Page

1Pa

ge1

Page

1

การบ้�านกฎหมายระหว่ างประเทศข้�อ 1

1.      นายเลสบี้� และ นาง โดด� เป็�นสามี� ภรรยากั�นโดยชอบี้ด�วยกัฎหมีายทั้�งคู่ !มี�ส�ญชาติ$ไทั้ย ติ!อมีานางโดด�พบี้ว!า นายเลสบี้�เป็�น ชายร�กัร!วมีเพศ และ ชอบี้คู่บี้หากั�บี้ชายด�วยกั�นมีานานแล�ว อ�กัทั้�งจั�บี้ได�ว!า นายเลสบี้� ได�แอบี้จัดทั้ะเบี้�ยนสมีรสกั�บี้นาย ทั้อมีมี�) ทั้�)ป็ระเทั้ศสแกันด$เนเว�ย ซึ่+)งยอมีร�บี้กัารสมีรสร!วมีเพศได� นางโดด� จั+งไป็ฟ้-องร�องนายเลสบี้� และ นายทั้อมีมี�) ทั้�)ป็ระเทั้ศสแกันด$เนเว�ย ให�ศาลเพ$กัถอนกัารสมีรสระหว!างบี้0คู่คู่ลทั้�งสองทั้�)จัดทั้ะเบี้�ยนสมีรสซึ่�อน หล�งจัากันายเลสบี้�ได�จัดทั้ะเบี้�ยนสมีรสกั�บี้ นางโดด�แล�ว ป็รากัฎว!า ศาลสแกันด$เนเว�ยพ$พากัษาให�เพ$กัถอนกัารสมีรสระหว!างเลสบี้� และ นายทั้อมีมี�) และนางโดด�ได�น2าคู่2าพ$พากัษาของศาลสแกันด$เนเว�ย มีาฟ้-องนายเลสบี้� และ นายทั้อมีมี�)ทั้�)ศาลไทั้ย เพ4)อให�ศาลไทั้ยมี�คู่2าส�)งให�บี้0คู่คู่ลทั้�งสองชดใช�คู่!าเส�ยหายแกั!ติน  หากัทั้!านเป็�นผู้ �พ$พากัษาในคู่ด�น� ทั้!านจัะพ$จัารณา พ$พากัษาคู่ด�น�อย!างไร และ ศาลไทั้ยสามีารถยอมีร�บี้ และ บี้�งคู่�บี้ติามีคู่2าพ$พากัษาของศาลสแกันด$เนเว�ยได�หร4อไมี!เพราะเหติ0ใด จังอธิ$บี้ายพร�อมีทั้�งยกัหล�กักัฎหมีายป็ระกัอบี้กัารว$น$จัฉั�ย

(กัฎหมีายแพ!ง พาณ$ชย9, กัฎหมีายคู่รอบี้คู่ร�ว, กัฎหมีายข�ดกั�น, เขติอ2านาจัศาลข�ดกั�น, ว$แพ!ง, กัารยอมีร�บี้และบี้�งคู่�บี้ติามีคู่2าพ$พากัษาศาลติ!างป็ระเทั้ศ, กัารน2ากัฎหมีายติ!างป็ระเทั้ศมีาใช�, หล�กั และ ข�อยกัเว�น,

ภาระกัารน2าส4บี้)

การบ้�านกฎหมายระหว่ างประเทศข้�อ 2

2. นางสาวอมีเรศ คู่นส�ญชาติ$ไทั้ย ด2ารงติ2าแหน!งทั้ ติไทั้ยป็ระจั2าองคู่9กัารสหป็ระชาชาติ$ ทั้�)เจัน�วา ได�สมีรสโดยชอบี้ด�วยกัฎหมีายกั�บี้นายโทั้มี�ส คู่นส�ญชาติ$ อเมีร$กั�น ซึ่+)งเป็�น กังส0ลอเมีร$กั�น ป็ระจั2าป็ระเทั้ศสว$สเซึ่อร9แลนด9 หล�งจัากัสมีรสได� 1 ป็: นางอมีเรศกั;ติ� งคู่รรภ9และ คู่ลอดบี้0ติรชาย ช4)อ เด;กัชาย ไอยรา ในสถานกังส0ลอเมีร$กั�น ป็ระจั2าป็ระเทั้ศสว$สเซึ่อร9แลนด9 จังว$เคู่ราะห9ว!าเด;กัชายไอยรา มี�ส�ญชาติ$ใด และ จังอธิ$บี้าย พร�อมีทั้�งยกัหล�กักัฎหมีายป็ระกัอบี้คู่2าอธิ$บี้าย หากักัฎหมีายส�ญชาติ$ของไทั้ย สหร�ฐอเมีร$กัา และ สว$สเซึ่อร9แลนด9 เหมี4อนกั�น            (พระราชบี้�ญญ�ติ$ส�ญชาติ$ กัฎหมีายระหว!างป็ระเทั้ศว!าด�วยเอกัส$ทั้ธิ$ และ คู่วามีคู่0�มีกั�นทั้างกัารทั้ ติมี เขติแดนและเขติอ2านาจัร�ฐ)

การบ้�านกฎหมายระหว่ างประเทศข้�อ 3

Page

2Pa

ge2

Page

2

3. ร�ฐบี้าลสหร�ฐอเมีร$กัาได�ออกักัฎหมีายห�ามีกัารจั2าหน!ายกั0�งทั้�)มี�ขนาดเล;กั เน4)องจัากักั0�งขนาดเล;กัย�งไมี!เจัร$ญพ�นธิ09อย!างเติ;มีทั้�) เพ4)อป็-องกั�นกัารส ญพ�นธิ09ของกั0�งทั้�)อาศ�ยอย !ในทั้ะเลทั้�)อาจัจัะถ กัจั�บี้ไป็กั!อนทั้�)จัะเติ$บี้โติและขยายพ�นธิ09 นอกัจัากัน�สหร�ฐย�งออกักัฎหมีายห�ามีกัารน2าเข�ากั0�งทั้�)จั�บี้โดยชาวป็ระมีงทั้�)ไมี!ได�ติ$ดติ�งเคู่ร4)องคู่�ดกัรองเติ!า เพ4)อป็-องกั�นกัารส ญพ�นธิ09ของเติ!าทั้�)อาจัจัะติ$ดมีากั�บี้เคู่ร4)องมี4อในกัารจั�บี้กั0�ง คู่4ออวนทั้�)มี�ติาข!ายถ�) และไมี!มี�อ0ป็กัรณ9คู่�ดกัรองเติ!าด�งกัล!าว ส!วนทั้างด�านกัารป็ระมีงและส$นคู่�าอ4)นๆ สหร�ฐมี�กัฎหมีายติ!อติ�านกัารทั้0!มีติลาด และหากัมี�ส$นคู่�าน2าเข�าใดทั้�)ถ กัสหร�ฐอเมีร$กัาพ$จัารณาว!ามี�กัารทั้0!มีติลาด กั;จัะถ กัเร�ยกัเกั;บี้ภาษ�ชดเชยกัารทั้0!มีติลาด ส!วนส$นคู่�าทั้�)น2าเข�าติลาดสหร�ฐ หากัสหร�ฐพบี้ว!ามี�กัารอ0ดหน0นส$นคู่�าจัากัป็ระเทั้ศทั้�)ส!งออกั กั;จัะถ กัร�ฐบี้าลสหร�ฐเร�ยกัเกั;บี้ภาษ�ชดเชยกัารอ0ดหน0น กัารบี้�งคู่�บี้ใช�กัฎหมีายของสหร�ฐอเมีร$กัาจัะมี�ผู้ลติ!อกัารส!งออกัส$นคู่�าของป็ระเทั้ศไทั้ยในกัรณ�ใดบี้�าง หากัป็รากัฏว!ากั0�งไทั้ยเป็�นสายพ�นธิ09กั0�งทั้�)มี�ขนาดเล;กัแมี�จัะเติ$บี้โติเติ;มีทั้�)แล�ว นอกัจัากัน�นชาวป็ระมีงไทั้ยกั;ใช�เร4อจั�บี้กั0�งทั้�)มี�ขนาดเล;กั และไมี!มี�กัารติ$ดติ�งเคู่ร4)องคู่�ดกัรองเติ!าแติ!ป็ระกัารใด ส!วนส$นคู่�าติ!างๆของไทั้ยกั;มี�ราคู่าถ กัมีากัเน4)องจัากัป็?จัจั�ยกัารผู้ล$ติของไทั้ยมี�ติ�นทั้0นทั้�)ติ2)ากัว!าทั้2าให�ราคู่าของส$นคู่�าทั้�)น2าเข�าติลาดอเมีร$กัาจัากัไทั้ยมี�ราคู่าติ2)ามีากัด�วย นอกัจัากัน�นส$นคู่�าเกัษติรไทั้ยย�งได�ร�บี้กัารอ0ดหน0นเพ4)อช!วยเหล4อเกัษติรกัรไทั้ย หากัทั้!านเป็�นผู้ �จั�ดกัารบี้ร$ษ�ทั้ส!งออกัส$นคู่�าด�งกัล!าวทั้!านจัะมี�ว$ธิ�กัารอย!างไรในกัารแกั�ไขป็?ญหาทั้�)เกั$ดข+น เพ4)อทั้�)จัะสามีารถส!งส$นคู่�าทั้�งหมีดเข�าส !ติลาดอเมีร$กัาได�ในราคู่าทั้�)เหมีาะสมี

(กัฎหมีายองคู่9กัารกัารคู่�าโลกั องคู่9กัารระหว!างป็ระเทั้ศ อ2านาจัอธิ$ป็ไติยของร�ฐ เขติแดน เขติอ2านาจัร�ฐ กัารบี้�งคู่�บี้ใช�กัฎหมีายภายใน คู่วามีส�มีพ�นธิ9ระหว!างกัฎหมีายภายในและกัฎหมีายระหว!างป็ระเทั้ศ ป็ระกัอบี้หล�กัเศรษฐศาสติร9 Comparative advantages)

การบ้�านกฎหมายระหว่ างประเทศข้�อ 4

4. ป็ระเทั้ศ ไทั้เกัอร9ไมี!ได�เป็�นภาคู่�สมีาช$กัของอน0ส�ญญากัร0งเว�ยนนาว!าด�วยกัฎหมีายสนธิ$ส�ญญา 1969 และไมีได�เป็�นสมีาช$กัของอน0ส�ญญาว!าด�วยกัฎหมีายทั้ะเล อ�กัทั้�งไมี!ได�เป็�นภาคู่�ของสนธิ$ส�ญญาพห0ภาคู่�ว!าด�วยกัาร ห�ามีป็ระมีงโดยใช�เคู่ร4)องมี4อ ทั้�)ฝ่Aาฝ่Bนติ!อ กัฎหมีายอน0ร�กัษ9ส�ติว9น2า ป็ระเทั้ศไทั้เกัอร9มี�คู่วามีสามีารถในกัารป็ระมีงส งมีากั จันส�ติว9น2าในอ!าวไทั้เกัอร9หมีดไป็จัากัอ!าวด�ง

Page

3Pa

ge3

Page

3

กัล!าว ป็ระเทั้ศไทั้เกัอร9 จั+งส!งกัองเร4อป็ระมีงออกัไป็จั�บี้ป็ลา และ ทั้2ากัารป็ระมีง ในทั้ะเลหลวง และ ทั้ะเล ทั้�)อย !นอกัทั้ะเลอาณาเขติของป็ระเทั้ศเพ4)อนบี้�าน แติ! ย�งคู่งอย !ในเขติเศรษฐกั$จัจั2าเพาะของป็ระเทั้ศเหล!าน�น ติ!อมีา เร4อป็ระมีงของป็ระเทั้ศไทั้เกัอร9 ถ กัจั�บี้ในน!านน2าของป็ระเทั้ศติ!างๆ ทั้�)วโลกั ป็ระเทั้ศไทั้เอกัร9อ�างว!าตินไมี!ได�จั�บี้ป็ลาในน!านน2าอาณาเขติของป็ระเทั้ศใดๆเลย และ ตินไมี!ได�ยอมีร�บี้ เขติเศรษฐกั$จัจั2าเพาะของร�ฐใด เพราะป็ระเทั้ศไทั้เกัอร9กั;ไมี!สามีารถมี�เขติเศราฐกั$จัจั2าเพาะในระยะ 200 ไมีล9ทั้ะเลได� อ�กัทั้�งป็ระเทั้ศไทั้เกัอร9กั;ไมี!ได�เป็�นภาคู่�ของสนธิ$ส�ญญาใดๆ เลย ทั้�)เกั�)ยวข�องกั�บี้กัฎหมีายทั้ะเลอ�นเป็�นจัาร�ติป็ระเพณ�ระหว!างป็ระเทั้ศ อ�กัทั้�งเร4อป็ระมีงจั2านวนมีากักั;ได�ไป็จั�บี้ป็ลาในทั้ะเลหลวง ไมี!ได�จั�บี้ป็ลาในเอาณาขติของป็ระเทั้ศใด นอกัจัากัเด$นเร4อผู้!านน!านน2าของบี้างป็ระเทั้ศ เพ4)อกัล�บี้เข�าฝ่?) งของป็ะเทั้ศไทั้เกัอร9 ป็ระเทั้ศเพ4)อนบี้�านป็ระเทั้ศหน+)ง โติ�แย�งว!าติามีกัฎหมีายของป็ระเทั้ศตินน�น ไมี!ว!าเร4อล2าใดทั้�)มี�ป็ลาอย !บี้นเร4อ แล�วแล!นเข�ามีาในทั้ะเลอาณาเขติของตินให�ถ4อว!าจั�บี้ป็ลาในทั้ะเลของตินด�วย จั+งจั�บี้เร4อป็ระมีงของป็ระเทั้ศไทั้เกัอร9ไป็ได� ป็ระเทั้ศไทั้เกัอร9 จัะสามีารถโติ�แย�ง และติ!อส �ในศาลย0ติ$ธิรรมีระหว!างป็ระเทั้ศ ในกัรณ�ใดได�บี้�าง จังอธิ$บี้าย และ ว$น$จัฉั�ย ป็ระกัอบี้หล�กักัฎหมีายระหว!างป็ระเทั้ศ

(กัฎหมีายทั้ะเล กัฎหมีายจัาร�ติป็ระเพณ�ระหว!างป็ระเทั้ศ กัฎหมีายสนธิ$ส�ญญา เขติแดน เขติอ2านาจัร�ฐ ทั้ะเลอาณาเขติ เขติทั้างทั้ะเล อ2านาจัอธิ$ป็ไติย เขติอธิ$ป็ไติย)

การบ้�านกฎหมายระหว่ างประเทศข้�อ 5

5. มีหาว$ทั้ยาล�ยส0โขทั้�ยธิรรมีาธิ$ราช ได�ส�)งซึ่4ออ0ป็กัรณ9กัารศ+กัษาจัากับี้ร$ษ�ทั้ ด ป็องซึ่9 ป็ระเทั้ศฝ่ร�)งเศส โดยได�ร�บี้เง$นอ0ดหน0นจัากัร�ฐบี้าลไทั้ย จั2านวน 3 ล�านบี้าทั้ และในส�ญญาซึ่4อขายระหว!าง มีสธิ และ บี้ร$ษ�ทั้ด ป็องซึ่9 กั2าหนดให� ใช�กัฎหมีายของป็ระเทั้ศฝ่ร�)งเศส หากัมี�ข�อพ$พาทั้เกั$ดข+น และ ให�ใช�ว$ธิ�กัารอน0ญาโติติ0ลากัารในกัารย0ติ$ข�อพ$พาทั้ ป็รากัฎว!าบี้ร$ษ�ทั้ด ป็องซึ่9 ส!งส$นคู่�ามีาให�ผู้$ดจัากัมีาติรฐานส$นคู่�าทั้�)กั2าหนด มีสธิ จั+งไมี!ร�บี้มีอบี้กัารส�)งซึ่4อ และ ร�ฐบี้าลไทั้ยไมี!สามีารถจั!ายเง$นคู่!าอ0ดหน0นกัารศ+กัษาในกัารส�)งซึ่4อว�สด0กัารศ+กัษาด�งกัล!าวได� เพราะไมี!มี�กัารติรวจัร�บี้กัารจั�ดซึ่4อติามีระเบี้�ยบี้ บี้ร$ษ�ทั้ด ป็องซึ่9 โติ�แย�งว!า ส$นคู่�าเป็�นไป็ติามีมีาติรฐานทั้0กัป็ระกัาร เพ�ยงแติ!กัารขนส!งเกั$ดกัารกัระทั้บี้กัระเทั้4อนทั้2าให�ส$นคู่�าบี้างส!วนมี�กัารช2าร0ด แติ!บี้ร$ษ�ทั้กั;ย$นด�ร�บี้ซึ่!อมีแซึ่มีให�ด�ด�งเด$มีได� ติามีกัฎหมีายฝ่ร�)งเศส แติ! มีสธิ กั;ไมี!ย$นยอมี ด�วยข�ดกั�บี้ระเบี้�ยบี้ในกัารติรวจัร�บี้

Page

4Pa

ge4

Page

4

ส$นคู่�า ทั้�งสองฝ่Aายจั+งน2าข�อพ$พาทั้ส !อน0ญาโติติ0ลากัาร ทั้�)ป็ระเทั้ศฝ่ร�)งเศส เป็�นผู้ลให� มีสธิ แพ�คู่ด� หากัทั้!านเป็�นทั้�)ป็ร+กัษากัฎหมีายของมีหาว$ทั้ยาล�ยทั้!านจัะให�คู่2าแนะน2าแกั!มีหาว$ทั้ยาล�ยอย!างไร

การบ้�านกฎหมายระหว่ างประเทศข้�อ 6

6. นาย ไฟ้ล9 บี้0คู่คู่ลไร�ส�ญชาติ$ เข�ามีาติ�งรกัรากัป็ระกัอบี้อาช�พขายหยกั ทั้�)อ2าเภอป็าย จั�งหว�ดแมี!ฮ่!องสอน ได�พบี้ร�กั กั�บี้นางสาว เหมี!เมี� ซึ่+)งเป็�นชาวไทั้ยภ เขา มี�ภ มี$ล2าเนาอย !ทั้�)แมี!ฮ่!องสอน และได�อย !กั$นกั�นมีาโดยไมี!ได�สมีรสกั�นติามีกัฎหมีาย ติ!อมีาเหมี!เมี� คู่ลอดบี้0ติรชาย ช4)อ แติ!วแร�ว ติ!อมีานายไฟ้ล9ได�พบี้ร�กักั�บี้นางสาวเข!มีเขDมี ชนกัล0!มีน�อยพมี!าทั้�)หลบี้หน�เข�ามีาในป็ระเทั้ศไทั้ย นายไฟ้ล9มี�คู่วามีสงสารเข!มีเขDมีมีากัและ ติ�ดส$นใจัจัดทั้ะเบี้�ยนสมีรสกั�บี้เข!มีเขDมี ติ!อมีาเข!มีเขDมี คู่ลอดบี้0ติรสาว ช4)อ ติ$)วติ$Eว นายไฟ้ล9อย !กั$นกั�บี้ เข!มีเขDมีได� สามีป็: เข!มีเขDมีกั;เส�ยช�ว$ติลง เพราะโรคู่ไข�หว�ด H1N1 นายไฟ้ล9จั+งติ�ดส$นใจัจัดทั้ะเบี้�ยนสมีรสกั�บี้เหมี!เมี�

จังว$น$จัฉั�ยว!า แติ!วแร�ว กั�บี้ ติ$)วติ$Eว มี�ส�ญชาติ$ใด จังอธิ$บี้ายพร�อมีทั้�งยกัหล�กักัฎหมีายป็ระกัอบี้กัารว$น$จัฉั�ย

การบ้�านกฎหมายระหว่ างประเทศข้�อ 7

7. นายย0ง วนเว�ยน ชาวเกัาหล� ได�ร�บี้กัารเล4อกัติ�งเป็�นเลขาธิ$กัาร สหป็ระชาชาติ$ และได�เด$นทั้างไป็ป็ระจั2าอย ! ณ. เจัน�วา ป็ระเทั้ศสว$สเซึ่อร9แลนด9 ซึ่+)ง เป็�นทั้�)ติ� งส2าน�กังานใหญ!ของสหป็ระชาชาติ$ นายย0ง วนเว�ยน ได�เด$นทั้างไป็เย�)ยมีนาง    อองซึ่าน ซึ่ จั� ทั้�)ป็ระเทั้ศพมี!า เพ4)อน2าเสนอให�พมี!าป็ล!อยนางออง ซึ่านซึ่ จั� และ ส!งเสร$มีระบี้อบี้กัารป็กัคู่รองแบี้บี้ป็ระชาธิ$ป็ไติย ให�มี�กัารเล4อกัติ�งโดยสมีบี้ รณ9ทั้�)วป็ระเทั้ศ ในระหว!างกัารเย�)ยมีเย4อนพมี!าของเลขาธิ$กัารสหป็ระชาชาติ$ ได�มี�กัารป็ระทั้ะกั�นระหว!าง ผู้ �สน�บี้สน0นนาง ออง ซึ่านซึ่ จั� กั�บี้ เจั�าหน�าทั้�)ของพมี!า ในเร4)องกัารป็ล!อยติ�วนาง ออง ซึ่านซึ่ จั� และ นายย0ง วนเว�ยน ถ กักัระส0นป็Bนในทั้�)เกั$ดเหติ0 เส�ยช�ว$ติ ติ!อมีาสหป็ระชาชาติ$ได�ทั้2าหน�าทั้�)เร�ยกัร�องให�ร�ฐบี้าลพมี!า ร�บี้ผู้$ดชอบี้ ติ!อคู่รอบี้คู่ร�วนายย0ง วนเว�ยน ในฐานะทั้�)นายย0ง วนเว�ยนทั้2างานให�แกั!สหป็ระชาชาติ$ โดยฟ้-องร�องติ!อศาลย0ติ$ธิรรมีระหว!างป็ระเทั้ศ ร�ฐบี้าลพมี!าโติ�แย�งว!า สหป็ระชาชาติ$ไมี!ใช!ร�ฐทั้�)นายย0ง วนเว�ยนมี�ส�ญชาติ$ส�งกั�ดอย ! จั+งไมี!สามีารถใช�อ2านาจัคู่0�มีคู่รองคู่นชาติ$ทั้างกัารทั้ ติได� จั+งไมี!มี�อ2านาจัฟ้-อง ป็ระกัารทั้�)สอง ร�ฐบี้าลพมี!า มี�คู่วามีจั2าเป็�นติ�องป็ราบี้ป็รามีกัารจัราจัล กัารเกั$ดคู่วามีเส�ยหายแกั!นายย0ง วนเว�ยนเป็�นเหติ0ส0ดว$ส�ย และไมี!ป็รากัฎหล�กัฐานว!านายย0ง วนเว�ยนเส�ยช�ว$ติ

Page

5Pa

ge5

Page

5

เพราะกัระส0นทั้�)ย$งมีาจัากัฝ่Aายใด น�กัศ+กัษาจังว$น$จัฉั�ยว!า ข�อติ!อส �ของร�ฐบี้าลพมี!าชอบี้ด�วยกัฎหมีายระหว!างป็ระเทั้ศ หร4อไมี! เพราะเหติ0ใด จังอธิ$บี้ายพร�อมีทั้�งยกัหล�กักัฎหมีายป็ระกัอบี้กัารว$น$จัฉั�ย

หลั�กกฎหมาย

พระราชบี้�ญญ�ติ$ส�ญชาติ$ พ.ศ. 2508 แกั�ไข พ.ศ. 2551

มาตรา 7 บี้0คู่คู่ลด�งติ!อไป็น�ย!อมีได�ส�ญชาติ$ไทั้ยโดยกัารเกั$ด

1( ) ผู้ �เกั$ดโดยบี้$ดาหร4อมีารดาเป็�นผู้ �มี�ส�ญชาติ$ไทั้ย ไมี!ว!าจัะเกั$ดในหร4อนอกัราชอาณาจั�กัรไทั้ย

(2 ) ผู้ �เกั$ดในราชอาณาจั�กัรไทั้ย ยกัเว�นบี้0คู่คู่ลติามีมีาติรา 7 ทั้ว$ วรรคู่หน+)ง

คู่2าว!าบี้$ดาติามี (1) ให�หมีายคู่วามีรวมีถ+งผู้ �ซึ่+)งได�ร�บี้กัารพ$ส จัน9ว!าเป็�นบี้$ดาของผู้ �เกั$ดติามีว$ธิ�กัารทั้�)กั2าหนดในกัฎกัระทั้รวง แมี�ผู้ �น� นจัะมี$ได�จัดทั้ะเบี้�ยนสมีรสกั�บี้มีารดาของผู้ �เกั$ด และมี$ได�จัดทั้ะเบี้�ยนร�บี้รองผู้ �เกั$ดเป็�นบี้0ติรกั;ติามี

มาตรา 8 ผู้ �เกั$ดในราชอาณาจั�กัรไทั้ยโดยบี้$ดาและมีารดาเป็�นคู่นติ!างด�าว ย!อมีไมี!ได�ส�ญชาติ$ไทั้ย ถ�าขณะทั้�)เกั$ดบี้$ดาหร4อมีารดาเป็�น

1( ) ห�วหน�าคู่ณะผู้ �แทั้นทั้างทั้ ติ หร4อเจั�าหน�าทั้�)ในคู่ณะผู้ �แทั้นทั้างทั้ ติ

2( ) ห�วหน�าคู่ณะผู้ �แทั้นทั้างกังส0ล หร4อเจั�าหน�าทั้�)ในคู่ณะผู้ �แทั้นทั้างกังส0ล

(3 ) พน�กังานหร4อ ผู้ �เช�)ยวชาญ ขององคู่9กัารระหว!างป็ระเทั้ศ

(4 ) คู่นในคู่รอบี้คู่ร�วซึ่+)งเป็�นญาติ$อย !ในคู่วามีอ0ป็กัาระหร4อคู่นใช�ซึ่+)งเด$นทั้างจัากัติ!างป็ระเทั้ศมีาอย !กั�บี้บี้0คู่คู่ลใน 1 2( ) ( ) หร4อ 3( )

หลั�กกฎหมาย

1.ป็ระมีวลกัฎหมีายว$ธิ�พ$จัารณาคู่วามีแพ!งมีาติรา 4 เว�นแติ!จัะมี�บี้ทั้บี้�ญญ�ติ$เป็�นอ ย! า ง อ4) น

(1) คู่2าฟ้-อง ให�เสนอติ!อศาลทั้�)จั2าเลยมี�ภ มี$ล2าเนาอย !ในเขติศาล หร4อ

Page

6Pa

ge6

Page

6

ติ!อศาลทั้�)มี ลคู่ด�เกั$ดข+นในเขติศาลไมี!ว!าจั2าเลยจัะมี�ภ มี$ล2าเนาอย !ในราชอาณาจั�กัรห ร4 อ ไ มี!

(2) คู่2าร�องขอ ให�เสนอติ!อศาลทั้�)มี ลคู่ด�เกั$ดข+นในเขติศาล หร4อ ติ!อศ า ล ทั้�) ผู้ � ร � อ ง มี� ภ มี$ ล2า เ น า อ ย ! ใ น เ ข ติ ศ า ล "

มีาติรา 4 ทั้ว$ คู่2าฟ้-องเกั�)ยวด�วยอส�งหาร$มีทั้ร�พย9 หร4อส$ทั้ธิ$หร4อ ป็ระโยชน9อ�นเกั�)ยวด�วยอส�งหาร$มีทั้ร�พย9ให�เสนอติ!อศาลทั้�)อส�งหาร$มีทั้ร�พย9 น�นติ�งอย !ในเขติศาล ไมี!ว!าจั2าเลยจัะมี�ภ มี$ล2าเนาในราชอาณาจั�กัรหร4อไมี! หร4อติ!อศาลทั้�)จั2าเลยมี� ภ มี$ ล2า เ น า อ ย ! เ ข ติ ศ า ล

มีาติรา 4 ติร� คู่2าฟ้-องอ4)นนอกัจัากัทั้�)บี้�ญญ�ติ$ไว�ใน มีาติรา 4 ทั้ว$ ซึ่+)งจั2าเลยมี$ได�มี�ภ มี$ล2าเนาอย !ในราชอาณาจั�กัรและมี ลคู่ด�มี$ได�เกั$ดข+นใน ราชอาณาจั�กัร ถ�าโจัทั้กั9เป็�นผู้ �มี�ส�ญชาติ$ไทั้ยหร4อมี�ภ มี$ล2าเนาอย !ใน ราชอาณาจั�กัรให�เสนอติ!อศาลแ พ! ง ห ร4 อ ติ! อ ศ า ล ทั้�) โ จั ทั้ กั9 มี� ภ มี$ ล2า เ น า อ ย ! ใ น เ ข ติ ศ า ล

คู่2าฟ้-องติามีวรรคู่หน+)ง ถ�าจั2าเลยมี�ทั้ร�พย9ทั้�)อาจัถ กับี้�งคู่�บี้คู่ด�ได�อย ! ในราชอาณาจั�กัร ไมี!ว!าจัะเป็�นกัารช�)วคู่ราวหร4อถาวรโจัทั้กั9จัะเสนอคู่2าฟ้-องติ!อศาลทั้�)ทั้ ร� พ ย9 ส$ น น� น อ ย ! ใ น เ ข ติ ศ า ล กั; ไ ด�

มีาติรา 4 จั�ติวา คู่2าร�องขอแติ!งติ�งผู้ �จั�ดกัารมีรดกั ให�เสนอติ!อศาลทั้�) เจั�ามีรดกัมี�ภ มี$ล2าเนาอย !ในเขติศาลในขณะถ+งแกั!คู่วามีติาย ในกัรณ�ทั้�)เจั�ามีรดกัไมี!มี�ภ มี$ล2าเนาอย !ในราชอาณาจั�กัร ให�เสนอติ!อ ศาลทั้�)ทั้ร�พย9มีรดกัอย !ในเขติศาล

มีาติรา 4 เบี้ญจั คู่2าร�องขอเบี้$กัถอนมีติ$ของทั้�)ป็ระช0มีหร4อทั้�)ป็ระช0มี ใหญ!ของน$ติ$บี้0คู่คู่ล คู่2าร�องขอเล$กัน$ติ$บี้0คู่คู่ล คู่2าร�องขอติ�งหร4อถอนผู้ �ช2าระ บี้�ญช�ของน$ติ$บี้0คู่คู่ล หร4อคู่2าร�องขออ4)นใดเกั�)ยวกั�บี้น$ติ$บี้0คู่คู่ล ให�เสนอ ติ!อศาลทั้�)น$ติ$บี้0คู่คู่ลน� น มี� ส2า น� กั ง า น แ ห! ง ใ ห ญ! อ ย ! ใ น เ ข ติ ศ า ล

มีาติรา 4 ฉั คู่2าร�องขอเกั�)ยวกั�บี้ทั้ร�พย9ส$นทั้�)อย !ในราชอาณาจั�กัรกั;ด� คู่2าร�องขอทั้�)หากัศาลมี�คู่2าส�)งติามีคู่2าร�องขอน�นจัะเป็�นผู้ลให�ติ�องจั�ดกัาร หร4อเล$กัจั�ดกัารทั้ร�พย9ส$นทั้�)อย !ในราชอาณาจั�กัรกั;ด� ซึ่+)งมี ลคู่ด�มี$ได�เกั$ดข+น ในราชอาณาจั�กัรและผู้ �ร �องไมี!มี�ภ มี$ล2าเนาอย !ในราชอาณาจั�กัร ให�เสนอติ!อ ศาลทั้�)ทั้ร�พย9ส$นด�งกัล!าวอย !ในเขติศาล"

2. พระราชบี้�ญญ�ติ$กัารป็ระกัอบี้ธิ0รกั$จัคู่นติ!างด�าว

มาตรา ๔ ในพระราชบี้�ญญ�ติ$น�               “คู่นติ!างด�าว หมีายคู่วามีว!า”

               (๑) บี้0คู่คู่ลธิรรมีดาซึ่+)งไมี!มี�ส�ญชาติ$ไทั้ย               (๒) น$ติ$บี้0คู่คู่ลซึ่+)งไมี!ได�จัดทั้ะเบี้�ยนในป็ระเทั้ศไทั้ย

Page

7Pa

ge7

Page

7

               (๓) น$ติ$บี้0คู่คู่ลซึ่+)งจัดทั้ะเบี้�ยนในป็ระเทั้ศไทั้ย และมี�ล�กัษณะด�งติ!อไป็น�                    (กั) น$ติ$บี้0คู่คู่ล ซึ่+)งมี�ห0�นอ�นเป็�นทั้0นติ�งแติ!กั+)งหน+)งของน$ติ$บี้0คู่คู่ลน�นถ4อโดยบี้0คู่คู่ลติามี (๑) หร4อ (๒) หร4อน$ติ$บี้0คู่คู่ลซึ่+)งมี�บี้0คู่คู่ลติามี (๑) หร4อ (๒) ลงทั้0นมี�มี ลคู่!าติ�งแติ!กั+)งหน+)งของทั้0นทั้�งหมีดในน$ติ$บี้0คู่คู่ลน�น                    (ข) ห�างห0�นส!วนจั2ากั�ดหร4อห�างห0�นส!วนสามี�ญ ทั้�)จัดทั้ะเบี้�ยน ซึ่+)งห0�นส!วนผู้ �จั�ดกัารหร4อผู้ �จั�ดกัารเป็�นบี้0คู่คู่ลติามี (๑)

               (๔) น$ติ$บี้0คู่คู่ลซึ่+)งจัดทั้ะเบี้�ยนในป็ระเทั้ศไทั้ย ซึ่+)งมี�ห0�นอ�นเป็�นทั้0นติ�งแติ!กั+)งหน+)งของน$ติ$บี้0คู่คู่ลน�นถ4อโดยบี้0คู่คู่ลติามี (๑) (๒) หร4อ (๓) หร4อน$ติ$บี้0คู่คู่ลซึ่+)งมี�บี้0คู่คู่ลติามี (๑) (๒) หร4อ (๓) ลงทั้0นมี�มี ลคู่!าติ�งแติ!กั+)งหน+)งของทั้0นทั้�งหมีดในน$ติ$บี้0คู่คู่ลน�น               เพ4)อป็ระโยชน9แห!งคู่2าน$ยามีน�ให�ถ4อว!าห0�นของบี้ร$ษ�ทั้จั2ากั�ดทั้�)มี�ใบี้ห0�นชน$ดออกัให�แกั!ผู้ �ถ4อเป็�นห0�นของคู่นติ!างด�าว เว�นแติ!จัะได�มี�กัฎกัระทั้รวงกั2าหนดไว�เป็�นอย!างอ4)น               “ทั้0น หมีายคู่วามีว!า ” ทั้0นจัดทั้ะเบี้�ยนของบี้ร$ษ�ทั้จั2ากั�ด หร4อทั้0นช2าระแล�วของบี้ร$ษ�ทั้มีหาชนจั2ากั�ดหร4อเง$นทั้�)ผู้ �เป็�นห0�นส!วนหร4อสมีาช$กัน2ามีาลงห0�นในห�างห0�นส!วนหร4อน$ติ$บี้0คู่คู่ลน�น               “ทั้0นข�นติ2)า หมีายคู่วามีว!า ทั้0นของคู่นติ!างด�าวในกัรณ�ทั้�)คู่น”

ติ!างด�าวเป็�นน$ติ$บี้0คู่คู่ลซึ่+)ง จัดทั้ะเบี้�ยนในป็ระเทั้ศไทั้ย และในกัรณ�ทั้�)คู่นติ!างด�าวเป็�นน$ติ$บี้0คู่คู่ลซึ่+)งไมี!ได�จัดทั้ะเบี้�ยนในป็ระเทั้ศไทั้ย หร4อเป็�นบี้0คู่คู่ลธิรรมีดาให�หมีายถ+งเง$นติราติ!างป็ระเทั้ศทั้�)คู่นติ!างด�าวน2ามีาใช�เมี4)อเร$)มีติ�นป็ระกัอบี้ธิ0รกั$จัในป็ระเทั้ศไทั้ย               “ธิ0รกั$จั หมีายคู่วามีว!า ” กัารป็ระกัอบี้กั$จักัารในทั้างเกัษติรกัรรมี อ0ติสาหกัรรมี ห�ติถกัรรมี พาณ$ชยกัรรมี กัารบี้ร$กัาร หร4อกั$จักัารอย!างอ4)น อ�นเป็�นกัารคู่�า……………………….

พระราชบี้�ญญ�ติ$กัฎหมีายข�ดกั�น พ.ศ. 2481 มีาติรา 15 หน�ซึ่+)งเกั$ดจัากักัารละเมี$ด ให�บี้�งคู่�บี้ติามีกัฎหมีายแห!งถ$)นทั้�)ข�อเทั้;จัจัร$งซึ่+)งทั้2าให�เป็�นกัารละเมี$ดน�นได�เกั$ดข+น

หล�กักัฎหมีายกัารป็ระกั�นภ�ยทั้างทั้ะเล สมี0ทั้รภ�ยติ�องเป็�นภ�ยทั้�)เกั$ดจัากักัารผู้จัญภ�ยทั้างทั้ะเล และไมี!ได�เกั$ดจัากักัารกัระทั้2าโดยจังใจั หร4อ ป็ระมีาทั้เล$นเล!อของ

Page

8Pa

ge8

Page

8

บี้0คู่คู่ล ติ�องเป็�นภ�ยทั้�)ไมี!อาจัคู่าดหมีายได� ทั้�)เกั$ดข+นจัากัภ�ยติามีธิรรมีชาติ$จัากัทั้ะเล เมี4)อเร4อ และส$นคู่�าได� เร$)มีผู้จัญภ�ยในทั้ะเล และ ติ�องไมี!เป็�นภ�ยทั้�)ผู้ �ขนส!งติ�องร�บี้ผู้$ดโดยเหติ0 กัารกัระทั้2าผู้$ดโดยจังใจั หร4อ ป็ระมีาทั้เล$นเล!อ หร4อ ของล กัเร4อ หร4อ นายเร4อ

เขติแดนหมีายถ+งด$นแดน ทั้�งทั้�)เป็�นพ4นด$น พ4นน2า ใติ�ด$น และทั้ะเลอาณาเขติ ติามีกัฎหมีายระหว!างป็ระเทั้ศ

รว่มป�ญหาท��น�กศ�กษาย�งไม เข้�าใจหร#อเข้�าใจผิ%ด

1.       หล�กัอ'านาจอธิ%ปไตยเด)ดข้าดเหน#อเข้ตแดนน�นมี�มี ลฐานมีาจัากัหล�กัด$นแดนเทั้!าน�น ส!วนหล�กัอ4)นๆ ล�วนแติ!เกั$ดจัากักัารทั้�)ร �ฐขยายอ2านาจัร�ฐไป็ใช�นอกัด$นแดน โดยอาศ�ยจั0ดเกัาะเกั�)ยวทั้�)ทั้2าให�ร�ฐมี�อธิ$ป็ไติย ไป็เกั�)ยวข�อง เช!น หล�กัส�ญชาติ$ หล�กัป็-องกั�น หล�กัผู้ �กัระทั้2า หล�กัผู้ �ถ กักัระทั้2า หล�กัผู้ลของกัารกัระทั้2า จัะเห;นได�ว!าทั้0กัหล�กัเหล!าน�ขยายอ2านาจัร�ฐไป็บี้�งคู่�บี้กั�บี้เหติ0กัารรณ9ทั้�)เกั$ดข+นนอกัเขติแดนทั้�งส$น ด�งน�นหล�กัส�ญชาติ$ หล�กัผู้ �กัระทั้2า หล�กัผู้ �ถ กักัระทั้2า หล�กัผู้ลของกัารกัระทั้2าล�วนแล�วแติ!เกั$ดนอกัด$นแดนของร�ฐทั้�งส$น เพราะหากัเกั$ดในเขติแดนแล�วเพ�ยงใช�หล�กัด$นแดนกั;เพ�ยงพอแล�ว เพราะเหติ0 กัารณ9ใดๆ กัารกัระทั้2าใด บี้0คู่คู่ลใด ส$)งของใด ทั้�)อย !ภายในขอบี้เขติของเขติแดน ย!อมีอย !ภายใติ�อธิ$ป็ไติยของด$นแดนน�น รวมีไป็ถ+งเร4)อง เร4อ หร4อ อากัาศยาน ทั้�)ขยายเขติอ2านาจัร�ฐไป็ย�งเร4อ หร4อ อากัาศยานทั้�)อย !ทั้�)ใดๆนอกัเขติแดน โดยอาศ�ยส�ญชาติ$มีาเป็�นจั0ดเกัาะเกั�)ยว เพราะว!าเร4อ หร4อ อากัาศยานน�นๆ อย !นอกัเขติแดน หร4อ อาณาจั�กัร ทั้�งส$น หากั เร4อ หร4อ อากัาศยาน อย !ภายในเขติแดน ย!อมีไมี!ติ�องอาศ�ยส�ญชาติ$ของเร4อ หร4อ อากัาศยานน�นๆ เพราะอย !ในด$นแดนร�ฐน�นๆ อย !แล�วสามีารถอ�างเอาหล�กัด$นแดนได�เลย และ น�)คู่4อ คู่วามีส2าคู่�ญของเขติแดน เพราะเป็�นขอบี้เขติของกัารใช�อ2านาจัอธิ$ป็ไติยเด;ดขาดเหน4อเขติแดนของร�ฐ กัารทั้�)จัะติ�องอาศ�ยส�ญชาติ$ ของเร4อ หร4อ ส�ญชาติ$อากัาศยานกั;เพราะว!า เร4อ และ อากัาศยานน�น อย !นอกัเขติแดน น�)นเอง

2.       มีาติรา 7 ทั้ว$ และ มีาติรา 8 บี้$ดา มีารดา ทั้�งสองกัรณ�ต�องเป+นต างด�าว่ท�,งคู่. หากักัรณ�ใด ทั้�)มี� บี้$ดา หร4อ มีารดา เป็�นไทั้ยเส�ยแล�ว มีาติรา 7 ทั้ว$ และ มีาติรา 8 กั;ไมี!ติ�องพ$จัารณาเลย

3.       คู่นในคู่รอบี้คู่ร�ว และ คู่นร�บี้ใช�ติามีมีาติรา 8 (4) น�น แมี�เป็�นคู่นใช�กั;ติ�องเป็�นคู่นใช�ในฐานะทั้�)เป็�นบี้0คู่คู่ลในคู่ณะผู้ �แทั้นทั้างกัารทั้ ติเทั้!าน�น กัล!าว

Page

9Pa

ge9

Page

9

คู่4อ แมี�เป็�นคู่นใช� หร4อ คู่นในคู่รอบี้คู่ร�วกั;ต�องเป+นบ้/คู่คู่ลัท��ร�ฐผิ.�ส่ งแจ�งการมา แลัะ การกลั�บ้ข้องคู่นใช้� แลัะ คู่นในคู่รอบ้คู่ร�ว่ ด�วย มีาติรา 8(4) จั+งไมี!รวมีคู่นใช�ทั้ ติ คู่นใช�กังส0ล คู่นใช�คู่นทั้2างานในองคู่9กัารระหว!างป็ระเทั้ศ ท��เป+นคู่นช้าต%ในร�ฐผิ.�ร�บ้ หร4อ แมี�เป็�นคู่นใช�ทั้�)เด$นทั้างมีาจัากัติ!างป็ระเทั้ศกั;ติามี แติ!หากัไมี!ได�เป็�นบี้0คู่คู่ลในคู่ณะทั้ ติ กั;ไมี!ใช!บี้0คู่คู่ลติามีมีาติรา 8(4)

4.       คู่นไร�ส่�ญช้าต% ไม ใช้ บ้/คู่คู่ลัในมาตรา 7 ทว่% แติ!หากัคู่นไร�ส�ญชาติ$ มี�คู่0ณสมีบี้�ติ$ติามี 7 ทั้ว$ด�วยจั+งถ4อว!าเป็�นบี้0คู่คู่ลติามีมีาติรา 7 ทั้ว$

5.       คู่นติ!างด�าวทั้�)แป็ลงชาติ$เป็�นไทั้ย หากัมี�บี้0ติร บี้0ติรทั้�)เกั$ดมีาย อมได�ส่�ญช้าต%ไทยตามหลั�กส่#บ้ส่ายโลัห%ตได� แมี�เกั$ดนอกัราชอาณาจั�กัรไทั้ย

6.       กฎหมายส่นธิ%ส่�ญญา แลัะ กฎหมายทะเลัลั�ว่นเป+นกฎหมายท��ว่%ว่�ฒนาการมาจาก กฎหมายจาร�ตประเพณี�ระหว่ างประเทศท�,งส่%,น ส!วนในสนธิ$ส�ญญาว!าด�วยกัฎหมีายทั้ะเล และ ว!าด�วยสนธิ$ส�ญญา กั;เป็�นกัารป็ระมีวลกัฎหมีายจัาร�ติป็ระเพณ�ระหว!างป็ระเทั้ศมีาเป็�นลายล�กัษณ9อ�กัษร

7.       เข้ตเศรษฐก%จจ'าเพาะก)เป+นหลั�กท��ว่%ว่�ฒนาการมาจากกฎหมายจาร�ตประเพณี� แลัะ ทางปฏิ%บ้�ต%ข้องร�ฐ (State Practice) กัล!าวคู่4อ ร�ฐใดป็ระกัาศเขติเศรษฐกั$จัจั2าเพาะแล�ว หากัไมี!มี�ร�ฐอ4)นใดกั�าวล!วงเข�ามีาโติ�แย�ง เป็�นระยะเวลานานๆๆๆๆไป็ จันกัลายเป็�นจัาร�ติป็ระเพณ�ทั้�)ยอมีร�บี้กั�น จันเป็�นส$)งทั้�)ร �ฐอ4)นๆยอมีร�บี้ว!าเขติเศรษฐกั$จัจั2าเพาะน�นๆ มี�อย !ส2าหร�บี้ร�ฐน�นๆ ด�งน�นหากัร�ฐใดป็ระกัาศเขติเศรษฐกั$จัจั2าเพาะไป็แล�ว ไป็ป็ระช$ดกั�บี้ร�ฐใดๆ หร4อไป็ทั้�บี้ซึ่�อนกั�บี้ทั้ะเลอาณาเขติ หร4อ เขติทั้างทั้ะเลทั้�)ถ กัป็ระกัาศว!าเป็�นเขติเศรษฐกั$จัจั2าเพาะเช!นเด�ยวกั�นของร�ฐอ4)น จันมี�กัารพ$พาทั้กั�น กั;ไมี!เป็�นทั้�)ยอมีร�บี้กั�น เขติเศรษฐกั$จัจั2าเพาะด�งกัล!าวย!อมีไมี!เกั$ดข+น และ ทั้2าไมีติ�องเป็�น 200

ไมีล9 กั;เพราะ เมี4)อมี�ร�ฐทั้�)ป็ระกัาศเขติเศรษฐกั$จัจั2าเพาะด�งกัล!าว ระยะ 200

ไมีล9ทั้ะเล แล�วไมี!มี�ร�ฐใดไป็ป็ระช$ด โติ�แย�ง เป็�นเวลายาวนานจันเป็�นทั้�)ยอมีร�บี้กั;กัลายมีาเป็�นกัฎหมีายจัาร�ติป็ระเพณ�อ�นเป็�นทั้�)ยอมีร�บี้ ส2าหร�บี้ร�ฐน�นๆ แติ!อาจัจัะไมี!สามีารถเร�ยกัร�องได�ส2าหร�บี้ร�ฐอ4)นๆ หากัป็ระกัาศไป็แล�วมี�ร�ฐป็ระช$ดมีาโติ�แย�ง หร4อ พ$พาทั้ในเขติด�งกัล!าว ย!อมีไมี!อาจัจัะเกั$ดเป็�นจัาร�ติป็ระเพณ�ระหว!างป็ระเทั้ศได�ส2าหร�บี้ร�ฐน�นๆ ด�งน�นหากัป็ระกัาศเขติเศรษฐกั$จัจั2าเพาะไป็แล�ว 200 ไมีล9ทั้ะเล และไมี!มี�ร�ฐใดมีาโติ�แย�ง ระยะ

Page

10Pa

ge10

Page

10

200 ไมีล9ทั้ะเล ย!อมีเป็�นทั้�)ยอมีร�บี้จันกัลายเป็�นจัาร�ติป็ระเพณ�ระหว!างป็ระเทั้ศด�งน�,นหากร�ฐใดจะกลั าว่อ�างว่ าร�ฐน�,นไม ได�เป+นภาคู่�ข้องอน/ส่�ญญาส่หประช้าช้าต%ว่ าด�ว่ยกฎหมายทะเลัจ�งไม ยอมร�บ้เข้ตเศรษฐก%จจ'าเพาะข้องใคู่ร ท��ก'าหนดไว่� ย อมไม ได�เพราะหลั�กเกณีฑ์:เก��ยว่ก�บ้เข้ตเศรษฐก%จจ'าเพาะได�กลัายเป+นกฎหมายจาร�ตประเพณี�ระหว่ างประเทศไปแลั�ว่ หากประกาศแลั�ว่ไม ม�ใคู่รมาโต�แย�งในเข้ตท��ประกาศ แต ถ้�าประกาศไปแลั�ว่ม�ร�ฐมาโต�แย�งก)เป+นเร#�องแต ลัะคู่. พ%พาทก�นไป

8.       ส่นธิ%ส่�ญญา เป+น Law – Making Treaty ท�,งส่%,น แติ!บี้างสนธิ$ส�ญญา เป็�นส่นธิ%ส่�ญญาท��ผิ.กพ�นเฉพาะร�ฐภาคู่� เพราะไมี!กั!อให�เกั$ดหล�กัเกัณฑ์9ทั้างกัฎหมีายระหว!างป็ระเทั้ศในระนาบี้กัว�าง ผู้ กัพ�นติ!อร�ฐอ4)นๆ นอกัจัากัร�ฐภาคู่� สนธิ$ส�ญญาน�นกั;เป็�นบี้!อเกั$ดของกัฎหมีายระหว!างร�ฐภาคู่�น�นๆเทั้!าน�น แติ!บี้างสนธิ$ส�ญญา ส$)งทั้�)บี้�ญญ�ติ$ในสนธิ$ส�ญญาได�กัลายเป็�นกัฎหมีายส2าหร�บี้ป็ระชาคู่มีโลกั หร4อ มีาจัากักัฎหมีายจัาร�ติป็ระเพณ�ระหว!างป็ระเทั้ศ สนธิ$ส�ญญาน�นกั;มี�ฐานะเป็�น Law – Making Treaty

ระนาบี้กัว�าง สากัล กัล!าวคู่4อ เป+นบ้ อเก%ดข้องกฎหมายระหว่ างประเทศ ส่'าหร�บ้ประช้าคู่มโลัก เช!น Vienna Convention 1969 และ อน0ส�ญญาว!าด�วยกัฎหมีายทั้ะเลเป็�นติ�น มีาจัากักัฎหมีายจัาร�ติป็ระเพณ�ระหว!างป็ระเทั้ศ เพ�ยงแติ!ถ กัป็ระมีวลรวบี้รวมีไว�เป็�นลายล�กัษณ9อ�กัษร กั;เป็�น Law – Making Treaty ระด�บี้สากัล

9.       น%ต%บ้/คู่คู่ลัต างด�าว่ (Foreign juristic

person/company) ก�บ้น%ต%บ้/คู่คู่ลัท��ม�ต างด�าว่เป+นเจ�าข้อง (Foreign – owned juristic person/company) น�,นไม เหม#อนก�น เช!นน$ติ$บี้0คู่คู่ลน�นแมี�มี�ผู้ �ถ4อห0�นป็�นติ!างด�าวทั้�งหมีดกั;ติามีแติ!หากัป็ระเทั้ศเจั�าบี้�าน (Host country) ถ4อหล�กัจัดทั้ะเบี้�ยนในกัารกั2าหนดส�ญชาติ$ น$ติ$บี้0คู่คู่ลใดทั้�)จัดทั้ะเบี้�ยนโดยชอบี้ด�วยกัฎหมีายในป็ระเทั้ศน�นกั;เป็�นน$ติ$บี้0คู่คู่ลของร�ฐน�น เช!น หากัป็ระเทั้ศไทั้ยถ4อหล�กัเกัณฑ์9กัารจัดทั้ะเบี้�ยนเป็�นเกัณฑ์9ในกัารกั2าหนดส�ญชาติ$ น$ติ$บี้0คู่คู่ลใดทั้�)จัดทั้ะเบี้�ยนโดยชอบี้ด�วยกัฎหมีายในป็ระเทั้ศไทั้ย ย!อมีเป็�นน$ติ$บี้0คู่คู่ลส�ญชาติ$ไทั้ย แติ!เมี4)อมี�คู่นติ!างด�าวเป็�นเจั�าของไมี!ว!าทั้�งหมีด หร4อ ในส�ดส!วนทั้�)มีากักัว!าคู่นชาติ$ หร4อเป็�นไป็ติามีหล�กัเกัณฑ์9ของร�ฐน�นๆ กั;จัะเป็�น น$ติ$บี้0คู่คู่ลไทั้ยทั้�)มี�เจั�าของเป็�นติ!างด�าว (Foreign owned company) กัล!าวคู่4อเป็�น

Page

11Pa

ge11

Page

11

บี้ร$ษ�ทั้ไทั้ยทั้�)มี�ผู้ �ถ4อห0�นติ!างด�าว เป็�นติ�น ซึ่+)งร�ฐน�นอาจัจัะมี�ข�อกั2าหนดจั2ากั�ดส$ทั้ธิ$บี้างป็ระกัารในกัารป็ระกัอบี้อาช�พ หร4อ ป็ระกัอบี้ธิ0รกั$จัได�

10.   การตกลังให�ม�การย/ต%ข้�อพ%พาทโดยกลัไกอน/ญาโตต/ลัาการ (Arbitration Clause) ท'าให�ต�ดเข้ตอ'านาจศาลั หากคู่. พ%พาทอ�กฝ่>ายหน��งกลั าว่อ�าง และเมี4)อมี�กัารใช�กัลไกัอน0ญาโติติ0ลากัารแล�ว เขติอ2านาจั ของอน0ญาโติติ0ลากัาร สามีารถกั2าหนดเองได� รวมีทั้�งกัารใช�กัฎหมีาย เว�นแติ!จัะมี�กัารติกัลงกั�นไว�เป็�นป็ระกัารอ4)น

 

แนว่ตอบ้

หลั�กกฎหมาย

1. การย/ต%ข้�อพ%พาททางการคู่�าระหว่ างประเทศโดยว่%ธิ�อน/ญาโตต/ลัาการเป+นไปตามหลั�กกฎหมายข้องการอน/ญาโตต/ลัาการด�งน�,

1. กัารน2าข�อพ$พาทั้เสนอติ!ออน0ญาโติติ0ลากัารเพ4)อกัารระง�บี้ข�อพ$พาทั้น�น เป็�นล�กัษณะของคู่วามีสมี�คู่รใจัทั้�)จัะใช�อน0ญาโติติ0ลากัาร ว$ธิ�กัารด�งกัล!าวเป็�นผู้ลของคู่วามีย$นยอมีของฝ่Aายทั้�)พ$พาทั้กั�น โดยกัารแสดงคู่วามีย$นยอมีทั้�)ติ�องมี�ล�กัษณะทั้�)ช�ดเจันและแน!นอนทั้�)กั!อให�เกั$ดพ�นธิกัรณ�ระหว!างคู่ !พ$พาทั้อย!างแทั้�จัร$ง

2.อน0ญาโติติ0ลากัารจัากักัารเล4อกัของฝ่Aายทั้�)พ$พาทั้กั�น คู่วามีติกัลงใช�กัารอน0ญาโติติ0ลากัาร ทั้�)กัระทั้2ากั�นโดยส�ญญาเร�ยกัว!า ข�อติกัลงแห!งอน0ญาโติติ0ลากัาร (arbitration clause) ซึ่+)งอย !ภายใติ�บี้�งคู่�บี้แห!งกัฎหมีายว!าด�วยส�ญญา ส!วนกัารมี�ผู้ลใช�บี้�งคู่�บี้กั;เป็�นไป็ติามีกัระบี้วนกัารของกัฎหมีายภายใน ฝ่Aายทั้�)พ$พาทั้กั�นอาจักั2าหนดเน4อหาของข�อติกัลงได�อย!างเสร�ซึ่+)งอาจัแติกัติ!างออกัไป็จัากักัฎเกัณฑ์9ทั้�)วไป็ของส�ญญา ข�อติกัลงจั+งถ4อเป็�นกัฎหมีายของกัารอน0ญาโติติ0ลากัาร ซึ่+)งมี�กัป็ระกัอบี้ด�วย กัารน$ยามีว�ติถ0ทั้�)ป็ระสงคู่9ของกัารพ$พาทั้ กัฎเกัณฑ์9เกั�)ยวกั�บี้กัระบี้วนว$ธิ�พ$จัารณา กัฎหมีายทั้�)ใช�บี้�งคู่�บี้ หากัมี�ช!องโหว!ทั้างเทั้คู่น$คู่ในกัรณ�ทั้�)ฝ่Aายทั้�)พ$พาทั้กั�นเป็�นภาคู่�ในอน0ส�ญญาน$วยอร9คู่ว!าด�วยกัารบี้�งคู่�บี้ให�เป็�นไป็ติามีคู่2าช�ขาดอน0ญาโติติ0ลากัาร กั;ย!อมีไมี!ป็ระสบี้ป็?ญหาย0!งยากัน�กั เพราะป็ระเด;นทั้�)เป็�นช!องโหว!ย�งติกัอย !ภายใติ�บี้�งคู่�บี้ของกัฎเกัณฑ์9ทั้�)วไป็ของอน0ส�ญญา

