ژماره 401

کۆمپانیای هواوی بۆ ته کنه لۆجیای په یوه ندیه کان - عێراق

کۆمپانیای هواوی صینی بۆ ته کنه لۆجیای په یوه ندیه کان رای ده گه یه نێت که پێویستی به کۆمپانیا هه یه که ئه زمونی هه بێت له م بوارانه ی خواره وه :

1_ کۆمپانیای توانای مرۆیی به م مه رجانه ی الی خواره وه : - کۆمپانیاکه تۆمارکرابێت له عێراق

- ئه زمونی پێشتری هه بێت له و بواره دا

زانیاری په یوه ندیکردن -

ژماره ی ته له فۆن - 07700519763 [email protected] - ئیمه یل

2_ کۆمپانیای فایبه ر ئۆپتیک بۆ ئه م کارانه ی الی خواره وه : - هه ڵکه ندنی رێڕه وی کێبڵی فایبه ر ئۆپتیک

- کێبڵی فایبه ر ئۆپتیک )راکێشان_ له حیمکرد_پێکه وه به ستن(

وه ئاگادارتان ده که ینه وه که شوێنی ئیشه کان له به غداده )مدینه صدر _ شعله _ کازمیه _ داودی _ ابودشیر(

زانیاری پێویستی کۆمپانیا

CV _1 کۆمپانیاکه و کۆپیه ک له بڕوانامه ی دامه زراندنی کۆمپانیاکه 2_ئه و پڕۆژانه ی ئه نجامی داوه و ئه و پڕۆژانه ی که ئه نجامی ده دات

3_ بودجه ی کۆمپانیا

ژماره ی ته له فۆن 009647706333204 [email protected] ئیمه ل

ئه نجومه نی هه ڵبژاردن��ی دواخس��تنی په یوه ندیه كانی گرژبون��ی پارێزگاكان، نێوان گۆڕان و یه كێتی لێكه وته وه ، خاڵی ناكۆكی نێوانیش��یان له سه ر ئیداره دانی پارێزگای س��لێمانیه ، گ��ۆڕان پێیوایه براوه ی یه كه م��ه له م پارێزگایه دا، به اڵم یه كێتی له به رامب��ه ردا په راوێزخ��راوه ، جه غت له س��ه ر ئه وه ده كاته وه كه ئه وه پارێزگاكانه ئه نجومه ن��ی هه ڵبژاردن��ی یه كالییده كاته وه كێ ده سه اڵتی یه كه مه له س��لێمانیدا، وه زیرێكی پێشوی مافی مرۆڤی حكومه تی هه رێمی كوردستانیش ده ڵێت "سێ هه ڵبژاردنه سلێمانی ، كارتی

سور نیشانی یه كێتی ده دات".به ڕێوه ب��ه ری به ئاوێن��ه : تایب��ه ت پێشوی ئاسایشی سلێمانی و هه ڵسوڕاوی ئێس��تای گۆڕان، س��ه ركه وت حه سه ن له وباره ی��ه وه ده ڵێت، "ئه و كه س��انه ی ده نگی��ان پێداوین چیت��ر قبوڵی ئه وه

ب��راوه ی له س��لێمانیدا، ك��ه ناك��ه ن یه كه می هه ڵبژاردنیش بین و بێده سه اڵت له بژارده كانی "یه كێك وتیش��ی : بین". به رده مم��ان ئه وه ده بێ��ت له فه رمانگه ئێمه ده نگده رانی ئه ندام و حكومیه كاندا مانبگرن، یاخود هاواڵتیان بێنینه س��ه ر

شه قام". هاوكات سه اڵح ره شید، هه ڵسوڕاوی پێش��وی گ��ۆڕان له وتارێكی��دا كه له م باڵوكراوه ت��ه وه ئاوێن��ه دا ژماره ی��ه ی پێیوایه ، "بۆ سێ هه ڵبژاردنه ده نگده رانی پارێزگای سلێمانی ، كارتی سور نیشانی یه كێتی نیش��تمانی كوردستان ئه ده ن و پێیانده ڵێ��ن كه به حوكم��ی ئێوه رازی

نین".ره ش��ید ب��اس ل��ه وه ش ده كات كه "ئێس��تا بارودۆخێك هاتۆته پێش��ه وه ده كات، زۆرایه تی حوكمی كه مایه تیه ك ئیتر یه كێتی ناتوانێ��ت و نابێت به ته نها

وه ك )حیزب��ی قائی��د( ئی��داره ی ئه م پارێزگایه به رێوه به رێت". ناوبراو ده ڵێت گۆڕانی��ش بزوتن��ه وه ی گرنگ��ه "زۆر له گه ڵ ئه و واقیع��ه دا مامه ڵه بكات، كه به یه كجاری نیشتمانی یه كێتی ناتوانێت په راوێز بخات و بیه وێت له سه ر گۆڕه پانی

سیاسی و ئیداری دوریبخاته وه ".له به رامب��ه ردا، ئه ندام��ی ئه نجومه نی ناوه ن��دی یه كێت��ی ، عه ت��ا س��ه راوی داواكاری گۆڕان بۆ وه رگرتنی ده سه اڵت ئه و ده زانێت، به نامه نتیقی له سلێمانیدا ده ڵێت "باسكردن له وه رگرتنی ده سه اڵت به ته نه��ا له پارێ��زگای س��لێمانیدا هیچ مه نتیقێك��ی تێدا نیی��ه ، چونكه ته نها ئه نجامدانی هه ڵبژاردنی پارێزگاكان ئه وه یه كالییده كاته وه ، كێ ده سه اڵتی یه كه م

ده بێت له سلێمانیدا".

ئایا براو که سوکاره که ی

سه ردنی رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه ده که ن؟

کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )401( سێشەممە 2013/11/5

w w w . a w e n e . c o m

12 »» 17 »»

پیاوێك ژنه كه یی کڕی و منداڵه كه شی به ساوایی فرۆشت

«« 17بازرگانیکردن به مرۆڤ 12 »» 17 »»

بۆچی شوقه یه كی نزیك گۆڕستانه نوێیه كه به 5 ده فته رو نیو به سودمه ندبون هه ژمار بكرێت؟!

ئۆپۆزسیۆن..«« 16شاری مامۆستایان ئه و سه نگه ره ی ئیتر الیه نه كان خۆزگه ی

پێناخوازن

کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000 دینار تیراژ: 4500 ته له فۆن: 3201274 ناونیشان: سلێمانی گه ڕه کی شۆڕش- به رامبه ر ئاماده یی شۆڕشی کوڕان

3 »»

«« 2 ریکالم

«« 3 و 18

ریکالم

ریکالم

"سێ هه ڵبژاردنه سلێمانی ، كارتی سور نیشانی یه كێتی ده دات"یه كێتی : هه ڵبژاردن یه كالییده كاته وه كێ ده سه اڵتی یه كه مه له سلێمانیدا

له ن��او خه ڵك��ی ش��اری كۆی��ه ده نگۆی ئه وه باڵوه ك��ه له چه ن��د رۆژی داهاتودا چه ن��د كه س��ێك له كه س��ه نزیكه كان��ی تاڵه بانی رێگ��ه ده ده ن چاویان به ناوبراو بكه وێت له نه خۆش��خانه له واڵتی ئه ڵمانیا،

برازایه كیشی ئه و هه واڵه ره تده كاته وه . ئاوێنه ، كۆیه : شێخ سه اڵح شێخ شه ره ف كه برازای تاڵه بانی و دانیش��توی ش��اری كۆیه ی��ه و كوڕێكی س��كرتێری تاڵه بانیه و ماوه ی هه شت مانگه له ئه ڵمانیا له گه ڵیه تی ، ئه و هه وااڵن��ه ی ره تكرده وه ك��ه له چه ند رۆژی داهاتودا ش��ێخ جه نگی برای و چه ند كه سوكارێكی ده چنه ئه ڵمانیا به مه به ستی بینین��ی تاڵه بانی ، ئه و وت��ی "مام جه الل له ئێستادا ته ندروس��تی باشه ، به اڵم هیچ ش��تێكم ده رب��اره ی ئه وه نه بیس��توه كه

كه سه نزیكه كانی سه ردانی بكه ن".

ئا: ئاوێنه

نێچیرڤان بارزانی به هێزترین كاندیده بۆ ئه وه ی ئه ركی پێكهێنانی كابینه ی

هه شته می پێبسپێردرێت، پارتی چاوی له سه ر یه كێتی و یه كگرتوی ئیسالمییه بۆ پێكهێنانی حكومه ت.

پارت��ی ئ��ه وه ی س��ه ره ڕای له روداوه كاندا زۆرجار دواس��اته وه خت سوپرایزی پێبوه ، وه ك له دیاریكردنی جێگری س��ه رۆكی په رله مان و جێگری س��ه رۆكی حكومه تی كابینه ی شه ش و لیستی س��ه رۆكی ده ستنیشانكردنی له هه ڵبژاردن��ی ئه مدواییه ی پارتی��دا په رله مان��ی كوردس��تاندا بینیم��ان، ب��ه اڵم پێناچێت ئه مجاره ی��ان پارتی پێكهێنان��ی ئه رك��ی له راس��پاردنی حكومه ت��ی داهاتوی هه رێم��دا جگه له نێچیرڤان بارزانی كه س��ێكی دیكه ی

هه بێت.له پارتی ئ��اگادار س��ه رچاوه یه كی به ئاوێنه ی كوردس��تان دیموكرات��ی بارزانی "نێچیرڤ��ان ك��ه راگه یان��د كه س��ێكی ئ��ه وه ی س��ه ره ڕای ده ستڕۆیش��توی ناو ماڵ��ی بارزانی و پارتیه ، خاوه ن��ی رایه ڵێك په یوه ندی

چڕوپڕی ناوخۆو ده ره كی و ئه زمونێكی دورودرێ��ژی ئی��داره و به ڕێوه بردن��ی حكومه تیشه كه نزیك به نیوه ی ژیانی له سه رۆكایه تی حكومه تدا به سه ربردوه و باشترین كه سی پارتییه بۆ پێكهێنانی

حكومه ت".ئه م سه رچاوه یه ئاماژه ی به وه كرد سه رباری ئه وه ی كه پارتی بۆ پێكهێنانی حكومه تی��ش ب��اس له )حكومه ت��ی بنكه ف��راوان( ده كات، ب��ه اڵم زیات��ر چاوی له س��ه ر یه كێت��ی و یه كگرتوی ئیس��المییه ، یه كێت��ی له به رئ��ه وه ی به درێژایی س��ااڵنی رابردو ش��ه ریكه ده س��ه اڵت و هاوپه یمانی س��تراتیجی بوه و ت��ا ئێس��تاش خاوه ن��ی هێزو كۆمه ڵێك ده زگاو رێكخراوی كاریگه ره له سه ر ئه رزی واقیع، )هه رچه نده وه ك هه ڵبژاردنه كه ده ریخست له ڕوی پێگه ی كردوه و پاشه كش��ه ی جه ماوه رییه وه له ئاستی ناوخۆش��یدا ناكۆكن به هۆی غیاب��ی تاڵه بانی��ه وه (. یه كگرت��وش له به رئ��ه وه ی كه خ��اوه ن گوتارێكی به رچاویش��ی پێگه یه ك��ی هێمن��ه و هه یه له ده ڤ��ه ری بادیناندا، كه ته نها هێ��زی كوردس��تانه جگ��ه له پارتی كورسی له و ده ڤه ره دا به ده ستهێناوه ، یه كگرت��وی مه به س��تیه تی پارت��ی

ئیس��المی به ش��داربێت له حكومه تداو هه ری��ه ك له بارزان��ی و نێچیرڤانی��ش له میانه ی س��ه ردانه كه یاندا بۆ واڵتانی كه ن��داوو توركیا ئه و مه س��ه له یه یان واڵتانه دا ئه و كاربه ده س��تانی له گه ڵ تاوتوێكردوه ك��ه په یوه ندی نزیكیان

له گه ڵ یه كگرتودا هه یه .پارت��ی دیموكرات��ی كوردس��تان، یه كگرت��وی ئه وه دای��ه له هه وڵ��ی ئیس��المی كوردس��تان رازی بكات بۆ به ش��داریكردنی له كابین��ه ی داهاتوی حكومه ت��ی هه رێمی كوردس��تان و بۆ ئه و مه به س��ته ش دانیش��تنی له گه ڵ

به رپرسانی یه كگرتو كردوه .سه ركردایه تی ئه نجومه نی سه رۆكی كوردس��تان ئیس��المی یه كگرت��وی محه مه د ره ئوف، له مباره وه به ئاوێنه ی راگه یان��د كه "ئه وان تا ئێس��تا هیچ جۆره دانوس��تانێكی فه رمییان له گه ڵ پارتی نه كردوه ، به اڵم ره تی ناكاته وه له ماوه ی رابردودا دانیش��تنیان له گه ڵ به ش��داریكردنیان بۆ هه ب��وه پارتی

له كابینه ی داهاتوی حكومه ت.ئ��ه و وتی "له چه ن��د رۆژی رابردودا مه كته ب��ی سیاس��ی یه كگرتو كۆبوه و ب��ه رده م خس��ته پێش��نیارێكی س��ه ركردایه تی یه كگرتو ب��ۆ ئه وه ی

له حكومه تێك��ی ب��كات به ش��داری بنكه فراوان بۆیه له ئێس��تادا چاوه ڕێی سه ركردایه تی ده كه ین بۆ ئه وه ی بڕیاری

یه كالكه ره وه بدات له و مه سه له یه دا".ئه م��ه له كاتێكدای��ه ك��ه ماوه یه ك له مه وبه ر )عه بدولستار مه جید( ئه ندامی مه كته بی سیاس��ی كۆمه ڵی ئیسالمی كوردس��تان ئه وه ی خس��ته ڕو ئه گه ر به شداریكردنی بۆ مه رجه كانیان هاتو حكوم��ه ت جێبه جێ بكرێ��ت بێ دو الیه نه كه ی تری ئۆپۆزس��یۆن ده چنه حكومه ته وه ، س��ه رچاوه یه كی ئاگادار له كۆمه ڵی ئیسالمی ئه وه ی بۆ ئاوێنه رونكرده وه كه ئێستا پارتی هه وڵده دات ئه و مه رجانه ی كۆمه ڵ جێبه جێ بكات بۆ ئ��ه وه ی ل��ه دو الیه نه ك��ه ی تری

ئۆپۆزسیۆنی دابڕێنێت.مه كته بی ئه ندام��ی له مباره ی��ه وه سیاسی كۆمه ڵی ئیسالمی كوردستان عه بدولستار مه جید به ئاوێنه ی راگه یاند كه "ئه نجومه نی سه ركردایه تی كۆمه ڵ پێیباشه به شداری بكه ین له حكومه تی له س��ه ر رێكبك��ه ون بنكه ف��راوان و به رنامه ی كابینه ی داهاتوی حكومه تی

هه رێمی كوردستان".پارت��ی كار له س��ه ر ئ��ه وه ده كات كه به بێ گ��ۆڕان حكومه تی داهاتوی

هه رێم پێكبهێنرێت، هه رچه نده به پێی س��ه رچاوه ئاگاداره كه ی پارتی ئێستا له ناو پارتیدا دو ئاراس��ته سه باره ت نه كردن��ی ی��ان به به ش��داریپێكردن له حكومه ت��ی گ��ۆڕان بزوتن��ه وه ی ئاراسته یه كیان به دیده كرێت، داهاتودا پێیوایه "گه ر بێتو گۆڕان به ش��داری حكومه ت بكات، ئه وكاته چیتر ناتوانن س��ۆزی خه ڵك به قس��ه و ته پڵ لێدان بۆ خۆیان رابكێشن، چونكه ئه وانیش به ش��دار ده بن له حكومه ت��داو له هه ر

كه موكوڕیه كیشی شه ریك ده بن".ئاراسته یه كی دیكه شیان كه به هێزتره به ش��داری حكومه ت "گۆڕان پێیوایه نه كات، چونكه به شدارییه كه ی تاكتیك ده بێت و له نیوه ی رێگادا به هانه ده گرن و ده ستله كارده كێشنه وه و وه زیره كانیان ئه و حكومه ته و كابینه كه توشی كێشه و

هه ڵوه شانه وه ده كرێت".به اڵم له به رامبه ردا، گۆڕان ئاماده یه بۆ به پێكهێنانی سه باره ت دانوستانكردن حكوم��ه ت له گ��ه ڵ ب��راوه ی یه كه می به پێی پارتییه ، ك��ه هه ڵبژاردنه كه دا زانیاریه كانی ئاوێنه بزوتنه وه ی گۆڕان گه وره بایه خێكی له دانوس��تانه كانیدا هه رێم و س��ه رۆكایه تی به مه س��ه له ی ده س��تور ده دات، هه روه ها پێشنیاری

ده سه اڵت به خش��ینێكی زیاتر ده كات ئه و تا پارێ��زگاكان، به ئه نجومه ن��ی ئه ندازه یه ی مافی یاسادانانیان هه بێت، جه غتی��ش له س��ه ر ئ��ه وه ده كه نه وه ئه و وه زاره ته كاندا، له وه رگرتن��ی كه وه زاره تانه ی��ان ده وێ��ت ك��ه له گه ڵ رێ��ژه ی ده نگه كانیان��دا بگونجێ��ت و كه م كێش��ه تربن و ئاماده نین وه زاره ته ته ندروس��تی و وه ك له گرفته كانی پڕ پ��ه روه رده وه ربگرن، كه چاكس��ازی ئاڵۆزه و زه حمه ت و ئێجگار تێداكردنی

پێویستی به كاری درێژخایه نه .پارتیش س��ه رچاوه كه ی به پێ��ی له پێكهێنانی حكومه تدا، جگه له پۆستی سه رۆك وه زیران و وه زاره ته كانی ناوخۆو سامانه سروشتییه كان، پارتی ئاماده یه هه مو وه زاره ته كانی تر به شه ریكه كانی خوازیاره چوارچێوه یه شدا له م بدات، گ��ه ر له گ��ه ڵ یه كێت��ی حكوم��ه ت پێكبهێنێت��ه وه ، ش��ێخ جه عفه ر وه ك وه زیری پێش��مه رگه و بای��ز تاڵه بانی وه ك وه زیری دارایی ، جارێكیتر ده ست به كارببنه وه ك��ه له وه ته ی حكومه تی هه رێمی كوردس��تان یه كیگرتوه ته وه ، كابینه كان��ی گۆڕین��ی س��ه ره ڕای حكومه تی��ش ه��ه ر له و پۆس��تانه دا

ماونه ته وه .

ژماره یه ك كادری پێشكه وتوی یه كێتی نیگه رانی خۆیان نامه یه كه وه له رێگه ی له باره ی ئه و دۆخه ی كه ئێستا یه كێتی س��ه ركردایه تی ده گه یه ننه تێیكه وتوه حزبه كه ی��ان و داوا ده ك��ه ن گۆڕانكاری ئه جێن��دای كارو له س��ه ركردایه تی و پێداچون��ه وه بكرێ��ت و یه كێتی��دا به په یوه ندی��ه كان له گ��ه ڵ الیه نه كانی

دیكه به تایبه ت گۆڕان بكرێت.

ئاوێنه ، س��لێمانی : ل��ه و نامه یه دا كه كۆپیه كی به تایبه ت بۆ ئاوێنه نێردراوه ، ئه و كادرانه نیگه رانی قوڵی خۆیان له وه نیش��انداوه كه له دوای نه خۆشكه وتنی جه الل تاڵه بانی سكرتێری حزبه كه یان، "پش��ێویی و فره جه مسه ری زیاتر له ناو

یه كێتیدا به رجه سته بو".ئ��ه و كادیرانه كه خۆیان به په رۆش��ی ئاینده ی یه كێتی وه سفكردوه ، له به شێكی دیك��ه ی نامه كه یاندا داوای به س��تنی له كۆنگره ی جیاوازت��ر كۆنگره یه ك��ی له مه ودوا پێشنیارده كه ن ده كه ن و سێ به رپرسی یه كه می یه كێتی ته نها "بۆ 2 ده وره بێت و كه سیش بۆی نه بێت له هه ر ده زگایه كی یه كێتیدا له دو ده وره زیاتر

به رده وام بێت له به رپرسیارێتیدا".هاوكات ئ��ه و كادرانه كه ژماره یان 24 كه سه ، داوای ره تكردنه وه ی هه ر هه وڵ و به رنامه یه ك ده كه ن كه مه به س��ت لێی "به بنه ماڵه كردن��ی یه كێتی بێت له هه ر

الیه ك و به هه ر پاساوێك بێت".داواكاریه كانیش��یان، گرنگتری��ن

به په یك��ه ره ی پێداچونه وه ی��ه رێكخراوه یی یه كێتی و دورخس��تنه وه ی ده زگا ئه منی��ه كان له ملمالنێی حزبی و سیاس��یی ناوخۆو گێڕانه وه ی داهات و موڵك و س��امانی یه كێتی بۆ ئیداره ی گش��تیی و ره تكردنه وه ی پاشكۆیه تی و له گه ڵ كێش��ه كانیان چاره سه ركردنی بزوتن��ه وه ی گۆڕان و ئاس��اییبونه وه ی

په یوه ندیه كانیان.ناویانهاتوه ، كادران��ه ی ئه و دیارترین دڵش��اد د. بامه ڕن��ی ، ئه حم��ه د عه بدولڕه حمان، ئاوات مس��ته فا، ئازاد تۆفیق، مامۆس��تا جه عفه ر، س��لێمان عه ب��دواڵ یونس، توان��ا ئه حمه د، پۆاڵ سیروان تاڵه بانی ، ئارام محه مه د مینه و

چه ند كادرێكی تر.

ئا: ئاوێنه

له رێگه ی دابه شكردنی فۆڕمێكی تایبه ته وه ، له ئێستادا به به رنامه یه كی

سیاسیی هه ڵمه تێك بۆ به عێراقیكردنی كوردانی رۆژهه اڵت له ناوچه سنورییه كانی

هه رێم به ڕێوه ده چێت و به شێك له به رپرسان و داموده زگا حكومیه كانی

ئه و ناوچانه ش له و كه یسه وه تێوه گالون و كارئاسانی ده كه ن بۆ ده رهێنانی ناسنامه و

ره گه زنامه ی عێراقی بۆ ئه و كورده ئێرانیانه .

به پێ��ی ئ��ه و زانیاریانه ی ده س��ت ئاوێنه كه وتون، له پێش هه ڵبژاردنه په رله مانیه كه ی 21ی ئه یلول و ئێستاشی له گه ڵدا بێت، پۆل پۆل هاواڵتیانی رۆژهه اڵتی كوردستان دێنه هه رێمی كوردستان به مه به ستی ده رهێنانی ناسنامه و ره گه زنامه ی عێراقی ساخته ، بۆ ئه م مه به س��ته ش الیه نێكی سیاس��یی ناو

ده سه اڵت كارئاسانیان بۆ ده كات.به ش��ێوه یه كی چڕوپ��ڕ هه ر له ئێس��تادا له ناوچ��ه ی پێنجوێ��ن و ش��ارباژێره وه تا ق��ه اڵدزێ ، ئه و هه ڵمه ت��ی به عێراقیكردنه به رده وام��ه و ئه و كوردانه ش ك��ه بۆ ئه و مه به س��ته روده كه نه ئ��ه و ناوچانه ، وه ك دابینكردنی به ئومێ��دی ده ڵێ��ن، خۆیان موچه یه ك��ی مانگانه یان وه رگرتنی پارچه زه ویه ك یاخود كارئاس��انی له هاتوچۆیان ئ��ه و كاره ده كه ن، له به رامبه ریش��دا ئه و هێزه سیاسیه ی ده س��ه اڵت كه یارمه تیان ده دات، چاوه ڕوان��ی خۆی هه ی��ه لێیان و

ئه وی��ش به ئومێدی زیادبون��ی ده نگه كانی له هه ڵبژاردنه كان��ی داهات��ودا ئ��ه و كاره

ده كات. ج��ه الل مه ول��ود، ته مه ن 57 س��اڵ، كه له ناوچه سنوریه كانی یه كێك دانیش��توی ئێران��ه و بۆ ئ��ه و مه به س��ته رویكردوه ته ناوچه ی م��اوه ت، نیگه رانبو ل��ه وه ی كه كه سێكی متمانه پێكراوی دانیشتوی هه رێمی ده ستناكه وێت تا ببێته كه فیلی بۆ ئه وه ی ناسنامه ی بۆ ده ربهێنرێت و وتی ، "له ناحیه ی م��اوه ت پێیانوتوم تۆ كه فیله كه ت گۆڕانه و

كاره كه ت بۆ ناكرێت".مه ولود ئاماده یی خۆی نیشاندا له به رامبه ر راییكردن��ی مامه ڵه ك��ه ی و جێبه جێكردنی داواكاریه ك��ه ی بۆ ده رهێنانی ناس��نامه ی عێراق��ی ، له هه م��و هه ڵبژاردنه كاندا بێته هه رێمی كوردستان و ده نگبدات به الیه نێكی دیاریكراوی ناو ده س��ه اڵت و وتی ، "ئه گه ر دڵنیاب��م كاره ك��ه م بۆ ده ك��ه ن، ئاماده م

منیش ده نگیان پێبده م".له رێگ��ه ی فۆڕمێك��ی دیاریك��راوه وه كه وێنه یه كی ده ست ئاوێنه كه وتوه و ئاراسته ی وه زیری ناوخۆی حكومه تی هه رێم ده كرێت، داواكار ده ڵێت، "له كات��ی خۆیدا ناونوس نه ك��راوم له تۆماره كانی س��اڵی )1957(، بۆی��ه داواكارم له به ڕێزت��ان ره زامه ن��دی به ش��ێوه ی به تۆماركردنم��ان بفه رم��ون

تۆماری لقی ..." له چه ن��د زانیاریان��ه ی ئ��ه و به پێ��ی س��ه رچاوه یه كی ئه و ناوچه س��نورییانه وه ده ست ئاوێنه كه وتوه ، هه ر داواكارێك ده بێت كه فیلێكی متمانه پێكراوی هه بێت بۆ ئه وه ی

كاره كه ی بۆ بكرێت، خۆ ئه گه ر گومانبكرێت له وه ی كه فیله كه س��ه ر به الیه نێكی دیكه ی په كده خرێت مامه ڵه ك��ه ئه وا سیاس��یه ، له الیه ن ئیداره ی ئه و ناوچه س��نوریانه وه . داواكاریه ك��ه ش، پێشكه ش��كردنی دوای ده زگا ئه منیه كان به دواداچون بۆ كه فیله كه ده كه ن ت��ا دڵنیابن له وه ی س��ه ر به هیچ الیه نێكی دیكه ی سیاسیی ناوخۆی هه رێم

نیه . له الیه ن خۆیه وه ئ��ازاد عومه ر، قایمقامی م��اوه ت ره تیك��رده وه ئ��ه و كه س��انه ی ناسنامه ی عێراقیان بۆ ده رده كرێت ئێرانی بن و وت��ی ، "كۆمه ڵێك ك��ه س هه ن كاتی خ��ۆی ئاواره ب��ون، هه ندێكی��ان ئه وانه ن كه له تۆم��اری س��اڵی 1957-دا ناونوس نه كراون و له ده وروبه ری ئه و ناوچه سنوریانه

نیشته جێبون". ناوبراو وتیشی ، "بۆ ماوه یه كه ئه و كه سانه هاتونه ته وه و داواكاری پێشكه به وه زاره تی ناوخۆ ده كه ن به ومه رجه ی له ناوی س��یانی یان چواری ده ربكه وێت كه خه ڵكی ئه مبه رن

)عێراق( و چونه ته ئه وبه ر )ئێران(". هه رچه نده ئه مه یه كه مینجار نیه ، الیه نێكی سیاس��یی په نا ب��ۆ گۆڕینی ناس��نامه ی كه س��انی ده ره وه ی هه رێمی كوردس��تانی عێراق ببات، ت��ا له و رێگه ی��ه وه له كاتی هه ڵبژاردنداو ب��ۆ زیادكردنی ده نگه كانیان ئه و به رده وامبونی ب��ه اڵم به كاریانبهێنن، دیاریده یه له ئێس��تادا و به وشێوه به رباڵوه ، دورنیه له داهاتودا كاریگه ری سلبی له روی ئاسایش��ی نه ته وه یی و كۆمه اڵیه تی له سه ر

هه رێم دروستبكات.

له كۆی 1000 خاوه ن بڕوانامه ی شه رعی ، )80(یان

بڕوانامه كانیان دروسته

له كۆی 1000 كه س له وانه ی خاوه نی بڕوانامه ی شه رعی بااڵن و له ده ره وه ی هه رێم بڕوانامه كانیان به ده ستهێناوه ،

دوای به دواداچون ده ركه وتوه ته نها 80 كه سیان بڕوانامه كانیان متمانه پێكراوه و

ئه وانی تر بڕوانامه كانیان گومانی له سه ره یان نادروسته .

ئا: ئاوێنه، مه ریوان نه قش��به ندی ، به ڕێوه ب��ه ری راگه یاندن��ی وه زاره ت��ی ئه وقافی حكومه تی هه رێمی كوردستان له وباره ی��ه وه به ئاوێن��ه ی راگه یان��د، داواكاری ك��ه س 1000 "نزیك��ه ی پێش��كه ش كردوه بۆ ئه وه ی به شداری له و تاقیكردنه وه یه دا بكه ن كه له رێگه ی وه زاره تی پ��ه روه رده وه ئه نجامده درێت بۆ ئه و كه س��انه ی خاوه نی بڕوانامه ی ش��ه رعی بااڵن و ل��ه ده ره وه ی هه رێمی ش��ه رعیان خوێندن��ی كوردس��تان ته واوكردوه و له وه زاره ته كانی حكومه تی هه رێ��م ئه وه لیاتیان نه بوه ، به اڵم دوای به دواداچ��ون ده ركه وت 80 كه س��یان بڕوانامه كانیان دروسته و 132 كه سیان گومانیان له س��ه ره و 788 كه سیشیان چ��ۆن بڕوانامه كانی��ان نازانرێ��ت

به ده ستهێناوه ".

نێچیرڤان‌ئه‌ركی‌‌پێكهێنانی‌‌حكومه‌تی‌‌پێده‌سپێردرێته‌وه‌

پارتی خوازیاره له گه ڵ یه كێتی و كۆمه ڵ و یه كگرتو حكومه ت پێكبهێنێت

ژماره یه ك كادری پێشكه وتوی یه كێتی داوای سه ركردایه تیه كی نوێ ده كه ن

پێدانی ناسنامه ی عێراقی به كوردانی رۆژهه اڵت به رده وامه

تایبه‌ت)401( سێشه ممه 22013/11/5

ریکالم

ده نگۆیه ك له كۆیه : كه سه نزیكه كانی سه ردانی تاڵه بانی ده كه ن

جه الل تاڵه بانی

ئا: هاوکار حسێن

ئه گه رچی هێشتا هه نگاوه راسته قینه كان بۆ پێكهێنانی كابینه ی

نوێ )هه شته م(، به شێوه یه كی ره سمی ده ستیپێنه كردوه ، به اڵم له گوتاری هێزه سیاسیه كانه وه ده رده كه وێت،

مه یلی زۆرینه ی الیه نه كان له ئێستادا به ره و ده سه اڵت و چۆڵكردنی سه نگه ری

ئۆپۆزسیۆنه ، چاودێرێكی سیاسیش پێیوایه ، "ره نگه فشاری بنكه

جه ماوه رییه كه یان وایانلێبكات ناچاربن بیر له چونه ناو ده سه اڵت بكه نه وه ".

له پرۆس��ه ی ئۆپۆزس��یۆن ئه زمونی سیاس��یی هه رێمی كوردستاندا، له دوای هه ڵبژاردن��ی په رله مانی 25ی ته مموزی هه رچه ن��ده ده س��تپێده كات، ،2009پێشتریش له الیه ن هێزه ئیسالمیه كانه وه ئ��ه و ئه زمون��ه تاقیكراوه ت��ه وه ، به اڵم زۆرجار به ر ره خنه ی توندی الیه نه كانی ده س��ه اڵت كه وتون، به وه ی "قاچێكیان له ئۆپۆزسیۆندا بوه و قاچێكیشیان له ناو ده سه اڵتدا"، ئه مه ش وایكردوه كاریگه ری ئۆپۆزس��یۆن له پێش هه ڵبژاردنی 25ی

ته مموز، زۆر الوازبێت. له تی��ف فاتی��ح ف��ه ره ج، چاودێری ت��ه واوكاری پێیوای��ه سیاس��یی له دیموكراسیدا ئه وه یه ، هه م ئۆپۆزسیۆن هه بێ��ت و ه��ه م ده س��ه اڵت، " زۆرجار به رده ستی ئیمكانیه ته كانی ده س��ه اڵت به شێوه یه ك به كارده هێنێت كه ده سه اڵت واده كات ئه م��ه ش به جێنه هێڵێ��ت، خه ڵكی ناچارب��كات زیاتر مه یلی به الی ده سه اڵتدا بچێت". هاوكات به پێویستی ده زانێت له كات��ی پێكهێنانی حكومه تی

بنكه فراوانیشدا چاودێر هه بێت. له گوت��اری هێ��زه س��ه ره كیه كانی هه رێم��ه وه واده رده كه وێ��ت كه به ره ی ئۆپۆزسیۆن ئه و مه ته رێزه بێت كه چیتر هیچ هێزێ��ك خۆزگ��ه ی پێنه خوازێت، هۆكاری به جێهێشتنی ئه م سه نگه ره ش به بۆچونی له تیف فاتیح په یوه ندی به دو هۆكاره وه هه یه : "یه كه میان ئه و هێزانه ی كه ره سته كانی زۆرجار له ده س��ه اڵتدان به رده س��تیان بۆ مه به س��تی مانه وه ی

فشاری دوه میش به كارده هێنن، خۆیان بنك��ه جه ماوه رییه ك��ه ی خۆیان ره نگه وایانلێبكات كه ناچاربن بیر له چونه ناو

ده سه اڵت بكه نه وه ". له الیه ن خۆیشیه وه ئه بوبه كر هه ڵه دنی ئه ندامی مه كته بی سیاس��یی یه كگرتوی ئیس��المی كوردستان باس له وه ده كات كه "بۆ هه م��و هێزێكی سیاس��یی كه ده چێته ن��او هه ڵبژاردن، ئه س��ڵ وایه بگاته ناو ده س��ه اڵت یان پێگه ی خۆی له ناو ده س��ه اڵتدا قایمتر بكات، چونكه هه ندێ��ك له داخ��وازی جه ماوه ره كه ی و له به رنامه كان��ی هه ڵبژاردن و هه ندێ��ك به ڵێنه كان��ی ، له ده س��ه اڵتدا ده توانێت

بیانهێنێته دی ". هه ڵه دن��ی له گ��ه ڵ ئه وه دای��ه ك��ه له ئێستادا مه یلی به ره و ده سه اڵت له الی له مه یلی به هێزتره سیاس��یه كان هێزه له وجۆره ش شتێكی به ئۆپۆزسیۆنبون و به عه یبه نازانێ��ت و ده ڵێت، "عه یب نیه مه یلێكی له وجۆره هه بێت، به ڵكو ئه سڵ ئه وه یه بگه یت به ده سه اڵت، به اڵم ئه گه ر زانیت له ناو ده س��ه اڵتدا ت��ۆ ناتوانیت به ڵێنه كان��ت هه بێ��ت و كاریگه ری��ت دوه م رێگ��ه ی ئ��ه وا به دیبهێنی��ت،

هه ڵده بژێریت كه رێگه ی ئۆپۆزس��یۆنه ، ئه مه ش رێگه یه كی ناچاری نیه ".

هاوكات یوس��ف محه مه د س��ادق، سه رۆكی لیس��تی گۆڕان له هه ڵبژاردنی په رله مان��ی 21ی ئه یل��ول و كاندی��دی ده رچوی بزوتنه وه ی گ��ۆڕان بۆ خولی چواره می په رله مان، بونی مه یلی به ره و هێزه سیاسیه كانه وه له الیه ن ده سه اڵت ناش��ارێته وه و له لێدوانێك��دا به ئاوێنه ی راگه یان��د، "ه��ه ر هێزێ��ك براوه بێ��ت له هه ڵبژاردن مه یلی ئه وه ده كات بچێته ئ��ه و به ڵێنه ی ده س��ه اڵت، بۆ ئه وه ی له رێگ��ه ی حكومه ته وه به خه ڵكی داوه جێبه جێ��ی ب��كات. وه ك بزوتن��ه وه ی گۆڕانیش ئه گه ر زانیمان ئه و به رنامه یه ی ك��ه هه مانه و وه ك به ڵێ��ن به خه ڵكمان داوه ، ده توانی��ن له حكومه تی داهاتودا جێبه جێی بكه ین، ئه وا دورنیه به شداری له و حكومه ته دا بكه ی��ن، به پێچه وانه وه ت��ره بژارده یه ك��ی ئۆپۆزس��یۆنبون

له به رده مماندا". یوس��ف نه یش��ارده وه كه "هه ندێك له هێزه كانی هه رێمی كوردستان ناتوانن بچن��ه به ره ی ئۆپۆزس��یۆنه وه ، چونكه س��ه نگ و قورس��اییان به ده س��ه اڵته وه

به ستراوه ته وه ، هه روه ها هه ندێك هێزی دیكه ش هه ن ره نگه واهه ستبكه ن ئه گه ر بچنه ئۆپۆزسیۆنه وه زیانی گه وره ده كه ن و ده نگ و كورس��یه كانیان ك��ه م ده كات. ب��ه اڵم بزوتن��ه وه ی گ��ۆڕان له رابردودا ئه وه ی سه لماند ئه گه ر له ئۆپۆزسیۆنیش بێت، سه نگ و قورسایی هه ر ده مێنێت و

ته نانه ت زیادیش ده كات".

هه روه ها محه م��ه د حه كیم، وته بێژی كۆمه ڵی ئیسالمی كوردستان، به شداری داهات��ودا له كابین��ه ی ئۆپۆزس��یۆن ده به ستێته وه به ئاراسته ی گفتوگۆكانه وه و ده ڵێ��ت، "ئێس��تا قۆناغه ك��ه قۆناغی گفتوگۆیه له سه ر پێكهێنانی حكومه ت، دیاره یه كێتی و پارتی یه الكبونه ته وه بۆ به شداربون له حكومه ت، سێ الیه نه كه ی له نێوانیاندا گفتوگۆیه ك ئۆپۆزسیۆنیش هه یه ، ئۆپۆزس��یۆن به رنامه یه كی هه یه ئه گه ر ئ��ه و به رنامه ی��ه له گفتوگۆكاندا

بهێته دی ، ئه وا به شداری ده كات.ئه وه ی مای��ه ی نیگه ران��ی زۆرینه ی له حاڵه تی ئه وه یه ، سیاسیه چاودێرانی ئۆپۆزس��یۆندا، ب��ه ره ی چۆڵبون��ی هی��چ چاودێرێك نه بێت به س��ه ر كۆی ده س��ه اڵته كاندا، زۆرینه ی الیه نه كانیش باس له چاالككردن��ی په رله مان ده كه ن وه ك به دیل��ی ئۆپۆزس��یۆن له حاڵه تی چون��ی هه مو هێزه س��ه ره كیان بۆ ناو

ده سه اڵت.له وباره یه وه هه ڵه دن��ی ده ڵێت: "من له گه ڵ ئه وه دام ئه گ��ه ر هه مو هێزه كان بچنه ناو ده سه اڵته وه ، یه كێك له مه رجه په رله مان چاالككردنی سه ره كیه كانیان بێت، وات��ه نابێت په رله م��ان بێده نگ بێت". یوس��ف محه مه دی��ش پێیوایه ، "چونی هه مو هێزه سه ره كیه كان بۆ ناو هێنانه كایه ی ه��ۆی ئه بێته حكومه ت، له پرۆس��ه ی پاشه كش��ێ دۆخێك��ی به وه ده توانرێ��ت ب��ه اڵم سیاس��یدا، چاره سه ری دۆخێكی له وشێوه یه بكرێت لێكجیابكرێنه وه و ده س��ه اڵته كان ك��ه

په رله مان چاالك بكرێت".پێیانوای��ه له چاودێ��ران به ش��ێك گۆڕان سیاس��یی گوتاری "به هێ��زی " دیك��ه ی دوالیه نه ك��ه ی وایك��ردوه ،

ناڕاسته وخۆ به ش��ێوه ی ئۆپۆزس��یۆن بكه ونه ژێ��ر كاریگه ریه كان��ی ، چونكه دروشمی سه ره كی هه ڵبژاردندا له دواین گۆڕان بریتیبو له "به ره و ده س��ه اڵت". ده ڵێت، حه كیم محه م��ه د له وباره یه وه "گۆڕان هێزێكی گه وره یه له كوردستان و براوه ی دوه مه و خاوه نی فراكس��یۆنێكی به هێزه له به غداو خاوه نی كه ناڵ و ژوری رۆژنامه وانی��ه ، بۆی��ه كاریگه ری گۆڕان لێبكرێت، ناتوانرێت نكۆڵ��ی ش��تێكه به اڵم ئاراسته ی زۆر شت له كوردستاندا به ویست و ئاره زوی گۆڕان ته واونابێت". مه كته ب��ی ئه ندامه ك��ه ی ه��اوكات ئه وان پێیوایه ، یه كگرتوش سیاس��یی خاوه نی گوتاری خۆیانن و "له دروش��می هه ڵبژاردندا وتومانه به ره و ده سه اڵتێكی دادپ��ه روه ر، له مه ش��ه وه ویس��تومانه ببی��ن به ش��ه ریكێكی حه قیق��ی ، زۆر ئاساییش��ه له هێڵێكی هاوبه شدا له گه ڵ چه ند الیه نێكی ت��ر به یه كبگه ین و خاڵه هاوبه شه كانمان زیاتربێت". له به رامبه ردا یوسف محه مه د ده ڵێت، "ئێمه كاتێك ئه و گوتاره مان به رزكرده وه ، هه وڵی ئه وه ماندا له كاتی هه ڵمه تی هه ڵبژاردنه كاندا هێزی یه ك��ه م بی��ن و ده س��ه اڵت وه ربگرین. به اڵم به داخه وه س��اخته كاری و گۆڕینی ده نگه كانی هه ڵبژاردنه كان ئه و ئامانجه ی نه هێنایه دی . قورسایی گۆڕانیش له روی پێگه ی كورس��ی و ده ن��گ و ژم��اره ی قورس��ایی واده كات جه ماوه ری��ه وه ،

گوتاره كه ی زیاتربێت".له خولی س��ێیه می په رله ماندا، س��ێ الیه ن��ی سیاس��یی س��ه ره كی له هه رێم )گ��ۆڕان و كۆمه ڵ، یه كگرت��و(، به 35 وه ك خۆیان په رله مان��ه وه ، كورس��ی ئۆپۆزسیۆن راگه یاند، ئه مه ش یه كه مین ئه زمونی ئۆپۆزس��یۆن بو له پرۆس��ه ی سیاس��یی هه رێمدا كه به و كاریگه ریه وه ده ربكه وێت. ب��ه اڵم له خولی چواره مدا، به ش��ێك ل��ه م هێزانه ی ئۆپۆزس��یۆن له ژێر فش��اری بنكه جه ماوه ریه كه یان، چونه ده سه اڵت و وه رگرتنی بانگه شه ی ناو ده سه اڵتیان كرده دروشمی سه ره كی كارنام��ه ی خۆیان ب��ۆ هه ڵبژاردنه كان، كه مترین قسه له سه ر به ره ی ئۆپۆزسیۆن

كرا.

3)401( سێشه ممه ‌2013/11/5هه‌نوکه

ئا: ئاسۆ سه راوی

"ئێمه بۆ جاری سێیه م هه ڵبژاردن له سلێمانی ده به ینه وه ، كه چی

له به رامبه ردا په راوێزخراین، ئه و دۆخه قبوڵبكه ین، یان قبوڵی نه كه ین،

ئه گه ر قبوڵی بكه ین چۆن؟ ئه گه ر قبوڵی نه كه ین چۆن؟"، ئه مه یه كه مین لێدوانی نه وشیروان مسته فا، رێكخه ری

گشتیی بزوتنه وه ی گۆڕانه له دوای باڵوبونه وه ی هه واڵی دواخستنی

هه ڵبژاردنی ئه نجومه نی پارێزگاكان، وه اڵمدانه وه ی ئه م پرسیاره ره نگه ئاسان نه بێت بۆ هه ڵسوڕاوه كانی

گۆڕان، له هه مانكاتیشدا ره نگه وه اڵمه كان قورسبن له به ر گوێی

یه كێتی نیشتمانی كوردستان كه له ئێستادا ئیداره ی ئه م پارێزگایه ی

به ده سته وه یه .

له و كۆبونه وه یه دا كه له سه ره تای ئه م هه فته یه دا له سلێمانی سازكرا، نه وشیروان مس��ته فا وه اڵمدانه وه ی ئه و پرسیاره ی سه ره وه ی روبه روی هه ڵسوڕاوانی گۆڕان كرده وه ، چونكه ئه وان باس له وه ده كه ن كه به پێ��ی ئه نجام��ی هه ڵبژاردنه كان، س��لێمانیان پارێزگای ده نگی زۆرترین به ده س��تهێناوه ، كه چی تائێستاش له و ش��اره دا نه ك ده س��ه اڵتی یه كه م نین،

به ڵكو هه وڵی په راوێزخستنیان دراوه .به پێ��ی وته ی چه ندین س��ه رچاوه ی جی��اوازی ن��او كۆبونه وه ك��ه ، چه ن��د بژارده یه ك��ی جی��اواز خراوه ته به رده م

زۆرین��ه ی مس��ته فا، نه وش��یروان بژارده كانیش وه رگرتنی ده س��ه اڵت بوه

له سلێمانی به شێوه یه كی ئاشتیانه .ئاسایش��ی پێش��وی به ڕێوه ب��ه ری گۆڕان، ئێستای سلێمانی و هه ڵسوڕاوی سه ركه وت حه س��ه ن له وباره یه وه باسی له وه كرد، كه ئه و كه س��انه ی ده نگیان پێ��داون چیت��ر قبوڵی ئ��ه وه ناكه ن ب��راوه ی یه كه می ك��ه له س��لێمانیدا،

هه ڵبژاردنیش بن و بێده سه اڵت بن.ب��ۆ وه رگرتن��ی ده س��ه اڵتی یه كه م له پارێ��زگای س��لێمانیدا، ناوبراو ئه وه ده خات��ه ڕو ك��ه چه ندی��ن ب��ژارده ی جیاوازی��ان له به رده مدای��ه و وتی "ئێمه ئاشتیانه ، به ش��ێوه یه كی هه وڵده ده ین وه ربگری��ن، له س��لێمانیدا ده س��ه اڵت ناش��مانه وێ ش��ه ریكی ده سه اڵت بین، به ڵك��و ده مانه وێ ده س��ه اڵتی یه كه می ش��اره كه بین، ئه مه ش پشتبه ستو به و هه ڵبژاردندا له چه ندی��ن ئه نجامان��ه ی هه ڵسوڕاوه ی ئه و به ده س��تمانهێناوه ". گۆڕان ئام��اژه به بژارده یه ك��ی دیكه ی به رده می��ان ده كات و ده ڵێ��ت: "یه كێك له فه رمانگه له بژارده كان ئه وه ده بێ��ت حكومیه كاندا ئه ندام و ده نگده رانی ئێمه مانبگرن، یاخود هاواڵتیان بێنینه سه ر

شه قام".له به رامب��ه ردا، ئه ندام��ی ئه نجومه نی ناوه ن��دی یه كێت��ی ، عه ت��ا س��ه راوی داواكاری گۆڕان بۆ وه رگرتنی ده سه اڵت ده زانێت و به نامه نتیق��ی له س��لێمانیدا له وه رگرتن��ی "باس��كردن ده ڵێ��ت، له پارێ��زگای به ته نه��ا ده س��ه اڵت

س��لێمانیدا هیچ مه نتیقێكی تێدا نییه ، چونكه ته نه��ا ئه نجامدانی هه ڵبژاردنی یه كالییده كاته وه ، كێ ئه وه پارێزگاكان ده س��ه اڵتی یه كه م ده بێت له سلێمانیدا.

كه ی هه ڵبژاردنی پارێ��زگاكان كرا ئه و كات��ه به پێی ئه نجامه كان��ی هه ڵبژاردن له سلێمانیدا به ڕێوه بردن پۆس��ته كانی

دابه شده كرێت".

ئیداره دانی سلێمانی، گۆڕان و یه كێتی ده خاته قۆناغی ملمالنێ تونده كانه وه

ئا: کاوە ڕەش، به ریتانیا

نەدیم زەهاوی، پارلەمانتاری بەڕه چەڵەک کورد، لەپارلەمانی

بەریتانیا، ئەندام لەپارتی پارێزگاران، تۆمەتبارکراوە بەبەهەدەردانی سامانی

گشتی ئەو واڵتە.

زەه��اوی ک��ە لەهەڵبژاردنی گش��تی مایس��ی 2010وە بۆتە ئەندام پارلەمان، ،)Stratford on Avon in( ب��ۆ ناوچ��ەیناوی لەنێو ئەو 340 پارلەمانتارەدایە کە ڕۆژنامەی )Sunday mirror( سکانداڵی ئاشکراکردون و خەرجیەکانی زیادەڕۆی و ڕیپۆرت��ی بەپێ��ی باڵویکردۆت��ەوە. ڕۆژنامەک��ە، نەدی��م زەه��اوی، لەپلەی یەکەمی ئ��ەو گروپەدایە، ک��ە زۆرترین پ��ارەی گلداوەتەوە بۆ خانوی دوەمی بۆ لیستی ژماردنی وزەی کارەباو گەرمکردنی زەه��اوی لەهەمانکات��دا ماڵەک��ەی. لەلەندەن، تایبەت��ە خانویەکی خاوەنی ک��ە نرخەک��ەی پێنج ملی��ۆن پاوەندی بەریتانییە. ئەو ملیۆنەرە تەنها لەماوەی س��اڵێکدا، بڕی 5822 پاوەندی بۆ وزەی

کارەب��او گەرمی خەرجکردوە لەو باجەی هاواڵتیان دەیدەن دەوڵەت. ئەو خەرجیە چوار قاتی خەرجی ئاس��اییە بۆ خاوەن ماڵێ��ک کە بۆ گەرم��ی و کارەبا دەیدات لەس��اڵێکدا. جگە لەکاری پارلەمانتاری زەهاوی کەس��ێکی بزنس��مانەو لەچەند ناوەن��دو ڕێکخراوێک��ی خێرخوازیش کار دەکات. لەس��ەردەمی هەڵبژاردنی گشتی 2010دا چەن��د رۆژنامەیەک��ی بەریتانی، سکانداڵی گلدانەوەی هەزاران پاوەندیان لەالیەن زەهاویەوە باڵوکردەوە، کە لەساڵی 1991 بۆ ئاوارە کوردەکان کۆکراوەتەوە بەاڵم بەتەوای ئەو هاوکاریە نەگەیشتۆتە دەس��ت کوردەکان��ی باک��وری عێراق. زەه��اوی بەهۆی کوردبونی��ەوەو لەگەڵ چەند ئەندام پارلەمانێکی تری بەریتانی، بەردەوام س��ەردانی باشوری کوردستانی لەگەڵ توندوتۆڵی پەیوەندیەکی کردوەو

دەسەاڵتدارنی هەولێر هەیە.کوردو زەهاوی،لەخێزانێک��ی نەدی��م لەس��اڵی 1967 لەعێ��ڕاق لەدایکب��وە. بەهۆی بەعس��داو ڕژێمی لەس��ەردەمی گوشاری دەسەاڵتی س��ەدام حوسێنەوە

ڕویان لەواڵتی بەریتانیا کردوە.

پارلەمانتارێکی بەڕەچەڵک کورد لەبەریتانیا زیادەڕۆیی لەداهاتی گشتی ده كات

یه كێك له بژارده كان ئه وه ده بێت له فه رمانگه

حكومیه كاندا ئه ندام و

ده نگده رانی ئێمه مانبگرن، یاخود هاواڵتیان بێنینه

سه ر شه قام

هه ر هێزێك براوه بێت له هه ڵبژاردن مه یلی ئه وه ده كات بچێته

ده سه اڵت، بۆ ئه وه ی ئه و به ڵێنه ی

به خه ڵكی داوه له رێگه ی حكومه ته وه

جێبه جێی بكات

باسكردن له وه رگرتنی ده سه اڵت به ته نها

له پارێزگای سلێمانیدا هیچ مه نتیقێكی تێدا نییه ، ته نها

ئه نجامدانی هه ڵبژاردنی

پارێزگاكان ئه وه یه كالییده كاته وه

هه ندێك له هێزه كانی هه رێمی كوردستان

ناتوانن بچنه به ره ی ئۆپۆزسیۆنه وه ، چونكه سه نگ و

قورساییان به ده سه اڵته وه به ستراوه ته وه

ئۆپۆزسیۆن..ئه و سه نگه ره ی ئیتر الیه نه كان خۆزگه ی پێناخوازن

زه هاوی و بارزانی

راب��ردوو، هه فته ی پێن��ج ش��ه ممه ی ئه ندامێك��ی مه كته بی سیاس��ی حیزبی له كاتی عێراق كوردستان و كۆمه نیستی گه رانه وه ی��دا له ش��اری كه ركوكه وه بۆ سلێمانی ده كوژرێت و دواتر ده سوتێنرێت و له به ر ئاوێنه ش زانیاریه كانی به گوێره ی

ئه و بره پاره یه بووه كه پێی بووه .ئاوێن��ه ، تایب��ه ت: به گوێ��ره ی ئه و زانیاریانه ی رۆژنامه ی ئاوێنه له كه س��ه ئه حمه د )ناس��راو ئ��ازاد نزیكه كانی، به ئازاده س��وور(ی ئه ندامی مه كته بی سیاس��ی هه ردوو حیزبی كۆمه نیس��تی كرێكاری كوردستان و عێراقه وه ده ستی كه وتووه ، كوشتن و دواتر سوتاندنی ئازاد ئه حمه د په یوه ندی به كێشه ی سیاسیه وه

نه بووه .پێنج ش��ه ممه رۆژی س��ه رله به یانی ئ��ازاد ده چێته ش��اری كه رك��وك و بۆ وه رگرتنه وه ی بڕی 20 ده فته ر دۆالر كه الی ش��ه ریكێكی بووه ، دوای وه رگرتنی ئه و بڕه پاره یه و له كاتی گه رانه وه یدا بۆ شاری سلێمانی له سه ر رێگای كه ركوك

سلێمانی ده كوژرێت.كه س��ێكی نزیكی ئ��ازاد ئه حمه د كه نه یویست ناوی باڵوبكرێته وه به ئاوێنه ی راگه یان��د "تیرۆركردن��ی ئ��ازاد له به ر ئیشكردنی نه بوو له حیزبی كۆمۆنیستدا، به ڵكو له به ر ئه و بره پاره یه بوو كه ئه و

رۆژه وه ریگرتبوو".

ئه ندامه كه ی مه كته بی سیاسی حیزبی كۆمۆنیست بۆ پاره كوژراوه

هەنوکە(401( سێشه ممه 42013/11/5


ته قه كردن له خه ڵكی و ده ستگیرنه كردنی ئه نجامده رانی

له شارێكی وه ك سلێمانیدا و به رده وامبونی ئه و حاڵه تانه بوه ته

جێگه ی پرسیاری هاواڵتیان و پسپۆڕانی بواری ئاسایش،

به ڕێوه به ری پێشوی ئاسایشی سلێمانیش پێیوایه "رێگرتن له كاری

ته قینه وه و پشێویی ، به ته نها به ژماره ی زۆری كارمه ندی ئاسایش و دانانی

بازگه ی زۆر نابێت"و ئاشكراشیده كات كه "ئه گه ر ئه نسار كه سی له ناو ئێمه دا

هه بوایه په رێشانیان ده كردین".

به ڕێوه ب��ه ری پێش��وی ئاسایش��ی حه س��ه ن س��ه ركه وت س��لێمانی )سه ركه وتی كوبه ( له دیدارێكدا ئاماژه به به بارودۆخ��ی ئاسایش��ی ئێس��تای شاری سلێمانی و ئه و كاتانه ش ده كات كه به ڕێوبه ری ئاس��ایش بو، هه ر له و روانگه ش��ه وه باس له چه ندین چیرۆكی س��ه رنجراكێش ده كات، هه روه ه��ا ئه و وته یه ی پارێزگاری سلێمانیش به خراپ ده زانێ ، كه چه ند رۆژێك له مه وبه ر وتی "تیرۆریستان له خێری خۆیان نییه ، كه كاری تێكده ران��ه له س��لێمانی ئه نجام

ناده ن".

یه كه م كاری ته قینه وه ی دوای راپه ڕینس��ه ره تاكانی ك��رده وه ی ته قینه وه له س��لێمانیدا ده گه ڕێته وه بۆ س��اڵی 1992، ئه ویش ته قینه وه ی ئۆتۆمبیلێكی ج��ۆری به رازیل��ی بوه له نزی��ك لقی 4ی ئێس��تای پارتی و بین��ای به ره ی كوردستانی ئه و س��ه رده مه ، كه چه ند كه سێك بونه قوربانی . وه ك سه ركه وت حه س��ه ن ده ڵێ��ت "ئ��ه و ته قینه وه یه به فه رمانی به ڕێوه به ری گش��تی ئه منی س��لێمانی ، ش��ێخ عه زیز كراوه ". هه ر

به پێی وته ی ئ��ه و، حكومه تی عێراقی له رێ��گای چه ن��د پیاوێك��ی خۆیه وه ، هه ر له و س��ه رده مانه دا چه ند كه سێكی بیانیی��ان له كوردس��تاندا تیرۆركردوه "زۆرین��ه ی ئه نجامده رانی ئه و كارانه ش

ده ستگیركران". به ڕێوه به ری زانیاریه كان��ی به پێ��ی پێشوی ئاسایشی سلێمانی ، حكومه تی له كرده ی هه وڵه كان��ی ته نه��ا به عس تیرۆكردن��دا چڕنه كردب��ۆوه ، به ڵك��و چه ندی��ن جاری تری��ش هه وڵی كاری ته قین��ه وه ی داوه ، ئ��ه و به نمونه باس له دو حاڵه ت ده كات، یه كه میان ناردنی )بتڵه غازێكی تی . ئێن. تی . رێژ بوه ( بۆ باره گای ویفاق��ی وه ته نی عێراقی ، به باره گاكه ، گه یش��تنی پێ��ش ك��ه بتڵه كه و ئه و كه س��ه ش ك��ه هێناوێتی ئاشكرا كراون. دوه میش ناردنی بڕێك ت��ی . ئێن. ت��ی . بو ب��ۆ قوتابخانه ی سه الحه دینی توركی )كه ئه و كاته تازه هه وڵه ش "ئه و كرابۆوه ( له كوردستاندا

پێش سه رگرتنی پوچه ڵكرایه وه ".

شه ڕی ناوخۆ و كاریگه ری له سه ر ئاسایش

له الیه ن��ه كان زۆرێ��ك هه رچه ن��ده پارتی و به تایبه ت ناوخۆدا، له ش��ه ڕی یه كێتی له 1994 به ره و سه ر، له به ره كانی جه نگدا هه رچی پێیانكرا بۆ له ناوبردنی یه كت��ری كردیان، ب��ه اڵم هیچ كاتێك په نایان بۆ كاری ته قینه وه له شاره كاندا نه ده برد، جگ��ه له ته قینه وه كه ی زاخۆ كه له گه رمه ی ش��ه ڕی ناوخۆدا رویدا و نزیك��ه ی 80 ك��ه س بون��ه قوربانی ، ئه نجامده رانی ئاشكرا تائێستا ئه وه ش نه ب��ون، به ده ر له وه له ناو ش��اره كاندا زیاتر بۆ ترساندن هه ندێجار نارنجۆك و بۆمبی ده س��تی فڕێده درایه ناو ماڵی "ئه مه ش پارته كه ، ه��ه ردو ئه ندامانی كاریگ��ه ری هه ب��و له س��ه ر تێكچونی ئاسایشی ش��ار، به اڵم كار نه گه یشته

ئه نجامدانی ته قینه وه ی گه وره ".

سه رچاوه كانی ئاسایش له ناو ئه نساردا ه��ه ر ل��ه و س��ه رده مانه دا، له نێوان پشێویی ئیسالمیه كان شه ڕ و یه كێتی و دروست بو كه دواجار شه ڕه كه ی یه كێتی له گ��ه ڵ گروپێكدا به ناوی )ئه نس��ار( چ��ڕ بوه ، به وت��ه ی س��ه ركه وت، ئه و كاته دۆخی ئه منی زۆر هه س��تیاربوه ، ب��ه اڵم وه ك ئ��ه و ده ڵێ��ت "به ه��ۆی بونی چه ندی��ن س��ه رچاوه له ناو ئه و گروپ��ه دا"، ئه وان زۆرێك له كاره كانیان بۆ ئاس��ان بوه ، هه ر ئه وه ش وایكردوه زۆرێ��ك له هه وڵه كان��ی ئ��ه و گروپ��ه ب��ۆ ته قین��ه وه ، پێ��ش ئه نجامدان��ی ئه و ده س��تگیركردوه ، كه س��ه كانیان له كه سه نزیك "سه رچاوه كانمان وتی ، بڕیارده ره كانی ناو ئه نس��ار بو، دواجار پێنج له و س��ه رچاوانه مان ئاشكرابون و كوش��تیانن". له باره ی ئ��ه وه ش، ئایا ئه نس��ار له ناو ئه واندا كه سی دروست "نه خێر، وت��ی نه كردبو. س��ه ركه وت زۆرێك له س��ه ره تاوه ه��ه ر چونك��ه له وانه ی له ش��اردا كاریان بۆ ده كردن ده س��تگیرمانكردن، ئه گ��ه ر ئه نس��ار كه سی له ناو ئێمه دا هه بوایه په رێشانیان

ده كردین".

چه ند كه سێك بۆ هه ردوالیان كاریانكردوه

سه ركه وت حه سه ن ئه وه ش ده خاته رو كه چه ند كه س��ێك هه ب��ون، هه م بۆ ئه نسار كاریانده كرد هه م بۆ ئه وانیش. له باره ی بڕی پاداشتی ئه و كه سانه ش كه سه رچاوه ی ئه وان بون، ئاماژه به وه ده كات كه سه كان جیاوازبون هه ندێك به ب��ێ پاره كاری��ان بۆ ك��ردون، بۆ هه ندێكی تریشیان بڕی پاداشت به پێی هێنان��ی زانیاری باش ب��وه ، زۆرترین پاداشتیش كه دابێتیان بڕی 10 هه زار دین��اری عێراقی ئه و ده م��ه بوه ، كه

دراوه ته گه نجێك و ویس��تویه تی خۆی به س��ه ركه وتدا بته قێنێته وه ، وه ك ئه و ده ڵێت "ئه و گه نجه ی��ان له خورماڵه وه ناردبو تا خۆی به من��دا بته قێنێته وه ، ب��ه اڵم پێ��ش گه یش��تنی گه نجه ك��ه په شیمانببۆوه و ئێمه ی ئاگادار كرده وه ، كه هات راستی كرد دواتر بڕی 10 هه زار

دینار پاداشتمان كرد".

بۆ رێگرتن له كاری ته قینه وه چی بكرێت؟

به ڕێوه ب��ه ری پێش��وی ئاسایش��ی س��لێمانی جه خت له وه ده كاته وه ، كه رێگرتن له كاری ته قینه وه و پش��ێویی ، به ته نه��ا به ژم��اره ی زۆری كارمه ندی ئاس��ایش و دانانی بازگه ی زۆر نابێت، به ڵكو وه ك ئه و ده ڵێ��ت "بۆ راگرتنی

ئاسایش��ی ش��ار، بونی س��ه رچاوه ی باش له ن��او نه یاره كان��دا زۆر گرنگه ، هاوكات بۆ ئه م س��ه رده مه ی ئێستای كوردستانیش رێكه وتنی سیاسی له گه ڵ واڵتانی چوار ده ور گرنگی خۆی هه یه ، به تایبه ت كه ئه و واڵتانه هه ریه كێكیان

ئۆپۆزسیۆنێكی هه یه ".

