БІРІКТІРІЛГЕН ЖЫЛДЫҚ ЕСЕП · 2018-05-29 · жаты1 1 286 млрд теңгені (4 млрд АҚШ доллары) құрады, бұл 2017 жылдың

ЖЫЛДЫҚ ЕСЕП

Б І Р І К Т І Р І Л Г Е Н

2 0 1 7Ынтымастық жәнебірігу жолымен

« Қ А З М Ұ Н А Й Г А З »Б А Р Л А У Ө Н Д І Р У » А Қ

ОСЫ ЕСЕП ТУРАЛЫ

оларды басқару қалай іске асырылады? • Компанияның болашақ мақсаттары мен мін-

деттері нені білдіреді және Компания оларға қалай жетіп, оларды қандай жолмен іске асы-руға ниетті?

• Ұйым есептік кезең ішінде қойылған мақсат-тар мен міндеттерді қаншалықты табысты орындады және бұл мүдделі тараптар үшін Компанияның құнына қалай әсер етті?

• Компания өзінің стратегиясын іске асыру бары-сында тап болуы мүмкін негізгі сын-тегеуірін-дер мен белгісіздіктер қандай және Компания-ның бизнес үлгісі мен болашақ көрсеткіштеріне олардың әлеуетті ықпалы қандай?

• Компания, оның еншілес ұйымдары, бірлескен кәсіпорындары мен қауымдасқан компанияла-ры немен айналысады?

• Қызметін іске асырудың мән-жайлары қандай?• Компанияның корпоративтік басқару құрылы-

мы қысқа, орта және ұзақ мерзімді перспекти-вада мүдделі тараптар үшін құнды түрлендіру қажеттілігінің сақталуын қалай қамтамасыз етеді?

• Компанияның бизнес үлгісі қандай?• Компанияның қысқа, орта және ұзақ мерзімді

перспективада мүдделі тараптар үшін құнды түрлендірудің қабілетіне ықпал ететін негізгі тәуекелдер мен мүмкіндіктері қандай және

Осыжылдықесептіңмақсаты—оқырмандыбіздіңқызметіміздіңбарлықелеуліқыр-ларытуралыхабардаретуболыптабылады.«ҚазМұнайГаз»БарлауӨндіру»АҚ(бұданәрі—ҚМГБӨнемесеКомпания)біздіңинвесторларғажәнебасқадамүдделітараптарғаКомпа-нияөзініңстратегиясынқалайқалыптастырғанын,өзініңактивтерінқалайбасқаратынын,қажеттіқаржылықкөрсеткіштергеқалайжететінін,ұзақмерзімдікелешектетұрақтықы-зметтіқалайқамтамасызететінінжәнеакционерлерменоныңқызметінемүдделібарлықтараптар үшін түрлендіруге тырысатынқұндықалыптастыру үшін қалайшажұмыс істепжатқандығынтүсіндірудіөзалдынамақсатетіпқояды.ОсыесептеҚомпанияныңқызметітуралытөмендекөрсетілгенсұрақтарғажауаптарұсынылған.

СТРАТЕГИЯЛЫҚ ЕСЕПҚызметтің түйінді көрсеткіштері Бизнес туралыАкциялардың бағасын белгілеу Қазақстан туралыҚазақстанның мұнай-газ саласы туралы Бизнес үлгісіДиректорлар кеңесі Төрағасының үндеуіЖария компания ретіндегі ҚМГ БӨ тарихына шолу Миноритарлық үлесті сатып алу және делистинг туралы ҚМГ БӨ Бас директорының үндеуі Жылдың басты оқиғалары Басты қаржылық және операциялық көрсеткіштер Нарыққа шолуОперациялық қызметке шолу Күрделі шығындарҚаржылық қызметке шолуСалық салуБірлескен кәсіпорындар мен қауымдасқан компанияның қызметіне шолуӨтімділік және капитал ресурстарыТәуекел факторлары Корпоративтік әлеуметтік жауапкершілік

КОРПОРАТИВТІК БАСҚАРУ БОЙЫНША ЕСЕПДиректорлар кеңесіДиректорлар кеңесінің мүшелері және олардың өмірбаяндарыКорпоративтік басқару кодексі Директорлардың жауапкершілігі туралы мәлімдемеДиректорлар кеңесінің комитеттері Ұлыбританиядағы салық салу бойынша ақпарат

ТЕКСЕРІЛГЕН ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕПТІЛІГІТәуелсіз аудиторлардың есебіШоғырландырылған қаржылық есептілікШоғырландырылған қаржылық есептілікке ескертулер

ҚОСЫМШАЛАРАкционерлер үшін ақпарат Байланыс деректеріАнықтамалық ақпарат

020204081012161820242832343640545868

69788088

104105106

110113117121

124126130136

179179180181

БАСТЫ ОҚИҒАЛАР

1 Қарыздарды шегергенде, ақша қаражаты, ақша қаражатының баламалары және өзге қаржы активтері.

Компания өз қорларын бағалау нәтижелерін жариялады, оларға сәйкес 2016 жылғы 31 желтоқ-сандағы жағдай бойынша сұйық көмірсутектердің қоры «дәлел-денген және болжамды» санаты (2P) бойынша 145 млн тоннааны (1 061 млн баррель) құрады. Қор-лардың орнын толтыру коэффици-енті (қорлар өсімінің жыл ішіндегі өндіруге қатынасы) 8%-ды құрады.

ҚАҢТАРАЖЖЖ және Директорлар ке- ңесінің отырысында бұрын ұсы-нылған дивидендтер мөлшері бекітілді және Директорлар кеңесінің жаңа құрамы сайланды.

МАМЫРИгорь Гончаровтың «ҚазМұнай-Газ» Ұлттық компаниясы» АҚ-дан жұмыстан кетуіне байланысты, Компанияның Директорлар ке- ңесі Төрағасы қызметінде оны Дәурен Қарабаев ауыстырды.

ҚЫРКҮЙЕК2017 жылдың алғашқы тоғыз айында таза пайда 168 млрд теңгені (521 млн АҚШ доллары), операциялық қызметтен түскен ақша ағымдары 184 млрд теңгені (570 млн АҚШ доллары) құрады. Таза ақша қаражаты 2016 жылғы 31 желтоқсандағы 1 172 млрд теңгемен (3,5 млрд АҚШ долла-ры) салыстырғанда, 2017 жылғы 30 қыркүйекте 1 360 млрд теңгені (4 млрд АҚШ доллары) құрады.

ҚАРАША

Компания 2009-2012 жылдарға салықтық тексерулер бойынша аппеляцияның оң қорытындысын жария етті, нәтижесінде аталған кезеңге салық наразылықтары-ның сомасы 25 млрд теңгеге — 13,5 млрд теңгеге дейін азайтылды.

АҚПАН

ҚМГ БӨ MOL Hungarian Oil and Gas Plc. компаниясынан 1 (бір) АҚШ долларына «Карповский Северный» ЖШС-дегі 49 пайыз-дық үлесті сатып алып, «Карпо-вский Северный» ЖШС-не 100 пайыздық қатысу үлесімен KS EP Ivestments BV компаниясының жалғыз акционері болды.

МАУСЫМ

«ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ-дан алын-ған хатқа сәйкес, «Caspi Bitum» БК ЖШС-де мұнай өңдеу тарифі 2017 жылғы 1 қарашадан бастап тоннасына 18 000 теңгеден тон-насына 12 258 теңгеге дейін қым-баттады.

ҚАЗАН

Директорлар кеңесі 2018 жылға арналған бюджетті және 2018-2022 жылдарға арналған биз-нес-жоспарды бекітті. ҚМГ БӨ-нің Тәуелсіз директорлары 2018 жылға арналған бюджетті және 2018-2022 жылдарға арналған биз-нес-жоспарды бекіту мәселесі бой-ынша дауыс беруден қалыс қалды.

ЖЕЛТОҚСАН

Компания өз ЖДҚ сатып алуды жүзеге асыру және Лондон қор биржасы (ЛҚБ) мен Қазақстан қор биржасынан (ҚҚБ) ЖДҚ мен акциялардың делистингін жүргізу ниеті туралы хабарлады.

ЖЕЛТОҚСАНДиректорлар кеңесі 2016 жыл-дың қорытындысы бойынша бір жай және артықшылықты акцияға 289 теңге мөлшерінде дивиденд көлемін ұсынды, 2017 жылға арналған күрделі салымдар жоспарының түзетулерін бекітті (2017 жылы күрделі салымдар 133 млрд теңгеге дейін ұлғайды, бұл бұрын жарияланған күтілім-дерден 14,1 млрд теңгеге неме-се 12%-ға жоғары) және 2017 жылғы 1 сәуірден бастап АМӨЗ-де мұнай өңдеу тарифінің кө-терілуін бекітті.

СӘУІР

Тәуелсіз атқарушы емес директор-лар дивидендтердің анағұрлым жоғары төлеміне немесе арнайы дивиденд төлеуге қатысты өз пікірлерін білдірді.

СӘУІР

Бірінші жартыжылдықта таза пайда 88 млрд теңгені (276 млн АҚШ доллары) құрады. Салысты-ру үшін: 2016 жылдың осындай кезеңінде таза пайда 17 млрд теңгені (50 млн АҚШ доллары) құраған болатын. 2017 жылғы 30 маусымдағы таза ақша қара-жаты1 1 286 млрд теңгені (4 млрд АҚШ доллары) құрады, бұл 2017 жылдың бірінші тоқсан соңын-дағы таза ақша қаражатының көлемінен 347 млн АҚШ долла-рына көп.

ТАМЫЗ АКТЖЖ шешімі бойынша, ҚМГ БӨ Директорлар кеңесінің құра-мына Игорь Гончаровтың орнына «ҚазМұнайГаз» Ұлттық компания-сы» АҚ өндіру, барлау және мұнай сервисі жөніндегі атқарушы ви-це-президенті Олег Карпушин сайланды; сондай-ақ ҚМГ БӨ Тәуелсіз атқарушы емес дирек-торларына оларға өз міндеттерін орындағаны үшін сыйақы төле-удің қосымша мөлшерлері мен шарттары анықталды.

ҚАЗАН

ЖДҚ ұстаушыларына, олар қа-зақстандық резиденттер болып та-была ма, жоқ па — оған қарамастан, төлем көзінен салықты ұстамай-ақ, Тендерлік ұсыныс шеңберінде және қазақстандық сауда алаңында өз ЖДҚ-рын берулері үшін ҚМГ БӨ-нің ЖДҚ Қазақстан қор биржасы-ның ресми тізіміне енгізілді.

ЖЕЛТОҚСАН

Б І Р І К Т І Р І Л Г Е Н Ж Ы Л Д Ы Қ Е С Е П 2 0 1 7

01 /

182

ҚЫЗМЕТТІҢ ТҮЙІНДІ КӨРСЕТКІШТЕРІ

* Үлестік қатысу әдісімен есепке алынатын кәсіпорындардың, сондай-ақ CCEL-дің пропорционалды үлесін есепке алғанда. ** EBITDA үлестік қатысу әдісімен есепке алынатын кәсіпорындарға қатысудан түсетін кірісті, қаржылық кірістерді және тозу мен амортизация бойынша ақшалай емес шығындарды Компанияның операциялық пайдасына қосу арқылы есептеледі.Қ

ЫЗ

МЕ

ТТ

ІҢ Т

ҮЙ

ІНД

І К

ӨР

СЕ

ТК

ІШТ

ЕР

І

ӨНДІРУ КӨЛЕМІ,

мың тонна*

ТАЗА ПАЙДА,

млн теңге

ӨМГ МЕН ЕМГ ӨНДІРУ КӨЛЕМІ,

мың тонна

EBITDA,

млн теңге**

2017

2017

2017

2017

1 1 8 6 8

1 9 5 3 5 9

1 2 1 5 5

1 3 1 5 7 6

2016

2016

2016

2016

8 3 2 0

2 5 9 9 3 0

8 3 8 7

2 0 6 8 5 0

-2%

+48%

-1%

+26%

« Қ А З М Ұ Н А Й Г А З » Б А Р Л А У Ө Н Д І Р У » А Қ

02 /

182

С Т Р А Т Е Г И Я Л Ы Қ Е С Е П

*** Операциялық тиімділікке үлестік қатысу әдісімен есепке алынатын кәсіпорындардың нәтижелерінен түскен кіріс, табыс салығы бойынша шығындар, қаржылық кірістер мен шығындар, бағам айырмасының кірістері мен шығындары, құнсыздану шығындары және басқа да операциялық емес шығындар, еншілес ұйымды сатып алу залалы кірмейді.

БІР АКЦИЯҒА БАЗА ЛЫҚ ЖӘНЕ

АЖЫРАТЫЛҒАН ПАЙДА, тыс. тенге

АЙНА ЛЫМ КАПИТА ЛЫН ТҮЗЕТУГЕ

ДЕЙІНГІ ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТТЕН

АҚША АҒЫМДАРЫ, млн теңге

ОПЕРАЦИЯЛЫҚ

ТИІМДІЛІК, %***

КЕЗЕҢ СОҢЫНДАҒЫ ТАЗА АҚША ЛАЙ

ПОЗИЦИЯ, млн АҚШ доллары

2017

2017

2017

2017

2 , 8 6

2 1 2 6 1 1

1 , 9 3

1 3 4 7 3 6

2016

2016

2016

2016

1 9

4 0 2 8

2 2

3 5 1 6

+48%

+58%

-3 ө

.к.

+15%


03 /

182

Б И З Н Е С Т У РАЛ Ы

БИ

ЗН

ЕС

ТУ

РА

ЛЫ

СТРАТЕГИЯСЫ

2006 жылы Лондон және Қазақстан қор биржа-ларында листингтен өткеннен бері ҚМГ БӨ қызметі оның акционерлері мақұлдаған стратегияға сәйкес жүргізіліп келеді.

2006-2009 жылдары орта мерзімді мақсаттарға табысты қол жеткізгеннен кейін 2010 жылы Стра-тегия-2020 бекітілді. Компанияның стратегиясы жұ-мыс істеп тұрған кен орындарында өндіру деңгейін сақтап тұру жөніндегі іс-шараларды, шығындарды оңтайландыру жұмысын өткізуді, технологиялық және бизнес процестерінің тиімділігін арттыруды, өндіруді күшейтуді және мұнай шығару коэффици-ентін арттыруды білдіреді. Осы шаралардың бар-лығы өндірістік және операциялық процестерді оңтайландыруға бағытталады.

ҚМГ БӨ миноритарлық акционерлерге тиесілі жай акциялар мен ЖДҚ сатып алу және биржаларда осы бағалы қағаздардың листингін тоқтату нәтиже-сінде өзінің қызметін Бас компания — ҚМГ ҰК-мен барынша тығыз интеграциялауға мүмкіндік алады. Атап айтқанда, бұл болашақта ҚМГ БӨ стратегиясы бұдан да жоғары деңгейде негізгі акционерінің стра-тегиясы және шешімдерімен айқындалатынын біл-діреді. Сонымен қатар, жұмыс істеп тұрған активтер-ге қатысты стратегияның елеулі өзгерістері болады деп күтілмейді.

ҚҰНДЫЛЫҚТАРЫ

• Компания өз қызметкерлері үшін қауіпсіз еңбек жағдайларын жасауға және өз қызметін жүзеге асыру кезінде қоршаған ортаны қорғау мен адам денсаулығын қорғаудың ең жоғары стандартта-рын сақтауға ұмтылады.

• Компания қызметкерлердің қажетті қосымша білім алуын ұйымдастыра, сондай-ақ қолайлы

БАСТАУ КӨЗДЕРІ

Қазақстан Республикасы дүниежүзі бойынша ең ірі мұнай өндірушілердің бірі болып табылады. 1899 жылғы қарашада Қарашұңғыл кен орнында алғаш рет құбыр арқылы мұнай шықты, осы сәттен бастап қазақстандық мұнайдың тарихы басталды. Мемлекетіміз 1991 жылы тәуелсіздік алғаннан кейін, елдегі мұнай-газ активтерін шоғырландыру және басқару мақсатында «Қазақстан-мұнайгаз» мемлекеттік корпорациясы құрылды.

1990-шы жылдары меншікті мұнай компания-лары Қазақстанның мұнай-газ саласын дамыту мен жаңғыртуда барынша елеулі рөл атқара бастады. 1997 жылы мемлекет «ЕмбіМұнайГаз» (ЕМГ) және «ӨзенМұнайГаздағы» (ӨМГ) өзіне тиесілі барлық ак-цияларын қазақстандық ұлттық мұнай компаниясы — «Қазақойл» жабық акционерлік қоғамына берді. Түпкі нәтижесінде мемлекет бақылауында қалған активтер «Қазақойл» ЖАҚ ҰМК және «Мұнай және газды тасы-малдау» ЖАҚ ҰҚ-ны бірікітіру жолымен 2002 жылы жаңадан құрылған «ҚазМұнайГаз» ұлттық компания-сында («ҚМГ ҰК») біріктірілді.

МИССИЯСЫ, СТРАТЕГИЯСЫ,ҚҰНДЫЛЫҚТАРЫ МЕН МАҚСАТТАРЫ

«ҚазМұнайГаз» БӨ» АҚ Қазақстандағы сутектерді барлау және өндіру саласындағы жетекші компания, ауқымды масштабта бәсекеге қабілеті бар, Каспий өңіріндегі мұнай-газ бизнесінің көшбасшылары қата-рына кіреді.

Компанияның миссиясы Компанияның кәсіпо-рындары жұмыс істейтін өңірлер үшін ұзақ мерзімді әлеуметтік-экономикалық пайданы қамтамасыз ете отырып, акционерлік құнды барынша көбейту мақса-тында көмірсутектерді тиімді өндіру, сондай-ақ Ком-паниядағы әрбір қызметкердің әлеуетін жүзеге асы-руға жәрдемдесу болып табылады.


04 /

182


жұмыс ортасын қалыптастыра отырып, адам капиталының дамуын қамтамасыз етуге ұмты-лады.

• Компания корпоративтік басқарудың ең жоға-ры стандарттарын сақтауға ұмтылады.

• Компания бизнесті жүргізу кезінде жан-жақты жауапкершілікті көрсетуге ұмтылады.

БОЛАШАҚҚА ЖОСПАРЛАР МЕН МАҚСАТТАР

Компанияның 2018-2019 жылдардың басты мін-деттері:

• ҚМГ БӨ мен ҚМГ ҰК қызметінің бұдан арғы барынша тығыз интеграциясы мақсатында Компанияның миноритарлық акционерлерінің үлестерін сатып алуға және Компанияның жай акциялары мен ЖДҚ-ның делистингіне бағыт-талған шешімдерді іске асыру;

• жұмыс істеп тұрған кен орындарында өндіру-дің тұрақты деңгейін сақтап тұру;

• жұмыс істеп тұрған кен орындарында мұнай шығару коэффициентін арттыру;

• жұмыс істеп тұрған кен орындарында жетік барлау және осы кен орындарға тиесілі ау-мақтарда геологиялық барлау есебінен қор-лардың орнын толтыру;

• ҚМГ БӨ компаниялар тобындағы негізгі кен орындарында «Интеллектуалды кен орны» жобасын тарату;

• күрделі және операциялық шығындарды қазіргі деңгейде сақтап тұру;

• Компания өз қызметін жүргізетін өңірлерде ұзақ мерзімді әлеуметтік-экономикалық пай-даны қамтамасыз ету;

• корпоративтік басқару стандарттарының ашықтығы және сақталуы;

• персоналды оқыту және дамыту жөніндегі іс-шараларды тұрақты өткізу.

АКТИВТЕРДІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ, БАС КОМПАНИЯМЕН, ЕНШІЛЕС ЖӘНЕ ТӘУЕЛДІ ҚОҒАМДАРМЕН ӨЗАРА ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСЫ

2017 жылдың соңындағы жағдай бойынша ҚМГ ҰК акциялардың 58%-на2 тең өзінің мажоритарлық үлесін сақтап тұрды. Еркін айналымда акциялардың 34%-ы болды. Қазынашылық акциялардың түрін-де тағы 8% есептеледі. Компанияның Директорлар кеңесінде ҚМГ ҰК көп орын алады. Сонымен бірге, миноритарлық акционерлердің құқықтары ҚМГ БӨ бағалы қағаздары айналымға түсетін биржаларда қолданылатын заңдар және талаптармен, сондай-ақ Өзара қарым-қатынастар туралы шарты қоса алғанда, 2006 жылы Компанияның IPO-на байланысты енгізіл-ген корпоративтік басқару жүйесімен қорғалған.

Қазіргі уақытта Компания бірқатар іс-қимылды аяқтап жатыр, олардың нәтижесінде ҚМГ ҰК мен ҚМГ БӨ енді жалпы алғанда 56 210 435 жай акциялар мен 82 165 972 ЖДҚ иемденеді, бұл барлық шыға-рылған жай акциялардың (ЖДҚ түрінде берілген жай акцияларды қосқанда) шамамен 99,5%-ын құрайды. Компанияның Жарғысына белгілі бір түзетулер ен-гізілді, оларға сәйкес миноритарлық акционерлердің құқықтарын қорғайтын қолданыстағы ережелер жа-рамсыз деп танылды.

99,5%БАРЛЫҚ ШЫҒАРЫЛҒАН

АКЦИЯЛАРДЫҢ ҚМГ ҰК ЖӘНЕ ҚМГ БӨ ИЕМДЕНЕДІ

2 Шығарылған жай және артықшылықты акциялардың жиынтық санының %-ы. Б І Р І К Т І Р І Л Г Е Н Ж Ы Л Д Ы Қ Е С Е П 2 0 1 7

05 /

182

2018 жылғы мамырдың бірінші жартысына жоспарланған ЛҚБ мен ҚҚБ-да ЖДҚ және жай акци-ялардың сауда-саттығы тоқтатылып, листингі жой-ылғаннан кейін Өзара қарым-қатынастар туралы шарт дереу өз әрекетін тоқтатады (Нақтырақ 24-ші беттен оқи аласыздар).

ҚМГ ҰК акцияларының 90%-ы «Самұрық-Қазы-на» Ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ-ға, акцияларының 10% пайызы Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне тиесілі.

АКТИВТЕРДІ ИЕМДЕНУ ҚҰРЫЛЫМЫ

«Өзенмұнайгаз» АҚ

1 0 0 %«Қазгермұнай» БК ЖШС

5 0 %«Урал Ойл энд Газ» ЖШС

5 0 %

PetroKazakhstan Inc.

3 3 %

«Ембімұнайгаз» АҚ

1 0 0 %

CCEL(«Қаражанбасмұнай» АҚ )

5 0 %

«KS EP Investments BV»(«Карповский Северный» ЖШС)

1 0 0 %

Ө н д і р у ш ік ә с і п о р ы н д а р

Ө н д і р у ш і Б К м е н т ә у е л д і қ о ғ а м д а р

Г е о л о г и я л ы қ б а р л а у к ә с і п о р ы н д а р ы

ҚМГ БӨ

БИ

ЗН

ЕС

ТУ

РА

ЛЫ


06 /

182


БАРЛАУ МЕН ӨНДІРУГЕ НЕГІЗГІ ЛИЦЕНЗИЯЛАР

Атауы Иелік ету үлесі Негізгі қызметі Шоғырлану әдісі

«Өзенмұнайгаз» АҚ («ӨМГ») 100% Шикі мұнай және газ өндіру Толық шоғырлану

«Ембімұнайгаз» АҚ («ЕМГ») 100% Шикі мұнай өндіру Толық шоғырлану

«Қазақ газ өңдеу зауыты» ЖШС («Қаз-ГӨЗ») 100% Газ өңдеу Толық шоғырлану

«KS EP Investments BV» («КС») 100% Мұнай-газды барлау Толық шоғырлану

«Қазгермұнай» БК ЖШС («ҚГМ») 50% Шикі мұнай өндіру Үлестік қатысу әдісі

«ПетроҚазақстан Инк.» («ПҚИ») 33% Шикі мұнай өндіру Үлестік қатысу әдісі

«CITIC Canada Energy Limited» («CCEL») 50% Шикі мұнай өндіру Қаржы активі

«Урал Ойл энд Газ» ЖШС («УОГ») 50% Мұнай-газды барлау Үлестік қатысу әдісі

• «Үздік маман» атағына кәсіби шеберлік байқа-уы, оның мақсаты жұмысшы мамандықтардың өкілдерінің еңбекке деген ынталарын арттыру, жұмыстың озық тәжірибесін анықтау, жинақтау және насихаттау болып табылады;

• «ҚазМұнайГаз» БӨ» АҚ-ның корпоративтік HR-форумын өткізу, онда Компанияның 14 жылдық HR-тарихының қорытындылары шыға-рылып, трендтер талқыланды, Қазақстандағы HR-саласының келешегіне баға берілді және болашақ жоспарлар, Компанияның HR бағытын дамыту стратегиясы қалыптастырылды;

• жер қойнауын пайдалану келісімшарттары шеңберінде өз қызметін жүргізу өңірлерінің (Атырау және Маңғыстау облыстары) дамуына қаржы ресурстарын бөлу;

• 2017 жылы табиғатты қорғау іс-шараларын 4 млрд теңгеден астам сомаға қаржыландыру, бұл 2016 жылмен салыстырғанда 1,4 есеге көп.

Компанияның әлеуметтік жобалары туралы қо-сымша ақпарат 97-102 беттерде берілген.

ӘЛЕУМЕТТІК БАҒДАРЛАМАЛАР

Компания өз қызметкерлерін қолдау және дамы-ту үшін барынша жағдай жасайды, сондай-ақ қыз-метін жүзеге асыру жерлерінде халықпен тығыз ын-тымақтастық орнатады. Компания жыл бойына осы міндеттерді шешуге бағытталған бірқатар іс-шаралар өткізді. 2017 жылғы мұндай іс-шаралар мыналарды қамтыды:

• маусым айында өткізілген Дублер күні — бұл Жастар саясатын іске асыру шеңберіндегі шара, оның мақсаты жас мамандарды болашақ басқарушылық жұмысқа тарту болды;

• тұрақты шара — ҚМГ БӨ құрамына кіретін компаниялардың жастарын біріктіруге бағыт-талған Жас мамандар күні, — 2017 жылы алғаш рет ғылыми-практикалық конференция түрінде өтті, онда «ҚазМұнайГаз» Барлау Өн-діру» АҚ-ның еншілес ұйымдар мен бірлескен кәсіпорындарында іске асырылған және қазіргі уақытта іске асырылып жатқан жобалар таны-стырылды және талқыланды;


07 /

182

А К Ц И Я ЛА РД Ы Ң Б А ҒАС Ы Н Б Е Л Г І Л Е У

АК

ЦИ

ЯЛ

АР

ДЫ

Ң Б

АҒ

АС

ЫН

БЕ

ЛГ

ІЛЕ

У

15 270 теңгені құрады. 2017 жылғы бір жай акцияның орташа бағасы 19 775 теңгені құрады (2016 жылғы 14 882 теңгемен салыстырғанда). 2017 жылы ҚМГ БӨ артықшылықты акциясының ең жоғары бағасы 13 100 теңге, ал ең төменгі — 6 501 теңге болды. Бір артықшылықты акцияның орташа бағасы 8 179 теңгені құрады (2016 жылдағы 7 200 теңгеге қарсы).

2017 жылы Лондон қор биржасында ҚМГ БӨ-нің бір ЖДҚ ең жоғары бағасы 13,25 АҚШ доллары, ең төмен-гі бағасы — 7,69 АҚШ долларын құрады. 2017 жылы бір ЖДҚ орташа бағасы 10,13 АҚШ долларын құрады (2016 жылғы 7,31 АҚШ долларымен салыстырғанда). 2017 жылы Қазақстан қор биржасында ҚМГ БӨ бір жай акциясына ең жоғары баға 26 586 теңге, ал ең төменгі —

ЖДҚ БАҒА ЛАРЫНЫҢ ЖӘНЕ BRENT СҰРЫПЫ МҰНАЙ ҚҰНЫНЫҢ ДИНАМИКАСЫ

Дереккөзі: Thomson Reuters

қаңт.2017

$/ЖДҚ

ақп.2017

наур.2017

ҚМГ БӨ Брент (ҚМГ БӨ-ге келтірілген)

сәуір2017

мамыр2017

маус.2017

шілде2017

там.2017

қырк.2017

қазан2017

қар.2017

желт.2017

57

911

1315


08 /

182


нында ОПЕК пен Ресей қабылдаған мұнай өндіруді қысқарту туралы шешімі ықпал етті.

Инвестициялық банктердің болжамдарына сәй-кес, 2018 жылдың ішінде тәулігіне 1,5 млн баррель мұнай (ОПЕК, EIA және Халықаралық энергетикалық агенттіктің орташа есептелген болжамы) деңгейінде-гі әлемдік сұраныстың тұрақты өсімі ОПЕК ұйымына кірмейтін елдерден, соның ішінде Қазақстаннан жет-кізілімдерді тәулігіне 1,4 млн баррельге дейін ұлғай-ту есебінен өтелетін болады.

Көмірсутектерге сұраныстың азаюына әкелетін және 2018 жылғы мұнай бағаларының өсіміне кері әсерін тигізетін факторы ретінде жаһандық эконо-миканың, соның ішінде Қытай экономикасы өсуінің бәсеңдеуі болуы мүмкін.

Компания 2017 жылғы желтоқсанда ЖДҚ үшін 14,00 АҚШ доллары бағасымен өзінің барлық ЖДҚ са-тып алуды жүзеге асыру және Лондон қор биржасынан олардың делистингін жүргізу, сондай-ақ Қазақстан қор биржасынан жай акциялардың бұдар арғы делистин-гімен қоса, айналымдағы барлық өзінің жай акцияла-рын сол экономикалық талаптарда (яғни, акцияларды ЖДҚ-ға айыбарстаудың 1:6 коэффициентіне сәйкес бір акцияға 84 АҚШ доллары бағасымен) сатып алу ниеті туралы хабарлады. ЖДҚ мен жай акцияларды сатып алу туралы ниеттері 2017 жылғы желтоқсаннан бастап осы бағалы қағаздардың бағаларын белгілеу динами-касының айқындаушы факторы болды.

2017 ЖЫЛҒЫ МҰНАЙДЫҢ ЖАҺАНДЫҚ НАРЫҒЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ

Мұнай нарығы үшін 2017 жыл жаһандық масш- табта едәуір позитивті болып қалыптасты, бұл көмірсутектердің әлемдік нарығы ұсыныс пен сұра-ныс балансына біртіндеп жақындап келе жатқан-дығын дәлелдейді. Brent маркалы мұнайдың ор-таша бағалары бір баррельге 54 АҚШ долларын құрады, бұл 2016 жылдағы осындай көрсеткіштен 10 долларға көп. Американың энергетикалық ақпа-рат жөніндегі басқарманың (EIA) пікірі бойынша, 2018 және 2019 жылдары Brent маркалы мұнайдың орташа бағалары тиісінше, 60 және 61 АҚШ долла-рындағы орташа мәнге тең болуы мүмкін. Барынша жоғары өсу екінші жартыжылдықта байқалды, сол кезде желтоқсандық бағалар 67 АҚШ долларына дейін көтерілді.

Мұндай динамикаға негізінен 2011 — 2014 жылдары ОПЕК ұйымына кірмейтін елдерде өн-дірудің қарқынды өсімімен туындаған шикізаттың артылуымен күресу үшін 2016 жылдың желтоқса-


09 /

182

Қ А З А ҚС ТА Н Т У РАЛ Ы

• Мұнай мен газ қорлары — әлемдік қорлардың шамамен 1,8%-ы.

• Doing Business әлемдік банк пен Халықара-лық қаржы корпорациясының халықаралық рейтингісіне сәйкес Қазақстан 2017 жылы бизнесті жүргізудің жеңілдігі бойынша жалпы рейтингте 35-ші орынды, соның ішінде «Мино-ритарлық инвесторларды қорғау» көрсеткіші бойынша — 3-ші орынды, «Келісімшарттардың орындалуын қамтамасыз ету» көрсеткішінен — 9-орынды алады.

• ЕАЭО негізін қалаушысы және қатысушысы.• Шетел инвестицияларының көлемі 1991 жыл-

дан бері шамамен 300 млрд АҚШ долларын құрады.

БАСТЫ ФАКТІЛЕР

Қазақстан — бұл президенттік басқару форма-сымен, 1991 жылғы 16 желтоқсанда тәуелсіздігін жа-риялаған бұрын КСРО республикасы, қазіргі кезде ор-нықты экономикалық өсімі және саяси тұрақтылығы бар унитарлық мемлекет. Қазақстан Республикасы-ның Президенті мемлекеттің басшысы, елдің ішкі және саяси негізгі бағыттарын айқындайтын және ел ішінде, халықаралық қатынастарда Қазақстанның атынан өкілдік ететін жоғары лауазымды тұлға.

• Халқы — 18,3 миллионға адамға жуық (2017 жылғы 31 желтоқсанда).

• Бас қаласы — Астана (халық саны 1,0 млн адамға жуық).

• Ең ірі қаласы — Алматы (халық саны шамамен 2,0 млн адам).

• Ел халқының этникалық құрамы — әлемдегі ең көпұлтты мемлекеттердің бірі (қазақтар — 66,97%, орыстар — 20,20%, өзбектер — 3,14%, украиндар — 1,58%, ұйғырлар — 1,46%, татар-лар — 1,13%, басқалар — 5.68%).

• Қала және ауыл халқының ара-қатынасы — шамамен 46%-ға 54%.

• Ұлттық валютасы: теңге (₸).• Халықтың жан басына шаққандағы ЖІӨ —

6 038 АҚШ доллары (2017 жыл). • 2017 жылы ЖІӨ өсімі 4%-ды құрады.• Территориясы: 2 724,9 мың шаршы километр.

Ресей Федерациясымен, Қытай Халық Респу-бликасымен, Қырғызстан Республикасымен, Өзбекстан Республикасы және Түрікменстан Республикасымен жалпы ұзындығы 13 200 км (құрлық бойынша) ортақ шекаралары бар.

• Республиканың негізгі сауда әріптестері — Ре-сей Федерациясы, Қытай Халық Республика-сы, Еуропа елдері және ТМД. Қ

АЗ

АҚ

СТ

АН

ТУ

РА

ЛЫ


10 /

182


2017 ЖЫЛҒЫ 31 ЖЕЛТОҚСАНДАҒЫ ЖАҒДАЙ БОЙЫНША Қ АЗАҚСТАННЫҢ КРЕДИТТІК РЕЙТИНГТЕРІ

Moody’s Standard & Poor’s (S&P) Fitch

2017 жылғы шілде 2017 жылғы қыркүйек 2017 жылғы қазан

Baa3(«Тұрақты») ВВВ-/А-3(«Тұрақты») BBB(«Тұрақты»)

Ресурс Дүниежүзі бойынша орны

Мырыш, вольфрам, барит 1

Күміс, қорғасын, хромит, уран 2

Мыс, флюорит 3

Молибден 4

Алтын 6

Көмір 7

Мұнай 12

Газ 24

Қазақстан — бұл Орта Азияда орналасқан, Батыс Еуропаның аумағына тең келетін жер ауданын алып жатқан үлкен мемлекет. Бұл көлемі бойынша әлемнің тоғызыншы мемлекеті. Қазақстанда пайдалы қазбалар-дың аса бай қоры және экономикалық өсімнің елеулі мүмкіншілігі бар. Менделеев кестесінің 105 элементі ішінен Қазақстан қойнауында 99 элементі табылды, 70-і бойынша қорлары барланды, өндіріске 60-тан астам элементі тартылды. Қазіргі уақытта минералды шикізаттың 1 225 түрін қамтитын 493 кен орны белгілі.

Жапония, Оңтүстік Корея, АҚШ, Канада, Ресей, Қытай және Еуропалық одақ елдеріне экспортқа шығарылады.

Мемлекет 1991 жылдан бергі кезең ішінде ел эко-номикасын едәуір деңгейде дамытуға мүмкіндік берген бірқатар құрылымдық реформа жүргізді. Бұл елдің са-яси және әлеуметтік тұрақтылықпен, сондай-ақ мықты сыртқы байланыстармен бірге орнықты және ілгері экономикалық өсімді қамтамасыз етті. Қазақстан 2000 жылы Халықаралық валюта қоры алдындағы қары-зын бұрынғы кеңес республикаларының ішінде бірінші болып толық өтеді. 2005 жылдан 2017 жылға дейінгі кезең ішінде елге құйылған тікелей шетел инвестиция-ларының көлемі 260 млрд АҚШ долларынан асып түсті.

2015 жылдың басында Еуразиялық экономикалық одақ (ЕАЭО) құрылды. Оның негізін қалаушылар Қа-зақстан, Ресей және Беларусь болды, кейін оларға Ар-мения мен Қырғызстан қосылды. ЕАЭО — бұл таза эко-номикалық бірлестік, оның қатысушылары өзінің саяси тәуелсіздігі мен дербестігін сақтауды жөн көреді.

Қазіргі уақытта мемлекет алдында тұрған ең маңы-зды міндеттердің бірі Қазақстанда, ЕАЭО-да және әлемнің капитал нарығына қолжетімділігі бар жақын маңдағы басқа мемлекеттерде орналасқан компания-лардың қажеттілігін өтейтін қаржы құралдарының кең жиынтығын дамыту болып табылады. Осы мақсаттар үшін Астанада қаржылық хаб — «Астана» халықара-лық қаржы орталығы (АХҚО) кұрылып жатыр, оның қызметінің негізгі стратегиялық бағыттары: капитал нарығын, активтерді басқаруды, дәулетті жеке тұлға-лардың әл-ауқатын басқаруды (private banking), қаржы технологиялары мен исламдық қаржыландыруды да-мыту болып табылады.

Қазақстанның қолданыстағы пайдалы қазбалар қор-ларын геологиялық-экономикалық бағалау нәтижелері бойынша экономикалық маңыздылығы жағынан аса үл-кен үлесті көмір, мұнай, мыс, темір, қорғасын, мырыш, хромиттер, алтын, марганец алып жатыр. Қазақстанда өндірілетін қара және түрлі-түсті металдардың кендері

Дереккөздері: Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Геология және жер қойнауын пайдалану комитеті, ҚР Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті, Дүниежүзілік банк, ДСҰ-ның веб-сайттары, BP статистикалық шолуы, Дүниежүзілік валюта қоры, «Kazakh Invest» Ұлттық компаниясы» АҚ


11 /

182

Қ А З А ҚС ТА Н Н Ы Ң М Ұ Н А Й - ГА З С АЛ АС Ы Т У РАЛ Ы

Қазақстанның мұнай қорлары әлемнің дәлелденген қорларының 1,8%-ға жуығын құрайды — 3,9 млрд тоннадан астам. Мұнай мен газы бар аудандар ел аумағының шамамен 62%-ын алып жатыр. Мұнай кен орын-дарының саны 172, олардың 80-нен астамы игерілуде.

ЕҢ ІРІ МҰНАЙ КЕН ОРЫНДАРЫ

Мұнай қорларының 90%-нан аста-мы 15 ең ірі мұнай кен орындарында шоғырланған. Кен орындар Қазақстан-ның он төрт облысының алты аймағын-да орналасқан. Бұл Ақтөбе, Атырау, Ба-тыс Қазақстан, Қарағанды, Қызылорда және Маңғыстау облыстары. Бұл ретте көмірсутектер қорларының шамамен 70% Қазақстанның батысында, әсіре-се Каспий маңы мұнай-газ бассейнінде шоғырланған.

БІЗДІҢ ҚЫЗМЕТІМІЗ ЖҮРГІЗІЛЕТІН ЖЕРЛЕР

ҚА

ЗА

ҚС

ТА

НН

ЫҢ

МҰ

НА

Й-

ГА

З С

АЛ

АС

Ы Т

УР

АЛ

Ы

АТЫРАУ ОБЛЫСЫ

КАСПИЙ ТЕҢІЗІНІҢ ҚАЗАҚСТАНДЫҚ СЕКТОРЫ

АҚТӨБЕ ОБЛЫСЫ

ҚАРАҒАНДЫ ОБЛЫСЫ

ҚОСТАНАЙ ОБЛЫСЫ

АҚМОЛА ОБЛЫСЫ

ПАВЛОДАР ОБЛЫСЫ

ҚЫЗЫЛОРДА ОБЛЫСЫ

АЛМАТЫ ОБЛЫСЫ

ЖАМБЫЛ ОБЛЫСЫ МАҢҒЫСТАУ

ОБЛЫСЫ

Теңіз

Қашаған

Қарашығанақ

Петропавл

Қарағанды

Қостанай

Ақтөбе

Орал

Атырау

Ақтау

Астана

Павлодар

Өскемен

Алматы

Тараз

Шымкент

Қызылорда

БАТЫС ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫ

ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫ

СОЛТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫ

ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫ

«Өзенмұнайгаз» АҚ«Ембімұнайгаз» АҚ«Қаражанбасмұнай» АҚ «Қазгермұнай» БК ЖШС «ПетроҚазақстан Инк.»

Ural Oil and Gas ЖШС (Федоровский блогы) Karpovskiy Severniy ЖШС (Карповский және Солтүстік блоктары)

ҚМГ БӨ өндірістік активтері

Мұнай өңдеу зауыты

Мұнай кен орны

ҚМГ БӨ барлау активтері

1

5

3

6

7

7

2

2

4

6

3

1

4

5

Дереккөзі:ҚРИнвестицияларжәнедамуминистрлігі

« Қ А З М Ұ Н А Й Г А З » Б А Р Л А У Ө Н Д І Р У » А Қ Б І Р І К Т І Р І Л Г Е Н Ж Ы Л Д Ы Қ Е С Е П 2 0 1 7

12 /

182


13 /

182

ҚА

ЗА

ҚС

ТА

НН

ЫҢ

МҰ

НА

Й-

ГА

З С

АЛ

АС

Ы Т

УР

АЛ

Ы

МҰНАЙ ЖӘНЕ КОНДЕНСАТ ӨНДІРУ

2017 жылы мұнай және конденсатты жиынтықты өндіру 86,2 млн тоннааны құрады, бұл 2016 жылдағы-дан 10,5%-ға көп (78 млн тоннаа), соның ішінде үш ірі жоба бойынша: Қашаған — 8,3 млн тоннаа, Теңіз — 28,7 млн тоннаа (2016 жылға өсім 4,1%-ға) және Қара- шығанақ — 12,5 млн тоннаа (2016 жылға ұлғаю 9,5%-ға).

ҚР Энергетика министрлігінің болжамдарына сәй-кес, мұнай мен конденсатты өндіру 2018 жылы 86 млн тоннаадан кем болмайды және 2020 жылға қарай бір-те-бірте 88 млн тоннааға дейін өседі.

ӨНДІРУ ӨСІМІНЕ ЫҚПАЛ ЕТЕТІН ФАКТОРЛАР

Қазақстанның Энергетика министрлігінің бол-жамдарына сәйкес, келешекте Қазақстанда мұнай және газды өндіру көлемінің елеулі өсіміне тенденция-сы болады. Орта мерзімді перспективада өсімнің негіз-гі көздері елімізде іске асырылып жатқан ірі мұнай-газ жобалары болады. Бұл Теңіз кен орны, мұнда жүргізіліп жатқан кеңейту жұмыстары 2023 жылдан бастап өн-діруді ағымдағы жылына 27 млн тоннаадан 39 млн тоннааға дейін ұлғатуға мүмкіндік беретіні күтіліп отыр; және 2016 жылдың қазан айында пайдалануға берілген Қашаған кен орны.

ТЕҢІЗ

Теңіз кен орны — әлем бойынша ең ірі кен орында-рының бірі. Оның игерілуімен TengizChevroil (TCO) кон-сорциумы айналысып жатыр. Лицензиялық учаскесі Теңіз және Королевское кен орындарын қамтиды. Теңіз және Королевское кен орындарында шығарыла-тын мұнай қорлары 750 млн тоннаадан 1,1 млрд тон-наға дейінгі диапазонда бағаланады. Теңіз кен орны-ның бұрғыланған және бұрғыланбаған учаскелердің жиынтықты барланған қорлары 3,1 млрд тонна неме-се 26 млрд мұнай баррелі деңгейінде бағаланады.

Қ АРАШЫҒАНАҚ

Батыс Қазақстан облысында орналасқан Қа-рашығанақ мұнай-газ конденсаттық кен орны әлем

бойынша ең ірі мұнай-газ конденсаттық кен орны болып табылады және 1,2 млрд тоннадан астам сұй-ық көмірсутектер мен 1,3 трлн текше метрден астам газды қамтиды. Кен орны 1979 жылы ашылды, кен орынды игеру 1984 жылы басталды.

Қарашығанақ жобасы Қазақстан Республика-сының Үкіметі мен «Бритиш Газ» компаниялары құрамындағы шетел компанияларының консорци-умы арасында жасалған Өнімді бөлу туралы түп-кілікті келісім (ӨБТК) шеңберінде іске асырылуда. Келісімге 1997 жылғы 18 қарашада 40 жыл мерзімге қол қойылып, 1998 жылғы 27 қаңтарда күшіне енді. 2016 жылы «БиДжи» компаниясы «Шелл» компани-ясының құрамына енді, нәтижесінде Қарашығанақ жобасындағы «БиДЖи» үлесін Шелл компаниясы иемденеді. «Шелл» және «Аджип» компаниялары жобаның бірыңғай операторы болып табылады.

Қ АШАҒАН

Қашаған — бұл Каспий теңізінің солтүстік бөлігінде орналасқан алып мұнай-газ кен орны. Шикі мұнайдың жиынтықты қорлары 38 млрд баррель шикі мұнайды құрайды, оның 10 млрд баррельге жуығы шығарыла-тын болып табылады. Сондай-ақ, Қашағанда табиғи газдың едәуір қорлары шоғырланған — 1 трлн текше метрден астам.

Қашағанда мұнай өндіру 2013 жылғы қыркүйекте басталды, бірақ бір айдан кейін негізгі құбырлардың бірінде газдың шығып кетуі салдарынан тоқтатылды. Кен орнында мұнай өндіру 2016 жылғы қазанда қай-та басталды. 2017 жылы Қашағанда 8 млн тоннаадан астам мұнай өндірілді. 2018 жылы Қашағанда мұнай өндіру көлемі 13 млн тоннаа деңгейіне жетеді деп күтіліп отыр.

ӨҢДЕУ ЖӘНЕ ТАСЫМАЛДАУ

Қазақстанда 2017 жылы шикі мұнай өңдеудің жиынтықты көлемі 14,9 млн тоннааға дейін өсті, бұл 2016 жылмен салыстырғанда 2,8%-ға артық.

ҚР Энергетика министрлігінің индикативті жоспарына сәйкес, шикі мұнай өңдеу көлемі 2018 жылы 15,8 млн тоннааға дейін ұлғаяды. Қазір-


14 /

182


гі уақытта Қазақстан ішкі сұранысты өтеу үшін кейбір ақшыл түсті мұнай өнімдерін импортқа шығарады. Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің ақпараты бойынша мұнай өңдеу зау- ыттарын жаңғырту (АМӨЗ және ПМХЗ-ны жаңғырту 2017 жылы аяқталды, ПҚОП жаңғырту жұмыстары 2018 жылы аяқталады деп күтіледі) нәтижесінде, 2019 жылдан кейін мұнай өңдеудің жиынтықты қуаты жылына 17,5 млн тоннааға дейін ұлғаяды, ал ақшыл түсті мұнай өнімдерінің өндірісі жылына 3,3 млн тоннааға дейін ұлғаяды. Осылайша, ақшыл түсті мұнай өнімдеріне деген ішкі сұраныс толық өтелетін болады.

Қазақстанда өндірілетін мұнайдың негізгі үлесі (85%-ға жуығы) экспортқа шығарылады. Шикі мұнай нарығындағы Қазақстанның негізгі сыртқы сауда әріптестері Еуропа елдері — Италия, Нидер-ланд, Франция, Австрия, Швейцария және басқалар, сондай-ақ Қытай болып табылады.

2017 жылы экспортқа тасымалдау көлемдері мұнайдың 69,8 млн тоннаасын құрады, бұл 2016 жылмен салыстырғанда 22%-ға көп. Осы көлем ішінен 49,6 млн тоннаа шикі мұнай Каспий Құбыр Консорциумының (КҚК) құбырлары арқылы Ново-российск қаласына экспортталды. 15,4 млн тоннаа Атырау-Самара құбыры арқылы солтүстікке жөнел-тілді. 2,3 млн тоннаа Атасу-Алашанькоу мұнай құ-быры арқылы Қытайға, шығысқа бағытталды.

Бұдан басқа, 1,2 млн тоннаа шикі мұнай Ақтау портынан тиелді, газ конденсатының 0,6 млн тонна-асы Орынбор МӨЗ-іне жіберілді және 0,7 млн тон-наасы теміржол көлігімен тасымалданды.

Теңіз кен орнын Новороссийск қаласындағы ресейлік қара теңіз портымен байланыстыра-тын КҚК қуатын кеңейту шеңберінде келешекте мұнай айдау көлемдері жылына 67 млн тонна-аға жетуі мүмкін. 2017 жылы КҚК құбыр желісі арқылы экспортқа шикі мұнайдың 55,1 млн тон-наасы, соның ішінде Қазақстаннан 49,6 млн тон-наа бағытталды.

ГАЗ ӨНДІРУ ЖӘНЕ ЭКСПОРТҚА ШЫҒАРУ

Қазақстан табиғи газдың қорлары бойынша дүни-ежүзінде 24-ші орынды иеленеді, газдың көлемі 1 трлн текше мерден астамды немесе жалпы әлемдік қорлар-дың 0,5%-ын құрайды. Қазақстанда табиғи газдың не-гізгі бөлігі екі ірі кен орнында — Қарашығанақ пен Теңіз-де өндіріледі. Олардың үлесіне Қазақстандағы барлық газ өндіруінің 70%-ға жуығы тиесілі.

2017 жылы газ өндіру көлемі шамамен 53 млрд текше метрді құрады, бұл 2016 жылға 114% неме-се 48,1 млрд текше метр көлеміндегі 2017 жылдың жоспарына 110%. Қазақстанның Энергетика министр-лігінің деректері бойынша, 2018 жылы өндіруді сол деңгейде сақтау жоспарланады — газдың 53,4 млрд текше метрден астамы.

2017 жылы газ экспортының көлемі өткен жылмен салыстарғанда рекордтық 26%-ға ұлғайып, 17,3 млрд текше метрді құрады. 2017 жылы Қазақстан алғаш рет өз газын 1,1 млрд текше метр көлемінде Қытайға экспорттады. Бұл Азиядағы ең перспективті және сый-ымды өткізу нарығы. Қазақстан мен Қытай жылына қазақстандық газдың 5 млрд текше метрін жеткізу ту-ралы келісімге қол қойды. 2018 жылы экономикалық ынтымақтастықты нығайтып, газ экспортын 10 млрд текше метрге дейін өсіру жоспарланады.

Жалпы, 2017 жылы Қазақстанның отын-энергети-калық секторы рекордтық көрсеткіштерге жетті және Үкімет атынан Энергетика министрлігі осы өсу қарқы-нын сақтап қалу және бұдан арғы дамуға саланы ынта-ландыру үшін әрі қарай да шаралар қабылдауға ниет-ті. Жер қойнауын пайдалану аясы үшін салық саясаты жетілдіріліп қойды (жаңартылған Салық кодексі 2018 жылғы қаңтарда күшіне енді), ал газ саласында бағаны белгілеу тетігін жақсарту және көтерме сауданың шекті бағасын мемлекеттік реттеуден біртіндеп шығара оты-рып, сұйытылған мұнай газын үлестіру үшін электрон-ды сауда алаңын енгізу жоспарланады. Күтіліп оты-рғандай, қажетті заңнамалық нормалар 2018 жылғы желтоқсан айына дейін әзірленетін болады.

Дереккөздері: ҚР Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті, ҚР Энергетика министрлігі, ҚР Ұлттық банкі, ҚР Инвестициялар және даму министрлігі, «Kazakh Invest» Ұлттық компаниясы» АҚ


15 /

182

Компания халықаралық стандарттарға сәйкес ке-летін және түрлі мүдделі тұлғалардың, соның ішінде акционерлер, қызметкерлер, өнім беруші мен мерді-герлер, мемлекет, өз қызметін жүргізетін өңірлерде-гі халықтың, халықаралық әріптестер мен басқалар мүдделерінің қорғалуын толық көлемде қамтамасыз ететін корпоративтік басқару рәсімдерін қолданысқа енгізуге тырысады.

Компания ұзақ мерзімді перспективадағы биз-несінің табысы оның өз қызметіне жауапкершілікпен қарауына байланысты екенін мойындайды. Компания:

• жергілікті халықпен жұмыс жасауға және оны қолдауға тырысады;

• өз қызметкерлеріне оқу мен даму үшін мүм-кіндіктер ұсынады;

• қолайлы, салауатты және қауіпсіз жұмыс орта-сын қалыптастыру үшін шаралар қабылдайды;

• қоршаған ортаны қорғайды;• өз қызметінің іскерлік этиканың ең жоғары стан-

дарттарына сәйкес болуын қамтамасыз етеді.

Компания өз қызметінің барлық бағыттарында жоғары операциялық стандарттарды ұстануға тыры-сады. Осы мақсатпен Компания автоматтандыру мен технологияларды пайдалану деңгейін арттыра оты-рып, шығындарды басқаруға аса мән бере отырып, өз бизнес-процестерін жетілдіріп және активтерінің құрылымын оңтайландыра отырып, бизнес әріпте-стерімен бірлесіп жұмыс жасайды.

Компания мемлекеттің қатысуы бар, Орта Азия-дағы ең ірі геологиялық барлау және өндіруші ком-пания болып табылады. Ол Қазақстанның аумағында мұнай мен газдың құрлықтық қорларына айрықша қолжетімділігін пайдаланады. Компанияның негіз-гі акционері, ҚМГ ҰК Үкіметпен тікелей келіссөздер жүргізу нәтижелері бойынша қажетті конкурстық рәсімдерді өткізбей, лицензиялары жоқ блоктардың маңында жер қойнауын пайдалануға шарттар жасай алады. Сәйкесінше, ҚМГ БӨ өзара экономикалық мүд-делер болуының арқасында мұндай жағдайдың ба-сымдылықтарын пайдалана алады.

Б И З Н Е С ҮЛ Г І С І

БІЗДІҢ НЕГІЗГІ ЕРЕКШЕ ӨЗГЕШЕЛІКТЕРІМІЗ

Компанияның бизнес үлгісінің негізі төрт басты ерекше өзгешіліктен тұрады, олар сондай-ақ оның мақсатқа жетудің кілті болып табылады.

БИ

ЗН

ЕС

ҮЛ

ГІС

І

ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІҢ ЖОҒАРЫ СТАНДАРТТАРЫ

КОРПОРАТИВТІК БАСҚАРУ

КОРПОРАТИВТІК ЖАУАПКЕРШІЛІК

ӨҢІРДІ БІЛУ ЖӘНЕ ЖЕРГІЛІКТІ БАЙЛАНЫСТАР


16 /

182


ӨНДІРУ

МҰНАЙӨНІМДЕРІН САТУ

ҚМГ БӨ-нің басты өндіруші активтері екі не-гізгі бөлімшелерден құрылған: «Өзенмұнайгаз» АҚ («ӨМГ») және «Ембімұнайгаз» АҚ («ЕМГ»). Компания инновациялар мен технологияларды барынша бел-сенді пайдалану, сондай-ақ өндірудің жаңа тәсіл-дерін игеру есебінен экономикалық тиімді тәсілмен өндірудің оңтайлы деңгейлеріне жетуді өзінің ба-сымдығы деп санайды.

2016 жылдың сәуір айында ҚМГ БӨ ішкі нарыққа жеткізу үшін шикі мұнайдың дербес процессингі схе-масына көшті. Жаңа схема бойынша ҚМГ БӨ алынған мұнай өнімдерін ары қарай ішкі және халықаралық нарықтарда сату үшін мұнайды АМӨЗ бен ПМХЗ-ға өңдеу үшін жеткізіп тұрды. Процессинг схемасына көшу Компанияны бағаны белгілеу формуласының жоқтығы салдарынан «ҚазМұнайГаз — өңдеу және маркетинг» АҚ мұнайды әрі қарай өңдеп, мұнай өнім-дерін сату үшін ҚМГ БӨ-ден мұнайды сатып алудың бағаларын дербес орнатуы жағдайынан шығарды. 2017 жылдың нәтижелері бойынша осы схемаға көшу Компания табысының өсіміне оң ықпалын тигізгенін атап айтуға болады. Бұл қабылданған шешімнің дұры-стылығын растап қана қоймай, жалпы Компанияны басқару тиімділігін арттыруға менеджмент ұстаным-дылығын тағы бір рет дәлелдейді.

1. Компанияның шикізат базасының орнын тол-тыру мен кеңейту және өндіру деңгейін сақтап тұру.

2. Активтердің өтімділігін қамтамасыз ету.3. Бизнесте жаңа құзыреттерді дамыту.4. Компанияның құндылықтарын сақтап тұру.

ҚЫЗМЕТТІҢ ҮШ БАҒЫТЫ

ТӨРТ МІНДЕТ

ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БАРЛАУ ЖӘНЕ БАҒАЛАУ

Компания Қазақстанда теңізде, сондай-ақ құр-лықта да геологиялық барлау жүргізудің едәуір мүм-кіншілігі бар деп есептейді.

Компания қолданыстағы мұнай өндіру аумақтарын-да және геологиялық барлау блоктарында геологиялық барлау жұмыстарын жалғастыруды, сондай-ақ келешек тұзасты көкжиектерінде анағұрлым терең барлау ұңғы-маларының бұрғылауын жүргізуді жоспарлайды.

Компанияның техникалық қызметі кейіннен гео-логиялық барлау жұмыстарын орындаудың келешегін анықтау үшін жаңа алаңдарды бағалауға, сондай-ақ Компанияда өзінің геологиялық барлау және өндіруші активтерінің қоржынын толықтыру мүмкіндіктерінің бар болуына жауапты. Техникалық қызмет гео- логиялық барлау жүргізудің ең үздік мүмкіндіктерін анықтайды және қолжетімді нұсқаларының басым-дылығын белгілейді. Геологиялық барлаудың бастап- қы бағдарламасын орындау нәтижелерін талдаған-нан кейін техникалық қызмет анықталған қорлардың ауқымын растау және нақтылау үшін, сондай-ақ олар-дың өнеркәсіптік игерілуінің келешегін айқындау үшін бағалау жөніндегі жұмыстар кешенін әзірлейді.


17 /

182

сторлар мен сарапшылар тарапынан тұрақты назарда болу жағдайларында табысты жұмыс істей басталды. Бұл күш-жігерді инвесторлар жоғары бағалады: ҚМГ БӨ-нің IPO бұрынғы кеңестік кеңістікте ең табысты болды және одан кейінгі жылдары инвесторлар кор-поративтік басқарудың құрылған жүйесіне, ашық есептіктілікке және Компанияның топ-менеджменті-не өз сенімдерін көрсетті. Бірінші кезекте бұл нәтиже-ге қазақстандық мамандардың күшімен қол жеткізіл-генін ерекше атап айтқым келеді.

Осы жылдардағы Компанияның тарихы түр-лі оқиғалармен, соның ішінде жағымды және ауыр оқиғалармен сипатталады. Қарқынды өсу кезеңі болды, ол кезде Компания «Қазгермұнай», «Қаражан-басмұнай», «ПетроҚазақстан» компанияларынан үле-стерді иемденіп, бірнеше елеулі сатып алулар жасады.

ҚҰРМЕТТІ АКЦИОНЕРЛЕР!

Өткен 2017 жыл ҚМГ БӨ тарихында бағалы қағаз-дары Лондон Қор Биржасы мен Қазақстан Қор Бир-жасында айналымға түсетін жария компания ретіндегі толық соңғы жылы болды. Тендерлік ұсыныстың шең-берінде акциялар мен жаһандық депозитарлық қол-хаттарды сатып алуды аяқтағаннан кейін Компания өз листингін тоқтатып, ҚМГ ҰК тобының құрамында басқа активтермен бірге барынша тығыз интеграцияға бағыт алады.

2006 жылы Компанияның бағалы қағаздарын жергілікті және халықаралық нарықтарда орналасты-руы Орта Азиядағы ең ірі IPO болды. Сол кезде 2 млрд АҚШ долларынан астам қаражат тартылды. Компа-ния IPO-ға шыққан сәтінен бастап қор нарықтары-ның озық халықаралық тәжірибелердің талаптарына жауап бере отырып, қаржылық ашықтық және инве-

ДИ

РЕ

КТ

ОР

ЛА

Р К

ЕҢ

ЕС

І Т

ӨР

АҒ

АС

ЫН

ЫҢ

ҮН

ДЕ

УІ

ДӘУРЕН ҚАРАБАЕВ

ДИРЕКТОРЛАР КЕҢЕСІ ТӨРАҒАСЫНЫҢ ҮНДЕУІ


18 /

182


Геологиялық ашылулар жасалды, геологиялық барлау масштабтары кеңейтілді. Дегенмен, қиындықтар да болды. Әлеуметтік шиелініс кезеңі ауыр сынақ бол-ды. Мұнай бағаларының күрт төмендеп, үнемдеудің елеулі шараларын талап еткен 2015 жыл да оңай ти-ген жоқ. Осы сын-тегеуріндерге жауап бере отырып, Компания өндіруді тұрақтандыру, операциялық және күрделі шығындарды бақылау, мұнайдың дербес про-цессингі схемасына көшу жөніндегі шараларды табы-сты іске асырды.

Қабылданған шаралар нәтижесінде есептік 2017 жыл соңғы жылдар ішіндегі ең та-бысты жылдардың бірі болды. На-рықтық конъюктураның біртіндеп жақсаруы және ішкі нарықта мұнай процессингі схемасын пайдалануды жалғастырудың нәтижесінде Ком-пания өндіру көлемін тұрақты дең-гейде сақтап отыр, бір жыл ішінде таза кірісті 195 млрд теңге (599 млн АҚШ доллары) мөлшерінде, еркін сауда ағынын 186 млрд теңге (570 млн АҚШ доллары) деңгейінде және таза ақша қаражатының өсуін 167 млрд теңгеге (512 млн АҚШ доллары) қамтамасыз етіп, жоғары қаржылық көрсеткіштерге жетті.

Осылайша, делистинг туралы шешімді қабылдау оңай болмады, бірақ ең бастысы, ҚМГ БӨ бас акционері — «ҚазМұнай-Газ» Ұлттық компаниясын бұдан арғы дамытудың стра-тегиялық міндеттерімен байланысты, қажет болды.

Лондон биржасына шығу кезінде ҚМГ БӨ-де ха-лықаралық талаптарға жауап беретін және түрлі стейк-холдерлер: негізгі акционер мен Қазақстанның мұнай-газ нарығының басты ойыншысы ретінде ҚМГ ҰК, мино-ритарлық акционерлер, кәсіпорынның қызметкерлері, мемлекет, компания өз қызметін жүргізетін өңірлердегі халықтың, шетел әріптестерінің мүдделер балансын сақтап тұру сияқты күрделі міндетті шешуге жұмылды-рылған корпоративтік басқару жүйесі құрылды.

Алайда, нарық конъюктурасының елеулі өзгері-стері және Ұлттық компанияның стратегиясындағы

өзгерістер акционерлердің түрлі топтарының мүд-делері көп жағдайда түйіспейтініне әкелді. Осындай жағдайлар кезінде Компанияның дамуы қиынға түсті, әрбір тарап үшін тиімсіз болған контрпродуктивтік қарсылық қалыптасты және мұндай жағдайдан өзара тиімді шығу жолын іздеу басымдыққа айналды.

Қиындықтарға қарамастан, оңтайлы шығу жолы табылды, миноритарлық акционерлердің Тендерлік ұсынысты 98% деңгейінде қабылдауы, мәні нарықтан миноритарлық үлесті сатып алу және ҚМГ БӨ де-листингін білдіретін ұсынылған нұсқа барлығына

дерлік қолайлы болғанын дәлел-дейді. Осылайша, миноритарлық акционерлер өз акцияларын әділ бағамен сату мүмкіндігін алды, ал ҚМГ ҰК холдинг ішінде ҚМГ БӨ-нің барынша тығыз интеграциясын қамтамасыз етуге мүмкіндік алды және осы интеграцияның басым-дықтарын ҚМГ ҰК барлық тобы деңгейінде іске асыруды көздейді.

Қаржылық көзқарас жағынан, өз позицияларын сақтап қалған және сатып алу туралы соңғы ұсы-нысты қабылдаған Компанияның акционерлері — IPO қатысушыла-ры дивидендтерді есептегенде, оң кіріс алды.

Сөзімнің соңында Компания-ның жария ретінде жұмыс істеген он бір жылы — бұл өте үлкен және аса құнды тәжірибе екенін, оны ҚМГ ҰК-ның барлық тобының игілігі үшін сақтау және пай-далану жоспарланып отырғанын, сондай-ақ мен барша еңбек ұжымына, менеджментке және өз әріптестерім — Директорлар кеңесінің мүшелеріне Компанияның мүддесі үшін жұмыла жұмыс істеуге дайындығы және кәсіби шеберліктері үшін алғысымды білдіргім келеді.

«КОМПАНИЯ ӨНДІРУДІ ТҰРАҚТЫ

ДЕҢГЕЙДЕ САҚТАП ТҰР, ЖЫЛ

ІШІНДЕ ТАЗА КІРІСТІ 195 МЛРД

ТЕҢГЕ (599 МЛН АҚШ ДОЛЛАРЫ)

МӨЛШЕРІНДЕ, ЕРКІН АҚША

АҒЫНЫН 186 МЛРД ТЕҢГЕ

(570 МЛН АҚШ ДОЛЛАРЫ)

ДЕҢГЕЙІНДЕ ЖӘНЕ ТАЗА АҚША

ҚАРАЖАТЫНЫҢ ӨСІМІН

167 МЛРД ТЕҢГЕГЕ (512 МЛН

АҚШ ДОЛЛАРЫ) ҚАМТАМАСЫЗ

ЕТЕ ОТЫРЫП, ЖОҒАРЫ

ҚАРЖЫЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРГЕ

ҚОЛ ЖЕТКІЗДІ».

ДәуренҚарабаев,«ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ атқарушы

вице-президенті, қаржы директоры,ҚМГ БӨ Директорлар кеңесінің Төрағасы


19 /

182

38%

50%

қы

рк

үй

ек

2006

ЖА

РИ

Я К

ОМ

ПА

НИ

Я Р

ЕТ

ІНД

ЕГ

І Қ

МГ

БӨ

ТА

РИ

ХЫ

НА

ШО

ЛУ

ЖАРИЯ КОМПАНИЯ РЕТІНДЕГІ ҚМГ БӨ ТАРИХЫНА ШОЛУ

* 100% = 2007 жылғы ӨМГ мен ЕМГ өндіруі және 2017 жылдың соңындағы ӨМГ мен ЕМГ-нің 2Р қорлары.

** Сатып алудың орнын толтыру мерзімі алынған дивидендтер сатып алуға жұмсалған шығындарды өтеген уақыт мерзімі ретінде есептелген.

ҚМГ БӨ 2006 жылғы қыркүйекте өз акцияларының 38%-ын қор нарығында: Қазақстан қор биржасында жай акция-лар түрінде және Лондон қор биржасында жаһандық депозитарлық қолхаттар (ЖДҚ) түрінде орналастырды, нәтижесінде 2 мил-лиардтан астам АҚШ долларын тартты.

АКЦИЯЛАРДЫ АЛҒАШҚЫ ОРНАЛАСТЫРУ (IPO)

IPO барысындаорналастырылғаны

KASE-де орналастыру

ҚМГ ҰК

IPO дейінгі миноритарлық акционерлер

LSE-де орналастыру

IPO КЕЗІНДЕГІ АКЦИОНЕРЛЕРДІҢ

ҚҰРЫЛЫМЫ (ЖАЙ АКЦИЯЛАР)

IPO: ОРНА ЛАСТЫРУ ҚҰРЫЛЫМЫ

60%

2% 38%

Өзгелері (жергілікті нарық)

Қазақстандық зейнетақы

қорлар

Облигацияларды қайта

қаржыландыру

ЖДҚ ұсынысы


20 /

182


50% 33%

11%ж

ел

то

қс

ан

2009

қа

за

н

2010

на

ур

ыз

2010

* 100% = 2007 жылғы ӨМГ мен ЕМГ өндіруі және 2017 жылдың соңындағы ӨМГ мен ЕМГ-нің 2Р қорлары.

** Сатып алудың орнын толтыру мерзімі алынған дивидендтер сатып алуға жұмсалған шығындарды өтеген уақыт мерзімі ретінде есептелген.

2007 жылғы сәуірде аяқталған Қазгермұнайда 50 пайыздық үлесті сатып алу жөніндегі мәміле ҚМГ БӨ-ні Қазақстанда мұнай өндіру бойынша екінші орынға шығарды. Мәміле сомасы 969 миллион АҚШ долла-рын құрады.

«Қазгермұнайда» үлесті сатып алу мұнайдың жиынтықты қорларын 6%-ға, өндіруді — 17%-ға ұлғай-туға мүмкіндік берді*. «Қазгермұнай» компаниясының кен орындары ҚМГ БӨ-нің негізгі кен орындарына қа-рағанда, өндірудің ең төменгі өзіндік құнымен және мұнайдың аса жоғары сапасымен ерекшеленеді. Бұл сатып алу төрт жыл ішінде орнын толтырды**.

«ҚАЗГЕРМҰНАЙ БК»-ДА 50% САТЫП АЛУ

сә

уі

р

2007

ҚМГ БӨ 2009 жылғы 22 желтоқсанда «Пе-троҚазақстан Инк.» компаниясында 33 пайыздық үлесті сатып алу жөніндегі мәмілені аяқтады. «Пе-троҚазақстан Инк.» компаниялар тобы көмірсутек-терді барлаумен және өндірумен, сондай-ақ мұнай және мұнай өнімдерін сатумен айналысады. «Пе-троҚазақстан Инк.» екінші акционері Қытай мұнай-газ компаниясы CNPC Exploration and Development Company Ltd. (CNPC E&D) болып табылады.

Мәміле нәтижесінде ҚМГ БӨ-нің жиынтықты мұнай қорлары 4%-ға, өндіруі — 13%-ға ұлғайды*. Бұл сатып алу 3 жыл ішінде орнын толтырды**.

Директорлар кеңесінің шешімі бойынша Қазақстан қор биржасында (ҚҚБ) ҚМГ БӨ ар-тықшылықты акцияларының листингі жүргізіліп, оларды сатып алу бағдарламасының іске асы-рылуы басталды, бағдарлама 2011 жылы опера-циялардың қомақты үлесін құрап, Қазақстанның қор нарығын едәуір жандандырды. 2011 жылғы қарашада аяқталған бағдарлама 37 млрд теңге-ден артық жалпы сомаға екі миллионнан астам акцияларды сатып алуға мүмкіндік берді.

Компания Лиман барлау блогында мұнай көзінің ашылуы туралы хабарлады. Мұнай шоғыры Новобогатинск тұзды күмбезінің оңтүстік бөктерінен табылды және Атырау қаласының батысына қарай 70 шақырым жердегі «Ембімұнайгаз» ӨФ игеріп жатқан Оңтүстік-Шығыс Новобогатинск мұнай кен орнына жақын маңда орналасқан.

Мұнай бұрқағы орташа триастық шөгінділерден 1200 метр тереңдікте орналасқан бірінші барлау ұңғымасынан алынды.

Қытай Халық Республикасының China Investment Corporation Мемлекеттік инвестициялық қоры (CIC) жаһан-дық депозитарлық қолхаттар түрінде Компания акциялары-ның 11%-на жуығын 939 млн АҚШ доллары сомасына сатып алғаны туралы хабарлады. Нарық бұл сатып алуға ҚМГ БӨ ак-цияларының құнын 11%-ға қымбаттатумен жауап қайтарды.

«ПЕТРОҚАЗАҚСТАН ИНК.» КОМПАНИЯ-СЫНДА 33 ПАЙЫЗДЫҚ ҮЛЕСТІ САТЫП АЛУ

ҚҚБ-ДА КОМПАНИЯНЫҢ АРТЫҚШЫ-ЛЫҚТЫ АКЦИЯЛАРЫНЫҢ ЛИСТИНГІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ КЕРІ САТЫП АЛУ БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ ІСКЕ ҚОСЫЛУЫ

ҚМГ БӨ ЛИМАН БЛОГЫНДА МҰНАЙ КЕНДЕРІ АШТЫ

ҚЫТАЙ ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ КОРПОРАЦИЯСЫНЫҢ КОМПАНИЯ АКЦИЯЛАРЫНЫҢ 11%-ЫН САТЫП АЛУЫ

қа

за

н

2008

ҚМГ БӨ Директорлар кеңесі 350 млн АҚШ долларына дейінгі жалпы сомасына Компания-ның акцияларын кері сатып алу бағдарламасын мақұлдады. Өз акцияларын кері сатып алу бағдар-ламасын іске асырудың басталуы — 2008 жылғы 24 қараша, аяқталуы — 2009 жылғы 31 қазан.

КОМПАНИЯ АКЦИЯЛАРЫН КЕРІ САТЫП АЛУ БАҒДАРЛАМАСЫ

та

мы

з

2009

Екінші ірі мәміле — CCEL-де 50 пайыздық үлесті сатып алу — 2007 жылғы 12 желтоқсанда аяқталды.

