Με αφορμή τηΔιεθνή ΗμέραΜουσείων τα

«ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ»έδωσαν το βήμα σταΜουσεία του νομού μεσκοπό να σκιαγραφήσουντην ταυτότητά τους, τοόραμα τους, την αποστολήτους αλλά και τα μέσα ταοποία αξιοποιούν για τηνεπίτευξη του σκοπού τους.Ο ρόλος του σύγχρονουΜουσείου έχειεπαναπροσδιοριστεί καιπλέον ως Μουσεία δεννοούνται μονάχα οιπολιτισμικές μονάδες πουανταποκρίνονται στιςλειτουργίες της συλλογής,της συντήρησης και τηςέκθεσης. Στην κατηγορίααυτή των Μουσείωνανήκουν και άλλοιοργανισμοί που χωρίς ναφέρουν τον συγκεκριμένοτίτλο, δικαιολογούν τοχαρακτηρισμό τους όπωςλ.χ. εκθεσιακοί χώροι πουπλαισιώνουν βιβλιοθήκεςκαι αρχειακά κέντρα αλλάκαι ινστιτούτασυντήρησης. Τα ΧΝαπευθύνθηκαν σε όλες τιςμονάδες πουδραστηριοποιούνται στοχώρο του πολιτισμούεπιτελώντας κάποια, όλες,ή μερικές από τις βασικέςλειτουργίες που δίνει οορισμός του ΔιεθνούςΣυμβουλίου Μουσείων το1987: «Μουσείο είναι έναίδρυμα μόνιμο και μηκερδοσκοπικό, στηνυπηρεσία της κοινωνίαςκαι της ανάπτυξής της,που είναι ανοικτό στοκοινό και που αποκτά,συντηρεί, μελετά,γνωστοποιεί (ήεπικοινωνεί) και κυρίωςεκθέτει τις υλικέςμαρτυρίες του ανθρώπουκαι του περιβάλλοντός τουμε σκοπό τη μελέτη, τηνεκπαίδευση (παιδεία) καιτην ψυχαγωγία (ή τέρψη).

(ICOM*,1987, article 2)*Το Διεθνές Συμβούλιο τωνΜουσείων (ICOM) είναι οδιεθνής, μη κυβερνητικός καιεπαγγελματικός οργανισμόςπου εκπροσωπεί τα μουσεία καιτους εργαζόμενους σε αυτά.Συστάθηκε το 1946 στο Παρίσιμε στόχο την υποστήριξη καιτην ανάπτυξη των Μουσείων,του μουσειακού επαγγέλματος,αλλά και της Μουσειολογίας.

Xανιώτικα Νέα30

Η γέννηση των μουσείων ανάγεται στους προελληνικούς χρό-νους. Τα πρώτα μουσεία εμφανίστηκαν στον ελλαδικό χώρο καιήταν τεμένη αφιερωμένα στη λατρεία των Μουσών. Έως τον 4οαιώνα π.Χ. είχαν ένα νέο ρόλο , αυτόν του επιστημονικού κέντρου.Παράλληλα με τα μου-σεία, υπήρχαν στην αρ-χαία Ελλάδα και πολλέςδημόσιες συλλογές πουήταν ανοιχτές στο κοινόκαι λειτουργούσαν ενμέρει όπως τα σύγχροναμουσεία. Σε όλη τη διάρ-κεια της ρωμαϊκής πε-ριόδου ο συλλεκτισμόςγνώρισε μεγάλη άνθη-ση, ενώ προς το τέλος τηςάρχισε να γίνεται κοινήσυνείδηση η αξία τωνδημόσιων συλλογών ωςπαιδαγωγικού εργαλεί-ου. Στους πρώιμους βυ-ζαντινούς χρόνους ταμουσεία παύουν να υφί-στανται. Στη Δυτική Ευρώπη την ίδια περίοδο, που σηματοδοτείτην αρχή του Μεσαίωνα , η κατάρτιση συλλογών αποτελεί προ-νόμιο των φεουδαρχών και της Εκκλησίας η οποία είναι και ο μό-νος επίσημος φορέας που προβαίνει στη δημόσια έκθεσή τους. ΗΑναγέννηση θεωρείται η εποχή της γέννησης του ιδιωτικού μου-σείου καθώς τότε είναι που ησυγκρότηση συλλογών έγινεπροσφιλής απασχόληση όχι μό-νο των κοσμικών και των εκκλη-σιαστικών αρχόντων αλλά καιτων εύπορων αστών. Από τα μέ-σα του 16ου αιώνα οι ετερόκλη-τες αυτές συλλογές σταδιακάκατηγοριοποιούνται, αποκτούνειδικές ονομασίες και φυλάσσονται σε ειδικά δωμάτια ή και κτή-ρια. Ο Διαφωτισμός ευνόησε τη συστηματική ταξινόμηση τωνσυλλογών αυτών καθώς και τη δημοσίευσή τους. Προς το τέλοςτου 17ου άρχισε δειλά δειλά ο εκδημοκρατισμός των μουσείων ,καθώς πολλές βασιλικές, εκκλησιαστικές και πανεπιστημιακέςσυλλογές άνοιξαν τις πόρτες τους στο γενικό κοινό. Από τα τέλητου 18ου αώνα και σε ολόκληρο τον 19ο αιώνα το μουσείο απέ-κτησε την ταυτότητα που λίγο έως πολύ έχει και σήμερα. Τότε συγ-κροτήθηκαν και τα πρώτα κρατικά μουσεία τέχνης. Την περίοδοαυτή τα μουσεία πρόβαλλαν ως παιδαγωγοί και κοινωνικοί με-ταρρυθμιστές, ως θεματοφύλακες της εθνικής ταυτότητας των λα-ών και ως φύλακες της πολιτιστικής τους κληρονομιάς. Από τα τέ-λη του 19ου αιώνα η μουσειολογική σκηνή της Ευρώπης άρχισενα αλλάζει σημαντικά. Νέες κατηγορίες μουσείων εμφανίστηκαν.Μετά το Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, τα μουσεία βελτίωσαν αισθητά τηλειτουργία τους. Παράλληλα συνειδητοποίησαν την ανάγκη νασυνδεθούν οργανικά με την κοινότητα που υπηρετούσαν καιέστρεψαν το ενδιαφέρον τους προς αυτή την κατεύθυνση.

Τον 20ο αιώνα τα μουσεία εγκαταλείπουν τον εγκυκλοπαιδι-κό χαρακτήρα τους και στρέφονται προς την εξειδίκευση και τηδιατήρηση των επιτευγμάτων του πρόσφατου παρελθόντος. Απο-τέλεσμα είναι να δημιουργηθούν τα Λαογραφικά μουσεία, τα Οι-κομουσεία, τα μουσεία Επιστημών και Βιομηχανίας. Το αιώνα αυ-τό επίσης εμφανίζεται και η τάση διατήρησης ολόκληρων ιστορι-κών οικιστικών συνόλων που λειτουργούν ως μουσεία.

Το χαρακτηριστικό όμως επίτευγμα της εποχής αυτής είναι ησύνδεση του μουσείου με την κοινωνία και η ανάπτυξη μεθόδωνεπικοινωνίας με σκοπό τη λειτουργία του ως μέσου δια βίου εκ-παίδευσης και αναψυχής.

Έτσι το μουσείο σήμερα αφού διέγραψε έναν πλήρη κύκλοεξέλιξης έχει μεταμορφωθεί σε ένα θεσμό μάθησης και αναψυχήςγια κάθε άνθρωπο. Η δυνατότητα διεθνούς και γρήγορης ενημέ-ρωσης όπως και η αύξηση του ελεύθερου χρόνου για τους περισ-σότερους πολίτες του δυτικού κόσμου υποχρεώνουν τα μουσεία νααποκτήσουν έντονη κοινωνική και ψυχαγωγική διάσταση προ-κειμένου να μην αποξενωθούν από τον κοινωνικό τους περίγυροαλλά και για να επικοινωνήσουν αποτελεσματικότερα μαζί του. Ηεπικοινωνία είναι από τις πιο θεμελιώδεις λειτουργίες των μου-σείων και γενικά των πολιτιστικών οργανισμών . Συνίσταται στημετάδοση πληροφοριών , μηνυμάτων και εμπειριών με σαφή , απο-τελεσματικό και ευχάριστο τρόπο, σε διαφορετικές κοινωνικέςομάδες και άτομα με ποικίλες προσδοκίες, αναζητήσεις και εν-διαφέροντα. Συνδέεται άμεσα με τις υπόλοιπες λειτουργίες τουμουσείου( συλλογή, έρευνα, διαχείριση αντικειμένων και συλλο-γών κλπ) ορίζει και καθορίζει τη δημόσια εικόνα του μουσείου,επηρεάζει τις αντιλήψεις και τη στάση των ανθρώπων προς αυτόκαι συνεπώς την απόφασή τους να το επισκεφτούν ή όχι.

Η επικοινωνιακή στρατηγική ενός μουσείου περιλαμβάνειδραστηριότητες που πραγματοποιούνται και εντός και εκτός τουφυσικού του χώρου. Η πρόκληση που αντιμετωπίζουν τα μουσείασήμερα είναι να συνδυάσουν αποτελεσματικά όλες τις παραδο-σιακές αξίες του μουσείου ως οργανισμού με το ενδιαφέρον καιτην αμφίδρομη συνεργασία με όσο το δυνατόν περισσότερες κοι-νωνικές ομάδες..

Ο ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ

Σύντομηιστορική αναδρομήΤ

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΙΣΑΜΟΥΠλατεία Στρατηγού Τζανακάκη, Κίσαμος Τηλ.: 28220 83308Email: protocol@keepka.culture.gr

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝΧάληδων 28, Παλιά ΠόληΤηλ.: 28210 90334Email: protocol@keepka.culture.gr

ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑΣ ΧΑΝΙΩΤΙΚΩΝ ΝΕΩΝΒιοτεχνικό Πάρκο ΣούδαςΤηλ.: 28210 51003www.typography-museum.gr

ΟΙΚΙΑ - ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥΠλατεία Έλενας BενιζέλουΤηλ.: 28210 56008 - 54011www.venizelos-foundation.grEmail: info@venizelos-foundation.gr

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΧΑΝΙΩΝΧάληδων 98-102, Παλιά ΠόληΤηλ.: 28210 92294 - 36190www.pinakothiki-chania.gr

ΜΟΥΣΕΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ ΧΑΝΙΩΝΕλ. Βενιζέλου & Χαρ. ΤρικούπηΤηλ.: 28210 42504

ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣΑκτή ΚουντουριώτηΤηλ.: 28210 91875 www.tuc.gr/marmuseumEmail: mar-museum-crete@cha.forthnet.gr

ΜΟΥΣΕΙΟ «ΑΚΡΙΤΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ»Παλαιόχωρα Δήμου ΠελεκάνουΤηλ.: 28230 42265E-mail: lkarapidaki@academyofathens.gr

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΖΩΗΣΠαλαιό Δημοτικό Σχολείο Νεροκούρου Δήμου Ελευθερίου Βενιζέλου Τηλ.: 28210 74764 & 28213 40277http//www.school-life.grEmail: museumsl@otenet.gr

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣΙ. Σφακιανάκη 20Τηλ.: 28210 23082 - 52606E-mail: history@gak.chan.sch.gr - iakr@otenet.gr

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΧΑΝΙΩΝΘεοτοκοπούλου 82, Παλιά ΠόληΤηλ.: 28210 96046

ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝΣτρατηγού Τζανακάκη 25Τηλ.: 28210 44156 - 25318

