Τεύχος 4 - Νοέμβρης 2017 · ΗΜΕΡΙΔΑ Ε.ΣΥ.Ν. - ΟΓΕ 17 — «Ουσιοεξάρτηση – Η ιδιαίτερη επίδρασή της στις γυναίκες»

Τεύχος 4 - Νοέμβρης 2017

4_2017_Layout 1 24-Nov-17 10:48 AM Page 1

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΕΛΤΙΟΥΥπεύθυνη: Πόπη Ξεκαλάκη

Μέλη: Βούλα Λίτσιου,Δέσποινα Μαστρολέων,Γεωργία Τριανταφύλλου,Ολυμπία Χαλτσοτάκη,Άννα Ψυχογιού

ΕΠΑΝΟΡΘΩΣΗΗ δράση για την θεματική εβδομάδα που παρουσιά-στηκε στο προηγούμενο τεύχος 3/2017 αφορούσετην Ομάδα Γυναικών Νέας Φιλαδέλφειας – ΝέαςΧαλκηδόνας της ΟΓΕ κι όχι το Σύλλογο ΓυναικώνΜεταμόρφωσης, όπως εκ παραδρομής γράφτηκε.

π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν α

Ούτε γη ούτε νερό στους φονιάδες των λαών .......................................................................... 4-5

ΔΙΕΘΝΗ Η ΟΓΕ στο19ο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών................................. 6-7

ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ Μερική απασχόληση... μερική ζωή ................................... 8-9

ΡΕΠΟΡΤΑΖ Για το δημογραφικό... ............................................................................... 10-11

ΕΡΓΑ & ΗΜΕΡΕΣ... ΤΗΣ ΓΓΙΦΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ: Ανάγκη για το παιδί ή πεδίο κερδοφορίαςγια τους επιχειρηματικούς ομίλους; ..................................................................................... 12-13

ΥΓΕΙΑ ΕΞΑΡΣΗ ΤΗΣ ΙΛΑΡΑΣ: Αναγκαία η λήψη μέτρων από το υπουργείο Υγείας .......... 14-15

ΡΕΠΟΡΤΑΖ«Παιδικοί σταθμοί για όλα τα παιδιά μας, του κράτους υποχρέωση και μας δικαίωμά μας».... 16

ΗΜΕΡΙΔΑ Ε.ΣΥ.Ν. - ΟΓΕ 17

— «Ουσιοεξάρτηση – Η ιδιαίτερη επίδρασή της στις γυναίκες» — Εισήγηση της Προέδρου του ΕΣΥΝ, Μαρίνας Τσίγκα .................................................... 18— Μια λεπτή κόκκινη γραμμή συνδέει την πάλη του ΕΣΥΝ απέναντι σε όλα τα ναρκωτικά

και την πάλη της ΟΓΕ για τα σύγχρονα δικαιώματα της γυναίκας ................................. 19-23— Ψυχοδραστικές ουσίες και γυναίκες - Η θέση της ΟΓΕ.................................................. 24-29— ΚΕΘΕΑ «Εν Δράσει»: «... η θεραπεία δεν είναι εύκολη, ούτε ευχάριστη,

απαιτεί θάρρος και υποστήριξη...»................................................................................. 30-31— Η σημαντικότητα της πρόληψης και δράσεις πρόληψης ................................................ 32-33— «Στεγνά» θεραπευτικά προγράμματα και τα προγράμματα υποκατάστασης................. 34-35— «...Η οικογένεια υποφέρει με παρόμοιο τρόπο όπως υποφέρει

και ο εξαρτημένος άνθρωπος...» ................................................................................... 36-37— Μέσα στη φυλακή... ...................................................................................................... 37-38— Συμπεράσματα ημερίδας από την Πρόεδρο της ΟΓΕ Χριστίνα Σκαλούμπακα .................39-40

ΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΤΗΣ ΟΓΕ ΣΤΗ ΔΡΑΣΗΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ:Ο αγώνας ενάντια σε όλα τα ναρκωτικά είναι αγώνας για τη ζωή... ........................................ 41

ΕΡΓΑ & ΗΜΕΡΕΣ... ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣΣχετικά με το νόμο για τη νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου - Η θέση της ΟΓΕ .......... 42-43

ΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΤΗΣ ΟΓΕ ΣΤΗ ΔΡΑΣΗΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ: Πρωτοβουλίες για την υγεία........................................... 44-45

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΤΗΣ ΟΓΕ25η Νοέμβρη: Παγκόσμια Ημέρα για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών .............. 46


3

Αγαπητή αναγνώστρια, Επιλέγοντας να διαβάσεις το έντυπο που έχεις στα χέρια έχεις κιόλας δει το εξώφυλλό του με τοσύνθημα: «Παλεύουμε αυποχώρητα ενάντια σε όλα τα ναρκωτικά, ενάντια σε κάθε τι που μας ναρ-κώνει». ‘Εχεις ήδη κάνει το βήμα που δείχνει προβληματισμό, ανάγκη για περισσότερη, ουσιαστι-κότερη και σε βάθος ενημέρωση. ‘Ισως είσαι ήδη ενεργή στον αγώνα ενάντια σε όλα τα ναρκωτικάκαι πιστεύεις όπως κι εμείς ότι δεν είναι υπόθεση μόνο των ειδικών, μας αφορά όλες και όλους.

Η περίοδος της έκδοσης αυτού του τεύχους συμπίπτει με την ανακοίνωση του υπουργού Υγείαςγια νομοσχέδιο, που ήδη βρίσκεται στα σκαριά, για την καλλιέργεια, επεξεργασία και διακίνησηκάνναβης και από ιδιώτες, χρησιμοποιώντας την υποτιθέμενη «φαρμακευτική» κάνναβη ως «δού-ρειο ίππο». Η «παραμύθα» των ναρκωτικών σερβίρεται στο ίδιο ̈ μενού¨ με το παραμύθι της «δί-καιης ανάπτυξης», με τα ίδια τα λόγια του υπουργού: «Υπάρχει δυνατότητα και αναγκαιότητα νααποτελέσει η ιατρική-φαρμακευτική κάνναβη πεδίο παραγωγικής δραστηριότητας και αναπτυξια-κών πρωτοβουλιών και επενδύσεων». Διαμορφώνουν συνθήκες κοινωνικής ανοχής γύρω απότο κοινωνικό φαινόμενο της τοξικοεξάρτησης, προωθούν με νέα επιχειρήματα το δήθεν διαχωρι-σμό των ναρκωτικών σε «σκληρά» και «μαλακά». Στόχος η νομιμοποίηση των ναρκωτικών.

Ξέρουμε καλά ότι η ουσιοεξάρτηση είναι μια από τις μεγαλύτερες μάστιγες για τη νεολαία καιεφιάλτης για τις γυναίκες που μεγαλώνουν παιδιά. Με την ημερίδα, που οργάνωσε η ΟΓΕ με τοΕ.ΣΥ.Ν., θέλαμε να κλιμακώσουμε το κοινό αντιναρκωτικό μας αγώνα. Να απλωθεί στις γειτονιέςμέσα από τους συλλόγους και τις ομάδες της ΟΓΕ σε συντονισμό με εργατικά σωματεία, ενώσειςαυτοαπασχολούμενων, φοιτητικούς συλλόγους, αγροτικούς συλλόγους, συλλόγους γονέων, μαζίμε το ΕΣΥΝ. Στόχος μας εξοπλισμένες και αποφασισμένες να συμβάλλουμε στη συνειδητοποίησητης ανάγκης ενεργητικής, συλλογικής, αγωνιστικής στάσης ζωής, παράδειγμα για τα παιδιά μας,τη νέα γενιά, κόντρα στον ατομικό δρόμο φυγής, της ναρκωκουλτούρας. Σ΄αυτό θέλουμε να συμ-βάλλουμε και με το αφιέρωμα μας στο περιεχόμενο της ημερίδας του ΕΣΥΝ και της ΟΓΕ με θέμα«Ουσιοεξάρτηση: η ιδιαίτερη επίδρασή της στις γυναίκες», που φιλοξενούμε σ΄αυτό το τεύχος.

Αγαπητή αναγνώστρια,

Το δελτίο αυτό μας ενημερώνει και για άλλα επίκαιρα ζητήματα και αποκαλύπτει καλά κρυμμένεςπλευρές της γυναικείας ανισοτιμίας σήμερα. Μία από αυτές είναι η μερική απασχόληση των γυ-ναικών που κατέχουν την πρώτη θέση του βάθρου στη μισή δουλειά, στους πετσοκομμένους μι-σθούς, στην επίθεση εργοδοτών, ΕΕ και κυβερνήσεων. Μαθαίνουμε κρυμμένες πλευρές της ιδι-αίτερης προβολής του μητρικού θηλασμού, παρακολουθώντας σχετική ημερίδα που διοργάνωσεη ΓΓΙΦ. Από τη θεματολογία μας δεν μπορεί να λείπει η έξαρση των κρουσμάτων της ιλαράς καιστη χώρα μας, σε συνδυασμό με τις ευθύνες της κυβέρνησης που «πετάει το μπαλάκι» στη λαϊκήοικογένεια, για να εκτιμήσει ο καθένας μόνος του αν συγκαταλέγεται σε αυτούς που πρέπει να εμ-βολιαστούν, θεωρώντας «κόστος», εμπόδιο στην ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία των επι-χειρηματικών ομίλων την κάλυψη των λαϊκών αναγκών από δημόσιες και δωρεάν δομές Υγείαςκαι Πρόνοιας.

Αγαπητή αναγνώστρια,

Εχοντας ανοιχτές τις κεραίες μας, με τη γνώση και την εμπειρία από τη συλλογική μας δράση δενμπορούν να μας παραπλανούν για τις αιτίες των προβλημάτων μας. Γι αυτό παλεύουμε ενάντιασε καθετί που μας ναρκώνει. Αυτό το ρόλο θέλουμε να έχει και το δελτίο μας

Καλή ανάγνωση!

της Σύνταξης


4

Σ το επίκεντρο της δράσης του ριζοσπαστικού γυναικείουκινήματος, των Συλλόγων και των Ομάδων της ΟΓΕ είναιοι σύγχρονες ανάγκες των γυναικών του καθημερινού

μόχθου. Ξέρουμε όμως ότι οι ανάγκες αυτές σήμερα δεν μπο-ρούν να ικανοποιηθούν γιατί υπάρχουν τα δεσμά των ιμπερια-λιστικών ενώσεων, των επιχειρηματικών ομίλων, που κάνουνκουμάντο στην οικονομία. Για να αυξάνουν τα κέρδη τους τσα-κίζουν τα δικαιώματα των εργαζομένων και ιδιαίτερα των γυ-ναικών.

Oι δυσκολίες που έχει σήμερα το βάρβαρο εκμεταλλευτικόσύστημα να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση, οξύνουν τουςενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς και εντείνουν την ιμπε-ριαλιστική επιθετικότητα. Δεν μπορούν οι επιχειρηματικοί όμιλοινα μοιράσουν το κόστος της κρίσης και τις αγορές και τότε κα-ταφεύγουν στον πόλεμο.

H ΟΓΕ διαχρονικά αναδεικνύει όχι μόνο τις συνέπειες αλλάκαι τις αιτίες της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας που γεννάει τηφτώχεια, τον πόλεμο και την προσφυγιά.

Την ίδια ώρα που η ελληνική κυβέρνηση τσακίζει μισθούςκαι συντάξεις, σπέρνοντας τη φτώχεια και την ανεργία, στη-ρίζει ενεργά τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, που γεν-νούν τον πόλεμο και την προσφυγιά. Δίνει 4 δις ευρώ κάθεχρόνο στο ΝΑΤΟ, το υψηλότερο ποσοστό ευρωπαϊκής χώραςκαι το δεύτερο μετά τις ΗΠΑ. Δίνει το 2% του ΑΕΠ, όσο ακρι-βώς και οι αιματηρές περικοπές που συμφώνησε με την ΕΕκαι το ΔΝΤ, ενώ παίρνει ενεργά μέρος στους ιμπεριαλιστι-κούς σχεδιασμούς, συμμετέχοντας σε 13 ΝΑΤΟϊκές αποστο-λές εκτός συνόρων.

Η επίσκεψη του Πρωθυπουργού στις ΗΠΑκαι οι “μποναμάδες” στον ελληνικό λαό Η επίσκεψη του Α. Τσίπρα στις ΗΠΑ και η συνάντηση με τον Ν.Τράμπ τον Οκτώβρη έφερε καινούργιους μποναμάδες στον ελ-ληνικό λαό που αποκαλύπτονται ο ένας πίσω από τον άλλο.Πρώτος μποναμάς τα 2 δις που θα πληρώσει με βαριές θυσίεςο ελληνικός λαός για την αναβάθμιση των F-16.

Ο δεύτερος μποναμάς είναι τα σχέδια για να μετατραπεί ολό-κληρη η χώρα μας σε μια τεράστια NATOική βάση, σε ένα απέ-ραντο ορμητήριο των νέων ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων. Καιτα σχέδια αυτά βγαίνουν σιγά σιγά στην επιφάνεια.

Δεν πρόλαβε να επιστρέψει ο πρωθυπουργός από τις ΗΠΑκαι ο Αμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα Τζ. Πάιατ ανακοίνωσε

ότι “το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης είναι στρατηγικής σημασίαςγια τις ΗΠΑ”. Όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι μέρος του λιμανιούτης Αλεξανδρούπολης σχεδιάζεται να μετατραπεί σε στρατιωτικήβάση των ΗΠΑ και συγκεκριμένα σε βάση στρατιωτικών ελικο-πτέρων παίζοντας καθοριστικό ρόλο στον έλεγχο του Αιγαίουκαι της Μαύρης Θάλασσας.

Φαίνεται ότι η Ελλάδα αποτελεί στρατηγικό κόμβο για τοΝΑΤΟ απ’ άκρου εις άκρον, από τη Θράκη μέχρι την Κρήτη, απότην Αλεξανδρούπολη στα βορειοανατολικά της μέχρι τη Σούδαστα νοτιοανατολικά της. Έτσι η Αλεξανδρούπολη αξιοποιείται ωςσταθμός μετεγκατάστασης, αποθήκευσης και μεταφοράς ΝΑ-ΤΟϊκών δυνάμεων και στρατιωτικού υλικού με το βλέμμαστραμμένο στη Ρωσία. Τέτοιο ρόλο είχε και στην περιβόητη ΝΑ-ΤΟϊκή άσκηση “Noble Jump” το περασμένο καλοκαίρι για τημεταφορά στρατευμάτων και οχημάτων προς τη Βουλγαρία καιτη Ρουμανία, αλλά και στο τέλος του Οκτώβρη ως βάση για τησυναρμολόγηση και μεταφορά ΝΑΤΟϊκών ελικοπτέρων.

Από την άλλη μεριά η Σούδα αποτελεί μόνιμο απάγκιο τουαμερικανικού 6ου Στόλου, που επιχειρεί σε Ευρώπη καιΑφρική, όπως και άλλων δυνάμεων του ΝΑΤΟ, που δένουν εκείγια ανεφοδιασμό και επισκευές. Οι Αμερικανοί γνωρίζουν τηστρατηγική της σημασία καθώς είναι η μοναδική βάση σε όλοτον άξονα από το Νόρφολκ της Βιρτζίνια στις ακτές των ΗΠΑστον Ατλαντικό, μέχρι τη ναυτική τους βάση «Diego Garcia» σεένα νησί καταμεσής του Ινδικού Ωκεανού, που μπορεί να δέσειαεροπλανοφόρο, να σβήσει τον αντιδραστήρα με τον οποίο λει-τουργεί, να ανεφοδιαστεί, να προχωρήσει σε συντήρηση και επι-σκευές.

Τα ιμπεριαλιστικά σχέδια όμως δεν έχουν τελειωμό για τηνΕλλάδα. Πρόσφατη σύσκεψη στο ΝΑΤΟϊκό στρατηγείο στις Βρυ-ξέλλες υποδεικνύει τη βάση του Άραξου για να φιλοξενήσει “ει-δικά όπλα”, που όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι πρόκειται για ταπυρηνικά όπλα των Αμερικάνων.

Το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό με όλα τα μέσα που διαθέτειστελεχώνει τη ΝΑΤΟϊκή αρμάδα SNMG2 που περιπολεί στο Αι-γαίο δήθεν για το προσφυγικό, όπως και την επιχείρηση τουNATO «Sea Guardian», που με πρόσχημα την ασφάλεια στη θά-λασσα ελέγχει την παρουσία και τη δραστηριότητα πλοίων αν-ταγωνιστικών ιμπεριαλιστικών κέντρων στο δίαυλο της Μεσο-γείου.

Πίσω από τα στρατιωτικά σχέδια θα βρούμε και τα επιχειρη-ματικά σχέδια των ΗΠΑ σε συνεργασία με τους ελληνικούς επι-χειρηματικούς ομίλους. Πρόκειται για τον αγωγό ΤΑΡ, που θαμεταφέρει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν στην ΕΕ, τον προ-τεινόμενο ελληνοβουλγαρικό αγωγό φυσικού αερίου, την κα-

Χριστίνα Σκαλούμπακα,Πρόεδρος της ΟΓΕ

Ούτε γη ούτε νερόστους φονιάδες των λαών


5

τασκευή σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλε-ξανδρούπολη. Δύο θαλάσσιες περιοχές νότια της Κρήτης απο-τελούν στόχο για την έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκωναπό επιχειρηματικούς ομίλους όπως η Εxxon Mobil, η Total, ταΕΛΠΕ. Δίπλα σ’ αυτά θα έχουμε και την συνεργασία της ελληνι-κής αμυντικής βιομηχανίας με την αμερικάνικη προκειμένου,όπως τονίζει η κυβέρνηση, “η Ελλάδα να αποτελέσει - σε επί-πεδο βιομηχανίας - ένα περιφερειακό κέντρο υποστήριξης τωνοπλικών συστημάτων των ΗΠΑ στη Νοτιοανατολική Ευρώπηκαι την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και της ΒόρειαςΑφρικής».

Το πραγματικό ερώτημα όμως που πρέπει να θέσουμε είναιποιος θα ωφεληθεί πραγματικά απ’ όλα αυτά τα σχέδια; Οιεργαζόμενοι και οι εργαζόμενες, οι γυναίκες του καθημερινούμόχθου και οι οικογένειές τους ή οι βιομήχανοι, οι εφοπλιστέςκαι οι τραπεζίτες που ψάχνουν να βρουν τις πιο κερδοφόρεςδιεξόδους για να βγουν από την κρίση τους ; Μα φυσικά αυτοίπου έχουν στα χέρια τους τον πλούτο και θέλουν να τον αυγατέ-ψουν, επενδύοντας στην εργασιακή ζούγκλα που έχει δημιουρ-γήσει η ελληνική κυβέρνηση και εκμεταλλευόμενοι τον ενερ-γειακό πλούτο της χώρας σε όφελός τους.

Και η ελληνική κυβέρνηση υπηρετεί ακριβώς αυτόν το στόχοτους. Θέλουν να αναβαθμίσουν τον περιφερειακό τους ρόλο, μετην ανάδειξη της Ελλάδας σε κόμβο της ενέργειας και του εμ-πορίου με ιδιαίτερο στόχευση στα Βαλκάνια. Να πετύχουν τηνανάκαμψη των κερδών τους σε σύμπραξη και με ξένους επι-χειρηματικούς ομίλους. Γι αυτό και συντονίζονται πλήρως μετα σχέδια των ΗΠΑ να ενισχύσουν την οικονομική και στρατιω-τική τους παρουσία στην ευρύτερη περιοχή.

Την ίδια στιγμή άλλα ισχυρά κράτη και κέντρα θέλουν να επε-κτείνουν τα δικά τους συμφέροντα στην περιοχή και αυτό οξύνειτο μεταξύ τους ανταγωνισμό. Οι επενδύσεις πάνε χέρι -χέρι μετην κλιμάκωση των ανταγωνισμών και με στρατιωτικά μέσα.

Απόδειξη της όξυνσης των ανταγωνισμών είναι η πολύ πρό-σφατη συμφωνία 23 από τις 28 χώρες της ΕΕ για δημιουργίαμιας μόνιμης στρατιωτικής δομής των κρατών μελών της ΕΕ,

που την ονομάζουν “Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία”(PESCO). Αυτή η απόφαση ειναι ενδεικτική της πρεμούρας τωνευρωπαϊκών επιχειρηματικών ομίλων να διασφαλίσουν ενερ-γότερα και με αυτοτέλεια τα συμφέροντά τους στα μετωπα τωνιμπεριαλιστικών αντιπαραθέσεων για τον έλεγχο των πλουτο-παραγωγικών πηγών και διαύλων. Μέσω της “Συνεργασίας”αυτής τα κράτη μέλη της ΕΕ θα έχουν κοινά σχέδια εξοπλισμώνκαι υποχρεώσεων και βέβαια αυξημένα κονδύλια για την άμυναστους κρατικούς προϋπολογισμούς.

Οι λαοί της Ευρώπης, ανάμεσα τους και ο ελληνικός,για ακόμα μια φορά θα πληρώσουν το μάρμαρο...Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ , αλλά και οι υπόλοιπες πολιτικέςδυνάμεις που στηρίζουν το σάπιο εκμεταλλευτικό σύστημα καιθεωρούν αδιαπραγμάτευτη τη συμμετοχή της Ελλάδας στις ιμ-περιαλιστικές συμμαχίες και ενώσεις, μας παρουσιάζουν όλααυτά τα σχέδια οικονομικά και στρατιωτικά ως “ευκαιρία”. Στηνπραγματικότητα συνιστούν καταδίκη των λαϊκών συμφερόντων,των συμφερόντων των γυναικών και των οικογενειών τους. Γιαυτό επισημαίνουμε σε όλους τους τόνους ότι αυτή είναι πολι-τική εχθρική απέναντι στο λαό. Γι αυτό επιμένουμε ότι ο εχθρόςγια το λαό δε βρίσκεται μόνο εκτός συνόρων, αλλά είναι μέσαστην ίδια μας τη χώρα, βρίσκεται και στο εσωτερικό της χώρας,όσο και αν ντύνεται με τον «εθνικό» μανδύα.

Το ριζοσπαστικό γυναικείο κίνημα, η ΟΓΕ καλείτις γυναίκες σε ξεσηκωμό. Δεν έχουμε άλλη επιλογήπαρά να κάνουμε πράξη το λαϊκό αίτημα “Ούτε γη ούτενερό στους φονιάδες των λαών”. Να μην επιτρέψουμε ναγίνουν τα λιμάνια, τα αεροδρόμια και οι άλλες υποδομέςτης χώρας μας εφαλτήρια του ιμπεριαλιστικού πολέμου.Να απαιτήσουμε να γυρίσουν πίσω όλα τα ελληνικά στρα-τιωτικά σώματα που βρίσκονται εκτός συνόρων σε απο-στολές του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.


6

Διεθνή

Α ντιπροσωπεία της ΟΓΕ αποτελούμενη από τα μέλη τουΠροεδρείου Ξανθή Παπαγεωργίου και Βάσω Λυμπε-ρόγιαννη συμμετείχε στην ελληνική αποστολή που

πήρε μέρος στο 19ο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτη-τών, που πραγματοποιήθηκε στις 14 - 22 Οκτώβρη στο Σότσι τηςΡωσίας, με σύνθημα «Για Ειρήνη, Αλληλεγγύη και ΚοινωνικήΔικαιοσύνη, αγωνιζόμαστε ενάντια στον ιμπεριαλισμό - Τιμών-τας το παρελθόν μας χτίζουμε το μέλλον».

Χιλιάδες νέες και νέοι από περισσότερες από 100 χώρες απόόλο τον κόσμο συμμετείχαν στο Φεστιβάλ που διεξάγεται από το1947, κάθε 4 χρόνια, από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Δημοκρα-τικών Νεολαιών (ΠΟΔΝ) και αποτελεί βήμα καταδίκης των ιμ-περιαλιστικών εγκλημάτων, των πολέμων και των επεμβά-σεων, βήμα ανταλλαγής εμπειριών για τους νέους του κόσμουαπό την πάλη που διεξάγουν στις χώρες τους ενάντια στην αν-τιλαϊκή πολιτική, βήμα διεθνιστικής αλληλεγγύης. Αυτή η «πα-ράδοση» του Φεστιβάλ επιβεβαιώθηκε κατά τη διάρκεια τωνσεμιναρίων που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του Φε-στιβάλ, με πολλούς νέους να παίρνουν μέρος σε αυτά, αλλά καιτη συζήτηση να «ανάβει» στα περίπτερα των Οργανώσεων -μελών της ΠΟΔΝ, με αυτό της ελληνικής αντιπροσωπείας ναέχει την τιμητική του, με χιλιάδες επισκέπτες.

Παρεμβάσεις στα σεμινάρια Η ΟΓΕ συμμετείχε με παρεμβάσεις σε τρία βασικά σεμινάρια.

Στο πρώτο σεμινάριο με θέμα «Η προσφυγική κρίση ως απο-τέλεσμα της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας. Η δύναμη της Αλ-ληλεγγύης για την εγκαθίδρυση της ειρήνης» κύριοι ομιλητέςήταν από την Σρι Λάνκα, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ειρήνης

(ΠΣΕ), την Ισπανία, την Τουρκία και από τη Συρία. Η συζήτησηεπικεντρώθηκε στις προσφυγικές ροές και στα τεράστια προ-βλήματα φιλοξενίας και διαχείρισής τους, ενώ ιδιαίτερη ανα-φορά έγινε στην Ισλαμοφοβία. Η ΟΓΕ στη παρέμβασή της ανέ-δειξε τις αιτίες που γεννούν τις προσφυγικές ροές, αναφέρθηκεστις αιτίες των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και των εστιώνπολέμου στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο και σε άλλα μέρη στονπλανήτη, καθώς και τις αντιθέσεις για τον έλεγχο περιοχών μεοικονομικό και γεωστρατηγικό ενδιαφέρον. Ανέδειξε το ζήτηματης εκμετάλλευσης των προσφύγων από τους μεγάλους επιχει-ρηματικούς ομίλους, ενώ έκανε ειδική αναφορά στα προβλή-ματα των γυναικών προσφύγων και στην έμπρακτη αλληλεγγύητης ΟΓΕ στους πρόσφυγες στην Ελλάδα.

Το δεύτερο σεμινάριο είχε θέμα «Ο ρόλος της νεολαίας στηνπάλη για την ισότητα των φύλων» με κύριους ομιλητές από τηνΒενεζουέλα, το Βιετνάμ, την Κούβα, τη Γερμανία, την Κορέα καιτο Μεξικό. Επίσης παρέμβαση έκανε και η Πρόεδρος της ΠΔΟΓΛορένα Πένια. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στη βία, στην κακο-ποίηση (κυρίως σεξουαλική) και στις προκαταλήψεις κατά τωνγυναικών, με προτάσεις για αλλαγές στο νομοθετικό. Πιο συγ-κεκριμένα η Βενεζουέλα ανέλυσε τη συμβολή του Τσάβες, πουμε συνταγματική αναθεώρηση και με μεταρρυθμίσεις συνέβαλεστο να κατοχυρωθούν τα δικαιώματα των γυναικών. Ο Γερμα-νός αντιπρόσωπος είπε ότι δεν είναι θέμα αντιπαράθεσης αν-τρών απέναντι στις γυναίκες και το ανάποδο, αλλά είναι σημαν-τική η πάλη όλων εναντίων της εκμετάλλευσης ανθρώπου απόάνθρωπο, κάνοντας αναφορά στην ανάλυση του Μαρξ για τηνδιπλή εκμετάλλευση. Έγινε παρέμβαση από την Αργεντινή γιατο ζήτημα της ταυτότητας φύλου, της αυτοδιάθεσης του σώματοςκαι της ατομικής επιλογής, ενώ η Κούβα σε παρέμβασή της μί-

Η ΟΓΕ στο19ο Παγκόσμιο ΦεστιβάλΝεολαίας και Φοιτητών


7

Διεθνή

λησε για «φυλετικές μειονότητες», τονίζοντας συγχρόνως τιςσημαντικές παρακαταθήκες που άφησε πίσω του ο Φιντέλ Κά-στρο ιδιαίτερα για την πάλη κατά του ιμπεριαλισμού, του καπι-ταλισμού, για ίσα δικαιώματα. Η παρέμβασή της ΟΓΕ ανέδειξετα ζητήματα της τρέχουσας καμπάνιας σχετικά με τα ζητήματατης εργασίας, της μητρότητας, του ελεύθερου χρόνου εξειδι-κεύοντας τα ζητήματα που αφορούν τις νέες γυναίκες. Η πα-ρέμβασή μας ανέλυσε τις εργασιακές συνθήκες που διαμορ-φώνουν οι πολιτικές της ΕΕ και των κυβερνήσεων τους, συν-δέοντάς τες με τις ψευδεπίγραφες διακηρύξεις για την ισότητα,που ουσιαστικά οδηγούν στην ισοπέδωση κάθε εργασιακού κοι-νωνικού δικαιώματος για τη νεολαία. Τονίστηκε ότι η ΟΓΕ με τηδράση της θέλει να μπολιάσει τις νέες γυναίκες, με την αξία τηςσυλλογικής δράσης, της αγωνιστικής στάσης ζωής, της διεκδί-κησης για όλα αυτά που τους ανήκουν και τους τα στερούν ΕΕκαι κυβερνήσεις. Να αποκαλύψει πως χρησιμοποιείται σήμεραη ισότητα ως πρόσχημα για να παρθούν πίσω θετικές ρυθμίσειςπου αφορούσαν τις γυναίκες, αλλά και για να επιδεινωθεί συ-νολικά η ζωή των εργαζομένων και των άλλων λαϊκών στρω-μάτων. Ανέδειξε ότι στόχος της ΟΓΕ είναι οι νέες γυναίκες νασυνειδητοποιήσουν τον πραγματικό τους αντίπαλο, τους επιχει-ρηματικούς ομίλους, που κερδίζουν διπλά και τρίδιπλα από τηνεκμετάλλευση της εργατικής τους δύναμης. Παρεμβάσειςακόμη έγιναν από Μπαγκλαντές, Σομαλία, Βολιβία, Ονδούρα,Ινδία, κλπ.

Στο τρίτο σεμινάριο με θέμα «Η σημασία της πάλης ενάντιαστη γυναικεία ανισότητα-ανισοτιμία» κύριοι ομιλητές ήταν απότην Ζιμπάμπουε, η Πρόεδρος της ΠΔΟΓ Λορένα Πένια, από τηΡωσία, το Κονγκό, την Ιορδανία, τη Βενεζουέλα, την Ισπανία καιτη Βραζιλία. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στη νομοθετική καισυνταγματική κατοχύρωση των δικαιωμάτων της γυναίκας(μόρφωση, δικαίωμα ψήφου, κλπ.), η συμμετοχή των γυναικώνστα Κέντρα Λήψης Αποφάσεων. Επίσης, ιδιαίτερες αναφορέςέγιναν στο θέμα των αμβλώσεων. Η Λορένα Πένια ανέφερεστοιχεία για τα βάρη των γυναικών, επικεντρώνοντας στα στε-ρεότυπα που υπάρχουν. Η Ρωσία έκανε εκτενή αναφορά στιςκατακτήσεις της γυναίκας στην ΕΣΣΔ. Η Ισπανίδα αναφέρθηκεστην ανάγκη κοινής δράσης με εργατικά σωματεία. Στη παρέμ-βαση της η ΟΓΕ, ως μέλος της ΕΓ της ΠΔΟΓ και συντονίστριατης Ευρώπης, εστίασε στην κατεύθυνση πού πρέπει να έχει ηπάλη των γυναικών. Ανέλυσε στοιχεία της δράσης της που στο-χεύουν να αποκαλύψουν τις πραγματικές αιτίες της γυναικείας

ανισοτιμίας και να αποκρούσουν τις κυρίαρχες απόψεις πουλανθασμένα προβάλλουν το νεοφιλευθερισμό σαν κύρια αιτία.Στάθηκε στην προσπάθεια για αποκάλυψη των πραγματικών αι-τιών της οικονομικής κρίσης και στην ανάλυση των συνεπειώντης, αναδεικνύοντας τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα της ΕΕ καιτης στρατηγικής της απέναντι στις γυναίκες. Τόνισε την ανάγκητο παγκόσμιο ριζοσπαστικό γυναικείο κίνημα να αντιταχθεί στολεγόμενο “πολυπολικό κόσμο”, τονίζοντας ότι ο καπιταλιστικόςκόσμος ανεξάρτητα από τον αριθμό των «κέντρων», των συμ-μαχιών, χαρακτηρίζεται από την ταξική εκμετάλλευση, τις κρί-σεις, τη φτώχεια, τους ανταγωνισμούς των μονοπωλίων καιτους πολέμους, τη μαζική προσφυγιά και μετανάστευση. Με τηδράση και τους αγώνες τους να στηρίζουν τις διεκδικήσεις καιτα συμφέροντα των λαϊκών δυνάμεων και όχι να βάζουν πλάτησε κυβερνήσεις ή ιμπεριαλιστικές ενώσεις που εξυπηρετούν τασυμφέροντα του κεφαλαίου. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε και στηνεπίσκεψη του Πρωθυπουργού ΑλέξηΤσίπρα στις ΗΠΑ, την πα-ραχώρηση στρατιωτικών βάσεων στις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, καιτην εμπλοκή της Ελλάδας σε επεμβάσεις του ΝΑΤΟ. Κατέδειξεότι η ΠΔΟΓ, η ΠΟΔΝ, το ΠΣΕ, η ΠΣΟ μπορούν και πρέπει να βά-λουν ψηλότερα τον πήχη του αγώνα ενάντια στα μονοπώλια καιτον ιμπεριαλισμό. Έναν αγώνα που θα ανοίξει το δρόμο για μιακοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, πουθα φέρει και την ισοτιμία και απελευθέρωση των γυναικών τηςεργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων.

Η αντιπροσωπεία της ΟΓΕμαζί με την Πρόεδρο της ΠΔΟΓ Λορένα Πένια


8

Δικαίωμα στην Εργασία

Σ τα στατιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, του ΕΦΚΑ καιτης Eurostat αποτυπώνονται πλευρές της εργασια-κής πραγματικότητας που βιώνουν οι εργαζόμενες

στην Ελλάδα και στην ΕΕ. Δίπλα σε αυτά, η έκδοση τηςΓΓΙΦ αναπαράγει μια σειρά «επιχειρήματα», δανεισμένααπό το «σκονάκι» των κυβερνήσεων, της ΕΕ αλλά και τωνίδιων των επιχειρηματικών ομίλων, σύμφωνα με τα οποίαη μερική απασχόληση και γενικότερα η «ευέλικτη» εργα-σία αποτελεί μια «επιλογή» που ανταποκρίνεται στις ιδι-αίτερες ανάγκες των γυναικών...

Η εικόνα που δείχνουν οι αριθμοίΑς ξεκινήσουμε από την εικόνα που περιγράφουν οι στατιστικοίδείκτες και τα αριθμητικά δεδομένα.

Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το β' τρίμηνο του 2017,στο σύνολο των μερικώς απασχολούμενων (374.300 άνδρεςκαι γυναίκες), το ποσοστό των γυναικών υπολογιζόταν σε60,51% (226.500 εργαζόμενες) ενώ το ποσοστό των ανδρώνσε 39,49% (147.800 εργαζόμενοι). Με άλλα λόγια, με μερικήαπασχόληση εργάζονταν 78.700 γυναίκες περισσότερες σεσύγκριση με τους άνδρες (+21,03%). Τα μεγαλύτερα ποσο-στά μερικής απασχόλησης καταγράφονται στους κλάδουςτου εμπορίου (46,5%), της εκπαίδευσης (37,6%), της εστία-σης και παροχής καταλύματος (33,9%). Πρόκειται για κλά-δους στους οποίους συγκεντρώνεται σημαντικό μέρος τωνεργαζόμενων γυναικών.

Από την καταγραφή των ασφαλισμένων του ΕΦΚΑ τον Δε-κέμβρη του 2016 (κοινές επιχειρήσεις) προκύπτει ότι οι άν-δρες αντιπροσώπευαν το 44,7% και οι γυναίκες το 55,3% τωνασφαλισμένων που εργάζονταν τον συγκεκριμένο μήνα με

μερική απασχόληση. Πρόκειται για εργαζόμενους το μέσοημερομίσθιο των οποίων ανέρχεται σε 23,25 ευρώ και ομέσος μισθός σε 394,32 ευρώ. Το μέσο ημερομίσθιο των γυ-ναικών (22,83 ευρώ) ήταν λίγο χαμηλότερο από των ανδρών(23,67 ευρώ), αν και ο μέσος μισθός των γυναικών τελικάυπερτερεί έναντι των ανδρών επειδή οι εργαζόμενες απασχο-λούνται περισσότερες ώρες (17,56) σε σχέση με τους άνδρες(16,36).

Τα πρωτεία των γυναικών στη μερική απασχόληση δεν αφο-ρούν τη χώρα μας μόνο, αλλά καταγράφονται συνολικά στηνΕΕ. Το 2016 περίπου το ένα τρίτο (31,4%) των γυναικών, ηλικίας20-64 ετών, που απασχολούνταν στην ΕΕ-28, εργαζόταν με κα-θεστώς μερικής απασχόλησης. Κατά το ίδιο έτος, το αντίστοιχοποσοστό για τους άνδρες ήταν 8,2%. Οι μεγάλες διαφορές σταποσοστά μερικής απασχόλησης ανδρών και γυναικών, συνυ-πάρχουν με την τάση αυτό το είδος της απασχόλησης να αυ-ξάνεται και για τα δύο φύλα. Ετσι, στην ΕΕ η μερική απασχό-ληση από το 14,9% το 2002 σκαρφάλωσε στο 19% το 2015.

