική δημιουργία» εν-τάσσεται η συναυλία - αφιέρωμα στον Άρνολντ Σένμπεργκ, την ηγετική φυσιο-

γνωμία της ∆εύτερης Σχολής της Βιένης, στο πλαίσιο της οποίας το Σύνολο ΕαρινούΦεστιβάλ Παξών και η μεσόφωνος Αγγελική Καθαρίου θα παρουσιάσουν τη σύν-θεσή του «Pierrot lunaire» για σύνολο και φωνή.

Το αφιέρωμα στον πρωτοπόρο δάσκαλο του 20ού αιώνα θα πλαισιωθεί επίσηςαπό έργα των μαθητών του: Χανς Έσλερ, Λου Χάρισον και Νίκου Σκαλκώτα, καθώςκαι δύο άλλων σπουδαίων δημιουργών της ∆εύτερης Βιενέζικης Σχολής, τωνΜπεργκ και Βέμπερν. ∆ιευθύνει ο πιανίστας, συνθέτης και μαέστρος Βασίλης Τσια-τσιάνης.

Ο Σένμπεργκ συνέθεσε την παρτιτούρα για πέντε όργανα (φλάουτο, κλαρινέτο,βιολί, τσέλο και πιάνο) και αφηγητή, διευκρινίζοντας ότι το φωνητικό ύφος θαέπρεπε να προσιδιάζει σε αυτό του αδόμενου λόγου. Στη συναυλία την υψηλών φω-νητικών απαιτήσεων σύνθεση θα αποδώσει η Αγγελική Καθαρίου.

Το Σύνολο του Εαρινού Φεστιβάλ των Παξών είναι ένα ευέλικτο σύνολο μουσι-κής δωματίου. Συμμετέχουν οι: Ιάσων Κεραμίδης, βιολί - Θανάσης Σουργκούνης,βιόλα - Ηλίας Σδούκος, βιόλα - Μαρίνα Κολοβού, τσέλο - Fabiola Ojeda, τσέλο -Ζαχαρίας Ταρπάγκος, φλάουτο - Ana Chifu, φλάουτο - Κώστας Τζέκος, κλαρινέτοκαι Στέφανος Νάσος, πιάνο σε συνεργασία με τον μαέστρο Βασίλη Τσιατσιάνη καιτην μεσόφωνο Αγγελική Καθαρίου.

Την Τετάρτη 23 Οκτωβρίου, στις 8.30μ.μ., στο Μέγαρο Μουσικής. Τιμές εισιτη-ριών: 20, 12, 8 (65+ και πολύτεκνοι) και 5 ευρώ (φοιτητές, νέοι, άνεργοι καιΑΜΕΑ).

«Η Σταχτοπούτα» του Ροσίνι

Με τη «Σταχτοπούτα» ή «Ο θρίαμβος της καλοσύνης», όπως είναι ο πλήρης τίτ-λος μιας από τις πιο απολαυστικές κωμικές όπερες του Τζοακίνο Ροσίνι, ξε-

κινά η καλλιτεχνική περίοδος 2013-14 για την Εθνική Λυρική Σκηνή. Η σκηνοθέτριαΡοδούλα Γαϊτάνου σκηνοθετεί και μας μεταφέρει στο μικρόκοσμο ενός off Broad-way θεάτρου στη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του ’30, την εποχή της «Μεγάλης Ύφε-σης» και του οικονομικού κραχ.

«Η Σταχτοπούτα» χαρακτηρίζεται από ρέουσα ιδιαίτερα μελωδική μουσική, σκη-νές με έντονη θεατρικότητα και ένα ποιητικό κείμενο με διαρκείς ανατροπές, πουβασίζεται στο γνωστό παραμύθι του Σαρλ Περό.

Τα σκηνικά του Σάιμον Κόρντερ μας παραπέμπουν στα άδυτα ενός αμερικάνικουθεάτρου της δεκαετίας του ’30. Από τη μια βλέπουμε τους αφανείς ήρωες του πα-ρασκηνίου στα υπόγεια του θεάτρου και από την άλλη τους υψηλά ιστάμενους στοroof garden να απολαμβάνουν τη θέα στο Μανχάταν στα πάρτι μετά τις πρεμιέρες.Τα κοστούμια της Αλεξίας Θεοδωράκη αντικατοπτρίζουν τα κοινωνικά στερεότυπατης εποχής, ενώ την ίδια στιγμή έχουν κάτι από τη θαμπή λάμψη της ματαιοδοξίαςτου κόσμου του θεάματος.

Την Ορχήστρα της ΕΛΣ θα διευθύνει ο διαπρεπής μαέστρος Γιώργος Πέτρου,ενώ στον πρωταγωνιστικό ρόλο εναλλάσσονται οι καταξιωμένες μέτζο σορπάνοΜαίρη – Έλεν Νέζη και Ειρήνη Καράγιαννη. Στο ρόλο του Ντον Ραμίρο οι Αντώ-νης Κορωναίος και Βασίλης Καβάγιας, στο ρόλο του Νταντίνι οι Ντέιβιντ Μενέντεθκαι Χάρης Ανδριανός. Κλορίντα: Γεωργία Ηλιοπούλου, Ελπινίκη Ζερβού και Μυρ-σίνη Μαργαρίτη, Τίσμπε: Ελένη Βουδουράκη, Αγγελική Καθαρίου, Ελένη ∆άβου.Τη Χορωδία της ΕΛΣ διευθύνει ο Αγαθάγγέλος Γεωργακάτος.

Στις 25, 26, 30 Οκτωβρίου και 1, 2, 3, 10, 13 Νοεμβρίου, στις 8μ.μ., στο ΘέατροΟλύμπια (Ακαδημίας 59-61).

ΣΥΝΑΥΛΙΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΑΘΑΡΙΟΥ

Συνέχεια στη σελίδα 29

Κουν της εποχής, καθώς ο ίδιος ως προσω-πικότητα και το πρωτοποριακό θέατρο τουσυνιστούν ένα από τα πιο γνωστά κεφά-λαια του μεταπολεμικού ελληνικού θεά-τρου. Εντυπωσιάζει, όμως, η Καιτούλα,που κατάφερε “να ξεπεράσει τον εαυτότης” στο πρώτο έργο του Θεάτρου Τέχνης,την «Αγριόπαπια» του Ίψεν, “στο θέατροΑλίκης”, 18 Σεπ. 1942. “Ένα μαγευτικόπλασματάκι πάνω στη σκηνή, η Καίτη Λα-μπροπούλου.” Αχάριστη η τέχνη του ηθο-ποιού. Η Καιτούλα του Κουν και του Ρο-ντήρη πέθανε στις 31 Ιαν. 2011, χωρίς νααφήσει ίχνη. ∆ιασώθηκε μόνο η μετέπειταχαρισματική κωμικός σε ρόλους δευτερα-γωνίστριας του παλιού ελληνικού κινημα-τογράφου.

Από το δεύτερο χώρο, πολλοί μεν ανα-φέρονται, αλλά μόλις που σκιαγραφού-νται. Ανάμεσα σε αυτούς ο Σεβαστίκο-γλου, με τον οποίο έζησε μια ολόκληρηζωή, όπως είχε προφητεύσει τη νύχτα τουγάμου της η θεία ∆ιδώ. Η Ζέη διευκρινί-ζει πως ο άντρας της δεν ήτανε ο Αχιλλέας.Όταν γραφόταν το μυθιστόρημα, εκείνοςβρισκόταν δίπλα της. Ίσως, και να την έ-βαλε “να το γράψει τρεις φορές”, όπως έ-κανε με το πρώτο της διήγημα, «Κοντά στιςράγες», που δημοσιεύτηκε στο τέταρτοτεύχος του κατοχικού περιοδικού «Νεανι-κή Φωνή», Φεβ. 1944. Παρεμπιπτόντως, ο

“αδύνατος νεαρός με γυαλιά, μάλλον στηνηλικία της”, που είχε τότε παραλάβει τοδιήγημα στα γραφεία του περιοδικού ονο-μαζόταν Κωστής Νεχαλιώτης. Ήταν οΚωστής Σκαλιόρας της επιτροπής έκδο-σης, τότε μόλις 17 ετών. Έφυγε στις 5Οκτωβρίου.

