Ενότητα 50: Η πολιτική διαίρεση της μεταπολεμικής Ευρώπης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΕΩΣ ΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 20ού ΑΙΩΝΑ

Χιωτέρη Κατερίνα -katchiot.blogspot.gr

Να κατανοήσουμε τους λόγους που οδήγησαν,μεταπολεμικά, στη διαίρεση της Ευρώπης σε ανατολική,υπό σοβιετική επιρροή, και δυτική, υπό αμερικανική.

Να πληροφορηθούμε ότι στην Αν. Ευρώπηεγκαθιδρύθηκαν, μεταπολεμικά, κομουνιστικά καθεστώτα,να γνωρίσουμε τα χαρακτηριστικά τους, να κατανοήσουμετον όρο λαϊκή δημοκρατία.

Να μάθουμε ότι η ανοικοδόμηση της Δ. Ευρώπηςβασίστηκε στη βοήθεια των Η.Π.Α.

Να γνωρίσουμε τη μορφή πολιτικής οργάνωσης τωνκοινωνιών της Δ. Ευρώπης.

Να μάθουμε τι σημαίνει κράτος πρόνοιας και ποιοι ήτανοι παράγοντες εμφάνισής του.

Να πληροφορηθούμε την έκρηξη των κινημάτωναμφισβήτησης κατά την δεκαετία του ‘60 και ναγνωρίσουμε τα αίτια που τα προκάλεσαν.


Φεβρουάριος 1945 (Γιάλτα): Ρούζβελτ, Στάλιν, Τσόρτσιλ υπογράφουν τη

Συνθήκη της Γιάλτας. Συμφωνούν μεταξύ

τους για την:α) άνευ όρων παράδοση

της Γερμανίας, β) ίδρυση ενός διεθνούς

οργανισμού για την προάσπιση της

ειρήνης.Επίσης

Η.Π.Α. και Βρετανία αναγνωρίζουν τις

φιλοσοβιετικές κυβερνήσεις κρατών

της Ανατολικής Ευρώπης που είχαν απελευθερωθεί από

τα σοβιετικά στρατεύματα.


Οι ανθρώπινες απώλειες του Β’ΠΠ


Αποφασίζεται:α)η διαίρεση

της Γερμανίας σε 4 ζώνες

κατοχής (αγγλική, γαλλική,

αμερικανική, σοβιετική),

β) το Βερολίνο υπό κοινό

έλεγχο.



Παραμερισμός των προπολεμικών κυρίαρχων τάξεων.

Εφαρμογή εκτεταμένων κρατικοποιήσεων από τα κομμουνιστικά κόμματα .

Επιτυχίες στον βιομηχανικό τομέα και στην οργάνωση συστημάτων υγείας και εκπαίδευσης.

Βελτίωση της θέσης της γυναίκας.

Σοβιετική αφίσα: «Τι έδωσε η Οκτωβριανή Επανάσταση στις εργάτριες και τις αγρότισσες».


Σοβιετική αφίσα: «Το αμερικάνικο πρότυπο ζωής-Κάθε 27 δευτερόλεπτα στις ΗΠΑ συμβαίνει κάποιο σοβαρό έγκλημα»

Μονοπωλιακή διαχείριση της

εξουσίας, περιορισμένη

δυνατότητα ελεύθερης έκφρασης πολιτικών απόψεων, διώξεις

αντιφρονούντων, ελλείψεις

καταναλωτικών αγαθών λόγω του σκληρού ελέγχου

του κράτους.


Ακολουθούν μια σειρά

αποτυχημένων εξεγέρσεων : 1953: Αν.

Γερμανία.

1956: Ουγγαρία και

Πολωνία. 1968:

Τσεχοσλοβακία.

Πράγα 1968: ένας διαδηλωτής σκαρφαλώνει σε ένα άρμα του Σοβιετικού στρατού. Βάσει του Συμφώνου της Βαρσοβίας , οι Σοβιετικοί εισέβαλαν στην Τσεχοσλοβακία.


Γιόσιπ Μπροζ Τίτο, ηγέτης της Γιουγκοσλαβίας

Μετά την υποχώρηση των ναζί την εξουσία κατέλαβαν εθνικά αντιστασιακά κινήματα με κομμουνιστική ιδεολογία.

Διαφορά: δεν υπήρχε σοβιετικός στρατός αλλά διοικούνταν από κομμουνιστές.

1948: η Γιουγκοσλαβία ήρθε σε προστριβή με τη Σοβιετική Ένωση και ακολούθησε δικό της, σοσιαλιστικό δρόμο.


Ο ΕνβέρΧότζα, ηγέτης της Αλβανίας από το τέλος του Β’ΠΠ ως το θάνατό του το 1985, σε φωτογραφία του 1971.


Μετά τον πόλεμο το οικονομικό και κοινωνικό σύστημα της Ευρώπης βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης.

Οι Η.Π.Α. για να εμποδίσουν την παραπέρα επέκταση των Σοβιετικών αναλαμβάνουν τη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης με το λεγόμενο «Σχέδιο Μάρσαλ».

Η Ε.Σ.Σ.Δ κατήγγειλε το σχέδιο Μάρσαλ ως μία μορφή επέμβασης στα εσωτερικά των ευρωπαϊκών χωρών και αξίωσε από τις χώρες επιρροής της να μην τα δεχθούν.

Το «Σχέδιο Μάρσαλ» πήρε το όνομά του από τον υπουργό Εξωτερικών των Η.Π.Α.


Αιτίες:

Α) Η επιρροή των εργατικών οργανώσεων

και των αριστερών κομμάτων στις

κοινοβουλευτικές δημοκρατίες της Δύσης

Β) Η κοινωνική πολιτική των λαϊκών δημοκρατιών της

Αν. Ευρώπης.

Αποτέλεσμα:

Εκτεταμένες παροχές προς τους πολίτες

(ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, κοινωνική

ασφάλιση, εκπαίδευση)


Η Ευρώπη εξελίσσεται σε μια έντονα καταναλωτική κοινωνία.

Τα υλικά αγαθά αναγορεύονται σε κυρίαρχες αξίες.

Αποτέλεσμα

Κινήματα από νέους:

α) τα περισσότερα ειρηνικά (π.χ. χίπις),

β) λιγότερο ειρηνικά: Μάης του ’68 στη Γαλλία.




1. Ποιοι συμμετείχαν και ποιες ήταν οι αποφάσειςτων διασκέψεων της Γιάλτας και του Πότσνταμ;

2. Να σχολιάσετε τον όρο λαϊκή δημοκρατία. Σε ποιεςχώρες και γιατί εγκαθιδρύθηκε αυτό το πολίτευμα;

3. Ποια ήταν τα επιτεύγματα των λαϊκώνδημοκρατιών και ποια τα προβλήματά τους;

4. Ποιες αντιδράσεις σημειώθηκαν και πού;

5. Πώς επετεύχθη η ανοικοδόμηση της Δυτ. Ευρώπης;

6. Να σχολιάσετε τους όρους: «Σχέδιο Μάρσαλ»,«Κράτος πρόνοιας».

7. Ποιοι παράγοντες οδήγησαν στα κινήματααμφισβήτησης τη δεκαετία του ‘60 και πώςεκδηλώθηκαν;


Documents

Ενότητα 50: Η πολιτική διαίρεση της μεταπολεμικής Ευρώπης