"لێدوانه كه ی پارێزگاری سلێمانی خراپبو"

له چه ن��د رۆژی راب��ردودا پارێزگاری س��لێمانی به ه��رۆز محم��ه د س��اڵح رایگه یان��د كه "تیرۆریس��تان له خێری خۆی��ان نیی��ه ، ك��ه كاری تێكده رانه له س��لێمانی ئه نج��ام ن��اده ن، به ڵكو به هیمه تی هێزه ئه منییه كان و هاوكاری پوچه ڵ پالنه كانیان ته واوی هاواڵتیان رۆژێك چه ن��د ب��ه اڵم كراوه ت��ه وه "، دوای ئ��ه وه و دروس��ت ل��ه 24/ 10دا

ئۆتۆمبێل��ی به ڕێوه به ری نوس��ینگه ی له خانه قین، تاوان نه هێشتنی پۆلیسی له به رده م ماڵه ك��ه ی خۆیدا له گه ڕه كی شه هیدانی كه الر، ته قێنرایه وه . به بڕوای سه ركه وت حه سه ن ئه و جۆره لێدوان و ته حه دایه ی پارێزگاری س��لێمانی زۆر خراپه و وتی "ئه گ��ه ر بارودۆخی ئه منی ته واو له ژێر كۆنتڕۆڵیشدا بێت، لێدوانی له و جۆره باش نییه ، چونكه پێده چێت هه ر ب��ۆ به رپه رچدانه وه ی قس��ه كه ی ئه و كاری گێره ش��ێوێنی بكرێت، وه ك بینیم��ان دوای ئ��ه و وته ی��ه له كه الر

ته قینه وه یه ك رویدا".

"گه ر ده سه اڵت مه به ستی بێت، ده یاندۆزێته وه "

له ماوه ی رابردودا ته قه له چه ند كه سێك كراوه زۆرجاریش وت��راوه ته قه كه ره كان ئۆتۆمبێلێكی ره ش��ی جۆری BMW یان پێبوه ، سه ره نجامیش ده ستگیرنه كراون، حاڵه تان��ه و ئ��ه و دوباره بون��ه وه ی وه ك ئه نجامده رانی ده س��تگیرنه كردنی س��ه ركه وت جه ختی له س��ه ر ده كاته وه گومان له س��ه ر خودی ده سه اڵت دروست ده س��ه اڵت "گ��ه ر ده ڵێ��ت، ده كات و مه به ستی بێت، ئه و كه سانه ده دۆزێته وه ك��ه ته قه له خه ڵك ده ك��ه ن، ئاخر هیچ ره وا نییه ئۆتۆمبیلێ��ك به رۆژی روناك ته قه له خه ڵك بكات ب��ه و قه ره باڵغیه ی بتوان��ێ سلێمانیش��دا ش��ه قامه كانی ده ربچێت، له و سه رده مه ی من له ئاسایش بوم زۆرینه ی ه��ه ره زۆری ئه و كارانه ی له س��لێمانیدا رویانده دا ئه نجامده رانیمان

ده دۆزیه وه و سزامان ده دان".ناس��راو حه س��ه ن س��ه ركه وت به سه ركه وتی كوبه ، له ساڵی 1994چۆته ئاسایشی سلێمانی و له 1998 تا 2006 به ڕێوه به ری ئاسایش��ی سلێمانی بوه و له 2008 ت��ا 2009 راوێژكاری وه زیری ناوخۆی حكومه تی هه رێم بوه و ئێستاش

هه ڵسوڕاوێكی بزوتنه وه ی گۆڕانه .

ئا: ئاراس عوسمان

پاش رۆژێك له هه ڵبژاردنه په رله مانیه كه ی 21ی ئه یلول، یه كێتی نیشتمانی كوردستان

گۆڕانكاری له پۆسته ئه منیه كانی چه مچه ماڵ و ناحیه كانی ده وروبه ریدا

ده ستپێكرد، به پێی زانیاریه كانی ئاوێنه ش بڕیاره ئه و گۆڕانكاریانه ئیداره ی گه رمیانیش بگرێته وه ،

بریكاری وه زاره تی ناوخۆش ده ڵێت" ئه گه ر به رنامه یه كی له و شێوه شمان

هه بێت نایڵێم".

له پاش دواین هه ڵبژاردنی په رله مانی هه ندێ��ك یه كێت��ی كوردس��تان، پۆلیسی له پۆس��ته كانی گۆڕانكاری گه رمیان كردوه و به پێی زانیاریه كانی ئاوێنه ش ئه و گۆڕانكاریانه به رده وام ئ��ه وه ی ل��ه و ناوچانه دا، ده بێ��ت تائێستاش كراوه قه زای چه مچه ماڵ و گرتوه ته وه و ده وروبه ری ناحیه كانی له پۆس��تی گۆڕانكاریه كانی��ش هاتوچۆی پۆلیس��ی به رێوه ب��ه ری چه مچه ماڵ ك��راوه كه عه مید فازیل الدراوه و موق��ه ده م عوم��ه ر دانراوه له جێگه ی و فازیل ره وانه ی سلێمانی

كراوه .له حه وت گۆڕانكاری��ه كان هاوكات چه مچه م��اڵ و پۆلیس��ی بنك��ه ی ده وروبه ریشیدا كراوه ، له وانه نه قیب پۆلیسی له بنكه ی غه ریب( )كاروان س��ه نگاو گوازراوه ته وه ب��ۆ بنكه ی ش��ۆڕش. نه قیب ج��ه الل له بنكه ی شۆڕش��ه وه كرایه وته بێژی پۆلیسی

چه مچه ماڵ، نه قیب دڵشاد له بنكه ی قادركه ره مه وه گوازرایه وه بۆ پۆلیسی شارس��تانی ، ب��اری ره گه زنام��ه و نه قی��ب ئه ركان له بنك��ه ی ته كیه ی جه باریه وه گوازرایه وه بۆ س��ه نگاو، بۆ گوازرایه وه س��ه نگاویش ئه وه ی ش��ۆڕش، نه قیب ئه رده اڵن له بنكه ی چه مچه ماڵه وه پۆلیسی فریاكه وتنی گوازرای��ه وه بۆ قادرك��ه ره م، رائید پۆلیس��ی به رپرس��ی كرایه خالید هیدای��ه ت نه قی��ب چه مچه م��اڵ، گوازرایه وه ئاغجه ل��ه ره وه له بنكه ی ب��ۆ قه ره ناو، نه قیب پێ��رس كرایه به رپرس��ی بنكه ی ئاغجه له ر، دواتر نه قیبی مافپه روه ر عه لی جه مال كه ئه فسه ری لێكۆڵینه وه بوه له پۆلیسی چه مچه ماڵ، داوایكردوه بگوازرێته وه . نه كراوه تێ��دا گۆڕان��كاری ئه وه ی ته نه��ا بنكه ی ته كی��ه ی كاكه مه ندو بنكه ی چه مچه ماڵ بوه كه له حزبه وه

نزیكبون. به پێ��ی ئ��ه و زانیاریان��ه ی ك��ه له س��ه رچاوه یه كی بااڵوه له گه رمیان ده س��ت ئاوێنه كه وتون، گۆڕانكاری له زۆرێ��ك له پۆس��تی به رێوه ب��ه ره گش��تیه كانی پۆلیس ل��ه و ناوچه یه ده كرێ��ت، له وانه محه م��ه د حاجی فایه ق، به رێوه به ری گشتی پۆلیسی گه رمیان ده خرێته جێگه ی س��ه اڵح ئی��داره ی به رێوه ب��ه ری كوێخ��ا گه رمیان، جێگه كه ی محه مه د حاجی دو ك��ه س كاندیدن ب��ۆی ئه وانیش عه قید موحس��ین و عه قید مه ال ناسر كه هه ردوكیان له پۆلیسی هاتوچۆی گه رمیانن، به پێی زانیاریه كان ره نگه

چانسی عه قید مه ال ناسر زیاتر بێت بۆ وه رگرتنی پۆس��تی به رێوه به ری گش��تی پۆلیس و عه قید موحس��ین مه نسور بكرێته به رێوه به ری پۆلیسی هاتوچ��ۆ. هاوكات بڕیاره ئه حمه ده به رێوه به ری پۆلیسی كفری س��ور، ب��ۆ بگوازرێت��ه وه له پۆس��ته كه ی پۆلیسی گرتن و گواستنه وه ی كه الر، له جێگه ی رێبوار ئه فس��ه ری بنكه ی پۆلیس��ی كۆك��ز ده گوازرێته وه بۆ

شوێنه كه ی . محه مه د حاجی فایه ق، به رێوه به ری گشتی پۆلیسی گه رمیان كه ماوه یه ك له ق��ه زای خانوه ك��ه ی له مه وب��ه ر هێزێك��ی له الی��ه ن ده ربه ندیخ��ان تایبه ته روخێنرا، ره تیكرده وه لێدوان له سه ر ئه و گۆڕانكاریانه بدات و وتی : "ناتوانم هیچ لێدوانێك له س��ه ر ئه و

قسانه بده م".پێش زانیاری��ه كان به پێ��ی هه ر ئ��ه وه ی س��ه اڵح كوێخ��ا بكرێت��ه به رپرس��ی ئی��داره ی گه رمیان، دو كه س كاندیدب��ون بۆ وه رگرتنی ئه و پۆس��ته ، ئه وانیش هه ریه ك له ساالر مه حمود كه ئێس��تا بۆ جارێكی تر كوردستان پارله مانی ئه ندامی وه ك هه ڵبژێردراوه ته وه ، هه روه ها محه مه د حاجی فایه ق كه ئێستا به رێوه به ری

گشتی پۆلیسی گه رمیانه . گۆڕانكاریانه دا ئ��ه و له به رامب��ه ر ئاوێن��ه په یوه ندی ك��رد به مه حمود مه كته ب��ی ئه ندام��ی س��ه نگاوی سیاسیی یه كێتی ، به اڵم ناوبراو وتی : "هیچ ئاگاداری ئه و گۆڕانكاریانه نیم و نازانم كێ ده یكات و چۆن ده كرێت".

هه ر به پێی زانیاریه كانی ئاوێنه ، ئه م گۆڕانكاریانه به مه به ستی باشتركردنی به اڵم ده كرێت، گه رمی��ان ئیداره ی نزیكن له به رێوه به ره كانیش زۆرێ��ك مه كته بی له ئه ندامان��ی له یه كێ��ك سیاس��ی یه كێت��ی ، ه��ه ر به پێ��ی جه الل، له مامۆستا داوا زانیاریه كان بری��كاری وه زاره تی ناوخۆ كراوه بۆ ئه وه ی عه قید موحس��ین مه نس��ور بكاته به رێوه به ری پۆلیسی گه رمیان، به اڵم سه رچاوه كه ی ئاوێنه ئاماژه ی به وه كرد كه پله كه ی مه نسور نزمه و ده ب��و عه مید بێت تا بتوانێت بچێته

ئه و پۆسته وه .زانیاریان��ه ی ئ��ه و هه ربه پێ��ی له به رده س��ت ئاوێن��ه دان، ئێس��تا سریه یه كی پۆلیس له خانه قینه و سه ر به به رێوه به رایه تی گش��تی گه رمیانه ك��ه به رپرس��ه كه یان عه می��د ریاز عه باس قادر ب��وه و محه مه د حاجی كه مته رخه می له به رامب��ه ر فای��ه ق بۆ گواس��تویه تیه وه له كاره ك��ه ی ، پۆلیس��ی ح��ه ره كات و رائید هونه ر حه مید مه جیدی له جێگه ی داناوه . ئاوێنه په یوه ندی كرد به مامۆس��تا جه الل بری��كاری وه زاره تی ناوخۆی كوردس��تانه وه ، هه رێمی حكومه تی ب��ه اڵم ناوب��راو بێئاگای��ی خ��ۆی ل��ه و بابه ت��ه نیش��انداو رایگه یاند، "من هیچم نه بیس��توه له س��ه ر ئه و گۆڕانكاریانه ی باس ده كرێت، ئه گه ر به رنامه یه كیش��مان هه بێت خۆ ناچم رۆژنامه كان، په ڕه ی بیخه مه س��ه ر بۆی��ه ئه گه ر به رنامه ش��مان هه بێت

نایڵێم".

سه ركه وتی كوبه : رێگرتن له ته قینه وه و پشێویی به دانانی كارمه ندو بازگه ی زۆر نابێت

بۆ راگرتنی ئاسایشی شار،

بونی سه رچاوه ی باش له ناو

نه یاره كاندا زۆر گرنگه

سه ركه وت حه سه ن

ئاوێنه‌‌زانیاری‌‌ورد‌له‌باره‌ی‌‌گۆڕانكاریه‌كانه‌وه‌‌باڵوده‌كاته‌وه‌یه كێتی پۆسته ئه منیه كانی چه مچه ماڵ و

ئیداره ی گه رمیان ئاڵوگۆڕ ده كات ئا: هێمن مامه ند

ژماره یه ك له ئه ندامان و كادیرانی حزبی شیوعی له به یاننامه یه كدا داوای

ده ستله كاركێشانه وه ی سكرتێرو ئه ندامانی سه ركردایه تی ده كه ن و

پێیانوایه ئه وان هۆكاری چه قبه ستویی حزبی شیوعین و به هۆی ئه وانه وه حزبی شیوعی له سه ره مه رگدایه ،

دكتۆر سه ردار ره واندزی كه به دكتۆر غه فار ناسراوه ، سه رپه رشتی ئه و

ده نگه ناڕازییانه ده كات، ئه و ده ڵێت " سكرتێری حزب كه مال شاكر

به رپرسه ".

ئاوێن��ه : له چه ن��د رۆژی رابردو ئێوه به یاننامه یه كتان ده ركرد، تێیدا داوای س��كرتێرو ده ستله كاركێش��انه وه ی كرد، س��ه ركردایه تیتان ئه ندامان��ی

هۆكاری ئه مه بۆچی ده گه ڕێته وه ؟دكتۆر سه ردار: ئه و به یاننامه ی ناڕه زاییه هی ئه مڕۆ نییه ، به ڵكو سه رچاوه كه ی له س��اڵی 2009 س��ه ریگرتوه ، ئ��ه و به حه وت ئێمه شكس��تمانهێناو كاته هێن��ا، چونكه حزب كورس��یه كمان هاواڵتیان سزای ئێمه یانداو پێیانوتین ئێ��وه سیاس��ه تتان هه ڵه ی��ه ، به اڵم چاكس��ازی نایه وێت س��ه ركردایه تی بكات، بۆیه ئێمه ش ئه و به یاننامه یه مان

ده ركرد.ئاوێنه : كێ به رپرسه له جێبه جێنه كردنی

ئه و پرۆژه یه ی چاكسازی ؟دكتۆر س��ه ردار: س��كرتێری حزب كه مال شاكر به رپرس��ه ، چونكه ئه و ل��ه ده ره وه و ناوه وه كه س��ی یه كه می

حزبه كه یه .ئاوێنه : بۆچ��ی حزبێكی وه كو حزبی شیوعی كه 75س��اڵه خه بات ده كات

به )باقی اقوی ( ده چێته په رله مان؟دكتۆر سه ردار: به ڵێ زۆر شه رمه ، ئێمه حزبێكین كه كه س��وكاری شه هیدانی زیندانی پێنه داوی��ن، ده نگی خۆمان سیاسی و پێشمه رگه ی دێرینی خۆمان ده نگم��ان پێن��ادات، ئه مه ش��ه رمه

حزبی ش��یوعی كه به حزبی شه هیدان ناسراوه ، ئه مڕۆ به خێرو به باقی اقوی

ده چێته په رله مان.ئاوێنه : چاوه ڕێ ده ك��ه ن تا كۆنگره ببه س��ترێت یان داوا ده كه ن سكرتێر

ده ست له كاربكێشێته وه ؟دكتۆر س��ه ردار: ئێم��ه داوامانكردوه ده س��ت ده س��تبه جێ س��كرتێر كۆنگره یه ك��ی له كاربكێش��ێته وه و به په له بكرێت و كه س��وكاری زیندانی بكه ین و دڵنه وایی سیاسی و شه هیدان

بیانهێنینه وه ناو حزب.ئاوێن��ه : ئ��ه ی س��كرتێری ح��زب و كاردانه وه یه كیان حزب سه ركردایه تی

هه بوه ؟به تون��دی زۆر س��ه ردار: دكت��ۆر كادێرانه ی��ان ئ��ه و بانگهێش��تی كردوه ك��ه واژۆیان ب��ۆ به یاننامه كه كردوه و هه ڕه ش��ه یان لێك��ردون، كه ده رتانده كه ی��ن و ئیجرائاتت��ان له گه ڵ

ده كه ین.ئاوێنه : پێتانوانییه ئه و كورسیه ی كه به باق��ی ئه قوا به ئێوه درا، خێرێك بو

پارتی پێیكردن؟دكتۆر س��ه ردار: به ڵێ ، ب��ۆ ئه وه ی له حكومه تی داهاتو به شداری به حزبی شیوعی بكات و بڵێت ئێمه حكومه تی ئه وه تا پێكهێن��اوه و بنكه فراوانم��ان

شیوعی و سۆشیالیستمان له گه ڵه .ئاوێنه : وه زیری رۆشنبیری له كابینه ی رابردو له حزبی ش��یوعی ب��و، هاژه س��ڵێمان تاك��ه ئه ندامی ئێ��وه بو ئ��ه وان تا چه ند له په رله مان، ئه دای هۆكارێ��ك بو ب��ۆ شكس��تی حزبی

شیوعی ؟دكت��ۆر س��ه ردار: به ڵێ ئ��ه وان زۆر رۆش��نبیریمان هۆكارب��ون، وه زیری دكت��ۆر كاوه مه حم��ود 190 ده نگی هێناوه ، ئه وه سزا بو، خه ڵكی خۆمان كه س و كاری ش��ه هیدان كه س ده نگی پێن��ه داوه ، هاژه خان به هه مانش��ێوه ئه ویش سزای خۆی وه رگرت و ته نیا 50 ده نگی هێنایه وه ، ئه وان رۆڵیان نه بو

ته نیا وه زیفه یه ك بو وه ریانگرتبو.

"پارتی خێری به حزبی شیوعی كرد"

رابه ری سه ید برایم: هیچ مه رجێكمان نیه بۆ به شداریكردنی حكومه تی داهاتو

‌‌‌ئا:‌شاهۆ‌ئه‌حمه‌د‌

له‌م‌گفتوگۆیه‌ی‌‌ئاوێنه‌دا،‌رابه‌ری‌‌سه‌ید‌برایم‌ئه‌ندامی‌‌سه‌ركردایه‌تی‌‌یه‌كێتی‌‌نیشتیمانی‌‌كوردستان‌و‌

به‌رپرسی‌‌مه‌ڵبه‌ندی‌‌14ی‌‌رێكخستنی‌‌كۆیه‌ی‌‌یه‌كێتی‌‌رایده‌گه‌یه‌نێت‌

هه‌ركه‌سێك‌ئه‌گه‌ر‌مه‌رجه‌كانی‌‌تێدابو‌ده‌توانێت‌بۆ‌سكرتێری‌‌گشتی‌‌یه‌كێتی‌‌

خۆی‌‌بپاڵێوێت.

هه‌س��تیارترین‌ ئێس��تا‌ ئاوێن��ه‌:‌جێگ��ره‌وه‌ی‌‌ مه‌سه‌له‌مه‌س��ه‌له‌ی‌‌تاڵه‌بانیی��ه‌،‌بۆچ��ی‌‌ئه‌م��ه‌‌ناخ��ه‌ن‌واتانلێهات��وه‌‌ ته‌نان��ه‌ت‌ به‌الیه‌ك��داو‌قس��ه‌كردنیش‌ده‌رب��اره‌ی‌‌زه‌حمه‌ته‌،‌ئ��ه‌م‌ یه‌كالنه‌كردن��ه‌وه‌ی‌‌ ئای��ا‌زیانتان‌ كات‌ به‌تێپه‌ڕینی‌‌ مه‌س��ه‌له‌یه‌‌

پێناگه‌یه‌نێت؟‌رابه‌ری‌‌سه‌ید‌برایم:‌له‌راستیدا‌جه‌نابی‌‌م��ام‌جه‌الل‌تائێس��تا‌له‌ژیان��دا‌ماوه‌‌ئه‌گه‌ر‌پرس��یاره‌كه‌ت‌بۆ‌راستبكه‌مه‌وه‌‌بڵێ‌‌بڕیاره‌‌به‌ده‌س��تێك‌دیاری‌‌بكرێت‌ئه‌گین��ا‌مام‌ج��ه‌الل‌له‌ژیان��دا‌ماوه‌‌مه‌عقول‌نیه‌‌باس��ی‌‌جێگ��ره‌وه‌ی‌‌مام‌سه‌رۆكی‌‌ تائێس��تاش‌ بكرێت‌و‌ جه‌الل‌كۆم��اری‌‌عێراق‌و‌س��كرتێری‌‌یه‌كێتی‌‌

نیشتیمانی‌‌كوردستانه‌.ئاوێن��ه‌:‌ئه‌گه‌ر‌له‌كۆنگره‌ی‌‌داهاتودا‌یاخ��ود‌دوای‌‌ئ��ه‌وه‌‌ب��ۆ‌راپه‌ڕاندنی‌‌كه‌س��ێك‌ یه‌كێت��ی‌‌ كاروباره‌كان��ی‌‌وه‌ك‌ ت��ۆ‌ به‌ب��ڕوای‌‌ دیاریبكرێ��ت،‌یه‌كێتی‌‌ س��ه‌ركردایه‌تی‌‌ ئه‌ندامێك��ی‌‌كه‌سی‌‌شایسته‌‌بۆ‌ئه‌و‌پۆسته‌‌كێیه‌؟‌رابه‌ری‌‌س��ه‌ید‌برایم:‌هه‌تا‌جه‌نابی‌‌م��ام‌جه‌الل‌له‌ژیاندا‌مابێت‌كه‌س‌هه‌ق‌نیه‌‌باس��ی‌‌ئه‌و‌مه‌س��ه‌له‌‌بكات‌هه‌تا‌دی��اری‌‌ده‌كرێت،‌ خۆی‌‌چاره‌نوس��ی‌‌ب��ه‌اڵم‌ئه‌گ��ه‌ر‌كه‌س��ێك‌هه‌بێت‌بۆ‌بڕیارده‌ر‌ئه‌وا‌زۆر‌براده‌ری‌‌شایسته‌مان‌هه‌یه‌‌بۆ‌ئه‌و‌شوێنه‌‌زۆربه‌یان‌ده‌توانن‌ل��ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌ به‌رێوه‌به‌رن‌ كاره‌‌ ئ��ه‌و‌یه‌كێتیش‌خه‌ڵكی‌‌زۆر‌باش��مان‌هه‌یه‌،‌به‌اڵم‌هه‌تا‌ئێستا‌پێش‌كۆنگره‌‌زه‌مینه‌‌خۆش��نه‌كراوه‌‌تا‌بڕیار‌له‌سه‌ر‌كه‌سێك‌

بدات.‌ئاوێن��ه‌:‌ت��ۆ‌وه‌ك��و‌ئه‌ندامێك��ی‌‌س��ه‌ركردایه‌تی‌‌هێرۆخان‌به‌شایس��ته‌‌

ده‌زانی‌‌بۆ‌ئه‌و‌شوێنه‌؟‌رابه‌ری‌‌س��ه‌ید‌برایم:‌نه‌ك‌هێرۆخان‌هه‌مویان‌قابیلیه‌تیان‌هه‌یه‌،‌ئه‌وه‌‌كاك‌دكت��ۆر‌به‌رهه‌مه‌،‌ئ��ه‌وه‌‌كاك‌دكتۆر‌فوئاده‌،‌هه‌مویان‌شایس��ته‌ن.‌خه‌ڵكی‌‌تریشمان‌هه‌یه‌‌له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌یه‌كێتی‌‌بۆ‌

ئه‌و‌شوێنه‌‌شایسته‌‌بێت.‌ئاوێنه‌:‌ئه‌و‌كه‌س��انه‌ی‌‌باستكردن،‌

ده‌توانن‌رۆڵی‌‌تاڵه‌بانی‌‌بگێڕن؟‌رابه‌ری‌‌سه‌ید‌برایم:‌كه‌س‌ناتوانێت‌كه‌س��یش‌ بگێڕێت‌و‌ تاڵه‌بانی‌‌ رۆڵ��ی‌‌

نابێته‌وه‌‌به‌مام‌جه‌الل.‌ئایا‌ده‌كرێت‌له‌ناو‌یه‌كێتیدا‌ ئاوێنه‌:‌سیس��ته‌می‌‌بنه‌ماڵه‌‌په‌ی��ڕه‌و‌بكرێت‌و‌هێرۆخان‌ی��ان‌قوب��اد‌تاڵه‌بانی‌‌ببنه‌‌

جێگره‌وه‌ی‌‌تاڵه‌بانی‌؟‌رابه‌ری‌‌سه‌ید‌برایم:‌نازانم‌سیسته‌می‌‌بنه‌ماڵه‌یی‌‌مه‌به‌ستتان‌چیه‌،‌مام‌جه‌الل‌كاره‌كان��ی‌‌یه‌كێتی‌‌به‌ڕێ��وه‌‌ده‌برد‌چ‌له‌شاخ‌بوایه‌و‌چ‌له‌شار،‌دو‌كه‌سی‌‌خزم‌بوه‌‌برازای‌‌بون‌ئه‌وانیش‌ش��ێخ‌عه‌لی‌‌ك��ه‌‌خۆی‌‌بۆ‌ئه‌ندامی‌‌س��ه‌ركردایه‌تی‌‌هه‌ڵبژاردوه‌و‌كاك‌دكتۆر‌پێش��ه‌وا‌كه‌‌هه‌م‌خوش��كه‌زایه‌تی‌‌و‌ه��ه‌م‌ئامۆزای‌‌بوه‌و‌ئه‌ندامی‌‌س��ه‌ركردایه‌تی‌‌یه‌كێتی‌‌بوه‌و‌له‌كۆنگره‌ش‌خوشكه‌زایه‌كی‌‌تری‌‌كه‌‌ئااڵ‌تاڵه‌بانی‌‌ب��و‌خۆی‌‌هه‌ڵبژاردو‌كه‌‌ تاڵه‌بانی��ش‌ بێگ��ه‌رد‌ ده‌رچ��و,‌ئامۆزایه‌تی‌‌ده‌رچوه‌و‌هێرۆخانی‌خێزانی‌‌دوه‌م‌ده‌نگی‌‌كۆنگره‌ی‌‌به‌ده‌ستهێناوه‌و‌ده‌رچوه‌.‌هه‌ركه‌سێك‌له‌كۆنگره‌‌ده‌نگ‌بێنێت‌هه‌قه‌‌په‌س��ه‌ند‌بكرێت‌و‌نابێت‌له‌كه‌س‌مه‌نع‌بكرێت‌بڵێت‌نابێت‌خۆت‌كاندید‌بكه‌یت.‌جا‌له‌بنه‌ماڵه‌‌بێت‌یان‌له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌بنه‌ماڵه‌.‌بۆیه‌‌ناكرێت‌بڵێت‌نابێت‌ئه‌وه‌‌خ��ۆی‌‌هه‌ڵبژیرێت‌چونكه‌‌له‌بنه‌ماڵه‌یه‌،‌ئه‌گه‌ر‌ده‌نگی‌‌هێنا‌ئیدی‌‌چی‌‌ده‌كه‌ی‌.‌ب��ۆ‌نمونه‌‌له‌ئه‌نجومه‌نی‌‌ناوه‌ند‌الهور‌برازای‌‌مام‌جه‌الله‌و‌دوه‌م‌

ده‌نگی‌‌هێنا.‌‌ئاوێنه‌:‌قسه‌كانی‌‌ئه‌مدواییه‌ی‌‌دكتۆر‌به‌رهه‌م‌دژ‌به‌په‌یڕه‌وكردنی‌‌سیسته‌می‌‌بنه‌ماڵ��ه‌‌له‌ناو‌یه‌كێتی��دا‌لێكدانه‌وه‌ی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌بۆ‌ده‌كرێت‌كه‌‌دژ‌به‌هێرۆخان‌و‌

هه‌س��تناكه‌ن‌ تاڵه‌بانییه‌،‌ بنه‌ماڵ��ه‌ی‌‌كۆنگره‌دا‌ له‌واده‌ی‌‌ نزیكبونه‌وه‌‌ له‌گه‌ڵ‌‌ملمالنێیه‌كی‌‌به‌وجۆره‌‌له‌نێوان‌ئه‌و‌دو‌

كه‌سه‌دا‌له‌ئارادا‌بێت؟راب��ه‌ری‌‌س��ه‌ید‌برای��م:‌له‌یه‌كێتی‌‌نیش��تیمانی‌‌كوردس��تان‌به‌ئاش��كرا‌راو‌بۆچون��ی‌‌جیاواز‌هه‌بوه‌‌له‌س��ه‌ر‌مه‌سه‌له‌كان‌كه‌‌ئه‌وه‌‌یه‌كێتی‌‌سروشت‌و‌نه‌ریتی‌‌خۆیه‌تی‌‌هه‌ر‌له‌س��ه‌ره‌تاوه‌‌كه‌‌دروستبوه‌‌به‌س��ێ‌‌باڵ‌بوه‌،‌دواتر‌كه‌‌ب��وه‌‌دو‌دواتر‌كه‌‌ب��وه‌‌یه‌ك‌بۆچونی‌‌جیاواز‌هه‌ر‌هه‌بوه‌و‌یه‌كێتی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌زۆر‌ال‌ئاس��اییه‌‌هه‌ر‌له‌سه‌ره‌تاوه‌‌بۆچونی‌‌جیاوازمان‌هه‌ب��وه‌‌له‌ناو‌خۆماندا،‌من‌وه‌كو‌خۆم‌تا‌ئێس��تا‌هه‌ستمنه‌كردوه‌‌ملمالنێكه‌‌وا‌قوڵبوبێته‌وه‌‌به‌اڵم‌خه‌ڵك‌

ده‌ڵێن‌هه‌یه‌.‌ئاوێنه‌:‌ده‌ڵێن‌ئێران‌ته‌ده‌خولی‌‌له‌و‌مه‌سه‌له‌یه‌دا‌كردوه‌و‌نه‌خشه‌رێگایه‌كیشی‌‌بۆ‌ئاینده‌ی‌‌یه‌كێتی‌‌و‌دابه‌شكردنی‌‌رۆڵی‌‌س��ه‌ركرده‌كان‌خس��توه‌ته‌‌به‌رده‌ست‌

ده‌یه‌وێ‌‌ ئێ��ران‌ سیاس��ی‌،‌ مه‌كته‌بی‌‌ئاینده‌ی‌‌یه‌كێتی‌‌چۆن‌بێت؟‌

ئێ��ران‌ برای��م:‌ س��ه‌ید‌ راب��ه‌ری‌‌له‌به‌رئ��ه‌وه‌ی‌‌به‌رژه‌وه‌ندییه‌ك��ی‌‌زۆری‌‌هه‌یه‌‌له‌ناوچه‌ی‌‌ئێمه‌‌بۆیه‌‌حه‌زده‌كه‌ن‌یه‌كێتی‌‌نیش��تیمانی‌‌كوردستان‌گه‌شه‌‌بكات‌و‌یه‌كڕیزو‌ته‌باب��ن،‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‌له‌ناوچه‌ی‌‌ئێمه‌دایه‌و‌داوای‌‌بنكه‌فراوان‌ حكومه‌تێك��ی‌‌ پێكهێنانی‌‌

ده‌كه‌ن.ئاوێنه‌:‌به‌مدواییه‌‌س��ه‌رۆكی‌‌پارتی‌‌به‌جی��ا‌له‌گه‌ڵ‌چه‌ند‌س��ه‌ركرده‌یه‌كی‌‌ئێوه‌‌به‌دور‌له‌چاوی‌‌میدیاكان‌كۆبوه‌وه‌،‌

مه‌به‌ست‌له‌م‌دانیشتنانه‌‌چی‌‌بو؟‌رابه‌ری‌‌سه‌ید‌برایم:‌نه‌مزانیوه‌‌یه‌ك‌كۆبونه‌وه‌‌كرابێ��ت‌له‌وباره‌یه‌وه‌،‌ئێوه‌‌له‌كێتان‌زانیوه‌،‌ئێوه‌‌له‌خۆتانه‌وه‌‌قسه‌‌

ده‌كه‌ن.ئاوێن��ه‌:‌بۆچونێك‌هه‌ی��ه‌‌پێیوایه‌‌پارتی‌‌نای��ه‌وێ‌‌یه‌كێتی‌‌له‌م��ه‌‌زیاتر‌الوازبێت‌و‌له‌ب��ه‌رده‌م‌گۆڕاندا‌بكه‌وێت،‌

ئه‌مه‌‌وایه‌؟راب��ه‌ری‌‌س��ه‌ید‌برایم:‌نازان��م‌وایه‌‌یان‌ن��ا،‌ئێم��ه‌‌هاوپه‌یمانیمان‌له‌گه‌ڵ‌هه‌یه‌و‌ كوردس��تان‌ دیموكراتی‌‌ پارتی‌‌رێكه‌وتننام��ه‌ی‌‌س��تراتیژیمان‌هه‌یه‌،‌نازان��م‌یه‌كێتی‌‌بۆچی‌‌الواز‌بوه‌؟‌به‌اڵم‌ئێوه‌‌راگه‌یاندن��ه‌كان‌هه‌ڵمه‌تتان‌ته‌نیا‌له‌سه‌ر‌یه‌كێتی‌‌نیشتیمانی‌‌كوردستانه‌.‌تۆ‌كه‌‌خه‌ڵكی‌‌ئێره‌ی‌‌قه‌ت‌وتوته‌‌كۆیه‌‌بردی��ه‌وه‌،‌ئێمه‌‌زیاتر‌ل��ه‌‌3000هه‌زار‌ده‌نگ‌له‌پێش‌گۆڕانین‌و‌15000هه‌زاریش‌له‌پێش‌پارتیه‌وه‌،‌ئه‌و‌شاره‌ی‌‌كه‌‌تۆی‌‌تێ��دا‌ده‌ژی‌‌كه‌‌تۆ‌ئ��ازادی‌‌و‌به‌كه‌یفی‌‌خۆت‌قس��ه‌‌ده‌ك��ه‌ی‌‌و‌چاوپێكه‌وتنی‌‌له‌رۆژنامه‌كه‌ت‌ ق��ه‌ت‌ ده‌كه‌ی‌‌ خه‌ڵكی‌‌باستكردوه‌‌یه‌كێتی‌‌ئه‌وها‌له‌پێشه‌وه‌یه‌.‌به‌اڵم‌ئێس��تا‌ئێم��ه‌‌لێ��ره‌‌دۆڕاباین‌هه‌موتان‌باس��تانده‌كردو‌ده‌تانوت‌مام‌ج��ه‌الل‌له‌زێده‌كه‌ی‌‌خۆش��ی‌‌دۆڕاوه‌.‌ئه‌ی‌‌بۆچی‌‌ئێستا‌جه‌نابت‌ناڵێیت‌مام‌جه‌الل‌له‌ش��اری‌‌خۆی‌‌بردیه‌وه‌.‌بۆیه‌‌هه‌قه‌‌راگه‌یاندنه‌كان‌ئه‌وه‌نده‌‌گوش��ارو‌فشارو‌ته‌حلیالت‌بۆ‌یه‌كێتی‌‌نه‌كه‌ن.‌ئاوێن��ه‌:‌ئێوه‌‌بڕیارتان��دا‌بچنه‌‌ناو‌كابینه‌ی‌‌داهاتوی‌‌حكومه‌ته‌وه‌،‌بۆچی‌‌نه‌چن��ه‌‌حكومه‌ته‌وه‌و‌ ناتوان��ن‌ ئێوه‌‌ببنه‌‌ئۆپۆزس��یۆن.‌ئای��ا‌چاره‌نوس‌و‌س��ه‌ركردایه‌تیتان‌ به‌رژه‌وه‌ن��دی‌‌

به‌ده‌سه‌اڵته‌وه‌‌به‌ستراوه‌؟‌ئێم��ه‌‌ برای��م:‌ س��ه‌ید‌ راب��ه‌ری‌‌دیراس��ه‌ی‌‌هه‌م��و‌وه‌زعێكمان‌كردوه‌،‌كه‌سه‌‌ ده‌كه‌ین‌و‌ حكومه‌ت‌ به‌ش��داری‌‌بوه‌،‌ له‌ناو‌حكومه‌ت‌ به‌هێزه‌كانیشمان‌كاتی‌‌خۆش��ی‌‌بۆ‌ببینه‌‌ئۆپۆزسیۆن؟‌ئ��ه‌وه‌ی‌‌ئێس��تا‌ له‌پێن��اوی‌‌چ��ی‌؟‌ئۆپۆزسیۆنه‌‌داوای‌‌به‌شداری‌‌له‌حكومه‌ت‌ده‌كات.‌هه‌م��و‌حزبێكی‌‌سیاس��ی‌‌كه‌‌هه‌وڵده‌دات‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌بگاته‌‌ده‌سه‌اڵت‌ئێ‌مه‌عقوله‌‌ئێمه‌‌ئێس��تا‌ده‌سه‌اڵتمان‌هه‌یه‌‌ببینه‌‌ئۆپۆزس��یۆن،‌له‌به‌رچی‌؟‌قازانج��ی‌‌خه‌ڵكه‌،‌قازانج��ی‌‌یه‌كێتی‌‌

نیشتیمانی‌‌كوردستان.ئاوێنه‌:‌ب��ه‌اڵم‌یه‌كێتی‌‌به‌كه‌مكردنی‌‌ده‌نگه‌كانی‌‌و‌ب��ه‌و‌وه‌زعه‌‌ئاڵۆزه‌ی‌‌كه‌‌ئێس��تا‌تێیدایه‌تی‌‌ده‌توانێت‌خزمه‌تی‌‌خه‌ڵكی‌‌كوردس��تان‌و‌خه‌ڵكی‌‌یه‌كێتی‌‌له‌كابینه‌ی‌‌ به‌به‌ش��داریكردنی‌‌ ب��كات‌

داهاتو؟‌رابه‌ری‌‌سه‌ید‌برایم:‌به‌ڵێ‌‌ده‌توانێت‌زیات��ر‌خزمه‌تی‌‌خه‌ڵكی‌‌كوردس��تان‌و‌خه‌ڵكی‌‌خۆش��ی‌‌بكات،‌به‌اڵم‌ئێوه‌ی‌‌رۆژنامه‌نوس��ان‌كاره‌كه‌ت��ان‌وا‌گه‌وره‌‌

كردوه‌.‌ئاوێن��ه‌:‌ئایا‌مه‌رجت��ان‌ده‌بێت‌بۆ‌

به‌شداربون‌له‌حكومه‌ت؟رابه‌ری‌‌س��ه‌ید‌برایم:‌مه‌رج‌له‌كه‌س‌قبوڵناكرێ��ت‌و‌مه‌رجیش‌له‌هیچ‌كه‌س‌قبوڵناكه‌ین‌و‌ئێمه‌‌هیچ‌مه‌رجێكمان‌نیه‌‌بۆ‌به‌شداریكردنی‌‌حكومه‌تی‌‌داهاتو.‌

ئای��ا‌ده‌توان��ن‌له‌گ��ه‌ڵ‌‌ ئاوێن��ه‌:‌رێكه‌وتنێ��ك‌و‌ بگه‌ن��ه‌‌ ئۆپۆزس��یۆن‌پێكه‌وه‌‌حكومه‌ت‌پێكبهێنن،‌یان‌ئه‌مه‌‌

سیناریۆیه‌كی‌‌ناواقیعییه‌؟‌رابه‌ری‌‌سه‌ید‌برایم:‌حكومه‌ت‌به‌بێ‌‌پارتی‌‌یه‌عنی‌‌ش��ه‌ڕو‌ناخۆشی‌،‌پارتی‌‌براوه‌ی‌‌یه‌كه‌مه‌و‌ناكرێت‌په‌راوێزبخرێت.‌خه‌ته‌رو‌ په‌راوێزبكرێت‌ الیه‌نێ��ك‌ هه‌ر‌

خراپه‌.‌ئاوێن��ه‌:‌به‌بڕوای‌‌تۆ‌لێكنزیبونه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌و‌یه‌كێتی‌‌و‌پێكه‌وه‌‌به‌شداربونیان‌یان‌نه‌بونی��ان‌له‌حكومه‌تدا‌گرنگه‌‌یان‌هاوپه‌یمانی‌‌و‌ له‌س��ه‌ر‌ به‌رده‌وامب��ون‌رێكه‌وتننام��ه‌ی‌‌س��تراتیجی‌‌له‌گ��ه‌ڵ‌‌

پارتی‌؟‌رابه‌ری‌‌س��ه‌ید‌برای��م:‌ئێمه‌‌له‌گه‌ڵ‌له‌گ��ه‌ڵ‌ته‌بای��ی‌‌و‌ هاوپه‌یمانیش��ین،‌یه‌كڕیزی‌‌هه‌مو‌كوردیش��ین.‌ئێمه‌‌ئه‌و‌تاقیكردوه‌ته‌وه‌و‌ به‌خوێ��ن‌ رێبازه‌مان‌ئێس��تاش‌خوا‌وه‌زعێكی‌‌خۆشی‌‌داوه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌الیه‌نه‌كان‌ته‌بابن‌و‌رێكه‌وتن‌

له‌گه‌ڵ‌هه‌مو‌الیه‌ك‌گرینگه‌.‌ئاوێنه‌:‌ده‌وترێت‌له‌كاتی‌‌به‌رێوه‌چونی‌‌له‌س��نوری‌‌ هه‌ڵب��ژاردن‌ بانگه‌ش��ه‌ی‌‌نیشتیمانی‌‌ یه‌كێتی‌‌ كۆیه‌ی‌‌ مه‌ڵبه‌ندی‌‌كوردس��تان‌پاره‌و‌الپتۆپ‌و‌ده‌مانچه‌و‌ئۆتۆمبیل‌دابه‌ش��كراوه‌،‌ئه‌وه‌‌تا‌چه‌ند‌

راسته‌؟‌رابه‌ری‌‌س��ه‌ید‌برایم:‌وه‌اڵهی‌‌ئه‌وه‌‌قس��ه‌ی‌‌ئێوه‌یه‌،‌یه‌ك‌كه‌س��م‌بۆ‌بێنه‌‌له‌س��نوری‌‌مه‌ڵبه‌ن��دی‌‌كۆی��ه‌‌پاره‌ی‌‌وه‌رگرتبێت‌ئه‌گه‌ر‌راسته‌،‌به‌اڵم‌ئه‌سڵ‌و‌

ئه‌ساسی‌‌نیه‌.‌

5(401(‌سێشه‌ممه‌‌2013/11/5تایبه‌ت

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دەربارەی‌غەریزەی‌مەرگ

ب��ۆ‌له‌خۆره��ەاڵت‌فرۆی��د‌هێش��تا‌زیندووە?‌»به‌شی‌‌8«

خاڵێکی‌تر‌ک��ە‌کارکردی‌غەریزەی‌مەرگ‌و‌دیوە‌تێکشکێن‌و‌فاشیستییەکەی‌نەفیک��ردن‌ ئەوەی��ە‌ دەردەخ��ات،‌ئاڕاستەی‌ خۆرهەاڵتیدا،‌ له‌سیس��تمی‌ئاڕاس��تەی‌ بەڵکو‌ ناکرێت،‌ سیس��تم‌ئەویدی‌دەکرێت.‌غەریزەی‌مەرگ‌بەواتا‌ژیژیکییەکەی‌ڕیشەیەکی‌نەهەلستیانەی‌قووڵی‌هەیە،‌واتە‌قس��ە‌له‌کۆتاییەکی‌ڕەها‌دەکات،‌له‌خۆڕزگارکردن‌له‌هەموو‌بەندو‌باوێک.‌ب��ەاڵم‌غەریزەی‌مەرگ‌کۆمەاڵیەتییەکەی‌ سیاس��ی‌و‌ له‌ئاستە‌خۆرهەاڵت��دا،‌خۆ‌رزگارکردنە‌لەویدی،‌الی‌ ئەویدییە.‌ تەواوی‌ تێکش��کاندنی‌ب��ۆ‌ئەوەی‌وەک‌ ژیژیک‌مرۆڤ‌دەبێت‌دەربکەوێت،‌ شۆڕش��گێڕ‌ سوبێکتێکی‌دەبێت‌توانای‌ئەوەی‌تێدا‌بێت،‌ش��تە‌ئازیز‌و‌دڵخوازەکانی‌خۆش��ی‌بکوژێت‌»بگەڕێ��رەوە‌بۆ‌ئ��ەو‌نمونەیەی‌کە‌له‌ژیژی��ک‌ پێش��وودا‌ له‌بەش��ەکانی‌خواستمان«،‌واتە‌نەفی‌تەنیا‌ئاڕاستەی‌بەرامبەر‌ناکرێت،‌بەڵکو‌مرۆڤ‌دەبێت‌هێزی‌نەفیکردنی‌خودیش��ی‌تێدابێت،‌دەبێ��ت‌بەرل��ەوەی‌ئەوی��دی‌نەف��ی‌بێت،‌ خۆئازادکەر‌ خۆش��کێن‌و‌ بکات،‌دەس��ەاڵتی‌عاتیفیان��ەی‌س��ەمبول‌و‌دۆگم��اکان‌نەیبەس��تنەوە.‌غەریزەی‌بەرزنەبۆتەوە‌ له‌خۆرهەاڵت��دا‌ م��ەرگ‌بۆ‌ئاس��تی‌ئەم‌میتاف��ۆرە‌ژیژیکییە،‌نەف��ی‌نەفی‌هەم��وو‌بیرکردنەوەکان‌و‌سەمبوله‌تەقلیدییەکان‌نییە،‌بەڵکو‌تەنیا‌سڕینەوەیەتی،‌واتە‌ ئەویدیە،‌ کوشتنی‌نەوەک‌ خوێناوی‌واقعییە،‌ کردەیەک��ی‌کردەیەکی‌شۆڕشگێڕانەی‌سەمبولیک.دەبێت‌ئاگاداربین‌کە‌ژیژیک‌هەمیشە‌ب��ە‌میتافۆر‌قس��ەدەکات،‌گ��ەر‌لەو‌ڕەهەندەی‌نوسینەکانی‌تێنەگەین،‌وەک‌هەڵ��ەی‌ دەکەوین��ە‌ ک��ەس‌ زۆر‌ژیژیک،‌ فەلس��ەفەی‌ ئەوەی‌واتێبگەین‌خەس��ڵەتێکی‌ کوێرانەیە‌و‌ توندخواز‌و‌شۆڕشگێڕ‌ له‌س��وبێکتی‌ نائینس��انی‌دەخوازێت.‌له‌کاتێکدا‌مەبەستی‌ژیژیک‌دروس��تکردنی‌میتافۆرێک��ە‌بۆ‌نەفی‌ڕادیکال،‌بۆ‌نەوەس��تان‌له‌ئاس��تێکی‌بچوکدا،‌بۆ‌زیندووکردنەوەی‌ڕەهەندی‌ڕەتکردنەوە‌له‌مرۆڤی‌خۆرئاوادا.‌ژیژیک‌بەبڕوای‌من‌فەیلەسوفی‌شۆڕشە‌نەوەک‌تێزەکەی‌ توندوتیژی،‌وە‌ فەیلەس��وفی‌م��ن‌لێرەدا‌ئەوەیە‌کە‌غەریزەی‌مەرگ‌توندوتیژیدا‌ له‌ئاس��ت‌ له‌خۆره��ەاڵت‌

دەوەستێت‌و‌ناگاتە‌ئاستی‌شۆڕش.غەری��زەی‌م��ەرگ‌‌لێ��رەدا‌پتر‌بە‌چەمک��ی‌»مەرگی‌دووەم��ی‌الکانی«‌ئیش��دەکات،‌واتە‌چەمکی‌وێرانکردن��ی‌ڕەه��ای‌ئەوی��دی.‌غەری��زەی‌مەرگ،‌لێرە‌شەڕانگێزییەکە‌خوازیاری‌ئەوەیە‌بەرامب��ەر‌تەواو‌له‌س��وڕی‌ژیان‌بکاتە‌دەرەوە.‌توندوتیژی‌ئاڕاس��تەی‌ژیانی‌یەکەم‌ناکرێت،‌بەڵکو‌ئاڕاستەی‌ژیانی‌دووەم‌دەکرێ��ت.‌مرۆڤ��ی‌توندوتیژ‌و‌فاشیس��تی‌خۆرهەاڵت��ی‌ڕووناکات��ە‌قوربانییەکەی‌و‌پێی‌بڵێت‌»دەتکوژم«،‌کوشتن‌ش��تێکی‌گرنگ‌نییە،‌کوشتن‌هەر‌ژیانی‌یەکەم‌دەبات،‌هەر‌ڕۆحمان‌بکەرە‌ له‌خۆرهەاڵت،‌ بەاڵم‌ دەکێشێت،‌توندوتیژەکان،‌کاراکتەرە‌فاشیس��ت‌و‌لەوەدا‌ ئایدۆلۆژیی��ەکان،‌ سادیس��تە‌دەکوژرێیت«‌ »ت��ۆ‌ بڵێن‌ ناوەس��تن‌بەڵک��و‌دەڵێن‌»ت��ۆ‌نەبووی��ت،‌تۆ‌نیت،‌تۆ‌نامێنیت«.‌کوش��تن‌و‌نەمان‌لێرەدا‌دوو‌ش��تی‌جیاوازن،‌کوش��تن‌جەس��تەیەک‌دەب��ات،‌ب��ەاڵم‌نەمان‌نەفیکردن��ی‌تەواوەتییە،‌س��ڕینەوەی‌ڕەهایە،‌هەوڵە‌بۆ‌کۆتایهێنان‌بەوی‌دی‌بەجۆرێ��ک‌ئیتر‌نەگەڕێتەوە.‌ئەمجۆرە‌توندوتیژییە‌بەبڕوای‌من،‌هەر‌غەریزەی‌سەرپەڕ‌ بەجۆرێکی‌ فرۆیدییە‌و‌ مەرگی‌ئاڕاستەی‌دەرەوە‌کراوە،‌مەرگ‌لێرەدا‌بەجۆرێکی‌ڕەها‌دەبێت‌بە‌سڕینەوەی‌ئەویدی.‌وات��ە‌غەری��زەی‌م��ەرگ‌بۆ‌ئەویدی‌ سادیستیانەی‌ تێکشکاندنێکی‌کاردەکات،‌نەوەک‌بۆ‌هەڵوەشاندنەوەی‌

سیستمی‌سەمبولی‌کۆمەڵگا.لێرەدا‌چەن��د‌نمونەیەک‌دەهێنمەوە‌سەبارەت‌بە‌کارکردی‌تێزەی‌»مەرگی‌دووەم«‌�ی‌الکان��ی‌له‌خۆرهەاڵت،‌کە‌ڕوونتر‌ئەوە‌دەردەخەن‌کە‌توندوتیژیی‌هێزێکی‌وێرانکارە،‌ تەنیا‌ له‌خۆرهەاڵت،‌

لەس��ەر‌نەفی‌بەرامبەر‌ڕاوەس��تاوە،‌نەوەک‌لەس��ەر‌بەگەڕخستنی‌وزەیەکی‌

شۆڕشگێڕانە.نمون��ەی‌یەک��ەم/‌موس��ا‌عەنتەر‌یەکێکە‌لەو‌کەس��انەی‌ڕۆڵێکی‌گرنگی‌له‌پاراس��تنی‌زمانی‌کوردی‌له‌تورکیادا‌بینیوە،‌عەنتەر‌کە‌دەرچووی‌بەش��ی‌ئەس��تەمبول‌ زانک��ۆی‌ فەلس��ەفەی‌دەبێ��ت،‌دوای‌نزیک��ی‌پەنجا‌س��اڵ‌ک��وردی‌و‌ زمان��ی‌ له‌قەدەغەکردن��ی‌ب��ۆ‌ش��کاندنی‌تاب��ۆ‌و‌حەرامەکان��ی‌س��ەر‌ئەم‌زمانە،‌دەکەوێتە‌نوس��ین‌و‌باڵوکردن��ەوە‌بە‌کوردی،‌بۆ‌یەکەمجار‌دوای‌نزیکی‌نیوسەدە‌له‌قەدەغەکردن،‌وەک‌ب��ە‌گژاچوونەوەیەک��ی‌گ��ەورە‌ب��ۆ‌ئەو‌س��تەمە،‌ش��یعرێکی‌کوردی‌باڵودەکاتەوە.‌له‌ساڵی‌‌1959دەگیرێت‌و‌له‌پرۆسێسێکدا‌کە‌له‌مێژووی‌تورکیادا‌بە‌»پرۆسێسی‌49«‌ناسراوە،‌دادگایی‌دەکرێت.‌عەنتەر‌بەوە‌تاوانبار‌دەکرێت‌ک��ە‌جوداخوازە.‌حاکمی‌بەڕێوەبەر‌بۆ‌داداگاییەکە‌بە‌عەنتەر‌دەڵێت،‌تۆ‌باس‌له‌زمانێ��ک‌دەکەیت‌ک��ە‌بوونی‌نییە،‌ش��تێک‌نییە‌ناوی‌زمانی‌کوردی‌بێت،‌ئ��ەوەی‌هەیە‌تەنیا‌چەن��د‌دەنگێکە،‌ڕەنگ��ە‌زمانەکەت��ان‌پێک��ڕا‌له‌چەند‌تێپەرنەکات.‌وەاڵمەک��ەی‌ دەنگێ��ک‌موسا‌عەنتەر‌زۆر‌بە‌ناوبانگە.‌عەنتەر‌دەڵێت‌»جەنابی‌دادوەر،‌من‌کۆمەڵێک‌مریش��کم‌له‌ماڵەوە‌هەیە،‌بەیانیان‌کە‌دێمە‌دەرێ‌و‌دەبینم‌برس��یانە،‌دانیان‌بۆ‌ڕۆدەک��ەم،‌ئەو‌کاتەی‌دان‌دەدەمە‌مریشکەکانم‌دەیکەنە‌دەنگەدەنگ‌و‌گارە‌گا،‌ئ��ەو‌دەنگانەی‌مریش��کەکانی‌من‌دەریدەکەن‌لەو‌چەند‌دەنگە‌زۆرترە‌کە‌ئێوە‌باس��ی‌دەکەن.‌ئێمە‌میللەتێکین‌هەزاران‌ساڵە‌هەین،‌ئەی‌چۆنە‌هێشتا‌بە‌ئەندازەی‌ئەو‌مریش��کانە‌دەنگمان‌

نییە«.لێ��رەدا‌قس��ەم‌لەس��ەر‌گەمژەیی‌بەڵک��و‌ نیی��ە،‌ تورک��ەکان‌ دادوەرە‌قسەم‌له‌ئیش��کردنی‌غەریزەی‌مەرگە.‌تورک��ەکان‌تەنی��ا‌جەس��تەی‌مرۆڤی‌کوردیان‌بۆ‌گرنگ‌نییە،‌بەڵکو‌ئەوەیان‌بۆ‌گرنگە‌له‌»ب��وون«‌بیکەنە‌دەرێ.‌کردن��ە‌دەرەوە‌له‌بوونی��ش،‌کردن��ە‌باس��مکرد،‌ له‌زمان.‌وەک‌ دەرەوەی��ە‌زمان‌له‌پێناس��ەی‌الکانی��دا‌جۆرێکە‌له‌کوش��تن،‌نەفیکردن��ی‌ش��تەکانە‌و‌جێگرتنەوەیەت��ی‌بەس��ەمبول،‌بەاڵم‌هیچ‌کات‌تێزە‌فرۆی��دی‌و‌الکانییەکان‌لەس��ەر‌»نەفیکردنی‌خ��ودی‌زمان«‌قسەیان‌ زمان‌ قەدەغەکردنی‌ لەس��ەر‌نەکردوە.‌قەدەغەکردنی‌زمان‌بەوجۆرە‌فاشیس��تییەی‌تورکەکان‌زیاد‌لەسەد‌ساڵە‌بەرامبەر‌زمانی‌کوردی‌دەیگرنە‌بەر،‌هۆکارەکانی‌تەنیا‌بە‌تەفس��یر‌و‌دەستمان،‌ ناکەوێتە‌ ئایدۆلۆژی‌ ڕاڤەی‌بەڵک��و‌بەبڕوای‌من‌خ��ودی‌ئەمجۆرە‌له‌نەفیک��ردن‌یەکێک��ە‌له‌دەرکەوت��ە‌غەریزەی‌ فاشیس��تییەکانی‌ ترسناک‌و‌

مەرگ.

به‌ختیار‌عه‌لی‌ده‌ینوسێت

ده رباره ی غه ریزه ی مه رگ بۆ له خۆرهه اڵت فرۆید هێشتا زیندووه ؟

تورکەکان‌تەنیا‌جەستەی‌مرۆڤی‌

کوردیان‌بۆ‌گرنگ‌نییە،‌بەڵکو‌ئەوەیان

بۆ‌گرنگە‌له‌»بوون«‌بیکەنە‌دەرێ

ئێران‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌به‌رژه‌وه‌ندییه‌كی‌‌

زۆری‌‌هه‌یه‌‌له‌ناوچه‌ی‌‌ئێمه‌‌بۆیه‌‌حه‌زده‌كه‌ن‌یه‌كێتی‌‌گه‌شه‌‌بكات‌و‌یه‌كڕیزو‌

ته‌بابن،‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‌له‌ناوچه‌ی‌‌ئێمه‌دایه‌

حكومه‌ت‌به‌بێ‌‌پارتی‌‌یه‌عنی‌‌شه‌ڕو‌ناخۆشی‌،‌

پارتی‌‌براوه‌ی‌‌یه‌كه‌مه‌و‌ناكرێت

په‌راوێز‌بخرێت‌هه‌ر‌الیه‌نێك‌په‌راوێز‌بكرێت‌

خه‌ته‌رو‌خراپه‌

19‌»»

رابه‌ری‌‌سه‌ید‌برایم

حیكمه تی ماسی

هه ر له م گۆشه یه دا و به ر له هه ڵبژاردن، مه ترسیی ئه وه م خسته ڕ و كه پارتی بۆ د وای هه ڵب��ژاردن ئ��ه وه ی له ئه جێندای خۆیدا بۆ پرسی ده ست وری حه شاردا وه ، ك��ه به پێچه وانه ی خۆش��خه یاڵییه كه ی له رێككه وتنه ك��ه ی ب��ه ده ر یه كێت��ی و ره شن وس��ی ح وزه ی��ران(، ی 29(ده س��ت ور ب��ه راره وه ی )س��ازان(ێكی بێگیاندا تێپه ڕێنێ، بۆ ئه وه ی سیستمه سیاسییه كه ی هه رێم له به په رله مانیكردن زۆره كان��ی ده س��ه اڵته د ورخات��ه وه و س��ه رۆكی هه رێمی��ش ه��ه ر وه ك خۆی بمێنێته وه . بۆیه ن وس��یب وم؛" ئێس��تا پارتی لێد وانه كانی له سیاسه ت و ئه وه ی بۆ خۆئاماده كردن��ه ده خوێنرێت��ه وه ، به ده س��تهێنانی س��ه ر و )40( كورسی ك��ه له گه ڵ ه��ی به ش��ێك له كۆتاكان و لیس��ته س��ێبه ره كانی خۆی، له )50( كورس��یی تێیپه ڕێن��ێ و بتوانێ ئه وه ی ئه مجاره ی له خولی پێینه كرا وه ، پێشتر بیباته س��ه ر.." بی��كات و په رله مان��دا نه یتوانی پارتی ئه گه رچی س��ه ره نجام ل��ه )40( كورس��ییه كانی ژم��اره ی تێپه ڕێنێت، به اڵم له و ژماره یه نزیكبۆ وه ، بۆیه ب��ه و ئه ندازه یه ش مه ترس��ییه كه ئه ڵق��ه ی ئێس��تا لێماننزیكبۆت��ه وه . نه رم��ی به رده میش��ی له گفتوگۆكان��ی پێكهێنانی كابین��ه ی نوێدا، یه كێتییه ، ب��ه اڵم یه كێتییه ك ال وازتر له پێش��و كه ب��ه و له كورتیدانه ی د وچ��اری ژماره ی كورسییه كانی بو، پارتی ده كاته هێزێكی ده ستكرا وه تر و بێ منه تتر له سه ر مێزی گفتوگۆكان، چونكه ده توانێ به پشتیوانی یه كێتی زۆرینه )50+1( ده سته به ربكات، ئیت��ر به س��ه ر پ��ردی یه كێتی��دا بۆ بپه ڕێت��ه وه و ئۆپۆزس��یۆن هه رێم��ی هه وڵ��ی به ش��داریپێكردنیان بدات. بۆ ئه وه ش ئاماده یه زیاتر له ئیس��تیحقاقی به یه كێتی پایه پۆست و كورسییه كانی، بدات، بۆئ��ه وه ی له حكوم��ه ت ئه والتر ده س��تباری له گ��ه ڵ بگرێ و له پرس��ی ده س��توردا هی��چ سه ریه ش��ه یه كی بۆ به پرس��ی پارتی ك��ه در وس��تنه كات )س��ازان( ده زانێ. خ��ۆی مه ركه زیی ه كه یش، ك��ه یه كێت��ی به زمی )30ی حوزه یران(ی ب��ۆ نایه وه و له هه ڵبژاردندا باجه ك��ه ی دا، بكاته ئاردی نا و دڕكان و به ب��ێ ده س��تكارییه كی جه وهه ری��ی، هه ندێ راپرس��ییه وه .. بخاته ده ستور شارا وه یه ش ئه جێندا ئه و له ئاماژه كانی له د وای هه ڵبژاردن��ه وه ده ركه وتون، كه )دڵنیاكه ره وه كانی( له مه س��یجه جگه پارتی بۆ ها وپه یمانه كه ی، قس��ه كردنی ئاشكرایان بو له باره ی پۆستی سه رۆكی هه رێم كه به هیچ شێوه یه ك قابیلی ئه وه نییه بخرێته نا و گفتوگۆكانی پێكهێنانی حكومه ته وه ، له به رئه وه ی پارتی به پۆستی به هی به دیاریكرا ویش داخرا وی خۆیان و سه رۆكی حزبه كه یان ده زانن، ئه مه شیان ریفراندۆمی خس��تنه له رێگ��ه ی ته نیا ده س��تورێكه وه بۆ مه یس��ه ر ده بێ كه سه رۆك به ده س��ه اڵتێكی زۆره وه بخاته س��ه ر وی لێپێچینه وه ی په رله مانه وه ، بۆ ئه وه ی هه شت ساڵی دیكه ی سه رۆكایه تی

مسۆگه ر بكه نه وه . ل��ه م یارییه ش��دا دیس��انه وه ه��ه ر یه كێت��ی دۆڕا وی یه كه م ده بێت، چونكه پارتی زۆر له مه رجه كانی خۆی به س��ه ر مێزی گفتوگۆكانی حكومه ت و ده ستوردا )به تایبه ت ئۆپۆزسیۆنیش ده سه پێنێ، گ��ۆڕان( بێته ن��ا و حكوم��ه ت یان نا، ئاماده یی ئه وه ی تێدا نییه ده سبه رداری مه رجه سه ره كییه كانی خۆی بێت، ته نیا یه كێتیی��ه كه س��ه ره ڕای قوڵبونه وه ی كێش��ه نا وخۆییه كانی، ده كه وێته نێوان به رداش��ی هه رد والیان و ئه و )س��ازان(ه ی پێش��تریش به ده ستكه وتی ده زانی، ئه ویش��ی به شكس��ت بۆ ده گه ڕێته وه . له كاتێك��دا فرس��ه تی له به رده م��دا بو ده سپێشخه ریی گۆڕان به جدی وه ربگرێ ك��ه ب��ۆ پێكهێنان��ی فراكس��یۆنێكی یه كێتی، ب��ه رده م ها وبه ش خس��تییه 42=18+24( ئ��ه وان ئه وكات��ه ك��ه كورس��ی( بۆ حكومه ت راده سپێردران و ده كه وتن��ه به هێ��زه وه له پێگه یه ك��ی گفتوگۆ له گه ڵ پارت��ی. به اڵم پێده چی ئاراسته یه كێتی ده سه اڵتدارانی ئه وه ی ده كات، حیكمه تی سیاسیی نییه ، به ڵكو حیكمه تی ماسییه ، ماسیه ك كه را وچی و قوالب ده بینێ، به اڵم هه ر واز له چه شه *

)له ته نانه كه ( ناهێنێت.*چه ش��ه : به مانای )گعم(ی عه ره بی

دێت.

