ریکالم

ریکالم

ئه لف و بێی کوردی قه ده غه كردنی

ئه لفوبێی باڵدار!

14 »»

6

به گومان����ه PYD به رپرس����ێكی ش����ه ڕی به ره كان����ی له ئارامی����ی پێشمه رگه له گه ڵ داعش كه هاوكاته له گ����ه ڵ په الماردان����ی كوبانی ، ئه و ده ڵێت "پێش����مه رگه زیاتر له سه دان كیلۆمه تر به ره ی جه نگی هه یه له گه ڵ له خانه قین و جه له والوه داعش، هه ر بگره تا ده گات به به عشیقه و خازرو شه نگال و زوممار، ئه گه ر ده خوازێت هاریكاری����ی كوبانی ب����كات، به ره ی

شه ڕ له گه ڵ داعش ده كاته وه ".به رپرس����ی تایب����ه ت: ئاوێن����ه ، "غه ری����ب PYD په یوه ندیه كان����ی راگه یاند كه به ئاوێن����ه ی حه س����ۆ" پێش����مه رگه هاریكاریی باش����ترین بۆ كوبان����ی و نواندنی هه ڵوێس����تی له هه رێمدا شه ڕی ئه وه یه كوردانه ی داع����ش ب����كات، ئه و وت����ی "ئه گه ر زوممار و ی����ان له س����نوری جه له وال موس����ڵ و ش����ه نگال به ره یه كی نوێی شه ڕ بكرێته وه ، هاریكارییه كی گه وره ده بێت بۆ كوبانی و فش����ار له س����ه ر

كوبانی كه مده كاته وه ".ناوب����راو جه غتی له س����ه ر ئه وه ش ك����رده وه ك����ه "كردن����ه وه ی به ره ی نوێ����ی جه نگ س����ه د جار باش����تره له ناردنی پێشمه رگه بۆ به رگریكردن

له كوبانی ".

له الیه كی دیكه وه ، جه عفه ر مسته فا به رپرس����ی لق����ی 15ی خانه قین����ی به ه����ۆكاری س����ه باره ت پارت����ی ، بێده نگیی به ره كانی شه ڕ له جه له وال ل����ه م كات����ه دا به ئاوێن����ه ی راگه یاند كه "منیش ئه و پرس����یاره م له كاك مه حمود سه نگاوی كرد، وتی خۆمان بڕیارمانداوه نه چینه ناو جه له والوه و تا ئه و كاته ی هێزێكی وامان ده بێت كه سه یته ره ی ته واو ده كات به سه ر

شاره كه دا"..نوێنه ری گه اڵڵی به هرۆز هه روه ها یه كێتی له توركیا به ئاوێنه ی راگه یاند كه "ئه گه ر یه كێتی و پارتی ده یانه وێت پێویس����ته بده ن و كۆبانی یارمه تی به ره یه ك����ی زۆر به هێ����ز بكرێت����ه وه له ناوچه كان����ی ش����ه نگال و جه له والو موسڵ، بۆ ئه وه ی فشار له سه ر كۆبانی پیالنگێڕییه ئ����ه و كه مبكرێت����ه وه و

گه وره یه تێكبشكێنرێت". ئارامیی ئێستای به ره كانی شه ڕی دژ به داعش له هه رێمدا، له كاتێكدایه كه چه ند رۆژێ����ك له مه وبه ر بارزانی بڕیاریدا هێزی پێش����مه رگه له دۆخی هێرش����كردنی بێته ده رو به رگری����ی سه رتاس����ه ریی بۆ س����ه ر ده وڵه تی به داع����ش ناس����راو ئیس����المی

ده ستپێبكات.

کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000 دینار تیراژ: 4500 ته له فۆن: 3201274 ناونیشان: سلێمانی گه ڕه کی شۆڕش- به رامبه ر ئاماده یی شۆڕشی کوڕان

رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )446( سێشەممە 2014/9/23

w w w . a w e n e . c o m

12 »» 17 »»

چاره سه ری كێشه كانی نێوان هه رێمی كوردستان و به غدا له ئه وله ویه تی كاره كانی كابینه ی نوێیه

«« 17 «« 12 ««3وه زیری ده ره وه ی عێراق بۆ ئاوێنه :

جلوبه رگی كچانی زانكۆ گۆڕانی ریشه یی به سه ردا هاتوه

««17کچانی زانکۆ

13

"بۆچی له گه ڵ په الماردانی كوبانی به ره كانی شه ڕی پێشمه رگه و داعش سارد بونه وه ؟"

په یه ده و كوبانێ له دیدی ئه مه ریكیه كانه وه

تیرۆریزمی نوێ

هه لی كار له كه ناڵی NRT ییه وه

كه ناڵی NRT پێویستی به كه سی شاره زا و به توانا هه یه بۆ ئه م بوارانه ی خواره وه :

.HR 1. سه رچاوه مرۆییه كان.PR 2. په یوه ندییه گشتییه كان

به مه رجێك النی كه م ئه زمونی )پێنج ساڵ(یان له بواره كه ی خۆیاندا هه بێت و جگه له زمانی كوردی

زمانی ئینگلیزی بزانن. .2014/9/26 :CV دوا به روار بۆ ناردنی

:NRT ئۆفیسی سه ره كی كه ناڵی

سلێمانی ـ گوندی ئه ڵمانی .

د.رۆژ نوری شاوه یس نایه وێت پۆستی وه زیری دارایی وه ربگرێت، ده یه وێت ئه و پۆسته ی پێبدرێته وه كه پێشتر هه یب���وه و له كابینه ی عه بادیدا دراوه

به هوشیار زێباری .س���ه رچاوه یه كی به غدا: ئاوێن���ه ، ئ���اگادار به ئاوێن���ه ی راگه یان���د كه ش���اوه یس و نوری رۆژ هه رچه ن���ده هوش���یار زێباری پۆس���تی وه زیری وه زیرانیان سه رۆك جێگری دارایی و پێدراوه ، ب���ه اڵم دوای تێپه ڕینی دو هه فته ، تا ئێستا ئاماده نین سوێندی پۆس���ته كانیان بخ���ۆن و یاس���ایی

وه ربگرن.دواكه وتنی هۆكاری س���ه رچاوه كه س���وێندخواردنه كه ی گه ڕان���ده وه بۆ ملمالنێ���ی نێ���وان د.رۆژ و هوش���یار زێباری له س���ه ر وه رگرتنی پۆس���تی جێگری سه رۆك وه زیران، به وپێیه ی كه نوری ش���اوه یس پێشتر پۆستی عێراقی وه زیرانی س���ه رۆك جێگری هه ب���وه ، ده یه وێ���ت ئ���ه و پۆس���ته وه ربگرێته وه نه ك پۆس���تی وه زیری

دارایی .

مه س���عود س���ه رچاوه كه ، به پێی بارزانی پشتیوانیی له هوشیار زێباری ده كات بۆ وه رگرتنی ئه و پۆس���ته و له د. بارزانیش پشتگیریی نێچیرڤان رۆژ نوری شاوه یس ده كات و تا ئێستا

ئه م كێشه یه یه كالیی نه بۆته وه .س���ه رچاوه ئاگاداره ك���ه ئ���ه وه ش

رونده كات���ه وه ك���ه ئ���ه م ملمالنێیه كاریگه ریی له س���ه ر نه ناردنی موچه بۆ هه رێمی كوردستان هه یه ، چونكه نوری د.رۆژ ده ستبه كاربونی له گه ڵ ش���اوه یس وه ك وه زی���ری دارای���ی ، به غدا موچه ی فه رمانبه رانی هه رێمی

كوردستانی ده نارد.

د.رۆژ و هوشیار زێباری له سه ر پۆستی جێگری سه رۆك

وه زیران ملمالنێیانه

گه ریالیه کی یه په گه له شه ڕی دژ به داعش

تایبه‌ت(446( سێشه ممه 22014/9/23

به‌هرۆز‌گه‌اڵڵی‌: ئه‌گه‌ر‌كۆبانی‌‌بگیرێت،‌رۆڵی‌‌كورد‌الواز‌ده‌بێت

لێبوردنه‌‌گشتیه‌كه‌‌فریای‌‌جه‌ژن‌ناكه‌وێت

ئه‌مساڵ‌‌‌70كه‌س‌له‌سه‌ر‌ماده‌‌هۆشبه‌ره‌كان‌له‌سلێمانی‌‌ده‌ستگیركراون

په‌رله‌مانتارێكی‌‌كورد:‌عه‌بادی‌‌فێڵی‌‌له‌كورد‌كرد

هێشتا‌ئه‌نجومه‌نی‌‌شاره‌وانیه‌كان‌خۆیان‌هه‌ڵنه‌وه‌شاندۆته‌وه‌

ئا: هاوكار حسێن

به هرۆز گه اڵڵی ، نوێنه ری یه كێتی نیشتمانی كوردستان له توركیا له م

چاوپێكه وتنه ی ئاوێنه دا ده ڵێت، ئه گه ر كۆبانی بگیرێت، رۆڵی

هێزی كوردیی الواز ده بێت. ئاماژه به وه ش ده كات كه پێویسته هه رێمی

كوردستان به ره یه كی زۆر به هێز بكاته وه بۆ په الماردانی داعش

له ناوچه كانی شه نگال و جه له والو موسڵ، بۆ ئه وه ی فشار له سه ر

كۆبانی كه مبكرێته وه .

ئاوێنه : هه رێمی كوردستان ده بێت چی بكات بۆ یارمه تیدانی كۆبانی ؟

به هرۆز گه اڵڵی : ئه گه ر كوردستانی عێراق، به تایبه ت���ی یه كێتی و پارتی ده یه وێ���ت یارمه ت���ی كۆبانی بدات و پێویس���ته رزگاربكات، ئاوارانه ئه و بكرێته وه و به هێ���ز زۆر به ره یه ك���ی په الماری داع���ش بدات له ناوچه كانی شه نگال و جه له والو موسڵ، بۆ ئه وه ی فشار له س���ه ر كۆبانی كه مبكرێته وه و گه وره ی���ه پیالنگێڕیی���ه ئ���ه و

تێكبشكێنرێت. ئاوێنه : كێن ئه وانه ی ده ستیان له و

پیالنگێڕییه دا هه یه ؟به هرۆز گه اڵڵی : ده ستی زۆر هه ن و

شتێكی مه دروسیشه . ئاوێنه : چی رێگ���ره له وه ی هه رێم

یارمه تی كۆبانی بدات؟

به هرۆز گه اڵڵ���ی : پێموایه یه كێتی نازان���م ب���ه اڵم ده كات، ش���تێك حكومه تی هه رێم سیاس���ه تی چیه و

چیی ده كات.ئاوێن���ه : هه س���ت ده كه یت هێزێك

هه یه له هه رێم رێگربێت؟به هرۆز گه اڵڵی : نازانم.

ئاوێنه : ت���ۆ پێتوایه پێش���مه رگه له توانایدایه ئێس���تای به مشێوه یه ی به ره یه ك���ی به هێز بۆ س���ه ر داعش

بكاته وه ؟به هرۆز گه اڵڵی : ئه ی چۆن ده توانێت بچێت یارمه تی كۆبانی بدات، ئه وان یارمه تی مرۆییان پێویست نیه ، ئه وان یارمه تی سه بازیی و چه كی قورسیان پێویسته ، په یه ده به رخۆدانێكی زۆر

جوامێران���ه ده كات، ئ���ه وه ی ئه وان ده یكه ن كه س نه یكردوه تا ئێس���تا. هێ���زه كوردیه كانی كۆبانی ئێس���تا پێویستیان به یارمه تیدانی سه ربازییه و چه كی قورس���یان پێویسته ، چونكه ئه وان شه ڕڤانیان زۆره . ئێستا داعش هه رچی هێزی هه یه له س���ه ر كۆبانی پش���تیوانییه ئه و كۆیكردوه ت���ه وه . نێوده وڵه تیه ی بۆ باشوری كوردستان

هه یه بۆ خۆرئاوای كوردستان نیه .ئاوێنه : له م كات���ه دا داعش بۆچی

نوكی رمه كه ی كردوه ته كۆبانی ؟به ه���رۆز گه اڵڵی : كۆبانی له س���ه ر سنوره ، ئه گه ر كۆبانی بگیرێت، رۆڵی

هێزی كوردیی الواز ده بێت. ئاوێن���ه : چ ش���تێك ئازادكردنی

بارمته كانی توركیا له الیه ن داعشه وه ده به س���تێته وه به هێرش���ه كانی سه ر

كۆبانیه وه ؟ ئه و له س���ه ر گه اڵڵ���ی : به ه���رۆز

پرسیاره كۆمێنتم نیه .ئاوێنه : هه ولێر سه ركه توبو له وه ی هه مو هێلكه كانی خس���ته سه به ته ی

توركیاوه له رابردودا؟ به ه���رۆز گه اڵڵ���ی : توركی���ا پێش هه مو شتێك ته ماشای به رژه وه ندیی ده بوایه كوردی���ش ده كات، خ���ۆی به رژه وه ندیی خۆی له به رچاوبگرتایه ، پێش���تریش وتومه ئه گه ر مه سه له ی نه وت و گاز به لێكتێگه یش���تن له گه ڵ به غدا نه بێت، ئ���ه وا )%17(ه كه مان

لێده بڕن، هه رواش ده رچو.

ئا: هێمن

پرۆژه یاسای لێبوردنی گشتی كه له پانزه ماده پێكهاتوه ، فریای ئه م

جه ژنه ی قوربان ناكه وێت و پێده چێت دوای جه ژن ده نگی له سه ر بدرێت.

دكتۆر ش���وان قه اڵدزه یی س���ه رۆكی فراكس���یۆنی بزوتن���ه وه ی ئیس���المی له په رله مان���ی كوردس���تان به ئاوێنه ی راگه یاند"پرۆژه یاسای لێبوردنی گشتی له ئێستا چه ندین په رله مانتار واژۆمان بۆ ئاراسته ی یاداشتێكمان كۆكردۆته وه و

سه رۆكایه تی په رله مان كردوه ".قه اڵدزه یی وتیش���ی " پرۆژه یاساكه له پان���زه ماده پێكهاتوه ، دوای ئه وه ی له په رله مان���ی كوردس���تان په س���ه ند ده كرێت ره وانه ی س���ه رۆكایه تی هه رێم

ده كرێت، بۆ جێبه جێكردنی ".دكتۆر شوان ئاماژه ی به وه شكرد"پرۆژه یاس���اكه 15ماده له خۆده گرێت، به اڵم نامه وێت ورده كاریه كان���ی ناو ماده كه ئاش���كرابكه م و پێش���ناچێت پرۆژه كه بۆ جه ژن له په رله مان ده نگی له س���ه ر بدرێت ره نگه بكه وێت���ه دوای جه ژنی

قوربانه وه ".

له س���نوری رابردودا، مانگ���ی له نۆ له س���ه ر س���لێمانی پارێ���زگای به كارهێن���ان و بازرگانیكردن به ماده هۆش���به ره كانه وه ، زی���اد له 70كه س ده س���تیش ده س���تگیركراون و به س���ه ر 4ملیۆن حه ب���دا گیراوه كه دروس���تكردنی بۆ به كارده هێن���رێ

ماده ی هۆشبه ر.ئاوێن���ه ، س���لێمانی : به ڕێوه ب���ه ری نه هێشتنی ماده هۆشبه ره كان عه مید جه الل ئه مین به گ له به ڕێوه به رایه تی ئاسایشی سلێمانی به ئاوێنه ی راگه یاند كه ژماره ی ئه و كه س���انه ی گیرۆده ی ماده هۆش���به ره كان ده بن له هه رێمی كوردستاندا رو له زیادبونه ، ئه و وتی "ده بێت ئه وه نه شارینه وه و به ئاشكرا باس���ی بكه ی���ن بۆ ئه وه ی هه س���ت بكه ین، كاره س���اته كه به گه وره ی���ی ده س���تگیركردنی زیاد ل���ه 70كه س له ماوه ی نۆ مانگدا ژماره یه كی زۆره و

پێویسته حسابی وردی بۆ بكه ین".ئ���ه و به ناس���نامه ی س���ه باره ت كه سانه ش كه ده ستگیر ده كرێن، ئه و باسی له وه كرد كه جگه له دانیشتوی هه رێم خه ڵكانی ئێرانی و عاره بیشیان

تێدایه .

عه می���د ج���ه الل وت���ی "ئێس���تا كه س���مان هه یه له زینداندا س���ه ری سێیه مین جاره ده ستگیركراوه ته وه ، ئه م���ه مانای ئه وه یه ئه و ش���وێنه ی ب���ۆ نی���ه ش���وێنێك لێیگی���راوه به رپرس���ه ی ئ���ه و چاكس���ازیی ". باس هۆشبه ره كان ماده نه هێشتنی له حاڵه تێكی مه ترس���یدارتر ده كات، ئه وه ده خاته رو كه س هه بوه له سه ر س���ه رپێچیی هاتوچۆ ده ستگیركراوه له ن���او زینداندا فێ���ری به كارهێنانی ماده هۆش���به ره كان بوه و ئه و وتی "بۆیه من پێشتر ده موت چاكسازیی )زیندان���ی س���لێمانی گه وران���ی مه عه سكه ر سه الم( له جیاتی خه ڵكی تیا چاكس���ازیی بكرێ���ت، هه ندێجار بۆ خراپتركردنی ده بێته ش���وێنێك كه سه كان، به اڵم ئێس���تا بیناكه یان ت���ر، ش���وێنێكی گواس���تراوه ته وه ته مه ننا ده كه م ئه و ش���وێنه تازه یه

له وه ی پێشوتر نه چێت".س���زای ئه و كه س���انه ی م���اده ی هۆش���به ر به كارده هێنن سێ ساڵ بۆ پانزه ساڵ زیندانیه ، ئه و كه سانه ش ده ك���ه ن پێ���وه بازرگانی���ی ك���ه

له سێداره دانه .

په رله مانتارێك����ی ك����ورد له به غ����دا عه ب����ادی حه ی����ده ر رایده گه یه ن����ێ حكومه ته كه ی����دا له دروس����تكردنی فێڵی له كورد كردوه ، تا ئێس����تا یه ك داواكاریی كوردی جێبه جێ نه كردوه ، ی����ه ك جێبه جێكردن����ی په یمان����ی

داواكارییش به كورد نادات.په رله مانتاری كورد به غدا: ئاوێنه ، له فراكس����یۆنی یه كگرتو له په رله مانی عێ����راق عادل ن����وری له لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه ئاماژه ب����ه وه ده كات، كاتێك ك����ورد وه ك پێكهاته یه ك����ی جی����اواز به شداریی حكومه ته كه ی عه بادی كرد بڕیاربو حه وت پۆستی له س����ه ره تادا

گرنگی له حكومه ته كه دا هه بێت، به اڵم ئه وه ی ئێس����تا ب����اس ده كرێت جگه له پۆستی جێگری س����ه رۆك وه زیران ته نها دو پۆستی وه زاریه كه ئه وانیش

دارایی و رۆشنبیریین."الیه نی كوردییش تا ئێستا له سه ر

ئه و دو پۆسته یه كالیی نه بۆته وه "ئه و ب����اس ل����ه وه ش ده كات كاتی راگه یاندنی حكومه ته كه ی له په رله مان عه بادی باسی له وه كردوه كه هه شت پۆستی وه زاری چۆڵه ، به شێك له وانه بۆ كورد ده بێت "به اڵم به تێپه ڕبونی كات ده رده كه وێت كه مترینی ئه و پۆستانه ده درێن����ه ك����ورد، به م����ه ش عه بادی

س����ه ركردایه تی كوردی چه واشه كرد و ده توانین بڵێین فێڵی له كورد كرد تا

به شداریی حكومه ته كه ی بكات".ب����ه وه ش هێم����ا ن����وری ع����ادل وه زاریه كانی پۆس����ته ئه گه ر ده كات حكومه ته كه ی عه بادی 25 وه زارتیش بن، كه پێموایه 28 وه زاره ته ، ده بێت

النیكه م 5 یان بدرێنه كورد."به اڵم تا ئێستا ئه وه ش رون نییه ، س����ه ركردایه تی كوردی����ش بێده نگه ، ئێمه له به غدای����ن ده زانین، ئه وه ی تا ئێستا ده یبینین هیچ ئومێدێكی باش له عه بادی چاوه ڕوان ناكرێت و پێویسته

شه قامی كوردیی چه واشه نه كه ین".

ئا: هێمن مامه ند

سه ره ڕای تێپه ربونی چه ند مانگێك به سه ر هه ڵبژاردنی ئه نجومه نی

پارێزگاكان، به اڵم تائێستا ئه نجومه نی شاره وانیه كان خۆیان

هه ڵنه وه شاندۆته وه كه پێشوتر له بری

ئه نجومه نی پارێزگاكان كاریان ده كرد

حاجی شه هاب ئه ندامی ئه نجومه نی ش���اره وانیه كانی هه ولێر له وباره یه وه به ئاوێن���ه ی راگه یان���د" به ڵێ ده بوا ئێم���ه هه ڵبوه ش���اینه ته وه ، ب���ه اڵم ئێم���ه به رده وامی���ن له كاره كانمان و

رۆژانه كاری زۆرمان هه یه و ناتوانین ئه نجومه نی هه ڵبوه شێنینه وه و ئه وه ش له ده ستی ئێمه نییه كه ئه نجومه نه كه

هه ڵبوه شێنینه وه ".عیماد ره فعه ت ئه ندامی ئه نجومه نی به ئاوێن���ه ی هه ولێ���ر پارێ���زگای راگه یان���د" به پێ���ی ئه و یاس���ایه ی كه له په رله مانی كوردس���تان له ساڵی

به یاسای س���ه باره ت 2009ده رچووه ده بوایه پارێ���زگاكان ئه نجومه ن���ی تائێس���تا ئه نجومه نی شاره وانیه كان ئه وه چونكه هه ڵبوه ش���ابوایه ته وه ، هه ڵبژاردنی مانگ���ه چه ن���د ماوه ی ئه نجومه ن���ی پارێ���زگاكان ك���راوه و ئێستا ئه نجومه نی پارێزگاكان ده ست

به كارن".

یه‌كێتی‌‌داوای‌‌‌100هه‌زار‌یۆرۆ‌له‌عادل‌موراد‌ده‌كاته‌وه‌

به پێی به ڵگه نامه یه ك كه وێنه یه كی ده س���ت ئاوێن���ه كه وت���وه ، یه كێتی له رێ���گای كوردس���تان نیش���تمانی مه كته بی ئیداره و دارایی گش���تییه وه داوا له عادل م���وراد ده كات، پاكتاوی 100 هه زار یۆرۆ بكات كه پێشتر بۆی

خه رجكراوه .له به ڵگه نامه به ئاوێن���ه : تایب���ه ت مێژوه ك���ه ی ك���ه نوس���راوه كه دا 2013/9/11 و ب���ۆ ده گه ڕێت���ه وه ئاراس���ته ی لێپرس���راوی ئه نجومه نی ناوه ندیی یه كێتی عادل موراد كراوه ، ئ���ه وه رونكراوه ت���ه وه ك���ه "له الیه ن مه كته به كه مان���ه وه ب���ڕی 100 هه زار یۆرۆتان بۆ خه رجكراوه بۆ مه به ستی

خێزانه كه تان، به ڕێزتان و چاره سه ری تكایه بفه رم���ون به پاكتا وكردنی ئه و

بڕه پاره یه ".س���ه رچاوه یه كی ئاگادار له مباره وه به ئاوێنه ی راگه یاند كه زۆربه ی هه ره زۆری ئه ندامانی مه كته بی سیاس���ی و یه كێتی ، س���ه ركردایه تی ئه نجومه نی ن���ه ك جارێك به ڵكو چه ن���د جارێك پ���اره ی له مج���ۆره و پ���اره ی زۆریان دراوه ت���ێ له كات���ی هه ڵبژاردنه كاندا، به اڵم تا ئێس���تا پاكتاویان نه كردوه له گ���ه ڵ مه كته ب���ی ئی���داره و دارایی گش���تی ، س���ه رچاوه كه وت���ی "هه یه چوار پێنج ساڵه داوای پاكتاوكردنی

لێده كرێت، هه ر ناشچێت به الیدا".

حه یده ر عه بادی

به هرۆز گه اڵڵی

گرتوخانه یه ک له کوردستان

ئا:‌ئاوێنه‌

چه‌ند‌رۆژێكه‌‌به‌ره‌كانی‌‌جه‌نگی‌‌دژ‌به‌داعش‌له‌جه‌له‌والو‌سه‌عدیه‌وه‌‌بگره‌‌تا‌موسل‌و‌شه‌نگال،‌ئارام‌و‌كش‌و‌ماتن،‌ته‌قوتۆقی‌‌پچڕ‌پچڕ‌نه‌بێت‌

به‌ره‌كان‌ده‌نگیان‌لێوه‌‌نایه‌ت،‌جه‌عفه‌ر‌مسته‌فا‌به‌رپرسی‌‌لقی‌‌15ی‌‌خانه‌قینی‌‌

پارتی‌‌دیموكراتی‌‌كوردستان،‌ئه‌م‌بێده‌نگییه‌ی‌‌به‌ره‌كانی‌‌جه‌نگ‌به‌كارێكی‌‌باش‌ناخوێنێته‌وه‌‌بۆ‌كورد‌به‌تایبه‌تی‌‌له‌ناوچه‌ی‌‌گه‌رمیان،‌ده‌ڵێت‌"ئه‌گه‌ر‌ئێمه‌‌ئاوا‌مامه‌ڵه‌‌بكه‌ین‌سه‌ره‌نجام‌له‌بری‌‌ئه‌وه‌ی‌‌كورد‌سودمه‌ند‌بێت،‌شیعه‌كان‌هێزێكی‌‌زۆریان‌هێناوه‌ته‌‌ناوچه‌ی‌‌دوزو‌جه‌له‌وال‌و‌سه‌عدیه‌و‌

دۆخه‌كه‌‌به‌سودی‌‌ئه‌وان‌ته‌واو‌ده‌بێت".

سوننه‌‌و‌شیعه‌‌له‌سه‌ر‌كورد‌كۆكنپێكهاته‌ی‌‌ به‌حوكمی‌‌ دیاله‌‌ ده‌ش����تی‌‌تێكه‌ڵه‌یه‌ك����ه‌‌ ك����ه‌‌ دانیش����توانه‌كه‌ی‌‌توركمان،‌ ش����یعه‌و‌ س����وننه‌و‌ له‌كوردو‌گۆڕه‌پانی‌‌ش����ه‌ڕ‌و‌ملمالنێیه‌كی‌‌تونده‌،‌ش����ه‌ڕی‌‌داعش‌و‌كورد‌له‌الیه‌ك‌و‌داعش‌و‌هێزه‌كان����ی‌‌به‌دری����ش‌له‌الیه‌كی‌‌دیكه‌،‌دوای‌‌ئ����ه‌وه‌ی‌‌له‌8/11دا‌ش����ارۆچكه‌ی‌‌جه‌ل����ه‌وال‌له‌الیه‌ن‌داعش����ه‌وه‌‌ده‌س����تی‌‌به‌س����ه‌ردا‌گیرا،‌به‌رده‌وام‌ئه‌و‌ناوچه‌یه‌‌بێ‌‌شه‌ڕ‌و‌زۆرانبازیی‌‌نه‌بوه‌،‌به‌اڵم‌چه‌ند‌رۆژێكه‌‌ئارامییه‌ك‌ل����ه‌و‌به‌ره‌یه‌‌و‌هه‌مو‌به‌ره‌كانی‌‌دیك����ه‌ی‌‌جه‌نگی‌‌دژ‌به‌داعش‌

به‌دیده‌كرێت.جه‌عف����ه‌ر‌مس����ته‌فا‌به‌رپرس����ی‌‌لقی‌‌15ی‌‌خانه‌قین����ی‌‌پارت����ی‌،‌س����ه‌باره‌ت‌به‌ره‌كانی‌‌ بێده‌نگی����ه‌ی‌‌ ئه‌م‌ به‌هۆكاری‌‌ش����ه‌ڕ‌له‌جه‌له‌والو‌خانه‌قین،‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند‌كه‌‌پێش����تر‌له‌مانگی‌‌ش����ه‌ش‌و‌حه‌وت����دا‌هێزه‌كانی‌‌پێش����مه‌رگه‌‌زیانی‌‌زۆر‌و‌قورسیان‌كردوه‌،‌چونكه‌‌له‌شه‌ڕی‌‌ش����ه‌قام‌و‌كۆاڵندا‌ش����اره‌زایی‌‌ئه‌وتۆیان‌نه‌ب����وه‌،‌ئ����ه‌و‌وت����ی‌‌"س����ه‌باره‌ت‌به‌م‌بێده‌نگیی‌‌و‌ئارامییه‌ی‌‌ئێستای‌‌به‌ره‌كانی‌‌جه‌ن����گ‌منیش‌ئه‌و‌پرس����یاره‌م‌له‌كاك‌مه‌حمود‌س����ه‌نگاوی‌‌كرد،‌وتی‌‌خۆمان‌

بڕیارمانداوه‌‌نه‌چینه‌‌ناو‌جه‌له‌والوه‌و‌تا‌بتوانین‌ش����ه‌ڕه‌كه‌‌نه‌به‌ینه‌‌ناو‌شاره‌وه‌‌تا‌ئ����ه‌و‌كاته‌ی‌‌هێزێك����ی‌‌وامان‌ده‌بێت‌كه‌‌س����ه‌یته‌ره‌ی‌‌ته‌واو‌ده‌كات‌به‌س����ه‌ر‌ش����اره‌كه‌دا،‌ئه‌گ����ه‌ر‌بچینه‌‌ناو‌ش����ارو‌چونه‌كه‌‌ نه‌كه‌ین‌ كۆنترۆڵ����ی‌‌ به‌ته‌واوی‌‌

زه‌ره‌ره‌".له‌نزیكه‌وه‌‌ ئ����ه‌وه‌ی‌‌ "به‌اڵم‌ وتیش����ی‌‌له‌میحوه‌ری‌‌سه‌عدیه‌و‌ چاودێریمانكردوه‌‌جه‌ل����ه‌والوه‌‌س����وپای‌‌دیجل����ه‌و‌هێ����زه‌‌ش����یعیه‌كان‌هه‌وڵی‌‌پێشڕه‌ویی‌‌ئه‌ده‌ن،‌ئه‌وان‌س����ودیان‌ل����ه‌م‌بێده‌نگیه‌ی‌‌ئێمه‌‌دیجله‌و‌ به‌تایبه‌ت����ی‌‌هێزه‌كانی‌‌ بینیوه‌،‌هێزی‌‌به‌دری‌‌هادی‌‌عامری‌،‌كه‌‌به‌س����ه‌ر‌پش����تی‌‌ئێم����ه‌دا‌هات����ن‌و‌رۆیش����تن‌بۆ‌س����لێمان‌به‌گ‌و‌ئامرلی‌.‌ئێستا‌ئه‌مانه‌‌له‌ژێره‌وه‌‌خه‌ریكن‌س����ه‌رله‌نوێ‌‌عه‌ره‌بی‌‌رێكده‌خه‌ن����ه‌وه‌،‌ س����وننه‌ش‌ ش����یعه‌‌و‌موچ����ه‌‌فه‌وتاوه‌كانی����ان‌ئه‌ده‌نه‌وه‌،‌تا‌به‌ناوی‌‌سوپای‌‌عێراقه‌وه‌‌بێن‌جه‌له‌والو‌سه‌عدیه‌ش‌بگرن‌و‌شه‌ڕی‌‌پێشمه‌رگه‌ش‌

بكه‌ن‌له‌ئاینده‌دا‌ئه‌مه‌‌نیازیانه‌".ناوب����راو‌ئام����اژه‌ی‌‌ب����ه‌وه‌‌ك����رد‌كه‌‌باوه‌ڕ‌ هێ����زه‌‌س����وننه‌و‌ش����یعه‌كانیش‌به‌به‌ڵێنه‌كانی����ان‌ناكرێ����ت،‌ئ����ه‌و‌وتی‌‌"ئه‌گه‌ر‌داعش‌بڕوات‌شیعه‌كان‌جه‌له‌وال‌ده‌گرن.‌گرفتی‌‌ئێمه‌‌ئه‌وه‌یه‌‌تا‌ئێس����تا‌نه‌رمی����ی‌‌و‌مرونه‌تمان‌زیاد‌له‌پێویس����ت‌نوان����دوه‌،‌كه‌‌به‌ڕاس����تی‌‌خراپه‌،‌به‌اڵم‌پێویستیمان‌به‌هێزێكی‌‌زیاتر‌له‌مه‌‌هه‌یه‌‌كه‌‌له‌م‌ناوچانه‌یه‌،‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌به‌ته‌واوی‌‌جه‌له‌وال‌و‌س����ه‌عدیه‌‌له‌الی����ه‌ن‌كورده‌وه‌‌

كۆنترۆڵبكرێت".وتیشی‌‌"سوننه‌و‌ش����یعه‌‌له‌م‌سنوره‌‌له‌سه‌ر‌دژایه‌تی‌‌كورد‌كۆك‌و‌رێكن،‌هه‌م‌هێزه‌كان����ی‌‌دیجله‌و‌ه����ه‌م‌هێزی‌‌به‌دری‌‌هادی‌‌عامری‌،‌پێشتر‌دوزو‌ئه‌و‌شوێنانه‌‌كه‌‌ته‌نها‌به‌ده‌س����ت‌خۆمانه‌وه‌‌بو‌به‌اڵم‌له‌دوێنێوه‌‌به‌پێی‌‌زانیاری‌‌ئێمه‌‌هێزێكی‌‌زۆری‌‌هادی‌‌عامری‌‌چوه‌ته‌‌ناو‌دوزه‌وه‌،‌واته‌‌خۆمان‌هێناومانن‌بۆ‌گیانی‌‌خۆمان،‌به‌یان����ی‌به‌ته‌ئكید‌جه‌له‌والش‌وایلێدێت،‌وات����ه‌‌ئه‌گه‌ر‌خۆمان‌وا‌خه‌مس����اردبین،‌به‌یانی‌‌ئه‌گه‌ر‌داعشیش‌بشكێت‌به‌ناوی‌‌

س����وپای‌‌عێراقه‌وه‌‌دێنه‌‌شوێنه‌كانه‌وه‌و‌بكه‌یته‌وه‌‌ ش����ه‌ڕیان‌ ده‌بێت‌ ده‌یانگرن‌و‌

جارێكی‌‌دیكه‌".

ئێران‌رۆڵی‌‌یه‌كالكه‌ره‌وه‌‌ده‌بینێتله‌الیه‌ن‌ جه‌ل����ه‌وال‌ داگیركردنی‌‌ دوای‌‌داعشه‌وه‌،‌راسته‌وخۆ‌تاران‌كاردانه‌وه‌ی‌‌هه‌بو،‌نه‌یده‌توانی‌‌بێده‌نگ‌و‌كه‌مته‌رخه‌م‌بێت،‌جه‌عفه‌ر‌مس����ته‌فا‌ئام����اژه‌‌به‌وه‌‌ده‌كات‌ك����ه‌‌"دوای‌‌داگیركردنی‌‌جه‌له‌وال‌ئێران‌ نوێنه‌رێكی‌‌حكومه‌تی‌‌ راسته‌وخۆ‌هاته‌‌المان‌و‌پێشنیاری‌‌پێشكه‌شكردنی‌‌كۆمه‌كی‌‌كرد،‌به‌رامبه‌ر‌به‌پێشڕه‌وییه‌كانی‌‌

داعش‌ته‌واو‌نیگه‌ران‌بون".ئ����ه‌و‌وتی‌‌"ئێمه‌‌س����ێ‌‌دانیش����تنمان‌له‌گه‌ڵ‌‌كردن،‌نوێنه‌رانی‌‌ئێمه‌و‌یه‌كێتی‌‌نیشتمانی‌‌كوردستان‌ئاماده‌بون،‌ئه‌وان‌ئاماده‌یی����ان‌پیش����اندا‌كه‌‌ه����ه‌ر‌جۆره‌‌هاوكارییه‌كمان‌بوێت‌پێشكه‌شی‌‌بكه‌ن،‌ب����ه‌اڵم‌ئێمه‌‌دوای‌‌س����ێ‌‌دانیش����تنه‌كه‌‌كش����اینه‌وه‌،‌ئێمه‌‌ویستمان‌موداخه‌له‌ی‌‌نه‌كه‌ی����ن،‌ میحوه‌ره‌ك����ه‌‌ ئیش����وكاری‌‌ئێرانیه‌كان‌حه‌زیان‌ده‌كرد‌ئێمه‌ش‌وه‌ك‌پارتی‌‌له‌گه‌ڵیان‌دابنیش����ین،‌هه‌مو‌ئه‌و‌شتانه‌‌به‌دوقۆڵی‌‌بده‌نه‌‌پارتی‌‌و‌یه‌كێتی‌،‌

ئه‌وه‌‌قسه‌یان‌بو".وتیشی‌‌"دواتر‌ئێران‌پاسدارو‌چه‌ك‌و‌تۆپی‌‌‌155ملیمیش����یان‌هێنا‌كه‌‌تۆپی‌‌هێنا،‌ گه‌وره‌ی����ان‌ راجیمه‌ی‌‌ قورس����ه‌،‌كه‌تیبه‌ی‌‌ هێن����ا،‌ بچوكیان‌ راجیم����ه‌ی‌‌هاوه‌نی����ان‌هێن����ا،‌به‌ش����ێك‌له‌هێ����زی‌‌به‌سیج‌و‌پاس����داریان‌هێنا،‌ئه‌و‌هێزه‌ی‌‌كه‌‌چونه‌‌ئامرلی‌‌به‌ش����ێكی‌‌سه‌ره‌كییان‌هێزی‌‌ئێرانی‌‌بون،‌له‌گه‌ڵ‌‌هادی‌‌عامری‌‌

له‌خانه‌قینه‌وه‌‌رۆیشتن".ناوب����راو‌ئه‌وه‌ش����ی‌‌رونك����رده‌وه‌‌كه‌‌ئێران‌ده‌یویست‌شه‌ڕه‌كه‌‌له‌سنوره‌كانی‌‌دوربخاته‌وه‌،‌چونكه‌‌س����نوری‌‌خانه‌قین‌بۆ‌م����ه‌رزی‌‌مونزیرییه‌‌پێنج‌كیلۆمه‌تره‌،‌نه‌فتخانه‌‌بۆ‌نه‌فتشا‌‌500مه‌تریان‌به‌ینه‌،‌ئه‌و‌وت����ی‌‌"ئه‌گه‌ر‌نه‌فتخان����ه‌‌بگیریایه‌‌نه‌فتش����اش‌ده‌گیرا،‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌ئه‌وان‌ئه‌و‌زیانه‌‌نه‌كه‌ن،‌مه‌یدانی‌‌شه‌ڕه‌كه‌یان‌

له‌ناوچه‌ی‌‌جه‌له‌والدا‌گه‌مارۆدا".

زیانی‌‌كوردو‌سودی‌‌شیعه‌ئێس����تا‌ده‌ش����تی‌‌دیال����ه‌‌گۆڕه‌پانی‌‌ك����وردو‌ش����یعه‌و‌ تون����دی‌‌ ملمالنێ����ی‌‌سوننه‌كانه‌،‌هه‌ریه‌كه‌و‌له‌هه‌وڵی‌‌ئه‌وه‌دان‌كه‌‌روبه‌رێكی‌‌زیاتر‌بخه‌نه‌‌ژێرده‌س����تی‌‌خۆیانه‌وه‌،‌به‌بڕوای‌‌به‌رپرسه‌كه‌ی‌‌پارتی‌‌له‌م‌هاوكێش����ه‌یه‌دا‌كورد‌رۆڵی‌‌الوازه‌،‌به‌تایبه‌تی‌‌كه‌‌هێزی‌‌به‌در‌رۆژ‌به‌ڕۆژ‌رۆڵی‌‌گه‌وره‌تر‌و‌كاراتر‌ده‌بێت‌له‌و‌ناوچه‌یه‌داو‌نزیكترین‌گروپی‌‌س����ه‌ر‌به‌شیعه‌كانیشه‌‌له‌ئێران����ه‌وه‌‌كه‌‌شانبه‌ش����انی‌‌س����وپای‌‌پاس����داران‌له‌ده‌ی����ه‌ی‌‌1980دا‌ل����ه‌دژی‌‌س����وپای‌‌عێ����راق‌جه‌ن����گاوه‌،‌جه‌عفه‌ر‌مسته‌فا‌وتی‌‌"ئه‌م‌هێزانه‌‌خۆی‌‌هاتبێت‌ی����ان‌خۆمان‌هێنابێتمان����ن‌هه‌ر‌خراپه‌،‌ئه‌م‌ناوچه‌یه‌‌زۆر‌جیاوازه‌‌وه‌ك‌چێشتی‌‌وای����ه‌،‌له‌خانه‌قین‌و‌س����ه‌عدیه‌و‌ مجێور‌جه‌ل����ه‌وال،‌ئێرانی‌‌و‌س����وننه‌و‌ش����یعه‌و‌ك����ورد‌و‌كاكه‌یی‌‌و‌توركم����ان‌تێكه‌اڵون،‌له‌روبه‌رێك����ی‌‌وه‌هادا‌ئه‌گ����ه‌ر‌ئێمه‌‌ئاوا‌مامه‌ڵه‌‌بكه‌ین‌سه‌ره‌نجام‌له‌بری‌‌ئه‌وه‌ی‌‌كورد‌سودمه‌ند‌بێت،‌الیه‌نه‌‌نه‌یاره‌كانی‌‌كورد‌زیاتر‌س����ودمه‌ند‌ده‌بن‌و‌دۆخه‌كه‌‌

به‌سودی‌‌شیعه‌كان‌ته‌واو‌ده‌بێت".

ئا:‌زانا‌حه‌مه‌‌غه‌ریب،‌به‌غدا

دكتۆر‌ئیبراهیم‌جه‌عفه‌ری‌‌وه‌زیری‌‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌عێراق‌و‌سه‌رۆكی‌‌)ڕه‌وتی‌‌

چاكسازیی‌‌نیشتیمانی‌(‌له‌م‌گفتوگۆیه‌ی‌‌ئاوێنه‌دا‌ده‌ڵێت‌"ئێستا‌ئێمه‌‌له‌كابینه‌یه‌كی‌‌نوێداین‌كه‌‌پێش‌راگه‌یاندنی‌‌كابینه‌كه‌‌قسه‌‌له‌باره‌ی‌‌چاره‌سه‌ری‌‌گرفته‌كانی‌‌نێوان‌به‌غداو‌هه‌رێم‌كراوه‌و‌سه‌رۆك‌وه‌زیرانیش‌به‌جدییه‌وه‌‌مامه‌ڵه‌‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌و‌

دۆسیه‌یه‌دا‌ده‌كات".

ئاوێنه‌:‌عێراق‌به‌قه‌یرانێكی‌‌مه‌ترسیدار‌به‌رێزت����ان‌ به‌ب����ڕوای‌‌ ده‌كات‌ گ����وزه‌ر‌حكومه‌تی‌‌عێراقی‌‌ئه‌توانێت‌كۆتایی‌‌به‌و‌

قه‌یرانه‌‌بهێنێت؟د.‌ئیبراهی����م‌جه‌عف����ه‌ری‌:‌به‌دڵنیایی‌‌له‌دوای‌‌ڕزگاركردنی‌‌عێراق‌له‌ساڵی‌‌2003 زۆر‌قه‌یران‌به‌رۆكی‌‌عێراقی‌‌گرتوه‌‌به‌اڵم‌به‌هه‌وڵ‌و‌توانای‌‌عێراقی����ه‌كان‌توانراوه‌‌پێبهێنرێت،‌ كۆتاییان‌ چاره‌سه‌ربكرێن‌و‌مه‌سه‌له‌ی‌‌داعش‌و‌گروپه‌‌تیرۆریستیه‌كانی‌‌تری‌‌ن����او‌عێراق‌ئه‌وانی����ش‌قه‌یرانێكی‌‌ت����رن‌روبه‌رومانبونه‌ته‌وه‌‌به‌اڵم‌ئه‌مه‌یان‌وه‌ك‌ئاماژه‌تپێكرد‌مه‌ترس����یدارتره‌‌له‌و‌قه‌یرانانه‌ی‌‌كه‌‌پێشوتر‌رویانداوه‌‌چونكه‌‌ئ����ه‌وه‌ی‌‌داعش‌كاری‌‌له‌س����ه‌ر‌ده‌كات‌و‌هه‌وڵ����ی‌‌بۆ‌ده‌دات‌س����ڕینه‌وه‌ی‌‌عێراق‌و‌مێژوو‌شوناس����ی‌‌عێراق‌و‌كۆمه‌ڵكوژیی‌‌عێراقیه‌كانه‌‌به‌ب����ێ‌‌جیاوازیی‌‌مه‌زهه‌ب‌و‌زم����ان‌و‌نه‌ته‌وه‌،‌ب����ۆ‌به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی‌‌

ئه‌م‌مه‌ترس����یه‌ش‌ئه‌بێ����ت‌عێراقیه‌كان‌ش����ه‌ڕی‌‌ عێراقیان����ه‌وه‌‌ به‌رۆحێك����ی‌‌پاراستنی‌‌خاك‌و‌كه‌رامه‌تی‌‌عێراقیه‌كان‌له‌ئاینده‌یه‌كی‌‌ وه‌هایه‌‌ باوه‌ڕیشم‌ بكه‌ن‌و‌نزیكدا‌كۆتایی����ان‌پێ‌دێت‌و‌عێراق‌ئه‌م‌

قه‌یرانه‌ش‌تێده‌په‌ڕێنێت.به‌رل����ه‌وه‌ی‌‌ ئه‌مه‌ری����كا‌ ئاوێن����ه‌:‌بكش����ێته‌وه‌‌زۆرجار‌باسی‌‌له‌وه‌‌ده‌كرد‌به‌كش����انه‌وه‌ی‌‌ئه‌وان‌كێش����ه‌ی‌‌تیرۆرو‌له‌عێ����راق‌ چه‌كداریی����ه‌كان‌ گروپ����ه‌‌س����ه‌رهه‌ڵده‌ده‌نه‌وه‌،‌ئایا‌ئێستا‌جارێكی‌‌تر‌پێویس����ت‌به‌گه‌ڕان����ه‌وه‌ی‌‌هێزه‌كانی‌‌

ئه‌مه‌ریكا‌ناكات؟د.‌ئیبراهی����م‌جه‌عف����ه‌ری‌:‌كاتێ����ك‌ئه‌مه‌ریكیه‌كان‌له‌عێراق‌بون‌تیرۆریستان‌په‌الماره‌كانیان‌ به‌رده‌وام‌ هه‌بوو‌ بونیان‌چڕترده‌كرده‌وه‌و‌نه‌ش����توانرا‌به‌ریان‌پێ‌‌بگیرێت،‌كه‌وات����ه‌‌ئه‌وه‌‌مانای‌‌ئه‌وه‌‌نیه‌‌به‌به‌رده‌وامیی‌‌ ئه‌مه‌ریكا‌ پێویس����ته‌‌ كه‌‌نه‌خێ����ر‌ بون����ی‌‌هه‌بێ����ت،‌ له‌عێراق����دا‌به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌من‌ب����اوه‌ڕم‌وایه‌‌له‌دوای‌‌كش����انه‌وه‌ی‌‌ئه‌و‌هێزانه‌وه‌‌عێراق‌زیاتر‌ن����ا‌به‌اڵم‌ ب����ه‌ره‌و‌ئارامی����ی‌‌هه‌نگاوی‌‌تێكچونی‌‌بارودۆخی‌‌س����وریا‌هۆكارێكی‌‌س����ه‌ره‌كی‌‌بو‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌تیرۆریس����تان‌بگه‌ڕێنه‌وه‌‌بۆ‌عێراق‌له‌رێگه‌ی‌‌سوریاوه‌‌له‌گ����ه‌ڵ‌پش����تیوانیی‌‌كۆمه‌ڵێك‌الیه‌ن‌و‌

واڵتی‌‌ئیقلیمی‌.رژێمه‌وه‌‌ روخان����ی‌‌ ل����ه‌دوای‌‌ ئاوێنه‌:‌تا‌ئێس����تا‌تیرۆر‌ئێخ����ه‌ی‌‌عێراقیه‌كانی‌‌به‌رن����ه‌داوه‌،‌ئه‌بێت‌تا‌كه‌ی‌‌عێراقیه‌كان‌

چاوه‌ڕێ‌‌بن؟

تی����رۆر‌ جه‌عف����ه‌ری‌:‌ ئیبراهی����م‌ د.‌س����ه‌رچاوه‌ی‌‌ له‌عێراقه‌وه‌‌ نیه‌‌ ش����تێك‌گرتب����ێ‌و‌هه‌ر‌له‌ناو‌عێراقیش����دا‌ئه‌بێت‌كۆتاییان‌پێ‌‌بهێنرێت،‌مه‌سه‌له‌ی‌‌تیرۆر‌بابه‌تێك����ی‌‌جیهانیه‌و‌زۆرب����ه‌ی‌‌گه‌النی‌‌دنیا‌به‌ده‌س����تیه‌وه‌‌ده‌ناڵێنن،‌ته‌نانه‌ت‌ئه‌مه‌ریكا‌وه‌ك‌زلهێزترین‌واڵتی‌‌جیهان‌به‌ده‌ست‌تیرۆره‌وه‌‌گرفتاره‌،‌بۆیه‌‌ئه‌بێت‌به‌رده‌وامییان‌ پشودرێژبن‌و‌ عێراقیه‌كان‌هه‌بێ����ت‌له‌شكس����تپێهێنانی‌‌تی����رۆر‌تا‌دواج����ار‌ئه‌و‌واڵت����ه‌‌دیموكراتی‌‌و‌ئارامه‌‌

به‌دیده‌هێنن‌كه‌‌قوربانییان‌بۆ‌داوه‌.ئاوێنه‌:‌كامه‌‌واڵتی‌‌دیموكراتی‌‌و‌ئارام‌س����ه‌دامه‌وه‌،‌ رژێمی‌‌ روخان����ی‌‌ له‌دوای‌‌

عێراقێكی‌‌دۆزه‌خ‌ئاس����ا‌بۆ‌عێراقیه‌كان‌هاتۆته‌‌به‌رهه‌م؟

ئیبراهی����م‌جه‌عف����ه‌ری‌:‌بێگومان‌ د.‌ه����ه‌ر‌گه‌لێ����ك‌ئازادیی‌‌بوێ����ت‌ئه‌بێت‌قوربانییش����ی‌‌بۆ‌بدات،‌من‌دڵنیاش����م‌له‌وه‌ی‌‌له‌ئاینده‌یه‌كی‌‌نزیكدا‌عێراق‌هه‌مو‌تێده‌په‌ڕێنێت‌و‌ مه‌ترسیداره‌كان‌ قۆناغه‌‌تۆكم����ه‌و‌ حكومه‌تێك����ی‌‌ له‌س����ایه‌ی‌‌بنكه‌فراوان‌عێراقیه‌كان‌ئه‌حه‌وێنه‌وه‌.

ئاوێن����ه‌:‌باس����تان‌له‌حكومه‌تی‌‌نوێ‌‌كرد،‌به‌بڕوای‌‌به‌ڕێزت����ان‌كابینه‌ی‌‌نوێ‌‌ئه‌توانێت‌وه‌اڵمده‌ره‌وه‌ی‌‌داخوازییه‌كانی‌‌

خه‌ڵكی‌‌عێراق‌بێت؟د.‌ئیبراهیم‌جه‌عفه‌ری‌:‌به‌دڵنیاییه‌وه‌‌

ئه‌جێندایه‌ی‌‌ به‌رنام����ه‌و‌ ب����ه‌و‌ ئه‌گ����ه‌ر‌داڕێژراوه‌‌بۆ‌حكومه‌تی‌‌نوێ‌‌و‌ئه‌گه‌ریش‌هاوكاریی‌‌ عێراق‌ سیاس����یه‌كانی‌‌ الیه‌نه‌‌ت����ه‌واوی‌‌حكومه‌ته‌كه‌‌بك����ه‌ن‌ئه‌توانێت‌هێ����دی‌‌هێدی‌‌قه‌یران����ه‌كان‌تێبپه‌ڕێنێ‌و‌

جێگه‌ی‌‌متمانه‌ی‌‌عێراقیه‌كان‌بێت.ئاوێنه‌:‌نزیكه‌ی‌‌س����اڵێكه‌‌كێشه‌یه‌كی‌‌گه‌وره‌‌هه‌یه‌‌له‌نێوان‌هه‌رێمی‌‌كوردستان‌و‌به‌غدا،‌به‌بڕوای‌‌به‌ڕێزتان‌ئه‌و‌كێش����انه‌‌

به‌كوێ‌‌ده‌گه‌ن؟د.‌ئیبراهی����م‌جه‌عف����ه‌ری‌:‌به‌دڵنیایی‌‌چاره‌سه‌ری‌‌كێش����ه‌كانی‌‌نێوان‌هه‌رێمی‌‌له‌ئه‌وله‌ویه‌ت����ی‌‌ به‌غ����دا‌ كوردس����تان‌و‌كاره‌كانی‌‌كابینه‌ی‌‌نوێیه‌،‌كێش����ه‌كانی‌‌

نێوان‌هه‌رێم‌و‌به‌غدا‌كێشه‌ی‌‌زۆر‌گه‌وره‌‌نین‌ك����ه‌‌چاره‌س����ه‌ریان‌نه‌بێت،‌به‌ڵكو‌به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌چاره‌س����ه‌ره‌كان‌ئاسانن‌و‌هه‌مو‌ش����ته‌كان‌به‌پێی‌‌یاساو‌ده‌ستور‌چاره‌سه‌رده‌كرێن،‌پێویسته‌‌به‌هه‌موانیش‌هه‌وڵی‌‌ئ����ه‌وه‌‌بده‌ین‌كه‌‌ئ����ه‌و‌قه‌یرانه‌‌كۆتایی‌‌پێ‌‌بهێنرێت‌و‌ڕێگه‌‌نه‌درێت‌له‌وه‌‌

زیاتر‌ته‌شه‌نه‌‌بسه‌نێت.سیاس����ی‌‌ س����ه‌ركردایه‌تی‌‌ ئاوێن����ه‌:‌كوردس����تان‌وه‌ك‌ده‌وترێ����ت‌نه‌رمی����ی‌‌زۆریان‌نوان����دوه‌‌به‌اڵم‌حكومه‌تی‌‌به‌غدا‌ڕێگره‌‌له‌به‌رده‌م‌چاره‌سه‌ری‌‌كێشه‌كان؟هه‌م����و‌ جه‌عف����ه‌ری‌:‌ ئیبراهی����م‌ د.‌كابینه‌كه‌ی‌‌ له‌س����ه‌رده‌می‌‌ ته‌نگه‌ژه‌كان‌عێراق‌ پێش����وی‌‌ وه‌زیران����ی‌‌ س����ه‌رۆك‌بنه‌ڕه‌تیی‌‌ هۆكارێك����ی‌‌ بون‌و‌ دروس����ت‌كێش����ه‌كان‌ چاره‌س����ه‌رنه‌كردنی‌‌ ب����ۆ‌لێكدوركه‌وتن����ه‌وه‌ی‌‌هه‌رێ����م‌و‌به‌غدا‌بو‌هه‌رچه‌ن����ده‌‌هه‌وڵه‌كانیش‌به‌رده‌وامییان‌هه‌ب����و‌به‌اڵم‌ئ����ه‌وه‌ی‌‌روی����دا‌رابردو‌بو‌ئێس����تا‌ئێم����ه‌‌له‌كابینه‌یه‌ك����ی‌‌نوێداین‌كه‌‌پێ����ش‌راگه‌یاندنی‌‌كابینه‌كه‌‌قس����ه‌‌گرفته‌كان����ی‌‌ چاره‌س����ه‌ری‌‌ له‌ب����اره‌ی‌‌نێ����وان‌به‌غداو‌هه‌رێم‌كراوه‌و‌س����ه‌رۆك‌وه‌زیرانیش‌به‌جدیی����ه‌وه‌‌مامه‌ڵه‌‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌و‌دۆس����یه‌یه‌دا‌ده‌كات‌به‌ئاراس����ته‌ی‌‌ره‌واندن����ه‌وه‌ی‌‌ چاره‌س����ه‌ركردن‌و‌گرژییه‌كان����ه‌‌و‌دڵنی����ام‌س����ه‌ركردایه‌تی‌‌كوردیش‌ه����اوكاری‌‌ته‌واوه‌ت����ی‌‌ده‌بن.‌له‌ئێستاش����دا‌هیچ‌كه‌س‌رێگ����ر‌نابێت‌له‌چاره‌سه‌ری‌‌كێشه‌كان‌و‌به‌ڵكو‌هه‌موان‌

له‌هه‌وڵی‌‌چاره‌سه‌ركردنیاندا‌ده‌بین.

