View
277
Download
1
Embed Size (px)
DESCRIPTION
นิตยสารไฟฟ้าสารฉบับนี้ได้รับเกียรติจาก นายอำนวย ทองสถิตย์ อธิบดีกรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน ให้เกียรติสัมภาษณ์ในหัวข้อเรื่อง “พลังงานทดแทน ความท้าทายพลังงานไทย” ซึ่งท่านได้กล่าวถึงหลายประเด็นด้านพลังงานทดแทนที่น่าสนใจ คือ การที่ประเทศไทยของเราตั้งเป้าเป็น “แบตเตอรี่ของเอเชีย” การเตรียมความพร้อมสู่การเป็นเอทานอลฮับ รวมทั้งการเตรียมความพร
Citation preview
นตยสารเทคโนโลยทมวศวกรไฟฟาอานมากทสดในประเทศ
Wide Spectrum Technical Magazine for Electrical Engineers
ELECTRICAL ENGINEERING MAGAZINEELECTRICAL ENGINEERING MAGAZINE
ปท 20 ฉบบท 2 มนาคม - เมษายน 2556
www.eit.or.th
การวเคราะหสาเหตการชำรดของสายเคเบลใยแกวนำแสง(กรณศกษาในพนทการไฟฟาเขตเพชรบร)
ระบบความปลอดภยกบโทรศพทมอถอ
ชดทดสอบวฏจกรความรอนสำหรบสายเคเบลใตดน
การประเมนศกยภาพพลงงานลมในพนทนอกชายฝงทะเลอาวไทยของ PEA
สมภาษณพเศษอำนวย ทองสถตย
อธบดกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน
ไฟฟาสาร
ไฟฟาสาร
ไฟฟาสาร
ไฟฟาสาร
ส า ร บ ญ
ปท 20 ฉบบท 2 มนาคม - เมษายน 2556E-mail : [email protected], [email protected]
ความคดเหนและบทความตาง ๆ ในนตยสารไฟฟาสารเปนความคดเหนสวนตวของผเขยน ไมมสวนผกพนกบวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ
สมภาษณพเศษ14 อ�านวย ทองสถตย
“พลงงานทดแทน ความทาทายพลงงานไทย”
มาตรฐานและความปลอดภย17 ขยายความมาตรฐานการตดตงทางไฟฟาส�าหรบประเทศไทย พ.ศ.2545 บทท 5
(ตอนท 2) : นายลอชย ทองนล
24 หลกปฏบตดานการตรวจสอบ และการทดสอบการตดตงระบบสญญาณเตอนอคคภย (ตอนท 7) : นายมงคล วสทธใจ
ไฟฟาก�าลงและอเลกทรอนกสก�าลง31 การปองกนการลดวงจรลงดนในระบบไฟฟา : นายวทยา ธระสาสน
36 การเพมประสทธภาพในการสงจายพลงงานไฟฟา โดยใชสายตวน�าไฟฟาชนด High Temperature, Low Sag Conductors : นายกตตกร มณสวาง
ไฟฟาสอสารและคอมพวเตอร40 ระบบความปลอดภยกบโทรศพทมอถอ : นายไกรวร ลมชยกจ
45 การวเคราะหสาเหตการช�ารดของสายเคเบลใยแกวน�าแสง (กรณศกษาในพนทการไฟฟา เขตเพชรบร) : นายวษณ เหลองอราม และนายธวฒ ศรสวรรณ
เทคโนโลยและนวตกรรม49 การตรวจจบควนดวยกลองวงจรปด : ธรศกด ศรสวรรณ และ มต รจานรกษ
54 ชดทดสอบวฏจกรความรอนส�าหรบสายเคเบลใตดน Heat Cycles Test Set for Underground Cable : ดร.อรรถ พยอมหอม
66 ขอคดและกลยทธการจดประชมวชาการใหประสบผลส�าเรจ : รศ.ดร.ส�ารวย สงขสะอาด
พลงงาน73 Maximum Demand กบความเขาใจทถกตอง : นายธวชชย ชยาวนช
82 การผลตไฟฟาจากพลงงานลมในพนทนอกชายฝงทะเล ตอนท 2.1 การประเมนศกยภาพพลงงานลมในพนทนอกชายฝงทะเลอาวไทยของ PEA : นายศภกร แสงศรธร
ปกณกะ86 The Host : น.ส.ปนฏา ยงยทธ
91 ศพทวศวกรรมนาร Threshold : นายเตชทต บรณะอศวกล
93 Innovation News “ไบโอมเทนอด” ความหวงพลงงานทดแทนส�าหรบรถยนต : น.ส.วไลภรณ ชชวาลย
95 ขาวประชาสมพนธ
14
40
45
54
82
ไฟฟาสาร
ไฟฟาสาร
สวสดทกทานครบ เวลาชางผานไปอยางรวดเรวเชนเดมครบ นวนสงกรานตหรอวนขนปใหมของไทยกก�าลงจะมาถงกนอกแลวนะครบ ในโอกาสนทางกองบรรณาธการนตยสารไฟฟาสารจงขออ�านวยพรใหทานผอานทกทานมความเจรญกาวหนาในอาชพ การงาน สขภาพแขงแรง มความสข สดชน และสมหวงในสงปรารถนาทดทกสงไปครบ หลาย ๆ ทานคงจะเดนทางกลบบานหรอไปทองเทยว อยาลมเรองความปลอดภยเปนทตง นะครบ ทงเรองการขบรถและการดมสงมนเมาทงหลาย โดยควรขบรถดวยความมสต ใหอภยซงกนและกน และมน�าใจตอกนนะครบ จากทผมไดตดตามขาวสารในชวงทผานมา พบวา คนไทยเราเดยวนหลายคนเปนคนอารมณรอน ไมมสต สดทายกท�าเรองเลก
ใหเปนเรองใหญ เกดเหตทไมควรจะเกดขนหลายครง ผมจงหวงเปนอยางยงวาทกทานจะไดมชวงเวลาทด ๆ ในชวงสงกรานตทจะถงนนะครบ
ผมเพงกลาวถงชวงสงกรานตไป สงทอดคดถงไมไดตามมาคอ เรองอากาศรอน แนนอนครบปญหาทมาคกนคอปรมาณการใชไฟฟาจะสงมากในชวงน มหลกการประมาณอยางงายครบวาหากอณหภมเพมสงขน 1 องศา จะท�าใหปรมาณการใชไฟเพมขนประมาณ 5% ทกทานคงทราบขาวททางพมาจะงดจายกาซใหแกประเทศไทยแลวนะครบ นยงท�าใหเกดวกฤตปญหาพลงงานระดบชาตเลยครบ เพราะปรมาณความตองการใชไฟฟาสงขน แตก�าลงการผลตมปญหาเพราะมเชอเพลงไมเพยงพอเนองจากประเทศไทยเราพงพาการผลตไฟฟาจากกาซธรรมชาตประมาณ 70% จงท�าใหทานรฐมนตรวาการกระทรวงพลงงานและทง 3 การไฟฟารวมทงหนวยงานทเกยวของตองมารวมกนหาทางปองกนการเกดปญหาไฟฟาดบบางสวน หรอทเขาเรยกวา “Brown out” จงไดมการรณรงคกนทกภาคสวนใหชวยกนลดปรมาณการใชไฟฟาลงในชวงดงกลาว ปจจบนหลงจากไดหารอ แกปญหากนแลวกไดมการประกาศตวเลขก�าลงไฟฟาส�ารองเพมเตมแลววา ไดเพมขนจากทประมาณการไวไมกรอยเมกะวตต ไดเพมเปนหนงพนกวาเมกะวตตแลว ซงกท�าใหโอกาสทจะเกด Brown out นนนอยลงไป หลายทานกอาจไมเขาใจวาไฟฟาส�ารอง คออะไร ผมขออธบายงาย ๆ คอ การผลตไฟฟาเราไมสามารถบอกไดวาปรมาณการใชไฟฟามมากนอยเพยงใด จงตองมก�าลงไฟฟาส�ารองไวเผอเกดเหตฉกเฉน เชน หากมปรมาณการใชไฟฟาเพมขนจากเดมกจะสามารถผลตเพมใหไดทนท หรอหาก โรงไฟฟาโรงใดเกดมปญหาไมสามารถจายไฟไดกจะตองใชก�าลงไฟฟาส�ารองนจายทดแทน โดยปกตจะก�าหนดใหมก�าลงไฟฟาส�ารองประมาณ 10–15% ของปรมาณโหลดสงสด อยางไรกด แมไมเกดปญหานพวกเราทกคนคงตองมสวนรวมในการลดการใช พลงงานทไมจ�าเปน ทงเพอลดคาใชจาย ลดโอกาสการเกดไฟดบ และทส�าคญลดการใชทรพยากรทมอยอยางจ�ากด เพอใหลกหลาน ของเราไดมใชอกตอไปในอนาคตนาน ๆ รวมทงยงเปนการลดการปลอยมลพษจากการใชพลงงานเพอชวยปกปองโลกของเรา ทางออมอกดวย นอกจากนประเทศของเราควรตองมแนวทางการพฒนาและสงเสรมการผลตไฟฟาดวยพลงงานทดแทนอยางจรงจง เพอใหเรามทางเลอกลดการพงพาการผลตไฟฟาจากกาซธรรมชาต ซงผมขอใหทกทานไดตดตามอานรายละเอยดไดจาก บทสมภาษณพเศษของทานอธบดกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานตอไปครบ
นตยสารไฟฟาสารฉบบนไดรบเกยรตจาก นายอ�านวย ทองสถตย อธบดกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน ใหเกยรตสมภาษณในหวขอเรอง “พลงงานทดแทน ความทาทายพลงงานไทย” ซงทานไดกลาวถงหลายประเดนดานพลงงานทดแทนทนาสนใจ คอ การทประเทศไทยของเราตงเปาเปน “แบตเตอรของเอเชย” การเตรยมความพรอมสการเปนเอทานอลฮบ รวมทงการเตรยมความพรอมพลงงานใหแกภาคอตสาหกรรม และทส�าคญคอการตงเปาและผลกดนการใชพลงงานทดแทนใหได 25% ใน 10 ป นอกจากนยงมบทความวชาการหลายบทความทนาสนใจ ขาวประชาสมพนธตาง ๆ ของ วสท.และหนวยงานตาง ๆ ใหทก ๆ ทานไดตดตามเชนเดม
อนงหากทานผอานทานใดมขอแนะน�า หรอตชมใด ๆ แกกองบรรณาธการ ทานสามารถมสวนรวมกบเราไดโดยสงเขามา ทางไปรษณย หรอท Email: [email protected] นอกจากนทานสามารถ Download หรออานนตยสารไฟฟาสารในรปแบบของ E-Magazine ทเปนแบบ 4 สทงเลมไดท http://www.eit.or.th/ee-mag และสดทายผมขอขอบคณผสนบสนนนตยสาร “ไฟฟาสาร” ทกทานทชวยใหเรายงคงสามารถท�านตยสารวชาการใหความรและขาวสารแกทานผอานทกทานในชวงทผานมา และหวงเปนอยางยงวาจะใหการสนบสนนตลอดไปครบ
สวสดครบ
ดร.ประดษฐเฟองฟ
บ ท บ ร ร ณ า ธ ก า ร
ไฟฟาสาร
ไฟฟาสาร
ไฟฟาสาร
ไฟฟาสาร
ไฟฟาสาร
ไฟฟาสาร
ไฟฟาสาร
เจาของ : สาขาวศวกรรมไฟฟา สมาคมวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ487 รามค�าแหง 39 (ซอยวดเทพลลา) ถนนรามค�าแหง แขวงวงทองหลาง เขตวงทองหลาง กรงเทพฯ 10310โทรศพท 0 2319 2410-13 โทรสาร 0 2319 2710-11 http://www.eit.or.th e-mail : [email protected]
คณะกรรมการทปรกษาฯพณฯ พลอากาศเอก ก�าธน สนธวานนท
ศ.ดร.บญรอด บณฑสนตศ.อรณ ชยเสร
รศ.ดร.ณรงค อยถนอมรศ.ดร.ไกรวฒ เกยรตโกมลรศ.ดร.ตอตระกล ยมนาค
ดร.การญ จนทรางศนายเรองศกด วชรพงศพล.ท.ราเมศร ดารามาศนายอ�านวย กาญจโนภาศ
คณะกรรมการอ�านวยการ วสท. นายสวฒน เชาวปรชา นายก นายไกร ตงสงา อปนายกคนท 1
จนทรเจนจบ, อาจารยสพฒน เพงมาก, นายประสทธ เหมวราพรชย, นายไชยวธ ชวะสทโธ, นายปราการ กาญจนวต, นายพงษศกด หาญบญญานนท, รศ.ศล บรรจงจตร, รศ.ธนบรณ ศศภานเดช, นายเกยรต อชรพงศ, นายพชญะ จนทรานวฒน, นายเชดศกด วทราภรณ, ดร.ธงชย มนวล, นายโสภณ สกขโกศล, นายทวป อศวแสงทอง, นายชาญณรงค สอนดษฐ, นายธนะศกด ไชยเวช
ประธานกรรมการนายลอชย ทองนล
รองประธานกรรมการนายสกจ เกยรตบญศรนายบญมาก สมทธลลา
กรรมการ ผศ.ถาวร อมตกตต กรรมการ ดร.เจน ศรวฒนะธรรมา กรรมการ นายสมศกด วฒนศรมงคล กรรมการ นายพงศศกด ธรรมบวร กรรมการ นายกตตพงษ วระโพธประสทธ กรรมการ นายสธ ปนไพสฐ กรรมการ ดร.ประดษฐ เฟองฟ กรรมการ นายกตตศกด วรรณแกว กรรมการ นายสจ คอประเสรฐศกด กรรมการ นายภาณวฒน วงศาโรจน กรรมการ นายเตชทต บรณะอศวกล กรรมการและเลขานการ น.ส.นพดา ธรอจฉรยกล กรรมการและผชวยเลขานการ
คณะท�างานกองบรรณาธการนตยสารไฟฟาสาร
คณะทปรกษานายลอชย ทองนล, นายปราการ กาญจนวต, ผศ.ดร.วชระ จงบร, นายยงยทธ รตนโอภาส, นายสนธยา อศวชาญชยสกล, นายศภกจ บญศร , นายวชย จามาตกล
บรรณาธการดร.ประดษฐ เฟองฟ
กองบรรณาธการผศ.ถาวร อมตกตต, นายมงคล วสทธใจ, นายชาญณรงค สอนดษฐ, นายววฒน อมรนมตร, นายสเมธ อกษรกตต, ดร.ธงชย มนวล, ผศ.ดร.ปฐมทศน จระเดชะ, ดร.อศวน ราชกรม, นายบญถน เอมยานยาว, นายเตชทต บรณะอศวกล, นายกตตศกด วรรณแกว, อาจารยธวชชย ชยาวนช, นายมนส อรณวฒนาพร, นายประดษฐพงษ สขสรถาวรกล, นายจรญ อทยวนชวฒนา, น.ส.เทพกญญา ขตแสง, น.ส.นพดา ธรอจฉรยกล
ฝายโฆษณาสพจน แสงวมล, กฤษณะ หลกทรพย, วณา รกดศรสมพนธ
จดท�าโดย
บรษท ไดเรคชน แพลน จ�ากด539/2 อาคารมหานครยบซม ชน 22 A
ถนนศรอยธยา แขวงถนนพญาไท เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400โทร. 0 2247 2330, 0 2247 2339, 0 2642 5243, 0 2642 5241
(ฝายโฆษณา ตอ 112-113) โทรสาร 0 2247 2363www.DIRECTIONPLAN.org E-mail : [email protected]
รศ.ดร.หรรษา วฒนานกจ อปนายกคนท 2 ศ.ดร.ตอกล กาญจนาลย อปนายกคนท 3 นายธเนศ วระศร เลขาธการ นายทศพร ศรเอยม เหรญญก นายพชญะ จนทรานวฒน นายทะเบยน นายธรธร ธาราไชย ประชาสมพนธ รศ.ดร.วนชย เทพรกษ โฆษก รศ.ดร.วชย กจวทวรเวทย สาราณยกร นายชชวาลย คณค�าช ประธานกรรมการสทธและจรรยาบรรณ รศ.ดร.อมร พมานมาศ ประธานกรรมการโครงการ ผศ.ดร.วรรณสร พนธอไร ประธานสมาชกสมพนธ ดร.ชวลต ทสยากร ปฏคม รศ.ดร.พชย ปมาณกบตร ประธานกรรมการตางประเทศ นายชลต วชรสนธ ประธานกรรมการสวสดการ รศ.ดร.ทวป ชยสมภพ กรรมการกลาง 1 นายนนนาท ไชยธรภญโญ กรรมการกลาง 2 นายประสทธ เหมวราพรชย ประธานวศวกรอาวโส นางอญชล ชวนชย ประธานวศวกรหญง ดร.ประวณ ชมปรดา ประธานยววศวกร รศ.ดร.สชชวร สวรรณสวสด ประธานสาขาวศวกรรมโยธา นายลอชย ทองนล ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา นายจกรพนธ ภวงคะรตน ประธานสาขาวศวกรรมเครองกล รศ.ด�ารงค ทวแสงสกลไทย ประธานสาขาวศวกรรมอตสาหการ รศ.ดร.ขวญชย ลเผาพนธ ประธานสาขาวศวกรรมเหมองแร โลหการ และปโตรเลยม นายเยยม จนทรประสทธ ประธานสาขาวศวกรรมเคม ผศ.ยทธนา มหจฉรยวงศ ประธานสาขาวศวกรรมสงแวดลอม ผศ.ดร.กอเกยรต บญชกศล ประธานสาขาวศวกรรมยานยนต นายกมโชค ใบแยม ประธานสาขาวศวกรรมคอมพวเตอร รศ.ดร.เสรมเกยรต จอมจนทรยอง ประธานสาขาภาคเหนอ 1 รศ.วชย ฤกษภรทต ประธานสาขาภาคเหนอ 2 รศ.ดร.สมนก ธระกลพศทธ ประธานสาขาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 1 ผศ.ดร.สงวน วงษชวลตกล ประธานสาขาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 2 รศ.ดร.จรญ บญกาญจน ประธานสาขาภาคใต
รายนามคณะกรรมการสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 2554-2556
ทปรกษานายอาทร สนสวสด, ดร.ประศาสน จนทราทพย, นายเกษม กหลาบแกว, ผศ.ประสทธ พทยพฒน, นายโสภณ ศลาพนธ, นายภเธยร พงษพทยาภา, นายอทศ
ไฟฟาสาร
14
สมภาษณพเศษ
Interview
อ�านวย ทองสถตย“พลงงานทดแทน
ความทาทายพลงงานไทย”ในยคทพลงงานกลายเปนของหายากและมราคาแพง
ประกอบกบสถานการณทประเทศไทยก�าลงประสบปญหา
ดานพลงงานในหลาย ๆ ดาน ทงดานความมนคงและ
ความเพยงพอของการจดหาพลงงานนน “พลงงานทดแทน”
ถกมองวาเปนอศวนขมาขาวเขามาชวยคลคลายสถานการณ
พลงงานทก�าลงตงตว นตยสารไฟฟาสารฉบบนขอน�า
คณผอานไปตดตามทศนะและแนวนโยบายการด�าเนนงาน
ดานพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานทส�าคญของ
ประเทศ จาก นายอ�านวย ทองสถตย อธบดกรมพฒนา
พลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน (พพ.) ซงเปนผท
ไดชอวามสวนส�าคญตอการผลกดนนโยบายดานพลงงาน
ทดแทนไปสแนวทางปฏบต
ไทยตงเปาเปน “แบตเตอรของเอเชย”การเข าส ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน หรอ
AEC เปนสงททกประเทศในอาเซยนใหความส�าคญ
นายอ�านวย ทองสถตย อธบดกรมพฒนาพลงงานทดแทน
และอนรกษพลงงาน (พพ.) กลาววา เรองของ AEC ถอเปน
วาระแหงชาตทรฐบาลใหความส�าคญมาก ซงในประเดน
ดานพลงงานหนวยงานทเกยวของจะท�างานรวมกนใน
การเตรยมความพรอมเพอเขาส AEC โดยจะท�างานรวมกน
เปน Energy Connectivity หรอการเชอมโยงระบบ
พลงงานในกลมอาเซยนเขาไวดวยกน เนองจากในอาเซยน
มทรพยากรมากมายทสามารถพฒนาพลงงานรวมกนได
ทงไฟฟาพลงน�า ถานหน เปนตน โดยประเทศไทยม
เปาหมายจะเปน “แบตเตอรของเอเชย” ทไมใชในฐานะ
ผซอพลงงาน แตประเทศไทยก�าลงจะพฒนาตนเองไปส
การเปนศนยกลางการซอขายไฟฟาในกลมประเทศอาเซยน
“เรองพลงงานทดแทนชดเจนวาเราเปนผน�าดาน
การพฒนาพลงงานทดแทนทกรปแบบ โดยเฉพาะเชอเพลง
ชวภาพ มหลายประเทศทเรมท�าตามอยางประเทศไทย
ไมวาจะเปนประเทศเวยดนามหรอประเทศฟลปปนส
ทตงเปาหมายการใชแกสโซฮอลใหมากยงขน” อธบด
พพ.ยกตวอยาง
พรอมสการเปนเอทานอลฮบเมอกลบมาพจารณาพลงงานทดแทนจะพบวา
ประเทศไทยมวตถดบทสามารถน�ามาผลตเชอเพลงชวภาพ
ไดคอนขางมาก อธบด พพ.บอกวา วตถดบทมศกยภาพ
คอน�าตาลและมนส�าปะหลง น�ามาผลตเอทานอลเพอใช
เปนเชอเพลงส�าหรบรถยนตได ซงขณะนประเทศไทยผลต
เอทานอลได 5 ลานลตรตอวน ขณะทปรมาณการใชใน
ประเทศอยท 2 ลานลตรตอวน จงมเอทานอลสวนเกนท
สามารถสงออกได จดนเองท�าใหประเทศไทยมความพรอม
ในการเปนศนยกลางการซอขายเอทานอลในภมภาค หรอ
Ethanol Hub ได
ไฟฟาสาร
15มนาคม - เมษายน 2556
เ ต ร ย ม ค ว า ม พ ร อ ม พ ล ง ง า น ภ า คอตสาหกรรม
การเขาส AEC การเตรยมความพรอมทส�าคญอก
ภาคสวนหนงคอ ภาคอตสาหกรรมทตองแขงขนเรองราคา
ในสวนนเอง อธบด พพ.บอกวา ทาง พพ.มจดมงหมาย
ทจะเขาไปชวยเหลอภาคอตสาหกรรม เพอใหเกดการใช
พลงงานอยางมประสทธภาพ เพอลดตนทนการผลต โดย
พพ.ไดเขาไปใหการสนบสนนทงผประกอบการขนาดเลก
หรอ SME โรงงานขนาดกลาง โรงงานขนาดใหญ ผาน
ทางหลายโครงการเพอใหรองรบกบทกภาคสวน และยง
ไดเขาไปใหความชวยเหลอในการพฒนาปรบปรงอปกรณ
ตาง ๆ ใหมประสทธภาพสงขน เมอผประกอบการม
การใชพลงงานทประหยด มประสทธภาพสง รายจายดาน
พลงงานจะลดลง ท�าใหผลตสนคาทสามารถแขงขนกบ
ประเทศในกลมอาเซยนได
“ขณะเดยวกน พพ.ก ได ให ความส�าคญกบ
ขอกฎหมายตาง ๆ ทเกยวของกบการพฒนาและสงเสรม
การอนรกษพลงงาน ซง พพ.ไดมการปรบปรงกฎหมาย
ทงกฎกระทรวงและพระราชกฤษฎกาตาง ๆ เพอให
ทนสมยและเออประโยชนตอการอนรกษพลงงานใหเขมขน
ยงขน” อธบด พพ.กลาว
นอกจากนน พพ.ยงไดเตรยมการด�าเนนงาน
เกยวกบสมารทกรด (Smart Grid) หรอโครงขายไฟฟา
อจฉรยะ โดยท�างานรวมกบหลายหนวยงาน หากท�าได
ส�าเรจจะท�าใหการสงเสรมการประหยดพลงงานไดอยาง
มประสทธภาพยงขน เพราะท�าใหรวาชวงไหนมการใช
พลงงานมาก จะไดวางแผนการใชพลงงานไดอยางม
ประสทธภาพ ซงการท�างานเรองสมารทกรดจะมคณะ
อนกรรมการ 2 ชด คอ ชดท 1 ดแลเรองแผนแมบท และ
นโยบายในการพฒนาและสงเสรมโครงขายไฟฟาอจฉรยะ
และคณะอนกรรมการชดท 2 จะเขามาดแลการจดท�าแผน
รองรบทสอดคลองกบแผนแมบททวางเอาไว ซงขณะนอย
ระหวางด�าเนนการ ถอเปนจดเรมตนทด พพ.ใหความสนใจ
เรองนคอนขางมาก เพราะเปนเรองทมผลกระทบตอ
การสงเสรมการใชพลงงานอยางมประสทธภาพ
ตงเปาใชพลงงานทดแทนใหได 25% ใน 10 ปเพอใหประเทศไทยสามารถพฒนาพลงงานทดแทน
ใหเปนหนงในพลงงานหลกของประเทศ ทดแทนเชอเพลง
ฟอสซลและการน�าเขาน�ามนไดอยางยงยนในอนาคต
กระทรวงพลงงานไดก�าหนดยทธศาสตรในการจดท�า
Roadmap เพอสงเสรมการพฒนาพลงงานทดแทนและ
พลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป (พ.ศ. 2555-2564)
ซงอธบด พพ.กลาววา แผนพฒนาพลงงานทดแทนและ
พลงงานทางเลอกนมความทาทายเปนอยางยง เพราะ
ตวเลข 25% ถอเปนตวเลขทมากพอสมควร การจะไปถง
เปาหมายไดตองใหความส�าคญทงในสวนของไฟฟา
พลงงานความรอน และพลงงานชวภาพ โดยจะให
ความส�าคญกบพลงงานชวภาพมากทสด
ส�าหรบมาตรการรองรบดานเชอเพลงชวภาพ
กระทรวงพลงงานพยายามสงเสรมการใชเอทานอลให
มากขน โดยมมาตรการลด เลก การใชน�ามนเบนซน
91 ซงทผานมามการใชน�ามนเบนซนทไมผสมเอทานอล
ประมาณ 8 ลานลตรตอวน เมอยกเลกเบนซน 91 ไปแลว
ในเดอนมกราคม 2556 ตวเลขการใชน�ามนเบนซนจาก
8 ลานลตรตอวน ลดลงมาอยทประมาณ 2 ลานลตร
ตอวนเทานน ซงประชาชนจะใชน�ามนเบนซน 95 ปรมาณ
เบนซน 6 ลานลตร ทหายไปจงมาอยทน�ามนแกสโซฮอล
ตวเลขการใชเอทานอลกจะเพมขนจากเดม 1.4 ลานลตร
ตอวน มาเปน 2 ลานลตรตอวน และปลายปนคาดวาจะมาก
ถง 3 ลานลตรตอวน ซงในอนาคตจะตองมแผนเรงรดเพอ
ใหมการใชเอทานอลเพมมากขน ทงในแงของภาษตาง ๆ
ทเกยวของ รถทใชน�ามน E20 E85 เปนตน
ไฟฟาสาร
16
โอกาสใหมสงเสรมการใชน�ามนพชสงเคราะหนอกจากเอทานอลแลวรฐบาลยงสงเสรมเรอง
ไบโอดเซลดวย ซงเปนโอกาสเหมาะทจะสงเสรมใหม
การใชน�ามนพชสงเคราะหมาทดแทนมากยงขน โดยตวแรก
ทรฐบาลสนบสนน คอ BHD ยอมาจาก Bio-Hydrogenated
Diesel คอการน�าน�ามนพชมาผานกระบวนการ Hydrogenation
เพอใหไดน�ามนทเรยกวา BHD ทมโครงสรางเชนเดยวกบ
น�ามนดเซลแตมคณภาพสงกวา ชวยใหเครองยนตสตารต
ตดงาย เผาไหมสมบรณกวา และน�าไปผสมกบน�ามนดเซล
ไดมากกวา 5% แตขณะนคายรถยนตยอมใหผสมไดเพยง
5% แมในทางทฤษฎจะผสมไดถง 10% จงอยระหวาง
การเจรจากบคายรถยนตใหผสมไดท 7% หากท�าไดจะ
ท�าใหเพมการใชไบโอดเซลไดถง 9 ลานลตรตอวน ซงคาดวา
ภายในป 2560 จะสามารถตงโรงกลนน�ามน BHD ได 1 โรง
ก�าลงการผลต 1 ลานลตรตอวน ท�าใหประเทศไทยมการใช
น�ามนปาลมหรอน�ามนพชสงเคราะหมาผสมน�ามนดเซล
มากยงขน
นอกจากนนแล วรฐบาลยงมแนวโน มยกเลก
รถโดยสารทใชเชอเพลง NGV แลวหนมาใชรถโดยสาร
ทใชเชอเพลง ED95 แทน ซงเปนเชอเพลงแบบใหม
มสวนผสมของเอทานอลรอยละ 95 ทเหลอรอยละ 5
เปนสารปรงแตง เทากบเปนรถทใชเอทานอลเกอบ 100%
แตเครองยนตตองออกแบบมาโดยเฉพาะจงจะสามารถ
ใชได ขณะนอย ระหวางการเจรจากบประเทศผผลต
การปรบเปลยนรถโดยสารจากรถ NGV มาใช ED95 นถอเปน
การน�ารองรถยนตประเภทนในประเทศไทย
“แตเทานยงไมพอ เพราะเราตงเปาหมายไวท 40
ลานลตรตอวน จงตองมองไปทการใชน�ามนสงเคราะห
อยางอนดวย เชน การพฒนา BTL : Biomass to Liquid
คอการแปรรปชวมวลใหเปนน�ามน การผลตน�ามนไบโอเจต
ส�าหรบใชกบเครองบน นอกจากนนยงมการพฒนาไบโอแกส
จากพชพลงงานทดแทนทเรยกวาหญาเนเปยร เปาหมาย
10,000 เมกะวตต เปนโครงการทจะบรณาการรวมกน
ระหวาง 9 กระทรวง เพราะหญาเนเปยรมศกยภาพน�ามา
หมกเพอผลตไบโอแกสส�าหรบน�าไปใชในรถยนตได โดย
ผานกระบวนการทเรยกวา Compressed Biomethane
Gas หรอ CBG สามารถใชกบรถยนตแทนกาซ NGV
ในเขตพนทหางไกลแนวทอสงกาซได โดย พพ.จะสงเสรม
การผลตกาซ CBG จากหญาเนเปยรอยางจรงจง วนหนง
หญาเนเปยรจะเปนเทคโนโลยของคนไทย เปนนวตกรรม
ทสงออกไปยงประเทศเพอนบานได” อธบด พพ.กลาว
แนวทางการสงเสรมพลงงานทดแทนขางตน
อธบด พพ.เชอมนวาจะเปนสวนส�าคญทชวยลดการพงพา
กาซธรรมชาตเพอการผลตพลงงานทมากถง 70% ลงมา
ใหเหลอ 45% ไดดวยการเพมสดสวนพลงงานทดแทนท
มศกยภาพแทน ซงแนวทางเหลานตองด�าเนนการควบค
ไปกบการใหความร แกประชาชน เพราะสถานการณ
พลงงานของประเทศไทยก�าลงอยในภาวะยากล�าบาก
“สงทอยากฝากคอ การพฒนาพลงงานทดแทนโดย
การสงเสรมการอนรกษพลงงานนนตองขอความรวมมอ
จากทกภาคสวน ถาทกคนใหความสนใจและเขาใจแลว
สงนจะเปนประโยชนแกตวเราเองในการลดรายจายและ
เพมรายได สวนในมตของประเทศจะชวยลดการพงพา
พลงงานจากภายนอก สรางความเขมแขง ความมนคง
ดานการพฒนาพลงงานของประเทศ ซงทกคนตองรและ
ใหความส�าคญ ไมควรรอใหภาครฐดแลใหเพยงอยางเดยว”
อธบด พพ.กลาวทงทาย
ไฟฟาสาร
17มนาคม - เมษายน 2556
มาตรฐานและความปลอดภย
Standard& Safety
นายลอชย ทองนล อเมล : [email protected]
ขยายความมาตรฐานการตดตงทางไฟฟาส�าหรบประเทศไทย พ.ศ. 2545 บทท 5 (ตอนท 2)
บทความทงหมดน เป นความเหนของผ เขยน
ในฐานะทเปนอนกรรมการและเลขานการในการจดท�า
มาตรฐานการตดตงทางไฟฟาฯ ไมไดเปนความเหน
รวมกนของคณะอนกรรมการฯ การน�าไปใชอางองจะตอง
ท�าดวยความระมดระวง อยางไรกตาม ผเขยนหวงวาจะ
เปนความเหนทมประโยชน และเพอความประหยดพนท
จงไมไดยกเนอความของมาตรฐานฯ มาลงไวในบทความ
ทงหมดแตจะยกมาเฉพาะบางสวนทตองการอธบาย
เพมเตมเทานน และทส�าคญคอการใชมาตรฐานจงจ�าเปน
ตองอานและท�าความเขาใจทงเลม จะยกเพยงสวนใด
สวนหนงไปใชอางองอาจไมถกตอง สวนทเปนค�าอธบาย
จะใชเปนอกษรตวเอยงบนพนสเทา
ขอ 5.2 ขอก�ำหนดกำรเดนสำยส�ำหรบระบบแรงสง
ส�าหรบขอก�าหนดการเดนสายในระบบแรงสง
(แรงดนเกน 1,000 โวลต) เปนขอก�าหนดเพมเตมจาก
ขอก�าหนดของแรงต�า ในการน�าขอก�าหนดไปใชจะตอง
พจารณาดวยวามขอก�าหนดแรงต�าอะไรบางทสามารถ
น�ามาประยกตใชงานไดดวย
ขอ 5.2.2 รศมกำรดดโคงของสำยไฟฟำ
ขอ 5.2.2.1 สายไฟชนดไมมปลอกคนหรอไมม
เปลอกตะกว ตองมรศมการดดโคงไมนอยกวา 8 เทาของ
เสนผานศนยกลางภายนอก
ขอ 5.2.2.2 สายไฟชนดมปลอกคนหรอมเปลอก
ตะกวหม ตองมรศมการดดโคงไมนอยกวา 12 เทาของ
เสนผานศนยกลางภายนอก
การโคงงอสายจะท�าใหฉนวนของสายดานนอกของ
เสนโคงเกดแรงดงอยางสง ถารศมการดดโคงนอยสาย
กจะเกดแรงดงมากขน เปนผลใหฉนวน เปลอก หรอชลด
ช�ารดได จงไมควรดดโคงสายใหมรศมนอยมากเกนไป
ซงตองสอดคลองกบทก�าหนดในขอ 5.2.2 ส�าหรบการเดน
สายในทอรอยสายโลหะ ทอโคงหรอเครองมอดดทอท
เปนมาตรฐานนนถอวาใชได มขอสงเกตคอสายทมปลอก
ตะกวหมซงเปนสายทออกแบบใชงานในบางสถานทนน
รศมดดโคงจะมากกวาสายไฟฟาทวไป
ขอ 5.2.3 กำรตดตงใตดน
สายใตดนตองฝงดนลกไมนอยกวา 0.90 เมตร
ในทกกรณ ถาเปนสายฝงดนโดยตรงตองมแผนคอนกรต
หนาไมนอยกวา 100 มลลเมตร ปดทบอกชนหนงเหนอ
สายเคเบลระหวาง 0.30 ถง 0.45 เมตร แผนคอนกรต
ตองกวางพอทจะปดคลมออกไปจากแนวสายทงสองขาง
อยางนอยขางละ 0.15 เมตร
5.2.4 อนญาตใหใชตวน�าอะลมเนยมในระบบสาย
อากาศทตดตงภายนอกอาคาร
ไฟฟาสาร
18
เมอมน�าหนกกดลงบนพนดน น�าหนกจะถายลง
ใตพนและกระจายไปดานขาง จะท�าใหน�าหนกตรงจดท
กระท�าลดลงประมาณ 1/3 เทา ทความลก 0.30 เมตร
ดงนนทความลก 0.90 เมตร น�าหนกภายนอกทกระท�า
จะลดลงจนเกอบเปนศนย หมายความวาสายไฟฟาหรอ
ทอรอยสายทฝงลกจากผวดน 0.90 เมตร จะไมรบน�าหนก
ทกระท�าจากภายนอก เชน น�าหนกรถยนตทวงอยดานบน
เปนการปองกนความเสยหายของสายหรอทอรอยสายจาก
น�าหนกทกระท�าจากภายนอก
กรณฝงดนโดยตรงทก�าหนดใหมแผนคอนกรต
ปดทบดานบนกเพอปองกนความเสยหายของสายไฟฟา
จากการขดเจาะพนดน
มขอแนะน�าวา การเดนสายฝงดนควรมเครองหมาย
เชน แผนพลาสตกพมพขอความ “อนตรายมสายไฟฟา
แรงสงอยขางลาง” หรอขอความอนทมความหมายเตอน
ถงอนตรายในลกษณะเดยวกนนดวย ถงแมจะไมมก�าหนด
ในมาตรฐานฯ กตาม
โดยปกต การเดนสายไฟฟ าแรงต� า จะ ใช
สายทองแดง การใชสายอะลมเนยมอนญาตใหใชไดเฉพาะ
สวนทเปนหมายเหต 2 ในขอ 2.1.1.2 เทานน แตการเดนสาย
แรงสงภายนอกอาคารทเปนระบบสายอากาศ มาตรฐานฯ
อนญาตใหใชสายอะลมเนยมได เนองจากสายทองแดงม
ขอจ�ากดเรองน�าหนกมาก
ขอ 5.3 กำรเดนสำยเปดหรอเดนลอย (Open Wiring)
บนวสดฉนวน
ขอ 5.3.2 ส�าหรบระบบแรงต�า
ขอ 5.3.2.1 อนญาตใหใชการเดนสายเปดบน
วสดฉนวนภายในอาคารไดเฉพาะในโรงงานอตสาหกรรม
งานเกษตรกรรม และงานแสดงสนคาเทานน
ขอ 5.3.2.2 ตองมการปองกนความเสยหายทาง
กายภาพตามทก�าหนดในขอ 5.1.3 และสายทยดเกาะ
ไปกบผนงหรอก�าแพงตองอยสงจากพนไมนอยกวา 2.50
เมตร
ในขอ 5.1 และขอ 5.2 เปนขอก�าหนดทวไปใน
การเดนสายไฟฟา ซงในการออกแบบและเดนสายจะตอง
พจารณาประกอบดวย โดยตองน�าขอทสามารถประยกต
ใชงานไดมาใช แตส�าหรบขอ 5.3 จนถงขอ 5.15 เปน
ขอก�าหนดเฉพาะส�าหรบแตละวธการเดนสาย ในการใชงาน
จะตองใชทง 2 สวนรวมกน
การเดนสายเปด เปนวธเดนสายแบบหนงทไมม
จดประสงคใหใชเดนภายในอาคารเนองจากไมสามารถ
ปองกนทางกลได จงอนญาตใหใชในงานไดในบางสถานท
