20
ش���ورایارێكی ئهنجومهنی بڕی بهپێین، غهرام���هیهرێم���ی كوردس���تا ههكیش���ێوهیاتوچۆ بهكان���ی همێرا كادهگیرێت،ڵ���ك وهری لهخه نایاس���ایع���یوهقایك���ه له بڕیاره���هی بهوپێیی یاسایهایو بهوهونهكراتههرێمدا ب هنه���ك دهڵێت "س���ا، پارێزهرێ نی���هدی���نی چهن نایاس���ایهكیش���ێوهی بهدهگیرێت"،ڵك وهرار دین���ار لهخه ملیوهیهڵچون���هدگای تێه س���هرۆكی داڵێت "ئهم پرسهرێمیش دههی ه ناوچهوه پێویست بههیهوتێك ه وهموه لههكی یاس���ایمێرانانی كات بۆ دا ن���اكابكرێت".ت دهر تایبهارێكی بڕی بهپێیایبهت، ئاوێن���ه: تهرێمی كوردستان شورای ه ئهنجومهنیوه،توست ئاوێنه كهوكی ده كه كۆپیهۆ هیچكان���ی هاتوچمێرامهی كا غهرا نیی���هو چهندیان یاس���ایهكیهای بهی نایاس���ایهكیش���ێوهی س���اڵێكه بهدهگیرێت.ان وهر لهشۆفێرمبارهوهر لهیدهر حهوه پارێزهر دارهیگهیاند كه ئهم بڕیوێنهی را بهئا زیاتر م���اوهی ئهنجومهن���ی ش���ورام بێدهنگی، بهوه دهرچو لهساڵێكه���ته لهسهر "پێویس، ئهو وتی لێكراوه، چونكههبین بێدهن���گ ن ئهم بابهتهی نایاس���ایهكیش���ێوهینه به س���ا���ار دین���ار لهخهڵ���ك���ن ملی چهندیی كهوهیرێ���ت، ئهمه جگه له وهردهگم كارهیان لهس���هر ئ���هامبونردهو بهارهكانی یاساو بڕی رونی پێش���ێلكاریدگاكانه،و دا یاسایروهریدگاو س���ه داكهمتیش دهرانی گشكا بۆیه داوا لهداواهبن".م كاره بێدهنگ ن لهر لهفهرمانگهیداهكی ئاگارچاوهی سههرێمی كوردستان گش���تی هكاری داواشكرا بكرێت،س���ت ناوی ئا كه نهیویاند "ماوهی س���اڵێك راگهی بهئاوێنهی لهرێگهی گش���تیكاری لهمهوبهر داوا گش���تیوكاری داوامان���ی ئهنداند، پرسهی جو ئهووه یاساناس���انهین، هاتوچۆ نایاس���ایكانیمێرا كه كاهرێماسای هاتوچۆی ه لهیوهی لهبهرئهعیوهقایو لهك���راوهی ب���ۆ نه ئاماژهم، بهوهتهكراوهونه كوردس���تان بتدارانیسهن دهیه له دواتر ئهم پرسهوه بێدهنگی لێكرا".هرێمه هدگای س���هرۆكی دا حاك���م ش���اكرهرێ���می هی ناوچ���هوههڵچون���ه تێهتێك وهموهوایه ئهم پرس���ه له پێیوه ن���اكات بۆ "پێویس���ت بههیهو هایبهتهكی ت یاس���ایمێ���رانانی كا دابكرێت". دهری2 ی ژم���ارهونام���ه بهپێ���ی بام���هی خێراهرێم، غهر هاتوچ���ۆی ه200.000 ب���ۆ60.000 لێخوڕی���ن ل���هه���املیارهنه بهوهو س���ایك���را دیارن غهرامهنی كوردستا ش���ۆفێرا دینار دهكرێن.4500 : تیراژ دینار1000 نرخیش دەکاتوێنە دابەڤ پەیک ئاای ب کۆمپانی3201274 : تهلهفۆنی شۆڕشی کوڕانر ئامادهیهرامبه ب-ۆڕشڕهکی ش: سلێمانی گهیشان ناون گشتییهی سیاسیهكی رۆژنامهیهریدهکاتای ئاوێنه د کۆمپانی)413( ژماره2014/1/28 مە سێشەمwww.awene.com 12 »» 17 »» دا2013 لهژراون لهموسڵ كو شهبهك500 تلو عام دهكرێین شهبهك: قه» 12 »» 17 »» هم، نهكیان لهگهڵ ئهك دێنه سهركۆڵمو یاریكهمیش دهئاسودهیهست بهڵكو ه نابم، به توڕههیه منداڵی ه108 اوهی حسێن... ئهو پی17»» دهچێتیهكهوێڵهیره قه400 دهردی به تهداخولی: سیاسهتنی سلێمانیرهوا شاشی كردوه مهتریهكه100 شهقامه8 »» م ریکیه هاتوچۆ نایاسایكانیمێرامهی كا غهرادهگیرێت"ڵك وهرار دینار لهخهن ملی چهندیی نایاسایهكیشێوهینه به "سام ریکڵێکدا؟ر لهسا پێنج هەزار دۆهپوچبونی حكومهت مایاس���ی سی ئهمڕۆ مهكتهبی بڕیاره وای كوردس���تان نیش���تمانهكێت���ی یو مهسهلهیوههس���لێمانی كۆبێته ل كۆنگرهیهبهس���تنی ن یان بهس���تنوه،���ی بكات���هی یهك چوارهم���یی ب���اۆنی كۆمس���ی وتهبێ���ژی چوارهمیی كۆنگ���رهی ئام���ادهكار مهنتیقوڵێت "ل���هڕوویكێتی ده یه لهمی كۆنگره بهس���تنوه واقعیش���هتهدا قورسه". كا د.یوس���ف���ه، س���لێمانی: ئاوێنیۆنی با كۆمس���ی گۆران، وتهبێژی چوارهمیی كۆنگ���رهی ئام���ادهكارگهیاند كهوێن���هی راهكێت���ی بهئا ی رۆژی4 نها���ی ته یهكێتندههرچه ه بهس���تنی بۆ وادهیمدای���هرده لهبهنهاا تها ئێس���تم تكهی، به كۆنگرهكهكانی كۆنگرهیه ئامادهكاری%30 لهوهی زۆر، ئ���هو وتی "ئهواوكراوه ته ناوخۆیهڕهوی پهیژنهیكیه لیره سهنی تهواوهكو ئێس���تا كارهكا كه تاوكردوه". نهرس���ی بهس���تنی مهتبارهت س���ه���راودا كه دیاریكوادهی له كۆنگ���رهه، ئهو وتی "ئێمه مانگهیی ئهم31 س���ازمانردنی چارهنوسهڵبژا دوو هردنان���هشهڵبژاو ه لهپێش���ه، ئ���ههیه، بۆیهزی هان بهیهكڕیستی پێویاكان توانوهمودا ه لهئێستا دهكرێت���ه تهرخانهڵبژاردنو دوو ه بۆ ئ���هوی كۆنگرهدا".هك لهپێنا ن بكهین كۆنگ���رهیش���كرایهش���ی "ئا وتیوهموتوان���ێ ه هی���چ حیزبێكیش نازی بكات،ك یهك راكانی وه ئهندامهربونی چهند زوی هۆیبێت���هنگه ب رهانییهنێك، ئهم���هش بهزی كهسوبێت، لهبیرش���مانواو دهی ته یهكێتدهكان���ت زۆرێ���ك لهمهڵبهن نهچێی كۆنگره���تنی بهستن داوای دواخس بكرێت ئهوا كۆنگرهكهن، ئهگهر دهش دهبێتدرانهی ئهو كا ئیراده دژیهیه".یان هیهكاری كه ئهو داواندههرچه هدایه کهاتێک ئهم���ه لهکۆم���ی دوا پلنی���اری بڕی بهپێ���ی���ی ئهمبڕیارب���و کۆتایهکێت���ی وا یهکێتی ی چوارهمی کۆنگ���رهی مانگهوازیو جیاهۆیم بهرێت، بهبهست بوههکێتیه نێ���و ی ناکۆکی باڵهکانیبارهتی سه کۆتایاریائێس���تا بڕی ت، ئهمڕۆدراوه نهی کۆنگره بهبهس���تناس���ی سی مهکتهبیوهی لهکۆبون���هیی���دا ئ���هم پرس���ه یهکهکێتی یوه.کرێته دهی كۆنگرههكێتی بهستن ئهمڕۆ یوهكاتهی دهی یهك رێكهوتنیهاتوهفتهی دا هانیر پێكهێنی لهسهرهتای سهگهیهنرێتی نوێ راده كابینهوستانیهك دان زنجیرهمدانیی ئهنجا دواهڵبژاردنیكانی ه براوهیهن���ه ێوان لهنهیه هوهنگ���ۆی ئ���ها، دهس���تاند كورد رێكهوتن لهس���هرهاتوهفتهی دا ه ك���هوهوبێتهی دهیومهت یهكانی حك پێكهێنانیر پێكهێنی لهسهرهتای رێكهوتنی سهابگهیهنرێت.هی نوێ ر كابین بهپێ���ی ئ���هو���هت بهئاوێن���ه: تایبتونس���ت ئاوێنه كهوی دهیان���هاری زانی لهدواهكهو بهجیاهریكێتی ه گۆڕانو یه لهگ���هڵ پارتی چهندن���داوهیا كۆبونهانی حكومهت بۆ پێكهێنهكیانناریۆی سیموكرات���ی دی بهپارت���ی���كهش پێش ك���ه ئهرك���یدس���تان ك���ردووه كور نوێی حكومهتین���هی كابیانی پێكهێن براوهیهنیی هردو، هدراوهێس���پێر پردنی پهرلهمانیهڵبژامی ههمو سێه دووه یهك���هم چاویان كوردس���تان بهپلهی جێگریانی پۆستیستهێنده لهسهر بهگرێكوێرهیومهته، كه بهی حك س���هرۆكشت دادهنرێت.هی ه كابینهانی پێكهێنهفتهی، هی ئاوێنهیهكاناری زانی بهپێیرزانی" لهسهر ئهوێچیرڤان باهاتو "ن دار دهداتونه بڕیاكراواۆ پێشنیارناری سیییومهت یهكانی حكی پێكهێن مهسهلهوه.كاته دهوه دهكات بهد پیره ئاماژه سهعدی ئهحمهی حكومهت سهرۆكنانی دو جێگر بۆ كه داڵێت "ئێمهو ده ئهوتۆ نییه، ئههكی كێشهیهم داوای جێگریی سێهفێكی براوههكو ما وتمان كردووه".ی حكومه سهرۆكی ئهحمهد س���هعدهولێ���ر:، ه ئاوێن���ههكێتی یاس���ی سی ئهندامی مهكتهبی پیره ك���ه "گفتوگۆ كردنگهیاندوێن���هی را بهئام جۆرهی ئێستا، شێوهی لهسهر پۆست بهو ئاستهكهشیرین دهكات ناشی گفتوگۆكاننێت"بهزێ داده س���هرۆكی جێگریی "پۆس���تی ئهو وتین". دهزان حكومهت بهمافی خۆمان سهرۆكینانی دو جێگر بۆش���ی "دا وتی ئهوت���ۆ نیی���هوهكیوم���هت كێش���هی حك یهكهموت���ه جێگ���ریوانرێ���ت بكرێ دهتشو خراپی،هتی لهبااریپرسیمو بهر دووهومهتهكه".ۆی حككهوێته ئهستۆی ك دهی حكومهتی سهرۆكره: پۆستی جێگر پی سهعدیین دهزان بهمافی خۆمان یهكگرتو گهنجانیان لهبادین لهحزبهكهیانڕازین ناڤهریدهایبهت له یهكگرتو بهت گهنجانیاس���یو سین لهكاریڕازی نا���ان بادین���انو بهش���ێكیانزبهكهی حی ئ���هدایاس���هتهیو جۆره سینوایه ئ���ه پێیارهوكات، "به���ڕهوی ده یهكگرتو پهیری دهبات" . زیاتیوازی ناوهندیپرسی بهر، دهۆک: ئاوێنهڤ���هریده یهكگرت���و لهاندن���ی راگهی ماوهی كه قاس���م حوس���ێنان بادین لهپۆستهكهی دهستی چهند مانگێكهیه كهوهگهرانی ئهوه، نیته كێش���اوهیانبونێتو رێزی ماندو لێناگیر "گوێیان ناگیرێت".ێكی ترهار عابد كه یهكها هشیروهه ه یهكگرتوارهكانینكاره دیگهیاند له راوه باسك���ه، بهنیگهرانی���هرهڤهده لهاندنهكانی" راگهی له "پهراوێزخس���تنی، "یهكگرتوو دهڵێت���و دهكات یهكگرت وازم لهوانا، م���ن هێن وازی لهم���نهێنا". نهوه، غ���ازیش���یهی���هن خۆی لههتیكرداید، ئهندام���ی س���هر س���هعیرهیڤ���هڵكی ده یهكگرت���و ك���ه خهگهیان���د،وێن���هی راان���ه، بهئا بادینوهوته���ی ماوه "یهكگرت���و بهتۆكمهیولزهم بێتمهكانی م پێویس���ته ئهنداهاروهه"، هوهزبهكهیه حیاسهتی بهسیكردوه،رنهسمان دهڵێت، "ئێمه كه دهكام دهزگا لهزادهو گهنجێ���ك ئاهمو همیان كهردهین لهبهێگرن ئیشدهكاتو ر خۆیان بكهن".مهوانی كاری رۆژنا12 14 4 »» 5 »» 3 »» 3 »» کردنیۆر تیرهی دۆسیانی گهرمی کاوهێریداهکی چاودمێرایردهم کااتوچۆ لهبهسێکی ه پۆلی4

ژماره 413

Embed Size (px)

DESCRIPTION

 

Citation preview

Page 1: ژماره 413

به پێی بڕیارێكی ئه نجومه نی ش���ورای غه رام���ه ی كوردس���تان، هه رێم���ی كامێراكان���ی هاتوچۆ به ش���ێوه یه كی وه رده گیرێت، له خه ڵ���ك نایاس���ایی له وه قایع���ی بڕیاره ك���ه به وپێی���ه ی هه رێمدا باڵونه كراته وه و به های یاسایی نی���ه ، پارێزه رێ���ك ده ڵێت "س���ااڵنه به ش���ێوه یه كی نایاس���ایی چه ندی���ن ملیار دین���ار له خه ڵك وه رده گیرێت"، تێهه ڵچون���ه وه ی دادگای س���ه رۆكی ناوچه ی هه رێمیش ده ڵێت "ئه م پرسه له هه مو واڵتێك هه یه و پێویست به وه ن���اكات بۆ دانانی كامێرا یاس���ایه كی

تایبه ت ده ربكرێت".تایبه ت، ئاوێن���ه : به پێی بڕیارێكی ئه نجومه نی شورای هه رێمی كوردستان كه كۆپیه كی ده ست ئاوێنه كه وتووه ، هیچ هاتوچۆ كامێراكان���ی غه رامه ی نیی���ه و چه ند یاس���اییان به هایه كی س���اڵێكه به ش���ێوه یه كی نایاس���ایی

له شۆفێران وه رده گیرێت.له مباره وه حه یده ر دالوه ر پارێزه ر به ئاوێنه ی راگه یاند كه ئه م بڕیاره ی ئه نجومه ن���ی ش���ورا م���اوه ی زیاتر بێده نگی به اڵم ده رچووه ، له ساڵێكه لێكراوه ، ئه و وتی "پێویس���ته له سه ر ئه م بابه ته بێده ن���گ نه بین، چونكه نایاس���ایی به ش���ێوه یه كی س���ااڵنه چه ندی���ن ملی���ار دین���ار له خه ڵ���ك وه رده گیرێ���ت، ئه مه جگه له وه ی كه به رده وامبونیان له س���ه ر ئ���ه م كاره پێش���ێلكاری رونی یاساو بڕیاره كانی دادگاو س���ه روه ریی یاساو دادگاكانه ، بۆیه داوا له داواكارانی گشتیش ده كه م

له م كاره بێده نگ نه بن".سه رچاوه یه كی ئاگادار له فه رمانگه ی داواكاری گش���تی هه رێمی كوردستان كه نه یویس���ت ناوی ئاشكرا بكرێت، به ئاوێنه ی راگه یاند "ماوه ی س���اڵێك له مه وبه ر داواكاری گش���تی له رێگه ی

گش���تی و داواكاری ئه ندامان���ی یاساناس���انه وه ئه و پرسه ی جواڵند، كه كامێراكانی هاتوچۆ نایاس���ایین، له به رئه وه ی له یاسای هاتوچۆی هه رێم له وه قایعی نه ك���راوه و ب���ۆ ئاماژه ی به اڵم باڵونه كراوه ته وه ، كوردس���تان دواتر ئه م پرسه له الیه ن ده سه اڵتدارانی

هه رێمه وه بێده نگی لێكرا".حاك���م ش���اكر س���ه رۆكی دادگای هه رێ���م ناوچ���ه ی تێهه ڵچون���ه وه ی پێیوایه ئه م پرس���ه له هه مو واڵتێك ن���اكات بۆ هه یه و "پێویس���ت به وه تایبه ت یاس���ایه كی كامێ���را دانانی

ده ربكرێت".2ی ژم���اره باڵونام���ه ی به پێ���ی هاتوچ���ۆی هه رێم، غه رام���ه ی خێرا لێخوڕی���ن ل���ه 60.000 ب���ۆ 200.000 به ملیاره ه���ا دیاریك���راوه و س���ااڵنه دینار ش���ۆفێرانی كوردستان غه رامه

ده كرێن.

کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000 دینار تیراژ: 4500 ته له فۆن: 3201274 ناونیشان: سلێمانی گه ڕه کی شۆڕش- به رامبه ر ئاماده یی شۆڕشی کوڕان

رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )413( سێشەممە 2014/1/28

w w w . a w e n e . c o m

12 »» 17 »»

له 2013دا 500 شه به ك له موسڵ كوژراون

«« 17 «« 12 ««5شه به ك: قه تل و عام ده كرێین

دێنه سه ركۆڵم و یارییان له گه ڵ ئه كه م، نه ك توڕه نابم، به ڵكو هه ست به ئاسوده ییش ده كه م

««17حسێن... ئه و پیاوه ی 108 منداڵی هه یه به ده ردی 400 قه ره وێڵه ییه كه ده چێت شاره وانی سلێمانی : سیاسه ت ته داخولی

شه قامه 100 مه تریه كه شی كردوه

8 »»

ریکالم

غه رامه ی كامێراكانی هاتوچۆ نایاساییه "سااڵنه‌‌به‌شێوه‌یه‌كی‌نایاسایی‌چه‌ندین‌ملیار‌دینار‌له‌خه‌ڵك‌وه‌رده‌گیرێت"

ریکالم

پێنج هەزار دۆالر له ساڵێکدا؟ مایه پوچبونی حكومه ت

وا بڕیاره ئه مڕۆ مه كته بی سیاس����ی یه كێت����ی نیش����تمانی كوردس����تان مه سه له ی كۆبێته وه و له س����لێمانی به س����تن یان نه به س����تنی كۆنگره ی بكات����ه وه ، یه كالی����ی چواره م����ی ب����ااڵی كۆمس����یۆنی وته بێ����ژی ئام����اده كاری كۆنگ����ره ی چواره می یه كێتی ده ڵێت "ل����ه ڕووی مه نتیق و واقعیش����ه وه به س����تنی كۆنگره له م

كاته دا قورسه ".ئاوێن����ه ، س����لێمانی : د.یوس����ف گۆران، وته بێژی كۆمس����یۆنی بااڵی ئام����اده كاری كۆنگ����ره ی چواره می یه كێت����ی به ئاوێن����ه ی راگه یاند كه هه رچه نده یه كێت����ی ته نها 4 رۆژی له به رده مدای����ه بۆ واده ی به س����تنی كۆنگره كه ی ، به اڵم تا ئێس����تا ته نها له 30% ئاماده كارییه كانی كۆنگره كه

ته واوكراوه ، ئ����ه و وتی "ئه وه ی زۆر سه ره كیه لیژنه ی په یڕه وی ناوخۆیه كه تاوه كو ئێس����تا كاره كانی ته واو

نه كردوه ".س����ه باره ت مه ترس����ی به س����تنی كۆنگ����ره له واده ی دیاریك����راودا كه 31ی ئه م مانگه یه ، ئه و وتی "ئێمه دوو هه ڵبژاردنی چاره نوسس����ازمان هه ڵبژاردنان����ه ش ئ����ه و له پێش����ه ، بۆیه هه یه ، به یه كڕیزی پێویستیان ده كرێت له ئێستادا هه موو تواناكان بۆ ئ����ه و دوو هه ڵبژاردن����ه ته رخان

بكه ین نه ك له پێناوی كۆنگره دا".وتیش����ی "ئاش����كرایه كۆنگ����ره ی هی����چ حیزبێكیش ناتوان����ێ هه موو ئه ندامه كانی وه ك یه ك رازی بكات، ره نگه ببێت����ه هۆی زویربونی چه ند كه س و الیه نێك، ئه م����ه ش به زیانی

یه كێتی ته واو ده بێت، له بیرش����مان له مه ڵبه نده كان زۆرێ����ك نه چێ����ت داوای دواخس����تنی به ستنی كۆنگره ده كه ن، ئه گه ر كۆنگره بكرێت ئه وا دژی ئیراده ی ئه و كادرانه ش ده بێت

كه ئه و داواكارییه یان هه یه ".ئه م����ه له کاتێکدایه که هه رچه نده پلنیۆم����ی دوا بڕی����اری به پێ����ی یه کێت����ی وابڕیارب����و کۆتای����ی ئه م مانگه کۆنگ����ره ی چواره می یه کێتی ببه سترێت، به اڵم به هۆی جیاوازی و یه کێتیه وه نێ����و باڵه کانی ناکۆکی تائێس����تا بڕیاری کۆتایی سه باره ت به به س����تنی کۆنگره نه دراوه ، ئه مڕۆ له کۆبون����ه وه ی مه کته بی سیاس����ی یه کالیی پرس����ه ئ����ه م یه کێتی����دا

ده کرێته وه .

ئه مڕۆ یه كێتی به ستنی كۆنگره یه كالیی ده كاته وه

هه فته ی داهاتو رێكه وتنی سه ره تایی له سه ر پێكهێنانی كابینه ی نوێ راده گه یه نرێت

دوای ئه نجامدانی زنجیره یه ك دانوستان له نێوان الیه ن���ه براوه كانی هه ڵبژاردنی كوردس���تاندا، ده نگ���ۆی ئ���ه وه هه یه ك���ه هه فته ی داهاتو رێكه وتن له س���ه ر پێكهێنانی حكومه ت یه كالیی ده بێته وه و رێكه وتنی سه ره تایی له سه ر پێكهێنانی

كابینه ی نوێ رابگه یه نرێت.تایب���ه ت به ئاوێن���ه : به پێ���ی ئ���ه و زانیارییان���ه ی ده س���ت ئاوێنه كه وتون گۆڕان و یه كێتی هه ریه كه و به جیا له دوا چه ند پارتی له گ���ه ڵ كۆبونه وه یان���دا سیناریۆیه كیان بۆ پێكهێنانی حكومه ت دیموكرات���ی به پارت���ی پێش���كه ش ئه رك���ی ك���ه ك���ردووه كوردس���تان

پێكهێنانی كابین���ه ی نوێی حكومه تی براوه ی الیه نی هه ردو پێس���پێردراوه ، دووه م و سێهه می هه ڵبژاردنی په رله مانی چاویان یه ك���ه م به پله ی كوردس���تان به ده ستهێنانی پۆستی جێگری له سه ر س���ه رۆكی حكومه ته ، كه به گرێكوێره ی پێكهێنانی كابینه ی هه شت داده نرێت.

به پێی زانیارییه كانی ئاوێنه ، هه فته ی داهاتو "نێچیرڤان بارزانی " له سه ر ئه و بڕیار ده دات و سیناریۆ پێشنیاركراوانه مه سه له ی پێكهێنانی حكومه ت یه كالیی

ده كاته وه .

سه عدی ئه حمه د پیره ئاماژه به وه ده كات كه دانانی دو جێگر بۆ سه رۆكی حكومه ت كێشه یه كی ئه وتۆ نییه ، ئه و ده ڵێت "ئێمه وه كو مافێكی براوه ی سێهه م داوای جێگری

سه رۆكی حكومه تمان كردووه ".

ئاوێن���ه ، هه ولێ���ر: س���ه عدی ئه حمه د پیره ئه ندامی مه كته بی سیاس���ی یه كێتی به ئاوێن���ه ی راگه یاند ك���ه "گفتوگۆ كردن له سه ر پۆست به م جۆره ی ئێستا، شێوه ی گفتوگۆكان ناشیرین ده كات و ئاسته كه شی

داده به زێنێت"ئه و وتی "پۆس���تی جێگری س���ه رۆكی

حكومه ت به مافی خۆمان ده زانین".وتیش���ی "دانانی دو جێگر بۆ سه رۆكی حكوم���ه ت كێش���ه یه كی ئه وت���ۆ نیی���ه و

یه كه م و بكرێت���ه جێگ���ری ده توانرێ���ت له باش و خراپی ، به رپرسیاریه تی دووه م و

ده كه وێته ئه ستۆی كۆی حكومه ته كه ".

سه عدی پیره : پۆستی جێگری سه رۆكی حكومه ت به مافی خۆمان ده زانین

گه‌نجانی‌‌یه‌كگرتو‌له‌بادینان‌

له‌حزبه‌كه‌یان‌ناڕازین‌

گه نجانی یه كگرتو به تایبه ت له ده ڤه ری بادین���ان ناڕازین له كاری سیاس���ی و ئ���ه دای حیزبه كه ی���ان و به ش���ێكیان سیاس���ه ته ی جۆره ئ���ه و پێیانوایه "به ره و ده كات، په ی���ڕه وی یه كگرتو

الوازیی زیاتری ده بات" . ناوه ندی به رپرسی ئاوێنه ، دهۆک: راگه یاندن���ی یه كگرت���و له ده ڤ���ه ری بادینان قاس���م حوس���ێن كه ماوه ی چه ند مانگێكه ده ستی له پۆسته كه ی كێش���اوه ته وه ، نیگه رانی ئه وه یه كه "گوێیان لێناگیرێت و رێزی ماندوبونیان

ناگیرێت". هه روه ها هشیار عابد كه یه كێكی تره له راگه یاندنكاره دیاره كانی یه كگرتو له ده ڤه ره ك���ه ، به نیگه رانی���ه وه باس له "په راوێزخس���تنی " راگه یاندنه كانی یه كگرت���و ده كات و ده ڵێت، "یه كگرتو وازی له م���ن هێنا، م���ن وازم له وان

نه هێنا". له الی���ه ن خۆیش���یه وه ، غ���ازی س���ه عید، ئه ندام���ی س���ه ركردایه تی یه كگرت���و ك���ه خه ڵكی ده ڤ���ه ره ی راگه یان���د، به ئاوێن���ه ی بادینان���ه ، ماوه ته وه و به تۆكمه ی���ی "یه كگرت���و پێویس���ته ئه ندامه كانی مولزه م بێت به سیاسه تی حیزبه كه یه وه "، هه روه ها ده ڵێت، "ئێمه كه سمان ده رنه كردوه ، هه موو گه نجێ���ك ئازاده له كام ده زگا ئیشده كات و رێگرنین له به رده میان كه

كاری رۆژنامه وانی خۆیان بكه ن".

12 14

4 »»

5 »»

3 »»

3 »»

دۆسیه‌ی‌تیرۆرکردنی‌کاوه‌‌گه‌رمیانی

پۆلیسێکی هاتوچۆ له به رده م کامێرایه کی چاودێریدا

4

Page 2: ژماره 413

تایبه‌ت(413( سێشه ممه 22014/1/28

ریکالم

ئاوێنه‌ی‌رووداوه‌کان

نوس����ه رێكی به ناوبانگی ئه مریكی پێیوای����ه ، حكومه ت����ی هه رێم رۆڵی بینیوه له قورسكردنی ئه و گه مارۆیه ی به سه ر ده ره كیه وه هێزێكی له الیه ن كوردس����تانی خۆرئاوادا سه پێنراوه و ده ڵێت، "پاره و ملمالنێی سیاس����یی پاس����او نین ب����ۆ ئ����ه وه ی كوردانی بێتاوان����ی خۆرئ����اوا ئ����ازار بچێژن و له بێ ده رمانی بمرن. بارزانی نابێت كوردستانی س����وریا بكاته قوربانی

خواسته كانی خۆی ".

مایكڵ روبن، نوس����ه ری ئه مریكی له ژێر ناوی "گه مارۆی س����ه ر رۆژئاوا هه ڵبگره "، بابه تێكی له كوردس����تان باڵوكردوه ت����ه وه و تربیون����دا تێی����دا ئام����اژه ی به وه ك����ردوه كه "به پێچه وان����ه ی ئ����ه و دۆخ����ه ی كه له ساڵی 1991، هه رێمی كوردستانی عێراقی پێیدا تێپه ڕی ، ئێستا رۆژئاوا نه ناوچه ی دژه فڕین ش����ك ده بات و نه پشتیوانی ده ره كی . توركیا، كه قه واره یه كی له دروس����تبونی ترسی دیكه ی ك����وردی هه یه به ته نیش����ت خۆی����ه وه ، گه مارۆیه كی س����ه پاندوه

به سه ر رۆژئاوادا. له الیه ن خۆیشیه وه گه مارۆك����ه ی هه رێ����م حكومه ت����ی ئه وه نده ی تر قورسكردوه ، ته نانه ت دیموكرات����ی پارت����ی به رپرس����انی كوردس����تان رێگرییان له كه سایه تیه بیانیه كانی����ش ده ك����رد ب����ۆ ئه وه ی له ده روازه ی فیشخاپوره وه بچنه ناو

خۆرئاوا". به بڕوای ئه و نوس����ه ره ئه مریكیه ، ئه م هه ڵوێسته ی حكومه تی هه رێم و كوردس����تان دیموكرات����ی پارت����ی په یوه ندی به دو هۆكاری سه ره كییه وه هه ی����ه ، "یه كه م، عه ب����دواڵ ئۆجه الن له الیه ن ناسراوه زۆر كه سایه تیه كی خه ڵك����ی كوردس����تانی خۆرئ����اوا، ب����ه اڵم خه ڵك����ی ئ����ه وێ پێیانوایه بارزانی له س����ه دا 5 بۆ 10ی خه ڵكی به ڕاده ی ئه مه ش له گه ڵه ، رۆژئاوای ئه و پش����تیوانیه یه كه بۆ كه سێكی وه ك به ش����ار ئه س����ه د هه یه . له الی زۆرین����ه ی خه ڵك����ی ، بارزانی وه ك ناسراوه ، خێڵه كی كه س����ایه تیه كی هه روه ه����ا بارزانی هیچ����ی نه كردوه بۆ ئ����ه وه ی دڵ و مێش����كی خه ڵكی بباته وه ، به ڵكو ئ����ه وه ی كردویه تی

بریتی بوه له هه وڵدان بۆ به دیهێنانی ئامانجه كانی له رێگه ی هێزه وه ".

رۆبن له باره ی ه����ۆكاری دوه مه وه ب����ه "په یوه س����ته نوس����یویه تی ، بازرگانی داراییه وه : دیپلۆماسیه ت و له س����ه ر له گ����ه ڵ توركیا بارزان����ی ئه و به نده ، ئه نك����ه ره دڵڕازیكردنی ئه گه ر بیه وێت هه ندێك گرێبه س����تی بازرگانی به ده ست بێنێت بۆ سودی دڵی پێویسته بنه ماڵه كه ی ، خۆی و حكومه تی توركیا و سوپا رابگرێت". هه روه ها نوسیویه تی ، "ره نگه پاره و ملمالنێی سیاس����یی ، حساباته كانی بارزانی ره نگین بكات، به اڵم ئه مانه نابنه پاس����او بۆ ئ����ه وه ی كوردانی بێتاوان ئازار بچێژن و له بێ ده رمانی بم����رن. ئه گه ر بارزان����ی وه ك خۆی بانگه ش����ه ی بۆ ده كات، به راس����تی خۆی به به رگریكاری مافه كانی كورد كوردستانی سوریا نابێت ده زانێت، بكاته قوربانی خواسته كانی خۆی ". ئه و ده ڵێت، "ئێستاش دره نگ نه بوه ب����ۆ حكومه تی هه رێم ك����ه كاره كه راستبكاته وه ، ئه ویش ئه وه یه ، به ڕێز

بارزانی گه مارۆكه هه ڵبگره ".

ئه مڕۆ په رله مانتاران تاوتوێی دواكه وتنی

موچه ده كه نس���ه رجه م په رله مانتاران���ی ئه م���ڕۆ سلێمانی له نوس���ینگه ی فراكسیۆنه كان په رله مانی كوردستان له باره ی دواكه وتنی موچ���ه كۆبوونه وه ده كه ن و هه ڵوێس���تی

خۆیان ده رده بڕن.ئاوێنه ، سلێمانی : دكتۆر شێركۆ حه مه ئه مین په رله مانتاری گ���ۆڕان به ئاوێنه ی فراكسیۆنه كان س���ه رجه م كه ڕاگه یاند، نیگه ران���ن له دواكه وتن���ی موچ���ه و حه ز گونج���اوی چاره س���ه رییه كی ده ك���ه ن ب���ۆ دابنرێت، بۆی���ه هه وڵ���ده ده ن له و ده س���ته جه معی بڕیارێكی كۆبوونه وه یه ده ربكه ن و ئاراس���ته ی حكومه تی بكه ن، له پێش���نیاره كان یه كێ���ك " وتیش���ی ئ���ه وه ده بێت، كه زنجی���ره ی وه رگرتنی وه زاره ته به س���ه ردابێت و گۆڕانی موچه خزمه تگوزارییه كانی وه ك ته ندروس���تی و په روه رده وه ریبگ���رن، ئینجا ده زگاكانی تری وه ك په رله م���ان و موچه به رزه كان

سره یان بێت".ماوه یه ك���ه بانكه كانی هه رێم توش���ی قه یران���ی بێ پاره یی ب���وون و وه زاره تی پێش���مه رگه م���اوه ی 50 ڕۆژ بوو، ئینجا موچ���ه ی مانگێكی���ان پێدراو له ئێس���تا له واده ی وه زاره ته كان موچه ی سه رجه م

خۆی تێپه ڕیكردوه .

بریاڕه ئه مرۆ مامۆس���تایانی س���لێمانی گردبونه وه ی���ه ک له ب���ه رده م نوس���ینه گی س���لێمانی کوردس���تان-لقی په رله مان���ی پێشکه ش���ی یاداش���تێک ئه نجامب���ده ن و په رله مان بکه ن كه تێیداهه ڕه ش���ه ی ئه وه ده که ن ئه گه ر تا 2/2 موچه یان پێنه درێت، ئ���ه وا رۆژی دوات���ر نا چن���ه هۆڵه کان���ی

خوێندنه وه .س���لێمانی، ئاوێنه : مامۆستا نه وشیروان حه مه غه ری���ب له لێدوانێکیدا ب���ۆ ئاوێنه رایگه یاند، دوێنێ لقی س���لێمانی یه کێتی بڕیاریانداوه کۆبونه ت���ه وه و مامۆس���تایان س���ه ردانی لق���ی س���لێمانی په رله مان���ی کوردس���تان بکه ن ، وتیش���ی "مامۆس���تا ده ست س���پییه و هیچ موچه یه کی دیکه ی نییه، ئه گه ر تا 2/2 موچه مان پێنه درێت،

ئه وا ناچینه هۆڵه کانی خوێندنه وه ".ئه و مامۆس���تایه ئاماژه به وه ده كات كه

" نه دانی موچه کاریگه ری خراپی به س���ه ر خوێندکاران و مامۆستایان هه بووه و ئه وه ی که تا ئێس���تا موچه نه دراوه و دواكه وتوه نیش���انه ی نه بونی پالنه ". ئاماژه بۆ ئه وه ده کات که خوێندکار هه یه به هۆی ئه وه ی باوکی موچه ی وه رنه گرتوه "ماوه ی س���ێ رۆژه نه یتوانیوه ده وام بکات به هۆی ئه وه ی

نه یتوانیوه پاره ی ته کسی بده ن".به پێ���ی زانیارییه كان، ئه م���ڕۆ کاتژمێر 11، ژماره یه ك مامۆس���تا ده چنه به رده م په رله مانی کوردس���تان- لقی سلێمانی بۆ ناڕه زای���ی ده ربڕین له وباره یه وه و گه یاندنی

داواكارییان به په رله مانتاران. ئه م ناڕه زاییه له كاتێكدایه ، به هۆی نه مانی س���ه ره كییه كانی شاره له بانكه كانی پاره هه رێم���دا، حكومه ت توش���ی قه یران بوه و ناتوانێت به ش���ێوه یه كی رێكخراو موچه ی فه رمانبه ران له كاتی خۆیدا دابه ش بكات.

ئا: هێمن، به ختیار

مه سرور بارزانی به بڕی پێنج ده فته ر دۆالر ئۆتۆمبیلێكی گرانبه ها بۆ هونه رمه ندی كۆمیدی "حه مكۆ"

ده كڕێت، حه مكۆش ده ڵێت "خه ڵك هه یه به ته ن پاره و چه ندین گه نده ڵییان هه یه كه چی كه س قسه ناكات، به اڵم بۆچی هونه رمه ندێك ئه گه ر كارێكی بۆ

بكرێت ئه وه نده دیار بێت".

س����ه رچاوه یه كی ئ����اگادار به ئاوێنه ی راگه یاند "دوای گه ڕان����ه وه ی له ئه وروپا هونه رمه ندی ب����واری كۆمیدیا محه مه د به )حه مكۆ( چووه ته ناسراو فه ره یدون الی مه س����رور بارزان����ی و ئه ویش به بڕی ئۆتۆمبیلێك����ی دۆالر ه����ه زار په نج����ا

گرانبه های بۆ كڕیوه ".له لێدوانێك����دا بۆ ئاوێنه حه مكۆ ئه وه ره تده كات����ه وه كه تاوه كو ئێس����تا هیچ هه رێم، له سه رۆكی وه رگرتبێت شتێكی

جه خت له س����ه ر ئ����ه وه ش ده كاته وه كه پێی س����ه یره كه خه ڵ����ك هه یه به تۆن پاره یان هه یه و چه ندین گه نده ڵی هه یه كه چی كه س قس����ه ناكات، به اڵم بۆچی هونه رمه ندێك ئه گه ر كارێكی بۆ بكرێت ئه وه نده دیاربێت و قسه ی له سه ر بكرێت كه خزمه تی هون����ه ری كوردی كردووه ، پێش����یوایه كه ئه وه ش����تێكی ئه وه نده گه وره نییه ك����ه له راگه یاندنه كان باس بكرێت گوای����ه ئۆتۆمۆبێلێكی بۆ كراوه ئه گه ر ئۆتۆمۆبێله ك����ه ش بفڕیبایه ئه وا هه ر كێش����ه نه بوو باس بكرایه ، حه مكۆ تیشكده خاته س����ه ر ئه وه ش كه تاوه كو به اڵم وه رنه گرت����ووه هیچ����ی ئێس����تا بڕیاریانداوه كه به مزوانه ئه و به ڵێنانه ی پێیانداوه بۆ ئه وه ی ژیانی دابین بكه ن بۆ ئ����ه وه ی خزمه تی هون����ه ری كوردی

بكات. حه مك����ۆ له لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه ئه وه ره تده كات����ه وه كه تاوه كو ئێس����تا هیچ شتێكی وه رگرتبێت، به اڵم جه خت له سه ر

ئه وه ش ده كاته وه كه پێی سه یره خه ڵك هه یه به ت����ه ن پاره و چه ندین گه نده ڵیان هه یه كه چی كه س قسه ناكات، به اڵم بۆ هونه رمه ندێك ئه گه ر كارێكی بۆ بكرێت ئه وه نده دیاربێت و قسه ی له سه ر بكرێت كه خزمه تی هون����ه ری كوردی كردووه ، ئه و وتی "ئه وه شتێكی ئه وه نده گه وره نییه ك����ه له راگه یاندنه كان باس بكرێت گوایه ئۆتۆمۆبێلێكی بۆ كڕراوه ، ئه گه ر ئۆتۆمۆبێله ك����ه ش بفڕیبای����ه ئه وا هه ر

كێشه نه بوو باس بكرایه ".وتیش����ی "تاوه ك����و ئێس����تا هیچ����م بڕیاریان����داوه كه به اڵم وه رنه گرت����ووه به مزوانه به پێی ئه و به ڵێنانه ی پێیانداوه ژیانی دابین بكه ن، بۆ ئه وه ی خزمه تی

هونه ری كوردی بكات". هونه رمه ندێكی حه مك����ۆ هونه رمه ند كۆمیدی����ه و له س����ااڵنی 1994 تا 1996 له ته له فزیۆنی له بواری كۆمیدی����ا رۆڵی دیموكراتی به پارت����ی گواڵن����ی س����ه ر

كوردستان ده نواند.

مامۆستایانی سلێمانی : ئه گه ر تا 2/2 موچه مان پێنه درێت، مانده گرین

نوسه رێكی ئه مریكی : بارزانی نابێت كوردستانی رۆژئاوا بكاته قوربانی خواسته كانی خۆی

حه مكۆ: ئه وه شتێكی ئه وه نده گه وره نییه مه سرور بارزانی ئۆتۆمبیلێكی گرانبه ها بۆ حه مكۆ ده كڕێت

د.به رهه م عه بدولره زاق شه ریف

جێگریی���ه ی ئ���ه و ده بوای���ه س���ه رۆکایه تی حکومه ت���ی عێراقی پالندان���ان و مه له ف���ی فیدراڵ���ی و ئابوری واڵتی به جێنه هێشتایه ، ئه و پۆس���ت و کاروباره بۆ به رژه وه ندی ناو و ناوبانگی گه لی کورد و ئاینده ی خ���ۆی گرن���گ بوو، ی���ادی به خێر

جێگه که ی دیاره .لیستی س���ه رۆکی وه ک ده بوایه ئه سپه دوو ره نگه که ی ساڵی 2009، که هه ڵبژاردنێک���ه وه نه چوایه ت���ه مسته فا نه وش���یروان رکابه ره که ی ب���وو، له س���ه روه ختێکدا، ئ���ه و بۆ یه که مج���ار بوو له ژیانی سیاس���ی خۆیدا، بچێته پرۆس���ه ی ده نگدانی راسته وخۆی خه ڵکه وه ، له شاره کانی له س���لێمانی و خۆی و خێزانه که یدا،

کۆیه دا، که وت.ده بوای���ه له کۆنگ���ره ی س���ێ دا قبوڵی نه کردایه به ته وافوق و به پاڵ بکرێته جێگری س���کرتێری گشتی، خان���ه واده ی له س���ه روه ختێکدا ئ���ه و دژی به ئاش���کرا تاڵه بان���ی ب���وون، گ���ه ر ه���ه ر پره نس���یپه ئ���ه وه ی ده ویس���ت، به هه ڵبژاردن و ئه ندامه کانی کۆنگره به ده نگدان���ی

هه وڵی مسۆگه رکردنی بدایه .ده بوایه له سه رۆکایه تی حکومه تی هه رێم���دا، به رامب���ه ر مه له فه کانی ن���ه وت، پرۆس���ه ی ش���ه فافیه تی گه نده ڵ���ی، ناعه داله ت���ی و بێکاری هه نگاوێکی دیار و ئاش���کرای بنایه ، ئه حباب���ی دۆس���ت و ش���ه راکه تی له س���ه روه ختێکدا ته اڵقبدای���ه . ده م���ی به هێ���ز ئۆپۆزس���یۆنێکی

لێکردبویه وه .باڵی ژێ���ر نه چوایه ته ده بوای���ه فه رمانی له شکرکێشی زێره ڤانیه کان، موده ره عه کانی به جواڵندنی رێگه ی سه ره تای شوبات نه دایه ، سه رۆکی لیژن���ه ی ئه منی کۆتایی ش���وباتی ره تبکردایه ته وه ، له س���ه روه ختێکدا ه���اوڕێ ش���ه ڕی عه راب���ی وه ک زه رگه ته و له گ���ردی دێرینه کان���ی گه نج و الوی سلێمانی خۆی نمایش تێهه ڵدان و مه س���ئولیه تی ده کرد و فه القه کردنی نوس���ه ر و رۆشنبیرانی

شاری خسته سه ر شان. ده بوایه دوو س���اڵ باقی خولی حکومه ت���ی س���ه رۆکایه تیه که ی له سه روه ختێکدا نه کردایه ، ته سلیم س���ه ئر و خ���اوه ن پێش���نیازی هاوڕێکانی ش���ه ڕی ده رئه نجام���ی

خۆی بوو.ده بوای���ه که ل���ه کار و که نارخرا، له جه ول���ه مه کۆکیه کان���ی نێ���وان به دی���ار مێرگه پان���دا، هه ولێ���ر و به ئومێدی ته له فۆنه که یه وه زه نگی له الیه ن ده س���ه اڵتێک به خش���ینی که تائێستاش س���کرتێره که یه وه ، نه بوایه ، له چاوه ڕوانیدا نه یدرای���ه ، حیزبیه ک���ه ی له پل���ه ده س���تی بکێش���ایه ته وه ، وه ک یه کێتیه ک���ی

زویر خۆی نمایش بکردایه .ده بوایه فرس���ه تی له نه خۆش���یی یه که می تاڵه بانی وه رنه گرتایه ، که ده یزانی ده گه ڕێته وه ، پێش روداوی نه خۆشیی دووه م نه که وتایه ، خۆی تێکه اڵوی ته بخه ی سیاسی )ئه نقه ره + س���ه ری ره ش( نه کردای���ه ، تێیدا په یوه ندیه کانی نێوان سه رۆکه کان، دڕودۆنگ و په زه کانی���ان ئه زه کان و

ئاڵۆز زویر بکات.س���کرتێر و له غیاب���ی ده بوای���ه شکستی راگه یاندنی س���ه روه ختی هه ڵبژاردن و هاتنی واده ی کۆنگره دا، هه رگیز به پلینیۆمی نیوس���ه عاتی و کێشه کان دواخستنی خه فه کردن و رازی نه بوای���ه ، له س���ه روه ختێکدا، کادر و جه ماوه ری یه کێتی له مه کته ب سیاسیه که یان بێزراوو بێزار بوون.

له بزوتنه وه ی که ده بوایه دواجار پش���تگیری نزیکبویه وه و گ���ۆڕان ئه وانی بۆ سیناریۆکانی مسۆگه رکرد، بڕی���ارده ری راس���ته قینه ی ه���زر و

به رنامه ی سیاسی خۆی بێت.ده بوایه د.به رهه م نه ترسایه !

وه ک بچێت نه چوبێ���ت ئه گ���ه ر ئه وانیتر دوای تاڵه بانی کوڕ بکه وێت

یان ته ره بوون له ئاسمانێکی تردا.

راستکردنه وه له ژماره 411ی ئاوێنه دا، له راپۆرتێکدا سه باره ت به نه خۆشخانه ی 400 قه ره وێڵییه که ، که "وه زاره تی ته ندروستی 20 ملیۆن دۆالر بۆ نه خۆشخانه که خه رج ده کات" لێدوانێک به ناوی د. فه ره یدون ئیبراهیم به ڕێوه به ری نه خۆشخانه ی شاره وه

باڵوکراوه ته وه ، که له راستیدا هیچ په یوه ندییه کی به ناوبراوه وه نییه . له گه ڵ داوای لێبوردنماندا.

مایكڵ روبن

چه ند خوێندکارێک له هۆڵی خوێندن

Page 3: ژماره 413

3(413( سێشه ممه ‌2014/1/28هه‌نوکه

هه‌فته‌ی‌داهاتو‌رێکه‌وتن‌له‌سه‌ر‌پێکهێنانی‌حکومه‌ت‌یه‌کالیی‌ده‌بێته‌وه‌

ئا: ئاوێنه

به پێی ئه و زانیارییانه ی ده ست ئاوێنه كه وتون، له كۆبونه وه ی نێوان وه فدی

دانوستانكاری گۆڕان و پارتیدا كه رۆژی یه كشه ممه ی رابردو ئه نجامدرا،

الیه نی گۆڕان سێ سیناریۆی خستوه ته به رده می وه فده كه ی پارتی و

سه رپشكی كردون له هه ڵبژاردنی هه ریه كێكیان بۆ پێكهێنانی كابینه ی

هه شت.

گ���ۆڕان یه كه م���دا له س���یناریۆی پێشنیاریكردوه سه رۆكی حكومه ت یه ك جێگری هه بێت و بدرێت���ه بزوتنه وه كه و

سه رۆكی په رله مانیش بۆ یه كێتی . سیناریۆی دوه م، له حاڵه تی دانانی دو جێگر بۆ سه رۆكی حكومه ت، یه كێكیان ب���ۆ گ���ۆڕان و ئه ویتریان ب���ۆ یه كێتی ، ب���ه اڵم له هه مانكات���دا گ���ۆڕان جێگری سه رۆكی هه رێم و سه رۆكی په رله مانیشی

پێبدرێت.س���ه رۆكی س���ێیه م، س���یناریۆی په رله مان و یه كێك له جێگرانی سه رۆكی حكوم���ه ت بۆ گۆڕان بێ���ت و یه كێتیش جێگری س���ه رۆكی هه رێ���م و جێگرێكی

سه رۆكی حكومه تی پێبدرێت.به پێ���ی زانیارییه كان���ی ئاوێن���ه ش، له هه رسێ س���یناریۆكه دا، گۆڕان داوای وه زاره تی دارایی و ناوخۆو دو وه زاره تی له هه مانكاتدا ك���ردوه . خزمه تگوزاریی دامه زراوه كانی له هه رسێ داواشیكردوه په رله م���ان و به حكوم���ه ت و س���ه ر س���ه رۆكایه تی هه رێم���دا به ئه نجومه نی ئاسایش���ه وه ، ب���ه ڕاده ی 24 كورس���ی

رۆڵیان پێبدرێت.هاوكات له كۆبونه وه كه ی نێوان وه فدی یه كێت���ی و پارتی���ش، یه كێتی ته نیا دو س���یناریۆی هه بوه ، یه كه میان پێداگری ب���وه له س���ه ر تاكه جێگری س���ه رۆكی حكومه ت بۆ خۆی و سه رۆكی پارله مان بۆ گۆڕان، دوه میان جێگرێكی سه رۆكی حكومه ت بۆ خۆی و سه رۆكی پارله مان و جێگرێكیش ب���ۆ گ���ۆڕان. به پێی ئه م زانیارییانه ش بێت لێكچونێكی زۆر هه یه له نێوان س���یناریۆی س���ێیه می گۆڕان و سیناریۆی دوه می یه كێتی . بۆیه ده نگۆی ئ���ه وه هه ی���ه هه فته ی داهات���و ئه گه ر كۆبونه وه كان به پێی ئ���ه و به رنامه یه ی بۆی دیاریكراوه به ڕێوه بچێت، رێكه وتنی سه ره تایی له س���ه ر پێكهێنانی كابینه ی

نوێ رابگه یه نرێت.

ئا: ئاوێنه

له ماوه ی رابردوودا سه رۆکی حکومه ت، نێچیرڤان بارزانی واژۆی له سه ر گرێبه ستی دو وێستگه ی کاره با کردوه که یه كێکیان دراوه به کۆمپانیایه ک���ی تورک���ی و به پێی له ماڵ���ی ئاوێن���ه ش زانیارییه كان���ی

وه به رهێنه ره تورکیه که ئیمزاکراوه.

به ئاوێنه ی ئ���اگادار س���ه رچاوه یه کی راگه یاند " س���ه رۆکی حکوم���ه ت واژۆی له س���ه ر دوو گرێبه س���ت ک���ردوه ک���ه دروس���تکردنی ب���ۆ گرێبه س���تێکیان وێس���تگه یه کی کاره بایه له زاخۆ به توانای 1200 مێ���گاوات و گرێبه س���ته که له ماڵی

وه به رهێنه ره تورکیه که دا ئیمزاکراوه ".له و باره یه وه وته بێژی وه زاره تی کاره با، دیار باب���ان ره تیکرده وه گرێبه س���ته که به و ش���ێوه یه ئه نجامدرابێت و به ئاوێنه ی راگه یان���د، "ئ���ه و گرێبه س���ته له دیوانی به ڕێوه به ره کانی به ئاماده بونی وه زاره ت و وه زاره ت و وه زی���ر ک���راوه و وه زیر خۆی

ئیمزایکردوه".س���ه رچاوه که ی ئاوێنه هێم���ا بۆ ئه وه ده کات ک���ه گرێبه س���تی دووه می���ان بۆ

دروس���تکردنی وێس���تگه یه که له بازی���ان به توان���ای 750 مێ���گاوات و راس���ته وخۆ دراوه به کۆمپانیای نۆکان، ئه مه ش به بێ ئه وه ی بانگه وازی بۆ بکرێت و دور له چاوی میدیاکان ک���راوه ، وته بێژه که ی وه زاره ت رونیک���رده وه که ئه وان ن���ه ك ته نها بۆ ئ���ه و گرێبه س���ته میدیاکانیان ئ���اگادار نه کردۆته وه ، به ڵک���و له هیچ پرۆژه یه کی

له و شێوه یه دا میدیا ئاگادارنه بوه .دروستکردنی ئه م دوو وێستگه یه پاش ته واوبوونیان ده درێ���ت به کۆمپانیا ماس گڵۆب���اڵ ک���ه به کۆمپانیاکان���ی ئه حمه د کۆمپانیایه ئه و ناس���راوه و ئیس���ماعیل کاره بای س���ه رجه م هه رێم دابین ده کات و هه رێ���م به حکومه ت���ی ده یفرۆش���ته وه ئه گه رچی وێس���تگه کان له سه ر بودجه ی

حکومه ت دابین ده کرێن.ئاوێن���ه زانیارییه کان���ی به گوێ���ره ی کۆمپانی���ای مازگڵۆب���اڵ بۆ م���اوه ی 30 س���اڵ گرێبس���ته که ی له گه ڵ حکومه تی هه رێ���م درێژکراوه ته وه ، ب���ه اڵم به وته ی ئه و کاره ب���ا وته بێژه ک���ه ی وه زاره ت���ی گرێبه س���ته بۆ ماوه ی 15 ساڵه . له الیه ن خۆیش���یه وه په رله مانتاری کوردس���تان، عه ل���ی حه مه س���اڵح ئاماژه ب���ۆ ئه وه

ده کات که کێش���ه که له وه دایه له هه رێمی کوردس���تاندا هی���چ کۆمپانیایه کی دیکه نیی���ه بتوانێت ئ���ه و کاره بکات و ده ڵێت "به گوێ���ره ی گرێبه س���ته که ئه گ���ه ر ئه و به رهه می کۆمپانیای���ه ئ���ه و کاره بایه ی ده هێنێ���ت، حکوم���ه ت پێویس���تی پێی نه بوو له و ماوه یه دا، ئه وا ئه و کۆمپانیایه ده بێت هه ر پاره ی پێبدرێت، ئه مه جگه له وه ک���ه له کاتێکدا حکومه ت کاره با له و کۆمپانیای���ه ده کڕێت ده بێت گاز و به نزین

بۆ ئه و وێستگانه دابین بکات".گرێبه س���ته ئه و به گوێ���ره ی هاوكات حکومه ت���ی هه رێم ناتوانێت گرێبه س���ت له گ���ه ڵ هی���چ کۆمپانیایه ک���ی دیک���ه دا ئیمزابکات بۆ وه به رهێنانی وزه ی کاره با، جگه له ماس گڵۆباڵ که وه زاره تی کاره با و حکومه تی هه رێم پاڵپشتیه کی ته واوی ئه و کۆمپانیایه ده که ن، له کاتێکدا که پارێزگای که رک���وک کاره با له و کۆمپانیایه ده کرێت به هه مانش���ێوه ده بێ���ت گازوائیل���ی ئه و کاره بایه ش هه ر حکومه تی هه رێم دابینی بکات و به وته ی س���ه رچاوه ش���اره زاکه ی ب���واری کاره ب���ا "ئه م���ه قۆرخکاریه کی گه وره یه و به کارهێنانی حکومه ته له پێناو

ته نها یه ک کۆمپانیادا".

ئا: كامه ران محه مه د

له دانوستانی حزبه كان بۆ پێكهێنانی كابینه ی هه شت، ملمالنێیه كانی نێوان گۆڕان و یه كێتی له سه ر

وه رگرتنی پۆستی جێگری سه رۆكی حكومه ت چڕبۆته وه و تۆپی

سه رۆكایه تی په رله مان ده خه نه گۆڕه پانی یه كتری، ئه مه ش بوه ته

گرێكوێره ی پێكهێنانی كابینه ی نوێ .

سه رچاوه یه كی ناو پارتیش ده ڵێت، "یه كێتی نایه وێ���ت دان به وه دا بنێت

كه هێزی سێیه مه ".

ئه ندامی پیره ، ئه حمه د س���ه عدی نیشتمانی یه كێتی سیاسی مه كته بی ب���ۆ ئاوێن���ه رایده گه یه نێ���ت، "ئێمه وه ك���و یه كێت���ی، داوای جێگ���ری كردووه ، وه كو سه رۆكی حكومه تمان

مافێكی براوه ی سێیه م". ئه و پێیوایه گفتوگۆی پۆست به م جۆره ی ئێستا، "شێوه ی گفتوگۆكان ناشیرین ده كات و

ئاسته كه شی داده به زێنێت".سه رچاوه یه كی پارتی، كه له نزیكه وه كۆبونه وه كانی له ڕه وت���ی ئ���اگاداره به ئاوێنه ی حكوم���ه ت، پێكهێنان���ی بارزان���ی "نێچیرڤ���ان ڕاگه یان���د، پێكهێنانی بۆ پارتی ڕاس���پێردراوی حكوم���ه ت، هه ش���ته می كابین���ه ی به گۆڕان و یه كێت���ی ڕاگه یاندووه ، كه ئه و خوازیاری دانانی دوو جێگر نییه بۆ خ���ۆی". وتیش���ی، " بوونی دوو جێگری ئاراسته جیاواز، له زۆر كاتدا كێشه ی یاسایی بۆ حكومه ت دروست ده ك���ه ن، به تایبه ت���ی له وه رگرتن���ی س���ه رۆكی له غیاب���ی س���ه اڵحیه ت حكومه ت، پێشتر نێچیرڤان بارزانی، هه م���وو ده س���ه اڵته كانی به جێگ���ره ته نانه ت به خش���یبو، یه كێتیه ك���ه ی

ده سه اڵتی نه وتیش".

له الی���ه ن خۆیه وه س���ه عدی پیره پێیوایه ، بوونی دوو جێگر كێشه یه كی ئه وت���ۆ نی���ه و ده توانرێ���ت بكرێن���ه دووه م، جێگ���ری یه ك���ه م و جێگری وتیش���ی، "به رپرس���یاره تی له باش و خراپ���ی، ده كه وێته ئه س���تۆی كۆی

حكومه ته كه ".په رله مانتاری ئازاد گۆران هاوكات خولی تازه و ئه ندامی لیژنه ی یاسایی بوونی له ب���اره ی س���ێیه م، له خولی دوو جێگره وه به ئاوێن���ه ی راگه یاند، " ئ���ه و هه ن���گاوه به های پۆس���ته كه كه مده كات���ه وه ، چونكه ئه و پۆس���ته دانوس���تانه كانه ، س���ه ره كی بابه تی كاتێ���ك دابه ش ده بێت بۆ دوو حزب، به های جاران���ی نامێنێت، ئه مه جگه له وه ی كاریگه ری له سه ر پۆسته كانی

تری وه زاره ته كان ده بێت".د. ده رباز محه مه د، ئه ندامی ژوری بزوتنه وه ی سیاس���ی توێژین���ه وه ی گ���ۆڕان جه ختی له س���ه ر وه رگرتنی

پۆس���تی جێگری حكومه ت كرده وه و گ���ۆڕان خاوه نی "بزوتن���ه وه ی وتی پێیوای���ه سیاس���یه و به رنامه یك���ی ئ���ه و به رنامه ی���ه له ن���او حكوم���ه ت جێبه ج���ێ ده بێت، بۆی���ه پێداگیری له س���ه ر وه رگرتنی ده كات"، له باره ی سه رۆكی په رله مانه وه ، ئه و ئه ندامه ی بزوتنه وه ك���ه وتی، "بوونم���ان له ناو حكومه ت مانای چۆڵكردنی په رله مان نیه و له سه رۆكایه تیه كه ی ئه ندامێكمان به رده كه وێ���ت، ئه م���ه جگ���ه له وه ی له داڕش���تنی یاس���اكان و چاودێری���ی به قورس���ایی خۆمان، حكومه تی���ش كه فراكس���یۆنی دووه مین، به ش���دار

ده بین".

ماوه ی زیاتر له 4 مانگه هه ڵبژاردنی په رله مانی كوردس���تان كراوه ، به اڵم هێشتا الیه نه براوه كان نه گه یشتونه ته رێكه وتنێك���ی هاوبه ش بۆ پێكهێنانی

كابینه ی نوێ.

سیناریۆكانی‌‌گۆڕان‌و‌یه‌كێتی‌بۆ‌پێكهێنانی‌‌كابینه‌ی‌‌هه‌شته‌م

"گرێبه‌ستی‌‌وێستگه‌یه‌کی‌کاره‌با‌له‌ماڵی‌به‌ڵێنده‌رێک‌ئیمزاده‌کرێت"

جێگری‌سه‌رۆكی‌‌حكومه‌ت،‌گرێكوێره‌ی‌‌پێكهێنانی‌‌كابینه‌ی‌‌هه‌شت

ئا: هێمن مامه ند

له دواین كۆبونه وه ی نێوان شاندی دانوستانكاری پارتی و بزوتنه وه ی گۆڕان، گۆڕان به وه رازی بوه كه

پۆستی سه رۆكی په رله مان وه ربگرێت و له به رامبه ردا سازشبكات به وه ی كه

یه ك جێگری سه رۆكی حكومه ت هه بێت و ئه ویش بۆ یه كێتی بێت،

به مه رجێك پۆستی جێگری سه رۆكی هه رێم بدرێت به گۆڕان، له به رامبه ریشدا ئه ندامێكی مه كته بی سیاسی یه كێتی

ده ڵێت، پۆستی جێگری سه رۆكی هه رێم هێڵی سوره .

به پێی ئه و زانیارییانه ی ده ست ئاوێنه كه وتون له دواین دانیشتنی وه فدی نێوان پارتی و بزوتنه وه ی گ���ۆڕان، نێچیرڤان بارزان���ی به بزوتن���ه وه ی گۆڕانی وتوه ، "باشه ئێوه له خولی رابردو هه ر باسی ئه وه تان ده كرد كه په رله مانی كوردستان كارا نیی���ه و په رله م���ان له كارخ���راوه ، ئه ی بۆ ئێس���تا پۆستی س���ه رۆكایه تی په رله مان وه رناگرن بۆ ئه وه ی هه یبه ت بگه ڕێنن���ه وه بۆ په رله م���ان و ئه كتیڤی بكه ن، له به رامبه ردا جێگری س���ه رۆكی

حكومه ت بۆ یه كێتی بێت".به وت���ه ی س���ه رچاوه كه له به رامبه ردا شاندی بزوتنه وه ی گۆڕان "ره زامه ندیان نیش���انداوه به وه ی پۆس���تی سه رۆكی په رله مان وه ربگرن و س���ازش له پۆستی جێگری س���ه رۆكی حكومه ت بكه ن بۆ یه كێتی ، به مه رجێك پۆس���تی جێگری س���ه رۆكی هه رێم بدرێت به بزوتنه وه ی ئه و پارتی له به رامبه ریش���دا گ���ۆڕان، داوای���ه ی ره تنه كردۆت���ه وه و وتویان���ه

دیراسه ی ده كه ین".پارتی س���ه ركردایه تی ئه ندامێك���ی دیموكراتی كوردستان كه هاوكات وه فدی دانوستانكاری پارتییه بۆ ئاوێنه وتی ، "ئێمه وه كو پارتی الریمان له سه ر ئه م داوایه ی بزوتنه وه ی گۆڕان نییه ، چونكه ئه و داوایه ده بێته هۆكاری كۆتاییهاتن به و قه یرانه ، به اڵم ده بێت ئێمه قس���ه له گ���ه ڵ یه كێتی بكه ین و پێش���ناچێت

یه كێتی به و داوایه رازیبێت".مه كته بی ئه ندامێك���ی له به رامب���ه ر سیاسی یه كێتی نیشتیمانی كوردستان كه نه یویس���ت ناوی بهێنرێت بۆ ئاوێنه

وت���ی ، "بزوتن���ه وه ی گ���ۆڕان قه یران دروس���تده كات و هه رج���اره و داوایه كی نامه عق���ول ده كات، پۆس���تی جێگری س���ه رۆكی هه رێم به پێی رێككه وتنامه ی س���تراتیجی نێوان پارتی و یه كێتی ، بۆ یه كێت���ی بڕاوه ته وه ، بۆی���ه ئه م داوایه

هێڵی سوره ". له به رامبه ر ئه و لێدوانانه دا، ئارام شێخ محه مه د ئه ندامی وه فدی دانوستانكاری بزوتن���ه وه ی گ���ۆڕان ب���ۆ ئاوێنه وتی ، "له الی ئێمه هیچ پۆستێك پیرۆز نییه تا ئێمه داوای نه كه ین و قس���ه ی له سه ر

نه كه ین". ش���ێخ محه م���ه د، وتیش���ی "ئه گه ر باسی هه ڵبژاردن ده كرێت، خۆ پۆستی جێگری س���ه رۆكی هه رێم به هه ڵبژاردن دانه نراوه ، پاشان ئه و رێككه وتنه ی كه كراوه رێكه وتنی نێوان دوو حزب بووه ، له 2009/7/25، به اڵم ئێس���تاكه ساڵی 2014 یه و ده بێت رێز له ئیراده ی ده نگی خه ڵك بگیرێت و به پێی ئیس���تیحقاقی هه ڵبژاردن پۆسته كان دابه ش بكرێت".

