İ : 25 27 Kânunusani 1324 C : 2

5. — Drama Mebusu Agâh Efendinin; Makedon­ya'da meskûn Rum ve Bulgar vatandaşlar beyninde muhtelifünfih kilise ve mekâtip hakkında bir sureti telif bulunmasına ve yeni bir münakaşaya mahal bı-rakılmamasına dair Dahiliye Nezaretinden istizah tak­riri.

R E Î S — Takr i r i hulasaten arz ediyorum.

D r a m a Mebusu Agâh imzasıyla veriliyor ve Da­hiliye Nezaret inden istizahı mu tazammın bulunuyor. (Memleket imizde bulunan Makedonya 'da R u m ve Bulgar vatandaşlar ımız beyninde muhtelefünfîh kili-' se ve mektep hakk ında suretti telif ve büyük yortuları olan paskalyanın t akar rübü hasebiyle yeni bir müna­kaşaya meydan ver i lmemek üzere Hükümetçe bu bap­t a ittihaz kılınan tedâbirin Dahi l iye Nezaret inden isti­zahını mübeyyin takrir.)

Bu istizahı isteyenler elini kaldırsın... (Eller kalk­maz) Kabul o lunmadı efendim.

A H M E T M A H İ R E F E N D İ (Kas tamonu) — Ki­lise maddes ine dair birçok istizah vaki oldu.

6. — Sinop Mebusu Hasan Fehmi Efendinin; Ah-zı Asker Kanununa muhalif olarak, İstanbul'da akti nikâh eyleyen taşralıların ailelerinin muinli, muinsiz olduğuna bakılmayarak askere şevkine dair Harbiye Nezaretinden istizah takriri.

R E İ S — Takr i r okunacaktır .

Riyaseti Celileye Zevcesine, pederi muin verilerek k u r a keşide

eden delikanlının pederinin vefatı üzerine tanz im olu­nacak ciheteyn mazbatası ile efradı mezuneye nakli Ahz-ı Asker K a n u n u Osmanîsi madde- i mahsusası ahkâmı sarihasından iken, sarahat i kanuniye hilâfına tarafeyn taşralı o lup 'İstanbul'da akdi icra kılınanla­rın Cürümlerinden dolayı arız o lan muinsiZliklerinin k a n u n a ve müsavata t amamen muhalif o larak nazarı i t ibare a l ınmamasına dair hicrî 1313 tarihli Piyade Dairesinin kararıyla birçok aile muinsiz bırakılarak efradın şevkine ikdam olunmakta olduğundan, bu ci­het in tasvip olunduğu takdi rde Harb iye Nezaret inden istizahını talep ve teklif ederim.

Sinop Mebusu H a s a n F e h m i

İ S M A İ L P A Ş A (Tokat) — Ahz-ı Asker Kanunu yapacağız,

H A S A N F E H M İ E F E N D İ (Sinop) — Buradaki maksadım, Harb iye Nezaret i elinde mevcut olan Ahz-ı Asker Kanunnames ine tevfikan asker ahzetmek ve sev-ke tmek icabederken, kanunun sarahat i hilâfına ola­

rak kendilerince Piyade Dairesi veyahut Rüesa Daire» sinin karar ı , ki bu kanunun aslına muhal i f olarak b i r iki kişinin akdi sabit o lduktan sonra onun muinliği, ha remin in muinsizliği nazarı i t ibare a l ınmak lâzım ge­lirken ve her yerde bu rner ' î iken taşralı o lup İstan-b u l d a akitleri icra o lunanlar ın evlilikleri nazarı itiba­re a l ınmamas ı hakkındaki karar ı , ki b u kara r üzerine b i rçok aileleri muinsiz bırakıp sevk ediyorlar; bu ise k a n u n a muhaliftir .

Akd i sabık oldu m u , o karı için meselâ bir mu in arayacağız; bu , kanuna muhalif t i r diyorum, bunu is­t izah edelim.

T A L Â T BEY (Edirne) — Yalnız m a d d e tayini lâzım gelir.

İ S M A İ L PAŞA (Tdkat) — Ahz ı Asker K a n u n u Meclisten geçecek efendim.

R E İ S — Bu istizahı kabu l edenler elini kaldırsın. Rica ederim elinizi indirmeyin ki sayalım. (Herkes kaldırır) Ekseriyet var efendim.

Ancak, o maddeyi ilave buyurunuz .

7. — Erzincan Mebusu Osman Fevzi Efendinin; Dersim'de cereyan eden sirkat ve asayişsizliklere dair Dahiliye Nezaretinden istizah takriri.

R E İ S — Dersimlilerin ahali-ıi mu t i aya zu lüm ve şekavetleri ve bu yüzden bir çok memleket ahalisi mahvo lmak derecesini bu lduğu ve ıslahının şiddetle lüzumu hakkında Dahil iye Nazı r ından istizah hak-' k ında Erzincan Mebusu Osman Fevzi Efendinin ver­diği takriri okuyoruz.

(Takr i r okundu)

R E İ S — Sahibi t akr i r izahat ve rmek istiyor.

O S M A N F E V Z İ E F E N D İ (Erzincan) — Der­sim denilen memal ik kısmen mutidir , fakat ekseri kıs­m ı gayri mutidir . Bunlar cehalet saikası ile ekserisi E rzu rum havalisi, Erzincan, K e m a h gibi K a z a ve San­caklarda hırsızlık namıyla b i rçok hasar ika ediyorlar.

G iden sene bunlar ın terbiyelerine teşebbüs olundu ise de n a t a m a m kaldığından, erken bahar bunlar ın bazı mahal le rde ika-ı şekavet edeceği aşikârdır. Bina-' enaleyh, şimdiden ne tedbir i t t ihaz o lunduğuna dair tedabir icra olunmasını teklif ediyorum. Tar ik i ihti­lâfları ne yolda, ne tür lü olacaktır , o vakit arz ede­rim.

H A C I M E H M E T E F E N D İ (Diyarbekir) — Bun­ların za ten senelerden beri şekavetle melûf ve nihayet geçen sene her taraf tan kış basiti bunlar ın terbiyesi için her ta raf tan müracaa t ettiler. Nihaye t güç hâl ile kış bas t ık tan sonra İrade-i Seniye çıkarttılar, o kış asker bir iş görmedi .

— 540 —

TBMM KÜTÜPHANESİ