เทานน เชน งานอตสาหกรรมเนองจากโดยปกตจะม
ชางคอยดแล และในงานเกษตรกรรมทอาจมขอจ�ากด
เรองการเดนสายเนองจากเปนพนทขนาดใหญและ
มกเปนพนทโลง และส�าหรบงานแสดงสนคานนมกจะเปน
การเดนสายชวคราวทตองมการปรบเปลยนการเดนสาย
บอยตามลกษณะและสภาพของการแสดงสนคา
ความสงของสายไฟฟ าเหนออาคารส�าหรบ
สงกอสรางหรอพนททวไป เปนไปตามตารางท 1-5 เพอลด
อนตรายจากการสมผสและความเสยหายจากยานพาหนะ
เกยวสายขาด ส�าหรบสายไฟฟาท ยดเกาะกบผนง
หรอก�าแพงไมมยานพาหนะหรอบคคลลอดผานได
ความสงจงลดลงไดใหอยในระดบทเออมมอไมถงเทานน
ขอ 5.3.2.3 การเดนสายในสถานทชน เปยก หรอ
มไอทท�าใหเกดการผกรอน ตองมการปองกนไมใหเกด
ความเสยหายแกสายไฟฟา
ขอ 5.3.2.4 สายทใชตองเปนสายหมฉนวน ยกเวน
สายทจายไฟฟาใหปนจนชนดเคลอนทไดบนราง
สายทจายไฟฟาใหปนจนชนดเคลอนทไดบนราง
โดยปกตจะใชเปนบสบารทองแดงหรออะลมเนยมเปลอย
ยาวตลอดทางทปนจนเคลอนทไปได ตดตงบนฉนวนไฟฟา
การตดตงตองมการปองกนการสมผสสวนทมไฟฟา
ปกตการตดตงบนทสงพนจากการเออมมอถงถอเปน
วธหนงในการปองกนการสมผส
ขอ 5.3.3 ส�ำหรบระบบแรงสง
ขอ 5.3.3.1 การตดตงตองเขาถงไดเฉพาะผมหนาท
เกยวของเทานน
ขอ 5.3.3.2 ในกรณทตดตงสายยดโยง (Guy Wire)
จะตองตดตงลกถวยสายยดโยง (Guy Strain Insulator)
ในสายยดโยง ลกถวยสายยดโยงนตองอยสงจากพนไม
นอยกวา 2.40 เมตร และตองมคณสมบตทงทางกลและ
ทางไฟฟาเหมาะสมกบสภาพการใชงาน (มอก. 280-
2529)
ไฟฟาสาร
19มนาคม - เมษายน 2556
จดทตองมการตดตงชดยดโยงคอจดทมแรงกระท�าทเสาไฟฟาไมสมดล ซงท�าใหเสาไฟฟาตองรบโมเมนตดด
ถาไมตดตงชดยดโยงอาจท�าใหเสาไฟฟาเอน หก หรอลมได โดยทวไปคอจดสนสดการเดนสายหรอเสาตนสดทาย
(Deadend) รวมทงจดทมการตอแยกสาย และจดทเดนสายเลยวหรอหกมม เปนตน
การตดตงลกถวยสายยดโยงทความสงไมนอยกวา 2.40 เมตร มจดประสงคเพอปองกนอนตรายจากการสมผส
ไฟฟา เนองจากสายยดโยงอาจมไฟฟาไดจากอบตเหต เชน มงหรอกงไมมาสมผสระหวางสวนทมไฟฟากบสายยดโยง
หรอไฟฟาอาจขาดมาสมผสได เพอปองกนไมใหสวนทอยใกลพนดนทบคคลอาจสมผสไดมไฟฟา จงตองตดตงลกถวย
สายยดโยงซงเปนฉนวนไฟฟาคนไว ซงระยะความสง 2.40 เมตร ถอเปนระยะทโดยปกตบคคลเออมมอไปไมถง
ขอ 5.3.3.3 การเดนสายตองเปนไปตามทก�าหนด
ในขอ 5.3.2.3 และขอ 5.3.2.6 ดวย
ขอ 5.3.3.4 ลวดผกสายตองมขนาดเหมาะสมกบ
สภาพการใชงาน แตตองไมเลกกวา 10 ตารางมลลเมตร
ลวดผกสายจะตองเปนชนดทไมท�าใหเกดการผกรอน
เนองจากโลหะตางชนดกน
ลวดพนสายในระบบแรงสงไมก�าหนดใหตองหม
ฉนวนเนองจากมปญหาในทางปฏบตทไมสามารถท�าได
และในการท�างานกบสายแรงสงจะตองดบไฟท�างาน
หรอถาท�างานขณะทมไฟกจะตองใชอปกรณค มครอง
ความปลอดภยสวนบคคลทเหมาะสม
รปตวอยางการตดตงสายยดโยง
สายไฟฟาชนดห มฉนวนสองชนไม เตมพกด
ในการใชงานทตดตงบนสเปซเซอร (Spacer) ซงเปน
ฉนวนไฟฟา การผกสายใหตดกบตวสเปซเซอรจะใช
อปกรณผกสายทใชกบงานนโดยเฉพาะมลกษณะเปนยาง
เรยกวา Snap tie หามใชสายอะลมเนยมผก เนองจากจะม
ปญหาเรองการเกด Corona ท�าใหฉนวนของสายช�ารด
ขอ 5.3.3.5 ระยะหางของการตดตงตองเปนไป
ตามทก�าหนดในตารางท 1-4 และ 1-5 ดวยแลวแตกรณ
การตดตงสายแรงสงตองใหความส�าคญกบระยะ
หางเนองจากมอนตรายมากกวาแรงต�า ระยะหางจะ
สมพนธกบชนดของสายไฟฟาและแรงดนไฟฟา ดงนนใน
กรณทมพนทจ�ากดไมสามารถรกษาระยะหางใหไดตามท
ก�าหนดในมาตรฐานฯ อาจแกไขดวยการเปลยนชนดของ
สายไฟฟาหรออาจเปลยนวธการตดตงกได
ไฟฟาสาร
20
ขอ 5.4 กำรเดนสำยในทอโลหะหนำ (Rigid Metal
Conduit) ทอโลหะหนำปำนกลำง (Intermediate
Metal Conduit) และทอโลหะบำง (Electrical Metallic
Tubing)
ขอ 5.4.1 กำรใชงำน
ทอโลหะดงกลาวสามารถใชกบงานเดนสายทวไป
ทงในสถานทแหง ชน และเปยก นอกจากจะไดระบไว
เฉพาะเรองนน ๆ โดยตองตดตงใหเหมาะสมกบสภาพ
ใชงาน
ในมาตรฐานการตดตงฯ มกจะพบค�าวา นอกจาก
จะระบไว เฉพาะในเรองนน ๆ ซงหมายความว า
ในการประยกตใชงานจะตองดเรองอนทเกยวของดวย เชน
เมอใชงานในบรเวณอนตรายกจะตองดขอก�าหนดในเรอง
บรเวณอนตรายประกอบดวย จะดเพยงทก�าหนดในขอน
และน�าไปประยกตใชในทกกรณอาจไมได
ขอ 5.4.2 ขอก�าหนดการตดตง
ขอ 5.4.2.1 ในสถานทเปยก ทอโลหะและสวน
ประกอบทใชยดทอโลหะ เชน สลกเกลยว (Bolt) สแตรป
(Strap) สกร (Screw) ฯลฯ ตองเปนชนดททนตอ
การผกรอน
ขอ 5.4.2.2 ปลายทอทถกตดออกตองลบคม
เพอปองกนไมใหบาดฉนวนของสาย การท�าเกลยวทอ
ตองใชเครองท�าเกลยวชนดปลายเรยว
การท�าเกลยวทอรอยสายไฟฟาจะตางจากเกลยวของทอน�า เนองจากตองการความตอเนองทางไฟฟาทดและ
สามารถปองกนน�าเขาไดในระดบหนง เกลยวชนดปลายเรยวตามทก�าหนดในมาตรฐานฯ นมจดประสงคใหเมอหมน
ขอตอเขาไปจะแนนและมความตานทานต�า และปองกนน�าทไมมแรงดนไดในระดบหนง หามใชวธพนดวยวสดทใช
กบการตอทอน�าหรอทาสเพอปองกนน�าเขา เพราะวสดดงกลาวเปนฉนวนไฟฟาท�าใหความตอเนองทางไฟฟาขาดไป
ซงเปนอนตราย
ขอ 5.4.2.3 ขอตอ (Coupling) และขอตอยด
(Connector) ชนดไมมเกลยวตองตอใหแนน เมอฝงในอฐกอ
หรอคอนกรตตองใชชนดฝงในคอนกรต (Concretetight)
เมอตดตงในสถานทเปยกตองใชชนดกนฝน (Raintight)
ตวอยางขอตอเกลยวชนดปลายเรยว
ตวอยางรปตวตอสายชนดไมมเกลยว (ฝงในคอนกรต)
และการจบยดทอ
ไฟฟาสาร
21มนาคม - เมษายน 2556
ขอ 5.4.2.4 การตอสาย ใหตอไดเฉพาะในกลอง
ตอสายหรอกลองจดตอไฟฟาทสามารถเปดออกไดสะดวก
ปรมาตรของสายและฉนวนรวมทงหวตอสายเมอรวมกน
แลวตองไมเกนรอยละ 75 ของปรมาตรภายในกลอง
ตอสายหรอกลองจดตอไฟฟา
จดประสงคของขอนไมตองการใหท�าการตอสาย
ไฟฟาในทอรอยสาย เนองจากการตอสายในทอรอยสาย
จะมปญหาเรองจดตออาจช�ารด หลวม หรอหลดเนองจาก
การลากสาย ถาฉนวนทพนจดตอสายหลดจะเปนเหตให
ตวน�าสมผสกบทอรอยสายเกดไฟรว และถาเปนการสมผส
แลวหลดจะสามารถตรวจสอบหาจดรวไดยาก และถา
ระบบการตอลงดนไมดพอกจะเปนอนตรายตอบคคลท
สมผสทอรอยสายได
การตอสายจงตองตอในกลองตอสาย กลองตอ
สายทใชตองเปนกลองส�าหรบงานไฟฟาตามขอ 5.16
โดยกลองตองมขนาดใหญพอทจะวางสายไดสะดวกและ
ระบายอากาศไดด
ขอ 5.4.2.5 การตดตงทอรอยสายเขากบกลองตอ
สายหรอเครองประกอบการเดนทอตองจดใหมบชชงเพอ
ปองกนไมใหฉนวนหมสายช�ารด ยกเวน กลองตอสาย
และเครองประกอบการเดนทอทไดออกแบบเพอปองกน
การช�ารดของฉนวนไวแลว
ขอ 5.4.2.6 หามท�าเกลยวกบทอโลหะบาง
รปตวอยางการใชบชชงเมอเดนทอเขากลองตอสาย
การท�าเกลยวส�าหรบทอโลหะบางจะท�าใหความแขงแรงของทอลดลง และอาจหกไดเนองจากการตดตงและ
ใชงาน การตอทอโลหะบางในทซงตองการความแขงแรงของจดตอท�าไดโดยใชขอตอชนดขนอดแนน เชน ขอตอชนด
ฝงในคอนกรต
ขอ 5.4.2.7 มมดดโคงระหวางจดดงสายรวมกน
แลวตองไมเกน 360 องศา
การเดนทอทมมมดดโคงมากเกน 360 องศา
จะลากสายไมได แมเมอท�าการตดตงจะพยายามรอยจน
ไดโดยการใสทอทละทอนกตาม แตเมอตองการเปลยน
สายใหมจะไมสามารถดงสายออกไดและรอยเขาใหมไมได
ขอ 5.4.3 หามใชทอโลหะบางฝงดนโดยตรงหรอ
ใชในระบบไฟฟาแรงสง หรอทซงอาจเกดความเสยหาย
หลงการตดตง
ขอ 5.4.4 หามใชทอโลหะขนาดเลกกวา 15
มลลเมตร
ขอ 5.4.5 จ�านวนสายสงสดตองเปนไปตามตาราง
ท 5-3
ขอ 5.4.6 การตดตงใตดนตองเปนไปตามทก�าหนด
ในขอ 5.1.4
ขอ 5.4.7 ทอทขนาดใหญกวา 15 มลลเมตร หาก
รอยสายชนดไมมปลอกตะกว รศมดดโคงดานในของทอ
ตองไมนอยกวา 6 เทาของขนาดเสนผานศนยกลางของทอ
ถาเปนสายไฟฟาชนดมปลอกตะกว รศมดดโคงดานในตอง
ไมนอยกวา 10 เทาของเสนผานศนยกลางของทอ ส�าหรบ
ทอขนาด 15 มลลเมตร หากรอยสายชนดไมมปลอกตะกว
รศมดดโคงดานในของทอตองไมนอยกวา 8 เทาของ
เสนผานศนยกลางของทอ และถาเปนสายไฟฟาชนดม
ปลอกตะกว รศมดดโคงดานในตองไมนอยกวา 12 เทาของ
เสนผานศนยกลางของทอ การดดโคงตองไมท�าใหทอช�ารด
ข อ 5.4.8 ตองตดตงระบบทอใหเสรจกอน
จงท�าการเดนสายไฟฟา
ไฟฟาสาร
22
การก�าหนดให เดนระบบทอเสรจก อนจงท�า
การลากสายเปนวธหนงทจะทดสอบระบบทอดวยวา
จะสามารถลากสายเขาและออกได มประโยชนส�าหรบ
การซอมแซมในวนหนาหากตองมการดงสายออกเพอ
เปลยนสายใหม
ขอ 5.4.9 การเดนสายดวยทอโลหะไปยงบรภณฑ
ไฟฟา ควรเดนดวยทอโลหะโดยตลอดและชวงตอสายเขา
บรภณฑไฟฟาควรเดนดวยทอโลหะออน หรอใชวธการอน
ตามทเหมาะสม
ขอ 5.4.10 หามใชทอโลหะเปนตวน�าส�าหรบตอ
ลงดน
มาตรฐานการตดตงทางไฟฟาบทท 4 เรองการตอ
ลงดนก�าหนดใหทอรอยสายตองตอลงดน แตหามใช
ทอรอยสายเปนสายดนหรอตวน�าตอลงดน ทอรอยสายจง
ตองมความตอเนองทางไฟฟาโดยตลอดจนถงแผงสวตช
และตอฝากเขากบแผงสวตช หรอถาตอแยกมาจากชอง
เดนสายอนกจะตองตอฝากเขาชองเดนสายนนดวย
ขอ 5.4.11 ขนาดกระแสของสายไฟฟา ใหใช
คากระแสตามตารางท 5-11, 5-13 และ 5-14
ขอ 5.4.12 ทอรอยสายตองยดกบทใหมนคงดวย
อปกรณจบยดทเหมาะสม โดยมระยะหางระหวางจดจบยด
ไมเกน 3.0 เมตร และหางจากกลองตอสายหรออปกรณ
ตาง ๆ ไมเกน 0.9 เมตร
ขอ 5.5 กำรเดนสำยในทอโลหะออน (Flexible Metal Conduit)
ทอโลหะออน เปนทอทออกแบบใหใชงานในบางสถานทเทานน เชน ในททตองการการออนตวไดด เดนเขา
เครองจกรและบรภณฑไฟฟา โดยเฉพาะบรภณฑทมการสนสะเทอนหรอเคลอนไหวขณะใชงาน การใชงานทอโลหะ
ออนตองใชอปกรณประกอบส�าหรบทอแบบนโดยเฉพาะ หามใชทอโลหะออนเพอการเดนสายทวไปหรอใชแทนทอโลหะ
รปการจดยดทอรอยสายตามขอ 5.4.12
ขอ 5.5.1 ลกษณะการใชงานตองเปนไปตามขอก�าหนดทกขอดงน
ขอ 5.5.1.1 ในสถานทแหง
ขอ 5.5.1.2 ในทเขาถงไดและเพอปองกนสายจากความเสยหายทางกายภาพ หรอเพอการเดนซอนสาย
ขอ 5.5.1.3 ใหใชส�าหรบเดนเขาบรภณฑไฟฟาหรอกลองตอสายและความยาวไมเกน 2 เมตร
ตวอยางการใชโลหะออนผดวตถประสงค
ไฟฟาสาร
23มนาคม - เมษายน 2556
ขอ 5.5.2 หามใชทอโลหะออนในกรณดงตอไปน
ขอ 5.5.2.1 ในปลองลฟตหรอปลองขนของ
ขอ 5.5.2.2 ในหองแบตเตอร
ขอ 5.5.2.3 ในบรเวณอนตราย นอกจากจะระบ
ไวเปนอยางอน
ขอ 5.5.2.4 ฝงในดนหรอฝงในคอนกรต
ทอโลหะออนเปนทอเหลกชบสงกะส การใชงาน
ในหองแบตเตอรซงมไอกรดหรอไอดางจะท�าใหอาย
การใชงานของทอลดลงมาก ไอกรดหรอดางจะกดทอจน
เปนสนมและผกรอนในทสด ดงนนในขอ 5.5.2.2. จงหาม
ใชงาน ส�าหรบในบรเวณอนตรายนนอาจสามารถใชงาน
ไดเฉพาะบางพนททระบไวในเรองบรเวณอนตรายเทานน
โดยทวไปแลวถอวาหามใช
การเดนสายตามทก�าหนดในมาตรฐานการตดตง
ทางไฟฟาฯ มหลายวธ ในแตละสถานทอาจมวธการเดน
สายไดหลายวธปนกนไป ในการเลอกใชจะพจารณาจาก
ความเหมาะสมของสถานท การลงทน ความสวยงาม รวมทง
พจารณาระดบความคงทนและความปลอดภยประกอบ
ดวย อยาลมวาการตดตงตามมาตรฐานฯ นน เปนเพยง
ขนต�าสดทใหความปลอดภยอยในเกณฑทยอมรบได
เทานน การตดตงทมความปลอดภยสงกวามาตรฐานฯ
สามารถท�าไดและเปนสงทควรท�าอกดวย อยางไรกตาม
ในบางสถานทจะมขอจ�ากดส�าหรบบางวธการเดนสายท
ไมอนญาตใหท�าได เนองจากในบทนเปนขอก�าหนดส�าหรบ
การเดนสายทวไปและส�าหรบแตละวธการเดนสายเทานน
ในการประยกตใชงานจงตองดในสวนอนประกอบดวย
ตวอยางการใชทอโลหะออนเดนจากกลองตอสายเขาบรภณฑไฟฟา
ตวอยางการใชงานทไมถกตอง
ประวตผเขยนนายลอชย ทองนล • ผอ�านวยการไฟฟาเขตมนบร
การไฟฟานครหลวง• ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท.• กรรมการสภาวศวกร สมยท 5
ไฟฟาสาร
24
มาตรฐานและความปลอดภย
Standard& Safety
นายมงคล วสทธใจ
ปญหาการปองกนอคคภยอาคารประการหนง คอปญหางานระบบวศวกรรมความปลอดภยจากอคคภย
โดยเฉพาะงานระบบสญญาณเตอนอคคภยทมกพบวาระบบไมท�างานในบางสวน หรอทงระบบ หรอท�างานตรวจจบ
อคคภยในระยะเรมตนชาจนไมสามารถเตอนภยไดทน ทงนเพราะปญหาการตดตงทไมไดมาตรฐาน และทส�าคญคอ
ระบบขาดการบ�ารงรกษาตามมาตรฐานก�าหนด
การตรวจรบงานตดตง และเรมตนใชงานระบบสญญาณเตอนอคคภย
อปกรณ บรภณฑ และระบบสญญาณเตอนอคคภย
เมอท�าการตดตงแลวเสรจทงทตดตงใหมหรอเฉพาะสวน
ทตดตงเพมเตม กอนท�าการเชอมตอเขากบระบบท
ตดตงใชงานอยเดม จะตองท�าการตรวจสอบการตดตง
และทดสอบการท�างานของอปกรณและบรภณฑตาม
ประมวลหลกปฏบตวชาชพดานการตรวจสอบ และ
การทดสอบระบบสญญาณเตอนอคคภยของสภาวศวกร
ตลอดจนมาตรฐานอนทเกยวของ เชน มาตรฐานการตดตง
ไฟฟาส�าหรบประเทศไทย (วสท.) ฯลฯ ซงระบบท
ไดรบการรบรองแลววาไดผานการตรวจรบงานตดตงตาม
ประมวลหลกปฏบตฯ แลวเทานนจงจะสามารถเปดใชงานได
และอาคารทกอสรางใหม หรออาคารทเปลยนแปลง
การใชงาน หากอยในประเภททก�าหนดตามพระราชบญญต
ควบคมอาคารใหตองตดตงระบบสญญาณเตอนอคคภย
อาคารนน ๆ จะสามารถเปดใชอาคารไดหลงจากเปด
ใชงานระบบสญญาณเตอนอคคภยทงหมดแลวเทานน
ขนตอนการตรวจรบงานตดตงกอนการตรวจรบงานตดตง ผตดตงระบบจะตองจด
เตรยมงานตามขนตอนปฏบตดงตอไปน
1. จดเตรยมเอกสารทประกอบไปดวย
1.1 แบบแปลนแสดงการตดตงจรง
1.2 เอกสารบนทกรายการเปลยนแปลงผดไป
จากระบบทไดออกแบบไวแตแรก และ
เอกสารบนทกการตดตงในทซอน พรอม
ผงวงจรและภาพประกอบ
1.3 เอกสารคมอการใชงานระบบ ทจดท�าขน
ใชเฉพาะกบระบบทตดตงน
1.4 แบบบนทกการตรวจสอบการตดตงระบบ
1.5 แบบบนทกการทดสอบการตดตงระบบ
หลกปฏบตดานการตรวจสอบ และการทดสอบการตดตงระบบสญญาณเตอนอคคภย (ตอนท 7)
ไฟฟาสาร
25มนาคม - เมษายน 2556
2.2 การตรวจสอบและการทดสอบ
ก. ท�าการตรวจสอบส�าหรบการตรวจรบ
งานตดตง และการตรวจสอบโดยทวไป
ส�าหรบการตดตงอปกรณ บรภณฑ
และระบบตามขอก�าหนดของประมวล
หลกปฏบตฯ ทกลาวไปแลวกอนหนาน
ข. หากมการตรวจสอบใดทซ�ากน ใหท�า
การตรวจสอบนนเพยงครงเดยว
ค. ปฏบตการทดสอบส�าหรบการตรวจรบ
งานตดตง และทดสอบการท�างานโดย
ทวไปส�าหรบอปกรณ บรภณฑ และ
ระบบตามขอก�าหนดของประมวลหลก
ปฏบตฯ ทกลาวไปแลวกอนหนาน
ง. หากมการทดสอบใดทซ�ากน ใหท�า
การทดสอบนนเพยงครงเดยว เวนแต
การทดสอบนนก�าหนดขนตอนใหตองท�าซ�า
จ. จดท�ารายงานและบนทกผลการตรวจสอบ
การตดตง
ฉ. จดท� ารายงานและบนทกผลการ
ทดสอบการท�างาน
2. จดการตรวจสอบและทดสอบหลงการตดตงดงน
2.1 เตรยมพรอมส�าหรบการตรวจสอบและ
ทดสอบระบบเพอการตรวจรบงาน
ก. วศวกรไฟฟาผท�าการตรวจสอบและ
ทดสอบระบบ จะต องเป นผ ทม
คณสมบตตามขอก�าหนดในประมวล
หลกปฏบตวชาชพฯ ตองมประสบการณ
ตรวจสอบอาคารมาแลวไมนอยกวา 3 ป
และตองรบผดชอบตอการตรวจสอบ
และทดสอบนน ๆ
ข. ตรวจความพร อมของระบบหล ง
การตดตงแลวเสรจดงน
(1) ตรวจความสะอาด ความเรยบรอย
ของงานตดตงอปกรณ และบรภณฑ
ทกชดทต�าแหนงตดตง
(2) ตองไมมการท�างานอนใดเพมเตม
ในพนทตดตงอก อนอาจท�าใหเกด
ผลกระทบต อการท�างานของ
อปกรณและระบบขนได
(3) ตองมบนทกชแจงหากมปญหาใน
การตดตง หรอตองมการปรบ
แกไขลกษณะรปแบบ หรอชนด
ของอปกรณและบรภณฑ หรอ
ปรบย ายต�าแหนงตดตง โดย
รายละเอยดการแกปญหานน ๆ
ตองไดรบการเหนชอบและลงนาม
ก�ากบโดยวศวกรทปรกษาของ
โครงการนน
ค. ตรวจสอบระบบเมอการตกแตงภายใน
พนทปองกนแลวเสรจ
ไฟฟาสาร
26
การตรวจสอบส�าหรบการตรวจรบงานตดตงปฏบตการตรวจสอบส�าหรบตรวจรบงานตดตงตาม
ขนตอนดงตอไปน
1. ตรวจสอบคณภาพงานตดตงสายจายก�าลง
ไฟฟาสายสญญาณทกประเภททใชในระบบ
ทงแบบโลหะและแบบอโลหะ ตลอดจนทอรอยสาย
และวสดประกอบการตดตง เชน กลองตอสาย
กลองดงสาย ขวตอสายและขวปลายสาย ฯลฯ
ตองไดมาตรฐานการตดตงทางไฟฟาและ
มาตรฐานระบบสญญาณเตอนอคคภยของ
ประเทศไทยดงน
1.1 สายไฟฟาทกประเภททใชในระบบและท
เกยวของ ตองเดนแยกตางหากจากวงจร
ไฟฟาของระบบอน ๆ
1.2 สายไฟฟาส�าหรบวงจรโซนตรวจจบเรม
สญญาณ และสายไฟฟาส�าหรบวงจรโซน
แจงสญญาณในระบบธรรมดา (Hard wire)
ตองไมตอสายไปยงอปกรณในวงจรโซนนน ๆ
ในลกษณะตอพวง (T-tap)
1.3 สายไฟฟาส�าหรบวงจรโซนตาง ๆ ตองม
ขนาดไมเลกกวา 1.5 ตารางมลลเมตร
1.4 สายไฟฟาส�าหรบวงจรโซนแจงสญญาณ
และสายควบคมระบบร วมท�างานให
ความปลอดภยตองเปนสายเคเบลชนดทนไฟ
1.5 ตรวจสอบระยะทางเดนสาย ตองไมยาว
เกนกวาทผผลตก�าหนดดงน
ก. สายวงจรระบบทสามารถระบต�าแหนงได
ข. สายสญญาณส อสารผ านระบบ
เครอขายคอมพวเตอร
1.6 ตรวจสอบคณภาพการตอสายสญญาณทจด
ตอสายตาง ๆ
ก. การตอสายสญญาณตองตอสายเขากบ
ขวตอสายโดยใชขวตอสาย หรอตวตอสาย
ชนดบบย�า
ข. การตอสายนอกแผงควบคมระบบแจงเหต
เพลงไหม ตองตอในกลองตอสายเทานน
และตองมเครองหมายแสดงทกลองเปน
ตวอกษรขอความขนาดความสงไมนอยกวา
10 มลลเมตร วา “ระบบแจงเหตเพลงไหม”
หรอทาสดวยสเหลองหรอสสม
ค. การตอสายสญญาณชนดใยแกวน�าแสง
(Fiber optic) ตองตอภายในกลองตอสาย
ดวยขวตอสายเฉพาะ และตรวจสอบ
คณภาพการตอสายตามหลกปฏบตท
เกยวของ
ง. กลองตอสายและขวตอสายส�าหรบเคเบล
ชนดทนไฟ ตองเปนชนดทนไฟในพกด
เดยวกน
1.7 สายสญญาณชนดสายชลด (Shielded coaxial
cable) ตองเปนสายแกนทองแดงทห มดวย
ชลดทองแดงถกไมนอยกวารอยละ 95 และตอง
เปนสายเสนเดยวกนเดนตอเนองตลอดจาก
กลองโทรทศนถงแผงควบคม
1.8 วดคาความตานทานฉนวนสายสญญาณท
ตดตงแลวเสรจเทยบกบดน ดวยเมกะโอหม
มเตอร ตองไมต�ากวา 0.5 MOhm หรอคาท
ผผลตก�าหนด
ไฟฟาสาร
27มนาคม - เมษายน 2556
2. ตรวจสอบคณภาพงานตดตง ทอรอยสาย และ
ทางเดนสายสญญาณ
2.1 ทอรอยสายและกลองตอสาย (Connection
box) หรอกลองดงสาย (Pull box) ทตดตง
ในพนทมฝนหรอความชนสง ตองปองกน
รอยตอดวยสารผนก (Sealant)
2.2 ตองเชอมทอดวยกลองตอสายหรอกลองดง
สายส�าหรบการเดนทอรอยสายดงน
ก. ทกระยะไม เกน 45 เมตร ของ
การเดนทอในแนวตรง
ข. ทกระยะไม เกน 30 เมตร ทม
การดดทอ 1 ครง
ค. ทกระยะไม เกน 20 เมตร ทม
การดดทอ 2 ครง
ง. ทกระยะไม เกน 12 เมตร ทม
การดดทอ 3 ครง
2.3 การตอทอเขากบกลองตอสายหรอกลอง
ดงสายตองตอดวยชดตอทอทงภายในและ
ภายนอกกลองตอสาย
2.4 การเดนทอหรอทางเดนสายหลายเสนแบบ
แขวนรวมทางกน ตองใชชดยดทอหรอทาง
เดนสายแยกชดกน หรอยดกบหลกรวมกน
2.5 การเดนทอหรอทางเดนสายแบบหอยแขวน
ในแนวระดบ ตองใชกานแขวนทก ๆ ระยะ
หางไมเกน 1.50 เมตร และตองเสรมกาน
แขวนทต�าแหนงดงตอไปน
ก. ต�าแหนงจดตอทางเดนสายไฟ
ข. ต�าแหนงหางจากกลองตอสายไมเกน
20 เซนตเมตร
ค. ต�าแหนงจดหกเลยวทางเดนสาย
2.6 กานแขวนตองมขนาดเสนผานศนยกลาง
ไมเลกกวา 6 มลลเมตร
2.7 การเดนทอผานแนวรอยตอคอนกรตหรอ
รอยตอระหวางอาคารตองเชอมตอทอ
ระหวางกนดวยทอโลหะออน
2.8 กลองดงสายสญญาณวงจรโซนตาง ๆ ท
ยดตดอยกบอปกรณ ตองตอเขากบกลอง
แยกสายทอยในแนวทอรอยสายดวยทอ
โลหะออน
2.9 ตองปรากฏเครองหมายลกษณะแถบส
ถาวร สเหลองหรอสสม ขนาดกวางไม
นอยกวา 25 มลลเมตร แสดงถงการใชงาน
เฉพาะกบระบบสญญาณเตอนอคคภยดงน
ก. ทฉนวนห มปลายสายและทก ๆ
ระยะหางกนไมเกน 2.0 เมตร ของ
สายไฟฟาทกประเภททใชในระบบ
ทงแบบโลหะและแบบอโลหะ เวนแต
ฉนวนห มสายดงกลาวเปนสเหลอง
หรอสสมอยแลว
ข. ทปลายทางและทก ๆ ระยะหางกน
ไมเกน 4.00 เมตร ของทอรอยสาย
ทางเดนสายและกลองตอสายหรอ
กลองดงสาย
ค. ทบร เวณรส มตวอย างอากาศบน
ท อดดอากาศระบบส มต วอย า ง
อากาศหลายจด
3. ตรวจสอบคณภาพงานตดตงอปกรณตรวจจบ
อตโนมตดงน
3.1 อปกรณตรวจจบชนดจดตดตงทฝา เพดาน
ตองตดตงทผวพนในแนวระดบ และหาก
ตองตดตงเขากบเพดานเอยง สามารถตดตง
อปกรณตรวจจบในแนวเอยงไดไมเกน 45 องศา
3.2 ฐานส�าหรบยดอปกรณตรวจจบ (Detector
mounting base) ตองตดตงอยางมนคง
แขงแรง แนบสนทอยกบผวพนทตดตงนน
ตอเนองไปถงกลองพกสาย
ไฟฟาสาร
28
3.3 ฐานส� าห รบยดอปกรณ ตรวจจบท ม
ขวตอสายอย ดวยตองตอสายเขากบขว
ตอสายนน โดยตองเผอความยาวสายจาก
ชองสายเขาทฐานอปกรณถงขวตอสายท
ฐานอปกรณตรวจจบอกไมนอยกวา 15
เซนตเมตร และตองท�าเครองหมายท
ปลายสาย
3.4 สายสญญาณวงจรโซนตรวจจบทงหมด
ในระบบทตอเขากบขวของอปกรณตรวจจบ
ตองใชสตามขอก�าหนดของมาตรฐาน
หากไมมก�าหนดไวตองใชสายสแดงตอ
เข ากบขวบวกของอปกรณ และสาย
สน�าเงนตอเขากบขวลบของอปกรณ
1. ตดอปกรณในหลมฝา ท�าใหเกดอปสรรคขดขวาง
การท�างานตรวจจบใหชาลง
2. วางอปกรณในชองตะแกรงฝา ไมมความมนคง แขงแรง
และท�าใหเกดการขดขวางการท�างานตรวจจบใหชาลง
3.5 ตองตดตงอปกรณตรวจจบในลกษณะท
หนดานทมหลอดไฟสญญาณไปยงทางเขา
พนททสามารถมองเหนการท�างานไดงาย
3.6 ตองถอดวสดทใช ปดครอบหรอหอห ม
อปกรณตรวจจบ เพอปองกนฝ นและ
ความชนในขณะตดตงอปกรณนนออก
ทงหมด ใหอปกรณตรวจจบอยในลกษณะ
พรอมใชงานเมอเปดระบบใหท�างานหลง
ปฏบตการตรวจรบงานตดตงแลวเสรจ
การตดตงอปกรณตรวจจบทไดมาตรฐานและทผดมาตรฐาน
2. มดอปกรณเขากบโครงหลงคา
สายสญญาณไมไดรอยผานทอรอยสาย
1. ตดอปกรณเขากบกลองพกสายบนเพดานคอนกรต
สายสญญาณรอยผานทอทตอกบกลองพกสาย
การตดตงอปกรณตรวจจบในลกษณะทถกปดกนการท�างาน
อปกรณตรวจจบตดตงใกลหวจายลมเกนไป
ไฟฟาสาร
29มนาคม - เมษายน 2556
4. ตรวจสอบคณภาพงานตดตงอปกรณตรวจจบ
ชนดกลองโทรทศน และอปกรณตรวจจบ
เปลวเพลงดงน
4.1 อปกรณตองตดตงอยางมนคงแขงแรง
เขากบผนงหรอเพดานทไมเคลอนไหวหรอ
สนสะเทอนได และตองเสรมความแขงแรง
ในการตดตงหากตดตงเขากบแผนฝา
4.2 ตองจ ายก�าลงไฟฟากระแสตรงใหแก
อปกรณหรอกลองโทรทศนโดยตรงจากแผง
ควบคมหรอแผงจายก�าลงไฟเสรมเฉพาะ
กบระบบสญญาณเต อนอคคภ ยท ม
การตรวจคมการจายไฟ และสามารถ
ปรบเปลยนใชไฟจากแบตเตอรส�ารองไฟได
ทนทในระยะเวลาไมเกนกวาทมาตรฐาน
ก�าหนด เมอแหลงจายไฟหลกดบ
4.3 กลองทตดตงบนแทนทควบคมการปรบ
หมน กม เงย (Pan and tilt) และดงภาพ
(Zoom) จากระยะไกลได ตองสามารถ
ปรบตงลวงหนาใหกลบคนมาหยดอยใน
ต�าแหนงและมมมองท ใช ตรวจจบนน
(Preset-position) เปนต�าแหนงปกตได
กอนการใชงานเปนอปกรณตรวจจบ
4.4 ตองถอดวสดทใชปดครอบหรอหอหมเลนส
เพอปองกนฝนและความชนในขณะตดตง
อปกรณนนออกทงหมด ใหกลองหรอ
อปกรณนนอยในลกษณะพรอมใชงานเมอ
เปดระบบใหท�างานหลงปฏบตการตรวจ
รบงานตดตงแลวเสรจ
5. ตรวจสอบคณภาพงานตดตงอปกรณแจงเหต
ดวยมอดงน
5.1 อปกรณตองตดตงอยางมนคงแขงแรง
เขากบผนงหรอเพดานทไมเคลอนไหวหรอ
สนสะเทอนได และตองเสรมความแขงแรง
ในการตดตงหากตดตงเขากบแผนฝา
5.2 อปกรณแจงเหตดวยมอตองตดตงกบผนง
ดวยความมนคงแขงแรงในแนวดง ในระดบ
สงจากพนระหวาง 1.20 ถง 1.30 เมตร
วดจากระดบแปนสวตชลงไปถงพน
5.3 อปกรณแจงเหตดวยมอตองตดตงวสด
ประกอบการใชงานครบถวน เชน แผน
กระจก (หรอวสดทมคณสมบตเทยม
กระจก) หรอแทงแกว (หรอวสดทม
คณสมบตเทยมแทงแกว) ฯลฯ
5.4 ตองตอสายเขากบขวตอสายทอปกรณ
แจงเหต โดยเผอความยาวสายจากชองสายเขา
ทกลองตอสายถงขวตอสายทอปกรณสวตช
อกไมนอยกวา 10 เซนตเมตร
ก. สายสญญาณวงจรโซนตรวจจบทงหมด
ในระบบทตอเขากบขวของอปกรณ
แจงเหต ตองใชสตามขอก�าหนดของ
มาตรฐาน หากไมมก�าหนดไวตองใช
สายสแดงตอเขากบขวบวกของอปกรณ
และสายสน�าเงนตอเขากบขวลบของ
อปกรณ
ข. หากวสดตามรายละเอยดขางตนเปน
วสดสนเปลอง ตองมส�ารองเพอน�ามาใช
เปลยนทดแทนไดอยางนอยรอยละ 10
ของจ�านวนอปกรณทใชทงหมดในระบบ
ค. หากตองการปองกนการใชอปกรณแจง
เหตดวยมอโดยไมมเหตอนควรดวย
ฝาครอบหรอเรอนห ม วสดทท� า
ฝาครอบหรอเรอนหมปองกนนนตอง
เปนชนดโปรงใส สามารถมองเหน
สวตชแจงเหตทอยภายในได สามารถ
เป ดออกให เข าถงสวตช โดยง าย
และตองไมเปนอปสรรคตอการใชงาน
และการบ�ารงรกษาอปกรณสวตช
แจงเหตนน
ไฟฟาสาร
30
1. ตดอปกรณในระดบทสงจากพนตามมาตรฐาน
และตดต�าลงมาจากระดบฝาตามมาตรฐาน
2. ตดอปกรณเลยฝาขนไป เปนการขดขวางการท�างานท�าให
มองเหนแสงไมชดเจนและไดยนเสยงสญญาณเบาลง
การตดตงอปกรณแจงสญญาณทไดมาตรฐาน
และทผดมาตรฐาน
อปกรณแจงเหตดวยมอในฝาครอบหรอเรอนหมโปรงใส
ทเปดใชงานงาย
6. ตรวจสอบคณภาพงานตดตงอปกรณแจงสญญาณ
ดงน
6.1 สายสญญาณวงจรโซนแจงสญญาณทงหมด
ในระบบทตอเขากบขวของอปกรณแจง
สญญาณตองใช สตามข อก�าหนดของ
มาตรฐาน หากไมมก�าหนดไวตองใชสาย
สแดงตอเขากบขวบวกของอปกรณ และ
สายสด�าตอเขากบขวลบของอปกรณ
6.2 การตดตงอปกรณแจงสญญาณทประกอบ
ด วยอปกรณเสยงแจ งสญญาณ และ
อปกรณแสงแจงสญญาณทแยกชดกน
ตองตดตงใหอยในแนวเดยวกน
6.3 ตองเผอความยาวสายทกลองตอสายถง
ขวตอสายทอปกรณอกไมนอยกวา 10
เซนตเมตร
6.4 อปกรณแจงสญญาณตองตดตงกบผนง
ดวยความมนคงแขงแรงในแนวดง ในระดบ
สงจากพนไมเกน 2.40 เมตร โดยตอง
ตดตงต�าลงมาจากฝา เพดาน ไมนอยกวา
15 เซนตเมตร
6.5 ในพนทสาธารณะหากคาความดงของเสยง
สญญาณทวดไดจากการตรวจสอบใน
ขางตนมากกวา 110 dBA ตองเปลยนใช
อปกรณแจงสญญาณดวยแสงแทน
ประวตผเขยนนายมงคล วสทธใจ
• ประธานกรรมการ รางมาตรฐานระบบแจงเหตเพลงไหม วสท.
• ประธานกรรมการรางประมวลหลกปฏบตวชาชพ ดานการตรวจสอบ และการทดสอบระบบสญญาณเตอนอคคภย สภาวศวกร
• ประธานผเชยวชาญตรวจสอบความปลอดภยดานอคคภย อาคารผโดยสารสนามบนสวรรณภม
(โปรดตดตามตอฉบบหนา)
หมายเหต ดขอก�าหนดทสมบรณทงหมดในประมวลหลกปฏบต วชาชพฯ ของสภาวศวกร พ.ศ. 2553
ดตวอยางแบบรายงานและแบบบนทกการทดสอบทงหมดไดในประมวลหลกปฏบตวชาชพฯ ของสภาวศวกร พ.ศ. 2553
เอกสารอางอง : ประมวลหลกปฏบตวชาชพ ดานการตรวจสอบ และการทดสอบการตดตงระบบสญญาณเตอนอคคภย สภาวศวกร พ.ศ. 2553
ไฟฟาสาร
31มนาคม - เมษายน 2556
นายวทยา ธระสาสน Quality Control Department / ASEFA Co., Ltd.