3. อน0ญาโติติ0ลากัารภาคู่บี้�งคู่�บี้

Page

12Pa

ge12

Page

12

1) ร ป็แบี้บี้ของกัารแสดงเจัตินาให�ใช�อน0ญาโติติ0ลากัารภาคู่บี้�งคู่�บี้ อน0ญาโติติ0ลากัารป็ระเภทั้น�เกั$ดจัากักัารยอมีร�บี้ล!วงหน�ากั!อนจัะมี�ข�อพ$พาทั้ อ�นเป็�นผู้ลจัากักัารติกัลงกั�นล!วงหน�าในส�ญญา และทั้2าให�สามีารถเร$)มีกัระบี้วนกัารได�โดยกัารกัระทั้2าฝ่Aายเด�ยวของฝ่Aายทั้�)พ$พาทั้กั�น อย!างไรกั;ด�ในทั้างป็ฏ$บี้�ติ$แล�ว กั;มี�กัจัะมี�กัารทั้2าข�อติกัลงแห!งกัารอน0ญาโติติ0ลากัารข+นเพ4)อระบี้0กัระบี้วนกัารและว�ติถ0ทั้�)ป็ระสงคู่9ให�ช�ดเจัน รวมีไป็ถ+งเพ4)อกัารย4นย�นล�กัษณะบี้�งคู่�บี้ของกัารอน0ญาโติติ0ลากัารด�วย

2) กัารติกัลงให�มี�กัารอน0ญาโติติ0ลากัารหล�งจัากัเกั$ดข�อพ$พาทั้แล�ว เป็�นกัารแสดงเจัตินารมีณ9ของคู่ !พ$พาทั้ว!าจัะน2าข�อพ$พาทั้ส !กัระบี้วนกัารอน0ญาโติติ0ลากัาร หล�งจัากัเกั$ดข�อพ$พาทั้แล�ว (Submission to arbitration)

ย$)งกัว!าน�นในสนธิ$ส�ญญาทั้�)ทั้2ากั�นระหว!างร�ฐ เช!นในคู่วามีติกัลงกัารคู่�าเสร� อาจัจัะกั2าหนดกัลไกักัารย0ติ$ข�อพ$พาทั้ ระหว!างร�ฐกั�บี้เอกัชนได� โดยอาจัมี�กัารบี้�ญญ�ติ$ข�อบี้ทั้ทั้�งสองป็ระเภทั้ไว�ด�วยกั�น เช!น ในสนธิ$ส�ญญาทั้ว$ภาคู่�ว!าด�วยกัารคู่0�มีคู่รองและส!งเสร$มีกัารลงทั้0นติ!างชาติ$ กัล!าวคู่4อใช�ข�อบี้ทั้พ$เศษส2าหร�บี้ข�อพ$พาทั้ระด�บี้ร�ฐบี้าล และข�อบี้ทั้ทั้�)วไป็ส2าหร�บี้ข�อพ$พาทั้ระหว!างร�ฐผู้ �ร �บี้กัารลงทั้0นกั�บี้น�กัลงทั้0นเอกัชนติ!างชาติ$

3) เทั้คู่น$คู่ของกัารทั้2าสนธิ$ส�ญญาแห!งกัารอน0ญาโติติ0ลากัาร กัารแสดงเจัตินาในสนธิ$ส�ญญาทั้�)มี0!งให�มี�กัารใช�อน0ญาโติติ0ลากัารมี�ผู้ลทั้างกัฎหมีายทั้�)กัว�างกัว!าโดยเกั�)ยวพ�นกั�บี้ข�อพ$พาทั้ทั้�)มี�ล�กัษณะกัว�างกัว!าเทั้คู่น$คู่กั!อนหน�าน� ส!วนมีากัเป็�นผู้ลของสนธิ$ส�ญญาทั้ว$ภาคู่�

4) ขอบี้เขติกัารใช�ของกัารอน0ญาโติติ0ลากัาร อน0ญาโติติ0ลากัารอาจัใช�ได�กั�บี้ข�อพ$พาทั้ทั้0กัป็ระเภทั้ซึ่+)งฝ่Aายทั้�)พ$พาทั้กั�นติ�องกัาร แติ!ข�อพ$พาทั้น�นติ�องเป็�นข�อพ$พาทั้ ทั้�)อาจัจัะติกัลงกั�นระหว!างคู่ !พ$พาทั้ได� หากัเป็�นข�อพ$พาทั้ทั้�)ไมี!อาจัจัะติกัลงกั�นอ�นเป็�นกัารฝ่Aาฝ่Bนติ!อกัฎหมีาย หร4อ ทั้�)เป็�นข�อพ$พาทั้เกั�)ยวกั�บี้นโยบี้ายสาธิารณะ เช!น เกั�)ยวกั�บี้ทั้ร�พย9ส$นทั้างป็?ญญา ข�อติกัลงว!าด�วยกัฎหมีายแรงงาน

กัฎหมีายภาษ�อากัร กัารแข!งข�นทั้างกัารคู่�า ข�อพ$พาทั้เหล!าน�จัะไมี!สามีารถน2ามีาส !กัารอน0ญาโติติ0ลากัารได�

5) คู่2าช�ขาดอน0ญาโติติ0ลากัารไมี!มี�ผู้ลบี้�งคู่�บี้ในติ�ว (legal

enforcement) แติ!มี�ผู้ลทั้างกัฎหมีาย (Legal binding) ติามีผู้ลของกัารแสดงเจัตินาผู้ กัพ�นติามีข�อติกัลงอน0ญาโติติ0ลากัาร ด�งน�นหากัคู่ !พ$พาทั้อ�กัฝ่Aาย

Page

13Pa

ge13

Page

13

ทั้�)ไมี!ป็ฏ$บี้�ติ$ติามีคู่2าช�ขาดอน0ญาโติติ0ลากัาร อ�กัฝ่Aายหน+)งสามีารถน2าคู่2าช�ขาดของอน0ญาโติติ0ลากัารไป็ฟ้-องให�ศาลบี้�งคู่�บี้ติามีคู่2าช�ขาดได�

4. องคู่9กัรอน0ญาโติติ0ลากัาร กัารจั�ดติ�งองคู่9กัรอน0ญาโติติ0ลากัาร โดยหล�กัแล�วข+นอย !กั�บี้เจัตินารมีณ9ของคู่ !พ$พาทั้กั�น ซึ่+)งจัะติกัลงกั�นว!าจัะร!วมีกั�นจั�ดติ�งองคู่9กัรอน0ญาโติติ0ลากัารข+นเอง หร4ออาศ�ยกัารจั�ดติ�งโดยบี้0คู่คู่ลทั้�)สามี หร4อสถาบี้�นอน0ญาโติติ0ลากัารทั้�)จั�ดติ�งข+นอย!างถาวรแล�ว

5. โคู่รงสร�างขององคู่9กัรอน0ญาโติติ0ลากัาร อน0ญาโติติ0ลากัาร จัะป็ระกัอบี้ด�วยติ0ลากัารรายเด�ยว หร4อ หลายรายแติ!มี�จั2านวนเป็�นเลขคู่�) เพ4)อกัารติ�ดส$นช�ขาดข�อพ$พาทั้

6. อ2านาจัขององคู่9กัรอน0ญาโติติ0ลากัาร1) อ2านาจัในกัารกั2าหนดเขติอ2านาจัของอน0ญาโติติ0ลากัารอ2านาจัของ

องคู่9กัรเกั$ดจัากัข�อติกัลงแห!งอน0ญาโติติ0ลากัาร ซึ่+)งอน0ญาโติติ0ลากัารในฐานะองคู่9กัรทั้างกัารศาลย!อมีมี�อ2านาจัในกัารติ�คู่วามีได�กัล!าวคู่4อ มี�อ2านาจัในกัารกั2าหนดเขติอ2านาจัขององคู่9กัรเพ4)อติ�ดส$นป็?ญหากัารโติ�แย�งในเร4)องขอบี้เขติของเขติอ2านาจัของอน0ญาโติติ0ลากัาร มีาติรา 9 ของแบี้บี้แห!งกัฎเกัณฑ์9เกั�)ยวกั�บี้อน0ญาโติติ0ลากัารของคู่ณะกัรรมีาธิ$กัารกัฎหมีายระหว!างป็ระเทั้ศ ได�ทั้2าป็ระมีวลจัาร�ติป็ระเพณ�ในเร4)องน�ไว�ว!า อน0ญาโติติ0ลากัารติ�ดส$นในเร4)องเขติอ2านาจัของติน มี�อ2านาจัทั้�)จัะติ�คู่วามีข�อติกัลงแห!งอน0ญาโติติ0ลากัารและเอกัสารอ4)นๆ ซึ่+)งเป็�นพ4นฐานแห!งเขติอ2านาจัน�น แติ!กัารติ�คู่วามีในล�กัษณะทั้�)ขยายเขติอ2านาจัอาจัถ4อเป็�นกัารกัระทั้2านอกัเขติอ2านาจัของอน0ญาโติติ0ลากัาร

2) อ2านาจัในกัารกั2าหนดกัฎหมีายทั้�)ใช�บี้�งคู่�บี้ เช!นเด�ยวกั�บี้ติ0ลากัารทั้�งป็วง อน0ญาโติติ0ลากัารติ�องติ�ดส$นติามีกัฎหมีาย แมี�จัะป็ราศจัากัข�อบี้!งช�ใดๆ เกั�)ยวกั�บี้กัฎหมีายทั้�)ใช�บี้�งคู่�บี้ ในทั้างป็ฏ$บี้�ติ$ข�อติกัลงแห!งอน0ญาโติติ0ลากัารมี�กัจัะย�อนส!งไป็ส !บี้!อเกั$ดติ!างๆ ของกัฎหมีายระหว!างป็ระเทั้ศ แติ!ในกัรณ�ทั้�)มี$ได�มี�กัารระบี้0 อน0ญาโติติ0ลากัารจัะป็ร�บี้ใช�กัฎหมีายระหว!างป็ระเทั้ศโดยอ�ติโนมี�ติ$ หากัข�อติกัลงระบี้0กัฎเกัณฑ์9พ$เศษเป็�นกัารเฉัพาะ อน0ญาโติติ0ลากัารกั;ติ�องให�คู่วามีส2าคู่�ญแกั!กัฎเกัณฑ์9ด�งกัล!าวเป็�นล2าด�บี้แรกั

3) อ2านาจัพ$เศษในบี้างกัรณ� องคู่9กัรอน0ญาโติติ0ลากัารได�ร�บี้อ2านาจัอย!างช�ดแจั�งในกัารทั้2าข�อย0ติ$ทั้�)เป็�นผู้ลจัากักัารติ!อรองหาร4อกั�นบี้นพ4นฐานแห!งข�อพ$จัารณาทั้�)มี$ใช!ทั้างกัฎหมีาย อ�นทั้2าให�ป็ฏ$บี้�ติ$หน�าทั้�)ในล�กัษณะของกัารป็ระน�ป็ระนอมี กัารทั้�)บี้�ญญ�ติ$ให�ติ�ดส$นในกัรณ�เกั$ดช!องโหว!ของกัฎหมีาย ข�อ

Page

14Pa

ge14

Page

14

ติกัลงแห!งอน0ญาโติติ0ลากัารในกัรณ�ยกัเว�นอาจัให�อน0ญาโติติ0ลากัารวางกัฎ

เกัณฑ์9แห!งกัฎหมีายทั้�)ใช�บี้�งคู่�บี้ในอนาคู่ติ โดยมี0!งป็-องกั�นกัารเกั$ดข+นของข�อพ$พาทั้ในทั้2านองเด�ยวกั�นอ�กัในอนาคู่ติ ซึ่+)งทั้2าให�อน0ญาโติติ0ลากัารทั้2าหน�าทั้�)ในแง!น�เป็�นฝ่Aายน$ติ$บี้�ญญ�ติ$ ข�อบี้ทั้ป็ระเภทั้น�เร�ยกัว!า ข�อบี้ทั้แห!งกัารระง�บี้ข�อพ$พาทั้ด�านผู้ลป็ระโยชน9

7. ว$ธิ�พ$จัารณาคู่วามี ติามีหล�กัแล�ว ว$ธิ�พ$จัารณาคู่วามีของอน0ญาโติติ0ลากัารจัะเป็�นไป็ติามีทั้�)ร�ฐฝ่Aายทั้�)พ$พาทั้กั�นติกัลงกั�นในข�อติกัลงแห!งอน0ญาโติติ0ลากัารหร4อคู่วามีติกัลงอ4)นใดทั้�)ผู้ กัพ�นร�ฐทั้�)เกั�)ยวข�อง หากัป็ราศจัากักัฎเกัณฑ์9เหล!าน� อน0ญาโติติ0ลากัารกั;มี�อ2านาจัในกัารกั2าหนดกัฎเกัณฑ์9ทั้�)ใช�ในกัารพ$จัารณาคู่ด� ในป็?จัจั0บี้�นมี�กัารพ�ฒนากัฎเกัณฑ์9ในเร4)องน�ในอน0ส�ญญาติ!างๆ อ�นทั้2าให�กัระบี้วนกัารมี�ล�กัษณะคู่ล�ายกั�บี้ทั้�)ใช�กั�นในศาล อย!างไรกั;ด�กั;ย�งมี�ข�อแติกัติ!างจัากัว$ธิ�กัารทั้�)ใช�กั�นในศาลภายใน

8. กัระบี้วนกัารพ$จัารณาของ อน0ญาโติติ0ลากัารเป็�นคู่วามีล�บี้ โดยยอมีร�บี้ให�มี�กัารทั้2าคู่วามีเห;นแย�งไว�ในคู่2าช�ขาดได� เว�นแติ!ฝ่Aายทั้�)พ$พาทั้กั�นจัะติกัลงเป็�นอย!างอ4)น

9. คู่2าช�ขาดของอน0ญาโติติ0ลากัาร เกั$ดจัากักัารติ�ดส$นของเส�ยงส!วน

ใหญ!ของอน0ญาโติติ0ลากัาร คู่2าช�ขาดไมี!จั2าติ�องป็ระกัอบี้ด�วยกัารให�เหติ0ผู้ลเสมีอไป็ แติ!ในป็?จัจั0บี้�นฝ่Aายทั้�)พ$พาทั้มี�กัจัะกั2าหนดให�ติ�องมี�กัารแสดงเหติ0ผู้ลไว�ด�วย คู่2าช�ขาดมี�ผู้ลบี้�งคู่�บี้และผู้ กัพ�นฝ่Aายทั้�)พ$พาทั้ซึ่+)งติ�องออกัมีาติรกัารภายในทั้�งป็วงทั้�)จั2าเป็�นในกัารป็ฏ$บี้�ติ$ติามีคู่2าช�ขาด แติ!จัะมี�ผู้ลเฉัพาะกั�บี้คู่ !ทั้�)พ$พาทั้กั�นเทั้!าน�น ส!วนกัารไมี!เคู่ารพผู้ลคู่2าช�ขาดย!อมีกั!อให�เกั$ดคู่วามีร�บี้ผู้$ดชอบี้ของฝ่Aายทั้�)ฝ่Aาฝ่Bน ติามีหล�กัส�ญญาย!อมีผู้ กัพ�น (Pacta Sunt Servanda)

10. ว$ธิ�กัารโติ�แย�งคู่2าช�ขาด คู่2าช�ขาดอาจัถ กัโติ�แย�งได�เช!นเด�ยวกั�บี้คู่2าพ$พากัษาทั้�)วไป็กัล!าวคู่4อ ฝ่Aายทั้�)พ$พาทั้กั�นอาจัขอให�อน0ญาโติติ0ลากัารทั้�)ช�ขาดทั้2ากัารติ�คู่วามี แติ!หากัอน0ญาโติติ0ลากัารด�งกัล!าวย0ติ$ไป็แล�ว กั;ให�อน0ญาโติติ0ลากัารทั้�)จั�ดติ�งข+นใหมี!เป็�นผู้ �ติ�คู่วามี นอกัจัากัน�ย�งอาจัทั้2ากัารโติ�แย�งเพ4)อให�อน0ญาโติติ0ลากัารทั้�)ทั้2ากัารช�ขาดแกั�ไขคู่2าช�ขาด เมี4)อข�อติกัลงแห!งอน0ญาโติติ0ลากัารกั2าหนดไว� แติ!จัะกัระทั้2าได�เฉัพาะในกัรณ�ทั้�)มี�กัารยกัอ�างกัาร

Page

15Pa

ge15

Page

15

คู่�นพบี้ข�อเทั้;จัจัร$งใหมี!ทั้�)ย�งไมี!เป็�นทั้�)ล!วงร �ในขณะทั้�)มี�กัารทั้2าคู่2า

ช�ขาดซึ่+)งจัะกั!อให�เกั$ดผู้ลกัระทั้บี้ติ!อคู่2าช�ขาด ส2าหร�บี้กัารอ0ทั้ธิรณ9หร4อกัารโติ�แย�งเพ4)อให�เป็ล�)ยนแป็ลงคู่2าช�ขาดอาจัเกั$ดข+นได�เมี4)อพ$จัารณาคู่2าช�ขาดในฐานะเป็�นน$ติ$กัรรมีซึ่+)งคู่วามีสมีบี้ รณ9ย!อมีติกัอย !ภายใติ�เง4)อนไขของกัฎหมีาย

เพราะฉัะน�นฝ่Aายทั้�)พ$พาทั้อาจัยกัอ�างคู่วามีไมี!สมีบี้ รณ9ข+นกัล!าวคู่4อ กัารเป็�นโมีฆะของข�อติกัลงแห!งอน0ญาโติติ0ลากัาร และกัารใช�อ2านาจัเกั$นขอบี้เขติโดยอน0ญาโติติ0ลากัารอ�นส4บี้เน4)องจัากักัารไมี!เคู่ารพเง4)อนไขในข�อติกัลงแห!งอน0ญาโติติ0ลากัาร เช!น กัารติ�ดส$นป็?ญหาทั้�)มี$ได�กั2าหนดไว�ในข�อติกัลง หร4อมี$ได�ใช�กัฎหมีายทั้�)ระบี้0ให�ใช�บี้�งคู่�บี้ หร4อกัารละเมี$ดกัฎเกัณฑ์9เกั�)ยวกั�บี้กัารพ$จัารณาคู่ด� และเหติ0ทั้�)ทั้2าให�คู่2าช�ขาดเป็�นโมีฆะอ�กัป็ระเภทั้หน+)งคู่4อ กัารทั้0จัร$ติป็ระพฤติ$มี$ชอบี้ของอน0ญาโติติ0ลากัารอย!างไรกั;ด� หากักัารยกัอ�างเป็�นผู้ลจัากักัารย4นย�นฝ่Aายเด�ยว กั;ย!อมีไมี!ผู้ กัพ�นคู่ !พ$พาทั้ และย!อมีน2าไป็ส !ข�อพ$พาทั้ใหมี!

โดยสร0ป็แล�ว กัารทั้�)ฝ่Aายติ!างๆ ทั้�)พ$พาทั้กั�นสามีารถคู่วบี้คู่0มีได�ทั้�งองคู่9ป็ระกัอบี้ของติ0ลากัารและว$ธิ$พ$จัารณาคู่วามีด�วย ทั้2าให�ติ!างกั;มี�คู่วามีมี�)นใจัว!าจัะได�ร�บี้คู่วามีเป็�นธิรรมี และทั้�)ส2าคู่�ญกั;คู่4อ สามีารถเล4อกัติ�วอน0ญาโติติ0ลากัาร ทั้�)มี�คู่วามีเช�)ยวชาญโดยติรงในเร4)องทั้�)พ$พาทั้กั�นได�ด�วย เหติ0ผู้ลทั้�งหลายเหล!าน�ทั้2าให�อน0ญาโติติ0ลากัารเป็�นทั้�)น$ยมีอย!างแพร!หลาย

2. ข�อพ$พาทั้ระหว!างเอกัชนทั้างแพ!ง พาณ$ชย9 ทั้�)มี�องคู่9ป็ระกัอบี้ติ!างชาติ$ อย !ภายใติ�กัฎหมีายข�ดกั�นซึ่+)งกัารให�ล�กัษณะกัฎหมีายแกั!ข�อเทั้;จัจัร$งในกัรณ�ของข�อพ$พาทั้น�เป็�นกัรณ� หน�ทั้�)เกั$ดจัากัน$ติ$กัรรมีส�ญญา ซึ่+)งให�ใช�กัฎหมีายของป็ระเทั้ศทั้�)ทั้2าส�ญญาข+นน�น

3. ติามีป็พพ. มีาติรา 593 ถ�าผู้ �ร �บี้จั�างไมี!เร$)มีทั้2ากัารในเวลาอ�นสมีคู่วร หร4อทั้2ากัารช�กัช�าฝ่Aาฝ่Bนข�อกั2าหนดแห!งส�ญญากั;ด� หร4อ ทั้2ากัารช�กัช�าโดยป็ราศจัากัคู่วามีร�บี้ผู้$ดของผู้ �ว!าจั�าง จันอาจัคู่าดหมีายล!วงหน�าได�ว!ากัารน�นจัะไมี!ส2าเร;จัภายในกั2าหนดเวลาทั้�)ได�ติกัลงกั�นไว�กั;ด� ผู้ �ว!าจั�างชอบี้ทั้�)จัะเล$กัส�ญญาเส�ยได� มี$พ�กัติ�องรอคู่อยให�ถ+งกั2าหนดส!งมีอบี้ของน�นเลย

มี�กัารรวบี้รวมีกัมี.ป็ระเพณ�รป็ทั้.กัารฑ์ ติให�อย !ในร ป็อน0ส�ญญา เพ4)อให�ช�ดเจันแน!นอนกัว!าในร ป็กัมี.ไมี!ลายล�กัษณ9(จัาร�ติ) ป็?จัจั0บี้�นคู่กักั.กัมี.รป็ทั้.ได�รวบี้รวมี

Page

16Pa

ge16

Page

16

ทั้างป็ฏ$บี้�ติ$ จัาร�ติฯ ส2าเร;จัลง ในร ป็ อน0สญกัร0งเว�ยนนาฑ์ ติ ๑๙๖๑ เป็Qดให�มี�กัารลงนามีหลายป็ทั้.เป็�นภาคู่�อน0สญฉับี้�บี้น�รวมีป็ทั้.ไทั้ยด�วย ได�ติรากัมี.ภายใน พรบี้.อน0ว�ติ$กัาร อน0สญ.น�แล�วเมี4)อป็: ๒๗ สถานะของอน0สญกัร0งเว�ยนนาฑ์ ติฯ มี�สองสถานะ ๑.จัาร�ติฯ ผู้ กัพ�นทั้0กัร�ฐ เป็�นจัาร�ติฯระด�บี้สากัลไมี!ใช!ภ มี$ภาคู่จั+งผู้ กัพ�นทั้0กัร�ฐเลย ไมี!ว!าเกั$ดกั!อนหร4อหล�ง ๒.คู่4ออน0สญ ผู้ กัพ�นเฉัพาะร�ฐภาคู่�ของอน0ส�ญญา

เป็�นอน0สญทั้�)ได�ร�บี้กัารยอมีร�บี้กัว�างขวางเน4อหามีากัมีาย จัะสร0ป็เฉัพาะป็ระเด;นส2าคู่�ญ ๆ ของหล�กักัมี.กัารฑ์ ติ

กัารแบี้!งคู่ณะผู้ �แทั้นกัารฑ์ ติ ได�มี�กัารแบี้!งช�น หร4อว!าป็ระเภทั้ของคู่ณะผู้ �แทั้นทั้างกัารฑ์ ติสามีป็ระเภทั้

๑.เอกัอ�คู่รราชฑ์ ติ ambasder /เอกัอ�คู่รราชฑ์ ติผู้ �มี�อ2านาจัเติ;มี / เอกัอ�คู่รสมีณฑ์ ติล2าดะบี้เด�ยวกั�บี้(ร�ฐวาติ$กั�น)

๒.ร�ฐฑ์ ติ envoi อ�คู่รสมีณฑ์ ติ มี�กัเป็�นกัารแติ!งติ�งเพ4)อป็ระกัอบี้พ$ธิ�กัาร เร4)องใดเร4)องหน+)งช�)วคู่ราวเฉัพาะกั$จั เสร;จัแล�วไมี!มี�กัารป็ระจั2าถาวร

๓. อ0ป็ฑ์ ติ charge affair

ในช�น๑ และ ๒ เป็�นกัารแติ!งติ�งไป็ย�งป็ระมี0ขของร�ฐ

มี�ติ�วละคู่นร�ฐผู้ �ร �บี้ ร�ฐผู้ �ส!ง กัารสถาป็นาคู่สพ.ทั้างกัารฑ์ ติของร�ฐ บี้นพ4นฐานคู่วามีย$นยอมี เป็�นดลยพ$น$จัของร�ฐจัะสถาป็นาฯกั�บี้ร�ฐใดกั;ได� ข+นกั�บี้ ร�ฐผู้ �ร �บี้กั�บี้ร�ฐผู้ �ส!ง receiving state/sending state

ในช�น เอกัอ�คู่ร หร4อ อ�คู่ร เป็�นกัารแติ!งติ�งระหว!างป็ระมี0ข ไป็ป็ระมี0ข ส!วนร�ฐฑ์ ติ เป็�นจัากั รมีติ.ติป็ทั้. ไป็ รมีติ.ติป็ทั้.

๑ ๒ มี� หน�งส4อพระราชสาสน9ติราติ�งไป็ย�งป็ระมี0ข มี�แบี้บี้พ$ธิ�กัารเป็�นทั้างกัาร ส!วนกัารทั้�)จัะแติ!งติ�งฑ์ ติระด�บี้ใด ข+นกั�บี้สภาพแวดล�อมีทั้างกัารเมี4องติ!อกั�น อาจัสถาป็นาเอกัอ�คู่รราชฑ์ ติ หากัมี�ป็ห.ทั้างกัารเมี4องกั�น กั;อาจัมี�กัารลดคู่สพ.ทั้างกัารฑ์ ติเหล4อแคู่!อ0ป็ฑ์ ติ ข+นกั�บี้สภาพแวดล�อมีทั้างกัารเมี4อง อน0สญฉับี้�บี้น�มี$ได�บี้�งคู่�บี้ว!าติ�องมี�กัารแติ!งติ�งเอกัอ�คู่รทั้0กัร�ฐ บี้างป็ทั้.งบี้น�อย ติ�องมี�สถานทั้�)ทั้2ากัารมี�เง$นเด4อนมี�เจั�าหน�าทั้�)รถป็ระจั2าติ2าแหน!ง เพราะง�นติ�องใช�เง$นมีากั ร�ฐงบี้น�อยทั้2า

Page

17Pa

ge17

Page

17

ไมี!ได� กั;มี�หลายป็ทั้.ทั้�)แติ!งติ�งฑ์ ติข�น๑สามีารถไ/ป็ด2ารงติน. ในป็ทั้.อ4) น ๆด�วยคู่ราวเด�ยวเพ4)อลดคู่!าใช�จั!าย

กัารเข�าด2า รงติ2าแหน!งทั้างกัารฑ์ ติ ป็กัติ$มี�กัารขอคู่วามีเห;นชอบี้ทั้�)เร�ยกัว!า academont โดยป็กัติ$ ร�ฐผู้ �ส!งจัะส!งรายช4)อไป็ให�ร�ฐผู้ �ร �บี้$จัารณาให�คู่วามีเห;นชอบี้ บี้.ทั้�)มี�รายช4)อ...เข�าด2ารงติ2าแหน!งไหมี? ซึ่+)งกั;เป็�นด0ลยพ$น$จัของร�ฐผู้ ร�บี้จัะให�หร4อไมี!ให�คู่วามีเห;นชอบี้กั;ได� และไมี!จั2าติ�องให�เหติ0ผู้ล กั;เพราะว!า ถ�ากัารให�เหติ0ผู้ล เป็�นกัารกัระทั้บี้คู่สพ.รป็ทั้. ทั้�)ละเอ�ยดอ!อน เพ�ยงแคู่!แจั�งเฉัย ๆไมี!จั2าติ�องให�เหติ0ผู้ลป็ระกัอบี้ ถ�าไมี!ให�คู่วามีเห;นชอบี้ ร�ฐผู้ �ส!งกั;ติ�องเป็ล�)ยนติ�ว เสนอไป็ใหมี!

Agremont ให�คู่วามีเห;นชอบี้ หากัส!งคู่นป็ระว�ติ$ไมี!ด�กั;อาจัมี�ป็ห.ภายหล�ง ติ�องให�คู่วามีเห;นชอบี้จัากัร�ฐผู้ �ร �บี้เส�ยกั!อน ผู้!นกัารคู่�ดเล4อกัน$ดน+งว!าเคู่ยมี�ป็ระว�ติ$จัารกัรรมี อาชญากัรรมี หร4อมี�ป็ระว�ติ$หมี$)นป็ระมีาทั้ใคู่รไหมี? Persona non

grata เมี4)อผู้!านข�นติอนน�กั;จัะมี�ร ป็แบี้บี้พ$ธิ�อ�กั คู่4อกัารถวาย เสนอพระราชสาสน9ติราติ�งเป็�นแบี้บี้พ$ธิ�เติ;มีข�น แล�วแติ!ป็ทั้. ว!ามี�ร ป็แบี้บี้ใด บี้างป็ทั้.อาจัมี�กัารพบี้ป็ะ top state หร4ออาจั มี�รถมี�าเข�ามีาติ�อนร�บี้ มี�กัารถวายเกั�ยรติ$ยศเติ;มีทั้�) แล�วแติ!แติ!ละป็ระเทั้ศในแบี้บี้พ$ธิ�มีากัน�อยเทั้!าใด ส!วนกัารส$นส0ดของกัารด2ารงติ2าแหน!งทั้างกัารฑ์ ติ โดยป็กัติ$มี�วาระส�)ป็:หกัป็: แล�วแติ! เป็�นกัารคู่รบี้วาระจัากักัารทั้�)ด2ารงติ2าแหน!ง มีกัารผู้�ดเป็ล�)ยนหมี0นเว�ยนกั�นไป็ บี้างกัรณ�อาจัมี�เหติ0กัารณ9ทั้2าให�กัารป็ฏ$บี้�ติ$หน�าทั้�)ส$นส0ดลงกั!อนทั้�)จัะถ+งวาระ เช!นกัารเร�ยกัติ�วฑ์ ติกัล�บี้ เช!นกัรณ�คู่วามีข�ดแย�งกั�นระหว!างป็ระเทั้ศ มี�ป็?ญหาติ!อกั�น ร�ฐผู้ �ส!งอาจัเร�ยกัฑ์ ติของตินกัล�บี้ป็ทั้. ร�ฐผู้ ร�บี้อาจัโติ�ติอบี้โดยเร�ยกัฑ์ ติตินกัล�บี้เช!นกั�น หร4อกัารทั้�)ร �ฐผู้ �ร �บี้ป็ระกัาศ ฑ์ ติทั้�)มีาป็ฏ$บี้�ติ$ว!เป็�น persona non grata ป็ระกัาศว!าฑ์ ติหร4ออ0ป็ฑ์ ติทั้!านน�)เป็�นบี้.ไมี!พ+งป็รารถนา ติ�องทั้2าให�คู่นน�นเด$นทั้างออกันอกัป็ทั้.ใน ๒๔ หร4อ ๔๘ ชมี.มี$ง�นไมี!ได�ร�บี้เอกัส$ทั้ธิ$คู่วามีคู่0�มีกั�น เหติ0ผู้ลอาจัมีาจัากัเป็�นบี้.ทั้�)พ�วพ�น กัารจัารกัรรมี อาชญากัรรมี หร4อเข�าไป็แทั้รกัแซึ่งกั$จักัารภายในของร�ฐผู้ �ร �บี้ ซึ่+)งในทั้างกัารฑ์ ติ ถ4อเป็�นเร4)องส2าคู่�ญว!าไมี!คู่วรเข�าไป็กั�าวกั!ายกั$จักัารภายในของป็ทั้.น�น ๆ ร�ฐผู้0�ร �บี้อาจัป็ระกัาศได�เลยว!าเป็�นบี้.ไมี!พ+งป็รารถนาแล�วให�เวลาออกันอกัป็ทั้.

หน�าทั้�)ของผู้ �แทั้นกัารฑ์ ติ มี�หน�าทั้�)อย!างไรบี้�าง? ป็ระกัารแรกัส2าคู่�ญทั้�)ส0ด ติ�วแทั้นกัารฑ์ ติ เป็�นผู้ �แทั้นของร�ฐ เป็�น representative ของร�ฐผู้ �ส!ง เป็�นผู้ �แทั้นของร�ฐในทั้างรป็ทั้. ฑ์ ติ ถ4อเป็�นบี้.ทั้�)ส2าคู่�ญมีากั เป็�นผู้ �แทั้นร�ฐ กักัทั้.บี้างอย!าง

Page

18Pa

ge18

Page

18

อาจัผู้ กัพ�นป็ทั้. และในอน0สญกัร0งเว�ยนนา ๑๙๖๙ กั;ยอมีร�บี้ว!า เอกัอ�คู่รฯ เป็�น บี้.ทั้�)มี�อ2านาจัในกัารทั้2าสนธิ$ส�ญญาโดยติ2าแหน! ง ex officeio เป็�นผู้ �ร �บี้ผู้$ดชอบี้ผู้ �แทั้นร�ฐในคู่สพ.รป็ทั้.

หน�าทั้�)ป็ระกัารสองคู่4อ หน�าทั้�)ในกัารหาข!าวติ$ดติามีข!าวสารแจั�งข!าว รายงานมีาย�งร�ฐผู้ �ส!ง ซึ่+)งกัารหาข!าวติ$ดติามีข!าวสารข�อมี ลไมี!จั2ากั�ดว!าเร4)องใดบี้�าง อาจัขยายไป็เร4)อง ศกั. กัารคู่�า ไมี!เฉัพาะกัารเมี4อง อาจัมี� ส�งคู่มี ว�ฒนธิรรมี คู่วามีร!วมีมี4อด�านติ!าง ๆ โดยเฉัพาะกัารคู่�า กัารศกั. ฑ์ ติ เป็�นบี้.มี�คู่วามีร �มีากัมีาย งานละเอ�ยดอ!อน ไมี!เฉัพาะงานพ$ธิ�กั$นเล�ยง เป็�นเพ�ยงส!วนหน�)งของนทั้.กัารฑ์ ติ เพ4)อได�ทั้ราบี้ขอ�มี ลติ$ดติามีกัารเคู่ล4)อนไหวไป็ย�งร�ฐผู้0�ส!งเพ4)อกั2าหนดทั้!าทั้�รป็ทั้.ติ!อไป็

อ�กัเร4)องทั้�)ส2าคู่�ญมีากัคู่4อ เอกัส$ทั้ธิ$Tและคู่วามี0คู่0�มีกั�นของติ�วกัทั้นกัารฑ์ ติ เอกัส$ทั้ธิ$เป็�นกัารให�ป็ย.ในกัมี.สารบี้ ญ เช!นได�ร�บี้กัารยกัเว�นอะไรบี้างอย!าง กัารให�ส$ทั้ธิ$ในกัารไมี!เส�ยภาษ� หร4อยกัเว�น คู่!าธิรรมีเน�ยมี ติ!าง ๆ ส!วนคู่วามีคู่0�มีกั�น เป็�นภาวะทั้�)ป็ลอดจัากักัมี.ว$ธิ�สบี้�ญญ�ติ$ (immunity) คู่วามีคู่0�มีกั�น หร4อส$ทั้ธิ$ยกัเว�น เป็�นสภาวะทั้�)ติ�วแทั้นทั้างฑ์ ติไมี!ติกัใติ�กัมี.ว$ธิ�สบี้�ญญ�ติ$ ไมี!สามีารถใช�กั�บี้ติ�วแทั้นทั้างกัารฑ์ ติได�แบี้!งเป็�น ๓ ช!วงด�วยกั�น

๑.กั!อนกัารพ$จัารณาคู่ด�ศาล pretrial คู่4อติ�วแทั้นกัารฑ์ ติไมี!สามีารถถ กัจั�บี้กั0มีคู่0มีข�งได� หร4อเร�ยกัให�เป็�นพยานในศาลกั;ไมี!ได� จัะส!งหมีายศาลให�ฑ์ ติไป็ให�กัารไมี!ได�หากัไมี!ย$นยอมี เว�นเส�ยแติ!เขาย$นยอมีด�วย

๒.คู่วามีคู่0�มีกั�นในกัารพ$จัารณาคู่ด� คู่4อติ�วแทั้นทั้างฑ์ ติไมี!สามีารถถ กัพ$จัารณาคู่ด�ในศาลได� เป็�นคู่วามีคู่0�มีกั�นหล�งกัารพ$จัารณาคู่ด� คู่รอบี้คู่ล0มีติลอดหมีด คู่วามีคู่0�มีกั�นทั้�)ส2าคู่�ญคู่4อ ด�านติ�วบี้0คู่คู่ล มี.๒๙ อน0สญกัร0งเว�ยนนา ติ�วแทั้นกัารฑ์ ติ ถ กัจั�บี้กั0มีคู่0มีข�งไมี!ได� เป็�นคู่วามีคู่0�มีกั�นเด;ดขาด ไมี!สนว!า กัระทั้2าเช$งส!วนติ�วหร4อหน�าทั้�)กัารงาน เมี4)อเป็�นคู่ด�อาญา ฑ์ ติจัะได�ร�บี้คู่วามีคู่0�มีกั�นเด;ดขาด ไมี!มี�จั2ากั�ดเลย

นอกัจัากัน�แล�ว ร�ฐผู้ �ร �บี้ติ�องป็ฏ$บี้�ติ$กั�บี้ติ�วฑ์ ติอย!างให�เกั�ยรติ$สมีเกั�ยรติ$ เพราะฑ์ ติ ไมี!ใช!เ ป็�นบี้.ธิรรมีดา เป็�นถ+งผู้ �แทั้นของร�ฐ ติ�องให�เกั�ยรติ$อย!างมีากั ๆ อย!างไรกั;ติามีมี�ป็ห.ว!ากัารทั้�)ฑ์ ติข�บี้รถแล�วมี�กัารติ�งด!านติรวจัป็ร$มีาณอ�ลกัอฮ่อลล9 โดยป็กัติ$ถ�าฑ์ ติไมี!ยอมีกั;บี้�งคู่�บี้ไมี!ได แติ!บี้างป็ทั้.ติ�องช�แจัง เพ4)อป็ย.ทั้างด!านสว�สด$ภาพของฑ์ ติ เอง เช!น เยอรมี�น

ในส!วนคู่ด�อาญา แมี�ว!าฑ์ ติ กัทั้.ผู้$ดอาญาแล�วจั�บี้ไมี!ได� แติ!ไมี!ได�หมีายคู่วามีว!าไมี!ถ กัด2าเน$นคู่ด� ร�ฐผู้ �ส!งสามีารถด2าเน$นคู่ด�ได� ถ�าหมีดวาระแล�ว กั;จัะถ กัด2าเน$นคู่ด�

Page

19Pa

ge19

Page

19

หร4อทั้างว$น�ยด�ว ยเพ�ยงแติ!ว!าในช!วงทั้�)ป็ฏ$บี้�ติ$หน�าทั้�)ฐานะเป็�นฑ์ ติร�ฐผู้ �ร �บี้จั�บี้กั0มีไมี!ได� อ�กัป็ระกัารคู่4อ กัรณ�ร�ฐผู้ �ส!งสละคู่วามีคู่0�มีกั�น ด�งน� กั;ด2าเน$นคู่ด�ได�

ร�ฐผู้ �สงมี�อ2านาจัสละคู่วามีคู่0�มีกั�น

ในอน0สญกัร0งเว�ยนนา บี้ญว!า แมี�ว!าได�ร�บี้คู่วามีคู่0�มีกั�นแติ!กั;มี�หน�าทั้�)ติ�องเคู่ารพกัมี.ทั้�องถ$)นของร�ฐผู้ �ร �บี้ด�วย คู่วามีคู่0�มีกั�นอ�กัป็ระเภทั้น+งคู่4อคู่0�มีกั�นสถานฑ์ ติ ไมี!ติกัใติ�กัมี.ภายในของร�ฐผู้ �ร �บี้ จันทั้.ของร�ฐผู้ ร�บี้จัะเข�าไป็ในสถานฑ์ ติไมีได�หากัไมี!ได�ร�บี้ คู่วามีย$นยอมีจัากัห�วหน�าคู่ณะผู้ �แทั้นทั้างกัารฑ์ ติ หร4อบี้างกัรณ�เกั$ดฉั0กัเฉั$น กั;เข�าไป็ได� เช!นไฟ้ไหมี� โดยเจั�าหน�าทั้�)สถานฑ์ ติร�องขอ เป็�นข�อยกัเว�น ไมี!ง�นไฟ้อาจัล0กัลามี แติ!กัรณ�แบี้บี้น�ย�งเถ�ยงกั�นเราะเกัรงว!าอาจัมี�กัรสร�างสถานกัารรณ9

สถานทั้�)หร4อทั้�)ทั้2ากัารของฑ์ ติ มี�คู่วามีส2าคู่�ญ เพราะว!า ถ�าสถานทั้�)ไมี!ได�ร�บี้คู่วามีคู่0�มีกั�น กัารป็ฏ$บี้�ติ$หน�าทั้�)ของฑ์ ติอาจัถ กัแทั้รกัแซึ่ง ในบี้ร$เวณสถานทั้�)รวมีบี้�านพ�นกัฑ์ กัติ�องได�ร�บี้คู่วามีคู่0�มีกั�น ละเมี$ดมี$ได� นอกัจัากัน�แล�วเน�)ย บี้รรดาเอกัสาร บี้รรณสาร พวกัห�บี้ห!อจัมี.ทั้�งหลาย ของฑ์ ติ กั;ได�ร�บี้คู่วามีคู่0�มีกั�นด�วย เจั�าหน�าทั้�)จัะองร�ฐผู้ �ร �บี้จัะเป็Qดห�บี้ห!อติรวจัคู่�นโดยไมี!ย$นยอมีไมี!ได� เพ4)อให�เจั�าหน�าทั้�)พ ติสามีารถป็ฏ$บี้�ติ$หน�าทั้�)ได�เติ;มีทั้�)ไมี!ติ�องเกัรงจัะเกั$ดกัารแทั้รกัแซึ่งข+น

คู่ณะมีนติร�ฯ มี�หน�าทั้�)หล�กัในกัลไกัร�กัษาส�นติ$ภาพของโลกั อ�กัป็ระกัารคู่4อ ในกัารคู่ณะมีนติร�โดยอ2านาจัในมี.๙๔ หน�าทั้�)บี้�งคู่�บี้กัารให�เป็�นไป็ติามีคู่2าพ$พากัษาของโลกั (ป็-องกั�นเหติ0 เมี4)อมี�เหติ0ร�าวฉัานหร4อกัารกัระทั้2าอ�นติรายติ�องคู่วบี้คู่0มีเร;ว กั�บี้ส!วนทั้�)บี้�งคู่�บี้กัารให�เป็�นไป็ติามีคู่2าพ$พากัษา) ไป็ส !ข� น คู่มี. คู่4อติกัลงกั�นสองฝ่Aายไมี!เป็�นผู้ล และกัารติกัลงระด�บี้ภ มี$ภาคู่กั!อน asean กั;จัะเกั�)ยวข�องกั�บี้ un

อย !แล�ว กั!อนเข�าส ! un ส!วนว!าผู้ลจัะเป็�นอย!างไรข+นกั�บี้กัารเจัรจัาทั้�งสองฝ่Aาย บี้ทั้บี้าทั้ของ asean ส4บี้เน4) องจัากั กั�มีพ ชาและไทั้ยเป็�นภาคู่�สมีาช$กัของ asean เราเร�ยกัได�ว!ามี�คู่วามีมี�)นคู่งทั้างกัารเมี4องมีาติลอด กั!อน asean

มี�ป็ห.ทั้ว$ภาคู่�หลายคู่ !เลย แติ!หล�ง asean ส2าเร;จั โดยคู่วามีสมีานฉั�นทั้9 ทั้2าให�ป็ห.ชายแดนลดลงอย!างมีากัจันน!าพอใจั กัระทั้�)งเราสามีารถย0ติ$เร4)องป็าป็?วน$วกั$น� ติ$มีอร9 เป็�นคู่ร�งแรกั หากัว!ากัารเจัรจัาสองฝ่Aายไมี!ส2าเร;จั อาเซึ่�ยนกั;ติ�องย4)นมี4อมีาเกั�)ยว ให�ส2าเร;จัในช�นทั้ว$ภาคู่� อาเซึ่�ยนเป็�นองคู่9กัรระด�บี้ภ มี$ภาคู่ มี�กัลไกัย0ติ$ข�อพ$พาทั้ เร$)มีจัากั จั�ดให�มี�กัารเจัรจัา เกั�)ยวข�องกั�น น.๖ (จั�ดเจัรจัา) หร4อ

Page

20Pa

ge20

Page

20

เจัรจัาสองฝ่Aายภายใติ�กัารด2าเน$นกัารของอาเซึ่�ยน ป็ระน�ป็ระนอมีไกัล!เกัล�)ย เป็�น peace full settlement หากัย0ติ$ติ� งแติ!ทั้ว$ภาคู่� หร4อระด�บี้อาเซึ่�ยน กั;ด�แล�ว กัารทั้�)ระด�บี้ผู้ �น2าของแติ!ละป็ทั้.สามีารถมีาเจัรจัากั�น อาจัมี�คู่วามีติกัลงซึ่+)งน2าไป็ส !ผู้ลของกัารป็ฏ$บี้�ติ$ได� อาจัไมี!ติ�องถ+งกั�บี้ un พ$ส จัน9ได�จัากั กัารทั้�)อาเซึ่�ยนด2ารงมีาติลอด จันถ+งป็?จัจั0บี้�น

องคู่9กัารรป็ทั้.สามีารถจั2าแนกัได�เป็�นกั�)ป็ระเภทั้? ไรบี้�าง ? องคู่9กัารฯ จั2าแนกัได�เป็�นสามีป็ระเภทั้คู่4อ ถ4อเอาขอบี้ทั้างภ มี$ศาสติร9 จั0ดมี0!งหมีาย และ ขอบี้ข!ายอ2านาจั กัรณ�น�ถ�าถ4อเอาขอบี้ภ มี$ศาสติร9แบี้!งได�เป็�น แบี้บี้สากัล และส!วนทั้�องถ$)น สากัลคู่4อร�ฐจั2านวนมีากัไมี!มี�ข�อจั2ากั�ดทั้�)ติ� งภ มี$ศาสติร9 แบี้บี้น�มี�ขอบี้ป็ฏ$บี้�ติ$งานคู่รอบี้คู่ล0มีหลายเร4)องไมี!จั2ากั�ดร�ฐใดร�ฐหน+)ง ทั้�)ร �คู่4อ UN รวมีพวกัทั้บี้วงช2าน�ญพ$เศษติ!าง ๆ ด�วย องคู่9กัารส!วนทั้�องถ$)นน�น มี�ขอบี้ข!ายเฉัพาะบี้างทั้�องทั้�)หร4อภ มี$ภาคู่หน+)งเช!น eu asean ถ�าถ4อเอาจั0ดมี0!งหมีายเป็�นส2าคู่�ญแบี้!งเป็�น จั0ดหมีายกัว�างขวางและจั0ดหมีายแคู่บี้เฉัพาะเจัาะจัง ทั้�)กัว�างขวาง คู่4อหลายด�าน เช!น un ส!วนเจัาะจังเช!น wto who unesco องคู่9กัารแรงงานสากัล

ติามีขอบี้ข!ายอ2านาจัคู่4อองคู่4กัารทั้�)มี�อ2านาจัเหน4อร�ฐ และทั้�)ไมี!มี�อ2านาจัเหน4อร�ฐ

ให�อธิ$บี้ายหล�กัเกัณฑ์9องคู่9ป็ระกัอบี้คู่วามีร�บี้ผู้$ดของร�ฐ องคู่9ป็ระกัอบี้แนวคู่ลาสส$คู่ หร4อทั้�)ติ� งบี้นพ4นฐานคู่วามีผู้$ด ร�ฐร�บี้ผู้$ดติ!อเมี4อได�กัระทั้2าโดยจังใจั หร4อป็ระมีาทั้เล$นเล!อ กัารกัระทั้2าน�นถ กัติ2าหน$ได�ว!าตินเองผู้$ด องคู่9ป็ระกัอบี้ส2าคู่�ญมี�สองส!วน คู่4อเกั$ดจัากักัารกัระทั้2าของร�ฐ อาจัเกั$ดจัากักัารกัระทั้2าของฝ่Aายน$ติ$บี้ญ ฝ่Aายบี้ร$หาร ติ0ลากัาร รวมีถ+ง กัารกัระทั้2าของพลเร4อนหร4อเอกัชนด�วย ไมี!จั2ากั�ดว!าติ�องเป็�นกัารกัระทั้2าเจั�าหน�าทั้�ร�ฐเทั้!าน�น เช!น กัรณ�ทั้�) เกั$ดกัรณ�เติหะรานเคู่ส คู่4อ ป็ระชาชนพลเร4อนน�กัศ+กัษาชาวมี$ลานบี้0กัเข�าไป็ทั้2าลายเผู้าหร4อคู่�นเอกัสารแล�วกั;จั�บี้กั0มีน�กักัารฑ์ ติ ป็ระชาชน แมี�เป็�นกัารกัระทั้2าของเอชนชาวอ$หร!าน แติ!ว!าเจั�าหน�าทั้�)ของร�ฐของอ$หร!านถ4อว!ามี�ส!วนเกั�)ยวข�องด�วยเพราะว!าไมี!ได�จั�บี้กั0มีห�ามีป็รามีย�บี้ย�ง เพราะง�นถ4อว!าเป็�นกัารกัระทั้2าของร�ฐ คู่4อเจั�าหน�าทั้�)ของร�ฐเข�าไป็เกั�)ยวข�องด�วย องคู่9ป็ระกัอบี้ข�อสองคู่4อ เป็�นกัารละเมี$ดพ�นธิะกัรณ�ระหว!างป็ระเทั้ศในร ป็สนธิ$สญ ป็ระเพณ�จัาร�ติฯ หล�กักัมี.ทั้�)วไป็ กัารจั�บี้กั0มีล�กัพาติ�วน�กักัารฑ์ ติ กัารบี้0กัร0กัทั้2าลายสถานฑ์ ติ เป็�นกัารละเมี$ดอน0สญกัร0งเว�ยนนาว!าด�วยคู่วามีส�มีพ�นธิ9ทั้างกัารฑ์ ติในฐานะอน0สญ และในฐานะจัาร�ติป็ระเพณ�ระหว!างป็ระเทั้ศ ติ�องได�ร�บี้คู่วามีคู่0�มีกั�นส2าหร�บี้ฑ์ ติ และสถานฑ์ ติ ส!วนเร4)องคู่วามีเส�ยหายไมี!เป็�นอป็กั.ทั้�)ส2าคู่�ญทั้�กัคู่ร�งทั้�)ละเมี$ดย!อมีมี�คู่วามีเส�ยหายในติ�ว คู่2านวณเป็�น

Page

21Pa

ge21

Page

21

ติ�วเง$นได�และไมี!ได� ไมี!จั2าติ�องพ$ส จัน9เร4)องคู่วามีเส�ยหาย สร0ป็คู่4อ องคู่9ป็ระกัอบี้ส2าคู่�ญ มี�สองป็ระกัาร คู่4อ กัารกัระทั้2าทั้�)กั!ล!าวอ�างได�ว!าหร4อถ4อได�ว!าเป็�นกัารกัระทั้2าของร�ฐและกัารกัระทั้2าน�นเป็�นกัารละเมี$ดพ�นธิะกัรณ�ระหว!างป็ระเทั้ศ

กัารระง�บี้ข�อพ$พาทั้โดยส�นติ$ว$ธิ�เป็�นพ�นธิะกัรณ�ทั้0กัป็ทั้.เล4อกักั!อนโดยคู่2าน+งเสร�ภาพของร�ฐในกัารเล4อกัว$ธิ�กัารระง�บี้ข�อพ$พาทั้อย!างส�นติ$ว$ธิ� ส!วนกัารระง�บี้ข�อพ$พาทั้ทั้างกัารเมี4องเป็�นระหว!างร�ฐ คู่4อร�ฐติ!อร�ฐจัะน2ามีาซึ่+)งกัารระง�บี้ข�อพ$พาทั้ด�วยกั�นเองหร4อมี�ร�ฐอ4)นมีาเกั�)ยว กั�บี้กัารระง�บี้โดยผู้!านองคู่9กัาร รป็ทั้.