[email protected]

تایبه‌ت)401( سێشه ممه 662013/11/5

60

ئا: هاوكار حسێن

به پێی به ڵگه نامه یه كی نهێنی ، نێچیرڤان بارزانی سه رۆكی حكومه تی

هه رێم له سه ر داوای ئه مه ریكا، كۆبونه وه ی به به رپرسانی بااڵی ئه منی

كردوه بۆ گرتنه به ری رێوشوێنی تایبه ت به گه مارۆدانی په كه كه و كه نارخستنیان، هاوكات فوئاد

حسێنیش زانیاری هه ستیاری له سه ر ئه ندامانی په كه كه له ئه وروپا داوه ته به رپرسانی ئه مه ریكاو گله یی كردوه

كه بۆ ده ستگیریان ناكه ن، ئه و ده شڵێت، پێشمه رگه یارمه تی سوپای توركیای داوه له دژی په كه كه ، به اڵم

سه ركه وتو نه بو.

ویكیلیكس نهێن��ی به ڵگه نامه یه كی كه وێنه یه كی ده س��ت ئاوێنه كه وتوه ، ئاش��كرایده كات، به رپرسانی ئه مه ریكا داوایان له به رپرسانی هه رێم كردوه بۆ ئ��ه وه ی گه مارۆی ئ��ه و ناوچانه بده ن كه له ژێرده س��تی په كه كه دان و هه وڵی كه نارخستنیان بده ن، له وه اڵمدا فوئاد حسێن، سه رۆكی دیوانی سه رۆكایه تی به وه ئام��اژه ی كوردس��تان هه رێمی ك��ردوه ك��ه له س��ااڵنی نه وه ده كاندا پێش��مه رگه یارمه تی سوپای توركیای داوه له دژی په كه كه ، به اڵم سه ركه وتو

نه بوه . ئ��ه و به ڵگه نامه یه كه هێمای نهێنی لێدراوه و مێژوه كه ی بۆ س��اڵی 2007 هات��وه ، "وه زیری تێیدا ده گه ڕێته وه ، ناوخ��ۆی حكومه تی هه رێ��م ئاماژه ی ب��ه وه كردوه ك��ه نێچیرڤ��ان بارزانی س��ه رۆكی حكوم��ه ت بۆ م��اوه ی دو رۆژ له گه ڵ به رپرس��انی بااڵی ئه منی كۆبوه ته وه بۆ گرتنه به ری رێوش��وێنی تایبه ت به دابڕینی په كه كه له ده وروبه ری

خۆی ". به ڵگه نامه كه دا دیكه ی له به ش��ێكی فوئ��اد حس��ێن زانیاری هه س��تیاری له سه ر ئه مه ریكا به رپرس��انی داوه ته ئه ندام و چاالكوانان��ی په كه كه و گله یی له واڵتانی ئه وروپاش كردوه كه ناتوانن ده س��تگیریان بكه ن. ه��اوكات گله یی خۆی نیشانداوه له باره ی ئه و بێڕێزیه ی به رامب��ه ر وه فدی عێراق نیش��اندراوه له هه ندێ��ك ئه نك��ه ره وه و له الی��ه ن به رپرس��ه توركیا له كۆبونه وه كان��دا

كورده كانی كردوه ته ده ره وه .

بابه ت: س��ه رۆكی دیوان��ی بارزانی : له نێوان به ردو شوێنێكی ره قدا

07BAGHDAD3630 : ئای دیئه مه ریكا باڵیۆزخانه ی س��ه رچاوه :

له به غداكاتی ناردن: 1ی نۆڤه مبه ری 2007

جۆر: نهێنی

له كۆبونه وه یه كی رۆژی 30ی تشرینی یه كه م��ی 2007، له گه ڵ به رپرس��انی تیم��ی ئاوه دانكردن��ه وه ی هه رێمی��ی ئه مه ری��كا له هه ولێر، فوئاد حس��ێن، سه رۆكی دیوانی سه رۆكایه تی هه رێمی كوردستان، چه ندینجار ته ئكیدی له سه ر دایه لۆگ كرده وه بۆ چاره س��ه ركردنی كێش��ه ی په كه ك��ه . حس��ێن باس��ی ل��ه وه ش كرد كه ره تكردنه وه ی توركیا بۆ ئه وه ی دانوس��تان له گ��ه ڵ وه فدی عێراقدا بكات له رۆژی 26ی ئۆكتۆبه ر، قورسكردوه و مه سه له كه ی چاره سه ری ئه و راس��تیه ش ده س��ه لمێنێت كه بۆ مامه ڵه ك��ردن له گ��ه ڵ بارودۆخه كه دا، پێویسته توركیا له حه قیقه تی هه رێمی كوردستان تێبگات. كاتێكیش پرسیاری ئه وه ی لێكرا كه حكومه تی هه رێم چۆن كه نارگیربخات، په كه ك��ه ده توانێ��ت حسێن هیچ ورده كارییه كی نه خسته ڕو، ته نه��ا ئه وه ن��ده ی وت ك��ه مای��ه ی قبوڵكردن نیه هێزه كوردیه كان شه ڕی كوردانی تر بكه ن، ئاماژه ی به وه شدا كه ته نها ئه مه ریكا ده توانێت به شێوه یه كی چاره سه ربكات، قه یرانه ئه و ئاشتیانه ئه ویش له رێگه ی په یوه ندیه كانی له گه ڵ س��وپای توركی��ا. ) ب��ه اڵم وه زیری ناوخ��ۆی حكومه تی هه رێ��م ئاماژه ی

ب��ه وه كردوه ك��ه نێچیرڤ��ان بارزانی س��ه رۆكی حكومه ت بۆ ماوه ی دو رۆژ )31ی ئۆكتۆبه رو 1ی نۆڤه مبه ر( له گه ڵ به رپرس��انی بااڵی ئه منی كۆبوه ته وه ب��ۆ گرتنه ب��ه ری رێوش��وێنی تایبه ت به دابڕین��ی په كه ك��ه له ده وروب��ه ری خۆی (. به دڵنیایه وه حس��ێن بێئومێد مه س��ه له ی له چاره س��ه ركردنی نه بو په كه ك��ه به رێگه ی دیپلۆماتیانه ، به اڵم ته ئكیدی كرده وه كه توركیا پێویسته خواستی خۆی نیشانبدا بۆ كۆبونه وه و عێ��راق، له به رپرس��انی گوێگرت��ن به نوێنه رانی حكومه تی هه رێمیش��ه وه . به داخ��ه وه ، ئه و كه مت��ر دوا له باره ی پێویس��تی حكومه ت��ی هه رێ��م ب��ۆ دروس��تكردنی متمانه له گه ڵ توركیا، كرداری هه نگاوی هاویشتنی له رێگه ی وه ك هه ڵكوتانه س��ه ر چاالكوانه كانی

په كه كه له ناو هه رێمی كوردستاندا.

دیالۆگ: چاره سه ری قه یرانه كه رۆژی 30ی ئۆكتۆبه ر، سه رۆكی تیمی ئه مه ریكا هه رێم��ی ئاوه دانكردنه وه ی له هه ولێ��ر له گ��ه ڵ فوئ��اد حس��ێنی سه رۆكی دیوانی سه رۆكایه تی هه رێمی حس��ێن فوئاد كۆبۆوه . كوردس��تان ئاماژه یكرد كۆبونه وه كه دا له سه ره تای به و ئاكامه خراپان��ه ی كۆبونه وه كانی وه فدێك��ی عێراق له ئه نك��ه ره له رۆژی 26ی ئۆكتۆبه ر. وتیشی ، مامه ڵه كردنی توركی��ا ته گه ره ی خس��توه ته به رده م دانوستانه كان. حس��ێن ئاماژه ی به وه ك��رد ك��ه حكومه تی هه رێ��م هێرش و په الماره كان��ی په كه ك��ه ی به ناقانونی ناوبردوه و داواشی لێكردون چه كه كانیان گله یی به دورودرێژی دابنێن. حس��ێن خۆی نیش��اندا له باره ی ئه و بێڕێزیه ی به رامبه ر وه فده كه ی عێراق نیشاندراوه و له هه ندێ��ك له كۆبونه وه كان��دا توركیا به رپرسه كورده كانی كردوه ته ده ره وه . وه فده كه ی عێراق ئاماده یی نیشانداوه بۆ دانوستاندن، به اڵم الیه نی توركیا ته نیا لیستێك له داواكارییان پێشكه شكردوه . فوئاد هه مان ئه و شته ی دوباره كرده وه كه ئه ندامان��ی تیمی ئاوه دانكردنه وه ی هه رێمی��ی ئه مه ری��كا، به به رده وام��ی له كۆبونه وه كانی تایبه ت به و مه سه له یه ئه وی��ش كه وت��وه ، گوێی��ان ب��ه ر "چاره سه ری ئاش��تیانه تاكه رێگه یه ، ده ستتێوه ردانی سه ربازیی هیچ شتێك هه رێم حكومه ت��ی چاره س��ه رناكات، له ژێر فه رمانی توركیادا ناجوڵێته وه ". ده ستپێش��خه ریه كه ی له ب��اره ی یه كگرتوی ئیس��امی كوردس��تان بۆ

له تێكڕای پێكهات��و وه فدێكی ناردنی حزب��ه كان بۆ ئه نكه ره . حس��ێن وتی ، به وه ی كردوه یه كگرتویان ئامۆژگاری نه چن ت��ا گه ره نتی ئ��ه وه نه كه ن كه وه فده ك��ه به ڕێ��زه وه مامه ڵه ی له گه ڵ بااڵوه به رپرس��انی له الیه ن ده كرێت و پێش��وازیان لێده كرێت. باسی له وه ش ك��رد ك��ه هه وڵه كان��ی یه كگرتو بۆ له گه ڵ له په یوه ندیه كانی سودوه رگرتن پارت��ی دادو گه ش��ه پێدان ش��تێكی باشه ، به اڵم سوپای توركیا كێشه كان

دروستده كات.

په كه كه ئامانجی راسته قینه ی توركیا ده شارێته وه

حس��ێن ئاماژه ی به و ه��ۆكاره كرد ك��ه چه ندینج��ار باس��كراوه له باره ی ترسه ئه وه ش توركیاوه ، شه ڕه نگێزی هه رێمی سه ربه خۆیی له سه ركه وتویی و كوردستان. وتیشی ، هه رێمی كوردستان بۆ كورده كان هاوش��ێوه ی ئیس��رائیل په رش��وباڵوبوه كان و جوله كه بۆ وایه ئ��ه وه ش ك��ه كورده كان��ی عێ��راق له الیه ن ناتوانرێت به ده س��تیانهێناوه توركی��اوه بخرێته مه ترس��یه وه . ئه و میدیاكان��ی له الی��ه ن په الماران��ه ی توركیاوه به پاڵپشتی ئه رته شی توركیا ده كرێنه س��ه ر بارزان��ی ، بوه ته هۆی تێكدانی زیاتری په یوه ندیه كان. فوئاد حس��ێن و راوێژكاره كان��ی تریش هانی بارزان��ی ده ده ن بۆ ئه وه ی دانبه خۆیدا بگرێت و وه اڵمی ئه و هێرشانه نه داته وه . )تێبینی : فوئاد هیچ ئاماژه یه كی نه دا به و لێدوانه توندانه ی بارزانی له سه ره تای ئه مس��اڵدا(. حس��ێن رونیكرده وه كه له راكێش��انی ئاكپارتی س��ه ركه وتنی ده نگده راندا له م هه ڵبژاردنانه ی دوایدا، فش��اری س��ه ر په كه كه ی زیادكردوه بۆ ئه وه ی پارێزگاری له و پش��تیوانیه بكات كه له الی��ه ن كوردانی توركیاوه لێیده كرێت. وتیش��ی ، سوپای توركیا په كه كه به كارده هێنێت له دژی ئاكپارتی ، چونكه ئه وان ته نها س��ودمه ندی ئه و

كێشه یه ن.

حكومه تی هه رێم ناتوانێت ئۆپه راسیۆنه كانی په كه كه رابگرێت

ئاوه دانكردنه وه ی تیمی به رپرس��ی به بابه تێك��ی ئام��اژه ی ئه مه ری��كا ت��ازه ی رۆژنام��ه ی نیوی��ۆرك تایمز ك��رد له ب��اره ی ئه نجامدان��ی كرده وه س��ه ربازیه كانی په كه ك��ه له باك��وری عێراق )هه رێمی كوردستان(، ئه مه ش له و بانگه ش��انه ی حكومه ت��ی هه رێم

كه مده كات��ه وه كه ده ڵێ��ن ناتوانرێت ئه نجامبدرێت. حس��ێن ش��تێك هیچ له وه اڵمدا وتی ، له س��اڵی نه وه ده كاندا پێش��مه رگه یارمه تی سوپای توركیای دا له دژی په كه كه ، به اڵم س��ه ركه وتو نه بو. وتیشی ، له و سه رده مه دا خودی جه نه ڕاڵ یه شار بیوكانیت، سوپاساالری توركیا ئه و راس��تیه ی ب��ۆ ده ركه وت، كاتێك هاته ناوچ��ه ی ئامێدی و له وێ مایه وه . ش��ه ڕی كورد ل��ه دژی كورد به الی خه ڵكی كوردس��تانه وه شتێكی نه فره تلێك��راوه و هێ��زی پێش��مه رگه ناتوانێت به ش��داری له و ئۆپه راسیۆنه س��ه ربازییانه دا بكات. فوئاد ئاماژه ی كرد پێش��مه رگه هێزی به به ش��داری له روبه روبون��ه وه ی تیرۆیس��تان له ناو عێراق��دا، به اڵم مامه ڵه ك��ردن له گه ڵ ئاڵ��ۆز به مه س��ه له یه كی په كه ك��ه ی

وه سفكرد. له ب��اره ی گه مارۆدانی ئه و ناوچانه ی له ژێرده س��تی په كه ك��ه دان له الی��ه ن حكومه تی هه رێمه وه یاخود گرتنه به ری كه نارخس��تنی بۆ رێوش��وێنێك هه ر په كه كه ، حس��ێن هی��چ ورده كاریه كی نه خسته ڕو. ئاماژه ی به وه ش كرد ئه گه ر ئه مه ری��كا و ئه وروپ��ا نه توانن یاخود به ئۆپه راسیۆنه كانی كۆتایی نایانه وێت په كه ك��ه بهێنن، ئه وا چ��ۆن هه رێمی ل��ه وه دا ده توانێ��ت كوردس��تان س��ه ركه وتوبێت؟ ئه و گله یی له واڵتانی ئه وروپا كرد به وه ی رێگه ده ده ن عه لی یارمه تیه ئاڵت��ون، دابینك��ه ری ره زا به ویس��تی په كه ك��ه ، داراییه كان��ی خۆی و ئازادانه له ناو فه ره نسا و نه مسا هاتوچۆ ده كات. بۆی��ه ئه گه ر واڵتانی ئه وروپا نه توانن رێگه له ئاڵتون بگرن، حكومه ت��ی هه رێ��م چ��ۆن بتوانێت؟ ناوی ئاڵتون له هیچ لیستێكی جه نگدا نه هات��وه و حكومه ت��ی هه رێمیش هیچ ئاگاییه كی نیه له باره ی گه شته كانیه وه . حسێن ئاماژه ی به وه ش كرد كه زیاتر له 10 هه زار ئه ندامی په كه كه به ئازادانه له ئه ڵمانی��ا ده ژین. )تێبینی : وه زیری ناوخۆی حكومه تی هه رێم باس��ی له وه كردوه كه نێچیرڤان بارزانی س��ه رۆكی حكومه تی هه رێم دو رۆژ له س��ه ریه ك نۆڤه مب��ه ر( 1ی ئۆكتۆب��ه رو )31ی كۆبونه وه ی له گه ڵ به رپرس��انی بااڵی ئه منی كردوه بۆ گرتنه به ری رێوشوێنی

تایبه ت به كه نارخستنی په كه كه (.كاتێكیش پرس��یاری ئ��ه وه ی لێكرا ك��ه ئای��ا حكومه تی هه رێ��م په كه كه به رێكخراوێكی تیرۆریس��تی ناوده بات، وه ك چۆن حكومه تی عێراق كردویه تی ،

حسێن ئاماژه ی به دوفاقیه تی ئه مه ریكا كرد به وه ی كه پش��تیوانی له پژاك-ی نزیك له په كه ك��ه و موجاهیدینی خه ڵق ده كات. ناوب��راو كۆبونه وه ك��ه ی به وه كۆتای��ی پێهێنا كه ته نه��ا ئه مه ریكا و به ش��ێوه یه كی ده توان��ن ئیس��رائیل ئاشتیانه ئه و كێشه یه چاره سه ربكه ن.

كۆبونه وه ی داخراوی ئه نجومه نی نیشتمانی كوردستان له سه ر

قه یرانه كه گرژبوه كۆبونه وه كه ی له ئه ندامان��ی یه كێك بارزانی ل��ه رۆژی 31ی ئۆكتۆبه ر كه له سه ر مه س��ه له ی په كه كه بوه و سێ كاتژمێری خایاندوه ، باس��ی له وه كرد مه سعود بارزانی ناڕه حه ت دیاربوه و زۆر نیگه ران ب��وه له بارودۆخه كه . بارزانی چه ندینجار ئ��ه وه ی دوباره كردوه ته وه پێشوازی ئاماده نه بێت توركیا "ئه گه ر له ئێم��ه ب��كات، چ��ۆن ده توانرێ��ت چاره سه رێكی ئاش��تیانه بدۆزرێته وه ؟ هه روه ها كه شی كۆبوه نه وه كه گرژبوه و به مامه ڵه ی بوه تایبه ت ناوه ڕۆكه كه ی ئه مه ری��كا و ئه گ��ه ری دوباره بونه وه ی

"خیانه تی " 1975.

كۆمێنت:جه ختكردن��ه وه ی فوئ��اد حس��ێن به رپرسانی به رامبه ر بێڕێزی له س��ه ر ك��وردو عێراقی ئ��ه وه ده رده خات كه بێمتمانه یه ك��ی زۆر هه یه س��ه باره ت به به رپرس��انی توركی��ا، به تایبه ت��ی كه سایه تیه سه ربازیه كانیان. حسێنیش وه ك هه م��و كوردێكی دیك��ه ، بڕوای وایه كه ئامانجی راسته قینه ی كرده وه هه رێم��ی توركی��ا، س��ه ربازیه كانی كوردستانه . پێشیوایه ته نها چاره سه ری سیاسیانه و لێبوردنی گشتیی ده توانێت بۆیه په كه كه چاره سه ربكات. كێشه ی ئه وتۆی ش��تێكی هه رێم حكومه ت��ی له ده س��تنایه ت بیكات بۆ دڵڕازیكردنی نه ب��و بێهی��وا حس��ێن توركی��ا. له رێگه ی له چاره س��ه ركردنی كێشه كه دایه لۆگه وه ، به اڵم جه ختیشیكرده وه كه پێویسته توركیا ئاماده یی نیشانبدا بۆ له به رپرسانی عێراق، بینین و گوێگرتن به نوێنه رانی هه رێمی كوردستانیشه وه . به داخه وه ئه و ش��تێكی ئه وتۆی باس نه كرد له باره ی ئ��ه وه ی كه حكومه تی هه رێمیش پێویس��ته متمانه ی توركیا به ده س��تبهێنێت له رێگه ی گرتنه به ری بۆ هه ڵكوتانه س��ه ر كرداری هه نگاوی له ناوخۆی په كه ك��ه چاالكوانه كان��ی

هه رێمی كوردستاندا.

"نێچیرڤان بارزانی له سه ر داوای ئه مه ریكا هه وڵی گه مارۆدانی په كه كه ی داوه "

فوئاد حسێن زانیاری هه ستیار له باره ی چاالكوانه كانی په كه كه ده داته ئه مه ریكاو داوا ده كات ده ستگیریان بكه ن

شه ڕی كورد له دژی كورد

به الی خه ڵكی كوردستانه وه

شتێكی نه فره تلێكراوه و

هێزی پێشمه رگه ناتوانێت

به شداری له و ئۆپه راسیۆنه سه ربازییانه دا

بكات

فوئاد حسێن وتی:

سوپای توركیا په كه كه به كارده هێنێت

له دژی ئاكپارتی ، چونكه ئه وان

ته نها سودمه ندی ئه و كێشه یه ن

وه زیری ناوخۆی حكومه تی هه رێم

ئاماژه ی به وه كردوه كه نێچیرڤان بارزانی بۆ

ماوه ی دو رۆژ )31ی ئۆكتۆبه رو 1ی نۆڤه مبه ر( له گه ڵ به رپرسانی بااڵی

ئه منی كۆبوه ته وه بۆ گرتنه به ری رێوشوێنی

تایبه ت به دابڕینی په كه كه له ده وروبه ری

خۆی

‌‌‌ئا:‌بارام‌سوبحی‌

ژماره‌یه‌ك‌پارله‌مانتارو‌به‌رپرس‌و‌كه‌سایه‌تی‌‌عه‌ره‌بی‌‌سوننه‌‌به‌مه‌به‌ستی‌‌

گۆڕینی‌‌یان‌راگرتنی‌‌سزای‌‌له‌سێداره‌دانی‌‌وه‌زیری‌‌به‌رگری‌‌رژێمی‌‌سه‌دام‌سوڵتان‌هاشم‌هه‌ڵمه‌تێكیان‌

رێكخستوه‌،‌نوسه‌رو‌لێكۆڵه‌رێكی‌‌بواری‌‌ئه‌نفالیش‌داواده‌كات‌نوێنه‌رانی‌‌كورد‌سازش‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌بابه‌ته‌‌نه‌كه‌ن،‌"چونكه‌‌هاشم‌تاوانباره‌‌به‌به‌شداری‌‌

له‌جینۆسایدی‌‌گه‌لی‌‌كورددا".

پارله‌مانت��اری‌‌س��ه‌ربه‌خۆی‌‌عێ��راق‌له‌كۆنگره‌یه‌ك��ی‌‌ عه‌ل��ه‌وی‌،‌ حه‌س��ه‌ن‌پارله‌مان��ی‌‌ له‌ت��ه‌الری‌‌ رۆژنامه‌وانی��دا‌عێ��راق‌داوایكرد‌جێبه‌جێكردنی‌‌س��زای‌‌له‌س��ێداره‌دان‌به‌سه‌ر‌س��وڵتان‌هاشم‌و‌سه‌ركرده‌‌سه‌ربازییه‌كانی‌‌دیكه‌ی‌‌به‌عسدا‌رابگیرێ��ت،‌كه‌‌ئێس��تا‌له‌زیندانن‌و‌وتی‌‌"جێبه‌جێكردن��ی‌‌ئ��ه‌و‌س��زایه‌‌كارێكی‌‌

مه‌ترسیداره‌".ب��ه‌دوای‌‌عه‌له‌وییدا‌كه‌‌خ��ۆی‌‌وه‌كو‌نوسه‌رو‌دۆس��تی‌‌كوردیش‌ده‌ناسێنێت،‌پارله‌مانت��اری‌‌لیس��تی‌‌عێراقیه‌‌حامید‌دوپاتكرده‌وه‌و‌ داوای‌‌ موتڵه‌گ،‌هه‌م��ان‌رایگه‌یاند‌هاشم‌و‌سه‌ركرده‌‌سه‌ربازییه‌كان‌له‌چوارچێوه‌ی‌‌دیس��پلینی‌‌س��ه‌ربازییدا‌كاریان‌ك��ردوه‌‌و‌فه‌رمانه‌كانی‌‌س��ه‌روی‌‌خۆی��ان‌به‌جێهێن��اوه‌.‌هه‌روه‌ها‌ده‌ڵێت‌"ئه‌وانه‌ی‌‌داوای‌‌له‌س��ێداره‌دانی‌‌سوڵتان‌هاشم‌و‌سه‌ركرده‌‌سه‌ربازییه‌كان‌ده‌كه‌ن،‌ب��ۆ‌مه‌رام��ی‌‌سیاس��ی‌‌و‌پڕوپاگه‌نده‌ی‌‌

هه‌ڵبژاردنیانه‌".هه‌ڵمه‌ت��ی‌‌راگرتن��ی‌‌له‌س��ێداره‌دانی‌‌هاش��م‌ته‌نها‌لێدوان��ی‌‌پارله‌مانتاره‌كان‌نیی��ه‌،‌به‌ڵكو‌هه‌ریه‌كه‌‌ل��ه‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌ه��ۆزو‌كه‌س��ایه‌تیه‌كانی‌‌س��ه‌اڵحه‌دین‌و‌ژماره‌یه‌ك‌ئه‌ندامی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌پارێزگای‌‌نه‌ین��ه‌واش‌هه‌مان‌داواكاریی��ان‌هه‌یه‌.‌به‌وته‌ی‌‌ئه‌و‌الیه‌نانه‌‌له‌سێداره‌دانی‌‌هاشم‌"لێدانێكی‌‌تونده‌‌له‌پڕۆژه‌ی‌‌ئاشتبونه‌وه‌ی‌‌ده‌بێت‌ نه‌رێنی‌‌ كاردانه‌وه‌ی‌‌ نیشتیمانی‌‌و‌

له‌سه‌ر‌سازانی‌‌نیشتیمانی‌".‌سوڵتان‌هاش��م‌له‌كاتی‌په‌الماره‌كانی‌

ئه‌نفالدا‌له‌س��اڵی‌‌)1988(،‌پێش��ه‌وای‌فه‌یله‌ق��ی‌یه‌ك‌و‌جێبه‌جێ��كاری‌‌قۆناغی‌‌یه‌كه‌می‌‌ئه‌نفال‌بووه‌،‌پاش��ان‌كراوه‌ته‌‌وه‌زیری‌‌به‌رگ��ری‌.‌دوای‌‌روخانی‌‌رژێمی‌‌س��ه‌دام‌له‌س��اڵی‌‌)2003(،‌ه��ه‌ر‌له‌و‌ساڵه‌دا‌ده‌ستگیركراو‌دادگا‌چوار‌سزای‌‌له‌سێداره‌دانی‌‌بۆ‌ده‌ركردوه‌،‌به‌‌ماده‌كانی‌)11(‌دژی‌‌مرۆڤایه‌ت��ی‌‌و‌)12(ی‌تاوانی‌جینۆس��ایدو‌)13(ی‌‌تاوان��ی‌‌جه‌ن��گ.‌به‌پێی‌یاسای‌نێوده‌وڵه‌تی‌و‌یاسای‌ژماره‌‌)10(ی‌س��اڵی‌)2005(‌عێراقی��ش‌هیچ‌پاس��اوێك‌نابێته‌‌مایه‌ی‌به‌خش��ین‌یان‌س��وككردنی‌س��زای‌‌تاوانبارانی‌ئه‌نفال‌له‌س��ه‌ر‌ تۆمه‌ته‌كانیان‌ "جینۆس��اید"‌و‌

سوك‌ناكرێت.به‌بۆچون��ی‌‌سه‌رنوس��ه‌ری‌‌گۆڤ��اری‌‌هێنانه‌‌ محه‌م��ه‌د،‌ عومه‌ر‌ ئه‌نفالس��تان‌پێش��ه‌وه‌ی‌‌بابه‌ت��ی‌‌س��وڵتان‌هاش��م‌له‌ئێستادا‌"وه‌كو‌كارتێكی‌‌هه‌ڵبژاردنه‌‌بۆ‌جواڵندنی‌هه‌س��تی‌سوننه‌كان‌به‌گشتی‌و‌به‌اڵم‌ به‌تایبه‌تی".‌ ش��ه‌مه‌ر‌ عه‌شیره‌تی‌پێیوایه‌‌ئه‌وه‌‌كارتێكی‌‌سوتاوه‌،‌چونكه‌‌"تاوانه‌كانی‌‌هاش��م‌هیچ‌حه‌س��انه‌یه‌كی‌ناوخۆی��ی‌و‌نێوده‌وڵه‌ت��ی‌نایگرێته‌وه‌".‌له‌ب��اره‌ی‌‌لێدوان��ی‌‌پارله‌مانتاره‌كانیش،‌ده‌ڵ��ێ‌‌"هی��چ‌یاس��ایه‌كی‌ناوخۆی��ی‌و‌له‌پاس��او‌ پش��تگیری‌ نێونه‌ته‌وه‌ی��ی‌هیچ‌ ن��اكات،‌چونكه‌‌ هێنانه‌وه‌كانی��ان‌به‌ندو‌بڕگه‌یه‌كی‌یاس��ایی،‌ئه‌و‌مافه‌یان‌

پێنابه‌خشێ‌".به‌پش��ت‌به‌س��تن‌به‌به‌ڵگه‌و‌شاهێدی‌‌قوربانی��ه‌كان،‌دادگای‌‌بااڵی‌‌تاوانه‌كانی‌‌‌)2007/6/24( رۆژی‌‌ عێ��راق‌له‌بڕیارێكی‌‌فه‌رمیدا‌س��یفه‌تی‌‌سه‌ركرده‌‌سه‌ربازییه‌كانی‌‌به‌عس��ی‌‌له‌تۆمه‌تباره‌وه‌‌گۆڕی‌‌بۆ‌تاوانباری‌جینۆس��ایدو‌سزای‌‌له‌سێداره‌دانی‌‌به‌سه‌ردا‌سه‌پاندن.‌دادگای‌‌تاوانه‌كانی‌‌عێ��راق‌به‌بڕیاری‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌

حوكم‌له‌‌)2003/12/10(‌دامه‌زرا.عومه‌ر‌محه‌مه‌د،‌كه‌‌سااڵنێكه‌‌له‌ڕێگه‌ی‌‌نوس��ین‌و‌لێكۆڵینه‌وه‌‌له‌ب��واری‌‌ئه‌نفالدا‌كارده‌كات،‌ب��ۆ‌ئاوێن��ه‌ی‌‌رونك��رده‌وه‌‌ن��ه‌ك‌پارله‌مانتاران‌ته‌نانه‌ت‌س��ه‌رۆك‌كۆماریش‌"ده‌سه‌اڵتی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌نییه‌‌سزای‌‌بكه‌ن‌و‌ س��وك‌ جینۆس��اید‌ تاوانبارانی‌

ل��ه‌دوای‌بڕی��اری‌دادگاوه‌‌بێگوناهییان‌بس��ه‌لمێنن".‌هۆكاره‌كه‌ش��ی‌‌گه‌ڕانده‌وه‌‌بۆ‌ئ��ه‌وه‌ی‌‌له‌كاتی‌‌دادگایكردنیدا،‌مافی‌‌ته‌واوه‌تیان‌دراوه‌تێ‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌شایه‌ت‌و‌به‌ڵگه‌ی‌بێتاوانی‌‌خۆی��ان‌ئاماده‌بكه‌ن‌و‌داكۆكی‌له‌خۆیان‌بكه‌ن‌و‌"تاوانباریش��ن‌

به‌ئه‌نجامدانی‌‌تاوانی‌‌جینۆساید".هه‌ڵمه‌ت��ی‌‌عه‌ره‌ب��ه‌‌س��وننه‌كان‌بۆ‌راگرتنی‌‌س��زای‌‌ئه‌و‌سه‌ركردانه‌ی‌‌رژێمی‌‌به‌عس‌كه‌‌له‌زینداندان‌ته‌نها‌له‌ئاس��تی‌‌به‌ڵكو‌ نه‌ماوه‌ته‌وه‌،‌ سیاس��یدا‌ فه‌رمی‌‌و‌ژماره‌یه‌ك‌میدیاكاری��ش‌هه‌مان‌داوایان‌له‌وباره‌یه‌وه‌‌میدیاكارو‌چاالكوانی‌‌ هه‌یه‌.‌"كتابات"‌ سیاسی‌‌و‌سه‌رنوسه‌ری‌‌سایتی‌‌ئه‌یاد‌زاملی‌،‌ده‌ڵێ‌‌"با‌دڵمان‌گه‌وره‌‌بێ‌‌و‌چ��ی‌‌ده‌بێ‌‌له‌و‌كه‌س��انه‌‌خۆش‌بین‌كه‌‌

ته‌مه‌نیان‌حه‌فتا‌ساڵه‌".سه‌باره‌ت‌به‌وه‌ی‌سزای‌له‌سێداره‌دانی‌‌هاش��م‌و‌یاوه‌ره‌كانی‌‌گرفت‌بۆ‌پرۆسه‌ی‌‌دروستده‌كات،‌ نیشتیمانی‌‌ ئاشتبونه‌وه‌ی‌‌ده‌ڵێ‌‌ ئه‌نفالستان‌ گۆڤاری‌‌ سه‌رنوسه‌ری‌‌"نابێت‌ئاش��ته‌وایی‌نیش��تمانی‌له‌سه‌ر‌حس��ابی‌مافی‌قوربانیانی‌ئه‌نفال‌بێت!‌به‌ڕاس��تی‌ ئه‌گه‌ر‌ الیه‌نێك‌ هه‌رك��ه‌س‌و‌خه‌م��ی‌ئاش��ته‌وایی‌نیش��تمانی‌هه‌یه‌،‌ده‌بێت‌یه‌كه‌م‌هه‌نگاوی‌ئه‌وه‌بێ‌‌جه‌خت‌له‌‌ده‌وڵه‌تی‌عێراق‌بكاته‌وه‌‌داوای‌لێبوردن‌له‌گه‌لی‌كورد‌ب��كات‌و‌قه‌ره‌بووی‌مادی‌و‌مه‌عنه‌وی‌بكات��ه‌وه‌،‌نه‌ك‌به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌داوای‌ئازادكردن��ی‌تاوانباره‌كانی‌ئه‌نفال‌

بكات".ناوبراو،‌ئاش��كرای‌‌ده‌كات‌س��وڵتان‌

له‌س��ه‌رده‌می‌‌ كاره‌كانی‌‌ له‌پای‌‌ هاش��م‌رژێم��دا‌ده‌یان‌دیاری‌و‌خه‌اڵت‌و‌مه‌دالیای‌ئازایه‌تی‌وه‌رگرتووه‌.‌له‌وه‌اڵمی‌‌ئه‌وه‌شدا‌ئه‌گ��ه‌ر‌هاتو‌فش��اری‌‌س��وننه‌كان‌بوه‌‌هۆی‌‌ئازادكردنی‌‌هاشم‌له‌زیندان،‌ده‌ڵێ‌‌"ئ��ه‌وه‌‌ده‌بێت��ه‌‌س��وكایه‌تی‌كردنێكی‌واڵت‌ دادوه‌ری‌ به‌هه‌یبه‌ت��ی‌ بێپ��ه‌رده‌‌نێوده‌وڵه‌تیدا".‌ تاوانبارێك��ی‌ له‌پێناوی‌ده‌رب��اره‌ی‌‌هه‌ڵوێس��تی‌‌پارله‌مانتارانی‌‌كورد‌له‌عێ��راق‌و‌وه‌زاره‌تی‌‌ش��ه‌هیدان‌و‌ئه‌نفالكراوان��ی‌‌حكومه‌ت��ی‌‌ كاروب��اری‌‌هه‌رێم،‌سه‌رنوس��ه‌ری‌‌ئه‌نفالستان‌ده‌ڵێ‌‌"به‌بڕوای‌من‌كورد‌به‌گشتی‌به‌وه‌زاره‌تی‌كاروباری‌شه‌هیدان‌و‌په‌رله‌مانتاره‌كانیه‌وه‌‌له‌‌به‌غدا،‌ده‌بێ‌‌جه‌خت‌له‌و‌تێگه‌یش��تنه‌‌

بكه‌نه‌وه‌‌نه‌ك‌سازشی‌له‌سه‌ر‌بكه‌ن".

خزمستانی‌‌قه‌نبه‌رله‌ناو‌س��وپاكه‌ی‌‌س��ه‌دام‌حس��ێندا‌گه‌یش��ته‌‌پل��ه‌ی‌‌لی��واو‌پاش��ان‌خۆی‌‌راده‌ستی‌‌هێزه‌كانی‌‌ئه‌مریكا‌كرد،‌كه‌چی‌‌نه‌یگرته‌وه‌.‌ به‌ع��س‌ ریشه‌كێش��كردنی‌‌كه‌سێكی‌‌نزیكی‌‌نوری‌‌مالیكیه‌و‌چه‌ندین‌پۆستی‌‌له‌ده‌س��تی‌‌خۆیدا‌كۆكردۆته‌وه‌،‌ل��ه‌‌ به‌جومل��ه‌‌ خزمه‌كانیش��ی‌‌ ك��وڕو‌

ئه‌نجومه‌نی‌‌وه‌زیران‌دامه‌زراندوه‌.فه‌ریقی‌‌یه‌كه‌م‌عه‌بود‌قه‌نبه‌ر‌له‌شاری‌‌عه‌مماره‌ی‌‌باش��وری‌‌عێراق‌له‌دایكبووه‌،‌هه‌رچه‌نده‌‌له‌كۆلێژی‌‌ئه‌ركان‌نه‌یخوێندوه‌،‌به‌اڵم‌‌له‌ریزی‌‌س��وپای‌‌پێشوی‌‌عێراقدا‌پۆس��ته‌كانی‌‌ لیواو‌ پله‌ی‌‌ گه‌یش��توه‌ته‌‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌س��نفی‌‌پیاده‌‌و‌یاریده‌ده‌ری‌‌فه‌رمان��ده‌ی‌‌هێزی‌‌ده‌ریای��ی‌‌وه‌رگرتوه‌.‌له‌جه‌نگ��ی‌‌دوه‌م��ی‌‌كه‌نداودا‌له‌س��اڵی‌‌)1991(‌خ��ۆی‌‌راده‌س��تی‌‌هێزه‌كان��ی‌‌ئه‌مریكا‌كردوه‌،‌له‌گه‌ڵ‌هاتنی‌‌هێزه‌كانی‌‌ئه‌مری��كا‌بۆ‌عێ��راق‌له‌س��اڵی‌‌)2003(‌گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌و‌په‌یوه‌ندیكردوه‌‌به‌س��وپای‌‌

عێراقه‌وه‌.دوای‌‌ئه‌وه‌ی‌‌حاكمی‌‌پێشوی‌‌سه‌ربازی‌‌ئه‌مریكا‌پۆڵ‌بریمه‌ر‌به‌بڕیارێك‌س��وپای‌‌عێراقی‌‌هه‌ڵوه‌شانده‌وه‌،‌دواتریش‌بڕیاری‌‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‌ئه‌فس��ه‌رانی‌‌س��وپای‌‌پێشو‌درا،‌قه‌نبه‌ر‌یه‌كێك‌بو‌له‌و‌ئه‌فس��ه‌رانه‌ی‌‌

گه‌ڕێنرایه‌وه‌‌بۆ‌ناو‌ریزه‌كانی‌‌سوپا.‌ئه‌م‌ئه‌فس��ه‌ره‌‌شیعه‌‌مه‌زه‌به‌‌ره‌شتاڵه‌‌كه‌ته‌ی��ه‌،‌له‌ئێس��تادا‌به‌كه‌س��ێكی‌‌زۆر‌نزیكی‌‌نوری‌‌مالیكی‌‌سه‌رۆكی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌هێزه‌‌ گش��تی‌‌ فه‌رمان��ده‌ی‌‌ وه‌زی��ران‌و‌چه‌كداره‌كان‌داده‌نرێت.‌هه‌ر‌ئه‌و‌متمانه‌و‌نزیكیه‌‌وای‌‌له‌مالیكی‌‌كردوه‌‌سه‌رپه‌رشتی‌‌پرۆسه‌‌ئه‌منیه‌كانی‌‌به‌غدای‌‌پێ‌‌بسپێرێت‌و‌بۆنه‌یه‌كیشدا‌به‌ئاشكرا‌ستایشی‌‌ له‌چه‌ند‌ب��كات.‌ره‌نگه‌‌ه��ه‌ر‌ئ��ه‌و‌نزیكایه‌تیش‌بێ��ت‌وای‌‌كردبێ��ت،‌هه‌رچه‌ن��ده‌‌ل��ه‌‌بونی‌‌ خانه‌نشین‌ بڕیاری‌‌ ‌)2009/10/30(قه‌نب��ه‌ر‌درا،‌كه‌چی‌‌دوات��ر‌ئه‌و‌فه‌رمانه‌‌راگیراو‌له‌بری‌‌خانه‌نش��ینكردن،‌چه‌ندین‌

پۆستی‌‌دیكه‌ی‌‌سه‌ربازی‌‌وه‌رگرت.له‌نوێتری��ن‌پێش��هاتدا،‌نوس��ینگه‌ی‌‌فه‌رمانده‌ی‌‌گش��تی‌‌هێ��زه‌‌چه‌كداره‌كان‌به‌نوس��راوی‌‌ژم��اره‌‌)5102/1/1(‌ل��ه‌‌ب��اره‌گای‌‌ پێكهێنان��ی‌‌ ‌)2013/9/3(هاوبه‌ش��ه‌كانی‌‌ پرۆس��ه‌‌ فه‌رمان��ده‌ی‌‌راگه‌یاند،‌كه‌‌له‌چه‌ند‌پۆستێك‌پێكدێت‌و‌قه‌نبه‌ر‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌ده‌كات.‌ئه‌ركی‌‌ئه‌م‌باره‌گای��ه‌ش‌پالندانان‌و‌س��ه‌ركردایه‌تی‌‌و‌كۆنترۆڵی‌‌كه‌رتی‌‌پرۆسه‌كان‌و‌جومگه‌كانی‌‌وه‌زاره‌تی‌‌ناوخۆو‌هێزه‌كانی‌‌دژه‌‌تیرۆره‌،‌له‌ژێر‌چاودێری‌‌و‌سه‌رپه‌رشتی‌‌فه‌رمانده‌ی‌‌

گشتی‌‌هێزه‌‌چه‌كداره‌كاندا.به‌وت��ه‌ی‌‌ئه‌ندامی‌‌لیژنه‌ی‌‌ئاس��ایش‌و‌به‌رگری‌‌پارله‌مان��ی‌‌عێراق‌حاكم‌زاملی‌،‌وه‌رگرتنی‌‌پۆستی‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌فه‌رمانده‌ی‌‌قه‌نبه‌ر‌ واده‌كات‌ هاوبه‌ش��ه‌كان،‌ پرۆسه‌‌ببێته‌‌خاوه‌نی‌‌ئه‌م‌پۆس��تانه‌ی‌‌دیكه‌ش:‌هاوبه‌شه‌كان،‌ پرۆس��ه‌‌ س��ه‌ركردایه‌تی‌‌یاریده‌ده‌ری‌‌س��ه‌رۆكی‌‌ئه‌ركانی‌‌سوپا‌بۆ‌كاروباری‌‌پرۆس��ه‌كان،‌فه‌رمانده‌ی‌‌هێزی‌‌وش��كانی‌،‌بریكاری‌‌وه‌زی��ری‌‌ناوخۆ‌بۆ‌كاروباری‌‌پۆلیس،‌فه‌رمانده‌ی‌‌پۆلیس��ی‌‌ئیتیحادی‌،‌فه‌رمانده‌ی‌‌پرۆسه‌كانی‌‌به‌غدا،‌فه‌رمان��ده‌ی‌‌هێزه‌كانی‌‌به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی‌‌تی��رۆر،‌رازگ��ری‌‌نهێنی‌‌پێش��كه‌وتوی‌‌نوس��ینگه‌ی‌‌فه‌رمان��ده‌ی‌‌گش��تی‌‌هێزه‌‌چه‌ك��داره‌كان،‌نوێن��ه‌ری‌‌فه‌رمان��ده‌ی‌‌

فڕۆكه‌وانی‌‌سوپا.فه‌ریقی‌یه‌كه‌می‌روكن‌عه‌بود‌قه‌نبه‌ر،‌زۆرێك‌له‌و‌پله‌و‌پایانه‌ی‌ناو‌ئه‌نجومه‌نی‌وه‌زیرانی‌حكومه‌تی‌فیدراڵی‌قۆرخكردوه‌‌بۆ‌خزمان‌و‌منداڵه‌كانی‌خۆی،‌نوسه‌رێكی‌‌عێراقیش‌به‌ته‌نزه‌وه‌‌ده‌نوسێ‌‌"ماوه‌یه‌كی‌‌ت��ر‌ده‌بێ‌‌به‌ئه‌نجومه‌ن��ی‌‌وه‌زیران‌بڵێین‌

وه‌قفی‌‌قه‌نبه‌ر".هه‌ریه‌كه‌‌له‌‌حسێن‌و‌ره‌نا‌عه‌بود‌قه‌نبه‌ر‌‌فه‌رمانب��ه‌رن‌له‌‌ئه‌نجومه‌ن��ی‌وه‌زیران،‌حه‌یده‌رو‌عه‌ممار‌به‌ناونیشانی‌‌پزیشك‌له‌‌ئه‌نجومه‌نی‌وه‌زیران‌كارده‌كه‌ن.‌س��ه‌الم‌و‌عه‌لی‌‌پاسه‌وانی‌‌باوكیانن.‌محه‌مه‌د‌عه‌بود‌ئه‌نجومه‌نی‌ له‌سه‌ر‌حس��ابی‌ قه‌نبه‌ریش‌وه‌زیران‌خوێن��دكاری‌دكتۆرایه‌‌له‌بواری‌پزیش��كی‌‌دداندا.‌س��ه‌با‌عه‌بود‌قه‌نبه‌ر‌به‌مه‌س��تی‌چاره‌س��ه‌ركردنی‌له‌‌له‌نده‌ن‌بڕی‌‌سه‌د‌هه‌زار‌دۆالری‌‌بۆ‌خه‌رجكراوه‌.‌عه‌قید‌خه‌میس‌غافل‌)هاوسه‌ری‌سه‌با(،‌بۆ‌خولێك��ی‌‌هێزی‌ده‌ریای��ی‌نێردراوه‌‌بۆ‌ئه‌مری��كا.‌محه‌مه‌د‌غاف��ل‌)ژنبرای‌قه‌نب��ه‌ر(،‌ده‌رچوی‌په‌یمان��گای‌عه‌ینی‌هه‌واڵگریی��ه‌و‌جارج��ار‌له‌گ��ه‌ڵ‌قه‌نبه‌ر‌وه‌ك‌پاس��ه‌وان‌ده‌رده‌كه‌وێ��ت.‌ته‌واوی‌پاسه‌وانه‌كانی‌قه‌نبه‌ر‌منداڵه‌كانی‌خۆی‌و‌

كوڕی‌خاڵه‌كانیه‌تی.

7 )401(‌سێشه‌ممه‌‌2013/11/5 تایبه‌ت

پرۆفایل "نابێت‌پارله‌مانتارانی‌‌كورد‌سازش‌له‌سه‌ر‌گۆڕینی‌‌سزای‌‌له‌سێداره‌دانی‌‌سوڵتان‌هاشم‌بكه‌ن"

‌‌‌ئا:‌ئاوێنه‌

له‌بودجه‌ی‌‌ساڵی‌‌داهاتوی‌‌عێراقدا‌بڕی‌‌ده‌‌ترلیۆن‌دینار‌بۆ‌وه‌زاره‌تی‌‌به‌رگری‌‌ته‌رخان‌ده‌كرێت،‌له‌كاتێكدا‌

وه‌زاره‌ت‌داوایكردوه‌‌بڕی‌‌)35(‌ترلیۆنی‌‌بۆ‌ته‌رخان‌بكرێت.‌ئه‌ندامانی‌‌لیژنه‌ی‌‌ئاسایش‌و‌به‌رگری‌‌پارله‌مانی‌‌عێراقیش‌ره‌خنه‌‌له‌وه‌زاره‌ت‌ده‌گرن‌كه‌‌چه‌ك‌و‌كه‌ره‌سته‌ی‌‌پێویست‌بۆ‌

سوپای‌‌عێراق‌ناكڕێت.‌پارله‌مانتارێكی‌‌ده‌وڵه‌تی‌‌قانونیش‌ده‌ڵێت‌"پێویسته‌‌گرنگی‌‌به‌بودجه‌ی‌‌پڕچه‌ككردنی‌‌سوپا‌بدرێت،‌ته‌نانه‌ت‌ئه‌گه‌ر‌پێویست‌بكات‌

نان‌له‌خۆشمان‌ببڕین".

وه‌زاره‌ت��ی‌‌ نهێن��ی‌‌ راپۆرتێك��ی‌‌به‌رگ��ری‌‌عێ��راق‌ئاش��كرای‌‌ده‌كات،‌داوای��ان‌له‌وه‌زاره‌ت��ی‌‌دارای��ی‌‌كردوه‌‌له‌بودج��ه‌ی‌‌س��اڵی‌‌داهات��ودا‌ب��ڕی‌‌)35.7(‌تۆلی��ۆن‌دیناریان‌بۆ‌دابین‌بكات.‌كه‌چی‌‌ته‌نه��ا‌)10.6(‌ترلیۆن‌دیناریان‌ب��ۆ‌ته‌رخانكراوه‌.‌هه‌رچه‌نده‌‌تائێس��تا‌وه‌زاره‌تی‌‌به‌رگری‌‌نه‌یتوانیوه‌‌قیسته‌كانی‌‌گرێبه‌ستی‌‌كڕینی‌‌فڕۆكه‌ی‌‌)F16(‌و‌گرێبه‌ستی‌‌چه‌كه‌‌روسیه‌كان‌

بدات.‌راپۆرته‌كه‌،‌ئاماژه‌‌به‌وه‌ده‌كات‌ئه‌گه‌ر‌بودجه‌ی��ان‌ب��ۆ‌دابین‌بكرێ��ت،‌ئه‌وا‌له‌س��اڵی‌‌داهاتودا‌چه‌ند‌گرێبه‌ستێكی‌‌دیكه‌ی‌‌كڕینی‌‌چ��ه‌ك‌ئه‌نجام‌ده‌ده‌ن.‌ب��ه‌اڵم‌ئه‌گه‌ر‌بێت��و‌بودجه‌كه‌یان‌كه‌م‌بكرێته‌وه‌،‌ئه‌وا‌دوچ��اری‌‌كورتهێنانی‌‌بودجه‌‌ده‌بن‌و‌به‌و‌هۆی��ه‌وه‌‌به‌رنامه‌ی‌‌بیناكردنی‌‌س��وپای‌‌عێراق‌تا‌س��اڵی‌‌

)2020(‌راده‌وه‌ستێت.

پارله‌مانت��اری‌‌ خۆی��ه‌وه‌‌ له‌الی��ه‌ن‌ده‌وڵه‌ت��ی‌‌یاس��ا‌عه‌ب��اس‌به‌یات��ی‌‌به‌رگ��ری‌‌ وه‌زاره‌ت��ی‌‌ رونیده‌كات��ه‌وه‌‌داوایك��ردوه‌‌به‌دامه‌زراندنی‌‌س��ندوقی‌‌عێراق��ی‌‌و‌ س��وپای‌‌ پڕچه‌ككردن��ی‌‌ته‌رخانكردنی‌‌بڕی‌‌)3 – 5%(‌بودجه‌‌بۆی‌.‌به‌پێویستیش��ی‌‌ده‌زانێت‌گرنگی‌‌بدرێت‌ پڕچه‌ككردنی‌‌سوپا‌ به‌بودجه‌ی‌‌"ته‌نانه‌ت‌ئه‌گه‌ر‌پێویست‌بكات‌له‌نانی‌‌خۆش��مان‌ببڕین،‌چونكه‌‌په‌یوه‌س��ته‌‌

به‌ئاسایشه‌وه‌".ناوبراو‌كه‌‌ئه‌ندامی‌‌لیسته‌كه‌ی‌‌نوری‌‌پابه‌ندبونی‌‌ وه‌زیرانه‌،‌ سه‌رۆك‌ مالیكی‌‌گرێبه‌س��تانه‌وه‌‌ ب��ه‌و‌ حكوم��ه‌ت‌راده‌گه‌یه‌نێ��ت‌كه‌‌له‌م��اوه‌ی‌‌رابردودا‌له‌نێوان‌عێراق‌و‌هه‌ریه‌كه‌‌له‌‌روس��یاو‌ئه‌مریكا‌ئه‌نجامدراون،‌هه‌رچه‌نده‌‌توشی‌‌گرفت‌و‌كێش��ه‌ش‌هاتون.‌هۆش��داری‌‌له‌كه‌مكردن��ه‌وه‌ی‌‌بودج��ه‌ی‌‌وه‌زاره‌تی‌‌به‌رگ��ری‌‌ده‌دات‌و‌ده‌ڵێت‌"ده‌بێته‌‌هۆی‌‌كه‌مبونه‌وه‌ی‌‌توانای‌‌به‌رگری‌‌و‌ئاسایشی‌‌

واڵت".راپۆرته‌ك��ه‌ی‌‌وه‌زاره‌ت‌و‌لێدوانه‌كه‌ی‌‌لێدوانی‌‌ له‌گ��ه‌ڵ‌ هاوكات��ه‌‌ به‌یات��ی‌،‌چه‌ن��د‌ئه‌ندامێكی‌‌لیژنه‌ی‌‌ئاس��ایش‌و‌به‌رگری‌‌پارله‌مانی‌‌عێراق،‌كه‌‌ئاشكرای‌‌ده‌ك��ه‌ن‌ب��ه‌م‌دواییانه‌‌عێ��راق‌چوار‌فڕۆك��ه‌ی‌‌له‌‌روس��یاوه‌‌به‌ب��ێ‌‌چه‌ك‌و‌ته‌قه‌مه‌نی‌‌وه‌رگرتوه‌.‌روسیاش‌له‌الیه‌ن‌خۆیه‌وه‌‌به‌ڵێنیداوه‌‌له‌س��اڵی‌‌داهاتودا‌پاش��كۆكه‌كانی‌‌فڕۆكه‌كه‌‌دابین‌بكات.‌بۆی��ه‌‌لیژنه‌كه‌‌هه‌ڕه‌ش��ه‌‌له‌وه‌زاره‌تی‌‌به‌كه‌مكردن��ه‌وه‌ی‌‌ ده‌كات‌ به‌رگ��ری‌‌بودجه‌ی‌‌وه‌به‌رهێنانی‌،‌ئه‌گه‌ر‌به‌رده‌وام‌بێت‌له‌نه‌كڕینی‌‌ئه‌و‌چه‌كانه‌ی‌‌كه‌‌عێراق‌

پێویستی‌‌پێیه‌تی‌.

ئه‌ندامی‌‌لیژنه‌ی‌‌ئاس��ایش‌و‌به‌رگری‌‌پارله‌مانی‌‌عێراق‌شوان‌محه‌مه‌د‌ته‌ها،‌له‌لێدوانێك��دا‌رایگه‌یان��د‌عێراق‌چوار‌فڕۆكه‌ی‌‌هێلیكۆپت��ه‌ری‌‌له‌جۆری‌‌مێگا‌)me 35(‌له‌‌روسیا‌وه‌رگرتوه‌‌"به‌اڵم‌چه‌ك‌و‌كه‌ره‌س��ته‌ی‌‌له‌گه‌ڵ��دا‌نه‌بوه‌،‌روس��یاش‌به‌نیازه‌‌له‌مانگ��ی‌‌ئه‌یلولی‌‌

ساڵی‌‌داهاتودا‌كه‌لوپه‌له‌كانی‌‌ره‌وانه‌ی‌‌عێراق‌بكات".

به‌بۆچونی‌‌ناوبراو‌هاتنی‌‌ئه‌و‌فڕۆكانه‌‌له‌سه‌ر‌ عێراقه‌‌ فشاره‌كانی‌‌ ده‌ره‌نجامی‌‌حكومه‌ت��ی‌‌روس��یا‌"بۆ‌نه‌هێش��تنی‌‌گومان‌له‌سه‌ر‌گرێبه‌ستی‌‌كڕینی‌‌چه‌ك‌له‌‌روسیا"،‌بۆیه‌‌ده‌یپرسی‌‌"بۆچی‌‌ئه‌م‌فڕۆكانه‌‌به‌بێ‌‌پێداویستیه‌كانی‌‌هاتون،‌له‌كاتێك��دا‌روداوه‌‌ئه‌منیه‌كانی‌‌عێراق‌داواده‌كات‌ بۆی��ه‌‌ له‌هه‌ڵكش��اندان؟".‌روداوه‌‌ ب��ۆ‌ ریش��ه‌یی‌‌ چاره‌س��ه‌ری‌ئه‌منیه‌كان��ی‌‌عێ��راق‌بدۆزرێته‌وه‌،‌كه‌‌گرنكترین‌چاره‌سه‌ریش‌به‌كۆنترۆڵكردنی‌‌نێوان‌ جیاك��ه‌ره‌وه‌ی‌‌ س��نوری‌‌ هێڵی‌‌عێراق‌و‌س��وریا‌ده‌زانێ��ت‌"بۆ‌رێگرتن‌له‌دزه‌كردنی‌‌تیرۆریس��تان‌كه‌‌بێنه‌‌ناو‌

خاكی‌‌عێراقه‌وه‌".س��ه‌رۆك‌وه‌زیران��ی‌‌عێ��راق‌نوری‌‌مالیك��ی‌،‌كاتێ��ك‌ل��ه‌م‌هه‌فته‌ی��ه‌دا‌س��ه‌ردانی‌‌ئه‌مری��كای‌‌ك��ردو‌له‌گه‌ڵ‌سه‌رۆكی‌‌ئه‌مریكاو‌جێگره‌كه‌ی‌‌و‌وه‌زیری‌‌به‌رگری‌‌ئه‌مریكا‌كۆبویه‌وه‌،‌داوای‌‌له‌و‌به‌رپرس��انه‌‌كرد‌ك��ه‌‌به‌زویی‌‌فڕۆكه‌ی‌‌)F16(‌هێلیكۆپت��ه‌ری‌‌ئاپاتچ��ی‌‌بۆ‌عێراق‌دابین‌بكه‌ن،‌به‌و‌جۆره‌ی‌‌هه‌ردوال‌له‌چوارچێوه‌ی‌‌گرێبه‌س��تێكدا‌له‌سه‌ری‌‌رێكه‌وتون.‌س��اڵی‌‌پاریش‌كه‌‌مالیكی‌‌سه‌ردانی‌‌روسیای‌‌گرێبه‌ستێكی‌‌له‌گه‌ڵ‌كاربه‌ده‌س��تانی‌‌ئه‌و‌واڵتان��ه‌‌واژوكرد‌كه‌ره‌س��ته‌ی‌‌ دابینكردنی‌‌چه‌ك‌و‌ ب��ۆ‌

سه‌ربازی‌‌بۆ‌عێراق.هۆش��داری‌‌ له‌ئه‌مریكاوه‌‌ مالیك��ی‌،‌ئ��ه‌وه‌ی‌‌دا‌ئه‌گه‌ر‌چه‌كی‌‌پێویس��ت‌و‌مۆدێرن‌بۆ‌عێراق‌دابین‌نه‌كرێت،‌ئه‌وا‌مه‌ترس��یه‌كانی‌‌گه‌شه‌كردنی‌‌رێكخراوی‌‌قاعیده‌‌له‌س��ه‌ر‌عێراق‌زیات��ر‌ده‌بن.‌

وته‌كانی‌‌مالیك��ی‌،‌له‌كاتێكدایه‌‌به‌پێی‌‌ئامارێكی‌‌فه‌رمی‌‌وه‌زاره‌تی‌‌مافی‌‌مرۆڤی‌‌عێراق‌له‌نێوان‌سااڵنی‌‌)2004 - 2013(دا‌)276(‌هه‌زارو‌)664(‌كه‌س‌كوژراون‌و‌بریندار‌ب��ون.‌به‌جۆرێك‌)68.389(‌ك��ه‌س‌ك��وژراون،‌)191.810(‌كه‌س‌برین��دار‌بون‌و‌)16.465(‌كه‌س��یش‌

بێسه‌رو‌شوێنن.پارله‌مانتاری‌‌كوتله‌ی‌‌ئه‌حراری‌‌ره‌وتی‌‌ئاس��ایش‌و‌ لیژنه‌ی‌‌ ئه‌ندامی‌‌ س��ه‌درو‌به‌رگری‌‌حاكم‌زاملی‌،‌باس‌له‌وه‌ده‌كات‌زاملی‌‌گروپه‌‌"تیرۆریس��ته‌كان‌خاوه‌نی‌‌ره‌ش��اش‌و‌دوربینی‌‌ش��ه‌وان‌و‌رۆژان‌و‌ئۆتۆمبێلی‌‌نوێن،‌له‌كاتێكدا‌سوپا‌ئه‌و‌كه‌ره‌س��تانه‌ی‌‌نییه‌،‌هه‌رچه‌نده‌‌كڕینی‌‌ئه‌و‌كه‌ره‌س��تانه‌‌ئاس��انه‌‌و‌پێویستی‌‌به‌ره‌زامه‌ندی‌‌ئه‌مری��كاو‌واڵتانی‌‌دیكه‌‌نییه‌".‌بۆیه‌‌ده‌یپرسی‌‌"پاره‌و‌بودجه‌ی‌‌

هێزه‌‌ئه‌منیه‌كان‌بۆ‌كوێ‌‌ده‌چن؟".ئ��ه‌م‌پارله‌مانتاره‌ی‌‌ره‌وتی‌‌س��ه‌در‌به‌رگری‌‌ وه‌زاره‌تی‌‌ ده‌داته‌‌ هۆش��داری‌‌له‌وه‌ی‌‌ك��ه‌‌جدی‌‌نییه‌‌له‌كڕینی‌‌چه‌كی‌‌به‌كه‌مكردنه‌وه‌ی‌‌ ئام��اژه‌‌ پێویس��ت‌و‌بودجه‌ی‌‌وه‌به‌رهێنانی‌‌وه‌زاره‌ت‌ده‌كات.‌له‌وباره‌یه‌وه‌‌ده‌ڵ��ێ‌‌"زۆربه‌ی‌‌بودجه‌ی‌‌وه‌زاره‌ت��ی‌‌به‌رگری‌‌ده‌چێت��ه‌‌گیرفانی‌‌گه‌نده‌ڵكارانه‌وه‌".‌بۆیه‌‌داوا‌له‌وه‌زاره‌ت‌ده‌كات‌گره‌نت��ی‌‌نوس��راو‌پێش��كه‌ش‌بكات‌له‌پێن��اوی‌‌دابینكردنی‌‌پاره‌‌بۆ‌كڕین��ی‌‌چ��ه‌ك‌و‌ته‌قه‌مه‌نی‌.‌وتیش��ی‌‌"تائێس��تا‌گرێبه‌س��تی‌‌كڕینی‌‌فڕۆكه‌‌ئه‌مریكیه‌كان‌نه‌گه‌یش��توه‌،‌هه‌رچه‌نده‌‌كاته‌كه‌ی‌‌له‌مساڵدایه‌".ئه‌وه‌ش‌به‌توندی‌‌كه‌مكردنه‌وه‌ی‌‌ ئه‌گ��ه‌ری‌‌ ره‌تده‌كاته‌وه‌‌موچه‌و‌ده‌رماڵه‌ی‌‌سه‌ربازانی‌‌سوپایان‌

هه‌بێت.

له‌بودجه‌ی‌‌)2014(دا‌ده‌‌ترلیۆن‌دینار‌بۆ‌وه‌زاره‌تی‌‌به‌رگری‌‌ته‌رخان‌ده‌كرێت

سوڵتان‌هاشم*‌سوڵتان‌هاش��م‌ئه‌حمه‌د‌محه‌مه‌د‌

تائی‌*‌س��اڵی‌‌)1944(‌ل��ه‌‌پارێ��زگای‌‌

نه‌ینه‌وا‌له‌دایكبوه‌*‌به‌شداری‌‌ش��ه‌ڕی‌‌ئێران-‌عێراق‌و‌ش��ه‌ڕی‌‌كه‌ن��داوی‌‌یه‌ك��ه‌م‌و‌دوه‌می‌‌

كردوه‌.*‌ساڵی‌‌)1964(‌كۆلێژی‌‌سه‌ربازی‌‌و‌ئه‌ركان��ی‌‌ كۆلێ��ژی‌‌ ‌)1976( ل��ه‌‌

ته‌واوكردوه‌.*‌ژماره‌ی��ه‌ك‌خولی‌‌س��ه‌ربازی‌‌له‌‌روسیاو‌به‌ریتانیاو‌ئه‌مریكا‌بینیوه‌.