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΓΑΒΑΛΟΧΩΡΙΟΥΓαβαλοχώρι ΑποκορώνουΤηλ.: 28250 23222 - 22625

ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΛΙΕΙΑΣΚολυμβάρι ΚισάμουΤηλ. 28240 23299

ΚΡΗΤΙΚΟ ΣΠΙΤΙΧάληδων 46Β, Παλιά ΠόληΤηλ.: 28210 90816

ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΘΕΡΙΣΟΥΤηλ.: 28210 78004http://www.edia.gr/theriso_files/theriss.swf

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣΦρούριο Φιρκά, Παλιά ΠόληΤηλ.: 28210 57733

ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ….Στο παρόν αφιέρωμα ανταποκρίθηκαν με θέρμη, ενδιαφέρον και συνέπεια όλοι οι πολιτιστικοί οργανισμοί στους οποί-

ους απευθυνθήκαμε και τους ευχαριστούμε θερμά γι’αυτό. Πιθανόν να υπάρχουν συλλογές και δομές στο ν. Χανίων που δενσυμπεριλήφθηκαν. Δέσμευση της γράφουσας αν υπάρχουν τέτοιες περιπτώσεις να αναδειχτούν μέσα από επόμενο δημοσί-ευμα. Εξάλλου όπως είναι ορατό από την παρουσίαση των ταυτότητων των Μουσείων που πρωταγωνιστούν στο παρόν αφιέ-ρωμα,συνήθως το ξεκίνημα για ένα Μουσείο γίνεται από την πρωτοβουλία μικρής ομάδας ανθρώπων και δη ιδιωτών εθε-λοντών που λειτουργεί αρχικά “σιωπηρά”. Κυρίαρχος στόχος ήταν να γίνει μια διερεύνηση και αποτύπωση του προσανα-τολισμού και του περιεχομένου των Μουσείων, αλλά και των συναφών πολιτιστικών μονάδων του Ν. Χανίων σήμερα, καθώςκαι της εξέλιξής τους στο χρόνο. Να αναδειχτεί επίσης μέσα από τους κοινούς άξονες-ερωτήματα που τέθηκαν ότι κάθεμουσείο αποτελεί έναν εξελισσόμενο οργανισμό που διαρκώς επαναπροσδιορίζει το ρόλο του και έχει ανάγκη γι’αυτό ακρι-βώς το λόγο από συνεχή ανατροφοδότηση, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις ανάγκες του, καθώς και από επιστημονική δια-χείριση τόσο των συλλογών του, όσο και του ανθρώπινου δυναμικού του. Ευχή της γράφουσας να υπάρξει στο μέλλον ου-σιαστική συνέργεια και σύγκλιση ανάμεσα στους οργανισμούς που παράγουν και προάγουν πολιτισμό στο ν. Χανίων, ώστετο κοινό να τους βιώνει ως ζωντανά παιδευτικά και πολιτιστικά κύτταρα της κοινωνίας.

Οι άξονες-ερωτήματα που τέθηκαν αφορούσαν τηνταυτότητα του Μουσείου( ίδρυση, περιεχόμενο,στέγη,ηλεκτρονική διεύθυνση), το όραμα του (σκοπός, φιλοσοφία)τους επιμέρους στόχους του , τα μέσα υλοποίησης πουαξιοποιεί και μια πρόταση-ευχή για το παρόν και το μέλλοντου οργανισμού

Για την ιστορική αναδρομή οι πληροφορίες αντλήθηκαν απότο βιβλίο των Αθανασοπούλου Α.- Γλύτση Ε.-Χαμπούρη-Ιωαννίδου Αικ. : «Οι Διαστάσεις των ΠολιτιστικώνΦαινομένων , Πολιτιστικό Πλαίσιο, τόμος Β, ΕΑΠ, Πάτρα 2002

Κείμενα-Επιμέλεια:

ΜΑΡΙΑ Α. ΔΡΑΚΑΚΗΔ/ντρια 19ου Δ.Σ. Χανίων,

Μεταπτυχιακή φοιτήτρια του ΕΑΠ στο τμήμα Διοίκηση

Πολιτισμικών Μονάδων

Tο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης 1941 - 45 στοΘέρισο στεγάζεται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο,στο παλαιό Δ.Σ. του χωριού και είναι εμπλουτισμένομε όπλα και κειμήλια αγωνιστών, με το τυπογραφείοκαι τη γραφομηχανή της Εθνικής Αντίστασης, μεπάρα πολλά πολεμικά αντικείμενα της κατοχικήςπεριόδου (κράνη, ξιφολόγχες, κάλυκες, σφαίρες,χειροβομβίδες κ.λπ.) με το αρχείο της ΓερμανικήςΓκεστάμπο στα Χανιά, με πρωτότυπο αντιστασιακόυλικό, χάρτες με τις κυριότερες μάχες που δόθηκανστην Κρήτη την περίοδο της Γερμανικής κατοχής, μεπολλές φωτογραφίες πρωτεργατών - αγωνιστών τηςΕθνικής Αντίστασης ενάντια στους Γερμανούςκατακτητές. Δημιουργήθηκε από μια ομάδαανθρώπων του τόπου μας με τη βοήθεια της ΕΔΙΑ(Εταιρεία Διάσωσης Ιστορικού Αρχείου, με έδρα τηνΑθήνα) και επιχορηγήθηκε για τη διαμόρφωση τουχώρου, με σοβαρό χρηματικό ποσό από τηνπροηγούμενη κυβέρνηση. Τα εγκαίνια του Μουσείουέγιναν το Μάιο του 2003 με τη συμμετοχή πλέον τωνχιλίων ατόμων. Το Μουσείο παραμένει ανοικτό κάθεμέρα χάρη στην εθελοντική προσφορά μιας νέαςκοπέλας και καθημερινά δέχεται δεκάδες επισκέπτες

(μεταξύ αυτών και ο πρώην Πρόεδρος τηςΔημοκρατίας) αθέτει βιβλιοθήκη και ελπίζουμε ναδημιουργηθεί και οπτικοακουστική γωνιά μεσυνεντεύξεις που έχουμε πάρει από ζώντες ακόμηαγωνιστές. Λειτουργεί υπό την αιγίδα του Σωματείου«Διατήρησης Ιστορικής Μνήμης» υπάρχει καιστηρίζεται από το μεράκι και την προσήλωση ομάδαςανθρώπων του τόπου , εμπλουτίζεται καθημερινά καιελπίζουμε ότι κάποτε η Τοπική Αυτοδιοίκηση(Νομαρχία-Δήμος) θα ενδιαφερθούν για το διορισμόενός μόνιμου υπαλλήλου στο Μουσείο.

Στους σκοπούς και τους στόχους του Μουσείουσυμπεριλαμβάνονται : Η διατήρηση και η προβολήτης εθνικής μας αντίστασης στην ευρύτερη περιοχήτης Κρήτης που κατά την κατοχική περίοδο υπήρξετόπος αγώνων και θυσιών. Η αυτοθυσία τωναγωνιστών, η ανιδιοτελής προσφορά τους και ηδιαπαιδαγώγηση της νεολαίας στο πνεύμα τηςπροσφοράς και της θυσίας. Η διατήρηση της μνήμηςτων παππούδων και των πατεράδων μας πουαγωνίστηκαν για τη λευτεριά. Ο πόνος, το αίμα, οικαταστροφές που φέρνει ο πόλεμος, η βαρβαρότητατου φασισμού και η εγρήγορση όλων να μην

ξανάρθουν τέτοιες μέρες. Τα μέσα που αξιοποιούνται από το Μουσείο για

την υλοποίηση των παραπάνω στόχων είναι ημερίδες,ομιλίες, διαλέξεις, ξεναγήσεις στο χώρο του,επετειακές γιορτές μνήμης, εκδόσεις βιβλίων , ίδρυσηβιβλιοθήκης, εκθέσεις, εντοιχισμός αναμνηστικώνπλακών σε σημεία που έγιναν μάχες. Φιλοδοξία καιευχή του Σωματείου Διατήρησης Ιστορικής Μνήμηςείναι να γίνει το Μουσείο στο Θέρισο παγκρήτιαςεμβέλειας. Με το νέο κώδικα τοπικής αυτοδιοίκησης, η τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί να ιδρύει καιΜουσεία ως νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου .

Θέλουμε να υπαχθεί το Μουσείο λοιπόν στο Δήμο.

Έχουμε έρθει σε επαφή με το Δήμαρχο. Υπάρχει καισχετικό καταστατικό που ορίζει τη δημιουργίαΜουσείου με την επωνυμία «Μουσείο καιΠολιτιστικό Κέντρο για την Εθνική Αντίσταση».

(Στο σχέδιο του συγκεκριμένου καταστατικούρυθμίζονται επίσης οι συνεργασίες του Σωματείου μετο Δήμο). Το Μουσείο δέχεται εκατοντάδεςεπισκέπτες καθώς και σχολεία, ιδιαίτερα τους μήνεςτου καλοκαιριού . Υπάρχει βιβλίο επισκεπτών με τακαλύτερα σχόλια.

Νικόλαος Γιαννικάκης Πρόεδρος του Δ.Σ. του Μουσείου Εθνικής

Αντίστασης Θερίσου

31Xανιώτικα Νέα

ΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

ΧΑΝΙΩΝΑ ΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

ΚΙΣΑΜΟΥΑ

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων υπάγεταιστην ΚΕ΄ Εφορεία Προϊστορικών και ΚλασικώνΑρχαιοτήτων. Στεγάζεται στο καθολικό της ενετι-κής μονής του Αγίου Φραγκίσκου. Ως Αρχαιολο-γικό Μουσείο άρχισε να λειτουργεί το 1963.

Τα εκθέματά του δίνουν μία διαχρονική εικόνατης πολιτισμικής ιστορίας του Νομού Χανίων απότη νεολιθική εποχή έως και τα χρόνια της ρωμαι-οκρατίας. Η έκθεση χωρίζεται κατά πλάτος σε δύομεγάλες ενότητες : Στο ανατολικό τμήμα εκτίθενταιευρήματα της ύστερης νεολιθικής εποχής και τηςχαλκοκρατίας (μινωικοί χρόνοι). Στο δυτικό τμήμαεκτίθενται αρχαιότητες της εποχής του σιδήρου(ιστορικοί χρόνοι). Τα ευρήματα παρουσιάζονταικατά ανασκαφικά σύνολα και κατά θεματικές ενό-τητες. Στις συλλογές περιλαμβάνονται μινωικά ευ-ρήματα από την πόλη των Χανίων, προϊστορικά ευ-ρήματα από σπήλαια, μινωικά ευρήματα από διά-φορες περιοχές του νομού, ευρήματα από τάφουςτης γεωμετρικής περιόδου, ευρήματα των ιστορι-κών χρόνων από την πόλη των Χανίων και από διά-φορες άλλες πόλεις του νομού, νομίσματα, κοσμή-ματα (προϊστορικών και ιστορικών χρόνων), γλυ-πτά, επιγραφές, στήλες, ψηφιδωτά.

Το έτος 2000 δωρήθηκε στο ΑρχαιολογικόΜουσείο Χανίων η ενδιαφέρουσα συλλογή Κων-

σταντίνου, Μαρίκας και Κυριάκου Μητσοτάκη.Καταλαμβάνει τρεις μικρές αίθουσες στα βόρειακαι σε επαφή με το ναό του Αγίου Φραγκίσκου. Ταεκθέματα αποτελούν το 1/3 της Συλλογής και η πα-ρουσίαση τους ακολουθεί χρονολογική σειρά (τέ-λος 4ης χιλιετίας π.Χ. - 3ο αι. μ.Χ.). Περιλαμβάνον-ται ευρήματα μινωικής κεραμικής, πηλοπλαστικής,λιθοτεχνίας, σφραγιδογλυφίας, κοσμήματα και va-ria (ποικίλα αντικείμενα από διάφορες περιοχές).