ماوه ی زیاتر له 4 مانگه هه ڵبژاردنی په رله مانی كوردس���تان ك���راوه ، به اڵم هێش���تا الیه ن���ه ب���راوه كان قۆناغ���ی پێكهێنانی تێنه په ڕاندوه و دانوستانیان ن���او خس���تۆته نوێی���ان كابین���ه ی

چاره نوسێكی نادیاره وه .

یه كێتی : جێگری سه رۆكی هه رێم هێڵی سوره گۆڕان‌ئاماده‌یه‌‌به‌مه‌رج‌سازش‌له‌سه‌ر‌

جێگری‌‌سه‌رۆكی‌‌حكومه‌ت‌بكات

دیدارێکی نێوان نه وشیروان مسته فاو نێچیرڤان بارزانی فۆتۆ: بڕیار نامیق

پۆستی جێگری سه رۆكی

هه رێم به پێی رێككه وتنامه ی

ستراتیجی نێوان پارتی و یه كێتی ، بۆ

یه كێتی بڕاوه ته وه

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

Page 4: ژماره 413

‌ئا:‌ئاسۆ‌سه‌راوی‌

وته‌بێژی‌‌فه‌رمی‌‌كۆمسیۆنی‌‌بااڵی‌‌ئاماده‌كاری‌‌كۆنگره‌ی‌‌چواره‌می‌‌یه‌كێتی‌‌د.یوسف‌گۆران،‌له‌م‌چاوپێكه‌وتنه‌ی‌‌ئاوێنه‌دا‌ئه‌وه‌‌ئاشكرا‌ده‌كات‌و‌ده‌ڵێت‌

"له‌كاتێكدا‌كه‌‌ته‌نها‌سێ‌‌رۆژی‌‌ماوه‌‌بۆ‌واده‌ی‌‌دیاریكراوی‌‌به‌ستنی‌‌كۆنگره‌،‌ته‌نها‌

له‌30%‌ئاماده‌كاریه‌كانی‌‌ته‌واوكراوه‌".

ئاوێنه‌:‌واده‌ی‌‌به‌ستنی‌‌كۆنگره‌ی‌‌یه‌كێتی‌‌چه‌ند‌رۆژێكی‌‌ماوه‌،‌ئایا‌كۆنگره‌‌ده‌به‌سترێت‌

یان‌نا؟د.یوس���ف‌گۆران:‌ئێمه‌‌وه‌ك‌كۆمسیۆنی‌‌هه‌م���وو‌ كۆنگ���ره‌‌ ئام���اده‌كاری‌‌ ب���ااڵی‌‌كاره‌كانمان‌به‌ئاراستی‌‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌كۆنگره‌ی‌‌له‌كاتی‌‌خۆیدا‌بكه‌ین،‌به‌اڵم‌وتوش���مانه‌‌كه‌‌كێش���ه‌ی‌‌كاتمان‌هه‌یه‌،‌چونكه‌‌پێشتر‌كه‌‌كۆنگره‌‌كراوه‌‌لیژنه‌كان‌پێش‌ش���ه‌ش‌مانگ‌ئاماده‌كارییان‌كردوه‌،‌به‌اڵم‌ئه‌مجاره‌،‌كه‌متر‌له‌س���ێ‌‌مانگ‌كاتمان‌به‌ده‌س���ته‌وه‌‌بوو‌بۆ‌

ئاماده‌كارییه‌كان.ئاوێنه‌:‌كه‌واته‌‌ده‌توانین‌بڵێین‌كۆنگره‌كه‌‌

له‌كاتی‌‌خۆیدا‌ناكرێت؟د.یوسف‌گۆران:‌ده‌توانین‌بڵێین‌ده‌كرێت،‌به‌اڵم‌ئه‌گه‌ر‌كاره‌كان���ی‌‌ئاماده‌كاریی‌‌ته‌واو‌نه‌بێ���ت،‌ره‌نگه‌‌ئه‌وكات���ه‌‌نه‌توانین‌له‌كاتی‌‌

دیاریكراوی‌‌خۆیدا‌بیكه‌ین.ئاوێنه‌:‌كه‌واته‌‌كۆنگ���ره‌ی‌‌رۆژی‌‌هه‌ینی‌‌

داهاتو‌نابه‌سترێ‌؟د.یوس���ف‌گۆران:‌من‌ناتوانم‌ئه‌وه‌‌بڵێم،‌چونكه‌‌چ���وار‌رۆژمان‌له‌به‌رده‌م���دا‌ماوه‌،‌ئه‌گه‌ری‌‌ئه‌وه‌ش‌هه‌یه‌‌زۆرێك‌له‌كاره‌كان‌له‌و‌

ماوه‌یه‌دا‌بكرێت.ئاوێنه‌:‌باش���ه‌‌له‌ماوه‌ی‌‌ئه‌م‌چوار‌رۆژه‌دا‌

ئه‌و‌هه‌موو‌كاره‌‌ده‌كرێت‌كه‌‌ماوه‌؟له‌روی‌‌ نایش���ارمه‌وه‌‌ گۆران:‌ د.یوس���ف‌مه‌نتیق‌و‌واقعیش���ه‌وه‌‌به‌ستنی‌‌كۆنگره‌‌له‌و‌كاته‌دا‌قورسه‌،‌به‌اڵم‌ئێمه‌‌هه‌ر‌به‌و‌هیوایه‌ین‌

كه‌‌بتوانین‌له‌كاتی‌‌خۆیدا‌بیكه‌ین.ئاوێنه‌:‌ئه‌و‌ئاماده‌كارییانه‌ی‌‌تا‌ئێستا‌بۆ‌

به‌ستنی‌‌كۆنگره‌كه‌‌كراون،‌چین؟د.یوس���ف‌گ���ۆران:‌س���ێ‌‌له‌لیژن���ه‌كان‌به‌ته‌واوه‌ت���ی‌‌كاره‌كانی‌‌خۆی���ان‌كردوه‌،‌كه‌‌بریتین‌له‌لیژنه‌كانی‌‌راگه‌یاندن‌و‌په‌ره‌پێدانی‌‌كادران‌و‌لیژن���ه‌ی‌‌حكومه‌تی���ش‌خه‌ریك���ی‌‌

داڕشتنه‌وه‌ی‌‌كۆتایی‌‌راپۆرته‌كه‌یانن.به‌رێ���ژه‌ی‌‌ ئه‌گ���ه‌ر‌ كه‌وات���ه‌‌ ئاوێن���ه‌:‌س���ه‌دیی‌‌دی���اری‌‌بكه‌ین‌له‌س���ه‌دا‌چه‌ندی‌‌ئاماده‌كارییه‌كانی‌‌به‌ستنی‌‌كۆنگره‌‌كراوه‌؟

د.یوس���ف‌گۆران:‌ده‌كرێ���ت‌بڵێین‌ته‌نها‌

كۆنگره‌ك���ه‌‌ ئاماده‌كارییه‌كان���ی‌‌ ل���ه‌‌%30ته‌واوكراوه‌،‌به‌اڵم‌لیژنه‌كان‌به‌ش���ێكی‌‌زۆری‌‌كاره‌كانی���ان‌له‌كۆتاییدای���ه‌،‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌زۆر‌سه‌ره‌كییه‌‌لیژنه‌ی‌‌په‌یڕه‌وی‌‌ناوخۆیه‌‌كه‌‌تا‌

ئێستا‌كاره‌كانی‌‌ته‌واو‌نه‌كردوه‌.ئاوێنه‌:‌كێ‌‌به‌رپرسی‌‌ئه‌و‌لیژنه‌یه‌یه‌؟

ئه‌ندامی‌‌ د.ج���وان‌ گ���ۆران:‌ د.یوس���ف‌س���ه‌ركردایه‌تی‌‌به‌رپرس���یه‌تی‌،‌ته‌سه‌وریش‌ناك���ه‌م‌كه‌مترخه‌میه‌ك���ه‌‌ل���ه‌وه‌وه‌‌بێ���ت،‌چونكه‌‌ئ���ه‌م‌لیژنه‌یه‌‌وه‌ك���و‌لیژنه‌كانی‌‌تر‌نییه‌،‌كاتێك���ی‌‌زۆری‌‌ده‌وێت،‌به‌تایبه‌ت‌كه‌‌ده‌بێت‌كاره‌كانی‌‌دوای‌‌هه‌موو‌لیژنه‌كانی‌‌تر‌ته‌واوبێت،‌چونكه‌‌هه‌موو‌راپۆرتی‌‌لیژنه‌كانی‌‌

تر‌ده‌بێت‌بچنه‌وه‌‌بۆ‌الی‌‌ئه‌و‌لیژنه‌یه‌.ئاوێنه‌:‌سه‌ره‌تای‌‌ئه‌م‌هه‌فته‌یه‌‌دانیشتنێك‌هه‌بووه‌‌له‌نێوان‌هه‌ریه‌ك‌له‌كۆسره‌ت‌ره‌سوڵ‌و‌هێرۆخان‌و‌د.به‌رهه‌م،‌ب���اس‌له‌وه‌‌ده‌كرێت‌نه‌گه‌یش���تونه‌ته‌‌رێككه‌وتنێ���ك‌س���ه‌باره‌ت‌به‌به‌ستنی‌‌كۆنگره‌،‌ئایا‌ئه‌م‌كه‌سانه‌‌به‌ستن‌یان‌نه‌به‌س���تنی‌‌كۆنگره‌‌دیاری‌ده‌كه‌ن،‌یان‌بڕی���اری‌‌پلینیۆم‌و‌په‌ی���ڕه‌وی‌‌ناوخۆ‌دیاری‌‌

ده‌كات؟د.یوس���ف‌گۆران:‌مه‌سه‌له‌ی‌‌دیاریكردنی‌‌كاتی‌‌كۆنگره‌‌له‌ده‌س���ه‌اڵتی‌‌كادره‌‌بااڵكانی‌‌یه‌كێتیدایه‌،‌كه‌‌له‌پلینیۆم‌بڕیاریان‌لێداوه‌،‌ئه‌گه‌ر‌بێت‌و‌گۆڕانكاری‌‌له‌و‌كاته‌دا‌بكرێت،‌هه‌ر‌ده‌بێ���ت‌كادره‌‌بااڵكان���ی‌‌یه‌كێتی‌‌ئه‌و‌

بڕیاره‌‌بده‌ن.ئاوێنه‌:‌مه‌به‌ستت‌له‌كادره‌‌بااڵكان‌كێن؟د.یوس���ف‌گ���ۆران:‌ئه‌وانه‌ن‌ك���ه‌‌رۆڵی‌‌س���ه‌ره‌كییان‌هه‌یه‌‌له‌به‌س���تنی‌‌كۆنگره‌دا،‌به‌رپرس���ی‌‌ مه‌ڵبه‌ن���ده‌كان،‌ ئه‌ن���دام‌مه‌ڵبه‌نده‌كان،‌ئه‌نجومه‌نه‌كان‌و‌مه‌كته‌به‌كان،‌ئه‌نجومه‌نی‌‌ناوه‌ند‌و‌سه‌ركردایه‌تی‌‌حیزبه‌كه‌،‌

ده‌كرێت‌ئه‌وانه‌‌بڕیار‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌‌بده‌ن.ئاوێنه‌:‌ئه‌و‌‌س���ێ‌‌كه‌س���ه‌ی‌‌پێشتر‌ناوم‌هێنان‌ده‌س���ه‌اڵتی‌‌ئه‌وه‌ی���ان‌هه‌یه‌‌كۆنگره‌‌

دوابخه‌ن؟د.یوس���ف‌گۆران:‌كه‌س‌ل���ه‌و‌براده‌رانه‌‌ده‌س���ه‌اڵتی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌نیی���ه‌،‌به‌ته‌نها‌كۆنگره‌‌دوابخ���ات،‌ب���ه‌اڵم‌ده‌كرێ���ت‌ئ���ه‌وان‌وه‌كو‌ه���ه‌ر‌كادرێكی‌‌تر‌رۆڵی���ان‌هه‌بێت‌یان‌هه‌ر‌پێشنیارێكیان‌هه‌بێت‌سه‌باره‌ت‌به‌كۆنگره‌.ئاوێنه‌:‌یه‌كالیینه‌بونه‌وه‌ی‌‌به‌س���تنی‌‌یان‌نه‌به‌ستنی‌‌كۆنگره‌‌له‌كاتێكدا‌كاتی‌‌دیاریكراو‌چه‌ند‌رۆژێكی‌‌ماوه‌،‌ئه‌مه‌‌مانای‌‌ئه‌وه‌‌نییه‌‌ئه‌م‌حیزبه‌‌كاره‌كانی‌‌به‌باشی‌‌ناڕوات‌و‌غیابی‌‌كه‌سی‌‌یه‌كه‌می‌‌پێوه‌‌دیاره‌‌كه‌‌تاڵه‌بانییه‌؟د.یوسف‌گۆران:‌خۆی‌‌له‌پلینیۆم‌جۆرێك‌له‌په‌له‌ی���ی‌‌كرا،‌ئه‌و‌په‌له‌یی���ه‌ش‌ئه‌وه‌نده‌ی‌‌ئۆباڵه‌ك���ه‌ی‌‌ده‌كه‌وێته‌‌ئه‌س���تۆی‌‌مه‌كته‌بی‌‌

سیاسی‌‌و‌س���ه‌ركردایه‌تی‌‌یه‌كێتی‌،‌ئه‌وه‌نده‌‌ناكه‌وێته‌‌س���ه‌ر‌ش���انی‌‌ئه‌ندامانی‌‌پلینیۆم،‌چونك���ه‌‌پێش���ر‌بڕی���اره‌كان‌له‌مه‌كته‌ب���ی‌‌سیاس���ی‌‌درابون،‌له‌پلینیۆم‌ته‌نها‌بڕیاره‌كه‌‌په‌سه‌ندكرا،‌بۆیه‌‌ئه‌گه‌ر‌مه‌سه‌له‌كه‌‌بڕیارێكی‌‌هه‌ڵه‌‌بوبێت‌زیاتر‌س���ه‌ركردایه‌تی‌‌و‌مه‌كته‌ب‌سیاس���ی‌‌ئه‌وه‌یان‌كردوه‌‌كه‌‌به‌په‌له‌‌بڕیاری‌‌په‌یڕه‌و‌ له‌كاتێك���دا‌ كۆنگره‌یاندا‌ به‌س���تنی‌‌ده‌ڵێ���ت‌ده‌بێ���ت‌له‌ماوه‌ی‌‌ش���ه‌ش‌مانگدا‌لیژن���ه‌كان‌ئاماده‌كاریی‌‌بك���ه‌ن،‌به‌اڵم‌ئه‌م‌س���ه‌ركردایه‌تیه‌‌ته‌نها‌م���اوه‌ی‌‌‌3مانگیان‌

دانابو‌كه‌‌ماوه‌یه‌كی‌‌زۆر‌كه‌مه‌.س���ه‌ركردایه‌تیه‌كه‌تان،‌ كه‌واته‌‌ ئاوێن���ه‌:‌سه‌باره‌ت‌به‌كاتی‌‌به‌ستنی‌‌كۆنگره‌،‌بڕیارێكی‌‌

هه‌ڵه‌ی‌‌داوه‌؟د.یوس���ف‌گ���ۆران:‌له‌دیاریكردنی‌‌كاتی‌‌3مانگدا،‌به‌ڵێ‌‌هه‌ڵه‌‌بون،‌ده‌بوایه‌‌په‌یوست‌

بونایه‌‌به‌په‌یڕه‌وه‌وه‌.ئاوێنه‌:‌ئ���ه‌و‌رێكه‌وتنه‌ی‌‌له‌ئێران‌له‌نێوان‌چه‌ند‌سه‌ركرده‌یه‌كی‌‌یه‌كێتی‌‌كرا،‌تا‌چه‌ند‌كاریگه‌ری‌‌له‌سه‌ر‌به‌س���تنی‌‌یان‌نه‌به‌ستنی‌‌

كۆنگره‌‌ده‌بێت؟د.یوس���ف‌گۆران:‌پێموانیه‌‌ئه‌وه‌ی‌‌ئێران‌كاریگه‌رییه‌ك���ی‌‌وه‌ه���ای‌‌هه‌بێ���ت،‌ئه‌وه‌ی‌‌

كاریگ���ه‌ری‌‌زۆری‌‌ده‌بێت،‌له‌س���ه‌ر‌كۆنگره‌‌ته‌نها‌بیر‌وبۆچونی‌‌كادرانی‌‌یه‌كێتیه‌.

ئاوێنه‌:‌خه‌ڵكی‌‌ده‌پرس���ن،‌باشه‌‌بۆچی‌‌ده‌وڵه‌تێك���ی‌‌دراوس���ێ‌‌گرفته‌كانی‌‌ناوخۆی‌‌دوباره‌‌ ئه‌مه‌ش‌ یه‌كالییبكات���ه‌وه‌،‌ حیزبێك‌مان���ای‌‌ئه‌وه‌‌نییه‌‌ئێوه‌‌له‌ئێس���تادا‌گرفتی‌‌

كه‌سی‌‌یه‌كه‌متان‌هه‌یه‌؟د.یوسف‌گۆران:‌ئه‌وه‌ی‌‌له‌سه‌ر‌ناوه‌ڕۆكی‌‌كۆبونه‌وه‌ی‌‌تاران‌له‌الیه‌ن‌راگه‌یاندنه‌كانه‌وه‌‌باس���كرا‌زۆر‌)ده‌قیق(‌نه‌ب���وو‌هه‌ندێكیان‌ته‌نها‌دیوێكیان‌باسكرد،‌له‌كاتێكدا‌به‌شێكی‌‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌له‌ت���اران‌باس���كراوه‌‌په‌یوه‌ن���دی‌‌به‌پێكهێنان���ی‌‌كابینه‌ی‌‌نوێ���ی‌‌حكومه‌ته‌وه‌‌هه‌بو،‌به‌اڵم‌زیاتر‌میدیاكان‌باسی‌‌ئه‌وه‌یان‌ك���رد‌كه‌‌گوای���ه‌‌رێكه‌وتن‌ك���راوه‌‌له‌نێوان‌س���ه‌ركرده‌كانی‌‌یه‌كێتی‌،‌جگ���ه‌‌له‌وه‌‌ئێران‌پێش���تریش‌له‌عێراقدا‌رۆڵ���ی‌‌هه‌بوه‌،‌به‌م‌جۆره‌‌كۆبونه‌وه‌كه‌ی‌‌تاران‌به‌ش���ێكی‌‌كه‌می‌‌ب���ۆ‌ئه‌وه‌‌بوه‌‌كه‌‌ئێران‌رۆڵێكی‌‌دڵس���ۆزانه‌‌

ببینێ‌‌له‌پاراستنی‌‌ناوماڵی‌‌یه‌كێتی‌.ئاوێن���ه‌:‌له‌كۆنگ���ره‌دا‌كه‌س���ی‌‌یه‌كه‌می‌‌

یه‌كێتی‌‌دیاری‌‌ده‌كرێت؟د.یوسف‌گۆران:‌تا‌ئێستا‌هه‌مو‌الیه‌نه‌كان‌باس‌له‌وه‌‌ده‌كه‌ن‌ك���ه‌‌تاڵه‌بانی‌‌هه‌ر‌وه‌كو‌

كه‌سی‌‌یه‌كه‌می‌‌یه‌كێتی‌‌ده‌مێنێته‌وه‌،‌به‌اڵم‌قس���ه‌ش‌له‌باره‌ی‌‌ئه‌وه‌‌ده‌كرێ���ت‌له‌غیابی‌‌تاڵه‌بانیدا‌ك���ێ‌‌كاره‌كان‌راپه‌ڕێنێ‌؟‌بۆ‌ئه‌و‌به‌مه‌سته‌‌چه‌ندین‌پێش���نیار‌هه‌ن،‌یه‌كێك‌له‌وانه‌‌كه‌س���ێكی‌‌جێبه‌جێ���كار‌هه‌بێت‌بۆ‌كاره‌كانی‌‌سه‌ركردایه‌تی‌‌و‌مه‌كته‌بی‌‌سیاسی‌‌تا‌ئێستا‌قسه‌‌له‌س���ه‌ر‌كه‌سێكی‌‌دیاریكراو‌نه‌كراوه‌،‌هه‌ندێكی‌‌تر‌پێیانباشه‌‌لیژنه‌یه‌كی‌‌چه‌ند‌كه‌سی‌‌هه‌بێت‌بۆ‌راپه‌ڕاندنی‌‌كاره‌كان،‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌ك���ه‌‌یه‌كالیی‌‌ده‌كات���ه‌وه‌‌كۆنگره‌‌و‌

كادره‌كان‌خۆیانن.ئاوێنه‌:‌به‌ڕای‌‌تۆ‌سیسته‌می‌‌هاوسه‌رۆكیی‌‌

بۆ‌یه‌كێتی‌‌گونجاوه‌؟د.یوس���ف‌گۆران:‌نه‌خێر‌سیس���ته‌مێكی‌‌

گونجاو‌نییه‌.ئاوێن���ه‌:‌ئه‌گ���ه‌ر‌كۆنگره‌‌نه‌به‌س���ترێت‌

مه‌ترسییه‌كانی‌‌بۆ‌سه‌ر‌یه‌كێتی‌‌چین؟زه‌قترین‌ گه‌وره‌ترین‌و‌ گۆران:‌ د.یوس���ف‌زیان���ی‌‌ئه‌وه‌ی���ه‌‌ك���ه‌‌به‌پێی‌‌په‌ی���ڕه‌و‌ئه‌م‌سه‌ركردایه‌تیه‌‌شه‌رعیه‌تی‌‌نامێنێ‌.‌ئه‌گه‌ر‌تا‌رۆژی‌‌هه‌ینی‌‌میكانیزمێكی‌‌تر‌نه‌گیرێته‌‌به‌ر‌بۆ‌چاره‌س���ه‌ركردنی‌‌ئه‌م‌شه‌رعیه‌ته‌،‌به‌پێی‌‌

په‌یڕه‌و‌به‌و‌جۆره‌یه‌.ئاوێنه‌:‌ئه‌ی‌‌به‌س���تنی‌‌كۆنگره‌‌مه‌ترسی‌‌

نییه‌؟د.یوس���ف‌گۆران:‌ئێم���ه‌‌دو‌هه‌ڵبژاردنی‌‌ئ���ه‌و‌ له‌پێش���ه‌،‌ چاره‌نوسس���ازمان‌هه‌ڵبژاردنانه‌ش‌پێویستی‌‌به‌یه‌كڕیزیی‌‌هه‌یه‌،‌بۆیه‌‌ده‌كرێت‌له‌ئێس���تادا‌هه‌مو‌تواناكان‌بۆ‌ئ���ه‌و‌دو‌هه‌ڵبژاردنه‌‌ته‌رخ���ان‌بكه‌ین،‌نه‌ك‌له‌پێن���اوی‌‌كۆنگره‌دا،‌ئاش���كرایه‌‌كۆنگره‌ی‌‌هیچ‌حیزبێكیش‌ناتوانێ‌‌هه‌مو‌ئه‌ندامه‌كانی‌‌وه‌ك‌یه‌ك‌ڕازی‌‌ب���كات،‌ره‌نگه‌‌ببێته‌‌هۆی‌‌زویربونی‌‌چه‌ند‌ك���ه‌س‌و‌الیه‌نێك،‌ئه‌مه‌ش‌به‌زیانی‌‌یه‌كێتی‌‌ته‌واو‌ده‌بێت،‌له‌بیرش���مان‌داوای‌‌ له‌مه‌ڵبه‌ن���ده‌كان‌ زۆرێ���ك‌ نه‌چێ���ت‌دواخستنی‌‌به‌ستنی‌‌كۆنگره‌‌ده‌كه‌ن،‌ئه‌گه‌ر‌كۆنگ���ره‌‌بكرێت‌ئ���ه‌وا‌دژی‌‌ئی���راده‌ی‌‌ئه‌و‌كادران���ه‌ش‌ده‌بێت‌كه‌‌ئ���ه‌و‌داواكارییه‌یان‌

هه‌یه‌.مه‌كته‌به‌كان‌ له‌مه‌ڵبه‌ن���د‌و‌ چه‌ند‌ ئاوێنه‌:‌

داوای‌‌دواخستنی‌‌كۆنگره‌‌ده‌كه‌ن؟مه‌كته‌بی‌‌ له‌هه‌ش���ت‌ گۆران:‌ د.یوس���ف‌یه‌كێتی‌‌تا‌ئێستا‌چواریان‌ده‌ڵێن‌با‌كۆنگره‌‌دوابخرێت،‌له‌15مه‌ڵبه‌ندیش‌‌11یان‌هه‌مان‌

داواكارییان‌هه‌یه‌.ئاوێنه‌:‌كه‌واته‌‌یه‌كێتی‌‌له‌به‌رژه‌وه‌ندییه‌تی‌‌

له‌ئێستادا‌كۆنگره‌ی‌‌نه‌به‌س�تێ‌؟د.یوس���ف‌گۆران:‌من‌ناتوانم‌ئه‌وه‌‌بڵێم‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‌یه‌كێت���ی‌‌له‌كامیاندایه‌،‌ده‌بێت‌سه‌رجه‌م‌الیه‌نه‌كانی‌‌ناو‌یه‌كێتی‌‌ئه‌و‌بڕیاره‌‌

بده‌ن.‌ئاوێن���ه‌:‌ده‌نگۆیه‌ك���ی‌‌وا‌هه‌یه‌‌كه‌‌ئه‌گه‌ر‌ره‌سوڵ‌‌و‌ كۆس���ره‌ت‌ نه‌به‌س���ترێت‌ كۆنگره‌‌دكتۆر‌به‌رهه‌م‌وازده‌هێنن،‌به‌بڕوای‌‌تۆ‌شتی‌‌

وا‌روده‌دات؟د.یوس���ف‌گۆران:‌ئه‌وه‌‌هه‌ر‌قسه‌یه‌كه‌وه‌‌ده‌كرێت،‌چونكه‌‌هه‌مو‌یه‌كێتییه‌كان‌خه‌می‌‌

یه‌كڕیزیی‌‌ناوماڵی‌‌یه‌كێتییان‌هه‌یه‌.ئاوێنه‌:‌به‌پێی‌‌زانیارییه‌كان‌له‌ئێستادا‌چه‌ند‌ئیمتیازاتی‌‌ پاره‌‌و‌ یه‌كێتی‌ س���ه‌ركرده‌یه‌كی‌‌وه‌ك‌ئوتومبێلی‌‌پرادۆ‌ده‌به‌خش���نه‌‌به‌شێك‌له‌ئه‌ندامان���ی‌‌كۆنگره‌،‌ئه‌مه‌‌به‌مه‌به‌س���تی‌‌

راكێشانیانه‌‌به‌الی‌‌خۆیاندا؟د.یوس���ف‌گ���ۆران:‌ئه‌وه‌‌به‌ش���ێك‌نییه‌‌له‌كۆنگ���ره‌،‌چونكه‌‌پێش���تریش‌ئۆتۆمبیل‌دراوه‌ته‌‌چه‌ند‌كادرێك،‌ئه‌وه‌‌هه‌ر‌قس���ه‌یه‌و‌

ده‌كرێت.ئاوێنه‌:‌ئه‌گه‌ر‌كۆنگره‌‌ببه‌سترێت‌له‌سه‌دا‌چه‌ندی‌‌ئه‌ندامانی‌‌كۆنگره‌‌به‌ته‌زكیه‌ی‌‌حیزبی‌‌ده‌بن‌و‌له‌س���ه‌دا‌چه‌ندیش���یان‌به‌هه‌ڵبژاردن‌

دیاری‌‌ده‌كرێن؟د.یوس���ف‌گۆران:‌كه‌س‌نییه‌‌به‌ته‌زكیه‌ی‌‌حیزبی‌‌ب���ڕوات،‌ب���ه‌اڵم‌میكانیزمی‌‌جیاواز‌هه‌یه‌‌بۆ‌چون���ه‌‌كۆنگره‌،‌میكانیزمێك‌هه‌یه‌‌كه‌‌به‌پێی‌‌په‌یڕه‌و‌دانراوه‌و‌كۆمه‌ڵێك‌كه‌س‌ده‌بن���ه‌‌ئه‌ن���دام‌كۆنگ���ره‌،‌میكانیزمێكیش‌هه‌یه‌‌هه‌ر‌به‌پێی‌‌په‌یڕه‌و‌ده‌بێت‌خه‌ڵكانێك‌هه‌ب���ن‌به‌هه‌ڵبژاردن‌بڕۆن،‌له‌په‌یڕه‌ودا‌هه‌یه‌‌كه‌‌ئه‌ن���دام‌مه‌كته‌به‌كان‌ب���ڕۆن،‌ئه‌ندامانی‌‌ئه‌نجومه‌ن���ی‌‌ناوه‌ند‌بڕۆن،‌س���ه‌ركردایه‌تی‌‌و‌وه‌زیره‌‌كۆنه‌كان‌و‌س���ه‌ركرادیه‌تیه‌‌كۆنه‌كان‌بڕۆنه‌‌كۆنگ���ره‌،‌ئه‌مه‌ش‌ته‌زكی���ه‌ی‌‌نییه‌و‌

بڕیاری‌‌كۆنگره‌ی‌‌پێشوتره‌.ئاوێنه‌:‌ئه‌ندامانی‌‌كۆنگره‌‌ده‌بێت‌له‌چه‌ند‌

كه‌س‌زیاتر‌نه‌بێت؟د.یوس���ف‌گۆران:‌نابێ���ت‌له‌هه‌زار‌كه‌س‌

زیاتر‌بێت.ئاوێن���ه‌:‌پێش���بینی‌‌ده‌كه‌یت‌به‌ش���ێك‌له‌سه‌ركرده‌كانی‌‌یه‌كێتی‌‌له‌كۆنگره‌دا‌ده‌ست‌

له‌كار‌بكێشنه‌وه‌؟د.یوسف‌گۆران:‌وه‌كو‌مه‌كته‌بی‌‌سیاسی‌‌باس‌له‌شتی‌‌وه‌ها‌نه‌كراوه‌،‌به‌اڵم‌له‌كۆنگره‌دا‌

ئه‌گه‌ری‌‌هه‌مو‌گۆڕانكارییه‌ك‌هه‌ر‌هه‌یه‌.له‌كۆنگره‌دا‌ ده‌كه‌یت‌ پێش���بینی‌‌ ئاوێنه‌:‌گه‌نجه‌‌دیاره‌كانی‌‌یه‌كێتی‌‌بچنه‌‌سه‌ركردایه‌تی‌‌حیزبه‌كه‌‌له‌نمونه‌ی‌‌قوباد‌تاڵه‌بانی‌‌و‌شااڵوی‌‌

كۆسره‌ت‌ره‌سوڵ‌و..‌هتد؟د.یوسف‌گۆران:‌وه‌كو‌ناو،‌ئه‌وانه‌‌به‌ته‌نها‌گه‌نجی‌‌ناو‌یه‌كێتی‌‌نین،‌خه‌ڵكی‌‌تریش‌هه‌ن‌كه‌‌توانای‌‌باشیان‌هه‌یه‌،‌پێویستیشه‌‌خوێنی‌‌تازه‌‌بچێته‌‌سه‌ركردایه‌تیه‌كه‌ی‌‌یه‌كێتیه‌وه‌.

هەنوکە)413(‌سێشه‌ممه‌‌42014/1/28

"ئه گه ر كۆنگره نه به سترێت، به پێی په یڕه وی ناوخۆ ئه م سه ركردایه تیه ی ئێستای یه كێتی شه رعیه تی نامێنێ "

‌‌‌ئا:‌رێنوار‌نه‌جم‌

‌بڕیاری‌ئازادکردنی‌مه‌حمود‌سه‌نگاوی‌ناڕه‌زایی‌‌كه‌سوكاری‌‌كاوه‌‌گه‌رمیانی‌‌و‌

رۆژنامه‌نوسان‌و‌چاالكوانانی‌‌لێده‌كه‌وێته‌وه‌و‌رایده‌گه‌یه‌نن‌که‌‌له‌ناڕه‌زایی‌به‌رده‌وام‌ده‌بن‌تا‌ئه‌و‌کاته‌ی‌دادگا‌بڕیارێکی‌دادپه‌روه‌رانه‌‌

ده‌دات.‌ئه‌و‌كه‌سه‌ش‌كه‌‌تائێستا‌دانی‌‌ناوه‌‌به‌تیرۆركردنی‌‌كاوه‌دا‌له‌به‌رده‌م‌دادوه‌ر‌رایگه‌یاندوه‌‌كه‌‌ئه‌و‌یه‌کێتییه‌کی‌عه‌یاره‌‌

بیست‌و‌چواره‌.‌

ده‌ستبه‌سه‌رکردنه‌که‌ی‌ ماوه‌ی‌ هه‌رچه‌نده‌‌ت���ا‌س���ه‌ره‌تای‌مانگ���ی‌ش���وبات‌له‌الیه‌ن‌هه‌فته‌ی‌ ب���ه‌اڵم‌ درێژکرابوی���ه‌وه‌،‌ دادگاوه‌‌یه‌كێ���ك‌ س���ه‌نگاوی،‌ مه‌حم���ود‌ پێش���و‌رۆژنامه‌نوس‌ به‌تیرۆركردنی‌‌ له‌تۆمه‌تب���اران‌کاوه‌‌گه‌رمیان���ی،‌به‌بڕی���اری‌دادوه‌ر‌ئازاد‌بڕی���اردرا‌ ئازادكردنه‌كه‌ش���ی‌‌ دوای‌‌ ک���را.‌به‌گۆڕینی‌ماده‌ی‌کوشتنی‌ئه‌و‌رۆژنامه‌نوسه‌‌له‌406ی‌کوشتنه‌وه‌،‌بۆ‌ماده‌ی‌‌2ی‌تیرۆرو‌گواس���تنه‌وه‌ی‌دۆس���یه‌که‌‌له‌پۆلیسه‌وه‌‌بۆ‌

ئاسایش.ماده‌ی‌2ی‌تیرۆر‌بڕگ���ه‌‌2،‌ئاماژه‌‌به‌وه‌‌ده‌کات‌که‌‌هه‌ر‌کوش���تنێک‌مه‌به‌س���ته‌که‌ی‌سیاسیی‌یاخود‌ئایدۆلۆژیی‌یان‌ته‌کفیر‌بێت،‌ئه‌وه‌‌به‌تیرۆریس���تیی‌داده‌نرێت.‌له‌هه‌رێمی‌کوردستاندا‌س���زای‌‌ماده‌ی‌406ی‌کوشتن‌‌یاخود‌2ی‌تی���رۆر‌وه‌ک‌یه‌که‌و‌هه‌ردوکیان‌

سزاکه‌یان‌له‌سێداره‌دانه‌.سه‌باره‌ت‌به‌گرنگیی‌‌ئه‌و‌بڕیاره‌ش،‌کاوه‌‌له‌تیف‌پارێزه‌ری‌دۆسیه‌ی‌‌تیرۆركردنی‌‌كاوه‌‌گه‌رمیانی‌‌‌به‌ئاوێنه‌ی‌راگه‌یاند:‌"به‌و‌بڕیاره‌‌

‌دۆس���یه‌که‌‌له‌تاوانێکی‌‌‌کوشتنی‌‌ئاساییه‌وه‌‌ب���وه‌‌به‌کرده‌وه‌یه‌کی‌تیرۆریس���تیی،‌تاوانی‌تیرۆریستییش‌هیچ‌لێخۆشبونێکی‌نییه‌،‌جا‌لێخۆشبونی‌تایبه‌تی‌بێت‌یاخود‌گشتی".‌

به‌پێی‌زانیارییه‌کان���ی‌ئاوێنه‌‌بکوژه‌که‌ی‌تۆمه‌تب���اره‌‌ تاك���ه‌‌ تائێس���تا‌ ك���ه‌‌ کاوه‌،‌دان���ی‌‌به‌ئه‌نجامدانی‌‌كرده‌وه‌ك���ه‌دا‌نابێت،‌له‌به‌رده‌م‌دادوه‌ردا‌ئام���اژه‌ی‌‌به‌وه‌‌كردوه‌،‌"‌له‌به‌ر‌دو‌هۆکار‌کاوه‌م‌کوش���توه‌،‌یه‌که‌م:‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌‌کاوه‌‌ئه‌ندامی‌حیزبی‌ش���یوعی‌ب���وه‌و‌کاتی‌خۆی‌براکانم‌حیزبی‌ش���یوعی‌کوش���تونی.‌دوه‌م:‌من‌خۆم‌به‌یه‌کێتییه‌کی‌عه‌یاره‌‌بیس���ت‌و‌چوار‌ده‌زانم‌و‌نوسینه‌کانی‌ئه‌و‌له‌سه‌ر‌یه‌کێتی‌نیش���تمانی‌کوردستان‌هۆکارێک���ی‌تر‌بوه‌‌که‌‌م���ن‌تۆڵه‌ی‌خۆم‌و‌

حیزبه‌که‌می‌لێ‌بکه‌مه‌وه‌".پارێزه‌ره‌که‌ی‌کاوه‌‌گه‌رمیانی‌له‌وباره‌یه‌وه‌‌ئاشکرای‌کرد:‌"له‌سه‌ره‌تاوه‌‌دادوه‌ر‌حسێن‌که‌‌ئیش���ی‌له‌دۆس���یه‌که‌دا‌ده‌ک���رد،‌بڕوای‌هه‌ب���و‌که‌‌تاوانه‌که‌‌به‌و‌مه‌به‌س���ته‌‌نه‌کراوه‌‌به‌ته‌نهاش‌ که‌‌تۆمه‌تباره‌که‌‌دانیپێدان���اوه‌،‌خۆی‌نه‌یکردوه،‌‌بگره‌‌خه‌ڵکی‌تر‌له‌پش���تی‌ئه‌م‌دۆس���یه‌وه‌یه‌ن‌و‌ده‌بێت‌لێکۆڵینه‌وه‌کان‌

به‌رده‌وامبن".‌بکوژه‌ک���ه‌ چه‌ک���ه‌ی‌ ئ���ه‌و‌ تائێس���تا‌نه‌دۆزراوه‌ته‌وه‌.‌ ‌به‌کاریهێناوه‌‌له‌تاوانه‌که‌دا،‌بکوژه‌ک���ه‌‌ده‌ڵێ���ت‌به‌چه‌که‌ک���ه‌ی‌خ���ۆم‌تاوانه‌ک���ه‌م‌ئه‌نجام���داوه‌‌و‌لێکۆڵینه‌وه‌کانی‌‌به‌ڵگه‌ی‌تاوانیش‌ئاماژه‌‌به‌وه‌‌ده‌که‌ن‌که‌‌ئه‌و‌قه‌وانانه‌ی‌له‌شوێنی‌روداوه‌که‌‌دۆزراونه‌ته‌وه‌

‌هی‌چه‌کی‌‌بكوژه‌كه‌‌‌نین.‌ئازادکردنی‌مه‌حمود‌س���ه‌نگاوی‌له‌الیه‌ن‌دادگاوه‌‌ناڕه‌زای���ی‌له‌نێو‌رۆژنامه‌نوس���ان‌و‌

بنه‌ماڵ���ه‌ی‌کاوه‌‌گه‌رمیان���ی‌لێكه‌وت���ه‌وه‌و‌رۆژنامه‌نوسان‌و‌ نوێنه‌ری‌‌سه‌ندیکای‌ هه‌ردو‌س���ه‌نته‌ری‌میترۆش‌له‌لیژنه‌ی‌به‌دواداچونی‌که‌یسه‌که‌‌کش���انه‌وه‌.‌له‌وباره‌یه‌وه‌‌ره‌حمان‌غه‌ری���ب،‌رێکخ���ه‌ری‌س���ه‌نته‌ری‌میت���رۆو‌ئه‌ندامی‌لیژنه‌که‌هۆكاری‌‌كش���انه‌وه‌یانی‌‌بۆ‌‌ئاوێنه‌‌ئاش���كراكردو‌وتی‌،‌"چونکه‌‌ئیش���ی‌لیژنه‌ک���ه‌‌ئه‌وه‌بو‌چاودێری���ی‌بڕیاری‌دادگا‌بکات،‌ب���ه‌اڵم‌ئیتر‌بڕیاری‌دادگا‌ش���ایانی‌ئه‌وه‌‌نییه‌‌چاودێری���ی‌بکرێت‌دوای‌ئه‌وه‌ی‌ڕونکر‌دنه‌وه‌یه‌ک‌ هیچ‌ به‌بێ‌ تۆماتباره‌که‌یان‌ئ���ازاد‌کرد".‌ره‌حمان‌ئام���اژه‌ی‌به‌وه‌دا‌که‌‌ب���ه‌رده‌وام‌ده‌بن‌له‌ده‌ربڕینی‌ناڕه‌زاییه‌کان‌"‌تا‌ئه‌و‌کاته‌ی‌دادگا‌بڕیاریی‌کۆتایی‌ده‌دات‌و‌بڕیاره‌ک���ه‌ش‌به‌دڵی‌ئێم���ه‌و‌له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌

که‌یسه‌که‌ی‌کاوه‌‌گه‌رمیانی‌ده‌بێت".هه‌روه‌ه���ا‌رۆژنامه‌ن���وس،‌که‌مال‌ره‌ئوف‌به‌ئاوێنه‌ی‌راگه‌یاند،‌"‌نیگه‌رانین‌که‌‌دۆسیه‌که‌ناچێت،‌ دادپه‌روه‌رانه‌‌به‌ڕێوه‌‌ ‌به‌شێوه‌یه‌کی‌‌ئێستا‌به‌رپرسیارێتییه‌که‌‌الی‌دادگاکانه‌".‌

‌پێش���تر‌ژماره‌یه‌ك‌رۆژنامه‌نوسی‌‌ئه‌هلی‌له‌ش���اری‌س���لێمانی‌بڕیاریانداب���و‌هه‌م���و‌تا‌ بک���ه‌ن‌ گردبون���ه‌وه‌‌ پێنجش���ه‌ممه‌یه‌ک‌که‌یس���ه‌که‌‌یه‌کالیی‌ده‌بێته‌وه‌،‌له‌وباره‌یه‌وه‌‌که‌مال‌ره‌ئوف‌ئاماژه‌ی‌به‌وه‌کرد‌که‌‌شێوازی‌فش���اره‌کانیان‌ده‌گۆڕن‌و‌"‌‌گوشاریش���مان‌دروس���تکردوه‌‌له‌س���ه‌ر‌ئ���ه‌و‌الیه‌نانه‌ی‌که‌‌ده‌یانوس���یت‌که‌یس���ه‌که‌‌به‌ئاراس���ته‌یه‌کی‌

دادپه‌روه‌رانه‌‌نه‌چێت‌به‌ڕێوه‌".هه‌ر‌سه‌باره‌ت‌به‌ئازادکردنی‌تۆمه‌تباره‌کان،‌‌کاوه‌‌له‌تیف‌رایگه‌یاند،‌"له‌رۆژانی‌داهاتودا‌مه‌حمود‌ ئازادکردن���ی‌ بڕی���اری‌ ته‌می���زی‌س���ه‌نگاوی‌ده‌که‌ینه‌وه‌،‌ئه‌گه‌رهاتو‌دادگای‌

تاوان���ه‌کان‌بڕیاری���دا‌به‌پوچه‌ڵکردن���ه‌وه‌ی‌بڕیاره‌ک���ه‌ی‌دادگای‌لێکۆڵین���ه‌وه‌ی‌که‌الر،‌ئه‌وا‌جارێکی‌تر‌تۆمه‌تباره‌کان‌ده‌س���تگیر‌له‌گ���ه‌ڵ‌ لێکۆڵینه‌وه‌ی���ان‌ ده‌کرێن���ه‌وه‌و‌ده‌کرێت���ه‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌پش���تگیریی‌له‌بڕیاری‌دادگای‌لێکۆڵین���ه‌وه‌ش‌ک���رد،‌ئه‌وان‌ئازاد‌ده‌بن‌و‌تاکه‌‌ڕێگه‌‌ئه‌وه‌یه‌‌تانه‌ی‌ئه‌و‌بڕیاره‌‌بکه‌ین‌له‌به‌رده‌م‌دادگای‌ته‌میزی‌هه‌ولێر".

ش���ه‌وی‌‌5ی‌‌كانون���ی‌‌یه‌كه‌م���ی‌‌2013،‌كاوه‌‌گه‌رمیانی‌‌له‌ن���او‌ماڵی‌‌خۆیان‌و‌له‌به‌ر‌چاوی‌‌دایك���ی‌‌له‌الیه‌ن‌چه‌ند‌كه‌س���ێكه‌وه‌‌درایه‌‌به‌ر‌ده‌ستڕێژی‌‌گوله‌و‌پاش‌گه‌یاندنی‌‌

به‌نه‌خۆشخانه‌‌گیانی‌‌له‌ده‌ستدا.‌‌

ئازادکردنی مه حمود سه نگاوی ناڕه زایی لێده که وێته وه بکوژه که ی کاوه له به رده م دادوه ر: یه کێتییه کی عه یاره بیست و چوارم

نایشارمه‌وه‌‌له‌روی‌‌مه‌نتیق‌و‌واقعیشه‌وه‌‌به‌ستنی‌‌كۆنگره‌‌له‌و‌

كاته‌دا‌قورسه

تاوانه‌که‌‌به‌و‌مه‌به‌سته‌‌نه‌کراوه‌‌که‌‌تۆمه‌تباره‌که‌

‌دانیپێداناوه‌‌به‌ته‌نهاش‌خۆی‌

نه‌یکردوه

پۆرترێتی شه هید کاوه گه رمیانی چێنه ر عوسمان

Page 5: ژماره 413

ڤتفۆگڵ و مانای ستەمی خۆرهەاڵتی »بەشی سێهەم«

ئ���ەو جیاوازیی���ەی الی مۆنتس���یکۆ له نێوان دیس���پۆتیزم و مۆنارشیدا هەیە، الی ڤتف���ۆگڵ له فۆرم���ی ناکۆکی نێوان ڕەهاگ���ەرا دەس���ەاڵتی دیس���ۆپتیزم و دەردەکەوێتەوە. »ئەبسولوتیزمۆس«دا گەرچی س���نوورەکانی ئ���ەم دوو فۆرمە زۆر جیاواز نین، یاخود الی ڤتفۆگڵ هەر زوو »ڕەهاگەرایی« دەشێت وەربگەڕێتە س���ەر دیس���پۆتیزم و ئۆتۆکراتی، بەاڵم الی ڤتف���ۆگڵ هەمان تێزی مۆنتس���یکۆ دەردەکەوێت���ەوە کە تێزی بێس���نووری دەسەاڵتە الی دیسپۆتی خۆرهەاڵتی. ئەو دەڵێت هەتا بوونی دەستورێکی نوسراو کە بەجۆرێکی سیس���تماتیک نوسرابێت، نابێت���ە ڕێگ���ر و س���نووردانەر له بەردەم دەس���ەاڵتی ئۆتۆکرات���دا، واتە هەتا ئەو سنوورانەی ئەمجۆرە دەسەاڵتە بۆ خۆیانی دادەنێن دەیشکێنن و ڕەچاوی ناکەن، واتە هەر کاتێک ویستیان دەتوانن دەستکاری نۆرمەکان���ی بکەن و بیگ���ۆڕن و خۆیانی لێ ئ���ازاد بکەن. » بڕوان���ە کتێبەکەی ڤتفۆگڵ کە له بەشی یەکەمدا ئاماژەمان پێدا: ڤتفۆگڵ. ستەمی خۆرهەاڵتی. ل. 142 � 143«. ڤتف���ۆگڵ وەک زۆرب���ەی باس���کارەکانی تر کە لەس���ەر ئابووری خۆرهەاڵت و فۆرمی ستەمی خۆرهەاڵتیان نوس���یووە، زۆر پێ لەس���ەر سروشتی پەیوەندی ئاودێری���ی و سیس���تمەکانی ئەم سیستمە بەسیستمی موڵکدارییەوە کۆمەڵ���گای زاراوەی دادەگرێ���ت. بۆ هایدرۆلیکی ئاب���ووری هایدرۆلیکی و کە کۆمەڵگا خۆرهەاڵتییەکان وەس���فی تێیدا سیستمی موڵکداری تایبەتی الوازە الی ڤتفۆگڵی���ش جێگایەکی س���ەنتراڵی هەیە، وش���ەی هایدرۆلیک���ی زاراوەیەکە بۆ وەس���فی ئەو کۆمەڵگایانەی کە پتر لەس���ەر ڕووباری گەورەن، کشتوکاڵیان جیاواز له ش���ێوازی فیوداڵ���ی ئەوروپی، لەس���ەر بوونی دەس���ەاڵتێکی سەنتراڵ پرۆس���ەی کۆنترۆڵی ک���ە دام���ەزراوە ئاو و دابەش���کردنی ئ���اوەڕۆ و لێدان���ی زەوی و بەرهەم���ی کش���توکاڵی دەکەن. ڤتفۆگڵ به گشتی سیفەتەکانی دیسپۆتی هایدرۆلیکییەوە له ئاب���وری خۆرهەاڵتی وەردەگرێ���ت. ئەو س���یفەتانەش بریتین له بوون���ی »دەوڵەتێکی س���ەنتراڵ« کە دەس���ەاڵتێکی دیکە و دژی تێ���دا نییە. واتە دامەزراندنی سیس���تمێک کە تێیدا »توندوتیژیی« له سەرەوە و له سەنتەرەوە ئاڕاستەی بەشەکانی خوارەوە دەکرێت. دروس���تبوونی ئیدارەیەک���ی مەرکەزی و بیرۆکراتییەتێک���ی پل���ەدار کە کەس���ی دەوڵەت له س���ەنتەریدایە، »دیسپۆت« ل���ەم مۆدێل���ەدا له ڕێگای سیس���تمێکی فەرمانبەری���ی گ���ەورەوە و به جۆرێک���ی بیروکراتی توند کۆنترۆڵی هەموو شوێنە دوور دەس���تەکان دەکات و کەرەستەشی تی���رۆر و ترس���اندنە، لەوان���ەش گرنگتر چینێکی دروس���تبوونی ک���ە ئەوەی���ە چەوس���ێنەر و بااڵدەس���ت ل���ه دەرەوەی دەوڵ���ەت کارێک���ی س���ەخت دەبێ���ت، یاخ���ود گ���ەر هەش���بێت چینێکی زۆر الواز و بێکاراکتەرە، کە خودی دیسپۆت له کەس���ی خۆی���دا کورتیدەکاتەوە. لەم مۆدێل���ەدا تەنیا دەوڵەت دەتوانێت کارە کۆمەاڵیەتیی���ە گرنگ���ەکان بکات، وەک کۆکردنەوەی بەربەس���ت و دروستکردنی ب���ۆ وەرزەکانی خۆتەیارک���ردن ئ���او و وش���کی و بێبارانی. دەوڵ���ەت بەرامبەر ب���ەم کاران���ەی باج و س���ەرانەیەکی زۆر دەخاتە سەر هەموو هێزە کۆمەاڵیەتییە بندەس���تەکان، به کورت���ی ئ���ەم فۆرمە دیکتاتۆرێک کە دیکتاتۆریی له دەوڵەتی له سەرەوە حاکمە و هەموو دەسەاڵتەکانی بیروکراتی دەزگایەک���ی له دەس���تدایە و گەورەی هەیە کە کۆمەڵگای بەجۆرێکی س���ەنترالیزەکراو ب���ۆ دەب���ات بەڕێوە، له کۆمەڵگاکانی ڕیش���ەکانی فۆرمێک���ە ئێم���ەدا دەگەڕێتەوە بۆ هەزاران س���اڵ،

ئەم���ە مۆدێلێکی نوێ نیی���ە، مۆدێلێک نییە لەگەڵ دەوڵەت���ی نەوتیدا هاتبێتە مەیدان، یان مۆدێل���ی حوکمڕانێک بێت تازە لەم ناوچەیەدا س���ەریهەڵدابێت، تا بیگێڕینەوە بۆ مێ���ژووی نوێ و وابزانین له دەوڵەتەکانی دەوڵەتێ���ک له فۆرم���ی ناوچەک���ەوە وەرگیراوە، یان دیاردەیەکە تازە دۆزرابێتەوە و چاوەڕوانی ئەوە بێت ئێم���ە ناویبنێی���ن. دەوڵەتی نوێ خۆی درێژکراوەی فۆرمی ئابوری هایدرۆلیکییە، درێژک���راوەی دەوڵەت���ە دێرینەکانە کە به ش���ێوازی »س���تەمی خۆرهەاڵت���ی« حاکمییەتیان بردۆتە ڕێگاوە، گەر جاران کێش���ەی ئاودێری���ی و دامەزراندنی پرد و دانانی سیستمی دابەشکردنی ئاو بەسەر زەوی و زارەکان���دا، ژێرخانی »س���تەمی س���ەنترالیزەکردنی خۆرهەاڵت���ی« و دەسەاڵت بووبێت، ئەوا ئەمڕۆ نەوت ئەو ژێرخانە دروستدەکات. لێرەوە گواستنەوە له »ئابووری هایدرۆلیکییەوە« بۆ ئابووری ڕادیکالی ڕیشەیی و دابڕانێکی »نەوت« تێدا نییە. نەوت به تەنیا دروس���تکەری فۆرمی دەوڵەتە نوێکانی ئێمە نییە، ئەم فۆرمە له لێکدانی چەند فاکتەری ئاڵۆزەوە دروس���تدەبێت و گێڕان���ەوەی ب���ۆ یەک رەگەز، بەرەو تەفس���یرێکی میکانیکی و ساویلکانەمان دەبات و ڕێگای هەر باسێکی تێگەیشتن بۆ لێدەگرێت ئەرکیۆلۆژیمان له دونی���ای ئێمە. دەوڵەت���ی دیکتاتۆر و بیروکراتی ن���وێ به هەموو توانا گەورە و بۆ وێرانکردن و ناوەکییەکەی���ەوە هێ���زە توندوتیژی���ی، گواس���تنەوەیەکی قووڵی چۆنایەتی له فۆرمی دەس���ەاڵتدا دروست ناکات. واتە ئەم فۆرمەی ئێس���تا، هێزی نیی���ە له دیس���پۆتیزمەوە بمانگوازێتەوە به پێچەوان���ەوە دیموکراس���ییەت، ب���ۆ لێکدان���ی لەگ���ەڵ مۆدێرن���ەدا هەم���وو ن���اوەوەی فاشیس���تییەکانی ئەگ���ەرە دەتەقێنێتەوە. ئابووری نەوت فۆرمێکی نوێی دەس���ەاڵتی له خۆرهەاڵت نەهێناوە کە نامۆ و نەناس���راو بێ���ت، بەڵکو تەنیا له ڕێگای خوێندنەوەی پەیوەندی فۆرمی کالس���یکی ستەمی ئاس���یاویی و فۆرمی مۆدێرن���ەدا دەکرێ���ت خەس���ڵەتەکانی دیاردانەی ئ���ەم بکەین. دەستنیش���ان لەم فۆرمەش���دا دەیبینین، تایبەت نین قەتەر س���عودیە و له کوێت و به مۆدێڵێک یان عێراق و میس���ر س���ەریانهەڵدابێت، به مێژووی ق���ووڵ دیاردەگەلێکن بەڵکو کۆمەڵگا خۆرهەاڵتییەکانەوە نوس���اون. بیروکراتی فۆرمی دەوڵەتی س���ەنتراڵ و

به بوونی حاکمێکی زۆردارەوە

5(413( سێشه ممه 2014/1/28کوردستانی

به‌ختیار‌عه‌لی‌ده‌ینوسێت

ستەمی خۆرهەاڵتی و ستەمی خۆرئاوایی»فاشیزم وەک سنتێز«

له ڕەخن���ەی خوێندنەوەکانی پێش���تردا بۆ کۆمەڵگای خۆرهەاڵتی کارل ئەوگۆست ڤتفۆگڵ، مستەفا حیجازی،

داریوشی شایگان وەک نمونە

ئا: ئاوێنه

شه به كه كان روبه روی كوشتارو راگواستنی زۆره ملێ بونه ته وه له ناو

شاری موسڵدا، ئه ندامێكی ئه نجومه نی پارێزگای موسڵ ده ڵێت "له ساڵی

2013دا زیاتر له 500 شه به ك له موسڵ كوژراون و 700 ماڵیش ئه و شاره یان

جێهێشتووه ".

هه فته ی رابردو، كاسبكارێكی شه به ك به ناوی عارف حسێن جه رجیس له بازاڕی ئاژه اڵن "گه راج شیمالی جاران" له ناو موسڵ ئۆباڵی كوشتنه كه ی كوژرا، شه به كه كان ده خه نه ئه س���تۆی الیه نه "تیرۆریس���ته ئه ندام���ی ئیس���المیه كان"، تون���دڕه وه موسڵ پارێزگای ئه نجومه نی ش���ه به كی "غه زوان حامد حه مید" له باڵوكراوه یه كدا وێڕای ئه وه ی داوا له الیه نه به رپرسه كان سه رو پاراستنی به رپرسیاریه تی ده كات گیانی هاواڵتیانی ش���ه به ك له ناو موسڵدا ئه س���تۆ بگ���رن، له هه مانكاتیش���دا داوا له هه موو هاواڵتیانی ش���ه به ك ده كات كه ئاگای���ان له خۆیان بێت به هۆی تێكچونی

باری ئه منیه وه له و شاره دا.غ���ه زوان حامی���د حه مید ك���ه خۆی كاكه ییه كان���ی ش���ه به ك و به نوێن���ه ری پارێزگای موس���ڵ ناوده بات، ئاماژه به وه

ده كات ك���ه له 2006ه وه تا ئێس���تا زیاتر له 12 هه زارو 997 ش���ه به ك له پارێزگای موسڵدا كوژراون، له 2006ه وه تا ئێستاش زیاتر له 7 هه زار ماڵ ش���اری موس���ڵیان له ترس���ی گیانی خۆیان جێهێش���تووه ، به ئاوێن���ه ی له په یوه ندیه ك���دا ناوب���راو راگه یاند كه "ته نها له ساڵی 2013دا زیاتر له 500 شه به ك له موس���ڵ كوژراون و 700

ماڵیش ئه و شاره یان جێهێشتووه ".ئێستا له ڕوی دابه شبونی جوگرافییه وه زۆربه ی شه به كه كان له ناحیه ی به رته له و قه زای حه مدانیه دا كه ده كه وێته ده شتی موسڵه وه نیشته جێن، هه رچه نده له زۆربه ی شوێنه كاندا له گه ڵ مه سیحیه كان تێكه ڵن، به اڵم نزیك���ه ی 60 گون���دی ده روبه ری

به رته له و حه مدانیه كوردن.ل���ه وه ده كات ك���ه ب���اس غ���ه زوان شه به كه كان له چه ند عه شره تێك پێكدێن ك���ه گه وره ترینیان "باجه الن" و "داودی " و "زه نگه نه "یه ، ئه و وتی "له ڕوی دابه شبونی ئاینزاشه وه شه به كه كان 70%یان شیعه و 30%یان س���وننه یه ، ئێمه ی شه به ك وه ك دابونه ری���ت له كاكه ییه كان���ه وه نزیكین و

وه كو شێوه زاریش له هه ورامیه كان".وتیشی "ش���ه به ك ناوی ناوچه یه نه ك عه شره ت، ئێمه هه میشه كورد بوین و هه ر كوردیش ده بین، ئێمه له كاتی شۆڕش���ی ئه یلولدا پش���توپه نای به هێزی ش���ۆڕش

بوین، هه ربۆیه له سه رده می سه دامه وه تا ئێستا هه میشه به عس و گروپه توندڕه وه ئیس���المیه كان به رده وام فشاریان له سه ر ئێمه یه ب���ۆ ئه وه ی حاش���ا له كوردبونی

خۆمان بكه ین".غ���ه زوان ئام���اژه ب���ه وه ده كات ك���ه سه ره ڕای ئه و كوشتارو فشاره گه وره یه ی به درێژایی له س���ه ر ش���ه به كه كان بووه ، به اڵم ئه وان نه یانویس���توه واڵتی خۆیان به جێبهێڵن، كه ناوچه كه یان له ده ش���تی موسڵ ناوچه یه كی به رهه مهێنه ری به پیت و

به ره كه ته بۆ كشتوكاڵ و ئاژه ڵداری .ئه و جه غت له س���ه ر ئه وه ده كاته وه كه به ده س���ت چه ند گرفتێك���ه وه گیرۆده ن، له پێشیانه وه ئه وه ی كه هه رچه نده زۆربه ی ده ڤه ره كه ی���ان له الی���ه ن پێش���مه رگه وه ده پارێزرێ���ت، به اڵم هێش���تا ژماره یه ك س���وپای له ژێرده س���تی له گونده كانیان عێراقدای���ه و ئه مه ش مایه ی مه ترس���ی و نیگه رانی ئه وانه ، چونكه له و جێگایانه دا

روبه روی كوشت و كوشتار ده بنه وه ،هه ربۆیه زۆربه ی هه ره زۆری شه به كه كان له گه ڵ گه ڕانه وه ی ناوچه كانیانن بۆ سه ر

هه رێمی كوردستان.دوه میش���یان ئه و هه لومه رجه ئابوریه قورس و ناله باره یه كه ئێستا شه به كه كانی

تیا ده ژین، به تایبه تی گه نجه كانیان،كه زۆربه ی ه���ه ره زۆری���ان بێكارن و

ده كرێ���ت له رێگ���ه ی دامه زراندنیان���ه وه له ن���او هێ���زی پێش���مه رگه و پۆلیس���دا چاره س���ه رێكیان بۆ بدۆزرێته وه ، چونكه

نایانه وێت بچنه ناو سوپای عێراقه وه .غ���ه زوان وت���ی "زۆر ده مێك���ه ئێمه خوازیارین ك���ه راوێژكارێك بۆ كاروباری ش���ه به كه كان له ئه نجومه ن���ی وه زیران���ی هه رێمی كوردستان دابنرێت، به اڵم كه س

گوێمان لێناگرێت".وتیشی "سه ره ڕای ئه وه ی كه زۆربه ی هه ره زۆری شه به كه كانیش له گه ڵ پارتین

له ئه نجومه نی سه ركردایه تی نه ك كه چی پارتی شه به كمان نییه ، به ڵكو له لقه كانی كارگێڕێكم���ان حه مدانی���ه ش موس���ڵ و

نییه ".

ئا: دیاری خالید

گه نجانی یه كگرتو به تایبه ت له ده ڤه ری بادینان ناڕازین له كاری سیاسی و ئه دای حیزبه كه یان و به شێكیان پێیانوایه ئه و جۆره سیاسه ته ی یه كگرتو په یڕه وی

ده كات، "به ره و الوازیی زیاتری ده بات"، به تایبه ت له ده ڤه ری بادینان.