«Περισσότερη απασχόληση και ανάπτυξη»σημαίνει περισσότερη ευελιξίαΠαρουσιάζοντας την ετήσια επισκόπηση της απασχόλησης καιτων κοινωνικών εξελίξεων στην Ευρώπη (ESDE), στα μέσατου Ιούλη, η επίτροπος Απασχόλησης, Μαριάν Τίσεν, ισχυρί-στηκε πως τα στοιχεία της έκδοσης επιβεβαιώνουν το γεγονόςότι η ΕΕ βρίσκεται «σε μια σταθερή πορεία για περισσότερηαπασχόληση και ανάπτυξη». Μια ματιά στα συστατικά στοιχείατης «περισσότερης απασχόλησης», στον τρόπο μέσα από τονοποίο επιτυγχάνονται οι δείκτες για τους οποίους η Ευρω-παϊκή Επιτροπή πανηγυρίζει, δείχνει τις ράγες στις οποίες θακινηθεί και η μελλοντική ανάπτυξη και τους «καρπούς» πουθα δρέψουν οι εργαζόμενοι από αυτή.

Ευτυχία Χαϊντούτη, μέλος του ΔΣ της ΟΓΕ

Η «ευελιξία» στην εργασία είναι γένους θηλυκού. Τα στοιχεία για τη μερικήαπασχόληση που συνοψίζονται στο 11ο Ενημερωτικό σημείωμα (Οκτώβρης 2017)του Παρατηρητηρίου της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ),επιβεβαιώνουν αυτό που είναι ήδη γνωστό: Όσον αφορά τα ποσοστά της μερικήςαπασχόλησης, δηλαδή της μισής δουλειάς, του ψαλιδισμένου μισθού και του μισούενσήμου, οι γυναίκες στέκονται στην πρώτη θέση του βάθρου.

Μερική απασχόληση...μερική ζωή


9

Δικαίωμα στην Εργασία

«Με πάνω από 234 εκατομμύρια εργαζόμενους, η απασχόλησηστην ΕΕ δεν ήταν ποτέ τόσο υψηλή όσο σήμερα, ενώ η ανεργίαβρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδό της από τον Δεκέμβριο του2008», αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το ποσοστό απασχό-λησης στην ΕΕ έφτασε το 2016 στην ανώτερη τιμή που έχει ποτέκαταγράψει, αγγίζοντας το 71,1% για τον πληθυσμό ηλικίας 20έως 64 ετών. Στο έδαφος της ανοδικής τάσης, η Κομισιόν δια-πιστώνει πως ο στόχος που έχει τεθεί στο πλαίσιο της στρατηγι-κής «Ευρώπη 2020», να φτάσει η απασχόληση στο 75%, μπορείνα επιτευχθεί.

Ενα σημαντικό μέρος της αύξησης των ποσοστών απασχό-λησης προήλθε από την αύξηση της συμμετοχής των γυναικώνσε αυτή. Στην περίπτωση των γυναικών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπήσημειώνει πως «η αυξημένη ευελιξία και οι πολιτικές που υπο-στηρίζουν το συνδυασμό εργασιακής ζωής με οικογενειακά κα-θήκοντα (εργασία μερικής απασχόλησης, φροντίδα των παιδιώνκ.λπ.) (...) ήταν σημαντικοί παράγοντες της παρατηρούμενης αύ-ξησης της συμμετοχής τους».

Στο ίδιο μήκος κύματος η ΓΓΙΦ διαπιστώνει πως «η εργασίαμερικής απασχόλησης έχει θετικό αντίκτυπο στο ποσοστό απα-σχόλησης, αφού καταγράφεται αύξηση της συμμετοχής των γυ-ναικών στο εργατικό δυναμικό» ενώ θεωρεί πως η μερική απα-σχόληση ανδρών και γυναικών συμβάλει στη «βελτίωση τηςισορροπίας μεταξύ της επαγγελματικής και της προσωπικήςζωής».

«Εχει υποστηριχτεί ότι η μερική απασχόληση επιτρέπει στουςγονείς να αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στα παιδιά τους χωρίςνα χάνουν τη δουλειά τους». Αυτό είναι το συμπέρασμα που ανα-παράγει και φαίνεται να υποστηρίζει η ΓΓΙΦ. Ομως, ακόμα καιτα στατιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αποδεικνύουν πως η μισήδουλειά δεν επιλέγεται αλλά επιβάλλεται στις γυναίκες αλλά καισυνολικά στους εργαζόμενους: Από το σύνολο των μερικώςαπασχολούμενων γυναικών, το 65,07%, δηλαδή η μεγάλη πλει-οψηφία, εργάζεται με μερική απασχόληση επειδή δεν καταφέρ-νει να βρει πλήρη.

Η εργασιακή ζούγκλα δεν εξαντλείται φυσικά στα ποσοστάτης μερικής απασχόλησης που καλπάζουν αλλά και σε μιασειρά εργασιακές σχέσεις, που η ΕΕ τις ονομάζει «μη τυπι-κές», οι οποίες ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια και επεκτεί-νονται σε όλο και μεγαλύτερα ποσοστά εργαζομένων, γυ-ναικών και ανδρών. Δίπλα στη μερική απασχόληση η επί-θεση εργοδοτών, ΕΕ και κυβερνήσεων στους εργαζόμενουςέχει δημιουργήσει πολλά και διάφορα εργασιακά καθε-στώτα: Προσωρινή δουλειά, εργασία σε εποχική βάση,«ενοικίαση» εργαζομένων, εργασία «oncall», δουλειά με«voucher».

«Ολο και περισσότεροι εργαζόμενοι δουλεύουν κάτω από εναλ-λακτικές συνθήκες με χαμηλότερο κόστος εργασίας», αναφέρειη Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε έκδοσή της, ομολογώντας τον κοινόστόχο που υπηρετούν οι πολλές και ποικίλες «ευέλικτες» εργα-σιακές σχέσεις. Σπεύδει όμως να κρύψει την αλήθεια αυτή πα-ρουσιάζοντας τις «μη τυπικές» μορφές εργασίας ως «μια απάν-τηση στην αυξανόμενη ανάγκη για ευελιξία τόσο από τη μεριά τουεργοδότη όσο και από τη μεριά του εργαζόμενου».

Ενα βήμα πιο μπροστά, οι εργοδότες ξεκαθαρίζουν πως ηορολογία που κάνει λόγο για «τυπικές» και «μη τυπικές» μορφέςαπασχόλησης είναι πλέον παρωχημένη, καθώς ο διαχωρισμόςδεν είναι τόσο σαφής. «Υπάρχει βεβαίως ποικιλομορφία όσοναφορά τις μορφές απασχόλησης στην Ευρώπη», σημειώνει ηένωση των Ευρωπαίων βιομηχάνων Business Europe. «Οι δια-φορετικές μορφές απασχόλησης έχουν διαφορετικά πλεονεκτή-ματα», σπεύδουν να σημειώσουν οι εργοδότες. Για παράδειγμα,για ορισμένους εργαζόμενους «η εργασία βάσει μιας ευέλικτηςσύμβασης μπορεί να ταιριάζει με τον τρόπο ζωής και τις ιδιαίτερεςπροτιμήσεις τους», αναφέρουν. Αντίστοιχα, εμφανίζονται να κά-νουν και χάρη στις άνεργες και τους ανέργους, σημειώνονταςμε θράσος ότι αυτές οι μορφές απασχόλησης αυξάνουν «τις δυ-νατότητες των ανέργων να βρουν δουλειά».


10

Ρεπορτάζ

Για το δημογραφικό...

Απόσπασμα από την τοποθέτηση της ΟΓΕ:Για την ΟΓΕ η εμφανής δυσκολία των νέων γυναικών, των ζευ-γαριών να πάρουν την απόφαση να τεκνοποιήσουν έχει εξή-γηση.

Στην σημερινή Ελλάδα, η μητρότητα δεν έχει κοινωνική αξία,δεν θεωρείται κοινωνικό δικαίωμα, αλλά κόστος για τον εργο-δότη, προσωπική υπόθεση του ζευγαριού και περισσότερο τηςγυναίκας. Οι ανάγκες για την κοινωνική προστασία της μητρό-τητας, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, ποτέ δεν ήτανεξασφαλισμένες για την πλειοψηφία των εργαζόμενων καιάνεργων γυναικών. Η κατάσταση επιδεινώθηκε στις συνθήκεςτης οικονομικής κρίσης, που ξεδιπλώθηκε μια ανελέητη, ακόμαπιο βάρβαρη επίθεση στα εργασιακά, ασφαλιστικά, κοινωνικάδικαιώματα των γυναικών και στη μητρότητα.

Μάλιστα, ΕΕ και οι κυβερνήσεις δεν αντιμετωπίζουν τη μη-τρότητα μόνο ως ατομική υπόθεση του ζευγαριού, αλλά πάνεένα βήμα παραπέρα, βλέποντας την ως πεδίο κερδοφορίας. Γι’αυτό και στη χώρα μας οι περισσότερες μαιευτικές και γυναι-κολογικές κλινικές και ό,τι σχετίζεται με αυτές, όπως τράπεζεςωαρίων, ομφαλικών κυττάρων κ.λπ, βρίσκονται στον ιδιωτικόεπιχειρηματικό τομέα. Μόνο ο τζίρος που έχουν τα ιδιωτικά με-γαθήρια της Υγείας από τη διαδικασία της Ιατρικώς Υποβοηθού-μενης Αναπαραγωγής στη χώρα μας ανέρχεται στα 30.000.000ευρώ ετησίως.

Ποια είναι τα εμπόδια, λοιπόν, σήμερα για τη νέα γυναίκα,το νέο ζευγάρι, ώστε να πάρει ελεύθερα την απόφασηνα τεκνοποιήσει:Η υποαπασχόληση, οι μισθοί-ψίχουλα, η ανασφάλιστη εργα-

σία. Το ποσοστό της γυναικείας ανεργίας στην Ελλάδα εξα-κολουθεί να σπάει το ευρωπαϊκό ρεκόρ ξεπερνώντας το27%, ενώ για τις νέες γυναίκες ηλικίας 15-24ετών προσεγ-γίζει το 47%. Πάνω από το 65% των μακροχρόνια άνεργωνείναι γυναίκες. Οι εργαζόμενες “με το μπλοκάκι” δεν έχουνκανένα δικαίωμα σε άδειες και επιδόματα. Συχνά ακούμεαπό νέες γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία “εδώ δεν

μπορώ να θρέψω τον εαυτό μου, μένω με τους γονείς μου,είμαστε τώρα για παιδιά;”.

Η εντατικοποίηση της εργασίας επιβαρύνει την ψυχική και σω-ματική υγεία των γυναικών. Τα κυκλικά ωράρια και η νυ-χτερινή εργασία των γυναικών, που η απαγόρευσή της άρ-θηκε στο όνομα της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναι-κών, αποτελούν έναν σημαντικό παράγοντα κινδύνου γιατην αναπαραγωγική υγεία των γυναικών. Οι ελαστικές σχέ-σεις και τα ωράρια-λάστιχο είναι παράγοντες συνδεδεμένοιμε την επιβάρυνση της υγείας, την αύξηση των δεικτών συ-χνότητας και βαρύτητας εργατικών ατυχημάτων και επαγ-γελματικών ασθενειών. Οι συνθήκες εργασίας μαζί με άλ-λους παράγοντες επιδρούν στα αυξημένα ποσοστά υπογό-νιμων ζευγαριών, σε αποβολές και επιπλοκές κατά τη διάρ-κεια της κύησης.

Η παντελής έλλειψη σεξουαλικής αγωγής και οικογενειακούπρογραμματισμού από επιστημονικούς και κρατικούς φο-ρείς, που αποτελούν κύρια αίτια για τις ανεπιθύμητες εγκυ-μοσύνες. Η χώρα μας έχει πρωτιά στις αμβλώσεις σε όλητην Ευρώπη.

Μάλιστα, πριν μια εβδομάδα ήταν η Παγκόσμια Ημέρα γιατο δικαίωμα των γυναικών στην ασφαλή άμβλωση. Αναρ-ρωτιόμαστε, πώς θα στηριχθεί η ατομική απόφαση μιας νέαςγυναίκας να συνεχίσει ή όχι την κύηση τη στιγμή που υπάρ-χει παντελής έλλειψη γνώσης από επιστημονικούς και κρα-τικούς φορείς για όλες τις παραμέτρους, τις συνέπειες απότη μια ή την άλλη επιλογή; Το οικονομικό κριτήριο δεν παίζεικανένα ρόλο στην ατομική απόφαση ενός νέου ζευγαριούνα προχωρήσει ή όχι την εγκυμοσύνη; Και βέβαια στην ατο-μική απόφαση μιας νέα γυναίκας επιδρά και το σμπαραλια-σμένο κρατικό σύστημα υγείας, η πολύμηνη αναμονή γιατην επέμβαση της άμβλωσης στις δημόσιες μαιευτικές καιγυναικολογικές κλινικές.

Οι εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου καλύπτονται μερικώς απότα ταμεία. Οι χιλιάδες ανασφάλιστες που κυοφορούν κα-λούνται να καλύψουν εξολοκλήρου τα έξοδα. Και μιλάμε για

Η ΟΓΕ, μετά από πρόσκληση της επιτροπής της Βουλής με θέμα το δημογραφικό,συμμετείχε σε συνεδρίαση, που αφορούσε την ακρόαση διάφορων φορέων για το συγκεκριμένοθέμα. Την ΟΓΕ εκπροσώπησε η Κωνσταντίνα Τσότρα, μέλος του Προεδρείου της. Σ’ αυτή τησυνεδρίαση συμμετείχαν φορείς, όπως η εκκλησία, η Τροχαία, το Ινστιτούτο ΟδικήςΑσφάλειας “Πάνος Μυλωνάς”, η Γενική Γραμματεία Ισότητας Φύλων, η ΠανελλαδικήΟμοσπονδία Τριτέκνων, η Ανώτατη Συνομοσπονδία Πολυτέκνων Ελλάδας και η ΚΕΔΕ.


11

Ρεπορτάζ

650 ευρώ ελάχιστο ποσό. Δεκάδες Κέντρα Φροντίδας Μη-τέρας-Παιδιού έχουν κλείσει τα τελευταία χρόνια.

Ο τοκετός είναι εμπόρευμα και μάλιστα πανάκριβο. O φυσιο-λογικός τοκετός κοστίζει 650 ευρώ, η καισαρική διπλάσια.Στα ιδιωτικά μαιευτήρια το κόστος πολλαπλασιάζεται. Υπάρ-χουν καταγγελίες από γυναίκες που αδυνατούν να πληρώ-σουν και δεν τους δίνεται εκβιαστικά εξιτήριο. Και προκλη-τικά οι κυβερνήσεις, προηγούμενες και σημερινή, έκοψαντο επίδομα τοκετού, που ανερχόταν στα 1000 ευρώ. Πλέοντο δίνουν μόνο σε όσες γυναίκες γεννούν στο σπίτι, όπωςοι γιαγιάδες μας. Και υποστηρίζουν ότι βασίζεται σε “επιστη-μονικές έρευνες”, θέτοντας σοβαρούς κινδύνους για τηςυγεία των εγκύων και των νεογνών. Μελέτη της ΕθνικήςΣχολής Δημόσιας Υγείας έδειξε ότι ο τοκετός στο σπίτι συμ-φέρει το κράτος, αφού μειώνει το κόστος κατά 60%.

Τα δημόσια μαιευτήρια είναι υποστελεχωμένα, με παλαιωμέ-νες και κακοσυντηρημένες υποδομές.

Στην Ελλάδα η ελάχιστη άδεια μητρότητας είναι 17 εβδομάδες.Η άδεια αμείβεται με το βασικό μισθό, ενώ σε υποαπασχό-ληση ούτε με 250 ευρώ το μήνα. Πρόσθετες παροχές, όπωςη εξάμηνη άδεια του ΟΑΕΔ, δεν αφορούν το σύνολο των ερ-γαζόμενων γυναικών. Στην πράξη πολλές λεχώνες, θηλά-ζουσες, νέες μητέρες εργαζόμενες στοχοποιούνται από ερ-γοδότες και προϊστάμενους σε ένα γενικό κλίμα που καλ-λιεργεί το σύστημα, ότι τάχα η άδεια μητρότητας είναι προ-νόμιο. Πολλές απολύονται μετά τη λήξη της άδειας. Άλλεςεκβιάζονται εκ των προτέρων, ακόμα και από την πρόσ-ληψη, και απειλούνται με απόλυση σε περίπτωση εγκυμο-σύνης.

Χιλιάδες παιδιά κάθε χρόνο μένουν εκτός των δημόσιων παι-δικών σταθμών, στους οποίους τα τροφεία υπερβαίνουνσυχνά τα 100 ευρώ το μήνα. Ενδεικτικά τη φετινή σχολικήχρονιά αναμένεται να μείνουν εκτός 55.000 παιδιά από όσαέκαναν αίτηση στο πρόγραμμα μέσω ΕΣΠΑ, ενώ υπολογί-ζεται ότι οι γονείς 180.000 παιδιών δεν κάνουν καν αίτησηαποθαρρυμένοι από τα κριτήρια και τα υψηλά τροφεία.

Βασικός στόχος του ριζοσπαστικού γυναικείου κινήματοςείναι η μείωση έως και εξάλειψη όλων εκείνων των ανα-σταλτικών παραγόντων, ώστε το ζευγάρι να μπορεί να γεννή-σει όσα παιδιά θέλει και όποτε το θέλει, σε μια κοινωνία πουθα παρέχει ολόπλευρη και ουσιαστική προστασία της μητρό-τητας και όλες τις προϋποθέσεις για την κάλυψη όλων τωνσύγχρονων αναγκών της οικογένειας.

Από «καλές πρακτικές»...χορτάσαμε!

Μεταξύ άλλων η Φωτεινή Κούβελα, Γενική Γραμματέας Ισό-τητας Φύλων υποστήριξε ως θετικά βήματα για την Ελλάδα

“τη δημιουργία του Συμβουλίου Εταιρικής Διακυβέρνησης γιατην προώθηση των γυναικών σε θέσεις ευθύνης και το ΕλληνικόΔίκτυο Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, του οποίου οι εταιρείες-μέλη εφαρμόζουν πρακτικές υπέρ της συμφιλίωσης οικογενει-ακών και επαγγελματικών υποχρεώσεων, όπως μερική απα-σχόληση, ευέλικτο ωράριο, τηλεργασία, συμπιεσμένη βδομάδα,διακοπή της σταδιοδρομίας, ιδιόκτητες δομές φροντίδας παι-διών ή χορήγηση επιδόματος φροντίδας παιδιών”, και άλλες πα-ρόμοιες “καλές πρακτικές” τις οποίες προσπαθούν να επεκτεί-νουν και να εμπλουτίσουν.

Υποκρισία χωρίς όριο! Για ακόμα μια φορά η ΓΓΙΦ ευθυγραμ-μίζεται με τις αντίστοιχες πολιτικές της ΕΕ για τις γυναίκες στονάξονα “της εξισορρόπησης της επαγγελματικής και προσωπικήςζωής”. Με όχημα την προστασία της μητρότητας ανοίγουν τοδρόμο σε ομίλους και επιχειρήσεις για ακόμα πιο λυσσαλέα επί-θεση στα δικαιώματα γυναικών και αντρών εργαζόμενων. Κιέχουν την απαίτηση να τους χρωστάμε ευγνωμοσύνη, αφού με-ριμνούν -στο όνομα της ισότητας των φύλων- το μαστίγιο απέ-ναντι στους εργαζόμενους να το κρατούν όχι μόνο άντρες, αλλάκαι γυναίκες στελέχη και διευθύντριες μεγαλοεπιχειρήσεων.

Τους γυρνάμε την πλάτη και αγωνιζόμαστε για μόνιμη και στα-θερή δουλειά για όλες τις γυναίκες με όλα τα ασφαλιστικά καιεργασιακά δικαιώματα, για ουσιαστική προστασία της μητρότη-τας στη βάση των σύγχρονων αναγκών μας.


12

Διονυσία Σπυράτου - Κωνσταντίνα Τσότρα

Α Αδιαμφισβήτητα ο μητρικός θηλασμός είναι πολύ ση-μαντικό και ουσιαστικό ζήτημα για τη νέα μητέρα. Άλ-λωστε, και επιστημονικά έχουν αποδειχτεί τα πολλαπλά

οφέλη του στην ψυχοσωματική ανάπτυξη του νεογνού (αντισώ-ματα, πρόληψη για παχυσαρκία, διαβήτη, αλλεργίες, άσθμα κ.ά.),αλλά και στη θηλάζουσα μητέρα (ομαλή επαναφορά της μήτρας,μείωση κινδύνου για οστεοπόρωση και καρκίνο του μαστού καιτων ωοθηκών, μείωση του κινδύνου για επιλόχεια κατάθλιψηκ.ά.), συνολικά στην ομαλή σχέση μεταξύ τους. Είναι βασικήπλευρά της μητρότητας και ως τέτοια πρέπει να εντάσσεται στηνπροστασία του συνολικότερου κοινωνικού χαρακτήρα της, ναμην είναι ένα απλά ατομικό ή οικογενειακό ζήτημα.

Τα τελευταία χρόνια, όμως, EE, κράτος, κυβερνήσεις, ΓενικήΓραμματεία Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ), Τοπική Διοίκηση, επι-χειρηματίες τον προβάλλουν αναδεικνύοντας πλευρές αποκα-λυπτικές όμως για τις πραγματικές τους προθέσεις.

Φέτος με την ευκαιρία του εορτασμού της Παγκόσμιας Βδο-μάδας Θηλασμού, η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων(ΓΓΙΦ), σε συνεργασία με το ΓΝΑ «Έλενα Βενιζέλου – Αλε-ξάνδρα» και το Δήμο Ιλίου πραγματοποίησε ημερίδα με θέμα«Μητρικός θηλασμός, πολιτικές και δράσεις», την Παρασκευή3 Νοέμβρη.

Η ΓΓΙΦ Φ. Κούβελα ανέφερε χαρακτηριστικά ότι η πρωτο-βουλία αυτή είναι ενταγμένη πλήρως στην πολιτική της κυβέρ-νησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ περί ισότητας των φύλων, τονίζοντας ότι:«Η συγκεκριμένη δράση που κάνουμε αποτελεί κομμάτι της θε-ματικής του εθνικού σχεδίου δράσης για την ισότητα της ΓΓΙΦ2016-2020 στο θεματικό πεδίο γυναίκες και υγεία και υλοποιείταιστο πλαίσιο αξιοποίησης όλων των εργαλείων στον αγώνα για τηνεπίτευξη της ουσιαστικής ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών,σύμφωνα και με τις κατευθυντήριες γραμμές των στόχων βιώσι-μης ανάπτυξης, ατζέντα 2030, όπως είναι γνωστό.

[...] Για τη φετινή χρονιά ο εορτασμός της Παγκόσμιας Εβδομά-δας Θηλασμού 2017 επικεντρώνεται σε τέσσερις θεματικές ενό-τητες, οι οποίες συνδέονται με τους δεκαεπτά Στόχους ΒιώσιμηςΑνάπτυξης: α) Περιβάλλον και κλιματική αλλαγή, β) διατροφή, επι-σιτιστική ασφάλεια και μείωση της φτώχειας, γ) επιβίωση, υγείακαι ευημερία, δ) γυναικεία παραγωγικότητα και εργασία.»

Στην ημερίδα εκτός από τις μεγαλοστομίες περί προαγωγήςτου μητρικού θηλασμού εστίασαν κυρίως «στα οικονομικά τουοφέλη». Είναι χαρακτηριστικά και αποκαλυπτικά τα αποσπά-σματα που ακολουθούν:«[...] Άλλωστε τα οφέλη που προέρχονται από την υγεία και την

ευημερία των γυναικών και των παιδιών προωθούν την πα-ραγωγικότητα, με τελικό αποτέλεσμα την εξασφάλιση του οι-κογενειακού εισοδήματος και της εργασίας και έχει και μα-κροπρόθεσμα οφέλη για τους εργοδότες, καθώς και για τηνκοινωνική-οικονομική ευημερία και σταθερότητα.» (Φ. Κού-βελα, ΓΓΙΦ).

«Μελέτες επιβεβαιώνουν ότι η αύξηση των ποσοστών του μητρι-κού θηλασμού θα μπορούσε να σώσει παγκοσμίως τη ζωήχιλιάδων παιδιών κάτω των 5 ετών και να μειώσει σημαντικάτο ετήσιο κόστος υγείας σε επίπεδα παγκόσμιας οικονομίας.»(κ. Ζενέτος, δήμαρχος Ιλίου).

«[…] Βέβαια υπάρχουν οικονομικά οφέλη τα οποία είναι προσμε-τρημένα στις διάφορες κοινωνίες από το μητρικό θηλασμό καιδεν είναι μόνο τα χρήματα που ξοδεύονται για να αγοραστείγάλα, αλλά είναι και τα χρήματα νοσηλείας των παιδιών στανοσοκομεία, που παθαίνουν όπως ακούσατε και πριν περισ-σότερες ιώσεις κλπ., και τα χρήματα από τις ημεραργίες τωνγονιών που κάθονται στο σπίτι.» (κ. Αντωνιάδου, επικεφαλήςτου προγράμματος ΑΛΚΥΟΝΗ).

«Θα έχουμε τριπλό οικονομικό όφελος αν προωθήσουμε το μη-τρικό θηλασμό: Δεν αγοράζουμε γάλα (720 ευρώ για τηναγορά μόνο τους πρώτους έξι μήνες), δε χρειάζεται να αγο-ραστεί ο εξοπλισμός για τη χορήγηση του ξένου γάλακτος (πα-νάκριβος εξοπλισμός), ενέργεια, νερό, μειώνονται τα έξοδαφαρμακευτικής περίθαλψης λόγω της προστασίας που προ-σφέρει το μητρικό γάλα, πολύ λιγότερα έξοδα για τη χρήσηφαρμάκων, για τη χρήση μονάδων εντατικής θεραπείας, γιατη χρήση γιατρών κλπ., επίσης έχουμε μείωση των απουσιώντων εργαζόμενων μητέρων για να πάνε το παιδί τους στο για-τρό, άρα αύξηση της παραγωγικότητας τόσο στον ιδιωτικό όσοκαι στο δημόσιο τομέα […] Το μητρικό γάλα δεν κάνει διακρί-σεις!» (κ. Σύνδου, διευθυντής ΕΣΥ, μαιευτήρας-γυναικολό-γος, μέλος της Επιτροπής Θηλασμού του ΓΝΑ Αλεξάνδρα).

Έργα & Ημέρες... της ΓΓΙΦ

ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ:

Ανάγκη για το παιδίή πεδίο κερδοφορίαςγια τους επιχειρημα-τικούς ομίλους;


13

Η προσπάθεια προαγωγής του μητρικού θηλασμού, όπωςπολύ γλαφυρά παρουσιάστηκε, γίνεται από εθελόντριεςμαίες και γιατρούς και όχι από επιστημονικό προσωπικό μεμόνιμη και σταθερή δουλειά ενταγμένο σε δημόσιο και δω-ρεάν σύστημα υγείας. Η μητρότητα και ο θηλασμός παρου-σιάζονται ως αποκλειστικά οικογενειακή, ατομική υπόθεση.Ας δούμε τι ειπώθηκε χαρακτηριστικά:

«Το πρωτόκολλο συνεργασίας ανάμεσα στο Έλενα Βενιζέλου καιτο δήμο Ιλίου επικύρωσε αυτήν τη συνεργασία, για να τονιστείπως σε εθελοντική βάση μαίες και γιατροί του Έλενα υποστη-ρίζουν τη δομή.» (κ. Αλεβίζου από το δήμο Ιλίου).

«Είναι πολύ σημαντικό το κομμάτι, η γυναίκα να μη νιώθει απρο-στάτευτη κοινωνικά. Γιατί σήμερα είναι πιο πυρηνικές οι οι-κογένειες. Γιατί αν πάμε πιο πίσω, η οικογένεια είχε τη γιαγιά,τη θεία, δεν υπήρχαν και επιλογές σε σχέση με το τι θα φάειτο μωρό, είχαμε το μητρικό γάλα και ουσιαστικά αυτό χάθηκε.[...] Επίσης ήθελα να πω σε σχέση με την Ολλανδία για έναωραίο πρόγραμμα που ξεκίνησε και που συνέχισε. Γυναίκεςσυνταξιούχες που είχανε κάποια εμπειρία εκπαιδεύτηκαν απόκάποια νοσοκομεία και παρείχαν εθελοντικά κάποιες υπηρε-σίες στις λεχώνες.» (Κ. Μιχαηλίσου, Σύνδεσμος ΘηλασμούΕλλάδας).

Βάζουν, λοιπόν, το μητρικό θηλασμό στην προκρούστεια κλίνητου κέρδους! Μετράνε κι αυτήν την υπέροχη πλευρά της μη-τρότητας με ευρώ και δολάρια, με χαμένες για τους εργοδότεςεργατοώρες. Ας δημιουργηθούν χώροι θηλασμού μέσα στιςεπιχειρήσεις για να μη χρειάζεται... άδεια η εργαζόμενη. Αντι-καθιστούν τις κρατικές δομές με επιστημονική στήριξη για τηνπροστασία της μητέρας και του νεογνού με απλήρωτους εθε-λοντές, με τζάμπα εργαζόμενους. Επιδιώκουν να πείσουν τη νέαγυναίκα να μείνει άνεργη, κλεισμένη στο σπίτι για να θηλάσεικαι να αφοσιωθεί στο παιδί της, όπως έκανε η γιαγιά της πρινεκατό χρόνια. Καθησυχάζουν την άνεργη ή κακοπληρωμένηνέα μητέρα για το πώς θα συντηρήσει το παιδί που έφερε στονκόσμο: Θα το θηλάζει, δε θα έχει έξοδα!

Πολλές ώρες κράτησε και αυτή η ημερίδα, όμως οι ανησυχίεςτης νέας μητέρας εργαζόμενης δεν πήραν για ακόμα μία φοράαπάντηση. Πώς η μισθωτή θα θηλάσει το μωρό της 6, 9, 12μήνες όταν επιστρέφει στη δουλειά λίγες βδομάδες μετά απότον τοκετό; Πώς θα θηλάσει η εργαζόμενη με το μπλοκάκι, η αυ-τοαπασχολούμενη που λιώνει στο μαγαζί της ατέλειωτες ώρες,η ανασφάλιστη, η εργαζόμενη του δουλεμπορικού, όταν πρα-κτικά της έχουν στερήσει το δικαίωμα στην άδεια μητρότητας;Πώς θα διατηρήσει τη γαλουχία η τηλεφωνήτρια που έχει μισήώρα διάλειμμα στο οχτάωρο; Πώς η γυναίκα που αμείβεται με500 ευρώ θα αγοράσει θήλαστρο, θα πληρώσει σύμβουλο μη-τρικού θηλασμού;

Η δυσκολία των περισσότερων γυναικών σήμερα να διατη-ρήσουν τη γαλουχία για όσο διάστημα έχουν ανάγκη οι ίδιες καιτο μωρό τους δεν εμποδίζεται γενικά κι αόριστα από τα στερεό-τυπα, την κακή νοοτροπία, την έλλειψη πληροφόρησης, αν καιφυσικά υπάρχουν και τέτοια φαινόμενα. Στη σύγχρονη εκμεταλ-λευτική κοινωνία η μητρότητα δεν έχει κοινωνική αξία, δε θε-

ωρείται κοινωνικό δικαίωμα, αλλά είναι προσωπική υπόθεσητου ζευγαριού και ιδιαίτερα της γυναίκας. Αυτό σημαίνει ότι ηγυναίκα της λαϊκής οικογένειας πρέπει να εξασφαλίσει μόνη της,βάζοντας βαθιά το χέρι στην τσέπη, όλες εκείνες τις προϋποθέ-σεις για να είναι η ίδια υγιής, να φέρει στον κόσμο ένα υγιές παιδίκαι να εξασφαλίσει το μεγάλωμα και τη διαπαιδαγώγησή του.Όλα γύρω από τη μητρότητα είναι εμπόρευμα, και μάλιστα ιδι-αίτερα ακριβοπληρωμένο. Ο θηλασμός δεν αποτελεί εξαίρεση.

Αυτό που βασικά η γυναίκα έχει σήμερα ανάγκη είναι η ολο-κληρωμένη κοινωνική προστασία της μητρότητας, δηλαδή η κά-λυψη όλων των σύγχρονων αναγκών της κατά την εμβρυική,τη βρεφική, την παιδική, την εφηβική, την ενήλικη ζωή της, καιόχι περιορισμένα μόνο στην περίοδο της εγκυμοσύνης, της γέν-νας και του θηλασμού.

Για να μπορέσει η νέα γυναίκα να γεννήσει, να θηλάσει, ναμεγαλώσει ένα ή περισσότερα παιδιά πραγματικά ανεμπόδιστα,χρειάζεται μόνιμη και σταθερή δουλειά με όλα τα ασφαλιστικάκαι εργασιακά δικαιώματα. Δωρεάν, υποχρεωτικό, υψηλού επι-πέδου προγεννητικό έλεγχο. Πρόσβαση σε δημόσια, υψηλούεπιπέδου μαιευτήρια με περιβάλλοντα χώρο σύγχρονο, ανθρώ-πινο, χαρούμενο, ήσυχο, ώστε τόσο το νεογνό όσο και η νέα μη-τέρα να προσαρμόζονται ομαλά στη νέα, και για τους δύο, πραγ-ματικότητα.

Διεκδικούμε για όλες τις εργαζόμενες άδειες κύησης - το-κετού - λοχείας δύο μήνες πριν και έξι μήνες μετά απότον το-κετό, δυνατότητα για γονική άδεια για ένα χρόνο, που να μπορείνα κάνει χρήση η μητέρα ή ο πατέρας με πλήρη μισθό, ασφαλι-στικά δικαιώματα και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Στη συ-νέχεια, διευκόλυνση της επιστροφής της μητέρας στην εργασία,με μειωμένα ωράρια κατά δύο ώρες για τα επόμενα δύο χρόνιακαι κατά μία ώρα για άλλα δύο, με δίκτυο δημόσιων και δωρεάνβρεφονηπιακών σταθμών και υποδομών για τη δημιουργικήαπασχόληση βρεφών και νηπίων.

Δημιουργία κέντρων ενημέρωσης και εκπαίδευσης για το θη-λασμό μέσα στα μαιευτήρια, αλλά και στο δίκτυο ΠρωτοβάθμιαςΦροντίδας Υγείας, στα πλαίσια ενός ενιαίου Αποκλειστικά Δη-μόσιου και Δωρεάν Συστήματος Υγείας. Με επιστημονικά κρι-τήρια και πρακτικά μέτρα να διευκολύνεται η νέα μητέρα και ναπροάγεται πραγματικά ο θηλασμός. Το έτοιμο βρεφικό γάλα είναιείδος πρώτης ανάγκης και θα έπρεπε να δίνεται δωρεάν ή σεπολύ χαμηλή τιμή.

Όντως, όπως αναφέρθηκε και στην ημερίδα, το μητρικόγάλα δεν κάνει διακρίσεις! Όμως, η πολιτική της ΕΕ, των κυ-βερνήσεων κάνει, καθώς οι εργαζόμενες πρέπει να είναι «δια-θέσιμες» στις απαιτήσεις της καπιταλιστικής εργοδοσίας και οθηλασμός δεν μπορεί να αποτελεί εμπόδιο σ’ αυτές. Οι «σταθμοίθηλασμού» που θεσμοθετήθηκαν το 2014 με νόμο δεν είναι απί-θανο να αναγορευτούν σε λίγο σε ισοδύναμο μέτρο της άδειαςθηλασμού ώστε οι εργοδότες να εγκαλούν τις νέες μητέρες ναεπιστρέφουν στη δουλειά σε συντομότερο διάστημα μετά απότον τοκετό. Γι’ αυτό εμείς οι γυναίκες του ριζοσπαστικού γυναι-κείου κινήματος απαντάμε δυναμικά με οργανωμένο αγώνα γιατην προστασία του κοινωνικού χαρακτήρα της μητρότητας.

Έργα & Ημέρες... της ΓΓΙΦ


14

Υγεία

ΕΞΑΡΣΗ ΤΗΣ ΙΛΑΡΑΣ

Αναγκαία η λήψη μέτρων από το υπουργείο Υγείας

Τ α εμβόλια αποτελούν το πιο σημαντικό επίτευγμα όσον αφορά τηνπρόληψη των λοιμωδών νοσημάτων στην ιστορία του ανθρώπινου

γένους. Τα εμβόλια αποτελούν το αποτελεσματικότερο, ασφαλέστερο καιφθηνότερο μέσο προάσπισης της δημόσιας υγείας. Ο εμβολιασμός ενόςπαιδιού δεν προστατεύει μόνο το ίδιο, αλλά και όλα τα παιδιά του κοι-νωνικού του περίγυρου, ελαττώνοντας τον κίνδυνο διασποράς τηςνόσου. Η κύρια επιδίωξη του εμβολιασμού είναι η δημιουργία ειδικήςανοσολογικής άμυνας έναντι συγκεκριμένου λοιμώδους νοσήματος, έτσιώστε το ανοσοποιητικό σύστημα να καταστεί ικανό να αντισταθεί στον

παθογόνο παράγοντα όταν έρθει σε επαφή. Κατά συνέπεια, ο εμβολια-σμός στοχεύει στην πρόληψη και εκρίζωση της νόσου.