Το Μουσείο διαθέτει εργαστήρια συνήρησηςκεραμικής, μεταλλικών αντικειμένων, νομισμάτων,τοιχογραφιών, ψηφιδωτών και χημικό εργαστήριο,ενώ για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών υπάρχειεκθετήριο - πωλητήριο του Ταμείου Αρχαιολογι-κών Πόρων στο ειδικά διαμορφωμένο κωδωνοστά-σιο δίπλα στην κύρια είσοδο.

Σκοπός του Μουσείου είναι η προβολή της πο-λιτισμικής ιστορίας του τόπου κατά τον καλύτεροδυνατό τρόπο, έτσι ώστε να αποτελεί πόλο έλξηςπολλών επισκεπτών. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεταικαι η διοργάνωση περιοδικών εκθέσεων, εκπαι-δευτικών προγραμμάτων και διαφόρων εκδηλώσε-ων πολιτισμού στο χώρο του Μουσείου.

Μαρία ΒλαζάκηΠροϊσταμένη ΚΕ΄ Εφορείας Προϊστορικών

και Κλασικών Αρχαιοτήτων.

ΜΟΥΣΕΙΟΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

ΘΕΡΙΣΟΥ

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Κισάμου υπάγεταιστην ΚΕ΄ Εφορεία Προϊστορικών και ΚλασικώνΑρχαιοτήτων. Η λειτουργία του ξεκίνησε το 2005.

Στεγάζεται στο ενετοτουρκικό μνημείο της κω-μόπολης το οποίο είναι γνωστό ως «Διοικητήριο».Στη μακραίωνη ιστορία του, το μνημείο δέχτηκεπολλές επεμβάσεις, από τις οποίες οι πιο πρόσφα-τες (2000) αφορούσαν στην προσαρμογή του στηνέα χρήση του ως Αρχαιολογικού Μουσείου τηςκωμόπολης, αλλά και της ευρύτερης περιοχής τηςΚισάμου. Τα εκθέματά του παρέχουν μια διαχρο-νική εικόνα της ιστορίας της περιοχής από τηνπροϊστορική εποχή μέχρι και την ύστερη αρχαι-ότητα, δηλαδή τους παλαιοχριστιανικούς χρό-νους. Η έκθεση είναι χωρισμένη σε ενότητες με βά-ση χρονολογικά και τοπικά κριτήρια και είναι κα-τανεμημένη στο ισόγειο και τον όροφο του κτηρί-ου. Στο ισόγειο παρουσιάζεται αρχικά η μινωικήπερίοδος με ευρήματα από τις ανασκαφές στα Νω-πήγεια, πρώην κοινότητας Δραπανιά. Η έκθεσησυνεχίζει με τη γεωμετρική εποχή (9ος – 8ος αι.π.Χ.) και εστιάζει την προσοχή στην ιστορική εξέ-λιξη των σημαντικότερων πόλεων – κρατών της δυ-τικής Κρήτης, την Πολυρρήνια και τη Φαλάσαρ-να, που ήκμασαν στην ελληνιστική περίοδο (τέλη4ου – 1ος αι. π.Χ.). Στην τελευταία αίθουσα τουισογείου παρουσιάζονται κεραμικά ευρήματα απόμη αυτόνομες πόλεις και οικισμούς της ευρύτερηςπεριοχής, ελληνιστικές επιγραφές και γλυπτά τηςπεριοχής της Κισάμου, έργα ως επί το πλείστον τηςρωμαιοκρατίας (67 π.Χ.- 4ος αι. μ.Χ.).

Ολόκληρος ο όροφος είναι αφιερωμένος στηνπόλη της Κισάμου και στα ευρήματα των πολυ-πληθών ανασκαφών της. Η μεγαλύτερη αίθουσατου Μουσείου είναι αφιερωμένη στην παρουσία-ση των αστικών επαύλεων της ελληνορωμαϊκήςΚισάμου. Εδώ μπορεί να θαυμάσει κανείς ψηφι-δωτά δάπεδα με ενδιαφέρουσες εικονογραφικέςπαραστάσεις. Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στιςοικονομικές σχέσεις και το εμπόριο της περιοχήςμε παρουσίαση αμφορέων και νομισμάτων. Η έκ-θεση συνεχίζεται με ευρήματα από εργαστηρια-κούς χώρους, αντικείμενα καθημερινής χρήσης,και από το στρώμα του σεισμού που το 365 μ.Χ. ισο-πέδωσε την Κίσαμο και ολόκληρη την Κρήτη. Ητελευταία αίθουσα είναι αφιερωμένη στον κόσμοτου θανάτου. Εκτίθενται ευρήματα από τάφουςτης Φαλάσαρνας και της Πολυρρήνιας, από μιαταφή του β΄ μισού του 4ου αι. π.Χ. από το ρωμαϊ-κό και παλαιοχριστιανικό νεκροταφείο.

Σκοπός του Μουσείου είναι η προβολή της πο-λιτισμικής ιστορίας του τόπου κατά τον καλύτεροδυνατό τρόπο, έτσι ώστε να αποτελεί πόλο έλξηςπολλών επισκεπτών. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεταικαι η διοργάνωση περιοδικών εκθέσεων, εκπαι-δευτικών προγραμμάτων και διαφόρων εκδηλώ-σεων πολιτισμού στο χώρο του Μουσείου.

Μαρία ΒλαζάκηΠροϊσταμένη ΚΕ΄ Εφορείας Προϊστορικών

και Κλασικών Αρχαιοτήτων.

Xανιώτικα Νέα32ΣΤΟΡΙΚΟΑΡΧΕΙΟ

ΚΡΗΤΗΣΙΥΖΑΝΤΙΝΗ &ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΗ

ΣΥΛΛΟΓΗ ΧΑΝΙΩΝΒ

Το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης είναι μια από τις αρ-χαιότερες αρχειακές Υπηρεσίες της χώρας. Ιδρύθη-κε στα Χανιά το 1920, ύστερα από απόφαση του τό-τε Γενικού Διοικητή Κρήτης, σήμερα είναι ΔημόσιαΥπηρεσία, αποκεντρωμένο Τμήμα - Παράρτηματων Γενικών Αρχείων του Κράτους και υπάγεται απ’ευθείας στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρη-σκευμάτων. Στεγάζεται σε νεοκλασικό κρατικό δια-τηρητέο κτήριο, όπου έχουν αναπτυχθεί όλα τα τμή-ματα της Υπηρεσίας. Για τις αυξημένες όμως στε-γαστικές ανάγκες έχει μισθωθεί και άλλο ισόγειοκτήριο. Συνολικά, περίπου 1.000.000 ιστορικά έγ-γραφα φυλάσσονται στο Αρχείο. Μεγάλες ιστορι-κές συλλογές όπως η επίσημη αλληλογραφία τωνΚρητικών Επαναστάσεων 1821-1830, 1866-1869,1877-1878, 1895-1898 και 1905. Κι ακόμη πολλές ιδιω-τικές συλλογές Επαναστατών και άλλων εξεχόντωνπροσώπων, το αρχείο Κρητών Αγωνιστών, τα αρ-χεία της Τουρκικής Διοικήσεως Κρήτης, του Κεν-τρικού Μεταφραστικού Γραφείου Κρήτης, της Κρη-τικής Πολιτείας, και της Γερμανικής Κατοχής, αλλάκαι Διοικητικά, Δικαστικά, Εκκλησιαστικά κλπ, με-γάλο φωτογραφικό αρχείο με 5.000 περίπου φωτο-γραφίες, πλήρες αρχείο Κρητικού Τύπου από το1831 μέχρι σήμερα, καθώς και εξειδικευμένη Βι-βλιοθήκη με 10.000 τίτλους περίπου, Παράλληλα μετο αρχειακό υλικό που διατηρεί, το Ιστορικό ΑρχείοΚρήτης έχει δημιουργήσει μουσειακό ιστορικό καιλαογραφικό τμήμα. Στην πρώτη αίθουσα του μου-σειακού τμήματος εκτίθενται προσωπικά ενθυμή-ματα του Εθνάρχη (το γραφείο και η καρέκλα του,η πολυθρόνα του, το πιεστήριο και τα γραμματόση-μα του Κινήματος του Θερίσου, έγγραφα και φωτο-γραφίες, η ιδιόγραφη απόλυσή του από τον Αρμο-στή, το ένταλμα σύλληψης επί εσχάτη προδοσία, δί-σκος γραμμοφώνου με τη φωνή του, το πιστόλι του,διάφορες εκδόσεις, κ.α.). Υπάρχουν ακόμη αίθουσεςαφιερωμένες στους Κρητικούς Αγώνες, στην Κρη-τική Πολιτεία, στην Μάχη της Κρήτης και στην Αν-τίσταση των Κρητών, με αποκορύφωμα τον ΣτύλοΕκτελέσεων της Αγιάς, πάνω στον οποίο εμαρτύρη-σαν χιλιάδες πατριώτες για την Ελευθερία και τη Δι-καιοσύνη. Αλλά και το λαογραφικό τμήμα προσφέ-ρει στον επισκέπτη μια πλούσια εικόνα ενός Κρητι-

κού σπιτιού (περίσσια στολισμένο κρεβάτι, αργα-λειός, έπιπλα, είδη οικιακής χρήσης, κεντήματα, χει-ροτεχνήματα, δαντέλες, παλαιότατα κλινοσκεπά-σματα, και κάθε είδους δείγμα της Κρητικής τέχνηςκαι ζωής).

Σκοπός και αποστολή του Αρχείου είναι η πε-ρισυλλογή, διάσωση, ταξινόμηση και διαφύλαξητων πάσης φύσεως αρχείων και κειμηλίων που αφο-ρούν στην Ιστορία της Κρήτης, τα οποία και θέτει,χωρίς περιορισμούς, στη διάθεση των ερευνητών,μελετητών και επισκεπτών της Υπηρεσίας. Η δια-φύλαξη και τεκμηρίωση των στοιχείων της πολιτι-στικής κληρονομιάς, η άντληση της ιστορικής πλη-ροφορίας και σωστή γνώση της Ιστορίας και της πο-λιτισμικής πορείας της Κρήτης, μέσω των αρχείωνκαι κειμηλίων.

Το ΙΑΚ συνεχίζει την ψηφιοποίηση των αρχεί-ων του (Ευρ. Πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφο-ρίας») και διαθέτει ειδικευμένο προσωπικό (Φιλό-λογο, Αρχειονόμο, Ταξινόμο, Συντηρήτρια, κλπ), τοοποίο και εκπαιδεύεται συχνά σε σχετικά σεμινάριατου Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης.

Συμμετέχει σε εκθέσεις ντοκουμέντων και βι-βλίων εντός και εκτός του Νησιού, διοργανώνει ήσυμμετέχει σε πνευματικές εκδηλώσεις και συνέδριακαι έχει συνεργασία και διασυνδέσεις τόσο με το Διε-θνές Συμβούλιο των Αρχείων, όσο και με Αρχεία,Πανεπιστήμια, επιστήμονες και ερευνητές απ ́όλητην Ελλάδα και το εξωτερικό. Παράλληλα έχει καιεκδοτική δραστηριότητα, (έχουν γίνει τέσσερις εκ-δόσεις), ενώ και το εκάστοτε προσωπικό της Υπη-ρεσίας δημοσιεύει διάφορες ερευνητικές εργασίεςιστορικού περιεχομένου ή πραγματοποιεί ανάλογεςδιαλέξεις και ομιλίες.

