ΠΥΡΗΝΑΙΑ ΟΡΗ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΙΑΚΕΣ,Β351Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Χώρες που εκτείνονται

• Τα Πυρηναία όρη αποτελούν μία από τις μεγαλύτερες οροσειρές της Ευρώπης. Είναι το φυσικό σύνορο ανάμεσα σε Ισπανία και Γαλλία και το μήκος της φτάνει τα 480 χιλιόμετρα από το Βισκαϊκό κόλπο ως τη Μεσόγειο θάλασσα.

Ανδόρρα: Μία χώρα<σφηνωμένη> στα Πυρηναία

Το πριγκιπάτο της Ανδόρρας,με πρωτεύουσα ,την Ανδόρρα λα Βέλια,βρίσκεται στα ανατολικά Πυρηναία,μόλις 3,5 ώρες από την Βαρκελώνη.Εξαιτίας της θέσης του αποτελείται κυριως από βουνά

με μέσο υψόμετρο 1.996μέτρα.Το νόμισμά του είναι το ευρώ,παρόλο που δεν βρίσκεται στην ευρωζώνη,και η επίσημη γλώσσα είναι τα καταλανικά,ωστόσο πολλοί μιλούν γαλλικά και

ισπανικά.

Γαλλικές πόλεις κοντά στα Πυρηναία

• Η Τουλούζη είναι μητροπολιτική πόλη της νότιας Γαλλίας.Βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Γκαρόν,κοντά στα Πυρηναία όρη.Πρωτεύουσα της γεωγραφικής περιοχής των μέσων Πυρηναίων και του νομού Haute-Garone,αποτελεί το μεγαλύτερο πληθυσμιακό κέντρο της Γαλλίας και το ταχύτερα αναπτυσσόμενο σ’ ολόκληρη την Ευρώπη.

• Η Περπινιάν είναι η πρωτεύουσα του διαμερίσματος των ανατολικών Πυρηναίων στη νότια Γαλλία,μόλις 30 χλμ από τα γαλλο-ισπανικά σύνορα.Ο πληθυσμός της πόλης φτάνει τους 117.000 κατοίκους.

• Η Καρκασσόν βρίσκεται κοντά στην Τουλούζη και αποτελεί μία από τις λίγες οχυρωμένες μεσαιωνικές πόλεις των οποίων έχουν διατηρηθεί οι οχυρώσεις και το παλιό μεσαιωνικό κέντρο.Έχει χαρακτηριστεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO.

Ισπανικές επαρχίες κοντά στα Πυρηναία

• Η Ναβάρρα είναι μία από τις 17 αυτόνομες επαρχίες της Ισπανίας.Πρωτεύουσα της είναι η Παμπλόνα και οι κάτοικοι της μιλούν ισπανικά και βασκικά.

• Η Καταλονία είναι μία από τις αυτοδιοικούμενες περιφέρειες της Ισπανίας. Πρωτεύουσα της είναι η Βαρκελώνη. Έχει τρείς επίσημες γλώσσες: τα καταλανικά,τα ισπανικά και τα αρανικά.

• Η Χώρα των Βάσκων είναι μία αυτόνομη κοινότητα της Ισπανίας που βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της χώρας.Είναι μία κυρίως ορεινή περιοχή,με σημαντικότερη την οροσειρά των Πυρηναίων στα βόρεια και τα Κανταβρικά όρη.Σημαντικές μητροπόλεις είναι το Μπιλμπάο,το Σαν-Σεμπαστιάν και η Βιτόρια-Γαστέις.

• Η Αραγονία είναι αυτόνομη κοινότητα της Ισπανίας με πρωτεύουσα τη Σαραγόσα.Είναι σπίτι του Ανέτο,του ψηλότερου βουνού στα Πυρηναία.

Ψηλότερη κορυφή και υψόμετρο

• Η ψηλότερη κορυφή τους είναι η Ανέτο(3.404μ.)και βρίσκεται στα κεντρικά Πυρηναία προς την πλευρά της Ισπανίας.Άλλες ψηλές κορυφές είναι:το Μον Περντί(3.352μ.),η Βενιεμάλ(3.298μ.),η Μπαλαϊτού(3.146μ.),η Μονκάλμ(3.080μ.)κ.α.