3)446(‌سێشه‌ممه‌‌‌2014/9/23هه‌نوکه

به‌رپرسی‌‌لقی‌‌پارتی‌‌له‌خانه‌قین:‌كورد‌نه‌رمیی‌‌ده‌نوێنێتهێزه‌كانی‌‌شیعه‌‌ده‌یانه‌وێت‌ده‌ستبگرن‌به‌سه‌ر‌جه‌له‌وال‌و‌سه‌عدیه‌دا

ئیبراهیم‌جه‌عفه‌ری‌‌وه‌زیری‌‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌عێراق:چاره‌سه‌ری‌‌كێشه‌كانی‌‌نێوان‌هه‌رێمی‌‌كوردستان‌و‌به‌غدا‌له‌ئه‌وله‌ویه‌تی‌‌كاره‌كانی‌‌كابینه‌ی‌‌نوێیه‌

ئه‌وه‌ی‌‌رویدا‌رابردو‌بو‌ئێستا‌ئێمه‌‌له‌كابینه‌یه‌كی‌‌

نوێداین‌كه‌‌پێش‌راگه‌یاندنی‌‌كابینه‌كه‌‌

قسه‌‌له‌باره‌ی‌‌چاره‌سه‌ری‌‌گرفته‌كانی‌‌نێوان‌به‌غداو‌

هه‌رێم‌كراوه‌

ئێران‌پاسدارو‌چه‌ك‌و‌تۆپی‌‌155 ملیمیشیان‌هێنا

جه‌له‌والرێكه‌وتێكی‌‌مێژویی‌جه‌له‌وال‌و‌ده‌وروبه‌ری‌،‌یه‌كێكه‌‌

له‌و‌ناوچانه‌ی‌‌كه‌‌به‌پێی‌‌ئاماژه‌ی‌‌میدیا‌جیهانیه‌كان‌جێی‌‌جموجۆڵ‌‌و‌چاالكیی‌‌سوپای‌‌پاسدارانی‌‌ئێرانه‌،‌

ئه‌و‌شارۆچكه‌یه‌ی‌‌كه‌‌‌1400ساڵ‌‌له‌مه‌وبه‌ر،‌سوپای‌‌ئێران‌له‌شه‌ڕێكدا‌روبه‌ڕوی‌‌له‌شكری‌‌عه‌ره‌به‌كان‌بۆوه‌و‌تێیدا‌شكا.‌ئێستا‌له‌هه‌مان‌خاڵ‌‌و‌شوێندا،‌سوپای‌‌ئێران‌دژ‌به‌چه‌كدارانی‌‌

له‌شكرێك‌به‌شداریی‌‌شه‌ڕ‌ده‌كات‌كه‌‌خۆیان‌به‌میراتگری‌‌

راسته‌قینه‌ی‌‌ده‌وڵه‌تی‌‌سه‌ره‌تای‌‌ئیسالم‌ده‌زانن.

مه‌ال‌به‌ختیار:ئه‌مه‌ریكا‌له‌ئاسمان‌و‌ئێرانیش‌له‌زه‌ویدا‌رۆژنـــامـــه‌ی‌‌لــــۆفیگـــارۆی‌‌

فه‌ره‌نسی‌،‌سه‌ره‌تای‌‌ئه‌م‌هه‌فته‌یه‌‌ڕاپۆرتێكی‌‌سه‌باره‌ت‌به‌ڕۆڵی‌‌كارای‌‌ئێران‌له‌شه‌ڕ‌و‌

زۆرانبازییه‌كانی‌‌جه‌له‌والو‌ئامرلی‌‌باڵوكرده‌وه‌،‌مه‌ال‌به‌ختیار‌وه‌ك‌فه‌رمانده‌یه‌كی‌‌سه‌ربازیی‌‌ئه‌و‌به‌ره‌یه‌‌به‌په‌یامنێره‌كه‌ی‌‌

لۆفیگارۆی‌‌راگه‌یاندوه‌‌كه‌‌"له‌هێرشی‌‌ئاسمانیدا‌رۆڵی‌‌ئه‌مه‌ریكا‌زۆر‌گرنگه‌،‌به‌اڵم‌

له‌هێرشی‌‌زه‌مینییدا‌ئێران‌رۆڵێكی‌‌پڕ‌بایه‌خی‌‌له‌ئه‌ستۆگرتوه‌".

ئیبراهیم‌جه‌عفه‌ری‌‌

هەنوکە(446( سێشه ممه 42014/9/23

كـۆبانی، شه نگالێکی دیکه .. كوردستان گۆڕه پانی ملمالنێی نێوده وڵه تی ئا: محه مه د ره ئوف

ئه و جه نگه كاولكار و ماڵوێرانیه ی به رۆكی واڵتانی ناوچه كه ی گرتوه ، دواجار هه موی

رژایه ماڵی كوردانه وه ، هه مو الیه ك شه ڕه كه یان گواسته وه خاكی كوردستان،

ئه مرۆ كوردستان شانۆی به رپاكردنی گه وره ترین شه ڕی سه ر گۆی زه وییه ، سه ركردایه تی سیاسی كورد ده چێته شه ڕێكه وه كه هه مو واڵتانی ناوچه كه

خۆیانی لێ به دور ده گرن.

له ئێستادا كورد بیه وێ و نه یه وێ له به رده م شه ڕێكی چاره نوسسازدایه ، دوێنێ شه نگال بوه قوربانیی و ئه مرۆش ش���ه ڕه كه به هه مان فۆرم���ی ش���ه نگاله وه گواس���تراوه ته وه بۆ كۆبان���ی، ئه گ���ه ر رێ���ی پێنه گیرێ���ت زۆر له شه نگال قوربانیی زیاتری لێده كه وێته وه .

ك���������ۆبانی له چه ند رۆژی رابردودا چه كدارانی داعش هێرش���ێكی چڕوپڕیان كرده سه ر كانتۆنی كۆبانی و به هه زاران كه س ئاواره و ده ربه ده ر بون و رویانكرده سنوره كانی توركیا، به پێی راپۆرتی روانگه ی سوری بۆ مافه كانی مرۆڤ، داع���ش 60 گوندی ده وروب���ه ری كۆبانییان

له رۆژئاوای كوردستان كۆنترۆڵكردوه .له هێرش���ی رۆژ چ���وار دوای دوێن���ێ ، داع���ش ب���ۆ س���ه ر كۆبان���ی و ئاواره بونی هاواڵتیانی، به وته ی فوئاد ئۆكتای سه رۆكی به ڕێوه به رایه تی فریاكه وتنی توركیا، ژماره ی ئه و كه سانه ی كه له ترسی هێرشی داعش بۆ سه ر ش���اری كۆبانی ئاواره ی توركیا بون،

100 هه زار كه سی تێپه ڕاند.له ب���ه ر ئه وه ی كۆبان���ی ده كه وێته نێوان كانتۆن���ی جزی���ره له رۆژه���ه اڵت و عه فرین له رۆژئاوای���ه وه و له ئێستاش���دا چوارده وری هاواڵتیانی گی���راوه ، داعش به هێزه كان���ی ئه و ناوچانه ته نها س���نوریان توركیایه بۆیه

به ناچاریی رویانكردۆته ئه و واڵته .

بۆچی ك��������ۆبانی؟پرس���یاره بنه ڕه تیه ك���ه ئه وه یه بۆچی كۆبان���ی كراوه ت���ه ئامانجی داع���ش؟ ئایا ئه یانه وێت له م رێگه یه وه ئه جێنداو ستراتیژی خۆی���ان جێبه جێ بكه ن یاخ���ود ده یانه وێ بڵێن س���ه ره ڕای هێرش���ه كانی ئه مه ریكاش ئێم���ه هه ین؟ یاخ���ود له به رامبه ر هێرش���ه ئاس���مانیه كانی ئه مه ریكا له خاكی باشوری كوردس���تان په الماره كانیان گواستۆته وه بۆ

رۆژئاوای كوردستان؟ كانتۆنی كۆبانی كه ده كه وێته س���نوری نێوان سوریاو توركیا شوێنێكی ستراتیژیی گرنگه بۆ توركیاو ب���ۆ كوردانی رۆئاواو بۆ داعش���یش، به وه ی ش���وێنێكی ستراتیژیی گرنگ���ی هه یه كه ده كه وێت���ه نێوه ندی ئه و س���ێ كانتۆنه ی پارتی یه كێتی دیموكراتی PYD له رۆژئاوای كوردس���تان رایگه یاندوه ، له دوری���ی 200 كیلۆمه تر له رۆژئاوای كۆبانی كانتۆن���ی عه فرینه و له رۆژهه اڵتیش كانتۆنی جزیره هه یه ، له نێوان ئه و س���ێ كانتۆنه ش چه ن���د ناوچه یه كی عه ره بنش���ین هه ن كه له ده ستی داعشدان، ئه گه ر كۆبانی بكه وێته ده س���تی داعش، كانتۆنه كان���ی دیكه الواز ده بن، به مه ش ده س���ه اڵتی داعش به هێزترو

به رفراوانتر ده بێت.

هاوكات گوندی س���وروچ-ی سه ر به ریحا له باكوری كوردس���تان ده كه وێته به رامبه ری كۆبان���ی، له نێوان ئ���ه و دو نش���ینگه یه دا خاڵ���ی س���نوریی هه ی���ه ، ئه گ���ه ر داعش ده س���ت به س���ه ر كۆبانی بگرێت، خاڵێكی دیكه ی س���نوری نێ���وان س���وریاو توركیا ده كه وێته ده ستی. ئێس���تا خاڵی سنوریی گرێ س���پی- كانی غ���ه زاالن، گرگه مێش - جه رابل���وس، كلی���س كۆبان���ی و- ئه ل رای ده كه وێته كۆبانی داعش���دان، له ده س���تی سه ر سنوری توركیاو به گرتنی ئه و كانتۆنه له الیه ن داعشه وه توركیا سنورێكی فراوانی له گ���ه ڵ داع���ش ده بێت و س���نوری له گه ڵ ده توانێت به ئاسانی كه مده بێته وه و په یه ده

ئه جێندای خۆی جێبه جێ بكات.ئه جێندا سیاس���یه كانی داعش هه رچیه ك بن، كۆبانی ش���وێنێكی س���تراتیژیی گرنگه به ته واوی به سه رداگرتنی، به ده ست به وه ی س���نوری نێ���وان داعش و توركی���ا فراوانتر ده بێ���ت، چونك���ه به پێی هه ڵوێس���ته كان ئاسوده تره داعش به دراوس���ێیه تی توركیا وه ك له یه په گه ، ئه مه س���ه ره ڕای ئه وه ی كه ده ستگرتن به سه ر كۆبانی ده ستگرتنه به سه ر ده روازه و رێ���ڕه وی ئاویی روباری فورات بۆ داعش ده كاته وه ، ئه مه ش رێگایه كی كراوه و ئ���ازاد بۆ داع���ش ده كات���ه وه ، له الیه ك بۆ هاتوچۆكردن���ی موجاهی���ده بیانیه كان كه له ئه وروپاوه دێنه خاكی س���وریا، له الیه كی دیكه ش بۆ ده ستپێڕاگه یشتن به و هاوكاریه لۆجیستی و مادییانه ی گوایه له ڕێی سنوری توركیاوه ده گه یه نرێنه ده س���تی داعش، كه له وێشه وه داعش ده توانێت چاودێریی وردی هه م���و ئه و هاوكاریه مادیی و لۆجیس���تیانه بكات ك���ه واڵتانی هاوپه یم���ان ده یانه وێت بینێ���رن بۆ ئۆپۆزس���یۆنی س���وریا، ئه مه س���ه ره ڕای ده وڵه مه ندی���ی خاك���ی كۆبانی كه س���ه رچاوه یه كی دارایی باش ده بێت بۆ

داعش.

كانتۆنی ك����������ۆبانی كۆبانی س���ه ر به پارێزگای حه له به و 150 كیلۆمه تر له س���ه نته ری پارێزگاكه وه دوره و 30 كیلۆمه ت���ر ده كه وێته رۆژهه اڵتی روباری فوراته وه ، روب���ه ری جوگرافی نزیكه ی )3( ه���ه زار كم2 یه ، له ) 384 گوند (و چه ندین ناحیه پێكهاتوه و ژماره ی دانیشتوانی زیاتر له )320 هه زار( كه س���ه ، له دوای راپه ڕین و ژماره یه كی ،2011 به ه���اری روداوه كان���ی زۆری دانیش���توانی حه له ب و شام و حومس كۆچیانكردوه بۆ كۆبانی و زیاتر له ملیۆنێك كه س���ی له خۆگرتوه ، زۆرب���ه ی هاواڵتیانی سه رقاڵی كشتوكاڵن به تایبه ت )گه نم و جۆو

لۆكه (. به هۆی بارودۆخی ئه م سااڵنه ی دواییه وه ، كورد له سوریا توانی دۆخه كه به قازانجی خۆی بقۆزێت���ه وه و ناوچه كانی خۆی جیاكرده وه و س���ه رقاڵی خۆرێكخس���تن بو، ئه نجومه نی یاس���ادانانی خۆبه ڕێوه ب���ه ری دیموكرات���ی رۆژئاوای كوردس���تان له كۆبونه وه ی رۆژانی (6و 2014/1/7( سێ كانتۆنی له رۆژئاوای كوردس���تان پێكهێنا، ئه وانی���ش )جزیره ،

عه فرین و كۆبانی( بون. ل���ه دوای پێكهێنان���ی كانتۆن���ی جزیره 2014/1/27 له رۆژی ،2014/1/21 له رۆژی یاس���ادانانی ئه نجومه ن���ی له كۆبون���ه وه ی به رێوه به رایه ت���ی خۆبه ڕێوه ب���ه ری كانتۆنی

كۆبانی، به ڕێوه به رایه ت���ی كانتۆنی كۆبانی س���ه رۆكی له كۆبونه وه ك���ه دا راگه یه ن���را، كانتۆن���ی كۆبان���ی و دو جێگ���رو 22 وه زیر سوێندی یاساییان خوارد، ئه نوه ر موسلیم، س���ه رۆكی ئه نجومه نی به ڕێوه به ری كانتۆنی كۆبانی )سه رۆك وه زیر(و هه ریه ك له خالید بركل محه مه دو بێریڤان حه سه ن، به جێگرانی سه رۆك وه زیر دیاریكران. كانتۆنی كۆبانی ده كه وێته باكوری رۆژئاوی شاری حه له ب و له ته ل ئه بیه زه وه تا نزیكی جه رابلوس سه رو

شاری حه له ب له سنوری توركیا.

رۆژئاوای كوردستان كوردس���تان له رۆژئ���اوای ك���ورد گه لی وه ك پارچه كان���ی دیكه ، له رێككه وتننامه ی )س���ایكس بیكۆ( له س���اڵی 1916دا خرایه سه ر سوریاو چوه ژێر ئینتیدابی فه ره نساوه و له په یمانی س���یڤه ری ساڵی 1920دا بڕگه ی 62 له خاڵه كان���ی )27، 11، 32(دا ب���اس له ناوی كوردس���تانی رۆژائاوا كراوه ، به اڵم له تش���رینی دوه می س���اڵی 1920 فه ره نسا دابه ش���كردنی س���وریای بۆ چوار ده وڵه ت و هه رێم راگه یان���د، كه بریتیبون له )حه له ب( له باكورو )دیمه ش���ق( له باش���ورو چیاكانی )عه له وی���ه كان(و )دروز(، له س���اڵی 1925 فه ره نسا هه ردو ده وڵه تی )دیمه شق و حه له ب(ی له ژێر سیاس���ه تی ئینتیدابی خۆیدا كرده یه ك ده وڵه ت و به ناوی س���وریا هێشتیه وه ، ه���اوكات ناوچ���ه كوردیه كان���ی )جزیره ی بۆتان، نس���ێبین، ئۆرف���ه ، كلس، عه نتاب، مه رعه ش(ی خسته سه ر ده وڵه تی توركیا، كه ده بوای���ه ئه م ناوچان���ه له چوارچێوه ی

رۆژائاوای كوردستاندا بمانایه . گه لی كورد له س���ه ره تای شه س���ته كانی له مافی بێبه ش���كران رابردوه وه س���ه ده ی خۆی���ان و ته نانه ت مافی ره گه زنامه ش���یان

نه ب���و، له كاتێك���دا روبه ری واڵتی س���وریا (183 هه زارو 180( كیلۆمه تر چوارگۆشه یه ، له و به ش���ه پێوانه ییه ی خاكی سوریا زیاتر له )17 هه زار( كیلۆمه تر چوارگۆشه ی خاكی كوردس���تانی كوردی س���وریایه كه ده كاته نزیك���ه ی )10%(ی خاكی س���وریا، ژماره ی دانیشتوانی سوریا له س���اڵی 2013دا )22 ملی���ۆن و 457 ه���ه زارو 336( كه س بوه و له و رێژه یه ك���ورد نزیكه ی )2 ملیۆن و 500 هه زار( كه س ده بێت، به رێژه ی زیاتر )%1(

ی سوریا. چه ندی���ن 2103/11/12 له ب���ه رواری الیه ن���ی سیاس���ی له رۆژئاوای كوردس���تان خۆرئ���اوای كاتی���ی خۆبه رێوه به رێت���ی كوردس���تانیان راگه یان���د، ب���ۆ س���ه رۆك و وه زاره ت���ه كان مۆدێل���ی به ڕێوه به ری س���ێ كه سیی په س���ه ندكرا، )ئه كره م حه سۆ( بۆ س���ه رۆكی كانتۆنی جزی���ره هه ڵبژێرراو بۆ هه ردو جێگره كه ش���ی )ئه لزابیت گه ورێی ( له نه ته وه ی س���ریانی و )حس���ێن ئه عزه می ( ده ستنیش���انكران. ع���ه ره ب له نه ت���ه وه ی كانتۆنی جزیره له س���ێ هه رێمی )جزیره و كۆبان���ی و عه فری���ن( پێكدێ���ت و خاوه ن���ی خاكێكی ده وڵه مه نده به س���امانی سروشتی ك���ه یه ده گ���ی نه وتی ئه و ناوچه ی���ه نزیكه ده توانرێت كه رك���وك، نه وتی له یه ده گ���ی س���ااڵنه )9 ملی���ار دۆالر( داهاتی هه بێت و ناوچه یه ك���ی كش���توكاڵیی گرنگه و نزیكه ی له 60%ی دانه وێڵه ی س���وریا ل���ه و ناوچه یه به رهه مدێت، كه داهاتی س���ااڵنه ی 3 ملیار

دۆالره .وه ك پێش���تر ئام���اژه ی پێ���درا، رۆژی كانتۆنی جزیره به ڕێوه ب���ه ری 2014/1/21كانتۆن���ه ئ���ه م پێكهێنان���ی راگه یه ن���را، به یه كه می���ن كابین���ه ی حكومه تی كوردیی كوردس���تان، رۆژئاوای له مێژوی داده نرێت

بوه دوه مین پارچه ی رزگاركراوی كوردستان له كۆی چوار پارچه ی كوردستان.

هه رێم���ی كانتۆنی جزی���ره )له پارێزگای حه س���ه كه ( ده كه وێته باك���وری رۆژهه اڵتی سوریاو هاوس���نوره له گه ڵ عێراق و توركیا، چڕترین ناوچه ی كورده له روی دانیشتوان و

روبه ره وه .به ڕێوه به رایه ت���ی 2014/1/27 رۆژی كانتۆن���ی كۆبانی راگه یه نرا ك���ه پێكهاتوه له ش���ه ش پارت و رێكخس���تنی سیاس���ی و ژماره یه كی زۆر له كه س���ایه تی س���ه ربه خۆ، كانتۆن���ی عه فرینی���ش ك���ه ناوچه یه ك���ی ش���اخاویه و ده كه وێت���ه باك���وری رۆژئاوای حه له ب���ه وه له س���نوری توركی���ا. له رۆژی ئه نجومه ن���ی له كۆبون���ه وه ی 2014/1/29یاس���ادانانی خۆبه رێوه ب���ه ری دیموكرات���ی ئیبراهیم له هێڤ���ی هه ری���ه ك راگه یه ن���را. مس���ته فا، به س���ه رۆك وه زیرو ره مزی شێخ موس و عه بدولحه مید مس���ته فا، به جێگرانی

سه رۆك وه زیر دیاریكران.

نه خشه ی سیاسی هێزه كان كوردستان رۆژائاوای سیاسیه كانی هێزه به س���ه ر سێ الیه نی سه ره كی و چه ند پارت و الیه نێكی بچوكدا دابه ش���بون و هه ریه كه یان ئینتیمایان بۆ هێ���زو الیه نێكی دیكه هه یه به اڵم به ه���ۆی هه یمه نه ی پارت���ی یه كێتی دیموكراتی )په یه ده ( به سه ر ته واوی بواره سیاسی و ئابوری و س���ه ربازیه كانی دیكه وه هێزه كان���ی دیكه ب���ه رده وام ره خنه یان له و

خۆبه رێوه به رییه گرتوه .هێزه كانی رۆژئاوای كوردستان دابه شبون

به سه ر چه ند الیه نێكدا:یه ك���ه م: ئه نجومه ن���ی سیاس���ی كوردی له سوریا كه له 8 پارتی كوردیی پێكهاتوه و هاوپه یمانێتیه ك���ه 2009 له س���اڵی ك���ه

پێكهاتوه و بریتین له م هێزانه :پارت���ی دیموكرات���ی كوردیی له س���وریا )ئه لپارتی( باڵی عه بدولحه كیم به شار، نزیك

له پارتی دیموكراتی كوردستانی عێراق.له س���وریا كوردی���ی چه پ���ی پارت���ی له ساڵی موس���ا محه مه د به س���ه رۆكایه تی

1965 دامه زراوه . له س���وریا كوردی���ی یه كێت���ی پارت���ی

به سه رۆكایه تی ئیسماعیل حه می. له س���وریا ك���ورد ئازادی���ی پارت���ی

به سه رۆكایه تی خه یره دین موراد. پارت���ی دیموكراتی كوردی س���وریا باڵی

نه سره دین ئیبراهیم. حزب���ی دیموكرات���ی ك���وردی س���وریی

به سه رۆكایه تی جه مال شێخ باقی. ك���وردی س���وریا دیموكرات���ی حزب���ی

به سه رۆكایه تی عه زیز داو. حزب���ی نیش���تیمانی دیموكراتی كوردیی

له سوریا به سه رۆكایه تی تاهیر سه فوك. دوه م: حزبه كانی ئه نجومه نی گش���تی بۆ هاوپه یمانێتی دیموكراتی كوردیی له سوریا: حزبی یه كێتی دیموكراتی كوردیی له سوریا

به سه رۆكایه تی محێدین شێخ ئالی. حزب���ی دیموكرات���ی پێش���كه وتنخوازی كوردی سوریا به سه رۆكایه تی عه بدولحه مید

ده روێش.س���ێیه م: هێزه كان���ی ده ره وه ی ئه و دو

به ره یه :پارتی یه كێتی دیموكراتی به سه رۆكایه تی س���اڵح موس���لیم نزیك له پارتی كرێكارانی

كوردستان. ره وتی سه ربه خۆی كوردیی له سوریا:

له گه ڵ ژماره یه ك له هێزو الیه نی دیكه كه به شێكیان له دوای سه رهه ڵدانه كانی شۆڕشی سوریا له 2011 دژی ده سه اڵتی به شار ئه سه د

دروست بون و چاالكیی خۆیان ده كه ن.

ئا: ئاوێنه

ئارێز عه بدواڵ ئه ندامی ئه نجومه نی نوێنه رانی عێراق له م گفتوگۆیه ی

ئاوێنه دا ده لێت "پارتی ده بێت له بیری نه چێت پۆستی سه رۆك كۆمار له بری

سه رۆكی هه رێمه".

ئاوێنه : ماوه یه كه له ئه كاوه نت و په یجی تایبه تی خۆت له سه ر تۆڕی كۆمه اڵیه تی فه یسبوك و سایت و باڵوكراوه كاندا وتار و نوسین به ناوی تۆوه باڵوده كرێته وه كه الیه نگری باڵێكی ن���او یه كێتی له دژی باڵێكی ت���ر ده كه یت، ئای���ا ئه مانه ی

باڵوده كرێنه وه بۆچونی تۆن؟ئارێ���ز عه ب���دواڵ: نه خێ���ر به هی���چ ش���ێوه یه ك، ئه گه ر له شتێكدا جیاوازیم له گه ڵ هه ڤاڵێك هه بێت له ناو یه كێتیدا، له ده یان شتی تر له گه ڵی یه كده گرمه وه ، ئ���ه وه ی لێ���ره و له وێ ب���اس ده كرێت دورن له ڕاس���تی ، من له گه ڵ ده س���ته و ده سته گه رییدا نه بوم، له گه ڵ یه كڕیزیی یه كێتیدام، هه مو ئه و وتار و ش���تانه ی له زمانی بۆچون���ه م ئه م به پێچه وانه ی منه وه باڵوكراونه ته وه هیچی هی من نین، ئه و په یج و ئه كاونتانه ش���ی كراونه ته وه به ن���اوی منه وه ، هی م���ن نین و دورن له ڕاستییه وه ، ئه و جۆره كارانه ش كاری موخابه راتیی و دور له ڕه وش���تبه رزیین،

واته ئ���ه وه ی كه ئه كاون���ت و په یجێك شتی كه س���ێكه وه و به ناوی ده كاته وه

نه شیاو باڵوده كاته وه .ئاوێنه : س���ه باره ت به عێراق، ئه وه ی دیار بایه خێكی ئه مه ریكا به دیده كرێت رازیكردنی���ان ده دات، به س���وننه كان و به دابه ش���كردنی بایه خپێدان���ه ئ���ه م وه زاره ته كان���ه وه دیاربو، ئایا ئه مه ریكا په راوێزبخ���ات ك���ورد ده یه وێ���ت

له به رژه وه ندیی سوننه ؟ئارێ���ز عه بدواڵ: بێگوم���ان ئه مه ریكا ده یه وێت كێشه ی سوننه كان چاره سه ر بكات، به اڵم له س���ه ر حسابی كورد نا، ئه مه ریكا پشتیوانیی كوردیشی كردوه ، ئه مه ریكا پێیواییه به بێ چاره سه ركردنی كێشه ی سوننه و شیعه كێشه كانی عێراق چاره سه ر ناكرێن، تاقمه تیرۆریسته كان گه ش���ه ده كه ن، به تایبه ت���ی كه وه ك بینیم���ان ناوچ���ه س���وننیه كان بونه مۆڵگ���ه ی تیرۆریس���تانی وه ك داعش، به ش���داربونیانه وه له ڕێگه ی ده یه وێت له ده س���ه اڵت ده رفه تی له ناوبردنی ئه و بڕه خسێت، زیاتر تیرۆریستیانه تاقمه س���وننه پش���تیوانیی به بێ چونك���ه له ناوناچن. له ڕاس���تیدا به هۆی هه ڵه ی ك���ورده وه خۆم���ان پێگ���ه ی خۆمان

الوازكرد.ئاوێنه : ده كرێ���ت ئاماژه به و هه اڵنه

بكه یت؟

ئارێ���ز عه بدواڵ: وه ك هاشوهوش���ی ئه وه ی به بێ ده وڵه ت، دروس���تكردنی ئاماده كاریی ت���ه واوی بۆ بكه ین، ئه وه ل���ه زاری گه وره به رپرس���انی كورده وه له ناوه ن���ده نیگه رانی���ی راگه یه ن���راو دروس���تكرد، عێ���راق سیاس���یه كانی هه روه ه���ا ئ���ه وه ی كه كات���ی هاتنی داعش بۆ موس���ڵ هه رێمی كوردستان بێهه ڵوێس���تیی نواند و الیه نه شیعه كان په نجه ی تۆمه تیان بۆ كورد راكێش���ا، هه روه ه���ا له گه ڵ حكومه ت���ی مالیكی قوڵكرده وه و كێش���ه كانمان به ڕۆژ رۆژ كردمانن به كێش���ه ی شه خسی و هه ندێ هه ڕه ش���ه ی بێ بنه م���ا له عێراق كران، هه روه ها ئه و هه ڵه یه ی كه ستراتیجێكی نیش���تمانیمان دانه ڕشت بۆ په یوه ندیی بۆ واڵتان���ی ده رودراوس���ێ ، له گ���ه ڵ نمونه زۆر پش���ت به توركیا ده به سترا، ده ركه وت توركی���ا نه ك هی ئه وه نییه پشتی پێببه ستیت، به ڵكو راسته وخۆو رێكخراوه ئه و پشتیوانیی ناڕاسته وخۆ تیرۆریس���تییه ی كرد كه هه ڕه ش���ه یه بۆ نه ت���ه وه ی ئێمه و گه الن���ی عێراق و نێوده وڵه ت���ی ، هه روه ه���ا ئاسایش���ی ئێ���ران و له گ���ه ڵ په یوه ندییه كانم���ان س���وننییه كان به رچاوڕونییه ك���ی پێوه دی���ار نه بو، به ش���ێوه یه ك سیاس���ه ت له كوردس���تان ده كرا ئه وه نده ی مۆركی حزبی���ی و تاكه كه س���یی پێ���وه دیاربو

ئه وه ن���ده كارك���ردن نه ب���و له س���ه ر ستراتیجی نیشتمانی .

ئاوێن���ه : ئای���ا ئه مان���ه ی ك���ه تۆ ئاماژه تپێكردن به ڵگ���ه نین بۆ ئه وه ی پارت���ی و یه كێت���ی ده رب���اره ی زۆرێك

له مه سه له كان ناكۆكن؟ئارێز عه بدواڵ: ئێمه تا ئێستا له سه ر نه ته وه ییه كان نیش���تمانی و مه س���ه له هاوهه ڵوێس���تین، به اڵم جیاوازیی بیر و بۆچونمان هه یه ، به تایبه تی كه داعش موسڵی گرت، ئێمه پێمانوابو ده بێت دژی داعش ش���ه ڕ بكه ین و نه شمانشارده وه ، ئێمه پشتبه س���تن به توركی���ا به هه ڵه ده زانی���ن، ئێم���ه په یوه ندییه كانم���ان له گ���ه ڵ الیه نه كانی عێ���راق تێكنه داو هه وڵماندا كێش���ه و گرفته كان له جیاتی هه ڕه ش���ه ، به گفتوگۆ چاره سه ربكه ین. یاخود ب���ۆ نمونه كه س���وپای عێراق شكا له موس���ڵ زۆر ئیفتیزازی سوپای عێراق كرا، س���وكایه تیه كی گه وره یان پێك���رد، الیه نه عه ره بی���ه كان ئه وه یان له به رچ���اوه ، كه دواتر له ش���ه نگال تا زوممار پاشه كش���ه به هێزی پێشمه رگه كرا، ئێ ئه وان ده ڵێن گاڵته تان به ئێمه ك���رد، ئه ی كوا ئێوه ؟ شكس���تی ئێمه له ش���ه نگال كاریگه ری���ی زۆری ك���رده س���ه ر په یوه ندیه كان���ی هه رێم و به غدا و هه رێمی حكومه تی له هه یبه ت���ی ئه وه

كه مكرده وه .

هه م���و به رپرس���یاریه تی ئاوێن���ه : ئه مانه ی كه تۆ باس���تكردن ده كه وێته

ئه ستۆی كێ ؟به رپرس���یارێتی عه ب���دواڵ: ئارێ���ز یه كه می ئه مه ده كه وێته ئه س���تۆی ئه و ده سه اڵتدارانه ی كه سیاسه تی ئه مڕۆی هه رێمی كوردستان به ڕێوه ده به ن و بڕیار چاره نوسسازه كان مه س���ه له له س���ه ر

ده ده ن.ئاوێنه : كه عه بادی هاته س���لێمانی ،

په یامێكی سیاسی پێبو؟ئارێز عه بدواڵ: هاتنی بۆ الی جه نابی مام ج���ه الل بو، ب���ۆ گفتوگۆكردنیش بو، ئێمه نایشارینه وه له ماوه ی رابردو عێراق الیه نه كانی له گه ڵ په یوه ندیمان به تایبه تی مالیكی و ئێس���تاش عه بادی

تێكنه داوه و هه ر باش و به رده وام بوه .ئاوێن���ه : وه ك ده وترێ���ت ته نها دو وه زاره ت له به غدا ده درێت به كورد، ئایا

وایه ؟ئارێ���ز عه بدواڵ: چ���اوه ڕوان ده كرێت

وه زاره تێكی تریش بدرێت به كورد.ئاوێنه : پارتی ده ڵێت به پێی خاڵه كان به رناكه وێت، وه زاره ت���ی یه كێتی بێت

ئێوه ده ڵێن چی ؟ئارێز عه بدواڵ: پارتی ده بێت له بیری نه چێت پۆس���تی سه رۆك كۆمار له بری س���ه رۆكی هه رێمه ، ئێمه مافی خۆمانه

وه زاره ت وه ربگرین.

ئارێز عه بدواڵ: هاشوهوشی دروستكردنی ده وڵه ت پێگه ی كوردی له به غدا الوازكرد

به پێی هه ڵوێسته كان توركیا به دراوسێیه تی داعش ئاسوده تره وه ك له یه په گه ، ئه مه سه ره ڕای ئه وه ی كه ده ستگرتن به سه ر كۆبانی ده ستگرتنه به سه ر ده روازه و رێڕه وی ئاویی روباری فورات

شكستی ئێمه له شه نگال كاریگه ریی

زۆری كرده سه ر په یوه ندیه كانی هه رێم و به غدا و

ئه وه له هه یبه تی حكومه تی هه رێمی

كه مكرده وه

5(446( سێشه ممه 2014/9/23کوردستانی

له‌شه‌نگاله‌وه‌‌بۆ‌كوبانی‌توركیا ده یه وێت به داعش ئیراده ی كورد تێكبشكێنێت

‌49بارمته‌ی‌‌تورك‌ئازادكران‌توركیا چ باجێكی داوه به داعش؟

ئا: ئاوێنه

به رپرسێكی PYD ئاماژه به وه ده كات كه ئاماده ن بۆ ئه وه ی رۆڵێكی

بنه ڕه تیی له جه نگی دژ به داعشدا ببینن، ئه و ده ڵێت "داعش به هاوكاریی

توركیا ده یه وێت، كوبانی بكاته شه نگالی دوه م و ئیراده ی كوردی

پێبشكێنێت".

ته نها رێگه مان به رگریكردنه به رپرس���ی حه س���ۆ غه ری���ب له هه رێم���ی PYD په یوه ندییه كان���ی كوردس���تان، س���ه باره ت به بارودۆخی كوبانی به ئاوێنه ی راگه یاند كه ره وشی كوبانی له وپ���ه ڕی دژواریدایه و هه نوكه ده قه ومێ ، تێ���دا گه وره ی ش���ه ڕێكی هه رچه ن���ده خه ڵكی له ت���او تۆپبارانی داعش ئه و ده ڤه ره به جێده هێڵن، به اڵم گه ریالكان���ی YPG و HPG له وپ���ه ڕی به رگریك���ردن، ب���ۆ ئاماده باش���یدان ئ���ه و وت���ی "به رگریك���ردن له كوبانی به رخودانێكی مێژوییه ، بانگه وازی هه مو كورد ده كه ین كه رێگه نه ده ن كوبانی ببێته شه نگالێكی دیكه و برینێكی دیكه

بكرێته جه سته ی كورد".رێگه یه كم���ان "ته نه���ا وتیش���ی به رگریكردنه ، ئه وی���ش له به رده مدایه ئه گ���ه ر كه س���ێك ده یه وێ���ت كارێك ب���ۆ كوبان���ی ئه نجامب���دات، ئێس���تا كاتیه تی كوبانی ش���ه ڕی یه كالكه ره وه به خۆی���ه وه ده بینێ���ت و ده بێت كورد له وپه ڕی ئاماده باشیدا بێت بۆ ئه وه ی

نه كه وێت".دو مانگ له مه وب���ه ر، چه كداره كانی دا و په الم���اری ش���ه نگالیان داع���ش كوش���تاری س���ه ربڕین و س���ه ره ڕای خه ڵكه كه ی ، ژن و منداڵه كانیان رفاندن، له وه ی نیگه رانن رۆژئ���اوا كورده كانی كه هه م���ان س���یناریۆ دوباره بێته وه ، به رگری���ی سه رس���ه ختانه كوبان���ی ده كات و چه كداران���ی داع���ش به هه مو ده ستگرتن له هه وڵی توانایانه وه هێزو شارۆچكه یه كی كه كوبانیدان، به سه ر كوردنشینی كوردستانی رۆژئاوای سه ر

سنوری "توركیایه ".حه سۆ وتی "هه زاران چه ته ی داعش به چه ك���ی ق���ورس و تان���ك و رۆكێت و ب���ه و چه كان���ه ی له موس���ڵ و له رق���ه توركیا له س���وپای یاخود گرتویان���ه ك���ورددا له به رامب���ه ر وه ریانگرت���وه له كوبانی به كاریده هێنن، ئه گه ر كوبانی ده ستی به س���ه ردا بگیرێت بۆ كوردی باكورو باشور و رۆژهه اڵت كاره ساتێكی

مه زنه ".هه ڵوێس���تی واڵتپارێزی���ی گه نجانی باكورو باشورو رۆهه اڵتی كوردستانیشی ب���ه رز نرخاند ك���ه ده یانه وێ���ت بچنه رۆژئاواو به رگریی له كوبانی بكه ن، ئه و وت���ی "كوبانی بۆ كوردو كوردس���تان دڵ و رۆح���ه و دیرۆكه پێویس���ته هه مو كورد ئه و دڵ و رۆح و دیرۆكه بپارێزێت، كوبان���ی هی هه مو كورده و پێویس���ته

ك���ورد نه یه ڵێ���ت بكه وێت���ه ده س���ت ئه و چه تان���ه وه ك���ه ده وڵه تی تورك

پشتیوانییان لێده كات".

سیاسه تی توركیا ترسناكه حه س���ۆ جه غ���ت ل���ه وه ده كات كه ئه وه ده وڵه تی توركه له پش���ت داعش وه س���تاوه بۆ ئه وه ی ل���ه م رێگه یه وه ئیراده ی كورد تێكبش���كێنێت، كه هه ر راپه ڕینی رۆژی هه ڵگیرسانی له یه كه م ده س���تێوه ردانی س���وریاوه ، خه ڵكی له هێ���زی س���ه ربازیی سیاس���ی و له به رژه وه ندیی كردوه و ئۆپۆزیسیۆندا خ���ۆی به كاریهێناون، هه ر له س���وپای ئ���ازاده وه بگره ت���ا ده گات به داعش، ئه و وتی "توركیا هه مو ئاسانكاریه كی بۆ داعش ك���ردوه ، له هه م���و واڵتانی ئه وروپ���او ناوه ڕاس���ت و رۆژهه اڵت���ی له ڕێگه ی ئوس���تورالیاوه ئه مه ری���كاو توركی���اوه هه واداران���ی داعش ده چنه سوریاوه ، له س���ه ر سنوره كانی توركیا برینداره كانیان هه یه ، س���ه ربازگه یان له نه خۆش���خانه كانی توركیا چاره سه ر ده كرێن، چه ك و خ���ۆراك و زه خیره یان ب���ۆ دێ���ت و نه وتی���ش له توركی���اوه به توركیا ده فرۆش���ن و دراوی قورسیان

ده ستده كه وێت".وتیشی "هه مو ئه مانه له سه ر حسابی كورد به ڕێوه ده چن، سیاسه تی توركیا زۆر ترس���ناكه ، ب���ه رده وام كاری ب���ۆ ئه وه ش كردوه كه هێ���زه كوردیه كان

بكات به گژ یه كدا".

هاوكاریی هاوپه یمانیی نێوده وڵه تی ده كه ین

دژ نێوده وڵه ت���ی هاوپه یمانی���ی به داعش كه ئه مه ریكا س���ه رۆكایه تی ده كات، زیات���ر پش���ت به هێرش���ی ئاسمانیی ده به ستێت بۆ الوازكردن و په كخستنی هێزو تواناكانی ده وڵه تی ئیسالمی ناسراو به داعش، له به رئه وه چاویان له س���ه ر ئ���ه و هێزانه یه كه چه كدارانی ش���ه ڕی عه رد له س���ه ر داعش ده كه ن، گه ریالو پێشمه رگه ی له باش���ور و رۆژئ���اوا هێزێكی كورد گرنگ و سه ره كین بۆ ئه نجامدانی ئه م

كاره .به ره دا له پێنج YPG هێزه كان���ی له رۆژئاوای كوردس���تان دژ به داعش له شه ڕدان و له ش���ه ڕه كانی شه نگال و مه خموریش رۆڵێكی كارایان بینیوه ، له وه اڵم���ی ئه و پرس���یاره ی كه ئایا ئێوه ئاماده ن هاوكاریی هاوپه یمانیی نێوده وڵه ت���ی بك���ه ن دژ به داعش؟ به رپرسی په یوه ندییه كانی PYD وتی

"ئاماده ی هه مو هاوكارییه كین".جڤاك���ی "داواكاری���ن وتیش���ی نێوده وڵه تی گوش���ار بخه نه س���ه ر داعش و س���ه ر ده وڵه ت���ی توركیاش پێویس���ته داعش���ن، هاوكاریی كه كۆمه ڵگ���ه ی نێوده وڵه تی هاریكاریی خه ڵكی كوبانی بكات كه له به رامبه ر تیرۆریس���تانی داعش راوه س���تاون و له ب���ری كۆمه ڵگ���ه ی نێوده وڵه ت���ی

ده جه نگن".

باشترین هاوكاریی پێشمه رگه بۆ كوبانی

به هاناوه چونی باس���ی ئێستا قسه و پێش���مه رگه بۆ به رگریكردن له كوبانی به رپرس���ی ب���ه اڵم له ئارادای���ه ، ده نگۆیانه ئه و PYD په یوه ندییه كانی "زه حمه ته وت���ی ئه و ره تده كات���ه وه ، پێشمه رگه له م كاته دا به چه كی خۆیه وه

بچێته كوبانی ".حه س���ۆ به نیگه رانیه وه باس���ی له وه ك���رد ك���ه بۆچی ل���ه م چ���وار رۆژه ی هێرش���ی تون���دی چه كداران���ی داعش بۆ س���ه ر كوبانی به رده وامه و خه ڵكی ئه و ش���اره و گه ری���الكان له ژێر ئاگری داعش���دان، به ره كانی جه نگی هه رێمی كوردس���تان له گ���ه ڵ داع���ش، ه���ه ر له خانه قین و جه له والوه بگره تا ده گات به به عش���یقه و خازرو شه نگال و زوممار ئارام���ن، ئه و وتی "پێش���مه رگه زیاتر له س���ه دان كیلۆمه تر ب���ه ره ی جه نگی هه یه له گه ڵ داعش، ئه گه ر پێشمه رگه ده خوازێت هاریكاری���ی كوبانی بكات، هه ڵوێستێكی كوبانی پش���تگیریی بۆ نه ته وه یی و كوردان���ه بنوێنێت، به ره ی

شه ڕ له گه ڵ داعش ده كاته وه ".وتیش���ی " له هه ر كوێیه ك له سنوری خانه قین و جه له وال و زوممار و موس���ڵ و به عش���یقه و ش���ه نگال به ره یه كی نوێی ش���ه ڕ بكات���ه وه ، هاریكارییه كی هه ره گه وره ده بێت بۆ كوبانی و فشار له سه ر

كوبانی كه م ده بێت".ناوب���راو جه غت���ی له وه ش ك���رده وه

كه پێویس���ته هه مو كورد پشتیوانیی له كوبانی بكه ن، ئه و وتی "پێشمه رگه و كاربه ده ستانی باشور بانگه واز ده كه ین كه به ره ی شه ڕ بكه نه وه ، شه ڕی داعش بكه ن و داع���ش الواز بكه ن، بۆ ئه وه ی گوش���اریان له س���ه ر خه ڵكی كوبانی و

رۆژئاوای كوردستان كه متر بێت".وتیش���ی "كردنه وه ی ب���ه ره ی نوێی جه نگ س���ه د جار باش���تره له ناردنی پێشمه رگه بۆ به رگریكردن له كوبانی ".

ئێرانیش وه ك توركیایه

ئێران رۆڵێكی گرنگ���ی بینی له وه ی به غ���داو هه ولێریش نه كه ونه ده س���ت داعش، كاربه ده ستانی ئێران و عێراقیش كاربه ده س���تانی ره تناكه نه وه و ئ���ه وه هه رێمی كوردس���تانیش چه ند جارێك ئاماژه ی���ان به گرنگی���ی رۆڵ���ی ئێران ك���ردوه له یارمه تیدان���ی كوردس���تاندا ب���ۆ به ره نگاربونه وه ی داع���ش، به اڵم ج���ۆره ه���ه ر PYD به رپرس���ه كه ی هاوكارییه كی ئێ���ران بۆ به هاناوه چونی كوبان���ی به ش���یاو نازانێت، ئ���ه و وتی "ئێمه چاوم���ان له هاوكاریی ده وڵه تانی داگیرك���ه ری كوردس���تان نییه ، هیوای ناخوازین، چونكه چاره سه ری ئه وه ش كێشه كانی ئێمه له سه ر ده ستی ئه وان به دینایه ت، س���اڵه های ساڵه ئیراده ی كوردی���ان الوازك���ردوه و چه پاندویانه ، توركیا و سوریا و عێراق و ئێران هه مویان وه ك یه ك سیاس���ه ت ده ك���ه ن، ئێران هاوكاری���ی رژێمی س���وریایه و توركیا

هاوكاریی ئۆپۆزیسیۆن و داعشه ".به پرس���ی "س���ه باره ت وتیش���ی ك���ورد ئێ���ران و تورك رێ���ك و كۆكن و هه رگیز س���ه ربه خۆیی ئی���راده ی كورد

قبوڵناكه ن".

ئا: ئاوێنه

دوای تێپه ڕینی چه ند رۆژێك به سه ر سه ربڕینی سێ بارمته ی ئه مه ریكی و ئه وروپیدا، 49 بارمته ی تورك كه

له الیه ن داعشه وه له كاتی ده ستگرتن به سه ر موسڵدا گیرابون، ئازادكران.

راب���ردو، ش���ه ممه ی به ره به یان���ی له : ك���ه ت���ورك بارمته گیراوه كان���ی سه ركونسوڵ و 48 دیپلۆمات و پاسه وانی له موس���ڵ توركی���ا كونس���وڵخانه ی ده روازه ی له ڕێگ���ه ی پێكده ه���ات، سنوریی هاوبه شی س���وریا و توركیاوه چونه ئورفه وه ، ئه حم���ه د داود ئۆغلو س���ه رۆك وه زیری توركیا ك���ه له كاتی پایته ختی له باك���ۆی ئازادكردنیان���دا ئازه ربایج���ان ب���و، رایگه یان���د "میتی

توركی ئازادیكردون".

به بێ ئه وه ی ورده كاریی ئازادكردنیان چاودێران���ی زۆرب���ه ی رونبكات���ه وه ، باردۆخی عێراق و سوریا له وه به گومانن كه ئازادكردن���ی ئه و بارمتانه له ڕێگه ی ئه نجامدان���ی ئۆپه راس���یۆنێكی نهێنی ئه نجامدرابێ���ت، میت���ه وه ده زگای ئ���ه و چاودێرانه ئام���اژه به ئه نجامدانی رێككه وتنێكی نهێن���ی له نێوان داعش و ئازادكردنه كه یان كه ده كه ن، توركیادا له به رامب���ه ر هاوكاریی لۆجیس���تیكی و ئاس���انكاریی بوه بۆ چه كدارانی داعش

له شه ڕی كوبانیدا دژ به كورد.ئه م���ه یه كه مجار نییه ك���ه بارمته ی تورك له الیه ن داعشه وه ئازاد ده كرێن، پێش���تریش 28 ش���ۆفێری تورك كه له كاتی ده س���تگرتن به س���ه ر موسڵدا گیراب���ون له الی���ه ن ئه م رێكخ���راوه وه

ئازادكران.زۆرێك له ناوه نده سیاسیه كان ئاماژه

به وه ده كه ن كه توركیا ئاسانكارییه كی گه وره ی بۆ داعش ك���ردوه و له ڕێگه ی ئه م واڵته وه یه ك���ه هه وادارانی داعش ناوه ڕاس���ت و رۆژهه الت���ی له واڵتان���ی ئه وروپاوه به ناوی گه ش���تیاره وه دوای چونی���ان بۆ توركیا ئاودیوی س���نوری ده كه ن په یوه ن���دی ده ب���ن و س���وریا به چه كداره كان���ی ده وڵه تی ئیس���المی

ناسراو به داعشه وه .هاوكات باس له به قاچاغبردنی نه وتی داعش ب���ۆ نێو خاكی توركیا ده كرێت، ك���ه چه كداران���ی ده وڵه تی ئیس���المی ده س���تیان به س���ه ر یانزه كانه نه وتی عێراق و س���وریادا گرتوه و رۆژانه زیاتر له 50 ه���ه زار به رمیل ن���ه وت له ڕێگه ی توركیاوه به نرخی 40 دۆالر ده فرۆشن و ئه مه ش دراوی قورسیان بۆ ده سته به ر

ده كات.بنه ڕه تیی به شێكی له هه مانكاتیشدا،

پێكهات���ه ی داعش ئ���ه و توركانه ن كه له و واڵته وه رویانكردوه ته سوریا و بون به چه كدارانی ده وڵه تی ئیسالمی و میتی توركیش رۆڵێكی گرنگ له ئاراسته كردنی كار و چاالكیه كانی داعش���دا ده بینێت، ئازادكردن���ی ئ���ه م بارمتانه ش له الیه ن داعشه وه دوای 100 رۆژ له دیلكردنیان، كارێك���ی چاوه ڕوانك���راو ب���و، توركیا له سایه ی پاشه كشه ی بیری ناسیۆنالیزم له جیهانی عه ره بی و دابه شبونی واڵتانی به سه ر ناوه ڕاستدا رۆژهه اڵتی عه ره بی "سوننه و ش���یعه "دا، به وته ی "به هلول مه ڕمه ڕه ، زانكۆی مامۆستای ئۆزكان" كه 14 ساڵ له مه وبه ر هه ر له م زانكۆیه دا قوتابی "ئه حمه د داود ئۆغلو" بوه ، له و باوه ڕه دایه كه س���ه رۆك وه زیری نوێی توركیا خوازیاره سنوره كانی رۆژهه اڵت هاوپه یمانیه كی رابه رابه تی بسڕێته وه و

ئیسالمی سوننه بكات.

ئه گه ر پێشمه رگه له سنوری جه له وال و

زوممار و موسڵ و به عشیقه و شه نگال

به ره یه كی نوێی شه ڕ بكاته وه ،

هاریكارییه كی هه ره گه وره ده بێت بۆ

كوبانی و فشار له سه ر كوبانی كه م ده بێت

سه دان ئاواره ی کوبانی له سه ر سنوری باکوری کوردستان، سه ربازی تورک رێگای چونه ناوه وه یان پێنادات

داود ئوغلو له کاتی پێشوازیکردن له بارمته ئازادکراوه کان

تایبه‌ت(446( سێشه ممه 662014/9/23

ویکیلیکس 2007

ئا: هاوكار حسێن

به رپرسانی ئه مه ریكا باس له و زوڵم و زۆره ده كه ن كه له چه ند ساڵی رابردودا

له الیه ن رژێمی سوریاوه ئه نجامدراوه به رامبه ر كوردانی دانیشتوی

ناوچه كانی قامیشلۆ، حه ڵه ب و كوبانێ ، هه روه ها پێیانوایه په یه ده هێزێكی

تونده و ئاماده ی هاوكاریی نیه له گه ڵ پارته كوردیه كانی دیكه دا.