الوازیی راگه یاندنی حیزبكادیری چه ندی���ن راب���ردودا له ماوه ی یه كگرت���و راگه یان���دكاری پێش���كه وتوو له ده ڤه ری بادینان وازی���ان له كاره كانیان هێناوه و هه ندێكی���ان له ده زگاكانی پارتی كارده ك���ه ن و كوردس���تان دیموكرات���ی هه ندێك���ی ت���ر په یوه ندیی���ان ب���ه ده زگا

سه ربه خۆو ئۆپۆزسیۆنه كانه وه كردوه . قاس���م حوسێن, به رپرس���ی ناوه ندی راگه یاندنی یه كگرت���و له ده ڤه ری بادینان ك���ه م���اوه ی چه ن���د مانگێكه ده س���تی له پۆس���ته كه ی كێش���اوه ته وه ، نیگه رانی ئه وه یه ك���ه "گوێی���ان لێناگیرێت و رێزی ماندوبونی���ان ناگیرێت". ئ���ه و بۆ ئاوێنه ده ڵێ���ت، "راگه یاندن���ی یه كگرت���و ل���ه م ده ڤه ره له ئاستی پێویست نیه و كێشه كان چاره س���ه رناكرێن، رۆژنامه م���ان هه ب���وه له ب���ه ر الوازی���ی دارایی و په راویزخس���تن نه كراوی���ن". ه���اوكاری رامانگرت���وه و قاس���م ئه وه ی ئاش���كراكرد كه به شێكی زۆر له راگه یاندكاره كانی���ان چونه ت���ه ناو ده زگاكان���ی ترو به دوای ژیانێكی باش���دا

ده گه ڕێن.هه روه ها هش���یار عابد كه یه كێكی تره له راگه یاندن���كاره دیاره كان���ی یه كگرتوی ئیس���المی له ده ڤه ره ك���ه ، به نیگه رانیه وه باس له "په راوێزخس���تنی " راگه یاندنه كانی یه كگرتو ده كات . ئه و وه ك خۆی ده ڵێت، ماوه ی چه ندین س���اڵ خزمه تی یه كگرتوو كه ناڵی سپێده ی كردوه ، به اڵم گرێبه ستی كاركردنیان بۆ تازه نه كردوه ته وه و ده ڵێت، "یه كگرتو وازی له من هێنا، من وازم له وان نه هێن���ا. پێیانوتم ئه گه ر خێزانت ئه چێته رووداو ئه وا س���ه ردانی ئێره مه كه و دواتر

ئه مه ش تازه نه كردمه وه ، بۆ عه قده كه یان نیش���انه ی ده ركردنه ، س���ه ره ڕای ئه وه ی له كۆنفرانسی مه ڵبه نده كان بانگ نه كرام". هش���یار ئه وه ش���ی نه ش���ارده وه ك���ه ئ���ه و ده س���ته گه نجه ی وه ك راوێ���ژكاری ئه مین���داری یه كگرتوو دروس���تكرا جگه له "دامركاندنه وه ی توڕه یی " گه نجان هیچتر

كێش���ه كان چاره س���ه ری ئه مانه نه بوو، ناكات.

به س���ه ر كۆن���ه كان هه یمه ن���ه ی دامه زراوه كاندا

گه نجانی یه كگرتو له بادینان هۆكارێكی ده به س���تنه وه نارازیبونه كانی���ان ت���ری ب���ه "ده ستبه س���ه رداگرتن و هه یمه ن���ه ی ئه ندامه به ته مه نه كان و چینی پێش���وتری یه كگرتو به سه ر دامه زراوه كانی حزبدا كه رێگه ناده ن گه نجان بچنه پێشه وه ". قاسم حس���ێن له وباره یه وه به ئاوێنه ی راگه یاند، "ئه وه كێش���ه یه كه له زۆربه ی حیزبه كانی كوردس���تان هه ب���وو، ب���ه اڵم یه كگرتوش به تایبه ت له ده ڤه ری بادینان توش���ی ئه و حاڵه ت���ه بوه ، ئه مه ش دابڕان���ی ئه ندامی س���ه ركردایه تی و گه نجه كان���ه ، له پرس���ه بۆیه كوردستان، سیاس���یه كانی حیزب و

گوێیان لێناگیرێت".ده ستله كاركێشاوه ی راگه یاندنكاره ئه و یه كگرتو جه ختی له س���ه ر ئ���ه وه كرده وه ك���ه گه نجانی یه كگرتو، هه س���تیان به وه كردوه به شێك له به رپرسانی ناوچه كه بۆ له بیرچوه "ئه وه ی���ان كارده كه ن و خۆیان كارده كه ن، ئاینی���ه وه به په یامێك���ی كه هه رچه نده له پێش���تر په یمانیان داوه كه به دڵس���ۆزیی كاربك���ه ن، گه نجان خۆیان ماندوك���ردو ره نج���ی زۆریاندا ب���ه اڵم كه پۆستیان وه رگرت له سوچێكه وه دائه نیشن و خه ریكی كاری خۆی���ان و بازرگانی بوون،

كاری حیزبیان له بیرچوه وه ".

گوتاری جیاواز دابه ش���بونی گوتاری سیاس���یی له ناو ل���ه و ت���ره به ش���ێكی یه كگرت���وه كان، ناره زایه تیان���ه و تا دێت ف���راوان ده بێت، یه كگرتوه كان���ی "وت���اری به وپێی���ه ی ده ڤ���ه ری س���لێمانی جیاوات���رو توندتره بادین���ان و ده ڤ���ه ری له یه كگرتوه كان���ی هه ولێر"، به رپرس���ی راگه یاندنی ناوه ندی یه كگرتو له بادینان له وباره یه وه به ئاوێنه ی براده رانی س���لێمانی "له وتاری راگه یاند، ناڕازی���ن و وت���اری ئ���ه وان زاڵ���ه و ئه وان به جۆرێ���ك قس���ه ده كه ن و یه كگرتوه كانی

بادینان به ش���ێوه یه كی تر ك���ه جۆرێكه له موجامه ل���ه ، ئێس���تا ئادیایه كی رونیان نیه و نازانن چییان ده وێت و چی ده كه ن". له الیه ن خۆیش���یه وه ، غازی س���ه عید، ئه ندامی سه ركردایه تی یه كگرتو كه خه ڵكی راگه یاند، به ئاوێنه ی بادینان���ه ، ده ڤه ری "ئه وه ش���تێكی ئاس���اییه ، ك���ه جۆرێك له وتاری جیاواز هه بێت له نێوان ناوچه كان به پێی جی���اوازی جوگرافیا، به اڵم بڕیاری گرنگ له مه كته بی سیاسی و سه ركردایه تی ده رده چێت بۆ هه موو كوردستان ده بێت و

هیچ كه س له و بڕیارانه ده رناچێت".

له ژێر كاریگه ری گۆڕانداله دوای دروس���تبونی بزوتنه وه ی گۆڕان وه ك هێزێك���ی ئۆپۆزس���یۆن، به ش���ێك له گه نج���ان و ئه ندامان���ی حیزبه كان���ی تر كه وتنه ژێ���ر كاریگه رییه وه ، ئه مه ش بوه هۆی ئه وه ی هه ندێك له گه نجانی یه كگرتو بچنه ناو ئ���ه و بزوتنه وه نوێیه وه . یه كێك له گه نجه ناڕازییه كان���ی یه كگرتو پێیوایه وازهێنانی به شێك له گه نجانی حیزبه كه ی به تایبه ت له بادین���ان، په یوه ندی به وه وه هه ی���ه ك���ه "سیاس���ه تێكی رون له الیه ن حیزبه كه یانه وه نیه و نه یانتوانیوه به باشی مامه ڵه كه ن له گ���ه ڵ بارودۆخه كه دا، بۆیه ئه وان له ژێر كاریگه ری خیتابی گۆڕاندان و باس له وه ده كه ن كه گۆڕان سیاسه تێكی تایبه ت به خۆی هه یه و تائێستا هێناویه تی ، ده بوایه یه كگرتوش به و شێوه یه بوایه كه گه نجانی رازیكردایه ، نه ك له ژێر كاریگه ری

سیاسه تی گۆڕاندا بوایه ". له ب���اره ی ئ���ه و ناڕه زاییان���ه ی ك���ه گه نجه كانی ده ڤه ری بادینان باسی ده كه ن، پێیوایه سیاس���ی مه كته بی ئه ندامه كه ی "هه م���وو حیزبێك جۆرێ���ك له ناڕه زایه تی به تۆكمه یی یه كگرت���و ب���ه اڵم تێدای���ه ، ماوه ته وه و پێویسته ئه ندامه كانی مولزه م بن به سیاسه تی حیزبه كه یانه وه "، هه روه ها ده ڵێ���ت، "ئێمه كه س���مان ده رنه كردوه ، هه م���و گه نجێك ئ���ازاده ل���ه كام ده زگا ئیش���ده كات و رێگرنی���ن له به رده میان كه

كاری رۆژنامه وانی خۆیان بكه ن".

شه به ك: قه تل و عام ده كرێینله 2013دا 500 شه به ك له موسڵ كوژراون

گه نجانی یه كگرتو له بادینان حزبه كه یان ره خنه باران ده كه ن

ئابووری نەوت فۆرمێکی نوێی

دەسەاڵتی له خۆرهەاڵت نەهێناوە کە نامۆ و

نەناسراو بێت، بەڵکو تەنیا له ڕێگای

خوێندنەوەی پەیوەندی فۆرمی کالسیکی

ستەمی ئاسیاویی و فۆرمی مۆدێرنەدا

دەکرێت خەسڵەتەکانی دەستنیشان بکەین

19»»

شه به كه كان له چه ند عه شره تێك

پێكدێن له ڕوی دابه شبونی ئاینزاشه وه

70%یان شیعه و 30%یان سوننه یه ،

ئێمه ی شه به ك وه ك دابونه ریت له كاكه ییه كانه وه

نزیكین و وه كو شێوه زاریش

له هه ورامیه كان

له وتاری براده رانی سلێمانی ناڕازین و وتاری ئه وان زاڵه و

ئه وان به جۆرێك قسه ده كه ن و

یه كگرتوه كانی بادینان

به شێوه یه كی تر كه جۆرێكه

له موجامه له ئێستا ئادیایه كی رونیان

نیه و نازانن چییان ده وێت و

چی ده كه ن

پێشمه رگه یه ک له سنوری شاری موسڵ

غه زوان حامد

Page 6: ژماره 413

ئا: ئاكۆ حه مه د رابی

هه رچه نده به رپرسانی پارتی به خودی مه سعود بارزانیشه وه

چه ندینجار به ڵێنی ئه وه یان به خه ڵكی سۆران داوه كه ناوچه كه یان بكه نه ئیداره ی سه ربه خۆ، به اڵم تائێستا

سۆران له چاوه ڕوانی جێبه جێكردنی ئه و به ڵێنه دایه و قائیمقامی قه زاكه ش ده ڵێت، پێشتر خواستێكی له و جۆره هه بو، به اڵم ئێستا هیچ له ئارادا نیه .

سه رچاوه یه ك بۆ ئاوێنه ئاماژه به وه ده كات كه له حاڵه تی كردنی س���ۆران به ئیداره ی س���ه ربه خۆ، پارتی هه ولێر له ده ستده دات و ناتوانێت له هه ڵبژاردندا

ئه و شاره بباته وه . به شێك له هاواڵتیانی قه زای سۆران ئاماژه به وه ده كه ن كه ئه وان تێناگه ن بۆچ���ی تائێس���تا س���ۆران نه ك���راوه به ئیداره ی سه ربه خۆ، له م روه و هاواڵتی لوقمان عه بدواڵ له لێدوانێكدا به ئاوێنه ی راگه یاند، "سۆران له رابردودا وه ك هه مو ناوچه كانی دیكه ی كوردس���تان زوڵم و س���ته مێكی زۆری به ده ست به عسه وه بینوه ، بۆیه ئێستا شایسته ی ئه وه یه كه نه ك بكرێت به ئیداره ی سه ربه خۆ،

به ڵكو هه قه بكرێت به پارێزگاش". سه رچاوه یه كی ئاگاداریش به ئاوێنه ی راگه یان���د، "گومانێك هه یه له وه ی كه پارتی نه یه وێت سۆران بكرێت به ئیداره ی سه ربه خۆ چونكه پارتی ترسی ئه وه ی به وپێیه ی له ده ستبدات، هه یه هه ولێر له هه م���و هه ڵبژاردنه كان س���ۆران بۆ

پارت���ی یه كالكه ره وه ی���ه و به هۆی ئه م ناوچه یه وه له سنوری پارێزگای هه ولێر

بااڵنسی خۆی پاراستوه ". په رله مانی هه ڵبژاردن���ی له دواترین كوردس���تاندا ك���ه ل���ه 21ی ئه یلولی 2013 ئه نجام���درا، پارتی له كۆی 11 كورسیی س���نوری هه ولێر، نزیكه ی 6

پارله مانتاریان خه ڵكی سنوری سۆران بون و ده نگێگی زۆری���ان له و ناوچه یه ب���ردوه و زۆرب���ه ی ده نگه كانی هه ردو قه زای س���ۆران و مێرگه سور بۆ پارتی پارتی هه میشه به اڵم یه كالبونه ته وه ، له چۆمان و ره واندز ترسی له ده رنه چون ئه مج���اره ی هه ڵبژاردن���ی هه ی���ه و

په رله مانیش ئه مه ی سه لماند. له كاتێك���دا ك���ه هێش���تا بڕی���اری كردنی س���ۆران به ئیداره ی سه ربه خۆ ب���ه اڵم گروپێ���ك جێبه جێنه ك���راوه ، له قه زاكه دامه زراوه بۆ پارێزگاكردنی. ئیس���ماعیل ئیبراهی���م رۆژنامه نوس و گروپه ك���ه ، له ئه ندامان���ی یه كێ���ك به ئاوێن���ه ی راگه یاند، "ئێمه ئێس���تا حكومه ت و پێكهێنان���ی چاوه ڕوان���ی ده ستپێكردنی كۆبونه وه كانی په رله مان ده كه ی���ن، ئ���ه وكات ئێم���ه له ڕێگه ی كوردس���تان په رله مانی نوس���ینگه ی له سۆران، ئه و داوایه به رزده كه ینه وه و چاوه ڕوان���ی وه اڵم ده كه ی���ن، ئه وكات ئه گه ر وه اڵمه كه ئیجابی نه بو، له ڕێگه ی ڕێكخراوه كان���ی كۆمه ڵگ���ه ی مه ده نی هه وڵ و فش���اره كانمان ده ستپێده كه ین بۆ پارێزگاكردنی س���ۆران و ده ست له و

خواسته مان هه ڵناگرین". ئیس���ماعیل ئیبراهیم رایده گه یه نێت كه پێش���تر ئه و به ڵێنه به دانیشتوانی س���ۆران دراوه كه بكرێت���ه ئیداره ی س���ه ربه خۆ، به اڵم تا ئێس���تا به هه ر بیانویه ك���ه وه بێ���ت، س���ۆران نه بوه

به ئیداره ی سه ربه خۆ. له الیه ن خۆی���ه وه قائیمقامی قه زای س���ۆران، كرمان���ج عزه ت ب���ۆ ئاوێنه

ئام���اژه ی ب���ه وه دا كه تائێس���تا هیچ ش���تێك له ئارادا نیه بۆ كردنی سۆران

به ئیداره ی سه ربه خۆ. له باره ی ئه وه ی كه پێش���تر به ڵێنی ئه وه به دانیش���توانی س���ۆران دراوه و مه س���عود بارزان���ی س���ه رۆكی هه رێم له پایزی 2011، ئ���ه و به ڵێنه ی داوه و ئه و به نوس���راوی فه رمیش ه���اوكات ناوبراو ك���رد، له حكومه ت داوای���ه ی رونیك���رده وه ك���ه "كابین���ه ی حه وت له كردنی سۆران به ئیداره ی سه ربه خۆ په ش���یمان بوه وه ، وتیان سۆران زیاتر ئیداره ی نه ك پارێزگایه موسته حه قی

سه ربه خۆ".س���ه ربه خۆی ئیداره ی مه س���ه له ی س���ۆران ده گه ڕێته وه بۆ س���ه رده می كابینه ی شه ش و ئه وكاته پێشنیارێكی له و جۆره كرا، هاوكات تا ئێستا ته نیا ناوچه كانی رانی���ه و گه رمیان كراونه ته

ئیداره ی سه ربه خۆ. ده ڤه ری سۆران پێكهاتوه له قه زاكانی سۆران، مێرگه سور، ره واندز، چۆمان. ژماره ی دانیشتوانی هه ر چوار قه زاكه زیاتر له 300 هه زار كه س���ه . س���ۆران له س���اڵی 1980ه وه بۆت���ه قه زاو 120 كیلۆمه ت���ر ده كه وێته باكوری ش���اری

هه ولێر.

ئا: هاوكار حسێن

به ڵگه نامه یه كی نهێنی ویكیلیكس، هه مان ئه و "نه خۆشی "و ئاسته نگانه باسده كات كه شه ش ساڵ له مه وبه ر

به رۆكی یه كێتی نیشتمانی كوردستانی گرتوه ته وه و ئێستاش

به ده ستیانه وه ده ناڵێنێت، ئه وانه ش ده ردی دواخستنی كۆنگره ، ملمالنێی

ناوخۆیی ، گرفتی جێگره وه ی رابه رایه تی له دوای تاڵه بانی و

ناكۆكییه كانی له گه ڵ پارتی له سه ر پێكهێنانی كابینه ی نوێ .

ئه و به ڵگه نامه یه ك���ه مێژوه كه ی بۆ س���اڵی 2008، ده گه ڕێته وه و وێنه یه كی ده س���ت ئاوێن���ه كه وتوه ، ب���اس له وه ده كات، "یه كێتی كه به ده ست ملمالنێی گرفت���ی ده ناڵێنێ���ت و ناوخۆیی���ه وه جێگره وه ی رابه رایه تی هه یه ، له هه وڵی كابینه یه كی پێكهێنان���ی دانوس���تانی نوێ���ی حكومه ت دایه له گه ڵ س���ه رانی پارتی دیموكراتی كوردس���تان. هاوكات به ده س���ت یه كێت���ی س���ه ركردایه تی دواخس���تنه كانی كۆنگ���ره ی خۆی���ه وه ده ناڵێنێ���ت ك���ه ماوه یه ك���ی درێ���ژه

چاوه ڕوانیه تی ".له كۆبونه وه یه كدا له گه ڵ به رپرس���انی تیمی ئاوه دانكردنه وه ی هه رێمی ئه مریكا، به رپرسانی یه كێتی له هه ولێرو سلێمانی "كۆنگره ی ك���ردوه ، ب���ه وه ئاماژه یان یه كێت���ی ، ك���ه له بنه ڕه ت���دا وابڕیاربو له كۆتایی س���اڵی 2007 س���ازبكرێت و دواخ���را بۆ مانگ���ی حوزه یرانی 2008، دیسانه وه ئه گه ری دواخستنی له ئارادایه

بۆ مانگی ئه یلول".له به شێكی دیكه ی ئه و به ڵگه نامه یه دا هات���وه ، "كۆنگ���ره هه نگاوێكی گرنگ و به ره وپێش���بردنی بۆ به رچاو ده بێ���ت ده یه وێ���ت حزب���ه ئ���ه و یه كێت���ی ، به وریایی���ه وه لێی نزی���ك بێته وه . ئه م دواخس���تانه ی كۆنگره ره نگ���ه له وه وه

س���ه رچاوه بگرێت كه یه كێتی بیه وێت پێكهێنانی كابینه ی نوێ رابگه یه نرێت، ئینجا سه رنج بخاته سه ر به رنامه و كاری حزب���ی . هه روه ها ئ���ه وه ش ده رده خات ك���ه ملمالنێ ب���ۆ به دیهێنان���ی بااڵنس له به ركه وتی پارت���ی یه كێتی و له نێوان پۆس���ته كانی حكومه تدا و نیگه رانیه كان له باره ی ناكۆكیه ناوخۆیه كانی یه كێتی ، ل���ه وه ئاڵۆزترین كه پێش ئه و واده یه ی ب���ۆ به س���تنی كۆنگ���ره دیاریك���راوه

چاره سه ربكرێن".به پێی زانیاریه كانی ناو به ڵگه نامه كه ، له سه ره تای پێكهێنانی كابینه ی نوێدا، وه زاره تی له س���ه ر یه كێتی خواس���تی س���امانه سروش���تیه كان ب���وه ، به اڵم به ه���ۆی پێداگری پارتی���ه وه ناچاربوه "دانوستانه كانی بێت، ده س���تبه رداری له باره ی وه زاره ته كانی یه كێتی پارتی و دارایی���ه وه سروش���تیه كان و س���امانه هێش���تا به رده وامه و پارتی خواس���تی خ���ۆی ده ربڕیوه ب���ۆ وه رگرتنی هه ردو

وه زاره ته كه ".

ده قی به ڵگه نامه :08BAGHDAD1392 : ئای دی

باب���ه ت: یه كێت���ی به ترس���ه وه هه نگاو ده نێت

یاڵیۆزخان���ه ی ئه مری���كا س���ه رچاوه : له به غداد

كات: 4ی مایسی 2008پۆلێن: زۆر تایبه ت

پوخته :كوردس���تان نیش���تمانی یه كێت���ی ناوخۆییه وه ملمالنێ���ی به ده س���ت كه جێگ���ره وه ی گرفت���ی ده ناڵێنێ���ت و رابه رایه تی هه یه ، له هه وڵی دانوس���تانی پێكهێنانی كابینه یه كی نوێی حكومه ت دایه له گه ڵ س���ه رانی پارتی دیموكراتی كوردستان، به جۆرێك به الی هه ردوالوه جێگ���ه ی ره زامه ن���دی بێ���ت. هاوكات به ده س���ت یه كێت���ی س���ه ركردایه تی دواخس���تنه كانی كۆنگ���ره ی خۆی���ه وه ده ناڵێنێ���ت ك���ه ماوه یه ك���ی درێ���ژه چاوه ڕوانیه ت���ی ، له كاتێك���دا ئه م حزبه كارده كات بۆئه وه ی تێڕوانین و به رنامه ی كاری خۆی دابڕێژێته وه به گوێره ی ئه و واقیعه ی له ئێستاو قۆناغی دوای سه دامدا هاتۆته ئاراوه . به رپرسانی یه كێتی داوای ئه وه ده كه ن كه ئه وان پێویس���تیان به س���ه رنج و ئاگاداری ته واوه تی سه ركرده تاڵه بانی و )ج���ه الل له وانه بااڵكانیانه به رهه م ساڵح( كه له ئێستادا سه رنجیان له س���ه ر هه ندێك مه سه له ی نیشتمانیه ، له مانگی یه كێتی كۆنگ���ره ی بۆئه وه ی

ئه یلولدا به ڕێوه بچێت.

یه كێتی هێشتا خه ریكی هه ڵسه نگاندنی واقعی دوای سه دامه :

له كۆبونه وه یه كدا له گه ڵ به رپرس���انی هه رێم���ی ئاوه دانكردن���ه وه ی تیم���ی ئه مریكا له ناوه ڕاس���تی مانگی نیساندا، به رپرسانی یه كێتی له هه ولێرو سلێمانی ئاماژه یان به وه كرد كۆنگره ی یه كێتی ، ك���ه له بنه ڕه ت���دا وابڕیارب���و له كۆتایی

س���اڵی 2007 س���ازبكرێت و دواخرا بۆ مانگ���ی حوزه یرانی 2008، دیس���انه وه ئه گ���ه ری دواخس���تنی له ئارادای���ه بۆ مانگی ئه یل���ول. هه ریه ك له س���ه عدی پیره ، به رپرس���ی مه ڵبه ن���دی یه كێتی له هه ولێرو س���ه ركۆ مه حمود، به رپرسی په یوه ندیه كان���ی یه كێتی له س���لێمانی ، ته ئكیدی���ان له وه ك���رده وه كه یه كێتی پێویس���تی زیاتری به كات���ه بۆئه وه ی كۆنگره یه كی س���ه ركه وتو ئه نجامبدات و ئاماژه یان به س���ێ ئاس���ته نگ كرد كه هۆكاری دواخس���تنه كانی كۆنگره كه ن. س���ه ره كیترینیان ئه وه یه ك���ه یه كێتی پێویستی به ئاگاداری ته واوی سه ركرده به ش���ێوه یه كی بۆئه وه ی بااڵكانیه ت���ی ئه رك���ه جێبه جێبكات. ئ���ه و كاریگه ر هه ری���ه ك له جه الل تاڵه بان���ی و به رهه م ئه حمه د س���اڵح به ته واوی س���ه رنجیان له س���ه ر هه ندێك مه سه له ی نیشتمانیه ، وه ك ئاسایش���ی ناوچه كان���ی به غدادو به س���ره ، بۆیه له ئێس���تادا كاته كه بۆ

ئه وان گونجاو نیه . سیاس���یی مه كته ب���ی به رپرس���انی یه كێتی خوازیارب���ون له پایزی داهاتودا بارودۆخی ئه من���ی جێگیری به خۆیه وه ببینێ���ت، به اڵم هی���چ گه ره نتیه ك نیه یه كێت���ی س���ه ركرده كانی بۆئ���ه وه ی له ماوه ی چه ند مانگی داهاتو ئاماده یی باشتریان تێدابێت بۆئه وه ی سه رنجیان ناوخۆی كاروباره كان���ی س���ه ر بخه نه حزب. دوه م، له دوای س���اڵی 2000ه وه ئه مه یه كه مین كۆنگره ی یه كێتی ده بێت ك���ه س���ازبكرێت و ئه و ئاس���ته نگانه ی روب���ه روی ح���زب ده بن���ه وه وایكردوه داڕش���تنه وه یه كی ریش���ه یی بكرێت بۆ ئه وله ویه تی كار كه ده ركه وتوه ئه مه ش پالتفۆرمی )تائێس���تاش زه حمه ت���ه ، یه كێت���ی داوای "البردن���ی س���ه دام"ی كردوه ته ئامانجی خۆی (. ئه و لیژنه یه ی

سیاسه تی حزب و له داڕشتنی به رپرسه رێگ���ه ی به ره وپێش���چون، له كۆتای���ی س���اڵی راب���ردوه وه و پێ���ش كۆنگ���ره كۆنگره به وهیوایه ی له ئاماده كارییدایه ببێته نه یتێكی سیاس���یی ئاسان و دوور

له ملمالنێ . باسیان یه كێتی به رپرسانی سێیه م، له وه كرد كه كاتی زیاتریان پێویس���ته بۆئ���ه وه ی بتوان���ن ئ���ه و ئه ندامانه ش به شداری پێبكه ن كه له ده ره وه ده ژین.

گفتوگۆكانی كابینه ی نوێ خاوو خلیچكن:

پ���اش ح���ه وت راپ���ۆرت له ب���اره ی كه مكردنه وه و به هێزكردنی وه زاره ته كانی حكوم���ه ت، حكومه تی هه رێم ئێس���تا به نیازه ناوی وه زیره كان رابگه یه نێت بۆ پڕكردنه وه ی پۆسته دیاریكراوه كان. ئه و راپۆرتانه ی یه كێتی ئاماژه به وه ده كه ن كه له چوارچێوه ی ئه م كابینه نوێیه دا، یه كێتی ده توانێت پۆستی وه زاره ته كانی ناوخ���ۆ، سروش���تیه كان، س���امانه په روه رده ، ته ندروستی ، كاروباری ئاینی و ئاوه دانكردنه وه وه ربگرێت، له به رامبه ردا هه شت كوردس���تان دیموكراتی پارتی پۆس���ت وه رده گرێ���ت ك���ه له ناویاندا وه زاره ت���ی دارایی و پێش���مه رگه هه ن، ئه و وه زاره تانه شی ده مێننه وه بۆ پارته داده نرێن. سه عدی ئۆپۆزس���یۆنه كان پیره و مه حمود ئاماژه یان به وه كرد كه دواین راگه یاندن له وباره یه وه ده كه وێته دوه مین هه فته ی مانگ���ی مایس. پیره رونیكرده وه ك���ه كاتێكی زۆر تێپه ڕیوه بۆ كه مكردنه وه ی ژماره ی وه زاره ته كان

بۆ چه ند وه زاره تێكی عه مه لی . دانوستانه كانی نێوان یه كێتی و پارتی وه زاره ته دابه ش���كردنی بۆ به رده وامن نوێی���ه كان، له گه ڵ ئه وه ش���دا بژارده ی ئه وه له به رده مدا ماوه كه كێ باشترینه

به الی هه ردو حزبه وه بۆ وه رگرتنی ئه و پۆس���تانه و كاركردن له گ���ه ڵ نێچرڤان بارزانیدا. مه حمود ئاماژه ی به وه شدا كه دانوستانه كانی پارتی و یه كێتی له باره ی سروشتیه كان و س���امانه وه زاره ته كانی داراییه وه هێش���تا به رده وام���ه و پارتی خواستی خۆی ده ربڕیوه بۆ وه رگرتنی

هه ردو وه زاره ته كه . ئه م دواخستنه ی پێكهێنانی كابینه ی نوێ ، هۆكاری ئه و ناكۆكیه قواڵنه ن كه له ناوخ���ۆی یه كێتیدایه . ئ���ه م ناكۆكیه وای له الیه نگرانی جه الل تاڵه بانی كردوه دژی باڵی رفۆرم بوه ستنه وه كه له الیه ن نه ش���یروان مسته فاوه س���ه ركردایه تی به جۆرێ���ك ناكۆكی���ه كان ده ك���را. كردوه ته دزه ی���ان كه به رزبونه ت���ه وه ن���او راگه یاندنه كان���ه وه و وای له جه الل تاڵه بانی سكرتێری گشتیی حزب كردوه داوای گرتنه ب���ه ری دیس���پلینی حزبی بكات له ن���او ئاس���ته كانی یه كێتی دا و هه ڕه ش���ه كردن له هه ر ئه ندامێكی حزب كه ره خنه له ئه ندامانی دیكه یان حزب

بگرێت.

كۆمێنت:كۆنگره هه نگاوێك���ی گرنگ و به رچاو ده بێ���ت بۆ به ره وپێش���بردنی یه كێتی ، ئه و حزبه ده یه وێ���ت به وریاییه وه لێی نزیك بێته وه . ئه م دواخستانه ی كۆنگره ره نگه ل���ه وه وه س���ه رچاوه بگرێت كه یه كێتی بیه وێت پێكهێنانی كابینه ی نوێ رابگه یه نرێت، ئینجا س���ه رنج بخاته سه ر به رنامه و كاری حزبی . هه روه ها ئه وه ش ده رده خات ك���ه ملمالنێ بۆ به دیهێنانی بااڵن���س له نێ���وان یه كێت���ی و پارت���ی حكومه تدا و پۆس���ته كانی له به ركه وتی ناكۆكی���ه له ب���اره ی نیگه رانی���ه كان ناوخۆیه كان���ی یه كێتی ، له وه ئاڵۆزترین كه پێش ئ���ه و واده یه ی بۆ به س���تنی

كۆنگ���ره دیاریكراوه چاره س���ه ربكرێن. به ره چاوكردن���ی پێش���ینه ی بابه ته كه ، تاڵه بان���ی ج���ه الل جێگرتن���ه وه ی مه سه له یه كه كه متر سه رنجی گشتیی بۆ الی خۆی راكێشاوه به به راورد به ساڵی 2007، كاتێ���ك ته ندروس���تی تاڵه بانی تێكچ���و، به اڵم هێش���تا گرنگی زیاتری

هه یه له بیری الیه نگرانی یه كێتیدا.

تایبه‌ت)413( سێشه ممه 662014/1/28

ویكیلیكس‌ئه‌و‌"نه‌خۆشییه‌‌درێژخایه‌نانه‌"‌ئاشكرا‌ده‌كات‌كه‌‌به‌رۆكی‌‌یه‌كێتی‌‌به‌رناده‌ن

سێ‌ساڵه‌‌قه‌زای‌‌سۆران‌چاوه‌ڕوانی‌ئیداره‌ی‌سه‌ربه‌خۆیه‌

دانوستانه كانی نێوان یه كێتی و

پارتی به رده وامن بۆ دابه شكردنی

وه زاره ته نوێیه كان، له گه ڵ ئه وه شدا بژارده ی ئه وه

له به رده مدا ماوه كه كێ باشترینه به الی

هه ردو حزبه وه بۆ وه رگرتنی ئه و

پۆستانه و كاركردن له گه ڵ نێچرڤان

بارزانیدا

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

قه زای سۆران

مه کته بی سیاسی یه کێتی نیشتمانی کوردستان � هه ولێر فۆتۆ: رێبه ر

Page 7: ژماره 413

‌‌‌ئا:‌بارام‌سوبحی‌

پارله‌مانتارانی‌‌لیسته‌‌جیاوازه‌كانی‌‌پارله‌مانی‌‌عێراق‌بڕیاره‌كه‌ی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌

وه‌زیرانی‌‌عێراق‌بۆ‌به‌پارێزگاكردنی‌‌ژماره‌یه‌ك‌قه‌زا‌ره‌تده‌كه‌نه‌وه‌،‌پێیانوایه‌‌مه‌به‌ست‌له‌و‌بڕیاره‌‌ئاڵۆزكردنی‌‌ره‌وشی‌‌ئێستایه‌.‌پارله‌مانتارانی‌‌سه‌ر‌به‌ده‌وڵه‌تی‌‌

قانونیش‌پشتیوانی‌‌له‌بڕیاره‌كه‌ی‌‌حكومه‌ت‌ده‌كه‌ن‌و‌ده‌ڵێن‌ئه‌نجومه‌نی‌‌

وه‌زیران‌ده‌توانێت‌قه‌زاكان‌بكاته‌‌پارێزگا.

له‌كۆبون���ه‌وه‌ی‌‌هه‌فتان���ه‌ی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌وه‌زیرانی‌‌عێراقدا‌له‌‌رۆژی‌‌)2014/1/21(،‌الوان‌ وه‌رزش‌و‌ وه‌زی���ری‌‌ داوای‌‌ له‌س���ه‌ر‌جاسم‌محه‌مه‌د‌جه‌عفه‌رو‌وه‌زیری‌‌ده‌وڵه‌ت‌بۆ‌كاروب���اری‌‌پارێزگاكان‌تۆرهان‌موفتی‌،‌هه‌ریه‌ك���ه‌‌ به‌پارێزگاكردن���ی‌‌ بڕی���اردرا‌له‌قه‌زاكانی‌‌ته‌لعه‌فه‌رو‌خورماتوو‌ده‌ش���تی‌‌

نه‌ینه‌واو‌فه‌لوجه‌.‌دوای‌‌راگه‌یاندنی‌‌ئه‌و‌بڕیاره‌‌ژماره‌یه‌كی‌‌زۆری‌‌الیه‌ن���ه‌‌سیاس���یه‌كان‌و‌ئه‌نجومه‌نی‌‌ئه‌نبارو‌سه‌اڵحه‌دین‌ نه‌ینه‌واو‌ پارێزگاكانی‌‌راگه‌یاند.‌ خۆی���ان‌ دژایه‌ت���ی‌‌ به‌فه‌رم���ی‌‌دواتریش‌س���ه‌رۆك‌وه‌زیرانی‌‌عێراق‌نوری‌‌مالیكی‌‌رایگه‌یاند‌دروستكردنی‌‌پارێزگاكان‌بابه‌تێكی‌‌ده‌س���تورییه‌و‌ماف���ی‌‌كه‌س‌نیه‌‌

تانه‌ی‌‌لێ‌‌بدات.

ئه‌حرار:‌ناقانونیه‌حكومه‌ت���ه‌وه‌‌ بڕیاره‌ك���ه‌ی‌‌ له‌ب���اره‌ی‌‌پارله‌مانت���اری‌‌كوتل���ه‌ی‌‌ئه‌حرار‌حس���ێن‌كازم‌خه‌فاج���ی‌،‌رایده‌گه‌یه‌نێت‌ئه‌و‌بڕیاره‌‌"ناقانونی‌‌و‌ناده‌ستورییه‌"،‌هه‌روه‌ها‌پێیوایه‌‌

كۆكردنه‌وه‌ی‌‌ ب���ۆ‌ له‌بڕیاره‌كه‌ش‌ ئامان���ج‌ده‌نگ‌و‌س���ه‌رقاڵكردنی‌‌شه‌قامی‌‌عێراقیه‌‌و‌ده‌ڵێ���ت‌"بڕیارێكی‌‌دروس���ت‌نیه‌،‌چونكه‌‌ده‌رگا‌ب���ۆ‌زۆر‌قه‌زاو‌ناحیه‌ی‌‌تر‌ده‌كاته‌وه‌‌

تاوه‌كو‌داوابكه‌ن‌ببنه‌‌پارێزگا".

عێراقیه‌:‌جێبه‌جێ‌‌ناكرێتپارله‌مانت���اری‌‌لیس���تی‌‌عێراقیه‌‌وه‌لید‌مه‌حمه‌دی‌،‌رایوای���ه‌‌بڕیاره‌كه‌ی‌‌حكومه‌ت‌به‌بێ‌‌لێكۆڵینه‌وه‌‌بوه‌و‌به‌شێوه‌یه‌كی‌‌په‌له‌‌ده‌رك���راوه‌و‌ده‌ڵێ���ت‌"ئه‌م‌بابه‌ت���ه‌‌نابێت‌ب���ه‌و‌خێراییه‌‌بڕی���اری‌‌له‌س���ه‌ر‌بدرێت".‌داواش���ده‌كات‌حكومه‌ت‌یه‌كه‌مجار‌له‌گه‌ڵ‌ئیداره‌ی‌‌ئه‌و‌پارێزگایانه‌‌تاوتوێی‌‌ئه‌و‌بابه‌ته‌‌بكات‌و‌پاشان‌له‌گه‌ڵ‌پارله‌مان‌و‌ده‌سه‌اڵتی‌‌داوه‌ری‌،‌هه‌رچه‌ن���ده‌‌بۆچون���ی‌‌وایه‌‌"ئه‌م‌گۆڕانكارییانه‌‌قابیلی‌‌جێبه‌جێكردن‌نیه‌".

موته‌حیدون:‌قه‌یرانێكی‌‌نوێیه‌لیس���تی‌‌موته‌حیدون‌له‌الیه‌ن‌ئوس���امه‌‌پارله‌مان���ه‌وه‌‌ س���ه‌رۆكی‌‌ نوجه‌یف���ی‌‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌‌ده‌كرێت.‌وه‌حده‌‌جومه‌یلی‌‌ك���ه‌‌پارله‌مانتارێكی‌‌ئه‌و‌لیس���ته‌یه‌‌باس‌له‌وه‌ده‌كات‌ئه‌و‌قه‌زایانه‌ی‌‌بڕیاردراوه‌‌بكرێنه‌‌پارێزگا‌مه‌رجی‌‌بون‌به‌پارێزگایان‌تێدانیه‌.‌پارێزگاش���ه‌وه‌‌ بونه‌‌ مه‌رجه‌كانی‌‌ له‌باره‌ی‌‌ده‌ڵێت‌"چڕی‌‌دانیشتوان‌و‌روبه‌ری‌‌فراوان‌له‌مه‌رجه‌‌بنه‌ڕه‌تیه‌كانن،‌به‌اڵم‌ئه‌و‌قه‌زایانه‌‌نه‌‌ژماره‌ی‌‌دانیش���توانیان‌ئه‌وه‌نده‌‌زۆره‌و‌نه‌‌روبه‌ره‌كه‌شیان‌ئه‌‌وه‌نده‌‌فراوانه‌‌تاوه‌كو‌

بكرێنه‌‌پارێزگا"."ئه‌و‌ ده‌ڵێ���ت‌ راش���كاوانه‌‌ جومه‌یل���ی‌‌بڕیاره‌‌بۆ‌سه‌رقاڵكردنی‌‌شه‌قامی‌‌عێراقیه‌‌به‌قه‌یرانێكی‌‌نوێوه‌،‌هه‌ر‌ده‌ستكاریكردنێكی‌‌

قه‌یرانی‌‌ له‌ئێستادا‌ پارێزگاكانیش‌ سنوری‌‌نوێ‌‌دروستده‌كات".

ده‌وڵه‌تی‌‌قانون:‌كارناكاته‌‌سه‌ر‌)140(له‌به‌رانب���ه‌ر‌ئه‌و‌ره‌خنانه‌ی‌‌له‌بڕیاره‌كه‌ی‌‌سه‌ر‌ پارله‌مانتارێكی‌‌ ده‌گیرێت،‌ حكومه‌ت‌به‌ده‌وڵه‌ت���ی‌‌قانون‌داكۆك���ی‌‌له‌بڕیاره‌كه‌‌ده‌كات‌و‌به‌ماف���ی‌‌ئه‌نجومه‌ن���ی‌‌وه‌زیرانی‌‌ده‌زانێ���ت‌بڕی���ار‌له‌س���ه‌ر‌به‌پارێزگابونی‌‌قه‌زاكان‌ب���دات.‌له‌وباره‌یه‌وه‌‌پارله‌مانتاری‌‌

لیستی‌‌ده‌وڵه‌تی‌‌قانون‌مه‌نسور‌ته‌میمی‌،‌ده‌ڵێ���ت‌"بڕیاره‌ك���ه‌ی‌‌حكوم���ه‌ت‌هی���چ‌كاریگه‌رییه‌ك���ی‌‌له‌س���ه‌ر‌جێبه‌جێكردن���ی‌‌

ماده‌ی‌‌)140(‌نابێت".لیژنه‌ی‌‌ ناوبراو،‌كه‌‌جێگری‌‌س���ه‌رۆكی‌‌هه‌رێمه‌كانه‌‌له‌پارله‌مانی‌‌عێراق،‌ده‌رباره‌ی‌‌وت���ه‌ی‌‌ئ���ه‌و‌پارله‌مانتارانه‌ی‌‌ك���ه‌‌ده‌ڵێن‌حكومه‌ت‌ده‌س���ه‌اڵتی‌‌گۆڕین���ی‌‌قه‌زاكانی‌‌نی���ه‌،‌ده‌ڵێت‌"ئ���ه‌و‌كه‌س���انه‌‌له‌خه‌یاڵدا‌ده‌ژین،‌چونكه‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌وه‌زیران‌هه‌مو‌مافێك���ی‌‌ده‌س���توری‌‌و‌قانون���ی‌‌هه‌یه‌‌بۆ‌گۆڕینی‌‌ئه‌و‌قه‌زایانه‌ی‌‌مه‌رجی‌‌پێویستیان‌

بۆ‌پارێزگابون‌تێدایه‌".

فه‌زیله‌:‌پاكتاوی‌‌تایه‌فی‌‌هه‌یه‌حیزبی‌‌فه‌زیله‌ی‌‌ئیس���امی‌‌كه‌‌پارتێكی‌‌له‌حكومه‌ت���ی‌‌ داد‌ به‌وه‌زی���ری‌‌ ش���یعیه‌و‌عێراقدا‌به‌شدارن،‌پشتیوانی‌‌له‌بڕیاره‌كه‌ی‌‌حكومه‌ت‌ده‌كه‌ن‌و‌هۆكاره‌كه‌ی‌‌ده‌گێڕنه‌وه‌‌بۆ‌خراپی‌‌ره‌وش���ی‌‌ئه‌منی‌‌و‌خزمه‌تگوزاری‌‌

ئه‌و‌قه‌زایانه‌.پارله‌مانت���اری‌‌كوتله‌ی‌‌فه‌زیله‌‌حس���ێن‌له‌قه‌زاكان���ی‌‌ رایده‌گه‌یه‌نێ���ت‌ مره‌عب���ی‌،‌ته‌لعه‌ف���ه‌رو‌خورماتو‌"پاكت���اوی‌‌تایه‌فی‌‌رێكخراو‌ئه‌نجام���دراوه‌،‌دوچاری‌‌په‌الماری‌‌تیرۆریس���تی‌‌زۆر‌هات���ون‌و‌ئی���داره‌ی‌‌ئه‌و‌قه‌زایانه‌ش‌نه‌یانتوانیوه‌‌رێوشوێنی‌‌گونجاو‌ب���ۆ‌رێگرت���ن‌له‌‌تون���دڕه‌و‌تیرۆریس���تان‌بگرنه‌ب���ه‌ر،‌بۆی���ه‌‌مافی‌‌خۆیان���ه‌‌بكرێنه‌‌پارێزگا،‌تاوه‌كو‌خزمه‌تی‌‌زیاتر‌بكرێن".

كورد:‌نه‌گه‌یشتۆته‌‌پارله‌مانسیاسه‌تمه‌دارو‌پارله‌مانتاری‌‌سه‌ربه‌خۆی‌‌ك���ورد‌د.مه‌حمود‌عوس���مان،‌ئاش���كرای‌‌

ك���رد‌تائێس���تا‌بڕیاره‌ك���ه‌ی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌پارله‌مان،‌ نه‌گه‌یشتۆته‌‌ به‌فه‌رمی‌‌ وه‌زیران‌پارله‌م���ان‌ گه‌یش���ته‌‌ كاتێكی���ش‌ ه���ه‌ر‌س���ه‌ره‌تا‌ده‌بێت‌له‌الی���ه‌ن‌لیژنه‌ی‌‌هه‌رێم‌و‌پارێزگاكان���ه‌وه‌‌تاوتوێ‌‌بكرێت‌و‌پاش���ان‌تاوه‌كو‌ پارله‌مان‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌‌ ره‌وانه‌ی‌‌

بخرێته‌‌به‌رنامه‌ی‌‌كاره‌وه‌.ئه‌وه‌ی‌‌ به‌ه���ۆی‌‌ پێیوایه‌‌ د.مه‌حم���ود،‌ئه‌نبار‌ نه‌ینه‌واو‌ پارێزگاكانی‌‌سه‌اڵحه‌دین‌و‌قبوڵی‌‌ناك���ه‌ن‌كه‌‌قه‌زاكان���ی‌‌خورماتوو‌ته‌له‌عف���ه‌رو‌ده‌ش���تی‌‌نه‌ین���ه‌واو‌فه‌لوجه‌‌بكرێن���ه‌‌پارێزگا،‌كێش���ه‌‌له‌نێ���وان‌ئه‌و‌روده‌دات‌و‌ پارێزگاكاندا‌ ئیداره‌ی‌‌ قه‌زایانه‌و‌ده‌ڵێت‌"بڕیاره‌ك���ه‌ی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌وه‌زیران‌تائێستا‌ نامه‌دروس���ه‌،‌چونكه‌‌ نه‌گونجاوو‌چه‌ن���د‌ژماره‌یه‌كی‌‌جیاواز‌له‌ب���اره‌ی‌‌ئه‌و‌قه‌زایانه‌ی‌‌ده‌كرێنه‌‌پارێزگا‌راگه‌یه‌نراوه‌".

بودجه‌ی‌‌پارێزگاكان‌زیادبكه‌نعوم���ه‌ر‌جب���وری‌‌ك���ه‌‌پارله‌مانتارێكی‌‌عه‌ره‌ب���ی‌‌س���نوری‌‌پارێ���زگای‌‌كه‌ركوكه‌،‌داواده‌كات‌له‌بری‌‌به‌پارێزگاكردنی‌‌قه‌زاكان،‌حكومه‌ت���ی‌‌عێراق‌بودج���ه‌ی‌‌پارێزگاكان‌زیادبكات‌و‌پش���تیوانی‌‌له‌ده‌زگاو‌پرۆس���ه‌‌ئه‌منیه‌كان‌بكات،‌به‌ئامانجی‌‌"هێنانه‌‌ئارای‌‌سه‌قامگیری‌‌و‌خۆشگوزه‌رانی‌‌بۆ‌هاواڵتیان‌و‌ش���ارۆچكه‌‌ ش���ارو‌ ئاوه‌دانكردن���ه‌وه‌ی‌‌

زه‌ره‌رمه‌نده‌كان".به‌بۆچون���ی‌‌جب���وری‌‌الیه‌نه‌‌سیاس���یه‌‌ره‌وشی‌‌ تێكچونی‌‌ بابه‌تی‌‌ بااڵده‌س���ته‌كان‌ئه‌منی‌‌بۆ‌"گه‌مه‌كردن‌به‌سنوری‌‌پارێزگاكان‌ده‌قۆزنه‌وه‌،‌دروس���تكردنی‌‌پارێزگاكانیش‌هه‌ڕه‌شه‌‌له‌یه‌كێتی‌‌ئیداری‌‌عێراق‌ده‌كات‌و‌مه‌ترسیه‌كانی‌‌له‌فیدراڵیه‌ت‌كه‌متر‌نیه‌".

‌‌‌ئا:‌ئاوێنه‌

وه‌زاره‌تی‌‌پاندانانی‌‌عێراق‌ژماره‌ی‌‌دانیشتوان‌به‌‌سی‌‌و‌شه‌ش‌ملیۆن‌

كه‌س‌و‌هه‌ر‌سێ‌‌پارێزگاكه‌ی‌‌هه‌رێمی‌‌كوردستانیش‌به‌نزیكه‌ی‌‌پێنج‌ملیۆن‌كه‌س‌ده‌خه‌مڵێنێت،‌پارله‌مانتارێكی‌‌كوردیش‌به‌گومان‌له‌و‌ئاماره‌‌و‌ده‌ڵێت‌

"مه‌رامی‌‌سیاسی‌‌له‌پشته‌".

له‌گه‌ڵ‌توندبونه‌وه‌ی‌‌ملمانێكانی‌‌نێوان‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێم‌و‌ناوه‌ند‌له‌سه‌ر‌بودجه‌ی‌‌عێ���راق‌و‌پش���كی‌‌هه‌رێمی‌‌كوردس���تان‌و‌هه‌نارده‌كردن���ی‌‌نه‌وت���ی‌‌هه‌رێ���م‌به‌ره‌و‌توركی���ا،‌حكومه‌ت���ی‌‌عێ���راق‌له‌ڕێگه‌ی‌‌وه‌زاره‌تی‌‌پاندانانه‌وه‌‌ژماره‌ی‌‌دانیشتوانی‌‌هه‌ر‌سێ‌‌پارێزگاكه‌ی‌‌هه‌رێمی‌‌كوردستان‌به‌نزیكه‌ی‌‌پێنج‌ملیۆن‌كه‌س‌راده‌گه‌یه‌نێت‌كه‌‌ده‌كاته‌‌)13%(‌دانیشتوانی‌‌عێراق.

ل���ه‌دوای‌‌روخان���ی‌‌رژێم���ی‌‌به‌ع���س‌و‌له‌س���ه‌رده‌می‌‌حكومه‌تی‌‌ئه‌یاد‌عه‌الوییدا‌)....(‌پش���كی‌‌هه‌رێمی‌‌كوردس���تان‌به‌‌)17%(‌ك���ۆی‌‌بودجه‌ی‌‌عێراق‌دیاریكرا،‌له‌پارله‌مانتارانی‌‌ ژماره‌یه‌ك‌ سااڵنه‌‌ به‌اڵم‌عێ���راق‌داوای‌‌كه‌مكردن���ه‌وه‌ی‌‌پش���كی‌‌هه‌رێم‌ده‌كه‌ن.‌له‌ئێستاشدا‌دوای‌‌ئه‌وه‌ی‌‌ئه‌نجومه‌ن���ی‌‌وه‌زیران���ی‌‌عێ���راق‌به‌ب���ێ‌‌ره‌زامه‌ندی‌‌وه‌زیره‌‌ك���ورده‌كان‌بودجه‌ی‌‌)2014(‌په‌سه‌ندكرد،‌وه‌زاره‌تی‌‌پاندانان‌رایده‌گه‌یه‌نێت‌دانیش���توانی‌‌هه‌رێم‌ناگاته‌‌

)17%(‌دانیشتوانی‌‌عێراق.س���ه‌ر‌ ئام���اری‌‌ ناوه‌ن���دی‌‌ ده‌زگای‌‌به‌وه‌زاره‌ت���ی‌‌پاندانانی‌‌عێراق‌رایگه‌یاند‌ژماره‌ی‌‌دانیش���توانی‌‌پارێ���زگای‌‌هه‌ولێر‌هه‌روه‌ه���ا‌ كه‌س���ه‌،‌ ‌)1.749.915(پارێ���زگای‌‌س���لێمانی‌‌)1.931.561(‌و‌‌)1.220.396( دهۆكی���ش‌ پارێ���زگای‌‌كه‌سه‌.‌له‌كاتێكدا‌كۆی‌‌دانیشتوانی‌‌عێراق‌)36.004.552(‌كه‌س���ه‌،‌وات���ا‌رێژه‌ی‌‌دانیش���توانی‌‌هه‌رێمی‌‌كوردستان‌ده‌كاته‌‌

)13.6%(‌كۆی‌‌دانیشتوانی‌‌عێراق.عێ���راق‌ حكومه‌ت���ی‌‌ ئاماره‌ك���ه‌ی‌‌رونیده‌كاته‌وه‌،‌دانیشتوانی‌‌ئه‌و‌ناوچانه‌ی‌‌‌ل���ه‌ڕوی‌‌ئیداریی���ه‌وه‌‌س���ه‌ر‌به‌پارێزگای‌‌نه‌ین���ه‌وان‌كه‌‌بریتی���ن‌له‌ناوه‌ندی‌‌قه‌زای‌‌شێخان‌و‌ناحیه‌ی‌‌زیلكان‌و‌قه‌زای‌‌مه‌خمور‌به‌ته‌واوی‌‌ناحیه‌كانیه‌وه‌‌و‌ناحیه‌ی‌‌فایده‌ی‌‌س���ه‌ر‌به‌قه‌زای‌‌س���مێل‌نه‌خراونه‌ته‌‌سه‌ر‌ژماره‌ی‌‌دانیش���توانی‌‌هه‌رێم،‌ئه‌گه‌ر‌بێتو‌ژم���اره‌ی‌‌دانیش���توانی‌‌ئ���ه‌و‌ناوچانه‌ش‌بخرێنه‌‌س���ه‌ر‌هه‌رێمی‌‌كوردستان،‌ئه‌وا‌ژم���اره‌ی‌‌دانیش���توانی‌‌هه‌رێ���م‌ده‌بێته‌‌)5.209.344(‌ك���ه‌س،‌به‌مه‌ش‌رێژه‌ی‌‌

كورد‌ده‌گاته‌‌)14.5%(‌كۆی‌‌دانیشتوانی‌‌عێراق.

له‌ب���اره‌ی‌‌ئ���ه‌و‌ژماران���ه‌ی‌‌وه‌زاره‌تی‌‌پاندانان���ه‌وه‌،‌ئه‌ندام���ی‌‌لیژنه‌ی‌‌هه‌رێم‌و‌عێ���راق‌ پارله‌مان���ی‌‌ ل���ه‌‌ پارێ���زگاكان‌پارله‌مانت���ار‌مه‌هدی‌‌حاج���ی‌،‌رایگه‌یاند‌ئاماره‌كان���ی‌‌حكومه‌تی‌‌عێ���راق‌له‌باره‌ی‌‌ژماره‌ی‌‌دانیش���توانه‌وه‌‌"ورد‌نیه‌،‌چونكه‌‌ته‌نها‌پشتی‌‌به‌زانیاری‌‌خه‌ماڵندن‌به‌ستوه‌‌به‌بێ‌‌ئه‌نجامدانی‌‌س���ه‌رژمێرییه‌كی‌‌نوێی‌‌

دانیشتوان".دوای‌‌دروس���تكردنی‌‌ده‌وڵه‌ت���ی‌‌عێراق‌له‌سااڵنی‌‌بیس���ته‌كانی‌‌سه‌ده‌ی‌‌پێشودا،‌بڕیاردرا‌هه‌ر‌ده‌‌ساڵ‌جارێك‌سه‌رژمێری‌‌دانیش���توان‌ئه‌نجام‌بدرێ���ت،‌ئه‌وه‌‌بوو‌پرۆس���ه‌ی‌‌ یه‌كه‌م‌ )1927(دا‌ له‌س���اڵی‌‌س���ه‌رژمێری‌‌ئه‌نجامدرا،‌به‌دوای‌‌ئه‌وه‌شدا‌تا‌س���اڵی‌‌)1987(‌پرۆس���ه‌كه‌‌له‌كاتی‌‌خۆی���دا‌ئه‌نجامدرا،‌ژماره‌ی‌‌دانیش���توان‌له‌و‌ساڵه‌دا‌)16(‌ملیۆن‌و‌)335(‌هه‌زار‌كه‌س‌بو.‌به‌اڵم‌له‌و‌ساڵه‌‌به‌دواوه‌‌تائێستا‌هیچ‌پرۆسه‌یه‌كی‌‌سه‌رتاسه‌ری‌‌سه‌رژمێری‌‌

دانیشتوان‌ئه‌نجام‌نه‌دراوه‌.س���اڵی‌‌)1997(‌حكومه‌ت���ی‌‌ئه‌وكاتی‌‌عێراق‌به‌ده‌ر‌له‌سێ‌‌پارێزگاكه‌ی‌‌هه‌رێمی‌‌

كوردس���تان،‌س���ه‌رژمێری‌‌دانیش���توانی‌‌ئه‌نجامداو‌ژماره‌ی‌‌دانیش���توانی‌‌به‌)19(‌ملیۆن‌و‌)184(‌ه���ه‌زار‌كه‌س‌خه‌ماڵند.‌س���اڵی‌‌)2003(‌كۆتایی‌‌به‌رژێمی‌‌به‌عس‌هات‌و‌حكومه‌تێكی‌‌نوێ‌‌پێكهات،‌به‌پێی‌‌خولی‌‌سه‌رژمێری‌‌ده‌بوو‌له‌ساڵی‌‌)2007(دا‌پرۆسه‌كه‌‌ئه‌نجام‌بدرایه‌،‌به‌اڵم‌به‌هۆی‌‌خراپی‌‌باری‌‌ئه‌منیه‌وه‌‌بۆ‌ساڵی‌‌)2009(‌و‌دواتر‌ب���ۆ‌)2010(‌دواخرا،‌به‌اڵم‌به‌هۆی‌‌ناكۆكی‌‌الیه‌نه‌‌سیاس���یه‌كانه‌وه‌‌تائێستا‌

ئه‌و‌پرۆسه‌یه‌‌ئه‌نجام‌نه‌دراوه‌.حاج���ی‌‌باس‌ل���ه‌وه‌ده‌كات‌ئاماره‌كه‌ی‌‌سیاس���ی‌‌ مه‌رامی‌‌ پاندانان‌ وه‌زاره‌ت���ی‌‌له‌ئێستادا‌كه‌‌ به‌تایبه‌تی‌‌ له‌پش���ته‌وه‌یه‌،‌عێراق‌به‌ره‌و‌هه‌ڵبژاردن‌ده‌چێت‌و‌ژماره‌ی‌‌كورسیه‌كانی‌‌پارله‌مانیش‌له‌سه‌ر‌بنه‌مای‌‌ژماره‌ی‌‌دانیشتوان‌دیاری‌‌ده‌كرێت.‌بۆیه‌‌ئاماری‌‌ به‌پێویس���تی‌‌ده‌زانێت‌حكومه‌ت‌وردو‌دروس���ت‌ئه‌نج���ام‌بدات‌و‌پش���ت‌

به‌رێژه‌ی‌‌له‌دایكبون‌و‌مردن‌ببه‌ستێت.له‌س���ه‌رجه‌م‌هه‌ڵبژاردنه‌كان���ی‌‌عێراقدا‌به‌هۆی‌‌ئه‌نجام‌نه‌دانی‌‌س���ه‌رژمێرییه‌وه‌،‌پش���ت‌به‌داتاكانی‌‌وه‌زاره‌ت���ی‌‌بازرگانی‌‌و‌ئه‌مه‌‌ ده‌به‌س���ترێت.‌ خ���ۆراك‌ فۆرم���ی‌‌جگه‌ل���ه‌وه‌ی‌‌قۆناغ���ی‌‌دوه‌م���ی‌‌مادده‌ی‌‌

)140(‌كه‌‌ده‌بو‌تا‌كۆتایی‌‌ساڵی‌‌)2007(‌له‌ئه‌نجامدانی‌‌ بریتی���ه‌‌ جێبه‌جێ‌‌بكرایه‌،‌سه‌رژمێری‌‌دانیش���توان،‌كه‌چی‌‌تائێستا‌

سه‌رژمێری‌‌نه‌كراوه‌.له‌الیه‌ن‌خۆی���ه‌وه‌‌وه‌زاره‌تی‌‌پاندانان‌گومانكردن‌له‌ئاماره‌كانی‌‌له‌باره‌ی‌‌ژماره‌ی‌‌دانیشتوانه‌وه‌‌ره‌تده‌كاته‌وه‌و‌رایده‌گه‌یه‌نن‌رێژه‌ی‌‌دانیشتوانی‌‌هه‌رێم‌ناگاته‌‌)%14(‌دانیشتوانی‌‌عێراق.‌له‌وباره‌یه‌وه‌‌وه‌زاره‌تی‌‌گومانكردن‌ له‌به‌یاننامه‌یه‌ك���دا‌ پاندانان‌له‌زانیارییه‌كانیان‌به‌‌"ناواقیعی‌"‌ناوده‌بات‌و‌رێژه‌ی‌‌ ك���ه‌‌ ده‌ڵێ���ت‌"جه‌ختده‌كه‌ینه‌وه‌‌دانیش���توانی‌‌هه‌رێ���م‌)13.6%(‌تێپه‌ڕ‌ناكات‌و‌گه‌ش���ه‌ی‌‌س���ااڵنه‌ی‌‌دانیشتوانی‌‌عێ���راق‌له‌نێوان‌)850(‌ه���ه‌زار‌بۆ‌یه‌ك‌

ملیۆن‌كه‌سه‌".وه‌زاره‌تی‌‌پاندانان‌له‌به‌شێكی‌‌دیكه‌ی‌‌به‌یاننامه‌كه‌دا،‌رایده‌گه‌یه‌نن‌له‌روپێوكردنی‌‌ژم���اره‌ی‌‌دانیشتوانداپش���تیان‌به‌بنه‌ماو‌س���تاندارده‌‌باوه‌كان‌به‌س���توه‌و‌ره‌چاوی‌‌گه‌ش���ه‌كردنیان‌ كۆچ‌و‌ م���ردن‌و‌ ژماره‌ی‌‌له‌ساڵێكدا‌كردوه‌.‌هه‌روه‌ها‌ژماره‌كانیشیان‌له‌گه‌ڵ‌داتاكانی‌‌وه‌زاره‌تی‌‌ته‌ندروس���تی‌‌و‌

بازرگانی‌‌به‌راورد‌كردوه‌.