Η σωστή διαχείριση, ανάδειξη και αξιοποίησητων τεκμηρίων της Ιστορίας μας είναι πραγματικάένα όνειρο, αντάξιο της εθνικής κληρονομιάς μας.Μακάρι να μπορέσουμε να το κάνουμε πραγματι-κότητα, βοηθώντας όλοι ενωμένοι, από το μετερίζιπου είναι ταγμένος ο καθένας μας, γνωρίζοντας κα-λύτερα και σεβόμενοι περισσότερο την Ιστορία μας.

Ζαχαρένια ΣημανδηράκηΠροϊσταμένη Ιστορικού Αρχείου Κρήτης

Η Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Συλλογή Χα-νίων, αποτελεί στην ουσία την «περίληψη» του Βυ-ζαντινού Μουσείου, που πρόκειται να δημιουργη-θεί στα Χανιά από το εξαιρετικά πλούσιο αρχαι-ολογικό υλικό, που υπάρχει στις αποθήκες της 28ηςΕΒΑ. Είναι ωστόσο πολύ ενδιαφέρουσα για την αν-τιπροσωπευτικότητα και την ποιότητα των εκθε-μάτων. Στεγάστηκε στο μικρό καθολικό της Μονήςτου San Salvatore των Φραγκισκανών, που ανήκειστο ΥΠΠΟ και το οποίο αποτελεί και αυτό «έκθε-μα» ως χώρος με διαρκή εξέλιξη κατά τη Βενετο-κρατία. Ο επόμενος στόχος συνδέεται με την επι-κείμενη μεταστέγαση του Αρχαιολογικού Μουσεί-ου και την εκκένωση του ναού του Αγίου Φραγκί-σκου. Αρχικό όραμα ήταν η δημιουργία ενός με-γάλου, ενιαίου Μουσείου ,που να καλύπτει και τολαϊκό πολιτισμό, με πυρήνα τις δυο σημαντικές κρα-τικές συλλογές (28 ΕΒΑ και ΙΑΚ) σε κάποιο μεγά-λο κτήριο της παλιάς πόλης στα πρότυπα του Ιστο-ρικού Μουσείου Κρήτης. Η υπόθεση δεν προχώρη-σε από τις αδικαιολόγητες αντιδράσεις ορισμένωντοπικών παραγόντων. Έτσι και η υπόθεση της δη-μιουργίας ενιαίου Μουσείου ναυάγησε και η Βυ-ζαντινή Συλλογή στεγάστηκε στο μόνο κατάλληλοδιαθέσιμο χώρ του ΥΠΠΟ και η δημιουργία «Λα-ογραφικού» Μουσείου καρκινοβατεί.

Στόχοι του είναι η εποπτική παρουσίαση του

σημαντικού τοπικού πολιτισμού της συγκεκριμένηςπεριόδου, η ενημέρωση και σταδιακά η υλοποίησηεκπαιδευτικών-ψυχαγωγικών προγραμμάτων.Προς το παρόν λόγω της ελλιπούς στελέχωσης της28ης ΕΒΑ στα Χανιά και του πλήθους των θεμάτωνοι στόχοι αυτοί παραμένουν αδρανείς.

Με την ολοκλήρωση της αποκατάστασης τουφρουρίου Φιρκά, τη μεταστέγαση εκεί των εργα-στηρίων συντήρησης και των επιστημονικών απο-θηκών, καθώς και τη δημιουργία κατάλληλων χώ-ρων για διαλέξεις, εκθέσεις, συναντήσεις, ερευνη-τικά προγράμματα, θα ενεργοποιηθούν από τοφθινόπωρο ανάλογες διαδικασίες. Ήδη η Εφορείασυμμετέχει σε πολλά ερευνητικά προγράμματα καιθα συνεχίσει να αξιοποιεί τις διεθνείς της διασυν-δέσεις.

Εύχομαι να υπάρξουν στο μέλλον καλύτερεςδυνατότητες σε πόρους και προσωπικό, ώστε οιστόχοι του Βυζαντινού Μουσείου Χανίων να υλο-ποιούνται για το καλό της τοπικής κοινωνίας. Μιαπρόταση προς τους φορείς των Χανιών, είναι ναεπανέλθουμε στην αρχική διαδικασία για τη δημι-ουργία ενός πράγματι μεγάλου Μουσείου, το οποίονα αφορά και στον ακαδημαϊκό και στο λαϊκό Πο-λιτισμό.

Μιχάλης Γ. ΑνδριανάκηςΈφορος Βυζαντινών Αρχαιοτήτων

ΣΤΟΡΙΚΟΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

ΓΑΒΑΛΟΧΩΡΙΟΥΙ

Το Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο Γαβαλοχωρίου είναι ΝΠΙΔ και διοικείται από Διοικητικό Συμβού-λιο που αποτελείται από εκλεγμένους εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και επιφανείς πολίτες κα-τοίκους του τοπικού διαμερίσματος Γαβαλοχωρίου. Στεγάζεται σε κτήριο της πρώην Κοινότητας Γαβαλο-χωρίου το οποίο αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και αναπτύσσε-ται σε δύο επίπεδα.Ισόγειο με «οξιώστη» εσωτερική αυλή , καμαρόσπιτο με βοηθητικούς χώρους, όροφο μεοντά.Τμήμα του κτηρίου κατασκευάστηκε κατά την Ενετοκρατία, ο δε όροφος έγινε επί Τουρκοκρατίας. Χρη-σιμοποιήθηκε ως κατοικία μέχρι τα τέλη του περασμένου αιώνα. Στην κοινότητα Γαβαλοχωρίου δωρήθηκεαπό τους κληρονόμους των τελευταίων ενοίκων του, το ζεύγος Γεωργίου και Μαρίας Στυλιανακάκη. Η ανα-στήλωση του κτηρίου πραγματοποιήθηκε από το πρόγραμμα ΜΟΠ Κρήτης και η έκθεση των αντικειμένων

από το πρόγραμμα ΣΠΑ. Η καταγραφή, συντήρηση και η επιβοήθηση στην έκθεση των αντικειμένων πραγ-ματοποιήθηκε με χρηματοδότηση και μέριμνα της Διεύθυνσης Λαϊκού Πολιτισμού του ΥΠΠΟ. Η έκθεσητων αντικειμένων γίνεται σύμφωνα με τη σύγχρονη μουσειολογική αντίληψη με επεξηγηματικά κείμενα ,φωτογραφίες, σχέδια, μακέτες και εμπλουτίζεται κάθε χρόνο με νέα εκθέματα. Σκοπός του Μουσείου είναι ηπερισυλλογή , προστασία και έρευνα των αντικειμένων της πολιτιστικής παράδοσης του τόπου. Τα εκθέμα-τά του κατηγοριοποιούνται με βάση τις εξής θεματικές ενότητες : καμαρόσπιτο, μετάξι, αγγειοπλαστική, κο-πανέλι, λιθοτομία-λιθοξοϊκή, ξυλογλυπτική-εικονογραφία, όπλα-νομίσματα-ιστορική απεικόνιση Στο Μου-σείο εφαρμόζεται εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές Δημοτικού που σχεδιάστηκε με την εποπτεία καιτην επιμέλεια του προγράμματος «ΜΕΛΙΝΑ-Εκπαίδευση και Πολιτισμός» Ευχή μας είναι η χρηματοδότη-ση της επέκτασης σε διπλανό κτήριο του Μουσείου για να στεγαστούν τα υπόλοιπα 2000 αντικείμενα πουέχουμε στις αποθήκες μας. Η Διεθνής Ημέρα Μουσείων είναι μία ευκαιρία να προβάλλεται το έργο και ηαποστολή των Μουσείων του τόπου μας και να δίδεται η ευκαιρία για μελλοντικές συνεργασίες αλλά και προ-βολή των δραστηριοτήτων τους.

Αναστασία Φρονιμάκη Γραμματέας Δ.Σ. του Ιστορικού Λαογραφικού Μουσείου Γαβαλοχωρίο

33Xανιώτικα ΝέαΟΥΣΕΙΟ

ΣΧΟΛΙΚΗΣΖΩΗΣΜ ΟΥΣΕΙΟ

ΑΚΡΙΤΩΝΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣΜ

Το Μουσείο Σχολικής Ζωής νομού Χανίων(ΜΣΖ) ιδρύθηκε από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοί-κηση Χανίων το 2006, επί νομαρχίας ΓιώργουΚατσανεβάκη, μετά από σχετική πρωτοβουλίακαι πρόταση των εκπαιδευτικών Δημήτρη Καρ-τσάκη και Μαρίας Δρακάκη.

Στεγάζεται στο παλαιό Δημοτικό ΣχολείοΝεροκούρου που βρίσκεται στο ομώνυμο δημο-τικό διαμέρισμα του Δήμου Ελευθερίου Βενι-ζέλου, το οποίο ανακαινίστηκε από τη Ν.Α.Χ.και την Αναπτυξιακή Α.Ε. Νομού Χανίων, μετην καθοριστική συμβολή του τότε προέδρουτης, Αντώνη Παπαδεράκη. Η διοίκηση τουΜουσείου έχει ανατεθεί σήμερα από τη Νομαρ-χιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων σε πενταμελή επι-τροπή στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι τηςΠρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευ-σης, εκπρόσωπος του τμήματος Πολιτισμού τηςΝ.Α.Χ, εκπρόσωπος του Συλλόγου Φίλων και ηυπογράφουσα, εκ μέρους του νομαρχιακού συμ-βουλίου. Αρχικά το ΜΣΖ φιλοξενήθηκε ηλε-κτρονικά στην ιστοσελίδα της Αναπτυξιακής Ν.Χανίων, ενώ τώρα σχεδιάζει και εμπλουτίζειτην ιστοσελίδα του στηδιεύθυνση:http//www.school-life.gr.

Βασικός σκοπός του Μουσείου ΣχολικήςΖωής είναι η αναζήτηση του εκπαιδευτικούκαι σχολικού παρελθόντος σε όλες τις περιό-δους της τοπικής και γενικότερα της Κρητι-κής Ιστορίας , η επιστημονική ανάλυση , κα-ταγραφή και διαφύλαξή του , καθώς και ησύνδεσή του με την εκπαιδευτική πραγματι-κότητα του σήμερα και του αύριο.

Με την ενεργητική υποστήριξη και συμβο-λή των πνευματικών και ιδιαίτερα των εκπαι-δευτικών δυνάμεων του τόπου καθώς και με τηνεπιβαλλόμενη αρωγή και στήριξη της Πολιτεί-ας, το Μουσείο Σχολικής Ζωής επιδιώκει να εξε-λιχθεί σε ένα φορέα με ιδιαίτερο κύρος και βα-ρύτητα στα εκπαιδευτικά και παιδαγωγικάδρώμενα. Όραμά του είναι η ανάδειξη της κρι-τικής γνώσης και τη δια βίου μάθησης ως βα-σικών συστατικών της σύγχρονης παιδείας.