Όλα τα εμβόλια, πριν κυκλοφορήσουν, έχουν ελεγχθεί για την αποτε-λεσματικότητα και την ασφάλειά τους και επιπλέον πληρούν απαραίτητατις παρακάτω προϋποθέσεις όπως να μην προκαλούν τη νόσο ή σοβαρέςανεπιθύμητες ενέργειες, να εξασφαλίζουν μακροχρόνια προστασία (τοιδανικότερο είναι εφ’ όρου ζωής), να μπορεί να εκτιμηθεί η αντισωματικήαπάντηση και ο εμβολιαζόμενος να μην μεταδίδει τη νόσο.

Ως ηλικία έναρξης του προγράμματος εμβολιασμού συστήνεται η ηλι-

Κ ατά την περίοδο 2016 - 2017 έχουν καταγραφεί περισ-σότερα από 14.000 περιστατικά ιλαράς σε όλη την Ευ-ρώπη και 41 θάνατοι. Στην Ελλάδα ένα βρέφος 11 μηνών

(από κοινότητα Ρομά) ήταν το πρώτο θανατηφόρο εργαστηριακάεπιβεβαιωμένο κρούσμα ιλαράς που καταγράφηκε. Συνολικά,μέχρι τις 26/10 είχαν καταγραφεί 326 κρούσματα ιλαράς, με με-γαλύτερη συχνότητα στα νότια της χώρας. Στη μεγάλη τους πλει-οψηφία αφορούν μικρά παιδιά από κοινότητες Ρομά και άτομααπό το γενικό πληθυσμό, κυρίως στην ηλικιακή ομάδα 25-44 ετώνπου δεν έχουν ανοσία στην ιλαρά, μεταξύ των οποίων και επαγ-γελματίες Υγείας που ήταν ανεμβολίαστοι ή ατελώς εμβολιασμέ-νοι. Τα παραπάνω στοιχεία αποδεικνύουν ότι βρισκόμαστε σεφάση επιδημίας και της ανάγκης να θωρακιστεί αποτελεσματικάο πληθυσμός έναντι της ιλαράς. Μία νόσος που λόγω των επιπλο-κών μπορεί να προκαλέσει πολύ σοβαρές βλάβες στον οργανι-σμό, όπως κώφωση, εγκεφαλίτιδα, διανοητική παράλυση κ.ά.,μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε απώλεια της ζωής.

Υπενθυμίζεται ότι από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού συ-στήνεται: Άμεσος εμβολιασμός με το εμβόλιο ιλαράς - παρωτί-τιδας - ερυθράς (εμβόλιο MMR) των παιδιών, των εφήβων καιτων ενηλίκων που δεν έχουν εμβολιαστεί με τις απαραίτητεςδόσεις. Παιδιά, έφηβοι και ενήλικες που έχουν γεννηθεί μετά το1970 και δεν έχουν ιστορικό νόσου πρέπει να είναι εμβολιασμέ-νοι με 2 δόσεις εμβολίου για την ιλαρά. Διενέργεια της πρώτηςδόσης του εμβολίου MMR στην ηλικία των 12 μηνών και διε-νέργεια της 2ης δόσης 3 μήνες μετά την 1η δόση ή - εφόσον έχειπαρέλθει το διάστημα αυτό - το ταχύτερο δυνατόν. Σε περιπτώ-σεις υψηλού κινδύνου, η 2η δόση μπορεί να γίνει με μεσοδιά-στημα τουλάχιστον 4 εβδομάδων από την 1η.

Σε κάθε περίπτωση, για άλλη μια φορά αναδεικνύονται οι σο-βαρές και διαχρονικές ευθύνες του κράτους: Η επιδημία ιλαράςστην Ευρώπη έχει παρουσιαστεί εδώ κι ένα χρόνο περίπου καιδεν πάρθηκε κανένα μέτρο πρόληψης. Χαρακτηριστικά, δενπάρθηκαν μέτρα έγκαιρου εμβολιασμού των παιδιών σε κοινό-

τητες όπου διαχρονικά καταγράφονται χαμηλά ποσοστά εμβο-λιασμού, όπως οι κοινότητες των Ρομά. Ακόμη και τώρα, οι οδη-γίες που δίνονται πετούν την ευθύνη σε όσους έχουν γεννηθείμετά το 1970 να ψάξουν μόνοι τους αν πρέπει να εμβολιαστούνή όχι, αντί να εξασφαλίζεται η άμεση δυνατότητα σχετικής εξέ-τασης μέσα από το δημόσιο σύστημα Υγείας. Η κυβέρνηση «πε-τάει το μπαλάκι» στους εργαζόμενους, στη λαϊκή οικογένεια, ναεκτιμήσει ο καθένας μόνος του αν συγκαταλέγεται σε αυτούςπου πρέπει να εμβολιαστούν. Κι όλα αυτά γιατί η ανάπτυξη τέ-τοιων δημόσιων δομών Υγείας και υπηρεσιών αποτελεί «κό-στος», εμπόδιο στην ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία,βάρος για την καπιταλιστική ανάπτυξη. Γι' αυτό στο πεδίο τηςεφαρμογής κυριαρχεί το στοιχείο της «ατομικής ευθύνης».

Η ΟΓΕ, τονίζει διαχρονικά ότι τα εμβόλια, όπως και κάθε επι-στημονικό επίτευγμα, πρέπει να αξιοποιούνται για να συμβάλ-λουν στην πρόληψη και προστασία της υγείας του λαού και απαι-τεί το κράτος και οι αρμόδιοι φορείς να αναλάβουν την πλήρηκαι καθολική εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού, ανάλογαμε την ηλικία, το φύλο, την κατάσταση της υγείας, που αποτελείκρίσιμο θέμα για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας.

Με αφορμή το συγκεκριμένο ζήτημα, έχουν γίνει εκδηλώσειςαπό συλλόγους και ομάδες της ΟΓΕ σε όλη τη χώρα, προκειμέ-νου να ενημερωθούν οι γυναίκες, να αναδειχτούν συγχύσειςπου έχουν δημιουργηθεί, με βάση και το λεγόμενο "αντιεμβο-λιαστικό κίνημα", αλλά και να δυναμώσει η δράση για διεκδί-κηση, προκειμένου τα παιδιά μας και όλος ο πληθυσμός να μημείνει ανοχύρωτος απέναντι στην επιδημία.

Ε Μ Β Ο Λ Ι Α

Παραθέτουμε άρθρο που ετοίμασε ειδικάγια το Δελτίο μας, ο Dr. Μητσιάκος Γεώργιος,

Επίκουρος Καθηγητής Νεογνολογίας, Ιατρικού Τμήματος της Σχολής Επιστημών Υγείας Α.Π.Θ.Β΄ Νεογνολογική Κλινική & ΜΕΝΝ Α.Π.Θ.Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» Θεσσαλονίκης


15

Υγεία

κία των 2 μηνών ακόμη και για τα πρόωρα νεογνά (σε ειδικές περιπτώ-σεις το εμβόλιο της ηπατίτιδας Β και το BCG μπορεί να διενεργηθούν αμέ-σως μετά τη γέννηση). Ο θηλασμός εσφαλμένα θεωρείται ότι προστατεύειτα παιδιά εξαιτίας των μητρικών αντισωμάτων που περιέχονται στο μη-τρικό γάλα. Αυτά ανευρίσκονται σε πολύ μικρές ποσότητες, δεν επαρ-κούν για να προστατεύσουν τα παιδία και ως εκ τούτου τα παιδιά πουθηλάζουν πρέπει να εμβολιάζονται. Επίσης, αν ένα παιδί έχει νοσήσειστο παρελθόν από συγκεκριμένο νόσημα, χωρίς να το γνωρίζει, μπορείνα εμβολιαστεί χωρίς κανένα απολύτως κίνδυνο. Ακόμα και αν καθυ-στερήσει ο εμβολιασμός κάποια φορά, πρέπει να συνεχίζεται από όπουσταμάτησε και όχι να αρχίζει το εμβολιαστικό σχήμα από την αρχή. Ο εμ-βολιασμός δεν πρέπει να διενεργείται όταν το παιδί πάσχει από οξύ εμ-πύρετο νόσημα ή έχει εμφανίσει σοβαρή αντίδραση σε προηγούμενηδόση εμβολίου. Πέραν της πρώτης δόσης του εμβολίου, απαραίτητεςείναι και οι επαναληπτικές - αναμνηστικές δόσεις, οι οποίες χορηγούνταιγια να καταστεί ικανό το ανοσοποιητικό σύστημα για ταχύτερη, αποτε-λεσματικότερη και μακροβιότερη ανοσιακή απάντηση.

Ενδεικτικό της αποτελεσματικότητας των εμβολίων αποτελεί η εξά-λειψη της Ευλογιάς από ολόκληρο τον πλανήτη, η εξάλειψη της Πολιο-μυελίτιδας (Δυτικό ημισφαίριο), ο περιορισμός των κρουσμάτων της Ιλα-ράς στις ΗΠΑ και σε περιοχές της Ευρώπης και η θεαματική μείωση τωνκρουσμάτων Τετάνου, Ερυθράς, Διφθερίτιδας, Μηνιγγίτιδας και Ηπατί-τιδας Β. Με δεδομένο ότι τα νοσήματα που προλαμβάνονται μέσω εμ-βολιασμού τείνουν προς εξάλειψη, η ανησυχία για την ασφάλεια των εμ-βολίων εντείνεται, γεγονός που οφείλεται στον μεγάλο πληθυσμό υγιώνπαιδιών στα οποία εφαρμόζεται ο εμβολιασμός. Η απαρχή της ανησυχίαςκαι αμφισβήτησης των εμβολίων τοποθετείται ήδη από το 1796 με τηνεφαρμογή του πρώτου εμβολίου – της ευλογιάς. Εδώ και αρκετές δε-καετίες και έπειτα από παγκόσμια συστηματική προσπάθεια η ευλογίαέχει εξαλειφθεί και δεν διενεργείται ο αντίστοιχος εμβολιασμός. Επομέ-νως, η ανησυχία για την χρησιμότητα και ασφάλεια των εμβολίων, οφεί-λεται στην ίδια την επιτυχία και αποτελεσματικότητά τους μέσω της συλ-λογικής ανοσίας που έχει επιτευχθεί. Συλλογική ανοσία ονομάζεται τοφαινόμενο κατά το οποίο, τα μη εμβολιασθέντα άτομα ενός πληθυσμού,και ως εκ τούτου ο πληθυσμός ως σύνολο, προστατεύονται εμμέσως απόμόλυνση με συγκεκριμένο παθογόνο μικροοργανισμό λόγω της παρου-σίας εμβολιασθέντων ατόμων, τα οποία εμποδίζουν την διασπορά τηςνόσου. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες που προκαλούνται από τα εμβόλιαείναι συνήθως ήπιες και παροδικές και εξαιρετικά σπάνια είναι σοβαρές,όπως για παράδειγμα το εμβόλιο έναντι ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδος(ΜΜR) όπου για κάθε 1.000.000 εμβολιασθέντων παιδιών, 10 παιδιά θαπαρουσιάσουν σοβαρή αναφυλαξία, ενώ αντίστοιχα για 1.000.000 παι-

διών που θα νοσήσουν από ιλαρά, περίπου 2.500 θα καταλήξουν.Ταυτόχρονα, η ανεπάρκεια ή/και η απουσία των εμβολιαστικών προ-

γραμμάτων σε πολλές περιοχές του πλανήτη εγκυμονεί κινδύνους γιατη δημόσια υγεία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η έξαρση ιλαράς(14.000 κρούσματα) σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες η οποία συνοδεύε-ται από δεκάδες θανάτους (35 νεκροί μέχρι τον Ιούλιο του 2017).

Πηγή: https://ecdc.europa.eu/en/news-events/epidemiological-up-date-measles-monitoring-european-outbreaks-7-july-2017

Ένας επιπλέον λόγος αμφισβήτησης των εμβολιαστικών προγραμμά-των είναι η εμπορευματοποίηση και η ανάπτυξη της επιχειρηματικότηταςστην έρευνα, παραγωγή και διάθεση των εμβολίων. Αυτή η κατάστασηέχει ως αποτέλεσμα αρκετοί γονείς να θεωρούν ότι η εφαρμογή των εμ-βολιαστικών προγραμμάτων καθορίζεται αποκλειστικά από την επιδίωξητου κέρδους των φαρμακευτικών εταιριών.

Αυτό που απαιτείται σήμερα είναι:Με ευθύνη του κράτους να εξασφαλιστεί η συνεχής και υπεύθυνη ενη-

μέρωση των γονιών και συνολικά του πληθυσμού, σχετικά με τον εμ-βολιασμό, προκειμένου πεποιθήσεις στρεβλές που είναι δημιουργήματαφόβου, αμάθειας, άγνοιας και ανασφάλειας να αντιμετωπιστούν και ναξεπεραστούν.

Συνεχής ενημέρωση και εκπαίδευση των γιατρών και όλων των υγει-ονομικών σχετικά με τα εμβόλια. Ως βήμα προάσπισης της δημόσιαςυγείας, για την μεγαλύτερη δυνατή κάλυψη του πληθυσμού και προκει-μένου να επιτευχθεί η μέγιστη συλλογική ανοσία επιβάλλεται να εφαρ-μόζεται ο εμβολιασμός καθολικά σε όλα τα παιδιά με αποκλειστική ευ-θύνη της πολιτείας και του κράτους και να μην είναι ευθύνη του καθενόςξεχωριστά. Για την ευόδωση αυτού του στόχου απαραίτητο είναι η υπο-χρεωτική και δωρεάν εφαρμογή και παρακολούθηση των εμβολιαστι-κών αναγκών του πληθυσμού από κρατικές μονάδες Υγείας, με ανά-πτυξη δημόσιων Κέντρων Υγείας με πλήρη εξοπλισμό και στελέχωσηπου θα καλύπτουν πανελλαδικά τις εμβολιαστικές ανάγκες όλου του πλη-θυσμού. Επιπλέον, η δημιουργία κινητών μονάδων θα καλύπτει κοινω-νικές ομάδες όπως πρόσφυγες - μετανάστες, Ρομά, ηλικιωμένοι, ΑμεΑ,κ.λπ.

Όλα τα εμβόλια που είναι επιστημονικά αποδεδειγμένα ασφαλή καιαποτελεσματικά πρέπει να ενταχθούν στο εθνικό πρόγραμμα εμβολια-σμού και να παρέχονται σε όλους δωρεάν μέσω των δημόσιων δομώνυγείας, με αυστηρά και μόνο επιστημονικά κριτήρια και η αποζημίωσητους να γίνεται με δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού και όχι τωνασφαλιστικών ταμείων. Βασική προϋπόθεση, στην προσπάθεια απεμ-πόλησης της έννοιας του κέρδους, αποτελεί και η κοινωνικοποίηση τωνβασικών συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής στη βιομηχανία εμβο-λίων. Ο συνδυασμός όλων των παραπάνω μέτρων συμβάλλει στην αν-τιμετώπιση των εμβολίων ως μέτρο προάσπιση της Δημόσιας Υγείας καιόχι ως εμπόρευμα, καταρρίπτοντας και την αμφισβήτηση των γονέωνότι την αναγκαιότητα της εφαρμογής του εμβολιασμού την επιβάλλει απο-κλειστικά το κέρδος των φαρμακευτικών εταιριών.

Για την επίτευξη των συγκεκριμένων προτάσεων και θέσεων απαι-τείται για τη χώρα μας η δημιουργία ενός ενιαίου κρατικού φορέα έρευ-νας, παραγωγής, εισαγωγής και διακίνησής των εμβολίων με κριτήριοτην καθολική και δωρεάν κάλυψη των σύγχρονων λαϊκών αναγκών.

«Δύο παρεμβάσεις είχαν τη μεγαλύτερη επίπτωση στη δη-μόσια υγεία διεθνώς: Το Καθαρό νερό και τα Εμβόλια.»

Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.


Κ ινητοποίηση έξω από το υπουργείο Εσωτερικών οργανώθηκε στις 20 Σεπτέμ-βρη από την Ομοσπονδία Γυναικών Ελλάδας(ΟΓΕ) και το Συνδικάτο ΟΤΑ Ατ-τικής απαιτώντας αποκλειστικά κρατικούς, δημόσιους και δωρεάν παιδικούς

σταθμούς για όλα τα παιδιά.

Με το σύνθημα αυτό καταγγείλαμε τον αποκλεισμό δεκάδων χιλιάδωνπαιδιών από τους παιδικούς σταθμούς, τις ελλείψεις προσωπικού καιτις απολύσεις εργαζομένων. Στην κινητοποίηση συμμετείχαν εργαζό-μενοι και απολυμένοι από το Δημοτικό Βρεφοκομείο Αθηνών, όπου 83εργαζόμενοι πετάχτηκαν μέσα στο καλοκαίρι στην ανεργία, όταν οι πα-ρατάσεις των συμβάσεών τους κρίθηκαν παράνομες.

55.000 είναι μόνο τα παιδιά που αποκλείστηκαν από το πρόγραμματης Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης(ΕΕΤΑΑ). Όμως αυτά που θα μείνουν και φέτος εκτός προσχολικήςαγωγής είναι πολύ περισσότερα. Δεν είναι μόνο αυτά που αποκλεί-στηκαν από το πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, δεν είναι μόνο αυτά που δενμπορούν οι γονείς τους να πληρώνουν τροφεία στους δημοτικούςπαιδικούς σταθμούς και δίδακτρα στους ιδιωτικούς. Είναι και όλαεκείνα που οι γονείς τους δεν έχουν κάνει καν αίτηση για να γίνουν

δεκτά στους παιδικούς σταθμούς είτε γιατί δεν πληρούν τις προ-ϋποθέσεις, είτε για άλλους λόγους.

Η προσχολική αγωγή δεν μπορεί να είναι ούτε εμπόρευμα, ούτεευκαιρία, ούτε λύση ανάγκης για τους γονείς ώστε να μπορούν ναεργαστούν, ούτε ένα ζεστό μέρος και ένα πιάτο φαΐ για τα παιδιάτων οικογενειών που έχουν φτάσει σε εξαθλίωση από τις εφαρμο-ζόμενες πολιτικές. Αποτελεί λαϊκή ανάγκη και δικαίωμα κάθε παι-διού. Γι’ αυτό οι Σύλλογοι και οι Ομάδες της ΟΓΕ ενώσαμε τη φωνήμας με τη φωνή της Ένωσης Γονέων και Κηδεμόνων και των εργα-ζομένων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Δεν αποτέλεσε έκπληξη για μας η απουσία του Υπουργού και η άρ-νηση να δεχτούν την αντιπροσωπεία μας, παρά την προηγούμενη ενη-μέρωση του Υπουργείου. Καταγγείλαμε την άρνηση του υπουργείουνα μας δεχτεί, και τις προφάσεις που προέβαλε. Δίνοντας δυναμικήαπάντηση στην κοροϊδία, μπήκαμε αιφνιδιαστικά στην είσοδο του κτι-ρίου, ξεκαθαρίζοντας πως δεν θα υποχωρήσουμε μέχρι να γίνουμεδεκτές. Τα συνθήματα των μανάδων, των γυναικών της ΟΓΕ, των ερ-γαζομένων έφθασαν μέχρι τους επάνω ορόφους. «Παιδικοί σταθμοίγια μας και τα παιδιά μας, του κράτους υποχρέωση κι εμάς δικαίωμάμας». «Νέα γυναίκα η ΟΓΕ σε καλεί, σου κήρυξαν τον πόλεμο, πολέματους κι εσύ».Τελικά, κάτω από την πίεση μια αντιπροσωπεία έγινεδεκτή, χωρίς ωστόσο να πάρει καμία απάντηση στα αιτήματά της. Οεκπρόσωπος του υπουργείου δεν δεσμεύτηκε για τίποτα, μας πα-ρέπεμψε στο υπουργείο Εργασίας, κάνοντας τους εργαζόμενους και

τις μητέρες βρεφών και νηπίων «μπαλάκι»… ενώ «διαβεβαίωσε» γιατις καλές προθέσεις της κυβέρνησης. ‘Ομως ξέρουμε καλά ότι δεκάδες χιλιάδες παιδιά βρί-σκονται εκτός προσχολικής αγωγής όχι λόγω …προθέσεων, αλλά εξαιτίας των πολιτικών επι-λογών της κυβέρνησης που προτιμάει στο όνομα της «δίκαιης ανάπτυξης» να δίνει γη και ύδωρστους βιομήχανους, τους τραπεζίτες και τους εφοπλιστές και να τσακίζει κάθε λαϊκή ανάγκη.

16

Ρεπορτάζ

«Παιδικοί σταθμοί για όλα τα παιδιά μας, του κράτους υποχρέωση και μας δικαίωμά μας»


17

ΗΜΕΡΙΔΑ Ε.ΣΥ.Ν. - ΟΓΕ

Ουσιοεξάρτηση:Η ιδιαίτερη επίδρασή της στις γυναίκες


18

Ημερίδα Ε ΣΥΝ - ΟΓΕ

Ημερίδα ΕΣΥΝ-ΟΓΕ 22/10/2017

«Ουσιοεξάρτηση – Η ιδιαίτερηεπίδρασή της στις γυναίκες»

T ο Εθνικό Συμβούλιο κατά των Ναρκωτικών (ΕΣΥΝ) καιη Ομοσπονδία Γυναικών Ελλάδας (ΟΓΕ) συνδιοργά-νωσαν στις 22 του Οκτώβρη στον κινηματογράφο «Αλ-

κυονίς» ημερίδα με θέμα «Ουσιοεξάρτηση – η ιδιαίτερη επί-δρασή της στις γυναίκες». Φωτίστηκαν ιδιαίτερες πλευρές τουφαινομένου της εξάρτησης στις γυναίκες και έγιναν παρεμβά-σεις που έδωσαν αφορμή για πλούσιο προβληματισμό και συ-ζήτηση. Στόχος ήταν να αποτελέσει η ημερίδα σταθμό για πρω-τοβουλίες το επόμενο διάστημα στον αγώνα ενάντια σε όλα ταναρκωτικά, ενάντια στο διαχωρισμό των ναρκωτικών σε«σκληρά» και «μαλακά», ενάντια στις προσπάθειες να νομιμο-ποιηθεί η καλλιέργεια και η χρήση κάνναβης στη χώρα μας.

Από μεριά της ΟΓΕ στόχος είναι να ενημερώσει σ’ αυτήν τηνκατεύθυνση, να ευαισθητοποιήσει τις γυναίκες, αλλά και συγ-χρόνως να τις «μπολιάσει» με τις αξίες της συλλογικότητας, νασυμβάλει ώστε να αποτελούν ζωντανό παράδειγμα αγωνιστι-κής στάσης ζωής, πρώτα απ’ όλα για τα παιδιά τους. Σύνθηματης ημερίδας ήταν:

ΠΑΛΕΥΟΥΜΕ ΑΝΥΠΟΧΩΡΗΤΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑΝΑΡΚΩΤΙΚΑ, ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΕ ΚΑΘΕΤΙ ΠΟΥ ΜΑΣ ΝΑΡΚΩΝΕΙ.

Εκτεταμένα αποσπάσματα από τις ομιλίες, τις παρεμβάσεις,καθώς και επιπλέον στοιχεία για το θέμα θα παρουσιάσουμε σ’αυτό μας το αφιέρωμα.

«Το πρόβλημα της εξάρτησης από ουσίες είναι ένα κοινωνικόφαινόμενο γιατί είναι κοινωνικές οι αιτίες του, είναι κοινωνικέςοι επιπτώσεις του και αντανακλώνται σε όλες τις πτυχές της κοι-νωνικής ζωής. Η εξέλιξη του φαινομένου και οι διαστάσεις πουπαίρνει στις μέρες μας το αναγορεύουν σε ένα από τα σημαντι-κότερα προβλήματα της εποχής μας. Τα στοιχεία επιβεβαιώνουνμε τον πιο δραματικό τρόπο ότι όλες οι πτυχές του έχουν ιδιαί-τερα επιδεινωθεί στο γυναικείο πληθυσμό. Δεν πρόκειται μόνογια τις δεκάδες των εξαθλιωμένων ανθρώπων που συναντάμεστο δρόμο…

Πρόκειται για τη ζωή και το μέλλον χιλιάδων παιδιών-νέων,που διαμορφώνουν έναν τρόπο ζωής που χαρακτηρίζεται απότην παραίτηση και τη φυγή από την πραγματικότητα. Είναι έναςακόμα τοίχος που υψώνεται για να τους εμποδίσει να σταθούναγωνιστικά απέναντι στα προβλήματα και να διεκδικήσουν τηζωή και το μέλλον που τους αξίζει. Γι’ αυτό λέμε ότι ο αγώναςενάντια σε όλα τα ναρκωτικά δεν είναι υπόθεση μόνο των ειδι-κών, μας αφορά όλους. Η μόνη διέξοδος είναι ένα πλατύ καιισχυρό κοινωνικό κίνημα, που σε συνεργασία με τους φορείςτου μαζικού λαϊκού κινήματος θα παλεύει για την ανατροπή τωναιτιών που οδηγούν στη χρήση ουσιών• που θα ευαισθητοποιεί,θα ενημερώνει, θα βάζει στόχους και θα διεκδικεί λύσεις. Έναμαζικό, διεκδικητικό Αντιναρκωτικό Μέτωπο, που θα έχει πα-ράλληλα τη δική του συνεισφορά στην πρόληψη μέσα από τιςπολύμορφες δράσεις του.

Σε αυτήν την κατεύθυνση είναι προσανατολισμένη η δράσητου ΕΣΥΝ. Στην προσπάθεια αυτή έχουμε συναντηθεί πολλέςφορές, σε κοινές εκδηλώσεις, με τους Συλλόγους Γυναικών στις

γειτονιές της Αθήνας και σεόλη την Ελλάδα. Η συνάντησηαυτή είναι φυσική συνέπειατου χαρακτήρα της ΟΓΕ. Αφούμέσα στις 10ετίες της δράσηςτης παλεύει σταθερά και ατα-λάντευτα για να αναδείξει όλεςτις σύγχρονες πλευρές τηςανισοτιμίας της γυναίκας. Νααναδείξει τα προβλήματα, πουαποτελούν εξάλλου το υπόβα-θρο πάνω στο οποίο γεννιέταικαι αναπαράγεται το φαινό-μενο της εξάρτησης από ου-σίες. Να προβάλει και να διεκδικήσει αιτήματα με βάση τις σύγ-χρονες ανάγκες των γυναικών. Στη δράση της αυτή είναι ενταγ-μένος σταθερά και με συνέπεια ο αγώνας ενάντια σε όλα τα ναρ-κωτικά.

Αυτή η εκδήλωση αποτελεί μια κλιμάκωση της συνεργασίαςμας, που θα έχει συνέχεια. Στόχος της είναι να κάνουμε βήματαστην ουσιαστική και σε βάθος ενημέρωση. Να καταθέσουμε σκέ-ψεις, προβληματισμούς, απόψεις, για τους στόχους και τις μορφέςμε τις οποίες θα προχωρήσουμε. Σε όλη την πορεία μας μέχρισήμερα πολύτιμοι σύμμαχοι και συνεργάτες ήταν το ΚΕΘΕΑ καιοι άνθρωποί του. Η επιστημονική τους γνώση και η μεγάλη εμ-πειρία τους στη θεραπεία και την επανένταξη αλλά και στην πρό-ληψη και την έρευνα θα συμβάλει σημαντικά στην επιτυχία τηςσημερινής εκδήλωσης, αλλά και επόμενες δράσεις μας.»

Ανοίγοντας την ημερίδα, η πρόεδρος του ΕΣΥΝ Μαρίνα Τσίγκα τόνισε ότι «ο αγώνας ενάν-τια στα ναρκωτικά δεν αφορά μόνο τους ειδικούς, μας αφορά όλους». Μεταξύ άλλων ανέφερε:


19


Μια λεπτή κόκκινη γραμμή συνδέειτην πάλη του ΕΣΥΝ απέναντι σε όλα τα ναρκωτικά

και την πάλη της ΟΓΕγια τα σύγχρονα δικαιώματα της γυναίκας

Η πρωτοβουλία τουΕΣΥΝ και της ΟΓΕθέλουμε να είναι η

απαρχή μια μαζικής-οργανω-μένης και διαρκούς μάχης,που θα βάζει στο στόχαστροτην ουσία του προβλήματοςτων ναρκωτικών, αλλά πα-ράλληλα να βαθύνουμε στοπώς το ζήτημα επιδρά στη γυ-

ναίκα, ποια η στάση του μαζικού και του οργανωμένου γυναι-κείου κινήματος. Να είναι η απαρχή για πλήθος εκδηλώσεων,παρεμβάσεων και κινηματικής δράσης στο σύνολο της χώραςμέσα από τα Παραρτήματα του ΕΣΥΝ, αλλά και τους Συλλόγουςκαι τις Ομάδες της ΟΓΕ.

Πολυπαραγοντικό κοινωνικό φαινόμενο η τοξικοεξάρτησηΥπάρχει μια λεπτή κόκκινη γραμμή που συνδέει τόσο την πάλητου ΕΣΥΝ απέναντι σε όλα τα ναρκωτικά, τον τρόπο ζωής πουσυνοδεύει η τοξικοεξάρτηση, και την πάλη της ΟΓΕ για τα σύγ-χρονα δικαιώματα της γυναίκας. Αυτή η λεπτή κόκκινη γραμμήείναι η κοινωνική βάση, ότι δηλαδή δε βλέπουμε τα αίτια πουγεννούν και αναπαράγουν τα προβλήματα της γυναίκας, αλλάκαι το φαινόμενο των ναρκωτικών, έξω από τα σημερινά δεδο-μένα, έξω από την κοινωνική βάση, τις κοινωνικές σχέσεις πουσυντελείται.

Η σημερινή κοινωνία, ο τρόπος ζωής που προβάλλεται, τα ση-μερινά πρότυπα ζωής είναι η βάση πάνω στην οποία γεννιέταικαι αναπτύσσεται ως φαινόμενο η τοξικομανία. Εδώ πρέπει νααναζητηθούν οι τρόποι αντιμετώπισής του, αλλά και εδώ πρέπεινα μπαίνει και το στόχαστρο της πάλης μας.

Το ζήτημα της τοξικοεξάρτησης, των ναρκωτικών είναι έναπολυπαραγοντικό κοινωνικό φαινόμενο. Πολυπαραγοντικό γιατίαπό τον πειραματισμό και τη δοκιμή μέχρι την εξάρτηση συν-δράμουν πολλοί παράγοντες –ατομικοί, ψυχολογικοί, πολιτικοί,πολιτισμικοί, οικονομικοί, ιστορικοί– αλλά πάντα συντελείταιμέσα σε συγκεκριμένα κοινωνικά πλαίσια. Αυτά τα κοινωνικάπλαίσια είναι που καθορίζουν τη μαζικότητα του φαινομένου, τη

διάδοση των ουσιών, τις κοινωνικές σχέσεις κάθε ξεχωριστούατόμου και κάθε ξεχωριστής προσωπικότητας. Εντάσσεται σεένα συγκεκριμένο κοινωνικοοικονομικό σύστημα, το οποίο τε-λικά ορίζει τις συνθήκες παραγωγής, πώλησης, αλλά και κατα-νάλωσης ναρκωτικών ουσιών.

Παράγοντες που επηρεάζουν τη σχέση ενόςανθρώπου με τα ναρκωτικάΓια να αναπτυχθεί η σχέση ενός ατόμου με τα ναρκωτικά –απότην πρώτη επαφή μέχρι το τελικό στάδιο της εξάρτησης– επι-δρούν και συνυπάρχουν διαλεκτικά δεμένα τρεις βασικοί πα-ράγοντες:

1. Το άτομο και η προσωπικότητά του.2. Η ύπαρξη ουσιών. 3. Η κοινωνική στιγμή που το άτομο

θα έρθει σε επαφή με την ουσία.

Από αυτά τα τρία διαλεκτικά στοιχείαπροκύπτουν κάποια ερωτήματα:Τι προσωπικότητες διαμορφώνουμε σήμερα; Με τι πρότυπα; Μεποιες αξίες; Σε μια κοινωνία με ελεύθερες ή όχι τις ναρκωτικέςουσίες; Είναι η επαφή με την ουσία μια ατομική υπόθεση ή είναιμια κοινωνική σχέση; Σε ποια κοινωνία εν τέλει συντελείται, ποιαη οικονομική της βάση, πώς το εποικοδόμημα της κοινωνίαςκαθορίζει και το περιεχόμενο των κοινωνικών σχέσεων, άρακαι των κοινωνικών συμπεριφορών;

Για να προσεγγίσουμε την κοινωνική προέλευση του φαινο-μένου της τοξικοεξάρτησης, πρέπει καταρχήν να προσεγγίσουμετον τρόπο δημιουργίας της προσωπικότητας και κατ’ επέκτασητης ανθρώπινης συμπεριφοράς.

Υπάρχουν πολλές θεωρίες που προσπαθούν να προσεγγί-σουν τον άνθρωπο αποσπασματικά, αποσπασμένο από τις κοι-νωνικές, οικονομικές, πολιτισμικές συνθήκες στις οποίες ζει καιαναπτύσσεται. Αποσιωπάται το γεγονός ότι η προσωπικότητασυνιστά μια ολοκληρωμένη κοινωνική ποιότητα που το άτομοκατακτά μέσα από τη δραστηριότητα, μέσα από τη συμμετοχήτου στις κοινωνικές σχέσεις και όχι με παρθενογένεση. Άρα δεν

Κατηφές ΠαναγιώτηςΚοινωνιολόγος - Σύμβουλος εξαρτήσεων

Γραμματέας ΕΣΥΝ


20


πρέπει να λησμονούμε ότι βασικό χαρακτηριστικό πουδιαμορφώνει την ανθρώπινη προσωπικότητα είναι ότι οάνθρωπος είναι κοινωνικό ον.

Έτσι και στο φαινόμενο της τοξικοεξάρτησης, αν θέ-λουμε να το προσεγγίσουμε ολοκληρωμένα, πρέπει ναλάβουμε υπόψη μας τις κοινωνικές σχέσεις μέσα στιςοποίες αυτό διαμορφώνεται. Ένα φαινόμενο το οποίο συ-νιστά ακραία μορφή αλλοτρίωσης του ανθρώπου, δεδο-μένου του ότι απομακρύνει τον άνθρωπο από τις πραγ-ματικές του ανάγκες, πόσο μάλλον από τη διεκδίκηση ναφέρει τη ζωή στα μέτρα των δικών του αναγκών, απομα-κρύνει τον άνθρωπο από το ίδιο το κοινωνικό γίγνεσθαι,εφόσον η ουσία ορίζει την ίδια του την ύπαρξη, αλλά καιτις σχέσεις του με την κοινωνία.

Σήμερα μάλιστα δε μιλάμε απλά για το φαινόμενο μόνοτης τοξικομανίας, αλλά και της πολυτοξικομανίας, δηλαδήτην παράλληλη χρήση πολλών ουσιών από ένα άτομο.Δεν είναι τυχαίο ότι σε αυτές τις συνθήκες έχουμε μια ρα-γδαία αύξηση της τοξικομανίας και πολυτοξικομανίας. Αςμην ξεχνάμε ότι η κρίση φέρνει και περισσότερη χρήση,με την έννοια ότι ευνοεί μια σειρά από παράγοντες πουαφορούν το άτομο, την οικογένεια και το ευρύτερο κοι-νωνικό περιβάλλον, οι οποίοι με τη σειρά τους ευνοούντην καταφυγή στη χρήση παράνομων ουσιών, αλλά καιάλλες μορφές εξάρτησης, όπως το αλκοόλ και ο τζόγος.Και από εδώ φαίνεται γιατί η χρήση ουσιών και η διάδοσήτους έχει τη βάση στο σημερινό κοινωνικό σύστημα.

Ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχείαΤα στοιχεία στη χώρα μας σήμερα δείχνουν ότι πάνω από το 65%των εφήβων έχει πειραματιστεί με την κάνναβη, ότι έχει τριπλα-σιαστεί ο αριθμός των μαθητών που συστηματοποιεί τη χρήση της(από 3,4% το 1984 σε 13,5% το 2011), ότι το 8% των μαθητών κάνεισυστηματική χρήση κάνναβης –το 1,8% όσων κάνουν χρήση κάν-ναβης είναι μαθητές Α΄ και Β΄ Γυμνασίου– ότι έχει μειωθεί η ηλι-κία πρώτης επαφής με τα ναρκωτικά πριν τα 14 έτη, ότι οι νέεςμαθήτριες μπαίνουν πολύ πιο δυναμικά στη χρήση απ’ ό,τι στο πα-ρελθόν. Η γενική χρήση ουσιών στην Ελλάδα στους μαθητές είναι9%, όταν στην ΕΕ είναι 22% και στις ΗΠΑ 36%.