การปองกนการลดวงจรลงดนในระบบไฟฟา
ไฟฟาก�าลงและอเลกทรอนกสก�าลง
Power Engineering& Power Electronics
นานนบหลายสบปทผานมาตราบถงปจจบนและอนาคต ยงจะมผตดตงและใชงานเซอรกตเบรกเกอรแบบ 3 ขว
กนอยางแพรหลาย เพราะมราคาทถกกวาแบบ 4 ขว ทงในการลงทนครงแรกและการเกบสนคาคงคลง โดยอาศยหลกการ
พนฐานในการตดตงอปกรณปองกนการลดวงจรลงดนส�าหรบสวตชบอรดไฟฟาแรงต�าอยางถกวธดวยกนทง 3 รปแบบ
ส�าหรบการตอลงดนอยางถกตองและสมบรณ เพอใหการปองกนการลดวงจรลงดนท�างานไดอยางมประสทธภาพและ
เกดความปลอดภยสงสดตอระบบไฟฟาและผปฏบตงาน
การลดวงจรลงดนนนสามารถทจะปรากฏขนไดใน
ระบบไฟฟา ทงนอาจจะมสาเหตอนเนองมาจากฉนวนทใช
เกดความเสอมสภาพขน หรออาจจะเกดจากการขนนอต
หรอสกรไปถกกบฉนวนจนท�าใหเกดอนตรายขนได
สาเหตของการลดวงจรลงดนนนอาจมไดหลายกรณ
แตในทก ๆ กรณทเกดขนนนยอมทจะสงผลกระทบท�าให
เกดความเสยหายขนกบฉนวน ดงนนจงมความจ�าเปน
ทจะตองจดใหมการปองกน ซงการปองกนการลดวงจร
ลงดนจะมการปองกนอย 2 กรณ คอ
1. การปองกนอนตรายทเกดขนกบบคคล
2. การปองกนอนตรายทเกดกบระบบไฟฟา
การปองกนอนตรายทมผลกระทบตอระบบไฟฟาอนเนองมาจากการลดวงจรลงดน
ตามขอก�าหนดในมาตรฐานของ NEC Section
230 – 95 ทไดกลาวถงการปองกนการลดวงจรลงดน
ของบรภณฑไฟฟาโดยขอก�าหนดไดกลาวถงในระบบไฟฟา
ก�าลงแบบ 3 เฟส 4 สาย ทสายนวทรลตอลงดนโดยตรง
และแรงดนไฟฟาระหวางไลน – ไลน ทมคาตงแต 380
โวลต แตไมเกน 600 โวลต จะตองก�าหนดใหมการปองกน
กระแสไฟฟาเกนอนเนองมาจากการเกดการลดวงจรลงดน
ถาอปกรณปองกนหรอเครองปลดวงจรท Main Circuit
Breaker มขนาดพกดกระแสไฟฟาทเฟรมตงแต 1000 A
ขนไป (ตามกฎของการไฟฟาฯ แตในความปลอดภยกขอให
ใช แบบการป องกนการลงดนแบบประสานงานกน
หรอ Earth Leakage Coordination)
ไฟฟาสาร
32
โดยการปรบตงอปกรณปองกนการลดวงจรลงดน
จะตองท�าใหอปกรณปองกนการลดวงจรปลดวงจรกอน
ทจะเกดการลดวงจรลงดน การปรบตงคากระแสไฟฟา
ของการปองกนการลดวงจรลงดนจะตองปรบตงไดไมเกน
1200 A และจะตองสามารถปรบตงคาการหนวงเวลา
สงสดไดไมเกน 1 วนาท ส�าหรบกระแสลดวงจรลงดน
ตงแต 3000 A ขนไป
จากขอก�าหนดดงกลาวจงมความจ�าเปนทจะตอง
ตดตงอปกรณปองกนการลดวงจรลงดน ซงต�าแหนงใน
การตดตง ไดแก สายปอนหรอสายเมน และการตดตง
อปกรณปองกนการลดวงจรลงดนของบรภณฑไฟฟา แตจะ
ไมรวมถงการปองกนอนตรายทเกดกบบคคล ทงนเพราะ
การปรบตงส�าหรบกระแสกราวดฟอลตของรเลยปองกน
จะมคาสงสดท 1200 A นนเอง
วงจรก�ำลงของGroundFaultProtection:GFP
ประกอบดวย
1. แรงดนไฟฟา GFP จะถกออกแบบไวใหใชกบ
ระบบไฟฟาก�าลงทนอยกวาหรอจะมคาทเทากบ
600 โวลต แตอาจจะใชไดกบระบบไฟฟาทม
แรงดนไฟฟาทมคามากกวาแรงดนไฟฟาในระดบ
ดงกลาวนกได ถาฉนวนมความสามารถทจะทนได
และระยะหางของ GFP กบระบบไฟฟามคาระยะ
หางทถกตอง
2. ความถไฟฟา ซงโดยทวไปจะขนอยกบระบบไฟฟา
และผผลตเปนหลก
3. พกดกระแสไฟฟา ในการออกแบบระบบ GFP
นนตวอปกรณ GFP จะตองมความสามารถทจะ
ทนตอกระแสฟอลตทไหลผานไดอยางตอเนอง
โดยกระแสฟอลตทไหลผานจะมคากระแสสงสด
ถงคาสงสดของคาปรบตงพคอพ (Pick up)
บนรเลย และนอกจากนจะไมสามารถน�า GFP
ไปใชงานในระบบไฟฟาก�าลงทเปนแบบกระแส
ไฟฟาทไหลไมสมดลได ทงนอนเนองมาจาก
กระแสไฟฟาทไหลไมสมดลนอาจจะมคากระแส
ไฟฟาท เกนกว าค าสงสดของพกดกระแส
และเมอกระแสดงกลาวไหลผานภายในอปกรณ
ตรวจสอบแลว GFP กอาจจะไมสงใหเซอรกต
เบรกเกอรเปดวงจรไฟฟาออกได
4. ต�าแหนงการตดตง GFP จะมลกษณะการตดตง
โดยสามารถแบงได ออกเป น 3 ลกษณะ
ดงรายละเอยดตอไปน
แบบเรซดวล(ResidualConnected)
ซงจะมความนยมใชกนอยางมากในระบบไฟฟา
โดยทกระแสลดวงจรลงดนจะถกตรวจสอบโดยหมอแปลง
กระแสทตออยกบแตละเฟส ระบบการปองกนแบบนถาใช
ในเซอรกตเบรกเกอรแรงต�าจะพบวาจะมหมอแปลงไฟฟา
อย 3 ชด ซงจะตดตงอยภายในตวเซอรกตเบรกเกอร
และจะมอปกรณโซลดสเตดรเลย (Solid State Trip หรอ
Electronic Trip ควบคมการท�างานโดย Microprocessor)
ประกอบอยภายในตวเซอรกตเบรกเกอร
โดยพนฐานการตอวงจรแสดงไดในรปท 2 รเลย
ในแตละเฟสจะถกตอวงจรเขากบหมอแปลงกระแส และ
ในรปท 2 นจะเปนลกษณะของระบบไฟฟาแบบ 3 เฟส
4 สาย ซงจะไมมกระแสไฟฟาไหลในรเลยกระแสเกนภายใต
สภาวะเงอนไขปกต ทงนเพราะในสภาวะดงกลาวทเกด
การลดวงจรลงดน กระแสไฟฟาทไหลลงดนจะถกตรวจสอบ
โดยหมอแปลงกระแส ในเฟสทเกดความผดปกตภายใน
ระบบไฟฟาซงจะท�าใหผลลพธรวมของหมอแปลงกระแสทง
3 ชดมคากระแสทไมเทากบศนยแอมป ดงนนรเลยปองกน
รปท 1 รปแบบการปองกนการลดวงจรลงดน
ไฟฟาสาร
33มนาคม - เมษายน 2556
กระแสเกนกจะท�างาน ซงรเลยกระแสเกนทใชจะไม
สามารถท�างานไดไวมากนก ทงนเพราะวาอนเนองมาจาก
การอมตวของแกนเหลกทเกดขนทหมอแปลงกระแส
ทง 3 ตวไมเทากนนนเอง
ระบบปองกนการลดวงจรลงดนทเลอกใชแบบ
Residual System นนจะม CT Ground Fault Protection
ตดตงเพมเตมอยทบสบารนวทรลเพอท�าหนาทในการตรวจ
วดคากระแสไฟฟาทหลงเหลอ หรอตกคางจากผลรวมของ
กระแสไฟฟาทไหลในแตละเฟสทนวทรลบสบาร และจะน�า
มาประเมนผลเปรยบเทยบกบคาปรบตง (Pickup Value)
ซงถา CT Ground Fault ตรวจวดคากระแสทนวทรลบสบาร
โดยมคาเกนกวาคากระแสปรบตง และเกนระยะของ
การหนวงเวลา อปกรณโซลทสเตทรเลยกจะสงสญญาณ
สงใหเซอรกตเบรกเกอรปลดวงจร
แตถารเลยทใชตองการใหมความไวตอการท�างาน
จะตองใชอปกรณตามลกษณะของแกนสมดล (Core
Balance)
หลกกำรท�ำงำน:
- ผลรวมของกระแสไฟฟาทง 3 เฟสจาก CT จะรวมกน
ทางเวกเตอร เมอก�าหนดใหผลรวมของกระแสไฟฟาทง
3 เฟส คอ IP = I
1 + I
2 + I
3
- น�ากระแสไฟฟาผลรวม IP มาเปรยบเทยบกบ
กระแสไฟฟาทวดไดจาก Neutral CT (IN)
- ถา IN I
P แสดงวาระบบไฟฟาปกตไมมกระแส
ไฟฟารวไหล
- ถา IN ≠ I
P แสดงวาเกดกระแสไฟฟารวไหลขน
(Ground Fault) คอ Ig
- ถา Ig > Setting แสดงวาเกดกระแสไฟฟารวไหล
ขน (Ground Fault) มากพอ, เซอรกตเบรกเกอรจะปลด
วงจร (Open Circuit) ตามเวลาทปรบตง
แบบแกนสมดล(CoreBalance/ZeroSequence)
หลกการท�างานจะพจารณาไดจากรปท 3 ภายใต
สภาวะปกตซงอาจจะเปนสภาวะสมดล และแบบไมสมดล
หรอระบบไฟฟาใชงานเพยงเฟสเดยว หรอการลดวงจร
ลงดนทไมเกยวของกบกราวด กระแสไฟฟาทปรากฏขน
ภายในวงจรดงกลาวจะไหลผานหมอแปลงกระแส และจะ
ท�าใหเกดเสนแรงแมเหลกไหลขนในแกนหรอคอร (Core)
ของหมอแปลงกระแส แตในสภาวะปกตเชนน เสนแรง
แมเหลกจะมคาเปนศนยและจะไมมกระแสไฟฟาไหลผาน
ไปยงกราวดรเลย แตถาในสภาวะทเกดปรากฏการณของ
กระแสไฟฟาลดวงจรลงดนขนภายในระบบไฟฟา กระแส
ลดวงจรลงดนดงกลาวจะไหลผานอปกรณตาง ๆ ลงดน
ปรากฏการณเชนนหมอแปลงกระแสจะสามารถตรวจจบ
และรบรถงกระแสในสวนนได และเสนแรงแมเหลกทเกด
ขนในหมอแปลงกระแสจะเกดขนโดยจะเปนสดสวนกบ
กระแสลดวงจรลงดนและเปนสดสวนกบกระแสทไหลผาน
วงจรรเลยปองกน จงสงผลท�าใหรเลยท�างาน รเลยทใชงาน
รวมกบคอรจะสามารถท�าใหการท�างานในการสงปลดวงจร
มความรวดเรวยงขน ซงอาจจะสงใหท�างานในขณะทเกด
กระแสไฟฟาเปนมลลแอมปกได แตอยางไรกตามรเลย
อาจจะท�างานผดพลาดไดนอกเหนอจากสภาวะปกตแตเปน
ชวงกรณของกระแสพงเขา (Inrush Current) กได ซงจะ
ไมเกยวของกบ Ground เลย
รปท 2 แสดงการตดตง GFP ทเปนแบบ
Residual Sensing
=~
ไฟฟาสาร
34
หลกกำรท�ำงำน:
- ตดตง CT Ground Fault คลองสายเฟสทง 3
เฟส รวมทงนวทรล
- ถาระบบไฟฟาปกต กระแสไฟฟารวมทงหมดจะ
หกลางกนทงหมด
- เมอเกดกระแสไฟฟารวไหลขน (Ground Fault)
ในระบบไฟฟา แสดงวาเกดกระแสไฟฟารวไหลขน
(Ground Fault) คอ Ig
- ถา Ig > Setting แสดงวาเกดกระแสไฟฟารวไหลขน
(Ground Fault) มากพอ, เซอรกตเบรกเกอรจะปลดวงจร
(Open Circuit) ตามเวลาทปรบตง
รปท 3 แสดงการตรวจสอบกระแสลดวงจรลงดนแบบ Zero Sequence
แบบกรำวดรเทรน(SourceGroundRetune)
พจารณาจากรปท 4 กระแสไฟฟาทลดวงจรลงดนท
ไหลยอนกลบเขามาสระบบไฟฟาผานทางหมอแปลงไฟฟา
ซงกระแสฟอลตดงกลาวจะถกตรวจสอบไดโดยหมอแปลง
กระแสซงจะถกตดตงทบสบารกราวดทเชอมตออยระหวาง
บสบารนวทรลและบสบารกราวดในวงจรสายปอนทท�า
การตดตง เพอใหกระแสไฟฟาทลดวงจรลงดนมกระแส
ไหลผานหมอแปลงกระแส และเมอ CT Ground Fault
มองเหนกระแสฟอลตทมขนาดของกระแสทเกนกวาคา
กระแสปรบตง และเกนระยะของการหนวงเวลา อปกรณ
โซลทสเตทรเลยกจะสงสญญาณสงใหเซอรกตเบรกเกอร
ปลดวงจร แตวธการตอวงจรในลกษณะแบบนจะไมม
ความเหมาะสมกบระบบทมกราวดรเทรนหลายชด
ไฟฟาสาร
35มนาคม - เมษายน 2556
รปท 4 แสดงการตรวจสอบกระแสลดวงจรลงดน
แบบกราวดรเทรน
วธกราวดรเทรน (Ground Return Method) GFP
จะถกตดตงใหตรวจจบกระแสลดวงจรลงดนทงหมดท
ไหลผานมายงขวดน (Grounding Electrode Conductor)
วธการนสามารถใชไดเฉพาะส�าหรบเครองปลดวงจรตวเมน
ของระบบประธาน (Service Derived) หรอระบบไฟฟาท
ตดตงแยก (Separately Derived)
ถามการเพมจดตอลงกราวดภายในระบบไฟฟา
เดยวกนจะสงผลกระทบท�าใหเกดสญญาณรบกวนขนใน
การสง Trip Circuit Breaker อนเนองมาจากมกระแส
แยกไหลไดหลายทศทาง
หลกกำรท�ำงำน:
- สายกราวด (PE) จะตองตอเขากบสายนวทรล
(N)
- ตดตง CT Ground Fault ณ จดตอเชอมระหวาง
สายกราวด (PE) และสายนวทรล (N)
- เมอเกดกระแสไฟฟารวไหลขน (Ground Fault)
กระแส Ig จะไหลเขาไปยงจดตอนวทรล
- ถา Ig > Setting แสดงวาเกดกระแสไฟฟารวไหล
ขน (Ground Fault) มากพอ, เซอรกตเบรกเกอรจะปลด
วงจร (Open Circuit) ตามเวลาทปรบตง
โดยมาตรฐาน วสท.2001 ก�าหนดใหแผงบรภณฑ
ประธานรวมแรงต�าทมขนาดกระแส 1000 A ขนไป
ในระบบทสายนวทรลของระบบวาย (Wye) ตอลงดน
โดยตรงตองมการตดตงเครองปองกนกระแสรวลงดนของ
บรภณฑ ในการตอลงดนทง 3 รปแบบนนจะใชหลกการใน
การท�างานเดยวกนคอการตรวจจบกระแส Ground Fault
โดยใชกฎของ Kirchhoff คอ ΣI = 0 A ซงจะขนอย
ความเหมาะสมในการใชงาน การตอลงดนทมความสมบรณ
อยางถกตองนนจะท�าใหเกดประสทธภาพในการท�างาน
ของอปกรณปองกนการลดวงจรลงดน เกดประสทธภาพ
สงสดและเกดความปลอดภยในการใชงานจากการสมผส
แรงดนไฟฟา และท�าใหความตางศกยดานแรงดนไฟฟา
มจดอางองเดยวกนรวมทงจะมผลตอคณภาพไฟฟาอกดวย
ประวตผเขยนนำยวทยำธระสำสน
จบการศกษาครศาสตรอตสาหกรรมบณฑต จากคณะครศาสตรอตสาหกรรมและเทคโนโลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ใน พ.ศ. 2546 (เกยรตนยมอนดบ 2) และจบปรญญาโท ทคณะครศาสตร อตสาหกรรมและ
เทคโนโลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร สนใจทางดาน Power Quality and Harmonics System
ขอขอบพระคณทาง บรษท อาซฟา จ�ากด ท ให การสนบสนนอยางด
ไฟฟาสาร
36
ไฟฟาก�าลงและอเลกทรอนกสก�าลง
Power Engineering& Power Electronics
นายกตตกร มณสวาง กองวจย การไฟฟาสวนภมภาค
การเพมประสทธภาพในการสงจายพลงงานไฟฟา โดยใชสายตวน�าไฟฟาชนด High Temperature,
Low Sag Conductorsบทน�ำ
การขยายตวทางเศรษฐกจของแตละประเทศมผล
ท�าใหหนวยงานทดแลเรองความมนคงในการจายพลงงาน
ไฟฟา จ�าเปนตองพจารณาเพมเตมสถานไฟฟาระบบ
สายสงและสายจ�าหนายไปยงผใชทกระจายตวอยในพนท
ตาง ๆ ไดอยางเพยงพอ และมคณภาพตามมาตรฐาน
การบรการ
รปท 1 ตวอยางระบบสายสงและสายจ�าหนาย
แตดวยขอจ�ากดของทดนทใชในการสรางสถาน
ไฟฟาทมกมราคาสง ท�าใหตนทนทางดานการจายพลงงาน
ไฟฟามคาสงตามไปดวย ประกอบกบขอจ�ากดในเรองของ
โครงสรางระบบสายสงและสายจ�าหนายทไมสามารถเพม
วงจรในการจายพลงงานไฟฟาไดตามทตองการ เนองจาก
ตองค�านงถงระยะหางความปลอดภย โดยเฉพาะระบบ
สายสงและสายจ�าหนายทอยในเขตชมชนหรอแนวถนน
ทางออกของปญหาเหลานจ�าเปนตองใชเทคโนโลยสมยใหม
เขาชวย ซงหนงในนนคอการเพมความสามารถในการสง
จายพลงงานไฟฟาใหแกสายตวน�าไฟฟาโดยไมจ�าเปนตอง
เปลยนโครงสรางหลกของระบบไฟฟา เพอใหการลงทน
มความคมคาและเกดประโยชนสงสด ดงจะไดกลาวโดย
สงเขปในบทความตอไปน
เทคนคกำรเพมประสทธภำพในกำรสงจำยพลงงำนไฟฟำ
ในพนทซงมอตราการเพมขนของการใชพลงงาน
ไฟฟาอยางตอเนอง จ�าเปนตองพจารณาหาแนวทางการ
เพมประสทธภาพในการสงจายพลงงานไฟฟาใหสมพนธ
กบความตองการของผใชไฟ ซงมอยหลายวธดงตอไปน
1) เปลยนชนดของสายตวน�าไฟฟาเปนชนด
High Temperature, Low Sag (HTLS) Conductors
โดยใชอะลมเนยมชนดทนความรอนสงทผานการอบออน
(Annealing) มสมประสทธการขยายตวทางความรอน
(Coefficient of Thermal Expansion, CTE) ต�าและ
สามารถรองรบแรงดงไดสงขน จงสามารถออกแบบใหใช
งานกบระบบไฟฟาทมระยะหางของชวงเสายาว ๆ ได
2) เพมจ�านวนสายตวน�าไฟฟาในแตละเฟส ซงวธน
โครงสรางของระบบไฟฟาเดม เชน เสาไฟฟาและคอน
จะตองสามารถรองรบความเคนใหมทเกดจากการเพม
สายตวน�าไฟฟาและอปกรณประกอบตาง ๆ นได
3) สรางระบบสายสงหรอสายจ�าหนายใหม ซงวธน
มกมขอจ�ากดในเรองของพนท Right of way หรอ
การขออนญาตกอสรางระบบไฟฟาไปยงพนทตาง ๆ
4) เปลยนระบบการสงจายพลงงานไฟฟาจาก
กระแสสลบ (AC) เปนกระแสตรง (HVDC) ซงวธนม
คาใชจายทสง เนองจากตองม Converter ตดตงอยทง 2
ดานของปลายสายสงเพอใชแปลงไฟฟากระแสสลบเปน
กระแสตรง และจากกระแสตรงกลบไปเปนกระแสสลบ
และผลจากอทธพลของกระแสตรงท�าใหตองออกแบบ
ไฟฟาสาร
37มนาคม - เมษายน 2556
ระบบปองกนการกดกรอนเพมเตม โดยเฉพาะอปกรณ
ประกอบทเปนโลหะและตองรบแรงดงสง ๆ แตระบบ
HVDC กมจดเดนในเรองของความนาเชอถอของระบบ
ไฟฟาและมคาความสญเสย (Line Losses) ในสายตวน�า
ไฟฟาทต�า
สำยตวน�ำไฟฟำชนด High Temperature, Low Sag (HTLS) Conductors
สายตวน�าไฟฟาแบบเปลอยในระบบสายสงและ
สายจ�าหนายแบบเหนอดนสวนใหญมกผลตจากลวด
อะลมเนยมตเกลยว (All Aluminium Conductor : AAC)
ลวดอะลมเนยมเจอตเกลยว (Aluminium Alloy Stranded
Conductors : AA) ลวดอะลมเนยมตเกลยวแกนเหลก
(Aluminium Conductor Steel Reinforced : ACSR) และ
ลวดเหลกกลาเคลอบสงกะสตเกลยว (Galvanize Steel
Wire Strand : St) ซงในการน�าสายตวน�าไฟฟาแตละชนด
ไปใชงานจะตองพจารณาระยะหางของชวงเสาใหสมพนธ
กบพกดความตานแรงดง (Rated tensile strength)
ทก�าหนด อตราการยด-หดและระยะหยอน (Sag)
ทอณหภมการใชงานสง ๆ ของสายตวน�าไฟฟา เนองจากมผล
ตอระยะหางความปลอดภย นอกจากนนยงตองค�านงถง
อตราการกดกรอน (Corrosion rate) ซงมผลตอการรบแรง
ทางกลทงจากความเรวลม น�าหนกของสายตวน�าไฟฟาและ
อปกรณประกอบตาง ๆ
สายตวน�าไฟฟาแบบเปลอยทใชงานกนโดยทวไปนน
จะรองรบอณหภมการใชงานอยท 90 0C ซงหากใชงาน
ทอณหภมสงกวานอยางตอเนองจะท�าใหสายตวน�าไฟฟา
มระยะหยอนเกนกวาคามาตรฐานจนเสยสภาพและ
ไมสามารถรบแรงทางกลไดเชนเดม อนเปนผลมาจาก
ปรากฏการณ Anneal effect ซงจะเรมทอณหภมประมาณ
100 0C เปนตนไป และดวยความไมแนนอนของทศทางและ
ความเรวลมหรอแมกระทงอณหภมแวดลอม (Ambient
temperature) ในขณะใชงาน ท�าใหในการใชงานจรงมก
ก�าหนดใหใชงานสายตวน�าไฟฟาไดไมเกน 80% ของพกด
กระแสไฟฟา เพอใหแนใจวาอณหภมใชงานจะอยต�ากวา
90 0C ซงปญหานไดกลายเปนขอจ�ากดในการจายพลงงาน
ไฟฟาไปยงโหลดของผใชไฟ และเพอเปนการแกไขขอจ�ากด
ดงกลาว จงไดมการพฒนาสายตวน�าไฟฟาชนดใหมท
เรยกวา “High Temperature, Low Sag (HTLS) Conductors”
ขนมา เพอใหสามารถใชงานทพกดกระแสไฟฟาและ
อณหภมสงขนกวาเดม โดยมระยะหยอนทต�ากวาเมอเทยบ
กบสายตวน�าไฟฟาแบบเดมทขนาดพนทหนาตดเทากน
สายตวน�าไฟฟาทมคณสมบตจดอย ในกล มของ
HTLS Conductors ประกอบไปดวย
1) Aluminium Conductor Steel Supported
(ACSS และ ACSS/TW) เปนตวน�าไฟฟาชนดแกนเหลก
เคลอบสงกะสและตเกลยวลอมรอบดวยลวดอะลมเนยม
ทผ านกระบวนการอบอ อนเพอปรบปรงคณสมบต
ความเหนยว (Ductility) ซงจะชวยใหสามารถตานทาน
การเสยรปรางแบบถาวรจากความเคนทางกลทมากระท�า
ไดสงมากขนหลายเทา นอกจากนนยงชวยลดคาโมดลส
ความยดหยน (Modulus of Elasticity) ของสายตวน�า
ไฟฟาเพอใหสามารถดดโคงไดงาย สายตวน�าไฟฟาชนดน
มคณสมบตเดนในเรองของระยะหยอนทนอยกวาสายตว
น�าไฟฟาชนด HTLS แบบอน ๆ เมอใชงานทอณหภม
สง ๆ เนองจากมสมประสทธการขยายตวทางความรอนทต�า
โดยสามารถใชงานไดอยางตอเนองทอณหภมสงอยในชวง
200 0C ถง 250 0C
รปท 2 ตวอยางสายตวน�าไฟฟา ACSS และ ACSS/TW
2) Zirconium alloy Aluminium Conductor
Invar steel Reinforced (ZTACIR) เปนตวน�าไฟฟา
ชนดแกนเหลกผสมนกเกล 36% หรอ Invar alloy
เพอใหมสมประสทธการขยายตวทางความรอนทต�าและ
รบแรงดงทางกลไดด โดยจะถกตเกลยวลอมรอบดวย
ลวดอะลมเนยมชนดททนความรอนสง (High thermal
resistance aluminium alloy : TA1) ซงจะชวยใหสามารถ
น�าไปใชงานไดอยางตอเนองทอณหภมสงถง 150 0C และ
หากน�าลวดอะลมเนยมตเกลยวไปผสมดวย Zirconium
(Zirconium-alluminium alloy : ZTA1) จะสามารถใชงาน
ตอเนองไดถงอณหภม 210 0C
ACSS/TW
ACSS
ไฟฟาสาร
38
รปท 3 ตวอยางสายตวน�าไฟฟา ZTACIR
3) Gap Type heat resistance Aluminium
Conductor Steel Reinforced (GTACSR) เปนตวน�าไฟฟา
ทมการอดจาระบ (Grease) ชนดทนความรอนสงไวในชอง
วางระหวางแกนและลวดอะลมเนยมตเกลยว เพอชวยให
ลวดอะลมเนยมตเกลยวสามารถขยบตวไดอยางอสระจาก
แกนในขณะใชงานทอณหภมสง ๆ และใหแกนท�าหนาทรบ
ความเคนทงหมดของสายตวน�าไฟฟาไว โดยสามารถน�า
ไปใชงานไดทอณหภมสงถง 150 0C แตถาเปนชนด Gap
Type super heat resistant Aluminium alloy Conductor
Steel Reinforced (GZTACSR) จะสามารถน�าไปใชงานท
อณหภมสงมากกวา 150 0C ได
รปท 4 ตวอยางสายตวน�าไฟฟา GTACSR
4) Aluminium Conductor Composite Reinforced
(ACCR) เปนตวน�าไฟฟาชนดทใชลวดอะลมเนยมผสมกบ
Zirconium (Zirconium-alluminium alloy) ส�าหรบตเกลยว
ขนรปเพอใหสามารถใชงานทอณหภมสง ๆ ไดด โดยใช
แกนเปนเสนใยเซรามก (Ceramic Fiber) ส�าหรบรบแรงดง
ทางกลและชวยใหสมประสทธการขยายตวทางความรอนต�า
สามารถใชงานไดอยางตอเนองทอณหภมสงถง 210 0C
รปท 5 ตวอยางสายตวน�าไฟฟา ACCR
5) Composite Reinforced Aluminium Conductor
(CRAC) เปนตวน�าไฟฟาอะลมเนยมผานการอบออน
แลวตเกลยวรอบแกนทท�ามาจากเสนใยแกว (Fiberglass)
เสรมแรง สามารถใชงานไดอยางตอเนองทอณหภมสงถง
150 0C
รปท 6 ตวอยางสายตวน�าไฟฟา CRAC
6) Aluminium Conductor Composite Carbon Fiber
Reinforced (ACCFR) เปนตวน�าไฟฟาอะลมเนยมผาน
การอบออน แลวตเกลยวรอบแกนทท�ามาจากเสนใย
คารบอน (Carbon Fiber) และหมดวยใยแกว (Fiberglass)
เพอใหมสมประสทธการขยายตวทางความรอนต�า โดย
เสนใยแกวจะท�าหนาทปองกนเสนใยคารบอนจากการใชงาน
ทอณหภมสง ๆ ซงจะท�าใหรบแรงดงไดสงขน โดยสามารถ
ใชงานไดอยางตอเนองทอณหภมสงถง 210 0C
รปท 7 ตวอยางสายตวน�าไฟฟา ACCFR
สายตวน�าไฟฟาชนด HTLS มราคาสงกวาสายตวน�า
ไฟฟาแบบเดม (ACSR) ประมาณ 1.5-10 เทา เนองจาก
ใชวสดและเทคโนโลยชนสงในการผลต โดยพบวาสายตว
น�าไฟฟาแบบ GZTACSR มราคาสงกวา ACSR ประมาณ
2 เทา สายตวน�าไฟฟาแบบ ACCFR มราคาสงกวา ACSR
ประมาณ 7-8 เทา และสายตวน�าไฟฟาแบบ ACCR มราคา
สงกวา ACSR ประมาณ 9-10 เทา นอกจากนนสายตวน�า
ไฟฟาชนด HTLS บางแบบยงตองใชเทคนคและเครองมอ
เฉพาะในการตดตงท�าใหใชเวลาในการตดตงนานและม
คาใชจายในการตดตงทสงกวาสายตวน�าไฟฟาแบบเดม
อยางไรกตามหากพจารณาประสทธภาพในการสงจาย
พลงงานไฟฟาเปรยบเทยบกบสายตวน�าไฟฟาแบบเดม
ไฟฟาสาร
39มนาคม - เมษายน 2556
(ACSR) แลว พบวาสายตวน�าไฟฟาชนด HTLS สามารถ
เพมประสทธภาพในการสงจายพลงงานไฟฟาไดสงกวา
สายตวน�าไฟฟาแบบเดมดงตารางท 1
ตารางท 1 แสดงประสทธภาพในการสงจายพลงงานไฟฟา
ของสายตวน�าไฟฟาชนด HTLS เมอเทยบกบแบบ ACSR
หากใชวธ HVDC จะสามารถเพมประสทธภาพใน
การสงจายพลงงานไฟฟาได 141%-175% ของระบบไฟฟา
เดม และถงแมวา HVDC จะใชสายตวน�าไฟฟาเพยง 2 เสน
ในการสงจายพลงงานไฟฟา แตในทางเทคนคแลวจ�าเปน
ตองสราง Converter ทงสองดานของปลายสายสงและ
เพอความมนคงของระบบไฟฟา จ�าเปนตองเปลยนวธการ
จบยดสายตวน�าไฟฟาโดยใชลกถวยฉนวนไฟฟาตดตงเปน
แบบ V ซงตองใชลกถวยฉนวนไฟฟาเพมขนเปน 2 เทา
จงท�าใหมคาใชจายเพมขนประมาณ 12.5 เทา เมอเทยบ
กบระบบไฟฟาแบบเดม
รปท 8 ระบบสงจายพลงงานไฟฟาแบบ HVDC
รปท 9 เปรยบเทยบประสทธภาพในการสงจายพลงงาน
ไฟฟาและคาใชจายในแตละเทคนค
ขอสรปหากพจารณาเทคนคการเพมประสทธภาพใน
การสงจายพลงงานไฟฟา ภายใตขอจ�ากดในเรองของ
พนท Right of way และระยะหางความปลอดภยแลว
การเปลยนไปใชสายตวน�าไฟฟาชนด HTLS จะมความคมคา
มากกวาวธการอน ๆ เนองจากสามารถใชสายตวน�าไฟฟา
ชนด HTLS ทมขนาดพนทหนาตดเทากนกบสายตวน�า
ไฟฟาแบบเดมตดตงใชงานบนโครงสรางและอปกรณ
ประกอบแบบเดมไดโดยไมตองมการดดแปลงแกไข
มากนก แตสามารถสงจายพลงงานไฟฟาไดมากขนกวาเดม
ตงแต 1.3-3.0 เทา โดยทยงคงรกษาระยะหยอนใหอยใน
เกณฑมาตรฐาน เนองจากมสมประสทธการขยายตวทาง
ความรอนทต�าทอณหภมการใชงานสง ๆ และยงเปนทาง
เลอกทดในการน�าไปใชส�าหรบการกอสรางระบบสายสง
และสายจ�าหนายใหม เนองจากสายตวน�าไฟฟาชนด
HTLS มศกยภาพในการรบแรงดงทางกลไดด จงสามารถ
ออกแบบใหระยะหางของชวงเสามระยะหางเพมขนได
ซงจะชวยใหใชจ�านวนเสาไฟฟาและอปกรณประกอบตาง ๆ
นอยลง
เอกสารอางอง[1] Makan Anvari, Farzad Razavi, Ali Akbar Nazari “Electrical
and Economic Study of Apply the ACSS Conductor in TREC Sub-transmission Network”, 2013
[2] Dr.Hendri Geldenhuys & Mr. Rossouw Theron “HTLS and HVDC solutions for overhead lines uprating”
[3] D.M.Larruskain, I. Zamora, O. Abarrategui, A Iraolagoitia “Power transmission capacity upgrade of overhead lines”
สายตวน�าไฟฟาชนด
HTLS
% ประสทธภาพในการสงจาย
พลงงานไฟฟาทเพมขนจากเดม
ACSS, GZTACSR 130-245
ZTACIR 175-200
ACCR 180-300
ACCFR 180-260
ประวตผเขยนนายกตตกร มณสวาง
ส�าเรจการศกษาระดบปรญญาตรจากมหาวทยาลยขอนแกน และปรญญาโท จากมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ปจจบนท�างานในต�าแหนงหวหนาแผนกวจยอปกรณไฟฟา กองวจย ฝายวจยและพฒนาระบบไฟฟา การไฟฟาสวนภมภาค
ส�านกงานใหญ
ไฟฟาสาร
40
ไฟฟาสอสารและคอมพวเตอร
CommunicationEngineering& Computer
นายไกรวร ลมชยกจอเมล : [email protected]
ระบบความปลอดภยกบโทรศพทมอถอบทน�ำ
ในปจจบนโทรศพทมอถอแทบจะกลายเปนอปกรณ
ประจ�าตวของทก ๆ คน โทรศพทมอถอกอใหเกดความสะดวก
ในการด�าเนนชวตประจ�าวนอยางมาก ประกอบกบ
เทคโนโลยทกาวหนามากขน โทรศพทมอถอจงไมใชแค
เพยงโทรศพทแตไดกลายเปนคอมพวเตอรแบบพกพาไป
แตความสะดวกมกจะมเรองทสวนทางกบความปลอดภย
หากผใชงานไมไดตระหนกถงเรองความปลอดภยมากพอก
อาจตกเปนเหยอและเกดความสญเสยไดมากกวาทคาดคด
ดวยเหตผลนผใชจงควรจะเขาใจวาอนตรายทอาจเกดขนม
สาเหตหรอชองทางใดไดบาง
ควำมเปนมำเนองจากโทรศพทมอถอมความสะดวกในการพกพา
เปนอยางมาก ผใชงานโทรศพทมอถอจ�านวนมากมแนวโนม
ในการน�าอปกรณเหลานไปใชในการเกบขอมล ทงสวน
ทเปนขอมลพนฐาน อาท อเมล แอดเดรส หรอเบอร
โทรศพท รวมทงขอมลตาง ๆ ในการท�างาน นอกจากนน
แนวโนมในการใชอปกรณเหลานในการซอสนคาและ
บรการกเพมมากขนเชนเดยวกน จงกลายเปนชองทางใหม
ส�าหรบผไมหวงดในการแสวงหาผลประโยชนเพมมากขน
เชนกน รปท 1 แสดงปรมาณการจ�าหนายสมารตโฟนท
เพมขนอยางรวดเรวเมอเทยบกบคอมพวเตอรชนดอน ๆ
รปท 1 ปรมาณการจ�าหนายคอมพวเตอรประเภทตาง ๆ และแนวโนมในอนาคต
ไฟฟาสาร
41มนาคม - เมษายน 2556
แม ว าป จ จ บนจะไม พบคดทแสดงให เหนถง
ความเสยหายตอทรพยสนของผไดรบผลกระทบโดยตรง
แตกมคดทกอใหเกดผลกระทบดานอน ๆ ซงประเมน
มลคาไมไดอย บางเชนกน ดงเชนเหตการณทโดงดง
และท�าใหเกดกระแสตนตวมากขนในระยะไมนานมาน
นาจะเปนเรองการด�าเนนคดกบ หนงสอพมพ ”News of
the World” รวมถงหนงสอพมพอน ๆ ในเครอ “News
International” ของประเทศองกฤษ ซงใชการ Hack
โทรศพททงระบบมสายและไรสายเพอขโมยขอมลสวนตว
ของเปาหมายมาท�ารายงานขาวหลายตอหลายครง
ซงบางครงสงผลกระทบดานจตใจแกญาตของผเสยหาย
และบางครงรายแรงถงขนเปนการขดขวางกระบวนการ
และสงผลใหมผเสยชวต การสบสวนน�าไปสการจบกม
ผเกยวของ การชดใชคาเสยหายจ�านวนหลายลานปอนด
และการตองปดตวลงของหนงสอพมพ News of the
World ซงตพมพมาถง 168 ป
โดยทวไปแลวเปาหมายหลกทผไมหวงดตองการ คอ
1.ขอมล ซงไมจ�าเปนวาจะตองเปนขอมลทม
ความส�าคญอยางเชน หมายเลขบตรเครดตหรอขอมล
สวนตวเทานน แตขอมลทดอาจจะไมนาสนใจ เชน บนทก
การใชงาน ฯลฯ กอาจเปนเปาหมายไดดวยเชนกน
2.อตลกษณบคคล โทรศพทมอถออาจมสวนของ
อปกรณหรอขอมลทบรรจอย ซงมความสมพนธกบตว
เจาของและถกใชในการพสจนตวตน จงเปนเปาหมาย
ใหคนรายตองการทจะขโมยอตลกษณเหลานเพอใช
กระท�าการอน ๆ ตอไป
3.จ�ำกดกำรใชหรอกอกวนท�าใหไมสามารถใชงานได
ชองทำงกำรโจมตบนโทรศพทแมว าความพยายามในการโจมตระบบรกษา
ความปลอดภยของโทรศพทมอถอจะส�าเรจหรอไมนน
จะขนกบองคประกอบหลายอยาง แตแนวทางในการโจมต
นนสามารถจะแบงไดเปน 2 ประเภทหลก ๆ ไดแก
การโจมตผานดานชองทางการสอสาร
- การโจมตบนเครอขาย GSM เปาหมายของ
การโจมตน คอ พยายามแกะรหสทใช ซงหากท�าไดส�าเรจ
จะสามารถดกขอมลทงหมดทมการสอสารกบโทรศพท
เครองนนได แตเดมนนการเขารหสในระบบ GSM นน
จะใชการเขารหส A5 ซงสามารถแบงไดเปน A5/1 และ
A5/2 แตในป 2008 บทความของ Timo Gendrullis เรอง
“A Real-World Attack Breaking A5/1 within Hours”
ไดแสดงใหเหนการแกะรหสนนสามารถท�าไดส�าเรจในเวลา
ไมกชวโมง ปจจบนการเขารหสจงถกแทนทดวย A5/3
และ A5/4 ซงมขนตอนการเขารหสทรดกมกวา และยง
ไมมหลกฐานวาสามารถแกะรหสไดโดยงาย ความเสยง
ของการโจมตบนเครอขาย GSM จงคงอยเฉพาะผทใช
สมารตโฟนรนเกาเทานน
- การโจมตบน Wi-Fi เปนทนยมอยางมาก
เนองจากพฤตกรรมของผใชงานทมกจะชอบการใชงาน
แบบไรสายมากขนเรอย ๆ การโจมตบน Wi-Fi นน
ไมจ�ากดเฉพาะผใชสมารตโฟนเทานน แตอาจเปนใคร
กไดทมการเชอมตอผานเครอขาย WLAN แมวาระบบ
รกษาความปลอดภยของ WLAN จะขนกบโปรโตคอล