CCEL Қазақстанның батысында, Маңғыстау облысында орналасқан Қаражанбас кен орнын игереді. Мәміле нәтиже-сінде ҚМГ БӨ-нің жиынтықты мұнай қорлары 17%-ға, өндіруі — 13%-ға өсті*. Осы мәміленің қаржылық құрылымы ҚМГ БӨ мүдделерінің басым қорғанысын қамтамасыз етеді. Мәміле шарттары бойынша ҚМГ БӨ жеке қаражаты есебінен екінші акционерге — CITIC Group компаниясына 150 миллион АҚШ долларын төлеп, 26,9 миллион АҚШ доллары сомасындағы жыл сайынғы басымдықты кіріске құқығын алды. Бұл сатып алу 6 жыл ішінде орнын толтырды**.

CCEL-ДЕ («ҚАРАЖАНБАСМҰНАЙ») 50% САТЫП АЛУ

же

лт

оқ

са

н

2007


21 /

192

50% 49%

49%

ЖА

РИ

Я К

ОМ

ПА

НИ

Я Р

ЕТ

ІНД

ЕГ

І Қ

МГ

БӨ

ТА

РИ

ХЫ

НА

ШО

ЛУ

Компания ішкі нарыққа жеткізілімдер үшін 2016 жылғы сәуірде мұнайдың дербес процессингі схемасына көшті. Жаңа схема бойынша ҚМГ БӨ жасасқан кепілгерлік шартқа сәйкес «ҚазМұнайГаз — өңдеу және маркетинг» АҚ (ҚМГ ӨМ) арқылы алынған мұнай өнімдерін ары қарай сату үшін мұнайды АМӨЗ бен ПМХЗ-ға өңдеуге жеткізеді.

МҰНАЙДЫҢ ДЕРБЕС ПРОЦЕССИНГІ СХЕМАСЫНА КӨШУ

қа

за

н

2011

ҚМГ БӨ MOL Hungarian Oil and Gas Plc. Ком-паниясымен ҚР Батыс Қазақстан облысындағы «Карповский Северный» учаскесінде мұнай, газ және конденсат барлау келісімшарты бойынша жер қойнауын пайдалану құқығына ие «Карпо-вский Северный» АҚ-дағы акциялар пакетінің 49% өткізу бойынша сатып алу-сату шартын жасасты.

Компания Батыс Қазақстан облысында ор-наласқан, Федоровский блогында көмірсутек-тердің барлауын жүргізу жолымен жер қойнауын пайдалану құқығын иемденетін «Урал Ойл энд Газ» ЖШС-де жалғыз акционер болып табыла-тын Ural Group Limited компаниясында акциялар-дың 50% сатып алғаны туралы келісім жасасты.

Бағдарлама бір жылға — 2011 жылғы қазан-нан 2012 жылғы желтоқсанға дейін созылды. Осы кезең ішінде Компания 263 млн АҚШ дол-лары жалпы сомасына 19 461 жай акциялар мен 14 386 605 ЖДҚ сатып алды.

Директорлар кеңесі өндірістік филиалдарды акцияларының 100% ҚМГ БӨ-ге тиесілі болатын акционерлік қоғамдар етіп құру туралы шешім қабылдады. Осы өзгерістер мемлекеттік орган-дардан заңнамада көзделген келісімдерді алу кезінде құрылып жатқан акционерлік қоғамдарға негізгі құралдарды және жер қойнауын пайдала-ну құқықтарын тапсыруды қамтыды.

ҚМГ БӨ «КАРПОВСКИЙ СЕВЕРНЫЙ» АҚ-ДАҒЫ 49 ПАЙЫЗДЫҚ ҮЛЕСІН САТТЫ

ЖАЛҒЫЗ АКЦИОНЕРІ URAL GROUP LIMITED БОЛЫП ТАБЫЛАТЫН «УРАЛ ОЙЛ ЭНД ГАЗ» ЖШС-ДЕ АКЦИЯЛАРЫНЫҢ 50% САТЫП АЛУ

КОМПАНИЯ АКЦИЯЛАРЫН КЕРІ САТЫП АЛУ ЖӨНІНДЕГІ БАҒДАРЛАМА

ӨМГ ЖӘНЕ ЕМГ ӨНДІРІСТІК ФИЛИАЛДА-РЫН АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМ ЕТІП ҚҰРУ

ші

лд

е

2012

Жалғыз акционері Ural Group Limited болып табылатын «Урал Ойл энд Газ» ЖШС барлаумен айналысады, оның акцияларының 50%-ын ҚМГ БӨ 2011 жылы сатып алған. Мұнай шоғырының ашылуы осы активтің жоғары әлеуетін растайды.

ФЕДОРОВСКИЙ БЛОГЫ, РОЖКОВСКОЕ КЕН ОР-НЫНДА ЖАҢА МҰНАЙ КӨЗДЕРІНІҢ АШЫЛУЫ

сә

уі

р

2016

ма

мы

р

2014

Ақсай мұнай-газ кен орны қолданысқа берілді, оны бар-лау лицензиясы Қызылорда облысындағы «Қазгермұнай» компаниясына тиесілі.

АҚСАЙ МҰНАЙ-ГАЗ КЕН ОРНЫН ҚОЛДА-НЫСҚА БЕРУ

же

лт

оқ

са

н

2014

Компания «ГазМұнайӨнім» ЖШС-нен ҚР Батыс Қазақстан облысындағы «Карповский Се-верный» учаскесінде Мұнай, газ және конденсат барлауға келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдалану құқығына ие «Карповский Северный» АҚ акцияларының 100%-ын сатып алу жөніндегі мәміленің жабылуы туралы жариялады. Мәміле сомасы — 59 млн АҚШ доллары.

ҚМГ БӨ «КАРПОВСКИЙ СЕВЕРНЫЙ» БАРЛАУ БЛОГЫН САТЫП АЛУ ЖӨНІНДЕГІ МӘМІЛЕНІ АЯҚТАЙДЫ

же

лт

оқ

са

н

2011

ақ

па

н

2012

сә

уі

р

2011

Компанияның тәуелсіз директорлары ҚМГ ұлттық ком-паниясынан ҚМГ ҰК-ның бір ЖДҚ-ға 18,50 АҚШ доллары бағасымен ҚМГ БӨ акцияларын ықтимал сатып алуы ту-ралы өз ұсынысын қайтарып алатыны туралы хабарлама алды. ҚМГ ҰК алдын ала хабарландыруды 2014 жылғы шілдеде жасады.

ҚМГ ҰК-НЫҢ ҚМГ БӨ АКЦИЯЛАРЫН САТЫП АЛУ ЖӨНІНДЕГІ ҰСЫНЫСЫН ҚАЙТАРЫП АЛУЫ МҰНАЙ-ДЫҢ ДЕРБЕС ПРОЦЕССИНГІ СХЕМАСЫНА КӨШУ

қа

ңт

ар

2015


А О « Р А З В Е Д К А Д О Б Ы Ч А « К А З М У Н А Й Г А З »

22 /

192

49%

2016 жылғы 3 тамызда акционерлердің кезектен тыс жиналысы өтіп, онда тәуелсіз акционерлер Өзара қарым-қатынастар туралы шартына және Компанияның Жарғысына өзгерістер енгізуге қатысты 1-ші және 2-ші Шешімдерге қарсымыз деп дауыс берді. Тәуелсіз акцио-нерлер екі шешімді де мақұлдаған жоқ, Сатып алу туралы ұсыныс күшіне енбеді, Өзара қарым-қатынастар туралы шартына және Жарғыға ұсынылған өзгерістер ҚМГ ҰК Циркулярында мазмұндалған талаптарда енгізілген жоқ.

Компания MOL Hungarian Oil and Gas Plc.-ден «Карповский Северный» ЖШС-де («КС») 100 пайыз-дық қатысу үлесін иемденетін KS EP Investments BV (“KS EP Investments”) компаниясы акцияларының 49%-ын 1 (бір) АҚШ долларына сатып алып, КС-ке 100 пай-ыздық қатысу үлесі бар KS EP Investments-тің жалғыз акционері болды.

ӨМГ Өзен және Қарамандыбас кен орындары үшін пайдалы қазбалар өндіру салығына (ПҚӨС) уақытша төмендетілген мөлшерлемеге берген өзінің өтінімі бойынша оң шешім алды. ПҚӨС мөлшерлемесі бар-лық 2016 жылға 9% деңгейінде бекітілді. Экономика-лық тиімділік 2016 жылы 15 млрд теңгені құрады.

Компания барлық өзінің шығарылған ЖДҚ-ны бір ЖДҚ үшін 14,00 АҚШ доллары бағасымен сатып алу бойынша тендерлік ұсынысты (бұдан әрі — «ЖДҚ-ға қатысты Тендерлік ұсыныс») жүзеге асыру ниеті ту-ралы хабарлады, бұл 2017 жылғы 1 желтоқсандағы жағдай бойынша ЖДҚ бағасына 30 күн ішінде орта-ша есептелген көлем бойынша 11,32 АҚШ долларына тең 23,7 пайыз мөлшеріндегі сыйақыны білдіреді.

АКЦИОНЕРЛЕРДІҢ КЕЗЕКТЕН ТЫС ЖАЛПЫ ЖИНАЛЫСЫ

ҚМГ БӨ «КАРПОВСКИЙ СЕВЕРНЫЙ» ЖШС-ДЕ 100 ПАЙЫЗДЫҚ ҚАТЫСУ ҮЛЕСІН ИЕМДЕНЕТІН KS EP INVESTMENTS BV КОМПАНИЯСЫ АКЦИЯ-ЛАРЫНЫҢ 49%-ЫН САТЫП АЛДЫ

ӨМГ 2016 ЖЫЛҒА ПҚӨС ТӨМЕНДЕТІЛ-ГЕН МӨЛШЕРЛЕМЕСІН БЕКІТТІ

КОМПАНИЯНЫҢ ЕРІКТІ ДЕЛИСТИНГІ ЖӘНЕ ӨЗ АКЦИЯЛАРЫН ҚҚБ-ДАН ЖӘНЕ ЖДҚ-НЫ ЛҚБ-ДАН САТЫП АЛУ ТУРАЛЫ ШЕШІМІ

та

мы

з

2016

ма

ус

ым

2017

же

лт

оқ

са

н

2017

қы

рк

үй

ек

2016

9%


23 /

182

2006 жылы акцияларды алғашқы орналастырудан (IPO) кейін алғашқы жылдары Компания өзінің даму стратегиясын табысты іске асырды. IPO-ға тартылған қаражат, сондай-ақ Компания IPO шеңберінде ҚМГ ҰК-дан алған құқықтар құрлықтағы маңызды өндіруші активтерді — «Қазгермұнай», «Қаражанбасмұнай», «Пе-троҚазақстан» компанияларында үлестерді сатып алу үшін пайдаланылды. Бұл активтер Компанияға өзінің ре-сурстық базасын әртараптандыруға және өндіріске орта шығындарды азайтуға мүмкіндік бере отырып, сонымен қатар оған дивиденд түріндегі пайданы қамтамасыз етті.

МИ

НО

РИ

ТА

РЛ

ЫҚ

ҮЛ

ЕС

ТІ

СА

ТЫ

П А

ЛУ

ЖӘ

НЕ

ДЕ

ЛИ

СТ

ИН

Г Т

УР

АЛ

Ы

М И Н О Р И ТА РЛ Ы Қ ҮЛ Е С Т І С АТ Ы П А ЛУ ЖӘ Н Е Д Е Л И С Т И Н Г Т У РА Л Ы

ОсыбөлімминоритарлықакционерлергетиесіліҚМГБӨ-ніңЖДҚменжайакцияла-рынсатыпалу, сондай-ақкейінненосыбағалықағаздардыңлистингін тоқтатубойыншаКомпанияжәне оның акционерлерінің іс-әрекеттерінежасалғаншолуды қамтиды.Мұн-даберілгеншолуақпаратыосымәмілежөніндегіресмиқұжаттарды,атапайтқанда2017жылғы8желтоқсандағы«ЖДҚсатыпалуғаТендерлікұсынысжәнеЛондонқорбиржа-сындаЖДҚ-ныресмитізімненалыптастауменайналымғажіберудіболдырмау»аттыЦир-кулярды(http://kmgep.kz/rus/investor_relations/tender_offer/?cid=28),акционерлердіңбұданкейінгіжиналыстарыныңматериалдарыменхаттамаларынжәнемәмілегеқатысыбарөзгеқұжаттардыауыстырмайды.Компанияныңакционерлеріаталғанмәмілегебайланыстыөзіс-қимылдарытуралышешімқабылдауүшінкөрсетілгенциркулярды,Директорларкеңесіменакционерлержиналысыныңшешімдерінбасшылыққаалуларытиіс.


24 /

182


1234

2011 жылы Компанияның ең ірі кәсіпорнында ең-бек даулары орын алды. Бұл даулар өндіріс көлемінің төмендеуіне, сондай-ақ негізінен әлеуметтік ши-еліністі азайту және еңбек тәртібін қалпына кел-тіру мақсатында қосымша қаражатты бөлу есебінен шығындардың ұлғаюына әкелді. ҚМГ ҰК аталған ең-бек дауларын шешуде барынша жәрдем көрсетті.

Компания 2011 жылдан бастап осы күнге дейін өндірісті тұрақтандыру және осы шығындарға бақы-лауды қамтамасыз ету мәселелерін жіті назарға алды. Бұл ретте ҚМГ БӨ негізінен игерудің соңғы кезеңін-дегі кен орындарды пайдаланады, олардағы өндіруді сақтап тұру шығындары салыстырмалы түрде жоғары болып қалуда және өндіру деңгейінің төмендеуімен байланысты инвестициялардың өсуін талап етеді. Бұ-дан басқа, Компанияның әлеуметтік міндеттемелері өсуде, бұл оның болашақ шығындарын бақылау қа-білетін шектейді.

Сонымен қатар, акционерлердің түрлі топтары және Директорлар кеңесіндегі олардың өкілдерінің келіспеушіліктері салдарынан Компания жаңа сатып алулар немесе акционерлерге дивиденд төлеу жо-лымен ақша қаражатын қайтару арқылы акционерлік құнды қалыптастыру үшін бос ақша қаражатының қо-мақты көлемін пайдалана алмады.

ҚМГ БӨ және ҚМГ ҰК-ның шаруашылық және операциялық қызметі бір-бірімен едәуір түйісіп жа-тыр. ҚМГ БӨ тап болатын әлеуметтік және салықтық қиындықтарды шешуде ҚМГ ҰК көмек көрсетеді. Бұл ретте ҚМГ БӨ-ге қатысты ҚМГ ҰК құқықтары АҚ ту-ралы Заңда көзделген құқықтармен салыстырғанда Өзара қарым-қатынастар туралы шарттың талапта-рымен шектелген.

Өздерінің өзара іс-қимылы тәжірибесін негізге ала отырып, ҚМГ БӨ және ҚМГ ҰК бір жағынан, ЖДҚ ұстаушылары мен Компания акционерлерінің, екінші жағынан, ҚМГ ҰК-ның түрлі мүдделері арасындағы келісімнің жоқтығы реттеуді талап ететіні жөнінде қо-рытынды шығарды.

Бұдан бөлек, ҚМГ ҰК мен ҚМГ БӨ пікірі бойын-ша, ҚМГ БӨ-ге ҚМГ ҰК толық операциялық бақы-

лауды жүргізуі қажет, өйткені басқа акционерлерге қарағанда ҚМГ ҰК-ның әлеуметтік міндеттемелері көп. Мемлекеттік ұлттық компания ретіндегі ҚМГ ҰК мәртебесі одан ҚМГ БӨ өзіне тиесілі кәсіпорын-дарда жергілікті халықты еңбекпен қамту деңгейін сақтап тұру үшін оның қаражаты жеткіліксіз болған жағдайда, ҚМГ БӨ-ні толық қолдауын талап етуі мүмкін.

АКЦИОНЕРЛЕР ӘРЕКЕТТЕРІНІҢ НҰСҚАЛАРЫ

Акционерлердің барлық санаттары өз құқықтарын олар үшін ең тиімді тәсілмен өткізуі үшін Компания қолайлы жағдайларды қамтамасыз ету мақсатында шаралар қабылдады. Заңнаманың талаптары және Компанияның Жарғысы ескеріле отырып, акционерлер әрекеттерінің ықтимал нұсқалары мыналарды қамты-ды:

1. ЖДҚ ұстаушылары үшін биржадан тыс не-гізде тендерлік ұсынысқа қатысу (Төлем көзі-нен қазақстандық салық ұсталады. Қатысу мерзімі 8 наурызда өтіп кетті).

2. ҚҚБ-да ЖДҚ ұстаушыларына арналған тен-дерге қатысу (ЖДҚ ұстаушылары қазақстан-дық резиденттер болып табыла, жоқ па — оған қарамастан, төлем көзінен қазақстандық салық есептелмейді. Компания SBI брокері арқылы тендерге комиссиясыз қатысу мүм-кіндігін ұйымдастырды. Өтінімдерді беру мерзімі 8 наурызда өтіп кетті).

3. Жай акцияларының ұстаушыларына арналған ұсынысқа қатысу (АЖЖЖ шешіміне сәйкес, ЖДҚ ұстаушыларына арналған ұсынысқа баламалы экономикалық талаптарда, өтінім-дерді беру мерзімі 12 наурызда өтіп кетті).

4. ЖДҚ немесе жай акциялардың ұстаушысы болып қалу (акционерлер листингтің тоқта-тылатынын, Жарғының өзгеретінін және Өза-ра қарым-қатынастар туралы шартының әре-кеті тоқтатылатынын ескерулері қажет).


25 /

182

ЖАРҒЫДАҒЫ ӨЗГЕРІСТЕР

Төменде Қазақстан заңдарының талаптарына сәй-кес келетін және 2 АКТЖЖ-да бекітілген Жарғыға не-гізгі түзетулер беріліп отыр:

a. Жарғыда көрсетілген белгілі бір мәселелерге жататын қарарларды, соның ішінде Компани-яның бағалы қағаздарын биржалық тізімнен шығару және Жарғыға өзгерістер енгізуді ак-ционерлер қабылдау үшін қажетті көпшілік дауысты жалпы дауыс беруші акциялар саны-ның білікті көпшілігінен (мысалы, 75%) жина-лыста пайдаланған дауыстардың қарапайым көпшілігіне өзгерту;

b. Директорлар кеңесі Жарғыда көрсетілген бел-гілі бір мәселелер бойынша шешімдерді тиісті жиналысқа қатысып отырған директорлардың көпшілік дауысымен (Директорлар кеңесінің тәуелсіз мүшелерінің көпшілік дауысын қоса алғанда) қабылдайды деген талапты мұндай шешімдерді жиналысқа қатысқан директор-

ТӘУЕЛСІЗ ДИРЕКТОРЛАРДЫҢҰСЫНЫМЫ

Оларға қаржы консультанттары ретінде Rothschild және HSBC консультация берген Тәуелсіз атқарушы емес директорлар Ұсынысты (ЖДҚ және жай акция-ларды сатып алу туралы, толығырақ Циркулярдан қа-раңыз) әділ және жалпы ЖДҚ ұстаушылары мен жай акциялардың ұстаушыларының барынша мүдделігі тұрғысынан жасалды деген пікірді ұстанады. Тиісінше, ТАЕД ЖДҚ ұстаушыларына Тендерлік ұсынысты қа-былдауға бірауыздан ұсынады.

ISS ЖӘНЕ GLASS LEWIS ҰСЫНЫМДАРЫ

Корпоративтік басқару саласындағы көшбасшы консультациялық компаниялар — ISS (Institutional Shareholder Services) және Glass Lewis өз есептерінде 2018 жылғы 22 қаңтарда өткен Акционерлердің ке-зектен тыс жалпы жиналысында («1 АКТЖЖ») ұсы-нылған шешімге дауыс беруді ұсынды.М

ИН

ОР

ИТ

АР

ЛЫ

Қ Ү

ЛЕ

СТ

І С

АТ

ЫП

АЛ

У Ж

ӘН

Е Д

ЕЛ

ИС

ТИ

НГ

ТУ

РА

ЛЫ

Тендерлік ұсыныс туралы хабарлама және оның әре-кеті кезеңінің басталуы.

Ұсыныстың бағасы — 1 ЖДҚ үшін 14 АҚШ доллары.

Акцияларды бағалау әдісте-месіне кейбір түзетілерді бекіту үшін 1 АКТЖЖ.

Дауыстардың 89,5%-ы қарарды қабылдау үшін берілді.

Қазақстан қор биржасында ЖДҚ листингі.

ҚҚБ-да тендерді ұйымда-стыру үшін.

2017 Ж. 20 ЖЕЛТОҚСАН

Тендерлік ұсыныстың нәтиже-лерін жариялау.

ҚМГ БӨ 119 741 576 ЖДҚ-ға немесе айналымдағы ЖДҚ-ның шамамен 87%-на қатысты қа-былдау туралы тиісінше ресім-делген хабарламаларды алды. Тендерлік ұсыныс 2018 жылғы 8 наурызға дейін қабылдау үшін ашық болды.

2018 Ж. 23 ҚАҢТАР2017 Ж. 8 ЖЕЛТОҚСАН 2018 Ж. 22 ҚАҢТАР

Акциялар туралы ұсыны-стың хабарламасы.

Ұсыныстың бағасы — 1 акци-яға 84 АҚШ доллары — ЖДҚ ұстаушыларына арналған ұсынысқа баламалы.

2018 Ж. 23 ҚАҢТАР


26 /

182

лар дауыстарының қарапайым көпшілігімен қабылдайды дегенге өзгерту;

c. Директорлар кеңесінің тәуелсіз мүшелерінің Компания есебінен ұсынымдарды әзірлеу үшін кәсіби консультанттарды тарту құқығы туралы ережені алып тастау (2 АКТЖЖ-ге дейін жасалған қандай да бір шарттарға за-лал келтірмей);

d. Директорлар кеңесінің барлық жиналыстары-ның күн тәртібін тиісті жиналысқа қатысқан Директорлар кеңесінің көпшілік тәуелсіз мү-шелерімен бекіту туралы талапты жиналысқа қатысқан барлық дауыстардың қарапайым көпшілігіне өзгерту;

e. сәйкесінше түрде шақырылған Директорлар кеңесін өткізу үшін қажетті кворумға қойы-латын талаптарды барлық директорлардың үштен екі бөлігінен жартысына өзгерту;

f. Директорлар кеңесінің тәуелсіз мүшелері құра-мының үштен екі бөлігі Директорлар кеңесінің отырысына қатысу керек деген талапты өзгерту.

Ұсыныстардың мақсаты — ҚМГ ҰК-ға Компанияға өз бақылауын ұлғайтуға, ал ҚМГ БӨ-ге ЛҚБ биржа-лық тізімінен шығу және Қазақстан қор биржасының биржалық тізімінен шығу жолымен өзін жеке компа-ниялар қатарына жатқызуға мүмкіндік беру, сонымен қатар ЖДҚ ұстаушыларына және жай акциялардың миноритарлық иелеріне инвестициялардан тиімді шығу мүмкіндігін ұсыну.

ҚМГ БӨ-нің Директорлар кеңесі нақты корпора-тивтік құрылымды барлық операциялар аяқталғаннан кейін ҚМГ ҰК компаниясы белгілейтінін түсінеді. Өзге нұсқалардан бөлек, ҚМГ БӨ еншілес компания болып қалуы мүмкін немесе қазақстандық заңнамаға, соның ішінде «Акционерлік қоғамдар туралы» Заңға сәйкес қайта құрылуы мүмкін.

Өзара қарым-қатынастар туралы шарт және онда ЖДҚ ұстаушылары және жай акциялардың миноритарлық иелері үшін қарастырылған қорға-ныс шаралары Лондон қор биржасының тізімінен шыққан кезде автоматты түрде өз әрекетін тоқта-тады.

Тендерлік ұсыныс және Акциялар туралы ұсыныс бойынша есеп айырысулар-дың алғашқы датасы.

ҚМГ БӨ тұтастай алғанда айналымдағы 134 070 054 ЖДҚ және 320 688 жай акцияларды сатып алды, бұл 2018 жылғы 31 қаңтарда 1 878 млн АҚШ доллары жалпы сомасында айна-лымдағы барлық ЖДҚ-ның шамамен 97,7% және шыға-рылған жай акциялардың (ЖДҚ түрінде берілген жай акцияларды қоса алғанда) 32,3% құрады.

2018 Ж. 19 АҚПАН

Биржалық тізімнен шыға-руды және Жарғыға кейбір түзетілерді қабылдауды бекіту үшін 2 АКТЖЖ. Депозитарлық шарттағы түзетулер күшіне енді.

Ұсынылған қарарлар 2 АКТЖЖ-да толықтай қабылданды. 2018 жылғы 11 сәуірде ҚМГ БӨ ЛҚБ мен ҚҚБ-дан ЖДҚ және жай акциялардың делистингіне өтінім жібереді.

2018 Ж. 12 НАУРЫЗ

Тендерлік ұсыныс және Акциялар туралы ұсыныс бойынша есеп айырысулардың соңғы датасы.

ҚМГ БӨ тұтастай алғанда айналымдағы 134 070 054 ЖДҚ және 320 688 жай акцияларды сатып алды, бұл 2018 жылғы 18 ақпанда 1 898 млн АҚШ доллары жалпы сомасында айналымдағы барлық ЖДҚ-ның шамамен 98,7% және айналымдағы жай акциялардың (ЖДҚ түрінде берілген жай акцияларды қоса алғанда) 32,6% құрады.

2018 Ж. 5 СӘУІР

Қазақстан және Лондон қор биржала-рында жай акциялар мен ЖДҚ листингін тоқтату.

2018 жылғы 11 сәуірде Компания ЛҚБ және ҚҚБ-да ЖДҚ мен жай акциялардың делис- тингіне өтінімдер жолдады.

2018 Ж. 10 МАМЫР


27 /

182

2017 жылы біздің негізгі активтерде, «Өзенмұнай-газ» АҚ (ӨМГ) және «Ембімұнайгаз» АҚ-да (ЕМГ), жиынтықты өндіру көлемі 8 320 мың тоннаны (тәулі-гіне 168 мың баррель) құрады, бұл 2016 жылмен са-лыстырғанда 1%-ға кем. Бұл ретте ЕМГ өткен жылға

ӨНДІРУ ЖӘНЕ КҮРДЕЛІ СА ЛЫМДАР

Компанияның өндіруі көпшілік бөлігі өндіру шыңынан асып түскен кен орындарда жүргізілетінен қарамастан, 2017 жылы Компания өндіруді тұрақты, оңтайлы деңгейде сақтап тұру жөніндегі міндетін орындады.

ҚМ

Г Б

Ө Б

АС

ДИ

РЕ

КТ

ОР

ЫН

ЫҢ

ҮН

ДЕ

УІ

ҚМГ БӨ БАС ДИРЕКТОРЫНЫҢ ҮНДЕУІ

ҚҰРМАНҒАЗЫ ЕСҚАЗИЕВ

ҚМГБӨ2017жылытабысқақолжеткізеалды,оныңнегіздеріөткенжылысалынғанеді.Көнергенкенорындарындағы тұрақты өндіруді сақтап тұру, операциялық және күрделі шығындарды бақылау, өзініңтиімділігінкөрсеткенмұнайпроцессингіжәнемұнайөнімдерініңмаркетингісхемасынпайдаланужәнежетіл-діру,—бұныңбарлығыөткенжылыКомпанияғаелеуліқаржылықнәтижеалуғамүмкіндікберді.Тазакіріс195млрдтеңгені(599млнАҚШдоллары)құрады,еркінақшаайналымы186млрдтеңге(570млнАҚШдол-лары) деңгейінде болды, ал таза ақшақаражатыныңөсімі –167млрд теңге (512млнАҚШдоллары),жылсоңында1339млрдтеңгегедейін(4,0млрдАҚШдоллары)артты.


28 /

182


қарағанда мұнайды 0,3%-ға көп өндірді, бұл ӨМГ-дегі өндірудің азаюын ішінара өтеді.

Компания «Қазгермұнай» БК» ЖШС (ҚГМ), «Қа-ражанбасмұнай» АҚ (CCEL), «ПетроҚазақстан Инк.» (ПҚИ) үлестерін қоса алғанда, 2017 жылы 11 868 мың тонна (тәулігіне 240 мың баррель) мұнай өндірді, яғни 2016 жылдағыдан 2%-ға кем болды. Осы көрсеткіш қысқаруының негізгі факторы — ПҚИ мен ҚГМ-де мұнай өндірудің табиғи, жоспарлы азаюы.

Компанияның көмірсутек базасының орнын тол-тыру жөніндегі жұмыс та жемісті болды. «ДеГольер энд МакНотон» компаниясы жүргізген қорларды тәу-елсіз бағалауға сәйкес 2017 жылы 2P қорларының орнын толтыру коэффициенті ӨМГ мен ЕМГ-де 100% құрады.

2017 жылы күрделі салымдар 111 млрд тең-гені (341 млн АҚШ доллары) құрап, шамамен өткен жылдың деңгейінде болды. 2017 жылғы желтоқ-санда бекітілген бесжылдық биз-нес-жоспарға сәйкес Компания 2018 жылы күрделі салымдарды біршама ұлғайтуды және 2019 — 2022 жылдары 118 млрд теңгеге (347 млн АҚШ доллары) орташа жылдық деңгейге дейін азайтуды жоспарлайды.

2017 жылы «Ембімұнайгаз» АҚ Прорва кен орындары тобын-да газды кешенді дайындау қон-дырғысының (ГКДҚ) құрылысы аяқталғанын атап айтамын. Іске қосу-реттеу жұмыста-ры аяқталып, пайдалануға берілгеннен кейін ГКДҚ-да тауарлы газ, тауарлы түйіршіктелген күкірт, тұрақты газ конденсаты өндірілетін болады. Осы қондырғы іске қосу Компанияға Прорва кен орындары тобында газды алау етіп жағуды жоюға мүмкіндік береді.

Тағы да бір маңызды бастама — біздің активтерде интеллектуалды кен орындары концепциясын енгізу. 2017 жылы біз Өзен, Қаражанбас, Ақшабұлақ, Прорва кен орындары тобы, Жаңаталап және тағы да басқа

ҚМГ БӨ компаниялары тобының 14 кен орындарына цифрландыру жобасының табысты тәжірибесін тара-туды бастап кеттік. Осы кен орындарға жыл сайынғы мұнай өндірудің және өсу әлеуеті бар, шығарылатын қалдық мұнай қорларының шамамен 90%-ы тиесілі. Бұл жоба түрлі экономика салаларының бәсекеге қа-білеттілігін арттыру үшін барлық жерлерде цирфлық технологиялардың енгізілуін қарастыратын «Цифрлық

Қазақстан» мемлекеттік бағдарла-масы аясында басты жобалардың бірі болып табылатынын атап көр-сеткім келеді. «Ембімұнайгаз» АҚ-ның Уаз кен орны мысалында «Ин-теллектуалды кен орын» жобасы Мемлекет басшысына өткен жыл-дың қыркүйегінде таныстырылды.

Өткен жылы И.М. Губкин атын-дағы Ресей мемлекеттік мұнай-газ университетімен, «Аджип Қарашығанақ Б.В.» (Eni) компания-

сымен, сондай-ақ «Шелл Қазақстан» компаниясымен және «ҚазМұнайГаз» өндіру және бұрғылау технологи-ялары ғылыми-зерттеу институтымен бірнеше өзара түсіністік және ынтымақтастық туралы меморандумға қол қойылды. Жоғарыда аталған меморандумдарға сәйкес барлау және өндіруде бірлескен жобаларды да-мыту мүмкіндіктерін кейіннен зерттеу, таңдалған кен орындарында мұнайдың берілуін, өндірістік тиімділігін арттыру әдістерінің іске асырылуын бірлесіп зерттеу мақсатында Өзен және Қарамандыбас кен орындарын

«КОМПАНИЯНЫҢ ӨНДІРУІ

КӨПШІЛІК БӨЛІГІ ӨНДІРУ

ШЫҢЫНАН АСЫП ТҮСКЕН КЕН

ОРЫНДАРДА ЖҮРГІЗІЛЕТІНЕН

ҚАРАМАСТАН, 2017 ЖЫЛЫ

КОМПАНИЯ ӨНДІРУДІ ТҰРАҚТЫ,

ОҢТАЙЛЫ ДЕҢГЕЙДЕ САҚТАП

ТҰРУ ЖӨНІНДЕГІ МІНДЕТІН

ОРЫНДАДЫ.»

2017 ЖЫЛҒЫ МҰНАЙДЫҢӨНДІРІЛУІ (ҚГМ, ҚБМ ЖӘНЕ ПҚИ-ДЕГІ ҮЛЕСТЕРДІ

ЕСЕПТЕГЕНДЕ)

86811 мың тонна


29 /

182

дамыту концепциясы әзірленді, сондай-ақ тәжірибе алмасу бойынша іс-шараларды әзірлеу қарастырылған. Концепцияны іске асырудың бірінші кезеңі шеңберінде ғылыми-зерттеу жұмыстары аяқталды және тәжіри-белік-өнеркәсіптік сынақтар басталды. Сондай-ақ, осы жылы біз РМУ тартып, «Қаражанбасмұнай» АҚ кен орнында концепцияның әзірленуін, сондай-ақ Томск политехникалық университетін және Heriot-Watt University-ді тарта отырып, «Қазгермұнай» БК» ЖШС кен орындарында концепцияның әзірленуін бастауды жоспарлап отырмыз.

МҰНАЙ ПРОЦЕССИНГІ ЖӘНЕ МҰНАЙ

ӨНІМДЕРІНІҢ МАРКЕТИНГІ

Компания 2016 жылдың сәуірінде мұнай процес-сингі схемасына және Қазақстан Республикасының ішкі нарығында мұнай өнімдерін сатуға көшті.

2017 жылы Компания 2 388 мың тонна мұнай өнімдерін сатты. 2018 жылдың басындағы жағдай

бойынша ҚМГ БӨ үлесі қазақстандық мұнай өңдеу за-уыттарында өндірілген ақшыл түсті мұнай өнімдерінің жалпы көлемінің 16%-ға жуығын құрады.

КА ДР САЯСАТЫ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК ЖОБА ЛАР

Біздің басты құндылығымыз — адамдар және Компания қызметін жүргізетін өңірлерде әлеуметтік тұрақтылықты сақтау және халықтың лайықты өмір сүру деңгейін қамтамасыз ету бойынша барынша күш салады. 2017 жылғы тамызда «Өзенмұнайгаз» АҚ ең-бек ұжымымен 3 жыл мерзімге жаңа ұжымдық шарт жасалды. Бұрынғыдай, шарттың талаптарында ай сай-ынғы және сыйақы төлемдері, медициналық сақтан-дыруды төлеу және біліктілікті арттыру шығындары қарастырылған. Бұдан басқа, Компания Астанада 2017 жылғы 10 маусымнан бастап 10 қыркүйекке дейінгі аралықта өткен ЭКСПО халықаралық көрмесіне бел-сене қатысты. Компанияның 5 920 қызметкері көрмені тамашалап, заманауи «жасыл» технологиялармен та-нысты.

Компания барлық қызметкерлерінің үлесін баға-лайды, жеке әлеуетін ашу және мансабының өсуі үшін оларға көп мүмкіндіктер ұсынады. Өндірудің тұрақты деңгейін сақтап тұру, өндірістік тиімділікті жақсарту мақсатында Компания өндірістік персо-налды оқытуға ерекше мән береді. 2017 жылы ҚМГ БӨ компаниялары тобының 49 071 қызметкерінің, соның ішінде өндірістік персоналдың 36 299 жұмыс- керінің біліктілігін жоғарылатуға 1,6 млрд теңге бөлінді.

ҚМ

Г Б

Ө Б

АС

ДИ

РЕ

КТ

ОР

ЫН

ЫҢ

ҮН

ДЕ

УІ

2 533ШИКІ МҰНАЙ 2017 ЖЫЛЫ ҚАЗАҚСТАНДЫҚ МӨЗ-ГЕ ЖЕТКІЗІЛДІ

мыңтонна


30 /

182


Компания әлеуметтік жобаларды белсенді іске асыруды жалғастыруда. Айталық, 2017 жылы Атырау және Маңғыстау облыстарының түрлі әлеуметтік жо-баларына 1,9 миллиард теңге (6 млн АҚШ доллары) бөлінді. Атап айтқанда, қажетті қаржыландыру авто-мобиль жолдарын жөндеуге, қалалық шағын аудан-дарды абаттандыруға, әлеуметтік жұмыс орындарын құруға бағытталды. Жергілік халық пен атқарушы ор-гандардың өзекті қажеттіліктерін анықтау үшін олар-мен жұмыс жүргізілді және осы бағытта әлеуметтік жобалар іске асырылды.

ДЕЛИСТИНГ ЖӘНЕ ҚМГ ҰК-МЕН БАРЫНША

ТЫҒЫЗ ИНТЕГРАЦИЯ

2017 жылғы Компанияның маңызды корпора-тивтік оқиғасына тоқталып өткім келеді, бұл минори-тарлық ұстаушылардан жай акциялар мен жаһандық депозитарлық қолхаттарды кері сатып алу туралы, сондай-ақ кейіннен Лондон мен Қазақстан қор бир-жаларында аталған бағалы қағаздардың листингін тоқтату жөніндегі акционерлердің қол жеткізген кон-структивтік келісімі.

Компанияның стратегиялық дамуы үшін осы шешімнің маңыздылығына қарамастан, біздің күн-делікті, операциялық қызметіміздің мақсаттары өз-геріссіз қалатынына назар аударамын. Біз көнерген кен орындардағы жұмысымызды жалғастырамыз, коммерциялық тиімділікті арттыру үшін бұрынғы-дай барынша жұмыстанамыз және қызметімізді жүргізіп отырған өңірлерде әлеуметтік саясат са-

ласындағы басымдықтарды әрдайым ұстанатын боламыз. Менеджменттің міндеті әлеуметтік мін-деттемелерді ұмытпай, Компанияның активтерін пайдаланудан барынша ұзақ мерзімді экономи-калық тиімділік алу болып табылады және солай болып қала береді. Дәл осы міндетті біздің алды-мызға барлық акционерлер қойған еді, мен оларға белгілі бір кезеңдерде акционерлердің түрлі топта-ры арасындағы қатынастардың хал-ахуалына қара-мастан, бізге үнемі қолдау көрсеткендері үшін риза-шылығымды білдіремін.

ҚМГ БӨ-нің әрбір қызметкері ҚМГ ҰК компания-лары тобының құрамындағы барынша тығыз интег- рация жағдайында өзінің тәжірибесін, білімін және іскерлік қабілеттерін пайдалану үшін жаңа мүмкіндік-тер табатынына сенімдімін.

Осыған орай Компанияның барша қызметкерлері-не 2017 жылы қол жеткізілген нәтижелері және ең-бек жолында жаңа жетістіктерге жету дайындықтары үшін алғысымды білдіргім келеді.

2017 ЖЫЛЫ АТЫРАУ ЖӘНЕ МАҢҒЫСТАУ ОБЛЫСТАРЫНДА

ӘЛЕУМЕТТІК ЖОБАЛАРҒА БӨЛІНДІ

1,9 млрд

ҚұрманғазыЕсқазиев,Бас директор,

(Басқарма Төрағасы)


31 /

182

Ж Ы Л Д Ы Ң Б АС Т Ы О Қ И ҒА ЛА Р Ы

• «DeGolyer and MacNaughton» (D&M) тәуелсіз консалтинг фирмасы 2016 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бой-ынша сұйық көмірсутектер қорларына бағалау жүргізді. D&M есебіне сәйкес Компанияның «Қазгермұнай» БК» ЖШС («ҚГМ»), CCEL («Қаражанбасмұнай») және «Пе-троҚазақстан Инк.» («ПҚИ») компанияларындағы үлесін есепке алмағанда, сұйық көмірсутегінің дәлелденген және болжамды қорлары (2P) 145 млн тоннааны (1 061 млн баррель) құрады, бұл 2015 жылдың соңындағы баға-лаумен салыстырғанда 4%-ға кем. Сұйық көмірсутегінің дәлелденген қорлары (1P) 93 млн тоннааны (684 млн баррель), ал дәлелденген, ықтимал және мүмкін қорлары (3P) — 196 млн тоннааны (1 433 млн баррель) құрады.

• Компания 2009 — 2012 жылдардағы салық тексерісі бой-ынша аппеляцияның оң нәтижелерін алды, оларға сәйкес Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемле-кеттік кірістер комитеті салық наразылықтарының баста-пқы сомасын 25 млрд теңгеге — 13,5 млрд теңгеге дейін төмендетті.

• 2017 жылдың алғашқы үш айында ҚМГ БӨ-нің жиын-тықты өндіру көлемі ҚГМ, CCEL және ПҚИ-дегі Компа-нияның үлестерін есептегенде, шикі мұнайдың 2 904 мың тоннасын (тәулігіне 238 мың баррель) құрады, бұл 2016 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 5%-ға кем.

• 2017 жылдың алғашқы үш айында түсім 214 млрд теңгені (663 млн АҚШ доллары) құрады, бұл 2016 жылдың сәй-кес кезеңдегіден 76%-ға жоғары. Таза пайда — 2,3 млрд теңгені (7 млн АҚШ доллары), 2017 жылғы 31 науры-здағы таза ақша қаражатының сомасы — 1 143 млрд тең-ге (3,6 млрд АҚШ доллары), күрделі салымдар ¬18 млрд теңгені (55 млн АҚШ доллары) құрады, бұл 2016 жылғы бірінші тоқсанмен салыстырғанда 37%-ға кем.

• ҚМГ БӨ Директорлар кеңесінің жаңа құрамы 2018 жылғы 23 мамырды қоса алғанға дейін — бір жылға өкілеттік мерзімімен сайланды. Директорлар кеңесінің құрамы-

на Серік Әбденов пен Әсия Сырғабекованың орнына, үш жаңа мүше кірді — «ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясы» АҚ өкілдері ретінде Дәурен Қарабаев пен Ардақ Мұқы-шев, сондай-ақ Фрэнсис Соммер Директорлар кеңесінің құрамына ҚМГ БӨ тәуелсіз атқарушы емес директоры ретінде сайланды, ол Эдвард Уолштың орнына келді. Директорлар кеңесінің отырысында ҚМГ ҰК мұнай және газ өндіру жөніндегі аға вице-президенті Игорь Гончаров ҚМГ БӨ Директорлар кеңесінің төрағасы болып қайта сайланды.

• Акционерлердің жылдық жалпы жиналысының (АЖЖЖ) шешімімен 2016 жылдың қорытындысы бойынша акция-ларға (жай және артықшылықты) 289 теңге мөлшерінде (ҚР заңнамасына сәйкес ұсталынатын салықтарды есеп-тегенде) дивиденд төлеу туралы шешім қабылданды. Ди-видендтердің жалпы сомасы шамамен 19,8 млрд теңгені (шамамен 63 млн АҚШ доллары) немесе 2016 жылғы Компанияның шоғырландырылған таза табысының 15%-ын құрайды.

• ҚМГ БӨ MOL Hungarian Oil and Gas Plc.-ден «Карповский Северный» ЖШС-де («КС») 100 пайыздық қатысу үлесін иемденетін KS EP Investments BV компаниясы акцияла-рының 49%-ын 1 АҚШ долларына сатып алып, КС-ке 100 пайыздық қатысу үлесімен KS EP Investments-тің жалғыз акционері атанды. Реттеуші органдардың барлық қа-жетті рұқсаттары алынды. Компания Акционерлердің келісіміне сәйкес КС-те үлесті сатып алудың өзінің басым құқығын іске асырды.

• Компания Басқармасы құрамындағы өзгерістер, оған Директорлар кеңесінің шешімі бойынша Дәулетжан Ха-санов пен Қайырбек Елеусіновтің орнына, өндіріс және кен орындарын игеру жөніндегі басқарушы директор Қуанышбай Нұрғалиев және маркетинг, сатып алу және мұнай сату жөніндегі басқарушы директор Бекмұрат Най-забеков кірді.

• 2017 жылдың бірінші жартыжылдығы ішінде ҚГМ, CCEL және ПҚИ-дегі үлестерді қосқанда, шоғырлан-дырылған өндіру 5 885 мың тонна (тәулігіне 240 мың баррель) шикі мұнайды құрады, бұл 2016 жылдың сәй-кес кезеңімен салыстырғанда 3%-ға кем. 2017 жылдың алғашқы алты айындағы мұнай өнімдерін сату мұнай-

ЖЫ

ЛД

ЫҢ

БА

СТ

Ы О

ҚИ

ҒА

ЛА

РЫ

1-ШІ ТОҚСАН

2-ШІ ТОҚСАН


32 /

182


3Сомалар АҚШ долларына тек оқырмандарға үшін ғана ыңғайлы болуы ескеріліп, жиынтықты кіріс туралы шоғырландырылған есеп және ақша қаражатының қозғалысы туралы есеп үшін тиісті кезеңдегі орташа айырбастау бағамы бойынша және қаржылық жағдай туралы шоғырландырылған есеп үшін кезең соңындағы бағам бойынша ауыстырылды (2017 және 2016 жылдағы орташа бағамдар 1 АҚШ долларына, тиісінше, 326,08 мен 341,76 теңгені құрады, 2017 ж. 31 желтоқсанындағы және 2016 ж. 31 желтоқсанындағы кезең соңындағы бағамдар 1 АҚШ долларына, тиісінше, 332,33 мен 333,29 теңгені құрады).

4-ШІ ТОҚСАН

3-ШІ ТОҚСАН

• Қыркүйекте Компания Директорлар кеңесінің кезекті отырысын өткізді, онда ҚМГ БӨ Директорлар кеңесінің жаңа төрағасы сайланды. ҚМГ ҰК атқарушы вице-прези-денті — қаржы директоры — Дәурен Қарабаев төраға бол-ды, ол Игорь Гончаров ҚМГ ҰК-дан жұмыстан шығуына байланысты соның орнына келді.

• ҚМГ БӨ ҚГМ, CCEL және ПҚИ-дағы оған тиесілі үле-стерін қосқанда, 2017 жылдың тоғыз айында 8 884 мың тонна (тәулігіне 239 мың баррель) шикі мұнай өндірді, бұл 2016 жылдың сәйкес кезеңдегіден 3%-ға кем. 2017 жыл-дың қаңтар-қыркүйек айларында ҚМГ БӨ мұнайдың дер-бес процессингі схемасына сәйкес 1 774 мың тонна мұнай өнімдерін өткізді.

• 2017 жылдың алғашқы тоғыз айындағы түсім 666 млрд теңгені (2 059 млн АҚШ доллары) құрап, 2016 жылдың осындай кезеңінен 29%-ға жоғары болды. 2017 жылдың алғашқы тоғыз айындағы таза пайда 168 млрд теңге (521 млн АҚШ доллары), операциялық қызметтен таза ақша ағымдары — 184 млрд теңгені (570 млн АҚШ доллары) құрады. 2017 жылғы 30 қыркүйектегі таза ақша қаража-тының сомасы 1 360 млрд теңгені (4,0 млрд АҚШ долла-ры) құрады.

дың дербес процессингі схемасына сәйкес 1 282 мың тонна мұнай өнімдерін құрады.

• Компанияның 2017 жылдың алғашқы алты айындағы түсімі 437 млрд теңгені (1 371 млн АҚШ доллары) құра-ды, бұл 2016 жылдың осындай кезеңіндегіден 39%-ға жоғары. Түсімнің өсуі негізінен Брент сұрыпы мұнай бағасының 30%-ға қымбаттауына, экспорттық жет-кізілімдердің аса жоғары үлесіне және 2016 жылдың сәуірінен бастап мұнай процессингі схемасына өтуіне байланысты, бұл теңгенің АҚШ долларына шаққандағы орташа айырбастау бағамының 8%-ға төмендеуімен ішінара өтелді. 2017 жылдың алғашқы алты айындағы таза пайда 88 млрд теңгені (276 млн АҚШ доллары) құрады, ал 2016 жылдың осындай кезеңіндегі көрсеткіш 17 млрд теңгені (50 млн АҚШ доллары) құрады. 2017 жылғы 30 маусымдағы таза ақша қаражатының сомасы 1 286 млрд теңгені (4,0 млрд АҚШ доллары) құрады, бұл 2017 жылғы бірінші тоқсан соңындағы таза ақша қара-жаты сомасымен салыстырғанда 347 млн АҚШ долла-рына көп.

• Компания АКТЖЖ өткізді, онда ҚМГ БӨ Директорлар кеңесінің құрамына ҚМГ БӨ Директорлар кеңесінің мүшесі ретінде өкілеттіктері мерзімнен бұрын тоқтатылған Игорь Гончаровтың орнына ҚМГ ҰК өндіру, барлау және мұнай сер-вистері жөніндегі атқарушы вице-президенті Олег Карпушин сайланды.

• Компанияның Директорлар кеңесі 2018 жылға арналған бюджетті және 2018-2022 жылдарға арналған биз-нес-жоспарды бекітті. 2018 жылдың бюджеті Брент сұрыпы мұнайының барреліне 55 АҚШ доллары мөлшеріндегі баға-ның және АҚШ долларына 340 теңге бағамының болжа-мына сәйкес жасалды. 2018 жылы ӨМГ мен ЕМГ-де жалпы жоспарлы өндіру көлемі 8,5 млн тоннааны (тәулігіне 171 мың баррель) құрайды, бұл 2017 жылы бекітілген өндіру жоспа-рынан, негізінен, ӨМГ-де 2017 жылы базалық өндірудің азаюы салдарынан 2%-ға кем болды. 2018 — 2022 жылдары Компанияның еркін ақша ағымы негізінен мұнайдың дербес процессингі схемасының позитивті нәтижелеріне байланы-сты оң болады деп жоспарланады.

• Компания барлық өзінің шығарылған ЖДҚ-ны бір ЖДҚ үшін 14,00 АҚШ доллары бағасымен сатып алуды, бұл 2017 жылғы 1 желтоқсандағы жағдай бойынша ЖДҚ бағасына 30 күн ішінде орташа есептелген көлем бойынша 11,32 АҚШ долларына тең 23,7 пайыз мөлшеріндегі сыйақыны білдіреді және Лондон қор биржасы (ЛҚБ) және Қазақстан қор биржа-сынан (ҚҚБ) делистинг жүргізу ниеті туралы хабарлады.

• ҚМГ БӨ-нің ЖДҚ Қазақстан қор биржасының ресми тізіміне оларды миноритарлық акционерлерден сатып алу жөніндегі нұсқалардың бірі ретінде іске асыру үшін енгізілді.

• 2017 жылы ҚМГ БӨ ҚГМ, CCEL және ПҚИ-дегі оған тиесілі үлестерін қосқанда, 11 868 мың тонна (тәулігіне 241 мың баррель) мұнай өндірді, бұл 2016 жылдағыдан 2%-ға кем. 2017 жылы мұнайдың дербес процессингі схемасына сәй-кес мұнай өнімдерін сату 2 388 мың тонна мұнай өнімдерін құрады.

• 2017 жылдың түсімі өткен жылмен салыстырғанда 32%-ға артып, 956 млрд теңгені (2 933 млн АҚШ долларын3) құра-ды. 2017 жылдың таза пайдасы 195 млрд теңгені (599 млн АҚШ доллары) құрады, операциялық қызметтен таза ақша ағымдары — 218 млрд теңге (667 млн АҚШ доллары). 2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша таза ақша қара-жатының сомасы 1 339 млрд теңгені (4,0 млрд АҚШ долла-ры) құрады, бұл 2016 жылғы 31 желтоқсандағы таза ақша қаражатының сомасымен салыстырғанда 167 млрд теңгеге (512 млн АҚШ доллары) немесе 14%-ға жоғары.


33 /

182

БАСТЫ ҚАРЖЫЛЫҚ ЖӘНЕ ОПЕРАЦИЯЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕР

БА

СТ

Ы Қ

АР

ЖЫ

ЛЫ

Қ Ж

ӘН

Е О

ПЕ

РА

ЦИ

ЯЛ

ЫҚ

КӨ

РС

ЕТ

КІШ

ТЕ

Р

2P САНАТЫНДАҒЫ ҚОРЛАР,

млн тоннаа*

ТҮСІМ,

млрд теңге*

ТАЗА ПАЙДА,

млрд теңге

САТУ КӨЛЕМІ,

жылына млн тоннаа**

МҰНАЙ ӨНДІРУ,


ЭКСПОРТ,


2017

2017 2017 2017

2017 2017

145

11,9 11,7

145

12,2 12,1205

9,5 9,3

2016

2016 2016 2016

2016 20162006

2006 2006 2006

2006 2006

0%+5

%

+32%

+48%

-3%

7,1 956 1956,8

727132

6,9

412

123

-2%


34 /

182


+15%

* ҚГМ, CCEL және ПКИ-дегі үлестерді қоспағанда

** ҚГМ, CCEL және ПКИ-дегі үлестерді қосқанда

*** Қарыздарды шегергендегі ақша қаражаты, ақша қаражатының баламалары және өзге қаржы активтері

КҮРДЕЛІ ШЫҒЫНДАР,

млрд теңге*

ОРТАША АЙЫРБАСТАУ БАҒАМЫ,

1 АҚШ доллары үшін теңге

ТАЗА АҚША Қ АРАЖАТЫ,

млрд теңге***

BRENT МҰНАЙЫНЫҢ ОРТАША

БАҒАСЫ, баррельге АҚШ доллары

ТАЗА АҚША Қ АРАЖАТЫ,

млн АҚШ доллары***

2017

2017

2017

2017

2017

111

326,1

1 339

54,2

4 028115

341,8

1 172

43,7

3 516

49

126,1

332

65,1

2 615

2016

2016

2016

2016

20162006

2006

2006

2006

2006

-5%

+14%

+24%

-3%


35 /

182

Н А Р Ы Қ Қ А Ш ОЛУ

НА

РЫ

ҚҚ

А Ш

ОЛ

У

Компанияның қаржылық жағдайына ықпал ететін негізгі макроэкономикалық факторларға мыналар жатады: мұнай бағаларының динамикасы, инфляция

қарқыны, валюталық бағамдардың ауытқулары, атап айтқанда, АҚШ долларына шаққандағы теңгенің ай-ырбастау бағамы.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА МҰНАЙ ЖӘНЕ МҰНАЙ ӨНІМДЕРІН САТУ

Қазақстанда мұнай мен конденсат өндіру 2017 жылы 86,2 млн тоннааны құрады (2016 жылмен салы-стырғанда 110,5% және 2017 жылдың жоспарымен салыстырғанда 102,1%). 2018 жылы өндіру деңгейі Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің болжамына сәйкес 87 млн тоннаа мұнайды құрайды деп күтіледі.

Қазақстаннан мұнай мен конденсат экспортының көлемі 2017 жылдың қорытындысы бойынша 69,8 млн тоннааны немесе жалпы өндіру деңгейінің 81%-ға жуығын құрады. Қазақстандық мұнайдың экспорты КҚК және Атырау-Самара құбырлары арқылы Еуропа елдеріне, Қара және Балтық теңізінің терминалдары-на, сондай-ақ Қазақстан-Қытай құбыры арқылы жүр-гізіледі.

Республика бойынша мұнай өңдеу көлемі 2017 жылы 14,9 млн тоннааны құрады (2016 жылмен са-лыстырғанда 102,7%). Атырау мұнай өңдеу зауытында

(АМӨЗ) 4,7 млн тоннаа, Павлодар мұнай-химия зауы-тында (ПМХЗ) — 4,7 млн тоннаа, ал Шымкент мұнай өңдеу зауытында (ПҚОП) — 4,7 млн тоннаа мұнай өңдірілді. 2018 жылы Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі бекіткен мұнай өңдеу және мұнай өнімдерін өндірудің индикативті жоспарына сәйкес 15,8 млн тоннаа мұнай өндіру жоспарланады.

2017 жылдың қорытындысы бойынша ішкі на-рықтағы АИ-92 маркалы бензин тұтынудың жалпы көлемінің 28%-ға жуығы Ресейден импортталды. Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің ақпараты бойынша, жоғарыда көрсетілген мұнай өң-деу зауыттарында жаңғырту жұмыстарының аяқта-луы (АМӨЗ бен ПМХЗ-де жаңғырту жұмыстары 2017 жылы аяқталды, ал ПҚОП жаңғырту 2018 жылы аяқталады деп күтіледі) нәтижесі бойынша мұнай өңдеудің жиынтықты қуаты жылына шикі мұнайдың 17,5 млн тоннаасына дейін ұлғаяды, ал ақшыл түсті мұнай өнімдерінің өндірісі жылына 3,3 млн тоннааға артады. Осылайша, жаңғырту жұмыстарының аяқта-луы 2019 жылға қарай ақшыл түсті мұнай өнімдеріне

2017 2016 Өзгеріс

Brent орташа бағасы (DTD) 54,19 43,73 24%

Қазақстандағы инфляция деңгейі (%) 7,1% 8,5% -16%

Орташа айырбастау бағамы (1 АҚШ долларына теңге) 326,08 341,76 -5%

Есептік күніндегі айырбастау бағамы (1 АҚШ долларына теңге) 332,33 333,29 0%

Дереккөзі: Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі


36 /

182


Қазақстан Республикасының ішкі сұранысын жеке ре-сурстары есебінен толық өтеуге мүмкіндік береді.

ҚМГ БӨ-НІҢ МҰНАЙ ЖӘНЕ МҰНАЙ ӨНІМДЕРІН САТУЫ

2017 жылғы 27 желтоқсандағы Қазақстан Ре-спубликасының «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы» Кодексінің 62-бабына сәйкес көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі ішкі на-рықтың қажеттіліктерін мұнай өнімдерімен қамтама-сыз ету үшін Қазақстан Республикасының аумағында және оның шегінен тысқары жерлерде өңдеу үшін мұнай жеткізу кестелерін қалыптастыру арқылы көмірсутектер саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады. Сондай-ақ, 2017 жылғы 27 желтоқ-сандағы Қазақстан Республикасының «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы» Кодексінің 130-бабына сәйкес ішкі нарықтың қажеттіліктерін

мұнай өнімдерімен қамтамасыз ету үшін ҚМГ БӨ жет-кізу кестелеріне сай өңдеу үшін мұнайды АМӨЗ және ПМХЗ-ға жеткізуді жүзеге асыруға міндетті. Мұнайды экспортқа тасымалдауды мұнайды ішкі нарыққа жө-нелту бойынша міндеттемелер орындалғаннан кейін жүргізуге болады.

Компания 2017 жылы ішкі нарыққа 2 533 мың тонна шикі мұнай жеткізді, оның ішінде АМӨЗ және ПМХЗ-да 2 364 мың тонна мұнай өнімдері өндірілді. Өткен жылдың қорытындысы бойынша мұнай өнім-дерін сату барлығы 2 388 мың тоннаны құрады.

2017 жылы қазақстандық мұнай өңдеу зауыттары ішкі нарыққа жеткізген ақшыл түсті мұнай өнімдерінің 16%-ға жуығы Компанияның ресурстарынан өндірілді.

Компания АМӨЗ-де шығарылатын ақшыл түсті мұнай өнімдерін негізінен ішкі нарықта сатады. Пеш отыны, күкірт және кокс сияқты қара түсті және өзге де мұнай өнімдері экспортқа шығарылады. Вакуум-дық газойлды санамағанда, ПМХЗ-да шығарлған бар-лық мұнай өнімдерін Компания ішкі нарықта өткізді.

2017 ЖЫЛЫ МҰНАЙ ӨНІМДЕРІН

ӨНДІРУ — АМӨЗ (мың тонна)

2017 ЖЫЛЫ МҰНАЙ ӨНІМДЕРІН

ӨНДІРУ — ПМХЗ (мың тонна)

42% 52%15%

48% 22%

5% 11%

1 909 631

Қара түсті Ақшыл түсті Шығындар Өзгесі

100% 100%

5%


37 /

182

НА

РЫ

ҚҚ

А Ш

ОЛ

У

Ішкі нарыққа жеткізілетін мұнай өнімдерінің бағаларын белгілеуге ықпал ететін негізгі факторлар мыналар болып табылады: өңдеу мен тасымалдау шығындары, салықтық жүктеме, түрлі баж салықта-ры, мұнай өндіру құны, сондай-ақ Қазақстан Респу-бликасының макроэкономикалық факторлары және заңнамалық шектеулері.

ҚМГ БӨ ақшыл түсті мұнай өнімдерін ішкі нарықта өткізген кезде ішкі нарықтағы мұнай өнімдеріне баға-лар индикаторы болып табылатын Каспий және Орта Азия елдерінің негізгі мұнай өнімдері сұрыптарының баға белгілеулерін қамтитын «Каспий нарығы» Argus шолуының деректерін қолданады.

АИ-92 маркалы бензин мен дизель отыны сияқты ақшыл түсті мұнай өнімдерінің бағалары нарықтық

жағдайларда қалыптастады. Қазіргі кезде мемлекет 2014 жылғы 8 желтоқсандағы Қазақстан Республи-касы Энергетика министрлігінің «Бағаларына мемле-кеттік реттеу белгіленетін мұнай өнімдерінің тізбесін бекіту туралы» бұйрығына 2016 жылғы 29 шілдеде енгізілген түзетулерге сәйкес АИ-80 маркалы бензин-нің бағаларын ғана реттейді. Қазақстанда АИ-80 мар-калы бензиннің шекті бөлшек бағасы литріне 89 теңге деңгейінде белгіленген.

2015 жылғы қыркүйекте Қазақстанның Үкіметі АИ-92/93 маркалы бензиннің тапшылығын болдыртпау мақсатында осы бензин маркасының бағасын реттеу-ден бас тартты. 2016 жылғы тамызда дизель отыны-ның бағалары да мемлекеттік реттеуден шығарылды. Реттеуді жою сәтінен бастап нарықтағы дизель оты-

2017 ЖЫЛҒЫ АҚШЫЛ ТҮСТІ МҰНАЙ ӨНІМДЕРІНЕ БАҒА ЛАР ДИНАМИКАСЫ

қаңт.2017

ақп.2017

Тоннасына теңгемен орташа айлық бағасы (ҚҚС-пен)

наур.2017

АИ-80 бензині АИ-95 бензині ТС-1 керосині

АИ-92 бензині Жазғы дизель отыны

сәуір2017

мамыр2017

маус.2017

шілде2017

там.2017

қырк.2017

қазан2017

қар.2017

желт.2017

90 0

0011

0 00

013

0 00

015

0 00

017

0 00

019

0 00

0


38 /

182


нының орташа айлық бағасы 2017 жылдың соңына қа-рай шамамен 40%-ға өсті. АИ-92 және АИ-95 маркалы жоғары октанды бензиндерінің орташа айлық бағалары 2017 жылы Argus («Каспий нарығы» есебі) деректеріне сәйкес өсімнің 10 пайыздық оң динамикасын көрсетті. ТС-1 әуе керосині бағаларының өсімі шамамен 27%-ды құрады және ресей тұтынушыларының өспелі сұраны-сына байланысты жоғары бағалар жағдайында Ресей Федерациясынан импорттық жеткізілімдердің едәуір үлесіне (45%-дан астам) негізделді.

Ресейден әкелінетін бензин мен дизель отыны импортының жоғары үлесі (жалпы тұтыну көлемінің 16-дан 28%-ға дейін) қазақстандық мұнай өнімдері нарығында бағалардың белгіленуіне едәуір ықпал етеді. Төмендегі графикада мұнайдың дербес про-

цессингі схемасына сәйкес Компания сататын ақшыл түсті мұнай өнімдеріне орташа айлық бағалардың (МӨЗ FCA талаптарында) 2017 жылғы динамикасы көрсетілген.

ҚР мұнай өңдеу зауыттарынан экспортталатын мұнай өнімдері туралы айтсақ, ҚМГ БӨ дифферен-циалды ескеріп, биржада қалыптасқан және Platts ақпараттық агенттігі жариялайтын бағаларды пайда-ланады. Мұндай мұнай өнімдері мазут пен вакуумдық газойл болып табылады.

Төмендегі графикада 2017 жылдың ішінде өсімнің оң динамикасын және Brent маркалы мұнай баға-сының өзгерісімен оң корреляцияны көрсетіп келе жатқан, Компания экспортқа шығаратын мұнай өнім-деріне орташа айлық бағалар белгіленген.

Дереккөздері: ҚР Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті, ҚР Энергетика министрлігі, «Каспий Нарығы» Argus есебі, Platts деректері

АМӨЗ ӨНДІРІСІНІҢ ЭКСПОРТҚ А ШЫҒАРЫЛАТЫН МҰНАЙ ӨНІМДЕРІНЕ БАҒА ЛАР ДИНАМИКАСЫ

қаңт.2017

Орташа айлық баға, АҚШ доллары/т (ҚҚС-сыз)

Brent, долларСША/баррель

ақп.2017

наур.2017

Мазут Вакуумдық газойлBRENT (DTD)

сәуір2017

мамыр2017

маус.2017

шілде2017

там.2017

қырк.2017

қазан2017

қар.2017

желт.2017

100

150

200

250

300

350

010

2030

4060

5070


39 /

182

О П Е РА Ц И Я Л Ы Қ Қ Ы З М Е Т К Е Ш ОЛУ

ОП

ЕР

АЦ

ИЯ

ЛЫ

Қ Қ

ЫЗ

МЕ

ТК

Е Ш

ОЛ

У

МҰНАЙ ӨНДІРУ

Компанияның бұдан арғы дамуының маңызды құрамдас бөлігі көнерген кен орындарында өндірудің тиімділігін арттыру болып табылады. Осы міндетті орындау үшін ҚМГ БӨ-нің өндірістік нысандарын-да өндірістік процестерді оңтайландыру, энергияны үнемдеу саясатын сақтау мақсатында оларды бақы-

лау тұрақты негізде жүзеге асырылады, сондай-ақ мұнайды шығару коэффициентін арттыру тәсілдерін іздестіру жүргізіледі.

2017 жылы ҚМГ БӨ «Қазгермұнай» БК» ЖШС (ҚГМ), «Қаражанбасмұнай» АҚ (CCEL), «ПетроҚа-зақстан Инк.»-дегі (ПҚИ) үлестерін қоса алғанда, 11 868 мың тонна (тәулігіне 241 мың баррель) мұнай өндірді, бұл 2016 жылмен салыстырғанда 2%-ға кем.

КЕЗЕҢДЕГІ ӨНДІРУ КӨЛЕМІ, мың тонна ОРТАША ТӘУЛІКТІК ӨНДІРУ, тәулігіне мың баррель

2017 20172016 2016

2 00

0 50

0 0

4 00

0 100

6 00

0 1508

000

20010

000

250

12 0

0014

000

300

ӨМГ ЕМГПҚИ (үлесі 33%)

ҚГМ (үлесі 50%)

CCEL (үлесі 50%)

5 480 1115 555 112

2 840 572 832

57

1 077 231 236

26

1 400 301 468

31

1 071 20

11 868 2411 06419

12 155245


40 /

182


ӨМГ МЕН ЕМГ ӨНДІРУІ

«Өзенмұнайгаз» АҚ (ӨМГ) 5 480 мың тонна (тәулі-гіне 111 мың баррель) өндірді, бұл 2016 жылмен са-лыстырғанда 1%-ға кем, бұл негізінен ұңғымалардың ауыспалы қорынан өндіру деңгейінің төмендеуімен байланысты.

«Ембімұнайгаз» АҚ (ЕМГ) 2 840 мың тонна (тәулігіне 57 мың баррель) өндірді, бұл 2016 жылмен салысты-рғанда 0,3%-ға көп. ЕМГ өндіруі тұрақты деңгейде тұр.

Нәтижесінде, ӨМГ және ЕМГ-нің жалпы өндіру көлемі 8 320 мың тоннаны (тәулігіне 168 мың баррель) құрады, бұл 2016 жылмен салыстырғанда 1%-ға кем.

ӨМГ-де 2017 жылдың 12 айындағы өндіру көлемі 2016 жылдың 12 айымен салыстырғанда, негізінен қорлардың табиғи сарқылуы есебінен 1%-ға немесе 75 мың тоннаға азайды. Осы азаюдың себептері пайда-ланушы бағандарындағы бұзушылықтар салдарынан суланудың ұлғаюы және жерасты жабдықтың жұмы-сындағы бұзушылықтар салдарынан ұңғымалардың тоқтап тұруының ұлғаюы болып табылады. ЕМГ кен орындарында 2017 жылдың 12 айында мұнай 2016 жылдың 12 айына қарағанда 8 мың тоннаға (1%-дан аз) көп өндірілді, бұл, ең бастысы, жүргізілген геологи-ялық-техникалық іс-шаралар нәтижесінде болды.

2017 жылы ӨМГ және ЕМГ негізгі активтерінде 212 эксплуатациялық өндіруші және айдаушы ұңғы-

малар бұрғыланды, бұл шамамен 2016 жылдың дең-гейіне сәйкес келеді. Ұңғымалар жұмыс істеген күн-дердің аз санымен байланысты өткен жылғы 314 мың тоннамен салыстырғанда, 2017 жылы ӨМГ-де жаңа ұңғымаларды іске қосу есебінен мұнай өндіру 297 мың тоннаны құрады. 2017 жылы өндіруді есептеу әдістемесі өлшегіштен парктік өндіруге өзгертілді.

Есептік кезең ішінде ӨМГ-де 989 ұңғымаларға күрделі жөндеу 212 мың тонна қосымша өндіруді қамтамасыз етілді, 2016 жылы 949 ҰКЖ 259 мың тоннаны қамтамасыз етті. Өндіруді есептеу әдіс- темесі де өлшегіштен парктік өндіруге өзгертілді. Сондай-ақ, 2017 жылдан бастап апатты жою, кен-жарды тазалау, жөндеу-оқшаулау сияқты жұмыстар ауыспалы қордың мұнай өндіруін сақтап тұру үшін ұңғымалардың ағымдағы күрделі жөндеуіне (ҰАКЖ) жатқызылды.

* Айдау ұңғымаларын қоса алғанда, пайдаланыстағы ұңғымалар.** БК мен қауымдасқан компаниядағы операциялар санынан 100%.

2017 жылғы 31 желтоқ-

сандағы ұңғымалар

қоры*

Жаңа ұңғы-маларды іске қосу

2017 *

Жаңа ұңғы-маларды іске қосу

2016*ҰКЖ 2017

ҰКЖ 2016

ҰЖЖ2017

ҰЖЖ2016

Ұңғымаларсаны ҰКЖсаны ҰЖЖсаны

5 107 171 169 ӨМГ 989 949 12 685 13 512

2 692 41 47 ЕМГ 286 246 3 167 3 398

1 765 53 19 ПҚИ (100%)** 151 150 619 623

262 20 23 ҚГМ (100%)** 51 62 93 114

3 765 108 51 CCEL (100%)** 94 59 3 946 3 794

2017 ЖЫЛҒЫ ӨМГ ЖӘНЕ ЕМГ-ДЕ МҰНАЙДЫҢ ӨНДІРІЛУІ

8 320 мың тонна


41 /

182

ЕМГ-де 2016 жылдағы 78 мың тонна мұнаймен са-лыстырғанда, есептік кезең ішінде жаңа ұңғымаларды енгізу есебінен мұнай өндіру 54 мың тоннаны құрады.

2016 жылдың 12 айындағы 286 ұңғыманы күрделі жөндеу 110 мың тонна қосымша өндіруді қамтамасыз етті, ал 2016 жылдың 12 айындағы 246 ұңғыманы күр-делі жөндеу 122 мың тонна қосымша өндіруді қамта-масыз етті, бұл 2016 жылы ұңғымалар жұмыс істеген күндердің көп санымен байланысты болған. 2017 жылы ұңғымаларды бұрғылау және күрделі жөндеу-ге шарттар тендерлік рәсімдерге байланысты кешірек жасалды. 2017 жылы ӨМГ мен ЕМГ-де барлығы 1 275 ұңғымаға күрделі жөндеу жүргізілді, салыстыру үшін, 2016 жылы 1 195 ұңғыма күрделі жөндеуден өтті. Ұңғымаларды жерасты жөндеу операцияларының саны есептік кезең ішінде 15 852 ұңғыманы құрады.