*‌له‌م��اوه‌ی‌‌)1980 - 1988(‌ئه‌م‌پۆس��تانه‌ی‌‌وه‌رگرت��وه‌:‌فه‌رمانده‌ی‌‌لی��وای‌‌پیاده‌،‌فه‌رمان��ده‌ی‌‌فیرقه‌ی‌‌

چوار،‌پێنج،‌یه‌ك.*‌ل��ه‌‌)1994(‌بوه‌ت��ه‌‌پارێزگاری‌‌

نه‌ینه‌وا.كراوه‌ت��ه‌‌ ‌)1995( س��اڵی‌‌ ‌*سوپاس��االری‌‌عێراق‌و‌ل��ه‌‌)1996(‌

كراوه‌ته‌‌وه‌زیری‌‌به‌رگری‌.*‌له‌مانگی‌‌ئه‌یلولی‌‌)2003(‌له‌الیه‌ن‌هێزه‌كانی‌‌ئه‌مریكاوه‌‌ده‌ستگیركراوه‌.

نابێت‌ئاشته‌وایی‌نیشتمانی‌له‌سه‌ر‌

حسابی‌مافی‌قوربانیانی‌ئه‌نفال‌بێت!‌هه‌ر‌

الیه‌نێك‌به‌ڕاستی‌خه‌می‌ئاشته‌وایی‌نیشتمانی‌هه‌بێت‌،‌ده‌بێت‌یه‌كه‌م‌

هه‌نگاوی‌ئه‌وه‌بێ‌‌جه‌خت‌له‌‌ده‌وڵه‌تی‌عێراق‌

بكاته‌وه‌‌داوای‌لێبوردن‌له‌گه‌لی‌كورد‌بكات

نوری‌‌مالیكی‌،‌كاتێك‌له‌م‌هه‌فته‌یه‌دا‌سه‌ردانی‌‌ئه‌مریكای‌‌كردو‌له‌گه‌ڵ‌سه‌رۆكی‌‌ئه‌مریكاو‌

جێگره‌كه‌ی‌‌و‌وه‌زیری‌‌به‌رگری‌‌ئه‌مریكا‌

كۆبویه‌وه‌،‌داوای‌‌له‌و‌به‌رپرسانه‌‌كرد‌كه‌‌

‌)F16(به‌زویی‌‌فڕۆكه‌ی‌‌هێلیكۆپته‌ری‌‌ئاپاتچی‌‌بۆ‌

عێراق‌دابین‌بكه‌ن

ئابوری(401( سێشه ممه 2013/11/5 8ئه‌م‌الپه‌ڕه‌یه‌‌به‌‌سپۆنسه‌ری‌گروپی‌کۆمپانیاکانی‌قه‌یوان‌چاپ‌و‌باڵوده‌کرێته‌وه‌


له گه ڵ جواڵندنی دۆسیه ی زیاده ڕه وی له زه ویه كانی قوله ره یسی و

گیانله ده ستدانی قایمقامی پێشوی سلێمانی، گه رمی بازاڕو مامه ڵه ی كڕین و

فرۆشتنی زه وی دای له كزی ، خاوه ن پێشانگایه كی ئۆتۆمبیلیش كه به وهۆیه وه

توشی مایه پوچی هاتوه ، ده ڵێت، "دۆسیه ی قایمقامی پێشو، رزق و رۆزی

سلێمانی له گه ڵ خۆی پێچایه وه "

له به دواداچونه كانی ئاوێنه دا ده ركه وتوه كه ئه وانه ی كاری كڕین و فرۆشتنی زه وی ده ك��ه ن، هه میش��ه باس ل��ه دو قۆناغی جی��اواز ده كه ن: قۆناغێك��ی بازاڕگه رمی ك��ه به قۆناغی )پێش گیانله ده س��تدانی قایمقام��ی پێش��و( ناس��راوه ، قۆناغی دوه میش به قۆناغی دوای گیانله ده ستدانی ناوب��راو وه س��فده كرێت كه س��ه ره تای بێبازاڕی و وازهێنانی چه ندین بازرگان بو له مامه ڵه ی كڕین و فرۆشتنی زه وی و دۆنم

كه تائێستاش به رده وامی هه یه . بازرگان��ان له كاس��بكاران و به ش��ێك قۆناغ��ی دوه م به قۆناغ��ی كزبونی رزقی س��لێمانی ناوده ب��ه ن، وه ك زانا جه مال، ته مه ن 27، ده ڵێت، "له دوای كێش��ه كه ی به شێوه یه كی بازاڕ پێش��وه وه ، قایقامی بینی ، به خۆوه چاوه ڕواننه كراو س��اردی چونكه مامه ڵه ی كڕین و فرۆش��تنی زه وی له جواڵندنی ب��و بنچینه یی كۆڵه كه یه كی له تێك��ڕای ئیش��وكار بون��ی ب��ازاڕ و ئاس��ته كاندا، به اڵم به داخه وه دۆس��یه ی قایمقامی پێش��و، رزق و رۆزی س��لێمانی له گه ڵ خۆی پێچایه وه و نه یهێش��ت". زانا كه پێش��تر خاوه نی پێشانگای ئۆتۆمبیل ب��وه و له گه ڵ ئه وه ش��دا مامه ڵه ی كڕین و فرۆشتنی زه وی كردوه ، باسی له وه شكرد كه به هۆی ئه و دۆسیه یه وه نزیكه ی هه مو

سه رمایه كه ی له ده ستداوه .

سه ره داوی دۆسیه كه ،2012 4ی مانگ��ی له س��ه ره تای دۆسیه ی زیاده ڕه وی له زه ویه كانی گوندی قوله ره یس��ی خوار و له دادگای س��لێمانی له س��ه ره تاوه هه رچه ن��ده جوڵێن��را. دۆس��یه كه زۆر به ئاڵ��ۆزی باس��ی لێوه

به ئاشكراكردنی گه نده ڵیه كی گه وره كرا و ناوبرا، ب��ه اڵم دواتر رونب��ۆوه كه هه مو دۆسیه كه له سه ر وه رگرتنی به رتیلێكی 50

هه زار دۆالریه . به پێی زانیاریه كانی كه س��ێكی ئاگادار له دۆسیه كه ، ئه وه ی له و دۆسیه یه دا هه یه به م جۆره بوه "گوایه كه سێك به ناوی )ح، ح( له به رامبه ر ده ستكاریكردنی نه خشه ی گوندی قوله ره یس��ی خوار وو فراوانكردنی روبه ره ك��ه ی ، هه س��تاوه له رێگای چه ند داوه دۆالری 50ه��ه زار كه س��ێكه وه به به رپرسێكی شاره وانی به ناوی )ع، م(، هه ر ئه و كاته جگه له ده ستگیركردنی ئه و دو كه سه ، چه ند كه سی تریش ده ستگیر ده كرێ��ن، یه كێ��ك له وان��ه ش قایمقامی پێش��وی س��لێمانی ، زانا حه مه ساڵح بو كه دواتر له ئاسایشی سلێمانی له دۆخێكی

ته مومژاویدا گیانی له ده ستدا. له و كاته وه وه ك زۆرێك له و كه سانه ی كاری كڕی��ن و فرۆش��تنی زه وی ده كه ن، نرخی زه وی به ره و داش��كان چوه ، هه تا ئێستاش به رده وامی هه یه و به و هۆیه شه وه چه ندین بازرگانی ئه و بواره توشی زیانی

گه وره بون.

نوسینگه كان بێكاربون

نوس��ینگه كانی له خاوه ن زۆرێك وه ك كڕین و فرۆش��تنی زه وی جه ختی له سه ر ده كه ن��ه وه ، ئ��ه و روداوه بۆت��ه ه��ۆی بێبازاڕیه ك��ی ت��ه واو له ب��واری كڕی��ن و فرۆشتنی زه ویدا، هه ر ئه وه ش بۆته هۆی ئ��ه وه ی چه ندین كه س واز له كاری كڕین و فرۆشتنی زه وی بهێنن، كه سه رده مانێكی

زۆر سه رقاڵی ئه و كاره بون. خالید عه لی حه مه كه ریم كه له ناوچه ی بازیان نوسینگه ی كڕین و فرۆشتنی زه وی هه ی��ه له وباره یه وه ئام��اژه به وه ده كات رۆژانێ��ك هه ر یه كێك له و نوس��ینگانه ی له ناوچه ك��ه دا هه ن )ژماره ی��ان نزیكه ی زۆر خه ڵكانێك��ی 25نوس��ینگه یه (، مامه ڵه یان تێدا ده كردو ده ڵێت "نوسینگه هه ب��و نزیكه ی 200 ك��ه س كاری كڕین و فرۆش��تنی زه وی تێ��دا ده ك��رد، به اڵم ئێس��تا نه ك كه س��ی لێنه م��اوه ، به ڵكو خاوه نه كه شی كه مترین كات ده یكاته وه ". هۆكاره كه ش��ی وه ك خالی��د جه خت��ی له س��ه ر ده كاته وه بێبازاڕییه و "پێش ئه و پێشو( قایمقامی )دۆسیه كه ی روداوه ش رۆژ هه بو20 زه ویمان ده فرۆش��ت، ئێستا

به مانگێكیش مامه ڵه یه ك ناكه ین".

له هه ندێ شوێن نرخ زیاتر 100% شكاوه سستی كڕین و فرۆشتن له و بواره دا، بۆته هۆی شكانی نرخی زه وی به رێژه ی زیاتر 100%، له و روه ش��ه وه ، خالیدی خاوه نی له بازیان ده ڵێت راس��تگۆ( )نوسینگه ی "ناوچه یه ك هه یه پێیده ڵێن )شه شه كانی كاڵشكه رانی (، 200مه تر زه ویم له و ناوچه یه كڕیوه به 265 وه ره قه ، ئێس��تا له هه مان شوێن به 105وه ره قه ده فرۆشرێت، ئه مه ش وایك��ردوه زۆرینه م��ان توش��ی زیانێكی گه وره بین، خاوه ن نوس��ینگه هه یه نه ك هه ر پاره ی پێنه م��اوه ، به ڵكو 60ده فته ر

دۆالریش قه رزداره "

له و شوێنانه ی خزمه تگوزاری بۆ چوه نرخ كه متر شكاوه

دابه زین��ی نرخی زه وی ب��ه زۆری له و

ناوچانه یه كه خزمه تگوزاریان بۆ نه چوه ، یاخود پێشتر به دۆنم زه وی لێفرۆشراوه . هه ر وه ك كه س��ێكی بازرگانی ئه و بواره باسی ده كات، تاراده یه ك كڕین و فرۆشتن له و ناوچان��ه ی خزمه تگوزاریان بۆ چوه ، به تایبه ت له ناو ش��ار و بازاڕدا باش��تره . جه مال خدر كه كاری كڕین و فرۆش��تنی زه وی ده كات له گه ڕه كه كانی كوردس��ات و هه واری شاری سلێمانی ، ئه وه ده خاته ڕو ك��ه ل��ه و ناوچان��ه به تایبه ت ل��ه دوای جه ژنی قوربان��ه وه جوڵه یه ك كه وتۆته وه بازاڕی كڕین و فرۆش��تنی زه وی و ده ڵێت "له گه ڕه كه كان��ی كوردس��ات و ه��ه واری ش��ار، به تایب��ه ت ئ��ه و ش��وێنانه ی كه خزمه تگوزاری بۆ چوه ، كڕین و فرۆشتنی زه وی جوڵه یه ك��ی تێكه وتۆته وه ، هه ندێ شوێنیش هه یه خزمه تگوزاریشی بۆ چوه ،

به اڵم جوڵه ی تێدا نییه ". ئه و بازرگانه هێما به وه ش ده كات، ئه و ناوچان��ه ی خزمه تگوزاری��ان بۆ نه چوه ، زیاتر 100% نرخیان شكاوه و وتی "نرخی زه وی له )هه شتی كه ڵه وانان( كه به رامبه ر تاسڵوجه یه زۆر ش��كاوه ، به نمونه نرخی زه ویه كی 200مه ت��ری له نزیكه ی 40 هه زار دۆالره وه دابه زی��وه بۆ نزیه كه ی 18هه زار دۆالر، له ناوچه ی باینجان-یش له 16هه زار

دۆالره وه بۆ نزیكه ی 5 هه زار دۆالر".

دوا پێشهاتی دۆسیه كه له دادگادۆس��یه ی زی��اده ڕه وه ی له زه ویه كانی قوله ره یس��ی خوار و، كه هه ندێ بازرگان به دۆس��یه ی بڕین��ی رزق��ی س��لێمانی ن��اوی ده ب��ه ن تائێس��تاش ل��ه دادگای یه كالیینه بۆته وه ، كراوه ی��ه و س��لێمانی له تازه ترین پێشهاتیش��دا ئه و كه سه ی كه تۆمه تباركراب��و به پێدانی به رتیل به ناوی )ح، ح( له ده ره وه ی واڵته وه گه ڕاوه ته وه كوردس��تان و له ئێستادا له گه ڵ دو كه سی ت��ر )ع، م( و )ش، خ(، ك��ه تۆمه تبارن به وه رگرتن��ی به رتیله ك��ه زیندانیكراون و چاوه ڕێ��ی یه كالییبونه وه ی كێش��ه كه یان ده كه ن، به اڵم بڕی��اری دادگا هه رچۆنێك بێ��ت، پێناچێت جارێكی ت��ر ئه و بازاڕه گه رم��ه له كڕی��ن و فرۆش��تنی زه وی��دا دوباره بێت��ه وه ، به جۆرێك كه وه ك خالید وت��ی "رۆژ هه ب��وه 20پارچ��ه زه ویمان

فرۆشتوه ".

"دۆسیه ی قایمقامی پێشو رزق و رۆزی سلێمانی له گه ڵ خۆی پێچایه وه "

ئا: ئاراس عوسمان

وه زاره تی كشتوكاڵ سااڵنه لیستێك بۆ قه ده غه كردنی به رهه مه ده ره كیه كانی

كشتوكاڵ ده رده كات به مه به ستی پاراستنی به رهه مه ناوخۆیه كان، به اڵم

ئه م هه نگاوه نیگه رانی بۆ هه ندێك له نوێنه رانی ژوری بازرگانی سلێمانی دروستكردوه و یه كێك له و نوێنه رانه

پێیوایه "هه رچی بڕیاره له سه ر پارێزگای سلێمانی جێبه جێ ده كرێت و كارئاسانی

بۆ هه ولێر ده كرێت".

به رێوه به ری كه ری��م، حه مه حس��ێن گش��تی باخ��داری و دارس��تان و پاوه ن س��ه رچاوه كانی كشتوكاڵ و له وه زاره تی كوردس��تان هه رێمی حكومه ت��ی ئاوی بۆ ئاوێنه رایگه یاند، "س��ااڵنه لیستێكی قه ده غه كردن ده رده چێت بۆ پاراس��تنی به رهه مه كانی ناوخۆ، بۆ نمونه ، ئێس��تا ده بێ��ت هه نار رێگ��ری لێبكه ی��ن بێته ناوه وه ، چونكه به رهه می ناوخۆی خۆمان پێگه یش��توه ، ئه مانه ش به پێی یاس��او رێنمایه كان ده بێت و ئه و لیسته ده نێررێت بۆ س��ه رجه م س��نوره كانی كوردستان، جێبه جێكردندا له ش��ێوه ی ره نگه به اڵم

جیاوازی هه بێت". فه ره یدون عومه ر حس��ێن، ه��اوكات

به ڕێوه به ری گشتی كشتوكاڵی سلێمانی ، به ئاوێن��ه ی تایبه ت��دا له لێدوانێك��ی به روبوم��ه كان راگه یاند،"له س��لێمانی باشتر هاتوه و به كارهێنراوه له بازاڕه كان، رێگریه كان له س��ه رجه م سنوره كان وه ك یه كن و ئه وه ی باس ده كرێت، رێگریكردن له به روبوم��ی س��ێو ته نها له س��لێمانی نیه ، ئێم��ه به دواداچونمان كردوه له هیچ جێگای��ه ك ناهێڵن س��ێو بێت��ه ناوه وه

جیاواز له وه ی به قاچاغ ده هێنرێت". عه ت��ا محه م��ه د عه ب��دواڵ، نوێنه ری ژوری بازرگان��ی له عه ل��وه ی س��لێمانی به روبومانه ی "ئ��ه و ده ڵێت له وباره یه وه ئێستا قه ده غه كراون له شاری سلێمانیداو پ��اش نه ماب��و، له ب��ازاڕدا هاوتای��ان رێگه پێدانیان بۆ هاتن��ه ناوه وه له الیه ن پارێزگاری سلێمانیه وه ، نرخه كانیان زۆر به رزبوبونه وه ، له وانه ش خه یار، كوله كه ،

بیبه رو باینجان".نوێنه ره كه ی ژوری بازرگانی س��لێمانی ئاماژه ب��ه و جیاوازیه ده كات كه له هاتنه ناوه وه ی به روبومه كشتوكاڵیه كاندا هه یه له نێ��وان هه ولێر و س��لێمانیدا و ده ڵێت، " وه زاره تی كش��توكاڵ هیچ حسابێكی بۆ جوتیاره كانی سلێمانی نه كرد، به تایبه ت له كات��ی ش��وتی و هه ناردا، ب��ه اڵم ئه و هه ناره ی ئێس��تا له هه ولێ��ر هه یه له كام سنوره وه داغڵكراوه ؟ بۆیه ئه م جیاوازیه

له س��لێمانیه وه ده كرێت و س��ااڵنه سێو ده رۆیش��ت بۆ ناوچه كانی عێراق و ئێستا بۆ رێ��گای لێده گیرێت؟، بۆی��ه پێموایه هه رچی بڕیاره له سه ر پارێزگای سلێمانی جێبه جێ ده كرێت و كارئاسانی بۆ هه ولێر

ده كرێت". كارزان جیه��ان به خ��ش، به رپرس��ی له باره ی پارێزگاری سلێمانی راگه یاندنی ئ��ه و گرفته وه ب��ۆ ئاوێنه وت��ی : "هیچ نی��ه و ئه وه زانیاریه كمان له به رده س��ت كش��توكاڵه وه به وه زاره تی په یوه ن��دی

هه یه ".گش��تیه كه ی وه زاره تی به رێوه ب��ه ره س��ێو نه بون��ی له ب��اره ی كش��توكاڵ له س��لێمانیدا ئاماژه ی به وه كرد"جیاوازی ره نگ��ه كاره كان��دا له جێبه جێكردن��ی هه بێت و بازگه كانی��ش له نێوان پارێزگای كۆنترۆڵ��ی زۆره و هه ولێ��ردا موس��ڵ و زیاتر له كوردس��تاندا هه یه ، بۆیه ئه وه ی كێشه كه ی دروستكردوه سنوری هه ولێرو دهۆك له گ��ه ڵ موس��ڵدا فراوانه ، به اڵم س��لێمانی یه ك ده روازه ی هه یه و شوێنی

دیكه ی نیه ". به رێوه به ری گشتی كشتوكاڵی سلێمانی ره تیده كات��ه وه له س��لێمانی به روبوم��ه كشتوكاڵیه كان رێگری لێبكرێت و له هه ولێر هه بێ��ت، "به اڵم ئه وه ی هه ی��ه له رێگه ی

قاچاغه وه دێته كوردستان".

له هاورده كردنی به روبومه كشتوكاڵیه كانیشدا جیاوازی له نێوان سلێمانی و هه ولێر ده كرێت

نوسینگه یه کی زه وی فرۆشتن: نوسینگه هه بو نزیكه ی 200 كه س كاری كڕین و

فرۆشتنی زه وی تێدا ده كرد، به اڵم ئێستا نه ك كه سی لێنه ماوه ، به ڵكو

خاوه نه كه شی كه مترین كات

ده یكاته وهدیمه نێک له سیته ک فۆتۆ: ئاوێنه

دوکانێکی سه وزه فرۆش له سلێمانی فۆتۆ: ئاوێنه

9 (401( سێشه ممه 2013/11/5 لۆکاڵ

ئا: داستان سدیق

دره نگانێكی شه وی سێشه ممه ی رابردو كۆمه ڵێك كه سی دانیشتوی ده ربه ندیخان كه زۆرینه یان گه نج بون، به رده م تونێلی ده روازه ی

شاره كه یان گرت و گردبونه وه یه كی ناڕه زاییان سازكرد، داواكاری

سه ره كی ئه و كه سانه پاككردنه وه ی سه رچاوه ی ئاوی سه ره كی

شاره كه یانه كه سااڵنێكی زۆره ئه و گرفته یان هه یه ، ناڕه زایی ئه و كه سانه

به رده وامبو تا به چه ند به ڵێنێكی پارێزگاری سلێمانی كۆتاییان

به گردبونه وه كه هێنا.

به ڕێوه به ری چاودێریی خۆپاراستنی ده ربه ندیخان ش��ێرزاد حسێن حامید ئاوی خواردنه وه ی له پیس��ی جه خت ش��اره كه یان ده كات و ده ڵێت "پێشتر ئ��اوی ده ربه ندیخ��ان ته نه��ا الیه نه كیمیاییه كه ی پیس بوه ، به اڵم ئێستا حاڵه ته كه خراپتربوه و ئاوه كه له الیه ن بایۆلۆجیشه وه پیس��ه و شیاو نیه تا ئ��ه و راده یه ی كرم له ن��او پرۆژه كه دا

بینراوه ". به پێی ده ره نجامی ئه و پشكنینانه ی بۆ ئاوی ده ربه ندیخان له ساڵی 2008دا كراوه ئه و ماده كیمیاییانه ی كه له ئاوی ده ربه ندیخان ه��ه ن بریتین له م رێژانه )جیوه Hg به رێژه ی 0.65 قوڕقوشم Cr به رێژه ی 0.003 هه روه ها كرۆم Pbبه رێژه ی 0.05( كه هه ریه كه له م مادانه له ئاوێك��ی پاك��دا له حاڵه تی نۆرماڵدا رێژه یان س��فره ، هه روه ه��ا هه ریه كه له ماده كانی مه گنس��یۆم به رێژه ی 14 PPm كه رێژه كه ی له ئاوی ئاس��اییدا

.0.05به رێوه به ری چاودێریی خۆپاراستنی ده ربه ندیخان ش��ێرزاد حسێن حامید، سه باره ت به پیسبونی ئاوی خواردنه وه ی ده ربه ندیخان ئاماژه ی به وه دا هۆكاری پیس��بونی ئاوی ده ربه ندیخان ئه وه یه كه كۆمه ڵیك س��ه رچاوه ی پاشه ڕۆی تێكه ڵ ده بێ��ت به هه م��و جۆره كانی پاش��ه ڕۆوه كه پێكهاتوه له پاشه ڕۆی

وه كو مرۆییه كان پاشه ڕۆی پزیشكی و چه می تانجه رۆ كه زۆربه ی پاشه ڕۆكانی س��لێمانی دێته ن��او ئه ویش جارێكی دیكه تێك��ه ڵ به ئ��اوی ده ربه ندیخان ده بێت. پیس��بونی ئاوه كه به تایبه ت ل��ه م وه رزه دا ده بێ��ت، چونكه "ئاوی ده ریاچه كه به رێژه یه كی زۆر داده به زێت زیاتر بۆیه پیسبونه كه به دره جه یه كی هه س��تی پێده كرێ��ت"، هه روه ها وتی "پێشتر ئاوی ده ربه ندیخان ته نها الیه نه كیمیاییه كه ی پیس بوه ، به اڵم ئێستا حاڵه ته كه خراپتربوه و ئاوه كه له الیه نی بایۆلۆجیشه وه پیسه و شیاو نیه تا ئه و راده یه ی كرم له ناو پرۆژه كه دا بینراوه و

له ئاوی مااڵندا كرم هه بوه ".ئ��ه و به رێوه به ره جه ختی له س��ه ر ئه وه ش كرده وه ، كه چاره سه ری ئاوی ده ربه ندیخان به وه ده بێت پرۆژه یه كی فلته ره یش��نی وای ب��ۆ دابنرێ��ت كه

هه مو م��ه واده كانزاییه قورس��ه كانی لێبپاڵێوێت.

هه ر سه باره ت به م باسه به رێوه به ری ده ربه ندیخ��ان ئ��اوی فه رمانگ��ه ی حه ی��ده ر محه م��ه د ئام��اژه ی به وه دا ك��ه هه مو ئاوێك پێ��ش به كارهێنانی ب��ڕوات به فلته ره یش��ندا پێویس��ته دوات��ر به كاربهێنرێ��ت ئه گه رن��ا ئه و ئ��اوه ش��یاو نی��ه ب��ۆ خواردنه وه ، ئ��ه و وتی "ه��ه ر ئاوێك راس��ته وخۆ له س��ه رچاوه ی ئاوه كه وه رۆش��ت بۆ مااڵن ده س��تنادات ب��ۆ به كارهێنان، ئ��اوی ده ربه ندیخانی��ش راس��ته وخۆ له س��ه رچاوه وه ده ڕواته مااڵن و به هیچ پیسبونی تێناپه ڕێت. فلته ره یشنێكدا ئاوی ده ربه ندیخان له وه رزی زس��تان و به هارو هاویندا زۆر هه ستی پێناكرێت له به رئ��ه وه ی ئاس��تی ئاوه كه به رزه ، به اڵم ل��ه م وه رزه دا به هۆی دابه زینی

ئاستی ئاوه كه وه به كتریاو زینده وه ران تێیدا گه ش��ه ده كه ن بۆیه پیسبونه كه ده رده كه وێت به رچ��او به رێژه یه ك��ی ئ��اوی س��ه رچاوه ی له به رئ��ه وه ی ش��اره كه ش ته نها ئ��ه م ده ریاچه یه یه بۆیه هه مو س��اڵێك له م وه رزه دا ئه م

كێشه یه سه رهه ڵده داته وه ".ئ��اوی به رێوه ب��ه ری فه رمانگ��ه ی كه خسته ڕو ئه وه ش��ی ده ربه ندیخان ئ��ه وان له رێگای س��ێ پ��رۆژه وه ئاو ده گه یه نن��ه م��ااڵن، پ��رۆژه ی یه ك و "له به رئه وه ی كه متره ، كێش��ه ی سێ ئاوه كه ی له به ن��داوی ده ربه ندیخانه وه ه��ه وای ئاوه ك��ه وه رده گیرێ��ت و به ركه وتوه و خڵته كه ی نیشتوه و ئه وه ی كه كێشه ی گه وره ی هه یه پڕۆژه ی دوه كه ئاوه ك��ه ی له یه كێك له نه فه قه كانی سه ده كه وه وه رده گرین كه كاتی خۆی بۆ لێوه رگرتنی س��ود به مه به س��تی

راسته وخۆش دروستكراوه ، كشتوكاڵ ئ��ه ڕوات ب��ۆ م��ااڵن بۆی��ه زۆرترین سه رهه ڵده دات و پرۆژه یه دا له م كێشه له پرۆژه ك��ه دا كرمان��ه ش ئ��ه و به دیك��راون ده گه ڕێته وه ب��ۆ هێنانی ئ��او له تونێله كان��ه وه ك��ه لیته یه كی نیش��توی زۆری تێدایه كرمه كان له ناو ئ��ه و لیته ی��ه دا به ڕێژه یه كی زۆر هه ن راسته وخۆ گواستراونه ته وه بۆ مااڵن".

رۆشنبیرو ئه ندامی لیژنه ی چاودێریی ته ندروستی ده ربه ندیخان د.حه كیم كه دژی پیس��بونی ئ��اوی ده ربه ندیخان بو، سه باره ت له گه ڵ خۆپیشانده راندا به و كێش��ه یه ئ��ه وه ی رونكرده وه كه به پێی قسه ی ش��اره زایانی ئه و بواره پیس��ی ماده ی ئاوه كه ی��ان چه ندین تێدای��ه ك��ه ه��ۆكارن بۆ توش��بون ئه و ش��ێرپه نجه . به نه خۆش��یه كانی وتیشی "ئێمه وه كو گه نجان و رۆشنبیران

كردوه تایبه تمان كۆنفرانسی چه ندین له كۆنفراس��ه كاندا ئه و پش��كنینانه ی بۆمانك��راوه دڵنی��ای كردوینه ت��ه وه

له پیسی ئاوی ده ربه ندیخان".ك��ه له وه ش��كرد باس��ی ئ��ه و چه ندینجار ئه و كێشه یه یان گه یاندۆته په یمانی جارێكیش هه مو به رپرسان و چاره سه ركردنیان پێداون، به اڵم وه ك ئه و ده ڵێ��ت "ئه وانه ته نه��ا به ڵێنی پێش هه ڵبژاردنه كان بون و هیچیان لێ سه وز نه بوه ، بۆیه ئێمه وه ك خه ڵكی ده ربه ندیخان ئه م ج��اره بڕیارمانداوه س��ه ر ج��اده ب��ه ر نه ده ی��ن تاك��و

كێشه كه مان بۆ چاره سه ر ده كرێت". د.حه كی��م وتیش��ی "ئێمه داوامان له داواكاری گشتی هه یه كه به دواداچون ب��ۆ ئه و بودجانه بكات كه بۆ پرۆژه ی ئاوی ده ربه ندیخان ده رچوه و تا ئێستا

هیچی دیار نییه ".

ئاوی ده ربه ندیخان به پاشه ڕۆ پیس بوه "پێویسته داواكاری گشتی به دواداچون بۆ ئه و بودجانه بكات

كه بۆ پڕۆژه ی ئاوی ده ربه ندیخان ته رخانكراوه "

ئا: كاوه گه رمیانی

ژماره یه ك له رۆژنامه نوس و كرێنشینی قه زای كه الر، له به رامبه ر گرانی

نرخی خانوو زه وی له قه زاكه یاندا ناڕه زایی ده رده بڕن و پێیانوایه به شێك

له به رپرسان هۆكاری گرانیه كه ن و ئه وان ده ڵێن "ژماره یه كی زۆر

له به رپرس و دانیشتوی ناوچه كانی تر، له كه الر زه ویان پێدراوه ، ئه وه له كاتێكدا چه ندها خێزانی قه زاكه

به ده ست نه بونی شوێنی نیشته جێوه ده ناڵێنن".

له كاتێكدا به پێی ئاماره نافه رمیه كان، نزیكه ی س��ێ هه زار كرێچ��ی له قه زای كه الردا هه ن، كه چ��ی له ناو خه ڵكیدا وا ب��اوه كه "ده س��ه اڵت له و قه زایه دا زه وی داوه ته به ش��ێك له به رپرس��ان و خه ڵكی ناوچه كانی تر". ئه مه ش وه ك به شێك له دانیش��توانی قه زاكه ده ڵێن "گه وره تری��ن زوڵم��ه له خه ڵكی كه الر

كراوه ".بونی س��ێ هه زار كرێچ��ی له كه الر خێزان��ی به ه��ه زاران له كاتێكدای��ه دانیش��توی ك��ه الر تا ئێس��تا به هیچ جۆرێك له حكومه ت سودمه ند نه بون.

هه ر له و باره یه وه ماوه یه ك له مه وبه ر به ش��ێك له رۆژنامه نوس و كرێنشینانی باس��یان له به یاننامه یه كیاندا قه زاكه ، له وه ك��ردوه كه "ئی��داره ی گه رمیان

له به رامبه ر چاره س��ه رنه كردنی گرفتی نیشته جێبون كه وتوه ته ژێر پرسیاره وه چونك��ه له ئێس��تادا ژماره یه ك��ی زۆر له خێزانه كان له خانوی كرێدان و چه ندین گه نجی ش��اره كه ش به هۆی كێش��ه ی نێشته جێبونه وه له گه ڵ هاوسه ره كانیان دوچ��اری جیابونه وه ب��ون و نمونه ش

له دادگاكاندا زۆرن".حه س��ه ن، مه ریوان رۆژنامه ن��وس یه كێكه له و كه سانه ی كه به یاننامه كه یان ده رك��ردوه ب��ۆ دابه ش��كردنی زه وی له سنوری كه الر، بۆ ئاوێنه ئاماژه به وه ده كات وه كو كۆمه ڵێ��ك له چاالكوان و قه زای كرێنش��ینانی رۆژنامه ن��وس و بۆ راگه یاندوه كه مپینێكی��ان ك��ه الر دابه شكردنی زه وی . ئه و وتی "به رده وام ده بین تا ئه و كاته ی حكومه تی هه رێم و ئی��داره ی گه رمیان چاره س��ه رێك بۆ گرانی نرخی زه وی و خانو له سنوره كه دا

ده دۆزێته وه ". رێكخه رانی ئه و كه مپینه پێشنیارێكیان خس��تۆته به رده م حكومه ت، كه چیتر له كه الر رێگه نه درێت كۆمپانیاكان به ناوی وه به رهێنانه وه بێنه ناوچه كه و گیرفانی هاواڵتیان تااڵن بك��ه ن. مه ریوان وتی "گه ر حكومه ت ده یه وێت چاره س��ه ری پێویس��ته ئه وا ب��كات، قه یرانه ك��ه زه وی به س��ه ر زۆرێ��ك له چین و توێژه جیاجیاكانی قه زاك��ه دا دابه ش بكات، له به رانب��ه ر هه ر پارچ��ه زه وییه كیش ب��ڕه پاره یه كی دیاریك��راو بۆ پرۆژه

خزمه تگوزاریی��ه كان دیاریبكرێ��ت بۆ ئه وه ی پاساو بۆ حكومه ت نه مێنێت". جگه له پێدانی س��ه دان پارچه زه وی به به رپ��رس و خه ڵكی ش��اره كانی تر له كه الر، به ده یان به رپرس له كه الر دو

پارچه و سێ پارچه زه وییان وه رگرتوه كه له نێویاندا س��ێ كارگێڕ مه ڵبه ند و

به ده یان كادیری حیزبیان تێدایه .سه رچاوه یه كی ئاگادار كه نه یویست ن��اوی باوبكرێته وه ، به ئاوێنه راگه یاند

"عیرفان كه ركوكلی ئه ندامی ئه نجومه نی پارێ��زگای كه ركوك كه به رپرس��ێكی توركمان��ه له كه الر زه وی پێ��دراوه ". هه ر به وته ی ئه و س��ه رچاوه یه ، برازای به رپرسێكی یه كێتی و ژنی مسته شارێكی س��ه رده می به عس بێ ئ��ه وه ی ناوی مسته شاره كه ئاش��كرا بكات، زه ویان

له كه الر وه رگرتوه .به رپرس��انه ب��ه و زه وی پێدان��ی له كاتێكدایه مسته ش��ارێكی پێش��وی س��ه رۆك كۆمار به ن��اوی )ل، ح، ف( له رێگه ی نامه یه كه وه بۆ )ئ، ش، ج( كه ئه وكاته به رپرس��ێكی یه كێتی بوه له ناوچه ی له ك��ه الر، داوای دوكانێكی كردوه . بۆ ش��ۆفێره كه ی پیشه سازی به پێ��ی زانیاری��ه كان، هه رچه نده ئه و به رپرسه داوای دوكانی بۆ شۆفێره كه ی كردوه ، ب��ه اڵم دوكانه كه ی پێنه دراوه ، ئ��ه وه ش له كاتێكدایه نامه كه كه تێیدا داوای دوكان ده كات مۆری سه رۆكایه تی

كۆماری به سه ره وه یه . جگه له و به رپرس��انه زه وی دراوه ته سه دان كه س��یتر كه خه ڵكی سه ماوه و به غداو هه ڵه بجه ی شه هیدن "ڕه نگه بۆ چركه س��اتێكیش كه الریان نه بینیبێت، دواتریش زه ویه كانیان به پاره یه كی زۆر فرۆشتۆته وه ". هه روه ها زه وی دراوه ته 77 كادیری حیزبێك��ی دیاریكراو كه خه ڵك��ی خانه قینن. پێدانی زه وی به و هه وڵده درێت له كاتێكدایه خانه قینیانه له خانه قین زه وی بدرێته ئه و كه سانه ی

فۆڕمی سه دوچلیان پڕكردوه ته وه . ده رباره ی پێدان��ی زه وی به خه ڵكی ده ره وه ی ق��ه زای ك��ه الر یه كێكی تر له رێكخه ری كه مپینه كه كارزان ئیبراهیم ده ڵێت "من له شارێكم ئه وه ئه زانم كه مافی خۆم و هاوشاریه كانمی تێدا خوراوه كه كاتێك قس��ه له و باره وه ده كه ین، زۆر ك��ه س داوای داتاو به ڵگه ده كه ن، به اڵم ئه وانه ی ئ��ه و داوایه یان هه یه با بچن چه كمه ج��ه ی نهێنیه كانی خۆیان بگه ڕێن زۆر ش��تیان ده ست ده كه وێت، باشه ئه گه ر داتاش له وباره یه وه نه بێت خۆ نزیكه ی س��ێ هه زار خانه واده له و سنور به ده ست كرێچێتیه وه ده ناڵێنن، ئ��ه ی نابێت حكوم��ه ت خه مێكی ئه و

خانه وادانه ش بخوات؟!".به یاننامه ك��ه دا ت��ری له به ش��ێكی هات��وه "تكایه رێگه م��ه ده ن به ناوی وه به رهێنانی خانوب��ه ره وه له گه رمیان چه ند سه رمایه دارێك گیرفانیان له سه ر حیسابی خه ڵكی داماوو هه ژار پڕبكه ن، وه به رهێن��ان پرۆژه كان��ی نمون��ه ی ئه وه ی س��ه لماند ڕاب��ردودا له ماوه ی چاره س��ه ری گرفت��ی نیش��ته جێبون ب��ه م رێگه ی��ه نابێ��ت، ئه گ��ه ر ئێوه به ته مای چاره س��ه رن و ئه تانه وێت ئه و بیس��له مێنن به درۆبخه نه وه و ده نگۆیه كه خۆتان له پش��ت گرانكردنی نرخی خانوو زه ویه وه نی��ن، ئه وه بۆ داهاتو رێگه بگرن له و كۆمپانیایانه ی به ناوی

وه به رهێنانه وه دێنه ناوچه كه ".

"چه ندین پارچه زه وی به شێوه ی نایاسایی دراونه ته به رپرس و خه ڵكانی ده ره وه ی كه الر"نزیكه ی سێ هه زار كرێچی له قه زای كه الر هه ن

ده ریاچه ی ده ربه ندیخان فۆتۆ: تایبه ت

له م وه رزه دا به هۆی دابه زینی ئاستی

ئاوه كه وه به كتریاو زینده وه ران تێیدا

گه شه ده كه ن بۆیه پیسبونه كه به رێژه یه كی

به رچاو ده رده كه وێت بۆیه هه مو ساڵێك

ئه م كێشه یه سه رهه ڵده داته وه "

پێویسته چیتر رێگه نه درێت كۆمپانیاكان

به ناوی وه به رهێنانه وه

بێنه كه الرو گیرفانی هاواڵتیان

ببڕن

به ده یان به رپرس له كه الر دو پارچه و سێ پارچه زه وییان

وه رگرتوه ، كه له نێویاندا سێ

كارگێڕ مه ڵبه ند و به ده یان كادیری

حیزبی تێدایه

C M Y K

انه‌مرلــپه‌

وره‌وه‌چونه‌ژ

هاتنه‌ده‌ره‌وه‌

‌ره‌نگاڵه(401( سێشه ممه 2013/11/5 [email protected]@gmail.com (401( سێشه ممه ‌2013/11/5ره‌نگاڵه

گاکاوڕ

پێویستیت ماوه یه ئه م توڕه ی . زۆر به ئارامی زیاتره ، هه ندێ دان به خۆتدا به كێشه یه ك هه ست له وانه یه بگره ،

نه كه یت كه ڕویداوه .

ته ندروستی به چاودێری پێویستت هه ست ماوه یه كه هه یه ، زیاتر به ناڕه حه تی ئه كه یت به هۆی ئه و باره

ته تندروستیه ی كه روی تێكردویت.

كه ده بێت داراییت ده سكه وتی بڕێك ماوه یه كه پێیه وه خه ریكیت، ئاگاداربه ئه و بڕه پاره یه ناتوانێت كێشه كانت بۆ

چاره سه ر بكات.

هه مو خۆتبه بڕیاری خاوه نی خۆت به كه سانی تر مه به سته ، كاتێك پشت له قۆناغێكدای خه ڵكی چاو له تۆ بكه ن

بۆ كاره كانت.

كه ئیشێكی سه رقاڵی دوپشك: لێوه ربگریت. سودی ئه كه یت چاوه ڕێ به اڵم راستبێت بۆچونه كه ت له وانه یه

ئاگاداری ته ندروستی خۆتبه .

خزمه تۆو نێوان په یوه ندێكانی نزیكه كانت له دوركه وتنه وه یه ، پێویست بۆ خۆت ژیانی هه مو ناكات به وه

كاروباری رۆژانه ت ته رخان بكه یت.

به هۆی سه رقاڵی زۆر ماوه یه ئه م كه وتوه ئیشه ی هه مو ئه و له گه ڵ نێوانت په یوه ندی به سه رتدا.

خۆشه ویسته كه ت رو له الوازی ده كات.

په یوه ندێكانت سۆزداریه وه له روی پێویستت ده كات، له باشبون رو بۆ بنێیت هه نگاوێك چه ند به وه یه

نزیكبونه وه .

خه ریكه له و بارگرژییه ی كه ماوه یه كه توشیبویت رزگارت ده بێت، هه وڵه كانت زۆر به باشی گرتۆته ده ست بۆ زاڵبون

به سه ریدا.

ناو به رده وامه كانی شه ڕه به هۆی به ناڕه حه تی هه ست خێزانه كه ت خۆتت به ته واوه تی ئه كه یت و زۆر له خۆت ئاگات پشتگوێخستوه و

نه ماوه .

خۆشت هه واڵێكی هه فته یه ئه م راسته وخۆ كه ده گات به ده ست په یوه ندی به كه سێكی خۆشه ویستته وه

هه یه ، شه ممه رۆژی به ختته .

قرژاڵدوانه‌‌

هه واڵی كه سێكت به ده ست ده گات كه زۆر ده مێكه په یوه ندیتان نه ماوه ، به اڵم وه ربگریت ده رفه ته له م ده كرێت سود

بۆ ئاشتبونه وه .

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازووفه‌‌ریکشێر

10گۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ fashion دیزاینه ر و راوێژكاری "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات

safeen

.arif@

yahoo.

com

Twitte

r @Safe

enArif

Cloudy With a chance of Meat� .100balls 2

Carrie .9The Counselor .8

. years A Slave 7102Captain Phillips .6

Gravity .5Free Birds .4

3. بۆ یه كه م هه فته ی نمایشی فیلمی ئه مه ریك��ی )Last Vigas( به پل��ه ی س��ێیه م هاته ڕیزبه ندی سێ پڕ بلیت فرۆش��ی جیهانییه وه , ئه م فیلمه بڕی ت��ه واوی زیاتر ل��ه )5( ملیۆن دۆالری ئه مه ریك��ی گه ڕانده وه , ك��ه ته واوی تێچونی فیلمه ك��ه ته نها )28( ملیۆن فیلم��ه ئ��ه م ئه مه ریكیی��ه , دۆالری فیلمێكی كۆمیدییه له نواندنی ئه كته ره گه وره كانی هۆلیود )ڕۆبێرت دی نیرۆ, مۆرگان فریمان, مایكل دۆگالس و كێڤن كاڵین( كه باس له چوار هاوڕێ ده كات له كاتی ئاهانگگێڕانیان بۆ هاوڕێیه كیان بۆ پێش چونه ژیانی هاوسه رگیرییه وه ,

له ته مه نێكی گه وره دا.

له هه فت��ه ی )Bad GrandPa( .2دوه می نمایش��یدا به ته نه��ا بڕی زیاتر ل��ه )47( ملی��ۆن دۆالری ئه مه ریك��ی نۆكس��ڤیڵ(ی گه ڕانده وه ,)جۆن��ی باس��ی فیلمه كه س��ه ره كی ئه كته ری له وه كرد كه چیتر ناتوانێ وه كو شێوه ی خۆی فیلمی ڕاس��ته قینه تۆمار بكات, به اڵم وه كو ئه م جۆره كه س��ایه تیانه ی ناو فیله مه كه ئاسایییه , چونكه خه ڵك دێته وه , پی��ردا به كه س��انی به زه یی له ئاوێنه وه ئاگادارت��ان ده كه ینه وه كه ئه م فیلم��ه بۆ خ��وار ته مه نی )106(

نه شیاوه .

Ender s Game( .10( ب��ۆ یه ك��ه م هه فته ی نمایشی هاته پێشینه ی هه مو فیلم��ه پ��ڕ بلیتفرۆش��ه كانی ئه مڕۆی جیهان, ئه م فیلمه باس له ڕزگاركردنی زه وی ده كات به رامب��ه ر بونه وه رانی تر له دونیادا, له كاتێك چۆن بتوانن زه وی ڕزگار بك��ه ن, ش��ێوازی به هه مهێنانی فیلمه كه ش��ێوازیكی ج��وان و تازه یه , ئه م فیلمه توان��ی زیاتر له )9( ملیۆن یه كه می له هه فته ی بگه ڕێنێته وه دۆالر نمایشیدا, )هاریسۆن فۆرد( ئه كته ری زۆرترین له گ��ه ڵ فیلمه كه س��ه ره كی هه ڵبژارده كانی ئۆس��كار به شدارن له م

فیلمه دا. به هیوای كاتێكی خۆش...

به‌ز)به ز( نوێترین به رهه مه كانی سینه ما

ده خاته به رده ستتانكه ئه مڕۆ له جیهانی سینه مادا كراوه ن و

بڕی زۆرترین بینه ریانهه یه و پێشكه ش به ئێوه ی خوێنه ر

ده كرێن له پله ی 10 بۆ 1)سینه مای ئه مڕۆی جیهان لێره دا

بدۆه زه وه ، به شێوه یه ك هه رگیز نه تدیبێت(

گۆشه یه كی تایبه ته به سینه ما

11

له‌فه‌یسبوکه‌وه‌

ئ��ه وه ی چاوم��ان ده یبینێت ته نها گه نجان��ی خانم��ان و ڕاس��تییه , یه كجار به شێوه یه كی هه رێمه كه مان زۆر ترس��یان له زیادبونی كێشیانه س��ك و الی به ش��ی به تایبه ت��ی ڕانیان و, هه میشه ئێمه پێتانده ڵێین وه رزی سه رما كاتێكی زۆر گونجاوه بۆ ئه وه ی كار له و كێشه یه بكه یت و بتوانی��ت ئه و ش��ێوه یه ی كه خۆت ده ته وێت به ده ستی بهێنیت به هۆی

له به ركردنی پارچه ی ئه ستوره وه .ئه مجاره فاشیۆنی ئه مساڵ به ته واوی هاوكارتانه بۆ ئه م مه به س��ته , له م وه رزه وه ده س��تپێكی بابه ته كان��ی جلوبه رگ بۆ ساڵی داهاتو )2014( دوای باڵوكرای��ه وه , به ت��ه واوی كه له )پاریس(, فاشیۆن هه فته ی به ته واوی س��تایلی س��ااڵنی )90(گه وره بل��وزی گه ڕانده وه , ه كانی یاخود بل��وزی )هۆمیی( كه هه مو بلوزه گ��ه وره كان ده گرێت��ه وه كه هه ست به حه وانه یه كی زۆر ده كه یت له كات��ی له به ركردنیان��دا, لێره وه فێرت��ان ده كه ین كه چ��ۆن بتوانن ئه و بل��وزه گه ورانه ی ب��ۆ ماڵه وه

ئاماده بن ئێس��تا له به رتانك��ردون پێوه ی بۆ ده ره وه :

• ئه گه ر بل��وزه گه وره كه ت كورت و ته سكبو, ملوانه كه ی خواروه كه ی و پانتۆڵ��ی كابۆی ته س��ك و پێاڵوی ت��ه واو گونجاوه , له گه ڵیدا ب��ه رز زه ق زۆر ئیكسس��واراتی ب��ازن و پێویس��ته به بێ زنجیری مل, به اڵم ئاگاداری قژتبه به ش��ێوه یكی ڕێك ئاماده ی بكه ی��ت به بێ لولكردنی, به كارهێنان��ی عه ینه كی گونجاو بۆ

روخسارتت بیرنه چێت.گه وره ك��ه ت بل��وزه ئه گ��ه ر •گه وره و ملوانه ك��ه ی خواروه كه ی و له ژێ��ره وه پێویس��ته فراوانب��و, سترابێكی جیاواز له ڕه نگی بلوزه كه ت ئاره زوت له به ربكه یت )زه ق(, گه ر به ته نوره یه ئاگاداربه ده بێت له سه رو كورتبێت, بێت، وات��ه ئه ژنۆته وه ئه گ��ه ر ئاره زو به پانت��ۆڵ ده كه یت هه وڵب��ده پێش��ه كه ی بكه یته ناو پانتۆڵه كه ته وه , به ئاسانی ده توانیت له گه ڵ ئ��ه م ج��ۆره دا زنجیری مل به كاربهێنی��ت, قژت به و ش��ێوه یه

لێبكه یت كه خۆت ده ته وێت.

له‌م‌‌وه‌رزه‌دا‌بلوز‌بۆ‌هه‌موانه‌!

ئا: شاهۆ ئه حمه د

عادل ئیمامه كه ی شاری كۆیه ، له كه ناڵه كانی راگه یاندن توڕه یه و

پێیوایه كه ناهه قی به رامبه ر ده كه ن و به رهه مه كانیان په خش ناكه ن.

ناس��راو حه مه ده می��ن، فه ره ی��دون به حاجی توڕه هونه رمه ندێكی كۆمیدی ناس��راوی ش��اری كۆیه یه و ماوه ی 34 س��اڵه له ب��واری هون��ه ر كار ده كات، ئ��ه و نیگه ران��ه ل��ه وه ی كه ناڵه كانی راگه یاندن به یه كس��انی مامه ڵه له گه ڵ هونه رمه ندان ناكه ن و ده ڵێت، ئێمه زۆر به رهه می خۆمان پێشكه ش به هه ندێك له و كه نااڵن��ه كردوه به اڵم له به رئه وه ی

ئه وان گروپێك��ی خۆیان هه بوه یاخود به رهه می هونه رمه ن��دی خۆیان هه بوه

كاره كه ی ئێمه ی ره تكردوه ته وه .به كه سێكی ئه وه ی س��ه ره ڕای حاجی قس��ه خۆش ناس��راوه ب��ه اڵم ره خنه له هونه رمه ن��ده ت��ازه كان ده گرێ��ت و داوایان لێ��ده كات بازی گه وره نه ده ن و وت��ی " پێمباش��ه ئه و كه س��انه ی كه تازه ده س��ت به كاری هونه ری ده كه ن ب��ازی گه وره نه هاون به ڵكو چۆن ئێمه ده س��تمانپێكرد یه كه مه وه له پێچكه ی ئه وانی��ش چاو له ئێمه بكه ن پله به پله س��ه ربكه ون، م��ن دڵنیام ش��تی زۆر

باشیان لێده رده چێت".فه رویدون حه مه ده مین ناسراو به حاجی توڕه له ساڵی 1965 له دایكبوه و له ساڵی

1979 ده ستی به كاری هونه ری كردوه و به شداری چه ندین فیلم و درامای كوردی كردوه و له چه ندین فیلمی كۆمیدی رۆڵی گێڕاوه و له ئێستاش��دا له ش��اری كۆیه

سه رقاڵی كاری شانۆیه .

Assassin's Creed IV: Black Flag یاریكه یارییه كی به ناوبانگی جیهانیه ته نها له ماوه ی هه فت��ه ی یه كه میدا نزیكه ی 5 هه زار دانه ی له بازاڕه كانی كوردستان لێ

فرۆشراوه .یارییه كه كه 10/29 له بازاڕه كانی جیهاندا باڵوبۆیه وه و رۆژی پێنج شه ممه ی رابردو گه یش��ته بازاڕه كانی كوردستان، ته نها

له ماوه ی ی��ه ك هه فته دا 5 هه زار دانه ی لێ فرۆشراوه ، بڕیار ئه حمه د له سه نته ری دیاركۆ باس له وه ده كات كه ته نها له رۆژی یه كه مدا زیاتر له هه زار دانه یان له سیدی به به رده وامیش فرۆش��توه و یارییه ك��ه

هه وادارانی یارییه كه دێنه المان. Assassin's Creed IV: Black Flag كه نوێترین به شی یارییه كه و بۆ ئامێره كانی

ئێكس بۆكسی وه ن و 360و پله یسته یشن 3و4 ده بێ��ت و به كوالێتیه ك��ی به رزه وه به رهه مهات��وه و درێژه پێ��ده ری چ��وار به شه كه ی تره ، باس له وه ده كات له رێی ش��یكردنه وه و خوێندن��ه وه ی DNA ی ئه م س��ه رده مه وه ده توانرێت كه سێكی بچینه ناو ژیانی باوپیرانه وه و له وێشه وه كه س��ه كه درێژه به یاریك��ردن ده دات. كه له كوردس��تان یارییه كه هه وادارانی زیاتر له 6 مانگ��ه چاوه ڕوانی یارییه كه ده ك��ه ن ئام��اژه ب��ه وه ده ده ن، چێژی ئه م به شه ی له وه دایه كاری نوێی زۆری تێداك��راوه و ده توانێت وه ك به ش��ه كانی تری س��ه رنجڕاكێش بێت، رێباز عومه ر، 22 س��اڵ، ب��اس ل��ه وه ده كات هه ر یه ك��ه م رۆژی كڕینی یاریه كه ده س��تی به یاریكردن كردوه و تائێستاش له 33%ی هه مو یارییه كه ی بڕیوه و وتیشی: چیرۆكی یارییه كه سه رنجڕاكێشه و شایه نی ئه وه یه

یاریی پێبكه یت.

ئا: شاهۆ

پێشكه شكاری پێشوی به رنامه ی گه اڵ له كه ناڵی ئاسمانی سپێده كه ئێستا راگیراوه ، ئاماژه به وه ده دات به ناوی ئه مینداری یه كگرتوه وه به رنامه كه یان

راگرتوه .

پێشه كه ش��كاری محێدی��ن، گۆن��ا راگرتن��ی له ب��اره ی به رنامه ك��ه ، ئاس��مانی له كه ناڵ��ی به رنامه ك��ه ی س��پێده نیگه رانب��و له رونكردن��ه وه ی كه ناڵه كه و پێیوابو رونكردنه وه كه دوره له راس��تیه وه و وتی " به داخه وه سپێده باڵوكرده وه رونكردنه وه یه كیان ئه وكات

دور له راستی هه ندێك شتیان باسكردبو كه گوای��ه واده ی به رنامه كه ته واوبوه و ئه وان ح��ه رام و حه اڵلیان تێپه ڕاندوه , من نه مویست وه اڵمیانبده مه وه و له سه ر داوای هه ندێك ك��ه س وازمهێنا. گۆنا باس له وه ش ده كات كاتی نزیكبونه وه به رپرس��انی به رنامه كه له س��اڵیادی پێوه ك��ردوه و په یوه ندی��ان س��پێده داوای ئه وه یان كردوه ك��ه به رنامه كه پێیانراگه یان��دوه به رده وامبێ��ت و ده زانن. پێویس��تی به به رنامه یه ك��ی وتیش��ی: هه رچه ند بۆ من قورس��بو ب��ه رده وام گرفت��م بۆ دروس��تده كرا، نوس��ینگه ی داوای له س��ه ر ب��ه اڵم سلێمانی ده ستمپێكرده وه و به رنامه مان به رنامه مان گۆڕی و تۆماركردو ستایلی

ساڵیادمان ئاماده كرد.ناوب��راو ئاماژه ب��ه وه ده كات هۆكاری راگرتنی به رنامه ك��ه به هۆی توڕه بونی به رپرس��انی كه ناڵه ك��ه وه بوه دوای ئه وه ی س��كااڵی كردوه و وتی" ئه وه ی وایك��رد )گه اڵ(راگ��رن توڕه بونیان بو دوای ئه نجامی س��كااڵكه م كه له سه ر هه ندێك كێش��ه تۆمارمك��رد، ئه وه بو به رنامه كه م زۆر به خراپی ده س��تكاری ده ك��را به هۆی هه ندێ��ك بیانو. به اڵم ئه وه ی بۆ من ناخۆش بو ته شهیركردن بو به میوانێكم له س��ه ر ئه وه س��كااڵم ئه و ب��رده وه . تۆماركرد و س��كااڵكه م پێشكه شكاره باس له وه ش ده كات هه ر ش��تێكی تر له باره ی هۆكاری راگرتنی به رنامه ك��ه وه بوترێت ته نه��ا بیانوه و ئه مینداریش��ه وه "به ناوی وتیش��ی:

به رنامه كه یان راگرت".گۆن��ا محێدی��ن س��ه باره ت به گۆڕینی

به رێوه به ری پێش��و وتی " پێم سه یره پێش��و به رێوه به ری گۆڕا, به رێوه به ر له ن��او خانه واده یه كی هونه ر دۆس��ت و رۆشنبیردا په روه رده كراوه ئه و كێشه ی له گ��ه ڵ به رنامه ك��ه نه بو" ئ��ه و باس له وه ش ده كات ئه گه ر ئه و كه س��انه ی له ناو به ده س��ته وه یه لێپرس��راوێتیان كه ناڵه كه نه گۆڕدرێن، ئه وا سپێده هه ر

به و شێوه یه ی ئێستا ده مێنێته وه .سه باره ت به گه ڕانه وه ی بۆ به رده وامبونی له سه ر پێشكه شكردنی به رنامه ی گه اڵ، ناوبراو وتی " تا ئێستا بڕیارێكم نه داوه ب��ۆ گه ڕانه وه و، نازان��م زه مه ن بڕیاری چی ده دات، به اڵم نه ك س��پێده هه مو كه ناڵێكی كوردی به ماڵی خۆی ده زانم، زۆر ش��وێنیش په یوه ندیان پێوه كردوم

بۆ كاركردن".گه اڵ به رنامه ی پێشوی پێشكه شكاری ده ستیپێكرد به هونه ر "ئیسالم ده ڵێت بۆی��ه پێویس��ته پێش هه م��و كه س ئیسالمیه كان رێز له هونه رو هونه رمه ندان

بگرن".به رپرس��ی ئه وه ش��دا له به رامب��ه ر س��پێده كه ناڵ��ی به رنامه كان��ی ره تیده كاته وه به رنامه ی گه اڵ راگیرابێت و ده ڵێت "ئه و به رنامه یه رانه گیراوه به ڵكو واده كه ی ته واوبوه و پێویسته به رنامه ی

تر شوێنی پڕبكاته وه ".خالید محه مه د به رپرس��ی به رنامه كانی سپێده بۆ ئاوێنه وتی " ئێمه له كه ناڵی س��پێده خولی به رنامه كانمان ش��ه ش مانگ��ه ، به رنام��ه ی گ��ه اڵش ئێمه دو خ��ول ماوه مان بۆ درێژك��رده وه ، هه ر له سه ره تاشه وه له سه ر داوای خۆی ئه و

به رنامه ی پێشكه ش كردوه .

به ڕێوه به ری هێڵی فریاكه وتنی مندااڵن ئاماژه به وه ده دات

كه رۆژانه 40 منداڵ په یوه ندی به سه نته ره كه یانه وه ده كه ن بۆ

ئه وه ی یارمه تیانبده ن له و كێشه جۆراوجۆرانه ی روبه ڕویان ده بنه وه .

به ڕێوه ب��ه ری هێڵ��ی فریاكه وتن��ی

بێس��تون له س��لێمانی، من��دااڵن محه مه د ڕایگه یاند، رۆژانه 40 منداڵ به س��ه نته ره كه یانه وه په یوه ن��دی ده ك��ه ن و وتیش��ی: دوای ئ��ه وه ی به ژماره 116ه وه مندااڵن په یوه ندی ده كه ن ڕێنمایی و هاوكاریی ته واویان كێشه یه ك به هه ر ده كه ین سه باره ت

كه هه یانه . ئه و باسیش��ی له وه كرد زیات��ر ل��ه 70 الیه ن��ی په یوه ندیدار په یوه ندیی��ان پێ��وه ی هه ی��ه ت��ا له هاوكاریكردن��ی یارمه تیانب��ده ن

مندااڵن.پێیوایه كۆمه اڵیه تیش توێژه رێك��ی هه ر هێڵێك��ی فریاكه وتن كه ڕۆژانه

4سه عات كاربكات خزمه تێكی ئه وتۆ ناكات. دڵشاد حه مه ساڵح، پێشیوایه كه ئه و هێڵه ئه گه ر كه موكورتیه كانی بكرێ��ن ده توانێ��ت خزمه تی چاره مندااڵن ب��كات. هێڵ��ی فریاكه وتن به په له یه ، خێراو خزمه تگوزارییه كی

له ساڵی 2011 دامه زراوه .

شۆفێرانی گه راجی به غدا له شاری سلێمانی پاره ی زیاتر له و

كه سانه ده ستێنن كه له ناوی ئوتومبێله كانیاندا له پێشه وه

داده نیشن.سه ره ڕای ئه وه ی مه ترسی دانیشتن

له كوشنی الی ش��ۆفێر )پێشه وه ( زیاتره ، به اڵم ش��ۆفێرانی ته كس��ی ئ��ه و هێڵ��ه پاره یه ك��ی زیاتر له و كه س��انه ده س��تێنن كه له پێشه وه داده نیشن، بۆ نمونه ئه گه ر نه فه رێك له سلێمانیه وه بچێت بۆ هه ولێر ئه وا

بڕی 5 هه زار زیاتری لێده س��تێنن، بۆ كه ركوكیش 2هه زار دینار زیاتر. یه كێك له و ش��ۆفێرانه ئاماژه به وه ده دات ك��ه هه ر وابوه و نازانن هۆی چیه كه پاره ی زیات��ر له هاواڵتیان

وه رده گرن.

رۆژانه‌‌‌40منداڵ‌په‌یوه‌ندی‌به‌سه‌نته‌ری‌فریاكه‌وتن‌ده‌كه‌ن

دانیشتن‌له‌پێشه‌وه‌‌پاره‌ی‌زیاتری‌ده‌وێت

گۆنا‌محێدین:‌به‌ناوی‌ئه‌مینداره‌وه‌‌به‌رنامه‌ی‌)گه‌اڵ(یان‌راگرت

عادل‌ئیمامی‌كۆیه‌‌توڕه‌یه‌

یاری‌‌Black‌Flagپڕفرۆشه‌‌له‌كوردستان

گۆنا محێدین

C M Y K

انه‌مرلــپه‌

وره‌وه‌چونه‌ژ

هاتنه‌ده‌ره‌وه‌

‌ره‌نگاڵه(401( سێشه ممه 2013/11/5 [email protected]@gmail.com (401( سێشه ممه ‌2013/11/5ره‌نگاڵه

گاکاوڕ

پێویستیت ماوه یه ئه م توڕه ی . زۆر به ئارامی زیاتره ، هه ندێ دان به خۆتدا به كێشه یه ك هه ست له وانه یه بگره ،

نه كه یت كه ڕویداوه .

ته ندروستی به چاودێری پێویستت هه ست ماوه یه كه هه یه ، زیاتر به ناڕه حه تی ئه كه یت به هۆی ئه و باره

ته تندروستیه ی كه روی تێكردویت.

كه ده بێت داراییت ده سكه وتی بڕێك ماوه یه كه پێیه وه خه ریكیت، ئاگاداربه ئه و بڕه پاره یه ناتوانێت كێشه كانت بۆ

چاره سه ر بكات.

هه مو خۆتبه بڕیاری خاوه نی خۆت به كه سانی تر مه به سته ، كاتێك پشت له قۆناغێكدای خه ڵكی چاو له تۆ بكه ن

بۆ كاره كانت.

كه ئیشێكی سه رقاڵی دوپشك: لێوه ربگریت. سودی ئه كه یت چاوه ڕێ به اڵم راستبێت بۆچونه كه ت له وانه یه

ئاگاداری ته ندروستی خۆتبه .

خزمه تۆو نێوان په یوه ندێكانی نزیكه كانت له دوركه وتنه وه یه ، پێویست بۆ خۆت ژیانی هه مو ناكات به وه

كاروباری رۆژانه ت ته رخان بكه یت.

به هۆی سه رقاڵی زۆر ماوه یه ئه م كه وتوه ئیشه ی هه مو ئه و له گه ڵ نێوانت په یوه ندی به سه رتدا.