Το Μουσείο Σχολικής Ζωής πραγματώνειτους στόχους του με διάφορες δραστηριότητεςόπως εκθέσεις, ημερίδες, εκδόσεις κ.λ.π. Η πρώ-τη του έκθεση, που σηματοδότησε την έναρξηλειτουργίας του το 2006 και λειτουργεί ακόμα,έχει τίτλο: «Ελάτε να ζωντανέψουμε τα ξύλιναθρανία». Την έκθεση έχουν ήδη επισκεφθεί πά-νω από 20.000 επισκέπτες, κυρίως σχολεία απόόλη την Κρήτη και ΚΑΠΗ. Από τις αρχές του2008, ο Νομάρχης Χανίων, Γρηγόρης Αρχοντά-κης και ο Αντινομάρχης, αρμόδιος για θέματαπολιτισμού, Κώστας Γύπαρης, φρόντισαν ναυποστηριχθεί η ξενάγηση στο Μουσείο Σχολι-κής Ζωής, από εξειδικευμένη θεατρολόγο. Αυ-τό το χρονικό διάστημα η Νομαρχιακή Αυτοδι-

οίκηση Χανίων, μέσω της Αναπτυξιακής, προ-ετοιμάζει πυρετωδώς τη δεύτερη περιοδική έκ-θεση του Μουσείου, που θα έχει ως θέμα το μα-θητικό έντυπο, (τυπικό και άτυπο) στην Κρήτη.

Το Μουσείο επίσης συμμετέχει με εκπροσώ-πους του σε εκθέσεις (όπως η έκθεση Μαθητι-κού Τουρισμού που έγινε τον περασμένο Οκτώ-βριο στο Ζάππειο) και σε συνέδρια προκειμένουνα κάνει γνωστό το έργο του στο κοινό αλλά καιστην ακαδημαϊκή κοινότητα.

Τη δράση του Μουσείου ενισχύει ο Σύλλο-γος Φίλων του Μουσείου που ιδρύθηκε το 2005.Ο Σύλλογος Φίλων του Μουσείου με την εθε-λοντική εργασία και την ευελιξία που του προ-σφέρει το νομικό του καθεστώς, συμβάλλει ενερ-γά στην υλοποίηση των στόχων του Μουσείουκαι προβάλλει το έργο του στο κοινό. Για το λό-γο αυτό οργανώνει παράλληλες δράσεις ενημε-ρωτικού, ψυχαγωγικού και κυρίως εκπαιδευτι-κού χαρακτήρα συμπράττοντας συχνά με συνα-φείς πολιτιστικούς οργανισμούς στην Ελλάδακαι το εξωτερικό.

Στη στήριξη του Μουσείου πολύτιμος αρω-γός είναι και ο Δήμαρχος Ελευθερίου Βενιζέ-λου, Μανώλης Κεμεσίδης, καθώς και ο Πολιτι-στικός Σύλλογος Νεροκούρου.

Η πρότασή μας, η οποία ήδη έχει υιοθετηθείαπό τη Νομαρχιακή Αρχή και έχουν γίνει οιαπαραίτητες ενέργειες για την προώθησή της,είναι να αποκτήσει το Μουσείο Σχολικής Ζωήςαυτόνομη νομική μορφή και στη συνέχεια ναδιασφαλισθεί η χρηματοδότησή του και η λει-τουργία του με την υπογραφή προγραμματικήςσύμβασης μεταξύ των φορέων που ενδιαφέρον-ται για αυτό. Ανάμεσα σ’ αυτούς τους φορείςεπιδιώκουμε να είναι και το Υπουργείο Παιδεί-ας. Ευχή μας είναι να αγκαλιάσουν το Μουσείοόλο και περισσότεροι Χανιώτες, να εμπλουτί-σουν τη συλλογή του με πολύτιμο υλικό από τημαθητική τους ζωή και να το αναδείξουν σε έναζωντανό κέντρο πολιτισμού. Με τη σειρά του τοΜουσείο ευχόμαστε να συνεισφέρει ουσιαστικάστην εκπαίδευση και τον πολιτισμό του νομούμας και της Κρήτης γενικότερα.

Με την ευκαιρία αυτή καλούμε όλους όσοιέχουν στην κατοχή τους μαθητικά έντυπα, πουθα άξιζε να εκτεθούν στην επόμενη έκθεση, ναεπικοινωνήσουν μαζί μας στα τηλέφωνα 2821 074764 & 2821 3 40277.

Ελίνα Δασκαλάκη Νομαρχιακή Σύμβουλος,

Πρόεδρος της Επιτροπής Διοίκησης και Διαχείρισηςτου Μουσείου Σχολικής Ζωής ν. Χανίων

ΣΤΟΡΙΚΗΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣΙΤο 1980 ιδρύθηκε το Λαογραφικό Μουσείο της

ΙΛΑΕΚ και περιέχει αντικείμενα λαϊκής τέχνης καιεργαλεία που συντελούσαν στην ανάπτυξη τουαγροτικού και ποιμενικού βίου. Στεγάζεται στοΦρούριο του Φιρκά και δυστυχώς λόγω συγκυριώνδεν είναι επισκέψιμο. Το όραμα της ΙΛΑΕΚ είναιη ίδρυση και λειτουργία Ιστορικού και Λαογραφι-κού Μουσείου Χανίων. Θεωρούμε απαράδεκτο ναμην διαθέτει ο Νομός τα αναφερόμενα Μουσεία μέ-σα από τα οποία θα περνά και θα διδάσκεται ορα-τά η ιστορία και ο πολιτισμός του τόπου μας. Ευχήμας να βρεθούν σύντομα οι κατάλληλοι χώροι –καιυπάρχουν πολλοί- όπως η Βίλα Πασάδων –Κουκου-ναρά, τα κτήρια στο πρώην Θ.Ψ.Π, το Ιτζεδίν στηνπεριοχή Σούδας ώστε να στεγαστούν οι σπουδαίεςσυλλογές που υπάρχουν σε συλλόγους και ιδιώτεςκαι να είναι ανοικτές στο κοινό.

Αρχόντισσα Ναναδάκη-ΠαπαδερούΠρόεδρος της ΙΛΑΕΚ

Το Μουσείο Ακριτών της Ευρώπης στεγάζε-ται στo κέντρο της Παλαιόχωρας του Δήμου Πε-λεκάνου του Νομού Χανίων, στο οίκημα του πα-λαιού οικοτροφείου. Ιδρύθηκε στις 9 Ιουλίου του2006, με χρηματοδότηση του Προγράμματος «Πο-λιτισμός 2000» και χορηγούνται τα λειτουργικά τουέξοδα από τον Δήμο Πελεκάνου. Το ΜουσείοΑκριτών της Ευρώπης στην Παλαιόχωρα ΧανίωνΚρήτης είναι το αποτέλεσμα μιας πολύχρονης προ-ετοιμασίας του Κέντρου Ερεύνης της ΕλληνικήςΛαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών. Πρόκειταιγια το προϊόν συνεδρίων και επιστημονικών συζη-τήσεων στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμμα-τος «Πολιτισμός 2000», «European Acritic Her-itage», Ελλάδα, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Βουλγα-ρία, που απεικονίζει ένα διευρωπαϊκό ίσως και οι-κουμενικό πολιτισμικό και ιστορικό φαινόμενοεστιάζοντας στην αμφισημία του όρου «ακρίτες».Υπερασπιστές των συνόρων, «των άκρων», οι θρυ-λικοί φύλακες-ήρωες της Ευρώπης έχουν κοινά χα-ρακτηριστικά.

Ένα Μουσείο μοναδικό στον κόσμο. Με ταεκθέματά και το εποπτικό υλικό του αποδεικνύειτην κοινή πολιτιστική κληρονομιά των λαών τηςΕυρώπης.

Το εθνογραφικό και Ιστορικό υλικό χρησιμο-ποιήθηκε ως συνδετικός κρίκος μεταξύ διαφορε-τικής εθνικότητας ή θρησκεύματος λαών. Το σε-νάριο της μόνιμης έκθεσης, προβάλλει κυρίως τογεγονός ότι πέρα από τις διασυνοριακές αντιθέ-σεις και συγκρούσεις, τις αντιπαραθέσεις τωνστρατών και των ποικίλων πολιτικών, οικονομι-κών και εθνικών συμφερόντων υπάρχουν και οιγέφυρες κοινωνίας και επικοινωνίας. Τέτοιες γέ-φυρες που στήνουν τα τραγούδια, οι χοροί, τα πα-

νηγύρια, η τέχνη, ο έρωτας και οι επιγαμίες, το εμ-πόριο, οι οικονομικές συναλλαγές και οι ποικίλεςδιαπολιτισμικές ανταλλαγές.

Το περιεχόμενό του είναι πολυσύνθετο καιποικίλο, προφορικό, ακουστικό, οπτικοακουστι-κό, γραπτό, εικονικό και από διαφορετικές χρονι-κές περιόδους και τόπους. Την επιστημονική επι-μέλεια του Μουσείου έχει το Κέντρο Ερεύνης τηςΕλληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών,Αικατερίνη Πολυμέρου –Καμηλάκη, Διευθύντριατου Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίαςτης Ακαδημίας Αθηνών, επιμέλεια έκθεσης Λουϊ-ζα Καραπιδάκη, μόνιμη συνεργ. του ΚέντρουΕρεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδη-μίας Αθηνών).

Βασικός σκοπός του Μουσείου είναι τόσο ηδιάδοση του κοινού ευρωπαϊκού πολιτισμού με τιςβυζαντινές απαρχές, όσο και η εμψύχωση τηςακριτικής περιοχής που το φιλοξενεί. Επίσης νααναδειχτεί μέσα από τα εκθέματά του πόσο γόνι-μες και δημιουργικές μπορεί να είναι οι αλληλε-πιδράσεις από τις διασταυρώσεις λαών, των νοο-τροπιών, των συμπεριφορών και των κοινωνικώνπροτύπων.

Ο στόχος είναι να δημιουργηθεί ένας σημαν-τικός πόλος έλξης για έρευνα, μελέτη, ψυχαγωγίακαι κοινωνική ευαισθητοποίηση. Εκπαιδευτικάπρογράμματα, για σχολεία, εκτελούνται στη διάρ-κεια όλου του χρόνου με ραντεβού.

Πρόταση/ευχή για το παρόν και το μέλλον τουοργανισμού είναι να αποτελέσει ένα εκπαιδευτι-κό πυρήνα και να αναδειχτεί σε θετική κοινωνικήδύναμη.

Ευη Θεοδωράκη,Υπεύθυνη Μουσείου

Xανιώτικα Νέα34ΡΗΤΙΚΟ ΣΠΙΤΙ

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΜΟΥΣΕΙΟΚ

ΟΥΣΕΙΟΧΗΜΕΙΑΣ

ΧΑΝΙΩΝΜ

ΟΥΣΕΙΟΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑΣ

ΧΑΝΙΩΤΙΚΩΝ ΝΕΩΝΜ

Το Μουσείο Χημείας Χανίων αποτελεί ανα-παράσταση του πρώτου Δημόσιου Χημείου τηςΕλλάδας. Βρίσκεται στο 2ο όροφο του ΓενικούΧημείου ( Ελ. Βενιζέλου και Χαρ. Τρικούπη ) καιανήκει στο Υπουργείο Οικονομικών.