* УОГ-тағы 50%-дық үлесті есептегенде

1 275ӨМГ МЕН ЕМГ-ДЕ ЖИЫНТЫҚТЫ КҮРДЕЛІ ЖӨНДЕУ

ұңғыма

2017 ЖЫЛДЫҢ СОҢЫНДАҒЫ «ӨЗЕНМҰНАЙГАЗ» АҚ (ӨМГ) ЖӘНЕ «ЕМБІМҰНАЙГАЗ» АҚ (ЕМГ)

ҚЫЗМЕТІНІҢ НЕГІЗГІ КӨРСЕТКІШТЕРІ

ӨМГ ЕМГ ҚМГ БӨ

Кен орындар саны 2 42 44

Өндіруші ұңғымалар саны 3 926 2 237 6 163

Айдаушы ұңғымалар саны 1 181 455 1 636

1 ұңғымаға орташа тәуліктік дебит, мұнай бойынша (тонна/тәулік) 4,5 3,7 4,1

2P санатының мұнай қорлары, млн баррель 675 292 1 065*

Лифтинг шығындары, $/баррель 12,0 8,9 11,0

Лифтинг шығындары, теңге/тоннаға 28 861 21 227 26 255

2017 жылғы мұнай өндіру, тәулігіне мың тонна 15,0 7,8 22,8

2017 жылғы мұнай өндіру, тәулігіне мың баррель 111 57 168

ОП

ЕР

АЦ

ИЯ

ЛЫ

Қ Қ

ЫЗ

МЕ

ТК

Е Ш

ОЛ

У


42 /

182


«Өзенмұнайгаз» АҚ-да (ӨМГ) 2018 жылға жоспар-ланған өндіру көлемі 5,6 млн тоннааны (тәулігіне 113 мың баррель), «Ембімұнайгаз» АҚ-да (ЕМГ) — 2,9 млн тоннааны (тәулігіне 58 мың баррель) құрайды. ӨМГ мен ЕМГ-де 2018 жылы жалпы жоспарланған өндіру көлемі 8,5 млн тоннааны (тәулігіне 171 мың баррель) құрайды, бұл 2017 жылғы өндіруден 2%-ға көп. Өсімді ұңғымалардың ауыспалы қорымен жұмыс жасау жөнін-дегі кешенді іс-шаралардың және қосымша геологи-ялық-техникалық шаралардың есебінен қамтамасыз ету көзделеді.

ҚГМ, CCEL ЖӘНЕ ПҚИ ӨНДІРУІ

ҚМГ БӨ-нің CCEL, ҚГМ және ПҚИ компанияларының өндіруіндегі үлесі 2017 жылы 3 547 мың тоннаны (тәулі-гіне 73 мың баррель) құрап, 2016 жылға қарағанда 6%-ға кем түсті, бұл негізінен ПҚИ мен ҚГМ-дегі мұнай өндіру деңгейінің табиғи жолмен азаюына байланысты болды.

Дереккөзі: ҚГС, CCEL, ПҚИ

2018 ЖЫЛЫ ӨМГ МЕН ЕМГ-НІҢ ЖАЛПЫ ЖОСПАРЛАНҒАН ӨНДІРУ КӨЛЕМІ

8,5 млнтонна

ҚГМ, CCEL және ПҚИ компанияларының 2018 жылға жоспарланған мұнай өндіру көлеміндегі ҚМГ БӨ үлесі 3,4 млн тоннааны (тәулігіне 68 мың баррель) құрайды, бұл 2017 жылдағы өндіру деңгейінен 5%-ға кем, негізінен ПҚИ және ҚГМ-да күтілетін мұнай өн-діруінің табиғи жолмен сарқылуына байланысты.

2017 ЖЫЛДАҒЫ «Қ АЗГЕРМҰНАЙ» БК» ЖШС (ҚГМ), «CCEL», «ПЕТРОҚ АЗАҚСТАН ИНК.» (ПҚИ)

ҚЫЗМЕТІНІҢ НЕГІЗГІ КӨРСЕТКІШТЕРІ

ҚГМ CCEL ПҚИ

Кен орындар саны 3 1 12

Өндіруші ұңғымалар саны 213 2 751 850

Айдаушы ұңғымалар саны 35 766 361

2P санатының мұнай қорлары, млн баррель 66,8 152,6 37,2

Лифтинг шығындары, $/баррель 2,2 15,3 4,8

2017 жылғы мұнай өндіру, тәулігіне мың баррель 30 20 23


43 /

182

ГАЗДЫ КЕШЕНДІ ДАЙЫНДАУ ҚОНДЫРҒЫСЫ (ГКДҚ)

2017 жылы Компания пайдалануын «Ембімұнай-газ» АҚ жүргізетін Прорва кен орындары тобының га-зын кәдеге жарату мәселесін шешуге бағытталған ірі инфрақұрылымдық жобаны аяқтау кезеңіне шықты. Жоба бойынша EPC келісімшартының сомасы 39,5 млрд теңгені (ҚҚС қоса алғанда) құрады.

ГКДҚ-да іске қосу-реттеу жұмыстары аяқталған-нан кейін қондырғының қуаты жылына 150 млн тек-ше метрді құрайтын болады.

Қондырғының құрылысы 2014 жылы бастал-ды. Қондырғының ерекшелігі — Қазақстанда алғаш рет — Merichem фирмасының LO-CAT экологиялық зиянсыз технологиясын қолдану болып табылады. Нәтижесінде Компания газды алау етіп жағу қажет-

тілігінен құтылып қана қоймай, тауарлық өнімді ала алады.

ГКДҚ-да тауар газы, тауарлық түйіршіктелген күкірт, тұрақты газ конденсаты өндірілетін бола-ды. Тауар газын ГКДҚ-ның кәсіпшілік газ құбыры — «Толқын» ГЖП бойынша тасымалдау жоспарланып отыр, тұрақты газ конденсаты жеке қажеттіліктер үшін пайдаланылады, ал түйіршіктелген күкірт ішкі және сыртқы нарықта сатылатын болады.

ЭКСПОРТҚА ЖӘНЕ ІШКІ НАРЫҚҚА ЖЕТКІЗІЛІМДЕР

ӨМГ мен ЕМГ өндірілген мұнайды екі негізгі бағыт бойынша: Каспий Құбыр Консорциумы (КҚК) және Өзен-Атырау-Самара (ӨАС) құбырлары арқылы экспортқа шығарады. Сондай-ақ, ӨМГ мен ЕМГ ішкі нарыққа жеткізілімдер бойынша міндеттемелерді қамтамасыз ету үшін өндірілген мұнайды ішкі нарыққа жеткізеді.

ӨМГ және ЕМГ-нің шикі мұнайды сатуы 2017 жылы 8 233 мың тоннаны (тәулігіне 163 мың баррель) құрады, оның ішінде 5 700 мың тонна (тәулігіне 113 мың баррель) мұнай экспортқа шығарылып, жалпы сату көлемінің 69%-ын құрады; және 2 533 мың тонна (тәулігіне 50 мың баррель) шикі мұнай ішкі нарыққа жө-нелтілді, бұл жалпы сату көлемінің 31%-ын құрайды. Ішкі нарыққа шикі мұнай жеткізудің жалпы көлемінен Компанияның үлесі 2016 жылы 41%-ды құрады.

ӨМГ және ЕМГ ішкі нарыққа жөнелткен 2 533 мың тонна (тәулігіне 50 мың баррель) мұнайдың 1 909 мың тоннасы (тәулігіне 38 мың баррель) Атырау мұнай өң-деу зауытына (АМӨЗ) және 624 мың тоннасы (тәулігі-не 12 мың баррель) Павлодар мұнай-химия зауытына (ПМХЗ) жеткізілді.

Мұнайдың дербес процессингі схемасына сәйкес 2017 жылы мұнай өнімдерін сату 2 388 мың тонна мұнай өнімдерін құрады.

ОП

ЕР

АЦ

ИЯ

ЛЫ

Қ Қ

ЫЗ

МЕ

ТК

Е Ш

ОЛ

У

2 388МҰНАЙ ӨНІМДЕРІНІҢ САТЫЛУЫ

мың тонна

ГКДҚ-ДА ІСКЕ ҚОСУ-РЕТТЕУЖҰМЫСТАРЫ АЯҚТАЛҒАННАН КЕЙІН ГАЗДЫ КӘДЕГЕ ЖАРАТУ ҚОНДЫРҒЫСЫНЫҢ ҚУАТЫ

150 млн текше метр жылына


44 /

182


КЕСТЕ. 2017 ЖЫЛДАҒЫ МҰНАЙ ӨНІМДЕРІНІҢ ӨНДІРІЛУІ ЖӘНЕ САТЫЛУЫ

Мұнай өнімдері Өндірісі Сатылуы

мың тонна АМӨЗ ПМХЗ Барлығы АМӨЗ ПМХЗ Барлығы

АИ-80 бензині 21,71 17,75 39,46 21,72 21,17 42,89

АИ-92 бензині 191,48 123,49 314,97 195,65 130,14 325,78

АИ-95 бензині 22,79 10,85 33,64 28,70 11,91 40,62

Дизель отыны 554,92 175,30 730,22 561,03 165,40 726,43

Әуе отыны 9,43 - 9,43 9,78 - 9,78

Барлығы ақшыл түсті мұнай өнімдері 800,33 327,39 1 127,71 816,87 328,62 1 145,49

Вакуумдық газойл 295,74 28,12 323,86 298,92 28,28 327,20

Мазут 615,96 91,59 707,54 622,50 94,81 717,31

Битум - 18,76 18,76 - 18,76 18,76

Барлығы қара түсті мұнай өнімдері 911,69 138,46 1 050,16 921,42 141,84 1 063,26

Сұйытылған газ 14,79 29,72 44,51 14,79 32,04 46,83

Пеш отыны 23,20 22,90 46,09 22,89 18,32 41,21

Күкірт 0,87 3,28 4,14 1,31 0,24 1,55

Күйдірілген кокс 22,42 - 22,42 22,43 - 22,43

Жиынтықты кокс 24,55 24,10 48,66 24,02 39,87 63,89

Басқалар 3,69 16,93 20,62 3,65 - 3,65

Барлығы басқа мұнай өнімдері 89,52 96,92 186,44 89,09 90,47 179,56

Шығындар 107,45 68,61 176,06 - - -

Жиынтығы 1 909,00 631,38 2 540,38 1 827,38 560,94 2 388,32


45 /

182

ӨМГ және ЕМГ ресурстарынан ішкі нарыққа жет-кізу үлесі 2016 жылғы 41%-бен салыстырғанда, 2017 жылы 31%-ға дейін төмендеді. 2018 жылы ӨМГ мен ЕМГ 2016 жылдың сәуірінен қолданылатын мұнай-дың дербес процессингі схемасына сәйкес кейіннен өңдеу және мұнай өнімдерін сату үшін тікелей АМӨЗ бен ПМХЗ-ға жалпы сату көлемінің 36%-ға жуығын немесе 3,0 млн тоннаа (тәулігіне 60 мың баррель)

ҚГМ, CCEL және ПҚИ компанияларының сату көлеміндегі ҚМГ БӨ-ге тиесілі үлес 3 676 мың тонна (тәулігіне 75 мың баррель) мұнайды құрады, оның ішін-де 1 832 мың тонна (тәулігіне 36 мың баррель) мұнай экспортқа шығарылды, бұл осы компаниялардың жал-пы сату көлемінің 50%-ын құрайды. Ішкі нарыққа сату 1 844 мың тоннаны (тәулігіне 39 мың баррель) құрады.

ҚГМ, CCEL және ПҚИ компанияларының ішкі нарыққа шикі мұнай жеткізудің жоспарланған көлеміндегі ҚМГ БӨ үлесі 2018 жылы 1,6 млн тон-нааны (тәулігіне 34 мың баррель) немесе жалпы

мұнай жеткізеді деп жоспарланады. Осы 3,0 млн тон-наа мұнай ішінен АМӨЗ-ге 1,9 млн тоннаа (тәулігіне 38 мың баррель), ал ПМХЗ-ға 1,1 млн тоннаа (тәулігі-не 22 мың баррель) жеткізілетін болады.

ӨМГ және ЕМГ ресурстарынан ішкі нарыққа жет-кізу үлесі 2019 — 2022 жылдары жалпы сату көлемінің орташа есеппен 33%-ын құрайды деп жоспарланып отыр.

сату көлемінің шамамен 49%-ын құрайды. 2019- 2022 жылдары ҚГМ, CCEL және ПҚИ компаниялары-ның ішкі нарыққа жеткізу үлестері олардың жалпы сату көлемінің 50%-нан аспайтын деңгейде сақтала-ды деп болжамданады.

МҰНАЙ ПРОЦЕССИНГІ

Компания ішкі нарыққа жеткізу жөніндегі міндет-темелерін орындау үшін 2016 жылдың сәуір айына дейін «ҚазМұнайГаз — өңдеу және маркетинг» АҚ (ҚМГ О

ПЕ

РА

ЦИ

ЯЛ

ЫҚ

ҚЫ

ЗМ

ЕТ

КЕ

ШО

ЛУ

САТУ КӨЛЕМДЕРІ (ӨМГ ЖӘНЕ ЕМГ), мың тонна

*2016 жылдың бірінші тоқсанында ішкі нарыққа жеткізілген 830 мың тонна мұнайды қамтиды. 2016 жылғы сәуірден бастап ҚМГ БӨ өңдеу үшін мұнайды тікелей АМӨЗ бен ПМХЗ-ға жеткізеді.

2015 2018B20172016

Экспорт Ресей Ішкі нарық

56% 59% 69% 64%

33% 41% 31% 36%

11%

8 305 8 409* 8 233 ~8 500


46 /

182


ӨМ) пайдасына өндірілген шикі мұнайдың бір бөлігін жеткізіп тұрды. ҚМГ БӨ ішкі жеткізілімдер үшін 2016 жылдың сәуірінен бастап мұнайдың дербес процес-сингі схемасына көшті. Жаңа схемаға сәйкес, ҚМГ БӨ 2016 жылы алынған мұнай өнімдерін сату агенті ретін-

де жұмыс істейтін ҚМГ ӨМ арқылы кейіннен сатумен мұнайды өңдеу үшін АМӨЗ бен ПМХЗ-ға жеткізді. 2017 жылдың 1 қаңтарынан Компания өз сату агенті ретінде ҚМГ ӨМ қызметтерін пайдалануды тоқтатып, мұнай өнімдерін дербес сата бастады.

2017 ЖЫЛДАҒЫ МҰНАЙ ӨНІМДЕРІНІҢ БАҒА ЛАРЫ ЖӘНЕ ҚОРЖЫНЫ

Мұнай өнімі АМӨЗ ПМХЗ

Шығуы, %Бағасы,

мың теңге/тонна Шығуы, %Бағасы,

мың теңге/тонна

АИ-80 бензині 1,1% 86,9 2,8% 86,9

АИ-92 бензині 10,0% 137,7 19,6% 140,8

АИ-95 бензині 1,2% 145,0 1,7% 149,4

Дизель 29,1% 121,3 27,8% 120,7

Әуе отыны 0,5% 156,1 0,0%

Барлығы ақшыл түсті мұнай өнімдері 41,9% 125,6 51,9% 127,5

Вакуумдық газойл 15,5% 88,7 4,5% 96,4

Мазут 32,3% 63,5 14,5% 35,0

Битум 0,0% 3,0% 62,1

Барлығы қара түсті мұнай өнімдері 47,8% 71,6 21,9% 50,8

Сұйытылған газ 0,8% 30,5 4,7% 30,7

Пеш отыны 1,2% 89,5 3,6% 80,4

Күкірт 0,0% 4,1 0,5% 11,0

Күйдірілген кокс 1,2% 51,1 0,0%

Шикі кокс 1,3% 21,0 3,8% 13,4

Басқалар 0,2% 205,5 2,7%

Барлығы басқа мұнай өнімдері 4,7% 55,1 15,3% 16,8

Шығындар 5,6% 10,9%

Жиынтығы 100,0% 95,0 100,0% 92,9


47 /

182

2018 жылы мұнай өнімдерін сатудан түскен таза түсім (процессинг және сатумен байланысты барлық шығындарды шегергенде4) АМӨЗ-ге мұнай тоннасы үшін 62 616 теңге және ПМХЗ-ға мұнай тоннасы үшін 65 072 теңге мөлшерінде болады деп жоспарланады. Сатудан түскен таза пайда мұнай өнімдері (мемлекет тарапынан реттелетін АИ-80 бензинінен басқа) на-рығының конъюнктурасына және МӨЗ-де мұнай өнім-дерін шығару қоржынына байланысты.

АМӨЗ бен ПМХЗ-да жоспарланып отырған жаңғы-рту бағдарламасы аяқталғаннан кейін 2018 жылы ақшыл түсті мұнай өнімдерін өндіру үлесінің жоғары-

ҚОРЛАР

«ДеГольер энд МакНотон» («ДеГольер») тәуелсіз компаниясы жүргізген сұйық көмірсутектер қорларын бағалау есебіне сәйкес, 2017 жылғы 31 желтоқсан-

лайтыны, ал 2018 жылдың төртінші тоқсанынан бастап АМӨЗ-де мұнай химиясы өнімдерін шығару қосымша ұлғаятыны күтіледі. Компанияның 2018 жылға ар-налған бюджеті мұнай өңдеу тарифтерін ағымдағы деңгейге АМӨЗ-де шамамен 28%-ға және ПМХЗ-да 5%-ға ұлғаюын ескереді. Анықтама үшін: мұнай өң-деу тарифі АМӨЗ-де 2017 жылғы сәуірден тоннасына 24 512 теңгені және ПМХЗ-да 2017 жылғы тамыздан тоннасына 16 417 теңгені құрайды.

Компанияның осы болжамдары Қазақстан Рес- публикасының жанар-жағармай ішкі нарығындағы жағдайының өзгерісі ескеріліп, түзетілуі мүмкін.

дағы жағдай бойынша ҚМГ БӨ-нің «Қазгермұнай», CCEL («Қаражанбасмұнай») және «ПетроҚазақстан Инк.» компанияларындағы үлестерін қоспағанда, сұй-ық көмірсутектер қоры «дәлелденген плюс ықтимал» (2P) санаты бойынша 145 млн. тоннаны (1 065 млн

2017 ЖЫЛДАҒЫ МҰНАЙ ӨНІМДЕРІН САТУДАН ТҮСКЕН ТАЗА КІРІС

(тоннасына теңгемен) АМӨЗ ПМХЗ

Кірістер 89 606 82 805

Шығындар, соның ішінде: (33 301) (21 513)

Өңдеу (23 355) (15 119)

Қоспалар (485) (1 053)

Акциз салығы (2 493) (3 809)

Экспорттық кеден бажы (5 457) (898)

Сату және тасымалдау шығындары (1 512) (633)

«ҚазМұнайГаз — өңдеу және маркетинг» АҚ комиссиясы — —

Таза кірістер 56 305 61 292

Өңделген және сатылған шикі мұнайдың жиынтықты көлемі, мың тоннамен 1 936,52 629,3

4 Мұнайдың өзіндік құны және мұнай өңдеу зауыттарына дейін мұнайды тасымалдау бойынша шығындар есепке алынбады.

ОП

ЕР

АЦ

ИЯ

ЛЫ

Қ Қ

ЫЗ

МЕ

ТК

Е Ш

ОЛ

У


48 /

182


баррель) құрап, 2016 жылдың соңымен салыстырған-да сол деңгейде қалды. Қорлардың орнын толтыру коэффициенті (жылдағы қорлар өсімінің өндіруге қа-тынасы) 100%-ды құрады.

2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша сұйық көмірсутектер қоры «дәлелденген» (1Р) санаты бойынша 102 млн. тоннаны (754 млн. баррель) құрады, ал «дәлелденген плюс ықтимал плюс мүмкін» (3Р) санаты бойынша 193 млн. тоннаны (1 418 млн. баррель) құрады.

Бірлескен кәсіпорындардың қорларын бағалауды қор-лар жөніндегі тәуелсіз аудиторлар бөлек жүргізеді6. ҚГМ (50%), CCEL (50%) және ПҚИ (33%) компанияларының 2P санатында сұйық көмірсутектердің жалпы қорларындағы ҚМГ БӨ үлесі 2017 жылдың соңында 36 млн тоннаны

(257 млн баррель) құрады. Осылайша, ҚГМ, CCEL және ПҚИ компанияларындағы ҚМГ БӨ үлесін есепке алғанда, сұйық көмірсутектердің жалпы қорлары «дәлелденген плюс ықтимал» санаты (2P) бойынша 2017 жылғы 31 жел-тоқсанда 181 млн тоннаны (1 322 млн баррель) құрады.

2017 ЖЫЛҒЫ 31 ЖЕЛТОҚСАНДАҒЫ ЖАҒДАЙ БОЙЫНША 2P ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ҚОРЛАРЫ

млн тонна млн баррель

ҚМГ БӨ 145 1 065

ҚГМ 50%, CCEL 50%, ПҚИ 33% 36 257

Шоғырландырылған қорлар 181 1 322

5 2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша қорлар бағалауды «ДеГольер энд МакНотон» компаниясы жүргізді. 6 2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша қорларды бағалау. ҚГМ-де қорлар бағалауды Мұнайгазконсалт Қазақстан, ПҚИ-де қорлар бағалауды McDaniel and Associates, CCEL қорларын бағалауды Miller&Lents жүргізді.

2017 ЖЫЛҒЫ 31 ЖЕЛТОҚСАНДАҒЫ ЖАҒДАЙ БОЙЫНША СҰЙЫҚ КӨМІРСУТЕКТЕР ҚОРЫ

млн тонна млн баррель

1P 2P 3P 1P 2P 3P

31/12/2016 қорлар5 93 145 196 684 1 061 1 433

Өндіру 8,3 8,3 8,3 61 61 61

Орнын толтыру 17,6 8,3 5,5 131 65 46

31/12/2017 қорлар 102 145 193 754 1 065 1 418

10% кезіндегі ағымдағы құны, млн АҚШ доллары 4 253 5 170 5 840

ҚГМ, ҚБМ ЖӘНЕ ПҚИ-ДЕГІ ҮЛЕСТЕРДІ ЕСЕПТЕМЕГЕНДЕ, 2017 ЖЫЛҒЫ 31

ЖЕЛТОҚСАНДАҒЫ ЖАҒДАЙ БОЙЫНША «ДӘЛЕЛДЕНГЕН ПЛЮС ЫҚТИМАЛ»

САНАТЫ БОЙЫНША СҰЙЫҚКӨМІРСУТЕКТЕР ҚОРЛАРЫ

145 млнтонна


49 /

182

АТЫРАУ ОБЛЫСЫ

КАСПИЙ ТЕҢІЗІ

АҚТӨБЕ ОБЛЫСЫ

МАҢҒЫСТАУ ОБЛЫСЫ

БАТЫС ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫ

ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БАРЛАУ

ҚМГ БӨ Атырау, Маңғыстау және Батыс Қазақстан облыстарында барлау алаңдарында геологиялық бар-лау жұмыстарының бағдарламасын жүргізеді.

Компания 2017 жылы Маңғыстау облысында ге-ологиялық барлау жұмыстарын жалғастырды (2016 жылы басталды). Өткен ғасырдың 60-шы жылдарынан бастап игеріліп келе жатқан Өзен және Қарамандыбас кен орындарына қарасты аумақта бұрын өткізілген гео-логиялық барлау жұмыстарының нәтижелері бойынша келешегі бар екені болжамданған, орналасу тереңдігі 6

шақырымнан астам юра дәуіріне дейінгі шөгінділердің әлеуетін зерттеу мақсатында кең ауқымды 3D-сейсмо-барлау жұмыстары жүргізілді.

Компания жоғарыда аталған жобалармен тоқта-майды және мұнайгаз кен орындарының өнеркәсіптік келешектеріне жеке және тәуелсіз бағалау нәтижелері бойынша оларды сатып алу мақсатымен бағалау және сынамалы пайдалану кезеңінде мұнайгаз кен орында-рының геологиялық және геофизикалық материалда-рын зерттеу бойынша белсенді жұмыс жасауда.

Картада 2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша Компанияның барлау жобалары көрсетілген.

ОП

ЕР

АЦ

ИЯ

ЛЫ

Қ Қ

ЫЗ

МЕ

ТК

Е Ш

ОЛ

У

Тайсойған

3D Сейсмиканың 536 шаршы км. 2D Сейсмиканың 500 қума км.

5 8 1

Лиман

3D Сейсмиканың 165 шаршы км.2D Сейсмиканың 1 650 қума км.

13 1 1

Р-9

Территорияны қайтару

ПҚИ барлау блоктары

3D Сейсмиканың 3 210 шаршы км.2D Сейсмиканың 8 117 қума км.

101 22 2

Өзен-Қарамандыбас

2D Сейсмиканың 1 500 қума км. 3D Сейсмиканың 550 шаршы км.

2

Қаратон-Сарқамыс

3D Сейсмиканың 160 шаршы км.3D Сейсмиканың 260 шаршы км.қайта өңдеу

1 3 2

Карповский Северный

3D Сейсмиканың 730 шаршы км.

1 1

Федоровский

Сатып алғанға дейін:2D Сейсмиканың 1 396 қума км.

2 2

Сатып алғаннан кейін:3D Сейсмиканың 1 014 шаршы км.

7

ҚЫЗЫЛОРДА ОБЛЫСЫ

Ағыны бар ұңғымалар

Бұрғылаудағы ұңғымалар

Құрғақ ұңғымалар

Сынақтағы ұңғымалар

Барлау жобалары


50 /

182


Төмендегі кесте Компанияның және үлестік қатысу әдісімен есепке алынатын оның кәсіпорындарының 2017 жылғы геологиялық-барлау қызметін көрсетеді:

Блок (иелік ету үлесі)

Сатып алу күні

Учаске Ұңғыма Бұрғылау кезеңі

Тереңдігі Есептік күніндегі жағдай бойынша жұмыстардың хал-ахуалы

Лиман (100%)

19.01.2006 Оңтүстік Шығыс Новобогат

ПР-4 08.04.2016-21.08.2016

2 262 м ПР-4 (дебит тәуілігіне 7 шаршы метр). ПР-5 және ПР-7 дебиттері — ағынды (дебит тәуілігіне 5,3 шаршы метр, бұл осы кен орын үшін орташа болып есептеледі). ПР-8 сынақтан өтіп жатыр.

ПР-5 01.04.2016-29.09.2016

2 500 м

ПР-7 20.09.2016-27.01.2017

2 290 м

ПР-8 22.05.2017-17.11.2017

2 500 м

Өзен-Қара-мандыбас (100%)

18.07.2011 Барлау блогының оңтүстік-ба-тыс бөлігі

550 қума метр көлеміндегі 3D-МОГТ дала сейсмобар-лау жұмыстары аяқталды. 2017 жылғы 5 мамырда деректерді өңдеуге және оларға түсінік беруге келісімшарт жасалды. Жұмыстар жүріп жатыр. Өңдеу және түсінік беру аяқталды. «3D-МОГТ сейсмобарлау жұмыстарын өңдеу және оларға түсінік беру нәтижелері туралы» есеп «Батысқазжерқойнауы» өңіраралық департаментін-де қорғалды. Pz-1 іздеу-барлау ұңғыма-сының орнын белгілеу үшін материалдарды дайындау жұмыстары жүріп жатыр.

Тайсойған (100%)

29.01.2004 Уаз У-23 29.08.2017- 24.09.2017

1 110 м Тайсойған блогында 2Д-МОГТ дала сейсмобар-лау жұмыстары аяқтал-ды. Тайсойған блогында 2D-МОГТ деректерін өңдеу аяқталды. Бұдан арғы жұ-мыстарды жүргізу қаралып жатыр. У-23 ұңғымасы ағынды, У-25 және Барлы-бай С-3 құрғақ. Барлыбай Г-3 ұңғыма аумағының рекультивациясы аяқталды. Актіге «Қайнармұнайгаз» МГӨБ өкілі қол қойды. У-26 ұңғымасы бұрғылануда.

У-25 21.07.2017-22.08.2017

1 100 м

У-26 20.12.2017 — қазіргі уақыт

726 м

Барлыбай С-З Г-3

10.10.2017- 16.11.2017

1 025 м

Р-9 (100%) 10.06.2007 Компания мемлекетке келісімшарттық аумақты қайтаруды жүзеге асыруда. 26.12.2017 ж. Р-9 блогын-да геологиялық барлау жұмыстарының нәтижелері жөніндегі есеп қорғаудан өтті. ЖПО хаттамасына қол қойылды (№147/2017). «Қазгеоақпарат» РГАО қор-ларына есептің тапсырылуы күтілуде.


51 /

182





Қаратон-Сарқамыс (100%)

18.07.2011 С. Нұржанов кен орнының солтүстік-шығыс қанаты

НСВ-2 11.09.2017- 07.12.2017

3 700 м Бірлестік кубының 3Д-сей-смобарлау деректерін қайта өңдеу және оларға қайта түсінік беру жөніндегі жұмыстар аяқталды. Бұдан арғы жұмыстарды жүргізу қаралып жатыр.

НСВ-2 1 объектісі сынақта (ағынды), Шығыс Қаратон-ның сынағы күтілуде, ДСВ-1 құрғақ.

Шығыс Қаратон-1

12.09.2017-12.12.2017

2 512 м

Досмұхам-бетовДСВ-1

06.10.2017-20.12.2017

400 м

Карповский Северный (KS — 100%)

18.10.2011 Орталық Орлов

СК-2 01.07.2013-18.08.2015

5 755 м Ұңғыманың коммерциялық қызығушылық тудырмай-тын газдың әлсіз ағындары бар. Ұңғыма консервацияда.

Федо- ровский (UOG — 50%)

11.03.2011 Рожковское У-25, 2016 жылы бұрғы-ланған және сынақтан өткен, ағыны бар.

Павловская, Январцевская

Блок бойынша 3D-сейсмо-барлау деректерін өңдеу және оларға түсінік беру жөніндегі жұмыстар аяқтал-ды. Бұдан арғы жұмыстарды жүргізу қаралып жатыр.

Дощан-Жамансу (ПҚИ арқылы 24,75%)

22.12.2009 Оңтүстік Дощан, Оңтүстік-Шығыс Дощан, Жамансу

Оңтүстік-Шығыс Дощан-52

01.06.2017- 19.06.2017

1 439 м Жамансу-10, 11 және Оңтүстік-Шығыс Дощан-49, 52,56 бұрғылау аяқталды. Оңтүстік-Шығыс Дощан-49, 52 және Жамансу-10, 11 ұңғымалары ағынды. Оңтүстік-Шығыс Дощан-56 ұңғымасында газ ағыны бар. Бұдан арғы жұмыстарды жүргізу қаралып жатыр. Дощан-65 сынақ өткізіліп жатыр. Дощан-16, Жаман-су-5 бұрғылануда.


24.06.2017-21.06.2017

2 033 м


20.07.2017-08.08.2017

1 450 м

Дощан-65 31.07.2017-12.08.2017

815 м

Дощан-16 23.12.2017- қазіргі уақыт

Жамансу-10 27.11.2016-17.01.2017

2 203 м

Жамансу-11 30.09.2017-17.11.2017

2 455 м

Жамансу-5 07.10.2017- қазіргі уақыт

ОП

ЕР

АЦ

ИЯ

ЛЫ

Қ Қ

ЫЗ

МЕ

ТК

Е Ш

ОЛ

У


52 /

182






Карағанды (ПКИ-33%)

22.12.2009 Қарабұлак, Буқарсай

Буқарсай-3 29.08.2017-24.09.2017

1 525 м Солтүстік Қарабұлақ–3, Қарабұлақ-19 және Қара-бұлақ–31 барлау ұңғыма-ларын бұрғылау аяқталды. Солтүстік Қарабұлақ–3 құрғақ. Қарабұлақ-19 және Қарабұлақ–31 ағынды.Бұрғыланған Буқарсай-3, Қарабұлақ-35,53,54 және Белқұдық-8 ағынды.Бұдан арғы жұмыстарды жүргізу қаралып жатыр.

Белқұдық-8 01.11.2017-03.12.2017

2 090 м

Қарабұлақ-53 15.08.2017-08.08.2017

1 400 м

Қарабұлақ-54 28.09.2017-15.10.2017

1 369 м

Қарабұлақ-35 29.03.2017-01.05.2017

Батыс Тұзкөл (ПКИ — 33%)

22.12.2009 Батыс Тұзкөл Кетеқаз-ған-18

11.11.2016- 24.02.2017

3 180 м Барлау ұңғымалары: Кетеқазған-18 — сынақта, Батыс Тұзкөл 126, 130, 127 — құрғақ, Батыс Тұзкөл-159 ағынды. Кетеқазған 22, 24 ұңғымаларын бұрғылау аяқталды, сынақтан өткізу күтілуде.Батыс Тұзкөл 234 және 237 бағалау ұңғымалары — ағынды.

Кетеқаз-ған-22, 24

09.09.2017-21.12.2017

3 300 м2 510 м

Батыс Тұзкөл-130

01.02.2017-14.02.2017

1 300 м


01.10.2017-18.10.2017

1 028 м


10.05.2017-23.05.2017

1 100 м


08.09.2017-25.09.2017

1 520 м


07.02.2017-25.02.2017

1 365 м


13.03.2017-26.03.2017

1,257 м

Караваншы (ПКИ — 33%)

22.12.2009 Караваншы Караван-шы-31

09.02.2017-12.03.2017

1 136 м Караваншы-31 ұңғымасы-ның су және мұнай ағында-ры бар.

*2017 жылғы 15 маусымда Компания MOL Hungarian Oil and Gas Plc.-ден (“MOL”) KS EP Investments BV (“KS EP Investments”) акцияларының 49%-ын 1 АҚШ долларына сатып алды және қазіргі сәтте KS EP Investments компаниясы акцияларының 100%-ын иемденеді.


53 /

182

КҮ

РД

ЕЛ

І Ш

ЫҒ

ЫН

ДА

Р

КҮРДЕЛІ ШЫҒЫНДАР7

2017 жылы күрделі салымдар8 111 млрд теңгені (341 млн АҚШ доллары) құрап, 2016 жылдағыдан 4 млрд теңгеге немесе 3%-ға кем болды. Күрделі са-лымдардың кемуі негізінен өндірістік нысандарды құрылысы мен жаңғыртуға инвестициялардың аза-юына байланысты, бұл негізгі құралдарды сатып алу бойынша шығындардың өсуімен, эксплуатациялық іздестіру-барлау бұрғылау жұмыстарына инвестици-ялардың ұлғаюымен ішінара өтелді. Күрделі шығын-дарға жаңа ұңғымаларды бұрғылау құны, өндірістік нысандарды салу және реконструкциялау, негізгі құралдар мен материалдық емес активтерді сатып алу, сондай-ақ өндірістік емес күрделі шығындар кіреді.

ӨМГ, ЕМГ, ОА ЖӘНЕ ҚМГ БӨ-НІҢ ӨЗГЕ ЕНШІЛЕС

ҰЙЫМДАРЫНЫҢ КҮРДЕЛІ ШЫҒЫНДАРЫ

ӨМГ-нің күрделі шығындары 2017 жылы 73,4 млрд теңгені құрады, бұл 2016 жылғы күрделі шығындардан 10,2 млрд теңгеге жоғары. Өсім жаңа ұңғымалар қаба-тын сумен жару жұмыстары көлемдерінің ұлғаюымен және негізгі құралдарды (СКҚ және шегендеу құбы-рларын сатып алу) сатып алуымен байланысты, бұл құрылыс-монтаждау жұмыстарының (негізінен мұнай және су құбырларының реконструкциялау бойынша) аз көлемімен ішінара жабылды.

ЕМГ-нің күрделі шығындары есептік кезең ішінде 33,3 млрд теңгені құрады, бұл 2016 жылдағыдан 15,4 млрд теңгеге кем. 2017 жылы құрылыс және эксплуата-циялық бұрғылаудың аз көлемдері орындалды, өйткені тендерлік рәсімдерге байланысты құрылыс және бұрғы-лау жоспары кешіктірілді. Сондай-ақ, 2016 — 2017 жыл-дары Прорва кен орындары тобының ГКДҚ құрылысы жүргізілді, оның негізгі көлемдері 2016 жылы аяқталды.

Орталық аппарат және өзге еншілес кәсіпорында-рының күрделі салымдары 2017 жылы 4,4 млрд тең-гені құрап, 2016 жылдағыдан 1,2 млрд теңгеге жоғары болды, бұл негізінен МЕА сатып алуына және КС-тегі іздестіру-барлау бұрғылау шығындарына байланысты.

2017 жылғы 15 маусымнан бастап КС ҚМГ БӨ-нің жүз пайыз бақыланатын кәсіпорны болып табылады. 2017 жылғы 15 маусым — 31 желтоқсан кезеңі ішінде КС күрделі шығындары 0,5 млрд теңгені құрады.

ҮЛЕСТІК ӘДІСПЕН ЕСЕПКЕ А ЛЫНАТЫН

КӘСІПОРЫНДАРДЫҢ КҮРДЕЛІ ШЫҒЫНДАРЫ

Есептік кезең ішінде ПҚИ компаниясында күрделі салымдар 24,3 млрд теңге сомасына жүзеге асырылды (ҚМГ БӨ үлесі 33%: 8 млрд теңге), бұл 2016 жылдың

ӨМГ, ЕМГ, ОА ЖӘНЕ ӨЗГЕ ЕНШІЛЕС КӘСІПОРЫН-

ДАРЫНЫҢ КҮРДЕЛІ ШЫҒЫНДАРЫ, млн теңгемен

7Осы бөлімде көрсетілген күрделі шығындардың сомалары есептік кезең ішіндегі негізгі құралдардың (НҚ) және материалдық емес активтердің нақты түсімдерін білдіреді. Ақша қаражатының қозғалысы туралы шоғырландырылған есепте көрсетілген негізгі құралдар мен материалдық емес активтерді сатып алу бойынша сомалар негізгі құралдар мен материалдық емес активтер үшін берілген аванстар мен кредиторлық берешек сияқты айналым капиталының тиісті шоттарындағы өзгерістерге түзетілген түсімдерді білдіреді. 82013 жылдың 4-ші тоқсанынан бастап күрделі салымдар негізгі құралдар мен материалдық емес активтердің түсімдері ретінде көрсетілген. Бұрын олар ақша қаражатының қозғалысы туралы есепке сәйкес негізгі құралдар мен материалдық емес активтерді сатып алу түрінде көрсетіліп келген.

73 419

4 362

33 286

ӨМГ

Орталық аппарат және өзге ЕТҰ

ЕМГ

111 067барлығы


54 /

182


12 айына қарағанда 6,2 млрд теңгеге артық, негізінен есептік кезеңде ұңғымаларды бұрғылау және абаттан-дырудың аз көлеміне байланысты болды.

ҚГМ-ның күрделі шығындары 2017 жылы 13,9 млрд теңгені құрады (ҚМГ БӨ 50 пайыздық үлесі — 6,9 млрд теңге), бұл 2016 жылдың 12 айына қараған-

да 3,7 млрд теңгеге көп. Күрделі салымдардың ұлға-юы 2017 жылы эксплуатациялық бұрғылау бойынша анағұрлым жоғары шығындарына негізделген.

CCEL-де 2017 жылы күрделі салымдар 13,1 млрд теңге сомасына жүзеге асырылып (ҚМГ БӨ 50 пайыздық үлесі — 6,5 млрд теңге), 2016 жылмен салыстырғанда 4,3 млрд теңге артық болды. Бұл негізінен есептік ке-зеңде өндірістік мақсаттағы нысандарды бұрғылау, салу және жаңғыртудың үлкен көлемімен байланысты.

УОГ күрделі салымдары 2017 жылы 142 млн тең-гені құрады (ҚМГ БӨ 50 пайыздық үлесі — 71 млн теңге), бұл 2016 жылмен салыстырғанда 5,5 млрд теңгеге кем, негізінен 2016 жылдың 12 айындағы бар-лау бұрғылаудың (У-25 бұрғылау және сынау) үлкен көлемімен байланысты болды.

КС күрделі салымдары 2017 жылғы 1 қаңтардан 15 маусымға дейінгі кезең ішінде 54 млн теңгені кұра-ды (2017 жылғы 15 маусымға дейінгі ҚМГ БӨ 51 пайы-здық үлесі — 27 млн теңге).

Шоғырланған кәсіпорындар және үлестік әдіспен есепке алынатын кәсіпорындар бойынша 2018 жылға күрделі шығындардың ағымдағы болжамы төменде көрсетілген:

ҮЛЕСТІК ӘДІСПЕН ЕСЕПКЕ АЛЫНАТЫН КӘСІПО-

РЫНДАРДЫҢ КҮРДЕЛІ ШЫҒЫНДАРЫ, млн теңгемен

ӨМГ, ЕМГ ЖӘНЕ ӨЗГЕ ЕНШІЛЕС ҰЙЫМДАР БОЙ-ЫНША 2018 ЖЫЛҒА КҮРДЕЛІ ШЫҒЫНДАРДЫҢ АҒЫМДАҒЫ БОЛЖАМЫ, млн теңгемен

ҮЛЕСТІК ӘДІСПЕН ЕСКЕ А ЛЫНАТЫН КӘСІПОРЫН-ДАРДЫҢ 2018 ЖЫЛҒА КҮРДЕЛІ ШЫҒЫНДАРДЫҢ АҒЫМДАҒЫ БОЛЖАМЫ, млн теңгемен (үлеске пропорционалды)

* Осы есепте 2018 жылға күрделі шығындар бойынша ағымдағы болжамдар 2018 жылға арналған бекітілген бюджетке сәйкес есепті шығару датасындағы басшылықтың түсініктері мен болжамдарына негізделген. Мәліметтер ресми жарияланған міндеттемелер болып табылмайды және кез келген бағытта өзгеруі мүмкін. ** Өзге күрделі шығындарға негізгі құралдар мен МЕА сатып алуы кіреді.

ПҚИ (33%)

КС (51%)

KGM (50%) УОГ (50%)

Барлау

CCEL (50%)

21 600 барлығы

8 033

6 533 6 936

7127

Эксплуатациялық бұрғылау Өзге күрделі шығындар**

Құрылыс-монтаждау жұмыстары

142 083жиыны

48 421

61 505

4 79127 366

33 130жиыны

5 104

7 878

7 489

12 659


55 /

182

ТИІМДІ МЕНЕДЖМЕНТ ЖӘНЕ ҚАРЖЫЛЫҚ ТҰРАҚТЫЛЫҚ

2017 ЖЫЛЫ, МҰНАЙҒА ӘЛЕМДІК БАҒАЛАРДЫҢ БІРТЕ-БІРТЕ ҚАЛПЫНА КЕЛУІ АЯСЫНДА,

КОМПАНИЯ ӨНДІРУДІ ОҢТАЙЛАНДЫРУ ЖӘНЕ МҰНАЙ МЕН МҰНАЙ ӨНІМДЕРІН

ӨТКІЗУДІҢ ТИІМДІЛІГІН АРТТЫРУ БОЙЫНША ҚАБЫЛДАҒАН ШАРАЛАРДЫҢ НӘТИЖЕСІ

ЕСЕБІНЕН ӨЗІНІҢ ҚАРЖЫЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІН ЖАҚСАРТТЫ.

EBITDA, млрд теңге ЕРКІН АҚША АҒЫНЫ,

млрд теңге

2017 2017

186

98

9

-125

2016 20162015 2015

207($605 млн)

(-$562 млн)

($288 млн)

($570 млн)

($40 млн)

260($807 млн)

56 /

182

57 /

182

« Қ А З М Ұ Н А Й ГА З » Б А Р Л А У Ө Н Д І Р У » А Қ

ОсыбөлімКомпанияныңаудитжүргізілгеншоғырландырылғанқаржылықесептілігі-ненегізделген.СомаларАҚШдолларыменақпараттыпайдаланушылардыңқолайлылығыүшін ғана келтірілгенжәнежиынтықты кіріс туралышоғырландырылған есеп пен ақшақаражатыныңқозғалысытуралыесепүшінсәйкесіншекезеңдегіорташаайырбастаубаға-мыжәнеқаржылықжағдайтуралышоғырландырылғанесепүшінкезеңсоңындағыбағамбойыншаауыстырылды.

Қ А РЖ Ы Л Ы Қ Қ Ы З М Е Т К Е Ш ОЛУ

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ҚЫ

ЗМ

ЕТ

КЕ

ШО

ЛУ

2017 ж. 4-тоқс.

2017 ж. 3-тоқс.

2016 ж. 4-тоқс. Өзгеріс 2017 2016 Өзгеріс

(егерөзгесікөрсетілмесе,млнтеңгемен) (егерөзгесікөрсетілмесе,млнтеңгемен)

290 941 228 538 212 448 37% Кірістер 956 457 727 154 32%

(88 125) (80 805) (79 389) 11% Өндірістік шығындар

(318 473) (274 753) 16%

(42 512) (33 609) (20 508) 107% Сату бойынша шығын-дар және әкімшілік шығындар

(135 324) (115 022) 18%

(86 436) (74 648) (29 628) 192% Табыс салығынан басқа салықтар

(288 070) (145 431) 98%

(1 087) (357) (2 484) -56% Барлау шығындары

(1 612) (2 535) -36%

(9 861) (8 856) (8 252) 19% Тозу, сарқылу және амортизация

(35 626) (30 776) 16%

62 920 30 263 72 187 -13% Операциялық пайда

177 352 158 637 12%


58 /

182


2017 ж. 4-тоқс.

2017 ж. 3-тоқс.


(егерөзгесікөрсетілмесе,млнтеңгемен) (егерөзгесікөрсетілмесе,млнтеңгемен)

(2 361) — — 100% Өтелетін ҚҚС-тың түзетпесі (нетто)

24 053 13 362 80%

2 268 3 602 (4 997) 145% Қауымдасқан компания және БК нәтижелерін-дегі үлес

20 441 (12 600) 262%

(1 984) (389) (1 518) 31% НҚ істен шыққандағы залал

(2 176) (2 050) 6%

— — — 0% Еншілес ұйымды сатып алудағы залал

(3 249) — 100%

6 180 6 469 4 872 27% Қаржы кірістері/(шығындары), нетто

25 449 24 195 5%

(30 082) 61 788 (5 608) 436% Бағамдық айырма, нетто

(893) (12 892) -93%

(9 955) (21 240) (9 083) 10% Табыс салығы бойынша шығындар

(45 618) (37 076) 23%

26 986 80 493 55 853 -52% Таза пайда 195 359 131 576 48%

2016 жылмен салыстырғанда 2017 жылы таза пайданың ұлғаюы ең бастысы Brent маркалы мұнайы орташа бағасынан 2016 жылғы 43,73-тен 2017 жылы 54,19 АҚШ долларына дейін ұлғаюына байланысты, сондай-ақ мұнай өнімдерін сатудан түскен үлкен кіріске, шикі мұнайдың экспортқа үлкен көлемде өт-кізілуіне және қауымдасқан компания мен БК нәти-желеріндегі үлестен түсетін пайданың ұлғаюына байланысты болды. Көрсетілген нәтижелер табыс салығынан басқа салықтар бойынша шығындар-дың және мұнай өңдеу шығындарының ұлғаюымен ішінара өтелді. ПҚӨС (пайдалы қазбаларды өндіру салығы), ренталық салық және ЭКБ (экспорттық кеден бажы) 2017 жылы Brent-тің барынша жоғары бағаларына байланысты жоғары болды.

Бұдан басқа, Компания ҚҚС қайтару туралы өзінің өтінішіне қатысты қол жеткізген оң шешімнің нәтижесінде 30,1 млрд теңге сомасына өтелуге жа-татын, бұрын есептеген ҚҚС бойынша резервті тү-зетті.

Компания MOL Hungarian Oil and Gas Plc.-ден KS EP Investments BV 49 пайыздық үлесін 1 (бір) АҚШ долларына сатып алудан 3,2 млрд теңге сомасын-дағы шығынды таныды.


59 /

182

КІРІСТЕР

Төмендегі кестеде мұнайдың сатылым көлемдері және сату бағалары көрсетілген:

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ҚЫ

ЗМ

ЕТ

КЕ

ШО

ЛУ

2017 ж. 4-тоқс.

2017 ж. 3-тоқс.


Мұнайдың экспорттық сатылымыӨАС құбыры

139 013 123 418 80 803 72% Сатылуы (млн теңге) 423 961 282 054 50%

954 1 019 719 33% Көлемі (мың тонна) 3 412 2 797 22%

145 716 121 117 112 382 30% Орташа баға (тоннасына теңгемен)

124 256 100 842 23%

60,27 50,40 46,39 30% Орташа баға (барреліне доллармен*)

52,70 40,81 29%

КҚК құбыры


546 415 483 13% Көлемі (мың тонна) 2 288 2 149 6%


124 850 107 327 16%


52,96 43,44 22%

221 970 175 886 139 332 59% Барлығы мұнай экспор-ты (млн теңге)

709 618 512 699 38%

1 500 1 434 1 202 25% Барлығы мұнай экспор-ты (мың тонна)

5 700 4 946 15%

Мұнай сатудың жиыны


1 500 1 434 1 202 25% Көлемі (мың тонна) 5 700 5 776 -1%


124 494 91 440 36%


52,80 37,01 43%

Мұнай өнімдерін сату

61 440 46 388 68 371 -10% Сатылуы (млн теңге) 223 070 181 409 23%

610 489 798 -24% Көлемі (мың тонна) 2 369 2 315 2%


94 162 78 362 20%

301,20 285,28 255,70 18% Орташа баға (тоннасына доллармен)

288,75 229,29 26%


39,94 31,71 26%

7 531 6 264 4 745 59% Өзге кірістер (млн теңге) 23 769 17 587 35%

290 941 228 538 212 448 37% Кірістер жиыны (млн теңге)

956 457 727 154 32%

* Мұнай тоннасына 7,23 баррель деп қайта есептелгенде. ** 2016 жылғы 1-ші тоқсандағы өткізу ҚМГ ӨМ ішкі нарыққа мұнай сату шығындарын қамтиды (15 459 млн теңге жалпы сомасына 830 мың тонна).


60 /

182


* Осы ақпарат топ ішіндегі мұнай өнімдерінің сатылуын қамтиды.** 2016 жылдың ақпараты 2016 жылғы 1 сәуір-желтоқсан кезеңіне беріліп отыр.

Компания өндірілген мұнайды екі негізгі бағыт бойынша: Каспий Құбыр Консорциумының (бұдан әрі — КҚК) және «ҚазТрансОйл» АҚ-ға тиесілі Өзен-Аты-рау-Самара (бұдан әрі — ӨАС) құбырлары (Қазақстан Республикасында) арқылы экспортқа шығарады.

Жоғарыда көрсетілген экспорттық бағыттардың салыстырмалы кірістілігі құбырдағы мұнай сапасы-на, халықаралық нарықтағы басым бағаларға және қолданылатын тасымалдау тарифтеріне тәуелді. Құ-бырлар бойынша мұнай жеткізу көлемдері Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігімен (бұдан әрі — ЭМ) келісілетінін атап өткен жөн, сондықтан Компанияның қандай да бір құбырлар бойынша мұнай жеткізу мүмкіндігі шектеулі болуы мүмкін.

2016 жылғы сәуірге дейін ішкі нарыққа мұнай жет-кізу жөніндегі міндеттемелерді орындау үшін Компа-ния байланыстырушы тарапқа, «ҚазМұнайГаз — өңдеу және маркетинг» АҚ-ға (бұдан әрі мәтін бойынша — ҚМГ ӨМ) өндірілген шикі мұнайдың бір бөлігін жет-кізіп тұрды. ҚМГ ӨМ кейіннен шикі мұнайды өңдеп,

МҰНАЙ ӨНІМДЕРІН САТУДАН ТҮСКЕН ТАЗА КІРІСТЕР ТУРА ЛЫ ЕСЕП (АМӨЗ*):

мұнай өнімдерін сатты. 2016 жылғы сәуірден бастап Компания ҚМГ ӨМ-ге шикі мұнайды сатуды тоқта-тып, мұнайды Атырау мұнай өңдеу зауыты (АМӨЗ) мен Павлодар мұнай-химия зауытында (ПМХЗ) өңдеп, мұнай өнімдерін өзі сата бастады. Осы дербес схема нәтижесінде Компания мұнай өнімдерін сатуға байла-нысты едәуір жоғары кіріс алады.

Мұнай өнімдері туралы айтсақ, Қазақстанның Үкіметі жанармайға ішкі тұтынушылықты өтеу, көк-темгі және күзгі егістік жұмыстарын жүргізу кезінде ауыл шаруашылық өндірушілерін қолдау үшін мұнай өнімдерінің негізгі бөлігін, соның ішінде жеңіл дис-тиллятты жеткізуді талап етеді. Бұл жеңіл дистиллят экспортына тыйым салу есебінен немесе ауыл шару-ашылығы саласындағы өндірушілерге жеткізу үшін квота беру жолымен жүзеге асырылады. Мұнай өнім-дері нарығындағы ішкі бағалар халықаралық нарық бағаларынан айтарлықтай төмен, бұдан басқа кейбір мұнай өнімдерінің ішкі бағаларын Табиғи монополия-ларды реттеу комитеті реттейді.

2017 ж. 4-тоқс.

2017 ж. 3-тоқс.

2016 ж. 4-тоқс. 2017 2016**

47 243 33 335 46 301 Кірістер 173 524 142 095

(17 581) (13 635) (18 321) Шығындар,соныңішінде: (64 489) (59 392)

(12 087) (9 245) (11 997) Өңдеу (45 227) (39 947)

(248) (144) (320) Қоспалар (939) (591)

(1 231) (1 517) (1 095) Акциз салығы (4 828) (2 773)

(2 528) (1 999) (3 327) Экспорттық кеден бажы (10 567) (10 768)

(1 487) (730) (364) Сату және тасымалдау шығындары (2 928) (1 000)

— — (1 218) «ҚазМұнайГаз — өңдеу және маркетинг» АҚ комиссиясы

— (4 313)

29 662 19 700 27 980 Таза кірістер 109 035 82 703

462,44 357,24 544,2 Сатылған мұнай өнімдерінің көлемі, мың тоннамен

1 827,38 1 840,89

26,94 21,97 35,0 Өңдеу кезіндегі шығындар, мың тоннамен 109,14 111,21

489,38 379,21 579,2 Шикі мұнайдың өңделген және сатылған көлемінің жиыны, мың тоннамен

1 936,52 1 952,10

60 612 51 950 48 308 Шикі мұнайдың тоннасына таза кіріс, теңгемен 56 305 42 366


61 /

182

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ҚЫ

ЗМ

ЕТ

КЕ

ШО

ЛУ

2017 жылғы 1 сәуірден АМӨЗ бойынша процессинг тарифтері шикі мұнай 1 тоннасына 20 501 теңгеден 1 тоннаға 24 512 теңгеге дейін ұлғайды. 2017 жылғы 1 тамыздан ПМХЗ бойынша процессинг тарифтері шикі мұнай 1 тоннасына 14 895 теңгеден 1 тоннаға 16 417 теңгеге дейін өсті.

2016 жылғы қазанда ҚР салық заңнамасындағы өзгерістердің нәтижесінде сәуір-қазан айларының кезеңі ішінде 1 тоннаға 9 300 теңге мөлшерінде ди-зель отынына акциздің едәуір жоғары тариф мөл-шерлесі белгіленді. 2017 жылғы сәуірде осы тариф мөлшерлемесін (1 тоннаға 9 300 теңге) қолдану кезеңі маусым-қазан айларына ауыстырылды. Бұл факторлар 2017 жылғы маусым-қазан айларында АМӨЗ бойынша шикі мұнай тоннасының таза кірісі-не әсер етті. Сондай-ақ, 2017 жылғы 1 тамыздан бастап темір жолдары арқылы тасымалдау шығын-дары ұлғайды.

Келесі графика жеткізу бағыттарына байланысты тасымалдау, ренталық салық, пайдалы қазбаларды өндіру салығы, экспорттық кеден бажы (ЭКБ) бойынша шығыстар және басқа да шығыстар шегеріліп, сатылған мұнайдың таза бағасын (нэтбэк талдау) көрсетеді.

2017 жылы экспорт бойынша нэтбэк 2016 жылғы экспорт бойынша нетбэкпен салыстырғанда негізінен ренталық салық, ПҚӨС және ЭКБ бойынша шығындар-дың ұлғаюымен өтелген Brent маркалы мұнай бағала-рының өсуіне байланысты жоғары болды.

2017 жылы процессинг бойынша нетбэктердің жақсаруы ең бастысы ашық түсті мұнай өнімдерін са-тудан түскен кірістердің ұлғаюына байланысты.

Компания 2016 жылғы сәуірге дейін ҚМГ ҰК ен-шілес ұйымы, ҚМГ ӨМ-ге шикі мұнайды сату арқылы оны ішкі нарыққа жеткізуді жүзеге асырды. Ішкі нарыққа жеткізу бағасы бұрын ҚМГ ӨМ және ҚМГ ҰК-мен жыл сайын келіссөздер жүргізу жолымен айқындалатын.

*** Баррельдеудің нақты коэффициенті бойынша қайта есептелді. **** Компания 2016 жылғы сәуірден мұнайдың дербес процессингі схемасына көшті. 2017 жылдың 12 айындағы және 2016 жылдың 2-4-ші тоқсандардағы АМӨЗ және ПМХЗ нетбэктері шикі мұнай тоннасына мұнай өнімдерін сатудан түскен таза кіріс негізінде есептелді және Мұнай өнімдерін сатудан түскен таза кірістер туралы есепте (АМӨЗ және ПМХЗ) көрсетілген.

* Осы ақпарат топ ішіндегі мұнай өнімдерінің сатылуын қамтиды.** 2016 жылдың ақпараты 2016 жылғы 1 сәуір-желтоқсан кезеңіне беріліп отыр.

МҰНАЙ ӨНІМДЕРІН САТУДАН ТҮСКЕН ТАЗА КІРІСТЕР ТУРА ЛЫ ЕСЕП (ПМХЗ*):

2017 ж. 4-тоқс.

2017 ж. 3-тоқс.

2016 ж. 4-тоқс. 2017 2016**

14 768 13 461 22 726 Кірістер 52 110 40 241

(4 147) (3 602) (6 819) Шығындар,соныңішінде: (13 538) (12 279)

(2 858) (2 433) (4 742) Өңдеу (9 515) (8 614)

(175) (178) (301) Қоспалар (662) (515)

(441) (899) (1 019) Акциз салығы (2 397) (1 778)

(565) — — Экспорттық кеден бажы (565) —

(108) (92) (173) Сату және тасымалдау шығындары (399) (278)

— — (584) «ҚазМұнайГаз — өңдеу және маркетинг» АҚ комиссиясы

— (1 094)

10 621 9 859 15 907 Таза кірістер 38 572 27 962

151,48 135,15 260,2 Сатылған мұнай өнімдерінің көлемі, мың тоннамен 560,94 482,70

18,00 15,99 31,3 Өңдеу кезіндегі шығындар, мың тоннамен 68,37 57,70

169,48 151,14 291,5 Шикі мұнайдың өңделген және сатылған көлемінің жиыны, мың тоннамен

629,30 540,40

62 668 65 235 54 569 Шикі мұнайдың тоннасына таза кіріс, теңгемен 61 292 51 743


62 /

182


2017 ЖЫЛДЫҢ 12 АЙЫНДАҒЫ НЕТБЭК, баррельге АҚШ доллары***10

020

3040

5060

КҚК

5,7

6,7

6,3

7,5

3,42,2

22,4

ӨАС

6,1

6,7

6,3

6,11,6

27,4

АМӨЗ****

1,2 1,2

21,5

4,7 2017 ж. Brent орташа бағасы

ПМХЗ****

0,9

21,8

3,3

54,2

2016 ЖЫЛДЫҢ 12 АЙЫНДАҒЫ НЕТБЭК, баррельге АҚШ доллары***

КҚК АМӨЗ 1-тоқс. ПМХЗ 1-тоқс. АМӨЗ 2 тоқс.–

4 тоқс.****

ПМХЗ2 тоқс.–

4 тоқс.****

ӨАС

100

2030

4050

Ренталық салық

ЭКБ

ПҚӨС

Банк сапасы

Жеңілдіктер

Тасымалдау

Нетбэк

Баррельдеу бойынша сыйақы

2016 ж. Brent орташа бағасы

5,4 5,4

3,7 3,7

7,3 5,6

0,73,2

2,4

21,0 24,0

4,0

1,42,4 2,6

1,13,2

4,0 0,5 1,2 0,8 3,7 0,7

6,2 15,416,8

43,7


63 /

182

ӨНДІРІСТІК ШЫҒЫНДАР

Төмендегі кестеде Компанияның, негізінен ӨМГ мен ЕМГ қызметі нәтижесіндегі өндірістік шығындардың құрамдас бөліктері көрсетілген:

2017 ж. 4-тоқс.

2017 ж. 3-тоқс.


(егер өзгесі көрсетілмесе, млн теңгемен)


41 573 41 618 44 328 -6% Қызметкерлерге сыйақы

163 866 152 422 8%

14 945 11 678 16 725 -11% Өңдеу бойынша шығындар

54 742 48 548 13%

12 010 9 241 7 472 61% Жөндеу және қызмет көрсету шығындары

34 201 24 434 40%

6 931 6 299 6 862 1% Материал мен қорлар 21 898 20 003 9%

5 542 5 170 5 424 2% Электр энергиясы 21 534 20 958 3%

1 926 1 906 1 535 25% Көлік шығындары 7 167 5 435 32%

4 280 (7 952) 1 722 149% Мұнай балансыдағы өзгеріс

(3 362) 1 303 -358%

(737) 8 871 (3 463) -79% Экологиялық міндет-темелер бойынша резервті тану

8 134 (3 463) 335%

(1 282) 1 570 (3 790) 66% Сарқылған кен орын-дарында активтерді шығару бойынша резервті тану

288 (3 790) 108%

2 937 2 404 2 574 14% Өзге шығындар 10 005 8 903 12%

88 125 80 805 79 389 11% Өндірістік шығындар-дың жиыны:

318 473 274 753 16%

2017 жылы өндірістік шығындар өткен жылмен са-лыстырғанда негізінен қызметкерлерге сыйақы төлеу, мұнай процессингі бойынша шығыстардың, жөндеу және техникалық қызмет көрсету шығындарының және экология бойынша резервтер есептеудің ұлғаюы-на байланысты 43,7 млрд теңгеге немесе 16%-ға арт-ты. Бұл нәтижелер мұнай балансындағы өзгерістерімен ішінара өтелді.

2017 жылы қызметкерлерге сыйақы төлеу бойынша шығыстардың 2016 жылмен салыстырғанда 8%-ға неме-се 11,4 млрд теңгеге өсуі Ұжымдық шарттың талаптары-на сәйкес 2017 жылдың 1 қаңтарынан бастап өндірістік персоналдың базалық жалақысын 7 пайыздық индекса-циялаумен, сондай-ақ 2017 жылға жылдық сыйақы бой-ынша резервтерді есептеумен байланысты болды.

Есептік кезең ішінде салыстырғанда мұнай өңдеу бойынша шығындар 2016 жылдың екінші-төртінші тоқсандарымен 2016 жылдың 9 айына қарағанда 2017 жылдың 12 айында сатылған мұнай өнімдерінің үлкен көлемдеріне, сондай-ақ АМӨЗ-де процессинг тарифінің 2017 жылғы 1 сәуірден және ПМХЗ-да процессинг тарифінің 2017 жылғы 1 тамыздан бастап ұлғаюына байланысты көбейді.

2017 жылы Компания ӨМГ және ЕМГ бойын-ша мұнай-газ кен орындарында тарихи ластану-ларға жататын қосымша экологиялық міндеттемені 8,9 млрд теңге сомасында таныды.

Жөндеу және техникалық қызмет көрсету бой-ынша шығыстар өзге ұйымдар орындайтын ұңғы-маларды жерасты жөндеудің аса жоғары көлем-Қ

АР

ЖЫ

ЛЫ

Қ Қ

ЫЗ

МЕ

ТК

Е Ш

ОЛ

У


64 /

182


дерінің, сондай-ақ 2017 жылы қабаттарды сумен жару (ҚСЖ) бойынша жұмыстардың тарифі мен көлемдерінің артуы есебінен ұлғайды.

Көлік шығындарының өсуі кен орындарға шебер-лерді тасымалдаумен байланысты көлік бойынша са-тып алынатын қызметтер көлемінің ұлғаюына және өндірістік қажеттілікке байланысты арнайы техника бойынша көлемдердің ұлғаюына негізделген.

ЛИФТИНГ ШЫҒЫНДАР

Бір баррельге шаққандағы лифтинг шығындар ӨМГ мен ЕМГ-нің өндірістік шығындары ретінде есептелді, олар жалпы өндіру көлеміне бөлінген тозу, сарқылу және амортизация бойынша шығы-старды, салықтарды, келісімшарттық әлеуметтік міндеттемелерді, актуарлық шығыстарды, міндетті

кәсіби зейнетақы салымдарын және өндірістік про-цеске тікелей байланысы жоқ өзге де шығыстарды қоспағанда, материалдар бойынша, өндірістік пер-соналға еңбекақы төлеу, жөндеу мен қызмет көрсету және өзге де өндірістік шығыстарды қамтиды.

ӨМГ мен ЕМГ өндірістік шығындарының басым бөлігі теңгемен көрсетіледі, сол себепті үлестік лиф-тинг шығындар (баррельге АҚШ долларымен) не-гізінен Қазақстан Республикасының Үкіметі мен ҚР Ұлттық Банкінің 2015 жылдың үшінші тоқсанында теңгенің еркін құбылмалы айырбастау бағамы ре-жиміне өту жөнінде қабылдаған шешімінің нәтиже-сінде теңгенің АҚШ долларына орташа айырбастау бағамының ұлғаюына байланысты азайды.

Келесі графикаларда ӨМГ мен ЕМГ-нің лифтинг шығындары мұнай барреліне* АҚШ долларымен және тоннасына теңгемен көрсетілген:

* Мұнай тоннасына 7,36 баррель деп қайта есептелгенде.

Жөндеу және қызмет көрсету

Материал мен қорлар Өзге шығындарЭлектр энергиясы

Қызметкерлерге сыйақы

12 а 2017 ж 12 а 2016 ж

014

1012

68

42

5,8 5,1

3,42,5

0,5

0,31,1

0,9

1,2

1,1

ӨМГ ЛИФТИНГ ШЫҒЫНДАРЫ

(баррельге АҚШ доллары)*

12,09,9

12 а 2017 ж 12 а 2016 ж

030

000

18 0

0024

000

12 0

006

000 14 031 12 945

8 246

2 5412 239

2 8542 826

6 283

7941 189

ӨМГ ЛИФТИНГ ШЫҒЫНДАРЫ

(тоннаға теңгемен)

28 86125 087


65 /

182

* Мұнай тоннасына 7,36 баррель деп қайта есептелгенде.ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ҚЫ

ЗМ

ЕТ

КЕ

ШО

ЛУ

Жөндеу және қызмет көрсету

Материал мен қорлар Өзге шығындарЭлектр энергиясы

Қызметкерлерге сыйақы

12 а 2017 ж 12 а 2016 ж

010

126

84

2

5,8 5,2

2,82,1

0,6

0,40,9

0,7

0,9

0,9

ӨМГ МЕН ЕМГ ЛИФТИНГ ШЫҒЫНДАРЫ


11,09,3

12 а 2017 ж 12 а 2016 ж

024

000

12 0

0018

000

6 00

0 13 458

1 815

3 861

9421 151

13 174

3 318

9461 265

1 083

ЕМГ ЛИФТИНГ ШЫҒЫНДАРЫ,


21 227 19 786

12 а 2017 ж 12 а 2016 ж

028

000

14 0

0021

000

7 00

0

13 022

1 8492 191

5 282

953

13 836

6 749

2 2012 067

1 402

ӨМГ ЖӘНЕ ЕМГ ЛИФТИНГ ШЫҒЫНДАРЫ


26 25523 297

12 а 2017 ж 12 а 2016 ж

010

68

42

5,6

0,8

5,2

1,61,3

0,5

0,4

0,4

0,40,5

ЕМГ ЛИФТИНГ ШЫҒЫНДАРЫ


8,97,8


66 /

182


САТУ ШЫҒЫНДАРЫ ЖӘНЕ ӘКІМШІЛІК ШЫҒЫНДАР

Төмендегі кестеде негізінен, ӨМГ, ЕМГ және ҚМГ БӨ Орталық аппаратының қызметі нәтижесіндегі Компания-ның сату шығындары мен әкімшілік шығындарының құрамдас бөліктері келтірілген:

2017 ж. 4-тоқс.

2017 ж. 3-тоқс.




27 950 25 332 23 072 21% Көлік шығындары 102 971 91 851 12%

5 197 5 231 6 352 -18% Қызметкерлерге сыйақы

19 059 18 331 4%

(2 454) 87 (13 516) -82% Айыппұл мен өсімпұл-дар (түзетпе)

(5 258) (14 117) -63%

— — 1 802 -100% Комиссиялық сыйақы — 5 407 -100%

2 831 661 319 787% Консультациялық және аудиторлық қызметтер

4 396 3 238 36%

647 268 311 108% Жөндеу және қызмет көрсету

1 389 1 212 15%

474 322 565 -16% Демеушілік 1 038 2 093 -50%

7 867 1 708 1 603 391% Өзге шығындар 11 729 7 007 67%

42 512 33 609 20 508 107% Жиыны 135 324 115 022 18%

2017 жылы сату шығындары мен әкімшілік шығындар 135,3 млрд теңгені құрады, бұл өткен есептік кезеңге қарағанда 18%-ға артық.

Ұлғаю негізінен 2017 жылы көлік және қызмет-керлерге сыйақы төлеу бойынша шығындардың ар-туына, бұрын есептелген айыппұл мен өсімпұлдар-ды аз түзетуіне байланысты, бұл ҚМГ ӨМ агенттік комиссиялардың жоқтығымен ішінара өтелді.

2017 жылдың ішінде Компанияның 2009 — 2019 жылдардағы кешенді салық тексерісі нәтижелеріне шағым түсіруі оң шешілді және, тиісінше, 6,3 млрд теңге сомасына бұрын есептелген айыппұл мен өсімпұлдар түзетілді. Сондай-ақ, Компания ӨМГ бойынша 2012 — 2015 жылдарға КТС жөнінде қо-сымша декларация тапсырды, олардың нәтижесінде 1,3 млрд теңге сомасына айыппұл мен өсімпұлдар бойынша қосымша шығындар есептелді.

2016 жылғы 5,4 млрд теңге сомасында есептел-ген агенттік сыйақы Компанияның мұнай өнімдерін

іске асырғаны үшін ҚМГ ӨМ комиссиялық сыйақы-ларына сәйкес келеді. Бұл комиссия 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап төленбейді, өйткені Компания мұнай өнімдерін сатуды өздігінен жүзеге асырады.

2016 жылмен салыстырғанда 2017 жылы көлік шығындарының ұлғаюы негізінен 2017 жылдың есептік кезеңінде ҚТО арқылы экспортқа сату көлемдерінің ұлғаюына негізделген.

2016 жылмен салыстырғанда 2017 жылы қыз-меткерлерге сыйақы төлеу бойынша шығыстардың ұлғаюы Ұжымдық шарттың талаптарына сәйкес 2017 жылдың 1 қаңтарынан бастап әкімшілік пер-соналдың базалық жалақысын 7 пайыздық индек-сациялаумен байланысты.

Өзге шығыстардың өсуі Директорлар кеңесінің акцияларды кері сатып алу бойынша қаржы консал-тингін тарту шығындарының және ҚМГ БӨ компа-ниялар тобы қызметкерлерін ЭКСПО көрмесіне әке-лу шығындарының ұлғаюымен негізделген.


67 /

182

СА

ЛЫ

Қ С

АЛ

У

САЛЫҚ САЛУ

ТАБЫС СА ЛЫҒЫНАН БАСҚ А СА ЛЫҚТАР БОЙЫНША ШЫҒЫНДАР

Төмендегі кестеде негізінен, ӨМГ мен ЕМГ қызметінің нәтижесіндегі Компанияның табыс салығынан басқа салықтар бойынша шығындардың құрамдас бөліктері келтірілген:

2017 ж. 4-тоқс.

2017 ж. 3-тоқс.




28 929 23 136 20 881 39% Экспорттық кеден бажы

100 962 76 411 32%

26 135 24 130 (473) 5625% ПҚӨС 91 565 39 188 134%

28 502 21 435 4 753 500% Ренталық салық 79 888 18 164 340%

1 749 1 692 1 671 5% Мүлік салығы 6 568 6 699 -2%

173 240 238 -27% Қоршаған ортаға эмис-сиялар үшін төлем

877 769 14%

948 4 015 2 558 -63% Өзге салықтар 8 210 4 200 95%

86 436 74 648 29 628 192% Жиыны 288 070 145 431 98%

2017 жылы табыс салығынан басқа салықтар 2016 жылмен салыстырғанда 142,6 млрд теңгеге немесе 98%-ға өсті. Өсім негізінен ренталық салық, ПҚӨС, ЭКБ және өзге салықтар бойынша шығындардың ұлға-юымен түсіндіріледі.

ПҚӨС, ренталық салық және ЭКБ сияқты жер қойнауын пайдаланушылар бюджетіне салықтар мен төлемдердің өсімі 2017 жылдың ішінде экспортқа сату көлемдерінің өсіміне және мұнайдың едәуір жоғары орташа бағасына байланысты (2016 жылғы 1 баррель-ге 43,73 АҚШ долларымен салыстырғанда 1 баррельге 54,19 АҚШ доллары), оның нәтижесі 2017 жылғы АҚШ долларына теңге айырбастау бағамының төмендеуімен ішінара өтелді.

ПҚӨС бойынша ұлғаю 2017 жылы ӨМГ салық мөл-шерлемесін 9-дан 13%-ға дейін ұлғайтуға байланысты, өйткені 2016 жылы ӨМГ мемлекеттік органдардан ПҚӨС бойынша салық жеңілдігін алды.