س���ایتی به ڵگه نامه یه ك���ی به پێ���ی ویكیلیكس، كه ئاوێنه ده قه كه ی كردوه باڵیۆزخانه ی به پرس���انی به ك���وردی ، ئه مه ریكا له س���وریا باس له و سیاسه تی سه ركوتكردنه ده كه ن كه له الیه ن رژێمی س���وریاوه به رامبه ر كوردان���ی خۆرئاوا پی���اده ده كرێت و هات���وه ، "حكومه تی له كاردانه وه ی به رده وامده بێت س���وریا نه گونج���او به رامبه ر ه���ه ر جوڵه یه كی ك���ورده كان، ب���ه اڵم كوردانی س���وریا یه كده گرن بۆ وه اڵمدانه وه ی هێرشه كانی

حكومه تی سوریا له سه ریان". سه باره ت به پارتی یه كێتی دیموكرات ناس���راو په ی���ه ده ك���ه وه ك حزبێكی سیاس���یی ك���وردی س���وریاو نزی���ك به رپرسانی وه س���فده كرێت، له په كه كه ئه مه ری���كا هه رچه ن���ده پێیانوای���ه كه خواس���ته "له ده وری خۆرئاوا كوردانی تونده كانی په كه ك���ه كۆنابنه وه "، به اڵم به وه ئام���اژه له وه س���فكردنی په یه ده ده كه ن كه ئه م حزب���ه "زۆر توندترن و خۆی���ان به دورده گ���رن له هاوكاریكردن له گه ڵ پارت���ه كوردییه كان���ی دیكه دا، چونكه وایان ده بینن كه كه متر پابه ندی

سه ربه خۆیی كوردن".ل���ه و به ڵگه نامه یه دا كه مێژوه كه ی بۆ س���اڵی 2007 ده گه ڕێته وه ، باسی ئه و س���ه ركوتكردنه كراوه كه له و س���اڵه دا رویداوه و هاتوه ، "رۆژی 2ی تش���رینی دوه م، پۆلیس���ی س���وریا ته ق���ه ی له 300 ئه ندامی س���ه ر به پارت���ی یه كێتی له قامیش���لۆ كرد )په یه ده ( دیموكرات رێكخس���تبو گردبونه وه یه كی���ان ك���ه به مه به س���تی پش���تیوانیكردن له پارتی هه روه ه���ا كوردس���تان. كرێكاران���ی ده یان س���وریا ئه منیه كانی داموده زگا كه سیان له خۆپیشاندانه كه ی پشتیوانیی په كه كه له س���نوری شارۆچكه ی كوبانێ

ده ستگیركردوه ".له به ڵگه نامه یه كی دیكه ی ویكیلیكسدا 2004 س���اڵی ب���ۆ مێژوه ك���ه ی ك���ه زاری له س���ه ر تێی���دا ده گه ڕێت���ه وه و ئاماژه توركی���ا ب���ااڵی به رپرس���ێكی به كوش���تنی چه ند ئه ندامێكی په كه كه هاتوه ، كوردس���تان و له هه رێمی كراوه "سكرتێری یه كه می وه زاره تی كاروباری دۆگان ج���ه الل توركی���ا، ده ره وه ی پێیوابوه سوریا له پشت كوشتنی چه ند په كه كه و گه لی كۆنگ���ره ی ئه ندامێكی به رپرس���انی پارتی یه كێتی دیموكرات

)په یه ده (وه بون، له رۆژی 29ی تشرینی دوه می 2004 له باكوری عێراق".

ده قی به ڵگه نامه كان:04ANKARA6961 : ئای دی

باب���ه ت: وه زاره ت���ی ده ره وه ی توركیا پێیوایه سوریه كان له پشت تیرۆركردنی ئه ندامانی په كه كه وه ن له باكوری عێراق

س���ه رچاوه : باڵیۆزخان���ه ی ئه مه ری���كا له توركیا

به روار: 15ی كانونی یه كه می 2004پۆلێن: نهێنی

پوخته : له گه ڵ راوێژكاری سیاسیی ئه مه ریكا كاروباری وه زاره تی یه كه می سكرتێری ده ره وه ی توركیا، جه الل دۆگان له رۆژی 10ی كانونی یه كه م���ی 2004، كۆبوه وه به مه به ستی تاووتوكردنی په یوه ندیه كانی نێ���وان توركیا و ئه مه ریكا و مه س���ه له ی به ره نگاربون���ه وه ی تیرۆر. دۆگان وه ك به ڕێوه ب���ه ری توێژین���ه وه و هه واڵگریی وه زاره ت���ی ده ره وه ی توركیا و كاروباری په كه ك���ه دیاریك���راوه . له چوارچێوه ی پرس���یاری دۆگان كۆبونه وه ك���ه دا، له راوێژكاره كه ی ئه مه ریكا كرد سه باره ت به وه ی حكومه تی ئه مه ریكا پێیوایه كێ ئه ندامێكی چه ند كوش���تنی له پش���ت كۆنگره ی گه لی په كه كه و به رپرس���انی پارت���ی یه كێتی دیموك���رات )په یه ده (وه بون، له رۆژی 29ی تشرینی دوه می 2004 له باكوری عێراق. راوێژه كاره كه ی

ئه مه ریكا وه اڵمه كه ی له وه دا كورتكرده وه كه به پێی ئه و چیرۆكانه ی له رۆژنامه كه ی س���ه باره ت خوێندونیه تیه وه توركیاوه به و كوشتاره ، ئاماژه بون بۆ سه رچاوه دۆگان توركی���ا. س���ه ربازییه كانی كه راگه یاند ئه مه ری���كای به راوێژكاری پێیوایه س���وریا له پشت كوشتاره كه وه بوه ، چونكه س���وریا كێش���ه ی هه بوه

له گه ڵ دانیشتوانه كورده كه ی خۆی . چه ن���د هه واڵێك���ی دیكه ه���ه ن كه ئاماژه ن بۆ ئه وه ی توندڕه وه عه ره به كان

ئه و كوشتاره یان ئه نجامدابێت.

07DAMASCUS1094 : ئای دیبابه ت: حكومه تی سوریا گردبونه وه ی پشتیوانانی په كه كه سه ركوت ده كات.

سه رچاوه : باڵیۆزخانه ی ئه مه ریكا له دیمه شق

به روار: 8ی تشرینی دوه می 2007پۆلێن: زۆر نهێنی

پوخته :په كه كه پش���تیوانانی خۆپیشاندانی له ش���اری له الیه ن كوردانی س���وریاوه رۆژهه اڵت���ی باك���وری قامیش���لۆی س���وریا له الیه ن پۆلیس���ه وه روبه روی س���ه ركوتكردنی قورس بون���ه وه . ئه و سه ركوتكردنه بوه هۆی گیانله ده ستدانی النیك���ه م كوردێك و چه ندی���ن بریندار. ده س���تگیركراو چه ندی���ن هه روه ه���ا پش���تیوانیی له گردبونه وه یه كی هه بون ش���ارۆچكه ی له س���نوری په كه ك���ه

كوبانێ و هێزه ئه منیه كان رێگریش���یان الیه نگرانی له خۆپیش���اندانێكی كردوه په كه ك���ه له حه ڵه ب. هه ر له س���ه ره تای روداوه كه وه ، تێكڕای پارته كوردیه كانی س���وریا به یاننامه یه ك���ی هاوبه ش���یان ده رك���رد كه تێیدا س���ه ركۆنه ی هه ردو حكومه ت���ی توركیاو س���وریایان كرد. هه رچه ن���ده ك���وردان له دوای ئ���اژاوه ناوبه ناو گه وره كه ی مارس���ی 2004ه وه گردبونه وه ی���ان ئه نجام���داوه له باكوری هه رگیز ب���ه اڵم س���وریا، رۆژهه اڵت���ی گردبون���ه وه كان نه گه یش���تونه ته ئ���ه م

ئاسته له توندوتیژیی . رۆژی 2ی تش���رینی دوه م، پۆلیسی س���وریا ته قه ی له 300 ئه ندامی س���ه ر به پارتی یه كێت���ی دیموكرات )په یه ده ( كرد له قامیش���لۆ كه گردبونه وه یه كیان پشتیوانیكردن به مه به ستی رێكخستبو كوردس���تان كرێكاران���ی له پارت���ی )په كه كه (. )تێبینی : په یه ده حزبێكی سیاسیی س���ه ر به په كه كه یه له سوریا(. به گوێ���ره ی راپۆرتی میدی���ا ناوخۆیی و ئه و كرده وه یه ی پاڵنه ری ناوچه یه كان، پۆلیس دوای ئ���ه وه هاتوه كه هه ندێك دروشمێكیان چه ند له خۆپیش���انده ران به رزكردوه ت���ه وه و ره خنه یان له به ش���ار ئه س���ه د گرتوه له به رامبه ر لێدوانه كانی له هه نگاوه كانی پش���تیوانیكردوه ك���ه ئه نكه ره له دژی ناوچه ی خۆبه ڕێوه به ریی كورد له عێراق. به پێی وته كانی هێرڤین ئۆس���ی ، نوێنه ری بزوتنه وه ی ئاینده ی

ك���ورد له دیمه ش���ق، زیات���ر له ه���ه زار دانیشتوی كوردی قامیشلۆ به شدارییان كردوه په یه ده دا له خۆپیش���اندانه كه ی وه ك وه اڵمدانه وه یه ك بۆ ته قه كردنه كه ی 30 نزیك���ه ی س���ه ره نجام، پۆلی���س. خول���ه ك دواتر، پۆلیس ده س���تیكردوه س���ه رچاوه به پێ���ی به ته قه ك���ردن. ناوخۆییه كان، عیسا خالید حسێن، 25 ساڵ، یه كێك له دانیشتوانی قامیشلۆ كه له ناو خۆپیشاندانه كه ی په یه ده دا نه بو، به اڵم له الیه ن پۆلیس���ه وه پێكراو گیانی له ده س���تدا. هه روه ه���ا النیكه م 3 بۆ 5

خۆپیشانده ری دیكه برینداربون.

رۆژی دوات���ر، س���ه رچاوه ناوخۆیی و هه رێمه یی���ه كان ئاماژه یان به وه كرد كه زیات���ر له 5 هه زار ك���ه س په یوه ندییان كردوه به رێوڕه س���می به خاكس���پاردنی عیس���ا خالی���د حس���ێن. ئ���ه م گیانی هاوكاریی���ه ی كوردان ب���ه و ژماره زۆره له الی���ه ن بزوتنه وه ی ئاین���ده ی كوردو ك���ورده وه ئ���ازادی پارتی په ی���ه ده و له گ���ه ڵ په یوه ندییان به و رێكخراب���و. رێوڕه س���مه وه ، ئه م حزبان���ه ، یه كێتی دیموكراتی ب���ه ره ی كورد و دیموكراتی ك���ورد به یاننامه یه كی���ان باڵوك���رده وه توركیای���ان تێی���دا حكومه ت���ی ك���ه ل���ه دژی به وه ی ش���ه ڕ تۆمه تبارك���رد پاساوێك وه ك به كارده هێنێت په كه كه بۆ په الماردانی حوكمی خۆبه ڕێوه به ریی كوردانی عێ���راق. )تێبین���ی : یه كێتی

دیموكراتی ب���ه ره ی كورد و دیموكراتی ك���ورد به ش���ێكن ل���ه و حزبان���ه ی كه دیمه شقیان راگه یاندراوی هاوبه ش���یی ك���ردوه ، ك���ه گروپێك���ه و بنكه ك���ه ی ل���ه ده ره وه ی واڵت���ه و له س���اڵی 2001 دروس���تبو، ئه م گروپه داوای ئازادی و له سوریا(. دیموكراس���ی زۆرتر ده كه ن له به یاننامه كه یاندا هاتبو كه حكومه تی سوریا پێویسته ئه و كه سانه به رپرسیار بكات كه فه رمان���ی ته قه كردنیان دابو 2ی رۆژی خۆپیش���انده رانی به س���ه ر تش���رینی دوه م، هه روه ه���ا پێویس���ته حكومه ت رێزی مافی ئازادانه ی خه ڵك بگرێ���ت ب���ۆ گردبون���ه وه . له كۆتاییدا له یه كگرتویی جه خت���ی به یاننامه ك���ه نێوان په یه ده و فراكسیۆنه كوردیه كانی به ش���ێوه كردب���ۆوه . )تێبینی : دیكه باوه ك���ه ی ، په یه ده ك���ه زۆر توندترن، خۆی���ان به دورده گ���رن له هاوكاریكردن له گه ڵ پارت���ه كوردییه كان���ی دیكه دا، چونكه وایان ده بینن كه كه متر پابه ندی

سه ربه خۆیی كوردن(.له هه ندێك ش���وێنی دیكه ، رێكخراوه داد م���رۆڤ و ماف���ی كوردییه كان���ی له س���وریا، ب���اس ل���ه وه ده ك���ه ن كه س���وریا ئه منیه كان���ی دام���وده زگا ده یان كه س���یان له خۆپیش���اندانه كه ی له س���نوری په كه ك���ه پش���تیوانیی ده ستگیركردوه و كوبانێ ش���ارۆچكه ی هه روه ها گردبونه وه یه كیشیان له حه ڵه ب

قه ده غه كردوه . ك���ه پێیواب���و ئۆس���ی هێرڤی���ن ئ���ه م هه ڵمه ت���ه ی س���وریا بۆ س���ه ر خۆپیش���انده رانی پشتیوانانی په كه كه ، ره نگ���ه په یوه ندی هه بێت به هه وڵه كانی دیمه شقه وه بۆ به هێزكردنی په یوه ندییه گه ش���ه كردوه كانی له گ���ه ڵ ئه نك���ه ره . ئۆسی هه روه ها ئه وه ش���ی باسكرد كه ش���ێوازێكی ره نگه س���ه ركوتكردنه كه س���وریا بێت بۆ ئه وه ی نیش���انی بدات به رژه وه ندییه كان���ی هاوبه ش���یی ك���ه توركیایه ، به وه ی دژی ئۆتۆنۆمی زیاتره ب���ۆ كوردان���ی ژێر ده س���ه اڵتی خۆی .

كۆمێنت:س���وریا ره نگه حكومه تی له كاتێكدا به ئاشكرا هه ڵوێستی كرداریی بگرێته به ر له به رامبه ر په كه كه بۆ پش���تیوانیكردن توركی���ا. له گ���ه ڵ له په یوه ندیه كان���ی ب���ه اڵم ه���ۆكاری راس���ته قینه بۆ ئه م سه ركوتكردنه ، ره نگه په یوه ندی به ترسی س���وریاوه هه بێت كه كوردانی س���وریا مه ترسی ئۆپۆزسیۆنێكی به هێزی جدی له به رامب���ه ر رژێم پێكبهێنن. حكومه تی له كاردانه وه ی به رده وامده بێت س���وریا نه گونج���او به رامبه ر ه���ه ر جوڵه یه كی ك���ورده كان. ب���ه اڵم كوردانی س���وریا یه كده گرن بۆ وه اڵمدانه وه ی هێرشه كانی له سه ریان، پێمانوایه حكومه تی سوریا ئه وان ل���ه ده وری خواس���ته تونده كانی

په كه كه كۆنابنه وه .

ئا: ئاوێنه

په الماری چه كدارانی داعش بۆ سه ر شارۆچكه ی كوبانێ له كوردستانی

خۆرئاوا، له سه ر ئاستی میدیای جیهانی ده نگدانه وه ی گه وره ی هه بوه و زۆرینه ی

ئاژانسه كان ئاماژه به وه ده كه ن كه ئه و شارۆچكه یه ی ئارامترین ناوچه ی

سوریا بو، ئێستا له به رده م كاره ساتێكی گه وره دایه ، هاوكات ئه وه ی له ده وروبه ری

كوبانێ روده دات، پرۆسه یه كی جینۆسایده نه ك جه نگ.

پێگه ی ئه ی بی س���ی نی���وز له زاری نوێن���ه ری ئاژانس���ی په نابه رانی س���ه ر به نه ت���ه وه یه كگرتوه كانه وه باڵویكرده وه ك���ه ل���ه رۆژی هه ینیه وه نزیك���ه ی 100

هه زار ك���ورد له كوردس���تانی خۆرئاواوه روه و س���نوره كانی توركیا ماڵ و حاڵیان ئه وه ی پ���اش ئاواره بون، جێهش���توه و داع���ش چه ن���د گوندێكی چه كداران���ی ده وروبه ری كوبانێی���ان داگیركرد و روه و

شاره كه پێشڕه وییان كرد.ه���اوكات باس���ی له وه ش ك���ردوه كه ش���ه ڕڤانانی كورد له توركیا داوایانكردوه چه ك و ته قه مه نییان فریابخه ن بۆ ئه وه ی چه كدارانی له پێش���ه وه چونی رێگری���ی

داعش بكه ن له سنوری كوبانێ .هه روه ها ئاژانسه كه له زاری سیاسییه كی ئاش���كراكردوه كه ئ���ه وه ی ك���ورده وه چه كدارانی داعش به گه یش���تنیان بۆ ئه و گوندانه ی ده س���تیان به س���ه ردا گرتوه ، له دانیش���توانه كه ی كه س���یان ده ی���ان س���ه ربڕیوه . ئاماژه ی ب���ه وه ش كردوه ،

ئه وه ی له ده وروب���ه ری كوبانێ روده دات، "پرۆسه یه كی جینۆسایده نه ك جه نگ".

له الیه ن خۆیش���یه وه ئیبراهیم بینچی ، ئه ندامی هه ده په به ئاژانس���ی رۆیته رزی راگه یاندوه ، "به ڕاس���تی ئه وه حاڵه تێكی ش���ه رمهێنه ره بۆ مرۆڤایه ت���ی "، ناوبراو داوای ده ستێوه ردانی به په له ی كۆمه ڵگه ی

نێوده وڵه تی كردوه . بلومبێ���رگ ئاژانس���ی هه روه ه���ا له راپۆرتێكدا ئاماژه ی به و ژماره زۆره ی ئاواره كانی ش���ارۆچكه ی كوبانێ كردوه كه رویانكردوه ته توركیا و له س���ه ر زاری به رپرسانی توركیا و نه ته وه یه كگرتوه كان باس���ی له وه ش ك���ردوه ك���ه پێده چێت له چه ند رۆژی داهاتودا ژماره ی ئاواره كان

بۆ چه ند سه د هه زارێك به رزببێته وه .ئاژانس���ه كه ئاماژه ی به وه كردوه كه

پێش په الماره ك���ه ی چه كدارانی داعش، ش���ارۆچكه ی كوبانێ یه كێك بو له ناوچه پارێزراوه كانی س���وریا له ماوه ی ئه و سێ س���اڵ و نیوه ی كه ئه و واڵت���ه كه وتوه ته نوس���یویه تی، ناوخۆییه وه . ش���ه ڕێكی "كوردانی سوریا دوایین گروپن كه له الیه ن ئامانج، ده كرێنه داعش���ه وه چه كدارانی ئ���ه وه ش دوای ئه وه ی مه س���یحیه كان و ئێزدیه كانی���ان له م���اڵ و حاڵ���ی خۆیان

له عێراقدا ده رپه ڕاند".سایتی بی بی سی ، له راپۆرتێكدا باسی له و ش���ه ڕو پێكدادانه كردوه كه له سه ر سنور له نێوان پۆلیسی توركیا و گه نجانی كورددا رویان���داوه ، كاتێك ئه و گه نجانه بۆ ویستویانه پش���تیوانیی و هاوخه میی نیشانبده ن. س���وریا كورده كانی ئاواره نزیكه ی "النیكه م نوسیویه تی ، هه روه ها

300 ش���ه ڕڤانی كورد له رێگه ی توركیاوه چونه ته س���وریا ب���ۆ به ره نگاربونه وه ی

چه كدارانی داعش". به پێ���ی راپۆرته ك���ه ی بی بی س���ی ، له وكاته وه ی شه ڕو په شێویه كان له سوریا س���ه ریانهه ڵداوه ، توركیا زیاتر له 847

هه زار ئاواره ی سوریای له خۆگرتوه . باسی له وه ش كردوه كه ئه و كوبانێیه ی پێش���تر به ئارامترین ش���وێنی س���وریا داده نرا، ئێستا به هۆی هێرشی چه كدارانی داعشه وه ، مه ترسی ئه وه ی له سه ره زیاتر له 200 هه زار له دانیشتوانه كه ی ئاواره ببن. ئه مه جگه ل���ه وه ی داگیركردنی كوبانێ له الیه ن داعش���ه وه واده كات ناوچه یه كی به رفراوانی باكوری سوریا كه هاوسنوره له گه ڵ توركیا، بكه وێته ژێر ده ستی ئه و

چه كدارانه .

په یه ده و كوبانێ له دیدی ئه مه ریكیه كانه وه

میدیا جیهانیه كان: ئه وه ی له كوبانێ روده دات جینۆسایده ، نه ك جه نگ

داگیركردنی كوبانێ واده كات ناوچه یه كی به رفراوانی باكوری

سوریا كه هاوسنوره له گه ڵ توركیا بكه وێته

ژێر ده ستی داعشه وه

په یه ده هێزێكی تونده و ئاماده ی

هاوكاریی نیه له گه ڵ پارته

كوردیه كانی دیكه دا

7 (446( سێشه ممه 2014/9/23 عێراق

ئا: بارام سوبحی

حكومه تی توركیا، له ترسی به هێزبونی الیه نه كوردییه كان له عێراق و سوریا،

به شداریی به ره ی جیهانی له شه ڕی دژ به داعشدا ناكات، چاودێرانیش هۆشداری ئه وه ده ده ن به هۆی به شدارینه كردنیه وه

له م شه ڕه دا، توركیا ئه گه ری له ده ستدانی پێگه ی دیبلۆماسی و

دروستبونی مه ترسی له سه ر ئاسایشی نه ته وه یی هه یه .

ماوه ی س���ێ مانگه چه كدارانی داعش كۆنترۆڵی سێیه كی به شی خاكی عێراقیان كردوه ، واڵتانی هاوسێی عێراق و جیهان هه ریه كه و به ش���ێوه ی جیاواز هه ڵوێستی خۆیان ده ربڕیوه ، ب���ه اڵم ئه وه ی مایه ی پرس���یارو تێڕامان���ی چاودێرانه بێده نگ بونی توركیایه له ئاس���ت ئه م روداوانه ، له كاتێك���دا حكومه تی هه رێ���م تاڕاده ی هاوبه شی خۆی به دۆس���ت و هاوپه یمانی

توركیا ده زانی .به بڕوای چاودێرانی سیاسی ، له ئێستادا توركیا له میحنه تێكی سیاسیدایه ، چونكه هاوس���نوره له گه ڵ قه ڵه م���ڕه وی داعش هه روه ها نه ینه وا، پارێزگای له س���نوری هاو س���نوره له گ���ه ڵ حكومه تی هه رێم و كانتۆنه كانی رۆژئاوای كوردس���تان، كه له ئێستادا هه ردوالیان به ره نگاری داعش

بونه ته وه .

سوده كانی داعش بۆ توركیاخورشید دلی ، كه نوسه رێكی سورییه له وتارێكی شیكارییدا باس له هۆكاره كانی به ش���دارنه بونی توركیا له به ره ی جیهانی شه ڕی دژ به داعش ده كات و رونیده كاته وه له ئێستادا توركیا به وه تۆمه تبار ده كرێت ك���ه یه كێكه له گه وره ترین پش���تیوانان و له به رئ���ه وه ی داع���ش، س���ودمه ندانی توركی���ا ده یه وێت داعش وه كو ئامرازێك ب���ۆ روخاندنی رژێمی ئه س���ه د و رێگرتن ك���وردی هه رێمێك���ی له دروس���تبونی

له رۆژئاوای كوردستان به كاربهێنێت.به بۆچونی ناوبراو، توركیا له سه ر ئاستی عێراق، ده یه وێ���ت داعش بۆ به دیهێنانی له پرۆس���ه ی له هاوس���ه نگی جۆرێ���ك سیاسی عێراقدا، یان به كارهێنانی وه كو هێزێكی ن���ه رم له چوارچێوه ی ملمالنێی تائیف���ی له گه ڵ ئێران له ناوچه ی عه ره بی

به كاربهێنێت.توێژه ری باس���ه وه ، به م په یوه س���ت

سیاسی توركی مومتاز توركۆنه ، له میانی وتارێكی���دا له رۆژنام���ه ی زه مانی توركی ده نوس���ێت: ده وڵه تێ���ك به م ش���ێوه یه سودمه ند بێت له سایه ی ئه و گۆڕانكارییه ناوچه ك���ه ی ئاس���ایه ی گه رده ل���ول گرتۆته وه ، ئیتر چۆن ده چێته شه ڕێكه وه دژی رێكخراوێك كه بیكاته ش���ه یتانێكی

نێوده وڵه تی ؟

توركیا له چی ده ترسێت؟وتاره كه یدا، له به ش���ێكی دیكه ی دلی ئاماژه به و هۆكارانه ده دات كه وایكردوه توركیا به ش���داریی ئ���ه و هاوپه یمانێتیه ن���ه كات، ك���ه ئه مه ریكا س���ه رۆكایه تی ده كات بۆ له ناوبردنی چه كدارانی داعش، له گرنگترین���ی ئه و هۆكاران���ه ش ئه وه یه توركیا ده ترس���ێت چه ك بگاته ده ستی په كه ك���ه و په یه ده له س���وریا، دواتریش په كه ك���ه ئ���ه و چه كانه ل���ه دژی توركیا به كاربهێنێتت و ببێته ه���ۆی له ناوبردنی

پرۆسه ی ئاشتی له توركیا.س���ه ره كی ه���ۆكاری ناوب���راو، داعش، له شه ڕی توركیا خۆبه دورگرتنی بۆ ئه وه یه كوردانی عێراق و س���وریا له م به ئاواتی نه بن و گۆڕانكارییه س���ودمه ند دێرینه و له مێژین���ه ی خۆیان نه گه ن، كه

ره نگه كوردییه و ده وڵه تی دروستكردنی ئه م شه ڕه ببێته مایه ی به دیهێنانی ئه و

خواسته .له هۆكاره كان���ی دیك���ه یه كێك���ی توركیا ئه وه ی���ه توركیا، بێده نگبون���ی ل���ه وه ده ترس���ێت له م ش���ه ڕه دا رژێمی سوریا س���ودمه ندی یه كه م بێت و ببێته ه���ۆی به هێزبون���ی ، ئ���ه وه ش له ڕێگه ی پڕكردنه وه ی ئه و بۆش���اییه ی كه شه ڕی داعش دروستی ده كات. ئه مه جگه له وه ی توركیا ده ترسێت ش���ه ڕی داعش ببێته ه���ۆی رودانی پاش���اگه ردانی و تێكڕژان و گه یش���تنی به ن���او توركیا، س���ه ره نجام زیادبون���ی ه���ۆی ده بێت���ه ئه م���ه ش ده س���توه ردانی ده ره ك���ی له ناوچه ك���ه ، ره نگه ه���ه ر ئه م ه���ۆكاره ش بێت وای له توركیا كردبێت باس له دروس���تكردنی ناوچه یه كی ئه منی دابڕاو بكات، له ناوچه عێراق س���وریاو له گه ڵ س���نورییه كانی مه ترس���یه كان و به ره نگاربونه وه ی ب���ۆ

لێكه وته كانی شه ڕی داعش.

سیناریۆكانی به رده م توركیائ���ه و نوس���ه ره ، ئاماژه ب���ه وه ده كات له ئێستادا توركیا له به رده م سیناریۆدایه ، ك���ه یه كه مینی���ان خۆی له س���یناریۆی

پوخته ك���ه ی ده بینێت���ه وه و ئوردنی���دا بریتی���ه له وه رگرتنی هه مو رێوش���وێن و ئاماده گیه كان له سه ر خاكی خۆت، به بێ

به شداریكردنی راسته وخۆ له شه ڕدا.توركیادا له به رده م دوه م س���یناریۆی له شه ڕدا، راس���ته وخۆیه به شداریكردنی ئه مه ش به حوكمی ئه وه ی توركیا ئه ندامه له ناتۆو هاوپه یمانی ئه مه ریكایه . چونكه "ناكرێ���ت توركیا له ش���ه ڕێكدا به ش���دار نه بێت ك���ه ئه مه ری���كاو نات���ۆ به ناوی به ره نگاربون���ه وه ی تیرۆر س���ه رۆكایه تی ده كه ن". هه رچی س���یناریۆی سێیه مه ، الوه كی���دا له به ش���داریكردنێكی خ���ۆی له ڕێگ���ه ی ئه م���ه ش ده بینێت���ه وه ، پێشكه شكردنی خزمه تگوزاری لۆجستی و هه واڵگ���ری و به كارهێنانی فڕۆكه و ناوچه س���نورییه كانی له خزمه تی ش���ه ڕه كه دا،

به تایبه تی بنكه ی ئه نجه رلیك.له به ش���ێكی دیك���ه ی وتاره كه یدا، ئه و نوس���ه ره مه ترس���ی ئه و س���یناریۆیانه توركی���ا به جۆرێ���ك ش���یده كاته وه ، به شداریی به ته واوه تی ئه گه ر ده ترسێت شه ڕه كه بكات، ئه وا داعش شه ڕه كه ی بۆ ناو توركیا ده گوازێته وه . چونكه هه ندێك راپۆرت باس له بونی شانه ی نوستو له ناو هه ندێ���ك له ش���اره كانی توركیا ده كه ن،

ئه مه س���ه رباری بونی سه دان شه ڕكه ری تورك له ریزی رێكخراوه كه دا.

له به رانب���ه ردا، ئه گ���ه ر هات���و توركیا به ش���داریی ن���ه كات، ئ���ه وا ئه مه ریكای ئ���ه م هاوپه یمان���ی له نات���ۆو ئه ن���دام هه ڵوێسته له یاد ناكات و له چه ندین دۆزو ناوچه ی دیكه دا وه اڵمی ده بێت، له وانه یه یه ك���ه م دۆزیش ئه وه بێ���ت توركیا په نا بباته ب���ه ر په كه كه ی دوژمن���ی مێژویی توركیاو بیكاته هاوپه یمانێكی راسته قینه

له به نگاربونه وه ی تیرۆری داعشدا.

توركیا له نێوان هه رێم و ئێرانداداعش مه ترس���ی نزیكبونه وه ی دوای له شاری هه ولێرو بێده نگی توركیا له و ئان و ساته دا، كاربه ده ستانی هه رێم به ئاشكرا توركیا له هه ڵوێس���تی خۆیان نیگه رانی ده ربڕی . ئه و نوسه ره ده ڵێت "له وكاته دا ئێران به هێزه وه هاته گۆڕه پانه كه و فریای هه رێم كه وت، ئه مه ش زه برێكی به هێزبو

له دژی توركیا".هه رێ���م ده كات پێش���بینی دل���ی ، له گه ڵ به په یوه ندییه كانی پێداچون���ه وه توركی���ا ب���كات، توركیاش س���یناریۆی س���ێیه م په س���ه ند بكات كه به شداریی

الوه كیه له شه ڕه كه دا.

بۆچی توركیا شه ڕی داعش ناكات؟

شه ڕی شوێنه واره كانرێكخراوی داعش دوای ده ستبه سه راگرتنی نزیكه ی دو هه زار ناوچه ی شوێنه واری ، كه مێ���ژوی هه ندێكیان زیاتر له پێنج س���اڵه ، هه ندێك���ی ته قاندۆت���ه وه و به ش���ێكیانی

دیكه شیانی فرۆشتوه . ماوه ی زیات���ر له پێنج هه زار س���اله ژیان له واڵتی نێ���وان دو روبار هه ی���ه ، هه ریه ك ئاش���ورییه كان و له فه رمانڕه وایان���ی رۆمانه كان، بابلیی���ه كان و ئه كه دیی���ه كان و ش���وێنه واری خۆی���ان له ش���ارو كۆش���ك و په رس���تگا له عێراقدا به جێهێشتوه . به وته ی به رپرسانی ش���وێنه وار له كۆی )12( هه زار ناوچه ی ش���وێنه واری تۆماركراو له عێراقدا، نزیك���ه ی )1800( ناوچه ی���ان له س���نوری ئه نبارو نه ینه واو سه اڵحه دین و پارێزگاكانی دیاله دایه و كه وتۆته ده س���تی چه كداره كانی

داعش.ناوچانه وه ، ئ���ه و له دوای كۆنترۆڵكردنی ته قاندنه وه ی كه وتونه ته داعش چه كدارانی به شێك له و ناوچه شوێنه وارییانه ، هه ندێك پارچ���ه و تابلۆی دیكه ی شوێنه واریش���یان فرۆش���تۆته وه و ره ش���دا له ب���ازاڕی كردویانه ت���ه س���ه رچاوه یه كی داه���ات بۆ خۆی���ان. به ڕێوه به ری گش���تی فه رمانگه ی مۆزه خانه كانی عێراق قه یس حسێن ره شید، ده ڵێت "بازرگان و تااڵنكه ره كانی شوێنه وار، ده چن���ه ناوچه كانی ژێ���ر كۆنترۆڵی داعش یان ناوچ���ه ئارامه كانی نزیكیان، بۆ دزینی

پارچه شوێنه وارییه كان".ئاشورییه كان له )2500( ساڵ پێش زاینه وه ، هه ر له كه ناری ده ریای ناوه ڕاسته وه تاوه كو ئێران فه رمانڕه وا بون، له س���نوری عێراقدا چوار ش���اریان له س���ه رده مه جیاوازه كاندا كردۆت���ه پایته ختی خۆیان، له ئێستاش���دا شوێنه واره كانی ئه و چواره شاره كه بریتین له : نه ین���ه وا، كه لحو یان نه م���رود، قه اڵی س���ه رجۆن یان خرساباد، ئاش���ور، له ژێر كۆنترۆڵ���ی داعش���دان و به گرنگترین ناوچه

شوێنه وارییه كانی عێراق داده نرێن.به وته ی ره ش���ید، تائێستا زۆرترین زیان به ر كۆش���كی گه وره ی نه مرود كه وتوه ، كه كۆش���كی پادشای ئاش���وری ، ئاشور ناسر پاڵ���ی دوه م ب���وه كه له س���ه ده ی نۆیه می پێش زایین بوه ته فه رمانڕه وا. به دیوای ئه م كۆش���كه دا چه ندین وێنه هه بوه كه باس���ی ش���ه ڕه كانی س���ه ربازییه كانی و له هه ڵمه ته كردوه . ناوب���راو ده ڵێت "چه كدارانی داعش ئه و وێنه و تابلۆیانه ی���ان كردوه ته پارچه ی بچوك و بچوك فرۆشتویانه ، چونكه پێویستی به كنه و پش���كنین نه بوه ، ته نها پێویستیان به مش���ارێك بوه بۆ پارچ���ه پارچه كردنی وێنه كان. ب���ه م دواییان���ه ش پارچه یه كیان

فرۆشتوه به ده ره وه ی واڵت".به رپرس���انی ش���وێنه واری عێراق ترسی دیكه ش ئه وه یان هه ی���ه ش���وێنه واره كانی دوچ���اری هه م���ان چاره ن���وس ببن���ه وه ، به تایبه تی مۆزه خانه ی موس���ڵ كه چه ندین پارچه ی ش���وێنه واری ده گمه نی سه رده می ئاش���ورییه كانی تیای���ه . هه روه ها ش���اری ح���ه زه ر ك���ه )2300( س���اڵ ته مه نیه تی و چه ن���د په رس���تگایه كی تیای���ه و ده كه وێته باش���وری موسڵه وه . له چه ند رۆژی رابردودا چه ك���داره كان به رپرس���انی ش���وێنه واریان ل���ه و دو ناوچه یه ده ركردوه و هه ڕه ش���ه یان لێكردون كه نابێت پارێزگاری له بت بكه ن. به رپرس���ی مۆزه خانه كانی عێ���راق ده ڵێت "تائێستا ده ستكاری ئه و دو شوێنه واره یان نه ك���ردوه ، چونكه پێده چێ���ت چاوه ڕوانی فه رمان و راس���پارده ی به رپرس���ه بااڵكان و

مه رجه عه كانیان بكه ن".جگه له ناوچ���ه داع���ش، چه كداران���ی مزگه وت و په رستگاو ئه و شوێنه وارییه كان، ته قاندۆت���ه وه ، مه زارانه ش���یان ته كی���ه و ك���ه ب���ه الی باوه ڕدارانی ه���ه ردو مه زه بی شیعه و س���وننه وه پیرۆزن. هۆكاره كه شیان گه ڕاندۆته وه بۆ ئه وه ی ئه و شوێنانه بونه ته ش���وێنی هاوبه ش دانان ب���ۆ خوای گه وره . به جۆرێك له ماوه ی س���ێ مانگی رابردوداو دوای كۆنترۆڵكردن���ی موس���ڵ، چه كدارانی داع���ش هه ریه ك���ه له مزگ���ه وت و م���ه زاری پێغه مبه ران ش���یت و جه رجیس و یونس���یان ته قاندۆته وه ، كه ته مه نیان چه ند سه ده یه ك

ده بێت.به رپرسانی هه واڵگری ئه مه ریكا، ئاشكرای ده كه ن چه كدارانی داعش فرۆشتنی پارچه مێژویی و شوێنه وارییه كانیان كردۆته یه كێك بۆ داهات ده س���تكه وتنی له سه رچاوه كانی خۆیان. پارچه شوێنه وارییه كانیش له ڕێگه ی چه ند باندێكی ئاودیوكردنه وه ساغده كه نه وه كه له نێ���وان توركی���ا و ئ���وردن و هه رێمی

كوردستاندا كارده كه ن.

پرۆفایل

ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

سه رۆكی فراكسیۆنی گۆڕان له پارله مانی عێراق ئه و هه واڵ و

زانیارییانه ره تده كاته وه كه باس له وه ده كه ن پارتی دیموكراتی

كوردستان، له پشكی خۆی وه زاره تێك ده داته گۆڕان. پارله مانتارێكی

پارتیش رایده گه یه نێت له به رئه وه ی تائێستا رێكه وتن له سه ر پشكی كورد له حكومه تی عێراقدا نه كراوه ، دیارنیه

پارتی چ پۆستێك له مافی خۆی ده دات به الیه نه كانی دیكه .

بزوتن���ه وه ی گ���ۆڕان له كۆی )325( كورس���ی پارله مانی عێراق، خاوه نی نۆ ده سته ی پێكهێنانی له كاتی كورسیه . سه رۆكایه تی پارله ماندا پۆستی جێگری به ركه وت، پارله مانی سه رۆكی دوه می له كاتێكدا ئه و پۆسته پێشتر به ركه وته ی پارت���ی ب���وه و ب���اس له وه ده كرێ���ت ئه مجاره پارتی ئه و پۆسته ی به گۆڕان هه ندێ���ك له ئێستاش���دا به خش���یوه . كوردس���تان راگه یاندنی له كه ناڵه كانی پۆس���تی پارتی له وه ده ك���ه ن ب���اس جێگری س���ه رۆك وه زیرانی عێراق و دو وه زاره ت���ی به رده كه وێت، به اڵم یه كێك

له وه زاره ته كانی ده به خشێته گۆڕان.له باره ی ده نگۆی پێدانی وه زاره تێكی به غدا له پش���كی پارتی بۆ بزوتنه وه ی پارت���ی پارله مانت���اری گ���ۆڕان، عه بدولوه هاب عه لی به ئاوێنه ی راگه یاند

تائێس���تا جێگری سه رۆك وه زیران و دو وه زاره ت بۆ كورد دانراوه ، به اڵم هێشتا رێكه وتنی یه كالنه بۆته وه و به ته واوه تی له س���ه ر نه كراوه ، به ه���ۆی ناڕازیبونی كورده وه ، هه روه ها ده ڵێت "ئیتر چۆن باس ل���ه وه ده كرێت پارتی له پش���كی

خۆی وه زاره تێك ده داته گۆڕان".دوایین كۆبونه وه ی الیه نه كوردییه كان بۆ بڕیاردان له به شداریكردن له حكومه تی س���ه ره كی له ب���اره گای عێراق���دا، بزوتنه وه ی گۆڕان ئه نجامدرا. هه روه ها یه كێتی نیشتیمانی كوردستان پۆستی س���ه رۆك كۆماری عێراق���ی وه رگرت، به بۆچونی چاودێران له ئێس���تادا پارتی ده یه وێت به شێك له به رپرسیارێتیه كانی خ���ۆی ئاراس���ته ی الیه نه كان���ی دیكه به تایبه ت���ی بزوتنه وه ی گ���ۆڕان بكات، چونك���ه له چ���وار س���اڵی راب���ردودا بزوتن���ه وه ی گۆڕان هه میش���ه ده یوت یه كێت���ی و پارتی به پله ی یه كه م پارتی مافه كانی له به ده ستنه هاتنی به رپرسن ك���وردو به ش���ه ڕكردن بۆ بۆ پۆس���ت نه ك به رژه وه ن���دی میلله ت تۆمه تباری

ده كردن.پارت���ی پارله مانت���اره ی ئ���ه و رایده گه یه نێ���ت، پارت���ی له س���ۆنگه ی به رپرس���یارێتییه وه مامه ڵ���ه ده كات و ه���ه ر له س���ه ره تاوه سیاس���ه تی وابوه بخاته سه ر كوردستان، قورساییه كه ی به اڵم "پێشتر رێككه وتنه كانی ناوخۆی ك���ورد له س���ه ر پۆس���ته كان زیاتر دو قۆڵ���ی بوه له نێوان پارت���ی و یه كێتی و

به ئیسالمییه كان، ده درا وه زاره تێكیش ئه وكات گله یی زۆر له سه ر پارتی هه بو ك���ه نه یهێش���توه وه زاره ت به ر گۆڕان بكه وێ���ت و تۆمه تی ده خرایه پاڵ، بۆیه له ئێس���تادا پارتی ئه و گرنگییه زۆره ی

له سه ر دۆخی ش���یعه كان نییه تاوه كو راستگۆن و چه ند وه رنه گرێت گه ره نتی كورد داواكارییه كانی م���ه رج و تاچه ند

جێبه جێ ده كه ن".چوار ساڵ له مه وبه ر كاتێك حكومه تی عێ���راق پێكهێنرا، بزوتن���ه وه ی گۆڕان له وه رگرتن���ی وه زاره تێك بێبه ش���كرا، ئه وكات گۆڕان پارت���ی و بارزانی به وه له وه رگرتنی رێگربون كه تۆمه تباركرد وه زاره تێ���ك. ب���ه اڵم پارله مانتاره كه ی پارتی ئاش���كرای ده كات تائێستا هیچ ش���تێك به فه رم���ی رانه گه یه ن���دراوه و له گه ڵ رێكه وتنێ���ك هی���چ تائێس���تا عێراقدا نه ك���راوه . عه لی ده ڵێت"جارێ له گفتوگۆدای���ن كێ ده ڵێت پۆس���تمان پێده درێ���ت، وه زاره ته كانم���ان بۆ زیاد ده كرێ���ت، بۆی���ه به فه رم���ی نازانرێت چه ند وه زاره ت و چ وه زاره تێك ده درێت به كورد، چ���ی به ر پارت���ی و یه كێتی و گۆڕان و حزبه كان ده كه وێت، ئایا پارتی چ پۆستێك له مافی خۆی ده دات به كێ،

جارێ هه مو شتێك نادیاره ".فراكسیۆنی سه رۆكی خۆیه وه له الی له پارله مانی عێراق هۆش���یار گ���ۆڕان عه بدواڵ، ئه و وته ی���ه ره تده كاته وه كه پارتی له پش���كی خۆی پۆستی دابێت له ئێس���تادا رایده گه یه نێت به گ���ۆڕان و چه ندین پۆس���تی دیكه هه ن و هێش���تا الی پارتی و یه كێتین و له ئاس���تی پله ی

وه زیردان.ناوبراو، به ئاوێنه ی راگه یاند "سه ره تا رازی نیم له سه ر ئه و وشه یه ی بوترێت

پارتی له پش���كی خۆی پۆستی داوه ته گ���ۆڕان و ئه س���ڵ و ئه ساس���ی نیی���ه ، له حكومه تی پێشتری عێراق دو وه زاره ت پش���كی ئێمه بو، كه چ���ی به بڕیارێكی سیاسی پارتی و یه كێتی پێمان نه دراو هیچ قسه یه كیان له سه ر ئه وه نه كرد كه دانیشتون، ئێمه كورسییه كه ی له سه ر به اڵم له كۆتاییدا سیاسه ت وایه و دواجار فره س���تت دێته پێ���ش و له مافی خۆت

خۆش نابیت".تائێستا الی خه ڵك ته نها ئه وه رونه واده زانرێت ته نها پۆس���تی س���ه رۆكی په رله م���ان و حكوم���ه ت و وه زی���ره كان بونی هه یه و ده بێت رێككه وتن له س���ه ر دابه ش���كردنی بكرێت، ب���ه اڵم به وته ی هۆش���یار عه ب���دواڵ پارت���ی و یه كێتی له عێراق���دا كۆمه ڵێك پۆس���تیان هه یه له سیستمی خاڵبه ندیدا ئه ژمارنه كراوه ، بۆ نمونه له سه رۆكایه تی كۆمار كۆمه ڵێك پۆس���ت هه یه به پله ی وه زیرو یه كێتی بۆ خۆی بردونی ، له ناو په رله مانیش���دا كۆمه ڵێك پۆست هه یه به پله ی وه زیرن

پارتی بردویه تی و الی ئه وانه .له ب���اره ی كه مكردنه وه ی قورس���ایی پارت���ی له به غداو خس���تنه ئه س���تۆی ئه مج���اره ی به رپرس���یارێكی به رژه وه ندییه كان���ی كورد به الیه نه كانی تر، ئه و په رله مانت���اره ی گۆڕان ئاماژه بیویس���تایه پارتی ئه گه ر به وه ده كات قورس���ایی خ���ۆی له به غ���دا نه هێڵێت پۆستی جێگری س���ه رۆكی حكومه ت و

هیچ وه زاره تێكی وه رنه ده گرت.

گۆڕان: ئه سڵ و ئه ساسی نییه پارتی وه زاره تمان بداتێ

چه کدارانی داعش

توركیا له به رده م چه ند سیناریۆیه کدایه ، كه

یه كه مینیان خۆی له سیناریۆی ئوردنیدا

ده بینێته وه و پوخته كه ی بریتیه له وه رگرتنی هه مو رێوشوێن و ئاماده گیه كان

له سه ر خاكی خۆت به بێ به شداریكردنی راسته وخۆ له شه ڕدا

حكومه تی پێشتری عێراق دو وه زاره ت

پشكی ئێمه بو كه چی به بڕیارێكی

سیاسی پارتی و یه كێتی پێمان نه دراو

هیچ قسه یه كیان له سه ر ئه وه

نه كرد كه له سه ر كورسییه كه ی ئێمه

دانیشتون

ئابوری(446( سێشه ممه 2014/9/23 8ئه‌م‌الپه‌ڕه‌یه‌‌به‌‌سپۆنسه‌ری‌گروپی‌کۆمپانیاکانی‌قه‌یوان‌چاپ‌و‌باڵوده‌کرێته‌وه‌

ئا: ئاسۆ سه راوی

به پێی پرۆژه یاسای بودجه ی 2014عێراق، ده بو عێراق رۆژانه 3ملیۆن و 400هه زار به رمیل نه وتی هه نارده بكرایه ، به اڵم

به هۆی نائارامیه كانی واڵته وه ،هه نارده كردن بۆ كه متر له 2ملیۆن و 400 هه زار

به رمیل دابه زیوه ، بریكاری پێشوی وه زاره تی داراییش ئاشكرای ده كات،

داهاتی مانگانه ی عێراق 7 ملیار دۆالر بوه ، له كاتێكدا خه رجیه كه ی مانگانه

10تا12ملیار دۆالر بوه .

هه نارده كردنی نه وت به پێی پالنه كه نه بوبریكاری پێشوی وه زاره تی دارایی عێراق د.فازی���ل نه بی ، ك���ه هاوكات به رپرس���ی ستراتیژیه تی بودجه ی عێراق بوه له لێدوانێكدا ب���ۆ ئاوێنه ب���اس ل���ه وه ده كات به پێی ئه و پالنه ی داینابو ده بو تا 2017 هه نارده كردنی نه وت���ی عێراق رۆژانه بگه یش���تایه 6ملیۆن به رمیل، ب���ه اڵم نائارامیه كانی ئه م دوایه ی عێراق زۆرێك له و پالنه ی هه ڵوه شاندۆته وه ، چونكه به پێی پرۆژه یاس���ا بودجه ی عێراق بۆ ساڵی 2014 ده بو عێراق رۆژانه 3ملیۆن و 400 ه���ه زار به رمیل نه وتی هه نارده بكردایه ، به اڵم ئه وه ی ئێستا هه یه نزیكه ی 2 ملیۆن و 400ه���ه زار به رمیل���ه ، ه���ۆكاره ی ئه وه ش جگه ل���ه وه ی هه رێ���م نه یتوانیوه 400ه���ه زار به رمی���ل هه نارده بكات، هاوكات به ش���ێك له بۆریه نه وتیه كانیش كه داهاتی رۆژانه یان نزیك���ه ی 450 هه زار به رمیل ن���ه وت ده بو كه وتۆته ده ست چه كدارانی داعش،ئه و وتی "ئه گه ر داعش له و ش���وێنانه ش نه مێنی ئه و بۆریه نه وتیان���ه كاتێكی زۆریان ده وێت بۆ چاككردن���ه وه ، به م ج���ۆره زیاتر له 93%ی داهات���ی عێ���راق له نه وته وه ی���ه ئه گه ر ئه و كێش���ه ی تێك���ه وت، دیاره ئاب���وری عێراق توش���ی قه ی���ران ده بێت، جگه ل���ه وه هه ر ئه مساڵ چه ندین كۆمپانیای وه به رهێنانیش

به هۆی نائارامیه وه عێراقیان جێهێشتوه ".

خه رجیی زۆرتره له داهاتهه ر به پێی زانیاریه كانی ئه و به رپرس���ه ی پێش���وی وه زاره تی دارای���ی داهاتی عێراق مانگان���ه 7ملی���ار دۆالر ب���وه له كاتێك���دا خه رجی���ی 10تا12ملی���ار دۆالر ب���وه و ئه و وتی "به م ج���ۆره بێت ئاب���وری عێراقیش باش نییه ، به اڵم ئه وه نده ی بزانم ئێس���تاش حكومه تی عێراق نزیكه ی 5 ملیار ونیو دۆالر

پاشه كه وتی پاره ی هه یه ".

س���ه باره ت ب���ه وه ش زۆرترین ب���ڕه پاره له عێراقدا ب���ۆ چ وه زاره تێك خه رج ده كرێت ئه و رونیكرده وه ك���ه وه زاره ته ئه منیه كان خه رجك���راوه ، ب���ۆ پاره ی���ان زۆرتری���ن دوای ئه وی���ش وه زاره تی نه وت���ه ، ئه مه ش زیاترینبه رهه م���ی له پێناوی به رهه مهێنان���ی

نه وت.

كێ قه رزداری كێیه ؟كۆمه ڵ���ی فراكس���یۆنی په رله مانت���اری ئیسالمی ئه حمه د حاجی ره شید به هه مانشێوه ئاماژه ب���ه وه ده كات كه بارودۆخی ئابوری حكومه ت���ی عێراقیش هێنده ب���اش نییه ،

نه ناردنی پاره ش بۆ هه رێم له ماوه ی 8مانگی رابردودا یه كێ���ك له به ڵگه كانێتی ، هه روه ها باس ل���ه وه ش ده كات كه حكومه تی عێراق له ئێستادا نزیكه ی 7ترلیۆن دینار قه رزداری حكومه ت���ی هه رێم���ه ، ئ���ه وه له كاتێك���دا به رپرس���انی به غداش ناوبه ن���او باس له وه ده كه ن نه ناردن���ی نه وتی هه رێم بۆ ده ره وه له رێگای به غداوه له سێ ساڵی رابردودا بۆته هۆی ئه وه هه رێم قه رزداربێت، به پێی ئه وه له بودجه دا به سه ر هه رێمدا سه پێنراوه ده بو هه رێم له 2011دا 150هه زار به رمیل و له 2012 دا 175ه���ه زار به رمیل و له 2013دا 250هه زار به رمیل نه وتی هه ن���ارده ی ده ره وه بكردایه

له رێگای به غداوه ، به اڵم "به رپرسانی به غدا ده ڵێن له سێ ساڵی رابردودا هه رێم پابه ندی هه نارده كردنی نه وتنه بو،به وه ش 22 ترلیۆن دین���ار ق���ه رزداری به غدایه ، ب���ه اڵم ئه وه ی به ناحه ق به سه ر هه رێمدا سه پێنراوه ئێستا هه رێ���م ده توانێ رۆژان���ه 125هه زار به رمیل نه وت هه ن���ارده بكات، جا چ���ۆن له 2011 ده یتوانی 150هه زار به رمیل هه نارده بكات".

ئ���ه و په رله مانت���اره جه خ���ت ل���ه وه ش ده كات���ه وه ك���ه خراپیی دۆخ���ی ئه منیی عێراق له مس���اڵدا بۆته هۆی كه مكردنه وه ی هه نارده كردن���ی نه وت، وه ك ئ���ه و ده ڵێت "به پێی ئ���ه وه ی له پرۆژه یاس���ای 2014دا

نه وت���ی دیاریكراوه ،به رهه مهێنان���ی به رمی���ل ه���ه زار 100 عێراقملیۆنێ���ك و كه میكردوه ، به وه ش نزیكه ی 23ترلیۆن دینار كورتهێن���ان هه بوه ، به اڵم ئ���ه و كورتهێنانه به واقع���ی نه بوه ، به ڵكو ته نه���ا به پێی ئه و خه ماڵندنانه یه كه ب���ۆ به رهه مهێنانی نه وت

له سه ره تای ساڵه وه كراوه ".ناوبراو ئ���ه وه ش ده خاته رو ك���ه ناردنی موچه ی مانگی نۆ پێویس���تی به رێككه وتن نیه ، پێویس���ته راس���ته وخۆ حكومه ته كه ی حه ی���ده ر عه ب���ادی ب���ۆ هه رێم���ی بنێرێت "مانگه كانی پێش���وتریش پێویسته به چه ند

به شێك بۆ هه رێمی بنێرێت".