Αλλά ποιος ήταν ο Γιώργος Σεβαστί-κογλου; Ούτε διεξοδική ιστορία του ελλη-νικού θεάτρου υπάρχει ούτε του Εμφυλίου.Το μυθιστόρημα «Η αρραβωνιαστικιά τουΑχιλλέα» και η πρόσφατη αυτοβιογραφίαδίνουν αποσπασματικά στοιχεία. Σήμερα,είκοσι τρία χρόνια μετά το θάνατό του, την1η Νοε. 1990, η αυτοβιογραφία θα χρεια-ζόταν μια συνέχεια, “η ζωή με τον Γιώρ-γο”. Άλλωστε, το 2013 είναι επετειακό έ-τος για εκείνον, καθώς συμπληρώνονται100 χρόνια από τη γέννησή του. Όπως καινα έχει, μια πρώτη ιδέα για το ήθος του α-γωνιστή Σεβαστίκογλου δίνει η στιχομυ-θία, που έγινε το βράδυ του γάμου τουςστο σπίτι της ∆ιδώς. Εκείνος ανακοινώνειότι δεν θα φύγει με το Ματαρόα για Παρί-σι, παρόλο που ο γάμος είχε γίνει ακριβώςλόγω αυτής της αναχώρησης. “Πήρα εντο-λή από το Κόμμα να μείνω”, λέει. “Κι εσύδέχτηκες;” τον ρωτούν έκπληκτοι. “∆εν υ-πήρχε θέμα να δεχτώ ή όχι. Αφού ήτανε ε-ντολή.”

Μ. Θεοδοσοπούλου

Σαν μυθιστόρημαΣυνέχεια από τη σελίδα 27

Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013 29ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Στην αρχή της ελληνικής κρίσηςπολλοί είδαν το TED (ακρωνύμιοτου Technology, Entertainment,Design) και όλες τις αντίστοιχεςπλατφόρμες, ως μια δυναμική δια-δικασία ανάδειξης του Νέου. ΤοΝέο λάμβανε στο πλαίσιο αυτώντων μέσων χαρακτηριστικά μετα-φυσικής. Ήταν αυτό που είχαναπεγνωσμένα ανάγκη οι μορφω-μένοι των μεσαίων τάξεων οιοποίοι έχοντας, συλλογικά καιατομικά, επενδύσει σε οράματαμε μικρό ορίζοντα ανταπόδοσης,αγωνιούσαν να απευθυνθούν σεένα σχήμα που θα μπορούσε ναεγγυηθεί μια εναλλακτική διέξοδοστην απρόσμενη ματαίωση τωνπροσδοκιών τους. Το TED επινοή-θηκε για να καλύψει αυτή τη συ-νεχώς διογκούμενη ανάγκη, ανα-γνωρίζοντας ένα niche market μεμεγάλη προοπτική ανάπτυξης: θαστοιχειοθετούσε έναν οδηγό επι-βίωσης για το σύγχρονο κόσμο.

Ηπλατφόρμα δημιουργήθηκε το1984 ως συνεδριακό think tank,ενώ ενίσχυσε την επιρροή της με

τη διεύρυνση της χρήσης του youtubeκαι των social media από το 2006 καιμετά. Παρόλα αυτά, ήταν η αποσταθε-ροποίηση που διαμόρφωσε το ξέσπα-σμα της κρίσης του χρηματοπιστωτικούκεφαλαίου ο παράγοντας που εκτό-ξευσε το TED στη σημερινή του θέση.Από το 2008, το TED έχει αναδειχθείσε θεμελιώδη αναφορά για τη δημιουρ-γική προοπτική του κόσμου και συνεχί-ζει αδιάκοπα να παράγει success storiesκαι μοντέλα προσωπικών ιστοριών πουπροσφέρονται για γενικεύσεις και ταυ-τίσεις. Στις θεαματικές αφηγήσεις πουπροβάλει, μπορεί ο καθένας να ανακα-λύψει μια κατάσταση που προσομοιάζειστη δική του, κάποιον που να του μοι-άζει, μια αποτυχία που με τρόπο ευρη-ματικό μεταστράφηκε σε επιτυχία καιτώρα εύχεται να εμπνεύσει τον κόσμο.Κάθε ιστορία αποτελεί μία παραβολήτην οποία ο καθένας μπορεί να εκλάβειως μεταφορά της προσωπικής του δια-δρομής· ένα θαύμα, το οποίο μπορεί ναεπικαλεστεί για να νιώσει ανακούφισηκαι προσμονή για τη στιγμή κατά τηνοποία ο ίδιος θα βρεθεί στο σταυρο-δρόμι μιας ευτυχούς εκπλήρωσης τύπου«TED».

Η απόλυτη εικόνατης εταιρικής ρητορικής

∆εν χρειαζόμαστε άλλο TED. Οι αν-θρώπινες ζωές και η δημιουργία δενμπορούν να υποβιβάζονται σε τέτοιεςεξαπλουστεύσεις. Η παρούσα κοινω-νική συνθήκη είναι εξαιρετικά σύνθετηκαι ζοφερή ώστε να επιδέχεται τόσοισοπεδωτικά σχήματα ερμηνείας. ΤοTED, άλλωστε, δεν διαδόθηκε ως εναλ-λακτική διαδικτυακή στήλη για την επι-χειρηματικότητα. ∆εν έχει στόχο τηνπληροφόρηση για τις τάσεις στην αγοράκαι την προώθηση των προτύπων σύμ-φωνα με τα οποία μπορεί κάνεις ναελιχθεί στην τρέχουσα συγκυρία. Αυτότο κάνουν κυρίως άλλα έντυπα και ηλε-κτρονικά μέσα. Το TEDx διακινείται μεόρους viral ως πλατφόρμα η οποία -όπως υποστηρίζει- διαδίδει ιδέες πουαξίζουν. Το κοινό του, ωστόσο, δεν εν-διαφέρεται ιδιαίτερα για τα μοντέλαπαραγωγής γνώσης ή την επιχειρηματι-κότητα, παρόλο που η κρίση κανονικο-ποίησε τις ρητορικές για την οικονομίακαι καθιέρωσε την ενασχόληση με τοεπιχειρηματικό εύρημα και τις στρατη-γικές αυτοαπασχολούμενης βιωσιμότη-τας ως στοιχείο της καθημερινότητας.Το TED και το TEDx ουσιαστικά συνι-στούν την απόλυτη εικόνα της εταιρικήςρητορικής εφαρμοσμένης σε ένα διαδι-

κτυακό περιβάλλον, το οποίο προσφέ-ρεται για διακίνηση στα social mediaαναπαράγοντας τη μη παραγωγική λο-γική του procrastination.

Η επαναληπτικότητα, η ομογενοποί-ηση και η καθολική, παγκόσμια επέ-κταση του TEDx προκαλούν μια αί-σθηση δυσθυμίας. Εξάλλου, τι μας δι-δάσκουν οι αφηγήσεις δυσκολιών καιεμποδίων που βρίσκουν αίσιο τέλος στιςπαρούσες συνθήκες; ∆εν είναι προφα-νής η συμπαραδήλωση ότι εφόσον κά-ποιοι τα καταφέρνουν ακόμα και υπότους πιο δύσκολους όρους, τότε δενυπάρχει καμιά ανάγκη πρόνοιας, κρά-τους και δομών οι οποίες να παρέχουνσεβασμό στην ιδιότητα του πολίτη; ∆ενπροωθείται, δηλαδή, το ιδεολόγημα τηςκρίσης ως δημιουργικής δυνατότηταςκαι ευκαιρίας; Η πολιτική κουλτούραπου αναπαράγει το TEDx είναι κουλ-τούρα ζούγκλας. Είναι παράδοξο, λοι-πόν, που πολλοί εκπλήσσονται με τιςπρόσφατες χορηγικές συνεργασίες πουσύναψε το TED με εταιρείες όπως ηMonsanto και η άμεση στροφή πουπραγματοποίησε στο περιεχόμενο πουπροβάλει με τον επικείμενο αποκλεισμόθεμάτων σχετικών με τη μεταλλαγμένητροφή και τους κινδύνους που εμπεριέ-χει.

Ένα υπνωτικό αναμάσημα

Αν εξετάσουμε μάλιστα την περί-πτωση υπό το πρίσμα της θεώρησης «τομέσο είναι το μήνυμα» του MarshallMcLuhan, φθάνουμε στο συμπέρασμαπως πρόκειται απλά για μία σοσιαλμιν-τιακή επινόηση η οποία αναπαράγει τηναισθητική των reality shows, της χρονο-τριβής και της ενασχόλησης με τις ζωέςτων άλλων· αισθητική την οποία κατά ταάλλα το TED διατείνεται ότι αντιστρέ-φει, ενθαρρύνοντας τον θεατή για μιαυπέρβαση που τείνει προς μια ολική κα-τάφαση ζωής. Είναι, όμως, αυτονόητοπως οι κοινωνικές αλλαγές και οι προ-σωπικές τομές δεν πραγματοποιούνταιμε όρους ηδονοβλεπτικής βολιδοσκό-πησης. Η δημιουργική δυνατότητα επι-βεβαιώνεται με τη δημιουργία και όχιμε τους λόγους των δημιουργών. ΤοTED, λοιπόν, αποτελεί ένα υπνωτικόαναμάσημα που κάθε άλλο παρά απε-λευθερωτικό είναι. Αντιθέτως, αναπα-ράγει με κυρίαρχους όρους τις προσω-πικές και συλλογικές ματαιώσεις, οιοποίες στις τρέχουσες συνθήκες βρί-σκονται σε τροχιά κάθετης πτώσης στοάπειρο.