Есептік кезеңде ЭКБ шығындары 2016 жылмен салыстырғанда негізінен Компанияның 2016 жылғы сәуірден мұнайдың дербес процессингі схемасына көшу туралы шешімін қабылдау сәтінен бастап шикі мұнай мен мұнай өнімдерін экспортқа сату көлемдерінің өсімі есебінен ұлғайды. Сондай-ақ, шикі мұнайға ЭКБ Brent мұнайының аса жоғары бағаларына байланысты өсті. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, ЭКБ мөлшерлемесі Brent бағасына байланысты өзгереді. Бұл көрсеткіштер теңгенің АҚШ долларына шаққандағы ай-ырбастаудың едәуір төмен бағамымен ішінара өтелді.

2017 жылы өзге салықтар өсімі дизель отыны-на акциздың маусымдық өсуіне байланысты болды. 2016 жылғы қазан айындағы салық заңнамасындағы өзгерістерге сәйкес дизель отынына акциз мөлшерле-месі сәуір-қазан кезеңіне тоннасына 9,3 мың теңгеге дейін жоғарылады. 2017 жылғы сәуірде аса жоғары акциз мөлшерлемесін қолдану кезеңі маусым-қазанға ауыстырылды.


68 /

182


ТАБЫС САЛЫҒЫ БОЙЫНША ШЫҒЫНДАР

2017 ж. 4-тоқс.

2017 ж. 3-тоқс.


(егер өзгесі көрсетілмесе,млн теңгемен)

(егер өзгесі көрсетілмесе,млн теңгемен)

36 941 101 733 64 936 -43% Салық салынғанға дейінгі пайда

240 977 168 652 43%

34 673 98 131 69 933 -51% Салық салынғанға дей-інгі пайда (түзетулер ескеріліп*)

196 483 181 252 8%

9 955 21 240 9 083 10% Табыс салығы бойынша шығын

45 618 37 076 23%

9 955 21 240 9 083 10% Табыс салығы (түзету-лер ескеріліп*)

45 618 35 374 29%

27% 21% 14% 93% Салықтың тиімді мөл-шерлемесі (түзетулер ескеріліп*)

19% 22% -14%

29% 22% 13% 123% Салық салынғанға дейінгі пайда

23% 20% 15%

2017 ж. 4-тоқс.

2017 ж. 3-тоқс.




3 606 2 969 334 980% ҚГМ-ге қатысудан кіріс / Залал

19 169 4 312 345%

(672) 1 083 (4 768) -86% ПҚИ-ға қатысудан залал

3 149 (15 334) 121%

(665) (450) (563) 18% УОГ-қа қатысудан залал

(1 877) (1 578) 19%

2 269 3 602 (4 997) 145% БК-ға қатысудан залал жиыны

20 441 (12 600) 262%

2017 жылға Компанияның тиімді мөлшерлемесі 2016 жылмен салыстырғанда ең бастысы салық про-визияларын түзетуіне, сондай-ақ 2017 жылы есептел-ген кейінгіге қалдырылған салық активтеріне байланы-сты төмен болды. Салық провизияларының төмендеуі 2009 — 2012 жылдарға кешенді тексеріс бойынша Компания міндеттемелерінің азаюымен байланысты. Кейінгіге қалдырылған салық активтерін есептеу негізі-нен ПҚӨС және ренталық салық бойынша алдын ала төлемге байланысты. Бұдан басқа, 2016 жылы негізгі құралдар бойынша ӨМГ-нің кейінгіге қалдырылған

салық міндеттемелеріне елеулі сомалар есептелген болатын, бұл да 2016 жылдың едәуір жоғары тиімді мөлшерлемесіне ықпал етті.

БІРЛЕСКЕН КӘСІПОРЫНДАР МЕН ҚАУЫМ- ДАСҚАН КОМПАНИЯНЫҢ ҚЫЗМЕТІНЕ ШОЛУ

Компанияның бірлескен кәсіпорындар мен қа-уымдасқан компанияға қатысудың кірістері мен залал-дары аудит жүргізілген шоғырландырылған қаржылық есептілікте төмендегідей көрсетілді:

* Салық салынғанға дейінгі пайда және БК мен қауымдасқан компанияның нәтижелері ескерілмеген, сондай-ақ өтелетін ҚҚС бойынша резервтің құнсыздануы және түзету шығындары ескерілмеген табыс салығының шығындары


69 /

182

БІР

ЛЕ

СК

ЕН

КӘ

СІП

ОР

ЫН

ДА

Р М

ЕН

ҚА

УЫ

МД

АС

ҚА

НК

ОМ

ПА

НИ

ЯН

ЫҢ

ҚЫ

ЗМ

ЕТ

ІНЕ

ШО

ЛУ

ҚГМ

ҚГМ өзінің көмірсутек шикізатын өндіру мен өткізу жөніндегі қызметін Қызылорда облысының Оңтүстік Торғай ойпатында Ақшабұлақ, Нұралы және Ақсай кен орындарында жүзеге асырады. Компания 2007 жылдың сәуір айында ҚГМ-нен 50 пайыздық үлесті сатып алды.

2017 жылы ҚГМ өндіру көлемі 2 800 мың тоннаны құрады (Компанияның 50 пайыздық үлесі — 1 400 мың тонна), бұл 2016 жылмен салыстырғанда 136 мың тон-наға немесе 5%-ға кем.

Төменде ҚГМ-ның басты қаржылық және операци-ялық көрсеткіштері келтірілген (100%):

2017 жылы кірістердің ұлғаюы 2016 жылмен са-лыстырғанда негізінен Brent бағасының өсуіне және ішкі нарыққа сату бағаларының ұлғаюына байланы-сты. 2017 жылы пайдаға салынатын салық бойынша едәуір жоғары шығындар 2016 жылмен салысты-

рғанда салық салынғанға дейінгі аса жоғары пайдаға және үстеме табыс салығы бойынша қомақты шығы-стардың есептелуіне байланысты.

Жеткізу бағыттары бойынша ҚГМ-ның мұнайды сатуы төменде келтірілген:

2017 ж. 4-тоқс.

2017 ж. 3-тоқс.




140 725 146 429 128 059 10% Кірістер 575 101 455 391 26%

(79 815) (66 573) (95 602) -17% Операциялық шығын-дар

(273 384) (339 728) -20%

(440) (104) (386) 14% Қаржы кірістері / (шығындары), нетто

895 (835) 207%

(2 650) 2 993 (1 130) 135% Бағамдық айырма, нетто

(4 595) (6 459) -29%

(33 468) (60 437) (22 560) 48% Табыс салығы бойынша (шығын) / үнемдеу

(162 758) (58 148) 180%

24 351 22 309 8 381 191% Кезең ішіндегі пайда 135 259 50 221 169%

674 705 736 -8% Мұнайдың өндірілуі (мың тонна)

2 800 2 936 -5%

2017 ж. 4-тоқс.

2017 ж. 3-тоқс.


(мың тонна) (мың тонна)

530 588 578 -8% Ішкі нарық 2 288 2 061 11%

138 115 156 12% КҚК арқылы экспорт 500 867 -42%

668 703 734 -9% Мұнай сату жиыны

2 788 2 928 -5%

2017 ЖЫЛДАҒЫ ҚГМ ӨНДІРУ КӨЛЕМІ



70 /

182


2017 жылы операциялық шығындардың азаюы амортизация, ЭКБ және ПҚӨС бойынша шығындар-дың азаюына байланысты.

Бұдан басқа, есептік кезең ішінде жалпы және әкімшілік шығындарды қоса алғанда, өзге шығын-дар 2016 жылы есептелген коммерциялық табылым бонусы, әкімдікке жасалған демеушілік шығындары-ның есебінен төмен болды. Бұл көрсеткіштер 2017 жылы Brent мұнайына аса жоғары орташа бағалар-дың, қызметкерлерге төлемдер және жөндеу мен техникалық қызмет көрсету бойынша шығындардың

Компанияның аудит жасалған топтастырылған қаржылық есептілігінде көрсетілген ҚГМ нәтижелерін-дегі үлес лицензиялардың әділ құнының амортизаци-ясына және кейінге қалдырылған салық бойынша 3 млрд теңге (2016 жылға — 4,2 млрд теңге) сомасын-дағы тиісті үнемдеуге түзетілген, 2017 жылғы ҚГМ

өсуі нәтижесінде ренталық салықтың ұлғаюымен ішінара өтелді.

Қызметкерлерге сыйақы төлеу және жөндеу мен қызмет көрсету бойынша шығындардың өсуі 2017 жылы теңгенің АҚШ долларына айырбастаудың едәуір төмен бағамына байланысты. Қызметкерлерге төлемдер бойынша шығындардың ұлғаюы да қызмет-керлердің базалық еңбекақысын біржолғы 7 пайыз-дық индексациялаумен байланысты.

Сатылған мұнайдың бір барреліне шаққандағы операциялық шығындар төменде келтірілген:

нәтижелеріндегі пропорционалдық үлесі ретінде кел-тірілген.

2017 жылғы маусымда Компания 2016 жылғы 31 желтоқсанда аяқталатын жылға қызмет қорытындысы бойынша дивидендтер 82 млрд теңге немесе 250 млн АҚШ долларын құрайды деп жариялады (50%-дық

2017 ж. 4-тоқс.

2017 ж. 3-тоқс.


(сатылған мұнайдың 1 барреліне* АҚШ доллары)

(сатылған мұнайдың 1 барреліне* АҚШ доллары)

4,1 4,2 4,2 -2% Тозу, сарқылу және амортизация

4,0 4,7 -15%

2,1 2,2 2,1 0% Көлік шығындары 2,2 2,2 0%

1,4 1,0 1,1 27% Экспорттық кедендік баж

1,1 1,6 -31%

1,9 1,3 1,5 27% ПҚӨС 1,5 1,6 -6%

1,8 1,1 1,2 50% Жөндеу және қызмет көрсету

1,1 0,9 22%

1,2 0,8 1,1 9% Қызметкерлерге сыйақы

0,9 0,8 13%

1,7 0,9 0,7 143% Ренталық салық 1,0 0,7 43%

0,4 0,6 0,9 -56% Материал мен қорлар 0,4 0,5 -20%

— — — 0% Айыппұл мен өсім-пұлдар

— 0,2 -100%

1,0 0,5 4,2 -76% Өзге шығындар 0,5 1,9 -74%

15,6 12,6 17,0 -8% Операциялық шығын-дардың жиыны

12,7 15,1 -16%

* Мұнай тоннасына 7,7 баррель коэффициенті бойынша қайта есептелген.


71 /

182

үлес 41 млрд теңге немесе 125 млн АҚШ долларын құрайды). Компания 2017 жылы ҚГМ-нен алған диви-денд нақты сомасы 40,4 млрд теңге немесе 121,6 млн АҚШ долларын құрайды. 2018 жылғы қаңтарда диви-денд 1,1 млрд теңге мөлшерінде алынды.

Бірлескен кәсіпорындар мен қауымдасқан компа-нияның күрделі шығындарына талдау «Күрделі шығын-дар» бөлімінде қарастырылған.

ПҚИ

ПҚИ геологиялық барлау, кен орындарын игеру, мұнай мен газды өндіру, сондай-ақ мұнай сату бойын-ша өзінің қызметін жүзеге асыратын мұнай-газ тобы болып табылады. Компания 2009 жылдың желтоқсан айында ПҚИ-ден 33%-дық үлесті сатып алды.

2017 жылы ПҚИ компаниясының өндіру көлемі 3 263 мың тоннаны құрады (33-дық үлес 1 770 мың тон-наны құрайды), бұл 2016 жылғы деңгейден 13%-ға төмен. Өндіру көлемінің төмендеуі ПҚИ-дің кейбір кен орында-рында қорлардың табиғи сарқылуына байланысты.

Төменде ПҚИ басты қаржылық және операци-ялық көрсеткіштері келтірілген (100%):

2017 жылға кірістердің ұлғаюы 2016 жылмен са-лыстырғанда сатудың аз көлемдерімен өтелген, 2017 жылы Brent бағаларының және ішкі нарық бағала-рының өсуіне байланысты. Табыс салығы бойынша

едәуір жоғары шығындары 2017 жылы салық са-лынғанға дейінгі аса жоғары пайдаға және үстеме та-быс салығының есептелуіне байланысты.

2017 ж. 4-тоқс.

2017 ж. 3-тоқс.


(егер өзгесі көрсетілмесе, мың АҚШ доллары)


204 786 185 631 197 487 4% Кірістер 785 282 682 357 15%

(164 196) (105 811) (222 496) -26% Операциялық шығын-дар

(535 121) (672 955) -20%

(2 988) (2 714) 5 027 -159% Қаржылық шығыстар, нетто

(10 644) (19 719) -46%

(28 642) (47 510) 1 761 -1726% Табыс салығы бойынша шығыстар

(139 485) (27 214) 413%

8 960 29 596 (18 221) 149% Кезең ішіндегі пайда / (залал)

100 032 (37 531) 367%

806 808 905 -11% Мұнайдың өндірілуі (мың тонна)

3 263 3 747 -13%

40,42017 ЖЫЛЫ КОМПАНИЯ ҚГМ-НАН АЛҒАН ДИВИДЕНДТЕР СОМАСЫ

млрд

БІР

ЛЕ

СК

ЕН

КӘ

СІП

ОР

ЫН

ДА

Р М

ЕН

ҚА

УЫ

МД

АС

ҚА

НК

ОМ

ПА

НИ

ЯН

ЫҢ

ҚЫ

ЗМ

ЕТ

ІНЕ

ШО

ЛУ


72 /

182


Операциялық шығындардың азаюы негізінен амортизация, көлік және өзге шығындардың азаюына байланысты. Бұл нәтижелер Brent-тің едәуір жоғары орташа бағасының есебінен 2017 жылы ренталық салық бойынша шығындардың ұлғаюымен ішінара

Жеткізу бағыттары бойынша ПҚИ-дің мұнайды сатуы төменде келтірілген:

өтелді. Сондай-ақ, 2016 жылдың өзге шығындарын-да негізгі құралдардың құнсыздану шығындары көр-сетілген болатын.

Сатылған мұнайдың барреліне есептегенде опера-циялық шығындар төменде келтірілген:

2017 ж. 4-тоқс.

2017 ж. 3-тоқс.



605 663 554 9% Ішкі нарық 2 446 2 405 2%

96 41 198 -52% КҚК арқылы экспорт (ПҚҚР 100%)

396 616 -36%

69 58 77 -10% КҚҚ арқылы эспорт (ҚГМ 50%)

250 433 -42%

18 15 28 -34% КҚҚ арқылы эспорт (Көлжан 100% және ПҚВИ 75%)

81 102 -21%

6 22 20 -70% КҚК арқылы экспорт (ТП 50%)

48 72 -33%

6 — 14 -57% Өзбекстанға экспорт (ТП 50%)

35 61 -43%

800 799 891 -10% Мұнайды сату, жиыны

3 256 3 689 -12%

2017 ж. 4-тоқс.

2017 ж. 3-тоқс.


(сатылған мұнайдың барреліне* АҚШ доллары)



5,9 7,6 -22%

6,1 2,4 2,9 110% Көлік шығындары 3,5 2,7 30%

1,3 1,0 2,1 -38% Экспортттық кеден бажы

1,5 1,8 -17%


1,8 1,4 29%

2,1 1,8 1,6 31% Қызметкерлерге сый-ақы төлеу

1,8 1,4 29%

1,7 1,0 1,5 13% ПҚӨС 1,4 1,4 0%

1,4 1,0 1,1 27% Материал мен қорлар 1,1 0,9 22%

(1,0) 1,0 1,3 -177% Ренталық салық 0,7 0,8 -13%

3,8 — 0,1 3700% Айыппұл мен өсім-пұлдар

1,0 0,1 900%

7,5 (0,4) 15,7 -52% Өзге де шығындар 2,7 5,5 -51%

26,7 17,0 32,2 -17% Операциялықшығындар жиыны:

21,4 23,6 -9%



73 /

182

Компанияның аудит жасалған топтастырылған қаржылық есептілігінде көрсетілген ПҚИ нәтиже-леріндегі үлес лицензиялардың әділ құнының аморти-зациясы бойынша 7,6 млрд теңге (2016 жылы — 11,1 млрд теңге) сомасына түзетілген, 2017 жылғы ПҚИ нәтижелеріндегі пропорционалдық үлесі ретінде кел-тірілген.

2017 жылғы маусымда Компания 2016 жылғы 31 желтоқсанға аяқталатын жыл үшін қызмет қорытын-дысы бойынша 10 млрд теңге (табыс салығын шегер-генде) немесе 31 млн АҚШ доллары сомасына ПҚИ-ден дивиденд алды.

2017 жылғы 11 қазанда ПҚИ әріптестері 100 млн АҚШ долларын дивиденд түрінде бөлу туралы шешім қабылдады (Компанияның үлесі 33 миллион АҚШ долларын құрайды). 2017 жылғы қарашада Компания 10 млрд теңге (табыс салығын шегергенде) немесе 31 млн АҚШ доллары мөлшерінде дивиденд алды.

Бірлескен кәсіпорындар мен қауымдасқан ком-панияның күрделі шығындарына талдау «Күрделі шығындар» бөлімінде қарастырылған.

CCEL

Сатып алу шартының талаптарына сәйкес CCEL-дегі үлес ХҚЕС-ке сай Компанияның аудит жүр-гізілген шоғырландырылған қаржылық есептілігінде қаржы активі ретінде көрсетіледі. CCEL қызметінің

нәтижелері ақпараттық мақсатта ғана беріледі, Ком-панияның аудит жүргізілген қаржылық есептілігінде деректер шоғырландырылмайды және шоғырланды-рылған үлестік әдіс бойынша есепке алынбайды.

Компания 2007 жылғы желтоқсанда CCEL Қа-ражанбасмұнайда (бұдан әрі — CCEL) 50 пайыздық үлесті сатып алды. CCEL Ақтау қаласынан 230 шақы-рым жердегі Бұзашы түбегінде орналасқан Қаражан-бас кен орнында ауыр мұнай өндіруді жүзеге асырады. Кен орны 1974 жылы ашылған және ТМД бойынша терең орналаспаған тұтқырлығы жоғары мұнайдың ең ірі кен орны болып табылады, оның игерілуі тер-микалық тәсілдерді қолданумен жүзеге асырылады.

Компания 2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша өзінің баласында 38 млрд теңге сомасын (114,2 млн АҚШ доллары) CCEL-ден алынатын шот-тар ретінде көрсетті. 2017 жылы Компания 3,8 млрд теңге (11,5 млн АҚШ доллары) мөлшерінде пайыздық кірісті есептеді, бұл CCEL-ден 26,87 млн АҚШ долла-ры көлеміндегі жылдық кепілдендірілген төлемнің бір бөлігін құрайды. CCEL-ден кепілдендірілген төлемнің есебіне қаражат төлеу әдетте жылына екі рет — 2-ші және 4-ші тоқсандарда жүргізіледі.

2017 жыл ішінде CCEL-дің өндіру көлемі 2 141 мың тоннаны (50%-дық үлес — 1 071 мың тонна) құрап, 2016 жылмен салыстырғанда 1%-ға артты.

Төменде CCEL басты қаржылық және операци-ялық көрсеткіштері келтірілген (100%):

2017 ж. 4-тоқс.

2017 ж. 3-тоқс.




235 857 141 088 155 263 52% Кірістер 726 412 565 317 28%

(142 937) (142 718) (139 177) 3% Операциялық шығын-дар

(567 887) (488 334) 16%

(5 166) (4 450) 4 217 -223% Қаржылық шығындар, нетто

(18 720) (11 305) 66%

(22 246) 5 247 (11 109) 100% Табыс салығы бойынша (шығындар) / үнемдеу

(34 358) (4 766) 621%

65 508 833 9 194 613% Кезең ішіндегі пайда /(залал)

105 447 60 912 73%

540 546 539 0% Мұнайдың өндірілуі (мың тонна)

2 141 2 127 1%

БІР

ЛЕ

СК

ЕН

КӘ

СІП

ОР

ЫН

ДА

Р М

ЕН

ҚА

УЫ

МД

АС

ҚА

НК

ОМ

ПА

НИ

ЯН

ЫҢ

ҚЫ

ЗМ

ЕТ

ІНЕ

ШО

ЛУ


74 /

182


2017 жылдың кірістері 2016 жылмен салысты-рғанда Brent сұрыпы мұнайына аса жоғары бағалары-на байланысты өсті. 2016 жылы 2017 жылмен салы-стырғанда 2009 — 2012 жылдардағы кешенді салық тексерісіне шағым түсіру бойынша оң шешім алу нәти-жесінде өткен кезеңдерге табыс салығының шығын-дары түзетілген болатын. Бұдан басқа, 2016 жылы өт-кен кезеңдер үшін салық залалдарының нәтижесінде кейінгіге қалдырылған салық активтері есептелді.

Жеткізу бағыттары бойынша CCEL-дің мұнайды сатуы төменде келтірілген:

2017 жылы шығындардың өсуі 2016 жылмен салы-стырғанда негізінен ренталық салық пен ЭКБ-ға, өзге шығындарға, жөндеу және қызмет көрсетуге, матери-ал мен қорларға және қызметкерлерге сыйақы төлеу шығындарының өсуіне байланысты. Ренталық салық пен ЭКБ бойынша шығындардың өсуі 2017 жылы Brent баға белгілеуінің өсіміне байланысты. Сондай-ақ, 2017 жылы мұнай өңдеу тарифтері және битум зауытында өңдеу көлемдері ұлғайтылды, олар өзге шығындарға қосылды. Жөндеу және қызмет көрсету шығындары-ның өсуі 2017 жылы ұңғымаларды күрделі және жера-сты жөндеу жұмыстары көлемдерінің ұлғаюына байла-нысты. Материалдар бойынша шығындардың ұлғаюы 2017 жылы бағалардың өсуіне негізделген.

2017 ж. 4-тоқс.

2017 ж. 3-тоқс.



367 192 280 31% Новороссийск арқылы экспорт

1 203 1 105 9%

166 123 175 -5% Усть-Луга арқылы экспорт

470 843 -44%

- 30 — 100% Батуми арқылы экс-порт

180 — 100%

— — 38 0% Ішкі нарық 40 38 5%

533 345 493 8% Мұнайды сату, жиыны

1 893 1 986 -5%

54 104 33 62% Ішкі нарық (битумға жеткізілімдер)

233 109 114%

587 449 526 12% Мұнай мен битумды сатудың жиыны:

2 126 2 095 1%

2017 ЖЫЛДАҒЫ CCEL ӨНДІРУ КӨЛЕМІ



75 /

182

2017 ж. 4-тоқс.

2017 ж. 3-тоқс.




6,3 8,8 8,6 -27% Қызметкерлерге сый-ақы төлеу

8,1 7,9 3%

7,3 7,3 7,5 -3% Көлік шығындары 7,4 7,2 3%

7,0 6,6 6,4 9% Экспорттық кедендік баж

7,0 5,8 21%

3,2 3,2 3,7 -14% Электр энергиясы 3,5 3,8 -8%


2,8 3,2 -13%

7,8 5,9 3,6 117% Ренталық салық 5,9 2,4 146%


2,9 1,7 71%

1,2 0,9 1,0 20% Материал мен қорлар 1,1 0,8 38%

0,3 0,4 0,3 0% ПҚӨС 0,3 0,3 0%

2,4 9,2 6,9 -65% Өзге шығындар 5,9 3,7 59%

40,1 47,6 42,4 -5% Операциялық шығындар жиыны:

44,9 36,8 22%

ҚГМ ПҚИ CCEL


Қызметкерлерге сыйақы 13 280 29 953 102 775

Материал мен қорлар 8 103 26 699 13 613

Жөндеу және қызмет көрсету 12 013 25 995 36 056

Электр энергиясы 10 682 18 057 43 983

Өзгелер 3 807 20 739 23 079

Лифтинг шығындар жиыны 47 885 121 443 219 506

Өндіру көлемі (мың тонна) 2 800 3 263 2 141

Лифтинг шығындар жиыны (АҚШ доллары/баррель*) 2,2 4,8 15,3

Бірлескен кәсіпорындар мен қауымдасқан ком-панияның күрделі шығындарына талдау «Күрделі шығындарға шолу» бөлімінде қарастырылған.

Сатылған мұнайдың барреліне шаққандағы операциялық шығындар төменде келтірілген:

НЕТБЭК ТА ЛДАУ ЖӘНЕ ЛИФТИНГ ШЫҒЫНДАР

Бірлескен кәсіпорындар мен қауымдасқан компа-нияның лифтинг шығындары төменде көрсетілген:


**Тоннаны баррельге қайта есептеудің мынадай орташа коэффициенттері қолданылды: ҚГМ — 7,7, ПҚИ — 7,75, CCEL — 6,68.

БІР

ЛЕ

СК

ЕН

КӘ

СІП

ОР

ЫН

ДА

Р М

ЕН

ҚА

УЫ

МД

АС

ҚА

НК

ОМ

ПА

НИ

ЯН

ЫҢ

ҚЫ

ЗМ

ЕТ

ІНЕ

ШО

ЛУ


76 /

182


ҚГМ ПҚИ CCEL

(баррельге АҚШ доллары*)

Жарияланатын нарықтық баға 54,2 54,2 54,2

Баға айырмасы және баррельдеу коэффициенті бойынша сыйақы (5,6) (6,7) (2,9)

Сатудың орташа бағасы 48,6 47,5 51,3

Ренталық салық (5,8) (5,9) (5,6)

Экспорттық кеден бажы (6,3) (6,5) (6,7)

Көлік шығындары (4,1) (5,3) (7,0)

ПҚӨС (5,6) (3,4) (0,3)

Нетбэк 26,8 26,4 31,7

ҚГМ ПҚИ CCEL

(баррельге АҚШ доллары*)

Сатудың орташа бағасы 21,5 25,3 20,5

Көлік шығындары (1,5) (1,5) (1,8)

ПҚӨС (0,5) (0,4) (0,3)

Нетбэк 19,5 23,4 18,4

Бірлескен кәсіпорындар мен қауымдасқан компанияның экспорттық сатылымдарының нэтбэк талдауы төменде көрсетілген:

Бірлескен кәсіпорындар мен қауымдасқан компанияның ішкі нарыққа сатылымдарының нэтбэк талдауы төменде көрсетілген:

* Тоннаны баррельге қайта есептеудің мынадай орташа коэффициенттері қолданылды: ҚГМ — 7,7, ПҚИ — 7,75, CCEL — 6,68.

** Тоннаны баррельге қайта есептеудің мынадай орташа коэффициенттері қолданылды: ҚГМ — 7,7, ПҚИ — 7,75, CCEL — 6,68.


77 /

182

ӨТ

ІМД

ІЛІК

ЖӘ

НЕ

КА

ПИ

ТА

Л Р

ЕС

УР

СТ

АР

Ы

ӨТІМДІЛІК ЖӘНЕ КАПИТАЛ РЕСУРСТАРЫ

Компанияның өтімділікке қажеттілігі негізінен ағымдағы операциялық қызметті қаржыландыру (айналым капиталы), инвестицияларды қаржылан-дыру (күрделі шығындар) және сатып алу есебінен

АҚША Қ АРАЖАТЫНЫҢ ҚОЗҒА ЛЫСЫ, 12 А 2017 Ж., млн теңге

өсімге жету қажеттілігінен туындайды. Менеджмент Компанияның өз міндеттемелерін орындау және ин-вестициялық мүмкіндіктерін жүзеге асыру үшін жет-кілікті өтімділік деңгейі бар деп есептейді.

Басындағы қаржы активтері

Операциялық қызметтен және

валюта бағамдарының ауытқуынан алынған таза қаржы активтері

Инвестициялық қызметте

пайдаланған таза қаржы активтері

Қаржылық қызметте пайдаланған таза қаржы активтері

Соңындағы қаржы активтері

900

000

1 40

0 00

01

300

000

1 20

0 00

01

100

000

1 00

0 00

0

1 1 8 1 3 0 9

2 1 5 5 0 8

1 3 4 6 1 0 8

2 9 4 3 22 1 2 7 7


78 /

182


2017 жыл бойы операциялық қызметтен және валюта бағамдарының өзгерістерінен қаржы актив-терінің жылыстауы 215,5 млрд теңгені құрайды, бұл 2016 жылдағыдан 79,5 млн теңгеге көп.

Есептік кезең ішіндегі ұлғаю шикі мұнайды экс-портқа сатудан және мұнай өнімдерін сатудан түскен кірістен қалыптасты.

Есептік кезең ішінде инвестициялық қызметтен қаржы активтерінің жылыстауы 29,4 млрд теңгені құрады (2016 жылы — 62,2 млрд теңге). Жылыстаулар-дың азаюы бірлескен кәсіпорындар мен қауымдасқан компаниядан дивидендтерді алуға байланысты (2016 жылдағыдан 33,4 млрд теңгеге көп).

2017 жылдың ішінде қаржы қызметіне пайда-лануға бағытталған қаржы активтерінің жылыстауы 21,3 млрд теңгені құрады (2016 жылы — 2,3 млрд теңге).

Жылыстаудың ұлғаюы негізінен 2017 жылы Ком-пания акционерлеріне 18,9 млрд теңге сомасында ди-виденд төлеуімен байланысты. 2016 жылы төленген дивидендтер 137 млн теңгені құрады.

Қ АРЖЫ АКТИВТЕРІНІҢ ТАЗА ПОЗИЦИЯСЫ

Төмендегі кестеде Компанияның қаржы актив-терінің таза позициясы бойынша деректер келтірілген:

2017 жылғы 31 желтоқсанда


Өзгеріс

(егер өзгесі көрсетілмесе, млн теңге) %

Ағымдағы бөлігі 5 669 5 483 3%

Өтеу мерзімі бір жылдан астам 1 807 3 844 -53%

Қарыздардың жиыны 7 476 9 327 -20%

Ақша қаражаты мен олардың баламалары 421 643 162 091 160%

Өзге ағымдағы қаржы активтері 889 687 983 257 -10%

Ұзақ мерзімді қаржы активтері 34 778 35 961 -3%

Қаржы активтерінің жиыны 1 346 108 1 181 309 14%

Шетел валютасында деноминацияланған қаржы активтері, % 98% 97%

Қаржы активтерінің таза позициясы 1 338 632 1 171 982 14%


79 /

182

ТӘУ Е К Е ЛФА К ТО РЛА Р Ы

ТӘ

УЕ

КЕ

Л Ф

АК

ТО

РЛ

АР

Ы

Компанияның қызметі экономикалық, саяси, заңнамалық, әлеуметтік, өндірістік және қаржы сала-сындағы көптеген тәуекелдер мен белгісіздіктермен түйіседі. Мүдделі тұлғалар шешім қабылдаған кезде Компанияның қаржылық және операциялық нәтиже-леріне ықпал етуі мүмкін тәуекел факторларын еске-рулері тиіс.

Тәуекелдерді басқару жүйесі Компанияның басқару жүйесінің ажырамас бөлігі болып табыла-ды және бұл үнемі дамып отыратын процесс, Ком-

пания оны ұстана отырып, өзінің тәуекел қоржы-нын жүйелі түрде сәйкестендіреді, бағалайды және басқарады, өткен, қазіргі және болашақтағы дамуын талдайды.

Тәуекелдер туралы кейбір ақпарат Жай акциялар мен ЖДҚ эмиссиялары проспектісінде қамтылған, ал басты қаржылық тәуекелдерді талдау жылдық аудит-телген есептілікте қамтылған.

Төменде негізгі тәуекелдердің қосымша толық емес тізбесі келтірілген.

Негізгі тәуекел Тәуекел сипаттамасы Тәуекелді басқару

Саяситәуекелдер

• мемлекет басшылығының сыртқы немесе ішкі саяси бағы-тын ауыстыру ықтималы, бұл жалпы мемлекеттің және соның ішінде Компанияның да инвестициялық тартым-дылығына елеулі ықпал етуі мүмкін;

• Қазақстан Үкіметі экспорттық квотаның жарияланған көлемін едәуір қысқартуы немесе ішкі нарыққа жеткізу бойынша міндетті көлемдерді өзгертуі ықтимал, бұл Ком-панияның қаржы нәтижелеріне елеулі ықпал етуі мүмкін;

• Қазақстан Үкіметі Компанияны үкіметаралық келісімдерге сәйкес мұнай жеткізу бойынша жеке міндеттерді орындау есебінен экспорттық бағалардан төмен бағалар бойынша мұнай жеткізуге міндеттеуі мүмкін;

• өнеркәсіптің шикізат салаларынан алынатын бюджеттік кірістерді барынша көбейту үшін заңнаманы, соның ішінде салық заңнамасын өзгерту мүмкіндігі;

• Қазақстан Үкіметі ақша қаражатын басқару мүмкіндігі-

не шектеу қоюы ықтимал, соның ішінде Компанияның депозиттік және валюталық қоржынын әртараптандыру. Мемлекеттің ұлттық валютаға қатысты саясатын өзгертуі Компанияның қаржы көрсеткіштері мен нәтижелеріне ықпал етуі мүмкін.

Компания ағымдағы саяси жағдайларда өзінің экономикалық тұрақтылығын сақтап тұру бойын-ша тиісті шаралар қабылдайды.

Компания мүдделі тараптардың мүдделер балансын сақтау мақ-сатында бас компаниямен және энергетика саласындағы уәкілетті органмен бірлескен жұмыс жүр-гізеді.

Компания заң шығару жұмыстары-на қатысу, ҚМГ БӨ компаниялары тобының мүддесі үшін мемлекет-тік органдарға осы бірлестіктер атынан жүгіну үшін салалық, кәсіби одақтармен, қауымдастықтармен (Қазақстанның салық төлеушілер қауымдастығы, Kazenergy қа-уымдастығы, Ұлттық кәсіпкерлер палатасы және басқалар) белсене бірге жұмыс жасайды.


80 /

182



Экономикалық тәуекелдер

• Мұнай және мұнай бағаларына нарық бағаларының өзге-руі, олар бірнеше факторлардың салдарынан айтарлықтай құбылмалығымен ерекшеленеді: әлемдік сұраныс мен ұсыныстың балансы, халықаралық саяси хал-ахуал мен ха-лықаралық қақтығыстар, негізгі мұнай өндіруші елдердің ықпалы мен саясаты, негізгі энергия өндіруші өңірлердегі саяси хал-ахуал. Ұзақ уақыт аралығында мұнайға және/немесе мұнай өнімдеріне олардың өзіндік құнынан төмен бағаны белгілеу Компанияның қаржы көрсеткіштерінің едәуір нашарлауына әкеледі;

• тауарлар мен қызметтерді сатып алу саласындағы қолда-ныстағы заңнама материалдық-техникалық қамсыздан-дыру мен логистиканың тиімділігін арттыруға мүмкіндік бермейді;

• өнім берушілер мен мердігерлер арасындағы әлсіз бәсе-келестік орта Компанияға көрсетілетін қызметтер мен жұмыстардың сапасын төмендетуі мүмкін;

• қазақстандық қаржы жүйесінің қолайсыз өзгерістері бос ақша қаражатын орналастыру шарттарын нашарлатуы мүмкін;

• мұнайдың дербес процессингі схемасында МӨЗ-де мұнай өңдеу тарифтерінің қымбаттау тәуекелі бар.

Компания осы тәуекелге баса назар аударады және мынадай іс-шара-лар жүргізеді:

• келешекте шикі мұнай бағалары-ның түрлі деңгейлеріне қатысты сезімталдықтың талдауын қоса алғанда, болжамды бағаның консервативтік таңдауын қолдана отырып, жыл сайынғы бюджет-тер мен мерзімді болжамдарды дайындау;

• әлемнің жетекші сараптау агент-тіктерінің мұнай бағаларының болжамына мониторинг жасау және мұнай бағаларын хеджир-леудің экономикалық орын-дылығын талдау;

• бәсекелестік ортаны кеңейту үшін сатып алу туралы ақпаратты ашық дереккөздерде жариялау;

• өнім берушілер мен мердігерлер орындайтын жұмыстар мен қыз-меттердің сапасын бақылау.

Инвестициялық тәуекелдер

ҚМГ БӨ-нің игерілетін кен орындары өндірілетін өнімі сула-нудың жоғары деңгейімен сипатталатың игерудің сарқыла-тын дәрежесінде тұр. Қорлардың азаюы Компанияның ұзақ мерзімді қызметіне және оның коммерциялық құнына әлеулі ықпал етуі мүмкін.

Төмендегі тәуекел-факторлар Компанияның ресурстық база-сының орнын толтыру жұмыстарына ілесуі мүмкін:

• Қазақстанда құрлықта жаңа активтер сатып алу үшін қолжетімділіктің шектеулігі;

• халықаралық ірі мұнай-газ компаниялары тарапынан мұнай-газ активтеріне қолжетімділік үшін бәсекелестіктің артуы.

Компания өзінің әлеуетін барынша іске асыруға және ресурстарды молайту үшін мүмкіндіктер іздеуге бағытталған.

2015 жылғы ақпанда Компания және ҚР Инвестициялар және даму министрлігінің Геология және жер қойнауын пайдалану коми-теті Қазақстанның жер қойнауын геологиялық зерттеу саласындағы өзара ынтымақтастық туралы меморандумға қол қойды. Осы Меморандум шеңберінде мұнай-газ кен орындарын әрі қарай іздестіру мен барлау және Қазақстанның көмірсутегі қорларын көбейту мақсатында Компания тарапынан келешегі бар әлеуетті учаскелердің қойнауын зерттеу көзделген.

Компанияның ірі акционерімен интеграциясына байланысты тәуекелдер

Компанияның жаһандық депозитарлық қолхаттарын және жай акцияларын кері сатып алу, сондай-ақ Лондон және Қа-зақстан қор биржаларынан одан кейінгі делистинг ҚМГ ҰК-ның Компания қызметіне толық бақылау жасауына әкеледі. Қазіргі кезде ҚМГ ҰК құқықтары жария компанияларға қаты-сты реттеушілік талаптармен, сондай-ақ Өзара қарым-қаты-настар туралы шарттың талаптарымен шектелген.

ҚМГ БӨ компаниялары тобы бойынша басқару құрылымын жеңілдету және операциялық шығындарды азайту мақса-тында Компанияның ірі акционермен бұдан арғы интеграци-ясының ықтималдығы жоғары. Екі компанияның интеграци-ясы компанияның басты және сарапшы қызметкерлерінің жұмыстан кетуі салдарынан ҚМГ БӨ компаниялары тобына қатысты көп жылдар бойы жиналған сараптаманы, ақпа-ратты, деректер базасын жоғалту тәуекелдеріне (бұлармен шектелмейді) әкелуі мүмкін.

Компания кейінен ірі акционермен Компанияның бірқалыпты интегра-циясы үшін басты және сарапшы қызметкерлерін сақтап қалуға тырысатын болады.


81 /

182

ТӘ

УЕ

КЕ

Л Ф

АК

ТО

РЛ

АР

Ы


Өңірлік тәуекелдер

Компания активтерінің жұмыс жасау өңірлері әлеуметтік және экономикалық тәуекелдері жоғары өңірлерге жатады. Маңғыстау облысындағы Компанияның активтері үшін әле-уметтік қақтығыстардың туындауы және еңбек ұжымдары-ның ереуілдерге шығу тәуекелдері елеулі болып табылады, өйткені бұндай жағдайлар бірнеше орын алып, Компанияның қызметіне едәуір ықпалын тигізді.

Өңірлердің климаттық жағдайлары әр алуан, бұдан басқа олардың географиялық жағынан алшақ орналасуы Компания активтерінің үздіксіз жұмысы үшін көлік құралдарымен және электр энергиясымен қамту мәселелеріне жіті назарды талап етеді.

Компания өзінің қызметін жүргізу өңірлерінде әлеуметтік тұрақтылықты нығайтуға және қолдауға тырысады, әлеуметтік бағдарламалары барынша атаулы болуы үшін жергілікті және мем-лекеттік органдардың өкілдерімен тығыз қарым-қатынас жасайды.

Қызметін жүргізу өңірлеріндегі климаттық ерекшеліктеріне, соның ішінде табиғи апаттардың туындау қауіпіне байланысты тәуекел-дердің ықтимал салдарын азайту мақсатында Компания қызметтің үздіксіздігі және өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелеріне ерекше көңіл бөледі.

Барлау Геологиялық барлау қызметімен байланысты негізгі тәуекел ресурстар өсімінің жоспарлы деңгейін растамау және/немесе ағымдағы геологиялық барлау жобалары бойынша шығын-дар деңгейінің ұлғаюы болып табылады.

Геологиялық барлау жұмыстарын жүргізу апаттардың пайда болуы, ұңғымалардың бақылаудан шығуы және/немесе қызметкерлердің денсаулығына және/немесе қоршаған ортаға зиян келтіру тәуелдердің болуымен түйіседі, бұл қомақты мүліктік залалға, ұңғыманы қалпына келтіру бойынша қосымша шығындарға, қызметкерлердің денса-улығына келтірілген зиянды өтеу және/немесе қоршаған ортаға келтірілген зиянды өтеу шығындарына әкелуі мүмкін, геологиялық барлау жобаларының құнына және оларды іске асыру мерзімдеріне кері ықпал етуі мүмкін.

Геологиялық барлау жұмыстары-ның нәтижесін арттыру және ілеспе тәуекелдерді азайту үшін геоло-гиялық-геофизикалық іздеулердің кешенді талдауы жүргізіледі. Ол дәстүрлі сейсмикалық зерттеулер-ден басқа, геохимиялық зерттеулер, электр-барлау жұмыстары, сон-дай-ақ геофизикалық деректерді өңдеу бойынша арнайы әдісте-мелерді қамтиды. Геологиялық барлау ұңғымаларды бұрғылау жұмыстарына тұрақты мониторинг жасалады.

Өндіру Компанияның өндірістік қызметінің тиімділігін төмендететін түйінді факторлар:

• ұңғымалардың негізгі қорының хал-ахуалы; • кен орындар сулануының ұлғаюы; • жабдықтардың техникалық бүтіндігі;• электр энергиясымен қамту үздіксіздігі; • ауа-райы жағдайлары;• жабдықтарды дер кезінде сатып алу мен жеткізу;• жеткізілген жабдықтың сапасы; • өнімділіктің өсімінен асып түсетін, қызметтерге, материал-

дар мен негізгі құралдарға шығындардың өсуі;• операциялық және күрделі шығындарды басқарудың

шектеулігі; • мердігерлердің қызметтерді дер кезінде және сапалы

орындауы; • ұйымдастырушылық-техникалық және геологиялық-тех-

никалық шаралар жоспарының орындалмауы; • өндірістік персоналдық қауіпсіздігі;• экологиялық қауіпсіздік;• жоспарлау тиімділігі;• мемлекеттік реттеушілердің талаптарын сақтау;• әлеуметтік тұрақсыздық; • Компанияның өндірістік қызметі негізгі өндірістік жаб-

дықтардың апаты мен істен шығу тәуекелдеріне ұшырауы мүмкін.

• Компания өндірісте жаңа техни-каны енгізуді және басты биз-нес-процестерге технологиялық бақылауды жүзеге асырады.

• Осы тәуекелдерді азайту үшін Компания алдын алудың кешенді шараларын жүргізеді, жабдықты жаңғырту мен күрделі жөндеу бағдарламасын іске асырады. Негізгі өндірістік жабдық өрт, жарылыс, табиғи және басқа да қауіптерден туындауы мүмкін залалдан сақтандырылды, сон-дай-ақ ұңғыманың бақылаудан шығу тәуекелі сақтандырылады.


82 /

182



Еңбектіқорғау, техникақауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау

Компанияның өндірістік қызметі қоршаған орта мен қызмет-керлердің денсаулығына зиян келтіру тәуекелімен байланы-сты. Мұндай тәуекелдерге мыналарды жатқызуға болады: техника қауіпсіздігін сақтамау, өндірістегі апаттар, қоршаған ортаға залал келтіру, экологиялық ластанулар және табиғи сұрапылдар. Осы тәуекелдер орын алған жағдайда, олардың салдары өте ауыр болуы мүмкін, соның ішінде өндірістегі өлім жағдайы, ауаның, жер мен су қоймаларының ластануы, өрт, өндірісті тоқтата тұру немесе толық тоқтату.

Экология саласындағы қолданыстағы заңнама мен нор-маларды түрлі мағынада түсіндіру тәуекелдері бар, соның салдарынан Компанияның пайдасына емес наразылықтар мен айыппұл санкциялары талап етуілуі мүмкін.

• Компания бұл бағытта мұндай қауіп-қатерлердің алдын алу бойынша түрлі шаралар қабыл-дайды, атап айтқанда еңбекті қорғау мен қауіпсіздік жағдай-ына бақылау жүргізеді, қауіпті факторларды анықтау және қызметкерлерді оқыту ретке келтірілген.

• Компанияда қолданылатын ең-бекті қорғау, техника қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау жүйелері ISO 14001 және OHSAS 18001 стандарттарына сәйкес енгізіліп, жұмыс істейді.

• Компания жеке қызметі мен жобаларына қатысты еңбекті және қоршаған ортаны қорғау саласындағы тәуекелдерді жыл сайын сақтандырады.

Қаржытәуекелдері — валюталық, инфляциялық тәуекелдер

• Компания өзінің негізгі қызметін Қазақстанда жүргізеді және есеп айырысудың негізгі валютасы ретінде тең-гені пайдаланады. Жалақы төлеуге, электр энергиясына жұмсалатын шығыстармен, логистикалық қызметтердің құнымен байланысты шығындар теңгенің инфляциясына сезімтал болып келеді.

• Компания кірістерінің елеулі бөлігі АҚШ долларында номинацияланған немесе оған байланған. Компания шығы-старының бір бөлігі шетел валютасында номинацияланған, немесе басқа бір жолмен шетел валютасы (негізінен, бұл АҚШ доллары, сирек жағдайларда еуро мен ресей рублі) бағамдарының теңгеге қатысты құбылмалы болуына тәуелді. Қазіргі кезде Компанияның операциялық шығын-дарының жартысына жуығы теңгеге байланған. Теңгеге шаққандағы доллар бағамының өзгеруі мұнай экспорты-ның тиімділігіне елеулі ықпал етеді.

• Компания өзінің ақша қаражатын қазақстандық және шетел банктерінде орналастырады. Бұл ретте, әлемдегі геосаяси жағдай, түрлі экономикалық санкциялар, соның ішінде одақтас елдерге қатысты санкциялар, сондай-ақ шетел соттарының шешімдері Компанияның шетел банктерінде орналасқан ақша қаражатын басқару мүмкін-дігіне ықпал етуі мүмкін.

Компанияның қазынашылығы іске асыратын ақша қаражатын басқа-рудың тиімді орталықтандырылған жүйесі жұмыс істейді.

Қаржытәуекелдері — Кредиттіктәуекелдер

Компанияның қаржылық ағындарына қызмет көрсететін қаржы институттарынан бастап, соңғы өнімді сатып алатын сатып алушыларға және Компанияға түрлі қызметтер көрсететін контрагенттерге дейін, материалдық және ақша ағындарының қозғалысымен байланысты контрагенттермен жасалатын операциялар кредиттік тәуекелдерге ұшырауы мүмкін.

Компанияның қазынашылығы іске асыратын ақша қаражатын басқа-рудың тиімді орталықтандырылған жүйесі жұмыс істейді.

Салық тәуекелдері

ҚР салық жүйесі жуық арада қабылданған норма-тивтік-құқықтық актілерге қатысты құқық қолдану прак-тикасының шағын көлемдерімен сипатталады. Сондай-ақ, ол заңнаманы кеңінен түсіндіруге негізделген салықтарды, айыппұл мен өсімпұлдарды қайта есептеумен сипатталады. Бұл факторлар Компанияның салық шығындарын жоспарла-уын қиындатады.

Компания осы тәуекелді барынша азайту бойынша Салық кодексінің өзін, сондай-ақ оған түзетулердің сапасын жақсарту жұмыстарына қатысуға негізделген шаралар қа-былдайды. Бұдан басқа, Компания соттарда өз мүдделерін қорғауды жалғастырады.


83 /

182


Кедендікбақылауережелерінің және бажсалығының өзгеруі

Компания сыртқы сауда қызметін жүзеге асыратын болған-дықтан, кедендік бақылау ережелерінің және экспорттық кеден бажының (ЭКБ) құбылмалығы Компанияның қаржы нәтижелеріне кері әсерін тигізуі мүмкін.

Компания ҚР қолданыстағы заңнамасына енгізілген өзгерістер-ге үнемі мониторинг жасайды, кедендік ережелерді өзгерту және жер қойнауын пайдаланушылар үшін фискалды тәртіпті үйлестіру мәселелері жөніндегі жұмыстарға қатысады.

Әріптестердің тәуекелдері

• Компания қызметінің түрлі бағыттары бойынша шетелдік және жергілікті компаниялармен бірлесіп жұмыс істейді және оларды тартады. Компанияның өз әріптестерінің іс-қимылдарына және операциялық қызметіне ықпал ету мүмкіндігі шектеулі, бұл оның жеке жобаларының іске асырылуына, операциялық және қаржы нәтижелеріне әсерін тигізуі ықтимал.

• Сатып алушының қаржылық жағдайының кенеттен нашар-лауы және/немесе қызметінің басқа да ішкі және сыртқы факторлары салдарынан сатып алушылардың жеткізілген шикі мұнайға төлем жүргізу тәртібі мен мерзімдерінің өзгеруі ықтималдылығы бар.

Компания әріптестерді таңда-уда жоғары талаптар қояды, ұзақ мерзімді және өзара тиімді әріптестік қатынастарды дамытуға тырысады.

Ақпараттық қауіпсіздік

Компания ақпараттық қауіпсіздік саласындағы тәуекелдерге ұшырауы мүмкін.

Компания маңызды ақпараттың бүтінділігін, бизнес-деректерді сақтау қауіпсіздігі мен құпиялығын қамтамасыз ету мәселелеріне ерек-ше көңіл бөледі.

Корпоративтік басқарутәуекелдері

Компанияның тиімді қызметіне ықпал ететін маңызды факторлардың бірі ұйымдастырушылық әлеуетінің төмендеуі болып табылады.

Компания қызметкерлердің ниет-тестігін, уәждемелеу және кәсіби даму деңгейін арттыруға бағыт-талған бірқатар шараларды әзір-лейді. Бұдан басқа, көшбасшылық қабілеттерді дамыту мен кадрлық резервті қалыптастыруға баса назар аударылады.

ТӘ

УЕ

КЕ

Л Ф

АК

ТО

РЛ

АР

Ы


84 /

182



Алаяқтық және сыбайлас жемқорлық

• Ресурстарды Компанияның мүддесіне қайшы келетіндей етіп үлестіру, жеке басының пайда-сы үшін Компанияға нұқсан келтіру, сыбайлас жемқорлықтың кез келген фактілері қаржылық нұқсанның мөлшеріне қарамастан, Компания қызметінде мүлдем қабылданбайтын болып табылады.

• Алаяқтық және сыбайлас жемқорлық фактілері қомақты мөлшерде ақшалай айыппұл салу, Компанияның бағалы қағаздарын сауда-сат-тыққа жіберуді тоқтата тұру немесе мүлдем тоқтату, қызметкерлерді және/немесе лауазым-ды тұлғаларды Қазақстан Республикасы және Ұлыбританияның заңнамасына сәйкес тәртіптік, әкімшілік немесе қылмыстық жауапқа тарту салдарларына әкелуі мүмкін.

• Компания заңсыз қызметті болдырмау және Компанияның беделіне нұқсан келтірудің алдын алу үшін барлық ықтимал шаралар-ды қабылдайды.

• Компанияға «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» ҚР Заңының, сондай-ақ 2011 жылдың шілдесінде күшіне енген Ұлыбританияның «Парақорлық туралы» Заңының (UK Bribery Act 2010) талаптары қолданылады. Осыған байланысты Компа-ния өзінің ішкі саясаттары мен процедурала-рын жоғарыда көрсетілген заңдарға қатаң сәйкестікте құрастырады.

• Компания өзінің қызметкерлері, биз-нес-әріптестері және Компаниямен тартыла-тын үшінші тұлғалар үшін қызметкерлердің және Компаниямен қауымдасқан басқа да тұлғалардың қолданыстағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнаманың талапта-рын ықтимал немесе әлеуетті бұзушылығы-на алаңдаушылық білдіру туралы баста-масымен хабардар ету үшін коммуникация құралдарын ұсынады. Бастамашылықпен хабардар ету үшін коммуникация құралда-рын пайдалану тәртібі мен тәсілдеріне қа-тысты ақпарат Компанияның корпоративтік веб-сайтында орналастырылған.

• Барлық қызметкерлер сыбайлас жемқор-лыққа қарсы заңнаманың талаптарын және Компанияның сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері жөніндегі ішкі құжаттарын түсінгені туралы растау хатқа қол қою арқылы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл саясатымен және Баста-машылықпен хабардар ету саясатымен таныстырылды. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнаманы және Компанияның ішкі саясаттарын сақтау мәселелері бойынша жыл сайын Компанияның, еншілес және тәуелді ұйымдарының қызметкерлері үшін тренингтер өткізіліп тұрады.

• Компания өзі тартатын үшінші тұлғалар тарапынан сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнама талаптарының сақталуын қамтама-сыз етуге тырысады. Осы мақсаттар үшін Компания үшінші тұлғалармен жасайтын барлық шарттарда Компаниямен тартыла-тын үшінші тұлғалардың қызметкерлерінен сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнаманың сақталуын және оның бұзушылығымен байланысты кез келген күдіктер туралы Компанияны хабардар етуін талап ететін тиісті ереже, сондай-ақ сыбайлас жемқор-лыққа қарсы заңнаманы бұзғанына күдіктер туындаған жағдайда үшінші тұлғалардың сенімділігіне кешенді бағалау жүргізуге Компанияның құқығы қарастырылған.


85 /

182

Т Ұ РА ҚТ Ы ДА М УҒА БАҒ Ы Т ТАЛҒА Н Б И З Н Е С

КОМПАНИЯНЫҢ ТҰРАҚТЫ ҚЫЗМЕТІНІҢ НЕГІЗІ — ӨЗІНІҢ ӨНДІРІСТІК АКТИВТЕРІНІҢ

ӘЛЕУЕТІН САҚТАУҒА ТҰРАҚТЫ ИНВЕСТИЦИЯЛАР ЖӘНЕ КОМПАНИЯ ӨЗІНІҢ ҚЫЗМЕТІН

ЖҮРГІЗЕТІН ӨҢІРЛЕРДІҢ ӘЛЕУМЕТТІК ДАМУЫНА ҚАРАЖАТ БӨЛУ.

КҮРДЕЛІ СА ЛЫМДАР*,

млрд теңге

ӘЛЕУМЕТТІК ЖОБА ЛАР,

млн теңге

2017 20172016 20162015 2015

Барлығы 3 жылда

115($337 млн)

5 465($19,5 млн)

98($443 млн)

111($341 млн)

* ҚГМ, CCEL және PKI-ге қатысу үлестерін қоспағанда

1 687($5 млн)

1 897($8,5 млн)

1 881($6 млн)

86 /

182

87 /

182


КО Р П О РАТ И В Т І К ӘЛ Е У М Е Т Т І К ЖАУА П К Е Р Ш І Л І К

КО

РП

ОР

АТ

ИВ

ТІК

ӘЛ

ЕУ

МЕ

ТТ

ІК Ж

АУ

АП

КЕ

РШ

ІЛІК

ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ, ТЕХНИКА ҚАУІПСІЗДІГІ ЖӘНЕ ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ

ҚМГ БӨ үшін көшбасшылық стратегиясын іске асыру жоғары өндірістік және қаржы көрсеткіштеріне ғана жетуді көздемейді. Жаңа өндірістік жетістіктерге жету экологиялық менеджменттің де, еңбекті қорғау саласындағы жұмыстың да сапасын арттыруды талап етеді. ҚМГ БӨ Директорлар кеңесі менеджменттің қауіпсіздік деңгейін арттыру, апаттардың, өндірістік жарақат алу, кәсіптік аурулардың көрсеткіштерін бір-те-бірте төмендету жөніндегі жұмысын ерекше бақы-лауда ұстайды.

САЯСАТ

Компанияның тиісті саясатында белгіленген ең-бекті қорғау, техника қауіпсіздігі және қоршаған ор-таны қорғау мәселелеріне тәсілдемелерінің негізгі көрсеткіштері төменде көрсетілген.

• Компания Қазақстан Республикасында қолда-нылатын заңнамалық және нормативтік заңды талаптарды, сондай-ақ мұнай компаниялары-ның қызметін реттейтін халықаралық заңдар мен шарттарды сақтайды.

• Компания өз қызметінің экологиялық көр-сеткіштерін жетілдіруге және осы салада қойылған мақсаттарға жетуге тырысатын болады.

• Компания әлемнің жетекші мұнай компанияла-рының деңгейіне сәйкес келетін экологиялық көрсеткіштерге жетуге тырысады.

• Компания өз қызметінің қоршаған ортаға әсерін барынша азайтуға тырысатын болады.

• Компания заманауи ақпараттық технология-ларды, техникалық диагностика мен телеме-трия тәсілдерін енгізіп, экологиялық бақылау шараларының тиімділігін артырады.

• Компания өзінің еңбекті қорғау, техника қа-уіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау са-ласындағы міндеттері мен жауапкершілігі туралы толық хабардар етуді қамтамасыз ете отырып және атап айтқанда, материалдарды қайта пайдалану және өңдеу процестерін ен-гізу жолымен ресурстардың үнемделуін ын-таландыра отырып, жеке персоналын және мердігерлік ұйымдардың персоналын оқыту мен дамытуын жеткілікті көлемде ұйымдасты-ратын болады.


88 /

182



89 /

182

КО

РП

ОР

АТ

ИВ

ТІК

ӘЛ

ЕУ

МЕ

ТТ

ІК Ж

АУ

АП

КЕ

РШ

ІЛІК

Қ АУІПСІЗДІК ЖӘНЕ ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ

Қ АУІПСІЗДІК ЖӘНЕ ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ СА ЛАСЫНДАҒЫ БАСТЫ СТАТИСТИКА ЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕР

ЕТҰ Жұмыс істеген адам-сағатының саны

Еңбекке жарамсыздықты уақытша жоғалтумен

жарақат саны

Еңбекке жарамсыздықты жоғалтумен жарақат жиілігі (ЕЖЖЖЖ, ЕЖУЖЖ

саны/миллион адам-сағат)

Өлім жағдайларының саны

Соңы өлімге алып келген жазатайым оқиғалар жиілілігі (өлім жағдайлары

саны/100 миллион жұмыс істеген адам-сағат)

2015 2016 2017 2015 2016 2017 2015 2016 2017 2015 2016 2017 2015 2016 2017

«Өзенмұнайгаз» АҚ 17 715 060 16 928 670 17 024 688 7 20 7 0,40 1,18 0,41 1 3 1 5,6 17,7 5,9

«Ембімұнайгаз» АҚ 8 897 682 9 248 135 9 096 054 9 1 4 1,01 0,11 0,44 1 0,0 0,0 11,0

«Қаражанбасмұнай» АҚ 4 246 218 4 250 239 4 233 065 4 1 2 0,94 0,24 0,47 1 23,6 0,0 0,0

«ҚазГерМұнай» БК» ЖШС 1 454 432 1 261 051 1 237 394 3 1 2,06 0,00 0,81 0,0 0,0 0,0

«Карповский Северный» ЖШС 41 126 36 464 25 528 0,00 0,00 0,00 0,0 0,0 0,0

«Урал Ойл энд Газ» ЖШС 87 482 73 426 64 606 0,00 0,00 0,00 0,0 0,0 0,0

«ТКжҰҚКБ» ЖШС 1 857 383 1 716 459 1 681 577 1 2 2 0,54 1,17 1,19 0,0 0,0 0,0

«ҚазГӨЗ» ЖШС 1 790 419 1 725 136 1 698 471 1 0,56 0,00 0,00 0,0 0,0 0,0

«KMG EP-Catering» ЖШС 1 141 824 1 084 131 1 447 188 0,00 0,00 0,00 0,0 0,0 0,0

«Өзенмұнайсервис» ЖШС 3 471 949 3 620 133 2 530 944 12 7 8 3,46 1,93 3,16 0,0 0,0 0,0

«Кен-Құрылыс-Сервис» ЖШС 1 585 602 1 655 239 1 115 458 5 1 3,15 0,60 0,00 0,0 0,0 0,0

«СӨТБ» ЖШС 311 194 282 211 280 086 0,00 0,00 0,00 0,0 0,0 0,0

«Арғымақтранссервис»ЖШС 2 429 448 2 367 957 4 0,00 0,00 0,0 0,0

«Тұлпармұнайсервис» ЖШС 1 242 028 1 172 551 0 1 0,81 0,00 0,0 0,0

ҚМГ БӨ тобы бойынша барлығы 42 600 371 45 552 770 43 975 567 46 33 24 1,08 0,72 0,55 2 3 2 4,7 6,6 4,5

Өндірістік қауіпсіздік ҚМГ БӨ менеджменті үшін басымдықтардың бірі болып табылады. Соңғы жыл-дары ішінде Компания қызметкерлердің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған ауқымды жұмыстар атқарды. Бұл, бірінші кезекте, жұмыскерлер үшін еңбек жағдайларын жақсарту: шаруашылық-тұрмы-

стық кешендерді, асханаларды, әкімшілік-тұрмы-стық кешендерді, топтық қондырғыларға арналған операторлық ғимараттарды және басқаларды салу. Сондай-ақ, Компания басшылығы сатып алынатын арнайы киімнің, аяқ киімнің және жеке қорғаныс құралдарының сапасына үлкен мән береді.

~44ҚМГ БӨ ТОБЫ БОЙЫНША ЖҰМЫС ІСТЕГЕН АДАМ-САҒАТЫНЫҢ ЖАЛПЫ САНЫ

млн


90 /

182


ЕТҰ Жұмыс істеген адам-сағатының саны

Еңбекке жарамсыздықты уақытша жоғалтумен

жарақат саны

Еңбекке жарамсыздықты жоғалтумен жарақат жиілігі (ЕЖЖЖЖ, ЕЖУЖЖ

саны/миллион адам-сағат)

Өлім жағдайларының саны

Соңы өлімге алып келген жазатайым оқиғалар жиілілігі (өлім жағдайлары

саны/100 миллион жұмыс істеген адам-сағат)

2015 2016 2017 2015 2016 2017 2015 2016 2017 2015 2016 2017 2015 2016 2017

«Өзенмұнайгаз» АҚ 17 715 060 16 928 670 17 024 688 7 20 7 0,40 1,18 0,41 1 3 1 5,6 17,7 5,9

«Ембімұнайгаз» АҚ 8 897 682 9 248 135 9 096 054 9 1 4 1,01 0,11 0,44 1 0,0 0,0 11,0

«Қаражанбасмұнай» АҚ 4 246 218 4 250 239 4 233 065 4 1 2 0,94 0,24 0,47 1 23,6 0,0 0,0

«ҚазГерМұнай» БК» ЖШС 1 454 432 1 261 051 1 237 394 3 1 2,06 0,00 0,81 0,0 0,0 0,0

«Карповский Северный» ЖШС 41 126 36 464 25 528 0,00 0,00 0,00 0,0 0,0 0,0

«Урал Ойл энд Газ» ЖШС 87 482 73 426 64 606 0,00 0,00 0,00 0,0 0,0 0,0

«ТКжҰҚКБ» ЖШС 1 857 383 1 716 459 1 681 577 1 2 2 0,54 1,17 1,19 0,0 0,0 0,0

«ҚазГӨЗ» ЖШС 1 790 419 1 725 136 1 698 471 1 0,56 0,00 0,00 0,0 0,0 0,0

«KMG EP-Catering» ЖШС 1 141 824 1 084 131 1 447 188 0,00 0,00 0,00 0,0 0,0 0,0

«Өзенмұнайсервис» ЖШС 3 471 949 3 620 133 2 530 944 12 7 8 3,46 1,93 3,16 0,0 0,0 0,0

«Кен-Құрылыс-Сервис» ЖШС 1 585 602 1 655 239 1 115 458 5 1 3,15 0,60 0,00 0,0 0,0 0,0

«СӨТБ» ЖШС 311 194 282 211 280 086 0,00 0,00 0,00 0,0 0,0 0,0

«Арғымақтранссервис»ЖШС 2 429 448 2 367 957 4 0,00 0,00 0,0 0,0

«Тұлпармұнайсервис» ЖШС 1 242 028 1 172 551 0 1 0,81 0,00 0,0 0,0

ҚМГ БӨ тобы бойынша барлығы 42 600 371 45 552 770 43 975 567 46 33 24 1,08 0,72 0,55 2 3 2 4,7 6,6 4,5

ДЕНСАУЛЫҚТЫ ҚОРҒАУҒА, ҚАУІПСІЗДІККЕ ЖӘНЕ ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУҒА ШЫҒЫНДАР, млн теңге

Наименование организации 2016 2017

Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік және өрт қауіпсіздігі шығындары, млн теңге

«Өзенмұнайгаз» АҚ 789 778

«Ембімұнайгаз» АҚ 409 852

«Қаражанбасмұнай» АҚ 336 458

«ҚазГерМұнай» БК» ЖШС 341 304

Жиыны: 1 875 2 392

Жеке қорғаныс құралдарын сатып алу шығындары, млн тенге

«Өзенмұнайгаз» АҚ 1 059 1 152

«Ембімұнайгаз» АҚ 341 400

«Қаражанбасмұнай» АҚ 188 245

«ҚазГерМұнай» БК» ЖШС 106 79

Жиыны: 1 694 1 876

Барлығы: 3 569 4 268


91 /

182

КО

РП

ОР

АТ

ИВ

ТІК

ӘЛ

ЕУ

МЕ

ТТ

ІК Ж

АУ

АП

КЕ

РШ

ІЛІК

Мұнай компанияларының өндірістік қызметі жоға-ры қауіп-қатерлермен байланысты, тиісінше, ҚМГ БӨ адам өмірі үшін қауіпті тәуекелдерді және персонал үшін өзге де тәуекелдерді азайту бойынша белсенді жұмыс жүргізеді.

2017 жылы «Карповский Северный» ЖШС, «Урал Ойл энд Газ» ЖШС, «ҚазГӨЗ» ЖШС, «KMG EP-Catering» ЖШС, «Кен-Құрылыс Сервис» ЖШС, «СӨТБ» ЖШС, «Тұлпармұнайсервис» ЖШС және «Argymak TransService» ЖШС-де төтенше оқиғалардың мүлдем болмағаны тіркелді.

2017 жылы орын алған жазатайым оқиғалардың талдауы орын алған сол оқиғалардың жартысынан көбісі, негізінен, қауіпсіздік техникасының ережелерін сақтамау салдарынан қызметкер кінәсі және зардап шегушінің өрескел абайсыздығы салдарынан болға-нын көрсетеді.

Басқа бөлімшелерде өндіріспен байланысты 23 жазатайым оқиға орын алып, онда 24 жұмыскер, оның ішінде 4 адам ауыр жарақат, 18 адам жеңіл жарақат алды және соңы өлімге алып келген екі оқиға болды.

2016 жылмен салыстырған 2017 жылы өндірістегі жазатайым оқиғалардың саны 8-ге азайды. ҚМГ БӨ еншілес ұйымдарының бөлінісінде соңғы үш жылда өндірісте болған жазатайым оқиғалардың статисти-касы төмендегі кестеде келтірілген:

Әрбір жазатайым оқиғадан кейін комиссия құры-лады, ол мән-жайларды анықтайды, себептерін таба-ды және келешекте мұндай жазатайым оқиғалардың алдын алу және оларды болдыртпау бойынша шара-лар әзірлейді.

Ұйым атауы Өндірістегі ЖО

2015 2016 2017

«Өзенмұнайгаз» АҚ 7 18 7

«Ембімұнайгаз» АҚ 7 1 3

«Қаражанбасмұнай» АҚ 4 1 2

«ҚазГерМұнай» БК» ЖШС 3 0 1

«Карповский Северный» ЖШС 0 0 0

«Урал Ойл энд Газ» ЖШС 0 0 0

«ТКжҰҚКБ» ЖШС 1 2 2

«ҚазГӨЗ» ЖШС 1 0 0

«KMG EP-Catering» ЖШС 0 0 0

«Өзенмұнайсервис» ЖШС 12 7 8

«Кен-Құрылыс-Сервис» ЖШС 5 1 0

«СӨТБ» ЖШС 0 0 0

«Тұлпармұнайсервис» ЖШС 0 1 0

«Арғымақтранссервис» ЖШС 4 0 0

ЕТҰ бойынша барлығы 44 31 23


92 /

182


ЕҢБЕКТІ ЖӘНЕ ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ

СА ЛАСЫНДАҒЫ Қ АУІПСІЗДІК МӘДЕНИЕТІН

АРТТЫРУ ЖӨНІНДЕГІ ЖОБА ЛАР

Соңғы жылдары ішінде ҚМГ БӨ-де бірнеше жоба басталып, табысты іске асырылды, олардың мақсаты еңбекті және қоршаған ортаны қорғау саласындағы жағдайды жақсарту мен қауіпсіздік мәдениетін арт-тыру болып табылады.

Негізгі жобалардың бірі еңбекті және қоршаған ортаны қорғау бойынша есептіліктің ашықтығын кү-шейту болып табылады. Бұл жоба шеңберінде өндірі-стегі еңбекке жарамсыздықты жоғалтпай алынған жеңіл жарақаттарды қоса алғанда, барлық жарақат-тың тіркелуі және есепке алынуы жүргізіледі, ЕТҰ өндірістік нысандарында мақсатты тексерулер жүзе-ге асырылады, жеңіл-желпі кішігірім жарақаттарды қоса алғанда, өндірісте болған жазатайым оқиғалар туралы дер кезінде хабарлауға, олардың есебін және тергеуін жүргізуге қатысты кездесулер, жиналыстар және түсіндіру жұмыстары ұйымдастырылды.

2017 жылы ҚМГ БӨ және ENI компаниялары ара-сында жасалған Өзара түсіністік және ынтымақтастық туралы меморандумға сәйкес, ҚМГ БӨ компаниялары тобының қызметкерлері үшін тренингтер бағдарла-масы өткізілді. Осылайша, «Өзенмұнайгаз» АҚ-ның 12 қызметкері, соның ішінде еңбекті қорғау саласындағы 2 маман және қоршаған ортаны қорғау саласындағы 2 маман Миландағы ENI корпоративтік университетінде тренинг-оқудан өтті. Алты ай бойы қызметкерлер оқы-тылды, өздерінің кәсіби дағдыларын арттырды, халықа-ралық тәжірибе алды және оқуларын ENI өндірістік ны-сандарында практикалық тәжірибемен аяқтады.

2017 жылы «Қауіпсіздік бойынша жұмысшының қауіпсіз іс-әрекетін бақылау» бағдарламасы енгізіл-ді. Бұл бағдарлама өндірістік жарақат алу көрсет-кіштерін жақсартудың маңызды құралдарының бірі және жетекшілердің көшбасшы болу және өзі үлгі көрсету қабілеттеріне, адамдардың ықтимал қа-уіп-қатерлер мен оқиғалардың алдын алу мен болжау қабілеттеріне негізделген қауіпсіз іс-әрекет мәдени-етін дамыту үшін маңызды қадам болып табылады. Есептік кезең ішінде ҚМГ БӨ еншілес ұйымдарының өндірістік нысандарында қауіпсіздік бойынша 19 588 қауіпсіз іс-әрекеттерді бақылау болды.

Сондай-ақ, ҚМГ БӨ еншілес және тәуелді ұй-ымдарының басшылығын өнеркәсіптік қауіпсіздік, еңбекті және қоршаған ортаны қорғау мәселелеріне жұмылдыруды арттыру мақсатында 2017 жылғы қы-ркүйекте соңғы алты жылда алғаш рет кеңейтілген отырыс өтті. Шараға ҚМГ БӨ бас директоры төраға-лық етіп, оған Маңғыстау облысының өнеркәсіптік қауіпсіздік, еңбекті және қоршаған ортаны қорғау саласындағы өкілетті органдардың басшылары және облыс әкімінің орынбасары қатысты. Жиналыста өнеркәсіптік қауіпсіздік, еңбекті және қоршаған ор-таны қорғау жөніндегі басты мәселелер, келешек міндеттер талқыланды, сондай-ақ ЕТҰ-ның үздік ма-мандарын құрмет грамоталары және алғыс хаттар-мен марапатталды.

ЭКОЛОГИЯ

2016-2017 жылдар аралығында қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-шараларды орындауға жұмсалған қаржы шығыстарының динамикасы, млн теңгемен:

Ұйым атауы Қоршаған ортаны қорғау бойынша шығындар

2016 2017

«Өзенмұнайгаз» АҚ 1,43 2,5

«Ембімұнайгаз» АҚ 0,69 0,45

«Қаражанбасмұнай» АҚ 0,56 0,76

«ҚазГерМұнай» БК» ЖШС 0,43 0,38

«ҚазМұнайГаз» БӨ» АҚ 3,11 4,09


93 /

182

КО

РП

ОР

АТ

ИВ

ТІК

ӘЛ

ЕУ

МЕ

ТТ

ІК Ж

АУ

АП

КЕ

РШ

ІЛІК

ҚМГ БӨ оның қызметі табиғи ресурстарды пай-даланумен тікелей байланысты екенін сезіне отырып, осы ресурстардың рационалды пайдалануына және қолайлы қоршаған ортаның сақталуына қоғам алдын-дағы өзінің жауапкершілігін мойындайды.