عێراق كورتهێنانی هه یه ، به اڵم به كردار ناگ���ۆڕان فراكس���یۆنی په رله مانت���اری مه س���عود حه ی���ده ر له لیژن���ه ی دارای���ی په رله مانی عێ���راق له لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه ئ���ه وه رونده كات���ه وه كه عێ���راق به پێی به اڵم خه ماڵندنه كان كورتهێنان���ی هه یه ، له واقعدا ئه و كورتهێنانه بونی نییه ، وه ك ئه و باس���ی ده كات بڕێك پاره ش���ی هه یه "وه زیری پێش���وی دارایی عێراق به ئێمه ی وت له س���ه ره تای ئه مس���اڵه وه تا كۆتایی مانگی حه وت داهاتی عێ���راق 64ترلیۆن دینار بوه ، خه رجیی���ش 49ترلیۆن دینار ب���وه ، به م ج���ۆره بێت بڕێك پاره ش���ی ماوه ت���ه وه ، جگه له وه بانك���ی ناوه ندیی عێراقیش نزیك���ه ی 80ملیار دۆالر پاره ی یه ده گ���ی هه ڵگیراوی هه ی���ه ، حكومه تی عێ���راق ده توانێ به ق���ه رز لێیوه ربگرێت، به اڵم ئه وه ی به كورتهێنان باس���ی ده كه ن ئه وه یه ك���ه هه نارده كردن���ی نه وت وه ك پێشبینی ده كرا وه ها ده رنه چو، له مساڵدا به رمیل له ملیۆنێك هه نارده كردنی زیات���ر

نه وت كه میكرد".

هه‌رێم‌چاوی‌‌له‌به‌غدایه‌‌و‌به‌غداش‌ئابوریه‌كی‌‌باشی‌‌نییه‌به‌رهه‌مهێنانی‌‌نه‌وت‌زیاتر‌له‌ملیۆنێك‌به‌رمیل‌كه‌میكردوه‌

ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

به قاچاخبردنی نه وت ئه و بابه ته بو كه چوار ساڵ ئۆپۆزسیۆنی پێشو وه كو

چه كێك شه ڕی ده سه اڵتی یه كێتی و پارتی پێده كرد، له سه ره تای گفتوگۆكردنی به شداریكردنی حكومه ت بزوتنه وه ی

گۆڕان رایگه یاند "ده بێت دۆسێی نه وت رون و ئاشكرابێت"، هه ر ئه و بابه ته ش بو توڕه یی و ده مه قاڵه ی خسته نێوان

په رله مانتارێكی ئه و بزوتنه وه یه و سه رۆكی حكومه ت، په رله مانتارێكی گۆڕانیش ده ڵێت

"خۆ ناچمه سه ر هه مو تانكه ره كان بزانم ئه وه نه وتی خاوه یان نه فتاوه ، تاوه كو

سندوقی داهاته نه وتییه كان دروست نه بێت ئه و كێشه یه چاره سه رناكرێت".

حكومه ت���ی پێكهێنان���ی له س���ه ره تای هه رێمی كوردستان سه رۆكایه تی په رله مان و لیژن���ه تایبه ته كان���ی له گ���ه ڵ س���ه رۆكی حكوم���ه ت نێچیرڤ���ان بارزان���ی و وه زیری س���امانه سروشتییه كان ئاش���تی هه ورامی فراكسیۆنی س���ه رۆكی ئه وكات كۆبونه وه ، گۆڕان رابون مه عروف باس���ی له وه كرد كه رۆژانه سه دان تانكه ر نه وت به قاچاخ ئاودیو ده كرێن، ئه و قسه یه ش سه رۆكی حكومه تی

توڕه كرد و قسه كه شی به موزایه ده ی سیاسی دایه قه ڵه م.

له باره ی به قاچاخبردنی نه وت س���ه رۆكی كوردستان له په رله مانی گۆڕان فراكسیۆنی رابون مه ع���روف به ئاوێنه ی راگه یاند "ئێمه دۆس���ێیانه مان ئه و گۆڕان له فراكس���یۆنی دابه ش���كردوه ، دۆسێی بابه تی وزه و ئابوری الی عه لی حه مه س���اڵح و كاك فایه قه ، من ئێس���تا به دواداچونی بۆ ناكه م و ئاگام له و دۆس���ێیه نییه ، به اڵم هه ر سورم له سه رئه و

قسه یه ی خۆم كه وتم".له ب���اره ی بردنی نه وت به قاچ���اخ ئاوێنه ئه و پرس���یاره ی له رابون مه ع���روف كرد، داخۆ ئێستاش هه ر س���وره له سه ر ئه وه ی رۆژان���ه نه وت به قاچ���اخ ئاودیو ده كرێت؟، له به رامبه ردا وت���ی "داوای لێبوردن ده كه م

ماڵئاوا". په یوه ندییه كه ی داخست.هه رچه ن���ده یاس���ای تایب���ه ت به نه وت و گازی هه رێ���م به ژماره 22ی س���اڵی 2007 بون���ی هه ی���ه و چه ندین بڕگ���ه ی هه نارده و وه به رهێن���ان و به بازاڕكردنی ن���ه وت ئاماژه پێ���دراوه ، به اڵم به هیچ ش���ێوه یه ك له هیچ بڕگ���ه و ماده یه كدا ب���اس له به قاچاخبردن و رێگه ی نایاس���ایی نه ك���راوه ، جگه له وه ش هیچ یاس���ایه ك تایبه ت به و كاره نایاساییه

بونی نییه .

الی خۆیه وه راوێژكار له وه زاره تی سامانه سروشتییه كان و شاره زای بواری نه وت و گاز د. بێوار خنس���ی له لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه ره تیده كاته وه ن���ه وت به قاچاخ بڕوات، ئه و ده ڵێ���ت "ناردن���ه ده ره وه ی نه وت به یاس���ا رێكخراوه و له ئێستادا وابزانم نه وت به قاچاخ ناڕواته ده ره وه ی هه رێم و كاری له و شێوه یه بون���ی نه م���اوه ، به ڵكو ته نها ل���ه 5/22ی ئه مس���اڵه وه به فه رم���ی ره وان���ه ی ده ره وه ده كرێ���ت و ده چێت���ه توركی���او له به نده ری جه یهان ده فرۆش���رێت، به اڵم ئه گه ر نه وت به قاچاخ ب���ڕوات ئه وا خاڵه س���نورییه كان به رپرسیارن لێی و ده توانن رێگه ی لێبگرن، ئه گه ر ئه وان رێگه ی نه ده ن خۆ له ئاسمانه وه

ناڕوات؟".به بۆچونی ئه ندامی لیژنه ی پیشه سازیی و وزه و سه رچاوه سروشتییه كان له په رله مانی حه مه س���اڵحده بێت عه ل���ی كوردس���تان ره وانه كردنی نه وت به داموده زگایی بكرێت، ئ���ه و ل���ه و روه وه بۆ ئاوێن���ه وتی"ئه مه ش به دو رێگا ده بێت، یه كه م س���ندوقی داهاته نه وتییه كان دروست بكرێت و رێككه وتنیشمان كردوه ئ���ه وه بكرێت���ه پ���رۆژه و مانگی 9 په س���ه ندبكرێت، كه ئه و سندوقه دروستبو ئ���ه وكات ئه و نه وت���ه ی به تانك���ه رو بۆری ده ڕوات و ده درێته پااڵوگه كانیش، داهاته كه ی

ده چێته ئه و سندوقه وه و په رله مان و دیوانی چاودێریی دارایی چاودێریی ده كه ن".

س���امانه لیژن���ه ی ئه ندام���ه ی ئ���ه و سروش���تییه كانی په رله مان ئاماژه به وه ش ده كات كه ئێس���تا پرۆس���ه ی ن���ه وت هه ر له جێبه جێك���ه رو چاودێریكه رو به ڕێوه بردنی الی وه زاره ت���ی س���امانه سروش���تییه كان و ئه نجومه ن���ی بااڵی ن���ه وت و گازی هه رێمه ، "بۆیه ئ���ه و پرۆس���ه یه كه موكوڕیی هه یه و تاوه كوئه و سندوقه و كۆمپانیای كوردستان ب���ۆ به بازاڕكردنی نه وت دروس���ت نه بێت، به و ش���ێوه یه چاره س���ه ر بڵێی���ن ها 100 تانكه ر ئاودیو ك���راو له والوه به قاچاخبردن

به رده وامه ".له ب���اره ی چاره س���ه ركردن و رێگه گرت���ن ئه و بنه بڕكردنی ن���ه وت و له به قاچاخبردنی پرۆس���ه یه ، حه مه س���اڵح ده ڵێت "زیاتر له 100 پااڵوگه هه ن، حكومه ت نه وتی خاویان پێده فرۆش���ێت، ئه وان ده یكه ن���ه گازوایل و نه وتی ره ش و نه فت���اوو ده ینێرنه ده ره وه ، به ڵكو دایاننه خ���ه ن، داوامانك���ردوه ئێمه نه وتی خاویان پێمه فرۆش���ن یان هه مویان بكرێنه دو س���ێ پااڵوگه ، ئه وكات رزگارمان

ده بێت له م كێشه یه ".ئای���ا به قاچاخبردنی ن���ه وت به رده وامه و ئێوه ئاگادارن؟ حه مه ساڵح له وباره یه وه وتی

"خۆ من ناچمه سه ر هه مو تانكه ره كان بزانم ئه وه نه وتی خاوه یان نه فتاوه یان گازوایل، به و ش���ێوه یه چاره سه ر نابێت، تاوه كو ئه و سندوقه دروست نه بێت، كه دروستكرا ئه و

كێشه یه به یه كجاریی كۆتایی دێت".ه���ه ر ئه و بابه ته بوه ه���ۆی كه وتنه وه ی له نێ���وان حكومه ت���ی ناكۆك���ی و كێش���ه ناوه ندو هه رێم و له مانگی چواری ئه مس���اڵ په رله مانتاری ده وڵه تی یاس���ا عه لی شه لال رایگه یان���د كه "به رپرس���انی هه رێم رۆژانه س���ه دان ه���ه زار به رمیل ن���ه وت به قاچاخ ره وان���ه ی ئازه ربایج���ان و واڵت���ان ده كه ن و به نرخێكی كه م ده یفرۆشن و ده چێته گیرفانی خۆیانه وه نه ك بۆ س���ه ر بودجه ی هه رێم"و داوایكردوه كه موچه ی فه رمانبه رانی هه رێم له و پاره یه بدرێت، ئاماژه ی به وه ش كردوه ك���ه حكومه تی عێراق ده ی���ان به ڵگه ی له و

باره یه وه هه یه .هه رچه نده له ماوه ی پێش���ودا س���ه رۆكی حكومه ت���ی هه رێ���م نێچیرڤ���ان بارزان���ی رایگه یاند گرێبه س���تی 50 س���اڵیان له گه ڵ واڵتی توركیادا ك���ردوه ، له وباره یه وه عه لی حه مه س���اڵح بێئاگایی خۆی نیشاندا و وتی "ئه گ���ه ر گرێبه س���ت كرابێت خ���ۆ توركیا نه وته كه ناكڕێت، توركیا ته نیا وێستگه یه كه و

نه وته كه ده داته كۆمپانیاكان".

ئه‌و‌باسه‌ی‌‌نێچیرڤان‌بارزانی‌‌توڕه‌كرد،‌ئێستا‌گۆڕان‌لێی‌بێده‌نگه‌به‌قاچاخبردنی‌‌نه‌وت‌به‌كوێ‌‌گه‌یشت؟

کرێکارێک له کاتی کارکردن له کێڵگه یه کی نه وتی کوردستان

هه رێم: به غدا 7 ترلیۆن دینار قه رزداری هه رێمه

حكومه تی عێراق:حكومه تی هه رێم 22 ترلیۆن

دینار قه رزداره

ئه گه ر نه وت به قاچاخ بڕوات ئه وا خاڵه سنورییه كان

به رپرسیارن لێی و ده توانن رێگه ی لێبگرن ئه گه ر ئه وان

رێگه ی نه ده ن خۆ له ئاسمانه وه ناڕوات

9 (446( سێشه ممه 2014/9/23 لۆکاڵ

ئا: ئاسۆ سه راوی

راسپارده كانی كۆنفرانسی یه كگرتو، زۆرێك له كادر و سه ركرده زیزبوه كانی ئه و حزبه ی دڵخۆشكرد، به اڵم وه ك یه كێك له سه ركرده دیاره كانی ئه و حزبه ده ڵێت "گرنگ ئه وه یه راسپارده كان ببنه بڕیاری سه ركردایه تی و

دواتر كاریان له سه ر بكرێت".

ناڕه زاییه كان بونه راسپارده له هه ڵبژاردنه كانی رابردوی كوردس���تاندا ده نگه كانی یه كگرتوی ئیسالمی كه میانكرد، ئه وه ش ره خن���ه و ده نگ���ی ناڕه زایی له ناو ئ���ه و حزب���ه دا دروس���تكرد ته نان���ه ت كار گه یشته ده ستله كار كێشانه وه ی ئه ندامێكی مه كته بی سیاس���ی ئه و حزبه ، به ناوی هیوا میرزا سابیر، له دوایین كۆنفراسی یه كگرتودا كه ش���ه ممه ی راب���ردو به ئاماده بونی زیاتر ل���ه 700ك���ه س له س���لێمانی به ڕێوه چ���و، كۆمه ڵێك راس���پارده گه اڵڵه كران، به وته ی یه كگرتو س���ه ركرده كانی له كادر و به شێك ره خن���ه و ناڕه زایه كان���ی كادره ناڕازیه كان له راس���پارده كانی كۆنفرانسه كه دا جێگایان

كراوه ته وه .

راسپارده گرنگه كان چین؟ئ����ه و راس����پارده كانی له گرنگتری����ن كۆنفرانس����ه ، ك����ه س����ه رچاوه یه ك له ناو ئه وه ی����ه ئاوێن����ه ، داوێتی����ه یه كگرت����و لێپرس����ینه وه له گه ڵ هه مو ئه و كه س����انه بكرێ����ت كه هۆكاربون ب����ۆ كه مكردنه وه ی له هه ڵبژاردنه كانی یه كگرت����و ده نگه كانی ئه مدوایه ی كوردس����تاندا،"جا ئه و كه سانه له هه ر پله و پۆس����تێكدا بن"، بۆ ئه مه ش هه ریه ك ك����ه ئاماده كراوه كارنامه ی����ه ك له د.ئه مجه د محه مه د و مامۆس����تا حه سه ن ده ك����ه ن، سه رپه رش����تی ش����ه مێرانی خاڵێكی تری راس����پارده كان ئه وه یه ئه و كه سانه ی كه پۆس����تی حكومییان هه یه و له پۆس����ته مه كته بی سیاس����ین ئه ندامی ئه م����ه جگ����ه الببرێ����ن، حزبیه كانی����ان له دروس����تكردنی تۆڕێكی میدیایی فراوان كه هه موراگه یاندنه جۆراوجۆره كانی حزبی تێدا كۆبكرێته وه ، هاوكات قس����ه له س����ه ر دروستكردنی مه كته بێكی فكریی كراوه بۆ

روبه روبونه وه ی )فكری داعش(.

مانگێك دانراوه بۆ جێبه جێكردنی راسپارده كان

هیوا میرزا س���ابیر كه پێشتر ئه ندامی مه كته بی سیاس���ی ئه و حزبه بو به هۆی كه مكردنی ده نگه كانی یه كگرتو ده س���تی له و پۆسته كشاندبویه وه ، به راسپارده كانی كۆنفرانسه كه دڵخۆش���بوو باسی له وه ش كرد كه س���ه كردایه تی ح���زب بڕیاریداوه له ماوه ی مانگێكدا ده ست به جێبه جێكردنی

راسپارده كانی كۆنفرانسه كه بكات.ئ���ه و س���ه ركرده یه ی یه كگرتو جه خت ل���ه وه ده كات���ه وه ك���ه زۆرب���ه ی ئ���ه و ره خنانه ی پێش���تر كه س���انی وه كو ئه و

له راسپارده كانی كۆنفرانسه كه دا هه یانبوه جێگایان بۆ كراوه ته وه ، سه باره ت به وه ی ئه گ���ه ر راس���پارده كانی جێبه جێ نه كران هه ڵوێستیان چی ده بێت ئه و وتی "ئه گه ر راسپارده كان جێبه جێ نه بون كۆنگره مان له پێش���ه بۆ س���زادانی ئه و كه س���انه ی

جێبه جێی ناكه ن".پێش���تر ده نگێك هه بو بۆ لێكردنه وه ی پاشگری ئیسالمی كه به ناوی حزبه كه وه یه ، ئه و ره تیكرده وه كه پاش���گری ئیسالمی بوبێته كێش���ه بۆ ئه وان "نه ك كێش���ه ی پاش���گری به ڵكو دروس���تنه كردوین، بۆ ئیسالمی به ناوی حزبه كه وه خاڵی به هێزی

ئێمه بوه ".

"گرنگ ئه وه یه كاریان له سه ر بكرێت"ئه بوبه ك���ر عه لی كه به س���ه ركرده یه كی ن���اڕازی ئه و حزبه ده ناس���رێ و له زۆربه ی روداوه كان���دا خاوه نی بۆچون���ی تایبه ت به خۆیه تی ، به ده ره نجامه كانی كۆنفرانسی حزبه ك���ه ی دڵخۆش���ه و ل���ه و بڕوایه دایه ره خن���ه و گله ییه كان���ی كه س���انی وه ك ده ڵێت جێگاكراوه ته وه ،ئه و تێ���دا ئه وی "گرنگ ئه وه یه پێش���نیار و راسپارده كانی كۆنفرانسه كه ببێته بڕیاری سه ركردایه تی و

دواتر كاریان له سه ر بكرێت".

بۆچونی زیاتر له 1800 كادر وه رگیراوه س���ه كردایه تی ئه نجومه نی س���ه رۆكی یه كگرتو محه مه د ره ئوف، له لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه ئاماژه به وه ده كات كه زۆر ده مێكه كار له س���ه ر به س���تنی ئه و كۆنفرانس���ه ده كه ن و بۆ س���ه رنج و ره خنه و پێش���نیار گوێیان له 1800 كادری یه كگرتوگرتوه ،ئه و وت���ی "هه مو ئ���ه و س���ه رنج و ره خنانه ی وه رمانگرت���ون له كۆنفرانس���دا قس���ه یان بونه ته زۆرینه ش���یان ك���راوه و له س���ه ر راس���پارده و كاری���ان له س���ه ر ده كرێت، هه ندێ بڕیاری گرنگیش هه ن له ده سه اڵتی كۆنگره دان و ئه وانه بۆ كۆنگره ی دو ساڵی

داهاتو جێده هێڵین". ئه و ره تیشیكرده وه كه هیچ كه س���ێك له كۆنفراسه كه دا داوای

پێشخستنی كۆنگره ی كردبێت.

)خۆس���ازد *له ژێردروش���می س د ر ه یه كیگه ش���له كو ییند ئا نبۆ ا

ش���ه ممه ی تانێكیس���ه ربه خۆدا( رابردوله هۆڵییاریگایئاشتیله شاری سلێمانی به ئاماده بون���ی 764 ئه ندام كۆنفرانس���ی ئاسایی یه كگرتوی ئیس���المی به ڕێوه چو كه ، 40%ی كۆنفرانسه كه له توێژی گه نجان ب���ون و 25%ی له ره گه زی م���ێ بون. هه ر هه مان رۆژ به ده ركردنی به الغێك كۆتایی

به كۆنفرانسه كه هات.

ناڕه زاییه كانی ناو یه كگرتو بون به راسپارده ی كۆنفراسئه‌بوبه‌كر‌عه‌لی‌:‌گرنگ‌ئه‌وه‌یه‌‌راسپارده‌كان‌ببنه‌بڕیاری‌‌سه‌ركردایه‌تی

ئا: محه مه د عه بدولستار

دوای زیاتر له بیست رۆژ له ده رچونی یاسای هه ڵبژاردن و راپرسی ، تائێستا

هیچ هه نگاوێك بۆ پێكهێنانی ده سته ی هه ڵبژاردنی كوردستان

نه نراوه . په رله مانتارێكی پارتی داوا له په رله مان ده كات به زوترین كات لیژنه بۆ جێبه جێكردنی یاساكه

پێكبهێنێت، سكرتێری په رله مانیش ده ڵێت مه رج نیه ئه ندامه كان حزبی بن، سه رۆكی فراكسیۆنی بزوتنه وه ی ئیسالمیش ده ڵێت ئه گه ر ئه و یاسایه

جێبه جێنه كرێت، ئه وا ده وڵه تی كوردی ده بێته خه ونی شاعیرانه .

س���ه ره تای مانگی حه وتی ئه مس���اڵ مه س���عود بارزانی س���ه رۆكی هه رێمی په رله مان���ی س���ه ردانی كوردس���تان له په رله مان وتارێكی كوردستانی كردو داوای له وتاره ك���ه دا پێشكه ش���كرد، له په رله مان كرد په له بكه ن له ده ركردنی یاس���ای هه ڵبژاردن و راپرس���ی . دوای به س���ه ر تێپه ڕبون���ی چه ند رۆژێكیش له په رله مان، بارزانی داواكه ی مه سعود هه ڵب���ژاردن و یاس���ای په رله م���ان راپرس���ی ده ركردو س���ه ره تای مانگی ن���ۆی ئه مس���اڵیش مه س���عود بارزانی سه رۆكی هه رێمی كوردستان یاساكه ی واژۆكرد، به اڵم تائێستا رێوشوێنه كانی جێبه جێكردنی ئه م یاسایه ته واو نه بوه ، به پێی یاس���اكه ش ئه ندامانی ده سته ی به ڕێوه به ردنی هه ڵبژاردن و راپرسیه كان له نۆ ئه ندام پێكدێت ، ئه م كۆمس���یۆنه ده سه اڵتی به ڕێوه بردنی هه ڵبژاردنه كانی

كوردس���تان و ئه نجامدان���ی راپرس���ی و ریفراندۆمی هه یه .

ئه ندام���ی په رله مان���ی كوردس���تان له فراكسیۆنی پارتی دیموكراتی كوردستان فرس���ه ت س���ۆف�ی، رایده گه یه نێت ئه و یاسایه هه مو رێوش���وێنه یاساییه كانی خۆی ته واوكردوه و س���ه رۆكی هه رێمی له س���ه ركردوه و واژوی كوردس���تان

له رۆژنامه ی وه قائیع باڵوكراوه ته وه .ئه و له ماده كانی یه كێ���ك به گوێره ی یاس���اكه له رۆژی ده رچونی یاس���ایه ، كوردس���تانی وه قائیعی له رۆژنام���ه ی مانگ���دا له م���اوه ی س���ێ پێویس���ته ده سته ی بااڵی كۆمسیۆنی هه ڵبژاردن و بۆیه س���ۆفی پێكبهێنرێت. راپرس���ی له ئێس���تادا ده زانێ���ت به پێویس���تی په رله مان���ی كوردس���تان لیژنه یه ك���ی په رله مانی له فراكس���یۆنه جیاوازه كانی پێكبهێنێت، كوردستان په رله مانی ناو پێشكه شكردنی سی ده رگای بۆئه وه ی ڤی بۆ كه س���ی شاره زاو پس���پۆڕ له و بواره دا بكرێته وه و دواتر ناوه كان بچێته په رله م���ان و په رله مان به 3/2ی ده نگی

په رله مانتاران ده نگیان پێبدات.له ئێس���تادا ماوه ی بیست رۆژ به سه ر رۆیشتوه ، یاس���اكه دا په س���ه ندكردنی ب���ه اڵم تا ئێس���تا هی���چ هه نگاوێك بۆ نه نراوه . ده س���ته یه ئه و دروستكردنی پارله مانتاره كه ی پارتی ده ڵێت "ئه گه ر له م���اوه ی دیاریكراودا ئه و ده س���ته یه پێچه وان���ه ی ئ���ه وا هه ڵنه بژێردرێ���ت یاسایه ، په رله مانیش نابێت پێچه وانه ی

یاساكه ی خۆی بكات".پارله مانت���اری خۆی���ه وه له الی���ه ن فراكسیۆنی بزوتنه وه ی ئیسالمی شوان

قه اڵدزێ���ی، رونیده كاته وه له ئێس���تادا یاساكه له سه ر ئه وه ماوه ته وه الیه نه كان كۆمس���یۆنه كه كه له نۆ كه س پێكدێت پێكیبهێن���ن، چونكه "به پێكهێنانی ئه و كۆمس���یۆنه كاره كان ده كه وێته س���ه ر هێ���ڵ و گرنگترین ش���ت ل���ه م بابه ته دا چۆنیه تی دابه شكردنی ئه و نۆ كه سه یه

به سه ر الیه نه كاندا".له وه اڵم���ی ئه وه ش���دا ئای���ا له نێوان الیه نه كان���دا هی���چ رێكه وتنێ���ك ب���ۆ ك���راوه ، ئه ندام���ه كان دابه ش���كردنی قه اڵدزێ���ی ده ڵێت "له ڕاس���تیدا هه نێك شت باس���كراوه ، به اڵم بڕیاری كۆتایی

نه دراوه ".ده بێ���ت یاس���اكه ، به گوێ���ره ی كه س���ه دا ن���ۆ ئ���ه و له هه ڵبژاردن���ی نوێنه رایه ت���ی ئافره ت���ان و نه ته وه كانی تری كوردس���تات له به رچ���او بگیرێت. به وته ی قه اڵدزێی ، ئه و یاسایه به خێرایی تێپه ڕێن���راوه ، به هۆی ئه وه ی له وكاته دا كوردس���تان و س���ه ربه خۆیی بابه ت���ی ریفران���دۆم زۆر گ���ه رم و گوڕبوه ، به اڵم له ئێس���تادا ئه و بابه ته سارد بوه ته وه و ده س���ته یه ئه و له پێكهێنان���ی ب���اس نه كرێ���ت. بۆی���ه ئ���ه و پارله مانت���اره ده ڵێت "ئه گه ر ل���ه و ماوه دیاریكراوه دا

ئه و ده س���ته یه پێكنه هێنرێت و یاساكه به ته واوی جێبه جێنه كرێت، ئه وا قسه ی ئه و كه س���انه راس���ت ده رده چێت كه كوردی ده وڵه تی دروس���تبونی ده ڵێن

خه ونی شاعیرانه یه ".پارله مان���ی س���كرتێری به وت���ه ی ئه ندامانی كوردستان فه خره دین قادر، كۆمس���یۆنه كه له نۆ ئه ن���دام پێكدێت و به پێی سی ڤی كه سه كان هه ڵده بژێردرێن، له باره ی بونی مه رجی حزبی له وباره یه وه ده ڵێ���ت "به هیچ ش���ێوه یه ك مه رج نیه ئه ندامه كان میالكی حزبه كان له س���ه ر دابنرێن و ئه ندامه كان حزبی بن، چونكه

نه هێنراوه ، ح���زب ناوی له یاس���اكه دا به ڵكو هه ڵبژاردنی كه سه كان به سی ڤی

ده بێت". س���كرتێری په رله مانی كوردس���تان ئاشكرای ده كات، په رله مانی كوردستان له كۆبونه وه ی یاس���ایی خۆیدا كه له م هه فته ی���ه دا ئه نجامده درێ���ت لیژنه یه ك پێكده هێنن و ده س���ت به جێبه جێكردنی یاس���اكه ده ك���ه ن، به س���ازان له نێوان فراكسیۆنه جیاوازه كانی ناو په رله مانی كوردس���تان و رێكخراوه كان���ی كۆمه ڵی مه ده نی "هه رچه نده ئێمه سێ مانگمان

له به رده ستدایه ".

دوای ده رچونی یاساكه ، تا ئێستا ده سته ی هه ڵبژاردن و راپرسی له كوردستان دروستنه كراوه

کۆنفرانسی ئاسایی یه کگرتوی ئیسالمی

سه كردایه تی حزب بڕیاریداوه له ماوه ی

مانگێكدا ده ست به جێبه جێكردنی

راسپارده كانی كۆنفرانسه كه بكات

هاواڵتییه ک له یه کێک له هه ڵبژاردنه کانی کوردستان

مه رج نیه له سه ر میالكی حزبه كان

ئه ندامه كان دابنرێن و

ئه ندامه كان حزبی بن، چونكه

له یاساكه دا ناوی حزب نه هێنراوه

rangalayawene@gmail.com (446( سێشه ممه ‌2014/9/23ره‌نگاڵه

گڕوتینت وای لێك����ردوی كاره كانت به باش����ی بكه یت له ناو هاوڕێكانت، ده كرێت ئه م هێمنیه ت س����ودی بۆ

كاره كانی تریشت هه بێت.

دواكه وتوه و له ئه ركه كان����ت هه ندێ پێویس����تی به هه نگاوی باش����تره بۆ ئه وه ی زو له و كێش����انه ی كه هه ته

له كاره كه ت رزگارتبێت.

له وانه یه ئ����ه م جاره به بێ كێش����ه له و گرفته ده ربچی����ت كه روبه روی خێزانه كه ت بۆته وه . ش����ه ممه رۆژی

به ختته .

بی����رو هۆش����ت زی����اد له پێویس����ت داراییه كان����ت كێش����ه س����ه رقاڵن و زیاتر ماندویان كردوی ، پێویس����تت

به پشویه كی باشه .

زۆرینه ی شته كان به دڵی تۆ ناڕۆن و باڵوییان پ����ه رت و كاره كانت هه مو پێوه دیاره ، كێش����ه سۆزداریه كانت

وه ك خۆیان ماون.

تۆزێك پش����و ب����ده و بی����ر له وه بك����ه ره وه كه چۆن هه ن����گاوی تر باشتر به ره و بنێیت، ته ندروستیت

ئه ڕوات.

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازوو

11

کچانی کورد تا چەند حەز بەسیاسەت دەکەن؟

به مۆسیقا رێزیان گرت له به رخۆدانی پێشمه رگه

100 کتێب پێشه كه شبه زانكۆیه كی رۆژئاوا ده كات

58 ساڵە کاری وێنەگرتن دەکات و ماندو نەبوە

لەگەڵ 1959وە لەس���اڵی ک���ردوە، پارتیشدا س���ەرقاڵی سیاسەت بوەو بەوت���ەی خ���ۆی تاوەک���و ئێس���تاو تاکۆتایی ژیانیش���ی ه���ەر پارتییە، "وێنەی مام جەالل و مەال مس���تەفاو کاک عەباس و شێخ حسێنی بۆسکێنم گرتوەو الم بوە، بەهۆی سیاسەتەوە گیرام و دائیرەی ئەمن هەمویان بردو

ئێستا الم نەماوە".لەدوا گێڕانەوەی���دا کاک حەبیب کە هێن���دەی رۆژەکان���ی تەمەنی وێنەی "پێش دەڵێ���ت گرت���وە، خەڵک���ی من لەس���اڵەکانی کۆتای���ی چلەکان و

س���ەرەتای پەنج���اکان کابرایەک���ی جولەکە هەب���و بەرامبەر قوتابخانەی فەیس���ەڵییە کە ئێستا بوەتە بازاڕی عەس���ری کاری وێنەگرتن���ی دەکردو نادیار خنکاندیان، پاش بەروداوێکی ئ���ەو یەحیا ئەفەندی کە ئەفس���ەری خانەنش���ینکراوی ئینگلی���ز بو هات کاری فۆتۆی دەکرد، پاش���ان یەحیا مەحم���ود ئەفەندی هات کە ئێس���تا کوڕەکەی )رەفیق( خاوەنی گەلەری رەفیقە الی پارکی دایک و کاری تێدا دەکات، پاش���ان مس���تەفاو براکەی

دەستیان بەو کارە کرد".

ئا: پەرێز ناسر

دونی���ا لەکۆمەڵگاکان���ی لەزۆرێ���ک کارای���ان هەیە بەش���داریەکی ژن���ان بەش���داریکردن واڵت و لەبەڕێوەبردنی لەسیاس���ەت، بەاڵم لەکوردس���تان تا ڕادەیک���ی زۆر بەش���داریی ژنان وەک پێویس���ت نیە بێگومان ئەوەش چەند

هۆکارێکی لەپشتە.

شادیە ئەحمەد کە دەرچوی پەیمانگایە لەبارەی حەزی خۆیەوە بۆ سیاس���ەت دەڵێت "م���ن هیچ حەز بەسیاس���ەت ناک���ەم، هەرگیزی���ش نامەوێ���ت ببم بەسیاسەتمەدار چونکە سیاسەت دڵی نی���ەو ویژدانی نییە. ئەوەی لەهەندێک لەسیاسیەکان بەدی دەکرێ�ت هەمیشە توندوتیژیەو گەیشتن بەدەستکەوتێکی

مادییە بۆیە من ڕقم لەسیاسەتە".ڕەنگە ئەو جۆرەی لەسیاسەتکردن کە بەگشتی لەرۆژهەاڵتی ناوەڕاست باوە، هەمیش���ە جەنگ و بەش���ێوەیەکە کە سیاس���ەتمەدارەکانی خوێنڕشتنەکان لەپش���تەوەیە وای کردبێت نەک تەنها ژنان، بەڵکو بەشێکی زۆری پیاوانیش

خۆیان بەدور بگرن لەسیاسەت.بەاڵم س���ەرەڕای ئ���ەوەش ژمارەیەک ژنی بەرچاو هەن کە کار لەسیاسەتدا دەک���ەن و ژنانێکی دیک���ەش هەن کە هەوڵ���ی بۆ دەدەن. ئاوێ���زان محەمەد ح���ەز حکومەت���ەو فەرمانب���ەری بەسیاس���ەت دەکات و هەوڵیش دەدات لەداهاتودا ببێتە کەس���ێکی سیاسیی "چونکە ئێم���ەش وەک ژنانی واڵتانی تر دەتوانین س���ەرکەوتوبین و هیچمان لەوان کەمتر نییە بەاڵم کێشە ئەوەیە

ئێمە بەخۆمان نین بۆییە لەسیاسەتدا کەم بونم���ان هەیە ئەگەر ئێمە بڕۆینە پێش���ەوە بێگوم���ان ش���وێنمان ب���ۆ چۆڵدەکرێت و دەبین بەسیاسەتمەدار".

هی���چ "ژن دەش���ڵێت هەروەه���ا نی���ە لەگ���ەڵ پی���او، ئەوانن فەرقی کە سیاس���ەتمەدار بەره���ەم دەهێنن، لێهات���و سیاس���ەتمەداری هەمیش���ە دایکێکی لێهات���وی هەیە بۆیە ئێمەش دەتوانین لێهاتوبین بڕیاربدەین لەسەر

چارەنوسی واڵت و سیاسەت".هەروەه���ا ش���ەیما خ���در ک���ە کچی ماڵەوەیە یەکێکی ت���رە لەوانەی حەز لەسیاس���ەت دەکات و پێیوای���ە ڕەنگە ژن���ان لەپیاوانی���ش باش���تربن "زۆر دەمەوێ�ت بەسیاس���ەت دەکەم و حەز لەداهاتودا ببم بەسیاسەتمەدار. چونکە ئێمەی ژنان هیچمان لەپیاوان کەمتر

نییە و دەتوانین وەک ئەوان سیاس���ەت بکەین. ئێمە پاکترو باشتریش سیاسەت دەکەی���ن چونکە لەوانەیە لەزۆر ڕوەوە

بێگومان باشتربین لەبڕیاردان".لەئێس���تادا بەپێ���ی یاس���ای کۆت���ا، پێویس���تە ژمارەیەکی دیاریکراو لەژن، ئەو بەه���ۆی هەب���ن. لەپەرلەمان���دا یاسایەش���ەوە حزب���ەکان هەوڵدەدەن کادی���ری ژن پێبگەیه ن���ن ت���ا ئ���ەو

شوێنانەیان بۆ پڕبکەنه وە.لەگەڵ ئەوەش���دا کچان لەکوردستاندا هەمیش���ە بەش���ێکی زۆری���ان خۆیان هەرچەندە لەسیاس���ەت بەدوردەگرن لەم چەند س���اڵەی دوایی هەلی باش ڕەخساوە بۆ ئافرەتان تاکو بەشداریی سیاسەت بکەن بەاڵم بەو شێوەیە نیە بتوان���ن بڕیارب���دەن و لەناوەندی بڕیار

بن.

ئا: ترێ شۆرش

له میانه ی کارو چاالکیه کانی س���ااڵنه ی گروپی ئۆرکیسترای سلێمانی ، هه ستان به سازدانی کۆنسێرتێک و پێشکه شیانکرد به ش���ه هیدان و پێشمه رگه کانی سه نگه رو

هه مو ئاواره کان.

ئه و کۆنسێرته ی ئه مساڵ بۆ پشتگیریی پێش���مه رگه و ئ���اواره کان ئه نجام���درا، سێیه مین کۆنس���ێرتی گروپه که یه . له و باره یه وه ئۆژین کاوه به ڕۆژنامه ی ئاوێنه ی راگه یاند "بیرۆکه ی کۆنس���ێرته که نوێ نه بو چونکه سااڵنه کۆنسێرت لەهه مان ب���ه رواردا ده که ی���ن، به اڵم له مس���اڵدا به پێویستمان زانی که پێشکه ش بکرێت ل���ه دوای پێش���مه رگه . به به رخۆدان���ی ئه رک و ماندوبونی مانگێک له پرۆڤه کردن توانیمان ئ���ه م کاره هونه ریه به ئه نجام بگه یه نی���ن، ل���ه م کۆنس���ێرته دا چه ند

کارێکی جیهانیی و کوردیی پێش���که ش کرا له ناویاندا پارچه یه ک موزیکی دانه ری جیهان���ی )ب���اخ(و )کارل جێکنیس(و سرودێک بۆ س���لێمانی و چه ند کارێکی تر له ال ی���ه ن ژه نیاران و ده نگبێژان توانرا (40(که س تێیدا به شداربێت". هه روه ها وتیش���ی "ئه وه ی جێگای خۆشحاڵی بو بۆ ئێمه که بینه ری کاره که پاڵپتشێکی زۆر باش بون و زۆر هانده رن، له نێویاندا له گرنگیی ک���ه کۆمه ڵێ���ک هونه رمه ند هاوکاریه کی هه م���و تێده گه ن و کاره که خۆیان راگه یاند بۆ زیاتر به ره وپێشبردنی پاڵپش���تیی هیوادارین گروپه که م���ان و بکرێین ئه م کۆنس���ێرته ببه ینه ش���ارو پارچه کانی تری کوردس���تان بۆ ئه وه ی

توانای الوان نیشانبده ین".ئۆرکێس���ترای الوان یه کێک���ه له گروپه پێویسته کان له دنیاداو له زۆربه ی واڵتاندا زیاتر له دانه ی���ه ك هه یه که ژه نیاری الو ئاماده ده کات بۆ تێگه یشتن له موزیکی

له ئۆرکێس���ترا کارک���ردن جیهان���ی و پرۆفێش���ناڵه کان . خاوه ن���ی بیرۆکه ی دروستکردن و سه رپه رشتیی ئۆرکێسترای الوان مامۆس���تا ئاکۆ عه زی���ز عینایه ته له س���اڵی 2011 کاری له س���ه ر کردوه و له س���اڵی 2012 ده س���تی به کارک���ردن

کردوه . ئه م گروپه یه که مین ئۆرکێسترای الوانه له کوردستان دروستبوه و بۆ پێشخستنی ئاس���تی هونه ری���ی و به جیهانیکردن���ی زۆر گرنگه . ئه م ئۆرکێس���ترایه ئێس���تا ئۆرکێس���ترایه کی فه رمیه و هه مو ڕێکاره پ���اش ئه نجام���داوه و یاس���اییه کانی چاره سه ربونی گرفته داراییه کان شوێنی تایبه تی خۆی ده بێت و وه ک فێرگه یه کی موزیکی کارده کات بۆ پێگه یاندنی الوان و درێ���ژه دان به چاالکییه کان���ی و کارکردن بۆ بردن���ه ده ره وه ی کۆنس���ێرته کانی و ناساندنی هونه ریی کوردی و ده رخستنی

توانای الوان.

ئا: هانا چۆمانی

باڵه كایه تی ده ڤ����ه ری هاواڵتیه ك����ی دانیش����توی ناحیه ی قه س����رێی سه ر به قەزای چۆمان بڕیاریداوه 100 کتێبی كوردی پێشكه ش به زانکۆی "مه عسوم کورکماز" بۆ زانس����ته مرۆڤایه تیه کان ئه ركێك����ی وه ك ئ����ه وه ش ب����كات

نیشتمانی خۆی.

ئازاد مه ال قه سره یی ئەو مامۆستایەیە ک����ە کتێبەکانی بەخش����یوەتە زانکۆ ئازاد کوردستان، ڕۆژئاوای تازەکەی بەئاوێن����ەی راگەیان����د "کردن����ه وه ی زانکۆی مه عسوم کورکماز بۆ زانسته له و له بارودۆخێکی مرۆڤایه تی����ه کان کوردس����تان له رۆژئاوای ش����ێوه یه دا به هاوکاریه کی پێوس����تی بێگوم����ان

له هه م����و هه ی����ه م����ه زن بواره کانداو تاکە ش����ت که

له توان����ای من����دا بێت مامۆس����تایه ک، وه ک

100 به خش����ینی ک����ه په رتوک����ه

زۆربه ی����ان

له بنه ڕه تدا م����ه ی نا

و چس����تێر مازانکۆکانی دکتۆرای تێزی

باشوری کوردستانن که وه ک

کتێب چاپکراون. بۆیه داوا له رۆشنبیرو باشوری ئه کادیمیه کانی نوس����ه ران و هاوکاریکردنی ده ک����ه م کوردس����تان ئ����ه و زانکۆیه ئه رکێکی نیش����تمانی و

نه ته وه ییه ".هەروەها ئ����ەو مامۆس����تایە لەبارەی هاوکاریکردنی ئ����ەو زانکۆیەوە زیاتر دەڵێ����ت "ره نگه ئەو زانکۆیە زۆرترین پێوس����تی به هاوکاریی ئه کادیمیه کان بێت تا کەس����انی خۆبه خش، ئه گه ر ب����ۆ ماوه یه ک����ی کورتیش بێ����ت وانه له و زانکۆیه دا بڵێن����ه وه تا به ته واوی خ����ۆی. پێ����ی س����ه ر ده که وێت����ه

ن����ی ما نییه گو تێ����دا

له رۆژئ����اوای زانک����ۆ کردن����ه وه ی کوردس����تان له و بارودۆخه شه ڕاویی و له رۆژئاوای س����ه ربڕینه ی خوێناویی و کوردس����تان و س����وریادا هه یه ده بێته واڵتان����ی سه رنجراکێش����انی ه����ۆی به ئاراس����ته ی نێوده وڵه تی کۆمه ڵه ی گه لی یارمه تیدان����ی هاوکاریک����ردن و رۆژئاوای کوردس����تان چونکه کارێکی ئه وه یه س����ه لمێنه ری ش����ێوه یه له و گه ل����ی ک����ورد گه لێکی شارس����تانی و بارودۆخێکدا له هی����چ ئاش����تیخوازه و پێگه یاندن و له په روه رده ک����ردن و واز فرچکدانی رۆڵه کانی خۆی به زانست و

زانیاری ناهێنێت".

به شداریکردنی ژنانی خۆرئاوای کوردستان له چاالکییه سیاسییه کاندا به شێوه یه کی به رچاوه

‌ره‌نگاڵه(446( سێشه ممه 2014/9/23 rangalayawene@gmail.com

گاکاوڕ

گومانه كانی رابردوت نه ماوه و ئێس����تا له هه وڵ����ی ئه وه دای تواناكات له پرۆژه نوێیه كانت به كاربهێنێت كه س����ودیان

بۆت زۆره .

ت����ه واوت ب����ڕوای هه رچه ن����ده له گه ڵ ب����ه اڵم هه یه به هاوڕێكانت ئه وه ش����دا پێویس����ته نهێنیپارێزی

كه سی تر بیت.

ده ستپێكردنی بۆ گونجاوه كاتێكی ده وروبه ره كه ت باش، سه ره تایه كی هان����ت ده ده ن ب����ۆ كردارو ئیش����ی

باش.

ئه م ماوه ی����ه گونجاوی����ت بۆ خۆت، ئه م����ه ش به ته واوه ت����ی به ره فتارته وه دی����اره ، ده وروبه ره كه ت پێویس����تیان

به ئامۆژگاریی تۆیه .

دوانه : هه ندێجار خۆت رابێنه له گه ڵ ئازابه كاره كه ت، له شوێنی دۆڕاندن با ئ����ه و دۆڕانه ببێت����ه وانه یه ك بۆ

سه ركه وتنت.

قرژاڵدوانه‌‌

له م كاتان����ه قه باره ی كێش����ه كانت له زیادبون����دان و رۆژ ل����ه دوای رۆژو كێش����ه له دوای كێشه بۆت دروست

ده بێت.

فه‌‌ریکشێر

1010

یاریی Skyswing ده هێنرێته کوردستان عه با ڕه شه کان له سلێمانی نمایش ده کرێت

ئا: ئاوێنه

بۆ یه که مجار له کوردستاندا ناوه ندێکی گه شتیاریی یاریی جیهانی سکای سوینگ Skyswing ده هێنێت و

به وته ی به ڕێوه به رانی ناوه نده که ش ئه و یارییه له ته واوی رۆژهه اڵتی

ناوه ڕاستدا ده گمه نه .

چی���ای کۆڕه ک���ی گه ش���تیاریی ک���ه شوێنێکی گه ش���تیارییه له نزیک شاری ڕه وان���دزو به رزاییه ک���ه ی 2100 مه تره له س���ه ر ئاس���تی ڕوی ده ری���ا، بڕیاره له ئاینده یه ک���ی نزیکدا یاریی س���کای س���وینگ له واڵتی سویس���راوه بهێنن و گه شتیاران کوردس���تان و دانیشتوانی

ئه و یارییه به کاربهێنن.

ئاری سان به ڕێوه به ری چیای کۆڕه کی گه ش���تیاریی ڕایگه یاند که ئه و یارییه گواستنه وه دایه له قۆناغی له ئێس���تادا بۆ کوردس���تان و پێش���بینی ده کرێت له جه ژنی قورباندا یارییه که ئاماده بێت و له پێش���وازیی میوانه کانیان���دا بێ���ت. هه روه ه���ا ئاماژه ی به وه ش���دا که ئه و یاریی���ه ب���ۆ یه که مج���ار له رۆژهه اڵتی

هه رێم���ی ده هێنرێت���ه ناوه ڕاس���ت کوردستان.

چیای کۆڕه کی گه ش���تیاریی، یه کێکه هه رێمی گه ش���تیارییه کانی له ناوچ���ه له هاواڵتیانی کوردستان و سااڵنه جگه گه ش���تیارێکی کوردس���تان، ناوخۆی زۆریش له ناوچه کانی دیکه ی عێراقه وه

ڕوی تێده که ن.

لەنەخۆشخانەی فریاکەوتنی سلێمانی بۆ هەر 26 هەزار کەسێک، تەنها قەرەوێڵەیه ک هەیە

58 ساڵە کاری وێنەگرتن دەکات و ماندو نەبوە

ئا: رێنوار نەجم

لەنەخۆشخانەی فریاکەوتنی سلێمانی بەلەبەرچاوگرتنی ژمارەی دانیشتوان،

ژمارەیەکی زۆرکەم قەرەوێڵە هەن بۆ پێشوازیی لەنەخۆشەکان و

بەڕێوەبەری ئەو نەخۆشخانەیەش دەڵێت بەوهۆکارەوە ڕەزیلیی لەخەواندنی نەخۆشدا دەکەن.

نەخۆشخانەی فریاکەوتنی سلێمانی، کە تاکە نەخۆش���خانەی فریاکەوتنە لەتەواوی پارێزگای سلێمانیدا، تەنها 75 قەرەوێڵەی هەیە بۆ پێش���وازیی لەنەخۆشە کتوپڕەکان، لەو ژمارەیەش 10 دانەیان بۆ چاودێریی وردە. جگە سلێمانی، پارێزگای لەدانیش���توانی پێش���وازیی نەخۆش���خانەیە ئ���ەو خانەقین و کەرکوک و لەبریندارەکانی هەرچەن���دە دەکات، جەل���ەوالش لەماوەی ئەم ش���ەڕەدا بریندارەکانی ئەو ناوچانە زۆرن، بەاڵم پێشتریش لەپس���پۆڕییەکان، هەن���دێ ب���ۆ نەخۆشی ئەو ناوچانە هەر هاتونەتە

سلێمانی.پارێ���زگای دانیش���توانی ژم���ارەی سلێمانی لەگەڵ ئەو ناوچانەشی کە نەخۆش���ەکانیان دێتە نەخۆشخانەی فریاکەوتن���ی س���لێمانی، نزیک���ەی دو ملی���ۆن هاواڵت���ی دەبێت، هەمو ئەوانەش بۆ کاتی کارەساتی کتوپڕ ل���ەو 75 قەرەوێڵەیەیە کە چاویان بەهەر 26 هەزارێکی���ان تەنها یەک

قەرەوێڵەیان بەردەکەوێت.دکتۆر ئومێ���د عەل���ی بەرێوەبەری سلێمانی فریاکەوتنی نەخۆشخانەی

ئا: ترێ

کۆمه ڵه ی هونه ره جوانه کانی کورد مه ڵبه ندی گشتیی سلێمانی له کارێکی نوێیدا شانۆیی )عه با

ڕه شه کان( نمایش ده کات.

ئه و شانۆییه له نوسینی به ڕێز مه جیده و له نوس���ه ری ده رهێنان���ی هه ری���ه ک ده قه ک���ه گۆران نامیق���ه و ماوه ی دو بڕیاره مانگه سه رقاڵی پڕۆڤه کردنن و له رۆژی 2014/9/26 و رۆژانی دوایی جوانه کان هونه ره کۆمه ڵه ی له هۆڵی

له شاری سلێمانی نمایش بکرێت.له نمایش���ه که دا به ش���دار ئه کته رانی بریتین له : س���ۆلین جیه���اد دڵپاک، دیدار عومەر، رێکەوت تۆفیق، گۆران نامیق، چۆڤین عه زیز، چراخان نامیق، رێژنە رزگار هه روه ها شەماڵ فه همی.

مه به ست له عەبا رەشەکان هەمو ئەو نەریت و کلتورە کۆنانەیه که لەعەبادا کۆکراونەتەوەو رەنگی رەش���ەو ئێمە

لەبەری ئافرەتی دەکەینەوە.هه روه ها بەنیازن لەهەولێرو ده ره وه ی واڵتیش ئەگ���ەر بتوانرێ و هاوکاریمان

بکەن شانۆکه نمایش بکه ن.

ئا: ئیحسان مەال فوئاد

کەم کەس هەیە دانیشتوی سلێمانی بوبێت و ناوی حەبیبی مسەوەری نەبیستبێت، کاتێک بەمەبستی چاوپێکەوتنی چوینە بەردەم دوکانەکەی پیاوێک بەسەری

سپییەوە بەتەنیشت ناوی خۆیەوە دانیشتبو، پاش خۆناساندن فەرموی بابچینە ژورەوە، بەوتەی خۆی 58 ساڵه کاری فۆتۆو وێنەگرتن دەکات.

حەبیب ف���ەرەج محەم���ەد چیرۆکی ئاوێنە ب���ۆ کارکردن���ی س���ەرەتای "لەس���اڵی دەڵێ���ت دەگێڕێت���ەوەو 1956 بەشاگردیی الی کاک مستەفا فۆتۆ بەکاری لەس���لێمانی دەس���تم ک���رد، پاش س���ێ مان���گ کارکردن لێ���ی جیابومەوەو چوم لەبەر دەرکی س���ەرا مەکینەیەکی شەمس���یم کڕی کە ئەوکات بەدەس���ت کاری دەکرد،

دەستم بەو کارە کرد".کاک حەبیب لەس���اڵی 1935 واتا 79 ساڵ پێش ئێستا لەگەڕەکی گۆیژەی ش���اری س���لێمانی چ���اوی بەژی���ان هەڵهێن���اوە، بەوتەی خ���ۆی ئەوکات بەردەرکی سەرا بەمشێوەیەی ئێستا نەب���و، "دو داری لێب���و پەردەیەکی رەش���م هەڵواس���یبو خەڵک دەهات وێن���ەم دەگرت، دو وێن���ەی رەش و س���پی بە 60 فلس، ماوەی دو ساڵ

لەو شوێنە کارم کرد".ئەو پیاوە کە زیاتر لەنیو س���ەدەیە هاوڕێی فۆتۆیە لەس���اڵی 1958 کە هێش���تا مەلیک فەیسەڵ حوکمڕان بو لەشەقامی کاوە دوکانێکی سەربەخۆ دامەزرێنێت و کاتێک سەرقاڵی دیکۆری کۆماری کودەت���ای بوە دوکانەکەی ئەنجامدراوە، تاوەکو ساڵی 2000 واتا

42 ساڵ لەو شوێنە بەردەوام بوە.ئەو پیاوە س���ەر س���پییە کە تەمەن ماندوی کردبو وەک خۆی دەگێڕێتەوە

لەب���ارەی بچوکی نەخۆش���خانەکەو زۆریی ئ���ەو ژمارەی نەخۆش���انەی ڕاگەیاند بەئاوێنەی ڕویانتێدەکەن، "ئ���ەو ژمارەی���ە زۆر کەم���ە، تەنها بەچوار پێویستی شاری س���لێمانی وەک فریاکەوتن���ی نەخۆش���خانەی

ئەوەی ئێستا هەیە".هەروەها دەڵێت "تەنها خۆم رۆژانە 1200 نەخۆش دەبینم، 150 دانەیان پێویس���تیان بەخەواندن هەیە، جگە

لەوەی ڕەزیلیش���ی تێ���دا دەکەین و پێویس���تیان زیاتریان ژمارەیەک���ی بەخەواندن هەیە ب���ەاڵم بەهۆی بێ

جێگەیی نایانهێڵینەوە".دکت���ۆر ئومێد لەبارەی چارەس���ەرو پیالنەکان بۆ زیادکردن و گەورەکردنی نەخۆش���خانەی فریاکەوت���ن دەڵێت "بەڵێن هەیە بەشێک لەنەخۆشخانەی فریاکەوتنی سلێمانی گەورە بکرێت، بەاڵم ئەمە بەهۆی قەیرانی داراییەوە

دیک���ەش پالنێک���ی دواکەوت���وە. هەی���ە ئەوی���ش کردنەوەی بەش���ی شارە، نەخۆش���خانەی فریاکەوتنی بەهەمانش���ێوە ئەمیش بەهۆی کەم کارمەندەوە دانەمەزراندنی پارەیی و ڕاگیراوە. نەخۆشخانەی فریاکەوتنی شۆڕش هەیە کە س���ەر بەوەزارەتی پێشمەرگەیە، بەهۆی ئەوەی چاالک نیی���ە، هی���چ ڕۆڵێ���ک نابینێت لەم

کاتەدا.