خۆشه ویسته كه ت رو له الوازی ده كات.

په یوه ندێكانت سۆزداریه وه له روی پێویستت ده كات، له باشبون رو بۆ بنێیت هه نگاوێك چه ند به وه یه

نزیكبونه وه .

خه ریكه له و بارگرژییه ی كه ماوه یه كه توشیبویت رزگارت ده بێت، هه وڵه كانت زۆر به باشی گرتۆته ده ست بۆ زاڵبون

به سه ریدا.

ناو به رده وامه كانی شه ڕه به هۆی به ناڕه حه تی هه ست خێزانه كه ت خۆتت به ته واوه تی ئه كه یت و زۆر له خۆت ئاگات پشتگوێخستوه و

نه ماوه .

خۆشت هه واڵێكی هه فته یه ئه م راسته وخۆ كه ده گات به ده ست په یوه ندی به كه سێكی خۆشه ویستته وه

هه یه ، شه ممه رۆژی به ختته .

قرژاڵدوانه‌‌

هه واڵی كه سێكت به ده ست ده گات كه زۆر ده مێكه په یوه ندیتان نه ماوه ، به اڵم وه ربگریت ده رفه ته له م ده كرێت سود

بۆ ئاشتبونه وه .

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازووفه‌‌ریکشێر

10گۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ fashion دیزاینه ر و راوێژكاری "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات

safeen

.arif@

yahoo.

com

Twitte

r @Safe

enArif

Cloudy With a chance of Meat� .100balls 2

Carrie .9The Counselor .8

. years A Slave 7102Captain Phillips .6

Gravity .5Free Birds .4

3. بۆ یه كه م هه فته ی نمایشی فیلمی ئه مه ریك��ی )Last Vigas( به پل��ه ی س��ێیه م هاته ڕیزبه ندی سێ پڕ بلیت فرۆش��ی جیهانییه وه , ئه م فیلمه بڕی ت��ه واوی زیاتر ل��ه )5( ملیۆن دۆالری ئه مه ریك��ی گه ڕانده وه , ك��ه ته واوی تێچونی فیلمه ك��ه ته نها )28( ملیۆن فیلم��ه ئ��ه م ئه مه ریكیی��ه , دۆالری فیلمێكی كۆمیدییه له نواندنی ئه كته ره گه وره كانی هۆلیود )ڕۆبێرت دی نیرۆ, مۆرگان فریمان, مایكل دۆگالس و كێڤن كاڵین( كه باس له چوار هاوڕێ ده كات له كاتی ئاهانگگێڕانیان بۆ هاوڕێیه كیان بۆ پێش چونه ژیانی هاوسه رگیرییه وه ,

له ته مه نێكی گه وره دا.

له هه فت��ه ی )Bad GrandPa( .2دوه می نمایش��یدا به ته نه��ا بڕی زیاتر ل��ه )47( ملی��ۆن دۆالری ئه مه ریك��ی نۆكس��ڤیڵ(ی گه ڕانده وه ,)جۆن��ی باس��ی فیلمه كه س��ه ره كی ئه كته ری له وه كرد كه چیتر ناتوانێ وه كو شێوه ی خۆی فیلمی ڕاس��ته قینه تۆمار بكات, به اڵم وه كو ئه م جۆره كه س��ایه تیانه ی ناو فیله مه كه ئاسایییه , چونكه خه ڵك دێته وه , پی��ردا به كه س��انی به زه یی له ئاوێنه وه ئاگادارت��ان ده كه ینه وه كه ئه م فیلم��ه بۆ خ��وار ته مه نی )106(

نه شیاوه .

Ender s Game( .10( ب��ۆ یه ك��ه م هه فته ی نمایشی هاته پێشینه ی هه مو فیلم��ه پ��ڕ بلیتفرۆش��ه كانی ئه مڕۆی جیهان, ئه م فیلمه باس له ڕزگاركردنی زه وی ده كات به رامب��ه ر بونه وه رانی تر له دونیادا, له كاتێك چۆن بتوانن زه وی ڕزگار بك��ه ن, ش��ێوازی به هه مهێنانی فیلمه كه ش��ێوازیكی ج��وان و تازه یه , ئه م فیلمه توان��ی زیاتر له )9( ملیۆن یه كه می له هه فته ی بگه ڕێنێته وه دۆالر نمایشیدا, )هاریسۆن فۆرد( ئه كته ری زۆرترین له گ��ه ڵ فیلمه كه س��ه ره كی هه ڵبژارده كانی ئۆس��كار به شدارن له م

فیلمه دا. به هیوای كاتێكی خۆش...

به‌ز)به ز( نوێترین به رهه مه كانی سینه ما

ده خاته به رده ستتانكه ئه مڕۆ له جیهانی سینه مادا كراوه ن و

بڕی زۆرترین بینه ریانهه یه و پێشكه ش به ئێوه ی خوێنه ر

ده كرێن له پله ی 10 بۆ 1)سینه مای ئه مڕۆی جیهان لێره دا

بدۆه زه وه ، به شێوه یه ك هه رگیز نه تدیبێت(

گۆشه یه كی تایبه ته به سینه ما

11

له‌فه‌یسبوکه‌وه‌

ئ��ه وه ی چاوم��ان ده یبینێت ته نها گه نجان��ی خانم��ان و ڕاس��تییه , یه كجار به شێوه یه كی هه رێمه كه مان زۆر ترس��یان له زیادبونی كێشیانه س��ك و الی به ش��ی به تایبه ت��ی ڕانیان و, هه میشه ئێمه پێتانده ڵێین وه رزی سه رما كاتێكی زۆر گونجاوه بۆ ئه وه ی كار له و كێشه یه بكه یت و بتوانی��ت ئه و ش��ێوه یه ی كه خۆت ده ته وێت به ده ستی بهێنیت به هۆی

له به ركردنی پارچه ی ئه ستوره وه .ئه مجاره فاشیۆنی ئه مساڵ به ته واوی هاوكارتانه بۆ ئه م مه به س��ته , له م وه رزه وه ده س��تپێكی بابه ته كان��ی جلوبه رگ بۆ ساڵی داهاتو )2014( دوای باڵوكرای��ه وه , به ت��ه واوی كه له )پاریس(, فاشیۆن هه فته ی به ته واوی س��تایلی س��ااڵنی )90(گه وره بل��وزی گه ڕانده وه , ه كانی یاخود بل��وزی )هۆمیی( كه هه مو بلوزه گ��ه وره كان ده گرێت��ه وه كه هه ست به حه وانه یه كی زۆر ده كه یت له كات��ی له به ركردنیان��دا, لێره وه فێرت��ان ده كه ین كه چ��ۆن بتوانن ئه و بل��وزه گه ورانه ی ب��ۆ ماڵه وه

ئاماده بن ئێس��تا له به رتانك��ردون پێوه ی بۆ ده ره وه :

• ئه گه ر بل��وزه گه وره كه ت كورت و ته سكبو, ملوانه كه ی خواروه كه ی و پانتۆڵ��ی كابۆی ته س��ك و پێاڵوی ت��ه واو گونجاوه , له گه ڵیدا ب��ه رز زه ق زۆر ئیكسس��واراتی ب��ازن و پێویس��ته به بێ زنجیری مل, به اڵم ئاگاداری قژتبه به ش��ێوه یكی ڕێك ئاماده ی بكه ی��ت به بێ لولكردنی, به كارهێنان��ی عه ینه كی گونجاو بۆ

روخسارتت بیرنه چێت.گه وره ك��ه ت بل��وزه ئه گ��ه ر •گه وره و ملوانه ك��ه ی خواروه كه ی و له ژێ��ره وه پێویس��ته فراوانب��و, سترابێكی جیاواز له ڕه نگی بلوزه كه ت ئاره زوت له به ربكه یت )زه ق(, گه ر به ته نوره یه ئاگاداربه ده بێت له سه رو كورتبێت, بێت، وات��ه ئه ژنۆته وه ئه گ��ه ر ئاره زو به پانت��ۆڵ ده كه یت هه وڵب��ده پێش��ه كه ی بكه یته ناو پانتۆڵه كه ته وه , به ئاسانی ده توانیت له گه ڵ ئ��ه م ج��ۆره دا زنجیری مل به كاربهێنی��ت, قژت به و ش��ێوه یه

لێبكه یت كه خۆت ده ته وێت.

له‌م‌‌وه‌رزه‌دا‌بلوز‌بۆ‌هه‌موانه‌!

ئا: شاهۆ ئه حمه د

عادل ئیمامه كه ی شاری كۆیه ، له كه ناڵه كانی راگه یاندن توڕه یه و

پێیوایه كه ناهه قی به رامبه ر ده كه ن و به رهه مه كانیان په خش ناكه ن.

ناس��راو حه مه ده می��ن، فه ره ی��دون به حاجی توڕه هونه رمه ندێكی كۆمیدی ناس��راوی ش��اری كۆیه یه و ماوه ی 34 س��اڵه له ب��واری هون��ه ر كار ده كات، ئ��ه و نیگه ران��ه ل��ه وه ی كه ناڵه كانی راگه یاندن به یه كس��انی مامه ڵه له گه ڵ هونه رمه ندان ناكه ن و ده ڵێت، ئێمه زۆر به رهه می خۆمان پێشكه ش به هه ندێك له و كه نااڵن��ه كردوه به اڵم له به رئه وه ی

ئه وان گروپێك��ی خۆیان هه بوه یاخود به رهه می هونه رمه ن��دی خۆیان هه بوه

كاره كه ی ئێمه ی ره تكردوه ته وه .به كه سێكی ئه وه ی س��ه ره ڕای حاجی قس��ه خۆش ناس��راوه ب��ه اڵم ره خنه له هونه رمه ن��ده ت��ازه كان ده گرێ��ت و داوایان لێ��ده كات بازی گه وره نه ده ن و وت��ی " پێمباش��ه ئه و كه س��انه ی كه تازه ده س��ت به كاری هونه ری ده كه ن ب��ازی گه وره نه هاون به ڵكو چۆن ئێمه ده س��تمانپێكرد یه كه مه وه له پێچكه ی ئه وانی��ش چاو له ئێمه بكه ن پله به پله س��ه ربكه ون، م��ن دڵنیام ش��تی زۆر

باشیان لێده رده چێت".فه رویدون حه مه ده مین ناسراو به حاجی توڕه له ساڵی 1965 له دایكبوه و له ساڵی

1979 ده ستی به كاری هونه ری كردوه و به شداری چه ندین فیلم و درامای كوردی كردوه و له چه ندین فیلمی كۆمیدی رۆڵی گێڕاوه و له ئێستاش��دا له ش��اری كۆیه

سه رقاڵی كاری شانۆیه .

Assassin's Creed IV: Black Flag یاریكه یارییه كی به ناوبانگی جیهانیه ته نها له ماوه ی هه فت��ه ی یه كه میدا نزیكه ی 5 هه زار دانه ی له بازاڕه كانی كوردستان لێ

فرۆشراوه .یارییه كه كه 10/29 له بازاڕه كانی جیهاندا باڵوبۆیه وه و رۆژی پێنج شه ممه ی رابردو گه یش��ته بازاڕه كانی كوردستان، ته نها

له ماوه ی ی��ه ك هه فته دا 5 هه زار دانه ی لێ فرۆشراوه ، بڕیار ئه حمه د له سه نته ری دیاركۆ باس له وه ده كات كه ته نها له رۆژی یه كه مدا زیاتر له هه زار دانه یان له سیدی به به رده وامیش فرۆش��توه و یارییه ك��ه

هه وادارانی یارییه كه دێنه المان. Assassin's Creed IV: Black Flag كه نوێترین به شی یارییه كه و بۆ ئامێره كانی

ئێكس بۆكسی وه ن و 360و پله یسته یشن 3و4 ده بێ��ت و به كوالێتیه ك��ی به رزه وه به رهه مهات��وه و درێژه پێ��ده ری چ��وار به شه كه ی تره ، باس له وه ده كات له رێی ش��یكردنه وه و خوێندن��ه وه ی DNA ی ئه م س��ه رده مه وه ده توانرێت كه سێكی بچینه ناو ژیانی باوپیرانه وه و له وێشه وه كه س��ه كه درێژه به یاریك��ردن ده دات. كه له كوردس��تان یارییه كه هه وادارانی زیاتر له 6 مانگ��ه چاوه ڕوانی یارییه كه ده ك��ه ن ئام��اژه ب��ه وه ده ده ن، چێژی ئه م به شه ی له وه دایه كاری نوێی زۆری تێداك��راوه و ده توانێت وه ك به ش��ه كانی تری س��ه رنجڕاكێش بێت، رێباز عومه ر، 22 س��اڵ، ب��اس ل��ه وه ده كات هه ر یه ك��ه م رۆژی كڕینی یاریه كه ده س��تی به یاریكردن كردوه و تائێستاش له 33%ی هه مو یارییه كه ی بڕیوه و وتیشی: چیرۆكی یارییه كه سه رنجڕاكێشه و شایه نی ئه وه یه

یاریی پێبكه یت.

ئا: شاهۆ

پێشكه شكاری پێشوی به رنامه ی گه اڵ له كه ناڵی ئاسمانی سپێده كه ئێستا راگیراوه ، ئاماژه به وه ده دات به ناوی ئه مینداری یه كگرتوه وه به رنامه كه یان

راگرتوه .

پێشه كه ش��كاری محێدی��ن، گۆن��ا راگرتن��ی له ب��اره ی به رنامه ك��ه ، ئاس��مانی له كه ناڵ��ی به رنامه ك��ه ی س��پێده نیگه رانب��و له رونكردن��ه وه ی كه ناڵه كه و پێیوابو رونكردنه وه كه دوره له راس��تیه وه و وتی " به داخه وه سپێده باڵوكرده وه رونكردنه وه یه كیان ئه وكات

دور له راستی هه ندێك شتیان باسكردبو كه گوای��ه واده ی به رنامه كه ته واوبوه و ئه وان ح��ه رام و حه اڵلیان تێپه ڕاندوه , من نه مویست وه اڵمیانبده مه وه و له سه ر داوای هه ندێك ك��ه س وازمهێنا. گۆنا باس له وه ش ده كات كاتی نزیكبونه وه به رپرس��انی به رنامه كه له س��اڵیادی پێوه ك��ردوه و په یوه ندی��ان س��پێده داوای ئه وه یان كردوه ك��ه به رنامه كه پێیانراگه یان��دوه به رده وامبێ��ت و ده زانن. پێویس��تی به به رنامه یه ك��ی وتیش��ی: هه رچه ند بۆ من قورس��بو ب��ه رده وام گرفت��م بۆ دروس��تده كرا، نوس��ینگه ی داوای له س��ه ر ب��ه اڵم سلێمانی ده ستمپێكرده وه و به رنامه مان به رنامه مان گۆڕی و تۆماركردو ستایلی

ساڵیادمان ئاماده كرد.ناوب��راو ئاماژه ب��ه وه ده كات هۆكاری راگرتنی به رنامه ك��ه به هۆی توڕه بونی به رپرس��انی كه ناڵه ك��ه وه بوه دوای ئه وه ی س��كااڵی كردوه و وتی" ئه وه ی وایك��رد )گه اڵ(راگ��رن توڕه بونیان بو دوای ئه نجامی س��كااڵكه م كه له سه ر هه ندێك كێش��ه تۆمارمك��رد، ئه وه بو به رنامه كه م زۆر به خراپی ده س��تكاری ده ك��را به هۆی هه ندێ��ك بیانو. به اڵم ئه وه ی بۆ من ناخۆش بو ته شهیركردن بو به میوانێكم له س��ه ر ئه وه س��كااڵم ئه و ب��رده وه . تۆماركرد و س��كااڵكه م پێشكه شكاره باس له وه ش ده كات هه ر ش��تێكی تر له باره ی هۆكاری راگرتنی به رنامه ك��ه وه بوترێت ته نه��ا بیانوه و ئه مینداریش��ه وه "به ناوی وتیش��ی:

به رنامه كه یان راگرت".گۆن��ا محێدی��ن س��ه باره ت به گۆڕینی

به رێوه به ری پێش��و وتی " پێم سه یره پێش��و به رێوه به ری گۆڕا, به رێوه به ر له ن��او خانه واده یه كی هونه ر دۆس��ت و رۆشنبیردا په روه رده كراوه ئه و كێشه ی له گ��ه ڵ به رنامه ك��ه نه بو" ئ��ه و باس له وه ش ده كات ئه گه ر ئه و كه س��انه ی له ناو به ده س��ته وه یه لێپرس��راوێتیان كه ناڵه كه نه گۆڕدرێن، ئه وا سپێده هه ر

به و شێوه یه ی ئێستا ده مێنێته وه .سه باره ت به گه ڕانه وه ی بۆ به رده وامبونی له سه ر پێشكه شكردنی به رنامه ی گه اڵ، ناوبراو وتی " تا ئێستا بڕیارێكم نه داوه ب��ۆ گه ڕانه وه و، نازان��م زه مه ن بڕیاری چی ده دات، به اڵم نه ك س��پێده هه مو كه ناڵێكی كوردی به ماڵی خۆی ده زانم، زۆر ش��وێنیش په یوه ندیان پێوه كردوم

بۆ كاركردن".گه اڵ به رنامه ی پێشوی پێشكه شكاری ده ستیپێكرد به هونه ر "ئیسالم ده ڵێت بۆی��ه پێویس��ته پێش هه م��و كه س ئیسالمیه كان رێز له هونه رو هونه رمه ندان

بگرن".به رپرس��ی ئه وه ش��دا له به رامب��ه ر س��پێده كه ناڵ��ی به رنامه كان��ی ره تیده كاته وه به رنامه ی گه اڵ راگیرابێت و ده ڵێت "ئه و به رنامه یه رانه گیراوه به ڵكو واده كه ی ته واوبوه و پێویسته به رنامه ی

تر شوێنی پڕبكاته وه ".خالید محه مه د به رپرس��ی به رنامه كانی سپێده بۆ ئاوێنه وتی " ئێمه له كه ناڵی س��پێده خولی به رنامه كانمان ش��ه ش مانگ��ه ، به رنام��ه ی گ��ه اڵش ئێمه دو خ��ول ماوه مان بۆ درێژك��رده وه ، هه ر له سه ره تاشه وه له سه ر داوای خۆی ئه و

به رنامه ی پێشكه ش كردوه .

به ڕێوه به ری هێڵی فریاكه وتنی مندااڵن ئاماژه به وه ده دات

كه رۆژانه 40 منداڵ په یوه ندی به سه نته ره كه یانه وه ده كه ن بۆ

ئه وه ی یارمه تیانبده ن له و كێشه جۆراوجۆرانه ی روبه ڕویان ده بنه وه .

به ڕێوه ب��ه ری هێڵ��ی فریاكه وتن��ی

بێس��تون له س��لێمانی، من��دااڵن محه مه د ڕایگه یاند، رۆژانه 40 منداڵ به س��ه نته ره كه یانه وه په یوه ن��دی ده ك��ه ن و وتیش��ی: دوای ئ��ه وه ی به ژماره 116ه وه مندااڵن په یوه ندی ده كه ن ڕێنمایی و هاوكاریی ته واویان كێشه یه ك به هه ر ده كه ین سه باره ت

كه هه یانه . ئه و باسیش��ی له وه كرد زیات��ر ل��ه 70 الیه ن��ی په یوه ندیدار په یوه ندیی��ان پێ��وه ی هه ی��ه ت��ا له هاوكاریكردن��ی یارمه تیانب��ده ن

مندااڵن.پێیوایه كۆمه اڵیه تیش توێژه رێك��ی هه ر هێڵێك��ی فریاكه وتن كه ڕۆژانه

4سه عات كاربكات خزمه تێكی ئه وتۆ ناكات. دڵشاد حه مه ساڵح، پێشیوایه كه ئه و هێڵه ئه گه ر كه موكورتیه كانی بكرێ��ن ده توانێ��ت خزمه تی چاره مندااڵن ب��كات. هێڵ��ی فریاكه وتن به په له یه ، خێراو خزمه تگوزارییه كی

له ساڵی 2011 دامه زراوه .

شۆفێرانی گه راجی به غدا له شاری سلێمانی پاره ی زیاتر له و

كه سانه ده ستێنن كه له ناوی ئوتومبێله كانیاندا له پێشه وه

داده نیشن.سه ره ڕای ئه وه ی مه ترسی دانیشتن

له كوشنی الی ش��ۆفێر )پێشه وه ( زیاتره ، به اڵم ش��ۆفێرانی ته كس��ی ئ��ه و هێڵ��ه پاره یه ك��ی زیاتر له و كه س��انه ده س��تێنن كه له پێشه وه داده نیشن، بۆ نمونه ئه گه ر نه فه رێك له سلێمانیه وه بچێت بۆ هه ولێر ئه وا

بڕی 5 هه زار زیاتری لێده س��تێنن، بۆ كه ركوكیش 2هه زار دینار زیاتر. یه كێك له و ش��ۆفێرانه ئاماژه به وه ده دات ك��ه هه ر وابوه و نازانن هۆی چیه كه پاره ی زیات��ر له هاواڵتیان

وه رده گرن.

رۆژانه‌‌‌40منداڵ‌په‌یوه‌ندی‌به‌سه‌نته‌ری‌فریاكه‌وتن‌ده‌كه‌ن

دانیشتن‌له‌پێشه‌وه‌‌پاره‌ی‌زیاتری‌ده‌وێت

گۆنا‌محێدین:‌به‌ناوی‌ئه‌مینداره‌وه‌‌به‌رنامه‌ی‌)گه‌اڵ(یان‌راگرت

عادل‌ئیمامی‌كۆیه‌‌توڕه‌یه‌

یاری‌‌Black‌Flagپڕفرۆشه‌‌له‌كوردستان

گۆنا محێدین

بیروڕا(401( سێشه ممه 122013/11/5 [email protected]

)3)شارەکان و هه ڵبژاردن

شێوازی دەنگدانی شارەکانی کوردستان ش��تێکی زۆرمان لەس��ەر ژیانی سیاسی و ڕوانینی سیاس��ی و هۆشیاری سیاسی ئەو ش��ارانە پێدەڵێت. ئەگەر بەوردی سەیری ش��ێوازی دەنگدان��ی ش��ارەکان بکەی��ن لەدهۆک ک��ە جگ��ە بۆماندەردەکەوێ��ت تری کوردستان س��ەرجەمی ش��ارەکانی ش��اری فرەدەنگی و پلورالیزمی سیاسین و هیچ یەکێکیان لەڕووی سیاسییەوە بەته نها

هی ئەم یان ئەو هێزی سیاسی نین.با لەخوێندنەوەی ئەنجامەکانی ش��اری سلێمانییەوە دەس��تپێبکەین. ئەوەی ئەم ئەنجامان��ە نیش��انمانئەدات ئەوەی��ە کە س��لێمانی ش��اری پلورالیزمی سیاسییە. پێنج هێزی سیاسی لەم شارەدا ئامادەن کە کەسیان زۆرایەتی ڕەهایان نییە و کەسیان تاکە حاکم و دەسەاڵتداری ئەم شارە نییە. بزوتنەوەی گۆڕان کە لەهه مووان بەهێزترە نزیک��ەی 41 لەس��ەدی ژم��ارەی دەنگی ئەو ش��ارەی هێناوە، دوای ئ��ەو یەکێتی نیشتیمانی دێت به ڕێژەی بیست و هه شت و نیو، ئینجا پارتی به ڕێژەی یازدە لەس��ەد، کە شتێکی کەم لەیەکگرتو زیاترە به ڕێژەی لەسەدا دە و نیو، ئینجا کۆمەڵی ئیسالمی به ڕێژەیەک نزیک لەسەدا هه شت و نیوەوە. ئەم دیمەنە نیش��انمان ئەدات کە سلێمانی وەک پارێزگا شاری فرەڕەنگی سیاسییە و ئەوەی تیایداغائیبه ”پارتی سەرکردە“ یان ”حیزب��ی قائید“ە، پارتێ��ک کە زۆرینەی

دەنگەکانی شارەکەی بەدەستهێنابێت.وێنەکە لەهه ولێردا زۆر لەوەی سلێمانی هه ڵبژاردنەکان ئەنجام��ی نییە. جیاوازتر نیشانیداین کە لەهه ولێریشدا فرەدەنگییەکی سیاس��ی بەرچاو دەبینین کە ئەویش هێما ب��ۆ ئ��ەوە دەکات هیچ هێزێ��ک خاوەنی زۆرین��ەی دەنگەکان��ی ئەم ش��ارە نییە. پارتی لەهه ولێردا لەس��ەدا چل و هه ش��تی دەنگەکانی هێن��اوە) بێگومان بەو هه موو ناڕێک و پێکی و تەزویرو س��اختەکارییانەوە کە لەو پارێزگایەدا بیس��تمان و بینیمان( دوای پارت��ی گ��ۆڕان به ڕێ��ژەی نزیکەی لەس��ەدا ه��ه ژدە و نی��و، ئینج��ا یەکێتی بەڕێژەی لەس��ەدا س��یازدەی دەنگەکان و دواتر کۆم��ەڵ و یەکگرتو ه��ه ر یەکێکیان بەڕێژەی لەس��ەدا ش��ەش و نی��و، ئینجا دەنگی کەمەنەتەوایەتییەکان و ئەوانیتر کە بەسەریەکەوە نزیکەی لەسەدا حەوت و نیوی دەنگەکانن. ئەگەرچ��ی هه ولێر بەکردەوە لەژێ��ر کۆنت��رۆڵ و هه یمەنەی سیاس��ی و پارتیدایە، ئی��داری ئەمنی و س��ەربازی و لەڕووی سیاسییەوە دانیشتوانەکەی بەاڵم لەهه ڵبژاردندا دەنگدانیش��یان فرەڕەنگە و لەهه ولێریش��دا هیچ پلورالە. دەنگدانێکی هێزێ��ک دەنگی ڕەهای خەڵکی ش��ارەکە و

دەوروبەرەکەی لەگەڵدا نییە.ئەوەی بەش��ێک لەو دیمەن��ە پلورالەی ژیان��ی سیاس��ی لەکوردس��تاندا الیداوە، دهۆکە. دهۆک تاقە ناوچەی کوردس��تانە کە لەس��ەرو هه فتا لەس��ەدی دەنگەکانی بۆ ی��ەک هێزی سیاس��ی ڕۆیش��توە، کە پارتیی��ە. پارت��ی لەم ش��ارەدا زۆرینەی ڕەهای دەنگەکانی هێناوە و هێزە سیاسییە سەرەکییەکانی تری کوردستان وەک هێزی هێجگار بچ��ووک و پەراوێزیی دەرکەوتوون. بۆ نموونە گۆڕان لەدهۆکدا نزیکەی لەسەدا سێی دەنگەکان و یەکێتی شتێک لەسەروی لەس��ەدا پێنج و نیو و کۆمەڵی ئیسالمیش لەس��ەدا یەکی هێناوە. تاق��ە هێزێک کە لەسەروو لەس��ەدا دەی دەنگەکانی هێناوە یەکگرت��وە، یەکگرتو خاوەنی نزیکەی 13 لەس��ەدی دەنگەکانی دهۆکە. ئەم وێنەیە نیش��انمانئەدات ک��ە دهۆک ن��ەک ته نها شاری پلورالیزمی سیاسیی نییە لەئاستی دەنگداندا، بەڵکو به کردەوەش شاری هه رە سەرەکی و ڕەهای پارتییە. ئەو زۆرایەتییە ڕەهایەی پارتی لەدهۆکدا بەدەستیدەهێنێت، نوقسانییە کورتهێنان و ئەو س��ەرجەمی گەورانەی بۆ پڕدەکاتەوە کە لەناوچەکانی

تری کوردستاندا هه یەتی.ئەم دۆخە لەزۆر ڕووەوە دۆخێکی سیاسیی بونیادییە و پەیوەندی به پێکهاتەی سیاسی پارتی بەگش��تی و سەرکردایەتی پارتییەوە بەتایبەت��ی هه ی��ە. لەدواهه مین کۆنگرەی پارتیدا، کە لەکۆتاییەکانی س��اڵی 2010دا بەس��ترا، بینیمان ن��ەک ته نها ژمارەیەکی زۆری خەڵکی ئەم ش��ارەی کوردس��تان چوونە ناو سەرکردایەتی پارتییەوە، بەڵکو بارزانی لەبنەماڵەی گ��ەورەش ژمارەیکی

خۆش��ی بوونە ئەندامی سەرکردایەتی ئەم هێزە. جگە لهمەس��عود بارزانی و نێچیرڤان بارزانی كه وهك سهرۆك و جێگری سهرۆكی پارت��ی ههڵبژێردران، ههریهك لهمهس��رور بارزانی، س��یداد بارزانی، یوسف بارزانی، سیروان س��ابیر بارزانی، نهزههت بارزانی، موههیمهن بارزانی، شێخ ئهدههم ب�ارزانیش وه��ك ئەندام��ی س��هركردایهتی پارت��ی دیموكراتی كوردستان ههڵبژێرران.واتە له و هەزار پیاوەی کە مەس��عود بارزانی وەک ئەندامانی بنەماڵەکەی خۆی باس��یکردن، نۆ کەسیان بوون به ئەندامی سەرکردایەتی پارتی. ئەمە لەکاتێکدا ش��ارێکی گەورە و گرنگی وەک س��لێمانی، ک��ە نزیکەی دوو ملیۆن دانیش��توانی هه یە و یەکێکە لەشارە ه��ه رە گەورەکانی کوردس��تانی باش��ور، نیوەی رێژەی بنەماڵە هەزار کەسییەکەی بارزانی نوێنەریان لهسەرکردایەتی پارتیدا نیی��ە. ئ��ەم دۆخ��ە جارێکی ت��ر و زۆر کاندیدە ناوچەیی لەپاشخانی به ئاشکرایی هه ڵبژێراوەکان��ی پارتیدا ڕەنگیداوەتەوە. ل��ەو 3٨پەرلەمانت��ارەی پارت��ی کە بۆ پەرلەمانی کوردس��تان هه ڵبژێردراون 32 کەسیان خەڵکی بادینانن و ته نها ٦ کەسیان س��ۆرانین. ئەم��ەش مانای ئ��ەوەی ٨5 پارتی خەڵکی پەرلەمانتارەکانی لەسەدی بادینانن، لەکاتێکدا ژمارەی دانیش��توانی بەشە بادینانەکەی کوردستان ته نها 20 تا

30 لەسەدی دانیشتوانی کوردستانن.

ئەم دۆخە کێش��ە نەبوو گەر کوردستان خاوەنی دەس��ەاڵتێکی نیشتیمانی بووایە و لەناوەوە هه الر هه الر و پارچەپارچە نەبووایە. گەر واڵتەکە بەس��ەر چەندان خێزان و باڵی حیزبی و ناوچەی جوگرافی و دیالێکتی زمان و لێکدانەوەی ناکۆکی کوردبوون و تەفسیری ناکۆک��ی مێژووی کورددا دابەش نەبووایە. بوون��ی ئ��ەم دابەش��بوونە فرەالیەنان��ە وادەکات ئەو دۆخەی ئەمڕۆ لەش��ارەکانی کوردس��تاندا دروس��تبووە وەک دۆخێکی پڕ مەترس��ی ببینم. ئەو نەخشە سیاسییە تازەیەی لەدوای هه ڵبژاردنەوە دروستبووە، گەر مامەڵەیەکی عەقاڵنیی و وردی لەگەڵدا نەکرێ��ت، ئ��ەوا هه س��تی ناوچەگەرێتی و سیاس��ی خێڵگەرای��ی ش��ارچێتیی و بەڕادەیەکی ترسناک بەهێزدەکات. پارتی، دەسەاڵتەکانی هه رەگەرورەی بەش��ی کە هه رێم��ی کوردس��تانی لەبەردەس��تدایە، ه��ه م لەس��ەرکردایەتییەکه ی خۆیدا وەک پارتێکی سیاس��ی و هه م لەپێکهاتی ئەندام پەرلەمانەکانی��دا، زۆر به توندی به ش��اری دهۆک و ناوچەی بادینانەوە گرێدراوە. نەک ه��ه ر ئەمە پارتی ئ��ەم ناوچانە بەموڵکی خ��ۆی دەزانێ��ت و کۆنترۆڵێک��ی تەواوی کردون. لەدۆخی نەبوونی النی هه رەکەمی لەکوردستاندا و نیشتیمانی“ ”چوارچێوەی لەپاڵ ئەو داخرانەی دەسەاڵت لەکوردستاندا بەڕوی چەند گروپێکی بچووکدا، ئەم دۆخە تازەی��ە لەئاس��تی پەیوەندی ش��ارەکان لەگەڵیەک��دا، وادەردەکەوێت، وەک ئەوەی دهۆک به ناهه ق حوکمی هه موو ش��ارەکانی تری کوردستان بکات. ئەمەش نە لەقازانجی کوردستاندایە وەک کۆمەڵگایەکی پلورال و نە لەقازانج��ی ئەو شتەش��دایە کە ناوی

”مەسەلەی کورد“ە.

مه به ستمان له ناوچه كه ئه و جێگایه یه که له ئه ده بیاتی جیوپۆله تیکدا به ئۆراسیا ناوده برێت. ئۆراس��یا ئ��ه و ناوچه یه یه ک��ه ده که وێته نێ��وان کۆمه ڵێک هێزی گه وره وه: یه كێتی ئه وروپا له الی رۆژئاوا، روس��یا له الی باکور، چین له رۆژهه اڵت،

هیند له باشور.ئ��ه م له هه ن��اوی کوردس��تان له گه ڵ مامه ڵه ئێم��ه جوگرافیایه دایه. چه مک��ی جوگرافیادا وه ه��ا ناکه ین که خاس��یه تی له کۆمه ڵێ��ک بریتیبێ��ت چه سپیو. هه رچه نده گومان له وه نیه که جوگرافیا رۆڵ و گرنگ��ی تایبه تی هه یه له له قاڵبدانی هه ڵس��وکه وتی سیاس��ی به اڵم ئ��ه و رۆڵه تاقانه و بااڵده س��ته ی هاوس��فۆفه رو که س��انی وه ك که نیه، ماکن��ده ر بڕوایان وابو. ئه و دو که س��ه دامه زرێنه ری به باوانی ناویانمانهێنا که

زانستی جیوپۆله تیک داده نرێن.ب��ۆ ئ��ه وه ی رونت��ر بدوێی��ن ئێمه کوردس��تان وه ك چه ق وه رده گرین و واڵتی زلهێزی پاش��ان واڵتانی ده وروب��ه ری و جیهانی وه ك فاکته ری داڕێژه ری سیاسی

له ناوچه كه دا له به رچاو ده گرین.ئه م��رۆ کوردس��تان له پانتاییه ك��ی په س��یوه وه )بێده س��ه اڵت و په رته وه( ئام��اده. چ��االک و ب��ۆ ده گۆرێ��ت ده وروبه ری هێزه كان��ی له هه مانکات��دا هێزانه ئه م له گۆڕانکاریدان. کوردستان بریتین له تورکیا، ئێران: دو ده سه اڵتی مێژویی بااڵ به سه ر کوردستاندا. هه روه ها عه ره ب که خ��ۆی له عێراق و س��وریا و واڵتانی که ن��داو به تایبه ت س��عودیه دا ده بینێته وه. ده كرێ��ت جگه له ده وڵه ت پۆلێن��ی ئه م هێزانه به ش��ێوازی تایفی بکه ین به س��ه ر به ره ی ش��یعه و به ره ی سوننه دا. هه رچه نده ئه م پۆلێنه هێنده

ورد نیه.کوردستان له نێوان به ره ی عوسمانی و س��ه فه ویدایه، له نێوان به ره ی سوننه و ش��یعه دایه، له نێوان ب��ه ره ی رۆژئاواو به یه ك ی��ه ك س��ه ر ه تا رۆژهه اڵتدایه. ئامان��ج و گۆڕانکاریه كان��ی ئ��ه م واڵته شرۆڤه ده كه ین پاش��ان له ده رئه نجامدا

قسه له سه ر کوردستان ده كه ین.

تورکیا: خه ونی بااڵده ستی هه ڵبزڕکاوتورکیا ره نگه ئه مڕۆ به هێزترین واڵتی ناوچه كه بێت له روی ئابوری و سه ربازی و کاریگه ری��ه وه. دانیش��توان و پێگ��ه و ئ��ه م واڵت��ه ماوه یه ك��ه ده خوازێ��ت خ��ۆی وه ك مۆدێلێک ب��ۆ واڵتانی تری ده وروب��ه ری نمایش بکات. سیاس��ه ت داڕێژه رانی ئه مڕۆی تورکیا، پێویستیان به رۆژهه اڵتی ناوه راسته وه ك پانتاییه ك ک��ه تیای��دا بااڵده س��تبن، نمونه بن، خۆشه ویستراوبن و کااڵفرۆش بن. ئه گه ر بیری یه کێک له ئه ندازیاره كانی ئه م دیده وه ربگرین که داود ئۆغلۆیه؛ ئه و به کورتی دژ به مۆدێرنه یه له ناوچه كه دا. داود ئۆغلۆ بڕوای وه هایه هاتنی بیری ناسیونالیزم و شۆرش��ی پ��اش ک��ه عه لمانی��ه ت، فه ره نس��ی گه یش��توه ته ئه م ناوچه یه، هۆکاری س��ه ره كی له یه كترازانی تورک و رۆژهه اڵتی ناوه ڕاس��ته. ئه م لێکترازانه بوه ته هۆی خراپ له یه ك تێگه یش��تن و هه وڵی س��ڕینه وه ی یه كتر له یاده وه ری یه كتردا. داود ئۆغل��ۆ له الپه ڕه ی 443 ی چاپ��ی عه ره ب��ی کتێب��ی قواڵی��ی ستراتیژی باس له م سڕینه وه یه ده كات به ئاماژه ک��ردن بۆ قس��ه یه كی ئه لبرت حۆرانی ک��ه له مێژوناس��ێکی عه ره بی توێژینه وه یه ک هی��چ بۆچی پرس��یوه نی��ه ده رب��اره ی س��ااڵنی 151٦ هه تا س��اڵی 191٨ که سااڵنی ئاماده یی یان ئیستعماری عوسمانیه به سه ر رۆژهه اڵتی ناوه ڕاس��ته وه، له وه اڵمدا مێژوناس��ه كه ده ڵێت ئه م س��ه دانه هی��چ په یوه ندیان

به عه ره به وه نیه.ئه مرۆ تورکیا ده خوازێت له پاش ئه م بێته وه وێناکردن��ه خراپ س��ڕینه وه و ب��ۆ ناوچه كه وه ك هێزێک��ی خوازراوی ویس��تراو. به اڵم ئه م هه وڵه ئاسان نیه. چونکه هاتنه وه ی ت��ورک وه ك له بیری داود ئۆغلۆدا دیاره پێویستی به وه یه که گه النی تری ناوچه كه واز له ناسیونالیزمی

خۆی��ان بهێن��ن، له کاتێک��دا ت��ورک زیاترو زیاتر ناسیونالیس��تیتر ده بێت.

دوفاقیه تی گه وجانه یه.له راس��تیدا تورکی��ا ب��ۆ ماوه ی��ه ک س��ه رکه وتوبو له هه وڵ��ی هاتن��ه وه ی. به جۆرێ��ک بوبوه هێزێک ک��ه له هه مو ماڵێک و له هه مو خواس��ت و ئار ه زویه کی رۆژهه اڵت��ی له که س��ه كانی زۆرێ��ک ناوه راس��تدا ئاماده یی هه ب��و. تورکیا

ئه مه ی ناوده نا هێزی نه رم.ب��ه اڵم به هۆی گۆڕان��کاری ناوچه كه به هاری پێیده وترێت ئه وه ی به تایبه تی عه ره ب��ی، هه وڵ��ی تورکی��ا، ه��ه رزو شکس��تیهێنا، به تایبه تی پاش شۆڕشی گه النی س��وریا. س��وریا ئ��ه و واڵته یه تورکیاوه نزیک��ی له دۆس��تێکی ک��ه خێ��را ب��و به دوژمنێکی سه رس��ه خت. ئ��ه م وه رچه رخان��ه چاوه ڕوانکراوب��و. چونک��ه س��وریا و تورکی��ا له ئه نجامی به ه��اری عه ره بی هه ریه كه ی��ان چونه نێ��و ب��ه ره ی مێژین��ه ی خۆی��ان که س��وننه و ش��یعه یه. په یوه ندی تورکیا به سوننه وه کۆن و هه روه ها نوێشه. کۆن به وه ی عوس��مانیه كان ته نها سوننه یان به ئیس��الم زانیوه و هه رکه س��ێکی تری غه یره س��وننه وه ك غه یره موس��ڵمان یان کافر مامه ڵه ی له گه ڵدا کراوه، ئه مه به تایبه ت له مامه ڵه له گه ڵ عه له ویه كاندا به ڕونی دیاره. نوێیه تی سوننه ی تورکی له ئیسالمی نوێی تورکیادا ره نگده داته وه که هێزێکی ئایدیۆلۆژیه پش��ت به دیدی سوننه گه رایی ده به س��تێت به اڵم جودا ئ��ه م جوداییه له ئیخ��وان. هه رچه نده رێگ��ر نه بو ل��ه وه ی ک��ه تورکیا هه ر زو خۆی به دۆس��ت و نزی��ک به ئیخوان ببینێت وه ك هێزێکی هه ڵچو له ئه نجامی به هاری عه ره بی. هه ر زو تورک که وتنه که ڵکه ڵه ی ئه وه ی که له تونسه وه هه تا ئه س��ته نبوڵ ده بنه کۆمه ڵ��ه هێزێکی هاوپه یم��ان و هاوئیمان. دیاره به ش��ار خۆی ل��ه م هێزه دا نابینێته وه، هه روه ها تورکیاش به شار له م که وانه ی ئیخوانه دا

نابینێته وه.له میسر، ئیخوان پرۆژه ی به شکستی له س��وریا، له عێراق، تورکی��ا دوژمنی زیاتری بۆ دروس��ت بو له دۆست. دیاره دو فاکته ر هه بون له پش��ت شکس��تی ئیخوان��ه وه یه كی��ان هێ��زی عه لمانی

ئه ویتریان شیعه.تورکیا پاش شکستی له نزیکبونه وه ی له عێراقی شیعه به هۆی فشاری ئێرانه وه زیاتر و زیاتر له کوردس��تان نزیکبوه وه. ب��ۆ تورکیا ئه مرۆ هه رێمی کوردس��تان نه ك ته نها النکه ی بازار و س��ه رچاوه ی وزه و دۆستی نزیکه به ڵکو له هه مانکاتدا پانتاییه كه که ده رگا بۆ تورکیا ده كاته وه رۆژهه اڵتدا. له گ��ه ڵ مامه ڵه ك��ردن بۆ تورکی��ا جارێک��ی تر ده س��تبه رداری هه رێم��ی کوردس��تان نابێ��ت، به ڵکو هه ت��ا بێت زیاتر ئه م هه رێمه به خۆیه وه ده نوس��ێنێت. ده كرێ��ت به رونی بڵێین ئه مڕۆ مامه ڵه ی تورکیا له گه ڵ هه رێمدا رێک له مامه ڵه ی سوڵتانه كانی عوسمانی ده چێ��ت له گ��ه ڵ وال��ی ناوچه كان��ی بنده س��تیاندا. هه رچه ند مانگ جارێک

والی هه رێم بۆ تورکیا بانگ ده كرێت بۆ ئه وه ی رێنمایی پێبدرێت که چی بکات و

چی نه كات.لێره وه ده كرێت قسه له سه ر کۆنگره ی نه ته وه ی��ی بکه ین. ئ��ه م کۆنگره یه که بڕیاره له بیس��ت و پێنجی ئه م مانگه دا ببه سترێت ئێستا ئه گه ری زیاتری هه یه که نه به سترێت. ئه ویش له به ر ملمالنێی ئاشکرای نێوان پارتی کرێکاران و پارتی دیموکراتی کوردس��تان له سه ر کێیه تی س��ه رۆک. س��ه ره تا په که كه ویستیان به نه رمی پارت��ی دڵخۆش بکه ن به وه ی که رێگری ن��ه كات. به جۆرێک ئۆجه الن باسی له به س��ه رۆکبونی به رزانی ده كرد بۆ هه مو ک��ورد. به اڵم ه��ه رزو بۆیان ده رک��ه وت که پارتی به قس��ه ی خۆش رازی نابێت به ڵک��و ده یه وێت له رێگای ئه م کۆنگره یه وه مه سعود بارزانی ببێته س��ه رۆکی کوردس��تان. دیاره گه رچی ل��ه روی فیعلی��ه وه ده س��ه اڵتی پارتی ته نها له سنوری پارتیدایه، به اڵم له روی ر ه مزی��ه وه ئه مه وه ك ده س��تکه وتێکی گه وره ئه ژمار ده كرا. به تایبه ت له نه ستی بارزانی س��ه رۆکی پارتیدا الیه گران��ی کورده، نه ك ته نها هه رێم. ئه وه ی شایانی باس��ه تورکیایش پاڵپشته بۆ هه وڵێکی وه ها به وه ی که س��ێک به سه رۆکی کورد دیاریبکرێت که جێگای باوه ڕو متمانه ی به سه رۆکبونی ئۆجه الن ئه وانه. چونکه به خش��ینی س��ه نگێکی تره به ئه و، که راس��ته وخۆ کاریگه ری ده بێت له س��ه ر پێگه ی ل��ه روی ناوخ��ۆ و ده ره وه: که تورکی��ا پێیخ��ۆش نابێ��ت. چونک��ه کاتێک که دانوس��تان له گه ڵ الیه نێکدا ده كه ی��ت نابێت رێگاخۆش��که ربیت بۆ ئه وه ی الیه نه كه ی ت��ر ببێته به هێزترو بااڵتر. پاش��ان که ئۆجه الن له ناره زایی پارتی ئاگادارب��وه وه، هه وڵیدا مۆدێلی له پێناو بۆی��ه بهێنێت. هاوس��ه رۆکی ئه م��ه دا داوای له له ی��ال زان��ا کرد که هاوسه رۆک بێت. وه ك ده نگۆ هه یه که له یال ئه و پۆس��ته ی ناوێ��ت، به بیانوی ئه وه ی ک��ه دۆخی ته ندروس��تی ته واو نیه. دیاره ئه مه ره نگه ته نها بیانویه ك بێت بۆ س��ه ختی و مه حاڵی پۆسته كه. ئه مانه هه مو پاش��خانی ئه و کردارانه ی ترن که میدیای ک��وردی زۆر الوازانه و بێتوانا زار زارێنی پێ��وه ده كات،وه ك رێگرتن له س��اڵح موسلیم و خاوبونه وه ی پرۆسه ی ئاشتی و زۆر کاری تر. )ئێمه له چاره نوسی باس داهاتودا له شرۆڤه ی ناسیونالیزمی کوردی ده كه ین له سایه ی

پارتی و په که که دا(.

له روی گش��تی ناوچه ك��ه وه: ئه وه ی گ��ۆڕا ئه وه یه ک��ه ئه س��تێره ی هێزی س��وننه، که ماوه یه ک وه ها ده بینرا که له هه ڵكشاندایه، ئه مرۆ وا له داکشاندایه. له پشت ئه م داکشانه وه کۆمه ڵێک هۆکار هه ی��ه. بون��ی بیری تون��در ه وی و دژه رۆژئاوای��ی و دژ شارس��تانی الی هێزی قاعیده. وه هاب��ی، ئیخوان، س��وننه: ئه مریکا دۆس��تایه تی له رابوردودا گه ر بۆواڵتێکی وه ك س��عودیه له به ر نه وت بو، ئه مرۆ ئه مریکا پێویس��تی به نه وت نی��ه. به ڵکو به هۆی ش��ێله وه ئه مریکا ن��ه وت و غازفرۆش، به مزوان��ه ده بێته له بری کڕی��ار. ئه م��ه وه رچه رخانێکی له ئاسایشی نیش��تمانی واڵتانی گه وره که نداودا دروست ده كات. هه ر له ئێستاوه ئێم��ه ده رکه وته كانی ده بینین. واڵتانی

که نداو هه تا بێ��ت زیاتر له چین و هیند نزیکده بنه وه. له روی مامه ڵه ی بازرگانی و س��ه ربازی و وزه وه. هه ر ئه مه ش��ه که سعودیه كانی خستوه ته سه ر که ڵکه ڵه ی ترس��ێکی بێوێنه به وه ی بۆ یه كه مجار به زه ق��ی دژ به بڕیاره كان��ی ئه مری��کا له نه ت��ه وه یه كگرت��وه كان هه ڵوێس��ت وه رده گرن. ئه وه ی سعودیه لێیتۆقیوه ی��ان خه می ده خ��وات ژی��ان و مه رگی سوریه كان نیه، به ڵکو بااڵده ستبون یان ئه وه ی له راس��تیدا ئێرانه. گه ڕانه وه ی الی بنه ماڵه ی حاکمی س��عودیه نرخی نی��ه ژیان و ئ��ازاری مرۆڤ��ه. ناڕه زایی ده ربڕی��ن به و ش��ێوه زه ق��ه له الیه ن س��عودیه كانه وه ته نها نیشانه ی زه قی و

ترسناکی دۆخه كه یه.

ئێران: دیسانه وه سه رۆکێکی میانڕه وهاتنی رۆحانی بۆ سه رۆکایه تی ئێران الی زۆرێک وه ك کلیلی سیحری چاره سه ر ده بینرێت. ئه وه ی بۆ من جێگای گومانه ئه وه یه که ئه گه ر ته ماشای هاتن و چونی س��ه رۆکه کانی کۆماری ئیسالمی بکه ین ده بینین هه میش��ه جۆالنیکردنێک هه یه له نێ��وان توندڕه وو میان��ڕه ودا، به پێی پێداویستی دۆخه كه. بۆیه سه یرنیه که له پاش زمان ئاگرینێکی وه ك ئه حمه دی نه ج��اد که س��ێکی وه ك رۆحانی بێت. رۆحانی ئامانجی ئه وه یه که فشار له سه ر له ده س��تدانی به بێ ئێران که مبکاته وه هیچ پێگه یه ک. له وتاره كه ی له رۆژنامه ی واشنتۆن پۆست به رونی ئه وه ده بینرێت که داوای ئه وه ده کات که ئێران و ئه مریکا ده توانن پێک��ه وه هه ڵبکه ن؛ به تایبه ت که دۆخه كه وه های لێهاتوه که ئه مریکا توانای سه رکێش��ی س��ه ربازی نه ماوه له دونیاداو ناوچه ی که نداو ئه و بایه خه ی جارانی نیه بۆ ئه مریکا. ده كرێت لێره دا کۆمه ڵێ��ک هۆکار پێک��ه وه گرێبده ین، رۆژهه اڵت��ی ناوچ��ه ی که مبایه خ��ی ناوه راست بۆ ئه مریکا، قه یرانی سه ختی ئاب��وری ئه مریکا، خواس��تی ئێران بۆ گۆڕان��ی زمان��ی یان هه ڵس��وکه وتی، ئێران الیه نگران��ی به رگ��ری توان��ای له که وتن، فش��اری روسیا، نه بونی هیچ هێزێکی س��ه ربازی به دی��ل بۆ ئه مریکا بۆ هێرش��کردنه سه ر ئه س��ه د، هه مو پێکه وه هۆکار بن ب��ۆ ئه وه ی ئه مریکا بیه وێت له ئێ��ران نزیکبێت��ه وه. دیاره زۆره وه. به گومان��ی نزیکبونه وه ی��ه ك چونک��ه وه ك دیپلۆماتێک��ی ئه مریکی له جنێف ئاماژه ی پێ��دا فریودان له دی

ئێن ئه ی ئێرانیه كاندایه.داکشانه دا هه ڵکش��ان و ئه م له نێوان

هه رێم حکومه ت پێکده هێنێت.

حکومه تی هه رێمی داهاتو له هه ڵبژاردن��ی راب��وردودا هێزێکی براوه ی یه كالییک��ه ره وه نه هاته ئاراوه. بۆیه حکومه ت ده بێت هاوپه یمانی بێت. هاوپه یمانیه كه ی پێشو ئه مرۆ له کۆمه ڵێک یه كێتی، مه رگی قه یران��ی قه یراندایه: ده سه اڵت و له ده ستدانی ترسی قه یرانی توانه وه، قه یران��ی واڵتانی ناوچه كه بۆ له ده س��تنه دانی دۆسته كانیان له پێگه ی ده س��ه اڵت. ئێمه له دی��دی ده ره كیه وه زیات��ر ده ڕوانی��ن. بێگوم��ان هه ریه ك له تورکی��ا و ئێ��ران ئامانجی��ان ئه وه یه که دۆس��ته كانیان له ده س��ه اڵتدابن بۆ به رژه وه ندیه كانیان له رێگایانه وه ئه وه ی بپارێ��زن و ئامانجه كانی��ان بهێننه دی. ب��ه اڵم کاتێ��ک ئێ��ران وه ك هێزێکی گه ڕاوه بۆ نێو کۆمه ڵگای نێوده وڵه تی و الوازبونی نه یاره كانی ی��ان بێتواناییان ئێران ئه وا پالنه کانی��ان له ئه نجامدانی گ��ه وره وه به گورژمێک��ی ده خوازێ��ت هه رێم��دا داهات��وی له حکومه ت��ی ئاماده بێت. یه كێتی وه ك هێزی نزیک و پیاده ك��ه ری ئه جێن��دای ئێرانی��ه كان ره نگه تینوێتی ده س��ه اڵتی نوێی ئێران نه شکێنێت له ناوچه یه كی زۆر هه ستیاری وه ك هه رێمی کوردستاندا. بۆیه ئاساییه ک��ه ئێ��ران له هه وڵ��ی ئه وه دابێت که چۆن یه كێت��ی کاریگه ربێت له حکومه ت داهاتودا. رێگایه ك بۆ ئه مه ئه وه یه که یه كێتی فشاری له سه ر که مبێت کاتێک له حکومه تدای��ه. ته نها رێگاش بۆ ئه مه بونی حکومه تی بنکه فراوانه. به تایبه تی گۆڕان ئه و هێزه یه که زیاتر کوردستانیه

له وه ی ئێرانی یان تورکی بێت.بۆیه ئه گ��ه ر یه كێتی ئامرازی ئێرانه و پارتی ئام��رازی تورکی��ا له حکومه تی داهات��و، ده بێ��ت گ��ۆڕان ئ��ه و هێزه پارس��ه نگه بێت که چۆن هاوس��ه نگی له نێوان ئه م هێزه دراوسێیانه دا دروست ب��کات به ئامانج��ی خزمه ت��ی هه رێمی

کوردستان.

دەرەنجامی‌هه‌ڵبژاردنەکان

گۆڕانی‌جیوپۆله‌تیکی‌ناوچه‌كه‌و‌کورد

سه ردار عه زیز

ئەو نەخشە سیاسییە تازەیەی لەدوای

هه ڵبژاردنەوە دروستبووە،

گەر مامەڵەیەکی عەقاڵنیی و وردی

لەگەڵدا نەکرێت، ئەوا هه ستی ناوچەگەرێتی و

شارچێتیی و خێڵگەرایی سیاسی

بەهێزدەکاتئه گه ر یه كێتی

ئامرازی ئێرانه و پارتی ئامرازی تورکیا له حکومه تی داهاتو،

ده بێت گۆڕان ئه و هێزه پارسه نگه بێت که چۆن هاوسه نگی له نێوان ئه م هێزه

دراوسێیانه دا دروست بکات

ئه مڕۆ مامه ڵه ی تورکیا له گه ڵ هه رێمدا

رێک له مامه ڵه ی سوڵتانه كانی

عوسمانی ده چێت له گه ڵ والی ناوچه كانی بنده ستیاندا. هه رچه ند

مانگ جارێک والی هه رێم بۆ تورکیا بانگ

ده كرێت بۆ ئه وه ی رێنمایی پێبدرێت که چی بکات و چی نه كات

ئێم��ه وه ك ك��ورد له و دنی��ا گه وره و پان و پۆڕه دا به چیمان��ه وه دیارین، دنیا به خێرای��ی ده گۆڕێ��ت و ئێمه ش هێش��تا گرفتی ئه وه مان هه ی��ه ناتوانین پێكه وه دابنیش��ین، ناتوانین النیكه م له ئاس��تی به رپرس��یاره تی ئه م قۆناغه دا بین، دنیا به خێرایی له گۆڕاندایه ، گه شه یه كی ئابوری خێرا، كه مبونه وه ی هه ژاری ، كه مبونه وه و تا ئاس��تی نه مان نه مانی نه خوێنه واری ، گ��ه ڕان ب��ه دوای به خت��ه وه ری زیاتردا، لێ له كوردس��تان له و ش��وێنه ی له سه ر نه خش��ه ی جیهان تا ئێس��تا ناوی نیه ، س��ه ره تایی تری��ن بنه ماكان��ی گفتوگۆو میتینگ و لێكحاڵیبون بونی نیه ، هه ركه س پێیوایه هه قیقه ت الی خۆیه تی و الی ئه وی تر نا، ئه مه له ناو سیاس��یه كاندا له سه ری س��ه ره وه رونتر دیاره ، بارزانی كه ئه مڕۆ بمانه وێ یان نا به رپرس��یاره تیه كی زیاتر له وان��ی دیكه ی له ئه س��تۆیه ، ئه مه نه ك له به رئه وه ی پۆس��تی س��ه رۆكی هه رێمی هه یه ، یان پێیدراوه ، یاخود ماوه كه ی بۆ درێژكراوه ته وه ، نا له به رئه وه ی حزبه كه ی كوردس��تانی باش��ور" ئاستی له س��ه ر عێراق" نه ك ئه وه ی ك��ه وه زیری نه وتی هه رێم له توركیا وتی وا س��ه یرمان بكه ن

وه ك ش��ارێكی توركیا، زۆرترین كورسی پارله مان��ی هێن��اوه ، لێ ئ��ه م زۆرترینه به س نیه بۆ ئه وه ی حكومه تێكی دروست بنی��اد بنێین، ل��ه م بارودۆخ��ه ی دنیادا چۆن بۆ س��ه ركرده ی واڵت��ه گه وره كان به رپرس��یاره تیه كه زیات��ره ، ب��ۆ واڵته بچوكه كانیش هه مان به رپرس��یاره تی بۆ ن��اوه وه و ده ره وه هه یه ل��ێ به قه باره ی جیاوازت��ر، ئ��ه ی ئه گ��ه ر تۆ له س��ه ر نه خش��ه ی جیهان نه بیت، ئایه ئه ركه كه قورستر نیه ، له كوردس��تان له م به شه ی كوردستان، لێره كه ئێمه ژیان ده كه ین و بارودۆخی ئێس��تامان له گه ڵ ده س��اڵ له مه وبه ر جیاوازه ، كاره كته ره سیاس��یه جیاجیاكان رۆڵی جیاجیا ده بینن، رۆڵی مامۆس��تا عه لی باپیر وه ك كاره كته رێكی سیاسی ئیسالمی له په یوه ندی به ده ره وه ، له ئاش��تی و ئارامی كۆمه اڵیه تی ، جیاوازه له رۆڵی كاك نه وش��یروان مسته فا، وه ك چۆن رۆڵی مامۆستا سه الحه دین به هائه دین له رۆڵی كاك مه سعود بارزانی جیاوازه ، لێ له كۆتایدا ته واوكاریه كه هه رئه وه یه ده بێت هه م��و هه بن، هه مو رۆڵ��ی خۆیان یاری بكه ن، له وه ناچێت ئێمه خوێندنه وه مان بۆ ئه مه له جێی خۆیدا بێت، ئێمه له نێو ئه م ماڵه بچوكه دا كه له س��ه ر نه خشه ی دنیا بونی نیه نه توانین له رۆڵ و كاریگه ریه كان بگه ین و خاڵه كۆكه ره وه كان نه دۆزینه وه ، چۆن ده توانین به چه ندین باڵی شكاوه وه له و دنیا فراوانه دا بفڕین، چه ند ئه سته مه م��رۆڤ نه زانێ بۆ س��به ینێ ده بێت چی بكات، دۆس��تێك كه له ناوه ندێكی بڕیاردا كار ده كات پێیوت��م : بابایه ك��ی ك��ورد پێیوت��وه ، ئێوه كێش��ه تان ئه وه یه ئه و ش��ه ڕه ده كه ن، دژایه تی ی��ه ك ده كه ن، له س��ه ر یه ك ده خوێنن، لێ كێماسیه كی

گه وره ت��ان ئه وه یه له پش��تی پ��ه رده وه ناتوانن " پس��ه پس��ێ " بكه ن یان وه ك ده ڵێن فسكه فسكی پشت په رده تان نیه ، واته گفتوگۆی كورده واریتان نیه ، زۆرجار ئێمه دڵم��ان به وه خ��ۆش ده كه ین ئه و براده رانه له پش��تی كامێراوه قسه و باسی

خۆیان هه یه كه نیانه .ره نگه هه ندێ جار ئیت��ر ببێته عه یبه ئه وه ن��ده بڵێی��ت، كاك��ه ئیت��ر جگه له جیاوازی رۆڵه كان با شتێكی دیكه شتان هه بێت، ده پرس��ی تۆ بڵێی خۆیان ئه وه نه زانن، ئه وه س��ه یر نیه ل��ه م دنیایه دا

ك��ه ته كنه لۆژی��ای زانی��اری كردویه تی بابایه ك��ی بچ��وك و زۆر به گوندێك��ی هه واڵگری ئه مه ریكی له نێو ئۆفیس��ه كه ی خۆیه وه گ��وێ له ملیاره ها ده نگی ئه وانی تر ده گرێت، له نێوان س��ێ پارێزگای زۆر بچوكی س��ه ر ئه م گۆی زه ویه چوار پێنج كاره كته ری سیاس��ی كورد به مانگ نه ك یه كت��ر نابین��ن و حاجی ق��ادر وته نی " ته دبیر ناكه ن به بێده نگ" ته له فونیش بۆ یه كتر ناكه ن، ئه رێ ئه وانه ناتوانن مانگی ج��ارێ پێكه وه دور له چ��اوی كامێراكان نانێك بخۆن و به رنامه كانی یه كتر گفتوگۆ بكه ن، ی��ان ئه م كورده هه ر ئه و به زمه ی پێخۆش��ه كه ئ��ه وڕۆ ده گ��وزه رێ و هیچ پڕۆژه یه كی نیه بۆ سبه ی ، ئه مه ریكا واڵتی نه ت��ه وه ی دیاریكراو نیه ، لێ بۆ ده وڵه تی ئه مه ریكا هه ر هاواڵتیه كی ئه مه ریكی نرخ و به های خ��ۆی هه یه ، بۆیه ل��ه ده ره وه ی واڵته كه ی خۆیش��یاندا نایانه وێ ئه و نرخ و به هایانه نادیده بكرێن، ئه مه ریكیه كان كه ئه مه ریكایب��ون كۆیانده كاته وه بۆ ئه وه ی ببنه هاواڵتی كه ونی له ده ره وه ی نیشتمان و كیشوه ره كه ی خۆیشیان قوربانی له پێناو ئامانجه كانی خۆیاندا ئه ده ن، ئه مان هه ر ئه وان��ه ن كه چه ند س��اڵ له مه وبه ر ئێمه جیهانی ، ئیمپریالیزم��ی پێمانده گوت��ن جا خۆ ره نگه هه ر وابێ��ت و له گه مه یه كی ب��ه زاراوه كان جێگۆڕك��ێ زمانه وانی��دا كرابێت، وه ك ئه وه ی ده كرێ له رسته یه كدا ش��ه یتان له بری فریش��ته یان فریش��ته له بری ش��ه یتان دابنرێ��ت، كه چی ئێمه كه ژماره مان به قه د ژماره ی دانیش��توانی گوندێكی چین یان هیندس��تانه ، ناتوانین پێك��ه وه بی��ن، زه ویمان هه ی��ه ، نه وت و

سامانی سروشتیمان هه یه ،

رێبین هەردی

"یەکەم ئامانجی هەر فێرکارێکی سودبەخش ئەوەیە قوتابیانی فێری ئەوە بکات کە راستیە "بێزارکەر"

یان تاڵەکان بناسێت. مەبەستم ئەو راستیانەیە کە

بۆ بڕوای گروپەکەیان بێزارکەرە، بۆ بڕواکانی هەر حیزب یان گروپێک

کۆمەڵێک راستی هەن کە بێئەندازە تاڵ و بێزارکەرن"

ماکس فیبەر

راس��تیە تاڵەکان هەمیش��ە هەن، بەاڵم )ئەمەش خۆی گرنگە( مەرجی سەرەکی هەمو ناسینێکی راستەقینە، لەزانینی ئەم راستیە تااڵنەوە دەست پێئ��ەکات. ئەتوانیت ئەم راس��تیانە ه��ەر ئەتوان��ی لەبەرچإونەگری��ت، فەرامۆش��یان نەزانیت و بەڕاس��تیان بکەیت، بەاڵم ئەوەی ناتوانی بیکەیت رێگریکردن��ە لەباجی ئ��ەم نەبینین و فەرامۆشکرنە کە دره نگ یان زو ئەبێت بیدەی��ت. یەکێک لەه��ەرە گرنگترین ئەو ش��تانەی دیموکراس��ی ئەتوانێت بەرهەمیبێنێ��ت ئەوەیە کە هەمیش��ە بەر ئەو راس��تیە تااڵنە ئەکەوێت کە بۆ بیروڕاکانت بێزارکەرن. دیموکراسی راستەقینە لەبەرئەوە دیموکراسی نیە کە فرەیەک��ی سیاس��ی بێناوەڕۆکی تێدایە، لەبەرئ��ەوە نیە کە هەرچەند س��اڵ جاریک خەڵکی ئەچنە س��ەر س��ندوقی دەنگ��دان و نوێنەرەکانیان هەڵئەبژێرن، لەبەرئەوە نیە کە س��ێ دەس��ەاڵتەکەی لەیەک جیاکردۆتەوە، بەڵکو لەبەرئەوەیە جۆرە سیستەمێکە کە بەردەوام راس��تیە بێزارکەرەکانت ئەخات��ە ب��ەردەم و بیرتئەخاتەوە تۆ تاکە گ��روپ و تاکە هێزێ��ک نیت کە راستی ئەڵێیت. بگرە هیچ هێزێک یان بڕواکانی ئامان��ج و ناتوانێت گروپێک ئامانجیتردا ب��ڕواو لەنەبون��ی خۆی دروس��ت بکات. ماکس فیبەر راستی ئەگوت : "بەرزتری��ن ئەو ئامانجانەی ئەمانهێنن��ە ش��ێوە بەبەهێزتری��ن لەبەرامبەرو جۆش و خرۆش، هەمیشە لەملممالن��ێ لەگ��ەڵ ئامانج��ی تردا دروس��ت ئەب��ن، ئامانجیت��ر کە الی کەس��انی تر رێک بەهەمان ئەندازەی ئامانجەکانی ئێمە پیرۆزە". بەرکەوتن بەرای جیاوازو بەو بۆچونانەی کە بۆ جەوهەری "بێزارکەرن"، بیروڕاکانمان راس��تەقینەی دیموکراسیە، بەبێ ئەم بەرکەوتن��ە، بەبێ ئ��ەوەی بەر ئەو راستیانە بکەوین کە هەست بەتاڵێتی بۆ بیروڕاکانمان ئەکەین، ناتوانین قسە لەدیموکراسی بکەین. دیموکراسی هەر ئ��ەوە نیە کۆمەڵیک هێزی سیاس��ی هەبن کە لەبەر ئەم��ری واقع ناچارن لەپاڵ یەکدا بژی��ن، ئەمجۆرە فرەییە بەکلتوری پەیوەن��دی درۆزنانەی��ەو نیە، چونکە فرەییەکە دیموکراسیەوە هێ��ز ت��ەرازوی بناغ��ەی لەس��ەر راوەستاوەو چاوەڕێی دەرفەتێک ئەکات بۆ ئ��ەوەی ئەم ت��ەرازوە تێکبچێت و بەرامبەرەک��ەی لەناوبەرێت، ئەمجۆرە فرەییە هەمیش��ە لەدۆخی ش��ەڕێکدا ئەژی کە هێش��تا کاتی دەستپێکردنی نەهاتوە، ن��ەک لەدۆخی پێکەوەژیانی ئاش��تیانەدا. لەبەرئەوەش سیاسەتی بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ ئەم فرەییەدا، پێکنەگەیشتنی بەدۆخێکی درێژەدانە بەردەوام، نەک هەوڵدان بۆ رێکەوتن و ل��ەو دیموکراس��ی بەیەکگەیش��تن. ش��وێنانەدا نیە کە هاوس��ەنگی هێز وایکردوە هێزە سیاس��یە جیاوازەکان لەگەڵ یەک��دا بژین، بەڵک��و ئەوەیە ئەوەیان هێزە سیاس��یە جیاوازەکان قەبوڵکردبێت لەپاڵ یەکدا بەئاشتیانە بژین و ئامادەی رێكەوتن و لیکتێگەیشتن ب��ن. بەمانایەکی ت��ر ملمالنێی هێزە جی��اوازەکان ئەبێت لەس��ەر بناغەی دژایەتیکردن بێ��ت نەک دوژمانیەتی. دژایەتی بەو مانەیەی هەر هێزو گروپێک هەوڵبدات لەتوندوتیژی دور بەرێگەی بۆچونەک��ەی خ��ۆی لەن��او زۆرترین خەڵک��دا باڵوبکاتەوەو هەوڵیش��بدات پوچەڵبکاتەوە نەیارەک��ەی بۆچونی بەو هوش��یاریەوە کە بۆ هەمو الیەک ئەستەمە بتوانێت سەرتاسەری خەڵکی بەرامبەرەکەی ب��کات و رازی بەخۆی لەئەڵقەی ملمالنێک��ە بخاتە دەرەوە. خەونی راکێش��انی سەرجەم کۆمەڵگا

ب��ۆ بۆچونک��ەی خ��ۆت، تەنه��ا تا ئەوکاتە رەوایە کە وەک هاندەرێک بۆ بەردەوامی و کارک��ردن بونی هەبێت، ئەوکاتەش ئەبێتە ش��تێکی ناڕەوا کە لەس��ەر بناغەی لەناوبردنی ئەوی تر دابمەزرێت، ئەوی دی هەمیشە هەیەو هەڵگری بی��روڕاو بۆچونێکە کە وەک ئێم��ە الی پیرۆزو راس��تە. ئەمە ئەو ناس��ینە راس��تەقینەیەیە کە ماکس فیبەر ئەیگوت فێرکاری س��ودبەخش

ئەبێت فێری خوێندکارەکانی بکات.هەڵبژاردن��ی س��اتەوەختی دیموکراسیانە لەو روەوه گرنگە کە ئەم راستیە بەئاشکراو بێپەردە، بەرجەستەو ئاشکرا ئەکات. چونکە لەهەڵبژاردنداو لەگەڵ ئەوەش��دا کە هەمو هێزەکانی هەم��و توانا مادی و مرۆیەکانی خۆیان ئەخەن��ە گەڕ، دواج��ار ئەنجامەکانی چی بن، ئەو راس��تیە "بێزارکەرە" بۆ بیروڕاکانی خۆیان ئەبینن کە هەمیشە هێزو گروپی ت��ر هەن کە قەناعەتیان ئ��ەوان سیاس��تەکانی بەبۆچ��ون و نەکردوە، هەڵبژاردن لەبەرئەوە گرنگە هێزەکانی لەخۆشخەیاڵی دەرئەهێنێت و ئەیانگێڕێت��ەوە ب��ۆ واقعێکی مادی و

بەرجەستە کە لەناویدا ئەژین.ب��ەاڵم لەگەڵ ئەوەش��دا هەمیش��ە هێزگەلێک هەن ک��ە هەڵبژاردن نەک ئەم پەیامەی��ان پیناگەیەنێت، بەڵکو سورتریان ئەکات لەسەر ئەوەی دانی پێ��دا نەنێن و مامەڵەی لەگەڵ نەکەن. رێ��ک وەک ل��ە دۆخ��ی هەڵبژاردنی روئ��ەدات، کوردس��تاندا هەرێم��ی لەگەڵ ئەوەش��دا کە دوا هەڵبژاردنی کوردستان ئەوەی ئاشکراکرد کە هیچ هێزێک بەتەنیا ناتوانێت تەعبیر لەڕای بکات و زۆرینەی خەڵکی کوردس��تان هەمو هێ��زەکان تەنه��ا کەمینەیەکی لەگەڵ ب��ەاڵم لەگەڵ��ە، خەڵکی��ان ئەوەش��دا هەردو هێزی دەس��ەاڵت وا رەفتارو قسە ئەکەن کە جگە لەخۆیان هیچ هێزێکی تر بونی نیە کە شایستەی ئەوە بیت گوێی لێبگیرێت و داواکانیان بەهەن��د وەربگیرێت. سیاس��ەتی دو هێزەکە سیاس��ەتی مامەڵەکردن نیە لەگ��ەڵ ئەنجامەکان��ی هەڵبژاردن��دا وەک فاکتێکی بەرجەس��تە کە ئەبێت ش��ێوازی کارک��ردن و بیرکردنەوەیان بگۆڕێت، بەڵکو سیاسەتێکە کە هەوڵی ئۆپۆزسیۆنی ماندوکردنی ش��کاندن و تا ئ��ەو کاتە بەرزکردۆت��ەوە کە واز ناچ��ار بێن��ن و، لەداخوازیەکانی��ان بەقەبوڵکردن��ی ش��تێكیان بکەن کە خەڵک لەبەرئ��ەوە دەنگی پێداون کە

ئامادە نەبن قەبوڵی بکەن.