ว$ธิ�กัารระหว!างร�ฐ เจัรจัาทั้างกัารฑ์ ติ กัารเข�าร!วมีโดยบี้.ทั้�)สามี

กัารเจัรจัาทั้างกัารฑ์ ติ โดยป็กัติ$มี�พ�นธิะกัรณ�จัากัมี ลฐานกัมี.รป็ทั้.โดยเฉัพาะพ�นธิกั$จัภายใติ�un ทั้0กัร�ฐมี�หน�าทั้�)ในทั้0กัสถานกัารณ9ในกัารแกั�ไขข�อพ$พาทั้ทั้างกัารฑ์ ติ ผู้ลของพ�นธิะกัรณ�มี�หลายระด�บี้ข+นกั�บี้องคู่9ป็ระกัอบี้

อาจัเป็�นทั้ว$ภาคู่� หร4อพห0ภาคู่�เจัรจัา

กัรณ�มี�ร�ฐทั้�)สามี เข�ามีาเกั�)ยวข�อง มี�ว$ธิ�กัารโดยกัารจั�ดเจัรจัา ไกัลเกัล�)ย สองกัล0!มี

อ�กัป็ระกัาร กัารส4บี้สวนหาข�อเทั้;จัจัร$ง แสวงหาข�อเทั้;จัจัร$งทั้�)เกั$ดเพ4)อให�ทั้ราบี้ว!ามี ลฐานของป็ห.เกั$ดจัากัอะไร มี�มี ลฐานในสนธิ$สญ คู่4อร�ฐคู่ !กัรณ�ติ�องป็ฏ$บี้$ติ$ติามีสญ

กัลไกัป็ระน�ป็ระนอมีรป็ทั้.เป็�นเร4)องกัารทั้�)ร �ฐพ$พาทั้ติกัลงห�นมีาเจัรจัา และป็ระน�ป็ระนอมีระหว!างกั�น ทั้2าโดยร�ฐคู่ !พ$พาทั้แติ!งติ�งให�มี�ร�ฐใดหน+)งข+นมีาช!วยป็ระน�ป็ระนอมี แติกัติ!างจัากักัรณ�จั�ดเจัรจัาหร4อไกัลเกัล�)ย กัารจั�ดเจัรจัามี�ร�ฐทั้�)สามีจั�ดให�มี� โดยรร�ฐทั้�)จั�ดไมี!ได�เกั�)ยวข�องส!วนกัารไกักัล!เกัล�)ย ร�ฐทั้�สามีมีาช!วย

กัารป็ระน�ป็ระนอมีคู่4อร�ฐทั้2าให�สองฝ่Aายห�นหน�ามีาป็ระน�ป็ระนอมี อาศ�ยร�ฐทั้�)สามีมีาช!วย หร4ออาจัมี�กัารแติ!งติ�งร�ฐทั้�)สามีเป็�นองคู่9อน0ญาโติติ0ลากัาร

กัลไกัลระง�บี้ฯผู้!าองคู่9กัารระหว!างป็ระเทั้ศ ระด�บี้สากัล un ภ มี$ภาคู่ asean หร4อสหภาพย0โรป็ อ�นน�เป็�น ติย. มี�องคู่9กัาร รป็ทั้.ทั้�)มี�เขติอ2านาจัทั้างศกั เช!น wto

ส2าหร�บี้ un โดยหล�กัทั้�)วไป็กั;มี�อ2านาจัในกัารกั2าหนดส�มีพ�นธิภาพรป็ทั้.โดยให�ทั้0กัป็ทั้.อย !กั�นอย!างส�นติ$ว$ธิ�นอกัจัากัน�นมี�กัลไกัในกัารด2าเน$นกัารระง�บี้ข�อพ$พาทั้โดยองคู่9กัรติ!าง ๆ เช!นโดยคู่ณะมีนติร�คู่วามีมี�)นคู่ง และโดยศาล

Page

22Pa

ge22

Page

22

ในกัรณ�ของคู่ณะมีนติร�ฯ ร�ฐภาคู่�สมีาช$กัร�องขอให�คู่มี.ติรวจัสอบี้หร4อมี�อ2านาจัผู้!านทั้างสมี�ชชาใหญ!หร4อเลขาธิ$กัารสหป็ระชาชาติ$กั;เป็�นกัลไกัในกัารมี�ส$ทั้ธิ$ร�องขอ ผู้ลของกัารร�องขอ น2าเร4)องข+น คู่มี. เพ4)อติรวจัสอบี้ด สถานกัารณ9 กั!อนทั้�)จัะมี�ผู้ลกั;อาจัมี�คู่2าส�)งช�)วคู่ราว หล�งเข�าไป็ติรวจัสอบี้แล�วมี�ผู้ลสองป็ระกัารคู่4อย�นย�น หร4อติกัไป็ แติ!หากัมี ลกัารร�องขอจัร$งกั;ด2าเน$นกัารติ!อไป็ในข�นของกัาร boycott sanction หร4อติ�กัเติ4อน ขอให�ย0ติ$กัารกัระทั้2าทั้�)เป็�นป็ฏ$ป็?กัษ9ติ!อส�นติ$ภาพของโลกั อาจัเพ$)มีระด�บี้จันถ+งข�นใช�กัองกั2าล�งสหป็ระชาชาติ$ เป็�นกัลไกัทั้�)เราอาจัติ�องเข�าไป็เกั�)ยวข�องหากัระด�บี้คู่วามีร�อนแรงไมี!ลดลง เลย กั!อนส !ข� นศาล

คู่ณะมีนติร�ฯ มี�ว$ธิ�กัารด2าเน$นกัารโดยกัารขอใช�อ2านาจัโดยติรงโดยทั้2าคู่2าเสนอเช4อเช$ญจัากัฝ่Aายติ!าง ๆ สามีฝ่Aาย คู่4อ สมี�ชชาใหญ! ใช�อ2านาจักั2าหนดในกัฎบี้�ติรสหป็ระชาชาติ$ รวมีกัารน2าเร4)องเสนอคู่มี. เลขาฯกั;มี�อ2านาจัโดยติ2าแหน!งจัะเร�ยกัร�องให�คู่ณะมีนติร�ฯ น2าข�อพ$พาทั้ข+นพ$จัารณาส!วนองคู่9กัารระด�บี้ภ มี$ภาคู่เช!นอาเซึ่�ยน องคู่9กัารรป็ทั้.ระด�บี้ภ มี$ภาคู่มี�กัลไกัระง�บี้ข�อพ$พาทั้ทั้0กัองคู่9กัาร องคู่9กัารฯกั2าหนดไว�ว!าหากัสมีาช$กัพ$พาทั้กั�นจัะย0ติ$กั�นอย!างไร มี�คู่วามีส�มีพ�นธิ9กั�บี้สหป็ระชาชาติ$ หากัว!าเป็�นทั้�งสมีาช$กัสหป็ระชาชาติ$และภ มี$ภาคู่ กั;ติ�องให�ภ มี$ภาคู่ด2าเน$นกั!อน เร$)มีแติ!ทั้ว$ภาคู่�กั!อน ไป็พห0ภาคู่� อาเซึ่�ยน ไป็ส !ระด�บี้ un ถ�าติรงน�นไมี!เร�ยบี้ร�อยกั;ข+นส !ศาลโลกัติ!อไป็ ศาลโลกัติ�องได�ร�บี้คู่วามีแสดงเจัตินาทั้�)จัะยอมีร�บี้เขติอ2านาจัศาลด�วย

ส!วนกัารระง�บี้ฯทั้�)ไมี!ใช!ทั้างกัารศาล คู่4อว!า เป็�นพ$จัารณาในเร4)องบี้ทั้บี้ญทั้�)วไป็ขององคู่9กัารน�นทั้�)กั2าหนดกัลไกัไว� เช!นองคู่9กัารร�ฐอเมี$รกัา อาเซึ่�ยน องคู่9กัารรป็ทั้.ทั้�)มี�เขติทั้างศกั.ได�แกั!องคู่9กัารทั้�)มี�บี้ทั้บี้าทั้ทั้างศกั เช!น wto nafta หร4อ eu กั;จัะมี�กัลไกัทั้�)กั2าหนดใติ�ติราสารจั�ดติ�งน�น ป็กัติ$กั�มี�กัจัะไมี!ใช!กัลไกัทั้�)ให�อ2านาจัเกั�)ยวกั�บี้กัารย0ติ$ข�อพ$พาทั้อย!างศาล มี�กัเป็�นกัารเจัรจัาหร4อมี�องคู่9คู่ณะทั้�)ด แล มี�คู่ณะกัรรมีกัารย0ติ$ข�อพ$พาทั้ของ wto เอง เป็�นติ�น แติ!ละองคู่9กัารกั2าหนดไว�ในติราสารจั�ดติ�ง หร4อองคู่9กัารทั้างเทั้คู่น$คู่กั;จัะกั2าหนดล�กัษณะและว$ธิ�กัารภายใติ�กัลไกัขององคู่9กัาร ส!วนกัารระง�บี้ฯทั้างศาล ระง�บี้โดยอน0ญาโติ และศาลย0ติ$ธิรรมีฯ

อน0ญาโติฯ มี�ว$ว�ฒนากัารยาวนาน ร�ฐคู่ !พ$พาทั้ได�กั2าหนดติกัลงย$นยอมีให�อน0ญาโติฯ เป็�นกัลไกัในกัารให�คู่วามีพ$จัารณาช�ขาดในข�อพ$พาทั้น�น ด�งน�นข+นกั�บี้กัารสมี�คู่รใจัทั้�)จัะใช�อน0ญาโติติ0ลากัารมี�ทั้�งแบี้บี้ถาวร และแบี้บี้เฉัพาะกั$จั ป็?จัจั0บี้�นมี�

Page

23Pa

ge23

Page

23

หน!วยงานติ!าง ๆ มีากัมีายติ�งเป็�นองคู่9กัรอน0ญาโติฯ มี�คู่วามีพยายามีจั�ดติ�งสถาบี้�นอน0ญาโติฯถาวรเพ4)อเป็�นทั้างเล4อกัของกัารย0ติ$ข�อพ$พาทั้ โดยกั2าหนดกัระบี้วนกัารขอบี้อ2านาจั และกัลไกัติ!าง ๆ ข+นมีา คู่2าช�ขาดในติ�วเองติ!างจัากัคู่2าพ$พากัษาของศาล เพราะศาลบี้�งคู่�บี้ให�เป็�นไป็ในติ�วได� แติ!คู่2าช�ขาดฯโดยป็กัติ$มี�ผู้ลทั้างกัมี.แติ!บี้�งคู่�บี้ให�เป็�นไป็ติามีคู่2าช�ขาดในติ�วเองไมี!ได� ติ�องอาศ�ยคู่วามีสมี�คู่รใจัของคู่ !พ$พาทั้ทั้�)จัะป็ฏ$บี้�ติ$ติามีคู่2าช�ขาดบี้นหล�กัส�ญญาย!อมีผู้ กัพ�น ร�ฐติ!าง ๆ อาจัติกัลงทั้2าสนธิ$สญเพ4)อผู้ กัพ�นติามีคู่2าช�ขาออน0ญาโติโดยไมี!ติ�องด2าเน$นกัารทั้างศาลซึ่2าซึ่�อนอ�กั ช!วยให�กัารย0ติ$ข�อพ$พาทั้รวดเร;ว นอกัจัากัน�นย�งกั2าหนดเกั�)ยวกั�บี้ว$ธิ�กัารโติ�แย�งคู่2าช�ขาด ในกัรณ�ทั้�คู่2าช�ขาดได�มีาโดยไมี!ถ กัติ�อง คู่ !พ$พาทั้สามีารถโติ�แย�งคู่2าช�ขาดได�เพ4)อใหเป็�นทั้�)ยอมีร�บี้ ส!วนมีากัมี�กัโติ�แย�งกั�นในเร4)องกัารน2าข�อพ$พาทั้ข+นส อ!น0ญาโติฯว!าข�อติกัลงน�นไมี!ชอบี้ เป็�นรายละเอ�ยดทั้�)ติ�องศ+กัษา

กัารระง�บี้ฯทั้างศาลได�แกั!ศาลย0ติ$ธิรรมีรป็ทั้. ศาลรป็ทั้.อ4)นๆ ทั้�)มี�เขติอ2านาจัเฉัาะเร4อง องคู่9คู่ณะ อ�ยกัาร เจั�าหน�าทั้�)ศาล มี�กัารกั2าหนดองคู่9คู่ณะว!าได�จัากัไหน

ศาลจั�ดติ�งใติ� un มี�องคู่9ป็ระกัอบี้ องคู่9คู่ณะติ0ลากัาร อ�ยกัาร ฝ่Aายจันทั้.ศาล กั2าหนดองคู่9คู่ณะว!าได�มีาจัากักัารแติ!งติ�งเล4อกัติ�ง สถานะติ0ลากัารองคู่9ป็ระกัอบี้หน�าทั้�) คู่0ณสมีบี้�ติ$กัารเป็�นคู่0!คู่วามี ในกัรณ�เขติอ2านาจัศาลมี�ได�แติ!เฉัพาะในคู่ด�ทั้�)คู่ !คู่วามียอมีร�บี้เขติอ2านาจัศาล ศาลสามีารถพ$จัารณาได�ว!าคู่ !พ$พาทั้มี�เขติอ2านาจัศาล ศาลติ�ดส$นคู่ด�น�นได�หร4อไมี!เป็-นคู่วามีติกัลงเขติอ2านาจัศาล กัารเล4อกัใช�กัารระง�บี้ข�อพ$พาทั้ ป็ระเด;นแรกัเลย คู่ด�น�นสามีารถน2าข+นเสนอติ!อศาลย0ติ$ธิรรมีระหว!างป็ระเทั้ศหร4อไมี! ผู้ �พ$พากัษาเป็�นผู้ �ติ�ดส$นว!าศาลมี�เขติอ2านาจัไหมี? ส!วนว$ธิ�พ$จัารณาคู่วามีกั2าหนดไว�ในธิรรมีน ญศาลย0ติ$ธิรรมีรป็ทั้.องคู่9คู่ณะว$ธิ�พ$จัารณากัารเบี้$กัคู่วามีเอกัสาร

อ2านาจัของศาลย0ติ$ธิรรมีรป็ทั้.มี�อ2านาจัในกัารติ�ดส$นเขติอ2านาจัติน ออกัคู่2าส�)ง กัมี.ทั้�)ใช�บี้�งคู่�บี้เป็�นไป็ติามีธิรรมีน ญศาลได�แกั! สนธิ$สญ จัาร�ติฯ หล�กักัมีทั้ป็.คู่2าว$น$จัฉั�ยศาล ทั้ฤษฎ�กัมี.อ2านาจัพ$เศษทั้�)เกั�)ยวข�องกั�บี้คู่ด� คู่2าติ�ดส$นของศาลฯ ป็ระกัอบี้ด�วยสาระ ผู้ล และกัารบี้�งคู่�บี้ให�เป็�นไป็ติามีคู่2าพ$พากัษาของศาล ศาลย�งมี�หน�าทั้�)ในกัารให�คู่วามีเห;นเช$งป็ร+กัษาหากัมี�กัารทั้2าคู่2าร�องขอติ!อศาล ผู้ลของคู่วามีเห;นเป็�นคู่วามีเห;นแติกัติ!างจัากัคู่2าพ$พากัษาทั้�)ผู้ กัพ�นร�ฐและกัล!าวอ�างได�กั�บี้ร�ฐอ4)น ๆ

Page

24Pa

ge24

Page

24

ศาลรป็ทั้ .อ4) น ๆซึ่+) งมี�อ2า นาจัเฉัพาะ เช!น ศาลกัมี .ทั้ะเลเป็�นศาลพ$ เศาด แลป็ห.พ$พาทั้างทั้ะเล องคู่9กัารกัารคู่�าโลกั ศาลอาญารป็ทั้.

แติ!ละศาลกั;กั2าหนดไว�ในติราศาลธิรรมีน ญทั้�)กัอติ�งเอง

ศาลอาญารป็ทั้.มี�ว$ว�ฒนากัารมีาหล�งสงคู่รามีจัากัคู่วามีโหดร�ายทั้าร0นติระหน�กักั�นว!าคู่วรมี�ศาลมีาด2าเน$นคู่ด�ในอาชญากัรรมีทั้�)โหดร�าย เขติอ2านาจัของศาลอาญาฯแบี้!งเป็�นทั้างด�านเวลา ภ มี$ศาสติร9 และสาร�ติถะ ทั้�)ส2า คู่�ญในเร4)องอาชญากัรรมีไมี! ใช!ทั้0กัชน$ดทั้�)สามีมีารถน2า ข+ นศาลอาญารป็ทั้.ติ�องเป็�นอาชญากัรรมีเฉัพาะทั้�)กัน.ไว�ในธิรรมีน ญเทั้!าน�น และศาลอาญารป็ทั้.เป็�นเพ�ยงหล�กักัารเสร$มีเขติอ2านาจัศาลภายในเป็�นเร4)องขอคู่วามีร!วมีมี4อของร�ฐติ!อศาลอาญารป็ทั้.มี�กัลไกัพ�ฒนากัมีงช!วยให�ผู้ �กัระทั้2าคู่วามีผู้$ดติ�องร�บี้โทั้ษ เกั$ดจัากัคู่วามีโหดร�ายทั้าร0นของอาชญากัรรมีรป็ทั้.ใติ�สงคู่รามี เด$มีทั้�มี�ศาลเฉัพาะกั$จั ได�แกั!ศาลทั้หารรป็ทั้. พ$พากัษาอาชญากัรสงคู่รามี ติ!อมีาธิรรมีน ญกัร0งโรมีได�จั�ดติ�งศาลอาญารป็ทั้.ข+นเร$)มีจัากัสหป็ระชาติ$ ศาลอาญาฯ เป็�นองคู่9กัรอ$สระไมี!ข+นกั�บี้ un เลยแติ!กั;ส�มีพ�น9กั�น สหป็ระชาชาติ$มี�สว!นน2าคู่ด�ข+นศาลอาญารป็ทั้.แติ!ศาลฯไมี!ได�คู่0มีโดย uj

ศาลอาญาฯติ�งโดยพห0ภาคู่� โคู่รงสร�างป็กั.ด�วยองคู่9คู่ณะมี�ฝ่Aายอ0ทั้ธิรณ9ฝ่Aายพ$จัารณา สนง.อ�ยกัาร สนง.ทั้ะเบี้�ยน สมี�ชชา

ด�านเวลาจั2ากั�ดเฉัพาะอาชญากัรรมีหล�งกัารบี้�งคู่บี้ใช�ธิรรมีน ญศาล ด�านสถานทั้�)คู่4อขอบี้เขติอ2านาจัเหน4อเขติแดนใดบี้�างด ช!องทั้าง คู่มีนติร�un ส!งเร4)องหร4ออ�ยกัารหร4อร�ฐภาคู่�ด2าเน$นกัารเอง ด�านสาระติ�องเป็�นอาชญากัรรมีร�ายแรง กัารกั2าหนดเขติอ2านาจัฯ กัน.ไว�ในธิรรมีน ญฯ มี�กัารแกั�ไขป็ห.ของศาลย0ติธิรรมีรป็ทั้.

กั2าหนดว!าร�ฐสมีาช$กัจัะกั2าหนดข�อสงวนไมี!ได� ทั้0กัร�ฐสมีาช$กัติ�องยอมีร�บี้เขติอ2านาจัศาลไมี!เหมี4อนกั�บี้ศาลย0ติ$ธิรรมีรป็ทั้ นอกัจัากัน�นร�ฐทั้�)มี$ใช!ภาคู่�กั;ยอมีร�บี้ได�

คู่ณะมีนติร�ฯส!งเร4)องให�ศาลอาญารป็ทั้.ได� สมีาช$กั un กั;ใช�กัลไกัผู้!านคู่มี.น2าเร4)องเสนอติ!อศาลอาญารป็ทั้.

คู่ด�ฆ!าล�างเผู้!าพ�นธิ4 อาชญากัรรมีมีน0ษยชาติ$ อาชญากัรรมีสงคู่รามี กัารร0กัราน เป็�นอาชญากัรรมีพ$เศษไมี!ใช!อายาทั้�)วไป็ ส$)งส2าคู่�คู่4อศาลอาญารป็ทั้.เป็�นหล�กักัารเสร$มีเขติอ2านาจัศาล กัลไกัในกัารทั้2างานกั�บี้ศาลภายในน�นติ�องป็รากัฎว!ามี�กัารป็ฏ$เสธิไมี!ด2าเน$นคู่ด�ของศาลภายในป็ทั้.ซึ่ะกั!อน ส!วนกัารลงโทั้ษกัารยกัฟ้-องกัารช�ขาดข�อโติ�แย�งเป็�นอ2านาจัของศาล สมีาช$กัติ�องมี�กัารให�คู่วามีร!วมีมี4อของร�ฐ

Page

25Pa

ge25

Page

25

ติ!อศาลอาญารป็ทั้. เช!นกัารจั�บี้ติ�ว โอนติ�ว สอบี้สวน ด2าเน$นคู่ด� พ�นธิะกัรณ�ติามีสนธิ$สญกั�บี้ร�ฐอ4)น ด0ลยพ$น$จัของศาลทั้�)จัะไมี!เป็�นภาคู่�ของศาลอาญารป็ทั้.

ศาลอาญาฯ มี�กัารพ�ฒนาระบี้บี้ศาลทั้2าให�ทั้0กัป็ทั้.น�นซึ่+)งจัะเคู่ยมี�ป็?ญหาเร!องกัารลงโทั้ษผู้ �กัระทั้2าคู่วามีผู้$ดโดยไมี!อาจัมี�ศาลใดลงโทั้ษได� เมี4)อมี�กัลไกัศาลอาญาฯ ช!วยให�ป็ห.หมีดส$นไป็ อย!างไรกั;ติามีป็?ญหากัารจั�ดติ�งศาลอาญารป็ทั้ .ไมี!หมีดส$นไป็ ในไทั้ยน�น เป็�นป็ทั้.ทั้�)ได�ร�บี้รองธิรรมีน ญกัร0งโรมี แติ!ย�งไมี!ได�ให�ส�ติยาบี้�นด�วย มี�ป็ห.คู่4อเรามี�พ�นธิกัรณ�กั�บี้สหร�ฐอเมีร$กัา ไมี!ส!งผู้ �ร �ายข�ามีแดงมี�นข�ดกั�น เพราะร�ฐสมีาช$กัของศาลอาญาฯติ�องให�คู่วามีรวมีมี4อโดยไมี!มี�ข�อสงวนขณะเด�ยวกั�นเรามี�พ�นธิะกัรณ�กั�บี้สหร�ฐอเมีร$กัาไมี!ส!งผู้ �ร �ายข�ามีแดนข+นศาล ย�งมี�ป็ห.ทั้างเทั้คู่น$ติ โทั้ษทั้างอาญาของป็อ.ไทั้ยส งกัว!าศาลอายารป็ทั้. และโทั้ษคู่วามีผู้$ดของศาลอาญาฯ ไมี!ใช!โทั้ษทั้างอาญของศาลไทั้ยเรา

หน!วยทั้�)๗ กัมี.รป็ทั้. ว!าด�วยกัารจั2ากั�ดกัารใช�กั2าล�งทั้างทั้หาร หน!วยน�คู่งทั้ราบี้ว!าเป็�นเร4)องทั้�)เมี4)อกั!อนกัมี.รป็ทั้.ไมี!มี�กัารจั2ากั�ดกัารใช�กั2าล�ง ป็?จัจั0บี้�นมี�กัฎเกัณฑ์9มีากั2าหนดมี�กัมี.สองส!วนใหญ!คู่4อกัมี.จั2ากั�ดส$ทั้$ของร�ฐในกัารใช�กั2าล�ง และกัมี.และข�อบี้�งคู่�บี้ทั้�)ใช�ในกัารป็ฏ$บี้�ติ$กัารทั้างาหาร

Jus ad bellum ว$ว�ฒนากัารมีาจัากัสมี�ยโบี้ราณทั้�)เด$มีร�ฐติ!าง ๆ มี�อ2านาจัอธิ$ป็ไติยจัะใช�กั2าล�งทั้างทั้หารติ!อกั�นเพ4)อร�กัษาอธิ$ป็ไติย ขยายเขติแดน ป็?จัจั0บี้�นเป็�นส$)งติ�องห�ามี กัารใช�กั2าล�งทั้างทั้หารเป็�นเพ�ยงข�อห�ามีข�อยกัเว�น

องคู่9กัาร un กั2าหนดห�ามีใช�กั2าล�งทั้างทั้หารระหว!างกั�น กั2าหนดไว�ในกัลไกักัารธิ2ารงร�กัษาส�นติ$ภาพ

Jus in bello ในกัรณ�ใติ�กัมี.รป็ทั้.หากัร�ฐใดมี�อ2านาจัใช�กั2าล�งระหว!างกั�นกั;ติ�องติกัใติ�ข�อป็ฏ$บี้�ติ$ทั้างทั้หารเพ4)อให�หล�กัป็ระกั�นเสร$มีสร�างคู่ามีคู่0�มีคู่รอบี้ในกัารทั้2ากัารรบี้ เป็�นสงคู่รามีทั้�)ชอบี้เทั้!าน�น คู่0�มีคู่รอบี้ บี้0คู่คู่ลทั้ร�พย9ส$นทั้�)ป็ระสป็ภ�ยสงคู่รามี กัมี.จั2ากั�ดส$ทั้ธิ$เป็�นเร4)องกัฎเกัณฑ์9ในกัารด2ารงคู่วามีสพ.รป็ทั้.ในทั้างส�นติ$ภาพ และกั2าหนดกัลไกัของ un เพ4)อทั้2านทั้.ติรงน�น

ว$ว�ฒนากัารเร$)มีจัากักัารคู่2า น+งอธิ$ป็ไติยของร�ฐในกัารทั้2า สงคู่รามี ส !หล�งสงคู่รามีโลกัในสมี�ยติ�ง un ล�วนมี�ข�อห�ามีเกั�)ยวกั�บี้กัารใช�กั2าล�งทั้างทั้หาร นอกัจัากัในกัฎบี้�ติร un ย�งมี�ข�อมีติ$ของสมี�ชชาใหญ! ห�ามีกัารใช�กั2าล�งทั้างทั้หาร

Page

26Pa

ge26

Page

26

กั!อนศ.๑๙ ร�ฐติ!าง ๆ สามีารถทั้2าสงคู่รามีโดยเสร� หล�งจัากัน�น กั;เป็�นกัารเน�นถ+งเร4)องสถานะคู่วามีเป็�นกัลางระหว!างคู่ !สงคู่ราและร�ฐทั้�)ไมี!เข�ารวมีในฝ่Aายใด เพ4)อแยกัสถานภาพ ร�ฐ พลรบี้ พลเร4อน มี�กัารน$ยามีสถานกัารณ4ทั้�)กัมี.อน0ญาติให�ทั้2าสงคู่รามีโดยชอบี้ กัารป็-องกั�นตินเอง กัารโติ�ติอบี้ในส�ดส!วนทั้�)เหมีาะสมี

กัารห�ามีใช�สงคู่รามีเพ4)อเป็�นเคู่ร4)องมี4อบี้�งคู่�บี้กัารช2าระหน� มี�กัติ$กัาส�นน$บี้าติชาติ$ ๑๙๑๙ กั2าหดกัารทั้2าสงคู่รามี

ข�อบี้�งคู่�บี้ป็?จัจั0บี้�นมี.๒ ในกัฎบี้�ติรสหป็ระชาชาติ$ห�ามีร�ฐใช�กั2าล�งระหว!างกั�น แมี�ในมี.๕๑ มี�กัารกั2าหนดเร4)องส$ทั้ธิ$ป็-องกั�น ส!วนมี.๒ วรรคู่ห�ากั;กั2าหนดกัารให�คู่วามี!ช!วยเหล4อร�ฐสมีาช$กั กัารป็ฏ$บี้�ติ$กัารทั้างทั้หาร คู่วามีร�บี้ผู้$ดชอบี้ช�)วคู่ราวของ p5

จั�ดติ�งกัองกั2าล�ง un ว$ว�ฒนากัารกัฎเกัณฑ์9 กัลายเป็�นจัาร�ติป็ระเพณ� jus

cogen ละเมี$ดมี$ได� พ�ฒนามีาจัากัคู่ด�น$คู่ารากั�ว

ข�อมีติ$ สมี�ชชาใหญ! บี้ญเกั�)ยวกั�บี้กัารงดเว�นกัารคู่0กัคู่ามีกัารห�ามีกัารแทั้รกัแซึ่วกั$จักัารภายใน

ข�อมีติ$ น$ยามีกัารร0กัราน ส!วนเอกัสารอ4)นๆทั้�)สน�บี้สน0นหล�กักัารน� คู่4อ final act

helsingi กัารอย !ร!วมีกั�นอย!างส�นติ$ภาพ

หล�กักัารห�ามีมี$ให�ใช�กั2าล�ง เป็-าหมีายเพ4)อทั้0กัร�ฐติ�องป็ฏ$บี้�ติ$ใติ�กัฎเด�ยวกั�น ห�ามีกัารใช�กั2าล�ง มี�กัมี.มี�ผู้ลบี้�งคู่�บี้เด;ดขาด พ$จัารณาร ป็แบี้บี้คู่วามีร0นแรงว!าอย!างไรถ4อเป็�นกัารละเมี$ดส�นติ$ภาพของโลกั กัารร0กัรานทั้านติรงทั้างอ�อมี กัารใช�กั2าล�งทั้�)ไมี!ข+ นอย !กั�บี้คู่วามีชอบี้ธิรรมีในว�ติถ0ป็ระสงคู่9 กัาร ใช�กั2า ล� งภายในร�ฐ สงคู่รามีกัลางเมี4อง กัารป็กัป็-องส$ทั้ธิ$ป็ระชาชน กัารใช�กั2าล�งกัดข�)ข!มีเหง ละเมี$ดไหมี?

ส$)งทั้�)ร �ฐสามีารถอ�างเพ4)อใช�กั2าล�งได� คู่4อกัารป็-องกั�นติ�ว เข�าร!วมีป็ฏ$บี้�ติ$กัารทั้างทั้หารกั�บี้ un กัารแทั้รกัแซึ่งโดยเหติ0ผู้ลมีน0ษยะรรมีเพราะมี�กัารละเมี$ดส$ทั้$มีน0ษยชน ติ�องพ$จัารณากัารเข�าแทั้รกัแซึ่งติ�องฉั0กัเฉั$นและได�ส�ดส!วน

ระบี้บี้กัารธิ2ารงร�กัษาส�นติ$ภาพและคู่ามีมี�)นรงรป็ทั้.ขอ un มี�ทั้างป็ฏ$บี้�ติ$ในกัารแบี้!งแยกักัลไกัของหน!วยงานติ!าง ๆ คู่มีคู่.สมี�ชชา เลขาธิ$กัาร ส2าหร�บี้คู่วามีร�บี้ผู้$ดชอบี้ของคู่ณะฯมีน พ$จัารณาองคู่9ป็ระกัอบี้กัารลงมีติ$ บี้ทั้บี้าทั้สมี�ชชาญ เลขา

Page

27Pa

ge27

Page

27

ป็?ญหาคู่4ออ2านาจัผู้ กัขาดในกัารใช�มีาติรกัารบี้�งคู่�บี้โดย un มี.๕๓ ข�ดขวางกัารอ�างป็-องกั�น ๕๑ ร�ฐใดจัะอ�างว!าป็-องกั�นติ�องผู้!านกัลไกัในกัารย0ติ$ข�อพาทั้โดยส�นติ$ว$ธิ�ของ un เส�ยกั!อน เป็�นอ2านาจัผู้ กัขาดของ un ในกัารย0ติ$ข�อพ$พาทั้น�น ส2าหร�บี้กัารป็ฏ$บี้�ติ$ของ un ป็ห.คู่4อคู่วามีล�มีเหลวของระบี้บี้คู่วามีมี�)นคู่งร!วมีกั�นเพราะ มี�สมีาช$กั p5 กั�บี้กัล0!มีไมี!ถาวร เหติ0ทั้�)กัล0!มีถาวรติ�องมี�มีติ$ออกัเส�ยงเอกัฉั�นทั้9เสมีอ กั!อนสงคู่รามีเย;นส0ดลงมี�สองข�วอ2านาจั มี�มีติ$เอกัฉั�นทั้น�นบี้!อยคู่ร�งไมี!อาจัหามีติ$เอกัฉั�นทั้9ได� ส!งผู้ลกัระทั้บี้ติ!อกัารทั้2างานของ un เพราะติ�องไมี!มี�กัาร veto เป็�นคู่วามีล�มีเหลวกั!อนสงคู่รามีเย;นส0ดลง โดย un ได�ขยายอ2านาจัสมี�ชชาทั้ดแทั้นคู่วามีข�ดข�องของคู่ณะมีนติร�ฯ เป็�นกัารแกั�ไข

ขยายอ2านาจัสมี�ชชาญ

ทั้างป็ฏ$บี้�ติ$ของ un ในกัารแกั�ไขข�อข�ดข�องใน คู่ณะมีนติร�ฯ

Jus in bello พ$จัารณาในห�วข�อกัฎเกัณฑ์9กัารป็ฏ$บี้�ติ$กัารทั้างทั้หาร คู่สพ.ร�ฐทั้�)สามีหร4อร�ฐเป็�นกัลาง ข�อพ$จัารณาทั้�)วไป็พ ดถ+งพ�ฒนากัารกัมี.ภาคู่สงคู่รามีว$ว�ฒนากัารจัากักัารใช�อ2านาจัอธิ$ป็ไติยร�ฐมีาส !ข�อห�ามี

ป็ร�บี้ใช�เฉัพาะภาวะเกั$ดสงคู่รามี

ทั้�)มีาของกัมี. ส!วนใหญ!มีาจัากัสนธิ$สญ และจัาร�ติฯ แบี้!เงป็�นสองกัล0!มีของทั้�)มีากัมี.ภาคู่สงคู่รามี ทั้�)มีากัมี.ภาคู่สงคู่รามีได�แกั! เจัน$วาลอว9 มี�ส�)ฉับี้�บี้เกั�)ยวกั�บี้เง4)อนไขของผู้ �ได�ร�บี้บี้าดเจั;บี้ของกัองทั้�พในสนามีรบี้ทั้ะเล ติ!อน�กัโทั้ษสงคู่รามี คู่0�มีคู่รองผู้ลเร4อน

กัล0!มีกัมี.กัร0งเฮ่กั เกั�)ยวกั�บี้กัารเร$)มีคู่วามีเป็�นป็ฏ$ป็?กัษ9หร4อกัารป็ะกัาศสงคู่รามีจัาร�ติฯสงคู่รามีบี้นบี้นกั สถานะเร4อส$นคู่�าศ�ติร กัารแป็ลงเร4อส$นคู่�าเป็�นเร4อรบี้

กัล0!มี กัมี.วางทั้0!นระเบี้$ดอ�ติโนมี�ติ$ใติ�น2า กัารโจัมีติ�ทั้างเร4อส$ทั้ธิ$หน�าทั้�)ของร�ฐเป็�นกัลางในสงคู่รามีทั้างเร4อ

เด$มีทั้�ป็ร�บี้ใช�กั�บี้ภาวะสงคู่รามีทั้�)ได�ร�บี้กัารร�บี้รอง มี�กัารยกัเล$กัข�อจั2ากั�ดป็ร�บี้ช�ภาคู่สงคู่รามีด�งกัล!าว จั+งขยายขอบี้เจัติไป็ใช�ถ+งกัารข�ดกั�นทั้างอาว0ธิทั้�)ไมี!ใช!ทั้างรป็ทั้. คู่4อน2าเอา ไป็ใช�กั�บี้กัารใช�กั2าล�งในร ป็แบี้บี้ติ!าง ๆ กัว�างข+น

กัารอน0ว�ติ$กัาร ผู้!านหลายองคู่9กัาร เช!น คู่ณะกัรรมีกัารกัาชาติ$สากัล องคู่9กัาร un ผู้!นกัารด2าเน$นกัารขององคู่9กัารรป็ทั้. Ngo กัารลงโทั้ษคู่วามีผู้$ดจัากักัาร

Page

28Pa

ge28

Page

28

ละเมี$ดกัมี.ภาคู่สงคู่รามีเช!นอาชญากัรรมีสงคู่รามี ร0กัราน กัารลงโทั้ษได�ป็รากัฎในติอนทั้�)มี�กัารน2าคู่ด�เหล!าน�ข+นส !ศาลทั้หารโติเกั�ยว ศาลอาญารป็ทั้.ทั้�)กัร0งเฮ่กั

กัฎเกัณฑ์9เกั�)ยวกั�บี้กัารป็ฏ$บี้�ติ$กัารทั้างทั้หาร ป็ระกัอบี้กัฎทั้�)วไป็และกัฎเฉัพาะเช!นกัารส �รบี้ทั้างทั้ะเล อากัาศ

กัฎเกัณฑ์9ทั้�)ใช�บี้�งคู่�บี้กั�บี้พลรบี้ กัฎด�านมีน0ษยธิรรมี กัฎข�อจั2ากั�ดด�านป็?จัจับี้และอาว0ธิในกัารรบี้

กัฎใช�บี้�งคู่�บี้กั�บี้พลรบี้ ได�แกั! กัฎว!าด�วยพลรบี้และผู้ �ทั้�)ไมี!ได�ร�บี้สถานะพลรบี้ กั;คู่4ออาจัมี�กัล0!มีพวกัสายล�บี้หร4อทั้หารจั�าง ห�ามีใช�กัลโกัง ป็ราศจัากัมีน0ษยธิรรมี

เป็-าหมีายทั้างทั้หารคู่4ออะไร รถถ�งป็Bนใหญ!คู่!ายทั้หารคู่ล�งอาว0ธิป็?จัจัะยกัารส4)อสาร โจัทั้ติ�ล!วงหน�าไมี!ได�ในถนน สะพานอ0โมีงคู่9ทั้างรถไฟ้ ห�ามีโจัทั้ติ�เพ4)อหล�งผู้ลทั้างกัารเมี4องติ�องระว�งระบี้0เป็-าหมีายช�ดเจัน มี�กัารแยกัพลเร4อน ป็ระเมีน$ผู้ลทั้$ศทั้างกัารโจัมีติ� ทั้$งระเบี้$ดไมี!ให�ร�ศมี�อาว0ธิไป็ติกักั�บี้พลเร4อน โดยคู่2าน+งสภาพอากัาศเป็-าหมีาย ใช�หล�กัส�ดส!วนและมี�กัารเล4อกัเป็-าหมีายทั้�)มี0!งเป็-าหมีายทั้างาหารเทั้!าน�น ฝ่Aายผู้ �ถ กัโจัมีติ� งดเว�นกัารกัระทั้บี้พลเร4อน

กัฎด�านมีน0ษยธิรรมีส2าหร�บี้กัารคู่0�มีคู่รองติ!อพลเร4อน และทั้ร�พย9ส$นพลเร4อน ติ�องมี�กัารให�น$ยามีของ พลเร4อนว!าใคู่รบี้�าง และกั;ทั้หารติ�องมี�หน�าทั้�)คู่0�มีคู่รองพลเร4อนห�ามีกัารแกั�เผู้;ด กัฎเกัณฑ์9ส2าหร�ผู้ �ทั้�)ไมี!สามีารถส �รบี้ได�เช!นน�กัโทั้ษสงคู่รามี ผู้ �บี้าดเจั;บี้เร4ออ�ป็ป็าง จัะใช�กั2าล�งไมี!ได�

ห�ามีโจัมีติ�ทั้ร�พย9ส$นบี้างบี้ร$เวณ เขติป็ลอดทั้หาร บี้ร$เวณไมีมี!ป็-องกั�น หน!วยแพทั้ย9พยาบี้าลทั้รพ�ย9ทั้�)จั2าเป็�นติ!อกัารอย !รอดส$)งว�ฒนธินนมี

ด�านป็?จัจั�ยและอาว0ธิติ�องมี�กัารน$ยามีว!าอาว0ธิใดไมี!มี�อาน0ภาพทั้2าลายร�ายแรงได�แกั! อาว0ธิสงคู่รามีธิรรมีดา ล กัป็Bนแติกักัระจัายในร!างเป็-าหมีายยากัแกั!กัารติรวจัพบี้ กั�บี้ด�กัระเบี้$ด ยาพ$ษ อาว0ธิเพล$ง ส!วนอาว0ธิร�ายแรงได�แกั!แกัส อาว0ธิช�วภาพอาว0ธิเคู่มี�น$วเคู่ล�ยร9

มี�ป็ห.กัารรบี้ทั้างทั้ะเลเร4อด2าน2าทั้0!นระบี้$ดกัารป็Qดล�อมีป็Qดป็ากัอ!าว ทั้งอากัาศอวกัาศ ดวงจั�นทั้ร9เป็�นเขติป็ลอดทั้หาร

ร�ฐเป็�นกัลาง คู่วามีหมีาย ส$ทั้ธิ$หน�าทั้�)ติ�องมีาพ$จัารณาร�ฐเป็�นกัลางติ�องด2ารงคู่วามีเป็�นกัลาง เคู่ร!งคู่ร�ด ไมี!อน0ญาติให�คู่ !สงคู่รามีผู้!านแดน กัฎของร�ฐเป็�นกั

Page

29Pa

ge29

Page

29

ลางทั้างทั้ะเล ไมี!ฝ่?กัใฝ่Aฝ่Aายใด กัารคู่วบี้คู่0มีเร4อ โดยร�ฐคู่ !สงคู่รามีจัะกัระทั้2าไมี!ได� ห�วงอากัาศของร�ฐเป็�นกัลางเป็�นด$นแดนทั้�)ละเมี$ดไมี!ได�

หล�กัเกัณฑ์9ในกัารกั2าหนดเขติอ2านาจัร�ฐมี�หล�กัใหญ!คู่4อหล�กัว!าด�วยด$นแดน พ$จัารณาว!าร�ฐติ!าง ๆ มี�อ2านาจัอธิ$ป็ไติยเหน4อเขติแดนตินเด;ดขาด เหติ0กัารณ4บี้0คู่คู่ลทั้ร�พย9ส$นในเขติแดนย!อมีติกัใติ�กัมี.ภายในของร�ฐน�น อ2านาจัของร�ฐเหน4อหล�กัด$นแดนหมีายถ+งบี้.ใดกั;แล�วแติ! หากัมี�กัารกัระทั้2าผู้$ดในเขติแดนร�ฐ ร�ฐย!อมีมี�เขติอ2านาจั มี�หล�กัขยายทั้�)เร�ยกัว!าหล�กัผู้ลกัารกัระทั้2า ร�บี้รองโดยป็อ.ไทั้ย ด�วย คู่4อกัระทั้2านองราชฯมี�ผู้ลในฯ ส!วนหล�กัทั้�)สองคู่4อหล�กัย+ดบี้0คู่คู่ล โดยคู่2าน+งถ+งบี้.ทั้�)กัระทั้2าหร4อถ กักัระทั้2าเป็�นคู่น สช.น�น ไมี!ว!าได�กัระทั้2าคู่วามีผู้$ดนอกัฯ หากัผู้ �กัทั้.เป็�นคู่นสช.น�น ร�ฐกั;มี�อ2านาจัเหน4อในคู่ด�ทั้�)เกั$ด หร4อบี้.น�นถ กักัระทั้2า

หล�กัป็องกั�นติ�องพ$จัารณาว!าคู่ผู้.ใดบี้�างทั้�)ร �ฐสามีารถมี�เขติเหน4อคู่ด� หล�กัสากัล ส�งเกัติว!า แมี�นกัารกัระทั้2านอกัราชฯ โดยบี้.ไมี!ใช!คู่นชาติ$ หร4อผู้ลของกัารกัระทั้2าไมี!ได�กัระทั้บี้ติ!อร�ฐเลยแติ!กั;มี�อ2านาจัเน4) องจัากัคู่ผู้.ชน$ดน�ข�ดติ!อคู่วามีสงบี้เร�ยบี้ร�อยของมีวลมีน0ษยชาติ$ หากัทั้0กัร�ฐย+ดถ4อเกัณฑ์9ทั้�งส�)หากัเกั$ดกัรณ�มี�เขติอ2านาจัทั้�บี้ซึ่�อน ร�ฐใดจัะเป็�นผู้ �ใช�อ2านาจัเหน4อเขติน�น เช!น ป็ทั้.น+งอ�างหล�กัด$นแดน อ�กัป็ทั้.อ�างหล�กับี้0คู่คู่ล อ�นน�ด ติ!อไป็ว!า นาย กั.ไป็อย !ป็ทั้.ใด ถ�าอย !ในป็ทั้.อ�งกัฤษ เขากั;ย!อมีใช�อ2านาจัร�ฐติน กัารมี�อ2านาจัร�ฐกั�บี้กัารใช�อ2านาจั ติ!างกั�น กัารใช�อ2านาจัติ�องไมี!ละเมี$ดอธิ$ป็ไติยของร�ฐอ4)น เช!นขอให�ส!งผู้ �ร �ายข�ามีแดน หร4อหล�กัสากัล จั�โจัรสล�ดมี�เขติอ2านาจัศาลเหน4อคู่ด� แติ! จั�บี้ไมี!ได�เพราะกั�าวล!วงอ2านาจัอธิ$ป็ไติยของร�ฐอ4)น แติ!หากัหน�เข�ามีาในไทั้ย เรากั;ใช�เขติอ2านาจัได� ติ�องแมี!นในหล�กัเกัณฑ์9 โดยเฉัพาะเขติแดน น�นอย !ในร�ฐน�นจัร$งไหมีเ ช!นอย !ในทั้ะเลหร4อทั้ะเลหลวงหร4อทั้ะเลอาณาเขติ หร4อในเร4อของชาติ$น�น

ทั้ะเลอาณาเขติเป็�นหล�กัด$นแดน

ทั้ะเลหลวงทั้2าบี้นเร4อหร4อทั้2าในทั้ะเล ติ�องให�คู่วามีสนใจัในรายละเอ�ยดเป็�นพ$เศษ

รธิน .๒๕๕๐ มี .๑๙๐ กั2า หนดป็ระเภทั้หน�งส4อสญไว�หลายป็ระ เภทั้ ทั้�)มี�บี้ทั้ป็ป็.อาณาเขติไทั้ย ป็ป็.ส$ทั้ธิ$อธิ$ป็ไติย เขติอ2านาจั สญทั้�)ติ�องออกักัมี.อน0ว�ติ$กัาร ทั้�)มี�ผู้ลกัระทั้บี้ติ!อคู่มีคู่.ศกั.กัว�างขวาง นส.สญทั้�)สร�างภาระผู้ กัพ�นหร4องบี้ป็ระมีาณ สญเหล!าน� ติ�องเป็�นนส.สญทั้�)ฝ่ายบี้ร$หารให�ฝ่Aายน$ติ$ฯเห;นชอบี้กั!อน

Page

30Pa

ge30

Page

30

จัะพ$จัารณาเกั�)ยวกั�บี้ สนธิ$สญอย!างใด ส$)งใดเป็�น สนธิ$สญ. ติ�องพ$จัารณาติามีบี้ทั้น$ยามีของอน0สญกัร0งเว�ยนนามี.๒ บี้ทั้น$ยามีสนธิ$สญ ป็?จัจั0บี้�นส!วนใหญ!สนธิ$สญทั้2าในร ป็ลายล�กัษณ4อ�กัษร เบี้4องติ�นติ�องพ$จัารณากั!อน ว!าผู้ �กัระทั้2าเลยว!า บี้.น�นมี�อ2านาจัโดยชอบี้ด�วยกัมี.ติามีกัมี.รป็ทั้.หร4อติามี กัมี.ภายในหร4อไมี!เช!น ex-officio มี�ป็ระมี0ข ร�ฐ รบี้. รมีติติป็ทั้. เอกัอ�คู่รราชฑ์ ติ ผู้ �แทั้นทั้�)ป็ช.องคู่9กัาร ผู้ �มี�fill-power

ป็ระกัารติ!อไป็ด ว�ติถ0ป็ระสงคู่9ว!า บี้.ทั้�)ไป็ทั้2าสนธิ$สญ มี�ว�ติถ0ฯเพ4)อทั้2าแล�วผู้ กัพ�นร�ฐไหมี? ส$)งทั้�)ทั้2าไป็แล�วน�นถ4อเป็�นกัารผู้ กัพ�นร�ฐไหมี แติ!ถ�าส$)งทั้�)ทั้2าว�นร0 !งข+นป็ฏ$เสธิว!าไมี!ผู้ กั�นไมี!ได� ด เจัตินารมีณ4ติ!ามีหล�กั pacta sunt servanda

ร ป็แบี้บี้ของกัารทั้2าว!าทั้2าในล�กัษณะทั้�)เป็�นสนธิ$ส�ญญาหร4อไมี! ช4)อมี�หลากัหลาย สนธิ$สญ อน0สญ บี้�นทั้+กัร!วมี แถลงกัารณ9ร!วมี ขอให�ด ทั้�)สาร�ติถะ พ$จัารณาเป็�นล2าด�บี้ไป็

สาร�ติถะของคู่วามีติกัลงว!าป็ระสงคู่9จัะผู้0กัพ�นระหว!างคู่ !ภาคู่� หร4อ นส.สญหร4อเป็ล!า

มี.๑๙๐ รธิน.ด ข�นติอนไป็ ด ติามีหล�กัเกัณฑ์9ของกัมี. ติ�องได�เห;นติ�นฉับี้�บี้ติ�วนส.ส�ญญาน�น ด�วย

จัากับี้อร9ดติอนทั้�าย

เขติแดน เขติอ2านาจัร�ฐ

เขติแดน กัรอบี้อาณาเขติร�ฐ เส�นมีาข�ดแบี้!งแยกัอธิ$ป็ไติของร�ฐระหว!างกั�น กัว�างแคู่!ไหนติ�องด ทั้างบี้กัทั้างน2า ทั้างอากัาศ ส!วนอ2านาจัร�ฐคู่4ออ2านาจัอธิ$ป็ไติยเหน4อเขติแดนน�น ว!ากั�นติามีล2าด�บี้ แนวคู่$ดองคู่9ป็ระกัอบี้ กั2าหนด ได�มีา เส�ยไป็ เขติแดนเป็�นเคู่ร4)องกั2าหนดขอบี้เขติด$นแดนภายใติ�อ2านาจัอธิ$ป็ไติยของร�ฐเป็�นเส�นข�ด อ2านาจัอธิ$ป็ไติยของร�ฐมีากั�บี้เขติแดน เพราะง�นเขติแดนเป็�นเคู่ร4)องช�แสดงและเป็�นติ�วจั2ากั�ดอธิ$ป็ไติยของร�ฐว!าอย !เฉัพาะภายในกัรอบี้แคู่!น�น เขติแดนเป็�นอป็กั ของคู่วามีเป็�นร�ฐ เพราะจัะเกั$ดเป็�นร�ฐได�ติ!อเมี4)อมี� ด$นแดน ป็ระชากัร (ห มี า ย ถ+ ง ทั้� ง คู่ น ช า ติ$ คู่ น ติ! า ง ด� า ว ) อ2า น า จั อ ธิ$ ป็ ไ ติ ย citizen-

national+arielt ร�ฐบี้าล เขติแดนเป็�นหน+)ง เขติแดนเล;กัใหญ!ไมี!ส2าคู่�ญ กั;เป็�นร�ฐเทั้!าเทั้�ยมีกั�น ภายใติ�กัฎหมีายระหว!างป็ระเทั้ศ พวกัเผู้!าชนเร!ร!อนไมี!มี�ด$น

Page

31Pa

ge31

Page

31

แดนแน!นอนไมี!สามีารถติ�งหล�กัป็?กัฐานได� ไมี!เป็�นร�ฐ เส�นเขติแดนกั2าหนดขอบี้เขติส$ทั้ธิ$หน�าทั้�)ในคู่วามีส�มีพ�นธิ9ระหว!างป็รเทั้ศ ภายในขอบี้เขติ ป็ชกั.ทั้0กัคู่นจั+งติกัใติ�อธิ$ป็ไติยของร�ฐรวมีทั้�งคู่นติ!างด�าวด�วย เพราะง�นคู่นติ!างด�าวไมี!ได�อย !เหน4อกัมี. ติ�องอย ใติ�อ2านาจัอธิ$ป็ไติยของร�ฐน�น (โยงไป็ถ+งข�อสอบี้ทั้0กัคู่2า) ทั้0กัคู่นในเขติแดนของร�ฐติ�องอย !ภายใติ�กัฎหมีายของป็ทั้.น�นภายใติ�กัระบี้วนกัารน$ติ$บี้ญของป็ทั้.น�น ยกัเว�นบี้.บี้างจั2าพวกัคู่4อพวกัฑ์0ติ กัลส0ล ทั้2างานองคู่9กัารรป็ทั้. พวกัน�อย !ใติ�เอกัส$ทั้ธิ$และคู่วามีคู่0�มีกั�นทั้างกัารฑ์ ติ เอกัส$ทั้ธิ$ทั้2าให�เขา? แมี�อย !ใติ�กัมี.แติ!จัะไมี!ถ กับี้�งคู่�บี้ใช�กัมี. อย !ใติ�กัมี.แติ!ไมี!ถ กับี้�งคู่�บี้ใช�กัมี. ข�ดเส�นใติ�เอาไว�เลย

ฑ์ ติ คู่ น ติ! า ง ด� า ว อ า จั ไ ด� ร�บี้ คู่ ว า มี คู่0� มี คู่ ร อ ง ติ า มี ห ล� กั diplomatic

protection/immunity for ฑ์ ติ ติ�องเคู่ารพกัฎหมีาย ทั้�น�กัารใช�อ2านาจัของร�ฐติ�องใช�ในเขติแดนเทั้!าน�นแติ!มี�ข�อยกัเว�นบี้างป็ระกัารว!าอาจัป็กัแผู้!ไป็นอกัอาณาเขติได�เผู้4)อกัารกัระทั้2าน�นมี�ผู้ลของกัารกัระทั้2าอย !ในร�ฐเร�ยกัว!าทั้ฤษฎ�ผู้ลของกัารกัระทั้2า effect doctrine เหมี4อน มี.๕ ของป็อ. กัารกัระทั้2าคู่วามีผู้$ดส!วนหน+)งส!วนใดแมี�กัระทั้2านอกัราชอาณาจั�กัรแติ!ส2าเร;จัผู้ลในราชอาณาจั�กัร ร�ฐมี�ส$ทั้ธิ$มี�อ2านาจัเหน4อกักัทั้.น�นแมี�ทั้2านอกัราชฯ ย�งเกั�)ยวกั�บี้นโยบี้ายสาธิารณะเช!นกัมี.กัารแข!งข�น competition law and policy อย!างเช!น ใน eu น�น เขาห�ามีกัารคู่วบี้รวมีธิ0รกั$จัเพ4)อกัารมี�อ2านาจัเหน4อติลาดเพราะเขาเป็Qดติลาดเสร� ติลาด๒๗ ป็ทั้.ไมี!มี�พรหมีแดน กัารป็ล!อยให�ป็?จัเจักัหร4อว$สาหกั$จัทั้2าธิ0รกั$จัแข!งข�นเสร� โดยไมี!มี�อ2านาจัร�ฐมีาคู่วบี้คู่0มี ถ�าป็ล!อยให�เอกัชนสามีารถใช�อ$ทั้ธิ$พลกัารเง$นมี�อ2านาจัเหน4อติลาดโดยกัารคู่วบี้รวมีไป็ใช�อ2านาจัเหน4อติลาดโดยมี$ชอบี้ ติลาดกั;จัะทั้2างานไมี!ได�เพราะติลาดทั้2างานด�วย demand supply ติ�องแข!งข�นเสร� ถ�าบี้.ใดหน+)งมี�ส!วนแบี้!งติลาดมีากัจันคู่ !แข!งไมี!สามีารถแข!งข�นได�แล�วย�งบี้$ดเบี้4อนกัารใช�อ2านาจัเหน4อติลาด โดยกัารคู่วบี้รวมี กั;ทั้2าให� ติลาดล2าบี้ากั มี�กัารผู้ กัขาด เช!นกั2าหนดราคู่าติ�Wวเคู่ร4)องบี้$น กั2าหนดสายกัารบี้$น ราคู่าบี้ร$กัาร ผู้ �บี้ร$โภคู่จัะเส�ยเป็ร�ยบี้ ป็รากัฎว!าบี้ร$ษ�ทั้สายกัารบี้$นสองสายไป็คู่วบี้รวมีทั้�) usa แติ!ส!งผู้ลให� ป็ระชาคู่มี eu ติกัใติ�บี้ร$ษ�ทั้ทั้�)คู่วบี้รวมีกั�นน�ทั้�)ติ� งใน eu ทั้2าให�มี�อ2านาจัเหน4อติลาดมีากั ด�งน�น eu จั+งใช�กัมี.กัารแข!งข�นทั้�นทั้�ป็ร�บี้บี้ร$ษ�ทั้แล�วห�ามีคู่วบี้รวมีเป็�นหลายหมี4) นล�านเลย ไมี!สามีารถคู่วบี้รวมีได� อาศ�ย effect doctrine เป็�นทั้ฤษฏ�กัมี.อาญาเด$มี เอามีาป็ร�บี้ใช�ในกัมี.นโยบี้ายสาธิารณะด�วย

Page

32Pa

ge32

Page

32

Effect doctrine ถ กัใช�แมี�มี�กัารกัระทั้2านอกัอธิ$ป็ไติยของเขติแดน

ติ!อไป็ด อป็กั.ของด$นแดน ป็ระกัอบี้ด�วยสามีส!วน ด$น น2า อากัาศ ส!วนทั้�)เป็�นแผู้!นด$น คู่4อ เขติแดน ด$นแดน พ4นน2า ใติ�ผู้$วด$น ส!วนทั้�)เป็�นพ4นน2า มี�แมี!น2าล2าคู่ลองหนองบี้+งทั้ะ เลสาบี้ในด$นแดน เลยออกัไป็เป็�นทั้ะ เลอาณาเขติ คู่2า ว! าทั้ะเลอาณาเขติติ!างจัากัเขติทั้างทั้ะเล ทั้ะเลอาณาเขติคู่4ออาณาเขติของร�ฐทั้�)ล!วงออกัไป็นอกัชายฝ่?) งเป็�นอาณาเขติของร�ฐทั้�)อย !ในทั้ะเล กั;คู่4อ ถ�ดจัากัเส�นฐานไป็ ๑๒ ไมีล9ทั้ะเล ถ�าเราด ชายฝ่?) งหน�าติ�ด เวลาน2าข+นกั;จัะถ+งระด�บี้น+ง เวลาน2าลดกั;ระด�บี้น+ง จัะมี�คู่วามีติ!างกั�นเทั้!าน� เวลาจัะกั2าหนดจั0ดเพ4) อลากัเส�นฐานในทั้างกัมี.ทั้ะเลจัะใช�จั0ดน2าลดติ2)าส0ดซึ่+)งเป็�น average อาจัเป็�นร�อยป็: สมีมีติ$ได�จั0ดน2าลดติ2)าส0ดแล�ว แล�วกั;ลากัเร�ยบี้ชายฝ่?) ง มีองจัากับี้นอากัาศฝ่?) งเป็�นแบี้บี้น� น2าข+นส งส0ดติรงน� ลดติ2)าส0ดติรงน� น+กัออกัไหมี น�)คู่4อหาด เสร;จัแล�วจั0ดน�กั;ลาดเส�นฐาน จัากัเส�นฐานกัลากัออกัไป็ ส$บี้สองไมีล9 อ�นน�คู่4อทั้ะเลาอณาเขติ ขนานกั�บี้ชายฝ่?) ง ส$บี้สองไมีล9ทั้ะเล อ�นน�คู่4อเขตินอกัส0ดของอาณาเขติ แติ!เน4)องจัากัอย !ในทั้ะเล เลยเร�ยกัว!าทั้ะเลอาณาเขติ teriterial sea แติ!หล�งจัากัน�นร�ฐอาจัมี�บี้างป็ทั้.มี�ไหล!ทั้ว�ป็ มี�เขติเศรษฐกั$จัจั2า เพาะสองร�อยไมีล9ทั้ะเล อ�นน� เป็�น eez