Οι ρίζες της παρουσίας του στην πόλη μαςξεκινούν από το 1895 όταν η συγκυρία της ανα-γκαιότητας των χημικών ελέγχων, η εποπτείατης δημόσιας υγείας και η παρουσία της προσω-πικότητας του χημικού Δρ Ιωάννη Βαμβακάέδωσαν τον καρπό της Ίδρυσης του πρώτουΑγορανομικού Χημείου στα Χανιά ενώ υπήρχεακόμα Τουρκική Διοίκηση. Το έργο του χημείουαυτού και η προσφορά του Ιδρυτή του ήταν τε-ράστια. Ενδεικτικά αναφέρουμε το πλήθος τωναναλύσεων που πραγματοποιήθηκαν σε αυτό,τις πρωτότυπες δημοσιεύσεις, , τη βοήθεια προςτις υγειονομικές αρχές, την καταπολέμηση τηςελονοσίας, την συγγραφή του βιβλίου <<Εργα-σίαι του εν Χανίοις Δημοσίου Χημείου>> το1913, το οποίο είναι το πρώτο στο είδος του καιαποτέλεσε για πολλά χρόνια σημείο αναφοράςτων χημικών, την διεθνή τέλος αναγνώριση.

Έτσι μετά από πολλά χρόνια το 1962 έρ-χεται η πρώτη επιβράβευση με την οικοδομικήκατασκευή της αναπαράστασης του, στο νεοα-ναγειρόμενο τότε κτήριο των Χημικών Υπηρε-σιών. Γίνεται η συλλογή οργάνων και συσκευώνμε στόχο την δημιουργία του χώρου που εργά-στηκε και έδρασε ο Ι. Βαμβακάς σε μουσειακήπλέον μορφή. Όμως μόλις το 1997 έγινε πραγ-

ματικότητα η λειτουργική αποκατάσταση τουΜουσείου Χημείας Χανίων μετά από προσπά-θειες του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣυλλόγουΧημικών Χανίων – Ρεθύμνου με Πρόεδρο τοΜαρκογιαννάκη Δημοσθένη καθ. Δ/βάθμιας.

Σκοπός του όλου εγχειρήματος ήταν και εί-ναι η διάσωση και γνωστοποίηση της ιστορίαςτου τόπου που αφορά την Επιστήμη της Χημεί-ας μέσω του Μουσείου, καθώς και η πληροφό-ρηση των συμπολιτών μας, και όχι μόνο, για τηναναγκαιότητα και τα επιτεύγματά της που στή-ριζαν και στηρίζουν μια κοινωνία καθημερινά.Στον ΄΄Οδηγό΄΄ του Μουσείου αναγράφεται χα-ρακτηριστικά: επιθυμούμε τη σύνδεση του πα-ρελθόντος με το παρόν και το μέλλον, την ανα-τροφοδότηση των γνώσεών μας χρησιμοποιών-τας σαν εφαλτήριο τις μεθόδους και τις κατα-σκευές του χθές….

Αρωγός σε αυτή την εκπαιδευτική προσπά-θεια θα ήταν μελλοντικά η δημιουργία ενός βίν-τεο που θα παρουσίαζε χημικές αναλύσεις με όρ-γανα και συσκευές από το Μουσείο. Επίσης ανο χώρος αποκτούσε μεγαλύτερη αυτονομία στηλειτουργία του σε σχέση με τις χημικές υπηρε-σίες, αυτό θα βοηθούσε στην μεγαλύτερη και σω-στότερη επισκεψιμότητα του.

Οι ευχές μας, με ευκαιρία το σημερινό εορ-τασμό της ΗΜΕΡΑΣ ΜΟΥΣΕΙΩΝ είναι, ναοπλιστούν οι νέοι, οι μαθητές μας, με την απα-ραίτητη παιδεία έτσι ώστε να βάλουν στα προ-γράμματά τους, συνειδητά τις επισκέψεις τωνΜουσείων, που άπειρες γνώσεις μπορούν νατους προσφέρουν, ενώ παράλληλα ευχόμαστε, ηΠολιτεία να σκύψει και να αγκαλιάσει ανάλογεςπολιτιστικές δράσεις.

Επισκέψεις στο Μουσείο Χημείας γίνονταιτις εργάσιμες μέρες και ώρες αφού οι εργαζόμε-νοι στο Γενικό Χημείο έχουν επωμιστεί και τοβάρος της λειτουργίας του, ενώ για την επίσκε-ψη πολυπληθών ομάδων, απαιτείται προσυνεν-νόηση στο τηλέφωνο 28210 42504.

Δημοσθένης Ι. Μαρκογιαννάκης

Ο Σύλλογος «Κρητικό Παραδοσιακό Κέντη-μα» ιδρύθηκε το 1990 και στεγάζεται σε κτήριο δί-πλα στην Καθολική Εκκλησία ( Χάληδων 46) όπουείναι γνωστός ως Κρητικό Σπίτι-ΛαογραφικόΜουσείο.

Ο σκοπός μας είναι να γνωρίσουν όλοι μικροίκαι μεγάλοι, αλλά κυρίως τα παιδιά, τη ζωή τωνπαππούδων και γιαγιάδων στην Κρήτη. Μέλημάμας να μην αφήσουμε την κεντητική τέχνη να χα-θεί και να αλλοιωθεί γιατί μέσα από αυτήν ανα-δεικνύουμε τη ζωή του τόπου μας. Γι’αυτό λοιπόνπροσπαθούμε να επεκτείνουμε το χώρο μας ώστενα υπάρξει η δυνατότητα να εκθέσουμε τα έργαμας που απεικονίζουν λαογραφικά θέματα και πουπολλά από αυτά έχουν φύγει στο εξωτερικό. Με αυ-τόν τον τρόπο επιθυμούμε να προσελκύσουμε τη νε-ότερη γενιά. Σκεφτόμαστε να οργανώσουμε εκ-παιδευτικά προγράμματα και έτσι να μεταδώσου-με την παλιά τεχνική του παραδοσιακού κρητικούκεντήματος σε ανθρώπους που ενδιαφέρονται.Χρειαζόμαστε γι’αυτό τη στήριξη της Πολιτείαςκαι των τοπικών αρχών για να το υλοποιήσουμε.Χρόνια τώρα εισπράττουμε την αδιαφορία τουςκαι ψάχνουμε μόνες μας τα μέσα για να περισώ-σουμε αυτή την προσπάθεια. Δεχόμαστε καθημε-ρινά σχολεία , αλλά και λαογράφους , ιστορικούςτέχνης και όλους όσοι ενδιαφέρονται να συλλέξουνπληροφορίες για την αυθεντική κρητική παράδο-ση. Έχουμε επικοινωνία με ανθρώπους από το εξω-τερικό οι οποίοι ενθουσιάζονται από τη λειτουργι-κότητα, την αυθεντικότητα , τη ζεστασιά και τηναληθινή αρχοντιά που εκπέμπει ο χώρος του Κρη-

τικού Σπιτιού και οι εικόνες του. Αυτό είναι πουμας δίνει και τη δύναμη να συνεχίσουμε. Η πρότα-σή μας είναι να υπάρξει περισσότερη μέριμνα καιαληθινό ενδιαφέρον για τις ανάγκες των Μουσεί-ων και ευχή μας το 2009 στον εορτασμό της Διε-θνούς Ημέρας Μουσείων να έχει εγκαινιαστεί ο νέ-ος μας χώρος και να μπορέσουμε να σας υποδε-χτούμε με χαρά σ’αυτόν.

Ασπασία Μπικάκη- Ειρήνη ΚουμανδράκηΔημιουργοί του

ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ

Το Μουσείο Τυπογραφίας των ΧανιώτικωνΝέων, μοναδικό στην Κρήτη, βρίσκεται στοΒιοτεχνικό Πάρκο, στη Σούδα, σε έναν ιδιαί-τερο χώρο και λειτουργεί από τον Μάιο του2005.

Πρόκειται για μία ιδιωτική πρωτοβουλίακαι είναι το αποτέλεσμα της πολύχρονης καιεπίμονης προσπάθειας του εκδότη της εφημε-ρίδας κ. Γιάννη Γαρεδάκη για τη συγκέντρω-ση μηχανημάτων και αντικειμένων που προσ-διορίζουν την πορεία της τυπογραφίας από τοξεκίνημά της την εποχή του Γουτεμβέργιου μέ-χρι τις μέρες μας.

Η συλλογή του μουσείου περιλαμβάνει χει-ροκίνητα τυπογραφικά πιεστήρια που χρονο-λογούνται από τον 19ο αιώνα, αλλά και πιοσύγχρονα, αυτόματα πιεστήρια που λειτούρ-γησαν κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα.

Παράλληλα με αυτά παρουσιάζονται ταδιάφορα εργαλεία, οι πάγκοι εργασίας, τα τυ-πογραφικά στοιχεία, όλα εκείνα τα συστατικάπου συντελούσαν στην αποτύπωση της έννοι-ας, της είδησης, της ιστορίας.

Κατά τη διάρκεια της ξενάγησης, οι επι-σκέπτες του μουσείου έχουν τη δυνατότητα ναταξιδεύουν για λίγο πίσω στο χρόνο παρακο-λουθώντας κάποια από αυτά τα μηχανήματανα πραγματοποιούν εκτυπωτικές εργασίες.

Σπάνια βιβλία που χρονολογούνται απότον 16ο αιώνα, πρωτότυπα φύλλα κρητικώνεφημερίδων, από το 1890 και μετά, χάρτες, χαρ-τονομίσματα και γραμματόσημα εποχής συμ-

πληρώνουν την εικόνα, ως αποτέλεσμα τηςεκτυπωτικής διαδικασίας.

Ένας από τους σημαντικότερους στόχουςτου Μουσείου είναι να το επισκέπτονται μα-θητές, αλλά και άνθρωποι κάθε ηλικίας, οιοποίοι, μέσα από επιδείξεις, εφαρμογές και ξε-ναγήσεις έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουνενδιαφέρον, γνώσεις και άποψη για την Τυπο-γραφία.

Ηδη, πολλά από τα σχολεία του Νομού μαςέχουν εντάξει στις εκπαιδευτικές τους εξορμή-σεις την επίσκεψη στο Μουσείο Τυπογραφίας.

Κατά τη διάρκεια των σχολικών επισκέψε-ων, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ολοκληρώνε-ται με την ξενάγηση των μαθητών στους χώ-ρους του σύγχρονου τυπογραφείου των Χα-νιώτικων Νέων, ώστε να αποκτήσουν μία ου-σιαστικότερη εικόνα για το παρελθόν, το πα-ρόν και το μέλλον της τυπογραφίας.

Η αναζήτηση μηχανημάτων, υλικών καιντοκουμέντων που αφορούν την τυπογραφίασυνεχίζεται. Τα αξιόλογα αποτελέσματά τηςμαζί με τις δωρεές που πραγματοποιούν κατάκαιρούς φίλοι του Μουσείου, δίνοντας σε αυτόκομμάτια από τη δική τους ιστορία, εμπλουτί-ζουν τη συλλογή και δημιουργούν την ανάγκηεπέκτασης του χώρου, κάτι που αποτελεί τονεπόμενο στόχο των εμπνευστών του και που ελ-πίζουμε ότι θα υλοποιηθεί σύντομα.

Έλια ΚουμήΥπεύθυνη επικοινωνίας Μουσείου Τυπογραφίας

Στον ίδιο χώρο στεγά-ζεται και μία αξιόλο-γη Βιβλιοθήκη Κρη-

τικού Βιβλίου η οποία έγι-νε πραγματικότητα με τηνκαθοριστική συμβολή τουΜιχάλη Γρηγοράκη οοποίος συνέλλεξε και οργά-νωσε το πλούσιο και σπά-νιο υλικό της. Στόχος τηςΚρητολογικής Βιβλιοθή-κης είναι η συγκέντρωσηπάσης φύσεως εντύπων (βι-βλία, περιοδικά, χάρτες,ημερολόγια, κ.λπ.) πουέχουν γραφτεί για την Κρή-τη, όπως και βιβλίων κρη-τικών συγγραφέων.