لەش���ەقامی کاوە، دوای 42 س���اڵ هاتوەتە ش���ەقامی ئۆرزدی و تائێستا لەو شوێنە کار دەکات، ئەو گێڕایەوە کە 58 ساڵە کاری فۆتۆ دەکات و لێی بێزار نەبوە، "پێمخۆشە هەمو رۆژێک ئەم کارە بکەم، بەاڵم ئێستا کوڕەکانم )دوارۆژو شاخەوان( لەجێی خۆم کار دەکەن و خۆش���م دێم دادەنیشم و دڵم

بەکارەکە دەکرێتەوە".مێژوییەکان فۆتۆگرافەره هەمیش���ە وێنەی زۆر کەس���ایەتی و س���ەرکردە سیاس���ییەکانیان لەالیە، وەک خۆی باس���ی کرد هەرچەندە کاری فۆتۆی

نه خۆشخانه ی شار له سلێمانی

ئەوەی س����ەرنجێکی خێ����رای ڕوداوەکانی ب����دات، کوردس����تان س����وریاو عێ����راق و ڕودەدات ئ����ەوەی دەردەکەوێ����ت ب����ۆی هه ڵوەش����اندنەوەیەکی تەواوەتی سەرجەمی ئ����ەو چوارچێوانەی����ە کە ئینتیم����ا تیایاندا بچوکەکان، لۆکاڵییە ناوچەی����ی و لەئینتیما گەورەت����رە. ئەوەی ئەم����ڕۆ دەبینین غیابی ت����ەواوی هه مو ئەو چوارچێوانەیە کە بکرێت النی ه����ه رە کەم����ی جیاوازییە سیاس����یی و فەرهه نگییەکانی دینی����ی و کۆمەاڵیەتی����ی و لەن����اودا کۆبکرێت����ەوە، بەبێ ئ����ەوەی ئەو جیاوازییانە پەنا ب����ۆ توندوتیژیی ببەن، بۆ ئەوەی بەرگریی لەجیاوازبونی خۆیان بکەن، یان تەم����اح و پالنی ئەوەیان هه بێت ڕوانینی خۆی����ان بەس����ەر هه مو ئەوانەدا بس����ەپێنن کە لەگەڵیاندا دەژین. لەس����وریادا کێشەی نێوان داعش و جەبهه ی نوس����رە، لەعێراقدا ملمالنێی نێوان مالیکی و موقتەدای س����ەدر، لەکوردس����تاندا کێش����ەی نێ����وان یەکێت����ی نیش����تیمانیی و بزوتنەوەی گۆڕان، ملمالنێی نێوان سوننەکانی سەر بەبەغداو سوننەکانی س����ەر بەبەع����س، هه موی����ان دەرکەوت����ی جیاوازی����ی نەم����ان و وێرانبون����ی هه مو ئەو چوارچێوە گشتییانەیە کە بکرێت لەناویاندا دو هێز یان چەند هێزێک����ی جیاواز پێکەوە هه ڵبکەن. ئەوەی ئەمڕۆ ئێمە لەم ناوچەیەدا لەبەریەکهه ڵوەش����اندنەوەیەکی دەیبینی����ن بەرفراوان����ی پرۆژەی "دەوڵەت����ی نەتەوە" و "ناس����یۆنالیزمێکی باوەش����کراوە"یە بۆ زیاد لەهێزێک����ی ن����او کۆمەڵگا لەس����ەر بنەمای ماف و بەرپرس����یارێتی یەکس����ان و هاوبەش. هه مو ئەو ش����تانەی کە دەشێت بەهۆیانەوە نەتەوەو نیشتیمان و چوارچێوەی نەتەوەیی و نیشتیمانییەکان دروس����تبکرێت، واتە هه مو ئەو ش����تانەی کە دەتوان����ن ببنە جێگرەوەو ئەلتەرناتیڤ����ی ئینتیم����ای ناوچەیی بچوک و داخ����راو، لەدۆخ����ی وێرانبون����دان. ئەگەر س����ێ دەزگا س����ەرەکییەکەی دروستکردنی نەتەوەو نیش����تیمان بریتیبن لە"چاپخانە" و "قوتابخانە" و "س����وپا"، ئەوەی ئەمڕۆ ئێمە دەیبینین وێرانبونی ناوەکیی و لەدەس����تدانی هه مو ئاکارێکی دەس����تەجەمعیی و کۆگیریی نیش����تیمانی هه ر یەکێک ل����ەو دەزگایانەیە. ئەگەر چاپخانە هێمابێت بۆ بونی میدیایەک کە نەبوبێ����ت بەبوقی ئەم ی����ان ئەو هێزی دیاریکراو، ئەگەر س����وپا هێمابێت بۆ بونی لەنیش����تیمان پارێ����زگاری کە لەش����کرێک وەزیف����ەی یەک����ەم و دواهه می بێ����ت، نەک پارێ����زگاری لەم یان لەو هێزو کەس����ایەتی و گروپی سیاسیی، ئەگەر قوتابخانە هێمابێت بۆ ش����وێنێک کە تیایدا مێ����ژوی هاوبەش و مەعریف����ەی هاوب����ەش و رەم����زی هاوبەش و خەون و خەیاڵی هاوبەش و زمانی هاوبەشی، تێ����دا دروس����تببێت. دەڵێ����م لەهه مو ئەو دۆخانەدا س����ەرجەمی ئ����ەم دەزگا گرنگانە پارچەپارچەبونێکی داوەش����ان و لەدۆخ����ی ناوەکی����ی ترس����ناکدان. ئ����ەوەی ئێم����ە دەیبینین تەنها هه ڵوەشاندنەوەیەکی تەواوی بیرۆکەی نەتەوەو نیش����تیمان نییە، بەڵکو هه ڵوەش����اندنەوەیەکی ت����ەواوی بیرۆک����ەی دەوڵەت خۆش����یەتی. داوەش����انی دەوڵەت وەک یەکەیەکی س����ەرەکیی مۆنۆپۆڵکردنی توندوتیژیی، بۆ دەیان دەس����ەاڵتی لۆکاڵیی سیاس����ەتی خ����ەون و دەزگاو بەلەش����کرو ناوچەیی تایبەتەوە، ئەو مێژوە تازەیەیە کە

ئەم ناوچەیە تیایدا دەژی.ل����ۆکاڵ"ە ئ����ەم "سیاس����ەتی لۆژیک����ی مۆنۆپۆڵکردن����ی لۆژیک����ی ناوچەیی����ە تەواوی دەس����ەاڵتە بۆ هێزێ����ک لەبەرامبەر بێدەس����ەاڵتکردنی هه مو هێزەکانی تردا، تا ڕادەی ئیهانەک����ردن و زەلیلک����ردن و تەنانەت لەناوبردنی س����ەرجەمی ئەو هێزانە. ئەوەی تازەیە لەم دۆخی لەبەریەکهه ڵوەشاندنەوەو پارچەپارچەبونەی ئەمڕۆکەداو لەزۆر ڕوەوە جیایدەکات����ەوە لەهه مان دیاردە لەدەیەکانی پێشتردا، تەنها ڕادەی توندتیژیی و شێوازی کوش����تن و بڕین����ەکان نییە، بەڵک����و ئەوەیە کە هه م����و لۆکاڵێک����ی بچ����وک و ناوچەیی، هه مو دەس����ەاڵتێکی خێڵەک����ی و خێزانیش، درێژکراوەیەک����ی هه رێمی����ی و گلۆباڵیی زۆر بەهێ����زی هه یە. ل����ەو چەند واڵت����ەدا هیچ تەنهاو ناوچەی����ی لۆکاڵیی و دەس����ەاڵتێکی کەوتوو بێ پش����توپەنا بونی نییە، هه مویان هه م لەئاس����تی ئیقلیمیداو هه م لەئاس����تی گلۆباڵیدا چونەتە ناو کۆمەڵێک هاوکێشەی دەس����ەاڵت و تۆڕی پەیوەندیی و س����یناریۆی سیاس����یی گەورەوە کە هێزی ئەو سیناریۆو هاوکێش����انە لەهێزی گەمەکەرە لۆکاڵییەکان زۆر گەورەت����رو قەبەترە. ئەمەش دۆخێکی دروستکردوە "لۆکاڵ" و "گلۆباڵ"، ناوچەیەکی بچوک و دونیایەکی ئیقلیمی و جیهانیی گەورە

بەتوندی بەناویەکدا چوبن. لەم ڕێگەیەشەوە دۆخێک دروستبوبێت چارەسەری سادەترین پێویس����تی لۆکەڵەکان، ناوچەیی و کێش����ە بەڕێکكەوتنی ئیقلیمی����ی و تەنانەت دونیایی گەورە هه بێ����ت. بۆ نمونە لێکنزیکبونەوەی هێزێکی وەک داعش و جەبهه ی نوس����رە وەک دو هێ����زی جیهادیی س����وننیی لەس����وریادا ڕێکكەوتنی بەقس����ەکردن و تەنها پێویستی نێوان س����ەرکردایەتی ئ����ەو دو هێزە نییە، بەڵک����و پێویس����تی بەقس����ەکردن لەگ����ەڵ تورکیاو ئێران و بەغداو س����عودییەو واڵتانی خەلی����ج و تەنان����ەت ئەمه ریکا و ڕوس����یاش هه ی����ە. دانان����ی پارێزگارێک بۆ س����لێمانی تەنها پێویستی بەڕێکكەوتنی نێوان گۆڕان و یەکێتی نییە، بەڵکو پێویستی بەڕێکكەوتنی نێ����وان ئێران و عێ����راق و س����وریاو تورکیاو پارتیی و س����ەرجەمی ئەو کەمپە س����وننیی و ش����یعەیەیە ک����ە لەناوچەکەدا دروس����تبوە. بااڵدەستی "سیاسەتی لۆکاڵ" بەو ڕەهه ندە ئیقلیمیی و گلۆباڵییە ترس����ناکەوە وادەکات نەک تەنها س����ەربەخۆیی ناوەکیی و بڕیاریی ئۆتۆنۆم بون����ی نەمێنێ����ت، بەڵکو کردەی سیاس����ەتکردنیش وەک کردەی ڕێکكەوتن و دیال����ۆگ و گەیش����تن بەکۆدەنگیی لەس����ەر خاڵێک خۆش����ی، بەت����ەواوی ئیفلیج ببێت. ئ����ەوەی لێرەدا دەبێتە کردەی بااڵدەس����ت، تەنانەت لەئاس����تە هه رە ل����ۆکاڵ و ناوچەییە بچوکەکانیشدا، ڕێکكەوتنی دەرەکی چەندان هێ����زی ملمالنێکەرو ناک����ۆک و دژبەیەکە کە چارەسەرکردنی س����ادەترین کێشە لەمەحاڵ

نزیکدەکاتەوە.ئەوەی ئێس����تا بەبەرچاومانەوە ڕودەدات دروستبونی چەندان جەمسه رگیریی ناکۆکە، کە شەڕی دەسەاڵتە لۆکاڵیی و ناوچەییەکان بەچەندان شێوە تێکەڵ بە "شەڕی لەباتی" چەندان واڵتی گ����ەورە لەگەڵیەکدا، دەکات. ش����ەڕی یەکێتی و گۆڕان لەس����ەر پارێزگای س����لێمانی، ش����ەڕی یەکێت����ی و هێزەکان����ی داعش، بێدەنگیی درێژی����ی پارتی بەرامبەر بەداعش النیکەم لەس����ەرەتادا، بەشێکە لەو ش����ەڕو ملمالنێ ئیقلیم����ی و جیهانییەی کە ئەنقەرەو بەغ����داو ئێران و جەمس����ەرەکانی ڕوس����یاو ئەمه ریکان. ئ����ەوەی لەهه مو ئەو دۆخان����ەدا دەکەوێ����ت و لەناودەچێ����ت ئەو لۆژیکەیە کە دەتوانێ����ت و دەیەوێت چەندان ل����ۆکاڵ و ناوچەی جیاواز بەیەک����ەوەو لەناو یەک یەکەی گەورەتردا کۆبکاتەوە، لۆژیکێک لەدونیای مۆدێرندا ناوی لۆژیکی"دروستکردنی نەتەوە" و "دروستکردنی دەوڵەتی نەتەوەی" لێنراوە. ئەوەی ورد تەماشابکات دەبینێت ئ����ەو ملمالنێیان����ەی کە هه ن و بااڵدەس����تن تەنان����ەت ملمالنێ����ی مەزهه بیی����ش نی����ن، ملمالنێ نین لەنێوان س����وننەو شیعەدا وەک دو مەزهه بی جی����اواز، یان ملمالنێ لەنێوان ک����وردو ناک����ورددا، بەڵک����و زۆر بچوکترو لۆکاڵترو داخراوترن. ملمالنێی نێوان شیعەو شیعەو سوننەو سوننەو کوردو کورد، هیچی کەمتر نییە لەملمالنێی نێوان شیعەو سوننەو کوردو ناک����ورد لەگەڵ یەک����دا. بۆ ئەوەی لەلۆژیکی ملمالنێکان تێبگەین پێوستە زۆر خوارتر بڕۆین، تەنانەت لەچەمکی مەزهه ب و

ملمالنێی مەزهه بییش خوارتر.

زۆر ش����یكارو قس����ه له س����ه ر ره وش����ی هه ڵبژاردنی پارێزگاری س����لێمانی ده كرێت و هه ریه ك به ئاراسته یه ك كێشه كان ده بینێت، هه ندێك كه س به الیانه وه سه یره بۆ ده بێت پۆستی پارێزگا له س����ه رۆكایه تی ئه نجومه ن گرنگتر بێ����ت له كاتێك����دا ئه نجومه ن رۆڵی ستراتیژیتره له پارێزگا به وپێیه ی ئه نجومه ن رۆڵی لێپرسینه وه و چاودێریكردن و پالنادان و یاساداڕش����تنی هه یه به اڵم پارێزگا رۆڵێكی جێبه جیكاریی����ه ، دی����اره ئ����ه و وه اڵمه زۆر ئاش����كرایه كه له دونی����اداو وردت����ر بڵێین له دونیای سیاس����ه ت و حوكمڕانیدا سه رجه م پارته براوه كانی دونیا هه وڵی به ده ستهێنانی پۆستی سه رۆكی یه كه ی جێبه جێكرن ده ده ن )چ پارێزگا بێت یاخود سه رۆكی حكومه ت یان س����ه رۆكی واڵت ئه گه ر هاتو سیستمی واڵته كه ی سه رۆكایه تی بو( له و روانگه یه وه بزوتنه وه ی گۆڕان ماف����ی خۆیه تی داكۆكی له وه رگرتنی پۆستی پارێزگا بكات به اڵم تا دێ����ت ناكۆكیه كه له نێوان گۆڕان و یه كێتیدا تون����د ده بێت له گه ڵ ئ����ه وه ی گۆڕان الیه نی براوه یه به اڵم تا ئێستا الیه نی ركابه ر ده ست له م پۆس����ته هه ڵناگرێ����ت و هه مو رێگایه كی گرتۆته به ر بۆ ئه وه ی ئه م پۆسته هه ر له ژێر ده سه اڵتی سه وزدا بێت كه ئه مه ش نایه ته دی بێده نگدان و هاوپه یمانێتی له گه ڵ الیه نه كانی تردا چونكه هیچ كام له م دو الیه نه ژماره ی كورس����ی ته واویان به ده س����تنه هێناوه ، واته ئه م پرس����ه كۆتایی نایه ت به بێ ده نگدانی الیه نه كان����ی تر كه له چاو ئ����ه م دو الیه نه دا كه مینه ی سیاسین و ژماره ی كورسیه كانیان دیاریكراوه به اڵم له مڕۆدا رۆڵێكی سه ره كی و

كاریگه ریان هه یه .

الیه ن����ه ی چه ن����د ئ����ه و له كاتێكیش����دا تر روب����ه روی ئ����ه م پرس����یاره ده كه ینه وه به داخه وه وه اڵمه كانیان وه اڵمێكی زۆر دوره له بنه ماكانی دیموكراس����ی و رێزگرتن له مافی ده نگده رو، ك����ۆی وه اڵم����ه كان گه ڕانه وه یه بۆ خاڵ����ی هێزو هاوپه یمانی نێ����وان الیه نه براوه كان به واتایه كی تر ئه م 3 پارته خۆیان كێ����ش و قه باره ی خۆیان نابینن و هه میش����ه خۆی����ان به برا بچ����وك ده بین����ن له كاتێكدا ئێستا تۆپه كه له یاریگای ئه ماندایه و هه موان چاوه ڕوانی جورئه ت و سه لیقه ی ئه م الیه نانه بۆ یه كالكردن����ه وه ی ئه م كێش����ه له رێگای ده نگدان یاخود به س����تنی هاوپه یمانێتیه ك،

كه تا ئێستا هیچكامیان بۆ نه كراوه ! كه وات����ه لێ����ره دا الیه نێك����ی زۆر گرنك هه یه كه فه رامۆش����كراوه ئه وی����ش بریتیه له هه ستكردن به به رپرس����یارێتی ده نگدان و، وه ك ئ����ه وه ی تێبین����ی ده كه ین س����ه رجه م پارت����ه سیاس����یه كان و كۆمس����یۆنی بااڵی هه ڵبژاردن����ه كان و رێكخراوه كانی كۆمه ڵگه ی مه ده نی و ئاژانسه كانی نه ته وه یه كگرتوه كان به رده وام له هاندانی ده نگده ر و هاواڵتیاندان بۆ ئ����ه وه ی بڕۆن بۆ ده نگ����دان به و پێیه ی به رپرس����یارێتی ده نگ����دان الی هاواڵتی����ان بنه مایه كی سه ره كیه بۆ ته واوكردنی پرۆسه ی دیموكراسیۆ ده ستاوده ستكردنی ده سه اڵت و هه روه ها بۆ رێگرتن له ته زویرو ساخته كاریی به ده نگی هاواڵتیانه وه ، به اڵم ئه وه ی جێگای پرسیاره كه ئه م پارته سیاسیانه ئه م بنه ما گرنگه یان بیرچۆته وه و ئه م به رپرس����یارێتیه گه وره ی����ه ی له هاواڵتیانه وه گوازراوه ته وه بۆ ئه مان به داخه وه به ئه ركی خۆیانی نازانن و، له به رامب����ه ردا باس له ئیتیفاقی سیاس����ی و رێككه وتن و داڕش����تنی پالنی په نجا به په نجا

ده كه ن له نێوان ئه و دو الیه نه !ئه وه ی جێگای سه رسوڕمانی گه وره یه كه

لیستی خزمه ت "پارته ئیسالمیه كان" خۆیان لێبۆته چاكس����ازی سیاس����ی و كۆمه اڵیه تی له نێ����وان یه كێت����ی و گۆڕان����داو ب����ه رده وام بیرۆك����ه و پ����رۆژه ی ته واف����وق پێش����كه ش ده ك����ه ن له كاتێكدا ئه مان و پارتی دیموكرات قه یرانه ك����ه ن، س����ه رچاوه ی له س����لێمانی یاخ����ود وردتر بڵێین به ش����ێكی س����ه ره كی قه یرانه ك����ه ن، به وپێیه ی ئ����ه م چه ند پارته نه یانتوانی����وه به ئه ركی خۆیان هه ڵبس����ن و

هه س����ت به به رپرس����یارێتی ناكه ن به رامبه ر ب����ه و ده نگانه ی پێیان����دراوه و، له به رامبه ری ئه وه دا خه ریكی سوڵح و هه وڵی رێكخستنی دو الیه نی ناكۆك ده ده ن كه باشترین سوڵح ب����ۆ كۆتاییهێنان ب����ه و ناكۆكیه س����ندوقی هه ڵبژاردن ب����وه و خه ڵك بڕیاری خۆی داوه له سه ر ئه و دو الیه نه ، لێره وه هه مومان ئه و پرسیاره له و سێ الیه نه ده كه ین له پارێزگای س����لێمانی ، تا كه ی چاوه ڕوان بین؟ ئه گه ر به هان����ه كان ئه وه یه كه كه س بۆ س����ه رۆكی ئه نجومه ن����ی پارێ����زگا هه ڵنابژیرێ����ت ئه وا ده كرێت هه ركه س����ێك له ئێوه خۆی بۆ ئه و پۆس����ته كاندید بكات و به پرۆسه ی ده نگدان ئیش����كالی ئه گه ر یاخود یه كالییبكرێته وه و ئێوه له سه ر ئیتیفاقی سیاسییه ئه وا گرنگه ك����ه ئێوه بگه نه ب����ڕواو قه ناعه ت كه ده نگ به كێ ده ده ن، به بڕوای من گرنگ نییه ئێوه خۆتان له كام ب����ه ره دا ده بیننه وه و چ جۆره رێككه وتنێ����ك ئێوه رازی ده كات؟ الی ئێمه ئه وه گرنگه كه ئه و ش����ێواندنه ی پرۆسه ی دیموكراس����ی له وه زیاتر به رده وام نه بێت و ئێوه هه س����ت به و به رپرس����یارێتیه بكه ن و كۆتایی به م قه یرانه بهێنن و، چیتر چاوه ڕێ نه كه ن تا دو الیه نی تا سه ر ئێسقان ناكۆك

بگه نه ئیتیفاق.به بڕوای من ئه م س����ێ پارت����ه له به رده م شكستێكی سیاسی گه وره دان ئه گه ر نه توانن بڕیاری كۆتاییان هه بێت له سه ر ئه م پرسه و هه روه ه����ا ئه م����ه ش واده كات نه توانن هیچ رۆڵێكی كاریگه ر ببینن له ئاس����تی پارێزگای س����لێمانی له س����ااڵنی ئاین����ده داو متمانه ی ده نگ����ده ر له ده س����ت ده ده ن یاخود ئه وه تا ئیعالن����ی مه رگی دیموكراس����یه ت و ده نگدان

بكه ن تا چیتر چاوه ڕوان نه بین.

*ماسته ر له كۆمه ڵناسی

بیروڕا)446( سێشه ممه 122014/9/23 birura.awene@gmail.com

به‌رپرسیارێتی‌‌ده‌نگدان..پرسیارێك‌بۆ‌كه‌مینه‌‌سیاسییه‌كانی‌‌پارێزگای‌‌سلێمانی‌

ئەوەی ئێستا بەبەرچاومانەوە

ڕودەدات دروستبونی چەندان جەمسه رگیریی

ناکۆکە، کە شەڕی دەسەاڵتە لۆکاڵیی و

ناوچەییەکان بەچەندان شێوە تێکەڵ بە "شەڕی لەباتی"

چەندان واڵتی گەورە لەگەڵیەکدا دەکات

سیاسەتی‌لۆکاڵ

پێكهاته ی كۆمه ڵگا وه ك سیس���تمێكی پێویس���تی تێكهه ڵكێش���راو ئاڵ���ۆزو به ده سه اڵتێكی شه رعیی ئه وتۆ هه یه كه بتوانێ سیفه تی جێگیریی و سه قامگیریی ب���ه و سیس���تمه ببه خش���ێ ت���ا ژیانی له جێگیریی و جۆرێك له سایه یدا هه موان ئارامی���ی به خۆوه ببینێ و یه كس���انیی و دادپه روه ریه كی ئه وتۆ ده سته به ر بكات, كه له ئه نجامدا تاك���ه كان بتوانن ئازادانه موماره سه ی مافه سیاسی و مه ده نیه كانی خۆیان بكه ن. بۆیه بۆ به ده س���تهێنانی ئه م ده رئه نجامه مه به س���ت و ویس���تراوه هاوسه نگه به هاوكێشه یه كی پێویستمان بكرێ كۆمه ڵگ���ه دا له پێكهات���ه ی ك���ه هاوكێشه ی حاڵه ت و له هه ندێ به تایبه ت ئاب���وری و كۆمه اڵیه ت���ی و سیاس���ی و كارگێڕیی و به ڕێوه بردندا. كه واته پرسیار چی ناهاوس���ه نگ كۆمه ڵگه ی ئه وه ی���ه

له ئاینده ی مرۆڤایه تی ده كات؟ئه گ���ه ر باس له م هه م���و ناجێگیریی و شڵه ژان و په شێوییه ی سیستمی سیاسی و كارگێڕی���ی و ئاب���وری و كۆمه اڵیه ت���ی و به ڕێوه بردندا بكه ین له كوردس���تاندا ئه وا به ڕونی ده رده كه وێ كه هۆكاری سه ره كی ناهاوسه نگیی السه نگیه . ناهاوسه نگیی و له به ش���داریپێكردنی چاالكان���ه ی چین و توێژه كانی كۆمه ڵ له پرۆس���ه ی سیاسی و به ڕێوه بردنی كۆمه ڵگادا, ناهاوسه نگیی و داهات و له دابه ش���كردنی نادادپه روه ریی كوردس���تاندا, س���امانی س���ه روه ت و ده سه اڵت و له دابه شكردنی ناهاوسه نگیی پشتگوێخس���تن و به كارنه هێنان���ی رۆڵی ئ���ه و تاكه هزرمه ن���دو لێهاتوان���ه ی كه پۆزه تیڤانه ی���ان كاریگه ری���ی ده ك���رێ له ئاراس���ته كردنی كۆمه ڵ���گادا هه بێ بۆ باشتركردن و )خۆشگوزه رانی گشتی!(..

ته واوی چی���ن و توێژه كان���ی كۆمه ڵی كوردی به ناوی به ده ستهێنانی مافه كانه وه هاوس���ه نگكردنه وه ی ب���ۆ تێكۆش���اون هاوكێشه السه نگه كان, مه به ستمه زیاتر تیش���ك بخه مه س���ه ر ئه و السه نگییه ی كه له ت���ه واوی سیس���تمه جیاوازه كاندا ده بین���رێ و خ���ۆی له كه می���ی رێ���ژه ی

ژنان و ئافره تان���دا ده بینێته وه و زۆرینه ی ره ه���ای پۆس���ته جی���اوازه كان پیاوان ه���ه وڵ و داگیریانك���ردون.. س���ه ره ڕای چاالكیی رێكخراوه كانی ژنان و ئافره تان و خه باتی ئه م به شه ی كۆمه ڵ له كوردستان, كه ب���ۆ دوای راپه ڕینی س���اڵی1991ی خه ڵكی كوردس���تان ده گه ڕێته وه , به اڵم نه یتوانی���وه گۆڕانێكی ئه وت���ۆ له هزری پیاواندا بكات و به و ئاقاره دا ئاراس���ته ی ب���كات ك���ه توان���ای هاوس���ه نگكردنی هاوكێش���ه كانی له به رژه وه ندی���ی خۆی و كاریگه ریی یاخ���ود هه بێ, كۆمه ڵگاش ته واوی هه بێت له س���ه ر ئه و بیركردنه وه دۆگمای���ه ی كه زۆرێ���ك له پیاوانی به ناو به رگریكار رۆش���نبیرو سیاس���ه تمه دارو له مافی ژنان هه یان���ه به رامبه ر ره گه زی مێ و تواناكانی, باوه ڕیشم وایه چه ندین س���اڵی تری ده وێ بۆ ئ���ه وه ی پیاوانی ئێمه ده س���تبه رداری ئ���ه و تێڕوانینه یان بن كه به رامب���ه ر ژن و ئه رك و مافه كانی ژن و توان���ای ژن و پێگ���ه ی ژن هه یان���ه له كۆمه ڵگه دا و ئه م ره گه زه ش وه ك خۆی

ببینن كه هه یه !چونكه ئه و مێ���ژوه كورته ی كارابونی هه وڵ و ته قه الكان���ی ژنان هه رچه ند چڕو پڕیش بوبێ���ت ناتوانێ ئ���ه و تێڕوانینه له هزری پی���اوان وه ده رنێ كه مێژویه كی دورودرێژ و ریش���ه یه كی قوڵی داكوتراوی هه ی���ه و ت���ه واوی قه ناعه تیش���یان پێی

هه یه .بۆ س���ه لماندنی ئه م بۆچونه ش ئه وه به س���ه ك���ه به وردیی س���ه رنج له الیه نی

به رپرس له كێشه كان بده ین و بپرسین:ناجێگیریی و ئه و به رپرس���ی ئه وانه ی ناسه قامگیرییه ی له سیستمه جیاوازه كانی

هه رێمی كوردستاندا هه یه كێن؟بۆچی تا ئێس���تا وه ك پێویس���تییه كی قۆناغ���ی كار و خه بات���ی رێكخراوه كانی جێنده ریی به سیس���تمی پێویسته ژنان

كاربكه ن؟ ك���ه پێموایه ئه گه ر به و ش���ێوه كار ئ���ه وا باش���تره رێكخراوه كانیان نه كه ن كاركردن و چونك���ه هه ڵبوه ش���ێننه وه , نواندن���ی چاالكی���ی هه مه چه ش���ن ب���ۆ ی���ه ك كۆمه ڵگ���ه وه ك پێشخس���تنی پێكهاته ی یه كگرتوو گش���تگیر پێویستی

به رێكخراوی جیاواز له روی جێنده رییه وه نیه !

بۆیه ده بێ خودی رێكخراوه كانی ژنان و به ڵێنی خۆیان دوپاتبكه نه وه و ئافره تان فیمینس���تیانه بزوتنه وه یه ك���ی وه ك خه باتیان بۆ به ده س���تهێنانی مافه كانی ژن���ان و ئافره ت���ان بێ. تا ئ���ه و كاته ی ئه و گۆڕانه بنه ڕه تی و ریش���ه ییه له هزری پیاواندا هه س���تپێده كرێ )چونكه ئه وه تێڕوانین���ی پی���اوان بو وایك���رد ژنانی هۆش���یارو چ���االك ل���ه دوای راپه ڕی���ن به شێوه یه كی توندو یه كالیه نه خه بات بۆ سه رخستنی پرس���ی ژنان بكه ن(. به اڵم ئه مان���ه هیچیان به گۆڕانێك���ی رادیكاڵی نایه نه ئه ژمار, به ڵكو گۆڕانی رواڵه تین, بۆی���ه جێی خۆیه ت���ی ئیت���ر ئافره تان

به م گۆڕان���ه رواڵه تیان���ه فریو نه خۆن! ده بێ به ئاگاب���ن له وه ی كه ئه و مافانه ی له چوارچێوه ی ده ستور و یاساكاندا بۆیان ده س���ته به ر ده كرێ, تا چه ند له واقیعی

حاڵدا جێبه جێ ده كرێن؟چه ن���د ئافره ت���ی كاراو لێهات���و ب���ۆ پڕكردن���ه وه ی رێ���ژه ی ل���ه 30% كاندید

كراون؟ئایا ئه و رێژه زۆره ی ژنان كه خاوه نی بڕوانامه و لێهاتویین له روی به ڕێوه بردن و گرتنه ئه ستۆی ئه ركه وه پۆستی بااڵیان به ڕێوه بردن و له ناوه نده كان���ی پێده درێ كارگێڕییدا كه تا ئێس���تا ئه و بااڵنس���ه زۆربه ی ك���ه ماوه ته وه ؟ به الس���ه نگیی به ڕێوه به ره بری���كاری وه زی���رو وه زیرو گشتیه كان و به رێوه به ری فه رمانگه كان و تا

ده گاته به رپرسی به شه كانیش پیاون!ئای���ا ئه و پی���اوه یه كس���انیخوازانه ی كۆنفرانس و به ش���داریی چاالكی���ی و كه تایب���ه ت كۆبون���ه وه و وركش���ۆپه كانی به پرسی ژنان و ئافره تان ده كه ن ده توانن به هه ڵوێس���ته یه كسانیخوازه كانیان رێگه بۆ ژن���ان خۆش بكه ن و ده س���تبه رداری هه ندێ پۆستی بااڵو ناوه ند ببن و به ژنانی بسپێرن و بڕێكیش له و پشتكردنه ی ژنان له پرسه سیاس���یه كان كه مبكه نه وه و ئه و قه یرانی به ش���دارینه كردنی سیاس���یه ش

كه مێك بڕه وێننه وه ؟یاخ���ود ب���ۆ به دیهێنان���ی كۆمه ڵگه ی مه ده نی و چه س���پاندنی پره نس���یپه كانی بڕواب���ون له س���ۆنگه ی دیموكراس���ی و به ماف و ئازادیه كانی ژنان هه لی یه كسان ده ره خسێ و ژنان به ش���داریپێكردنی بۆ

هه وڵی جدیی له وپێناوه دا ده درێ؟كه وات���ه ك���ه ی هاوس���ه نگكردنه وه ی چونكه ئامانج؟ ده كرێته السه نگییه كان له هه مو دنیادا یه كێك له فاكته ر و هۆكاره سه ره كییه كان بۆ جێگیریی و سه قامگیریی سیستمی سیاسی و كۆمه اڵیه تی ئابوری و به ڕێوه ب���ردن و.. هتد, كه به دوای خۆیدا پێشكه وتن و خۆشگوزه رانی )ره فاهییه ت( دێنێ پێكهێنانی سیستمێكی هاوسه نگ و یه كس���انی هه لی یاس���او س���ه روه ریی به ش���داریپێكردنی تاكه كانه بۆ خزمه تی ده سته جه معیی، وه ك بنه ماو رێسایه كی

سه ره كی كۆمه ڵگه ی مه ده نی.

تا‌ژن‌كاراكته‌ری‌سه‌ره‌كی‌و‌راسته‌قینه‌‌نه‌بێ‌،‌هاوكێشه‌كان‌به‌السه‌نگیی‌ده‌مێننه‌وه‌!

سه اڵح سدیق*

شیالن محه مه د ئیبراهیم

ئه و مێژوه كورته ی كارابونی هه وڵ و ته قه الكانی ژنان

هه رچه ند چڕو پڕیش بوبێت ناتوانێ ئه و تێڕوانینه له هزری

پیاوان وه ده رنێ كه مێژویه كی دورودرێژ و

ریشه یه كی قوڵی داكوتراوی هه یه و

ته واوی قه ناعه تیشیان پێی هه یه

الی ئێمه ئه وه گرنگه كه ئه و شێواندنه ی

پرۆسه ی دیموكراسی له وه زیاتر به رده وام نه بێت و ئێوه هه ست به و به رپرسیارێتیه بكه ن و كۆتایی به م

قه یرانه بهێنن و چیتر چاوه ڕێ نه كه ن تا دو

الیه نی تا سه ر ئێسقان ناكۆك بگه نه ئیتیفاق

13 (446( سێشه ممه 2014/9/23 birura.awene@gmail.comبیروڕا

ئاراس فه تاح

گه ر له ژێر رۆشنایی تیۆری سیسته م تاوتوێ���ی په یوه ندی نێ���وان ده وڵه ت و تیرۆری���زم بكه ی���ن، ده توانی���ن بڵێین تیرۆریزم خه س���ڵه تێكی مشه خۆرانه ی هه ی���ه ، وات���ه بونه وه رێكه پێویس���تی به ژینگه یه كه كه سیس���ته می به رگریی الوازه . ی���ان له كاركه وت���وه تیای���دا به مانایه كی تر په یوه ندییه كی ئۆرگانی له نێوان وێرانه یی سیاسیی و چۆڵه وانیی هه یه . تیرۆردا له گه ڵ ده سه اڵتدارێتیی تیرۆریزمی ن���وێ خۆی له و جێگایانه دا ك���ه سیاس���ه ت ده كات نیش���ته جێ له جوگرافیاك���ه ی خۆیدا ش���ه رعییه ت و ده س���ه اڵتی نیی���ه . ئ���ه م بێهێزیی���ه له شه رعییه تی سیاسیی و چۆڵه وانییه ی كایه ی ده س���ه اڵت مان���ای ئه وه یه كه ده وڵ���ه ت وه ك بكه رێك���ی رێكخه رێكی بێالیه نی په یوه ندی نێوان ئینسانه كان و وه ك ده زگای���ه ك كه ده بێت مۆنۆپۆلی البێ���ت، ده س���ه اڵتی ش���ه رعییه تی ئاماده نییه و ونه . به مانه یه كی تر، گروپه تیرۆریس���ته كان، وه كو مش���ه خۆرێكی سیاسیی، له و شوێنانه قه ڵه وده بن كه ده وڵه ت و سیاس���ه ت تیایدا له الوازترین ش���ه رعییه تی ده س���ه اڵت و دۆخ���ی خۆیدایه . هه رئه م واقیعه ش���ه واده كات كه ئه وان له و شوێنانه شدا گه شه بكه ن كه ده زگاكانی ده وڵه ت بێهێزو شه له لن

یان شه رعییه تیان الوازو له قه . ئه م كاراكته ره مشه خۆرییه ی گروپه تیرۆریس���ته كان ئه و راس���تییه مان بۆ ده سه لمێنێت كه ئه م هێزانه له ژینگه یه كی سیاس���یدا كارده ك���ه ن ك���ه بڕوای���ان به به ش���داربون له پرۆس���ه ی سیاسییدا نییه ، به ڵكو كۆی سیسته می سیاسیی ده وڵ���ه ت ده خه ن���ه ژێر پرس���یاره وه و ئه لته رناتیڤێكی شه رعیی خۆیان وه كو ده س���ه اڵت نماییش ده كه ن. ئه م دۆخه سیاس���ییه ش مانای ئه وه ی���ه كه ئه م گروپانه نه شوێنگه ی ئۆپۆزیسیۆنبون به بونی رێگ���ه ش ن���ه قبوڵده ك���ه ن و ئۆپۆزیسیۆنێك ده ده ن كه له ده ره وه ی خۆیاندا بونی هه بێت. تاكه ستراتیژێك ئ���ه م گروپان���ه هه یانبێ���ت بریتیی���ه تێكشكاندنی ده سه اڵت و له په الماردانی دام���وزده زگا ده وڵه تیی���ه كان و چاندنی ترس و دامه زراندنی ده سه اڵتدارێتییه كی له جێبه جێكردن���ی ك���ه غائییان���ه په یامه كانی خودادا به رجه سته ده بێت. ئه وه ی له م مۆدێله نوێیه ی تیرۆریزمدا به دیده كرێت ئه و خاڵه یه كه نایانه وێت به به ش���ێك به ئۆپۆزیس���یۆن و بب���ن له پرۆسه ی سیاسیی، به ڵكو ده یانه وێت ئه خالقی���ی سیاس���یی و دابڕانێك���ی به رهه مبهێنن كه ستراتیژه كه ی بریتییه سیس���ته می ك���ۆی له هه ڵته كاندن���ی به هاكانی ده س���ه اڵتدارێتییه كه ی پێش

خۆیان. دۆناڵد بالك یه كێكه له و لێكۆڵه ره وه گرنگان���ه ی بواری تیرۆریزم كه پێیوایه كاری سۆس���یۆلۆژیا ئه وه نییه به دوای مۆتیڤه س���ایكۆلۆژییه كانی تیرۆریزمدا كه متریش ڕاده به هه م���ان بگه ڕێ���ت و س���ه رچاوه ی دروس���تبون و به هێزبونی ب���ۆ چه می ناگه ڕێنێت���ه وه ترۆری���زم غائیی���ه ت. ئ���ه و رای وایه ك���ه كاری سۆسیۆلۆژیا بریتییه له پێوانی ئه و روبه ره كۆمه اڵیه تییان���ه كه ده ب���ن به هۆكاری سه رهه ڵدانی گروپه تیرۆریسته كان. ئه و باس له )گیۆمێتری تیرۆریزم( ده كات و له چه ن���د كۆڵه كه یه ك به رجه س���ته یان ده كات ك���ه به رای ئه و ده بن به هۆكاری یه كه میان تیرۆری���زم. س���ه رهه ڵدانی باس له ره هه ندی ئاس���ۆیی ده كات كه مه به س���تی له ئاس���ت و پله ی ئامێزانی دوهه میان گروپه كانه ، )integration)له ره هه ندی ش���اقووڵییدا ده بینێت كه له نایه كس���انییه ، سێهه میان مه به ستی باس له هاوكاریی ده كات كه مه به ستی له به شداریی و به ش���هه بونی گروپه كانه ، چواره می���ان باس له كولت���ور ده كات چڕیانده كاته وه ، ئایین���دا له زمان و كه له كۆتاییشدا باس له ره هه ندی میعیاریی (normativ( ده كات ك���ه له كۆنترۆڵی

كۆمه اڵیه تییدا به رجه سته ده بێت. ئ���ه وه ی ل���ه م خانه به ندییه دا جێی س���ه رنجه ئه وه ی���ه كه ه���ه ر یه كێك ده ش���ێت چڵه سیس���ته مانه ل���ه م بب���ن به هۆكارێ���ك بۆ س���ه رهه ڵدانی گرتنه ب���ه ری تیرۆریس���تی. گروپ���ی سیاس���ه تێكی چه وت بۆ ئامێزانكردنی كۆمه اڵتی���دا له ئاس���تی گروپ���ه كان

كه ناگیرخستنی ده رهاویش���تن و مانای گروپێكی كۆمه اڵیه تی یان ئه تنی یاخود تائیفی، زه مینه ی غوبنی كۆمه اڵیه تی و سیاس���یی به رهه م ده هێنێت و ده شێت ببێ���ت به مۆتیڤێ���ك ب���ۆ چاالككردنی رادیكاڵب���ون و یاخییب���ون و هه س���تی ئاس���تی له توندوتیژیی. به كارهێنانی بێبه ریكردنی به هه مانش���ێوه ، ئابوریدا له س���امان له به ش���هه بون گروپێ���ك نایه كسانییه كی دروس���تكردنی مانای كۆمه ڵگادا. جه سته ی له ناو شاقوڵییه له ده سه اڵت و به شدارینه كردنی گروپێك كه نارخستنی له بازنه ی ده سه اڵت مانای ته ره كردنی ئه و گروپه و ئاماده كردنێتی بۆ كه ڵه كه بون���ی ئیره یی كۆمه اڵیه تی و ڕقی سیاس���یی. چه وسانه وه ی ئه تنی و تائیفی���ی به هه مانش���ێوه هۆكارێك���ی به ره و گروپه مۆبیلیزه كردن���ی گرنگی به پرۆس���ه ی بڕوانه بون رادیكاڵب���ون و

سیاسیی و چاكسازیی. به شێوه یه كی گش���تی ئه وه ی گرنگه له م كۆنس���ێپته ره هه ن���دی روبه ره كه له بونی مه سافه یان دورییدا به رجه سته ده بێت. تیرۆر هه میش���ه پێویس���تیی به نزیكیی���ه . به ب���ێ بون���ی نزیكیی بۆ پێكانی ئامانجێك ناتوانین باس له تیرۆر بكه ین. بۆ ئه وه ی گروپێكی تیرۆریستی دروس���تببێت پێویس���ته ئامانجێك���ی نزیك بونی هه بێ���ت تاوه كو بیپێكێت. دابڕانێكی كۆلۆنیالیزمدا له س���ه رده می كۆلۆنیالیس���ته كان و له نێ���وان گه وره بون���ی كۆلۆنیالیزه ك���راو خه ڵكان���ی هه ب���و. هه ر ئ���ه م حاڵه ت���ه ش وایكرد ك���ه توندوتیژیی به رامب���ه ر به میلله ته كۆلۆنیالیسته كان له ئاستێكی زۆر نزمدا بێ���ت. هه ركاتێك ژم���اره ی خه ڵكانی واڵته كۆلۆنیالیسته كان رویان له زۆربون بكردبایه ، ژماره ی قوربانییانی مه ده نیش

له ڕێگای توندوتیژییه وه زیاتر ده بون. له مڕۆدا كه به جیهان���ی گڵۆبالیزبو ده ناسرێت به هۆی ته كنیك و ئابورییه وه مه س���افه كان كورتترو تێكه اڵوبونه كان چڕت���رو په یوه ندیی���ه كان به ناویه ك���دا چوترن. ه���ه ر ئه مه ش���ه واده كات كه تیرۆریس���ته كان گروپه ئامانجه كان���ی له هه مو كاتێك زیاتر شایانی پێكان بن. بۆ نمونه له ژاپۆن گروپی دینیی )ئائۆم شینریكیۆ( توانی له رێگای به كارهێنانی گازی ژه هراویی���ه وه له میت���رۆی تۆكیۆ ه���ه زاران كه س برین���دار بكات و ده یان كه سیش بكوژن. له م حاڵه ته ی ژاپۆندا ته نها نزیكیی ئامانجه كان س���تراتیژیی ئه م گروپه نه ب���و، به ڵكو بونی چڕیی دانیشتوان و خستنه وه ی گه وره ترین زیان به گیانی خه ڵكی مه ده نیی خواس���تیی س���ه ره كیی ئه م گروپه بو. له پاڵ ئه م ستراتیژه دیاره دروستكردنی پشێوی و نائارامیی و ترس و دڵه ڕاوكێ به ش���ێكی ئه و ش���ه ڕه س���ایكۆلۆژییه بو كه ئه م

گروپه ئامانجی بو.

تیرۆریزمی نوێ

تیرۆر هه میشه پێویستیی

به نزیكییه . به بێ بونی نزیكیی بۆ

پێكانی ئامانجێك ناتوانین باس

له تیرۆر بكه ین. بۆ ئه وه ی گروپێكی

تیرۆریستی دروستببێت

پێویسته ئامانجێكی نزیك بونی هه بێت

تاوه كو بیپێكێت

گه ر سه رنجێك بده ینه مێژوی ته واوی حزبه ساس���ییه كانی جیهان و ئه وانه ی خ���اوه ن ته مه نێكی درێژن، به ده گمه ن ده بین���ی ڕیفۆرمی���ان له پره نس���یپ و ش���ێوازی كارو بنه ماكانیان كردبێت، زۆرینه ی���ان چیتر له چه مك���ی "ته نها" حزبێك نه ماونه ت���ه وه ، به ڵكو له الیه ن ئه ندامانیان���ه وه وه ك ئایدیۆلۆژیایه كی بااڵ به كارده هێنرێت و كاری بۆ ده كرێت و پی���رۆز ده كرێت. یه كگرتو كه خه ریكه پێ ده نێته 21 ساڵی ته مه نی، خاوه ن ئه ندام و كادی���رو جه ماوه رێكی زۆره و ده س���تی په روه رده ی له س���ه ر زۆرێك له ڕۆڵ���ه ی ئه م گه ل���ه دا هه بوه ، به اڵم هه رچ���ی له ڕوی فیك���رو مه نهه جدایه ، رۆژانه به ش���ێوازی جیا ده كه وێته به ر ڕه خنه و لێدان، ئ���ه وه ش له به ر چه ند به دۆگما دیارترینیان ك���ه هۆكارێك، ئایدیۆلۆژی���ای مان���ه وه ی مه نه���ه ج و یه كگرتوه له مه ڕ پرس���ه ئیس���المی و تر، نه وه ك خه ڵكانی فیكرییه كانه وه . به ڵكو ته نانه ت ئه ندامانی سه ركردایه تی یه كگرت���وش ئه وه یان نه ش���اردۆته وه ك���ه ئ���ه وان چیت���ر ناتوان���ن له گه ڵ كاروانێ���ك به رده وامبن ك���ه به چاوی نه وه ده كانه وه ده ڕوانێته كێشه و پرسه مرۆی���ی و مه ده نی���ه كان. ب���ێ ده نگی س���ه ركردایه تی ئه ندامانی زۆرین���ه ی ئ���ه م حزبه له م���ه ڕ پێش���نیاره كانی ئ���ه م به ش���ه ڕیفۆرمخ���وازه ی حزب، ده ستله كاركێش���انه وه ی به ش���ێكیانی لێكه وته وه . به اڵم پرسیاره كه له وه دایه ، ئایه حزبێك به م مێژوه گه وره و 21 ساڵ له خزمه تی مه ده ن���ی و په روه رده ییه وه له فیكرو ده توانێت وه ها گۆڕانكاریه ك

مه نهه جیدا بكات؟هه رگیز بڕوام ب���ه وه نه بوه كه له م حزبه گه ورانه دا گۆڕانكاریی ڕیش���ه یی له ڕێگای كۆنفرانس و كۆنگره وه بكرێت )هه ڵبه ت���ه مه به س���تم گۆڕانكاری���ی له فیك���رو مه نهه ج���ه (، به ڵكو ئه وه ی به ه���ۆكاری له ئه ندامان���ی زۆرێ���ك گۆڕانكاری���ی ده بین���ن له یه كگرت���ودا ش���تانێكی ئه نجامه كه ی )كۆنگ���ره ( نامه عقوڵ و نابه جێن، تۆ ناتوانی دوای 20 ساڵ په روه رده كردنی هه زاران تاك بێیت و ئیسالمی فیكرێكی به مه نهه ج و بڵێی ئ���ه وه ی پێمانگوتن پێویس���تی زیات���ر به كرانه وه یه و ئ���ه م فیكره له م پێویس���ته ناگونج���ێ و س���ه رده مه دا نوێگه ریی تێدا بكه ی���ن! به ڵكو پێش هه مو شتێك پێویسته ئه م فیكره دینی نادنیا دیوه ی كه به س���ه ر ده زگاكانی به ڕێوه بردن و كاری یه كگرتو زاڵه وه ال

بنرێ و شوێن و سنوری بۆ دیاریبكرێت. ڕیفۆرمخوازیی س���ه ره كی ده ستپێكی پێویس���ته س���ه ره تا له ده زگاو الیه نی ئینج���ا بك���رێ یه كگرت���ودا "كار"ی له فیكرو مه نهه ج���دا )هه ڵبه ته ئه گه ر له س���ه ر هاوڕابێ���ت س���ه ركردایه تی ل���ه كارو پره نس���یپی نوێگه ریك���ردن حزب( ، ئ���ه و گۆڕانكاریانه ش نه وه ك به ڵك���و كۆنگ���ره دا، له كۆنفران���س و به تاكتیكی سیاسی و بڕیاری سه ره وه ، دواتر ب���ۆ مه نهه ج و فیك���ر، له جیاتی گۆڕینی له بنه ماوه ، حزب له قاڵب بدرێ و له ش���ێوه ی حزبێكی نوێ���ی مه ده نی و م���رۆڤ س���ه نته ری دور له ئه جێندای مرۆڤ و به ماف���ی په یوه س���ت دینی و به ها ئه خالقییه كان دروس���تبكرێته وه ، بێگومان ئه وانه ش گشتی به بێ ڕوخانی یه كگرتوی ئیسالمی، ئه م ڕێگا چاره یه ڕه نگ���ه زۆر ئاڵ���ۆز بێت���ه به رچاوان،

به اڵم ڕزگاركه ری كێش���ه كانی ئێستای یه كگرتوو جه ماوه ره كه یه تی، هه روه ها ڕیفۆرمخوازان و كۆتای���ی وه اڵمێك���ی ئه وانه یه كه هێش���تا له گ���ه ڵ فیكری

"جه مع"ی بونی یه كگرتون.ئه وه یه ، لێره دا كورته ی مه به س���ت پێویست ناكات ڕیفۆرمخوازان نیگه رانبن له نه گۆڕانی هیچ خاڵێكی په یوه س���ت به فیكرو مه نهه ج���ی یه كگرتوه وه له م كۆنفرانس���ه ، به ڵكو له وه تێبگه ن كه تاكتیكی له ڕێگای ئه م گۆڕانكاریان���ه سیاس���ی و پالنی پته وو سیاسه تێكی سه ركردایه تی یه كانگیری حه كیمانه ی یه كگرت���ودا ده كرێ���ت، ب���ۆ ئه مه ش گفتوگۆ ده ربڕین ناڕه زای���ی له جیاتی فیك���ره هه م���ان خ���اوه ن له گ���ه ڵ گوش���ارێكی بكرێ و ڕیفۆرمخوازه كان له سه ر س���ه ركردایه تی ناڕاس���ته وخۆ

دروستبكه ن.

"هه رێمه ره وشتبه رزه كه ی كورده كان" ناونیشانی ئه و بابه ته بو كه خه ریكبوم بۆ رۆژنامه ی ئاوێن���ه ئاماده م ده كرد، ك���ه تیایدا په س���نی هه رێم و ش���كۆی س���ه رۆك بارزان���ی له خۆگرتب���و، ئه و هاوڕێیانه ی بابه ته كه یان بینی گوتیان: به خوای ش���ێتی !چۆن ئاوێنه بابه تێك باڵوده كاته وه كه كادیرێكی دیاری پارتی بینوسێ و باسی سه ربه رزیی حكومه تی

هه رێم و شكۆی بارزانی بكات.گوت���م: ب���ۆ رۆژنامه یه ك���ی كوردیی

نییه ؟گوتیان: به ڵێ ، به اڵم قه ت نایكات.

گوتم: با تاقیبكه ینه وه .گوتیان: خۆت ماندو مه كه ..