Компания табиғат қорғау жөніндегі шараларды қаржыландыруға жыл сайын қомақты қаражат бөліп тұрады. Табиғат қорғау жөніндегі шараларды іске асыруға 2016 жылы 3,11 млрд теңге және 2017 жылы 4,085 млрд теңге жұмсалды, бұл 2016 жылдағыдан 1,4 есеге көп. «Өзенмұнайгаз» АҚ (ӨМГ) және «Ем-бімұнайгаз» АҚ-да (ЕМГ) өндірістің қоршаған ортаға жағымсыз әсеріне бақылау жүргізудің негізі өндірістік экологиялық бақылау жүргізу болып табылады.

ӨМГ және ЕМГ нысандарына өндірістік экологи-ялық бақылау Экологиялық бақылау бағдарламасына, сондай-ақ табиғатты қорғау заңнамасының және та-биғатты қорғау қызметінің бұл түрін реттейтін норма-

ЛАСТАУШЫ ЗАТТАР ШЫҒАРЫЛУЫНЫҢ ДИНАМИКАСЫ, тоннамен

тивтік-әдістемелік құжаттардың талаптарына сәйкес ұйымдастырылды.

Бағдарлама табиғат ортасының компоненттері: атмосфералық ауа, ағынды және жерасты сула-ры, жер қыртысы, өсімдіктер, жануарлар әлемінің жағдайына өндірістік мониторинг және радиаци-ялық экологиялық мониторинг жүргізудің, ауа, су, жер қабаты сынамаларына іріктеу жүргізудің, зерт-ханалық зерттеулердің және алынған нәтижелерді өңдеудің, ішкі тексерістер өткізудің, орындалған жұмыстардың нәтижелері бойынша қажетті құжат-тарды, картографиялық, мәтіндік және кестелік ма-териалдарды әзірлеудің тәртібі мен тәсілдерін ай-қындайды.

Сондай-ақ, өндірістік блоктың қызметкерлерін қоса алғанда, Компанияның қызметкерлері тарапынан кен орындарға тұрақты барумен мерзімдік ведом-стволық бақылау жүзеге асырылады.

2016 жылы ауаға ластаушы заттардың жалпы шығарылудың жиынтықты көлемі 19 588 тоннаны, ал 2017 жылы — 18 608,3 тоннаны құрады, бұл өткен жылдағыдан 5%-ға кем.

ГАЗДЫ КӘДЕГЕ ЖАРАТУ

«Өзенмұнайгаз» АҚ-да өндірілетін ілеспе газ то-лықтай «ҚазГӨЗ» ЖШС арқылы кәдеге жаратылады.

Ұйым атауы 2016 жылы шыға-рудың рұқсат

етілген көлемі

2016 жылы нақты шыға-

рылған көлемі

2017 жылы шыға-рудың рұқсат

етілген көлемі

2017 жылы нақты шыға-

рылған көлемі

«Өзенмұнайгаз» АҚ 11 727 8 295 10 007,69 6 697,35

«Ембімұнайгаз» АҚ 6 973 5 018 10 872,95 5 116,01

«Қаражанбасмұнай» АҚ 5 452 4 355 5 470,11 5 470,11

«ҚазГерМұнай» БК» ЖШС 2 881 1 920 4 740,21 1 324,83

Жиыны: 27 033 19 588 31 090,96 18 608,3


94 /

182


ЕМГ-де ілеспе мұнайлы газды дамыту және өңдеу бағдарламасы (бұдан әрі — Бағдарлама) дайындалды және бекітілді, оның мақсаты — кен орындарда ілеспе мұнайлы газды алау етіп жағуды қысқарту және келе-шекте 100 пайыздық жою болып табылады.

Жоспарланып отырған бағдарламаларды іске асыру көптеген экологиялық міндеттерді шешуге мүмкіндік береді: ауаға залалды заттардың шығарылуын азайту, жер, су нысандарының ластануын азайту, тұмшаулық әсерге ластаушы заттар шығарудың салмағын азайту.

Қазіргі уақытта Бағдарлама бойынша жалпы құны 3 млрд теңгеден астам екі жоба іске асырыл-ды: Исатай ауданында «Жайықмұнайгаз» МГӨБ кен орындарында ілеспе мұнайлы газды дайындау және тасымалдау жүйесін кеңейту» және Мақат ауданында «Доссормұнайгаз» МГӨБ Шығыс Мақат кен орнының ілеспе мұнайлы газын дайындау және тасымалдау жүйесін кеңейту».

Жобалар тауар газына дейін дайындалған ілеспе мұнайлы газды жеке мұнай кәсіпшіліктерінің техно-логиялық қажеттіліктері үшін пайдалануға, ал қал-дықтарды «ҚазТрансГаз Аймақ» АҚ жүйесі арқылы Исатай, Мақат және Қызылқоға аудандарының халқы-на өткізуге мүмкіндік береді.

«Жайықмұнайгаз» МГӨБ-де қондырғының қуаты тауар газын жылына 20,0 млн текше метрін, ал «Дос-сормұнайгаз» МГӨБ-де қондырғының қуаты — жылы-на 40,0 текше метрді құрайды.

Прорва кен орындары тобында газды кәдеге жа-рату мәселесін шешу үшін 2017 жылы қуаты жылына 150 млн текше метр Прорва кен орындары тобының газды кешенді дайындау қондырғысының (ГКДҚ) құрылысы аяқталды және эксплуатацияға енгізілді. Қондырғы ілеспе мұнайлы газын күкіртті сутектен тазартуды, конденсатты бөлуді және тазартылған газ-ды кейіннен тұтынушыларға өткізу үшін «ҚазМұнай-Теңіз» ТМК» АҚ «Боранкөл» газ өңдеу зауыты арқылы «Средняя Азия Центр» магистральді газ құбырына та-сымалдауды жүзеге асырады.

«Қаражанбасмұнай» АҚ-да өндірілетін ілеспе газ то-лығымен жеке өндірістік қажеттіліктерге бағытталады.

«Қазгермұнай» БК» ЖШС-де өндірілетін ілеспе газ толығымен газ өңдеу қондырғысында қайта өңде-

леді, одан кейін өңделген газ көлемінің бір бөлігі жеке өндірістік қажеттіліктерге пайдаланылады. Газдың отын түріндегі қалдықтары Қызылорда облысының тұрғындарына беріледі.

Табиғатты қорғау жөніндегі іс-шаралардың жоспа-рына сәйкес 2017 жылы ӨМГ, ЕМГ, ҚБМ акционерлік қоғамдардың және ҚГМ бірлескен кәсіпорынның келісімшарттық аумақтарында мынадай экологиялық іс-шаралар өткізілді:

Есептік жылы полигондарда орналастырылған және қалыптасқан өндіріс пен тұтыну қалдықтары-ның барлығы 193,6 мың тоннасы қайта өңделді және кәдеге жаратылды. Соның ішінде: өз күштерімен 11,4 мың тонна қайта өңделді және кәдеге жаратыл-ды (1,99 мың тонна — ЕМГ, 8,9 мың тонна — ӨМГ, 0,49 мың тонна — ҚБМ); ӨМГ-де гумат қосылған композициялық материалдардың негізіндегі қоспа-ның қолданылуымен 120,4 мың тонна және ЕМГ-де биологиялық ремедиация әдісімен 10 мың тонна. Қалдықтардың 51,8 мың тоннасы (3,1 мың тонна — ЕМГ, 2,5 мың тонна — ӨМГ, 18,3 мың тонна — ҚГМ, 27,9 мың тонна — ҚБМ) кәдеге жарату үшін басқа ма-мандандырылған ұйымдарға берілді.


95 /

182

КАСПИЙ АКВАТОРИЯСЫ ЛАСТАНУЫНЫҢ

А ЛДЫН А ЛУ ҮШІН ШАРА ЛАР

Соңғы жылдары Компания Каспий теңізі ласта-нуының алдын алу үшін жағалау жиегін нығайтатын және жар көшкіндерінен сақтайтын, арнайы толты-рғыштары бар көпсатылы болат конструкцияларын пайдаланады («Рено матрацтары» деп аталады).

Осылайша, «Жылыоймұнайгаз» МГӨБ Терең-Өзек және Батыс Прорва кен орындарында ұзақтығы 8,6 шақырым қорғаныс бөгеті бекітілді.

Бұдан басқа, «Ембімұнайгаз» АҚ қарасты «Жылыоймұнайгаз» МГӨБ-де Тәжіғали кен орындары-ның су басқан және су деңгейі көтерілетін ұңғымала-рына тұрақты негізде мониторинг жасалады.

ӘЛЕУМЕТТІК ЖАУАПКЕРШІЛІК

Әлеуметтік жауапкершілік Компания қызметінің басты құрамдауышы болып табылады. Компания құрылған сәтінен бастап Атырау мен Маңғыстау облыстарында тұрғын үйлер, дене шынықтыру-са-уықтыру орталықтары, бала бақшалар, сауықтыру лагерьлердің құрылысына, мектептер мен ауруха-налардың реконструкциясына, сондай-ақ ЕМГ-нің сарқылған кен орындарының маңында орналасқан елді мекендердің халқын көшіруге миллиардтап қаржы бөлді. Компанияның әлеуметтік саясат са-ласындағы стратегиясы өзінің қызметін жүргізетін өңірлердің дамуына жәрдемдесуге бағытталған.

САЯСАТ

Компанияның кадрлық мәселелерге көзқарасы Компанияның ресми сайтында орналастырылған оның Іскерлік этика кодексімен реттеледі. Компания көзқа-расының негізгі ережелері төменде мазмұндалған.

• Компания Қазақстан Республикасында қолда-нылатын заңнамалық және нормативтік заңды талаптарды, сондай-ақ мұнай компаниялары-ның қызметін реттейтін халықаралық заңдар мен шарттарды сақтайтын болады.

• Компанияның барлық қызметкерлерінің қа-уіпсіз және дұрыс еңбек жағдайларына; Ком-панияға қосқан үлесінің мойындалуы мен лайықты бағалануына; олардың кәсіби дағды-ларын дамытуға жәрдемдесуге; олардың жұ-мысының сапасы мен тиімділігін ашық және консервативтік талқылауға құқықтары бар.

• Компания ұлтына, нәсіліне, ұстанған дініне қарай, жасы, жынысы, саяси нанымы немесе өзге белгілер бойынша кемсітушілікке жол бермейді.

• Қызметкерді жұмысқа қабылдау, бағалау, қыз-метте жоғарылату, оқыту, біліктілігін арттыру, өтемақы төлеу және жұмыстан шығару бойын-ша кез келген шешім оның біліктілігіне, жасаған

КО

РП

ОР

АТ

ИВ

ТІК

ӘЛ

ЕУ

МЕ

ТТ

ІК Ж

АУ

АП

КЕ

РШ

ІЛІК

Ұйым атауы

Кәдеге жаратылған қалдықтардың көлемі (мың тонна)

2016 2017

ӨМГ 70,9 131,8

ЕМГ 15,2 15,1

ҚБМ 19,4 28,4

ҚГМ 10,7 18,3

БАРЛЫҒЫ 116,2 193,6


96 /

182


еңбегіне, көрсеткіштері мен өндірістік қажет-тіліктің орындылығына ғана негізделуі тиіс.

• Компания біліктілік деңгейі, орындалатын жұ-мыстың қиындығы мен сапасы, сондай-ақ өн-дірістік-қаржылық көрсеткіштерді орындау нәтижелері сияқты ұғымдарды басшылыққа ала отырып, өз қызметкерлеріне сыйақы төлей-тін болады.

• Компания қызметкерлер өздерінің міндеттерін тиімді орындау үшін оларға арналған оқыту және біліктілікті арттырудың жеке бағдарлама-ларын ұйымдастыратын болады.

Компания өз қызметін жүргізу өңірлерінде әле-уметтік тұрақтылықты сақтау және халықтың өмір сүрудің лайықты деңгейіне кепілдік беру жауапкер-шілігін толықтай сезінеді. Осыған байланысты ҚМГ БӨ ағымдағы өндірістік қажеттілікке қарамастан, қызметкерлердің бар штат санын сақтай отырып және ұжымдық шартта көзделген барлық төлем-дерді, медициналық сақтандыруды қамтамасыз ете отырып, қосымша шығындарды және біліктілікті арттыруға жұмсалатын шығындарды көтереді.

Экономикадағы ағымдағы күрделі жағдайға қара-мастан, Компания экономикалық жағдайлар күрт өз-гермейді деген талаппен әлеуметтік төлемдерді және қызметкерлер жалақысының тұрақты бөлігінің мөл-шерін қазіргі деңгейде сақтауды жоспарлайды.

ҚМГ БӨ Жер қойнауын пайдалану туралы келісімшарттардың шеңберінде қызметін жүргі-зу өңірлерінің әлеуметтік дамуына бұрынғыдай

қаржы ресурстарын бөледі. 2017 жылы Атырау және Маңғыстау облыстарындағы түрлі әлеуметтік жобаларға 1,9 миллиард теңге (6 млн АҚШ долла-ры) бөлінді. Жергілікті атқарушы органдар бұл қа-ражатты халықтың сұранысына қарай қандай әлеу-меттік мұқтаждықтарға жұмсау керектігін шешеді. Атап айтқанда, қажетті қаржыландыру автомобиль жолдарын жөндеуге, қалалық шағын аудандарды көріктендіруге, жұмыссыз адамдар үшін әлеуметтік жұмыс орындарын құруға және басқаларға бағыт-талды.

ӘЛЕУМЕТТІК ЖОБА ЛАРҒА ШЫҒЫНДАР, млн теңге

Атырау облысы («Ембімұнайгаз» АҚ)

Маңғыстау облысы («Өзенмұнайгаз» АҚ)

Маңғыстау облысы («Қаражанбасмұнай» АҚ)

Жыл Барлығы Міндетті Бастама-лы

Барлығы Міндетті Бастама-лы

Барлығы Міндетті Бастама-лы

2016 595,2 595,2 0 900 900 0 277,9 257,6 20,4

2017 754,8 754,8 0 900 900 0 225,9 162,5 63,4


97 /

182

2017 жылы Атырау облысының әлеуметтік ин-фрақұрылымын дамытуға 754,8 млн теңге жұмсалды. Сондай-ақ, Атырау облысы Қызылқоға ауданының Сағыз ауылында 424 орынға есептелген орта мек-тептің құрылысына 311,5 млн теңге бөлінді, 313,4 млн теңге екі балабақшаның құрысына жұмсалды: Атырау облысы Қызылқоға ауданының Сағыз ауылындағы 290 орындық бала бақша (230 млн теңге) және Қы-зылқоға ауданының Тасшағыл ауылындағы 100 орын-дық бала бақша (83,4 млн теңге). Исатай ауданының Жанбай ауылында 200 орынға арналған мәдениет үйін салуға қаржы бөлінді. Сондай-ақ, Компания Иса-тай ауданында Аққыстау аулында 160 көрермен орны бар дене шынықтыру-сауықтыру кешенінің құрылы-сын және Қызылқоға ауданының Қарабау аулында

фельдшер-акушерлік пунктінің құрылысын қаржы-ландырды.

Компания 2017 жылы Маңғыстау облысында бюджет саласының табысы аз қызметкерлері үшін пәтер сатып алуға қаражат бөлді. Сондай-ақ, 436,2 млн теңге мөлшерінде қаражат бөлінді: оның 86,2 млн теңгесі — денсаулық сақтау саласы және жер-гілікті полиция қызметі үшін көлік құралдарын сатып алуға, 200 млн теңге — Жаңаөзен қаласының тұрғын-дары үшін әлеуметтік жұмыс орындарын ашуға және 150 млн теңге — Жетібай ауылында автожолдарды салуға бөлінді.

Қоғамның мәдени және гуманитарлық салала-рын, соның ішінде білім беру, денсаулық сақтау, дене шынықтыру және спорт, қоғамдық ұйымдар, әлеуметтік маңызы бар нысандар, ана мен баланы қорғау, табиғат апаттарынан жапа шеккен халықтың әлсіз топтарын көмек көрсетуді қолдау және дамыту мақсатында, сондай-ақ қоғамдық маңызы бар ша-раларды өткізу үшін Компания коммерциялық емес ұйымдарға және жеке тұлғаларға көмек көрсетуге қаражат бөледі.

2018 жылы Маңғыстау облысында Жер қойнауын пайдалану келісімшартына сәйкес Жаңаөзен қаласы мен Қарақиян ауданының әлеуметтік инфрақұрылы-мын дамытуға 900 млн теңге мөлшерінде қаражат бөлу жоспарланған. Сондай-ақ, мәдениет, білім беру, денсаулық сақтау, спорт салаларын дамыту, ха-лықтың әлсіз топтарын қолдау, мемлекеттік бағдар-ламаларды іске асыру және қоғамдық маңызы бар шаралардың жүргізілуін қолдау жоспарланып отыр.

2018 жылға Атырау облысының әлеуметтік жо-баларына 622,2 млн теңге мөлшерінде, ал Маңғыстау облысына 1 120 млн теңге мөлшерінде қаражат болу жоспарланған.

КА ДР ӘЛЕУЕТІН ДАМЫТУ

ҚМГ БӨ құрылу сәтінен бастап қызметкерлерді даярлау және олардың біліктілігін арттыруды жыл сайын жүргізеді. ҚМГ БӨ бірыңғай корпоративтік саясатты, стратегиялық басымдықтарды тарату мақ-сатында ҚМГ БӨ компаниялары тобының қызметкер-лері үшін түрлі білім беру бағдарламаларын іске асы-К

ОР

ПО

РА

ТИ

ВТ

ІК Ә

ЛЕ

УМ

ЕТ

ТІК

ЖА

УА

ПК

ЕР

ШІЛ

ІК

2018 ЖЫЛЫ АТЫРАУ ЖӘНЕМАҢҒЫСТАУ ОБЛЫСТАРЫНДАӘЛЕУМЕТТІК ЖОБАЛАРҒА БӨЛУ ЖОСПАРЛАНЫП ОТЫР

1 742,2 млн


98 /

182


рады. 2017 жылы ҚМГ БӨ компаниялары тобының 49 071 қызметкері9 өз біліктілігін арттырды, бұл 2016 жылмен салыстырғанда 21%-ға артық.

ДУБЛЕР КҮНІ

«ҚазМұнайГаз» БӨ» АҚ Дублер күнін жыл сайынғы негізде өткізетін болды. 2017 жылы Дублер күні 28 маусымда өтті.

Бұл шара Жастар саясатын іске асыру шеңберін-де өткізіледі, оның мақсаты жас мамандарды негізгі бизнес-процестерді іске асыруға тікелей қатысты-руға тарту, өзін-өзі дамыту үшін жағдай жасау, өзді-гінен шешім қабылдауға, тапсырылған іске жауап-ты қарауға тәрбиелеу, жас мамандарға өзін басшы рөлінде көру мүмкіндігін ұсыну, сондай-ақ басқа да құрылымдық бөлімшелердің қызметімен таныстыру, бизнес-процестерді жақсырту үшін ұсыныстар, жаңа идеялар беру болып табылады. Сондай-ақ, бұл жоба әріптестер арасында тәжірибе алмасу процесін дамы-туға және кадр әлеуетін дамытуға бағытталған. 2017 жылы дублер мамандар құрылымдық бөлімшелердің басшыларын ғана емес, сонымен қатар басқарушы ди-ректорлардың орнында жұмыс істеді.

Аталған шараға «ҚазМұнайГаз» БӨ» АҚ-ның 34 жас қызметкері қатысты. Осылайша, «ҚазМұнайГаз»

БӨ» АҚ-ның барлығы дерлік құрылымдық бөлімше-лері жұмылдырылды.

Сонымен қатар, бөлімшелердің басшылары олар-ды Дублер алмастыру кезеңінде «Формалды емес оқыту ретінде Storytelling» бағдарламасы бойынша оқуға қатысты. Тренинг барысында қатысушылар персоналды басқарудағы жаңа тренд — Storytelling’а саласында қосымша білім алды, тәлімгерлік процесін жақсарту үшін корпоративтік «мифтерді» құру және бизнес оқиғаларды құрастыру кезінде креативтілік таныту процесін танып білді.

ҚМГ БӨ ЖАСТАР САЯСАТЫ –

ЖАС МАМАНДАР КҮНІ

Жас мамандар күні «ҚазМұнайГаз» БӨ» АҚ Жастар саясатының шеңберінде 2013 жылдан бері өткізіліп келеді. Іс-шараны өткізу мақсаты еншілес және тәуелді ұйымдардың жастарын біріктіру, үздік жобалармен таныстыру, тәжірибе алмасу, иннова-циялық идеяларды ұсыну, ұжымдық мақсаттарға жетуге уәждеме беру мүмкіндігі болып табылады.

Форумға қатысу үшін іріктеудің негізгі критерийі компанияның өндірістік қызметін жақсарту бойын-ша жобалық жұмысты әзірлеу, оны енгізу мүмкіндігі және экономикалық тиімділік

2017 жылы Жас мамандар күні 8-9 маусым күндері өткізілді. Мерзімділікке сәйкес, оны өткі-зу алаңы ретінде Атырау қаласында орналасқан «ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» АҚ еншілес ұйымы — «Ембімұнайгаз» АҚ таңдалды.

«ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» АҚ еншілес ұй-ымдары мен бірлескен кәсіпорындарында іске асы-рылған және қазіргі кезде іске асырылып жатқан жобаларды таныстыру және талқылау мақсатында Жас мамандар күні алғаш рет ғылыми-практикалық конференция түрінде өтті.

Жобалық жұмыстар байқауына «ҚазМұнай-Газ» Барлау Өндіру» АҚ еншілес ұйымдары мен бірлескен кәсіпорындарының, атап айтқанда «Өзенмұнайгаз» АҚ, «Ембімұнайгаз» АҚ, «Қаражан-

9 Деректер мынадай қағидат бойынша қалыптасты: егер қызметкер жыл бойына бір реттен көп оқудан өтсе, осы көрсеткішті есептеу кезінде қызметкер өткен барлық оқу саны есепке алынады.


99 /

182

КО

РП

ОР

АТ

ИВ

ТІК

ӘЛ

ЕУ

МЕ

ТТ

ІК Ж

АУ

АП

КЕ

РШ

ІЛІК

«ҮЗДІК МАМАН» КӘСІБИ

ШЕБЕРЛІК БАЙҚ АУЫ

«Үздік маман» кәсіби шеберлік байқауы (бұдан әрі — Байқау) «ҚазМұнайГаз» БӨ» АҚ компаниялары тобы-ның арасында 2006 жылдан бері жыл сайын өткізіліп келеді. «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ-да «Үздік маман» кәсіби шеберлік байқауы 2016 жылдан бастап өткізіледі.

Байқаудың мақсаты — еңбек нарығында сұра-нысқа ие жұмысшы мамандықтар өкілдерінің беделін, мотивациясын арттыру; байқау қатысушыларының жетістіктерін және озық тәжірибесін насихаттау; жұ-мысшы мамандықтар бойынша оқыту және жұмысқа орналасу үшін жастарды тартуда жәрдемдесу; жұ-мыстың озық тәжірибесін жоғарылату, анықтау, жи-нақтау және тарату; еншілес ұйымдар мен құрылым-дық бөлімшелердің (ЕҰжҚБ) жұмысшы персоналының кәсіби шеберлігін және теориялық дайындық деңгей-ін арттыру.

Байқау үш турдан тұрады: біріншісі өндірістік құрылымдық бөлімшелердің деңгейінде, екіншісі еншілес кәсіпорындардың деңгейінде өтеді, бұрын «ҚазМұнайГаз» БӨ» АҚ деңгейнде өткен үшінші кезең 2016 жылдан бастап «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ деңгейінде өткізіледі.

2017 жылы бірінші және екінші турлар тоғыз ұй-ымда еншілес кәсіпорындар деңгейінде өтті: «Өзен-мұнайгаз» АҚ, «Ембімұнайгаз» АҚ, «Қаражанбасмұнай» АҚ, «Қазгермұнай» БК» ЖШС, «Argymak TransService» ЖШС, «ТұлпарМұнайСервис» ЖШС, «Өзенмұнайсер-вис» ЖШС, «ТКжҰҚКБ» ЖШС, «Кен-Құрылыс-Сервис» ЖШС. Байқау қорытындылары бойынша жеңімпаздар «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ өткізетін жалпы корпоративтік «Үздік маман» кәсіби шеберлік байқауына жіберілді.

2017 жылы Байқау 26-29 қыркүйек күндері «Қа-ражанбасмұнай» АҚ базасында өтті. Байқауға 126 қатысушы қатысты, олар 17 негізгі және аралас ма-мандықтардың өкілдері: мұнай және газ өндіру опе-раторы, ұңғымаларды зерттеу жөніндегі оператор, жер қабатының қысым сақтау жөніндегі оператор, токарь, химиялық талдау зертханашысы, электр-газ дәнекерлеушісі, электромонтер, слесарь, ұңғымалар-ды жерасты жөндеу бригадасы, ұңғымаларды күрделі жөндеу бригадасы, цементтеу агрегатының машинисі

басмұнай» АҚ, «Қазгермұнай» БК» ЖШС, «Тұлпар-МұнайСервис» ЖШС, «Урал Ойл энд Газ» ЖШС, «ArgymakTransService» ЖШС, «Карповский Север-ный» ЖШС-ның 37 жас маманы қатысты.

Шара барысында бірінші күні анықталған бағыт-тарға сәйкес секциялар бойынша топтық жұмыс ұйымдастырылды, онда жас мамандар процестерді жетілдіруге бағытталған жобалық жұмыстарды ұсынды. Шараның екінші күні ғылыми-практикалық конференция түрінде өтіп, түрлі ЕТҰ-дан 10 қызмет-кер іске асырылып қойған және қазіргі кезде асы-рылып жатқан жобаларының презентациясын көр-сетті.

Секциялардағы жұмыс мынадай бағыттар бойын-ша ұйымдастырылды:

1. геология және игеру;2. мұнай мен газды өндіру техникасы мен техно-

логиясы;3. экономика;4. өндірістік процесті жақсарту, энергетика,

ТПАБЖ.Секциялық жұмыстардың қорытындысы бойын-

ша 5 үздік жобалық жұмыс анықталды. Үздік жоба-лық жұмыстарға басшылықтың қолдауымен оларды «ҚазМұнайГаз» БӨ» АҚ-да енгізу мүмкіндігі жасалады.


100

/ 18

2С Т Р А Т Е Г И Я Л Ы Қ Е С Е П

(моторисі), автомобиль жөндеу бойынша слесарь, ав-томобиль жүргізушісі, технологиялық қондырғылар операторы, технологиялық сорғы машинисі, компрес-сорлық қондырғының машинисі.

29 қыркүйекте Ақтау қаласында байқау қоры-тындылары шығарылды, «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ бас-шылығының қатысуымен жеңімпаздарды марапаттау салтанаты өтті, онда «ҚазМұнайГаз» БӨ» АҚ еншілес ұйымдары 10 номинацияда бірінші орындарды, тағы да 10 номинация бойынша екінші орындарды және үшінші орындарды — 9 номинацияда алды.

МҰНАЙ СЕРВИСТІК ЕТҰ ДӘНЕКЕРЛЕУШІЛЕРІН ОҚЫТУ

Өндірістің жаңа технологиялық процестерін ен-діру шеңберінде және дәнекерлеу өндірісінің замана-уи тәсілдерін меңгеру, жұмыс сапасының өнімділігін арттыру, ҚМГ БӨ мұнай сервистік еншілес және тәу-елді ұйымдары жұмыскерлерінің қызметін жетілдіру мақсатында және «Өзенмұнайгаз» АҚ қаржылық қол-дауымен 2017 жылғы шілде-қазан айларында «Кен-Құрылыс-Сервис» ЖШС, «Өзенмұнайсервис» ЖШС және «ТКжҰҚКБ» ЖШС — осы үш еншілес ұйымның 57 дәнекерлеушісі үшін оқыту ұйымдастырылды.

Оқыту үш кезеңнен тұрды — тестілеу, теориялық курс және тәжірибе.

Үш кезеңнің қорытындысы бойынша барлық жұ-мыстар (пісірілген түрлері) ақауларды анықтау үшін визуалды және радиографикалық бақылаудан өтті. Оқыту қорытындысы бойынша 49 дәнекерлеуші бірінші талпыныстан-ақ рұқсат алды. Оқудан өткен барлық 57 дәнекерлеушіге жартылай автоматты (ме-ханикалық) пісіруге дайындық курсынан өткені тура-лы сертификат берілді, 55 дәнекерлеуші пісіру бойын-ша рұқсат алды.

Бұл мамандық дайындық пен жауапкершіліктің жоғары деңгейін талап етеді. Пісірілген металл кон-струкцияларының тұрақтылығы мен төзімділігі, жаңа конструкциялар немесе бұйымдарды жасау дәнекер-леуші орындаған жұмыстың сапасына тікелей байла-нысты.

Дәнекерлеушінің біліктілігі мен разрядын артты-рудың тұрақты тәжірибесі кәсіби дағдыларды едәуір жақсартуға және жеке тәжірибеде пісіру саласының жаңа технологиялық тәсілдерін қолнануға мүмкіндік жасайды.

«Қ АЗМҰНАЙГАЗ» БӨ» АҚ КОРПОРАТИВТІК

HR-ФОРУМЫ

Өткен жылдары «ҚазМұнайГаз» БӨ» АҚ жыл сайынғы негізде еншілес ұйымдар мен бірлескен кәсіпорындардың кадр қызметтері басшылары үшін семинар-кеңестер өткізіп, онда ЕҰжҚБ-ның орын-далған жұмыстары туралы есептері, алдағы жылға жоспарлары тыңдалатын. 2017 жылы кадр бөлім-дерінің қызметкерлеріне іске асырылған және іске асырылатын жобаларды таныстыру және талқы-лау үшін, тәжірибе алмасу үшін алаң ұсыну мақса-тында шараны форум форматында өткізу жөнінде шешім қабылданды. Форумға еншілес ұйымдар және құрылымдық бөлімшелердің кадр қызметтері басшылары ғана емес, нормалау және еңбекке ақы төлеу бөлімдерінің қызметкерлері қатысты

Корпоративтік HR-Форум 2017 — бұл «ҚазМұнай-Газ» БӨ» АҚ-ның HR-тарихына қорытынды шығару, жасалған жүмыстарды, өткенді атап өту және бір-бірімен нәтижелермен бөлісу ниеті.


101

/ 18

2

КО

РП

ОР

АТ

ИВ

ТІК

ӘЛ

ЕУ

МЕ

ТТ

ІК Ж

АУ

АП

КЕ

РШ

ІЛІК

Өткенді шолудан басқа, форум мақсаты адам әлеуетін дамыту саласындағы Қазақстан мен Ресей-дің жетекші сарапшыларының шеберлік-кластары-на қатыса отырып, келешекке көз тастау, HR тренд-терін көру болды.

Форум Астана қаласында 9-10 қарашада өтті. Форумның әрбір күнінің өз миссиясы, өз мақсаты болды. Бірінші күн — «Лайықты іске асырылды» деген атаумен экономикалық тиімділік критерий-інен өткен Компанияның іске асырылып қойған HR-жобаларына арналды. Жобалар талқыланды, басты идеялар айтылды, қатысушылар жобаның табыстылығын барлық компаниялар тобы бойын-ша тарату туралы пікірлерін білдірді. Екінші күн — «Әрі қарай дамимыз» деп аталды, бұл шақырылған HR-сарапшылар күні болды, қатысушылар үйренді, «трендтер» туралы естіді және Компанияның HR бо-лашағына ұмтылды.

Форумның бірінші күні «Компаниядағы менің HR тарихы» атты ток-шоу ұйымдастырылды, оған өмір-лерінде «ҚазМұнайГаз» БӨ» АҚ маңызды орын алатын адамдар шақырылды — Хитуов Т.К., ҚР Парламенті мәжілісінің депутаты; Өзбеков А.А., «Қазақтелеком» АҚ бас қаржы директоры; Егімбаева М.Е., «Kazakh Tourism» ҰК» АҚ басқарушы директоры; Шәненова А.К., «ҚазМұнайГаз» БӨ» АҚ мұнай сервис жобалары жөніндегі басқарушы директоры; ток-шоу модерато-

ры «ҚазМұнайГаз» БӨ» АҚ аппарат басшысы Асқаров Б.Б. болды.

Форумның соңғы міндеті келешекке жоспар құру, «ҚазМұнайГаз» БӨ» АҚ-да өткен тәжірибеге, зерттелген ағымдағы жобаларға және шеберлік сыныптарына қатысу кезінде алған білімдерге не-гізделген HR бағытын дамыту стратегиясын әзірлеу болып табылады.

ОМБУДСМЕН ИНСТИТУТЫ

ҚМГ БӨ-де омбудсмен позициясы 2017 жылғы ақпанда ашықтық пен кәсіби адалдық, ұйымның барлық мүшелері арасындағы өзара құрмет, әділдік қағидаттарын ұстану және қандай да бір белгілер бойынша кемсітушілікке жол бермеу сияқты іскерлік қағидаттарды бизнесті жүргізу тәжірибесіне енгізу арқылы корпоративтік басқаруды жетілдіру мақса-тында құрылды.

Компанияның беделін жақсарту, кәсіби этиканың құндылықтарын және мәдениетін дамыту Компани-яда іскерлік проблемаларды және ықтимал даулы/қақтығысты жағдайларды дер кезінде анықтау мен реттеудің тиімді жүйесін құруды талап етеді. Ом-будсменнің функционалдық міндеттеріне: даулы/қақтығысты жағдайларды реттеу/шешу, тиімді жол-дарды іздестіру кезеңдерінде кеңес беру, қақтығысты жағдайларды реттеу бойынша ұсынымдар әзірлеу/басқа корпоративтік ресурстарға бағыттау, Компания қызметкерлері құқықтарының сақталуына мониторинг жасау кіреді.

ІСКЕРЛІК ЭТИКА

САЯСАТЫ МЕН Қ АҒИДАТТАРЫ

Компанияның іскерлік этикаға жалпы көзқарасы Компанияның ресми сайтында орналасқан оның Қы-зметті жүргізу қағидаттарымен анықталады. Негізгі жеті қағидат бар, олардың қысқаша мазмұндалуы төменде берілген.

• Компания барлық мүдделі тараптар тарапынан өзіне деген беделін бағалайды және қорғайды.


102

/ 18

2С Т Р А Т Е Г И Я Л Ы Қ Е С Е П

• Компания үздіксіз жетілдірілуге тырысады. • Компания өзіне шаруашылық қызметтегі заң-

дылықты, ашықтық пен адалдықты сақтау бойынша міндеттерді қабылдайды.

• Компания өзіне өнімнің жоғары сапасын қамта-масыз ету, қоршаған ортаны қорғау, өндірісте қауіпсіздік пен еңбекті қорғауды қамтамасыз ету бойынша міндеттерді қабылдайды.

• Компания өтімділікті қамтамасыз етуді өзінің экономикалық қызметінің басты қағидаты етіп айқындайды.

• Компания қандай да бір саяси ұйымның пай-дасына жарналар немесе қайырымдылықтар жасамайтын болады.

• Компания кәсіпкерлік еркіндікті және адал бәсекелестікті қолдайды.

Компанияның іскерлік этика мәселелеріне қаты-сты көзқарасы Корпоративтік этика кодексімен және Сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатымен реттеледі, бұл құжаттарды Компанияның ресми сайтынан оқуға болады. Компания көзқарасының негізгі ережелері төменде мазмұндалған.

• Компания өзінің қызметкерлері мен басшы-лары, сондай-ақ мүдделі тұлғалар тарапынан болатын сыбайлас жемқорлықтың ешбір түр-лерін қабылдамайды және сыбайлас жемқор-лықтың алдын алу үшін түрлі шаралар қабыл-дауға тырысады.

• Компанияның қызметкерлеріне оларға бел-гілгі болған сыбайлас жемқорлықтың кез келген әрекеттері туралы өздерінің басшыла-рына және Компанияның құқықтық және эти-калық нормаларды сақтау жөніндегі өкілдері-не баяндау міндеттеріне жүктеледі және кеңес беріледі. Мұндай жағдайларда қызметкерлер-ге құпиялылық, сондай-ақ жұмысты сақтап қалу кепілдігін қоса алғанда, заңсыз жәбір көрсетуден олардың құқықтары мен мүдде-лерінің қорғалуына кепілдік беріледі.

• Компанияның қызметкерлері мен басшылары мүдделер қақтығысының туындауына немесе олардың болуының көрінісіне әкелуі мүмкін қандай да бір әрекеттер мен қатынастардан аулақ болуға міндетті.

• Компания өзінің әріптестерімен заңдылық, адал ниеттілік, тиімділік және сапа қағидатта-ры негізінде өзара жұмыс істеуге міндеттенеді.

• Компания тауарлар берушілерді, қызмет-тер мен жұмыстар көрсетуші ұйымдарды Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына және Компанияның ішкі құжат-тарына сәйкес таңдайтын болады.

• Компания жұртшылықпен және бұқаралық ақпарат құралдарымен қатынасы кезінде жоғары этикалық стандарттарды ұстанатын болады.

• Компания қаржы нарықтарына Ақпаратты ашу саясатына сәйкес тек сенімді ақпаратты ғана ашатын болады.

• Компанияның қызметкерлері мен басшыла-ры Компанияның активтеріне ұқыпты қарауға және оларды иемденуден, оларға зиян не нұқ-сан келтіруден қорғау үшін барлық ақылға қо-нымды күш салуға міндетті.

• Компанияның қызметкерлері мен басшылары ақпарат құпиялығы қорғалуын қамтамасыз етуге жауапты болады.

• Компания өз қызметкерлері мен басшыла-рының осы Кодекстің ережелерін оқуын және зерделеуін қолдайды. Қызметкерлер мен басшылар Кодекстің ережелерімен өз-дерінің келісімдерін осы Кодексті алғаны және онымен танысқаны туралы мәлімдемеге қол қою арқылы растауға міндетті.

• Компания өз қызметкерлерінің Кодекстің ере-желерін ашық талқылауын қолдайды және оны жетілдіру жөніндегі кез келген конструк-тивтік ұсынымдарды қарауға міндеттенеді.

• Директорлар кеңесі әрбір екі жыл сайын Ко-дексті қайта қарайды және жаңартады.

Бұл тәсіл Компанияда қолданылатын Ақпарат-ты ашу саясатында, Бағалы қағаздармен жасалатын мәмілелер бойынша саясатта, Бастамашылықпен ха-бардар ету саясатында және Компанияның Жарғы-сында да қолдау тапты. Осы құжаттардың барлығын оқып, танысу үшін олар Компанияның ресми сайтында орналастырылған.


103

/ 18

2

КО Р П О РАТ И В Т І К Б АС Қ А Р У

КО

РП

ОР

АТ

ИВ

ТІК

БА

СҚ

АР

У

ҚМГ БӨ қазақстандық компаниялар ішінен алғашқылардың бірі болып әлемдік озық стандарттарға сәйкес келетін корпоративік басқару тәжірибесін қолда-на бастады. Компания инвесторлардың Компанияға де-ген сенімі және оны басқару сапасы Компания ұстанатын көзқарасқа тікелей байланысты деп есептейді.

Компанияны басқару органы Директорлар кеңесі (ДК), ал атқарушы органы — Компания Басқармасы

болып табылады. Басқарманы басқаратын Бас ди-ректор да ДК мүшесі және ДК-дағы Компанияның атқарушы органының жалғыз өкілі болып табылады. ДК Төрағасы- Дәурен Қарабаевты қоса алғанда, оның төрт мүшесі «ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясы» АҚ өкілдері болып табылады. Директорлар кеңесінің құрамына үш Тәуелсіз атқарушы емес директор кіреді.

Үш Тәуелсіз атқарушы емес директорын қоса алғанда, сегіз директор

ДИРЕКТОРЛАР КЕҢЕСІ

БАСҚАРМА

Аудит жөніндегі комитет

Сыйақы беру жөніндегі комитет

Тағайындаулар жөніндегі комитет

Стратегиялық жоспарлау

жөніндегі комитет

Әдіс

тем

елік

нұс

қаул

ық

Есеп

бер

ушіл

ік

Өкіл

етті

ктер

ді т

абы

стау

Әдіс

тем

елік

нұс

қаул

ы


104

/ 18

2К О Р П О Р А Т И В Т І К Б А С Қ А Р У Б О Й Ы Н Ш А Е С Е П

ҚМГ БӨ Директорлар кеңесі, Басқарма, акционер-лер және өзге де мүдделі тараптар арасындағы өзара қарым-қатынастарды орнататын тиімді жүйені әзір-леді және енгізді. Осы жүйенің арқасында Компания барлық акционерлердің және оның қызметіне қаты-сы бар басқа да тараптардың мүдделерін қорғаумен қатар, құнды барынша көбейтуге бағытталған үздіксіз жұмысты жүргізіп келеді.

Негізгі акционермен қатынастарды реттеу Ком-панияның корпоративтік басқару жүйесінің маңызды міндеттерінің бірі болып табылады. ҚМГ БӨ және бас компаниясы «ҚазМұнайГаз» ҰК» АҚ арасында Өзара қарым-қатынастар туралы шарт болып, ол ҚМГ БӨ кәсіпкерлік тәуелсіздігін және барлық өзінің акцио-нерлері мүддесі үшін әрекет ету міндетін белгіледі. Осы Шарт әрекетін тоқтатуына қарамастан, Компа-нияның Лондон қор биржасы биржалық тізімінен шығуынан кейін және тәуелсіз директорларға қо-сымша өкілеттіліктер беретін Жарғының кейбір ере-желерінің жоюлуынан кейін Директорлар кеңесінің құрамында тәуелсіз директорлардың кемінде 30% бо-луы туралы талап, сондай-ақ мүдделілік бар мәмілені қарайтын Директорлар кеңесінің отырысына мұндай мәмілемен байланысты емес кемінде 2 директордың қатысуы туралы талап сақталады. Осылайша, Ком-пания салмақты және тиімді корпоративтік шешім-дердің қабылдануына жәрдемдесетін механизмдерді сақтап қалады.

ДИРЕКТОРЛАР КЕҢЕСІ

Компанияның Директорлар кеңесінде сегіз дирек-тор жұмыс істейді, оның үшеуі Тәуелсіз директорлар болып табылады. Тәуелсіз директорлар Компанияның корпоративтік басқаруы бойынша міндеттердің сақта-луын қамтамасыз етуде үлкен рөл атқарады. ҚМГ БӨ Директорлар кеңесіндегі тәуелсіз директорлардың не-гізгі акционердің ықпалын теңестіру және менеджмент шешімдерін мұқият қадағалауда тәжірибелері бар.

ҚҰРЫЛЫМ

2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша ДК сегіз мүшеден тұрды, олар:

ДК МҮШЕЛЕРІН САЙЛАУ ЖӘНЕ БІР ЖЫЛ

ІШІНДЕГІ ДК ҚҰРАМЫНДАҒЫ ӨЗГЕРІСТЕР

2017 жылғы 23 мамырда акционерлердің жалпы жиналысының шешімімен 2017 жылғы 23 мамыр-дан бастап 2018 жылғы 23 мамырды қоса алғандағы өкілеттіктер мерзіміне ДК-ның 8 адамнан тұратын сандық құрамы және жеке құрамы анықталды.

2017 жылғы 23 мамырдағы Акционерлердің жыл-дық жалпы жиналысының қорытындылары бойынша Директорлар кеңесінің мынадай жеке құрамы сайланды:

1. Гончаров Игорь Валерьевич — «ҚазМұнайГаз» Ұлттық компаниясы» АҚ өкілі.

2. Қарабаев Дәурен Сапаралиұлы — «ҚазМұнай-Газ» Ұлттық компаниясы» АҚ өкілі.

3. Мұқышев Ардақ Жұмағұлұлы — «ҚазМұнай-Газ» Ұлттық компаниясы» АҚ өкілі.

4. Густаве ван Меербеке — «ҚазМұнайГаз» Ұлттық компаниясы» АҚ өкілі.

5. Есқазиев Құрманғазы Орынғазыұлы — Компа-нияның Бас директоры (Басқарма Төрағасы).

6. Филип Дэйер — Тәуелсіз директор. 7. Аластэр Фергюсон — Тәуелсіз директор. 8. Фрэнсис Соммер — Тәуелсіз директор.2017 жылғы 19 қыркүйекте ҚМГ БӨ Директор-

лар кеңесінің жаңа Төрағасы болып Дәурен Қарабаев сайланды. 2017 жылғы 19 қазандағы Акционерлердің кезектен тыс жалпы жиналысының қорытындылары бойынша Компанияның ДК мүшесі Игорь Валерьевич Гончаровтың өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату туралы, сондай-ақ жалпы Компанияның Директорлар кеңесі үшін белгіленген өкілеттіктер мерзіміне Олег Вячеславович Карпушинді Компанияның ДК мүшесі (акционер — «ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясы АҚ өкілі ретінде) етіп сайлау жөнінде шешім қабылданды.

ДәуренҚарабаев ДК Төрағасы

ҚұрманғазыЕсқазиев ДК мүшесі (Бас директор)

ГуставеванМеербеке ДК мүшесі

ОлегКарпушин ДК мүшесі

АрдақМұқышев ДК мүшесі

ФилипДэйер Тәуелсіз директор

ФрэнсисСоммер Тәуелсіз директор

АластэрФергюсон Тәуелсіз директор


105

/ 18

2

ДИ

РЕ

КТ

ОР

ЛА

Р К

ЕҢ

ЕС

ІНІҢ

МҮ

ШЕ

ЛЕ

РІ

ЖӘ

НЕ

ОЛ

АР

ДЫ

Ң Ө

МІР

БА

ЯН

ДА

РЫ

ДИРЕКТОРЛАР КЕҢЕСІНІҢ МҮШЕЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ӨМІРБАЯНДАРЫ

ҚМГ БӨ Бас директоры (Басқарма Төрағасы) қызметін 2015 жылғы 23 қыркүйектен бастап атқарады. 2013 жылғы желтоқ-саннан 2015 жылғы қаңтарға дейін «ҚазМұнайГаз» ҰК» АҚ геоло-гия жөніндегі басқарушы директоры — бас геолог болып жұмыс істеді. 2012 жылғы ақпаннан 2013 жылғы желтоқсанға дейін ҚМГ ҰК Басқарма Төрағасының геология және келешек жобалар жөніндегі орынбасары болды. 2004 — 2008 жылдар аралығында ҚМГ БӨ геология және игеру департаменті директорының орын-басары, одан кейін департамент директоры қызметтерін атқар-ды. Еңбек жолын «Ембімұнай» өндірістік бірлестігінің Балықшы барлау бұрғылау басқармасынан (БУРБ) бастады. В.И. Ленин атындағы Қазақ политехникалық институтының мұнай факуль-тетін (тау-кен инженер-геологі) және геология-минералогия ғылымдарының кандидаты біліктілігімен Томск политехникалық университетін бітірді.

Құрманғазы Есқазиев Компанияның ДК мүшесі болып 2015 жылғы 26 қарашада сайланды. Стратегиялық жоспарлау жөнін-дегі комитеттің мүшесі болып табылады.

Компанияның Бас директоры, Басқарма Төрағасы

ҚҰРМАНҒАЗЫ ЕСҚАЗИЕВ

ДИР

ЕКТО

РЛАР

КЕҢ

ЕСІН

ІҢ Қ

ҰРАМ

ЫНД

А —

2 Ж

ЫЛД

АН А

СТАМ

ДК Төрағасының функцияларын 2017 жылғы 19 қыр-күйектен бастап атқарады.

Бұрын «Қазақстан Халық банкі» АҚ Басқарма Төраға-сының орынбасары қызметін атқарды.

Texas A&M — Mays Business School-дан қаржы саласын-дағы магистр дәрежесіне ие.

Дәурен Қарабаев Компанияның ДК мүшесі болып 2017 жылғы 23 мамырда сайланды. Тағайындаулар және стратегиялық жоспарлау комитеттерінің мүшесі болып табылады.

ДК Төрағасы, ҚМГ ҰК атқарушы вице-президенті — қаржы директоры

ДӘУРЕНҚАРАБАЕВ

ДИР

ЕКТО

РЛАР

КЕҢ

ЕСІН

ІҢ Қ

ҰРАМ

ЫНД

А —

1 Ж

ЫЛД

АН К

ЕМ


106

/ 18


Ресей Мемлекеттік мұнай және газ академиясын «тау-кен инженер-геологы» мамандығы бойынша үздік бітірді және МВА бағдарламасы бойынша Дьюк Университетінің (АҚШ) Фьюкуа бизнес-мектебін тәмамдады.

11 жыл бойы Shell концерні компаниялары тобында, соның ішінде «Салым Петролеум Девелопмент Н.В.», Shell Petroleum Development Company of Nigeria, «Сахалин Энержи Инвестмент Ко.» мекемелерінде басшылық лауазымдарды атқарды. Сон-дай-ақ, «Новатэк» ЖАК басқарма төрағасының орынбасары — өндіріс жөніндегі директоры болды.

Олег Карпушин Компанияның ДК мүшесі болып 2017 жылғы 19 қазанда сайланды.

ҚМГ ҰК өндіру, барлау және мұнай сервистері жөніндегі атқарушы вице-президенті

ОЛЕГКАРПУШИН

ДИР

ЕКТО

РЛАР

КЕҢ

ЕСІН

ІҢ Қ

ҰРАМ

ЫНД

А —

1 Ж

ЫЛД

АН К

ЕМ

Мұнай-газ мәселелері бойынша тәуелсіз консультант, ҚМГ ҰК өкілі

ГУСТАВЕ ВАН МЕЕРБЕКЕ

ДИР

ЕКТО

РЛАР

КЕҢ

ЕСІН

ІҢ Қ

ҰРАМ

ЫНД

А —

1 Ж

ЫЛД

АН А

СТАМ

Густаве Луис Юджин Ван Меербеке, Нидерланд елінің азама-ты, Нидерланд, Лейден университетінің геология магистрі дәре-жесін 1972 жылғы ақпанда алды. Алғашқы 3 жыл бойы Оңтүстік Африкада британ-америкалық компаниясында жұмыс істеп, Beers Consolidated Diamond Mines іссапарға жіберілді.

1975 жылы Royal Dutch/Shell компаниясына жұмысқа орна-ласып, түрлі функцияларды атқарып және түрлі елдерде (Сва-зиленд (көмір), Ұлыбритания, Оман, Бруней, Индонезия және Нидерланд) болып, онда 24 жыл бойы геолог болып жұмыс істеді. Нидерданд, Гаагада бас кеңседе қызметін атқару кезінде ол Таяу Шығыс, Оңтүстік Азия мен Африкада жаңа компаниялар-ды дамыту мен оларға консультациялық кеңес беруге жауапты командада бірінші өңірлік геолог, одан кейін Ресей мен ТМД ел-дері үшін бизнес-консультант болды. Көрсетілген функцияларды атқара отырып, ол Ресей мен Каспий өңірінің елдерінде Shell-дің барлау және игеру бойынша түрлі компанияларында директор қызметін атқарды: Shell Kazakhstan Development BV, Shell Tulpar BV, Shell Temir BV, Salym Petroleum Development NV.

1999 жылы ABNAMRO компаниясына мұнай мен газ жөнін-дегі салалық банкир ретінде жұмысқа орналасып, 2007 жылы ABNAMRO-ны сатып алғаннан кейін RBS-да сол лауазымда жұ-мыс істеуді жалғастырды. Зейнеткерлік жасқа жетуіне байланы-сты RBS-GBM компаниясымен еңбек қатынастарын тоқтатып, 2011 жылғы 1 желтоқсанда зейнеткерлік демалыс шықты.

Густав Ван Меербеке 2016 жылғы 13 сәуірде Компанияның ДК мүшесі болып сайланды.


107

/ 18

2

ҚМГ БӨ тәуелсіз директоры

ФИЛИПДЭЙЕР

ДИР

ЕКТО

РЛАР

КЕҢ

ЕСІН

ІҢ Қ

ҰРАМ

ЫНД

А —

7 Ж

ЫЛД

АН А

СТАМ

ДИ

РЕ

КТ

ОР

ЛА

Р К

ЕҢ

ЕС

ІНІҢ

МҮ

ШЕ

ЛЕ

РІ

ЖӘ

НЕ

ОЛ

АР

ДЫ

Ң Ө

МІР

БА

ЯН

ДА

РЫ

Филип Дэйер, заң ғылымының бакалавры, Англия және Уэльс Алқаби бухгалтерлері институтының толық мүшесі, KPMG алқаби бухгалтері ретінде біліктілік алды, одан кейін Лондон қор биржа-сында тіркелген компанияға консультация беруге маманданып, инвестициялық-банктік қызметпен айналысты. Barclays De Zoete Wedd және Citicorp сияқты компанияларында жұмыс істеп үлкен тәжірибе алды. 2005 жылы ABN AMRO Hoare Govett компани-ясынан шығып кетті. Одан кейін 2006 жылы бағалы қағаздарды табысты орналастыру бойынша «Роснефть» ҰК» ААҚ-ға консуль-тация берді. Dana Petroleum-ді KNOC компаниясы сатып алғанға дейін онда Аудит жөніндегі комитеттің төрағасы болды.

Қазіргі кезде AVEVA Group Plc-да аға Тәуелсіз атқарушы емес директоры және Сыйақылар жөніндегі комитеттің төрағасы, The Parkmead Group компаниясының Тәуелсіз атқарушы емес дирек-торы және Аудит жөніндегі комитеттің төрағасы, «ВТБ Капитал» ЖАҚ мен «Северсталь» БАҚ компанияларында Тәуелсіз атқарушы емес директоры. Navigators Underwriting Agency PLC, IP Plus PLC және Arden Partners PLC компанияларының Тәуелсіз атқарушы емес директоры болды.

Дэйер мырза 2010 жылғы мамырдан ҚМГ БӨ ДК мүшесі бо-лып табылады. Ол Аудит және Тағайындаулар жөніндегі комитет-тердің Төрағасы, Сыйақылар және Стратегиялық жоспарлау коми-теттерінің мүшесі, сондай-ақ Компанияның Директорлар кеңесі жанындағы Тәуелсіз комитеттің (оның құрамына тек Тәуелсіз ди-ректорлар ғана кіреді) мүшесі.

Ардақ Мұқышев «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ құқықтық қамта-масыз ету жөніндегі вице-президенті қызметін 2017 жылғы қаңтардан бастап атқарады. Бұған дейін ҚМГ ҰК мен Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінде түрлі басқарушы позицияларында болды. 2014 жылғы мамырдан «ҚазТрансОйл» АҚ Директорлар кеңесінің мүшесі, сондай-ақ 2016 жылғы сәуір-ден «ҚазТрансГаз» АҚ Директорлар кеңесінің мүшесі.

Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия университетін «Құқық және құқықтық білім беру әдістемесі» мамандығы бойынша және Т. Рысқұлов атындағы Қазақ экономика университетін «Экономи-ка» мамандығы бойынша бітірді.

Ардақ Мұқышев Компанияның ДК мүшесі болып 2017 жылғы 23 мамырда сайланды.

ҚМГ ҰК құқықтық қамтамасыз ету жөніндегі вице-президенті

АРДАКМҰҚЫШЕВ

ДИР

ЕКТО

РЛАР

КЕҢ

ЕСІН

ІҢ Қ

ҰРАМ

ЫНД

А —

1 Ж

ЫЛД

АН К

ЕМ


108

/ 18


Аластэр Фергюсон мұнай-газ саласында, негізінен BP ком-паниясында 37 жылдан астам жұмыс істейді. 2003 жылдан бері Мәскеуде тұрады, бастапқы кезде 2003 — 2011 жылдары ТНК-BP-да газ бизнесін дамыту жөніндегі Атқарушы вице-президенті ретінде еңбек етіп, кейіннен ресей және украиналық энергети-касы бойынша клиенттерді консультациялау үшін жеке консуль-тация беру бизнесін ашты. Xenon Capital Partners-те аға кеңесші. 2015 жылғы 1 қаңтарда Zoltav Resources Директорлар кеңесінің Төрағасы болып тағайындалды.

2013 жылғы қазаннан бастап ҚМГ БӨ ДК мүшесі болып та-былады. Бұдан басқа, Стратегиялық жоспарлау жөніндегі коми-теттің төрағасы, Аудит, Сыйақылар және Тағайындаулар коми-теттерінің мүшесі, сондай-ақ Компанияның Директорлар кеңесі жанындағы Тәуелсіз комитет мүшесі.


АЛАСТЭРФЕРГЮСОН

ДИР

ЕКТО

РЛАР

КЕҢ

ЕСІН

ІҢ Қ

ҰРАМ

ЫНД

А —

4 Ж

ЫЛД

АН А

СТАМ

Фрэнсис Соммер 2014 жылдан бері Nobel Oil E&P (UK) Ltd (Nobel Upstream) Тәуелсіз директоры, 2013 жылдан бері LetterOne (L1) Energy (UK) компаниясының әріптесі болып та-былады. Бұдан бұрын 2009 — 2013 жылдар аралығында Ресей Федерациясында «ТНК BP Холдинг» ЖАҚ өндіріс және тех-нологиялар жөніндегі атқарушы вице-президенті лауазымын атқарды.

Остиндегі Техас университеті мұнай өндірісінің технологиясы саласындағы ғылым магистрі дәрежесіне, сондай-ақ Нью-Йорк университеті физика саласындағы бакалавры дәрежесіне ие.

2017 жылғы 23 мамырдан бастап ҚМГ БӨ ДК мүшесі бо-лып табылады. Сыйақылар жөніндегі комитеттің төрағасы, Ау-дит, Стратегиялық жоспарлау және Тағайындаулар жөніндегі комитеттердің мүшесі, сондай-ақ Компанияның Директорлар кеңесі жанындағы Тәуелсіз комитет мүшесі.


ФРЭНСИССОММЕР

ДИР

ЕКТО

РЛАР

КЕҢ

ЕСІН

ІҢ Қ

ҰРАМ

ЫНД

А —

1 Ж

ЫЛД

АН К

ЕМ


109

/ 18

2

КО

РП

ОР

АТ

ИВ

ТІК

БА

СҚ

АР

У К

ОД

ЕК

СІ

КОРПОРАТИВТІК БАСҚАРУКОДЕКСІН САҚТАУ

Жылдық есептің осы бөлімі Ұлыбританияның қаржылық қадағалау басқармасы басшылыққа ала-тын Ақпаратты ашу және ашықтық ережелеріне (Disclosure and Transparency Rules in the Handbook of the Financial Conduct Authority) сәйкес әзірленді.

DTR7.2(Корпоративтікбасқарутуралыереже).Компания ғаламдық депозитарлық қолхаттары

Ұлыбританияның Листинг агенттігінің ресми тізіміне енген шетелдік компания ретінде Ұлыбританияның Корпоративтік басқару кодексін сақтауға міндетті емес. Алайда ол өзінің жылдық есебінде Компания-да Ұлыбританияның Корпоративтік басқару кодексі сақталатыны немесе сақталмайтыны туралы, сон-дай-ақ тәжірибеге қосымша қолданылатын, оның сақталуы Қазақстан Республикасының заңнамасында талап етілетін, Ұлыбританияның корпоративтік басқа-рудың қолданыстағы қағидаттары туралы ақпаратты беруге міндетті.

Директорлар корпоративтік басқарудың маңыз-дылығын мойындайды және Компанияда корпора-тивтік басқару стандарттарын дамытуды қолдайды. Компания Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзінің міндеттерінен басқа, Компания үшін қо-сымша міндеттерді белгілейтін корпоративтік басқару ережелерін дамытуға және қолдануға ниетті.

«САМҰРЫҚ-ҚАЗЫНА» АҚ КОРПОРАТИВТІК БАСҚАРУ КОДЕКСІ ЖӘНЕ КОМПАНИЯНЫҢ КОРПОРАТИВТІК БАСҚАРУ КОДЕКСІ

Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 15 сәуірдегі №239 қаулысымен «Самұрық-Қазына» АҚ

тобына кіретін барлық компанияларға қолданылатын «Самұрық-Қазына» АҚ Корпоративтік басқару ко-дексі бекітілді. «Самұрық-Қазына» АҚ Корпоративтік басқару кодексі корпоративтік басқару саласындағы қолданыстағы озық халықаралық тәжірибе негізінде құрастырылды.

Компания «Самұрық-Қазына» АҚ Корпоративтік басқару кодексін, сондай-ақ 2016 жылы қабылдаған Ұлыбританияның Корпоративтік басқару кодексін (кейбір ережелерді қоспағанда, олар бойынша ақпа-рат жылдық есептің осы бөлімінде берілген) Компа-нияның қолданыстағы корпоративтік басқару жүйесі-не бейімдеп алды. Компанияның Директорлар кеңесі Корпоративтік басқару кодексін жаңа редакцияда 2016 жылғы желтоқсанда мақұлдады. Бұдан кейін Корпоративтік басқару кодексі 2017 жылғы мамыр-да акционерлердің жалпы жиналысының бекітілуіне шығарылды. Акционерлердің жылдық жалпы жина-лысының шешімімен Кодексті жаңа редакцияда қара-стыру туралы мәселесі кейінге қалдырылды.

Компанияның Корпоративтік басқару кодексі тұрақты даму, акционерлердің құқықтары және акционерлерге әділетті көзқарас, білікті Директор-лар кеңесі мен Басқарма, тәуекелдерді басқару мен ішкі бақылау, ашықтық сияқты тиісті корпоративтік басқарудың маңызды қағидаттарына ерекше мән бе-реді.

Қабылданған өзгерістер Компанияға «Самұрық-Қа-зына» АҚ Корпоративтік басқару кодексінде қарасты-рылып қойылған, корпоративтік басқару бойынша қосымша міндеттерді жүктейді. Компания бұл қосым-ша өзгерістер Компания қолданатын корпоративтік басқару тәжірибесін едәуір жақсартады деп есептей-ді. Сондай-ақ, Компания Ұлыбританияның Корпора-тивтік басқару кодексінің ережелерін назарға алады


110

/ 18


және болашақта өзінің корпоративтік басқару стан-дарттарын жетілдіруге тырысатын болады.

Қазақстан Республикасы заңнамасының (атап ай-тқанда, «Самұрық-Қазына» АҚ Корпоративтік басқару кодексі) талаптарына қоса Компанияның Корпора-тивтік басқару кодексінің қосымша ережелері:

Корпоративтік басқарудың қосымша қағидаттары енгізілді:

• Компанияның тәуелсіз қызметінің қағидаты;• жауапкершілік қағидаты.Кейбір қағидаттар түрлі қосымша ережелермен

толықтырылды, олар:• Компанияның акционерлермен өзара қа-

рым-қатынастардың құрылымы туралы ере-же;

• ДК Төрағасы мен Бас директор арасындағы өкілеттіктерді бөлу;

• ДК Төрағасының міндеттерін сипаттайтын ережелер;

• Тәуелсіз директорлардың минималды саны ту-ралы талап;

• Тәуелсіз директорлардың «тәуелсіздігін» ор-нату талаптары мен қағидаттарын реттейтін қосымша ережелер;

• Компанияның директорлары үшін ақпаратқа қолжетімділігі және біліктілікті арттыру тура-лы ережелер;

• директорларға сыйақы төлеу қағидаттарын реттейтін ережелер;

• инсайдерлік ақпаратты қорғау туралы ереже;• тәуекелдерді басқарудың тиімді жүйесін

қамтамасыз етуге ДК жауапкершілігі туралы ереже;

• ДК Төрағасы мен мүшелерінің қызметін баға-лауға қатысты ережелер;

• ДК мүшелерін сайлау/қайта сайлауға қатысты ережелер.

Компанияның Корпоративтік басқару кодексінің қолданыстағы редакциясы Компанияның ресми сай-тында орналастырылған, ал ұсынылып отырған жаңа нұсқасы Компания акционерлерінің қарауына ұсыны-латын болады және Компания акционерлерінің жалпы жиналысы оны бекіткен жағдайда, оқып танысу үшін жалпыға бірдей қолжетімді болады.

2017 жылдың бойына Компания барлық елеулі аспектілерде қолданыстағы Корпоративтік басқару кодексінің ережелерін сақтады.

КОМПАНИЯНЫҢ КОРПОРАТИВТІК БАСҚ АРУ КОДЕКСІ

ЖӘНЕ ҰЛЫБРИТАНИЯНЫҢ КОРПОРАТИВТІК БАСҚ АРУ КО-

ДЕКСІНІҢ ЕРЕЖЕЛЕРІ АРАСЫНДАҒЫ АЙЫРМАШЫЛЫҚТАР

Төменде Компанияның Корпоративтік басқару кодексі және Ұлыбританияның Корпоративтік басқа-ру кодексінің ережелері арасындағы негізгі айыр-машылықтар сипатталған.

• Ұлыбританияның Корпоративтік басқару ко-дексінің ережелеріне сәйкес ДК Төрағасы лауазымға тағайындалғаннан кейін Ұлыбри-танияның Корпоративтік басқару кодексінде тұжырымдалған тәуелсіздік критерийлеріне сәйкес болуы тиіс.

Компанияның Корпоративтік басқару кодексіне ДК Төрағасының тәуелсіздігіне қатысты ереже енгізілген жоқ және директорлардың пікірі бойынша ДК Төраға- сы Ұлыбританияның Корпоративтік басқару кодексін-дегі тиісті ережесінде немесе Компанияның Корпора-тивтік басқару кодексіндегі тиісті ережесінде мазмұн-далған тәуелсіздік критерийлеріне сәйкес келмейтін. ДК Төрағасы ірі акционердің өкілі болып табылады.


111

/ 18

2

КО

РП

ОР

АТ

ИВ

ТІК

БА

СҚ

АР

У К

ОД

ЕК

СІ

• Ұлыбританияның Корпоративтік басқару кодексінде Төрағаны қоспағанда, ДК мүше-лерінің жартысынан кем емес бөлігі Тәуел-сіз директорлар болулары тиіс деп қарасты-рылған.

Бұған қарағанда, Компанияның Корпоративтік басқару кодексі мен Жарғысында ДК мүшелерінің 30%-дан кем емес бөлігі Тәуелсіз директорлар болуы тиіс. Компанияның Жарғысына сәйкес жасалуында мүдделілік бар мәмілелер, ірі мәмілелер, жер қой-науын пайдалану туралы келісімшарт жасасу сияқты бірқатар маңызды мәселелер Тәуелсіз директорлар-дың мақұлдауын талап етеді. Компанияның Жарғы-сын Компанияның корпоративтік сайтынан оқуға бо-лады.

• Ұлыбританияның Корпоративтік басқару ко-дексі бойынша Атқарушы емес директор-лар Басқарма жұмысын келісілген міндеттер мен мақсаттарға сәйкестігіне мұқият талдап, оның қызметіне бақылау жүргізу қажет, сон-дай-ақ ұсынылатын қаржылық ақпараттың то-лықтығын тексереді, сонымен қатар қаржылық бақылау және тәуекел-менеджмент тиімді әрі сенімді болып табылатынына толық көз жеткі-зеді деп қарастырылған.

Компанияның Корпоративтік басқару кодексі мұн-дай жауапкершілікті ДК-ның барлық мүшелеріне жүк-тейді.

• Ұлыбританияның Корпоративтік басқару ко-дексі Атқарушы емес директорлардың Атқа-рушы директорларға тиісті деңгейде сыйақы белгілеу үшін жауапкершілігін, және бұдан басқа, Атқарушы директорларды тағайында-уда, қажет болған жағдайларда, оларды қыз-меттен босатуда және сабақтастықты жоспар-лауда жетекші рөл атқаруын қарастырады.

Компанияның Корпоративтік басқару кодексі Атқарушы директорларға тиісті деңгейде сый-ақы белгілеу үшін жауапкершілікті Директорлар кеңесінің Тағайындаулар комитетіне жүктейді және Атқарушы директорларды сайлау және қызметінен босату процесіне Директорлар кеңесінің Тағайын-даулар комитетінің қатысуын көздейді. Іс жүзін-де — Басқарма мүшелеріне сыйақы төлеу деңгейін анықтау және оларды тағайындау жөніндегі мәселе-лер мажоритарлық акционердің ықпалында болады.

ӘР АЛУАНДЫҚ САЯСАТЫ

Компания қызметінің барлық салаларында әр алуандықты дамытуға және қорғауға тырысады. Тең мүмкіндіктер және мәдени әр алуандыққа қаты-сты сұрақтар Компанияның Бизнесті жүргізу қағи-даттарында, Корпоративтік этика кодексінде және Компанияның ішкі құжаттарында айқындалған. Компания Компания ұлтына, нәсіліне, ұстанған діні-не қарай, жасы, жынысы, саяси нанымы немесе өзге белгілер бойынша кемсітушілікке жол бермейді. Қызметкерлерді жұмысқа қабылдау, бағалау, қы-зметте жоғарылату, оқыту, әрі қарай дамыту, сый-ақы беру және жұмыстан шығаруға қатысты бар-лық шешімдер олардың біліктіліктері, жетістіктері және жұмыс нәтижелері туралы деректеріне не-гізделіп қана қабылданады. Компанияда өндірістік қызметке қажетті кәсіби біліктілікті арттыру үшін тең жағдайлар жасалған. Қазақстан Республикасы-ның азаматтары болып табылатын Компанияның қызметкерлері 99,9%-ды құрайды, олардың ішінде 92% — қазақтар және 7% — өзге ұлт өкілдерінің қы-зметкерлері. Компания стратегиялық мақсаттарына жету үшін барлық жас топтары үшін тең мүмкіндік-тер ұсына отырып, білікті мамандарды тартуға ты-


112

/ 18


рысады. Жас санаттары бойынша 36 жастан жоғары қызметкерлер саны 57%-ды құрайды, оның ішінде зейнеткерлік жасында 6%, жас мамандар — 43%.

Компания қызметкерлерінің 40% — әйелдер, 60% — ерлер, соның ішінде басқарушы директорлар ара-сында 1 әйел және 8 ер адам бар.

Компания біліктілікті арттыруға және кәсіби да-мыға тырысатын ЕТҰ жұмыскерлеріне қолдау көрсе-теді. 2017 жылы Компанияға еншілес және тәуелді ұйымдардан қызметкерлер қабылданды, бұл Компа-ния қызметкерлерінің жалпы санының 8%-ын құрады. Біліктілік сертификаттаудан өткен қызметкерлер саны 4%-ды құрайды.

Қазақстан және Лондон қор биржаларының рет-теуші талаптарын орындау үшін Компания нақты қыз-мет саласында жұмыс өтілі, дағдысы немесе жетістік-тері бар шетел мамандарын тартады. 2017 жылы Компанияда 2 шетел маманы еңбек етті, бірі Канада, екіншісі Ресей азаматы.

ҚМГ БӨ Компанияның жоғары басшылығы ара-сында, сондай-ақ Компания органдарына кандидат сайлау кезінде жеке бас әр алуандығын дамытуды қамтамасыз етуге тырысады. Директорлар кеңесінің құрамында 1 әйел адам жұмыс істеді (2017 жылғы ма-мырға дейін). 2017 жылы Компанияның Директорлар кеңесі мүшелері құрамында Ұлыбританияның 2 азама-ты, Америка Құрама Штаттарының 1 азаматы, Нидер-ланд елінің 1 азаматы және Ресей Федерациясының 1 азаматы болды. Компанияның Басқармасы құрамы-на Компания қызметкерлері сайланды, 40 жасқа дейін — 4 адам, 40-50 жаста — 3 адам және 50 жастан жоға-ры — 2 адам.

Компанияның Директорлар кеңесі мен Басқарма-сы құрамы Компанияның стратегиялық және бизнес мақсаттарына жетуде қызметтің тиімділігін қамтама-сыз етеді.

ДИРЕКТОРЛАРДЫҢ ЖАУАПКЕРШІЛІГІТУРАЛЫ МӘЛІМДЕМЕ

Компанияның Корпоративтік басқару кодексіне сәйкес Компанияның жылдық есебі мен қаржылық есептілігінің дұрыстылығына ДК және Басқарма жа-уапты болады.

Ұлыбританияның қаржылық қадағалау басқар-масы басшылыққа алатын Ақпаратты ашу және ашықтық ережелеріне (Disclosure and Transparency Rules in the Handbook of the Financial Conduct Authority) сәйкес ДК-ның әрбір мүшесі өзінде бар ақпаратқа не-гізделе отырып, мыналарды растайды:

• ХҚЕС сәйкес әзірленген қаржылық есептілік Компанияның және оның еншілес кәсіпорын-дарының балансы бірге көшірілген, Компания активтерінің, міндеттемелерінің, қаржылық жағдайының, қаржы-шаруашылық қызметі нәтижелерінің шынайы әрі дұрыс көрінісін бе-реді;

• Басқарманың есебі Компания мен барлық еншілес кәсіпорындарының дамуы және қаржы-шаруашылық қызметі мен қаржылық жағдайының көрсеткіштері туралы дерек-терді, сондай-ақ олар тап болатын ең маңыз-ды тәуекелдер мен белгісіздіктердің сипатта-масын қамтиды.

Компанияның Корпоративтік басқару кодексі-не сәйкес ДК директорлардың тәуелсіздігі фактісін белгіледі және Филип Дэйер, Эдвард Уолш, Фрэнсис Соммер және Аластэр Фергюсон сипаты бойынша және шешім қабылдау кезінде тәуелсіз болып табы-лады деп есептейді. ДК осы директорлардың тәуелсіз шешімдеріне елеулі ықпал ететін немесе ықпал етуі мүмкін қандай да бір қатынастардың немесе мән-жай-лардың жоқтығын анықтады.