13 )401( سێشه ممه 2013/11/5 [email protected]بیروڕا

راستیە "بێزارکەرەکان"

بارزانی و مه تبه خی لێكگه یشتن

خەونی راکێشانی سەرجەم کۆمەڵگا

بۆ بۆچونکەی خۆت، تەنها تا

ئەوکاتە رەوایە کە وەک هاندەرێک بۆ بەردەوامی و کارکردن بونی

هەبێت، ئەوکاتەش ئەبێتە شتێکی

ناڕەوا کە لەسەر بناغەی لەناوبردنی

ئەوی تر دابمەزرێت

19 »» 19 »»

له تیف فاتیح فه ره ج

بۆ ئ��ەوەی بتوانین لەس��ەر نەتەوە بدوێی��ن وەک چەمکێک و دیاردەیەک کە لەناو خۆیدا ئەو توخمانە کۆدەکاتەوە کە پێکەوە سروشت و پێکهاتەکانی کۆمەڵە مرۆڤێ��ک دیاریدەکات ک��ە له مێژووی ژینیالۆژی و توێژین��ەوە مرۆڤایەت��ی و ناوی رەگەزو له ژێر ئەنترۆپۆلۆژیەکاندا )کۆمیونیت��ی( و جڤ��ات کۆمەڵگ��ەو گروپ و دانیش��توان و، دواتر له ژێر ناوی نەتەوەدا هاتووە، ئەوا پێویس��تمان به رونکردنەوەی پەیوەندی نێوان نەتەوەو یان )نەتەوەپەرس��تی ناس��یۆنالیزم بزوتن��ەوەی نەتەوەی��ی( هەیە. لێرەدا لەس��ەر ئەو تێزە دەدوێ��م کە پێیوایە نەت��ەوە به رهه می ناس��یۆنالیزمە، واتە بزوتنەوەیەک��ی نەتەوەیی کە هەڵگری خۆی تایبەتمەندەو ئایدیۆلۆژیایەک��ی لەس��ەرئاماژەو س��یمبوڵەکانی نەتەوە دادەمەزرێنێ هەوڵدەدات کە سەرجەمی گوت��ارو بیرکردن��ەوەی ئەندامەکان��ی نەتەوەیی��ەکان خەم��ە ل��ەدەوری کۆبکاتەوە. دواجار ئەو هۆش��یارییەی دروس��تیدەکات و بزوتنەوەی��ە ئ��ەم له هەوڵ��ی بەرهەمهێنانەوەی��دا دەبێ، بریتیە له هۆش��یارییەکی نەتەوەیی کە له زۆرب��ەی بارەکاندا فۆرمێکی لۆکاڵی و ناوچەیی وەردەگرێ. گرفتی گەورەی ئەم فۆرمە له هۆشیاری هەر به تەنها ئەوە نیە کە نەتەوەپەرس��تی و نەتەوە لەسەروو هەموو پێدراوە ژیاریی و سیاس��یەکانی دیکەوە دادەنێ، بەڵکو ئەم هۆشیارییە دوو گرفت��ی گ��ەورە دەهێنێتەکایەوە. یەکەم، لەبەرئەوەی هۆشیاری نەتەوەیی دەس��تکردو بەرهەمی ئایدیۆلۆژیایەک و ئ��ەم ئایدیۆلۆژی��ە، بزوتنەوەیەک��ی هۆش��یارییە توانایەک��ی گ��ەورەی بۆ هەیە. وات��ە به فەندەمێنتاڵیس��تبوون لەبەرئەوەی ئ��ەم ئایدۆلۆژیایە پێیوایە کە رەگەز و نەتەوەی��ەک هەیە کە ئەو کۆمەڵێک خاوەنی دەکات و نوێنەرایتی تایبەتمەن��دی ناوچەی��ی � جیۆگرافی و زمانەوان��ی و کولتوری��ەو مێژوویەک��ی

دێرینی هەیە کە باوباپیرانیان لەس��ەر ئەو خاک��ە بنیاتی��ان ن��اوە، لێرەوە به ئەندامەکانی تایب��ەت شوناس��ێکی ئەم رەگەزە دەبەخشێ، کە دواجاریش له چوارچێوەی شوناس��ێکی نەتەوەییدا خۆیان پێناس��ەدەکەن و هەر لەس��ەر بنەم��ای ئ��ەم شوناس��ە ئەوانیدیکە ئەم شوناسە له خۆیان جیادەکەنەوەو، ناسین وتێگەیشتن بۆ پێوەرێک دەبێتە جیهانبینیەک بنیاتنان��ی له خۆی��ان و ب��ۆ ژیان. لێ��رەوە کاتێک هۆش��یاری نەتەوەیی خۆی لەم شوناسە تەسکەدا تێڕوانینێکی بۆ کورتدەکاتەوە، دەشێ رادیکااڵن��ە وەرگ��ەڕێ ک��ە ئامادەیی هەبێت بۆ چوونە ن��او توندوتیژیەوەو هەروەه��ا بۆ ئەنجامدان��ی زەبروزەنگ لەژیر ن��اوی جیاوازی وەک پاراس��تنی نەتەوەکان��ی له هەڕەش��ەی نەت��ەوە ت��ا نەت��ەوە سەرخس��تنی دیک��ەو دەگاتە بانگەش��ەکانی دروس��تکردنی دەوڵەت. ئەم ئامادەییە بۆ توندڕەویی له فیک��ری ناس��یۆنالیزمدا عەقڵیەتێک گۆش��کراوی ک��ە دەیهێنێتەکای��ەوە ئایدۆلۆژیایەکی تەس��کبینە کە رەگەزو نەتەوە وەک یەکەم خاڵی دەس��پێکی دادەنێ، مرۆی��ی شوناس��ێکی ه��ەر ک��ە ئ��ەم شوناس��ەش له دیدگەیەکی توندڕەوو نمونە نەگۆڕەوە دەبینێ��ت. دیدگەی��ەش ئ��ەم خوێناویەکان��ی کۆمەڵگەیەک ن��او مرۆڤەکان��ی ک��ە له چوارچێوەی شوناس��ێکی رەگەزیی و نەتەوەیی��دا دەناس��ێنێ له جەنگەکانی پاکتاوی رەگەزی سەدەی بیستی، وەکو نازیزم و کوشتارگەکانی ئەفریکاو واڵتانی بەڵکان و ئەنفال��دا رەنگدەداتەوە. ئەم توندڕەوە فەندەمێنتاڵیس��ت و رەگەزە هەر بەتەنها تایبەت نیە به ناسیۆنالیزم، بەڵکو لەناو هەموو ئەو ئایدۆلۆژیایانەدا دروس��تدەبێ ک��ە پێیانوای��ە رەگەزو نەتەوەی��ەک یان چینێک یان ئایینێک و مەزهەبێک لەس��ەروو هەم��وو پێدراوە مرۆییەکان��ی دیک��ەوە دێ��ت و ئەرکی مرۆڤەکان��ی ئ��ەو کۆمەڵگەی��ە ی��ان مرۆڤایەت��ی ئەوەی��ە کە نەت��ەوە یان چین ی��ان رەگەز ی��ان پەیامی خودا و له پێناویدا بااڵدەس��تبکەن و ئاینەکەی

خوێن بڕێژن.گرفتی دووەم، کە دەشێ ناسیۆنالیزم لەدروس��تکردنی کای��ەوە بیهێنێت��ە هۆشیاریەکی نەتەوەییدا ئەوەیە کاتێک ئەم هۆش��یارییە توانای گواس��تنەوە له قۆناغی کاتێک لەدەس��تدەدات. واتە پەڕینەوە بۆ دەوڵەت ئەم هۆش��یاریە

هۆش��یاریەکی ب��ۆ ناگوێزرێت��ەوە کۆمەاڵیەتی و ه��ەروەک ئایدۆلۆژیایەکی سەردەس��تی دەوڵەت دەمێنێتەوە کە له زۆرب��ەی بارەکاندا رەگ��ەزو ئایین و مەزهەبی نەتەوەی سەردەس��ت دەبێتە شوناسی به هاواڵتیبون و دەوڵەت. فرانتز له تەڵەزگەکانی ب��اس به درێژی فانۆن ئ��ەم فۆرم��ە له هۆش��یاری نەتەوەیی دەکات له قۆناغ��ی پاش کۆلۆنیالیزمدا، ک��ە بزوتن��ەوە ناسیۆنالیس��تیەکانی زۆرب��ەی ئەو واڵتان��ەی به خەباتی دژە کۆلۆنیالیزم هەستاون کە چینە بۆرژوا ناسیۆنالیستیەکان رۆڵی پێشڕەوانەیان تیادابووە، عەقڵیەتێکی شۆڕشگێڕانەیان بەرهەمنەهێناوە، بەو مانایەی کە هەوڵی داگیرکراوەکەیان دروستکردنەوەی واڵتە به هاواڵتیان��ی به پشتبەس��تن ب��دەن به گەش��ەیەکی گرنگی��دان خۆی��ان و ئاب��وری. هەروەها هەوڵی گۆڕینی ئەم ن��ەداوە بۆ هۆش��یاریە نەتەوەییەیان هۆش��یاریەکی کۆمەاڵیەت��ی کە خۆی له گرنگیدان به دادپەروەری کۆمەاڵیەتیدا دەبینێت��ەوە. کەواتە ئ��ەوەی کە ئەم

لەدەستیدەدات نەتەوەییە هۆش��یاریە توان��او خەونەکانێت��ی ب��ۆ ئ��ازادی، ئەم��ەش به تەنها به مان��ای ئازادبوون به مانای بەڵک��و نایەت، له داگیرک��ەر گرتنەخۆی عەقڵیەت و هۆشیاریەکە کە کار بۆ ئازادی لەسەر ئاستی سیاسی و کۆمەاڵیەتی ب��کات و نەبێتە هێزێک بۆ

لێدانی ئازادیەکان.

بزوتنەوە نەتەوەییەکانی س��ەرەتای س��ەدەی بیس��ت بزوتنەوەکان��ی دژە کۆلۆنیالی��زم بوون، ئەمانەش لەس��ەر بنەمایەکی ئازادیخوازانە دروس��تبوون، ب��ەو مانایەی ک��ە بۆ س��ەربەخۆیی له دەس��تی داگیرک��ەران دەجەن��گان. ئەم بزوتنەوان��ەش بۆ خۆیان هەڵگری کۆمەڵێ��ک ئایدۆلۆژی��ای نەتەوەی��ی و مارکسیس��تی و ئایینی بوون کە ئەمانە له هۆش��یاریەکی جۆرێ��ک پێک��ەوە بەکۆم��ەڵ دروس��تدەکات کە لەدەوری بیرۆکەی س��ەربەخۆیی له دەسەاڵتێکی بێگوم��ان کۆدەبێت��ەوە. داگیرک��ەر له هەن��دێ ب��اردا جی��اوازی گ��ەورەو بزوتنەوانەدا ئ��ەم له نێ��وان بنەڕەتی پێکهاتەی جی��اوازی به پێ��ی هەی��ە رژێمەکانی��ان. کۆمەاڵیەتی واڵت��ەکان و ب��ۆ نمون��ە بزوتنەوەی س��ەربەخۆیی گاندی کە به رابەرایەت��ی هیندس��تان هۆشیارییەکی بەرهەمهێنانی سەرەڕای نەتەوەیی، گاندی وری��ای ئەوە بوو کە هەمیشە جەخت لەسەر جیاواز راگرتنی کایەی سیاسی و کایەی ئایینی و مۆراڵی بکات��ەوەو، ئایین��ی زۆرین��ە هەوڵی نەدات دەوڵەت به ناس��یۆنالیزمکردنی کە دەبێتە هۆی س��ڕینەوەی فرەگەریی مۆراڵی. هەرچەندە کولتوری و ئایینی و ئەم بزوتنەوەی��ە دەتوانێ دەوڵەتێکی عەلمانی دابمەزرێن��ێ، بەاڵم ئامادەیی ئەو هۆشیاریە نەتەوەییە بۆ ئەنجامدانی ئەو واڵت��ەی مێ��ژووی توندوتی��ژی له کوش��تارگە ئایین��ی و نەتەوەییەکان خاڵی نەک��ردووە. هەروەها بزوتنەوەی س��ەربەخۆیی خ��وارووی ئەفری��کا بۆ رزگاربوون له رژێمێکی رەگەزپەرس��تی ئەپارتهاید توانای ئ��ەوەی نەبووە کە ئەو هۆشیاریە نەتەوەییە بگوێزێتەوە بۆ لەدەوری کە کۆمەاڵیەتی هۆشیاریەکی نەهێش��تنی دادپەروەری کۆمەاڵیەتی و گەندەڵ��ی ئ��ەو چین��ە کۆببێتەوە کە هەوڵی الس��ایکردنەوەی رژێمی پێشوو دەدات. لە وتاری داهاتودا پتر لەس��ەر ئەوە دەدوێین کە مەبەس��ت لەوە چیە

کە نەتەوە بەرهەمی ناسیۆنالیزمە.

نەتەوەو ناسیۆنالیزمئه م رەگەزە

فەندەمێنتاڵیست و توندڕەوە هەر

بەتەنها تایبەت نیە به ناسیۆنالیزم، بەڵکو لەناو هەموو ئەو ئایدۆلۆژیایانەدا

دروستدەبێ کە پێیانوایە رەگەزو نەتەوەیەک

یان چینێک یان ئایینێک و مەزهەبێک

لەسەروو هەموو پێدراوە مرۆییەکانی دیکەوە دێت

ئێمه كه ژماره مان به قه د ژماره ی

دانیشتوانی گوندێكی چین

یان هیندستانه ، ناتوانین پێكه وه

بین

دارا محه مه د

-1-ئه وه ی ت��ۆ له ئاوێنه دا ده یبینی، من

له خشتی گڵدا ده یبینم...ئه و نیوه دێڕه ی سه ره وه هی )یه شار كه م��ال(ه و له رۆمانێكی��دا )رۆمان��ی ئاغاكانی ئاقچاساز( له زمانی به گێكه وه بۆ كوڕه كه ی ئه وه ئاش��كرا ده كات كه نایه وێت بچێته ژێر باری عه قڵه مۆدرێن و پێشكه وتوخوازه كانی سه رده مه كه یه وه ، نایه وێت بڕوا به و هه مو ش��ته نوێیانه بكات ك��ه له ده وروبه ری��دا روده ده ن و ب��ه رده وام كار ب��ۆ مان��ه وه ی عه قڵه خێڵه كیه كه ی خ��ۆی ده كات و گاڵته ی به هه مو پێش��كه وتنه كانی دونیا و بیره نوێیه كان دێت و به تڕۆهاتیان ده زانێت. ئه و به گه ی یه شار كه مال له م رۆمانه دا لێیده دوێ��ت به گێك��ه دوا قۆناغه كانی خوێندنی بڕیوه و یاسا ته واوده كات به اڵم ئه و چونكه ناتوانێت واز له خێڵه كیه ت و كوشت و كوشتار بهێنێت، ناتوانێت بڕوا نوێیه ك��ه ی ده وروبه ری بكات به دونیا دواجار ده گه ڕێته وه ب��ۆ زێدی خۆی و له گوندو ده شته كاندا ده ست ده كاته وه به پیاوكوش��تن و به كوشتدانی هه ژاران و سوتاندنی ماڵی ئه وانه ی دژی بون. ئه و عه قڵێته ی یه شار كه مال لێیده دوێت ئه و عه قڵێتانه ن كه بگه ن به هه رچ پۆست و ئاستێكی خوێندن ناتوانن دژی خۆیان و تا بوه ستنه وه و خێڵه كیه كه یان عه قڵه مردن ده بنه داكۆكیكارێكی سه رسه خت و كۆنه خواز و له م پێناوه ش��دا گرنگ نیه كێ ده ك��وژن و كێ به كوش��ت ده ده ن له پێن��او خۆیاندا. الی یه ش��ار كه مال عه قڵه كۆنه كان هه میش��ه له خش��تی قوڕدا روخس��اری خۆیان ده بینن نه ك كه موكوڕیه كانیان هه مو كه له ئاوێنه دا ده رده خات، به هه رح��اڵ ئه م رۆمانه ی یه ش��ار كه م��ال زۆر زیات��ر گفتوگۆ هه ڵده گرێت، به اڵم ئه و به گانه ی یه شار كه م��ال ل��ه م رۆمان��ه دا ده یانخاته رو ده كرێت بكرێنه كۆپ��ی و وێنه بۆ ئه و به گ و كه سه خێڵه كیانه ی له م هه رێمه ی ئێمه شدا شۆڕش پێیگه یاندن و به هه مو بڕوانامه و بیركردنه وه كانیانه وه به چه پ و راس��تیانه وه زۆریان دوای شۆڕش بون به به گ��ی سه رس��وڕهێنه رو كاول��كار و

دواكه وتو...-2-

م��رۆڤ كاتێ��ك نائومێ��د ده بێ��ت نائومێد له وانه ی له گۆش��ه تاریكه كانی به هه مان عه قڵێتی هاتن و شۆڕش��ه وه هه مو به س��ه ر ده س��تیانگرت ك��ۆن پنته كان��ی كۆمه ڵگادا. ئه م نائومێدییه دوای سااڵنێكی زۆر واده كات گه لێكمان بیر له ره فتارو كرداری ئه و به رپرس��انه بكه ینه وه كه بۆ زه مه نێك له شۆڕش��دا ئه وان��ه ی ش��ێوه كانیه وه به هه م��و كاریان ب��ۆ سۆس��یالزم ده كردو هه م ئه وانه یش��ی كه ده یانویس��ت به بیری خێڵه كیان��ه ش��ۆڕش بكه ن. ئێس��تا كاربه ده س��تن، كاربه ده ستن بۆ خۆیان نه ك بۆ ئامانجه كانی شۆڕش و په یامی مرۆڤایه ت��ی و پێك��ه وه ژی��ان، به بێ ئه م كه سانه له رابوردوی ئاوڕدانه وه ش ئێمه ناتوانین له نائومێدیه كانی خۆمان نائومێدی زۆركات چونك��ه تێبگه ین، كه سانێك دروس��تی ده كه ن كه له ژێر به رگی جۆراوجۆردا هه میش��ه خه ریكی فریودان��ی كۆمه ڵ��گان ب��ۆ درێژه دان به ویست و په یامی مردوی خۆیان، ئێمه ی نائومێد له م كه سانه به درێژای بیست و دو س��اڵی رابوردو ئیتر ناتوانین بڕوا به وه بهێنین كه ئومێدمان له الیه ن ئه م به گانه ی دوای شۆڕشه وه بۆ بگه ڕێته وه . ده توانین له وه بدوێین كه شۆڕشه كان كه سانێكی تر كردویانه ، كه سانێك كه ئێستا له ژیاندا نه ماون یان ئه گه ر مابێتن ناتوان��ن خیانه ت له ئامان��ج و په یامی س��ه رده می شۆڕشه كه یان بكه ن و بچنه ژێر ب��اری ئه تككردن و س��ته مكاریه وه دژی میلله ته كه یان، ئه وانه ئه و مرۆڤانه بون كه به مانا راس��ته قینه كه ی ببون به شۆڕش��گێڕو ل��ه و پێن��اوه دا مردن یان دواتر له الیه ن باڵ��ی رێویه كانه وه په راوێ��ز خ��ران، ئه مان��ه به هه م��و ناوه كانیانه وه شۆڕش��یان كردو دواجار ئه م كاربه ده س��تانه ی ئێستا خۆیانكرد

به خاوه نی هه مو یاده وری و تێكۆش��انی به سه ر ده س��تیانگرت شۆڕشه كه یان و رێگای ئه و ش��ه هیدانه دا كه ئامانجیان خزمه تكردن بو به گه ل. به مه ده توانین بڵێین كه سانێك یان كۆمه ڵێك كه سی مش��ه خۆر وه كو )رێوی باڵدار( هاتن و ش��ۆڕش و كۆمه ڵگیان گرته ده س��ت و به دیوێك��ی تردا ن��اوی خۆیان گۆڕی و داموده زگایه كیان دوای ش��ه ڕی ناوخۆ له س��ه ر رێگای هه مو ئ��ه و قوربانیانه بۆ بژێوی و مانه وه ی خۆیان پێكه وه نا، داموده زگایه ك كه كۆمه ڵگای دیل كردو پێچان��ی له رۆژگارێك��ی نادادپه روه رو پڕ له ئازاره وه . ئه گ��ه ر بگه ڕێینه وه بۆ رابوردوی ئه م جۆره مرۆڤانه له شۆڕشدا ده بینی��ن ئه مان��ه ) كه له ئێس��تادا خوێندنه وه بۆ بیرو كرداریان ده كه ین( عه قاڵنی كه سانێكی پێوه رێك به هه مو نه بون وه كو شۆڕش��گێڕ، كه س��انێكی رۆشنبیرو بیركه ره وه نه بون، كه سانێك نه بون كه له شۆڕش��دا خۆیان به فكرو كۆمه ڵێك كردبێت، پ��ه روه رده كتێب ب��ه گ ب��ون له ناخیاندا س��ته مكاری و حه ش��اردابو، خۆی خێڵه كیه ت قین و به درێژای هه مو ئه و س��ااڵنه ی شۆڕش كه سێكیان تێدا نادۆزیته وه كه بوبێته نوسه رێكی جدی، یان بوبێته موفه كیرو داهێنه ر، یان نزیكبوبێته وه له ماناكانی له گۆڤارو خوێن��ده واری، فه لس��ه فه و نوس��راوه كانی ئه و رۆژگاره ی شۆڕشدا به ه��ی چه په كانیش��ه وه نوس��راوێك به رچاوناك��ه ون كه جدیه تی نوس��ین و كاتێك دیاربێ��ت، پێوه داهێنانی��ان له و نوس��راوو گۆڤارانه ی س��ه رده می ش��ۆڕش ده ڕوانی��ن تێده گه ی��ن ك��ه ئه وانه ی نوس��یویانه هه رچ��ی مانای بیركردن��ه وه بێت بۆ نوس��ینی باش و ئاینده نه یانب��وه ، هه رچی مانابێت بۆ هه ڵس��ه نگاندنی دونیابینی و ش��ۆڕش تێیاندا نادۆزیته وه ، هه ژاری و كۆڵه واری ئه وانه ی ك��ه خۆیان به نوس��ه ری ناو شۆڕش و بیركه ره وه ی ناو ئه و شۆڕشانه زانی��وه به جۆرێك وێ��ران بون كه زۆر خراپ دوای راپه ڕین كاریگه ری خراپ و تۆقێنه ریان به كۆمه ڵگا به خش��ی، بون به كه س��انێك كه تۆقێنه رانه ویس��تی خۆی��ان ب��ۆ به ڕێوه بردن��ی كۆمه ڵگا ت��ه رح ده ك��رد، به جۆرێك ك��ه تاكو ئێس��تا كۆمه ڵ��گا گیرۆده ی ده س��تی هه ڵسه نگاندنه بێماناكان و مانا گوتارو كه سانه چونكه ئه م ش��ێواوه كانیانه ، تێكڕای ویس��تیان هه ر ل��ه و رۆژه وه ی چونه ناو شۆڕش��ه وه ویس��تێكی خۆ به جۆرێك ب��وه مادیانه په رس��تانه و كه ئێس��تا ده دوێن، كه ده نوسن، كه

وه اڵم ده ده نه وه مرۆڤ له رز دایده گرێت )زۆریش دڵنیام له سه ر ده ستی به شێك له وانه ی خۆیان ئێس��تا به خوێنده وار و موفه كی��ری ن��او حیزبه كانیان ده زانن بنه مای دیكتاتۆریه ت س��ه رهه ڵده دات( ئه گه ر ئه مانه كه مێك خوێنده واربونایه و دونیابینی��ان بۆ ئاین��ده هه بوایه ئه وا ترو كۆمه ڵگایه كی ئێس��تا كۆمه ڵگای به جۆرێكی تر ده ب��و، به بێ گه ڕانه وه بۆ راب��وردوی ئه مانه ئێم��ه ناتوانین ئێس��تامان بۆ هه ڵس��ه نگاندێك هیچ بكه ین، ئێس��تایه ك كه پ��ڕه له هه ڵه و كرداری ئه وانه ی كه شۆڕش��یان كرده قوربانی مه رامی خۆیان و به ئێستایه كی ك��ه ئاخ��ر گه یان��د، كوش��نده یان له شۆڕش��گێڕی راس��ته قینه ده دوێین دواجار ده بێت ئاماژه به ش��ه هیده كان بكه ی��ن ن��ه ئه وانه ی دوای ش��ۆڕش گه ڕانه وه ، ده بێت ئاماژه به و كه س��انه بكه ی��ن كه باوه ڕیان به وه هه بو ده بێت ش��ۆڕش خزمه تی كۆمه ڵگا بكات نه ك ویس��تی بنه ماڵ��ه و هه ندێك كه س��ی ن��او ش��ۆڕش، ده بێت بپرس��ین ئه و خوێنده واری بانگه ش��ه ی كه س��انه ی خۆی��ان و نوس��ه رییان ده ك��رد له ناو شۆڕشدا دوای شۆڕش چیان له ئامانج و خوێنی ش��ه هیده كان كرد؟ ئه و هه مو په یامه گرنگه ی ئه و ش��ه هیدانه دوای مه رگی خۆیان بۆیان به جێهێشتن كواو چییان لێس��ه وز بو؟ له مه وه تێده گه ین له بنه ڕه تدا زۆر كه س له وانه ی كه دوای ش��ۆڕش هاتنه وه و نه كوژران بێگومان كۆمه ڵێك ه��ۆكاری جۆربه جۆر به رگی شۆڕشگێڕی كردبون به به رداو، تا ئێستا له ژێر ئه م به رگه دا ژیانی خۆیان ده به ن به ڕێوه و بونه ته سته مكار به سه ر رۆحی كۆمه ڵ��گاو دوا په یامی ش��ه هیده كانی به شكس��ت شۆڕش��یان هاوڕێیانه وه و گه یاند، ئه گه ر هه ندێك هۆكار نه بوایه ئه وا دڵنیام ئێستا زۆریان دژی شۆڕش و قوربانیه كان��ی ده جه نگان كه ئێس��تا به جۆرێكی ت��ر دژی ده جه نگن، زۆری ئه م كه س��انه كه ئێستا كاربه ده ستن و پاشماوه ی شۆڕشه كانن هه میشه دێن و ده دوێن و ته فس��یرو لێكدانه وه و هێمای جۆربه جۆر ب��ۆ بونی عه قاڵنی خۆیان و ژیریی و رۆش��نبیریی خۆی��ان ده كه ن ك��ه دڵنیام له هیچیان نازانن، له س��ه ر رۆحی هه مو قوربانیه كان بانگه ش��ه ی ئ��ازادی و دیموكراس��ی و به ڕێوه بردنی كۆمه ڵ��گا ده كه ن، كه چی ناتوانن ببنه كه سانی مۆدرێن و شارستانی و بۆ یه ك رۆژیش ناتوانن دان به شكستی خۆیاندا بنێن له پای هه مو ئ��ه و خراپانه ی كه هه میشه یی داخزانی توشی شۆڕشیان

ك��رد، ناتوانن واز له پێگه و كورس��ی و داه��ات و ئاب��وری حه رام��ی خۆی��ان ترس��ناكتر ماناكان له هه م��و بهێنن، به نوس��ه رو خۆیان ئه وان��ه ی كاتێك پێش��كه وتخوازو مۆدرێنی ناو شۆڕش ده زانی ك��ه باس دێته س��ه ر ئه وه ی به ده نگدێت لێی��ان كۆمه ڵگا خه ریكن نه خوێنده واره كان��ی پێ��ش ئه مان��ه هاوڕێیان باسی جبه خانه و په الماردان و زه بروزه نگ ده كه ن، باسی ئه وه ده كه ن كه ئه وان ده بێت تا مردن سیاس��ه ت و به ڕێوه ب��ه رن، واڵت ده س��ه اڵتی نییه و شایس��ته تر له خۆی��ان چونكه نابێ��ت، كاتێكیش نوس��ه ران و ده نگه پێشكه وتوخوازه كانی ناو ئه و شۆڕشانه ئاوا بیرده كه نه وه ده بێت چ مه ترسیه ك چاوه ڕوانی ئاین��ده ی كۆمه ڵگا بكات؟ كاتێك نوس��ه ران و پێشكه وتوخوازانی ناو ئه و شۆڕش��انه دوای شۆڕش ده بن به به گ و ده گه ڕێنه وه س��ه ر ره چه ڵه كی راس��ته قینه ی خۆیان ئیت��ر كۆمه ڵگا له الی��ان ده بێت��ه كۆمه ڵگایه كی دیل و هه م��و ماناكان��ی دیلێتیان به س��ه ردا دیوه ك��ه ی ئه وان��ه ی ده س��ه پێنن. تری به ش��ێك له م كه س��انه ده بینن و ده خوێننه وه هه ستده كه ن ئه مانه رێوی ناو ئه و شۆڕشانه بون كه نه یانده ویست بم��رن و وه كو هاوڕێكانی��ان بكوژرێن و خوێنی خۆیان بڕێژن... ئه مانه دواجار ده رك��ه وت ك��ه رێویه ك��ن به دوباڵی ره ش��ه وه هاتن و كۆمه ڵگایان خس��ته

سه ر شێوه مه رگێكی تر.باڵی ئه م رێویانه له ماوه ی ئه م بیست و دو ساڵه دا كه ده ستیان له به ڕێوه بردنی واڵت و هه مو كاره ساته نه خوازراوه كاندا هه ب��وه و هه یه دواج��ار كارێكیان كرد كه كۆمه ڵگا ئیتر نه یتوانی بێده نگبێت له ئاس��تیاندا، له م هه ڵبژاردنه ی مانگی ن��ۆدا به باڵی ئ��ه و رێویانه یان وت كه ئێوه بون رێگه تان��دا عه قڵه كۆنه كان زیندوبونه وه به خۆیانه وه ببین و ببنه وه به سته مكار به سه ر گیانی ئه م گه له وه ، ئێوه ب��ون له پێناو خۆتان��دا خه ریكی بون و فریودانی خواس��ته كانی خه ڵك به گاڵته جاڕییه وه وه اڵمی داخوازیه كانی میلله تت��ان ده دای��ه وه ، به مه ش باڵی رێویه كانی ناو شۆڕش��ه كان دوای ئه م هه ڵبژاردنه تێگه یشتون كه ئیتر ناتوانن به باڵی رێویه كان وه كو س��ااڵنی پێشو بفڕن و خه ریكی گه مه كردنبن به ئاینده ی ك��ه خه ڵك تێگه یش��تون خه ڵكه وه ، له كۆتایدا ده توانێت بڕیاری ش��كاندنی هه مو ئ��ه و بااڵنه بدات كه س��ااڵنێكه به ناوی جۆربه جۆره وه گه لیان توش��ی

سه رگه ردانی كردوه .

ئه م نائومێدییه دوای سااڵنێكی

زۆر واده كات گه لێكمان بیر

له ره فتارو كرداری ئه و به رپرسانه بكه ینه وه كه بۆ زه مه نێك

له شۆڕشدا به هه مو شێوه كانیه وه

ئه وانه ی كاریان بۆ سۆسیالزم ده كردو هه م ئه وانه یشی كه ده یانویست به بیری خێڵه كیانه شۆڕش

بكه ن

نیاز نه جمه دین

س��ه ربه خۆبون زریانێك��ه له ناخ��ی هه میش��ه هه ڵیك��رد وه ، مرۆڤ��ه وه له ملمالنێدای��ه له گ��ه ڵ ئ��ه و هێزانه ی ده یانه وێ��ت كۆنتڕۆڵ��ی بك��ه ن. ئه م زریان��ی ئازادیی��ه به ر له هه م و ش��ت چه تری حزبی تێكش��كاند وه و باڵ وه ی به ئه ندامان��ی ك��رد وه ، ئه گه رچ��ی تا ئێس��تا خ��ا و دێته به رچ��ا و، النیكه م تازه گه ش��ه كرد وی وه ك له نا وچه یه كی

هه رێمی ك وردستان.ش��ه پۆلی له پش��ت ه��ۆكار زۆر به رامبه ر بێئومێدی ناحزبیبون��ه وه ن، به رۆڵ��ی حزب��و ال وازبون��ی متمان��ه به سیاس��ه تمه دار وه ك د و پارێ��زه ری هۆكاری له كاره س��اته كانی، كۆمه ڵگه سه ره كین. به اڵم ئه م بێئومێدیه به س نه بو بۆ ئه وه ی مرۆڤ له چه تری حزبو سه ركرده ی ئه فسونا وی رزگاری ببێت. وه ك نی��ال فیرگه س��نی مێژ ونوس��ی ئابوری له كتێبێكیدا )2000( هێمای بۆ كرد وه ، له گه ڵ گه شه ی ژیانی مۆدێرن و سه رهه ڵدانی چاالكی مرۆیی نوێ مرۆڤ ل��ه وه رزگاری بو بونی خ��ۆی له رێی ئه ندامبونی حزبیه وه بسه لمێنێت، له م رێیه وه به شداری بكات له پرۆسه ی بڕیار در وس��تكردن، یان كات��ی حه وانه وه ی خۆی له كۆبونه وه ی بێنا وه ڕۆكی حزبیدا به س��ه ربه رێت. ر ونتر، له جیهانی نوێدا پارتی سیاسی ئه و توانایه ی له ده ستدا وه خۆی وه ك ته نیا ئاسمانێك و سه ركرده پرشنگدار تاقانه ی ئه س��تێره ی وه ك وێن��ا ب��كات. گه ش��ه ی ته كنۆلۆجی كۆبونه وه ی خه ڵك ب��ۆ یارمه تیده ربو بڕیاری در وستكردنی یه كتر، له ده وری ك��رده ی ده س��ته جه معی ها وب��ه ش و ئاس��انكرد. رێكخ��را وه ناحكومیه كان ركابه رێكی دیكه ن. له )1960( هه رسێ پارته سیاسیه بااڵده سته كه ی به ریتانیا )كرێكاران، پارێ��زگاران، لیبراڵه كان( زیات��ر ل��ه )3.8( ملی��ۆن ئه ندامیان هه بو. له كۆتایی سه ده ی بیستدا، د وای ئه وه ی ش��تێك كه متر ل��ه )3( ملیۆن ئه ندامیان له كیسدا، هێنده ی كۆمه ڵه ی رۆیال سۆسایه تی بۆ پاراستنی باڵنده

ئه ندامیان نه بو. ره وتی فشارخستنه سه ر شه فافیه تی دارای��ی و س��نورداركردنی كه ناڵه كانی داهات��ی حزب، س��ه ركرده كانی حزبی ملكه چ كرد واز له گه ڕان به د وای ئه ندام بهێنن. به اڵم ئه م پرۆسه یه سه ركه وت و نه ده ب��و گ��ه ر دیموكراس��یه ت له رێی هه ڵبژاردنه وه "ده نگده ر"ی نه خستایه ته جێ��ی "ئه ندامی حزب". گواس��تنه وه له "ئه ندام"ه وه بۆ "ده نگده ر" هه نگا وێكی پۆزه تیڤ��ه . جیاكاریه كی خێرا له نێوان ئه م د و پێگه یه شایس��ته ی هه ڵوێسته

له سه ركردنه .ئه ندام له بازنه ی په یوه ندی ش��اگرد- وه ستا رزگاری نابێت و ده خولێته وه . ئه و زۆربه ی جار به شاگردی ده ستپێده كات، به قۆناغێك��ی د ور ودرێ��ژدا ده ڕ وات تا ده شێت له ئاس��تێكدا. ده بێته وه ستا له م م��ا وه درێژخایه نه دا نمایش��ێكی سیاسی زۆر باشتر له وه ستاكه ی بكات، به اڵم هه ره می حزبی ئه وه ی به س��ه ردا ده سه پێنێت له شوێنی خۆی بمێنێته وه . كه بو به وه ستا، ئینجا به د وای شاگرددا ده گه ڕێ��ت. ده نگ��ده ر له كه س��ایه تی نزیكده بێته وه و، له حزب" "س��ه ربه خۆ كه سی سه ربه خۆش نه به د وای شاگرددا ده گه ڕێت و نه ده بێت به شاگردی كه س. ده نگده ر سه ربه خۆییه كی زیاتری هه یه ل��ه و ر وه وه س��ه رۆكی ئه ب��ه دی نیه ، هه ر كات ویس��تی كام س��ه رۆك جێی ره خن��ه ی ج��دی بێت، ی��ان بیه وێت بێترس و كۆمیدیا به ماتریاڵ��ی بیكات چا وپۆشی ده یكات. له به رامبه ر به مه دا كه س��ی حزبی له قه یرانی قوڵدا نه بێت ناشیرینی س��ه ركرده كانی خۆی باس ن��اكات، به ڵك��و هه میش��ه چا وه ڕێیه س��ه ركرده كانی پێیبڵێ��ن چ��ۆن بیر له ژیان بكاته وه . ئه ندام له هه ندێ كاتدا ناچ��اره ببێته چا وی ح��زب، زانیاری بۆ " وه س��تاكانی" به رێت، ببێته زمانی حزب��و وه ك شمش��ێر رۆح��ی نه یاره بكات و قاش��قاش پێ سیاس��یه كانی نهێنیه كانیان بدركێنێت، ببێته ده ستی حزبو كه ی پێویستی كرد یان سه ركوت ب��كات یان مه ترس��ی س��ه ركوتكردن باڵ وبكات��ه وه . به پێچه وانه وه ، ده نگده ر ده ش��ێت له هه ڵبژاردنێكدا ده نگی ئه م

حزبو له ویدیدا ده نگی ئه و حزب بێت، ناچاری��ش نیه ده س��ت و زمان و چا وی ك��ه س هه ڵبگرێت. له گه ڵ ئه مه ش��دا، هێش��تا ده نگده ر نا وبه نا و ده كه وێته وه دا وی ئه و مه خلوقه پا وانخوازه ی نا وی

سیاسه تمه داره .به ده ر له فشارخس��تنه سه ر داهاتی حزب، گه ش��ه ی ئابوری ده رفه تی كار و پیشه ی نوێی خسته وه ، بۆ نمونه له بواری ته كنۆلۆجی��ای زانیاری و پیشه س��ازی ئوتومبێل. ئه مه بو به پاڵپشت و پایه ی دیكه بۆ فڕێدانی چه تری ڕه شی حزب. ئه م گه شه یه و فرا وانبونی كێبڕكێ كه م ت��ا زۆر به ه��ای بۆ توان��ا و كارامه یی گێڕای��ه وه . ئه گه رچی پێش��بینیه كه ی ماركس له م��ه ڕ ئازادبونی یه كجاره كی م��رۆڤ ل��ه كاری كرێگرت��ه هێش��تا نه هاتۆت��ه دی، مه رجیش نیه بێته دی، به اڵم وه ك پیته ر در وكه ی تیۆرناس��ی پاش- له كتێبی )كۆمه ڵگه ی كارگێڕی

س��ه رمایه داری(دا ر ون��ی كرد وه ته وه ، كارمه ند له زۆر ئاس��تدا بوه به خا وه نی زانین و لێهاتویی و رێژه ی سه ربه خۆبونه ئابوریه كه ی به رزبوه ته وه ، ش��تێك كه تازه به ئاس��انی به س��ه رمایه كۆنترۆڵ

ناكرێت.كوردس��تاندا له هه رێم��ی هێش��تا حزبایه تی هه مو شوێنێكی داگیركرد وه ، هه مو كه سێكی به خۆیه وه توش كرد وه ، به ڵكو خه ریكه هه مو شتێك له نا وبه رێت، ته نانه ت كۆمیدیاش. كه له پوری به نرخ و چێژبه خشی گفتوگۆكردن له سه ر شانۆ و مۆسیقا، زمان و رۆمان و، باسی تیۆری هه ت��ا نه وه ته كان��ی س��ه ده ی پێش و له گه ڵمان بو، س��ه رقاڵبون به ملمالنێ به پله ی حزبایه ت��ی پر وكێنه ره كان��ی یه كه م له نا ویانبرد، باسی حه كیمی ئه م س��ه ركرده و گه نده ڵی ئه وی دی خسته

جێگای.ئه گه ر هه ژاری مه عریفه - كه به شێكی به رهه می بۆما وه یی��ه - و ال وازی كه رتی پ��ه ر وه رده و فێرك��ردن له پێگه یاندنی خوێن��دكار و كارمه ن��دی به توان��ا د و فاكته ربن، ترس له گه ڕانه وه ی هه ژمونی ئابوری پشتبه ستو تاكحزبی و گه شه ی به ن��ه وت، كه به خ��ا وی ده رفه تی كار در وس��ت ده كات و حكوم��ه ت به هێ��ز ده كات، د و فاكت��ه ری ت��رن ناهێڵ��ن خه ڵ��ك ت��ه وا و له ژێر چه ت��ری حزبو س��ه ركرده ی سیاس��ی بێنه ده ره وه . داگیركردنی ر وبه رێكی گه وره له بازاڕی كار و پاداش��تكردنی ئه وان��ه ی وزه ی خۆیان بۆ ح��زب ته رخانده كه ن له رێی به خشینی پۆس��ته بااڵكانه وه له الیه ن پارتی سیاس��یه وه ئه وه مان پێده ڵێت ك��ه ته نانه ت "ها واڵتیب��ون" درۆیه كی

گه وره یه .رۆحه ب��ه م به تایبه ت حزبایه ت��ی، داگیركاریه ی��ه وه ، وه ره مێكی پیس��ی سه رس��ه خته به نا وچه وانی جه س��ته ی نه ته وه ییمان، له نا وبردنی نه شته رگه ری قورسی ده وێت، به اڵم هه نگا وی یه كه م

له ره جمكردنیه وه ده ست پێده كات.

بیرورا)401( سێشه ممه 2013/11/5

باڵی‌رێوییه‌كان14

دورنزیک گۆشه‌یه‌که

‌‌سه‌ردار‌عه‌زیزو‌نیاز‌نه‌جمه‌دین‌‌ده‌ینوسن

رزگاربون‌له‌چه‌تری‌حزب

له جیهانی نوێدا پارتی سیاسی ئه و توانایه ی له ده ستدا وه

خۆی وه ك ته نیا ئاسمانێك و

سه ركرده وه ك ئه ستێره ی تاقانه ی

پرشنگدار وێنا بكات

زۆرێک له م نه جات نوری كه سانه كه

ئێستا كاربه ده ستن و

پاشماوه ی شۆڕشه كانن

هه میشه دێن و ده دوێن و ته فسیرو لێكدانه وه و هێمای

جۆربه جۆر بۆ بونی عه قاڵنی

خۆیان و ژیریی و رۆشنبیریی

خۆیان ده كه ن كه دڵنیام له هیچیان

نازانن

ئه وانه ی خۆیان به نوسه رو

پێشكه وتخوازو مۆدرێنی ناو

شۆڕش ده زانی كه باس دێته سه ر ئه وه ی

خه ریكن كۆمه ڵگا لێیان به ده نگدێت

ئه مانه پێش نه خوێنده واره كانی

هاوڕێیان باسی جبه خانه و

په الماردان و زه بروزه نگ

ده كه ن

15 (401( سێشه ممه 2013/11/5 [email protected]تەندروستی

نه‌شته‌رد.گۆران عەبدواڵ دەینوسێت

ئۆپۆزسیۆن: دەرمانی سیستمە

نەخۆشەکەی تەندروستی!

یەکێک لەو س��یناریۆیانەی ک��ە زۆرترین باس و خواسی لەسەر دەکرێت بۆ پێکهێنانی کابین��ەی هەش��تەم، حکومەت��ی بنک��ە فراوانە. بیانوەکان ب��ۆ پێکهێنانی ئاوەها حکومەتێ��ک زۆرن بەاڵم ئەو بیانویەی زۆر بەزەق��ی دەردەکەوێت ئەوەی��ە کە گوایە دۆخی کوردستان هەستیارەو پێویستیمان به یەکدەنگی هەی��ە بۆ دەرچون لەم دۆخە هەس��تیارە ناوخۆی��ی و دەرەکییە. ئەگەر ئەمە لەسەر ئاستی سیاسی ڕاست نەبێت و بیرکردنەوەیەک��ی هەڵە و بێبنەما بێت ئەوا بۆ ئاس��تێکی وەکو خزمەتی تەندروستی و سیس��تمەکەی نەک هەر هەڵەی��ە بەڵکو ڕەچەتەیەکە بۆ کارەساتی گەورەتر و برینی

قوڵتر. پرس��یارەکە ئەوەیە، ئاخ��ۆ کەی دۆخی کوردس��تان هەس��تیار نەبوە؟ ئایە بۆچی حکومەت��ی بنکە ف��راوان دەبێت دەرمانی ه��ەزار دەردبێ��ت و بتوانێت ل��ەم >دۆخە هەس��تیارە< ڕزگارمان بکات؟ له ڕاستیدا، له کوردستاندا ئۆپۆزس��یۆن دروس��تبونی له دۆخێکدا دروس��تبو کە شتێکی ئەوتۆی له دۆخی ئێستا کەمتر نەبو له هەستیاریدا. ڕاس��تە ئەوکات، م��ام ج��ەالل نەخۆش نەکەوتبو، ڕاستە س��وریا له ئارادا نەبو...هت��د، بەاڵم زۆربەی ه��ەرە زۆری پێدراوە ناوخۆیی و دەرەکیی��ەکان هەروەکو خۆیان بون و کوردس��تان هەر لەژێر هەڕەش��ەی ئ��ەو دو پێ��دراوەدا بو. بۆچ��ی ئەو کات دروس��تبونی ئۆپۆزس��یۆن مەترسیەکانی زیات��ر نەکرد، بۆچی ئێس��تا هەبونی ئەو ئۆپۆزسیۆنە به مەترسی و هەڕەشە له قەڵەم

دەدرێت؟ناوچەم��ان واڵت و نمون��ەی له ڕاس��تیدا زۆرە کە له ژێر هەڕەش��ەیەکی بەردەوامی ناوخۆی��ی و دەرەکییدان بەاڵم سازش��یان له سیس��تمە دیموکراس��ییەکانی خۆی��ان یەکێک له س��ەر بەردەوامبون نەک��ردوەو کە دیموکراس��یەت دێرینەکانی له بنەم��ا هەبونی ئۆپوزیسێونە. ئیسرائیل نزیکترین نمونەیە له ئێمەوە. کەی ئیس��رائیل لەژێر هەڕەش��ەدا نەبوە؟ ئ��ەو واڵت��ە به نەیار دەورەدراوەو پایتەختەکەی لەژێر ڕەحمەتی هەم��و واڵتەکان��ی دەوروبەرێتی، بەاڵم بۆ چرکەیەکیش سازشی لەسەر بون و نەبونی ئۆپۆزسیۆن و سیس��تمە دیموکراسییەکەی نەک��ردوە. یۆنان ب��ەم دواییانە توش��ی گەورەتری��ن قەیران��ی دارایی ه��ات، کە هەڕەش��ەی داڕوخانی تەواوەتی واڵتەکەی کرد بەاڵم ئەویش هەرگیز سازش��ی لەسەر سیستمە دیموکراسییەکی نەکرد و به بیانوی بنکەفراوانی ئ��ەو قەیران��ە، حکومەت��ی دانەمەزراند. له لوتکەی ئەو قەیرانە ئابوریە کوشندەیه دا، هێش��تا هەر حیزبی سیاسی جەماوەری��ی هەب��ون کە له ئۆپۆزس��یۆن مان��ەوە و بەردەوامب��ون له ڕەخنەکردن��ی دەس��ەاڵت. پارتەکان��ی سیاس��ەتەکانی به کورتی هەبونی ئۆپۆزس��یۆنێکی چاالک نەک هەر مەترس��ی نیە، بەڵکو دەش��ێت تاک��ە فاکتەریش بێت کە توانیبێی واڵتێک له هەڕەش��ە دەرەکییەکان ناوچەی��ەک یا

بپارێزێت. داواکردنی حکومەتی بنکە فراوان کە هەمو حیزبەکان بەشێوه یەک له شێوەکان بەشداربن له حکومەت��دا، هیچ نیە جگ��ە له هەوڵێکی حیزبەکان��ی دەس��ەاڵت بۆ دابەش��کردنی هەموان��دا و بەس��ەر کەموکورتیەکانی��ان دەربازبون لەو ڕەخنانەی کە لێیاندەگیرێت لەسەر گەندەڵی و ناکارامه یی له حکومڕانیدا. نەمانی حکومەتێک و ئاوەها دروس��تبونی ئۆپوزیسیۆن، چونە دواوەیەکی کوشندەیە بۆ گەش��ەی دیموکراس��ی له کوردستاندا. له ڕاستیدا مانەوەی ئۆپۆزسیۆن )جا ئەوە ه��ەر حیزبێک بێ��ت( تاق��ە گەرەنتیە بۆ هێشتنەوەی دۆخی ئاسایش له کوردستاندا و فەراهەمکردن��ی ئاب��وری و گەش��ەکردنی

خزمەتگوزارییەکان. ئەگەر تەماش��ای سیس��تمی تەندروستی بکەین، دەبینین هی��چ کاتێک وەکو دوای له ساڵی 200٩ەوە ئۆپۆزسیۆن دروستبونی قسەی جیدی لەسەر سیستمەکە نەکراوە. ڕاستە ئۆپۆزسیۆنیش وەکو پێویست قسە و بەرنامە و پالنی بۆ سیس��تمی تەندروستی نەب��وە، ب��ەاڵم هەبون��ی پەراوێزێ��ک بۆ قس��ە و گفتگۆ و جەدەل لەسەر سیستمەکە به هەبون��ی ئۆپۆزس��یۆن فراوانتر و گەرم و گوڕتر بوە. نەمانی ئۆپۆزسیۆن، گورزێکی بەش��داریکردنی له پرۆس��ەی کوش��ندە میدی��اکان ڕێکخ��راوەکان و هاواڵتی��ان و دەوەشێنێت له گفتوگۆکانی تایبەت به کێشە سیس��تمی هاواڵتیان و تەندروس��تیەکانی

تەندروستی.

وه رزی س��اردو س��ه رما به ڕێوه ی��ه ، له گه ڵ هاتنی سه رمادا زۆربه مان توشی ق��وڕگ و هه اڵم��ه ت ده بین، هه وكردنی ره نگ��ه باش��ترین چاره س��ه ریش ب��ۆ په نابردنه لۆزه تێ��ن قوڕگ و هه وكردنی به ر رێگه ی سروش��تی و خۆ به دورگرتن

بێت له به كارهێنانی ده رزی و ده رمان. په ت��ای ئه نفلۆن��زا، په تایه ك��ه كه به هۆی گۆڕینی كه شوهه وا توشی مرۆڤ ده بێ��ت، ل��ه و كاتانه ی كه ل��ه وه رزی گه رماوه پێده نێینه وه رزی س��ه رماوه و ت��ا به ره و س��اردی و زس��تانیش بڕۆین ئ��ه م په تایه زیات��ر ته ش��ه نه ده كات به تایبه ت��ی ئه و مرۆڤانه زیاتر توش��ی ده بن كه سه رمایان ده بێت یان له ڕێگه ی نزیككه وتن��ه وه له توش��بوه كانه وه ب��ۆ ئه مانی��ش ده گوازرێت��ه وه ، پزیش��كان له سه ر ئه وه كۆكن كه باشترین رێگه بۆ هه وكردنی هه اڵمه ت و له په تا و رزگاربون قوڕگ و لۆزه تێن، په تابردنه به ر خواردنی C لیمۆی��ه ، كه بڕێك��ی زۆر له ڤیتامینله ش��ی له ناو به رگری له خۆده گرێ��ت و مرۆڤ��دا به رامب��ه ر به هه وك��ردن به هێز ده كات، به تایبه تی كه تێكه ڵ به هه نگوین

بكرێت و وه ك شه ربه ت بخورێته وه .

زانس��تییه لێكۆڵین��ه وه به پێ��ی كالیفۆرنیای له زانكۆی كه نوێیه كانی ئه مه ری��كا یه گكرتوه كان��ی واڵت��ه به چه ن��د ئاماژه ی��ان ئه نجام��دراوه گۆڕان��كاری ن��وێ ئامۆژگاریه ك��ی له رۆتینی ژیان ده كه ن كه كاریگه ریان هه یه له سه ر نه خۆش��ی شێرپه نجه ی ج��ۆری باوتری��ن ك��ه پرۆس��تات

شێرپه نجه یه له پیاوان.ئه م شه ش ئامۆژگاریانه ی خواره وه باشترین ناوبراو لێكۆلێنه وه ی به پێی له شێرپه نجه ی بۆدوركه وتنه وه رێگان

پرۆستات.1- خۆپاراس��تن له زیادبونی كێش و خواردن��ی ئه و خۆراكان��ه ی كالۆریان ك��ه م تێدایه . به پێی لێكۆڵینه وه كه ش خواردنی گێ��زه ر باش��ترین خۆراكه له ش��ێرپه نجه ی دوركه وتن��ه وه ب��ۆ

پرۆستات.راهێنانێكی چه ند 2- وه رزشكردن و به رده وام به مه رجێ��ك له 150 خوله ك

كه متر نه بێت له هه فته یه كدا.3- به پێ��ی لێكۆڵینه وه كه خواردنی

4 ك��وپ قاوه له رۆژێك��دا تاڕاده یه ك ج��ۆره ی ل��ه م به دورتده خ��ات

شێرپه نجه یه .4- خواردن��ی میوه و س��ه وزه و ئه و خۆراكانه ی ماده ی نیشاس��ته یان تێدا نیه ، بۆ ئه مه ش باشتره دوربكه ویته وه له به رئ��ه وه ی په تات��ه له خواردن��ی رێژه یه ك��ی زۆر نیشاس��ته ی تێدایه ، هه روه ه��ا دوركه وتن��ه وه له خواردنی خوێی زۆرو ئ��ه و خۆراكانه ی كه زۆر

سوێرن.5- زۆر خواردنی پاقله مه نێكان وه ك )نیسك، نۆك، فاس��ۆلیا، ماش( كه به ش��ێوه یه كی باش رێگ��ری ده كه ن

له نه خۆشییه كه .6- كه م خواردنی گۆش��تی س��ور، به پێ��ی لێكۆڵینه وه ی��ه ك ك��ه زیاتر ل��ه 2212 كه س به ش��داربون تێدا كه ته مه نیان له نێوان 40 بۆ70 ساڵیدایه ، ده ركه وتوه ئه وانه ی كه له هه فته یه كدا له نیو كیلۆ زیاتر گۆش��ت ناخۆن زۆر كه متر توش��ی شێرپه نجه ی پرۆستات

ده بن.