Ευαγγελία Λεδάκη,ανθρωπολόγος,

επιμελήτρια εκθέσεων

ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ TED

Αδιάκοπα success stories,γενικεύσεις και ταυτίσειςτο σημαντικότερο στοίχημα ήταν η ανά-

δειξη του τελετουργικού χαρακτήρα τουέργου καθώς και η αναζήτηση των ηχο-χρωμάτων εκείνων της φωνής που, πάνταμέσα από τη μουσική γλώσσα του συνθέ-τη, ανασύρουν μνήμες της δημοτικής μαςπαράδοσης.

Το καλοκαίρι κυκλο-φόρησε επίσης και μιαδισκογραφική σας συ-νεργασία με τον ΘάνοΜικρούτσικο…

Ναι, ο δίσκος κυκλο-φόρησε μαζί με κείμενάτου σε μια έκδοση μετίτλο : Πέντε κείμενα /Μετά μουσικής. Πρό-κειται για έναν πολύ ό-μορφο κύκλο τραγου-διών για μεσόφωνο καιπιάνο με τίτλο «Η γητσακισμένο καράβι», σεποίηση Γιώργου Κοζίαμε παρεμβολές στίχωντου William Blake, τονοποίο πρωτοπαρουσιά-σαμε στο Μέγαρο Μου-σικής Αθηνών το 2009με τη Νέλλη Σεμιτέκολοστο πιάνο. Αγαπώ πολύτη μουσική του ΘάνουΜικρούτσικου, μου έχειεμπιστευθεί πολλά έργατου και κάθε συνεργα-σία μαζί του είναι γιορ-τή, μια πραγματική πηγήενέργειας και χαράς!Φέτος τον Αύγουστο μετον κύκλο του Κοζία α-νεβήκαμε μαζί στο Κάστρο της Πάτραςστο πλαίσιο του ∆ιεθνούς Φεστιβάλ.

Με αφορμή τη συναυλία στο Φεστιβάλτης Πάτρας, αλλά και τις υπόλοιπες φετι-νές συνεργασίες σας στην Ελλάδα, και έ-χοντας ταυτόχρονα αντίληψη για τα μου-σικά πράγματα στη Γαλλία όπου

δραστηριοποιήστε εδώ και πολλά χρό-νια, πιστεύετε πως στο όνομα της

οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα γίνο-νται και «εκπτώσεις πολιτισμού»;

Σίγουρα οι συνθήκες μέσα στις οποίεςκαλείται να ζήσει και να δημιουργήσει σή-

μερα ένας καλλιτέχνης είναι εξαιρετικάδύσκολες. Όμως δεν είναι τυχαίο πως σεπείσμα της κατάστασης αυτής -ή μήπως ε-ξαιτίας της;- γίνεται ολοένα και πιο φανε-ρή η ανάγκη να επαναπροσδιορισθεί η θέ-ση της τέχνης στην ανθρώπινη καθημερι-νότητα. Η τέχνη δεν είναι πολυτέλεια, εί-ναι στάση ζωής.

Έτσι, βλέπουμε αφενός να γεννιούνταινέες ομάδες και νέεςπρωτοβουλίες και αφετέ-ρου επίσημοι φορείς, ό-πως η Εθνική ΛυρικήΣκηνή, να δίνουν -με ελά-χιστα μέσα αλλά με εξω-στρέφεια και με φρεσκά-δα (μέσα από εκπαιδευτι-κά προγράμματα σε σχο-λεία, από μουσικές πα-ρεμβάσεις στην πόλη, α-πό την «όπερα βαλίτσα»,από τον κύκλο συναυ-λιών στο φουαγιέ)- έναδυναμικό καλλιτεχνικό«παρών» στην κοινωνία.Είναι βέβαιο πως η μόνηαπάντηση σε όλα όσαβιώνουμε σήμερα δενμπορεί παρά να έρθει μέ-σα από την παιδεία, τονπολιτισμό και το σεβασμόστον άνθρωπο.

Την προσεχή εβδομά-δα θα σας απολαύσουμεσε δύο διαφορετικές καιπολύ ενδιαφέρουσες εμ-φανίσεις σας (βλ. ένθετοπλαίσιο). Τα επόμενα ά-μεσα μελλοντικά σαςσχέδια;

Στο Μέγαρο Μουσικήςπαρουσιάζουμε το έργο «Pierrot Lunaire»του Σένμπεργκ για φωνή και ενόργανο σύ-νολο με το Σύνολο του Εαρινού ΦεστιβάλΠαξών και αμέσως μετά ξεκινάμε τις πα-ραστάσεις της Σταχτοπούτας στην ΕθνικήΛυρική Σκηνή σε μουσική διεύθυνση τουΓιώργου Πέτρου και σε μία απολαυστικήσκηνοθεσία της Ροδούλας Γαϊτάνου! Επι-στρέφω στην Ελλάδα και πάλι πριν από ταΧριστούγεννα για μια συναυλία με έργαΜητρόπουλου, Busoni και Debussy και γιατην όπερα «Ο βιασμός της Λουκρητίας»του Britten στο φουαγιέ της Λυρικής.

Η τέχνη δεν είναι πολυτέλειαείναι στάση ζωής

Συνέχεια από τη σελίδα 28

““Θεωρώ πως ησύγχρονη λόγια ελ-ληνική μουσική δη-μιουργία έχει να ε-πιδείξει ιδιαίτερα α-ξιόλογα έργα, πολ-λά από τα οποία σή-μερα έχουν ήδηβρει τη θέση τουςστο παγκόσμιο ρε-περτόριο, και η δι-σκογραφική τουςκαταγραφή είναιμια σημαντική πα-ρακαταθήκη για τιςμελλοντικές γενιές.

30 Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013ΘΕΜΑΤΑ

Εκατόν σαράντα έξι χρόνια από τη δη-μοσίευση του Κεφαλαίου, το κορυφαίοαυτό έργο του Μαρξ δεν έπαψε ποτέ νασυγκεντρώνει το ενδιαφέρον των πιοσημαντικών στοχαστών της εποχήςμας, που μας προτρέπουν να αναζητή-σουμε σ’ αυτό κρίσιμα εργαλεία για τηνκατανόηση του σήμερα. Το 1965 ο Λ.Αλτουσέρ μας είχε προτείνει μια ανά-γνωση του Κεφαλαίου που θα απελευ-θέρωνε την επαναστατική σκέψη τουΜαρξ από τη μεταγενέστερη οικονομι-στική κωδικοποίησή της από το σοβιε-τικό μαρξισμό. Μερικά χρόνια αργότερα(1976, 1981), ο Μ. Φουκώ, μας πρότεινεμια νέα ανάγνωση του Κεφαλαίου, εξί-σου ασύμβατη με τις προσλήψεις τουΜαρξ από τις κυρίαρχες μαρξιστικέςθεωρητικές παραδόσεις.

Αυτό ακριβώς το εγχείρημα στο οποίομας κάλεσε ο Μ. Φουκώ, χωρίς να τοολοκληρώσει ο ίδιος, αναλαμβάνει

ένας εκ των συνεργατών του Αλτουσέρ τουσυλλογικού «Να διαβάσουμε το Κεφάλαιο»,ο Πιέρ Μασερέ, με ένα κείμενο σεμιναρίουφιλοσοφίας, που δόθηκε το 2012, με τον τίτλο«Το παραγωγικό υποκείμενο» και το οποίοεκδόθηκε πρόσφατα στα ελληνικά, σε μετά-φραση Τ. Μπέτζελου, από τις εκδόσεις ΕκτόςΓραμμής1.

Σε αντίθεση με τους περισσότερους μελε-τητές που επιχείρησαν να ανιχνεύσουν τησχέση Μαρξ και Φουκώ, ο Μασερέ δεν ακο-λουθεί το μονοπάτι που οδηγεί από τον Μαρξστον Φουκώ, αλλά το αντίστροφο και μάλλονπιο δύσβατο: αυτό που οδηγεί από τον Φουκώστον Μαρξ. Εστιάζει, δηλαδή, σε κάποιαχωρία του Κεφαλαίου που έχουν τραβήξει τοενδιαφέρον του ίδιου του Φουκώ, και επιχει-ρεί να αναδείξει την καινοτομία και το βάθοςτου μαρξικού κειμένου, υπό το φως ορισμέ-νων θεμελιωδών εννοιών του Φουκώ, όπως οισχέσεις εξουσίας, η δύναμη, η αυθεντία, η βι-οεξουσία, η βιοπολιτική.