Η δημιουργία των Πυρηναίων

Τα Πυρηναία σχηματίστηκαν παλαιότερα από τις Άλπεις. Η μάζα τους αποτελείται από γνεύσιο,γρανίτη και ασβεστολιθικά πετρώματα. Το υπέδαφός τους είναι πλούσιο σε σιδηρομεταλλεύματα,άνθρακα,τάλκη,μάρμαρο κ.α.

Η Τηθύς ήταν μία κεντρική θάλασσα που από τον παλαιοζωικό μέχρι τον τριτογενές αιώνα εκτεινόταν ανάμεσα σ την ευρασιατική ήπειρο και τηναφρικανική. Αυτό το μεγάλο γεωλογικό διάστημα συνέβησαν αρκετές μεταβολές,όπωςγια παράδειγμα, η τελευταία αλπική ορογένεση.Μέσα στη θάλασσα αυτή και στα περιθώρια των δυο ηπείρων σχηματίστηκαν θαλάσσιες τάφροι (γεωσύγκλινα) μέσα στα οποία αποτέθηκαν ιζήματα από τα οποία σχηματίστηκαν οι αλπικές

οροσειρές όπως οι Άλπεις, τα Πυρηναία, οι Δειναρικές άλπεις,η Πίνδος, η οροσειρά Ταύρου κ.λ.π.

Ποτάμια που πηγάζουν από τα Πυρηναία

• Από τα δυτικά Πυρηναία πηγάζουν οι σημαντικότεροι ποταμοί που διασχίζουν το Κεντρικό Καταλανικό Βύθισμα και καταλήγουν στον Έβρο.Ο κυριότερος από αυτούς είναι ο Σέγρε,ο μακρύτερος παραπόταμος του Έβρου που πήγαζει στην Σερδάνια και στον οποίο εκβάλλουν οι Νογέρα Ριβαγορσάνα,Νογέρα Παλιαρέζα και Σίνκα.Απο τα ανατολικά Πυρηναία πηγάζουν ο Λιοβρεγάτ(μήκος 170 χλμ) και ο Τερ(208 χλμ) που μαζί με τους μικρότερους Φλουβιά και Μούγα συμμετέχουν στο υδρογραφικό σύστημα Πυρηναίων-Μεσογείου.Ο Γαρούνας ή Γκαρόν είναι ποταμός ο οποίος διαρρέει τη νοτιοδυτική Γαλλία και τη βόρεια Καταλωνία.Πηγάζει από τα Πυρηναία και εκβάλλει στον ποταμόκολπο Ζιρόντ.

Ο ποταμός Σέγρε στο πέρασμά του από τη Λιέιδα

Ο ποταμός Τερ μέσα στο Ριπόλ

Ο ποταμός Λιοβρεγάτ Ο ποταμός Γκαρόν

Άλλες πληροφορίες

• Τα Πυρηναία όρη εκτός από φυσικό αποτελούν και κλιματικό σύνορο ανάμεσα στη Γαλλία και την Ισπανία.Η βόρεια πλευρά δέχεται πολλές βροχές από τον Ατλαντικό,ενώ η νότια δέχεται ελάχιστες(μεσογειακή περιοχή).

• Αν και στο παρελθόν τα Πυρηναία είχαν παγετώνες σήμερα δεν έχουν.Επίσης συναντάμε μεγάλους χειμμάρους και καταρράκτες των οποίων η υδροηλεκτρική ενέργεια βοηθά σημαντικά την βιομηχανία της περιοχής.Ο μεγαλύτερος καταρράκτης είναι ο Γκαβαρνιέ,ο οποίος σχηματίζεται στο ξεκίνημα του χειμάρρου Πο και πέφτει από ύψος 465μ.

• Τα Κανταβρικά όρη είναι η δυτική προέκταση των Πυρηναίων.Ο ποταμός Έμπρο(ή Έβρος κατά τους αρχαίους Έλληνες) πηγάζει από εκεί και εκχύνεται σε ευρύτατο δέλτα βόρεια του κόλπου της Βαλένθιας.

Χλωρίδα και πανίδα των Πυρηναίων

Τοπία στα Πυρηναία

Πηγές πληροφόρησης

• www.Wikipedia.org

• www.clickatlife.gr

• commons.wikimedia.org