113

/ 18

2

БА

СҚ

АР

МА

ҚҰ

РЫ

ЛЫ

МЫ

БАСҚАРМА ҚҰРЫЛЫМЫ

2017 жылғы 28 маусымда Компанияның Дирек-торлар кеңесі шешімінің негізінде Басқарма құрамына мынадай өзгерістер енгізілді:

• Келесі Басқарма мүшелерінің өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату туралы шешім қа-былданды: Елеусінов Қайырбек Сағынбайұлы — «Өзенмұнайгаз» АҚ жобасы бойынша бас директордың орынбасары; Хасанов Дәулет-жан Кеңесұлы — Бас директордың орынбаса-ры — «Өзенмұнайгаз» АҚ бас директоры;

• жалпы Басқарма өкілеттіктері мерзіміне Өн-діріс және кен орындарын игеру жөніндегі басқарушы директор — Нұрғалиев Қуанышбай Жаумытбайұлын, сондай-ақ Маркетинг, сатып алу және мұнай сату жөніндегі басқарушы ди-ректор — Найзабеков Бекмұрат Толбайұлын Басқарма мүшелері етіп сайлау туралы шешім қабылданды.

• 2017 жылғы 1 тамызда Директорлар кеңесінің шешімімен Компанияның Басқарма мүшесі Абайылданов Бекзат Қалышпекұлына «Өзен-мұнайгаз» АҚ бас директорының лауазымында жұмыс істеуге рұқсат берілді.

ДК ЖӘНЕ БАСҚАРМАНЫҢ ЖАУАПКЕРШІЛІГІ

Компанияның ДК, Басқармасы және Бас директо-ры арасында өкілеттіктерді бөлу Компания Жарғысы-ның 12-ші және 13-ші бөлімдерінде белгіленген. Бұдан

2017 ЖЫЛҒЫ 31 ЖЕЛТОҚСАНДАҒЫ ЖАҒДАЙ

БОЙЫНША БАСҚ АРМА МҮШЕЛЕРІ:

басқа, ДК мен Басқарманың өкілеттіктері мен жауап-кершілігі Директорлар кеңесі мен Басқарма туралы Ережелерінде регламенттелген.

ДК акционерлердің алдында Компанияның қыз-метін тиімді басқаруға және лайықты бақылауға жа-уапты болады және шешім қабылдаудың бекітілген жүйесіне сәйкес әрекет етеді. ДК-ның ең маңызды функциялары Компанияның стратегиялық дамуы мен саясатының бағыттарын анықтау, мұнай-газ активтерін әлеуетті сатып алулары туралы шешімдер қабылдау және өзге елеулі мәселелер болып табылады.

Басқарма, өз кезегінде, осы функцияларды іске асы-ру бойынша іс-шаралар жоспарын әзірлеуге және Ком-панияның ағымдағы операциялық қызметіне жауапты

Аты-жөні Лауазымы

Құрманғазы Есқазиев Бас директор (Басқарма Төрағасы)

Бекзат Абайылданов

Бас директордың өндіріс жөніндегі орынбасары — «Өзенмұнайгаз» АҚ бас директоры

Дастан АбдулғафаровБас директордың экономика және қаржы жөніндегі орынбасары

Мәлік Сәлімгереев

Бас директордың ең-бекті, қоршаған ортаны қорғау және келешек даму жөніндегі орын-басары

Шейн Дрейдер Қаржылық директор — қаржылық бақылаушы

Қуанышбай НұрғалиевӨндіріс және кен орын-дарын игеру жөніндегі басқарушы директор

Бекмұрат Найзабеков

Маркетинг, сатып алу және мұнай сату жөніндегі басқарушы директор

382017 ЖЫЛЫ ӨТКІЗІЛГЕН ДКОТЫРЫСТАРЫ


114

/ 18


болады. Басқарма Компанияның мақсаттарына жету бойынша орындалған жұмыстардың жағдайы жөнінде ДК алдында есеп береді.

ДИРЕКТОРЛАР КЕҢЕСІ 2017 ЖЫЛЫ

Қ АРАҒАН МӘСЕЛЕЛЕР

ДК отырыстарын тұрақты негізде және қажеттілік туындаған жағдайда өткізеді. 2017 жылы ДК 38 оты-рыс өткізді, оның ішінде 10 отырыс күндізгі нысанда және 28 отырыс сырттай өтті. Жыл бойына ДК өзге сұрақтардан басқа, мынадай мәселелерді қарады:

• Компанияның бюджеттерін және биз-нес-жоспарларын бекіту;

• геологиялық барлау мәселелері;• қоршаған ортаны, адам денсаулығын қорғау

және техника қауіпсіздігі мәселелері;• жер қойнауын пайдалану келісімшарттарына

өзгерістер енгізу туралы мәселелер;• Компанияның мүделілік бар мәмілелерін мақұл-

дау («Өзенмұнайгаз» АҚ мен «Ембімұнайгаз» АҚ мәмілелері; толық ақпарат шоғырландырылған қаржылық есептілікте және «Қаржылық жағдай-ды және қаржылық-шаруашылық қызметтің нәтижелерін талдау» есебінде келтірілген);

• акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) 10 және одан да көп пайызы Ком-панияға тиесілі заңды тұлғалардың қызметі ту-ралы мәселелер;

• процессинг схемасы арқылы ішкі нарыққа мұнай жеткізуді іске асыру туралы;

• Компанияның Басқармасы, Басқарма мүше-лерінің лауазымдық жалақыларының мөлшерін және еңбекақы төлеу шарттарын анықтау және оларға сыйақы беру туралы мәселелер;

• 2016 жылдың шоғырландырылған есептілігін алдын ала бекіту;

• 2016 жылдың қорытындысы бойынша диви-денд мөлшері жөнінде ұсыныстар енгізу;

• ішкі аудит қызметінің жоспарлары мен есеп-терін, ішкі аудит қызметінің ұсынымдарын орындау барысын қарау;

282017 ЖЫЛЫ ДК ӨТКІЗГЕН

СЫРТТАЙ ОТЫРЫСТАР

• Компания қызметінің түйінді көрсеткіштері;• Компанияның банктік лимиттері туралы;• тәуекелдерді басқару туралы;• Компанияның мұнай сервистік активтерін дамы-

ту бағдарламасы.ДК 2017 жылы келесі құжаттарды қарады:• «ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» акционерлік

қоғамының Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі саясаты жаңа редакцияда бекітілді;

• Қоғамның Директорлар кеңесі Тағайындаулар жөніндегі комитет туралы ережесі жаңа редак-цияда бекітілді;

• «ҚазМұнайГаз» БӨ» АҚ Корпоративтік этика ко-дексіне өзгерістер мен толықтырулар енгізілді.

2017 жылы қазақстандық және/немесе шетел қор нарығында акцияларды және/немесе базалық активі Компанияның акциялары болып табылатын өзге баға-лы қағаздарды иемденумен, сатып алумен және/неме-се делистингімен байланысты мәселелер бойынша қы-зметті ДК жанындағы Тәуелсіз комитет жүзеге асырды. Тәуелсіз комитет құрамына Компанияның тек Тәуелсіз директорлары ғана кіреді: Филип Дэйер, Фрэнсис Сом-мер және Аластэр Фергюсон. Компанияның ДК жанын-дағы Тәуелсіз комитеттің ережесіне сәйкес қазақстан-дық және/немесе шетел қор нарығында акцияларды және/немесе базалық активі Компанияның акциялары болып табылатын өзге бағалы қағаздарды иемдену-мен, сатып алумен және/немесе делистингімен байла-нысты консультациялық қызметтер HSBC, Rothschild’s, компанияларынан сатып алынды.


115

/ 18

2

СД Аудит жөніндегі комитет

Тағайындау-лар жөніндегі комитет

Сыйақылар жөніндегі комитет

Стратегиялық жоспарлау жөніндегікомитет

2017 жылы өткізілген отырыстар саны 38 12 5 7 2

Дәурен Қарабаев 29 - - - 2

Құрманғазы Есқазиев 38 - - - 2

Игорь Гончаров 22 - 5 - -

Ардақ Мұқышев 29 - - - -

Серік Әбденов 9 - - - -

Олег Карпушин 16 - - - -

Әсия Сырғабекова 9 - - - -

Густаве Ван Меербеке 38 - - - -

Аластэр Фергюсон 38 12 5 7 2

Филип Дэйер 38 12 5 7 2

Фрэнсис Соммер 29 6 3 4 2

Эдвард Уолш 9 6 2 3 -

Аудит жөніндегі комитет

Сыйақылар жөнінде-гі комитет

Тағайындаулар жөніндегі комитет

Стратегиялық жоспарлау жөніндегі комитет

Тәуелсіз комитет

Филип Дэйер Фрэнсис Соммер Филип Дэйер Аластэр Фергюсон Филип Дэйер

Фрэнсис Соммер Филип Дэйер Фрэнсис Соммер Дәурен Қарабаев Фрэнсис Соммер

Аластэр Фергюсон Аластэр Фергюсон Дәурен Қарабаев Құрманғазы Есқазиев Аластэр Фергюсон

Аластэр Фергюсон Филип Дэйер

Фрэнсис Соммер

ДК

ЖӘ

НЕ

БА

СҚ

АР

МА

НЫ

Ң Ж

АУ

АП

КЕ

РШ

ІЛІГ

І

2017 ЖЫЛЫ ДК ЖӘНЕ КОМИТЕТТЕР ОТЫРЫСТАРЫНА ДК МҮШЕЛЕРІ МЕН КОМИТЕТ

МҮШЕЛЕРІНІҢ Қ АТЫСУЫ

Басқарма атқарушы орган болып табылады және Компанияның ағымдағы қызметіне басқаруды жүзеге асырады. 2017 жылы тұрақты негізде және қажеттілік бойынша Компания Басқармасының 31 отырысы өт-кізілді.

Басқарма акционерлердің жалпы жиналысының, ДК және Компанияның лауазымды тұлғаларының айрықша құзыретіне жатпайтын, Компанияның қы-зметін қамтамасыз етудің өзге мәселелері бойынша шешім қабылдайды.


116

/ 18


ДИРЕКТОРЛАР КЕҢЕСІНІҢ КОМИТЕТТЕРІ

АУДИТ ЖӨНІНДЕГІ КОМИТЕТ

АудитжөніндегіКомитеттіңмүшелері

2017 жылы көрсетілген Комитеттің құрамына 2017 жылдың 23 мамырынан тек Тәуелсіз директор-ларға ғана кірді, атап айтқанда: Филип Дэйер (Коми-тет Төрағасы), Фрэнсис Соммер және Аластэр Фергю-сон. Аудит жөніндегі комитетке тағайындау үш жылға дейінгі мерзімге жүзеге асырылады, бұл мерзім Аудит жөніндегі комитеттің мүшелері тәуелсіз болып қа-лады деп талаппен ДК шешімі бойынша үш жылдан екі қосымша кезеңнен көп емес мерзімге ұзартылуы мүмкін.

АудитжөніндегіКомитеттіңжауапкершілігіменміндеттері

Аудит жөніндегі комитетке өзге мәселелермен қа-тар Компанияның қаржылық ақпаратын қамтитын кез келген есептерге, тәуекелдерді бақылау жүйесі мен ішкі бақылау жүйесіне мониторинг жүргізуге және Компанияның аудиторларын осы процеске қатысты-ру үшін жауапкершілік жүктеледі. Сондай-ақ, ол ішкі бақылау процесінің сақталуын бақылайтын Компани-яның ішкі аудит қызметінен ақпарат алады. Атап ай-тқанда, Комитет заңнама талаптарының, бухгалтерлік стандарттарының, Ұлыбританияның Листинг агенттігі (UKLA) мен Қазақстан қор биржасында (KASE) қолда-нылатын ережелерінің сақталуы, тиімді ішкі бақылау жүйесінің қамтамасыз етілуі мәселелерімен айналы-сады. ДК жылдық қаржылық есептілікті алдын ала мақұлдауы үшін де жауапты болады.

Аудит жөніндегі комитет сатып алу және иеліктен шығару бойынша ірі мәмілелерді үнемі тексеріп тұра-ды және ДК олар бойынша Аудит жөніндегі комитет-ке жүгінуі мүмкін кез келген мәселелерді қарайды.

Сондай-ақ, Аудит жөніндегі комитет негізгі баға-лаулар мен пайымдауларға да, соның ішінде актив-тердің құнсыздануына резервті және мұнай өңдеу

өнімдерін сатудан түскен түсімді анықтауға жауапты болады.

Жыл сайын Аудит жөніндегі комитеттің Төрағасы акционерлердің жалпы жиналысында ДК төрағасы арқылы Комитет қызметінің нәтижелері туралы баян-дайды және Аудит жөніндегі комитеттің қызметімен байланысты сұрақтарға жауап береді.

АудитжөніндегіКомитеттің2017жылғықызметі

2017 жыл бойына Аудит жөніндегі комитеттің 12 отырысы өтті. Аудит жөніндегі комитеттің Төрағасы отырысты өткізу кезеңділігі мен мерзімі туралы шешім қабылдайды. Отырыс саны Комитеттің міндеттерін орындау талаптарына сәйкес анықталады. Сонымен бірге, бір жыл ішінде кемінде төрт отырыс болуы тиіс, олар қаржылық есептілікті дайындау циклінің және Компанияның аудитін жүргізудің негізгі күндерімен сәйкестенуі тиіс (сыртқы және ішкі аудиторлардың аудиторлық жоспарлары дайын болған кезде және аралық қаржылық есептер, алдын ала мәлімдемелер мен жылдық есеп аяқталуға жақын қалғанда). 2017 жылы Аудит жөніндегі комитет мынадай мәселелерді қарады:

1. Қаржылықесептілік:a. Қаржылық есептілікті ХҚЕС-ке сәйкес дай-

ындау мәселелерін қарау;b. Қазақстан және Лондон қор биржаларын-

да ашып жариялау үшін тоқсандық және жылдық қаржылық есептерді бекіту;

c. Қаржылық есептілік бойынша баспасөз ха-барламаларын және қаржы-шаруашылық қызметтің нәтижелеріне шолуларды мақұлдау.

2. Ішкіаудит:a. Ішкі аудит қызметінің жұмыс жоспарын қа-

рау және мақұлдау. b. Ішкі аудит қызметінің кадр мәселелері. c. Ішкі аудит қызметінің есептері..

3. Тәуекелдердібасқаружәнеішкібақылаужүй-есінемониторинг.

4. Комплаенсмәселелері.


117

/ 18

2

ДИ

РЕ

КТ

ОР

ЛА

Р К

ЕҢ

ЕС

ІНІҢ

КО

МИ

ТЕ

ТТ

ЕР

І

СЫЙАҚЫЛАР ЖӨНІНДЕГІ КОМИТЕТ

СыйақыларжөніндегіКомитеттіңмүшелері

2017 жыл бойына Сыйақылар жөніндегі комитет 7 отырыс өткізді. Комитет отырыстары қажеттілікке қарай өткізіледі, бірақ кез келген жағдайда алты айда бір реттен кем емес. Отырыстар Комитет Төрағасы-ның, Комитет мүшесінің бастамасымен немесе ДК шешімі бойынша шақырылуы мүмкін.

СыйақыларжөніндегіКомитеттіңжауапкершілігіменміндеттері

Сыйақылар жөніндегі комитет Компанияда ДК мү-шелеріне, Бас директорға, Басқарма мүшелеріне және Компанияның өзге де қызметкерлеріне сыйақы төлеу бойынша қолданылатын жүйесіне мониторинг жүргізу-ге, соның ішінде басқа компаниялармен салыстырған-да сыйақылар саясатының талдауына жауапты болады.

Сондай-ақ, Сыйақылар жөніндегі комитет ДК мүше-леріне, Компанияның Бас директоры мен Басқармасы мү-шелеріне сыйақылар мен өтемақылар төлеу мөлшері мен талаптарын анықтаудың қағидаттары мен өлшемшарт-тары бойынша, Компанияның опциондық жоспарлары-ның талаптарын және Компанияның басшылары мен қызметкерлерін ынталандырудың басқа да ұзақ мерзімді бағдарламаларын мақұлдау бойынша ДК-ға ұсынымдар әзірлеуге және ұсынуға жауапкершілік алады.

Сыйақылар жөніндегі комитет сыйақы саласын-дағы Компания саясатының және Компанияда қол-

данылатын сыйақы жүйесінің Компанияны дамыту стратегиясымен және оның қаржылық жағдайымен, сондай-ақ еңбек нарығындағы ахуалмен келісімді бо-луын қадағалайды.

Бұдан басқа, Сыйақылар жөніндегі комитет Ком-панияның ДК мүшелеріне сыйақы төлеу мөлшері мен тәртібін анықтау бөлігінде акционерлердің жалпы жиналысы шешімдерінің орындалуына бақылау жүр-гізеді.

Сыйақылар жөніндегі комитет өзінің жұмысы туралы ДК алдында жүйелі түрде есеп береді және бұдан басқа, ДК-ға ақпарат бере отырып, Комитеттің Сыйақылар жөніндегі комитет туралы ережесін сақта-уына жыл сайын талдау жасайды.

СыйақыларжөніндегіКомитеттің2017жылғықызметі

2017 жылы Сыйақылар жөніндегі комитет мына-дай мәселелерді қарады:

• «ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» акционерлік қоғамы Директорлар кеңесінің мүшелеріне сыйақы төлеу мөлшері мен талаптары туралы Директорлар кеңесіне ұсынымдар енгізу;

• Басқарма мүшелері, ішкі аудит қызметкерлері және корпоративтік хатшының лауазымдық жалақысының мөлшерін және оларға еңбекақы төлеу мен сыйақы беру талаптарын анықтау.

Тәуелсіз директорларға 2017 жылғы 31 желтоқ-санда аяқталған жылға есептелген сыйақылардың жалпы сомалары төмендегі кестеде көрсетілген:

Аты-жөні Жылдық сыйақы

Нақты қатысуы

Бейнеконфе-ренцбайла-ныс арқылы қатысуы

Тәуелсіз директор-лардың отырыстары

Комитетті басқару

2017 жыл-дың жиыны (салықтар шегергенде)

2017 жыл-дың жиыны (салықтар қосқанда)

мың АҚШ доллары






мың теңге

Аластэр Фергюсон 150,00 70,00 15,00 100,00 15,00 350,00 127 357

Фрэнсис Соммер 78,63 40,00 15,00 60,00 9,11 202,74 74 698

Эдвард Уолш 58,87 10,00 10,00 10,00 5,88 94,75 33 639

Филип Дэйер 150,00 70,00 15,00 100,00 55,24 390,24 142 214


118

/ 18


Директорлар кеңесінің қалған мүшелері ДК мүше-сі ретінде сыйақы алмайды, бірақ мұндай тағайында-умен байланысты шығындардың өтелуіне құқықтары бар.

2017 жылдың қорытындысы бойынша Басқарма мүшелеріне сыйақы төлеудің жиынтықты мөлшері 461 млн теңгені құрайды.

ТАҒАЙЫНДАУЛАР ЖӨНІНДЕГІ КОМИТЕТ

2017 жылы Тағайындаулар жөніндегі комитеттің құрамына кіргендер: 2017 жылғы 23 мамырдан Фи-лип Дэйер (Комитет Төрағасы) және Фрэнсис Соммер, 2017 жылғы 19 қыркүйектен Дәурен Қарабаев. 2017 жылғы ақпанда Аластэр Фергюсон Тағайындаулар жөніндегі комитеттің мүшесі болып сайланды. Коми-тет қызметінің негізгі мақсаты — Компания органда-рында лауазымдарды алмастыру үшін мамандарды іріктеу кезінде ДК жұмысының тиімділігі мен сапасын арттыру, сондай-ақ лауазымды тұлғалар ауысқан кез-де сабақтастықты қамтамасыз ету, Компанияның ДК мүшелері, Бас директоры, Басқарма мүшелері және корпоративтік хатшы қызметтеріне үміткерлерді ірік-теудің өлшемшарттарын анықтау.

Тағайындаулар жөніндегі комитет ДК мен Басқар-ма құрамындағы өзгертулерге қатысты, корпора-тивтік хатшы қызметіне тағайындау мен өкілеттілігін тоқтатуға, зейнеткерлікке шығуға қатысты, сондай-ақ қосымша және алмастырушы директорларды тағай-ындауға қатысты мәселелерді қарайды.

ТағайындауларжөніндегіКомитеттің2017жылғықызметі

2017 жыл бойына Комитет 5 отырыс өткізіп, онда мынадай мәселелерді қарады::

• Компанияның ДК мүшелеріне кандидаттар бойынша ДК ұсынымдары;

• ДК Комитеттерінің құрамы бойынша ДК ұсы-нымдары;

• Компания Басқармасының сандық құрамы және Басқарма мүшелерін сайлау бойынша ДК ұсынымдары.Стратегиялық жоспарлау жөнін-дегі Комитет

СТРАТЕГИЯЛЫҚ ЖОСПАРЛАУ ЖӨНІНДЕГІ КОМИТЕТ

2017 жылы Стратегиялық жоспарлау жөніндегі комитеттің құрамына кіргендер: 2017 жылғы 23 ма-мырдан Аластэр Фергюсон (Комитет Төрағасы), Фрэн-сис Соммер, Дәурен Қарабаев, Филип Дэйер және Құрманғазы Есқазиев. Комитет қызметінің мақсаты Компания қызметінің басым бағыттарын анықтау және оны дамыту стратегиясын дайындау бойын-ша Компанияның Директорлар кеңесіне ұсынымдар әзірлеу мен ұсыну болып табылады.

СтратегиялықжоспарлаужөніндегіКомитеттің2017жылғықызметі

2017 жылдың ішінде Комитеттің 2 отырысы өт-кізіліп, онда келесі мәселелер қаралды:

• Комитеттің Төрағасын сайлау;• мәміле жасасу.


119

/ 18

2

НЕ

ГІЗ

ГІ

АК

ЦИ

ОН

ЕР

ЛЕ

Р Ж

ӘН

Е/

НЕ

МЕ

СЕ

ЖД

Қ Ұ

СТ

АУ

ШЫ

ЛА

РЫ

бағалы қағаздарын ұстаушылардың тізімі көрсетіл-ген. Бұл талап ЖДҚ ұстаушыларына таратылмайды, бірақ Компания 2009 жылғы 30 қыркүйекте Қытай Халық Республикасының Мемлекеттік инвестици-ялық қоры China Investment Corporation (CIC) Ком-пания акцияларының шамамен 11%-на тең келетін ЖДҚ-ны сатып алғаны туралы хабарлауды қажет деп санайды.

НЕГІЗГІ АКЦИОНЕРЛЕР ЖӘНЕ/НЕМЕСЕ ЖДҚ ҰСТАУШЫЛАРЫ

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәй-кес Компанияның бағалы қағаздарын ұстаушылары акцияларының санын хабарлауға тиіс, соған сәйкес төменде 2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша акцияларды иемденетен Компанияның

ДИРЕКТОРЛАРДЫҢ ШАРТТАРЫ, ДИРЕКТОР-ЛАРДЫ ТАҒАЙЫНДАУ ТУРАЛЫ ХАТТАР ЖӘНЕ БАСҚАРМА МҮШЕЛЕРІНІҢ ЕҢБЕК ШАРТТАРЫ

БАСҚ АРМА МҮШЕЛЕРІНІҢ ЕҢБЕК ШАРТТАРЫ

Басқарманың барлық мүшелері Компаниямен еңбек шарттарын жасасты, осы шарттар бойынша оларға Компанияның ішкі ережелеріне сәйкес іссапар барысында орын алуын мүмкін жазатайым оқиғалар-дан сақтандыру және қызметтік іссапарлар кезіндегі шығындардың өтелуі ұсынылады.

Жоғарыда мазмұндалғанды қоспағанда, ДК мү-шелерімен немесе Басқарма мүшелерімен жасалатын қандай да бір басқа еңбек шарттары жоқ және олар-дың жасалуы көзделмейді.

ТӘУЕКЕЛДЕРДІ БАСҚАРУ

Компанияда тәуекелдерді басқару жүйесі жұмыс істейді. Жүйе Компанияға акционерлер инвестиция-

ларының сақталуын және ұлғайтуын ескере отырып, Компанияның өз бизнес мақсаттарына қол жеткізуі тұрғысында маңызды тәуекелдерді анықтау, бағалау және басқару мақсатында әзірленді.

Жүйе сенімді қолданылып жүрген халықаралық әдістемелердің негізінде, сондай-ақ Лондон қор бир-жасының листингі ережелерінің және Ұлыбритани-яның корпоративтік басқару кодексінің талаптары ескеріліп әзірленді.

Бақылау элементтері арасындағы бағынушылық және өзара іс-қимылдың қолданыстағы тәртібі жүй-енің тиімді жұмыс жасауы үшін қажетті тәуелсіздік деңгейін қамтамасыз етеді және осы саладағы озық халықаралық тәжірибеге сәйкес келеді.

2015 жылы Компания тәуекелдерді басқару тәжірибесін жетілдіру мақсатында өзінің Тәуекел-дерді басқару саясатына өзгерістер енгізді. Саясат тәуекелдерді басқару саласындағы стратегияны, тәуекелдерді басқару жүйесі бойынша рөлдер мен жауапкершілікті бөлуді белгілейді, оларды басқару органдары мен барлық қызметкерлер Компанияның

Акционер Жай акциялар саны

Артықшылықты акциялар саны

Барлық орналастырылған акциялар

Шығарылған акциялар саны 70 220 935 4 136 107 74 357 042

«ҚазМұнайГаз» ҰК» АҚ иелігіндегі 43 087 006 – 43 087 006

Шығарылған акционерлік капиталдың пайызы 61,36% 0,00% 57,95%


120

/ 18


жалпы корпоративтік мақсаттарына жету үшін өз қы-зметінде басшылыққа алады.

Компанияның ішкі аудит қызметі Директор-лар кеңесіне Компанияның ішкі бақылау жүйесінің қаншалықты деңгейде дұрыс қалыптасқаны және тиімділі туралы объективті ақпарат ұсынады. Ішкі аудит қызметі өз жұмысында Компания қызметінің аса маңызды салаларын анықтап, оларға барынша назар аударуға мүмкіндік беретін тәуекелге бағыт-талған тәсілді қолданады. Бұл корпоративтік басқа-рудың жалпы тиімділігі мен сапасын арттыруға жәрдемдеседі. Ішкі аудит қызметі басшылықтың ұсынымдарды орындауын бақылайды және олар бойынша Аудит жөніндегі комитет мен ДК алдында есеп береді.

Тәуекелдерді басқаруға қатысты Басқарма Тәу-екелдерді басқару комитетін құрды, оның қызметі бойынша егжей-тегжейлі ақпарат төменде беріл-ген.

ТӘУЕКЕЛДЕРДІ БАСҚ АРУ КОМИТЕТІ

Тәуекелдерді басқару комитеті Компания Басқар-масы жанындағы консультативтік-кеңесу органы бо-лып табылады.

Комитет құрамына Басқарма мүшелері және не-гізгі функционалдық бағыттар бойынша Компанияның басшылары кіреді.

Комитет қызметінің негізгі мақсаты Компаниядағы тәуекелдерді басқару мәселелерін жеделдетіп қарау, тәуекелдерді басқару мәселелері бойынша Басқарма шешімдер қабылдау үшін оған ұсынымдар әзірлеу, сондай-ақ тәуекелдерді басқару жүйесінің тиімділігі-не мониторинг жүргізу болып табылады.

Компанияның тәуекелдер бейіні бойынша жалпы ақпаратты 62 беттегі «Тәуекел факторлары» бөлімі-нен табуға болады, бұдан басқа, қаржылық тәуе-келдер бойынша ақпаратты Шоғырландырылған қаржылық есептілікке берілген Ескертулерден тауып алуға болады.

ҰЛЫБРИТАНИЯДАҒЫ САЛЫҚСАЛУ БОЙЫНША АҚПАРАТ

Төменде беріліп отырған шолу осы құжаттың күніне сәйкес салық және кедендік алымдар бой-ынша Ұлыбританияның заңнамасына және Ұлыбри-танияның Мемлекеттік басқару тәжірибесіне не-гізделген, олардың әрқайсысы, мүмкін кері күшке ие болып, өзгеруі ықтимал. Егер басқа нұсқаулар болмаса, осы шолу акциялардың немесе ЖДҚ-ның абсолюттік бенефициарлық иелері болып табыла-тын және (1) салық салу мақсаттары үшін Ұлыбри-танияның резиденттері болып табылатын; (2) салық салу мақсаттары үшін кез келген басқа юрисдик-цияда резиденттер болып табылмайтын; және (3) акцияларды немесе ЖДҚ-ны иемденуге байланы-сты Қазақстан Республикасында тұрақты мекемесі жоқ («Ұлыбританиядан ұстаушылар») тұлғалар үшін Ұлыбританияның кейбір салық салу салдарына ғана қатысты.

Бұдан басқа, осы шолуда (1) негізгі капитал ретінде акциялар мен ЖДҚ-ны иемденетін Ұлы-британия ұстаушылары үшін салықтық салдарлар ғана қаралады және дилерлер сияқты Ұлыбритания ұстаушыларының кейбір басқа санаттарына қатысы болуы мүмкін салықтық салдарлар қаралмайды; (2) Ұлыбритания ұстаушысы компанияның дауыс беруші акцияларының 10 және одан көп пайызын тәкелей немесе жанама бақыламайды деп рұқсат беріледі; (3) ЖДҚ ұстаушысына базалық акцияларға және осындай акциялар бойынша дивидендтерге бенефициарлық құқығы берілуі мүмкін; және (4) сақтандырушы және инвестициялық компаниялар, қайырымдылық мекемелер немесе зейнетақы қор-лары болып табылатын Ұлыбритания ұстаушылары үшін салықтық салдарлар қаралмайды.

Бұл шолу жалпы нұсқаулық болып табылады және оны Ұлыбританияның нақты ұстаушылары заң және салық мәселелері бойынша консультация ретінде қарастырмауға тиіс. Тиісінше, инвесторлар


121

/ 18

2

жалпы салықтық салдарларға қатысты, соның ішін-де нақты бір жағдайлар кезінде салық және кеден-дік алымдар бойынша Ұлыбританияның заңнама-сына және Ұлыбританияның Мемлекеттік басқару тәжірибесіне сәйкес акцияларды және ЖДҚ сатып алу, иемдену және иеліктен шығару салдарларына қатысты салық мәселелері бойынша өздерінің кон-сультанттарынан консультация алулары қажет.

ТӨЛЕМ КӨЗІНЕН ҰСТА ЛАТЫН ТАБЫС СА ЛЫҒЫ

ЖДҚ бойынша алынатын кірістің Ұлыбританияда табыс көзі жоқ болып есептелсе, мұндай кіріске Ұлы-британияның төлем көзінен ұсталатын салық салын-бауға тиіс. Акциялар бойынша дивидендтер төлеміне Ұлыбританияның төлем көзінен ұсталатын салық са-лынбайды.

ДИВИДЕНДТЕРГЕ СА ЛЫҚ СА ЛУ

Акциялар немесе ЖДҚ бойынша дивиденд алатын Ұлыбританияның ұстаушысы төлем көзінен ұсталатын қазақстандық салықтың есебіне қандай да бір сома-сының болуын ескере отырып, төлем көзінен ұстала-тын қазақстандық салық шегерілгенге дейін төленген дивидендтің жиынтық сомасына Ұлыбританияның табыс немесе корпоративтік салығын (жағдайға бай-ланысты) төлеуге міндетті болуы мүмкін.

Ұлыбританияның ұстаушысы — Ұлыбритания-дан тұратын және резиденті болып табылатын жеке тұлға, ол тиісті салық жылында алынған, соның ішін-де сол салық жылында акцияларға кез келген инве-стициялардан алынған дивидендтерді қоса алғанда, барлық дивидендтердің алғашқы £5,000-ға салық салынудан нақты босатылуы таратылатын («нөлдік дивидендтік мөлшерлеме»), акциялар немесе ЖДҚ бойынша төленген дивидендтерге Ұлыбританияның

табыс салығын төлейді. Ұлыбританияның ұстаушы-сы — резидент болып табылатын, бірақ Ұлыбрита-ниядан тұрмайтын және қаражатты аудару негізінде Ұлыбританияның салығын төлеуді де (және қажет болғанда, аударым үшін комиссия төлеуді де) таңда-уға құқығы бар жеке тұлға, ол дивиденд төленген немесе Ұлыбританияға аударылды деп есептелген мөлшерде акциялар немесе ЖДҚ бойынша төлен-ген дивидендтерге Ұлыбританияның табыс салығын төлейді.

Салықтан төлеуден жалтаруға қарсы белгілі бір ережелер қолданған жағдайларды қоспағанда, салық салу мақсатында Ұлыбританияның резидент-компа-ниясы болып табылатын Ұлыбританияның ұстаушысы акциялар немесе ЖДҚ бойынша төленген дивиденд-терге корпоративтік табыс салығын төлеуге міндетті емес.

ИЕЛІКТЕН ШЫҒАРУ ЖӘНЕ ШАРТТЫ ТҮРДЕ

ИЕЛІКТЕН ШЫҒАРУ КЕЗІНДЕ СА ЛЫНАТЫН СА ЛЫҚ

Ұлыбритания ұстаушысының акциялардан не-месе ЖДҚ-дан үлестерін шығаруы Ұлыбритания ұстаушысының жағдайына байланысты және салық төлеуден босатылуға жататын, Ұлыбританиядағы са-лық салынатын кіріске салық салу мақсатында салық салынатын кіріске немесе рұқсат етілген шегерімге әкелуі мүмкін. Жеке тұлға-резидент болып табы-латын және Ұлыбританияда тұратын Ұлыбритания ұстаушысы акциялардан немесе ЖДҚ-дан үлестерін шығару кезінде салық салынатын кіріске капитал өсіміне Ұлыбритания салығын төлеуге міндетті бо-лады. Жеке тұлға-резидент болып табылатын және Ұлыбританияда тұрмайтын және қаражатты аудару негізінде Ұлыбританияның салығын төлеуді де (және қажет болғанда, аударым үшін комиссия төлеуді де) таңдауға құқығы бар Ұлыбритания ұстаушысы капи-

ҰЛ

ЫБ

РИ

ТА

НИ

ЯД

АҒ

Ы С

АЛ

ЫҚ

СА

ЛУ

БО

ЙЫ

НШ

А А

ҚП

АР

АТ


122

/ 18


тал өсіміне Ұлыбритания салығын акциялардан неме-се ЖДҚ-дан үлестерін шығару кезінде алынған салық салынатын кіріс Ұлыбританияға аударылған немесе аударылды деп есептелген мөлшерде төлейтін бо-лады. Атап айтқанда, Лондон қор биржасында ЖДҚ-мен жасалатын мәмілелер табысты аударуға әкелуі мүмкін, оған, тиісінше, капитал өсіміне Ұлыбритания салығы салынады.

Салық мақсаттарында Ұлыбританияның рези-денттігінен шыққан немесе толық бес жылдан кем уақыт бойы Ұлыбританияда тұрмайтын және осындай мерзім ішінде акцияларды немесе ЖДҚ-ны иеліктен шығаратын акциялар немесе ЖДҚ ұстаушысы — жеке тұлға Ұлыбританияға оралған кезде иеліктен шығару кезінде резидент болмағанына және Ұлыбританияда тұрмағанына қарамастан, капитал өсіміне Ұлыбрита-ния салығын төлеуге міндеттелуі мүмкін.

Заңды тұлға болып табылатын Ұлыбритания ұста-ушысы акцияларды немесе ЖДҚ-ны сатудан түскен кез келген салық салынатын кіріске Ұлыбританияның корпоративтік табыс салығын төлейді.

ТӨЛЕМ КӨЗІНЕ Қ АЗАҚСТАН СА ЛЫҒЫН ҚОЛДАНУ

Акциялар және ЖДҚ бойынша дивидендтер төлеміне төлем көзінен ұсталатын қазақстандық са-лық салынады. Ұлыбритания ұстаушысынан — жеке тұлға-резиденттен Ұлыбританияда мұндай соманы шегеру тәртібіне сәйкес Ұлыбританияның табыс са-лығының есебінен мұндай төлемдерден ұсталған төлем көзінен ұсталатын қазақстандық салықты шегеруге құқығы болуы тиіс. Ұлыбританияның ре-зидент-компаниясы болып табылатын Ұлыбритания ұстаушы төленген дивидендке әдетте корпоративтік салық төлемейді және осылайша, әдетте, оларды төлем көзінен ұсталатын кез келген қазақстандық са-лықтан шегеруді талап етуге құқығы болмайды.

ЕЛТАҢБА А ЛЫМЫ ЖӘНЕ ЕЛТАҢБА А ЛЫМЫНА

БА ЛАМА ЛЫ СА ЛЫҚ («ЕАБС»)

Бір немесе бірнеше акцияларды не ЖДҚ-ны та-быстау туралы мәмілені ресімдейтін немесе келісімді қамтитын құжатқа (i) Ұлыбританияда қол қойылма-ды немесе (ii) Ұлыбританиядағы қандай да бір жеке меншікке қатысы жоқ немесе бұл Ұлыбританияда жасалған немесе жасалып жатқан әрекеттер (Ұлы-британиядағы банктік шоттар төлеміне қатысуды қамтуы мүмкін) деп болжамданса, мұндай құжатқа жарияланған құн бойынша елтаңба алымы салын-байды.

Тіпті бір немесе бірнеше акцияларды не ЖДҚ-ны табыстау туралы мәмілені ресімдейтін немесе келісімді қамтитын құжатқа (i) Ұлыбританияда қол қойылса немесе (ii) оның Ұлыбританиядағы қандай да бір жеке меншікке қатысы болса немесе бұл Ұлы-британияда жасалған немесе жасалып жатқан әре-кеттер болса, онда, егер мұндай құжат Ұлыбритани-яда қандай да бір мақсаттар үшін керек болмаса, іс жүзінде мұндай құжатқа жарияланған құн бойынша елтаңба алымын төлеудің қажеті болмауы тиіс. Егер Ұлыбританияда жарияланған құн бойынша елтаңба алымын төлеу қажеттілігі туындаса, онда пайыздар мен айыппұлдар төлеу қажеттігі де туындауы мүм-кін.

ЖДҚ құны фунт стерлингпен көрсетілмейтін бағалы қағаздарға жататындықтан, онда «ұсынушы құжатына» елтаңба алымы ЖДҚ шығарылымына да, ЖДҚ арқылы берілетін бағалы қағаздар берілуіне де төленбеуі тиіс.

Акциялар (i) Ұлыбританиядаға тізілімде тіркел-мейді немесе (ii) Ұлыбританияда тіркелген ком-пания шығарған акциялармен біріктірілмейді деп болжамданса, онда акцияларды немесе ЖДҚ беру туралы шартқа ЕАБС салынбауы керек.


123

/ 18

2

Т Е КС Е Р І Л Г Е Н Қ А Р Ж Ы Л Ы Қ Е С Е П Т І Л І Г І

124

/ 18

2

125

/ 18

2


ТӘУ Е ЛС І З АУД И ТО РД Ы Ң АУД И ТО РЛ Ы Қ Е С Е Б І

ТӘ

УЕ

ЛС

ІЗ А

УД

ИТ

ОР

ДЫ

Ң А

УД

ИТ

ОР

ЛЫ

Қ Е

СЕ

БІ

«ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» АҚ акционерлері мен басшыларына

ПІКІР

Біз «ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» АҚ және оның еншілес ұйымдарының (бұдан әрі – «Ұйым») шоғырланды-рылған қаржылық есептілігіне аудит жүргіздік, ол 2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша қаржылық жағдай туралы шоғырландырылған есебінен, жиынтықты кіріс туралы шоғырландырылған есебінен, жеке капи-талдағы өзгерістер туралы шоғырландырылған есебінен және көрсетілген күні аяқталған жылға ақша қаража-тының қозғалысы туралы шоғырландырылған есебінен, сондай-ақ есепке алу саясатының негізгі ережелеріне жасалған қысқаша шолуды қоса алғанда, шоғырландырылған қаржылық есептілікке берілген ескертулерден тұрады.

Біздің пікіріміз бойынша, қоса беріліп отырған шоғырландырылған қаржылық есептілік барлық елеулі аспектілерде 2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша Ұйымның қаржылық жағдайын, сондай-ақ көрсетілген күні аяқталған жылға оның қаржылық нәтижелері мен ақша қаражаты қозғалысын Халықаралық қаржы есептілігі стандарттарына («ХҚЕС») сәйкес барынша нақты көрсетеді.

ПІКІР БІЛДІРУДІҢ НЕГІЗІ

Біз аудитті Халықаралық аудит стандарттарына («ХАС») сәйкес жүргіздік. Осы стандарттарға сай біздің мін-деттеріміз жасалған есептің «Аудитордың шоғырландырылған қаржылық есептіліктің аудитіне жауапкершілігі» бөлімінде сипатталған. Бухгалтерлерге арналған халықаралық этика стандарттары жөніндегі кеңестің Кәсіпқой бухгалтерлер этикасының кодексіне (бұдан әрі – «БХЭСК Кодексі») сәйкес Ұйымға қатысты біз тәуелсізбіз және өзге де этикалық міндеттерді БХЭСК Кодексіне сәйкес орындадық. Біз алған аудиторлық дәлелдер пікірімізді білдіру үшін жеткілікті және лайықты болып табылады деп пайымдаймыз.

АУДИТТІҢ ТҮЙІНДІ МӘСЕЛЕЛЕРІ

Аудиттің түйінді мәселелері – бұл біздің кәсіби пікіріміз бойынша ағымдағы кезеңнің шоғырландырылған қаржылық есептілігіне жүргізілген аудитіміз үшін барынша маңызды болған мәселелер. Осы мәселелер шоғы-рландырылған қаржылық есептілікке жүргізілген аудитіміздің жалпы контекстінде және осы есептілік туралы пікірімізді қалыптастыру кезінде қаралды, сондай-ақ біз осы мәселелерге қатысты жекелеген пікірімізді білдір-мейміз. Төменде көрсетілген мәселеге қатысты тиісті мәселе аудитіміздің барысында қалай қаралғандығының сипаты осы контекстіде келтіріледі.


126

/ 18

2Т Е К С Е Р І Л Г Е Н Қ А Р Ж Ы Л Ы Қ Е С Е П Т І Л І Г І

Біз есебіміздің «Аудитордың шоғырландырылған қаржылық есептіліктің аудитіне жауапкершілігі» бөлімін-де сипатталған, соның ішінде осы мәселелерге де қатысты міндеттерімізді орындадық. Тиісінше, аудитіміз шоғырландырылған қаржылық есептілікті едәуір бұрмалау тәукелдеріне біздің бағалауымызға жауап ретінде әзірленген процедуралардың орындауын қамтиды. Аудиторлық рәсімдердің, соның ішінде төменде көрсетіл-ген мәселені қарау барысында орындалған рәсімдердің нәтижелері қоса беріліп отырған шоғырландырылған қаржылық есептілік туралы аудиторлық пікірімізді білдіруге негіз болып табылады.

Аудиттіңтүйіндімәселесі Тиістітүйіндімәселеаудитіміздіңбарысындақалайқаралды

Мұнай-газқорларынбағалау

Мұнай-газ қорларын бағалау басшылықтың және қор-ларды бағалау инженерлерінің елеулі пайымдауы мен ұйғарымдарын талап етеді. Бұл бағалаудың шоғырланды-рылған қаржылық есептілікке, атап айтқанда: активтердің ықтимал құнсыздануы белгілерінің болуын сәйкестендіру процесіне; тозу, сарқылу және амортизацияға; активтерді тарату бойынша резервке; және қызметтің үздіксіздігіне елеулі ықпалы бар. Қорлардың көлемін бағалауда техника-лық дәлсіздіктер бар.

Біз бағалауға қатыстырылған қорларды бағалау инженер-лерінің құзыреті мен объективтілігін бағаладық. Біз қор-ларды бағалау жөніндегі инженерлер пайдаланған дерек-терді басшылық бекіткен бюджет деректерімен, сондай-ақ мұнай-газ индустриясы бойынша сыртқы деректерімен салыстырып анықтадық. Ұйымның деректеріне сәйкес қорлардың қайта қаралауына сәйкестікті бағаладық.

Мұнай-газ қорларын бағалау үшін қолданылған әді-стеменің сипаттамасы шоғырландырылған қаржылық есептілікке 4-ескертуде келтірілген.

2017 ЖЫЛҒЫ ҰЙЫМНЫҢ ЖЫЛДЫҚ ЕСЕБІНЕ ЕНГІЗІЛГЕН ӨЗГЕ АҚПАРАТ

Өзге ақпаратқа Ұйымның Жылдық есебінде мазмұндалған ақпарат кіреді, бірақ оған шоғырландырылған қаржылық есептілік мен сол туралы біздің аудиторлық есебіміз жатпайды. Өзге ақпарат үшін жауапкершілік басшылыққа жүктелген.

Ұйымның жылдық есебі бізге осы аудиторлық есептің датасынан кейін ұсынылады деп күтіледі.Шоғырландырылған қаржылық есептілік туралы біздің пікіріміз өзге ақпаратқа таралмайды және біз осы

ақпаратқа қатысты қандай да бір нысанда сенімділікті білдіретін тұжырымды жасамаймыз. Шоғырландырылған қаржылық есептілікке аудит жүргізуімізге орай біздің міндетіміз өзге ақпаратпен та-

нысу және бұл ретте өзге ақпарат пен шоғырландырылған қаржылық есептіліктің немесе аудит барысында алынған біздің білімдердің арасында елеулі сәйкессіздіктердің болуын тексеру және өзге ақпарат басқа да еле-улі бұрмалануларды қамтымайтындығы мәселесін қарау болып табылады.

БАСШЫЛЫҚТЫҢ ЖӘНЕ АУДИТ ЖӨНІНДЕГІ КОМИТЕТТІҢ ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН Қ АРЖЫЛЫҚ ЕСЕПТІЛІК

ҮШІН ЖАУАПКЕРШІЛІГІ

Басшылық көрсетілген шоғырландырылған қаржылық есептіліктің ХҚЕС-ке сәйкес дайындалып, шынайы берілуіне, сондай-ақ басшылық жосықсыз әрекеттердің немесе қателердің салдарынан елеулі бұрмалануы жоқ шоғырландырылған қаржылық есептілікті дайындау үшін қажет деп санайтын ішкі бақылау жүйесіне жауапты болады.

Шоғырландырылған қаржылық есептілікті дайындау кезінде басшылық Ұйымның өз қызметін үздіксіз жалғастыра алу қабілетін бағалауға, тиісті жағдайларда үздіксіз қызметке жататын деректердің ашылуына


127

/ 18

2

ТӘ

УЕ

ЛС

ІЗ А

УД

ИТ

ОР

ДЫ

Ң А

УД

ИТ

ОР

ЛЫ

Қ Е

СЕ

БІ

және басшылық Ұйымды таратқысы, оның қызметін тоқтатқысы келген немесе мұндай әрекеттерге нақты ба-ламасы болмаған жағдайларды қоспағанда, есептілікті қызметтің үздіксіздігі туралы жорамалдар негізінде дай-ындауға жауапты болады.

Аудит жөніндегі комитетке Ұйымның шоғырландырылған қаржылық есептілігін дайындау процесін қадаға-лау үшін жауапкершілік жүктелген.

АУДИТОРДЫҢ ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН Қ АРЖЫЛЫҚ ЕСЕПТІЛІКТІҢ АУДИТІНЕ ЖАУАПКЕРШІЛІГІ

Біздің мақсатымыздың мәні жалпы шоғырландырылған қаржылық есептілікте және біздің пікірімізді қамти-тын аудиторлық есептің шығарылымында жосықсыз әрекеттердің немесе қателердің салдарынан елеулі бұр-маланудың жоқ екеніне ақылға қонымды сенімділікке көз жеткізу болып табылады.

Ақылға қонымды сенімділік сенімділіктің жоғары деңгейін білдіреді, бірақ елеулі бұрмалану орын алған жағдайда, Халықаралық аудит стандарттарына сәйкес жүргізілген аудит оны әрдайым анықтайтынына кепілдік бере алмайды. Бұрмалану жосықсыз әрекеттердің немесе қателердің нәтижесі болуы мүмкін және олардың жеке-жеке немесе жиынтықты түрде пайдаланушылардың осы шоғырландырылған қаржылық есептіліктің негізінде қабылданатын экономикалық шешімдеріне ықпал ете алатынын дәйекті болжамдауға болса, елеулі болып табылады.

Халықаралық аудит стандарттарына сәйкес жүргізілген аудит шеңберінде біз кәсіби пайымдауды қолданып, бүкіл аудит бойына кәсіптік скептицизмді сақтап отырамыз. Бұдан басқа біз мынадай іс-әрекеттерді орындай-мыз: • жосықсыз әрекеттердің немесе қателердің салдарынан шоғырландырылған қаржылық есептілікте елеулі

бұрмаланудың тәуекелдерін анықтаймыз және бағалаймыз; осы тәуекелдерге жауап ретінде аудиторлық рәсімдерді дайындаймыз және өткіземіз; пікірімізді білдіру үшін негіздеме болатындай нақты және тиісті ау-диторлық дәлелдерге қол жеткіземіз. Жосықсыз әрекеттер нәтижесіндегі елеулі бұрмаланудың анықталуы тәуекеліне қарағанда қателер нәтижесіндегі елеулі бұрмаланудың анықталмай қалудың тәуекелі жоғары, өйткені жосықсыз әрекеттер қылмыстық келісімді, арамдықты, қасақана рұқсат беруді, ақпаратты бұрмалап ұсынуды немесе ішкі бақылау жүйесінен тыс әрекеттерді қамтуы мүмкін;

• Ұйымның ішкі бақылау жүйесінің тиімділігі туралы пікір білдіру мақсатында емес, тиісті мән-жайлардың аудиторлық рәсімдерін дайындау мақсатында аудит үшін маңыздылығы бар ішкі бақылау жүйесі туралы түсінік аламыз;

• қолданыстағы есепке алу саясатының лайықты сипаттамасын және басшылық белгілеген бухгалтерлік бағалау мен тиісті ақпаратты ашудың дәйектілігін бағалаймыз;

• басшылықтың қызмет үздіксіздігі туралы болжамды қолданудың заңдылығы жөнінде қорытынды жасай-мыз, сондай-ақ Ұйымның өз қызметін үздіксіз жалғастыру қабілетіне қатысты елеулі күмән тудыруы мүмкін жағдайларға немесе шарттарға байланысты елеулі белгісіздіктің бар не жоғы туралы тұжырым жасаймыз. Егер біз елеулі белгісіздіктің болуы туралы тұжырым жасайтын болсақ, онда аудиторлық есебімізде шоғы-рландырылған қаржылық есептіліктегі тиісті ақпараттың ашылуына назар аударуымыз қажет немесе егер мұндай ақпараттың ашылуы лайықсыз болса, онда пікірімізді түрлендіруге тиіспіз. Біздің тұжырымдар ау-диторлық есебіміздің күніне дейін алынған аудиторлық дәлелдерге негізделген. Алайда, келешек оқиғалар немесе талаптар Ұйымның өз қызметін үздіксіз жалғыстыру қабілетінің жоғалтуына әкелуі мүмкін;

• шоғырландырылған қаржылық есептіліктің бүтіндей ұсынылуын, оның құрылымы мен мазмұнын бағалай-мыз, оған ақпаратты ашып көрсету, сондай-ақ шоғырландырылған қаржылық есептіліктің негізінде болған операциялар мен оқиғалардың шынайы ұсынылуын қамтамасыз ететіндей ұсынылғандығын бағалаймыз;

• шоғырландырылған қаржылық есептілік туралы пікірімізді білдіру үшін еншілес ұйымдардың қаржылық


128

/ 18


ақпараты және Ұйым ішіндегі шаруашылық қызметке қатысты жеткілікті түрде лайықты аудиторлық дәлел-дер аламыз. Біз Ұйым аудитінің жалпы басқарылуына, бақылануына және жүргізілуіне жауапты боламыз. Біз аудиторлық пікіріміз үшін жеке дара жауапты болып табыламыз.

Біз Аудит жөніндегі комитетпен ақпараттық ықтымақтастықты жүргіземіз, оның назарына өзгесінен басқа, жоспарланған аудиттің көлемдері мен мерзімдері туралы, сондай-ақ, егер біз аудит барысында мұндайларды анықтайтын болсақ, аудит нәтижелері бойынша елеулі ескертулерді, соның ішінде ішкі бақылау жүйесінің еле-улі кемшіліктері туралы ақпаратты жеткіземіз.

Сондай-ақ, біз Аудит жөніндегі комитетке тәуелсіздікке қатысты барлық тиісті этикалық талаптарды сақтағандығымыз туралы мәлімдеме жасаймыз, сондай-ақ осы тұлғаларға барлық өзара қарым-қатынастар және аудитордың тәуелсіздігіне ықпал етеді деп дәлелді түрде есептеуге болатын басқа да мәселелер туралы, ал қажетті жағдайларда – тиісті сақтық шаралары туралы хабарлап отырдық.

Біз Аудит жөніндегі комитеттің назарына жеткізілген мәселелердің ішінен ағымдағы кезеңнің шоғырланды-рылған қаржылық есептілігінің аудиті үшін барынша маңызды болған және тиісінше, аудиттің түйінді мәселе-лері болып табылған мәселелерді анықтаймыз. Біз бұл мәселелер туралы ақпаратты жария ету заңмен немесе нормативтік актімен тыйым салынған немесе мұндай ақпаратты хабарлаудың кері салдары оны хабарлау қоғам-дық маңызы бар пайдадан асып түседі деп болжам жасауға болатын, қандай да бір мәселе туралы ақпарат біздің есебімізде хабарланбауы тиіс екіндігі туралы тұжырымға келген сирек жағдайлардан басқа, бұл мәселе-лерді аудиторлық есебімізде сипаттаймыз.

Нәтижесі бойынша тәуелсіз аудитордың осы аудиторлық есебі шығарылған аудиттің жүргізілуіне жауапты басшы, – Джим Дакер.

ДжимДакерАудитбойыншаәріптес

ӘділСыздықовАудитор

ГүлмираТұрмағамбетова«ЭрнстэндЯнг»ЖШСБасдиректоры

Аудитордың біліктілік куәлігі, 2013 жылғы 23 желтоқсан, № МФ-0000172

050060, Қазақстан Республикасы, Алматы қ.,Әл-Фараби даңғылы, 77/7, «Есентай Тауэр ғимараты»

2018жылғы14ақпан

Қазақстан Республикасының аумағында аудитор-лық қызметпен айналысуға мемлекеттік лицензия: Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі 2005 жылғы 15 шілдеде берген, сериясы МФЮ-2, № 0000003


129

/ 18

2

ШО

ҒЫ

РЛ

АН

ДЫ

РЫ

ЛҒ

АН

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ЕС

ЕП

ТІЛ

ІК

Қ АРЖЫЛЫҚ ЖАҒДАЙ ТУРА ЛЫ ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ЕСЕП, миллион теңгемен

31 желтоқсанда

Ескерту 2017 2016

Активтер

Ұзақ мерзімді активтер

Негізгі құралдар 5 377.160 311.597

Материалдық емес активтер 6 16.296 11.607

Бірлескен кәсіпорындарға инвестициялар 8 127.548 144.532

Қауымдасқан компанияға инвестициялар 9 116.970 135.633

Бірлесіп бақыланатын кәсіпорыннан дебиторлық берешек 8 11.519 16.696

Бірлескен кәсіпорындардан алынатын қарыздар 8 28.049 29.638

Өзге де қаржы активтері 7 34.778 35.961

Кейінге қалдырылған салық бойынша актив 19 53.215 51.459

Өзге де активтер 6.085 970

Ұзақ мерзімді активтердің жиыны 771.620 738.093

Қысқа мерзімді активтер

Тауарлық-материалдық қорлар 10 30.697 24.774

Табыс салығы бойынша алдын ала төлем 2.483 51.567

Резервті шегергендегі өтелетін ҚҚС 2 21.574 16.680

Пайдалы қазбаларды өндіру салығы мен ренталық салық бойынша алдын ала төлем − 15.676

Экспорттық кеден бажы және өзге де салықтар бойынша алдын ала төлем 2 20.717 15.071

Алдағы кезеңдердің шығындары 2 16.190 11.529

Сауда және өзге де дебиторлық берешек 7 132.680 74.121

Бірлесіп бақыланатын кәсіпорыннан дебиторлық берешек 8 26.496 17.617

Өзге де қаржы активтері 7 889.687 983.257

Ақша қаражаты және олардың баламалары 7 421.643 162.091

Қысқа мерзімді активтердің жиыны 1.562.167 1.372.383

Активтердің жиыны 2.333.787 2.110.476


130

/ 18


Қ АРЖЫЛЫҚ ЖАҒДАЙ ТУРА ЛЫ ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ЕСЕП, миллион теңгемен (ЖА ЛҒАСЫ)

31 желтоқсанда


КАПИТАЛ

Жарғылық капитал 11 165.418 165.343

Өзге резервтер 2.347 2.448

Бөлінбеген пайда 1.619.466 1.444.351

Валюталарды қайта есептеу бойынша резерв 321.488 321.370

Капиталдың жиыны 2.108.719 1.933.512

МІНДЕТТЕМЕЛЕР

Ұзақ мерзімді міндеттемелер

Қарыздар 1.807 3.844

Кейінге қалдырылған салық бойынша міндеттеме 19 138 138

Резервтер 13 51.845 45.300

Ұзақ мерзімді міндеттемелердің жиыны 53.790 49.282

Қысқа мерзімді міндеттемелер

Қарыздар 5.669 5.483

Резервтер 13 31.795 45.926

Төленетін табыс салығы 3.888 33

Төленетін пайдалы қазбаларды өндіру салығы мен ренталық салық 52.181 8.571

Сауда және өзге де кредиторлық берешек 77.745 67.669

Қысқа мерзімді міндеттемелердің жиыны 171.278 127.682

Міндетемелердің жиыны 225.068 176.964

Міндеттемелер мен капиталдың жиыны 2.333.787 2.110.476


131

/ 18

2

ЖИЫНТЫҚТЫ КІРІС ТУРА ЛЫ ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ЕСЕП, миллион теңгемен

31 желтоқсанда аяқталған жылға


Кірістер 14 956.457 727.154

Қауымдасқан компания мен бірлескен кәсіпорындардың нәтижелеріндегі үлес 8,9 20.441 (12.600)

Қаржылық кіріс 18 29.760 30.037

Түсім мен өзге кірістердің жиыны 1.006.658 744.591

Өндірістік шығындар 15 (318.473) (274.753)

Сату бойынша шығындар, жалпы және әкімшілік шығындар 16 (135.324) (115.022)

Еншілес ұйымды сатып алудан таза залал 4 (3.249) −

Барлау шығындары (1.612) (2.535)

Тозу, сарқылу және амортизация 5, 6 (35.626) (30.776)

Табыс салығынан басқа салықтар 17 (288.070) (145.431)

Өтелетін ҚҚС бойынша резервті қалпына келтіру, нетто 23 24.053 13.362

Негізгі құралдардың істен шығуынан залал (2.176) (2.050)

Қаржылық шығыстар 18 (4.311) (5.842)

Кері бағамдық айырма, нетто (893) (12.892)

Салық салынғанға дейінгі пайда 240.977 168.652

Табыс салығы бойынша шығындар 19 (45.618) (37.076)

Жылдағы пайда 195.359 131.576

Валюталарды қайта есептеуден бағамдық айырма 118 (11.771)

Алдағы кезеңдерде пайда немесе залалдың құрамына қайта жіктелуге жататын өзге де жиынтықты кіріс / (залал) 118 (11.771)

Салықтарды шегергендегі актуарлық (залал) / пайда 13 (496) 563

Алдағы кезеңдерде пайда немесе залалдың құрамына қайта жіктелуге жатпайтын өзге де жиынтықты (залал) / кіріс (496) 563

Салықтарды шегергендегі бір жылдағы жиынтықты кірістің жиыны 194.981 120.368

БІР АКЦИЯҒА ПАЙДА – мың теңгемен

Базалық және ажыратылған 12 2,86 1,93

ШО

ҒЫ

РЛ

АН

ДЫ

РЫ

ЛҒ

АН

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ЕС

ЕП

ТІЛ

ІК


132

/ 18


АҚША Қ АРАЖАТЫНЫҢ ҚОЗҒА ЛЫСЫ ТУРА ЛЫ ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ЕСЕП, миллион теңгемен



Операциялық қызметтен түскен ақша ағындары


Ақшалай емес баптарды қосу /(шегеру) үшін түзетулер

Тозу, сарқылу және амортизация 5, 6 35.626 30.776

Қауымдасқан компания мен бірлескен кәсіпорындардың нәтижелеріндегі үлес 8, 9 (20.441) 12.600

Негізгі құралдардың істен шығуынан залал 2.176 2.050

Үлестік құралдардың негізінде төлемдерді тану 11 − 1.410

Үлестік құралдарды алып тастау (13) (63)

Операциялық емес қызметтен түскен бағамдық айырмадан іске асырылмаған залал 1.028 12.003

Өтелетін ҚҚС бойынша резервті қалпына келтіру, нетто 23 (24.053) (13.362)

Резервтегі өзгеріс 4.678 (15.566)

Еншілес ұйымды сатып алудан таза залал 4 3.249 −

Өзге де ақшалай емес кірістер мен шығындар 4.807 2.829

Плюс қаржылық шығындар 18 4.311 5.842

Минус қаржылық кірістер 18 (29.760) (30.037)

Айналым капиталының түзетулері

Өзге активтердегі өзгеріс (926) (1.025)

Тауарлық-материалдық қорлардағы өзгеріс (5.923) (1.949)

Экспорттық кеден бажы, өтелетін ҚҚС және өзге салықтар бойынша алдын ала төлемдегі өзгеріс 2 12.136 9.053

Алдағы кезеңдердің шығындарындағы өзгеріс 2 (4.661) 6.463

Сауда және өзге де дебиторлық берешектегі өзгеріс (57.593) 20.500

Сауда және өзге де кредиторлық берешектегі өзгеріс 775 9.956

Пайдалы қазбаларды өндіру салығы мен ренталық салықтағы және олар бойынша алдын ала төлемдегі өзгеріс 61.208 (18.384)

Өтелген сомаларды шегергендегі төленген табыс салығы (9.974) (42.398)

Операциялық қызметтен алынған таза ақша ағындары 217.627 159.350


133

/ 18

2

АҚША Қ АРАЖАТЫНЫҢ ҚОЗҒА ЛЫСЫ ТУРА ЛЫ ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ЕСЕП, миллион теңгемен

(ЖА ЛҒАСЫ)



Инвестициялық қызметтен түскен ақша ағындары

Негізгі құралдарды сатып алу және негізгі құралдарды сатып алуға төленген аванстар (104.954) (101.233)

Негізгі құралдарды сатудан түскен түсімдер 670 784

Материалдық емес активтерді сатып алу (6.624) (3.672)

Бірлескен кәсіпорындарға берілген қарыздар 8 (1.218) (5.146)

Төлем көзінен ұсталатын салықты шегергендегі бірлескен кәсіпорындар мен қауымдасқан компаниядан алынған диви-дендтер

60.899 27.515

Мерзімді депозиттерді алу /(орналастыру) 95.783 (170.927)

Еншілес ұйымды сатып алудан ақша қаражатының түсуі 4 181 −

Алынған сыйақы 18.807 15.972

Инвестициялық қызметтен алынған/ (онда пайдаланған) таза ақша ағындары 63.544 (236.707)

Қаржылық қызметтен түскен ақша ағындары

Қарыздарды өтеу (2.371) (2.128)

Компанияның акционерлеріне төленген дивидендтер (18.906) (137)

Қаржылық қызметте пайдаланған таза ақша ағындары (21.277) (2.265)

Ақша қаражаты мен олардың баламаларының таза өзгерісі 259.894 (79.622)

Жыл басындағы ақша қаражаты мен олардың баламалары 162.091 237.310

Ақша қаражаты мен олардың баламалары бойынша таза бағамдық айырма (342) 4.403

Жыл соңындағы ақша қаражаты мен олардың баламалары 7 421.643 162.091

ШО

ҒЫ

РЛ

АН

ДЫ

РЫ

ЛҒ

АН

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ЕС

ЕП

ТІЛ

ІК


134

/ 18


КАПИТА ЛДАҒЫ ӨЗГЕРІСТЕР ТУРА ЛЫ ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ЕСЕП, миллион теңгемен

Жарғылық капитал

Сатып алынған өз акциялары

Өзге де резервтер

Бөлінбеген пайда

Валюталарды қайта есептеу

бойынша резерв

Капитал жиыны

2015 жылғы 31 желтоқсанда 263.095 (100.091) 3.945 1.311.759 333.141 1.811.849

Бір жылдағы пайда − − − 131.576 − 131.576

Өзге де жиынтықты кіріс − − − 563 (11.771) (11.208)

Жиынтықты кірістің барлығы − − − 132.139 (11.771) 120.368

Үлестік құралдардың негізіндегі төлемдерді тану (11-ескерту)

− − 1.410 − − 1.410

Үлестік құралдарды алып тастау − − (63) − − (63)

Қызметкерлердің опциондарын орындау − 2.339 (2.844) 505 − −

Дивидендтер − − − (52) − (52)


Бір жылдағы пайда − − − 195.359 − 195.359

Өзге де жиынтықты залал − − − (496) 118 (378)

Жиынтықты кірістің барлығы − − − 194.863 118 194.981

Үлестік құралдарды алып тастау − − (13) − − (13)

Қызметкерлердің опциондарын орындау − 75 (88) 13 − −

Дивидендтер − − − (19.761) − (19.761)



135

/ 18

2

ЕГЕР ӨЗГЕСІ КӨРСЕТІЛМЕСЕ, МИЛЛИОН ТЕҢГЕМЕН

Ш О Ғ Ы РЛА Н Д Ы Р Ы Л ҒА Н Қ А РЖ Ы Л Ы Қ Е С Е П Т І Л І К К Е Е С К Е Р Т УЛ Е Р

1. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТ ЖӘНЕ НЕГІЗГІ ҚЫЗМЕТ

«ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» акционерлік қоғамы (бұдан әрі мәтін бойынша «Компания») Қазақстан Ре-спубликасында құрылды және көмірсутекті шикізат пен мұнай өнімдерін сатып алу, барлау, өндіру, игеру, өңдеу және экспортқа шығарумен айналысады. Компанияның негізгі операциялық мұнай-газ қызметі Батыс Қазақстандағы Каспий маңы және Маңғыстау бассейндерінде жүзеге асырылады. Компанияның негізгі тіке-лей акционері «ҚазМұнайГаз» Ұлттық компанисы» АҚ (бұдан әрі мәтін бойынша «ҚМГ ҰК» немесе «Бас компа-ния») болып табылады, ол Қазақстанның мұнай-газ өнеркәсібіндегі мемлекет мүдделерін қорғайды және 2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша айналымда жүрген Компания акцияларының 63%-ын иемденеді (2016 жылы: 63%). Бас компания «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ-ға (бұдан әрі мәтін бойынша «Самұрық-Қазына») 90%-ға тиесілі, өз кезегінде ол Қазақстан Республикасы Үкіметіне (бұдан әрі мәтін бойынша «Үкімет») толықтай тиесілі.

Компания өзінің негізгі қызметін толық жеке меншігі болып табылатын «Өзенмұнайгаз» АҚ мен «Ембімұнай-газ» АҚ еншілес ұйымдары арқылы жүзеге асырады. Бұдан өзге, Компания басқа да еншілес ұйымдарға иелік етеді, бірлесіп бақыланатын кәсіпорындарда, қауымдасқан компанияда және Компанияның бақылаушы және бақылаушы емес қатысу үлесі бар, негізгі қызметті жүзеге асырумен байланысы жоқ өзге де кәсіпорындар-да үлестері бар. Осы шоғырландырылған қаржылық есептілік жоғарыда аталған барлық қатысу үлестерінің қаржылық жағдайын және шаруашылық қызмет операцияларының нәтижелерін көрсетеді.

2. ЕСЕПКЕ АЛУ САЯСАТЫНЫҢ ЕЛЕУЛІ АСПЕКТІЛЕРІНЕ ШОЛУ

Осы шоғырландырылған қаржылық есептілікті дайындау кезінде қолданылған есепке алу саясатының не-гізгі аспектілері төменде келтірілген. Осы есепке алу саясаты егер өзгесі көрсетілмесе, барлық ұсынылған ке-зеңдерге рет-ретімен қолданылды.Ш

ОҒ

ЫР

ЛА

НД

ЫР

ЫЛ

ҒА

Н Қ

АР

ЖЫ

ЛЫ

Қ Е

СЕ

ПТ

ІЛІК

КЕ

ЕС

КЕ

РТ

УЛ

ЕР

Еге

р ө

згес

і кө

рсе

тілм

есе,

ми

лли

он

тең

гем

ен


136

/ 18


2.1 Қаржылық есептілікті дайындау негізі Осы шоғырландырылған қаржылық есептілік Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына («ХҚЕС»)

сәйкес дайындалды. Шоғырландырылған қаржылық есептілік қаржы құралдарын есептемегенде, бастапқы құн бойынша есепке алу қағидатына негізделіп дайындалды. Осы шоғырландырылған қаржылық есептілік, егер өзгесі көрсетілмесе, теңгемен беріліп отыр және барлық мәндер миллионға дейін ықшамдалған.

Қаржылық есептілікті ХҚЕС-ке сәйкес дайындау елеулі есептік бағалауларды қолдануды талап етеді. Сон-дай-ақ, бұл басшылықтан Компанияның есепке алу саясатын қолдану барысында пікір білдіруді талап етеді. Жоғары күрделі деңгейді және ұйғарымдардың қолдануын қамтитын қолданыс аялары, сонымен қатар шоғы-рландырылған қаржылық есептілік үшін бағалау мен ұйғарымдарды қолдану елеулі болып табылатын салалар 3-ескертуде ашып көрсетілген.

Валюта айырбастау бағамы 2017 жылғы 31 желтоқсандағы және 2016 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша Қазақстандық тең-

генің АҚШ долларына шаққандағы ресми бағамы тиісінше 332,33 және 333,29 теңгені құрады. Теңгедегі сома-ларды АҚШ долларына немесе өзге де тұрақты валютаға қандай да бір қайта есептеу теңгедегі осындай сомалар жоғарыда көрсетілген айырбастау бағамдары немесе басқа да айырбастау бағамдары бойынша тұрақты валютаға айырбасталған, айырбасталуы мүмкін немесе келешекте айырбасталады деген пікір ретінде түсіндірілмеуі тиіс.

Салыстырмалы ақпараттың қайта жіктелуі Қаржылық есептіліктің пайдаланушыларына Компанияның қаржылық жағдайы және ақша қаражатының

қозғалысы туралы қосымша өзекті ақпарат беру үшін олардың сипаттамасына қарай белгілі бір баптардың ба-рынша нақты жіктелуін ұсыну мақсатында қаржылық жағдай туралы шоғырландырылған есеп және ақша қара-жатының қозғалысы туралы шоғырландырылған есеп қайта қаралды.

2016 ЖЫЛҒЫ 31 ЖЕЛТОҚСАНДАҒЫ ЖАҒДАЙ БОЙЫНША Қ АРЖЫЛЫҚ ЖАҒДАЙ ТУРА ЛЫ

ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ЕСЕПКЕ ЫҚПА ЛЫ:

2016 ЖЫЛҒЫ 31 ЖЕЛТОҚСАНДА АЯҚТА ЛҒАН ОН ЕКІ АЙ ІШІНДЕГІ АҚША Қ АРАЖАТЫНЫҢ

ҚОЗҒА ЛЫСЫ ТУРА ЛЫ ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ЕСЕПКЕ ЫҚПА ЛЫ:

Өткен есепке сәйкес Қайта жіктелуі Қайта жіктелуіне сәйкес

Салықтар және өтелетін ҚҚС бойыншаалдын ала төлем 22.567 (22.567) ‒

Алдағы кезеңдердің шығындары 20.713 (9.184) 11.529

Экспорттық кеден бажы және өзге де салықтар бойынша алдын ала төлем ‒ 15.071 15.071

Резервті шегергендегі өтелетін ҚҚС ‒ 16.680 16.680

Өткен есепке сәйкес Қайта жіктелуі Қайта жіктелуіне сәйкес

Операциялық қызметтен түскен ақша ағындары

Салықтар және өтелетін ҚҚС бойыншаалдын ала төлемнің өзгерісі 6.095 (6.095) ‒

Алдағы кезеңдердің шығындарындағы өзгеріс 9.421 (2.958) 6.463

Экспорттық кеден бажы, өтелетін ҚҚС және өзге де салықтар бойынша алдын ала төлемдегі өзгеріс

‒ 9.053 9.053


137

/ 18

2

Жоғарыда аталған қарсы жіктеулер Компанияның шоғырландырылған қаржылық есептілігіне қандай да бір ықпал еткен жоқ. Басшылықтың пайымдауынша, осылайша ұсыну барынша ашық болып табылады, өйткені мұндай активтердің сипаты көрсетіледі.