Η διπλή ανισότητα

Ο Φουκώ μας καλεί, λοιπόν, να εστιάσουμεστα κεφάλαια εκείνα του (πρώτου τόμου) τουΚεφαλαίου όπου αναλύεται ο μηχανισμός πα-ραγωγής αυτού που ο Μαρξ αποκαλεί σχε-τική υπεραξία. Πρόκειται για τα κεφάλαιατου 4ου και 5ου μέρους του Α’ Τόμου. Ο Μα-σερέ προτάσσει μια σχολαστική παρουσίασητης θεμελιώδους θεωρητικής ανακάλυψης τουΜαρξ, σύμφωνα με την οποία ο προλετάριοςπαραχωρεί (ενοικιάζει, κατά τον Μασερέ)στον καπιταλιστή την εργασιακή δύναμη τηςοποίας είναι φορέας, έναντι ενός χρηματικούποσού που αντιπροσωπεύει την αξία τωναγαθών που είναι απαραίτητα για την ανα-παραγωγή αυτής της δύναμης, ενώ ο καπιτα-λιστής οικειοποιείται το σύνολο των αγαθώνπου παράγει ο προλετάριος στη διάρκεια τηςεργάσιμης ημέρας, αγαθά των οποίων η αξίαυπερβαίνει αυτή των αγαθών της αναπαρα-γωγής του. Ωστόσο, όπως εξηγεί ο Μασερέ, ηδιατύπωση αυτή αποκρύπτει την ουσία τηςσχέσης που αποτελεί τον πυρήνα της κεφα-λαιακής σχέσης: Ο καπιταλιστής μέσω τουσυμβολαίου εργασίας αποκτά το δικαίωμα ναδιαπλάσει και στη συνέχεια να χρησιμοποι-ήσει την εργασιακή δύναμη του προλετάριουκατά τον τρόπο που εκείνος προκρίνει, προ-κειμένου να αυξήσει και στη συνέχεια νααξιοποιήσει στο μέγιστο βαθμό την παραγω-γική της δύναμη. Η ανισότητα της σχέσης τηςμισθωτής εργασίας είναι κατ’ αυτό τον τρόποδιπλή: Όχι μόνο γιατί η παραχώρηση της χρή-σης της εργασιακής δύναμης στον καπιταλι-στή αποφέρει σ’ αυτόν γενικώς αγαθά αξίαςμεγαλύτερης αυτών του μισθού, αλλά καιγιατί αυτός έχει το αναφαίρετο δικαίωμα ναοργανώνει την κατανάλωσή της κατά τρόποπου να πολλαπλασιάζει στο διηνεκές την πα-ραγωγική της δύναμη. Με τα λόγια του Μα-σερέ: «Επειδή ο καπιταλισμός χρησιμοποιείτην εργασιακή δύναμη ως παραγωγική δύ-ναμη, και όχι ως παράγουσα δύναμη, δι-καιούται να την αντιμετωπίζει με τη μέγιστηδυνατή ελαστικότητα, γιατί μόνο κέρδος μπο-ρεί να προσμένει τότε: απορρίπτει σθεναρά

τους κανόνες που η νομοθεσία αξιώνει να τουεπιβάλλει, με το πρόσχημα ότι τέτοιοι κανό-νες καθιστούν άκαμπτη μια πραγματικότηταπου ο ίδιος θεωρεί ζώσα, και ως εκ τούτου εύ-πλαστη, κατά το πρότυπο ενός άγριου ζώουπου προσπαθεί να εξημερώσει ώστε να μπο-ρεί να εκτελεί εκπληκτικά κόλπα για ταοποία φάνταζε τελείως ανίκανο εκ πρώτηςόψεως, όπως να περνά μέσα από φλεγόμεναστεφάνια, να γυρίζει ολοένα και πιο γρήγορασε έναν κινούμενο κύλινδρο, κ.λπ.»

Οι Κανόνες

Η οργάνωση και η συνεχής αναδιοργά-νωση της παραγωγής κατά τέτοιο τρόπο ώστεη μεν εργασιακή δύναμη του προλετάριου ναδιαπλάθεται σε μαζική παραγωγική δύναμη,και ο ίδιος σε παραγωγικό υποκείμενο, δενγίνεται με κάποιες ουρανοκατέβατες εντολές:Οι Κανόνες που στηρίζουν αυτή την οργά-νωση και αναδιοργάνωση τόσο της παραγω-γής όσο και της κοινωνίας που αυτή εδραι-ώνει, δεν μπορούν να έχουν το χαρακτήραενός τυπικού εξαναγκασμού: επιβάλλονταιστους φορείς της εργασιακής δύναμης δια-περνώντας και κατακτώντας το ίδιο τους τοείναι. Από αυτή την άποψη, μπορούμε να μι-λάμε για πραγματική αναδημιουργία, που αν-τιστοιχεί στη μετάβαση σε μια δεύτερη φύση.

Ωστόσο, η δεύτερη αυτή φύση δεν βιώνεταιαπό τα υποκείμενα ως κάτι το παράδοξο, κάτιτο κοινωνικά κατασκευασμένο, γιατί λει-τουργεί αυθόρμητα, χωρίς να εμφανίζεταιστη συνείδηση: Τα υποκείμενα έχουν εξαρχής παραιτηθεί «από κάθε ερώτημα περίτων λόγων ύπαρξής της, περί των στόχωνστους οποίους ανταποκρίνεται και των καθο-ρισμένων ορίων εντός των οποίων λαμβάνουνθέση αυτοί οι στόχοι». Τη συνθήκη αυτή απο-τυπώνει η έννοια της πειθαρχίας, κατά τονΦουκώ, η οποία –όπως εξηγεί ο Μασερέ–«εγκαθιδρύεται με ψηλαφητό τρόπο απο-κλειστικά στο επίπεδο του σώματος και των

δυνάμεων που αναγνωρίζονται σε αυτό, στη-ριζόμενη σε στρατηγικές σχηματισμού οιοποίες δεν υπακούουν, στο επίπεδο της λει-τουργίας τους, σε καμιά προσδιορισμένη σκο-πιμότητα που θα μπορούσε να εννοηθεί μεόρους συνείδησης».

Πειθαρχική κοινωνία

Ωστόσο, κατά τον Μασερέ, ο λόγος για τονοποίο προσέλκυσαν το ενδιαφέρον τουΦουκώ τα κεφάλαια στα οποία ο Μαρξ εξε-τάζει θεωρητικά και ιστορικά τους μηχανι-σμούς παραγωγής της σχετικής υπεραξίας,έγκειται στο γεγονός ότι εκεί ακριβώς ανα-δεικνύεται η νέα μορφή εξουσίας, ενσωμα-τωμένη στην εκδίπλωση της ίδιας της εργα-σιακής διαδικασίας. Η εξουσία αυτή επιβάλ-λεται στο μεμονωμένο εργάτη με τη μορφήτης αυτονόητης αναγκαιότητας συντονισμού,ελέγχου και διεύθυνσης του έργου που πα-ράγεται από ένα μεγάλο πλέον αριθμό εργα-τών συγκεντρωμένων στον ίδιο χώρο, και ωςαποτέλεσμα ενός υψηλού καταμερισμού ερ-γασίας μεταξύ τους. Ορμώμενος (και) απότην ιεραρχική οργάνωση της παραγωγής πουσυνδέεται με τη βιομηχανική επανάσταση, οΦουκώ κάνει λόγο για μια «κοινωνία Κανό-νων» και άλλοτε για μια «πειθαρχική κοινω-νία». Στηρίζεται σε δύο συγκρίσεις που ανα-φέρει ο Μαρξ (ο καπιταλιστής ως στρατηγόςπου δίνει διαταγές στο πεδίο της μάχης, καιως μαέστρος μιας ορχήστρας) προκειμένουνα διατυπώσει κάποιες από τις πιο εμβλημα-τικές θεωρητικές του επεξεργασίες σχετικάμε τους βρόχους της εξουσίας: Η οργάνωσητης καπιταλιστικής παραγωγής περιλαμβάνειένα σύνθετο δίκτυο, οι ενδιάμεσοι και πολυ-πληθείς βρόχοι του οποίου κατέχουν θέσειςταυτόχρονα κυρίαρχες και κυριαρχούμενες,όπου η υπακοή στον προϊστάμενο και η υπα-κοή των υφιστάμενων είναι απολύτως αλλη-λένδετες. Όπως επισημαίνει ο Μασερέ, οΦουκώ επιμένει ιδιαίτερα στις λειτουργίεςτης επιτήρησης που παραχωρούνται στο στε-λεχιακό δυναμικό της παραγωγής, το οποίο,για μια ακόμα φορά, δεν επιφορτίζεται μόνομε την επιβολή κυρώσεων σε περιπτώσεις μηεφαρμογής των οδηγιών, αλλά κυρίως με τηνοργάνωση της όλης διαδικασίας ώστε να κα-θιστά τα ενδεχόμενα αυτά κατά το δυνατόνανέφικτα.