Με αφορμή τη Θεματική Βδομάδα στα Γυμνάσια το Μάη του 2017,το ΕΣΥΝ πραγματοποίησε πανελλαδική έρευνα με ανώνυμα ερω-τηματολόγια σε μαθητές Γυμνασίου. Στην έρευνα συμμετείχαν1.100 μαθήτριες του Γυμνασίου. Εκτιμάμε ότι έχουμε ένα καλόδείγμα και από το σύνολο των μαθητών και από τις τρεις τάξειςκαι τις διαφορές ανά φύλο, που με βάση αυτό μπορούμε να δια-κρίνουμε τάσεις και τη στάση των μαθητών για τη χρήση ουσιών.

Τι έδειξε η έρευνα για τις μαθήτριες του Γυμνασίου:Χρήση έχει κάνει το 5,5% των μαθητριών του Γυμνασίου, με το2% να δηλώνουν περιστασιακή και το 1% συστηματική χρήση.

Κύριος χώρος χρήσης για τις μαθήτριες δηλώθηκε: Δημόσιοςχώρος (κυρίως πλατεία) και το σπίτι. Φαίνεται λοιπόν από τη μιααποενοχοποίηση της χρήσης από τις μαθήτριες από μικρή ηλικίακαι γι’ αυτό επιλέγουν δημόσιο χώρο για χρήση, αλλά παράλληλακαι τη μοναξιά για τη νέα κοπέλα που επιλέγει να κάνει χρήσημόνη της στο σπίτι, παρότι σε αυτές τις ηλικίες η χρήση είναιακόμα στο κοινωνικό στάδιο των συναναστροφών.

1 στις 3 μαθήτριες κρατά παθητική στάση απέναντι στη χρήσηουσιών μέσα στους συνομήλικους και την θεωρεί ως μια φυσικήεπιλογή.

Το 60% των μαθητριών θεωρεί ότι η χρήση ουσιών έχει βάσηπου ερμηνεύεται με ιατρικούς ή βιολογικούς παράγοντες Αυτή ηστάση εκτιμάμε ότι εξαρτάται και από τη στρεβλή προπαγάνδαπου γίνεται για τη δήθεν «ιατρική κάνναβη» ή την προσπάθεια καιτης σημερινής κυβέρνησης να νομιμοποιήσει τα ναρκωτικά.

Το 36% των μαθητριών τάσσεται υπέρ του διαχωρισμού τωνναρκωτικών σε σκληρά και μαλακά. Ενώ το 8% θεωρεί ότι πρέπεινα νομιμοποιηθεί η χρήση της κάνναβης.

Κύρια ουσία που επιλέγουν οι μαθήτριες είναι η κάνναβη καιτα συνθετικά χάπια. Φαίνεται ότι η κάνναβη επιλέγεται από τις μα-θήτριες για χρήση σε δημόσιο χώρο, ενώ τα συνθετικά χάπια ότανη χρήση γίνεται ατομικά στο σπίτι.

Αυτό που μπορούμε να παρατηρήσουμε είναι ότι και από τηνέρευνα του ΕΣΥΝ επιβεβαιώνεται το στοιχείο που εξάγεται απ’όλες τις πανελλαδικές έρευνες στο μαθητικό πληθυσμό, ότιέχουμε αύξηση της χρήσης ουσιών στις μαθητικές ηλικίες καικυρίως οφείλεται στην άνοδο της χρήσης στις νέες μαθήτριες.Ενώ τις προηγούμενες δεκαετίες η σχέση αγόρι-κορίτσι ήταν 80%προς 20%, σήμερα τείνει να εξισωθεί, και μάλιστα σε κάποιες ου-σίες η νέα μαθήτρια υπερισχύει των αγοριών, όπως τα συνθετικάχάπια.

Τα κείμενα στα πράσινα πλαίσια φωτίζουν τασυμφέροντα που προωθούν τη νομιμοποίηση τηςκάνναβης ως «θεραπευτικής» ή «ψυχαγωγικής»,αλλά και τις επιπτώσεις στο χρήστη.


21


Οι κοινωνικές αιτίες της τοξικοεξάρτησηςΘα λέγαμε λοιπόν ότι η χρήση ουσιών εκφράζει μια βαθιά κρίσηπου διαχέεται σε όλα τα πεδία των σημερινών κοινωνικών σχέ-σεων, έχει βαθιά κοινωνικές αιτίες –εκεί βρίσκεται η μήτρα τουπροβλήματος– και πλήττει μεταξύ άλλων και τις νεαρές ηλικίεςπου χάνουν την προοπτική τους και αντανακλάται στην καθημε-ρινότητα της νέας γενιάς. Αντανακλάται δηλαδή στην εργασία, μια εργασία που επιτελείται

με κριτήριο το κέρδος και όχι την ικανοποίηση των λαϊκώναναγκών, την εργασία που έχει χάσει το περιεχόμενο τηςπροσφοράς στο κοινωνικό σύνολο και της ολοκλήρωσηςτης προσωπικότητας μέσα από την κοινωνική προσφορά.

Αντανακλάται στον πολιτισμό, έναν πολιτισμό των lifestyle πε-ριοδικών, της υποκουλτούρας και ναρκωκουλτούρας, κα-τευθυνόμενη κατεξοχήν στις νεαρές ηλικίες.

Αντανακλάται στην παιδεία και στο εκπαιδευτικό σύστημα τωνκοινωνικών ανισοτήτων, του διαχωρισμού των μαθητών,στον ατομικισμό και στον ανταγωνισμό.

Αντανακλάται στο σύστημα αξιών όπου οι αξίες της συλλογικό-τητας δίνουν τη θέση τους σε θέσεις του τύπου «ο θάνατόςσου η ζωή μου», στο κλείσιμο στον εαυτό, στη φυγή από τηνπραγματικότητα.

Αντανακλάται στην ποιότητα του ελεύθερου χρόνου της νεο-λαίας, όπου ο αθλητισμός, ο πολιτισμός και η ψυχαγωγία εμ-πορευματοποιούνται και αντικαθίστανται από αποστειρωμέ-νες και αντιδραστικές μορφές εκτόνωσης.

Αντανακλάται στην οικογένεια, το διαμεσολαβητή ανάμεσα στηνκοινωνία και τον άνθρωπο. Η κρίση εξάλλου φέρνει εκτόςτων άλλων κοινωνική διάλυση, διάλυση των κοινωνικώνδεσμών και η οικογένεια γίνεται φορέας της ευρύτερης κοι-νωνικής βίας.

Αντανακλάται στις συνθήκες ζωής και στην γκετοποίηση περιοχών.

Αντανακλάται επίσης στο ότι τα ναρκωτικά είναι η δεύτερη με-γαλύτερη πιο προσοδοφόρα επιχείρηση παγκοσμίως. Πάνωαπό 600 δισ. δολάρια ο ετήσιος παγκόσμιο τζίρος τους, πάνωαπό 3 δισ. ευρώ ο ετήσιος τζίρος του Άμστερνταμ από τοναρκωτουρισμό.

Ο διαχωρισμός σε «σκληρά» και «μαλακά» ναρκωτικάΝομίζουμε ότι πρέπει να σταθούμε πιο συγκεκριμένα στη ση-μερινή προσπάθεια που γίνεται και μέσα από τη διαμόρφωσηκοινωνικής ανοχής γύρω από το κοινωνικό φαινόμενο της το-ξικοεξάρτησης· στόχος είναι η νομιμοποίηση των ναρκωτικών.

Ποια είναι τα σημερινά ιδεολογήματα –που μόνο σημερινάδεν είναι, αλλά έρχονται από δεκαετίες πίσω– αλλά ανάλογα μετην εποχή ντύνονται και πασπαλίζονται με νέα επιχειρηματολο-γία και στοχεύουν κυρίως στις νεανικές συνειδήσεις;

Επανέρχεται με νέα επιχειρηματολογία η ανάγκη να διαχω-ριστούν τα ναρκωτικά σε σκληρά και μαλακά. Αναφέρουμε ότιναρκωτικό είναι οποιαδήποτε ουσία, φυσική ή χημική, επιδρά

σε συγκεκριμένους υποδοχείς του εγκεφάλου και μέσα από τοΚεντρικό νευρικό Σύστημα αλλοιώνει τη σκέψη, την κρίση, τοθυμικό, τη διάθεση του ατόμου. Και βέβαια οι ουσίες ανάλογαμε τη χημική τους σύνθεση και το αποτέλεσμα που διαμορφώ-νουν στον οργανισμό διαχωρίζονται, αλλά είναι επικίνδυνη η αν-τίληψη ότι υπάρχουν σκληρά και μαλακά ναρκωτικά. Καταρχάςδεν υπάρχουν σκληρές ή μαλακές αιτίες που σε στρέφουν σταναρκωτικά. Σημασία δεν έχει με ποια ουσία επιλέγει ένας άν-θρωπος να ξεφύγει τεχνητά και για λίγο από τη σκληρή πραγ-ματικότητα που ζει, αλλά τι τον έστρεψε στα ναρκωτικά. Τι είναιαυτό που τον κάνει να παραιτηθεί από τη ζωή και τον αγώνα γιαζωή και να στραφεί στην παραίτηση. Τα ναρκωτικά είναι ναρ-κωτικά λόγω της επίδρασης που έχουν στον οργανισμό και τηςεξαρτητικής σχέσης που διαμορφώνει ο άνθρωπος με αυτά καιόχι λόγω της ονομασίας τους, του τρόπου παρασκευής τους, τηςάμεσης ή πιο σταδιακής επίδρασής τους. Με την αθώωση ναρ-κωτικών μέσα από το διαχωρισμό τους σε σκληρά και μαλακά,έχει ήδη εκτιναχτεί η χρήση κάνναβης στη χώρα μας, έχουνπολλαπλασιαστεί τα αιτήματα για απεξάρτηση από κάνναβη κυ-ρίως από νεαρές ηλικίες. Το πόσο αθώα ναρκωτικά υπάρχουν,το απαντούν τα ίδια τα στοιχεία, που δείχνουν ότι και στην ΕΕ καιστη χώρα μας ο 1 στους 3 που ζητά βοήθεια για θεραπεία είναιεξαρτημένος από κάνναβη.


22


Η «ιατρική κάνναβη»Για να ντυθεί το επιχείρημα του διαχωρισμού των ναρκωτικώνσε σκληρά και μαλακά, πλέον προτάσσουν στην επιχειρηματο-λογία τους σε ρόλο «δούρειου ίππου» το ζήτημα της «ιατρικήςκάνναβης». Ενώ τα προηγούμενα χρόνια η συζήτηση γινότανγια το πόσο βλαβερά είναι τα ναρκωτικά, τώρα έχει μεταφερθείστο πόσο καλό μπορούν να σου κάνουν. Εδώ χρειάζεται να ξε-καθαρίσουμε ότι δεν πρέπει και δεν υπάρχει λόγος να αντιπα-ρατεθούμε με αυτήν την επιχειρηματολογία, γιατί ξεκινάμε απότην εξής βάση, ότι στους αγώνες της ζωής μας δε χωρά κανέναναρκωτικό και γι’ αυτό λέμε όχι σε όλα τα ναρκωτικά και κυρίωςστον τρόπο ζωής που αυτά συμβολίζουν, δηλαδή στην παραί-τηση από τη ζωή και κυρίως από την κοινωνική ζωή και δράση.Δεν έχει αποδειχτεί επιστημονικά θεραπευτική ιδιότητα της κάν-ναβης, αλλά έχει αναλγητική δράση, αφού δρα σε συγκεκριμέ-νους υποδοχείς του εγκεφάλου, νεκρώνει εγκεφαλικά κύτταρακαι έτσι μπορεί να καταπραΰνει από τον πόνο. Η επιχειρηματο-λογία για «θεραπευτική κάνναβη» στοχεύει ουσιαστικά να ενι-σχυθεί η κοινωνική ανοχή γύρω από τα ναρκωτικά και να είναιτο όχημα για νομιμοποίηση των ναρκωτικών. Εξάλλου η διαθε-σιμότητα μιας ουσίας είναι αυτή που αυξάνει και τη χρήση της.Αυτό έχει φανεί όπου νομιμοποιήθηκε η κάνναβη είτε για «ια-τρικούς» είτε για ψυχαγωγικούς λόγους. Η πιο πρόσφατη έκ-θεση του ΟΗΕ για την παρακολούθηση των ναρκωτικών δείχνειότι στις ΗΠΑ, όπου σε 28 Πολιτείες έχει νομιμοποιηθεί η «ιατρικήκάνναβη», το 36% των μαθητών έχει κάνει χρήση κάνναβης μειατρική συνταγή. Δε νομίζουμε ότι ο 1 στους 3 Αμερικανούς μα-θητές έχει πάθηση που μόνο με κάνναβη θεραπεύεται; Άρα πρέ-πει να προβληματιστούμε περισσότερο πού αποσκοπούν αυτέςοι κινήσεις. Τα στοιχεία δείχνουν ότι στις ΗΠΑ μόνο 2 μεγάλαμονοπώλια έχουν την ευθύνη καλλιέργειας, παραγωγής και δια-κίνησης κάνναβης, και είναι αυτήν τη στιγμή από τις πιο κερδο-

φόρες επιχειρήσεις στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης.Ακόμα και η αναλγητική ιδιότητα που μπορεί να έχει η κάν-

ναβη σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας ή σε καρκινοπα-θείς που επιβαρύνονται με χρόνιες χημειοθεραπείες, εμείς λέμεότι σήμερα υπάρχει το νομικό πλαίσιο μέσα από το Δημόσιο Σύ-στημα Υγείας να προμηθεύονται δωρεάν συνθετικά χάπια πουπεριέχουν κανναβινοδιόλη. Είναι άλλο αυτό και άλλο η δυνατό-τητα ο καθένας με συνταγή ή όχι γιατρού να καλλιεργεί και νακάνει χρήση κάνναβης. Να θυμίσουμε πάντως ότι και η ηρωίνηως φάρμακο ανακαλύφθηκε και σήμερα είναι η κύρια ουσίαεξάρτησης παγκόσμια. Και η μεθαδόνη ως φάρμακο ανακαλύ-φθηκε και σήμερα σε 4 χώρες της ΕΕ είναι η κύρια ουσία εξάρ-τησης. Η προσβασιμότητα στην ουσία είναι αυτή που αυξάνεικαι τη χρήση της. Εξάλλου το 1935, που στις ΗΠΑ δημιουργή-θηκε η πρώτη δημόσια κλινική για εξαρτήσεις, όλες οι γυναίκεςπου συμμετείχαν ως εξαρτημένες σε προγράμματα θεραπείαςήταν ιατροί και νοσηλεύτριες γιατί ήταν εξαρτημένες από τη μορ-φίνη στην οποία είχαν άμεση πρόσβαση λόγω επαγγέλματος.

Φαίνεται ότι η σημερινή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ στα πλαί-σια της «προοδευτικότητάς» της συνεχίζει να υπερασπίζεται ό,τιπιο συντηρητικό για το μέλλον και τη ζωή της νέας γενιάς, αφούέχει ήδη αλλάξει τη διαβάθμιση της κάνναβης στον πίνακα τωνναρκωτικών και ετοιμάζεται να φέρει νομοσχέδιο για τη νομι-μοποίηση της «ιατρικής κάνναβης» και τη δυνατότητα σε επιχει-ρήσεις να επενδύσουν στην κάνναβη για να αυξήσουν την κερ-δοφορία τους. Το ΕΣΥΝ θεωρεί ότι ο κατήφορος της κυβέρνησηςπρέπει να βρει απέναντί του ένα μαζικό οργανωμένο λαϊκό κί-νημα, που θα παλεύει ενάντια σε όλα τα ναρκωτικά, γιατί στηζωή και στους αγώνες της νέας γενιάς να φέρει τη ζωή σταμέτρα της δε χωράει καμιά ουσία, κανένα ναρκωτικό. Μπο-ρούμε και πρέπει να τους σταματήσουμε.

Είναι ατομική επιλογή η χρήση ναρκωτικών;Με όλα αυτά που ήδη έχουν αναφερθεί, τελικά μπορεί πολύ εύ-κολα να κατανοηθεί και παράλληλα να απαντηθεί άλλο ένα ιδε-ολόγημα που επανέρχεται και στοχεύει στους νέους ανθρώ-πους. Ότι δηλαδή η χρήση ναρκωτικών είναι μια ατομική επι-λογή. Καταρχάς ο άνθρωπος ως κοινωνικό ον έχει κοινωνικήζωή και οι επιλογές του, ανεξάρτητα από τον αντίκτυπο που

«Θεραπευτική» κάνναβηή βήμα για τη νομιμοποίησητων ναρκωτικών;

Κάνναβη είναι το γένος των φυτών που περιλαμβάνειτην Cannabis sativa (κάνναβη η ήμερη), την Cannabisindica (ινδική κάνναβη) και την Cannabis ruderalis,αλλά χρησιμοποιείται και ως γενικό όνομα για το ναρ-κωτικό που αποκαλείται χασίσι, μαριχουάνα, χόρτο,μπάφος, μαύρο κ.τ.λ. και παράγεται από επεξεργασίατων ανθών και των φύλλων («φούντα»), σε συνδυασμόκαι με τη ρητίνη της κάνναβης.

Τα τελευταία χρόνια, έχει δημιουργηθεί διεθνώς έναλόμπι γιατρών και ασθενών για τη νομιμοποίηση τηςκάνναβης για ιατρική χρήση. Παράλληλα, από άλλεςπλευρές γίνεται προσπάθεια να αξιοποιηθεί αυτή η δια-δικασία για τη νομιμοποίηση του χασίς για κάθε χρήση,έως και τη νομιμοποίηση των ναρκωτικών γενικά.



έχουν στον ίδιο του τον εαυτό, έχουν διαμορφωθεί μέσα σε συγ-κεκριμένα κοινωνικά πλαίσια. Και ειδικά σε μια κοινωνία πουβασικό χαρακτηριστικό της είναι οι κοινωνικές ανισότητες δενυπάρχουν επιλογές ανεπηρέαστες. Δεν είναι τυχαίο ότι το κοι-νωνικό προφίλ των χρηστών που είναι ενταγμένοι για θεραπείαστη χώρα μας δείχνει για πάνω από το 50% σχολική διαρροή,για το 50% μακροχρόνια ανεργία, για το 40% των γυναικών χρη-στριών σχέση με την πορνεία. Αυτά τα στοιχεία μόνο ατομικήεπιλογή δεν είναι, αλλά προδιαγραμμένα σε ένα συγκεκριμένοκοινωνικό πλαίσιο, που λειτουργεί ως ενισχυτικός παράγονταςγια τη χρήση ουσιών.

Η προσπάθεια να θεωρηθεί η χρήση ναρκωτικών απλά ωςμια ατομική επιλογή στοχεύει να μην αναδεικνύονται τα κοινω-νικά αίτια της τοξικομανίας, και κυρίως η πάλη κατά του φαι-νομένου να μην παίρνει κοινωνικά χαρακτηριστικά. Η υποτί-μηση του κοινωνικού χαρακτήρα του φαινομένου είναι επικίν-δυνη γιατί καθιστά αποσπασμένα το χρήστη υπεύθυνο για τηχρήση, αλλά και γιατί διαμορφώνει τη βάση της αντιμετώπισήςτου αποσπασματικά, αντιεπιστημονικά, έξω από τις πραγματι-κές του αιτίες.

Η τοξικοεξάρτηση δε συνιστά τίποτε άλλο από τη μορφή πουπαίρνει η δυσφορία σήμερα του ανθρώπου στα αδιέξοδά του,αδιέξοδα που απλόχερα προσφέρει η σημερινή κοινωνία στονάνθρωπο. Αποτελεί το μέσο για να αποσυρθεί ο χρήστης απόμια κοινωνική πραγματικότητα που δεν αντέχει.

Θέλουμε τους νέους και τις νέες πρωταγωνιστέςκαι όχι στο περιθώριοΑπέναντι σε όλα αυτά εμείς λοιπόν αντιτάσσουμε τον κοινωνικόχαρακτήρα του φαινομένου και στοχεύουμε στην οργάνωση τηςπάλης ενάντια στα αίτια του φαινομένου, που εδράζονται στο ση-μερινό κοινωνικοοικονομικό σύστημα. Από τη στιγμή που η το-ξικοεξάρτηση αποξενώνει το χρήστη, η αντιμετώπισή της δεν

μπορεί να γίνει ούτε ατομικά, ούτε μονόπλευρα. Η αποξένωσηχτυπιέται μόνο μέσα από τη συλλογικότητα και μέσα από το χτύ-πημα των κατεξοχήν κοινωνικών αιτιών που επικάθονται καιστον ψυχισμό του χρήστη, διαμορφώνοντας συγκεκριμένη μοι-ρολατρική στάση. Η αντιμετώπιση ενός κοινωνικού φαινομένουθέλει επιστράτευση όλης της κοινωνίας. Στην ουσία παλεύονταςενάντια στην εξάρτηση από τις ουσίες παλεύουμε για την ίδια τηζωή μας και αυτό δεν είναι ζήτημα και μέλημα ούτε μόνο τουχρήστη, ούτε μόνο της οικογένειάς του.

Γι’ αυτό εμείς ως ΕΣΥΝ προτάσσουμε την ανάγκη της Πρόλη-ψης. Όταν μιλάμε για Πρόληψη δεν αναφερόμαστε απλά στηνενημέρωση, αλλά ολοκληρωμένη Πρόληψη σημαίνει έναςάλλος τρόπος ζωής. Μιλάμε για έναν άλλο τρόπο ζωής, που θαορθώνει αντιστάσεις στη χρήση. Τρόπο ζωής με κυρίαρχο τοστοιχείο της συλλογικής δράσης.

Κάνναβη & Συνέπειες 1Η κάνναβη μειώνει τις πνευματικές ικανότητες, ιδιαίτερατην απομνημόνευση και τη συγκέντρωση της προσοχής.Δεκάδες μελέτες έχουν δείξει ότι «φτιαγμένα» άτομαέχουν χειρότερη απόδοση σε τεστ λειτουργικής μνήμης,συγκριτικά με όταν είναι νηφάλια. Έχει αποδειχτεί ότι ηκάνναβη αδυνατίζει τον κινητικό συντονισμό και παρεμ-βαίνει στη δυνατότητα γρήγορου ελέγχου για εμπόδιαστο γύρω χώρο. Μελέτες έδειξαν ότι οι οδηγοί πουέχουν καπνίσει χασίς αργούν επικίνδυνα να πατήσουνφρένο και κάνουν επικίνδυνες αλλαγές λωρίδας. Μερι-κές καλές ρουφηξιές μπάφου κάνουν τον οδηγό να συμ-περιφέρεται σα να έχει πιει αλκοόλ πάνω από το επιτρε-πτό όριο, αυξάνοντας τον κίνδυνο ατυχήματος. Χρήσηκατά την εγκυμοσύνη, όταν διαμορφώνεται ο εγκέφαλοςτου εμβρύου, έχει επιπτώσεις στην πνευματική ανά-πτυξη του μωρού.

Η τοξικομανία δεν είναι απλά η χρήσημιας ουσίας, αλλά είναι τρόπος ζωής.

Είναι τρόπος ζωής που το άτομο υποτάσσει κάθε τουδράση, κάθε ανάγκη στην αναζήτηση της ουσίας. Δια-μορφώνει τις κοινωνικές του σχέσεις γύρω από την ανα-ζήτηση της ουσίας, αποξενώνεται από το κοινωνικό γί-γνεσθαι και κυρίως αποξενώνεται από την ουσία τουεαυτού του. Γι’ αυτό και η εξάρτηση από ψυχοδραστικέςουσίες είναι ακραία μορφή αλλοτρίωσης που αντιτίθεταιστην ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης και στον άνθρωποως κοινωνικό ον. Τα ναρκωτικά δεν οδηγούν μόνο στοφυσικό θάνατο, αλλά και στον κοινωνικό θάνατο, διαμορ-φώνοντας ανθρώπους-σκιές στο περιθώριο της ζωήςκαι των κοινωνικών σχέσεων.

Το βασικό είναι ότι η χρήση ναρκωτικών οδηγεί στηνέλλειψη κινήτρου για τη ζωή, αφού τα πάντα υποτάσσον-ται στην ψευδεπίγραφη ευχαρίστηση που μου προσφέρειη ουσία που κάνω χρήση. Και εμείς δε θέλουμε τη νέαγενιά και τις νέες γυναίκες στο περιθώριο της ζωής, αλλάτους θέλουμε πρωταγωνιστές της ζωής, για να διαμορ-φώσουν τη ζωή που τους αξίζει. Θέλουμε νέους ανθρώ-πους με καθαρή συνείδηση, για να μπορούν να φέρουντη ζωή στα μέτρα τους. Γι’ αυτό παλεύουμε για ΖΩΗ ΟΛΟ-ΚΛΗΡΗ, ΟΧΙ ΜΕ ΔΟΣΕΙΣ.

23


24


Ψυχοδραστικές ουσίες και γυναίκεςΗ θέση της ΟΓΕ

H ΟΓΕ από τη συγκρότησή της το 1976 δεν έπαψε στιγμήνα αγωνίζεται ενάντια σε όλα τα ναρκωτικά. Η τοξικοε-ξάρτηση αποτελεί μείζον ζήτημα για τη νεολαία και

βραχνά για τις γυναίκες που μεγαλώνουν παιδιά. Σε έρευνα τουΚΕΘΙ (2003), το 23,6% των Ελληνίδων δήλωσαν ότι βασικό πρό-βλημα που γεννά ανησυχία για το μέλλον είναι τα ναρκωτικά,καθώς σχετίζεται με φόβο χρήσης για τα παιδιά τους.

Το φαινόμενο των ναρκωτικών μας αφορά όλες και όλους.Ποια είναι η έκτασή του όμως στο γυναικείο πληθυσμό; Υπάρ-χουν ιδιαίτερες αιτίες και προβλήματα που ωθούν τη σύγχρονηγυναίκα στη χρήση και την εξάρτηση; Υπάρχουν διαφορές στοπροφίλ του άνδρα χρήστη και της γυναίκας χρήστριας; Δενέχουμε στόχο να διαχωρίσουμε το πρόβλημα της τοξικομανίαςσε ανδρικό και γυναικείο.

Σκοπός μας είναι να προσεγγίσουμε το φαινόμενο με εξειδί-κευση στο γυναικείο πληθυσμό, αναπτύσσοντας τις θέσεις τηςΟμοσπονδίας μας σχετικά με αυτό. Η ανάγκη της εξειδικευμένηςμελέτης της σχέσης των γυναικών με τις ψυχοδραστικές ουσίεςπηγάζει από έναν ακόμα λόγο: Η διάδοση των ναρκωτικών αξιο-ποιείται, πέραν του οικονομικού οφέλους, σα μέσο κοινωνικήςκαταστολής, οπότε προσθέτει ένα ακόμα τεράστιο εμπόδιο στηνπροσέλκυση γυναικών στο ριζοσπαστικό γυναικείο κίνημα.

Μια σύντομη ιστορική αναδρομήΙστορικά η χρήση ψυχοτρόπων ουσιών χάνεται στα βάθη τωναιώνων. Στο σύνολό τους οι χρήσεις είχαν στο παρελθόν τελε-τουργικό χαρακτήρα και συχνά ήταν μέρος της κοινωνικής ζωής(π.χ., μύηση στην εφηβεία). Σήμερα η χρήση αποκτά άλλο κοι-νωνικό περιεχόμενο στα πλαίσια του άκρατου ατομισμού πουχαρακτηρίζει την εποχή μας, ενώ η εμφάνιση της τοξικοεξάρ-τησης συνδέεται σα φαινόμενο με την άνοδο του καπιταλισμού.Βιβλία της εποχής του 19ου αιώνα αναφέρουν τη χρήση παρα-γώγων του οπίου από τους εργάτες και τις εργάτριες στην Αγγλίαμε σκοπό να αντέξουν την πείνα και τις εξοντωτικές εργασιακέςσυνθήκες. Μάλιστα, την περίοδο αυτή αναφέρεται χορήγηση πα-ραγώγων του οπίου ακόμα και σε μικρά παιδιά, για να μένουνσε κατάσταση ημικαταστολής κατά την πολύωρη απουσία τηςμητέρας τους στο εργοστάσιο. Τότε χρησιμοποιείται για πρώτηφορά ο όρος τοξικομανία, με ιατρική και νομική κυρίως χροιά.Η ανάπτυξη του καπιταλισμού, η όξυνση των κοινωνικών αντι-θέσεων, το βάθεμα της κρίσης δημιούργησαν τις προϋποθέσειςεξάπλωσης του φαινομένου, που παίρνει επιδημικές διαστάσειςκαι για τις γυναίκες.

Στις ΗΠΑ από το 1800μέχρι το 1850 η πλειοψη-φία των εξαρτημένων απόόπιο και μορφίνη ήταν γυ-ναίκες. Ως κύριος λόγοςαναφέρεται η μαζική συν-ταγογράφηση από τους ια-τρούς, που αντιμετώπιζανακόμα και τους πόνους πε-ριόδου με μορφίνη. Στιςιδιωτικές κλινικές απεξάρ-τησης μέχρι το 1930 μίαστους τρεις εισαχθέντεςήταν γυναίκα της αστικήςτάξης, με βασική ουσία κα-τάχρησης τα βαρβιτουρικάλόγω ιατρικής συνταγο-γράφησης. Οι εξαρτημένες από τα φτωχά λαϊκά στρώματα ήτανέγκλειστες σε δημόσια αναμορφωτήρια, ως κύρια ουσία κατα-νάλωναν όπιο και ως συνηθέστερη αιτία χρήσης ανέφεραν τηνεπιρροή του χρήστη συντρόφου τους. Από αυτά τα στοιχεία καιαπό άλλα προκύπτει ότι οι γυναίκες διαφορετικής κοινωνικήςτάξης παρουσιάζουν διαφορές στην ουσιοεξάρτηση. Αυτό απο-δεικνύει ότι η ταξική εκμετάλλευση της γυναίκας, αλλά και τακοινωνικά στερεότυπα που πηγάζουν από την ανισότιμη θέσητης στην κοινωνία εκφράζονται αντικειμενικά και στη σχέση τηςμε τις ψυχοδραστικές ουσίες.

Αντανάκλαση της ανισότιμης θέσης της γυναίκας αποτελεί καιη απουσία μελετών των εξαρτήσεων στις γυναίκες για πολλάχρόνια. Μόλις τις δύο τελευταίες δεκαετίες άρχισε να μελετάταιστη χώρα μας η διαφορά στη χρήση και την εξάρτηση μεταξύτων δύο φύλων και η σχέση των γυναικών με τις ψυχοδραστι-κές ουσίες. Το 1990 έχουμε την πρώτη επιστημονική εργασίαπου εξειδικεύει στις εξαρτημένες. Το 1997 λειτούργησε στη Μο-νάδα 18 ΑΝΩ πρόγραμμα για απεξάρτηση γυναικών, το 2000στην κοινότητα ΙΘΑΚΗ πρόγραμμα για εξαρτημένες μητέρες καιτο 2006 στη μονάδα 18 ΑΝΩ πρόγραμμα εσωτερικής διαμονήςγια εξαρτημένες μητέρες και τα παιδιά τους

Πρόσφατα στοιχεία για την ουσιοεξάρτηση των γυναικώνΗ έκταση της χρήσης και της εξάρτησης στο γυναικείο πληθυ-σμό αναδεικνύεται από την έκθεση του ΟΗΕ που είδε το φωςτης δημοσιότητας φέτος. Σύμφωνα με αυτή, το 1/3 των χρηστών

Μαρία Μανιατάκουμέλος του Προεδρείου της ΟΓΕ


25


παγκοσμίως είναι γυναίκες. Τα διαθέ-σιμα στοιχεία, αν και περιορισμένα, δεί-

χνουν ότι ο αριθμός των γυναικών που κάνουν χρήση αυξάνει,τόσο στις νεότερες ηλικίες, όσο και στον πληθυσμό των φυλα-κών. Κάποιες χώρες αναφέρουν αύξηση των θανάτων γυναι-κών από υπερβολική δόση. Συνήθως φαίνεται ότι οι γυναίκεςαρχίζουν τη χρήση σε μεγαλύτερη ηλικία συγκριτικά με τους άν-δρες και κατά κανόνα η πορεία τους σε αυτήν επηρεάζεται έν-τονα από συντρόφους που επίσης είναι χρήστες. Για παρά-δειγμα, πολύ συχνά ο σύντροφος είναι αυτός που θα κάνει στηγυναίκα την πρώτη ένεση ηρωίνης, παρόλο που γενικά οι γυ-ναίκες έχουν λιγότερες πιθανότητες να ξεκινήσουν την ενέσιμηχρήση. Ωστόσο τα στοιχεία δείχνουν ότι από τη στιγμή που θαγίνει η αρχή οι γυναίκες προχωρούν γρηγορότερα σε υψηλά πο-σοστά χρήσης των διάφορων ουσιών και φτάνουν συντομότεραστην εξάρτηση.

Κοινωνικά αίτια που οδηγούν τις γυναίκεςστην τοξικοεξάρτησηΘα σταθούμε ιδιαίτερα σε ζητήματα που αφορούν τη σύγχρονηγυναίκα, τα οποία συμβάλλουν ώστε να οδηγηθεί σε χρήση καιεξάρτηση από ψυχοδραστικές ουσίες. Παρόλο που νομικά έχειθεσμοθετηθεί η ισότητα στις μέρες μας, όπως για παράδειγμα η«ίση αμοιβή για ίση εργασία», η γυναίκα στην πράξη γίνεται αν-τικείμενο μεγαλύτερης εκμετάλλευσης ως μισθωτή και ταυτό-χρονα βιώνει τη φυλετική καταπίεση. Με γνώμονα αυτό, προ-σεγγίζουμε τα αίτια και την ουσιοεξάρτηση των γυναικών συ-νολικά.

Γιατί όμως οι νέες γυναίκες στρέφονται στις ουσίες;Η τοξικομανία ως στάση ζωής της γυναίκας αντικατοπτρίζει τηνπροσωπική της εξέγερση απέναντι σε μια δυσβάσταχτη πραγ-ματικότητα, κοινωνική και οικογενειακή, αντανάκλαση της γε-νικότερης κοινωνικοοικονομικής και πολιτικής κρίσης, που τηνκαταπιέζει, την εκμεταλλεύεται, την καταδικάζει σε καθημερινήμιζέρια. Μπορεί να ερμηνευτεί και ως στρεβλή αντίδραση τηςγυναίκας στον κοινωνικά καθορισμένο τρόπο κοινωνικοποί-ησής της. Μια κοινωνικοποίηση που περνά μέσα από την κυ-ρίαρχη ιδεολογία και τη διαιώνιση των εξαρτητικών ρόλων τηςγυναίκας. Η ουσιοεξάρτηση των γυναικών προκύπτει, σε με-γάλο βαθμό, ως αντίδραση σε μια κοινωνία που χαρακτηρίζεταιαπό δυσπιστία και επιθετικότητα απέναντί τους και τις αντιμε-τωπίζει ως σεξουαλικά αντικείμενα. Μια κοινωνία που χρησι-μοποιεί τις βιολογικές ιδιαιτερότητες της γυναίκας ως άλλοθι γιανα της προσδώσει υποδεέστερο ρόλο, ως φθηνό και ευέλικτοεργατικό δυναμικό, αλλά και ως υποταγμένο και υπάκουο θη-

λυκό, σύζυγο ή ερωμένη και στοργική μητέρα. Μια κοινωνίαπου διατυμπανίζει την ισότητα των γυναικών μόνο όταν θέλεικαι χρειάζεται να τις εκμεταλλευτεί παραπάνω, όπως και τουςάνδρες, τσακίζοντας όποια εργασιακά, κοινωνικά δικαιώματαείχαν απομείνει για την προστασία του γυναικείου οργανισμούκαι της μητρότητας. Πρόκειται για κατακτήσεις που έχουν τησφραγίδα των αγώνων του εργατικού και ριζοσπαστικού γυναι-κείου κινήματος. Αυτό προσπαθούμε να αναδείξουμε και μέσααπό την καμπάνια μας για την «εργασία, τη μητρότητα, τον ελεύ-θερο χρόνο». Η δήθεν ισότητα στα χαρτιά και στα λόγια, με τηνοποία φουσκώνουν τα μυαλά της νέας γυναίκας, έρχεται σε αν-τίφαση με τη βαθιά ανισοτιμία και την άγρια εκμετάλλευση πουβιώνει η γυναίκα στην καθημερινότητά της. Αυτή η διαρκής αν-τίφαση προκαλεί μπέρδεμα και σύγχυση στη σκέψη, καθιστών-τας τη γυναίκα πιο ευάλωτη ακόμα και στη χρήση και εξάρτησηαπό ουσίες.

Σε αυτές τις συνθήκες, το κάλπικο επιχείρημα της ατομικήςεπιλογής και της αυτοδιάθεσης του σώματος βρίσκει ομολογου-μένως μεγαλύτερη απήχηση στο γυναικείο πληθυσμό. Η νέαγυναίκα «επιλέγει» κοινωνικές συμπεριφορές κατά την αναζή-τηση μιας ουσίας, νόμιμης ή παράνομης. Προσπαθεί να αντέξειτην αδιαφορία της σύγχρονης ατομιστικής κοινωνίας, να ξεφύγειαπό τον εαυτό της, να αποφύγει την πραγματικότητα που βιώνεισαν εφιάλτη.