Бухгалтерлік есептің қабылданған стандарттары және түсініктемелері Компания жыл бойына Компанияның қаржылық нәтижелері мен қаржылық жағдайына айтарлықтай ықпал

етпеген, жаңа және қайта қаралған ХҚЕС қабылдады:

ХҚЕС 12 «Іске асырылмаған шығындарға қатысты кейінге қалдырылған салық активтерін тану» (Түзетулер);

ХҚЕС 7 «Ақша қаражатының қозғалысы туралы есеп» (Түзетулер);

ХҚЕС 12-ге түзетулер «Басқа компанияларға қатысу үлестері туралы ақпаратты ашу: жыл сайынғы жетілдіру циклі шеңберінде ХҚЕС 12-де ақпаратты ашуға талаптар көлемін жіктеу, 2014 – 2016 жылдардағы цикл».

Шығарылған, бірақ күшіне енбеген стандарттар Төменде шығарылған, бірақ Компанияның қаржылық есептілігін жариялау күні әлі өз күшіне енбеген және

Компанияның пікірі бойынша, қолданылғаннан кейін ақпаратты ашуға, қаржылық жағдайға немесе қызмет нәтижелеріне ықпал ететін стандарттар мен түсіндірмелер келтіріледі. Компания, қажет болған жағдайда, осы стандарттар мен түсіндірмелер күшіне енген күнінен бастап оларды қолдануға ниетті (төмендегі мерзімде басталатын жылдық кезеңдер үшін күшіне енеді):

ХҚЕС 9 «Қаржы құралдары: жіктеу және бағалау» (2018 жылғы 1 қаңтар);

ХҚЕС 15 «Сатып алушылармен шарттар бойынша түсім» (2018 жылғы 1 қаңтар);

ХҚЕС 2 «Акциялар негізінде төлемдер бойынша операцияларды жіктеу және бағалау» (түзетулер) (2018 жылғы 1 қаңтар);

ХҚЕС 10 және ХБЕС 28«Инвестор және оның қауымдасқан компаниясы немесе бірлескен кәсіпорны арасындағы активтердің сатылымы немесе берілуі» (Түзету-лер) (Белгісіз мерзімге кейінге қалдырылды);

ХҚЕС 16 «Жалға беру» (2019 жылғы 1 қаңтар);

IFRIC 22 түсіндірмесі «Шетел валютасындағы операциялар және алдын ала төлем» (2018 жылғы 1 қаңтар);

IFRIC 23 түсіндірмесі «Табыс салығын есептеу ережелеріне қатысты белгісіздік» (2019 жылғы 1 қаңтар);

ХҚЕС жетілдіру 2014 – 2016 жылдардағы кезең (2018 жылғы 1 қаңтар).

ХҚЕС 9 қаржы құралдарын есепке алудың барлық үш аспектісін біріктіреді: жіктеу және бағалау, құнсызда-ну және хеджирлеуді есепке алу. Компания жаңа стандартты күшіне енудің талап етілген күнінен бастап қол-дануды бастауды жоспарлап отыр және салыстырмалы ақпаратты қайта есептемейтін болады. Есептік күндегі жағдай бойынша Компания ХҚЕС 9 барлық үш аспектісінің егжей-тегжейлі ықпал етудің бағалауын аяқтаған жоқ, бірақ Компания 2018 жылдың 31 наурызында аяқталатын үш айдың қаржылық есептілігі шыққанға дейін бұл бағалауды аяқтайды. Бұл бағалау Компанияға 2018 жылы белгілі болатын қосымша дәйекті және расталған ақпарат алудың нәтижесінде өзгертілуі мүмкін.

ШО

ҒЫ

РЛ

АН

ДЫ

РЫ

ЛҒ

АН

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ЕС

ЕП

ТІЛ

ІКК

Е Е

СК

ЕР

ТУ

ЛЕ

Р (

ЖА

ЛҒ

АС

Ы)

Еге

р ө

згес

і кө

рсе

тілм

есе,

ми

лли

он

тең

гем

ен


138

/ 18


Компания жүргізген ХҚЕС 15 талдауына негізделе отырып, келісімшарттар бойынша түсімдерді тану әдісі жаңа стандартты қабылдауға байланысты өзгермейді және нақты есептерге сәйкес кірістерді ай сайынғы негіз-де көрсету жалғасады.

2.2 ШоғырландыруЕншілес ұйымдар Компанияның бақылауындағы ұйымдар еншілес болып табылады. Бақылау, егер Компанияның инвестициялар-

дан ауыспалы қайтарымға құқығы бар болса немесе оның өзгерісіне байланысты қауіп-қатерге тәуелді болса және инвестициялар нысанына қатысты өз құзыретінің нәтижесінде осы қайтарымға әсер ете алатын жағдайда жүзе-ге асырылады. Компания бақылауды алған сәтінен бастап еншілес ұйымдар шоғырландырылады. Шоғырландыру мұндай кәсіпорындарға бақылау тоқтатылған сәттен бастап тоқтатылады.

Топішілік операциялар, сальдо және компаниялар арасындағы операциялар бойынша іске асырылмаған кірістер алынып тасталады. Іске асырылмаған шығыстар де алынып тасталады, бірақ берілетін активтің құнсыздану белгісі ретінде қаралады. Еншілес ұйымдардың есепке алу саясаты Компанияның есепке алу саясатына сәйкес келеді.

Қауымдасқан компанияға инвестициялар және бірлескен кәсіпорындарға қатысу Компанияның қауымдасқан компаниялар мен бірлескен кәсіпорындардағы инвестициялары үлестік қатысу әдісі

бойынша есепке алынады. Қауымдасқан компания - бұл Компания елеулі ықпал ететін компания. Елеулі ықпал ету – бұл инвестициялар нысанының қаржы және операциялық саясаттарына қатысты шешім қабылдауға қатысу өкілет-тіктері, бірақ бұл мұндай саясаттарға қатысты бақылау немесе бірлескен бақылау емес.

Компания басқа тараптармен бірлескен іс-қимылы арқылы қызметке бірлескен бақылауды жүзеге асырса және тиісті қызметке қатысты шешім қабылдау ортақ бақылауды жүзеге асыратын тараптардың бірауыздан келісімін қажет еткен жағдайда, Компания бірлескен қызмет туралы келісімнің бір тарабы болып табылады. Бірлесіп қызмет ету туралы келісім – бұл келісім бойынша тараптардың құқықтары мен міндеттемелеріне байланысты не бірлескен қызмет, не бірлескен кәсіпорын.

Компания бірлескен операцияға өзінің қатысу үлесіне байланысты мыналарды: (i) бірлескен активтердегі өз үлесін қоса алғанда өзінің активтерін; (ii) бірлескен міндеттемелердегі өз үлесін қоса алғанда өзінің міндеттемелерін; (iii) бірлескен операция нәтижесінде өндірілген өнімдегі үлесін сатудан түскен өз түсімін; (iv) бірлескен операция нәтижесінде өндірілген өнімдерді сатудан түсімдегі өз үлесін; және (v) бірлескен шығындардағы үлесін қосқанда, өзінің шығындарын таниды.

Үлестік қатысу әдісіне сәйкес қауымдасқан компаниялар мен бірлескен кәсіпорындарға салынған инвестициялар қаржылық жағдай туралы шоғырландырылған есепте бастапқы құн бойынша есепке алынады және оған Компани-яға тиесілі қауымдасқан компания мен бірлескен кәсіпорындардың таза активтерінің үлесіндегі сатып алынғаннан кейін пайда болған өзгерістер қосылады.

Бірлескен кәсіпорын – бұл бірлесіп қызмет ету түрі, онда қызметке ортақ бақылау жүргізетін тараптар бірлескен кәсіпорынның таза активтеріне құқықтарын иемденеді.

Компанияның қауымдасқан компанияларға инвестициялары сатып алу сәтінде анықталған активтердің ағымдағы құнынан сатып алу бағасының асып түсуін қамтиды, ол әдетте дәлелденген қорлар негізіндегі лицен-зиялар құнына жатады. Лицензиялар өндірістік әдісті қолдана отырып, қауымдасқан компаниялар мен бірлескен кәсіпорындардың дәлелденген игерілген қорлары негізінде амортизацияланады.

Жиынтықты кіріс туралы шоғырландырылған есеп әрбір қауымдасқан компания мен бірлескен кәсіпорын қы-зметінің қаржылық нәтижелерінің үлесін қамтиды. Қауымдасқан компания немесе бірлескен кәсіпорындардың капиталында тікелей танылған өзгеріс орын алған жағдай болса, онда Компания мұндай өзгерістегі өзінің үлесін таниды және қолданылатындай болса, капиталдағы өзгерістер туралы есепте бұл фактіні ашады. Компания мен


139

/ 18

2

оның қауымдасқан компаниялары арасындағы операциялар бойынша туындайтын іске асырылмаған кірістер мен шығындар Компанияның қауымдасқан компанияға қатысудың сол үлесі деңгейінде алынып тасталады.

Қауымдасқан компаниялардың қаржылық есептілігі бас компанияның қаржылық есептілігі сияқты сол есептік кезеңге жасалады. Қажет болған жағдайда, есепке алу саясатын Компанияның есепке алу саясатына сәйкес келтіру мақсатында оған түзетулер енгізіледі.

Компания үлестік қатысу әдісін қолданғаннан кейін қауымдасқан компанияларға немесе бірлескен кәсіпорын-дарға Компанияның инвестициялары бойынша құнсызданудан қосымша шығынды тану қажеттілігін айқындайды. Компания әрбір есептік датаға қауымдасқан компанияларға немесе бірлескен кәсіпорындарға инвестициялар құн-сыздануының объективті айғақтарының бар болуын белгілейді. Мұндай айғақтар бар болған жағдайда, Компания құнсыздану сомасын қауымдасқан компанияның немесе бірлескен кәсіпорындардың өтелетін құны мен ағымдағы құны арасындағы айырмасы ретінде есептейді, сондай-ақ осы соманы жиынтықты кіріс туралы есепте таниды.

Қауымдасқан компанияға елеулі ықпалын жоғалтқан жағдайда, Компания қалған инвестицияларды әділ құны бойынша бағалайды және таниды. Елеулі ықпалды жоғалту сәтінде қауымдасқан компанияның баланстық құны мен қалған инвестициялардың әділ құны және есептен шығару түсімдері арасындағы айырма жиынтықты кіріс ту-ралы есепте танылады.

Бірлескен бақылауды жоғалтқан жағдайда және бұрынғы бірлесіп бақыланатын кәсіпорын Компанияның ен-шілес немесе қауымдасқан компаниясы болмайды деген шартпен, Компания қалдық инвестицияны әділ құны бой-ынша бағалайды және таниды. Бірлескен бақылауды жоғалту сәтінде бұрынғы бірлесіп бақыланатын кәсіпорын-ның баланстық құны мен қалдық инвестициялардың әділ құны және есептен шығару түсімдері арасындағы айырма жиынтықты кіріс туралы есепте танылады. Егер Компания инвестициялардың нысанына елеулі ықпалды сақтап қал-са, қалдық инвестициялар қауымдасқан компанияға салынған инвестициялар ретінде есепке алынады.

2.3 Шетелдік валюталарды қайта есептеу Шоғырландырылған қаржылық есептілік қазақстандық теңгемен («теңге») берілген, теңге функционалдық ва-

люта және Компанияның қаржылық есептілігін ұсыну валютасы болып табылады. Компанияның әрбір еншілес ұй-ымы, қауымдасқан компаниясы мен бірлескен кәсіпорны өзінің жеке функционалдық валютасын айқындайды және әрбір ұйымның қаржылық есептілігіне енгізілген баптар сол функционалдық валютада бағаланады. Бастапқыда шетелдік валютадағы операциялар операция күні қолданылатын бағам бойынша функционалдық валютада есепке алынады. Шетелдік валютада көрсетілген ақшалай активтер мен міндеттемелер есептік күні қолданылатын функци-оналдық валютаның бағамы бойынша қайта есептеледі. Барлық бағамдық айырмалар кірістерге және шығындарға қосылады. Шетелдік валютада әділ құны бойынша бағаланатын ақшалай емес баптар әділ құнды айқындау күнінде қолданылатын бағамдар бойынша қайта есептеледі.

Шетелдегі қызметтің активтері мен міндеттемелері есептік күніндегі айырбастау бағамы бойынша теңгемен қайта есептеледі, ал мұндай компаниялардың жиынтықты кірісі туралы есептің баптары операциялар күніндегі бағам бойынша қайта есептеледі. Мұндай қайта есептеу кезінде туындайтын бағамдық айырмалар өзге де жиын-тықты кірісте немесе шығында тікелей танылады. Шетелдік компания есептен шығарылған кезде нақты бір шетел компаниясына жататын валюталарды қайта есептеу бойынша резервтің жинақталған сомасы жиынтықты кіріс ту-ралы есепте танылады.

2.4 Мұнай-газ кен орындарын барлау және игерумен байланысты шығындарБарлауға лицензияларды сатып алу бойынша шығындар Барлауға лицензияларды сатып алу жөніндегі шығындар материалдық емес активтерге капиталдандырылады

және барлаудың болжамды мерзімі ішінде тік сызықтық әдіс бойынша амортизацияланады. Әрбір нысан бұрғылау жұмыстарының жоспарланғанын растау тұрғысынан жыл сайын қаралады. Егер нысан бойынша келешекке жұмы-Ш

ОҒ

ЫР

ЛА

НД

ЫР

ЫЛ

ҒА

Н Қ

АР

ЖЫ

ЛЫ

Қ Е

СЕ

ПТ

ІЛІК

КЕ

ЕС

КЕ

РТ

УЛ

ЕР

(Ж

АЛ

ҒА

СЫ

)Е

гер

өзг

есі к

өр

сеті

лмес

е, м

илл

ио

н т

еңге

мен


140

/ 18


стар жоспарланбаған болса, лицензиядарды сатып алуға шығындардың қалдық сальдосы есептен шығарылады. Экономикалық жағынан негізделген алынатын қорлар («дәлелденген қорлар» немесе «коммерциялық қорлар») та-былған кезде амортизация тоқтатылады және қалдық шығындар барлау шығындарымен біріктіріліп, өзге де мате-риалдық емес активтердің құрамындағы қорлар расталғанға дейін кен орындар бөлінісінде дәлелденген активтер ретінде танылады. Игеруді ішкі бекіту және тиісті бақылаушы органдардан барлық лицензиялар мен рұқсат қағаз-дары алынған сәтінде тиісті шығындар негізгі құралдарға (мұнай-газ активтеріне) ауысады.

Барлау шығындарыГеологиялық және геофизикалық шығындар мұндай шығындар жұмсалған сәтте есептен шығарылады. Барлау

ұңғымаларына тікелей қатысы бар шығындар ұңғыманы барлау аяқталып, осындай бұрғылаудың нәтижелеріне бағалау жүргізілгенге дейін материалдық емес активтердің құрамында (барлау және бағалау активтері) капитал-дандырылады. Мұндай шығындарға еңбекақы, материалдар, жанар-жағармай мен электр энергиясы, бұрғылау ста-ноктарының құны және мердігерлерге төлемдер кіреді. Егер көмірсутектер табылмаса, онда барлау шығындары құрғақ ұңғымаға жұмсалған шығындар ретінде есептен шығарылатын болады. Бағалауға жататын, ол бағалаудың коммерциялық игерілуі әлдеқайда ықтимал болатын басқа да ұңғымаларды (барлау немесе құрылымдық-іздестіру ұңғымалары) бұрғылауды қамтуы мүмкін көмірсутектер анықталған жағдайда, мұндай шығындарды актив ретінде есепке алу жалғасады.

Осыларға ұқсас барлық шығындар игеруді жалғастыру немесе анықталған көмірсутектен пайда табудың қан-дай да бір басқа тәсілі туралы ниетті растау үшін кемінде жылына бір рет техникалық, коммерциялық және басқа-рушылық тексерістен өтеді. Мұндай жағдай енді болмаса, онда шығындар есептен шығарылады.

Мұнай мен газ қорлары дәлелденіп,олардың игерілуін жалғастыру туралы шешім қабылданған болса, онда тиісті шығындар негізгі құралдардың (мұнай-газ активтері) құрамына ауыстырылады.

Игеру шығындарыПлатформалар, құбырлар сияқты инфрақұрылым нысандарының құрылысын салу, орнату мен аяқтауға және

игерілетін ұңғымаларды бұрғылауға жұмсалатын шығындар негізгі құралдардың құрамында капиталдандырылады, оған көмірсутектердің жеткілікті коммерциялық көлемі табылмаған, игерілетін және кескінделетін ұңғымаларға жататын шығындар қосылмайды, олар кезеңнің шығыстарында құрғақ ұңғымалар ретінде есептен шығарылады.

2.5 Негізгі құралдар Негізгі құралдар жинақталған амортизация, тозу мен құнсыздануды шегергенде бастапқы құн бойынша көр-

сетіледі.Активтердің бастапқы құны сатып алу бағасынан немесе құрылыс бағасынан, активті жұмыс жағдайына келтіру-

ге тікелей қатысы бар кез келген шығындардан және қажет болған кезде, активті тарату шығындарының бастапқы бағалауынан тұрады. Сатып алудың немесе құрылыстың бағасы жиынтықты төленген құны және активті сатып алу үшін берілген кез келген сыйақы түрінің әділ құны болып табылады.

Мұнай-газ активтері дәлелденген игерілген қорлар бойынша өндірістік тәсілді қолдану жолымен амортизация-ланады. Кен орындары қызметінің қалған мерзімінен кем болатын пайдалы қызметінің мерзімдері бар кейбір мұнай-газ активтері 4 жылдан 15 жылға дейінгі пайдалы қызметінің мерзімі ішінде тік сызықтық әдіс бойынша амортиза-цияланады.

Өзге де негізгі құралдар негізінен ғимараттар, машиналар мен құрал-жабдықтардан тұрады, олар сәйкесінше 24 және 7 жылдық пайдалы қызметінің орташа мерзімі ішінде сызықтық әдісті қолдану арқылы амортизацияланады.

Негізгі құралдардың пайдалы қызметінің болжамды мерзімі жыл сайынғы негізде қайта қаралады және қажет болған жағдайда, мерзімдердегі өзгерістер кейінгі кезеңдерде түзетіледі.


141

/ 18

2

Негізгі құралдардың ағымдағы құны олардың ағымдағы құны өтелетін болып табылмайтынына көрсететін мән-жайлардағы қандай да бір оқиғалар немесе өзгерістер орын алған жағдайларда құнсыздануы тұрғысында қай-та қаралады.

Көмірсутектердің коммерциялық көлемдерін өндіруді тоқтатқан және жойылуға жоспарланатын өндіруші ұңғы-маларды қоса алғанда, негізгі құралдардың нысандары шығарылуы кезінде немесе активті пайдаланудан келешекте экономикалық пайда алу күтілмеген кезде актив ретінде есепке алынбайды. Активті тануды тоқтатудан туындайтын кез келген кіріс немесе шығын (нысанды өткізуден түсетін таза түсім мен ағымдағы құны арасындағы айырма ретін-де есептелетін) мұндай оқиға болған кезеңнің жиынтықты кірісі туралы есебіне енгізіледі.

2.6 Қаржылық емес активтердің құнсыздануы Компания активтерді немесе активтер тобын оқиғалар немесе мән-жайлардағы өзгерістер активтің ағымдағы

құны өтелмейтініне көрсететін жағдайларда құнсыздануы тұрғысында бағалайды. Жекелеген активтер негізінен басқа да актив топтары түрлендіретін ақша ағындарына тәуелді емес сәйкестендірілетін ақша ағындары бар бо-латын ең төмен деңгейде құнсыздануды бағалау мақсаттары үшін топтасады. Мұндай құнсыздану көрсеткіштері бар болған жағдайда немесе активтер тобының құнсыздануын жыл сайын тестілеу қажет болған кезде, Компания активтің өтелетін құнына бағалауды жүргізеді.

Активтер тобының өтелетін құны әділ құнның ішіндегі ең жоғарғысы болып табылады, одан оны сату шығында-ры мен пайдалану құны шегеріледі. Активтер тобының ағымдағы құны оның өтелетін құнынан асып түссе, онда ак-тивтер тобы құнсыздануға жатады және өтелетін құнға дейін есептен шығару жүргізіледі. Пайдалану құнын бағалау кезінде күтілетін ақша ағындары активтер тобына тән белгілі бір тәуекелдерге түзетіледі және ақшаның уақытша құнының ағымдағы нарықтық бағалауын көрсететін салық салынғанға дейінгі дисконттау мөлшерлемесін қолдану арқылы ағымдағы құнға дисконтталады.

Әрбір есептік күнінде бұдан бұрын танылған құнсыздану шығындары енді жоқ екенін немесе азайғанын көр-сететін қандай да бір индикаторлардың бар-жоғына қатысты бағалау жүргізіледі. Егер мұндай индикаторлар бар болса, онда өтелетін құны бағаланады. Бұдан бұрын танылған құнсыздану бойынша шығын құнсызданудың соңғы шығынын тану сәтінен бастап активтің өтелетін құнын айқындау үшін пайдаланылатын бағалауларда өзгеріс болған кезде ғана түзетіледі. Мұндай жағдайда активтің ағымдағы құны оның өтелетін құнына дейін ұлғаяды. Ұлғайған құн өткен кезеңдерде құнсыздану бойынша шығын танылмаса, тозу немесе амортизацияны қоспағанда айқындалуы ықтимал ағымдағы құнынан аса алмайды. Мұндай түзету жиынтықты кіріс туралы есепте танылады.

Түзетпе өткізілімдері жүргізілгеннен кейін пайдалы қызметтің қалған мерзімі бойы жүйелі негізде, қалдық құн-ды шегере отырып, активтің қайта қаралған ағымдағы құнын бөлу үшін алдағы кезеңдердегі амортизация бойынша шығындар түзетіледі.

2.7 Материалдық емес активтер Материалдық емес активтер жиналған амортизацияны және құнсызданудан жиналған шығындарды шегерген-

дегі құны бойынша есептеледі. Материалдық емес активтер барлауға жұмсалатын капиталдандырылған шығын-дардан, бағалаудан және негізінен компьютерлік бағдарламалық жасақтамадан тұратын өзге де материалдық емес активтерден тұрады. Бизнестен бөлек сатып алынған материалдық емес активтер бастапқыда сатып алу құны бой-ынша бағаланады. Бастапқы құн – бұл жиынтықты төленген сома және активті сатып алу үшін берілген кез келген сыйақының әділ құны. Компьютерлік бағдарламалық жасақтаманың пайдалы қызметінің мерзімі 3 жылдан 7 жылға дейінгі мерзімді құрайды және осы кезең ішінде сызықтық негізде амортизацияланады.

Материалдық емес активтердің ағымдағы құны оқиғалар немесе мән-жайлардағы өзгерістер ағымдағы құн өтелмейтініне көрсететін жағдайлар кезінде құнсыздануы тұрғысында талданады.

ШО

ҒЫ

РЛ

АН

ДЫ

РЫ

ЛҒ

АН

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ЕС

ЕП

ТІЛ

ІКК

Е Е

СК

ЕР

ТУ

ЛЕ

Р (

ЖА

ЛҒ

АС

Ы)

Еге

р ө

згес

і кө

рсе

тілм

есе,

ми

лли

он

тең

гем

ен


142

/ 18


2.8 Қаржы активтері ХҚЕС 39 шеңберінде қаржы активтері олардың мақсаттарына қарай кіріс немесе шығыс, өтеуге дейін ұсталына-

тын активтер, сату үшін қолда бар қаржылық активтер, қарыздар және сауда мен өзге де дебиторлық берешек арқылы әділ құны бойынша қаржы активтері ретінде жіктеледі. Қаржы активтерін бастапқы тану кезінде олар әділ құны бойынша бағаланады. Егер инвестициялар кіріс немесе шығыс арқылы әділ құны бойынша қаржы активтері ретінде жіктелмесе, онда есептілікте көрсету кезінде олардың әділ құнына мәміле бойынша олармен тікелей бай-ланысты шығындар қосылады.

Компания өзінің қаржы активтерінің жіктелуін бастапқы тану кезінде белгілейді және бұл рұқсат етілген және орынды болған жағдайда, әрбір қаржылық жылдың соңында осы жіктелуді қайта қарайды.

Қаржы активтерінің барлық стандартты сатып алулары мен сатулары мәмілені орындау күнінде, яғни Компания активті сатып алу немесе сату міндеттемесін өзіне қабылдаған күнінде танылады. Барлық стандартты сатып алулар мен сатулар – бұл әдетте нормативтік актілерде немесе нарықта қабылданған ережелерде белгіленетін кезең ішінде активтерді жеткізуді талап ететін қаржы активтерін сатып алулар немесе сатулар.

Өтеуге дейін ұсталатын инвестициялар Белгіленген немесе анықталатын төлемдері және белгіленген өтеу мерзімдері бар туынды емес қаржы актив-

тері, егер Компания оларды өтеу мерзіміне дейін ұстауға ниетті және қабілетті болған жағдайда, өтеуге дейін ұста-латындар ретінде жіктеледі. Бастапқы танудан кейін өтеуге дейін ұсталатын инвестициялар тиімді пайыздық мөл-шерлеменің әдісін қолдану арқылы амортизацияланған құны бойынша бағаланады.

Сауда және өзге дебиторлық берешек Сауда және өзге дебиторлық берешек белсенді нарықта айналымға түспейтін, белгіленген немесе анықталатын

төлемдері бар туынды емес қаржылық активтер болып табылады. Бастапқы бағалаудан кейін сауда және өзге деби-торлық берешек құнсызданудың кез келген резервін шегере отырып, сыйақының тиімді пайыздық мөлшерлеменің әдісін пайдалану жолымен амортизацияланған құны бойынша ескеріледі.

Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялар Сату үшін қолда бар қаржы активтері – бұл аталған санатқа арнайы жатқызылған немесе басқа да санаттардың

біріне де жатқызылмаған туынды емес қаржы активтері. Бастапқы танудан кейін сату үшін қолда бар қаржы актив-тері әділ құны бойынша бағаланады, ал іске асырылмаған пайда немесе шығын инвестицияларды тану аяқталғанға немесе құнсыздану анықталғанға дейін тікелей өзге де жиынтықты кірісте немесе шығында танылады. Осындай сәтте жинақталған резерв кірісте немесе шығында танылады.

ӘділқұндыбағалауӘділ құн дегеніміз бағалау күнінде нарыққа қатысушылардың арасында қалыпты тәртіппен жасалатын мәміле

шеңберінде активті сатқаны үшін алынуы мүмкін немесе міндеттемені бергені үшін төленуі мүмкін баға болып та-былады. Әділ құнды бағалау активті сату немесе міндеттемені табыстау жөніндегі мәміле төменде көрсетілгендей болатынын көздейді:

• не осы актив немесе міндеттеме үшін негізгі нарықта;• немесе негізгі нарықтың жоқтығы талаптарында, осы актив немесе міндеттеме үшін барынша қолайлы

нарықта.Компанияның негізгі немесе ең қолайлы нарыққа қолжетімділігі болуы тиіс. Активтің немесе міндеттеменің

әділ құны нарыққа қатысушылар активтің немесе міндеттеменің бағасын анықтау кезінде пайдалануы мүмкін ұй-


143

/ 18

2

ғарымдарды қолдану арқылы бағаланады, бұл ретте нарыққа қатысушылар өздерінің барынша ұтымды мүдделері үшін әрекет етеді деп болжамданады.

Қаржылық емес активтің әділ құнын бағалау нарыққа қатысушының не активті ең жақсы және барынша тиімді жолмен пайдалану арқылы немесе бұл активті ең жақсы және барынша тиімді жолмен пайдалана алатын басқа да нарықтың қатысушысына оны сату нәтижесінде экономикалық пайданы түрлендірудің мүмкіндіктерін ескереді.

Компания қалыптасқан жағдайларда қолайлы және олар үшін әділ құнды бағалауға жеткілікті деректер қол-жетімді болып табылатын, осындай бағалау әдістемелерін пайдаланады, бұл ретте бақыланатын бастапқы қисынды деректер барынша көп қолданылады және бақыланбайтын бастапқы деректер барынша аз пайдаланылады.

Әділ құны бағаланатын немесе қаржылық есептілікте ашылатын барлық активтер мен міндеттемелер жалпы әділ құнды бағалау үшін елеулі болып табылатын, ең төменгі деңгейдің бастапқы деректердің негізінде төменде сипатталған әділ құн көздерінің иерархиясы шеңберінде жіктеледі:

• 1-деңгей − Ұқсас активтер немесе міндеттемелер бойынша белсенді нарықтағы нарық бағаларының белгіленуі;

• 2-деңгей − Олардың ішінде әділ құнды бағалау үшін елеулі бастапқы деректемелері иерархияның ең төменгі деңгейіне жатқызылатын, нарықта тікелей немесе жанама бақыланатын болып табылатын баға-лау үлгілері;

• 3-деңгей − Олардың ішінде әділ құнды бағалау үшін елеулі бастапқы деректемелері иерархияның ең төменгі деңгейіне жатқызылатын, нарықта бақыланатын болып табылмайтын бағалау үлгілері.

Қаржылық есептілікте мерзімді негізде танылатын активтер мен міндеттемелер жағдайында, Компания әрбір есептік кезеңнің соңында жіктелуді қайта талдай отырып (жалпы әділ құнды бағалау үшін елеулі болып табылатын, ең төменгі деңгейдің бастапқы деректердің негізінде), иерархия көздерінің деңгейі арасында оларды ауыстыру қа-жеттілігін айқындайды.

Әділ құн туралы ақпаратты ашу мақсатында Компания активтер мен міндеттемелерді олардың өзгешелігі, оларға тән сипаттамалар мен тәуекелдері, сондай-ақ жоғарыда көрсетілгендей, әділ құн көздерінің иерархиясында қолданылатын деңгейі негізінде жіктеді.

ҚаржыактивтерініңқұнсыздануыӘрбір есептік күнінде Компания қаржы активінің немесе қаржы активтері тобының құнсыздануы болғанын не

болмағанын анықтайды.

Амортизацияланған құны бойынша есепке алынатын активтер Амортизацияланған құны бойынша есепке алынатын активтер бойынша құнсыздану шығындарының пайда бо-

луы туралы объективті айғақ бар болған жағдайда, шығын сомасы активтің баланстық құны және қаржы активі бойынша бастапқы тиімді сыйақы мөлшерлемесі бойынша (яғни бастапқы тану кезінде есептелген тиімді сыйақы мөлшерлемесі бойынша) дисконтталған, күтілетін болашақ ақша ағындарының (әлі пайда болмаған келешектегі кредиттік залалдарды қоспағанда) ағымдағы құны арасындағы айырма ретінде бағаланады. Активтің ағымдағы құны резервті қолдану арқылы төмендетілуі тиіс. Шығын сомасы жиынтықты кіріс туралы есепте танылады.

Егер келесі кезеңде құнсыздану салдарынан болған шығын сомасы азайса және мұндай азаю құнсыздану та-нылғаннан кейін орын алған оқиғамен объективті түрде байланысты болса, онда бұрын танылған құнсыздану шығы-ны қалпына келтіру күні активтің ағымдағы құны оның амортизацияланған құнынан аспайтын шегінде түзетіледі. Кез келген бұдан кейінгі құнсыздану салдарынан болған шығынды түзету жиынтықты кіріс туралы есепте танылады.

Компания шот-фактураның бастапқы талаптарына сәйкес оған тиесілі барлық сомаларды алмайды деген объ-ективті айғақ (мысалы, дебитордың төлемдерді жасауға қабілетсіздігінің немесе басқа да елеулі қаржылық қиын-

ШО

ҒЫ

РЛ

АН

ДЫ

РЫ

ЛҒ

АН

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ЕС

ЕП

ТІЛ

ІКК

Е Е

СК

ЕР

ТУ

ЛЕ

Р (

ЖА

ЛҒ

АС

Ы)

Еге

р ө

згес

і кө

рсе

тілм

есе,

ми

лли

он

тең

гем

ен


144

/ 18


дықтарының ықтималдылығы) бар болған жағдайда, сауда дебиторлық берешек бойынша құнсыздануға арналған резерв жасалады. Дебиторлық берешектің ағымдағы құны резервтің шотын пайдалану арқылы азаятын болады. Құнсыздалған берешектер, егер олар сенімсіз болып есептелсе, онда олардың танылуы тоқтатылады.

Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялар Сату үшін қолда бар активтің құнсыздануы орын алған жағдайда, жиынтықты кіріс туралы есепте бұрын та-

нылған құнсызданудан болған шығынды шегере отырып, оны сатып алуға жұмсалған шығындар (негізгі соманың төлемдері мен амортизацияны қоспағанда) мен оның ағымдағы әділ құны арасындағы айырма капиталдан кірістер мен шығыстарға көшіріледі. Сатуға арналған құралдар ретінде жіктелген борыштық құралдар бойынша құнсызда-ну үшін бұрын танылған шығынды түзету жиынтықты кіріс туралы есепте танылмайды. Егер құралдың әділ құнын ұлғайту жиынтықты кіріс туралы есепте шығындар танылғаннан кейін орын алған оқиғамен объективті байланы-сты болса, онда борыштық құралдар бойынша құнсыздану салдарынан болған шығындарды түзету кірістер немесе шығындар арқылы жүзеге асырылады.

ҚаржыактивтерініңтанылуынтоқтатуҚаржы активінің (немесе қолдануға болатын жерлерде – қаржы активінің бір бөлігі немесе ұқсас қаржы актив-

тері тобының бір бөлігі) төменде көрсетілген жағдайларда танылуы тоқтатылады:• активтен ақша ағындарын алу құқықтарының қолданылу мерзімі өтіп кетсе;• Компания активтен ақша ағындарын алу құқықтарын өзіне қалдырса, бірақ қайта үлестіру туралы

келісімге сәйкес оларды үшінші тарапқа елеулі кідірістерсіз толық беру міндеттемесін өзіне қабылған болса; немесе

• Компания активтен ақша ағындарын алуға өз құқықтарын табыстаса және не (а) активтің барлық елеулі тәукелдері мен сыйақыларын табыстаса, не (б) табыстаған жоқ, сонымен қатар активтің барлық елеулі тәукелдері мен сыйақыларын өзіне қалдырмайды, бірақ осы активке бақылауды табыстайды.

2.9 Тауарлық-материалдық қорлар Тауарлық-материалдық қорлар екі мөлшердің ең кішісі бойынша есепке алынады: ФИФО тәсілі бойынша өзіндік

құны және сатудың таза құны. Құн әрбір затты орнына жеткізумен және оны ағымдағы жағдайға келтірумен байла-нысты қалыпты қызмет барысында жұмсалған барлық шығындарды қамтиды. Шикі мұнайдың құны өндірістің ор-таша көлемі негізінде тозу, сарқылу және амортизация шығындарының және үстеме шығындарының тиісті бөлігін қоса алғандағы өндірудің өзіндік құны болып табылады.

Мұнайды сатудың таза құны осындай сатумен байланысты шығындарды шегергенде, сатудың ұсынылатын бағасына негізделеді. Материалдар мен қорлар қалыпты қызмет барысында өтелетін болжамды сомадан асып түспейтін құны бойынша есепке алынады.

2.10 Қосымша құн салығы (ҚҚС)Салық органдары өткізу және сатып алу бойынша ҚҚС-ты есепке жатқызуды нетто негізінде жүргізуге рұқсат

береді. Өтелетін ҚҚС ішкі нарықта сатылымдар бойынша ҚҚС-ты шегергендегі ішкі нарықтағы сатып алулар бой-ынша ҚҚС-ты білдіреді. Экспорқа шығарылатын сатылымдарға нөлдік мөлшерлеме бойынша салық салынады. Алайда, ҚҚС-ты есепке жатқызуға салық органдарының өтелетін ҚҚС-ты растау үшін жүргізген салық тексерісінің нәтижелері негізінде ғана рұқсат етіледі.

Егер ақшаның уақытша құнының тиімділігі елеулі болып табылса, онда өтелетін ұзақ мерзімді ҚҚС сол активке тән лайықты тәуекелдер жағдайларында көрсетілетін тәуекелсіз мөлшерлеменің көмегі арқылы дисконтталады.


145

/ 18

2

2.11 Ақша қаражаты және олардың баламалары Ақша қаражаты мен олардың баламалары кассадаға қолма-қол ақшаны, банк салымдарындағы қаражатты, үш

айдан көп емес бастапқы өтеу мерзімдері бар басқа да жоғары өтімділікті қысқа мерзімді инвестицияларды қамти-ды.

2.12 Жарғылық капиталЖарғылық капиталОлар бойынша дивидендтер эмитенттің қалауымен төленетін жай акциялар және өтелмейтін артықшылықты

акциялар капитал ретінде жіктеледі. Үшінші тараптарға жаңа акцияларды шығарумен тікелей байланысты қызмет-терге ақы төлеуге жұмсалатын шығындар осы эмиссия нәтижесінде алынған капиталдың азаюы ретінде көрсетіледі.

Сатып алынған өз акциялары Компания немесе оның еншілес ұйымдары Компанияның акцияларын сатып алған жағдайда табыс салығын

қоспағанда, мәмілені жасауға жұмсалған тиісті шығындарды қоса алғанда оларды сатып алудың құны капиталдан оларды жою немесе қайта шығару сәтіне дейін сатып алынған өз акциялары ретінде есептен шығарылады. Ком-панияның жеке борыштық құралдарын сатып алу, сату, шығару немесе жою кезінде қандай да бір кірістер немесе шығындар жиынтықты кіріс туралы шоғырландырылған есепте танылмайды. Мұндай акцияларды кейіннен сату немесе қайта шығару кезінде алынған сома капитал құрамына қосылады. Сатып алынған жеке акциялары орташа есептелген құн бойынша есепке алынады.

Дивидендтер Дивидендтер міндеттемелер ретінде танылады және олар есептік күнді қоса алғанға дейін жарияланған болған

жағдайда ғана, есептік күнінде капитал сомасынан шегеріледі. Дивидендтер есептік күнге дейін ұсынылса, сондай-ақ есептік күннен кейін, бірақ қаржылық есептілік шығаруға бекітілген күнге дейін ұсынылса немесе жарияланса, онда дивидендтер туралы ақпарат есептілікте ашып көрсетіледі.

Акцияларға негізделген төлемдер бойынша операциялар Компанияның қызметкерлері (жоғары басшылықты қоса алғанда) акцияларға негізделген төлемдер түрінде

сыйақы алады. Қызметкерлерге көрсеткен қызметтері үшін үлестік құралдармен (олар бойынша есеп айырысу үлестік құралдармен жүзеге асырылатын мәмілелер) сыйақы төленедіү

Үлестік құралдар шығарылған кезде және компания үлестік құралдар үшін сыйақы ретінде алған кейбір қы-зметтерді сәйкестендіруге мүмкіндік болмаған жағдайда, аталған сәйкестендірілмеген алынған (немесе алынуға тиісті) тауарлар немесе көрсетілетін қызметтер акцияларға негізделген төлемдермен жасалатын мәміленің әділ құны және сыйақы берілетін күні алынған сәйкестендірілетін тауарлар немесе қызметтердің әділ құны арасын-дағы айырма ретінде бағаланады. Бұдан кейін осы сома тиісті жолмен капиталдандырылады немесе шығындарға жатқызылады.

2007 жылғы 1 шілдеде немесе осы күннен кейін ұсынылған сыйақыларға қатысты, олар бойынша есеп айырысу үлестік құралдармен жүзеге асырылатын қызметкерлермен жасалатын мәмілелердің құны осындай құралдарды беру күнінде олардың әділ құнына негізделіп бағаланады. Әділ құн Блэк – Шоулз – Мертонның опциондық баға белгілеудің үлгісін пайдалану арқылы анықталады.

Үлестік құралдар негізіндегі мәмілелер бойынша шығындар белгілі бір мерзімнің қызмет ету шарттары орында-латын кезең ішінде капиталды тиісті мөлшерде арттырумен қатар бір мезетте танылады. Аталған мәмілелер бойын-ша жиынтықты шығындар сыйақы ретінде берілетін үлестік құралдардың санына қатысты Компанияның ең үздік бағалануы негізінде міндеттемені өткен мерзімге пропорционалды өтеуге дейінгі әрбір есептік күні танылады. Ш

ОҒ

ЫР

ЛА

НД

ЫР

ЫЛ

ҒА

Н Қ

АР

ЖЫ

ЛЫ

Қ Е

СЕ

ПТ

ІЛІК

КЕ

ЕС

КЕ

РТ

УЛ

ЕР

(Ж

АЛ

ҒА

СЫ

)Е

гер

өзг

есі к

өр

сеті

лмес

е, м

илл

ио

н т

еңге

мен


146

/ 18


Кезеңдегі жиынтықты кіріс туралы есепте шығыс немесе кіріс кезеңнің басында және соңында танылған жалпы шығыстардың өзгерісін білдіреді. Қызметкерлерге құқықтары толықтай ауыспайтын үлестік құралдармен берілетін сыйақы бойынша шығын танылмайды.

Егер үлестік құралдармен төленетін сыйақы жойылатын болса, онда ол құқығы жойылу күнінде оған ауысты-рылғандай есепке алынатын болады. Бұл ретте сыйақыға қатысты әлі танылмаған барлық шығындар дереу таны-лады. Бұл сондай-ақ, егер компания немесе қызметкер құқықтар беруді қамтамасыз етпейтін талаптарға ықпал ете алмаса, онда осы талаптар бойынша орындалмайтын сыйақыларға да қатысты болады. Есептеулері үлестік құрал-дармен жүзеге асырылатын мәмілелер бойынша сыйақыларды жоюдың барлық жағдайлары бірдей есепке алына-ды. Сыйақылар құқықтардан айыру ретінде жойылған жағдайда, бұрын танылған кез келген шығындарға капитал арқылы түзетулер жасалады.

Орындалмаған опциондардың ажыратылған тиімділігі бір акцияға шаққандағы табыс көрсеткішін есептеу кезін-де акциялардың қосымша ажыратылуы ретінде көрсетіледі.

2.13 Сауда кредиторлық берешек Сауда кредиторлық берешек бастапқыда әділ құны бойынша көрсетіледі және кейіннен тиімді пайыздық мөл-

шерлеме әдісін қолдану арқылы амортизацияланған құны бойынша бағаланады.

2.14 РезервтерКомпанияның өткен оқиға нәтижесінде пайда болған (заң бойынша немесе тәжірибеден туындаған) ағымдағы

міндеттемесі болса, осы міндеттемені өтеу үшін қажетті экономикалық пайданың жылыстауы ықтимал болып та-былса және осындай міндеттеме сомасының сенімді бағалануы алынуы мүмкін болса, онда резервтер танылады. Компания кейбір бөліктің немесе барлық резервтің өтелуін, мысалы сақтандыру шарты бойынша алуды көздесе, бірақ өтеу сомасын алу күмән тудырмаған жағдайда ғана, өтелу жеке актив ретінде танылады. Резервке жататын шығын өтеу сомасын шегергенде, жиынтықты кіріс туралы есепте көрсетіледі.

Егер ақшаның уақытша құнының ықпалы елеулі болса, резервтер салық салынғанға дейінгі ағымдағы мөлшер-леме бойынша дисконтталады, бұл, қолданылатындай болса, нақты міндеттемеге тән тәукелдерді көрсетеді. Егер дисконтталу қолданылса, онда резервтің ұлғаюы уақыт өте келе қаржыландыру шығындары ретінде танылады.

2.15 ҚарыздарБастапқы кезде қарыздар мәмілелер бойынша шығындарды шегергенде, әділ құны бойынша танылады.

Келесі кезеңдерде қарыздар амортизацияланған құн бойынша көрсетіледі; алынған қаражаттың әділ құны (мәміле бойынша шығындарды шегергенде) мен өтелуге тиіс сома арасындағы айырма тиімді пайыздық мөл-шерлемені қолдану арқылы берілген қарыздың мерзімі ішінде жиынтықты кіріс туралы шоғырландырылған есепте көрсетіледі. Компанияның есептік күнінен кейін төлемді кемінде 12 айға кейінге шегеруге сөзсіз құқығы болмаған жағдайда ғана қарыздар ағымдағы міндеттемелер ретінде жіктеледі. Жіктелетін активті сатып алуға, оны салуға немесе оның өндірісіне тікелей қатысы бар қарыздар бойынша шығындар капиталдандырылады.

2.16 Қызметкерлердің сыйақылары Компания қызметкерлерге есептелген жалақысының 10%-ын тиісті зейнетақы қорларына зейнетақы ауда-

рымдары ретінде ұстап қалады. Зейнетақы аударымдарының мөлшері 2017 жылы айына 183.443 теңге (2016 жылы: айына 171.442 теңге) сомасымен шектеледі. Қазақстанның қолданыстағы заңнамасына сәйкес қызметкерлер өздерін зейнетақымен қамтамасыз ету үшін өздері жауапты болады. Сондай-ақ, Компания өзінің көпшілік қызмет-керлерінің кірісінен 5%-ы мөлшерінде олардың зейнетақы қорларына қосымша кәсіби зейнетақы жарналарын ауда-руға міндетті.


147

/ 18

2

Қызметкерлерге төленетін ұзақ мерзімді сыйақылар Компания мен оның қызметкерлері арасында жасалатын Ұжымдық шарттарға және өзге де құжаттарға сәйкес

Компания өзінің қызметкерлеріне зейнеткерлікке шығуға дейін және одан кейін де ұзақ мерзімді сыйақылар төлей-ді. Ұжымдық шарт және өзге де құжаттар, атап айтқанда, зейнеткерлікке шығу, зейнеткерлікке мерзімнен бұрын шығу бойынша біржолғы жәрдемақы төлеуді, еңбекке жарамсыз кезінде, мерейтойларына орай және қайтыс болу және басқа жағдайларда қызметкерлерге материалдық көмек көрсетуді қарастырады. Жәрдемақы алу құқығы әдетте зейнеткерлікке шығуға дейінгі қызметкердің жұмыс жасайтын мерзіміне байланысты.

Біржолғы жәрдемақыларды және зейнеткерлікке мерзімнен бұрын шығу жөніндегі жәрдемақыларды төлеу бойынша күтілетін шығындарды есептеу еңбек ету мерзімінің аяқталуы бойынша белгіленген төлемдері бар зей-нетақы жоспарларын есептеу кезінде қолданылатын әдістемеге сәйкес қызметкердің еңбек ету уақыты ішінде жү-зеге асырылады. Жыл бойы туындайтын актуарлық кірістер мен шығындар өзге жиынтықты кірістің құрамында көрсетіледі. Осы мақсат үшін актуарлық кірістер мен шығындар актуарлық болжамдардағы өзгерістердің ықпалын, сондай-ақ актуарлық болжамдар мен нақты деректер арасындағы айырмаға байланысты өткен тәжірибенің ықпа-лын да қамтиды. Ағымдағы қызметтердің құнын, өткен қызметтердің құнын және кадрлық қысқартулардың немесе жүзеге асырылған есептеулердің ықпалын қоса алғанда, басқа өзгерістер ағымдағы кезеңде танылады.

Зейнетақы міндеттемелерін есепке алу кезінде пайдаланылған аса маңызды болжамдар – бұл дисконттау мөл-шерлемесі және өлім-жітім болжамдары. Дисконттау мөлшерлемесі келешек міндеттемелердің таза келтірілген құнын анықтау үшін пайдаланылады және жыл сайын осындай міндеттемелер бойынша дисконттың амортизация-сы жиынтықты кіріс туралы шоғырландырылған есепте қаржыландыру шығыстары ретінде көрсетіледі. Өлім-жітім туралы болжам сыйақы төлемдерінің болашақ ағынын болжамдау үшін пайдаланылады, одан кейін ол міндеттеме-лердің таза келтірілген құнын алу үшін дисконтталады.

Біржолғы жұмыстан шығу жәрдемақыларынан басқа, қызметкерлердің сыйақылары қызметкерлерге төленетін өзге сыйақылар ретінде қаралады. Осы сыйақылар бойынша күтілетін ұзақ мерзімді шығындарды есептеу белгілен-ген төлемдері бар зейнетақы жоспарларын есептеу кезінде қолданылатын әдістемеге сәйкес қызметкердің еңбек ету уақыты ішінде жүзеге асырылады.

Мұндай міндеттемелерді тәуелсіз білікті актуарийлер жыл сайынғы негізде бағалайды. 2.17 Кірістерді тану Компания шикі мұнайды қысқа мерзімді шарттар бойынша фрахт, сақтандыру құнына және сапа жеңілдік-

теріне түзетілген Platt’s баға белгіленіме сәйкес айқындалатын бағалар бойынша сатады. Әдетте шикі мұнай кеме бортына нақты тиелген немесе кемеден түсірілген кезде, құбырға немесе келісімшарт бойынша келісілген талап-тарға байланысты жеткізудің басқа тетігіне келіп түскен сәтінде меншік құқықтарын табыстау жүзеге асырылып, кірістер танылады.

Компанияның шикі мұнайды сату жөніндегі келісімшарттарында белгілі бір уақыт кезеңі ішінде жеткізілуі тиіс шикі мұнайдың максималды көлемі көрсетіледі. Тиелген, бірақ сатып алушыға әлі жеткізілмеген шикі мұнай қаржылық жағдай туралы есепте тауарлық-материалдық қорлар ретінде есепке алынады.

2.18 Табыс салықтары Ағымдағы табыс салығы бойынша шығындарға ағымдағы корпоративтік табыс салығы, үстеме пайда салығы

және кейінге қалдырылған салық кіреді.Ағымдағы және өткен кезеңдерге ағымдағы табыс салығы бойынша активтер мен міндеттемелер салық ор-

гандары өтеуге немесе салық органдарына төленуге тиіс бойынша бағаланады. Осы соманы есептеу үшін есептік күнінде Қазақстан Республикасында қолданылған немесе нақты заңдасты-

рылған салық мөлшерлемелері және салық заңнамасы пайдаланды.ШО

ҒЫ

РЛ

АН

ДЫ

РЫ

ЛҒ

АН

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ЕС

ЕП

ТІЛ

ІКК

Е Е

СК

ЕР

ТУ

ЛЕ

Р (

ЖА

ЛҒ

АС

Ы)

Еге

р ө

згес

і кө

рсе

тілм

есе,

ми

лли

он

тең

гем

ен


148

/ 18


Үстеме пайда салығы («ҮПС») табыс салығы ретінде қаралады және табыс салығы бойынша шығындардың бір бөлігін құрайды. 2009 жылғы 1 қаңтарда күшінен енген қолданыстағы салық заңнамасына сәйкес Компания жер қой-науын пайдалану жөніндегі әрбір келісімшарт бойынша жиынтықты жалпы кірістің шегерімдеріне қатынасы негізінде ауыспалы мөлшерлемелер бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі әрбір келісімшартқа қатысты ҮПС есептейді және төлейді. ҮСП қолдануға бастамашылық ететін әрбір салықтық жылда жиынтықты жалпы кірістің шегерімдерге қатынасы 1.25:1 құрайды. ҮПС мөлшерлемелері жер қойнауын пайдалану жөніндегі әрбір келісімшартқа қатысты әр-бір келісімшартқа жататын шегерімдердің 25%-нан астамы салық салынатын кірістің бір бөлігіне (Корпоративтік Табыс Салығын және рұқсат етілген түзетулерді шегергеннен кейін салық салынатын кіріс) қолданылады.

Кейінге қалдырылған салық бойынша активтер мен міндеттемелер міндеттемелердің баланстық әдісін қолдану арқылы барлық мезгілдік айырмаларға қатысты есептеледі. Кейінге қалдырылған салықтар компаниялардың бірігуі болып табылмайтын және оны жасасу кезінде бухгалтерлік табысқа немесе салықтық кіріс пен шығысқа ықпал етпейтін мәміле бойынша гудвилді, активті немесе міндеттемені бастапқы тану нәтижесінде кейінге қалдырылған табыс салығының пайда болуын қоспағанда, қаржылық есептіліктегі активтер мен міндеттемелердің салықтық ба-засы және олардың баланстық сомасы арасындағы барлық мерзімдік айырмалар бойынша айқындалады.

Кейінге қалдырылған салық бойынша актив шегерілетін мезгілдік айырмалар сомасына азайтылуы мүмкін са-лық салынатын табыс алудың едәуір ықтималдығы дәрежесінде ғана танылады. Кейінге қалдырылған салықтық активтер мен міндеттемелер есептік күнінде қолданысқа енгізілген немесе нақты заңдастырылған салық мөл-шерлемесінің негізінде, активті өткізу немесе міндеттемені өтеу кезеңінде қолданылуы күтілетін заңдастырылған салық мөлшерлемелері бойынша есептеледі.

Кейінге қалдырылған табыс салығы мезгілдік айырманың азаюы мерзімін бақылауға болатын және мезгілдік айырмалар жақын келешекте азаймайтыны барынша ықтимал болатын жағдайларды есептемегенде, еншілес, қауымдасқан компанияларға және бірлескен кәсіпорындарға инвестиция салумен байланысты барлық мезгілдік айырмалар бойынша танылады.

3. ЕЛЕУЛІ ЕСЕПТІК БАҒАЛАУЛАР МЕН ПАЙЫМДАР

Шоғырландырылған қаржылық есептілікті ХҚЕС-ке сәйкес дайындау басшылықтан шоғырландырылған қаржылық есептілікті дайындау күнінде есептілікте көрсетілетін активтерге, міндеттемелерге және шартты актив-тер мен міндеттемелерге, сондай-ақ есептік кезең есептілігінде көрсетілген активтерге, міндеттемелерге, кірістерге, шығыстарға және шартты активтер мен міндеттемелерге ықпал ететін бағалаулар мен ұйғарымдарды пайдалануды талап етеді. Ең маңызды бағалаулар төменде көрсетілген:

Мұнай және газ қорлары Мұнай мен газ қорлары Компанияның тозу, сарқылу және амортизацияның есептерінде елеулі фактор бо-

лып табылады. Компания өзінің мұнай мен газ қорларын Мұнай-газ инженерлері қоғамының әдістемесіне сәй-кес бағалайды. Мұнай-газ инженерлері қоғамының әдістемесі бойынша қорларды бағалау кезінде Компания ұзақ мерзімді жоспарлы бағаларды пайдаланады. Дәлелденген қорларды бағалау үшін жоспарлы бағаларды қолдану жыл соңында спот бағаларын пайдалануға тән тұрақсыздық ықпалын жояды.

Басшылықтың пайымдауынша, басшылық бизнесті және инвестициялық шешімдерді жоспарлау үшін де пайдаланатын ұзақ мерзімді жоспарлы бағалардың ұйғарымдары барлау және өндіру бойынша бизнестің ұзақ мерзімді сипатына сәйкес келеді және мұнай мен газ қорларын бағалау үшін аса қолайлы базаны білдіреді.

Қорлардың барлық бағалаулары қандай да бір белгісіздіктің деңгейін білдіреді. Белгісіздік негізінен сенімді геологиялық және инженерлік деректерге байланысты, мұндай деректер бағалау және оларға түсінік беру сәтінде қолжетімді болуы тиіс.


149

/ 18

2

Белгісіздіктің салыстырмалы деңгейі қорларды екі негізгі: дәлелденген немесе дәлелденбеген қорлар сана-тының біріне жатқызу арқылы көрсетілуі мүмкін. Дәлелденбеген қорлармен салыстырғанда дәлелденген қор-ларды шығарудың едәуір үлкен анықтық бар және дәлелденген қорлар оларды өндіру мүмкіндіктеріне қатысты кейіннен прогрессивті үдемелі белгісіздікті айқындау үшін игерілген және игерілмеген қорларға бөлінуі мүмкін.

Бағалаулар жыл сайын талданады және түзетіледі. Түзетулер қолда бар геологиялық деректерді, кәсіпшілік көрсеткіштерді немесе өндіру туралы деректерді бағалау немесе қайта бағалау; жаңа деректердің бар болуы; немесе бағалар бойынша ұйғарымдардағы өзгерістердің салдарынан туындайды. Сонымен қатар, қорларды бағалау да қайтарымдылықты арттыру үшін жобалардың әрекеттері, қабаттардың өнімділігіндегі өзгерістердің немесе игеру стратегиясындағы өзгерістердің салдарынан да қайта қаралуы мүмкін. Дәлелденген игеріл-ген қорлар тозу, сарқылу және амортизацияны есептеу үшін амортизация мөлшерлемесін атқарылған жұмыс көлеміне пропорционалды түрде есептеу үшін қолданылады. Компания дәлелденген қорларға расталған ли-цензиялық кезең ішінде өндірілуі мүмкін көлемдерді ғана қосты. Бұл ұзарту процедурасының нәтижесіне қа-тысты белгісіздікке байланысты, себебі, түптеп келгенде, лицензиялардың мерзімін ұзарту Үкіметтің қарауы бойынша жүзеге асырылады. Компанияның лицензиялық кезеңдеріндегі ұлғайту және қорлардың көрсетілген мөлшерлеріндегі тиісті ұлғайту, әдетте, тозу, сарқылу және амортизациялаудың барынша аз шығындарына әкеліп, кірістерге елеулі ықпал ете алады және құнсыздануды қалпына келтірудің индикаторы болып табыла-ды. Дәлелденген игерілген қорлардағы азаю тозу, сарқылу және амортизациялауға жұмсалатын шығындардың ұлғаюына (өндірудің тұрақты деңгейі кезінде), табыстың азаюына, сондай-ақ мүліктің баланстық құнының ті-келей төмендеуіне әкеп соқтыруы ықтимал. Пайдаланылатын кен орындарының салыстырмалы түрде саны аз болса, алдыңғы жылмен салыстырғанда қорларды бағалаудағы кез келген өзгерістер тозу, сарқылу мен амор-тизациялаудың аударымдарына елеулі ықпал етуі мүмкін.

Ұзақ мерзімді активтердің өтелуі Компания оқиғалар немесе мән-жайлардағы өзгерістер активтің баланстық құны өтелмеуін немесе бұрын

танылған құнсыздану енді жоқ екенін немесе қысқарғанын білдірген кезде құнсыздану немесе құнсыздануды қалпына келтіру үшін ақша қаражатын түрлендіретін активтерді немесе бөлімшелерді бағалайды. Егер құнсы-здану немесе құнсыздануды қалпына келтіру индикаторы бар болса, өтелетін құнның сомасына тиісті бағалау жүргізіледі, ол сату шығындары және пайдалану құны шегеріліп, әділ құнның ең жоғары мәні ретінде қаралады.

2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша Компания құнсыздану индикторлары болмағандықтан, бағалауды жүргізген жоқ.

Активтерді шығару бойынша міндеттемелер Компания заңнамаға және нормативтік-құқықтық актілерге сәйкес, белгілі бір келісімшарттардың талаптары

бойынша әрбір кен орнында негізгі құралдарды демонтаждау мен жою және жер учаскелерін қалпына келтіру бой-ынша заңды міндеттемелерді атқарады. Атап айтқанда, Компанияның міндеттемелеріне өнім бермейтін барлық ұңғымаларды біртіндеп жабу және құбырларды, ғимараттарды демонтаждау мен нақты келісімшарттық аумақты қалпына келтіру сияқты қызметін толық тоқтату жөніндегі іс-қимылдар кіреді. Өйткені лицензияларды қолдану мерзімі Компанияның қалауы бойынша ұзартыла алмайды, нақты жабу жөніндегі міндеттемелерді өтеудің есептік мерзімі әрбір лицензиялық кезеңнің аяқталу күні болып табылады.

Егер активтерді тарату бойынша міндеттемелер кен орындарды пайдаланудың экономикалық тұрғыдан негіз-делген мерзімі аяқталуы бойынша өтелуге тиісті болса, онда көрсетілген міндеттеме ұңғымаларды жою жөніндегі барлық шығындарды және кен орындарды жабу жөніндегі соңғы шығындарды қосу салдарынан едәуір ұлғаятын еді. Компанияның ұңғымаларды жою мен нақты жабу шығындары қаржыландыру жөніндегі міндеттемелер көлемі тиісті келісімшарттардың талаптарына және қолданыстағы заңнамаға байланысты. Міндеттемелер келісімшартта Ш

ОҒ

ЫР

ЛА

НД

ЫР

ЫЛ

ҒА

Н Қ

АР

ЖЫ

ЛЫ

Қ Е

СЕ

ПТ

ІЛІК

КЕ

ЕС

КЕ

РТ

УЛ

ЕР

(Ж

АЛ

ҒА

СЫ

)Е

гер

өзг

есі к

өр

сеті

лмес

е, м

илл

ио

н т

еңге

мен


150

/ 18


немесе заңнамада лицензиялық мерзімнің соңында толықтай жою және толықтай жабу жөніндегі шығындарды қаржыландыру бойынша белгілі бір міндеттеме қарастырылмаған жағдайларда танылмайды. Мұндай шешімді қа-былдау кейбір белгісіздікке және елеулі пайымдарға тәуелді.

Басшылықтың мұндай міндеттемелердің бар немесе жоқ болуына қатысты бағалауы Үкіметтің саясат пен тәжірибесіндегі немесе жергілікті салалық практикасындағы өзгерістермен бірге өзгеруі мүмкін. Компания актив-терді шығару бойынша міндеттемелерін әрбір келісімшарт бойынша жеке-жеке есептейді.

Міндеттемелердің сомасы есептелген шығындардың ағымдағы құнын білдіреді, болжанып отырғандай, олар инфляцияның күтілетін деңгейіне түзетілген және ауыспалы экономикасы бар елдердің мемлекеттік қарызы бой-ынша ұзақ мерзімді тәуекелсіз орташа пайыздық мөлшерлемелерді қолдану арқылы дисконтталған, қазақстандық нарыққа тән тәуекелдерге түзетілген міндеттемелерді өтеу үшін қажет болуы мүмкін. Активтерді шығару бойынша міндеттемелер әрбір есептік күнінде қайта қаралады және негізгі құралдардың нысанын пайдаланудан шығару, ол жұмыс істейтін учаскеде табиғи ресурстарды қалпына келтіру жөніндегі міндеттемелердегі және өзге де осы сияқты міндеттемелердегі өзгерістер атты 1-ші Түсінік беруге сәйкес ең үздік бағаны көрсету үшін түзетіледі.

Жабылуға жұмсалатын болашақ шығындарды бағалау үшін басшылық жасаған елеулі бағалаулар мен пайымдар қолданылды. Осы міндеттемелердің басым бөлігі болашаққа қатысты және заңнама талаптарындағы түсініксіздік-тен басқа, Компанияның бағалауына активтерді жою технологияларындағы, шығындардағы және салалық тәжіри-бедегі өзгерістер ықпал етуі мүмкін. Мысалы, 2017 және 2016 жылдардағы 31 желтоқсанда резервтің шамамен 15,46% және 16,29%-ы нақты жабу жөніндегі шығындарға жатады. Компания ағымдағы жылдың бағаларын және инфляцияның ұзақ мерзімді деңгейінің орташа мәнін пайдаланып, ұңғымалардың болашақта жою құнын бағалайды.

2017 жылғы 31 желтоқсандағы міндеметтеменің баланстық құнын анықтау үшін қолданылған ұзақ мерзімді инфляция және дисконттау мөлшерлемелері тиісінше 5,0% және 10,0%-ды құрады (2016 жылы: 5,0% және 10,0%). Активтерді шығару бойынша міндеттемелердегі өзгерістер 13-ескертуде ашып көрсетілген.

Экологиялық сауықтыруКомпания экологиялық тазарту жұмыстарына және сауықтыруға міндеттемелер бойынша резервтерді қалыпта-

стыру жөнінде де бағалау жасап, пайымдар шығарады. Қоршаған ортаны қорғау шығындары капиталдандырылады немесе олардың келешектегі экономикалық пайдасына қарай шығындарға жатқызылады. Бұрынғы қызметіне байла-нысты туындаған қазіргі жағдайына жатқызылатын және келешекте экономикалық пайдасы жоқ шығыстар шығын-дарға жатқызылады.

Міндеттемелер шығындар туралы ағымдағы ақпарат пен құнарлықты қалпына келтіру бойынша күтілетін жоспар-ларға негізделіп анықталады және қажетті процедуралардың мерзіміне қатысты басшылықтың пайымын ескеріп, дисконтталған негізде есепке алынады. Компанияның экологияны сауықтыруға резерві Компания қолданыстағы қа-зақстандық нормативтік базаның талаптарын сақтауы үшін қажет болатын, күтілетін шығындардың тәуелсіз бағалау-ларына негізделген басшылықтың ең үздік бағалауларын білдіреді.

Экологиялық сауықтыруға жататын қосымша белгісіздіктер 23-ескертуде көрсетілген. Экологиялық сауықтыру жөніндегі міндеттемелері бойынша резервтегі өзгерістер 13-ескертуде ашып көрсетілген.

Салық салу Кейінге қалдырылған салық корпоративтік табыс салығы («КТС») үшін де, үстеме пайда салығы («ҮПС») үшін

де есептеледі. Кейінге қалдырылған КТС және ҮПС жер қойнауын пайдалану келісімшарттарына байланысты активтер мен міндеттемелердегі мерзімдік айырмаларына күтілетін мөлшерлемелер бойынша есептеліп шыға-рылады. Кейінге қалдырылған КТС пен ҮПС базалары 19-ескертуде ашып көрсетілген, салық кодексінде қабыл-данған салық заңнамасының талаптары бойынша есептеледі. Салық салуға жататын белгісіздік факторлары туралы ақпарат 23-ескертуде ашып көрсетілген.


151

/ 18

2

Қызметкерлердің сыйақылары Зейнеткерлікке дейін және оған шыққаннан кейін қызметкерлерге төленетін ұзақ мерзімді сыйақылардың құны

және міндеттемелердің келтірілген құны актуарлық әдісті қолдану арқылы белгіленеді. Актуарлық әдіс келешек-те нақты нәтижелері ерекшеленуі мүмкін түрлі ұйғарымдардың қолдануын білдіреді. Актуарлық әдіс дисконттау мөлшерлемелері, болашақта жалақының өсуі, өлім-жітім деңгейі және болашақта қызметкерлерге төленетін сый-ақылардың өсуі туралы ұйғарымдарды қамтиды. Қызметкерлердің сыйақылары бойынша негізгі ұйғарымдар баға-лауларының күрделілігіне және еңбек ету мерзімі аяқталуы бойынша міндеттемелердің ұзақ мерзімді сипатына бай-ланысты кейін осы сияқты міндеттемелер осындай ұйғарымдардың өзгерістеріне аса сезімтал болады.

Өлім-жітім коэффициенті ашық жарияланымдағы өлім-жітім кестелеріне негізделеді. Келешекте жалақы мөл-шерлемелерінің өсуі инфляцияның күтілетін болашақ қарқынына негізделеді.

2017 және 2016 жылғы 31 желтоқсанда қызметкерлердің сыйақылары бойынша міндеттемелерді бағалау үшін қолданылған негізгі актуарлық ұйғарымдар мынадай болып ұсынылды:

2017 2016

Дисконттау мөлшерлемесі 10,00% 10,00%

Инфляция деңгейі 5,00% 5,00%

Ұзақ мерзімді төлемдердің күтілетін ұлғаюы 7,00% 7,00%

Жалақының күтілетін ұлғаюы 7,00% 7,00%

Уменьшение Увеличение

Дисконттау мөлшерлемесі -0,5% +0,5%

794 (738)

Ұзақ мерзімді төлемдердің ұлғаюы -0,5% +0,5%

(746) 796

2017 және 2016 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша зейнеткерлікке шыққаннан кейін төлемдер бойын-ша міндеттемелер әрекетінің орташа мерзімі 10 жылды құрады.

2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша қызметкерлерге жасалатын төлемдер бойынша міндеттеме-лердің елеулі бағалаулар өзгерісіне сезімталдығын талдау.

4. КӘСІПОРЫНДАРДЫҢ БІРІГУІ

2017 жылғы 15 маусымда Компания MOL Hungarian Oil and Gas Plc.-ден (“MOL”) 1 АҚШ доллары бағасына KS EP Investments BV (“KS EP Investments”) акцияларының 49%-ын пайызын сатып алып, қазіргі кезде KS EP Investments-тің 100%-дық үлесін иемденеді.

KS EP Investments Батыс Қазақстан облысындағы «Карповский Северный» учаскесінде Мұнай, газ және конден-сат барлау келісімшарты бойынша жер қойнауын пайдалану құқына ие. Барлау жұмыстарын жүргізуге берілген ли-цензия 2017 жылғы 31 желтоқсанда аяқталды және қазіргі уақытта лицензияның мерзімін ұзарту Қазақстан Респу-бликасы Энергетика министрлігімен келісу процесінен өтіп жатыр.

ШО

ҒЫ

РЛ

АН

ДЫ

РЫ

ЛҒ

АН

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ЕС

ЕП

ТІЛ

ІКК

Е Е

СК

ЕР

ТУ

ЛЕ

Р (

ЖА

ЛҒ

АС

Ы)

Еге

р ө

згес

і кө

рсе

тілм

есе,

ми

лли

он

тең

гем

ен


152

/ 18


Келесі кестеде KS EP Investments-ке төленген сыйақы, сатып алынған активтердің және активті сатып алу күнінде қабылданған міндеттемелердің сомалары көрсетілген:

2017 жылғы 15 маусымдағы жағдай бойынша әділ құны

Өзге қаржы активтері 119

Банктегі ақша қаражаттары 181

Активтердің жиыны

Есептелген міндеттемелер (2.547)

Төлем көзінен есептелген салық (981)

Резервтер (422)

Сауда кредиторлық берешек (21)

Өзге қысқа мерзімді міндеттемелер (2)

Міндеттемелердің жиыны (3.973)

Сәйкестендірілетін таза міндеттемелердің жиыны (3.673)

Минус:

KS EP Investments 51%-ның бұрын ұсталған инвестицияларының әділ құны −

Төленген сыйақы −

Берілген өтеудің жиыны −

Сатып алудың залалы (3.673)

Табыс және залалға қайта жіктелген өзге жиынтықты кіріс 424

Сатып алудың таза залалы (3.249)

Бұрын KS EP Investments Компаниядан және MOL-дан 6,7% жылдық пайыздық мөлшерлемемен қарыздар алды, олардың әрекет мерзімі 2017 жылғы 31 маусымда аяқталды. Есептелген пайыздарды қосқанда, қарыз бойынща дисконтталмаған барлық қалдық сатып алу күнінде 106.880 мың АҚШ долларын (33.950 миллион теңге) құрады. 2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша KS EP Investments жарғылық капиталын ұлғайту есебінен қарыз толық өтелді.

Компания KS EP Investments-тен алынатын қарыздардағы 51%-дық үлесін толық құнсыздағанын және KS EP Investments-тен алынатын қарыздардағы 49%-ына құқықты 0,5 АҚШ долларына сатып алғанын ескерсек, KS EP Investments-тен алынатын қарыздың 100%-дық үлесінің әділ құны сатып алу күнінде нөлге тең болды. Тиісінше, 2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша KS EP Investments-тің төленетін қарызының ешбір құндылығы жоқ және Компания еншілес ұйымды сатып алудың 3.249 миллион теңге сомасындағы шығынын осы қаржылық есептілікте көрсетті. KS EP Investments-ке салынған инвестиция толық құнсызданғандықтан, төленген сыйақы және таза міндеттемелер арасындағы айырма кірістер мен шығындарға танылды.

2017 жылғы 15 маусымнан бастап 2017 жылғы 31 желтоқсанға дейінгі кезең ішінде KS EP Investments-тің шығын сомасы 1.404 миллион теңгені құрайды, сондай-ақ 2017 жылдың басында сатып алынған жағдайда, келтірілуі мүмкін шығынның сомасы 570 миллион теңгені құрайды.


153

/ 18

2

5. НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАР

Мұнай-газ активтері

Өзге де активтер

Аяқталмаған күрделі құрылыс Жиыны

2016 жылғы 1 қаңтардағы қалдық құны 174.384 44.772 15.211 234.367

Түсімдер 164 2.796 108.977 111.937

Активтерді шығару бойынша міндетте-мені бағалаудағы өзгерістер (1.487) − − (1.487)

Есептен шығару (936) (874) (1.526) (3.336)

Аяқталмаған күрделі құрылыстан ауы-стырулар 67.230 2.975 (70.205) −

Ішкі ауыстырулар (2.246) 2.287 (41) −

Тозу (23.112) (6.772) − (29.884)

2016 жылғы 31 желтоқсандағы қалдық құны 213.997 45.184 52.416 311.597

Түсімдер 516 3.285 99.136 102.937

Активтерді шығару бойынша міндетте-мені бағалаудағы өзгерістер 1.213 − − 1.213

Есептен шығару (1.940) (1.220) (698) (3.858)

Аяқталмаған күрделі құрылыстан ауы-стырулар 80.950 8.918 (89.868) −

Ішкі ауыстырулар 1.016 (1.061) 45 −

Тозу (28.681) (6.048) − (34.729)

2017 жылғы 31 желтоқсандағы қалдық құны 267.071 49.058 61.031 377.160


Бастапқы құны 961.876 129.041 68.668 1.159.585

Жинақталған тозу (366.170) (42.689) − (408.859)

Жинақталған құнсыздану (328.635) (37.294) (7.637) (373.566)

Қалдық құны 267.071 49.058 61.031 377.160


Бастапқы құны 894.760 124.977 60.492 1.080.229

Жинақталған тозу (342.356) (39.241) − (381.597)

Жинақталған құнсыздану (338.407) (40.552) (8.076) (387.035)

Қалдық құны 213.997 45.184 52.416 311.597

ШО

ҒЫ

РЛ

АН

ДЫ

РЫ

ЛҒ

АН

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ЕС

ЕП

ТІЛ

ІКК

Е Е

СК

ЕР

ТУ

ЛЕ

Р (

ЖА

ЛҒ

АС

Ы)

Еге

р ө

згес

і кө

рсе

тілм

есе,

ми

лли

он

тең

гем

ен


154

/ 18


6. МАТЕРИАЛДЫҚ ЕМЕС АКТИВТЕР

Барлау мен ағалау активтері

Өзге материалдық емес активтер Жиыны

2016 жылғы 1 қаңтардағы қалдық құны 7.103 2.516 9.619

Түсімдер 2.492 1.038 3.530

Есептен шығару (605) (45) (650)

Амортизациялық аударымдар (79) (813) (892)

2016 жылғы 31 желтоқсандағы қалдық құны 8.911 2.696 11.607

Түсімдер 5.051 1.570 6.621

Есептен шығару (427) (15) (442)

Құнсыздану (593) − (593)

Амортизациялық аударымдар − (897) (897)

2017 жылғы 31 желтоқсандағы қалдық құны 12.942 3.354 16.296


Бастапқы құны 32.319 10.492 42.811

Жинақталған амортизация (17.876) (7.036) (24.912)

Жинақталған құнсыздану (1.501) (102) (1.603)

Қалдық құны 12.942 3.354 16.296


Бастапқы құны 27.695 9.145 36.840

Жинақталған амортизация (17.876) (6.347) (24.223)

Жинақталған құнсыздану (908) (102) (1.010)

Қалдық құны 8.911 2.696 11.607


155

/ 18

2

2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша АҚШ долларымен көрсетілген ұзақ мерзімді салымдар 32.100 миллион теңге (2016: 33.276 миллион теңге) мөлшеріндегі шектеу қойылған депозиттерді қамтиды, олар жер қойнауын пайдалану туралы келісімшарттардың талаптарына сәйкес тарату қоры ретінде пайдала-нуға шектеу қойылған шоттарда орналастырылған.