س���ه رئه نجام گفتوگۆم���ان گ���ره وی بابه ته كه ی ئاوێن���ه دواتر لێكه وته وه ، وه كو خۆی باڵوكرده وه هه ر زو هاوڕێكانم ئاگاداركردن���ه وه كه گره وه كه م برده وه .ئه وه ی مایه ی هه ڵوه سته له سه ركردنه ئه وه ی���ه ب���ۆ ئاوێن���ه و باڵوكراوه كانی هاوش���ێوه ی وا خۆیان بناس���ێنن كه دژی س���ه ربه رزیی هه رێم و ش���كۆداری له به رامب���ه ردا س���ه رۆكایه تییه كه یانن، بۆ خه ڵ���ك له رۆژنامه یه كی كوردیی كه له الیه ن س���تافێكی به زمانی كوردیی و كوردیی و له سه ر خاكی كوردو به پاره ی كورد ده ربچێت وا به گومانه وه پێناسه ی بك���ه ن، ئه گ���ه ر بچیت���ه الی ئاوێنه و ستافه كه ی ده ڵێ ره خنه له و ده سه اڵته ده گرین له پێناو بونیاتنان و چاكسازیی ، له والشه وه بسوڕێیته وه الی پێكهاته كانی ده سه اڵت ده ڵێن ئاوێنه و هاوشێوه كانی به فیتی دوژمن���ان ئه جێندای ناحه زانی گه لی كورد جێبه ج���ێ ده كه ن. لێره دا پرس���یار ئه وه ی���ه ئ���ه و دو الیه نه كه هه ردوكیان خۆیان به دڵس���ۆزی خاك و یه كتری ده زانن و نه ته وه نیش���تیمان و ده كه ن، تۆمه تب���ار به پێچه وانه ك���ه ی ئای���ا كه وتونه ته گفتوگۆ ب���ۆ ئه وه ی

له رێ���گای دیالۆگ له یه كگه یش���تنێكی هاوبه ش دروس���ت بكه ن؟ یان الی كه م ناپاكیی یه كتری بۆ یه كدی بسه لمێنن؟ زیاتر كوردس���تان هه رێمی حكومه تی دیموكراتی كوردستان پارتی له س���ه ر حس���اب ده ك���رێ به ه���ۆی پێگ���ه ی س���ه ركردایه تی ، كارگێڕیی ، سیاس���ی ، مێژوییه ك���ه ی ، ك���ه وایك���ردوه زیاتر جومگه سه ره كیه كانی به تایبه تی الیه نه به ده سته وه یه ، حكومه تی سیادیه كه ی بۆیه پارتی راسته وخۆ ده بێته ئامانجی ئاراس���ته ی حكومه تی توانجانه ی ئه و هه رێ���م ده كرێن، هه ر بۆیه ش له س���ه ر كێش���ه ی گرانكردنی به نزین گه نجێكی ك���ه الر له جیاتی ناس���نامه ی حكومه ت بسوتێنێ گڕی له ناسنامه ی پارتی به ردا "هه رچه نده وێنه كه ی خۆیش���ی له گه ڵ سوتا!" له الیه كی دیكه ناڕه زایه تیه كانی خه ڵكی سلێمانی له حكومه ت له 17�ی ش���وبات خزایه به رده م لق���ی چواری پارت���ی، كه واته بیركردنه وه ی گش���تی ئه وه ی���ه پارت���ی و بارزانیه به رپرس���ه له به ڕێوه بردن���ی ئ���ه م حكومه ته . بۆیه ده ب���ێ پارت���ی پێ���ی ئاس���ایی بێت میدیاكان ش���ڕۆڤه كارو رۆژنام���ه وان و له میانه ی حكومه ت پڕده نه پارتی ، به اڵم پارتی ئه و به رپرس���یاریه تییه ی له سه ر ش���انه كه هه مو ئه و ده نگه ناڕازییانه و هه م���و ئ���ه و ره خنه گران���ه )ئیحتیوا( له رێگای گفتوگۆی درێژخایه نی بكات و ره خنه گ���ره كان له گ���ه ڵ راس���ته وخۆ به هه ردو باڵی چاكسازیخوازی و ئه وانه ی له پش���ته وه ی حه رامزاده ی���ی فیت���ی دیالۆك شاردۆته وه ره خنه گرتنه كه یان بكات، یه ك به یه كیان تاقیبكاته وه ، الی كه م هه ر یه ك به الیه كدا ببات و جه ماوه ری خۆیشی به و رێڕه وه ته یار بكات، هه تا كه ی ئاوێنه و باڵوكراوه كانی هاوشێوه ی پارتی به دكتاتۆرو دارده س���تی دوژمن و له به رامبه ریشدا بناسێنێ ، هه ڵپه رست هاوش���ێوه كانی ئاوێن���ه و پارت���ی به ده ستكردی ده ستی ناحه زانی كوردو

گێره شێوێن له قه ڵه م بدات.له م نێوه نده دا جه م���اوه ری پارتیش كه چاوی به ئاوێن���ه ده كه وێت له هزری نوسرابێ ئه وه ئاوێنه یه دوژمنی پارتی و بارزانیه ، بێ ئه وه ی هه ردو ال توانیبێتیان كلكایه تی یه كتری بۆ بێگانه بسه لمێنن. ده كرێ گ���ره و بردنه وه كه ی من به هۆی كه له ئاوێنه بابه ته ك���ه م باڵوبونه وه ی پڕیه تی له په سن و پێناسه كردنی هه رێم و

شكۆداریی و به لوتكه ی س���ه رۆكه كه ی ره وش���تبه رزیی ببێته هۆی كردنه وه ی ئه و گرێكوێره ی ك���ه له په یوه ندیه كانی نێ���وان پارت���ی و ئاوێن���ه له الی���ه ك و پارت���ی و ره خنه گرو چاكس���ازیخوازان به باش���ه كانیان و حه رامزاده كانیان���ه وه هه یه ، ئاخر هه تا كه ی ئه و مێژوه خۆی دوب���اره ده كاته وه كه كورد هه میش���ه له یه كت���ری به هه نجه ت ب���وه و له دوای تاوانباركردن و ب���ۆ گ���ه ڕاون بڕوبیانو له كه داركردنی یه كتری ؟ تا كه ی ئێمه ی كورد ئه س���یری ئه و بیروبۆچونه پیسه بین كه رێز له بیروڕای یه كتری ناگرین؟

ت���ا كه ی ئ���ه و كه لله ره قی���ه ی كورد به رده وام ده بێت كه كه متر دێنه س���ه ر مێزی گفتوگۆ، ئه گه ر دیالۆگیش بكه ن له س���ه ر مێزی گفتوگ���ۆ به پێكه نینه وه بڕی���اری یه كڕیزیی برایه ت���ی و ته بایی ده ده ن، ب���ه اڵم كه ل���ه ژوری كۆبونه وه به پێچه وانه ئه نجام���ه كان ده ركه وت���ن

ده بینرێنه وه .ده ك���ه م ئ���ه وه تام���ه زرۆی م���ن بردن���ه وه ی گره وه ك���ه م گرێكوێره كه ی نێوان پارتی و ئاوێن���ه و باڵوكراوه كانی هاوش���ێوه ی بكاته وه ، به شێوه یه ك كه له ئه نجامدا ره خنه گرو چاكس���ازیخوازو ش���ڕۆڤه كارو میدی���اكاره كان واقیعیانه له گ���ه ڵ هه رێمه كه ی���ان و مامه ڵه ی���ان هه نگاوه پۆزه تیڤه كانی سه ركردایه تییه ئێستا تا چاره نوس���ه مێژوییه كه یان و گیرخواردوه ك���ه ی نه ته وه كه یان بكه ن، له م حكومه ته به هه نجه ت نه بن و به دوای بڕو بیانو نه گه ڕێن ب���ۆ له كه داركردنی ئه و هه رێمه ی ك���ه خه ریكه ده كه وێته س���ه ر پێ ، چونك���ه ئه گ���ه ر هه ریه ك له ئێمه له ماڵی خۆمان به دوای هه نجه ت بگه ڕێین ده بێ 24 س���ه عات پرته پرت و دم���ك دمكانه مان ب���ێ ، به مه ش ژیانی خێزانیمان تاڵ ده بێت و له به رامبه ریشدا حكومه ت كه پارتی دیارترین كاره كته ره سیاس���یه كه یه تی ره ش و س���پی له ناو ره خنه گران و چاكسازیخوازان له یه كتری جیابكاته وه ، ده سته سپیه كان بگوشێ و په ره به به هره كانیان بدات، ره شه كانیش به دوای مێ���زی گفتوگۆدا بس���وڕێنێ ، دیكۆمێنت و به ڵگ���ه و به خس���تنه ڕوی رونكردن���ه وه و ش���یكردنه وه هه نجه تی ئه وانیش ببڕێ ، ئه و فاكته رانه ی ئه وان ده یكه نه بیانو ب���ۆ پڕدانی حكومه ت و پارتی دیراسه بكات و له رێگای قوربانیدان تایبه تییه كانی به رژه وه ندییه به هه ندێ ده مكوتی���ان كات، رێژه یه ك���ی یه كجار ك���ه م ده مێنن���ه وه له و كه س���انه ی كه دوژمن ئیستیغاللی كردون، كه له په نای ره خنه و چاكسازیی خه نجه ری ژه هراوی له پش���تی حكومه ت و پارت���ی ده ده ن، ئه وانه هیچ نابینن چاك و خراپ تێكه ڵ ده كه ن و س���ه ر له میلله ت ده ش���ێوێنن، ب���ۆ ئه مانه ش ده بێت حكومه ت و پارتی بخه نه گه ڕ ده زگاكانی خۆیان سه رجه م ب���ۆ دۆزینه وه ی به ڵگه ی س���ه لمێنه ری میلله ته ئه م بۆ س���یخوڕایه تیكردنیان بخه ن���ه ڕو تا س���وك و ریس���وابن و ببن

به په ندی زه مانه .

كۆنفرانس و ویستی ڕیفۆرمخوازیی له یه كگرتودا

19 »»

گره وه كه ی من و گرێكوێره كه ی نێوان ئاوێنه و پارتی

عه بدولواحید گوانی

ئوسامه ئه نوه ر

ئه میندارانی ئێستاو پێشوی یه کگرتوی ئیسالمی

ڕیفۆرمخوازیی پێویسته سه ره تا له ده زگاو الیه نی

"كار"ی یه كگرتودا بكرێ ئینجا

له فیكرو مه نهه جدا

ئاخر هه تا كه ی ئه و مێژوه خۆی دوباره ده كاته وه كه كورد هه میشه له یه كتری

به هه نجه ت بوه و له دوای بڕوبیانو

گه ڕاون بۆ تاوانباركردن و له كه داركردنی یه كتری ؟ تا كه ی ئێمه ی

كورد ئه سیری ئه و بیروبۆچونه

پیسه بین كه رێز له بیروڕای یه كتری

ناگرین؟

ئه لفوبێ به و نیش����انانه یاخود پیتانه ده گوترێ كه له جیاتی ده نگه كانی زمانێك به كارده هێنرێ����ن. ئه ل����ف و ب����ێ له پیتی یه كه می ئه لفوبێی ئه غریق����ی و یۆنانیه وه ALPHA( وه رگیراوه كه پێیانده گوترێ

.)AND BETAله ب����ه ر رۆش����نایی ئ����ه و پێناس����ه یه دا مامۆس����تا ئیبراهیم ئه مین باڵدار س����اڵی 1948 له قوتابخانه ی گوندی جاس����ه نه ی ناوچ����ه ی هه ژدیه����ای چی����ای بن����اری كوردی����ی ئه لفوبێیه ك����ی س����ورداش، ب����ۆ منااڵن����ی كوردس����تان دان����ا و دوای ره زامه ندی����ی وه زاره تی مه عاریفی عێراق و یونسكۆ، س����اڵی 1951 چاپكرا و به سه ر

قوتابخانه كانی كوردستاندا دابه شكرا.باڵ����دار مامۆس����تا 1953 س����اڵی ئه لفوبێیه كی تری دانا و به شێوه ی ره نگاو ره نگ له به غدا چاپكرا و باڵوكرایه وه . ساڵی 1956جارێك����ی تر هه ن����دێ گۆڕانكاریی له ئه لفوبێكه ی����دا ك����رد و چاپیك����رده وه . ئیدی ئ����ه و چاپه بۆ زیاتر ل����ه 35 جار چاپكرایه وه و بۆ ماوه ی زیاتر له نیو سه ده فێربونی ئیلهامبه خشی تاكه سه رچاوه ی

زمانی كوردیی منااڵنی كوردستان بو.مامۆس����تا باڵدار بۆ نوس����ینی ئه لف و بێكه ی 36 پیت����ی به كارهێنا، هه ر وه ك سێیه كی ده ڵێت: مامۆستا)ع.ع.شه ونم( ئه و پیتانه له داهێنانی خۆی بون و پێشتر هیچ كه س����ێكی تر به كارینه هێنابون و ئه و پیت����ه نوێیانه ش ئه مانه بون) ڕ، ڵ، ێ ، ی، ۆ، وو، ئا، ئه ، ئێ ، ئی، ئۆ، ئو(. له و كاته وه هیچ كه سێكی تر نه یتوانیوه ته نها

یه ك پیت بۆ زمانی كوردی زیاد بكات!مامۆس����تا باڵدار به ئه مه كه وه باس����ی ئه وه ده كات كه بۆ نوسینی ئه لفوبێكه ی س����ودی زۆری له به رهه مه كان����ی ب����واری رێزمان و رێنوس����ی ك����وردی پێش خۆی وه رگرت����وه , له و چوارچێوه ی����ه دا ئاماژه به نوسینه دره وشاوه كانی سه عید كابان و تۆفیق وه هبی به گ و حامید فه ره ج ده كات كه بونه ته بناغه و بنچینه ی دانانی ئه لف و

بێكه ی.له نیوس����ه ده زیاتر باڵدار ئه لفوبێكه ی به ب����ێ ركاب����ه ر چاوگی فێربون����ی زمانی یه كه می پۆل����ی خوێندكارانی كوردی����ی س����ه ره تایی بو. چه ندین نه وه به و ئه لف و بێیه به شێوه یه كی س����اده و ئاسان فێری

خوێندنه وه و نوسینی كوردی بون.له جیات����ی ئ����ه وه ی رێز له م ش����اكاره بگیرێ و باڵ����دار نه ته وه یی����ه ی گ����ه وره درێژه به كاروانه كه ی بدرێ ، كه چی چه ند ساڵێك له مه وبه ر به بێ هۆیه كی زانستیی و قه ناعه تپێكه ر له په روه رده كانی س����نوری ئیداره ی سلێمانی وه الوه نرا و ئه لفوبێیه كی

الواز جێگه ی گرته وه .ئه لفوبێكه ی بادینانی����ش له هه ولێ����ر و باڵ����دار هه مواركرا و تا س����اڵی خوێندنی

رابردو خوێنرا.بنه ی بارگ����ه و به یه كجاریی ئه مس����اڵ پێچرای����ه وه و باڵ����دار ئه لفوبێك����ه ی له سه رانسه ری كوردس����تاندا قه ده غه كرا و رێگه ی پێنه درا بچێته هۆڵه كانی خوێندنی خوێندكاره چاوگه شه كانی پۆلی یه كه می

بنه ڕه تییه وه .كتێبێك����ی دیك����ه ی ك����وردی جێگه ی ئه لف وب����ێ ن����ازدار و ئه فس����وناوییه كه ی

باڵداری گرته وه .ناوی كتێبه نوێیه كه )خوێندنی كوردی(یه ، ناوونیش����انه كه ی وه ك ئه وه ی باڵدار س����ه رنجڕاكێش نییه ، ئه وه بێ له وه ی كه كتێبێكی قه به یه و له دو به رگ پێكهاتوه ، به رگی یه كه میان بۆ وه رزی یه كه مه و 194 الپه ڕه یه و به رگی دوه میش����یان بۆ وه رزی دوه مه و 121 الپ����ه ڕه ی له خۆگرتوه ، واته

هه ردو به رگه كه پێكه وه 315 الپه ڕه یه . مناڵێكی بچوكی ته مه ن ش����ه ش ساڵ

چۆن ئیستیعابی 315 الپه ڕه ده كات؟یاخود له واڵتێكی پڕ له بۆنه و پشوی وه ك هه رێمی كوردس����تاندا چۆن ئه و دو به رگه قه به یه ته واو ده كرێ����ن؟ بێگومان ئه گه ر ئه و پڕۆگرامه ت����ه واو نه كرێ خوێندكاری پۆلی یه كه می بنه ڕه تی پیته كان فێرنابێ و

ناتوانێ بنوسێ و بخوێنێته وه .ئه گه ر ئه م كتێبه قه به 315 الپه ڕه ییه ب����ه راورد بكه ین به ئه لفوبێك����ه ی باڵدار، پێنج ئه وه نده ی ئه و ده بێ ، چونكه هه مو وانه كان����ی كتێبه كه ی باڵ����دار ته نها 60

الپه ڕه بو.س����ه یره چۆن مامۆستا ئیبراهیم باڵدار ب����ه ر له زیات����ر ل����ه 60 س����اڵ له مه وبه ر و له قوتابخان����ه ی گوندێكی كوردس����تانه وه دركی به وه كردبێ ئه لفوبێیه كی س����اده و ساكار له دوتوێی 60 الپه ڕه دا بۆ منااڵنی كوردس����تان س����ه ره تایی یه كه می پۆلی دابن����ێ ، چه ندین نه وه ی به س����انایی پێ

فێری خوێندنه وه و نوس����ین بكرێ . به اڵم لیژنه یه ك����ی 20 كه س����یی ش����اره زایانی وه زاره ته كانی پ����ه روه رده و خوێندنی بااڵ له دوای 60 ساڵ له و مێژوه و له سه رده می پێش����كه وتن و جیهانگیری����دا، كتێبێك����ی گه وره و قه ب����ه ی 315 الپه ڕه ی����ی بكه نه دیاری منااڵنی قۆناغی یه كه می بنه ڕه تی!

سه رنجێكی تر له كتێبی نوێی خوێندنی كوردیی ئه مس����اڵ ئه وه یه ك����ه له الپه ڕه یه ك����دا نوس����راوه له الی����ه ن لیژنه ی����ه ك له وه زاره ته كان����ی پ����ه روه رده و خوێندنی بااڵوه دان����راوه ، كه چی له الپه ڕه س����ێ و له پێش����ه كی كتێبه كه دا ئاماژه به وه كراوه كه له الیه ن لیژنه ی����ه ك له به ڕێوه به رایه تی چاپه مه نییه كان����ی پڕۆگ����رام و گش����تیی وه زاره ت����ی پ����ه روه رده وه دان����راوه و هیچ ئاماژه ی����ه ك به وه زاره ت����ی خوێندنی بااڵ

نه كراوه .خاڵێكی تری جێگه ی سه رنج ئه وه یه كه ل����ه م كتێبه نوێیه دا هیچ ئاماژه یه ك به وه نه ك����راوه كه س����ود له ئه لفوبێكه ی باڵدار وه رگیراوه ، ئه وه له كاتێكدایه كه چه ندین وشه ی ناو كتێبه كه ی باڵداری وه ك )دار ، دارا، دۆ، داده ، زارا( و چه ندان����ی ت����ر

له كتێبه تازه كه دا به كارهاتون.له هه موشی سه یرتر ئه م كتێبه نوێیه بۆ پارێزگاكانی هه ولێرو سلێمانی و كه ركوك خوارو)سۆرانی( و كرمانجی به شێوه زاری ب����ۆ ناوچ����ه ی بادینانیش به ش����ێوه زاری نوس����راوه . كرمانج����ی س����ه رو)بادینی( ئه لف و بێكه ی باڵدار به ش����ێوازی زمانی س����تانداردی ك����وردی بۆ سه رانس����ه ری وه ك كوردستانی نوس����رابو، كوردستان یه ك نیش����تمان ناس����یبو، ب����ه اڵم كتێبه نوێیه كه كوردس����تانی له روی زمانه وه بۆ

دو ناوچه دابه شكردوه .له هه شتاكاندا ره خنه یه كی زۆر له رژێمی به عس ده گی����را، كه رۆژنامه ی ئاس����ۆی به س����ۆرانی و رۆژنامه ی بزاڤ����ی به بادینی ده رده كرد و باس����ی ئه وه ده كرا كه به عس ده ی����ه وێ بادین����ان و س����ۆران له یه كتری

داببڕێت.كه چی ئێستا خۆمان له رێی پرۆگرامی خوێندن����ه وه دو ناوچ����ه ی كوردس����تان

له یه كتری داده بڕین!س����ه یره مامۆستایه كی وه ك باڵدار ئه و پ����ه روه رده و به بواری هه مو خزمه ت����ه ی فێرك����ردن كردبێ و شۆڕش����ێكی له بواری پ����ه روه رده دا ك����وردی و رێنوس����یی به رپاكردب����ێ و ئه لفوبێك����ه ی ب����ۆ زیاتر له نیوس����ه ده له س����ایه ی حكومه ته یه ك ل����ه دوای یه كه كان����ی عێراق����دا چاوگ����ی منااڵنی كوردستان نوسینی خوێندنه وه و بوبێ .كه چی وه ك پێویست رێزی لێنه نرێ و

زوڵمی گه وره ی لێبكرێت.س����ه ره تا و له س����ه رده می دو ئیداره ییدا وه الوه ن����را و له س����لێمانی ئه لفوبێك����ه ی له سه رانس����ه ری له هه ولێ����رو دواتری����ش

كوردستاندا قه ده غه كرا.

ئه وه ش ئه و كاره بو كه مامۆستا باڵدار ت����ا له ژیاندا بو لێیده ترس����ا و له س����ااڵنی داموده زگا س����ه ردانی كه نه وه ده كان����دا كوردس����تانی هه رێمی په روه رده ییه كانی ده كرد ئه و ترس����ه ی خۆی ده رده بڕی كه ئه لفوبێكه ی بگۆڕدرێت، ئه وه ش����ی له به ر ئ����ه وه نه بوه كه كتێبه ك����ه هی خۆیه تی، به ڵك����و وه ك زان����ا و پس����پۆڕێكی بواری پ����ه روه رده خه می ئه وه ی ب����وه منااڵنی

كورد زه ره رمه ند ده بن.ترسه كه ی مامۆستا باڵدار ره وا و له جێی خۆیدا بو، چونكه به البردنی شاكاره كه ی منااڵن����ی كوردس����تان زه ره ریانك����ردوه و

له مه ودواش زه ره ر ده كه ن.قوتابخانه یه ك����ی ته نه����ا له س����لێمانی س����ه ره تایی به ناوی باڵ����داره وه ناونرابو، كه چ����ی ل����ه دوای تێكدانی بین����ای ئه و له الیه ن دروس����تكردنه وه ی قوتابخانه یه و البراو باڵ����دار ن����اوی خێرخوازێك����ه وه ، قوتابخانه كه كرا به ناوی كه س����ایه تییه كی

ئه و بنه ماڵه خێرخوازه وه !.كه ده بو ن����ه ك قوتابخانه یه ك، به ڵكو رۆشنبیریی و گه وره ی سه نته ری چه ندین په روه رده یی و چه ندین ش����وێنی گش����تی وه ك ش����ه قام و باخچه به ناوی ئه و كه ڵه زانا و داهێنه ره وه ناوبنرایه و په یكه ری بۆ

دروستبكرایه . بێجگه له وانه كه ده چیته سه ر مه زاره له گردی س����ه یوانی ش����اری پیرۆزه كه ی سلێمانی، زیاتر خه مبار ده بی به وه ی كه مه زارێكی شایس����ته بۆ ئه و زانا گه وره یه دروس����تنه كراوه. هیچ ش����تێك له س����ه ر گۆڕه ك����ه ی نه نوس����راوه ، ته نها له س����ه ر چه ت����ری گۆڕه ك����ه ی به زمان����ی عه ره بی نوس����راوه )االس����تاذ ابراهیم امین بالدار

.)1998-1923سه یره ئه و مامۆستا گه وره یه خاوه نی ئه لفوبێی كوردییه و هه زاران كه سی فێری زمانی ش����یرینی كوردی ك����ردوه ، كه چی له س����ه ر مه زاره ك����ه ی به زمان����ی عه ره بی

نوسراوه !.ته نان����ه ت س����اڵی له دایكبونه كه ش����ی به هه ڵه نووسراوه ، چونكه مامۆستا باڵدار

له دایكبوی ساڵی) 1920(ه .له پ����ای ئ����ه و خزمه ت����ه گه وره یه ی كه مامۆس����تا باڵ����دار پێش����كه ش به بواری په روه رده و خوێندن����ی كردوه ده بو رێزی زۆری لێبنرایه و ئه لف و بێكه شی به و شێوه

ناڕه وایه زینده به چاڵ و یاساغ نه كرایه .قۆناغ����ی له گ����ه ڵ گونجاندن����ی ب����ۆ ئێس����تا و گیانی ئه م س����ه رده مه دا ده كرا هه مواربكرایه و هه ندێ وشه و ده سته واژه ی نوێی تێهه ڵكێش بكرایه و به ناوی باڵداره وه درێژه به كاروانه كه بدرایه ، به اڵم البردن و سڕینه وه ی ش����اكاره كه ی باڵدار زوڵمێكی گه وره یه و رۆح����ی بێگه ردی ئازار ده دات. دڵی مێ����ژوش وه ك به رد وای����ه و له هیچ كه س له وانه خۆش نابێ كه به و شێوه یه

مامه ڵه یان له گه ڵ باڵدار كردوه .

خوێندن���ه وه ی هێزێک���ی وه ه���ا که تا ئه وپه ڕی بێباکه له به كاربردنی توندوتیژیی، کارێكی ئاس���ان نیه. ئاس���ان نیه مرۆڤ له به رامبه ر ئه و هه مو ش���ێوازه ئه تککردنه به مرۆڤ بتوانێت به س���اردیی و به هێمنیی و عاقاڵنه بیربکاته وه. بۆیه ئه وه ی به گشتی ده رب���اره ی ئ���ه م هێ���زه نوس���راوه پڕه له په رچه كردارو هه ڵچون. دیاره ئه م جۆره نوس���ینانه چاوه ڕێی ئه وه ی���ان لێناکرێت که توێژینه وه یه کی ق���وڵ بن به ڵکو زیاتر

جۆرێکن له ناڕه زایی و هاتنه وه اڵم.به گش���تی دو میتۆد هه ن بۆ ڕاڤه كردنی هێزێک���ی له م ج���ۆره. یه ك���ه م میتۆدی نۆرماتی���ڤ، دوه م میت���ۆدی ئیمپریکاڵ. هه ری���ه ك له م دو میت���ۆده له دیدو رێگای جی���اوازه وه ل���ه م هێ���زه ده ڕوانێت. ئه م دو میت���ۆده ئه وه نیه ک���ه بتوانن له بری یه كتری به كاربهێنرێن یان ته نها میتۆدێک بن له نێ���و میتۆده كانی تردا. به کارهێنانی میتۆدی نۆرماتیڤ ڕه گ و ڕیشه ی داعشمان پێده ڵێت، له روی تیوری���ه وه ئه وه مان بۆ رونده كاته وه ئایا ڕه گه کانی ئه م توندڕه ویه له کوێدای���ه، چ���ۆن گه ش���ه یکردوه، چۆن ڕه وایه ت���ی وه رده گرێت، چ���ۆن له میانه ی کات و ش���وێن و روداوه كان���دا خه س���ڵه تی خ���ۆی ده گۆڕێت؟ ئه م جینالۆجیایه چه ند ئاس���تێکی هه یه، ئایا بۆ چ س���ه ره تایه ك ده گه ڕێت���ه وه، له میانه ی خاڵی س���ه ره تاو ئێس���تادا چ گۆڕانکاریی���ه ك رویداوه، ئه و هێزان���ه چین ک���ه ل���ه روی نۆرماتیڤه وه چۆنێت���ی وه ک هه ی���ه، کاریگه ریی���ان ڕاڤه كردن���ی ئایه ت���ه كان، به رزبون���ه وه ی ڕه وتێک یان دیدێک و نزمبونه وه ی ڕه وتێک یان دیدێک. له رێگای میتۆدی نۆرماتیڤه وه ئێمه له کرۆک و ڕه گی ئه م هێزه ده ڕوانین. له خه س���ڵه ت یان پرۆسه ی مانا ده ڕوانین. چۆن وشه یه ك، ده قێک، فه رموده یه ک مانا وه رده گرێت. به كاربردنی میتۆدی نۆرماتیڤ شوناسی هێزه كه مان پێده ناسێنێت، چۆن خۆی ده بینێ���ت، له کوێدا خۆی ده بینێت، چ���ۆن ل���ه م ڕوانگه ی���ه وه دونی���ا پۆلێن ده كات. هه م���و ئه مان���ه گرنگن بۆ زانینی هێزانه، ئ���ه م هه ڵس���وکه وتی چۆنێت���ی چۆنێتی ماناو ڕه وایی به خش���ین به کردارو هه مویه وه له سه روی هه ڵسوکه وته كانیان، چۆنێتی داگیرکردنی عه قڵ و سۆزو ئاگایی ئه ندامه کانیان. هه مو ئه مانه ده چنه خانه ی ئایدیۆ لۆژیای ئه م هێ���زه وه. ئایدیۆ لۆژیای داعش وه ك ده رئه نجامی گه شه ی ئیسالمی سیاس���ی له دونیایه ك���ی تایبه ت���دا، دینه له فۆرمێکی تایبه تدا. دین به خشینی ماناو ڕاڤه كردنی دونیایه به ش���ێوه کی ئاس���ان و س���اده و پیرۆز ک���ه زیاتر خه س���ڵه تێکی س���اده ی هه یه. به اڵم ئه م دیده نۆرماتیڤه بکات. ده بێت چوارچێوه کان ده ستنیشان یه کێک له دو گه وره تری���ن چوارچێوه له م ب���واره دا مۆدێرن���ه و جیهانگیری���ه. چۆن ئه م هێزه له هه ناوی ئ���ه م چوارچێوه یه دا دونی���ا به رهه م ده هێنێته وه، خۆی به رهه م ده هێنێ���ت. وه ك هه ندێ���ک له بیرمه ن���دو توێ���ژه ری رۆژئاوای���ی ئاماژه ی���ان پێدا، داعش ڕه گێکی قوڵ���ی له مۆدێرنه دا هه یه به اڵم توندتیژیی، به كارهێنانی له شێوازی ئه مه لێره دا هێن���ده بایه خی نیه، ئه وه ی له ڕوانگ���ه ی مۆدێرن���ه وه به بایه خ���ه ئایا چۆن ئه م هێزانه گه شه ده که ن له ئه نجامی شکس���تی ده وڵه ته کانیان؟ ئایا به رهه می ی���ان هۆکاری شکس���تی ده وڵه ته کانیانه بۆ له گواستنه وه ده وڵه ته کانیانه شکستی مۆدێرنه؟ مێژوی چه ند س���ه ده ی ڕابوردو پێشانیداین که هیچ کۆمه ڵگایه ك ناتوانێت بگوێزێته وه بۆ مۆدێرنه هه تا چاکس���ازیی ئاین���ی نه کات، ئه مه ته نها مێژوی ئه وروپا یان ئه مه ریکا نیه، به ڵکو هه روه ها مێژوی واڵتانی تری ئاسیاییشه ، بۆ نمونه ژاپۆن. یه کێک له ڕه گه کانی داعش ده گه ڕێته وه بۆ ئیخ���وان، که مێژویه ك���ه ته ریبه به مێژوی س���ه رهه ڵدانی ده وڵه تی پاش کۆلۆنیالیی له م ناوچه یه دا. بونی هێزێکی ئیس���المی هاوته ری���ب به ده وڵه تیبون���ی هێزێکی دژه ده وڵه ته له هه ن���اوی ده وڵه تدا که ده وڵه ت خۆی س���ودی لێبینیوه بۆ دژایه تیکردنی بڕێک���ی زۆر له خه س���ڵه ته كانی مۆدێرنه. لێره وه دین له کاتێکدا نه یاره له هه مانکاتدا ه���اوکاره. وه هابی و س���ه له فی له واڵتێکی ئام���رازی له کاتێک���دا س���عودیه وه ك ده وڵه تن دژ به مۆدێرن���ه له هه مانکاتدا دژ له کۆمه ڵگادا. مۆدێرنه ن به خه سڵه ته کانی به م جۆره ده بڵ دوژمنی مۆدێرنه ن، به وه ی ده وڵه ت ناچارده كه ن ک���ه نامۆدێرن بێت له هه مانکاتدا ئامرازێکن له ده ستی ده وڵه تدا

دژ به مۆدێرنه.گرنگ���ی دوه م���ه میت���ۆدی هه رچ���ی له میت���ۆدی یه ک���ه م که مترنی���ه. میتۆدی ئیمپری���کاڵ له په یوه ن���دی و به کاربردن���ی ئ���ه م هێزه ده کۆڵێت���ه وه له نێو کایه ی پڕ

له ناس���ه قامگیریی رۆژهه اڵتی ناوه ڕاستدا. هێزێکی هه میش���ه ئیس���المی سیاس���ی به کارب���راوه. هێزێکه که واڵتانی ناوچه كه خ���اوه ن خه ون���ی جیوپۆله تیک���ی ک���ه خۆیان���ن به ش���ێوازی جیاواز س���ودمه ند ده ب���ن له په یوه ن���دی و دژایه تی ئه م هێزه. ئ���ه وه ی وه هایکردوه که ئ���ه م هێزه زۆر ناوچه که وه له الیه ن واڵتان���ی به کاربێ���ت کۆمه ڵێ���ک خه س���ڵه تی ئ���ه م هێزه خۆی واڵتانی ناوچه که یه. سه ره تای سودلێبینین له م هێ���زه ده گه ڕێته وه ب���ۆ رۆژانی کۆتا ساڵه كانی سااڵنی حه فتاکان له جێگایه كی وه ك ئه فگانس���تان. هۆکاری هه ڵبژاردنی ئه مه ری���کا بۆ هێزێکی وه ها ئه وه بو که بۆ دژایه تی کۆمۆنی���زم وه ك ئایدیۆ لۆژیایه ک پێویس���ته. ئایدیۆ لۆژیایه ک له به رامبه ردا گونجاوب���و چونکه ئیس���المی سیاس���ی له ڕوانگ���ه ی رۆژهه اڵتناس���انه وه ئه م هێزه نه ك ته نها باوه ڕه ئایدیۆ لۆژییه که ی به ڵکو له هه مانکات���دا ئاماده بونی بۆ به كاربردنی توندوتیژی بێ سڵکردنه وه، چ له کوشتنی ئه وانیتر چ له به خۆ به کوش���تدان. یه کێک ده كرێت له کوردس���تان زق���ه کان له هه ڵه ئه وه یه که به کاربردن وه ك دروس���تکردن لێکده درێته وه. کاتێک ئه مه ریکا ئیسالمی سیاس���ی به کارده بات مان���ای ئه وه نیه که دروس���تیکردوه به ڵکو ڕه واجی پێده دات و سودمه ند ده بێت لێی، ته نها وه ك هێزێکی میتۆدی بۆی���ه بکوژ. خۆبه کوش���تده ری نۆرماتیڤ نابێت پشتگوێ بخرێت له پێناو ئیمپریکاڵدا. ئیسالمی سیاسی خۆی چۆن گه شه ده كات جودا له چۆنێتی به كاربردنی.

ئه مڕۆ له روی ئیمپریکاڵه وه به هه مانشێوه هێزێکی وه ك داعش به كارده برێت. دیسانه وه به کارده برێ���ت له به ر توان���ای توندتیژیی. به كاربردن���ی ئه م���ڕۆ ب���ه م ش���ێوه یه یه ، واڵته س���وننه کانی رۆژهه اڵتی ناوه ڕاس���ت دابه شبون به س���ه ر دو پۆلێندا، یه كێکیان ده وڵه مه ند له به ر بونی سامانی سروشتی، نه ک له به ر بونی عه قڵ، ئه ویتریان هه ژار به اڵم بونی ژماره یه ک���ی زۆر له خه ڵك که زۆرینه ی ئه م خه ڵكه ژیانێکی نه شایس���ته ده ژی. ئیس���المی سیاس���ی دارده س���تی واڵتانی سوننی ده وڵه مه نده به پشتبه ستن به هێ���زی مرۆیی واڵتانی ه���ه ژار. لێره وه ئیس���المی سیاس���ی مورته زه قه ی واڵتانی پاره داری س���وننی رۆژهه اڵتی ناوه ڕاسته. دیاره ئه م���ه مانای ئه وه نی���ه که ئه وان ده س���تبه رداری ئایدیۆ لۆژیای خۆیان ده بن ب���ه اڵم پیاده کردن���ی ئایدیۆلۆژیای خۆیان به س���ودی ڕاس���ته وخۆی واڵتانی خاوه ن ن���ه وت و غازو ئابوری به هێ���ز ده گه ڕێته وه له ناوچه ك���ه دا. هه ری���ه ك ل���ه م واڵتان���ه له که نداوی فارس به تایبه تی قه یرانی قوڵی ئاسایشیان هه یه، پشتیوانیکردنی ئیسالمی سیاس���ی بۆ پاراس���تنی ئه م ئاسایش���ی نیشتمانیه. به اڵم له روی ورده كاریه وه هه ر واڵتێک ئامانجی خۆی هه یه که له هه ندێک ورده کاری���دا جودای���ه له واڵتان���ی تر. بۆ نمونه قه ت���ه ر ئامانجی خ���ۆی هه یه، که له هه ندێک ورده كاریدا جودایه له س���عودیه

یان به حره ین.دیاره ده كرێت میتۆدی تر به كاربهێنرێت بۆ خوێندنه وه ی چۆنێتی کارکردنی داعش، س���یمبوله کانیان، له ڕاڤه كردنی نمونه بۆ ڕه نگه كانی���ان، هاوارکردنی���ان به ئه ڵاڵهو ئه کب���ه ر له کاتی کوش���تن؛ وه ك جۆرێک له چێژبینی���ن له توندوتیژی���ی، القه کردنی منااڵن، خه ونی به هه ش���ت، خۆ به بااڵزان به س���ه ر هه مو مرۆڤایه تیدا. ده كرێت هه مو ئه مان���ه وه ك جۆرێک له میت���ۆد هه روه ها له نه خۆش���یی ده رونی���ی وه ك جۆرێ���ک لێکبدرێن���ه وه. به كاربردنی هه ر یه ک له م میتۆدان���ه پێمانده ڵێت ک���ه داعش چه ند ئاڵۆزه و چه ند به ش���ێوازێکی چڕ ئاماده یه

له ژیانی رۆژانه ی ئێمه دا.

بیرورا(446( سێشه ممه 2014/9/23 14

▼

قه ده غه كردنی ئه لفوبێی باڵدار! دورنزیک گۆشه‌یه‌که

‌‌سه‌ردار‌عه‌زیز‌ده‌ینوسێت

داعشناسی

ده كرێت میتۆدی تر به كاربهێنرێت بۆ

خوێندنه وه ی چۆنێتی کارکردنی داعش، بۆ نمونه له ڕاڤه كردنی

سیمبوله کانیان ڕه نگه كانیان

ئێستا خۆمان له رێی پرۆگرامی خوێندنه وه

دو ناوچه ی كوردستان له یه كتری داده بڕین!

مامۆستا ئیبراهیم باڵدارمامۆستا ئیبراهیم ئه مین باڵدار ساڵی 1920 له ش���اری س���لێمانی له دایكبوه ، خوێندنی سه ره تایی و ناوه ندیی له شاری

سلێمانی ته واوكردوه .دوات���ر چۆته خانه ی مامۆس���تایانی الدێ له رۆس���ته مییه ی ش���اری به غداو له س���اڵی 1940خوێندنی ئه و خانه یه ی ته واوك���ردوه و به س���ه ركه وتویی به مامۆس���تای س���ه ره تایی دامه زراوه و له قوتابخانه ی گونده كان و ناو ش���اری س���لێمانی و ش���اره كانی ت���ر وان���ه ی

وتۆته وه .چله كانی سه ده ی سااڵنی له كۆتایی راب���ردودا كتێبی ئه ل���ف و بێی نوێی بۆ فێربون���ی زمانی كوردی���ی منداڵه كتێبه ك���ه ی دان���او چاوگه ش���ه كان س���لێمانی و پ���ه روه رده ی له الی���ه ن وه زاره تی مه عاریفی عێراق و یونسكۆوه په سه ندكرا و له ساڵی 1951 بۆ یه كه مجار ئه ل���ف و بێكه ی باڵ���دار روناكی بینی و چاپكرا و له سااڵنی 1953 و 1956دا دو جار گۆڕانكاریی له ئه لف و بێكه یدا كرد و

چاپیكرده وه .ئه لف وبێ���ی باڵدار بۆ ده یان س���اڵ بوه س���ه رچاوه ی خوێن���دن و فێربونی قوتابخان���ه كان و زیات���ر ل���ه 35 جار

چاپكراوه ته وه . مامۆس���تا باڵدار له رێی ئه و ئه لف و بێیه وه خزمه تێكی گ���ه وره ی به بواری فێرك���ردن و خوێن���دن و پ���ه روه رده و پێگه یاندن���ی مندااڵن���ی ك���ورد كرد و چه ندین نه وه له رێی ئه و كتێبه وه فێری

زمانی شیرینی كوردی بون.ئه وه ی خولی���ای باڵدار مامۆس���تا هه ب���وه كه زیات���ر بخوێنێ و ئاس���تی خوێندن���ی به رزتربكاته وه . هه ربۆیه ش تاقیكردنه وه ی ده ره كی پۆلی شه شه می ئاماده یی ئه نجامدا و ده رچوو له كۆلیجی بازرگان���ی و ئاب���وری زانك���ۆی به غدا وه رگی���راو س���ه ركه وتوانه ته واویكرد. ب���ۆ واڵت ده ره وه ی چۆت���ه دوات���ر خوێندن و له زانكۆی سانفرانسیس���كۆی ئه مه ریكا بڕوانامه ی ماسته ری له بواری په روه رده دا وه رگرت و گه ڕایه وه عێراق و له كۆلیجی ئه ده بیاتی زانكۆی سلێمانی

بو به مامۆستا.زانك���ۆی گواس���تنه وه ی ل���ه دوای سلێمانی بۆ ش���اری هه ولێر و گۆڕینی س���ه اڵحه دین، زانكۆی ب���ۆ ناوه كه ی مامۆس���تا باڵدار وه ك مامۆستا چۆته به ش���ی كوردیی كۆلیج���ی ئه ده بیاتی ئه و زانكۆیه . دواتر گواستراوه ته وه بۆ

زانكۆی موسته نسریه ی به غدا.باڵدار س���ااڵنێكی دورودرێژ و تا دوا رۆژه كانی ژیانی ئه ندامی كۆڕی زانیاری

كورد بو له به غدا. 1998 ته مم���وزی 12ی ل���ه رۆژی له ش���اری س���اڵیدا 78 له ته مه ن���ی به غدا كۆچی دوای���ی كردو ته رمه كه ی هێنراوه ت���ه وه بۆ ش���اری س���لێمانی و له سه ر وه سێتی خۆی له گردی سه یوان

به خاك سپێردرا.

به رهه مه چاپكراوه كانی باڵدار:1-ئه لف و بێ���ی كوردیی پۆلی یه كه می

سه ره تایی.2-ئه لفوبێ بۆ گه وران.

3- االستعداد للقرا ءة والكتابه )به زمانی عه ره بی(.

4- چه ندین وتارو لێكۆڵینه وه له بواری په روه رده دا.

5-چه ندین پارچه هۆنراوه بۆ منااڵن.

پرۆفایل

خه لیل عه بدواڵ

15 (446( سێشه ممه 2014/9/23 tandrostyawene@gmail.comته‌ندروستی

ئاژار دو هه فته جارێك

ئیسماعیل عوسمان ده ینوسێت

په روه رده ی ده رونیی قوتابی و فۆبیای

قوتابخانه زۆرمان چیرۆك���ی كۆمه ڵێك رۆژان���ه به رگ���وێ ده كه وێ���ت ك���ه له شاش���ه ی له س���ه ر ده كرێن نمایش ته له فزیۆنه كان خۆكوش���تنی كچ���ان به تایبه ت���ی و ژنان به گش���تی ، هه ری���ه ك ل���ه و چیرۆكانه ش هه ڵگ���ری ژینگه یه كی دیاریك���راوی ئه م

كۆمه ڵگه ن.ه���ه ر ژینگه یه كیش كۆمه ڵێك چیرۆكی تایبه ت به خۆی هه ی���ه ، هه مو ئه مانه ش په یوه ندیی راس���ته وخۆیان به په روه رده ی ده رونیی ئه و ژینگه وه هه یه كه بكه ره كانی

خۆیانی تێدا ده كه نه قوربانی .خۆكوشتنی كچان له وه رزه كانی كۆتایی خوێندن���دا بوه ته دیارده ، به ش���ێك له و چیرۆكان���ه له كۆتای���ی وه رزی خوێندن و نوێدا وه رزێكی ده ستپێكردنی سه ره تای روده ده ن، به ش���ێكی دیكه یش���ان ئ���ه و خوێندكارانه ن كه له پۆلی دوانزه دا داخڵی

تاقیكردنه وه ی كۆتایی ناكرێن.له كاتی ده ستپێكی خوێندنی ئه مساڵدا له ماوه ی بیس���ت و چوار كاتژمێردا، سێ خوێندكاری كچ به هۆكاری جیاواز خۆیان ك���رده قوربان���ی ، ئه مه ئه و پرس���یاره گه وره یه كه راسته وخۆ روبه روی وه زاره تی

په روه رده و خێزانه كان ده بێته وه .زۆرێ���ك له و چیرۆكان���ه له منداڵی ئه و مااڵن���ه دا روده ده ن ك���ه خه ڵكانی چینی مام ناوه ندو هه ژارن، به شێكی كه می ئه و چیرۆكانه له و خێزانان���ه دا روده ده ن كه ئاس���تی بژێوییان باشه و دایك و باوكیان له ئاستێكی باشی كۆمه ڵگادان بۆ نمونه

دكتۆر یان ئه ندازیارن..ئه م چیرۆكانه كه روده ده ن راسته وخۆ ده رونیی به پ���ه روه رده ی په یوه ندیی���ان له دو ئه و په روه رده یه ش مرۆڤانه كانه وه ، ژینگ���ه ی جیاوازدایه ، ژینگه ی یه كه م كه ماڵ و خێزانه ، ژینگه ی دوه م قوتابخانه یه ، كه خوێندكار به ش���ێكی زۆری كاته كانی

تێدا به سه ر ده بات.له ماڵدا باوك و دایك بكه ره په روه رده یی و ده رونیه كان و له قوتابخانه شدا مامۆستاكان گرنگ���ی س���ه ره كی و بك���ه ری ده بن���ه په روه ده ی خوێندكاران، چونكه مامۆستا ته نها وانه بێژ نی���ه ، به ڵكو كاره كته رێكی له هه مان نمایش���ی هۆڵه كانی خوێندنه و په روه رده كه رێكی پێویس���ته كاتیش���دا

ده رونیی بێت.زۆرێ���ك له خوێندكارانی ئێمه توش���ی خوێندن ب���ه رده وام( )ترس���ی فۆبی���ا بون و له كات���ی وه رگرتنی نمره ی كۆتایی س���اڵیدا یان خولی دوه م���دا، ناچێت بۆ نمره كانیان كه سانی دیكه وه رگرتنه وه ی یان هه ندێك جار دایك و باوكی ده نێرێن، ئه مه ش له ترسی وته ی نه شیاوی هه ندێك

له مامۆستاو هاوڕێكانی .له هاوڕێكانم���ان زۆرێ���ك ئێس���تاش ك���ه خوێندنی���ان ته واوك���ردوه ، ده ڵێن" ئه مش���ه و له خه ومدا ئیمتحان���م ده كردو له فاڵن وانه دا ده رنه چوبوم" ئه مه فۆبیاو ترسی نادروستی په روه رده یه ، ئیمتحان و

ده رنه چون بوه ته مۆته كه ی هه مومان!خوێندكاری ئێمه به جۆرێك په روه رده ی ده رونیی ده كرێت كه ته واوكردنی ساڵێكی كۆتایی هه مو خه ون و هیواكان و دونیایه ، سه ركه وتن تێیدا وه ك سه ركه وتنه له كۆی

كایه كانی ژیان و گه یشتنه به زانكۆ.خوێندكاریش ئه و وه همه ی ال دروس���ت ده بێت كه خوێندن وه ك قه اڵیه كی گه وره ببینێت، س���ه ركه وتن و گرتنی ئه و قه اڵیه نیش���انه ی س���ه ركه وتویی ئه و كه سه یه نیش���انه ی له ژیانداو سه رنه كه وتنیش���ی فه شه لی ئه و كه سه یه ، روخانی ده رونیی و

گه یشتنه به كۆتاهێنان به ژیان.زانستی پزیش���كیی ئه وه ی سه لماندوه كه هه مو كه سێك له بوارێكدا سه ركه توه ، ئه كرێت خوێندن یان هونه ریی و وه رزشیی و ئیدی مۆس���یقا...بێت، رۆژنامه نوسیی و ئه وه باوانه كان و مامۆس���تاكانن ده توانن ده ستنیش���ان خوێندكاره ئ���ه و توانای هۆكارێكی وه ك خوێندنیش���ی بك���ه ن،

یاریده ده ری ئه و بواره پێبناسێنن. زۆرجار باوان���ه كان ناتوانن ئه م كاره بكه ن چونكه ئاستی خوێنده واریان الوازه یاخ���ود هه ر نی���ه ، ئ���ه وه ئه ركی هه مو ئه و مامۆس���تایان كه توێژه ری ده رونین و موش���ریفی ی���ان له قوتابخانه كان���دا، پۆله كانه له رێگای بینینی هه ندێك خولی زانس���تی ده رونی���ه وه بتوان���ن ده رونیی

خوێندكارانه كانیان ده ستنیشان بكه ن. پ���ه روه رده ش پێویس���ته وه زاره ت���ی هه نگاو جیدی بگرێته به ر بۆ كۆتاییهێنان به م دیارده یه و چیدی سااڵنه ش خوێندكار ده رنه چونی قوربان���ی نه كات���ه خ���ۆی

خوێندن.

ب����ه كار هێنان����ی ماكی����اج و ب����ۆن بۆ ژنان����ی دوگیان مه ترس����یدارن و زیان به كۆرپه له ك����ه ی ده گه یه ن����ن، ئه م����ه كه ئه مه ریكی توێژینه وه یه كی به پێی ئاش����كرایكردوه به كارهێنانی ماكیاج و بۆن ئه گه ری ئه وه یان هه یه كه منداڵ

توشی ره بۆ بكه ن.توێژینه وه ك����ه ئاماژه ی ب����ه وه كردوه ئ����ه و ژنان����ه ی كاریگه ریی ئ����ه و ماده كیمیاییه له میزه كه ی����ان ده ركه وتبێت

75%ه ئه گه ری هه ی����ه كۆرپه له كه یان توش����ی ره بۆ ببێت، چونكه كۆرپه له له قۆناغه كانی س����ه ره تای ته مه نی ئه و مادان����ه كاریان تێ����ده كات و هه روه ها هه ستیار زیاتر هه ناس����ه یان رێڕه وی ئه بێت. ب����ۆ ئه م����ه ش توێژینه وه كان به ژنانی ده ده ن رێنمایی����ه ك چه ن����د

دوگیان:بۆنی هێنانی له ب����ه كار دوركه وتنه وه

قورس

كه ره س����ته ی به كارهێنان����ی ك����ه م جوانكاریی و خۆرازاندنه وه

هه ڵبگرن له قاپی شوش����ه دا خواردن نه ك پالستیك

باشتره ئه و خۆراكانه ی گه رمده كرێنه وه پالس����تیكدا له قاپ����ی له مایك����رۆ

گه رمنه كرێنه وه .له به كارهێنان����ی دوركه وتن����ه وه بۆنخۆش����كه ری ج����ه وو پاكك����ه ره وه

بۆنداره كانی ماڵ له كاتی دوگیانیدا.

له كاتی له ئێمه هه ندێج���ار زۆرێ���ك نوستن وا هه ستمانكردوه له شوێنێك راچه ڵه كاوی���ن و له پ���ڕ كه وتوی���ن و به خه به ر هاتوین، به پێی شاره زایانی قۆناغێك���ی خه وه و ئه مه بواره ك���ه كه س���ه كه له س���ه ره تای نوستندایه و خه ریك���ه ئه چێته ن���او خه وه كه وه ، واتا له نێ���وان ئاگاو خه ودایه . به پێی

بڕوای پسپۆڕان ئه مه كاتێك روئه دات كه كه س���ه كه پله ی گه رمیی له ش���ی داببه زێت و دڵی به هێواشی لێبدا، له و كاته شدا مێشك ورده ورده كونترۆڵی به سه ر ماسولكه دا نامێنێت و به مه ش دروس���ت له خه و راچه ڵه كینه ئ���ه و ده بێ���ت ك���ه كه س���ه كه واده زانێت

خه وێكی كورتی بینیوه .

4 خۆراك كه بۆ قوتابی زۆر پێویستن

ماكیاج و بۆن بۆ ژنانی دوگیان خراپه

بۆچی له خه ودا ئه كه ویت؟

خۆراك یه كێك����ه له هه رخاڵه گرینگه كان كه یارمه تی قوتابی ئ����ه دات بۆ ئه وه ی پێش����وازیی باش����ه وه به مێش����كێكی بواری پس����پۆڕانی ب����كات. له خوێندن خۆراك ئاماژه به م سێ خۆراكه ئه ده ن ك����ه ناكرێت ب����اوان له بی����ری بكه ن بۆ

منداڵه كه یان.پاقله

یه كێكه له و خۆراكانه ی كه زۆر پێویسته بۆ له ش و بڕێك����ی زۆر ڤیتامیناتی وه كA, B,C تێدایه و سه رچاوه یه كی باشه ئاسن. كالسیۆم و ریشاڵ و له پرۆتینات و هه روه ها وزه ی پێویس����تی رۆژانه ئه دات به له ش چونك����ه ده وڵه مه نده به دۆپامین

كه له ش چاالك ئه كات.سپیناخ

كالسیۆم و ئاسن و باشی سه رچاوه یه كی ترشی فۆلیكه ، یارمه تی گه شه ی ئێسك و مێشك ئه دات، ده كرێت ئه گه ر به ته نهاش نه خورێت بخرێته شۆربای تره وه چونكه

هه ر سودی خۆی ئه گه یه نێت.په تاته

سه رچاوه ی ڤیتامین B,C Eو هه روه ها ده وڵه مه نده به كاربۆهیدارت و ریشاڵ كه یارمه تی هه رس ئه دات و هه ندێ ترشه لۆك ناهێڵێت ك����ه چه ند ج����ۆره خۆراكێك

دروستی ده كه ن وه ك ته ماته .ماست

ڤیتامینه كان، به كالسیۆم و ده وڵه مه نده یارمه تی هه رس ئه دات و دژه به كتریایه . ده كرێت منداڵه كه ت چۆن ئاره زوی لێی

هه یه ئاوا بۆی ئاماده بكه یت.