(exclusive economic zone) สองร�อยว�ดจัากัฝ่?) ง ติ�วมี�นเทั้!ากั�บี้ ๑๘๘ ไมีล9 ติรงน�อาจัมี�เขติป็ระมีง เขติติ!อเน4)อง ทั้�งหมีดน�เร�ยกัว!า maritime zone หร4อ เขติทั้างทั้ะเล กั;คู่4อเขติแติ!ละเขติทั้างทั้ะเล ไมี!ใช!อาณาเขติ เพราะง�น อาณาเขติ กั�บี้เขติทั้างทั้ะเลไมี!เหมี4อนกั�น อาณาเขติทั้างทั้ะเลหร4อทั้ะเลอาณาเขติเทั้!าน�นจั+งมี�อ2านาจัอธิ$ป็ไติยเด;ดขาด แติ!หล�งจัากัน�นมี�แคู่!เพ�ยง ส$ทั้ธิ$อธิ$ป็ไติย ส!วนของ“ ”

ส$ทั้ธิ$อธิ$ป็ไติยเกั$ดติามีกัมี.จัาร�ติป็ระเพณ�ระหว!างป็ระเทั้ศในฐานะเขติเหล!าน�อย !ป็ระช$ดชายฝ่?) ง ง�นร�ฐชายฝ่?) งกั;มี�ส$ทั้ธิ$อธิ$ป็ไติยเหน4อเขติด�งกัล!าวทั้�)เร�ยกัร�อง บี้างป็ทั้.กั;ได� บี้างป็ทั้.กั;ไมี!ได� อย!างป็ทั้.ไทั้ยเราจัะเร�ยกัร�องเขติเศรษฐกั$จัจั2าเพาะสองร�อยไมีล9ทั้ะเล ไมี!ได� เพราะเร�ยกัร�องไป็ทั้างใติ�ไป็ชนมีาเลเซึ่�ย ทั้างติะว�นออกัชนเขมีรเว�ยดนามี ทั้างติะว�นติกักั;ไป็ขนกั�นพมี!า อ$นเด�ย เพราะด�นมี�เกัาะน$โคู่บี้า มี�รมีฝ่?) งทั้ะเลอ�นดามี�น ทั้2าให�เกั$ดทั้ะเลอาณาเขติ ป็ทั้.ไทั้ยเลยไมี!ยอมีร�บี้(unclos)

united nation convention on the law of the sea อ น0 ส ญ กัมี.ทั้ะเลแห!งสหป็ระชาชาติ$ เพราะมี�นกั2าหนดเขติเศรษฐกั$จัจั2าเพาะ เมี4)อไทั้ยเราไมี!มี�กั;ไมี!ยอมีร�บี้ของคู่นอ4)นเราจัะได�จั�บี้ป็ลาไป็ทั้�)วโลกั

ในโลกัน�มี�น2าสามีส!วนทั้ร�พยากัรธิรรมีชาติ$ใติ�ผู้$วด$นมีากักัว!าบี้นบี้กัใคู่ร claim

ez ได� เยอะกั; ได� เป็ร�ยบี้ ถ4อว!าเป็�น international customary law กั;ยอมีร�บี้ไป็ เหติ0น�ทั้�)มี�แคู่!ส$ทั้ธิ$อธิ$ป็ไติย ไมี!สามีารถเป็�นอ2านาจัอธิ$ป็ไติยเด;ดขาด

Page

33Pa

ge33

Page

33

บี้างป็ทั้.กั;เป็�นหมี !เกัาะ สมีมีติ$ว!า เกัาะ....(ไมี!ได�ย$น) ...ถ�าเราใช�หล�กัเขติเส�นฐานธิรรมีดา จัะทั้2าไมี!ได� ติ�องเป็�น straight baseline ร�ฐหมี !เกัาะเลยบี้อกัว!าไมี!เอา จัะเอาแบี้บี้น�...ส งส0ดของเกัาะ ลากัเช4)อมีกั�น เร�ยกัว!า เส�นฐานติรง ลากัออกัไป็ส$บี้สองไมีล9 เป็�นทั้ะเลอาณาเขติของร�ฐหมี0!เกัาะ ติรงน+งเป็ร�ยบี้เสมี4อนน!านน2าภายใน ของร�ฐหมี !เกัาะ

มี�อ�กักัล0!มีป็ทั้.น+ง แถว ๆ สแกันด$เนเว�ยน เร�ยกั ?? ร ป็เส4อ fyord ถ�าใช�หล�กัเส�นฐาน ทั้ะเลอาณาเขติกั;ทั้2ายากั กั;ไมียอมี กั;เลยเอาแบี้บี้น�?...เอาจั0ดนอกัส0ดแล�วว�ดไป็ส$บี้สองไมีล9ทั้ะเล เกั$ดน!านน2าภายใน ทั้ะเลอาณาเขติ แติ!กัารเด$นเร4อแล!นเข�าไป็ผู้!านทั้ะเลอาณาเขติเข�าส !ภายใติ� อย !ใติ�อธิ$ป็ไติยของร�ฐหมี !เกัาะ แติ!ติ�องยอมีให� innocent passage ผู้!านไป็ได� กัารเด$นเร4อผู้!านโดยส0จัร$ติ ติามีหล�กัเสร�ภาพในกัารเด$นทั้ะเล

ทั้�น� น!านน2าภายในถ�าเป็�นแผู้!นด$นกั;ป็กั.ด�วยทั้ะเลสาบี้แมี!น2าล2าคู่ลองในแผู้!นด$นทั้�งหมีด เป็�นน!านน2าภายใน state land ติ!อไป็แมีน2า แมี!น2ามี�หลายชน$ด แมี!น2าทั้�งสาย อย !ป็ทั้.เด�ยว กั;เป็�นด$นแดนของป็ทั้.น�นเลย เป็�นแมี!น2าของป็ทั้.น�น แติ!ถ�า แมี!น2าแบี้!งแยกัด$นแดนเร�ยกั boundery river แมี!น2าแบี้!งอาณาเขติ ใช�ร!องน2า ล+กั อาจัมี�แมี!น2า ผู้!านหลายป็ทั้. Multinational rivers ผู้!านสองป็ทั้.ข+นไป็ บี้างสาย นอกัจัากัผู้!านหลายป็ทั้.ยงออกัส !ทั้ะเลหลวงได�ใช�เด$นเร4อได� เร�ยกั international river เพราะมี�เด$นเร4อได� ติ�องอน0ญาติให�หลายป็ทั้.เด$นเร4อผู้!านได� ติอนน�แมี!น2าโขงเรากั;กั2าล�งมี�ป็?ญหาเพราะมีาจัากัจั�น ทั้�น�ผู้!านจั�นด�วย ติ�งเข4)อนกั�กัน2าไว�ทั้�)จั�น น2าโขงเลยแห�ง อ�นน�ผู้$ดหล�กักัมี .เพราะกัมี.ภายในของเราน2าติ�องป็ล!อยจัากัทั้�)ส งลงทั้�)ติ2)า ใคู่รกั�กัไว�ไมี!ได� แมี!น2าโขงมี�ป็ห.มีากัพอจั�นป็Qดเข4)อนน2าแห�ง พอหน�าน2าจั�นเป็Qดน2าทั้!วมีชายฝ่?) ง

ทั้ะเลสาบี้ มี�ทั้�งทั้ะเลสาบี้เป็Qดและป็Qด land lock เป็-นทั้ะเลสาบี้ภายในไมี!เป็Qดทั้ะเลด�านนอกั ชน$ดในป็ทั้. ว$นเดอเมี�ย บี้าลาติองกั9 สองอ�นน�สวยมีากั ติ�องไป็ the must ร$มีทั้ะเลสาบี้มี�ป็ราสาทั้ของน�กัป็ร�ชญาสมี�ยโบี้ราณติ�องไป็ โอ�... อาจัารย9ชอบี้...ทั้ะเลสาบี้กั�นเขติแดนจัะใช�เส�นมี�ธิยะ ห!างจัากัสองฝ่?) งเช!น ซึ่0พ�ร�อ�ร�)ระหว!างแคู่นาดากั�บี้อเมีร$กัา

Page

34Pa

ge34

Page

34

คู่ลองมี�ทั้�งในป็ทั้. แล�วกั;คู่ลองระหว!างป็ทั้. เช!นคู่ลองส0เอช ป็านามีา(คู่ลองแรกัทั้�)ข0ดมีา) คู่ลองส0เอชคู่ลองแรกัข0ดระหว!างทั้ะเลแดงกั�บี้เบี้ลเย�ยมี ป็านามีาข0ดโดยอเมีร$กัา ป็ทั้.ไทั้ยกั;เคู่ยจัะข0ดคู่อคู่อดกัระ เมี4)อหกัส$บี้ป็:กั!อน

อ!าวคู่4อส!วนพ4นน2าล2าเข�าไป็ในแผู้!นด$นจันมี�ล�กัษระอ�นหน+)งอ�นเด�ยวกั�บี้แผู้!นด$น น2ากั�บี้แผู้!นด$นหร4อแผู้!นด$นโอบี้ล�อมีแผู้!นน2าเป็�นอ�นหน+)งอ�นเด�ยวกั�น อ!าวติ�องมี� closing line ไมี!เกั$น ๒๔ ไมีล9ทั้ะเล แผู้!นด$นทั้�)โอบี้ล�อมีแผู้!นน2าหร4อผู้4นน2าทั้�)ล!วงล2าเข�าไป็ในแผู้!นด$น ติามีมี.๑๐ อน0สญกัมี.ทั้ะเล unclos 1982 แติ!หากัว!าจั0ดติรงน�ติ�องเป็�นจั0ดน2าลดติ2)าส0ด ข+งเส�น ถ�าข+งแล�วได�เกั$น ๒๔ ไมีล9กั;ติ�องว�ดเข�ามีาเร4)อยจัน ๒๔ ไมีล9ยกัเว�นอ!าวป็ระว�ติ$ศาสติร9ไมี!ติ�องอย !ภายใติ�สองข�อด�งกัล!าวแติ!ติ�องมี�มีาเน$)นนานเป็�นทั้�)ยอมีร�บี้เช!นอ!าวฮ่�ดส�น กัว�าง มีากั เส�นป็Qดยาว ๕๐ ไมีล9ทั้ะเล ป็ทั้.ไทั้ยกั;มี�อ!าวป็ระว�ติ$ศาสติร9 siam bay อย !ติรง? มี�กัารอ�างอธิ$ป็ไติยเหน4อ!อาวมีานาน เป็�นทั้�)ยอมีร�บี้ ใช�อย!างติ!อเน4)อง

ช!องแคู่บี้กั;มี�ทั้�งระหว!างป็ทั้.ทั้�)กั� นระหว!างร�ฐชายฝ่?) งสองร�ฐ กั�บี้ช!องแคู่บี้ในป็ทั้.เด�ยวกั�น อ2านาจัอธิ$ป็ไติยในช!องแคู่บี้ ถ�ากั�นรป็ทั้.มี�ป็ห.กัารเด$นเร4อแติ!จัาร�ติให� innocent passage ไมี!ติ�องเส�ยคู่!าธิรรมีเน�ยมีเพ4)อป็ย.ทั้างกัารคู่�า ไมี!มี�ส$ทั้ธิ$ไป็ย�บี้ย�งกัารเด$นผู้!านโดยส0จัร$ติของกัารเด$นเร4อติ!างชาติ$

ส$ทั้ธิ$ innocent passage มี0!งมีาในแติ!โดยส0จัร$ติ แติ!ถ�า transit จั2าเป็�นติ�องผู้!านไป็ อากัาศยานไมี!มี�ส$ทั้ธิ$บี้$นผู้!าน ติรงข�ามีกั�บี้ transit เร4อล2าน2าติ�องลอยข+น แติ!transit ไมี!ติ�อง ร�ฐชายฝ่?) งมี�ส$ทั้ธิ$ย�บี้ย�ง อ�นน�ไมี!มี�ส$ทั้ธิ$ย�บี้ย�ง ????งง ไป็อ!านอ�กัทั้�

ป็ทั้.เพ4) อนบี้�านมี�กัแอบี้บี้$นเข�ามีา บี้$นล2า เข�ามีากั;ติ�องให�ออกัไป็ แติ!ถ�าเป็�น transit บี้$นเพ4) อผู้!านไป็ ติ�องเข�าใจัจัะย2า ไมี!ยากัระหว!าง innocent กั�บี้ transit passage

กั!อนมี�สงคู่รามีเขาให�บี้$นผู้!านเหน4อน!านฟ้-าใติ�อาณาเขติร�ฐใด แนวน+งคู่4อน!านฟ้-าเป็�นอ2านาจัอธิ$ป็ไติยเด;ดขาดไมี!อน0ญาติอากัาศยานโดยเฉัพาะอากัาศยานรบี้บี้$นผู้!าน โดยเฉัพาะหล�ง สงคู่รามีโลกัคู่ร�งทั้�)สอง อน0สญ พลเร4อนช$คู่าโกั ๑๙๔๔ ส�งเกัติ พ.ศ. น�)คู่4อช!วง? สงคู่รามีโลกัคู่ร�งทั้�)สองย�งไมี!ส$นส0ด อน0สญน�ไมี!ป็รากัฎกัารบี้$นผู้!านโดยส0จัร$ติเพราะเห;นว!าอากัาศยานเป็�นอาว0ธิจั+งไมี!อน0ญาติ จันส$นสงคู่รามีคู่ร�งทั้�)๒ อเมีร$กัาเป็�นป็ทั้.แรกัทั้�)น2านโยบี้ายโอเพ!นสกัาย ใช� เพราะมี�นหลายทั้�องฟ้-า น!านฟ้-าหลายป็ระเทั้ศ open skies ไป็ช!วยในเสร�ภาพในกัารบี้$น

Page

35Pa

ge35

Page

35

ทั้างพาณ$ชยศาสติร9 เซึ่นกั�บี้เนเธิอร9แลนด; แล�วกั;เซึ่นกั�บี้หลายป็ทั้. มี�กัารแทั้รกัแซึ่งสายกัารบี้$นน�อยทั้�)ส0ด อน0สญกัร0งวอร9ซึ่อร9กั2าหนดเกั�)ยวกั�บี้กัารร�บี้ผู้$ดของผู้ �ป็ระกัอบี้กัารสายกัารบี้$นติ!อผู้ �โดยสารส$)งของ อน0สญโติเกั�ยวว!าด�วยกัารกัระทั้2าคู่วามีผู้$ดในอากัาศยาน อน0สญกัร0งเฮ่กัเกั�)ยวกั�บี้กัารป็ราบี้ป็รามีกัารย+ดเคู่ร4)องบี้$นกัารกัระทั้2าคู่วามีผู้$ดสลด�เวหาส!งผู้ �ร �ายข�ามีแดน อน0สญกัร0งมีอนทั้ร�ออลเกั�)ยวกั�บี้คู่วามีป็ลอดภ�ยกัารบี้$นพลเร4อน

กัารกั2าหนดเส�นเขติแดนและป็?กัป็?นเขติแดนมี�สองแนวคู่$ด ๑.กัารใช�อ0ป็สรรคู่ทั้างธิรรมีชาติ$ เช!นแมี!น2าล2าคู่ลองทั้ะเลสาบี้มีากั�น ๒.ติกัลงโดยคู่2าพ$พากัษาศาลหร4อสนธิ$สญกั2าหนดเส�นเขติแดนแล�วจั+งกัน.จั0ดพ$กั�ด ๓.กัารได�ด$นแดนโดยกัารคู่รอบี้คู่รองและว$ธิ�ติ!าง ๆ

กัน.จั0ดพ$กั�ดบี้นแผู้!นทั้�)กั!อน ลากัเส�นสมีมีติ$ ลงส2ารวจั ป็?กัหล�กัเขติ เวลากั2าหนดเขติใช�เขติแดนติามีธิรรมีชาติ$ ส�นเขาส�นป็?นน2า แนวเขา เทั้4อกัเขา เวลากั2าหนดจั0ดแบี้!งเขติเร�ยกั delimitation อ�นน�ติ�องร �จั�กั คู่4อกั2าหนดจั0ดแบี้!งเขติแดน ใช�ส�นเขา เร�ยกั creet /hight peak ส�นป็?นน2า water shed จั0ดทั้�)น2า ไหลติกัลงสองฝ่?) งของเขา ไมี!ใช!ยอดเขา น$ยมีใช�เพราะล2าน2าเป็�นทั้�)อย !ของช0มีชน มีน0ษย9อย !ติามีล0!มีน2า มี� ridge คู่4อเน$นเขาทั้�)ยกัส งไมี!ใช!ส�นเขา ทั้างน2าอาศ�ยแมี!น2า ทั้ะเลสาบี้ กัารกั2าหนดเส�นเขติแดนทั้างน2ามี�ป็ห.เพราะเส�นป็ป็.ติามีธิรรมีชาติ$ กัารเด$นของน2า หากัล2าน2าเป็ล�ยนติามีธิรรมีชาติ$กั;ใช�เส�นเขติแดนทั้�)เป็ล�)ยนแป็ลงไป็ แติ!ถ�าเป็ล�)ยนกัระทั้�นห�นหร4อเกั$ดจัากักัารกัระทั้2าของมีน0ษย9เส�นเขติแดนจัะไมี!เป็ล�)ยนป็กัติ$ใช�เส�นไหนกั;ด น�บี้แติ!ใช�ติล$)งของร�ฐใดร�ฐหน+)งไมี!น$ยมีใช�ทั้2าให�ล2าน2าทั้�งสายเป็�นของอ�กัร�ฐ ใช�ติล$)งแติละร�ฐ ใช�เส�นมี�ธิยะกั;ไมี!สะดวกัเพราะน2าไมี!ได�ไหลติรงกัลาง จัะไหลคู่ดเคู่�ยวจั+ง อาศ�ยร!องน2าล+กัทั้�)ใช�ในกัารเด$นเร4อ ล2าน2าจัะคู่ดเคู่�ยวไป็ ไอ�เส�นกั;จัะเคู่�ยวติามี เขติแดนกั;ไป็ทั้างน�มีาทั้างน� ติามีไป็ด�วย ถ�าเป็ล�)ยนช�าๆเร�ยกัว!า gradual erosion หร4อ gradual eccresion

คู่4อกัารงอกักั�บี้กัารกั�ดเซึ่าะ เส�นเขติแดนทั้างอากัาศเป็�นไป็ติามีเส�นเขติแดนทั้างบี้กั

กัารกั2าหนดเส�นเขติแดน มี�คู่ณะกัรรมีกัาร มี�อะไรบี้�าง? ๑.คู่ณะกัรรมีกัารป็?กัป็?นเขติแดน delimitation commission กั2าหนดป็?กัป็?นแขติแดน ๒.กั2าหนดจั0ดพ$กั�ด demarkation ทั้2า ไมีข�อ๔ ๕ ของ joint communige จั+งใช� คู่กักั.กั2าหนดจั0ดพ$กั�ด เพราะ คู่กักั.ป็?กัป็?นเขติแดนให�ใช�ส�นป็?นน2า แติ!บี้างทั้�กัา

Page

36Pa

ge36

Page

36

รกั2านหดอย!างหน+)งของจัร$งอ�กัอย!างหน+)ง เช!นในแผู้นทั้�)ลาดเส�นละติ$ ลองติ$ ติ�ดไป็ พอไป็ของจัร$งป็รากัฎว!าเส�นน�นแบี้!งคู่นหมี !บี้�านเด�ยวกั�นเป็�นสองป็ทั้. ไมี!เหมีาะสมี กั;ติ�องย�อนกัล�บี้ไป็ว!าทั้�งสองป็ทั้.จัะติกัลงกั�นอย!างไร ติ!อไป็มี�คู่ณะกัรรมีกัารป็?กัหล�กัเขติ อ�นน�อาศ�ยเทั้คู่น$คู่ผู้ �เช�)ยวชาญมีาเด$น

กัารได�มีาส ญเส�ยไป็ซึ่+)งด$นแดน กัารได�มีาโดยกัารยกัให� อ�นทั้�)๑ โดยกัารคู่รอบี้คู่รอง โดยกัารงอกั โดยกัารผู้นวกัด$นแดน เข�าย+ดโดยสมีบี้ รณ9debelacio

คู่รอบี้คู่รองป็รป็?กัษ9prescription

กัารละทั้$งด$นแดนทั้$งจัร$งๆไมี!ใช!หน�ภ�ยธิรรมีชาติ$ ภ�ยสงคู่รามีติ�องไป็แล�วไป็เลย ด$นแดนกัลายเป็�น reniroius อ�กัป็ทั้.กั;จัะเข�ามีาคู่รอบี้คู่รอง

ติอนได�มีาจัากัร�ฐอ4)นเร�ยกั cession อาจัได�มีาโดย ยกัให�โอนให�มี�คู่!าติอบี้แทั้นขายให� มี�กัารทั้2าสนธิ$สญยกัให�กั;มี� แมี�แติ!กัารจั2านองหร4อให�เช!า ไมี!เหมี4อนกัมี.ภายในเพราะให�อธิ$ป็ไติยด�วยในช�)วระยะเวลาจั2ากั�ด จั�นให�เช!าเกัาะเกั�ยวเจัาแกั!เยอรมี�นน�ให�เช!า เหวยไห!เว ให�อ�งกัฤษ ฝ่ร�)งเศสเช!าเมี4องกัวางโจัว ให�เชาเยอะเลยจั�น ให�เช!าฮ่!องกัง ยกัอธิ$ป็ไติยให�อ�งกัฤษเลย เป็�นข�อยกัเว�นหล�กัอธิ$ป็ไติยเด;ดขาด คู่4อให�ช� )วคู่ราว

ร ป็แบี้บี้กัารโอนอาจัทั้2าสนธิ$สญระหว!างกั�นกั;ได�แติ!ติ�องสมี�คู่รใจัไมี!ง�นผู้$ดหล�กัเจัตินา free consent

กัารคู่รอบี้คู่รองด$นแดน occupation (cession แป็ลว!าได�ร�บี้มีา) ส!วน occupation แป็ลว!าคู่รอบี้คู่รอง ??ไป็ด ศ�พทั้4พวกัน�เอง อาจัเข�ยนผู้$ดๆถ กั ๆ

Acquisition เป็�นร ป็แบี้บี้ด�งเด$มี คู่รอบี้คู่รองด$นแดนทั้�)ไมี!เคู่ยมี�ใคู่รคู่รอบี้คู่รอง re ne rius (thing terra =land) ติ�องคู่รอบี้คู่รองอย!างแทั้�จัร$ง เด;ดขาดมี�อ2านาจัอธิ$ป็ไติยเหน4อ

Accresion ติรงข�ามี erosion (พอกั กั�ดเซึ่าะ)

Subjugation เข�าย+ดคู่รองโดยสมีบี้ รณ9 แบี้บี้ผู้นวกัด$นแดนคู่นละอ�นกั�บี้ debelacio(เข�าไป็มี�อ2านาจัเหน4อย+ดคู่รองจันเขาไมี!เหล4ออกันาจัอธิ$ป็ไติย)

เมี4)อกั!อนน�ใช�กั2าล�งได� แล�วกั�เอามีาเป็�นของติน แติ!ป็?จัจั0บี้�นกัารใช�กั2าล�งผู้$ดมี.๑๐ มี.๒ un

Page

37Pa

ge37

Page

37

Prescription ได�มีาโดยกัารคู่รอบี้คู่รองหร4ออาย0คู่วามีแติ!ของกัมี.รป็ทั้.มีาจัากั กัมี.โรมี�น สมี�ยกั!อนติ�องคู่รอบี้คู่รองโดยส0จัร$ติ แติ!กัมี.ภายในส0จัร$ติหร4อไมี!กั;ได� แบี้!งสองพวกั usucapio-usucapsio ได�มีาโดยกัารใช�ป็ระโยชน9 usu

to use ส!วน capsion คู่4อ caption by using

Uteposdetis utilize by possession เข�าไป็คู่รอบี้คู่รองโดยย+ดเป็�นของติน หล�กักัมี.คู่รอบี้คู่รองป็รป็?กัษ9ผู้นวกัทั้�ง usucapio และ usuposdetis

เป็�นรากัเหง�าของกัารคู่รอบี้คู่รองป็รป็?กัษ9 เป็�นกัมี.อ�นเด�ยวทั้�)มี�อ2านาจัเหน4อกัรรมีส$ทั้ธิ$T ติกัใติ�กัารคู่รอบี้คู่รองป็รป็?กัษ9ได� มีาติ�ด อ�นน�ส2าคู่�ญ แล�วทั้2าไมีออกัสอบี้ไป็

กัารส ญเส�ยด$นแดน ติรงข�ามีกับี้กัารได�มีา ยกัให� กั;เส�ยไป็ อาจัโอนให�โดยผู้ลของกัารเจัรจัาเพ4)อย0ติ$สงคู่รามี โอนให�โดยมี�คู่!าติอบี้แทั้น โดยผู้ลทั้างกัารเมี4อง โอนให�ช�)วคู่ราวอย!างกัารเช!ากัารจั2านองติ�อง ถ กัย+ดคู่รองโดยสมีบี้ รณ9 ใช�กั2าล�งจันเขายอมี ถ กัผู้นวกัโดยร�ฐอ4)น หร4อกัารสมีรส ระหว!างกัษ�ติร$ย9กั�บี้เจั�าหญ$ง เช!นพระนางมีาล� อ�ลโติเนติ เจั�าหญ$งของออสเติร�ยสมีรสกั�บี้พระเจั�าหล0ยส9ทั้�)๑๔ ช!วงป็ฏ$ว�ติ$ฝ่ร�)งเศส

ป็ฏ$ว�ติ$เป็ล�)ยนแป็ลง อ$นเด�ย ป็ากั�สถาน มี�ศาสนาติ!างกั�น แยกัป็ทั้.ออกัจัากักั�น นอกัจัากัน�นมี�เนเธิอร9แลนด9แยกัจัากัสเป็น เบี้ลเย�ยมีแยกัจัากัเนเธิอร9แลนดคู่2าว!าแยกัอาจัเป็�นอย!างอเมี$กัากั�บี้อ�งกัฤษคู่นละทั้ว�ป็ คู่นอ�งกัฤษอพยพไป็อเมีร$กัา แยกัเป็�นป็ทั้.สหร�ฐอเมีร$กัา ได�มีาจัากัอเมีร$โกัเวสป็0ชช�) คู่2า ว!าสหร�ฐมีาจัากั united state เป็�นป็ทั้.มีลร�ฐ อเมีร$กัา อเมีร$โกัเวสป็0ชช�) บี้ราซึ่$ลแยกัจัากัโป็รติ0เกัส กัร�ซึ่จัากัติ0รกั� คู่$วบี้าจัากัสเป็น ป็านามีาจัากัโคู่ล�มีเบี้�ย

คู่รอบี้คู่รองป็รป็?กัษ9ติ�อง????? ป็ทั้.ในภ มี$ภาคู่ติกัภายใติ�อ$ทั้ธิ$พลคู่อมีามี$วน$สติ9 อเมีร$กัาติ!อ�ติ�าน ทั้2าสนธิ$สญร!วมีกั�บี้ไทั้ยลาวเขมีาพมี!าอ$นโดฟ้Qล$ป็ป็Qนส9ติ� งเป็�น seto เหมี4อน nato โดยทั้2าสนธิ$สญทั้�)กัร0งมีะน$ลาเร�ยกั มีะน$ลาแอคู่อคู่อร9ด ของไทั้ยเรามีาติ�งฐานทั้�พทั้�)อ !ติะเภา ทั้�)ฟ้Qล$ป็ป็Qนส9 ติอนหล�ง นศ.คู่นไทั้ยล0กัข+นป็ระทั้�วง เหย�ยบี้ย2)าอธิ$ป็ไติยเพราะมี�ฐานทั้�พติ!างชาติ$ในป็ระเทั้ศ แมี�จัะอ�างสนธิ$สญร!วมีป็-องกั�น แมี�ติ� งนานเทั้!าไหร!กั;ไมี!ได�คู่รอบี้คู่รองป็รป็?กัษ9เว�นแติ!ว!าเป็ล�)ยนเจัตินาเป็�นคู่รอบี้คู่รองเพ4)อติน

แติ!ถ�าป็ทั้.น�นแสดงเจัตินาเป็ล�)ยนเป็�น malafide (ติรงข�ามีกั�บี้ bonafide) mal-bad faith

Page

38Pa

ge38

Page

38

ติ!อไป็ส ญเส�ยทั้างธิรรมีชาติ$ ฝ่Aายน+งงอกั ฝ่Aายนน+งกั�ดเซึ่าะ ส!วนกัารถมีแผู้!นด$น อ�นน�ทั้2าโดยคู่น exclamation เช!นเนเธิอร9แลนด9 ถมีแผู้!นด$นออกัไป็ สนามีบี้$นนาร$ติะ

ละทั้$งด$นแดนเร�ยกั dereliction คู่2าว!า de เป็�น preface เป็�น negative

ละทั้$งด$นแดน

พอป็ทั้.น+งละทั้$งกั;เกั$ด terra no rius มี� occupation แติ!น�ติ�องละทั้$งจัร$งๆไมี!ใช!หน�ไป็ช�)วคู่ราว อ�กัป็ทั้.น+งติ�องเข�ามีา taking possession

คู่2าว!า corpus หมีายถ+งติ�วร!างติ�วแกั!นของมี�น หร4อติ�วโคู่รงร!างของส�ญญา มี�กัารแสดงเจัติจั2านง มี� taking possession จั2าไป็ใช�ได� แล�วกั;กัารละทั้$งติ�องเป็�น actual abandonment มี�เจัตินาสละอ2านาจัอธิ$ป็ไติย แติ!ถ�าถอยไป็ช�)วคู่ราวไมี!ใช!

อ2านาจัร�ฐ แนวคู่$ดเขติอ2านาจั ร�ฐคู่4อร�ฐ มี�แคู่!ไหน อ2านาจัอธิ$ป็ไติยกั;มี�แคู่!น�น มี�มี ลฐานหล�กัด$นแดน สช ผู้ �ถ กักัทั้.ป็-องกั�น สากัล อ2านาจัร�ฐคู่4ออ2านาจัอธิ$ป็ไติยของร�ฐในกัารคู่วบี้คู่0มีคู่วามีป็ระพฤติ$ของ บี้0คู่คู่ลกั$จักัรรมีทั้ร�พย9ส$นเหติ0กัารณ9แบี้!งเป็�น อานาจัในกัารสร�างหร4อบี้ญกัมี. อ2านาจัในกัารพ$จัารณาพ$พากัษาคู่ด� อ2า นา จั ในกัา ร บี้� ง คู่� บี้ กั า ร ติ ามี กั มี . อ� นน� เ ร�ย กั ว! า เ ป็� น substantive

jurisdiction เป็�นเขติอ2านาจัร�ฐโดยเน4อหาสาระติ�องร �เลย บี้างทั้�คู่นบี้างคู่นอย !ใ น ติ2า แ ห น! ง ไ มี! ร � ว! า เ ข ติ อ2า น า จั ร�ฐ มี� ห ล า ย อ ย! า ง เ ป็� น substantive

jurisdiction เขติอ2า นาจัร�ฐในแง!สาร�ติถะ ส!วนติ�วของแขอบี้เขติเป็�น territorial jurisdiction

หล�กั๑ หล�กัด$นแดน นศ.เข�าใจัมีาทั้ราบี้ซึ่�)งว!าร�ฐย!อมีมี�อ2านาจัอธิ$ป็ไติยเหน4อด$นแดนไมี!ว!าอะไรกั;อย !ในด$นแดนร�ฐใดย!อมีอย !ในเขติอ2านาจัร�ฐน�นติามีหล�กัด$นแดน ป็ระเด;นหล�กัด$นแดนคู่4อด$นแดนน�นมี�นแคู่!ไหน ติรงไหนใช!ไมี!ใช! เร$)มีติ�องส�งเกัติ น+กัถ+งกัารบี้�านทั้�)ให�ไว�ด�วย อย!างเช!นทั้2าคู่วามีผู้$ดในด$นแดน ติรงไหนเป็�นด$นแดน แคู่!ไหนเป็�นด$นแดน คู่4อส!วนติรงไหนถ�าทั้2าบี้นเร4อ ทั้2าบี้นอากัาศยาน อากัาศยานและเร4อจัอดทั้�)ไหน ถ�าจัอดอย !ทั้�)แหลมีฉับี้�ง อ�นน�หล�กัอะไร? หล�กัด$นแดน ไมี!ติ�องไป็คู่$ดถ+งเร4อ จัะใช�กัารขยายด$นแดนโดยอาศ�ยส�ญาติ$เป็�นจั0ดเกัาะเกั�)ยวเมี4)อเร4อหร4ออากัาศยานไมี!ได�อย !ในด$นแดนเหมี4อนติอนเร�ยนอาญา ๑ กัารกัทั้คู่วามีผู้$ดบี้นเร4อไทั้ยหร4ออากัาศยานใดไมี!ว!าจัอด ณ ทั้�)ใด... เพราะง�นถ�ากัระทั้2าคู่วามีผู้$ดบี้นเร4อส$งคู่โป็ร9ทั้�)จัอดทั้�)คู่ลองเติยถ4อ!าทั้2าคู่วามีผู้$ดในด$นแดนของป็ระเทั้ศอะไร

Page

39Pa

ge39

Page

39

ป็ระเทั้ศไทั้ยเพราะเร4อส$งคู่โป็ร4จัอดในป็ระเทั้ศไทั้ยส!วนว!าส$งคู่โป็ร9จัมี�อ2านาจัร�ฐอาศ�ยหล�กัสช.มีาเกัาะกั;ป็�นเร4)องของส$งคู่โป็ร9แติ!ไมี!ใช!กัระทั้2าบี้นด$นแดนส$งคู่โป็ร9เพราะเร4อหร4ออากัาศยานไมี!ใช!ด$นแดน แติ!ให�ถ4อว!าเป็�นด$นแดน เช!นเด�ยวกั�บี้กัระทั้2าคู่วาผู้$ดในสถานฑ์ ติ ถ4อว!าทั้2าคู่วามีผู้$ดทั้�)ไหน เอาว0 �นเส�นมีาติ�เลย... ส!วนสถานฑ์ ติได�ร�บี้เอกัส$ทั้ธิ$คู่วามีคู่0�มีกั�นเฉัพาะทั้างกัารฑ์ ติ ติ�วสถานฑ์ ติย!อมีเป็�นด$นแดนไทั้ยใคู่รเกั$ดในสถานฑ์ ติอ�งกัฤษถเป็�นกัารเกั$ดในราชอาณาจั�กัรไทั้ย ทั้�น�ถ�าทั้2าคู่วามีผู้$ดบี้นเร4อไทั้ยทั้�)จัอดในทั้ะเลหลวงล!ะ? เพราะเร4อไทั้ยไมี!ว!าจัอด ณ ทั้�)ใด ให�ถ4อ!ากัระทั้2าคู่วามีผู้$ดในราชอาณจั�กัร แติ!ถ�าทั้2าคู่วามีผู้$ดในทั้ะเลหลวง เป็�นไง??? ทั้ะเลหลวงเป็�นเขติแดนป็ทั้.ใดไมี!มี� ติ�องทั้2าไง? หา? เอาเร4อไป็จั�บี้ได�ไหมี? ได�ไมี!ได�? อย!าล4มีนา อ.อ0ติส!าห9บี้อกัว!าให�กัระโดดลงไป็แทั้งในน2า ด ให�ด� ๆ เอาล!ะ ป็ระเด;นคู่4อด$นแดนอย !แคู่!ไหน นายติ ร �ดชาวฝ่ร�)งเศสจั�เคู่ร4)องบี้$นสว$ส ทั้�)บี้$นเหน4อน!านฟ้-าเว�ยดนามี แล�วฆ!านายฟ้Qลล$ป็ส9 ชาวอเมีร$กั�น และนางสาวมี$ช$โกัะชาวญ�)ป็0Aน แล�วกั;เอาเคู่ร4)องบี้$นร!อนลงไป็จัอดทั้�)อ0ลานบี้าติอร9 ถามีว!า ป็ระเทั้ศไทั้ยมี�เขติอ2านาจัเหน4อคู่ด�น�ไหมี?

หล�กัส�ญชาติ$ อ2านาจัร�ฐจัะผู้0กัติ$ดกั�บี้ส�ญชาติ$ของคู่น คู่นร�ฐน�นไมี!ว!าไป็อย !ไหนอ2านาจัร�ฐกั;จัะติามีติ$ดรวมีทั้ร�พย9ส$นของคู่นน�น หล�กัส�ญชาติ$ย�งแบี้!งเป็�นกัรณ�ผู้0�กัระทั้2ากั�บี้ผู้ �ถ กักัระทั้2า passive personality คู่นถ กักัระทั้2าเป็�นคู่นส�ญชาติ$ใด หล�กัป็-องกั�น protective principle ให�ส�งเกัติด กัารกัระทั้2าส$)งเหล!าน�แยกัแยะจัากัหล�กัสากัล คู่4อฐานคู่วามีผู้$ดไมี!เหมี4อน ส$)งเด�ยวทั้�)อาศ�ยหล�กัด$นแดนคู่4อกัระทั้2าในราชอาณาจั�กัร

หล�กัป็-องกั�นติ!างจั�กัหล�กัสากัล ติ�องผู้$ดกัมี.ภายในร�ฐน�นร�ฐเด�ยว แติ!หล�กัสากัลติ�องผู้$ดกัมี.นานาป็ระเทั้ศ delia chontium ?? jusc9ivil ใช�กั�บี้คู่นโรมี�น jus chongtium ใช�กั�บี้เผู้!าอ4)น คู่4อรากัฐานของกัมี.รป็ทั้. คู่4อใช�กั�บี้ทั้0กัชาติ$ ไมี!ว!าคู่วามีผู้$ดเกั$ทั้�)ไหนกัระทั้2าโดยใคู่รทั้0กัร�ฐกั;มี�เขติอ2านาจั

เขติอ2านาจั กั�บี้กัารใช�อ2านาจั ไมี!เหมี4อนกั�นเด�อ...

ว�นทั้�)บี้รรยายไมี!แน!ใจันะคู่ร�บี้ ป็ระมีาณ ๓ ชมี.

Page

40Pa

ge40

Page

40

ข�อติ!อไป็ข�อทั้�)๓ แติ!ไมี!ติรงกั�บี้โจัทั้ย9 โจัทั้ย9เป็�นข�อทั้�) ๔ ในเร4)องของ กัารร�บี้ผู้$ดชอบี้ของร�ฐ นศ.ติ�องเข�าใจัโดยภาพรวมีว!า คู่วามีร�บี้ผู้$ดชอบี้ของร�ฐเป็�นกัลไกัหน+)งของกัารบี้�งคู่�บี้กัารให�เป็�นไป็ติามีกัมี.รป็ทั้. อย!างทั้�)เราทั้ราบี้กั�นแล�วว!า กัมี.รป็ทั้.ไมี!มี�องคู่9กัรเหน4อร�ฐ ไมี!มี�ศาลโลกัในคู่วามีหมีายอย!างศาลภายในป็ระเทั้ศ ไมี!มี�ติ2ารวจัโลกัไมี!มี�ฝ่Aายราชฑ์�ณฑ์9โลกั เพราะง�นเวลา กัมี.รป็ทั้.จัะได�ร�บี้กัารป็ฏ$บี้�ติ$หร4อบี้�งคู่�บี้กัารให�เป็�นไป็ติามีกัมี.รป็ทั้.จั+งข+นกั�บี้กัลไกัเจัติจั2านงของร�ฐ อ�นน�ส2าคู่�ญทั้�)ส0ด คู่4อเจัติจั2านงของร�ฐสมี�คู่รใจัจัะผู้ กัพ�นติามีกัมี.รป็ทั้.

เร$)มีติ�งแติ!ข�นทั้�) ๑ คู่4อป็ฏ$บี้�ติ$เองไมี!ติ�องมี�ใคู่รมีาบี้�งคู่�บี้ ร �ว!า กัมี.รป็ทั้.มี�พ�นธิะมี�กัรอบี้มี�เกัณฑ์9มี�กัฎระเบี้�ยบี้อะไร ร�ฐในป็ระชาคู่มีโลกักั;ป็ฏ$บี้�ติ$ไป็ติามีกัรอบี้เกัณฑ์9ในกัารป็ฏ$ส�มีพ�นะระหว!างกั�น ส!วนใหญ!ในป็ระชาคู่มีโลกัเป็�นบี้.ภายใติ�กัมี.รป็ทั้.ทั้�)เป็�นพลเมี4องด�ของโลกั กั;คู่4อ ร�ฐส!วนใหญXจัะป็ฏ$บี้�ติ$ด�ป็ฏ$บี้�ติ$ชอบี้

ข�นทั้�)๒ คู่4อคู่วามีร�บี้ผู้$ดชอบี้ของร�ฐ หากัร�ฐกัระทั้2ากัารใดทั้�)ผู้$ดกัมี.ละเมี$ดพ�นธิะกัรณ�ของกัมี.รป็ทั้.กั!อคู่วามีเส�ยหายแกั!ร�ฐอ4)น ร�ฐกั;จัะเกั$ดส2าน+กัแห!งคู่วามีรน�บี้ผู้$ดชอบี้ทั้�)จัะชดเชย เย�ยวยา แกั�ไข ให�ร�ฐทั้�)ได�ร�บี้คู่วามีเส�ยหายกัล�บี้คู่4นสภาพด�ด�งเด$มี น�)คู่4อข�นทั้�)๒ น�)คู่4อกัลไกัหน+)งในกัารบี้�งคู่�บี้กัารให�เป็�นไป็ติามีกัมี.รป็ทั้.

น�นคู่4อข�น๑ คู่4อเจัติจั2านงอ$สระของร�ฐ ข�น๒ คู่4อผู้!านกัรอบี้กัฎหมีายคู่วามีร�บี้ผู้$ดชอบี้ของร�ฐ

ข�นทั้�)๓ คู่4อกัารติอบี้โติ�แกั�เผู้;ดคู่4อ retorsion / reprisol ทั้�งสองเป็�นมีาติรกัารติอบี้โติ�กัารกัระทั้2าทั้�)ร �ฐใดร�ฐหน+)งไป็ละเมี$ดร�ฐอ4)นแล�วร�ฐทั้�)ถ กัละเมี$ดได�มี�กัารบี้อกักัล!าวให�หย0ดกัารกัระทั้2าน�นและกั;ให�เขาเย�ยวยา แติ!ร�ฐทั้�)ละเมี$ดเพ$กัเฉัย อ�กัร�ฐหน+)งทั้�)เส�ยหายกั;มี�ส$ทั้ธิ$ไป็ติอบี้โติ� สองแบี้บี้ คู่4อ retorsion (ไมี!ใช�กั2าล�ง เช!น boycott sanction ไมี!ติ$ดติ!อทั้างฑ์ ติไมี!คู่บี้คู่�าสมีาคู่มี เร�ยกัฑ์ ติกัล�บี้)

อ�กัอ�นคู่4อ reprisol (ใช�กั2าล�งในส�ดส!วนทั้�)เหมีาะสมี  ป็กัติ$แล�วไมี!ชอบี้ด�วยกัมี.รป็ทั้.)

อาจัะเร$)มีด�วย ติอบี้โติ�กั!อน(โดยไมี!ใช�กั2าล�ง)  หร4อไมี!กั;น2าเข�าส ! กัารพ$จัารณาของสหป็ระชาชาติ$ (peace keeping) หร4อจัะไป็ส !กัารย0ติ$ข�อพ$พาทั้โดยส�นติ$ว$ธิ� ทั้�งทั้างกัารฑ์ ติ ทั้างศาล โดยกัารเจัรา จั�ดเจัรจัา ไกัลเกัล�)ย ป็ระน�ป็ระนอมี น2าข+นอน0ญาโติฯ ศาล หร4อไมี!กั;ห�นไป็เสนอเร4)องให�คู่ณะมีนติร� UN ด2าเน$นกัาร ในฐานะสมีาช$กัองคู่9กัารสหป็ระชาชาติ$ เมี4)อคู่ณะมีนติร�ฯ ให�คู่วามีสนใจักั;เข�ามีาด แล กั!อน

Page

41Pa

ge41

Page

41

เข�ามีาด แลกั;สามีารถออกัคู่2าส�)งช�)วคู่ราว provisional measure เป็�นมีาติรากัารช�)วคู่ราวส�)งให�จั2าเลยหย0ดกัารกัระทั้2า จัากัน�นกั;ไป็ติรวจัสอบี้ ถ�าไมี!เป็�นคู่วามีจัร$งกั;จับี้ แติ!ถ�าจัร$ง กั;น2ามีาส !กัลไกัของ สหป็ระชาชาติ$ในเร4)องกัาร boycott

sanction ถ�าไมี!หย0ดอ�กักั;ร0นแรงไป็เร4อยๆ

ซึ่+)งช�นน� ถ�าฝ่Aายทั้�)ละเมี$ด ไมี!ป็ฏ$บี้�ติ$ติามีกัลไกั ย0ติ$ข�อพ$พาทั้โดยส�นติ$ว$ธิ� เช!นข+นศาลแล�วไมี!ป็ฏ$บี้�ติ$ติามีคู่2าพ$พากัษษหร4อไมี!ป็ฏ$บี้�ติ$ติามีคู่2าช�ขาออน0ญาโติฯ หร4อคู่ณะมีนติร�ฯ UN มี�มีติ$แล�วไมี!ป็ฏ$บี้�ติ$ติามีมีติ$ กั;จั+งกั!อให�เกั$ดส$ทั้ธิ$ในกัารใช�กั2าล�งแกั!ร�ฐทั้�)เส�ยหาย พอมี�ส$ทั้ธิ$ใช�กั2าล�งกั;ติ�องติ!อไป็อ�กั ... เกั$ดกัฎในกัารสงคู่รามี jus in bello แติ!กั!อนหน�าสงคู่รามีน�เป็�นกัฎ jus ad bellum คู่4อฝ่?) งไมี!ใช!กั2าล�ง

พอร�ฐมี�ส$ทั้ธิใช�กั2าล�งกั;ติ�องห�นมีาด jus in bello ป็ระกัอบี้ด�วยกัฎหมีายหลายช0ด ติ�งแติ! กัฎหมีายอน0ส�ญญากัร0งเจัน�วา อน0ส�ญญากัร0งเฮ่กัว!าด�วยกัารห�ามีกัารใช�กั2าล�งทั้�)ผู้$ดกัฎหมีายมีน0ษยธิรรมี เยอะแยะช0ดใหญ!เลย เห;นไหมีว!าทั้0กัอ!ย!างติ!อเน4)องเช4)อมีโยงไป็หมีด เป็�นกัารแสดงภาพให�เห;นว!าจัร$งๆ กัมี.รป็ทั้.เป็�นส$)งทั้�)เกั�)ยวเน4)องเช4)อมีโยงกั�นไป็หมีด

ว!ากั�นติ�งแติ!ภาคู่ส�นติ$ ไป็ภาคู่สงคู่รามี

ในป็ระชาคู่มีโลกัจัะอย !กั�นย�งไงกั;มีาด เร4)องของป็?ญหาเขติแดน อ2านาจัร�ฐ กัมี.ทั้ะเล ขอบี้เขติของทั้ะเล

ป็ทั้.ติ�องป็ฏ$บี้�ติ$ทั้างกัารฑ์ติระหว!างกั�นเกั$ดกัฎหมีายกัารฑ์ ติ กังส0ล มี�องคู่9กัารรป็ทั้. ข+นมีา มี� UN UNTAD WTO WHO worldbank IMF NATO

SETO มี� space law มีาอ�กั เป็�นกัล0!มีกัมี. แผู้นกัคู่ด�เมี4องว!า ร�ฐป็ฏ$บี้�ติ$ติ!อร�ฐย�งไง

ในทั้างติรงกั�นข�ามี .... ส!วนของป็?จัเจักั เอกัชน ในป็ระชาคู่มีโลกัแติ!ละร�ฐกั;มี�ป็?จัเจักั อาจัเป็�น บี้.ธิรรมีดา หร4อน$ติ$บี้. ป็?จัเจักักั;ติ$ดติ!อระหว!างกั�น ไมี!ใช!กัมี.รป็ทั้.แผู้นกัคู่ด�เมี4อง เพราะเป็�นเร4อ!ง ป็?จัเจักั กั�บี้ป็?จัเจักั เช!น นายเดว$ดคู่นอ�งกัฤษ ขาย เคู่ร4)องจั�กัร ให�กั�บี้นายด2ารงคู่9คู่นไทั้ย เพราะง�น นายเดว$ดเป็�นพสกัของอ�งกัฤษ ด2ารงคู่9ของไทั้ย เดว$ดกั;อย !ใติ�กัรอบี้อ2านาจัของป็ทั้.อ�งกัฤษ ด2ารงคู่9กั;ภายใติ�กัรอบี้อ2านาจัของไทั้ย

Page

42Pa

ge42

Page

42

ถ�าเดว$ดส!งเคู่ร4)องจั�กัรมีาให�ด2ารง เวลาส!งมีากั;ขนใส!เร4อมีา เคู่ร4)องจั�กัรจัมีน2าระหว!างทั้าง เวลาเกั$ดข�อพ$พาทั้ จัะเอากัมี.ใดมีาบี้�งคู่�บี้ กัมี.ไทั้ย หร4ออ�งกัฤษ

หร4อนายโติช$ ชาวญ�)ป็0Aน ส!งมี�า มีาขายนายสมีชาย คู่นไทั้ย ทั้2าส�ญญากั�นเป็�นลายล�กัษณ9ฯ ทั้�)ป็ทั้.ไทั้ย นายโติช$ขายมี�า ย�)ส$บี้ติ�วให�นายสมีชาย ราคู่าย�)ส$บี้ล�าน ทั้2าส�ญญษลายล�กัษณ9ทั้�)ป็ทั้.ไทั้ย โติช$กั;ขนมี�าลงเร4อจัากัทั้!าเร4อโติเกั�ยวจัะมีาส!งทั้�)ทั้!าเร4อแหลมีฉับี้�งป็รากัฎเร4อล!มี มี�าติายหมี ดอย!างน� โติช$กั;เร�ยกัร�องให�สมีชายช2าระเง$น สมีชายบี้อกัย�งไมี!ได�มี�าไมี!ยอมีช2าระเง$น เกั$ดโติช$บี้อกัว!า กัมี.ญ�)ป็0Aน�กับี้ไทั้ยเหมี4อนกั�น อย!างน� เพราะง�นกัารส!งมีากัทั้ร�พย9ส!งมีอบี้ไมี!ได�เพราะมี�าติายหมีดแล�วเป็�นพ�นว$ส�ยเหมี4อน มี.๒๑๙ไทั้ยเป็�นพ�บี้แกั!เจั�าหน�เพราะล กัหน�หล0ดพ�น ง� สมีชายติ�องจั!ายเง$นย�)ส$บี้ล�านให�โติช$ เป็�นติ�น อย!างน�จัะใช�กัมี.ไทั้ยหร4อกัมี.ญ�)ป็0Aน แล�วติ�องไป็ฟ้-องทั้�)ศาลไหน กัลายเป็�นกัมี.รป็ทั้.แผู้นกัคู่ด�บี้0คู่คู่ล (หน!วยทั้�)๑๒ ๑๓ ๑๔)

มี�ป็?ญหาว!าจัะเล4อกัศาล ทั้�)ฟ้-อง ป็ระเทั้ศใด จัะเล4อกั กัมี.ป็ระเทั้ศใดมีาบี้�งคู่�บี้ เพราะว!า คู่ด�น�เป็�นคู่ด�ทั้�)มี�องคู่9ป็ระกัอบี้ติ!างชาติ$ เป็�นเร4)องพ$พาทั้ระหว!างเอกัชนทั้�)มี�องคู่9ป็ระกัอบี้ติ!างชาติ$ เมี4)อเห;นภาพแล�ว เห;นว!ากัมี.รป็ทั้.เป็�นเช!นน�น�)เอง (อ.บี้อกัว!ไมี!ยากัเลย)

สมีมีติ$โติช$ฟ้-องสมีชาย ทั้�)ศาลแพ!ง ป็ระกัารแรกัส0ด ศาลติ�องพ$จัารณาอะไรกั!อนเพ4)อน ติ�องพ$จัารณาว!าศาลไทั้ยมี�เขติอ2านาจัศาลไหมี ร�บี้ฟ้-องได�ไหมี ศาลติ�องไป็ด ป็ระมีวลกัฎหมีายว$ธิ�พ$จัารณาคู่วามีแพ!ง ว!าศาลมี�เขติอ2านาจัหร4อไมี! แล�วพ$จัารณามี ลคู่ด�ว!าเป็�นคู่ด�เกั�ยวกั�บี้อะไร ฟ้-องอะไร โติช$ฟ้-องให�สมีชายช2าระราคู่า เป็�นฟ้-องเร�ยกัด�วยมี ลหน� เป็�นหน�ทั้�)เกั$ดจัากัน$ติ$กัรรมี แติ!โติช$กั�บี้สมีชายคู่นละส�ญชาติ$ เร�ยกัว!า คู่ด�พ$พาทั้น�เป็�นคู่ด�ทั้�)มี�องคู่9ป็ระกัอบี้ติ!างชาติ$ จัะเอากัมี.ไทั้ยไป็บี้�งคู่�บี้ทั้�นทั้�ไมี!ได� ติ�องไป็ด พรบี้.ข�ดกั�น เพราะมี�องคู่9ป็ระกัอบี้ติ!างชาติ$

ไป็ด มี.อะไร กั;ติ�องด จัากักัารให�ล�กัษณะกัมี.กั�บี้ข�อเทั้;จัจัร$ง คู่ด�น�พ�พาทั้กั�นด�วยเร4)องหน� ในพรบี้.ข�ดกั�นกั;แบี้!งว!า หน�จัากัมี ลละเมี$ด จัากัมี ลน$ติ$กัรรมีส�ญญา จัากัจั�ดกัารงานฯลาภมี$คู่วรได�

หน�ทั้�)เกั$ดจัากัมี ลส�ญญา ศาลกั;ไป็ด พรบี้.กัมี.ข�ดกั�นว!าด�วยกัารพ$พาทั้กั�นด�วยหน�อ�นเกั$ดจัากัมี ลส�ญญา กัมี.ข�ดกั�นบี้อกัว!า อ�นด�บี้แรกัส0ดให�ด เจัตินารมีณ9ว!า เจัตินารมีณ9ของคู่ !ส�ญญาได�เข�ยนไว�ช�ดแจั�งไหมีว!าป็ระสงคู่9เล4อกัศาลเล4อกั

Page

43Pa

ge43

Page

43

กัมี.ของป็ทั้.ใด ถ�ามี� กั;ให�เป็�นไป็ติามีทั้�)เล4อกัไว� เว�นแติ!ไป็เข�ากัมี.เด;ดขาดทั้�)เล4อกัไมี!ได�เช!นแบี้บี้ของน$ติ$กัรรมี หากัไมี!มี�เจัตินาไว�กั;ให�ใช�กัมี.ส�ญชาติ$ถ�าสช.เด�ยวกั�น หากัไมี!ใช!สช.เด�ยวกั�น กั;ให�ใช�กัมี.ของป็ทั้.ทั้�)ทั้2าส�ญญา ป็รากัฎว!าเป็�นป็ทั้.ไทั้ย กั;ร �แล�วว!า กัมี.ข�ดกั�น ให�ใช�กัมี.ของป็ระเทั้ศทั้�)ส2าส�ญญา คู่ด�น� ส�ญญาทั้2าทั้�)ป็ระเทั้ศไทั้ย เพราะง�น ศาลกั;มีาด กัมี.ภายในของ ป็ทั้.ไทั้ย กัารซึ่4อขายมี�า เป็�น ?? ไป็ด กัมี.ว!าด�วยซึ่4อขาย

กัมี.ซึ่4อขายด มี.๔๕๓ ทั้ร�พย9อ�นเป็�นว�ติถ0แห!งน$ติ$กัรรมีส�ญญาคู่4อมี�า ซึ่4อขายมี�าจั�ดว!าเป็�นกัารซึ่4อขายทั้ร�พย9ชน$ดใด? มี�าเป็�นทั้ร�พย9ชน$ดใด? เป็�นส�ติว9พาหนะ เป็�น ส�งหาร$มีทั้ร�พย9พ$เศษ ติ�องทั้2าเป็�นหน�งส4อและจัดทั้ะเบี้�ยน แติ!หากัทั้2าเป็�น นส.อย!างเด�ยว ไมี!เป็�นซึ่4อขายเสร;จัเด;ดขาด กัรรมีส$ทั้ธิ$Tไมี!โอน เมี4)อย�งไมี!โอน สญ .ซึ่4อขายเป็�นแคู่!สญ จัะซึ่4อจัะขาย กัรรมีส$ทั้ธิ$Tไมี!โอน เพราะง�น โติช$บี้อกัว!าซึ่4อขายส�งหาฯกัรรมีสโอนน�นส!งมีอบี้ทั้ร�พย9พ�นว$ส�ยบี้าป็ติกัแกั!ผู้ �ซึ่4อง�ไมี!ถ กั ศาลจัะติ�ดส$นว!า สญซึ่4อขายฉับี้�บี้น�ย�งไมี!เป็�น สญซึ่4อขายเสร;จัเด;ดขาดเพราะไมี!ได�จัดทั้ะเบี้�ยน แติ!เน4)องจัากัเข�า ล�กัษณะสมีบี้ รณ9เป็�น สญจัะซึ่4อจัะขายกั;ให�บี้�งคู่�บี้ไป็ติามีน�น ส$)งทั้�)โติช$กั�บี้สมีชายจัะบี้�งคู่�บี้ติ!อไป็ได�คู่4อบี้�งคู่�บี้ให�คู่ !ส�ญญษไป็ทั้2าเป็�นหน�งส4อและจัดทั้ะเบี้�ยนกั�นซึ่ะ ข�นน�นโติช$ติ�องส!งมีอบี้มี�าใหมี! ส!วนอ�นแรกัทั้�)ส!งมีา มี�นย�งไมี!เสร;จัเด;ดขาด กัรรมีส ไมี!โอน ทั้ร�พย9กั;ย�งไมี!ได�มีอบี้เป็�นเพ�ยงจัะซึ่4อจัะขาย นายสมีชายจั+งไมี!เกั$ดหน�าทั้�)ติ�องช2าระราคู่าเพราเป็�นแคู่!จัะซึ่4อจัะขาย