ทใชเปนส�าคญ แตส�าหรบเครอขายทใชรวมกบโทรศพท
มอถอบางครงมกจะยอมใหมการก�าหนดคย (Key) สน ๆ
และประกอบดวยเฉพาะตวเลขเทานน ซงเปนจดออน
ส�าคญท�าใหโอกาสประสบความส�าเรจในการแกะรหส
นนสงขนมาก เปาหมายของการโจมตบน Wi-Fi นน
เหมอนการโจมตบนเครอขาย GSM แตจดทแตกตางกน
คอ การโจมตบน Wi-Fi นนจะไมกระทบเฉพาะโทรศพท
เพยงเครองเดยว แตจะสงผลกระทบกบทกเครอง ๆ ทท�า
การเชอมตออย และการโจมตบน Wi-Fi ยงมอกวธท
มกนยมใช คอ โรค แอคเซส พอยนท (Rogue AP) ใช
การสรางเครอขายปลอมทมการตงพารามเตอรใหเหมอน
เครอขายจรง ส�าหรบสมารตโฟนโดยทวไปมกจะไมม
การยนยนการเชอมตอซ�า แตมกจะใชการเชอมตออตโนมต
ไฟฟาสาร
42
เมออย ในระยะสญญาณของเครอขายทเคยเชอมตอ
ซงการทมเครอขายทมชอเดยวกนอาจท�าใหโทรศพท
สบสนและท�าการเชอมตอไปยงเครอขายปลอมได ท�าให
การสอสารทงหมดถกดกจบได
- การโจมตบนบลทธ (Bluetooth) เปนหวขอดาน
ความปลอดภยทมกจะมปญหาแตกตางกนไปตามโทรศพท
แตละรน สวนใหญจะเนนไปทการพยายามน�าอปกรณไป
เชอมตอโดยไมตองมการยนยน และการสงไวรสไปตาม
การสงขอมลผานบลทธ อยางไรกตาม ระยะของสญญาณ
บลทธนนสนมากจงเปนชองทางทคนรายมกไมนยมใชนก
การโจมตตอชองโหวของซอฟตแวร
- ชองโหวของ Web Browser เนองจาก Web
Browser เปน Application หลกทมกจะมในสมารตโฟน
ทกร นและเป นประตหลกในการรบ-ส งข อมลกบ
อนเทอรเนต ประกอบการเปดโอกาสใหสามารถทจะ
ตดตงสวนเสรม หรอปลกอน (Plug-in) เพมได Web
Browser จงเปนตวเลอกอนดบตน ๆ ในการใชโจมตระบบ
ของโทรศพทมอถอ โดยมากแลวการโจมตตอชองโหวของ
Web Browser จะเปนการรบกวนการจดการหนวยความจ�า
ท Web Browser ตองใช อาจท�าให Web Browser
ไมสามารถใชงานตอได หรอถาในกรณรนแรงอาจสง
ผลกระทบทท�าใหระบบของโทรศพททงเครองไมสามารถ
ใชงานได การโจมตประเภทนจะประสบความส�าเรจไดจะ
เรมจากการใช Web Browser เขาไปยง Website ทม
ฝงโคดทมอนตรายไว และโคดเหลานนกเปนตวทท�าใหเกด
ผลรายกบโทรศพทโดยทเจาของไมรตว
- ชองโหวของระบบปฏบตการ ซงเปนปญหาทมาจาก
การออกแบบของผผลต และคาดเดาผลกระทบไดยาก
ขนอยกบประเภทและชนดของชองโหวทพบ อาจเปนไป
ไดทงท�าใหประสทธภาพลดลงหรอรนแรงถงขนสรางความ
เสยหายใหแกระบบของโทรศพททงเครอง ในทางทฤษฎ
แลวระบบปฏบตการของโทรศพทมอถอทมการบนทกไว
ใน ROM ควรจะมความปลอดภยทดกวา อปกรณอน ๆ
ทมการบนทกบน Hard Drive เนองจากการบนทกไวบน
ROM จะมการแกไขเปลยนแปลงทยากกวา แตปจจบน
กไมไดเปนเชนนนเสมอไป ตวอยางทชดเจนของการ
โจมตผานชองโหวของระบบปฏบตการ คอ ชองโหวของ
Symbian OS ของ Nokia ซงในอดตมปญหาและถกกลาวถง
อยบอยครง
นอกจากการโจมตทง 2 ประเภทแลวยงมสงทมกจะ
มสวนรวมกบการโจมตทง 2 ประเภทนในทางใดทางหนง
เสมอ คอ Malicious Software (Malware) เชนเดยวกบ
ทมบนอปกรณคอมพวเตอร ในขณะทระบบปองกนไวรส
ส�าหรบโทรศพทนนยงมค�าถามและตองการการทดสอบ
ประสทธภาพและความสามารถอกมาก
มลแวร (Malware) คอ คอมพวเตอรโปรแกรม
ทถกออกแบบมาใหสรางความเสยหายตอระบบตามทได
ถกสรางขนมา สามารถแบงยอย ๆ ออกไดเปน
• โทรจน (Trojan) โปรแกรมทเปดชองทางให
บคคลอน ๆ สามารถเชอมตอเขามาไดตามตองการ
• เวรม (Worm) โปรแกรมทจะท�าส�าเนาตวเอง
ออกไปยงคอมพวเตอรเครองอน ๆ ในระบบเครอขาย
• ไวรส (Virus) โปรแกรมทพยายามแพรกระจาย
ตวเองออกไปยงเครองคอมพวเตอรอน โดยใชการฝงตวเอง
ไปกบโปรแกรมอน
อยางไรกด จ�านวนมลแวรทมบนสมารตโฟนยง
มจ�านวนนอย และไมหลากหลายเมอเทยบกบมลแวร
ทมบนคอมพวเตอร อกทงจากการส�ารวจมลแวรบน
สมารตโฟนทมในปจจบน สวนใหญไมมผลในทางลบมากนก
ยกเวนในสวนของความสามารถในการแพรกระจายตวเอง
สมารตโฟนจงมกจะถกใชเปนชองทางในการแพรกระจาย
มลแวร ไปยงระบบคอมพวเตอร มากกวา เช น ใน
ระหวางการท�าส�าเนาขอมลระหวางเมมโมรการดของ
โทรศพทกบคอมพวเตอร หรอในระหวางการซงโครไนซ
(Synchronization) โทรศพทกบเครองคอมพวเตอร ฯลฯ
ไฟฟาสาร
43มนาคม - เมษายน 2556
แนวทำงกำรปองกนระบบความปลอดภยใน OS
โทรศพทมอถอมแนวความคดพนฐานส�าหรบ OS
ทเรยกวา Sandbox จากการทโทรศพทมแอปพลเคชน
หลาย ๆ อยางทจะตองท�างานพรอม ๆ กน จงจะตอง
มการออกแบบใหมความปลอดภยทงกบตวเอง ขอมลใน
ระบบและผใช และจะตองท�าใหชองโหวทอาจจะท�าให
เกดอนตรายใหเลกทสดเทาทจะเปนไปได Sandbox
ถกน�ามาใช เพอแบ งแต ละ Process ออกจากกน
และปองกนการตดตอระหวาง Process ทจะกอใหเกด
ความเสยหายระหวางกนและกน ซงในการน�าแนวความคด
นไปใชส�าหรบแตละระบบปฏบตการนนกมความแตกตางกน
เชน ส�าหรบ iOS จะพยายามจ�ากดการเขาถง API หรอคอ
การจ�ากดใหแตละ Application สามารถเขาทรพยากรของ
เครองไดอยางจ�ากด ส�าหรบ Android จะใชการสบทอด
เหมอนทใชบนระบบ Linux อาจจะมกระบวนบางอยางท
นาสนใจ ดงน
- Rootkit detector การบกรกจาก Rootkit เปน
สงทอนตรายอยางยง จงจ�าเปนจะตองตรวจสอบใหดทสด
การมโปรแกรมทเปนอนตรายประเภทนอย อาจท�าให
สญเสยระบบปองกนของเครองในบางสวนหรอทงหมดได
เชน หากมบางโปรแกรมทมสทธเปน Administrator
กจะสามารถกระท�าการใด ๆ ตอระบบไดทงหมด โดยท
ไมสามารถปองกนได ในระบบอยาง iOS จะปองกนสงน
โดยใชกระบวนทเรยกวา Chain of Trust คอ โปรแกรม
ทจะสามารถตดตงบนเครองไดจะตองไดรบการตรวจสอบ
และรบรองจาก Apple กอน และจะสามารถ Download
โปรแกรมไดผานทาง AppStore เทานน
- Process isolation แยกแตละ Process ออก
จากกน Process แตละอนจะม Sandbox ของตวเองและ
จะไมสามารถใชงานไดเกนทก�าหนดไว รวมทงไมสามารถ
เขาไปรบกวน Process อน ๆ ได
- File permissions Process ไมสามารถเขาไป
แกไขไฟลไดอยางอสระ แตจะแกไขไดตามสทธทมเทานน
รวมไมสามารถแกสทธเองไดดวย
- Memory protection เชนเดยวกบคอมพวเตอรทวไป
ทตองมการปองกนไมใหมการเขยนลงในหนวยความจ�า
เกนกวาทไดก�าหนดไว ซงอาจจะเปนการสรางความเสยหาย
ตอ Process อน ๆ
อยางไรกตาม แมวาการออกแบบระบบโทรศพทจะ
มดและมประสทธภาพมากเพยงใดกตาม กมกระบวนการ
บางอยางทสามารถละเมดระบบทงหมดนนได กระบวนการ
นนเรยกรวม ๆ กนวา “เจลเบรก (Jailbreak)” (ส�าหรบ
Android อาจจะเรยกวา Android Rooting)
เจลเบรก คอ การปลดลอกการจ�ากดการใชงานบน
โทรศพทมอถอ ท�าใหผใชมสถานะเทยบเทา Root และ
สามารถกระท�าการใด ๆ ไดทกอยางบนโทรศพท เชน
การลงโปรแกรมดวยตวเอง หรอขามขนตอนการตรวจสอบ
ตาง ๆ ซงเปนอกหนงปจจยทท�าให Hacker หรอ Malware
สามารถขามขนตอนความปลอดภยและกระท�าการทเปน
ภยไดงายมากขน
สดสวนการใชงานสมารตโฟนแยกตาม OS เปน
ตามรปท 2
รปท 2 ปรมาณยอดขายแยกตาม OS ประเภทตาง ๆ
ไฟฟาสาร
44
การใชซอฟตแวรรกษาความปลอดภย
การเพมการใชซอฟตแวรดานความปลอดภยอน ๆ
จะเปนการยกระดบการรกษาความปลอดภยใหแก
สมารตโฟน เชน Antivirus หรอ Firewall หรอซอฟตแวร
ยนยนตวบคคลดวย Biometric (เชน สแกนนวหรอ
มานตา) จะเปนซอฟตแวรทชวยในการปองกนอนตราย
ทอาจเกดขน ซอฟตแวรเหลานส�าหรบโทรศพทมอถอทม
ในปจจบนมทงทตองเสยคาใชจายและฟร และมผสนใจท
จะพฒนาเพมขนเรอย ๆ เชน ผพฒนาระบบ Antivirus
ทมอยในตลาดเดมกไดหนมาใหความสนใจในการพฒนา
ระบบบนโทรศพทกนแทบทงสน เนองจากเลงเหนวาหาก
ความนยมในการใชงานจะเปนไปในทศทางนตอไป ระบบ
Antivirus ส�าหรบโทรศพทมอถอจะกลายเปนสงทจ�าเปน
จะตองมอยางแนนอน
การตรวจสอบและปองกนโดยตวผใช
ตวผ ใช เองกมส วนส� าคญในการเพมระดบ
ความปลอดภยใหแกระบบ โดยการใหความส�าคญกบ
พฤตกรรมในการใชงานและตรวจสอบ เชน
• ตรวจสอบทรพยากรบนเครองอยางสม�าเสมอ
บอยครงทอปกรณทมปญหาจะแสดงอาการผานการใช
ทรพยากรทผดปกต แบตเตอรทหมดเรวขน หรอ
การใชงานหนวยความจ�าหรอปรมาณการรบ-สงขอมลทสง
ผดปกต
• ต ร ว จ ต ร า ก า ร ใ ช ง า น เ ค ร อ ข า ย เ พ ม
ความปลอดภยโดยการเขารหสขอมลทตองการจะสง
หรอเกบ ตรวจสอบความถกตองของเครอขายทเชอมตอ
แมแตการแจงผใหบรการตรวจสอบเมอพบสงทนาจะเปน
อนตราย
• ตรวจสอบการแจงจากผ ผลตอยางสม�าเสมอ
รายละเอยด Patch ททางผพฒนาไดท�าการแกไข เปลยนคา
Default Setting ทมาพรอมกบซอฟตแวร
• ใชงานอยางระมดระวง อยาเชอทกอยางโดย
ไมไดตรวจสอบ อยาใหสทธในการใชงานใหแกบคคลอน
บทสรปโดยทจรงแลวความปลอดภยนนขนกบองคประกอบ
หลายอยาง ซงแมแตระบบทมการปองกนอยางเตมท
กไม สามารถทจะรบประกนได ว าจะสามารถรกษา
ความปลอดภยไดเตม 100% นกการตลาดบางคนอางวา
การทมลแวรบน iOS มนอยกวามลแวรบน Android
เพราะ iOS มความปลอดภยมากกวานนกไมเป น
ความจรง ป จจยหลกทแท จรงคอการท Android
มจ�านวนผใชงานทมากกวาทท�าใหคนรายเหนถงโอกาสใน
การแสวงหาผลประโยชนทสงกวา
ตราบใดทยงมโอกาสในการแสวงหาผลประโยชน
กจะมผคดคนเทคนคใหม ๆ ขนมาเรอย ๆ เชน University
of Pennsylvania ซงมแลบในดานนโดยเฉพาะ กมผลงาน
วจยทเกยวของกบชองโหวของระบบรกษาความปลอดภย
บนโทรศพทออกมาเป นระยะ สงส�าคญทจะสร าง
ความปลอดภยใหอยในระดบทนาพอใจ คอ การรตระหนก
ถงภยทอาจเกดขนและพฤตกรรมการใชงานทตงอย
บนความไมประมาท
เอกสำรอำงอง 1. www.KPCB.com2. en.wikipedia.org/wiki/Mobile_security3. en.wikipedia.org/wiki/Mobile_operating_system
ประวตผเขยน นายไกรวร ลมชยกจ
การศกษา : วศ.บ. (วศวกรรมคอมพว เตอร ) สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง
ปจจบน : วศวกร 6 บรษท แคท เทเลคอม จ�ากด
ไฟฟาสาร
45มนาคม - เมษายน 2556
นายวษณ เหลองอราม และนายธวฒ ศรสวรรณ
การวเคราะหสาเหตการช�ารดของสายเคเบลใยแกวน�าแสง (กรณศกษาในพนทการไฟฟาเขตเพชรบร)
บทน�ำ สายเค เ บล ใยแก วน� าแสง
ในพนทรบผดชอบของการไฟฟา
สวนภมภาค (PEA) เขตเพชรบรนน
มดวยกน 6 จงหวด ไดแก จงหวด
ราชบร, จงหวดสมทรสงคราม, จงหวด
เพชรบร, จงหวดประจวบครขนธ,
จงหวดชมพร และจงหวดระนอง ซง
ณ ปจจบนมจ�านวนรวมทงสน 1,544
กโลเมตร (เนองจากผเขยนปฏบตงาน
อยทการไฟฟาเขตเพชรบรจงขอกลาว
ถงเฉพาะในพนทรบผดชอบ) โดย
ในองคกรของการไฟฟาสวนภมภาค
เองนนมการใชระบบงานตาง ๆ ผาน
ชองทางสายเคเบลใยแกวน�าแสง เชน
ระบบเครอขาย (NETWORK), ระบบ
โทรศพท, ระบบควบคมการจาย
ไฟฟาอตโนมต (SCADA), ระบบ
IP Multimedia Subsystem ฯลฯ
ในกรณทเกดการช�ารดของสายเคเบล
ใยแกวน�าแสงจะมผลใหระบบตาง ๆ
ขางตนไมสามารถใชงานได ท�าใหเกด
ผลกระทบตอความมนคงของระบบ
สงจายไฟฟา นอกจากการใชงาน
ภายในองคกรเองแลว การไฟฟา
สวนภมภาคยงจดสรรใหหนวยงาน
ทงภาครฐและภาคเอกชนเชาใชงาน
สายเคเบลใยแกวน�าแสง โดยทาง PEA
ไดท�าขอตกลงกบหนวยงานภายนอก
ทเชาใชงานกรณสายเคเบลใยแกว
น�าแสงช�ารดวา ตองซอมแซมใหใช
งานไดภายในเวลาไมเกน 4 ชวโมง
หากเกน 4 ชวโมง หนวยงานภายนอกสามารถเรยกรองเงนคาปรบจากการไฟฟา
สวนภมภาคได
บทความนน�าเสนอการวเคราะหสาเหตการช�ารดของสายเคเบลใยแกว
น�าแสงในพนทรบผดชอบของการไฟฟาเขตเพชรบร โดยกลาวถงชนดของ
สายเคเบลใยแกวน�าแสง มาตรฐานการตดตง สาเหตการช�ารด และสรป
แนวทางการปองกนการช�ารดของสายเคเบลใยแกวน�าแสง เพอใหระบบงาน
ตาง ๆ ทงภายในและภายนอกองคกรมเสถยรภาพและความมนคง
ชนดของสำยเคเบลใยแกวน�ำแสงท ใช งำนในกำรไฟฟำ สวนภมภำคเขตเพชรบร
1. สายเคเบลใยแกวน�าแสงชนด ADSS
รปท 1 สายเคเบลใยแกวน�าแสงชนด ADSS
ADSS cable : ยอมาจากค�าวา All Dielectric Self Supporting cable
เปนเคเบลฯ ทไมมโลหะหรอวาตวน�าทางไฟฟาเปนสวนประกอบ ซงเปนสาย
ทใชในการตดตงสวนใหญในเขตพนทการไฟฟาเขตเพชรบร
2. สายเคเบลใยแกวน�าแสงชนด Figure 8
รปท 2 สายเคเบลใยแกวน�าแสงชนด Figure 8
ไฟฟาสอสารและคอมพวเตอร
CommunicationEngineering& Computer
ไฟฟาสาร
46
Figure 8 cable เปนเคเบลฯ ทมรปรางคลายเลข 8 เนองจากประกอบดวย 2 สวน สวนทหนงเปนเสนลวดเหลก
อกสวนหนงเปนเสนแกวน�าแสงทหมดวย Wrapping Tape โดยทง 2 สวนจะถกหมและเชอมตอเขาดวยกนโดย
Polyethylene Sheath
การตดตงสายเคเบลใยแกว
น�าแสงจะตดต งบนเสาในระบบ
จ�าหนายสงจากระดบพน 8 เมตร
อยเหนอแนวสายสงไฟฟา 220 V
และอยใตแนวสายสงไฟฟา 22 KV
มากกวา 1.3 เมตร ในการกอสราง
ครงแรกมการตดตงสายเคเบลใยแกว
น�าแสงยาว 4,000 เมตร โดยใน
แนวตดตงทางตรงก�าหนดใหตดตง
สายเคเบลใยแกวน�าแสงกบอปกรณ
Suspension Clamp สวนในทางโคง
หรอมมก�าหนดใหตดตงสายเคเบล
ใยแกวน�าแสงกบอปกรณ Preformed
และไดก�าหนดให Loop สายเคเบล
ใยแกวน�าแสง 40 เมตร ทระยะ
2,000 เมตร การตอสายก�าหนดใหตอ
มำตรฐำนกำรตดตงเคเบลใยแกวน�ำแสง ของกำรไฟฟำสวนภมภำค
รปท 3 ระยะตดตงสายเคเบลใยแกวน�าแสงของ PEA
Medium Voltage Line 22 KV
> 1.3 เมตร
Figure-8 Cable
Low Voltage Line 220 V~ 0.4 เมตร
~ 8 เมตร จากระดบพนดน
สายเคเบลใยแกวน�าแสงโดยวธ Fusion Splice ในอปกรณ Splice Enclosure
Dome ซงตดตงในระบบจ�าหนาย และการตดตงในอาคารใหตดตงสายเคเบล
ใยแกวน�าแสงในอปกรณ ODF (Optical Fiber Distribution Frame)
เพอรองรบการใชงาน
สำเหตและสถตกำรช�ำรดของสำยเคเบลใยแกวน�ำแสงในพนทกำรไฟฟำเขตเพชรบร
การตดตงเคเบลใยแกวน�าแสงของ PEA นนจะตดตงในระบบจ�าหนาย
22 KV หรอ 115 KV ของ PEA เอง ซงในบางพนทจะอยใกลกบถนนหรอ
ในบางพนทจะอยในแนวปาเขาทมตนไมหนาแนน และจากการตรวจสอบสถต
การช�ารดของสายเคเบลใยแกวน�าแสง ตงแตเดอนมกราคม 2554–สงหาคม
2555 รวมระยะเวลา 20 เดอนทผานมา พบวา สาเหตการช�ารดของ
สายเคเบลใยแกวน�าแสง (ขอมลจากโครงการจางซอมแซมสายเคเบลใยแกว
น�าแสง www.utel.co.th/pea) ในพนทการไฟฟาเขตเพชรบรนนจะมอย
ดวยกน 4 สาเหตหลก ซงจะสามารถสรปสถต จ�านวนครงของการช�ารดใน
แตละสาเหต และจดทเกดการช�ารดบอยในแตละพนท ไดดงน
ไฟฟาสาร
47มนาคม - เมษายน 2556
1. สาเหตจากสตวกดแทะ เกดเหตการณช�ารดขน จ�านวน 90 ครง
โดยแบงจ�านวนเหตการณในแตละจงหวด ดงน
1.1 พนทจงหวดราชบร จ�านวน 9 ครง
1.2 พนทจงหวดสมทรสงคราม จ�านวน 7 ครง
1.3 พนทจงหวดเพชรบร จ�านวน 5 ครง
1.4 พนทจงหวดประจวบครขนธ จ�านวน 21 ครง
1.5 พนทจงหวดชมพร จ�านวน 26 ครง
1.6 พนทจงหวดระนอง จ�านวน 22 ครง
2. อบตเหตรถยนตชนเสาไฟฟา เกดเหตการณช�ารดขน จ�านวน 10 ครง
2.1 พนทจงหวดเพชรบร จ�านวน 4 ครง
2.2 พนทจงหวดประจวบครขนธ จ�านวน 3 ครง
2.3 พนทจงหวดชมพร จ�านวน 2 ครง
2.4 พนทจงหวดระนอง จ�านวน 1 ครง
3. ความประมาทจากบคคลหรอหนวยงานทเกยวของในการปฏบตงาน
ในระบบจ�าหนายไฟฟา
3.1 เกดเหตการณช�ารดขน จ�านวน 23 ครง
3.2 พนทจงหวดเพชรบร จ�านวน 5 ครง
3.3 พนทจงหวดประจวบครขนธ จ�านวน 7 ครง
3.4 พนทจงหวดชมพร จ�านวน 6 ครง
3.5 พนทจงหวดระนอง จ�านวน 5 ครง
4. ภยธรรมชาต (ลมพาย, ไฟปา) เกดเหตการณช�ารดขน จ�านวน
16 ครง
4.1 พนทจงหวดราชบร จ�านวน 2 ครง
4.2 พนทจงหวดสมทรสงคราม จ�านวน 2 ครง
4.3 พนทจงหวดเพชรบร จ�านวน 2 ครง
4.4 พนทจงหวดประจวบครขนธ จ�านวน 1 ครง
4.5 พนทจงหวดชมพร จ�านวน 6 ครง
4.6 พนทจงหวดระนอง จ�านวน 3 ครง
กำรวเครำะหและแนวทำงแกไขจากสาเหตและสถตการช�ารดของสายเคเบลใยแกวน�าแสงในหวขอ
กอนหนานจะเหนจากสถตไดวา สาเหตการเกดช�ารดในกรณของสตวกดแทะ
นนมความถการช�ารดมากทสดในทง 4 หวขอ จากขอมลการช�ารดตงแตเดอน
มกราคม 2554–สงหาคม 2555 รวมระยะเวลา 20 เดอน สามารถน�าขอมล
มาใชวเคราะหในแตละสาเหตและหาแนวทางแกไขไดดงน
1. การช�ารดจากสาเหตของสตวกดแทะ เกดขนจ�านวน 90 ครง จาก
ทงหมด 139 ครง คดเปน 65 เปอรเซนตของจ�านวนการช�ารดทงหมด ซงเปน
สาเหตของการช�ารดทมากทสดในทกเหตการณ โดยคดเปนคาเฉลยได 4.5
ครง/เดอน และจะเหนไดวาพนทของจงหวดทเกดเหตการณจากสตวกดแทะ
มากทสดคอ จงหวดประจวบครขนธ,
จงหวดชมพร และจงหวดระนอง ซง
ทง 3 จงหวดนมลกษณะพนทเปน
แนวปาเขา มตนไมหนาแนน และม
การท�าไรมะพราว ท�าใหมกระรอก
ชกชม จากสาเหตนทางทมงานของ
การไฟฟาเขตเพชรบรไดวเคราะห
แนวทางแกไขปญหาออกเปน 2
แนวทาง คอ
(ก) การเปลยนชนดของสาย
เคเบลใยแกวน�าแสงใหเปนแบบชนด
Figure 8 และ
(ข) การตดตนไมตลอดแนว
สายเคเบลใยแกวน�าแสงใหระยะหาง
ระหวางตนไมกบสายเกน 1 เมตร
จากการวเคราะหความเปนไป
ไดของแนวทางแกไขโดยการเปลยน
ชนดของสายเคเบลใยแกวน�าแสง
จะพบวา มการลงทนทสงมากและ
เปนการแกไขทปลายเหต อกทง
มาตรฐานการพาดสายเคเบลใยแกว
น�าแสงของ PEA จะอยใกลระบบ
จ�าหนายไฟฟา 22 KV ซงสายชนด
Figure 8 จะมโลหะเปนสวนประกอบ
ท�าให มความเสยงต ออนตรายใน
การปฏบตงาน จงท�าการแกไขใน
แนวทางท (ข) คอการตดตนไมใหพน
จากแนวสายเคเบลใยแกวน�าแสง โดย
จะท�าการตดตนไมทกพนทไตรมาสละ
1 ครง และในสวนของพนทคาบเกยว
กบไร สวนของชาวบ านกจะได ม
กา รท� า หน ง ส อ ข ออนญ าต เพ อ
ด�าเนนการตดตนไมใหพนจากแนว
สายเคเบลใยแกวน�าแสง
2 . การช� าร ดจากสา เหต
อบตเหตรถยนตชนเสาไฟฟาเกดขน
จ�านวน 10 ครง จากทงหมด 139
ครง คดเปน 7.2 เปอรเซนตของ
จ�านวนการช�ารดทงหมด ในการช�ารด
ไฟฟาสาร
48
ของสาเหตจากอบตเหตทางรถยนต
นเกดจากความประมาทและความไม
ระมดระวงในการขบขยานพาหนะของ
ผใชรถใชถนนทวไป ซงการแกไขใน
สาเหตนสามารถท�าไดเพยงการตดตง
ไฟสญญาณ (สเหลองกะพรบ) ตาม
ทางโคงหรอในพนททเสาไฟฟาอย
ใกลกบถนน (1-3 เมตร) เพอเตอน
ผขบขยานพาหนะใหมสตในการใช
ยานพาหนะ
3 . การช� าร ดจากสา เหต
คว ามปร ะม าทจ าก บ คคลห ร อ
หนวยงานทเกยวของในการปฏบตงาน
ในระบบจ�าหนายไฟฟา เกดขนจ�านวน
23 ครง จากทงหมด 139 ครง คดเปน
16.5 เปอรเซนตของการช�ารดทงหมด
โดยการช�ารดจากสาเหตนเกดจาก
ความประมาทหรอความร เท าไม
ถงการณของผ ปฏบตงานในระบบ
จ�าหนายไฟฟา อาท การขนเหยยบ
สายเคเบลใยแกวน�าแสงเพอพาดสาย
ไฟฟา หรอความไมระมดระวงใน
การตดตนไมท�าใหถกสายเคเบลใยแกว
น�าแสงช�ารด
การช�ารดชนดนทางทมงาน
ของการไฟฟาเขตเพชรบรได วาง
แนวทางการแกไขไว 2 แนวทาง คอ
(ก) จ ดการฝ กอบรม วธ
การปฏบตงานกบสายเคเบลใยแกว
น�าแสงใหแกผเกยวของทปฏบตงาน
ในระบบจ�าหนายไฟฟา และ
(ข) การออกกฎเกณฑเรยก
ค าปรบจากผ ทท� าความเสยหาย
กบเคเบลใยแกวน�าแสง เพอใหผ ท
ปฏบตงานในระบบจ�าหนายไฟฟาม
ความระมดระวงในการปฏบตงานและ
ลดความเสยหายจากการช�ารดของ
สายเคเบลใยแกวน�าแสง
4. การช�ารดจากสาเหตภยธรรมชาต เกดขนจ�านวน 16 ครง จาก
ทงหมด 139 ครง คดเปน 11.5 เปอรเซนตของการช�ารดทงหมด การช�ารด
ทเกดจากสาเหตภยธรรมชาต เชน ลมพาย, ไฟปา, สนาม หรอแผนดนไหว
ฯลฯ ทงหลายเหลานเปนเหตการณทไมสามารถคาดการณและปองกนได ท�าได
เพยงเตรยมพรอมรบมอในการแกไขใหเคเบลใยแกวน�าแสงทช�ารดกลบคนส
สภาพเดมใหเรวทสด
บทสรปการช�ารดของสายเคเบลใยแกวน�าแสงนนมสาเหตหลกจากสตวกดแทะ,
อบตเหตทางรถยนต, ความประมาทจากการปฏบตงาน และภยธรรมชาต
การวเคราะหสาเหตของการช�ารดของสายเคเบลใยแกวน�าแสงจากขอมลทเกบ
ในระยะเวลา 20 เดอน สามารถน�ามาเปนแนวทางในการปองกนเพอลดจ�านวน
ครงของการเสยหายได ทงนเพอใหการใชงานระบบเคเบลใยแกวน�าแสงของ
ทงหนวยงานภายในของการไฟฟาสวนภมภาคเอง หรอหนวยงานภายนอกท
เชาใชงานสามารถใชงานสายเคเบลใยแกวน�าแสงไดอยางมประสทธภาพสงสด
เอกสารอางอง1. การไฟฟาสวนภมภาค, กองออกแบบและบรการ. มาตรฐานการตดตงสายเคเบล
ใยแกวน�าแสงในระบบจ�าหนายของการไฟฟาสวนภมภาค. ผก�าหนดมาตรฐาน.2. ขอมลการช�ารดของสายเคเบลใยแกวน�าแสง เขต กฟต.1. คนเมอ 25 กนยายน
2555, จากการไฟฟาสวนภมภาค, ส�านกงานเขตเพชรบร เวบไซต: http://www.utel.co.th/pea
ประวตผเขยนนายวษณ เหลองอราม
การศกษา : ส�าเรจการศกษาระดบปรญญาตรจากคณะวศวกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง
ปจจบน : ท�างานในต�าแหนง วศวกร ระดบ 6 แผนกระบบสอสาร กองควบคมและบ�ารงรกษา ฝายปฏบตการเครอขาย การไฟฟาสวนภมภาค เขต 1 ภาคใต จงหวดเพชรบร
อเมล : [email protected]
ประวตผเขยนนายธวฒ ศรสวรรณ
การศกษา : ส�าเรจการศกษาระดบปรญญาตรจาก คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร
ปจจบน : ท�างานในต�าแหนง วศวกร ระดบ 6 แผนกระบบสอสาร กองควบคมและบ�ารงรกษา ฝายปฏบตการเครอขาย การไฟฟาสวนภมภาค เขต 1 ภาคใต จงหวดเพชรบร
ไฟฟาสาร
เทคโนโลยและนวตกรรม
Technology& Innovation
49มนาคม - เมษายน 2556
ธรศกด ศรสวรรณ และ มต รจานรกษ
การตรวจจบควนดวยกลองวงจรปด
บทน�ำในไฟฟาสารเมอเดอน พ.ย.-ธ.ค.
ทผานมา เราไดน�าเสนอการประยกต
วทศนคอมพวเตอรกบกลองวงจรปด
เพอตรวจจบไฟไปแลว ในคราวนก
จะน�าเสนอกระบวนการทเกยวเนอง
คอการตรวจจบควนไฟผานทางกลอง
วงจรปด กลาวคอ หากกรณทจดเกด
ไฟอย นอกเหนอมมมองของกลอง
วงจรปดจะไมสามารถตรวจจบเปลวไฟ
ได ซงในกรณดงกลาวสามารถบอกวา
เกดเพลงไหมไดจากควน
การใชคอมพวเตอรตรวจหา
ควนไดโดยอตโนมต อาศยหลกการ
ของการประมวลผลภาพ การประมวล
ผลภาพพจารณาแตละจดในภาพเปน
คาดจทลผสมกน คาดจทลพนฐานทใช
คอ สแดง สเขยว และสน�าเงน ดวยคาส
เหลานจะสามารถด�าเนนการตาง ๆ
ได เชน แยกพนททมสคลายคลง
กบควน แลวตรวจสอบพนผวและ
การเปลยนแปลงรปราง การตรวจสอบ
การเปลยนแปลงรปรางของควนจะ
ตางจากไฟ คอขณะทไฟตรวจสอบ
การกะพรบ ส�าหรบควนจะตรวจสอบ
พนผวและการเคลอนทแทน
ขนตอนวธการตรวจจบควนเรมจากตดคาสควน พจารณาพนผว และพจารณา
การเปลยนแปลงไปตามเวลา ทงนเทคนคเหลานแตกตางไปจากการตรวจจบ
เปลวไฟ เพราะควนมกระจายตว/การเคลอนตวตางจากเปลวไฟ ซงขนอยกบ
ปจจยหลายอยาง เชน ทศทางการไหลของลม และสของควนกไมคงทขนอยกบ
ชนดของเชอเพลงวาเปนชนดแบบไหน ถาเชอเพลงมสวนผสมของยาง, น�ามน
หรอพลาสตกกจะมควนคอนขางเปนสด�า และถาเชอเพลงเปนพวกไมหรอ
เศษกระดาษกจะมสคอนขางเปนสเทา ฯลฯ
ในการตดคาสควนทางคณะไดท�าการทดสอบ 2 แบบหลก 3 แบบยอย
2 แบบหลกคอแบบใชภาพพนหลงประกอบและไมใชพนหลง สวนแบบยอยท
เพมมาอกหนงคอใชเทรสโฮลดทตางกนกรณใชภาพพนหลง
ในกรณใชภาพพนหลง การตดคาสเปนการหาชวงทเหมาะสมในการหา
ขอมลสทมลกษณะคลายควนระหวางภาพปจจบนและภาพพนหลง ซงสของ
ควนจะขนกบชนดของเชอเพลงหรออณหภมของควนในขณะนน ๆ ถาสของ
ควนเปนสขาวเบลอ (White-bluish) จะขนกบเชอเพลงทเปนกระดาษหรอไม
หรออณหภมของควนในขณะนนคอนขางต�า แตถาสของควนมลกษณะเปน
สเทาเขม (Black-grayish) จะขนกบเชอเพลงทเปนน�ามน หรออณหภมของควน
มคาสง โดยคาความถกตองจะขนกบโมเดลสทเลอกใชและการก�าหนดชวงของ
ขอมลสทเหมาะสม ซงโมเดลสทมคาความถกตองสงคอ แบบยอยทหนงโมเดล
ส HSL และแบบยอยทสองโมเดลส YCrCb
(1)
(2)
สวนแบบหลกทสอง ซงไมใชภาพพนหลงในการน�ามาเกยวของกบ
การประมวลผล แตจะใชหลกการของการแบงชวงคาสโดยก�าหนดคาเทรสโฮลด
เปนส�าคญในการก�าหนดระยะของการเกดควน โดยก�าหนดคาเทรสโฮลดจากกฎ
Chrominance detection ท�าไดโดยการพจารณาคาจดพกเซลจดตอจด โดยม
ขนตอนตามกระบวนการดงน
ไฟฟาสาร
50
กระบวนการคอน�าภาพมาแบง
เปนบลอกขนาด 16 X 16 พกเซล แลว
น�าแตละบลอกมาท�าการเปรยบเทยบ
ในกฎ Chrominance detection เพอ
ตรวจสอบหาบลอกทสงสยวามควน
โดยจะมการก�าหนดชวงสของควน
จาก White-bluish ถง White หรอ
เ มออณหภมของควนต�าลงจะมส
ของควนในชวงสด�าอมเทาถงสด�า
โดยการก�าหนดคาเทรสโฮลดของควน
ออกเปน 3 ขอ โดยตองตดสน
ประกอบกน ขอทหนง ดวาแตละ
พกเซลมความเปนสเทามากขนาด
ไหน ซงพจารณาจากคาสงสดระหวาง
RGB ลบกบคาต�าสดระหวาง RGB
(สเทามคา RGB ใกลเคยงกน) ขอทสอง
ดวาความสวางของพกเซลอยในชวงท
ก�าหนดหรอไม และขอทสาม ในบาง
กรณสของควนอาจเปนส White-blue
ดงนนจงน�าค าของสน� า เงน (B)
ในบลอกมาเปนสวนประกอบทส�าคญ
ในการตดสนดวย คอจะตองใหมคา
มากกวาสอนในบลอกโดยเขยนกฎ
Chrominance detection เปน
C min = min (R, G, B)
C max = max (R, G, B)
I = (R, G, B)/3
Rule 1 : |C max – C min | < T1
Rule 2 : T2 < I < T3
Rule 3 : C max = B AND |C max
– C min |< T4
If (Rule 1 AND Rule 2) OR (Rule
3 AND Rule 2)
Smoke pixel
ในกฎขางตนน Rule 1 : หมายถง ลกษณะของ Grayish Color ของควน
และ Rule 2 : หมายถง การก�าหนดชวงการอมตวของ Intensity variation
และ Rule 3 : หมายถง การก�าหนดให Smoke pixel เปน White-bluish และ
T4 อาจตองก�าหนดใหมากกวาคา T1 โดยก�าหนดคาเทรสโฮลด T1 = 50, T2
= 120, T3 = 240, T4 = 58 แลวท�าการทดลองตามกระบวนการนทละบลอก
พกเซลตอพกเซลแลวดบลอกภาพทกฎ Chrominance detection ตรวจเจอ
ถามมากกวา 50% ของบลอก ใหถอวาบลอกภาพนนมพนททสงสยวามควน
อยภายในบลอก บลอกภาพไหนทตรวจเจอนอยไมถง 50% ของบลอก กถอวา
บลอกภาพนนไมมควน จะท�าการกระโดดขามไปยงบลอกถดไปท�าการตรวจหา
ตามกระบวนการนทก ๆ บลอกภายในภาพ บลอกภาพทกฎ Chrominance
detection ตรวจเจอตามทก�าหนดเงอนไขกจะเอาไปประมวลผลในขนตอน
ถดไป ดงแสดงในรปท 1
รปท 1 ผลการใช Chrominance detection แสดงเปนสเหลอง สวนบลอกทม
จ�านวนจดสเหลองมากกวารอยละ 50 แสดงเปนสแดง
ขนตอไปคอการวเคราะหพนผว การวเคราะหพนผวนจะอาศยฟเจอร
สองตวทมลกษณะเฉพาะแตกตางกน คอ Homogeneity ของ Gray Level
Co-occurrence Matrices (GLCM) ซงบงบอกถงความเปนเนอเดยวกน
ของแตละบลอกภาพของพนผว และบลอกภาพของพลงงานของเวฟเลตท
เลกลงครงหนงจากการประมวลผลจากในสวนแรกซงบงชถงจ�านวนของขอบ
ขนาดเลกในภาพ
ขอกลาวถงตวแรกกอน GLCM จะมวธการหาขนอยกบทศทางดงรป
ตอไปน กลาวคราว ๆ คอหาใน 4 ทศทางของดงรปดานลาง โดยขนแรก
ท�าไดโดยการน�าภาพ RGB ทผานขนตอนแรกเขามาแลวแปลงเปนภาพ Gray
scale แลวท�าการควอนไตซคาระดบสเทาใหอยในชวงทก�าหนดเพอ Matrices
ของ GLCM ทหามามความละเอยดของลวดลายทเลกลง คอในทนจะท�า
การควอนไตซจาก 0-255 ลงมาในเปน 0-15 จะท�าใหไดลวดลายของภาพ
มแค 16 ลวดลายแลวสามารถท�าให GLCM ลดขนาดลงเปน 16 X 16 เพอ
ใหงายตอการค�านวณ แลวน�าคา GLCM มาหาคาในทศทางทง 4 ทศทาง คอ
0 องศา, 45 องศา, 90 องศา และ 135 องศา โดยการแบงชวงส 16 ระดบ
สเทา จาก 0–15 แสดงดงกระบวนการน
ไฟฟาสาร
51มนาคม - เมษายน 2556
ชวงความสวาง 0–15 è 0
ชวงความสวาง 16–31 è 1
ชวงความสวาง 32–47 è 2
...