ئه‌بوبه‌كر‌به‌غدادی‌له‌سامه‌ڕا‌له‌دایكبو،‌له‌فه‌لوجه‌‌ده‌ستیكرد‌به‌كارك���ردن،‌له‌دیال���ه‌‌ب���وه‌‌پێش���نوێژ‌له‌مزگه‌وتێكدا،‌له‌وێشه‌وه‌‌بۆ‌سه‌ركردایه‌تی‌‌گه‌وره‌ترین‌رێكخراوی‌‌چه‌كداری‌‌له‌عێراقدا،‌چیرۆكی‌‌ژیانی‌‌ئ���ه‌و‌پیاوه‌یه‌‌كه‌‌عێراقی‌‌غه‌رقی‌‌شه‌ڕو‌پێكدادانی‌‌چه‌كداری‌‌كردوه‌:‌

ئه‌بوبه‌كر‌به‌غدادی‌.به‌پێ���ی‌‌راگه‌یه‌نراوه‌كان���ی‌‌وه‌زاره‌ت���ی‌‌ناوخۆی‌‌عێراق،‌به‌غ���دادی‌‌ناوی‌‌ته‌واوی‌‌ئیبراهی���م‌ع���ه‌واد‌ئیبراهی���م‌بوبه‌درییه‌‌و‌ب���ه‌‌"ئه‌بو‌ س���اڵی‌‌)1971(‌له‌دایكبوه‌،‌عه‌واد"‌و‌"ئه‌بو‌دوعا"‌ناوده‌برێت،‌ئه‌بوبه‌كر‌نازناوێكی‌‌وه‌همیه‌‌و‌وه‌كو‌رێكارێكی‌‌ئه‌منی‌‌بۆ‌پاراستنی‌‌خۆی‌‌به‌كاریده‌هێنێت،‌چونكه‌‌له‌ئه‌نجومه‌ن���ی‌‌س���ه‌ركردایه‌تی‌‌رێكخراوی‌‌ده‌وڵه‌تی‌‌ئیس���امی‌‌له‌عێراق‌نابێت‌هیچ‌كه‌س���ێك‌به‌ناو‌یان‌نازناوی‌‌راسته‌قینه‌ی‌‌نازناوی‌‌ خۆی���ه‌وه‌‌كارب���كات.‌هه‌رچ���ی‌‌نازناوێك���ی‌‌حه‌ره‌كیه‌،‌ به‌غدایش���ه‌‌ئه‌وه‌‌چونكه‌‌ناوبراو‌خه‌ڵكی‌‌به‌غدا‌نیه‌،‌به‌ڵكو‌سه‌ر‌به‌عه‌ش���یره‌تی‌‌بوبه‌درییه‌‌كه‌‌لقێكه‌‌

له‌هۆزی‌‌ئه‌لبو‌عه‌باس‌له‌سامه‌ڕا.س���ااڵنێكی‌‌ ده‌كرێ���ت‌ ل���ه‌وه‌‌ ب���اس‌زۆر‌س���ه‌رقاڵی‌‌جوتی���اری‌‌بوه‌،‌س���اڵی‌‌)2005(‌له‌الی���ه‌ن‌هێزه‌كان���ی‌‌ئه‌مریكاوه‌‌بۆكا‌ زیندانی‌‌ ره‌وانه‌ی‌‌ ده‌ستگیرده‌كرێت‌و‌ده‌كرێت،‌به‌پێی‌‌هه‌ندێك‌سه‌رچاوه‌‌لێره‌وه‌‌ئاشنابوه‌،‌ به‌رپرس���ی‌‌قاعیده‌‌ به‌چه‌ندین‌به‌اڵم‌هه‌ندێك‌س���ه‌رچاوه‌ی‌‌دیكه‌‌ده‌ڵێن‌هه‌ر‌له‌س���ه‌رده‌می‌‌رژێمی‌‌به‌عسه‌وه‌‌بیری‌‌

توندڕه‌وی‌‌له‌هزریدا‌چه‌كه‌ره‌ی‌‌كردوه‌.وه‌زاره‌تی‌‌ به‌ڵگه‌نامه‌یه‌ك���ی‌‌ به‌گوێره‌ی‌‌به‌رگری‌‌ئه‌مریكا‌كه‌‌مێژوه‌كه‌ی‌‌بۆ‌ساڵی‌‌)2005(‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌،‌به‌غدادی‌‌به‌به‌رپرسی‌‌چه‌كداره‌كان���ی‌‌قاعی���ده‌‌له‌ناوچه‌ی‌‌قائیم‌له‌‌بیابان���ی‌‌رۆژئاوای‌‌عێ���راق‌ناوده‌بات،‌كه‌چی‌‌له‌س���اڵی‌‌)2009(‌له‌زیندان‌ئازاد‌ده‌كرێت.‌له‌‌)2011/10/4(‌ئه‌مریكا‌وه‌كو‌تیرۆریستێكی‌‌جیهانی‌‌ناساندی‌‌و‌بڕی‌‌ده‌‌ملیۆن‌دۆالری‌‌ته‌رخانكرد‌وه‌كو‌پاداشت‌بۆ‌هه‌ر‌كه‌سێك‌كه‌‌زانیاری‌‌له‌باره‌ی‌‌به‌غدادی‌‌ب���دات‌و‌ببێته‌‌هۆی‌‌ده‌س���تگیركردنی‌‌یان‌

كوشتنی‌.رۆژنامه‌ی‌‌ده‌یل���ی‌‌ته‌له‌گرافی‌‌به‌ریتانی‌‌له‌راپۆرتێكدا‌باس‌ل���ه‌وه‌ده‌كات‌به‌غدادی‌‌كه‌س���ێكه‌‌به‌هێمن���ی‌‌ده‌دوێ‌‌و‌حه‌زی‌‌به‌‌ده‌ركه‌وت���ن‌ل���ه‌‌راگه‌یاندن‌نیی���ه‌‌و‌ته‌نها‌به‌ده‌موچ���او‌پۆش���راوی‌‌ده‌رده‌كه‌وێ���ت،‌به‌شداری‌‌ نزیكه‌كانیشی‌‌ كه‌س���ه‌‌ به‌وته‌ی‌‌له‌هێڵی‌‌پێش���ه‌وه‌ی‌‌هێرش���ه‌كان‌ده‌كات‌و‌ش���اره‌زاییه‌كی‌‌باشی‌‌له‌ش���ێوه‌‌زاره‌كانی‌‌

عێراقدا‌هه‌یه‌.ناوبراو،‌ماوه‌یه‌ك‌له‌فه‌لوجه‌‌س���ه‌رقاڵی‌‌له‌یه‌كێ���ك‌ پاش���ان‌ ب���وه‌و‌ كارك���ردن‌له‌مزگه‌وته‌كانی‌‌دیاله‌‌بوه‌ته‌‌پێشنوێژ.‌له‌‌رۆژی‌‌)2010/4/9(‌له‌‌ئاكامی‌‌بۆردومانێكی‌‌فڕۆكه‌كانی‌‌ئه‌مریكا‌له‌ناوچه‌ی‌‌سه‌رساری‌‌پارێزگای‌‌سه‌اڵحه‌دین‌سه‌رۆكی‌‌رێكخراوی‌‌قاعیده‌‌له‌‌عێ���راق‌ئه‌بو‌عومه‌ر‌به‌غدادی‌‌و‌موهاجی���ر‌ ئه‌بوحه‌م���زه‌ی‌‌ جێگره‌ك���ه‌ی‌‌"به‌‌ره‌گ���ه‌ز‌میس���رییه‌و‌ناوی‌‌ت���ه‌واوی‌‌به‌ده‌ویی���ه‌و‌ عیزه‌دی���ن‌ عه‌بدولمونعی���م‌نازن���اوی‌‌ئه‌ب���و‌ئه‌یوب‌و‌ئه‌بو‌حه‌فس���ی‌‌هه‌بوه‌"‌ك���وژران،‌دواتری���ش‌قاعیده‌‌له‌‌ئه‌میری‌‌ ئه‌بوبه‌كری‌‌وه‌كو‌ ‌)2010/5/16(

رێكخراوه‌كه‌‌دیاریكرد.به‌غدادی‌‌به‌به‌رپرسی‌‌یه‌كه‌می‌‌سه‌رجه‌م‌كرده‌‌سه‌ربازییه‌كانی‌‌رێكخراوی‌‌ده‌وڵه‌تی‌‌"باڵ���ی‌‌رێكخراوی‌‌ له‌عێ���راق‌ ئیس���امی‌‌قاعیده‌‌له‌عێ���راق"‌داده‌نرێ���ت،‌ته‌نانه‌ت‌ئاراس���ته‌كارو‌ له‌وه‌ده‌كرێت‌خۆی‌‌ ب���اس‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌ژماره‌یه‌ك‌كرده‌وه‌و‌په‌الماری‌‌چه‌ك���داری‌‌بوه‌.‌هه‌رچه‌نده‌‌به‌رپرس���انی‌‌عێ���راق‌ل���ه‌‌)2012/12/2(‌رایانگه‌یان���د‌به‌غدادی‌‌ده‌س���تگیر‌بكه‌ن،‌ توانیویان���ه‌‌به‌اڵم‌رێكخراوه‌ك���ه‌ی‌‌دواتر‌ئه‌و‌هه‌واڵه‌ی‌‌

ره‌تكرده‌وه‌.راپۆرت���ه‌‌رۆژنامه‌وانی���ه‌كان‌له‌ب���اره‌ی‌‌ده‌وڵه‌ت���ی‌‌ رێكخراوه‌ی���ی‌‌ په‌یك���ه‌ره‌ی‌‌ئیس���امیه‌وه‌،‌ئاماژه‌‌به‌وه‌ده‌كه‌ن‌له‌دوای‌‌ئه‌نجومه‌ن���ی‌‌ رێكخراوه‌ك���ه‌‌ س���ه‌رۆكی‌‌س���ه‌ركردایه‌تی‌‌دێ���ت‌كه‌‌له‌‌هه‌ش���ت‌بۆ‌)13(‌كه‌س‌پێكدێت‌و‌‌هه‌مویان‌عێراقین،‌چونكه‌‌متمانه‌‌به‌كه‌س���ی‌‌تر‌ناكه‌ن‌و‌هیچ‌ره‌گه‌زنامه‌یه‌كی‌‌دیك���ه‌‌قبوڵ‌ناكه‌ن.‌ئه‌و‌ئه‌نجومه‌ن���ه‌ش‌له‌الیه‌ن‌س���ێ‌‌كه‌س���ه‌وه‌‌له‌سه‌رده‌می‌‌ كه‌‌ ده‌كرێت،‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌‌به‌عسدا‌له‌ناو‌س���وپای‌‌عێراقیدا‌ئه‌فسه‌ر‌

بون.‌هه‌ندێك‌س���ه‌رچاوه‌‌ده‌ڵێن‌س���ه‌رۆكی‌‌فیعلی‌‌رێكخراوه‌كه‌‌كه‌سێكه‌‌به‌ناوی‌‌حاجی‌‌به‌كر‌كه‌‌له‌سه‌رده‌می‌‌رژێمی‌‌به‌عسدا‌پله‌ی‌‌عه‌قی���دی‌‌له‌ناو‌س���وپای‌‌عێراقدا‌هه‌بوه‌و‌ئه‌بوبه‌كر‌به‌غدادی‌‌ته‌نها‌سه‌رۆكی‌‌شكڵی‌‌

رێكخراوه‌كه‌یه‌.

7 )413(‌سێشه‌ممه‌‌2014/1/28 عێراق

پرۆفایل

تائێستا‌بڕیاری‌‌به‌پارێزگاكردنی‌‌قه‌زاكان‌نه‌گه‌یشتوه‌ته‌‌پارله‌مان

پالندانان:‌كورد‌)13.6%(‌دانیشتوانی‌‌عێراقه‌پارله‌مانتارێكی‌‌كورد:‌ئه‌و‌ئاماره‌‌ورد‌نیه‌و‌بۆ‌مه‌رامی‌‌سیاسی‌‌به‌كارده‌هێنرێت

تا‌ئێستا‌رێژه‌ی‌کورد‌له‌عێراقدا‌به‌وردی‌دیارنیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فۆتۆ:‌رێبه‌ر‌نه‌جم

ئاماره‌كه‌ی‌‌وه‌زاره‌تی‌‌پاندانان‌مه‌رامی‌‌

سیاسی‌‌له‌پشته‌وه‌یه‌‌به‌تایبه‌تی‌‌له‌ئێستادا‌كه‌‌عێراق‌به‌ره‌و‌هه‌ڵبژاردن‌

ده‌چێت‌و‌ژماره‌ی‌‌كورسیه‌كانی‌‌پارله‌مانیش‌له‌سه‌ر‌بنه‌مای‌‌ژماره‌ی‌‌

دانیشتوان‌دیاری‌‌ده‌كرێت

به‌هۆی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌پارێزگاكانی‌‌سه‌اڵحه‌دین‌و‌نه‌ینه‌واو‌ئه‌نبار‌قبوڵی‌‌ناكه‌ن‌كه‌‌قه‌زاكانی‌‌خورماتوو‌ته‌له‌عفه‌رو‌

ده‌شتی‌‌نه‌ینه‌واو‌فه‌لوجه‌‌بكرێنه‌‌پارێزگا،‌كێشه‌‌له‌نێوان‌ئه‌و‌قه‌زایانه‌و‌ئیداره‌ی‌‌پارێزگاكاندا‌

روده‌دات

Page 8: ژماره 413

ئا: شاهۆ ئه حمه د

ئه ندامێكی ئه نجومه نی نوێنه رانی عێراق پێیوایه ، په سه ندكردنی )یاسای نه وت و

گاز( له به رژه وه ندی كورد نییه ، بۆیه ده ڵێت "ئه گه ر هاتو كوردو حكومه تی ناوه ند گه یشتنه رێكه وتنێك، ده بێت

ده ستكاری ئه و یاسایه بكرێت" ئه ندامێكی په رله مانی كوردستانیش

ده ڵێت "كێشه كانی نێوان هه رێم و به غدا ته نیا به په سه ندكردنی یاسای نه وت و گاز چاره سه ر ناكرێت". ئابوریناسێك پێیوایه

ئه گه ر یاسای نه وت و گاز جێبه جێ بكرێت، ئه وا زۆرێك له كێشه كانی نێوان

هه رێم و به غدا چاره سه ر ده بێت.

ئه ندام����ی ئه نجومه نی نوێنه رانی عێراق ئوسامه جه میل بۆ ئاوێنه ئه وه ده خاته رو كه الیه نه كان كۆكنین له س����ه ر یاس����ای نه وت و گاز، چونكه له ده س����توردا ماده ی )111، 112، 115( هه یه ئه و س����ێ ماده به جۆرێ����ك لێكدانه وه ی ب����ۆ ده كرێت كه له به رژه وه ن����دی هه رێمه كانه ، نه ك زیاتر له به رژه وه ندی حكومه تی عێراق و ئه و وتی "له ماوه ی رابردوش ده وڵه تی یاسا و كورد كێشه ی زۆریان له سه ر ئه و یاسایه هه بوه

زیاتر ئه وان له سه ری كۆك نه بون".ناوب����راو ئاماژه ی ب����ه وه ش ده كات كه له ئێس����تادا ئه نجومه نی وه زی����ران عێراق ده یهه وێت هه م����و نه وتی عێراق كۆنتڕۆڵ ب����كات و خ����ۆی چۆنی بوێت ب����ه و جۆره

مامه ڵ����ه ی له گه ڵ بكات "ب����ه و جۆره ش هه رێم����ه كان و پارێزگاكان پێی رازی نین، هه ربۆیه ئه وانه وای كردوه تا ئێستا ئه و

یاسایه په سه ند نه كراوه ".كوردس����تانیش په رله مانی ئه ندامێكی نێ����وان كێش����ه كانی رایده گه یه نێ����ت هه رێ����م و به غ����دا ته نی����ا له و یاس����ایه دا په رله مان����ی ئه ندام����ی كۆنابێت����ه وه ، یه كگرت����و له فراكس����یۆنی كوردس����تان د.ش����ێركۆ جه وده ت ل����ه و بڕوایه دایه كه "تائێس����تا خه ڵكی كوردستانی ئاگاداری ورده كاریه كانی یاس����ای نه وت و گاز نیه ، تاكو ئێم����ه لێكدانه وه ی بۆ بكه ین، به اڵم ناكرێ����ت هه مو كێش����ه كان له و یاس����ادا كۆبكرێته وه " به ڵك����و وه ك ئه و جه ختی له س����ه ر ده كاته وه چه ندین كێش����ه ی تر هه ن له گه ڵ به غدا، له وانه "داهاتی نه وت یه كالنه كراوه ته وه مه سه له ی ئێس����تا كه داهاته كان����ی كێش����ه ی گومرگ����ه كان و تری عێ����راق، جگ����ه له وه ش كێش����ه ی به دواداچون و هه ڵس����ه نگاندنی سیسته می بودجه ك����ه به مانای ئه وه ی كێ چاودێریی بودجه ی هه رێمی كوردستان ده كات و كێ

چاودێریی بودجه ی عێراق ده كات".ناوب����راو هێما ب����ه وه ش ده كات به غدا وای له هه رێمی كوردستان كردوه ، ئه گه ر ته نیا بۆ مانگێ����ك بودجه ی ببڕێت، ئه وا كێشه یه كی توش����ی كوردستان هه رێمی گه وره ده بێت����ه وه "به جۆرێك كه دواجار ده بێت چاوی له ده ستی حكومه تی عێراق بێت، ئه وه جگ����ه له وه ی ئێمه له هه رێمی

كوردس����تان به رنامه و پالنێكی وامان نیه به ره و به رهه مهێنان و به ره و سیسته مێكی ئابوری كه چیتر پشت به به غدا نه به ستین ی����ان النیكه م كاتێ����ك حكومه تی ناوه ند هه ڕه شه ی كه مكردنی بودجه ده كات ئێمه

بتوانین له سه ر پێی خۆمان بوه ستین".له به رامبه ر ئه و بۆچونانه دا ئابوریناسێك پێیوایه ئه گه ر یاسای نه وت و گاز جێبه جێ بكرێت ئه وا زۆرێك له كێش����ه كانی نێوان

هه رێم و به غدا چاره سه ر ده بێت.ئابوریناس خالید حه یده ر له لێدوانێكی بۆ ئاوێنه س����ه باره ت به یاس����ای نه وت و گاز له ئه نجومه ن����ی نوێنه ران����ی عێ����راق وتی "بون����ی هه ر یاس����ایه ك گرینگه بۆ رێكخس����تنی بواری نه وت، چونكه ده بێت به یاسایه ك ئه و بواره رێكبخرێت هه روه ها نه وت و گازیش سه ره كیترین بواری ژیانی مرۆڤه بۆی����ه ئه و یاس����ایه ده بێته هۆی رێكخستنی په یوه ندیه كانی نێوان هه رێمی

كوردستان و به غدا".ناوبراو ئام����اژه ب����ه وه ده كات به پێی ئه و یاس����ایه مافی هه م����و هه رێمه كان و پارێزگاكان پارێ����زراو ده بن به و جۆره ش "چیتر به غدا ناتوانێت هه ڕه ش����ه ی بڕینی بودجه كه مكردن����ه وه ی یاخ����ود بودجه بكات، چونك����ه ئه و كاته به پێی یاس����ا

رێكخراوه ده سه اڵتی ئه وه ی نابێت". ئه ندامه ك����ه ی په رله مانی كوردس����تان ب����ه وه ش ده كات یه كێ����ك له و ئام����اژه خااڵنه ی ده وڵه تی یاس����ا له گه ڵی كۆكن نیه ، ئه وه یه "بڕگه یه ك هه یه له یاس����اكه

كه ده سه اڵت ده دات به هه رێمی كوردستان ك����ه مامه ڵ����ه ك����ردن له گه ڵ دۆس����یه ی نه وت و داهاتی نه وت و فرۆش����تی نه وت و بازاڕ په یداكردن بۆ ن����ه وت هه مو ئه وانه له ن����او هه رێمی كوردس����تان بكرێت، كه المه ركه زیی له گه ڵ سیس����ته می ئه وه ش ده گونجێ����ت، ب����ه اڵم به غ����دا ده یهه وێت له رێ����گای كۆمپانیای س����ۆمۆوه مامه ڵه له گه ڵ نه وتی هه رێمی كوردستان بكات و هه م����و پش����كنین و به رهه مهێنانی نه وت ده س����ه اڵتی له ژێر ن����ه وت و په یداكردنی ئه ودا بێت، بۆیه ئه وان جه خت له س����ه ر سیس����ته می مه رك����ه زی ده كاته وه له گه ڵ ئه وه شدا هه رێمی كوردستانیش تا ئێستا نه یتوانیوه سیسته مێكی ئابوری هاوبه ش له گه ڵ به غدا بدۆزێت����ه وه تاكو مامه ڵه ی

له گه ڵ بكات .ئه ندامه ك����ه ی ئه نجومه ن����ی نوێنه رانی عێراقیش پێیوایه ئه و یاس����ایه )یاسای ن����ه وت و گاز( له به رژه وه ن����دی كورد نیه ، "به اڵم ئه گه ر هاتو كورد حكومه تی عێراق بگه نه رێكه وتن ده كرێت ده س����تكاری ئه و

یاسا بكرێت و ئه وجا په سه ند بكرێت".پسپۆڕه كه ی ئابوریش پێیوایه ده وڵه تی یاس����ا ته نیا له پێناوی به رژه وه ندیه كانی خۆی له س����ه ر ئه و یاس����ایه ك����ۆك نیه ، به اڵم ك����ورد له به ر ئ����ه وه ی زۆرینه نیه ، "بۆیه پێویس����ته هه وڵبدات له گه ڵ كوتله ده وڵه تی به تایبه تی عێراق سیاسیه كانی یاس����ا بگه ن����ه رێكه وتن بۆ ئ����ه وه ی ئه و

یاسایه په سه ند بكرێت".

ئا: ئاسۆ سه راوی

"سیاسه ت ته داخولی پرۆژه ی شه قامی 100مه تریه كه شی كردوه " لێپرسراوی ناوه ندی نه خشه دانان له شاره وانی سلێمانی ئازاد رسوڵ

وه ها ده ڵێت.

ئه ندامێك���ی بااڵی لقی س���لێمانی یه كێتی به ڵێن���ده ران، له و بڕوایه دایه 100مه ت���ری ش���ه قامی پ���ڕۆژه ی سلێمانی ، وه ك پڕۆژه ی نه خۆشخانه به س���ه ردێت و قه ره وێڵه ییه كه ی 400به ماوه یه كی زۆر ته واو ده بێت "به دوو ئه وه نده ی ئه و ماوه یه ی بۆی دانراوه نابێ���ت". سه رپه رش���تیاری ت���ه واو پڕۆژه كه ش له ش���اره وانی س���لێمانی جه خت له وه ده كاته وه ، كه پڕۆژه كه

له كاتی خۆیدا ته واو ده بێت.پرۆژه ی دروس���تكردنی ش���ه قامی 100مه تری سلێمانی ، ماوه یه كی زۆره ده كرێت، له جێبه جێكردن���ی ب���اس له م به رپرسانی ش���اره وانی به وته ی كاركردنه كه ی گرێبه ستی هه فته یه دا واژۆ ده كرێت، به پێی گرێبه سته كه ش ده بێت 15رۆژ دوای گرێبه سته كه كار له پڕۆژه كه دا ده س���ت پێبكات.كه بۆ

كۆمپانیایه كی توركی ده رچوه .

ئه و هۆكارانه چین كه پڕۆژه كه دواده خه ن؟

كیلۆمه تره ، پڕۆژه كه 146 ته واوی به اڵم له به ر نه بونی پاره ی پێویس���ت وه ك قۆناغی یه كه م ته نها 31كلیۆمه تر و نیوی ده چێته بواری جێبه جێكردنه وه ، بڕیاریش���ه له ماوه ی )ه���ه زار و 100( به اڵم ته واوبكرێت، پرۆژه ك���ه رۆژدا به پێ���ی لێكدانه وه كانی ناجی ش���ێخ عیزه دین ئه ندامی ده سته ی كارگێڕیی لقی س���لێمانی یه كێتی به ڵێنده رانی كوردس���تان، "هه رگیز ئه و به ش���ه ی پڕۆژه كه به و م���اوه ی بۆ دیاریكراوه ت���ه واو نابێ���ت"، بۆ ئه مه ش پش���ت به چه ند به ڵگه یه ك ده به س���تێ و ئه وه ده خاته ڕو كه بۆ ئه و به شه ی پڕۆژه كه ، هه ڵسه نگاندنی ده رخس���ته ی به پێی پێش���وه ختی خودی حكومه ت، 586 ملی���ار دیناری بۆ دان���راوه ، به اڵم بۆ كۆمپانی���ای جێبه جێكار به 469ملیار دینار ده رچ���وه "واته به نزیكه ی %20 له خواری هه ڵسه نگاندنی حكومه ته وه پرۆژه ك���ه بۆ ئه و كۆمپانی���ا توركیه

ده رچوه ". به ده ر له وه باس له وه ش ده كات، كه یه كێك له پێداویسته هه ر پرۆژه كه كاركردنی س���ه ره كیه كانی )س���وته مه نی گاز(ه ب���ۆ كاركردنی به پێ���ی ب���ه اڵم )مه كائین���ه كان(، بڕیارێك���ی حكوم���ه ت لیترێ���ك گاز ل���ه 410 دین���اره وه ، به فه رمی نرخی به رزبۆته وه ب���ۆ نزیكه ی 800 دینار، "ئه مه ش خه رجیه ك���ی زیاتر ده خاته س���ه ر كۆمپانیای جێبه جێ���كار، كه ره نگه ببێته هۆی شكستی پڕۆژه كه ، ه���ه ر پرۆژه یه كیش س���ه ره تا كه وت

هه ڵسانه وه ی قورس ده بێت".

"باشتر بوو پڕۆژه كه بدرایه چه ند به ڵێنده رێكی ناوخۆیی "

ئ���ه و ئه ندام���ه بااڵی���ه ی یه كێتی به ڵێنده ران���ی كوردس���تان جه خ���ت ل���ه وه ش ده كاته وه ك���ه ئه گه ر ئه و به ش���ه ی پرۆژه كه دابه ش بكرایه بۆ

نزیكه ی 10به ش و بدرایه 10 كۆمپانیای ناوخۆیی و ئه وان جێبه جێیان بكردایه ، ئه وا وه ك ئ���ه و ده ڵێت "پرۆژه كه ش زوت���ر ت���ه واو ده ب���وو، به ڵێن���ده ر و پاره یه له و ناوخۆیش ده س���تیكاری سودمه ند ده بوون و پاره كه نه ده درایه ده ره وه بچێته بیانی و كۆمپانیایه كی

هه رێم".

پڕۆژه كه له كاتی دیاریكراودا ته واو ده بێت

ئه و بۆچونه كان���ی به پێچه وان���ه ی به ڵێن���ده ره ، به ڕێوه ب���ه ری ناوه ندی نه خشه دانان له ش���اره وانی سلێمانی ، ئ���ازاد ره س���وڵ ك���ه له ش���اره وانی س���لێمانی سه رپه رش���تی پڕۆژه ك���ه ل���ه وه ده كاته وه ، ده كات، جه خ���ت به پێ���ی به دواداچونه كانی ئه وان ئه و پرۆژه یه له و ماوه ی ب���ۆ دیاریكراوه ت���ه واو ده بێ���ت، ئه و ده ڵێ���ت "هیچ

پڕۆژه یه كیش بێ كه م وكوڕیی و گرفت نابێت، ب���ه اڵم له و ماوه ی دیاریكراوه پرۆژه ك���ه ت���ه واو ده بێ���ت، هه ت���ا كۆمپانیای جێبه جێكار ده ڵێت به 850

رۆژ ته واوی ده كه م".

"ته نها سه یری كه مترین نرخ ناكه ین" ئه و به رپرسه ی شاره وانی سلێمانی ئ���ه وه ش ناش���ارێته وه ك���ه به پێی ده رخسته ی هه ڵس���ه نگاندنی خۆیان 586 ملیار دیناریان بۆ ئه وه به شه ی پرۆژه كه داناوه ، هه روه ها ده ش���ڵێت ده كه ین هه ڵسه نگاندن كاتێك "ئێمه ب���ۆ ئ���ه وه ی پرۆژه ك���ه بده ین���ه چ كۆمپانیایه ك، ته نها سه یری كه مترین ن���رخ ناكه ین، راس���ته كۆمپانیایه كی تر وتبوی ب���ه 460 ملیار دینار ئه و به شه ی پڕۆژه كه ده كه م، به اڵم دوای هه ڵسه نگاندنی لیژنه كه كه له 9 كه س پێكهاتبوی���ن ئه وه م���ان ره تكرده وه و

دامان���ه دوه م كۆمپانیا ك���ه وتبوی به 469 ملیار دینار ده یكه م، جگه له وه چوین له ئازه ربیجان نمونه ی كاره كانی بینی كۆمپانیایه مان ئه و هاوشێوه ی ئه وجا كاره كه مان پێدا". س���ه باره ت به گرانبونی گاز و كاریگه ری له س���ه ر پرۆژه ك���ه ، ناوب���راو بێئاگایی خۆی له حاڵه تێكی له وش���ێوه یه نیش���اندا و كردن���ه وه ی دوای "ئه گ���ه ر وت���ی ته ن���ده ر گاز گران بوبێ���ت، كه ئێمه ل���ه 2013/11/16 ته نده رمان كردوه ، ئه وا ده كرێ���ت خ���اوه ن كۆمپانیاكه

داوای قه ره بو بكات".

بۆ پڕۆژه كه نه درایه به ڵێنده ری ناوخۆیی ؟

پڕۆژه كه و دابه ش���كردنی له باره ی به ڵێنده رێك���ی به چه ن���د پێدان���ی ناوخۆی���ی ، ئ���ازاد ره س���وڵ ئ���ه وه به كارێكی نه گونجاو ده زانێ "ئێمه ش

ح���ه ز ده كه ین به ڵێن���ده ری ناخۆیی س���ودمه ند بێت، به اڵم كه نه گونجێ ناچاری���ن بیده ین���ه كۆمپانیایه ك���ی بیان���ی ، یه كێك له مه رجه كانیش���مان بۆ ئه و كۆمپانیایه ئه وه یه كه ده بێت له چه ندین الوه ده ست بكات به كاركردن تێیدا تا دوانه كه وێت". له باره ی كاتی ده س���تپێكردنی پڕۆژه ك���ه ش، ئازاد ره س���وڵ هێم���ای به وه دا ك���ه بڕیار بوه ل���ه 15ی مانگی یه كی ئه مس���اڵ گرێبه سته كه واژۆ بكرایه ، به اڵم به هۆی چه ند گرفتێك���ه وه دواكه وت "ئومێد ده كه م له م هه فته یه دا گرێبه س���ته كه بكه ین، بۆ ئه وه ی 15رۆژ دوای ئه وه ، ده س���ت به پڕۆژه كه بكرێت". ناوبراو باس���ی له وه ش كرد كه ئه م پڕۆژه یه تێك���ه اڵوی كاری سیاس���ه ت كراوه ، ته داخولی "به داخه وه سیاسه ت وتی پڕۆژه ی ش���ه قامی 100 مه تریه كه شی

كردوه ".

ئابوری)413( سێشه ممه 2014/1/28 8

"شه‌قامه‌‌100مه‌تریه‌كه‌ی‌‌سلێمانی‌،‌به‌ده‌ردی‌‌‌400قه‌ره‌وێڵه‌ییه‌كه‌‌ده‌چێت"شاره‌وانی‌‌سلێمانی‌:‌سیاسه‌ت‌ته‌داخولی‌‌شه‌قامه‌‌‌‌100مه‌تریه‌كه‌شی‌‌كردوه‌

ئابوریناسێك: ئه گه ر یاساكه په سه ند بكرێت،

زۆرێك له كێشه كان چاره سه ر ده بن

ئایا‌یاسای‌‌)نه‌وت‌و‌گاز(‌كێشه‌كانی‌‌هه‌رێم‌و‌ناوه‌ند‌‌چاره‌سه‌ر‌ده‌كات؟په‌رله‌مانتارێكی‌‌عێراق:‌ته‌نیا‌به‌په‌سه‌ندكردنی‌‌یاساكه‌‌كێشه‌كان‌چاره‌سه‌ر‌نابن

شه قامێکی شاری سلێمانی فۆتۆ: رێبه ر نه جم

پااڵوگه یه کی نه وت له کوردستان فۆتۆ: ئاوێنه

Page 9: ژماره 413

ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

له پاش هه ڵگیرسانی شۆڕش له سوریاو شه ڕی په یه ده و كورده كانی سوریا

له گه ڵ به ره ی نوسه ره و داعش و گروپه ئیسالمییه كان، چه ندین گه نجی كوردستان چونه ته سوریا به مه به ستی

جیهادكردن، په رله مانتارێكیش ده ڵێت "له هه ر شوێنێك حزب و الیه نه ئیسالمییه كان نفوزیان زۆر بێت، له و

شوێنه كاریگه ری زۆرتریان له سه ر خه ڵك و به تایبه ت گه نجان هه بووه و ئاڕاسته یان ده كه ن بۆ شه ڕێك كه

له بنه ڕه تدا شه ڕی ئه وان نییه ".

له باره ی هۆكاری چوونی ئه و گه نجانه بۆ سوریا وته بێژی وه زاره تی ئه وقاف و كاروباری ئایینی مه ریوان نه قشبه ندی له لێدوانێك���دا ب���ۆ ئاوێن���ه رایگه یاند "به ه���ۆی ئ���ه وه ی ده زگا س���یخوڕییه هه رێمییه كان له كوردس���تان به باش���ی كار له سه ر گه نجان ده كه ن، هۆكارێكی دیكه ش به هۆی ته كنه لۆجیاو كرانه وه ی به ڕووی جیهاندا گه نجان كوردس���تان به ئاس���انی ده توانن په یوه ندی له گه ڵ

هه ر الیه كدا ببه ستن".به وته ی سه رۆكی لقی كفری یه كێتی زانایانی ئایینی تاریق هه مه وه ندی چه ند هۆكارێك له پشتی چوونی گه نجانه وه ن بۆ سوریا، وه كو سته می كاربه ده ستانی واڵته عه ره بییه به ناو ئیس���المییه كان، باڵوبونه وه ی سۆزی شۆڕشگێرانه ، ئیتر ئایینی بێت یان نه ته وه یی و نیشتمانی ، په یدابون���ی ده زگاكان���ی راگه یاندن���ی بیس���تراو وبینراوو خوێنراو، هه روه ها پێش���كه وتنی ته كنه لۆژی له بواره كانی په یوه ندیكردن و تۆڕه كۆمه اڵیه تیه كاندا كه جیهانی وه كو دێیه ك پێكردوه و زۆر به ئاسانی گه نجێكی تازه پێگه یشتووی كه م ئه زمون ده توانێ په یوه ندی بكاته

هه ر گروپ و الیه كه وه خۆی بیه وێت.

ئه وقاف وه زاره ت���ی وته بێژه ك���ه ی راگه یاندن راش���یگه یاند كه ناڵه كان���ی به خراپ���ی كار له س���ه ر ئ���ه م بابه ته ده ك���ه ن و زیات���ر س���ه رنجی گه نجان راده كێش���ن، ته نه���ا باس���ی ئه وه نده نه وت براو ملمالنێی حزبه كان ده كه ن، ئه مه ش واده كات گه نجان س���ه رقاڵبن ب���ه وه ی پێیده وترێ���ت تۆ ل���ه و دونیا ئه وه نده حۆریت به هه ش���ت و ده چیته پێده درێت، ئیت���ر ئه و گه نجه نه گوێ به مامۆستا ده دات، نه به لیژنه ی فه تواو

حزبه كانیش.سه رۆكی لقی كفری یه كێتی زانایانی ئایینی ئایینی كوردستان و مامۆستای تاریق هه مه وه ندی له وباره یه وه بۆ ئاوێنه وتی "به ناوی خوای گه وره ، ئه م دۆخه ناته ندروس���ت و له ڕوانگه ی ئاینییشه وه به نادروس���تی ده بینین، چونكه دۆخی سوریا وه كو كوره یه كی ئاگرین وایه كه جیهانی و هه واڵگری ده زگای چه نده ها ئیقلیمی گڕیان تێب���ه رداوه و گه نجانی خ���اوه ن س���ۆزی ئاینی و نیش���تمانی

ده كه نه سوته مه نیه كه ی ". له ب���اره ی جیهادكردنه وه مامۆس���تا هه مه وه ندی وتیشی "فتوادان به تایبه ت فتوای جیه���اد كاری ته نه���ا زانایه ك نیی���ه ، به ڵكو ده بێ���ت لیژنه كانی فتوا لێكۆڵینه وه ی له سه ر بكه ن، ئه وه نده ی من تێگه یشتبێتم ئێستا دۆخی سوریا به ئاقارێك���ی ت���ردا رۆش���توه ، ه���ه ر له به ر ئ���ه وه ده بین���ی ده یه ها گروپ دروس���تبون و هه ریه كه یان ته نها خۆی ئه ویتر خوێن���ی ده زانێت و به ڕاس���ت

حه اڵڵ ده كات".په رله مانتارێكی���ش پێیوای���ه له هه ر ش���وێنێك حزب و الیه نه ئیسالمییه كان نفوزیان زۆر بێت، له و شوێنه كاریگه ری زۆرتریان له س���ه ر خه ڵ���ك و به تایبه ت گه نجان هه بووه و ئاڕاس���ته یان ده كه ن بۆ شه ڕێك كه له بنه ڕه تدا شه ڕی ئه وان

نییه .

ئه ندام���ی په رله مان���ی كوردس���تان ه���اوڕێ ئه ب���و كاروان له لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه وتی "هه ڵه بجه دیارترین نمونه ی ئه و ش���وێنانه یه ، چونكه مه س���ه له كه به ڵكو نییه ، له بنه ڕه تدا جیهادك���ردن له ناوچه كه ملمالنێی چه ندین ده وڵه ته له سه رویانه وه ئه مریكا، بۆ نمونه قه ته ر به پاره و چه ك هاوكاری داعش ده كات، گه نجانه ی ئه و له وه دایه كێش���ه كه ش كوردس���تان كه ده بن���ه قوربانی ئه و

راستییانه نابینن".به پێی زانیارییه كانی ئاوێنه تائێستا 300 كه س له كوردستانه وه رۆشتونه ته س���وریا، ته نها له هه ڵه بجه وه 45 گه نج رۆشتون و 15 كه سیان گه ڕاوه ته وه و نۆ

كه س���یان كوژراوه ، له كفریش تائێستا دوو كه س رۆشتوه و یه كێكیان كوژراوه ،

جگه له چه ند شارێكی تر.له باره ی ئ���ه وه ی بۆچ���ی له كفری و رو ب���ه زۆری گه نجه كان هه ڵه بج���ه وه له س���وریا ده ك���ه ن، مامۆس���تا تاریق هه مه وه ندی ده ڵێت "هۆكاره كه ی زیاتر بۆ پێش���ینه مێژوییه كه ی ده گه ڕێته وه ك���ه ئ���ه و گروپان���ه ی خ���اوه ن بیری جیهادیین، زیات���ر له و ناوچانه دا بون و

له وێدا گه شه یان كردوه ".ئه وقاف وه زاره تی وته بێژی به وته ی چه ن���د مانگێك پێش دروس���تكردنی لیژنه كه ی حكومه ت، كه س���ایه تییه كی كورد له س���وریاوه هاتوه ته وه زاره ت و

پێیوتون گه نجێكی زۆر له كوردستانه وه بۆ شه ڕ ده چنه سوریا، هه ر له وكاته وه وه زیری ئه وقاف فه رمانێكی گشتگیری ده ركرد بۆ هه موو وتاربێژو مامۆستایانی مزگه وته كانه وه له رێگ���ه ی كه ئایینی ئه و بابه ته باس بكه ن كه ئه وه جیهاد

نییه .وته بێژی وه زاره تی ئه وقافیش پێیوایه هێشتا نه یانتوانیوه رێگه له و دیارده یه بگرن و ده ڵێت "به پێی زانیارییه كانمان له دوای پێكهێنانی ئ���ه و لیژنه یه و له م دوو مانگه ی پێش���وودا چه ندین گه نج

رۆشتونه ته سوریا".ئاوێن���ه زانیارییه كان���ی به پێ���ی ده ركه وت���ووه ئه و گه نجان���ه له رێگه ی واڵت���ی س���ێیه مه وه رۆش���تون ن���ه ك راسته وخۆ له كوردستان، كه زۆربه یان ده چن���ه غ���ازی عه نت���اب له توركیاو ماوه ی���ه ك ل���ه و ش���وێنه ده مێننه وه و پاش���ان ده یانبه نه س���وریا، به شێكی دیكه یان ده چنه ناوچه س���نورییه كانی عێ���راق به تایبه ت له رێگه ی موس���ڵ و

رومادی و ناوچه سوننییه كانه وه .ده ڵێت له وباره ی���ه وه نه قش���به ندی "م���ادام ئ���ه و گه نجان���ه راس���ته وخۆ له كوردس���تانه وه ناچنه سوریا، دیاره كه س���انێك هه ن ده یانبات و ره نگه ئه و كه س���ه ش له س���وریا یان توركیا یان ئوردن و لوبنان ب���ن، بۆیه ده بێت كار

له سه ر چۆنێتی بردنیان بكرێت".ئاینیی���ه جه ختیش ئه و مامۆس���تا ده كات���ه وه پێویس���ته زانایانی ئاینی و به به رپرسیارێتی هه س���ت بانگخوازان بكه ن و راستی ئه و دۆخانه ی له واڵتانی ده وروبه ردا هه یه بیخه نه به رچاو كه وا ئێس���تا كوردس���تان و میلله ت���ی كورد له به رده م دوڕیانێك���ی مێژووییدایه كه ئه گه ر هه موومان به رپرس���یارێتیه كه ی س���اڵه ئ���ه وا چه نده ها هه ڵنه گری���ن ده ده ی���ن، له ده س���تی چیمانك���ردوه بێگوم���ان ئه م���ه ش ئه ركێكی ئایینی و

شه رعیشه . ئ���اگاداری نه قش���به ندی به وت���ه ی ل���ه و به ش���ێك ژیان���ی جموج���وڵ و گه نجان���ه ن و ده ڵێت "ئێم���ه ئاگادارین ئ���ه و گه نجانه ی ده چنه س���وریا نه ك هه ر رێگه یان ن���اده ن ته له فۆن بكه ن و بگه ڕێنه وه ، به ڵكو هه موو هۆكاره كانی لێده ب���ڕن، ئێس���تا په یوه ندیكردن���ی داعش به تایبه ت چه كداره كان و گروپه هه س���تی ك���ردوه گه نجه كان���ی ئێره ش���ه ڕناكه ن، كورده كان له به رامب���ه ر بۆیه ده یانگوێزنه وه له به رامبه ر رژێمی ئه سه د شه ڕیان پێده كه ن و ده ركه وتووه ئه وانه ی ده كوژرێن له سنوری كورده كان

نه كوژراون".ئه و ئه ندامه ی په رله مانی كوردستان ئاوێن���ه وه له رێگ���ه ی كاروان ئه ب���و له كفری و ماوه یه ك���ه رایده گه یه نێ���ت هه ڵه بج���ه و دوزخورمات���وو كه ركوك و س���لێمانی و پش���ده رو دهۆك و هه ولێر ده ڕۆن، ك���ه گروپه ئیس���المییه كانی ده ره وه و ناوه وه ی كوردستان پاڵپشتی و

یارمه تییان ده ده ن.ئه ب���و كاروان وتیش���ی پێویس���ته حكومه ت پالنێكی تۆكمه و س���تراتیژی ب���ۆ رێگه لێگرتن���ی هه بێ���ت، چونكه ته شه نه كردنی ئه م دیارده یه له داهاتوو

چاره سه ركردنی زۆر قورس ده بێت.له باره ی كاری میدیای كوردی له سه ر ئه و بابه ته ، وته بێژی وه زاره تی ئه وقاف میدیای هێش���تا "به داخه وه ده ڵێ���ت رای ئه منیی���ه كان و ده زگا ك���وردی و گشتیش به بێ هیچ لێكۆڵینه وه یه ك به و تیرۆریس���ت، ئه مه ش گه نجانه ده ڵێن كارێكی خراپ���ه ، چونكه ئه و گه نجانه كه لێ���ره وه رۆش���تون ئه گ���ه ر دژی هه رێمی كوردستان بونایه لێره خۆیان ده ته قان���ده وه و كاری تیرۆریس���تییان ئه نجامده دا، ب���ه اڵم كه لێره ئه و كاره ناك���ه ن مان���ای ئه وه ی���ه دژی كوردو

كوردستان نین".

9 (413( سێشه ممه 2014/1/28 لۆکاڵ

ئا: ئاسۆ سه راوی

ئه و زۆربه ی كات له رادیۆی بچوكه كه یه وه ، گوێ قواڵغی هه واڵه كان

ده بێت، ته نها هه واڵی )كه ش و هه وا(شی ال مه به سته ، تا ئه گه ر بێژه ره كه

وتی "شه پۆلێكی باران بارین روو له هه رێم ده كات". ئه و زورتر بكه وێته خۆی و كوخه كه ی به جۆرێك مه حكه م

بكات، تا باران خۆی و كه ل وپه له ره شهه ڵهاتوه كانی ته ڕ نه كات.

له بینای���ی دوور هه نگاوێ���ك چه ن���د ش���اره وانی س���لێمانی و له ناو كۆمه ڵێك خانو و بینا و مۆڵ���ی به رز و ره نگیندا، كه وه ها دیاره زۆرینه ی كه س���ه كانی ناوی ژیانێكی ش���اهانه بگوزه رێنن، له به رده م دووكانێكدا كه ده ڕابه كه ی دووكه ڵی ئاگر ره ش���ی كردوه كوخێك���ی چه ند مه تریی ب���ه دی ده كرێت، له ناو ئ���ه و كوخه دا كه به رزاییه ك���ه ی مه ترێك ده بێت، پیاوێكی به ته م���ه ن رۆژه كانی ته مه ن���ی تیا به ڕێ ده كات و بۆ بژێوی خۆی و خێزانه كه ش���ی ئه و پارچ���ه نانانه كۆده كاته وه كه ماڵ و پێیده ده ن، گوزه ره ئه و چێشتخانه كانی "رۆژان���ه چه ن���د فه رده نان���ه ورده یه ك كۆده كه مه وه ، فه رده ی سێ هه زار دینار ده كات، خوا نه یبڕێ هه ر باش���ه ". ئه وه وته ی ئ���ه و پی���اوه به ته مه نه یه كه له و

كوخه دا ده ژی .كاتێك بۆ چاوپێكه وتنێكی رۆژنامه وانی دل���وای لێده كرێت، ئه و به و مه رجه رازی ده بێت، كه باس���ی سیاسه ت و حیزبه كان نه كه ی���ن، چونكه ترس���ی ل���ه وه هه یه باس���ێكی وه ها ژیانه بێ ده ره تانه كه ی و

كوخه چه ند مه تریه كه شی تێكبدات. عه ل���ی محه مه د ناوی ئه و پیاوه یه ، كه 62ساڵ له مه وبه ر له شارۆچكه ی خورماڵ له س���ه ره تاكانی ئ���ه و هاتوه ، به دنی���ا ژیانیدا كه س���ێكی به به خت بوه ، چونكه برای تاقانه ی دوو خوش���ك بوه و دایك و

باوكی نازێكی زۆریان كێش���اوه "زۆرجار كه ده چوم كۆڵه دارێك���م ده هێنا، دایكم به دوامدا ده هات ده یوت كۆڵه كه ت قورس نه ك���ه ی عه زێتی خ���ۆی بده یت، چونكه تاقانه بووم زۆر نازیان ده كێشام". به اڵم ژیانی نه هامه تیه كانی پێناچێ���ت زۆری ده س���ت پێده كات، به تایبه ت له وكاته وه كه له ته مه نی 13 س���اڵیدا باوكی كۆچی دوای ده كات، به وه ش به رپرس���یارێتی و بژێوی خێزانێك ده كه وێته س���ه ر شانی ئه و. وه ك خۆی ده ڵێت "درێژه به و ژیانه كوێره وه رییه م ده ده م"، تا له ساڵی 1973

ده ن���ێ پێك���ه وه هاوس���ه ریی ژیان���ی له ئێستاش���دا خاوه نی 3كچ و دوو كوڕه ، هۆكاره كه ی هه رچییه ك بێت له ئێس���تادا م���ام عه ل���ی دوور له خێزانه ك���ه ی له ناو ئه و كوخه دا ژی���ان ده گوزه رێنێ ، كاتێك پرسیاری ئه وه شی لێده كرێت بۆ شه وان ناڕوات���ه وه ب���ۆ ناو م���اڵ و خێزانه كه ی ، ك���ه ماڵیان له گه ڕه كێكی قه راخ ش���اری س���لێمانییه ، ئه و ته نها ده ڵێت "كێشه م له گ���ه ڵ ماڵ���ه وه نیی���ه و ئێ���ره بۆ من

گونجاوتره ".مام عه لی هه رچه نده ساڵه كانی ته مه نی

هێنده زۆر نییه ، به اڵم روخس���اری وه ك كه سێكی به سااڵچوو ده نوێنێ و به ئاسانی مه ینه تیه كانی رۆژگارێكی درێژ له س���ه ر ده م و چاوو ده سته كانی به دی ده كرێت، به ڕێوه به رایه تی فه رمانبه ری پێشتر ئه و كش���توكاڵ بوو له ئێستاشدا به 200هه زار دینار خانه نش���ینه "كوڕێك���م له زانكۆیه هه موو خانه نشینیه كه می پێده ده م، هه موو جارێك ده ڵێم با هاوس���ه ر كه م نه بێت". هه ر به وته ی خۆی سێ كچه كه ی شویان كردوه و كوڕێكی تریش���ی له باره گایه كی

حیزبیی كاری خزمه تگوزاریی ده كات.

سه باره ت به پیش���ه ی ئێستاشی ، ئه و باس له وه ده كات، كه نزیكه ی 10س���اڵ نان���ه ورده كۆده كات���ه وه و ده یفرۆش���ێ ، ئه وه ش بۆته سه رچاوه ی داهاتی خۆی و خێزانه كه شی "چی په یدا بكه م كه مێكی بۆ خۆم هه ڵده گرم، ئه ویتری ده نێرمه وه

ماڵه وه ".ت���ه واوی ن���او كوخه كه ی م���ام عه لی به كه ل و په له كۆنه كانیشیه وه ، به چه شنی ئاگره ی ئ���ه و به دووكه ڵی روخس���اری ، شه وانه بۆ خۆ گه رمكردنه وه ده یكاته وه ره ش���هه ڵگه ڕاوه ، م���ام عه ل���ی له ن���او

كوخه ك���ه دا و له س���ه ر ده رگا كۆنه یه كی له ته خته دروستكراو شوێنێكی بۆ خۆی دروستكردوه و شه وانه چاوه ماندوه كانی له س���ه ر لێكده ن���ێ ، له ب���اره ی ئه وه ش داخۆ تا چه ن���د به و ژیان���ه ی رازیه كه ده یگوزه رێنێ ، ده ڵێت "هه س���ت به هه مو ش���ته كان ده كه م، به دووكه ڵ و به سه رما، به ماندوی���ی ، به اڵم ناچارم بۆ بژێوییه كی باش���تر لێره بمێنم���ه وه ، خۆ موچه كه م

ته نها به شی كوڕه كه م ده كات".

تێبینی: مام عه لی ناوێکی خوازراوه

به كۆكردنه وه ی نانه ورده بژێوی خۆی و خێزانه كه ی دابین ده كات مام‌عه‌لی،‌چیرۆكێك‌له‌ماندوێتی‌‌و‌بێالنه‌یی‌

ته نها له هه ڵه بجه وه 45 گه نج رۆشتون و

15 كه سیان گه ڕاوه ته وه و نۆ كه سیان

كوژراوه ، له كفریش تائێستا دوو

كه س رۆشتوه و یه كێكیان كوژراوه

تائێستا 300 گه نجی كورد بۆ جیهاد رۆشتونه ته سوریاوه‌زاره‌تی‌ئه‌وقاف:‌به‌داخه‌وه‌‌میدیای‌‌كوردی‌و‌ده‌زگا‌ئه‌منییه‌كان‌به‌و‌گه‌نجانه‌‌ده‌ڵێن‌تیرۆریست

مام عه لی نه یویست روخساری ده رکه وێت فۆتۆکان: ئاسۆکوخه که ی مام عه لی

ئه و گه نجانه راسته وخۆ له كوردستانه وه

ناچنه سوریا، دیاره كه سانێك ده یانبات و ره نگه ئه و كه سانه ش له سوریا یان توركیا یان ئوردن و لوبنان

بن، بۆیه ده بێت كار له سه ر چۆنێتی

بردنیان بكرێت

Page 10: ژماره 413

دەکەوێتەوە".‌له‌نێ����و‌س����ه‌رجه‌م‌‌واڵتانی‌جیهان����دا‌مرۆڤی‌ڕوه‌کیی‌هه‌یه‌‌به‌رێژه‌ی‌جیاواز.‌هیندس����تان‌رێ����ژه‌ی‌ زۆرتری����ن‌ له‌واڵتان����ه‌ی‌ یه‌کێک����ه‌‌روه‌کییه‌کانی‌تێدایه‌.‌هه‌روه‌ها‌‌واڵته‌کانی‌‌وه‌ک‌به‌ریتانیا،‌تایله‌ند،‌تورکیا‌هه‌روه‌ها‌ئیسرائیل‌له‌پێش����ه‌وه‌ی‌ئه‌و‌‌واڵتانه‌‌دێ����ن‌که‌‌زۆرترین‌رێژه‌ی‌مرۆڤه‌‌گۆشت‌نه‌خۆره‌کانیان‌تێدایه‌.‌له‌زۆرێ����ک‌له‌واڵتانی‌جیهاندا‌چێش����تخانه‌ی‌له‌باره‌ی‌ به‌روه‌کیی����ه‌کان‌هه‌ی����ه‌.‌ تایب����ه‌ت‌بیار‌ له‌کوردستاندا‌ روه‌کخۆره‌کان‌ کێش����ه‌ی‌ره‌ش����ید‌ده‌ڵێت:‌"روەکخۆری‌بۆ‌کوردستان‌‌وەک‌زۆر‌ش����تی‌تر‌تازەیە‌و‌ماوەیەکی‌زۆری‌دەوێ����ت‌تا‌خەڵ����ک‌فێری‌ئەوە‌ب����ن‌ئەگەر‌

مرۆڤ‌گۆش����تیش‌نەخ����وات‌دەتوانێت‌بژی،‌چونکە‌یەکەم‌پرس����یار‌هەمیش����ە‌روبەروی‌ئێمە‌دەبێتەوە‌ئەوەیە:‌ئەی‌باشە‌کە‌گۆشت‌ناخۆن‌ئەی‌چی‌دەخۆن؟‌‌وەک‌ئەوەی‌ئیتر‌جگە‌لەگۆشت‌خواردنێک‌نەمابێتەوە‌مرۆڤ‌بیخوات".‌س����ه‌باره‌ت‌به‌چێشتخانه‌ی‌تایبه‌ت‌له‌کوردستاندا‌ تائێستا‌ که‌‌ به‌ڕوه‌کییه‌کانیش‌بون����ی‌نییه‌،‌بیار‌ده‌ڵێ����ت:‌"لەبازاردا‌چەند‌خواردنێکی‌زۆر‌کەم‌هەیە‌کە‌ئێمە‌دەتوانین‌بیخۆی����ن،‌لەبەرئەوە‌زیاتر‌لەماڵەوە‌خواردن‌ئامادە‌دەکەین،‌ئەوەی‌من‌بزانم‌چێشتخانەی‌لەبەرئەوەی‌ نیی����ە،‌ بەروەکخۆری‌ تایب����ەت‌‌وەک‌پێش����تر‌ئاماژەم‌پێ����دا‌روەکخۆی‌‌وەک‌دیاردە‌تازەیە‌لێرە‌و‌ئەگەر‌چێش����تخانەیەکی‌

لەو‌جۆرەش‌هەبێت‌هەس����ت‌دەکەم‌خەڵکی‌زۆر‌ک����ەم‌س����ەردانی‌بک����ەن،‌ک����ە‌ئەوەش‌ل����ەروی‌داراییەوە‌دەبێتە‌کێش����ە‌بۆ‌خاوەن‌چێش����تخانەکە،‌رەنگە‌رۆژێک‌بێت‌کەسێک‌ک����ە‌خۆی‌روەکخۆرە‌بەه����ۆی‌باوەڕی‌خۆی‌بەروەکخ����ۆری‌چێش����تخانەیەکی‌لەو‌جۆرە‌

دروست‌بکات".‌سامان‌عه‌لی‌پێیوایه‌‌هیچ‌به‌هانه‌یه‌ک‌نییه‌‌بۆ‌خواردنی‌گۆشتی‌ئاژه‌ڵه‌کان‌"هیچ‌به‌هانه‌یه‌ک‌نییه‌‌بۆ‌زه‌وتکردنی‌ژیان‌له‌زینده‌وه‌رانی‌تر،‌به‌تایبه‌ت����ی‌له‌رۆژگاری‌ئه‌م����ڕۆدا‌که‌‌خه‌ڵک‌له‌به‌ر‌برسێتی‌گۆش����ت‌ناخۆن،‌به‌ڵکو‌‌وه‌ک‌جۆرێک‌له‌چێ����ژ‌ده‌یخۆن".‌هه‌روه‌ها‌ده‌ڵێت:‌"شتێکی‌دیکه‌‌که‌‌س����ه‌رنجی‌منی‌راکێشاوه‌‌

مه‌سه‌له‌ی‌ڕاوه‌،‌له‌ناو‌هه‌مو‌زینده‌وه‌رانی‌ئه‌م‌هه‌س����اره‌یه‌‌جگه‌‌له‌مرۆڤ‌هیچ‌زینده‌وه‌رێک‌نییه‌‌بۆ‌چێژو‌خۆش����ی‌زینده‌وه‌رانی‌تر‌له‌ناو‌

به‌رێت".‌به‌بڕوای‌س����امان‌گۆشت‌خواردن‌کاره‌ساته‌،‌ب����ه‌اڵم‌"له‌م����ه‌ش‌کاره‌س����اتتر‌ئه‌وه‌ی����ه‌‌که‌‌ره‌هه‌ندێکی‌ئایینی‌و‌پیرۆز‌بدرێت‌به‌کوشتنی‌ئ����اژه‌اڵن.‌مرۆڤ‌ته‌نها‌به‌وه‌وه‌‌نه‌وه‌س����تاوه‌‌که‌‌ئ����اژه‌ڵ‌ده‌کوژێ����ت‌و‌ده‌یخ����وات،‌به‌ڵکو‌له‌ڕێ����گای‌ناونان����ی‌کاری‌کوشتنه‌که‌یش����ی‌به‌قوربانییک����ردن،‌پێمانده‌ڵێ����ت‌که‌‌له‌بری‌س����ڕینه‌وه‌ی‌ت����اوان‌و‌گوناهه‌کان‌ئ����ه‌و‌کاره‌‌

ده‌که‌م".

[email protected] (413(‌سێشه‌ممه‌‌‌2014/1/28ره‌نگاڵه

دودڵی‌‌و‌ دارایی���ت‌ دۆخی‌‌ باش���بوونی‌‌چه‌ن���د‌ ده‌ڕه‌وێنێت���ه‌وه‌.‌ نیگه‌رانی���ت‌روداوێك‌له‌نێوان‌تۆو‌خۆشه‌ویسته‌كه‌ت‌

رووده‌دات.

ده‌كه‌یت‌و‌ كۆبونه‌وه‌ی���ه‌ك‌ به‌ش���داریی‌‌ده‌ناس���یت‌و‌ ن���وێ‌‌ كه‌س���ێكی‌‌به‌ره‌و‌ ده‌ڕه‌وێت���ه‌وه‌و‌ نیگه‌رانییه‌كانت‌

ئارامی‌‌هه‌نگاو‌ده‌نێیت.

پێش���نیاره‌كانی‌‌به‌رده‌م���ت‌ده‌بن���ه‌‌مای���ه‌ی‌‌ره‌زامه‌ندی���ت.‌گۆڕان���كاری‌‌له‌بواری‌‌سۆزداریتدا‌ده‌بێت‌و‌دڵخۆش‌

ده‌بیت.

پش���تگیری‌‌كاره‌كان���ت‌ده‌كرێت‌به‌اڵم‌پێویس���ته‌‌بزانی���ت‌چ���ۆن‌س���ودیان‌لێوه‌رده‌گریت.‌داوای‌‌یارمه‌تی‌‌له‌كه‌سی‌‌

دڵسۆز‌بكه‌.

ده‌ك���ه‌ن‌ فێ���رت‌ گۆڕانكاریی���ه‌كان‌چ���ۆن‌له‌ئاوه‌ته‌كان���ت‌نزیكببیت���ه‌وه‌.‌له‌هه‌ڵوێس���ته‌كانت‌خۆت‌له‌توندوتیژی‌‌

به‌دوربگره‌.

پارێ���زگاری‌‌له‌متمانه‌ی‌‌خ���ۆت‌بكه‌و‌ئه‌ركه‌كان���ت‌رێ���ك‌بك���ه‌ره‌وه‌‌له‌گه‌ڵ‌كه‌س���انی‌‌ش���اره‌زا‌كاربكه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌

سودیان‌لێوه‌ربگریت.

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازوو

11

جولێت‌وه‌اڵمی‌‌نامه‌ی‌‌عاشقه‌كان‌ده‌داته‌وه‌

محه‌مه‌د‌جه‌مال

(Letters‌to‌Juliet(‌ئ���ه‌و‌فیلم���ه‌‌ڕۆمانس���ییه‌یه‌‌كه‌‌پێمانده‌ڵێت‌عه‌شق‌هه‌رچه‌نده‌‌كاتی‌‌به‌سه‌ردا‌تێپه‌ڕێت،‌هه‌میشه‌‌له‌نوێبوونه‌وه‌دایه‌،‌چیرۆكی‌‌فیلمه‌كه‌‌باس‌له‌عه‌شقێكی‌‌ونبووی‌‌(50(‌ساڵه‌ی‌‌نێوان‌دوو‌كه‌س‌ده‌كات‌كه‌‌ته‌مه‌نیان‌تێپه‌ڕیوه‌و‌پیر‌بوون،‌ئ���ه‌و‌فیلمه‌‌پێمانده‌ڵێت‌پێویس���ته‌‌كۆڵ‌نه‌ده‌ین‌و‌

به‌ڕاستی‌‌خۆشه‌ویستی‌‌بكه‌ین‌و‌به‌رده‌وامبین.صۆف���ی‌‌كه‌‌گه‌نجێكی‌‌ئه‌مریكییه‌،‌گه‌ش���ت‌ده‌كات‌بۆ‌ش���اری‌‌فیرۆنای‌‌ئیتاڵیا،‌ئه‌و‌ش���اره‌ی‌‌كه‌‌چیرۆك���ی‌‌رۆمیۆ‌و‌جولێتی‌‌تی���ا‌ڕوو‌داوه‌،‌له‌وێ‌‌له‌گه‌ڵ‌تیمێكی‌‌خۆبه‌خش���دا‌‌وه‌اڵمی‌‌ئه‌و‌نامانه‌‌ده‌ده‌نه‌وه‌‌كه‌‌عاشقه‌كان‌له‌سه‌ر‌دیوارێكی‌‌مێژوویی‌‌ئه‌و‌شاره‌‌بۆ‌)جولێت(ی‌‌ده‌نووسن‌و‌داوای‌‌لێده‌كه‌ن‌ئامۆژگارییان‌

بكات.له‌میانه‌ی‌‌ئه‌و‌كارانه‌یدا،‌صۆفی‌‌‌وه‌اڵمی‌‌نامه‌یه‌ك‌ده‌داته‌وه‌‌كه‌‌(50(‌ساڵی‌‌به‌سه‌ردا‌تێپه‌ڕیوه‌،‌‌واته‌‌ساڵی‌‌‌1957نووسراوه‌‌و‌هانی‌‌نووس���ه‌ره‌كه‌ی‌‌ده‌دات‌كه‌‌كلێره‌،‌به‌دوای‌‌خۆشه‌ویس���ته‌‌‌ونبوه‌كه‌یدا‌بگه‌ڕێت‌كه‌‌ماوه‌یه‌كی‌‌زۆری‌‌به‌س���ه‌ردا‌تێپه‌ڕیوه‌‌و‌

گه‌شت‌بۆ‌ئیتاڵیا‌بكات.كلێر‌و‌نه‌وه‌كه‌ش���ی‌‌ده‌چنه‌‌فیرۆنا‌بۆ‌گه‌ڕان‌به‌دوای‌‌لۆرینزۆدا،‌له‌گه‌ڵ‌گه‌یش���تنی‌‌كلێر‌بۆ‌فیرۆنا،‌خۆشه‌ویستی‌‌و‌ڕۆمانسییه‌ت‌ده‌ستپێده‌كات،‌ئه‌وان‌پێكه‌وه‌‌ده‌گه‌ڕێن‌و‌زۆر‌كه‌س‌ده‌بینن‌كه‌‌ناوی‌‌لۆرینزۆیه‌‌و‌هه‌موویان‌ئاواته‌خوازن‌لۆرێنزۆی‌‌ڕاس���ته‌قینه‌‌بن،‌به‌اڵم‌ئیتر‌ئه‌مه‌‌عه‌ش���قه‌‌و‌پیربوون‌سه‌ری‌‌لێناشێوێنێت‌و‌

كه‌سێكی‌‌هه‌ڵه‌‌هه‌ڵبژێرێت.ڕووداوێكی‌‌دیكه‌‌كه‌‌به‌هۆی‌‌گه‌ڕانی‌‌ئه‌م‌س���ێ‌‌كه‌س���ه‌وه‌‌دێته‌‌نێو‌باس���ه‌كه‌،‌دروس���تبوونی‌‌په‌یوه‌ندییه‌كه‌‌له‌نێوان‌صۆفی‌‌و‌نه‌وه‌‌كوڕه‌كه‌ی‌‌كلێر‌)ڤیكتۆر(دا،‌ئه‌وه‌ش‌پێمانده‌ڵێت‌عه‌شق‌نازانێت‌له‌كوێوه‌‌دێت،‌بێئ���اگا‌له‌وه‌ی‌‌تۆ‌پالنی‌‌بۆ‌داده‌نێیت‌

یان‌نا؟ده‌رهێنه‌ری‌‌فیلمه‌كه‌‌كه‌‌گاری‌‌ڤینیكی‌‌ئیتاڵییه‌،‌پێشتر‌چه‌ندین‌فیلمی‌‌نایابی‌‌له‌م‌شێوازه‌ی‌‌ده‌رهێناوه‌،‌به‌اڵم‌ئه‌م‌فیلمه‌‌جیاواز‌له‌فیلمه‌كانی‌‌ڕابردووی‌‌‌واتلێده‌كات‌كه‌‌سه‌ره‌تای‌‌چیرۆكه‌كه‌یت‌بینی‌،‌تامه‌زرۆیت‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌ئه‌نجامه‌كه‌ی‌‌بزانیت،‌بۆیه‌‌پێشنیاز‌

ده‌كه‌م‌فیلمه‌كه‌‌ببینن‌و‌خۆتان‌بڕیار‌له‌كۆتاییه‌كه‌ی‌‌بده‌ن.كات���ی‌‌فیلمه‌كه‌‌كاتژمێرێك‌و‌‌45خوله‌ك���ه‌‌و‌‌30ملیۆن‌دۆالری‌‌تێچ���ووه‌،‌دیمه‌نه‌كانی‌‌له‌چه‌ند‌ش���وێنێكی‌‌فیرۆن���ای‌‌ئیتاڵیا‌و‌دورگه‌ی‌‌مانهاتن‌و‌نیوی���ۆرك‌له‌ئه‌مریكا‌تۆماركراون،‌به‌رهه‌می‌‌س���اڵی‌‌2010یه‌،‌هه‌ریه‌ك‌له‌ئاماندا‌س���یفرێد‌به‌ڕۆڵی‌‌صۆفی‌‌و‌ڤانیس���ا‌رێدگراڤ‌به‌ڕۆڵی‌‌لۆراین‌و‌گایل‌گارسیا‌بێرناڵ‌به‌ڕۆڵی‌‌ڤیكتۆر‌و‌فابیۆ‌تێستی‌‌به‌ڕۆڵی‌‌لۆرێنزۆ‌كاریان‌تێدا‌كردووه‌.