ศาลจัะติ�ดส$นว!าโติช$บี้�งคู่�บี้ให�สมีชายจั!ายย�)ส$บี้ล�านไมี!ได� แติ!บี้�งคู่�บี้ให�คู่ !สญ ไป็ทั้2าหน�งส4อจัดทั้ะเบี้�ยน ติ!อเมี4)อน�นโติช$จั+งมี�หน�าทั้�)ส!งมีอบี้มี�าและสมีชายมี�หน�าทั้�)ช2าระราคู่า

น�)เป็�นเร4)องของกัมี.ข�ดกั�น

ถ�ามี�ป็ระกั�นภ�ยทั้างทั้ะเลกั;ติ�องไป็ว!ากั�นอ�กัว!าสญป็ระกั�นภ�ยทั้างทั้ะเล สมีมีติ$ว!าขายกั�นในเทั้อมี cif cost insurance frade ไป็ด กัมี.ป็ระกั�นภ�ยทั้างทั้ะเล ขนส!งทั้างทั้ะเล ถ�าเป็�นขนส!งทั้างทั้ะเลติ�องด เร4อมี� sea worthiness/ port

worthiness ถ�าไมี!มี� ป็ระกั�นภ�ยไมี!จั!าย เป็�นสมี0ทั้รภ�ยร+เป็ล!า ถ�าไมี!ใช! ป็ระกั�นภ�ยกั;ไมี!จั!ย  ภ�ยเกั$ดจัากัมีน0ษย9ไหมี เกั$ดจัากักั�ป็ติ�นล กัเร4อ ป็ระกั�นภ�ยไมี!จั!าย ถ�ามี�พาย0มีา เร4อจัะออกัจัากัทั้!า กัรมีอ0ติ0ฯได�แจั�งไว�แล�ว แล�วย�งออกัไหมี ถ�าออกัแมี�จัะจัมีด�วยพาย0กั;ไมี!ถ4อเป็�นสมี0ทั้รภ�ยเพราะเกั$ดจัากักัารกัระทั้2าของมีน0ษย9 ในแง!ของ

Page

44Pa

ge44

Page

44

ขนส!งเร4อพร�อมีขนส!งไหมี คู่าร9โกั�พร�อมีไหมี สมีบี้ รณ9ด�ไหมี ทั้!าเร4อด�ไหมี เกั$ดจัากักัารกัระทั้2าของกั�ป็ติ�นเร4อและล กัเร4อไหมี ถ�าเป็�น กั;ไมี!จั!าย

แติ!ถ�าทั้�งสองอย!างเกั$ดข+นเพราะเหติ0ส0ดว$ส�ย ซึ่4อในเทั้อมี cif คู่วามีเส�)ยงส!งผู้!านติ�งแติ!เร4อส$นคู่�าโหลดข+นล2าเร4อ คู่วามีเส�)ยงจัะผู้!านมี4อจัากัผู้ �ขายไป็ย�งผู้ �ซึ่4อ แติ!ผู้ �ซึ่4อ มี�คู่วามีร�บี้ผู้$ดในคู่วามีเส�)ยง ผู้ �ขายมี�แคู่!ช2าระคู่!าป็ระกั�นภ�ยเทั้!าน�น เพราะง�น บี้.น�จัะร�บี้ผู้$ดร+เป็ล!าติ�องด เป็�นสมี0ทั้รภ�ยร+เป็ล!า? เป็�นภ�ยทั้�)ป็รากัฎในกัรมีธิรรมี9ร+เป็ล!า ใน policy(กัรมีธิรรมี9) ร+เป็ล!า เป็�นกัมี.กัารคู่�าระหว!างป็ะรเทั้ศ ในเร4)องของ incoterms กั;ติ�องร �อ�กั ว!าขนส!งทั้างทั้ะเล ติ�องร �ป็ระกั�นภ�ยทั้างทั้ะเล แติ!ว$ชาน�ไมี!อย !ในกัมี.รป็ทั้.เพราะ ว$ชากัมี.รป็ทั้. น�นมี�ติ!อเฉัพาะทั้างอ�กั อยากัร �กั;ไป็ติ!อยอดอ�กัทั้�

ทั้�งหมีดน�เป็นกัมี.รป็ทั้.แผู้นกัคู่ด�บี้0คู่คู่ล เพราะเป็�นเร4)องพ$พาทั้ระหว!างบี้ คู่คู่ลเฉัพาะคู่ด�แพ!งและพาณ$ชย9ทั้�)มี�องคู่9ป็ระกัอบี้ติ!างชาติ มีาเล4อกัศาลทั้�)จัะฟ้-อง ป็ทั้.ไทั้ยเป็�นป็ทั้.ทั้�)ใช�หล�กั lex forae จั+งมีาด ติรงไป็ย�งว$แพ!ง เพราะใช�กัมี.ของป็ทั้.ทั้�)ศาลติ�งอย !ในกัารพ$จัารณาเขติอ2านาจัศาล ติ!างจัากั lex gosae คู่4อกัมี.ของป็ทั้.ทั้�)จัะป็ร�บี้ใช�แกั!คู่ด�

ในคู่ด�น� กั;ติ�องใช�กัมี.ไทั้ย เพราะพอไป็ด กัมี.ข�ดกั�นมี�นเป็�นหน�จัากัส�ญญาซึ่+)งเป็�นสญทั้�)ทั้2าโดยไมี!มี�กัารกั2าหนดเจัตินารมีณ9เล4อกัศาลไว� และเป็�น สญ.ทั้�เกั$ดจัากัคู่นติ!างสช.ติ�องใช�กัมี.ของป็ทั้.ทั้�)ศาลติ�งอย ! ถ�า lex gosae กั;ติ�องไป็ด กัมี.ของป็ทั้.ทั้�)ทั้2าส�ญญาซึ่+)งกั;กัมี.ไทั้ยอย !ด�

ถ�าเอกัชนพ$พาทั้กั�น ไมี!ใช!หน!วยทั้�)๓ เป็�นเร4)องกัมี.ข�ดกั�น จั2าไว�ให�ด�

แติ!ถ�าพ$พาทั้กั�นด�วยเร4)องรป็ทั้.หร4ออาญา จั+งไป็ด หน!วยทั้�)๓ เป็�นเร4)องอ2านาจัร�ฐ ส!วนหน!วย ๑๒ ถ+ง ๑๔ ระหว!งเอกัชน เป็�นเร4)องเขติอ2านาจัศาล เป็�นกัมี.ภายใน แติ!จัะใช�กัมี.ของป็ทั้.ใดให�ไป็ด กัมี.ข�ดกั�น ทั้0กัป็ทั้.ในโลกัมี�กัมี.สองช0ด คู่4อข�ดกั�นกั�บี้ภายใน มี�สามีช�น

ช�นทั้�)๑ ทั้ฤษฎ�กัมี.รป็ทั้.คู่4อแนวคู่$ดทั้�)รออย !ด�านบี้น พวกัโรมี�น อ$ติาเล�ยน ฮ่อล�นดา ฝ่ร�)งเศส ทั้�)คู่$ดกั�น สร0ป็ได�เป็�นกัมี.ติ$ดติามีติ�ว กัมี.เกั�)ยวกั�บี้ทั้ร�พย9 กัมี.ทั้�)เกั�)ยวกั�บี้ภ มี$ล2าเนา ยกัติย.เช!น โรมี�น อ$ติาเล�ยนป็?จัจั0บี้�น ส2าน�กั สติาทั้$วอ$ติาเล�ยน ส2าน�กัน�มีาจัากัโรมี�น เมี4)อกั!อนโรมี�นถ4อเป็�นอาณาจั�กัรทั้�)ร0 !งเร4องส0ด พระเจั�าจั�สติ$เน�ยน กั2าหนดกัมี ไว�ส2าหร�บี้ชาวโรมี�น แยกัจัากัพวกัไมี!ใช!โรมี�น jus

Page

45Pa

ge45

Page

45

shontium แนวคู่$ดส2าน�กัน�ว!า ชาวโรมี�นไป็ทั้�)ไหนๆกั;ติ�องใช�กัมี.โรมี�น น2ามีาส !แนวคู่$ดเกั�)ยวกั�บี้เร4)องกัมี.ติ$ดติามีติ�ว แนวน�น2ามีาบี้รรจั0ในกัมี.ข�ดกั�นของแติ!ละป็ทั้.ว!า ถ�าเป็�นเร4)องเง4)อนไขกัารสมีรส คู่วามีสามีารถ เร4)องเกั�)ยวกั�บี้สถานภาพ อ�นน�กั;ให�ใช�กัมี.ติ$ดติามีติ�ว น�)นคู่4อกัมี.ส�ญชาติ$ เช!น ถ�านายอ+)งอ!างจัะสมีรสกั�บี้นางสาวอ$เหล!สะบี้�ด อ+)งอ!าง สช.ไทั้ย อ$เหล!สะบี้�ดส�ญชาติ$จั�น ป็?ญหาทั้�)จัะพ$พาทั้คู่4อ สมีรสกั�นได�หร4อไมี! อ�นน�เร�ยกัว!าเง4)อนไขกัารสมีรส ถ�าเง4)อนไขกัารสมีรสกั;ใช�กัมี.ส�ญชาติ$(ติามีพรบี้.ข�ดกั�น)มีาจัากัแนวคู่$ดกัมี.ติ$ดติามีติ�ว

แนวคู่$ดทั้�)สอง กัมี.เกั�)ยวกั�บี้ทั้ร�พย9 ทั้ร�พย9ติ� งอย !ทั้�)ไหนจัะใช�กัมี.ของป็ทั้.อ4)นมีบี้�งคู่�บี้ไมี!ได� ติ�องใช�กัมี.ของป็ทั้.ทั้�)ทั้ร�พย9ติ� งอย ! เห;นได�ว!า พรบี้.ข�ดกั�นทั้�งหมีดถ�าเกั�)ยวกั�บี้ทั้ร�พย9โดยเฉัพาะอส�งหาฯ พ$พาทั้กั�นด�วยอส�งฯ กั;จัะใช�กัมี.ของป็ทั้.ทั้�)ทั้ร�พย9ติ� งอย ! แติ!ถ�าเป็�นเร4)องภ มี$ล2าเนา เช!น คู่นติาย คู่นจัะเป็�นสช.อะไรแล�วแติ! แติ!ถ�าติายอ�กัป็ทั้.กั;ติ�องใช�เกั�)ยวกั�บี้ป็ทั้.ของป็ทั้.ทั้�)บี้0คู่คู่ลน�นมี�ภ มี$ล2าเนา แนวคู่$ดมี�ส2าน�กัอ$ติาเล�ยน ฮ่อล�นดา ฝ่ร�)งเศส แติละส2าน�กักั;เกั$ดมีาจัากัว$ว�ฒนากัารทั้าง idiology ส�งคู่มีจัาร�ติว�ฒนธิรรมีคู่วามีย$)งใหญ!ของป็ระทั้เศกั;กั!อให�เกั$ดแนวคู่$ดน�น ๆ ข+นมีา

แล�วทั้ฤษฎ�กัมี.ติรงน� ป็ทั้.ติ!ง ๆในโลกักั;ด+งเอาหล�กัน�นมีาใส!ในกัมี.ข�ดกั�น อย!างไทั้ยเรากั;ด+งมีาหมีด เกั�)ยวกั�บี้คู่0ณสมีบี้�ติ$เง4)อนไขกั;ใช�กัมี.ส�ญชาติ$ ถ�าเกั�)ยวกั�บี้บี้.ไป็ทั้2าน$ติ$กัรรมีกั;ใช�กัมี.ภ มี$ล2าเนา อ�งกัฤษกั;ไป็ด+งของเขามีา ทั้0กัป็ทั้.ในโลกัน�มี�กัมี.ข�ดกั�นแล�วจั+งมี�กัมี.ภายใน

ทั้�น�ว$ธิ�ใช� ถ�านายอ+)งอ!าง สมีรสกั�บี้อ$เหล!สะบี้�ด สองคู่นน�จัะสมีรสได�ไหมี มีาฟ้-องศาลไทั้ย ศาลไทั้ยอ�นด�บี้แรกัด ว!าร�บี้ฟ้-องได�ไหมี พอร�บี้ฟ้-องได�กั;พ$จัารณาติ!อไป็ว!าจัะใช�กัมี.ใดบี้�งคู่�บี้ มีาด สองคู่นน� ส�ญชาติ$ติ!างกั�นถ4อว!าเป็�นคู่ด�แพ!งทั้�)มี�องคู่9ป็ระกัอบี้ติ!างชาติ$จัะมี0!งมีาใช�กัมี.ภายในบี้�งคู่�บี้ทั้�นทั้�ไมี!ได�ติ�องไป็ด กัมี.ข�ดกั�น สองคู่นน�จัะสมีรสกั�นได�ไหมีกั;ติ�องให�ล�กัษณะกัมี.แกั!ข�อเทั้;จัจัร$งว!าเป็�นป็ระเด;นเร4)องเง4)อนไขกัารสมีรส พอเป็�นเร4)องเง4)อนไขฯ กั;พล$กั พรบี้.ข�ดกั�น มีาเจัอเง4)อนไขกัารสมีรส พรบี้.บี้อกัว!าให�ใช�กัมี.ส�ญชาติ$ พอใช�กัมี.ส�ญชาติ$กั;มีาด ว!าอ+)งอ!าง สช.ไทั้ยกั;ใช�กัมี.ไทั้ย เพราะพรบี้.ข�ดกั�นบี้อกัให�ใช�กัมี.สช. ส!ววนอ$เหล!สะบี้�ดชาวจั�น เวลา กัมี.ของเราบี้อกัให�ไป็ด กัมี.สช.กั;ติ�อไป็ด กัมี.จั�น ไป็ด กัมี.อะไรของจั�น กั;ติ�องไป็ด กัมี.ข�ดกั�น ของจั�น ไป็ด กั!อนว! กัมี.ข�ดกั�นของจั�น เง4)อนไขกัารสมีรสให�ใช�กัมี.อะไร ขอให�จังจั2าไว�เลยว!า ติ�องไป็ด กัมี.ข�ดกั�น กั!อน ข�ดเส�นใติ�ห�าร�อยเส�น

Page

46Pa

ge46

Page

46

กัมี.ข�ดกั�นของจั�นบี้อกัว!าเง4)อนไขกัารสมีรสให�ใช�กัมี.ส�ญชาติ$อย!างน�จั+งไป็ด กัมี.ภายใน เพราะส�ญชาติ$จั�นบี้อกัว!าให�ด กัมี.ส�ญชาติ$เหมี4อนไทั้ย เร�ยกัว!าข�ดกั�นเช$งบี้วกั

แติ!ถ�ากัมี.ข�ดกั�นของจั�นบี้อกัให�ไป็ด กัมี.ภ มี$ล2าเนา อ�นน�เร�ยกัว!าข�ดกั�นเช$งลบี้ กั;จัะด กัมี.ภายในของจั�นไมี!ได� ข+นกั�บี้ว!าอ$เหล!สะบี้�ดอย !ทั้�)จั�นหร4อไมี! หร4ออย ทั้�)ญ�)ป็0Aน กั;ไป็ด ของญ�)ป็0Aน ด กัมี.ข�ดกั�นของญ�)ป็0Aนกั!อน ว!าย�งไง กัมี.ข�ดกั�นญDป็0Aนบี้อกัให�เป็�นไป็ติามีกัมี.ภ มี$ล2าเนากั;ด กัมี.ภายใน แติ!ถ�าอ$เหล!ฯอย !ป็ทั้.ไทั้ย เกั$ดย�อนส!งเพราะ อย !เมี4องไทั้ยติ�องมีาด กัมี.ภ มี$ล2าเนา ด�งน� ป็ทั้.ไทั้ยกั;มีาด กัมี.ข�ดกั�นของไทั้ยอ�กั ด ว!า เอ?? เราบี้อกัให�ใช�กัมี.ติป็ทั้. แล�ว ติป็ทั้.ส!งกัล�บี้มีาให�ด กัมี.ไทั้ย มีาติรา ๔ ของพรบี้.ข�ดกั�นบี้อกัว!า เราไมี!ด กัมี.ข�ดกั�นอ�กัแล�ว แติ!ให�ไป็ด กัมี.ภายใน แสดงว!าเราไมี!ส!งติ!อ เราย�อนส!งแล�วด กัมี.ภายใน ถ�าเป็�นกัรณ�น�ทั้� งคู่ !ติ�องไป็ด มี.๑๔๔๘ อ+)งอ!างอาย0 ๑๙ อ$เหล!ฯ อาย0๑๖ แติ!งงานไมี!ได� แติ!ถ�าอ$เหล!ฯอย !จั�น จั�นบี้อกั๑๕ แติ!งได�แล�ว อ�นน�แติ!งได�

ถ�าเป็�นคู่ด�แพ!งและพาณ$ชย9ระหว!างเอกัชนทั้�)มี�องคู่9ป็ระกัอบี้ติ!างชาติ$ ให�มีาทั้�) กัมี.ข�ดกั�น เลย เราติ�องด ทั้�ละข�น อ�นด�บี้แรกัมี�องคู่9ป็ระกัอบี้ติ!างชาติ$ เป็�นเอกัชน แล�วกั;พ$พาทั้ด�วยทั้างแพ!ง

หล�กั แมี�ว!าหน!วยทั้�) ๑๓ ๑๔ เขติอ2านาจัศาลจัะติ�องสอดคู่ล�องกั�บี้อ2านาจัร�ฐกั;จัร$ง ถ�าไมี!มี�อ2านาจัร�ฐเลยย!อมีไมี!มี�อ2านาจัศาล เพราะว!ามี�อ2านาจัร�ฐไมี!ว!าหล�กัด$นแดนหร4ออะไรๆ ศาลจั+งมี�อ2านาจั ถ�านางโซึ่ฟ้: ถ กันายอ�นโติน$โอ ฆ!าติาย โซึ่ฟ้:เป็�นสเป็น อ�นโติน$โอเป็�นอ$ติาเล�ยน ทั้�)ป็ระเทั้ศอ$นโดน�เซึ่�ย ศาลไทั้ยร�บี้ฟ้-องได�ไหมี? ฆ!าติายมี�นเป็�น อะไรด�วย?? ??ฆ!า นอกัจัากัเป็�นอาญาย�งเป็�นแพ!ง ละเมี$ดติ!อช�ว$ติร!างกัายอ�กัด�วย

มี�นมี�ละเมี$ดด�วย อย!างน�แล�ว ญาติ$พ�)น�องของโซึ่ฟ้:จัะมีาฟ้-องทั้�)ศาลไทั้ยได�หร4อไมี!? ติอบี้ว!า ไมี!ได�เพราะไมี!มี�เขติอ2านาจัร�ฐ จั+งไมี!มี�เขติอ2านาจัศาล เพราะอ2านาจัร�ฐย�งไมี!มี�เลย โซึ่ฟ้:เป็�นสเป็น อ�นโติน$โอเป็�นอ$ติาเล�ยนไป็ฆ!าติายทั้�)อ$นโดนฯ ป็ทั้.ไทั้ยไมี!มี�ทั้�งหล�กัด$นแดน หล�กับี้0คู่คู่ล หล�กัสากัล อ2านาจัร�ฐไมี!มี�เขติอ2านาจัศาลกั;ไมี!มี� อย!งน�เป็�นติ�น เขติอ2านาจัศาลจั+งสอดคู่ล�องกั�บี้เขติอ2านาจัร�ฐด�วยเหติ0น�

Page

47Pa

ge47

Page

47

ถ�ามี�สองส�ญชาติ$ ส�ญชาติ$ทั้�)พรบี้.ข�ดกั�นของไทั้ยย+ดถ4อ? ในพรบี้.ส�ญชาติ$เรากั;เข�ยนไว� ถ�ากัมี.ข�ดกั�นเน�)ย ให�ล�กัษณะกัมี.แกั!ข�อเทั้;จัจัร$งแล�วให�ใช�กัมี.ส�ญชาติ$ ทั้�น�กัารใช�กัมี.ส�ญชาติ$แกั!บี้.ทั้�)มี�สช.มีากักัว!า ๑ สช. อ�นด�บี้แรกัด กั!อนว!า บี้.หลายสช. ถ�าได�ร�บี้ สช.มีาโดยล2าด�บี้ให�ใช�กัมี.สช.ทั้�)ได�ร�บี้คู่ร�งส0ดทั้�า ย เช!น นส.แดงคู่นไทั้ยแติ!งงานกั�บี้นายหมี ติ � ชาวแอฟ้ร$กั�น แล�วกั;ได� สช.แอฟ้ร$กั�น อย!างน�เร�ยกันส.แดงมี�สองสช. หร4อหลายสช.ทั้�ได�มีาโดยล2าด�บี้ หากัมี�คู่ด�พ$พาทั้ทั้�)พรบี้.ข�ดกั�นบี้อกัให�ใช�กัมี.สช. ติ�องถ4อ!ว!านางแดงมี� สช.แอฟ้ร$กั�น ติ�องไป็ด กัมี.แอฟ้ร$กัา ไป็ด พรบี้.ข�ดกั�นของแอฟ้ร$กัา

นางแอนนาอ�งกัฤษ สมีรสนายฟ้รองซึ่�วฝ่ร�)งเศส ถ�าใช�กัมี.สช.ให�ใช� ฝ่ร�งเศส แติ!ถ�าได�ร�บี้สช.ในคู่ราวเด�ยวกั�น นางแอนนาคู่นอ�งกัฤษเกั$ดทั้�)อ�งกัฤษ แติ!มี�พ!อแมี!เป็�นอ$สราเอล จั+งมี�สช.อ$สราเอล และสช.อ�งกัฤษ แติ!นางแอนนาอย !ทั้�)ป็ทั้.อ�งกัฤษจั+งให�ใช�กัมี.อ�งกัฟ้ษเพราะเป็�นป็ทั้.ทั้�)มี�ภ มี$ล2าเนา แติ!ถ�ามี�ภ มี$ล2าเนาในป็ทั้.อ4)น มี�ทั้�งอ�งกัฤษ และอ$สราเอลแติ!ไป็อย !ทั้�)ว�น วาติ ให�ใช�กัมี.ภ มี$ล2าเนาขณะย4)นฟ้-อง

ทั้หารเป็�นติ�วแทั้นของร�ฐ ร�ฐติ�องร�บี้ผู้$ด ติามีจัาร�ติฯ สนธิ$สญ หล�กักัมี.ทั้ป็.

ทั้2าให�อ�กัร�ฐเส�ยหาย เกั$ดคู่วามีร�บี้ผู้$ดชอบี้ของร�ฐ

ข�น ขอให�แสดงคู่วามีร�บี้ผู้$ดชอบี้ "เอ;งย$งเข�ามีาทั้2าไมี"

ขออภ�ย เข�าใจัผู้$ด กั;ติ�องร�บี้ผู้$ด ร�บี้ผู้$ดชดใช�ย�งไง ทั้2าให�กัล�บี้คู่4นด�ด�งเด$มี ทั้2าให�พอใจั ป็ทั้.ไทั้ยขอ แคู่!คู่2าว!า "ขอโทั้ษ" กั;ได�

หากัย$งมีาแล�ว ขอให�แสดงคู่วามีร�บี้ผู้$ดชอบี้แล�วเพ$กัเฉัย กั;เกั$ดส$ทั้ธิ$ในกัารติอบี้โติ� แติ!ย�งทั้2าไมี!ได�เพราะเขาอ�างว!าเราไป็ร0กัล2ากั!อน จัะติอบี้โติ�ทั้�นทั้�ไมี!ได� จัะกัลายเป็�นว!าเราใช�กั2าล�งโดยไมี!ชอบี้ กั;ติ�องเจัรจัา เร�ยกัฑ์ ติมีาแล�ว รบี้.ไมี!แสดงคู่วามีร�ผู้บี้$ดชอบี้ติ�องจั�ดเจัรจัาสองฝ่Aายบี้อกัว!าทั้�)ทั้2าใคู่รผู้$ดกั�นแน! แล�วลงไป็ติรวจัสอบี้ สองฝ่Aายไมี!ร �เร4)องกั;อาจัติ�องใช� asean เข�ามีาจั�ด มี�คู่นกัลางมีาจั�ดเจัรจัา แล�วไมี!ร �เร4องอ�กักั;ไป็ คู่ณะมีนติร�คู่วามีมี�)นคู่งให�เขามีาติรวจัสอบี้ ระหว!างน�นกั;สามีารถมี�มีาติรกัารช�)วคู่ราวให�สองฝ่Aายหย0ดย$งเด;ดขาดให�เขาติรวจัสอบี้กั!อน พอ UN ติวจัสอบี้แล�วว!าใคู่รผู้$ด คู่นน�นกั;ติ�องป็ฏ$บี้�ติ$ติามีมีติ$ UN ถ�าไมี!ป็ฏ$บี้�ติ$ติามีคู่ราวน�ล!ะ ไทั้ย  reprisol / retorsion ได� ไมี!ติ$ดติ!อไมี!คู่�าขายเร�ยฑ์

Page

48Pa

ge48

Page

48

ติกัล�บี้ หากั retorsion แล�วย�งไมี!ส2าน+กัอ�กั กั;ใช�กั2าล�งกั!อนใช�กั2าล�งกั;ฟ้-อง UN

น$ดหน!อยให�เกั$ดคู่วามีชอบี้ธิรรมี

อ�นด�บี้แรกั ไอ!ข� นบี้�นได�น�น กัารกัระทั้2าใดทั้�)ร �ฐติ�องร�บี้ผู้$ดชอบี้ กัารกัระทั้2าน�นติ�องเป็�นกักัทั้.ของร�บี้ ติ�องผู้$ดกัมี. ละเมี$ด กั!อให�เกั$ดคู่วามีเส�ยหายแกั!ร�ฐอ4)น

ใคู่รร�บี้ผู้$ดชอบี้ กั;ร�ฐทั้�)ทั้2าให�เกั$ดคู่สห.ร�บี้ผู้$ดชอบี้อย!างไรร�บี้ผู้$ดชอบี้ในกัารทั้�)เจั�าหน�าทั้�)ของร�ฐ คู่นชาติ$ หร4อฝ่Aายน$ติ$ฯ บี้ร$หารฯ ติ0ลกัารฯ ทั้2า ร�บี้ผู้$ดชอบี้ติ!อจันทั้.ทั้ร�พ9ส$นของชาติ$ทั้�)เขาได�ร�บี้คู่ามีเส�ยหาย เช!นร�บี้ผู้$ดชอบี้ติ!อเจั�าหน�าทั้�)ไทั้ยยทั้�)ถ กัย$ง ติ!อทั้ร�พย9ส$น

เร4)องคู่วามีร�บี้ผู้$ดชอบี้ของร�ฐคู่4อเร4)อง compensatio เพราะง�นไมี!ติ�องร�บี้ผู้$ดในกัารกัระทั้ทั้างอาญา ป็ล!อยให�เป็�นเร4)องอ2านาจัร�ฐ จั+งชดใช�เฉัพาะคู่วามีเส�ยหายทั้างแพ!งเทั้!าน�นให�สถานกัารณ9ด�ด�งเด$มี โดยทั้2าให�อ�กัฝ่Aายแคู่!พอใจั หรอชดใช�เป็�นติ�วเง$น ถ�าพอใจักั� satistaction restitution compensation

ยกัเว�นป็-องกั�นนติ�ว reprisol เหติ0ส0ดว$ส�ย ป็-องกั�นติ�วเป็�นส$ทั้ธิ$โดยชอบี้ธิรรมีไมี!ว!าเป็�นกัมี.ภายในหร4อกัมี.รป็ทั้.ทั้0กัร�ฐมี�ส$ทั้ธิ$ป็-องกั�น เมี4)ออ�กัร�ฐละเมี$ดกั!อนเ ราบี้อกักัล!าวย�งเพ$กัเฉัย เราติอบี้โติ�ในส�ดส!วนทั้�เหมีาะสมี แมี�จัะกั!อเส�ยหายกั;ไมี!ติ�องร�บี้ผู้$ดเพราะเป็�นข�นติอบี้โติ�

เหติ0ส0ดว$ส�ยเป็�นเหติ0ภายนอกัทั้�เกั$ดข+นไมี!มี�ใคู่รห�ามีได�

ข�นทั้�)๑ ร�ฐในฐานะกั!อให�เกั$ดคู่สห ร�ฐเป็ร�ยบี้เหมี4อนน$ติ$บี้0คู่คู่ลทั้างรป็ทั้.ติ�องกัระทั้2าผู้!านติ�วแทั้นของร�ฐ ผู้ �กัระทั้2าแทั้นร�ฐได�แกั! จันทั้.ในระด�บี้ติ!าง ๆ ซึ่+)งกัระทั้2าในนามีของร�ฐ ทั้2าอะไรผู้$ดกั;ติ�องร�บี้ผู้$ดชอบี้ติ!อคู่สห.ในร�ฐผู้ �เส�ยหายไมี!ว!า คู่นชาติ$ของเขา ทั้ร�พย9ส$นของเขา

ร�ฐทั้�)ได�ร�บี้คู่ามีสห. ร�ฐทั้�)ถ กักัระทั้2า ถ กักัระทั้2าติ!อจันทั้.ทั้ร�พย9ส$นของร�ฐของเอกัชน หร4อกัระทั้2าติ!อคู่นชาติ$ของร�ฐผู้ �สเยหาย(ภาคู่ร�ฐ ภาคู่เอกัชน) ทั้2าไมีคู่วามีรร�บี้ผู้$ดชอบี้จั+งเกั$ดเป็�นกัมี.รป็ทั้.มีาจัากัแนวคู่$ด�ด�านศ�ลธิรรมี กัารจั2าเป็�นอย !ร !วมีกั�น และคู่วามีกั�าวหน�าทั้างเทั้คู่โนโลย�

คู่วามีร �ส+กัในห�วงล+กัของจั$ติส2าน+กัของคู่วามีเป็�นคู่นทั้�)มี�อารยธิรรมี ร�ฐกั;เช!นกั�นกั;ติ�องส2าน+กัว!าหากัทั้2าให�คู่นอ4)นเส�ยหายกั;ติ�องร�บี้ผู้$ดชอบี้อ ย!างไรกั;ติามีกัารอย !ร!วมีกั�น ทั้2าให�ร�บี้ผู้$ดชอบี้เป็�นเร4)องถ�อยทั้�ถ�อยป็ฏ$บี้�ติ$แติ!ละคู่นติ�องร �จั�กัหน�าทั้�)

Page

49Pa

ge49

Page

49

กัระทั้บี้กัระทั้�)งกั�นติ�องเกั$ดคู่วามีร�บี้ผู้$ดชอบี้ ส!วนคู่วามีกั�าวหน�าทั้างเทั้คู่โนโลย� ไมี!มี�เจัตินาเลยแติ!ติ�องกัารได�ป็ย.ทั้างเทั้คู่โนโลย� กั;ติ�องร�บี้ผู้$ดหากัเส�ยหายแกั!คู่นอ4)น คู่4อ strict liability

เป็�นหล�กัเด�ยวกั�บี้คู่วามีร�บี้ผู้$ใดนทั้งละเมี$ดติามีกัมี.ภายใน โดยสร0ป็ ผู้ �ใดได�ป็ย.จัากัส$)งทั้�)ทั้2าให�เกั$ดเส�ยหายติ�องร�บี้ผู้$ด

กัารทั้�ร�ฐติ�องร�บี้ผู้$ดติ�องมี�คู่วามีส�มีพ�นธิ9ระหว!างกัารกัระทั้2าและผู้ล เช!นเด�ยวกั�บี้อาญา

นอกัจัากั กักัทั้.ของร�ฐทั้�)ฝ่Aาฝ่Bนกัมี.รป็ทั้. หากัว!ร�ฐมี�อ2านาจัทั้2าแมี�กั!อเส�ยหายแกั!ร�ฐอ4)น กั;ไมี!ผู้$ด คู่4ออป็กั.ติ�องคู่รบี้หมีด เป็�นกักัทั้.ร�ฐ กั!อเส�ยหาย ละเมี$ด และร�ฐทั้�)ได�ร�บี้กัารกัระทั้2าน�นมี�คู่วามีเส�ยหาย หากัทั้2าโดยชอบี้แติ!เขาเส�ยหายกั;ไมี!ผู้$ด

กัารกัระทั้2าหมีายถ+งกัารงดเว�นด�วย ไมี!บี้อกัว!าช!องแคู่บี้มี�ทั้0!นระเบี้$ด แมี�จัะเป็�นเร4อรบี้ไมี!ใช! innocent passage กั;ติ�องร�บี้ผู้$ดฐานงดเว�นกัระทั้2า

ละเมี$ด คู่4อ ฝ่Aาฝ่Bนพ�นธิะกัรณ� ติามีกัมี.รป็ทั้. จัาร�ติฯ สนธิ$สญ. กั;ได� สนธิ$สญทั้�)เราไป็ทั้2าน�)ล!ะ คู่2าว!าละเมี$ดน� ในทั้างรป็ทั้. อาจัไมี!ติ�องพ$ส จัน9คู่วามีบี้กัพร!องในกัารทั้�)จัะกัระทั้2ากัาร แติ!ในหลกั�กัมี.ภายใน เช!นของ common law ผู้ �ละเมี$ดติ�องพ$ส จัน9กัารไมี!ป็ฏ$บี้�ติ$ละเลยหร4อบี้กัพร!อง แติ!รป็ทั้.ไมี!ติ�องพ$ส จัน9 ยกัติย. ฑ์ ติ เข�ามีาในป็ทั้.ไทั้ย ฑ์ ติเยอรมี�น แติ!ว!าป็กัติ$ไป็ไหนมีาไหนกั;ไมี!ได�เข�ยนว!าฑ์ ติไว�ทั้�)หน�าผู้ากั อาจัเด$นแถวชายหาดบี้างแสนแล�วไป็ทั้2าอะไรผู้$ดเข�า ติ2ารวจักั;จั�บี้ ติ2ารวจัไมี!ร �ว!าเป็�นฑ์ ติ แติ!กั;จั�บี้ไมี!ได�หรอกั จัะเป็�นละเมี$ดกัมี.จัาร�ติฯรป็ทั้. แมี�กัารกัระทั้2าเข�าใจัผู้$ด บี้ร$ส0ทั้ธิ$ใจักั;ติ�องร�บี้ผู้$ด กัารใช�ส$ทั้ธิ$โดยมี$ชอบี้กั;ถ4อละเมี$ดพ�นธิะกัรณ�

จัาร�ติฯ ทั้0กัป็ทั้.ติ�องคู่0�มีคู่รอบี้คู่นติ!างด�าวติามีมีาติรฐานข�นติ2)า หร4อติามีสนธิ$ส�ญญา เช!นคู่0�มีคู่รองทั้ร�พย9ส$นทั้างป็?ญญา เช!น พวกัยา CL ไป็ทั้2าคู่วามีติกัลงกั�บี้อเมีร$กัาไมี!ให�ใช� CL แล�วยาติ�นแบี้บี้ติ�องผู้ล$ติจัากัติ!างป็ระเทั้ศ ผู้ล$ติจัากัเมี4องไทั้ยเมี;ดละแป็ดบี้าทั้ พอไป็ซึ่4อ amoxyclav เมี;ดละส�)ส$บี้ ยาเอดส9เมี;ดละสามีพ�น เข;มีละสามีแสน อ�นน� กัมี.ทั้ร�พย9ส$นทั้างป็?ญญา จัะเป็�นอาว0ธิอ�นร�ายทั้�)ทั้2าให�เราติ�องส ญเส�ยเง$นทั้องมีากัมีายแติ!ไป็ละเมี$ดเขาไมี!ได�

CL คู่4อบี้�งคู่�บี้ใช�ส$ทั้ธิ$ ป็กัติ$ผู้ �ทั้รงส$ทั้ธิ$บี้�ติรมี�เอกัส$ทั้ธิ$T มี� exclusivity ทั้�)จัะใช�ส$ทั้ธิ$ของติ�วเองผู้ �เด�ยว แติ! CL compulsory licensing ร�ฐบี้าลเป็�นผู้ �ให�

Page

50Pa

ge50

Page

50

แติ!ถ�าเอกัชนไป็ผู้ล$ติเองไมี!ได� หมีายคู่วามีว!า รบี้.ติ�องคู่0�มีคู่รองส$ทั้ธิ$บี้�ติร แติ!ร�ฐบี้าลอน0ญาติ ให� โลโกั� manufacture ไป็ผู้ล$ติยา แล�วไป็บี้�งคู่�บี้ให�คู่!าติอบี้แทั้นเขา

มี�กัารยกัเล$กั CL แล�วได�กัล�บี้มีาใหมี! อย !ทั้�)ว!าใคู่รเป็�นผู้ �ทั้รงส$ทั้ธิ$บี้�ติร

เส�ยหายติ�เป็�นเง$นติราได� กั�บี้เป็�นเง$นติราไมี!ได� กั;มี� ไมี!ติ�องติ�คู่!าเป็�นเง$นกั;ได� เช!น กัองทั้�พข!มีข4นหญ$ง อ�กัป็ระเทั้ศหน+)ง

คู่วามีเส�ยหายทั้�)ได�ร�บี้ติ�องเกั$ดจัากัผู้ลกัารละเมี$ด ถ�าไมี!ละเมี$ดกั;ไมี!เป็�นเส�ยหาย ส$)งทั้�)ร �ฐทั้2า คู่2าว!า imputibility หมีายคู่วามีว!าเป็�นกัารกัระทั้2าทั้�)โอนมีาเป็�นกัารกัระทั้2าของร�ฐได� บี้างอย!างโอนมีาไมี!ได�เช!น เอกัชน หร4อผู้ �ป็ฏ$ว�ติ$ร�ฐป็ระหาร

ร�บี้ผู้$ดชอบี้คู่นชาติ$ เจั�าหน�าทั้�) พวกักับี้ฏป็ฏ$ว�ติ$ร�ฐป็ระหาร

ยกัเว�น ป็-องกั�นติ�ว reprisol เหติ0ส0ดว$ส�ย

หล�กัป็ฏ$บี้�ติ$ติ!อคู่นติ!างด�า วคู่2าว!า hostage คู่4อร�ฐเจั�าบี้�านทั้�)ร �บี้คู่นติ!างด�าวเข�ามีาอย ! อ�นน�ติ�องให�คู่วามีคู่0�มีคู่รองส$ทั้ธิ$แกั!คู่นติ!างด�าวอย!างน�อยส0ดติามีมีาติรฐานข�นติ2)าซึ่+)งถ4อป็ฏ$บี้�ติ$ทั้างระหว!างป็ระเทั้ศ ร�ฐไหนไมี!ให�คู่วามีคู่0�มีคู่รองติามีมีาติรฐานช�นติ2)า หร4อสนธิ$ส�ญญา กั;ถ4อว!าผู้$ดพ�นธิะกัรณ�ติ�องร�บี้ผู้$ดชอบี้ติ!อคู่นติ!างด�าว

ร�ฐทั้�)คู่นติ!างด�าวส�งกั�ดอย !กั;กั!อให�เกั$ดส$ทั้ธิ$ในกัารคู่0�มีคู่รองทั้างกัารฑ์ ติแกั!คู่นชาติ$ของติน คู่2าว!า diplomatic protection ติ�องใช�มีากั คู่4อกัารทั้�)ร �ฐชาติ$คู่0�มีคู่รองคู่นชาติ$ของตินทั้�)อย !ในติ!างป็ระเทั้ศในนฐานะทั้�)เขาไป็เป็�นคู่นติ!างด�าวร�ฐอ4)นแล�วไมี!ได�ร�บี้กัารคู่0�มีคู่รองภายใติ�

ร�ฐติ�องร�บี้ผู้$ดแมี�นเป็�นกัารกัระทั้2าทั้�เกั$นหร4อข�ดกัมี.ภายใน ถ�าหากัว!า ในสายติาผู้ �อ4)น จันทั้.น�นถ4อว!าทั้2าในนามีของร�ฐ หร4อกัารกัระทั้2าทั้�)ทั้2าไป็โดยใช�เคู่ร4)องหมีายติ2าแหน!งนห�าทั้�)โดยมี�อาว0ธิ จั�บี้คู่นติ!างด�าวย�ดยาบี้�า เป็�นกัารกัระทั้ส!วนติ�วเพราะติ2ารวจัไมี!มี�หน�าทั้�ย�ดยาบี้�าแติ!ถ�าไป็ทั้2าติ!อคู่นติ!างด�าวร�ฐติ�องร�บี้ผู้$ดชอบี้ หร4อละเลยมีาติรกัารจัะป็-องกั�นไมี!ให�เกั$ดเหติ0น�น เช!นไมี!มี�มีาติรกัารด แลน�กัทั้!องเทั้�ยวทั้2าให�น�กัทั้!องเทั้�)ยวเส�ยหายติ!อทั้ร�พย9ส$น กั;ติ�องร�บี้ผู้$ดชอบี้

Page

51Pa

ge51

Page

51

ติ!อไป็ เอกัชน ป็กัติ$ถ�าเอกัชนทั้2าร�ฐไมี!ติ�องร�บี้ผู้$ดเพระเอกัชนไมี!ใช!ร�ฐแติ!ทั้�)ร �ฐติ�องร�บี้ผู้$ดมี�สองป็ระกัารคู่4 อหน+)งร�ฐงดเว�นไมี!ป็ราบี้ป็รามีเอกัชน สองร�ฐไมี!ได�ใช�กั2าล�งคู่วามีสามีารถในกัารไมี!ให�เอกัชนกั!อให�เกั$ดคู่วามีเส�ยหายแกั!คู่นติ!างชาติ$

เอกัชนติ!อร�ฐ เผู้าสถานฑ์ ติ

เอกัชนเผู้าโรงแรมี (เอกัชนติ!อเอกัชน)

คู่ณะป็ฏ$ว�ติ$ร�ฐป็ระหาร ไมี!ใช!ร�ฐบี้าลเพราะฉัะน�น คู่ณะฯ ทั้2าอะไรไป็ รบี้.ไมี!ติ�องร�บี้ผู้$ดโดยติรงแติ!ติ�องร�บี้ผู้$ดโดยเพราะละเว�นไมี!ป็ราบี้ป็รามีคู่ณะป็ฏ$ว�ติ$หร4อไมี!ใช!กั2าล�งคู่วามีสามีารถส งส0ดในกัารป็รามีป็รามีคู่ติณะป็ฏ$ว�ติ$ป็-องกั�นเหติ0ร�าย หากัคู่ณะฯ ป็ฏ$ว�ติ$ส2าเร;จั รบี้.ใหมี!ติ�องร�บี้ผู้$ดชอบี้กักัทั้.ของคู่ณะป็ฏ$ว�ติ$ทั้�)ตินเอง แติ!ถ�าแพ� รบี้.ไมี!ติ�องร�บี้ผู้$ดชอบี้เว�นแติ!ไมี!ได�ใช�คู่วามีสามีารถในกัารป็ราบี้ป็รามี

ร�บี้รองร�ฐ (ป็ระกัาศ เง4)อนไข) ร�บี้รองร�ฐบี้าล ?

กัารกัระทั้2าในนามีของร�ฐ น$ติ$บี้ญ บี้ร$หาร ติ0ลากัาร น$ติ$บี้ญ ส$)งทั้�)ทั้2าแล�วติ�องร�บี้ผู้$ดคู่4อ ออกักัฎหมีายซึ่+)งข�ดหร4อแย�งพ�นธิะกัรณ�ระหว!างป็ระเทั้ศ ป็ฏ$เสธิกัารให�ใช�ส$ทั้ธิ$ทั้างศาล ไมี!ออกักัมี.อน0ว�ติ$กัารให�เป็�นไป็ติามีพ�นธิกัรณ� ออกักัมี.ไป็แย�ง หร4อไมี!ออกักัมี.ไป็ร�บี้รอง

ฝ่Aายบี้ร$หารคู่4อ ด2าเนน$กัารจั�บี้กั0มีกั�กัข�งคู่นติ!างด�าวโดยไมี!ชอบี้ ย�ดยาบี้�าน ร�ดคู่!าไถ! ขาดคู่วามีรอบี้คู่อบี้ระมี�ดระว�งในกัารคู่0�มีคู่รองคู่นติ!างด�าว ไมี!ด แลทั้ร�พย9ส$นของคู่นติ!างด�าว เวนคู่4นย+ดทั้ร�พย9โดยมี$ชอบี้ หมีายคู่วามีว!า ทั้0กัป็ทั้ในโลกัมี�อธิ$ป็ไติยเวนคู่4นย+ดทั้ร�พย9คู่นติ!างด�าวได�ถ�ากัระทั้2าโดยชอบี้คู่4อ เวนคู่4นย+ดทั้ร�พย9โดยชอบี้ด�วยกัฎหมีาย โป็ร!งใส มี�กัมี.เวนคู่4นอย!งช�ดเจัน เร�ยกัว!า due

procedur เวนคู่4นเพ4)อป็ระโยชน9สาธิารณะ for public interest เวนคู่4นโดยไมี!เล4อกัป็ฏ$บี้�ติ$ non discrimination เวนคู่4นแล�วติ�องชดเชยอย!างเป็�นธิรรมี fair competition 

เพ4)อป็ย.สาธิารณะ มี�กัารออกักัมี.โดยชอบี้  ไมี!เล4อกัป็ฏ$บี้�ติ$ใช!แติ!เฉัพาะของคู่นติ!างด�าวของคู่นชาติ$เว�นไป็ ชดเชยอย!างเป็�นธิรรมี

ป็ระติ$บี้�ติ$ treatment ป็ฏ$บี้�ติ$ practice

promt adequate effective

Page

52Pa

ge52

Page

52

เน�นคู่นติ!างด�าวเพราะในสมี�ยกั!อนเวลาเวนคู่4นย+ดทั้ร�พย9 รบี้.ไมี!ชดเชย หร4อไมี!กั;ชดเชยในราคู่าทั้�)ติ2)ามีากั แติ!น�)คู่4อคู่นชาติ$ ถ�าเราป็ฏ$บี้�ติ$ติามี national

treatment เราป็ฏ$บี้�ติ$ติ!อติ!างชาติ$อย!างน�น ติ!างชาติ$กั;จัะไมี!ได�ร�บี้คู่วามีชดเชยเหมี4อนกั�น เขาถ+งเน�นว!ากั�บี้คู่นติ!างด�าวทั้2ากั�บี้เขาไมี!ได�

รบี้.ไทั้ยเวนคู่4นไมี!ชดเชยคู่นไทั้ย แติ!คู่นติ!างด�าวติ�องชดเชย บี้างคู่นถ+งเร�ยกัว!า discriminate against naitonal คู่นชาติ$ไมี!ได� แติคู่นติ!างด�าวได� เป็�น positve national treatment

คู่นชาติ$ ไมี!ได�อย!างไร คู่นติ!างด�าวไมี!ได�อย!างน�นด�วยเป็�น negative national treatment

ป็?จัจั0บี้�นคู่นชาติ$ได�อะไรคู่นติ!างด�าวได�ส$)งน�น

เมี4)อเกั$ดข�อพ$พาทั้ระหว!างคู่นติ!างด�าวกั�บี้คู่นชาติ$ ติ�องให�คู่วามีเป็�นธิรรรมี ไมี!ง�นอ�กัฝ่Aายมี�ส$ทั้ธิ$ใช� diplomatic protection

ฝ่Aายติ0ลากัารผู้$ดได�คู่4อ กัระบี้วนกัารย0ติ$ธิรรมีไมี!ชอบี้ ป็ฏ$เสธิให�คู่วมีคู่0�มีคู่รองคู่นติ!างด�าว กัระบี้วนกัารล!าช�าโดยไมี!มี�เหติ0ผู้ หร4อป็ฏ$เสธิบี้�งคู่�บี้คู่ด�เพ4)อป็ระโยชน9คู่นติ!างด�าวหร4อติ�ดส$นไมี!เป็�นธิรรมี เล4อกัป็ฏ$บี้�ติ$ ฝ่Aาย0ติ0ลากัารผู้$ด ส!วนทั้�)ยกัเว�นไมี!ติ�องร�บี้ผู้$ดชอบี้คู่4อเร4)องของกัารป็-องกั�นติ�ว เป็�นจัาร�ติฯ และกัฎบี้�ติร un ร�บี้รองไว�ข�อทั้�)๕๑ ถ�าเป็-นกัารกัระทั้2าของร�ฐถ�าเกั$ดเส�ยหายแติ!ถ�าเป็�นเร4องกัารป็-องกั�นกั;ไมี!ติ�องร�บี้ผู้$ด

reprisol คู่4อกัารติอบี้โติ�หร4อ sanction โดยเร�ยกัร�องให�ใช�มีาติรกัาร reprisol และอ�กัฝ่Aายน$)งเฉัย กัารกัระทั้2าติอบี้โติ�ติ�องเป็�นส�ดสว!นทั้�)เหมีาะสมี

เหติ0ส0ดว$ส�ย กั; ไมี!ติ�องรบี้ผู้$ด เช!น แผู้!นด$นไหว เป็�นป็?จัจั�ยภายนอกั ซึ่+นามี$ หากัคู่นติ!างด�าวมีาเจัอเหติ0น�ในป็ทั้.ไทั้ยเป็�นเหติ0ส0ดว$ส�ย แติ!หากัไมี!ได�ใช�มีาติรกัารเติ4อนภ�ยเรากั;ติ�องร�บี้ผู้$ด ด�งน�นเหติ0ส0ดว$ส�ยคู่4อไมี!อาจัป็-องกั�นได�เลย

มีาติรกัารเร�ยกัร�อง ให�ใช�ทั้างกัารฑ์ ติหร4อฟ้-องศาลหร4อน2าข+นส !กัารพ$จัารณาอน0ญาโติติ0ลากัาร แติ!ถ�าเอกัชนเป็�นผู้ �เส�ยหาย เอกัชนไมี!ใช!บี้.ภายใติ�กัมี.รป็ทั้.จัะใช�ส$ทั้ธิ$ได�ติ!อเมี4)อผู้!านร�ฐ ร2ฐจั+งติ�องมี� diplomatic protection ในคู่นชาติ$ ยกัเว�นใน สหภาพย0โรป็ทั้�)เอกัชนมี�อ2านาจัใช�ส$ทั้ธิ$โดยติรง เร�ยกัว!า direct

effect  คู่4อกัารมี�อ2านาจัในกัารใช�ส$ทั้ธิ$โดยติรงไมี!ติ�องผู้!นศาล เพราะ eu มี�กัาร

Page

53Pa

ge53

Page

53

รวมีติ�วทั้างศกั. ไมี!มี�พรหมีแดน มี�กัารเคู่ล4)อนย�ายป็?จัจั�ยกัารผู้ล$ติ ทั้0นแรงงานส$นคู่�าบี้ร$กัารโดยไมี!มี�พรหมีแดน ด�งน�นอ2านาจัอธิ$ป็ไติยบี้างส!นลดลงคู่4อพรหมีแดนไมี!มี� eu มี� ๒๗ ป็ระเทั้ศไมี!มี�พรหมีแดนระหว!างกั�น กั2าล�งจัะกัลาเป็�น ๒๙ ป็ระเทั้ศฯ แติ!เพระกัารรวมีติ�วทั้างศกั. พรหมีแดนจั+งถ กัเอาออกัหมีด

๑.ติ�องเป็�นพรหมีชาติ$ร�ฐน�น

๒.คู่นทั้�)จัะให�ร�ฐคู่0�มีคู่รองได�ติ�องด2าเน$นคู่ด�ในรร�ฐน�นจันถ+งทั้�)ส0ดแล�ว หมีดหนทั้างเย�ยวยาติามีกัระบี้วนกัารกัฎหมีายภายนใน ติ�องเน�นเลยเพราะว!าไมี!ว!าใคู่ร คู่นชาติ$คู่นติ!างด�าว เมี4)อไป็อย !ใติ�อธิ$ป็ไติยของร�ฐใดติ�องป็ฏ$บี้�ติ$ติามีกัมี.ของป็ทั้.น�สน ติ�องถ+งทั้�)ส0ดแล�ว แติ!ถ�าทั้$งฟ้-อง ขาดน�ดส4บี้พยาน ไมี!อ0ทั้ธิรณ9 ไมี!ฏ�กัา ย�งไมี!ถ4อ!าหมีดหนทั้างเยวยา ร�ฐมีาคู่0�มีคู่รองไมี!ได�

๓.คู่นน�นติ�องส0จัร$ติ หมีายคู่วามีว!าผู้$ดไมี!ได� หากักัระทั้2าคู่วามีผู้$ดไมี!มี�ร�ฐไหนมีาคู่0�มีคู่รองได� ติ�องคู่รบี้ทั้�งสามีเง4)อนไข

คู่สพ.มี�หลายกัรณ� คู่นน�นขาดจัากักัารมี�ส�ญชาติ$ของร�ฐน�นหร4อย�ง? สละสช.ไทั้ยแล�ว รบี้ซึ่ไทั้ยช!วยไมี!ได� เพราะขาดไป็ได� หากัมี�หลายส�ญชาติ$ติ�องหา master nationality ใคู่รเป็�นชาติ$ทั้�)คู่0ณมี�ส�ญชาติ$แล�วผู้ กัพ�นมีากัทั้�)ส0ด ส!วนคู่นไร�ส�ญชาติ$ไมี!มี�ใคู่รด แล  ส!วนน$ติ$บี้0คู่คู่ล ป็ทั้.ติ!าง ๆ ในโลกัจัะมี�หล�กัในกัารกั2าหนดส�ญชาติ$ใหญ! ๆสามีหล�กั

๑.หล�กัจัดทั้ะเบี้�ยน cooperate principle น$ติ$บี้.น�นจัดทั้ะเบี้�ยนป็ทั้.ไหนกั;มี�สช.ป็ระเทั้ศน�น

๒. princle of situ (site) ภ มี$ล2าเนาของสนง.ใหญ!