Στο σημερινό άνθρωπο υπάρχει τεράστια έλλειψη του «κοι-νωνικού είναι», στη γυναίκα ακόμα περισσότερο, καθώς καλεί-ται να φέρει εις πέρας πολλαπλούς ρόλους και ευθύνες, τουςοποίους η κοινωνία και το κράτος της φορτώνουν στις πλάτες.Η σύγχρονη γυναίκα αισθάνεται αποκλειστικά υπεύθυνη γιαπλειάδα υποχρεώσεων, αλλά ταυτόχρονα είναι μόνη και αβοή-θητη, όχι από το σύντροφό της κατ’ ανάγκη. Μόνη και αποξενω-μένη από το κοινωνικό σύνολο και πλήρως αφημένη από τοκράτος, βουτηγμένη στις ενοχές για όσα και ό,τι δικαιολογημέναδεν προφταίνει ή δεν μπορεί να κάνει.

Σε αυτό το πλαίσιο η νέα γυναίκα, αλλά και η μεγαλύτερη, υιο-θετεί κοινωνικές συμπεριφορές που οδηγούν στην αποξένωση,τον ατομικό τρόπο σκέψης και δράσης, την παραίτηση από τακοινωνικά της δικαιώματα, την υποκρισία, τον καταναλωτισμό,την έλλειψη αξιών, την πολιτιστική και συναισθηματική φτώχεια.Έτσι μπορεί να φτάσει και στην τοξικομανία, στην οποία μεακραίο τρόπο εκφράζεται ο σημερινός πολιτισμός της παρακ-μής. Πρόκειται για τον πολιτισμό του συστήματος που βασίζεταιστην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και έχει στο επί-κεντρό του το κέρδος των επιχειρηματικών ομίλων.

Η ηρωίνη πρωτοκυκλοφόρησεαπό την εταιρεία Bayer το 1898


26


Η ναρκωκουλτούρα και ο αντίστοιχος τρόπος ζωής προβάλ-λονται και διαφημίζονται από ΜΜΕ και διαδίκτυο, με πρότυπαλαμπερές σταρ του θεάματος, γυναίκες καριερίστες και πετυ-χημένες επιχειρηματίες. Αυτό το «φαίνεσθαι» επιδρά ως λαθε-μένο πρότυπο στο μυαλό των νέων, ιδίως γυναικών, και τις κα-θιστά πιο ανεκτικές και άρα περισσότερο «επιρρεπείς» απέναντιστις ουσίες.

Επιπλέον το σύστημα πριμοδοτεί την άρνηση της αντικειμενι-κής πραγματικότητας. Όπως εύστοχα είχε πει στο Συνέδριο τηςΟμοσπονδίας μας μια συναγωνίστρια νεαρή φοιτήτρια: «Δε χρει-άζεται να αλλάξεις την πραγματικότητα, αρκεί να σκέφτεσαι δια-φορετικά γι’ αυτή.» Αυτό το μήνυμα περνάνε με διάφορους τρό-πους στη σύγχρονη γυναίκα. Με αυτόν τον τρόπο καλλιεργούνταιο ανορθολογισμός και ο συμβιβασμός, οπότε προάγεται ωςλύση η φυγή από την πραγματικότητα μέσω της χρήσης ναρ-κωτικών και διάφορων άλλων υποκατάστατων των ανθρώπι-νων σχέσεων.

Σχέση της εξάρτησης με τις συνθήκες ζωής και εργασίαςΟι όροι εργασίας για τη σύγχρονη γυναίκα αποτελούν μία βασικήαιτία που την καθιστά πιο ευάλωτη. Στο γυναικείο πληθυσμό στηχώρα μας κυριαρχούν οι ελαστικές μορφές εργασίας, καθώς το60% των μερικά απασχολούμενων είναι γυναίκες. Το νέο μον-τέλο εργαζόμενης για την ΕΕ και τους επιχειρηματικούς ομίλουςείναι αυτό της απασχολήσιμης, της εργαζόμενης-λάστιχο, πουτρέχει για δουλειά με ελάχιστα δικαιώματα και απαιτήσεις μέχριτα βαθιά γεράματα. Οι αμοιβές χαμηλές, η ανασφάλεια και η εν-τατικοποίηση στους χώρους δουλειάς μεγάλη. Πολλές γυναίκεςπαθαίνουν burn-out στο χώρο εργασίας και γενικότερα. Πλη-θαίνουν οι μαρτυρίες εργαζόμενων σε συγκεκριμένους κλά-δους, που ομολογούν ότι καταφεύγουν σε χρήση ουσιών για νααντέξουν την πίεση, τη μονοτονία της εργασίας κ.ά.

Γιγάντιο πρόβλημα είναι η ανεργία, καθώς φορτώνει τις γυ-ναίκες με άγχος και ανασφάλεια για την επιβίωση, αλλά και μεχιλιάδες ενοχές, αφού η ευθύνη γι’ αυτήν πέφτει αποκλειστικάστις πλάτες τους, παρουσιάζεται ως ατομική τους αδυναμία. Στην

Ελλάδα η ανεργία σπάει το ευρωπαϊκό ρεκόρ, ξεπερνώντας το25%. Για τις νέες γυναίκες μέχρι 24 ετών το ποσοστό αγγίζει το45%, ενώ το 65% των μακροχρόνια ανέργων είναι γυναίκες. Ηανεργία συνδέεται, όπως όλες και όλοι αντιλαμβανόμαστε, μετο φαινόμενο της τοξικοεξάρτησης. Μελέτες δείχνουν ότι το45,8% των τοξικομανών στην Ευρώπη είναι άνεργοι. Στην Ελ-λάδα το ποσοστό αγγίζει το 64,3%. Η ανεργία ανοίγει το δρόμοευκολότερα για τη χρήση ουσιών και την εξάρτηση.

Ένα σημαντικό κεφάλαιο που σχετίζεται με την τοξικοεξάρ-τηση είναι ο ελεύθερος χρόνος και η αξιοποίησή του. Όπως ανα-φέρουμε και στην καμπάνια μας, ο ελεύθερος χρόνος είναι τόσοαπαραίτητος, τόσο ανύπαρκτος και τόσο παρεξηγημένος για τησύγχρονη γυναίκα. Στεκόμαστε ιδιαιτέρως σε αυτό, διότι ακόμακαι ο ελεύθερος χρόνος που διαθέτουν οι γυναίκες, ο λιγοστόςγια τις μητέρες-εργαζόμενες, ή έστω ο περισσότερος για τις νέεςγυναίκες, τις άνεργες και τις συνταξιούχους, έχει σήμερα τα χα-ρακτηριστικά μιας ακόμα μοναχικής δράσης. Σου λένε, ακόμακαι για τον ελεύθερο χρόνο, ότι είσαι ατομικά υπεύθυνη να στρα-φείς στον εαυτό σου.

Η γυναίκα του 21ου αιώνα εκπληρώνει μόνο καθήκοντα, τακάνει όλα και συμφέρει. Η φροντίδα των παιδιών, των ηλικιω-μένων μαζί με τις δουλειές του σπιτιού αποτελούν ως επί τοπλείστον γυναικεία υπόθεση. Δεν ξεκουράζεται, προλαβαίνει ταπάντα, συρρικνώνει ή εξαφανίζει τις ανάγκες της. Πιστεύει ότικαταξιώνεται παίζοντας το σύγχρονο ρόλο της super-woman,ξεγελασμένη από την ψευδεπίγραφη φυλετική ισότητα. Μόνητης, μη διεκδικώντας συλλογικά, ακυρώνει κάθε ανθρώπινη καικοινωνική, κατ’ επέκταση, ιδιότητά της.

Πολλές φορές, σε αυτήν την τρελή καθημερινή κούρσα νιώθειμόνη της, απογυμνωμένη από κάθε ανθρώπινη και κοινωνικήιδιότητά της. Έρχεται σε ψυχολογικά αδιέξοδα που πηγάζουν

Κάνναβη & Συνέπειες 2Μελέτη με δείγμα περισσότερων των 1.000 Νεοζηλαν-δών έδειξε ότι όσοι άρχισαν να καπνίζουν κάνναβη σεμικρότερη ηλικία είχαν 8 μονάδες χαμηλότερο δείκτηευφυΐας (IQ) όταν έφτασαν τα 38, αντίθετα με όσους δενκάπνισαν ποτέ, που είχαν αύξηση μίας μονάδας ότανέφτασαν στην ίδια ηλικία. Φυσικά, στο αποτέλεσμα αυτόεπενεργούν οι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες και οτρόπος ζωής, που σχετίζεται με τη χρήση κάνναβης.Άλλη μελέτη με δείγμα 1.600 Αυστραλών μαθητών ηλι-κίας 14-15 ετών έδειξε ότι τα παιδιά που κάπνιζαν«χόρτο» διέτρεχαν 5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να εμ-φανίσουν στο μέλλον κατάθλιψη ή αγχώδη διαταραχή,ενώ δε συνέβαινε το αντίθετο, δηλαδή τα παιδιά με κα-τάθλιψη να έχουν τάση να χρησιμοποιήσουν κάνναβη.

ΣημειολογίαΗ χρήση της ονομασίας «θεραπευτική» αντί ιατρική κάν-ναβη δεν είναι τυχαία. Θέλει να υποβάλλει την επικίν-δυνη εντύπωση ότι η κάνναβη θεραπεύει. Αν και κανείςέως τώρα δεν έχει υποστηρίξει ότι, π.χ., η μορφίνη θε-ραπεύει τον καρκίνο, υπάρχουν ήδη κάποιοι που υπο-στηρίζουν ότι η κάνναβη κάνει ακόμη και αυτό! Άρα, όχιμόνο δεν πρόκειται για κάτι επικίνδυνο, αλλά κάνει καικαλό. Κατά συνέπεια, γιατί να μην έχει ο καθένας εύκοληκαι φτηνή πρόσβαση στα... «θεραπευτικά» της αποτελέ-σματα καλλιεργώντας την στη γλάστρα του μπαλκονιούτου. Και αφού είναι θεραπευτική, πόσο πειράζει να χρη-σιμοποιηθεί και για «ψυχαγωγικούς» σκοπούς... Ούτε ηχρήση της λέξης ψυχαγωγία είναι τυχαία, αντί της λέξηςμαστούρα ή «φτιάξιμο». Λες και ο μπάφος μπορεί να ψυ-χαγωγήσει, δηλαδή να βοηθήσει τον άνθρωπο να συμ-μετέχει στα ανώτερα έργα του ανθρώπινου πολιτισμού,να τον μορφώσει πνευματικά και αισθητικά, να τον εξευ-γενίσει...


27


από αντικειμενικές δυσκολίες, καθώς με τη συρρίκνωση τωνκοινωνικών δομών επιφορτίζεται τα πάντα. Και φυσικά δεν έχει3 κεφάλια, 6 χέρια και άλλα τόσα πόδια για να τα καταφέρει!

Όταν στον ελεύθερο χρόνο κυριαρχεί ο ατομισμός, όταν η γυ-ναίκα αφιερώνει όλη την ενέργεια, τη σκέψη και τη δράση τηςσ’ ένα χάος από αδιέξοδα της καθημερινής ζωής, τότε ανοίγουνδρόμοι για να βουτηχτεί στην κατάθλιψη. Όλη αυτή η κατάστασητην καθιστά πιο ευάλωτη σε χρήση και κατάχρηση ουσιών,ακόμα και συνταγογραφούμενων φαρμάκων χωρίς απόλυτηένδειξη, με κίνδυνο να οδηγηθεί στην εξάρτηση.

Ακραία έκφραση της ανισοτιμίας που βιώνει η γυναίκα του21ου αιώνα, τόσο στη χώρα μας όσο και αλλού, είναι η βία καιη κακοποίηση. Όπως αναδεικνύει η έκθεση του ΟΗΕ, τέτοιεςεμπειρίες συνυφαίνονται σε μεγάλο βαθμό με τη χρήση ναρκω-τικών. Από έρευνα του ΚΕΘΙ στη χώρα μας προκύπτει ότι το 38%των γυναικών που πέφτουν θύματα ενδοοικογενειακής βίας κα-ταναλώνουν ουσίες για να ξεπεράσουν το στρες. Στις χώρες-μέλη της ΕΕ 3.500 γυναίκες πεθαίνουν ετησίως λόγω ενδοοι-κογενειακής βίας. Αλλά και ανά τον κόσμο υπολογίζεται ότι 1στις 3 γυναίκες έχει βιώσει σωματική ή σεξουαλική βία. Ωστόσογια τις γυναίκες που είναι χρήστες τα ποσοστά βίας είναι μεγα-λύτερα, ιδίως εάν είναι έγκυες ή εκδίδονται. Η βία έχει αρνητι-κές συνέπειες στην ψυχική και σωματική υγεία και την αναπα-ραγωγική ικανότητα των γυναικών και συνδέεται με την ανά-πτυξη ψυχιατρικών διαταραχών, όπως η κατάθλιψη και οι με-τατραυματικές διαταραχές. Τα οξυμένα προβλήματα στο οικο-γενειακό περιβάλλον αλληλεπιδρούν οδηγώντας στην εξάρ-τηση, σε συνάρτηση με μια ευάλωτη προσωπικότητα.

Η γυναίκα σήμερα εκτός από την ενδοοικογενειακή βιώνεικαι την εργοδοτική βία, την τρομοκρατία του εργοδότη στο χώροεργασίας. Η μητρότητα και οι ανάγκες που απορρέουν απόαυτήν καθιστούν τη γυναίκα πιο ευάλωτη σε εκβιασμούς, πιοπειθήνια σε κακές συμπεριφορές. Βία είναι ο φόβος της από-λυσης εάν μια γυναίκα μείνει έγκυος. Βία είναι οι προτάσεις τηςGoogle και της Apple να βάλει η εργαζόμενη τα ωάριά της στηνκατάψυξη για να είναι αποδοτική για την επιχείρηση και να τε-κνοποιήσει όποτε οι εργοδότες της υποδείξουν. Πρόκειται στηνουσία για κατάργηση της ανθρώπινης υπόστασης της γυναίκας,της κοινωνικής διάστασης του ατόμου και της μητρότητας. Όλααυτά την καθιστούν πιο ευάλωτη στη χρήση ουσιών και υπο-ψήφια εξαρτημένη.

Εκτός από τη βία και η πορνεία οδηγεί τις γυναίκες στη χρήσηουσιών και στην εξάρτηση, καθώς η εκδιδόμενη μπορεί να κα-ταφεύγει στις ουσίες για να αντέξει τις βάρβαρες και απάνθρω-πες συνθήκες της ζωής της. Από την άλλη πλευρά πολύ μεγάλοποσοστό εξαρτημένων γυναικών καταλήγουν στην πορνεία γιανα εξασφαλίσουν τη δόση τους, αντιμετωπίζοντας καθημερινάτεράστιους κινδύνους για τη ζωή και την υγεία τους.

Κατάχρηση συνταγογραφούμενων φαρμάκων.Η μάστιγα των χαπιών στις έφηβες γυναίκες, στις μαθήτριεςΈνα φαινόμενο που παρατηρείται διογκούμενο τα τελευταία χρό-νια είναι η χρήση, κακή χρήση, ή και κατάχρηση συνταγογρα-φούμενων φαρμάκων, όπως τα οπιούχα αναλγητικά. Από την

τελευταία έκθεση του ΟΗΕ προκύπτει ότι οι γυναίκες έχουν πε-ρισσότερες πιθανότητες να τους συνταγογραφηθούν φάρμακαμε ναρκωτική δράση ή κατά του άγχους, με αποτέλεσμα να αυ-ξάνονται οι πιθανότητες για κατάχρηση αυτών των ουσιών. Δεναναφερόμαστε σε ενδεδειγμένες ιατρικώς περιπτώσεις ή ενδε-δειγμένες δοσολογίες. Μιλάμε για περιπτώσεις που δε χρει-άζονται ιατρικώς αυτά τα φάρμακα, είτε τα λαμβάνουν σε δοσο-λογία μεγαλύτερη από την ιατρικώς ενδεδειγμένη. Τα οπιοειδήαναλγητικά δημιουργούν εξάρτηση και ανοχή. Όσο τα συνηθίζειο οργανισμός τόσο αυξάνεται η δοσολογία, με κίνδυνο να οδη-γήσουν στο θάνατο λόγω υπερβολικής δόσης. Για την έκτασητου φαινομένου ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το 2012 οι ιατροίστην Αμερική συνταγογράφησαν τόσα οπιοειδή αναλγητικά, πουαντιστοιχούσαν σε ένα μπουκάλι χάπια για κάθε κάτοικο τηςχώρας! Έρευνα του ΚΕΘΙ στη χώρα μας το 2003 δείχνει ότι το15% των Ελληνίδων καταναλώνουν ηρεμιστικά/υπνωτικά χάπια,με το ποσοστό της καθημερινής προβληματικής χρήσης να φτά-νει το 2%. Και αυτά τα στοιχεία προ κρίσης, οπότε αναλογιζόμα-στε το μέγεθος του προβλήματος στις σημερινές συνθήκες. Ιδι-αίτερα έντονο είναι το φαινόμενο στις έφηβες χρήστριες, αφούέχουν την πρωτοκαθεδρία στην κατανάλωση χαπιών σε ποσο-στά πάνω από 60% συγκριτικά με τα αγόρια. Επίσης τα στοιχείαδείχνουν ότι το 7,7% των μαθητριών του Γυμνασίου έχουν κάνειχρήση ηρεμιστικών ή υπνωτικών χαπιών στη χώρα μας χωρίςσυνταγή γιατρού (ΕΠΙΨΥ, 2012). Φαίνεται έτσι ότι «αναπαράγε-ται» ένα άτυπο κοινωνικό πρότυπο, ότι η χρήση και κατάχρησηχαπιών είναι ένα καθαρά γυναικείο φαινόμενο.

Και βέβαια πρέπει να τονίσουμε ότι η επέκταση του φαινομέ-νου στις μαθήτριες σχετίζεται συνολικά με το εκπαιδευτικό σύ-στημα που έχει καταστήσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση προ-θάλαμο για την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο, δεν παρέχει στουςμαθητές και στις μαθήτριες γενική μόρφωση, αλλά τους έχειβάλει να τρέχουν στην κούρσα του ανταγωνισμού γεμίζοντάςτους άγχος και επιτείνοντας τα αδιέξοδα.

Η φαρμακοβιομηχανία, έχοντας βρει στο γυναικείο φύλο μια«σταθερή πελατεία», σήμερα έχει αναπτύξει ιδιαίτερα τομείς πουαπευθύνονται αποκλειστικά σε γυναίκες, ενισχύοντας έτσι τοκοινωνικό στερεότυπο της ανισοτιμίας. Χάπια αδυνατίσματος,


28


χάπια για την κυτταρίτιδα, ηρεμιστικά χάπια, έρχονται να ενισχύ-σουν τη γυναίκα να συμφιλιωθεί με το σώμα της ή την ψυχικήτης υγεία, ώστε με καλύτερα «εφόδια» να μπορεί να ενταχτεί σεένα κοινωνικό σύνολο που είναι από τη φύση του εχθρικό απέ-ναντί της. Σήμερα η παράνομη παραγωγή «νέων ναρκωτικών»,που έχει τη βάση της κυρίως στις φαρμακοβιομηχανίες της Ιν-δίας, προσφέρει νέα ναρκωτικά χάπια με συχνότητα ένα τη βδο-μάδα. Τα χάπια αυτά πωλούνται ως χάπια «διασκέδασης», «ευε-ξίας», «χάπια των πάρτι», «αδυνατίσματος», μέσα από το διαδί-κτυο (το 2011 λειτουργούσαν στην ΕΕ 170 smart shops, ενώ το2012 έφτασαν τα 690) χωρίς συνταγή ιατρού. Κύρια ομάδα κα-τανάλωσης είναι οι νεαρές μαθήτριες, με κύρια περίοδο αύξη-σης των παραγγελιών την περίοδο λίγο πριν τις σχολικές εξετά-σεις (ηρεμιστικά) και μετά από τη λήξη του σχολείου (την καλο-καιρινή περίοδο τα χάπια αδυνατίσματος).

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας πα-ρακολουθεί το σύνολο των νέων χαπιών, διότι έχει παρατηρηθείότι πάνω από 80% αυτών διαμορφώνει εξαρτητική συμπερι-φορά (αφού σε πάνω από τα μισά έχει βρεθεί στα συστατικά τουπαράγωγο κάνναβης και οπίου), ενώ φαίνεται και τάση ανόδουσε θανάτους από καρδιακές εμβολές σε πολύ νεαρές ηλικίες,που είχαν ως βάση τη χρήση χαπιών χωρίς συνταγή ιατρού. Ωςγενική τάση καταγράφεται η στροφή των νεαρών κοριτσιώνπρος τα νέα ναρκωτικά χάπια, για λόγους τόσο διασκέδασης όσοκαι συμφιλίωσης με το σώμα τους, καθώς επίσης και η στα-διακή εξάλειψη της φυλετικής διαφοράς στη χρήση όσο πιονωρίς έρχεται σε επαφή η νέα κοπέλα με τις ουσίες.

Κύηση και μητρότητα στις χρήστριες ψυχοδραστικών ουσιώνΠολλές φορές η χρήστρια αργεί να αντιληφθεί ότι εγκυμονεί,γιατί τα πρώτα συμπτώματα της κύησης είναι κοινά με τα συμ-πτώματα της χρήσης ή της αποχής για μικρό διάστημα από τηνκύρια ουσία κατάχρησης. Επίσης η αμηνόρροια είναι συνήθηςσε χρήστριες οπιοειδών. Σήμερα παρατηρείται ότι, παρά τηνύπαρξη ειδικών προγραμμάτων θεραπείας για εγκυμονούσεςχρήστριες, δεν υπάρχει επαρκής πληροφόρηση για το μέγεθοςτων προβλημάτων από τη χρήση ουσιών κατά την περίοδο τηςκύησης. Η χρήση ουσιών μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρο το-κετό, ελλιποβαρή μωρά, επιλόχειο αιμορραγία, ενώ συνδέεταιμε νεογνικό στερητικό σύνδρομο και υψηλότερα ποσοστά βρε-φικής θνησιμότητας. Επίσης τα παιδιά των τοξικομανών τωνοποίων οι γονείς συνεχίζουν να κάνουν χρήση έχουν διπλάσιαπιθανότητα να εγκαταστήσουν κάποια τοξικομανία.

Λόγω της αδυναμίας της μητέρας-χρήστριας να απεμπλακείαπό τη χρήση, η γυναίκα πολλές φορές στρέφεται ενάντια στοπαιδί της. Παρότι οι εξαρτημένες μητέρες εκφράζουν πολύ πε-ρισσότερο θετικά συναισθήματα για τα παιδιά τους σε σχέση μετους άνδρες χρήστες, αυτό δεν αναιρεί ότι συχνά βλέπουν τοπαιδί τους ως ανεπιθύμητο, αφού τις αναγκάζει να αλλάξουντρόπο ζωής και καθημερινές συνήθειες, ενώ ως εξαρτημένεςέχουν ως τρόπο ζωής τη χρήση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τηδιακύμανση της συμπεριφοράς της χρήστριας προς το παιδί. Ημητέρα-χρήστρια περνάει μέσα από δυσκολότερα μονοπάτιαστη συνείδησή της μέχρι να φτάσει στην πόρτα του θεραπευτι-κού προγράμματος. Φέρει βαριά μέσα της τη στερεότυπη

«στάμπα» της κοινωνίας ότι είναι «μίασμα», αισθάνεται (σεσχέση με τον πατέρα-χρήστη) να περιβάλλεται από μηνύματαπου ενισχύουν το αρνητικό πρότυπο για τον εαυτό της, ότι είναι«ανάξια για το ρόλο της μητέρας».

Εμπόδια για τη θεραπεία των τοξικοεξαρτημένων γυναικώνΣυναγωνίστριες, φίλες και φίλοι, παρόλο που το 1/3 των χρη-στών παγκοσμίως είναι γυναίκες, μόλις ένας στους πέντε απο-δέκτες υπηρεσιών θεραπείας είναι γυναίκα. Και στη χώρα μαςανάλογη είναι η κατάσταση, καθώς σύμφωνα με δελτίο Τύπουτου ΚΕΘΕΑ η πλειονότητα των χρηστών που προσέγγισαν τιςυπηρεσίες του το 2016 ήταν άνδρες ελληνικής υπηκοότητας. Οιγυναίκες δεν εντάσσονται εύκολα σε θεραπευτικό πρόγραμμα,διότι το ίδιο το κοινωνικό πλαίσιο θέτει εμπόδια και αποκλει-σμούς. Αρκετές από αυτές είναι μητέρες και βρίσκονται με τηναποκλειστική ευθύνη των παιδιών τους. Είναι αδιαμφισβήτητοότι η κοινωνική απαξίωση είναι πολύ εντονότερη για τις τοξι-κοεξαρτημένες γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες. Και όταναυτές έχουν παιδιά, ο φόβος απώλειας της επιμέλειας τις απο-τρέπει από την ένταξη σε θεραπευτικό πρόγραμμα. Διότι ότανμία γυναίκα εντάσσεται σε αυτό, αυτόματα αποκτά την ταυτότητατης τοξικοεξαρτημένης και εύλογα αυτό γεννά φόβους. Ανα-σταλτικός παράγοντας είναι και η έλλειψη υπηρεσιών φροντίδαςκαι φύλαξης των παιδιών κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Αξίζεινα τονίσουμε ότι στη χώρα μας ο αριθμός των ατόμων που ξε-κινούν θεραπεία και κάνουν χρήση ηρωίνης έχει υποδιπλασια-στεί και έχει αυξηθεί ο αριθμός αυτών που κάνουν χρήση κάν-

Αφίσα του ΚΕΘΕΑ


29


ναβης. Την ίδια στιγμή, τα 9/10 που εντάσσονται σε πρόγραμμακάνουν θεραπεία υποκατάστασης και δεν εντάσσονται σε στεγνόπρόγραμμα.

Η υπεραντιπροσώπευση των ανδρών στα θεραπευτικά προ-γράμματα είναι γεγονός, όπως και η δυσκολία να αντιμετωπι-στούν με ευαισθησία οι ιδιαίτερες ανάγκες των γυναικών.

Αντιμετώπιση του φαινομένου της τοξικομανίαςστις γυναίκες και συνολικά η πρότασή μαςΑς προβληματιστούμε: Ποιος έχει συμφέρον η νέα γυναίκα, ηνεολαία, να είναι ναρκωμένη και παραιτημένη στη μίζερη ζωή;Το κέρδος των κυβερνήσεων και των επιχειρηματικών ομίλων.Το κέρδος γι’ αυτούς είναι μεγαλύτερο όταν έχουν τις γυναίκεςθολωμένες, συμβιβασμένες με τη σημερινή βαρβαρότητα. Οιεξαρτημένες γυναίκες κλείνονται στο σιωπηλό κόσμο των ναρ-κωτικών, αποκλεισμένες από κάθε αγωνιστική διάθεση για συλ-λογική διεκδίκηση και δράση. Τα ναρκωτικά αποτελούν πανί-σχυρο όπλο κοινωνικού ελέγχου των συνειδήσεων των πιοευαίσθητων τμημάτων του λαού. Υπό αυτό το πρίσμα πι-στεύουμε ακράδαντα ότι η τοξικομανία θα αντιμετωπιστεί ριζικάστο βαθμό που η πάλη ενάντια στα ναρκωτικά συνδέεται με τηγενικότερη πάλη του εργατικού κινήματος, του νεολαιίστικου καιτου ριζοσπαστικού γυναικείου κινήματος για την ανατροπή τηςκοινωνίας των εκμεταλλευτικών σχέσεων, που έχει επίκεντροτο κέρδος των επιχειρηματικών ομίλων. Και η κοινωνία πουείναι οργανωμένη για να εξυπηρετεί αυτό το κέρδος δε διστάζεινα σμπαραλιάζει το μυαλό, την ψυχή και το σώμα των νέων αν-θρώπων, των γυναικών.

Η σημασία της πρόληψηςΩς ΟΓΕ επιμένουμε στη σημασία της πρόληψης, που δεν περιο-ρίζεται μόνο στην ενημέρωση σχετικά με τις εξαρτήσεις, τις ου-σίες, τις αρνητικές επιπτώσεις των ναρκωτικών στο άτομο καιτην κοινωνία. Πρόληψη σημαίνει διαμόρφωση εσωτερικώνατομικών και κοινωνικών αντιστάσεων μέσα από έναν άλλοτρόπο ζωής, κόντρα στον ατομισμό, στον ανταγωνισμό, στονπλήρη υποκειμενισμό, το συμβιβασμό. Πρόληψη σημαίνει ενερ-γητική στάση ζωής μέσα από τη γνώση της αντικειμενικής κοι-νωνικής, οικονομικής πραγματικότητας, σε συνδυασμό με τηδράση για την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών της γυ-ναίκας και της οικογένειάς της. Πρόληψη εξειδικευμένα στις γυ-ναίκες σημαίνει ενίσχυση των προγραμμάτων για την αντιμε-τώπιση της σχολικής διαρροής ιδιαίτερα των κοριτσιών, για τηδημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου των νέων. Ιδι-αίτερα ενημερωτικά προγράμματα για το ρόλο της κοινωνικήςδικτύωσης που σμπαραλιάζει τις διαπροσωπικές σχέσεις καιαναπαράγει στρεβλά κοινωνικά πρότυπα για το γυναικείο φύλο,τον έρωτα, τις σχέσεις. Σημαίνει επιστημονική, κοινωνική στή-ριξη των γυναικών και των παιδιών θυμάτων βίας.

Όσον αφορά στη θεραπευτική διαδικασία, λαμβάνονταςυπόψη ότι στη χώρα μας μόνο το 14% των εξαρτημένων γυναι-κών είναι ενταγμένες σε πρόγραμμα απεξάρτησης, αναδεικνύε-ται η ανάγκη εξειδίκευσης στις γυναίκες χρήστριες. Προϋπό-θεση αποτελεί η ενίσχυση των «στεγνών» θεραπευτικών προ-

γραμμάτων από τον κρατικό προϋπολογισμό, με προσλήψειςμόνιμου και ειδικευμένου προσωπικού.

Είναι απαραίτητο να ενισχυθούν και να εξειδικευτούν τα προ-γράμματα θεραπευτικής προσέγγισης χρηστών στο δρόμο γιατις άστεγες χρήστριες και τις εκδιδόμενες γυναίκες. Όλα τα προ-γράμματα πρέπει να συνδέονται συστηματικά με ένα ολοκλη-ρωμένο δίκτυο γυναικολογικών, μαιευτικών και παιδιατρικώνυπηρεσιών. Πρέπει να ενισχυθούν τα προγράμματα υποκατά-στασης ως ολοκληρωμένα προγράμματα μόνο για ορισμένεςομάδες πληθυσμού, με ειδίκευση στις εγκυμονούσες χρήστριεςμε προοπτική ένταξης σε στεγνό πρόγραμμα μετά από τη γέννα.Διεκδικούμε στήριξη της επιστημονικής έρευνας για τις εξαρ-τήσεις μέσα από κρατικούς φορείς, με εξειδίκευση στις ανάγκεςτου γυναικείου φύλου. Που θα μελετά ολοκληρωμένα το οικο-γενειακό περιβάλλον της χρήστριας, τις εξελίξεις στις σχέσειςτων δύο φύλων.

Τα ναρκωτικά πολύπλευρα σήμερα αγγίζουν τη γυναίκα, τόσοτην ίδια, αφού είδαμε την έκταση του φαινομένου, όσο και σαμάνα για τα παιδιά της. Η καλύτερη πρόληψη για τα παιδιά καιτη νεολαία είναι η συμμετοχή της μάνας στο κίνημα. Μάνα πουδιεκδικεί και αγωνίζεται αποτελεί πρότυπο ενεργητικής στάσηςζωής για τα ίδια τα παιδιά της, απομακρύνοντάς τα με το προ-σωπικό παράδειγμα από τους ατομικούς δρόμους φυγής καιπαραίτησης, όπως αυτός των ναρκωτικών.

Καταδικάζουμε κάθε σχέδιο διαχωρισμού σκληρών και μα-λακών ναρκωτικών, αντιστεκόμαστε στη νομιμοποίηση της κάν-ναβης που προβάλλεται με τον «προοδευτικό» μανδύα της ια-τρικής και ψυχαγωγικής χρήσης. Παντού όπου νομιμοποιήθη-καν οι ουσίες αυξήθηκε η χρήση και η εξάρτηση. Η διαθεσιμό-τητα μιας ουσίας αυξάνει και τη χρήση της. Αντιστεκόμαστε στηνκαλλιέργεια της ναρκωκουλτούρας, που σπρώχνει στην ανοχήκαι το συμβιβασμό για τη χρήση ουσιών και την εξάρτηση στο-χεύοντας κυρίως στις νεανικές συνειδήσεις.

Η σημερινή ημερίδα αποτελεί σταθμό και βάση για τις πρω-τοβουλίες που θα πάρουν οι Σ/Ο της ΟΓΕ για κοινή δράση μετους φορείς του μαζικού κινήματος στην Αττική, αλλά και σε όλητην Ελλάδα. Με εργατικά σωματεία, ενώσεις αυτοαπασχολού-μενων, φοιτητικούς συλλόγους, αγροτικούς συλλόγους, μαζί μετο ΕΣΥΝ, ώστε να οργανωθούν πολύμορφες δράσεις. Επιδιώ-κουμε να συζητήσουμε με τις γυναίκες του καθημερινού μόχ-θου για την ανάγκη να δώσουμε με τη στάση μας το παράδειγματης ενεργητικής, συλλογικής, αγωνιστικής στάσης ζωής στα παι-διά μας, στη νέα γενιά, κόντρα στον ατομικό δρόμο φυγής τηςναρκωκουλτούρας.

Θα κλείσουμε με τα λόγια ενός από τα εκατοντάδες παιδιάπου έδωσε τη μάχη της ζωής και αποφοίτησε καθαρόςαπό τα στεγνά προγράμματα: «Υπάρχουν δύο δρόμοι γιανα δώσεις τη ζωή σου. Ο δρόμος των ανεξήγητων θανάτωνόπου ανθεί ο τρόμος ή ο δρόμος των μεγάλων αγώνωνόπου ανθούν τα ιδανικά. Υπάρχει η Ομόνοια της ηρωίνηςκαι η Σταδίου όπου διεξάγονται αυτοί οι αγώνες. Η μίαείναι κύκλος επ’ άπειρο και η άλλη ευθύνη μέχρι τέλος...»Ευθύνη αναζωογονητική και ελπιδοφόρα, παρά τις δυ-σκολίες και τις αντιξοότητες.


30


T ο ΚΕΘΕΑ «Εν Δράσει» είναι ένα «στεγνό» πρόγραμμα,όπως όλα τα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ, που απευθύνε-ται σε πρώην χρήστες και χρήστες ουσιών, κρατούμε-

νων και αποφυλακισμένων. Λειτουργεί με συμβουλευτικά κέν-τρα και θεραπευτικές κοινότητες στις μεγάλες φυλακές της Ελ-λάδας, όπως είναι οι αντρικές φυλακές Κορυδαλλού, οι γυναι-κείες φυλακές Κορυδαλλού ακριβώς απέναντι και στις γυναι-κείες φυλακές Ελαιώνα-Θηβών, στη Βοιωτία. Επίσης έχουμεένα συμβουλευτικό κέντρο στη Λιβαδιά, στην επαρχία, όπουφαίνεται ότι υπάρχει πολύ μεγάλη ανάγκη για τέτοια κέντρα.Έχουμε τη βάση μας στην Κυψέλη, στο κέντρο της Αθήνας, μετο κέντρο υποδοχής αποφυλακισμένων, όπου εκεί μπορεί ναέρθει οποιοσδήποτε άνθρωπος, αποφυλακισμένος απ’ όλες τιςφυλακές της Ελλάδος, χρήστης ή πρώην χρήστης ουσιών, γιανα ζητήσει βοήθεια ώστε να συνεχίσει τη θεραπεία του ή να αρ-χίσει τη θεραπεία της απεξάρτησης.

Όλοι αυτοί οι άνθρωποι καταλήγουν στο κέντρο κοινωνικήςεπανένταξης, που λειτουργεί στον Άγιο Παντελεήμονα, όπουεκεί πια μετά από τη μακρά περίοδο, την επίπονη περίοδο τηςκύριας θεραπευτικής φάσης, διεκδικούν επί ίσοις όροις τη ζωήτους, με νόμιμες εργασίες, με δουλειές όπου ασφαλίζονται,καθώς ξέρουμε ότι η μαύρη εργασία ειδικά στους χρήστες είναιπάρα πολύ συχνή. Συντηρούνε μόνοι τους τα σπίτια τους, τα νοι-κοκυριά τους, διαχειρίζονται πολύ καλύτερα τις οικογενειακέςτους σχέσεις, τις σχέσεις με την πατρική οικογένεια, με την οι-κογένειά τους, με τα παιδιά τους. Έχουνε δημιουργική απασχό-ληση, κάτι πολύ σημαντικό, που άκουσα να αναφέρετε εδώ καιέχετε πάρα πολύ δίκιο. Κάνουνε εθελοντισμό και γενικότεραπροσπαθούν να αλλάξουν όλη την κουλτούρα της ζωής τους καινα νιώσουν ευτυχισμένοι.