گۆشه‌یه‌كی‌‌تایبه‌ته‌‌به‌سینه‌ما‌هه‌ر‌جاره‌و‌که‌سێک‌ده‌ینوسێت

پیی س

ستانکوێ

پیی س

ستانکوێ

روه‌کییه‌کانی‌کوردستان..‌چۆن‌باس‌له‌خواردنی‌گۆشت‌ده‌که‌ن؟

ئامانجی‌ده‌زگای‌جه‌مال‌عیرفان‌کوردستانی‌گه‌وره‌یه‌

رێب���وار‌س���ه‌عید‌به‌هۆی‌ئ���ه‌وه‌ی‌خۆی‌پێش���تریش‌ ش���ێوه‌کارییه‌و‌ هونه‌رمه‌ندی‌سه‌رپه‌رش���تی‌له‌چاپدانی‌چه‌ندین‌کتێبی‌هونه‌ریی‌کردووه‌،‌رایگه‌یاند‌که‌‌گرنگییه‌کی‌تایبه‌ت‌به‌بواری‌هونه‌ر‌ده‌ده‌ن‌‌به‌هۆی‌ئه‌وه‌ی‌ئه‌م‌الیه‌نه‌ش‌که‌مت���ر‌له‌الیه‌ن‌ده‌زگاکانی‌دیک���ه‌وه‌‌گرنگی‌پێده‌درێ���ت،‌له‌و‌بواره‌دا‌جگ���ه‌‌له‌چاپکردنی‌کتێب���ه‌‌هونه‌رییه‌کان‌به‌کوالێتی‌ب���ه‌رز،‌چه‌ندین‌پرۆژه‌یان‌هه‌یه‌‌‌وه‌ک‌فرۆشتنی‌کۆپیی‌تابلۆ‌کوردییه‌کان.‌هه‌روه‌ها‌مه‌زادی‌فرۆشتنی‌تابلۆ‌و‌کۆمه‌ڵێک‌کاری‌بچوکی‌په‌یکه‌رسازیی‌و‌سیرامیکیی.‌هه‌روه‌ه���ا‌دابینکردن���ی‌کتێب‌و‌س���یدیی‌فێرکاریی‌هونه‌ریی‌و‌مێژووی‌هونه‌رو‌فیلمی‌

دیکۆمێنتاریی‌له‌سه‌ر‌هونه‌رمه‌نده‌کان.

س���لێمانی‌ زانک���ۆی‌ له‌گ���ه‌ڵ‌ هه‌روه‌ه���ا‌رێککه‌وتون‌هه‌مو‌ئه‌و‌نامه‌ی‌ماسته‌رانه‌ی‌له‌س���ه‌ر‌هونه‌ر‌به‌ده‌س���تهاتوون‌،‌هه‌موی‌به‌ش���ێوه‌ی‌کتێب‌چاپ‌ده‌که‌ن.‌تا‌ئێستا‌هه‌ش���ت‌نامه‌یان‌به‌ده‌س���ت‌گه‌یش���تووه‌.‌نوس���خه‌یه‌ک‌ده‌نێرن‌بۆ‌هه‌موو‌په‌یمانگاو‌زانک���ۆکان‌له‌ته‌واوی‌عێراق���دا‌به‌کوردیی‌و‌عه‌ره‌بی.‌ده‌یانه‌وێت‌ئه‌وه‌ی‌کورد‌هه‌یه‌تی‌

به‌ده‌ره‌وه‌ی‌بناسێنن.‌

ده‌زگاکه‌‌ده‌چێته‌‌پارچه‌کانیدیکه‌ی‌کوردستانیش

به‌وته‌ی‌رێبوار‌س���ه‌عید‌کاری‌ده‌زگاکه‌یان‌ته‌نها‌شاری‌سلێمانیی‌و‌کوردستانی‌باشور‌

ناگرێته‌وه‌،

جگه‌‌ل���ه‌وه‌‌ه���ه‌ر‌له‌ئه‌مس���اڵدا‌نوێنه‌ری‌خۆی���ان‌له‌ش���اری‌هه‌ولێ���ر‌ده‌که‌ن���ه‌وه‌.‌هه‌روه‌ها‌له‌ئێستادا‌س���ه‌رقاڵی‌‌وه‌رگێڕانی‌هه‌ندێک‌کتێبی‌کوردیین‌بۆ‌پیتی‌التینی‌و‌دواتر‌له‌کوردس���تانی‌باکور‌له‌شاری‌ئامه‌د‌باڵویده‌که‌نه‌وه‌.‌ له‌کتێبخانه‌یه‌کی‌‌وه‌ه���ادا‌به‌پێویس���تی‌ کتێبان���ه‌ی‌ ئ���ه‌و‌ هه‌م���وو‌ده‌زانن‌کوردانی‌ئه‌و‌به‌ش���ه‌ی‌کوردستان‌پیتی‌ س���ه‌ر‌ بیخوێنن���ه‌وه‌.‌‌وه‌ریده‌گێڕنه‌‌

التینی.

هه‌روه‌ه���ا‌له‌ش���اری‌س���نه‌ش‌له‌هه‌وڵ���ی‌کردن���ه‌وه‌ی‌کتێبخانه‌یه‌ک���ی‌دیکه‌دان‌که‌‌کتێبی‌ئێره‌‌ببنه‌‌سنه‌و‌هی‌ئه‌وێش‌بهێننه‌‌

ئێره‌.

ئاوێنه‌‌ڕوماڵیئۆسکاری‌‌2014ده‌کاتله‌هه‌نگاوێک����ی‌نوێ����دا،‌رۆژنامه‌ی‌ئاوێنه‌‌به‌درێژیی‌روماڵی‌به‌خشینی‌خه‌اڵتی‌ئۆسکار‌ده‌کات‌که‌‌بڕیاره‌‌له‌دوه‌می����ن‌رۆژی‌مانگ����ی‌ئازاری‌ئه‌مس����اڵدا‌له‌ئاهه‌نگێکدا‌له‌شاری‌له‌ل����ۆس‌ئه‌نجلیس����ی‌ئه‌مه‌ری����کا‌باشترین‌فیلمه‌کانی‌ساڵی‌2013ی‌جیهان‌ده‌ستنیشان‌بکرێت.‌ئاوێنه‌‌له‌ژم����اره‌ی‌داهات����وه‌و‌‌‌‌به‌چه‌ند‌مێژوی‌ له‌سه‌ر‌ به‌وردی‌ ژماره‌یه‌ک‌ئۆس����کارو‌دی����ارده‌‌ناوازه‌کان����ی‌له‌ڕابردودا‌ ئۆس����کار‌ خه‌اڵته‌کانی‌ئه‌و‌ هه‌موو‌ هه‌روه‌ها‌ ده‌وه‌ستێت.‌فیلم‌و‌ئه‌کته‌رانه‌‌ده‌ناسێنێت‌که‌‌بۆ‌

ئۆسکاری‌ئه‌مساڵ‌پاڵێوراون.

Page 11: ژماره 413

ئا:‌رێنوار‌نه‌جم

ناتوندوتیژی‌ له‌پێشڕه‌وانی‌ یه‌کێک‌ غاندی‌که‌‌خۆی‌که‌سێکی‌روه‌کیی‌بوه‌،‌ده‌ڵێت:‌"له‌دید‌و‌ڕوانگه‌ی‌من����ه‌وه‌‌ژیانی‌به‌رخێک‌هیچی‌که‌متر‌نییه‌‌له‌ژیانی‌مرۆڤێک.‌قه‌ت‌حه‌زناکه‌م‌به‌رخێک‌له‌پێناو‌مرۆڤدا‌گیانی‌

لێ‌بسه‌ندرێت".ب����ه‌و‌ ‌)vegetarian( روه‌کیی����ه‌کان‌مرۆڤانه‌‌ده‌وترێت‌که‌‌له‌خواردنه‌کانیاندا‌هیچ‌شێوه‌یه‌کی‌گۆشت‌بونی‌نییه‌،‌سه‌رچاوه‌ی‌خواردنی‌ژه‌مه‌کانی‌رۆژانه‌شیان؛‌به‌رهه‌مه‌‌ڕوه‌کییه‌کانه‌.‌ئ����ه‌وان‌له‌به‌ر‌چه‌ند‌هۆیه‌ک‌ده‌س����تبه‌رداری‌گۆش����تخواردن‌ب����ون‌که‌‌گرنگترینیان‌ئاژه‌ڵدۆس����تیی‌‌و‌پاراس����تنی‌ته‌ندروستیی‌خۆیانه‌.‌روه‌کییه‌کان‌پێیانوایه‌‌مرۆڤ‌به‌سروشتی‌خۆی‌گۆشتخۆر‌نییه‌،‌‌واته‌‌توێکاری‌له‌ش����ی‌مرۆڤ‌و‌کۆئه‌ندامی‌له‌گیانله‌به‌ره‌‌ جی����اوازه‌‌ مرۆڤ‌ هه‌رس����ی‌له‌رووه‌کخۆره‌کان‌ زیاتر‌ گۆش����تخۆره‌کان‌و‌ده‌چێ����ت.‌هه‌روه‌ها‌ده‌پرس����ن‌ئایا‌مرۆڤ‌ل����ه‌روی‌ره‌وش����تییه‌وه‌‌بۆی‌هه‌ی����ه‌‌ژیان‌بیخوات،‌ بسه‌نێته‌وه‌و‌ دیکه‌‌ له‌گیاندارێکی‌له‌کاتێکدا‌رێگای‌دیکه‌ی‌له‌به‌رده‌مدایه‌‌بۆ‌

‌وه‌رگرتنی‌‌وزه‌؛‌ئه‌ویش‌ڕووه‌که‌!‌له‌ئێس����تادا‌له‌کوردستان‌که‌سانی‌روه‌کیی‌هه‌ن‌و‌سه‌رچاوه‌ی‌خۆراکی‌ئه‌وانیش‌ته‌نها‌به‌رهه‌مه‌‌روه‌کییه‌کانه‌.‌بیار‌ره‌ش����ید‌)‌29ساڵ(‌ماوه‌ی‌هه‌شت‌س����اڵه‌‌بڕیاری‌داوه‌‌‌واز‌له‌خواردنی‌گۆش����ت‌بهێنێت‌و‌روبکاته‌‌روه‌کخۆری،‌بیار‌هۆکاری‌ئه‌و‌بڕیاره‌ی‌به‌م‌شێوه‌یه‌‌بۆ‌ئاوێنه‌‌ڕونکرده‌وه‌:‌"گەیشتمە‌ئ����ەو‌بڕوایەی‌کە‌مرۆڤ‌هەقی‌ئەوەی‌نیە‌رۆحی‌هی����چ‌ئاژەڵێک‌بکێش����ێت‌و‌ژیانی‌لێبسەنێتەوە،‌چونکە‌سەر‌زەوی‌شوێنێکە‌بۆ‌ژیانی‌مرۆڤ‌و‌ئاژەڵ‌پێکەوە،‌ئەمە‌جگە‌لەوەی‌لەڕوی‌تەندروستییەوە‌ڕوەکخۆری‌س����ودێکی‌زۆری‌بۆ‌مرۆڤ‌هەیە‌و‌لەرووی‌دەرونیشەوە‌هەست‌بەئارامی‌دەکەیت".‌روه‌کیی����ه‌کان‌له‌جیهان����دا‌چه‌ند‌جۆرێکن،‌هه‌ندێکیان‌جگه‌‌له‌وه‌ی‌هیچ‌جۆره‌‌گۆشتێک‌

ناخ����ۆن،‌ته‌نان����ه‌ت‌ئ����ه‌و‌به‌روبومانه‌ش‌ناخ����ۆن‌ک����ه‌‌ه����ی‌گیانله‌به‌ران����ه‌،‌‌وه‌ک‌هێلکه‌و‌شیره‌مه‌نییه‌کان.‌هه‌روه‌ها‌خۆیان‌ده‌پارێزن‌له‌به‌کارهێنانی‌ئه‌و‌به‌رهه‌مانه‌ی‌ده‌س����تده‌که‌ون‌‌وه‌ک‌ له‌گیانله‌به‌ران����ه‌وه‌‌چ����ه‌رم‌و‌خوریی‌و‌ئاوریش����م،‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌پێیانوایه‌‌ئه‌مان����ه‌‌له‌ئه‌نجامی‌توندوتیژیی‌

دژ‌به‌و‌ئاژه‌اڵنه‌وه‌‌ده‌ستده‌که‌ون.‌س����امان‌عه‌لی‌)‌41س����اڵ(‌یه‌کێکی‌تره‌‌له‌روه‌کییه‌کان����ی‌کوردس����تان،‌هه‌رچه‌نده‌‌ماوه‌یه‌ک����ی‌زۆر‌نیی����ه‌‌ئ����ه‌و‌رێگای����ه‌ی‌هه‌ڵب����ژاردوه‌،‌به‌اڵم‌پێداگ����ره‌‌له‌وه‌ی‌که‌‌مرۆڤ‌نابێت‌به‌هیچ‌ش����ێوه‌یه‌ک‌گۆش����ت‌بخوات،‌ئه‌و‌به‌م‌شێوه‌‌باس‌له‌روه‌کخۆری‌ده‌کات:‌"به‌ب����ڕوای‌من‌م����رۆڤ‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌ببێته‌‌ڕوه‌کخۆر‌ده‌بێ����ت‌به‌زه‌یی‌به‌ژیانی‌زینده‌وه‌ران����دا‌بێت����ه‌وه‌.‌ژیان����ی‌ئ����ه‌وان‌هانده‌ری‌ئ����ه‌و‌بڕیاره‌ی‌بێت‌نه‌ک‌له‌پێناو‌ته‌ندروستیی‌خۆیدا.‌الی‌من‌پێشمه‌رجی‌دورکه‌وتنه‌وه‌‌له‌توندوتیژی‌دورکه‌وتنه‌وه‌یه‌‌

له‌خواردنی‌گۆشت".‌له‌واڵتان����ی‌جیهاندا‌چه‌ندی����ن‌رێکخراو‌و‌گروپ����ی‌جیاواز‌هه‌ن‌که‌‌خه‌ڵک‌هانده‌ده‌ن‌بۆ‌روه‌کخۆری،‌هه‌رچه‌نده‌‌له‌کوردس����تاندا‌هیچ‌جۆره‌‌رێکخراوه‌یه‌كی‌له‌وجۆره‌‌نییه‌،‌به‌اڵم‌که‌سانی‌روه‌کی‌خۆبه‌خۆ‌و‌له‌رێگای‌جیاوازه‌وه‌‌دروس����تده‌بن.‌‌بیار‌ره‌ش����ید‌ژماره‌ی‌روه‌کخۆره‌کان‌له‌کوردستان‌به‌که‌م‌ده‌زانێت‌و‌چیرۆکی‌قه‌ده‌غه‌کردنی‌خواردنی‌گۆشت‌له‌خۆیشی‌به‌م‌شێوه‌یه‌‌ده‌گێڕێته‌وه‌:‌"بیرکردنه‌وه‌‌له‌وه‌ی‌ئایا‌ئاژەاڵن‌بەڕاستی‌بۆ‌ئەوە‌دروستکراون‌کە‌مرۆڤ‌بیانخوات؟‌دوات����ر‌خوێندن����ەوەی‌کتێبێکی‌س����ادقی‌هیدایەت‌بوو‌لەسەر‌روەکخۆری،‌دێڕێکی‌زۆر‌جوان‌لەو‌کتێبەدا‌هەیە‌پرسیارێکە‌بۆ‌هەر‌مرۆڤێکی‌ئاژەڵخۆر‌کە‌دەڵێت‌)ئەی‌مرۆڤ‌ئەگ����ەر‌بونەوەرێکی‌ت����ر‌هەبوایە‌لەسەر‌زەوی‌تۆی‌بکردایەتە‌خوانی‌سەر‌س����فرەکانی‌تۆ‌هەس����تت‌چۆن‌دەبوو؟(،‌ئەم‌دێرە‌زۆر‌کاریگەری‌لەس����ەرم‌هەبوو.‌لەگەڵ‌س����ەربڕینی‌ه����ەر‌ئاژەڵێکدا‌بیرم‌

‌ره‌نگاڵه(413(‌سێشه‌ممه‌‌2014/1/28 [email protected]

گاکاوڕ

پرۆژه‌كانت‌به‌و‌ئاراس���ته‌یه‌‌ده‌ڕۆن‌تۆ‌ده‌توانیت‌پالنێك‌بۆ‌داهاتوت‌دابنێیت،‌دڵخۆش���ت‌ ن���وێ‌ خۆشه‌ویس���تیه‌كی‌‌

ده‌كات.

خۆت‌كاره‌كانت‌ته‌واوبكه‌و‌پش���ت‌به‌ده‌وروبه‌ر‌مه‌به‌سته‌،‌راستگۆیی‌‌و‌له‌گف���ت‌و‌ گرنگ���ه‌‌ زۆر‌ ژیری���ی‌‌

گۆكانتدا.‌

دۆخی‌‌كاره‌كانت‌ئاڵۆز‌بووه‌و‌پێویستت‌به‌توانای‌‌زیاتر‌هه‌یه‌،‌س���اده‌یی‌و‌رونی‌‌بۆچونه‌كان���ی‌‌ژیان���ت‌بۆته‌‌س���یفه‌تی‌‌

جیاكردنه‌وه‌ی‌‌تۆ.

له‌ژیان����ی‌‌ زۆر‌ گۆڕانكارییه‌ك����ی‌‌كاركردنت‌رووده‌دات،‌دروستكردنی‌‌په‌یوه‌ندی����ه‌ك‌ده‌رگایه‌كی‌‌نوێت‌بۆ‌

ده‌كاته‌وه‌.‌

ب���ه‌ر‌له‌ه���ه‌ر‌بڕیاردانێك‌پیویس���تت‌هه‌ی���ه‌،‌ زانی���اری‌‌ به‌كۆكردن���ه‌وه‌ی‌‌ئاگاداربه‌‌ده‌ره‌نجام���ی‌‌هه‌ڵچونه‌كانت‌

مه‌ترسیدارن.

قرژاڵدوانه‌‌

یه‌كالبكه‌ره‌وه‌،‌ كاره‌كان���ت‌ ب���ۆ‌ خۆت‌ده‌رفه‌ت���ه‌‌نوێیه‌كانت‌له‌ده‌س���ت‌مه‌ده‌‌چونكه‌‌كلیلی‌‌به‌خت‌و‌سه‌ركه‌وتنه‌كانتی‌‌

هه‌ڵگرتوه‌،‌له‌بڕیاردان‌توند‌مه‌به‌.‌

فه‌‌ریکشێر

10

گۆشه‌یه‌كی‌‌تایبه‌ته‌‌به‌جل‌و‌به‌رگ‌

روه‌کییه‌کانی‌کوردستان..‌چۆن‌باس‌له‌خواردنی‌گۆشت‌ده‌که‌ن؟

ئامانجی‌ده‌زگای‌جه‌مال‌عیرفان‌کوردستانی‌گه‌وره‌یه‌

کورت���ه‌‌فیلم���ی‌"یه‌که‌مین‌چیرۆک"‌به‌رێوه‌به‌رایه‌تی‌ به‌رهه‌م���ی‌ نوێترین‌هون���ه‌ری‌س���ینه‌مای‌س���لێمانییه‌و‌له‌ده‌رهێنانی‌دانا‌که‌ریم‌و‌یاریده‌ده‌ری‌له‌و‌ ره‌ئوف���ه‌.‌ ئاش���نا‌ ده‌رهێن���ه‌ر‌باره‌ی���ه‌وه‌‌ده‌رهێن���ه‌ری‌‌ئه‌و‌فیلمه‌‌به‌ئاوێنه‌ی‌راگه‌یاند:‌"ماوه‌ی‌فیلمه‌که‌‌‌14:51خوله‌که‌و‌باس‌له‌راپه‌ڕینه‌که‌ی‌

به‌هاری‌ساڵی‌‌1991ده‌کات".هه‌ریه‌ک‌له‌مسته‌فا‌ئه‌حمه‌د‌و‌چریکه‌‌عه‌ب���ه‌ڕه‌ش‌رۆڵ���ی‌س���ه‌ره‌کیی‌له‌و‌کورت���ه‌‌فیلمه‌دا‌ده‌گێڕن‌و‌کاس���تی‌سه‌رجه‌میان‌ فیلمه‌که‌‌ به‌رهه‌مهێنانی‌

خه‌ڵکی‌کوردستانن.‌دان���ا‌که‌ریم‌له‌باره‌ی‌نمایش���کردنی‌"فیلمه‌ک���ه‌‌ ده‌ڵێ���ت:‌ فیلمه‌ک���ه‌وه‌‌له‌سلێمانی‌نمایش‌ده‌کرێت،‌هه‌وڵیش‌ده‌ده‌ی���ن‌بینێرینه‌‌فیس���تیڤاڵه‌کانی‌

ده‌ره‌وه‌ی‌‌واڵت".

یه‌که‌مین‌چیرۆک‌چیرۆکی‌راپه‌ڕین‌ده‌گێڕێته‌وه‌یه‌که‌مین‌چیرۆک‌چیرۆکی‌راپه‌ڕین‌ده‌گێڕێته‌وه‌ناوه‌ندێک���ی‌ چه‌ن���د‌ کردن���ه‌وه‌ی‌ دوای‌رۆشنبیریی‌و‌هونه‌ریی،‌له‌ئێستادا‌ناوبه‌ناو‌ده‌زگای‌نوێ���ی‌‌ئه‌هلی‌ده‌کرێت���ه‌وه‌،‌له‌و‌چوارچێوه‌ی���ه‌دا‌ده‌زگای‌جه‌م���ال‌عیرفان‌کرایه‌وه‌و‌به‌وته‌ی‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌ده‌زگاکه‌ش‌

چاالکییه‌کان���ی‌ده‌زگاک���ه‌‌ته‌نه���ا‌کوردس���تانی‌ له‌ش���اره‌کانی‌باش���وردا‌نامێنێته‌وه‌،‌به‌ڵکو‌دیکه‌ی‌ پارچه‌کانی‌ ده‌چێته‌‌

کوردستانیش.

پرۆژه‌ی‌گه‌وره‌یان‌هه‌یه‌2012ه‌وه‌‌ له‌ساڵی‌ هه‌رچه‌نده‌‌عیرف���ان‌ جه‌م���ال‌ ده‌زگای‌

دام���ه‌زراوه‌و‌ل���ه‌و‌ماوه‌ی���ه‌دا‌‌120کتێبی‌چاپکردووه‌،‌ب���ه‌اڵم‌له‌چه‌ند‌رۆژی‌رابردودا‌به‌کۆمه‌ڵێک‌بیرۆکه‌و‌کاری‌نوێوه‌‌

کرایه‌وه‌.له‌ئێس���تادا‌ده‌زگای‌رۆش���نبیریی‌جه‌مال‌عیرف���ان‌له‌ناوه‌ندی‌ش���اری‌س���لێمانیی‌و‌له‌نهۆم���ی‌س���ێیه‌می‌‌ته‌الری‌کاس���ۆمۆڵ‌کراوه‌ت���ه‌وه‌و‌جگه‌‌ل���ه‌و‌کتێبانه‌ی‌خۆیان‌پێشتر‌چاپیان‌کردووه‌،‌کتێبی‌ده‌زگاکانی‌دیک���ه‌و‌زمانه‌کان���ی‌دیکه‌ش‌ده‌فرۆش���ن.‌رێبواری‌سه‌عیدی‌شێوه‌کار‌که‌‌به‌رێوه‌به‌ری‌ده‌زگاکه‌یه‌‌به‌ئاوێن���ه‌ی‌راگه‌یاند‌که‌‌چه‌ند‌پرۆژه‌یه‌کی‌گه‌وره‌ی���ان‌هه‌یه‌و‌پالنرێژییان‌بۆ‌کردووه‌‌هه‌ن���گاو‌به‌هه‌نگاو‌به‌ئه‌نجامی‌

بگه‌یه‌نن.‌

کتێبه‌کان‌به‌زنجیره‌‌چاپ‌ده‌کرێنله‌سه‌ره‌تای‌کارکردنیاندا‌ده‌زگاکه‌‌هه‌ندێک‌ک���ۆڕو‌س���یمیناری‌تێدا‌ده‌بێ���ت.‌بۆ‌ئه‌و‌دوکانێکی‌ دابینکردنی‌ له‌هه‌وڵی‌ مه‌به‌سته‌‌دیکه‌ن‌له‌هه‌مان‌ش���وێن‌بۆ‌سازدانی‌ئه‌و‌

چاالکییانه‌.‌ده‌زگاکه‌‌گرنگییه‌کی‌زۆر‌ده‌دات‌به‌بواری‌سه‌رچاوه‌ی‌هونه‌ریی.‌پێشتریش‌چه‌ن���د‌کاری‌ل���ه‌و‌ش���ێوه‌یه‌یان‌کردووه‌.‌جگه‌‌له‌مانه‌ش‌به‌ش���ێکی‌چاالکییه‌کانیان‌چاپکردنی‌زنجیره‌‌کتێبه‌،‌له‌وانه‌‌‌25کتێب‌له‌باره‌ی‌زه‌رده‌ش���ته‌وه‌،‌که‌‌له‌ئێستادا‌له‌به‌رده‌س���تی‌ هه‌ندێکی���ان‌خوێنه‌ردان‌و‌ئه‌وانی‌دیکه‌ش‌نزیک���دا‌ له‌ئاینده‌یه‌ک���ی‌باڵوده‌بن���ه‌وه‌.‌هه‌روه‌ها‌زنجی���ره‌‌ پ���رۆژه‌ی‌له‌ب���اره‌ی‌ کتێبی���ش‌م���ادده‌وه‌.‌ ده‌وڵه‌ت���ی‌له‌وه‌رگێڕانی‌ جگه‌‌ ئه‌مه‌‌کتێبی‌به‌ناوبانگی‌جیهانی‌که‌‌ شارس���تانیه‌ت"‌ "مێژووی‌نزیک‌ده‌بێته‌وه‌‌له‌‌30به‌رگ.‌هه‌روه‌ها‌چاپکردنه‌وه‌ی‌دیوانی‌شاعیره‌‌کالسیکییه‌‌کورده‌کان‌به‌شێوازێکی‌هونه‌ریی‌‌به‌رز.‌

ته‌نها‌که‌سێک‌پاڵپشتی‌داراییان‌ده‌کات

‌بۆ‌ئ���ه‌و‌پرۆژانه‌‌س���ه‌رچاوه‌یه‌کی‌مادیی‌زۆری‌ده‌وێت،‌رێبوار‌سه‌عید‌له‌و‌باره‌یه‌وه‌‌رایگه‌یان���د‌ک���ه‌‌س���ه‌رچاوه‌ی‌دارایی���ان‌نه‌حکومه‌یی���ه‌و‌نه‌حیزبیی���ه‌،‌به‌ڵکو‌ته‌نها‌که‌س���ێک‌به‌ناوی‌دکتۆر‌ته‌ها‌ره‌سوڵه‌وه‌‌پش���تگیری‌مادیی‌ته‌واوه‌تیی���ان‌ده‌کات.‌چاپکراوه‌کانی‌ کتێب���ه‌‌ له‌هه‌موو‌ هه‌روه‌ک‌س���ه‌رجه‌م‌ نووس���راوه‌،‌ ده‌زگاکه‌ش���دا‌داهاته‌کانیان‌ته‌رخ���ان‌ده‌که‌ن‌بۆ‌که‌س‌و‌

کاری‌ئه‌نفالکراوه‌کان.ده‌یانه‌وێ���ت‌جۆرێکی‌دیک���ه‌ی‌چاپکردن‌و‌

دیزایین‌دابێنن.‌

گرنگیی‌به‌الیه‌نی‌هونه‌ریی‌ده‌ده‌ن

ره ش.. ره نگی په سه ندكراوی ئه م وه رزه

وه‌رزی‌زس����تان‌یه‌كێك����ه‌‌ل����ه‌و‌وه‌رزانه‌ی‌‌ك����ه‌‌له‌جیهانی‌‌فاشیۆندا‌گرنگییه‌كی‌‌به‌رچاوی‌‌پێده‌درێت،‌به‌درێژایی‌‌سێ‌‌مانگی‌‌وه‌رزی‌‌س����ه‌رماو‌زس����تان‌چه‌ندین‌دیزاین‌و‌ستایلی‌‌پۆشاك‌پۆشینی‌‌تایبه‌ت‌به‌م‌وه‌رزه‌‌نمایش‌ده‌كرێن،‌به‌اڵم‌ئه‌و‌ره‌نگه‌ی‌‌له‌نێو‌هه‌موو‌دیزاین‌و‌س����تایلی‌‌پۆشاكه‌كاندا‌زیاتر‌سه‌رنج‌ڕاده‌كێش����ێت،‌ره‌نگی‌‌ره‌شه‌،‌كه‌‌ده‌توانیت‌

له‌گه‌ڵ‌‌هه‌موو‌ره‌نگه‌كانی‌‌تردا‌بیگونجێنیت.هه‌رچه‌نده‌‌كه‌مترین‌پارچ����ه‌ی‌خۆگۆڕین‌كه‌‌له‌م‌وه‌رزه‌دا‌ببینرێت‌ته‌نوره‌یه‌‌به‌هه‌موو‌جۆره‌كانیه‌وه‌,‌به‌اڵم‌ئه‌وه‌تان‌له‌بیرنه‌چێ����ت‌كه‌‌ته‌ن����وره‌‌رۆڵێكی‌‌زۆر‌ج����وان‌ده‌بینێت‌له‌پارێزگاریكردن����ی‌خانمێتیت‌و‌جوانی‌به‌ژن‌و‌بااڵو‌له‌ش‌و‌

الرت.گه‌ر‌ده‌ته‌وێت‌ل����ه‌م‌وه‌رزه‌دا‌س����ه‌رنجڕاكێش‌ده‌ربكه‌ویت‌هه‌وڵبده‌،‌ڕه‌ش‌و‌ته‌نها‌ره‌نگێكی‌‌تر‌له‌به‌ربكه‌،‌واتا‌ڕه‌ش‌و‌ره‌نگێك����ی‌‌تر‌ب����ێ‌تێكه‌ڵكردنی‌له‌گ����ه‌ڵ‌ڕه‌نگه‌كانی‌تر,‌ئیكسس����واراتی‌وه‌كو‌زێڕ‌و‌زیویش‌به‌كاربهێنه‌‌و‌دوربكه‌وه‌‌

له‌پارچه‌ی‌به‌ردی‌‌ئه‌فه‌ریكی.ئه‌وه‌ش����ت‌له‌بیرنه‌چێت‌كه‌‌زس����تان‌باش����ترین‌وه‌رزه‌‌بۆ‌له‌به‌ركردنی‌عه‌زی‌كۆكتێل‌)كورت/درێژ(،‌به‌له‌به‌ركردنی‌جاكێتێكی‌ته‌نك,‌له‌گ����ه‌ڵ‌‌له‌پێكردنی‌نیوپوت،‌واده‌كات‌

له‌جیهانی‌‌فاشیۆنی‌‌ئه‌م‌وه‌رزه‌‌دانه‌بڕێیت.

Page 12: ژماره 413

زۆرجار له كۆڕو مه جلیس و راگه یاندنه كان و ئێره و ئ���ه وێ، به رپرس���انی هه رێم الف لێده ده ن و بێ منه تیی هه رێم ده خه نه ڕوو به له خۆباییبوونه وه زۆرجاری���ش بگ���ره ده دوێ���ن، وه ك ئ���ه وه ی بۆش���اییه كان لێیانده ڕژێ���ت له پڕی���داو ده وڵه تین، لێ قه یرانه كان���ی ئه م دواییه هه موو ئه وانه ی به درۆخس���ته وه و س���ه لماندی، كه هه رێم هێشتا له قه یرانێكی مه زندایه و ئه گه ر دوو مانگ مووچه نه یه ت، 15 رۆژ سنووره كان دابخرێ���ن، ژیانی نی���وه ی خه ڵكی و بگره زیاتریش تێكده چێت و گه وره ترین قه یرانی

مرۆڤایه تی دروست ده بێت. نه مان���ی پاره له بانك���ه كان، نه هاتنی خانه نی���ش و پێش���مه رگه و مووچ���ه ی ئه نفالكراوان و ش���ه هیدان و كاری كه س و فه رمانب���ه ران و كه مكردن���ه وه ی به ش���ه بودج���ه ی هه رێم، رووداوی س���اده نین و ئه شێ به كاریگه رییه كانی ، به پشتبه ستن چه ندان ده ره نجامی خراپی لێ بخوێنینه وه و چه ندین راستیش���ی بۆ س���اخكردینه وه ، له هه مووان زیاتر ئه وه یه ، دوای ئه و هه موو له قۆناغێكی هێش���تا حوكمڕانییه ، ساڵ س���ه ره تایین و وێڕای س���ه روه تێكی زۆر، نه توان���راوه وه ك پێویس���ت پێ بگه ین و خۆمان ئاماده بكه ین و وا بكه ین به رگه ی قه یرانی زۆر گه وره تر له نه هاتنی مانگێك مووچه بگرین، نه توانراوه ژیانی خه ڵكی فه راهه م بكرێت و خه ڵكی هێش���تا چاوی له مووچه یه و ده س���ته مۆ كراون. له الیه كی تریش���ه وه ، وێڕای ئه و هه موو پۆس���ته ی كوردس���تان و خۆبه ڕێوه بردنی به غ���داو په رله مان���ی حكوم���ه ت و هه بوون���ی كوردستان و هه نارده كردنی نه وت و هاتنی قه یران���ی گه وره كۆمپانیاكان، هێش���تا

له ئارادان.لیس���تێكه وه س���ااڵنێكه به چه ن���د له به غدای���ن، چه ندان پۆس���تی وه زاری و حكومیمان هه یه و چه ندان په رله مانتارمان ناردووه ته ئه وێ، لێره شه وه هه میشه باس له به رزیی په یوه ندیی���ه كان ده كرێت، لێ به غدا ه���ه ركات بیه وێ به ئاره زووی خۆی ش���ه تڕه نج هه ڵمانده س���ووڕێنێت و وه ك جارێ پێ���ده كات و ئه مالم���ان ئه م���الو هه ڕه ش���ه ی بڕینی بودجه و جارێ سوپا

ده نێرێ���ت و جارێكیش رێگ���ری له نه وت و ئه م���ه ش نه ریت���ی عه ره به ك���ه هه رگیزو هه رگیز له گ���ه ڵ كورد هه ڵناكات و ته بایی له گه ڵ كورددا پ���ێ قبوول نییه ، لێ له و قه یرانانه چه نده ئه وان خه تابارن، كوردیش ئه وه نده ، به وه ی نه یتوانیوه سیاسه تێكی ته ندروس���تانه له گه ڵی���ان په یڕه و بكات و زۆربه ی جار گۆڵم���ان لێكراوه و گورزیان لێوه ش���اندووین، هه ركات ویستبێتیشیان كردووه ته وه و به كوردس���تاندا س���ه ریان له قه یرانه كانیشدا به ئاره زووی خۆیان كێشی رێككه وتنێكی چه ند كردووین و به غدایان زاره كی و كاتی و س���ه ر كاغه زییان له گه ڵ بۆ مۆركردووی���ن و جێبه جێكردنیش���یان ئه و دونیا به جێهێش���تووه . ئه گه ر هه موو ئه وێمان و به رپرسانه ی په رله مانتارو ئه و به رپرسانی ئێره ش حه كیمانه سیاسه تیان بكردایه و ساده له و پرۆسه یه نه یانروانیباو په ندیان له و رابردووه كورته ی ئه و چه ند ساڵه وه ربگرتایه ، رێ له و هه موو گۆڵه ی ئه وان ده گیراو بگره ده بووینه گۆڵكارێكی باش و ده ستكه وتی نه ته وه یی و نیشتمانی مه زنمان به ده ست ده هێنان و سنوورێك بۆ ئه و یاریكردنه ی ئه وان داده نرا، لێ ئه وه نه كراو ه���ه ركات بیانه وێ گورزی خۆیان ده وه ش���ێنن و خۆیان زاڵ ده كه ن و دوای دونیایه ك كێشمه كێشیش، به سه ردانێك و دوو قسه ی سه رمێز ئاشتمان ده كه نه وه و ئێمه ش هه روا ساده ین و چاك شاره زامان بوون، بۆیه ش تازه چاكبوون و دانانی ئه و

سنووره بۆیان وه ئاسته نگ كه وتووه .پرۆس���ه ی تریش���ه وه ، له الیه ك���ی هه نارده كردنی نه وت به رده وامه ، شه ڕێكی س���اردی گه وره له نێ���وان هه ولێرو به غدا له س���ه ری دروس���ت بووه ، ئه م هه ڕه شه ده كات و ئه ویش به رده وامه ، به غدا ده ڵێ ده ب���ێ من سه رپه رش���تی بیكه م و داهات بێته وه سندووقی گه ش���ه پێدانی عێراق و به مه زه ن���ده ی عێ���راق بێ ئه ب���وو نه ك پێش���مه رگه ، هه موو تاكه كانی ئه م واڵته له به هه شتدا بژین، به اڵم كه سه یری بانقه به تاڵ و گیرفانه به تاڵه كانی پێش���مه رگه ده كه ی���ت، ئ���ه و راس���تییه ت بۆ س���اخ ده بێته وه ، كه نا ش���ه فافیی مه زن هه یه و له و جه نگه ش���دا، چ ئێستاو چ له رابردوو، ئه وه ی بووه ته قوربانی زۆرینه ی خه ڵكی هه ژارو كه مده رامه تی كوردس���تانن و هه ر ئ���ه وان باجه كه ی ئه ده ن. ئه گ���ه ر ئێمه

هیچ باكمان به به غدا نییه و كامڵین و وه ك ده وڵه تێ���ك مامه ڵه ده كه ی���ن و نه وته كه ئه وه نده خێری هه ی���ه بۆمان، بفه رموون ژیانی خه ڵكی به راسته وخۆو نا راسته وخۆ پێ خۆش بك���ه ن و مووچه ی ئه و خه ڵكه لێ قه وم���اوه ی لێ بده ن و به راس���تی بۆ به غدای بسه لمێنن، كه هه رێم باكی نییه و ئه توانێ���ت به بێ بودجه پ���ڕ منه ته كه ی ئ���ه وان، به ب���ێ گرفت بژین و ئه وه ش���ی بۆ بس���ه لمێنێت، كه له ه���ه ر ئه گه رێكدا ئاماده سازیمان هه یه و ئه گه ر به رده وامبن له هه ڕه شه و گوڕه شه و منه تكاری ئه و بڕه جیابوونه وه شماندا، له ئه گه ری بودجه یه ، گرفتمان نابێت و ئه توانی���ن بژین. به اڵم كه له و بارودۆخ���ه ئه ڕوانیت و به نه هاتنی

مانگێك بودج���ه و كه مكردنه وه ی ، ژیانی زۆرێ���ك له خه ڵكی ئاڵۆز ده بێت و ئه وه ش هه میش���ه خه ونی به ده وڵه تب���وون زێتر ده كاته خه یاڵ و به م ج���ۆره بارودۆخانه تاك ره شبین ده كات و ئه و بڕه هیوایه ش

كه هه یه تی ، قه اڵچۆی ده كات.دوای شه ڕی ناوخۆ و كشانه وه ی به عس، ده س���ه اڵتی ،2003 دوای به تایبه تی���ش ك���وردی له نێویاندا پارت���ی و یه كێتی بۆ كۆكردن���ه وه ی خۆی���ان و به رژه وه ن���دی سیاس���ه تێكی الیه نگران، ره زامه ن���دی و چه وتی���ان گرته به ر ك���ه له كۆتاییدا ئه م سیاس���ه ته به زیانێكی مه زن بۆ خه ڵكی شكایه وه و بناغه یه كی مه زنی به رژه وه ندیی گشتی و تواناكانی ئه م هه رێمه ی له قاند، ئه ویش ئه و دامه زراندنه بێ سیسته مه بوو، كه هه م���وو خه ڵكی ته مبه ڵ كردو هه موو له پیشه كانیان ده س���ت لێكرد خه ڵكی وا به ر ب���ده ن و گون���ده كان چ���ۆل بكه ن و رووبكه نه شاره كان و خه ڵكی ناچار بكه ن، چاویان له ده ستی ئه و بڕه مووچه یه بێت، به ش���ێوه یه ك كه ئامانجی خۆیان پێكاو ئێستاش به چاوی خۆمان ئه و ده ره نجامه خراپانه ی ده بینین و ئه وه مان لێ روونه كه پێشمه رگه یه ك چۆن به نه هاتنی مووچه ی مانگێكی ژیان���ی خاوخێزانی كه وتووه ته مه ترسی و ئاسته نگ. ئه م دامه زراندنه بێ به رنامه یه چه ن���ده قازانجی هه بوو، دوو ئه وه نده زیانی گه یاند به ژێرخانی ئابووری واڵت و له بنهێنان���ی توان���ا مرۆیی���ه كان و

ته مبه ڵكردنی خه ڵكی .ئه م رووداوانه ی ئه و دواییه ، ئه ركێكی مه زن ده خه نه س���ه ر ش���انی ده سه اڵتی به هه ڕه شه و ده س���ه اڵت به وه ی كوردی، گوڕه شه به ڕێوه ناچێت و به ڕێوه بردنیشی هه روا كارێكی ئاسان نییه ، به دابینكردنی مووچه یه ك���ی مانگان���ه ژیان���ی خه ڵكی جێگی���ر نابێ���ت و ئه رك���ی داهاتوویان، ئه وه ی���ه ئاماده كاری بكه ن و به جددی كار بۆ ئه وه بكه ن، نه ك به نه هاتنی مانگێك ئه گ���ه ر به یه كجاریش بودجه یان بڕی، نه بانقه كان چۆڵ بب���ن و نه خه ڵكیش له بێ مووچه یی هاوار ب���كات، ئه گینا له مه وال پێویست به وه ناكات الفی سه ربه خۆیی و خۆشگوزه رانی لێ بده ین و پێویست به وه ده كات ئیت���ر دان به و راس���تییه دا بنێین كه ئێمه به بێ عێراق ناژین و پێویستمان

به وان هه یه و جیا بوونه وه ش مه حاڵه .

دوو ساڵ لەمەوبەر کۆمەڵێک خوێندکاری ”زانکۆی کوردس���تان له هەولێر“ بەسەردان هاتن بۆ”زانکۆی ئەمس���تردام“، هاتنەکەیان لەمیانی پرۆگرامێکی هاوبەش���ی ئاڵۆگۆڕیی خوێندکارانی بەش���ی زانستە سیاسییەکانی ئ���ەو دوو زانکۆی���ەدا ب���وو لەگ���ەڵ یەکدا. بەش���ێک له پرۆگرامەکە ئەوەب���وو قوتابییە کوردەکان دوو باس���ی سەربەخۆ پێشکەش بک���ەن. یەکێ���ک له قوتابییەکان باس���ێکی هەرێمی ”بەرەوپێشەوەچوون“ەکانی لەسەر کوردستان پێشکەشکردو له نێوان زۆر شتدا باس���ی ئەوەی کرد کە له س���ااڵنی نەوەددا له هەرێمی تاکەک���ەس س���ااڵنەی داهات���ی کوردستاندا چەند سەد دۆالرێک بوو، بەاڵم لەئێس���تادا زیاد له س���ێ یان چ���وار هەزار دۆالرە. لەم چەند ڕۆژەی دواییشدا سەرۆکی هەرێ���م هەمان قس���ەی دووبارەک���ردەوەو باس���ی لەوەکرد کە ئەو داهاتە بەرزبۆتەوە بۆ بڕی پێنج هەزار دۆالر لەس���اڵێکدا. هەم خوێندکارەکە، کە ئاشکرا بوو سەر به پارتی دیموکراتی کوردس���تان بوو، هەم سەرۆکی هەرێمیش کە س���ەرۆکی هەمان پارتە، ئەم ن���ەک تەنها وەک بەرزبوونەوەی���ەی داهات ئابوریی گرنگ دەبینن، ”پێش���کەوتن“ێکی بەڵکو وەک دەستکەوتێکی سیاسی گەورەش نیش���انی ئ���ەدەن و وەک پێوەرێک دەیخەنە ڕوو ب���ۆ پێوان���ی س���ەرکەوتنی ”ئەزموونە

خۆماڵیی“ەکەی حکومەتی هەرێم.پرۆگرامەک���ەی زانک���ۆی ئەمس���تردام وا ڕێکخراب���وو کە خوێندکارەکە له باس���ەکەی بووەوە، دەبوایە من س���ەرنج و ڕوانینەکانی خۆم لەس���ەر باس���ەکەی ئەو دەرببڕم. ئەو پرس���یارانەی م���ن له خوێندکارەک���ەم کرد ئه مانه بوون: ئایا ڕێژەی ”هەڵئاوس���ان“ی پ���ارە له هەرێم���دا چەن���دە؟ ئ���ەی ڕادەی له هەرێمدا ش���تومەک نرخی بەرزبوونەوەی ن���ەوەد چەن���دە؟ به ب���ەراورد به س���ااڵنی خوێندکارەک���ە ن���ەک هی���چ وەاڵمێکی ئەو پرس���یارانەی پێنەبوو، بەڵکو بیری لەوەش نەکردبۆوە کە بەرزبوونەوەی ئەو پارەیە هیچ مانایەکی نابێ���ت گەر نەخرێتە چوارچێوەی بڕو ڕادەی ”هەڵئاوس���انی ئابوریی“ و ئاستی بەرزبوونەوەی نرخی شتومەکەوە. سەرۆکی داهاتی زیادبوونی لەباس���کردنی هەرێمیش س���ااڵنە له کوردس���تاندا هەمان هەڵەی ئەو بەرزبوونەوەی���ە ئ���ەم دەکات و قوتابیی���ە به دۆخی ئابوریی هەرێمەوە گرێنادات و تەنها وەک ژمارەیەکی ڕووت و بێپەیوەندی نیشانی

ئەدات.بێگومان نەبوونی وەاڵم بەو پرس���یارانە مانای ئەوە نییە س���ادەترین هاواڵتی هەرێم ئ���ەو ڕاس���تییە نەزانێت کە هەڵئاوس���انێ ئابوری���ی له هەرێم���دا زۆر گەورەیە و نرخی نەوەد به س���ااڵنی بەبەراورد ش���تومەکیش بەڕادەیەکی خورافی بەرزبۆتەوە. بۆ نموونە گەر خێزانێک له هەرێ���م خاوەنی دوو منداڵ بێ���ت، یان ک���چ و کوڕێکی گەن���ج بیانەوێت خێزان دروستبکەن، ئەو پێنج هەزار دۆالرەی سەرۆکی هەرێم باس���ی دەکات، به زەحمەت دابینکردن���ی کرێ���ی خانوەکەیان بەش���ی دەکات. ل���ەدوای کرێ خانووش���ەوە، هیچی ئەوتۆ لەو پارەیە نامێنێتەوە بۆ دابینکردنی پێداویس���تییە هەرە س���ەرەتاییەکانی ژیان کە ت���ا دێت گرانت���ر و زەحمەتت���ر دەبێت. دابینکردنی پێداویستییانەش لەو مەبەستم خواردن و خ���ۆراک، پارەی هاتووچۆ، پارەی مش���ورخواردنی تەندروس���تی و چارەسەری نەخۆش���یی، پارەی بەخێوکردن���ی منداڵ، پ���ارەی خوێن���دن، هتد... ئ���ەوەی ئەمڕۆ ئێمە له کوردس���تاندا دەیبینین دروستبوونی دۆخێکە ل���ەزۆر ڕووەوە لەو دۆخە ئابورییە س���ەرمایەدارییە دەچێ���ت ک���ە لەنی���وەی له ئەوروپادا نۆزدەهەمدا س���ەدەی یەکەمی دروس���تبوون و مەبەس���تم دروس���تدەبێت. هاتنەکای���ەی چینێکی گەورەیە له کەس���انی کەم دەرامەت له شارە گەورەکانی ئەوروپادا، کۆبوون���ەوەی ژمارەیەکی گ���ەورە له خەڵک جی���اوازی ک���ە بچووک���دا لەڕووبەرێک���ی داهاتیان بەڕادەیەکی ترسناک لەیەکترییەوە دوورە. پرسیاری س���ەرەکی ئەو ڕۆژگارەی سیس���تمە ئەوروپیی���ەکان و کۆمەڵ���گا سیاس���ییەکانیان ئەوەبوو، ئەم کۆبونوەوە و قەرەباڵغییە گەورەیەی ناو ش���ارەکان چۆن ڕێکبخرێ���ت؟ چ���ۆن مەس���ەلەی ملمالنێی چینایەت���ی بەڕێوەببرێت؟ چ���ۆن بازرگان و کرێکار، خ���اوەن دوکان و خ���اوەن کارگە، دەوڵەمەن���د و هەژار، خاوەن���کار و بێ���کار، هەموویان بەتەنیش���ت یەکەوە و لەپاڵ یەکدا کۆبکرێنەوە، له کاتێکدا مەسەلەی”حوکمڕانی دیموکراس���یی“انە و بیرۆکەی ” یەکس���انیی مرۆڤەکان لەگەڵیەکدا“ بەخێراییەکی گەورە

دەبوون بەبەشێک له هۆشیاریی کۆمەاڵیەتی و سیاسیی و تاکەکەسیی مرۆڤەکان؟

هەمووم���ان دەزانین چ���ۆن ئەو دۆخەی ئەوروپای سەدەی نۆزدەهەم شێوازی نوێیی ”هۆش���یاریی چینایەتی“ و دی���اردەی تازەی هێنایەکایەوە. کۆمەاڵیەتی���ی“ ”یاخیبوونی لەش���ارە ئەوروپییەکان���ی ئ���ەو رۆژگارەدا، کوردس���تان، ئەمڕۆکەی ش���ارەکانی وەک کەس و هێ���ز و گروپە هەژار و دەوڵەمەندەکان یەکتری���ان دەبینی و بەش���ێوەیەکی ڕۆژانە بەیەکتر دەگەیشتن، بەژمارەی گەورە لەپاڵ یەک���دا دەژیان و ب���ەوردی ئاگایان له فەرق و جیاوازیی ئاس���تی ژیانی یەکتربوو. نەمانی مەسافەی جوگرافیی گەورە لەوشارانەدا بۆ هەروەها له دەوڵەمەند، هەژار جیاکردنەوەی نەمانی ش���ەرعیەتی دینیی و سیاس���یی بۆ بێمافکردن یان کەم مافکردنی ئەم بەش���ی کۆمەڵگا بەرامبەر بەو بەشی تری کۆمەڵگا، ئ���ەو دۆخەی ت���ا دەهات پ���ڕ تەقینەوەتر دروس���تبوونی ئەمەش دەره نجامی دەکرد. ڕق���ی کۆمەاڵیەتی���ی و چینایەتی���ی گەورە، تیژبوون���ەوەی ملمالن���ێ کۆمەاڵیەتییەکان، تا ئاستی گەیش���تن به تەقینەوە گەورەکانی نیوەی یەکەمی س���ەدەی نۆزدەهەم. کارل مارک���س یەکێک بوو لەو نووس���ەرانەی کە تیوریزەکردن���ی ئ���ەو دۆخ���ە ناجێگیرو پڕ ڕق و پ���ڕ ملمالنێیە دەخاتە س���ەر ش���انی خ���ۆی و هەندێ���ک له ڕەهەن���دە ترس���ناک و نائینسانییەکانی ڕووندەکاتەوە، بەاڵم مارکس تەنها کەس نییە ئ���ەو کارە دەکات بەڵکو زۆربەی نووس���ەر و بیریارە گەورەکانی ئەو سەدەیە ئەم کارە ئەنجام ئەدەن. بەکورتی ئەوەی لەو س���ەردەمەدا ڕوودەدات ئەوەیە کە چەمکەکان���ی وەک ئابوریی، کۆمەڵگا، مەس���ەله کۆمەاڵیەتییەکان، بەش���داربوون، پێکەوەب���وون هت���د.. هەمووی���ان دەبن���ە چەمکی سیاس���ی گرنگ و هێما بۆ کۆمەڵێک کێش���ەی سیاس���ی گەورە دەک���ەن. ئێمە دەزانین وەاڵمی کۆمەڵگا ئەوروپییەکان بەم کێشانە وەاڵمێکی مارکسییانە نەبوو، بەڵکو پەرەپێدان و قووڵکردنەوەی زیاتری سیستمی دیموکراس���یی و گەش���ەدان بوو بەو شێوازە له دەوڵەت کە دواتر وەک ”دەوڵەتی یاسا“ و ”دەوڵەتی خۆش���گوزەرانی“ ناو دەردەکات. ئەوەی ئەمڕۆ ئێمە له کوردستاندا وەک وەاڵم بەو دۆخ���ە دەیبینین جگ���ە له هەوڵدان بۆ چەسپاندنی پایەکانی سیستمێکی سوڵتانیی زیاتر نییە، سیس���تمێک لەس���ەر درۆکردن و کێش���ەکان و ش���اردنەوەی پڕوپاگەن���دە و ئینکاریکردنی���ان کاردەکات. بەرزبوونەوەی داهاتی تاکەکەس له کوردستاندا بۆ پێنج هەزار دۆالر له س���اڵێکدا، به بەراورد بەهەڵئاوسانی نرخی ش���تومەک، بەرزبوونەوەی ئابوریی و نەک دەس���کەوت و هێمای پێشکەوتنی ژیان نییە، بەڵکو هێمای دروس���تبوونی دۆخێکی کۆمەاڵیەتی ترس���ناکە پڕ ل���ه ڕق و بێزاریی و لەهەر سیاس���یی. کۆمەاڵیەتی و نائومێدیی ش���وێنێکی دونی���ادا ملیۆنێرەکان���ی واڵت ”گێتۆی تایبەت“ بەخۆیان لەناو شارەکاندا دروستبکەن و خۆیان بەتەواوی له سەرجەمی لەهەمانکات���دا جیابکەن���ەوە، کۆمەڵ���گا دانیشتوانێک له ش���ارەکاندا دروستببێت کە بەردەوام ژمارەیان لەزیادبوندابێت و ئەمەش هاوش���انبێت به بەهێزک���ردن و چەس���پاندنی س���وڵتانیزمێکی سیاس���یی بەرچاو، دەڵێم ل���ەهەر ش���وێنێکی دونی���ادا ئ���ەم دۆخە ئامادەبێ���ت، ئەوەی دەبێ���ت چاوەڕوانیبین کێش���ە و پێکدادان���ی کۆمەاڵیەتیی���ە، نەک دڵخۆشبوون بەوەی داهاتی تاکەکەس پێنج

هەزار دۆالرە له ساڵێکدا.

بیروڕا(413( سێشه ممه 122014/1/28 [email protected]

ئەوەی دەبێت چاوەڕوانیبین

کێشە و پێکدادانی کۆمەاڵیەتییە، نەک دڵخۆشبوون بەوەی

داهاتی تاکەکەس پێنج هەزار دۆالرە

له ساڵێکدا

پێنج‌ھەزار‌دۆالر‌له‌ساڵێکدا؟

له ماوه ی راب����ردوودا، پارتی دیموكراتی ده س����ه اڵتدار هێزێكی وه ك كوردس����تان خۆس����ه پاندن و له هه وڵ����ی هه میش����ه تردا هێزه كانی قوتدان����ی بچوككردنه وه و بووه . له م پێناوه ش����دا هه موو رێگه یه كی ن����اڕه واش بوبێت. گرتۆته به ر، ئه گه رچی رووداوه ئابڕووبه ره سیاس����یه كه ی "31ی "رێكه وتننام����ه ی دواتری����ش ئ����اب و" و س����تراتیژی "ی ئه و هێزه له گ����ه ڵ یه كێتی نیش����تیمانی نموونه یه كی زین����دووی ئه و هه واڵن����ه ی پارت����ی ب����ووه ، ك����ه دواجار

ئاكامه كه یشیمان بینی .پرۆژه یه ك����ی پارت����ی له ئێستاش����دا، زۆر گه وره ت����ر و جه هه ننه میت����ری هه ی����ه ب����ۆ كۆنتڕۆڵكردنی هه م����وو جومگه كانی ژیان و ده س����ه اڵت له هه رێمی كوردستاندا، وه ك چۆن نوس����ه ر و روناكبی����ر مه ریوان وری����ا قانع به "پرۆژه ی به س����عودیكردنی ن����ه وت و ك����ه كوردس����تان"ناویبردووه ، به رخۆركردنی میدیا و دین )سه له فیه ت( و ئه م بنچینه یی كۆڵه ك����ه ی هاوواڵتی����ان، له ڕێیانه وه توانیویه تی پارتی پرۆژه یه ن و ت����ا ئاس����تێكی زۆر ئی����راده ی خه ڵك����ی له نوخب����ه زۆر به ش����ێكی كوردس����تان و هێزه رۆش����نبیره كان و خوێنده وار و به ناو سیاس����ییه كانی پێ الواز بكات و بچوكیان

بكاته وه ، یان نه هه نگئاسا قوتیان بدات.

ل����ه م نێوه نده ش����دا، ئه وه ی تا ئێس����تا پارت����ی هه وڵ����ه ی ئ����ه م رووب����ه ڕووی وه ك گ����ۆڕان"ه بووه ته وه ،"بزوتن����ه وه ی ت����ازه ده ركه وت����ووی گۆڕه پانی هێزێكی سیاس����ی كه له به ره نجام و ده رهاویشته ی كوردس����تان خه ڵك����ی ناڕه زاییه كان����ی دوروستبووه و له دوا هه ڵبژاردنی پارله مانی كوردستانیشدا بووه ته هێزی دووه م، به اڵم ئێس����تا كه ئه م هێزه "گۆڕان" بڕیاریداوه به شداری حكومه تی "بنكه فراوان" بكات، ئایا ده توان����ێ روبه ڕووی ئ����ه م نه هه نگه ببێته وه ، یان به پێچه وان����ه وه نه هه نگه كه

قوتی ده دات؟"حكومه ت����ه ل����ه م كه مێ����ك گ����ه ر بنك����ه فراوان����ه "ی بڕی����اره پێكبهێنرێت، وردببینه وه ،ده بینین پارتی هه موو پۆسته ب����ااڵو گرنگه كانی له ده س����تدا ده مێنی كه

خاوه نی یه كه م و دوابڕیارن، وه ك:* س����ه رۆكایه تی هه رێم كه ده سه اڵتی ب����ااڵو یه كه م����ی جێبه جێ����كاره و خاوه ن بڕی����اره له هه موو په یوه ندیی����ه هه رێمی و نێوده وڵه تییه كان و رێككه وتنه كان. جێگری سه رۆكیش ته نها ناوو ناونیشان بووه نه ك

ده سه اڵت.* س����ه رۆكایه تی ئه نجومه نی وه زیران، كه كۆی ده سه اڵت و بڕیاری جێبه جێكردنی س����ه رۆك جێگ����ری الی����ه و حكومه ت����ی ده س����ه اڵتێكی ئه وت����ۆی نه ب����ووه و ته نها بڕیاره كانی بۆ سه رۆك و ئه شهه دومابیالی

كردووه .س����امانه سروشتییه كان، وه زاره تی *ئه و وه زاره ته ی كه دۆسیه چه ور و گرنگه ی له سایه یدا گریبه ست و له ئه ستۆیه و نه وتی داهاته كان����ی ن����ه وت نهێنی و ش����اره وان و ته نها وه زیره كه و "خێزان����ی بارزانی " لێی

ئاگادارن.* ئه نجومه ن����ی ئاسایش����ی هه رێم����ی كوردس����تان، ك����ه كاروب����اری ئه من����ی و

موخابه رات����ی له ئه س����تۆیه و ده زگایه ك����ی به تایبه تیش حزب و كۆنترۆڵكراوی هێنده پارتیه ، جگه له پاراستنی ئاسایشی حزب، هیچ ئه ركێكی نیش����تیمانی و نه ته وه یی لێ

به دیناكرێت.* فه رمانگه ی په یوه ندییه كان ده ره وه ، كه سه رپه رشتیاری نوێنه رایه تی حكومه ت له واڵتان����دا ده كات و ئه وه ن����ده هه ژموونی پارت����ی به س����ه ریدا زاڵه ، ك����ه زۆرینه ی نوێنه ره كان����ی حكومه تی هه رێم له واڵتاندا س����ه ر به پارتی����ن و ده ن����گ و ره نگی هیچ

هێزێكی تری تێدا نابینرێت.ئه نجومه ن����ی داد و وه زاره ت����ی *دادوه ری ، ئه و ده سه اڵته یه كه بێ الیه نی و

پرسیارێكی له ژێر گومان و س����ه ربه خۆیی زۆردایه و له س����ایه یدا سه روه ری یاسا له م هه رێمه دا ونه و پارتی له ڕێیه وه توانیویه تی چه ندین دۆسیه ی له نموونه ی "تاوانبارانی

17ی شوبات"ی پێ په رده پۆش بكات.س����ه رباری ئه وه ی كه هێ����زی به رگری و پێش����مه رگه ش تا ئ����ه م س����اته هێزێكی نانیش����تیمانی و حزبیه و پارت����ی خاوه نی ده س����ه اڵت و بڕی����ارده ری یه كه م����ه لێی و چۆن����ی بوێ����ت به كاریده هێنێت، وه كچۆن له سه ركوتكارییه كانی خه ڵك و سیناریۆكانی

دژ به مالیكی بینیمان.س����ه یره كه له وه دایه ، به پێ����ی زانیارییه "گۆڕان" راگه یاندن����ه كان، باڵوكراوه كانی داوای چه ند وه زاره تێكی قه یراناویی و و بێ ده سه اڵتی كردووه ، وه ك وه زاره تی دارایی كه ئه وه نده قه یرانی تێدا دروس����تكراوه ، زه حمه ت����ه گ����ۆڕان ب����ه و كه ره س����تانه ی له به رده ستیدایه بتوانێ چاره سه ری بكات و چاكس����ازی تێدا ب����كات. ی����ان وه زاره تی ناوخۆ، كه جگه ل����ه وه ی حزب كۆنترۆڵی كردووه ، بێ ده سه اڵت كراوه و ده زگایه كی

گرنگی وه ك ئاسایشی لێكراوه ته وه .پ����رۆژه ی له نێ����و ده پرس����ین، كۆنترۆڵك����ردن و به س����عودیكردنه كه و گرنگه كانی جومگ����ه هه موو قۆرخكردنی ده س����ه اڵتدا له الی����ه ن پارتی����ه وه ، ده بێ "گ����ۆڕان" چی پێبكرێ����ت؟. ئایا ده توانێ الن����ی كه می ئه و به ڵێنان����ه ی داویه تی بۆ چاكسازی و ئه و هه موو خه ونه ی الی خه ڵك دروستیكردووه بۆ هێنانه دی ده سه اڵتێكی نموونه یی و دادپ����ه روه ر، بهێنێته دی ؟ یان خه ڵ����ك بێ هی����وا و بێ ئی����راده ده كات و ده بێته قوتێكی تری نه هه نگه گه وره كه ی كوردستان و ته س����لیمی واقیعی داسه پاو و داڕزاوی كوردس����تان ده بێ����ت )ك����ه له م ده س����تپێكه ی پێكهێنان����ی حكومه تدا وا

ده رده كه وێت(.