ชวงความสวาง 240–256 è 15
Note : การแบงชวงสสามารถท�าไดมากกวา 16 ระดบ
ตามความละเอยดของลวดลาย
รปท 2 สทศทางของ GLCM
จากนนกน�าเอาคาของ GLCM ทง 4 ทศทาง คอ
0 องศา, 45 องศา, 90 องศา และ 135 องศา มาหา
คาความเปนเนอเดยวกนของภาพ หรอ Homogeneity
โดยสมการนไดมการพสจนแลววาใชแยกภาพ Smoke
และ Non-Smoke ไดดทสด
(3)
กระบวนการค�านวณคาความเปนเนอเดยวกนของ
สมการ Homogeneity
รปท 3 หนาตางการหาคาความเปนเนอเดยวกนของ
บลอกภาพ 16 x 16 พกเซล
กระบวนการจะกระท�าเฉพาะบลอกทผานเงอนไข
Chrominance detection ในปรมาณ 50% ของบลอกตาม
ขนตอนแรก โดยหนงบลอกจะม 4 คาของแตละทศทาง
จากการค�านวณของสมการ Homogeneity
ฟเจอรพนผวแบบทสองคอพลงงานของเวฟเลต
เปนการน�าภาพตนฉบบมาผานตวกรอง High pass filter
และ Low pass filter แลว Down sampling ลง 2 เทา
ในแนวของ Column จากนนกเอาภาพทไดจากสวนของ
High pass filter มาผานตวกรองในชนทสองคอ High
pass filter และ Low pass filter เหมอนเดมแลวท�าการ
Down sampling ลง 2 เทาในแนวของ Row อกครง
กจะไดเอาตพตออกมาสองรปคอ รป HH และรป HL
จากนนกท�าซ�ากบเอาตพตทไดจาก Low pass filter ในสวน
แรกมาผานตวกรองในชนทสองคอ High pass filter และ
Low pass filter เหมอนเดมแลวท�าการ Down sampling
ลง 2 เทาในแนวของ Row อกครง กจะไดเอาตพตอกสอง
รปออกมาคอ รป LH และรป LL โดยกระบวนการคราว ๆ
ของเวฟเลตแสดงดงรป
รปท 4 การแปลเวฟเลตสองมต
การหาขอบดวยวธเวฟเลต กคอจะเปนการแยก
องคประกอบทางความถออกเปนองคประกอบทางความถต�า
(Approximation) และองคประกอบทางความถสง (Detail)
ซงองคประกอบทางความถสงของภาพจะแสดงถงขอบของ
วตถในภาพนนเอง
รปท 5 ขอบจากการแปลงเวฟเลตในระดบ 1
ไฟฟาสาร
52
จากนนเมอตองการหาคาพลงงานของภาพทท�า
การแปลงภาพผานเวฟเลตแลวกจะไดองคประกอบทาง
ความถสงออกมา 3 ภาพ จากนนน�าทง 3 ภาพทางดาน
ความถสง HH, HL, LH มาค�านวณหาพลงงานของ
เวฟเลตโดยการน�าภาพ HH, HL, LH มาแบงเปนบลอกขนาด
8 X 8 พกเซล โดยเลกลงครงหนงจากกระบวนการแรก
เพราะในทฤษฎของเวฟเลต ภาพทผานกระบวนการเขามา
จะมขนาดลดลงครงหนง ทงนจะท�าการหาคาเฉพาะบลอก
ทสงสยวามควนตามกฎ Chrominance detection โดยหา
คาพลงงานของแตละบลอกภาพในทง 3 ภาพ HH, HL,
LH มาสอนปญญาประดษฐรวมกบคาอนในกระบวนการ
กอนหนา
ฟเจอรสดทายคอการดการเคลอนทของกลมจด
สเทาในภาพวาเคลอนไปในทศใด โดยไดท�าการทดลอง
และวจยจากการน�าภาพของระหวางสองเฟรมตอเนองมา
ท�าการลบกนทเวลา t และ t - ∆t แลวหาความแตกตาง
ทเกดขนหลงจากการก�าหนดคาเทรสโฮลด Td กจะได
สวนทมการเคลอนไหวของภาพทตองการออกมา (จะหา
การเคลอนทเฉพาะสวนทมการเคลอนไหวน) โดยเทรสโฮลด
เปนไปตามสมการดานลางน
(4)
โดยท Td เปนคาเทรสโฮลดทตงไวเพอพจารณา
จะด Pixel ความแตกตางของขนาดของภาพ d(x, y, t)
ทมากกวาคา Td ซงใหมคาเปน “1” ใหพจารณาวาเปน
วตถทมการเคลอนทในภาพ
ทศทางการเคลอนไหวไดมการก�าหนดเปน 8
ทศทางโดยการใชโคดเปนตวเลข 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8
แลวท�าการคนหาพกเซลในแนว 0, 45, 90, 135, 180,
235, 270, 315 องศา ดงรปดานลางน
รปท 6 ทศทางการเคลอนททเปนไปได
จากนนน�าพกเซลมาเปรยบเทยบกนเพอหา
การเคลอนทไปในแตละบลอกภาพจาก 8 ทศทาง โดยดวา
พกเซลใดในทศทางตาง ๆ ตามภาพในอดตมความแตกตาง
กบพกเซลตามภาพปจจบนนอยทสด (Minimum error)
ทงสองพกเซลนจะถกพจารณาเปนพกเซลเดยวกน และ
เมอพจารณาถงทศของการเคลอนไหวจรงกบทศของ
Minimum error จะมทศทางทตรงกนขามกน ท�าใหตอง
ท�าการ Mod ทศทางของ Minimum error ไปอก 4 ทศทาง
ดงสมการ
(5)
เมอท�าตามกระบวนการดานบนกจะไดลกศรทจะ
แสดงถงทศทางของหวลกศรทจะหนไปหาทศทางจรงของ
ทศทางการเคลอนทของภาพสองเฟรมตอเนองเสมอ แสดง
ถงการเคลอนทของพกเซล ดงรปถดไป
รปท 7 ผลของการเคลอนทของแตละบลอก
แสดงเปนหวลกศรของภาพควน
รปท 8 ผลของการเคลอนทของแตละบลอก
แสดงเปนหวลกศรของภาพคน
ผลจากการทไดศกษาและวจยมาในบทความหลาย ๆ
บทความทไดรบการตพมพ กไดรถงการเคลอนททแตกตาง
กนของภาพควนวาทศทางของการเคลอนทจะมทศทาง
ไฟฟาสาร
53มนาคม - เมษายน 2556
ทคอนขางจ�ากด คอจะเคลอนทในทศทาง 45, 90, 135
องศา เปนสวนใหญ ทนจะเหนไดวาหวลกศรมหลายทศ
หลายศรแลวจะท�าอยางไร ค�าตอบคอใชสมการ UMR
บงบอกทศทางโดยรวมของทงภาพ
(6)
เมอ UMR เปนอตราสวนระหวางผลรวมของจ�านวน
ของบลอกภาพทมหวลกศรทมทศทาง 45, 90, 135 องศา
และผลรวมของบลอกภาพทมหวลกศรทงหมด
ผลการทดลอง
หลงจากไดสวนทตองสงสยวาเปนควนแลวตอมาก
จะท�าการสกดฟเจอรทสามารถบงชไดดกวาส ตวแรกคอ
Homogeneity กอนจะหา Homogeneity กจะท�าการหา
GLCM ของแตละทศทางมาเปรยบเทยบกนทง 4 ทศทาง
แลวเอามาใชในสมการ Homogeneity ดงแสดงในรป
ดานลาง
รปท 9 กราฟแสดงผลการทดลองการหาคาของ GLCM
ในแนว 0 องศา
ขนสดทายการวเคราะหอตราสวนการเคลอนทดวย
สมการ UMR ของทศทางหวลกศร
รปท 10 แสดงคาอตราสวน UMR ของควนสองแบบ
และวตถอนสองแบบ
สรปในการตดคาสควนพบวามหลายวธ ทงวธตด
คาสในภาพปจจบนเลย และวธตดคาสเทยบกบภาพ
กอนหนา ในงานวจยนไดท�าการทดลองหลายแบบ แตไมได
ท�าการเปรยบเทยบผลการตดคาสควนแตละวธเทยบกน
สาเหตคอ การสราง Ground truth ของควนนนยากกวา
ไฟเนองจากลกษณะทกระจายตว เมอไมม Ground truth
เรายอมไมสามารถเปรยบเทยบความถกตองของแตละวธ
ได ดงนนในสวนของควนเราควรจะสนใจอภปรายตวฟเจอร
มากกวาฟเจอรทใชตรวจจบควนมสามตวคอ Homogeneity
ของ GLCM, พลงงานของเวฟเลต และทศทางการเคลอนท
โดยสองตวแรกถอวาเปนฟเจอร Local เนองจากสามารถ
หาไดในแตละสวนของภาพ ขณะทตวสดทายถอเปนฟเจอร
Global เพราะเปนการบอกวากลมสควนในภาพนนเคลอน
ไปในทศใด
จากการเปรยบเทยบแยกฟเจอรทงสามพบวา
Homogeneity ของ GLCM ใชในการแยกควนกบวตถส
คลายควนไดดทสด ทงนตองกลาวดวยวา GLCM สามารถ
ใชหาคาอนไดดวยนอกจาก Homogeneity แตเราเลอกใช
Homogeneity เนองจากค�าแนะน�าของผลงานวจยชนหนง
จากการประชมวชาการระดบนานาชาต ซงเมอทดสอบ
แลวกพบวาเปนฟเจอรทดจรง ในขณะทพลงงานของ
เวฟเลตและทศทางการเคลอนทนนคอนขางคลมเครอ
กลาวคอ เชน พลงงานของเวฟเลตอาจเทากนระหวางภาพ
ควนกบภาพวตถใด ๆ ไดงาย หรอทศทางการเคลอนทก
อาจเทากนระหวางภาพควนและภาพทมวตถใด ๆ เคลอนท
ขนดานบนของภาพกเปนได
สวนการรวมฟเจอรทงสามของควนดวยปญญา
ประดษฐนนเปนงานในอนาคต ซงประเดนทจะพยายาม
ตอบโจทยคอ ใช Homogeneity ของ GLCM ควบค
กบฟเจอรอะไรดระหวางพลงงานของเวฟเลตกบทศทาง
การเคลอนท หรออาจใชทกตวเลยกเปนได รวมทง
การตรวจจบควนนนไดความถกตองรอยละเทาใด
ไฟฟาสาร
54
ดร.อรรถ พยอมหอม งานโครงขายอจฉรยะ กองวศวกรรมไฟฟา ฝายวางแผนระบบไฟฟา การไฟฟานครหลวงอเมล : [email protected]
ชดทดสอบวฏจกรความรอนส�าหรบสายเคเบลใตดนHeat Cycles Test Set for Underground Cable
บทคดยองานวจยนไดท�าการออกแบบ
และสรางชดทดสอบวฏจกรความรอน
เพอใชในการทดสอบสายเคเบลไฟฟา
แรงดนสง [1] โดยชดทดสอบนท�า
หนาทจ ายกระแสไฟฟาใหแกสาย
เคเบลในลกษณะเปนวฏจกร (Cycle)
ซงแตละวฏจกรถกแบงเปน 2 ชวง
คอ ชวงจายกระแส (Cycle On)
โดยตามมาตรฐานก�าหนดวาตองให
ความรอนอยางนอย 8 ชวโมง และ
ชวงหยดจายกระแส (Cycle Off)
เพอใหเยนลงตามธรรมชาตอยางนอย
16 ชวโมง จนกระทงอณหภมตวน�า
มคา +10 �C ของอณหภมบรรยากาศ
ททดสอบขณะนน และบนทกกระแส
ของตวน�าทชวงระยะเวลา 2 ชวโมง
ณ อณหภมคงทตามมาตรฐานชนด
ของฉนวน (IEC 60840-2004)
ในชวงจายกระแส
ส�าหรบชดทดสอบนประกอบดวย ชดจายกระแสจ�านวน 2 ชด สามารถ
แยกท�าการทดสอบไดอยางอสระ และสามารถใชโปรแกรมเมเบลลอจก
คอนโทรลพฒนาโปรแกรมส�าหรบใชในการควบคมการท�างานของชดทดสอบ
โดยโปรแกรมใหชดจายกระแสไฟฟาทง 2 ชดท�างานรวมกนได ผทดสอบ
สามารถตงคาจ�านวนวฏจกรในการทดสอบ และยงสามารถตงคากระแสและ
อณหภมในชวงจายกระแสไฟฟาไดตามตองการ
นอกจากนยงเปนการลดตนทน เนองจากชดทดสอบจากตางประเทศ
มราคาสง และชดทดสอบยงมตวชวยบนทกขอมลแบบดจทลในการบนทกคา
อณหภม และคากระแสไฟฟาขณะทท�าการทดสอบเมอท�าการสอบเทยบแลว
พบวามคาความคลาดเคลอนอยท –1.45% ถง 1.62% ซงถอวายอมรบได
1. บทน�ำชดทดสอบวฏจกรความรอน (Heat Cycles Test Set) เปนเครองมอ
ทดสอบทใชในการประเมนคณภาพของสายเคเบล (Cable) ซงในมาตรฐานไดม
การก�าหนดใหทดสอบเพอตรวจดสภาพอปกรณทถกทดสอบวามความผดปกต
หรอไม เมอเกดการเปลยนแปลงอณหภมในลกษณะทเปนวฏจกร การทดสอบ
วฏจกรความรอนท�าโดยการปอนกระแสใหแกสายเคเบลทตองการทดสอบ
มอณหภมสงขน เมอครบเวลาทก�าหนดจงหยดปอนกระแสเพอใหตวอยางท
ถกทดสอบคอย ๆ เยนลง ตามเวลาทก�าหนด และท�าซ�าอกเปนวฏจกรจนครบ
จ�านวนวฏจกรทก�าหนดในมาตรฐาน จากนนท�าการประเมนสภาพตวอยาง
ทท�าการทดสอบวาผานมาตรฐานหรอไม
เพอใหผลการทดสอบมความนาเชอถอและมประสทธภาพสงสด
สอดคลองกบมาตรฐานจงพฒนาชดทดสอบวฏจกรความรอนขน โดยก�าหนด
ใหชดทดสอบมคณลกษณะและความสามารถดงน
1. สามารถท�าการทดสอบวฏจกรความรอนของสายเคเบลได โดยม
ตวควบคมกระแสเพอรกษาอณหภมแบบอตโนมตจ�านวน 2 ชด
เทคโนโลยและนวตกรรม
Technology& Innovation
ไฟฟาสาร
55มนาคม - เมษายน 2556
2. มตวบนทกขอมลแบบดจทล
มชองสญญาณส�าหรบสามารถวดคา
อณหภมและตวตรวจวด (Sensor)
ตาง ๆ จ�านวน 6 ชองสญญาณ
(สามารถขยายเพมไดถง 12 ชอง
สญญาณ) สามารถตดตอผาน RS232,
RS485 และมเอาตพตแบบดจทล
(Digital Output) ส�าหรบ Alarm
2-12 ชอง จอภาพ LCD ขนาด 5.5”
สามารถเกบขอมลลง Flash Memory
Card
3 . มต วตรวจวดอณหภม
(Temperature Sensor) จ�านวน 6 ชด
4. ก�าหนดจ�านวนวฏจกรและ
ระยะเวลาในการทดสอบได
5 . สามารถก� าหนดให ม
การท�างานแบบปอนกลบ โดยเลอก
วธการควบคมใหกระแสคงทหรอ
อณหภมคงท โดยใชระบบการควบคม
แบบปอนกลบ (Feedback Control)
6 . ส าม า รถ เ ล อ ก โหมด
การท�างานได 2 แบบ คอควบคมดวยมอ
(Manual Control) และควบคมโดย
คอมพวเตอร (Computer Control)
งานวจยฉบบนจงได พฒนา
ชดทดสอบวฏจกรความรอนส�าหรบ
สายเคเบลเพอใหไดผลการทดสอบ
ทมความนาเชอถอได และยงเปน
การลดตนทนเนองจากการน�าเขาจาก
ตางประเทศมราคาสง
2. มำตรฐำนกำรทดสอบสำย เคเบล [2], [3]
มาตรฐานการทดสอบทใช
อางองในงานวจยนมอย 2 มาตรฐาน
คอ 1) IEC 60502-2 (2005) ซงจะ
เปนการทดสอบส�าหรบสายเคเบลทม
พกดแรงดน 1 kV ถง 30 kV : โดยจะ
ใชกบสายเคเบล 12/20 kV ทมการใช
งานใน กฟน. และ 2) IEC 60840
(2004) ซงจะเปนการทดสอบส�าหรบสายเคเบลทมพกดแรงดนมากกวา
30 kV ถง 150 kV : ซงจะใชกบสายเคเบล 69 และ 115 kV ทมการใชงาน
ใน กฟน. การทดสอบวฏจกรความรอนเปนสวนหนงของการทดสอบสายเคเบล
ส�าหรบการทดสอบตามมาตรฐานดงกลาวมการก�าหนดรายละเอยดดงน
IEC 60502-2 (2005) ตามมาตรฐานตองใหความรอนอยางนอย
8 ชวโมง กบสายเคเบลโดยอณหภมตวน�าตองคงตวภายในขดจ�ากดอณหภม
อยางนอย 2 ชวโมงของแตละคาบความรอน (Cycle On) จนกระทงอณหภม
ตวน�ามคาคงทเหนออณหภมตวน�า 5 �C ถง 10 �C จากคาอณหภมสงสด
ในการใชงานปกต (Normal Operation) จากนนหยดจายกระแสไฟฟา (Cycle
Off) เพอใหเยนลงแบบธรรมชาตอยางนอย 3 ชวโมง จนกระทงอณหภม
ตวน�ามคาอย ภายใน 10 �C ของอณหภมบรรยากาศททดสอบขณะนน
และบนทกกระแสของตวน�าทชวงระยะเวลา 2 ชวโมงสดทายของแตละคาบ
ความรอน ตามมาตรฐานการทดสอบนควรจะท�าการทดสอบถง 20 วฏจกร
จากนนกท�าการทดสอบแรงดนเพอดความคงทนของฉนวน โดยทดสอบดวย
แรงดนทมขนาดเปน 2 เทาของแรงดนพกดระหวางตวน�ากบสายดนทความถ
ก�าลง (U0)
ส�าหรบ IEC 60840 (2004) ตามมาตรฐานตองใหความรอนอยาง
นอย 8 ชวโมง กบสายเคเบลโดยอณหภมตวน�าตองคงตวภายในขดจ�ากด
อณหภมอยางนอย 2 ชวโมงของแตละคาบความรอน (Cycle On) จนกระทง
อณหภมตวน�ามคาคงทเหนออณหภมตวน�า 5 �C ถง 10 �C จากคาอณหภม
สงสดในการใชงานปกต (Normal Operation) จากนนหยดจายกระแสไฟฟา
(Cycle Off) เพอใหเยนลงแบบธรรมชาตอยางนอย 16 ชวโมง จนกระทง
อณหภมตวน�ามคาอยภายใน 10 �C ของอณหภมบรรยากาศททดสอบขณะนน
และบนทกคากระแสของตวน�าทชวงระยะเวลา 2 ชวโมงสดทายของแตละคาบ
ความรอน ตามมาตรฐานการทดสอบนควรจะท�าการทดสอบถง 20 วฏจกร
จากนนกท�าการทดสอบแรงดนเพอดความคงทนของฉนวนตามตารางท 1
การทดสอบตามมาตรฐาน IEC 60840 (2004) มวตถประสงคท
จ�าเปนส�าหรบการทดสอบคอ การทอณหภมตวน�าของสายเคเบลเพมขน 5 �C
ถง 10 �C จากคาอณหภมสงสดในการใชงานปกต (Normal Operation)
แตในขณะทสายเคเบลถกจายกระแสไฟฟาทความถก�าลง หรอภายใตเงอนไข
แรงดนอมพลส (Impulse) ซงเปนไปไมไดทเขาไปวดอณหภมของตวน�าโดยตรง
นอกจากนควรรกษาระดบ (Maintained) อณหภมของตวน�าใหอยในชวง
จ�ากดคอ 5 �C แมวาอณหภมบรรยากาศเปลยนแปลงในชวงทมากกวานกตาม
ถงแมในตอนแรกการสอบเทยบ (Calibration) ภายใตการทดสอบหรอใชวธ
การค�านวณอาจจะเพยงพอในชวงเรมตนของการทดสอบ แตการแปรเปลยน
อณหภมของบรรยากาศทงหมดในชวงเวลาทท�าการทดสอบ อาจท�าใหเกด
การเปลยนแปลงอณหภมของตวน�าออกนอกชวงได
ไฟฟาสาร
56
1 2 3 41) 51) 61) 71) 81) 9
แรงดน
พกด
U
แรงดนสงสด
ส�าหรบ
อปกรณ
Um
คา U0
ส�าหรบ
ก�าหนดแรง
ดนทดสอบ
U0
แรงดน
ทดสอบของ
2.5U0
การทดสอบ
พาเชยน
ดสชารจ
1.5U0
การวด
Tan0
U0
ทดสอบแรงดน
วฏจกร
ความรอน
2U0
ทดสอบแรงดน
ไลฟนงอมพลส
ทดสอบแรง
ดนภายหลง
การตดตง
kV kV kV kV kV kV kV kV kV
45-47 52 26 65 39 26 52 250 52
60-69 72.5 36 90 54 36 72 325 72
110-115 123 64 160 96 64 128 550 128
132-138 145 76 190 114 76 152 650 132
150-161 170 87 218 131 87 174 750 1501) ถาจ�าเปน แรงดนทดสอบนควรถกปรบสภาวะตามหวขอคาการทดสอบแรงดน IEC (60840, 2004)
เมอ U0 คอ แรงดนพกดระหวางตวน�ากบสายดนท
ความถก�าลง (kV)
U คอ แรงดนพกดระหวางตวน�ากบตวน�าท
ความถก�าลง (kV)
Um คอ แรงดนสงสดของระบบทอปกรณสามารถ
ทนได (kV)
ดงนนวธการทควรถกน�ามาใชในทนคอการวด
อณหภมตวน�าแลวแสดงผลทางจอภาพ และท�าการควบคม
อณหภมทงหมดตลอดชวงเวลาของการทดสอบ
2.1 การสอบเทยบอณหภมของลปทดสอบหลก
วตถประสงคของการสอบเทยบ คอ การตดสนใจทจะ
วดอณหภมของตวน�าโดยท�าการวดโดยตรง ในขณะทจาย
กระแสภายในชวงอณหภมทก�าหนดของความตองการใน
การทดสอบ ดงนนตองท�าใหสายเคเบลอางอง (Reference
Cable) เหมอนกนกบสายเคเบลลปทดสอบหลก (Main
Test Loop หรอ Cable Under Test)
2.1.1 การตดตงของสายเคเบลและเทอรโมคปเปล
การสอบเทยบควรใชสายเคเบลทมความยาว
อยางนอย 5 เมตร สายเคเบลความยาวขนาดนทถก
ทดสอบควรถายเทความรอนไปจนถงปลายสายเคเบล
โดยไมสงผลกระทบตออณหภมภายในระยะ 2 เมตร
จากจดกงกลางของสายเคเบลมากกวา 1 �C ทกงกลาง
ของสายเคเบลอางอง (Reference Cable) นนควรม
เทอรโมคปเปล 2 ชด ท�าการวดโดยชดแรกวดอณหภม
ของตวน�า (TC1C) โดยตรง และชดทสองวดอณหภมท
ผวนอก สายเคเบล (TC1S) สวนเทอรโมคปเปลอกสองตว
คอ TC2C และ TC
3C ควรถกตดตงกบตวน�าของสาย
เคเบลอางองแสดงดงรปท 1 ตวแรกหางจากกงกลาง
0.5 เมตร และตวทสองหางจากกงกลาง 1 เมตร
เทอรโมคปเปลควรสมผสแนบกบตวน�าโดยวธทางกล
(Mechnanic) เพราะอาจเกดการเคลอนเนองจากการสน
(Vibration) ของสายเคเบลระหวางการใหความรอน
ค�าแนะน�าส�าหรบการวดโดยใชเทอรโมคปเปลแสดงดง
รปท 2
ส�าหรบลปการทดสอบหลกถาในความเปนจรง
ประกอบดวยความยาวของสายเคเบลหลายขนาดทถก
ตดตงครบลปขนาดตาง ๆ กน ซงความยาวเหลาน คอ
สาเหตทมผลตอความรอนในการสอบเทยบควรปฏบต
ตามขอก�าหนดการทดสอบจรง การวดควรวดบนความยาว
สายเคเบลสวนทรอนทสด (ปกตทความยาวกงกลาง)
รปท 1 รปแบบการตดตงการทดสอบส�าหรบลปอางอง
และลปทดสอบหลก
Current inducing Transformers
Measuring Transformers
Terminations
Cable under
Reference
TC3c
TC2c
TC1c
TC1s
TCs
0.5 m. 0.5
m.
ไฟฟาสาร
57มนาคม - เมษายน 2556
รปท 2 แสดงรปแบบการตดตงการทดสอบส�าหรบลปอางอง
และลปทดสอบหลก
2.2 การท�าความรอนส�าหรบการทดสอบ
2.2.1 วธท 1 การทดสอบโดยใชสายเคเบลลป
อางอง
วธนสายเคเบลของลปอางองตองมคณลกษณะ
เหมอนสายเคเบลทน�ามาใชทดสอบ โดยตองถกท�าใหรอน
ดวยกระแสทเปนคาเดยวกบกระแสของลปทดสอบหลก
การตดตงสายเคเบลและเทอรโมคปเปลทงสองลปแสดง
ดงรปท 2 การเตรยมการทดสอบควรปฏบตดงน
1. สายเคเบลลปอางองตองมกระแสเหมอนกบ
กระแสลปทดสอบหลกตลอดเวลา
Thermocouple
Cable oversheath
Metallic sheath
Flexible thermal insulating compound
Insulator
Conductor Semi-conducting screen
2.1.2 วธการสอบเทยบ
การสอบเทยบ ควรท�าในบรเวณทเหมาะสมไมมลม
ทอณหภม (20+5) �C ควรบนทกอณหภมทวดของตวน�า,
เปลอกนอก (Oversheath) และอณหภมบรรยากาศ
ณ เวลาเดยวกนควรใหความรอนสายเคเบลจนกระทง
อณหภมตวน�าของสายเคเบลมคาคง ซงตรวจวดไดจาก
เทอรโมคปเปล TC1C, TC
2C และ TC
3C แสดงดงรปท 2
โดยอณหภมการทดสอบตวน�าจะมากกวา 5 �C ถง 10 �C
ของสายเคเบลในสภาวะจายโหลดปกต ตามตารางท 2
อณหภมเขาใกลคาคงท ควรบนทกคาดงตอไปน
1. อณหภมตวน�า : คาเฉลยทต�าแหนง 1 2 และ 3
2. อณหภมเปลอกนอกทต�าแหนงท 1
3. อณหภมบรรยากาศ
4. กระแสทท�าใหเกดความรอน
สวนประกอบของฉนวน
อณหภมของตวน�าสงสด ( �C)
สภาวะใชงานปกต ลดวงจร
(ชวงเวลามากสด 5 นาท)
Low density thermoplastic polyethylene (PE) 70 1301)
High density thermoplastic polyethylene (HDPE) 80 1601)
Cross-linked polyethylene (XLPE) 90 250
Ethylene-propylene rubber (EPR) 90 250
High modulus or hard grade ethylene-polyethylene rubber (HEPR) 90 2501)ส�าหรบ PE และ HDPE อณหภมของการลดวงจรเพมถง 20 �C ซงมากเกนไปกวาทยอมรบได และเลเยอรของสารกงตวน�า
ทหมตวน�าและฉนวนตองไดรบความเหนชอบจากผผลตและผซอ
ตารางท 2 สวนประกอบของฉนวนส�าหรบสายเคเบล
2. วธการตดตงดงกลาวนสงผลกระทบใหเกด
ความรอนจากการเหนยวน�าตลอดการทดสอบ
กระแสทท�าใหเกดความรอนของทงสองลปควร
ถกปรบจนกระทงอณหภมของตวน�ารกษาระดบคงทตาม
ขอก�าหนด โดยเทอรโมคปเปล (TCS) ควรสมผสดานบน
หรอดานลางเปลอกผวนอกของลปทดสอบหลก ณ จดท
รอนทสดโดยปกตเปนจดกงกลางของสายเคเบลเหมอนวธ
ของ TC1C ทสมผสดานบนของจดทรอนทสดของลปอางอง
อณหภมถกวดดวย TC1C บนตวน�าของลปอางอง
ซงอาจพจารณาเหมอนกบวาเปนตวแทนของตวน�าของลป
ทดสอบทถกจายไฟ
ไฟฟาสาร
58
เทอรโมคปเปลทงหมดควรถกตอเขากบอปกรณ
บนทกทสามารถแสดงผลทางจอภาพได กระแสทท�าใหเกด
ความรอนของแตละลปควรถกบนทกเพอพสจนวาคาของ
กระแสทงสองลปนนเหมอนกนตลอดชวงท�าการทดสอบ
โดยความแตกตางระหวางกระแสทท�าใหเกดความรอน
นนตองไมเกน 1%
สายเคเบลของลปอางองอาจตออนกรมกบสาย
เคเบลทดสอบถาอณหภมถกวดดวยไฟเบอรลงกหรอสงท
เทยบเทา
2.2.2 วธท 2 การค�านวณอณหภมตวน�าทใช
ทดสอบและการวดของอณหภมผวนอก
2.2.2.1 การสอบเทยบอณหภมตวน�าของสาย
เคเบลททดสอบ
จดประสงคของการสอบเทยบเปนการค�านวณ
อณหภมตวน�า ดวยวธการวดตรงโดยอณหภมอยภายใน
ชวงทตองการทดสอบ การตดตงของสายเคเบลและ
เทอรโมคปเปลส�าหรบการสอบเทยบควรเปนไปตามหวขอ
2.1 การสอบเทยบอณหภมของลปการทดสอบหลก และ
ในการสอบเทยบควรปฏบตใหสอดคลองกบหวขอ 2.1.2
ส�าหรบลปสายเคเบลอางอง
2.2.2.2 การวดอณหภมภายนอกส�าหรบการ
ทดสอบ
ระหวางการสอบเทยบและการทดสอบของลป
ทดสอบหลก อณหภมตวน�าของสายเคเบลของลปทดสอบ
หลกควรถกค�านวณใหสอดคลองกบ IEC 60287 หรอ
IEC 60853-2 บนพนฐานการวดอณหภมภายนอกของ
เปลอกผวนอก (TCS) การวดควรตดตงเทอรโมคปเปล
ทจดทรอนทสดโดยแนบผวหนาภายนอกและปฏบตเชนน
กบลปสายเคเบลอางอง
กระแสทท�าใหเกดความรอนควรปรบคาอณหภม
ตวน�าตามคาทถกค�านวณตามความตองการบนพนฐาน
การวดอณหภมภายนอกของเปลอกผวนอก
3. กำรออกแบบชดทดสอบวฏจกรควำมรอน3.1 คาพกดกระแสทใชทดสอบ
ก�าหนดคาพกดกระแสทใชทดสอบสายเคเบลไว
มากสดท 3,000 แอมป
3.2 คาอมพแดนชของสายเคเบล
คาความตานทานของสายเคเบลขนาดตาง ๆ
ทแรงดน 12/20 kV, 69 kV และ 115 kV โพลเอทธลน
(XLPE) มหนวยเปนโอหม/กโลเมตร ซงใหคามาเปน
ความตานทานไฟฟากระแสตรงทอณหภม 20 �C
ตามตารางท 3 และตารางท 4
พนทหนาตดระบของตวน�า (ตร.มม) 120 240 400
เสนผานศนยกลางของตวน�า (มม.) 12.95±1% 18.47±1% 23.39±1%
ความหนาของฉนวน (มม.) 5.5 5.5 5.5
พสยของเสนผานศนยกลางวดถงผวนอกฉนวน (มม.) 25.0-27.4 30.5-33.5 35.4-38.9
พสยของเสนผานศนยกลางภายนอก (มม.) 31.0-35.0 39.0-42.2 44.5-48.0
ความตานทานกระแสตรงสงสดของตวน�าวดท 20 �C โอหม/กม. 0.153 0.0754 0.0470
แรงดนพกดระบ (กโลโวลต) 69 115
พนทหนาตดระบของตวน�าไฟฟา (ตร.มม.) 800 800
เสนผานศนยกลางของตวน�า (มม.) 34 34
ความหนาของฉนวน (มม.) 11 16
พสยเสนผานศนยกลางวดถงผวนอกฉนวน (มม.) 59-62 69-72
ความหนาเฉลยของเทปอะลมเนยมกนน�าตามแนวรศม, ขนต�า (มม.) 0.19 0.19
ความหนาของเปลอกอโลหะ (ไมรวมครบ) (มม.) 3.5 3.5
พสยของเสนผานศนยกลางวดถงทองครบ (Rib Bottom) ของเปลอกนอก (มม.) 76-81 86-91
ความตานทานกระแสตรงสงสดของตวน�าท 20 �C (โอหม/กม.) 0.0221 0.0221
ตารางท 3 สายเคเบลตวน�าทองแดงฉนวน XLPE ระดบแรงดน 12/20 kV
ตารางท 4 สายเคเบลตวน�าทองแดงฉนวน XLPE ระดบแรงดน 69 kV และ115 kV
ไฟฟาสาร
59มนาคม - เมษายน 2556
ท�าการค�านวณหาคาความเหนยวน�า จากนนค�านวณหาคารแอกแตนชและส�าหรบคาความเหนยวน�าของ
สายเคเบลนนในการทดสอบไดท�าการตดตงสายเคเบลใหมลกษณะเปนลปวงกลม (Circular Loop) และท�าการค�านวณ
หาคาของอมพแดนซของสาย 12/20 kV ขนาดพนทหนาตด 400 ตารางมลลเมตร และอมพแดนซของสาย 69 kV
ขนาดพนทหนาตด 800 ตารางมลลเมตร โดยมผลการค�านวณดงตารางท 5 และตารางท 6
ตารางท 5 อมพแดนชสายเคเบลขนาด 400 ตร.มม. แรงดน 12/20 kV [4]
ตารางท 6 อมพแดนชสายเคเบลขนาด 800 ตร.มม. แรงดน 69 kV [4]
3.3 พกดหมอแปลงปรบคาได (Variable
Transformer)
จากการพจารณาค าท ค� านวณเพ อหาพ กด
หมอแปลงปรบคาได (Variable Transformer) จากตาราง
ท 5 และตารางท 6 พบวามคามากสด 20.68 kVA และ
เนองจากการจดท�าชดทดสอบในครงนเปนการน�าอปกรณ
เดมทมอยแลว คอหมอแปลงปรบคาไดซงมพกด 21 kVA
มาใชงานเพอเปนการลดตนทน
3.4 พกดหมอแปลงเหนยวน�ากระแสสง (Induce
Transformer)
เลอกใชหมอแปลงเหนยวน�ากระแสสงพกด 20 kVA
สดสวนจ�านวนรอบ 33/1 วสดทใช คอ Grain OREINTED
CORE และความเขมของสนามแมเหลก (B) มคา 1.5
เทสลา และก�าหนดใหเสนผานศนยกลางของหมอแปลง
ความยาวสาย
(เมตร)
ความตานทาน
(โอหม)
ความเหนยวน�า
(เฮนร)
รแอกแตนช
(โอหม)
อมพแดนช
(โอหม)
พกดหมอแปลงปรบคา
ได (kVA)
8 0.0004954 0.000002430 0.00076339 0.0009100296 8.19
10 0.0006192 0.000003179 0.00099887 0.0011752254 10.58
15 0.0009288 0.000005156 0.00161994 0.0018673240 16.81
17 0.0010527 0.000005979 0.00187848 0.0021533222 19.38
18 0.0011146 0.000006397 0.00200956 0.0022979610 20.68
ความยาวสาย
(เมตร)
ความตานทาน
(โอหม)
ความเหนยวน�า
(เฮนร)
รแอกแตนช
(โอหม)
อมพแดนช
(โอหม)
พกดหมอแปลงปรบคา
ได (kVA)
8 0.0002597 0.000002239 0.00070354 0.0007499495 6.75
10 0.0003246 0.000002941 0.00092405 0.0009794258 8.82
15 0.0004870 0.000004799 0.00150772 0.0015844146 14.26
19 0.0006168 0.000006365 0.00199961 0.0020925870 18.83
20 0.0006493 0.000006765 0.00212537 0.0022223370 20.00
เหนยวน�ากระแสสงเทากบ 9 นว หรอ 228.6 มลลเมตร
เพอใหมขนาดใหญพอใหสายเคเบลททดสอบซงมเสน
ผานศนยกลาง 80-90 มลลเมตร คลองผานไดดงรปท 3
รปท 3 ภาพดานหนาและภาพตดขวางของหมอแปลง
เหนยวน�ากระแสสง
ไฟฟาสาร
60
3.5 การเลอกตวตรวจวดกระแสสง (หมอแปลง
ทดกระแส)
เนองจากตองท�าการวดกระแสสงถง 3,000 แอมป
จงเลอกใชหมอแปลงทดกระแสทมคาอตราสวนจ�านวนรอบ
เทากบ 3,000/5 ม Burden เทากบ 30 VA และก�าหนด
ใหเสนผานศนยกลางของหมอแปลงทดกระแสมคาเทากบ
7 x (7/8) นว หรอประมาณ 200 มลลเมตร วสดทใช
คอ Silicon Steel Core M4 และ B มคา 0.111 เทสลา
3.6 การเลอกเทอรโมคปเปล
เลอกใชเทอรโมคปเปลแบบ K เนองจากกลายเปน
แบบมาตรฐานทนยมกน สามารถใชกบสภาวะงานทเปน
Oxidizing หรอ Inert และทนอณหภมไดถง 1260 �C
(2300 �F) และทอณหภมต�าถง -250 �C (-420 �F)
ในสภาพงานทตองรบการแผรงสโดยแบบ K สามารถ
ใชงานไดด
3.7 การเลอกทรานสดวเซอร (Transducer)
ชดทดสอบวฏจกรความรอนนสามารถตรวจวด
อณหภมและกระแสของสายเคเบลทน�ามาทดสอบ จงตอง
ใชตวตรวจจบและสงสญญาณ (Sensor and Transmitters)
จากการวดคาของกระบวนการทก�าลงท�างานอยมายง
ตวควบคม เพอท�าหนาทน�าสญญาณอนาลอกทไดจาก
ทรานสดวเซอรปอนใหกบอนพตแบบอนาลอกของพแอลซ
และเอาตพตของพแอลซ ใหสญญาณอนาลอกมาตรฐาน
กระแส 4-20 มลลแอมป เพอน�าสญญาณดงกลาวแปลง
เปนขอมลดจทลสงไปยงหนวยประมวลผลกลาง โดยมขอ
ก�าหนดของทรานสดวเซอรดงน
3.7.1 การเลอก Current Transducer
เนองจาก Current Transducer สามารถรบอนพต
0-5 แอมป จากหมอแปลงทดกระแสทมอตราสวน 3000/5
จงเลอกใช Current Transducer โดยมการก�าหนดดงน
Input 0-5 Aac, Output 4-20 mA, Max. Load 600
ohm Linearity + 0.5% of span, Power Supply 10
Vac., 220 Vac, Operating Temperature 0-50 �C,
Construction Plug-In, Wiring Screw Terminals on
Base Socket, Mounting Wall or DIN Rail, Dimension
W50XH70XD130 mm.
3.7.2 การเลอก Thermocouple Transmitter
เนองจาก Thermocouple Transmitter สามารถรบ
อนพต 0-200 �C จากเทอรโมคปเปล Type K จงเลอกใช
Thermocouple Transmitter โดยก�าหนดดงน Thermocouple
Input Rangeable within Type K 0-200 �C Cold Junction
Compensation 0- 50 �C, Linearity < 0.2% of Span,
Output 4-20 mA 0-20 mA (max. 1000 ohm load),
Power supply 220 Vac., Mounting Wall or DIN rail,
Dimension W50xH70xD130 mm.
3.8 การเลอกใช โปรแกรมส�าหรบควบคม
การท�างาน
โปรแกรม GMWIN เปนโปรแกรมท PLC ใชใน
การควบคมการท�างานของชดทดสอบ และเลอกใช
โปรแกรม GP-PRO/PBIII เปนโปรแกรมทคอมพวเตอร
แบบหนาสมผสใชในการตดตอกบ PLC เพอควบคม
การท�างานของชดทดสอบดงรปท 4 และรปท 5
รปท 4 แสดงการเขยนแลดเดอรไดอะแกรม
และค�าสงพนฐาน
รปท 5 โปรแกรมเพอใชแสดงผลทหนาจอคอมพวเตอร
แบบหนาสมผส
ไฟฟาสาร
61มนาคม - เมษายน 2556
4. กำรจดสรำงและวงจรควบคมกำรท�ำงำนชดทดสอบจากการออกแบบดงทกลาวมาสามารถน�ามาแสดงเปนไดอะแกรมการท�างานของชดทดสอบไดดงรปท 6
รปท 6 ไดอะแกรมการท�างานของวงจรชดทดสอบ
5. กำรพฒนำโปรแกรมทใชทดสอบของชดทดสอบส�าหรบการพฒนาโปรแกรมทใชทดสอบการท�างานของชดทดสอบวฏจกรความรอนนนประกอบดวย 3 โหมด
คอ 1) โหมดการทดสอบวฏจกรความรอน 2) โหมดการทดสอบแบบกระแสคงท 3) โหมดการทดสอบแบบอณหภม
คงท ดงแสดงในรปท 7, รปท 8 และรปท 9
รปท 7 ขนตอนการท�างานของ Heat Cycle Mode รปท 8 ขนตอนการท�างานของ Constance Current Mode
ไฟฟาสาร
62
6. คำใชจำยในกำรสรำงชดทดสอบงบประมาณในการสรางชดทดสอบวฏจกรความรอนครงนไดรบความอนเคราะหจากบรษทสายไฟฟามคาใชจาย
รวมทงสนประมาณ 660,000 บาท ซงถอวาใชงบประมาณนอยกวาเมอเปรยบเทยบกบราคาของเครองทน�าเขาจาก
ตางประเทศ
ตารางท 7 งบประมาณในการสรางชดทดสอบ
รปท 9 ขนตอนการท�างานของ Constance Temperature Mode
ล�าดบ รายการ จ�านวน จ�านวนเงน (บาท)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
หมอแปลงแบบปรบคาได 21 kVA 0-250 V
หมอแปลงทดกระแส และมาตรวดตาง
ตวบนทกขอมลแบบดจทล และ Signal Conditioner
คอมพวเตอรหนาจอแบบสมผส
วงจรควบคมและระบบปอนกลบ
ตควบคมชดควบคมกระแสอตโนมต และวงจรปองกน
คาวสดและอปกรณประกอบ
หมอแปลงเหนยวน�ากระแสสง
ตวตรวจวดกระแสสง
โปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรล
2
1
1
1
1
1
1
2
2
1
240,000
40,000
80,000
40,000
20,000
40,000
30,000
80,000
50,000
40,000
รวม 660,000
ไฟฟาสาร
63มนาคม - เมษายน 2556
7. ชดทดสอบเมอศกษาความเปนไปไดแลวจงท�าการออกแบบ
และจดสรางชดทดสอบวฏจกรความรอนดงรปท 10 และ
รปท 11
รปท 10 ชดทดสอบวฏจกรความรอนทประกอบเสรจแลว
รปท 11 การตดตงชดทดสอบวฏจกรความรอน
เพอทดสอบสายเคเบล
8. ผลกำรทดสอบการทดสอบครงนเปนการทดสอบการท�างานของชด
ทดสอบวา สามารถท�างานไดตามคาทตองการใหทดสอบ
ไดหรอไม โดยแบงตามโหมดการทดสอบดงน
8.1. โหมดการทดสอบวฏจกรความรอน
สายเคเบลทใชในการทดสอบโหมดการทดสอบ
วฏจกรความรอนนเปนสายเคเบลใตดนทมใชงานใน
กฟน. คอ สายชนด 12/20 kV-PE 1x400 ตร.มม. และ
69 kV–CE 1x800 ตร.มม. ไดท�าการทดสอบโดยปอน
คาอนพตใหโปรแกรมดงน
ตารางท 8 การตงคาการทดสอบโหมดการทดสอบ
วฏจกรความรอน
ส�าหรบการทดสอบจะแสดงผลเพยงจ�านวน 1 Cycle
เทานน เนองจากแตละ Cycle จะมลกษณะใกลเคยง
กนดงแสดงในรปท 12 และรปท 13 ซงจากการทดสอบ
พบวาเครองสามารถท�างานไดตามทตงคาไว
รปท 12 โหมดการทดสอบวฏจกรความรอนสายเคเบล
12/24 kV
Item Setting 12/20 (kV) 69 (kV)
Total Test Cycles (Cycles) 20 20
Temp Set Point ( �C) 90 �C 90 �C
Time On Duration (Hr) 8 8
Time Off Duration (Hr) 4 16
Max Test Current (A) 1,200 1,800
ไฟฟาสาร
64
รปท 13 โหมดการทดสอบวฏจกรความรอนสายเคเบล
69 kV
8.2 โหมดการทดสอบแบบกระแสคงท
ใช สายเคเบลชนดเดยวกบททดสอบในโหมด
การทดสอบวฏจกรความรอน และท�าการทดสอบโดย
ปอนคาอนพตใหโปรแกรมดงน
ตารางท 9 การตงคาการทดสอบโหมดการทดสอบ
แบบกระแสคงท
ชวงเวลาทตงไวทดสอบคอ 12 นาทแตแสดงผล
เพยง 1 นาท 36 วนาท (76 วนาท) ซงผลการทดสอบ
พบวากระแสในสายเคเบลทง 2 ลป มคาเทากบทตงไว
ดงนนชดทดสอบจงสามารถท�างานไดตามทตงคาไว
รปท 14 โหมดการทดสอบแบบกระแสคงทสายเคเบล
12/24 kV
8.3 โหมดการทดสอบแบบอณหภมคงท
ใชสายเคเบลชนดเดยวกบททดสอบในโหมดการ
ทดสอบวฏจกรความรอน และท�าการทดสอบโดยปอนคา
อนพตใหโปรแกรมดงน
ตารางท 10 การตงคาการทดสอบโหมดการทดสอบ
แบบอณหภมคงท
รปท 15 โหมดการทดสอบแบบอณหภมคงทสายเคเบล
12/24 kV
Item Setting 12/20 (kV)
Current Set Point Reference Loop (A) 1,000
Current Set Point Main Test Loop (A) 1,500
Time Duration (hr:mins) 00:12
Item Setting 12/20 (kV)
Temperature Set Point Loop 1 ( �C) 62
Test Duration (hr:mins) 1:13
Max Test Current (A) 2,000ไฟฟาสาร
65มนาคม - เมษายน 2556
9. สรปชดทดสอบวฏจกรความรอนถกออกแบบไว และ
สรางส�าหรบใชในการทดสอบสายเคเบลเพอประเมน
คณภาพเมอเกดการเปลยนแปลงของอณหภมในลกษณะ
ทเปนวฏจกร
เมอท�าการสอบเทยบโดยท�าการวดคาเทยบกบ
เครองมอวดมาตรฐานทางไฟฟาแบบดจทล ผลปรากฏวา
มคาความคลาดเคลอนอย ในชวงประมาณ –1.45%
ถง 1.62% ซงถอวามคานอยมาก โดยความผดพลาด
เกดจากการวดซงสงผลตอการสอบเทยบหรอการวดใด ๆ
โดยทวไปเกดจากความผดพลาดระบบ (Systematic Error)
และอาจเกดจากสงแวดลอมหรอจากตวเครองมอวดเอง
และเกดจากความผดพลาดตกคาง (Random Error)
ซงไมสามารถคาดการณได
ส�าหรบโหมดการทดสอบของชดทดสอบแบงเปน
3 โหมด คอ
1. โหมดการทดสอบวฏจกรความรอนสามารถ
ทดสอบไดตามมาตรฐานการทดสอบ IEC 60840-2004
เมอพจารณาลกษณะของกราฟและการท�างานของเครอง
แลว สามารถควบคมไมใหคาของกระแสและอณหภม
เกนคาอนพตทปอนไวโดยมคาความแตกตางของกระแส
ลปอางอง และลปทดสอบหลกเมอเทยบกบลปอางองอย
ระหวาง –0.40% ถง 1.38%
2. โหมดการทดสอบแบบกระแสคงทสามารถปอน
คากระแสสงสดทตองการทดสอบของแตละลปไดเปน
อสระจากกน โดยคากระแสไมจ�าเปนตองเทากน แตชวง
เวลาทท�าการทดสอบเทากนซงชดทดสอบสามารถทดสอบ
ไดตามคาทตองการทดสอบ
3. โหมดการทดสอบแบบอณหภมคงทสามารถ
ทดสอบและควบคมอณหภมและกระแสไดตามคาท
ตองการทดสอบ
ประวตผเขยนดร.อรรถ พยอมหอม
ส�าเรจการศกษาระดบปรญญาเอก สาขาวศวกรรมไฟฟา จากมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ ปจจบนเปนวศวกรไฟฟา ระดบ 8 สงกดงานโครงขายอจฉรยะ กองวศวกรรมไฟฟา ฝายวางแผนระบบไฟฟา การไฟฟา
นครหลวง และเปนอนกรรมการและเลขานการในวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย (วสท.) มความสนใจงานวจยดาน การวางแผนระบบไฟฟาก�าลง, โครงขายอจฉรยะ, การออกแบบระบบกราวดกรดในสถานไฟฟา, การประเมนสมรรถนะระบบปองกนฟาผา และมาตรฐานความปลอดภยทางไฟฟาในสถานท ท�างาน
เอกสารอางอง [1] Malik, N.H., et al. “Electrical Insulation in Power
Systems.”, Marcel Dekker, Inc., New York, 1997, 394 p [2] IEC 60840, “Power Cables with Extruded
Insulation and their Accessories for Rated Voltages above 30 kV (Um =
36 kV) up to 150 kV (Um = 170 kV) Test Methods and Requirements.”, 2004.