Εκεί όπου παράγεται η αξία

Το συμπέρασμα στο οποίο οδηγείται οΦουκώ από αυτή την προσέγγιση των σχέ-σεων εξουσίας που αναπτύσσονται στο πλαί-σιο της καπιταλιστικής παραγωγικής διαδι-κασίας είναι ότι η έννοια της εξουσίας ενγένει, άρα και στο επίπεδο των συνολικώνκοινωνικών συσχετισμών, θα πρέπει να απο-συνδεθεί από το όποιο νομικό ή πολιτικό πε-ριεχόμενό της. Η εξουσία δεν ανήκει σε κά-ποιο «εποικοδόμημα» μιας προϋπάρχουσαςκατά κάποιο τρόπο υποδομής στην οποία επι-κάθεται εκ των υστέρων, αλλά αναβλύζει απότα βάθη του συστήματος όπου παράγεται ηαξία.

Ας κλείσουμε αυτή την παρουσίαση με μιαπαρατήρηση που πιστεύω ότι τη συμμερίζεταικαι ο Μασερέ: Είτε δέχεται κανείς την υπό-θεση της δυνατότητας ενοποίησης των θεω-ρητικών συστημάτων που επεξεργάστηκαν οιΜαρξ και Φουκώ, είτε κλίνει προς την υπό-θεση της μεταξύ τους ασυμβατότητας, πέρααπό τις όποιες σημειακές συγκλίσεις, αυτόπου δεν αμφισβητείται είναι το γεγονός ότιφωτίζοντας την κοινωνική πραγματικότητατης εποχής μας (και όχι μόνον), από διαφο-ρετικές οπτικές γωνίες τροφοδοτούν ένα γό-νιμο διάλογο, τα οφέλη του οποίου έχουναναγνωριστεί αμοιβαία.

Χρήστος Βαλλιάνος

Σημείωση

1. Παρεμπιπτόντως, νομίζω ότι θα ήταν χρήσιμη ηαναφορά, στο κείμενο της ελληνικής έκδοσης, της ηλε-κτρονικής διεύθυνσης στην οποία ο ενδιαφερόμενοςαναγνώστης θα μπορούσε να βρει το πρωτότυπο κείμενο,αναρτημένο από τον ίδιο τον συγγραφέα του, μιας καιδεν υπάρχει (ακόμα) έντυπη έκδοση.

““Κατά τον Μασερέ, ολόγος για τον οποίοπροσέλκυσαν τοενδιαφέρον του Φουκώ τακεφάλαια στα οποία ο Μαρξεξετάζει θεωρητικά καιιστορικά τους μηχανισμούςπαραγωγής της σχετικήςυπεραξίας, έγκειται στογεγονός ότι εκεί ακριβώςαναδεικνύεται η νέα μορφήεξουσίας, ενσωματωμένηστην εκδίπλωση της ίδιαςτης εργασιακήςδιαδικασίας.

Από τον Φουκώ στον Μαρξ* Με αφορμή την πρόσφατη έκδοση στα ελληνικά του κειμένου του Πιερ Μασερέ «Το παραγωγικό υποκείμενο»

Ηαίθουσα της ΕΣΗΕΑ ήταντο βράδυ της ∆ευτέραςασφυκτικά γεμάτη. Οι «κα-λεσμένοι», άνθρωποι όλωντων ηλικιών και αποχρώ-

σεων της αριστεράς, φίλοι καισύντροφοι του Τάκη, αναγνώ-στες του βιβλίου, ήταν εκεί. Όλοικαι όλες χαμογελαστοί, ευδιάθε-τοι, περίμεναν με αγωνία να ξε-κινήσει η παρουσίαση του πρώ-του βιβλίου του Τάκη Μαστρο-γιαννόπουλου.

Την παρουσίαση του βιβλίου«Η άνοδος και η πτώση των ερ-γατικών διεθνών» από τις εκδό-σεις Τόπος είχε αναλάβει η δη-μοσιογράφος Μικέλλα Χαρτου-λάρη. Τοποθετήσεις έκαναν ο δι-ευθυντής του Ινστιτούτου ΝίκοςΠουλαντζάς, Χάρης Γολέμης, ηνομικός Τασία Χριστοδουλοπού-λου και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑΑλέξης Τσίπρας. Όλοι τους συ-νοδοιπόροι του Τάκη στην πο-ρεία του στην αριστερά αλλά καιπροσωπικοί του φίλοι.

Η συγκλονιστικήφωτογραφίατων κομμουνάριων

Ξεκινώντας την εκδήλωση, ηΜικέλλα Χαρτουλάρη έκανεαναφορά σε μια συγκλονιστικήφωτογραφία που υπάρχει στηνσελίδα 605 του βιβλίου. Πρόκει-ται για τη φωτογραφία που απει-κονίζει επτά εκτελεσμένους κομ-μουνάριους, τον Μάιο του 1871:«Είναι ξαπλωμένοι στα φέρετράτους, ολόγυμνοι, θύματα μιαςυπερσυντηρητικής εξουσίας πουέφτασε να συμμαχήσει με τονεθνικό εχθρό, τους Πρώσους, γιανα τους νικήσει, μιας εξουσίαςπου γυμνώνοντάς τους πίστεψεπως θα τους έγδυνε από την επα-ναστατική τους συνείδηση.Έκανε λάθος όμως. Τριάντα χι-λιάδες άντρες και γυναίκες εκτε-λέστηκαν από τις αντεπαναστα-τικές δυνάμεις του Θιέρσου κιάλλοι 45.000 συνελήφθησαν.Από αυτούς, οι 15.000 οδηγήθη-καν είτε στο απόσπασμα είτε στακάτεργα της Νέας Καληδονίας.Όμως το προλεταριάτο είχε προ-λάβει να κρατήσει την εξουσίαγια 71 ημέρες και να κάνει ριζι-κές αλλαγές που αποτελούνακόμα και σήμερα ζητούμενο.Πολλοί από τους ηγέτες του μπό-ρεσαν να καταλάβουν πως η πο-λιτική που ακολούθησαν είχευπάρξει πολύ διστακτική. Τιέγινε μετά; Στη Γαλλία εδραι-ώθηκε η Τρίτη ∆ημοκρατία που

““Θέλησα νααποδείξω ότι τοεργατικό κίνημα,ακόμα και στις πιομαύρες στιγμές τηςιστορίας του, έχειτη δυνατότητα μέσασε συνθήκεςαπότομων καιαπρόβλεπτωνμεταστροφών, ναανακάμπτει και ναεπανεμφανίζεται μενέους και κατάκανόνα πιοπροωθημένουςστόχους.

Η ΕΠΟΧΗ 20 Οκτωβρίου 2013 31ΘΕΜΑΤΑ

ανέδειξε την ιδιότητα του πολίτητσαλακώνοντας τις ιδέες τωνεπαναστατών. Έπειτα, η 1η ∆ιε-θνής –η ∆ιεθνής Ένωση των Ερ-γατών– διασπάστηκε και αυτο-διαλύθηκε. Αλλά πολύ γρήγορα,σε μια 15ετία από την ήττα, οιμαρξιστικές ιδέες είχαν διαδοθείευρύτατα και το εργατικό κίνημαείχε ενισχυθεί, αποκτώντας μιαχωρίς προηγούμενο μαζικότητα,με ισχυρά σοσιαλιστικά κόμματακαι μεγάλες συνδικαλιστικές ορ-γανώσεις, να φυτρώνουν παν-τού…». Τέλος, η Μικέλλα Χαρ-τουλάρη έκανε αναφορά σε τρειςβασικές παρατηρήσεις που δια-τρέχουν το βιβλίο και αφορούν τοσήμερα. Αρχικά, την ανάγκη γιασυμπόρευση του ακτιβισμού καιτης παραγωγής ιδεών. ∆εύτερον,την έκφραση σε όλη την πορείατης 1ης ∆ιεθνούς και των δύοπτερύγων: Της «δεξιάς» και της«αριστερής». Το ζητούμενο, σύμ-φωνα με τον Τ. Μαστρογιαννό-πουλο είναι να βρεθεί ο τρόποςπου οι δύο θα συνυπάρξουν. Ητρίτη παρατήρηση αφορά τη«συγκατοίκηση» πολιτικών τά-σεων μέσα στην Πρώτη ∆ιεθνή.Μαρξιστές, Αναρχικοί, Μπλαν-κιστές, Προυντονικοί, Βρετανοίσυνδικαλιστές. Σήμερα, αναδει-κνύεται ξανά η επικαιρότητα τωνπολυτασικών κομμάτων στηνΑριστερά, την οποία ο συγγρα-φέας του βιβλίου υποστηρίζει μεπάθος και επιμονή όλα αυτά ταχρόνια.