35Xανιώτικα ΝέαΑΥΤΙΚΟ

ΜΟΥΣΕΙΟΧΑΝΙΩΝΝ ΟΥΣΕΙΟ

ΟΙΚΙΑΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥΜ

Το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης βρίσκεται στηνείσοδο του Ιστορικού φρουρίου ¨ Φιρκάς¨ στα Χα-νιά το οποίο κατασκευάσθηκε επί Ενετοκρατίας(1204 – 1669) όπου και υψώθηκε η Ελληνική ση-μαία την 1η Δεκεμβρίου 1913, επισφραγίζονταςτην Ένωση της Κρήτης με την μητέρα Ελλάδα.

Ιδρύθηκε το 1973. Έχει σκοπό την προβολή τηςναυτικής ιστορίας της Ελλάδας και ιδιαίτερα τηςΚρήτης καθώς και την καλλιέργεια της αγάπηςπρος το θαλάσσιο στοιχείο ως πηγή ζωής και εθνι-κού μεγαλείου.

Είναι το 2ο Ναυτικό Μουσείο στην Ελλάδα τό-σο από πλευράς παλαιότητας όσο και δυναμικού.

Η μόνιμη έκθεση περιλαμβάνει 2.500 εκθέματαόπως κειμήλια, αντικείμενα που ανασύρθηκαναπό το βυθό, ζωγραφικούς πίνακες, χάρτες, φωτο-γραφικό υλικό, μακέτες πλοίων, διάφορα ναυτικάόργανα κ.λ.π. Κατανεμημένα σε ενότητες, καλύ-πτουν χρονολογικά τις περιόδους από την εποχήτου χαλκού μέχρι την σημερινή. Πέραν αυτώνυπάρχει έκθεση του θαλάσσιου περιβάλλοντος μεμια πλούσια συλλογή οστράκων από διάφορα μέ-ρη του κόσμου.

Η έκθεση αυτή παρουσιάζει τις ολέθριες συνέ-πειες από την αλόγιστη εκμετάλλευση του θαλασ-σίου περιβάλλοντος, από τον άνθρωπο και τηνανάγκη ευαισθητοποίησης του για τη διατήρησητης ισορροπίας του οικοσυστήματος.

Σήμερα μετά από 3500 χρόνια ένα πλοίο τουπρώτου Ευρωπαϊκού πολιτισμού αναπλέει το Αρ-χιπέλαγος. Ένα μεγάλο όραμα του Ναυτικού Μου-σείου Κρήτης πραγματοποιήθηκε με την ανακα-τασκευή του Μινωικού πλοίου, με βάση ερευνητι-κό πρόγραμμα πειραματικής αρχαιολογίας, με τηνχρήση αυθεντικών υλικών, εργαλείων και διαδι-κασιών της εποχής που αφορά (15ος αιώνας π.Χ.).

Για το δύσκολο αυτό εγχείρημα, το ΝαυτικόΜουσείο Κρήτης συνεργάστηκε με το ΙνστιτούτοΈρευνας Αρχαίας Ναυπηγικής και Τεχνολογίας¨ΝΑΥΔΟΜΟΣ¨, το οποίο ανέλαβε την έρευνα καιτην διεύθυνση του προγράμματος. Αποτελεί το κυ-ριότερο έκθεμα του Μουσείου ως μέσο προβολήςτου Κρητικού πολιτισμού.

Συμμετείχε στις εκδηλώσεις της Ολυμπιάδας2004 συνοδεύοντας την Ολυμπιακή φλόγα που με-τεφέρετο από την Αθηναϊκή Τριήρη κατά το τε-λευταίο τμήμα της διαδρομής, καθώς και σε πλόεςκαι εκδηλώσεις εορτασμών της Ναυτικής Εβδο-μάδας.

Σημαντικό βήμα ανάπτυξης του Μουσείου,

αποτελεί η πρόσφατη παραχώρηση από το ΥΠ.ΠΟ, ενός από τα Ενετικά Νεώρια στο παλαιό λι-μάνι των Χανίων, για την δημιουργία Μόνιμης Έκ-θεσης Αρχαίας και Παραδοσιακής Ναυπηγικής.

Μετά την μερική αποκατάσταση του μνημείουαυτού, άρχισε να λειτουργεί και περιλαμβάνει τοανακατασκευασθέν Μινωικό πλοίο με τα πειρα-ματικά μοντέλα και φωτογραφίες που παρουσιά-ζουν τα στάδια της ανακατασκευής αλλά και πα-ραδοσιακά σκάφη με την ιστιοφορία τους, εργα-λεία παλαιών καραβομαραγκών κ.α.

Τα εκπαιδευτικά προγράμματα του μουσείουαπευθύνονται σε παιδιά της πρωτοβάθμιας εκ-παίδευσης και νηπιακής ηλικίας καθώς και σε παι-διά με ειδικές ανάγκες. Είναι προσαρμοσμένα στιςανάγκες και δυνατότητες κάθε ηλικίας. Σκοπόςτους είναι να διδάξουν, ενθαρρύνοντας την φαν-τασία, την ευαισθησία και τον προβληματισμό τωνπαιδιών με έμφαση τόσο στην ατομική συμμετοχή,όσο και στην ομαδική εργασία.

Το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης έχει θέσει ως βα-σικό στόχο την ανάπτυξη επαφής με άλλα ΝαυτικάΜουσεία της Ελλάδος και του εξωτερικού.

Επίσης στόχος πρώτης προτεραιότητας αποτε-λεί η ανάπτυξη της μόνιμης έκθεσης Αρχαίας καιΠαραδοσιακής Ναυπηγικής και συγχρόνως η ρι-ζική κτιριακή αποκατάσταση του Νεωρίου στοοποίο στεγάζεται και αποτελεί ένα από τα σημαν-τικότερα μνημεία της Κρήτης.

Ελευθερία Δούκα

Η Οικία – Μουσείο του Ελευθερίου Βενιζέλουστη Χαλέπα Χανίων ανήκει στο Εθνικό ΊδρυμαΕρευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος»,το οποίο συστάθηκε το 2000. Το 2002 το ΥπουργείοΟικονομικών αγόρασε την οικία από τον ΝικήταΒενιζέλο και την παραχώρησε στο Ίδρυμα, τουοποίου έκτοτε αποτελεί την έδρα.

Στο χώρο, έχουν γίνει ελάχιστες επεμβάσεις απότην εποχή που κατοικούσε ο Ελευθέριος Βενιζέλος.Η συλλογή του Μουσείου αποτελείται αφ’ ενός απότην πλήρη οικοσκευή του, την οποία είχε επιλέξειπροσωπικά, από έργα τέχνης, μέρος της βιβλιοθή-κης του, προσωπικά του αντικείμενα και αφ’ ετέρουαπό τη συλλογή αντικειμένων και τεκμηρίων τουΙδρύματος, σχετικών με την εποχή, τη δράση και τηνπροσωπικότητα του Βενιζέλου.

Πρόκειται, για ένα ενδοσκοπικού τύπου μου-σείο, του οποίου η διαδικασία θέασης περικλείει καιτη συλλογή του και τους χώρους του, μέσω της άμε-σης παρουσίασής του στο κοινό. Η διαμόρφωσηενός προσωπικού χώρου σύμφωνα με τις προτιμή-σεις του ιδιοκτήτη της αποτελεί μία από τις σημαν-τικότερες δηλώσεις αυτοπροσδιορισμού του. Με τοντρόπο αυτό επιτυγχάνεται ο επιθυμητός στόχος, οοποίος είναι τα αντικείμενα να δημιουργήσουν στονεπισκέπτη οικεία πλαίσια αναφοράς για ένα πρό-σωπο που δεν είναι μεν σύγχρονό του, ωστόσο η δρά-ση του συνέβαλε στη διαμόρφωση της νεότερης Ελ-λάδας. Η φιλοσοφία του είναι σαφές ότι ακουμπάειπρωτίστως στην εικόνα του Βενιζέλου και στον τρό-πο πρόσληψής του από το κοινό.

Άμεσος σκοπός είναι η μετατροπή της οικίας σεσύγχρονο Μουσείο, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα.

Μετά τις εργασίες αποκατάστασης και βάσει μου-σειολογικής μελέτης, η οικία Βενιζέλου θα λειτουρ-γεί με μουσειακές τεχνολογίες και σύγχρονο τεχνο-λογικό εξοπλισμό, ενώ θα προβλέπεται η μελλοντι-κή διασύνδεσή του και με άλλα μουσειακά συγκρο-τήματα της χώρας και του εξωτερικού.

Πρωταρχικοί του στόχοι, πέρα από την αυτο-νόητη προσέλευση του κοινού –εξειδικευμένου καιμη- είναι η έρευνα και η εκπαίδευση, που υλοποι-ούνται μέσω ερευνητικών και μουσειοπαιδαγωγι-κών προγραμμάτων και εφαρμογών και με την πα-ράλληλη χρήση των νέων τεχνολογιών για τη στή-ριξη και προβολή του πολύπλοκου πλέγματος πλη-ροφοριών που θα διακινείται εντός του και θα δια-περνά όλες τις λειτουργίες του, οδηγώντας σε πολ-λαπλά επίπεδα διαδραστικότητας. Τα παραπάνωοδηγούν στη στήριξη της εκθεσιακής παρουσίασηςτου μουσείου, στη δημιουργία σταθμών πολυμέσωνκαι στη χρήση του Διαδικτύου, στο σχεδιασμό ιστο-σελίδας με πληροφορίες για τη συλλογή και τις δρα-στηριότητές του, στην πρόσβαση σε βάσεις δεδομέ-νων, σε εκπαιδευτικό υλικό, σε εικονικές εκθέσεις,ακόμη και στο σχεδιασμό ηλεκτρονικών περιοδικώνή εκδόσεων.

Συμπερασματικά η ενθάρρυνση της ερευνητικήςκαι επιστημονικής κοινότητας μέσω της παρεχόμε-νης πρόσβασης στην πληροφορία, για τη διεύρυνσητων συνόρων της γνώσης, αποτελεί στόχο του μου-σείου μας, και ευχή για το μέλλον κάθε Μουσείου.

Βάλια Βαρουχάκη, Αρχαιολόγος Χαρά Αποστολάκη, Αρχειονόμος - Βιβλιοθηκονόμος

ΟΥΣΕΙΟΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ

ΑΛΙΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣΜ

Xανιώτικα Νέα36ΟΛΕΜΙΚΟ

ΜΟΥΣΕΙΟΧΑΝΙΩΝΠΗΜΟΤΙΚΗ

ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗΧΑΝΙΩΝΔ

Η Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων (Δ.Π.Χ.)στεγάζεται στην καρδιά της παλιάς πόλης των Χα-νίων (οδός Χάληδων 98), σε ένα τριώροφο κτίριοπου οικοδομήθηκε το 1910 και οι εργασίες επι-σκευής του ολοκληρώθηκαν το 2001, ενώ η πινα-κοθήκη άρχισε ουσιαστικά να λειτουργεί το 2003.Αποτελεί νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου καιυπάγεται στο Δήμο Χανίων. Από την ίδρυση τηςμέχρι τώρα, η Δ.Π.Χ. έχει παρουσιάσει στο κοινότων Χανίων 21 εκθέσεις με έργα αναγνωρισμένωνκαλλιτεχνών ενώ παράλληλα έχει να επιδείξει ση-

μαντικό εκδοτικό έργο. Όλες οι σημαντικές εκθέ-σεις της Δ.Π.Χ. συνοδεύονται από παράλληλες εκ-δηλώσεις και επιμορφωτικά προγράμματα τόσογια παιδιά όσο και για ενήλικες.