[3] IEC 60502-2, “ Power Cables with Extruded Insulation and their
Accessories for Rated Voltages from 1 kV (Um = 1.2 kV) up to 30 kV (Um = 36 kV).”, 2005.
[4] Anders, G. J., “Rating of Electric Power Cables.”, IEEE, Inc., New York, 1997, 428 p.
กตตกรรมประกาศขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.เกยรตยทธ
กวญาณ ภาควชาวศวกรรมไฟฟา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ทให ค�าปรกษาอยางด ขอขอบพระคณ คณชยรตน แซเนยว และคณฐตพงศ สมครพงศ การไฟฟาสวนภมภาค ทสนบสนนขอมลและใหใชสถานท ส�าหรบการท�างานวจย และขอขอบพระคณ บรษทผผลตสายไฟและผเกยวของไว ณ ทนดวย
มนาคม - เมษายน 2556
ไฟฟาสาร
66
เทคโนโลยและนวตกรรม
Technology& Innovation
รศ.ดร.ส�ำรวย สงขสะอำดเมธวจยอำวโส สกว.
บทคดยอการจดประชมวชาการเป นวธการถ ายทอด
เทคโนโลยหรอน�าเสนอผลงานการศกษาวจยแกคน
จ�านวนมากในเวลาเดยวกน และใหมโอกาสแลกเปลยน
ขอคดเหนกน การจดประชมวชาการทม งหวงบรรล
ผลส�าเรจดนน ผจดประชมควรมความรดและกวางขวาง
ในสาขานน มประสบการณในการจดประชมฯ อยบาง
บทความนเขยนขนเพอใหขอคดส�าหรบมอใหมทยงไมม
ประสบการณ ใหเขาใจถงกลยทธการจดประชมวชาการ
ให ประสบผลส�าเรจและมประสทธภาพ กล าวถง
การวางแผนการจดการอยางมระบบ เกยวกบการเลอก
หวขอเรองประชม ผบรรยาย การเลอกสถานทประชม
ก�าหนดวนประชม เพอใหผจดและผเขารวมประชมไดรบ
ประโยชนสงสดตามเปาหมาย
1. บทน�ำการจดประชมหรอบรรยายวชาการ เป นวธ
การถายทอดเทคโนโลยแกคนจ�านวนมากในเวลาเดยวกน
ภายในเวลาทก�าหนด เพอน�าเสนอผลงานการศกษาวจย
แลกเปลยนขอคดเหนกน การจดประชมวชาการม
หลายระดบ เรมตนดวยการจดประชมเปนกล มของ
ผเขาประชมภายในมหาวทยาลยหรอคณะ อนดบตอมา
เปนการจดประชมขยายกวางออกสนอกมหาวทยาลย
อาจเปนหนวยงานหรอองคกรอน เชน วศวกรรมสถาน
แหงประเทศไทย (วสท.) หรอสมาคมสถาบนวศวกรและ
อเลกทรอนกสแหงประเทศไทย (IEEE Thailand Section)
ศนยเชยวชาญพเศษเฉพาะดานเทคโนโลยไฟฟาก�าลง
คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย (CEPT)
การจดประชมวชาการทมวงกวางขนดงกลาวเรยกวาเปน
ระดบชาต และประสบการณทไดจากการจดระดบชาตน
ชวยใหสามารถพฒนาไปสการจดประชมวชาการรวมกบ
ตางประเทศ คอ การประชมวชาการนานาชาตได
ในกรณทผ คดจะจดประชมวชาการ แตไมม
ประสบการณหรอพนฐานการจดประชมวชาการ กอาจ
จะประสบปญหาบางประการ มผลท�าใหการจดประชม
วชาการไมราบรนหรอไมประสบผลส�าเรจตามเปาหมาย
ได ฉะนนเพอเปนขอคดและแนวทางแกผ จดประชม
มอใหมวาจะวางแผนและด�าเนนการอยางไร จงจะท�าให
การจดประชมวชาการประสบผลส�าเรจ โดยน�าเสนอขอมล
จากประสบการณการจดประชมวชาการมาแลวหลายระดบ
2. ระดบกำรประชมวชำกำรโดยทวไปการจดประชมวชาการ อาจแบงไดเปน
3 ระดบ คอ
1) การจดประชมวชาการระดบสถาบน
2) การจดประชมวชาการระดบชาต
3) การจดประชมวชาการระดบนานาชาต
การจดประชมวชาการแตละระดบจะมกลมและ
ขนาดจ�านวนผเขารวมประชมทแตกตางกน
2.1 การจดประชมวชาการระดบสถาบน
กรณระดบสถาบนเปนการจดประชมเพอน�าเสนอ
ผลงานการศกษาวจย หรอจดบรรยายทางวชาการเปน
กลมยอยภายในคณะหรอมหาวทยาลย ผเขาประชมอาจ
เปนนสต นกศกษา ระดบปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญา
เอก ครอาจารย นกวจย หรออาจมบคคลภายนอกทสนใจ
เรองนนอยบาง ผน�าเสนอผลงานอาจเปนนสต นกศกษา
ขอคดและกลยทธกำรจดประชมวชำกำรใหประสบผลส�ำเรจ
ไฟฟาสาร
67มนาคม - เมษายน 2556
2.2 การจดประชมวชาการระดบชาต
การจดประชมวชาการระดบชาตอาจจะด�าเนนการ
ใหประสบผลส�าเรจไดงายขน ถาผจดเปนกรรมการ หรอ
ประธานกรรมการ หรอผ อ�านวยการของสถาบนหรอ
องคกรทมหนาทในการถายทอดเทคโนโลยโดยตรง ซงม
การจดบรรยายทางวชาการหรอจดประชมวชาการประจ�า
ทกป เช น วศวกรรมสถานแห งประเทศไทยใน
พระบรมราชปถมภ (วสท.) - ศนยเชยวชาญพเศษ
เฉพาะดานเทคโนโลยไฟฟาก�าลง คณะวศวกรรมศาสตร
จฬาลงกรณมหาวทยาลย (CEPT) สมาคมสถาบนวศวกร
และอเลกทรอนกสแหงประเทศไทย (IEEE Thailand
Section) โดยเฉพาะอยางยงผจดเปนนกวชาการทมความร
ความสามารถและเชยวชาญในสาขานน เปนทรจกและ
ยอมรบในสงคมวชาการอยางกวางขวาง และควรจะ
เปนผทมประสบการณการจดบรรยายในสงคมวชาการ
อยางนอยกระดบสถาบน โดยมผเขารวมประชมสวนใหญ
มาจากการไฟฟาตาง ๆ ไดแก EGAT, MEA, PEA จากภาค
อตสาหกรรมทกระดบ และมนสต นกศกษา อาจารยจาก
สถาบนการศกษาตาง ๆ ทสนใจรวมถงชาวตางประเทศ
โดยผบรรยายรบเชญจากสถาบนหรอหนวยงานทกลาว
แลวในการประชมวชาการระดบสถาบน
จากประสบการณทผเขยนเคยเปนกรรมการ หรอ
ประธานอนกรรมการของสถาบน หรอองคกรทมหนาท
ในการถายทอดเทคโนโลย โดยจดบรรยายหรอจดประชม
วชาการทกป หรอทก 2 ป ไดแก กรรมการอ�านวยการ
วศวกรรมสถานแหงประเทศไทย (วสท. 2525-2529)
ผอ�านวยการศนยเชยวชาญพเศษเฉพาะดานเทคโนโลย
ไฟฟาก�าลง คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย
(CEPT-2539-2544) ประธานอนกรรมการสถาบนวศวกร
ไฟฟาและอเลกทรอนกสแหงประเทศไทย (IEEE Thailand
Section-Chairman of Educational Activity Committee
1979-1994 และ Chairman of IEEE Thailand Section
1995-1998 และ Chairman of Power & Energy
Society-PES IEEE Thailand Section 1999-2003)
ดงตวอยางการจดบรรยายวชาการของศนยเชยวชาญฯ
(CEPT) ในรปท 2
รปท 1 ภาพถายการจดบรรยายวชาการระดบสถาบน ทหองประชมอาคารปฏบตการไฟฟาแรงสง
คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย
นกวจยในคณะ หรอเปนการบรรยายโดยเชญผเชยวชาญ
เฉพาะทางจากสถาบนการศกษาภายในประเทศหรอ
จากตางประเทศ ดงรปท 1 หรอจากภาคอตสาหกรรม
เฉพาะทางทมการผลตผลตภณฑทมชอเสยง โดยม
วตถประสงคหลกเพอใหเกดการถายทอดเทคโนโลย
โดยตรงแกนสต นกศกษา ซงเปนการกระตนใหเกดก�าลง
ใจและแนวความคดในการศกษาท�าวจยตอไป
เรองการบรรยายพเศษนสามารถจดใหเกดประโยชน
ไดมากและกวางขวาง ดวยเทคนคและกลยทธการด�าเนนการ
ซงอาจใชเปนจดเรมตนของโครงการศกษาวจยและพฒนาได
ไฟฟาสาร
68
2.3 การจดประชมวชาการระดบนานาชาต
จากประสบการณการจดประชมวชาการระดบชาต
จะชวยใหด�าเนนการจดประชมวชาการระดบนานาชาต
ไดงายขน อยางไรกดเพอเปนขอคดส�าหรบผ ทจะจด
ประชมวชาการระดบนานาชาต ซงมความยงยากมากกวา
การจดประชมวชาการระดบชาตเพราะจะตองเกยวของกบ
ชาวตางชาต ทจะเปนผน�าเสนอบทความจากหลายประเทศ
ตองจดท�าแผนพบโบรชวร (ภาษาองกฤษ) ทมรายละเอยด
ตาง ๆ ของการประชมวชาการ ประกอบดวย หวขอเรอง
ของการประชมวชาการ ก�าหนดวนการประชมวชาการ
รายชอคณะกรรมการประชมวชาการ ทงของทองถนและ
นานาชาต สถานทจดการประชมวชาการ การลงทะเบยน
พยายามใหขอมลทเปนประโยชนแกการเขารวมประชม
เพอประชาสมพนธเชญชวนใหมารวมประชม และเสนอ
บทความ ระบรายละเอยดรปแบบของบทความทจะรวบรวม
มาท�าเปนเอกสารการประชมวชาการ (Proceedings)
แจกในวนเรมการประชมวชาการ
การจดประชมวชาการระดบนานาชาตจ�าเปนอยาง
ยงทผ จดควรจะตองร จกเปนอยางดกบคณะกรรมการ
นานาชาต ซงเปนตวแทนของประเทศสมาชก โดย
การเขารวมประชมและเสนอบทความในทประชมวชาการ
ทกครงทประเทศสมาชกเปนผจดประชม ผเปนประธาน
จดงานประชมจะเปนผใหการตอนรบผเขารวมประชม
โดยเฉพาะอยางยงแกผเขารวมประชมทเปนชาวตางชาต
ในวนเปดประชม ถอเปนความอบอนและหนาตาของ
ประเทศ
ผลของการจดประชมวชาการระดบชาตของผเขยน
เปนทรจกของประเทศตาง ๆ ในอาเซยน จงไดรบเชญใน
ฐานะตวแทนของประเทศไทยใหเปน Steering Committee
of ACED (Asian Conference on Electrical Discharge)
ประกอบดวย ประเทศจน ญปน เกาหล และสงคโปร
ประเทศไทยเขารวมกลมเปนประเทศท 5 ใน ค.ศ. 1994
เรมตนดวยการไปรวมประชมและเสนอบทความทเมอง
ซอาน ประเทศจน ซงมการประชมวชาการตอเนองกนทกป
ทประชม ACED มมตใหจดประชมวชาการครงตอไป
ทประเทศไทย ทจรงในขณะนนกมผเสนอตวขอจดประชม
ACED ทเมองบนดง ประเทศอนโดนเซย คอ Dr. K.T.
Sirait, Bandung Institute of Technology Indonesia แต
คณะกรรมการ ACED ยนยนใหผเขยนเปนผจดทกรงเทพฯ
ผเขยนตองรบเปนผจดประชม แตขอจดประชมอก 2 ป
ขางหนา คอ ค.ศ. 1996 ทโรงแรมสยามอนเตอร
คอนตเนนตล 15-17 ตลาคม ดงรปท 3 [1] ถอเปน
ประสบการณการเปนประธานจดประชมวชาการระดบ
นานาชาต ตอจากนน ACED จะจดการประชมทก ๆ
2 ปครง
รปท 2 ภาพถายการจดประชมวชาการระดบชาตเรอง Electrical Power Engineering in 2000 โดยศนยเชยวชาญฯ
24-26 Nov. 1999 ทคณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย
ไฟฟาสาร
69มนาคม - เมษายน 2556
รปท 3 ภาพถายสวนหนงของผเขารวมประชมนานาชาต
ACED-1996 จดโดย IEEE-Thailand Section, CEPT
ทโรงแรมสยามอนเตอรคอนตเนนตล กรงเทพฯ
3. กำรวำงแผนกำรจดประชมวชำกำรการจดประชมวชาการจะตองมการวางแผนจดการ
ประชม เพอใหการประชมวชาการนนประสบผลส�าเรจ
มขอคดและแนวทางปฏบตในการวางแผนเรองตาง ๆ คอ
1) หวขอเรองของการประชมวชาการ
2) คณะกรรมการจดการประชมวชาการ
3) ผบรรยายหรอน�าเสนอบทความในทประชม
วชาการ
4) สถานทจดการประชมวชาการ
5) ก�าหนดวนการประชมวชาการ
6) การลงทะเบยนเขารวมประชม
7) พธเปดการประชมวชาการ
3.1 หวขอเรองการประชมวชาการ
การเลอกหวขอเรองการประชมระดบสถาบนหรอ
ระดบชาตทมไดก�าหนดไวเปนเรองเฉพาะทาง จ�าเปนตอง
เลอกหวขอเรองการประชมใหสอดคลองกบสถานการณ
ในชวงนนวา อะไรเปนเรองทอยในความสนใจของผเขารวม
ประชม เชน เรองพลงงานแสงอาทตย โครงขายไฟฟา
อจฉรยะ ผลกระทบของคลนแมเหลกไฟฟาตอสงมชวต
EMC-เทคโนโลย ฯลฯ การเลอกหวขอเรองการประชม
ทสอดคลองกบความสนใจเพอใหมผ เขารวมประชม
จ�านวนมาก อนเปนเปาหมายหลกประการหนงของ
แผนการจดการประชมวชาการ และไดรบการถายทอด
เทคโนโลยตรงตามความตองการซงจะเกดประโยชนสงสด
3.2 คณะกรรมการจดการประชมวชาการ
การจดประชมวชาการใหบรรลผลส�าเรจ ผ จด
ประชม คอ ประธานตองมวสยทศน มองเหนภาพรวมของ
การประชมทงหมด มประสบการณในดานการจดประชม
วชาการ ตองมความรดยงในสาขาวชาทจดประชม และ
ตองมการวางแผนจดทมงานใหพรอมทกดาน มคณะ
ทปรกษา คณะผบรหาร ฝายการเงน มคณะกรรมการ
จดโปรแกรมดานเทคนค มคณะจดท�าเอกสาร มฝาย
ตอนรบ และรบลงทะเบยนมากพอ
3.3 ผบรรยายหรอน�าเสนอผลงานในทประชม
เมอเลอกหวขอเรองการประชมแลว คณะผจดก
ตองมองหาผบรรยายหรอเสนอผลงานวจย โดยท�าการ
ประกาศเชญชวนผทสนใจ โดยเฉพาะนกวจยในเรองนน ๆ
มาเสนอผลงาน อาจเปนผบรรยายทอยในสถาบนของ
ผจดประชมเอง หรอเชญจากสถาบนอนมาเปนผบรรยาย
ในวงวชาการจะทราบกนดวา เรองอะไร มใครทไหนทม
ความรความสามารถ เชยวชาญเฉพาะทาง และเพอ
ใหการประชมวชาการมสสน มคณคายงขน จงควรเชญ
ผเชยวชาญในดานนนจากตางประเทศมาเปนผบรรยาย
รบเชญดวย อาจจะรจกกนเปนการสวนตวจากทเคยศกษา
อยในตางประเทศ หรอจากการไปเขารวมประชมวชาการ
(Conference, Symposiums) ทตางประเทศ หรออาศย
การสอบถามผานบรษท หรอตวแทนในประเทศ ใหชวย
ตดตอกบสถาบนทมความเชยวชาญจากตางประเทศ เชน
สหรฐอเมรกา แคนาดา ออสเตรเลย ประเทศตาง ๆ
ในยโรป หรอญปน ฯลฯ มาเปนผบรรยายรบเชญ
3.4 สถานทจดการประชมวชาการ
การเลอกสถานทจดการประชมวชาการขนอยกบ
ระดบการจดการประชม ถาเปนระดบสถาบนกมกจดอยใน
คณะหรอมหาวทยาลยซงมหองประชมอยแลว โดยเลอก
ขนาดหองใหเหมาะสมกบจ�านวนผเขารวมประชม บางครง
กคาดการณผด ทคดวาจะมผ เขารวมประชมจ�านวน
ไมมาก แตกลบมผเขารวมประชมจนลนหอง จงตองยาย
หองประชมไปยงหองประชมทใหญกวาอยางกะทนหน
ฉะนนผจดพงระลกถงปญหานไวดวย เพอจะไดแกปญหา
ไดทนทวงท
ไฟฟาสาร
70
การประชมวชาการระดบชาตมกจดในมหาวทยาลย
เพราะมสถานทประชมขนาดใหญพรอม และมบรรยากาศ
เปนวชาการดวย
กรณจดประชมระดบนานาชาตสวนใหญจะจดท
โรงแรม เพราะมความสะดวกหลายประการ มอปกรณและ
ปจจยในการประชมวชาการพรอม ดานอาหารกสะดวก
ผเขารวมประชมชาวตางชาตจะสะดวกในเรองทพก ไมตอง
เดนทาง แตกเคยพบปญหาผประชมชาวตางชาตก�าหนด
คาทพกราคาถก ไมสามารถพกในโรงแรมทจดประชมได
ตองไปหาโรงแรมทพกราคาถกเตรยมไวให และตองจดรถ
รบ-สงบรการใหดวย อยางไรกดควรเลอกสถานทประชม
เปนสถานททรจกกนด และมความสะดวกในการเดนทาง
3.5 วน เวลา ก�าหนดการประชมวชาการ
การก�าหนดวนประชม ถอว าเปนเรองส�าคญ
ประการหนง ตองค�านงถงผทจะมารวมประชมไมมปญหา
เพอใหคนจ�านวนมากมารวมประชมได หลกเลยงมใหตรง
กบวนจดประชมวชาการของสถาบนอน ทงในประเทศและ
ตางประเทศ กรณของตางประเทศจะเปนขอด ถาสามารถ
จดใหวนประชมเหลอมกอน หรอหลงวนประชมวชาการ
ของประเทศใกลเคยง หรอเสนเดนทางผานประเทศไทย
เพอใหสามารถเชญผประชมเหลานนมาแวะรวมประชม
ทประเทศไทยไดสะดวก หรอเชญเปนผบรรยายรบเชญ
ไดกยงด
อนง ควรหลกเลยงวนประชมวชาการมใหตรงกบวน
หยด โดยเฉพาะวนหยดตดตอกนหลายวน มคนจ�านวนไม
นอยถอวาวนหยดยาวเหลานเปนวนครอบครวทจะพบกน
หรอท�ากจกรรมรวมกนได เพราะการจดประชมวชาการ
วนราชการสามารถลามารวมประชมได เคยไดรบค�าทวงตง
จากผเขารวมประชมฯ การจดประชมวนหยดท�าใหเขา
พลาดโอกาสท�ากจกรรมกบครอบครว ตองเลอกมา
ประชมฯ เพราะอยากไดความรจากการเขารวมประชม
3.6 การลงทะเบยนเขารวมประชม
สมควรอย างย งท จะต องมการลงทะเบยน
โดยเฉพาะควรมการก�าหนดลงทะเบยนลวงหนา เพอจะ
ไดทราบจ�านวนผเขารวมประชมทแนนอน และทราบวา
มาจากไหน ชวยใหสามารถจดเตรยมเอกสารการประชม
(Proceedings) และการเตรยมอาหารไวใหเพยงพอ
การจดท�าจดเตรยมสงเหลานยอมมคาใชจายหลายประการ
ฉะนนการลงทะเบยนควรมการเกบเงนคาลงทะเบยน
โดยคดคาอาหารกลางวนและเครองดมรวมอย ด วย
ครงหนงการจดประชมบรรยายวชาการ มการเกบคา
ลงทะเบยนเปนคาเอกสารเทานน ไมมการจดอาหาร
กลางวนให ปรากฏวาถกวจารณมาก เพราะไมสะดวก
ไมคนเคยกบสถานท ผเขารวมประชมเสนอใหเกบคา
อาหารรวมอยในคาลงทะเบยน เพราะสามารถน�าใบเสรจ
ไปเบกจายจากหนวยงานทสงกดได
3.7 พธเปดการประชม
กอนเรมการประชมวชาการอยางเปนทางการ
จะตองมพธเปดการประชม โดยทวไปผจดประชมจะเชญ
ผทมชอเสยง และเปนทร จกในวงการมาเปนประธาน
กลาวเปด ซงอาจจะระบชอประธานดงกลาวในเอกสาร
การจดประชมได นอกจากจะมาเปนประธานกลาวเปด
แลวกอาจเรยนเชญ (โดยแจงใหทราบกอนลวงหนา)
ใหปาฐกถาพเศษ (Keynote address) ดวย โดยพจารณา
เลอกบคคลทจะเปนแรงดงดดหรอจงใจใหมผมาเขารวม
ประชมได อาจเปนผมต�าแหนงส�าคญหรอต�าแหนงสง
ในองคกรรฐวสาหกจ ในสถาบนหรอมหาวทยาลย
หรอมชอเสยงอยในวงการวชาการนน ๆ ดงตวอยางภาพ
ในรปท 4
รปท 4 ภาพพธกลาวเปดสมมนาเรอง วศวกรรมไฟฟาแรงสง
และอเอมซ เพอน�าเสนอผลงานวจย ในโครงการ เมธวจย
อาวโส สกว. กลาวเปดโดย ศ.นพ.สมหวง พธยานวฒน
รองอธการบดจฬาลงกรณมหาวทยาลย จดโดย CEPT
รวมกบ สกว. วนท 21 พฤศจกายน 2543
ทคณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย
ไฟฟาสาร
71มนาคม - เมษายน 2556
4. กจกรรมเสรมกำรประชมวชำกำรการจดประชมวชาการมกจะมกจกรรมเสรม
เพมเตม ทท�าใหการจดประชมวชาการมความสมบรณ
และประทบใจทจดจ�าได โดยทวไปจะจดกจกรรมเสรม
เพมเตมดวยการจดนทรรศการวชาการ และการพาชม
สถานทดานเทคนค (Technical Tour)
4.1 การจดนทรรศการวชาการ
โดยทผ เขารวมประชมเปนผมความตงใจเขามา
รบความรหรอเทคโนโลยใหม ๆ ผจดประชมควรสนองตอบ
ใหเขาเหลานนไดรบความรมากทสดในโอกาสทมาเขารวม
ประชม การแสดงนทรรศการเปนวธทางหนงทจะเสรม
ในเรองการถายทอดเทคโนโลย หรอน�าเสนอผลงาน
การศกษาวจย และชวยสรางบรรยากาศใหมความคกคก
มากยงขน ซงการแสดงนทรรศการอาจเปนในรปของ
โพสเตอร รวมกบของจรงทเปนนวตกรรมทพฒนาประดษฐ
คดคนขนมาได ชวยใหเกดความเขาใจไดดยงขน เตมเตม
จากทไดยนไดฟงจากการบรรยาย หรอน�าเสนอในหอง
ประชม ผเขารวมประชมมโอกาสชมผลงานนทรรศการ
ในเวลากอนถงเวลาบรรยายหรอชวงเวลาพก ดงรปท 5
รปท 5 การแสดงนทรรศการในงานประชมวชาการ
เปนโพสเตอรพรอมค�าบรรยาย และชนงานนวตกรรม
4.2 การพาชมสถานทดานเทคนค
โดยปกตการจดประชมวชาการระดบนานาชาต
ผจดประชมจะพาไปชมสถานทส�าคญทางประวตศาสตร
หรอดานเทคนคพเศษ เมอครงผ เขยนไปรวมประชม
ACED ครงแรกทประเทศจน ใน ค.ศ. 1994 ผจดประชม
พาไปชมสสานฉนซฮองเต ซงเปนสถานทส�าคญทาง
ประวตศาสตรของประเทศจน
เมอครงผ เขยนเปนประธานจดประชมวชาการ
นานาชาต ACED-1996 ไดจดพาไปชมหองปฏบตการไฟฟา
แรงสงแหงแรกของประเทศไทย ทคณะวศวกรรมศาสตร
จฬาลงกรณมหาวทยาลย [3] ขณะนนผเขยนเปนหวหนา
หนวยปฏบตการวจยไฟฟาแรงสง ตองการใหผเขารวม
ประชม ACED จากตางแดนไดชมอปกรณไฟฟาแรงสง
ททนสมยในหองปฏบตการฯ ทมไวเพอการศกษาและวจย
โดยเฉพาะตองการใหชมอปกรณชดประกอบสรางแรงสง
แบบคท (High Voltage Construction Kit) 100-200
kV [4] ทผเขยนและผรวมงานไดพฒนาประดษฐคดคน
ขนมาเองทงหมด เพอใชในการศกษาภาคปฏบตการ
ทดลองวศวกรรมไฟฟาแรงสงของนสต ดงรปท 6
รปท 6 ภาพนสตศกษาภาคปฏบตการทดลองวศวกรรม
ไฟฟาแรงสงในหองปฏบตการฯ (H.V. Lab.)
ไฟฟาสาร
72
และชวยใหเกดความเขาใจสงทรบฟงบรรยายมาจากหอง
ประชมดขน
7) การพาชมสถานทดานเทคนค ถอเปนสงส�าคญ
(Highlight) ของการจดประชมวชาการ ทผจดมผลงาน
ดานเทคโนโลยไวใหชม ท�าใหเรองของประชมวชาการ
มความสมบรณขน
เอกสารอางอง[1] ACED – 96 The 8 th Asian Conference on Electrical
Discharge October 15-17, 1996 Siam Inter – Continental Hotel, Bangkok, Thailand Organized by IEEE – Thailand Section and Chulalongkorn University.
[2] CEPT Seminar on Electrical Power Engineering in 2000, 24–26 November 1999, Faculty of Engineering Chulalongkorn University.
[3] ส�ารวย สงขสะอาด “หองปฏบตการไฟฟาแรงสงทขาพเจารกและผกพน” หนงสอฉลอง 84 ป ภาควชาวศวกรรมไฟฟา คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 2540 หนา 5.38–5.45
[4] ส�ารวย สงขสะอาด “หองปฏบตการไฟฟาแรงสงส�าหรบสถาบนการศกษา” นตยสารไฟฟาสาร วศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ฉบบท 1 มนาคม–เมษายน 2554 หนา 25–32
ผลของการพาผเขารวมประชม ACED ชมหอง
ปฏบตการไฟฟาแรงสง พบวาผเขาชมจากประเทศจนและ
ประเทศญปนใหความสนใจเปนพเศษ
เมอครงไปรวมประชม ACED - 2000 ทประเทศ
ญปนเปนเจาภาพจดประชม กจดใหม Technical Tour
พาชม SF6 - Substation (GIS) แบบกลางแจงทใหญมาก
และพาไปชมโรงไฟฟาทนสมยแบบ Fuel-Cell
ตอมา ACED - 2002 ประเทศเกาหลผจดประชม
ไดจด Technical Tour พาไปชมระบบสงจายก�าลงไฟฟา
แรงสงระบบ 765 kV เปนระบบไฟฟายคใหมระดบ Ultra
High Voltage ซงการไฟฟาของประเทศเกาหลท�าการ
ศกษาวจยและพฒนาระบบไฟฟาเปนเวลา 15 ป แลว
จงท�าการออกแบบสรางขนเองไดทงหมด เปนทประทบใจ
ทสามารถท�าเองได
6. บทสรปบทความนเขยนจากประสบการณทเคยจดประชม
วชาการหลายรปแบบ เพอเปนขอคดเชงกลยทธแกผคดจะ
จดประชมวชาการมอใหม สรปไดคอ
1) การจดประชมวชาการ อาจอยในรปการจด
บรรยายหรอการจดสมมนา ซงเปนการถายทอดเทคโนโลย
หรอน�าเสนอเผยแพรผลงานวจยแกคนหมมากไดในเวลา
เดยวกน
2) การจดประชมวชาการ อาจแบงออกเปน 3
ระดบ คอ ระดบสถาบน ระดบชาต และระดบนานาชาต
3) การจดประชมวชาการทมงหวงบรรลผลส�าเรจด
ผจดประชมตองมความรอยางดและกวางขวางในเรองนน
หรอสาขานน
4) กรณการจดประชมวชาการระดบนานาชาต
ผ จดต องมประสบการณในการจดประชมวชาการ
ระดบชาตมาบางแลว และเปนขอดหากเปนทร จกของ
ชาวตางชาตทมารวมประชม โดยเฉพาะอยางยงเปนทรจกด
ของผแทนของประเทศสมาชก โดยเขารวมประชมวชาการ
ระดบนานาชาตสม�าเสมอ
5) การจดประชมวชาการใหมประสทธภาพ ตองม
การวางแผนการจดการอยางมระบบ เกยวกบการเลอก
หวขอเรองประชม ผบรรยาย สถานทประชม ก�าหนดวน
ประชมทสะดวกแกทกฝาย
6) การจดนทรรศการในเรองทเกยวกบการประชม
วชาการ จะชวยเสรมใหงานประชมวชาการคกคกมชวตชวา
ประวตผเขยนรศ.ดร.ส�ารวย สงขสะอาด• ขาราชการบ�านาญ โดยรบราชการท
คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย (2504–2539)
• 2539 –2543 ผ อ� า น วยก า ร ศ น ย เ ช ย ว ช าญพ เ ศ ษ เ ฉพ า ะ ดานเทคโนโลยไฟฟาก�าลง คณะ วศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย
• 2534 นก วจยด เด นแห งชาต สภาวจยแหงชาต
• 2536 วศวกรดเดน สมาคมนสตเกา วศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย
• 2537 บคลากรด เด นประเภท ความสามารถทางวชาการ ของคณะ ว ศ ว ก ร รมศ าสต ร แ ล ะ ข อ ง จฬาลงกรณมหาวทยาลย
• 2539 เมธ ว จ ยอา ว โส สกว . ส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย
• 2006 (ป 2549) PES Chapter Outstanding Engineer Award by Power Engineering Society, IEEE
ไฟฟาสาร
73มนาคม - เมษายน 2556
นายธวชชย ชยาวนชหองปฏบตการวจยเพอการอนรกษพลงงาน ภาควชาวศวกรรมไฟฟา
คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร
Maximum Demand กบความเขาใจทถกตอง
พลงงาน
Energy
ในกจกรรมอนรกษพลงงาน
และลดตนทนคาไฟฟานน เรองของคา
ความตองการพลงไฟฟา (นยมเรยก
กนวาคาดมานด) หรอ Maximum
Demand ดเปนเรองทไดรบความสนใจ
มากเรองหนงทเดยว เพราะในบาง
สถานประกอบการมคาใชจายเฉพาะ
คาดมานดนเดอนละหลายลานบาท
และในสถานประกอบการกลม SME
อาจมคาดมานดคดเปนสดสวนทมาก
เมอเทยบกบคาไฟฟาทงเดอน ค�าวา
ดมานดนหากจะอธบายใหครบถวน
แลว อาจอธบายใหเขาใจอยางงาย ๆ
ไดวา ดมานดหมายถงก�าลงไฟฟาท
สถานประกอบการใชตามพฤตกรรมจรง โดยถกน�ามาค�านวณหาคาเฉลยทก ๆ
15 นาท ปกตจะพดกนในหนวยเปนกโลวตต (kW) นนหมายถงใน 1 ชวโมง
จะมดมานดอย 4 คา 1 วน จะม 96 คา 1 เดอน (30 วน) จะมดมานดถง
2,880 คา โดยคาความตองการพลงไฟฟาหรอ Maximum Demand มนยาม
วาเปนกโลวตตเฉลยใน 15 นาททสงสดในรอบเดอนนน จงหมายถง คาดมานด
ทสงทสดในรอบเดอนนน ๆ นนเอง ส�าหรบโครงสรางไฟฟาอตรา TOD หรอ
TOU ใหพจารณาจากชวงเวลาทการไฟฟาก�าหนดวา ชวงเวลาใดเปนชวงเวลา
ทมการคดคาดมานด ซงมรายละเอยดทตางกนดงรปท 1 ทงน ในชวงเวลาท
ถกก�าหนดวา Off Peak จะไมคดคาความตองการพลงไฟฟา นนหมายถงจะใช
ก�าลงไฟฟาสงแคไหนกไมถกเรยกเกบคาดมานดจากการใชไฟฟาในชวงเวลาน
ดงจะสงเกตไดจากตวอยางรายละเอยดในรปท 2 ซงเปนอตราคาไฟฟาแบบ
TOU ของการไฟฟานครหลวง (คาไฟฟาอตราเดยวกบการไฟฟาสวนภมภาค
ตางกนเพยงระดบแรงดนจ�าหนายทการไฟฟานครหลวงใช 12-24 กโลโวลต
แตการไฟฟาสวนภมภาคใช 22-33 กโลโวลต)
โครงสรางคาไฟฟาอตราตามชวงเวลาของวน (Time of Day Tariff : TOD Tariff)
คาความตองการพลงไฟฟาจะคดเฉพาะในชวง On Peak และ Partial Peak โดยมรายละเอยดของชวงเวลา คอ
On Peak : เวลา 18.30-21.30 น. ของทกวน
Partial Peak : เวลา 08.00-18.30 น. ของทกวน คดคาความตองการพลงไฟฟาเฉพาะสวนทเกนจากชวง On Peak
Off Peak : เวลา 21.30-08.00 น. ของทกวน ไมคดคาความตองการพลงไฟฟา
โครงสรางคาไฟฟาอตราตามชวงเวลาของการใช (Time of Use Tariff : TOU Tariff)
คาความตองการพลงไฟฟาจะคดเฉพาะในชวง On Peak โดยมรายละเอยดของชวงเวลา คอ
On Peak : เวลา 09.00-22.00 น. วนจนทร-วนศกร
Off Peak : เวลา 22.00-09.00 น. วนจนทร–วนศกร รวมวนเสาร-วนอาทตยทงวน
+ วนแรงงานแหงชาต + วนหยดราชการตามปกต
(ไมรวมวนพชมงคลและวนหยดชดเชย)
รปท 1 การก�าหนดชวงเวลาตามโครงสรางคาไฟฟาอตรา TOD และ TOU
ไฟฟาสาร
74
รปท 2 อตราคาไฟฟาแบบ TOU ของการไฟฟานครหลวง
• ลกษณะการใชไฟฟาทพงประสงคควรเปนอยางไร ? (คาไฟฟาจงจะถกลง)
ในการพจารณาเรองคาดมานดนน มมมมองทนาพจารณา 2 ประเดน
ใหญ ๆ คอ
1. จากรปท 2 ในชวง Off Peak ไมเสยคาดมานดเลย และคาพลงงาน
ไฟฟาราคาถกลงเยอะ จงควรเนนใชไฟฟาในชวงเวลาน
2. เนองจากในการใชไฟฟา หากเกดคาดมานดทสงในชวงเวลาใดเวลา
หนงแลว แตในชวงเวลาอน ๆ ดมานดกลบมคานอย ถอวาไมคมทจะเสย
คาดมานดสง ๆ หากสามารถกระจายการใชไฟฟาใหคอนขางสม�าเสมอแลว
เกดคาดมานดใกลเคยงกนเกอบตลอดเวลา ถอวาเสยคาดมานดคม ดงกรณ
เปรยบเทยบในรปท 3 ทแสดงใหพฤตกรรมการใชไฟฟาทแตกตางกน ท�าให
กรณในรป ก. คาไฟฟาเฉลยตอหนวยมคาคอนขางสง เมอเทยบกบกรณในรป
ข. เพราะตองจายคาดมานดมากนนเอง ส�าหรบรปท 4 แสดงใหเหนพฤตกรรม
การใชไฟฟาเปนรายสปดาหของสถานประกอบการ 3 แหง ทแตกตางกน
โดยสถานประกอบการทมคาดมานดสงในชวง On Peak และมคาดมานดต�า
ในชวง Off Peak จะมคาไฟฟาเฉลยตอหนวยคอนขางสง
ดงนน หากสถานประกอบการม
การใชไฟฟาอยางตอเนองตลอดทงวน
ลกษณะการใชไฟฟาทพงประสงคกคอ
พยายามบรหารใหมการใชไฟฟาท
คอนขางสม�าเสมอหรอเนนไปใชไฟฟา
ในชวง Off Peak ใหมากนนเอง อนง
กราฟการใชไฟฟาในรปท 3 และรปท 4
เปนขอมลทผ ใชไฟฟารายใหญของ
การไฟฟาสวนภมภาคทไดรบการตดตง
เครองวดหนวยระบบ AMR แลว
สามารถเรยกดผานระบบอนเทอรเนต
ได ฟร โดยเป นข อมลเดยวกบท
การไฟฟาสวนภมภาคน�ามาคดคาไฟฟา
ทงน ระบบจะมการรบขอมลจาก
เครองวดหนวยหนาสถานทใชไฟฟา
ทก ๆ 15 นาท (เปนระบบไรสาย)
โดยมการจดเกบขอมลทงหนวยไฟฟา
ทใชและก�าลงไฟฟาในแตละขณะเวลา
ไฟฟาสาร
75มนาคม - เมษายน 2556
ก. เกดดมานดสงในบางชวงเวลา ขณะทในชวงเวลาสวนใหญดมานดมคาต�ากวามาก
ข. เกดดมานดสงคอนขางสม�าเสมอตลอดทงวน
รปท 3 พฤตกรรมการใชไฟฟาทแตกตางกน 2 กรณ
ไฟฟาสาร
76
ก. ท�างานวนละ 1 กะ หยดวนอาทตย คาดมานดสงในชวง On Peak
ข. ท�างานทงวน วนเสาร-วนอาทตยใชไฟฟาลดลงบาง คาดมานดสงเกอบทงสปดาห มการใชไฟฟาพงสงในบางเวลา
ค. มการใชไฟฟาระดบหนงเปนคาฐาน มการใชไฟฟาพงสงในบางเวลา คาดมานดสงในชวง On Peak
รปท 4 พฤตกรรมการใชไฟฟาเปนรายสปดาห 3 กรณทแตกตางกน
ไฟฟาสาร
77มนาคม - เมษายน 2556
ผ ปฏ บ ต ก ารบางท านอาจม ค ว าม เข า ใ จท
คลาดเคลอนวา เมอเปดหรอสตารตอปกรณแลวกระแส
พงสงจะท�าใหดมานดสงดวย ท�าใหมการวางแผนการใช
ไฟฟาวาเมอเปดอปกรณกลมแรกหรอตวแรกแลว ใหรอ
ไปอก 15 นาท จงคอยเปดอปกรณกลมท 2 หรอตวท 2
และใหรออก 15 นาท เพอเปดอปกรณกลมถดไปหรอ
ตวถดไป เพอหลกเลยงการกระชากไฟสง ๆ ในชวงเวลา
เดยวกน การทใหรอ 15 นาท กเพอใหการเกดดมานด
สงกระจาย ๆ กนไปในคนละชวงเวลานนเอง (ไมใหเกด
ดมานดสงในชวงเวลาทเปดพรอมกน) ซงแนวคดนถก
น�าไปใชแพรหลายมาก ซงมหลายกรณทสามารถพสจน
ไดวาแนวคดดงกลาวไมถกตอง ผลการตรวจวดไมไดแสดง
ใหเหนวาเปนอยางทเขาใจเลย เพราะคาดมานดคดจาก
คาเฉลยของก�าลงไฟฟาทก ๆ 15 นาท หรอทก ๆ 900
วนาท การพงสงของกระแสไฟฟาเพยงชวขณะอาจไมได
สงผลกระทบอยางมนยส�าคญตอคาดมานดเลย จงควร
ท�าการตรวจวดกระแสไฟฟาประกอบการตงขอสงเกต เชน
• ถากระแสพงสงตงแตเรมท�างาน และยงคงอย
ในระดบทสงตอเนองเปนเวลานาน ดมานดในชวงเวลาน
กนาจะสงดวย
• ถากระแสพงสงตอนเรมท�างาน และลดลงในเวลา
อนสน กไมนาจะสรางผลกระทบตอดมานด
ทงน การวดก�าลงไฟฟาอยางตอเนองจะเปนการหา
ค�าตอบไดดทสด เพราะจะชวยไขขอสงสยไดอยางกระจางชด
ดงกรณก�าลงไฟฟาในรปท 5 ทบนทกตงแตเรมเปดหลอด
เมทลฮาไลดจนกระทงสวางเตมท ซงปจจบนหลอดชนดน
นยมใชกนอยางแพรหลาย เมอตองเปดไฟพรอมกนเปน
จ�านวนมากกสรางความวตกใหแกสถานประกอบการวาจะ
ท�าใหดมานดในชวงเวลานนสงมากหรอไม
จากกราฟจะเหนวา กราฟพงสงเพยงไมกวนาท
เทานนแลวลดลงมา จากนนก�าลงไฟฟาเพมมากขน
พรอมกบความสวางของหลอดทมากขน นนหมายความวา
เมอเปดอปกรณชนดนแลว จงหวะทกระแสพงสงไมได
ท�าใหเกดดมานดสงแตอยางใด เพราะดมานดแตละชวง
เวลาตองเฉลยจากกราฟทก ๆ 900 วนาท หากดมานด
จะสง กนาจะสงจากการใชงาน (เมอหลอดสวางเตมท
กใชไฟเตมท) ไมใชจากการเปดหลอดแตอยางใด
รปท 5 ก�าลงไฟฟาเมอเปดหลอดเมทลฮาไลดขนาด 250 W
พจารณารปท 6 ซงไดมาจากการบนทกก�าลงไฟฟา
ของมอเตอรเหนยวขนาด 37 kW ในโรงงานแหงหนง ตงแต
เรมสตารตจนกระทงกระบวนการผลตด�าเนนตอเนองไปจะ
พบวา ในชวงเรมสตารตก�าลงไฟฟาจะพงสงเพยงชวขณะ
เทานน (เพราะมอเตอรหมนตวเปลา ยงไมมภาระทางกล)
และเมอรอไปราว 90 วนาท มอเตอรจงมการใชก�าลงไฟฟา
มากขน เนองจากวสดถกล�าเลยงมาถงเครองจกรพอด
มอเตอรจงตองออกแรงท�างาน ในกรณนจงหวะทกระแสพงสง
ตอนสตารตมอเตอรไมไดท�าใหเกดดมานดสงแตอยางใด
เพราะดมานดแตละชวงเวลาตองเฉลยจากกราฟทก ๆ
900 วนาท ดงนน หากดมานดจะสง กนาจะสงจากการใช
งานมอเตอร (มอเตอรออกแรงท�างาน) เสยมากกวา อนง
พฤตกรรมการสตารตมอเตอรของแตละโรงงานจะแตกตาง
กนไปตามลกษณะของเครองจกรและกระบวนการผลต
• เปดอปกรณแลวกระแสพงสงจะท�าใหดมานดสงหรอไม ?