๓. control principle ส2าน�กังานใหญ!คู่วบี้คู่0มีโดยพฤติ$น�ย เช!น เทั้มีาเสกั ทั้�)มีา overtake shincorp เทั้มีาเสกัจัดทั้ะเบี้�ยนเป็�นบี้.ไทั้ย เพราะซึ่4อห0�นผู้!านกั0หลาบี้แกั�ว บี้.พวกัน�เป็�น บี้. holding company ของ เทั้มีาเสกั ป็ทั้.ไทั้ยมี�ป็?ญหากัมี.รป็ทั้.คู่4อไมี!มี�หล�กัเกัณฑ์9ในกัารกั2าหนดสช.น$ติ$บี้.ทั้�)แน!นอน มี�เกัณฑ์9หลายอย!างข+นกั�บี้กัมี.หลายฉับี้�บี้ย เช!น ถ�ากัมี.ข�ดกั�นกั;หล�กัจัดทั้ะเบี้�ยน กัมี.แพ!งเอาหล�กัภ มี$ล2าเนา กัมี.ธิ0รกั$จัคู่นติ!างด�าวเอาส�ดส!วนผู้ �ถ4อห0�นจัดทั้ะเบี้�ยน กั;เป็�นช!องว!า เพราะง�น บี้.ติ!างด�าวพอมีาจัดทั้บี้.ในป็ทั้.ไทั้ยกั;จัะมี�สถานภาพเป็�นบี้.ไทั้ย ด2ารงส�ดส!วนกัารถ4อคู่รองห0�นให�ได� ๔๙ ๕๑ กั;เป็�น บี้.ไทั้ยแล�ว แติ!ป็พพ.กั;

Page

54Pa

ge54

Page

54

อน0ญาติให�มี�กัารจัดทั้ะเบี้�ยนห0�นบี้0ร$มีฯ กั�บี้ห0�นด�อยส$ทั้ธิ$ เราะง�นผู้ �ถ4อห0�น ๔๙% จั+งจัดทั้บี้.ห0�นบี้0ร$มีฯให�มี�ส$ทั้ธิ$ในกัารออกัเส�ยงได� ๙๙ % ในขณะผู้ �ถ4อห0�นอ�กั ๕๑ เป็�นห0�นด�อยส$ทั้ธิ$มี�ส$ทั้ธิ$ออกัเส�ยงเพ�ยง ๑ % เร�ยกัว!า คู่วบี้คู่0มีบี้.โดยผู้ �ถ4อห0�น เราะง�นเจั�าของบี้.ทั้�)แทั้�จัร$งคู่4อคู่นติ!างด�าว กั$จักัารของ บี้.คู่วบี้คู่0มีกั2ากั�บี้โดยทั้�)ป็ช.ญ.ผู้ �ถ4อห0�นเพราะง�น ๙๙ % เป็�นคู่นติ!างด�าว อย!างน�ถ�าป็ทั้.ไทั้ยย+ดหล�กัคู่วบี้คู่0มี เทั้มีาเสกัทั้�)ถ4อห0�นผู้!านกั0หลาบี้แกั�วกั;จัะเป็�นบี้.ติ!างด�าว กั;จัะซึ่4อห0�นช$นคู่อป็ไมี!ได� เพราะช$นคู่อป็ป็ระกัอบี้ธิ0รกั$จัติ�องห�ามี สายกัารบี้$น สถาบี้�นกัารเง$น สถาน�ว$ทั้ย0โทั้รทั้�ศน9 แติ!น�)ทั้2าได�เพราะเขา circumvent เล�)ยงกัมี.จัากัช!องโหว!กัมี.ไทั้ย เป็�นจั0ดอ!อนของกัมี.ไทั้ย เพราะง�นเวลาเร�ยกัมี.รป็ทั้.กั;เอาไป็ใช�ซึ่ะ มี�ผู้ลกัระทั้บี้ติ!อไป็อ�กัติ�งแติ! พรบี้.ป็ระกัอบี้ธิ0รกั$จัคู่นติ!างด�าวไมี!ได�ใช�เลย พอจัดทั้บี้.เป็�นไทั้ย สามีบี้ช.กั;ไมี!ติ�องใช� ย�ง ป็.ทั้�ด$น พรบี้.อาคู่ารช0ดอ�กั ยกัเว�นหมีด เพราะเป็�นไทั้ยไป็เส�ยแล�ว น�)คู่4อจั0ดอ!อนของกัมี.ไทั้ย ทั้�)ถ�าไมี!ร �กัมี.รป็ทั้.กั;ด แลชาติ$ไมี!ได�ส$)งเหล!าน�ติ�องแกั�หมีดย$)งกัว�าน�นเวลาทั้2า FTA มี� negative list คู่4อรายกัารอ0ติสาหกัรรมีทั้�)เราไมี!เป็Qดทั้�)เราไมี!พร�อมีแข!งข�น บี้.พวกัน�ทั้2าได�หมีดไมี!อย !ใติ� negative list

ป็ทั้.ในโลกัน�ย+ดถ4อหล�กัแติกัติ!างกั�น แติ!ศาลจัะถ4อเอาส2าน�กังานใหญ!เป็�นเกัณฑ์9 (ข�อ๒)

พอเป็�น บี้.ไทั้ยป็0Yบี้ ป็ทั้.ไทั้ยเกั$ดคู่วามีร�บี้ผู้$ดในกัารด แลบี้ร$ษ�ทั้พวกัน� แติ!จัร$งๆเป็�นติ!งด�าวแติ!ไทั้ยมี�หน�าทั้�) diplomatic protection เวลาเขาไป็ป็กั.ธิ0รกั$จัป็ทั้.อ4)นเราติ�องติามีไป็คู่0�มีคู่รอง มี�ส$ทั้ธิ$ได�ร�บี้ส$ทั้ธิทั้�งมีหาชน เอกัชนใติ�กัมี.ภายใน ร�ฐติ�องด แลคู่นชาติ$สองกัรณ� คู่4อ อย ในป็ทั้.และทั้�)ติ!างป็ทั้. คู่นติ!างด�าวทั้�)เป็�นคู่นไทั้ย อย !ในป็ทั้.ไทั้ย รบี้.ไทั้ยกั;ติ�องด แลคู่นเหล!าน�ไป็อย !ติป็ทั้.เรากั;ติ�องติามีด แลในฐานะพสกัของแผู้!นด$น

พวกัน�ได�ร�บี้กัารส!งเสร$มีกัารลงทั้0น boi กั;ส!งเสร$มี กัรมีสรรพากัรเด4อดร�อนมีากัเพราะยกัเว�นภาษ�เง$นได�น$ติ$บี้. กั�)ป็: ๆ มี� tax holiday / tax

examtion /capital ไมี!เส�ยส$นคู่�าทั้0นทั้�)น2าเข�า แติ!คู่นไทั้ยธิรรมีดา ไมี!ได� เพราะเกัณฑ์9ไมี!ถ+ง

ป็ทั้.ไทั้ยมี� sme สองล�านสองแสนเจั;ดหมี4)นส�)พ�นสามีห�าสองว$สาหกั$จัทั้�)วป็ทั้.คู่$ดเป็�น ๙๕ % ของธิ0รกั$จัไทั้ยทั้�งป็ทั้. แติ!มี�ส�ดส!วนส!งออกัเพ�ยง ๒๙ % อ�กั ๕ %

เป็�นติ!างด�าวหมีด แติ!ได�เง$นจัากักัารส!งออกั ๗๑ % คู่นไทั้ยจั+งจัน

Page

55Pa

ge55

Page

55

เหมี4องห$น ๙๐กัว!า % ติ!างด�าวได�ส�มีป็ทั้าน

bacelona traction น$ติ$บี้.เป็�นสช.ใด

เบี้ลเย�)ยมีไป็ข0ดแร!สเป็น ติ!อมีา สเป็น เวนคู่4นเอาเหมี4องแร!ไป็หมีด เบี้ลเย�)ยมีฐานะผู้ �ถ4อห0�น ร �ส+กัส ญเส�ย เลยให� รฐเบี้ลเย�)ยมีฟ้-องร�อง ศาลโลกัยกัฟ้-อง เพราะผู้ �เส�ยหายในทั้างกัมี.คู่4อติ�วบี้.ไมี!ใช!ผู้ �ถ4อห0�น เพราะ บี้.จัดทั้ะเบี้�ยนแล�วคู่วามีเป็�นน$ติ$บี้.แยกัจัากัผู้ �ถ4อห0�น ทั้ร�พย9ส$นของบี้.ไมี!ใช!ของผู้ �ถ4อห0�นติราบี้ บี้.ไมี!เล$กั ผู้ �ถ4อห0�นไมี!มี�กัรรมีส.ในทั้ร�พย9ส$น เว�นแติ!บี้.เล$กัจั+งช2าระบี้ช.ได�ทั้ร�พย9ส$นขายคู่4น ติราบี้ทั้�)บี้.ไมี!เล$กั ผู้ �ถ4อห0�นมี�ส$ทั้ธิ$ป็ระกัารเด�ยวคู่4อได�ร�บี้เง$นป็?นผู้ล ผู้ �เส�ยหายคู่4อบี้.

เมี4)อบี้.มี�ส�ญชาติ$แคู่นาดา ป็ทั้.ทั้�)จัะฟ้-องได�คู่4อแคู่นาดาไมี!ใช!เบี้ลเย�ยมี กั;เลยยกัฟ้-อง

=======================================================

มีน0ษย9ทั้0กัคู่นเกั$ดมีาแล�วคู่วรมี�ส�ญชาติ$ย+ดโยงระหว!างคู่นกั�บี้ชาติ$ ทั้�)เขาเกั$ดมีา ส!วนเกัณฑ์9ในกัารให�ส�ญชาติ$ข+นกั�บี้กัมี.ภายในของป็ทั้.น�นๆ พรบี้.ส�ญชาติ$ของไทั้ยให�สช.โดยกัารเกั$ดและหล�งเกั$ด เกั�)ยวกั�บี้กัารเส�ย สช.กั;มี�สามีว$ธิ� สละ แป็ลง เป็�นไป็ติามีเจัติจั2านงของเอกัชน

หร4ออาจัถ กัถอนสช.เพราะรบี้.ถอน

กัมี.สช.ให�ส$ทั้ธิ$บี้.ทั้�)เส�ยสช.ไป็แล�วติ!อมีาอยากัได�สช.ไทั้ยกัล�บี้คู่4นกั;สามีารถกัล�บี้คู่4นมีามี� สช.ไทั้ยได� เป็�นกัล0!มีกัารคู่4น สช.ไทั้ย กัารได�สช.ไทั้ยโดยกัารเกั$ดมี�สองหล�กัคู่4อหล�กัส4บี้สายโลห$ติ jus sanguinis กั�บี้หล�กัด$นแดน jus solae หล�กัส4บี้สายโลห$ติแบี้!งเป็�นสองสายคู่4อสายบี้$ดา paterfamilius สายมีาดา motherfamilius ส!วนหล�กัด$นแดนน�น คู่4อทั้0กัคู่นทั้�)เกั$ดในด$นแดงป็ระเทั้ศใดกั;ได�ส�ญชาติ$ป็ทั้.น�นแติ!อาจัติกัภายใติ�ข�อยกัเว�น สมี�ยกั!อนมี�ข�อยกัเว�นติามี ป็อ.

๓๓๗ แติ!ป็ว.น�ยกัเล$กัไป็แล�วป็: ๒๕๓๕ แทั้นทั้�)ด�วย มี.๗ ทั้ว$ แทั้น เพราะง�นกั!อนป็: ๓๕ กัารได�สช.ไทั้ยติามีหล�กัด$นแดนจัะถ กัถอนโดยป็ว.๓๓๗ พอยกัเล$กั ป็ว.๓๓๗ กั;เลยแป็ลงให�มีาเป็�น ๗ทั้ว$ จั+งกัลายเป็�นข�อยกัเว�น หล�กัเกัณฑ์สองอ�นน�เหมี4อนกั�น คู่4อ บี้.ทั้�)เกั$ดในป็ทั้.ไทั้ยโดยไมี!คู่2าน+งว!าบี้$ดามีารดาสช.อะไร กั;จัได�สช.ไทั้ยแติ!ถ�าบี้$ดามีารดาทั้�)ทั้� งคู่ !เป็�นคู่นติ!งด�าวแล�วล!ะกั; บี้$ดากั;ด� มีารดากั;ด� หร4อบี้$ดาซึ่+)งแมี�จัะไมี!ได�สมีรสกั�บี้มีารดาเป็�นบี้0คู่คู่ลสามีกัล0!มี คู่4อ ๑.เข�าเมี4องไมี!ชอบี้ ๒.เข�าเมี4อง

Page

56Pa

ge56

Page

56

ช�)วคู่ราว ๓.เข�ามีาอย !ในป็ทั้.ไทั้ยโดยได�ร�บี้ยกัเว�นเป็�นกัรณDพ$เศษ หากัเข�าล�กัษณะน� แมี�จัะเกั$ดในป็ทั้.ไทั้ยกั;จัะไมี!ได�ส�ญชาติ$ไทั้ย ข�อคู่วามีน�เหมี4อนกั�บี้ใน ๗ ทั้ว$ แติ! ป็ว.๓๓๗ น�นออกัเพ4)อถอนคู่นทั้�)ได� สช.ไทั้ย คู่4อ เกั$ดแล�วได�ไทั้ยมีากั!อน แล�วถ กัถอน โดย ป็ว.๓๓๗

เมี4)อมี� ๗ ทั้ว$ จั+งกัลายเป็�นข�อยกัเว�นของมี.๗(๒) คู่4อ พ!อแมี!เป็�นคู่นเข�าเมี4องโดยไมี!ชอบี้ช�)วคู่ราวหร4ออย !เป็�นกัรณ�พ$เศษกั;จัะไมี!เคู่ยได�ส�ญชาติ$ไทั้ยเลย ไมี!ใช!ถ กัถอนเหมี4อน ป็ว.๓๓๗

เด$มีคู่นได�สช.ไทั้ยโดยหล�กัส4บี้สายฯ ติ�องมี� อป็กั.คู่รบี้ เร�ยกัว!า condicio

sinquenum คู่4อติ�องมี�บี้$ดาทั้�)ชอบี้ด�วยกัมี.ขณะเกั$ด(ป็?จัจั0บี้�นพ!อกั;ได�แมี!กั;ได�)สมี�ยกั!อนอาศ�ยหล�กับี้$ดา คู่นทั้�)มี�พ!อเป็�นไทั้ยแล�วจัะได� ส�ญชาติ$ไทั้ยติ�องมี�พ!อทั้�)ชอบี้ด�วยกัมี. เพราะง�นถ�าพ!อไมี!ได�แติ!งงานกั�บี้แมี!แล�วแมี!ไมี!ใช!คู่นแทั้น เข�า ๗ทั้ว$ ล กักั;จัะไมี!ได�ส�ญชาติ$ไทั้ยเพราะพ!อไมี!ได�แติ!งงานกั�บี้แมี! แติ!ป็?จัจั0บี้�นกัมี.ออกัใหมี!ป็: ๕๑ แมี�พ!อไมี!ได�แติ!งงานกั�บี้แมี!แติ!เป็�นพ!อทั้�)แทั้�จัร$งกัมี.กั;อน0ญาติให�พ$ส จัน9คู่วามีเป็�นพ!อทั้างสายโลห$ติได�เช!นติรวจั DNA แมี�ล กัทั้�)มี�พ!อเป็�นไทั้ยแมี�ไมี!ชอบี้ด�วยกัมี.(ไมี!แติ!งงาน)แติ!ล กักั;สามีารถมี�ส�ญชาติ$ไทั้ยโดยหล�กัส4บี้สายโลห$ติทั้างบี้$ดาได� เมี4)อกั!อนน�ไมี!ได� ถ�าแมี!เป็�นไทั้ยแล�วไป็ได�ติามีหล�กัแมี! แติ!หากัแมี!ไมี!ใช!ไทั้ย หล�กัส4บี้สายโลห$ติติามีสายโลห$ติกั;จัะไมี!ด�เลยเพราะพ!อไมี!ได�แติ!งงานกั�บี้แมี! แติ!อาจัได�โดยหล�กัด$นแดน แติ!ถ�าแมี!เกั$ดเป็�นบี้.ใน ๗ ทั้ว$ กั;หล0ดทั้�งพ!อทั้�งแมี! เพราะง�นในสมี�ยกั!อนติ�องเป็�นพ!อทั้�)ชอบี้ด�วยกัมี.พ!อติ�องมี�)สช.ไทั้ยกั!อนหร4อขณะทั้�)ล กัเกั$ดมีา ทั้�น�คู่2าว!เกั$ดคู่4อติามี มี.๑๕ ป็พพ.คู่4อ อย !รอดเป็�นทั้ารกัขณะน�น ติ�องมี�พ!อโดยชอบี้ด�วยกัมี.และพ!อเป็�นไทั้ย

คู่2าว!าบี้$ดาทั้�)ชอบี้ด�วยกัมี. กั!อนมี� กัมี.สช.แกั�ไขฉับี้�บี้ทั้�)๔ ป็: ๕๑ แนวคู่$ดกั;ติ!างกั�นระหว!างศาลกั�บี้กัระทั้รวงติป็ทั้. และกัฤษฎ�กัากั�บี้กัระทั้รวงมีหาดไทั้ย

ฝ่Aายศาลกั�บี้กัระทั้รงติป็ทั้. ย+ดติ�วบี้ทั้ ทั้�)ถ4อว!ติ�องมี�บี้$ดาโดยชอบี้ด�วยกัมี.ขณะเกั$ด ขณะเกั$ดพ!อไมี!ได�แติ!งงานกั�บี้แมี! กั;ไมี!ได�สช.ไทั้ยติ!อมีาเกั$ดแล�วพ!อมีาสมีรสกั�บี้แมี! ล กักั;ไมี!ได�สช.ไทั้ยเพราะขณะเกั$ดไมี!มี�พ!อเป็�นไทั้ย

แติ!ทั้างฝ่Aายกัฤษฎ�กัากั�บี้ทั้างฝ่Aายกัระทั้รวงมีหาดไทั้ยถ4อ!าถ�ามี�พ!อแทั้�จัร$งกั;ใช�ได�แล�ว เป็�นเหติ0ให�เป็ล�)ยนแป็ลงกัมี.ฉับี้�บี้ทั้�)๔ ในพรบี้.ส�ญชาติ$ เพราะมี�ป็?ญหาว!าเด;กัเกั$ดในไทั้ยแติ!ไมี!มีได�สช.ไทั้ย

Page

57Pa

ge57

Page

57

หล�กัส4บี้สายโลห$ติทั้างมีารดา สมี�ยกั!อน ไมี!ได�ทั้างพ!อกั;มีาด ทั้างแมี! กัารทั้�)แมี!เกั$ดล กัแล�วได� สช.ไทั้ย เด$มีล กัจัากัแมี!ไทั้ย ได� สช.ไทั้ยเมี4)อไมี!มี�พ!อ หร4อพ!อไมี!มี�สช . น�)นป็: ๒๔๕๖ ติ!อมีา ๒๕๐๘ ซึ่�บี้ซึ่�อนข+นว!า ล กัจัากัแมี!ไทั้ยได�สช.ไทั้ยเมี4)อเด;กัเกั$ดนอกัฯ และแมี!เป็�นไทั้ยขณะเกั$ดและไมี!มี�พ!อหร4อพ!อไมี!มี�สช. จั+งจัะได�สช.ไทั้ย ในป็: ๒๕๐๘น� เพราะแมี!ไทั้ยเกั$ดล กัในไทั้ยไมี!ได�สช.ไทั้ย เช!นล กัคู่ร ป็ระทั้�บี้ อ+งทั้รงธิรรมี หร4อจั�กัรพรรณ9 อาบี้คู่รบี้0ร�น�กัร�องเส�ยงด� ช4)อคู่0ณกัDอติ เส�ยงอย!างน�เลย โห ชอบี้มีากั เส�)ยงน0!มีละมี0นห ไมี!ได�สช.ไทั้ย แมี!ไทั้ยแติ!เกั$ดในราชฯ ไมี!ได�สช.ไทั้ย เอ?แป็ลกันะ

ป็: ๒๕๓๕ เป็ล�)ยนใหมี! เพราะมี�ป็ห.มีากัเลยเป็ล�)ยนใหมี!ว!า พ!อกั�ได�แมี!กั;ได�ขอให�เป็�นไทั้ย ไมี!ว!าเกั$ดในหร4อนอกัฯ กั;ได�สช.ไทั้ย

พ!อ แมี!ไมี!ได�แติ!งงาน แติ!ถ�ามี�แมี!ไทั้ย ใช�ได� เพราะเป็�นบี้0ติรโดยชอบี้ด�วยกัมี.ของแมี!

พ!อไทั้ยไมี!แติ!งแมี! แมี!ติ!างด�าว เข�า ๗ ทั้ว$ ล กัไมี!ใช!ไทั้ย น2ามีาส !แกั�ไขฉับี้�บี้ทั้�)๔ ป็: ๒๕๕๑

แมี�กัระทั้�)งป็: ๓๕ หล�กัเกัณฑ์9ทั้�)ว!า ผู้ �เกั$ดโดยบี้$ดาหร4อมีารดาไทั้ย ไมี!ว!าเกั$ดในนอกั ให�มี�ผู้ลย�อนหล�งไป็เพราะกัมี.เป็�นคู่0ณ น�บี้แติ!น�นมีาคู่0ณกัDอติกั;ได�สช.ไทั้ย ล กัคู่ร ป็ระทั้�ป็กั�ได�สช.ไทั้ย

หล�กัทั้�)สอง jus sole หล�กัด$นแดน พ!อแมี!จัะเป็�น สช.อะไรกั;ได� พ!อแมี!เป็�นติ!างด�าวทั้�งคู่ !ได� ขอให�เกั$ดในป็ทั้.ไทั้ย แติ!ไมี!ใช!ทั้0กัคู่น พ!อแมี!เป็�นติ!างด�าวแล�วล กัจัะได�สช.ไทั้ยติ!อเมี4)อไมี!เข�า ๗ ทั้ว$ และไมี!เข�า ๘

กัรณ�ทั้�)หน+)งคู่4อ มี.๘ กั�บี้ ๗ ทั้ว$ไมี!เหมี4อนกั�น ๗ทั้ว$เป็�นข�อยกัเว�นคู่4อคู่วรได�แติ!เข�าข�อยกัเว�นเลยไมี!ได� สวนมี. ๘คู่4อไมี!ได�เลยเพราะมี ลฐานของกัมี.ไมี!เหมี4อนกั�น มี.๘ คู่นทั้�)เกั$ดในไทั้ย พ!อแมี!ทั้�งคู่ !ติ�องไมี!ใช!คู่นไทั้ย จั2าไว� เพราะถ�าพ!อแมี!คู่นใดเป็�นไทั้ยกั;จัะไป็เข�า ๗(๑) เพราะง�น มี.๘ น�) พ!อแมี!ทั้�งคู่ !ติ�องไมี!ใช!ไทั้ยแล�วพ!อหร4อแมี!หร4อพ!อแมี!เป็�นฑ์ ติ กังส0ล ทั้2างานในองคู่9กัารระหว!างป็ระเทั้ศ หร4อเป็�นคู่นในคู่รอบี้คู่ร�วของฑ์ ติ กังส0ล คู่นทั้2างานในองคู่9กัารฯ และคู่นร�บี้ใช� พวกัน�แมี�จัะเกั$ดล กัในไทั้ย กั;ไมี!ด�สช.ไทั้ย กัมีใช�คู่2าว!าไมี!ได� ไมี!ใช!ข�อยกัเว�น เพราะ เร�ยมีาร �แล�วง!า ฑ์ ติ กัลส0ล คู่นทั้2างานองคู่9กัารรป็ทั้. เป็�นบี้.พ$เศษซึ่+)งบี้ร$โภคู่เอกัส$ทั้ธิ$Tและคู่วามี

Page

58Pa

ge58

Page

58

คู่0�มีกั�นจั+งไมี!ถ กักัมี.ภายในบี้�งคู่�บี้ พรบี้.ส�ญชาติ$กั;เป็�นกัมี.ภายในจั+งไมี!ป็ร�บี้กั�บี้บี้.กัล0!มีน�จั+งไมี!ได�สช.ไทั้ยเลย

เพราะกัารได�สช.ไมี!ใช!แติ!ส$ทั้ธิ$ กัารมี�สช.ไทั้ยมี�หน�าทั้�)ด�วย ล กัฑ์ ติติ�องไป็เกัณฑ์9ทั้หารติอนอาย0๒๐??

(๑) (๒) (๓) ไมี!มี�ป็?ญหา แติ! (๔) ทั้�)ว!า บี้0คู่คู่ลในคู่รอบี้คู่ร�วกั;ด� คู่นใช�กั;ด� ติ�องเป็�นบี้0คู่คู่ลในคู่ณะผู้ �แทั้นทั้างกัารฑ์ ติหมีายคู่วามีว!า เป็�นบี้.ทั้�)มีากั�บี้คู่ณะฑ์ ติ เป็�นบี้.ซึ่+)งป็ระเทั้ศผู้ �ส!งแจั�งป็ระเทั้ศผู้ �ร�บี้ว!าน�)เป็�นบี้.ในคู่ณะฑ์ ติไมี!ใช!คู่นใช�ฑ์ ติทั้�ได�ในป็ทั้.ไทั้ยหร4อมีาจัากัติป็ทั้.แติ!ไมี!ได�ส!งโดยป็ระเทั้ศทั้�ส!งฑ์ ติ ถ�าเป็�นชน$ดน�น แล�วไมี!เข�า ๗ทั้ว$ ล กัเขาย!อมีได�สช.ไทั้ย

ติ!อไป็ อ�นทั้�) ๒ คู่4อ ๗ ทั้ว$ บี้$ดาและมีารดาติ�องเป็�นติ!างด�าวทั้�งคู่ ! จั2าไว�ว!า ๗ทั้ว$ ๘ ทั้�งคู่ !พ!อแมี!ติ�องเป็�นติ!างด�าวเทั้!าน�น ถ�าพ!อไทั้ยแมี!ติ!างด�าว แมี!ไทั้ยพ!อติ!างด�าว ไมี!เข�าเลย แมี�พ!อเป็�นฑ์ ติแติ!แมี!เป็�นไทั้ย ล กัย!อมีได� สช.ไทั้ย เพราะได!ติามีหล�กัส4บี้สายโลหห$ติทั้างมีารดา แติ!ถ�าพ!อกั�บี้แมี!ไมี!ได�แติ!งงานกั�น เป็�นไง? พ!อฑ์ ติ ไมี!ติ�องพ ดถ+งเลยเพราะไมี!ใช!พ!อโดยชอบี้ด�วยกัมี. แล�วทั้�)กัมี.เป็ล�)ยนแป็ลงในเร4)องพ$ส จัน9สายเล4อดน�นเฉัพาะพ!อไทั้ย

๗ ทั้ว$ใช�คู่2าทั้�)ช�ดเจันว!า พ!อแมี! พ!อหร4อแมี! หร4อพ!อทั้�)ไมี!ได�แติ!งงานกั�บี้แมี! คู่4อ ๗ทั้ว$น�นคู่$ดหมีดไมี!ว!าพ!อแมี!จัะแติ!งงานกั�นหร4อไมี! เพราะง�นถ�าแมี!เป็�นไทั้ยแติ!พ!อเป็�นยวนอพยพล กัเกั$ดมีากั;ได�เพราะแมี!เป็�นไทั้ย แติ!ถ�าแมี!เป็�นแมี!เมี�ยมีะล$กัเป็�นคู่นใช�ฑ์ ติ แล�ว พ!อเป็�นชนกัล0มีน�อยชาวกัะเหร�)ยงทั้�)ล�กัลอบี้เข�ามีาในไทั้ย พ!อกั�บี้แมี!เกั$ดป็QE งกั�นแติ!ไมี!ได�แติ!งงานกั�นล กัทั้�)เกั$ดมีาได�สช.ไทั้ยไหมี?

เกั$ดล กัออกัมีาช4)อนายบี้0เรงนอง ล�)นกัลองรบี้ ในสถานฑ์ ติฝ่ร�)งเศสในป็ระเทั้ศไทั้ย เพระอะไรไมี!ได�สช.ไทั้ย อ�นด�บี้แรง วางมีาติรา ๗ กั!อนเพ4)อนเลย ทั้2าไมี? เพราะเด;กัคู่นน�เกั$ดทั้�)ไหน? เกั$ดในสถานฑ์ ติฝ่ร�)งเศสในป็ระเทั้ศไทั้ย เป็�นกัารเกั$ดในแผู้!นด$นไทั้ย

มี�พ!อแมี!เป็�นไทั้ย? ไมี!มี�น$ กั;เลยเอา ๗ (๒) มีา เพราะเกั$ดในแผู้!นด$นไทั้ย วางไว�กั!อน แล�วเด;กัคู่นน�คู่วรได�สช.ไทั้ย? ด ข�อยกัเว�น ด โดยล2าด�บี้ เข�า ๗ ทั้ว$ไหมี ๘ไหมี? อDะ

Page

59Pa

ge59

Page

59

พ!อเป็�นใคู่ร? พ!อเป็�นกัะเหร�)ยงติ!างด�าวล�กัลอบี้เข�ามีา ด ๘ด�วยว!าพ!อแมี! สช.ใด พมี!ากั�บี้กัะเหร�)ยง อาจัเข�า ๗ ทั้ว$ หร4อ ๘ ด ทั้�ละขา ด ๗ ทั้ว$กั!อน ๗ ทั้ว$บี้อกัว!า มี�พ!อมี�แมี!หร4อพ!อทั้�)ไมี!ได�แติ!งงานกั�บี้แมี!เป็�นเข�าเมี4องโดยไมี!ชอบี้ เข�าเมี4องช�)วคู่ราว อย !ในป็ทั้.ไทั้ยเป็�นกัรณ�พ$เศษ

แมี!? เข�าไหมี? ไมี!เข�า พ!อเข�าไหมี? เข�า ทั้�น�พ!อกั�บี้แมี!ไมี!ได�แติ!งงานกั�น คู่$ดไมี!คู่$ด? บี้$ดาทั้�)ไมี!ได�สมีรสกั�บี้มีารดา เพราะง�น คู่$ดหร4อไมี!? ติอบี้ .. คู่$ดส$ คู่4อพ!อทั้�)ไมี!ได�แติ!งงานกั�บี้แมี! ถ+งพ!อไมี!ได�แติ!งงานกั�บี้แมี!แติ!เป็�นกัะเหร�)ยงเข�าเมี4องมีาไมี!ชอบี้กั;เข�า ๗ ทั้ว$ ล กัจั+งไมี!ได�สช.ไทั้ย

แมี!ไมี!เข�า ๗ทั้ว$ แมี!เข�า ๘ ไหมี? ทั้2าไมีไมี!เข�า แมี!มีาจัากัติป็ทั้.กั;จัร$งแติ!มีาจัากัพมี!าไมี!ได�มีาจัากัฝ่ร�)งเศส แมี!มีามี�ภ มี$ล2าเนาในป็ระเทั้ศไทั้ยแล�ว ฑ์ ติจั�างมีา เพราะง�น แมี!เมี�ยมีะล$กัไมี!ใช!บี้0คู่คู่ลในขณะผู้ �แทั้นทั้างกัารฑ์ ติ ฝ่?) งแมี!ไมี!เข�า ๘ แติ!ไงกั;ติามี เด;กักั;ไมี!ได�สช.ไทั้ย เพราะพ!อเข�า ๗ ทั้ว$(๑)

ไหนใคู่รย�งเบี้บี้ลอๆ??

เมี�ยมีะล$กัถ�ามีาจัากัฝ่ร�)งเศส หร4อป็ทั้.ฝ่ร�)งเศสแจั�งไทั้ยว!าเมี�ยมีะล$กัเป็�นคู่นใช�ฑ์ ติ อย!างน�เข�า ๘(๔)

มี. ๘มี�มี ลฐานมีาจัากั หล�กัเอกัส$ทั้ธิ$Tและคู่วามีคู่0�มีกั�นทั้างกัารฑ์ ติ

อ�กัคู่2าน+งทั้�)ติ�องร � คู่4อคู่2าว!า?? เข�าเมีอ4งมีาช�)วคู่ราวหมีายถ+ง พวกัทั้�)เป็�น non-

immigrant ไมี!ใช!พวกั immigrant คู่4ออะไร? เวลาคู่นติ!างด�าวเข�ามีาอย !ในป็ทั้.ไทั้ยพวกัน�เป็�น immigrant คู่4อติ�องมี�ภ มี$ล2าเนาหร4อถ$)นทั้�)อย0!ในป็ทั้.ไทั้ย แติ!พวกัมีาทั้!องเทั้�)ยวมีาป็ระช0มีส�มีนาสามีว�นเจั�ดว�น เป็�น non-immigrant มีาทั้!องเทั้�)ยงมีาป็ระช0มีส�มีนาด งาน เข�ามีาช�)วคู่ราวสร0ป็ว!า ไมี!มี�ภ มี$ล2าเนาหร4อถ$)นทั้�)อย !ในป็ระเทั้สไทั้ย พวกัฝ่ร�)งทั้�)มีานอนสมี0ยสามีเด4อนแล�วออกัไป็ แมี�มีาเกั$ดล กัในไทั้ยกั�ไมี!ได�สช.ไทั้ยเพราะไมี!เป็�น immigrant ไมี!ได�มี�ภ มี$ล2าเนาหร4อถ$)นทั้�)อย0ในป็ระเทั้ศไทั้ย

พวกัมีาเร�ยนติ!อโทั้ เอกั มี�ภ มี$ล2าเนาในป็ทั้.ไทั้ย ไมี! resident (ถ$)นทั้�)อย !) กั� domicile (ภ มี$ล2าเนา) พวกัน�เป็�น immigrant

Page

60Pa

ge60

Page

60

ส!วนเข�าเมี4องแล�วมี�ส$ทั้ธิ$อย !เป็�นพ$เศา เข�ามีาเป็�นกัรณ�พ$เศา เช!นดาไลลามีะ อองซึ่านซึ่ จั� เกั$ดล กัมีากั�ไมี!ด�สช.ไทั้ยเพราะจัะได�สช.ไทั้ยติ�องเกั�)ยวกั�บี้กั�บี้ป็ทั้.ไทั้ยพอสมีคู่วร หร4อคู่นเข�าเมี4องมีาโดยไมี!ชอบี้กั;ไมี!คู่วรมี�สช.ไทั้ยเพราะมีากั;ผู้$ดกัมี.แล�ว พวกัเข�าเมี4องมีาเป็�นกัรณ�พ$เศษกั�ไมี!ได�มี�คู่วามีป็ระสงคู่9จัะอย !ถาวรกั;ไมี!คู่วรมี�สช.ไทั้ย

พวกัแรงงานพมี!า ถ4อว!ามี�ถ$)นทั้�)อย ! ในป็ทั้.ไทั้ย คู่4อเข�ามีาทั้2างานมีาอย !ถาวร มี� work permit เป็�นล กัจั�างมี�ใบี้อน0ญาติให�ทั้2างานพวกัน�เกั$ดล กัในป็ทั้.ไทั้ย ได�สช.ไทั้ย

ขอ visa ป็ระเภทั้ไหน ถ�าขอชน$ด immigrant จัะได�สช.ไทั้ย

พ!อถ กัติ�องแมี!ล�กัลอบี้ ล กัไมี!ได�สช.ไทั้ย ***เร4)องได�สช.ติามีหล�กัด$นแดนกั;เหมี4อนเร4)องเขติอ2านาจัร�ฐ คู่4อติรงไหนเป็�นด$นแดนไทั้ย แผู้!นด$น ผู้4นด$น พ4นน2า เกั$ดในเร4อไทั้ยทั้�)จัอดทั้�)อ!าวไทั้ยได�สช.ไทั้ยไหมี?

เกั$ดบี้นเคู่ร4)องบี้$นไทั้ยเหน4อทั้ะเลหลวง ได�สช.ไทั้ย?

คู่นลาวเกั$ดล กับี้นเคู่ร4)องบี้$นไทั้ยแติ!จัอดอย !ทั้�)อ!าวติ�วเกั�Wย ได�สช.ไทั้ย?

คู่นลาวเกั$ดล กับี้นเร4อล!องธิาราจัอดทั้�เกัาะส�ช�งได�ไหมี?

เกั$ดบี้นเคู่ร4)องบี้$นสว$ส ทั้�)บี้$นเหน4อน!านฟ้-าไทั้ย ?

อาณาเขติไทั้ยมี�นแคู่!ไหนล!ะ?

แผู้!นด$นแผู้!นน2าน!านฟ้-าเหน4อแผู้!นด$น อ�นน�ไมี!ติ�องอาศ�ยเคู่ร4)องบี้$นเลย มี�นเกั$ดในราชอาณาจั�กัรไทั้ยอย !แล�ว ใช�คู่2าว!า ราชอาณาจั�กัรไทั้ย หร4อใช�คู่2าว!า ถ4อว!าราชอาณาจั�กัรไทั้ย

ผู้ �เกั$ดโดยบี้$ดาหร4อมีารดาเป็�นผู้ �มี�สช.ไทั้ยไมี!ว!าจัะเกั$ดในหร4อนอกัราชอาณาจั�กัร "ราชอาณาจั�กัร"

มี�ป็?ญหาว!าติรงไหนเป็�นเขติแดน บี้กัน2าทั้ะลอากัาศ ย+ดหล�กัอาณาเขติ ทั้�น�ถ�าเกั$ดบี้นเร4อไมี!ว!าเร4อไทั้ย อากัาศยานไทั้ย ถ�าจัอดในแผู้นด$นไทั้ยกั;ไมี!ติ�องอาศ�ยเร4อหร4ออากัาศยาน เป็�นเร4)องของเกั$ดในราชอาณาจั�กัรไทั้ย เร4อกั�บี้อากัาศยานไมี!ใช!

Page

61Pa

ge61

Page

61

ราชอาณาจั�กัร แติ!ถ4อว!า เพ4)อขยานเขติแดนติามีหล�กัอ2านาจัร�ฐ เพราะง�น เกั$ดบี้นเคู่ร4)องบี้$นสว$สทั้�)บี้$นเหน4อน!านฟ้-าไทั้ย ไมี!ติ�องด เคู่ร4)องบี้$นเลย เพราะอย !บี้นราชอาณาจั�กัรไทั้ยอย !แล�ว แติ!ลาวไมี!ได�สช.ไทั้ย ไมี!ใชว!าไมี!ได�เกั$ดในฯ แติ!ไมี!ใช! บี้.ทั้�)อย !ในป็ทั้.ไทั้ย

สถานฑ์ ติกั;ไมี!ใช!ด$นแดน ไมี!ได�เป็�นด$นแดนของป็ทั้.ทั้�)ส!งฑ์ ติมีา แติ!เป็�นด$นแดนของป็ทั้.ทั้�)สถานฑ์ ติติ�งอย ! สถานฑ์ ติฝ่ร�)งเศสในป็ทั้.ไทั้ยเป็�นด$นแดนไทั้ย

 กัรณ�หญ$งขอป็0Yบี้ติ�องได�ป็?E บี้ กัรณ�อ4)นติ�องอย !ในด0ลยพ$น$จั เป็�นอ�นว!าจับี้เร4)อสช.

ทั้�น� ติ!างด�าว !!

for public interest due procedure prompt adequate effective

คู่นติ!างด�าวมีาอย !ในราชอาณาจั�กัรไทั้ยติ�องมีาอย !ใติ�อ2านาจัอธิ$ป็ไติยไทั้ยเวลาทั้2างานติ�องขอใบี้อน0ญาติ ถ4อคู่รองทั้�)ด$นห�องช0ด ติ�องเป็�นไป็ติามีพ รบี้.แติ!หล�กัได�หมีด จัะทั้2าอาช�พกั;ติ�องไป็ด สามีบี้ช. ๑ ไมี!อน0ญาติ ๒ สามีหมีวด ๓ ไมี!พร�อมีแข!งข�น

เร4)องส$ทั้ธิ$ ป็ทั้.ไทั้ยให�ส$ทั้ธิ$ทั้�งเอกัชนและมีหาชนแติ!ไมี!เข�าคู่นไทั้ย เล4อกัติ�งไมี!ได�สามีส$บี้บี้าทั้ร�กัษาทั้0กัโรคู่ไมี!ได� ส$ทั้ธิ$ในกัารใช�ถนนใช�ได� แติ!ถ�าเข�ามีาแล�วป็ระพฤติ$มี$ชอบี้แล�วอาจัถ กัเนรเทั้ศได�

น$ติ$บี้.ถ4อสช.อะไร? อธิ$บี้ายไป็แล�ว

คู่นติ!างด�าวทั้2าอาช�พบี้างอย!างในป็ทั้.ไทั้ยไมี!ได� ห�ามีเข�าด�วยเหติ0ผู้ล คู่วามีมี�)นคู่ง อนามี�ย เศรษบี้กั$จั เป็�นโรคู่ซึ่าร9 ไข�เหล4อง ทั้�)แพร!หลายได�กั;ไมี!ให�เข�า immigrant / non-immigrant ติ�องมี� immigrant visa เพ4)อมี�ภมี$ล2าเนาหร4อถ$)นทั้�)อย ! นอกัจัากั กัมี.ติมี.ทั้�)วไป็กั;อาจัเข�ามีาภายใติ�กัารส!งเสร$มีกัารลงทั้0น BOI อ�นน�อย !นานอย !ทั้นอย !เกั$น หร4อเข�ามีาภายใติ� bit สนธิ$สญทั้ว$ภาคู่� ใคู่รทั้�)เข�ามีาแล�วอย !ไมี!ชอบี้หร4อล�กัลอบี้เข�ามีา รบี้.จัะส!งกัล�บี้โดยกั�กัข�งไมี!เกั$น ๔๘ ติ!อ ๗ ขอ ๑๒ ส!งออกันอกัป็ทั้. ถ�า overstay มี�ทั้0กัระด�บี้รวมีทั้�งพวกัฑ์ ติ พอหมีดหน�าทั้�)แล�วไมี!มี�เอกัส$ทั้ธิ$ หากัอย !เกั$นอาจัถ กั exile หร4อ deport ได�

Page

62Pa

ge62

Page

62

ติ�องไมี!ป็กั.อาช�พเว�นแติ!ได� work permit คู่นติ!างด�าวมี�โคู่วติ�าป็:ละร�อยคู่น ไร�สช.ร�บี้ได�ไมี!เกั$น๕๐ คู่น คู่นทั้�)เข�าเมี4องมีาไมี!ได� เคู่ยร�บี้โทั้ษ คู่นทั้�)ทั้2ามีาหากั$นไมี!ได�เรากั;ไมี!ร�บี้เข�ามีา กัารมี�ถ$)นทั้�)อย !ถาวรติ�องขอใบี้ป็จัติ.คู่นติ!างด�าวมี� resident

หร4อ domicile ติ�องขอหมีด พวกัน�เข�ามีาแล�วอย !ไมี!ชอบี้ หร4อเข�ามีาคู่�าป็ระเวณ� คู่�ายาเสพติ$ด หน�ภาษ� เป็�น contra bronose arest กัารทั้2างานมี�ส$ทั้ธิ$ทั้2างานได�แติ!ติ�องขออน0ญาติโดยอาช�พส�)กัล0!มีห�ามีทั้2า กัมี.มี�คู่คู่0เทั้ศน9 ภ มี$ป็?ญญาศ$ลป็ะ กัรรมีกัร กั;ทั้2าไมี!ได� ติ�ดผู้มี ถ�บี้สามีล�อ ทั้2าไร! ทั้2านา ทั้2าสวน คู่นไทั้ยสงวนไว�โดยเฉัพาะ

อ�กัอ�นติ�องทั้ราบี้ส2าคู่�ญ คู่นติ!างด�าวแมี!เข�ามีาขอทั้2างานในป็ทั้.ไทั้ยได�แติ!ติ�องมี� work permit แมี�เป็�นอาช�ไมี!ติ�องห�ามีแติ!ทั้2าเองไมี!ได� เช!นจัะเข�ามีาขายล กัช$นแติ!ถ�าย�งไมี!มี�ใบี้อน0ญาติกั;ขายไมีได� อ�กัอ�นขออ�นน�กั;ติ�องทั้2าอ�นน�ไมี!ใช!ไป็ทั้2าอ�นอ4)น แล�วกั; กัารออกัใบี้อน0ญาติติ�องไมี!เป็�นอาช�พติ�องห�ามี ไมี!ใช!งานเร!งดว!นส$บี้ห�าว�น ติ�องมี�ภ มี$ฯ ในราชอาณาจั�กัร เพราะว!า ถ�าคู่นติ!างด�าวสามีารถมีาทั้2างานชน$ดน�ได�คู่นไทั้ยกั;ไมี!มี�งานทั้2า น�)เข�ามีาเทั้�)ยวย�)ส$บี้ว�นทั้2างานส$บี้ว�น เกั;บี้เง$นแล�วเทั้�)ยวติ!อ ง�ไมี!ได�

ไป็ด พรบี้.ส�ญชาติ$ ส�)ฉับี้�บี้ ๐๘ ๓๕ ๕๑ ส!วน๒๔๕๒ไมี!ติ�องไป็ด แล�ว พรบี้.ข�ดกั�น พรบี้.ป็ระกัอบี้ธิ0รกั$จัคู่นติ!างด�าว รวมีถ+ง implementing regulation เช!นกัฎกัระทั้รวง ป็ระมีวลทั้�)ด$น พรบี้.อาคู่ารช0ด ว$แพ!ง

คู่นติ!างด�าวจัะถ4อทั้�)ด$นได�ติ�องลงทั้0นไมี!น�อยกัว!าส�)ส$บี้ล�านมี�ได�๑ ไร!สร�างโรงเจัส0เหร!าโบี้สถ9คู่ร$สติ9ได�๕ไร! อ0ติสาหกัรรมีได�๑๐ไร! หร4อได�มีาโดยทั้ายาทั้โดยธิรรมี

ถ�าเป็�นคู่นไทั้ย แล� ส ญเส�ย สช.ติ�องจั2าหน!ายทั้�ด!นใน ๑ ป็:

ธิ0รกั$จัติ�องห�ามี นสพ.ส4)อมีวลชน มี�คู่คู่0เทั้ศกั9 น�กักัมี. ส2าหร�บี้คู่นติางด�าวไมี!ได�

mutual recognition ติอนน� asean เป็Qดแล�วยอมีร�บี้ป็ร$ญญาบี้�ติรซึ่+)งกั�นและกั�น จับี้หมีอทั้�ไหนกั;ทั้2างานได�ทั้�)วโลกั เป็�นติ�น

diplomatic protection กัารทั้�)คู่นติ!างด�าวได�ร�บี้กัารคู่0�มีคู่รองจัากัร�ฐทั้�)ตินส�งกั�ดอย !เมี4)อมีาเป็�นคู่นติ!างด�าว

Page

63Pa

ge63

Page

63

กัมี.ข�ดกั�น กั;อธิ$บี้ายไป็พอสมีคู่วรแล�ว ให�ด พรบี้.ข�ดกั�นป็: ๔๑ เช!น เร4)องพรบี้.ข�ดกั�น มี�ติ� งแติ! ข�ดกั�นในเร4)องหน� ด ว!าเป็�นหน�จัากัมี ลอะไร ถ�าข�ดกั�นด�วยหน�ทั้�)มีาจัากัมี ลน$ติ$กัรรมีด เร4)องแบี้บี้ เด;ดขาดไหมี ถ�าเด;ดขาดกั;ติ�องใช�ถ�าป็ทั้.ไทั้ยเกั�)ยวข�อง ถ�าแบี้บี้ไมี!เด;ดขาด คู่ !สญเล4อกัได� เกั�ยวกั�บี้สาระหร4อผู้ลให�ด กัารแสดงเจัตินาถ�าไมี!ทั้ราบี้เจัตินาด กัมี.สช.ถ�าติ!างสช.ให�ด กัมี.แห!งถ$)นทั้�)ทั้2าสญ. ป็กัติ$ให�ใช�แบี้บี้ของถ$)นทั้�)ทั้2าสญ. ทั้�น�ถ�าเป็�นแบี้บี้เด;ดขาดทั้�เกั�)ยวกั�บี้ไทั้ยกั;ให�ใช�กัมี.ไทั้ยเช�น ๔๕๖ วรรคู่หน+)ง กัมี.แห!งถ$)นใช� จั�ดกัารงาน/ลาภมี$คู่วรได� จัะฟ้-องศาลไทั้ยเมี4)อ กัมี./ทั้ยถ4อเป็�นละเมี$ด แล�วละเมี$ดเกั$ดในป็ทั้.ไทั้ย

เวลาส�)งคู่!าส$นไหมีทั้ดแทั้นกั;ส�)งได�ไมี!เกั$นเกัณฑ์9กัมี.ไทั้ย ถ�าละเมี$ดในทั้ะเลหลวง ทั้ะเลอาณาเขติใช�กัมี.ของป็ทั้.เจั�าของอาณาเขติติามีหล�กัด$นแดน ถ�าในทั้ะเลหลวงติ�องด ว!าบี้นเร4อติ�องใช�กัมี.ชองป็ทั้.เร4อ�ช�กัธิง ถ�านอกัเร4อด กัมี.ทั้ะเลพาร$ชย9นาว� ถ�าเกั�ยวกั�บี้อส�งฯใช�กัมี.ทั้�)อส�งฯติ�งอย ! ติ�องร �เป็�นเร4)องทั้ร�พยส$ทั้ธิ$ ไมี!ใช!เกั�)ยวกั�บี้หน� ถ�าเป็�นเร4)องหน�จัไมี!ใช�กัมี.ป็ทั้.ทั้�)ทั้ร�พย9ติ� ง ติ�องด ว!าเป็�นทั้ร�พย9ส$นไหมี กัรรมีส.โอนย�ง? ส$นส0ดแห!งทั้ร�พย9ส$น ขอบี้เขติกัารใช�ทั้ร�พย9ส$น ส$ทั้ธิ$คู่รอบี้คู่รอง ส!วนคู่วบี้ แบี้บี้ส�ญญาน$ติ$กัรรมี คู่สมี.บี้.ในกัารทั้2าน$ติ$กัรรมีเกั�)ยวกั�บี้อส�งฯ ใช�กัมี.ป็ทั้.ทั้�)ทั้ร�พย9ติ�ง ผู้ลคู่2าส�)งสาบี้ส ญ ทั้ร�พย9ระหว!างสามี�ภรรยาทั้�)เป็นอส�งฯ

อะไรกั;แล�วแติ!ทั้�)เป็�นอส�งฯ ใช�กัมี.ทั้�)ส�งฯติ�งอย !แติติ�องเป็�นทั้ร�พยส$ทั้ธิ$ไมี!ใช!บี้0คู่คู่ลส$ทั้ธิ$

ถ�าเป็�นส�งฯให�ใช�กัมี.ถ$)นส2งฯติ�งเว�นแติ!เป็�นทั้ร�พย9ทั้�)ส!งออกัให�ใช�กัมี.ของป็ทั้.เจั�าของทั้ร�พย9 แติ!ถ�าทั้ร�พย9เคู่ล4)อนขณะฟ้-องให�ใช�กัมี.ทั้�)ทั้ร�พย9ติ� งขณะฟ้-อง

เร4)องคู่รอบี้คู่ร�ว คู่สมี.ในกัารหมี�น ถอนหมี�น ใช�กัมี.สช. ผู้ลกัารหมี�น กัมี.ของป็ระเทั้ศทั้�)ศาลพจัารณาคู่ด� เง4)อนไขกัารสมีรสใช�กัมี.สช

แบี้บี้ของกัารสมีรส?

ติอนจัะสมีรสใช�กัมี.สช.ติอนเพ$กัถอนติ�องด ว!าเพ$กัถอนเร4)องอะไร อาย0ส2าคู่�ญผู้$ดกัลฉั�อฉัลข!มีข !ใช�กัมี.ถ$)นทั้�)สมีรส

คู่วามีร!วมีมี4อในกัารป็ราบี้ป็รามีอาชญากัรรมีรป็ทั้.

Page

64Pa

ge64

Page

64

๑.extradition

๒.ให�คู่วามีร!วมีมี4อทั้างอาญา ขอให�ด2าเน$นกัระบี้วนกัารย0ติ$ธิรรมี mutual

cooperation เช!นกัาร ส4บี้เกั�)ยวกั�บี้สถานทั้�)เกั$ดเหติ0 พยานบี้0คู่คู่ล พยานแวดล�อมี

๓.กัารแลกัเป็ล�)ยนโดยกัารโอนติ�วน�กัโทั้ษ บี้.ผู้ �ถ กัแลกัเป็ล�)ยน ให�เป็�นน�กัโทั้ษเร�ยบี้ร�อยแล�ว กัรณ�ข�อ๑ เป็�นแติ!เพ�ยงถ กักัล!าวหา

๔.กัารร!วมีมี4อป็ราบี้ป็รามีอาชญากัรรมี รป็ทั้.โดยองคู่9กัารติ2ารวจัสากัล

๕.ศาลอาญาระหว!างป็ระเทั้ศ

หล�กัเกัณฑ์9เพ4)อด2าเน$นกัารคู่วามีร!วมีมี4อในกัารป็ราบี้อาชญากัรรมีรป็ทั้.น�น เป็�นกัารหล�กัเล�)ยงไมี!ให�เกั$ดช!องว!างเร4)องอ2านาจัพ$จัารณาคู่ด�ของศาลให� ผู้ �กัระทั้2าผู้$ดรอดพ�นอาญา เพระแติ!ละป็ทั้.มี�เขติอ2านาจัศาล กัระบี้วนพ$จัารณา แติกัติ!งกั�นในแติ!ละป็ระเทั้ศ หากัผู้ �กัทั้.ผู้$ดรอดพ�นจัากักัารถ กัด2าเน$นคู่ด�ในป็ทั้.หน+)ง อาจัเด$นทั้างหลบี้หน�ออกันอกัป็ทั้.แล�วไมี!ติ�องโดยด2าเน$นคู่ด� เป็�นเหติ0ผู้ลไมี!ให�ผู้ �กัระทั้2าคู่วามีผู้$ดรอดพ�นจัากักัารด2าเน$นคู่ด�

ป็ระกัารสองคู่4อป็-องกั�น doube jeopardy เพราะบี้.กัระทั้2าคู่วามีผู้$ดคู่วรถ กัลงโทั้ษเพ�ยงคู่ร�งเด�ยว กัารร!วมีมี4อกั�นทั้2าให�แน!ใจัว!าคู่นทั้�)กัระทั้2าคู่วามีผู้$ด ไมี!โดนลงโทั้ษซึ่2า

คู่วามีเป็�นมีาเร4)องกัารส!งผู้ �ร �ายข�ามีแดน มี�คู่วามีเป็�นมีาว!า กัารทั้�)สมี�ยโบี้ราณน�น กัารทั้�)บี้0คู่คู่ลคู่นหน+)งทั้2าคู่วามีผู้$ดในร�ฐหน+)งจัะหลบี้หน�ไป็อ�กัร�ฐหน+)งยากั ติ!อมีา กัารคู่มีนาคู่มีสบี้าย จั+งมี�ผู้ �ร �ายหลบี้หน�จัากัป็ทั้.ไป็อ�กัป็ทั้.ง!ายข+น จั+งจั2าเป็�นติ�องมี�เร4)องส!งผู้ �ร �ายข�ามีแดน

กัารส!งผู้ �ร �ายข�ามีแดน ส!งน�กัโทั้ษข�ามีแดน คู่4อร�ฐหน+)งส!ง บี้.ผู้ �ติ�องหาว!ากัระทั้2าคู่วามีผู้$ดให�ร�ฐทั้�จัะพ$จัารณาพ$พากัษาลงโทั้ษ คู่4อร�ฐหน+)งเร�ยกัร�ฐผู้ �ร �องขอ อ�กัร�ฐเร�ยกัผู้ �ร�บี้คู่2าขอส!งติ�วผู้ �ร �ายไป็ย�งร�ฐทั้�)ร �องขอ

กัารส!งติ�วผู้ �ติ�องหาไป็ย�งร�ฐน�น ติ�องป็รากัฎแน!ช�ดว!า บี้.น�นได�ป็รากัฎติ�วในด$นแดนร�ฐผู้ �ร �บี้คู่2าขอด�วย เพ�ยงแติ!คู่าดว!าเช4)อว!าจัะป็รากัฎติ�ว กั;ไมี!อาจัร�องขอให�ส!งติ�วได�

Page

65Pa

ge65

Page

65

หล�กักัารพ$จัารณาเกั�)ยวกั�บี้กัารส!งผู้ �ร �ายข�ามีแดน พ$จัารณา ป็ระเภทั้ของบี้.ทั้�)จัะส!งผู้ �ร �ายข�ามีแดน และป็ระเภทั้ของคู่วามีผู้$ด

ป็ระเภทั้บี้0คู่คู่ลมี�๓ กัล0!มี ด�วยกั�น ๑.เป็�นของคู่นส�ญชาติ$ป็ทั้.ทั้�)ร�องขอ หลบี้หน�ไป็ย�งป็ทั้.ร�บี้คู่2าขอ ๒.ส!งติ�วบี้0คู่คู่ลของร�ฐผู้ �ร �บี้คู่2าขอ เช!น นายแดงคู่นไทั้ยฆ!านายป็:เติอร9คู่นอ�งกัฤษทั้�)ป็ทั้.อ�งกัฤษแล�วนายแดงหน�กัล�บี้มีาป็ทั้.ไทั้ย รบี้.อ�งกัฤษร�องขอให�ป็ทั้.ไทั้ยส!งติ�วแดงไป็ให�รบี้.อ�งกัฤษด2าเน$นคู่ด�  เร�ยกัเป็�นกัารส!งติ�วคู่นของร�ฐผู้ �ร �บี้คู่2าขอ โดยทั้�)วไป็ร�ฐทั้�)ร �บี้คู่2าขอมี�กัไมี!ส!งเพราะมี�เหติ0ผู้ลหลายป็ระกัาร ป็ทั้.ของตินไมี!คู่วรส!งคู่นส�ญชาติ$ตินเนรเทั้ศออกันอกัป็ทั้.เพ4อร�บี้ผู้$ดในป็ทั้.อ4)นเป็�นหล�กัทั้�)วไป็ เว�นแติ!มี�กัารทั้2าสนธิ$ส�ญญาส!งผู้ �ร �ายข�ามีแดนไว�ยกัเว�นกั;อาจักัระทั้2าได�ติามีเง4)อนไขในสนธิ$ส�ญญา ๓.กัารส!งคู่นร�ฐทั้�)สามีไป็ย�งร�ฐผู้ �ร �องขอ กั;ทั้2าได�

กัารส!งผู้ �ร �ายข�ามีแดนเป็�นอ2านาจัอธิ$ป็ไติยเด;ดขาดของร�ฐผู้ �ร �บี้คู่2าขอ

ป็ทั้.อ�งกัฤษจัะส!งผู้ �ร �ายข�ามีแดนมีาย�งไทั้ยติามีทั้�)ร�องขอไหมี? เป็�นอ2านาจัอธิ$ป็ไติยเด;ดขาดของป็ทั้.อ�งกัฤษจัะส!งหร4อไมี!ส!งกั;ได� มี�เหติ0ผู้ลบี้นพ4นฐานของคู่วามีผู้$ดทั้�)ใช�ในกัารด2าเน$นคู่ด� ซึ่+)งกั;เป็�นป็ระเด;นส2าคู่�ญ คู่4อเร4)องของป็ระเภทั้ของคู่วามีผู้$ดทั้�)จัะมี�กัารร�องขอให�ส!งผู้ �ร �ายข�ามีแดนกั�นได�

เร4)องของป็ระเภทั้คู่วามีผู้$ดติ�องเป็�นกัรณ�คู่วามีผู้$ดทั้างอาญา ติ�องไมี!เป็�นคู่วามีผู้$ดทั้างกัารเมี4อง เหติ0ผู้ลทั้�)ไมี!มี�กัารส!งผู้ �ร �ายฯ กัรณ�คู่วามีผู้$ดทั้างกัารเมี4อง เน4)องจัากัว!าคู่วามีเห;นของมีน0ษย9ในระบี้อบี้ทั้างกัารเมี4องทั้�)แติกัติ!างกั�นย!อมีแติกัติ!างกั�นได� คู่4อป็ร�ชญาเบี้4องหล�งของกัารไมี!ส!งผู้ �ร �ายข�ามีแดนทั้างกัารเมี4อง

กัารกัระทั้2าอย!างไรถ+งจัะพ$จัารณาว!าเป็�นคู่วามีผู้$ดทั้างกัารเมี4อง ป็ทั้.ผู้ �ร�บี้คู่2าขออาจัไมี!ส!งผู้ �ร �ายข�ามีแดนให�ไทั้ยโดยเหติ0ผู้ลว!าเป็�นคู่ด�ทั้างกัารเมี4อง กัารพ$จัารณาเป็�นด0ลยพ$น$จัของศาลของป็ทั้.ทั้�)ร�บี้คู่2าขอ ในกัรณ�คู่0ณทั้�กัษ$ณไมี!อาจัคู่าดคู่ะเนได�ล!วงหน�าว!าศาลของป็ทั้.อ�งกัฤษจัะพ$จัารณาว!าเป็�นคู่ด�ทั้างกัารเมี4องหร4อไมี!