Όλοι οι ομιλητές έκαναν λόγογια τον τρόπο με τον οποίο ο Τ.Μαστρογιαννόπουλος καταφέρ-νει, στις 645 σελίδες του βιβλίουτου, να μεταφέρει τα γεγονότααλλά και το πρόσωπα του εργα-τικού κινήματος από την Ένωσητων ∆ικαίων μέχρι την πτώση τηςΠρώτης ∆ιεθνούς, με εύγλωττοκαι ευανάγνωστο τρόπο που σεκάνει να διαβάζεις το ογκωδέ-στατο βιβλίο με ευκολία και ευ-χαρίστηση.

Ο διεθνισμός στο επίκεντρο

Ιδιαίτερα συγκινημένος δή-λωσε ο Χάρης Γολέμης για τοέργο του φίλου και συντρόφουτου Τάκη Μαστρογιαννόπουλου,δηλώνοντας παράλληλα την ανυ-πομονησία του να διαβάσει καιτους δύο άλλους τόμους που ανα-μένεται να δημοσιευθούν στοάμεσο μέλλον. Έκανε ιδιαίτερημνεία στο γεγονός ότι το βιβλίοάρχισε να γράφεται «στις αρχέςτης δεκαετίας του ’90, όταν οπαγκόσμιος νεοφιλελεύθεροςκαπιταλισμός βρισκόταν στοαπόγειο της δόξας του και η πλει-οψηφία της αριστεράς αλλά καιτης σοσιαλδημοκρατίας στην Ελ-λάδα και την Ευρώπη, που μέχριτότε ισχυριζόταν, ειλικρινώς ήόχι, ότι προσέβλεπε στον κοινω-νικό μετασχηματισμό, προσαρμο-ζόταν στην πραγματικότητα, με-ταλλασσόταν ή περιθωριοποιού-ταν ιδεολογικά, πολιτικά και ορ-γανωτικά αποκηρύσσοντας τα ρι-ζοσπαστικά της οράματα ή, μετάαπό ένα σύντομο διάστημα εξύ-μνησης της περεστρόικα και τηςγκλάσνοστ, επέστρεφε στο σταλι-νικό της παρελθόν». Επιπλέον, οΧάρης Γολέμης αναφέρθηκεστην άποψη που εκφράζεται στοβιβλίο ότι «μια οικονομική κρίση

διαιρεί και εξασθενεί το επανα-στατικό πνεύμα του προλεταριά-του, ενώ αντίθετα μια οικονομικήάνοδος που έρχεται μετά την επι-κράτηση της αντίδρασης είναιικανή να αναγεννήσει το εργα-τικό κίνημα και να δραστηριο-ποιήσει πάλι την εργατική τάξηστο πολιτικό επίπεδο». Ως παρά-δειγμα, ο συγγραφέας αναφέρειτο γεγονός ότι η καπιταλιστικήοικονομική μεγέθυνση της περιό-δου 1850-1860 οδήγησε σεόξυνση των κοινωνικών αγώνωνστις ευρωπαϊκές χώρες και συνέ-βαλε στη δημιουργία της 1ης ∆ιε-θνούς. Τέλος, κάνοντας αναφοράστην προτροπή του βιβλίου ναξαναβάλουμε στη συζήτησή μαςτο διεθνισμό ως συστατικό στοι-χείο της ριζοσπαστικής αριστε-ράς, ο Χάρης Γολέμης τόνισε: «Ηκρίση του χρηματιστικοποιημέ-νου καπιταλισμού, σε συνδυασμόμε τη νεοφιλελεύθερη αρχιτεκτο-νική της ΕΕ, έχει οδηγήσει στηνέξαρση του εθνικισμού στις πε-ρισσότερες χώρες της Ευρώπης.Αυτή η επικίνδυνη απειλή χτυ-πάει την πόρτα και της ελληνικήςαριστεράς, ορισμένα τμήματα τηςοποίας, ακόμα και αν πιστεύουν

ειλικρινά ότι υπάρχει ένα χάσμαμεταξύ του δικού τους πατριωτι-σμού και του ναζιστικού ή λαϊκί-στικου ακροδεξιού και δεξιούεθνικισμού / σωβινισμού, δενφαίνεται να κατανοούν πλήρωςότι στην πραγματικότητα αυτόπου συμβαίνει σε όλη την Ευ-ρώπη είναι μια προσπάθεια εξό-δου από την κρίση η οποία στρέ-φεται σε βάρος των εργαζομένωνκαι των λαϊκών τάξεων όλων τωνχωρών, έστω και αν τα σοβαρό-τερα πλήγματα τα υφίστανται οικυριαρχούμενες τάξεις των κρα-τών του ευρωπαϊκού Νότου, καιιδιαίτερα της Ελλάδας, οι κυ-ρίαρχες τάξεις των οποίων ουδένπρόβλημα έχουν με τις συγκεκρι-μένες πολιτικές. Το αποτέλεσμαείναι ότι ορισμένοι αριστεροί πα-τριώτες δεν στρέφουν όσο θαέπρεπε το ενδιαφέρον τους στονπανευρωπαϊκό συντονισμό τωνκοινωνικών και αριστερών πολι-τικών δυνάμεων, αλλά επιμένουνσε έναν αταξικό και εν τέλειαδιέξοδο εθνοκεντρισμό, που δυ-στυχώς αποτελεί προνομιακόπεδίο της ακροδεξιάς».

Η αξία των ιδεών

Ακολούθως πήρε τον λόγο ηΤασία Χριστοδουλοπούλου, ηοποία εξήρε τον τρόπο με τονοποίο «καταγράφει με ιστορικήακρίβεια τη συνεισφορά ανθρώ-πων που δεν ξέρουμε, προλετά-ριων πρωτοπόρων στην υπόθεσητης κοινωνικής απελευθέρωσης,αλλά και των διανοούμενων τηςεποχής, που τους τοποθετεί στιςκοινωνικές και οικονομικές συν-θήκες των χωρών που έδρασαν.Την πορεία της σκέψης τους, τηνανάπτυξη των ιδεών τους, μέσααπό την επιστημονική παρατή-ρηση και την εμπειρία. Την από-σταση τους από την επαναστα-τική δράση στα πρώτα χρόνιαμέχρι την κομμούνα. Την ενασχό-ληση τους στην αρχή με τη φιλο-σοφία και, όσο αναπτυσσόταν οκαπιταλισμός, με την οικονομία.Την αρχική τους διάθεση να στε-γαστούν όλα τα ρεύματα του ερ-γατικού κινήματος σε ένα κοινόσπίτι που είναι η ∆ιεθνής, τουςανταγωνισμούς που θέριεψανμετά τη συντριβή της κομμούνας.Εκεί που τα επίδικα χάνουν τονόημα τους, γιατί η ιστορία έχειηττημένους. Το διεθνισμό πουαποτέλεσε το συστατικό στοιχείοτης πρώτης συγκρότησης, είτε ωςΈνωσης των ∆ικαίων, είτε ωςένωσης Κομμουνιστών, είτε πολύπερισσότερο ως 1ης ∆ιεθνούς. Ηθέση τους για τον πόλεμο, ως εμ-φύλιου των λαών, αποτέλεσε τηνξεχωριστή συνεισφορά τους στοεργατικό κίνημα. Τα ιδεολογικάζητήματα με βάση τα οποία αυτο-προσδιορίστηκαν ως κομμουνι-στές το 1848, που εκδόθηκε τοΚομμουνιστικό Μανιφέστο, δοκι-μάστηκαν σκληρά στις δύο επό-μενες ∆ιεθνείς και παραμένουνακόμα ανοιχτά στο χώρο της αρι-στεράς». Συνεχίζοντας, η ΤασίαΧριστοδουλοπούλου τόνισε ότι οχώρος των ιδεών είναι σήμεραυποτιμημένος σε σχέση με την οι-κονομία και επισήμανε ότι το τα-ξίδι που προσφέρει ο Τ. Μα-στρογιαννόπουλος στο βιβλίο τουείναι διδακτικό, συγκινητικό καιπολιτικά χρήσιμο.