ไฟฟาสาร
78
โรงงานขนาดเลกแหงหนง เมอเปด (สตารต)
เครองจกรในตอนเชาแลวจะไมป ดเครองจกรตอน
พกกลางวน 1 ชวโมง เพราะกลววาเมอกลบมาท�างานใน
ชวงบายจะตองเปดเครองจกรใหมกจะกระชากไฟอกครง
กลววาดมานดจะสง จงเปดเครองจกรทงไวตอนพกกลางวน
ทกวน วนละ 1 ชวโมง ซงความเขาใจเชนนดจะ
คลาดเคลอนไปมาก เพราะไดรบฟงค�าแนะน�าทบอกตอ ๆ
กนมาหากจะพจารณาใหดกอาจจะตงขอสงเกตไดวาเมอ
ท�าการเปดเครองจกรในวนท 1 ของเดอน และสมมตวา
การเปดเครองจกรนท�าใหเกดดมานดสงคาหนง หากจะ
ท�าการเปดเครองจกรในวนอน ๆ และในชวงเวลาอน ๆ
ของเดอนเดยวกนน คาดมานดกไมนาจะสงไปกวาการ
เปดเครองจกรในวนท 1 ของเดอน เพราะเปดอปกรณ
เดม และท�างานเหมอนเดม ! ดงนน หากจะปดเครองจกร
รปท 6 ก�าลงไฟฟาเมอสตารตมอเตอรเหนยวขนาด 37 kW (กรณการใชงานลกษณะหนง)
ตอนพกกลางวน แลวเปดใหมอกครงในตอนบาย การเปด
ใหมนกไมควรสรางดมานดทสงไปกวาตอนเชาดวยเชนกน
ในทางกลบกน การเปดเครองจกรทงไวในชวงพกกลางวน
จะท�าใหเกดการสญเสยพลงงาน (เสยคาไฟฟา) โดย
เปลาประโยชนอกดวย เมอไดทดสอบการเปดเครองจกร
วามผลตอคาดมานดหรอไม อยางไร โดยท�าการบนทก
ก�าลงไฟฟาขณะเปดเครองจกรของโรงงานแหงน จะได
ขอมลการใชไฟฟาดงรปท 7 ซงจะเหนไดวาในชวงเรมตน
ท�างานนนก�าลงไฟฟาจะพงสงเพยงชวขณะเทานน แลว
ก�าลงไฟฟากลดลงมา จากนนก�าลงไฟฟาจะเพมมากขน
เมอกระบวนการผลตเรมท�างานเตมท ดงนน หากดมานด
จะมคาสง กนาจะสงจากการใชงาน ไมใชจากการเปด
เครองจกรแตอยางใด
รปท 7 ก�าลงไฟฟาเมอสตารตเครองจกรกระบวนการหนง
ไฟฟาสาร
79มนาคม - เมษายน 2556
ในอาคารปรบอากาศขนาดใหญ การใชไฟฟาของ
ระบบปรบอากาศถอเปนสดสวนทมากทสดของการใช
ไฟฟาทงอาคาร และเครองท�าน�าเยน (Water Chiller) กม
พกดก�าลงไฟฟาค อนขางสง หากในชวงเปดระบบ
เครองท�าน�าเยนกระชากไฟสงหรอใชไฟสงเปนเวลานานก
นาจะสงผลกระทบอยางมนยส�าคญตอคาดมานดของอาคาร
ดงนน ในดานการจดการพลงงานหรอการบรหารคาไฟฟา
จงมกจะหลกเลยงการเปดใชงานระบบในชวง On Peak
พจารณาชวงเวลา On Peak ของอตราคาไฟฟาแบบ
TOU ในรปท 8 ซงครอบคลมตงแตเวลา 9.00–22.00 น.
ของวนจนทรถงวนศกร (13 ชวโมงตอวน) โดยในชวงเวลา
นผใชไฟฟาตองเสยคาพลงงานไฟฟาในอตราทแพงกวาชวง
Off Peak และตองเสยคาดมานดอกดวย และเนองจาก
ชวง On Peak ครอบคลม 13 ชวโมงตอวน ยากทจะ
หลบเลยงได จงเกดแนวคดในลกษณะทวาหากท�าการเปด
ระบบปรบอากาศกอน 9.00 น. เปนเวลานาน ๆ นาจะ
ชวยใหอณหภมในอาคารเยนทนการเปดใชงานพนท และ
เมอเขาสชวงเวลา On Peak การใชไฟฟานาจะลดลงแลว
(ดมานดจะลดลงกอน 9.00 น.) กรณเชนนการตรวจวด
จะใหค�าตอบทชดเจนสด เพราะเครองท�าน�าเยนมหลาย
แบบ หลายประเภท สภาพเกาใหมแตกตางกนไปในแตละ
อาคารจงไมสามารถสรปเปนกฎเกณฑดวยขอมลตรวจวด
เพยงจ�านวนหนง
ในการตรวจวดการใชไฟฟาของเครองท�าน�าเยน
ขนาด 500 ตนความเยน ทมพกดก�าลงไฟฟา 328 kW
เพอประกอบการวางแผนการจดการพลงงานของหาง
สรรพสนคาขนาดใหญแหงหนง โดยเรมเปดตอน 8.38 น.
มกราฟก�าลงไฟฟาดงรปท 9 ซงจะเหนไดวาเครองท�า
น�าเยนของหางสรรพสนคาแหงนไมไดมพฤตกรรมใชไฟ
มากตอนเรมเดนเครองอยางมนยส�าคญเลย และเปนท
นาสงเกตดวยวาเครองท�าน�าเยนเครองนใชไฟเตมทเมอ
เวลาผานไปราว 6 นาท นนหมายความวา ไมอาจกลาว
ไดวาการเปดเครองท�าน�าเยนนจะท�าใหเกดดมานดสงอยาง
ทมกจะเขาใจกน เมอตรวจสอบกบขอมลการใชไฟฟา
จากระบบ AMR ของการไฟฟาสวนภมภาค จะไดขอมล
เปรยบเทยบดงรปท 10 ซงจะเหนวา ในรป ก. ดมานดใน
ชวง 8.45–9.00 น. สงขนจากการเปดใชงานเครองท�าน�า
เยนและระบบตาง ๆ ในหาง ทงน ดมานดในชวงเวลานยง
ไมใชดมานดทสงทสดของหางน เพราะดมานดในชวงเลย
เวลา 12.00 น. ไปแลว เปนชวงทสงทสดในรอบวน ในรป
ข. แสดงใหเหนอยางชดเจนวาดมานดสงสดในรอบสปดาห
ไมไดเกดจากการเปดใชเครองท�าน�าเยนในชวงเชาเลย
ดงนน การไดตรวจวดการใชไฟฟาของเครองท�าน�าเยน
ของแตละอาคาร และการใชไฟฟารวมทงอาคาร จะชวยให
เขาใจพฤตกรรมการใชไฟฟาและการเกดดมานดทชดเจน
มากขน สามารถลดการใชพลงงานจากการเปดเครองท�า
น�าเยนกอนเวลาใชงานจรงลงไดอกดวย ส�าหรบอาคารทม
การเปดใชงานเครองท�าน�าเยนอยางตอเนอง มตวอยาง
ขอมลจากการตรวจวดดงรปท 11 ซงจะพบวามการใช
ไฟฟามากในชวงกลางวน และจะลดลงในชวงเขาสวนใหม
รปท 9 การใชไฟฟาของเครองท�าน�าเยนรนหนง
รปท 8 ชวงเวลา On Peak ของอตราคาไฟฟาแบบ TOU
• เปดเครองท�าน�าเยน (Water Chiller) กอนชวง ON Peak ดหรอไม ?
ไฟฟาสาร
80
ก. ขอมลขณะเปดเครองท�าน�าเยน
ข. ขอมลการใชไฟฟารวมทงหมดเปนรายสปดาห
รปท 10 ขอมลการใชไฟฟาจากระบบ AMR
รปท 11 การใชไฟฟาของเครองท�าน�าเยนทท�างานแบบตอเนอง
ไฟฟาสาร
81มนาคม - เมษายน 2556
อกกรณศกษาหนง คอ การเปดใชงานระบบแชแขง
ของโรงงานอตสาหกรรมดานอาหารแหงหนง ซงม
การวางแผนการเปดใชงานระบบหางกนเครองละ 15 นาท
ท�าใหตองมการท�างานลวงเวลาในชวงเยนของทกวน
เนองจากการเปดระบบทไมพรอมกน ท�าใหการผลต
เสรจไมทนในชวงเวลาท�างานปกต เมอไดท�าการตรวจวด
การใชไฟฟาจะไดขอมลดงรปท 12 ซงจะพบวาขณะเปด
ใชงานการใชไฟฟาจะพงสงเปนระยะเวลาชวครเทานน
หรอชวงทเปดใชงานไมไดท�าใหดมานดมคาสงแตอยางใด
หากดมานดจะสงกสงเพราะระบบใชไฟฟาท�างานตามปกต
เสยมากกวา เมอเปรยบเทยบกบขอมลจากระบบ AMR
กจะไดขอมลทสอดคลองกน
ข. ขอมลการใชไฟฟารวมจากระบบ AMR
รปท 12 การใชไฟฟาของระบบแชแขงในโรงงานอตสาหกรรมแหงหนง
จากขอมลทงหมดทไดน�าเสนอในบทความนเปน
ขอมลจากการตรวจวดจรง ซงจะท�าใหเหนวาความเขาใจ
บางประการเกยวกบการเกดดมานดสงสดอาจไมตรงกบ
สงทไดรบการบอกตอ ๆ กนมากได อาจจะมบางกรณท
ตรงกบสงทไดยนมา และอาจจะมบางกรณทไมสอดคลอง
กบสงทไดยนมา การหาค�าตอบทดทสดคอการตรวจวด
การใชไฟฟา เพราะจะท�าใหไดรบขอมลทถกตอง ปญหา
หนงของผรบผดชอบดานพลงงาน คอ การมเครองมอ
ไมเพยงพอ ท�าใหขาดขอมลประกอบการวางแผนบรหาร
จดการการใชพลงงาน จงจ�าเปนตองอาศยการสงเกตและ
ตรวจวดทางออมเขาชวย เชน สงเกตพฤตกรรมของกระแส
ไฟฟาเมอเรมเปดใชงาน และหาโอกาสสอบทานขอมลกบ
ผมประสบการณโดยตรง เพราะขอมลบางอยางอาจจะหา
ไดยากในเอกสารหรอต�าราทวไป สวสด
กตตกรรมประกาศในการเขยนบทความน ผเขยนตองใชขอมลจากการตรวจวดจรงหลายกรณมาประกอบการอธบาย จงใครขอขอบพระคณ กลมวจย
เพอการอนรกษพลงงาน (EnConLab) มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ทไดชวยสนบสนนขอมลบางสวน เพอใหเกด ความชดเจนในการน�าเสนอกรณตวอยางชดเจนมากยงขน และเปนประโยชนตอผอานโดยตรง
ก. การใชไฟฟาขณะเปดใชระบบแชแขง (วดรวมกบโหลดอน ๆ ทตควบคมเดยวกน)ไฟฟาสาร
82
พลงงาน
Energy
นายศภกร แสงศรธรกองพฒนาระบบไฟฟา ฝายวจยและพฒนาระบบไฟฟา การไฟฟาสวนภมภาคอมล : [email protected]
การผลตไฟฟาจากพลงงานลมในพนทนอกชายฝงทะเลตอนท 2.1 การประเมนศกยภาพพลงงานลมในพนทนอกชายฝงทะเลอาวไทยของ PEA
1. บทน�ำเมอฉบบทแล วได กล าวถง
ตวอยางการผลตไฟฟาจากพลงงาน
ลมในพนทนอกชายฝ งทะเลของ
ประเทศเดนมารกไปแลว ซงเปน
ประเทศตวอยางทดในการผลตไฟฟา
จากพลงงานลมในพนทนอกชายฝง
ทะเล เหตผลส�าคญในการพฒนา
พลงงานลมนอกชายฝ งทะเลของ
ประเทศเดนมารกคอ การไมยอมรบ
การผลตไฟฟาจากฟารมกงหนลม
บนแผนดนใหญ นอกจากนศกยภาพ
พลงงานลมในพนทนอกชายฝงทะเล
ของประเทศเดนมารกมความเรวลม
ทสงมากเหมาะสมส�าหรบการตดตง
ฟารมกงหนลม ซงจากผลการเกบและ
วเคราะหขอมลพบวาความสามารถ
ในการผลตไฟฟาของฟารมกงหนลม
(Capacity Factor : CF) มคาสงถง
45%
ส�าหรบในฉบบนจะกลาวถง
การศกษาประเมนศกยภาพพลงงาน
ลมในพนทนอกชายฝงทะเลบรเวณ
อาวไทย ซงการไฟฟาสวนภมภาค
(PEA) ก�าลงด�าเนนการศกษาอย
โดยจะกลาวถงในรายละเอยดตอไป
2. ควำมจ�ำเปนในกำรประเมนศกยภำพพลงงำนลมนอก ชำยฝงทะเลบรเวณอำวไทย
ในการจายไฟฟาใหแกผใชไฟบนเกาะจะมตนทนทสงกวาการจายไฟบน
แผนดนใหญ อกทงพนทบนเกาะมจ�ากด ราคาทดนบนเกาะมราคาแพง รวมทง
ความตองการพลงงานไฟฟาบนเกาะบางชวงเวลาสงกวาความสามารถจายไฟ
ของ PEA ดงนนการพจารณาน�าพลงงานสะอาดมาชวยเสรมพลงงานไฟฟา
จากแผนดนใหญจงมความจ�าเปนอยางยง
ความเรวลมนอกชายฝงทะเลจะมศกยภาพสงกวาความเรวลมบน
แผนดนใหญ เนองจากอทธพลของสภาพภมประเทศทไมเหมอนกนโดยบน
แผนดนใหญจะมความขรขระสงกวา ความเรวลมจงมความสม�าเสมอนอยกวา
ดงนนพลงงานไฟฟาทผลตไดจากกงหนลมกจะมความผนผวนตามไปดวย
อยางไรกตามการพฒนาโรงไฟฟาพลงงานลมนอกชายฝงทะเลจะมตนทนท
สงกวาโรงไฟฟาพลงงานลมบนแผนดนใหญ เนองจากมคาใชจายทสงกวาใน
การศกษาศกยภาพแหลงพลงงานลม การประเมนผลกระทบสงแวดลอม
การตดตงกงหนลมในทะเล และการเชอมตอกบระบบไฟฟาบนแผนดนใหญ
ในการศกษาศกยภาพพลงงานลมนอกชายฝงทะเล เพอใหไดขอมลท
ถกตองเชอถอไดจะตองมการตงเสาวดลมทระดบความสงเดยวกบความสง
สวนกลางสวนหมนของกงหนลมทคาดวาจะตดตง โดยสวนใหญจะอยประมาณ
80-100 เมตร และส�าหรบการประเมนศกยภาพพลงงานลมตองเกบขอมลเปน
ระยะเวลาไมนอยกวา 1 ป ซงในการตดตงเครองวดพลงงานลมดงกลาวจะตอง
ใชงบประมาณจ�านวนมาก และตองอาศยขอมลพนฐานแหลงทรพยากรลม
จากแผนทลมทมความนาเชอถอสงเพอการตดตงเสาวดลม โดยในการจดท�า
แผนทศกยภาพพลงงานลมทมความนาเชอถอกอนทจะมการตดตงเสาวดลม
จรง จ�าเปนทจะตองใชระบบเทคโนโลยภมศาสตรสารสนเทศ และแบบจ�าลอง
ทางคณตศาสตรของบรรยากาศขนสงในระดบเมโซสเกล/จลภาค ส�าหรบ
การวเคราะหแหลงทรพยากรลม นอกจากนจะตองพจารณาถงความเปนไปได
ไฟฟาสาร
83มนาคม - เมษายน 2556
ในการตดตงเสาวดลม โดยจะตองศกษาถงระดบความลก
ของน�าทะเลและกฎหมายตาง ๆ ทเกยวของประกอบดวย
3. แนวทำงกำรด�ำเนนกำรศกษำ3.1 พนทศกษา
พนทในการศกษาจะพจารณาพนททมความลก
ของน�าไมเกน 50 เมตร เนองจากขอจ�ากดการลงทนและ
เทคโนโลยการตดตงกงหนลมในทะเล โดยขอบเขตของ
พนทศกษาประกอบดวยพนทนอกชายฝงทะเลของจงหวด
สราษฎรธานและจงหวดนครศรธรรมราช มขอบเขตอย
ระหวางพนททหางจากฝงระยะทาง 20 กโลเมตรขนไป
จนถงพนททมระดบความลกของน�าไมเกน 50 เมตร
ซงแสดงขอบเขตของพนทศกษาไดดงรปท 1
รปท 1 ขอบเขตการศกษา
ในการใชประโยชนพนททางทะเลเพอพฒนา
โรงไฟฟาฟารมกงหนลมนอกชายฝงทะเลจะเกยวของกบ
ผมสวนไดสวนเสยตาง ๆ ทใชประโยชนรวมกนบรเวณ
พนท ทด�าเนนการศกษา ดงนนจะตองพจารณาถง
สวนประกอบตาง ๆ ไดแก การท�าประมงชายฝง เสนทาง
การเดนเรอโดยสาร ท า เทยบเรอ แนวปะการ ง
สนามบนและเขตกนชนการขน-ลงอากาศยาน แนวสนทราย
แหลงทองเทยว เขตอทยานแหงชาต แหลงหญาทะเล พนท
แหลงส�ารวจปโตรเลยม แนวเคเบลใตน�าของการสอสาร
แหงประเทศไทย แนวสายไฟแรงสงและสายไฟแรงสง
ใตน�า แนวเสนทางเดนพาย เปนตน ซงสามารถยกตวอยาง
ใหเหนไดดงรปท 2-5
รปท 2 พนทประมงชายฝงระยะ 5 กโลเมตร
รปท 3 เสนทางเดนเรอโดยสาร
ไฟฟาสาร
84
รปท 4 แนวปะการง
รปท 5 พนทแหลงส�ารวจปโตรเลยม
3.2 เกณฑการพจารณาการตดตงโรงไฟฟาฟารม
กงหนลม
หลกเกณฑในการพจารณาการพฒนาโครงการ
โรงไฟฟาฟารมกงหนลมนอกชายฝงทะเล แบงออกเปน
5 ดานดวยกน ดงน
1. ทรพยากรลม (Wind Resource) และปจจยทาง
อตนยมวทยาอน ๆ
2. การใชประโยชนพนททางทะเล (Offshore Area
Usage)
3. เทคโนโลยกงหนลมผลตไฟฟานอกชายฝงทะเล
(Offshore Wind Turbine Technology)
4. ก�าลงการผลตตดตง (Installed Capacity)
5. ตนทนโครงการ (Project Cost)
3.2.1 ทรพยากรลม (Wind Resource) และ
ปจจยทางอตนยมวทยาอน ๆ
ทรพยากรลมเปนปจจยทมความส�าคญอยางยง
ส�าหรบการพฒนาโครงการโรงไฟฟาฟารมกงหนลม
เนองจากโครงการโรงไฟฟาฟารมกงหนลมเปนโครงการ
ขนาดใหญทอาศยเงนลงทนจ�านวนมาก และผลตอบแทน
ของโครงการเกดจากการจ�าหนายไฟฟาทผลตไดจาก
พลงงานลมนอกชายฝงทะเล ซงการทเทคโนโลยกงหนลม
นอกชายฝงทะเลจะสามารถผลตไฟฟาไดปรมาณมาก
หรอนอย จะขนอยกบศกยภาพของพลงงานลมนอกชายฝง
ทะเลเปนหลก แหลงลมดจะหมายถงแหลงลมทมสมบต
ดงตอไปน
• มอตราเรวลมเฉลยตลอดทงปสง (มากกวา
Cut-In Speed แตนอยกวา Cut-Out Speed)
• ลมมความตอเนอง (Low Intermittent)
• ลมมความปนปวนต�า (Low Turbulence
Intensity)
• มชวงลมสงบต�า (Low Calm)
โดยมปจจยทางดานเทคโนโลยกงหนลมผลต
ไฟฟานอกชายฝงทะเลเปนปจจยเสรม และปจจยทาง
อตนยมวทยาอน ๆ ไดแก ปจจยทางดานบวก เชน
อณหภมของอากาศ โดยอณหภมของอากาศจะสมพนธ
กบความหนาแนนของลมทพดผานกงหนลม โดยอากาศ
ทมอณหภมต�ากวาจะมความหนาแนนสงกวาและจะสง
ไฟฟาสาร
85มนาคม - เมษายน 2556
ผลใหมความหนาแนนก�าลงลม (Wind Power Density)
ทระดบอตราเรวลมเทากนสงกวาดวย สวนปจจยทางดาน
ลบ เชน ความถหรอโอกาสในการเกดพายฝนฟาคะนอง
(Thunderstorm) ซงสงผลกระทบตอการท�างานหรออาจ
จะสรางความเสยหายใหแกกงหนลมผลตไฟฟาได
3.2.2 การใชประโยชนพนททางทะเล (Offshore
Area Usage)
โครงการโรงไฟฟาฟารมกงหนลมนอกชายฝงทะเล
จะเกยวของกบการใชประโยชนพนททางทะเล ซงมผม
สวนไดสวนเสย (Stakeholder) จ�านวนมากเนองจากเปน
พนทเปด ส�าหรบตามโครงการโรงไฟฟาฟารมกงหนลม
นอกชายฝงทะเลจะอาศยการวเคราะหเชงพนทโดยอาศย
ขอมลภมสารสนเทศ (Geo-Informatics) รวมกบโปรแกรม
Arc GIS 10.1 เพอท�าการคดกรองพนทตองหามตาง ๆ
ออกไปทงหมดรวมทงแนวกนชน (Buffer) ตาง ๆ ดวย
3.2.3 เทคโนโลยกงหนลมผลตไฟฟานอกชายฝง
ทะเล (Offshore Wind Turbine Technology)
เทคโนโลยกงหนลมผลตไฟฟานอกชายฝงทะเล
เปนอกปจจยหนงทมความส�าคญในการเปลยนรปพลงงาน
ลมใหเปนพลงงานไฟฟาไดอยางมประสทธภาพ ดงนน
การคดเลอกเทคโนโลยกงหนลมผลตไฟฟาส�าหรบ
โครงการฯ จงมความส�าคญเชนเดยวกน โดยมพารามเตอร
ทมควรพจารณาดงน
• ม Cut-In Speed ต�า
• ม Rated Speed ต�า
• ม Cut-Out Speed สง
• ม Availability สง
ซงพารามเตอรดงกลาวมกจะสมพนธกบเสนโคง
ก�าลง (Power Curve) ของกงหนลมแตละรนของแตละ
ผผลตนนเอง
3.2.4 ก�าลงการผลตตดตง (Installed Capacity)
ก�าลงการผลตตดตงของกงหนลมนอกจากจะ
สมพนธกบระดบแรงดนและรปแบบของการเชอมตอของ
กงหนลมผลตไฟฟา (Tiring) รวมทงรปแบบของการเชอมตอ
กบระบบสายสง (Grid Connection) แลว ยงมความสมพนธ
กบตนทนของโครงการตอเมกะวตต (Cost/MW) ซง
การพฒนาโครงการโรงไฟฟาฟารมกงหนลมนอกชายฝง
ทะเลทมก�าลงการผลตตดตงแตกตางกนกจะมตนทนตอ
เมกะวตตตางกนดวย โดยรปแบบของโรงไฟฟาฟารมกงหน
ลมนอกชายฝงทะเลอาจจะจ�าแนกไดตามรปแบบของผ
ผลตไฟฟารายเลกมาก (Very Small Power Producer;
VSPP) ซงมก�าลงการผลตตดตงไมเกน 10 MW ส�าหรบ
ระบบแรงดนไฟฟา 33 kV และมก�าลงการผลตตดตง
ไมเกน 8 MW ส�าหรบระบบแรงดนไฟฟา 22 kV
3.2.5 ตนทนโครงการ (Project Cost)
ตนทนของโครงการเปนปจจยทส�าคญซงจะสง
ผลกระทบตอความเปนไปไดทางการเงนของโครงการ
โรงไฟฟาฟารมกงหนลมนอกชายฝงทะเล โดยตนทนตอ
เมกะวตตของโครงการจะสมพนธกบก�าลงการผลตตดตง
ดวย ซงโครงการโรงไฟฟาฟารมกงหนลมนอกชายฝงทะเล
ทมก�าลงการผลตตดตงสงกวา กมโอกาสทจะมตนทนตอ
เมกะวตตต�ากวาดวย
ทกลาวมาขางตนเปนการกลาวถงรายละเอยด
สวนตนของการศกษาฯ ส�าหรบในฉบบตอไปจะกลาวถง
รายละเอยดในสวนอน ๆ ตอไป
เอกสารอางองผศ. ดร.จอมภพ แววศกด, มหาวทยาลยทกษณ “การประเมน
ศกยภาพของพลงงานลมนอกชายฝงทะเลและความเปนไปได เบองตนของโรงไฟฟาฟารมกงหนลมนอกชายฝงทะเล” 2556.
ไฟฟาสาร
86
ปกณกะ
Variety
สวสดวนปใหมไทยคะผอานไฟฟาสารทกทาน เรองราวทายเลมไฟฟาสารฉบบนเปนฉบบตอนรบเทศกาล
สงกรานต ซงนกทองเทยวชาวตางชาตมกมารวมประเพณกนอยางคกคก โดยเฉพาะอยางยงแถวถนนขาวสารหรอ
ทจงหวดเชยงใหม เปนตน เราชาวไทยในฐานะเจาบานกควรใหการตอนรบเปนอยางดดวย และเมอกลาวถงค�าวา
“เจาบาน” หรอ “The Host” แลว ผเขยนจงขอเสนอเรองของ Host ในทางวศวกรรมไฟฟาสอสารและวศวกรรม
คอมพวเตอรคะ
1.Hostคออะไรในพจนานกรมศพทวศวกรรม
ไฟฟา ฉบบ วสท. หนา 407 ระบดงน
host computer
คอมพวเตอรหลก [data comm.]