حه نان عه لی، پسپۆری نه خۆشییه کانی ژنان

نه خ����ۆش: بۆچی پێش س����وڕی مانگانه هه ست به خه مۆكیی ئه كه م؟

دكتۆر: چونكه له و كاتانه به شێوه یه كی له هۆرمۆن����ه كان گۆڕانكاری����ی به رچ����او ده بێ����ت و به هاتنی س����وڕه كه ورده ورده ئه و خه مۆكی����ه نامێنێ����ت. ده كرێت بۆ ئه مه ش س����ود له خواردنی ئه و خۆراكانه وه ربگیرێت ك����ه ڤیتامین B6یان تێدایه وه ك له خۆراكه كانی هێلكه و به رهه مه كانی

شیرو ماسی .نه خ����ۆش: ئای����ا كه مبونه وه ی ئاس����تی هۆرمۆنه كان نه خۆشیی دروست ده كات؟

دكتۆر: به ڵ����ێ ، دوای ته مه نی نائومێدیی هۆرمۆن����ه كان گش����تی به ش����ێوه یه كی دائه ب����ه زن ب����ۆ ئه مه ش نه خۆش����ێكانی ش����ه كره و دڵ و په س����تانی خوێ����ن زیاد ده بن. بۆیه پێویس����ته دوای ئه و ته مه نه زیات����ر ئاگاداریی خۆت بی����ت، هه روه ها به پێچه وانه ش����ه وه زیادبون����ی هۆرم����ۆن چه ندین كێشه ی ته ندروستی بۆ ئافره تان

دروست ده كات.

نه خۆش: ئای����ا گۆڕانكاریه هۆرمۆنیه كان دڵه ڕاوكێ دروست ده كه ن؟

دكتۆر: به ڵێ هه ر گۆڕانكاریه ك له هۆرمۆن زی����اد یاخود كه م دڵه ڕاوكێ و په س����تانی ده رونیی دروست ده كات و كه سه كه زیاتر

هه ست به توڕه بون ئه كات.نه خۆش: گۆڕانكاریی هۆرمون كێش زیاد

ده كات؟دكت����ۆر: به ڵێ ، زیادبون����ی كێش له پڕو زیادبونی موو دواكه وتنی زۆری س����وڕی مانگانه ئه گه ری زۆری هه یه كه كێش����ه پێویس����ته بۆیه هه بێت له هۆرمۆنه كاندا له كاتی بونی ئه م حاڵه تانه زو پش����كنین بكرێ����ت، هه روه ه����ا هه ندێجار ئ����ازاری هۆكاره ك����ه ی س����ه ریش درێژخایه ن����ی

هۆرمۆنه .نه خ����ۆش: ده كرێ����ت چ����ۆن كۆنترۆڵی

هۆرمۆنه كان بكرێت؟دكتۆر: جگ����ه له به كارهێنان����ی ده رمان له شیرینیی و دور ته ندروس����ت خواردنی چه وریی و خواردنی خۆراك وه ك سه وزه و میوه و، وه رزش����كردن زۆر پێویس����ته بۆ

رێككردنه وه ی هۆرمۆنه كان.

پرسیاری نه خۆش و وه اڵمی پزیشكه ته

تایبه کی

ۆشه ی گ

ه کانۆشی

ه نه خب

هۆرمۆنه كان

ئه وه ی���ان لێكۆڵین���ه وه كان پته و په یوه ندیه كی س���ه لماندوه هه ی���ه له نێ���وان ئه و كه س���انه ی گروپی خوێنیانab �ه و دوچاری بیرچونه وه ن له ته مه نێكی دره نگ. توێژینه وه كه كه له س���ه ر زیاتر له

45 ه���ه زار كه س ك���ه ته مه نیان ب���و س���اڵیه وه 45 له س���ه روی ئه و ده ركه وت���وه ئه نجام���دراوه كه س���انه ی ئه م گروپه خوێنه یان هه ی���ه زیاتر توش���ی خه ڵه فان و له بیرچونه وه ئه بن. توێژه ره وه كان

ب���اس له وه ش ده ك���ه ن خواردنی وه رزش���كردن و ته ندروس���ت و دوركه وتنه وه كتێب خوێندنه وه ی له جگه ره كێش���ان زیات���ر به دورت ده كات له بیرچون���ه وه و خه ڵه فان

له دوای ته مه نی 45 ساڵی .

ئه گه ر خوێنت )AB( بێت له پیریی بترسه

ئا: رێنوار نەجم

هه رچەندە مامۆستایان رێکخراوی تایبەت بەخۆیان هه یە، بەاڵم

زۆربەی هه ڵوێستەکانیان لەدەرەوەی رێکخراوەکەیانە. هه ندێک پێیان

وایە ئەوە الوازیی رێکخراوەکەیە کە ناتوانێت هه ڵوێست وەربگرێت، یەکێتی

مامۆستایانیش دەڵێن تا دەرگای گفتوگۆ کراوەبێت هیچ ڕێگایەکی دیکە

ناگرینەبەر.

ئەم مانگرتنەکان���ی خۆپیش���اندان و چەند رۆژەی پێشو لەهه مو کاتێک زیاتر پەرتەوازەیی و نارێکخراویی مامۆستایانی بەهۆی سەرجەممامۆستایان دەرخست. دواکەوتنی موچەکەیانەوە ناڕازین، بەاڵم تەنها بەش���ێکی مامۆس���تایان لەناوچە جیاوازەکان بایکۆت���ی وانەکانیان کردو بەش���ێکی دیکەش���یان خۆپیش���اندانی هه رچەن���دە س���ازکرد. ناڕەزایی���ان کوردس���تاندا لەهه رێمی مامۆس���تایان خاوەن���ی رێکخراوێکی تایبەت بەخۆیانن بەناوی یەکێتی مامۆستایانی کوردستان، ب���ەاڵم ل���ەزۆر کات���دا، ئ���ەو رێکخراوە مامۆس���تایان هه ڵوێس���تی نەیتوانیوە یەکبخ���ات و بەی���ەک دەنگ س���ەرجەم مامۆس���تایان داوای مافەکانیان بکەن، چونکە وەک ئاشکرایە ئەگەر هه ڵوێستی مامۆس���تایان بەیەکەوەبێ���ت و بەی���ەک دەنگ بێت کاریگەریی زۆر زیاتر دەبێت

لەدەنگی پارچە پارچەو ناڕێکخراو.نەوش���یروان حەمە غەریب، کارگێڕی لق���ی س���لێمانی یەکێتی مامۆس���تایان تەئکید لەو بۆچونە دەکاتەوە کە پێیوایە رێکخراوی یەکێتی مامۆستایان نەیتوانیوە هه ڵوێستەکانی پێش مامۆستایان خۆیان بکەوێت و س���ەرجەمیان لەژێر چەترێکدا

کۆبکاتەوە. ڕۆژی چەند ناڕەزاییەکان���ی لەبارەی پێشوی مامۆس���تان خۆیان لەدەرەوەی یەکێتی مامۆستایان، مامۆستا نەوشیروان بۆ ئاوێنە وتی "بەر لەوەی مامۆستایانی چەند خوێندنگایەک بەتەنها هه ڵوێس���ت ن���او هۆڵەکانی وەربگ���رن بەنەچون���ە

خوێندن، دەبوایە یەکێتی مامۆس���تایان بەاڵم وەربگرتای���ە. هه ڵوێس���تەی ئەو بەداخەوە تا ئێستا یەکێتی مامۆستایان نەیتوانیوە ئەو ڕۆڵ���ەی خۆی ببینێت و لەسەر ئەو بابەتانە هه ڵوێست وەربگرێت کە زیاتر بونەتە گرفت بۆ مامۆس���تایان ئەوەی دەبینرێت زیاتر چەند ش���تێکی الوەکیی���ە ک���ە یەکێتییەک���ە پێ���وەی

سەرقاڵە". لەبەرامب���ەردا عەبدول واحید محەمەد مامۆس���تایانی یەکێت���ی س���ەرۆکی کوردس���تان بەئاوێن���ەی راگەیان���د کە ئ���ەوان بەپێی یاس���ای یەکێتییەکەیان لەمامۆس���تایان بەش���ێک کار دەکەن و لەدەرەوەی یەکێتییەکەنی���ن و ئەندامی رێنماییەکانی ئەوان هه ڵوێست وەردەگرن "ئێمە یاس���ایەکمان هه ی���ە بەپێی ئەو یاسایە کاردەکەین بەپێی ئەو یاسایەش لەچوارچێ���وەی مامۆس���تایان هه م���و

یەکێتی مامۆس���تایاندا ئەندام نین، کە ئەندامی���ش نی���ن بەو مانای���ە دێت کە باوەڕی���ان بەبەرنامەکان���ی رێکخراوەکە نیی���ە، ه���ه ر هه ڵوێس���تێک وەردەگرن ل���ەدەرەوەی یەکێت���ی مامۆس���تایانە. یەکێتی مامۆس���تایان دەزگایەکە بەپێی

پەیڕەوو پرۆگرام کار دەکات".ناڕەزاییەتییەکانەوە لەبارەی شێوازی مامۆس���تایان زۆری بەش���ێکی ک���ە مامۆس���تایان لەیەکێتی ئەوە ڕەخنەی دەگرن ک���ە بەش���ێکی زۆری کارەکانی لەدەرکردن���ی بەیاننام���ەو هه ڕەش���ەی هه ڵوێست وەرگرتندا خۆی دەبینێتەوە، سەرۆکەکەی یەکێتی مامۆستایان دەڵێت "ئێم���ە بەپێی ڕیزبەندیەکانی فش���اری مەدەنی کار دەکەین، تا الیەنی بەرامبەر ئامادەبێت دیالۆگ بکات و وەاڵمتبداتەوە، پێویس���تە دیالۆگ بکەیت. لەکاتێکیشدا ئەگ���ەر دەرگاکان���ی گفتوگ���ۆی لەگەڵ

داخس���تی، تۆ بۆت هه یە هه ڵوێس���تی دیکە بنوێنیت، بۆ نمونە رێپێوان یاخود

هه ڵپەساردنی چەند وانەیەک بێت".حەمەغەریب نەوش���یروان بەب���ڕوای ئەو هۆکارانەی ک���ە وایانکردوە یەکێتی مامۆس���تایان نەتوانێت پێش���ڕەو بێت "یەکەمیان وەرگرتن���دا، لەهه ڵوێس���ت پێنەدراوە، تەواویان دەسەاڵتی لقەکان زۆرج���ار لەهه ن���دێ لق���دا کۆدەنگی���ی لەسەر هه ڵوێس���ت کراوە، بەاڵم بەهۆی سکرتاریەتەوە فەشەل بەو هه ڵوێستەوە دراوە، ئەگەر هه ڵوێستەکە لەبەرژەوەندی حزبێ���ک نەبوبێ���ت، نوێنەران���ی ئ���ەو بەربەس���تیان لەرێکخراوەک���ە حزب���ە هه ڵوێس���تەکەو ب���ەردەم خس���توەتە هه ڵیانوەشاندۆتەوە، چەند نمونەیەکیش لەو بارەیەوە ڕوی���داوە". هه روەها باس لەوەش دەکات کە لەئێس���تادا یەکێتی مامۆس���تایانەوە لەالیەن مامۆس���تایان

سەرزەنش���ت دەکرێت "ئێستا خۆشمان ئاگاداری���ن لەن���او مامۆس���تایاندا ئێمە زۆر مامۆس���تایان یەکێت���ی وەک بێمتمانەییەکیش دەکرێین، سەرزەنشت مامۆس���تایان و لەنێ���وان دروس���تبوە یەکێتی مامۆس���تایاندا.کە بۆ زۆر کێشە مامۆس���تایان پێش یەکێتی مامۆستایان هه ڵوێس���ت وەردەگرن. دەبوایە یەکێتی

مامۆستایان خۆی پێشڕەو بوایە".بەاڵم عەبدول واحید محەمەد پێیوایە ک���ە بەش���ێک لەمامۆس���تایان ئاگایان لەئیش���ەکان نییە، "ئێمە لەمەس���ەلەی موچ���ەو مەس���ەلەکانی دیکەش���دا هیچ الیەنێک���ی دەرگای گفتوگ���ۆی ب���ەڕودا دانەخس���توین. لەم ماوەیەدا بەداخەوە ئاگای���ان بەش���ێکیان مامۆس���تایان لەئیشەکان نییە، ئێمە لەسەرەتای مانگی ئەیلولەوە لەگەڵ حکومەتدا لەگفتوگۆی ماراس���ۆنیداین و وەزیری پ���ەروەردەش

لەگەڵ ئێمەدا ب���وە". هه روەها "ڕەنگە لەالی هه ندێک کەسەوە واشیبکرێتەوە کە تا مامۆستا نەیەتە سەرشەقام و بایکۆت نەکات، گوێیان لێناگیرێت. دەنا یەکێتی مامۆس���تایان پێیوای���ە کە ت���ا دیالۆگ ناڕەزایەتییانە ب���ەو پێویس���ت هه بێت ئەرکی لەواڵتێکدای���ن ئێم���ە ن���اکات. نەتەوەییمان نیش���تیمانی و پیش���ەیی و هه یە. ئێمە دەبێت هه مومان بەو ئەرکە

هه ڵبستین".یەکێتی مامۆس���تایان لەساڵی 1961 ه���ەردو 2007 س���اڵی و دام���ەزراوە ئیدارەی هەولێرو سلێمانیی ئەو یەکێتیە

یەکیانگرتەوە. 119636 کوردس���تاندا له هه رێم���ی ژماره ی���ه ش ل���ه و هه ی���ه مامۆس���تا نزیک���ه ی نی���وه ی ئه ندام���ی یه کێت���ی مامۆستایانن ئه ندامبونیش به شێوه یه کی

ئاره زومه ندانه یه .

بۆ زۆر کێشە مامۆستایان

پێش یەکێتی مامۆستایان هه ڵوێست وەردەگرن

دەبوایە یەکێتی مامۆستایان خۆی

پێشڕەو بوایە

خوێندن(446( سێشه ممه 162014/9/23

ریکالم

مامۆستایان بەپەرتەوازەیی هه ڵوێست وەردەگرنیەکێتی مامۆستایان: تا دەرگای گفتوگۆ کراوەبێت ڕێگای دیکە ناگرینەبەر

له هه رێمی کوردستاندا 119636 مامۆستا هه یه له و ژماره یه ش نزیکه ی نیوه ی ئه ندامی یه کێتی مامۆستایانن

(446( سێشه ممه 2014/9/23 komalayatyawene@gmail.com17 كۆمه‌اڵیه‌تی

جلوبه‌رگی‌‌كچانی‌‌زانكۆ،‌گۆڕانی‌‌ریشه‌یی‌‌به‌سه‌ردا‌هاتوه‌

قوربانیه‌‌زیندوه‌كانی‌‌"كوشتنی‌‌شه‌ره‌فپارێزیی‌"

ئا: كیژان ئیسماعیل

جلوبه رگی كچه خوێندكارانی زانكۆ له ماوه ی نزیكه ی 35 ساڵدا، گۆڕانی ریشه یی به سه ردا هاتوه ، به جۆرێك

ئه و جلوبه رگانه ی كه له سااڵنی حه فتاكانی سه ده ی رابردودا باوبون، كچانی ئێستا خۆیان به دورده گرن بۆ له به رکردنی، ته نانه ت زۆربه یان ره نگه

باوه ڕنه كه ن سه رده مێك جلوبه رگی له وشێوه یه له كوردستاندا باو بوه .

ئه و كچانه ی له س���ااڵنی حه فتاكاندا خوێن���دكاری زانك���ۆ ب���ون، ئێس���تا هه رچه ن���ده ته مه نێك���ی زۆر به س���ه ر ژیانیاندا تێپه ڕی���وه ، به اڵم كاریگه ریی س���ه رده می جلوبه رگ���ی مۆدێل���ی گه نجێتی���ان به س���ه ره وه م���اوه و ت���ا ڕاده یه كی���ش نیگه رانن ل���ه و تێڕوانینه كۆمه ڵگه ی پێیانوایه ئێس���تاو باوه ی

كوردی له پاشه كشێدایه . فات���ن حاج���ی ره ش���ید ئیبراهیم، ،1977-1976 س���اڵی ده رچ���وی به ش���ی ئه ندازیاری���ی ، له كۆلێ���ژی زانك���ۆی شارس���تانی ئه ندازیاری���ی س���لێمانیه ، به نیگه رانی���ه وه باس له و جیاوازییه ده كات كه له روی تێڕوانینی كۆمه ڵگه ی به س���ه ر كۆمه اڵیه تی���ه وه كوردیدا هات���وه و به ئاوێنه ی راگه یاند، "ئه و كاته سلێمانی شارێكی دیكه بو، خه ڵكه كه ی خه ڵكێكی تر بون، ئێستا كچه ك���ه م جلی نیوق���ۆڵ له به رناكات،

له به ر تانه و توانجی خه ڵكی ".بوه ته ته مه ن���ی له ئێس���تادا ئ���ه و 65 س���اڵ و خاوه ن���ی كۆمپانیایه ك���ی له ش���ه قامه كانی له یه كێك دیكۆرات���ه شاری س���لێمانی ، هه رچه نده 37 ساڵ تێپه ڕبوه به سه ر ته مه نی خوێندكاریی خۆی���دا له زانكۆ، به اڵم هێش���تا فاتن جلوبه رگه كانیدا خۆگۆڕین و به شێوازی

وه ك خانمێكی الو ده نوێنێت. به وت���ه ی فاتن، باوترین ئه و جالنه ی كه له و كات���ه دا له زانك���ۆ مۆدیان بو ل���ه "پانتۆڵی شارس���تۆن، بریتیبون ته ن���وره ی زۆر زۆر ك���ورت، پانتۆڵی

كاوبۆ". فاتن، ك���ه قژێكی كورتی خورمایی و كراس���ێكی مۆری نیوقۆڵ و پانتۆڵێكی ره شی له به ردابو، به نیگه رانیه وه باسی له و گۆڕانه دراماتیكیه كرد كه به سه ر كۆمه ڵگه ی كوردیدا هاتوه ، "خه ڵكه كه هۆش���یاریی زۆر كه مبوه ته وه ، ئه وكات هۆشیاریی خه ڵك زیاتر بو، تێڕوانینی كوڕانیش زۆر ئاس���ایی ب���و به رامبه ر كچ���ان، هۆكارێكی دیكه ئه و گۆڕانه یه كه به س���ه ر ب���ازاڕدا هات���وه ، چونكه له بازاڕدا چی هه بێت ئه وه خواس���تی

له سه ر ده بێت".ئه و زیاتر باس له و گۆڕانه ده كات كه

به سه ر بیركردنه وه و تێڕوانینی خه ڵكدا هات���وه و چیرۆكی ئه و به س���ه رهاته ی گێڕای���ه وه كه رۆژێك ك���وڕه زا ته مه ن نۆ ساڵه كه ی بردوه ته بازاڕ و جله كانی كه مێ���ك روت بوه ، ئی���دی دوای ئه و چونه ده ره وه یه ئامۆژگاریی كردوه كه جارێكی تر ئه و جالنه نه پۆش���ێته وه ، چونك���ه "خه ڵكی به جۆرێك س���ه یری ئه و كچ���ه بچوكه یان ده كرد، س���ه رم

سوڕمابو". فات����ن باس����ی له وه كرد ك����ه له ناو خوێندكاره كچه كانی سه رده می خۆیدا به ده گمه ن هه بوه بااڵپۆش یان له چك به سه ربێت. به اڵم له ئێستادا باوترین خوێندكاره زۆرینه ی له الی جلوبه رگ كچه كان����ی زانك����ۆكان له چك����ه ، كه ژماره ی����ه ك له كچ����ان وه ك به ش����ێك له كلتور س����ه یری ده ك����ه ن و پێیانوایه به مش����ێوه یه پارێزراوت����رن له قس����ه و توانجی خه ڵكی ، به شێكیشیان ده ڵێن به ئایین باوه ڕبونمانه وه یه له سۆنگه ی

كه له چك و بااڵپۆشیی وه ك بنه مایه ك دیاریكردوه بۆ ئافره تان.

خوێندكاری كه ئیسماعیل، زوڵفان به ش����ی زانس����تی خۆراكه له كۆلێژی كشتوكاڵی زانكۆی سلێمانی، پێیوایه ئ����ه م جیاوازی����ه له جلوبه رگ����ی كچه خوێندكارانی زانكۆ به به راورد به سااڵنی ب����ه وه ی ، هه یه په یوه ن����دی پێش����و "ئ����ه وكات خوێن����دكاران ئه وه ن����ده ی سه رقاڵی بیری نیش����تیمانپه روه ریی و هه س����تی نه ته وایه تی ب����ون، ئه وه نده ئاین و په یڕه وكردنیدا نه بون و له فكری واڵته ك����ه ی میلله تێ����ك كاتێكی����ش ش����تدا هه ندێك به الی داگیركراوبێت

ناچێت".ئه و خوێندكاره ی زانكۆی سلێمانی ك����ه م����اوه ی چه ند مانگێك����ه بوه ته "له چكك����ردن پێیوای����ه بااڵپ����ۆش، ئازادیی زیاترم بۆ فه راهه م ده كات" و جگه له وه ی بااڵپۆش����یی الی زۆربه ی كچ����ان به كلتورێ����ك ده زانێت، به اڵم

خۆی باوه ڕی ته واوی پێیه تی.خ، ه. زوڵف����ان، به پێچه وان����ه ی ك����ه خوێن����دكاری كۆلێ����ژی هونه ره له زانكۆی س����لێمانی باس له وه ده كات كه بێ خواستی خۆی و له سه ر داوای ئه و كه س����ه ی كه ویس����تویه تی ببێته ساڵێك خۆشیویس����توه ، هاوسه ری و له مه وب����ه ر بوه ته بااڵپۆش و پێیوتوه ،

"ده مه وێت ببیته بااڵپۆش". ئ����ه و ب����اس ل����ه وه ده كات كه بۆ خۆی ب����اوه ڕی پێی نه بوه و ئاماده یی تێ����دا نه ب����وه له چك ب����كات، "دوای منیش په یوه ندیه كه مان، تێكچون����ی له چكه كه م الب����رد، چونكه ئه گه ر بێ ویست و باوه ڕی خۆت له چك بكه یت، به زۆر یان له به ر هه ر هۆكاریكی دیكه بیكه ی����ت، ئ����ه وا وازی لێده هێنیت"، وازهێنان����ی خۆش����ی له بااڵپۆش����یی

به نمونه ی قسه كانی هێنایه وه . ه. خ، وتیشی، "ئێستا الی به شێكی زۆری كچان له چك و بااڵپۆشیی وه ك

كلت����ورو حه زێك����ی لێهات����وه و وه ك فه رزێكی ئاینی سه یر ناكرێت".

به ش����ێكی دیكه ی كچان����ی زانكۆ، هۆكاری پۆش����ینی جلوبه رگی ئێستا بۆ ئه وه ده گێڕنه وه كه ترسیان هه یه روبه روی هه ندێك كێشه ببنه وه ، به و داپۆشراوتربێت پۆشاكیان تا پێیه ی كه مت����ر س����ه رنج و توانج����ی ره گه زی

به رامبه ریان روبه رو ده بێته وه . خوێندكارێك����ی قۆناغ����ی دوه م����ی به ش����ی ڕاگه یاندن كه نه یویست ناوی بهێنرێت، به ئاوێنه ی راگه یاند، "توانج و ناشیرین ڕه فتاری ناخۆش و قس����ه ی زیاتر به رامبه ر به و كچانه ده كرێت كه بااڵپۆش نین، ئ����ه و ڕێژه یه له كچانی له چك به س����ه ردا زۆر كه متره و كوڕان

سڵ و شه رمی زیاتریان لێده كه ن". ئه و كچه خوێندكاره ئاماژه به وه ش ده كات كه به خواس����تی خۆی بوه ته بااڵپۆش و باوه ڕی ت����ه واوی پێیه تی، به اڵم ئه وه ش ناشارێته وه كه "هه ندێك له كچه كان ته نها له ب����ه ر جوانیی یان قس����ه ی خه ڵ����ك و كۆمه ڵگ����ه له چك ده كه ن و هه ندێكی����ش به زۆرو له الیه ن

خێزانه كانیانه وه پێیانده كرێت".

ئا: دالیا كه مال

قوربانیه كانی كوشتن به ناوی شه ره فپارێزییه وه هه ر ئه وانه نین كه گیان له ده ستده ده ن،

به ڵكو هه ندێكجار، زیندوه كانیش ده گرێته وه ، واته ئه وانه ی له دوای

كوژراوه كانه وه ژیانیان لێده شێوێت كه زۆرجار مندااڵنن، له نیای ته مه ن

14 ساڵه یه كێكه له م قوربانیه زیندوانه .

باریكه ڵه ی كیژۆڵه یه كی كه له نیا بااڵ مامناوه نده ، 8 س���اڵ له مه وبه ر دایكی له ده س���تده دات و باوكیش���ی لێ���ی دورده كه وێت���ه وه ، هه رچه نده له و كاته دا له نی���ا منداڵێكی ته مه ن 6 س���ااڵن ده بێت، به اڵم ئێستا كه باسی ئه و روداوه ده كات، به جۆرێك ده چێته ناو ورده كارییه كانیه وه وه ك

ئه وه ی دوێنێ رویدابێت. به ن���اوی له نی���ا دایك���ی له الی���ه ن "ش���ه ره فپارێزیی"ه وه هاوسه ره كه یه وه ده كوژرێت، كه ئه م خێزان���ه جگه له له نیا، خاوه نی كچ و كوڕێكی دیكه ش بون، به اڵم ئێستا ئه وان له یه كێك له ماڵه خزمه كانیان

ژیان به سه رده به ن، له نیا و خوشك و براكه ی جگه له وه ی له نازی دایكایه تی بێبه ش ده ن، له یه كتریش داده بڕێن، چونك���ه به ته نی���ا له نی���ا ده خرێته

خانه ی ناوجه وانانی كچانه وه . به س���ه ربردنی 8 س���اڵ له خانه ی ناوجه وانانی كچان، روداوی كوژرانی بۆیه له بیرنه بردوه ت���ه وه ، دایك���ی ئێس���تا كه له نیا باس���ی روداوه كه كاریگه ریی���ه خراپه كان���ی ده كات، هێشتا به روخسارییه وه دیاره . له نیا باس���ی ئه وه ی كرد كه ب���ه رده وام پرس���یار له خ���ۆی ده كات، "باوكم بۆ وای لێكردی���ن، بۆ ژیانی ئێمه ی تێكدا؟ به رده وام پرس���یاری ئه وه م له خۆم ده كرد ك���ه من بۆ به مجۆره ده ژیم؟"، وه ك خۆی ده ڵێت، هێنده ترسی به رامبه ر باوكی هه یه ، له دوای روداوه ك���ه وه نه یتوانی���وه له باوكی بپرسێت كه بۆچی دایكی كوشتوه . زۆرینه ی ئه و مندااڵنه ی هاوشێوه ی نه وجه وانان���ن، له خان���ه ی له نی���ا قوربانی���ی كێش���ه و گرفته كانی ئه و به ر نه یانتوانیوه ك���ه خێزانان���ه ن له ته قینه وه ی گرفته كان بگرن، بۆیه زۆرج���ار له نیاو منداڵه كانی دیكه ش ناتوانن به ئاس���وده یی له ناو خانه ی

ناوجه وانانیشدا بحه وێنه وه . فه رهاد قادر به رپرس���ی به ش���ی راگه یاندن���ی ناوجه وانان به ئاوێنه ی راگه یان���د، "به هۆی ئ���ه وه ی زورێك نه وجه وانانی له خانه ی كچانه ی له و كچان���ن له و خێزانان���ه وه هاتون كه هی ئه و ناوچانه ن زیاتر دابونه ریتی عه شایه ریی تێیاندا زاڵه ، یان باوك و ئاس���تێكی خێزانه كانیان دایكه كه و رۆشنبیریی ئه وتۆیان نیه ، زۆر كات كێش���ه دروس���تده بێت له بردنه وه ی منداڵه كان و هێنانه وه یان یان به هۆی نه ڕۆیش���تنه وه ی كچه كه كه زۆركات

ده یانه وێت بیبه نه وه ". "له كات���ی وتیش���ی ، فه ره���اد وه رگرتنی منداڵه كان هه ندێك رێگه هه ی���ه ده یگرینه به ر ت���ا له داهاتودا روب���ه ڕوی زۆر كێش���ه نه بین���ه وه له كاتی وه رگرتنی ئه و كچه یان ئه و

منداڵه دا".باوكی له نیا شه ش مانگی ماوه بۆ ئه وه ی ئه و ماوه ی سزایه ته واوبكات كه له زینداندا به سه ریدا سه پێنراوه ، ب���ه اڵم له نی���ا له ئێس���تا ئاماده نیه بگه ڕێت���ه وه ب���ۆ الی باوكی له دوای هاتن���ه ده ره وه ی له زیندان، "هه رگیز ناتوان���م له باوكم خۆش���بم، چونكه

نه كردوه ش���ایانی باوكم ش���تێكی لێخۆشبون بێت".

زۆرێك له چاالكوانان و مافناس���ان پێیانوایه پاساوه كانی كوشتنی ژنان

پاس���اوی "ش���ه ره ف"ه وه ، به ناوی قسه و له گومان و زۆرینه یان الوازن و گرتوه ، س���ه رچاوه یان قسه ڵۆكه وه ه���اوكات نیگه رانیش���ن كه س���زای كوشتنی "شه ره فپارێزیی " ئه وه نده ی ب���ره ودان به و رێگه خۆش���كه ره بۆ رێكارێك���ی ئه وه ن���ده دیارده ی���ه ،

قانونیی ته مبێكار نیه . عێراقی س���زادانی یاسای به پێی ژماره 111ساڵی 1969، ماده 409، س���زای زیندانی بۆ ئه و كه س���انه ی ئه نجام���ده ده ن كوش���تن تاوان���ی به پاس���اوی "ش���ه ره فپارێزی"یه وه ، له س���ێ س���اڵ زیاتر نیه و ئه مه ش "كه سێكی پیاوێك كه له حاڵه تێكدا نزیك���ی خۆی ده كوژێ���ت به بیانوی

شه ره فپارێزیه وه ".له وباره یه وه ژیان جه الل، پارێزه ر له لێدوانێكی���دا به ئاوێن���ه راگه یاند، قانونیه كان ده ق���ه س���ه یری "گه ر بكه ین س���ه باره ت به م حاڵه ته ، ئه وا ده بینین كه یاسای سزادانی عێراقی جۆرێ���ك له ئاس���انكاریی كردوه بۆ كوش���تن تاوان���ی ئه نجامده ران���ی به بیان���وی ش���ه ره فه وه ، له كاتێكدا ئ���ه م س���زا س���وككردنه ئاف���ره ت ناگرێت���ه وه ك���ه پیاوێ���ك بكوژێت

به بیانوی شه ره فه وه ، ئه مه ش خۆی س���ه رپێچیكردنه له ده ستوری عێراق ماده 14، كه ده ڵێت "تاكه كان هه مو یه كسانن له به رامبه ر یاسادا"، ئه گه ر توێژینه وه ی���ه ك بكه ی���ن له ب���اره ی حاڵه ته كان���ی كوش���تنی ئاف���ره ت له سه ر ش���ه ره ف، ده بینین زۆربه ی حاڵه ت���ه كان ته نه���ا به ه���ۆی بونی گوم���ان و بوختانكردنه وه بون، نه ك

به واقعی ".ژی���ان ج���ه الل پێیوای���ه چه ندین ئافره ت به م هۆیه وه بونه ته قوربانی ، بۆ س���ه ره كی رێگه چاره ی "بۆی���ه كه مكردنه وه ی ئه م جۆره كوش���تنه ئه وه یه كه یاساكه توندتر بكرێت".

دیك���ه س���اڵی 4 دوای له نی���ا ته مه ن���ی ده بێته 18 س���اڵ، به پێی له خانه ی ك���ه رێوش���وێنانه ی ئه و په یڕه وده كرێت، كچان نه وجه وانانی ل���ه دوای ئ���ه م ته مه ن���ه وه ئی���دی ده كه وێت���ه له نی���ا چاره نوس���ی ب���ه رده م دوڕیانێ���ك: ی���ان ده بێت هاوسه رگیریی بكات، یان ده درێته وه به كه سوكاری، به اڵم ئه گه ر هیچ كام له م دو رێگه ی���ه ی قبوڵنه كرد، ئه وا راده ستی ش���ێڵته ره كانی پاراستنی

ژنان ده كرێت.

له چككردن ئازادیی زیاترم بۆ فه راهه م

ده كات و باوه ڕی ته واوم پێیه تی

باوكم بۆ وای لێكردین، بۆ ژیانی

ئێمه ی تێكدا؟ به رده وام پرسیاری ئه وه م له خۆم ده كرد كه من بۆ به مجۆره

ده ژیم؟

ئه وكات خوێندكاران ئه وه نده ی سه رقاڵی بیری نیشتیمانپه روه ریی و هه ستی نه ته وایه تی بون، ئه وه نده

له فكری ئاین و په یڕه وكردنیدا نه بون و كاتێكیش میلله تێك واڵته كه ی داگیركراوبێت به الی هه ندێك شتدا ناچێت

چه ند کچه خوێندكارێکی زانكۆ ساڵی 2011

فاتن )له الی چه پ دانیشتوه ( له گه ڵ دوان له هاوڕێکانی، 1971/4/20

‌‌‌ئا:‌میهره‌بان‌سه‌الم

پاش‌ئه‌وه‌ی‌‌سه‌رجه‌م‌الیه‌نه‌‌سیاسیه‌كان‌له‌كۆبونه‌وه‌كانیاندا‌ناگه‌یشتنه‌‌ئه‌نجامێك‌بۆ‌دانانی‌‌

پارێزگارێك‌بۆ‌هه‌ڵه‌بجه‌،‌هاواڵتیانی‌‌شاره‌كه‌‌داوا‌ده‌كه‌ن‌كه‌‌هه‌ڵه‌بجه‌ش‌وه‌ك‌سلێمانی‌‌نه‌كرێته‌‌قوربانیی‌‌ملمالنێی‌‌الیه‌نه‌‌سیاسیه‌كان‌و‌

پێویسته‌‌به‌زوترین‌كات‌ئه‌و‌پرسه‌‌یه‌كالیی‌‌بكرێته‌وه‌.‌

بڕی����اری‌‌ ده‌رچون����ی‌‌ ل����ه‌دوای‌‌ئ����ه‌و‌ هه‌ڵه‌بج����ه‌،‌ به‌پارێزگاكردن����ی‌‌30ی‌‌ له‌هه‌ڵبژاردنه‌كان����ی‌‌ ش����اره‌‌نیس����انی‌‌رابردودا‌وه‌ك‌پارێزگایه‌كی‌‌كراو‌ له‌گه‌ڵ����دا‌ مامه‌ڵه‌ی‌‌ س����ه‌ربه‌خۆ‌كه‌وتنه‌خ����ۆ‌ سیاس����ییه‌كان‌ الیه‌ن����ه‌‌

ب����ۆ‌به‌ده‌س����تهێنانی‌‌زۆرترین‌ده‌نگی‌‌ش����اره‌دا،‌سه‌ره‌نجام‌ له‌و‌ ده‌نگده‌ران‌یه‌كێتی‌‌نیش����تمانی‌‌كوردستان‌توانی‌‌ببێته‌‌هێزی‌‌یه‌كه‌م‌و‌بزوته‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌دوه‌م،‌یه‌كگرتوی‌‌ئیس����المی‌‌سێهه‌م،‌كۆمه‌ڵ‌ئیسالمی‌‌و‌‌پارتی‌‌دیموكراتی‌‌كوردس����تانیش‌پله‌كان����ی‌‌چ����واره‌م‌و‌پێنجه‌می‌ده‌نگه‌كانیان‌به‌ده‌س����تهێنا،‌ئێستاش‌هاواڵتیان‌داواكارن‌به‌زوترین‌كات‌ئ����ه‌و‌الیه‌نه‌‌براوان����ه‌‌رێكبكه‌ون‌و‌س����لێمانی‌‌ پارێ����زگاری‌‌ چاوه‌ڕێ����ی‌‌

نه‌كرێت.عه‌ل����ی‌‌مه‌حمود،‌ك����ه‌‌هاواڵتیه‌كی‌‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌ له‌وباره‌ی����ه‌وه‌‌ هه‌ڵه‌بجه‌یه‌‌راگه‌یاند،‌"ئه‌وه‌‌ب����ۆ‌ماوه‌ی‌‌‌6مانگه‌‌هه‌ڵه‌بجه‌‌ به‌پارێزگاكردن����ی‌‌ بڕی����اری‌‌ده‌رچوه‌،‌به‌اڵم‌تاوه‌كو‌ئێس����تا‌الیه‌نه‌‌سیاس����یه‌كان‌ده‌ستی‌‌ده‌س����تی‌‌به‌م‌

بڕیاره‌‌ده‌كه‌ن".‌س����ه‌الم،‌ ره‌نگی����ن‌ ه����اوكات‌رۆژنامه‌نوس،‌باس‌ل����ه‌وه‌‌ده‌كات‌كه‌‌"پێویس����ته‌‌خه‌ڵكی‌‌هه‌ڵه‌بجه‌‌خۆیان‌پارێزگاری‌‌خۆیان‌دیاری‌بكه‌ن،‌ئه‌گه‌ر‌پارێزگارێك‌له‌ئێستادا‌به‌ده‌ستی‌‌حزب‌دابنرێت،‌ئه‌وا‌له‌داهاتوش����دا‌وانابێت‌به‌ڵكو‌ بێ����ت،‌ هه‌ڵه‌بجه‌‌ له‌خزمه‌ت����ی‌‌

له‌خزمه‌تی‌‌حزبدا‌ئه‌بێت".سه‌باره‌ت‌به‌ناڕه‌زایی‌‌ڕێكخراوه‌كان‌و‌له‌كۆبونه‌وه‌ی‌‌ پێنه‌كردنیان‌ به‌شداریی‌‌دانانی‌‌ له‌پرسی‌‌ سیاس����یه‌كان‌ الیه‌نه‌‌لوقم����ان‌ هه‌ڵه‌بج����ه‌دا،‌ پارێ����زگاری‌‌عه‌بدولق����ادر‌وته‌بێ����ژی‌‌ئه‌نجومه‌ن����ی‌‌هه‌ڵه‌بج����ه‌‌ پارێ����زگای‌‌ كاراكردن����ی‌‌"دوێن����ی‌ راگه‌یان����د،‌ به‌ئاوێن����ه‌ی‌‌نه‌مانتوان����ی‌‌له‌كۆبون����ه‌وه‌ی‌‌الیه‌ن����ه‌‌ویستمان‌ به‌ش����داربین،‌ سیاسیه‌كاندا‌

وه‌ك‌چاودێرێ����ك‌ئاماده‌بین‌و‌بتوانین‌به‌رچاوڕونی����ه‌ك‌بده‌ین����ه‌‌الیه‌نه‌كان‌و‌له‌دانان����ی‌‌ هه‌بێ����ت‌ كۆده‌نگی����ه‌ك‌پارێ����زگار،‌ئێمه‌‌وه‌ك‌ئه‌م‌ئه‌نجومه‌نه‌‌تاوه‌ك����و‌‌10/3كۆتا‌‌واده‌مان‌ئه‌بێت،‌تا‌ئه‌وكاته‌‌خۆی����ان‌بڕیاربده‌ن‌و‌ئێمه‌‌ڕێگه‌ناده‌ی����ن‌هیچ‌الیه‌نێك‌هه‌له‌كه‌‌بۆ‌خۆی‌‌بقۆزێته‌وه‌،‌به‌ڵكو‌به‌رژه‌وه‌ندیی‌‌له‌س����ه‌رو‌ هه‌ڵه‌بجه‌ییه‌كان‌ هه‌ڵه‌بجه‌و‌جۆرێكیش‌ به‌هیچ‌ شتێكه‌وه‌یه‌،‌ هه‌مو‌نابێ����ت‌چاوه‌ڕوانی‌‌دانان����ی‌‌پارێزگای‌‌

سلێمانی‌‌بكه‌ین".‌هاوكات‌س����ه‌عید‌پش����ده‌ری‌،‌وه‌ك‌نوێنه‌ری‌‌الیه‌نه‌‌سیاسیه‌كان‌له‌هه‌ڵه‌بجه‌‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند،‌"هه‌مو‌هه‌وڵێكی‌‌خۆمان‌خس����تۆته‌گه‌ڕ‌ب����ۆ‌په‌له‌كردن‌له‌دانان����ی‌‌پارێزگارێك‌ب����ۆ‌هه‌ڵه‌بجه‌،‌دوێنێمان����دا‌ له‌كۆبون����ه‌وه‌ی‌‌ ب����ه‌اڵم‌

له‌گ����ه‌ڵ‌الیه‌ن����ه‌‌سیاس����یه‌كان‌هه‌مو‌ڕاو‌بۆچونه‌كانم����ان‌له‌یه‌كه‌وه‌‌نزیكه‌،‌وه‌زیرانه‌وه‌‌ ئه‌نجومه‌نی‌‌ له‌الیه‌ن‌ ته‌نها‌په‌یوه‌ندیم����ان‌پێوه‌كراوه‌‌كه‌‌هه‌وڵێك‌هه‌یه‌‌بۆ‌دانانی‌‌پارێزگاری‌‌هه‌ڵه‌بجه‌و‌ئیدارییه‌كان����ی‌‌ یه‌ك����ه‌‌ دیاریكردن����ی‌‌هه‌ڵه‌بجه‌،‌ئ����ه‌م‌كاره‌‌ته‌نها‌به‌هه‌وڵی‌‌الیه‌نه‌‌سیاس����یه‌كان‌نابێ����ت،‌به‌ڵكو‌پێویس����تی‌‌به‌هه‌ندێ‌ڕێكاری‌‌یاسایی‌‌هه‌یه‌‌و‌ئه‌بێت‌ئه‌و‌ڕێكارانه‌‌بچنه‌‌بواری‌‌

جێبه‌جێكردنه‌وه‌".‌ش����ه‌ش‌مان����گ‌به‌س����ه‌ر‌بڕی����اری‌‌هه‌ڵه‌بج����ه‌دا‌ به‌پارێزگاكردن����ی‌‌تێپه‌ڕی����وه‌و‌ئه‌نجام����ی‌‌هه‌ڵبژاردنیش‌ش����اره‌كه‌‌ بۆ‌ پارێزگارێك‌ نه‌یتوانیوه‌‌یه‌كالبكاته‌وه‌،‌چونكه‌‌تاوه‌كو‌ئێس����تا‌نه‌گه‌یشتونه‌ته‌‌ سیاس����ییه‌كان‌ الیه‌نه‌‌

ڕێككه‌وتنێك‌بۆ‌ئه‌و‌مه‌به‌سته‌.

تایبه‌ت (446(‌سێشه‌ممه‌‌182014/9/23

هه‌ڵه‌بجه‌ییه‌كان:‌با‌هه‌ڵه‌بجه‌ش‌به‌ده‌ردی‌‌سلێمانی‌‌نه‌چێت

ئا:‌زریان‌محه‌مه‌د

ئه‌كره‌م‌كاكه‌یی‌‌شاره‌زاو‌كه‌سایه‌تی‌‌ناسراوی‌‌یارسان‌له‌م‌گفتوگۆیه‌ی‌‌ئاوێنه‌دا‌ده‌ڵێت‌"كاكه‌یی‌‌ئاینێكی‌

سه‌ربه‌خۆ‌و‌سۆفیگه‌رییانه‌یه‌،‌به‌شێك‌نییه‌‌له‌ئیسالم".

‌كاكه‌یی‌ رێب���ازی‌ ئاوێن���ه‌:‌س���ه‌ره‌تا‌له‌كوێوه‌‌سه‌ریهه‌ڵداوه‌‌و‌‌رێبازێكی‌‌ئاینیه‌‌یان‌سۆفیگه‌رییانه‌یه‌‌و‌س���ه‌ر‌به‌چ‌ئاین‌و‌

كتێبێكی‌ئاسمانیه‌؟ئه‌كره‌م‌كاكه‌ی���ی:‌مێژوی‌دامه‌زراندنی‌ئاینی‌یارسا‌ده‌قاوده‌ق‌له‌گه‌ڵ‌سه‌ره‌تای‌دروس���تبونی‌دونی���ا‌)جیهان���ی‌یه‌كه‌م‌ك���ه‌‌ناون���راوه‌‌به‌جیف���ه‌‌ی���ان‌فانی(دا‌ده‌س���تیپێكردوه‌،‌ده‌بێت‌هه‌وڵ‌و‌كۆشش‌بدرێت‌بۆ‌ئه‌و‌جیهانه‌ی‌تر‌)جیهانی‌دوهه‌م‌–‌بقا(‌هاتوه‌ته‌‌كایه‌و‌ده‌قاوده‌ق‌به‌ده‌وران‌)سوڕان(‌تاكو‌گه‌یشتوه‌ته‌‌پڕدێوه‌رو‌سه‌ر‌له‌سه‌ردا‌نوێكراوه‌ته‌وه‌‌به‌ده‌ستی‌سوڵتان‌سه‌هاك‌به‌رزنجی،‌به‌هه‌مان‌بیاوه‌به‌ستی‌ساجناری‌و‌سیستمی‌پردێوه‌ری،‌غواڵمان‌سه‌ریانهه‌ڵداوه‌ته‌وه‌،‌به‌اڵم‌پێش‌پردێوه‌ر‌غواڵمان‌س���ه‌رقاڵی‌له‌دۆنی‌پێغه‌مبه‌ران‌و‌ش���ێخ‌و‌س���ه‌ییده‌كان‌له‌هه‌مو‌ئاینه‌كانی‌سه‌رزه‌مین‌و‌به‌شدارییانكردوه‌‌و‌له‌جیهاندا‌ئ���ه‌و‌ له‌دامه‌رزاندن���ی‌ س���وڕاونه‌ته‌وه‌،‌په‌یامانه‌ی‌)124000(‌سه‌دو‌بیست‌و‌چوار‌هه‌زار‌پێغه‌مبه‌ری‌خ���وا‌كه‌‌دابه‌زیون‌بۆ‌س���ه‌رزه‌مین‌بۆ‌ڕێنماییكردنی‌میلله‌تان‌و‌دور‌ چ���اك‌ به‌ڕه‌وش���تی‌ خه‌ڵكه‌ك���ه‌‌له‌خراپه‌كاری���ی‌و‌ه���ه‌ر‌پێغه‌مبه‌رێك‌خوا‌

مه‌قامێكی‌‌پێبه‌خشیوه‌.ئه‌فه‌رموێ‌‌ س���وبحان‌ خ���وای‌ چونكه‌‌له‌قورئانی‌پی���رۆزدا‌)وما‌منا‌أال‌له‌مقام‌معل���وم(،‌به‌پێ���ی‌ئه‌م‌ئایه‌ت���ه‌‌هه‌ریه‌ك‌

مه‌قامێكی‌بۆ‌دانراوه‌،‌بۆ‌‌وێنه‌:‌1-‌مه‌قامی‌حه‌زره‌تی‌ئاده‌م‌ته‌وبه‌‌بو.‌2-‌مه‌قامی‌حه‌زره‌تی‌نوح‌زوهد‌بو.

‌3-‌مه‌قامی‌حه‌زره‌تی‌ئیبراهیم‌ته‌س���لیم‌بو.

‌4-‌مه‌قام���ی‌حه‌زره‌تی‌موس���ا‌ئینابه‌ت‌بو.

‌5-‌مه‌قامی‌حه‌زره‌تی‌داود‌حوزن‌بو.‌6-‌مه‌قامی‌حه‌زره‌تی‌عیسا‌ره‌جا‌بو.‌7-‌مه‌قامی‌حه‌زره‌تی‌یه‌حیا‌ترس‌بو.

‌8-‌مه‌قامی‌حه‌زره‌تی‌موحه‌مه‌د‌)ص(‌داگری‌هه‌مو‌مه‌قامه‌كان‌بوه‌.

‌قۆناغه‌كان���ی‌چه‌رخ���ی‌ئاین���ی‌یاری‌له‌جیهاندا‌به‌ش���ه‌ش‌قۆناغ���دا‌تێئه‌په‌ڕێ‌‌وه‌ك‌ش���ێخ‌ئه‌می���ر‌س���ه‌لیم‌یه‌كێك���ه‌‌له‌چاوك���راوه‌كان‌و‌زاتی‌پیر‌بنیامین‌تێدا‌

جێگیربوه‌و‌ده‌فه‌رموێ:‌ش���ێخ‌ئه‌می���ر‌ده‌فه‌رموێ:‌)شه‌ش���م‌ته‌مانا‌حه‌فت‌نه‌لۆو‌س���ه‌ر(‌یان‌)شه‌شم‌

ته‌واوكردو‌هه‌فتم‌ته‌واو‌نه‌كراوه‌(.‌به‌مانای‌شه‌ش‌قۆناغی‌یاریم‌له‌دونیادا‌ته‌واوك���ردوه‌و‌حه‌وته‌مم‌بۆ‌ت���ه‌واو‌نه‌بو‌یان‌س���ه‌رینه‌گرت‌‌وا‌دیاره‌‌سڕی‌مه‌والیه‌‌نابێ‌‌كه‌س‌بیزانێ‌‌)س���ڕ‌مه‌گۆ(‌یان‌سڕ‌مه‌دركێنه‌‌یان‌ئاش���كرا‌مه‌ك���ه‌...‌هتد.‌به‌پێی‌‌كه‌الم‌گه‌واهی‌)ش���اهید(‌ده‌وره‌ی‌قاڵ���ب‌یان‌گه‌واهی‌س���ه‌ر‌كوه‌‌ش���اهۆ،‌به‌فه‌رمانی‌سوڵتان‌سه‌هاك‌له‌چادرگاهی‌كوه‌‌ش���اهۆ‌كه‌‌هه‌ف���ت‌رتبه‌گانی‌یاری:‌)هه‌فت���ن‌–‌هه‌فته‌وانه‌‌–‌هه‌فت‌خه‌لیفه‌‌–..‌هتد(،‌ئیشاره‌تیان‌و‌شاهیدیان‌داوه‌‌به‌شه‌ش‌مه‌رحه‌له‌‌یان‌قۆناغ‌كه‌‌شاهیدیی‌خۆیان‌و‌ده‌ورانی‌یان‌سوڕانی‌دۆنه‌كانیان‌له‌و‌ش���ه‌ش‌قۆناغه‌دا‌ك���ه‌‌گه‌واهی‌یان‌

)شاهیدی(‌بۆ‌ده‌ده‌ن‌كه‌‌بریتین‌له‌:

‌‌1-‌قۆناغ���ی‌-‌ئه‌زه‌ل‌یان‌دیجۆر‌یان‌ساجنار.