กัารส!งผู้ �ร �ายข�ามีแดนอย !บี้นหล�กั

๑.บี้0คู่คู่ลทั้�)ถ กัขอให�ส!งติ�วติ�องกัทั้.ผู้$ดทั้างอาญา ในเขติป็ทั้.ผู้ �ร�องขอ หร4อมี�มี ลน2าติ�วผู้ �ติ�องหาข+นฟ้-องร�องติ!อศาลได� คู่4อกัทั้.ผู้$ดจัร$งและเป็�นผู้$ดอาญาไมี!ใช!ทั้างแพ!ง

Page

66Pa

ge66

Page

66

๒.คู่ด�น�นติ�องไมี!ใช!เป็�นคู่ด�ขาดอาย0คู่วามีหร4อคู่ด�ทั้�)ศาลป็ทั้.ใดได�พ$จัารณาหร4อได�พ$พากัษาป็ล!อยติ�วในคู่วามีผู้$ดทั้�)พ$จัารณาแล�ว เน4)งอจัากัไป็ข�ดหล�กั double jeopardy

๓.บี้0คู่คู่ลทั้�)จัะถ กัขอให�ส!งติ�ว อาจัเป็�นพลเมี4องของป็ทั้.ผู้ �ร�องขอ ผู้ �ร �บี้คู่2าขอ ป็ทั้.ทั้�สามีกั;ได� แติเป็�นอ2านาจัอธิ$ป็ไติยเด;ดขาดของป็ทั้.ผู้ �ร�บี้คู่2าขอ

๔.principle of double criminality ติ�องเป็�นคู่ผู้.อาญาของทั้�งสองป็ระเทั้ศ เพราะคู่วาผู้$ดหากัว!าบี้0คู่คู่ลไมี!ได�กัระทั้2ากัารในคู่วามีผู้$ ดในป็ทั้.ทั้�)ร�บี้คู่2าขอกั;ไมี!สามีารถส!งติ�วผู้ �น� นไป็ด2าเน$นคู่ด�ได� เช!น คู่ผู้.ทั้�)ป็:เติอร9ทั้2า ไมี!เป็�นคู่วามีผู้$ดติามีกัมี.ไทั้ย ด�งน�กั;แมี�ไทั้ยกั;ด2าเน$นคู่ด�กั�บี้ป็:เติอร9ไมี!ได� จัะจั�บี้ส!งไป็ย�งไง ในทั้างติรงข�ามีกั;เช!นกั�น จั+งติ�องผู้$ดทั้�งในสองป็ระเทั้ศ

๕.ติ�องเป็�นคู่วามีผู้$ดซึ่+)งกัมี.กั2าหนดโทั้ษจั2าคู่0กัไมี!ติ2)ากัว!าหน+)งป็: หากัติ2)ากัว!าน�นช!วงระยะเวลาด2าเน$นกัารส!งติ�วผู้ �รายฯ อาจัพ�นเวลากัารลงโทั้ษไมี!คู่0�มีกั�บี้กัารด2าเน$นกัารระหว!างป็ระเทั้ศ

๖.บี้0คู่คู่ลผู้ �ถ กัขอติ�องได�ป็รากัฎติ�วในป็ทั้.ทั้�)ร�องขอให�ส!งติ�วแล�วจั+งส!งติ�วแล�ว

ป็ทั้.เจั�าของทั้�องทั้�)เกั$ดเหติ0เป็�นผู้ ด2าเน$นกัารร�องขอให�ส!งติ�ว ป็ฏ$บี้�ติ$ติามีสนธิ$ส�ญญาหร4อ พรบี้.ส!งผู้ �ร �ายข�ามีแดนในป็ทั้.น�น ๆ

ผู้ �ถ กัส!งติ�วติ�องถ กัฟ้-องเฉัพาะคู่วามีผู้$ดทั้�)ระบี้0มีาในคู่2าขอให�ส!งติ�ว ในกัรณ�ป็ทั้.ผู้ �ร�งอขอ ขอติ�วให�ส�งผู้ �ร �ายไป็ แติ!จัะไป็ลงโทั้ษคู่วามีผู้$ดอ4)นน�นไมี!ได� ป็ฏ$ เสธิไมี!ส!งได� ด เจัตินารณ9เบี้4องหล�งแล�วไมี!ส!ง

คู่วามีผู้$ดทั้�)ส!งติ�วติ�องไมี!ใช!คู่วามีผู้$ดทั้างกัารเมี4อง อย !ทั้�)ด0ลยพ$น$จัของศาลในป็ทั้.ทั้�)ร�บี้คู่2าขอว!าอย!างใดเป็�นคู่วามีผู้$ดทั้างกัารเมี4อง

กัารโอนติ�วน�กัโทั้ษติ!างจัากักัารส!งติ�วผู้ �ร �ายข�ามีแดน เพราะเป็�นกัารโอนติ�วทั้�)ถ กัพ$พากัษาแล�ว กัารลงโทั้ษเป็�นกัารใช�อ2านาจัอธิ$ป็ไติยของป็ทั้.น�น กัารร�บี้ติ�วไป็อาจัเป็�นกัารแลกัเป็ล�ยนหร4อโอนติ�วน�กัโทั้ษ ป็ทั้.ทั้�)ร�บี้ติ�วน�กัโทั้ษไป็จัะไป็แกั�ไขโทั้ษลดโทั้ษไมี!ได�เลย จัะเป็�นกัารละเมี$ดอธิ$ป็ไติยของป็ทั้.ทั้�)ได�ร�บี้คู่2าขอ

ด�งน�นกัารโอนติ�วน�กัโทั้ษติ�องพ$จัารณาติามีหล�กัเกัณฑ์9ในสนธิ$ส�ญญา และบี้�งคู่�บี้ให�เป็�นไป็ติามีคู่2าพ$พากัษาของป็ทั้.ทั้�)ร�บี้คู่2าขอด�วย

Page

67Pa

ge67

Page

67

ในส!วนองคู่9กัารติ2ารวจัสากัลเป็�นเร4)องทั้�)ทั้2าให�คู่วามีร!วมีมี4อป็ราบี้อาชญากัรรมีฯด2าเน$นไป็ได�ด�วยด� เพราะหน!วยน�ร !วมีมี4อกั�นทั้�)วโลกั จัะทั้2างานได�อย!างมี�ป็ระส$ทั้ธิ$ภาพ น�กัโทั้ษหน�ไมี!ได� ทั้�วโลกั คู่วามีร!วมีมี4อล�กัษณะน�ส$)งส2าคู่�ญทั้�)ส0ดคู่4อป็ระเภทั้คู่วามีผู้$ด ส!วนใหญ!คู่ล�ายกั�บี้คู่วามีผู้$ดในหล�กักัารร!วมีมี4อในเร4)องของหล�กัสากัล คู่4อส!วนใหญ!เป็�นป็ระเภทั้คู่วามีผู้$ดซึ่+)งกัระทั้บี้ติ!อคู่วามีมี�)นคู่งหร4อกัระทั้บี้ป็ระเทั้ศติ!าง ๆ ทั้�)วโลกั เช!น คู่�าทั้าส คู่�ามีน0ย9 และเป็�นคู่วามีผู้$ดทั้างอาญา ไมี!ใช!ทั้างแพ!ง

คู่2าว!า กัารคู่�าทั้าส คู่�าหญ$งน�น รวมีใน กัารคู่�ามีน0ษย9 หร4อ human sales ด�งน�นคู่วามีผู้$ดฐานคู่�าป็ระเวณ�จั+งไมี!ใช!คู่วามีผู้$ดภายในคู่วามีร!วมีมี4อขององคู่9กัารติ2ารวจัสากัลเพราะเป็�นเพ�ยงคู่วามีผู้$ดอาญาธิรรมีดาซึ่+)งแติ!ละป็ระเทั้ศลงโทั้ได�อย !แล�ว ส!วน human sales น�น ไมี!จั2ากั�ดแติ!หญ$ง แติ!เป็�นกัารคู่�า หล�งจัากัขายแล�วจัะน2าไป็คู่�าป็ระเวณ�กั;เป็�นอ�กัเร4)องหน+)ง ไมี!เกั�)ยวกั�น

ป็ระเภทั้คู่วามีผู้$ดล�กัทั้ร�พย9หร4อยานพาหนะส�ญจัร เพราะยานพาหนะส�ญจัรมี�นเคู่ล4)อนย�ายง!าย เป็�นเร4)องของคู่วามีร!วมีมี4อในกัารป็ราบี้ฯโดยองคู่9กัารติ2ารวจัสากัล

ศาลอาญาระห!างป็ระเทั้ศมี�สาระส2าคู่�ญติ�งแติ! ทั้�)มีา เหติ0ทั้�)มี�กัารติ�งศาลอาญาระห!างป็ระเทั้ศเกั$ดจัากัคู่วามีทั้าร0ณติ!อมีวลมีน0ษย9 มี�คู่วามีล�มีเหลวของกัารน2าติ�วผู้ �น2าทั้�)ส�งกัารรบี้ให�กัระทั้2าทั้าร0ณ มีาลงโทั้ษ กั;เลยเกั$ดคู่วามีคู่$ดทั้�)จัะทั้2าให�มี�กัารแติ!งติ�งศาลอาญาระหว!างป็ระเทั้ศอ�นเป็�นศาลทั้�)มี�ล�กัษณะอ$สระ เร$)มีมีาจัากักัารทั้�)คู่ณะกัรรมีกัารกัฎหมีายระห!างป็ระเทั้ศได�เร$)มีทั้�)จัะร!างเอาติ�ว ธิรรมีน ญเพ4)อติ�งศาลอาญาระห!วางป็ระเทั้ศข+นมีา เพราะมี�กัารล�มีเหลวในกัารจั�บี้ติ�วผู้ �กัระทั้2าคู่วามีผู้$ด ถ�าป็ทั้.ใดหน+)ง บี้0กัไป็จั�บี้ติ�วผู้ �ร �ายจัะเป็�นกัารละเมี$ดอธิ$ป็ไติยของป็ทั้.อ4)น

ศาลทั้หารถ กัติ�งมีาแล�วสองสาร คู่4อศาลทั้หารระหว!างป็ทั้.ทั้�)น เรมีเบี้$ร9กั และทั้�)โติเกั�ยว เป็�นศาลเฉัพาะกั$จั

คู่กักั.กัมี.รป็ทั้.ได�ยกัร!างธิรรมีน ญศาล และมี�ป็ทั้.ติ!างๆร�บี้รองธิรรมีน ญกัร0งโรมีข+น ๑๖๐ ป็ระเทั้ศ ๑๒๔ ngo ทั้�ายทั้�)ส0ดมี�กัารร�บี้รอง ๑๒๐ ร�ฐ ร�บี้รอง โดยมี� ๗ป็ระเทั้ศไมี!ร�บี้รอง ๒๑ ป็ระเทั้ศงดออกัเส�ยง

Page

68Pa

ge68

Page

68

ส!วนของศาลอาญาระห!างป็ระเทั้ศ เน�นเร4)องคู่วามีผู้$ดในเขติอ2านาจัศาบี้อาญาระหว!างป็ระเทั้ศ ซึ่+)งมี�หลายล�กัษณะคู่4อ เหน4อบี้0คู่คู่ล เฉัพาะบี้0คู่คู่ลธิรมีดาอาย0๑๘ up เทั้!าน�น ไมี!อาจัลงโทั้ษน$ติ$บี้0คู่คู่ล

ทั้างด�านเวลา ด2าเน$นคู่ด�ได�เฉัพาะคู่ด�เกั$ดหล�งศาลอาญารป็ทั้.เร$)มีบี้�งคู่�บี้ใช�แล�ว

เหน4อคู่ด�คู่วามีผู้$ด ติ�องเป็�นคู่วามีผู้$ดร�ายแรงส�)ป็ระเภทั้คู่4อ ฆ!าล�างเผู้!าพ�นธิ0 คู่วามีผู้$ดติ!อมีน0ษยชาติ$(ทั้าร0ณร�ายแรง ข!มีข4นหมี ! บี้�งคู่�บี้ติ�งคู่รรภ9) คู่วามีผู้$ดอาชญากัรสงคู่รามี(ผู้$ด jus in bello ผู้$ดติ!อกัมี.กัารใช�กั2าล�งระห!วางป็ระเทั้ศผู้$ดกัมี.สงคู่รามี เช!นทั้2าลายพลเร4อน โรงพยาบี้าล) คู่วามีผู้$ดอาชญากัรรมีร0กัราน (มี�กัารน$ยามีว!าอย!างไรเร�ยกัว!าเป็�นคู่วามีผู้$ด)

เขติอ2านาจัเหน4อด$นแดน ป็ทั้.ทั้�)อย !ในเขติอ2านาจัศาลอาญารป็ทั้.มี�สามีช!องทั้าง คู่4อ

๑.ป็ทั้.ภาคู่�สมีาช$กัของศาลอาญารป็ทั้. กัรณ�น� ติามีธิรรมีน ญกัร0งโรมีบี้�งคู่�บี้ไว�เลยว!า ป็ทั้.สมีาช$กัทั้0กัป็ทั้.ติ�องยอมีร�บี้อ2านาจัเขติศาลอาญารป็ทั้.จั+งจัะติกัอย !ใติ�เขติอ2านาจัศาลอาญาระห!างป็ระเทั้ศ ด�งน�นหากัป็ทั้.ทั้�)ไมี!ยอมีร�บี้เขติอ2านาจัศาลอาญาระห!วางป็ระเทั้ศ ศาลฯกั;ไมี!มี�อ2านาจัเหน4อ

๒.ป็ทั้.ทั้�)ไมี!ใช!สมีาช$กัแติ!แสดงเจัติจั2านงยอมีร�บี้เขติอ2านาจั

๓.ผู้!านช!องทั้างกัลไกัธิ2ารงร�กัษาส�นติ$ภาพของโลกัโดยคู่ณะมีนติร�คู่วามีมี�)นคู่ง UN น�นคู่4อ ป็ทั้.สมีาช$กั UN ทั้0กัป็ทั้.ติ�องอย !ใติ� หากั คู่ณะมีนติร�ฯ ได�เสนอ

๔.supplementary court เป็�นศาลทั้�)เสร$มีอ2านาจัศาลอาญาภายใน คู่ด�อาญาของศาลอาญารป็ทั้.ติ�อง ติกัอย !ในศาลภายในเส�ยกั!อน หากัไมี!อาจัด2าเน$นคู่ด� หร4อไมี!จัร$งจั�งด2าเน$นคู่ด�กั;ติ�อง มีาหาศาลอาญาระห!างป็ระเทั้ศ

กัารข�ดกั�นแห!งเขติอ2านาจัศาล และ กัารยอมีร�บี้และบี้�งคู่�บี้ติามีคู่2าพ$พาษาของศาลติ!างป็ระเทั้ศ

กัารข�ดกั�นฯ ไมี!ได�หมีายคู่วามีว!า กัมี.ภายในทั้�)เกั�)ยวกั�บี้เขติอ2านาจัศาล แติ!ละป็ระเทั้ศติ!างกั�น แติ!หมีายถ+ง กัมี.ภายในแติ!ละป็ระเทั้ศจัะบี้�ญญ�ติ$เกัณฑ์9เกั�)ยวกั�บี้เขติอ2านาจัศาลในคู่ด�ทั้�)มี�องคู่9ป็ระกัอบี้ติ!างชาติ$เอาไว�เพ4)อหล�กัเล�)ยงกัารซึ่2าซึ่�อน

Page

69Pa

ge69

Page

69

เขติอ2านาจัศาล และป็ระสงคู่9กั2าหนดเขติอ2านาจัศาลทั้�)เกั�ยวกั�บี้องคู่9ป็ระอบี้ติ!างชาติ$

 

กัมี.ข�ดกั�นเขติอ2านาจัฯ คู่ด�องคู่9ป็ระกัอบี้ติ!างชาติ$จัะฟ้-องร�องทั้�)ศาลป็ทั้.ใด?

 

กัารยอมีร�บี้ และบี้�งคู่�บี้ติามี คู่2าพ$พากัษาของศาล ป็กัติ$อธิ$ป็ไติยแติ!ละป็ทั้.มี�เหน4อเขติแดนติน โดยหล�กัไมี!กั�าวล!วงยอมีร�บี้ หร4อบี้�งคู่�บี้ติามีคู่2าพ$พาษาศาลติป็ทั้. แติ!คู่วามีจัร$งเล�)ยงไมี!ได�เลยทั้�)บี้0คู่คู่ลของคู่นป็ทั้.ติ!าง ๆ ข�ามีไป็มีาแติ!ละป็ระเทั้ศ กัารมี�คู่ด�คู่วามีในศาลหน+)ง โดยอาศ�ยคู่2าพ$พาษาของศาลอ�กัป็ทั้.หน+)งจั+งเล�)ยงไมี!ได� ป็ทั้.ติ!าง ๆ ได�ติกัลงร!วมีมี4อกั�นในกัารยอมีร�บี้คู่2าพ$พาษาของศาลติ!างป็ระเทั้ศ ซึ่+)งกั�นและกั�น เพ4)ออ2านวยคู่วามีสะดวกั คู่นของตินอาจัติ�องบี้�งคู่�บี้ใช�คู่2าพ$พาษาในป็ทั้.อ4)น

 

กัารข�ดกั�นเขติอ2านาจั

 

 แนวคู่$ดหล�กัเกัณฑ์9 ป็?ญหา คู่2าพ$พาษาเกั�)ยวกั�บี้เขติอ2านาจัศาลไทั้ยทั้�)มี�องคู่9ป็กั.ติ!างชาติ$ ไทั้ยจัะย+ดหล�กัใด?

 

ป็ทั้.ใดป็ทั้.หน+)งอาจัมี�กัารร!วมีมี4อกั�นทั้างด�านศาล และเราจั2าเป็�นติ�องหาศาลทั้�)สามีารถด2าเน$นคู่ด�ในคู่ด�น�นแติ!เพ�ยงศาลเด�ยว หาด2าเน$นคู่ด�หลายศาล คู่2าพ$พาษาคู่ด�เด�ยวกั�นอาจัไมี!เหมี4อนกั�น เกั$ดคู่วามีล�กัล�)นได�

กัารข�ดกั�นแห!งเขติอ2านาจัศาลมี�ว�ติถ0ป็ระสงคู่9กั2าหนดเขติอ2านาจัศาลในคู่ด�แพ!งพาณ$ชย9 ทั้�)พ$พาทั้ระหว!างป็?จัเจักั ไมี!ใช!เป็�นเร4)องของร�ฐ หร4อในคู่ด�อาญา ซึ่+)งติ�องเน�นข้�ดเส่�นใต�ไว่�ห�าร�อยเส่�น ว!า นศ.มี�กัส�บี้สนระหว!างเขติอ2านาจัร�ฐติามีหน!วยทั้�)๓ ซึ่+)งเป็�นเร4)องของภาคู่มีหาชน (คู่ด�เมี4อง) มีาส�บี้สนกั�บี้เขติอ2านาจัศาลในคู่ด�บี้0คู่คู่ลหน!วยทั้�)๑๔

 

Page

70Pa

ge70

Page

70

กัารข�ดกั�นแห!งเขติอ2านาจัศาลในหน!วย๑๔ น�เป็�นเร4)องคู่ด�แพ!งระหว!าง ป็?จัเจักัชนไมี!ใช!ระหว!างร�ฐ ส!วนเขติอ2านาจัร�ฐในหน!วยทั้�)๓ เป็�นเร4)องคู่สพ.ระด�บี้ร�ฐ

 

กัารข�ดกั�นเขติอ2านาจัศาลจัะไมี!กั�าวกั!ายคู่ด�อาญาเลย มี�แติ!แพ!งพาณ$ชย9เทั้!าน�น

 

คู่สพ.ในเร4)องกัารร!วมีมี4อในกัารยอมีร�บี้คู่2าพ$พากัษาศาล หร4อกัารกั2าหนดเขติอ2านาจัศาล ในทั้างรป็ทั้.ได�มี�กัารติกัลงหลายอน0ส�ญญา

 

ข�อติกัลงระหว!างป็ระเทั้ศได�แกั!อน0ส�ญญาว!าด�วยกัารป็ร�บี้ใช�กัมีและกัารยอมีร�บี้คู่2าพ$พากัษาของศาลมี�หลายอน0ส�ญญา

 

ด�งน�,น ต�องส่ร/ปอ�กคู่ร�,งว่ าเร#�องข้อการข้�ดก�นแห งเข้ตอ'านาจศาลั ก�บ้การข้�ดก�นแห งกม.แตกต างก�น

กัารข�ดกั�นแห!ง กัมี . ( หน!วยทั้�)๑๓ ) น�น เป็�นกัารหา กัมี . มีาบี้�งคู่�บี้คู่ด� ส!วนกัารข�ด กั�นเขติอ2านาจัศาลเป็�นเร4)องหาศาลทั้�)มี�อ2านาจัพ$จัารณาคู่ด�

 

เช!น ด2ารงข�บี้รถชนนายคู่2าอ�วนทั้�)ลาว น�)มี�ทั้�งเร4)องเขติอ2านาจัและเร4)องของกัมี.ข�ดกั�น คู่4อเร4)องเขติอ2านาจั ติ�องด ว!าจัะฟ้-องด2ารงทั้�)ศาลไทั้ยหร4อศาลลาว หากัว!านายด2ารงถ กัฟ้-องทั้�)ศาลไทั้ย ศ.ไทั้ยกั;จัะพ$จัารณาติามีป็วพ. ว!าศาลไทั้ยมี�เขติฯเหน4อไหมี?

 

เกัณฑ์9ในกัารกั2าหนดเขติอ2านาจัศาลมี�ไงบี้�าง ติามีกัมี.ไทั้ย(ป็วพ.) เน4)องจัากัด2ารงส�ญชาติ$ไทั้ย ศาลกั;มี�เขติอ2านาจัร�บี้ฟ้-องคู่ด�น� แล�วจัะเอากัมี.อะไรมีาบี้�งคู่�บี้ เพราะคู่ด�รถชนกั�นเป็�นละเมี$ด (ติ�องแยกัแพ!งกั�บี้อาญา)

 

Page

71Pa

ge71

Page

71

กัารเร�ยกัร�องให�ร�บี้ผู้$ดคู่วามีเส�ยหาย เร4)องกัมี.ข�ดกั�นบี้อกัว!า หน� อ�นน� ในทั้างแพ!ง จัากักัารทั้2าละเมี$ด มี ลละเมี$ดเกั$ดทั้�)ลาว กัมี.ทั้�)จัะบี้�งคู่�บี้ใช�กั;เป็�นกัมี.ของป็ทั้.ทั้�)คู่วามีผู้$ดเกั$ด

อ�นน+งเป็�นเร4)องกัารกั2าหนดเขติอ2านาจัศาลทั้�)บี้�งคู่�บี้เหน4อคู่ด� อ�กักัรณ�คู่4อกัารน2ากัมี.ทั้�)บี้�งคู่�บี้แกั!คู่ด�มีาป็ร�บี้ใช� ติ�องด ให�ด�อย!าส�บี้สนเพราะส�บี้สนระหว!างเขติอ2านาจัข�ดกั�น และหล�กักัฎหมีายข�ดกั�น

หล�กักัารส2าคู่�ญในกัารบี้�ญญ�ติ$กัฎเกัณฑ์9ว!าด�วยกัารข�ดกั�นแห!งเขติอ2านาจัศาล

๑.กัารกั2าหนดเขติอ2านาจัศาล ติ�องสอดคู่ล�องกั�บี้หล�กัเขติอ2านาจัร�ฐในกัมี.รป็ทั้.แผู้นกัคู่ด�เมี4อง และเขติอ2านาจัในคู่ด�แพ!งพาณ$ชย9 ทั้�)พ�วพ�นกั�บี้องคู่9ป็ระกัอบี้ติ!างชาติ$ทั้�)มี�จั0ดเกัาะเกั�)ยวใกัล�ช$ดกั�บี้ร�ฐน�น ๆ

 

ทั้2าไมีเขติอ2านาจัศาลในคู่ด�แพ!งติ�องส�มีพ�นธิ9กั�บี้เขติอ2านาจัร�ฐทั้างคู่ด�เมี4อง ในทั้างคู่ด�เมี4องร�ฐมี�อ2านาจัเหน4อเขติแดนเหน4ออธิ$ป็ไติยของร�ฐติามีหล�กัด$นแดน ด�งน�นเขติอ2านาจัร�ฐติ�องสอดคู่ล�องกั�บี้เขติแดน เช!น ถ�าหากัว!าในคู่ด�แพ!ง เขติอ2านาจัร�ฐกั2าหนดติามีหล�กัส�ญชาติ$ (ในหน!วย๓ เขติอ2านาจัร�ฐมี�ติามีหล�กัด$นแดน teriterial principle กัารทั้2าผู้$ดในด$นแดน ป็ทั้.น�นกั;มี�อ2านาจั หล�กัทั้�)สองเร4)องของหล�กัส�ญชาติ$ เอาส�ญชาติ$มีาเกัาะเกั�)ยวให�ส�มีพ�นธิ9กั�บี้ร�ฐน�น บี้.ทั้�)มี�ส�ญชาติ$ป็ทั้.ใด ป็ทั้.น�นกั;มี�อ2านาจัร�ฐเหน4อบี้.น�นติามีหล�กัส�ญชาติ$ ไมี!ว!าเป็�นผู้ �กัทั้.คู่วามีผู้$ดหร4อถ กักัทั้.คู่วามีผู้$ด)

 

ป็อ.มี.๔ วรรคู่หน+)ง กัารกัระทั้2าคู่วามีผู้$ดใดในราชอาณาจั�กัร อย !ในอ2านาจัของป็ทั้. น�น มีาจัากัหล�กักัมี.รป็ทั้.ในเร4)องอ2านาจัร�ฐติามีหล�กัด$นแดน น�)นเอง

 

ป็อ.มี.๔วรรคู่สองกัารกัระทั้2าคู่วามีผู้$ดในเร4อไทั้ยหร4ออากัาศยานไทั้ยไมี!ว!าจัอด ณ ทั้�)ใด ให�ถ4อว!า กัทั้.ผู้$ดในราชอาณาจั�กัรไทั้ย เป็�นกัารน2าเอาส�ญชาติ$ของเร4อ

Page

72Pa

ge72

Page

72

ของอากัาศยานมีาเป็�นจั0ดเกัาะเกั�)ยว เพ4)อขยายอ2านาจัร�ฐ โดยเอาส�ญชาติเร4อกั�บี้อากัาศยานมีาเกั�)ยวข�อง

 

เราจัะเห;นว!าหล�กัด$นแดนเป็�นหล�กัหน+)งในกัารกั2าหนดเขติอ2านาจัศาล หร4อหล�กัส�ญชาติ$กั;เอามี ลฐานของอ2านาจัร�ฐมีากั2าหนดเขติอ2านาจัศาลเช!นกั�น

เขติอ2านาจัศาลเป็�นเร4)องกัารใช�อ2านาจัฝ่Aายติ0ลากัาร ซึ่+)งเป็�นกัารใช�อ2านาจัอธิ$ป็ไติยล�กัษณะหน+)งในทั้างศาลทั้างระหว!างป็ระเทั้ศ

กัารใช�อ2านาจัร�ฐ หร4อ state jurisdiction คู่4อกัารใช�อ2านาจัร�ฐภายในและภายนอกัใน คู่สพ.รป็ทั้. เช!นกัรณ�หล�กัเขติแดน เขติอ2านาจัฯภายในหล�กัเขติแดนมี�ข�อยกัเว�น ไมี!ใช�กั�บี้บี้0คู่คู่ลบี้างป็ระเภทั้ เช!นฑ์ ติ หร4อกัลส0ง หร4อบี้0คู่คู่ลทั้�)ทั้2างานในองคู่9กัารระหว!างป็ระเทั้ศ แติ!ย�งคู่งติ�องป็ฏ$บี้�ติ$ติามีและเคู่ารพกัมี.ภายในเพ�ยงแติ!ได�ร�บี้เอกัส$ทั้ธิ$และคู่วามีคู่0�มีกั�น เพราะเขาบี้ร$โภคู่เอกัส$ทั้ธิ$Tและคู่วามีคู่0�มีกั�น

 

ข�อยกัเว�น อ�กักัรณ� คู่4อร�ฐได�ใช�เขติอ2านาจัร�ฐแมี�อย !นอกัอธิ$ป็ไติยหร4อเขติแดน โดยผู้ลของกัารกัระทั้2า(effect doctrine) กัระทั้2าผู้$ดบี้างป็ระกัารเกั$ดนอกัราชฯ แติ!ผู้ลเกั$ดในราชฯ บี้�ญญ�ติ$ในป็อ. เป็�นกัารใช�เขติอ2านาจัร�ฐแมี�นกัารกัระทั้2าอย !นอกัด$นแดนแติ!ผู้ลของกัารกัระทั้2าเกั$ดในด$นแดน เช!น กัารกัระทั้2าคู่วามีผู้$ดบี้างส!วน นอกัราชฯ แติ!มี�ผู้ลในราช ฯ ป็รากัฎในมี.๕ ป็อ.

หร4อกัมี.นโยบี้ายของร�ฐ competition law and policy ในป็ระชาคู่มีย0โรป็ เป็�นเร4)องกัารใช�อ2านาจัร�ฐนอกัราชฯ

หล�กัส2าคู่�ญ ในกัฎเกัณฑ์9กัารข�ดกั�นของเขติอ2านาจัศาล โดยป็กัติ$ร�ฐใช�อ2านาจัผู้ �เด�ยว exclusively fully without any condition คู่4อร�ฐสามีารถใช�อ2านาจัเหน4อบี้0คู่คู่ล คู่นชาติ$ และคู่นติ!างด�าวในด$นแดนติน ส!วนกัารใช�อ2านาจั

Page

73Pa

ge73

Page

73

ภายนอกัคู่4อร�ฐมี�อ2านาจัอ$สระด2าเน$นคู่วามีส�มีพ�นธิ9กั�บี้ร�ฐอ4)น ในฐานะมี�อธิ$ป็ไติยเด;ดขาด

ทั้ฤษฎ�กัารใช�อ2านาจัร�ฐเหน4อด$นแดน /เหน4อบี้0คู่คู่ล territorial/personal

jurisdiction หร4ออาจัใช�อ2านาจัร�ฐ ติามีหล�กัป็-องกั�น protective

jurisdiction คู่วามีผู้$ดบี้างป็ระเภทั้ทั้�)มี�ผู้ลติ!อคู่วามีมี�)นคู่งของร�ฐ ไมี!ว!าไป็กัระทั้2าทั้�)ไหน ในโลกัน� ร�ฐกั;มี�อ2านาจัอธิ$ป็ไติยไป็จั�ดกัาร และใช�อ2านาจัร�ฐติามีหล�กัสากัล universal jurisdiction เช!นคู่วามีผู้$ดฐานโจัรสล�ด จั�เคู่ร4)องบี้$น ฉั�อโกังระหว!างป็ระเทั้ศ ส!วนหล�กักัารใช�เขติอ2านาจั ศาลกั;มี�เขติอ2านาจัพ$จัารณาคู่ด�ทั้�)มี�มี ลคู่ด�เกั$ดในเขติติน ศาลย�งมี�เขติอ2านาจัเหน4อด$นแดนติ!อเป็�นคู่นชาติ$ คู่นติ!างด�าวทั้�)มี�ภ มี$ล2าเนาในร�ฐน�น 

 

 จัะเห;นได�ว!า ป็วพ.กั2าหนดไว�ในมี.๔ ว!า บี้.ทั้�)สามีารถอย !ใติ�เขติอ2านาจัศาล คู่4อมี�สช.ไทั้ยหร4อมี�ภ มี$ล2าเนาในป็ทั้.ไทั้ย คู่4อย+ดหล�กัด$นแดนทั้�)เข�ามีาย+ดโยง

ด�งน�นศาลมี�เขติอ2านาจัเหน4อคู่นชาติ$ติน แมี�มี ลคู่ด�เกั$ดนอกัด$นแดนติน เช!น ติามีมี.๔ติร� แห!ง ป็วพ. คู่2าฟ้-องอ4)นนอกัจัากั๔ทั้ว$ ซึ่+)งจั2าเลยมี$ได�มี�ภ มี$ฯในราชอาณาจั�กัร และมี ลฯมี$ได�เกั$ดในราชฯ ถ�าโจัทั้กั9มี�สช.ไทั้ยหร4อมี�ภ มี$ฯในราชฯ ให�เสนอติ!อศาลแพ!งหร4อศาลทั้�)โจัทั้กั9มี�ภ มี$ล2าเนาในเขติศาลน�น

 

มี�คู่ด�เร4อป็ระมีงไทั้ยถ กัเร4อส$นคู่�าชนในเขติน!าน2าส$งคู่โป็ร9กั;มีาฟ้-องทั้�)ศาลไทั้ยได� เพราะเร4อไทั้ยมี�ส�ญชาติ$ไทั้ย ติามี ป็วพ.มีาติรา ๔ ติร� กัรณ�โจัทั้กั9มี�ส�ญชาติ$ไทั้ย แมี�เหติ0เกั$ดนอกัราชฯ กั;ฟ้-องในศาลไทั้ยได�

หล�กักัารใช�เขติอ2านาจัร�ฐ : กัารใช�เขติอ2านาจัร�ฐเหน4อด$นแดน ให�หมีายรวมีถ+งเหน4อเร4อหร4ออากัาศยานช�กัธิง หร4อจัดทั้ะเบี้�ยนในป็ทั้.น�น ติามีมี.๙๒ อน0ส�ญญาสหป็ระชาชาติ$ว!าด�วยกัมี.ทั้ะเลในป็: 1982 หร4อมีาติรา๓  tokyo convention 1963

 

Page

74Pa

ge74

Page

74

เกัณฑ์9กัารพ$จัารณาเขติอ2านาจัของศาลไทั้ยในคู่ด�ทั้�)พ�วพ�นกั�บี้ติป็ทั้. เกณีฑ์:คู่#อ คู่ด�น�,นต�องเป+นคู่ด�แพ งแลัะพาณี%ช้ย:เท าน�,น พ$พาทั้กั�นระหว!างเอกัชนภายใติกัมี.รป็ทั้.แผู้นกัคู่ด�บี้0คู่คู่ล ติ�องเป็�นบี้0คู่คู่ลหร4อน$ติ$บี้0คู่คู่ล ไมี!ใช!ร�ฐ ติ�องเป็�นคู่ด�แพ!ง และมี�องคู่9ป็ระกัอบี้ติ!างชาติ$ คู่4อคู่ !พ$พาทั้มี�คู่วามีเกั�)ยวพ�นในทั้างรป็ทั้. เช!นทั้�งคู่ ! ติ!างสช.กั�น ภ มี$ฯ ติ!างกั�น หร4อเหติ0เกั$ดในติ!างป็ทั้. คู่ด�เหล!าน�เร�ยกัว!าเป็�นคู่ด�ทั้�)มี�องคู่9ป็ระกัอบี้ติ!างชาติ$ หร4อเร�ยกัว!า  foreign elements

ศาลไทั้ยพ$จัารณา ภ มี$ล2าเนา สถานทั้�)ทั้�)ติ� งทั้ร�พย9 ส�ญชาติ$โจัทั้กั9 มี ลคู่ด�เกั$ด สถานทั้�)ติ� งสนง.ใหญ! เป็�นหล�กัเกัณฑ์9ในกัารพ$จัารณาเขติอ2านาจัศาลไทั้ย

เมี4)อย+ดจั0ดเกัาะเกั�)ยวเป็�นเคู่ร4)องมี4อในกัารโยงใยคู่วามีส�มีพ�นธิ9 จั+ง ติ�องพ$จัารณาระด�บี้คู่วามีใกัล�ช$ดหร4อจั0ดเกัาะเกั�)ยวทั้�)ใกัล�ช$ด เช!นมี�หลายส�ญชาติ$ ล2าด�บี้ติ!างกั�น เป็�นบี้.หลายสช.ได�สช.มีาโดยล2าด�บี้(เช!น นางสาวแดงคู่นไทั้ย แติ!งงานกั�บี้คู่นอ�งกัฤษ จั+งได�ส�ญชาติ$มีาโดยล2าด�บี้) หร4อมี�หลายสช.ขณะเด�ยวกั�น (เช!น ล กัของ นายจัอห9นและนางแดง มี�สองสช.ติามีหล�กัส4บี้สายโลห$ติและหล�กัด$นแดน)

หล�กัเกัณฑ์9ส�ญชาติ$โจัทั้กั9 ย�งมี�ภ มี$ล2าเนาจั2าเลย ป็วพ.มี.๔ บี้ญเขติอ2านาจัศาลว!า คู่2าฟ้-องให�เสนอติ!อศาลทั้�)จั2าเลยมี�ภ มี$ฯ หร4อติ!อศาลทั้�)มี ลฯเกั$ดในเขติศาลไมี!ว!าจัล.จัะมี�ภ มี$ในราชฯ หร4อไมี! 

โดยย+ดภ มี$ล2าเนาเป็�นเกัณฑ์9 คู่2าร�องขอให�เสนอติ!อศาลทั้�)มี ลคู่ด�เกั$ดหร4อ ติ!อศาลทั้�)ผู้ �ร �องมี�ภ มี$ฯ

หล�กัเกัณฑ์9ภ มี$ล2าเนาจั2าเลยน�นสมีเหติ0สมีผู้ลมีากัเพราะย!อมีบี้�งคู่�บี้เอากั�บี้จั2าเลย ง!ายติ!อกัารบี้�งคู่�บี้ย+ดทั้ร�พย9 ยอมีร�บี้กั�นทั้�)วโลกั

หล�กัสถานทั้�)ติ�งทั้ร�พย9 situ rei เพราะโดยเฉัพาะอส�งฯ กั;จัะง!ายแกั!กัารบี้�งคู่�บี้คู่ด� อ�นน�มี�ล�กัษณะร!วมีทั้�งในเร4)องกัารข�ดกั�นกัมี.และกัารข�ดกั�นเขติอ2านาจัศาลฯ ถ�าคู่ด�พ$พาทั้อส�งฯ ทั้�งติ�วกัมี.และเขติอ2านาจัศาลจัะอาศ�ยศาลของป็ทั้.ทั้�)อส�ง

Page

75Pa

ge75

Page

75

ติ�งฯ เช!นติามี ป็วพ.๔ทั้ว$ ให�เสนอติ!อศาลทั้�)อส�งฯติ�งอย !ในเขติศาล ติ�องทั้2าคู่วามีเข�าใจัว!า คู่ด�น�นเป็�นคู่ด�เกั�)ยวกั�บี้อส�งฯโดยติรงซึ่+)งเป็�นทั้รพ�ยส$ทั้ธิ$หร4อเป็�นคู่ด�เกั�)ยวกั�บี้ บี้0คู่คู่ลส$ทั้ธิ$ สญเช!าอส�งฯ ฟ้-องเร4)องคู่!าเช!าเป็�นกัารฟ้-องร�องเกั�)ยวกั�บี้หน�เป็�นบี้0คู่คู่ลส$ทั้ธิ$ แติ!ถ�าฟ้-องกัรรมีส$ทั้ธิ$Tหร4อทั้ร�พยส$ทั้ธิ$บี้�งคู่�บี้เอากั�บี้ติ�วทั้ร�พย9จั+งเป็�นคู่ด�เกั�)ยวกั�บี้อส�งหาร$มีทั้ร�พย9

หล�กัส�ญชาติ$โจัทั้กั9และภ มี$ล2าเนา ติามีป็วพ.๔ติร� อ�นน�บี้�ญญ�ติ$ ติอนแกั�ไข ป็วพ.ด�วยเหติผู้ลว!าถ�าโจัทั้กั9สช.ไทั้ยแติ!ติ�องฟ้-องในติป็ทั้.จัะล2าบี้ากัมีากัทั้�งส4บี้พยานฯ คู่!าใช�จั!ายมีากั เลยอน0ญาติให�ฟ้-องในเขติศาลไทั้ยแติ!เมี4)อผู้ลคู่2าพ$พากัษาออกัมีาแล�ว ไป็บี้�งคู่�บี้ในติป็ทั้. เกั�)ยวข�องกั�บี้ารยอมีร�บี้และบี้�งคู่�บี้ติามีคู่2าพ$พากัษาติป็ทั้.

ศาลติป็ทั้.ยอมีร�บี้ติามีคู่2าพ$พากัษาโดยไมี!ติ�องบี้�งคู่�บี้ติามีคู่2าพ$พากัษา คู่4อเพ�ยงป็ระกัาศ เช!นป็ระกัาศว!าเป็�นสามี�ภรรยา หร4อหย!ากั�นแล�ว แติ!ถ�ามี�กัารบี้�งคู่�บี้ด�วย เช!น หย!ากั�นทั้�)ป็ทั้.อ�งกัฤษแล�วติ�องเอาคู่2าพ$พากัษามีาแบี้!งทั้ร�พยในป็ทั้.ไทั้ยเร�ยกัว!าศาลไทั้ยติ�องยอมีร�บี้และบี้�งคู่�บี้ติามีคู่2าพ$พากัษาศาลติป็ทั้. แติ!คู่ด�ติ�องฟ้-องกั�นในศาลทั้�)มี�เขติอ2านาจัโดยชอบี้ด�วยกัมี. ถ�าฟ้-องผู้$ดศาล ศาลติป็ทั้.กั�ไมี!ยอมีร�บี้ คู่ด�ติ�องถ+งทั้�)ส0ด ติ�องด ด�วย แมี�คู่ด�น�นถ+งทั้�)ส0ดโดยคู่วามีเป็�นจั$งแติ!ถ�าเป็�นคู่ด�ทั้�)พ$จัารณาโดยส4บี้พยานฝ่Aายเด�ยวย�งไมี!ถ4อว!าถ+งทั้�)ส0ด หน�ในมี ลคู่ด�ติ�องมี�กัารกั2านหดอย!างแน!นอนเช!นจั2าเลยจัะร�บี้ผู้$ดจั2านวนเง$นเทั้!าใดติ�องแน!นอนแล�ว หร4ออาจัสงวนคู่2าพ$พากัษาไว� ไป็ให�ศาลติป็ทั้.ร�บี้พ$จัารณาไมี!ได� กัรณ�น�ย+ดหล�กัของป็ทั้.อ�งกัฤษในเร4)องกัารยอมีร�บี้ผู้ลของคู่2าพ$พากัษาซึ่+)งมี�หลายทั้ฤษฎ� เช!น ทั้.ว!าด�วยผู้ลกัารร�บี้รองส$ทั้

(diplomatic protection ติ!างจัากั privledge and exclusive

protection น�นเป็�นเร4)องของฑ์ ติ หร4อเอกัส$ทั้ธิ$ของฑ์ ติได�รบี้ส$ทั้ธิ$ไป็อย !ติป็ทั้.โดยไมี!ติกัใติ�อ2านาจัของร�ฐทั้�)ตินไป็อย !เป็�น immunity and priviledge)

diplomatic protection คู่นชาติ$ติ�องมี�คู่สพ.กั�บี้ร�ฐทั้�)ให�คู่วามีคู่0�มีคู่รอง(เป็�นคู่นส�ญชาติ$น�น) หากัมี�หลายส�ญชาติ$มีาในเวลาเด�ยวกั�น หร4อโดยล2าด�บี้ มี� master nationality หร4อไมี!มี�ส�ญชาติ$ หร4อบี้างคู่นสละส�ญชาติ$ไป็ จั0ด

Page

76Pa

ge76

Page

76

ส2าคู่�ญคู่4อ ติ�องเป็-นคู่นชาติ$ของร�ฐทั้�)ให�กัารคู่0�มีคู่รอง คู่นน�นติ�องไมี!ได�กัระทั้2าคู่วามีผู้$ด คู่นน�นติ�องป็ฏ$บี้�ติ$ติามีกัฎหมีายภายใน หร4ออย !ในบี้�งคู่�บี้ของกัมี.ภายในไมี!ทั้2าผู้$ดกัฎหมีายภายใน ด2าเน$นคู่ด�จันถ+งทั้�)ส0ดหมีดหนทั้างเย�ยวยาแล�วจั+งมีาร�องขอให�ร�ฐตินคู่0�มีคู่รองทั้างกัารฑ์ ติ บี้0คู่คู่ลน�นจัะร�องขอแติ!อ2านาจัในกัารให�คู่วามีคู่0�มีคู่รองเป็�นอ2านาจัอธิ$ป็ไติยของป็ทั้.น�น ป็ทั้.น�นอาจัคู่0�มีคู่รองหร4อไมี!กั;ได� และกัารสละอ2านาจัอธิ$ป็ไติยอย !ทั้�)ติ�วรบี้. จัะให�คู่วามีคู่0�มีคู่รอบี้หร4อไมี!กั;ได�

สาระส2าคู่�ญของช0ดว$ชากัฎหมีายระหว!างป็ระเทั้ศ

ห�วข�อ คู่วามีร �ทั้� )วไป็เกั�)ยวกั�บี้กัมี.รป็ทั้.

คู่วามีหมีายและล�กัษณะ ว$ว�ฒนากัาร และบี้!อเกั$ดของกัฎหมีายระหว!างป็ระเทั้ศ.

กัมี.รป็ทั้.เป็�นระเบี้�ยบี้ของส�งคู่มีรป็ทั้. คู่วบี้คู่0มีพฤติ$กัรรมี subject of inter

law หร4อ บี้0คู่คู่ลระหว!างป็ระเทั้ศ(ร�ฐและองคู่9กัารรป็ทั้.) ในคู่สพ.ระหว!างกั�นในป็ระชาคู่มีรป็ทั้.น�)นเอง เป็�นข�อติกัลงร!วมีกั�นทั้�)ใช�บี้�งคู่�บี้ในคู่สพ. หร4อป็ฏ$สพ.ของร�ฐในป็ระชาคู่มี รป็ทั้. มี�ว�ฒนากัารมีายาวนาน จัากัจัาร�ติฯ ยอมีร�บี้กั�นทั้�)วไป็ รวมีถ+งส$)งทั้�)สร�างจัากัคู่วามีติกัลงย$นยอมีของร�ฐแติ!ละร�ฐน�)นเอง

มี�ล�กัษณะของเน4อหาสล�บี้ซึ่�บี้ซึ่�อน ในย0คู่แรกั ๆ มี�กัารถกัเถ�ยงกั�นว!า กัมี.รป็ทั้.เป็�นกัมี.หร4อไมี! หร4อเป็�นเพ�ยงธิรรมีเน�ยมีป็ฏ$บี้�ติ$ระหว!างร�ฐ อย!างไรกั;ติามีเราจัะน2าเอากัมี.ภายในมีาป็ร�บี้กั�บี้กัมี.รป็ทั้.ไมีได�เพราะมี�ล�กัษระแติกัติ!างกั�น กัล!าวคู่4อในรป็ทั้.น�นเป็�นเร4)องระหว!งร�ฐ ไมี!ใชระหว!างเอกัชนด�วยกั�น ในกัารออกักัมี.กั;เป็�นไป็ติามีคู่รรลองกัมี.รป็ทั้.โดยไมี!มี�องคู่9กัรกัลางเป็�นสภาน$ติ$บี้�ญญ�ติ$ กัารบี้�งคู่�บี้ใช�กั;ไมี!ใช!ผู้!านศาลหร4อหน!วยงานเช!นราชฑ์�ณฑ์9 ศาลโลกัย�งไมี!น�บี้ว!าเป็�นศาลในคู่วามีหมีายของกัมี.ภายในเพราะศาลโลกัน�น บี้0คู่คู่ลทั้�)อย !ภายใติ�ศาลโลกัได�ติ�องแสดงเจัตินารมีณ9ยอมีร�บี้เขติอ2านาจัของศาล อย!างในกัรณ�ป็ระเทั้ศติ!า งๆ พ$พาทั้กั�น กั;ติ�องมี�กัารติกัลงกั�นว!ายอมีร�บี้อ2านาจัของศาลโลกักั!อน

จัะเห;นว!า กัมี.ภายใน ติ!างจัากั กัมี.รป็ทั้. มีากั ทั้�งทั้างด�านโคู่รงสร�างด�วย ล�กัษณะส2าคู่�ญของกัมี.รป็ทั้.น�น ส�งคู่มีรป็ทั้.ทั้�)มี�กัารรวมีติ�วกั�น หล�กัอ2านาจัอธิ$ป็ไติยน�นไมี!มี�องคู่9กัรใดมี�อ2านาจัเหน4อร�ฐ กัารใช�อ2านาจับี้ร$หารติ0ลากัารน$ติ$บี้�ญญ�ติ$ จั+งไมี!มี�อย!างกัมี.ภายใน ด�งน�น กัารบี้�งคู่�บี้กัมี.รป็ทั้.จั+งกัระทั้2าโดย ฉั�นทั้ามีติ$ หร4อกัารแสดงเจัตินารมีณ9ของร�ฐระห!วางป็ระเทั้ศ

Page

77Pa

ge77

Page

77

ป็?จัจั�ยด�านพ4นฐานของกัมี. กัมี.รป็ทั้.มี�หล�กัอย !บี้น pacta sunt servanda

และกัารยอมีร�บี้ของร�ฐป็ระชาคู่มีระหว!างป็ระเทั้ศ กัารทั้�)ร �ฐยอมีผู้ กัพ�นตินเป็�นเร4)องแสดงเจัตินารมีณ9หร4อย$นยอมีป็ฏ$บี้�ติ$ติามี จั+งมี�ว$ว�ฒนากัารจัากั กัมี.จัาร�ติฯ และ ป็ระชาคู่มีรป็ทั้.ยอมีร�บี้ในหล�กัทั้�)เร�ยกัว!าตินเองถ4อว!าเป็�นกัมี.ทั้�)ป็ฏ$บี้�ติ$ติ$ดติ!อกั�นมีานานจันเป็�นจัาร�ติฯ ส!วนกัรณ�ทั้�แสดงออกัช�ดแจั�งคู่4อกัารทั้2าสนธิ$ส�ญญาระหว!างกั�นบี้นหล�กั pacta ฯ แติ!ในกัรณ�กัมี.ภายในน�นมี�พ4นฐานบี้น รธิน. ซึ่+)งเป็�นคู่2าส�)งของร�ฐาธิ$ป็?ติย9 เร�ยกัว!าล�กัษณะพ4นฐานของกัมี.กั;แติกัติ!างกั�น

มี ลฐานหร4อคู่วามีผู้ กัพ�นในกัารพ$ส จัน9ว!ากัมี.และสภาพบี้�งคู่�บี้ของกัมี.รป็ทั้.เป็�นอย!งไร ข�อพ$ส จัน9ว!ากัมี.รป็ทั้.เป็�นกัมี.คู่4อ กัารทั้�)ศาลย0ติ$ธิรรมีระหว!างป็ระทั้ศ ได�ยอมีร�บี้ว!า กัมี.รป็ทั้.มี�ฐานะเป็�นกัมี. และแมี�เป็�นกัมี.จัากัจัาร�ติฯ กั;เป็�นจัาร�ติฯ ชน$ดทั้�)เร�ยกัว!า เช4)อว!า เป็�นกัมี.ด�งคู่2าลาติ$น opinio juris กัารทั้�)ศาลย0ติ$ธิรรมีรป็ทั้.มี�สมีาช$กักัว!าสองร�อยป็ทั้.กั;ยอมีร�บี้ และกัมี.รป็ทั้.มี�สถานะเป็�นกัฎหมีาย กัารทั้�)องคู่4กัารสหป็ระชาชาติ$มี�สมีาช$กัเกั4อบี้ทั้0กัป็ทั้.ในโลกักั;ยอมีร�บี้คู่วามีเป็�นกัมี.ของ กัมี.รป็ทั้ จัน คู่ณะกัรรมีาธิ$กัารกัมี.รป็ทั้.ได�ป็ระมีวลยกัร!างกัมี.รป็ทั้.ข+น ทั้�งกัมี.ฑ์ ติ กัมี.สนธิ$ส�ญญา และรบี้.ทั้�งหลายกั;อ�างว!า กัมี.รป็ทั้.เป็�นกัฎหมีาย มี�คู่วามีเป็�น opinio juris กัมี.ใดหากัถ กัละเมี$ดจัะมี�กัารบี้�งคู่�บี้ใช� มี�กัารบี้�งคู่�บี้ใช� สภาพบี้�งคู่�บี้ (sanction)

ทั้0กัร�ฐในป็ระชาคู่มีฯ มี� sanction มี� boycott

ไป็ถ+งกัารติอบี้โติ�ทั้�)เร�ยกัว!า retorsion / reprisol และมี�กัารน2าข�อพ$พาทั้ส !ศาลย0ติ$ธิรรมีระหว!างป็ระเทั้ศทั้�ายส0ดมี�กัารใช�กั2าล�งระหว!างป็ระเทั้ศ(กัารทั้2าสงคู่รามี)

บี้!อเกั$ดหร4อทั้�)มีาของกัมี.รป็ทั้.มี�ล�กัษระสนธิ$ส�ญญา เป็�นบี้!อเกั$ดลายล�กัษณ9 เกั$ดจัากักัารจั�ดทั้2าสนธิ$ส�ญญาระหว!าป็งระเทั้ศมี�กัารแสดงเจัตินารมีณ9บี้นพ4นฐานของหล�กั pacta sunt sevanda

บี้!อเกั$ดทั้�เป็�นจัาร�ติฯ customary inter law จัะติ�องมี�กัารป็ฏ$บี้�ติ$กั�นมีาเป็�นเวลาช�านาน เร�ยกัว!ามี�องคู่9ป็ระกัอบี้ของกัมี.จัาร�ติฯ คู่รบี้สามีป็ระกัาร ทั้างด�านเวลา ทั้างด�านว�ติถ0 และทั้างด�านจั$ติใจั

Page

78Pa

ge78

Page

78

ทั้างด�านเวลา มี�กัารป็ฏ$บี้�ติ$ซึ่2า ๆ จันเป็�นทั้�)ยอมีรบี้หร4อเกั$ดเป็�นกัรณ�ติ�วอย!างมี� president และร�ฐติ!าง ๆ ป็ฏ$บี้�ติ$ซึ่2า ๆ จันยอมีร�บี้กั�น

ทั้างด�านว�ติถ0 มีกัารเห;นได�ช�ดว!าร�ฐป็ฏ$บี้�ติ$ส$)งเหล!าน�นจัร$งๆ state practise

เป็�นบี้!อเกั$ดของว$ว�ฒนากัารว!าส$)งเหล!าน�นมี�อย !

ทั้างด�านจั$ติใจั แมี�ว!าจัะมี�กัารป็ฏ$บี้�ติ$มีานาน มี�ส$)งทั้�เห;นได�ว!าร�ฐยอมีร�บี้จัร$ง แติ!ส$)งเหล!าน�นติ�องป็ระกัอบี้ไป็ด�วยองคู่9ป็ระเกัอบี้ทั้างจั$ติใจัทั้�)ยอมีร�บี้ว!า เช4)อว!าเป็�นกัมี.