له‌نێوان‌به‌غدای‌‌گۆڵكارو‌ھه‌رێمی‌‌الفلێده‌ر،‌له‌ژینی‌خه‌ڵك‌بڕوانن

ئایا‌نه‌ھه‌نگه‌كه‌‌"گۆڕان"یش‌قوت‌ده‌دات؟

كامیل عومه ر

به شار عه زیز

سااڵنێكه له به غداین چه ندان پۆستی

وه زاری و حكومیمان هه یه به اڵم به غدا هه ركات بیه وێ

به ئاره زووی خۆی هه ڵمانده سووڕێنێت و

وه ك شه تڕه نج ئه مالو ئه مالمان پێده كات و جارێ هه ڕه شه ی بڕینی

بودجه و جارێ سوپا ده نێرێت و جارێكیش

رێگری له نه وت

سه یره که له وه دایه گۆڕان داوای

وه زاره تێكی قه یراناویی و بێ ده سه اڵتی

كردووه ، که زه حمه ته به و كه ره ستانه ی

له به رده ستیدایه بتوانێ چاره سه ر و چاكسازی

تێدا بكات

Page 13: ژماره 413

رێبین هەردی

جوڵەی���ەک له هەم���وو مێ���ژوی ئەم ناوچەیەدا دەستیپێکردووە.. جوڵەیەک نەمانی به خورافەت���ی کۆتای���ی ک���ە شۆڕش و وەستانی مێژووی ئەم ناوچەیە هێنا. کۆتایی ب���ەو روانینە هێنا کە وا ئەکرد وەک دنیای���ەی ئەم تەماش���ای ئ���ەوەی له سەدیمێکی وەس���تاودا نوقم بووبێت کە نە رێگە به هیچ شتێکی تازە ئەدات بێتە ناویەوەو نە رێگە به خۆشی ئەدا پەرژوباڵو بێتەوە. شتێک له مێژوی ئ���ەم ناوچەی���ەدا کەوتۆت���ە جوڵ���ە. جوڵەی���ەک گەرچی کەس پێش���بینی رودانی نەئەکرد، بەاڵم دەیان هۆکاری راس���تەقینەو واقعی هەب���وو بۆ ئەوەی له واڵتە عەرەبیەکاندا رووبدات. ئەوەی رویدا بۆ هەموان ش���تێکی لەناکاو بوو. راس���تە ش���تێک بوو ک���ە دەمێک بوو خوێنەران و رەخنەگرانی دنیای عەرەبی خوازیاری بوون، بەاڵم کەم کەس )گەر نەڵێین هیچ ک���ەس( چاوەڕێی رودانی ئەک���رد. ش���اعیرانێکی زۆری عەرەب له نائومێدی���ی بەرامب���ەر هیچ نەکردنی گەلەکەی���ان، چەندان ش���یعری توندو هیجائیی���ان دژ به بێدەنگی و ملکەچیی خەڵ���ک لەبەرامب���ەر دەس���ەاڵتداراندا نووسی. نووسەرانێکی زۆر له گەڕانیاندا هیچنەکردنە، ئ���ەم رەگوریش���ەی بۆ هێرشیان کردە س���ەر کلتورو تەنانەت پەندە دێرینەکانی عەرەب )و لەمەشدا چ دەریانئەخس���ت ئەکرد( راس���تیان تۆییەک���ی ملکەچ���ی و بێدەنگبون لەم پەند و کلتورانەدا هەیە. باسی ئەوەیان ئەکرد چۆن کلتور و سیاسەت دەستیان خس���تۆتە دەس���تی یەک ب���ۆ ئەوەی لەالیەک دەسەاڵتدارانێکی نادیموکرات و پیش���ێلکار بۆ س���ەرەتاترین مافەکانی مرۆڤ، له دەس���ەاڵتیاندا بەردەوام بن و لەالیەک���ی تریش خەڵکی رەش���وروت هەروا به بێدەنگی و ملکەچی بمێننەوە. هەموو ش���تێک وا ئەهاتە پێشچاو کە دەسەاڵتیکی ئەبەدی و خەڵکێکی رازی بەم دەسەاڵتە تا ماوەیەکی زۆر پێکەوە

ئەژین.ب���ەاڵم لەناکاو و لەس���ەردەمێکدا کە هەموان وایانئەزانی سەردەمی شۆرش و راپەڕین کۆتایی هاتوە، لەسەردەمێکدا ئەمنیەکان���ی واڵتان���ی دەزگا ک���ە تەکنەلۆژیای پێشکەوتوترین ناوچەکە لەبەردەس���تدایە و کۆنتڕۆڵکردنی���ان موخاب���ه رات و دڵرەق���ی لەش���کرێکی ئاسایش���یان هەیە کە گوێیان له هەموو ش���وێنێک هەیە و دەس���تەبەجێ دژی هەم���وو "دەسیس���ەیەک" کاردان���ەوە پیشان ئەدەن، له دۆخێکدا کە کۆمەڵگا به الوازترین دۆخەکانی خۆیدا ئەڕوێشت و نەک هەر پەیوەندی نێوان گروپەکانی پچڕاب���وو، بەڵک���و پەیوەن���دی نێوان تاکەکانیش���ی پر له گومان و بەدبینییە، له دۆخێکی وادا کە وا ئەهاتە پێش���چاو هەموان له ژێر کۆنتڕۆلدان و کۆمەڵگاش بەهەموو هێزە جیاوازەکانییەوە، توانای هیچ موبادەرەیه کی نەماوە، شۆڕش���ە دەس���تیانپێکرد، سەرتاس���ەرییەکان سەرەتا لەتونس و دواتر له میسر. راستە کاتێک گەیش���تە سوریا توشی جۆرێک له راوەس���تان بوو، ب���ەاڵم هەر ئەوەی کە پاش ئەو هەموو س���اڵە له رژێمێکی به ئاگر و کە س���ەرکوتکەر پۆلیس���ی و ئاس���ن حوکمی واڵتی ئەکرد، خەڵکێک بێ ترس له مردن و چارەنوس���ی خۆیان راپەڕین، نیشانەی ئەوەیە شتێکی تازە

رویداوە کە پێشتر هەرگیز نەبووە.دیارە رەنگە زیاد له هۆیەک هەبێت کە بکرێت بۆ ئەم راوەس���تانە بهێنرێتەوە و ئ���ەوەش لێکبداتەوە ک���ە بۆچی ئەم راپەڕین���ە لەس���وریادا بەهەم���ان ئەو نەخش���ە رێگە خێ���را و رادیکاالنەیەدا نەرۆیش���ت کە تونس و میس���ر پیایدا تێپەڕین. لەوانە: لەسوریادا راپەڕینەکە له راپەڕینێک���ی سەرتاس���ەرییەوە دژی دیکتاتۆریەتی ئەسەد و دارودەستەکەی، گۆڕا بۆ شەڕێکی مەزهەبی پەڕگیر کە تەنها خەڵکی س���وریا بەش���داری تێدا توندڕەوی الیەنگرانی بەڵک���و ناکەن، له زۆرب���ەی واڵتەکان���ی ه���ەردووال ناوچەکەوە تێ���وەی گالن. راپەڕینەکە له شۆڕش���ێکی جەماوەریی���ەوە گ���ۆڕا ب���ۆ ش���ەڕی چەکداریی ک���ە لەالیەن هەردوو الی ش���ەڕکەرەوە ئەوەندە پرە کە توندوتیژیی، دڵرەق���ی و له دیمەنی وایکردوە هەردوو الی ش���ەڕکەر لەیەک تای تەرازودا تەماش���ا بکرێن. راس���تە

ئ���ەوەی له س���وریادا روو ئ���ەدات هیچ جێگەی خۆشبینی و ئومیدێک نیە و ئەو ئەڵتەرناتیڤانەی له مەیدانەکەدا ملمالنێ ئەکەن، وەک یەک نادیموکراتین و پڕن له دڵرەقی. راس���تە ئەوەی له میس���ردا رووی���دا و تا ئێس���تاش رووئەدات دورە ل���ەدوای ئەکرا. چ���اوەڕوان ل���ەوەی موبارەکەوە ملمالنێ لەسەر دەسەاڵت و هەمان ئ���ەو کلت���وری نادیموکراتیەی لەسەردەمی موبارەکدا هەبوو، درێژەی کێش���ا ب���ۆ پەیوەن���دی نێ���وان هێزە سیاس���ییەکان و هەموان بەگیانێکی پر له رق و کینەو به دوژمن تەماش���اکردنی یەکەوە رەفتار ئەکەن و دۆخێکی وا پڕ دروستکردوە نائارامیان له توندوتیژی و کە ت���ا ماوەیەک���ی تریش ب���ەردەوام ئەبێت. ب���ەردەوام ئەبێت تا ئەوکاتەی هەم���وان لەوە تیئەگەن هیچ هیزێک نە قابیلی س���ڕینەوەیە، نە هیچ هیزێکیش

ئەتوانێت نوێنەرایەتی هەموان بکات.رەنگ���ە تاک���ە دۆخێک ک���ە تا ئەم توانیویه ت���ی خ���ۆی س���اتەوەختەش له قەیران���ی و دابڕانی گەورە و کەرتبونی ناوەک���ی بپارێزێت، ئەزمونی تونس���ی بێ���ت. بەتایبەتی پاش ئەوەی لەچەند رۆژی پیشوودا هەردوو هێزە عەلمانی و ئیس���المییەکان لەسەر فەسڵی شەشی دەس���تور رێککەوتن کە ماوەیەکی زۆر بوو بووە هۆی ئاڵۆزییەکی زۆر له لیژنەی دەستور. رەشنوس���ی نووس���ینەوەی بەاڵم حیزبی نەهزە به پێچەوانەی هێزە ئیسالمییەکانی میسر و سوریاوە، لەگەڵ زۆرینەی کورسییەکانی ئەوەش���دا کە ئەنجومەنی نیش���تیمانی داگیر ئەکەن، بۆ دوبارەنەکردنەوەی دۆخی قەیراناوی میس���ر و س���وریا به لۆژیک���ی زۆرین���ە کاریان نەک���رد و گوێیان لەو کەمایەتیە لەگەڵیان���دا ک���ە گ���رت عەلمانیی���ە کارئەک���ەن. بەمەش بەندی شەش���ی رەشنوسی دەس���تور به دەنگدانی ١٥٢ دەنگ له کۆی ١٨٣کەس کە بەشدارییان له دەنگدان���دا کرد تێپەڕی. ئەم مادەیە بەندێک���ە تایبەت���ە به پەیوەندی دین و دەوڵەت و ئازادی باوەڕ و قەدەغەکردنی

تەکفیرکردن.چارەنوس���ی ئەم جوڵەیە هەرچیەک بێ���ت، یەک ش���ت هەیە ک���ە ناکرێت فەرامۆش بکرێت..شتێک لەم جیهانەی روبدات هەرچیەکیش گۆڕاوە، عەرەبدا هەرگی���ز لەوە خراپتر نابێت کە رویدا و سااڵنێکی زۆریشی خایاند. هیچ نەبێت ئێس���تا مێ���ژووی هەموو ئ���ەم واڵتانە بەجۆرێک کراوەیە بۆ زیاد له ئەگەرێک کە هەرگیز لەسەردەمی رژێمی پێشودا لەئ���ارادا نەب���وو. روداوەک���ە خەڵکی بەجۆرێ���ک هێناوەت���ە ن���او ش���انۆی روداوەکان کە وەک له میس���ر و سوریا و تەنانەت تونس���دا ئەیبینین، ئەستەمە جولەکە چۆڵبکەن. شانۆکە به ئاسانی بەرهەمیهێناوە، تراژیدیاکانی به هەموو ش���انۆی لەس���ەر زۆری خەڵکێک���ی ک���ە ک���ردووە ئەکتی���ڤ روداوەک���ە کۆمەڵگایەکی دروستبونی پێشمەرجی

زیندووە.

ره نگه گه ڕی س���ێیه می گفتوگۆكان بۆ پێكهێنانی كابینه ی هه شته می حكومه تی هه رێمی كوردس���تان، كاتی زیادكراو بێت بۆ یه كێتی نیشتمانی كوردستان، تا خۆی یه كالبكات���ه وه له نێ���وان خێرپێكردنێكی پارتی ، ی���ان رێككه وتن و ته نس���یقكردن له گه ڵ گۆڕان، ك���ه وا پێده چێت ئه وه ی یه كه می���ان حه زێكی س���ه ركردایه تی ئه و دووه میشیان ئه وه ی له سه ربێت و حزبه ی رای به ش���ێك له جه ماوه ره ك���ه ی بێ���ت، چونكه پارت���ی بڕیاریداوه كه وه زاره تێك

وه ك دیاری بداته یه كێتی .یه كێتی نیش���تمانی كوردستان به هۆی ئه نجامه كانیه وه له هه ڵبژاردنه كانی ٢١-9ی ساڵی پاردا، تووشی ره وشێكی ناوخۆیی ئاڵۆز ب���ووه ، ئه مه جگه ل���ه وه ی چه ند كوش���تنی له وانه ش، تریش، رووداوێكی رۆژنامه نووسان و خۆپیشانده ران، هێنده ی تر ره وش���ی ئه و حزب���ه ی كردۆته وێردی سه ر زمان، به اڵم له هه موو ئه وانه گرنگتر، پێگه ی ئه و حزبه یه له كابینه ی هه شته می حكومه تی هه رێمی كوردس���تاندا، چونكه له چوار ئه توانێت هاوكاربێ���ت یه كێت���ی ساڵی هێمنداو به پێچه وانه شه وه ده توانێت ئاڵ���ۆزی و نائارامی له ماوه ی چوارس���اڵی

داهاتوودا دروست بكات.راسته یه كێتی له كابینه ی شه شه مدا، كه به رهه م ساڵح سه رۆكایه تی ده كرد، چه ند هه نگاوێكی به ئاڕاسته ی هه ندێك ریفۆرمدا نا، كه ده كرێ���ت دیارترین ئه و هه نگاوی بااڵدا له وه زاره ت���ی خوێندنی ریفۆرمانه ، كۆبكه ینه وه كه پرۆفیس���ۆر دكتۆر دالوه ر عه بدولعه زیز عه الئه دین وه زیری بوو، به اڵم كاتێك ئه م ریفۆرم و چاكس���ازییه له بری ده ستخۆشی و پشتگیری ، به وته ی به شێك خۆیان، یه كێتی هه واداران���ی له الیه نگرو له الیه ن به ش���ێك له الیه نگ���رو هه وادارانی

پارتی���ه وه به به ردو هێلكه و ته ماته باران و خۆپیشاندانی رۆژانه ی قوتابیان له به رده م وه زاره ته ك���ه دا، وه اڵمی درایه وه ، یه كێتی نه یتوانی به رگری له ریفۆرمه كانی و ته نانه ت له وه زیره كه شی بكات، ئه مه ش رێخۆشكه ر ب���وو بۆ ئ���ه وه ی له كابین���ه ی حه وته مدا بارزانی س���ه رۆكایه تی نێچیرڤ���ان ك���ه ده كرد، كێش���ه ی كوێربوونی چاوی چه ند نه خۆش���ێك به ده رزی ئاڤاستین، بكرێته گه وره ترین شكس���ت به سه ر یه كێتییه وه ، چونكه وه زیری ته ندروستی له سه ر پشكی یه كێتی ب���وو، رووداوه كان���ی هاتووچۆو بانه كان رێ���گاو قوربانیه كان���ی و خراپی له سه رانسه ری كوردستاندا، كرایه شكست به س���ه ر یه كێتیی���ه وه ، چونك���ه وه زیری ئاوه دانكردنه وه له س���ه ر پش���كی یه كێتی بوو، به اڵم یه كێتی له ئاس���ت هه ریه كێك له م كێش���انه دا ك���ه به س���ه ر وه زاره ته تاڕاده یه ك ه���ات، خزمه تگوزارییه كانیدا بێده نگ���ی هه ڵبژارد، ته نان���ه ت نه یتوانی كێشه كانی په روه رده و كێشه ئه منییه كان و كێش���ه كانی ش���اره وانی بكاته شكس���ت به سه ر پارتیه وه ، چونكه ئه و وه زاره تانه له ده ست وه زیری س���ه ر به پارتیدا بوون، ئه مه ش به ش���ێك بوو له و هۆكارانه ی كه یه كێت���ی له ده ره نجام���ی هه ڵبژاردنه كانی مانگی ئه یلولدا پێیگه یشت، جگه له كێشه گه وره كانی ت���ر، وه ك، تێپه ڕاندنی پرۆژه یاس���اكه ی ٣0ی حوزه ی���ران، له كاتێكدا به پێ���ی ئه و یاس���ایه ، له چه ندین رووه وه پارت���ی براوه و خاوه ن ده س���تكه وت بوو، كه چی یه كێتی ش���ه ڕی له س���ه ر ده كرد و به رگری لێده كردو خۆی ده كرده خاوه نی .له گه ڵ ئ���ه وه ی یه كێتی له هه ڵبژاردنی په رله مان���دا گه ڕاوه ت���ه دواوه و بووه ت���ه هێزی س���ێیه م، كه چی پێداگری له س���ه ر كۆمه ڵێك م���ه رج و پۆس���ت ده كات، كه پێشتر نه یتوانیوه سوودی لێوه ربگرێت بۆ

ئه وه ی نه بێته هێزی سێیه م.ئێس���تا، به پێی ئیستحقاقی هه ڵبژاردن، یه كێت���ی هێزی س���ێیه مه و زۆر پۆس���تی س���یادی به رناكه وێت، به اڵم یه كێتی داوای ده كات، به پاس���اوی هه بوونی رێككه وتنی ستراتیژی ، ئه و رێككه وتنه ی كه له بارودۆخه س���ه خته كاندا نه یتوان���ی هیچ ل���ه باری گرانی سه رش���انی یه كێتی سووك بكات، له الیه نگرو به شێك به وته ی به پێچه وانه وه هه وادارو ئه ندامان���ی یه كێتی خۆیان، ئه و رێككه وتن���ه ب���ووه مایه ی پاشه كش���ه ی

یه كێتی له گۆڕه پانی سیاسیدا.

ئێس���تا یه كێتی له به رده م دوو بژارده ی س���ه ختدایه ، ب���ژارده ی رێككه وتن له گه ڵ گۆڕان له س���ه ر ئه وه ی كه س���ێك بكه نه جێگری س���ه رۆك وه زیران ك���ه بژارده ی ه���ه ردوو الی���ان بێت، ی���ان ب���ژارده ی وه رگرتن���ی س���ه ده قه یه ك له پارت���ی كه ره نگه وه زاره تێك���ی خزمه تگوزاری بێت و هیچی له وه زاره ته كانی ته ندورس���تی یان ئاوه دانكردنه وه له كابینه ی پێش���وو زیاتر نه بێت، له ڕووی به دیهێنانی ده س���تكه وت

بۆ یه كێتی .باش���ترین بژارده بۆ یه كێتی له ئێستادا ئه وه یه له گ���ه ڵ گ���ۆڕان رێكبكه وێت كه كه سێكی هاوبه ش، كه سێك كه به دیهێنه ری خواسته كانی هه ردوو الیه ن بێت بپاڵێون بۆ پۆس���تی جێگری س���ه رۆك وه زیران، ئه مه له حاڵه تێكدا ئه گه ر گۆڕان رازی بێت له سه ر ئه و چاره سه ره ، چونكه ئه و پۆسته به پێی ئیستحقاقی ئینتخابی مافی گۆڕانه ، له به رئ���ه وه ی هێزی دووه م���ه له هه رێمدا،

به اڵم ده كرێت له پێناو سنووردانان بۆ ئه و قه یرانه سیاسیه ی ئێستا له هه رێمدا هه یه ،

ئه م بژارده یه بگیرێته به ر.ره نگه ئه و رێگ���ه چاره یه ، رێگه یه كی گونجاوو ته نانه ت زۆر باشیش بێت چ بۆ یه كێتی و چ بۆ گۆڕانیش، له دوو رووه وه ، له الیه ك���ه وه ب���ه و پێی���ه ی هه ردووكیان به هێ���ز كه س���ایه تییه كی ده توان���ن ده ستنیش���ان بكه ن بۆ ئه و پۆسته ، كه به هه یبه ته وه پراكتیكی ده س���ه اڵته كانی خۆی بكات و س���نوورێك بۆ ده س���ه اڵتی ره های سه رۆك وه زیران دابنێت، النی كه م بتوانێت ئاگاداری هه موو ئه و شتانه بێت كه چه ند ساڵێكه قسه ی له سه ر ده كرێت، ش���ه فافیه تی داهاتی نه وت، ئاگاداربوون له گرێبه س���ته كانی نه وت، ش���ه فافیه تی دارای���ی و.. ت���اد، له الیه كی تریش���ه وه ، ره نگه ئه و هه نگاوه هه نگاوێكی زۆر باش بێت بۆ زیاتر نزیكبوون���ه وه ی یه كێتی و گ���ۆڕان له یه كت���ری و له و رێگه یه ش���ه وه ئاڵ���ۆزی و هه م���وو دوورخس���تنه وه ی كێشه یه ك له و ده ڤه ره ی كه هه ردووكیان تێیدا هێزی یه ك���ه م و دووه من، ئه مه ش دواجار، له الیه كه وه به خزمه تی سلێمانی و ئه م ده ڤه ره و له الیه كی تریشه وه به چوونه نێو حكومه تی هه ردووالی���ان ده بێت به به هێزی ، كه ره نگه بتوانن زۆر هاوكێشه ی

سیاسی و ئیداری له كوردستاندا بگۆڕن.پێموایه ئه گه ر یه كێتی و گۆڕان له سه ر چاره س���ه رێكی له و ج���ۆره ، یان نزیك له وه ، یان هاوشێوه ی ئه وه رێكنه كه ون، ئ���ه وا ره نگه له كۆتایی ئ���ه م گه مه یه دا، هه ردووالیان به الوازی به شداری حكومه ت وه زیرانیش س���ه رۆك جێگ���ری بكه ن و ئه گه ر به ر یه كێتی بكه وێت، ئه وا ره نگه ده سه اڵتێكی ئه و تۆی نه بێت و له به رده م كۆمه ڵێك كێش���ه و له مپ���ه ردا نه توانێت ده ربازببێ���ت ك���ه له الی���ه ن چ پارتی و چ الیه نه كان���ی تریش���ه وه ره نگ���ه بێته

رێگه ی .دوای قۆناغ���ی قۆناغ���ه دا، ل���ه م هه ڵبژاردنه كانی ئه یلولی رابردوو، قۆناغی ده ركه وتنی پێگه و قورسایی هه ریه كێك له الیه ن���ه كان، هه رێم���ی كوردس���تان و سه رجه م الیه نه سیاسیه كانی ، پێویستیان به كه س���ێكی به هێزه كه جێگری سه رۆك وه زی���ران بێ���ت، كه س���ێك كه بتوانێت النی كه م تا چوار س���اڵی تر، ش���تێك له نه خشه ی له هاوكێش���ه سیاس���یه كه ،

ئێستای ناو په رله مان بگۆڕێت.

پێشه وا محه مه د

ئه و کاته ی فیلمی )هه زارویه ک سێو(ی هونه رمه ندی جوانه مه رگ، ته های که ریمی_م بینی، پێموابوو تا ئه ندازه یه ک توانیومه گه وره یی

ئه نفال له زه ینمدا بنه خشێنم، کاریگه رییه کانی ئه و فیلمه و به سه رهاتی

ئه و کاره کته ره واقیعیانه ی له ئه نفال گه ڕابوونه وه و چیرۆکی فیلمه که یان

پێکهێنابوو، الی من هه میشه زیندووه و ده مێنێته وه ، به اڵم دوای خوێندنه وه ی

سه رگوزشته ی ته یمور، تاقانه ڕزگاربووی ناو گۆڕه به کۆمه ڵه کانی ژن و منداڵه کان، تێگه یشتم هێشتا گه وره یی ئه نفال و ته نانه ت وێنه ی گه وره یی ئه و

کاره ساته ش نه گه یشتۆته الی من.

نه ده گێڕدرێته وه و نه ده نووسرێته وه س���ااڵنی ١٢ منداڵێک���ی ته یم���ور، گه رمیان���ی، خه ڵکی گون���دی کوڵه جۆ. ئه نفال دێت و هه م���وو گونده که یان ڕاپێچ ده ک���ه ن، دوای س���وڕاندنه وه یان به زۆر ناوچه ی س���ه ربازی، له مله س���ووره وه بۆ سموود، له وێوه بۆ قۆره توو، بۆ تۆبزاوا، ... تۆب���زاوا "جه هه ن���ه م"ی ئه نفاله کان، ش���وێنی ده س���تپێکی ئ���ه و وێنانه ی نه هه س���تی ڕاس���ته قینه ده یانگات���ێ و نه ده کرێن���ه وێنه و نه وه ک ئ���ه وه ی هه ن

ده گێڕدرێنه وه و ده بنه نووسین:*ته یم���وور، دای���ک و خوش���که کانی و باوک���ی، الی یه کێک ل���ه و مێزانه وه ن که ناونووس ده کرێن، باوکیان جیاده کرێته وه و ته یم���ورو دای���ک و خوش���که کانی به جیا پێکه وه ده ب���ن، ته یم���ور ڕاده کاته الی باوک���ی و باوه ش���ی پێ���دا ده کات، هاوار ده کات لێیانجیانه بێته وه ، باوکی ده س���ت به گیرفانی���دا ده کات و ئه و پانزه دیناره ی که پێیه تی ده یدات���ه ته یمور، پێیده ڵێت

چوونه هه رش���وێنێک بۆ خۆیانی خه رج بکه ن، ته یمور سه یرێکی باوکی ده کات و چاوه پڕفرمێس���که کانی ده بینێت، وه ک ئه م زانیویه تی باوک���ی ده یگێڕێت���ه وه ، حکومه ته دڕنده یه چ چاره نووس���ێکی بۆ

ئه وان پێیه .*له وێ، له قاعه یه ک که س���ه دان که سی

تێدایه ، بێ توالێت و بێ نان و ئاو. *دوات���ر به ڕێکه وتن بۆ ش���وێنێک، که خۆش���یان نازانن کوێیه ، به سه یاره ی بێ جام و بێ هه وا ، 70 که س له سه یاره یه کدا، به درێژایی چه ندان کاتژمێر ڕێگا یه ک جار

قومێک ئاو و هیچی تر.*دوو منداڵی س���ێ تا ٥ مانگی، به هۆی نه بوونی ئۆکسیجه نه وه بمرن و له باوه شی دایکیان و به به رچاوی سه رنش���ینه کانه وه بێده نگبوون و تاسان به دیار مه رگیانه وه .

له ب���ه رده م هه م���ووان *دابه زاندن���ی چاڵه کان، ده مه و ئێواره ، بیابانێکی کاکی به کاکی، چاو به ستراو، ته نانه ت بێ نازو بێ که س���ییه ک که خ���وداش به فریایان

نایه ت.دایک���ی و به ته نیش���ت *ته یم���ور گوێ���ی وه س���تاوه ، خوش���که کانییه وه له جوندیی���ه ک ده بێت به عه ره بی قس���ه ده کات و ده ست ده کرێت به ته قه کردن، ته یم���ور که له ناو س���ه یاره که په ڕۆکه ی له ده موچ���اوی خۆی کردۆته وه ، ده بینێت چۆن گولله به نێوچاوانی دایکی ده که وێت و ده که وێت���ه ناو چاڵه که وه ، خوش���کێکی چۆن به ده س���ته کانی به رگری له هاتنی گولله کان ده کات و سه ره تا ده ستی و دواتر خوشه که که ی ده پێکرێت، جه سته ش���ی تریش به هه مان شێوه و گولله یه کیش به ر

شانی خۆی ده که وێت.*ته یمور، به ره و ئه و سه ربازه ڕاده کات که ته قه ی���ان ل���ێ ده کات، تفه نگه که ی ده گرێت، ده بینێت سه ربازه که چاوه کانی پڕ فرمێس���ک بوون، ب���ه اڵم به ئه مرێکی

ت���ر س���ه ربازه که ته یم���ور فڕێده داته وه به ناو گولل���ه ده س���تڕێژێک چاڵه که وه و چاڵه که دا ده کات، گولله یه کی تر پش���تی ته یم���ور ده پێکێت و ئیت���ر ته یمور ئاگای

له خۆی نامێنێت.*به ئاگاهاتن���ه وه ی ته یمور، دنیا تاریک بووه ، خه ریکی ڕۆیش���تنه ، کچێک له ناو چاڵه ک���ه وه بانگی ده کات و ده ڵێت منیش ته یم���ور پێی ده ڵێ���ت وه ره زین���دووم، بابڕۆین و ڕاکه ی���ن، کچه که ، که به بڕوای ته یم���ور ٨ ی���ان ن9 س���ااڵن ده بێ���ت، پێ���ی ده ڵێت قاچه کان���م که وتونه ته ژێر جه نازه کان���ه وه بۆم ده رنای���ه ن، ته یمور ده ڵێت دێم ده رت دێنم و ده ڕۆین، کچه که ده ڵێت، من نامه وێت دایکم به جێ بهێڵم و

له گه ڵی ناڕوات.*س���اتی ڕاکردن���ی ته م���وور، س���اتی ب���ۆ ش���ۆفڵه کانن، نزیکبوون���ه وه ی

پڕکردنه وه ی چاڵه کان.*هه ر ئه و نه ته وه یه ی ته یمور و ئه و هازاران هه زار که سه ی به و ده رده برد، هه ر ئه وان ده بنه ده یشارنه وه و ده دۆزنه وه و ته یمور هۆکاری زیندوومانه وه ی تاقانه ڕزگاربووی

ئه نفالی ژن و منداڵه کان.دێت���ه وه س���اڵ دوو دوای *ته یم���ور کوردس���تان و ناو بنه ماڵه که ی، دواتر به ژیانێکی پڕ ترس و خۆ حاشاردان، دوای به س���ه ربردنی پێن���ج س���اڵ له ماڵی مام جه الل، له الیه ن ئه مریکییه کانه وه ده برێت

بۆ ئه مریکا.

ته یموری ئه مریکییه کانته یمووری کورده کان

ته یم���ور له ماڵ���ی م���ام ج���ه الل_دا، کۆمه ڵێ���ک دی���دارو چاوپێکه وتن ئه نجام ده دات، یه کێ���ک ل���ه و چاوپێکه وتنان���ه ئێس���ت وۆچ"دا "میدڵ ڕێک���راوی له گه ڵ ده بێت و دوای ئ���ه وه ی ئه مریکییه کان به ده زانن، گه ڕانه وه که ی ته یمورو ڕووداوی

به بایه خه وه لێی ده ڕوانن و دوای ماوه یه ک هه ر خۆیان به ره و ئه مریکاو له گه ڵ چه ند گه ڕاوه یه ک���ی ت���ر له ئه نفال���ه کان به ره و

ئه مریکا ده یانبه ن.س���اڵی ١996، له گه رم���ه ی ش���ه ڕی خۆخۆری کورده کان���دا، ته یمور له الیه ن ده گوازرێت���ه وه ، وه ک ئه مریکییه کان���ه وه خ���ۆی ده یگێڕێت���ه وه ، ئه مریکیی���ه کان له گرنگی و پێویستی که سێکی وه ک ته یمور تێگه یش���تبوون، ب���ه رده وام له ئه مری���کا کۆڕ و س���یمیناری بۆ ده به سترێت و باسی ئ���ه و کاره س���اته ب���ۆ ئه مریکیی���ه کان و ڕێکخ���راوه کان و ڕۆژنام���ه کان ده کات که به س���ه ر خۆی و میلله ته که ی���دا هاتووه ، ته نانه ت له س���ه روبه ندی لێ���دان له عێراق له الی���ه ن ئه مریکاو ئ���ه و ناڕه زایه تییه ی به رانبه ر ئه و جه نگه دروستبوو، له الیه ن کۆڵ���ن پاوڵه وه له س���یمینارێکدا ته یمور ده ناسێنرێت و باسی ڕووداوه کان ده کات. "FBI"یه وه له الیه ن ڕاس���ته وخۆ ته یمور ده پارێزرێت، ڕێنمایی ده کرێت، هه ر له ژێر کوردستان و دێته وه ئه وانیشدا چاودێری له دۆس���ییه ی ش���ایه تحاڵ ده بێت���ه دادگایی کردنی س���ه ددام و داروده س���ته

فاشستییه که یدا.سه ره ڕای ئه وانه ش، ئه مریکا ئه و ماڵه ته یموریان ک���ه ده هێنێته واڵته که ی���ه وه هه ڵگرتۆت���ه وه، له به رئ���ه وه ی دووچاری مه ترس���ی نه بن، ه���اوکات ب���ه داواکاری ته یم���ور له ئه مری���کا، ئ���ه و دوو کچه ی هه مان بنه ماڵه ش ده هێنرێنه ئه مریکا که له ئه رده ن گیریان خواردووه و مه ترس���ی

گه ڕاندنه وه یان بۆ عێراق له ئارادابووه .نه ک ک���ورده هاوواڵتییه کی ته یم���ور ئه مریکییه کان ئ���ه وه ی به اڵم ئه مریکی، بۆی���ان ک���ردووه ، ئه و بایه خ���ه ی ئه وان بۆیان هه بووه ، تا ئێس���تاش کورده کان

نه یانتوانیوه بۆی بکه ن.

13 )4١٣( سێشه ممه ١/٢٨/٢0١4 [email protected]بیروڕا

یه كێتی له كاتی زیادكراودا

له ته یموره وه بۆ بیره نه وته کانشایه تیدان له سه ر ئه نفال یان بێباکیی حکومه تی هه رێم؟

١9 »»

شۆڕشەکانی جیهانی عەرەبی

چارەنوسی ئەم جوڵەیە هەرچیەک بێت، یەک شت هەیە کە ناکرێت

فەرامۆش بکرێت شتێک لەم جیهانەی

عەرەبدا گۆڕاوە هەرچیەکیش روبدات هەرگیز لەوە خراپتر

نابێت کە رویدا و سااڵنێکی زۆریشی

خایاند

ئێستا یه كێتی له به رده م دوو بژارده ی

سه ختدایه ، بژارده ی رێككه وتن له گه ڵ

گۆڕان له سه ر ئه وه ی كه سێك بكه نه جێگری

سه رۆك وه زیران كه بژارده ی هه ردوو

الیان بێت، یان بژارده ی وه رگرتنی

سه ده قه یه ك له پارتی كه ره نگه وه زاره تێكی

خزمه تگوزاری بێت

رێبوار ئه وره حمان

Page 14: ژماره 413

-1-ئه وه ی سه رله نوێ وامان لێده كات شوێن ئه و پرسیاره بكه وین دوای زیاتر له بیست و دووساڵ له راپه ڕین له خۆمان بپرسین ئایا ش���ۆڕش رویداوه ؟ ئه گه ر روی���داوه كوا ئامانج و خواست و پرسه گرنگه كانیان ؟ بۆ كێ كراوه و كێ به رهه مه كه ی ده چنێته وه ؟ خوێنی قوربانی و ره نجی كه س���ه دڵسۆز و ماندووه كانی���ان چی لێهات؟ ئێمه كاتێك ك���ورد شۆڕش���ه كانی له هه مووالیه ك���ی راده مێنین به سه ركرده و بیرو مێژویانه وه ، ب���ه روداوه دی���ارو نادیاره كانیان���ه وه تا گه ورانه به وكه لێنه ده گات به ئێس���تایان ده گه ین و ده مانخه نه س���ه ر ئه و گومانه ی ك���ه ل���ه الی ئێم���ه شۆڕش���ێك به مان���ا ئێمه دا، له مێژوی رویدابێ���ت ته واوه كه ی ئه گ���ه ر له و هه موو جوڵ���ه خراپانه ی كه له س���ه ر ده س���تی ئه م شۆڕش���انه دا هه ر له سه ره تای دروستبوونیانه وه دژ به یه ك و ده رچوون له بنه مای شۆڕش���ی راسته قینه ماناكانی شۆڕش���یان هاتبوونه كای���ه وه و خس���تبووه ژێر مه ترسیه وه وه كو خۆیان ببینین، ئ���ه وا ناچارین گوم���ان بكه ین و بڵێین به ش���ێك له م هێزان���ه ئه وه نده ی دژی ماناكانی ش���ۆڕش ب���وون ئه وه نده نه ده چوون. راسته قینه دا به الی شۆڕشی له فه رهه نگی ئه م جواڵنه وانه یشدا سه دان وێنه ی دژ به ش���ۆڕش بونیان هه یه و هه ر ئه م وێنانه ش ب���وون دواجار رێگه یان بۆ شكس���تی گه وره ی به های ئه م شۆڕشانه له ناو ماناكانی شۆڕش���یان ره خس���اندو

گه له كه ی خۆیاندا توشی داڕمان كرد. ئه گه ر به م جۆره ش له خۆمان بپرس���ین كه فوكوڵ���ی ئه م شۆڕش���انه بۆچی وازوو كۆمه اڵن���ی خه ڵكدا و له ناو دامركان���ه وه به ش���ێكی زۆری به رنام���ه و تێزه كانی���ان له سێكوچكه ی چوون؟ له ناو به یه كجاری دامه زراندن���ی )حیزبی ش���یوعی و پارتی و یه كێتی���ه وه ( ئ���ه و جواڵن���ه ده بینین كه وه كو ناوی ش���ۆڕش ب���ه دوای یه كدا كوردس���تانیان بۆ ه���ه ر قۆناغێك گرته بانگه ش���ه و هه ریه كه یش���یان ده س���ت و دروش���می جۆربه جۆری���ان راده گه یان���د. ئ���ه م جواڵنه وانه ئه گه ر وه كو فیكر لێیان بڕوانین ناتوانین گرنگی زۆری پێ بده ین، چونكه ئه م شۆڕشانه ئه وه نده ی شۆڕشی كه سایه تیه كان بوون و به و كه سایه تیانه وه ئامانجی خۆیان درێژه پێ ده دا، ئه وه نده بنه مایه كی له س���ه ر نه بوون شۆڕش���ێك پت���ه وی ئایدۆلۆژیا خۆی���ان به كۆمه اڵنی خه ڵك بناس���ێنن. ئه م دوو دیده وایكرد كه ئیتر ئه م شۆڕش���انه هێواش هێواش جوڵه كانی خۆیان له ناو گوندو شاره كاندا له ده ستبده ن و هه ریه كه یان به ره و شارێك و گۆشه یه كی ئه م هه رێمه پاشه كشه بكه ن. هۆكارگه لێكی زۆریش هۆكاربوون بۆئه وه ی ئه م شۆڕشانه نه توانن به باشی پرۆسه ی ئاشته واوی و گۆڕاكاری بنه ڕه تی و بنه مای هه رێمێك���ی ن���وێ ب���ۆ كۆمه اڵنی خه ڵك به ج���ێ بگه یه نن، له س���اڵی 1991 زیاتر ویستی ئه م هێزانه كه هه ریه كه یان له ناو خۆێی خۆیان���دا هه ڵگری جۆرێك له قین و دووبه ره ك���ی و ناكۆكی كۆن و س���واوبوون ده رك���ه وت و ده یانویس���ت ب���ه و ج���ۆره ره فتارانه خۆیان به خه ڵك ئاش���نا بكه ن، خاوه ن���ی هێزێك بوون كه ئ���ه م هێزانه نه یانده زانی چۆن چۆنی هه رێمێك بگرنه ده ست و ره فتار له گه ڵ نه وه جیاوازه كاندا یه كتریدا له گ���ه ڵ ئاش���نایه تی بك���ه ن و بهێننه كایه وه ، گروپك گروپ ده یانویست به نیش���اندانی هێز جێگه ی خۆیان له ناو ش���ارو گونده كاندا بكه ن���ه وه و رابوردوی ده فرۆشته وه ، به یه كتری قوربانییه كانیان ئه وه ی هه یان بوو پیشاندانی ئه م هێزانه ب���وو ئیتر نه هه وڵی���ان ده دا له ده ره وه ی خۆی���ان كه س���انێك ب���ۆ به ڕێوه بردن���ی واڵت په یدابك���ه ن و كاری به ڕێوه بردن���ی داموو ده زگاكانی واڵتیان پێ بس���پێرن و پی���اوی خۆیش���یاندا له ناوخ���ۆی ن���ه ن���ه ئاماده یش بوون ده وڵه تیان هه بوو. یه كت���ری قبوڵبك���ه ن، به رده وامیان ده دا به دژایه تیكردن���ی به رنام���ه و چه مكه كانی یه كت���ری ه���ه ر له حوكمی زات���ی و مافی چ���اره ی خۆنوس���ینه وه ت���ا القرتێكردن به ماناكان���ی فیدراڵ���ی، به م ئاراس���ته یه هه موو داموو ده زگاكانی واڵت ئیتر كه وته ده س���ت به رپرس���ی ئه م پارت و هێزانه و فڕكان فڕكانی پۆست بۆ كه سانی خراپی خزم و ناس���یاو و نه ش���اره زا ده ستیپێكرد تا به ئێس���تا ده گات خه ڵ���ك باجی ئه م

هه وڵ���ه خراپان���ه ده دات... كاتێكی���ش ویستیان له س���اڵی 1992دا شتێك وه كو ناوی هه رێمێكی تازه رزگاركراو بنیاتبنێن ده زانی���ن ك���ه دواجار چ���ۆن چۆنی ئه م هه رێمه گی���رۆده ی ناكۆكیه خوێناویه كان بوو، ئه وه وێن���ه تاریكه كه ی ئه م هێزانه ب���وو دوای هاتنه وه ی���ان له ش���اخه وه بۆ ن���او ش���اره كان به ش���ێك ل���ه م هێزانه گیرۆده ی ئه و ده رده بوون كه هه ر خۆیان به شۆڕشگێڕ ده زانی و ئاماده نه بوون كه س له ناو كۆمه ڵگادا له خۆیان به باشتر ببینن، توش���ی ج���ۆره س���ه رگه ردانیه ك ببوون ك���ه دواتر خه ڵكی تێ���دا كرایه قوربانی. له الیه ك���ی تریش���ه وه رۆش���نبیره كانیان پاڵپش���تی ئ���ه و هێزانه بوون ب���ۆ زیاتر خۆسه پاندن و تێكشكاندنی یه كتری، دوور له هه م���وو بنه ماكانی رۆش���نبیری كاریان ده كردو پرسی میلله تیان ده كرده قوربانی نه یانده توانی حیزبه كانیان و به رژه وه ندی ره خن���ه له ك���ردارو خواس���تی خراپ���ی به رپرسه كانیان بگرن.

-2-ئه م په ێ���ڕه وی به به رنام���ه و ئه گ���ه ر ش���ۆڕانه دا بچینه وه تێبینی ئه وه ده كه ین ك���ه زۆرك���ه م كاریان پێك���راوه یان هه ر ن���او كه س���ه كان هه میش���ه نه ك���راوه ، بوون و جێگ���ه ی هه م���وو به رنامه كانیان گرتب���ووه وه ، یه ك یه ك بوون���ه به دیلی هه موو پ���رۆژه و به رنامه كانی���ان، كاتێك له ناو بیری���ان جێگه ی كه س���ایه تیه كان شۆڕشه كاندا له الی ئێمه گرته وه و خۆیان كرده بنه م���ا بۆ هێاڵن���ه وه ی جوڵه كانی ش���ۆڕش ئیتر هه ره س���ی ئه م شۆڕشانه پێی نایه قۆناغێكی مه ترسیداره وه له الی كۆمه اڵنی خه ڵك. به مه ش كاتێك شۆڕش كه س���ایه تیه كانه وه به رۆحی وابه سته بوو ئیت���ر ناوێ���ك نامێنێته وه ب���ۆ ماناكانی شۆڕش و خواس���ته كانی، چونكه زۆربه ی زۆری ئ���ه م كه س���ایه تیانه به ب���ێ فیكر جێگه ی خۆیان له ن���او كۆمه اڵنی خه ڵك و شۆڕش���دا كردبووه و ه���ه ر خۆیان ببوونه خ���اوه ن بڕیارو فیكری شۆڕش���ه كان كه ئه مه جێگ���ه ی ئه وپه ڕی مه ترس���ی بوو له س���ه ر ویست و بیری سه دان كه س له ناو ئه و شۆڕش���انه دا و دواجار بینیمان چۆن چۆنی زۆربه ی زۆری خواستی ئه وكه سانه كه كه س���انی دادپه روه رو تێكۆشه ربوون س���ه رنه گوم كران، له م تێڕوانینه یش���ه وه ئ���ه و هۆكاران���ه ده بینین ك���ه زۆری ئه م كه س���ایه تیانه كاتێ���ك ئیت���ر بێزارده بن له شۆڕش یان ئیتر به خواسته كانی خۆیان گه یش���تن، یان بۆیان ناچێته سه ر هه موو ئامانجه كانی شۆڕش به ره و هه ڵدێر ده به ن و

مه رگی شۆڕشه كان راده گه یه نن.ئه گه ر له سه ر پرس���ی حیزبی شیوعی به كورت���ی له عێراق���دا له كوردس���تان و رابوه س���تین و ئه م كه سایه تیانه به نموونه كه ریم ن���وری و )به هادی���ن وه ربگری���ن ئه حمه د و عه زیز محه مه د( كه هه ریه كه یان له قۆناغ���ه جیاجیاكاندا س���كرتێری ئه م حیزب���ه ب���وون ده بینی���ن گۆڕانكاریه كی ئه وتۆ له سه رده س���تی ئه م كه سانه دا رو له م حیزب���ه ن���اكات و به رده وامی ده دات به داڕمانی خۆی له ناو كۆمه اڵنی خه ڵكدا، به بێ ئه وه ی كه س هه بووبێت له م حیزبه دا ئه م كه سانه بانگ بكات و بیانخاته به رده م

لێپرسینه وه و لێیانبپرسن بۆچی ئه م حیزبه به هه موو مێژوی قوربانی و تێكۆش���انیه وه ئ���اوا به ره و شكس���ت و له ناوچ���ون چوو له رۆژانی ده سه اڵتی ئێوه دا. تا به ئێستاش ده گات كه س���ێك نی���ه به دواداچوونێكی وردو مێژوییان���ه ی بۆ داڕمانی ئه م حیزبه كردبێت له سه ر ده س���تی ئه م كه سانه دا. ئه م كه سایه تیانه رۆیشتن و هه موو مێژوی ئه م حیزبه یشیان به شكستی ره فتاره كانی

خۆیان سپارد. ئه وه تێبینی بكه ن و له خۆتان بپرسن ئایا )پارتی دیموكراتی كوردس���تان( له كاتی رابه رایه تی كردنی مه ال مسته فای بارزاندا ئه م پارتییه ی ئێستا بووه كه )مه سعود بارزانی( كوڕی رابه رایه تی ده كات؟ ئه وه له خۆتان بپرس���ن كاتێك مه ال مسته فای ره حمه ت���ی بڕیاری شكس���تی ش���ۆڕش ده دا و رێگای ده ره وه ی كوردس���تانه كه ی ده گرێته به ر، پارتی به هه موو ناوه كانیه وه ئیتر شكس���ت ناخۆن و هه موو بنه ماكانی ش���ۆڕش داناڕمێن؟ ئه گه ر ئه م شۆڕش���ه شۆڕش���ی فیكرێك���ی پت���ه و و دیاربوایه و هه ڵگ���ری ئایدۆلۆژیایه كی س���ه رده میانه )مه المس���ته فای( به رۆیش���تنی بوای���ه ره حمه ت���ی ئ���ه و هه م���وو پێش���مه رگه و باره گایانه كه سااڵنێكی زۆربوو به ره نجی كۆمه اڵنی خه ڵك و نانی ده می گوندنشینه برس���یه كان ده ژیان و ئاواكرابوونه وه ئاوا زوو ده بوونه خۆڵه می���ش و با ده یبردن؟ پارتی له سه رده می مه المسته فای بارزاندا هێزێك بوو كه هه موو ش���ارو گونده كانی كوردس���تانی گرتب���ووه و ناوێ���ك بوو بۆ هه م���وو كوردێك و خه ڵك ئاماده ی هه موو ب���وو بۆ س���ه ركه وتنی، قوربانیدانێ���ك به اڵم ئ���ه وه ی بینیمان چونكه ئه م پارته كه س���ایه تی یه كه می هه ر خۆی بڕیارده ر ب���وو، كار به به رنامه و په یڕه وی نه ده كرا و فیكر تێیدا ئاوا ببوو دواتر ده بینین چۆن چۆنی له س���اڵی 1975دا توشی شكست به لێواری به خۆیه میلله تێكیش���ی هاتوو نائومێ���دی گه یان���د... دواجاریش دوای كۆچ���ی دوای ره حمه تی مه المس���ته فای بارزان، پارتی به خێرای له به شێكی زۆری كوردس���تاندا پاشه كش���ه ی كردو ببووه پارتێكی ناوچه یی و تا به ئێس���تا ده گات هه ر ئ���اوا ماوه ته وه ... ئه م پارته چونكه هه ر له سه رده می س���ه رهه ڵدانیه وه ساڵی 1946 پاش چه ند ساڵێك ده بێته پارتێكی بنه ماڵه یی و كوڕاو كوڕ تێیدا ده س���ه اڵت

ده گرنه ده س���ت و ئیتر فیك���ر تێدا به ره و نه مان ده چێت و له ژێر ناوی كه سایه تیه كانی بارزان���دا درێژه به مێ���ژوی خۆی ده دات، ئه م هۆكاره ش ك���ه ده كه وێته ده ره وه ی هه موو بنه مای فیكرو حیزبه مۆدرێنه كان واده كات ئ���ه م پارته ئیت���ر له بازنه یه كی داخراوی ناوچ���ه ی بادیناندا بخوڵێته وه و نه توانێت ببێته حیزب���ی هه موو تاكێكی كوردو ش���اره كانی تر له ئێستایشدا جگه له یه ك كه س���ایه تی كه سه رۆكایه تی ئه م حیزبه ده كات و هه م���وو بڕیاره كان له الی خۆیه تی ئیتر هه موو فیكرو به رنامه ی ئه م پارته نادیارو شاراوه ن.

له خۆتان بپرس���ن )یه كێتی نیشتیمانی كوردستان( كه دیاره دوای شكستی پارتی یان دوای شۆڕش���ه كه ی مه ال مس���ته فای

بارزان كه له سه ر دیدێكی باشترو پته وتر خۆی���ان راگه یاندو ده س���تیان به جوڵه ی س���ه ربازی و بانگه وازی ش���ۆڕش كرده وه له كوردس���تاندا، شۆڕش���ی فیكری بوون یان شۆڕشی دوو كه س���ایه تی، بێگومان ئه م شۆڕشه ش له دیدی زۆركه سه وه نه ك شۆڕشێكی فیكری نه بووه به ڵكو شۆڕشی دووكه س���ایه تی بووه كه خۆی له هه ردوو نه وش���یروان كه س���ایه تی )مام جه الل و مسته فا(دا كۆكردۆته وه و له ئه ده بیاتی ئه م رێكخراوه دا ئه م دووكه سایه تیه به )دێوی ره ش و به دێوی سپی( بۆ به ره نگاربوونه وه ی یه كت���ری ناوزه ند ده ك���ران، له نێوان ئه م دوو كه سایه تیه ش���دا كه هه ردووكیان له و نوخبه رۆش���نبیرو خوێن���ده واره دیارانه بوون ك���ه زۆرب���اش دركی���ان به هه موو كه لێنه كانی شۆڕشه كانی رابردوو ده كردو كردووه و چ به نووس���ین و ره خنه كانیشیان بێ���ت له س���ه ر پارت���ی و ش���یوعی ئه و هه س���ته یان هه بوو كه ئه و دوو شۆڕش���ه له زۆر الوه كه مووك���وڕی گه وره و كه لێنی زۆریان تێ���دا بووه بۆیه ئاوا داڕمان، له م ئه م شۆڕشه ده یانتوانی تێڕامانانه یانه وه كه به )شۆڕش���ی نوێ( ناوی���ان ده هێنا بكه نه شۆڕشێك كه بنه مای خۆی له سه ر بنه مایه ك���ی فیكری پته و جێگه بكاته وه و كۆمه اڵنی به خواس���تی درێ���ژه بتوانێت خه ڵك بدات، ئه مه روین���ه دا و یه كێتیش له ناو خۆیدا هه ڵگری خواست و وابه سته ی ئه م دوو كه س���ایه تیه بوو نه ك خواستی ئایدۆلۆژیایه كی توندوتۆڵ بۆ گه یش���تنی شۆڕش به دوا ئامانجی خۆی. هه رچه نده به رواڵه ت ئه م شۆڕش���ه هه ڵگری جۆرێك له ئایدۆلۆژیا بووه به اڵم كاتێك به سااڵنی ئه م شۆڕش���ه دا ده چینه وه ئه وا زوو زۆر نائومێد ده بین له وه ی كه ئه م شۆڕش���ه شۆڕش���ی فیكرێكی دیارو پته و بووبێت، گۆڤاری به ژماره كان���ی به چاوخش���انێك )كۆمه ڵ���ه ی ره نجده رانی كوردس���تانی( ئه وس���ادا ئه وه تێبین���ی ده كه ین كه ئه م شۆڕشه ش هه ڵگری فیكرێكی نادیاربووه و ئه و بنه ما پته وه ی تێ���دا نادۆزینه وه كه وه ك���و هێزێكی چه پی پێش���كه وتووخواز خۆیان راگه یاندبێت، ئه وه راسته به دروشم و بانگه واز دیدێكی چه پ و دادپه روه رانه یان هه بووه به اڵم زۆربه ی زۆری ئه ندامانی ئه م كه سایه تی پابه ندی ئه وه نده ی رێكخراوه )مام جه الل( و )نه وشیروان مسته فا(بوون ئه وه ن���ده هه ڵگری بیركردن���ه وه و فیكری خۆی���ان نه ب���وون و نه یانده توان���ی بزانن چه پ چیه و فیكرو رێگای خۆیان له س���ه ر ئاس���تێكی باش بۆ ئامانجه كانی كۆمه ڵه رێكبخه ن، ئه مانه كه زۆریشیان كه سانی خوێنده واربوون كه چی نه یانده توانی وه كو خۆیان بیربكه نه وه و كۆمه ڵه بكه نه هێزێكی دیار بۆ گه یشتن به ئامانجه كانی كۆمه اڵنی خه ڵك و له كه مووكوڕیه كان دایبڕن و كه لێنه قوڵه كان���ی كۆتایی پێ بهێن���ن، زۆریان هه میشه چاویان له و رێگا و و تێڕامانه بووه كه نه وشیروان مس���ته فا هه ڵگری بووه ، كاتێكی���ش له كۆنگره ی یه ك���ی یه كێتیدا كۆمه ڵه به كۆتایی س���ااڵنی خه باتی خۆی ده گات و وه ك���و ناو ده چێت���ه ناو مێژوی شۆڕش���ه كانی ئه م هه رێمه وه هه موو ئه و كه سانه به خوێنده وارو نه خوێنده واریانه وه ده چنه ژێر ب���اری كۆتایی پ���ێ هێنانی كۆمه ڵ���ه وه ، به مه ش ده گه ینه س���ه ر ئه و باوه ڕه ی كه ئه م شۆڕشه ش وه كو پارتی ئه وه نده ی شۆڕش���ی كه سایه تیه كان بووه ئه وه نده شۆڕش���ی فیكر نه ب���ووه وه كو ن���او. ئه گه ر لێره دا بمێنین���ه وه و تێبینی جوڵه كان���ی دوای نه مان���ی كۆمه ڵ���ه ش بكه ین له كۆنگ���ره ی یه كی یه كێتیدا دوای راپه ڕین هێش���تا كه س���ایه تی نه وشیروان مس���ته فا كۆت���ای پ���ێ نایه ت، راس���ته پێهێنانی كۆمه ڵه )مام جه الل( به كۆتایی ده بێته كه س���ایه تیه كی گرن���گ و دیارترو هه موو پنت���ه گرنگه كان���ی یه كێتی به و ده سپێردرێت و لێره وه تاڕاده یه ك ئیتر كار مسته فا( )نه وش���یروان دوارۆژه كانی بۆ ده كرێت و هه وڵده درێت ئه م كه س���ایه تیه بخرێته په راوێزه وه ، كاری زۆر جدیشی بۆ ده كرا تا دوای���ی نه مانی كۆمه ڵه ئه میش كۆتایی به سه رده می سیاسی پێ بهێنرێت، ئه وه ش دیاره و له كه س شاراوه نیه نه مانی كۆمه ڵ���ه زۆر خێرا به زیانی نه وش���یروان مس���ته فاو هاوڕێكانی ش���كایه وه و توشی س���ه دان چورتووم و گێرمه و كێشه بوون و وایانلێهات ئیت���ر ورده ورده خه ریك بوو یه كێتی و ده ره وه ی ده خران���ه هه موویان له سیاسه ت دوورده خرانه وه ، لێره وه مێژوی باڵباڵێنێكی توندو نه خوازراو سه ریهه ڵداو ئیت���ر هه چ كه س بۆ مانه وه ی خۆی خۆی ده خس���ته ب���ه ره ی ته كه توله كانه وه و تا ده ه���ات یه كێتی ئه وه نده ی گیرۆده ی ئه م ده رده مه رگهێنه ره ی ناوخۆی بوو ئه وه نده ئاگای له كۆمه اڵنی خه ڵك نه مابوو، به مه ش یه كێتی به ره و داڕمان���ی حه تمی ده چوو

وه كو دواجار نموونه كه یمان بینی.

كاتێك شۆڕش وابه سته بوو به رۆحی

كه سایه تیه كانه وه ئیتر ناوێك نامێنێته وه بۆ

ماناكانی شۆڕش و خواسته كانی، چونكه

زۆربه ی زۆری ئه م كه سایه تیانه به بێ

فیكر جێگه ی خۆیان له ناو كۆمه اڵنی

خه ڵك و شۆڕشدا كردبووه و هه ر خۆیان ببوونه خاوه ن بڕیارو

فیكری شۆڕشه كان

به شێك له م هێزانه ئه وه نده ی دژی

ماناكانی شۆڕش بوون ئه وه نده به الی شۆڕشی راسته قینه دا

نه ده چوون له فه رهه نگی ئه م جواڵنه وانه یشدا

سه دان وێنه ی دژ به شۆڕش بونیان هه یه و هه ر ئه م

وێنانه ش بوون دواجار رێگه یان بۆ شكستی گه وره ی به های ئه م شۆڕشانه ره خساند

نیاز نه جمه دین

له هه رێم����دا موچ����ه وه رنه گرتن����ی به ڵك����و نی����ه ، كات����ی دیاریده یه ك����ی ته نگژه یه كی بونیادی سیستمی سیاسی-ئابورییه . ئه گه رچی وه ك نۆبه ی دڵ وایه ، نه ك دڵوه س����تان، به اڵم س����یگناڵه بۆ

حكومه ت و كۆمه ڵگه یه كی الواز. ئه وه ی روی داوه له زانس����تی ئابوریدا پێیده وترێت "شۆكی نێگه تیڤی خواست"، واته الیه نی خواس����ت توشی راچڵه كین ده كات. پاشه كش����ه له ب����ازاڕ ب����ووه و مه ترس����یه كانی بریتی����ن له خاوبونه وه ی متمانه خزمه تگوزاریی، كااڵو فرۆشتنی به بازاڕ نامێنێت و س����ه رمایه ی ترسنۆك له خۆخستنه گه ڕ هه ڵدێت. پاش تێپه ڕین به قۆناغی چاوه ڕوانیش فرۆشیاران ده ست ده ك����ه ن به ده ركردن����ی كارمه نده كانیان

ئه گه ر بوژانه وه رونه دات.له هه رێمدا دیارده یه ئه م هۆكاره كانی له هه ن����دێ روه وه هاوب����ه ش و له هه ندێ له رۆژئاوا ل����ه وه ی جی����اوازه رویتره وه روده دات. ئه گ����ه ر خاڵی هاوبه ش بریتی بێت له به رژه وه ندی به رته سك و ده سه اڵتی كه مینه به س����ه ر دابه ش����كردنی داهات و گه وره بونی نایه كس����انی، خاڵی جیاواز ئه وه یه كه له وێ ده وڵه ت قه رزار ده بێت و بان����ك مایه پوچ، به اڵم لێ����ره حكومه ت ئیفالس����ی كردوه . حكومه ت����ی كوردی موچه خۆری به غدایه له الیه ك، قه باره ی خه رجی حكومه تی����ش هێجگار گه وره یه له الیه كی تره وه ، به تایبه ت به هۆی بونی سوپایه ك له فه رمانبه ر. جیاوازی دووه م بریتیه ل����ه وه ی ده وڵه تانی رۆژئاوا، یان هه ر ده وڵه تێك، ده توانێت سیاس����ه تی دارای����ی و نه ختینه ی����ی وه ك ده رمان بۆ به كاربهێنێت، نه خۆش����یه كه كۆنترۆڵی به ته واوی سیاسه تانه ش ئه م ئه گه رچی النیكه م ناپێك����ن، خۆی����ان ئامانج����ی له به رئه وه ی كاتێكی پێویسته تا ده گاته

شوێنی خۆی و متمانه ده گێڕێته وه . گرفتی قوڵی سیاسه تی ئابوری هه رێم ئه وه یه پشتی به داهاتی نه وت به ستووه ، گوای����ه به م هۆی����ه وه پێگه م����ان به هێز ره وته ش����ه دا، وه زاره تی ل����ه م ده بێت. نه وت یان س����امانه سروشتیه كانی كرد به پێش����ه نگ. به اڵم راستیه كه ی پێگه ی نه ته وه یی ئێم����ه به ده زگای دیكه به هێز ده بێت. بونی ده زگای دیكه یه ، ده زگای دروس����تكه ر نه ك روتێنه ر، كه واده كات ن����ه وت له خزمه ت����ی خه ڵك����دا بێت یان ل����ه دژی، ی����ان واده كات كه ره ش����ه بای ئابوری كه متر زی����ان بگه یه نێت. رونتر، ل����ه م هه رێم����ه دا كه مترین دام����ه زراوه هه یه له كاتی رودان����ی قه یراندا فریامان بكه ون. له قه یران����دا، وه زاره تی دارایی و ناوه ن����دی دوو فریاگوزاریترین بانك����ی ده زگان، كه چی ئێم����ه نه وتمان كردوه

به فریادڕه س.ده س����ه اڵتێكی هیچ دارایی وه زاره تی نی����ه له وه ی باج دابنێ����ت، به رزبكاته وه یان نزم. كه حكومه تی ناوه ندی بڕیاریدا موچه ی فه رمانبه رانی به رزبكاته وه ، ئه م وه زاره ت����ه ناتوانێ����ت جێبه جێی نه كات ته نیا كاتێ����ك نه بێت كه به نایاس����ایی له س����ه ری حس����ابه . بۆی����ه ه����ه ر كات حكومه تی ناوه ن����دی بیه وێت ده توانێت خه رجی له س����ه ر حكومه تی هه رێم به رز بكات����ه وه . كه وات����ه وه زاره ت����ی دارایی چیی����ه ؟ ده زگایه ك����ی پاش����كۆی به غدا به ڵك����و نوێنه رایه ت����ی و سه رپه رش����تی دابه ش����كردنی موچ����ه ده كات. ئه مه ش س����ه یر نیه كه ده بین����ی به غدا ته نانه ت داننانێت به و بڕوانامانه ش����دا وه زاره تی خوێندنی ب����ااڵی هه رێ����م دانیپێداناوه . بڕین����ی موچ����ه پیش����انی ده دات ك����ه حكومه تی هه رێم هیچ هه یمه نه یه كی نیه به رامبه ر ده سه اڵتدارانی عه ره ب، ئێمه ی نه گه یاندۆت����ه قۆناغێك كه مێك دڵنیاتر

بژین.س����ه اڵحیه تی ده بو دارایی وه زاره تی ته نان����ه ت ك����ه هه بوای����ه ئ����ه وه ی پاشه كه وتیان مافی فه رمانگه كانیش����ی هه بووای����ه . به ڵگه ی����ه ك، یه كێ����ك له و فاكته رانه ی وایكرد وه زاره تی رۆشنبیری به په له پاره كانی خه رج بكات به س����ه ر "به ناو داهێن����ه ران"دا ئه وه بوو كه هیچ رێگایه كی نه بوو ب����ۆ هه ڵگرتنی، ده بوو بیگێڕێته وه . ساڵی دواتریش بودجه كه یان بێگوم����ان كه م ده كرده وه ب����ه و ناوه وه گوایه "پێویستی پێی نیه بۆیه خه رجی نه كردوه ". هیچ پاساوێكی زانستی نابینم بۆ ئ����ه وه ی ه����ه ر فه رمانگه یه ك ده بێت

ده موده ست له و ساڵه دا پاره كانی خه رج بكات. له كاتێكدا ده بوو وه زاره تی دارایی ده سه اڵتی هه بوایه ، كه چی له ژێر زه بری به رژه وه ن����دی كه مینه ل����ه ت له ت بووه ، باش����ترین به ڵگه ش بونی دوو خه زێنه ی ناوه ندی����ه له هه رێم����داو دابه ش����كردنی بودجه كه یه به پشكی )57%( بۆ هه ولێرو )43%( بۆ سلێمانی. هه مان پێناسه ش بۆ بانك����ی ناوه ندی هه رێ����م گونجاوه . ئه می����ش كۆمه ڵ����ێ نوێن����ه ری به غدان و هیچی ت����ر، كه چ����ی بانك����ی ناوه ندی ده توانێت پاره چاپ بكات، نرخی فایده دابه زێنێت، ئه مانه ن مش����وری پاره بۆ

بانكه كان ده خۆن.به داخ����ه وه مالیكی هه روه ك س����ه دام گه مارۆی له سه ر خه ڵكی بێگوناهی هه رێم داناوه به ناوی سزای بڕیاربه ده ستانمان. بۆ ئاینده ی نزیك، ده بێت بڕیاربه ده ستان ئه م هه لومه رجه به خێرایی له گه ڵ به غدا پاكت����او بك����ه ن، ده نا تاعون����ی قه یران به خێرایی ده په ڕێت����ه وه و كۆنتڕۆڵكردنی ئاس����ان نیه مه گه ر به كوشتمان بده ن. هه ر له م ره وت����ه دا، گێڕانه وه ی به ها بۆ سیاس����ه ته كانی دارای����ی و نه ختینه یی و ده زگاكان����ی ت����ری هه رێ����م گرنگن. بۆ ئاینده ی دورت����ر، ده بێت به جدی په تی به مه ركه زیشه وه به نه وت و چاره نوسمان

نه به ستینه وه ده نا زوو ده پچڕێت.وه ك م����ن چ����ۆن پێش����نیار ده كه م، تۆش ده توانیت ده یان پێشنیار بكه یت، به اڵم گرفته كه ئه وه یه بڕیاربه ده س����تان توان����ای گوێگرتنیان نه م����اوه . ئه مه ش به رهه می جاهیلیی سیاس����یه كانی ئێمه نییه . ئه گه رچی هه میش����ه ده رئه نجامی توێژین����ه وه كان له دانان����ی سیاس����ه تدا سودی بڕیاربه ده ستان به كارده هێنرێن و لێده بینن، به اڵم كه مجار له ژێر فش����اردا نه بوبێت ئه مه روی����داوه . له به ر ئه مه یه ده یان پێشنیاری باش پشتگوێ ده خرێت. هۆكاره كه ی ئه وه یه پاوه ر له به رژه وه ندی زۆرینه دابه ش نه بوه ته وه ، با خه ڵكیش بچن بۆ ده نگدان. به شێك له ده زگاكانی ئه م واڵته سه رقاڵن به روتاندنه وه ی هێزی كار، ئه میان ك����ردوه به موچه خۆرو ئه و فێری گه نده ڵی و ئه ویتر فێری ملكه چی ده كه ن، ك����ه ده كرا ئه مان����ه بزوێنه ری به ئاسانی بن. به رهه مهێنان پرۆس����ه ی په یداكردن����ی داه����ات له رێ����ی نه وته وه به ش����داره ل����ه م پرۆس����ه یه دا، نه بونی ئابوریه ك����ی هه مه ڕه نگی����ش ده رف����ه ت به چڕبونه وه ی پاوه ر ده دات له ده س����تی

كه مینه . هه لومه رج����ه ئ����ه م له به رامب����ه ر چه قبه س����توه دا، خه ڵ����ك له بری ئه وه ی به دوای به رژه وه ن����دی خۆیدا بگه ڕێته وه ب����ۆ خودی خۆی، ده چێته پاڵ ئه م یان ئه و حزب و شه ڕ له سه ر پرۆژه كانی حزب ده كات. ئه م دابه ش����بونه س����ه رچاوه ی ب����ۆ خه ڵك����ه په یام����ی نه گه یش����تنی ده س����ه اڵت. له كاتێكدا گه نج����ان ده بوو پرۆژه ی خۆیان وه ك نه وه یه ك بخه نه ڕوو بیسه پێنن، به اڵم ئاوێته ی روباری لێڵی هێزی سیاس����یان كرد. ئه م ته سلیمبونه دی����واری درێژكردن����ه وه ی وه س����تای ئه ستوری كۆیالیه تییه ، ناهێڵێت كه مێك بێكاری و له هه ژاری و ئازاد بحه وێینه وه و

ترسی له ناوچون بژین.