Η αισιοδοξία ως γνώση

Τελευταίος μίλησε ο πρόεδροςτου ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας οοποίος επέλεξε να μιλήσει περισ-σότερο για τον συγγραφέα τουβιβλίου. Αναφέρθηκε στην ιδιαί-τερη εκτίμηση που τρέφει στοπρόσωπο του συγγραφέα, στηνευγένεια και στην αισιοδοξία τηςσκέψης του ακόμα και σε δύσκο-λες για την αριστερά περιόδους.

Όπως χαρακτηριστικά είπε:«Πριν μάθω την ενασχόλησή τουμε το βιβλίο είχα την αίσθηση ότιη αισιοδοξία αυτή ήταν έναςβερμπαλισμός. Σήμερα διαπι-στώνω ότι ήταν γνώση. Βαθιάιστορική γνώση». Στη συνέχεια, οπρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επεσή-μανε ότι εντυπωσιάστηκε από τογεγονός πως ο Τάκης Μαστρο-γιαννόπουλος είχε την ανάγκημελέτης της ιστορίας των αγώνωνσε μια περίοδο βαριάς πολιτικής,ιδεολογικής και ηθικής ήττας τηςαριστεράς. Ο Αλ. Τσίπρας, ανα-φέρθηκε σε ορισμένες σκέψειςπου του γεννήθηκαν με αφορμήτο βιβλίο: «Το να κατανοήσεις τοιστορικό και κοινωνικό πλαίσιοείναι απαραίτητο προκειμένουνα εμβαθύνεις στις μαρξιστικέςιδέες στις οποίες όλοι έχουμεαναφορά. ∆εν είναι δόγματα γε-νικής χρήσης για κάθε συγκυρία.Γράφτηκαν σε συγκεκριμένοπλαίσιο. Αυτό που μας μαθαί-νουν είναι τον τρόπο ανάλυσηςτων πραγμάτων, τον τρόπο να κα-ταλαβαίνουμε ό,τι συμβαίνειγύρω μας. Ο μαρξισμός δεν είναιτσιτάτο, είναι εργαλείο κατανόη-σης του κόσμου». Επιπλέον,έκανε αναφορά στην τάση πουυπάρχει να ξεχνάμε ότι η ιστορίατων κοινωνικών αγώνων είναιιστορία κάθε άλλο παρά γραμ-μική. «Γεμάτη βήματα μπρος καιπίσω. Νίκες, ενθουσιασμούςαλλά και υποχωρήσεις. Το προ-λεταριάτο ωρίμασε μέσα από μιαμακρά διαδικασία. Εσωτερικέςαντιπαραθέσεις». Τέλος, ο Αλ.Τσίπρας αναφέρθηκε στη στα-θερή αξία της αριστεράς, το διε-θνισμό. «Όσο κι αν έχουν αλλά-ξει οι συνθήκες, ο αγώνας καισήμερα παραμένει διεθνής υπό-θεση. Ο ορίζοντας της ανατροπήςείναι πάντα πέραν από τα στενάόρια μιας χώρας. Βρίσκεται στηνενότητα και την αλληλεγγύη όλωντων καταπιεσμένων που ξεπερνάτα εθνικά σύνορα. Και αυτό είναισήμερα το νόημα του δικού μαςαγώνα. Για μια άλλη Ελλάδα σεμια άλλη Ευρώπη».

Η εκδήλωση έκλεισε με τις ευ-χαριστίες του, εμφανώς συγκινη-μένου, Τάκη Μαστρογιαννόπου-λου και την υπόσχεση ότι σύν-τομα θα έχουμε κοντά μας τοδεύτερο και τρίτο τόμο του έργουτου.

Αδάμος Ζαχαριάδης

Με τον διεθνισμό στο επίκεντροτων κοινωνικών αγώνων* Παρουσιάστηκε το βιβλίο του Τάκη Μαστρογιαννόπουλου «Η άνοδος και η πτώση των εργατικών διεθνών»

““Ο πρόε-δρος του ΣΥΡΙΖΑεπεσήμανε ότι ε-ντυπωσιάστηκεαπό το γεγονόςπως ο Τάκης Μα-στρογιαννόπου-λος είχε την ανά-γκη μελέτης τηςιστορίας των α-γώνων σε μια πε-

ρίοδο βαριάς πολιτικής, ιδεολογικήςκαι ηθικής ήττας της αριστεράς.

“““Ο Τάκης Μαστρογιαννόπουλοςκαταφέρνει, στις 645 σελίδες του βιβλίουτου, να μεταφέρει τα γεγονότα αλλά και τοπρόσωπα του εργατικού κινήματος από τηνΈνωση των ∆ικαίων μέχρι την πτώση τηςΠρώτης ∆ιεθνούς, με εύγλωττο καιευανάγνωστο τρόπο που σε κάνει ναδιαβάζεις το ογκωδέστατο βιβλίο με ευκολίακαι ευχαρίστηση.

«Η συνάντηση με το θέατροείναι μαγευτική»

1. Το Υπόγειο είναι μια σκηνή που ο καθένας θέλει να ανέβει έργο του,ειδικά αν είναι νέος συγγραφέας. Με κάνει πολύ χαρούμενο αυτή η συ-νεργασία, που είναι συνάμα αναπάντεχη και πολύ ευχάριστη.2. Με το Θέατρο Τέχνης γνωρίστηκα πριν δύο χρόνια, όταν είχε ξεκι-

νήσει ένα Τμήμα Θεατρικής Σκηνοθεσίας. Το σχέδιο αυτό τελικά δεν ευω-δόθηκε, αλλά είχα ήδη ξεκινήσει να δουλεύω με κάποιους μαθητές τουτρίτου έτους της ∆ραματικής Σχολής του Τέχνης κάνοντας ένα εργαστή-ριο με ένα έργο το οποίο έγραφα παράλληλα με τις πρόβες που κάναμε.Αυτή τη δουλειά παρουσιάσαμε ως work in progress στο τέλος της χρο-νιάς.3. Η ανάθεση είναι ο πιο παλιός τρόπος γραφής έργων. Έχει ρίσκο, το

ρίσκο της δέσμευσης να ανέβει το έργο ό,τι κι αν είναι. Είναι πολύ προ-οδευτική ιδέα, δείχνει μεγάλη εμπιστοσύνη στους συγγραφείς, για τουςοποίους λειτουργεί ταυτόχρονα ως ελευθερία και ως ευθύνη.4. Ασχολήθηκα ερασιτεχνικά με το θέατρο όταν ήμουν φοιτητής, τότε

άρχισα και να πρωτογράφω. Πάντως όταν έγραφα εκθέσεις στο δημοτικόμου έκαναν παρατήρηση γιατί ήταν μόνο διάλογοι. Στην ηλικία των 23χρόνων περίπου είχα συμμετάσχει σε ένα διαγωνισμό που έκανε το Θέα-τρο του Νότου για νέους θεατρικούς συγγραφείς, όπου το έργο μου είχεδιακριθεί, και στη συνέχεια συμμετείχα στο Εργαστήρι Νέων ΘεατρικώνΣυγγραφέων που έκανε το ίδιο θέατρο. Η συνάντηση με το θέατρο είναιμαγευτική, όπως μαγευτικό είναι να ανεβαίνει στη σκηνή μια ιστορία,ένας κόσμος που έχεις φανταστεί.

Ελάχιστα έχω ασχοληθεί με την πεζογραφία, ενώ έχω γράψει και έναλιμπρέτο για μια μίνι όπερα.