لیمۆ باشترین چاره سه ری ئه نفلۆنزاو هه وكردنی قوڕگ

6 رێگابۆ دوركه وتنه وه له شێرپه نجه ی پرۆستات

گۆڕان��كاری وه رزه كان له گ��ه ڵ پێستی ده سته كان و قاچه كان چه ند دێت به س��ه ردا گۆڕانكاریه كی��ان به تایبه تی له وه رزی پایزو زستان. بواری ش��اره زایانی ئه م��ه ش بۆ پزیشكی جوانكاری زانكۆی )عین ش��مس( ئاماژه ب��ه وه ده كه ن كه پێویسته به م شێوه یه پارێزگاریان

لێبكه ین:

ده سته كان:له وه رزی پایزو زستان ده سته كان دو هێنده پێویس��تیان به بایه خدان هه ی��ه چونك��ه زیات��ر هه س��ت به وش��كبون ده كه ن. بۆیه به باشی ده زانن پێویسته له رۆژادا به كرێمی دژه خۆر چ��ه و ربكرێت، هه روه ها شه وانیش به و كرێمانه چه وربكرێت كه ماده ی گلیس��رینی تێ��دا كه

له س��ه ر كرێمه كه نوسراوه كه چی له پێكهات��ه ی كرێمه ك��ه دا هه ی��ه ده توان��ی پێش كڕین��ی دڵنیابیت له وه ی ك��ه ئه و م��اده ی تێدایه . هه روه ه��ا ده توانیت ئ��ه و كرێمانه به كاربهێنیت كه زه یتی سروشتیان پێش��تر به هه مانش��ێوه ی تێدایه

له سه ر كرێمه كه ده نوسرێت.

نینۆكه كان:بۆ بایه خدان به نینۆكه كان ده بێت له رێ��ی بایه خدان به ته ندروس��تی گشتیه وه بێت. ئه ویش به خواردنی چه ن��د خۆراكێ��ك وه ك خواردنی ڤیتامین A كه زیاتر له س��پیناخ و گێ��زه رو كه ره وز هه ی��ه . هه روه ها ڤیتامین C كه له بیبه ری س��ه وزو خواردنی هه روه ها هه یه . پرته قاڵ باده م و گوێزیش زۆر پێویس��ته بۆ

نینۆكه كان.

پێیه كان:ئه و كێش��ه یه ی كه زیاتر توشی پێیه كان ده بێت بریتیه له قڵیشانی پاژن��ه كان، ب��ۆ ئه مه ش باش��تر وای��ه ئه و كرێمان��ه به كاربهێنرێت ك��ه له می��وه یاخ��ود ل��ه روه ك دروستكراون. شه وانه به و كرێمانه له پێبكرێن و گۆره وی چه وربكرێن و له به یانیش��دا پێیه كان بشۆردرێن و لێبكرێت��ه وه . خان��ه مردۆكان��ی هه روه ها نابێت ئه وه ش له بیربكرێت ك��ه پێویس��ته بای��ه خ به پ��اك و خاوێنی نێ��وان په نجه كانی بدرێت چونكه ئه و شوێنانه زیاتر به كتریاو پێویس��ته لێكۆده بێته وه . كه ڕوی رۆژان��ه دوای ش��تنیان به باش��ی

وشكبكرێنه وه .

ده ست و قاچه كانتله وشكی ئه م وه رزه بپارێزه

‌‌‌ئا:‌جوتیار‌شه‌ریف

یه‌كێتی‌‌مامۆستایان‌پڕۆژه‌یه‌كی‌‌نیشته‌جێبون‌له‌سلێمانی‌‌بۆ‌

مامۆستایان‌راده‌گه‌یه‌نێت‌و‌سه‌رۆكی‌‌لقی‌‌یه‌كێتیه‌كه‌ش‌ده‌ڵێت،‌"خاڵی‌‌

زیاتر‌بۆ‌مامۆستایانی‌‌ئه‌ندام‌داده‌نێین"،‌به‌شێك‌له‌شاره‌زایانی‌‌

بواری‌‌بیناسازییش‌پێیانوایه‌‌به‌هۆی‌‌به‌رزی‌‌نرخی‌‌یه‌كه‌كانه‌وه‌،‌

دروستكردنی‌‌پڕۆژه‌كه‌‌"هیچ‌منه‌تێكی‌‌تێدا‌نیه‌".

ش��اره‌زایانی‌‌ب��واری‌‌خان��وو‌زه‌وی‌‌ئاس��ایی‌‌ پێیانوایه‌‌هه‌ر‌كۆمپانیایه‌كی‌‌ده‌توانێ‌‌به‌و‌نرخه‌‌یه‌كه‌ی‌‌نیشته‌جێبون‌حاج��ی‌‌ له‌وباره‌ی��ه‌وه‌‌ ئاماده‌ب��كات،‌عه‌ت��ا‌خاوه‌نی‌‌نوس��ینگه‌ی‌تیش��كی‌‌به‌سه‌رسوڕمانه‌وه‌‌ له‌كوردس��یتی‌‌ خۆر‌له‌بابه‌ته‌كه‌ی‌‌ڕوانی‌و‌وتی‌،‌"له‌ئێس��تادا‌له‌كوردسیتی‌‌شوقه‌‌هه‌یه‌‌به‌‌‌5ده‌فته‌رو‌‌20وه‌ره‌ق��ه‌،‌ئیتر‌بۆچی‌ش��وقه‌یه‌كی‌‌نزیك‌گۆڕستانه‌‌نوێیه‌كه‌‌به‌‌‌5ده‌فته‌رو‌نیو‌به‌سودمه‌ندبون‌هه‌ژمار‌بكرێت؟".‌حاج��ی‌‌عه‌تا‌باس��ی‌‌ل��ه‌وه‌‌كرد‌كه‌‌یه‌ك��ه‌ی‌‌نیش��ته‌جێبون‌دروس��تكراوه‌‌له‌س��لێمانی‌‌ب��ه‌‌‌270وه‌ره‌ق��ه‌و‌‌25وه‌ره‌قه‌ش‌بۆ‌خزمه‌تگوزاریی‌‌كه‌‌هه‌موی‌‌ده‌كاته‌‌‌295وه‌ره‌قه‌،‌به‌اڵم‌به‌نرخی‌‌زۆر‌

گران‌فرۆشراوه‌.‌

هاوكات‌ئه‌ندازی��اری‌راوێژكار،‌ئارام‌محه‌مه‌د‌س��ه‌عید‌له‌نوسینگه‌ی‌ئاسته‌م‌بۆ‌كاری‌‌ئه‌ندازیاری‌‌وتی‌،‌"بۆ‌ئێس��تاو‌ب��ازاڕی‌ئه‌م��ڕۆ،‌‌5ده‌فته‌ر‌باش��ه‌‌بۆ‌

ش��وقه‌یه‌كی‌‌‌100مه‌تری‌،‌به‌كه‌ره‌سته‌ی‌ب��ه‌و‌نرخ��ه‌ش‌ ب��اش‌و‌مامناوه‌ن��د،‌كۆمپانیاكه‌‌قازانجی‌‌باش��ی‌‌لێده‌كات‌و‌

هیچ‌منه‌تێكی‌‌تێدا‌نیه‌".جی��اواز‌ل��ه‌و‌بۆچونانه‌‌م.‌دڵش��اد‌مه‌جید‌فه‌ره‌ج،‌س��ه‌رۆكی‌‌لقی‌‌یه‌كێتی‌‌له‌س��ه‌ر‌ س��لێمانی‌‌ مامۆس��تایانی‌‌پش��كی‌‌یه‌كێتی‌‌به‌ش��انازییه‌وه‌‌باسی‌‌

له‌پڕۆژه‌ك��ه‌‌ك��ردو‌وت��ی‌،‌"پڕۆژه‌كه‌‌رێكخراوه‌كه‌مان��ه‌و‌ ده‌س��كه‌وتی‌‌كه‌ره‌س��ته‌ی‌ جیهان��ی‌‌و‌ به‌كوالێت��ی‌‌نای��اب‌و‌نم��ره‌‌یه‌ك‌دروس��تده‌كرێت‌و‌له‌هێڵ��ی‌‌بومه‌له‌رزه‌یه‌و‌ش��ارێكه‌‌ دور‌ش��ایه‌نی‌‌مامۆس��تایانه‌و‌3500م‌دوجا‌زه‌ویمان‌داناوه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌دواتر‌بكرێت‌

به‌مه‌له‌وانگه‌و‌یاریگاو‌قاوه‌خانه‌".

له‌باره‌ی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌كه‌‌هه‌مو‌مامۆستایه‌ك‌ده‌توانێت‌فۆڕم‌پڕبكاته‌وه‌‌بۆ‌وه‌رگرتنی‌‌ش��وقه‌‌له‌شاری‌‌مامۆس��تایان،‌فه‌ره‌ج‌وتی‌،‌"به‌ڵێ‌‌سه‌ره‌تا‌نوسراومان‌كردوه‌‌كه‌‌ته‌نه��ا‌بۆ‌مامۆس��تایانی‌‌ئه‌ندامه‌،‌دواتر‌په‌ش��یمانبوینه‌وه‌و‌نوس��راومان‌ك��رده‌وه‌‌ب��ۆ‌ناوه‌نده‌كان��ی‌‌خوێندن،‌ئێس��تا‌بۆ‌هه‌مو‌مامۆستایه‌كه‌".‌به‌اڵم‌

ناوب��راو‌ئه‌وه‌ی‌نه‌ش��ارده‌وه‌‌كه‌‌خاڵی‌‌زیاتر‌بۆ‌مامۆستایانی‌‌ئه‌ندام‌داده‌نێن‌و‌وت��ی‌،‌"ماف��ی‌‌خۆمانه‌‌گرنگ��ی‌‌زیاتر‌

به‌ئه‌ندامه‌كانی‌‌خۆمان‌بده‌ین".‌هه‌روه‌ه��ا‌م.‌عه‌بدولخال��ق،‌كارگێڕو‌به‌رپرس��ی‌‌راگه‌یاندن��ی‌‌لق��ی‌‌یه‌كێتی‌‌وتی‌‌ یه‌كگرتو،‌ له‌پش��كی‌‌ مامۆستایان‌نائه‌ندامیش‌ مامۆستای‌ ئێستا‌ "ئه‌وه‌ی‌‌له‌ش��اری‌‌ س��ودمه‌ندبێت‌ ده‌توان��ێ‌‌مامۆستایان،‌ده‌سكه‌وتی‌‌ئۆپۆزیسیۆنه‌و‌هه‌ڕه‌شه‌ی‌ له‌س��ه‌ركردوه‌و‌ داكۆكیمان‌بایكۆتی‌‌ناوه‌نده‌كانی‌‌خوێندن‌و‌چاالكی‌‌مه‌ده‌نیم��ان‌كردوه‌،‌ئه‌گ��ه‌ر‌جیاكاری‌‌

بكرێت‌له‌نێوان‌مامۆستایاندا".ش��اری‌‌ به‌پ��ڕۆژه‌ی‌ س��ه‌باره‌ت‌ ‌مامۆس��تایانیش،‌ناوب��راو‌وتی‌،‌"وه‌ك‌پڕۆژه‌ك��ه‌‌ پش��تگیریی‌‌ ئۆپۆزس��یۆن‌ده‌كه‌ی��ن،‌ب��ه‌اڵم‌ڕه‌خنه‌م��ان‌له‌نرخ‌و‌قیس��ته‌كانی‌‌هه‌ی��ه‌و‌پێمانوایه‌‌له‌گه‌ڵ‌‌گیرفان‌و‌موچه‌ی‌مامۆستادا‌ناگونجێ‌".زانیاریانه‌ی‌‌ده‌س��ت‌ ئ��ه‌و‌ به‌پێ��ی‌‌یه‌كه‌ی‌ پ��ڕۆژه‌ی‌ كه‌وت��ون،‌ ئاوێن��ه‌‌نیش��ته‌جێبونی‌‌ش��اری‌مامۆس��تایان‌له‌پشت‌نه‌خۆش��خانه‌ی‌‌شۆڕش‌و‌نزیك‌گوندی‌‌ش��ێخ‌وه‌یساوایه‌‌له‌سه‌ر‌رێگای‌عه‌رب��ه‌ت-‌س��لێمانی‌‌و،‌له‌كاتێكدا‌ئه‌م‌یه‌كانه‌‌ش��وقه‌ی‌100مه‌ترین‌و‌له‌ته‌الری‌‌‌12نهۆم��ی‌‌س��تونیدان‌و‌نرخ��ی‌‌هه‌ر‌یه‌كه‌ی��ه‌ك‌‌5ده‌فت��ه‌رو‌‌50وه‌ره‌قه‌یه‌،‌ده‌بێ‌‌پێشه‌كی‌‌‌1ده‌فته‌ر‌بدرێت‌و‌باقی‌‌پاره‌كه‌‌به‌قیس��تی‌‌‌100مانگ‌بدرێته‌وه‌‌بۆ‌ گرێبه‌سته‌كه‌وه‌،‌ واژۆكردنی‌‌ له‌رۆژی‌‌ه��ه‌ر‌مانگێكیش‌پێویس��ته‌‌‌450دۆالر‌بدرێت.‌م��اوه‌ی‌‌ته‌واوبونی‌‌پڕۆژه‌كه‌ش‌

‌40مانگه‌.‌

خوێندن(401(‌سێشه‌ممه‌‌162013/11/5 [email protected]

هه‌رجاره‌و‌که‌سێک‌ده‌ینوسێت

ته‌خته سپی

له‌كوردسیتی‌‌شوقه‌‌هه‌یه‌‌به‌‌‌5ده‌فته‌رو‌20وه‌ره‌قه‌،‌ئیتر‌بۆچی‌شوقه‌یه‌كی‌‌نزیك‌گۆڕستانه‌‌

نوێیه‌كه‌به‌‌‌5ده‌فته‌رو‌نیو‌به‌سودمه‌ندبون‌هه‌ژمار‌بكرێت؟!

‌‌ئا:‌مەحمود‌حەمە‌چاوەش‌

‌Pestalozzi" پێستالۆتزی‌ دەزگای‌Stiftung"‌بۆ‌یارمەتی‌الوان‌و‌مندااڵن‌و‌کەمئەندامان‌له‌هەرێمی‌نیدەرزاکس��ن‌له‌ئەڵمانی��ا‌کۆرس��ێکی‌ڕاهێنانی‌بۆ‌دایک‌و‌باوکان‌ئامادەکردبو،‌کە‌تێیدا‌دایک‌و‌باوکان‌لەس��ەر‌پەروەردەیەکی‌مەشقیان‌ س��ەلمێنراو‌ ڕاس��تەقینە‌و‌پێدەک��را.‌ئەم��ەش‌خاڵەکان��ی‌ئەو‌بەرنامەیەیە،‌کە‌پس��پۆڕانی‌تایبەتی‌لەم‌کۆرس��ەدا‌دایک‌و‌باوکان‌لەسەر‌

ئەم‌جۆرە‌پەروەردەیە‌ڕادەهێنن.وەک‌ ب��اوکان‌ دای��ک‌و‌ ئەرک��ی‌ ‌

مەشقکارێک1�‌چ��ۆن‌دای��ک‌و‌ب��اوکان‌دەوری‌

مەشقکەرێک‌دەبینن؟2�‌پالن‌و‌هەڵس��وڕانی‌سیس��تەمی‌خێزان‌و‌بەڕێوەبردنی،‌س��تراتێجی‌بۆ‌

پالنی‌ئەرکەکانی‌ڕۆژانەی‌خێزان.من��دااڵن‌و‌ تواناکان��ی‌ ‌�3له‌ئەرکەکان��ی‌ پش��تیوانیکردنیان‌ناوماڵ��دا.‌ئایا‌منداڵەکەم‌ئەتوانێت‌چ‌کارێک‌به‌باشی‌به‌ئەنجام‌بگەیەنێت؟

هێم��ای‌ دروس��تکردنی‌ ‌�4په‌یوەندییەکان‌له‌ڕێگای‌چاوەوە،‌واتە‌پەیوەندی‌به‌شێوازی‌نیگاکردن.‌گوێ‌

لەیەکتر‌گرتن‌و‌لەیەکتر‌دواندن.‌5�‌ب��او‌و‌نەریتە‌کۆمەاڵیەتییەکان،‌چەند‌پێویس��تن‌و‌چەند‌پێویس��تمان‌

پێیانە؟‌٦�‌سنوردانان‌له‌نێوان‌جەختکردن‌و‌سزادانی‌منداڵدا،‌چۆن‌مامەڵە‌لەگەڵ‌خێزاندا‌ بەندەکان��ی‌ له‌یاس��او‌ الدان‌

ئەکەین.‌7�‌ماندوبون‌و‌کۆنتڕۆڵی‌س��ترێس‌"فشار"‌و‌بەالوەنانی‌ئەو‌ماندوبونە.

٨�‌ئەرکەکان��ی‌قوتابخان��ە‌دەبێتە‌هۆکاری‌پلە‌یەکەم��ی‌ماندوبونی‌ناو‌

خێزان.‌9�‌دایک‌و‌باوکان‌دەبێ‌چی‌بکەن،‌

ئەگەر‌....10�‌هەندێک‌س��ەرچاوە‌لەسەر‌ئەم‌

بابەتانە.‌

پێشەکی‌و‌سەرەتایەک‌"ئ��ەو‌کەس��انەی‌ک��ە‌پێیانوایە‌پەروەردەیەک��ی‌بێهەڵەو‌بێگیروگرفت‌قوڵدا‌ له‌خەیاڵێک��ی‌ هەی��ە،‌ بون��ی‌

ئەژین"ئامانج��ی‌س��ەرەکی‌ئ��ەم‌بابەتە‌سیس��تەمێکی‌ ڕونکردن��ەوەی‌پەروەردەییە،‌کە‌تیایدا‌دایک‌و‌باوکان‌

له‌قۆناغ��ی‌جیاوازی‌ژیان��ی‌خێزانیدا‌توشی‌ئەرک‌و‌ماندوبونێکی‌کەمترلەگەڵ‌منداڵەکانیاندا‌ئەبن.‌هەڵبەتە‌دەکرێت‌بیرو‌ گفتوگ��ۆ‌و‌گۆڕینەوەی‌ له‌ڕێگەی‌ڕاکانەوە‌ئەم‌سیس��تەمە‌پەروەردەیە‌ڕونتربکەینەوە،‌کە‌چۆن‌دایک‌و‌باوکان‌له‌ڕێگەی‌پەروەردەیەکی‌ڕاستەقینەوە‌هێزو‌توانای‌خۆش��یان‌و‌منداڵەکانیان‌پتەو‌بکەن‌و‌ڕێگاکانی‌لەیەگترگەیشتن‌

ئاسانتر‌بکەن.ئامانجەکانی‌ئەم‌جۆرە‌پەروەردەیە‌

بەم‌شێوەیە‌ڕوندەکرێنەوە:‌-‌بەهێزکردن��ی‌ڕێگاکانی‌لەیەکتر‌تێگەیش��تن‌له‌نێوان‌دای��ک‌و‌باوکان‌و‌

منداڵەکانیاندا.-‌توانای‌پەروەردەیی‌دایک‌و‌باوکان‌

زیاد‌بکرێت‌و‌پشتگیری‌لێبکرێت.-‌جۆری‌بەالوەنان‌و‌چارەسەرکردنی‌دو‌ ئ��ەم‌ له‌نێ��وان‌ گیروگرفت��ەکان‌

نەوەیەدا.-‌کەمکردنەوەی‌سترێس‌"فشار"،‌واتە‌باوکان‌ دای��ک‌و‌ هیالکی‌ ماندوب��ون‌و‌

لەگەڵ‌منداڵەکانیاندا.‌چ��ۆن‌ئەتوان��ن‌دایک‌و‌ب��اوکان‌به‌پەروەردەیەکی‌ڕاستەقینەو‌مێتۆدی‌بەش��ێوەیەکی‌ منداڵەکانیان‌ تایبەتی‌زانستیانە‌پەروەردە‌بکەن‌و‌بەهۆیەوە‌

ئەرکی‌ڕۆژانەیان‌ئاسانتر‌بکەن.‌ب��اوکان‌ڕۆڵی‌خۆیان‌ چۆن‌دایک‌و‌له‌پ��ەروەردەی‌ مەش��قکەرێک‌ وەک‌

منداڵەکانیاندا‌دەبینن؟‌دەب��ێ‌له‌س��ەرەتادا‌ئ��ەوە‌بڵێین،‌کە‌هیچ‌پەروەردەی��ەک‌به‌بێ‌ئەرک‌و‌زەحمەتکێش��ان‌نایەتە‌ئەنجام‌و‌خەو‌و‌خەیاڵێکی‌گەورەیە،‌منداڵەکانمان‌بەو‌ئاس��انییە‌گەورە‌بکەین.‌مەبەستیش‌توندوتیژی،‌ له‌پ��ەروەردەی‌ لێ��رەدا‌ئاوتۆریت��ی،‌یان‌نەرمونی��ان،‌‌دژە‌ئاوتۆرێتی��ە.‌دایک‌و‌ب��اوکان‌زۆرجار‌دەکەون��ه‌‌ژێر‌فش��اری‌دەرونییەوە،‌ئەویش‌بەهۆی‌کاریگ��ەری‌مێدیاکان‌لەس��ەر‌بیروڕایان.‌ئەمەش‌وادەکات،‌بەهەڵ��ەی‌گ��ەورەدا‌بچ��ن‌و‌خاوەنی‌بیروڕاکانی‌خۆیان‌نەبن.‌هۆکارەکەشی‌ئەوەی��ە،‌کە‌ئەم‌دای��ک‌و‌باوکانە‌لەو‌بڕوای��ەدان،‌بەه��ۆی‌پڕاکتیزەکردن‌و‌گەیاندن��ی‌زانی��اری‌مێدی��اکان‌ب��ۆ‌منداڵەکانی��ان‌کارێکی‌ب��اش‌لەگەڵ‌دەگەیەنن‌و‌ بەئەنج��ام‌ منداڵەکانیاندا‌ڕێگای‌ڕاس��تەقینەیان‌پێشان‌ئەدەن.هەندێج��ار‌دەکەونە‌هەڵەی‌گەورەترو‌خۆیان‌ کاریگەریی��ەدا‌ ئ��ەم‌ له‌ژێ��ر‌به‌هاوڕێ��ی‌منداڵەکانی��ان‌له‌قەڵ��ەم‌

ئ��ەدەن.‌ئ��ەم‌ج��ۆرە‌بیرکردنەوەیە‌مێتۆدێک��ی‌پەروەردەی��ی‌هەڵەی��ە‌و‌دایک‌و‌ب��اوکان‌به‌ڕێگایەک��ی‌هەڵەدا‌ئەب��ەن،‌چونک��ە‌ئ��ەوان‌ناتوان��ن‌ببن��ە‌هاوڕێی‌منداڵەکانی��ان،‌بەڵکو‌ڕێنیشاندەر‌و‌ ببنە‌ هەوڵبدەن‌ دەتوانن‌نمونەی��ی‌بۆیان.‌ئێمە‌ن��ە‌له‌تەمەنی‌وەک‌و‌ دەتوانین‌ نە‌ منداڵەکانمانداین‌و‌هاوڕێی��ەک‌لەگ��ەڵ‌منداڵەکانمان��دا‌چونکە‌ بکەین،‌ مامەڵە‌ هەڵسوکەوت‌و‌ب��ەم‌جۆرە‌هەڵس��وکەوتە‌س��ەریان‌لێدەش��ێوێنین‌و‌ڕێگای‌ڕاس��تەقینەی‌خۆیان‌له‌ژیانیاندا‌س��ەختتر‌دەکەین‌و‌زۆرجاری��ش‌توش��ی‌هەڵ��ەی‌گەورە‌

له‌کۆمەڵگادا‌ئەبن.کەواتە‌دایک‌و‌باوکان‌دەبێ‌هەمیشە‌نمونە‌و‌ڕێگانیشاندەربن.‌بەپێچەوانەی‌ئ��ەم‌هاوکێش��ەیە‌‌دایک‌و‌ب��اوکان‌ڕۆڵی‌خۆی��ان‌وەک‌و‌پەروەردەکارێک‌وندەک��ەن‌و‌منداڵەکانیش��یان‌ڕێگای‌ڕاستەقینەی‌خۆیان‌له‌دەستئەدەن.‌بۆ‌نمونە‌هەندێ‌دای��ک‌و‌باوکان‌له‌الیەن‌منداڵەکانیانەوە‌به‌ناوی‌خۆیانەوە‌بانگ‌دەکرێن،‌ئەمە‌کارێکی‌ڕاس��ت‌نییە.‌ئەبێ‌منداڵ‌هەس��ت‌بەوە‌بکات،‌کە‌خاوەنی‌ باوکان‌ دایک‌و‌ له‌خێزانەکه‌یدا‌بڕیاردانن،‌نەک‌من��داڵ،‌ئەگەرنا‌ئەو‌منداڵە‌سەری‌لێدەش��ێوێت.‌ئەمەش‌دژی‌ئ��ەو‌بیروڕای��ە‌ناوەس��تێتەوە،‌ک��ە‌منداڵ‌ح��ەزو‌ئارەزوەکانی‌خۆی‌دەرنەبڕێ��ت،‌بەڵکو‌گرن��گ‌ئەوەیە،‌ک��ە‌دای��ک‌و‌ب��اوکان‌ڕۆڵ��ی‌خۆیان‌"تۆپێن"‌ دوگۆڵی‌ مەشقکەرێکی‌ وەکو‌

‌Coachببینن.ئەو‌مەشقکەرە‌دەبێت‌یاریزانەکانی‌ڕابهێنێت‌به‌مەشق‌و‌ڕێگاکانی‌یاریزانییان‌پێنیشان‌بدات،‌ڕونیبکاتەوە،‌کە‌چۆن‌له‌مەیدان��ی‌تۆپێنێدا‌س��ەرکەوتوبن.‌کەواتە‌دایک‌و‌باوکان‌دەبێت‌چ‌له‌بواری‌پرۆفیشیۆنالیتی‌و‌چ‌له‌باری‌سۆزداری‌(عاطفي(‌ڕێنیشاندەر‌و‌یارمەتیدەربن.‌دایک‌و‌باوکانیش‌دەبێت‌پالنی‌خێزان‌و‌منداڵەکانیان‌ پ��ەروەردەی‌ کاروباری‌بەرپرس��یارێتی‌ بگ��رن‌و‌ له‌ئەس��تۆ‌ئەرکێکی‌سەرش��انیان‌ وەک‌و‌ خێزان‌س��ەیربکەن.‌ئەم��ەش‌وادەکات،‌کە‌له‌نێوان‌ توندوت��ۆڵ‌ پەیوەندییەک��ی‌دایک‌و‌باوکان‌و‌منداڵەکانیاندا‌دروست‌

بێت.‌

ئەم‌پەیوەندییەش‌لەس��ەر‌بناغەی‌ئ��ەم‌چ��وار‌خاڵە‌پتەوت��رو‌به‌هێزتر‌

دەبێت:

‌-‌هەم��و‌ئەندامێکی‌خێزان‌ئەبێت‌به‌ڕێزەوە‌مامەڵەی‌لەگەڵدا‌بکرێت.

ڕێ��زی‌یەکترگرت��ن‌پەیوەندییەکان‌بەهێز‌دەکات.

-‌کاتی‌خۆش‌لەگەڵ‌منداڵدا‌ببرێتە‌سەر،‌بەتایبەتی‌له‌کاتی‌پشودا.

ب��ڕوا‌ س��ەر‌ بردن��ە‌ کاتیخ��ۆش‌بەیەکتریک��ردن‌الی‌من��داڵ‌بەهێ��ز‌

دەکات.-‌ئەم��ەش‌توانای‌ب��ڕوا‌بەخۆبون‌

له‌منداڵدا‌به‌هێز‌دەکات.هاندانی‌منداڵ‌بۆ‌زیاتر‌بڕوابون‌بەخۆ‌له‌تەمەنی‌منداڵیەوە‌دەستپێدەکات.

-‌هەم��و‌منداڵێ��ک‌ک��ە‌هەس��ت‌دای��ک‌و‌ لەالی��ەن‌ به‌خۆشەویس��تی‌باوکی��ەوە‌ئەکات،‌ئارام��ی‌دەرونی‌و‌

جۆرێک‌له‌پاڵپشتی‌دەچێژێت.به‌شێوەیەکی‌ خۆشەویس��تی‌ ئەبێ‌

ڕاستەوخۆ‌پێشانی‌منداڵ‌بدرێت.‌پێنج‌س��تراتیج‌له‌پەروەردەدا،‌کە‌

زۆر‌گرنگن:‌1�‌پەیوەندی‌توندوتۆڵ‌لەگەڵ‌منداڵدا‌دروس��ت‌بکە،‌بەاڵم‌ئەم‌پەیوەندییە‌له‌ی��ەک‌ئاس��تدا‌نەوەس��تاون،‌واتە‌هاوسەنگ‌نیە.‌دایک‌و‌باوکان‌هەڵگری‌بەرپرس��یارێتین‌و‌منداڵەکانیش‌ئەبێ‌هەست‌به‌ماف‌و‌ئەرکەکانی‌ناو‌خێزان‌

بکەن.2�‌کات‌پێکەوە‌بەسەربردن،‌به‌تایبەتی‌

لەگەڵ‌منداڵی‌بچوکدا.بەش��ێوەیەکی‌ من��داڵ‌ لەگ��ەڵ‌ ‌�3ڕاس��تەوخۆ‌و‌بێ‌"پێچ‌و‌پەنا"‌قس��ە‌بکرێت‌"درۆ‌باش‌نییە‌لەگەڵ‌منداڵ".‌من��داڵ‌پێویس��تی‌به‌سیس��تەمێکی‌پەروەردەی��ی‌ئەوتۆ‌هەیە،‌کە‌به‌پالن‌

بەڕێوە‌ببرێت‌و‌ڕێگای‌پێشانبدات.4�‌ئەرکەکان��ی‌منداڵ‌له‌ن��او‌خێزاندا‌به‌ڕون��ی‌دی��اری‌بکەین،‌ک��ە‌چۆن‌ئەتوانن‌ خێ��زان‌ ڕۆژانەی‌ ئەرکەکانی‌ئەنجام‌بدەن.‌نابێ‌ئەوەش��مان‌له‌یاد‌بچێت،‌کە‌دەستخۆشی‌و‌ستایشکردن‌

تواناکانی‌منداڵ‌بەهێز‌دەکات.5�‌به‌ش��ێوەیەکی‌کۆنکرێت��ی‌لەگەڵ‌منداڵدا‌هەڵس��وکەوت‌بکەین‌و‌ئەگەر‌بەڵێنێکم��ان‌پێیان��دا،‌ئەبێ‌بەجێی‌

بهێنین‌و‌لێیپەشیمان‌نەبینەوە.دای��ک‌و‌باوکانیش‌ماف��ی‌ئەوەیان‌ب��ۆ‌ دیاریک��راو‌ کاتێک��ی‌ هەی��ە.‌ئارەزوەکانی��ان‌تەرخان‌بکەن.‌دایک‌و‌باوکان‌پێویس��تیان‌به‌پشوی‌خۆیان‌و‌کاتی‌خۆشی‌خۆیان‌هەیە‌و‌نابێ‌هەمو‌ژیانی��ان‌ب��ۆ‌منداڵەکانی��ان‌تەرخان‌

بکه‌ن.

2�‌پ��الن‌و‌ڕێکخس��تنی‌سیس��تەمی‌خێزان‌و‌بەڕێوەبردنی:

دابەش��کردنی‌ئ��ەرک‌و‌ڕێکخس��تنی‌کاتەکانی‌ناو‌خێزان

"ب��ڕۆ‌...‌دەی‌...‌تۆزێک‌خێراکە،‌دەی‌...‌خێراکە،‌کاتمان‌بەدەستەوە‌نەماوە"‌ئەم‌ڕس��تەیە‌ڕۆژانە‌له‌الیەن‌چەندەها‌دایک‌و‌باوکەوە‌دەبیسترێت‌و‌کەس‌نییە‌ئەم‌ڕس��تەیەی‌بەر‌گوێ‌کارەکانی‌ له‌ڕاس��تیدا‌ نەکەوتبێ��ت.‌ڕۆژانەی‌خێ��زان‌به‌ش��ێوەیەکی‌زۆر‌ماوەی‌ ئەگەیەنرێن‌و‌ به‌ئەنج��ام‌ خێرا‌بیرکردنەوەش‌بۆی��ان‌کەمە.‌ئەمەش‌دەبێتە‌هۆی‌ئەوەی،‌کە‌پەس��تانێکی‌زۆر‌بخەینە‌س��ەر‌منداڵەکانمان.‌ئەم‌دەستی‌ دروس��تکراوی‌ پەس��تانەش‌گەورەکان��ە،‌چ‌له‌ژیان��ی‌ڕۆژانەیاندا‌و‌ئ��ەم‌ ئیش��کردنیاندا.‌ لەکات��ی‌ چ‌ل��ه‌زۆر‌خێزان��دا‌دوبارە‌ دیاردەیەش‌ئەبێتەوە.‌کارو‌س��ەقاڵی‌خێزانەکان‌‌24 تەنان��ەت‌ ک��ە‌ زۆرن،‌ هێن��دە‌کاتژمێره‌کەی‌ڕۆژیش‌بەش��یان‌ناکات‌زۆربەی‌خێزانەکان‌ ئەمەش‌ سەرەڕای‌له‌نێوان‌کاری‌بەدەستهێنانی‌خەرجی‌ڕۆژانەیان‌و‌خێزانەکانیاندا‌دەکەونە‌ژێر‌گرژێتی‌ ئاڵۆز‌و‌ دەرونی‌ پەس��تانێکی‌ئەوت��ۆوە،‌ک��ە‌تەنان��ەت‌کاتەکانی‌حەوانە‌و‌خۆشبردنەس��ەری‌خێزانیش‌

دەبنە‌سترێس.بۆیە‌لەم‌بارودۆخەدا‌دابەش��کردن‌و‌خێزان‌ رۆژانەی‌ کارەکانی‌ ڕێکخستنی‌دەبنە‌ئەرکێکی‌گرنگ‌و‌وامان‌لێدەکات،‌بی��ر‌له‌پ��الن‌و‌سیس��تەمێکی‌تر‌بۆ‌خێزانەکەمان‌بکەینەوە.‌مەبەس��تیش‌لێرەدا‌ئەوەیە،‌کە‌خێزان‌کاتی‌زۆرتر‌بۆ‌به‌ئەنجامگەیاندنی‌کارە‌گرنگەکانی‌خێزان‌تەرخان‌بکات‌و‌به‌ش��ێوەیەکی‌هوشیارانەتر‌پالنی‌بۆ‌تەرخان‌بکرێت.‌بەاڵم‌ئەم‌واژەیە‌کەمێک‌سەرسامیمان‌کات‌ چونک��ە‌ ئ��ەکات،‌ پەی��دا‌ ال‌ش��تێکی‌دۆزراوەو‌ده‌ستکردی‌مرۆڤ‌خۆیەتی‌و‌ناتوانێت‌کاتەکان‌بەویستی‌خۆی‌ڕێکبخ��ات‌و‌دابەش��یان‌بکات،‌بەڵک��و‌مرۆڤ‌کات��ی‌وەک‌پێوەرێک‌دروس��تکردوە،‌بۆ‌ئ��ەوەی‌کارەکانی‌بکات.‌ جێبەجێیان‌ ڕێکئەخ��ات‌و‌ پێ‌بەواتایەکی‌تر‌ئێمە‌خۆمان‌کاتەکانمان‌دروستکردوە،‌نەک‌کاتەکان‌ئێمە.‌لەم‌بارودۆخەدا‌خێ��زان‌ئەبێت‌چاودێری‌ئ��ەوە‌بکات‌و‌بیر‌ل��ەوە‌بکاتەوە،‌کە‌ئەم‌دیاردەیە‌له‌الیەن‌خودی‌مرۆڤەوە‌بەئەنج��ام‌گەیەن��دراوەو‌به‌کاتژمێری‌

ناوەوەی‌خۆیان‌دەیپێون.

با سه رپه رشتیار نه مێنێ

‌‌‌سامان‌عه‌لی‌‌حامید

به‌جۆرێ��ك‌ فێركردنم��ان‌ پ��ه‌روه‌رده‌و‌گرفت��اره‌،‌بێئه‌ن��دازن‌ئ��ه‌و‌خێچ��ی‌‌و‌شایس��ته‌ی‌‌ ك��ه‌‌ كه‌موكورتییان��ه‌ی‌‌هه‌ڵوه‌سته‌‌له‌سه‌ركردنن.‌سااڵنێكی‌‌زۆره‌‌دام��ه‌زراوه‌ی‌‌په‌روه‌رده‌ییم��ان‌هێنده‌ی‌‌بۆت��ه‌‌كارخانه‌یه‌ك‌ب��ۆ‌به‌رهه‌مهێنانی‌‌ت��ه‌وه‌زه‌ل‌و‌ په‌روه‌رده‌ی��ی‌‌ كادری‌‌بێبه‌رهه‌م‌و‌نه‌یاری‌‌زانین‌و‌یارو‌دۆس��تی‌‌موچ��ه‌،‌هێن��ده‌‌نه‌بۆت��ه‌‌به‌رهه‌مهێنی‌‌مرۆی��ه‌ك‌ك��ه‌‌پی��او‌ل��ه‌ڕوی‌‌هه‌ڵبێ‌‌په‌نجه‌ی‌‌ خوێنده‌وارێك‌ وه‌ك‌ ته‌نان��ه‌ت‌ده‌س��تی‌‌بۆ‌رابكێش��ێ‌،‌چ‌جای‌‌ئه‌وه‌ی‌‌ببێته‌‌كارخان��ه‌ی‌‌كادری‌‌په‌روه‌رده‌كارو‌فێركار‌بۆ‌پێگه‌یاندنی‌‌نه‌وه‌كانی‌‌ئێستاو‌داهاتو.‌زۆرج��ار‌ده‌رباره‌ی‌‌نمونه‌ی‌‌ئه‌و‌كه‌س��انه‌‌به‌سه‌رس��وڕمانه‌وه‌‌ده‌پرسی‌:‌بڵێی‌‌ئه‌م‌زه‌المه‌‌ئه‌س��ڵه‌ن‌مه‌كته‌بیشی‌‌ه��ه‌ر‌خوێندب��ێ‌!‌كاره‌س��ات‌ئه‌وه‌ی��ه‌‌فێركردنمان‌ زه‌به‌الحی‌‌ دامه‌زراوه‌یه‌ك��ی‌‌هه‌ی��ه‌‌ب��ه‌اڵم‌كه‌س��انێك‌له‌ناویدا‌هه‌ن‌له‌نه‌خوێنده‌واری��دا‌كه‌س‌ش��ان‌نادات‌له‌ش��انیان!‌له‌مه‌ش‌كاره‌ساتتر‌ئه‌وه‌یه‌‌نمونه‌ی‌‌ئه‌م‌جۆره‌‌كه‌سانه‌‌به‌پشتگیری‌‌كۆمیت��ه‌و‌لقه‌كانی‌‌ح��زب‌به‌پله‌به‌ندیی‌‌وه‌زیفی��دا‌ده‌چنه‌‌س��ه‌ره‌وه‌و‌پله‌كانیان‌به‌رزتر‌ده‌بنه‌وه‌.‌ئه‌مه‌ش‌به‌ش��ێوه‌یه‌ك‌بوه‌ته‌‌دیارده‌و‌باو،‌ئه‌و‌په‌نده‌‌كوردییه‌ی‌‌كه‌‌ده‌ڵێ‌:‌"له‌پ��ڕێ‌،‌نابێ‌‌به‌كوڕێ‌"‌بۆ‌رۆژگاری‌‌ئه‌مڕۆ‌سه‌د‌ده‌رسه‌د‌ناڕاسته‌و‌ئه‌مڕۆكه‌‌پێچه‌وانه‌كه‌ی‌‌واته‌‌"له‌پڕێ‌،‌بوه‌‌كوڕێ‌"‌بوه‌ته‌‌مۆدێل.‌هه‌ر‌له‌په‌یوه‌س��ت‌به‌بابه‌ت��ی‌‌خوێندن��دا‌راس��تیه‌ك‌هه‌یه‌‌په‌یوه‌ندی‌‌به‌نیازو‌مه‌رامی‌‌مرۆڤی‌‌كوردی‌‌رۆژگاری‌‌ئه‌م��ڕۆوه‌‌هه‌ی��ه‌‌له‌ڕوكردن��ه‌‌خوێندن��دا.‌الی‌‌ك��ه‌س‌ش��اراوه‌‌نییه‌‌كراوه‌ته‌‌ به‌دیوێكدا‌ خوێندن‌ س��ااڵنێكه‌‌ئامراز‌بۆ‌ئامانجی‌‌پاره‌و‌ده‌ستخس��تنی‌‌موچ��ه‌و‌ئیمتیازی‌‌زیات��رو‌به‌دیوه‌كه‌ی‌‌دیكه‌شدا‌ئامرازێكی‌‌باشه‌‌بۆ‌خۆدزینه‌وه‌‌بۆ‌ ماندوبون‌و‌ به‌رپرسیارێتی‌‌و‌ له‌ئه‌رك‌و‌سوككردنی‌‌باری‌‌سه‌رش��انه‌.‌به‌ڵگه‌ش‌بۆ‌ئه‌م��ه‌‌زۆربونی‌‌ژماره‌ی‌‌خوێندكارانی‌‌بڕوانامه‌ی‌‌ ب��ااڵو‌هه‌ڵگران��ی‌‌ خوێندنی‌‌ماس��ته‌رو‌دكت��ۆرا‌هیچ��ی‌‌له‌دۆخ��ی‌‌رۆشنبیریی‌‌ئه‌م‌هه‌رێمه‌و‌به‌رزكردنه‌وه‌ی‌‌زانك��ۆكان‌و‌ مه‌عریف��ی‌‌ ئاس��تی‌‌وه‌رچه‌رخاندنی‌‌به‌ره‌و‌باشتر‌نه‌گۆڕیوه‌.‌به‌ڵگ��ه‌ش‌ب��ۆ‌ئ��ه‌وه‌ی‌‌ك��ه‌‌هه‌وڵدان‌ب��ۆ‌خوێندنی‌‌ب��ااڵ‌ب��ۆ‌خۆدزینه‌وه‌یه‌‌به‌رپرس��یارێتی‌‌و‌ماندوبونی‌‌ له‌ئ��ه‌رك‌و‌زیاتر،‌قس��ه‌ی‌‌هاوڕێیه‌كه‌‌كه‌‌به‌رله‌وه‌ی‌‌ده‌یگوت‌ ماس��ته‌ر‌ ببێته‌‌خوێن��دكاری‌‌"مامۆس��تایی‌‌ئیش��ێكی‌‌تاقه‌تپڕوكێنه‌،‌ده‌ب��ێ‌‌هه‌فت��ه‌ی‌‌بیس��ت‌وچوار‌وان��ه‌‌بڵێمه‌وه‌،‌به‌نیازم‌بۆ‌ماس��ته‌ر‌بخوێنم‌و‌ببمه‌‌مامۆستای‌‌زانكۆو‌خۆم‌له‌ژێر‌باری‌‌ئه‌و‌ئه‌ركه‌‌قورسه‌‌رزگاربكه‌م،‌مامۆستای‌‌زانكۆ‌زۆر‌ئیسراحه‌ته‌،‌هه‌فته‌ی‌‌ئه‌وپه‌ڕی‌‌پێنج‌تا‌ش��ه‌ش‌موحازه‌ره‌ی‌‌هه‌یه‌‌ئیتر‌بۆ‌خۆی‌‌پاڵیلێده‌دات��ه‌وه‌،‌جگه‌‌له‌وه‌ی‌‌موچه‌یه‌ك��ی‌‌خه‌یاڵیی��ش‌وه‌رده‌گرێت"!‌بۆ‌زانیاریتان‌ئێس��تا‌ئ��ه‌م‌هاوڕێیه‌‌به‌و‌)مرازه‌‌مه‌عریفییه‌(ی‌‌خۆی‌‌گه‌یش��توه‌!‌له‌مه‌ش‌سه‌یرتر‌بونه‌‌سه‌رپه‌رشتیاره‌‌كه‌‌به‌شێوه‌ی‌‌توانی‌‌زیاد‌ده‌كا‌و‌خه‌ریكه‌‌وه‌كو‌ژماره‌ی‌‌ئۆتۆمبێلی‌‌لێدێ‌‌و‌جه‌نجاڵییه‌كی‌‌پ��ه‌روه‌رده‌دا‌ له‌ش��ه‌قامه‌كانی‌‌ زۆری‌‌دروستكردوه‌.‌به‌بڕوای‌‌من‌سه‌رپه‌رشتیار‌خۆی‌‌هه‌ر‌زیاده‌و‌بونی‌‌پێویس��ت‌نیه‌،‌چونكه‌‌ئه‌و‌ئه‌ركه‌ی‌‌كه‌‌به‌و‌س��پێرراوه‌‌خ��ۆی‌‌له‌بنه‌ڕه‌تدا‌ئه‌رك��ی‌به‌ڕێوه‌به‌رو‌پرۆس��ه‌ی‌‌ قوتابخانه‌كانه‌و‌ یاریده‌ده‌ری‌‌په‌روه‌رده‌ی‌‌پڕ‌له‌رۆتین‌و‌دیزه‌‌به‌ده‌رخۆنه‌‌ئه‌م‌ناونیش��ان‌و‌پیش��ه‌یه‌ی‌‌داهێناوه‌.‌كارگێڕیی‌‌قوتابخان��ه‌‌هه‌فتانه‌‌له‌ڕێگای‌‌به‌سه‌ركردنه‌وه‌ی‌‌مامۆستاكانیان‌له‌پۆلداو‌سه‌رپه‌رشتیكردنیان‌ رێنمایی‌و‌ پاش��ان‌ده‌توانن‌زۆر‌چاكتر‌له‌سه‌رپه‌رشتیار‌ئه‌و‌كاره‌‌په‌روه‌رده‌ییه‌‌به‌جێبهێنن.‌پاش��ان‌بڵێی‌‌ئه‌و‌سه‌رپه‌رش��تیاره‌‌پسپۆڕییه‌‌چ‌سودێك‌به‌پرۆس��ه‌ی‌‌په‌روه‌رده‌و‌به‌منی‌‌مامۆس��تاو‌به‌خوێندكاری‌‌هه‌شبه‌س��ه‌ر‌بگه‌یه‌نێ‌‌كه‌‌به‌ر‌له‌بونه‌‌سه‌رپه‌رش��تیار‌ده‌یگوت‌"باس��ی‌‌مه‌عریف��ه‌و‌ئه‌ده‌بیات‌بۆ‌من‌مه‌كه‌،‌س��وێند‌به‌س��ه‌ری‌‌خۆت‌شكس��پیر‌نرخی‌‌له‌ته‌‌په‌نیرێكی‌‌نییه‌"!‌دواج��ار‌ده‌ڵێم‌قین‌له‌كتێ��ب‌و‌مه‌عریفه‌‌ئ��ه‌و‌خاڵه‌یه‌‌كه‌‌زۆربه‌ی‌‌مامۆس��تایانی‌‌ئه‌م‌واڵته‌‌پێك��ه‌وه‌‌كۆده‌كاته‌وه‌،‌ئه‌وه‌‌كه‌مایه‌تییه‌ك��ی‌‌ن��او‌ئ��ه‌م‌زۆرینه‌‌داخ‌له‌دڵه‌ش��ه‌‌به‌رامبه‌ر‌به‌كتێ��ب‌و‌مه‌عریفه‌‌ك��ه‌‌ئه‌مڕۆك��ه‌‌خوێن��دكاری‌‌خوێندنی‌‌بااڵو‌سه‌رپه‌رش��تیاری‌‌پسپۆڕیین!‌بۆیه‌‌بارودۆخ��ی‌‌په‌روه‌رده‌م��ان‌هه‌م‌مرۆڤ‌ده‌گرێنێ‌‌و‌هه‌میش‌ده‌یخاته‌‌پێكه‌نین.‌‌‌‌‌‌‌‌‌

ئاوێنه‌‌ورده‌كاری‌‌پڕۆژه‌ی‌‌شاری‌مامۆستایان‌باڵوده‌كاته‌وه‌

یه كێتی مامۆستایان: خاڵی زیاتر بۆ ئه ندامه كانمان داده نێین

باوک و دایکانی چاالک له پەروەردەی منداڵەکانیاندا

ئه‌و‌شوێنه‌ی‌شاری‌مامۆستایانی‌تێدا‌دروست‌ده‌کرێت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فۆتۆ:‌جوتیار

کچی پیاوێکی هەژاری نەخۆشم و

باوکم پارەکەی دابو بەچارەسەری

شێرپەنجەکەی کە سێ ساڵ بو

به ده ستیه وه دەنااڵند

ئا: هێمن مامه ند

هاواڵتیان گله یی له كاندیده ده رچوه كان ده كه ن و پێیانوایه ئه وان ئیتر منه تیان

به وان نه ماوه و له ئێستاوه زمانی گفتوگۆیان گۆڕاوه و وه كو جاران نایه نه ناو خه ڵك و له ئێستاوه په یجه كانیان

داخست، ترسی ئه وه شیان هه یه ئه و په رله مانتارانه ی ئێستاش وه كو په رله مانتاره كانی خولی رابردو هه ر

خه می خۆیان بێت.

زانكۆیه و ئاكۆ سه ردار خوێندكارێكی س��ه باره ت به كاندی��ده ده رچوه كان��ی په رله م��ان ده ڵێت " به خوا هیچ ئومێدم پێی��ان نییه ، پێموایه ئه وانه ی ئێس��تا له وانه ی پێشوتر باشتر نابن، برا به خوا

كه شكیش هه ر برای دۆیه ".له كاتی ئه وان��ه ی ئاك��ۆ وتیش��ی " بانگه ش��ه ه��ه ر له ناو خه ڵك��دا بون و له خه ڵك ده پاڕانه وه ، ئێستا مه رحه بای ك��ه س ناكه ن و ه��ه ر زو چاك��ه ی ئه و خه ڵكه یان له بیرچوه وه كه ده نگیان بۆ دان و له بیریانچو، كه ئ��ه وان به ده نگی

ئه و خه ڵكه وه گه یشتنه په رله مان".چلوره هه ردی ژنه چاالكوانی مه ده نی له تۆڕی تازه كان په رله مانتاره له باره ی " نوسیویه تی فه یس��بوك كۆمه اڵیه تی ئه وان ئه گه ر به راس��تی نوێنه ری خه ڵك داواكاریه كانی ب��ه ده م ده بوای��ه بوان ده ربه ندیخان��ه وه خۆپیش��انده رانی چوبان، كه له به ر ئ��اوی پیس ژیانیان

لێ تاڵ بوه ". ش��ێرزاد محه م��ه د گه نجێكی ته مه ن له ب��اره ی كاس��بكاره ، 27س��اڵه یه و په رله مانتاره تازه كانه وه وتی " كاندیدێكی ناس��یاومان هه بو، له كاتی بانگه شه كه دوجار هاته ماڵم��ان و زو زو نامه ی بۆ ده ناردم و له فه یس��بوكیش هاوڕێ بوین، ئێس��تا له وه ته ی ده رچوه پێی شه رمه الیكێكیش��مان بۆ ب��كات، بۆیه هاتمه

ئه و باوه ڕه ی له م واڵته كه س ش��ایه نی ئه وه نییه كه ده نگی خۆتی پێ خه سار

بكه یت".رۆژان جه م��ال كچ��ه فه رمانبه رێكه له یه كێ��ك له فه رمانگه كان��ی هه ولێ��ر، س��ه باره ت به كاندی��ده ده رچوه كان��ی بانگه ش��ه ی له كاتی په رله مان وت��ی " هه ڵبژاردنه ك��ه ئه وان هه میش��ه له ناو خه ڵ��ك بون، ب��ه اڵم ئێس��تا ئه وانه ی ده رچون و ده رنه چون پێیان شه رمه بێنه

ناو خه ڵك".رۆژان وتیش��ی " ئه گه ر ئه وان بیانوی ئه وه یان هه ی��ه و ده ڵێن ئێمه هێش��تا سوێندی یاس��اییمان نه خواردوه ، به اڵم ئه مه بیان��و نییه ، چونك��ه پێموانییه كه س له سه ر ئه وه موحاسه به یان بكات، كه ئ��ه وان بۆچی ده چنه ناو خه ڵك كه هێشتا سوێندی یاساییان نه خواردوه ".

كاندیده ده رچ��وه كان رێز له ره خنه و گله ییه كان��ی خه ڵ��ك ده گ��رن، به اڵم پێیانوای��ه ، له به رئه وه ی ئه وان هێش��تا سوێندی یاساییان نه خورادوه هه ق نییه

خه ڵك گله ییان لێبكات".فرس��ه ت س��ۆفی كاندیدی ده رچوی پارتی دیموكراتی كوردستان كه سبه ی له به رده م په رله مان و خه ڵكی كوردستان س��وێندی یاس��ایی ده خ��وات ده ڵێت" من به ش��به حاڵی خۆم چه ن��د رۆژێكه

ه��ه ر له ناو خه ڵك��دا ب��وم و حاجیانی كوردستانم به س��ه ركردۆته وه ، هه روه ها چه ن��د چاالكیه كم له ق��ه زای چۆمان بۆ گه نجان كردوه ، به اڵم له گه ڵ ئه وه ش��دا په رله مانتار به ره س��می هێش��تا ئێمه نین، چونكه هێشتا سوێندی یاساییمان ده بێ��ت خه ڵكی پاش��ان نه خواردوه ، كوردس��تان ب��ۆ ماوه ی ش��ه ش مانگ تا س��اڵێك فرس��ه تمان پێب��ده ن تا كاروباره كانمان هه ڵبسه نگێنن و بزانن كه

ئێمه له ئاس��ت داخوازیه كانی ئه وانداین یان نا".

ه��اوكات ب��رزۆ مه جی��د كاندی��دی ده رچوی بزوتنه وه ی گۆڕان، كه سبه ی س��وێندی یاس��ایی ده خ��وات ده ڵێت" گله یی هاواڵتیان له س��ه رو له س��ه رچاو داده نێین ئێمه تێده گه ین كه گله ییه كانی ئ��ه وان له به رژه وه ندی ئێم��ه و خه ڵكی كوردس��تاندایه ، ب��ه اڵم ئێمه هێش��تا سوێندی یاساییمان نه خواردوه ، ده بێت

ئه مه له به رچاوبگرن".برزۆ وتیشی " له به رئه وه ی ئه مجاره یان هه ڵبژاردنه كه به لیس��تی ك��راوه بوه ، كه وات��ه ده نگ��ده ر و كاندید ب��ه رده وام ته ماس��یان هه بوه و له گ��ه ڵ یه ك بون و له ماوه ی ئه و چوار ساڵه ش هه ر له گه ڵ یه كتر ده بن، بۆی��ه زۆربه ی پرۆژه كانی خه ڵك پ��رۆژه ی په رله مان داهات��وی ده ب��ن له رێگ��ه ی نوێنه ره كانیانه وه كه

ده یگه یه ننه په رله مان".

(401( سێشه ممه 2013/11/5 [email protected]کۆمه‌اڵیه‌تی

ئا: سارا قادر

پیاوێكی ته مه ن په نجاودو ساڵه كچێكی ته مه ن هه ژده ساڵی كڕی و دوای ئه وه ی ئه و ژنه كوڕێكی لێی بو بۆ ماوه ی دو مانگ منداڵه كه یان

له نه خۆشخانه ی منداڵبون جێهێشت و هه ر له ناو حه وشه ی نه خۆشخانه ی

منداڵبوندا منداڵه كه ی به خێزانێكی بێ منداڵ فرۆشته وه .

ئه و پیاوه خه ڵكی یه كێك له قه زاكانی سه ر به پارێزگای سلێمانیه . ماوه ی چه ند س��اڵێكه له گه ڵ ژنی یەکەمیدا به ینیان تێكچوه ب��ه اڵم هه ربه یه كه وه ماونه ته ، دوای ماوەی��ەک به هۆی هاتوچۆكردنی بۆ به غ��داو تێكه ڵبونی به میلله تێكی تر هه لی ئه وه ی بۆ ده ڕه خس��ێت له به غدا ئافره تێك��ی ع��ه ره ب له ته مه ن��ی 17

ساڵیدا بناسێت. ناسینی ئه م ئافره ته بۆ )م، ا(، ته نها شتێكی ئاس��ایی نابێت به ڵكو ده بێته ئه ودا و له ژیانی خاڵێكی وه رچه رخ��ان پاش ماوه یه ك بیر له وه ده كاته وه ئه و كچه ی ده ستبكه وێت و بیكاته هاوسه ری ب��ه دزی ژن��ی یه كه میه وه ك��ه چه ند

منداڵێكی لێی هه بو. )م، ا( هه وڵ��ده دات به ئاس��انی ئه و كچ��ه ی ده س��تبكه وێت ب��ه اڵم باوكی كچه كه كه پیاوێكی هه ژار ده بێت داوای سێ ملیۆن دینار له به رامبه ر كچه كه یدا ا( ده كه وێت��ه بۆی��ه ) م, ده كات, مامه ڵه ی كڕینی ژنه و به دو ملیۆن له گه ڵ باوكی كچه كه دا رێكده كه وێت و كچه كه ی

لێده كڕێت و له خۆی ماره ده كات. هێنانی )م( تەمەن 17 س��اڵ بۆ ناو خێزانێکی قەرەبالغ زۆر زەحمەت دەبێت هیچ فرۆش��راوەو لەبەرئ��ەوەی بەاڵم دەرگایەکی ت��ری نییە بەناچاری هەمو ش��تێ قبوڵ دەکات و خۆی لەگەڵیاندا

دەگونجێنێت. )م( چەن��د مانگێ��ک دەمێنێتەوەو لەسەرەتادا جورئەت ناکات بەمێردەکەی بڵێت دوگیانم تا دەگاتە نزیکەی چوار مانگ بەاڵم کاتێک بەمێردەکەی دەڵێت " جنێوی زۆری پێدام و بەبۆکس و شەق هەڵیکوتای��ە س��ەرم و ژن��ە کۆنەکەی

لەبەرچاوی دەریهێنام و دەستیدا لەژێر ژنەک��ەی تریدا وتی م��ن ئەمەم بەس ب��ۆ کارەکەری و سێکس��کردن هێناوە، منداڵم لەعەرەبێکی ش��روگی بۆ چییە، ئەو ش��ەوە ت��ا بەیانی گری��ام و هیچ شوێنێکیش��م نەدەزان��ی ت��ا رابکەم، پارەشم پێنەبو بۆیە بەیانی کە لەخەو هەس��تاین داوام لێکرد تەاڵقم بدات تا بڕۆمەوە بەاڵم زۆر بێرەحمانە پەالماری دامەوەو ئاگاداری ک��ردم کە ئەو منی لەب��ری دو ملیۆن دین��اردا وەرگرتوە، کاتێک ئەمباتەوە ک��ە دو ملیۆنەکەی پیاوێکی کچ��ی منی��ش بدەین��ەوە، ه��ەژاری نەخۆش��م و باوک��م پارەکەی دابو بەچارەس��ەری شێرپەنجەکەی کە سێ ساڵە به ده س��تیه وه دەناڵێ، بۆیە بەناچاری دانیشتمەوەو بێدەنگ بوم" .

)م( م��اوەی ئ��ەو پێن��ج مانگەی ت��ری دو گیانیەک��ەی هەموی بەگریان دەبات��ە س��ەر ب��ەاڵم )م،ا( پەیمانی منداڵەکەی ک��ە لێوەردەگرێت ئەوەی بو راس��تەوخۆ خۆی ونبکات و بەجێی باوک��ی لەبەرئ��ەوەی )م( بهێڵێ��ت دو ملیۆنەک��ەی نابێ��ت بیداتەوە بەو داواکاریەی مێردەکەی رازی دەبێت.

جیاواز لەهەمو دایکێک کە حەز دەکات و خەونی ئەوە دەبینێت کە زو کۆرپەکەی ببێت و لەئامێزی بگرێت بەاڵم )م( هەر ح��ەزی دەکرد لەس��کیدا بێت چونکە دەیزان��ی بۆ س��اتێکیش ناتوانێ بۆنی هەناسەی کۆرپەکەی بکات و بەگریانەوە وتی" پێش ئەوەی بمبێت شێوەیەکم بۆ دانابو لەمێشکی خۆمدا چونکە ئەمزانی ش��ێوەی نابینم، بۆیە هەر کە کەوتمە

سەر ژانگرتن داوام لەخوا دەکرد بمرم و رزگارم بێ��ت بەاڵم بەدڵ��ی من نەبو، منداڵەک��ەم لێبوەو مێردەکەم هاتە ژێر باڵ��م و منداڵەکەیان ب��رد بۆ خودەج و ئێمەش بەپەلە لەحەوشەی نەخۆشخانە هاتینە دەرەوەو ڕامانکردو منداڵەکەمان

جێهێشت". دایکێکی زەیستانی بێ منداڵ کە نۆ مانگ هیالکی بەکۆرپەکەیەوە کێش��اوه دواجار بێ ئ��ەوەی کۆرپەکەی بمرێت لێیسەندراوە دەبێت چ ئازارێکی دەرونی هەبوبێت بەاڵم هەژاری و بێ ماڵی وا لە )م ( دەکات بەرگەی هەمو ئەو ئازارانە

بگرێت. دو م��اوەی )م( منداڵەک��ەی مان��گ لەخ��ودەج دەمێنێت��ەوە بەاڵم لەکات��ی منداڵەک��ەی لەبەرئ��ەوەی

لەدایکبونی��دا س��ەعاتێکی لەدەس��ت دەکرێت کە ناوی دایکەکەو ناونیشانی تەواو ژم��ارەی تەلەفۆن��ی باوکەکەی لەس��ەر دەنوس��رێت پۆلیس باوکەکە دەدۆزێتەوەو بەکەلەپچەکراوی دەیهێنن بۆ نەخۆشخانەی منداڵبون و منداڵەکەی ئەدەنەوە، بەاڵم نەخۆش��خانە بێئاگایە لەوەی ک��ە باوکی منداڵەکە پێش��تر هەر رێکەوت��وەو خێزانێ��ک لەگ��ەڵ ک��ە منداڵەکەی وەردەگرێت��ەوە لەناو حەوش��ەی نەخۆش��خانەی منداڵبوندا کوڕەکەی دەفرۆش��ێتەوە بەسێ هەزار

دۆالر و پارەکە وەردەگرێت و دەڕوات. )م( بەگریان��ەوە وت��ی " تا ماوم بەهی��وای ئ��ەوەوه ئەژی��م کوڕەکەم ببینم��ەوەو ل��ەم ژیانە سەرش��ۆڕیی و

کولەمەرگیە رزگارم بێت".

پیاوێك ژنه كه یی کڕی و منداڵه كه شی به ساوایی فرۆشت

مندااڵن قوربانی سه ره کی هه ڵوه شاندنه وه ی خێزانین

كاندیده ده رچوه كان منه تیان به خه ڵك نه ماوه

هاواڵتیه ك: كاندیدێكی ده رچو

كاتی بانگه شه ی هه ڵبژاردن هه مو

شه وان كۆمێنت و الیكی بۆ پۆسته كانم ده كرد،

ئێستا له وه ته ی ده رچوه پێی شه رمه

الیكیشمان بكات

وا نزیكی شه ش هه فته به سه ر هه ڵبژاردنی په رله مانی كوردستاندا

تێده په ڕێت و ئاسۆی پێكهێنانی حكومه تی بنكه فراوان یان نزیكبونه وه ی

هێزه ده سه اڵتداره كان و ئۆپۆزیسیۆن روننیه . ئه وه ی مه به ستمانه له م چه ند دێڕه دا، باسكردنی بارودۆخی سیاسی و

ئیداری پارێزگای سلێمانی و ئیداره ی گه رمیانه و ره نگدانه وه یانه له ئه نجامی

هه ڵبژاردنه كانی مانگی ئه یلولی ئه مساڵدا.