بیرورا)413( سێشه ممه 2014/1/28 14

دورنزیک گۆشه‌یه‌که

‌‌سه‌ردار‌عه‌زیزو‌نیاز‌نه‌جمه‌دین‌‌ده‌ینوسن

مایه‌پوچبونی‌حكومه‌ت

گرفتی قوڵی سیاسه تی ئابوری

هه رێم ئه وه یه پشتی به داهاتی نه وت

به ستووه ، گوایه به م هۆیه وه پێگه مان

به هێز ده بێت. به اڵم راستیه كه ی پێگه ی

نه ته وه یی ئێمه به ده زگای دیكه

به هێز ده بێت

ئایا‌شۆڕش‌رویداوه‌؟

19 »»

نه جات نوری

Page 15: ژماره 413

15 (413( سێشه ممه 2014/1/28 [email protected]ته‌ندروستی

نه‌شته‌رد.گۆران عەبدواڵ دەینوسێت

سێ جۆگەلەو دەریایەک

4-4لەدوابەش���ی ئەم زنجیرە وتارەدا، قس���ە لەسەر دەرئەنجامی کۆتایی یەکگرتنی ئەو س���ێ جۆگەلەیە دەکەین کە له وتارەکانی ڕابووردوودا تیش���مکان خس���تنە س���ەر. ئ���ەم زنجیرە وت���ارە س���وودی له بیرۆکەو تیورەکان���ی )ج���ۆن کنگدۆن( وەرگ���رت ب���ۆ هەڵهێنانی ئەو مەتەڵ���ەی کە ئاخۆ بۆچ���ی هەندێک بابەت���ی دیاریکراو دەبن تەندروستی بەبەرنامەی وەزارەتێکی وەکو له کاتێکدا ش���تی تر پش���تگوێ و پەراوێز دەخرێن. به گوێ���رەی کنگدۆن بۆ ئەوەی بابەتێک ببێتە مەس���ەلەیەکی سیاس���ی گ���ەورە و گرنگیی پێبدرێت، دەبێت س���ێ جۆگەله یەکبگرن؛ کێش���ە، چارەس���ەر، سیاسەت. یەکگرتنی ئەو سێ جۆگەلەیە دیاردەیەک دروستدەکەن کە پێیدەگوترێت؛ Window of( پەنجەرەیەک���ی چان���س

.)Opportunityدەش���ێت دۆخی ئێس���تای کوردس���تان و ملمالنێ و مش���تومڕەکانی دروس���تکردنی کابین���ەی هەش���تەم، یەکێ���ک بێت لەو پەنج���ەرە دەگمەنان���ەی ک���ە دەکرێ���ت بەس���ەر گۆڕانکاری و ڕیفۆرمی ڕیش���ەیی له سیس���تمی تەندروس���تیدا بکرێن���ەوە. به دیوێکدا کەڵەکەبوون و پەنگخواردنەوەی تەقینەوە و ئاستی گەشتووەتە کێشەکان قەی���ران، به دیوێک���ی تردا، ئاس���ۆکانی دەستپێکی سەرەتاکانی چارەسەر بۆ ئەو کێش���انە هەس���تیان پێدەکرێت و به دیوی قەناعەتێکی پێدەچێ���ت، سێیه میش���دا، سیاس���ی گەاڵڵەبووبێت لەسەر ئەوەی کە چی تر کێش���ەکانی تەندروس���تی قابیلی دواخستن نین و پێویستە ئۆپۆزسیۆن پێش حیزبەکانی دەسەاڵتی پێشوو )و ئێستا( ئۆپۆزس���یۆن لێبخوات. خەمی جیددیان تاکە هێزە کە دەتوانێت لەم کات و ساتەدا پەنجەرەی گۆڕانکاری بەس���ەر سیستمی تەندروس���تی بکاتەوە و ئەزموونێکی تازە تەندروستی له حکومڕانی دەس���تپێکبات

له کوردستان. به بێ هەبوونی پێش���مەرجێکی هەستیار و ژی���اری بۆ کردن���ەوەی ئ���ەو پەنجەرەیە مەحاڵە هیچێک لەو گریمانانەی سەرەوە ببن به ڕاس���تی و لەس���ەر ئ���ەرزی واقیع بەرجەستە ببن. ئەو پێشمەرجە گرنگەش )به گوێرەی کنگ���دۆن(، هەبوونی تۆڕێکە لەوان���ەی ک���ە دەکرێ���ت پێیانبگوترێت، دەسپێش���خەریی سیاس���ی )سیاس���ەت .)Politics ن���ەک Policy بەمان���ای له کوردس���تانی ئەمڕۆدا، ژمارەیەکی کەم پزیشك و کارمەندی تەندروستی و میدیاکار و سیاسەتمدار...هتد مەدەنی و چاالکەوانی هەن کە دۆخی سیس���تمی تەندروستییان ال پەس���ەند نیە و به نووس���ین و چاالکی و له هەوڵ���ی جۆراوج���ۆرەوە جموجۆڵ���ی گۆڕانکاریی���دان له سیس���تمەکەدا. ئ���ەو تاکەکەس و گروپ و ڕێکخراوانە کەم تا زۆر توانیووان���ە کاریگەری لەس���ەر وەزارەتی تەندروستی و سیس���تمی تەندروس���تی و فش���ار و پاڵپەستۆ لەس���ەر حکومڕانانی سیس���تمەکە دروس���تبکەن، بەاڵم هێشتا کاریگەرییەکانی���ان قووڵ���ی پانی���ی و )به خۆش���مەوە( نەگەش���توونەتە ئاستی خۆئامادەکردن و ڕەخس���اندنی زەمینە بۆ گۆڕانکاریی ڕیشەیی و شۆڕشێکی بنەڕەتی

له سیستمی تەندروستیدا. دەستپێشخەریەکانی س���ەرەکی کێشەی ئەمرۆی کوردستان له بواری تەندروستی، ڕێکنەخس���تنمانە له تۆڕێک���ی دیاریکراو و نەب���وون یا س���نوورداربوونی کەناڵەکانی هەماهەنگ���ی و ه���اوکاری و گۆڕین���ەوەی زانی���اری و ش���ارەزاییەکانە. ئەوانەی لەم میان���ەدا چاالکن، دابەش���بوون بەس���ەر پۆلبەندی���ە س���ونەتیەکانی )پزیش���ك و غەیرە پزیشک، کارمەند و غەیرە کارمەند، میدی���اکار و غەیرە میدیاکار، پەرلەمانتار و غەیرە پەرلەمانتار(. هاوکات، لیس���تێکی درێژخای���ەن و ئامانج���ی دیاریک���راوی دیاریک���راو، س���تراتیژی نزیکخای���ەن و بەرچاوڕوونی و نەخش���ەڕێگایەکی بۆ ئەم گروپ و کەس���ایەتیانە فەراهەم نەکردووە. س���ەرباری ئەمانەش، هاواڵتی و نەخۆشی ئاس���ایی ئامادەییان نین و قس���ەیان نیە

له گفگتۆکانی ئەم گروپ و کەسایەتیانە. کاتی ئەوە هاتووە، ک���ە تۆڕێکی فەرمی ی���ا نافەرمی، توند یا ش���ل، بەردەوام یا کاتیی لەم کات و س���اتەدا دروس���تبکرێت بۆ سوودوەرگرتن لەو چانسەی هاتووەتە پێشەوە له ئەنجامی دروستکردنی کابینەی هەش���تەم. ئەگەر ئەم چانس���ە سوودی لێوەرنەگیرێ���ت و تێپەڕێ���ت، زەحمەت���ە چان���س و هەل���ی ت���ر دووبارەببێت���ەوە. ناتوانن تەندروستی کێشەکانی سیستمی چاوەڕوانی چان���س و هەلێکی دیکە بکەن کە ڕەنگە پێویست به چاوەڕوانێکی درێژی 4 س���اڵیی )یا زیاتر ب���کات( بۆ ئەوەی

دووبارە ببێتەوە.

دكتۆر ته ها مه حوی پسپۆری نه خۆشییه كانی هه رس و هه ناو

ئاوێنه : دڵه كزێ چییه ؟دكت���ۆر ته ه���ا: دڵه كزێ نیش���انه ی نه خۆش���ییه خ���ۆی له ئه نجام���ی زیاد ڕشتنی ترش���ی هایدرۆكلۆرید له گه ده و هه روه ها گه ڕانه وه ی ئه و ترشه له گه ده وه بۆ س���ورێنچك له ئه نجام���ی دانه خرانی ده رچ���ه ی س���ه ره تای گ���ه ده و كۆتایی

سورێنچك..ئاوێن���ه : ه���ۆكاری دانه خران���ی ئه و

ده رچه یه چییه ؟ دكتۆر ته ه���ا: قه ڵه وی���ی ، خواردنی چه وری���ی و ش���یرنی ، جگه ره كێش���ان و هه ن���دێ كحولیی���ه كان. خواردن���ه وه ج���ار دڵه ڕاوكێ و په س���تانی ده رونیی . یاخ���ود دووگیانی . هه ندێج���ار دڵه كزێ هۆكاره كه ی نه خۆشییه ، وه ك هه وكردن

یان برینی دوانزه گرێ .ئاوێن���ه : هه ندێ ك���ه س ده ڵێن ئێمه توش���ی پاقله مه نییه كان به خواردن���ی

دڵه كزێ ده بین؟دكتۆر ته ها: به ڵێ ئه وه راس���ته ، ئه و خۆراكانه ش دروس���تی ده كه ن، به هۆی

زۆر مانه وه ی���ان له گه ده و دره نگ هه رس بوونیان.

ئاوێن���ه : بنێش���ت دڵه ك���زێ ك���ه م ده كاته وه ؟

دكت���ور ته ها: به ڵێ بنێش���ت كه می ده كاته وه به هۆی ئه وه ی ئه نزیمێك هه یه له ناو لیك كه له ئه نجامی بنێشت جوین دروست ده بێت و ئه بێته هۆی نه هێشتنی

دڵه كزێكه .ئاوێن���ه : كه ی س���ه ردانی پزیش���ك

بكرێت؟دكتۆر ته ها: هه ركاتێك بۆ ماوه یه كی زۆر هه س���تتت به دڵه ك���زێ ك���رد ئه وه پێویس���ته س���ه ردانی پزیش���ك بكرێت چونك���ه له وانه یه هۆكاره ك���ه ی برینی گه ده یاخود دوانزه گرێ بێت و دواكه وتن له چاره س���ه ركردن ئاڵۆزی���ی دروس���ت

بكات.ئاوێنه : خۆپاراستن چۆن ده بێت؟

دكت���ۆر ته ه���ا: دابه زاندن���ی كێش، نه خواردنی چه وری و شیرینی و خواردنه وه گازییه كان، ئه و كه س���انه ی دڵه كزێیان به رزبێت س���ه رینه كه یان باشتره هه یه له كاتی نوستن، هه روه ها له دوای كاتژمێر

10ی شه و هیچ خواردنێك نه خورێت.

پرسیاری نه خۆش و وه اڵمی پزیشكه ته

تایبه کی

شه یگۆ

کانشیه

ه خۆبه ن

دڵه كزێ ب����اره ی كه ئاوس����انی س����ك ئه و زۆریه ك له كه سه كان به هه رهۆیه ك بێت توشی ده بن، ئه م ناره حه تیه زۆرجار ئه بێته هۆی بێزاربوون و دڵه ڕاوكێ بۆ كه س����ه كان. له م باره یه وه شاره زایانی بواری هه رس و هه ناو هۆكاری ئاوسانی

سك ده گه ڕێننه وه بۆ چه ند خاڵێك.كه هۆرمۆنییه كان گۆرانكاری����ه -1چه ن����د رۆژێك پێش س����وڕی مانگانه

روئه دات.2- كۆبونه وه ی باوبژ له گه ده به هۆی قوتدانی هه وا له كاتی نانخواردن. بۆیه نانخواردن و جوینی له كاتی باش����تره پ����اروه كان ده م دابخرێ����ت و هه روه ها

قسه نه كرێت.3- زۆر خواردن����ه وه ی خواردن����ه وه

گازییه كان.4- كێش����ه ی كۆڵۆن. ئه و كه سانه ی ئه م كێش����ه یه یان هه یه زیاتر هه ست

به ئاوسانی سكیان ئه كه ن.دانه وێڵ����ه كان. خواردن����ی زۆر -5چونكه ئه م خواردنانه كاتی زیاتریان

ئه وێت بۆ هه رس بوون.6- قه بزیی .

خۆپاراستن له ئاوسانی سك• دوركه وتن����ه وه ل����ه و خۆراكانه ی ئه بنه هۆی ئاوس����انی سك. ئه مه ش ئه بێت خۆیه وه ، كه س����ه كه له رێگه ی بزانێ����ت چ خواردنێ����ك ئه بێته هۆی

ئاوسانی سكی .خۆراكانه ی ئه و زۆرخواردنه وه ی •ریشاڵیان تێدایه وه ك میوه و سه وزه .

• به یانیان پێش نانخواردن كوپێك ئاو بخۆره وه .

• دوركه وتنه وه له زۆر خواردنه وه ی ئ����اوو خواردنه وه گازیی����ه كان له كاتی نانخ����واردن یاخود راس����ته وخۆ دوای

نانخواردن.• هه وڵبده خواردنه كه زۆر بجورێت

پاشان قوت بدرێت.• رێكردن به پ����ێ دوای 2 كاتژمێر

له نانخواردن.

به ئاوسانی • هه ركاتێك هه س����تت س����كت كرد هه وڵبده كوپێ����ك ئاوی زه نجه فیل بخۆیت����ه وه ، چونكه به پێی وته ی ش����اره زایان زه نجه فیل ئاوسانی

سك ناهێڵێت.

ئایا ده زانی هۆكاری ئاوسانی سكت چییه ؟

پسپۆرانی بواری ژنان ئاماژه به وه ده كه ن كه هه ندێ دۆخ هه ن كه له ژناندا دروس���ت ده بم و ده بێت به زوترین كات چاره س���ه ری بكات چونك���ه دواكه وتن گه وره تر كێش���ه ی له چاره سه ركردنی دروس���ت ده كات. ئ���ه و دۆخانه ی كه

پێویسته پشتگوێنه خرێن ئه مانه ن:

1- دروستبوونی منداڵ له ده ره وه ی منداڵدان

هه ندێج���ار من���داڵ له ب���ری ئه وه ی له شوێنی خۆی دروست بێت. له چه ند شوێنێكی تر دروست ده بێت وه ك بۆری هێلك���ه دان، هێلك���ه دان. له م دۆخه ش كه سه كه توشی خوێن به ربوون ده بێت و

ئه بێته هۆی ناره حه تی و مه ترسی .

نیشانه كانی دروستبوونی منداڵ له ده ره وه ی منداڵدان

* ئازارێكی زۆر به هێز له سك.* وه س���تانی س���وڕی مانگانه وه ك ئاس���ایی دووگیانی له كات���ی چ���ۆن

روده دات.له دامێ���ن خوێنبه ربوون���ی *

به شێوه یه كی پچر پچر.* گێژبوون و بورانه وه .

2- نوسانی هێلكه دانه كانئه م دۆخ���ه ئه بێته ه���ۆی ناڕێكیی نوس���انی له هاتنه خ���واره وه ی خوێن. هێلكه دانه كان ره نگه ببێته هۆی زیان

گه یاندنی یه كجاری به هێلكه دانه كان.نیشانه كانی ئه م حاڵه ته .

• ئازاری س���ك و زۆجار ئه و ئازاره له الیه كی سك ده بێت.

به هێ���ز له پ���ڕو ئازه ره ك���ه •دێ���ت و هه ندێج���ار نامێنێت و پاش���ان

ده گه ڕێته وه .• 70% دۆخه كان چه ند نیشانه یه كی رش���انه وه و تێكهه ڵهات���ن و دڵ وه ك

سكچونی له گه ڵدایه .

3- هه وكردنی حه وزكاتێ���ك ح���ه وزی ئافره ت توش���ی هه وكردن ده بێت به ه���ه ر هۆیه ك یان به هه ر میكرۆبێك بێت. ئازارێكی به هێز دروس���ت ده كات و ره نگ���ه ببێته هۆی زیانگه یاندن به منداڵدان و پاشان ببێته

هۆی نه زۆكیی .

نیشانه كانی هه وكردنی حه وز* ئازاری سك.

* به رزبوونه وه ی پله ی گه رمی له ش بۆ سه رو 38 پله .

* بوونی ته ڕایی زۆر له دامێن.* خوێنبه ربوون.

* دڵ تێكهه ڵهاتن.

ئه و سێ دۆخه ی نابێت ژنان له بیری بكه ن

بریقه دارتربێ����ت و ق����ژت ئ����ه وه ی ب����ۆ ماندوێتی پێوه دیارنه بێت شاره زایانی بواری جوانكاری����ی ئاماژه به چه ند گیراوه یه كی سروشتی ده كه ن كه ده كرێت س����ودی لێوه ربگیرێت ب����ۆ هه م����وو ج����ۆره قژێك

گیراوه كان.گی����راوه : یه ك����ه م

)ماست و هه نگوین(كه وچ����ك س����ێ له ماس����ت له گه ڵ دوو هه نگوین كه وچ����ك تێك����ه ڵ به باش����ی پاش����ان بكه به یه ك بۆ له قژه كه ت بیده ماوه ی نیوكاتژمێر،

پاشان بیشۆره .گیراوه ی دووه م:

هه م����ان ه����ه ر س����ه ره وه گی����راوه ی دوو له گ����ه ڵ چ����ك كه و

چین����ی ر ا ددوو هاڕڕاوو چ����ك كه وئ����اوی لیمۆ تێك����ه ڵ به ی����ه ك

بیده بكه و له قژت. به م ه ی����ه و ا گیربه ته واوه تی هه س����ت

به بریقه داریی قژت ده كه یت.

به م گیراوه سروشتییانه

قژت بریقه دارتر بكه

Page 16: ژماره 413

تایبه‌ت(413( سێشه ممه 162014/1/28 [email protected]

ئا: رێنوار نه جم

تا ئێس����تا له خوێندنگاکانی هه رێمی هه یه و بونی توندوتیژی کوردس����تان توندوتی����ژی قه ده غه کردن����ی دوای جه س����ته ییش له ئێس����تادا توندوتیژی گرتوه ت����ه وه . جێ����گای ده رون����ی په روه رده یی����ش سه رپه رش����تیارێکی رایده گه یه نێ����ت ه����ه ر مامۆس����تایه ک به رامبه ر توندوتیژی����ه ک هه رج����ۆره به خوێن����دکار ب����کات لێپرس����ینه وه ی

له گه ڵ ده که ن.

توندوتیژی به کارهێنانی هه رچه نده فیزیکیی و ده رونیی به رامبه ر به قوتابی و خوێن����دکار له س����ه رجه م ناوه نده کانی خوێندن قه ده غه کراوه ، به اڵم ناوبه ناو توندوتیژی به جۆره جیاوازییه کانییه وه به خوێن����دکاران به رامب����ه ر ئه مه ش س����ه ره ڕای به کارده هێنرێت . به ش����ێوه یه کی ده رونی توندوتی����ژی به رچاوو زیاتر له فیزیکیی و جه سته یی بونی هه ی����ه و له هه ندێک له قوتابخانه و خوێندنگه کان وه ک ئه لته رناتیفێک بۆ توندوتیژی جه س����ته یی، توندوتیژیی ده رون����ی به کارده هێنرێ����ت که خۆی ده بینێته وه له قس����ه پ����ێ وتن و ناوو ناتۆره نان و فه رامۆشکردن و مامه ڵه ی

نێگه تیڤ.له کتێبێکی نوسه ر هه ردی مه هدی میکه کارتێکه ره کانی"، "په روه رده و به ناوی دێڕێک����ی سه رنجراکێش����ی تێدایه که وه رگیراوه و قوتابییه ک����ه وه ل����ه زاری به مامۆس����تاکه ی ده ڵێت: "مامۆس����تا توخ����وا داره که ت بهێن����ه ره وه ، ئاخر ئێمه زیاتر له قس����ه کانت ده ترس����ین چونکه ده بنه ناتۆره و لێماننابنه وه ".

قس����ه ی ئ����ه و خوێندکاره ک����ورده به شێکی زۆری الیه نه کانی توندوتیژی ده رونی ڕونده کاته وه و کاریگه رییه کانی ده خات����ه ڕو. ئازار چ����اک ده بێته وه و بیرده چێته وه ، به اڵم کاتێک قسه یه کی له ناو ده وترێت به قوتابییه ک ناخۆش هاوڕێکانی����داو ل����ه ڕوی ده رونیی����ه وه ده ش����کێنرێت، ئ����ه وا ده بێته گرێیه ک له ده رونی قوتابیه که دا، مامۆستاکه ش چه کێ����ک ده داته ده س����ت هاوڕێکانی بۆ ئ����ه وه ی له کات����ی پێویس����تدا بۆ وه ڕس����کردنی ئه و خوێندکاره هه مان دوباره بکه ن����ه وه . به رامب����ه ر ش����تی قوتابخانه له نێ����و به تایبه ت����ی ئه مه

بنه ڕه تییه کاندا ڕوده دات.

له وباره یه وه مامۆستا به کر محه مه د – سه رپه رش����تیاری یه که م له یه که ی پ����ه روه رده ی سه رپه رش����تیکردنی دڵنیایی جۆریی س����لێمانی بۆ ئاوێنه ڕونیکرده وه که توندوتیژی دیاره یه که ی فراوانه و له الی ئێم����ه بۆته کلتور که له ناو خێزانیدا هه یه و له وێش����ه وه بۆ باس هه روه ها خوێندن. ناوه نده کانی له وه ده کات کاتێک مامۆستایه ک خۆی به کلتوری لێدان گه وره بوبێت ناتوانیت به ڕه هایی توندوتیژیی پێ ته رک بکه یت "به اڵم رێنماییه کانی ئێستای خوێندن وایانکردوه تا ئه ندازه یه ک س����نورێک بۆ ئه و توندوتیژییانه دابنرێت، به اڵم

به ته واوی بنبڕ نه بوه ".به بڕوای مامۆستا سه اڵحه دین ساڵح له قوتابخانه ی کۆمه اڵیه تیی توێژه ر ی ئێس����تا تا بنه ڕه تیی����ش چوارت����ای نه توانراوه توندوتی����ژی بنه بڕ بکرێت "له گه ڵ ئه وه ی توندوتیژی جه سته یی که میک����ردوه ب����ه اڵم له ب����ری ئ����ه وه توندوتیژی ده رون����ی جێیگرتوه ته وه ، به ه����ۆی ئ����ه وه ی ئه م����ه ی دوه میان دیارنیی����ه و له ن����او ناخ����ی مرۆڤه که

خۆیدایه و هه ستی پێ ناکرێت".هه روه ها ئه و توێ����ژه ره پێیوایه که ئ����ه و قوتابخانه ی توێژه ری����ان تێدایه توندوتیژی که متر تێدا روده دات له چاو

ئه وانه ی توێژه ریان تێدا نییه .مامۆستا به کر رایده گه یه نێت کاتێک بۆی����ان ده ربکه وێ����ت مامۆس����تایه ک توندوتیژی به رامب����ه ر به خوێندکارێک ئه نجامداوه ، به دڵنیاییه وه لێپرسینه وه ده ک����ه ن مامۆس����تاکه دا له گ����ه ڵ "به دڵنیایی����ه وه ئیجرائ����ات ده که ی����ن له گه ڵ ئه و مامۆستایانه ی توندوتیژی بزانین به کارده هێن����ن. هه ر کاتێ����ک له خوێندنگایه ک����دا مامۆس����تایه ک توندوتیژی جه سته یی یاخود ده رونی ئه نجام����داوه ، ئێم����ه به دواداچونی بۆ ده که ی����ن، ئه وی����ش به پێ����ی ئه وه ی ک����ه س و کاره که ی، یاخود خوێندکار سکااڵ له دژی مامۆستاکه تۆماربکه ن. بینراو له خوێندنگاکه ئه گ����ه ر یاخود پێ هه ستی به ڕێوه به ره که وه له الیه ن

کرا". به اڵم ئه و سه رپه رش����تیاره که مێک بێئومێده له و لیژنانه و رایده گه یه نێت: "به داخه وه ئه و لیژنه ی به دواداچونانه ی ب����ۆ ئ����ه و حاڵه تان����ه پێکده هێنرێت، که می����ان به ئ����اکام ده گ����ه ن، زۆریان دێن". کۆتایی به به خشین له کۆتاییدا

هه روه ه����ا ئام����اژه ب����ه وه ده کات که مانگ����ی ڕابردو خ����ۆی حاڵه تێکی له و ش����ێوه یه ی هه ب����وه " مانگێک پێش له خوێندنگاکاندا له یه کێ����ک ئێس����تا حاڵه تێک����ی وا هه بو، ک����ه س و کاری جه س����ته ی وێن����ه ی خوێندكاره ک����ه ک����ه توندوتیژیی منداڵه که یان گرتبو لیژنه یه کمان به رامبه ر کراوه ، دوات����ر بۆ پێکهێن����او چاره س����ه رکرا". به اڵم چاره س����ه ری ئه مه ش ه����ه ر به داوای لێب����وردن بوه . ئه و سه رپه رش����تیاره رێنمای����ی ب����ۆ خوێندکارانیش ئه وه یه کاتێ����ک توندوتیژییه کی����ان به رامبه ر ده کرێ����ت خوێن����دکاران ده توانن په نا به رنه به ر توێژه ره کۆمه اڵیه تییه کان و

رێنماییان لێوه ربگرن. ئه وه یشی کۆمه اڵیه تییه که توێژه ره راگه یاند ک����ه "له کۆبونه وه ی دایکان و خۆش����یان به قوتابیه کان باوکان����دا و کاتێک هه ر راگه یان����دوه ، ئه وه م����ان به رامبه ر توندوتیژییه کی����ان ج����ۆره

ده کرێت بێن بۆ الی ئێمه . ئێمه تاکتیکی خۆمان هه یه بۆ ئه و کێش����انه ی رۆژانه روده ده ن. قۆناغی 1 ب����ۆ 6 جی����اوازه له قۆناغ����ی 6 بۆ 9. مامه ڵه مان به گوێ����ره ی ته مه نه که ش����کات مامۆس����تاش ده گۆڕێ����ت.

له خوێندکار ده کات".

ئا: جوتیار شه ریف

به شێك له خوێندكارانی زانكۆ پێیانوایه هه ڵسه نگاندن )فیدباك( ی

خوێندكاران بۆ مامۆستاكانیان خه ریكه ده بێته سه ودایه كی زانستی

له نێوان مامۆستاو خوێندكارداو مامۆستایه كی زانكۆش ئاماژه به وه ده كات كه ئه و هه نگاوه "جۆرێكه

له گرێبه ستی ئاسانكارییكردن" له نێوان خوێندكارو مامۆستادا دێنێته ئاراوه و سه ره نجام ئاستی زانستی زانكۆكانی

خستوه ته قه یرانه وه .

دڵنیایی به رپرس���انی وته ی به پێی جۆریی ، فیدباك له ش���ێوه ی فۆرمێكدا كه 12 پرس���یار له خۆده گرێت له باره ی مامۆس���تاو چۆنیه ت���ی وانه وتن���ه وه ، ده خرێته به رده ست خوێندكارو نمره ی باش له نێوان )2.5 بۆ 4.4( ده بێت، ئه گه ر هاتو مامۆس���تا له 2.5 كه متری هێنا، واته خوێندكار له و مامۆس���تایه ڕازی نی���ه . خۆ ئه گ���ه ر هاتو له 4.4 زیات���ری هێنا، "واته ئه و مامۆس���تایه خوێندكاره كانی بۆ له سازشی جۆرێك

كردوه ".به ئاوێنه ی زانك���ۆ خوێندكارێك���ی ڕاگه یان���د، "فیدباك ڕۆتینه و هێش���تا نه مانبیس���ت و نه مانبینی مامۆستایه ك له كاره ك���ه ی فیدب���اك له س���ه ر

دورخرابێته وه .

ه���اوكات خوێندكارێك���ی ت���ر باس له وه ده كات له پێش���تردا مامۆس���تای زانك���ۆ "زۆر زوڵمی ئه كردو به ئاره زوی خۆی پرسیاری ئه هێنایه وه كه له هیچ س���ه رچاوه یه ك نه بوای���ه و به می���زاج و نم���ره ی داده نا، له س���ه ر ده موچ���او به اڵم له ئێس���تادا به ه���ۆی فیدباكه وه مامۆستا ته نازول بۆ خوێندكار ئه كات و

پرس���یاری ئاس���ان و نم���ره ی زیادی ئه داتێ و لیپرسینه وه له غیاببون ناكات، ئه مه ش به و مانایه دێت مامۆستا ئه م ئاسانكارییانه بۆ خوێندكار ده كات به و هیوایه ی خوێندكاریش له فیدباك ئاگای له مامۆستا بێ ، ئه مه ش ئاستی زانستی

زانكۆی خستوه ته قه یرانه وه ". نه یانویس���ت خوێندكاران���ه ئ���ه م

ناویانبهێنرێ���ت، چونك���ه ئه ترس���ان دواتر مامۆس���تا "تۆڵه یان" لێبكاته وه و یه كێكی���ان به گومان���ه وه وت���ی ، "من له كوتله چێتی مامۆس���تاكان ئه ترس���م پێموای���ه هه ندێكیان فیدب���اك له دژی ئه وانیتر به كاردێن���ن، ڕه نگه ئه مانه ی ئێمه ش بخرێته الوه و خۆیان به ئاره زوی

خۆیان پڕیبكه نه وه ".

له الی���ه ن خۆیه وه د.س���ه ردار عه زیز مامۆس���تای زانكۆ له واڵت���ی ئایرله نده له كوردس���تان " راگه یاند، به ئاوێنه ی فیدباك له سه ر بنه مای ئه وه ده بێت كه چه ندێك بۆم ئاسان ده كه یت. لێره وه ئاسانكارییكردن له گرێبه ستی جۆرێك دێت���ه ئ���اراوه . له ئه نجام���دا ئه وه ی زه ره رمه ن���د ئه بێت كواڵیتی خوێندنه ، چونك���ه ه���ه ردوال س���ازش له س���ه ر جۆری خوێندن ده ك���ه ن. هه ردوالش ئاس���انكارییان ده وێ���ت له س���ه ر ئه و بنه مایه ی )پش���تم بخورێنه با پشتت

بخورێنم("د.س���ه ردار وت���ی "گرفته ك���ه جوت له هه ردوال له كوردس���تان جه مس���ه ره كه موكوڕیی هه ی���ه ، خوێندكار كاتێك ئاماده نه ك���راوه و زانك���ۆ ئه چێت���ه پ���ه روه رده دا خراپی به سیس���تمێكی ڕۆش���توه و هی���چ فێرنه ب���وه و ه���ه م زانكۆش به سیس���تمێكی مامۆس���تای

گونجاو وه رناگیرێت".محه مه د، عه ب���دواڵ د.كاوه هاوكات به ڕێوه به ری دڵنیایی جۆریی له زانكۆی س���لێمانی له گه ڵ ئ���ه وه ی دان به وه دا ده نێت كه كه موكوڕیی له پرۆس���ه كه دا هه یه ، به اڵم پێیوایه فیدباك "زۆرباشه به به راورد به سااڵنی ڕابردو كه مامۆستا هی���چ ج���ۆره هه ڵس���ه نگاندنێكی بۆ نه ئه كرا، ڕاسته پرۆسه كه كه موكوڕیی دۆخه كه هێش���تا له كوردستان زۆره و ئام���اده نه بوه ب���ۆ ئه و ج���ۆره كاره

مۆدێرنانه ".فیدب���اك بون���ی د.كاوه ب���ه ڕای "ئێمه ده ڵێ���ت، باش���تره و له نه بونی زۆر به ڕێك���ی كاره كانم���ان ئه كه ی���ن و كواڵیتی كاره كانمان زۆر به رزه ، به اڵم هێش���تا گرفتمان هه ی���ه و خوێندكاران ئه ترس���ن ل���ه وه ی ڕاس���تی بنوس���ن له سه ر مامۆس���تاكه یان هه رچه ند ئێمه پێمانوتون بۆك���ردون و س���یمینارمان ب���ه اڵم به ویژدانه وه هی���چ مه ترس���ن

وه اڵمبده نه وه ".ماوه ی چه ند ساڵێكه به ڕێوه به رایه تی گش���تی دڵنیایی جۆری���ی له وه زاره تی له هه ر دام���ه زراوه و ب���ااڵ خوێندن���ی زانكۆیه كی���ش به ڕێوه به رایه ت���ی خۆی هه یه و كار بۆ هه ڵسه نگاندنی مامۆستا ده كات له رێگ���ه ی فۆرمێكی تایبه ته وه ت���ا خوێن���دكاران له س���ه ر بنه م���ای وانه وتنه وه و ئاستی گه یاندنی زانیاری و ج���ۆری س���ه رچاوه ی به كارهێن���راوو ئاس���تی به كارهێنان���ی ئامرازه كان���ی فێربون، هه ڵس���ه نگاندن )فیدباك( بۆ

مامۆستاكانیان بكه ن. 1600 له ك���ۆی راب���ردو س���اڵی مامۆس���تای زانكۆی س���لێمانی ، ته نها 23 مامۆس���تا له فیدب���اك ده رنه چون، ئ���ه و مامۆس���تایانه ی ك���ه ده رناچن نوس���راویان له هه ڵس���ه نگاندن، له سه رده كرێت بۆ سه رۆكایه تی زانكۆو ئه وانیش به رزیده كه نه وه بۆ وه زاره ت و

له وێوه سزا دیاری ده كرێت بۆیان.

توندوتیژی‌له‌قوتابخانه‌کاندا..‌له‌جه‌سته‌ییه‌وه‌‌بۆ‌ده‌رونی"هه ر مامۆستایه ک توندوتیژی ئه نجامبدات لێپرسینه وه ی له گه ڵ ده کرێت"

"پشتم‌بخورێنه‌‌با‌پشتت‌بخورێنم"هه ڵسه نگاندنی مامۆستا له الیه ن خوێندكارانه وه ، ئاستی زانستی زانكۆكانی خستوه ته قه یرانه وه

رێنماییه کانی ئێستای خوێندن

وایانکردوه تا ئه ندازه یه ک سنورێک بۆ

توندوتیژییه کان دابنرێت، به اڵم

به ته واوی بنبڕ نه بوه

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

دوو قوتابی قوتابخانه ی گوندێکی کوردستان فۆتۆ: ئارام که ریم

زانکۆی سلێمانی فۆتۆ: رێبه ر نه جم

Page 17: ژماره 413

كؤمثانياي ئاسياسَيَل بؤ ثةيوةنديةكان/ هاوبةشي - تايبةتبانطةواز

كؤمثانياي ئاسياسَيَل ئاطاداري سةرجةم كؤمثانياكانى طواستنةوةي كةلوثةل دةكات كة كةمكردنةوةيةكي نهَيني ئةنجامدةدات بؤطواستنةوةي كةلوثةل لة طةنجينةكاني ئاسياسَيَلةوة لة سلَيماني بؤ هةموو ثارَيزطاكاني عَيراق و بة ثَيضةوانةشةوة، هةروةها بؤ طواستنةوةى كةلوثةل بؤ تاوةرةكانى لةطةل ئيشوكارى لؤجستى ناو طةنجينةكانى ئاسياسيل لة سليمانى بة ثَيي ليستى هاوثيض بة مةرجةكاني طرَيبةستى ئامادةكراو لةاليةن

ئاسياسَيَلةوة .جا هةر كؤمثانيايةكى خاوةن ئةزموون و تايبةتمةند لةو بوارةدا خوازياري بةشداري بوون بَيت لةم

كةمكردنةوةية، با سةردانى بةشى كِرين لة كؤمثانياي ئاسياسَيَل لة سليمانى بكات بؤ وةرطرتنى تةندةر.• وةرطرتنى تةندةر لة ِرؤذاني كاركردنى فةرمى لة ِرَيكةوتي2014/2/2 دةستثَيدةكات تا بةرواري

2014/2/10بةرامبةر 50,000 دينار كة ناطةريتةوة بؤ خاوةنةكةي .• دوا ِرؤذي طةِراندنةوةي تةندةر بؤ بةشى كِرين لة كومثانياى ئاسياسَيَل لة سلَيمانى/ شةقامى سالم، كؤتايى

كاتى كاركردنى فةرمى رؤذى سَيشةممةى رَيكةوتى 2014/2/11 .مةرجةكاني بةشداريكردن و بةَلطةنامةى داواكراو:

1 - ثَيشكةشكردنى بةَلطةنامةى فةرمى تَوماركردنى كؤمثانياي بةشداربوو الي اليةنة ثةيوةنديدارةكان (بِروانامةى دامةزراندن، طرَيبةستى دامةزراندن، مؤَلةتى طواستنةوة، وة ِرَيثَيدراوبَيت بؤ ئيشى طواستنةوة، ناسنامةى ذوورى بازرطانى ثولَيني ذمارة 1 بؤ بواري طواستنةوةي كةلوثةل هةبَيت، وتازة كرابَيتةوة بؤ ساَلى

2014 و هةروةها بةَلطةنامةى كةسايةتى بةِرَيوةبةرى رَيطة ثَيدراو . 2 - ثَيشكةشكردنى ليستى ئيشى هاوشيوة كة لةاليةن كؤمثانياي بةشداربوو ئةنجام درابَيت ثشتطيرى ئةوة

بكات كة شارةزايى هةية لة كارى طواستنةوة و لةم بوارةدا كاريكردبَيت.3 - هيض تةندةرَيك دواي كاتي دياريكراو بؤ طةِرانةوة وةرناطيرَيت.

4 - بِري ($50000) ثةنجا هةزار دؤالري ئةمريكي وةردةطيرَيت وةك بارمتةي ياسايي بة ثَيي ياسا و ِرَينماييةكان، و بِري بارمتةي دياريكراو وةردةطيرَيت بة ضةكي ثةسةندكراو ( مصدق ) يان (خطاب ضمان )

وة يان بة شَيوةي كاش.5 - كرَيي بَالوكردنةوةى ئةم ئاطادارية دةكةوَيتةوة ئةستؤي ئةو كةسةي كة تةندةرةكةي بؤ دةردةجَيت.6 - ثَيشكةشكردنى نووسراوى الريمان نية يان ئةستؤثاكى لة باجى دةرامةتةوة كة ئاراستةى كؤمثانياى

ئاسياسَيل كرابَيت. 7 - ليستي ئةو ئَوتَومبَيل و ئامَيرانةي كة خاوةنيةتي ثَيشكةش بكات، هةروةها ذمارةو ليستي ئةو ئَوتَومبَيل

و ئاميرانةي كة دة توانَيت ِرؤذانة دابيني بكات بؤ جَيبةجَي كردني ئيشةكةي.8 - ئاسياسَيَل ثابةند نية بة واذَوكردني هيض طرَيبةستَيك بةرامبةر تةندةرةكان، بةَلكو بة ثَيي ثَيوةرةكاني

خؤي تةندةر هةَلدةبذَيرَيت.

شركة آسياسيل لالتصاالت /مساهمة خاصةإعالن مناقصة

تعلن شركة آسياسيل لالتصاالت /مساهمة خاصة عن إجراء مناقصة للتعاقد خلدمات نقل األجهزة و املعدات التابعة للشركة من مخازنها فى املقر العام لها في السليمانية الى احملافظات ومواقع األبراج مع اخلدمات اللوجستية املتعلقة باازن واملذكورة فى اجلداول امللحقة بأوراق

املناقصة. فعلى الشركات من ذوى اخلبرة واإلختصاص الراغبني باإلشتراك فى املناقصة مراجعة قسم

املشتريات في املقر العام للشركة فى السليمانية لغرض احلصول على نسخة من أوراق املناقصة .

1. احلصول على نسخة من أوراق املنقاصة يكون خالل الدوام الرسمي للشركة في الفترة من 2014/2/2 لغاية 2014/2/10 مقابل مبلغاً وقدره 50,000 خمسون ألف دينار عراقي غير قابل للرد.2. يكون آخر موعد لقبول العطاءات هو نهاية الدوام الرسمي ليوم الثالثاء املصادف 2014/2/11

فى قسم املشتريات في املقر الرئيسي للشركة الكائن فى (السليمانية/شارع سالم).شروط اإلشتراك واملستمسكات املطلوبة:

1. جلب جميع املستمسكات الرسمية للشركة (شهادة تأسيس، عقد التأسيس وهوية غرفة التجارة تصنيف أوالً في مجال النقل واددة لعام 2014 باإلضافة لألوراق الثبوتية للمدير

املفوض).2. تقدمي أعمال مماثلة منَجزة أو أعمال حالية وما يؤيد أن املقدم لديه خبرة فى هذا اال.

3. اليقبل أي عطاء يقدم بعد املوعد احملدد أعاله.4. تقدمي تأمينات أولية مبقدار (50,000 ألف دوالر أمريكي) بصك مصدق أو خطاب ضمان أو نقدى

يودع لدى شركة آسياسيل.5. تتحمل الشركة التى ترسوعليها املناقصة أجور نشر اإلعالن.

6. تزويد شركة آسياسيل بكتاب عدم ممانعة أو براءة ذمة من اجلهة الضريبية اتصة معنون لشركة آسياسيل.

7. قائمة باآلليات التابعة للشركة وأرقام لوحات تسجيلها في مديريات املرور والتى سوف تستخدمها الشركة لتنفيذ العمل.

8. أن الشركة غير ملزمة بقبول أوطاء األسعار أو أي عطاء ال يتماشى مع شروط و سياسة الشركة.

(413( سێشه ممه 2014/1/28 [email protected]کۆمه‌اڵیه‌تی

ئا: دلێر عه لی ـ ئه سکه نده رۆنه

بازرگانێكی ته مه ن 49 ساڵ ، له شاری ئه سكه نده رونه ی توركیا ئاماژه به وه ده كات كه خۆشبه ختی و ئاسوده یی

مرۆڤ ته نها به كۆكردنه وه ی پاره و ڤێالو ئوتومبێلی مۆدیل به رز به دینایه ، ئه و ده ڵێت "رێگه ی گه یشتن به ئاسوده یی

له یارمه تیدانی ئه و كه سانه دایه كه پێویستیان به یارمه تیه ".

حسێن جه میل ســـلێمان كه بازرگانه له شـــاری ئه ســـكه نده رونه ی توركیـــا، به بێ كۆمه ك و یارمه تی حكومه ت و هیچ الیه نێك ئه ركی په روه رده و به خێوكردنی 108 منداڵی خاوه ن پێویســـتی تایبه تی "مه نگۆل و كه مژیر و ئۆتیزم"ی له ئه ســـتۆ گرتـــووه و به منداڵی خۆیـــان ناویده باو

منداڵه كانیش پێیده ڵێن: بابه .ئه م پیاوه بازرگانه سه ر ماش و برنجیه ســـاده و ســـاكاره كه كاوبۆیه كی شینی پۆشـــیوه ، ئاماژه به وه ده كات كه ئه و له خێزانێكی زۆر هه ژار هاتوه ته دنیاوه ، حسێن به ئاوێنه ی راگه یاند كه "ته نانه ت پێاڵوێكیشـــم نه بـــو له منداڵیمدا تا دڵم پێیخۆش بێت، ته نانه ت نه متوانی قۆناغی ســـه ره تاییش ته واوبكـــه م له به رئه وه ی منداڵی گه وره ی خێزانه كه مان بوم ده ستم به كاركردن كرد، سه ره تا به بۆیاخچیه تی

پاشان به نان فرۆشتن".هه ڕه تـــی "به درێژایـــی وتیشـــی هـــه رزه كاری و گه نجێتیـــم به رده وامبوم له كاركردن، تا ورده ورده تێكه ڵ به كاری له م بوم، بیناســـازی و قۆنته راتچێتـــی كاره دا سه ركه وتوبوم، هه ستمكرد خۆمی تێدا ئه دۆزمه وه ، ئێستا قۆنته راتچیه كی

ناسراوی ڕێگاوبانم".ناوبراو ئه وه ی بـــۆ ئاوێنه رونكرده وه كه نزیكه ی 10 ساڵ له مه وبه ر بیرۆكه ی ئـــه وه ی ال دروســـت بـــوه كارێ بكات له بری ئه وه ی پاره ی تێدا ده ستبكه وێت، پاره ی تێدا ســـه رف بكات، حسێن وتی "بیرم له وه كرده وه كه كاره كه مرۆڤانه و ئینســـان دۆســـتی بێت، بۆیه بڕیارمدا ســـه نته رێك بكه مه وه بۆ ئه و مندااڵنه ی به یارمه تییه ، پێویســـتیان نه خۆشـــن و سه رچاوه ی ئه م بیرۆكه یه ش له بنه ڕه تدا ده گه ڕێتـــه وه بـــۆ ئه وه ی كـــه خۆم دو برازام پێویستیان به فێربونی تایبه ت بو، ئـــه وه وایكرد بیر له جێبه جێكردنی وه ها

پرۆژه یه ك بكه مه وه ، خۆشحاڵم كه بۆم به ئه نجامگه یه نرا".

وتیشـــی "ئه مڕۆ نۆ ســـاڵی تـــه واوه منداڵم 105 ئه كتیڤه ، ســـه نته ره كه مان لێره هه یه ، هه ر هه مویـــان پێم ئه ڵێن: بابه ، به ســـیانه كه ی خۆمـــه وه ده كاته

."108لـــه وه ده كات كـــه بـــاس حســـێن ســـه نته ره كه ی 20 كارمه نـــدی هه یه كه دوانیان دكتۆرن، ئه و وتی "سه نته ره كه مان

له به یانی كاتژمێر هه شـــته وه ده كرێته وه تا شه شـــی ئێواره ، دو پاسمان هه یه بۆ كۆكردنه وه یان له ماڵه كانیانه وه بۆ ئێره و

به پێچه وانه شه وه ".وتیشـــی "ئـــه و خزمه تگوزارییانـــه ی له سه نته ره كه ماندا پێشكه شیان ده كرێت، به پلـــه ی یه كـــه م ڕاهێنانیانه بۆ ئه وه ی هه ســـت به كه می نه كه ن، پاشان فێری خوێندنه وه و نوســـین ده كرێـــن، ئه گه ر سه ركه وتوش بن ئه وا ده چنه ئه و به شه ی خوێندن تیایدا به رده وام ده بن، هه روه ها رۆژانـــه دو ژه م نانخواردنیـــان لێره یه ، به یانیان و ئێواره ، جلوبه رگیشـــیان لێره بۆ دابین ده كرێـــت، وانه ی كۆمپیوته رو هه ندێ ئامێریش كه ڕۆژانه پێوســـتمان

به به كارهێنانیانه لێره فێر ده كرێن".حسێن پێداگری له سه ر ئه وه ش ده كات كه تا ئێســـتا لیره یه كیان وه ك یارمه تی له حكومه ت و له هیچ رێكخراوو كه ســـێك وه رنه گرتوه ، هه رچه نده وه زیری ئابوری توركیاش )محه مه د شه مشه ك( سه ردانی كردون و ده سخۆشی لێكردون، ئه و وتی

"ده وڵه ت له به رامبه ر ئـــه م كاره دا نه ك له هیـــچ باجێكمان خـــۆش نه بوه ، بگره هه ر ئێمه خۆمان پێشمان خۆش نابێت ئه گـــه ر ئه و لێخۆشـــبونه ببێت، چونكه كاره كه مـــان الیه نـــه مرۆڤایه تیه كـــه ی له ده ســـتئه داو ده چێتـــه ئـــه و قاڵبه وه كـــه به رامبه ر ده ســـتكه وتێك ئه م كاره

ئه كه ین".ناوبـــراو ئامـــاژه ی به وه ش كـــرد كه ســـه نته ره كه یان هیچ مه رجێكی نییه بۆ وه رگرتنی ئه و كه سانه ی رویان تێده كه ن و له منداڵی ته مه ن دو ساڵه وه وه ریده گرن تـــا ته مه ن چل ســـاڵ، ئه مـــه ش دوای ئه وه ی له ڕێگه ی موختاری گه ڕه كه كانه وه ده سنیشـــان ده كرێن یـــا خێزانه كانیان ڕاســـته وخۆ ده یانبه ن، ئه وسا له ڕێگه ی دكتـــۆری ســـه نته ره كه یانه وه ده نێررێن بـــۆ لیژنه یه كـــی پزیشـــكیی حكومیی و پشـــكنینیان بۆ ده كرێت، پاش بڕیاری ئه و لیژنه یه ده نێررێن بۆ ئه وان و ئه وسا به گوته ی حسێن "ده بن به منداڵی من".

ئه م ســـه نته ره ی حســـێن ئۆز یه كه م

سه نته ری ده ستپێشخه ر بون له و بواره دا كه له شاری ئه سكه نده رونه دا كراوه ته وه و دوای ئه مانیش دوانزه سه نته ری تر له م

شاره دا كراونه ته وه . ده كه وێته ئه ســـكه نده رونه شـــارێكه باشـــوری ڕۆژئاوای توركیاوه و به ســـه ر ده ریای ســـپی ناوه ڕاســـتدا ده ڕوانێت و ناوچه یه كی گه شـــتیاری سه رنجڕاكێشی پێكهاتـــه ی توركیایـــه و واڵتـــی عه ره ب و له كـــورد و دانیشتوانه كه شـــی

تورك پێكدێن.ناوبراو وتـــی "داوای یه كه مم ئه وه یه ئه و خێزانانه ی ئه و جـــۆره مندااڵنه یان له كۆمـــه ڵ و تێكه ڵ هه یه نه یشـــارنه وه ئه مجۆره له ڕێگـــه ی بكه ن به كۆمه ڵیان ســـه نته رانه وه ، په یامـــی دوه مم بۆ ئه و كه سانه یه كه ده وڵه مه ندو خاوه ن پاره ن بـــا چاولێكه ریه كانیان بـــۆ كاری چاكه بێت نه ك پێشـــبڕكێی ئۆتۆمبێلی ئاخر مۆدێـــل و به رزكردنه وه ی ڤێـــال و ته الره تایبه ته كانیـــان، چونكـــه ئاســـوده یی

له كاری مرۆڤدۆستیدا ئه دۆزرێته وه ".

وتیشـــی "ده مه وێ قســـه یه كی خۆش بگێڕمه وه ، پێش ئه وه ی ئه م ســـه نته ره بكه مه وه ، منداڵه كانی خۆم به كه وچكێك نانیـــان بخواردایه من پێـــم نه ئه خوارد، به اڵم ئێســـتا كاتێ هه ست به بێتاقه تی و دڵته نگی ئه كه م به په لـــه دێم بۆ ئێره ، له گـــه ڵ منداڵـــه كان نانێـــك ئه خـــۆم هه رچه نـــده به كه وچكی خۆیان خواردن ئه كـــه ن به ده ممـــه وه و جله كانـــم چه ور ئه كه ن، دێنه ســـه ركۆڵم هه ندێ یارییان له گه ڵ ئه كه م، نه ك تـــوڕه نابم، به ڵكو

هه ست به ئاسوده ییش ده كه م". له كۆتاییدا پرســـیاره كه ئه وه یه : ئایا ده وڵه مه نده كانی ئێمه ، كه به شـــێكیان خاوه نی سه روه ت و سامانێكی زۆر له وه ی حســـێنیش زیاترن، چاو لـــه و ده كه ن و به شـــێك له داهاته كه یان ته رخان ده كه ن بۆ كاری مرۆڤدۆستانه یان تا ماون هه ر خه ریكی كۆكردنه وه ی پاره و پێشبڕكێی ئۆتۆمبێلـــی وه نه وشـــه و بـــاخ و ڤێالی ده ره وه ی شـــار و خۆبادان به سه روه ته وه

ده بن؟!

حسێن...‌ئه‌و‌پیاوه‌ی‌‌108منداڵی‌هه‌یه‌

ریکالم

په یامی من بۆ ئه وانه ی كه ده وڵه مه ندن ئه وه یه

با چاولێكه رییان بۆ كاری چاكه بێت نه ك پێشبڕكێی ئۆتۆمبێلی

ئاخر مۆدێل و به رزكردنه وه ی ڤێال و ته الره تایبه ته كانیان

چونكه ئاسوده یی له كاری مرۆڤدۆستیدا

ئه دۆزرێته وه

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

حسێن ئۆز له گه ڵ چه ند منداڵ و کارمه ندێکدا له سه نته ره که یدا ئاسوده م به یاری کردن له گه ڵ ئه م مندااڵنه

Page 18: ژماره 413

‌‌‌ئا:‌ئاوێنه‌

كتێبێك‌به‌زمانی‌‌ئینگلیزی‌‌له‌واڵتی‌‌به‌ریتانیا‌سه‌باره‌ت‌به‌سیاسه‌تی‌ده‌ره‌وه‌ی‌ئه‌مه‌ریكا‌به‌رامبه‌ر‌به‌هه‌رێمی‌كوردستان‌

له‌الیه‌ن‌ده‌زگای‌‌چاپ‌و‌په‌خشی‌‌به‌ناوبانگی‌‌‌Routledgeباڵوده‌بێته‌وه‌‌كه‌‌نوسه‌ره‌كه‌ی‌‌كوردێكه‌‌به‌ناوی‌‌"محه‌مه‌د‌

جه‌الل‌مه‌جید".

"محه‌م����ه‌د‌جه‌الل‌ كتێبه‌كه‌‌ نوس����ه‌ری‌‌مه‌جید"‌كه‌‌هه‌ڵگری‌بڕوانامه‌ی‌ماس����ته‌رو‌دكتۆرایه‌‌له‌په‌یوه‌ندییه‌‌نێوده‌وڵه‌تییه‌كان‌و‌به‌ریتانیا‌ زانك����ۆی‌ له‌دوو‌ بڕوانامه‌كان����ی‌‌دانیش����تووی‌ ئێس����تا‌ به‌ده‌س����تهێناوه‌و‌له‌نده‌ن����ه‌،‌له‌په‌یوه‌ندیه‌ك����دا‌به‌ئاوێن����ه‌ی‌‌راگه‌یان����د‌ك����ه‌‌كتێبه‌كه‌‌له‌ح����ه‌وت‌به‌ش‌پێكهات����ووه‌و‌‌٣٠٠الپه‌ڕه‌ی����ه‌و،‌له‌الی����ه‌ن‌Routledgeچاپخانه‌ی‌ناسراوی‌جیهانی‌ه‌وه‌‌چاپ‌ده‌كرێت،‌دوای‌‌ئه‌وه‌ی‌‌چه‌ندین‌پس����پۆڕ‌هه‌ڵس����ه‌نگاندنیان‌ب����ۆ‌كردووه‌‌و‌پاش����ان‌په‌س����ه‌ندیان‌كردوه‌‌ك����ه‌‌چاپ‌و‌

باڵویبكه‌نه‌وه‌.محه‌مه‌د‌جه‌الل‌وتی‌‌"رۆژی‌٢٠١٤/٠٢/٢٤ له‌ش����اری‌له‌نده‌ن‌و‌نیویۆرك‌ده‌ستئه‌كرێت‌كتێبخانه‌كانی‌ به‌س����ه‌ر‌ به‌باڵوكردنه‌وه‌ی‌و‌ئه‌مه‌ریكاو‌كه‌نه‌داو‌ئوستورالیاو‌ ئه‌وروپاو‌دابه‌ش‌ ت����ردا‌ ناوه‌ن����ده‌‌جیهانییه‌كان����ی‌

ده‌كرێت".س����ه‌باره‌ت‌به‌گرنگیی‌‌ئ����ه‌م‌كتێبه‌ش،‌ناوبراو‌وتی‌‌"وه‌ك‌ئاشكرایه‌‌تێگه‌یشتنێكی‌رووكه‌ش‌و‌بۆش����اییه‌كی‌گه‌وره‌‌هه‌یه‌‌له‌ناو‌كوردستان‌سه‌باره‌ت‌به‌سیاسه‌تی‌ده‌ره‌وه‌ی‌

عێراق‌و‌ كوردس����تان‌و‌ به‌رامبه‌ر‌ ئه‌مه‌ریكا‌رۆژهه‌اڵتی‌ناوه‌ڕاست‌به‌شێوه‌یه‌كی‌گشتی،‌ده‌ره‌وه‌ی‌ له‌سیاس����ه‌تی‌ ب����اس‌ كتێبه‌كه‌‌ئه‌مه‌ری����كا‌به‌رامبه‌ر‌به‌عێراق‌به‌دوو‌ته‌وه‌ر‌ده‌ره‌وه‌ی‌ سیاس����ه‌تی‌ یه‌ك����ه‌م:‌ ده‌كات،‌ئه‌مه‌ری����كا‌به‌رامبه‌ر‌به‌عێراق����ی‌عه‌ره‌بی‌له‌ساڵی‌‌١٩٧٩)واته‌‌دوای‌رووخانی‌شای‌ئێ����ران(‌تا‌ده‌گاته‌‌س����ه‌رۆكایه‌تی‌ئۆباما.‌

له‌سیاس����ه‌تی‌ باس‌ دووه‌میش‌ ت����ه‌وه‌ری‌‌ده‌ره‌وه‌ی‌ئه‌مه‌ری����كا‌به‌رامبه‌ر‌بزوتنه‌وه‌ی‌له‌عێراق‌ كوردس����تان‌ گه‌لی‌ رزگاریخوازی‌ده‌كات،‌له‌ده‌ستپێكردنی‌شۆڕشی‌ئه‌یلولی‌١٩٦١ه‌وه‌‌تا‌ئه‌م‌سه‌رده‌مه‌‌به‌سه‌رۆكایه‌تی‌

ئۆبامه‌شه‌وه‌".ناوبراو‌ئاماژه‌‌به‌وه‌‌ده‌كات‌كه‌‌كتێبه‌كه‌‌له‌س����ێ‌ئاس����ت‌ده‌كۆڵێته‌وه‌‌له‌سیاسه‌تی‌

ده‌ره‌وه‌ی‌ئه‌مه‌ری����كا‌به‌رامب����ه‌ر‌عێ����راق،‌ئاس����تی‌یه‌كه‌م:‌سیاس����ه‌تی‌نێوده‌وڵه‌تی‌ئه‌مه‌ریكا‌واتا‌س����تراتیژی‌بااڵی‌ئه‌مه‌ریكا‌دووه‌م:‌ ئاس����تی‌ جیهان����دا.‌ له‌ئاس����تی‌سیاس����ه‌تی‌ده‌ره‌وه‌ی‌ئه‌مه‌ریكا‌به‌رامبه‌ر‌عێ����راق‌له‌ئاس����تی‌نیش����تیمانیدا،‌وات����ه‌‌به‌رامبه‌ر‌عێراقی‌عه‌ره‌بی.‌ئاستی‌سێیه‌م،‌سیاس����ه‌تی‌ده‌ره‌وه‌ی‌ئه‌مه‌ریكا‌به‌رامبه‌ر‌

به‌عێراق‌له‌ئاس����تی‌ژێر‌نیشتیمانیدا‌)واتا‌به‌رامبه‌ر‌كوردستانی‌عێراق(.‌‌

دكتۆر‌محه‌مه‌د‌جه‌الل‌وتی‌‌"كتێبه‌كه‌‌باس‌له‌سێ‌قۆناغ‌ده‌كات‌له‌سیاسه‌تی‌ده‌ره‌وه‌ی‌ئه‌مه‌ری����كا‌به‌رامب����ه‌ر‌به‌عێ����راق:‌قۆناغی‌یه‌كه‌م:‌ماوه‌ی‌نێ����وان‌١٩٧٩-١٩٩٠،‌ئه‌م‌قۆناغه‌‌له‌داوی‌روخانی‌شای‌ئێران‌و‌هاتنه‌‌سه‌ر‌ده‌سه‌اڵتی‌رژێمی‌ئیسالمی‌ئێران‌تا‌

داگیركردنی‌كوه‌یت‌له‌الیه‌ن‌رژێمی‌پێشوی‌عێراق‌به‌س����ه‌رۆكایه‌تی‌س����ه‌دام‌حسێن.‌قۆناغی‌دووه‌م:‌ماوه‌ی‌نێوان‌١٩٩١-٢٠٠١،‌ئه‌م‌قۆناغه‌‌ل����ه‌دوای‌رزگاركردنی‌كوه‌یت‌تا‌هێرشه‌‌تیرۆریس����تییه‌كه‌ی‌‌١١ئه‌یلولی‌٢٠٠١.‌قۆناغ����ی‌س����ێیه‌م:‌م����اوه‌ی‌نێوان‌٢٠٠١-ئێس����تا،‌ئه‌م‌قۆناغه‌‌دوای‌هێرش����ه‌‌تیرۆریس����تییه‌كه‌ی‌رێكخ����راوی‌قاعی����ده‌‌بۆ‌س����ه‌ر‌واش����نتۆن‌و‌نیویۆرك‌و‌تا‌ئێستا‌

به‌رده‌وامه‌".وتیش����ی‌‌"كتێبه‌كه‌‌باس‌له‌به‌رده‌وامی‌و‌نه‌گ����ۆڕان‌ده‌كات‌له‌سیاس����ه‌تی‌ده‌ره‌وه‌ی‌ئه‌مه‌ری����كا‌به‌رامب����ه‌ر‌به‌عێ����راق‌به‌هه‌ردو‌ئاراس����ته‌ی‌عێراقی‌عه‌ره‌بی‌و‌كوردستانی‌عێراق،‌له‌گه‌ڵ‌ئ����ه‌و‌بۆچوونه‌‌جۆراوجۆرو‌جیاوازان����ه‌ی‌له‌ن����او‌زۆرب����ه‌ی‌خه‌ڵك����دا‌باوه‌‌ته‌نان����ه‌ت‌هه‌ندێ����ك‌چاودێریش‌كه‌‌سیاس����ه‌تی‌ده‌ره‌وه‌ی‌ئه‌مه‌ریكا‌به‌رامبه‌ر‌به‌عێراق‌و‌كوردس����تان‌گ����ۆڕاوه‌،‌كتێبه‌كه‌‌باس‌له‌وه‌‌ده‌كات‌كه‌‌له‌راستیدا‌گۆڕانكاری‌رووینه‌داوه‌.‌ده‌رباره‌ی‌سیاسه‌تی‌ده‌ره‌وه‌ی‌به‌كوردس����تان‌ به‌رانب����ه‌ر‌ ئه‌مه‌ری����كاش‌ب����اس‌له‌وه‌‌ده‌كات‌كه‌‌ته‌نه����ا‌گۆڕانكاری‌له‌ش����ێوازی‌په‌یوه‌ندییه‌كاندا‌دروستبووه‌و‌به‌چوار‌قۆناغدا‌تێپه‌ڕیوه‌.‌قۆناغی‌یه‌كه‌م:‌ك����ورد‌ په‌یوه‌ندیكردن����ی‌ ‌،١٩٦١-١٩٧١یه‌كالیه‌نان����ه‌‌به‌ئه‌مه‌ری����كاوه‌‌به‌بێ‌وه‌اڵم‌و‌ده‌رئه‌نجام.‌قۆناغی‌دووه‌م:‌١٩٧٢-١٩٧٥،‌په‌یوه‌ندیه‌كی‌نهێن����ی‌هه‌واڵگری،‌قۆناغی‌په‌یوه‌ندییه‌ك����ی‌ ‌،١٩٩١-٢٠٠٥ س����ێیه‌م:‌ئاش����كرای‌ك����وردو‌ئه‌مه‌ری����كا.‌قۆناغی‌په‌یوه‌ندیه‌كی‌ ٢٠٠٥-ئێس����تا،‌ چ����واره‌م:‌

ئاشكرای‌‌به‌دامه‌زراوه‌یی‌كراو.