‌2–‌قۆناغی‌-‌سراندیل.‌2–‌قۆناغ���ی‌-‌مدین���ه‌‌)حجاز(‌یان‌

)شه‌ریعه‌ت(.4–‌قۆناغی‌-‌كه‌ربه‌ال‌یان‌)كوفه‌(‌یان‌

)ته‌ریقه‌ت(.‌5–‌قۆناغ���ی‌-‌لۆرس���تان‌)ش���اه‌‌

خۆشێن(‌یان‌)مه‌عریفه‌ت(.6–‌قۆناغی‌-‌پردێوه‌رو‌)ش���اهۆ(‌یان‌

)حه‌قیقه‌ت(.‌‌7-‌ده‌بێ‌ئاخر‌قۆناغی‌یارسانی‌رۆژی‌حه‌شر‌یان‌)رۆژی‌جه‌زاو‌حه‌ق‌و‌حساب(

ی‌‌پێده‌ڵێن‌)كردو‌كه‌ره‌م(.ته‌س���ه‌وفدا‌ مه‌قامه‌كان���ی‌ له‌هه‌ن���دێ‌ته‌ریق���ه‌ت‌ له‌مه‌قام���ی‌ به‌تایب���ه‌ت‌له‌شه‌ریعه‌ته‌وه‌‌گه‌یشتن‌به‌هه‌قیقه‌ت‌هاتوه‌‌پیر‌موس���ی‌)شامی(‌ده‌فه‌رموێ:‌شه‌رت‌ش���ه‌ریعه‌ت‌ته‌وفیق‌حه‌ق���ه‌ن‌‌ته‌ریقه‌ت‌

چاوش‌خه‌لق‌خالقه‌نمه‌عریف���ه‌ت‌موه���ره‌ن‌چه‌‌پ���ه‌رده‌ی‌س���ڕپۆش‌‌به‌نایی؟‌ی���اره‌ن‌جامه‌ی‌نور‌

بۆشحه‌قیق���ه‌ت‌به‌ربا‌ش���ه‌ریعه‌ت‌له‌نگه‌ن‌‌جه‌هان‌سه‌قام‌ده‌ربه‌نده‌ی‌یه‌ك‌ڕه‌نگه‌ن..‌

هتد‌واته‌‌دامه‌زرانی‌)شه‌ریعه‌ت(‌بۆ‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌بنیاده‌م‌له‌خوا‌نزیكببێته‌وه‌،‌)ته‌ریقه‌ت(‌رێنمایی‌خه‌ڵكه‌‌تاكو‌به‌خوای‌تاق‌و‌ته‌نیا‌نزیكبن���ه‌وه‌.‌به‌اڵم‌كات���ێ‌)حه‌قیقه‌ت(‌بێته‌دی‌و‌س���ه‌رهه‌ڵبدا‌)شه‌ریعه‌ت(‌ته‌واو‌ئه‌ب���ێ.‌ئه‌وس���ا‌)مه‌عریفه‌ت(‌به‌س���ه‌ر‌رازه‌كانی‌ئ���اڵ‌و‌گۆڕی‌)‌وه‌حده‌ت(‌دامۆر‌ئه‌بێ.‌)حه‌قیقه‌ت‌(‌كه‌‌دیاردی‌پێ‌كراوه‌‌ل���ه‌دوای‌)ش���ه‌ریعه‌ت(‌وه‌‌)ته‌ریقه‌ت(‌وه‌‌)مه‌عریف���ه‌ت(‌دادێ.‌جا‌كه‌س���ێك‌كه‌‌بیه‌وێ‌به‌پله‌و‌پای���ه‌ی‌)حه‌قیقه‌ت(‌بگا‌ئه‌ب���ێ‌ئه‌و‌س���ێ‌قوناخه‌كه‌ی‌ت���ر‌بباته‌‌

سه‌ر.‌‌1–‌مه‌رحه‌له‌ی‌شه‌ریعه‌ت:

‌قۆناغی‌پێغه‌مبه‌ره‌كانه‌‌تا‌ده‌ركه‌وتنی‌مه‌والن���ا‌عه‌لی..‌مه‌قامی‌ش���ه‌ریعه‌ت‌–‌

عباد‌الله‌.‌2–‌مه‌رحه‌له‌ی‌ته‌ریقه‌ت:

‌قۆناغی‌ته‌ریقه‌ت‌و‌ده‌ركه‌وتنی‌مه‌والنا‌عه‌لیی���ه‌..‌مه‌قام���ی‌ته‌ریق���ه‌ت‌–‌عابد‌

بالله‌.‌3–‌مه‌رحه‌له‌ی‌مه‌عریفه‌ت:

له‌ده‌ركه‌وتن���ی‌ ماریف���ه‌ت‌ قۆناغ���ی‌ ‌ناس���راوه‌‌ لوڕس���تانی‌ ش���ای‌ موباره‌ك‌به‌شاه‌‌خۆشێن‌ده‌ستپێده‌كات..‌مه‌قامی‌

مه‌عریفه‌ت‌–‌عابد‌الی‌الله‌.‌4–‌مه‌رحه‌له‌ی‌حه‌قیقه‌ت:‌

مه‌قامی‌حه‌قیق���ه‌ت‌و‌قۆناغی‌حه‌قیقت‌قۆناغی‌ده‌ركه‌وتنی‌سوڵتان‌و‌یارانییه‌تی..‌

–‌عابد‌فنا‌فی‌الله‌.‌به‌ڵێ‌ئه‌م‌ئاینه‌‌ئاینێكی‌س���ه‌ربه‌خۆو‌س���ۆفیگه‌رییانه‌یه‌،‌ئێمه‌‌خواپه‌رس���تیی‌ده‌كه‌ین‌چونكه‌‌خوامان‌خۆش���مانده‌وێت‌لێیبترسین.‌ نه‌ك‌ )له‌خۆشه‌ویس���تیدا(,‌سه‌رجه‌م‌مه‌راسیم‌و‌سیستمی‌به‌یاوبه‌سی‌تاكه‌كان���ی‌ به‌رێوه‌بردن���ی‌ به‌نهێن���ێ‌ئاش���كراكردوه‌‌ب���ۆ‌جێبه‌جێكردنی���ان,‌به‌فه‌لس���ه‌فه‌ی‌ ب���اوه‌ڕی‌ گرنگترینی���ان‌پڕاگماتیس���مه‌و‌ل���ه‌‌)عه‌مه‌لگه‌رایانه‌یه‌(‌)وحده‌‌ )یه‌كتاپه‌رس���تیی(‌و‌ س���ێبه‌ری‌الوجود(‌وه‌‌)‌وحده‌‌الموجود(..‌باوه‌ڕیشی‌‌به‌دونی���ای‌پ���اش‌م���ردن‌)مه‌ع���اد(‌وه‌‌هه‌س���تانه‌وه‌ی‌دوباره‌ی���ی‌و‌چاوه‌ڕوان���ی‌هاتن���ی‌ڕزگارك���ه‌ری‌گ���ه‌وره‌‌)مه‌زن(‌و‌ئازادی���ی‌م���رۆڤ‌و‌مرۆڤ���ی‌خودای���ی..هت���د.‌ب���اوه‌ڕ‌به‌دۆنادۆن‌)ی���وره‌ت(‌و,‌

سۆفیگه‌ریی(‌ )ته‌ریقه‌تی‌ سه‌رس���پاردن‌به‌پی���ری‌حه‌قیقه‌ت‌و‌ده‌لیل���ی‌حه‌قیقه‌ت‌‌وه‌ك‌رێگرت���ن‌له‌ونب���ون‌و‌به‌ره‌اڵب���ون‌و‌س���ه‌رگه‌ردانیی‌‌وه‌ك‌گای‌ب���ێ‌گاوان‌..‌هتد.‌رۆژو‌ده‌گرین‌ب���ه‌اڵم‌نوێژ‌ناكه‌ین،‌له‌قورئان���ی‌پیرۆزدا‌ئیش���اره‌تی‌پێداوه‌‌و‌هاتوه‌‌)أعبدو‌ربك‌حتی‌یأتیك‌الیقین(,‌ن���ۆزده‌دا‌ قه‌ڕن���ی‌ له‌س���ه‌ره‌تای‌ ‌وه‌ك‌بزوتن���ه‌وه‌ی‌‌هه‌ق���ه‌‌)دامه‌زرانی‌ش���ێخ‌عه‌بدولكه‌ری���م‌ش���ه‌ده‌ڵه‌یی‌و‌مامه‌‌ڕه‌زا(‌له‌ش���ه‌ده‌ڵه‌‌ب���ۆ‌الس���اییكردنی‌كاكه‌یی‌بك���ه‌ن.‌دژی‌ش���ه‌یتانین‌‌وه‌ك‌ئیس���الم‌كردویه‌تی‌به‌دو‌به‌ره‌‌)ڕه‌حمان‌ئه‌لره‌حیم‌–‌یان‌ش���ه‌یتان‌ڕه‌جیم(,‌الی‌ئێمه‌‌هه‌ر‌دو‌به‌ره‌كیی���ه‌‌)ڕوناكی‌و‌–‌تاریكی(‌یان‌)خێر‌–‌یان‌شه‌ڕ(,‌به‌اڵم‌جیاوازی‌هه‌یه‌‌الی‌كاكه‌ییه‌كان‌مرۆڤ‌هه‌ر‌خۆی‌ڕه‌حمانه‌‌یان‌شه‌یتانه‌,‌له‌ناو‌ناخی‌مرۆڤدا‌عه‌قڵ‌و‌هه‌س���ت‌ده‌یبه‌ن‌به‌ڕێوه‌‌ئه‌گ���ه‌ر‌عه‌قڵ‌كۆنترۆڵیك���رد‌ئ���ه‌وه‌‌)ڕه‌حمانه‌(‌ئه‌گه‌ر‌هه‌س���ت‌كۆنترۆڵیكرد‌ئه‌وه‌‌)شه‌یتانه‌(و‌به‌ره‌و‌خراپ���ه‌كاری‌ده‌یبات.‌ئاینه‌كه‌مان‌پابه‌ندی‌نی���ه‌‌به‌هیچ‌ئاینێك���ی‌تره‌وه‌‌و‌س���ه‌ربه‌خۆیی‌پاراس���توه‌,‌ب���ه‌اڵم‌رێزو‌خۆشه‌ویستی‌هه‌یه‌‌بۆ‌سه‌رجه‌م‌ئاینه‌كانی‌ت���ر‌‌وه‌ك‌)‌ئیس���الم,‌مه‌س���یحیه‌ت,‌زه‌رده‌شتی..(‌چونكه‌‌ئه‌و‌كه‌سایه‌تیانه‌ی‌كاكه‌یی‌له‌دۆنه‌كان���ی‌جیاجیا‌وه‌‌له‌ناوچه‌‌جیاجی���اكان‌به‌ش���دارییان‌ل���ه‌م‌ئاینانه‌‌كردوه‌‌و‌به‌پیرۆزیی‌ده‌زانی‌و‌پشتگیرییان‌ده‌كه‌ن.‌ب���ه‌اڵم‌ره‌خنه‌‌له‌وه‌‌ده‌گرین‌ئه‌م‌ئاینه‌‌پیرۆزانه‌‌به‌درێژایی‌سااڵن‌دابه‌زیون‌بۆ‌س���ه‌ر‌زه‌مین‌و‌فه‌رمانی‌داوه‌‌ئه‌ركانی‌ئاین���ی‌راس���ته‌قینه‌‌خودا‌گه‌یش���توه‌ته‌‌ده‌س���یان‌جێبه‌جێی‌‌بكه‌ن‌به‌س���اردیی‌و‌كزیی‌جێبه‌ج���ێ‌ده‌كرێت,‌ده‌ڵێت‌كه‌س‌مه‌ك���وژن‌هه‌ر‌ده‌یك���وژن,‌دزیی‌مه‌كه‌ن‌هه‌ر‌ده‌یكه‌ن.‌زینا‌مه‌كه‌ن‌هه‌ر‌ده‌یكه‌ن,‌درۆ‌و‌سوێند‌به‌درۆ‌مه‌خۆن‌هه‌ر‌ده‌یخۆن..‌

هتد.كتێب���ی‌پی���رۆزی‌كاكه‌ی���ی‌بریتی���ه‌‌له‌)س���ه‌رئه‌نجام(‌و‌ناوی‌جیاجیای‌‌هه‌یه‌‌)دیوان‌گ���ه‌وره‌(‌)مه‌جمه‌عه‌ی‌كه‌اڵم(..‌هتد.‌كه‌‌بریتیه‌‌له‌نۆس���ه‌د‌سه‌رئه‌نجام‌و‌تێدا‌ ئاینه‌كه‌ی‌‌ ده‌س���توریه‌كانی‌ سروده‌‌

جێگیره‌.‌ئاوێن���ه‌:‌بۆچی‌له‌م‌س���اته‌وه‌خته‌دا‌ئه‌و‌گروپه‌‌له‌كاكه‌ییه‌كان‌موس���ڵمانبون‌

راده‌گه‌یه‌نن؟ئه‌كره‌م‌كاكه‌یی:‌به‌پێی‌‌ئاینی‌یارسانی‌تاكه‌ك���ه‌س‌ له‌س���ه‌ره‌تاوه‌‌ )كاكه‌ی���ی(‌)م���رۆڤ(‌ئ���ازادن‌ب���ۆ‌هه‌ڵبژاردنی‌چ‌ئاینی‌په‌س���ه‌نده‌‌وه‌‌قه‌ناعه‌تی‌پێده‌كات‌و‌هیچ‌فش���ارێك‌ی���ان‌پاڵه‌په‌س���تۆیه‌كی‌له‌سه‌ر‌نییه‌,‌چونكه‌‌سه‌رجه‌م‌ئاینه‌كان‌خواپه‌رستی‌ده‌كه‌ن‌به‌جۆراوجۆر‌و‌شورك‌نه‌كه‌ن,‌له‌قورئانی‌پیرۆزی‌ئیس���المیش‌هاتوه‌‌)خلقنا‌االنس‌‌والجن‌لیعبدون..(.‌موهیم‌گشتی‌عیباده‌ت‌ده‌كات.‌هه‌ر‌له‌م‌س���اته‌‌وه‌خته‌دا‌نه‌بو,‌ه���ه‌ر‌ئه‌م‌حاڵه‌ته‌‌روی���داوه‌‌له‌ن���او‌س���ه‌رجه‌م‌ئاینه‌كاندا,‌ب���ه‌اڵم‌میدی���اكان‌باس���یان‌لێنه‌كردوه‌‌و‌له‌قه‌ڕنی‌حه‌وته‌م‌و‌هه‌ش���ته‌م‌ ونب���ون,‌كۆچی‌مه‌الیه‌كانی‌ش���اره‌زور‌به‌تایبه‌تی‌‌)مه‌ال‌ئه‌لیاسی‌شاره‌زوری(‌سوكایه‌تییان‌به‌كاكه‌ی���ی‌ك���ردو‌كه‌س‌باس���ی‌ناكات‌ب���ه‌اڵم‌الی‌خۆمان‌به‌فه‌خ���ری‌ده‌زانین‌و‌تۆمارك���راوه‌,‌ش���ێخ‌ڕه‌زای‌تاڵه‌بان���ی‌هه‌ج���وی‌كاكه‌یی‌ك���ردوه‌,‌پێش‌چه‌ند‌ساڵێكی‌تر‌هه‌مان‌روداو‌رویدا‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌كاكه‌یی‌ش���یعه‌ن‌بمانگوازن���ه‌وه‌‌بۆ‌ناو‌شیعه‌كان‌له‌ڕێگای‌)ئه‌حمه‌د‌چه‌له‌بی(‌وه‌،‌

ناحه‌زان‌ جۆراوج���ۆری‌ تۆمه‌تی‌ هه‌ره‌ها‌ناومانده‌به‌ن‌و‌ ‌وه‌ك‌به‌)شه‌یتانپه‌رس���ت(‌هه‌ر‌به‌مه‌به‌ست‌خوێنمان‌حه‌اڵڵ‌ده‌كه‌ن.‌وه‌ك‌پێش���تر‌باس���مكرد‌مرۆڤ‌ئازاده‌‌و‌نابێت‌ببێت‌به‌نوێنه‌ری‌گروپه‌كه‌‌و‌نابێت‌ببێ‌به‌محامیان‌و‌هه‌رك���ه‌‌خودی‌‌خۆی‌و‌خ���وای‌خ���ۆی‌‌وه‌ك‌په‌ندێك���ی‌كوردیی‌خۆم���ان‌ده‌ڵێت‌)هه‌رك���ه‌‌به‌القی‌خۆی‌

هه‌ڵده‌واسرێت(.ئاوێن���ه‌:‌په‌یوه‌ندی���ی‌نێ���وان‌رێبازی‌كاكه‌یی‌و‌ئاینی‌ئیسالم,‌چ‌په‌یوه‌ندیه‌ك‌ده‌یانبه‌س���تێته‌وه‌‌و‌بۆچی،‌تا‌ئێستا‌ئه‌م‌

رێبازه‌‌به‌شاراوه‌یی‌ماوه‌ته‌وه‌؟‌ئه‌ك���ره‌م‌كاكه‌ی���ی:‌به‌درێژایی‌مێژوی‌دۆنی‌ڕه‌هبه‌رانی‌كاكه‌یی‌باسی‌نهێنیه‌تی‌)س���ڕ(‌و‌)س���ڕ‌مه‌گۆ(‌ده‌كه‌ن,‌چونكه‌‌كاكه‌ی���ی‌‌وه‌ك‌ئای���ن‌)باتنیی���ه‌(‌نه‌ك‌)زاهیری(‌و‌په‌یوه‌ندیی‌ئیقرار‌و‌ش���ه‌رتی‌خۆت‌له‌گه‌ڵ‌خودای‌خۆی..‌هتد.‌چونكه‌‌ئ���ه‌م‌ئاینه‌‌ل���ه‌كات‌و‌عه‌ه���دی‌خۆی‌كه‌‌ئاشكراكراوه‌‌بۆ‌كاكه‌ییه‌كان‌)له‌ده‌وره‌ی‌حه‌قیقه‌تدا‌له‌س���ه‌ر‌ده‌س���تی‌س���وڵتان‌ئیس���حاق‌–‌به‌رزنج���ی‌له‌پردێ���وه‌ردا(‌كۆتایی‌هات���وه‌‌به‌پێی‌‌س���روده‌كان‌كه‌‌زمانی‌كوردیی‌ڕه‌س���ه‌نن‌)گۆران/ماچۆ(‌

هه‌ورامییه‌:‌سوڵتان‌ده‌فه‌رموێ:‌‌)ڕاز‌نه‌كه‌ران‌فاش...(

ڕاز‌نه‌ك���ه‌ران‌فاش,‌ڕاز‌نه‌كه‌ران‌فاش‌-‌هانا‌ئه‌ی‌ی���اران‌ڕاز‌نه‌كه‌ران‌فاش‌ئی‌‌واچه‌‌وه‌‌ڕه‌م���ز‌‌واچه‌ن‌به‌رێ‌تاش‌-‌نه‌كا‌

سه‌رئه‌نجام‌پخته‌بن‌نه‌‌داش.

پێویستیمان‌پێی‌نییه‌‌هه‌ر‌تاكه‌كه‌سێك‌بێ���ت‌بڵێ‌م���ن‌ده‌بم‌به‌كاكه‌ی���ی,‌ئیلال‌له‌س���ه‌رو‌ ته‌مه‌نی‌ خ���ۆی‌و‌ به‌قه‌ناعه‌تی‌(18(‌س���اڵدا‌بێت,‌‌وا‌باوه‌ڕمانه‌‌به‌پێی‌‌س���رود‌ی���ان‌ده‌ق���ه‌‌ئاینه‌كان‌ل���ه‌رۆژی‌مه‌حشه‌ر‌یان‌رۆژی‌جه‌زاوه‌‌حساب‌ئێمه‌‌پێ���ی‌‌ده‌ڵێین‌)كردو‌كه‌ره‌م(‌س���ه‌رجه‌م‌ئاین���ه‌كان‌یان‌)72(‌ئای���ن‌خۆیان‌په‌نا‌

ده‌به‌ن‌بۆ‌كاكه‌ییبونیان..‌هتد.به‌نیسبه‌ت‌په‌یوه‌ندیی‌گشتی‌كاكه‌یی‌و‌ئێمه‌‌ ئیس���الم,‌ به‌تایبه‌تی‌‌ ئاین���ه‌كان‌و‌زۆر‌رێ���زو‌پایه‌یه‌ك���ی‌به‌رزم���ان‌هه‌ی���ه‌‌بۆیان,‌چونكه‌‌هه‌ندێ‌كه‌س���ایه‌تی‌یان‌ره‌هبه‌رانی‌كاكه‌یی‌به‌دۆن‌به‌شدارن‌له‌ناو‌ئاینی‌ئیس���الم,‌له‌مێژوی‌درێژی‌ئیسالم‌به‌ش���دارییان‌كردوه‌‌و‌چونه‌ته‌‌حوجره‌ی‌فه‌قێیان‌و‌فێری‌رێزمانی‌عه‌ره‌بی‌و‌نه‌حو‌و‌ئیعراب‌بون‌و‌س���وڵتان‌ئیس���حاق‌كوڕی‌شێخ‌عیس���ا‌كوڕی‌بابا‌عه‌لی‌هه‌مدانییه‌‌ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌‌س���ه‌ر‌س���اداتی‌ئه‌هل���ی‌)نزامییه‌(‌ له‌مه‌دره‌س���ه‌ی‌ خۆی‌ به‌یت,‌خوێندویه‌تی‌و,‌هه‌ندێ‌له‌كه‌ساییه‌ته‌كانی‌كاكه‌یی‌پله‌ی‌مه‌الیه‌تیی���ان‌‌وه‌رگرتوه‌,‌ئێمه‌‌ئه‌گ���ه‌ر‌كاكه‌یی‌ببێت‌به‌ئیس���الم‌گومانمان‌لێنی���ه‌‌و‌ڕێزو‌ئیحتراممان‌بۆی‌هه‌یه‌‌به‌مه‌رجێك‌س���ڕی‌ئاینه‌كه‌ی‌خۆی‌بپارێزێ���ت‌و‌زه‌م���ه‌ی‌ن���ه‌كات,‌چونكه‌‌خ���ۆی‌‌وه‌رده‌گرێت,‌ جه‌زای‌‌ له‌دوارۆژدا‌هه‌روه‌ها‌ئێمه‌‌رێ���زی‌لێده‌گرین‌و‌ده‌بێت‌ئه‌م‌كه‌س���ه‌‌له‌دۆنه‌كه‌ی‌پێش���تر‌ئیسالم‌بوه‌‌و‌باشتره‌‌كه‌‌نه‌بوه‌‌به‌كافر‌هه‌ر‌له‌كافر‌له‌گه‌ڵیاندا‌ ژنخوازیم���ان‌ باش���تره‌.‌ژن‌و‌هه‌یه‌‌و‌هه‌ندێجار‌الی‌مه‌ال‌ماره‌ی‌ده‌بڕین‌و‌له‌مه‌حكه‌م���ه‌ی‌‌ش���ه‌رعی‌حكومه‌ت‌ماره‌‌ده‌ك���رێ‌كه‌‌س���ه‌رچاوه‌ی‌ش���ه‌ریعه‌تی‌ئیس���المی‌پیرۆزه‌‌و,‌ناونان���ی‌منداڵمان‌نزیكه‌‌له‌والن���ه‌‌و,‌حوكمی‌تێكه‌اڵوبونمان‌به‌ش���داریی‌خۆش���ی‌)ژن‌و‌ژنهێنانیان(‌به‌شداریی‌)خه‌مو‌ له‌ناخۆشیدا‌ ده‌كه‌ین‌و‌س���ه‌ردانی‌ ده‌بین‌و‌ ناره‌حه‌تیه‌كانی���ان(‌ده‌كه‌ین(و,‌ له‌مزگه‌وته‌كانی���ان‌ ته‌عزییه‌‌هه‌ر‌له‌ته‌عزییه‌كانی‌كاكه‌ییه‌كانی‌ناوچه‌ی‌ده‌خوێنرێته‌وه‌‌و‌ پیرۆز‌ قورئانی‌ گه‌رمیان‌

ته‌قریبه‌ن‌هاوبه‌شیمان‌هه‌یه‌.ئاوێن���ه‌:‌ئای���ا‌ره‌حیم‌عه‌زی���م‌عالمی‌كاكه‌ییه‌كان‌ده‌توانێت‌گوزارشت‌و‌ روحی‌نوێنه‌رایه‌تی‌زۆربه‌ی‌كاكه‌ییه‌كان‌بكات؟‌ئه‌كره‌م‌كاكه‌یی:‌سه‌ید‌ره‌حیم‌عه‌زیم‌-‌یه‌كێكه‌‌له‌بنه‌ماڵه‌ی‌)خانه‌دان(‌و‌نه‌وه‌ی‌كوڕه‌كانی‌ هه‌فته‌وانه‌‌ حه‌وت‌سه‌یده‌كانی‌س���وڵتان‌ئیس���حاقه‌‌و‌به‌وه‌كاله‌ت‌و‌سنگ‌به‌سنگ‌و‌پشتبه‌پش���ت‌ده‌توانێت‌هه‌ندێ‌سیس���ته‌می‌ئاین���ی‌ب���ۆ‌موریده‌كان���ی‌جێبه‌حێ‌بكات‌و‌رێنموییان‌بكات‌بۆ‌سه‌ر‌رێگای‌راس���ت‌و‌دروس���ت,‌به‌اڵم‌به‌پێی‌‌س���ه‌رئه‌نجام‌ ده‌س���توری‌ كه‌اڵم‌و‌ كۆچ‌و‌م���ه‌والم‌ده‌فه‌رم���وێ‌ڕۆژی‌دێ‌)ئ���ه‌وه‌‌ئ���ه‌م‌رۆژه‌یه‌‌نزیكبوه‌ت���ه‌وه‌(‌به‌فه‌رمانی‌م���ه‌وال‌ن���ه‌وه‌ی‌هه‌فته‌وانه‌‌ل���ه‌م‌ئاینه‌دا‌س���اردو‌كز‌ده‌بن‌یان‌هاشا‌له‌ئاینه‌كه‌یان‌ده‌ك���ه‌ن‌و‌لێیدورده‌كه‌ون���ه‌وه‌,‌موری���ده‌‌به‌دبه‌خته‌كانیش���یان‌خه‌ری���ك‌و‌خه‌ركاو‌ده‌ب���ن‌و‌به‌س���ه‌رگه‌ردانی‌‌وه‌ك‌گای‌بێ‌گاوان‌ده‌سوڕێنه‌وه‌.‌نه‌خێر‌عالمی‌روحی‌نیی���ه‌‌ب���ه‌اڵم‌به‌حوكمی‌س���ه‌یدییه‌كه‌ی‌شاره‌زاییه‌كی‌ئاینیی‌به‌رزی‌‌هه‌یه‌.‌به‌هیچ‌ش���ێوه‌یه‌ك‌بۆی‌نییه‌‌نوێنه‌رایه‌تی‌یه‌ك‌كه‌س‌بكات‌بێجگه‌‌له‌خۆی،‌ئه‌م‌حاڵه‌ته‌‌

بیرو‌باوه‌ڕی‌خۆیه‌تی‌و‌هه‌ر‌بۆ‌خۆی.ئاوێنه‌:‌باشه‌‌ئه‌گه‌ر‌موسڵمانبون‌ئێستا‌

چ‌پێویست‌ده‌كات‌بڵێن‌موسڵمانین؟ئه‌كره‌م‌كاكه‌یی‌:‌هیچ‌پێویس���ت‌ناكات‌

له‌م‌‌وه‌خته‌دا.‌ئێمه‌‌به‌درێژایی‌مێژو‌چه‌ند‌جار‌قڕانكراوین‌له‌الیه‌ن‌دوژمنانی‌غه‌یره‌‌كاكه‌ییه‌وه‌,‌به‌اڵم‌پاش‌ئه‌و‌كاره‌س���اته‌‌مه‌والم‌تۆڵه‌ی‌بۆ‌س���ه‌ندوینه‌وه‌,‌به‌ڕای‌من‌ئه‌م‌حاڵه‌ته‌‌ه���ه‌ر‌بۆ‌دیعایه‌و‌هاش‌و‌هوش‌و‌تێكدانی‌یه‌كڕیزیی‌كاكه‌ییه‌‌و‌هیچ‌سودی‌نییه‌‌نه‌‌بۆ‌خۆی‌و‌نه‌‌بۆ‌كاكه‌یی‌و‌نه‌‌بۆ‌ئیسالم.‌به‌اڵم‌موشكیله‌كه‌‌ئه‌وه‌یه‌‌ئێمه‌ی‌كاكه‌یی‌له‌ده‌فته‌ر‌نفوسی‌‌ده‌وڵه‌ت‌له‌س���ه‌ره‌تای‌ هه‌ر‌ موس���لیم‌ نوس���راوه‌‌دروس���تبونی‌ده‌وڵه‌ت���ی‌عێراقه‌‌وه‌‌چه‌ند‌جار‌هه‌وڵمانداوه‌‌بیگۆڕین‌سه‌رینه‌گرتوه‌,‌ده‌بێت‌ئه‌مه‌‌بكات‌به‌به‌هانه‌‌كه‌‌شێوه‌كه‌‌

زاهریی‌بێ‌ماناییه‌,‌الله‌ئه‌عله‌م.ئاوێن���ه‌:‌راگه‌یاندنی‌موس���ڵمانبونتان‌له‌زه‌بروزه‌نگی‌ئیس���المییه‌‌توندڕه‌وه‌كان‌

ده‌تانپارێزێت؟ئه‌كره‌م‌كاكه‌یی:‌نه‌خێر‌له‌زه‌بروزه‌نگی‌تون���دڕه‌وه‌كان‌نامانپارێزێ���ت‌و‌ره‌حممان‌پێناك���ه‌ن‌‌وه‌كو‌چ���ۆن‌به‌به‌رچاومانه‌وه‌‌به‌زه‌قی‌ده‌یبینین‌رۆژانه‌‌برا‌موسڵمانه‌كان‌)چ‌س���وننه‌‌و‌ش���یعه‌(‌و‌برا‌ئێزدیه‌كان‌و‌چۆن‌ ش���ه‌به‌كه‌كان..هتد‌ مه‌سحییه‌كان‌و‌مامه‌ڵه‌یان‌له‌گ���ه‌ڵ‌ده‌كرێت‌و‌مه‌زاره‌كان‌

ده‌ته‌قێننه‌وه‌.ئاوێن���ه‌:‌راگه‌یاندن���ی‌ره‌حی���م‌عه‌زیم‌ن���او‌ ناخات���ه‌‌ ناته‌بای���ی‌ ناكۆكی���ی‌و‌كاكه‌ییه‌كان���ه‌وه‌‌یاخود‌ئ���ه‌م‌راگه‌یاندنه‌‌

رازی‌سه‌رجه‌م‌كاكه‌ییه‌كانه‌؟ئه‌كره‌م‌كاكه‌یی:‌ئه‌م‌راگه‌یاندنه‌ی‌سه‌ید‌ره‌حیم‌عه‌زیم‌ته‌مس���یلی‌و‌شانۆگه‌ریه‌كی‌تاكه‌كه‌س���ی‌خۆی‌ده‌كات‌‌وه‌ك‌پێش���تر‌‌وتم���ان‌م���رۆڤ‌ئ���ازادو‌سه‌ربه‌س���ته‌.‌ب���ه‌اڵم‌ناكۆكی‌و‌ئاژاوه‌گێڕی���ی‌و‌دژایه‌تی‌ناوه‌ته‌وه‌‌و‌سه‌رجه‌م‌كاكه‌ییه‌كان‌ته‌ریقن‌و‌به‌ناڕه‌وای‌سه‌یر‌ده‌كه‌ن‌و‌ ش���ه‌رمه‌زارن‌و‌قورس(‌ )ئێسك‌ ڕموزن‌و‌ به‌كاره‌س���اتی‌

ناوی‌ده‌به‌ن.ئاوێن���ه‌:‌ئه‌مانه‌‌هه‌ر‌به‌ڕاس���ت‌بونه‌ته‌‌

موسوڵمان‌یان‌شانۆگه‌ریی‌ده‌كه‌ن؟ئه‌كره‌م‌كاكه‌یی:‌ئه‌م‌كاره‌‌‌وه‌ك‌پێشتر‌باسمكرد‌ش���ێوه‌یه‌كی‌زاهریی‌ده‌رخستن‌ب���ۆ‌دیعایه‌‌و‌خۆنواندنه‌،‌ئه‌گه‌ر‌ش���تێكی‌

مادیی‌له‌دواوه‌‌نه‌بێت.‌ئاوێنه‌:‌ئایا‌ئێوه‌‌ل���ه‌م‌كات‌و‌دۆخه‌دا‌كه‌‌ناوچه‌كه‌ی‌پێ���دا‌تێده‌په‌ڕێت‌له‌بون‌و‌

ئاینده‌ی‌خۆتان‌ناترسن؟له‌خۆمان‌ نه‌خێ���ر‌ كاكه‌یی:‌ ئه‌ك���ره‌م‌باس���مكرد‌ پێش���ر‌ ناترس���ین،‌‌وه‌ك‌چه‌ندینج���ار‌وه‌ك‌كاكه‌ی���ی‌قڕانكراوین‌و‌به‌سه‌ربه‌رزیی‌هاتوینته‌وه‌‌مه‌یدان,‌زیاتر‌له‌وه‌‌چیمان‌لێبكه‌ن‌كه‌‌ئه‌و‌كاره‌ساتانه‌ی‌به‌سه‌ر‌كاكه‌ییه‌كانی‌ناوچه‌ی‌حه‌مدانییه‌‌و‌گونده‌كانی‌ده‌وروبه‌ری‌س���فیه‌و‌‌وه‌ردك‌و‌ناوچه‌ی‌داق���وق‌و‌گونده‌كانی‌ده‌وروبه‌ری‌

هێنرا.گش���تی‌ رای‌ ده‌تانه‌وێ���ت‌ ئاوێن���ه‌:‌كوردس���تان‌و‌حكومه‌ت���ی‌هه‌رێ���م‌چۆن‌له‌پێن���او‌ ب���كات‌ له‌گ���ه‌ڵ‌ مامه‌ڵه‌ت���ان‌

پاراستنتان؟ئه‌ك���ره‌م‌كاكه‌ی���ی:‌پاراس���تنی‌ئێمه‌‌یه‌كه‌مجار‌به‌ده‌س���تی‌خوای‌تاق‌و‌ته‌نها‌و‌مه‌زنه‌,‌دوعامان‌ئه‌وه‌یه‌‌به‌گشتی‌كورد‌و‌نه‌ت���ه‌وه‌كان‌و‌ س���ه‌رجه‌م‌ كوردس���تان‌و‌ئاینه‌كانی‌به‌تایبه‌تی‌كاكه‌یی‌پارێزراوبن،‌چونك���ه‌‌ئێم���ه‌‌له‌كوردس���تانی‌عێ���راق‌كه‌مینه‌ی���ن,‌‌وه‌كو‌كوردس���تانی‌ئێران‌و‌توركی���ا‌و‌قه‌فقاز‌و‌روس���یا‌و‌ئازه‌ربیجان‌زۆرینه‌‌نین.‌به‌اڵم‌باشتره‌‌به‌پێی‌‌یاسای‌نێوده‌وڵه‌تی‌حكومه‌تی‌كوردستان‌و‌هێزی‌پێش���مه‌رگه‌ی‌قاره‌مان‌بمانپارێزێت‌‌وه‌ك‌

هه‌ر‌هاواڵتیه‌كی‌ساده‌ی‌تر.

"چه‌ندینجار‌وه‌ك‌كاكه‌یی‌قڕانكراوین‌و‌به‌سه‌ربه‌رزیی‌هاتوینه‌ته‌وه‌‌مه‌یدان"

هه‌مو‌هه‌وڵێكی‌‌خۆمان‌

خستۆته‌گه‌ڕ‌بۆ‌په‌له‌كردن‌له‌دانانی‌‌

پارێزگارێك‌بۆ‌هه‌ڵه‌بجه

‌گرفته‌که‌‌‌ئه‌وه‌یه‌‌ئێمه‌ی‌كاكه‌یی‌

له‌ده‌فته‌ر‌نفوسی‌‌ده‌وڵه‌ت‌نوسراوه‌‌

موسلیم‌هه‌ر‌له‌سه‌ره‌تای‌دروستبونی‌ده‌وڵه‌تی‌

عێراقه‌‌وه‌‌چه‌ند‌جار‌هه‌وڵمانداوه‌‌

بیگۆڕین‌سه‌رینه‌گرتوه‌

ریکالم

(446( سێشه ممه 2014/9/23 19تایبه‌ت

ونبون

* ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی س���لێمانی ونبوه به ناوی )باقی تاهر محمد( هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .

* ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )هێرش علی عه ونی( هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .

* ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )كاروان هۆشمه ند مصطفی( هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .

* ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی س���لێمانی ونبوه به ناوی )عبدالوهاب احمد جمعه ( هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .

* ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )لوقمان حسن محمود( هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .

* ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )دیاری عمر صالح( هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .

سه رۆكایه تی دادگای تێهه لجوونه وه ی ناوجه ی سلیمانی)) دادگای به رایی له شارباژێر ((

ژماره : 186/ب /2014 به روار // 10 \9/ 2014

ئ����������اگاداری داواكار )هه وار عبدلله عزیز(

داواله س���ه ر كراو: راستگر تۆماری باری شارس���تانی ) شارباژێر ( سه ره رای كاره كه ی ، داواكار )هه وار عبدلله عزیز ( داوای س���ه ره وه ی له دادگاكه مان تۆمار كردوه بۆ گۆرینی ناوی خۆی له )هه وار ( بۆ )س�وره یا ( بۆیه بریارماندا به باڵو كردن���ه وه ی داوانامه كه ی له رۆژنامه یه كی رۆژانه ی ناوخۆی به پێی ماده ی )21( له یاسای باری شارستانی جا هه ر كه س و الیه نیك ڕێگری هه یه له ماوه ی )10( ده رۆژدا ل���ه دوای باڵوكردنه وه ی ئه م ئاگانامه یه س���ه ردانی دادگاكه مان بكات

به پێچه وانه وه دادگا داواكه ده بینی به گوێره ی یاسا ..

له گه ل ریزدا دادوه ر صاڵح الدین احمد عارف

فه رمانگه ی دادنو وسی خورماڵ وه زاره تی داد

ژماره / 102 ڕێكه وت/2014/9/18

ئاگ��اداری تۆماركردنتۆماركردنی ئامێری كارگه ی )شاز(

به پێی ئه و داوایه ی كه له الیه ن به ڕێز )عبدالله محمود محمد(ه وه له ڕۆژی )2014/9/10 ( پێشكه ش به م فه رمانگه یه كراوه كه تێیدا داوای تۆماركردنی ئامێره كانی كارگه ی )شاز _ دروست كردنی ئاوی كانزایی( كه خاوه ن داراییه كه ی بۆ ئه و ده گه ڕێته وه كه ئێستا له گوندی )گوڵه خانه /ناحیه ی خورماڵ( دانراوه كه له خواره وه دیاریكراوه جا هه ر كه س ماف و په یوه ندییان پێیانه وه هه یه پێویس���ته ڕێگا یاس���اییه كان بگرێته به ر بۆ سه لماندنی و به ڵگه بۆ ئه م فه رمانگه یه به رزبكاته وه ئه ویش ب���ۆ ڕاگرتن���ی تۆماركردنی له ماوه ی )15( ڕۆژ له باڵو كردنه وه ی ئه م ئاگادارییه وه ئه و كاته تۆماركردنه كه به دواخس���تو داده نرێت تا ئه و كاته ی دواییه كه ناڕه زای ده یگرێت���ه وه له الیه ن دادگای تایبه تمه ند له م���اوه ی )7( حه وت رۆژ یه كالیی دكرێته وه به پێچه وانه وه ئامێره كه و ئامرازه كانی ئامێره كه به ناوی داواكاری تۆماركردن

تۆمار ده كرێت به پێی یاسای دادنوسان ژماره )33( ساڵی )1998(و بڕوانامه ی تۆماركردن پێده درێت.

دادنووسی ئارام ڕحیم محمد

ئامێره كان:

LH 365 1/ ئامێری دروستكردنی بگل + پاشكۆكانی ) چیلر + كۆمپرێسه ری هه وا ( _ دروستكراوی وواڵتی )صین (ی ساڵی 2012 _ ژماره

وواڵت���ی دروس���تكراوی _ ) كۆنڤاری���ه + ه���ه وا كۆمپرێس���ه ری + چیل���ر ( پاش���كۆكانی + ب���گل دروس���تكردنی ئامێ���ری /2 LH 364 صین(ی ساڵی 2012 _ ژماره)

3/ ئامێری شتنی بگل _ دروستكراوی واڵتی )صین( ی ژماره خۆماڵی )14( ساڵی 20124/ئامێری وشكردنه وه ی بگل و پاشكۆكانی _ دروستكراوی واڵتی ) صین ( ی ژماره ی خۆماڵی )16( ساڵی 2012

5/ ئامێری لێدانی لێبڵ _ دروستكردنی واڵتی )صین(ی ساڵی 2014 ژماره 11051901 11A0076 6/ ئامێری تونێلی بخار _ دروستكراوی واڵتی )صین( ی ساڵی 2012 ژماره

7/ ئامێری شیلینك )پێچانه وه ی بتڵه كان به نایلۆن _ كردنیان به كیس ( + تونیله كه ی _ دروستكراوی واڵتی )صین( ی ژماره ی خۆماڵی)17(ی ساڵی 20128/ئامێری پااڵوتنی ئاو كه بریتیه له )4 ته نكی + فلته رات + RO + اوزون( دروستكراوی واڵتی)صین(ی ساڵی 2011_ژماره 05053

9/ كۆمپێرێسه ری چخگ عالی )2(دانه )خروج( ژماره 12A40002 دروستكراوی واڵتی )صین(ی ساڵی 2012 10/ كۆمپێرێسه ری چخگ عالی )2(دانه )خروج( ژماره 12A40003 دروستكراوی واڵتی )صین(ی ساڵی 2012

11/ ئامێری شتن و پڕكردن و سه رقاپ دانانی بتڵ_ دروستكراوی واڵتی )صین(ی ژماره خۆماڵی )14( ساڵی 2012 12/ كۆمپرێسه ری هه وا 10 بار ژماره J6H11209012 دروستكراوی واڵتی )صین( ی ساڵی 2011

13/ كۆمپرێسه ر ی هه وا 10 بار ژماره J6H10927001 دروستكراوی واڵتی )صین( ی ساڵی 201114/ مۆلیده ی كاره با جۆری پركینز ژماره 434KW ئینگلیزی

هه ندێك له گروپه ترۆریس���تییه كان ئامانجه كانیان چه ن���ده نزیكبكه نه وه هێن���ده خۆیان دورده س���ت ده گرن. دورده ستییان له شاخ یان له بیابانه كان مان���ای دابڕانیان نییه له ئامانجه كان، چونكی له دونیای ئه مڕۆدا كه ره سه كانی گه یاندن و هاتوچۆ زۆر له وه خێراترن كه دورده س���تیی ببێت به كێشه یه ك بۆ گه یش���ت به ئامانجه كان و پێكانیان قاعیده و تاڵیب���ان و له نمونه ی وه كو سه ره تای له قۆناغه كانی له مڕۆش���دا

گه شه كردنی داعشدا بینیمان. گومانی تێدا نییه یه كێك له ره هه نده دروس���تبون و گرنگه كان���ی ه���ه ره گه شه سه ندنی گروپه تیرۆریستییه كان بریتییه له ئابوری. گروپه تیرۆریستییه ناو چاالكیی ئه كته رێك���ی نوێ���كان

دونیای پ���اره ن. گه ر جاران له رێگای بازرگانییكردن به ماده هۆشبه ره كان و ئه ڵماس و قاچاخ و هتد.. ه وه پاره یه كی زۆری���ان كه ڵه ك���ه ده ك���ردو ئابوری تیرۆریان دروستده كرد، ئه وا له مڕۆدا له ن���او كۆمه ڵێك قاچیان ده س���ت و پ���رۆژه ی ئاب���وری جیاوازدای���ه كه دۆزینه وه یان له ناو سیسته می دارایی گڵۆبالدا كارێكی ئاسان نییه ، چونكی له ژێر پ���ه رده ی پڕۆژه ی جۆراوجۆردا ئ���ه و كاره ده ك���ه ن. ب���ۆ نمونه بن الدن یه كێ���ك بو ل���ه و عه قاڵنه ی ناو ئابوری س���ێبه رو تیرۆر كه ده یزانی چ���ۆن كار به س���ه رمایه كانی بكات. ئه م پیاوه جگه له وه ی س���ه رمایه ی خانوب���ه ره و له پ���ڕۆژه ی گ���ه وره ی Holding كڕینی پش���ك وه كو له

Company و چه ندین پرۆژی تر، س���ه رمایه ی له پرۆژه ی به رهه مهێنانی به رهه مهێنانی هه بو. هه نگوینیش���دا هه نگوین ب���ۆ دروس���تكردنی تاڵیی سیاسیی یه كێك بو له ستراتیژه كانی بن الدن. ئه و له رێگای بازرگانیكردن ته نها هه نگوینه وه به به رهه مهێنان���ی النه ده برد، خ���ۆی له س���ه ر گومانی مه ده نی���ی و به رهه مێك���ی چونك���ی ش���ه رعییه ، به ڵك���و به ه���ۆی بۆنی ده یتوانی هه نگوین���ه وه ش���یرینیی كه ره س���ته ی ت���ر ب���ۆ گواس���تنه وه حه ش���اربدات تاوه ك���و نه دۆزرێنه وه . به شێوه یه كی گش���تیی ئامانجی ئه م س���ه رمایه و گروپان���ه كه ڵه كردن���ی س���ه رچاوه كانێتی و ش���اردنه وه ی دابه ش���كردنی زه مانه تكردن���ی

پاره ی���ه ب���ۆ ته مویلكردن���ی جه نگه داعش���یش گروپی گه ردونییه كه یان. له چاوگ���ی جیاوازی له مڕۆدا جگ���ه دارای���ی له ده وڵه تان���ی كه ن���داوه وه ك���ه له رێ���گای كاری خێرخوازییه وه بیره ده كرێت، خاوه نی پێشكه شیان نه وت���ی گه وره یه كه ب���وه به یه كێك ته مویلكردنی ئابورییه كانی له چاوگه عێ���راق و له س���وریاو جه نگه كان���ی

كوردستان.نوێ���كان تیرۆریس���تییه گروپ���ه گلۆبالییه ن و ئه م جیهان���ه به رهه می بكه رێكی كاریگه ری ئابوری سێبه رن یاس���اكانی رێس���او له ده ره وه ی كه ده وڵه ت���ی نه ته وه ی���ی كارده ك���ه ن و رێگایه وه له و خۆش���یان سه روه ریی

ده پارێزن.

تیرۆریزمی‌نوێ...‌پاشماوه‌رۆژنام����ەی 443ی لەژم����ارەی ئاوێنەدا هەواڵێکمان باڵوکردۆتەوە لەسەر دیارنەمانی وەسڵی غەرامە هاوتوچ����ۆی لەبەڕێوەبەرایەت����ی س����لێمانی. دیارە وەک ئەتەکێتی ڕۆژنامەنوس����ەکەی ڕۆژنامەوانی، ک����ردوە پەیوەن����دی ئاوێن����ە ڕاگەیاندن����ی بەلێپرس����راوی هاتوچ����ۆوەو بەڕێوەبەرایەت����ی ک����ە ڕایانگەیان����دوە ئەوانی����ش لەئێستادا لیژنەی چاودێریی دارایی ئەوه لێکۆڵین����ەوەن و س����ەرقاڵی

ره تده که نه وه که کاری نایاس����ایی ئه نجامدرابێت.

ئ����ه وه رونکردن����ه وه ی ئێم����ە له و ک����ه ده زانی����ن به پێویس����ت هه واڵه دا به هیچ جۆرێک مەبەستمان که مکردنه وه نه بوه له بایه خی کارو کۆششی بەڕێوەبەرایەتی هاتوچۆ، پش����ودڕێژیی و هه میش����ه ئاوێنه ئه فسه رانی کارمه ندان و ماندوێتی به ڕێزی بەڕێوەبەرایەتی هاوتوچۆی سلێمانی به رزنرخاندوه و پێشمانوایه

شایسته ی هه مو رێزلێنانێکن.

ڕونکردنەوەیەکلەڕۆژنامەی ئاوێنەوە

ده‌عوه‌و‌حزبی‌ده‌عوه‌

عه‌بدولره‌زاق‌شه‌ریف

ئه‌وه‌نده‌‌س����اڵه‌و‌تا‌ئێس����تا‌س����تراکچه‌ری‌حوکمڕانیی‌ئ����ه‌م‌هه‌رێمی‌کوردس����تانه‌‌ڕه‌ش����باڵی‌بااڵی‌که‌مینه‌یه‌کی‌به‌رژه‌وه‌ندیخوازی‌سه‌ربازیی‌و‌ئاب����وری‌حزبیی‌پۆش����یویه‌تی،‌له‌ڕه‌گ‌و‌ڕیش����ه‌وه‌‌ژێرخانی‌ئه‌م‌کۆمه‌ڵی‌

کورده‌وارییه‌یان‌هه‌ڵته‌کاندوه‌.حکومه‌ت����ی‌بنکه‌فراوان‌ئومێدو‌ده‌رفه‌ت‌و‌ده‌رگایه‌کی‌کراوه‌بو‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌هه‌موان‌پێکه‌وه‌‌بچنه‌‌ژێر‌باری‌قورسی‌هه‌ستانه‌وه‌و‌ڕاستکردنه‌وه‌ی‌ژیان‌و‌گه‌شه‌و‌به‌ره‌وپێشبردنی‌په‌یوه‌ندیه‌‌سیاسیی،‌ئابوری‌و‌کۆمه‌اڵیه‌تییه‌کان.

نیوه‌‌له‌س����اڵێک‌تێپه‌ڕی‌و‌په‌الماری‌داعش‌ه����ات‌و‌ئه‌و‌کۆڵه‌وارییه‌ی‌بۆ‌هه‌موان‌ده‌رخست‌و‌به‌رجه‌سته‌کرد،‌له‌گه‌ڵیا‌خۆزگه‌و‌هه‌وڵه‌کانی‌کورد‌بۆ‌

چاکسازیی‌و‌رێکخستنه‌وه‌‌زیادیکرد.پارتی‌به‌ژماره‌ی‌ده‌نگ،‌که‌‌خه‌ڵکی‌پێیانبه‌خش����یوه‌،‌به‌و‌ده‌س����ه‌اڵته‌‌زۆره‌ی‌هه‌یه‌تی‌که‌‌به‌یاس����ا‌یه‌کێتی‌له‌ڕابردودا‌پێیبه‌خشیوه‌‌ئێستا‌هێزی‌یه‌که‌م‌و‌به‌رپرس����ی‌ڕاس����ته‌وخۆی‌ئاینده‌ی‌ئه‌م‌هه‌رێمی‌کوردس����تانه‌یه‌،‌یه‌کێتی‌به‌دیفاکتۆ‌له‌نیوه‌ی‌هه‌رێمه‌که‌دا‌تاکالیه‌نه‌‌ده‌سه‌اڵتداره‌.‌به‌ژماره‌ی‌

ده‌نگ‌متمانه‌ی‌زۆرینه‌ی‌خه‌ڵکی‌لێوه‌رگیراوه‌ته‌وه‌.‌یه‌که‌میان‌وێڕای‌که‌مته‌رخه‌میی‌له‌هه‌نگاوه‌کانیدا،‌له‌خه‌می‌ده‌س����ه‌اڵتی‌خ����ۆی‌و‌چاره‌س����ه‌رو‌حکومه‌تی‌بنک����ه‌‌فراواندایه‌،‌ئه‌ویتری����ش‌له‌خه‌ونی‌

ده‌سه‌اڵتی‌دو‌ئیداره‌یی‌جاران‌و‌مانه‌وه‌یدایه‌.شه‌ریک‌و‌هاوبه‌شه‌کانی‌حکومه‌تی‌بنکه‌فراوان،‌خه‌م‌و‌خه‌ونه‌کانی‌ئه‌وان‌ئه‌بینن،‌مه‌س����ئوالنه‌‌س����ه‌یرو‌سه‌بریش����یان‌له‌ڕه‌فتاریان‌هه‌یه‌.‌به‌اڵم‌بۆ‌تێپه‌ڕاندن‌و‌چاره‌س����ه‌ری‌نیشتمانی‌ئه‌م‌قۆناغه‌‌هه‌ر‌ڕو‌له‌وان‌و‌به‌ئومێدی‌گوزه‌رانی‌ئه‌وانن،‌چونکه‌‌ئه‌وه‌ش‌ئه‌بینن‌که‌‌ئیجماعی‌کوردیی‌که‌‌هاوارو‌

داوای‌هه‌موانه‌،‌له‌هه‌مو‌سه‌روه‌ختێک‌زیاتر‌له‌مه‌ترسیدایه‌.پارت����ی‌له‌به‌رده‌م‌تاقیکردنه‌وه‌یه‌کی‌گه‌وره‌ی‌خۆماڵیکردن‌و‌پاراس����تنی‌یه‌کماڵیدای����ه‌،‌یه‌کێتی‌خ����ۆی‌وه‌ک‌قوربانیه‌کی‌بێب����اک‌نمایش‌ده‌کات.‌هه‌رس����ێ‌ڕێگه‌ی‌پێکه‌وه‌یی‌ژیانی‌سیاسیی‌کورد‌له‌حکومه‌ته‌کانی‌به‌غدا،‌هه‌رێم،‌پارێزگاکان‌به‌هه‌ڕه‌ش����ه‌و‌مه‌ترس����یه‌کانی‌یه‌كێتی‌مینڕێژ‌کراوه‌،‌ڕێگه‌ی‌به‌غدا‌به‌لێکتێگه‌یش����تنی‌پێشوه‌ختی‌ئێرانییه‌کان‌و‌حزبی‌ده‌عوه‌و‌موزاهه‌ره‌ی‌الیه‌نگرانی‌یه‌کێتی‌ده‌س����تیپێکرد،‌هاوزه‌مان‌هێزه‌کانی‌به‌درو‌چه‌ک‌و‌جبه‌خانه‌ی‌ئێران‌له‌که‌رکوک‌و‌‌تخوبی‌ناوچه‌دابڕاوه‌کان‌تا‌مه‌خمور‌)ک����ه‌‌دواتر‌گه‌ڕانه‌وه‌(،‌هه‌ڕه‌ش����ه‌ی‌جدی‌بون‌له‌س����ه‌ر‌ئ����ه‌دای‌وه‌فدی‌دانوس����تانکاری‌کورد‌لهبه‌غدا،‌چه‌قبه‌ستنی‌ئه‌و‌به‌شدارییه‌ش‌له‌ئێستادا‌

ڕه‌نگدانه‌وه‌ی‌ئه‌وانه‌یه‌‌که‌‌بینراو‌ده‌بینرێت.ڕێگه‌ی‌هه‌ولێرو‌حکومه‌تی‌هه‌رێم‌و‌مافبه‌شی‌هه‌ڵبژاردنه‌کان،‌به‌بڕوبیانوو‌گازنده‌و‌ڕێگرییه‌کانی‌یه‌کێتی‌ده‌س����تیپێکردو‌تا‌ئێس����تاش‌به‌رده‌وامیی‌

هه‌یه‌‌.ڕێگه‌ی‌س����لێمانیی‌و‌حکومه‌تی‌خۆجێیه‌تی‌بۆ‌به‌ڕێوه‌بردنی‌گه‌وره‌ترین‌ش����اری‌هه‌رێم‌هه‌ر‌ئه‌وانن‌و‌بیانوه‌کان‌ئاشکرایه‌.‌هه‌مو‌ئه‌وانه‌و‌چاوه‌ڕوان‌ده‌کرێت‌س����نوری‌ڕێگ����ه‌و‌یارییه‌کان‌پڕ‌مه‌ترس����یتربن‌و‌فراوانتر‌بکرێت.‌هاوپه‌یمانییه‌تی����ه‌ک‌بۆ‌پش����تیوانیی‌و‌پاراس����تنی‌هه‌رێمی‌کوردس����تان‌و‌له‌ناوبردن����ی‌داعش‌هاتونه‌ته‌‌هه‌ولێ����ر،‌ده‌وڵه‌ته‌‌زلهێزه‌کان‌له‌گه‌ڵ‌چه‌ک‌و‌

چۆڵ‌و‌ڕاهێنانی‌هێزی‌پێشمه‌رگه‌ی‌کوردستاندا،‌مامه‌ڵه‌‌ده‌که‌ن.ب����ۆ‌ هه‌ردوکی����ان‌ داوه‌‌ ڕونکردن����ه‌وه‌ی‌ دو‌ پێش����مه‌رگه‌‌ وه‌زاره‌ت����ی‌به‌درۆخستنه‌وه‌ی‌بانگه‌شه‌‌نامه‌سئوله‌کانی‌یه‌کێتی‌بوه‌،‌هه‌مو‌دونیا‌چاوی‌له‌ئێمه‌یه‌،‌هێزی‌الی‌ئێمه‌یه‌‌که‌چی‌ئه‌وان‌بۆ‌گیانی‌داعش‌ده‌عوه‌ی‌هێزی‌

ئێران‌ده‌که‌ن‌و‌بۆ‌گیانی‌خۆشمان‌حزبی‌ده‌عوه‌‌ئامۆژگاریی‌ده‌که‌ن.

نوێنه‌ری‌ئاوێنه‌‌له‌ئه‌وروپاشوان‌حه‌مه‌‌ـ‌نه‌رویج004799004729

hamashwan.awene@yahoo.noAweneکوا‌لێکۆڵینەوەی‌یاسایی‌لەخوێنی‌کاوه‌‌گه‌رمیانی،‌سەردەشت‌عوسمان،‌سۆرانی‌مامە‌حەمە،‌عەبدولستار‌تاهیر

خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د

‌ریکالم