نامانه وێ��ت باس��ی په راوێزخس��تنی ئ��ه و چونك��ه بكه ی��ن، س��لێمانی زۆر ره نگدان��ه وه ی په راوێزخس��تنه ، خراپ��ی له هه م��و بواره كانی سیاس��ی ، ئابوری و فه رهه نگی و ئیداری و كۆمه اڵیه تی ب��ه م ش��ێوه یه ئه گ��ه ر جێهێش��توه و بمێنێت��ه وه ، ئ��ه وا )ش��اره حه یاته كه ( ده بێ��ت به قه زایه كی گه وره و پایته ختیش بۆ خۆی به هێمنی گه وره ده بێت و گرنگی زیات��ر وه رده گرێت و س��لێمانی ناتوانێت

به ئاسانی و خێرایی پێیبگاته وه .له دوای راپه ڕینه وه ، یه كێتی نیشتمانی ئه م موتڵه ق��ی حاكم��ی كوردس��تان، ده ڤه ره یه ، بۆیه ئه وان به رپرسی یه كه من له هه مو ئه و كه موكوڕی و په راوێزخستنه ی كه )پایته ختی رۆش��نبیری ( به س��ه ری

هاتوه و هاواڵتیانیش پێوه ی ده ناڵێنن.وا ب��ۆ س��ێ هه ڵب��ژاردن ده چێت كه ده نگده ران��ی ئه م ناوچه یه ، كارتی س��ور نیش��انی یه كێتی نیش��تمانی كوردستان ئه ده ن پێیانده ڵێن كه به حوكمی ئێوه رازی نی��ن. هه ڵبژاردنی ئه یلولی ئه مس��اڵ ئه و راس��تییه ی چه ندباره كرده وه و هاواڵتیان نایانه وێت له م قۆناغه دا یه كێتی حوكمیان بكات، له به رئه وه ش��ه كه یه كێتی كه متر

له چاره كی ده نگی پارێزگاكه ی هێناوه !

یه كێتی چی بكات؟ئه م وتاره باس له وه ناكات كه یه كێتی چی بۆ خ��ۆی بكات و له كۆنگره ی داهاتو كام بڕیارب��دات و چ��ۆن هه ڵبس��ێته وه و سه ركردایه تی كام هه ڵوێست وه ربگرێت، بێش��ومار ژماره یه ك��ی له به رئ��ه وه ی له وتاری هه مه جۆر له وباره یه وه نوسراوه و كۆمه ڵێ��ك كادێ��ری ئ��ازای یه كێتیش پێشنیازو بۆچونی زۆر باش و گونجاویان

ده ربڕیوه .یه كێتی نیش��تمانی كوردستان وه ك حاكمی ئه م پارێزگایه ئه بێ چی بكات؟ ئه م هاواڵتیانی زۆرب��ه ی له كاتێك��دا ناوچه یه ، ده نگی خۆیانیان نه داوه تێ و راسته خۆ پێیانوتوه كه ئێوه مان وه ك حاكم قبوڵ نیه ، ئایا ئه بێت كه مینه یه ك

حوكمی زۆرینه بكات؟به رامب��ه ر به م وێنه ی��ه ، بزوتنه وه ی هێزه كان��ی به تایبه ت��ی و گ��ۆڕان ئۆپۆزیسیۆن به گشتی ، توانیویانه له م هه ڵبژاردنه دا زوربه ی زۆری ده نگه كانی پارێزگای س��لێمانی به ده س��تبهێنن و هاواڵتیان ئه مجاره متمانه یان پێداون و بڕیاریان��داوه ك��ه ئ��ه وان حوكمیان

بكه ن.ئێستا بارودۆخێك هاتۆته پێشه وه ، ك��ه كه مایه تیه ك حوكم��ی زۆرایه تی ده كات، ئه گ��ه ر واب��ڕوات، جۆرێك��ه له زه وتكردنی ش��ه رعیه ت و به رده وامی ده سه اڵتێكی نادیموكرات و ناعادیل كه ئه مه له گه ڵ پره نس��یپی سیاسی هێزه ناگونجێ دیموكراته كان(دا )سۆسیال

كه یه كێتی بانگهێشتی بۆ ده كات!نیش��تمانی یه كێت��ی پێویس��ته بیربكاته وه و ئازایان��ه زۆر به ج��دی و بڕیارب��دات، ه��ه ر هی��چ نه بێت وه ك رێزگرتنی ئیراده ی هاواڵتیانی پارێزگای پره نس��یپه ره چاوكردنی س��لێمانی و س��ه ره تاییه كانی دیموكراتیه ت و ئینجا ب��ۆ دورخس��تنه وه ی ه��ه ر كێش��ه و ئاڵۆزیه ك��ی چاوه ڕێنه ك��راو ك��ه له م ده ڤه ره دا روبدات، له به رئه وه پێویسته ئه نجام پارێ��زگاكان هه ڵبژاردنی )تا ئه درێ��ت( یه كێتی زۆر به زویی ناوماڵی خ��ۆی رێكبخات و هه ر هی��چ نه بێت تا كۆنگره ده س��ته یه كی س��ه ركردایه تی كاتی دروس��ت بكات، بۆ به رێوه بردنی یه كێتی و ئه و س��ه ركردایه تیه بتوانێت و ده س��ه اڵتی هه بێ��ت گفتوگ��ۆ بكات و هه مو ب��كات و یه كێتی نوێنه رایه ت��ی

باڵه كانی ناو یه كێتیش قبوڵیان بێت.ئه و س��ه ركردایه تیه پێویس��ته زۆر گۆڕان و بزوتن��ه وه ی له گ��ه ڵ به زویی بكه وێت��ه ئۆپۆزیس��یۆن هێزه كان��ی گفتوگۆی ج��دی و به رهه مدار له پێناوی پێكهێنان��ی ئیداره یه كی نوێی هاوبه ش ئ��ه و به ره چاوكردن��ی له س��لێمانی ، راستیانه ی كه ئاماژه مان بۆ كردوه ئه و واقیعه ی كه ئیت��ر یه كێتی ناتوانێت و نابێت به ته نه��ا وه ك )حیزبی قائید( ئیداره ی ئ��ه م پارێزگایه به رێوه به رێت و زۆربه ی جه ماوه ری ئ��ه م ناوچه یه كه بۆ جاری س��ێهه م ده چێ��ت ده نگیان

نه داونه تێ .

بزوتنه وه ی گۆڕان چی بكات؟به تایبه ت��ی و گ��ۆڕان بزوتن��ه وه ی براوه ی یه كه من ئۆپۆزیسیۆن به گش��تی ل��ه م هه ڵبژاردن��ه ی مانگ��ی ئه یل��وداو هاواڵتیانی سلێمانی ده نگی خۆیان داوه به ئۆپۆزیسیۆن به و هیوایه ی كه ده سه اڵت له م ناوچه ی��ه بگۆڕێت، له به رئه وه ئه وان به رپرس��ن به رامبه ر به ده نگده ره كانیان و نه دۆڕێنن، متمانه ی��ه ئ��ه و پێویس��ته ئه گین��ا له هه ڵبژاردنێكی تردا، بۆچونیان

ده گۆڕن.بزوتنه وه ی گۆڕان ئه بێت ئه و راس��تیه ره چاوب��كات، كه ئه وان براوه ی یه كه من، به اڵم چۆن ئه توانن به ئاش��تی و هێمنانه

حوكمی ئ��ه م ناوچه یه بك��ه ن و ته بایی نیش��تمانی دروس��ت بكه ن ب��ۆ ئه وه ی به رنامه یه كی هێ��زه كان هه مو به توانای هه مه الیه ن��ه ی خزمه تگ��وزاری ف��راوان دابڕێژرێت و س��لێمانی بگه ڕێته وه ئاستی جاران��ی و له م په راوێزی��ه رزگاری بێت و ناوچه كه ش دوربخرێته وه له هه مو ئه گه رێك

كه به زیان بۆ پارێزگاكه بگه ڕێته وه . زۆر گرنگ��ه ك��ه بزوتن��ه وه ی گۆڕان له گه ڵ ئه و واقیع��ه دا مامه ڵه بكات، كه ناتوانێت یه كێتی نیش��تمانی به یه كجاری په راوێز بخات و بیه وێت له سه ر گۆڕه پانی سیاس��ی و ئیداری دوریبخاته وه ، یه كێتی مێژویه كی سیاسی و ئیداری و پێشمه رگانه و

جه ماوه رێ��ك و ده نگده رێ��ك و كۆمه لێك ده زگای هه مه جۆری هه یه ، كه پێویس��ته ئ��ه و توانایان��ه هه م��وی كۆبكرێنه وه و رێكبخرێ��ن و له خزمه ت��ی راس��ته قینه ی هاواڵتیاندا به گه ڕ بخرێن. واتا چه ند باس له پێكهێنان��ی حكومه ت��ی هاوبه ش یان پێویسته ده كرێت، له هه ولێر بنكه فراوان ئه وه ن��ده زیاتر ب��اس ل��ه و پێكهێنانه له روانگه ی ئه ویش بكرێت، له س��لێمانی ئیستحقاقی ده نگه كانی هه ڵبژاردنی 21ی

ئه یلوله وه .

بارودۆخی حكومه تی هه رێمزۆر گه شبین نیم كه گۆڕانكاری گه وره و بنه ڕه تی له پێكهاته ی حكومه تی هه رێمی كوردس��تان روبدات، ئه گ��ه ر پێكهێنانی حكومه ت��ی بنكه ف��راوان ی��ان هاوبه ش ی��ان یه كڕیزی نیش��تمانی پێكبێت ئه وا ره نگه ب��ۆ قۆناغێك باش بێت، به اڵم بۆ گه شه كردنی كلتوری دیموكراتی زۆر باش نابێت كه واڵتێك هێزێكی ئۆپۆزیسیۆنی كاریگ��ه رو به توانای تێ��دا نه بێت و هه مو

هێزه كان یه كده نگ و یه كڕه نگ بن.هه رێم��ی حكومه ت��ی پێكهێنان��ی به هاوبه ش��ی له هه ولێ��ر، كوردس��تان هه م��و یان به ش��ێ ل��ه و هێزان��ه ی كه ئی��داره ی س��لێمانی ئه ب��ه ن به ڕێ��وه ، پێویس��ته له كاروباری ئیداره ی سلێمانی ره نگبداته وه ، ئه و هێزه ی یان ئه و هێزانه ی كه به شدار ده بن له حكومه تدا، پێویسته نوێنه رایه ت��ی هه مو ناوچه ی س��لێمانی و گه رمیان و ش��وێنه په راوێزخراوه كانی تر بكه ن، وه كی��ل و زمانحاڵی ئ��ه وان بن و ده نگ و ره نگ و خواس��ت و ویستی ئه وان بگه یه ننه ده سه اڵتدارانی هه ولێر، واتا ئه و هێزانه ی كه له حكومه تدا به شدارنابن، وا هه س��ت نه كه ن كه په راوێزخراون، به ڵكو ئه بێت هه س��ت بكه ن كه ناراس��ته وخۆ

له حكومه تدا به شدارن.ئ��ه م یه كڕیزی��ه ی ئیداره ی س��لێمانی )ئه گه ر كاتییش بێت( مانای سه نگه رگرتن و نی��ه ، گروپێ��ك هی��چ دوژمنایه ت��ی به تایبه تیش پارتی دیموكراتی كوردستان، به ڵكو پراكتیزه كردنی خواس��ت و ویستی شوێنه كانی تره له پێناوی ئاشتی و ته بایی گشتی و گه شه كردن و به ره و پێشه وه چونی پارێزگای سلێمانیه كه ئیداره كه ی به شێكه له ئی��داره ی گش��تی حكومه ت��ی هه رێم و ئه بێت ده س��ه اڵتداران له هه ولێر هاوكاری و

پشتگیری ته واوی بكه ن.

سه رتیپ جه وهه ر

پێده چێت بارودۆخی رۆژئاوای كوردستان ئاڵۆزی زیاتر به دوای خۆیدا بێنێت،

سه ره تای كێشه و ملمالنێكان، سه رۆكی هه رێم ویستی رۆڵی نێوانگیر بگێڕێت له نێوان الیه نه ناكۆكه كانی رۆژئاوا كه به شی زۆریان به الیه نگر یان هه ڵگرو

بارگاوین به به رژه وه ندییه كانی پارتی ، له و رێگه شه وه بارزانی ویستی هه م رۆڵی سه رپه رشتیارو خاوه ن نفوز بگێڕێت، به اڵم زۆری نه برد په كه كه )په یه ده (

توانی له م یارییه سه رۆك له نێوانگیره وه بكاته الیه نگر، سه رۆكی میانڕه وو

نێوانگر په لكێشی ده ركردنی چه ند به یاننامه یه ك بكات به جۆرێك سه رۆك

له سه رپه رشتیاره وه بكاته به شێك له ملمالنێكان.

س��ه ره تای توندبونی ملمالنێكان، پارتی له ڕێگه ی چه ند هه نگاوێكه وه ویستی په كه كه له رۆڵبینین له رۆژئ��اوا دوربخاته وه ، له وانه بانگهێشتنه كردنی په كه كه بۆ كۆبونه وه كه ی داود ئۆغلو له هه ولێر كه له گه ڵ الیه نه كانی ه��اوكات كردی، كوردس��تان رۆژئ��اوای له ڕێگ��ه ی دیكه گوش��ار له س��ه ر په كه كه دروس��تبكات، وه ك داخس��تنی س��نورو رێگرتن له س��اڵح موسلیم سه رۆكی په یه ده بۆ س��ه ردانیكردنی جنێڤ، ب��ه اڵم له دوای هه ر هه نگاوێكی پارت��ی په یه ده هه نگاوی توندترو كاردانه وه ی چاوه ڕواننه كراوی ناوه دژ به پارتی و سه ره نجام هه رێمی كوردستان، كاتێك پارتی په یه ده ی بانگهێشتنه كرد بۆ كۆبونه وه كه ی داود ئۆغلو، په یه ده ته واوی رێكه وتن��ی هه ولێری ره تكرده وه و له باریبرد له كاتێك��دا رێكه وتنه ك��ه به سه رپه رش��تی بارزان��ی ئیمزا كرابو، كاتێك پارتی به ناوی حكومه تی هه رێم س��نوریان به ڕوی رۆژئاوا داخست و رێگه ی گرت له هاتنی ساڵح موسلیم، په یه ده س��نوری س��ێمێلكای به ت��ه واوی داخست و بڕیاریدا هه مو هاتوچۆیه كی حزبه

سیاسییه كانی رۆژئاوا )الیه نگرانی پارتی (، كۆنترۆڵكرد ته لكۆچه ریان هاوكات سنوری له سه ر س��نوری عێراق به ره و به غدا، واته

ده روازه یه كی به دیلیان مسۆگه ركرد.ئێستا مه ترس��ییه كان گه وره یه ، پارتی و په كه ك��ه ش��ه ڕێكی توند ده كه ن له س��ه ر ده ستڕۆیش��تن له رۆژئ��اوای كوردس��تان، ره نگه په كه كه ریش��ه یه كی مێژویی هه بێت له رۆژئاوا، به اڵم پارتی جگه له چه ند حزبێك كه پش��تیوانی داراییان پێشكه ش��ده كات

ریشه یه كی مێژویی له وێ نییه .به رده وامی ئه م ملمالنێیه ش گه یش��تۆته

قۆناغێكی مه ترسیدار، به پێی زانیارییه كان په یه ده بڕیاریداوه ئه گه ر پارتی به مشێوه یه به رده وام بێت ته واوی ئه و پارت و الیه نانه ی الیه نگ��ری پارتین له رۆژئاوا قه ده غه بكات و بنك��ه و باره گاكانی��ان دابخ��ات، ئه مه ش مه ترس��ییه كی گه وره یه له س��ه ر ئاسایشی رۆژئاوای كوردس��تان، له كاتێكدا هه مومان چاوه ڕێین ئه و ئه زمونه ی رۆژئاوای كوردستان بكه وێته سه رپێ و كورد له سه دساڵ سته م و بێبه شبون له كه مترین مافی مرۆڤ رزگاری

بێت.ناته ندروستی له شه ڕێكی هه ردوال ئێستا راگه یاندنن، چانس��ی پارتی ، جگه له داود ئۆغلو كه سی تر الیه نگری نییه ، لێدوانه كه ی وه زی��ری ده ره وه ی توركی��ا دژ به په یه ده نیگه رانییه ك��ی زۆری الی كوردان��ی باكور دروس��تكرد بۆیه ئه حمه د تورك وتی ئه م هه ڵوێستانه ی بارزانی وه ك ئه وه وایه ته ور له قاچی خۆی بدات، ئه مه ش ده یس��ه لمێنێ په كه كه نه ك ته نها له ناوخۆی سوریا به ڵكو له توركیاش شه ڕی راگه یاندنی له دژی پارتی گه رمك��ردوه ، له به رامب��ه ردا پارتی له ڕێی به یاننامه ی س��ه رۆكایه تی هه رێم ش��ه ڕی راگه یاندنی له دژی په كه كه هه ڵگیرساندوه ، ئه مه نه ك نه یتوانیوه رای گش��تیی له دژی په كه ك��ه بجوڵێنێ��ت بگره س��ه رۆكایه تی هه رێ��م كه وتۆته به ر ره خنه ی توند كه بوه په یوه ندی ك��ه له ملمالنێیه ك به به ش��ێك به خه ڵك��ی كوردس��تانه وه نیی��ه به ڵك��و

په یوه ندی به پارتی و بارزانییه وه هه یه .هه رچۆنێك بێت ئێستا خه ڵكی رۆژئاوای كوردس��تان بونه ته قوربان��ی ملمالنێیه ك ره نگه داهاتویان بخاته مه ترسییه كی گه وره ، له كاتێكدا هیچ گره نتییه ك نییه بارودۆخی چوارگۆش��ه ی بگه ڕێت��ه وه ناوچه كه ی��ان لێدوانه كانی ئه وروپییه كان و یه كه م، به پێی ئه مه ریكی��ه كان كه وتنی ئه س��ه د هێش��تا دوره ، كه واته ئاینده یه كی نارۆشن چاوه ڕێی رۆژئاوای كوردس��تان ده كات، نه خاس��مه ئه گه ر ناوچه كه روبه روی شه ڕێكی نه گریسی

ناوخۆیی ببێت.

ئا: هێمن مامه ند

چه ند په رله مانتارێكی یه كێتی و گۆڕان و پارتی به هۆی ئه وه ی كه دو ساڵیان

ته واونه كردوه ، به پێی په یڕه وی ناوخۆی په رله مان پێناچێت به سه دا

هه شتا خانه نشین بكرێن و بۆ ئه م مه به سته ش چه ند رایه كی جیاواز هه یه و

په رله مانتارێكیش ئاماژه به وه ده كات وه كو وانه ی بیركاری ئه و په رله مانتارانه

)به نزیكی ( بۆیان هه یه به له سه دا هه شتا خانه نشین بكرێن.

فراكس��یۆنی په رله مانت��اری پێن��ج گۆڕان و دو په رله مانت��اری یه كێتی و دو ئه وه ی به ه��ۆی پارتی په رله مانت��اری كه م��اوه ی دو س��اڵی په رله مانتارییان له س��ه دا به پێناچێت ته واونه ك��ردوه ، هه شتا خانه نش��ین بكرێن، به پێی چه ند زانیاریه ك��ی نافه رمیی��ش كه ده س��ت ئاوێنه كه وتوه ئ��ه و چه ند په رله مانتاره داوایانك��ردوه كه ئه وانیش به له س��ه دا هه ش��تا خانه نش��ین بكرێن، به اڵم هیچ

الیه ك ئه وه پشتڕاست ناكه نه وه .لوقم��ان محه مه د كه ماوه ی س��اڵێكه گ��ۆڕان په رله مانت��اری له جێگ��ه ی ئیس��ماعیل گه اڵڵی هاتۆت��ه په رله مان و گۆڕانه فراكسیۆنی په رله مانتاری ئێستا له باره ی ئه و پرس��ه ب��ۆ ئاوێنه وتی " ئێمه به هیچ ش��ێوه یه ك داوای ئه وه مان نه كردوه ، كه به سه دا هه شتا خانه نشین بكرێین و بگره ئێمه به شێوه یه كی گشتی دژی خانه نش��ینی په رله مانتاری��ن و بۆ ئ��ه و مه به س��ته ش فراكس��یۆنه كه مان فراكسیۆنی گۆڕان پرۆژه یه كی پێشكه ش

كردوه ".حه مه سه عید حه مه عه لی په رله مانتاری ئیس��المی یه كگرت��وی فراكس��یۆنی

له په رله مانی كوردس��تان سه باره ت به و پرس��ه ده ڵێت" ئێمه خۆشبه ختانه هه ر ش��ه ش په رله مانتاره كه مان ماوه ی هه ر چوار ساڵه كه په رله مانتار بوین و كه سمان نه ده س��تمان كێشاوه ته وه و نه وازیشمان هێن��اوه ، له گه ڵ ئ��ه وه ش داوا ده كه ین به پێی یاس��ای خانه نش��ینی ئه و چه ند په رله مانتاره ده ربچێ��ت كه به م دواییه هاتنه په رله مان و ماوه ی دو س��اڵه كه ی

ته واونه كردوه ". ه��اوكات دكت��ۆر ئه حم��ه د ئه ندامی كوردستان له په رله مانی یاسایی لیژنه ی س��ه باره ت به پرس��ی خانه نش��ینی ئه و په رله مانتارانه وتی " به پێی یاساو به پێی په یڕه وی ناوخۆی په رله مان هه ركه سێك

كه متر له دو ساڵ په رله مانتار بوبێت ئه وه خانه نش��ینی ده بێت سه دا شه ست بێت، بۆیه ئه و په رله مانتارانه ی كه دو ساڵیان ته واونه كردوه موچه ی خانه نشینیه كه یان

سه دا شه ست ده بێت".ب��ه اڵم گ��ۆران ئ��ازاد په رله مانتاری فراكسیۆنی كوردس��تانی له سه ر پشكی یه كێتی پێیوایه ئه و په رله مانتارانه مافی ئه وه یان هه یه كه به له س��ه دا هه ش��تا خانه نشین بكرێن و له وباره یه وه ده ڵێت" ئێمه وه كو پش��كی یه كێت��ی ته نیا دو په رله مانتارم��ان م��اوه ی دو س��اڵیان ته واونه ك��ردوه و ته نیا 15رۆژیان ماوه بۆ دو س��اڵه كه ، به اڵم گوناهی ئه وان نییه كه م��اوه ی خول��ی په رله مانتاری ته واو

ده بێت".گ��ۆران وتیش��ی " به پێ��ی یاس��اكه له ماوه ی كه مت��ر هه ركه س��ێك ده ڵێت دو س��اڵی په رله مانت��ار بو ده س��تی له كاركێش��ایه وه ئه وه به له سه دا شه ست خانه نش��ین ده كرێ��ت، ب��ه اڵم نه یوتوه ئه گه ر په رله مانتارێك كه متر له دو س��اڵ په رله مانتاربو، به اڵم خوله كه ته واو ئه وه ده بێت به له س��ه دا شه س��ت خانه نشین بكرێت، بۆیه یاس��اكه قابیل��ی ئه وه یه كه ته فس��یری زیاتری ب��ۆ بكرێت و ئه و په رله مانتاران��ه ش بۆ پان��زه رۆژ حه قی خۆیانه به له س��ه دا هه ش��تا خانه نشین

بكرێن".ه��اوكات زانا رۆس��تایی به رپرس��ی له یه كێت��ی راگه یان��دن رۆش��نبیری و په رله مانتاران س��ه باره ت به و پرسه بۆ ئاوێنه وت��ی " ده كرێت ئێم��ه به نزیكی وه ریبگری��ن هه روه ك له بی��ركاری ئه مه هه ی��ه ، مادام ئ��ه و په رله مانتارانه ته نیا 15رۆژیان ماوه و نزیكن له وه ی دو س��اڵ ته واو بكه ن ده كرێت به له س��ه دا هه شتا

خانه نشین بكرێن".

سلێمانی‌‌له‌نێوان‌یه‌كێتی‌‌و‌گۆڕان...‌چاره‌؟

"‌به‌هۆی‌‌پانزه‌‌رۆژه‌وه‌‌چه‌ند‌په‌رله‌مانتارێك‌سه‌رۆك،‌له‌نێوانگره‌وه‌‌بۆ‌الیه‌نگر‌له‌خانه‌نشینی‌‌سه‌دا‌هه‌شتا‌بێبه‌ش‌ده‌كرێن"

تایبه‌ت)401( سێشه ممه 2013/11/5 18

بارودۆخێك هاتۆته پێشه وه ، كه مایه تیه ك

حوكمی زۆرایه تی ده كات، وابڕوات،

جۆرێكه له زه وتكردنی شه رعیه ت و به رده وامی

ده سه اڵتێكی نادیموكرات و ناعادیل

كه ئه مه له گه ڵ پره نسیپی سیاسی

هێزه )سۆسیال دیموكراته كان(دا

ناگونجێ

هاواڵتیانی سلێمانی ده نگی خۆیان داوه

به ئۆپۆزیسیۆن به و هیوایه ی كه

ده سه اڵت له م ناوچه یه بگۆڕێت، له به رئه وه ئه وان

به رپرسن به رامبه ر به ده نگده ره كانیان و

پێویسته ئه و متمانه یه

نه دۆڕێنن، ئه گینا له هه ڵبژاردنێكی تردا،

بۆچونیان ده گۆڕن.

ئه و هێزه ی یان ئه و هێزانه ی كه به شدار ده بن له حكومه تدا،

پێویسته نوێنه رایه تی هه مو ناوچه ی سلێمانی و گه رمیان و شوێنه په راوێزخراوه كانی تر بكه ن، وه كیل و

زمانحاڵی ئه وان بن و ده نگ و ره نگ و خواست و ویستی ئه وان بگه یه ننه

ده سه اڵتدارانی هه ولێر

پارتی و په كه كه شه ڕێكی توند ده كه ن له سه ر ده ستڕۆیشتن

له رۆژئاوای كوردستان، ره نگه په كه كه ریشه یه كی

مێژویی هه بێت له رۆژئاوا، به اڵم

پارتی ئه و مێژوه ی له وێ نییه

خۆشبه ختانه هه ر شه ش

په رله مانتاره كه مان ماوه ی چوار ساڵه كه

په رله مانتار بوین و كه سمان نه ده ستمان

كێشاوه ته وه و نه وازیشمان هێناوه

سه اڵح ره شید

س��ەندنەوەی زمان و قەدەغەکردنی هەوڵە بۆ گەیشتن بە مەرگی دووەم، بە دەرکردن له س��وڕی بوون، واتە بااڵترین پلەیەکی توندوتیژییە کە دەشێت دژ بە بوونەوەرێکی زیندوو پراکتیک بکرێت. بێدەنگکردنی زم��ان، بێدەنگکردن��ی کەسێک نییە، مرۆڤ دەتوانێت له ڕێگای بڕینی زبانی یەکێکەوە، له قسەی بخات، بەاڵم لەودیو بڕینی زبانیشییەوە، زمان دەمێنێتەوە. بتەوێت یەکێک له س��وڕی ب��وون بکەیت��ە دەرەوە، دەس��ت بۆ مەرگ��ی دووەمی بەری��ت، زمانی لێ دەستێنیتەوە. بڕینی زبان تەنیا مەرگی یەکەم زامن دەکات، بەاڵم سەندنەوەی زم��ان ئامادەکردنی مەرگی دووەمە بە بێدەنگکردنێکی س��ەمبولی، جۆرێکی

هەتاهەتایی��ە، ک��ە خاوەن��ی چیت��ر دەن��گ و ئاماژەیەکی نابێت له ڕێگایەوە بگەڕێت��ەوە بۆ دونی��ا. ئێمە له ڕێگای زمانەوە تەنیا شتەکان ناکوژین، بەڵکو ژیانی خۆش��مان دەخەینە بری ژیانی ش��تەکان، مرۆڤ تا ئ��ەو کاتە له ناو بووندایە ک��ە له ناو زماندایە، دەرکردن له ب��وون تەنی��ا ب��ە بێدەنگ��ی مندا ناڕوات وەک ت��اک، بەڵکو بە بێدەنگی ت��ەواوی ئەو زمان��ەدا دەڕوات کە من قسەی پێدەکەم. من کاتێک نامێنم کە زمانەکەم نەما، تا زمان هەیە، دەتوانم له ڕێگای زیندووێت��ی زمانەوە دووبارە بگەڕێمەوە، بژیم، تێکەڵ بە س��ووڕی

زیندەگی ببمەوە. ترس��ی تورکەکان له زمانی کوردی،

دەگەڕێت��ەوە بۆ کارک��ردی غەریزەی مەرگ، بۆ شکاندنی ئەو سوڕەی ژیان کە مارکیز دی س��اد باس��ی دەکرد. فاشیستە تورکەکان بۆ بێدەنگی ئەبەدی دەگەڕێ��ن، بۆ کوردێ��ک کە هیچ کات قس��ە ناکات، بۆ کەسێک کە زمانێکی نییە زیندوویبکاتەوە و ژیانی خۆی وەک دەفر تیا هەڵبگرێت. فاشیزمی تورکی، ئێمە تەنیا وەک نەتەوە ناکاتە دەرەوە، بەڵکو وەک ب��وون، وەک ئەگەری بوون، ئەگەری زیندووبوونەوە و هەس��تانەوە. مەبەست کوش��تنی ئێمە نییە، بەڵکو مەبەس��ت زیندوونەبوونەوەی ئێمەیە. ترس��ی فاشیس��ت لەوە نیی��ە کە تۆ دەژی��ت، بەڵکو لەوەیە کە دەش��ێت ب��ەردەوام بیت، بمێنیت��ەوە، نەچیتە

دۆخی سکونی ئەبەدییەوە، نەگەڕێیتەوە بۆ پنتی س��فری بوون. ئەوەی ئێستا هەیت، بەو ئەندازەیە ترس��ناک نییە، کە لەداهاتووش��دا هەبیت. بۆ ئەوەی له کارک��ردی تێزەی مەرگ��ی دووەمی الکان��ی بگەین له خۆره��ەاڵت، دەبێت لەوە تێبگەین کە ترسی هەرە گەورەی فاشیس��تێکی ت��ورک ی��ان ع��ەرەب زیندووبوونەوەی��ە... . مەرگی دووەم ئ��ەوە نیی��ە بمریت، ئەوەی��ە زیندوو نەبیتەوە. فۆبی��ای تورکەکان له زمانی کوردی، فۆبیایەکی فرۆیدییە، فۆبیایە له گەڕانەوە و هەس��تانەوەی کوژراوێک، ترس��ە له نەگەیش��تن بە »کوش��تنی

تەواوەتی ئەویدی«.

سه یرانگاو ش��وێنی گه شت و گوزارمان هه یه ، له هه م��وی بایه خدارتر هێزی گه نج وه ك ده ڵێ��ن " ده س��تیكاری زۆر" مان هه یه ، ب��ه اڵم له كارمانخس��تون، نادادی هه یه ، لێكتێنه گه یش��تنی سیاسی هه یه ، س��ته مكاری هه ی��ه ، قۆرخ��كاری هه یه ، هه وڵی ناشیرینكردنی یه كتر هه یه ، ئه وه ی له زۆرێك له واڵتان��ی دنیادا نیه الی ئێمه هه یه ، هه ركه س ئه وی ت��ر به خیانه تكار ناوده بات، هه مو یه كترمان ته خوینكردوه ، ناهه ق��ی به رانبه ر یه كتر ده كه ین، تۆمه ت بۆ یه ك دروس��تده كه ین ناتوانین له رۆڵ و كاریگ��ه ری یه كت��ر بگه ی��ن، ده مانه وێ هه ش��بین، بارزانی ب��ه ر له هه ركه س ئه و كه ئه ستۆ ده كه وێته به رپرس��یاره تیه ی خانه كان رێكبخاته وه ، نه ك خۆی بكرێته به شێك له و شێواندنه وه ك ئه وه ی هه ندێ جار میدیاكانی حزبه كه ی یان میدیاكانی س��ێبه ری حزبه كه ی ئ��ه وه ده كه ن، من پێش��نیاز بۆ بارزانی ده ك��ه م كه دوای بینینی ئه م وتاره شیعره به ناوبانگه كه ی پیره مێ��رد بۆ ش��ێخ مه حم��ود " ئه بێ به خش��نده مل ك��ه چ كا " بخوێنێته وه ، هه رچه ند ئه وه بۆ س��ات و س��ه رده مێكی ره نگ��ه نوس��راوه به ش��ێوازێك ت��رو ئه م��ڕۆ من به و ج��ۆره نه یخوێنمه وه كه

پیره مێرد گوتویه تی ، الی من مه سه له كه ئه رك و به رپرس��یاره تیه نه ك ئه وه ی كێ موچه خۆری كێی��ه ، چونكه به الی منه وه ك��ه س له كه س زیاتر نیه و ئینس��انیبون هه موم��ان كۆده كات��ه وه ، ئۆباما مرۆڤه و ئه وه ش كه ره نگه ئێستا سكی بگوشێ بۆ نانێك و ده ستی نه كه وێت مرۆڤه ، ده شێت زیره ك و زرنگتریش بێت له ئۆباما، بۆ من هه ڵس��ه نگاندن ئه وه یه ب��وارو رێكه وت و س��ه رده مه كان بۆ هه مو كه س وه ك یه ك

ناگونجێن و نایه نه وه .هه رێم��ی كوردس��تان به ته ن��ێ ه��ی هی��چ كه س و الیه نێك نی��ه ، هیچ كه س و الیه نێكیش ئه و مافه یان نیه منه ت به سه ر ئه وانی ت��ردا بكه ن به وه ی كه ئه م دۆخه ئ��ه وان فه راهه میانك��ردوه ، ئه مه ده بێت ببێته نه ریت و بڕوای ئێمه ، دابه ش��كردنی به رپرسیاره تیه كان به سه ر كاره كته ره كاندا هۆیه ك��ه بۆ به ره و پێش��ه وه چون نه ك هۆیه ك بۆ كه مبونه وه ی ده س��ه اڵته كانی الی��ه ك یان كه س��ێك، ئه مه پێویس��تی به گوێگرتن و هه ڵوه سته یه ، من پێشتریش وتومه ناكرێ شه مه نده فه ره كه به و جۆره باژوین كه نه زانین له كوێ له نگه ر بگرێت، ئێمه جارێ له س��ه ر نه خشه كه هیچ نین،

ئه وه ده كه ین ئه دی سبه ینێ !

(401( سێشه ممه 2013/11/5 19تایبه‌ت

ون��بون

* ناس��نامه یه كی ژوری بازرگانی س��لێمانی ونبوه به ناوی )به هزاد محمد امین عبدالرحمن( هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه 0

* ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )به همه ن صابر محمود( هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .

بارزانی و مه تبه خی ده رباره ی غه ریزه ی مه رگ... پاشماوه لێكگه یشتن... پاشماوه

س��ەیر لەوەدای��ە ل��ەو راس��تیەش تێناگەن خۆ گ��ەر بەگریمانەیەکی دور ئەوە وەربگرین کە ئۆپۆزسیۆن بەرگەی ئەم هەمو فش��ارە ناگرێت و دواجار مل بۆ داواکاری دەسەاڵت ئەدات، ئەی چی لەو هەم��و خەڵکە ئەکەن کە دەنگێکی زۆریان ب��ەم ئۆپۆزس��یۆنە داوە تەنها لەبەرئەوەی هەندێک گۆڕانکاری بکەن و م��ل بۆ ئ��ەم ش��ێوازە حوکمڕانیە دو ئیداری��ە پڕ لەگەندەڵی��ە نەدەن؟ گەر توانیتان هەندێک سیاسی و الیەن لەژێر توڕەیی و لەوالوە ماندوبکەن، فش��اردا نائومێدییه کی کوشندە لەو سەدان هەزار

خەڵکە دروس��تئەکەن کە ئەیەوێت زۆر بەئاشتیانەو هێمنانە شتێک لەم واڵتەدا بگوڕێت؟ لەکوێ��ش توڕەیی کەڵەکەبو هەبو، نائومێدب��ون لەگۆڕانکاری هەبو، هەر لەوێش ناس��ەقامگیری حوکمڕانی هەیە کە بەردەوام لەبەردەم هەڕەشەی توندوتی��ژو یاخیبونێک��ی تارمای��ی شەڕانگێزدایە. سیاس��ەتی دو هێزەکە لەس��ەر قومارکردن��ە سیاس��ەتی لەبەردەم ئۆپۆزس��یۆن بەرگەنەگرتنی ئەو فشارە ناڕەوایەی بەردەوام ئەکرێتە سەریان )لەسزای سیاسی ئەو کەسانەوە بیگرە کە دەنگیان بەئۆپۆزسیۆن داوە،

تا ئەو بودجە کەمەی بە 40 کورسیەوە پێیانئەدەن، بۆ نەهێشتنی هەڵبژاردنی النیک��ەم ئەزان��ن ک��ە پارێ��زگاکان ئۆپۆزسیۆن یەکێک لەپارێزگاکانی هەرێم زیاتریشەوە ئەباتەوەوبەقورس��اییەکی لەدو پارێزگاکەی دی��دا بونی ئەبێت(. نەک سیاسەتێکی عەقاڵنی کە گوێگرتن و رێکەوتن��ە لەگەڵ ئەم ئۆپۆزس��یۆنەدا هەڵبژاردنێکی ب��ۆ لەهەڵبژاردنەوە کە ئەبێ��ت، تۆکمەت��ر بەهێزت��رو ت��ر ئەمج��ۆرە سیاس��ەتە تەنانەت گەر مل بەئۆپۆزسیۆنیش بدات و ماندوو بێدەنگی بکات، ئ��ەوا بەدڵنیایی��ەوە )بێ هیچ

گومانێک( مل بەو سەدان هەزار کەسە نادات کە لەرێی س��ندوقی دەنگدانەوە رای خ��ۆی پێگەیان��دن. ئەوکات��ەش ک��ە خەڵک زان��ی س��ندوقی دەنگدان رێگەیەکی باش نیە بۆ گەیاندنی دەنگ و بیروڕاکانی، بێگومان و بێ هیچ دودڵیەک درەنگ یان زو رێگەی ترو ش��ێوازی تر بۆ ئ��ەم گەیاندن��ە ئەدۆزێتەوە، رێگەو ش��ێوازی تر کە نەک ه��ەر "بێزارکەر" بەمۆتەکەیەکی ئەبێ��ت بەڵکو ئەبێت، راستەقینە بۆ هەمو ئەو هێزو گروپانەی چاوو گوێیان داخست بۆ ئەوەی راستیە

"بێزارکەرەکان" نەبینن و نەبیستن.

راستیە "بێزارکەرەکان" ... پاشماوه

مه حمود یاسین كوردی

زۆر ك��ه س ته حلیلی ئ��ه م هه ڵبژاردنه به شكس��ت و دۆڕانی گه وره ب��ۆ یه كێتی ده ك��ه ن، به اڵم به ش��ێك ل��ه و به رێزانه پاشه كشێ وشه ی شكست له جیاتی وشه ی بۆ یه كێت��ی به كارده هێن��ن له حاڵه تێك ئه وه مه علومه كه یه كێتی ئینشیقاقێكی گه وره ی حیزبی تێكه وتوه بۆیه ئێستاش ده نگه كان��ی گۆڕان و یه كێتی كۆبكه یته وه س��اڵی ده ره نجامی ئه وا )42=18+24)1992 ب��ۆ ده رده كه وێ��ت به زی��اده ی 4

كورسیه وه له پارتی !ئه وه ی له م هه ڵبژاردن��ه به الی منه وه جێگای س��ه رنج بو بریتیبو له شكس��ت و پاشه كش��ێی ب��اڵ و س��ه كرده كانی ناو یه كێت��ی بو نه ك خودی یه كێتی ، چونكه یه كێتی ده نگی كه می كردوه پاكشه كێشی كردوه ، ش��تێكی نامه نتیقیه وا حس��اب بكرێت كه ده بێ��ت یه كێ�تی وه كو پارتی كورس��ی بهێنی و گۆڕانیش هه مانده نگی خۆی بهێنێته وه ! ئه وه ی له م هه ڵبژاردنه هه ستی پێده كرێت پاشه كشێی هه ژمون و شكۆ و هه یبه تی به رێز )كۆسره ت ره سوڵ عه لی ( جێگری یه كه می سكتێری یه كێتی بو، به وه ی ناوبراو هه ڵه یه كی س��تراتیژی گ��ه وره ی ك��رد ك��ه كوڕه كه ی خس��ته كێبڕكێ و ملمالنێیه كی سه خت و ناڕون كه هیچ ئاماده سازیه كی سیاسی و واقیعی بۆ نه كردبو هێش��تا كاتی نه هاتبو به ڕێزیان خه لیفه یه ك بۆ خۆی ده ستنیش��ان بكات ئه مه ش له ب��ه ر چه ند هۆكارێكی بابه تی و

زاتی له وانه :یه كه م: سروش��ت و پێكهات��ه و ره گ و ریشه ی یه كێتی وایه حیزبی بنه ماڵه یی و به میراتكردنی ده س��ه اڵت له ن��او خودی خ��ۆی قبوڵن��اكات، چونك��ه بنه م��ای س��ه ره كی یه كێت�ی له سه ر ره تكردنه وه ی درێژك��راوه ی وه ك��و بنه ماڵه حیزب��ی ش��ه ڕی )جه اللی و مه الیی ( بونیادنراوه ، بۆی��ه هه ڵس��ه نگاندنی كه س��انی نزیك ل��ه كاك كۆس��ره ت هه ڵ��ه و بێویژدانانه بو ب��ه وه ی ئاگاداریاننه ك��رده وه به وه ی ده ره نجامی هه ڵبژاردنه كان خراپ به سه ر پێگه ی سیاس��ی و كۆمه اڵیه ت��ی ناوبراو ده ش��كێته وه به تایبه تی له شاری هه ولێر گه تاكو ئێستا له سه ر هیچ الیه نێك خۆی

یه كالنه كردۆته وه .دوه م: ئه گه ر به وردی و بێالیه نانه و دور

ش��یكردنه وه یه كی سیاسی له موجامه لی خێرا بۆ كه س��ایه تی به ڕێ��ز )ده ربازی كاك كۆس��ره ت( بكه ین ده بینین ناوبراو كه سێكی جه ماوه ریی ئاس��تی له س��ه ر نه ناس��راو و خاوه ن پێگه یه كی سیاس��ی الوازبو، سیاس��ی و گه نجێكی جه ماوه ریی نزیك له چین و توێ��ژه په راوێزخراوه كانی كۆمه ڵ��گای ك��وردی نه ب��ون، هه روه ها كاراكته رێكی رابردو له ماوه ی نه یتوانیبو سیاس��ی نزی��ك له باوكیش بێ��ت، بۆیه له به رئه وه ی ده نگیش��یانپێداوه ئه وانه ی ك��وڕی كاك كۆس��ره ت ب��وه ئه گه رن��ا له ب��ه ر كارێزمایی و لێهاتوی��ی كوڕه كه ی ئ��ه و ته نان��ه ت نه ب��وه ، جه نابی��ان ئه زمونی سیاس��ی و دیپلۆماسی و حیزبی وه ك��و كاك قوباد تاڵه بانی��ش نه بو تا یه كێتیی��ه كان متمان��ه ی پێب��ده ن، ئه و ده نگدانه پاداش��تی شه ونخونی و خه باتی خودی كاك كۆس��ره ت بو نه ك هی كاك ده رباز! ئه مه ش یاس��ایه كی كۆمه اڵیه تیه ئه وه ی زۆر ده ربكه وێت و زۆر په یوه ندی و نزیكایه تی له گه ڵ خه ڵك دروس��ت بكات چانسی به ده س��تهێنانی ده نگی زۆرتره ، چونك��ه زه عامه ت و ئه س��تێره بون كات و ده رفه ت و پرۆژه ی سیاس��ی و كۆمه اڵیه تی ده وێ خۆ به خه رجكردن��ی چه ند ملیۆن

دۆالر نیه .س��ێیه م: هێش��تا زوبو كاك كۆسره ت خۆی گرینگ��ی هه س��تیارو كارتێك��ی تاقیبكات��ه وه ، چونكه ئ��ه م هه ڵبژاردنه جۆرێك بو له راس��تكردنه وه و پیشاندانی قه ب��اره و ژماره ی حه قیق��ی حیزبه كان و كاك بۆی��ه س��ه ركرده كان هه ژمون��ی كۆس��ره ت هه ڵه یه ك��ی س��تراتیژی كرد كاتێك له غیاب��ی مام كوڕه ك��ه ی كرده كاندید، چونكه ئه و نازناوی )برا گه وره (ی له الیه ن یه كێتیه كان��ه وه پێدرابو به م پێوه رش ده بو به یه ك مه ودا له س��ه رجه م باڵ و رێكخستن و كاندیده كان نزیكبێت نه ك هه مو كۆشش و كاری بۆ كوڕه كه ی بێت، لیسته كه شی له س��ه ختترین تاقیكردنه وه

به بێ به رنامه و پالن بڕوات.ده نگ��ی به ده س��تهێنانی چ��واره م: س��ێیه م و كۆكردنه وه ی )51037 ده نگ( له الیه ن )كاك ده رباز(ی كوڕیه وه جێگای خۆش��حاڵی و ده س��تكه وتی گه وره نییه ، چونكه كاك كۆسره ت كه سایه تی و خاوه ن پێگه یه كی جه ماوه ریی و مێژوی به رفراوانه ئێس��تا كوردس��تان، له سه رتاس��ه ری

ئه گه ر ژم��اره ی ده نگه كانی كاك ده رباز لێكبده ینه وه ده كاته دو كورس��ی و نیو، به م پێوه ره ش بێت كاك كۆسره ت له كۆی 18 كورسی ته نها به قه د 2 كورسی و نیو قورس��ایی هه یه ! واته كه مت��ر له رێژه ی 10% یه كێتییه كان ب��را گه وره یان قبوڵه )ده شێت ئه م لێكدانه وه یه راست نه بێت ب��ه اڵم ده نگه كانی كوڕه ك��ه ی ئه وه مان پێده ڵ��ێ ( ئه م��ه ش له روی سیاس��یه وه ئه گه ر هه ڵسه نگاندنێكی وردی بۆ بكه ین دوای ده رچونی باڵی ریفۆرم و ئینشیقاقی كاك نه وشیروان مسته فا ده توانین بڵێین كاك كۆس��ره ت وه ك��و باڵی س��ێیه م و هه ولێرییه كان خاوه ن��ی كه متر له نیوه ی یه كێتی ده بو له گه ڵ باڵی گش��تی ، به اڵم له ئێستا كاك كۆس��ره ت ناتوانێ هه مان قورس��ایی و پێگه ك��ه ی جاران��ی له ناو

یه كێتی ئیش بكات.پێنج��ه م: كاندیدكردن��ی كاك ده رباز س��وتانی كارتێكی گه وره بو كه هێشتا كاتی نه هاتب��و، هه وڵمدا چه ند په یامێك به خودی كاك كۆس��ره ت بگه یه نم به وه ی ئه گه ر سیاسی دڵنیا نه بێت له بردنه وه ی یاریه ك��ه گورزێكی كوش��نده له ئاینده ی خۆی ده دات، كاندیدكردنی ده رباز وه كو خۆ كاندیدكردنی خودی كاك كۆسره ته ، چونكه ده نگ��دان به ده رباز واته ده نگدان به كاك كۆس��ره ت بۆیه هه ر كورتهێنانێك له ده نگه كان��ی كاك ده رباز راس��ته وخۆ كاریگه ری نێگه تیڤ له سه ر پێگه ی كاك كۆسره ت دروس��ت ده كات و مه ترسیه كی گه وره له س��ه ر فره یی له ش��اری هه ولێر له ئاینده دروس��ت ده كات، ب��ه اڵم دیاره كه س��انی خاوه ن��ی به رژه وه ندی تایبه ت نایانه وێ هه مو حه قیق��ه ت و زانیاریه كان

وه كو خۆی به كاك كۆسره ت بگات.كاندیدكردنی كوڕه كه ی كاك شه شه م: كۆس��ره ت زیانێكی تری بۆ لیس��ته كه ی یه كێت��ی هه ب��و، چونك��ه كارك��ردن و به رێزیان گرینگیدانی ده نگكۆكردن��ه وه و به كوڕه ك��ه ی وای كرد زۆرب��ه ی كاندیده هه ولێرییه كان هه س��ت به په راوێزخستن و بێئومێ��دی بكه ن به وه ی ئ��ه وان ناتوانن بگه ن��ه په رله م��ان له ب��ه ر ملمالنێی دو بایزو )ئه رس��ه الن هه ولێریه كه كاندیده ده رب��از( بۆی��ه زۆرێ��ك له كاندیده كان بێدودڵی له ماڵه وه بۆی دانیشتن و هه وڵی كۆكردنه وه ی ده نگیان بۆ لیسته كه و خۆیان نه دا، چونكه له ده رنه چونیان دڵنیابون!،

له كاتێكدا به ه��ۆی كۆكردنه وه ی ده نگی له هه ڵبژاردنی ب��ۆ خۆی��ان كاندیده كان په رله مانی عێراق له س��اڵی 2010 یه كێتی 21562 ده ن��گ له پێ��ش گۆڕان��ه وه بو، ته نانه ت كاندیده كه ی كاك كۆسره ت نیوه ی ده نگی شاره كه شی خۆشی به ده ستنه هێنا له كاتێكدا هه میشه هه ولێرییه یه كێتیه كان

به كۆسره تی ناسراون.حه فت��ه م: ب��ه م دره نجام��ه خراپه ی یه كێتی و خودی كاك كۆس��ره ت پێموایه پرۆسه ی سیاسی و فره یی له شاری هه ولێر زه ره رمه ندبون، چونكه تاكه به ربه س��ت و نیگه رانی به رده م پارتی له شاری هه ولێر نزیكایه ت��ی و كۆس��ره ت و كاك بون��ی په یوه ندی كۆمه اڵیه ت��ی ناوبراوبو له گه ڵ خه ڵك��ی ئه م ش��اره ، كاك كۆس��ره ت ئه و پیاوه بو به پیاس��ه یه كی ئیس��كان و بازاڕی باته ه��ه زار خه ڵك له چوارده وری به رپرس��انی هه میش��ه كۆده بون��ه وه ، پارتی له م به م هه واڵنه ی كاك كۆس��ره ت نیگه ران ده ب��ون، بۆیه ئه م ده ره نجامه ی كاك ده رباز كه له )س��ه ر كاك كۆسره ت حسابه ( ده ستكه وتێكی گرینگی سیاسی بۆ پارتی له چه ند كورس��یه ك زیاتر بو، چونكه توانی ش��كۆی سه ركرده یه ك له م شاره كه مبكاته وه كه ساڵی 1991 له سه ر ده س��تی ئه م پی��اوه و پێش��مه رگه كانی یه كێت��ی هه ولێر رزگاركرا هه ر ئه و پیاوه بو له 1988/1/28 یه ك لیوای س��وپای عێراق له سه ری ره ش تێكشاندن، كه چی ئه م��ڕۆ ئه م س��ه ركرده یه به هۆی هه ڵه و لێكدانه وه ی چه وتی كه سانی چوارده وری كاندیده ك��ه ی )51037( ده نگ ده هێنێ ، دروس��تبونی )كۆسره ت ره سول(ێكی تر له هه ولێ��ر كات و قوربان��ی زۆری ده وێ ، بۆیه چ پێناچێت به گه نجه كانی گۆڕانیش ئه و بۆش��اییه به رامبه ر هه ژمونی پارتی ش��اره كه له ئه س��ڵدا پڕبكرێته وه ، واته به س بناغه ك��ه ی هه ڵته كێنرا. به ردێكی ئێس��تاش كات��ی هه ڵس��انه وه و دوباره دروس��ت كردن��ه وه ی رایه ڵێك��ی به هێز له نێ��وان جه م��اوه رو كاك كۆس��ره ت و خودی یه كێیتی هه یه ئه مه ش پێویس��تی به میكانیزم و پرۆژه و گوێگرتن له كه سانی به تواناو لێهاتوو خاوه ن عه قڵی سیاسی و ئیداری و دوربین هه یه ته نانه ت كه س��انی ده ره وه ی یه كێتی��ش گرینگ��ه كه كاك كۆس��ره ت گوێیان بۆ بگرێت و كاریان پێ

بكات.

هه ڵه ستراتیژییه كانی كاك كۆسره ت ره سوڵ له هه ڵبژاردنی په رله مانی كوردستان

ئیسماعیل عوسمان

ماوه ی چه ند رۆژێكه خه می هاواڵتیانی ئه م نیش��تمانه بوه ته قسه وباس��ی ئه و ب��ڕه پاره یه ی كه 49 ملیۆن و دوس��ه د ه��ه زار دیناره ، وه ك پاداش��ت ده درێته په رله مانتارانی خولی سێیه می په رله مانی

كوردستان.ئ��ه وه ی زیات��ر بوه ته قسه وباس��ی ناوه نده كان��ی راگه یاندن، وه رگرتنی ئه و ب��ڕه پاره یه یه له الی��ه ن په رله مانتارانی ئۆپۆزس��یۆن و گله یی و گازنده ی زۆریان لێده كرێ��ت، چونك��ه پێده چێ��ت ئه م په رله مانتاران��ه ئه وه ی��ان بیرچوبێته وه كه هاواڵتیانی ئ��ه م هه رێمه له بری ئه و له هه رێمدا ك��ه كۆمه اڵیه تیه ی نادادییه هه بو، ئه وانیان ده ستنیشانكردوه ، به اڵم له ئێس��تادا ده یانه وێت ش��ه رعیه ت به و له میدیاكان بده نه وه ، خۆشیان نادادییه ده دزن��ه وه بۆ ئ��ه وه ی ئه و ب��ڕ پاره یه

به بێده نگی وه ربگرن.ئه و بڕه پاره ی��ه ی كه له ماوه ی چوار ساڵی رابردودا وه رتانگرتوه 32 ده فته ر دۆالره ، 4 ده فت��ه ری دیكه وه ك دیاری وه رده گرن، له ماوه ی چوار ساڵ ده كاته 36 ده فته ر دۆالر، له دوای خانه نشینییش مانگانه بڕی 6 ملیۆن دینار وه رده گرن،

خه رمان به ره كه ت!ئه و ئۆپۆزس��یۆن، په رله مانتاران��ی كاته ی ئاش��تی هه ورامیتان بانگهێشتی په رله م��ان كردو داوای لێپرس��ینه وه ی داهات��ی نه وتتانك��رد، ئ��ه و كاته ی كه له په رله مان��دا له س��ه ر په س��ه ندكردنی بودج��ه هه اڵیه كتان نایه وه ده س��ه اڵت ده رگاكان��ی په رله مان��ی لێداخس��تن و وتتان:" ئه مه سامانی نیشتمانیه نابێت به ه��ه ده ر بدرێت"، ئه و كاته ی له به رده م زوم��ی كامێره كاندا كێش��اتان به مێزی

په رله ماندا و وتتان"مافی گه له ".ئ��ه و كاته ی له س��ه ر روداوه كانی 17 حكومه ت و وه زیری س��ه رۆكی شوبات، پێشمه رگه تان هێنایه به رده م په رله مان و به كه رامه تی س��وكایه تی نابێت وتتان" ئینسانی كورد بكرێت به ده ستی كورد."

ئه مانه مان هه مو رۆژنامه نوس ئێمه ی ئیراده ی شه قاممان خسته به رزنرخاند، جۆش و خرۆش و وتمان: ئیدی په رله مان بوه ته س��ه كۆكه ی ئه فالت��ۆن دادگایی

مرۆڤی سته مكاری تێدا ده كرێت.هه ڵوێستمان ده بێت لێره ش��دا به اڵم

هه بێ��ت، چونك��ه ئێ��وه له میدیاكاندا واتاننیش��اندا كه بونه ت��ه مامه خه مه و خه م��ی هاواڵتیانی ئه م نیش��تمانه تان له كۆڵن��اوه ، ئ��ه ی ئێس��تا چ خه ی��ره نه توان��ن له به رده م ئی��راده ی 49ملیۆن دیناردا خۆتان رابگرن، له گه ڵ ئه وه شدا ده یانه وێت گ��ۆڕان په رله مانتاره كان��ی بده ن��ه ش��ه رعیه ت به به یاننامه ی��ه ك كاره كانی��ان، ئه مه ش ب��ه دور له هه وڵه تاكه كه سیه كانی ) عه بدواڵی مه ال نوری(

كه ده بێت به هه ند وه ربگیرێت.سه ره ڕای هه مو ئه مانه ش په رله مانتارانی ئۆپۆزسیۆن كه 33 په رله مانتارن، ته نها په رله مانتاران��ی گ��ۆڕان یه ك له س��ه ر هه مو كوردس��تانن، په رله مانی چواری په رله مانتارانی ئۆپۆزسیۆن یه ك له سه ر سێی په رله مانی كوردستانن، نه یانتوانی هێنده ی كوتله ی )ئه ح��رار( )ته ییاری س��ه دری( هه ڵویس��تیان هه بێ��ت؟ 40 كورس��ی په رله مانی��ان هه ی��ه ، له كۆی 325 كورس��ی په رله مانی عێراق، چونه به رده م داواكاری گشتی و توانیان یاسای خانه نشینی په رله مانی هه ڵبوه شێننه وه و

هه وڵه كانیشیان ئاكامی باشی هه بو.ئێ��وه ب��اش ده زانن ئ��ه وه ی ده نگی پێداون میلله تی هه ژار و كه مده رامه ته كانی ئ��ه م واڵت��ه ن، ئه وان��ه ن ك��ه موچه ی ل��ه 300 ه��ه زار دینار خانه نش��ینییان تێپه ڕناك��ه ت، یان ئ��ه و كه مئه ندامانه ن ك��ه موچه كه یان كه متر ل��ه 200 هه زار

دیناره .ئێوه ده بو شه ڕی كۆتایی په رله مانیتان ش��ه ڕی ئه م هاواڵتیانه بێتو شه ڕی ئه و مندااڵن��ه بوای��ه كه به زس��تان و هاوین له س��ه ر ش��ه قامه كانی هه رێمی نه وتدا رۆژ ده كه نه وه ! ش��ه ڕی ئ��ه و قوتابیانه بوایه ك��ه له ژێر س��ه قفه له رزۆكه كانی ئه م واڵته دا فێ��ری وانه ی )ئه لف و بێ (

ی كوردی ده بن.هه مو ئه مانه له كاتێكدایه كه پاره ی سێ په رله مانتارتان كه ئێس��تا وه ریده گرن، قوتابخانه یه كی دروس��تكردنی به ش��ی شه ش پۆلی الدێیه كی دوره ده ستی ئه م هه رێمه ده كات، ده بو خه می ئێوه خه می

ئه م هاونیشتمانیانه بێت.بۆی��ه لێ��ره ش��یعرێكی )قانع(تان حاڵم ده ڵێت:"ماڵ و ك��ه بیرده خه مه وه بۆچیه گه ر میلله تم زیلله ت بژی، تاجی سه رشۆڕی فڕێده با تۆش وه ك میلله ت

بژی"

په رله مانتاره كانی ئۆپۆزسیۆن و خه می هاونیشتمانیان!

ده نگه کانی هێرۆوکارته سوره که ی شاناز!

عه‌بدولره‌زاق‌شه‌ریف‌

ڕوخاندن��ی‌به‌عس‌و‌هاتنی‌ئه‌مریکیه‌کان‌بۆ‌عێراق،‌ده‌س��ه‌اڵتی‌مادیی‌و‌مه‌عنه‌ویی‌یه‌کێتی‌به‌هێزکرد،‌ده‌رفه‌تێك‌بۆ‌به‌رجه‌سته‌کردنی‌ته‌واوی‌ده‌سه‌اڵته‌کانی‌تاڵه‌بانیی‌و‌خێزانه‌که‌‌ی‌ڕه‌خسا،‌که‌‌نیوسه‌ده‌بو‌‌دارو‌به‌ردیان‌له‌ته‌الره‌کانی‌حوکمی‌ویراسیی‌و‌هه‌ژمونی‌بنه‌ماڵه‌و‌نه‌ریتی‌کۆنه‌په‌رس��تانه‌‌ده‌گرت.‌هه‌رچه‌ن��ده‌‌هاوڕێکانی‌تاڵه‌بانی‌ئاگاداریانکرده‌وه‌‌له‌وه‌ی‌که‌‌خه‌ریکه‌‌گش��ت‌ئه‌و‌داروبه‌ردانه‌‌ڕوی‌خۆیان‌ده‌گرێته‌وه‌‌به‌اڵم‌مه‌ستیی‌سه‌رکه‌وتن‌وایکرد،‌تاڵه‌بانی‌نه‌ك‌هه‌رگوێی‌له‌هاوڕێکانی‌نه‌گرت،‌به‌ڵکو‌سه‌ره‌تای‌ملمالنێیه‌کی‌نوێ‌له‌نێوانیاندا‌که‌وته‌وه‌.‌دواتر‌له‌به‌رده‌وامیدا،‌به‌ره‌ی‌ڕیفۆرمخوازان‌و‌

هێڵی‌پانتاڵه‌بانی‌لێکه‌وته‌وه‌.تا‌ڵه‌بانی‌له‌نێ��وان‌دو‌بژارده‌ی)یه‌کێتیه‌ک��ی‌الواز،‌بۆخۆو‌الی‌خ��ۆ(‌یان)یه‌کێتیه‌کی‌به‌هێزو‌بێڕکاب��ه‌ر(،‌یه‌که‌میانی‌هه‌ڵبژارد.‌س��ه‌ره‌نجام‌ڕیفۆرمخوازان‌جیابونه‌وه‌و‌تێکه‌اڵوی‌ئه‌و‌ده‌نگانه‌‌بون‌ک��ه‌‌له‌ناو‌خه‌ڵک��ه‌وه‌‌داخوازیی‌گۆڕانکارییان‌هه‌ب��و،‌بزوتنه‌وه‌ی‌

گۆڕانیان‌دروستکرد.ئیت��ر‌له‌ن��او‌یه‌کێتی��دا،‌دوابڕیاری‌م��ام،‌هێڵی‌س��وری‌مام،‌یه‌کێت��ی‌‌ن��او‌یه‌کێتی‌مام‌‌بو‌به‌ئامانج.‌فره‌یی‌ده‌س��ه‌اڵته‌کانی‌خانه‌واده‌ی‌تاڵه‌بانییش‌بو‌به‌ئه‌مری‌واقع.‌کۆنگره‌ی‌س��ێ‌و‌زۆریی‌ده‌نگه‌کانی‌هێرۆ،‌‌کارته‌‌س��وره‌که‌ی‌ش��اناز‌به‌ڕوی‌جێگره‌کانی‌مامداو‌دیارینه‌کردنی‌ده‌سه‌اڵته‌کانیان،‌لێکه‌وته‌کانی‌دوای‌کۆنگره‌و‌بڕنه‌کردن��ی‌بڕیاره‌کانی‌مه‌کته‌بی‌سیاس��یی،‌هیچ‌گومانێکی‌الی‌سه‌رکرده‌کانی‌یه‌کێتی‌نه‌هێشته‌وه‌‌که‌‌ئه‌م‌حزبه‌‌موڵکی‌تاڵه‌بانی‌و‌

خانه‌واده‌که‌یه‌تی.ئێس��تاش،‌هه‌رلێدانێك‌له‌خانه‌واده‌ی‌تاڵه‌بانی‌‌به‌وتار،‌قس��ه‌،‌یاداشت‌و‌کۆبونه‌وه‌ی‌ژێربه‌ژێر‌له‌الیه‌ن‌هه‌ریه‌ك‌له‌و‌سه‌رکردانه‌وه‌،‌جگ��ه‌‌له‌خه‌ونی‌زه‌عامه‌ت،‌هیچیتر‌ناگه‌یه‌نێت.‌بچوکیی‌له‌حزوریی‌تاڵه‌بانی��دا،‌هه‌رگی��ز‌نابێته‌‌گه‌وره‌ی��ی‌له‌غیابیدا.‌باش��تروایه‌،‌له‌پراکتیزه‌کردن��ی‌حوکم��ی‌ئه‌و‌خانه‌واده‌یه‌دا،‌دوای‌هه‌شتس��اڵ‌‌س��ه‌رو‌باڵ‌له‌قاندن،‌له‌سایه‌ی‌کارته‌‌سوره‌کاندا،‌به‌رده‌وامبن،‌یان‌

بێقڕه‌و‌بێبڕه‌‌فڕین‌له‌ده‌ره‌‌وه‌ی‌سربه‌که‌،‌ڕابگه‌یه‌نن.‌‌

نوێنه‌ری‌ئاوێنه‌‌له‌ئه‌وروپاشوان‌حه‌مه‌‌ـ‌نه‌رویج004799004729

[email protected]کوا‌لێکۆڵینەوەی‌یاسایی‌لەخوێنی‌سۆرانی‌مامە‌حەمە،‌عەبدولستار‌تاهیر،‌سەردەشت‌عوسمان

خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د

‌ریکالم

ww

w.a

we

ne

.co

m

Documents

ژماره 401