Θα δείτε αργότερα ένα βίντεο από το ΚΕΘΕΑ «Εν Δράσει» πουπεριλαμβάνει όλες τις μονάδες του. Θα δείτε χαρούμενα πρό-σωπα, μια όμορφη καθημερινότητα, πολλές από αυτές τις φω-τογραφίες είναι μέσα από τη φυλακή γιατί έχουμε ειδικά παρα-χωρημένο χώρο από το υπουργείο Δικαιοσύνης, οπότε τον δια-χειριζόμαστε εμείς.

Θα πρέπει να σας επιστήσω την προσοχή σε ορισμένα πράγ-

ματα. Πολύ ωραίο το βίν-τεο, αλλά η ζωή στη φυ-λακή δεν είναι ωραία. Καιπιστέψτε με ότι δεν έχεισχέση με τη φυλακή, γιατίη φυλακή –ίσως όπως τολέμε λογοτεχνικά, αλλάισχύει– των ναρκωτικώνκαι πριν φτάσουνε στηφυλακή του Κορυδαλλούέχει ξεκινήσει πριν τηνπρώτη χρήση, από τηνπρώτη μέρα της χρήσης.Που σημαίνει ότι το πρόβλημα είναι πάρα πολύ μεγάλο. Η θε-ραπεία επίσης δεν είναι εύκολη, ούτε ευχάριστη. Οι άνθρωποιέχουνε να αντιμετωπίσουνε πάρα πολλά προβλήματα, να συν-δέσουν τους λόγους για τους οποίους οδηγήθηκαν στη χρήση.Αυτό έχει πόνο. Δεν έχει χαρά, η χαρά έρχεται αργότερα. Άραόλη αυτή η διαδικασία θέλει θάρρος και υποστήριξη. Άρα ό,τιθα δείτε είναι όμορφο, αλλά ουσιαστικά είναι η ελπίδα που δίνειτο ΚΕΘΕΑ «Εν Δράσει» στους ανθρώπους αυτούς, ότι έξωυπάρχει μια καλύτερη ζωή γι’ αυτούς.

Σ’ αυτή λοιπόν τη διαδικασία, σ’ αυτήν την προσπάθεια μας στη-ρίζει ένα πολύ μεγάλο δίκτυο εθελοντών, ανθρώπων, επαγγελ-ματιών, που θέλησαν με αγάπη και όραμα να προσφέρουν τιςυπηρεσίες τους στα μέλη, για να αναγνωρίσουν τις δεξιότητέςτους. Έτσι λοιπόν γνώρισα τη Γεωργία τη Μαργαρίτη, η οποίαείναι στην ΟΓΕ απ’ ό,τι ξέρω, η οποία είναι εθελόντρια στη θερα-πευτική κοινότητα στις γυναικείες φυλακές Θηβών, όπου εδώκαι 4 τουλάχιστον χρόνια, μπορεί να είναι και παραπάνω, έρχεταιεθελοντικά να βοηθήσει τα μέλη μας για να δώσουν εξετάσεις.Από τη Γεωργία γνώρισα την Εύη την Κοντόρα, η οποία ήρθε γιανα κάνει δημιουργική γραφή στα μέλη της θεραπευτικής κοινό-τητας –έχουμε πολύ ωραίες ιστορίες οι οποίες θα ειπωθούν σελίγο. Από την Εύη γνώρισα τη Χριστίνα, από τη Χριστίνα και τηνΕύη την κυρία Μαρίνα. Αυτό είναι ένα δίκτυο. Ένα δίκτυο ανθρώ-πων που έχουνε αξίες, όραμα και δε διστάζουν να πουν τη γνώμητους. Αυτό το δίκτυο λοιπόν κι εμείς θέλουμε να δώσουμε και

ΚΕΘΕΑ «Εν Δράσει»

«... η θεραπεία δεν είναι εύκολη, ούτε ευχάριστη,απαιτεί θάρρος και υποστήριξη...»

Για τις δομές, τη δράση και την προσπάθεια του προγράμματοςτου ΚΕΘΕΑ «Εν Δράσει» μίλησε η υπεύθυνη του τμήματοςεκπαίδευσής του, Ειρήνη Τσαλέρα. Η δραστηριότητα τουπρογράμματος, που απευθύνεται σε χρήστες και πρώηνχρήστες κρατούμενους και αποφυλακισμένους, προβλήθηκεσε σχετικό βίντεο.


31


στους ανθρώπους που είναι μέσα στις φυλακές και εκτός απότις φυλακές και ζητάνε θεραπεία και ζητάνε βοήθεια.

Η ζωή και αυτών των ανθρώπων και προ χρήσης ήταν δυσ-λειτουργική, δεν υπήρχαν πολλά και σημαντικά πράγματα στηζωή τους, απλά πράγματα όπως η φροντίδα, όπως το μπράβο,όπως η ενθάρρυνση και πολλά άλλα ζητήματα που κάνουν ένανάνθρωπο να νιώσει σημαντικός. Λοιπόν αυτοί οι άνθρωποι δενείχαν τίποτε από αυτά• ερχόμενοι στο πρόγραμμα τα ζητάνε γιατίαυτά θα τους κάνουνε να νιώσουν σημαντικοί. Όταν έρθει λοιπόνένας εθελοντής και δώσει το χρόνο του, φέρει το αξιακό του σύ-στημα, την κουλτούρα του σε αυτούς τους ανθρώπους, τότε ίσωςνα υπάρχει ένα παραθυράκι ελπίδας. Ξέρουμε όλοι πολύ καλά,τουλάχιστον εγώ από την εμπειρία μου, που είμαι στην εκπαί-δευση 17 χρόνια στο ΚΕΘΕΑ, ότι ένα απλό βιβλίο και η ανά-γνωσή του δε βοηθάει στην απεξάρτηση. Διαφορετικά θα πη-γαίνανε πολλοί φωτισμένοι άνθρωποι στις πιάτσες και θα διά-βαζαν ένα λογοτεχνικό κείμενο, θα έπαιζαν ένα θεατρικό έργοκαι αμέσως οι χρήστες θα καταλάβαιναν τι τους συμβαίνει. Λυ-πάμαι γιατί ανήκω σε αυτόν το χώρο, τον αγαπάω και τονεκτιμώ, αλλά δεν υπάρχει ελπίδα αν δεν υπάρχει ταυτόχροναμαζί με την εκπαίδευση και θεραπεία.

Έτσι λοιπόν κι εμείς προσπαθούμε να δώσουμε ελπίδα σ’ αυ-τούς τους ανθρώπους με την ανανέωση του δικτύου τους, νατους φέρουμε σε επαφή με πρότυπα, όχι τόσο με βιβλία, γιααρχή τουλάχιστον. Δηλαδή το πρότυπο της Εύης, της Γεωργίαςκαι της οποιασδήποτε Γεωργίας και Εύης που είναι στο πρό-γραμμα, διότι έχουμε ένα μεγάλο δίκτυο εθελοντών εδώ καιπολλά χρόνια στο ΚΕΘΕΑ «Εν Δράσει», μπορεί να είναι 25 δια-φορετικοί άνθρωποι κάθε χρόνο, συμβάλλουν τα μέγιστα στηναπεξάρτηση. Και είναι κάτι που δεν το γνωρίζει ο κόσμος. Η απε-ξάρτηση δεν είναι αποχή από τις ουσίες μόνο, δεν είναι απλά ναμιλήσω για το τι μου συμβαίνει, αν έχω προβλήματα με την οι-

κογένειά μου, αν υπήρξε βία στην οικογένειά μου, που είναιπολύ συχνό φαινόμενο τουλάχιστον στα μέλη που έχουμε εμείς.Για μας, τουλάχιστον για την εκπαίδευση, η απεξάρτηση είναιδίκτυο, δικτύωση με ανθρώπους καθαρούς, με ανθρώπους πουέχουνε ένα αξιακό σύστημα. Και γι’ αυτό είμαι ευτυχισμένη πουσυμμετέχω σε αυτήν την εκδήλωση, γιατί μπορώ να σας μετα-φέρω στην πράξη τι ακριβώς συμβαίνει με τους ανθρώπουςπου κάνουνε χρήση.

Λοιπόν, θα σας έλεγα να δείτε το βίντεο και να σκεφτείτε καιόταν βρεθείτε εθελοντής στο ΚΕΘΕΑ ή δείτε κάποιο χρήστη έξωνα ξέρετε ότι η βοήθεια που χρειάζεται δεν είναι απλά μια δου-λειά, δεν είναι απλά να τον χαϊδέψουμε ή να του δώσουμε μιακουβέρτα όταν είναι άστεγος, το πιο σημαντικό απ’ όλα είναιαυτός ο άνθρωπος να γίνει πολύ καλύτερος από εμάς• για ναγίνει καλύτερος από εμάς χρειάζεται εκπαίδευση, χρειάζεταιεξειδικευμένο προσωπικό, χρειάζεται ανθρώπους με όραμαπου να πιστεύουν σε αυτόν, όχι να τον διατηρούν σε μια κατά-σταση τέτοια ώστε εκείνοι να φαίνονται καλύτεροι. Εμείς δε θέ-λουμε να είμαστε οι θεοί των ανθρώπων, των μελών των θε-ραπευτικών κοινοτήτων, θέλουμε όμως να είμαστε συνοδοιπό-ροι τους, για την επί ίσοις όροις ένταξής τους στην κοινωνία. Νο-μίζω ότι η εκπαίδευση μαζί με τη θεραπεία μπορούνε να λει-τουργήσουνε και να κάνουν τον κάθε άνθρωπο ευτυχισμένο,γιατί η ευτυχία είναι πολύ προσωπική, δηλαδή ο καθένας μεάλλα πράγματα χαίρεται. Το σίγουρο όμως είναι ότι μέσα στηνευτυχία του κάθε ανθρώπου δεν υπάρχει κακοποίηση, δενυπάρχει βία, δεν υπάρχει ανισότητα και δεν υπάρχει χρήση.

Ο πρόεδρος του ΚΕΘΕΑ Γ. Μπαρδάνης,σε ραδιοφωνική του συνέντευξη

στις 20 του Οκτώβρη, είπε:

«Η "φαρμακευτική" κάνναβη είναι ο δούρειος ίππος γιατη νομιμοποίηση της λεγόμενης ψυχαγωγικής κάννα-βης. Είναι ένας τρόπος να πειστεί ο κόσμος ότι η κάν-ναβη είναι "καλή" (...) Η ελεύθερη χρήση αυξάνει τουςχρήστες».

Ενώ το Μάρτη του 2017 είχε επισημάνει:«Είναι φανερό ότι η πολιτεία στηρίζει τη χρήση (...) Απ'

όλες τις έρευνες, δεν φαίνεται πουθενά και για καμίαασθένεια να είναι η κάνναβη το φάρμακο επιλογής.Ακόμη και για τον πόνο υπάρχουν ισχυρά αναλγητικά. Ηζημιά που μπορεί να κάνει είναι πολλαπλή, να ανοίξειτην ψύχωση, να προκαλέσει εξάρτηση (...) Ομως, το με-γαλύτερο κακό που μπορεί να κάνει είναι η συνταγογρά-φησή της να περάσει στους έφηβους και στα παιδιά. Ταπερισσότερα παιδιά λένε ότι βρήκαν το πρώτο αγχολυ-τικό ναρκωτικό στο φαρμακείο του σπιτιού τους. Μπορείνα γίνει το ίδιο και με τη συνταγογράφηση της κάνναβης.Η συνταγογράφηση μιας τέτοιας ουσίας δεν θα λύσει,αλλά θα δημιουργήσει προβλήματα».


32


T ο κυριότερο στοιχείο για την ουσιαστική αντιμε-τώπιση του προβλήματος είναι η πρόληψη, στηνοποία και χρειάζεται να εστιάσουμε.

Η πρόληψη, δεν ταυτίζεται με την ενημέρωση, δε σταματάεκεί. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να είναι αρκετό στις σημερινές συν-θήκες. Πρόληψη είναι η προσπάθεια εντοπισμού και καταπο-λέμησης όλων των αιτιών που γεννούν και αναπαράγουν τοπρόβλημα. Ιδιαίτερη θέση μέσα στην πρόληψη κατέχει η πρω-τογενής πρόληψη, που στόχο έχει τη διαμόρφωση θετικής καισυγκροτημένης προσωπικότητας που να μπορεί να πει όχι σταναρκωτικά, ναι στη ζωή. Είναι η διαδικασία εκπαίδευσης τωνπαιδιών και των νέων σε προσωπικές και κοινωνικές δεξιότη-τες για να μπορούν να αντεπεξέρχονται στις προκλήσεις και τιςδυσκολίες της ζωής. Θα στοχεύει στην κοινωνικοποίηση, στηδραστηριότητα του νέου ατόμου, μέσω του αθλητισμού, της επα-φής με τον πολιτισμό κλπ. Είναι η πρόταση ενός άλλου τρόπουζωής με ενδιαφέροντα, αξίες, στόχους, συλλογικότητα, αξιοπρέ-πεια!

Χρειάζεται οι παρεμβάσεις πρωτογενούς πρόληψης να απευ-θύνονται στο σύνολο του νεανικού πληθυσμού, πριν να εκδη-λωθεί το πρόβλημα, με στόχο τον περιορισμό της ζήτησης. Δενπρέπει να εστιάζουμε όμως μόνο στους νέους, αλλά σε ολό-κληρο τον πληθυσμό. Θα πρέπει να δίνεται έμφαση τόσο στοάτομο όσο και στο περιβάλλον του (οικογένεια, σχολείο, ΑμεΑκλπ.) και να λαμβάνονται υπόψη ιδιαιτερότητες που εμφανίζουντα διάφορα γεωγραφικά επίπεδα της χώρας, η εμπορία, η δια-κίνηση, η προσφορά, η ζήτηση και η χρήση ουσιών.

Η πρόληψη της ουσιοεξάρτησης σήμερα στην ΕλλάδαΤο πανελλαδικό δίκτυο είναι κυρίως τα 75 Κέντρα Πρόληψης,τα οποία λειτουργούν στο πλαίσιο της συνεργασίας του ΟΚΑΝΑμε την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τοπικούς φορείς. Παρεμβάσειςυλοποιούνται επίσης από το υπουργείο Παιδείας, κυρίως μέσωτης υλοποίησης των προγραμμάτων Αγωγής Υγείας. Επιπλέον,παρεμβάσεις πρόληψης πραγματοποιούν και άλλοι φορείς απότο χώρο των εξαρτήσεων (ΚΕΘΕΑ, 18 ΑΝΩ).

Η πλειονότητα των παρεμβάσεων πρόληψης δεν επικεντρώ-

νονται αποκλειστικά στηχρήση εξαρτησιογόνωνουσιών, αλλά εντάσσον-ται στο γενικότερο πλαί-σιο της πρόληψης τωνεπικίνδυνων συμπερι-φορών και της προαγω-γής της ψυχοκοινωνικήςυγείας.

Προσεγγίζουν το πρό-βλημα κυρίως από τηνψυχολογική του πλευρά,εστιάζοντας στο ρόλο της οικογένειας και του στενού κοινωνικούπεριβάλλοντος. Δεν ακολουθούν έναν κεντρικό σχεδιασμό καιείναι αποσπασματικές παρεμβάσεις χωρίς συνέχεια και έλεγχοτων αποτελεσμάτων. Επιπλέον εφαρμόζονται σε ένα πολύ μικρόποσοστό του πληθυσμού.

Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του ΕΚΤΕΠΝ (Εθνικό Κέν-τρο Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά), οι πα-ρεμβάσεις που υλοποιήθηκαν τη σχολική χρονιά 2014-2015στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση εφαρμόστηκαν στο 7,7% τωνσχολείων και στο 5,1% των μαθητών και στη δευτεροβάθμια στο20,7% των σχολείων και στο 6,3% των μαθητών.

Τα Κέντρα Πρόληψης σήμερα, παρά τις προσπάθειες των ερ-γαζόμενων, ασφυκτιούν και δεν μπορούν να ανταποκριθούνστις ανάγκες. Υποβαθμίζεται ο ρόλος τους από το απαράδεκτοθεσμικό πλαίσιο λειτουργίας τους και τη υποχρηματοδότηση,αφού το υπουργείο Υγείας έχει περικόψει κατά 50% τη χρημα-τοδότησή τους από το 2011.

Αυτή τη στιγμή, όχι μόνο δεν υπάρχει κεντρικός σχεδιασμός,αντιθέτως, ο νόμος για την αποποινικοποίηση των ναρκωτικώνήρθε να χειροτερέψει τις συνθήκες στον τομέα τόσο της πρόλη-ψης όσο και της απεξάρτησης και της επανένταξης, αφού ανα-θέτει τους τομείς αυτούς και σε ιδιώτες. Δίνεται το δικαίωμα νακαταρτίζουν προγράμματα πρόληψης η Εκκλησία, οι ΟΤΑ, συν-δικαλιστικοί φορείς, καθώς και οποιοσδήποτε κρατικός ή ιδιω-τικός μη κερδοσκοπικός φορέας. Το κράτος μεταβιβάζει λοιπόνστους ιδιώτες τη δική του αποκλειστικά ευθύνη για καθέναν από

Η σημαντικότητα της πρόληψηςκαι δράσεις πρόληψης

Η Λία Αποστολοπούλου, Ψυχολόγος - Ειδική Γραμματέαςτου ΕΣΥΝ, επισήμανε τα σοβαρά προβλήματα πουαντιμετωπίζουν τα Κέντρα Πρόληψης εξαιτίας του σαθρούθεσμικού πλαισίου τους και ανέλυσε τους βασικούς άξονεςστους οποίους θα πρέπει να βασίζεται η πρωτογενής πρόληψησε σχέση με το σχολείο, τον αθλητισμό, τον πολιτισμό.


33


τους κρίκους της αλυσίδας που αφορά την τοξικοεξάρτηση. Στηνπραγματικότητα δίνεται κι επίσημα πλέον η δυνατότητα όποιοςθέλει να ανοίξει τη δική του «επιχείρηση πρόληψης», υπονο-μεύοντας έτσι το κεκτημένο ακόμη και αυτής της υπάρχουσαςδημόσιας και δωρεάν πρόληψης.

Οι θέσεις μας για την πρόληψηΗ πρωτογενής πρόληψη οφείλει να είναι μέρος ενός ευ-ρύτερου κεντρικού σχεδιασμού για την αντιμετώπιση τωνναρκωτικών, με ενιαία φιλοσοφία και αντίληψη, που θαπεριλαμβάνει Πρόληψη – Θεραπεία – Κοινωνική Επανέν-ταξη – Έρευνα – Αξιολόγηση.

ΚΕΝΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ1. Να στηριχτούν (θεσμικά, οικονομικά κλπ.) και να ανα-

πτυχθούν τα κέντρα πρόληψης. Δημιουργία τόσωνκέντρων πρόληψης όσα έχει ανάγκη ο τόπος.

2. Να διασφαλιστεί η στήριξη της εκπαίδευσης και τηςεπιμόρφωσης των εργαζόμενων στα κέντρα πρόλη-ψης.

3. Να γίνουν οι απαραίτητες προσλήψεις μόνιμου προ-σωπικού στις δομές πρόληψης και να εξασφαλιστούνκίνητρα, θεσμικά, επιστημονικά, οικονομικά στους ενλόγω εργαζόμενους.

4. Ανάπτυξη της δράσης των κέντρων πρόληψης και δια-σύνδεση της δράσης τους με τους φορείς που δραστη-ριοποιούνται στην απεξάρτηση (συμβουλευτικώνσταθμών, κέντρα υγείας, κέντρα ψυχικής υγείας κλπ.).

5. Να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν ειδικά προγράμ-ματα:

α. Για παιδιά και εφήβους:1. Για την αντιμετώπιση της σχολικής διαρροής. 2. Για την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου

των νέων.3. Για την φροντίδα των κακοποιημένων παιδιών.4. Για την ενδοσχολική βία.

β. Για τη στήριξη της οικογένειας:1. Για τη στήριξη των ανέργων.2. Για την ενδοοικογενειακή βία.

Σχολείο, αθλητισμός, πολιτισμός:Αναντικατάστατος ο ρόλος τους στην πρόληψηΟι βασικοί άξονες όμως στους οποίους θα πρέπει να βασίζεταιη πρωτογενής πρόληψη δεν αφορούν μόνο τα κέντρα πρόλη-ψης, αλλά και το σχολείο (π.χ., χρειάζεται με κεντρικό σχεδιασμόνα εφαρμοστούν προγράμματα πρόληψης σε όλες τις βαθμίδεςτης παιδείας), τον αθλητισμό [π.χ., 1. να στηριχτεί το μάθημα τηςφυσικής αγωγής σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και ναπροωθηθούν οι αξίες της συλλογικότητας και της αγωνιστικήςστάσης ζωής που είναι ταυτόσημες με την ευγενή άμιλλα και

την άθληση. 2. Ο κεντρικός σχεδιασμός επιβάλλεται να περιλάβεικαι τον έλεγχο ντόπινγκ (φαρμακοδιέγερση) στον αθλητισμό,καθώς έχει διαπιστωθεί χρήση ουσιών ακόμα και σε ερασιτε-χνικά πρωταθλήματα μικρών ηλικιών], τον πολιτισμό (π.χ., 1. Ησυμμετοχή και η ερασιτεχνική πολιτιστική δημιουργία να προ-αχθούν και να στηριχτούν με ειδικό νομοθετικό πλαίσιο καιεπαρκή χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό. 2. ΤαΜΜΕ πρέπει να έχουν εκπαιδευτικό και ψυχαγωγικό χαρα-κτήρα, να αποτελούν χώρο ελευθερίας λόγων και έργων, ναπροάγουν τη δημιουργική έκφραση, την αντικειμενική ενημέ-ρωση και να αναπτύσσουν την κριτική σκέψη).

Δράσεις πρόληψηςΗ πρόληψη, όπως και συνολικά η πάλη ενάντια στα ναρ-κωτικά, δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποτελεί υπόθεσημόνο των ειδικών. Η αποκλειστικώς ιατρική προσέγγισητου προβλήματος της χρήσης ουσιών δημιουργεί προ-βλήματα, διότι, μεταξύ άλλων, εστιάζει μόνο στο σύμ-πτωμα και όχι στην αντιμετώπιση των αιτιών που οδη-γούν στη χρήση και στην εξάρτηση.

Εκδηλώσεις σαν τη σημερινή μπορούν και πρέπει να γίνουν, γιαπαράδειγμα, σε συνεργασία με εργατικά σωματεία χώρων πουτο πρόβλημα της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών είναι αυξη-μένο, λόγω των εξουθενωτικών ρυθμών εργασίας και των αν-τίξοων συνθηκών. Επιπλέον, οι σύλλογοι γονέων, οι σύλλογοιδιδασκόντων θα πρέπει από κοινού με το ΕΣΥΝ να πραγματο-ποιήσουν παρεμβάσεις σε μαθητές και γονείς. Έχουμε θετικήεμπειρία από κοινές δράσεις με σχολεία, καθώς πραγματοποι-ήσαμε πολυάριθμες παρεμβάσεις σε μαθητές και γονείς τα τε-λευταία χρόνια, τόσο στο πλαίσιο της δικής μας καμπάνιας«Σκληρά-Μαλακά» όσο και στο πλαίσιο της Θεματικής Βδομάδαςπου πραγματοποίησαν τα σχολεία τη χρονιά που μας πέρασε.Πρέπει να αξιοποιήσουμε με αθλητικούς συλλόγους των περιο-χών μας τη Χάρτα πρωτογενούς πρόληψης της ουσιοεξάρτησηςπου δημιουργήθηκε από κοινού από το ΕΣΥΝ και το Σύλλογο Ελ-λήνων Ολυμπιονικών, θέτοντας τους βασικούς άξονες στουςοποίους θα πρέπει να βασίζεται η πρωτογενής πρόληψη.

Τα αυξημένα ποσοστά ανεργίας, οι μισθοί πείνας, το πετσό-κομμα των δικαιωμάτων μας κ.ά. είναι προβλήματα που αφο-ρούν και επηρεάζουν όλους και η συσχέτισή τους με την ουσι-οεξάρτηση είναι μη αμφισβητήσιμη. Άρα λοιπόν, η πάλη για μιαζωή με δικαιώματα πρέπει να δεθεί με την πάλη ενάντια σταναρκωτικά. Είναι απαραίτητη η ανάπτυξη μίας ευρύτερης κοι-νωνικής δράσης που θα διαπερνά όλες τις δομές και τη δράσητου μαζικού λαϊκού κινήματος. Πρέπει να κινητοποιεί πλατιάκοινωνικά στρώματα, επιδιώκοντας τη συμμετοχή κοινωνικώνδυνάμεων μέσω της συνεργασίας των φορέων πρόληψης μεκοινωνικές, πολιτιστικές, αθλητικές και άλλες οργανώσεις.

Παλεύουμε για μια κοινωνίαελεύθερη από ναρκωτικά

και όχι με ελεύθερα ναρκωτικά!


34


Τι εννοούμε όταν μιλάμε για θεραπείακαι θεραπευτικά προγράμματα;[...] Αν και το φαινόμενο της εξάρτησης έχει κοινωνικές ρίζες,μπορεί σε επίπεδο ατόμου να αντιμετωπιστεί, αρκεί να ενταχτείσε ένα πρόγραμμα που θα έχει σα στόχο την απεξάρτησή τουκαι την πλήρη κοινωνική επανένταξη.

Σε αυτήν τη λογική χρειάζονται να λειτουργούν τα προγράμ-ματα απεξάρτησης, τα λεγόμενα «στεγνά», που έχουν ψυχοκοι-νωνικό χαρακτήρα, δε χορηγούν υποκατάστατα ή άλλες ουσίες,η προσέλευση σε αυτά είναι εθελοντική και στοχεύουν στηνπλήρη και σταθερή αποχή από τις εξαρτησιογόνες ουσίες καιαπ’ ό,τι συνδέεται με τον τρόπο ζωής στη χρήση. Όταν ενταχτείκάποιος σε ένα τέτοιο πρόγραμμα σημαίνει ότι έχει πάρει από-φαση να αλλάξει τρόπο ζωής και να απομακρυνθεί από τηχρήση. Η απεξάρτηση δε σημαίνει μόνο διακοπή της χρήσης,σημαίνει ουσιαστική αλλαγή της συμπεριφοράς, του τρόπουζωής μακριά από τα ναρκωτικά, με στόχο στη συνέχεια μέσααπό μια δύσκολη και επίπονη ομολογουμένως διαδικασία ναεπανενταχτεί μέσα στην κοινωνία. Έχουμε πολλά παραδείγματανέων ανθρώπων που αποδεικνύουν ότι κάτι τέτοιο είναι δυνατό,λαμβάνοντας βέβαια υπόψη και τις πρόσθετες δυσκολίες πουπροκύπτουν λόγω της οικονομικής κρίσης. [...]

Στον αντίποδα των στεγνών προγραμμάτων είναι τα προγράμ-ματα υποκατάστασης, στα οποία η κυριαρχεί η ιατρικοποίησητου φαινομένου της εξάρτησης, ακολουθείται η φαρμακευτικήαντιμετώπιση των χρονίως εξαρτημένων από ηρωίνη ατόμωνμε τη χορήγηση υποκατάστατων ναρκωτικών ουσιών και έτσιαντικαθίσταται μια ναρκωτική ουσία από μια άλλη, με διαφορε-τικά βεβαίως φαρμακοκινητικά χαρακτηριστικά.

Στόχος είναι η «μείωση της βλάβης», δηλαδή όχι η πλήρηαπεξάρτηση και κοινωνική επανένταξη του ατόμου, αλλά κυ-ρίως η μείωση επιπτώσεων σε θέματα δημόσιας υγείας, νομικάθέματα κ.ά.

Η εξάρτηση θεωρείται σύμφωνα με την κυρίαρχη αντίληψηκαι τη θεώρηση των προγραμμάτων υποκατάστασης ότι είναι

μια νόσος χρόνια καιυποτροπιάζουσα, όπως,π.χ., ο διαβήτης, η υπέρ-ταση, ότι δεν είναι δυνατήη απεξάρτηση, ότι δενυπάρχει θεραπεία και θαπρέπει ο εξαρτημένος ναακολουθήσει μια φαρμα-κευτική θεραπεία με χο-ρήγηση εφ’ όρου ζωήςτου υποκαταστάτου.

Πάντως αποδεικνύεταιστην πράξη ότι η εξάρτηση είναι ένα πολύ πιο σύνθετο φαινό-μενο, αφού παρά την επικράτηση των προγραμμάτων υποκα-τάστασης και μείωσης της βλάβης στην ΕΕ, φαίνεται ότι ηηρωίνη είναι το πιο διαδεδομένο οπιοειδές και ταυτόχρονα απο-τελεί πρόβλημα η κατάχρηση μιας σειράς συνθετικών οπιοει-δών όπως μεθαδόνη και βουπρενορφίνη. Επίσης μείζον πρό-βλημα είναι και η χρήση πολλών διαφορετικών ψυχοτρόπωνουσιών από το ίδιο άτομο.

Βεβαίως και υπάρχουν περιπτώσεις πολύ εξειδικευμένες,όπου απαιτείται η χορήγηση υποκατάστατων για την αντιμετώ-πιση συγκεκριμένων προβλημάτων, με ένταξη όμως πάντα σεένα γενικότερο σχέδιο και πλαίσιο αντιμετώπισης της ουσιοε-ξάρτησης, με στόχο την απεξάρτηση. Μια τέτοια περίπτωση, γιαπαράδειγμα, μπορεί να είναι η χορήγηση υποκατάστατου σε εγ-κύους μέχρι να γεννήσουν, με στόχο ομαλή ένταξή τους στη συ-νέχεια σε ένα πρόγραμμα απεξάρτησης.

Η κυρίαρχη πολιτική της ΕΕ και όλων των μέχρι τώρα κυβερ-νήσεων δεν επιθυμεί την αντιμετώπιση του προβλήματος της ου-σιοεξάρτησης, αλλά τη διαχείρισή του και πριμοδοτεί τη γενίκευσητων προγραμμάτων υποκατάστασης, την επικράτηση της μείωσηβλάβης σαν κυρίαρχης πολιτικής στην αντιμετώπιση του φαινο-μένου και σε αυτό το πλαίσιο προωθεί τη λειτουργία των shootingrooms (δηλαδή των χώρων επιτηρούμενης χρήσης), τη χορή-γηση ναλοξόνης και τα προγράμματα ανταλλαγής συρίγγων.

«Στεγνά» θεραπευτικά προγράμματακαι τα προγράμματα υποκατάστασης

Η Νάντια Κοδέλλα, νοσηλεύτρια σε μονάδα υποκατάστασηςτου ΟΚΑΝΑ, αναφέρθηκε στα «στεγνά» θεραπευτικάπρογράμματα και τα προγράμματα υποκατάστασης, αλλά καιστα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι στα κέντρααπεξάρτησης. Παραθέτουμε αποσπάσματα της ομιλίας της.


35


Στις πρόσφατες ενέργειες της κυβέρνησης και της ΕΕ γίνεταιπροσπάθεια μέσα από τη νομιμοποίηση της φαρμακευτικήςκάνναβης να προχωρήσει η νομιμοποίηση των ναρκωτικών.Γνωρίζουμε καλά τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα που κρύ-βονται πίσω από τέτοιες ενέργειες με πρόσχημα μάλιστα τηνανάπτυξη «καινοτομίας και προϊόντων» όπως ισχυρίζονται –προς όφελος άραγε ποιων;– ενώ είναι γνωστό από την ευρω-παϊκή έκθεση για τα ναρκωτικά του 2017 ότι η κάνναβη εξακο-λουθεί να συνδέεται με προβλήματα υγείας και είναι η κυριό-τερη αιτία για την έναρξη θεραπείας για πρώτη φορά από τουςχρήστες στην Ευρώπη.

Πρόκειται για μια προσπάθεια για τη διαμόρφωση κοινωνικήςανοχής γύρω από το φαινόμενο της ουσιοεξάρτησης μέσα σεένα κοινωνικοοικονομικό σύστημα που καλλιεργεί τον ατομικι-σμό, τον ανταγωνισμό, δε θέλει νέους, τις γυναίκες να διεκδι-κούν, τους θέλει υποταγμένους και εξαρτημένους, να μην αγω-νίζονται για τα δικαιώματά τους. Ένα σύστημα που δεν τους προ-σφέρει μια ζωή με δουλειά με πλήρη δικαιώματα, με δικαίωμαστην υγεία, στην παιδεία, ελεύθερο χρόνο, την ψυχαγωγία, μεβάση τις σύγχρονες ανάγκες, αλλά και τις δυνατότητες πουυπάρχουν με βάση την τεράστια ανάπτυξη της επιστήμης και της

τεχνολογίας.Από την άλλη πλευρά υπάρχουν τεράστια οικονομικά συμφέ-

ροντα που εξυπηρετούνται από τη διαιώνιση του προβλήματοςτης ουσιοεξάρτησης, ξεκινώντας από τα τεράστια κέρδη πουαποφέρει το ίδιο το εμπόριο ναρκωτικών, ενώ επίσης τεράστιαείναι τα κέρδη μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων όπως είναι οιφαρμακοβιομηχανίες, αυτών των ομίλων που έχουν ήδη επεν-δύσει ή αναμένουν να επενδύσουν στη νομιμοποίηση των ναρ-κωτικών, αυτών που θα κερδίσουν και ήδη κερδίζουν από τηνιδιωτικοποίηση υπηρεσιών απεξάρτησης, είτε με το άνοιγμαιδιωτικών κέντρων απεξάρτησης είτε με εκχώρηση υπηρεσιώνσε ιδιώτες.

Τα θεραπευτικά προγράμματα σήμερα όπως και ο ευρύτεροςτομέας της υγείας και της πρόνοιας υποχρηματοδοτούνται απότο κράτος και λειτουργούν με ελλείψεις. Οι εργαζόμενοι έχουνυποστεί μειώσεις μισθών, πολλοί παραιτούνται, όλο και περισ-σότεροι εργάζονται με ελαστικές σχέσεις εργασίας (μπλοκάκια,ενοικιαζόμενοι, εργαζόμενοι σε συνεργεία καθαρισμού και φύ-λαξης), βιώνουν την ανασφάλεια, δεν έχουν πλήρη εργασιακάδικαιώματα, ενώ η συχνή εναλλαγή προσωπικού δημιουργείπρόσθετα προβλήματα σε έναν τόσο ευαίσθητο χώρο όπου θαπρέπει να υπάρχει μια σταθερή λειτουργία για να δημιουργείταιμια θεραπευτική σχέση. Αντίθετα, έχουμε δει τα τελευταία χρό-νια ολόκληρες θεραπευτικές δομές, υπηρεσίες να καταργούν-ται και οι εργαζόμενοι πάρα τις διαβεβαιώσεις να απολύονταιμε πρόσχημα τη λήξη της σύμβασης, ενώ πολλές φορές πιέ-ζονται να συνεχίσουν εθελοντικά να εργάζονται σε αυτές ήάλλες δομές.

Σαν Επιτροπή Αγώνα Εργαζόμενων στην Απεξάρτηση διεκ-δικούμε την ύπαρξη ενός επιστημονικά τεκμηριωμένου, ενι-αίου σχεδίου και γενναία χρηματοδότηση από τον κρατικό προ-ϋπολογισμό για αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν προγράμ-ματα στην πρόληψη, στην απεξάρτηση και την επανένταξη, αλλάκαι τη διαχείριση μέσω υποκατάστατων περιπτώσεων εξαρτη-μένων που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με άλλον επιστη-μονικά ενδεδειγμένο τρόπο, με υψηλής ποιότητας προγράμ-ματα, με προσλήψεις μόνιμου προσωπικού και την αξιοποίησητου ήδη υπάρχοντος εξειδικευμένου επιστημονικού προσωπι-κού στην κατεύθυνση αυτή.

Είναι πολλά τα λεφτά...Αρχές καλοκαιριού, εκπρόσωποι πολυεθνικών ομίλωναπό τον κλάδο της παραγωγής «φαρμακευτικής» κάν-ναβης με έδρα τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και τον Καναδά συ-ναντιούνται στην Ελλάδα με κυβερνητικούς παράγοντες.Επισημαίνεται ότι η χώρα είναι ιδιαίτερα προνομιακήκλιματολογικά και εδαφολογικά για την καλλιέργεια κάν-ναβης, γεγονός που εξασφαλίζει αποδοτικότερη παρα-γωγή.

Οι εταιρίες εκδηλώνουν ενδιαφέρον να προχωρήσουνάμεσα στην αγορά μεγάλων καλλιεργούμενων εκτάσεωνκάνναβης, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, την Εύβοια καιτα Δωδεκάνησα. Οι ίδιοι εκτιμούν ότι ο τζίρος από τη«φαρμακευτική» κάνναβη ενδέχεται να αγγίξει το ποσότων 220 δισ. ευρώ σε βάθος δεκαετίας.