2017 жылғы 31 желтоқсанда АҚШ долларындағы мерзімді депозиттер бойынша сыйақылардың орташа есептелген мөлшерлемесі 1,73% құрады (2016: 2,37%).

Сауда және өзге де дебиторлық берешек

2017 2016

Сауда дебиторлық берешек 131.272 73.348

Алынатын дивидендтер 1.121 670

Өзгесі 1.291 1.178

Күмәнді дебиторлық берешек бойынша резерв (1.004) (1.075)

132.680 74.121

2017 жылғы 31 желтоқсанда Компанияның сауда дебиторлық берешегі Бас компанияның еншілес ұйымы болып табылатын «KazMunaiGas Trading AG» («KMG Trading») мекемесіне шикі мұнай сатудан қалыптасқан 90.323 миллион теңге (2016: 57.503 миллион теңге) сомасындағы берешекті қамтыды.

Сондай-ақ, 2017 жылғы 31 желтоқсанда Компанияның сауда дебиторлық берешегі Бас компанияның ен-шілес ұйымы «ҚазМұнайГаз Өнімдері» АҚ-ға (ҚМГ Өнімдері) мұнай өнімдерін сату нәтижесіндегі 36.8744 мил-лион теңге сомасындағы (2016: 13.704 миллион теңге) дебиторлық берешекті қамтыды. ҚМГ Өнімдерінен сау-да дебиторлық берешекке 22,714 миллион теңге сомасы кіреді, ол мерзімі өткен болып табылады (2016: нөл). Осы сома бойынша резервтер есептелген жоқ.

2017 жылғы 31 желтоқсанда Компанияның сауда дебиторлық берешегінің 69%-ы АҚШ долларымен беріл-ген (2016 жылы: 78%).

7. ҚАРЖЫ АКТИВТЕРІ

Өзге қаржы активтері

2017 2016

Өтелуге дейін ұсталатын салымдар, АҚШ долларында көрсетілген 32.100 33.276

Өтелуге дейін ұсталатын салымдар, теңгеде көрсетілген 2.678 2.682

Өзгесі − 3

Ұзақ мерзімді өзге қаржы активтерінің жиыны 34.778 35.961

АҚШ долларымен салынған мерзімді салымдар 887.214 980.958

Британдық фунт стерлингімен салынған мерзімді салымдар 2.473 2.299

Қысқа мерзімді өзге қаржы активтерінің жиыны 889.687 983.257

924.465 1.019.218

ШО

ҒЫ

РЛ

АН

ДЫ

РЫ

ЛҒ

АН

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ЕС

ЕП

ТІЛ

ІКК

Е Е

СК

ЕР

ТУ

ЛЕ

Р (

ЖА

ЛҒ

АС

Ы)

Еге

р ө

згес

і кө

рсе

тілм

есе,

ми

лли

он

тең

гем

ен


156

/ 18


2017 2016

Ағымдағы бөлігі 108.969 73.606

0 күннен 30 күнге дейін кешіктірілген 9.142 −

30 күннен 90 күнге дейін кешіктірілген 14.277 444

90 және одан да көп күнге кешіктірілген 292 71

132.680 74.121

Ақша қаражаты және олардың баламалары

2017 2016

Банктердегі мерзімді салымдар, АҚШ долларында көрсетілген 392.350 34.957

Банктердегі мерзімді салымдар, теңгеде көрсетілген 19.613 30.078

Банктердегі қаражат және кассадағы қолма-қол ақша, АҚШ долларында көрсетілген 8.724 95.402

Банктердегі қаражат және кассадағы қолма-қол ақша, теңгеде көрсетілген 728 1.467

Банктердегі қаражат және кассадағы қолма-қол ақша, британдық фунт стерлингте көрсетілген 228 187

421.643 162.091

Банктердегі ақша қаражаты бойынша депозиттердің күнделікті банктік мөлшерлемелеріне байланысты сыйақы мөлшерлемесі белгіленген. Компанияның өтімді активтерге қажеттіліктеріне байланысты банктік депозиттер түрлі мерзімге (бір күннен бастап үш айға дейін) орналастырылады. Депозиттерге сыйақы тиісті мөлшерлеме бойынша есептеледі.

2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша теңгедегі салымдар бойынша орташа сыйақы мөлшерлемесі 7,91%-ды құрады (2016: 14,17%). 2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша АҚШ долларындағы салымдар бойынша орташа сыйақы мөлшерлемесі 0,83%-ды құрады (2016: 1,79%.

8. БІРЛЕСКЕН КӘСІПОРЫНДАРҒА ИНВЕСТИЦИЯЛАР ЖӘНЕ БІРЛЕСІП БАҚЫЛАНАТЫН КӘСІПОРЫНАН ДЕБИТОРЛЫҚ БЕРЕШЕК

Иелік ету үлесі 2017 2016

«Қазгермұнай БК» ЖШС-дегі («Қазгермұнай») үлес («Казгермунай») 50% 49.517 71.634

«Ural Group Limited BVI» БК-дағы («UGL») үлес 50% 78.031 72.898

127.548 144.532

31 желтоқсанда өтеу мерзімдері бойынша сауда және өзге де дебиторлық берешекке жүргізілген талдау төменде көрсетілген:


157

/ 18

2

Есептік кезең ішінде бірлескен кәсіпорындарға салынған инвестициялардың қозғалысы:

2017 2016

1 қаңтардағы баланстық құны 144.532 154.453

Жалпы жиынтықты кірістің үлесі 17.292 2.734

Жарияланған дивидендтер (40.954) (15.107)

Валюталарды қайта есептеу бойынша бағамдық айырма (442) (2.698)

Қосымша төленген капиталдағы үлес 7.120 5.150

31 желтоқсандағы баланстық құны 127.548 144.532

Қазгермұнай және UGL биржада тіркелмеген компаниялар болып табылады және олардың акциялары бойынша нарықтық баға белгіленулері жоқ. Бірлескен кәсіпорындардың есептік кезеңі Компанияның есептік кезеңіне ұқсас.

ҚазгермұнайКомпания 2007 жылғы 24 сәуірде Компания ҚМГ ҰК-дан оңтүстік және орталық Қазақстанда мұнай және табиғи

газды өндіруді жүзеге асыратын Қазгермұнайға қатысудың 50%-дық үлесін сатып алды. Келесі кестеде Қазгермұнайға қатысты ХҚЕС-ке сәйкес әзірленген оның қаржылық есептілігі негізінде үлестік

қатысу әдісі бойынша есепке алу үшін түзетулер ескеріліп, жалпылама қаржылық ақпарат ұсынылған:

2017 2016

Ақша қаражаты және олардың баламалары 37.914 39.695

Өзге қысқа мерзімді активтер 8.467 11.151

Ұзақ мерзімді активтер 135.767 153.839

182.148 204.685

Қысқа мерзімді міндеттемелер 54.424 33.907

Ұзақ мерзімді міндеттемелер 28.691 27.510

83.115 61.417

Таза активтер 99.033 143.268

Компанияның иелік ету үлесі 50% 50%

Инвестициялардың баланстық құны 49.517 71.634

ШО

ҒЫ

РЛ

АН

ДЫ

РЫ

ЛҒ

АН

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ЕС

ЕП

ТІЛ

ІКК

Е Е

СК

ЕР

ТУ

ЛЕ

Р (

ЖА

ЛҒ

АС

Ы)

Еге

р ө

згес

і кө

рсе

тілм

есе,

ми

лли

он

тең

гем

ен


158

/ 18


2017 2016

Кіріс 187.527 155.633

Операциялық шығындар (96.410) (126.851)

оның ішінде тозу мен амортизация (28.021) (36.325)

оның ішінде үлестік қатысу әдісі бойынша есепке алу кезіндегі түзетулер (6.051) (8.393)

Операциялық қызметтерден түскен пайда 91.117 28.782

Қаржылық кіріс 1.306 946

Қаржылық шығындар (1.015) (1.231)


Табыс салығы бойынша шығындар (53.071) (19.873)

Жыл ішіндегі пайда және өзге де жиынтықты кіріс 38.337 8.624

Жылдың жиынтықты кірісіндегі Компанияның үлесі 19.169 4.312

Кәсіпорын бойынша екі әріптестің келісімін алғанға дейін Қазгермұнайдың пайданы бөліп таратуға құқығы жоқ.

UGL2011 жылғы 15 сәуірде Компания «ExplorationVentureLimited»-тен («EVL») UGL жай акцияларының 50%-ын

сатып алды. UGL Батыс Қазақстанда геологиялық барлауға қатысатын «Ural Oil and Gas» ЖШС-не («UOG») қаты-су үлесінің 100%-на иелік етеді. 2015 жылғы сәуірде UOG Рожковское кен орнында өндіруге лицензияны алды. Өндіру лицензиясы 25 жыл бойына жарамды. UOG 2015 жылғы мамырда Федоровское кен орнында барлауға лицензияны 2018 жылғы мамырға дейін ұзартты.

Келесі кестеде үлестік қатысу әдісі бойынша есепке алу үшін түзетулер көрсетіліп, UGL-ге қатысты жалпы-лама қаржылық ақпарат ұсынылып отыр:

2017 2016

Ақша қаражаты және олардың баламалары 47 297

Өзге қысқа мерзімді активтер 10 13


219.891 216.202

Қысқа мерзімді міндеттемелер 188 1.743

Ұзақ мерзімді қаржы міндеттемелері 54.733 57.970


63.829 70.407





159

/ 18

2

2017 2016

Кіріс 8 40


Операциялық қызметтен залал (1.189) (1.333)

Қаржылық кіріс 17 17


Салық салынғанға дейінгі пайда (3.062) (2.968)

Табыс салығы бойынша шығындар (691) (187)

Жыл ішіндегі залал және өзге жиынтықты залал (3.753) (3.155)

Жылдың жиынтықты залалындағы Компанияның үлесі (1.877) (1.578)

Компания 2017 жылдың ішінде UGL-ға 3.734 мың АҚШ доллары (1.218 миллион теңге) сомасына (2016: 10.950 мың АҚШ доллары немесе 3.742 миллион теңге) пайызсыз қарыз берді. Бастапқа тану кезінде қарыздар болашақ ақша ағындарын дисконттау жолымен айқындалған 1.011 мың АҚШ доллары (330 миллион теңге) мөлшерінде әділ құн бойынша танылды (2016: 3.655 мың АҚШ доллары немесе 1.249 миллион теңге). UGL-ге салынған инвестиция-лар дисконттау тиімділігін есепке алу үшін тиісті тәртіппен түзетілді

Компания 2017 жылдың ішінде UGL-ге берілген қарыздарды өтеуге қатысты өз болжамдарын қайта қарады. Қайта қарау нәтижесінде қарыздарды өтеу мерзімі 2023-2024 жылдардан 2023-2026 жылдарға дейін ұзартылды. Осы ұзарту қарыздардың баланстық құнын 6.198 миллион теңгеге азайтуға алып келді. UGL-ден қарыздардың баланстық құны 2017 жылғы 31 желтоқсанда 84.403 мың АҚШ долларын (28.049 миллион теңге) құрады (2016: 88.927 АҚШ доллары немесе 29.638 миллион теңге).

Акционердің пайызсыз негізде берген бастапқы және қосымша қарыздарының әділ құны 15% дисконттау мөл-шерлемесін пайдалана отырып, қарыз бойынша болашақ ақша ағындарын дисконттау жолымен айқындалады.

«CITIC Canada Energy Limited» («CCEL») бірлесіп бақыланатын кәсіпорыннан дебиторлық берешек Компания 2007 жылы CCEL бірлесіп бақыланатын кәсіпорындағы 50%-дық үлесті сатып алды, оның қаража-

ты «State Alliance Holdings Limited»-тен (Гонконг қор биржасында тіркелген «CITIC Group» компаниясына тиесілі хол-дингтік компания) Батыс Қазақстанда мұнай мен табиғи газды өндіруге инвестицияланды.

ССEL қолда бар үлестірілетін капиталдың негізінде дивидендтерді жыл сайын жариялауға міндетті. Сонымен қатар, Компания кепілдендірілген төлемді ең жоғары сомаға дейінгі мөлшерде арттыру үшін, ССEL-ден алынған кез келген дивидендтерді СITIC-ке төлеп тұру міндеттемесін қабылдады, аталған сома 2017 жылғы 31 желтоқ-санда 508,8 миллион АҚШ долларын (169.101 миллион теңге) құрады (2016: 512,3 миллион АҚШ доллары неме-се 170.760 миллион теңге). Ең жоғары сома СITIC қаржыландырған сатып алудың бастапқы бағасындағы Компа-нияның қалдық үлесін және есептелген сыйақыны білдіреді. Компанияның CCEL-ден балама соманы алмайынша, CITIC-ке сомаларды төлеуге міндеттемесі жоқ. Тиісінше, Компания өзінің қаржылық жағдайы туралы есебінде 2020 жылға дейін жыл сайынғы негізде 15% жылдық тиімді пайыздық мөлшерлемемен 26,9 миллион АҚШ доллары ке-пілдендірілген төлем көлемінде CCEL-ден дивиденд алуға құқығын, оған қоса ең жоғары кепілдендірілген сомадан асатын кез келген дивидендтерді ұстап қалу құқығын таниды. Осы дебиторлық берешектің баланстық құны 2017 жылғы 31 желтоқсанда мәмілелер бойынша амортизацияланбаған шығындарды шегергеннен кейін 114 миллион АҚШ долларын (37.953 миллион теңге) құрады (2016: 103 миллион АҚШ доллары немесе 34.227 миллион теңге).

ШО

ҒЫ

РЛ

АН

ДЫ

РЫ

ЛҒ

АН

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ЕС

ЕП

ТІЛ

ІКК

Е Е

СК

ЕР

ТУ

ЛЕ

Р (

ЖА

ЛҒ

АС

Ы)

Еге

р ө

згес

і кө

рсе

тілм

есе,

ми

лли

он

тең

гем

ен


160

/ 18


Бұдан басқа, Компания шартта көрсетілген белгілі бір жағдайларда өз опционын сатуды жүзеге асырып, CITIC-қа инвестицияларын қайтаруға және алынған кепілдендірілген төлемдердің жалпы сомасын шегере отырып, жылдық 8% мөлшерлеме сыйақысымен бірге 150 миллион АҚШ долларын қайтарып алуға құқылы.

9. ҚАУЫМДАСҚАН КОМПАНИЯҒА ИНВЕСТИЦИЯЛАР

Иелік ету үлесі 2017 2016

«ПетроҚазақстан Инк.» («ПҚИ») компаниясындағы үлес 33% 116.970 135.633

ПҚИ биржада тіркелмеген компания болып табылады және оның акциялары бойынша нарықтық баға бел-гіленулері жоқ. ПҚИ кен орындарын барлаумен және игерумен, мұнай мен газды өндірумен, мұнай кен орын-дарын сатып алумен және шикі мұнай мен мұнай өнімдерін сатумен айналысады. ПҚИ-дің негізгі мұнай-газ өндірістік активтері Оңтүстік және Орталық Қазақстанда орналасқан. Компания 2009 жылғы желтоқсанда ПҚИ-дің 33 пайызын сатып алды.

Қауымдасқан компанияның қаржылық есептілігінің есептік кезеңі Компанияның осындай есептік кезеңін құрайды.

Есептік кезең ішінде қауымдасқан компанияға салынған инвестициялардың қозғалысы:

2017 2016

1 қаңтардағы баланстық құны 135.633 154.241

Жалпы жиынтықты кірістің (залалдың) үлесі 3.592 (16.201)

Жарияланған дивидендтер (21.530) −

Валюталарды қайта есептеудің бағамдық айырмасы (725) (2.407)

31 желтоқсандағы баланстық құны 116.970 135.633

Келесі кестеде үлестік қатысу әдісі бойынша есепке алу үшін түзетулер көрсетілген, ПҚИ-ға қатысты оның ХҚЕС-ке сәйкес әзірленген қаржылық есептілігі негізіндегі жалпылама қаржылық ақпарат ұсынылған:

2017 2016

Ақша қаражаты және олардың баламалары 45.919 54.443

Өзге қысқа мерзімді активтер 38.985 42.735


444.236 530.562

Қысқа мерзімді міндеттемелер 30.659 20.300


89.781 119.553





161

/ 18

2

10. ТАУАРЛЫҚ-МАТЕРИАЛДЫҚ ҚОРЛАР

2017 2016

Шикі мұнай 11.134 7.915

Мұнай өнімдері 5.108 4.531

Материалдар 14.455 12.328

30.697 24.774

2017 2016

Кіріс 137.912 128.809


оның ішінде тозу және амортизация (25.781) (45.265)

оның ішінде үлестік қатысу әдісі бойынша есепке алу кезіндегі түзетулер (23.076) (33.639)

Операциялық қызметтен пайда / (залал) 10.170 (51.357)

Бірлескен кәсіпорындардың кірісідегі үлес 23.371 7.282

Қаржылық кіріс 246 256


Салық салынғанға дейінгі кіріс / (залал) 30.508 (49.036)

Табыс салығы бойынша (шығындар) / жеңілдік (20.964) 2.570

Жыл ішіндегі пайда / (залал) 9.544 (46.466)

Алдағы кезеңдерде пайда немесе залалдың құрамына қайта жіктелуге жататын өзге де жиынтықты кіріс / (залал) 1.342 (2.628)

Жылдағы барлығы жиынтықты кіріс / (залал) 10.886 (49.094)

Жыл ішіндегі жиынтықты кірістегі / (залалдағы) Компанияның үлесі 3.592 (16.201)

2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша Компанияда резервуарлары мен транзитінде 218.607 тон-на шикі мұнай мен 73.168 тонна мұнай өнімдері болды (2016: 200.071 тонна шикі мұнай және 92.696 тонна қайта өңделген мұнай өнімдері).

11. ЖАРҒЫЛЫҚ КАПИТАЛ

Шығарылған акциялар

Акциялар саны Миллион теңге

2016 жылғы 1 қаңтарда 68.162.635 163.004

Акцияларға опциондарды орындау нәтижесінде сатып алынған жеке акциялардың азаюы 209.232 2.339

2016 жылғы 31 желтоқсанда 68.371.867 165.343

Акцияларға опциондарды орындау нәтижесінде сатып алынған жеке акциялардың азаюы 6.673 75

2017 жылғы 31 желтоқсанда 68.378.540 165.418

ШО

ҒЫ

РЛ

АН

ДЫ

РЫ

ЛҒ

АН

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ЕС

ЕП

ТІЛ

ІКК

Е Е

СК

ЕР

ТУ

ЛЕ

Р (

ЖА

ЛҒ

АС

Ы)

Еге

р ө

згес

і кө

рсе

тілм

есе,

ми

лли

он

тең

гем

ен


162

/ 18


11.1 Жарғылық капиталШығаруға жарияланған акциялар Шығаруға жарияланған акциялардың жалпы саны 74.357.042 құрайды (2016: 74.357.042). Шығаруға жари-

яланған акциялардың 70.220.935 жай акциялар (2016: 70.220.935) және 4.136.107 акция (2016: 4.136.107) өтел-мейтін артықшылықты акциялар болып табылады. 2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша айналымда жүрген 43.087.006 акция Бас компанияға тиесілі (2016: 43.087.006). Компания акцияларының номиналдық құны жоқ.

Сатып алынған өз акциялары 2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша Компания өзінің жай және артықшылықты акцияларын,

тиісінше, 3.905.355 және 2.073.147 көлемінде сатып алды (2016: тиісінше, 3.912.028 және 2.073.147).

Дивидендтер Қазақстандық заңнамаға сәйкес, егер Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есепке алу стандарттарына

сай әзірленген қаржылық есептілікте Компанияның кері капиталы болса, немесе дивидендтерді төлеу норма-тивтік қаржылық есептілікте кері капиталға алып келетін болса, онда дивидендтер жарияланбайды. 2017 жыл үшін акционерлерге төлем ретінде танылған акцияға дивиденд сомасы бір жай және артықшылықты акцияға 289 теңгені құрады (2016 жылы: артықшылықты акцияларға қатысты бір акцияға 25 теңге).

11.2 Қызметкерлерге арналған опциондық бағдарламаКомпанияның опциондық бағдарламалар жоспары 2016 жылғы желтоқсанда аяқталды, соған байланысты

Компания опциондарды бермеді және 2017 жылы опциондық бағдарлама бойынша шығындарды таныған жоқ (2016: 1.410 миллион).

Өткен жылдары опциондар жоспарларына сәйкес Компания тәуелсіз директорларды қоспағанда, негізгі қызметкерлерді, жоғары деңгейдегі басшыларды және директорлар кеңесінің мүшелерін ынталандыру және оларға сыйақы беру үшін акцияларға опциондарды ұсынды. 2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша бұрын ұсынылған барлық опциондар орындалуы мүмкін.

Жыл ішіндегі өзгерістер Келесі кесте жыл ішіндегі ЖДҚ санын және ЖДҚ-ға АҚШ долларымен орындаудың орташа есептелген

бағаларын (WAEP) және акцияларға опциондардағы өзгерістерді көрсетеді:

2017 2016

Саны WAEP Саны WAEP

1 қаңтарда айналымда болғандар 780.457 18,03 1.557.560 10,34

Жыл бойына берілгені − − 625.391 −

Жыл бойына орындалғаны (40.038) − (1.255.391) −

Жыл бойына айналымнан алынғаны (29.359) 15,05 (24.015) 18,31

Жыл бойына қолдану мерзімінің аяқта-луы − − (123.088) 13,00

31 желтоқсанда айналымда болғаны 711.060 19,17 780.457 18,03

31 желтоқсанда орындалуы мүмкін 711.060 19,17 780.457 18,03


163

/ 18

2

2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша акцияларға опциондар бойынша қалған келісімшарттық орташа мерзімі 0,75 жылды құрайды (2016 жылы: 1,75 жыл). 2017 жылғы 31 желтоқсанда айналымдағы оп-циондар бойынша орындалу бағасының диапазоны бір ЖДҚ үшін 18,05 – 26,10 АҚШ долларын құрады (2016: 0,00 – 26,10 АҚШ доллары). Қызметкерлерге арналған опциондық бағдарламалар берілген күні бағаланатын әділ құны бойынша үлестік құралдардың негізіндегі жоспарлар болып табылады.

11.3 Қазақстан Қор Биржасының ақпаратты ашуға талаптары 2010 жылғы 11 қазанда Қазақстан Қор Биржасы жаңа листингтік талаптарды бекітті, оларға сәйкес Ком-

пания материалдық емес өзге де активтерді шегере отырып, жыл соңында айналымдағы акциялардың жалпы санына бөлінген капиталдың жалпы сомасын жария етуі тиіс (6-ескерту). 2017 жылғы 31 желтоқсанда осы көр-сеткіш бір акцияға 30.790 теңгені құрады (2016: 28.240 теңге).

12. АКЦИЯҒА ШАҚҚАНДАҒЫ ПАЙДА

2017 2016

Айналымдағы барлық акциялардың орташа есептелген саны 68.376.953 68.283.721

Жылдық пайда 195.359 131.576

Акцияға шаққандағы базалық және ажыратылған пайда, мың теңге 2,86 1,93

Жоғарыда келтірілген жария ету жай және артықшылықты акцияларды қамтиды, өйткені артықшылықты акциялардың иелері жай акциялардың иелері сияқты акцияға шаққандағы табысты бөлуге қатысуға тең құқықтары бар, бұл акциялардың екі санаты үшін де акцияға шаққандағы бірдей кіріске әкеледі.

ШО

ҒЫ

РЛ

АН

ДЫ

РЫ

ЛҒ

АН

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ЕС

ЕП

ТІЛ

ІКК

Е Е

СК

ЕР

ТУ

ЛЕ

Р (

ЖА

ЛҒ

АС

Ы)

Еге

р ө

згес

і кө

рсе

тілм

есе,

ми

лли

он

тең

гем

ен


164

/ 18


13. РЕЗЕРВТЕР

Экологиялық міндеттеме

Салықтар және байланысты айыппұлдар

мен өсімпұлдар

Активтерді есептен шыға-

ру бойынша міндеттемелер

Қызметкер-лердің

сыйақылары Барлығы

2016 жылғы 1 қаңтарда 17.610 60.086 21.322 16.256 115.274

Қосымша резервтер − 4.952 164 1.043 6.159

Пайдаланылмаған сомаларды түзету − (18.985) − − (18.985)

Дисконттың амортизациясы 1.265 − 1.670 1.278 4.213

Бағалаудағы өзгерістер (3.387) − (5.441) (563) (9.391)

Жыл бойы пайдаланғаны (1.232) (2.667) (545) (1.600) (6.044)

2016 жылғы 31 желтоқсанда 14.256 43.386 17.170 16.414 91.226

Ағымдағы бөлігі 487 43.386 820 1.233 45.926

Ұзақ мерзімді бөлігі 13.769 − 16.350 15.181 45.300

2017 жылғы 1 қаңтарда 14.256 43.386 17.170 16.414 91.226

Қосымша резервтер 8.592 2.074 2.248 1.114 14.028

Пайдаланылмаған сомаларды түзету − (15.982) (265) − (16.247)

Дисконттың амортизациясы 1.598 − 1.732 1.567 4.897

Бағалаудағы өзгерістер (458) − (41) 496 (3)

Жыл бойы пайдаланғаны (1.164) (6.542) (902) (1.653) (10.261)


Ағымдағы бөлігі 5.824 22.936 1.543 1.492 31.795

Ұзақ мерзімді бөлігі 17.000 − 18.399 16.446 51.845

Экологиялық міндеттеме және активтерді есептен шығару бойынша міндеттемелер Резерв тозығы жеткен мұнай кен орындарын Үкіметке қайтару жөніндегі бекітілген жоспарға байланысты

активтерді есептен шығарудың шығындарына қатысты танылды. Компания мұнай-газ кен орындарында тарихи ластануларға жататын қосымша экологиялық міндеттемені таныды. Компания міндеттемелерді бағалау үшін сыртқы консультанттарды тартты.

Қызметкерлердің сыйақылары Компанияның қызметкерлерге әлеуметтік жәрдемақылар төлеу туралы жасасқан ұжымдық шарттары бар.

Қызметкерлерге жасалатын төлемдер қызметкерлерге өзге де ұзақ мерзімді төлемдер ретінде қаралады. Осы төлемдерді алу құқығы әдетте ең аз жұмыс өтілінің болуына байланысты. Жәрдемақыларды төлеу бойын-ша күтілетін шығыстарды есептеу еңбек етудің аяқталуы бойынша бекітілген төлемдермен бірге зейнетақы жоспарларын есептеу кезінде пайдаланылатын әдістеме бойынша қызметкердің еңбек ету мерзімі ішінде жүзе-ге асырылады. Бұл сыйақылар қамтамасыз етілмеген.

2017 және 2016 жылдарға зейнетақы жоспары бойынша міндеттемелердегі өзгерістер келесі тәртіппен берілген:


165

/ 18

2

2017 2016

Жыл басында бекітілген төлемдермен бірге зейнетақы жоспары бойын-ша міндеттемелердің келтірілген құны 16.414 16.256

Өткен кезеңде көрсетілген қызметтердің құны 1.092 1.001

Пайыздық шығындар 1.567 1.278

Өткен кезеңдерде көрсетілген қызметтердің құны − 90

Актуарлық залалдар / (кірістер) – пайда және залалға жатқызылды 22 (48)

Актуарлық залалдар / (кірістер) – өзге жиынтықты кіріске жатқызылды 496 (563)

Төленген сыйақы (1.653) (1.600)

Жыл соңында бекітілген төлемдермен бірге зейнетақы жоспары бойын-ша міндеттемелердің келтірілген құны 17.938 16.414

Минус бекітілген төлемдермен бірге зейнетақы жоспары бойынша міндет-темелердің келтірілген құнының қысқа мерзімді бөлігі 1.492 1.233

Бекітілген төлемдермен бірге зейнетақы жоспары бойынша міндеттеме-лердің келтірілген құнының ұзақ мерзімді бөлігі 16.446 15.181

2017 2016

Жыл соңында бекітілген төлемдермен бірге зейнетақы жоспары бойынша міндеттемелердің келтірілген құны

Таза міндеттемелер 17.938 16.414

Өткен кезеңде көрсетілген қызметтердің құны 1.092 1.001

Пайыздық шығындар 1.567 1.278

Өткен кезеңдерде көрсетілген қызметтердің құны − 90

Актуарлық залалдар / (кірістер) 22 (48)

Жыл бойына танылған шығындар 2.681 2.321

14. КІРІСТЕР

2017 2016

Экспорт:

Шикі мұнай 709.619 512.699


Газды өңдеу өнімдері 125 162

Ішкі нарық:


Газды өңдеу өнімдері 10.246 7.683

Шикі мұнай − 15.459

Өзге сатылымдар мен қызметтер 13.397 9.742

956.457 727.154

ШО

ҒЫ

РЛ

АН

ДЫ

РЫ

ЛҒ

АН

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ЕС

ЕП

ТІЛ

ІКК

Е Е

СК

ЕР

ТУ

ЛЕ

Р (

ЖА

ЛҒ

АС

Ы)

Еге

р ө

згес

і кө

рсе

тілм

есе,

ми

лли

он

тең

гем

ен


166

/ 18


2017 2016

Қызметкерлерге сыйақылар 163.866 152.422

Қайта өңдеу бойынша шығындар 54.742 48.548

Жөндеу және қызмет көрсету 34.201 24.434

Материалдар мен қорлар 21.898 21.007

Электр энергиясы 21.534 20.958

Экологиялық міндеттемені бойынша резервтегі өзгеріс 8.134 (3.463)

Көлік шығындары 7.167 5.435

Активтерді есептен шығару бойынша міндеттемедегі өзгеріс 288 (3.790)

Шикі мұнай қалдықтарының өзгерісі (3.362) 1.303

Өзгесі 10.005 7.899

318.473 274.753

15. ӨНДІРІСТІК ШЫҒЫНДАР

2017 2016

Көлік шығындары 102.971 91.851

Қызметкерлерге сыйақылар 19.059 18.331

Консультациялық және аудиторлық қызметтер 4.396 3.238

Жөндеу және қызмет көрсету 1.389 1.212

Демеушілік 1.038 2.093

Агенттік қаламақы − 5.407

Айыппұл мен өсімпұлды түзету, нетто (5.258) (14.117)

Өзгесі 11.729 7.007

135.324 115.022

16. САТУ БОЙЫНША ШЫҒЫНДАР, ЖАЛПЫ ЖӘНЕ ӘКІМШІЛІК ШЫҒЫНДАР

2017 2016

Экспорттық кедендік баж 100.962 76.411

Пайдалы қазбаларды өндіру салығы 91.565 39.188

Ренталық салық 79.888 18.164

Мүлік салығы 6.568 6.699

Өзге салықтар 9.087 4.969

288.070 145.431

17. ТАБЫС САЛЫҒЫНАН БАСҚА САЛЫҚТАР


167

/ 18

2

18. ҚАРЖЫЛЫҚ КІРІСТЕР / ШЫҒЫСТАР

18.1 Қаржылық кіріс

2017 2016

Банктердегі салымдар бойынша пайыздық кіріс 21.383 19.157

Бірлескен кәсіпорындардан және бірлесіп бақыланатын кәсіпорыннан дебиторлық берешек бойынша пайыздық кіріс 8.146 8.873

Өзгесі 231 2.007

29.760 30.037

18.2 Қаржылық шығыстар

2017 2016

Активтерді есептен шығару бойынша міндеттемеге дисконттың аморти-зациясы 1.732 1.670

Экологиялық міндеттемеге дисконттың амортизациясы 1.598 1.265

KS EP Investments қарызы бойынша бағалау резерві − 1.404

Өзгесі 981 1.503

4.311 5.842

19. ТАБЫС САЛЫҒЫ

31 желтоқсанда аяқталған жылдар үшін табыс салығы бойынша шығындар төмендегідей беріліп отыр:

2017 2016

Корпоративтік табыс салығы 45.084 17.936

Үстеме пайда салығы 2.290 (1.203)

Ағымдағы табыс салығы 47.374 16.733

Корпоративтік табыс салығы (482) 20.514

Үстеме пайда салығы (1.274) (171)

Кейінге шегерілген табыс салығы (1.756) 20.343

Табыс салығы бойынша шығындар 45.618 37.076

Төмендегі кестеде Қазақстандағы табыс салығының мөлшерлемесін салық салынғанға дейінгі Компания-ның пайдасына тиімді салық мөлшерлемесімен салыстырып тексеруі көрсетілген:

ШО

ҒЫ

РЛ

АН

ДЫ

РЫ

ЛҒ

АН

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ЕС

ЕП

ТІЛ

ІКК

Е Е

СК

ЕР

ТУ

ЛЕ

Р (

ЖА

ЛҒ

АС

Ы)

Еге

р ө

згес

і кө

рсе

тілм

есе,

ми

лли

он

тең

гем

ен


168

/ 18


2017 2016


Табыс салығы 45.618 37.076

Тиімді салық мөлшерлемесі 19% 22%

Заңнамада белгіленген табыс салығының мөлшерлемесі 20% 20%

Мыналардың нәтижесіндегі ұлғаюы/(кемуі):

Төлем көздерінен ұсталатын салық 1% 1%

Ү стеме пайда салығы 1% −

Өткен жылдар үшін корпоративтік табыс салығы 1% (2%)

Салықтар бойынша резервті түзету (4%) −

Қауымдасқан компания мен бірлескен кәсіпорындар нәтижесіндегі үле-стер (2%) 1%

Салық салынбайтын кіріс − (1%)

Өтелетін ҚҚС бойынша резерв (2%) (2%)

Шегеруге жатқызылмайтын шығындар 4% 5%

Тиімді салық мөлшерлемесі 19% 22%

Кейінгіге шегерілген салық бойынша активтер:

Негізгі құрал-дар және мате-

риалдық емес активтер Резервтер Салықтар Өзгесі Барлығы

2016 жылғы 1 қаңтарда 50.023 13.633 4.456 3.792 71.904

Жиынтықты кіріс туралы есеп-те танылғаны (10.681) (1.479) (4.203) (4.082) (20.445)

2016 жылғы 31 желтоқсанда 39.342 12.154 253 (290) 51.459

Жиынтықты кіріс туралы есеп-те танылғаны (12.884) 3.390 9.521 1.729 1.756


Кейінгіге шегерілген салық бойынша міндеттемелер:

Негізгі құрал-дар және мате-

риалдық емес активтер Резервтер Салықтар Өзгесі Барлығы

2016 жылғы 1 қаңтарда (240) − − − (240)

Жиынтықты кіріс туралы есеп-те танылғаны 102 − − − 102

2016 жылғы 31 желтоқсанда (138) − − − (138)

2017 жылғы 31 желтоқсанда (138) − − − (138)


169

/ 18

2

Компания ағымдағы салықтық активтер мен ағымдағы салықтық міндеттемелерді есепке жатқызуға құқықтары заң бойынша бекітілген жағдайда ғана, салықтық активтері мен салықтық міндеттемелерінің есеп-теуін жүргізеді, ал кейінге қалдырылған салықтық активтер мен кейінге қалдырылған салықтық міндеттеме-лерді бір салық органдары өндіріп алатын табыс салығына жатқызылады.

20. БАЙЛАНЫСТЫ ТАРАПТАРМЕН МӘМІЛЕЛЕР

«Ортақ бақылаудағы ұйымдар» санаты Бас компания бақылайтын ұйымдарды қамтиды. «Мемлекеттің бақылауындағы өзге де ұйымдар» санатына Самұрық-Қазына бақылауындағы ұйымдар кіреді.

2017 және 2016 жылдардағы 31 желтоқсанда аяқталған он екі ай ішіндегі байланысқан тараптармен са-тылымдар мен сатып алулар, сондай-ақ 2017 және 2016 жылдардағы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша бай-ланысты тараптармен мәмілелер бойынша сальдо төменде көрсетілген:

2017 2016

Тауарлар мен қызметтердің сатылымы

Ортақ бақылаудағы ұйымдар 831.309 632.678

Мемлекеттің бақылауындағы өзге де ұйымдар 32 165

Қауымдасқан компания 22 34

Бірлескен кәсіпорындар 4.819 4.391

Тауарлар мен қызметтерді сатып алу


Мемлекеттің бақылауындағы өзге де ұйымдар 21.782 21.363


Қаржылық активтер бойынша есептелген сыйақы

Бірлескен кәсіпорындардың қарыздары бойынша сыйақыдан түскен кіріс 4.393 6.660

Бірлескен кәсіпорындардың қарыздары бойынша орташа номиналды пайыздық мөлшерлеме 0,00% 1,04%

Қаржылық активтер бойынша бағалау резерві

Бірлескен кәсіпорындар − 3.783

Жалақы және өзге де қысқа мерзімді төлемдер

Директорлар кеңесінің мүшелері 378 300

Басқарма мүшелері 461 549

Үлестік құралдар негізіндегі төлемдер

Басқарма мүшелері − 914

ШО

ҒЫ

РЛ

АН

ДЫ

РЫ

ЛҒ

АН

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ЕС

ЕП

ТІЛ

ІКК

Е Е

СК

ЕР

ТУ

ЛЕ

Р (

ЖА

ЛҒ

АС

Ы)

Еге

р ө

згес

і кө

рсе

тілм

есе,

ми

лли

он

тең

гем

ен


170

/ 18


Trade and other receivables, prepaid expenses 2017 жылғы 31 желтоқсан

2016 жылғы тоқсан

Сауда және өзге де дебиторлық берешек, алдағы кезеңдердің шығындары



Мемлекеттің бақылауындағы өзге де ұйымдар 1.611 872

Қауымдасқан компания 5 11

Сауда кредиторлық берешек


Бірлескен кәсіпорындар 781 684

Мемлекеттің бақылауындағы өзге де ұйымдар 695 275

Тауарлар мен қызметтердің сатылымы және дебиторлық берешек Байланысты тараптарға сатылымдар негізінен ҚМГ ҰК тобының кәсіпорындарына шикі мұнай мен мұнай

өнімдерінің экспорттық және ішкі сатылымдарын білдіреді. 2017 жылы байланысты тараптарға шикі мұнайды экспорттық сатылымдары шикі мұнайдың 5.700.842 тоннасын құрады (2016: 4.945.797 тонна). Шикі мұнайдың сату бағасы фрахт құны, трейдер маржасы және сапа айырмасының жеңілдіктеріне түзетілген Platt’s баға бел-гілеулеріне сілтеме арқылы анықталады. Экспортқа шығарылатын мұндай сатылымдар бойынша тоннасына орташа баға 2017 жылы шамамен 128.012 теңгені құрады (2016: 107.433 теңге).

2017 және 2016 жылдары байланысты тараптарға өңдеу өнімдерінің экспорттық сатылымы болған жоқ. Байланысты тараптарға өңдеу өнімдерінің ішкі сатылымы 891.126 тонна мұнай өнімдерін құрады (2016: 847.569 тонна), олар Бас компанияның еншілес ұйымы – ҚМГ Өнімдеріне сатылды.

Сатып алулар және кредиторлық берешек 2017 жылы шикі мұнайдың 5.945.000 тоннасын тасымалдау (2016: 6.256.857 тонна) және Каспий Құбыр

Консорциумының жинау пунктінде шикі мұнайдың 2.288.469 тоннасын ауыстырып тиеу (2016: 2.148.682 тонна) жөніндегі қызметтер 2017 жылы Бас компаниядан 36.178 миллион теңгеге сатып алынды (2016: 33.602 мил-лион теңге).

Компания қайта өңдеу қызметтерін Бас компанияның еншілес ұйымдарынан 54.742 миллион теңге сомасы-на (2016: 54.468 миллион теңге) сатып алды. ҚМГ ҰК-ның еншілес ұйымдарынан сатып алынған қалған қызмет-терге негізінен күзет қызметтеріне жасалған төлемдер кіреді.

Басқарма мүшелеріне үлестік құралдар негізіндегі төлемдер Басқарма мүшелеріне үлестік құралдар негізінде төленетін төлемдер құқықтарды иемдену мерзімі ішінде

үлестік құралдар незігіндегі төлемдердің амортизациясын білдіреді. Компания 2017 жылы Басқарма мүшелері-не опциондар берген жоқ (2016: 411.728 опцион).

21. ҚАРЖЫЛЫҚ ТӘУЕКЕЛДЕРДІ БАСҚАРУ МАҚСАТЫ МЕН САЯСАТЫ

Компанияның кредит, қарыз, сауда және басқа да кредиторлық берешек сияқты түрлі қаржылық міндетте-мелері бар. Сондай-ақ, Компанияның сауда дебиторлық берешек, қысқа және ұзақ мерзімді салымдар мен ақша қаражаты және олардың баламалары сияқты түрлі қаржылық активтері бар.


171

/ 18

2

Компания пайыздық мөлшерлеменің өзгерісі тәуекеліне, валюталық тәуекелге, кредиттік тәуекелге, өтімділік тәуекеліне және шикізат тауарларына бағалардың өзгерісі тәуекелдеріне тәуелді. Компанияның Қаржылық комитеті басшылыққа мониторинг бойынша және бұл орынды деп есептелген жағдайларда, Компа-нияның ақша қаражатын басқару саясаты сияқты бекітілген саясаттарға сәйкес тәуекелдерді барынша азайту бойынша жәрдемдеседі.

Пайыздық мөлшерлеменің өзгеріс тәуекелі 2017 жылғы 31 желтоқсанда Компанияның құбылмалы пайыздық мөлшерлемесі бар қарыздары жоқ және

пайыздық мөлшерлеменің өзгерісі тәуекеліне ұшырамайды.

Валюталық тәуекел Төмендегі кестеде өзге де барлық ауыспалы шамалар өзгермейді (монетарлық активтер мен міндеттеме-

лердің әділ құны өзгерісі салдарынан) деген талаппен Компанияның салық салынғанға дейінгі пайдасын оның ықтималдылығын дәйекті түрде болжауға болатын АҚШ доллары бағамының болуы мүмкін өзгерістеріне сезімталдығын талдау көрсетілген.

АҚШ долларына шаққандағы теңге

бағамының өсуі/кемуі

Салық салынғанға дейін пайдаға

ықпалы

2017

АҚШ доллары + 10,00% 91.980

АҚШ доллары – 10,00% (91.980)

2016

АҚШ доллары + 13,00% 127.774

АҚШ доллары – 13,00% (127.774)

Кредиттік тәуекел Компания өзінің сауда дебиторлық берешегіне байланысты кредиттік тәуекелге тәуелді. Компания са-

тылымдардың басым бөлігін Бас компанияның аффилилендірілген кәсіпорнына жүзеге асырады және оған қатысты Компанияның дебиторлық берешек бойынша тәуекелдердің айтарлықтай шоғырлануы бар (7, 20–ескертулер). Дебиторлық берешектің қосымша аздаған бөлігі біртектес топтар бойынша үлестірілген және жиынтықты негізде құнсыздану тұрғысынан үнемі бағаланып отырады, соның нәтижесінде Компанияның сенімсіз берешектер бойынша тәуекелі мардымсыз болып табылады.

Сондай-ақ, Компания өзінің инвестициялық қызметін іске асыру нәтижесінде кредиттік тәуекелге ұшырауы мүмкін. Компания салымдарын қазақстандық және шетелдік банктерде орналастырады.

Қаржылық ұйымдардың шоттарындағы қалдықтармен байланысты кредиттік тәуекелді Компанияның қа-зынашылық департаменті Компанияның Директорлар кеңесі бекітетін Компанияның ақша қаражатын басқару саясатына сәйкес бақылайды. Қаржылық ұйымдардың дефолтынан туындайтын Компанияның кредиттік тәуе-келге сезімтал болудың ең үлкен мөлшері осы қаржылық активтердің баланстық құнына тең.

Келесі кестеде өзгесі көрсетілмесе, «Standard and Poor’s» компаниясының кредиттік рейтингтерді белгілеуін пайдалану жолымен есептік күнінде банктердегі қаржылық активтердің сальдосы берілген.

ШО

ҒЫ

РЛ

АН

ДЫ

РЫ

ЛҒ

АН

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ЕС

ЕП

ТІЛ

ІКК

Е Е

СК

ЕР

ТУ

ЛЕ

Р (

ЖА

ЛҒ

АС

Ы)

Еге

р ө

згес

і кө

рсе

тілм

есе,

ми

лли

он

тең

гем

ен


172

/ 18


Рейтингі10

Банктер Орналасқан орны 2017 2016 2017 2016

Халық банкі Қазақстан BВ (жағымсыз) BВ (жағымсыз) 254.240 316.322

Mizuho Bank Ұлыбритания A (тұрақты) A (тұрақты) 168.561 −

ING Bank Нидерланд A+ (тұрақты) A (тұрақты) 166.856 158.566

Societe Generale Ұлыбритания A (тұрақты) A (тұрақты) 164.948 162.469

BNP Paribas Ұлыбритания A (тұрақты) A (тұрақты) 161.740 166.295

Bank of Tokyo Mitsubishi Ұлыбритания A (тұрақты) A+ (жағымсыз) 161.481 −

HSBC Bank Plc Ұлыбритания AA– (тұрақты) AA– (жағымсыз) 113.319 166.836

Қазкоммерцбанк Қазақстан В+ (жағымды) B– (жағымсыз) 74.485 157.844

Credit Suisse Швейцария A (тұрақты) A (тұрақты) 39.338 25.473

ABN AMRO Нидерланд A (жағымды) A (тұрақты) 33.354 −

АТФ Банк Қазақстан B (жағымсыз) B (жағымсыз) 5.302 9.636

Bank of Scotland Ұлыбритания A (жағымды) A (жағымсыз) 2.472 2.299

CITI bank NA Ұлыбритания A+ (тұрақты) A+ (тұрақты) 3 13.514

Bank RBK Қазақстан CCC (оқиға-лардың өрбуін бақылау)

В– (тұрақты) − 1.789

Өзгесі 9 266

1.346.108 1.181.309

Өтімділік тәуекелі Компания өтімділікті жоспарлау құралын пайдалана отырып, өтімділік тәуекелін бақылайды. Осы құралдың

көмегімен қаржылық инвестициялар және қаржылық активтермен (мәселен, дебиторлық берешек және басқа да қаржы активтері) байланысты төлем мерзімдері, сондай-ақ операциялық қызметтен түсетін болжамды ақша ағындары талданады.

Компанияның мақсаты жергілікті банктердегі қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді салымдарды пайдалану жолымен қаржыландырудың үздіксіздігі мен икемділігі арасындағы балансты сақтау болып табылады.

Келесі кестеде 2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша дисконтталмаған шарттық төлемдер не-гізінде Компанияның қаржылық міндеттемелерін өтеу мерзімдері бойынша ақпарат ұсынылған:

10 Дереккөзі: тиісті жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша банктер мен рейтинг агенттіктерінің ресми сайттары


173

/ 18

2


Талап еткенге дейін 3 айдан кем 3-12 ай 1-5 жыл

5 жылдан артық Жиыны

Қарыздар − 590 4.893 4.124 1.264 10.871

Сауда және өзге дебиторлық берешек 67.669 − − − − 67.669

67.669 590 4.893 4.124 1.264 78.540


Талап еткенге дейін 3 айдан кем 3-12 ай 1-5 жыл

5 жылдан артық Жиыны

Қарыздар − 639 4.961 1.810 1.008 8.418

Сауда және өзге кредиторлық берешек 77.745 − − − − 77.745

77.745 639 4.961 1.810 1.008 86.163

Шикізат тауарларына бағалар өзгерісінің тәуекелі Компания халықаралық нарықтарда АҚШ долларымен сатылатын шикі мұнайға бағалардың өзгерісі тәуе-

келіне тәуелді. Компания жыл сайынғы бюджеттерді және болашақта шикі мұнайға бағалардың түрлі деңгейіне қатысты сезімталдықтың талдауын қоса алғанда, мерзімді болжамдарды дайындайды.

Капиталды басқару Капиталға Компанияның барлық меншікті капиталы кіреді. Капиталды басқаруға қатысты Компанияның

негізгі мақсаты Компанияның қызметін жүргізу және стратегиялық мақсаттарға жету үшін кредит төлеудің тұрақты қабілетін және капитал жеткіліктілігін қамтамасыз ету болып табылады.

2017 жылғы 31 желтоқсанда Компанияның тұрақты қаржылық жағдайы және капиталдың консерва-тивті құрылымы болды. Алдағы уақытта да Компания капитал құрылымын сақтап тұруды көздейді, бұл оған икемділік береді және өсім мүмкіндіктерін олардың пайда болуына қарай қолдануға жағдай туғызады.

Компания капитал құрылымын басқарады және экономикалық жағдайлардың өзгерісіне қарай оны өзгертіп отырады. Капиталдың құрылымын сақтау және өзгерту мақсатында Компания дивидендтер төлеу мөлшерін реттей алады, акционерлерге капиталды қайтарып, жаңа акцияларды шығара алады. 2017 және 2016 жыл-дардың 31 желтоқсанында аяқталған жылдары капиталды басқару мақсаттарына, саясатына және рәсімдеріне өзгерістер енгізілген жоқ.

22. ҚАРЖЫЛЫҚ ҚҰРАЛДАР

Бірлесіп бақыланатын кәсіпорындар мен бірлескен кәсіпорындардан дебиторлық берешек, қысқа мерзімді сауда дебиторлық берешек, сауда кредиторлық берешек және белгіленген пайыздық мөлшерлеме бойынша тартылған қаражат сияқты қаржылық құралдардың әділ құны шамамен олардың баланстық құнына тең.

23. КЕЛІСІМДІК ЖӘНЕ ШАРТТЫҚ МІНДЕТТЕМЕЛЕР

Саяси және экономикалық жағдайлар Қазақстанда нарықтық экономиканың талаптарына жауап беретін экономикалық реформалар мен құқықтық,

салықтық және әкімшілік инфрақұрылымдардың дамуы өз жалғасын табуда. Қазақстан экономикасының келе-

ШО

ҒЫ

РЛ

АН

ДЫ

РЫ

ЛҒ

АН

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ЕС

ЕП

ТІЛ

ІКК

Е Е

СК

ЕР

ТУ

ЛЕ

Р (

ЖА

ЛҒ

АС

Ы)

Еге

р ө

згес

і кө

рсе

тілм

есе,

ми

лли

он

тең

гем

ен


174

/ 18


шектегі тұрақтылығы көп жағдайларда осы реформалардың барысына, сондай-ақ Үкіметтің экономика, қаржы және ақша-кредиттік саласында қабылдап жатқан шаралардың тиімділігіне тікелей тәуелді болады.

Ішкі нарыққа жеткізілімдер бойынша міндеттемелер Қазақстандық үкімет мұнай өндіруші компанияларды ішкі энергетикалық қажеттіліктерді қамтамасыз ету

үшін өндірілген шикі мұнайдың бір бөлігін ішкі нарыққа жеткізуге міндеттейді. Шикі мұнайдың ішкі нарыққа жеткізу бағасы 2016 жылғы 1 сәуірге дейінгі Бас компаниямен келісілгендіктен, ол әлемдік бағалардан едәуір төмен болуы мүмкін. Егер Үкімет Компанияның осы уақытта жеткізген көлемінен артық мөлшерде қосымша шикі мұнай жеткізуді міндеттейтін болса, онда мұндай жеткізілімдер нарықтық бағамен жеткізілетін өнімге қарағанда басымдыққа ие болады және шикі мұнайды экспортқа сатуға қарағанда, кірістен едәуір кем жи-нақталады, бұл өз кезегінде, Компания қызметіне, перспективасына, қаржылық жағдайына және қызметінің нәтижелеріне елеулі және кері әсер етуі мүмкін.

Компания 2016 жылғы 1 сәуірден бастап шикі мұнайды «ҚазМұнайГаз» Өңдеу және Маркетинг» АҚ-ға (бұдан әрі – «ҚМГ ӨМ») сатуды тоқтатып, шикі мұнайды Бас компанияның иелігіндегі және бақылауындағы Атырау мұнай өңдеу зауыты (бұдан әрі – «АМӨЗ») мен Павлодар мұнай-химия зауытында (бұдан әрі – «ПМХЗ») өңдеп, алынған мұнай өнімдерін өздігінен сата бастады. 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап Компания өзінің сату агенті ретінде ҚМГ ӨМ қызметтерін пайдалануды тоқтатты.

Мұнай өнімдері туралы айтар болсақ, Қазақстан Үкіметі жанармайға деген ішкі тұтынушылықты өтеу, көктемгі және күзгі егістік жұмыстарын жүргізу кезінде ауыл шаруашылық өндірушілерін қолдау үшін мұнай өнімдерінің негізгі бөлігін, соның ішінде жеңіл дистиллятты жеткізуді талап етеді. Бұл жеңіл дистиллят экс-портына тыйым салу есебінен немесе ауыл шаруашылығы саласындағы өндірушілерге жеткізу үшін квота беру жолымен жүзеге асырылады. Мұнай өнімдері нарығындағы ішкі бағалар халықаралық нарық бағалар-дан айтарлықтай төмен, сондай-ақ кейбір мұнай өнімдерінің ішкі бағаларын Табиғи монополияларды реттеу комитеті реттейді.

Салық салу Қазақстандық салық заңнамасы және нормативтік-құқықтық базасы тұрақты өзгерістердің және түрлі

түсіндірмелердің тақырыбы болып табылады. Жергілікті, өңірлік және республикалық салық органдарының арасында пікірлер қайшылығы жиі кездеседі. Қазақстанның салық заңнамасының анықталған және расталған бұзушылықтары үшін төленетін айыппұлдар мен өсімпұлдардың қолданыстағы тәртібі қаталдығымен ерек-шеленеді. Қазақстанның салық жүйесіне тән тұрлаусыздықтарға байланысты, егер ондайлар болып жатса, са-лықтардың, айыппұл санкциялары мен өсімпұлдардың әлеуетті сомасы 2017 жылғы 31 желтоқсанға есептелген және осы уақытқа дейін шығындарға жатқызылған сомадан асып түсуі мүмкін.

Компания басшылығы салық заңнамасына өзінің тарапынан түсінік беруді орынды және Компанияның са-лықтық позицияларға қатысты ұйғарынды негіздемелері бар деп есептейді.

2009 – 2012 жылдарға кешенді салықтық тексеру 2017 жылғы 11 желтоқсанда 2009 жылдан 2012 жылға дейінгі салық кезенінің нәтижелеріне Компанияның

шағымына қатысты Жоғары Соттың нақты шешімі берілді, оның нәтижесінде 2009 – 2012 жылдардың кезеңіне қосымша есептелген нақты сома 6.534 миллион теңгені құрады, бұған негізгі сома, айыппұлдар мен өсімпұлдар кірді. Тиісінше, осы қаржылық есептілікте салық резервінің 7.031 миллион теңге мөлшеріндегі қалған сомасы түзетілді.


175

/ 18

2

Өтелетін ҚҚС 2017 жылғы мамыр мен маусымда «Ембімұнайгаз» АҚ мен «Өзенмұнайгаз» АҚ 2012 жылдан 2015 жылға

дейінгі кезең ішіндегі салықтық тексерулердің актілерін алды, олар тиісінше, 4.033 миллион теңге және 26.073 миллион теңге мөлшеріндегі сомаларға өтелетін ҚҚС-ты өтеуге құқықтарды растады. 2.053 миллион теңге және 2.006 миллион теңге мөлшеріндегі сомалар, тиісінше, «Ембімұнайгаз» АҚ мен «Өзенмұнайгаз» АҚ-ның салықтық тексерулердің актілерімен өтеуге расталмады.

Осы қаржылық есептілікте Компания ҚҚС бойынша бұрын есептелген резервтің 30.106 миллион теңгесін түзетті. 2017 жылғы 31 желтоқсанда ҚҚС бойынша резерв қалдығы 10.668 миллион теңгені құрады.

Экологиялық міндеттемелер Қазақстанның қоршаған ортаны қорғау жөніндегі заңнамасы даму процесінде және сол себепті үнемі өз-

геріске ұшырап отырады. Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы заңдарын бұзғаны үшін айыппұл едәуір қомақты болуы мүмкін. Басшылық 13-ескертуде көрсетілген сомалардан басқа, Компани-яның қаржылық жағдайына, жиынтықты кіріс және шығыс туралы есебіне немесе ақша қаражатының қозғалы-сы туралы есебіне елеулі және жағымсыз ықпал етуі мүмкін ықтималды экологиялық міндеттемелер жоқ деп есептейді.

Мұнай кен орындарына лицензиялар Компания мемлекеттік органдардың тарапынан лицензиялардың және жер қойнауын пайдалану туралы

тиісті келісімшарттар талаптарының орындалуына қатысты мерзімді тексерулердің объектісі болып табыла-ды. Басшылық мұндай тексерістер барысында анықталған мәселелерді шешу үшін қажетті түзету шараларын келісу бойынша мемлекеттік органдармен бірлесіп жұмыс істейді. Лицензиялардағы талаптарды орындамау айыппұл мен өсімпұлдарға, лиценцияларды шектеуге, тоқтатуға немесе қайтарып алуға әкеп соқтыруы мүмкін.

Компания басшылығы келісімшарттардың не лицензиялардың талаптарын орындамауға қатысты кез келген мәселелер келіссөздер не түзету шаралары арқылы шешіледі және олар Компанияның қаржылық жағдайына, жиынтықты кіріс туралы есебіне немесе ақша қаражатының қозғалысы туралы есебіне елеулі ықпал етпейді деп есептейді.

Компанияның мұнай-газ кен орындары Маңғыстау және Атырау облыстық әкімдіктеріне тиесілі жерлерде орналасқан. Лицензияларды Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі берді және Компания осы кен орындарында мұнай мен газ барлауды және өндіруді жүзеге асыру үшін пайдалы қазбаларды өндіру салығы мен үстеме пайда салығын төлеп отырады.

Компанияның негізгі лицензиялары және оларды қолдану мерзімдерінің аяқталу датасы келесі кестеде көр-сетілген:

Кен орындары Келісімшарт Қолдану мерзімінің

аяқталу датасы

Өзен (8 кен орын) № 40 2036

Ембі (1 кен орын) № 37 2041

Ембі (1 кен орын) № 61 2048

Ембі (23 кен орын) № 211 2037

Ембі (15 кен орын) № 413 2043

ШО

ҒЫ

РЛ

АН

ДЫ

РЫ

ЛҒ

АН

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ЕС

ЕП

ТІЛ

ІКК

Е Е

СК

ЕР

ТУ

ЛЕ

Р (

ЖА

ЛҒ

АС

Ы)

Еге

р ө

згес

і кө

рсе

тілм

есе,

ми

лли

он

тең

гем

ен


176

/ 18


Мұнай кен орындарына және барлау жұмыстарына лицензиялар бойынша келісімшарттық міндеттемелер:

Жылы Күрделі шығындар

Операциялық шығындар

2018 136.903 4.538

2019 12.140 3.758

2020 4.440 3.709

2021-2048 − 17.053

153.483 29.058

Қазгермұнайдың келісімшарттық міндеттемелері 2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша Қазгермұнайдың келісімшарттық міндеттемелеріндегі

Компанияның үлесі мынадай түрде берілген:

ЖылыКүрделі

шығындар Операциялық

шығындар

2018 6.049 5.255

UGL келісімшарттық міндеттемелері2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша UGL келісімшарттық міндеттемелеріндегі Компанияның

үлесі мынадай түрде берілген:


шығындар Операциялық

шығындар

2018 589 490

ПҚИ келісімшарттық міндеттемелері 2017 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша ПҚИ келісімшарттық міндеттемелеріндегі Компанияның

үлесі мынадай түрде берілген:


шығындар

2018 685


177

/ 18

2

ШО

ҒЫ

РЛ

АН

ДЫ

РЫ

ЛҒ

АН

ҚА

РЖ

ЫЛ

ЫҚ

ЕС

ЕП

ТІЛ

ІКК

Е Е

СК

ЕР

ТУ

ЛЕ

Р (

ЖА

ЛҒ

АС

Ы)

В м

илл

ио

нах

тен

ге, е

сли

не

указ

ано

ин

ое

24. ЕСЕПТІК КҮННЕН КЕЙІНГІ ОҚИҒАЛАР

ҚҚС-тың қайтарылуы 2018 жылғы 8 ақпанда «Өзенмұнайгаз» АҚ 2016 жылға 4.683 миллион теңге сомасында ҚҚС-тың қайта-

рылуын алды.

Тендерлік ұсыныс Компания 2017 жылғы 8 желтоқсанда бір ЖДҚ-ға 14,00 АҚШ доллары бағасымен барлық өзінің айна-

лымдағы ЖДҚ сатып алуға шартты тендерлік ұсыныстың (бұдан әрі – «тендерлік ұсыныс») іске қосылғаны ту-ралы жариялады. 2018 жылғы 22 қаңтарда өткен кезектен тыс жалпы жиналыстың нәтижелері бойынша тен-дерлік ұсыныс барлық қатынастарда сөзсіз болды. Компания 2018 жылғы 23 қаңтарда бір жай акцияға 84,00 АҚШ доллары бағасымен, бірақ теңгемен төленетін, KASE-де орналастырылған барлық өзінің жай акцияларын сатып алу туралы сөзсіз ұсыныстың (бұдан әрі – «акциялар бойынша ұсыныс») басталғаны туралы хабарлады. Тендерлік ұсынысқа және акциялар бойынша ұсынысқа қатысты алғашқы есеп айырысу 2018 жылғы 19 ақпанға жоспарланған және де, егер осы екі ұсыныс толық қабылданатын болса, шамамен 1,9 миллиард АҚШ доллары мөлшеріндегі төлемді талап етеді.

Осы шоғырландырылған қаржылық есептілікке 2018 жылдың 14 ақпанындағы жағдай бойынша лауазым-дық қызметтер атқаратын төмендегі тұлғалар Компания атынан қол қойды:

ИсказиевK.О.Басдиректор

ДрейдерШ.,САҚаржылықдиректор—Қаржылықбақылаушы

АбдулгафаровД.Е.Бас директордың экономика және қаржыжөніндегіорынбасары

ЗайнеловаA.A.,CPAБасбухгалтер


178

/ 18


А К Ц И О Н Е РЛ Е Р Ү Ш І Н А Қ П А РАТ

АКЦИОНЕРЛЕРДІҢ ЖЫЛДЫҚ ЖАЛПЫ ЖИНАЛЫСЫ

Акционерлердің жылдық жалпы жиналысы 2018 жылғы 22 мамырда 10 сағат 00 минутта Қазақстан Республикасы, Астана қаласы, Қабанбай батыр даңғылы, 17, акт залы, 3-ші қабат мекенжайы бойын-ша (Компанияның атқару органы орнасқан жері) өтті.

ВЕБ-САЙТ

Компания туралы ақпарат, соның ішінде қыз-метінің сипаттамасы, баспасөз хабарламалары, жыл-дық және аралық есептері www.kmgep.kz корпора-тивтік сайтында орналасқан.

ШЫҒАРЫЛҒАН АКЦИЯЛАР САНЫ:

АКЦИОНЕРЛЕРДІҢ САУАЛДАРЫ

Компанияның акционерлері сырттай дауыс беру, дивидендтер бойынша, жеке деректеріндегі өзгерістер ту-ралы хабарламалар және басқа да осы сияқты мәселелер бойынша Компанияның тіркеушісі/депозитарийіне жүгіне алады:• Жайжәнеартықшылықтыакциялардыңұстаушылары:

«Бағалы қағаздардың бірыңғай тіркеушісі» АҚ, 30А/3, Сәтпаев көшесі, Алматы, 050040, Қазақстан Республикасы, Тел.: +7 (727) 272 47 60

• Жаһандықдепозитарлыққолхаттардың(ЖДҚ)ұстаушылары: Deutsche Bank Trust Company Americas, Depositary Receipts Group, 60 Wall Street, New York, NY 10005, U.S.A. Телефоны: +1 (121) 250 9100, Факс: +1 (732) 544 6346, Email: [email protected]

Жай Акциялар

Артықшылықты Акциялар

Барлығы ЖарғылықКапитал (2)

Шығарылған акциялар саны (1) 70 220 935 4 136 107 74 357 042

(1) Сенімгерлік басқаруда сақталатын Компанияның опциондық бағдарламасын іске асыру үшін сатып алынған ЖДҚ-ны (2017 жылғы 31 желтоқсанда — 8 268 058 дана ЖДҚ), сондай-ақ меншікті акцияларды сатып алу бағдарламасына сәйкес сатып алынған акцияларды (2017 жылғы 31 желтоқсанда — 2 527 860 жай акциялар және 2 073 147 артықшылықты акциялар) қамтиды(2) Компанияның акциялары Қазақстан қор биржасында, ал жаһандық депозитарлық қолхаттары — Лондон қор биржасында айналымға түседі. Бір ҒДҚ жай акцияның 1/6 сәйкес келеді.


179

/ 18

2

Б А Й ЛА Н Ы СД Е Р Е К Т Е Р І

КОМПАНИЯНЫҢ ТІРКЕЛГЕН КЕҢСЕСІ

«ҚазМұнайГаз»БарлауӨндіру»АҚҚабанбай батыр даңғ., 17, Астана, 010000, Қазақстан Республикасытел.: +7 (7172) 977 427 факс: +7 (7172) 977 426

ЖҰРТШЫЛЫҚПЕН БАЙЛАНЫС

Бақдәулет Төлегентел.: +7 (7172) 977 908e-mail: [email protected]

КОРПОРАТИВТІК ХАТШЫ

Сәкен Шошанов тел.: +7 (7172) 975 409факс:+7 (7172) 975 403e-mail: [email protected]

ИНВЕСТОРЛАРМЕН БАЙЛАНЫС (ИНСТИТУЦИОНАЛДЫҚ ИНВЕСТОРЛАРДЫҢ САУАЛДАРЫ)

тел.: +7 (7172) 975 433 факс:+7 (7172) 975 445e-mail: [email protected]

АУДИТОРЛАР

«ЭрнстэндЯнгҚазақстан»ЖШСФурманов көш., 240/G, Алматы, 050059, Қазақстан Республикасытел.: +7 (727) 258 59 60факс: +7 (727) 258 59 61

ТІРКЕУШІ

«Бағалықағаздардыңбірыңғайтіркеушісі»АҚ30А/3, Сәтпаев көшесі, Алматы, 050040, Қазақстан Республикасытел.: +7 (727) 272 47 60

ДЕПОЗИТАРИЙ БАНКІ

ДойчеБанкТрастКомпаниАмерикасАҚШ, NY 10005, Нью-Йорк, Уолл-Стрит, 60тел.: +1 (121) 250 9100факс: +1 (732) 544 6346e-mail: [email protected]

WWW.KMGEP.KZБА

ЙЛ

АН

ЫС

ДЕ

РЕ

КТ

ЕР

І


180

/ 18

2Қ О С Ы М Ш А Л А Р

АНЫҚТАМА ЛЫҚ АҚПАРАТ

Белгіленуі Мағынасын ашу

1Р санаты дәлелденген қорлар

2Р санаты дәлелденген және ықтимал қорлар

3Р санаты дәлелденген, ықтимал және мүмкін қорлар

CCELCCEL (CITIC Canada Energy Limited, CCPL 100 пайыздық иесі, бұрынғы Nations Energy Company Ltd). Қаражанбас кен орнын игеретін «Қаражанбасмұнай» АҚ-да дауыс беруші акцияларының 100%-на иелік етеді

CICҚытай инвестициялық корпорациясы — ҚХР Мемлекеттік инвестициялық қоры. CIC негізгі миссиясы — өз акционерлерінің игілігіне қаржы қызметінің тәуекелдерін азайту үшін ұзақ мерзімді инвестицияларды жүзеге асыру

Gaffney, Cline & Associates/Miller and Lents, Ltd.

Көмірсутек қорларын бағалауға маманданатын Халықаралық тәуелсіз консалтингтік компания

KASE / ҚҚБ Қазақстан қор биржасы

LSE / ЛҚБ Лондон қор биржасы.

Standard & Poor’s/Fitch Ratings/Moody’s

Қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді кредиттік рейтингтерді берумен айналысатын халықара-лық рейтинг агенттіктері

АМӨЗ «Атырау мұнай өңдеу зауыты» ЖШС

Баррельдеу коэффи-циенті

тоннасына ҚМГ БӨ үшін — 7,36, ҚГМ — 7,70, ҚБМ — 6,68, ПҚИ — 7,75, басқалар үшін — 7,33 баррель

БЖБ «Бұрғылау жұмыстарының басқармасы» ӨБК

ЕМГ «Ембімұнайгаз» АҚ — ҚМГ БӨ компаниясының екі өндірістік активінің бірі, Қазақстанның Батысында Атырау облысындағы 41 кен орнында жұмыс істейді

КТС Корпоративтік табыс салығы

ҚБМ «Қаражанбасмұнай» АҚ

ҚГМ «Қазгермұнай» БК» ЖШС

ҚМГ БӨ «ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» АҚ (Компания)

ҚМГ ӨМ «ҚазМұнайГаз — өңдеу және маркетинг» АҚ

ҚМГ ҰК «ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясы» АҚ — акционерлік қоғам түріндегі Қазақстан Республи-касының мемлекеттік мұнай-газ компаниясы, акцияларының 90%-ы «Самұрық-Қазына» ұлт-тық әл-ауқат қоры» АҚ-ға және 10% — Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне тиесілі


181

/ 18

2

Белгіленуі Мағынасын ашу

КҚККаспий құбыр консорциумы — Қазақстандағы Теңіз кен орнын Қара теңіздегі Ресейдің Ново-российск портымен байланыстыратын мұнай құбыры, мұнайды Каспий теңізі жағалауынан халықаралық нарыққа тасымалдаудың ең маңызды бағыты болып табылады.

ҚҚҚ Қазақстан-Қытай құбыры

МАС Мұнай айдау станциясы

МГӨБ Мұнай-газ өндіру басқармасы

МГӨЦ Мұнай және газ өндіру цехы

ОЖБ Орталық жинақ бекеті

ӨАС Атырау және Маңғыстау облыстарының аумағы арқылы Ресейге өтетін, 1 500 шақырымға созылып жатқан мұнай құбыры — Өзен-Атырау-Самара

ӨМГ «Өзенмұнайгаз» АҚ — ҚМГ БӨ компаниясының екі өндірістік активінің бірі, Маңғыстау облы-сындағы екі негізгі кен орындарында жұмыс істейді

ПМХЗ «Павлодар мұнай-химия зауыты» ЖШС

ПҚИ «ПетроҚазақстан Инк.»

ПҚОП «ПетроҚазақстан Ойл Продактс» — Шымкент мұнай өңдеу зауыты

ПҚӨС Пайдалы қазбаларды өндіру салығы

«Самұрық –Қазына» қоры

Мемлекеттік активтерді және ұлттық компаниялардың акцияларын басқаратынҰлттық әл-ауқат қоры

ТМД Тәуелсіз мемлекеттер достастығы

ТКжҰҚКБ «Технологиялық көлік және ұңғымаларға қызмет көрсету басқармасы» ЖШС

ТП «Торғай Петролеум» АҚ

ҮТС Үстеме табыс салығы

ЭКБ экспорттық кеден бажы

АН

ЫҚ

ТА

МА

ЛЫ

Қ А

ҚП

АР

АТ


182

/ 18

2Қ О С Ы М Ш А Л А Р

Documents

БІРІКТІРІЛГЕН ЖЫЛДЫҚ ЕСЕП · 2018-05-29 · жаты1 1 286 млрд теңгені (4 млрд АҚШ доллары) құрады, бұл 2017 жылдың