‌‌‌ئا:‌شوان‌حەمە

له‌چەند‌هەفتەی‌ڕابردوودا‌ڕۆژنامەی‌نیویۆرک‌تایمز‌ڕاپۆرتێکی‌سەبارەت‌به‌کوشتنی‌سەرکردەیەکی‌حیزبواڵی‌لوبنانی‌و‌چەند‌کەسی‌تر‌باڵوکردەوە‌کە‌به‌دەستی‌موسادی‌ئیسرائیلی‌

تیرۆر‌کراون.‌ئاوێنە‌له‌به‌دواداچونێکی‌تایبەتدا‌وردەکاری‌زیاتر‌ئاشکرا‌

دەکات.

‌حەس���ان‌هولو‌اللقیس‌و‌حیزبواڵ‌وا‌تێگەش���تبوو‌کە‌دوو‌یەکەی‌سەربازی‌بەناوەکانی‌‌"سیرت‌میتكال"و‌‌"شیگت‌١٣"‌لەئامادەباشیدان‌تا‌له‌رێگەی‌کەمین‌نێوان‌ سنوری‌ له‌ناوچەیەکەی‌ دانانەوە‌سوریاو‌لوبنان‌حەسان‌بکوژن.‌‌حەسان‌زۆر‌به‌ئ���اگاوە‌جوڵەکان���ی‌خ���ۆی‌لەو‌ناوچە‌گوماناوییانه‌‌دیاری‌دەکرد.‌بەاڵم‌ئەوەی‌حەس���ان‌و‌حیزبواڵ‌چاوەڕوانیان‌نەدەکرد‌ئەو‌کەس���ە‌ب���وو‌کە‌له‌نزیک‌ماڵەکەی‌حەس���ان‌خۆی‌شاردبووەوە.‌نزیکەی‌دوو‌مانگ‌بەر‌لەئێستا‌حەسان‌لەقیس‌له‌کاتی‌گەڕانەوەیداو‌بەر‌لەوەی‌له‌ئۆتۆمبێلەک���ەی‌دابەزێ���ت‌لەالی���ەن‌کەسێکەوە‌به‌دەمانچەی‌بێدەنگ‌هێرش‌دەکرێتە‌سەری‌‌و‌پێنج‌فیشەک‌دەنێت‌به‌سەر‌و‌ملی‌حەسانەوەو‌لەچاو‌وندەبێت.‌دوای‌تیرۆرکردن���ی‌حەس���ان‌گروپێک‌توندڕە‌به‌ناوی‌)لیوای‌ئەحراری‌سونە(‌کوشتنی‌حەس���ان‌لەقیسیان‌ڕاگەیاند.‌هەر‌لەو‌ڕاگەیاندنەدا‌ئەحراری‌س���وننە‌ش���ەیتان‌ به‌حیزبی‌ لوبنانی‌ حیزبواڵی‌ناودەبات.‌بەاڵم‌دواتر‌ئاش���کرابوو‌کە‌حەسان‌لەقیس‌دوا‌کەسی‌لیستەکەی‌موس���ادی‌ئیس���رائیلی‌ب���وو.‌گۆڤاری‌)ئێ���ف‌پی‌گ���روپ(‌ئەمریکی‌س���اڵی‌ڕابردوودا‌له‌ڕاپۆرتێکیدا‌حەسەن‌لەقیس‌وەک‌ش���ارەزاترین‌ک���ەس‌له‌بوارەکانی‌تەکنیکی‌و‌لۆجیس���تیدا‌باس‌کردووەو‌ناوی‌ بۆندەکەی‌حیزب���واڵ‌ به‌جیم���س‌

دەبات.‌عیم���اد‌فای���ز‌موغنیە‌له‌س���ەرەتای‌تەقین���ەوەی‌ بەه���ۆی‌ ‌٢٠٠٨ س���اڵی‌پایتەختی‌ له‌دیمەشقی‌ ئۆتۆمبێلێکەوە‌س���وریا‌له‌ناوچەی‌کەفرسوس���ە‌تیرۆر‌ک���را.‌عیم���اد‌موغنی���ە‌س���ەرکردەی‌له‌دیارترین‌ یەکێک‌ لوبنانی‌و‌ حیزبواڵی‌کەسە‌داواکراوەکانی‌ئەمریکاو‌فەرەنسا‌ئیس���رائیل‌بوو.‌موغنی���ە‌تۆمەتباربوو‌به‌سەرپەرش���تیکردنی‌چەندین‌هێرشی‌سەربازی‌تایبەت،‌لەوانە،‌تەقاندنەوەی‌له‌بەی���روت‌و‌ باڵیۆزخان���ەی‌ئەمری���کا‌

کوش���تنی‌‌٦٣ئەمریکی،‌تەقاندنەوەی‌ب���ارەگای‌هێ���زی‌س���ەربازی‌مارێن���ز‌له‌بەی���روت‌و‌کوش���تنی‌٢٤١س���ەربازو‌تەقاندن���ەوە‌ ئەمریک���ی،‌ کارمەن���دی‌بارەگای‌سەربازی‌فەرەنسی‌‌له‌جیناح‌و‌کوش���تنی‌‌٥٨س���ەربازو‌کارمەن���دی‌فەرەنس���ی،‌هێرش‌بۆ‌سەر‌سەنتەری‌بەرازیل،‌ له‌پایتەخت���ی‌ یەهودی���ەکان‌بیونس‌ئایرس‌‌و‌کوش���تنی‌‌٨٥کەس.‌فڕاندنی‌دوو‌ هەروەها‌نەخش���ەدانەری‌سەربازی‌ئیسرائیلی‌کە‌له‌هاوینی‌٢٠٠٦ دا‌بەدەس���تی‌چەکدارەکانی‌حیزبواڵی‌به‌س���ەدان‌ دواتر‌ فڕێن���دران‌و‌ لوبنانی‌لوبنانی‌و‌ فەلەستینی‌و‌ بارمەتەی‌ دیل‌و‌

کەسانی‌تر‌گٶڕدرانەوە.ئەگەرچی‌سەرۆک‌وەزیرانی‌ئیسرائیلی‌ئەیه���ود‌ئۆلمرت‌بێئاگای���ی‌واڵتەکەی‌له‌تیرۆرکردنی‌عیماد‌موغنیە‌ڕاگەیاند.‌بەاڵم‌ڕۆژنامەی‌سەندای‌تایمزی‌بەریتانی‌له‌زاری‌س���ەرچاوەیەکی‌ئیسرائیلییەوە‌ئاشکرای‌کرد‌کە‌عیماد‌موغنیە‌له‌ڕێگەی‌گۆڕینی‌پشتس���ەری‌کورسی‌شۆفێری‌ئۆتۆمبێلەک���ەی‌موغنیەوە‌تیرۆرکراوە.‌بەگوێ���رەی‌زانیارییەکان���ی‌ڕۆژنامەکە‌موسادی‌ئیس���رائیلی‌توانیویەتی‌سود‌

موغنیە‌ پاس���ەوانەکانی‌ له‌غەفڵەت���ی‌کورس���ی‌ پشتس���ەری‌ وەربگرێ���ت‌و‌موغنی���ە‌ ئۆتۆمبێلەک���ەی‌ ش���ۆفێری‌بگۆڕێت‌به‌پشتس���ەرێکی‌هاوش���ێوەی‌بۆمبڕێژکراو.‌س���ەندای‌تایمز‌به‌دووری‌نەزانیوە‌ل���ەو‌کارەدا‌النیکەم‌واڵتێکی‌عەرەبی‌هاوکاری‌موس���ادی‌ئیسرائیل‌

بوبێت.‌موحەمەد‌س���لێمان‌نهێن���ی‌پارێزی‌خێزانی‌ئەس���ەد‌و‌بەرپرس���ی‌چاالکیە‌له‌شوێنی‌پشوی‌ تایبەتەکانی‌س���وریا‌خۆی‌له‌شاری‌تەرتوس‌تیرۆر‌دەکرێت.نوس���ەرو‌ڕۆژنامەنوس���ی‌بەناوبانگی‌ب���ار‌له‌کتێبی‌ ئیس���رائیلی‌میخائی���ل‌"موس���اد"‌کە‌س���اڵی‌‌٢٠١٠چاپکراوە،‌چۆنیەتی‌تیرۆرکردنی‌عەمید‌موحەمەد‌س���لێمان‌ئاش���کرا‌دەکات.‌به‌گوێرەی‌گێڕانەوەک���ەی‌میخائیل‌باڕ،‌.س���اڵی‌‌٢٠٠٨دوای‌ئەوەی‌موحەمەد‌س���لێمان‌‌ب���ۆ‌پش���ودان‌دەگەڕێت���ەوە‌ش���اری‌تەرتوس،‌شەوێک‌لەگەڵ‌چەند‌میواندا‌له‌باڵکۆن���ی‌ماڵەکەی‌خ���ۆی‌له‌دەوری‌مێزێ���ک‌کۆدەبن���ەوە.‌دوو‌مەلەوان���ی‌نیشانش���کێنی‌ئیس���رائیلی‌له‌‌دەریای‌دەگوازرێنەوە‌ به‌بەلەمێک‌ ناوەراستەوە‌

بۆ‌کەنارەکانی‌شاری‌تەرتوسی‌سوری.‌ئ���ەو‌دوو‌ئیس���رئیلییە‌‌نزیک���ەی‌دوو‌کیلۆمەتر‌له‌بن‌دەری���اوە‌مەله‌‌دەکەن‌تا‌دەگەنە‌نزی���ک‌ماڵەکەی‌موحەمەد‌س���لێمان‌و‌ل���ه‌دووری‌س���ەدو‌پەنج���ا‌مەترەوە‌فێش���ەکێک‌دەنێن‌بەس���ەری‌عەمید‌موحەمەد‌س���لێمانەوەو‌تیرۆری‌به‌یەکێک‌ دەکەن.‌موحەمەد‌س���لێمان‌له‌باوەڕپێکراوتری���ن‌کەس���ی‌خێزان���ی‌ئەسەد‌ناسراوەو‌هێڵی‌پەیوەندییەکانی‌نێوان‌ڕژێمی‌سوریاو‌ئێران‌و‌حیزبوالی‌

لوبنانی‌بووە.‌موق���ەده‌م‌ تەهران���ی‌ حەس���ەن‌ک���وژرا.‌ بەهێ���زدا‌ له‌تەقینەوەیەک���ی‌س���ەربازی‌ له‌بنکەیەکی‌ تەقینەوەک���ە‌نزیک‌تارانی‌پایته‌ختی‌ئێران‌له‌کۆتایی‌موق���ەدەم‌ ڕووی���دا.‌ ‌٢٠١١ پای���زی‌ئێرانی‌و‌ موش���ەکی‌ هێزی‌ به‌بەرپرسی‌یەکێک‌له‌ش���ارەزاترین‌کەس���ی‌بواری‌موش���ەک‌ناس���راوە،‌چەندی���ن‌خولی‌ڕاهێنان‌و‌فێرکاری‌موش���ەکی‌و‌کاڵوەی‌ئەتۆم���ی‌لەواڵتەکانی‌چی���ن‌و‌کۆریای‌

باکوری‌بینیوە.تەقینەوەک���ەی‌ دوای‌ هەفتەی���ەک‌ت���اران‌ئاژانس���ی‌ڕۆیتەرز‌ئام���اژە‌بۆ‌

برای‌ موق���ەدەم،‌ موحەمەد‌ لێدوان���ی‌ک���ە‌‌ دەکات‌ ‌ موق���ەدەم‌ حەس���ەن‌ئێرانی‌ قوتابیان���ی‌ هەواڵی‌ ئاژانس���ی‌باڵویکردب���وەوە.‌موحەمەد‌دەڵێت‌کە‌حەس���ەنی‌برای‌له‌کاتی‌تاقیکردنەوەی‌موشەکی‌کیشوەربڕ‌به‌هۆی‌هەڵەیەکی‌تەکنیکیی���ەوە‌ک���وژراوە.‌موحەم���ەد‌موقەدەم���ی‌برای‌حەس���ەن‌موقەدەم‌باس���ی‌ئەوەش���ی‌کردوە‌ک���ە‌براکەی‌دامەزرێنەری‌هێزی‌موشەکی‌حیزبواڵی‌لوبنانییە،‌ئاماژە‌ب���ەوەش‌دەکات‌کە‌حەس���ەن‌تەهرانی‌پێش���تر‌پاسەوانی‌تایبەت���ی‌عەل���ی‌خامەنئ���ی،‌ڕابەری‌

کۆماری‌ئیسالمی‌ئێران‌بووە.به‌گوێ���رەی‌هەواڵێک���ی‌‌نیوی���ۆرک‌تایم���ز‌ک���ە‌له‌س���ەره‌تای‌ئەمس���اڵدا‌باڵویکردوەتەوە‌له‌لیستەکەی‌موساددا،‌حەس���ەن‌تەهرانی‌موقەدەم‌ژمارە‌سێ‌

بووە.‌مەحمود‌المبحوح‌یەکێک‌له‌ڕابەرانی‌بزوتنەوەی‌حەماس���ی‌فەلەستین‌بوو.‌به‌فڕۆک���ە‌ ‌،٢٠١٠ س���اڵی‌ س���ەرەتای‌له‌س���وریاوە‌دەگاتە‌ئیمارات‌و‌له‌یەکێک‌له‌هۆتێلەکانی‌دوبەی‌نیشتەجێ‌دەبێت.‌بەو‌پێیەی‌مەبحوح‌پێش���وەخت‌له‌ژێر‌

ب���ووە،‌هەموو‌ موس���اددا‌ چاودێ���ری‌تیرۆرکردنی‌ چۆنیەتی‌ وردەکارییەکانی‌ئامادە‌کراوە.‌دواجار‌لەهەمان‌هۆتێلدا‌بەدەستی‌چەند‌ئەجەندێکی‌ئیسرائیلی‌ئامانجەکەی‌ ئەوەشدا‌ لەگەڵ‌ خنکێنرا.‌موس���اد‌بەدیهات‌و‌مەحمود‌ئەلمەبحوح‌کوژرا،‌ب���ەاڵم‌دواتر‌له‌پش���کنینەکانی‌پۆلیس���ی‌ئیماراتییەوە‌ئاشكرا‌بوو‌کە‌تیمی‌تیرۆرکردن���ی‌موحەمەد‌مەبحوح‌پاس���پۆرتی‌س���اختەی‌چەن���د‌واڵتی‌ئەوروپیی���ان‌بەکارهێن���اوە.‌ئ���ەوەش‌کێشەیەکی‌دیبلوماسی‌بۆ‌ئیسرائیلیەکان‌دروس���تکرد.‌لێکۆڵینەوەکانی‌پۆلیسی‌دوب���ەی‌ئاش���کرایان‌کرد‌له‌کوش���تنی‌مەبحوح���دا‌ی���ازدە‌ک���ەس‌)دە‌پیاوو‌یەک‌ژن،‌هەمویان‌ڕاهێنراوی‌موسادی‌ئیس���رائیلین(‌بەش���داربوون.‌پۆلیسی‌ئیمارات‌دەڵێت‌بک���وژەکان‌توانیویانە‌ک���ۆدی‌دەرگای‌ژورەک���ەی‌مەبح���وح‌بکەنەوەو‌بچنە‌ژوورەوە.‌پێش‌ئەوەی‌مەبح���وح‌بخنکێنرێ���ت‌به‌تەوژمێک���ی‌س���ەر.‌ کراوەتە‌ هێرش���ی‌ کارەبای���ی‌ئاش���کرا‌ ئەوەش���یان‌ لێکۆڵینەوەکان‌کردووە‌کە‌ڕێژەیەک‌له‌ژە‌هر‌له‌جەستەی‌

مەبحوحدا‌هەبووە.

تایبه‌ت)٤١٣(‌سێشه‌ممه‌‌٢٠١٤/١/٢٨

لیستەکەی موساد!18

ئه مه ریكاو عێراق و كورد: راچڵه كان و تاسان و ئاكامكتێبێك سه باره ت به سیاسه تی ده ره وه ی ئه مه ریكا به رامبه ر به هه رێمی كوردستان

ئه‌و‌که‌سا‌نه‌ی‌موساد‌کوشتونی‌

عیماد‌موغنیە‌له‌ڕێگەی‌گۆڕینی‌

پشتسەری‌کورسی‌شۆفێری‌ئۆتۆمبێلەکەیه‌وه‌‌

تیرۆرکراوە

محه‌مه‌د‌جه‌الل‌مه‌جید

ئه‌م‌كتێبه‌‌‌باس‌له‌به‌رده‌وامی‌و‌

نه‌گۆڕان‌ده‌كات‌له‌سیاسه‌تی‌

ده‌ره‌وه‌ی‌ئه‌مه‌ریكا‌به‌رامبه‌ر‌به‌عێراق‌به‌هه‌ردو‌ئاراسته‌ی‌عێراقی‌عه‌ره‌بی‌و‌

كوردستان

Page 19: ژماره 413

(413( سێشه ممه 2014/1/28 19تایبه‌ت

ک���ە توندوتیژیی بۆ خ���ۆی مۆنۆپۆل دەکات و حوکمڕانی دەکات، له مۆنتسیکۆ وە ت���ا ڤتف���ۆگڵ الی هەموو بیری���ارەکان، سیفەتی فۆرمی »ئاسیاویی« دەسەاڵتە. لێرەدا تێزێکی گرنگمان هەیە کە پێیوایە دەوڵەت���ی نەوتی نوێ، هەس���تێنەوەی فۆرمی ستەمی خۆرهەاڵتییە. یەکێک لەو وتارە گرنگانەی کە باس لەوە دەکات کە ئابووری نەوت گەڕانەوەیە بۆ ش���ێوازی ئاسیایی بەرهەمهێنان، تێزەکەی »دکتۆر مظهر محمد صال����ح«ه کە بڕوای وایە عێراقی کۆن هەم النکەی شێوازی ئاسیایی ئێستای له دەوڵەتی هەم بەرهەمهێنانە و عێراقیشدا گەڕانەوەیەکی گرنگ هەیە بۆ شێوازی ئاس���یایی، بەاڵم له ژێر سایەی کۆنترۆڵ���ی دەوڵەتدا ب���ۆ بەرهەمهێنانی نەوت. »دکتۆر مظهر« تێزەکەی خۆی له پێنج بەشدا له ڕۆژنامەی »مؤتمر« دا باڵوکردوە. »بڕوانە دکتور مظهر محمد صالح. الریع النفطي و النمط االسیوی لالنت����اج/ حاله الع����راق نموذجا. کاتی له ماڵپەڕی خ���ۆی وتارەکانی دکت���ۆرم ڕۆژنامەی المؤتمرەوە وەرگرت«. خودی ئ���ەم تێزەیە ئەوە نیش���اندەداتەوە، کە تیورەی س���تەمی خۆرهەاڵتی دەتوانێت دەروازەیەکی گرنگ بێت بۆ تێگەیش���تن نوێ، له سروشتی کالسیکیانەی ستەمی واتە گەر له ڕوانگه ی گشتییەوە قسەبکەم تێگەیشتن له ریشەکانی فاشیزمی هاوچەرخ بەبێ گەڕانەوە بۆ شێوازی ئیستیبدادی کاری به مۆدێرنەوە پەیوەندی کالسیک و نەکردەیە. فاشیزمی خۆرهەاڵتی ساتێکی توندوتیژی���ی نییە له دەرەوەی س���یاقی مێژووی���ی خۆره���ەاڵت، هەڵکەوتەیەکی فەردی و گروه���ی بچوک نیی���ە، بەڵکو دەرکەوتەیەک���ە له هەن���اوی مێ���ژووەوە هەڵقواڵوە، وەک چۆن فاشیزمی ئەوروپی له فۆرمی س���پارتی دەوڵەتەوە سەرچاوە خۆرهەاڵتی���ش فاش���یزمی دەگرێ���ت، له فۆرمی س���تەمی ئاس���یاوییەوە، ڕیشە قووڵەکانی خۆی رادەکێش���ێت، هەڵبەت بێئەوەی بکرێت فاش���یزم ڕووتبکرێتەوە بۆ نیش���انەکانی س���تەمی خۆرهەاڵتی، خەس���ڵەتەکانی بێئ���ەوەی وابزانی���ن فاش���یزمی هاوچەرخ له سنووری ستەمی

ئاسیاویدا دەوەستێت.لەو تێزە تایبەتەدا لەس���ەر سروشتی س���تەمی خۆرهەاڵتی، ڤتفۆگل لەس���ەر هەمان ریتم���ی مارکس دەڕوات، گەرچی تێزەک���ەی ڤتف���ۆگڵ له بنەڕەتدا تێزێکی »ئەنتی � مارکسییە«، واتە له بەشێکیدا ب���ۆ خوێندن���ەوە و تێگەیش���تنی مەیلی دەوڵ���ەت و کۆمەڵگا ئاس���یاوییەکانە بۆ مارکسیزم، وەک ش���ێوازێکی حوکمڕانی کە بواردەدات فۆرمی س���تەمی ئاسیاوی

له ش���ێوەی نوێدا، له ش���ێوەی دەوڵەتی کۆمۆنیستیدا درێژە بەخۆی بدات. بەاڵم ژێرخانە تیورییەکەی ڤتفۆگڵ و جەوهەری تێزەکەی لەسەر ستەمی خۆرهەاڵتی، نە له مارکس و نە له ترادسیۆنی ئەوروپیانەی پێش خۆی دوورده کەوێتەوە، کە ئاس���یا بەهەش���تی دیس���پۆت و به مەڵبەن���دی ستەمکاران دەبینن. هێندە هەیە ڤتفۆگڵ لەس���ەر مەتریالێک���ی تیوری���ی و ئەتنی گەورەت���ر لەوان ئیش���دەکات. ڤیتفۆگڵ وەک مارکس لەس���ەر تێزەی »وەستان و ئاسیاییەکان، کۆمەڵگا چەقبەستن«�ی هەروەها »نەبوون« ی���ان »الوازیی« موڵکداری���ی تایبەت پێداگ���ری دەکات، بەجۆرێک دواجار هەتا جووتیاران و تەواوی کۆمەاڵنی خەڵک لەم سیستمەدا خۆیان تایبەتی« حوکمدارانیان وەک »موڵکی »کۆیلەیەتییەک���ی ج���ۆرە لێدێ���ت و « دروس���تدەبێت دەس���تەجەمعی« س���تەمی خۆرهەاڵت���ی. ل ڤیتف���ۆگڵ. 446«. لێ���رەدا کۆیل���ەکان چینێک���ی جیاوازنی���ن، بەڵک���و هەرچی کەس���ێک دەکەوێت���ە دەرەوەی ئیدارەی بیروکراتی دەوڵەت���ەوە وەک کۆیل���ه دەردەکەوێت. ل���ەم فۆرم���ەدا »س���تەمکار � کۆیلە« چینایەتی دابەشبوونێکی نەوەک هەیە، کە قووڵ به ناو س���تراکتوری کۆمەڵگادا چووبێت���ە خ���وارێ و چەن���د چینێک���ی کۆمەاڵیەت���ی گەورەی دروس���تکردبێت. جگە لەوانە ڕەگەزێکی گرنگی بۆچوونی ڤتف���ۆگڵ، تایبەتە به جێ���گای دین له ناو سیستمی ستەمی خۆرهەاڵتیدا. ڤتفۆگڵ وادەبینێت کە س���تەمکاران له ش���ێوازی س���تەمی خۆرهەاڵتیدا، له خودی خۆیاندا دونیایی دەس���ەاڵتی ڕۆحی و دەسەاڵتی کۆدەکەنەوە »بڕوانە: هەمان سەرچاوەی پێش���وو. ل 128« وات���ە بوارنادەن کە دەسەاڵتی ڕۆحانی ببێتە هێزێکی جیاواز و بااڵتر بەسەر خۆیانەوە. ئەو دابەشبوونە قووڵ���ەی خۆرئ���اوا س���ەردەمێکی زۆر دا »کەنیس���ە« »پادش���ا« و له نێوان تێی���دا دەژی، به خۆره���ەاڵت نامۆی���ە. هەروەها بەخشینی سیفات و پەیامی بان � سروشتی بەشێکی گرنگی ئەو ڕەهەندە میتافیزیکییەیە کە ستەمکارانی ناو ئەم سیس���تمەی پێدەناس���رێتەوە. »هەمان س���ەرچاوەی پێش���وو. ل69«. جگ���ە لەوە ئیدارات���ی ئایینی بەجۆرێکی تەواو له ناو پێکهاتی دەس���ەاڵتی هایدرۆلیکیدا تواونەت���ەوە. بەپێ���ی ئ���ەم بۆچوونەی ڤتفۆگڵ دین له کۆمەڵگا خۆرهەاڵتییەکاندا ناتوانێت له دەس���ەاڵت بترازێت، ڕۆڵێکی جی���اواز ببینێت لەوەی دەس���ەاڵت بۆی دەستنیشان دەکات، تێزێک له بەشەکانی

دیدا ڕەخنەی دەکەین. »ماویەتی«.

دوای هاتنه وه ی له گوندی "ئالعێش���م"و خراپدا له بارودۆخێکی سه ماوه ، ناوچه ی ده توانێت خۆی بپارێزێت، زۆر هیالکه تی و ئه مالوال ده کات، ته نها ئه و پێنج س���اڵه نه بێت که له ماڵی تاڵه بانیدا ده بێت و دواتر

ده برێته ئه مریکا.له ئه مری���کا، له کاتێک���دا ته یم���ور دوو فیشه ک به جه سه ته یه وه یه تی، به اڵم چی ئیش و کاری ناخۆش���ه ده یکات بۆ ئه وه ی بتوانێت بژی، به اڵم حکومه ت و ئه حزاب و ک���ورده کان سیاس���ییه که س���ایه تییه نه یانتوانی���وه ژیانێکی ب���ۆ دابین بکه ن و هه موو مه ترس���ی و هه ڕه ش���ه یه ک له سه ر

ژیانی که مکه نه وه .دوای هه موو ئه وانه ش، کاتێک ته یمور ده گه ڕێته وه کوردس���تان و دوای به ڵێنێک له الیه ن مه س���عود بارزانییه وه بۆ بینینی خۆی و ئه و بنه ماڵ���ه عه ره به ی ڕزگاریان ک���ردووه ، دوای دیاریکردن���ی کاتێک بۆ ئه و بینینه ، ب���ه اڵم ڕێگه یان پێ نادرێت

سه رۆکی هه رێم ببینن.ڕووداوه ک���ه به وجۆره ی���ه : پێش واده ی دیاریک���راو ب���ۆ الی مه س���عود بارزانی،

ته یم���ور ده چیته وه زاره ت���ی ش���ه هیدان و ئانفالکراوه کان، ل���ه وێ گله یی و گازنده ی زۆر ده رب���اره ی بایه خنه دانی ئه و وه زاره ته ده کات ب���ه خه ڵکی ئه نفالک���راو و ناوچه ئه نفالکراوه کان، ده ش���ڵێت ئه م قسانه به مه سعود بارزانی ده ڵێم، به اڵم به هۆی ئه و قسانه وه دیداره که یان هه ڵده وه شێنرێته وه ، گه رچی دواتر و له بینینێکی تردا مه سعود بارزان���ی ده ڵێت ئ���اگادار نه کراومه ته وه ، به اڵم هێش���تا ئه وه باش���تربوو که خۆی قس���ه یه ئه و نه ک هه ڵی وه ش���اندبێته وه بکات، ئه ی ئه گه ر وایه ، چ دارو ده س���ته و

که سانێکی له ده وروپشته ؟ئێس���تاش، ته یمور له نه حییه ی ڕزگاری له ک���ه الرو له گه ڕه ک���ی ئه نفالک���راوه کان نیشته جێیه ، ئه و تاقه ڕزگاربووه ی گۆڕه به کۆمه ڵه کان���ی ژن و منداڵ���ه کان، ته نها 250 دۆالر مووچه که یه ت���ی، ل���ه و ناحییه دانیش���تووه و الی به رپ���رس و حکومه ت و ده زگاکانی ئه م واڵته فه رامۆش کراوه ، وه ک ته یمور ده ڵێت، ش���وێن و جێگه ی ته واوی گۆڕه به کۆمه ڵه کان ده زانێت، چه ندان جار داوای کردووه با بهێندرێنه وه کوردستان،

ب���ه اڵم که س گوێی ل���ێ نه گرتووه. به اڵم به دڵنیاییه وه ئه گه ر له جێگه ی هه ر یه کێک له و گۆڕانه ، که س���ه دان و هه زاران ڕۆڵه ی ئ���ه م میلله ته ی تیادا بێس���ه رو ش���وێن و زینده به چاڵ کران بی���ره نه وت بوونایه ، ئ���ه وا حکومه تی هه رێم و به رپرس���ان ئه و

ناوچانه یان سه روژێر کردبوو.ئه مریکای���ه ک، له وس���ه ری له وس���ه ری دنی���اوه له ب���ه ر گرنگ���ی زیندوومانه وه و به نرخ���ی دۆس���ییه که ی، ته یمور ده بات و ده زانێت خزمه تێکی گرنگ به مه سه له یه ک ده کات ک���ه خۆی مه به س���تییه تی، به اڵم ده سه اڵتدارو به رپرسانی ئێمه ، به کرده وه س���ه لماندوویانه ، بیرێکی نه وت، به ستنی کۆمپانیاییه ک���ی له گ���ه ڵ گرێبه س���تێک گه وره و وه رگرتنی پۆس���تێکیان له ئه نفال و له ڕه مزیی���ه ت و مه زڵومییه تی ئه م میلله ته

پێ گرنگتره .ئاخر، ته یمور ب���ۆ کورد گرنگتره ، یان ئه و هه موو س���ه روه ت و س���امانه ، ته یمور گرنگتره یان بیره نه وت، هێنانه وه ی ئه و ڕووفاتانه گرنگتره ، یان خۆ ش���اردنه وه و

بازرگانی کردن پێیانه وه .

هیچ گومانی تێ���دا نییه ، ئگه ر ته یمور هاواڵتییه ک���ی ئه مریکی بووایه ، ئێس���تا ده کرا، س���ه ردانی جیهانه وه له سه راپای کۆشکێکی گه وره ی هه بوو، به رده وام له م زانکۆوه بۆ ئه و زانکۆ ده ڕۆیش���ت و باسی ئه و کاره س���اته ی به گوێی دنی���ادا ده دا، به سه رهاته که ی به هه موو زمانه کانی دنیا باڵوده کرایه وه ، زیاتر له هه ر ده موچاوێکی ته یم���ور به رپرس���ه کان، ناش���یرینی ڕۆژنامه کان ڕووپه ڕی له س���ه ر شاش���ه و

ده رده که وت.به اڵم ته یموری ئێمه ، تاقانه ڕزگاربووی گۆڕه به کۆمه ڵه کانی ژن و مندااڵنی کورد، له ناحییه یه ک���ی چه په ک���ی ئه م واڵته ، به مووچه یه ک���ی 250 دۆالری دانیش���تووه و به رپرس���انی حکومه تیش نه ک بایه خ به خ���ۆی و ژیانی ناده ن، جگ���ه له وه ی خۆ له دیداره کانی ده دزنه وه ، هاوکات بیریشیان چۆت���ه وه ، نایانه وێت بزانن ئه و که س���ه کێیه و چ���ی گه وهه رێکه بۆ ئه م میلله ته ، ئه وان، له لێدانی شاباڵی خۆیاندان و شه و و ڕۆژ خه ون به و بیره نه وتانه وه ده بین، که

هێشتا ده ستیان نه گه یشتۆتێ.

ره نگ���ه نه وش���یروان مس���ته فا دوای نه مان���ی كۆمه ڵ���ه س���ااڵنێك دره نگتر هه ستی به وه كردبێت كه له پای نه مانی كۆمه ڵه چ كێشه یه كی گه وره بۆ شه خسی خ���ۆی و هاوڕێكانی هاتبێته پێش���ه وه و دره نگتر له مه ش هاته وه گۆڕه پانه كه بۆ ده دران هه واڵنه ی ئه و راس���تكردنه وه ی بۆ په راوێزخس���تنی هه میش���ه ی خۆی و هاوڕێكانی، به اڵم ئه وس���ا بۆ ئه و دره نگ ب���وو چونكه هه م���وو پنت���ه گرنگه كان رێكخس���تن و هێز و ماده له ژێر ده س���تی )مام ج���ه الل(دا ب���وو بۆی���ه بینیمان له هه ڵبژاردن���ی مه ڵبه نده كان���دا س���اڵی 2006 ئه م هه واڵنه ی نه وشیروان مسته فا ناگاته خواس���تی خۆی و زیاتر ده یخه نه په راوێ���زی نه مانه وه و دوات���ر له به غدای له كۆبوونه وه ك���ی مه كته بی پایته خت���دا سیاسیدا نه وشیروان مسته فا بۆ هه میشه ده ستبه رداری هه موو ئامانجه كانی خۆی له ن���او یه كێتی���دا ده بێت و بۆ هه میش���ه یه كێتی بۆ مام ج���ه الل به جێده هێڵێت، له الی ئه وانه ی درك به گرفته كان ده كه ن له وه تێگه یش���تن كه ئه مه نه ك یه كێتی ناهێڵێته وه به ڵكو دواجار مه رگی یه كێتی راگه یه ن���درا، ئیت���ر ده بێت مێ���ژو بڕیار له وه بدات كه كێ له م مه رگه به رپرس���ه ، كێ هۆكاری ئه م هۆكاره دیارو نادیارانه ی ن���او یه كێتی ب���وو، بۆچی م���ام جه الل هه موو مه ڵبه نده كان���دا له هه ڵبژاردن���ی ده رگاكان���ی به روی دۆس���ته دێرینه كه ی خۆیدا داخس���ت؟ بۆچی س���ه دان بۆچی تر كه هێش���تا وه اڵمی���ان نه دراوه ته وه ، له گ���ه ڵ هه موو ئه و ه���ۆكاره نادیارانه دا

كه رویداو نه وش���یروان مسته فا یه كێتی به جێهێش���ت، كه چی هێشتا نه وشیروان مس���ته فا ده رگای سیاس���ه ت و چوونه وه ناو كۆمه اڵن���ی خه ڵكی ب���ه ڕوی خۆیدا هه موو كه مدا له ماوه یه كی دانه خس���ت و به نه یارو دۆسته وه سیاس���یه كۆنه كانی هێنایه وه جوڵه و تێڕامان و زۆریانی توشی شۆك كرد به وه ی له ساڵی 2009دا توانی به دروس���تكردنی )بزوتن���ه وه ی گۆڕان( به هه م���ان كه س���ایه تی خۆی���ه وه نه ك به فیكرو ئایدۆلۆژیایه كی دیاره وه به شێكی گه ڕانده وه ك���وردی كۆمه ڵگای زیندوی الی خۆی و جوڵه یه كی به هێزی خسته وه ناو هه موو ئ���ه و ده نگه ره خنه ئامێزانه ی كه له م هه رێمه دا هه بوون. ئه وه یش���مان بینی به ش���ێكی زۆری كۆنه كۆمه ڵه كان و تێبینیانه ی ئه و به جیاوازی یه كێتیه كان له س���ه ر قسه و دیدی نه وشیروان مسته فا هه ی���ان ب���وو وه ك���و جاران ك���ه چۆن نه وشیروان ره فتاره كانی پابه ندی قسه و مسته فا بوون ئه مجاره ش به هه مان دیدی رابووردویانه وه له رۆژگارێكی تردا پشتی ئه م كه س���ایه تیه كیان به رنه داو به هه موو كاركردن كه وتن���ه خۆیان���ه وه هێ���زی له گه ڵی���دا و تا دواجار ئ���ه م بزوتنه وه یه به هه موو ئه و ه���ۆكاره دژوارانه ی خرایه رێگ���ه ی توانی ببێته هێ���زی دووه م له م نه وشیروان كه س���ایه تی ئاوا هه رێمه دا، مس���ته فا ده بێته هۆكاری خواسته كانی كۆمه اڵن���ی خه ڵك و خه ڵ���ك ده یانه وێت دی���دو هه وڵه كان���ی گۆڕانه وه له رێگه ی به ئومێ���د بگه ن. ئه وه ی لێ���ره دا ده بێته چه ق���ی پرس���یاره كه مان ئه وه ی���ه ئایا

بزوتن���ه وه ی گۆڕان خۆی له كه س���ایه تی یان ده بینێته وه مس���ته فادا نه وشیروان پابه ن���دی بنه مایه كی پت���ه وی فیكریه و ده توانێت دوای نه وش���یروان مسته فاش ئ���ه م جوڵه به هێزه ی خ���ۆی بگه یه نێته لوتك���ه ؟ الی هه ندێ���ك كه س هێش���تا كه س���ایه تی نه وش���یروان مس���ته فا بۆ ئه م بزوتنه وه یه كه س���ایه تیه كی به هێزو به رچ���اوه و فیك���رو قس���ه كه رو بڕی���ار زۆری زۆربه ی بزوتنه وه كه ی���ه و لێده ری ئه ندامان و دۆس���تانی گۆڕانیش به شوێن ئ���ه م كه س���ایه تیه دا ده ڕۆن و چاوی���ان ل���ه و كارانه یه كه ئ���ه م ده یانكات، ئه م وێنه ی���ه ئه گه ر بۆ ئێس���تای بزوتنه وه ی گۆڕان وێنه یه كی دیارو باشبێت و له سه ر كه س���ایه تی نه وشیروان مس���ته فا خۆی ده ربخ���ات، بێگومان بۆ س���ااڵنێكی تر ه���ۆكاری مه ترس���یداری لێده كه وێته وه و هه موو ئامانجه كانی گۆڕان له گه ڵ ته مه نی نه وش���یروان مس���ته فادا به ره و كۆتایی ده چن. بۆیه ده بێت هه موو ئه و هه واڵنه ی ده درێ���ن كه دواجار ئامانجی ش���ۆڕش و جواڵنه وه كان له س���ه رده مه جیاجیاكاندا به نه مانی كه سایه تیه كان كۆتاییان دێت، ده بێت بزوتنه وه ی گۆڕان وه كو چۆن ئاوا به م خێراییه خ���ۆی به كۆمه اڵنی خه ڵك ناساند ئاواش هه م نه وشیروان مسته فاو ئه ندامان���ی ناو ئ���ه م بزوتنه وه یه بگه نه رێگاچاره یه كی پته و ب���ۆ ئه وه ی بتوانن خواس���ته كانی گۆڕان له سه ر بنه مایه كی نوێ جێگه بكه نه وه و وێنه خراپه كانی زوو كه به سه ر جواڵنه وه و شۆڕه كانی جاراندا هاتوون الی ئه مان خۆی دیارنه خاته وه .

به پێی ئ���ه و دیاردانه و ئه و وێنه كۆن و تازانه ی ك���ه بۆ ته مه نی)م���ام جه الل( هه بووه و هه یه ئه وه تێبینی ده كه ین كه ئه م كه س���ایه تیه ده بێته كه س���ایه تیه ك كه هه موو فیك���ری یه كێتی له الی خۆی كۆده كاته وه و ئه و دیارده یه سه رهه ڵده دات یه كێتیه كان زۆرب���ه ی زۆریان ئه وه نده ی به فیكری مام ج���ه الل بیریان ده كرده وه كه مت���ر ل���ه وه نه یانده توان���ی به فیكری چیبووتایه ئ���ه و بیربكه ن���ه وه و خۆیان به خوێن���ده وارو نه خوێنده واریانه وه له ناو یه كێتی���دا به قس���ه یان ده ك���رد و كه س نه یده وت وانیه . مێژوی ئه م كه س���ایه تیه كه خ���ۆی له مێژویه كی دیارو نادیاردا بۆ قۆناغه كان���ی ته مه نی ده بینێته وه و خۆی ده بێته چه قی هه موو فیكرێك و خاوه نی هه موو بڕیارێك دواجار بۆ یه كێتی به باش ناش���كێته وه و له غیابی ئه م كه سایه تیه دا ده بینی���ن كه چۆن چۆنی یه كێتی له روی ژم���اره ی ده نگ���ده ره وه ب���ه ره و داخزان ده ڕوات، ئه م نموونه یه ش بۆ كه سایه تی مام ج���ه الل ده بێت���ه نموونه یه كی باش تا هه س���ت به وه بكه ین كه كه س���ایه تی ن���او شۆڕش���ه كان كه جێگ���ه ی فیكرو به رنام���ه ده گرێته وه دواج���ار نه ك هیچ پێشكه وتنێك بۆ ئه و پارت و رێكخراوانه ناگرێته وه و به ڵكو ده یش���بێته هۆكارێكی مه رگهێنه ر بۆ هه م���وو مێژویان و له گه ڵ نه مانی ئه م كه سایه تیانه شدا ئیتر پارت و رێكخراوه كانیشیان به ره و نه مان ده چن.

-3-له رێگه ی ئه م س���ه رنجانه وه ده بینین و تێبینی ئ���ه وه ده كه ین ئه گه ر ش���ۆڕش

ل���ه الی ئێم���ه هه بووبێت ئ���ه وا هێجگار دووربووه له شۆڕشێكی فیكریه و هه میشه وابه س���ته ی رۆحی كه سایه تیه كان بووه و نه بۆته شۆڕشێك تا به فیكر جێگه ی خۆی له ناو كۆمه اڵنی خه ڵكدا بكاته وه ئه مه ش ناكاته ماناكانی شۆڕش���ی راس���ته قینه بۆ داخوازیه كانی خه ڵ���ك، ئاخر ئه گه ر شۆڕش به مانا راس���ته قینه كه ی هه بێت و كرابێت و ئه و هه موو خوێن و قوربانیانه ی ب���ۆ درابێ���ت ئ���ه ی بۆچ���ی كۆمه اڵنی خه ڵك ل���ه دوای راپه ڕین���ه وه گیرۆده ی په الم���اردان و نادادپه روه ری وكوش���تن و س���ه ركوتكردن ده بن���ه وه له الی���ه ن ئه و هێزان���ه ی ك���ه خۆی���ان به شۆڕش���گێڕ به ته مه نی شۆڕشیان به رگی ده ناسێنن و خۆیان���دا دووریوه و ئاماده ی���ش نین تا م���ردن له خۆیانی دابماڵ���ن، له گه ڵ ئه و هه موو وێنه ناش���یرینانه ی كه سااڵنێكه به خواس���ته كانی دژ شۆڕش���گێڕه كان كۆمه اڵنی خه ڵك له م هه رێمه دا كردویانه و ده یكه ن و به رده وامیشن له سه ری كه خۆی له هه زاران وێن���ه ی قێزه وندا ده رده خات ئیتر له پای ئه و وێنانه زۆربه مان گومان ده كه ی���ن كه هی���چ شۆڕش���ێك به مانا راس���ته قینه كه ی له الی ئێم���ه له قۆناغه مانایه ك رویدابێت، به جۆره كان���دا جۆر ب���ۆ ن���اوی ئ���ه و شۆڕش���انه به چه پ و خێڵه كیه تیان���ه وه نه ماوه ته وه له كاتێكدا له ژێ���ر ده س���ه اڵتیاندا رۆژنامه نوس���ان و كه س���انی سیاس���ی و هاواڵت���ی بێتاوان به گولله ی ده ستی ئه وانه ی ناوی خۆیان ناوه شۆڕش���گێڕ ده كوژرێن، چ مانایه ك هه یه بۆ ش���ۆڕش كه كه سایه تیه كانیان

هێز بۆ سه ركوتكردن وگرتن و راوه دوونانی ده نگ���ه ناڕازی و به ش���مه ینه ته كانی ئه م هه رێم���ه به كارده هێنن، له پ���ای هه موو ئه و وێنه ترس���ناكانه ی له س���ه ر ده ستی سیاس���یه كانی ن���او ئ���ه و شۆڕش���انه دا ئه مڕۆ دژی كۆمه اڵن���ی خه ڵك روده دات ئه گه ر ش���یكاریه كی وردی���ان بۆ بكه ین ئ���ه وا ده گه ین���ه ئه و ئه نجام���ه خراپه ی كه ده توانین بڵێی���ن گروپێك له ناو ئه م شۆڕشانه هیچ كاتێك شۆڕشگێر نه بوون و هه میشه دژه ش���ۆڕش بون و بۆ مه رام و ئامانج���ی خۆیان هه موو هێ���زو مێژوی

قوربانیه كانیان به كارهێناوه . بیر و له كردارو لێكۆڵین���ه وه تێڕامان و ده س���ه اڵتی ئه م بیست و دوو ساڵه ی كه ئه م هه رێمه ی تێدا ژیاوه له ژێر ده س���تی ئه و كه سانه ی ناوی شۆڕشیان بۆ خۆیان دابڕیوه ئه وا به گه لێك وێنه ی ترس���ناك ده گه ین و سه رس���ام ده بین ل���ه وه ی كه ئ���ه م وێنانه له س���ه ر ده س���تی گروپێك له ناو شۆڕش���ه كانی كورددا دژ به ویستی كۆمه اڵن���ی خه ڵ���ك رویاندابێ���ت. ئیتر پێده چێت قه اڵی ئه م شۆڕش���انه ناوێك نه بێ���ت بۆ س���ه روه ری و دادپ���ه روه ری به ڵكو ناوێكه بۆ س���ه ركوتكردن و به هانه هێن���اوه بۆ ژی���ان و مان���ه وه ی گروپێك كه ش���ه رم له هی���چ ش���تێك نه كه ن دژ به ویستی گه له كه یان و وه كو ئه م نوسه ره عه ره به ش )د. محه مه د سه بیال( ده ڵێت )دڕنده بوون و درۆكردن و وه هماندن( ئه و سێ ستراتیژه ی كاری هه ر ده سه اڵتێكن كێ بیه وێت به رده وامی بۆ خۆی مسۆگه ر بكات.

ستەمی خۆرهەاڵتی و ستەمی خۆرئاوایی...پاشماوه

له ته یموره وه بۆ بیره نه وته کان... پاشماوه

ئایا شۆڕش رویداوه ؟... پاشماوه

ونبون

* ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )ئاری اکرم حسن( هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .

* ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی س���لێمانی ونبوه به ناوی )ش���وان محمد غریب( هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .

بۆ / رۆژنامه ی ئاوێنه ی به ڕێزبابه ت / روونكردنه وه

رۆژنامه كه تان له الپه ره 2 ی ژماره 412 له رۆژی 2014/1/21 راپۆرتێكی رۆژنامه وانی به ناوی } دوای 4 مانگ بكوژانی كوڕی به رپرس���ێكی یه كێتی له هه ولێر

نه دۆزراونه ته وه { كه له الیه ن به رێز هێمن مامه ند ئاماده كراوه باڵوكردووه ته وه .له وه المی ئه و قسانه ی كه له دووتوێی بابه ته كه دا هاتووه ده لێین:

دوابه دوای ئه م كاره ساته دلته زێنه و به حوكمی ئه وه ی رووداوه كه زۆر دوور نه بووه له مالی پارێزگارو به حوكمی ئه و قس���انه ی كه ده شكران سه باره ت به سیاسیبوونی رووداوه كه و په یوه ندیبوونی به پرۆسه ی هه لبژاردنه وه ، لێژنه یه كی هاوبه ش له هه ردوو مه كته بی سیاس���ی پارتی و یه كێتی پێكهات ب���ۆ تاوتوێكردنی ئه م بابه ته له هه موو

روویه كه وه . پاشان لیژنه یه كیش له شاره زایان و ئه فسه رانی تایبه تمه ندی هه ردوال به ئاماده بوونی كاك عومه ر فه رحان خۆیش���ی له مه كته بی سیاسی یه كێتی كۆبوونه وه یان كردو له و مه سه له یان كۆڵییه وه و، هه موو به لگه و دیكۆمینته كان و كه شفی مه وقیعی شوێنه كه یان تاوتوێك���رد بۆ ته واو دڵنیابوون و یه كالبوون���ه وه له نه بوونی هیچ په یوه ندییه كی ئه و

پرسه به ماڵی پارێزگاره وه . له رۆژی پرس���ه كه ش پارێزگاری هه ولێر ئه وه ی ب���ۆ به رێز كاك عومه ر فه رحان دووپاتكردۆت���ه وه ك���ه هه موو الیه كمان ملكه چی یاس���این، دواتریش هه ر به هه مان

شێوه له ده زگاكانی راگه یاندن وا گوتراوه و دووپاتكراوه ته وه . ئیستاش ئه و پرسه الی ئه و لیژنه یه .

له گه ل رێزماندا راگه یاندنی پارێزگای هه ولێر

رونکردنه‌وه‌

www.awene.com

Page 20: ژماره 413

ترێی یه مه ن خورمای شام!‌خه‌اڵت‌عومه‌ر

سه‌یر‌له‌وه‌دایه‌،‌كه‌‌كورسیه‌كانی‌یه‌كێتی‌كه‌میان‌كرد،‌هێندیك‌له‌ده‌سترۆشتوه‌كانی‌یه‌كێتی،‌وایان‌پیش���انده‌دا‌كه‌‌چاوه‌ڕوانی‌ئه‌وه‌‌نه‌بون.‌س���ه‌یرتر‌له‌م‌سه‌یره‌یان،‌ئه‌و‌س���ه‌یره‌یه‌‌كه‌‌له‌داهاتودا‌كه‌‌كورس���یه‌كان‌كه‌متر‌ده‌بن،‌ئه‌م‌ده‌ستڕۆشتوانه‌‌جارێكی‌تر‌وا‌خۆیان‌پیش���انده‌ده‌ن،‌كه‌‌گوایه‌‌به‌ته‌مای‌كه‌مبونه‌وه‌ی‌كورس���ی‌و‌دابه‌زین���ی‌و‌ڕێ���ژه‌ی‌ده‌نگده‌رانیان،‌چ���اوه‌ڕوان‌نه‌كردوه‌!‌گوای���ا‌ئا‌به‌م‌حاڵه‌ی‌یه‌كێتیه‌وه‌‌چاوه‌ڕوانی‌ئه‌وه‌ن،‌ده‌نگده‌ران‌متمانه‌ی‌خۆیان‌به‌و‌حیزبه‌‌بده‌ن؟!

یه‌كێتی‌له‌پرۆژه‌و‌جیهانبینیه‌كی‌جیاواز‌و‌گوتارێكی‌سیاس���یه‌وه‌،‌بوه‌‌به‌شتێك،‌ناتواترێت‌ناوی‌لێبنرێت،‌پێناسه‌‌بكرێت‌و‌بناسرێته‌وه‌.‌دوچاری‌دادڕانێك‌هاتوه‌‌له‌نێوان‌هه‌نگاوی‌ڕاس���ت‌و‌چه‌وتدا،‌خۆی‌بۆ‌یه‌كال‌نابێته‌وه‌.‌به‌هه‌مو‌حس���ابێك‌ده‌بو‌ئه‌وه‌ی‌له‌هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ی‌2013/9/21دا‌ڕویدا،‌یه‌كێتی‌بهه‌ژێنێت‌و،‌بیخاته‌‌سه‌ر‌ڕاسته‌یه‌ك،‌به‌خۆیدا‌بچێته‌وه‌،‌كه‌چی‌به‌پێچه‌وانه‌وه‌،‌ئه‌وه‌ی‌هه‌ر‌چاودێرك‌له‌یه‌كێتی‌ده‌بینێت،‌له‌وه‌‌بریتیه‌‌كه‌‌ئه‌م‌حیزبه‌،‌به‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌هه‌نگاوێكی‌جیاواز‌بنێت،‌هه‌مو‌شتێكی‌پێكه‌وه‌‌ده‌وێت.‌ته‌نها‌18كورسی‌دێنێت‌و‌ده‌یه‌وێت‌حسابی‌نیوه‌ی‌كوردستانی‌بۆ‌بكرێت،‌خه‌ڵكی‌تریش‌به‌‌24كورسیه‌‌وه‌،‌حسابی‌كه‌مینه‌ی‌

بۆ‌بكرێت!له‌گ���ه‌ڵ‌بزوتنه‌وه‌ی‌گۆڕان‌ڕێكه‌وتنی‌ده‌باش���انی‌هه‌یه‌،‌هه‌ڵیده‌وه‌ش���ێنێته‌وه‌و،‌له‌هه‌مان‌كاتیش���دا‌ده‌یه‌وێت‌پارتی‌مه‌رحه‌بای‌گ���ۆڕان‌نه‌كات.‌یه‌كێتی‌ئه‌یه‌وێت‌هه‌ڵه‌بكات‌و‌باجیش‌نه‌دات،‌خوار‌و‌چه‌وت‌و‌چه‌وێل‌بڕوات‌و،‌خه‌ڵكیش‌شاباش���ی‌ڕاسترۆش���تنی‌بكه‌ن.‌یه‌كێتی‌هه‌مو‌ش���تی‌به‌یه‌كه‌وه‌‌ئه‌وێ���ت،‌)ترێی‌یه‌مه‌ن،‌خورمای‌شامی‌ئه‌وێت!(‌ئه‌مه‌ش‌له‌سیاسه‌تدا‌قورس‌و‌كاری‌نه‌كرده‌یه‌،‌به‌اڵم‌خۆ‌ئه‌وانه‌ی‌تر،‌به‌و‌ڕاده‌یه‌‌قورس‌نیه‌.‌قورس‌نیه‌‌یه‌كێتی‌خوێندنه‌وه‌یه‌كی‌زانستی‌بۆ‌بارودۆخی‌خۆی‌و‌هه‌رێم‌بكات‌و،‌دان‌به‌واقعی‌ئێس���تای‌‌خۆی‌و‌واڵته‌كه‌ش���دا‌بنێت.‌سه‌یر‌له‌وه‌دایه‌‌ملمالنێی‌‌ئێستای‌یه‌كێتی‌له‌گه‌ڵ‌گۆڕاندایه‌،‌كه‌چی‌یه‌كێتی‌به‌ته‌نها‌ب���ۆ‌ئه‌وه‌ی‌مه‌رحه‌بای‌گۆڕان‌نه‌كات،‌ملمالنێك���ه‌‌ده‌خاته‌‌نێوان‌خۆی‌و‌پارتیه‌وه‌.‌سااڵنێكی‌زۆره‌‌هه‌موان‌ڕه‌خنه‌ی‌ئه‌وه‌ی‌له‌یه‌كێتی‌ده‌گرن‌كه‌،‌یه‌كێتی‌زیاد‌له‌پێویس���ت‌له‌به‌رده‌م‌پارتیدا‌خۆی‌بچوك‌ده‌كاته‌وه‌و،‌پێویستی‌به‌وه‌‌نیه‌‌له‌هه‌مو‌ش���تدا‌پارت���ی‌به‌برا‌گه‌وره‌‌دابنێت،‌له‌ڕاستیش���دا‌یه‌كێتی‌ته‌نها‌له‌دوای‌ئه‌وه‌ی‌كورس���یه‌كانی‌كه‌میكردوه‌،‌ئیشی‌به‌پارتیه‌،‌كه‌چی‌ڕێك‌له‌و‌كاته‌شه‌وه‌،‌ده‌س���تی‌به‌وه‌‌كردوه‌‌كه‌‌له‌گه‌ڵ‌پارتیش���دا‌تێكیبدات!‌نازانم‌كێ‌ئه‌م‌سیاسه‌ته‌‌

حه‌كیمانه‌‌بۆ‌یه‌كێتی‌داده‌ڕێژێت؟‌بڵێیت‌به‌خۆی‌بڵێت:‌یه‌كێتی؟!دڵنی���ام‌ئه‌مانه‌‌كه‌‌به‌ش���یان‌له‌س���ه‌رمایه‌ی‌مه‌عنه‌وی‌یه‌كێتیدا‌نی���ه‌،‌هه‌زاران‌پێش���مه‌رگه‌و‌تێكۆش���ه‌رو‌كادری‌دڵس���ۆزی‌یه‌كێتی،‌به‌ناحه‌زو‌دوژمن‌له‌قه‌ڵه‌م‌ده‌ده‌ن،‌بێگومان‌له‌مه‌شدا‌مه‌به‌ستیان‌ئه‌وه‌یه‌‌سه‌رمایه‌‌مادیه‌كه‌یان‌بۆ‌بمێنێته‌وه‌.‌یه‌كێتی‌به‌قوڕدا‌ده‌به‌ن‌و،‌ده‌ش���یانه‌وێت‌پێیانبڵێن:‌دڵس���ۆزی‌یه‌كێتی.‌خه‌می‌سه‌رمایه‌‌مادیه‌كه‌یانه‌‌و،‌ده‌شیانه‌وێت‌بڵێن،‌خاوه‌نی‌سه‌رمایه‌‌مه‌عنه‌ویه‌كه‌شین.ئه‌وه‌‌دادی‌یه‌كێتی‌نادات‌باس‌له‌قه‌ڵه‌مڕه‌وی‌تا،‌دێگه‌ڵه‌‌بكات،‌ئه‌وه‌ی‌باش���ه‌و‌سودی‌هه‌یه‌و‌ده‌رگای‌به‌سه‌ر‌ئاینده‌دا‌بۆ‌‌وااڵ‌ده‌كات،‌ئه‌وه‌یه‌‌زیاترو‌زیاتر‌به‌ره‌و‌دیموكراس���ی‌هه‌نگاو‌بنێت.‌مامه‌ڵه‌‌له‌گه‌ڵ‌‌واقعدا‌بكات‌و،‌بیسه‌لمێنێت‌دۆڕاندنی‌نیوه‌‌له‌ئێس���تادا،‌باش���تره‌‌له‌وه‌ی‌له‌ئاینده‌دا‌هه‌موی‌بدۆڕێنێت.‌ماوه‌یه‌كی‌زۆره‌‌یه‌كێتی‌چاوی‌كزه‌و،‌خوێندنه‌وه‌ی‌‌كورت‌ئه‌هێنێت‌و‌پێش���بینی‌بۆ‌ناكرێت،‌بۆیه‌‌له‌به‌رامبه‌ر‌ده‌ره‌نجامه‌كاندا،‌توشی‌شۆك‌ده‌بێت.‌قسه‌یه‌كی‌نوێ‌ناكه‌م‌و‌هه‌ر‌ئه‌وه‌‌ده‌ڵێم‌كه‌‌پێش���تر‌‌وتومه‌،‌به‌ر‌له‌پێكهێنانی‌حكومه‌ت،‌یه‌كێتی‌پێویستی‌به‌وه‌بو‌له‌گه‌ڵ‌بزوتنه‌وه‌ی‌گۆڕان‌رێكه‌وتنی‌ده‌باش���ان‌ده‌م���ه‌زه‌رد‌بكاته‌وه‌.‌كه‌‌ئه‌مه‌ی‌نه‌كردوه‌‌‌واباش���تره‌‌ئێس���تا‌بیكات.‌نایكات؟‌ده‌بێت‌چاوه‌ڕوانی‌ئه‌وه‌بێت‌توشی‌شۆك‌بێت.‌ش���ۆك‌نا‌سه‌رسوڕمان؟‌دوای‌ئه‌وه‌ش‌هه‌رنه‌یكات؟‌دوای‌ئه‌وه‌‌خوا‌خۆی‌ئه‌زانێت‌چی‌ڕوده‌دات.‌ئه‌وه‌ی‌من‌ده‌یزانم‌ئه‌وه‌یه‌،‌به‌مش���ێوه‌یه‌ی‌ئێستا،‌

یه‌كێتی‌ده‌م‌له‌ترێ‌نادات‌و‌له‌خورماكه‌ش‌ته‌نها‌ناوكه‌كه‌ی‌بۆ‌ده‌مێنێته‌وه‌!

نوێنه‌ری‌ئاوێنه‌‌له‌ئه‌وروپاشوان‌حه‌مه‌‌ـ‌نه‌رویج004799004729

[email protected]کوا‌لێکۆڵینەوەی‌یاسایی‌لەخوێنی‌سۆرانی‌مامە‌حەمە،‌عەبدولستار‌تاهیر،‌سەردەشت‌عوسمان

خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د

‌ریکالم

‌ریکالم

روه کییه کانی کوردستان..چۆن باس له خواردنی

گۆشت ده که ن؟روه‌کییه‌کان‌به‌و‌مرۆڤانه‌‌

ده‌وترێت‌که‌‌له‌خواردنه‌کانیاندا‌هیچ‌شێوه‌یه‌کی‌گۆشت‌بونی‌نییه‌.‌سه‌رچاوه‌ی‌خواردنی‌

ژه‌مه‌کانی‌رۆژانه‌یشیان‌به‌رهه‌مه‌‌ڕوه‌کییه‌کانه‌.‌ئه‌وان‌له‌به‌ر‌چه‌ند‌هۆیه‌ک‌ده‌ستبه‌رداری‌

گۆشتخواردن‌بون‌که‌‌گرنگترینیان‌ئاژه‌ڵدۆستیی‌و‌پاراستنی‌

ته‌ندروستیی‌خۆیانه‌.له‌جیهاندا‌رێبازی‌روه‌کخۆری‌رێبازیکی‌به‌رباڵوه‌و‌چه‌ندین‌که‌سایه‌تیی‌ناوداری‌جیهان‌

له‌ڕابردو‌و‌ئێستاشدا‌په‌یڕه‌و‌یی‌ئه‌م‌ڕێبازه‌یان‌کردوه‌و‌خواردنی‌

گۆشتیان‌له‌خۆیان‌قه‌ده‌غه‌کردوه‌.‌له‌کوردستانیش‌چه‌ندین‌که‌سی‌له‌م‌شێوه‌یه‌‌هه‌ن‌و‌سه‌رچاوه‌ی‌خۆراکی‌ئه‌وانیش‌ته‌نها‌به‌رهه‌مه‌‌روه‌کییه‌کانه‌.‌ئه‌وان‌باس‌له‌وه‌‌

ده‌که‌ن‌که‌‌گرنگیی‌ژیانی‌ئاژه‌ڵه‌کان‌وای‌کردوه‌‌که‌‌ئه‌و‌بڕیاره‌‌بده‌ن.‌هه‌روه‌ها‌ئاماژه‌‌به‌وه‌‌ده‌که‌ن‌که‌‌له‌شاره‌کانی‌

کوردستاندا‌هیچ‌جۆره‌‌چێشتخانه‌یه‌کی‌تایبه‌ت‌به‌روه‌ک‌

خۆره‌کان‌بونی‌نییه‌.‌

10 »»