Η πρωινή μου δουλειά είναι γιατρός και έχω τη νηφαλιότητα να την δια-τηρώ.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΟΥΜΟΣ

«Το Θέατρο Τέχνηςασφαλώς πήρε ένα ρίσκο»

1.Το Θέατρο Τέ-χνης είναι φορτι-σμένο θετικά καιείναι πολύ μεγάλη ευ-χαρίστηση η πρό-σκληση να ανέβειδουλειά μου εκεί. Ωςσυγγραφέα με κάνεινα αισθάνομαι ότι ηθεατρική γραφή δενείναι εντελώς ξεχα-σμένη υπόθεση σεαυτή τη χώρα.2. Βραβεύτηκε το

2001 ένα μονόπρακτόμου στο Θέατρο Τέ-χνης που θα γινότανπαράσταση με άλλαελληνικά μονόπρακτααπό τον Γ. Λαζάνη, οοποίος δυστυχώς

εκείνη τη χρονιά πέθανε και το σχέδιο ματαιώθηκε. Έκτοτε δεν υπήρχεεπαφή και ήταν για μένα τιμή και έκπληξη που μου ζήτησαν φέτος έργομου.3. Το Θέατρο Τέχνης ασφαλώς πήρε ένα ρίσκο, όμως είναι σχεδόν σί-

γουρο ότι οι θεατρικοί συγγραφείς θα έδιναν το καλύτερο που μπορούσανσε μια συνεργασία με ένα θέατρο όπως το Τέχνης. Είναι σημαντικό πουαυτό το θέατρο επέστρεψε στους έλληνες σύγχρονους θεατρικούς συγ-γραφείς, αν και άργησε.4. Ξεκίνησα με ένα δίπλωμα κινηματογράφου και ο λόγος για τον οποίο

κατευθύνθηκα σε αυτή τη σχολή ήταν ότι εκείνη την εποχή το σενάριοήταν ό,τι κοντινότερο στο θεατρικό έργο. Από εκεί είχα την τύχη να μεδιαλέξουν στο πρώτο Εργαστήρι Νέων Θεατρικών Συγγραφέων πουέκανε το Θέατρο του Νότου [2000]. Στη συνέχεια με δέχτηκανστο Royal Court Theater [2001], ακολούθησε μια υποτροφία Fulbright[2005] στην Αμερική, πήρα το μάστερ μου στη θεατρική γραφή στο Πα-νεπιστήμιο του Λονδίνου [2010] και η μελέτη μου πάνω στο αντικείμενοσυνεχίζεται.

Παράλληλα, έχω γράψει δύο μυθιστορήματα και φέτος εκδόθηκε η τέ-ταρτη ποιητική μου συλλογή «Σώμα 4». Εκτός από τη συγγραφή, η άλληβασική μου ιδιότητα είναι η διδασκαλία θεατρικής γραφής.

Αυτή την εποχή με απασχολεί το «Θέλω μία χώρα», ένα έργο που μέροςτου παρουσιάστηκε στο Royal Court αυτό το καλοκαίρι και το «ΜήδειαςΠατούσες» που θα ανέβει με την καινούργια χρονιά σε σκηνοθεσία τηςΒαρβάρας Νταλιάνη.

∆εν είναι δυνατόν να βιοποριστεί κάποιος σήμερα από τη συγγραφήθεατρικών έργων στην Ελλάδα, είναι αστείο.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΦΛΟΥΡΑΚΗΣ

Ηπρώτη παράσταση για ενήλικες που είδα, ως νεαρήέφηβη, ήταν στο Θέατρο Τέχνης, «Ο ήχος τουόπλου» της Λούλας Αναγνωστάκη, σε σκηνοθεσίατου Κάρολου Κουν, το 1987. Αν ανατρέξει κάποιοςστις παραστάσεις σύγχρονου ρεπερτορίου του Θεά-

τρου Τέχνης (theatro-technis.blogspot.gr) θα διαπιστώσειότι ο μεγάλος δάσκαλος της τέχνης του θεάτρου, Κάρο-λος Κουν, είχε συνειδητά και επίμονα επιλέξει το σύγ-χρονο ελληνικό θέατρο ως πηγή από την οποία αντλούσεκαι την οποία τροφοδοτούσε. ∆εν θα ήταν υπερβολή ναπούμε ότι μέσα στο Θέατρο Τέχνης γεννήθηκαν ένα πλή-θος νέοι έλληνες συγγραφείς. Από το 1942 μέχρι σήμεραστη σκηνή του Θεάτρου Τέχνης πρωτοπαρουσιάστηκανέργα των: Γ. Σεβαστίκογλου, Α. Σολωμού, ∆ημ. Κεχαΐδη,Ιακ. Καμπανέλλη, Λ. Αναγνωστάκη, Γ. Σκούρτη, Μ. Ευ-θυμιάδη, Γ. Αρμένη, Ε. Χαβιαρά, ∆. Λιτινάκη, Μ. Λαϊνά,Γ. Χρυσούλη, Θ. Βαλτινού, Π. Μεντή κ.ά. Το Θέατρο Τέ-χνης ήταν, όταν η γενιά μου, η γενιά των σημερινών σα-ραντάρηδων, ξεκινούσε να γνωρίζει το θέατρο, σημείοαναφοράς και για το θέατρο, αλλά και το σύγχρονο ελ-ληνικό θεατρικό έργο.

Από τότε πέρασαν χρόνια, φέτος το Θέατρο Τέχνης

μπαίνει στην όγδοη δεκαετία του και επιχειρεί να επα-νασυνδεθεί με αυτόν τον αμφίδρομο ομφάλιο λώρο: «Νασυνδέσουμε ξανά το Θέατρο Τέχνης με έναν από τους βα-σικούς του στόχους, τη δημιουργία νεοελληνικού θεά-τρου» όπως το διατυπώνει στην «Εποχή» ο διευθύνωνσύμβουλος του Θεάτρου Τέχνης Κωστής Καπελώνης.

«Ζητήσαμε από συγγραφείς, που έχουν εμφανιστεί στοχώρο του θεάτρου γύρω στο 2000, να γράψουν για το Θέ-ατρο Τέχνης ένα έργο μιας ώρας, για να μπορούν να παί-ζονται δύο έργα μαζί την ίδια βραδιά, ώστε να μπορούμεστη διάρκεια μιας θεατρικής περιόδου να φιλοξενήσουμεοκτώ έργα, διότι σκεφτήκαμε ότι ένα ή δύο δεν θα είναιαντιπροσωπευτικά της σύγχρονης ελληνικής θεατρικήςγραφής» εξηγεί ο Κ. Καπελώνης. «Το αποτέλεσμα έχειπάρα πολύ ενδιαφέρον».

Οι οκτώ, λοιπόν, συγγραφείς από τους οποίους το Θέ-ατρο Τέχνης ζήτησε έργα και εκείνοι ανταποκρίθηκανείναι, με σειρά παρουσίασης των έργων τους: οι Αντώνηςκαι Κωνσταντίνος Κούφαλης, με το έργο «Όλη η πόλητο κουβεντιάζει», ο Αλέξης Σταμάτης, με το έργο «Με-σάνυχτα σ' έναν τέλειο κόσμο», ο Ανδρέας Φλουράκης,με το έργο «Ασκήσεις για γερά γόνατα», ο Βαγγέλης Χα-

τζηγιαννίδης, με το έργο «Τον άυλο εσένα», ηΜαριάνναΚάλμπαρη, με το έργο «Αλμανάκ», ο Μισέλ Φάις, με τοέργο «La petite mort», ο Σάκης Σερέφας, με το έργο «Έναν φιδέ κι ακίνητος!» και ο Γιάννης ∆ούμος, με τοέργο «Να ζεις». Ήδη, κάθε ∆ευτέρα και Τρίτη, ανεβαί-νει διαδοχικά, στις 9 και στις 10.30μ.μ., το πρώτο δίδυμοέργων. Ενώ τη σκυτάλη παίρνει το επόμενο δίδυμο στις 9∆εκέμβρη. Το εισιτήριο και για τις δύο παραστάσεις είναι15 ευρώ, για τη μία 10 ευρώ, ενώ και για τις 8 παραστά-σεις είναι 48 ευρώ.

Η «Εποχή» συνομίλησε με δύο από τους θεατρικούςσυγγραφείς των οποίων έργα θα παρακολουθήσουμεφέτος στο Υπόγειο, τον Ανδρέα Φλουράκη και τον Γιάννη∆ούμο θέτοντας τους ερωτήματα για το πώς αισθάνονταιγια αυτήν την πρόσκληση και συνεργασία με το ΘέατροΤέχνης [1], πώς το Θέατρο οδηγήθηκε σε αυτούς [2], πώςαισθάνθηκαν την «παραγγελιά» και την εμπιστοσύνη αποτην πλευρά του Τέχνης [3], αλλά και πώς οδηγήθηκαν στηθεατρική γραφή και αν αυτή η ενασχόληση μπορεί νατους «ζήσει» [4].

Ζωή Γεωργούλα

““Η«Εποχή» συ-νομίλησε μεδύο απότους θεατρι-κούς συγ-γραφείς τωνοποίων έργαθα παρακο-λουθήσουμεφέτος στοΥπόγειο, τονΑνδρέαΦλουράκηκαι τονΓιάννη ∆ού-μο

ΘΕΑΤΡΟ ΤΕΧΝΗΣ

Επιστροφή στο σύγχρονοελληνικό θεατρικό έργο