Μάλιστα, την ίδια περίπου περίοδο, η κυβερνητικήεφημερίδα Αυγή διαφημίζει το «ενδιαφέρον» επιχειρη-ματικών ομίλων να επενδύσουν στον τομέα της «φαρ-μακευτικής» κάνναβης στη χώρα μας. Μεταξύ άλλωνγράφει για μια γερμανική επιχείρηση που θέλει να επεν-δύσει 15 εκατ. ευρώ σε καλλιέργεια, εμπορία και εξα-γωγή «φαρμακευτικής» κάνναβης, για μια ομάδα περί-που 10 επιχειρήσεων, με έδρα σε διάφορες χώρες, πουσχεδιάζουν επένδυση περίπου 1 δισ. ευρώ, δύο επιχει-ρήσεις από τις ΗΠΑ με αντίστοιχο ενδιαφέρον, μία απότη Βρετανία, με επενδυτικό κεφάλαιο 10 εκατ. ευρώ, καιεπιχειρήσεις από το Ισραήλ, σε συνεργασία με ελληνικές(Θράκη, Ρόδο κ.α.), με προτάσεις για επένδυση από 4έως και πάνω από 10 εκατ. ευρώ.

Κυβερνητική χυδαιότηταΕπειδή το κόστος χρήσης από έναν ασθενή στη Γερμανίαφαρμακευτικών σκευασμάτων συνθετικών κανναβινο-ειδών κυμαίνεται μεταξύ 800 και 1000 ευρώ το μήνα, τοΔιοικητικό Δικαστήριο της Κολονίας επέτρεψε με από-φασή του σε όσους δεν έχουν την οικονομική δυνατό-τητα να καλλιεργούν χασισόδεντρα στο σπίτι τους. Δη-λαδή, να γίνουν και χασισοκαλλιεργητές. Όπως πάνω-κάτω πρότεινε πρόσφατα ο υπουργός Αγροτικής Ανά-πτυξης και Τροφίμων της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ,Γ. Τσιρώνης. Αλλά, σύμφωνα με τον υπουργό, θα πρέπεινα δίνουν και ένα παράβολο στο κράτος!


36


H εξάρτηση από ουσίες (συμπεριλαμβανομένου του αλ-κοόλ, του διαδικτύου και του τζόγου) είναι μια κατά-σταση που επηρεάζει αρνητικά το περιβάλλον του εξαρ-

τημένου ανθρώπου και το ταλαιπωρεί. Η οικογένεια υποφέρειμε παρόμοιο τρόπο όπως και ο ίδιος εξαρτημένος άνθρωπος.Καταρχήν αρνείται την πραγματική κατάσταση. Εξακολουθεί ναελπίζει ότι θα φέρει τον εξαρτημένο στο σωστό δρόμο μετά απόσυστάσεις, ελέγχους και μομφές. Τελικά όμως κανείς δεν μπορείνα κλείσει τα μάτια μπροστά στο γεγονός ότι όλα αυτά δε βοηθάνε.Το πάνω χέρι παίρνουν η απελπισία, η οργή και ο πόνος.

Η απουσία κοινωνικών δομών ρίχνει το βάρος της κατάστασηςαυτής πάνω στην οικογένεια. Ενώ η οικογένεια βρίσκεται μπρο-στά στο πρόβλημα αδύναμη να το αντιμετωπίσει, χρειάζεται ει-δική βοήθεια. Βοήθεια καταρχήν για τον εαυτό της, ώστε να μπο-ρέσει να δώσει βοήθεια και στο εξαρτημένο μέλος της. Συνήθωςη οικογένεια μπαίνει μπροστά και κάνει το πρώτο βήμα. Τα κέν-τρα οικογενειακής υποστήριξης απευθύνονται στα μέλη της οι-κογένειας και άλλα άτομα του στενού περιβάλλοντος των χρη-στών, προσφέροντας ενημέρωση, συμβουλευτική και θεραπευ-τική υποστήριξη. Η συμμετοχή της οικογένειας αυξάνει την απο-

τελεσματικότητα της θε-ραπείας και είναι αναπό-σπαστο κομμάτι των θε-ραπευτικών προγραμ-μάτων του ΚΕΘΕΑ. Στηχώρα μας ιδίως, όπου 7στους 10 χρήστες ναρ-κωτικών μένουν με τηνοικογένειά τους, οι συγ-γενείς μπορούν να συμ-βάλλουν σημαντικά στηνέναρξη και ολοκλήρωσητης θεραπείας.

Τα προγράμματα υπο-κατάστασης, δηλαδή τηςμεθαδόνης, αποτελούν σειρήνες για τον εύκολο δρόμο θερα-πείας, όμως κρατάνε δεμένο το χρήστη με την ουσία και τηνεξάρτηση. Και με αυτά πρέπει να παλέψει η οικογένεια για ναστρέψει το παιδί της στο στεγνό πρόγραμμα. Είναι χαρακτηριστικόότι το 2015 στην Ελλάδα από τους 13.000 χρηστές που παρακο-λουθούσαν θεραπευτικό πρόγραμμα οι 10.000 ήταν σε θεραπείαυποκατάστασης.

Ο Σύλλογος Οικογένειας του ΚΕΘΕΑ «ΝΟΣΤΟΣ» που είναικομμάτι του θεραπευτικού προγράμματος προσπαθεί να κινη-τοποιεί τα μέλη του, τους γονείς και συγγενείς των εξαρτημένωνανθρώπων, ώστε να μην αλλοιωθεί ο χαρακτήρας και η ανα-γκαιότητα της φιλοσοφίας του προγράμματος, ενάντια σε όλα ταναρκωτικά, στους κάλπικους διαχωρισμούς σε σκληρά και μα-λακά, αναδεικνύοντας τις αιτίες που γεννούν τη χρήση ουσιών.

Εκτιμάμε ότι οι αιτίες που γεννούν τη χρήση και για τα σκληράκαι για τα μαλακά ναρκωτικά είναι ίδιες και προκαλούν την ίδιαζημιά στη συνείδηση και τη στάση ζωής του χρήστη. Είναι απο-τέλεσμα της εκμεταλλευτικής κοινωνίας και ουσιαστικά συντη-ρούν το φαινόμενο. Στόχος του διαχωρισμού είναι η συντήρησητου φαινομένου των ναρκωτικών και η νομιμοποίηση της χρή-σης πρώτα απ’ όλα στη συνείδηση των νέων ανθρώπων.

Μισοαγράμματοι, μισοάνεργοι, μισοεργαζόμενοι, φοβισμένοικαι άβουλοι χωρίς δικαιώματα και προπαντός χωρίς διεκδική-σεις για ό,τι τους ανήκει. Τα προβλήματα που βασανίζουν τις λαϊ-κές οικογένειες είναι ίδια που ταλαιπωρούν τις οικογένειες τωνεξαρτημένων ανθρώπων. Ανεργία, εκμετάλλευση, ανύπαρκτεςυποδομές σε υγεία, παιδεία, πρόνοια και επιπλέον με το στίγμαότι σα γονιός απέτυχες, σα μάνα δεν ήσουν καλή. Η ανατροφή

«...Η οικογένεια υποφέρει με παρόμοιο τρόποόπως υποφέρει και ο εξαρτημένος άνθρωπος...»

Χριστίνα Καραμαλίκηαντιπρόεδρος του Συλλόγου Οικογένειας ΚΕΘΕΑ «Νόστος»


37


O ι φυλακές στον Ελαιώνα Θηβών είναι οι μεγαλύτερες γυ-ναικείες φυλακές στην Ελλάδα. Μαζί με τις κρατούμενες,βρέφη και νήπια έως τριών χρονών εκτίουν μία ιδιότυπη

«ποινή», διαμένοντας σε ειδική πτέρυγα για μητέρες με παιδιά.

Οι γυναικείες φυλακές της Θήβας είναι όπως όλες οι άλλες.Όποιος θέλει να τις επισκεφτεί πρέπει να περάσει από εξονυχι-στικό έλεγχο: Να δηλώσει το σκοπό της επίσκεψής του για ναπάρει άδεια, ν’ αφήσει κινητό και ταυτότητα, να σκαναριστεί διπλάμαζί με τα μπαγκάζια του, να σταθεί με υπομονή μπροστά σε πόρ-τες που ανοιγοκλείνουν ηλεκτρονικά, να βάλει σημάδια για ναβρει το δρόμο του, όπως ο Κοντορεβιθούλης στο δάσος. Για ναφτάσω στον προορισμό μου, έπρεπε να κατέβω στα υπόγεια.Παρόλ’ αυτά, η γνωριμία μου με το χώρο της θεραπευτικής κοι-νότητας του ΚΕΘΕΑ «Εν Δράσει» συνοδεύτηκε από μία έκρηξηέντονων χρωμάτων κι από ένα μίγμα ευχάριστων οσμών.

Η δική μου συμμετοχή στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Κοι-νότητας βασίστηκε στην ιδέα μιας «ελεύθερης κατάδυσης» στο

γραπτό λόγο: «Διαβάζω –γνωρίζω τον κόσμο, γράφω– γνωρίζω τον εαυτό μου»,διάρκειας εφτά μηνών.Αποπλεύσαμε για την Ιθάκημας διασχίζοντας θάλασσεςπρωτόγνωρες, τόσο γιατους επιβάτες (που ήτανταυτόχρονα και μέλη του πληρώματος) όσο και για τον πλοηγό.Δεν ήταν εύκολο το ταξίδι, ούτε το ολοκλήρωσαν όλοι. Όμωςόλοι ήταν σημαντικοί, αφού χωρίς αυτούς δε θα υπήρχε ταξίδι.Ή, τουλάχιστον, δε θα υπήρχε το ταξίδι όπως το ξέρουμε…Εξαρχής, ένας ήταν ο στόχος: Να καταφέρουν οι ταξιδιώτες, ταμέλη δηλαδή της Ομάδας μας, να φτάσουν στην άλλη άκρη τουτούνελ που οδηγεί πίσω στη ζωή!

Δεν είναι καθόλου εύκολο για μια κρατούμενη να ενταχτεί και,κυρίως, να παραμείνει ως το τέλος σ’ ένα στεγνό πρόγραμμα μέσαστη φυλακή. Για τις μανάδες που έχουν μαζί τα παιδιά τους είναι

των παιδιών μας είναι ατομική μας ευθύνη. Βραχνάς και άγχοςγια τις γυναίκες. Ειδικό βάρος από την οικογένεια πέφτει στιςγυναίκες, τη στιγμή που η πλειοψηφία που προσεγγίζει τα προ-γράμματα είναι οι μανάδες, ενοχικές και φοβισμένες.

Το σκληρό ζήτημα των ναρκωτικών δε ναρκώνει μόνο τα παι-διά μας, αλλά και όλη την οικογένεια. Στους συλλόγους μαθαί-νουμε να στηρίζουμε ο ένας γονιός τον άλλο, να μην είναι κανείςμόνος του απέναντι στη συνεχώς αναπτυσσόμενη επιχείρηση«ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ» που μέσα στα πλαίσια του καπιταλισμού ανθείκαι διευρύνεται, ενώ ταυτόχρονα αποχαυνώνει τη νεολαία.

Όμως γιατί θέλουν τα παιδιά μας ναρκωμένα, μακριά απότην ενεργό δράση και την κοινωνική ζωή;Εμείς οι μανάδες και συνολικότερα η οικογένεια οφείλει με τοπαράδειγμα και τη στάση της να προβάλλει στα παιδιά από πολύμικρή ηλικία την αγωνιστική στάση ζωής. Αυτό σημαίνει ότι θατα διδάξει να μην τα κάνουν πίσω –μπρος στις δυσκολίες τηςεπιβίωσης, τον άκρατο ανταγωνισμό και τις αλλοτριωμένες δια-προσωπικές σχέσεις. Με υπομονή και επιμονή να συμβάλλουνστο χτίσιμο μιας προσωπικότητας που δίπλα στον αγώνα της

επιβίωσης θα δίνει το συνολικό αγώνα για να ζήσει μια ζωήαξιοπρεπή, σύμφωνα με τις σύγχρονες ανάγκες, μια ζωή χωρίςεκμετάλλευση και καταπίεση.

Καταλαβαίνουμε ότι δεν πρέπει να αφήσουμε τις ενοχές ναμας καταβάλλουν σε αυτό το μεγάλο έργο που έχουμε μπροστάμας. Γιατί η εξάρτηση έχει κοινωνικά αίτια. Όμως είμαστε απο-φασισμένες και αποφασισμένοι να σταθούμε δίπλα στα παιδιάμας, να τα στηρίξουμε στον τιτάνιο αγώνα που δίνουν [...] Με τησυλλογική μας δράση να αποκαλύψουμε τις αιτίες και να παλέ-ψουμε για την ίδια τη ζωή μας και όλα αυτά που μας στερεί τοσημερινό εκμεταλλευτικό σύστημα. Γι’ αυτό φωνάζουμε όχι σεόλα τα ναρκωτικά – όχι στη νομιμοποίηση της κάνναβης – χρη-ματοδότηση επαρκής για τα στεγνά προγράμματα.

Από τους γονείς του ΚΕΘΕΑ «ΝΟΣΤΟΣ» στις γυναίκες του ρι-ζοσπαστικού γυναικείου κινήματος, για μια ζωή γεμάτη δημι-ουργία και όχι με δόσεις, στέλνουμε το εξής μήνυμα:

ΜΑΝΑΔΕΣ ΕΠΑΓΡΥΠΝΕΙΤΕ.ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΘΕΙΤΕ.

ΑΓΩΝΙΣΤΡΙΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΘΕΙΤΕ.

Μέσα στη φυλακή…

Την εμπειρία από το πρόγραμμα ΚΕΘΕΑ «Εν Δράσει», μέσα από την οργάνωση μιας σειράςμαθημάτων δημιουργικής γραφής για τα μέλη της κοινότητας, μετέφερε η συγγραφέας καιαντιπρόεδρος της ΟΓΕ, Εύη Κοντόρα.

«Θέλω να πιστεύω ότι αυτό το ταξίδι ήταν ένας σπόρος που,όταν έρθουν οι κατάλληλες συνθήκες, μπορεί να βλαστήσει»,σημείωσε και πρόσθεσε πως «ο σπόρος προέρχεται από τοθερμοκήπιο των μεγάλων κοινωνικών αγώνων».


38


πρακτικά αδύνατο να ανταποκριθούν σε ένα αυστηρό οκτάωρο,που απαιτεί το μέγιστο της προσπάθειάς τους. Μα και για τις άλλεςγυναίκες η δυσκολία δεν είναι μικρή. Το 9-5, ο χρόνος δηλαδήπου παραμένουν στην Κοινότητα, κάποτε τελειώνει κι επιστρέ-φουν στους πειρασμούς και την απραξία των κελιών και τωνεκτός του προγράμματος συναναστροφών. Η ομαδικότητα απο-μακρύνεται και οι ατομικοί δαίμονες επανέρχονται δριμύτεροι.Άλλωστε η κοινωνικοποίηση της φυλακής έχει άλλους ρυθμούς,άλλους στόχους, άλλο περιεχόμενο από της Κοινότητας. Υπήρξανφορές που κάποιες «μαθήτριές μου» με παρακάλεσαν: «Δώσεμας κι άλλες εργασίες – έχουμε πολύ χρόνο και δεν ξέρουμε τινα τον κάνουμε.» Το γράψιμο αποδείχτηκε ευκολότερο από τοδιάβασμα, ακόμα και για εκείνες που τα ελληνικά δεν ήταν η μη-τρική τους γλώσσα. Όσες διάβαζαν –οι λιγότερες– έδειχναν προ-τίμηση στη λεγόμενη γυναικεία λογοτεχνία. Ελάχιστες μπορούσαννα προσελκυστούν από ένα καλό βιβλίο. Αντίθετα, το γράψιμο τιςκινητοποιούσε γιατί τις έφερνε αντιμέτωπες με τον εαυτό τους καιτις ατομικές τους επιλογές. Τα κείμενά τους συχνά περιείχαν κα-μουφλαρισμένα ή αυτούσια κομμάτια από τη ζωή τους.

Η συμμετοχή στο πρόγραμμα της Κοινότητας συστήνει απότην αρχή κιόλας στα μέλη την ομαδικότητα, την αυτοπειθαρχία,την ανάγκη να μπαίνουν στόχοι ατομικοί και ομαδικοί και να κα-τακτιούνται. Γνωρίζονται με την έννοια και τη σημασία τωνορίων, άλλοτε για να τα θέσουν οι ίδιες στον εαυτό τους, όταν οιατομικές τους επιλογές έρχονται σε αντίθεση με τους στόχουςτης Ομάδας, άλλοτε για να τα ξεπεράσουν, όταν η ομαδική δρα-στηριότητα απαιτεί την υπέρβαση των ατομικών δυνατοτήτων.Λειτουργώντας ομαδικά, πλησιάζουν το κατώφλι της συλλογι-κότητας. Βοηθιούνται να ορίσουν το μέτρο της ατομικής τους ευ-θύνης, σαν ένα πρώτο βήμα που ίσως συμβάλει μελλοντικά, σταπλαίσια μιας διαφορετικής ομάδας, στον ακριβή προσδιορισμότης κοινωνικής ευθύνης, στην αποκάλυψη των πραγματικώναιτιών και των αληθινών υπεύθυνων των ανίατων παθογενειώντης συγκεκριμένης εκμεταλλευτικής κοινωνίας. Χωρίς τηνΟμάδα δε θα είχαν έρθει ποτέ σε επαφή με το «εμείς». Θα έμενανστο «εγώ», γιατί ο κόσμος της χρήσης και της ουσιοεξάρτησης,παρά την ψευδαίσθηση μιας κάποιας κοινωνικότητας, είναι έναςκόσμος μοναχικός και οδυνηρά στρεβλωμένος. Στην Ομάδα μα-θαίνουν όχι μόνο να παίρνουν, αλλά και να δίνουν, προσεγγί-ζοντας το αληθινό περιεχόμενο της αλληλεγγύης. Ένα τέτοιο πα-ράδειγμα ήταν η προετοιμασία της γιορτής για τα παιδιά της φυ-λακής, σαν ένα χριστουγεννιάτικο δώρο των μελών της Κοινό-τητας στους μικρούς «φυλακισμένους». «Ήταν η πρώτη φοράπου έδωσα κάτι και μου αρέσει το συναίσθημα αυτό!», διαπί-στωσε η νέα γυναίκα που είχε αναλάβει την ευθύνη της γιορτής.Πόσο εγωιστικός είναι τελικά ο παραμορφωμένος κόσμος τηςχρήσης, που στραγγίζει τους ανθρώπους από τα καλύτερά τουςστοιχεία, για να τους μετατρέψει σε αδιάφορα, άβουλα και κοι-νωνικά άχρηστα όντα, σε ζωντανούς νεκρούς…

«Αν δε μας χάρισε ο παλιός χρόνος όσα του ζητήσαμε …ας μη χάσουμε αυτό που πραγματικά μπόρεσε να μας χαρίσει:Την απόφαση να μην το βάλουμε κάτω … Τη δύναμη να πα-λεύουμε … Και τη γνώση πως τίποτα δε χαρίζεται, αλλά κερ-δίζεται!», γράφει σε κείμενό της μία άλλη.

Αν, ωστόσο, η φυλακή έχει δυσκολίες, η μεγάλη κρίση έρχεται

με την αποφυλάκιση. Οι γυναίκες που αποφυλακίζονται, ειδικάόταν έχουν οικογένειες, συχνά βρίσκονται αντιμέτωπες με τηναπροθυμία των δικών τους ανθρώπων να στηρίξουν την ένταξήτους στην Κοινότητα του ΚΕΘΕΑ για τους αποφυλακισμένους.Ίσως μερικοί σύζυγοι ή γονείς επιθυμούν να ξεχάσουν την πε-ρίοδο της φυλακής, σαν ένα γεγονός που δε συνέβη ποτέ, αντι-μετωπίζοντας τα περιστατικά που οδήγησαν σε αυτή ως «ατύ-χημα» το οποίο δε θα επαναληφθεί. Οι ίδιες οι γυναίκες, εξαιτίαςτης ανισοτιμίας τους που δημιουργεί εξαρτήσεις οικονομικές καικοινωνικές, αλλά και λόγω των πολλαπλών ευθυνών τους μέσαστο σπίτι (φροντίδα παιδιών, ηλικιωμένων, αρρώστων κλπ.), δύ-σκολα θα εναντιωθούν, ακόμα κι όταν οι ίδιες το θέλουν.

Για μια ακόμα φορά, αποδεικνύεται πως δεν μπορεί η υπό-θεση αυτή να είναι ατομική-οικογενειακή. Η στήριξη πρέπει ναείναι κοινωνική, ολόπλευρη, επιστημονική και να δίνεται σε κα-τάλληλα διαμορφωμένες κρατικές δομές από ειδικά εκπαιδευ-μένο προσωπικό. Εξάλλου, είναι πιθανό οι αποφυλακισμένοι(γυναίκες και άντρες) να ανήκουν σε οικογένειες χρηστών, άρατο ίδιο το οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο το κράτος «ξεφορ-τώνεται» την ευθύνη συντηρεί και αναπαράγει το πρόβλημα, αντίνα αναζητά διέξοδο.

Μετά από την ολοκλήρωση του επτάμηνου ταξιδιού μας,έπιασα συχνά τον εαυτό μου ν’ αναρωτιέται: Πού τελικά έφτασετο καράβι μας;… Δεν είμαι σίγουρη. Όμως όλοι οι επιβάτες,έστω και για λίγο, κράτησαν στα χέρια τους το τιμόνι του. Στά-θηκαν μπροστά στον ανοιχτό ορίζοντα και βοήθησαν να χαρα-χτεί η κοινή πορεία. Αντιμετώπισαν Λαιστρυγόνες και Κύκλω-πες, αλλά βρήκαν και σεντέφια, κοράλλια, κεχριμπάρια κι εβέ-νους… Θέλω να πιστεύω ότι αυτό το ταξίδι ήταν ένας σπόροςπου, όταν έρθουν οι κατάλληλες συνθήκες, μπορεί να βλαστή-σει. Εγώ, βέβαια, είμαι μόνο ο κηπουρός που τον έριξε. Ο ίδιοςο σπόρος προέρχεται από το θερμοκήπιο των μεγάλων κοινω-νικών αγώνων που προηγήθηκαν, της σύγχρονης πάλης τουεργατικού-λαϊκού κινήματος, των μαχών για ισοτιμία και χει-ραφέτηση που για πάνω από σαράντα χρόνια δίνει η Ομοσπον-δία Γυναικών Ελλάδας. Χωρίς την κοινωνική δράση που δια-μορφώνει ανθρώπους και οδηγεί το σήμερα στις ριζικά αλ-λαγμένες κοινωνίες του αύριο, δε θα υπήρχαν ούτε σπόροι,ούτε κηπουροί.

Πρόσφατη μελέτη ομάδας 16 διακεκριμένων επιστημό-νων στις ΗΠΑ, που αξιολόγησε τα αποτελέσματα 10.000ερευνητικών δημοσιεύσεων, έδειξε ότι οι μόνες επιστη-μονικά αποδεκτές φαρμακευτικές χρήσεις των καννα-βινοειδών, φυσικής ή συνθετικής προέλευσης, λόγω τηςκαταπραϋντικής και μυοχαλαρωτικής δράσης τους, είναιστους χρόνιους ισχυρούς πόνους, για την αντιμετώπισητων σπασμών της σκλήρυνσης κατά πλάκας και για τηναντιμετώπιση της ναυτίας λόγω της χημειοθεραπείας σεκαρκινοπαθείς. Στις ΗΠΑ υπάρχουν αυτήν τη στιγμή δύοεγκεκριμένα φάρμακα σε μορφή χαπιών και στην ΕΕ ένα(διαφορετικό από τα αμερικανικά), που περιέχουν καν-ναβινοειδή.



O ι ομιλίες, οι παρεμβάσεις, η ενδιαφέρουσα συζήτηση πουακολούθησε επιβεβαιώνουν τη θέση της ΟΓΕ ότι μπορείαυτή η ημερίδα να αποτελέσει σταθμό και βάση για τις

πρωτοβουλίες που θα πάρουμε πάνω σ’ αυτό το θέμα το επόμενοδιάστημα.

Καταλάβαμε γιατί το ζήτημα της ουσιοεξάρτησης είναι ένα πο-λυπαραγοντικό κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο όμως πάντα εμ-φανίζεται σε συγκεκριμένα κοινωνικά πλαίσια. Και προσεγγί-σαμε τις αιτίες που οδηγούν ιδιαίτερα τις γυναίκες, και μάλιστατις νέες, τις μαθήτριες, στη χρήση και την εξάρτηση. Αιτίες πουσυνδέονται με τις σύγχρονες μορφές της ανισοτιμίας, αιτίες πουσυνδέονται με τα αδιέξοδα στα οποία τις οδηγεί η κοινωνικοοι-κονομική πραγματικότητα. Με βάση τα στοιχεία του ΟΗΕ, ο αριθ-μός των γυναικών χρηστών αυξάνει ανησυχητικά. Ταυτόχρονα,σε πολύ μικρότερη ηλικία, από μαθήτριες, οι γυναίκες ξεκινάνετη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών. Στη θεραπεία εξίσου οι γυ-ναίκες συναντούν πρόσθετες δυσκολίες. Δεν αντιμετωπίζουνμόνο την κοινωνική απαξίωση περισσότερο, αλλά και ζητήματαπου σχετίζονται με την επιμέλεια των παιδιών τους.

Αυτοί που ευθύνονται γι’ αυτό το φαινόμενο της ουσιοεξάρ-τησης, δηλαδή οι επιχειρηματικοί όμιλοι και οι κυβερνήσεις πουτους υπηρετούν, εκτός από τα τεράστια κέρδη που αποκομίζουνέχουν και έναν ακόμα στόχο. Θέλουν τη νεολαία και τις γυναίκες

ναρκωμένες, θολωμένεςκαι άβουλες. Γιατί τα ναρ-κωτικά αποτελούν πανί-σχυρο όπλο κοινωνικούελέγχου των συνειδήσεων των πιο ευαίσθητων τμημάτων τουλαού. Γι’ αυτό στα πλαίσια της καμπάνιας της ΟΓΕ για την εργα-σία, τη μητρότητα, τον ελεύθερο χρόνο, που βρίσκεται σε εξέλιξη,θέλουμε να αποκαλύψουμε στις γυναίκες του καθημερινούμόχθου όχι μόνο τις αιτίες του φαινομένου, αλλά να επιμείνουμεστη σημασία της πρόληψης. Αυτή δεν μπορεί να περιορίζεταιστην ενημέρωση. Όταν οι γυναίκες διαμορφώνουν κοινωνικέςαντιστάσεις ενάντια στον ατομισμό, στον ανταγωνισμό, στο συμ-βιβασμό, μπορούν να αντισταθούν αποτελεσματικά στα φαινό-μενα της σήψης και της παρακμής του εκμεταλλευτικού συστή-ματος. Όταν οι γυναίκες παλεύουν για τη ζωή που τους αξίζεικαι που τους στερούν ΕΕ και κυβερνήσεις, αποτελούν για τα παι-διά τους πρότυπα αγωνιστριών που δεν το βάζουν κάτω, δενυποχωρούν μπροστά στις δυσκολίες και στον αρνητικό συσχε-τισμό, αλλά διεκδικούν να ζήσουν μια ζωή με δικαιώματα, μιαζωή που να ικανοποιεί τις σύγχρονες ανάγκες τους. Γι’ αυτό καιπρώτος στόχος του κινήματός μας είναι να μπολιάσουμε τις γυ-ναίκες με την αξία της συλλογικής δράσης, της αγωνιστικής στά-σης ζωής, της συμμετοχής στο εργατικό, στο ριζοσπαστικό γυ-ναικείο κίνημα.

Η πρόεδρος της ΟΓΕΧριστίνα Σκαλούμπακα έκλεισετη συζήτηση, συνοψίζονταςτα συμπεράσματα της ημερίδας

39


40


Σήμερα, σε μια περίοδο όξυνσης των αιτιώνπου μπορούν να οδηγήσουν στη χρήση εξαρτη-σιογόνων ουσιών, λόγω της κρίσης, η κυβέρνησηδιατυμπανίζει σε όλους τους τόνους το δικαίωματου διαχωρισμού «σκληρών και μαλακών ναρ-κωτικών» και το δικαίωμα «χρήσης, κατοχής καικαλλιέργειας κάνναβης για ιατρική χρήση, αλλάκαι για ψυχαγωγική». Τόσο οι εκθέσεις του ΟΗΕόσο και φορέων που ειδικεύονται στο θέμα τονί-ζουν την επικινδυνότητα της κάνναβης, ως εξαρτησιογόνου ουσίας,που όπως όλα τα ναρκωτικά επιδρούν στο κεντρικό νευρικό σύ-στημα. Επιβεβαιώνουν ότι η φιλολογία για τη νομιμοποίησή της γιαιατρική χρήση, αλλά και για ψυχαγωγική με πρόσχημα την πάταξητου παράνομου εμπορίου, αποτελεί δούρειο ίππο για τη διάδοσή της,ιδιαίτερα στη νεολαία, με στόχο την εκτόνωση της οργής της για τηζωή χωρίς δικαιώματα και χωρίς μέλλον. Τα στοιχεία που δημοσι-εύονται αποδεικνύουν ακριβώς αυτό. Στις ΗΠΑ, σε όσες Πολιτείεςέχουν νομιμοποιήσει προγράμματα ιατρικής χρήσης της κάνναβης,η ουσία εκτρέπεται από τα προγράμματα αυτά στο παράνομο εμπόριο,αποτελώντας σημαντική πηγή παράνομης χρήσης, ιδιαίτερα από τουςνέους. Στις πολιτείες που επιτρέπεται η «ιατρική χρήση», το 1/3 τωντελειόφοιτων μαθητών Λυκείου έχουν κάνει χρήση κάνναβης, ανα-φέροντας ως μια από τις πηγές προμήθειας της ουσίας την κάνναβηγια ιατρικούς λόγους που είχε συνταγογραφηθεί για κάποιον άλλο.

Το επιχείρημα που χρησιμοποιείται για ακόμα μία φορά προκει-μένου να πλασαριστεί και να γίνει αποδεκτή αυτή η πολιτική είναι ηεπίκληση της «ελεύθερης επιλογής» , της «αυτοδιάθεσης του σώ-ματος» και το δικαίωμα στην «αυτοπροσβολή». Μας λένε δηλαδήότι θα εξασφαλίσουν τον αυτοεξευτελισμό του εξαρτημένου και τηναπαξίωση της αξιοπρέπειάς του. Γιατί πώς είναι δυνατόν ένας εξαρ-τημένος να προστατεύσει τον εαυτό του, όταν εξάρτηση σημαίνειφραγμός στη διαδικασία αυτογνωσίας και κοινωνικής συνειδητο-ποίησης; Τα στοιχεία δείχνουν ότι όπου η πρόσβαση στα ναρκωτικάείναι εύκολη τα ποσοστά εκτοξεύονται (Δανία, Πορτογαλία, Ιταλία,Ιρλανδία, Σλοβενία). Αντίθετα, όπου υπάρχει δυσκολία (Ελλάδα, Κύ-προς, Φινλανδία) τα ποσοστά είναι χαμηλά.

Η σημερινή κοινή πρωτοβουλία του ΕΣΥΝ και της ΟΓΕ μπορείνα συμβάλλει για να ανοίξουμε πιο πλατιά τη συζήτηση για το θέματης ουσιοεξάρτησης γενικά και ειδικότερα στις γυναίκες. Όλα αυτάπου ετοιμάζουν πρέπει να απασχολήσουν εργατικά σωματεία, ενώ-σεις αυτοαπασχολούμενων, αγροτικούς συλλόγους, φοιτητικούςσυλλόγους και βέβαια τις ενώσεις και τους συλλόγους γονέων.Εμείς όλοι πρέπει να μπούμε μπροστά και να ακυρώσουμε τα σχέδιάτους. Να αποκαλύψουμε την ουσία τους και να μην αφήσουμε τηνέα γενιά να παραπαίει ναρκωμένη. Να της δείξουμε το δρόμο τουανυποχώρητου αγώνα, για να ζήσει μια ζωή δημιουργική, μια ζωήελεύθερη από τα δεσμά της εκμεταλλευτικής κοινωνίας. Αυτήν τηνανάγκη φωτίζει και το ποίημα του Κώστα Βάρναλη που έγραφε:

«Σε θέλουν σκλάβα να χτυπάςτο κούτελο στο χώμαχασίσι αν θες μετά χαράςαλλ’ όχι ελευτερία!»

ΕξάρτησηΤα τελευταία χρόνια, οι επιστήμονες μελετούν πιοέντονα το ζήτημα της εξάρτησης από το χασίσι. Έναςεπιπλέον λόγος γι’ αυτό είναι ότι η... βελτίωση τωντρόπων παραγωγής του από εταιρίες με κρατικήυποστήριξη ή και κρατικές υπηρεσίες, σε χώρεςόπου εγκρίθηκε η ιατρική χρήση της κάνναβης, ήκαι η «ψυχαγωγική» (πρώτη διδάξασα η Ολλανδία),οδήγησαν στην αύξηση της συγκέντρωσης των κα-ναββινοειδών στα φύλλα του χασισιού από το 3,4%στο 8,8%. Έτσι, ένα τσιγαριλίκι ίδιου μεγέθους απότην ποικιλία χασίς skunk είναι 2-3 φορές πιο ισχυρόκαι πιο εθιστικό.

Η κάνναβη παρουσιάζει όλα τα χαρακτηριστικάτου εθιστικού ναρκωτικού: Ανάγκη για όλο και με-γαλύτερη ποσότητα για να επιτευχθεί το ίδιο αποτέ-λεσμα, συμπτώματα στέρησης (10 ώρες μετά απότην τελευταία χρήση και κορύφωσή τους μία βδο-μάδα αργότερα), μετατροπή της ζωής σε κυνήγι γιατην κάλυψη αυτής της ανάγκης πριν απ’ οποιαδή-ποτε άλλη κτλ. Οι χρήστες κάνναβης διατρέχουν αυ-ξημένο κίνδυνο εξάρτησης από το αλκοόλ, αλλά καιτη νικοτίνη. Και τα τρία κάνουν τον εγκέφαλο πιοευαίσθητο στα οπιοειδή. Επιπλέον, η είσοδος στονκόσμο της κάνναβης φέρνει το άτομο πιο κοντά σεάτομα που χρησιμοποιούν και οπιοειδή, διευκολύ-νοντας την πρόσβασή του σε αυτά.

Στις ΗΠΑ, το 2010, η μαριχουάνα ήταν ο δεύτεροςλόγος επίσκεψης στα επείγοντα των νοσοκομείωνγια ζητήματα σχετιζόμενα με ναρκωτικά, μετά απότην κοκαΐνη...

Πηγέςwww.ncbi.nlm.nih.govwww.nationalacademies.orgwww.drugabuse.govwww.rcpsych.ac.ukwww.drugrehab.comwww.scientificamerican.com


41

Οι Σύλλογοι και οι Ομάδες της ΟΓΕ στη δράση

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ

Ο αγώνας ενάντια σε όλα τα ναρκωτικάείναι αγώνας για τη ζωή... Μια εμπειρία που μας συγκλόνισε...

Ό λα ξεκίνησαν μέσα από μια δραστηριότητα ταξι-κής αλληλεγγύης του συλλόγου μας μαζί με τηλαϊκή επιτροπή για στήριξη στις λαϊκές οικογέ-

νειες. Έτσι ήρθαμε σε επαφή για πρώτη φορά με μια μι-κρομάνα με δυο φλογισμένα μάτια γεμάτα πείσμα μέσα σεένα σκελετωμένο πρόσωπο. Αγουρογερασμένη. Στη πο-ρεία μάθαμε ότι αντιμετώπιζε το πρόβλημα της τοξικοε-ξάρτησης μιας κι ο σύζυγός και πατέρας των παιδιών τηςήταν χρήστης. Η ανεργία της είχε χτυπήσει από καιρό τηνπόρτα και το μεροκάματο ήταν δυσεύρετο. Αλλά και το ίδιοτο πρόβλημα των ναρκωτικών δυσκόλευε ακόμα περισ-σότερο την κατάσταση στο να μπορέσει να βρεθεί μια κα-λύτερη δουλειά. Στην αρχή πολύ διστακτικά, αλλά στη συ-νέχεια με περισσότερη τόλμη μας εμπιστεύτηκε. Μας ανοί-χτηκε και σιγά σιγά μας μίλησε για το μεγάλο πρόβλημαπου αντιμετώπιζε. Ο σύλλογός μας έγινε το αποκούμπι της.

Στην αρχή ντρεπόταν για την κατάσταση της οικογένειάςτης. Πίστευε πως ήταν καθαρά ατομική της υπόθεση καιευθύνη όλα όσα βίωνε. Με ένα σύζυγο πλέον ανήμπορονα συνεισφέρει στο οτιδήποτε, ακόμα και στον εαυτό του,φορτώθηκε στη συνείδησή της αλλά και στην πράξη όλεςτις ευθύνες και τα βάρη της καθημερινότητας. Παιδιά, άν-τρας, σπίτι, μεροκάματο, φτώχεια, μοιρολατρία, φόβος,απομόνωση, ενοχές και υποταγή. Ιδανικός συνδυασμόςγια να μην σηκώνει κεφάλι. Η συναναστροφή με το σύλ-λογό μας και τη δράση του, που δειλά άρχισε να συμμετέ-χει, της έδωσαν ελπίδα και δύναμη να ξανασταθεί σταπόδια της.