Σκοπός της Δ.Π.Χ. είναι να συμβάλει ενεργάστο πολιτιστικό όραμα του δήμου Χανίων, ο οποί-ος με δεδομένη την ύπαρξη και την λειτουργία τηςΔημοτικής Πινακοθήκης στοχεύει στην ανάδειξητου χώρου αυτού όχι τόσο ως χώρου μουσειακού ,όσο ως χώρου προστασίας και διάσωσης του πολι-τισμού με την ευρύτερη δυνατή έννοια. Ως χώρουδηλαδή σύγχρονου, όπου οι διάφοροι τομείς τηςΤέχνης, της Επιστήμης και του Λόγου θα μπορού-σαν να συνυπάρξουν αναζητώντας ο ένας τη συν-δρομή του άλλου ώστε να γίνει εφικτή η υλοποί-ηση στόχων και οραμάτων που ο καθένας από αυ-τούς τους τομείς της εκδήλωσης του ανθρώπινουπνεύματος μπορεί να προσφέρει στο κοινωνικό σύ-νολο.

Με μια σύγχρονη και ανταποκρινόμενη στουςκαιρούς μας έννοια, αρμόζει πολύ περισσότερο ηΔημοτική Πινακοθήκη να αποτελεί ένα Κέντροπολιτιστικής παιδείας, με βάση ίσως τα εικαστικάαλλά και με ένα πολύ ευρύτερο πλαίσιο δραστη-ριοτήτων. Ας μη λησμονούμε ότι "Δεν υπάρχουνσύνορα εκεί που τελειώνει το βασίλειο της Επι-στήμης και αρχίζει το βασίλειο της Τέχνης. Ο Uo-mo Universale της Αναγέννησης ήταν πολίτης καιτων δύο". Ας αναζητήσουμε λοιπόν στη συνδρομήκαι στη προσφορά της Τέχνης, της Επιστήμης καιτου Λόγου τον τρόπο και το μέσον με τα οποία θαπροστατεύσουμε και θα διασώσουμε, θα παρά-γουμε και θα δημιουργήσουμε, θα προωθήσουμεκαι θα διασώσουμε το ένα και μοναδικό στοιχείοπου αποτελεί την εγγύηση για τη διασφάλιση τηςύπαρξης της ανθρώπινης υπόστασής μας, τον πο-λιτισμό!

Μανώλης ΑλιφιεράκηςΠρόεδρος Δ.Σ. Δημοτικής Πινακοθήκης Χανίων

Το Μουσείο Θαλάσιου Πλούτου και ΑλιευτικήςΠαράδοσης (Μουσείο Αλιείας) γεννήθηκε το 2000από την ΑΛΜΑ Α.Ε. , αναπτυξιακή εταιρεία λαϊ-κής βάσης με βασικούς μετόχους τη ΝομαρχιακήΑυτοδιοίκηση, το Δήμο Κολυμβαρίου, επιχειρημα-τίες της περιοχής Κολυμβαρίου, ιδιώτες , απλούς αν-θρώπους της περιοχής και άλλους φορείς. Οι εργα-σίες του ολοκληρώθηκαν το 2001 ενώ το ταξίδι τουξεκίνησε οριστικά τον Αύγουστο του 2005. Η επέν-δυση του Μουσείου εντάχθηκε στο επιχειρησιακόπρόγραμμα Pesca του Υπουργείου Γεωργίας του

Τμήματος Αλιείας. Στεγάζεται σε ένα σύγχρονοκτήριο στο παραθαλάσσιο χωριό Κολυμβάρι Κυ-δωνίας το οποίο έχει μακρά παράδοση στον τομέατης αλιείας. Στους χώρους του μπορεί κανείς να θαυ-μάσει αλιευτικά σκάφη, αρχαίες άγκυρες, καμάκια,πυροφάνια και άλλα εργαλεία των ψαράδων καθώςκαι μια πλούσια συλλογή από ψάρια, κογχύλια, κο-ράλλια, σφουγγάρια , εχινόδερμα και άλλους θα-λάσσιους οργανισμούς.

Σκοπός του Μουσείου να διατηρήσει ζωντανήτη μνήμη της αλιευτικής μαςπαράδοσης και να ανα-

δείξει τον πλούτο του ελληνικού βυθού μέσα από ταεκθέματα και τις συλλογές του.

Παράλληλα με τη διεξαγωγή ποικίλων εκδηλώ-σεων και δραστηριοτήτων ( όπως εκθέσεις φωτο-γραφίας, διαλέξεις κ.ά ) στην αίθουσα πολλαπλώνχρήσεων και στο πέτρινο εξωτερικό αμφιθέατροπροσφέρει μάθηση , ενημέρωση και ψυχαγωγία προ-άγοντας έτσι γενικότερα τον πολιτισμό.

Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων θα προ-τείναμε η Πολιτεία να στηρίξει τα Μουσεία ως έργαπολιτισμού και με τη δημιουργία κατάλληλων ερευ-

νητικών και άλλων προγραμμάτων να ενισχύσει τηνήδη σημαντική προσφορά τους. Ειδικά για το Μου-σείο Αλιείας ευχόμαστε σύντομα να εμπλουτιστεί μεπερισσότερα εκθέματα, να μπορέσει να αναπτύξειδραστηριότητες που θα προβάλλουν τη φυσιογνωμίακαι την παράδοση της περιοχής μας και να γίνει ευ-ρύτερα γνωστό στο κοινό ώστε να το στηρίξει για ναμπορεί να ανταποκριθεί στους στόχους του.

Αικατερίνη ΚαραπατάκηΠρόεδρος του Δ.Σ. του Μουσείου Αλιείας

Το Πολεμικό Μουσείο στο πλαίσιο εκπλήρω-σης της αποστολής του ίδρυσε σε συνεργασία μετοπικούς φορείς στην πόλη των Χανίων, παράρ-τημα το οποίο στεγάζεται σε κτήριο του Στρατο-πέδου «Ζομπανάκη» που κτίσθηκε το 1870. Το πα-ράρτημα Χανίων εγκαινιάστηκε τον Ιούλιο του1995. Αποστολή του είναι να παρουσιάσει και ναπροβάλει τις Κρητικές Επαναστάσεις, τη συμμε-τοχή των Κρητών Εθελοντών στον Μακεδονικόαγώνα, στον Βορειοηπειρωτικό αγώνα, στουςΒαλκανικούς Πολέμους, Α΄ και Β΄ Παγκόσμιο Πό-λεμο και ειδικά τη Μάχη της Κρήτης.

Το κτήριο καθώς και το οικόπεδο έκτασης2,646 τ.μ. στο στρατόπεδο Ζομπανάκη ανήκειστην Κτηματική Εταιρεία Δημοσίου η οποία μετην υπ’αριθμ. 22/25-9-91 απόφαση την παρεχώρη-σε στο Πολεμικό Μουσείο για τη στέγαση του Πο-λεμικού Μουσείου Χανίων. Ο χρόνος παραχώρη-σης είναι αόριστος.

Η αποστολή του Μουσείου είναι η συγκέν-τρωση, διαφύλαξη, συντήρηση και έκθεση πολε-μικών και άλλων κειμηλίων της περιόδου κυρίωςαπό το 1821 έως το 1940 που έχουν σχέση με τηνπροσφορά των Κρητών στους αγώνες για τηνελευθερία με έμφαση στου Κρήτες Μακεδονομά-χους που θυσιάστηκαν για την απελευθέρωση τηςΜακεδονίας αλλά και άλλων ιστορικών περιόδωνπου η προσφορά του κρητικού λαού υπήρξε με-γάλη για τους υπέρ ελευθερίας αγώνες τουΈθνους.

Το παράρτημα Χανίων υπάγεται διοικητικάστο Πολεμικό Μουσείο Αθηνών και στη συνέχειαστο Γ.Ε.Ε.Θ.Α Διοικείται από 6/μελές συμβούλιοδιοριζόμενο από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας(κατόπιν προτάσεως Πολεμικού Μουσείου) Η θη-τεία του Τ.Σ. είναι τριετής. Το Π.Μ.Χ. από το 2002είναι κλειστό για ανακαινίσεις και επισκευές ενώτα προηγούμενα χρόνια αποτέλεσε χώρο πολιτι-σμικής αναφοράς μεγάλης επισκεψιμότας για Έλ-ληνες και αλλοδαπούς. Καθ’όλη τη διάρκεια τουέτους το Μουσείο δεχόταν τις επισκέψεις στρα-τιωτικών μονάδων , πολιτιστικών συλλόγων , νη-πιαγωγείων , δημοτικών σχολείων , γυμνασίωνκαι λυκείων .

Η είσοδος ήταν δωρεάν. Κυρίως ξεχώριζε γιατη συμμετοχή του στις εορταστικές εκδληλώσειςγια τη Μάχη της Κρήτης με την οργάνωση δεξιώ-σεων στους Έλληνες και ξένους βετεράνους τηςηρωικής αυτής σελίδας της Κρητικής Ιστορίας.Βασικός στόχος του Παραρτήματος είναι η επέ-κτασή του για την αξιοποίηση των πλούσιων εν-θυμημάτων , κειμηλίων που τώρα βρίσκονται στηναποθήκη του, αλλά και για τη δημιουργία βιβλιο-θήκης, αίθουσας διαλέξεων κλπ

Το Πολεμικό Μουσείο κατέχει αυτή τη στιγμήμια συλλογή από ιστορικά, φιλολογικά κ.ά βιβλίαη οποία πιστεύουμε ότι θα αποτελέσει πόλο έλξης, όχι μόνο για τους ειδικούς αλλά και για το ευρύκοινό.

Το φωτογραφικό υλικό που εκτίθεται στοΜουσείο και εκείνο που πρόκειται να εκτεθεί αμέ-σως μετά την επέκτασή του είναι μοναδικής αξίαςτόσο για τον όγκο του όσο και για τις πληροφο-ρίες τις οποίες μας δίνει για τους χιλιάδες Κρητι-κούς Αγωνιστές της πρόσφατης ιστορίας μας.Προϋπόθεση για να υλοποιηθούν τα παραπάνωβραχυπρόθεσμα είναι η επισκευή-ανακαίνισηαξιοποίηση των εγκαταστάσεων , ώστε να ανα-δειχθούν όλα τα ενθυμήματα, κειμήλια που τώραβρίσκονται στην αποθήκη.

Η πλήρης ανάπτυξη του Παραρτήματος απαι-τεί ανακαίνιση όλου του κτηρίου με διάθεση με-γάλων πιστώσεων σύμφωνα με τις μελέτες που έγι-ναν στο παρελθόν, αλλά και που γίνονται και τώ-ρα σε συνεργασία με τη Νομαρχία Χανίων και τοΠολυτεχνείο Κρήτης. (Τμήμα Αρχιτεκτονικής). Τ

Το Μουσείο ξεκίνησε ως Μουσείο Μακεδονι-κού Αγώνα. Οραματίστηκε να στεγάσει θέματααπό τη γνωστή μεγάλη συμβολή των Κρητών στοναγώνα αυτό.

Κάλυψε όμως το Μουσείο στην πορεία του μιαευρύτερη περιοχή της περιόδου των αρχών του αι-ώνα μας γύρω από την αυτονομία της Κρήτης, τηναπελευθέρωση και την ένωσή της με την Ελλάδα.

Παναγιώτης Αποστολάκης Αντισυνταγματάρχης

Γραμματέας του Δ.Σ. του Παραρτήματος του Πολεμικού Μουσείου