“คอมพวเตอรทตดตงไว ใน
เครอขาย และใหบรการหลก ๆ เชน
การค�านวณ การเขาถงฐานขอมล
หรอโปรแกรมพเศษหรอภาษาส�าหรบ
โปรแกรม”
สวนค�าอธบายเพมเตมจาก
แหลงอน ๆ เชน ในเวบของ http://
www.webopedia.com ไดอธบาย
เปนภาษาองกฤษ โดยมใจความเปน
ภาษาไทยวา
• คอระบบคอมพวเตอรทสามารถ
เขาถงไดโดยใชระบบเครอขาย
โดยทวไปอาจหมายถงเมอเครอง
คอมพวเตอรสองเครองเชอมตอ
กนโดยใชโมเดมหรอสายโทรศพท โดยระบบคอมพวเตอรทบรรจขอมลไว
เรยกวา โฮสต และเครองคอมพวเตอรอกเครองทผใชงานใชงานผาน เรยกวา
Remote Terminal
• คอคอมพวเตอรทเชอมตอกบระบบเครอขายแบบ TCP/IP1 โดยรวมไปถง
อนเทอรเนต ดงรปท 1 โดยทแตละโฮสตนนจะมเลข IP Address2 ทไม
ซ�ากน
• คอการบรการระบบโครงสรางพนฐานเพอใหบรการทางคอมพวเตอร เชน
หลายบรษทมการใชไฟล โปรแกรม แอปพลเคชน ผานทางเวบเซรฟเวอร
โดยทเวบเซรฟเวอรนนจ�าเปนทจะตองมฮารดแวร ซอฟตแวร และระบบ
เชอมตอเพอการใชงาน
แตหากกลาวถง โฮสต (Host) โดยทวไปมกหมายถงโฮสตง (Hosting)
หรอเวบโฮสตง (Web Hosting) คอ การเชาพนทการบรการพนทบน
อนเทอรเนต (IHS : Internet Hosting Service) ซงเปนบรการทท�างาน
บนอนเทอรเนตเซรฟเวอร3 ทอนญาตใหองคกรหรอนตบคคลใชงานเนอทบน
อนเทอรเนต ซงมบรการในระดบตาง ๆ และรปแบบใหบรการในรปแบบตาง ๆ
กนไป เชน บรการพนทส�าหรบเวบไซต (Web Hosting), บรการพนทส�าหรบ
อเมล (E-mail Hosting) ฯลฯ โดยผใหบรการเชาพนทส�าหรบการบรการพนท
ทางอนเทอรเนตจะเรยกวา HSP (Hosting Service Provider)
1 TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) เปนระบบโปรโตคอลในการสอสารพนฐานของระบบอนเทอรเนต2 IP Address (Internet Protocol Address) คอ หมายเลขประจ�าเครองคอมพวเตอรแตละเครองในระบบเครอขายทใชโปรโตคอลแบบ TCP/IP3 เซรฟเวอร (Server) หรอเครองบรการ หรอเครองแมขาย คอ เครองหรอโปรแกรมคอมพวเตอรซงท�างานใหบรการในระบบเครอขายแกลกขาย (ซงใหบรการ
ผใชอกทหนง) เครองคอมพวเตอรทท�าหนาทเปนเซรฟเวอรนควรจะมประสทธภาพสง มความเสถยร สามารถใหบรการแกผใชไดเปนจ�านวนมาก ภายในเซรฟเวอร
ใหบรการไดดวยโปรแกรมบรการ ซงท�างานอยบนระบบปฏบตการอกชนหนง
น.ส.ปนฏา ยงยทธ
ไฟฟาสาร
87มนาคม - เมษายน 2556
รปท 1 เครอขายอนเทอรเนต
2.ประเภทของการบรการพนทบนอนเทอรเนตการบรการพนทบนอนเทอรเนตสามารถแบง
ประเภทโดยดจากการใชเซรฟเวอรไดดงน
2.1 บรการเซรฟเวอรใหเชา
บรการเซรฟเวอรใหเชา (Dedicated Hosting
Service) หรอบรการการจดการและจดหาเซรฟเวอร
ดงรปท 2 เปนบรการทลกคาเปนเจาของเครองและ
สามารถจดการทรพยากรเครองไดเอง การจดการบน
เครองเซรฟเวอรยงสามารถรวมไปถงบรการตรวจตรา
เซรฟเวอรวาท�างานอยตลอดเวลาอยางเตมประสทธภาพ,
บรการส�ารองขอมล, บรการปรบปรงความปลอดภย และ
อน ๆ ตามแตระดบการใหบรการ
2.2 บรการเซรฟเวอรเสมอนสวนตว
บรการเซรฟเวอรเสมอนสวนตว (Virtual Private
Server หรอ VPS) เปนเทคโนโลยทใหเครองเซรฟเวอร
หนงเครองจ�าลองการท�างานเสมอนเปนเครองเซรฟเวอร
หลาย ๆ เครองภายในเครองเดยว ท�าใหเปนเอกเทศ และ
เปนเสมอนเซรฟเวอรสวนตวของผใชบรการ
2.3 บรการวางเซรฟเวอร ณ สวนกลาง
บรการวางเซรฟเวอร ณ สวนกลาง (Co-Location
Server) หรอทเรยกอยางไมเปนทางการวา โคโล เปน
บรการการเชอมตออนเทอรเนตซงผใชบรการจะเปนผดแล
ระบบเองทงหมด โดยวางเครองของตนทสวนกลางเชอมตอ
ระบบอนเทอรเนต
รปท 2 ตวอยางเครองเซรฟเวอร
3.เวบโฮสตงเวบโฮสตง กคอประเภทหนงของการใหบรการ
พนทบนอนเทอรเนต ทใหผใชงานหรอหนวยงานมเวบไซต4
ทสามารถเขาถงไดผานทางเวลดไวดเวบ5 วธการทจะ
เขาถงเวบไซตไดนนจะตองผานอนเทอรเนต โดยทผให
บรการอนเทอรเนตจะเรยกวา ISP6 ตวอยางของ ISP
ในประเทศไทย เชน True Internet, CAT Telecom,
TOT ฯลฯ
4.เวบไซตเวบไซตจะประกอบไปดวยเวบเพจหลาย ๆ หนา
โดยทวไปเวบเพจสวนใหญจะอยในรปของเอกสาร HTML7
หรอ XHTML8 มลงกส�าหรบเชอมโยงไปยงเวบเพจหนา
อน ๆ และบางเวบเพจอาจมการเชอมตอกบฐานขอมล
โปรแกรมทใชเปดดเวบเพจ เรยกวา เวบเบราวเซอร
ตวอยางเวบเบราวเซอรทเปนทนยม เชน อนเทอรเนตเอกซ
พลอเรอร, กเกล โครม, มอซลลา ไฟรฟอกซ, ซาฟาร ฯลฯ
การเขาใชงานเวบไซตบนอนเทอรเนตสามารถ
ท�าไดโดยพมพชอเวบไซตผานทางเวบเบราวเซอร เชน
www.google.com เมอมบคคลทพมพชอเวบไซตดงกลาว
ชอนนจะถกสงตามเสนทางจากเครองคอมพวเตอรหนงไป
ยงอกเครองผานเครอขายอนเทอรเนตไปเรอย ๆ ไปหา
4 เวบไซต (Website) หมายถง หนาเวบเพจหลายหนา ซงเชอมโยงกนผานทางไฮเปอรลงก สวนใหญจดท�าขนเพอน�าเสนอขอมลผานคอมพวเตอร โดยถกจดเกบไวในเวลดไวดเวบ หนาแรกของเวบไซตทเกบไวทชอหลกจะเรยกวา โฮมเพจ5 เวลดไวดเวบ (World Wide Web, WWW) คอพนททเกบขอมลขาวสารทเชอมตอกนทางอนเทอรเนต โดยการก�าหนด URL ค�าวาเวลดไวดเวบมกจะใชสบสนกบค�าวา อนเทอรเนต โดยแททจรงแลวเวลดไวดเวบเปนเพยงแคบรการหนงบนอนเทอรเนต6 ISP (Internet service provider) คอ บรษททใหลกคาสามารถเขาถงอนเทอรเนตโดยผใหบรการจะเชอมโยงลกคาเขากบเทคโนโนยรบ-สงขอมลทเหมาะสมในการสงผานอปกรณโพรโทคอลอนเทอรเนต อยางเชน ไดอล, ดเอสแอล, เคเบลโมเดม, ไรสาย หรอการเชอมตอระบบไฮสปด7 HTML (Hyper Text Markup Language) เปนภาษามารกอปหลกในปจจบนทใชในการสรางเวบเพจ หรอขอมลอนทเรยกดผานทางเวบเบราวเซอร ซงตวโคดจะแสดงโครงสรางของขอมล8 XHTML (Extensible Hyper Text Markup Language) เปนภาษามารกอปทมลกษณะการใชงานเหมอน HTML แตจะมความเขมงวดในเรองโครงสรางภาษา โดยมวากยสมพนธสอดคลองกบ XML
ไฟฟาสาร
88
ระบบการตงชอโดเมน จนกระทงไปพบ
เครองเวบเซรฟเวอรทเวบไซตนนได
ฝากเวบไซตไว (Web Server)
5.โดเมน5.1 ระดบขนของโดเมน
โดเมนขนสงสด (Top Level
Domain) เปนรปแบบทยงสามารถ
แบงไดอก 2 แบบยอย คอ รปแบบ
โดเมนขนสงสดแบบสากล (General
Internet DNS Top Level Domains
: gTLDs) เปนรปแบบมาตรฐานทใช
กน โดยเฉพาะในอเมรกา เชน .com,
.net, .gov ฯลฯ และรปแบบโดเมนขน
สงสดแตละประเทศ (Country Code
Top Level Domains : ccTLDs)
เปนรปแบบทใชบงบอกถงประเทศ
เจาของโดเมนหรอบอกทตงของโดเมน
มกใชกบประเทศอน ๆ ยกเวนอเมรกา
เชน .th ส�าหรบประเทศไทย หรอ
.jp ส�าหรบประเทศญปน หรอ .cn
ส�าหรบประเทศจน ฯลฯ
โดเมนขนท 2 (Second Level
Domain) เปนรปแบบของชอโดเมนท
ตอจากโดเมนขนสงสด (Top Level
Domain) ซงโดเมนขนท 2 นหมายถง
ช อของ โด เมนในลกษณะสากล
gTLDs หรอประเภทของโดเมน
ในแตละประเทศ ccTLDs กได เชน
yahoo.com, google.com, .or.jp,
.com.sg ฯลฯ
โดเมนขนท 3 (Third Level Domain) รปแบบโดเมนล�าดบอน ๆ
หมายถง รปแบบโดเมนล�าดบขนท 3, ขนท 4 ตอไป ซงเจาของโดเมนประเภท
นน ๆ สามารถทจะสรางชอโดเมนล�าดบทสาม ล�าดบทส ยอยลงไปไดอก
ยกตวอยางเชน hosting.netregis.com ฯลฯ
5.2 ระบบการตงชอโดเมน
ระบบการตงชอโดเมน (Domain Name System หรอ DNS) เปน
ระบบทใชเกบขอมลของชอโดเมน (โดเมนเนม) ซงใชในเครอขายอนเทอรเนต
โดยขอมลทเกบมหลายอยาง แตสงส�าคญคอความสมพนธระหวางชอโดเมน
นน ๆ กบหมายเลขไอพทใชงานอย ค�าวา DNS สามารถแทนความหมายได
ทง Domain Name Service (บรการชอโดเมน) และ Domain Name Server
(เครองบรการชอโดเมน) อกดวย
ประโยชนทส�าคญของ DNS คอ ชวยแปลง IP Address ซงเปนชดตวเลข
ทจดจ�าไดยากมาเปนชอทสามารถจดจ�าไดงายแทน เชน 173.194.38.174 เปน
google.com ฯลฯ
5.3 ชอโดเมน
ชอโดเมน หรอ โดเมนเนม (Domain name) หมายถง ชอทใชระบ
ลงในคอมพวเตอร เพอไปคนหาในระบบ DNS เพอระบถง IP Address ของ
ชอนน ๆ เปนชอทผจดทะเบยนระบใหแกผใชเพอเขามายงเวบไซตของตน
บางครงเราอาจจะใช URL9 แทนกได
โดเมนเนม หรอ ชอโดเมน เปนชอทตงขนเพอใหงายตอการจดจ�า
เนองจาก IP Address นนจดจ�าไดยากกวา และเมอการเปลยนแปลง IP
Address ผใชไมจ�าเปนตองรบรหรอจดจ�า IP Address ใหม ยงคงใชโดเมนเนม
เดมไดตอไป โดยในปจจบนมการจดชอโดเมนเนมกวา 144 ลานโดเมนเนม10
1 IP Address สามารถใชโดเมนเนมไดมากกวา 1 โดเมนเนม
และหลาย ๆ โดเมนเนมอาจจะใช IP Address เดยวกนได ตวอยางตอไปน
แสดงถงความแตกตางระหวาง URL, โดเมนเนม, ซบโดเมน และ IP Address
URL : http://www.google.com/
Domain Name : google.com
Sub domain : mail.google.com
IP Address : 173.194.38.174
5.4 การจดทะเบยนชอโดเมน
การจดชอโดเมนในปจจบนมนามสกลใหเลอกใชมากมาย โดยสกล
โดเมนสากลทไดรบความนยมมากทสดในปจจบนมอย 5 ประเภทดวยกนดง
ตารางท 1
9 URL (Uniform Resource Locator, Universal Resource Locator) คอตวระบแหลงทรพยากรสากล (URI) ประเภทหนง ซงใชส�าหรบระบแหลงทอยของ
ทรพยากรทตองการ ในภาษาพดทวไป ยอารแอลอาจหมายถง ทอยบนเวบ หรอทอยอนเทอรเนตกได ซงปกตแลวเรามกพมพยอารแอลในแถบทอยของเวบ
เบราวเซอรเพอเรยกขอมลจากเวบไซต10 อางองจาก http://www.whois.sc/internet-statistics/ ณ วนท 10 มนาคม 2556
ไฟฟาสาร
89มนาคม - เมษายน 2556
ตารางท 1 สกลโดเมนสากลทไดรบความนยมในปจจบน
ส�าหรบสกลโดเมนในประเทศไทยมหนวยงานท
ดแลการจดชอโดเมนส�าหรบประเทศไทยซงม Top-Level
Domain Name เปน .th นน เรยกวา THNIC11 ไดก�าหนด
Second-Level Domain Name ออกเปน 7 ประเภท
ดงตารางท 2
ตารางท 2 Second-Level Domain Name ในประเทศไทย
5.5 หลกการตงชอโดเมน
หลกเกณฑในการตงชอโดเมนมดงน
• ความยาวของชอ Domain ตงไดไมเกน 63 ตว
อกษร
• สามารถใชตวอกษรภาษาองกฤษผสมกบตวเลข
หรอเครองหมายขด (-) ได
• ตวอกษรภาษาองกฤษ ใชตวเลกหรอตวใหญกได
• หามใชเครองหมายขด (-) น�าหนาชอ domain
• หามเวนวรรคในชอโดเมน
หากเปนการตงชอโดเมนเนมโดยใชสกลโดเมนเนม
ในประเทศไทยจะมหลกเพมขนอกดงน
• ต องไม เป นค�า ท เกยวข องกบพระมหากษตรย
พระราชวงศ พระบรมวงศานวงศ และสถานทท
เกยวของกบพระมหากษตรย พระราชวงศ และ
พระบรมวงศานวงศ
• ตองไมเปนค�าทกระทบตอความละเอยดออนทาง
ดานศาสนาและความเชอ
• ตองไมกอใหเกดความเสอมเสยชอเสยงแกผ หนง
ผ ใด หรอองคกรหนงองคกรใด รวมไปถงการใช
ค�าลอเลยน เสยดส ประชดประชน หรอกอใหเกด
ความขดแยง เกลยดชง
• ตองไมเป นชอประเทศ จงหวด เมอง รวมถง
สถานทอนเปนสาธารณะตาง ๆ
• ตองไมประกอบดวยค�าหยาบหรอค�าทผดตอหลก
ศลธรรมอนดงามของไทย รวมถงค�าทมได เป น
ค�าหยาบโดยตวเอง แต เกดจากกระบวนการ
บางอยาง เชน การผวนค�า ฯลฯ
• ชอโดเมนภายใต .ไทย จะตองมจ�านวนตงแต
2 ตวอกษรขนไป
6.ปจจยในการเลอกโฮสตกอนทจะเลอกโฮสตควรจะพจารณาเวบไซตกอนวา
เวบไซตนนเปนแบบใดเพอทจะสามารถเลอกโฮสตไดตรง
ตามความตองการกบเวบไซตนน ๆ โดยปจจยในการเลอก
โฮสตมดงน
6.1 สถานทตง
ตรวจสอบวากลมเปาหมายทจะเขามายงเวบไซต
ของคณเปนใคร หากกลมเปาหมายหลกเปนคนทอย
ภายในประเทศ ควรเลอกโฮสตทอยภายในประเทศ เพราะ
วาสามารถเขาถงเวบไซตไดรวดเรวกวา แตหากกลม
เปาหมายเปนผใชงานตางประเทศ ควรจะเลอกโฮสตท
อยตางประเทศ ซงนอกจากจะเขาถงขอมลไดรวดเรวแลว
เมอเกดการขดของ สายสญญาณระหวางประเทศไทย
กลบขาด กจะไมมผลตอการเขาถงของผใชงานตางประเทศ
ซงเปนกลมเปาหมายหลก
6.2 ระบบปฏบตการและโปรแกรมพนฐาน
โดยทวไปโฮสตจะมระบบปฏบตการใหเลอก 2 แบบ
คอ ระบบปฏบตการ Windows ซงเหมาะส�าหรบเวบไซต
ทพฒนามาจากภาษา ASP, ASP.NET เปนตน และฐาน
ขอมลเปน Microsoft SQL Server อกระบบปฏบตการ
สกล ควบคมโดย
.com (Commercial) Verisign Global Registry Services
.net (Network) Verisign Global Registry Services
.org (Organization) Public Interest Registry
.biz (Business) NeuLevel
.info (Information) Afilias Limited
สกล ส�าหรบ
.net.th หนวยงานของไทยทใหบรการเครอขาย
.co.th องคกรของไทยทไมแสวงหาก�าไร
.ac.th ส�าหรบสถาบนการศกษาของไทย
.go.th ส�าหรบหนวยงานราชการของไทย
.mi.th ส�าหรบหนวยงานทางทหารของไทย
.in.th ส�าหรบองคกรหรอบคคลทวไปของไทย
11 THNIC (Thailand Network Information Center) เวบไซตของหนวยงาน คอ http://www.thnic.net
ไฟฟาสาร
90
คอระบบปฏบตการ Linux ซงเหมาะส�าหรบเวบไซตท
พฒนามาจากภาษา PHP, JSP เปนตน และฐานขอมล
เปน MySQL
6.3 ขนาดพนทในการจดเกบขอมล
ถาหากเวบไซตของคณเปน Dynamic Website
กควรประมาณการขนาดพนทใหเพยงพอตอการใชงาน
6.4 ประสทธภาพของเครองเซรฟเวอร
ตรวจสอบรายละเอยดของเซรฟเวอร เชน CPU,
Ram, Hard Disk ฯลฯ เพราะจะมส วนส�าคญใน
การท�างานและการใหบรการอยางมาก ซงหากเลอกเครอง
ทคณสมบตต�าอาจจะมราคาถกกวาเครองทมคณสมบตสง
แตประสทธภาพและความเรวในการใหบรการกจะลดลงดวย
6.5 จ�านวนลกคาตอเครองทใหบรการ
พจารณาจ�านวนลกคาตอเครองทใหบรการเพอจะ
สามารถรองรบการใชงานของลกคาแตละคนไดอยางม
ประสทธภาพ
6.6 ความเรวในการรบ-สงขอมล
หากโฮสตของคณเลอกบรการของ ISP ทม
การเชอมทอตอกบอนเทอรเนตขนาดใหญแลว จะชวย
ท�าใหการรบ-สงขอมลจากเวบไซตไปยงผใชงานไดเรวยงขน
6.7 อตราการหยดท�างาน (Downtime)
โฮสตทดควรมอตราหยดท�างานทต�าเพอใหเขาถง
เวบไซตไดอยตลอดเวลา โดยโฮสตทวไปจะระบเปอรเซนต
การท�างานดงตารางท 3
ตารางท 3 เปอรเซนตการท�างานของโฮสต
6.8 ระบบการส�ารองขอมล
ระบบการส�ารองขอมลถอไดวาเปนสวนทส�าคญ
มาก แตผ ใชบรการมกละเลยอยเสมอ ในกรณทเกด
ความผดพลาดอาจท�าใหเกดการสญหายของขอมลได
ผ ให บรการโฮสตทดควรมระบบส�ารองขอมลอยาง
สม�าเสมอ เพอใหสามารถเรยกใชขอมลยอนหลงได
โดยใหเกดการสญหายของขอมลนอยทสด
6.9 อตราคาบรการ
อตราคาบรการมกขนอย กบประสทธภาพของ
เซรฟเวอร ปจจบนการแขงขนธรกจทางดานการใหบรการ
โฮสตนนคอนขางสง ควรพจารณาตามความเหมาะสม
รวมถงตรวจสอบคาใชจายอน ๆ
เอกสารอางอง1. ศพทวศวกรรมไฟฟา ฉบบ วสท.2. iBusiness Magazine http://www.trawutspace.com3. http://www.webopedia.com/TERM/H/host.html
เกบตกจากชอตอน “The Host”
เดอะ โฮสต เปนภาพยนตร
แนว Sci-Fi, Thriller มก�าหนดเขาฉาย
ในวนท 29 มนาคม 2013 (และจะ
ฉายในประเทศไทยราวเดอนเมษายน)
หนงเล า เร องราวของโลกอนาคต
เมอ “Soul” จากตางดาวเขาบกโลก
เพอยดครองรางกายและควบคมความคดจตใจของมนษย
มเพยง Melanie เทานนทถกควบคมไดแคเพยงรางกาย
แตไมอาจครอบง�าความคดของเธอได ท�าให Soul ทสง
อยในตว Melanie ไดสมผสกบจตวญญาณทไมยอมแพ
ของเธอ
เปอรเซนต
การท�างาน
การหยดท�างาน
ตอป ตอเดอน ตอสปดาห
90% 36.5 วน 72 ชม. 16.8 ชม.
95% 18.25 วน 36 ชม. 8.4 ชม.
97% 10.96 วน 21.6 ชม. 5.04 ชม.
98% 7.30 วน 14.4 ชม. 3.36 ชม.
99% 3.65 วน 7.20 ชม. 1.68 ชม.
99.5% 1.83 วน 3.60 ชม. 50.4 นาท
99.8% 17.52 ชม. 86.23 นาท 20.16 นาท
99.9% 8.76 ชม. 43.2 นาท 10.1 นาท
99.95% 4.38 ชม. 21.56 นาท 5.04 นาท
99.99% 52.56 นาท 4.32 นาท 1.01 นาท
เกยวกบผเขยนน.ส.ปนฏา ยงยทธ
ผชวยนกวจย และวศวกรคอมพวเตอรหองปฏบตการวจยระบบประมวล
ผลภาษาธรรมชาตและเทคโนโลยสารสนเทศอจฉรยะ ภาควชาวศวกรรมคอมพวเตอร คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
• วศ.บ. (ซอฟตแวรและความร) • วท.ม. (เทคโนโลยสารสนเทศ)ไฟฟาสาร
91มนาคม - เมษายน 2556
ศพทวศวกรรมนาร
EngineeringVocabulary
นายเตชทต บรณะอศวกลคณะวทยาศาสตรเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏธนบร
กอนถงวนหยดยาว ๆ ตงแตวนท 12-16 เมษายน
ในชวงเทศกาลสงกรานตทจะถงน กอยากขอใหทาน
ผอานมความสขกบการท�างานทางวศวกรรมฯ และพกผอน
ใหเตมทเพอกลบมาสานตอภารกจสรางสรรคสงคมกน
และคนเมองกรงกคงไดผ วาราชการทานใหมแลว แต
ส�าหรบพวกเราชาววศวกรกใกลชวงเวลาในการเลอกตง
กรรมการของ วสท.และประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา
ซงนาจะมขนในชวงกลางปน โดยชดปจจบนกจะหมด
วาระในสนปน กอนอนกขอประชาสมพนธใหชวยกนบอก
ตอเพอน ๆ แวดวงวศวกรรมฯ ทงวศวกร ชางเทคนค
เปนตน ใหมาเปนสมาชกของ วสท.กนเยอะ ๆ เพอจะได
มสทธมเสยงเลอกบคคลทจะมาสานงานดานวศวกรรมฯ
ซงเปนสงส�าคญส�าหรบการเขาใกลสสมาพนธอาเซยนใน
เวลาอนใกลมากแลว ในสวนของผทมจตอาสากอยากให
มาชวยสมครกน เพอเปนสวนหนงในการท�างานทเปน
ประโยชนตอประชาคม ไมวาผทสมครจะ แพ หรอ ชนะ
ผมกขอสรรเสรญทกทานและหวงเปนอยางยงวา ทกทาน
ทมจตอาสาจะมาชวยกนท�างานอยางเตมทเพอพนอง
ชาววศวกรไทยกน
ส� าห รบค� าศพท ในคร งน ข อน� า เสนอค� า ว า
“threshold” ทางวศวกรรมไฟฟาเรา ทกทานกคงเคยไดยน
ไดเหน ไดใช ค�าวา threshold กนมาไมนอย โดยกอนท
ผเขยนจะมาปฏบตภารกจนสก 10 นาท กไดมโอกาส
ศกษาเรองเกยวกบการตดตงทางไฟฟา ส�าหรบใน
สถานพยาบาล ทระบบ Isolation Transformer ม
การพฒนาอยางตอเนอง โดยมอตถะประโยชนมากกวา
เรองการตรวจสอบสภาพความเปนฉนวนของระบบไฟฟา
ความสามารถในการปองกนเรองกระแสเกน คอ เรอง
การแสดงและควบคมอณหภม ความชนสมพนธ ระดบ
ความดนของออกซเจน ไนโตรเจน การตงเวลา รวมถง
สามารถบอกระดบของเครองไฟฟาส�ารองฉกเฉนทเหลอ
อยเพอใชผาตดในชวงไฟฟาปกตขาดหายไปวา จะใชได
อกนานเทาไหรดวย เปนตน โดยใช Thresholds กคอ
การก�าหนดตวตงตน แบงระดบ เพอใหแสดงและควบคม
ระดบตาง ๆ ทเกดขนของตวแปรตาง ๆ ในบรเวณ
สถานพยาบาล เชน อณหภม ระดบความดนตาง ๆ
ดงทไดกลาวไวขางตนแลว ผานจอแบบ Touch Screen
เปนจอทสามารถแสดงคาตาง ๆ ทางไฟฟาและสวนตาง ๆ
ทเกยวของจ�าเปน เพอใชส�าหรบสถานพยาบาล เชน
ในหองผาตด หอง ICU หอง CCU ฯลฯ
Threshold
ไฟฟาสาร
92
ประวตผเขยนนายเตชทต บรณะอศวกล • คณะวทยาศาสตรเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏธนบร • เลขาฯ และกรรมการสาขาวศวกรรม ไฟฟา วสท.
มาตรฐาน IEC 60364-7-710 เปนสวนหนงของมาตรฐาน
การตดตงทางไฟฟา ส�าหรบบรเวณสถานพยาบาล
IEC 60364-7-710 standards is a standard part of
the electrical installation for the hospital location.
Operating Theatre Solution : Isolation Panel เปน
ความตองการทมศกยภาพส�าหรบคณหมอ ไวส�าหรบ
ปองกนกระแสไฟฟารวสผปวยหนกในหองผาตด หองพกฟน
ผปวยหนก (ICU) หองผปวยโรคหวใจ CCU และบรเวณ
สถานพยาบาลอน ๆ
Operating Theatre Solution : Isolation Panel
is the potential demand for doctor to prevent
electrical current leakage into intensive care
in the operating room, Intensive Care Unit
(CCU), Coronary Care Unit (CCU) and the other
medical location
เอกสารและขอมลอางอง 1. Google แปลภาษา2. LONGDO Dict. 3. ASEFA‘s Presentation for Isolation Panel : Operating Threatre
Easy Easy Think Part. +++++ Don’t worry to practice and speak English.
“Just say it and repeat several times.”
ดงนนส�าหรบค�าศพทในครงนขอน�าเสนอค�าวา
“threshold” ทมความหมายในหลากหลายการใชงาน
ดงตอไปน
threshold ขดเรมเปลยน, ขดแบง [คอมพวเตอร
19 ม.ย. 2544]
threshold ระดบกน, ขดกกกน, ขดเรมเปลยน
[แพทยศาสตร 6 ส.ค. 2544]
threshold ขดเรมเปลยน, ขดแบง [เทคโนโลย
สารสนเทศ 11 ม.ค. 2545]
threshold [N] ธรณประต, Syn. Doorsill
threshold [N] ทางเขา, Syn. Entrance
threshold [N] จดเรมตน, See also: จดเรม
ของประสบการณหรอเหตการณใหม ๆ ,
Syn. starting point
The below several samples are for your practicing. “Threshold”
มนาคม - เมษายน 2556
ไฟฟาสาร
93มนาคม - เมษายน 2556
น.ส.วไลภรณ ชชวาลย
“ไบโอมเทนอด” ความหวงพลงงานทดแทนส�าหรบรถยนต
ขาวนวตกรรม
InnovationNews
การคดคนหาเชอเพลงทางเลอกอนเพอทดแทน
เชอเพลงจากฟอสซลอยางน�ามนและกาซธรรมชาต ถอเปน
สงส�าคญทหลาย ๆ ประเทศก�าลงพยายามท�ากนอยางหนก
เพอใหไดพลงงานทดแทนทมศกยภาพ โดยเฉพาะใน
ภาคคมนาคมขนสงซงยงพงพาน�ามนและกาซธรรมชาตใน
ปรมาณมาก และนบวนเชอเพลงเหลานกมปรมาณนอย
ลงไปทกท หากสามารถหาเชอเพลงชนดอนมาใชทดแทน
ไดจะชวยลดการพงพาและน�าเขาเชอเพลงจากตางประเทศ
ส�าหรบประเทศไทยมความพยายามพฒนาพลงงาน
ทดแทนมาเปนล�าดบ มพลงงานทดแทนหลายประเภท
ทมศกยภาพสามารถพฒนามาใชในเชงพาณชยได ซงเมอ
เรว ๆ น ส�านกงานนโยบายและแผนพลงงาน (สนพ.)
สถาบนวจยและพฒนาพลงงานนครพงคมหาวทยาลย
เชยงใหม และบรษท เชยงใหมเฟรชมลคฟารม จ�ากด
ประสบผลส�าเรจในการวจยเพอน�า “กาซชวภาพ”
มาใชเปนเชอเพลงส�าหรบรถยนตจนกลายเปนพลงงาน
ทางเลอกทผลตขนไดในประเทศจากการหมกยอยสาร
อนทรยในสภาวะไรอากาศ ซงมองคประกอบหลกเปนกาซ
มเทนเชนเดยวกบกาซธรรมชาต และเมอผานการปรบปรง
คณภาพเพอท�าใหกาซชวภาพบรสทธแลวสามารถน�ามาใช
ทดแทนกาซธรรมชาตได
ความส�าเรจครงนท�าใหมความหวงทจะน�ามาใช
ทดแทนกาซธรรมชาตในพนททอยหางไกลแนวทอกาซได
ชวยลดตนทนการขนสงกาซ และลดปญหากาซขาดแคลน
ในบางชวงเวลาได
กาซชวภาพทผลตไดในพนทหางไกลจากแนวทอสง
กาซธรรมชาตจะถกปรบปรงคณภาพใหใกลเคยงกบกาซ
NGV เพอใชเปนเชอเพลงทางเลอกใหแกประชาชน เรยก
กาซชวภาพนวา “Compressed Bio-methane Gas หรอ
CBG” นอกจากจะชวยลดตนทนในการด�าเนนการใหแก
ผประกอบการสถานบรการ NGV แลว ยงเปนการกระตน
ใหภาคเอกชนสนใจลงทนสถานบรการ NGV ในพนท
หางไกลแนวทอกาซธรรมชาตมากขน อนจะสงผลใหเกด
การสนบสนนนโยบายดานพลงงานทดแทนไดอกทางหนง
กวาจะมาเปนกาซ CBGระบบผลตกาซไบโอมเทนอดส�าหรบยานยนต
ประกอบไปดวย ระบบผลตไบโอมเทนดวยวธดดซมดวย
น�า หรอวธวอเตอร สครบบง (Water Scrubbing) ระบบ
เพมแรงดนและระบบเตมเขารถยนต โดยระบบผลต
กาซ CBG ส�าหรบเครองยนตเปนระบบทไมซบซอนมาก
ผลตไดทกททมระบบกาซชวภาพ เปนพลงงานทไมมวน
หมด สามารถผลตไดเรอย ๆ เปนพลงงานหมนเวยนท
หาแหลงก�าเนดไดงาย ใชตนทนไมสงเหมอนการขดเจาะ
กาซธรรมชาต หากภาครฐใหการสนบสนนอยางจรงจง
จะชวยลดปญหาพลงงานราคาสงจากการน�าเขาและ
การขาดแคลนพลงงานได
ไฟฟาสาร
94
กาซ CBG เตมรถยนตวงฉวจากการวจยกาซ CBG ทผลตไดมก�าลงการผลต
20 ลกบาศกเมตรกาซชวภาพตอชวโมง เทยบเทากบ
การผลตกาซ NGV/CNG จ�านวน 16 ถงตอวน และเมอ
ท�าการทดสอบระบบการผลตกาซชวภาพทไดจากมล
โคนม ไดกาซไบโอมเทน 85% น�ามาเพมแรงดนโดยใช
คอมเพรสเซอรเตมเขาไปในถงบรรจกาซกบรถกระบะท
ใชเครองยนตเบนซนขนาด 2,400 ซซ 4 สบ 16 วาลว
128 แรงมา และใช NGV เปนเชอเพลง พบวาใน
การขบขเมอเปลยนระบบจากการใชน�ามนเบนซนเปน
กาซไบโอมเทน ระบบการท�างานของรถยนตยงท�างาน
ไดด ไมมการสะดด ขณะเรงความเรวเครองยนตเดนเรยบ
และยงน�าไปใชทดแทนกระแสไฟฟาภายในฟารมไดอก
เทากบชวยลดรายจายดานพลงงานลงไปไดมาก ซง สนพ.
และสถาบนวจยและพฒนาพลงงานนครพงคจะไดตอยอด
การใชประโยชนจากงานวจยทประสบผลส�าเรจแลวเพอ
น�าไปสการใชเชงพาณชยในอนาคต
การน�ากาซชวภาพมาปรบปรงคณภาพและผลต
เปนกาซ CBG ใหใกลเคยงกบกาซ NGV เพอใชเปน
เชอเพลงทางเลอกใหแกประชาชน ผลดนอกจากจะเปน
การแกปญหาการขาดแคลนกาซ NGV ในพนทหางไกล
แนวทอกาซธรรมชาตแลว ยงเปนการสงเสรมใหเกด
การใชพลงงานสะอาด ลดมลพษและการปลดปลอย
กาซเรอนกระจกอกดวย
ในอนาคตหากมการน�าระบบผลตกาซชวภาพน
ไปใชในระดบชมชน นอกจากจะเปนการสรางความมนคง
ดานพลงงานในชมชนแลว ยงกอใหเกดการจางงานใน
ทองถน สรางรายไดใหแกชมชนอกทางหนง
กาซไบโอมเทนอดจงเปนพลงงานทางเลอกท
นาจบตาส�าหรบประเทศไทย เพราะนอกจากจะชวย
ลดการน�าเขาพลงงานจากตางประเทศไดมหาศาลแลว
ยงเป นการส งเสรมการใช พลงงานทดแทนภายใน
ประเทศไดอยางยงยน เหมาะอยางยงส�าหรบน�ามาใชใน
สถานการณปจจบน และเปนอกทางเลอกหนงทมศกยภาพ
ส�าหรบน�ามาใชกบรถยนตในอนาคต
กาซไบโอมเทนอด คออะไรก าซไบโอม เทนอด หรอ Compressed
Biomethane Gas หรอ กาซซบจ (CBG) คอ กาซท
เกดจากการน�ากาซชวภาพมาปรบปรงคณภาพโดยการลด
กาซคารบอนไดออกไซด (CO2) และกาซไฮโดรเจนซลไฟด
(H2S) และความชนออกจนมปรมาณกาซมเทน (CH
4)
เพมขน โดยมคณสมบตเทยบเทากาซธรรมชาตส�าหรบ
ยานยนตอยางกาซ NGV หรอกาซ CNG โดยน�ากาซมเทน
ทไดมาอดลงถงบรรจทแรงดน 200 บาร เพอน�าไปใชเปน
เชอเพลงส�าหรบยานยนตตอไป
ปจจบนประเทศทพฒนาแลวอยางประเทศเยอรมน
สามารถพฒนาเทคโนโลยการผลตกาซชวภาพจากพชเพอ
ใหไดกาซมเทนมาใชเปนเชอเพลง โดยมแหลงผลตพรอม
ใชงานแลวกวา 6,800 แหงทวประเทศ สามารถน�ามาผลต
ไฟฟาได 1,600 เมกะวตต
แหลงขอมลเพมเตม1. ส�ำนกงำนนโยบำยและแผนพลงงำน กระทรวงพลงงำน
2. กรมพฒนำพลงงำนทดแทนและอนรกษพลงงำน
กระทรวงพลงงำน
3. สถำบนวจยและพฒนำพลงงำนนครพงค มหำวทยำลยเชยงใหม
ไฟฟาสาร
95มนาคม - เมษายน 2556
PEA หารอความรวมมอดานพลงงานไฟฟากบกระทรวงพลงงานไฟฟาและอตสาหกรรมเมองมณฑะเลย สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร
เมอวนท 16 มกราคม 2556 นายน�าชย หลอวฒนตระกล
ผวาการ PEA นายอภรกษ เหลองธวปราณต รองผวาการประจ�าส�านก
ผวาการ PEA รกษาการ กรรมการผจดการ บรษท พอเอ เอนคอม
อนเตอรเนชนแนล จ�ากด (PEA ENCOM บรษทในเครอ กฟภ.) และ
นายชาญชย บณฑตเสาวภาคย รองผวาการปฏบตการเครอขาย PEA
รวมหารอเกยวกบความรวมมอดานพลงงานไฟฟากบ Dr. Myint Kyu
รฐมนตรกระทรวงพลงงานไฟฟาและอตสาหกรรมเมองมณฑะเลย
สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร และ Ms. Aye Aye Min ผวาการพลงงานไฟฟาดานวศวกรรม มลรฐมณฑะเลยและคณะเขาพบ
ณ ส�านกงานใหญ PEA
PEA รวมมอ AMATA พฒนาโครงขายไฟฟาอจฉรยะ (Smart Grid)
กฟน.ลงนามให มจธ.บรหารโครงการ MEA Energy Saving Building
เมอวนท 18 มกราคม 2556 การไฟฟาสวนภมภาค (Provincial
Electricity Authority หรอ PEA) และบรษท อมตะ คอรปอเรชน
จ�ากด (มหาชน) โดยนายโชคจน สคนธาพฤกษ รองผวาการ
PEA และนายวฒนา สภรณไพบลย กรรมการบรษทและประธาน
เจาหนาทพฒนาธรกจ รวมลงนามบนทกความเขาใจ (MOU)
“Cooperation on the Smart Grid Infrastructure” เพอลดภาวะโลก
รอนจากอตสาหกรรมยานยนต และพฒนาเมองวทยาศาสตรอมตะ
นายอาทร สนสวสด ผวาการการไฟฟานครหลวง (กฟน.) แลกสญญา
ผชวยรองศาสตราจารย ดร.บณฑต ทพากร รองอธการบดฝายพฒนาการศกษา
มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร (มจธ.) เพอบรหารโครงการ
สงเสรมการปรบปรงประสทธภาพการใชพลงงานในอาคาร หรอ MEA Energy
Saving Building ซงเปนโครงการคนหาสดยอดอาคารประหยดพลงงาน
ในเขตกรงเทพมหานคร จงหวดนนทบร และจงหวดสมทรปราการ น�ารองปแรก
ดวยการประกวดอาคารประเภทโรงพยาบาลและไฮเปอรมารเกต งานจดขน
ณ หองพนนาเคล 1-3 โรงแรมอนเตอรคอนตเนนตล เมอเรว ๆ น
ปกณกะ
Variety
ขาวประชาสมพนธ
ไฟฟาสาร
ไฟฟาสาร
การสมมนาเรองเตรยมพรอมรบสายไฟฟา ตาม มอก.ใหม และมาตรฐานการตดตงทางไฟฟาทปรบปรงใหม
รบจ�านวนจ�ากด
PDU/CPD6 หนวย
วนพฤหสบดท 25 เมษายน 2556 เวลา 09.00-16.00 น.ณ ศนยนทรรศการและการประชมไบเทค บางนา (หอง GH 201-202)
จดโดย วศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ (วสท.)รวมกบ สมาคมชางเหมาไฟฟาและเครองกลไทย (Temca)
หลกการและเหตผลเนองจากมาตรฐานการตดตงทางไฟฟาส�าหรบประเทศไทย พ.ศ. 2545 มการปรบปรงใหม โดยเฉพาะอยางยงการปรบปรงเพอให
สอดคลองกบมาตรฐานสายไฟฟาใหม ตาม มอก.11-2553 ซงอางตามมาตรฐาน IEC การเปลยนแปลงทส�าคญคอขอก�าหนดการใชงาน
การเดนสาย และขนาดกระแสของสายไฟฟา อกทงเพมขอก�าหนดการตดตงส�าหรบสถานทเฉพาะและบทอน ๆ ซงจะมผลกระทบกบ
การออกแบบ การตดตง และการตรวจสอบ เมอมาตรฐานฯ ดงกลาวประกาศใช ผทเกยวของจงตองทราบรายละเอยดเพอใหสามารถ
ปฏบตไดอยางถกตอง
สมาคมวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ จงไดรวมกบสมาคมชางเหมาไฟฟาและเครองกลไทย จดสมมนา
ขนเพอเผยแพรมาตรฐานฯ ดงกลาว โดยมวตถประสงคเพอใหผทเกยวของมความรและความเขาใจตรงกน ซงจะสามารถประยกตใชงาน
ไดอยางถกตอง
คณะวทยากร• นายลอชย ทองนล การไฟฟานครหลวง / ประธานคณะกรรมการสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท., / กรรมการสภาวศวกร
• ผศ.ประสทธ พทยพฒน อาจารยพเศษภาควชาวศวกรรมไฟฟาก�าลง มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร
• นายกตตพงษ วระโพธประสทธ การไฟฟานครหลวง
• นายสธ ปนไพสฐ กรมโยธาธการและผงเมอง
• รศ.ธนบรณ ศศภานเดช มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร
• นายกตตศกด วรรณแกว การไฟฟาสวนภมภาค
คาลงทะเบยนประเภทสมาชก จายภายในวนท 2 เมษายน 2556 จายหลงวนท 2 เมษายน 2556
• สมาชก วสท./Temca/ราชการ/รฐวสาหกจ/นสต นกศกษา 700 บาท/คน 1,000 บาท/คน
• บคคลทวไป 1,000 บาท/คน 1,500 บาท/คน
พเศษส�าหรบวศวกร
วศวกรทยงไมเปนสมาชก วสท. สามารถสมครและรบสทธลงทะเบยนในอตราสมาชกตามประเภททนทวสท.ขอสงวนสทธส�าหรบผทช�าระเงนกอนเทานน หากกรณทนงเตม
สนใจตดตอไดท วศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ (วสท.)487 ซอยรามค�าแหง 39 ถ.รามค�าแหง แขวงพลบพลา เขตวงทองหลาง กรงเทพฯ 10310โทรศพท 02 319 2410-3, 02 319 2708-9, 02 184 4600-9 ตอ 520, 521, 522 โทรสาร 02 319 2710-1Homepage : www.eit.or.th
ผใหการสนบสนน
ไฟฟาสาร
ไฟฟาสาร
ไฟฟาสาร
ขอมลผลงโฆษณา (Client Information) วนท..............................................
บรษท / หนวยงาน / องคกร ผลงโฆษณา (Name of Advertiser) :...........................................................................................
ทอย (Address) :........................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................
โทรศพท/Tel :............................................................................โทรสาร/Fax :............................................................................
ชอผตดตอ/Contact Person :............................................................อเมล/E-mail :....................................................................
เจาของ : วศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ (วสท.) 487 รามค�าแหง 39 (ซอยวดเทพลลา) วงทองหลาง กทม. 10310ผจดท�า : บรษท ไดเรคชน แพลน จ�ากด 539/2 อาคารมหานครยบซม ชน 22A ถ.ศรอยธยา แขวงถนนพญาไท เขตราชเทว กทม. 10400
ฉบบทตองการลงโฆษณา (Order) ฉบบเดอนพฤษภาคม–มถนายน 56 ฉบบเดอนกรกฎาคม–สงหาคม 56 ฉบบเดอนกนยายน–ตลาคม 56 ฉบบเดอนพฤศจกายน–ธนวาคม 56 ฉบบเดอนมกราคม–กมภาพนธ 57 ฉบบเดอนมนาคม-เมษายน 57
อตราคาโฆษณา (Order) (กรณาท�าเครองหมาย ในชอง มความประสงคสงจองโฆษณา “นตยสารไฟฟาสาร”)
ต�าแหนง (Position) อตราคาโฆษณา (Rates)
ปกหนาดานใน (Inside Front Cover) 55,000 บาท (Baht)
ปกหลง (Back Cover) 60,000 บาท (Baht)
ปกหลงดานใน (Inside Back Cover) 50,000 บาท (Baht)
ตรงขามสารบญ (Before Editor - lift Page) 48,000 บาท (Baht)
ตรงขามบทบรรณาธการ (Opposite Editor Page) 47,000 บาท (Baht)
ในเลม 4 ส เตมหนา (4 Color Page) 45,000 บาท (Baht)
ในเลม 4 ส 1/2 หนา (4 Color 1/2 Page) 23,000 บาท (Baht)
ในเลม 4 ส 1/3 หนาแนวตง (4 Color 1/3 Page) 16,500 บาท (Baht)
ในเลม ขาว-ด�า เตมหนา (1 Color Page) 23,000 บาท (Baht)
ในเลม ขาว-ด�า ส 1/2 หนา (1 Color 1/2 Page ) 12,000 บาท (Baht)
ในเลม ขาว-ด�า ส 1/3 หนา (1 Color 1/3 Page ) 7,700 บาท (Baht)
ในเลม ขาว-ด�า ส 1/4 หนา (1 Color 1/4 Page ) 7,000 บาท (Baht)
รวมเงนทงสน (Total).......................................................บาท (......................................................................................)
หมายเหต - อตราคาโฆษณานยงไมรวมภาษมลคาเพม - เงอนไขการช�าระเงน 15 วน นบจากวนวางบล ทางบรษทฯ จะเรยกเกบเปนรายฉบบ - โปรดตดตอ คณสพจน แสงวมล ประชาสมพนธ นตยสารไฟฟาสาร ของวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ (วสท.) โทรศพท 0 2642 5241-3 ตอ 110, 133 โทรสาร 0 2247 2363 E-mail : [email protected]
ใบสงจองโฆษณา (Advertising Contract)นตยสารไฟฟาสาร (Electrical Engineering Magazine)
ผสงจองโฆษณา (Client).........................................................
ต�าแหนง (Position)..........................................................
วนท (Date)............./......................../.............
ผขายโฆษณา (Advertising Sales)..........................................
วนท (Date)............./......................../.............
กรณาสงใบสงจองทางโทรสาร 0 2247 2363
ไฟฟาสาร
ใบสมครสมาชก/ใบสงซอนตยสารนตยสารไฟฟาสาร (Electrical Engineering Magazine)
วนท...................................
ชอ-นามสกล....................................................................................................................................................................
บรษท/หนวยงาน ............................................................................................................................................................
เลขท......................................................อาคาร.......................................................ซอย.................................................
ถนน.......................................................ต�าบล/แขวง.......................................................................................................
อ�าเภอ/เขต..............................................จงหวด......................................................รหสไปรษณย...................................
โทรศพท..................................................โทรสาร....................................................E-mail:.............................................
ทอย (ส�าหรบจดสงนตยสาร กรณทแตกตางจากขางตน).................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................
กรณาท�าเครองหมาย ในชอง มความประสงคสมครสมาชกนตยสาร “ไฟฟาสาร”
มความประสงคสมครเปนสมาชกนตยสารไฟฟาสาร ในประเภท :
1. บคคลทวไป ครงป 3 ฉบบ รบนตยสารฉบบละ 1 เลม ราคา 220 บาท
1 ป 6 ฉบบ รบนตยสารฉบบละ 1 เลม ราคา 440 บาท
2. นตบคคล ครงป 3 ฉบบ รบนตยสารฉบบละ 3 เลม ราคา 660 บาท
1 ป 6 ฉบบ รบนตยสารฉบบละ 3 เลม ราคา 1,320 บาท
แถมฟร หนงสอเทคโนโลยสะอาด จ�านวน 3 เลม มลคา 320 บาท
3. นตบคคลขนาดใหญ ครงป 3 ฉบบ รบนตยสารฉบบละ 5 เลม ราคา 1,100 บาท
1 ป 6 ฉบบ รบนตยสารฉบบละ 3 เลม ราคา 2,200 บาท
แถมฟร หนงสอเทคโนโลยสะอาด จ�านวน 3 เลม มลคา 320 บาท
และเสอ PREclub 1 ตว มลคา 550 บาท
ตองการนตยสารตงแตฉบบท/เดอน................................................ถงฉบบท/เดอน......................................................
ช�าระเงนโดย
เชคธนาคาร...............................................สาขา...........................................เลขทเชค................................................
โอนเงนเขาบญชประเภทออมทรพย ชอบญช “บรษท ไดเรคชน แพลน จ�ากด”
ธนาคารกสกรไทย สาขาถนนรางน�า เลขทบญช 052-2-56109-6
หมายเหต
• กรณาสงหลกฐานการโอนเงนและใบสมครสมาชกมาท โทรสาร 0 2247 2363 โดยระบเปนคาสมาชก “นตยสารไฟฟาสาร”
เจาของ : วศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ (วสท.) 487 รามค�าแหง 39 (ซอยวดเทพลลา) วงทองหลาง กทม. 10310ผจดท�า : บรษท ไดเรคชน แพลน จ�ากด 539/2 อาคารมหานครยบซม ชน 22A ถ.ศรอยธยา แขวงถนนพญาไท เขตราชเทว กทม. 10400
ไฟฟาสาร
ไฟฟาสาร
ไฟฟาสาร
ไฟฟาสาร
ไฟฟาสาร
ไฟฟาสาร