Αρχικά τη στηρίξαμε στα ζητήματα επιβίωσης. Το δελτίομας, παλιά και νέα τεύχη, στάθηκε η συντροφιά της, τιςώρες που δεν ήμασταν μαζί της. Διαβάζοντας το μας γνώ-ριζε καλύτερα και μας εμπιστευόταν περισσότερο. Παρα-κολουθούσε όσο μπορούσε εκδηλώσεις μας επικεντρω-μένες στο ζήτημα της τοξικοεξάρτησης.

Οι επεξεργασμένες θέσεις της ΟΓΕ τη βοήθησαν να κα-τανοήσει τα βαθύτερα αίτια του προβλήματός της, να κα-τανοήσει ότι δεν αντιμετωπίζεται ατομικά. Θεωρούσε πωςτα προγράμματα με υποκατάστατα είναι αυτά που βοηθούν.Στα στεγνά προγράμματα ο χρήστης έλεγε αντιμετωπίζειτις κρίσεις, χωρίς υποκατάστατες ουσίες, δηλαδή “μόνοςτου”, και με αυτόν τον τρόπο κινδυνεύει η ζωή του. Χρει-

άστηκε να εξηγήσουμε ότι στεγνό πρόγραμμα σημαίνει ορ-γανωμένη βοήθεια γιατρών και εξειδικευμένου προσω-πικού, που προσφέρει στήριξη όχι μόνο στο χρήστη αλλάκαι στην οικογένεια.

Προκάλεσε και σε εμάς εντύπωση πόσο διαδεδομένηείναι η επιχειρηματολογία για τα προγράμματα με υποκατά-στατα. Φυσικά όταν καλείται η οικογένεια να αντιμετωπίσειμόνη της το πρόβλημα, η υποκατάστατη ουσία φαντάζει ιδα-νική λύση. Ωστόσο γνωρίζουμε καλά πως για κάθε ανάγκητης λαϊκής οικογένειας, δουλειά, υγεία, μόρφωση, κοινω-νικές παροχές, αυτό το σάπιο εκμεταλλευτικό σύστημα έχειπάντα λύσεις με υποκατάστατα που στο τέλος μας εξαθλιώ-νουν και όχι με δικαιώματα που μας εξασφαλίζουν.

Η ίδια μας αποκάλυψε ότι τα παιδιά αν και μικρά αντι-λαμβάνονταν πολύ καλά τη διαφορετικότητα της ζωής τουςσε σχέση με τα άλλα παιδιά της ηλικίας τους. Εξαιτίας τηςκατάστασης του πατέρα τους δεν μπορούσαν φέρουν κα-νέναν φίλο τους στο σπίτι τους. Τους συναντούσαν πάνταμακριά από αυτό και φυσικά δεν μιλούσαν ποτέ για αυτόσε κανέναν. Ήταν το μυστικό που στοίχειωνε ολόκληρη τηνοικογένεια. Όμως το χειρότερο ήταν η εξοικείωση με τοπρόβλημα που σε βάθος χρόνου φέρνει την απενοχοποί-ησή του και κατά συνέπεια τον συμβιβασμό με την εξα-θλίωση και την υποταγή.

Την προτρέψαμε να αναζητήσει στήριξη σε στεγνό πρό-γραμμα απεξάρτησης. Παρόλη την άρνηση του συζύγουτης χρήστη, με τη βοήθειά μας απευθύνθηκε σε ένα τέτοιοπρόγραμμα που της έδωσε προσανατολισμό για τη δικήτης στάση απέναντι στο πρόβλημα. Έγινε μέλος του συλ-λόγου μας. Με τη συμμετοχή της στη δράση πάτησε πιογερά στα πόδια της. Έδωσε κι εκείνη στήριξη με την πα-ρουσία της σε άλλες λαϊκές οικογένειες που την είχανανάγκη. Βρέθηκε μαζί μας στο πλευρό αγωνιζόμενων ερ-γαζόμενων που ήταν σε κινητοποιήσεις διεκδικώντας ταδικαιώματά τους. Στήριξε με το υστέρημά της της πρωτο-βουλίες μας για έμπρακτη αλληλεγγύη στους πρόσφυγες.Πρωτοστάτησε σε κινητοποίηση στο χώρο μαθητείας τηςδείχνοντας το δρόμο της αγωνιστικής διεκδίκησης καιστους άλλους συμμαθητές της. Πίστεψε στον εαυτό της,βίωσε τη δύναμη του συλλογικού αγώνα. Βγήκε μπροστάστον αγώνα για ζωή ολόκληρη με δικαιώματα και όχι μεδόσεις.

Αθανασία Τζουμάνημέλος του ΔΣ της ΟΓΕ


42

Έργα & Ημέρες... της κυβέρνησης

Τ ον προηγούμενο μήνα η κυβέρνηση κατέθεσε νομοσχέδιοτο οποίο τελικά έγινε νόμος σύμφωνα με τον οποίο δίνεται

η δυνατότητα αλλαγής φύλου στα νομικά έγγραφα ενός ατόμουμε βάση τη βούλησή του, τον αυτοπροσδιορισμό φύλου. Ο νόμοςαυτός δεν αφορά τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων, το σεξουα-λικό προσανατολισμό.

Μέχρι σήμερα οι αποφάσεις των δικαστηρίων, δηλαδή η νο-μολογία όριζε ότι για την αλλαγή φύλου απαιτούνταν χειρουργι-κές επεμβάσεις (μαστεκτομής, γεννητικών οργάνων), ιατρικέςπράξεις (ορμονοθεραπεία), εξετάσεις και γνωματεύσεις.

Σύμφωνα με το νέο νόμο στην αίτηση στο δικαστήριο για τηδιόρθωση του καταχωρισμένου φύλου “δεν απαιτείται να βε-βαιώνεται ότι το πρόσωπο έχει υποβληθεί σε οποιαδήποτε προ-ηγούμενη ιατρική επέμβαση”. Επίσης “δεν απαιτείται η οποιαδή-ποτε προηγούμενη εξέταση ή ιατρική αγωγή που σχετίζεται μετην σωματική ή ψυχική του υγεία.” Το κριτήριο με βάση το οποίο

το δικαστήριο θα αποφασίσει τη διόρθωση είναι : “η προσωπικήαίσθηση του σώματος, καθώς και η κοινωνική και εξωτερικήέκφραση του φύλου, τα οποία αντιστοιχούν στη βούληση τουπροσώπου”.

Επίσης το άτομο μπορεί να αποφασίσει με αυτή τη διαδικασίανα αλλάξει το φύλο του και άλλη μία φορά.

Σύμφωνα λοιπόν με το νέο νόμο, η αίτηση του ατόμου στη δι-καστική αρχή δεν χρειάζεται να συνοδεύεται από καμιά επιστη-μονική γνωμάτευση. Οι μοναδικές προϋποθέσεις που θέτει ηνέα νομοθεσία είναι το άτομο να μην είναι έγγαμο και να έχειπλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα, δηλαδή να είναι άνω των 18ετών. Προβλέπεται ακόμα η δυνατότητα να αλλάξει η ταυτότηταφύλου από την ηλικία των 17 ετών, με τη συναίνεση των γονιώνχωρίς καμία άλλη προϋποόθεση. Υπάρχει, τέλος, ρύθμιση γιατην ηλικιακή κατηγορία των ανηλίκων 15 και 16 ετών, για τηνοποία πέρα από τη γονική συναίνεση, απαιτείται και η γνωμά-τευση διεπιστημονικής επιτροπής.

Η ΟΓΕ αναγνωρίζει το δικαίωμα της αλλαγής του φύλου στανομικά έγγραφα, στις περιπτώσεις εκείνες που το άτομο

βιώνει έντονη σύγκρουση ανάμεσα σε ορισμένα χαρακτηριστικάτου φύλου του και στο φύλο που νιώθει ότι ανήκει, για βιολογι-κούς, κοινωνικούς ή άλλους λόγους. Ομως, η νομική αναγνώρισηαυτού του ατομικού δικαιώματος χρειάζεται κάποιες προϋποθέ-σεις. Χρειάζεται να βασίζεται σε ορισμένα αντικειμενικά, δηλαδήεπιστημονικά κριτήρια.

Εδώ φυσικά δεν εννοούμε σε καμία περίπτωση τη χειρουργικήεπέμβαση ως προϋπόθεση. Η προϋπόθεση αυτή αντιβαίνει σταανθρώπινα δικαιώματα, καθώς συνιστά ακρωτηριασμό και συ-νεπάγεται στείρωση, γι αυτό και σωστά τα δικαστήρια σταμάτησαννα τη θέτουν ως προαπαιτούμενο.

Τι όμως λέμε εμείς ότι χρειάζεται απαραίτητα αυτή η διαδι-κασία; Χρειάζεται να συνοδεύεται από μέτρα κοινωνικής προ-στασίας του ατόμου. Δηλαδή, η ατομική απόφαση πρέπει ναστηρίζεται σε μια διακριτική, τεκμηριωμένη επιστημονικά καικοινωνικά θεσμοθετημένη γνωμοδότηση, ώστε να βοηθηθεί τοάτομο ουσιαστικά να επιλύσει αυτήν την ασυμβατότητα, έχονταςτην ολόπλευρη στήριξη του οικογενειακού, φιλικού και ευρύ-τερα του κοινωνικού περιβάλλοντος.

Γιατί επιμένουμε τόσο πολύ στην επιστημονική και κοινωνικήστήριξη; Για να μπορέσει να ασκηθεί το ατομικό δικαίωμα με ου-σιαστικό και όχι τυπικό τρόπο, προϋποτίθενται ορισμένοι κοινω-νικά καθορισμένοι παράγοντες. Για να είναι αποτέλεσμα ώριμηςσκέψης και ουσιαστική η ατομική αλλαγή της ταυτότητας φύλου

χρειάζεται να βασίζεται στη γνώση μια σειρά παραγόντων και συ-νεπειών από αυτή την επιλογή. Αυτή η γνώση μπορεί να μετα-φερθεί μόνο μέσα από την επιστημονική, κοινωνική στήριξη τουατόμου. Δεν αρκεί σε καμία περίπτωση μόνο η υποκειμενικήεμπειρία. Γι αυτό χρειάζεται η επιστημονική γνωμοδότηση. Γιανα ενημερωθεί και, κυρίως, για να υποστηριχτεί η όποια επι-λογή του ατόμου.

Αυτό δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση ιατρικοποίηση ή ψυ-χιατρικοποίηση, όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση, αλλά αποτελείπροϋπόθεση για την ουσιαστική ανάπτυξη της προσωπικότητας,βασιζόμενη στην ψυχοκοινωνική στήριξη του ατόμου. Ομως, ονόμος δεν προσεγγίζει καν τις ελάχιστες κοινωνικές προϋποθέ-σεις για να στηριχτεί το ατομικό δικαίωμα. Αντίθετα, τις αρνείταιστο όνομα του ατομικού δικαιώματος. Αυτό που ονομάζουμε κοι-νωνικές προϋποθέσεις και ολόπλευρη στήριξη η κυβέρνηση ταονομάζει “ιατρικοποίηση”, και τα καταδικάζει. Την ίδια στιγμή στηνπερίπτωση των 15χρονων και 16χρονων θέτει επιστημονικά κρι-τήρια και προϋποθέσεις, ενώ για τους 17 ετών και πάνω τα αγνοεί.

Το νομοσχέδιο δεν προσεγγίζει ούτε τις ελάχιστες κοινωνικέςπροϋποθέσεις για να στηριχθεί το ατομικό δικαίωμα. Αντίθετατις αρνείται στο όνομα του ατομικού δικαιώματος!

Τελικά, η νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου αντιμετω-πίζεται σαν μια υπόθεση στενά και μόνο ατομική, όπως άλλωστεαντιμετωπίζεται κάθε ανάγκη και δικαίωμα του καθενός και τηςκαθεμιάς στο πλαίσιο της σημερινής κοινωνίας.

Αποτέλεσμα της αντιμετώπισης αυτής είναι και το γεγονός ότιτόσο ο ίδιος ο νόμος όσο και η συζήτηση γύρω από αυτόν πέρα-

Σχετικά με το νόμογια τη νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου

Η θέση της ΟΓΕ


σαν στα ψιλά τις περιπτώσεις των μεσοφυλικών ατόμων, χωρίςνα κάνουν την παραμικρή προσπάθεια να δώσουν ορισμένες λύ-σεις. Μεσοφυλικά άτομα (intersex) είναι αυτά που τα χρωμοσώ-ματα ή τα γεννητικά τους όργανα παρουσιάζουν απόκλιση από τοντυπικό ορισμό του αρσενικού ή θηλυκού φύλου (περίπου 1 στα5.000 σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις ειδικών).

Στην επιχειρηματολογία της κυβέρνησης βασικός ισχυρισμόςτης είναι η “ελευθερία της ατομικής επιλογής”, το ατομικό δι-καίωμα για την αλλαγή φύλου χωρίς καμία κοινωνική ευθύνηκαι στήριξη. Παρουσιάζουν αποσπασμένα τα ατομικά δικαιώματααπό τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες. Ό,τιόμως δεν ενδιαφέρει την κοινωνία δεν χρειάζεται και καμία θε-σμοθέτηση. Κανένα ατομικό δικαίωμα δεν είναι εγγυημένο έξωαπό τα συλλογικά κοινωνικά δικαιώματα. Γι αυτό και απαιτείταιανάπτυξη κοινωνικών υποδομών για την ολόπλευρη ψυχοσω-ματική και κοινωνική ανάπτυξη του ατόμου από την παιδική ηλι-κία . Η έλλειψη κοινωνικών λειτουργών, ψυχολόγων, ιατρικούκαι νοσηλευτικού προσωπικού στα Κέντρα Υγείας, στα σχολείαστερεί από κάθε νέο και νέα τις απαραίτητες προϋποθέσεις γιατην ανάπτυξη της προσωπικότητας του, για την ομαλή κοινωνι-κοποίησή του, για την αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτωνστο οικογενειακό, σχολικό περιβάλλον (πχ. bulling).

Οσο τσακίζεται ο καθολικός χαρακτήρας του κοινωνικού δι-καιώματος τόσο περιορίζονται τα ατομικά δικαιώματα. Στις ΗΠΑγια παράδειγμα αναγνωρίζονται 32 χαρακτηρισμοί για τον προσ-διορισμό φύλου και στο facebook 56 φύλα, ενώ την ίδια στιγμήεκατομμύρια Αμερικάνοι δεν έχουν δικαίωμα στην ιατροφαρμα-κευτική περίθαλψη.

Σήμερα η πλειοψηφία των χωρών έχει νομοθετικές ρυθμίσειςπου για την αλλαγή φύλου δεν είναι μεν απαραίτητη η χειρουργικήεπέμβαση αλλαγής γεννητικών οργάνων, αλλά απαιτείται η ια-τρική παρακολούθηση. Εξαίρεση αποτελούν η Μάλτα, η Δανία, ηΙρλανδία, η Νορβηγία, η Αργεντινή που δεν απαιτείται καμία προ-ϋπόθεση. Είναι απορίας άξιον πως αντιλαμβάνονται σε κάποιεςαπ’ αυτές τις χώρες τα ατομικά δικαιώματα όταν την ίδια στιγμή,σήμερα το 2017, απαγορεύεται και ποινικοποιείται σ’ αυτές τιςχώρες το δικαίωμα στην άμβλωση όπως στη Μάλτα, στην Ιρλαν-δία, στην Αργεντινή.

Επίσης το νομοσχέδιο με ό,τι προβλέπει αφήνει ανοιχτό το πεδίογια αναπαραγωγή ρατσιστικών, προσβλητικών επιθέσεων σεβάρος των διεμφυλικών ατόμων, χωρίς να φράσσει το δρόμο γιατις διακρίσεις εις βάρος τους. Προφανώς τα ζητήματα αυτά δε λύ-νονται με μία δικαστική ή διοικητική πράξη.

ΟΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΟΥ “ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΦΥΛΟΥ”Η κυβέρνηση έρχεται με το νομοσχέδιο αυτό να θεσμοθετήσει καινομικά τον πλήρη διαχωρισμό του “βιολογικού” και του “κοινω-νικού” φύλου. Σύμφωνα μ’ αυτές τις θεωρίες υπάρχει πλήρηςδιάσταση των ανατομικών χαρακτηριστικών του φύλου, που αν-τιλαμβανόμαστε όλες ότι προσδιορίζονται αντικειμενικά, από τηναντίληψη που έχει το κάθε άτομο για το φύλο στο οποίο ανήκει. Οιαντιλήψεις για το φύλο διαμορφώνονται κάτω από συγκεκριμένεςσυνθήκες, ιστορικές, κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές. Δεν δια-μορφώνονται από την ατομική εμπειρία του καθενός και της κα-θεμιάς. Επίσης οι αντιλήψεις αυτές αναπαράγονται κοινωνικά

μέσα από το οικογενειακό, το σχολικό, ευρύτερα μέσα από το κοι-νωνικό περιβάλλον.

Σύμφωνα με την κυβέρνηση το φύλο δεν προσδιορίζεται αντι-κειμενικά αλλά αποτελεί επιλογή κάθε ατόμου. Δεν υπάρχει φυ-λετικός διαχωρισμός σε άνδρες και γυναίκες ως αντικειμενικόγεγονός. Σύμφωνα με τις θεωρίες της μετανεωτερικότητας, αυτέςπου η κυβέρνηση παρουσιάζει ως “επιστημονικές εξελίξεις”, το«κοινωνικό φύλο» αποτελεί μια κοινωνική κατασκευή, μια δοτήταυτότητα, ένα ρόλο που αποδίδει η κοινωνία στα μέλη της. Ηδιάκριση άνδρας-γυναίκα αποτελεί “ψευδή διχοτόμηση, που είναικατασκευασμένη και όχι πραγματική”.

Είναι θεωρίες αντεπιστημονικές και ανορθολογικές, που πα-ρουσιάζουν την πραγματικότητα με το κεφάλι κάτω και τα πόδιαπάνω και αποκαλούνται “προοδευτισμός”. Αυτές οι θεωρίεςέχουν βρει πρόσφορο έδαφος την εποχή της γενικευμένης επί-θεσης στα δικαιώματα των λαϊκών οικογενειών και ιδιαίτερα τωνγυναικών του καθημερινού μόχθου.

Σύμφωνα με όλες αυτές τις θεωρίες, ο “αυτοπροσδιορισμός”ανάγεται σε μέγιστη αξία. Το κάθε άτομο είναι “αυτό που αισθά-νεται και σκέπτεται για το φύλο του”. Αυτό το κριτήριο προτάσσειεξάλλου και η ΕΕ. Αρνούνται ότι το φύλο προσδιορίζεται αντικει-μενικά.

Αυτή η αντίληψη όσο και αν εμφανίζεται ότι αφορά μόνο στοφυλετικό προσδιορισμό αναπαράγεται σε όλες τις πλευρές τηςκοινωνικής ζωής. Θεοποιώντας τον ατομισμό, τον υποκειμενισμό,τη μοιρολατρία, αναπαράγει σμπαραλιασμένες ταυτότητες. Οπωςπολύ χαρακτηριστικά σημείωσε μια νέα συναγωνίστρια, σήμεραμέλος του ΔΣ μας, στο τελευταίο συνέδριο, αυτή η αντίληψη στέλ-νει στη νέα γενιά το εξής μήνυμα: «Δεν χρειάζεται ν’ αλλάξεις τηνάθλια πραγματικότητα που ζεις. Αρκεί απλά να σκέφτεσαι και ναμιλάς διαφορετικά γι αυτήν.» Έχει στόχο κατευθείαν τη συνείδηση,όχι μόνο για να την αδρανοποιήσει, αλλά και για να αποκρύψειτην κοινωνική πραγματικότητα που έχει εκμεταλλευτές και εκμε-ταλλευόμενους, καταπιεστές και καταπιεζόμενες. Επομένως γιατις γυναίκες αποτελεί ένα καίριο χτύπημα στην υπόθεση της ισο-τιμίας και της χειραφέτησής τους.

43

Έργα & Ημέρες... της κυβέρνησης

Γράφημα με το οποίο πλασάρονταιοι αντιεπιστημονικές θεωρίες του φύλου


44


ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

Πρωτοβουλίες για την υγείαΜια σημαντική παρακαταθήκη για μελλοντικούς αγώνες

Ρούλα Χαλάτσημέλος του ΔΣ της ΟΓΕ

Τ ο άνοιγμα το θέματος της υγείας, ως βασική αιχμήτης δράσης μας, στα πλαίσια της καμπάνιας «ΕΡ-ΓΑΣΙΑ - ΜΗΤΡΟΤΗΤΑ - ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ»

υπήρχε σαν απόφαση του Συλλόγου Γυναικών Καρδίτσας.Οι δράσεις, οι στόχοι και η μέθοδος που θα το αναπτύξουμεήταν το ζητούμενο.

Η αφορμή δόθηκε όταν η Ομάδα Γυναικών Ταμασίου,στις 8 Μάρτη αποφάσισισε σε συνεργασία με τους αγροτι-κούς συλλόγους της περιοχής της, να διεκδικήσουν την κά-λυψη των ελλείψεων στο Κέντρο Υγείας Σοφάδων. Η αν-ταπόκριση των αγροτικών συλλόγων, η συζήτηση πουανοίχτηκε για το σύνολο των προβλημάτων της αγροτικήςοικογένειας, κάτι που γίνονταν πρώτη φορά, μας έδειξε τονδρόμο...

Να πάμε να ανοίξουμε το καίριο αυτό ζήτημα, αρχικά μετους φορείς της υπαίθρου για τα Κέντρα Υγείας και στη συ-νέχεια όλοι μαζί ύπαιθρος και πόλη, να διεκδικήσουμε τιςελλείψεις συνολικά των δομών υγείας της περιοχής μας.

Αρχικά καταγράφηκαν φορείς που δρούσαν στις πόλειςκαι τα χωριά των Σοφάδων-Παλαμά. Επιδίωξη ήταν να κα-λύπτουν κλάδους που θέλουμε να έχουμε παρέμβαση σαν

γυναικείο κίνημα, και φυσικά να είναι ενεργοί. Είχαμε επί-γνωση ότι στην πλειοψηφία των ΔΣ τους δεν κυριαρχεί ηαγωνιστική γραμμή πάλης, αυτό δεν μπήκε σαν κριτήριοσυνεργασίας.

Το κάλεσμα που τους απευθύναμε, έβαζε από την αρχήξεκάθαρα ποιές είμαστε, τι επιδιώκουμε, έδειχνε τις αιτίεςτων προβλημάτων στον χώρο της υγείας, το διεκδικητικόπλαίσιο που πρέπει να προτάξουμε, αλλά και την διέξοδοπου προτείνουμε. Ζητούσαμε, στις συσκέψεις που προτεί-ναμε να γίνουν, να έρθουν με αποφάσεις των ΔΣ τους. Αυτόήταν πολύ καίριο για εμάς, αφού επιδιώκαμε τα μέλη τουςνα συμμετέχουν στις όποιες αποφάσεις, αλλά και να συζη-τήσουν τις θέσεις μας όπως έμπαιναν στο κάλεσμα.

Οι συσκέψεις, προετοιμάστηκαν πολύ καλά, και φάνηκεαπό το αποτέλεσμα, από την οργανωμένη παρέμβαση καιμε προσωπικές επαφές των γυναικών του Συλλόγου τηςΚαρδίτσας, της Σέκλιζας και της Ομάδας Ταμασίου. Αντα-ποκρίθηκαν όλοι οι φορείς που καλέσαμε και στις δύο συ-σκέψεις που έγιναν στις πόλεις της υπαίθρου. Αγροτικοί,εμπορικοί σύλλογοι, τοπικοί σύλλογοι γυναικών, όπως καιοικοδόμων στον Παλαμά, συνταξιούχων στις Σοφάδες.Ησυζήτηση έγινε πάνω στην εισήγηση του συλλόγου γυναι-


45


κών που έθετε τις αιτίες, το πλαίσιο και την ανάγκητης αγωνιστικής κινητοποίησης για τις διεκδική-σεις.

Τίποτα δεν ήταν απλό και εύκολο σ’ αυτή τηνσυνεργασία. Οι δυσκολίες πολλές. Ξεκινούσαναπό τις επιφυλάξεις, που με συγκαλυμμένο τρόποεκφράστηκαν από ορισμένους, για το γεγονός ότιη πρωτοβουλία αυτή ξεκινούσε από γυναικείουςσυλλόγους της ΟΓΕ, ή για τους σκοπούς μας. «Γιατίνα ενδιαφέρεται ένας σύλλογος γυναικών για τοκέντρο υγείας της περιοχής μας;», ήταν ένα ερώ-τημα π.χ. που τέθηκε. Συνεχίζονταν και έπαιρνανχαρακτήρα διαπάλης, όταν γυναικείος φορέας τηςυπαίθρου που η πρόεδρος και η αντιπρόεδροςείναι στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ αντίστοιχα,επιδίωξαν να αποτρέψουν οποιαδήποτε μορφήαγωνιστικής κινητοποίησης, ζητώντας να περιορι-στούμε σε ένα υπόμνημα. Αντιπαλέψαμε με επι-μονή αυτές τις απόψεις, με επιχειρήματα στηριγ-μένα πάνω στις θέσεις μας. Απομονώθηκαν απότους υπόλοιπους φορείς, και κάτω από την πίεσηπου δέχτηκαν από τις γυναίκες μέλη τους, αναγ-κάστηκαν και υπέγραψαν το ψήφισμα της κινητο-ποίησης που αποφασίστηκε ομόφωνα.

Στην πορεία υλοποίησης των μέτρων που προ-τάθηκαν και υλοποιήθηκαν για καλύτερη προετοι-μασία της κινητοποίησης στα Κ.Υ., δηλαδή κάθεφορέας να μοιράσει το κάλεσμα στα μέλη του,στην γειτονιά και στο χωριό του, υπήρξε πάλιπροσπάθεια να μην πραγματοποιηθεί η κινητοποί-ηση. Υπήρξαν ταλαντεύσεις. Ξεπεράστηκαν μεπαρέμβαση δική μας, συζήτηση και επιχειρήματα με βάση τιςθέσεις μας.

Οι κινητοποιήσεις στα Κέντρα Υγείας ήταν μαζικές. Στις Σο-φάδες η δουλειά της Ομάδας Ταμασίου ήταν καταλυτική. Σπά-ζοντας προκαταλήψεις και αναστολές, μοίρασαν υλικό, κόλλη-σαν αφισσέτα στα καφενεία, συνεργάστηκαν με αγροτικούς συλ-λόγους της περιοχής για την οργάνωση της δουλειάς. Το απο-τέλεσμα τις δικαίωσε. Κινητοποίησαν αγρότισσες που πρώτηφορά βγήκαν στον δρόμο διεκδικώντας. Στον Παλαμά, στελέχητων αγροτικών συλλόγων της περιοχής για πρώτη φορά, ήρθανστην κινητοποίηση με τις γυναίκες τους-αγρότισσες.

Αντιπροσωπεία των φορέων, παρέδωσε το κοινό ψήφισμα-υπόμνημα στους προέδρους των αντίστοιχων δημοτικών συμ-βουλίων, ζητώντας να πάρουν αποφάσεις στήριξης, κάτι πουέγινε ομόφωνα. Αυτό το ψήφισμα στάλθηκε επίσης στονυπουργό Υγείας και στη Βουλή σε όλα τα κόμματα εκτός Χ.Α..

Στη συνέχεια κλιμακώσαμε τη δράση μας με συλλαλητήριοστην πόλη. Επαναλήφθηκαν οι συσκέψεις στην ύπαιθρο με τηνίδια επιτυχία και χωρίς πια τις δυσκολίες της πρώτης φοράς.

Στην πόλη οι φορείς που απευθυνθήκαμε, πρωτοβάθμια ερ-γατικά σωματεία, σύλλογοι αυτοαπασχολουμένων, συνταξιού-χων, σωματεία του δημόσιου τομέα, δευτεροβάθμια όργανα,ανταποκρίθηκαν σχεδόν καθολικά. Το εύρος τους ήταν πρω-τόγνωρο για τα δεδομένα της περιοχής. Το ψήφισμα του συλ-

λαλητηρίου το υπέγραψαν 41 φορείς Από την πόλη και τηνύπαιθρο!

Από αυτούς με πολύ λίγους είχαμε σταθερή συνεργασία, μετον μεγαλύτερο αριθμό -κύρια της υπαίθρου- αλλά και κάποιαεργατικά σωματεία, όπως των καθαριστριών, δεν υπήρχε κα-θόλου επαφή. Η δουλειά που αναπτύχθηκε για την επιτυχία τουσυλλαλητηρίου, δηλαδή ο συντονισμός όλων των φορέων, ηυλοποίηση των μέτρων που προτάθηκαν για να φτάσει το μή-νυμα σε όλους τους εργαζόμενους, στις γειτονιές και τα χωριάήταν μια επίπονη και σημαντική δουλειά.

Το συλλαλητήριο στις 27 Σεπτέμβρη, είχε μαζική συμμετοχήμε ξεχωριστή την παρουσία γυναικών από την ύπαιθρο και τηνπόλη.

Η κεντρική ομιλία έγινε από το Σύλλογο της Καρδίτσας καιστην κεφαλή της πορείας που ακολούθησε βρέθηκαν το πανόκαι οι πικέτες της ΟΓΕ.

Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι όλη αυτή η δράση ήταν μιασημαντική παρακαταθήκη για τις γυναίκες της ΟΓΕ στην Καρ-δίτσα που με μια οργανωμένη και επίμονη δουλειά έβαλαν τοδικό τους μεράδι στην καμπάνια για την εργασία, τη μητρότητα,τον ελεύθερο χρόνο, διατυπώνοντας αιτήματα με βάση τις σύγ-χρονες ανάγκες των μισθωτών και άνεργων γυναικών, των αυ-ταπασχολούμενων της πόλης και της υπαίθρου για την υγεία καιμπολιάζοντας τις γυναίκες με την αξία της συλλογικής δράσης.


Δελτίο Τύπου της ΟΓΕ

Γ ι’ άλλη μια χρονιά ΕΕ, κυβερνήσεις, Περιφέρειες και Δήμοι,διάφορες γυναικείες οργανώσεις και ΜΚΟ με ημερίδες και

εκδηλώσεις θα χύσουν “κροκοδείλια” δάκρυα για ορισμένεςμορφές βίας σε βάρος των γυναικών. Προβάλουν επιλεκτικά καιαποσπασματικά το “δέντρο” της ενδοοικογενειακής βίας, της σε-ξουαλικής παρενόχλησης και κρύβουν το “δάσος” της πολύμορ-φης βίας σε βάρος των γυναικών.

Αντιμετωπίζουν ένα υπαρκτό κοινωνικό φαινόμενο που πα-ραβιάζει κατάφωρα τα δικαιώματα των γυναικών με μπόλικεςδόσεις υποκρισίας. Ιδιαίτερα, η κυβέρνηση και η ΓΓΙΦ αξιοποι-ούν τη συγκεκριμένη μέρα για να προβάλουν τη δήθεν ευαισθη-σία τους με την κατάθεση του νόμου για την κύρωση της Σύμ-βασης του Συμβουλίου της Ευρώπης «για την πρόληψη και τηνκαταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικο-γενειακής βίας».

Μπορεί να αντιμετωπιστεί η βία σε βάρος των γυναικών μετο συγκεκριμένο νόμο; Πώς μπορεί μια εργαζόμενη ή άνεργηγυναίκα να αντιμετωπίσει την ενδοοικογενειακή βία, τους πο-λύμορφους οικονομικούς, κοινωνικούς καταναγκασμούς εντόςκαι εκτός της οικογένειας; Μήπως εξασφαλίζονται οι οικονομι-κές, κοινωνικές προϋποθέσεις για να σταθεί μια γυναίκα ανε-ξάρτητη, χωρίς να αναγκάζεται να παραμείνει σε μια βίαιη οι-κογενειακή ή διαπροσωπική σχέση;

Ούτε μια πρόβλεψη δεν υπάρχει στο πολυσέλιδο κείμενοτης Σύμβασης. Αντίθετα, παραβλέπεται σε ποιες συνθήκες ζουνκαι εργάζονται οι περισσότερες γυναίκες-θύματα. Πουθενά δεναναφέρεται η πολύμορφη βία που ασκείται στις εργαζόμενεςαπό τους επιχειρηματικούς ομίλους. Αντίθετα, αθωώνονται οιπολιτικές της ΕΕ και κυβερνήσεων, που καταδικάζουν εκατομ-μύρια γυναίκες στη βία μιας ζωής με τσακισμένα δικαιώματαστην εργασία και τη μητρότητα.

Με θράσος παραδέχονται ότι το πραγματικό τους ενδιαφέρονγια τη βία κατά των γυναικών είναι... το “κόστος” για το κράτοςκαι τους επιχειρηματικούς κολοσσούς, οι οποίοι βλέπουν τακέρδη τους να μειώνονται από τη “μη συμμετοχή” των γυναικώνστην εργασία. Αποτελεί κόστος για αυτούς η δημιουργία κρατι-κών δομών πρόληψης και προστασίας των θυμάτων, οι μαζικέςπροσλήψεις εξειδικευμένου προσωπικού με μόνιμη και στα-θερή εργασία. Για αυτό άλλωστε η Σύμβαση συστήνει την πα-ράδοση και αυτού του τομέα σε ιδιωτικές εταιρείες και ΜΚΟ.

Σε αυτή τη λογική ευθυγραμμίζεται και η κυβέρνηση ΣΥ-ΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Γι’ αυτό, άλλωστε, παρά τις κορώνες για την εξά-λειψη της βίας, πετσοκόβει από τον κρατικό προϋπολογισμό τακονδύλια που αφορούν την πρόνοια, την προστασία της μητρό-τητας. Γι’ αυτό στηρίζεται αποκλειστικά στα ευρωπαϊκά κονδύλια

με “ημερομηνία λήξης” για τη χρηματοδότηση της λειτουργίαςτων ελάχιστων υπηρεσιών πρόληψης και στήριξης των κακο-ποιημένων γυναικών. Αφήνει απλήρωτους για μήνες τους ερ-γαζόμενους στις υπάρχουσες δομές, ενώ σκορπάει απλόχεραχρήματα στην ιδιωτική πρωτοβουλία.

Η σωματική, λεκτική, ψυχολογική ή όποιας άλλης μορφήςβία υφίστανται οι εργαζόμενες, οι γυναίκες των λαϊκών οικογε-νειών δεν εμφανίζεται στο κενό. Συμπληρώνει το παζλ της ερ-γοδοτικής επιθετικότητας απέναντι στη μητρότητα, των μισθώνπείνας, των εργατικών ατυχημάτων και της εξαντλητικής δου-λειάς ή της μακροχρόνιας ανεργίας, των απολύσεων, των πλει-στηριασμών της λαϊκής περιουσίας. Βία είναι η κόλαση του πο-λέμου και της προσφυγιάς.

Η ΟΓΕ καλεί κάθε μισθωτή, αυτοαπασχολούμενη, άνεργη,νέα γυναίκα να γνωριστεί και να παλέψει μέσα από τους Συλ-λόγους και τις Ομάδες της:

Για ουσιαστικά και άμεσα μέτρα ανακούφισης των γυναι-κών, ιδιαίτερα των θυμάτων βίας:

Διεκδικούμε να δημιουργηθούν κρατικές κοινωνικές υπη-ρεσίες για την πρόληψη της βίας κατά των γυναικών και τη στή-ριξη των κακοποιημένων γυναικών, στελεχωμένες με ειδικευ-μένο προσωπικό με μόνιμη και σταθερή δουλειά, και όχι μέσωΜΚΟ. Να διευρυνθεί το δίκτυο των ξενώνων για κακοποιημένεςγυναίκες με γενναία χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπο-λογισμό.

Διεκδικούμε μέτρα στήριξης των άνεργων γυναικών, τωνγυναικών από μονογονεϊκές και πολύτεκνες οικογένειες, γιαμόνιμη και σταθερή δουλειά με αξιοπρεπείς μισθούς, πλήρη ερ-γασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, για να μπορέσουν οι γυ-ναίκες να σταθούν με αξιοπρέπεια στα πόδια τους και να πάρουντη ζωή στα χέρια τους.

Καμιά μόνη της!“Σπάμε” τη βία της βάρβαρης πραγματικότητας

στη σύγχρονη εκμεταλλευτική κοινωνία,που έχει πολλά πρόσωπα.

Παλεύουμε οργανωμέναγια δημιουργική ζωή με δικαιώματα

στην εργασία και τη μητρότητα!

Για μια ζωή χωρίς ανεργία, φτώχεια,βία, εκμετάλλευση και καταπίεση.

25η Νοέμβρη:Παγκόσμια Ημέρα για την αντιμετώπιση

της βίας κατά των γυναικών

46


Από τη θεατρική παράσταση «ΜάναΚουράγιο» του Μπέρτολντ Μπρεχτ, πουανέβασε στις 3 και 4 Νοέμβρη στοΠολιτιστικό Κέντρο Ν. Ιωνίας Βόλου ηερασιτεχνική θεατρική ομάδα τουΔημοκρατικού Συλλόγου ΓυναικώνΜαγνησίας (μέλος της ΟΓΕ) σεσυνεργασία με άλλους εργαζόμενους,μέλη του συλλόγου και νέα παιδιά.



Documents

Τεύχος 4 - Νοέμβρης 2017 · ΗΜΕΡΙΔΑ Ε.ΣΥ.Ν. - ΟΓΕ 17 — «Ουσιοεξάρτηση – Η ιδιαίτερη επίδρασή της στις γυναίκες»