ทั้2าให�กัมี.แติกัติ!างจัากักัารป็ฏ$บี้�ติ$ในเร4)องขนบี้ธิรรมีเน�ยมีทั้�)ไมี!มี�สภาพกัฎหมีาย

องคู่9ป็ระกัอบี้สามีป็ระกัารน�ติ�องร!วมีกั�น กัมี.จั+เงป็�นกัฎหมีายจัาร�ติป็ระเพณ�หร4อมี�สถานะกัฎหมีาย ทั้�เร�ยกัว!า lex lata

บี้!อเกั$ดอ�กัอ�นคู่4อหล�กักัมี.ทั้�)วไป็ ไมี!ได�บี้ญไว�ทั้�)ไหน แติ!แนบี้เน4)องในคู่วามีเห;นของทั้0กัป็ทั้.ว!าส$)งเหล!าน�เป็�นกัมี.

กัมี.รป็ทั้.ติ�องคู่�นหาจักัาหลายแห!ล!งเช!น คู่2าพ$พากัษาของศาล

บี้0คู่คู่ลในกัฎหมีายระหว!างป็ระเทั้ศ

แบี้!งเป็�น ร�ฐ องคู่9กัารรป็ทั้. และป็?จัเจักัชน ติลอดจันบี้รรษ�ทั้ข�ามีชาติ$

ป็กัติ$ ร�ฐเป็�นบี้0คู่คู่ลทั้�)สมีบี้ รณในกัมี.รป็ทั้. มี�อ2านาจัหน�าทั้�)ส$ทั้ธิ$ติามีกัมี.รป็ทั้.อย!างแทั้�จัร$ง ส!วนองคู่9กัารรป็ทั้.เป็�นบี้0คู่คู่ลในกัมี.รป็ทั้.ซึ่+)งเป็�นทั้�)ยอมีร�บี้ในเวลาติ!อมีาเพราะเป็�นน$ติ$บี้0คู่คู่ลน�)นเอง หากัองคู่9กัารรป็ทั้.ได�บี้ญไว�ในติราสารจั�ดติ�งหร4อสามีารถอน0มีานจัากัพฤติ$กัารณ4ขององคู่9กัารฯ ว!าองคู่9กัารฯมีส$ทั้ธิ$หน�าทั้�)ภายใติ�กัมี.รป็ทั้. กั;จัะถ4อว!เป็�นบี้.ในกัมี.รป็ทั้.

ส!วนป็?จัเจักัชนและบี้รรษ�ทั้ข�ามีชาติ$ ไมี!เป็�นบี้.ในกัมี.รป็ทั้. แติ!ในเวลาติ!อมีา ได�มี�กัารยอมีร�บี้ให�ส$ทั้ธิ$แกั!ป็?จัเจักัชนและบี้รรษ�ทั้ข�ามีชบี้าติ$ในกัารได�ร�บี้ส$ทั้ธิ$โดยติรงเช!นกัารฟ้-องร�องร�ฐภายใติ�คู่วามีติกัลงติ!าง ๆ มีากัมีายเกั�)ยวกั�บี้สนธิ$ส�ญญาทั้างเศรษฐกั$จั เช!นในป็ระชาคู่มีย0โรป็ให�ส$ทั้ธิ$เอกัชนฟ้-องร�ฐได� จัากัธิรรมีน ญกั!อติ�งป็ระชาคู่มีย0โรป็

กัารกั2าเน$ด ร�บี้รอง ส$ทั้ธิ$ ส4บี้ส$ทั้ธิ$ร�ฐ

Page

79Pa

ge79

Page

79

ร�ฐมี� องคู่9ป็ระกัอบี้ ด$นแดน ป็ระชากัร ร�ฐบี้าล และมี�เอกัชารอธิ$ป็ไติย

ด$นแดนน�นคู่4อ พ4นด$น พ4นน2า น!านน2าภายใน ทั้�องฟ้-า ซึ่+)งเป็�นเขติป็ร$มีณฑ์ลของร�ฐ มีมี�คู่วามีมี�)นคู่งมี�เขติกั2าหนดแน!นอน มี�ป็ระชากัร(คู่นชาติ$และติ!างด�าว) ร�ฐติ�องป็ฏ$บี้�ติ$ติ!อคู่นติ!างด�าวอย!างด�ภายใติ�กัมี.รป็ทั้. มี�ร�ฐบี้าลเสถ�ยรภาพมี�)นคู่งมี�คู่สมี.ทั้างศกั.ส�งคู่มีกัารเมี4อง มี�เอกัราชอ2านาจัอธิ$ป็ไติย

ร�ฐมี� ร�ฐเด�ยวและสหพ�นธิร�ฐ ติ�องมี�อ2านาจัเหน4อด$นแดน เหนอ4ป็ระชากัร สามีารถด2าเน$นคู่สพ.รป็ทั้.ได� กัารร�บี้รองร�ฐน�น กัมี.รป็ทั้.ติ�องมี�กัารร�บี้รองร�ฐ แบี้!งเป็�นทั้ฤษฏ�

๑.ทั้ฤษฎ�เง4)อนไขกั!อกั2าเน$ดร�ฐ

๒.ทั้ฤษฏ�ป็ระกัาศ ย4นย�น

ป็ระโยชน9ของกัารร�บี้รอง ทั้2าให�ร�ฐมี�เสถ�ยรภาพมี�)นคู่งเอ4อทั้างกัารฑ์ ติ มี�กัารร�บี้รองโดยพฤติ$น�ย(ช�)วคู่ราว) ถาวร (น$ติ$น�ย)

เมี4)อร�ฐมี�องคู่9ป็ระกัอบี้ทั้�)สมีบี้ รณ9 และกัารร�บี้รองไมี!เป็�นกัารติ!อรองทั้างกัารเมี4อง ร�ฐติ�องเป็�นร�ฐสมีบี้ รณ9แล�วจั+งมี�กัารร�บี้รอง

ทั้ฤษฎ�ย4นย�น มี�ร�ฐเกั$ดอย !แล�วจั+งร�บี้รองคู่วามีมี�อย !ของร�ฐ

กัารร�บี้รองร�ฐธิบี้าลติ!างจัากักัารร�บี้รองร�ฐ มี� doctrine of deligenacy / doctrine of effectiveness

กัารร�บี้รองรบี้.มี�กัารจั�ดติ�งถ กัติ�องติามีกัฎหมีาย/ป็ระส$ทั้ธิ$ภาพของรบี้.

ส$ทั้ธิ$หน�าทั้�ของร�ฐ แบี้!งเป็�น ส$ทั้ธิ$ในเอกัราชในด$นแดนติน และในคู่สพ.รป็ทั้. กั�บี้ส$ทั้ธิ$แห!งกัารเสมีอภาพ หล�กัถ�อยทั้�ถ�อยป็ฏ$บี้�ติ$ ไมี!เล4อกัป็ฏ$บี้�ติ$

ร�ฐติ�องไมี!แทั้รกัแซึ่งกั$จักัารภายในร�ฐอ4)น อาจัมี�กัารแทั้รกัแซึ่งโดยชอบี้ด�วยกัฎหมีาย เช!นได�ร�บี้กัารร�องขอ อาศ�ยส$ทั้ธิ$ในสนธิ$ส�ญญา เพ4)อพ$ทั้�กัษ9คู่นชาติ$ และเพ4)อมีน0ษยธิรรมี

Page

80Pa

ge80

Page

80

กัารส4บี้ส$ทั้ธิ$ของร�ฐในส!วนสนธิ$ส�ญญา ร�ฐแมี! ผู้ �ส4บี้ส$ทั้ธิ$ ทั้�สามี กัารส4บี้ส$ทั้ธิ$คู่2าน+งถ+ง ส!วนทั้�)เกั�)ยวกั�บี้สนธิ$ส�ญญา กั�บี้ส!วนทั้�)เกั�)ยวกั�บี้ทั้ร�พย9ส$นบี้รรณสารหน�ส$น

กัรณ�ส4บี้ส$ทั้ธิ$บี้นพ4นฐานของอน0ส�ญญาติ�องด หล�กักัารว!าด�วยคู่วามีป็ระสงคู่9ร�ฐ� หล�กัว!าด�วยเขติแดน ไมี!กัระทั้บี้เทั้4อนติ!อเขติแดนทั้�)กั2าหนดโดยสนธิ$ส�ญญา

กัารส!บี้ส$ธิ$เกั�)ยวกั�บี้ทั้ร�พยส$บี้รรณสารคู่2าน+งถ+งกัรณ�ร�ฐเอกัราชใหมี! กัารรวมี ย0ย แยกั โอน ด$นแดน

กัารส4บี้ส$ทั้ธิ$สนธิ$ส�ญญา ด หล�กัพ4นฐานของสนธิ$ส�ญญาด�วยฯ และหล�กัว!าด�วยคู่วามีป็ระสงคู่9ของร�ฐทั้�)สามี และหล�กัเขติแดน ระบี้บี้ถาวรทั้�)ผู้ กัพ�นกัล0!มีร�ฐ ระบี้บี้ถาวรผู้ กัมี�ดนานาป็ระเทั้ศ กัารรวมีสหพ�นธิร�ฐ

กัารส4บี้ทั้ร�พย9ส$น บี้รรณสาร หน�ส$น หล�กัมี�ว!าร�ฐทั้�)ได�เอกัราชใหมี!ถ�าไมี!ได�ติกัลงเป็�นอย!างอ4)น อส�งฯ เป็�นของผู้ �ส4บี้ฯ ส!วนส�งหาฯ กั;จัะโอนกัรรส$ทั้ธิ$ให�ร�ฐผู้ �ส4บี้ส$ทั้ธิ$ กัารรวมีร�ฐให�หน�ส$นบี้รรณสารเป็�นของร�บี้ใหมี! กัารแยกั??โอน??ไป็อ!านใหมี!..

กัรณ�ป็?จัเจักัชน บี้รรษ�ทั้ข�ามีชาติ$ ป็?จัเจักัชนเด$มีเป็-น obj of inter law ติ!อมีา สามีารถมี�ส$ทั้ธิ$ติามีกัมี. รป็ทั้. มี� direct effect ติามีผู้ลของสนธิ$ส�ญญา

บี้รรษ�ทั้ข�ามีชาติ$เป็�น บี้.ติามีกัมี.ภายในเทั้!าน�น แติ!มี�กัารยอมีร�บี้ส$ทั้ธิ$ เช!นในสนธิ$ส�ญญาคู่0�มีคู่รองกัารลงทั้0น บี้รรษ�ทั้ฯ จั+งฟ้-องร�ฐได� ติามีสนธิ$ส�ญญา

แติ!ไมี!ได�ทั้2าให�สถานะของป็?จัเจักัชน และบี้รรษ�ทั้ฯ เป็�นบี้0คู่คู่ลใติ�กัมี.รป็ทั้.

ป็?จัเจักัชนมี�ส$ทั้ธิ$ ติามีกัมี.ส$ทั้ธิ$มีน0ษยชน เป็�นส$ทั้ธิ$ทั้�)ไมี!อาจัพรากัจัากัากัรเกั$ดมีาเป็�นมีน0ษย9 กัารมี�ส$ทั้ะทั้างว$ธิ�สบี้�ญญ�ติ$เมี4)อถ กัละเมี$ดกั;ฟ้อ�งร�ฐได� ติามีป็รากัฎใน อน0ส�ญญาย0โรป็ว!าด�วยส$ทั้ธิ$มีน0ษยชน กัารเป็�นโจัรสล�ดหร4ออาชญากัรสงคู่รามีป็?จัเจักักั;อาจัติ�องร�บี้ผู้$ดติามีกัมี.รป็ทั้.ด�วย

บี้รรษ�ทั้ฯ เห;นว!า เป็�นน$ติ$บี้0คู่คู่ลติามีกัมี.ภายในแติ!โดยล�กัษณะของกัารด2าเน$นธิ0รกั$จั ทั้2าให�จั2าเป็�นติ�องได�ร�บี้กัารคู่0�มีคู่รอง กั$จักัารของบี้รรษ�ทั้ฯมี$ได�จั2ากั�ดในร�ฐเด�ยว บี้รรษ�ทั้ฯสามีารถด2าเน$นธิ0รกัจักั�บี้ร�ฐและหน!วยงานร�ฐได�ด�วย ด�งน�น คู่กักั.ของ icit กั;ได�ยอมีร�บี้ในทั้างกัมี.รป็ทั้.ได�ยอมีร�บี้กัารย0ติ$ข�อพ$พาทั้โดยอน0ญาโติฯ ระหว!างร�ฐกั�บี้บี้รรษ�ทั้ข�ามีชาติ$

Page

81Pa

ge81

Page

81

เขติแดน และเขติอ2านาจัของร�ฐ

เขติแดนองร�ฐ มี�ส�)ห�วข� อแนวคู่$ดคู่วามีหมีายคู่สพองคู่9ป็ระกัอบี้กัารกั2าหนดเส�นเขติแดนข�นติอนป็?กัป็?นกัารได�มีาส ญเส�ยด$นแดน

เขติแดนเป็�นเคู่ร4)องกั2าหนดของเขติด$นแดนใติ�อ2านาจัอธิ$ป็ไติย เป็�นเคู่ร4)องช�แสดง จั2ากั�ด ขอบี้เขติร�ฐ จั+งติ�องมี�เขติแดนแน!นอน เป็�นอป็กั.ส2าคู่�ญ ร�ฐไมี!ว!ามี�เขติแดนเล;กัใหญ!ย!อมีส2าคู่�ญเทั้!าเทั้�ยมีกั�นในฐานะของร�ฐ เผู้!าชนเร!ร!อนไมี!มี�สภาพเป็�นร�ฐเพราะไมี!มี�เขติแดนแน!นอน

คู่สพ.ของเขติแดนเป็�นส$)งกั2าหนดของเขติระหว!างป็ทั้.ของร�ฐ กัมี.รป็ทั้.ได�ร�บี้รองอ2านาจัอธิ$ป็ไติยในกัรอบี้เขติแดน ไมี!ว!า บี้.ใด ๆ รวมีทั้�งทั้ร�พยส$งของเมี4)อไป็อย !ในเขติร�ฐใดย!อมีอย !ใติอธิ$ป็ไติยร�ฐน�น มี�เพ�ยง บี้.บี้างจั2าวกัเช!น ผู้ �แทั้นทั้างกัารฑ์ ติ หร4อ กัรณ� diplomatic protection ทั้�)ยกัเว�น แติ!กั;ติ�องเคู่ารพกัมี.ภายในเสมีอ

ร�ฐติ�องใช�อ2านาจัฯตินติามีกัรอบี้กัมี.รป็ทั้. ไมี!สามีารถใช�อ2านาจันอกัเขติแดน แติ!มี�ข�อยกัเว�นติามี effect dictrine กัารมี�อ2านาจัใช�กัมี.อาญาห ร4อใช�กัมี.เกั�)ยวกั�บี้นโยบี้ายสาธิารณะ

อป็กั.ของด$นแดน ป็กั.ด�วย ด$น น2า อากัาศ น!านฟ้-า ในกัรอบี้หร4อของเขติหร4อเขติแดนองร�ฐ แผู้!นด$นคู่4อพ4นด$น ใติ�ด$น พ4นน2าได�แกั!แมี!น2าล2าคู่ลองหนองบี้+งทั้ะเลสาบี้ป็ากัน2าเป็�นน!าน2าภายในเป็�นเขติแดนทั้�)เป็�นพ4นแผู้!นด$นด�วย กั�บี้ส!วนทั้ะเลอาณาเขติ และเขติทั้างทั้ะเลติ!าง ๆ ส!วนอากัาศน!านฟ้-าได�แกั!น�านฟ้-าเหน4อพ4นแผู้!นด$น และทั้ะเลอาณาเขติ

ด$นแดนส!วนพ4นน2า น!านน2าภายใน ทั้ะเลสาบี้แมี!น2าล2าคู่ลองป็ากัน2า ทั้!าเร4อเมี4องทั้!า พ4นน2าในอ!าวติ!าง ๆ ภายในแผู้!นด$น น!านน2าภายในเป็�นด$นแดนร�ฐ อย !ในกัรอบี้อ2านาจัฯสมีบี้ รณ9จั+งติางจัากัทั้ะเลอาณาเขติ

ส!วนพ4นน2า ทั้ะเลอาณาเขติ เป็นทั้ะเลส!วนติ!อเน4)องป็ระช$ดชายฝ่?งว�ดจัากั  baseline จัากัน2าลดติ2)าส0ด 12 ไมีล9ทั้ะล เขติอ2านาจัอธิ$ป็ไติยร�ฐชายฝ่?) งคู่รอบี้คู่ล0มี sea-bed และ sub-soil ในส!วนของทั้ะเลอาณาเขติ ติลอดจันทั้ร�พยากัร กัารป็ระมีง

Page

82Pa

ge82

Page

82

น!านน2าภายในหมี !เกัาะ ร�ฐหมี !เกัมีะ ได�แกั!ร�ฐมี�ด$นแดน ป็กัด.เกัาะหลายเกัาะ กัารกั2าหนดเขติแดนติ!างจัากักัารกั2าหนดเขติแดนร�ฐทั้�วไป็ รวมีทั้�งกัารกั2าหนดน!านน2าและทั้ะเลาอณาเขติ ป็ทั้.หมี !เกัาะ จัะลากั เส�นฐานติรงเช4)อมีจั0ดนอกัส0ดเกัาะ เส�นฐานติรงล�อมีรองหมี !เกัมีะเกั$ดน!านน2าภายในเส�นฐานติรง เป็�นน!านน2าภายในเป็ร�ยบี้ได�กั�บี้น!านน2าภายในของป็ทั้.อ4)น ๆ

ร�ฐหมี !เกัาะ มี�อ2านาจัอธิ$ป็ไติยเหน4อน!านน2าเหน4อหมี !เกัาะแติ!ติ�องยอมีร�บี้ innocent passage น!านฟ้-ากั;อย !ในอ2านาจัอธิ$ป็ไติยของร�ฐ

ส!วน เส�นฐานติรงทั้�)กั2าหนดเป็�นเส�นกั2าหนดทั้ะเลอาณาเขติของร�ฐหมี !เกัาะโดยว�ดออกัไป็ ๑๒ ไมีล9ทั้ะเล กั2าหนดทั้ะเลอาณาเขติ

ส2าหร�บี้แมี!น2าแบี้!เป็�นแมี!น2าภายใน หากัทั้�งสายอย !ในเขติแดนร�ฐเด�ยวกั�บี้ แมี!น2าแบี้!งแยกัเขติแดนระหว!างร�ฐ boundery river แมี!น2าไหลผู้!านหลายป็ระเทั้ศ พห0ภาคู่ plurinational river แมี!น2าบี้างสายไหลผู้!านหลายป็ทั้.ใช�เป็�นเส�นทั้างเด$นเร4อติ!อถ+งทั้ะเลได� เป็�นแมี!น2าระหว!าป็ระเทั้ศหร4อ inter river ผู้ลของทั้ฟ้ษฎ�เสร�ภาพในกัารเด$นเร4อในแมี!น2า

น!านน2าภายในป็กัด.ทั้ะเลสาบี้ ทั้ะเลป็Qด มี�ทั้ะเลสาบี้บี้างชน$ดกั�นพรหมีแดน คู่ลองในป็ทั้.หร4อคู่ลองกั�นพรหมีแดนกั;ได� นอกัจัากัน�ย�งมี�อ!าว ซึ่+งล�กัษระของอ!าว จัะด ว!า เป็�นสว!นทั้�)มี�กัารย4)นล2าของแผู้!นด$นเข�าไป็ในพ4นน2าในระด�บี้ทั้�พ!จัารณาได�ว!าแผู้!นด$นเป็�นหติ+)งเด�ยวกั�บี้แผู้!นน2าพอให�เกั$ดด$นแดนทั้�)มี�น!านน2าภายใน และคู่2าน+งเส�นป็Qดป็ากัอ!าว ในกัรณ�ทั้�)ไมี!ใช!อ!าวป็ระว�ติ$ศาสติร9เส�นป็Qดป็ากัอ!าวไมี!เกั$น ๒๔ ไมีล9 หากัยาวเกั$น กั;ติ�องมี�กัารวางหร4อจั+งเส�นในอ!าว ๒๔ ไมีล9ให�เกั$ดน!านน!าน เป็�นอ!าวภายใน

อ!าวป็ระว�ติ$ศาสติร9ไทั้!คู่2าน+งระยะทั้างด�งกัล!าว เช!นอ!าวฮ่�ดส�น หรออ!าวป็ระว�ติ$ศาสติร9อ4)น ๆจัะมี�คู่วามีกัว�างเส�นป็Qดป็ากัอ!าวยาวมีากั

ช!องแคู่บี้เกั�)ยวกั�บี้กัารเด$นเร4อ กั;เป็ร�ยบี้เทั้�ยบี้ ให�เข�าใจัคู่วามีแติกัติ!างของ innocent/transit passage

innocent passage อากัาศยานไมี!มี�ส$ทั้ธิ$ในล�กัษณะบี้$นผู้!านชอ!งแคู่บี้โดยส0จัร$ติ เร4อด2าน2าติ�องลอยล2า ร�ฐเจั�าของชายฝ่?) งย�งย�งกัารเด$นเร4อได� ติรงข�ามีกั�บี้ transit passage

Page

83Pa

ge83

Page

83

น!านฟ้-า มี�สนธิ$ส�ญญาให�อ2านาจัร�ฐเจั�าของป็ทั้.

กัาร กั2าหนดเส�นเขติแดน กั;มี�ล�กัษณะสองป็ระเภทั้ คู่4อกัารกั2าหนดโดยภ มี$ศาสติร9 กั�บี้พ4นทั้�)จัร$ง

กัารได�ด$นแดนโดยร�บี้กัารยกัให� กัารคู่รอบี้คู่รอง งอกัแผู้!นด$น กัารผู้นวกัด$นแดนโดยกัารเข�าย+ดคู่รอง และกัารได�ด$นแดนโดยกัารคู่รอบี้คู่รองป็รป็?กัษ9

กัารเส�ยด$นแดน มี�ล�กัษระติรงกั�นข�ามี

เขติอ2านาจัร�ฐมี�หลายหล�กั ด$นแดนส�ญชาติ$ป็-องกั�นสากัล

ติามีหล�กัด$นแดน ร�ฐทั้0กัร�ฐมี�อ2านาจัอธิ$ป็ไติยบี้นด$นแดนติน รวมีถ+งอ2านาจัติามีกัมี.เหน4อทั้ร�พยส$นและเหติ0กัารณ9ทั้�เกั$ดภายในด$นแดน

เหน4อบี้0คู่คู่ล เป็�นอ2านาจัร�ฐเหน4อบี้0คู่คู่ลซึ่+)งเป็�นคู่นชาติ$ของร�ฐน�น ๆ

ป็?ญหาเขติอ2านาจัติามีหล�กัด$นแดนติ�องน$ยามีคู่2าว!าด$นแดนเป็�นป็?ญหาหล�กั คู่2าน+งถ+งเขติติ!อเน4)องของด$นแดน อาจัทั้2าให�ร�ฐมี�อ2านาจับี้างอย!างเหน4อเขติติ!อเน4)อง อ2านาจับี้างอย!างน�น อาจัไมี!เทั้�ยบี้เทั้!าอ2านาจัอธิ$ป็ไติยแติ!มี�อ2านาจัเฉัพาะกั$จักัรรมีบี้างอย!าง เช!นอ2านาจัเหน4อ eez มี�อ2านาจัส2ารวจัแสวงหาทั้ร�พยากัรธิรรมีชาติ$

เขติอ2านาจัเหน4อด$นแดนอาจัมี�กัารยกัเว�นแกั!บี้0คู่คู่ลบี้างกัล0!มี

 สนธิ$ส�ญญา...เป็�นจัาร�ติฯ และได�ป็ระมีวลเป็�นอน0ส�ญญากัร0งเว�ยนนา กั2าหนดแนวกัารทั้2าสญระหว!างร�ฐ ป็: ๘๖ กั2าหนดหล�กัเกัณฑ์9ทั้2าสญ ระหว!างองคู่9กัารรป็ทั้.อ�กัทั้�

ขอบี้เขติอน0สญ กัล!าวไว�ในอน0สญกัร0งเว�ยนนา ไมี!คู่รอบี้คู่ล0มีกั�บี้สนธิ สญ ทั้0กัฉับี้�บี้ จั2ากั�ดเพ�ยงระหว!างร�ฐเทั้!าน�น อน0สญ เว�ยนนา ๖๙ มี$ได�ใช�บี้�ง�คู่�บี้กั�บี้องคู่9กัาร รป็ทั้.และไมี!ได�กั�าวไป็ในเน4อหาของสนธิ$ฯ ย�งคู่งเป็�นไป็ติามีเจัติจั2านง และมี$ได�ป็ระมีวลหล�กัสนธิ$สญทั้�งหมีด จัาร�ติใดมี$ได�บี้ญไว�กั;ยงใช�บี้�งคู่�บี้อย !เช!น สนธิ$สญ ทั้�)ทั้2าด�วยวาจัา

Page

84Pa

ge84

Page

84

สนธิ$สญ หมีายคู่วามีติกัลงระหว!างป็ระเทั้ศระหว!างร�ฐเป็�นลายล�กัษณ4อ�กัษรใติ�บี้�งคู่�บี้ของกัมี.รป็ทั้. ไมี!ว!ามี�ช4)อยงไง เป็�นไป็ติามีน$ยามีมี.๒ (๑)(เอ) ของอน0ฯกัร0งเว!ยนนาป็: ๖๙ อาจัเป็�นติราสารหลายฉับี้�บี้เกั�)ยวกั�น

ป็ระเภทั้ของสนธิ$สญ ทั้ว$ พห0 ....ช4)อสญ ล�กัษณะสญ(law making

treaty)อ�นเป็�นบี้!อเกั$ดของกัมี. มี�ฐานะเป็�น law making treaty มี�บี้ทั้บี้าทั้ในกัารวางหล�กักัมี.รป็ทั้.

กัารจั2าแนกัติามีสถานะ เช!น กัระทั้2าโดยร�ฐ ป็ระมี0ข รบี้. รมีติ. หน!วยงานร�ฐ(interdepartment) โดยป็ระมี0ขของรบี้.

ช4)อสนธิ$สญ อน0สญ สนธิ$สญ พ$ธิ�สาร บี้�นทั้+กักัารเจัรจัา หน�งส4อแลกัเป็ล�ยนคู่วามีติกัลง ข�อบี้�ญญ�ติ$ ป็ฏ$ญญา คู่วามีติกัลงช�)วคู่ราว กัรรมีสารทั้�)วไป็ ข�อติกัลงของฝ่Aายบี้ร$หารหร4อกัรรมีสาร

กัารทั้2า สนธิ$สญ ติ�องคู่2าน+งหล�กักัาร กัระบี้วนกัารส2าคู่�ญ แติ!งติ�งผู้ �มี�อ2านาจัเติ;มีหร4อ ผู้ �มี�อ2านาจัโดยหน�าทั้�)โดยติ2าแหน!ง ป็ระมี0ขร�ฐ หน.รบี้.

ว$ธิ�เจัรจัา

ร!างสนธิ$สญ และมี�กัารยอมีร�บี้ในข�อบี้ทั้ของสนธิ$สญ ว!าคู่วามีติกัลงทั้�)เจัรจัรามี�ข�อบี้ทั้เช!นไร ติรงติามีทั้�)ได�เจัรจัาแล�ว

ยอมีร�บี้ข�นส0ดทั้�าย ยอมีร�บี้ติ�วข�อบี้ทั้ เร�ยกัว!า เป็�นข�อบี้ทั้ทั้�)จัะผู้ กัพ�นกั�น

ข�นแสดงเจัตินาผู้ กัพ�นกั�นติามีสนธิ$สญ เช!น โดยกัารลงนามี ให�ส�ติยาบี้�น ยอมีร�บี้ หร4อโดยกัารอน0ว�ติ$กัาร หร4อกัารภคู่ยาน0ว�ติ$

ข� นป็ระกัาศใช�และจัดทั้ะเบี้�ยนสนธิ$สญ.

อ2านาจัอธิ$ป็ไติยส2าคู่�ญมีากั ร�ฐติ!างๆทั้�)จัะทั้2าคู่วามีติกัลงติ�องจั2ากั�ดอ2านาจัอธิ$ป็ไติยของติน auto limitation ลงบี้างส!วนเพ4)อยอมีผู้ กัพ�นตินติ!อพ�นธิะกัรณ�รป็ทั้.ติามีสนธิ$สญ

ติ�องคู่2าน+งหล�กักัารกัระทั้2าโดยส0จัร$ติ และหล�กัเสร�ภาพในกัารแสดงเจัตินาโดยสมี�คู่รใจั free consent เป็�นห�วใจัของหล�กักัารทั้2าสนธิ$สญ และเเป็�นหล�กัพ4น

Page

85Pa

ge85

Page

85

ฐานในคู่สพ.รป็ทั้.เป็�นหล�กักัารส2าคู่�ญในอน0สญกัร0งเว!ยนนาว!าด�วยกัมี.สนธิ$สญ หากัร�ฐไมี!ได�ส0จัร$ติ ส�นติ$ภาพย!อมีไมี!เกั$ด

หล�กัส0จัร$ติน�ติ�องคู่ !กั�บี้คู่วาเป็�นธิรรมีสมีเหติ0ผู้ลอ�นหน+งอ�นเด�ยวซึ่4)อติรง เป็�นพ4นฐานองกัารป็-องกั�นกัารข!มีข !บี้�งคู่�บี้ใช�กั2าล�งให�ร�ฐติกัลงทั้2าสญโดยไมี!สมี�คู่รใจั แมี�ในกัรณ�ร�ฐไมี!มี�คู่สพ.ทั้างฑ์ ติกั;ย!อมีสามีารถทั้2าสนธิ$สญกันได�ติามีหล�กั พ�กัติา ซึ่0น ซึ่าว�นดา สนธิ$สญย!อมีได�ร�บี้กัารเคู่ารพและป็ฏ$บี้�ติ$ติามีหากัว!าได�แสดงเจัตินาทั้2าสญระหว!างกั�นแล�ว

กัารส$นผู้ลของสนธิ$สญ มี�หลายป็ระกัาร แบี้!งเป็�น คู่วามีไมี!สมีบี้ รณ9โดยทั้�)วไป็และคู่วามีบี้กัพร!องในกัารแสดงเจัตินาในกัารทั้2าสนธิ$สญ กัารลาออกัจัากักัารเป็�นภาคู่�กัารส$นส0ดกัารระง�บี้ส$น สถานกัารณ9เป็ล�)ยนแป็ลงไป็ส2าคู่�ญ หร4อสนธิ$สญข�ด jus cogens หร4อเกั$ด jus cogens ใหมี! ภาคู่�เป็ล�)ยนแป็ลง หร4อส$น สถานภาพ ทั้2าให�สนธิ$สญส$นผู้ลลง

บี้างกัรณ�เป็�นกัารยกัเป็�นเหติ0บี้�งคู่�บี้ติามีสนธิ$สญ กัรณ�สนธิ$สญข�ดกั�บี้ jus

cogens แติ!รกั สนธิ$สญย!อมีเป็�นโมีฆะแติ!แรกั หากัเกั$ด jus cogens ใหมี! สนธิ$สญ มี�ผู้ลผู้ กัพ�นจันกัว!าจัะมี� jus cogens ใหมี!ไป็ข�ดสนธิ$สญทั้�)กัระทั้2าข+น

คู่วามีร�บี้ผู้$ดชอบี้ของร�ฐ state responsibility

หล�กัเกัณฑ์9เกั�)ยวกั�บี้ระบี้อบี้คู่วามีร�บี้ผู้$ดชอบี้ของร�ฐแนวด�งเด$มีและแนวโน�มีใหมี!

ด�งเด$มีน�น คู่2าน+งถ+ง กักัทั้.ร�ฐภายใติ�กัมี.รป็ทั้.และคู่2าน+งว!ามี�ละเมี$ดพ�นธิรกัรณD และชดใช�คู่!าเส�ยหาย

กักัทั้.ของร�ฐ มี�อป็กั.ส2าคู่�ญคู่4อ กักัทั้.ติ�องเป็�นกักัทั้.ขององคู่9กัรร�ฐ(imputibility) กัระทั้2าในนามีรร�ฐไมี!ใช!หน!วยงานอ4)น กักัทั้.ถ�าหากัมี$ใช!โดยองคู่9กัรของร�ฐกั;ติ�องสามีารถโยงมีาให�ร�ฐร�บี้ผู้$ดได� เช!นหากัเป็�นกักัทั้.เอกัชน หร4อของคู่ณะป็ฏ$ว�ติ$กั�ด�

ป็?ญหาองคู่9ป็ระกัอบี้คู่วามีร�บี้ผู้$ดของกักัทั้.ของร�ฐ กักัทั้.ขององคู่9ของร�ฐกัรณ�แรกั เป็�นกัารกัระทั้2าของฝ่Aายใดบี้�าง เช!นของฝ่Aายน$ติ$บี้ญ ได�แกั!กัารออกักัมี.ทั้�)ฝ่Aาฝ่Bนกัมี.รป็ทั้.หร4อไมี!ออกักัมี.อน0ว�ติ$กัาร ติามีกัมี.รป็ทั้.แล�วไป็กั!อให�เกั$ดคู่วามีเส�ยหายร�ฐอ4)น

Page

86Pa

ge86

Page

86

กักัทั้.ของฝ่Aายบี้ร$หาร (รบี้. และทั้างป็กัคู่รอง) ทั้�)กั!อใกั�เกั$ดสห.แกั!ร�ฐอ4)นหร4อคู่นชาติ$ร�ฐอ4)น

กักัทั้.ฝ่Aายติ0ลากัาร ป็ฏ$เสธิคู่วามีย0ติ$ธิรรมีแกั!คู่นชาติ$ร�ฐอ4)น

กักัทั้.ทั้�)ไมี!ใช!องคู่9กัรร�ฐเช!น กักัทั้.ของป็?จัเจักัชน หากัไมี!ใช!กักัทั้.ของร�ฐโดยติรง ร�ฐมี�หน�าทั้�)เพ�ยงติ�องมี�กัารป็-องกั�นป็ราบี้ป็รามีไมี!ให�กักัทั้ของป็?จัเจักัชนกั!อเส�ยหายแกั!ร�ฐอ4)น หากัจันทั้.ละเลยป็-องกั�นป็ราบี้ป็รามีแล�วกั!อ ให�ร�ฐอ4)นเส�ยหาย ร�ฐกั;ติ�องร�บี้ผู้$ดชอบี้ นอกัจัากัน�นหากัป็?จัเจักัฯทั้2าในนามีของร�ฐ ร�ฐกั;ติ�องร�บี้ผู้$ดชอบี้เช!นกั�น เพราะถ4อว!า ทั้2าในนามีของร�ฐ

หากักักัทั้.ทั้�)ไมี!ใช!กักัทั้.ของร�ฐ แติ!เป็�นฝ่Aายกับี้ฏ ถ�าหากั กับี้ฏได�เป็ล�)ยนเป็�นรบี้.ใหมี! กั;ติ�องร�บี้ผู้$ดขอบี้ในกักัทั้.เด$มีทั้�)ติ�วทั้2าไว� เป็�นกักัทั้.ของร�ฐ

แติ!หากั ฝ่Aายกับี้ฏคู่งสถานะเด$มี กัรณน�รบี้.กั;ไมี!ติ�องร�บี้ผู้$ด แติ!ติ�องแสดงให�เห;นว!าได�ใช�คู่สมี.เติ;มีทั้�)ในกัารป็รามีป็รามีแล�ว

กักัทั้ติ�องถ4อได�ว!ามี�กัารป็ระมีาทั้เล$นเล!อ หากัไมี!มี�คู่วามีป็ระมีาทั้เล$นเล!อกั;ไมี!เข�าองคู่9ป็ระกัอบี้ นอกัจัากัน�นเป็�นคู่วามีผู้$ดทั้�)ติ2าหน$ร�ฐได� หร4อทั้�)ร �ฐติ�องร�บี้ผู้$ดชอบี้

สถานกัารณ9ทั้�)ป็ฏ$เสธิคู่วามีผู้$ด คู่4อเหติ0ส0ดว$ส�ย กั�บี้กัารป็-องกั�นโดยชอบี้

หากักัรณ�คู่วามีร�บี้ผู้$ดเด;ดขาด เป็�นหล�กักัมี.รป็ทั้.ทั้�)ยอมีร�บี้กั�นว!าร�ฐติ�องร�บี้ผู้$ด

กัารละเมี$ดพ�นธิรกัรณ�รป็ทั้.ติ�องพ$จัารณาคู่วามีหมีายเช!นกัารไมี!ติรากัมี.ภายในอน+ว�ติ$กัารให�เป็�นไป็ติามีสนธิ$สญ หร4ออน0ว�ติ$ข�ดกั�บี้สนธิ$สญ กัารป็ฏ$เสธิคู่วามีย0ติ$ธิรรมี กักัทั้.ละเมี$ดส�นติ$ภาพรป็ทั้.เช!นกั!อให�เกั$ดคู่สห แกั!คู่นชาติ$ของร�ฐอ4)นติามีกัมี.ว!าด�วยกัารฑ์ ติ หร4อกัารคู่0�มีคู่รองคู่นติ!างด�าว เช!นกัารโอนกั$จักัารคู่นติ!างด�าวเป็�นของร�ฐ (กัารเวนคู่4นกั$จักัารคู่นติ!างด�าวเป็�นของร�ฐ) กัารเวนคู่4นทั้ร�พย9ของคู่นติ!างด�าวทั้2าได�หากัชอบี้ด�วยกัมี.ไมี!มี�กัารเล4อกัป็ฏ$เบี้ติ$ โป็ร!งใส ชดเชยคู่วามีเส�ยหายได� ถ�าหากัว!าร�ฐใดฝ่Aาฝ่Bนกัฎระเบี้�ยบี้เกั�)ยวกั�บี้กัารเวนคู่4นร�พย9ส$นคู่นจัติ!างด�าวติามีกัมี.รป็ทั้. ร�ฐน�นกั;ติ�องร�บี้ผู้$ดชอบี้

ขอบี้เขติของพ�นธิะกัรณ�รป็ทั้.ว!า กั2าหนดไว�เช!นใด หากัร�ฐใดฝ่Aาฝ่Bนพ�นธิรกัรณDและเกั$ดเส�ยหายแกั!ร�ฐอ4)นกั;ติ�องร�บี้ผู้$ดชอบี้

Page

87Pa

ge87

Page

87

ติ�องด ว!าเป็�นกักัทั้.ของร�ฐหร4อไมี! ละเมี$ดหร4อฝ่Aาฝ่Bนกัมี.รป็ทั้.หร4อไมี! กั!อให�เกั$ดคู่สห.แกั!ร�ฐอ4)นหร4อไมี! หากัไมี!มี�ผู้ �สห.กั;ไมี!ติ�องร�บี้ผู้$ดอะไร ติ�องคู่2าน+งเร4)องคู่วามีร�บี้ผู้$ดเด;ดขาดด�วย ป็ห.เร4)องคู่วามีสห.ด ว!าคู่วามีเส�ยหายเป็�นองคู่9ป็ระกัน+ง กั�บี้ ไมี!ใช!เป็�นอป็กั.

หากัว!าคู่สห.ร�ฐติ�องร�บี้ผู้$ดชอบี้กั;ติ�องชดใช� แบี้!เงป็�นคู่2านวณเง$นได� กั�บี้ทั้�)ไมี!สามีารถคู่2านวณเป็�นเง$นได�

กัารชดใช�ทั้�)คู่2านวณเป็�นเง$นได� คู่4อชดใช�คู่าเส�ยหายในร ป็ของจั2านวเง$นหร4อส$)งเด�ยวกั�น

ส!วนทั้!ไมี!สามีารถคู่2านวรเง$น เช!นกัารลงโทั้ษผู้ �กัระทั้2าคู่วามีผู้$ด กัารแสดงคู่วามีเส�ยใจัอย!างเป็�นางกัาร กัารเคู่ารพธิงชาติ$

หล�กัเกัณฑ์9เกั�)ยวกั�บี้คู่วามีร�บี้ผู้$ดชอบี้ร�ฐในแนวใหมี! มีาจัากัคู่วามีคู่$ดทั้�)วไป็ว!าด�วยคู่วามีร�บี้ผู้$ดเด;ดขาด แมี�ไมี!มี�เจัตินาโดยติรงแติ!ผู้ลของกัารกัระทั้2ากั!อให�เกั$ดเสยหายแกั!ร�ฐอ4)นกั;ติ�องร�บี้ผู้$ดชอบี้ ย�งคู่2าน+งถ+งกั$จักัรรมีเส�)ยงภ�ยของร�ฐภายในคู่วามีร�บี้ผู้$ดเด;ดขาด เช!นย$งจัรวดไป็ในอวกัาศ กัารทั้ดลองระเบี้$ดป็รมีาณ แมี�ไมี!มี�เจัตินาให�ร�ฐอ4)นเส�ยหาย แติ!หากัผู้ลของกั$จักัรรมีเส�)ยงภ�ยน�นกัอเส�ยหายแกั!ร�ฐอ4)นร�ฐกั;ติ�องร�บี้ผู้$ดเป็�นร�บี้ผู้$ดเด;ดขาด เป็�นว$ว�นากัารจัากัเทั้คู่โนฯทั้างว$ทั้ยาศษสติร9 กั!อให�เกั$ดคู่วามีร�บี้ผู้$ดชอในมีาติรกัารป็-องกั�นและกัารชดใช�คู่าสเยหายอ�กัด�วย คู่2าน+งถ+งคู่วามีเส�)ยงภ�ยส งโดยไมี!คู่2าน+งเจัตินา และย�งคู่2าน+งหล�กัเกัณฑ์9คู่วามีร�บี้ผู้$ดทั้�)ป็รากัฎในสธิ$ส�ญญษด�วย หร4อมี�ข�อติกัลงอย!างใดไว�กั;ติ�องป็ฏ$บี้�ติ$ไป็อย!างน�น

กั$จักัรรมีเส�ยงภ�ยได�แกั! เป็�นกั$จักัรรมีทั้�)ติกัใติ�กัารคู่วบี้คู่0มีด แลของร�ฐ ย�อนถ+งหล�กัเกัณฑ์9ด�งเด$มีว!ากักัทั้.ใดทั้�)ร �ฐติ�องร�บี้ผู้$ดชอบี้ติ�องเป็�นกักัทั้.ของร�บี้ หากัเป็นเอกัชนแมี�เป็�นกั$จักัรรมีเส�)ยงภ�ยกั;เป็�นเร4)องทั้�)ร �ฐติ�องใช�คู่สมี.อย!างด�ในกัารคู่วบี้คู่0มีป็-องกั�น จั+งจัะติ�องร�บี้ผู้$ด

ติ�องเป็�นกั$จักัรรมีทั้�)อาจักั!อให�เกั$ดอ�ติรายข�ามีชาติ$ด�วย ภ�ยข�ามีพรหมีแดน ด�วย

ติ�องเป็�นกั$จักัรรมีทั้�)ป็-องกั�นภ�ยล!วงหน�า กัล!าวคู่4อ เทั้คู่โนฯสมี�ยใหมี!ซึ่+)งอาจักั!อให�เกั$ดภ�ย ร�ฐติ�องร�บี้ผู้$ดชอบี้ป็-องกั�นภ�ยล!วงหน�า มี�มีาติรฐานคู่วบี้คู่0มีคู่วามีป็ลอดภ�ย

Page

88Pa

ge88

Page

88

ติ�องเป็�นกั$จักัรรมีทั้�)กั!อเส�ยหายทั้างกัายภาพ หากัไมี!มี�คู่วามีเส�ยหายทั้างกัายภาพกั;อย !นอกัเขคู่วามีร�บี้ผู้$ดชอบี้ของร�ฐ

มีาติรกัารในกัารป็-องกั�นชดใช�คู่!าเส�ยหาย ร�ฐมี�หน�าทั้�)แจั�งภ�ยหร4อให�ข�อมี ล ทั้�งน�ร �ฐมี�หน�าทั้�)ป็-องกั�นไมี!ให�ภ�ยเกั$ดข+น นอกัจัากัน�ร�ฐมี�หน�าทั้�)อน0ญาติให�มี�กัารติรวจัสอบี้โดยเจั�าหน�าทั้�)ผู้ �เช�)ยวชาญเพ4)อป็-องกั�นภ�ยทั้�)จัะเกั$ดติ!อป็ระชาคู่มีโลกัน�)นเอง

กัมี.ว!าด�วยองคู่9กัารระหว!างป็ระเทั้ศ

ว�ติถ0ป็ระสงคู่9ของกัารอ!าน กัารศ+กัษากัมี.องคู่9กัารฯ องคู่9กัารฯเ ป็�นติ�วกัระทั้2ากัารทั้�)ส2าคู่�ญ ไมี!ย$)งหย!อนไป็กัว!าร�ฐ และองคู่9กัารฯ ได�มี�มีากัหลายติ�งแติ!สกัล(UN) ภ มี$ภาคู่เช!นอาเซึ่�ยน จั+งจั2าเป็�นติ�องศ+กัษาบี้ทั้บี้าทั้ขององคู่9กัาร รป็ทั้.

องคู่9กัารฯ มี�คู่วามีแติกัติ!างกั�นมีากัข+นอย !กั�บี้ติราสารกั!อติ�ง กัารศ+กัษากัมี.องคู่9กัารฯ จั+งคู่4อกัารศ+กัษาล�กัษณะขององคู่9กัารฯ โดยรวมี คู่4อศ+กัษาล�กัษณะร!วมีน�)นเอง

องคู่9กัารฯติ�องมี�ส$ทั้ธิ$และหน�าทั้�)ติามีกัมี.รป็ทั้. คู่4อส$ทั้ธิ$และหน�าทั้�)ทั้�)ป็รากัฎในติ�วติราสารกั!อติ�งน�)นเอง คู่4อล�กัษณะกัารศ+กัษาฯ ติ�องพ$จัารณาติราสารกั!อติ�ง เป็�นห�วใจัในกัารกั2าหนดสภาพ ขอบี้เขติขององคู่9กัารฯ

ติ�องศ+กัษาว!าขอบี้ข!ายของอ2านาจัหน�าทั้�)ององคู่9กัารเป็�นอย!างไร

กัารป็ฏ$บี้�ติ$หน�าทั้!ติามีขอบี้ข!ายน�น

กัารลงคู่ะแนนเส�ยงในร�ฐสมีาช$กั หลายแบี้บี้ แติ!ละอย!างมี�ผู้ลด�ผู้ลเส�ยย�งไง ติราสารกั!อติ�งได�บี้�งคู่�บี้ไว�อย!างไร เส�ยงข�างมีากั เส�ยงเอกัฉั�นทั้9ส!วนหน+)ง เช!นในคู่ณะมีนติร�ฯ UN ติ�องได�ร�บี้คู่ะแนนเส�ยงเอกัฉั�นทั้9จัากัสมีาช$กัถาวร pre5 จัะข�างมีากัสองในสามีหร4อธิรรมีดา กั;แล�วแติ!ติราสารกั!อติ�งขององคู่9กัารรป็ทั้.

องคู่9กัรใด กั;มี�เร4)องสมี�ชชา ป็กัด�วยสมีาช$กัเติ;มีจั2านวน คู่มีนติร�ฯ เหมี4อนฝ่Aายบี้ร$หาร เลขาธิ$กัารทั้2าหน�าทั้�)ธิ0รกัาร

องคู่9กัารรป็ทั้.เป็�นบี้0คู่คู่ลติามีกัมี.รป็ทั้. ไมี!เป็�นบี้0คู่คู่ลติามีกัฎหมีายภายใน กัารเป็�นบี้0คู่คู่ลติามีกัมี.ภายในเกั$ดข+นเองไมี!ได�ติ�องอาศ�ยกัฎหมีายภายในด�วย

Page

89Pa

ge89

Page

89

บี้.ผู้ �ป็ฏ$บี้�ติ$งานขององคู่9กัารฯ จัพง. มี�เอกัส$ทั้ธิ$Tและคู่วามีคู่0�มีกั�น ติามีสนธิ$ส�ญญาของ UN เป็�นติ�น

ศ+กัษาด เร4)องแติ!ละองคู่9กัารเขามี�ติราสารกั!อติ�งอย!างไร ทั้ราบี้ถ+งหล�กักัว�าง ๆ ในกัมี.องคู่9กัารฯ เพ4)อเป็�นพ4นฐานว!าหากัอยากัจัะไป็ด ว!าอาวเซึ่�ยนเป็�นย�งไงกั;ไป็อ!านติราสารกั!อติ�งอาเซึ่�ยน โคู่รงสร�างองคู่9กัร สภาพบี้0คู่คู่ล กัารลงคู่ะแนนเส�งติ!าง ๆ

ข�อส�งเกัติบี้างคู่ร�งติราสารกั!อติ�งฯไมี!ได�ดระบี้0สภาพบี้0คู่คู่ลไว� หากัไมี!ได�พ ดไว� คู่2าถามีคู่4อ องคู่9กัารฯมี�สภาพบี้0คู่คู่ลหร4อไมี!? สภาพบี้0คู่คู่ลย!อมีติกัติ$ดมีากั�บี้องคู่4กัารฯ แติ!เกั$ดได�เมี4)อองคู่9กัารฯมี�สมีรรถนะทั้�)จัะป็ฏ$บี้�ติ$ติามีเป็-าหมีายหร4อว�ติถ0ป็ระสงคู่9 เช!นระยะเร$)มีแรกัของอาเซึ่�ยน กั$จักัรรมีมี�น�อยมีากั ๆ จั+งสงส�ยกั�นว!าอาเซึ่�ยนจัะมี�สภาพบี้0คู่คู่ลไหมีเพราะกัารป็ฏ$บี้�ติ$หน�าทั้�)ในล�กัษณะทั้�)ไมี!ได�ป็ฏ$บี้�ติ$เติ;มีทั้�)กั;อาจัมี�กัารสงส�ยว!าอาเซึ่�ยนมี�สภาพบี้0คู่คู่ลไหมี แมี�ในติราสารกั!อติ�งฯจัะไมี!ได�ระบี้0สภาพบี้0คู่คู่ล แติ!ติ�องถ4อว!าถ�าองคู่9กัารฯไมี!มี�สภาพบี้.กั;ไมี!สามีารถป็ฏ$บี้�ติ$อะไรได� ทั้�งน�หากัไมี!มี�ป็ระส$ทั้ธิ$ภาพจัะป็ฏ$บี้�ติ$อะไรเลยกั;ไมี!มี�สภาพบี้0คู่คู่ลเหมี4อนกั�น กัารพ$จัารณาเร4)องป็ระส$ทั้ธิ$ภาพขององคู่9กัรจัะบี้อกัว!ามี�สภาพบี้0คู่คู่ลติามีกัมี.รป็ทั้.หร4อไมี!เหมี4อนกั�น

องคู่9กัารรป็ทั้.ทั้�)มี�อ2านาจัเหน4อร�ฐได�คู่4อ europeon union เป็�นล�กัษณะขององคู่9กัารรป็ทั้.ทั้�)มี�ล�กัษณะพ$เศษไ มี!ได�ติ� งอย !บี้นคู่วามีเสมีอภาคู่ของร�ฐ แติ!อย !เหน4อร�ฐ supranational ร�ฐติ�องเคู่ารภกัฎทั้�)ออกัมีาโดย eu ถ�าเทั้�ยบี้กั�บี้ un

น�นหล�กักัารน�ติ!างกั�น เพราะ un ติ�งบี้นพ4นฐานคู่วามีเสมีอภาพและเทั้!าเทั้�ยมีกั�น ด�งน�น หากั un มีร�ร�ฐใดร�ฐหน+)งไมี!ป็ฏ$บี้�ติ$กั;มี�ศาล eu บี้�ง�คู่�บี้ให�สมีาช$กัติ�องป็ฏ$บี้�ติ$ติามี เกัมี.กัารฑ์ ติ

ในกัารศ+กัษาหน!วย๑๐ เร4)องกัมี.กัารฑ์ ติ น�น กั!อนอ4)นสงสยว!าทั้2าไมีติ�องมีาเร�ยน?

และเป็�นหน!วยทั้�)ป็รากัฎในว$ชากัมี.รป็ทั้. ขอให�น+กัว!า เมี4)อร�ฐเป็�นน$ติ$บี้0คู่คู่ล ร�ฐติ�องด2าเน$นคู่วามีสพ.รป็ทั้. บี้างคู่ร�งเป็�นกัารร!วมีมี4อ เจัรจัา หากัมี�ข�อพ$พาทั้ น2าไป็ส !กัารระง�บี้ข�อพ$พาทั้ สถาบี้�นทั้�)เกั�)ยวกั�บี้ฑ์ ติ จั+งส2าคู่�ญเพราะ เป็�นกัารด2าเนน$คู่สพ.รป็ทั้.โดยติ�วแทั้นทั้างกัารฑ์ ติ

เพราะร�ฐเป็�นนามีธิรรมี ติ�องมี�ติ�วแทั้นไป็ด2าเน$นคู่สพ.รป็ทั้. เป็�นติ�วแทั้นของร�ฐ เขาได�ร�บี้กัารยกัย!องมี�เอกัส$ทั้ธิ$T มี�คู่วามีคู่0�มีกั�น เป็�นจัาร�ติฯติ�งแติ!โบี้ราณมีาแล�ว

Page

90Pa

ge90

Page

90

มีาป็ระมีวลเป็�นกัมี.ลายล�กัษณ9อ�กัษรในอน0สญกัร0งเว�ยนนาว!าด�วยคู่สพ.ทั้างกัารฑ์ ติและกังส0ล

กัมี.กัารฑ์ ติคู่4อกัมี.ทั้�)วางข�อบี้�งคู่�บี้ถ+งกัารป็ฏ$บี้�ติ$เร4)องติ!างๆ ส2าหร�บี้ผู้ �แทั้นทั้างกัารฑ์ ติไว� มี�อน0สญกัร0งเว�ยนนา ๖๑ ๖๓ หร4ออน0สญบี้างฉับี้�บี้

กัารฑ์ ติ ติ�องมี�บี้0คู่คู่ล แบี้!งว!า บี้.เป็�นใคู่รบี้�าง? มี�กัารแบี้!งป็ระเภทั้ของคู่ณะผู้ �แทั้นทั้างกัารฑ์ ติป็ระกัอบี้ด�วยใคู่รบี้�าง? ในอน0สญกัร0งเว�ยนนา พ ดถ+ง หน.คู่ณะผู้ �แทั้นฯ บี้.ในคู่ณะเจั�าหน�าทั้�)ฝ่Aายธิ0รกัาร บี้ร$กัาร คู่รอบี้คู่ร�ว คู่นร�บี้ใช�ส!วนติ�ว ป็รากัฎในอน0สญกัร0งเว�นนาฯ

หน.คู่ณะผู้ �แทั้นฯโดยป็กัติ$ ได�แกั!เอกัอ�คู่ราชฑ์ ติ แติ!ในบี้างป็ทั้. ย�งไมี!ได�ถ+งน�นอาจัมี�สถานฑ์ ติแติ!หน.อย !ในระด�บี้อ�คู่ราชฑ์ ติกั;มี�

ผู้ �แทั้นทั้างกัารฑ์ ติมี�เอกัส$ทั้ธิ$T และคู่วามีคู่0�มีกั�น privilege and immunity

เอกัส$ทั้ธิ$คู่4อส$ทั้ธิ$ร�ฐผู้ �ร �บี้ได�ให�แกั!คู่ณะผู้ �แทั้นทั้างกัารฑ์ ติ ให�โดยอ�ธิยาศ�ยไมีติร� ร�ฐผู้ �ร �บี้ฯของร�ฐผู้ �ให�เอกัส$ทั้ธิ$กั; ให�ติอบี้แทั้นเหมี4อนกั�น ใช�หล�กัติ!างติอบี้แทั้น

immunity น�น กัมี.รป็ทั้.ระบี้0ไว�ว!าติ�องให� ด�งน�นคู่วามีคู่0�มีกั�นทั้างกัารฑ์ ติคู่4อกัารป็ลอดจัากักัารจั�บี้กั0มี เข�าไป็บี้0กัร0กัสถานทั้� หล�กัคู่วามีละเมี$ดมี$ได�ในสถานทั้�)ทั้�)เป็�นสถานฑ์ ติ จัะจั�บี้กั0มีบี้0คู่คู่ลกั;ไมี!ได� เอาไป็ข+นศาลกั;ไมี!ได�

ฑ์ ติ หร4อติ�วแทั้นทั้างกัารฑ์ ติ ไป็ละเมี$ดกัมี.ร�ฐผู้ �ร �บี้กั;ไมี!ได�

เน�น เอกัส$ทั้ธิ$Tและคู่วามีคู่0�มีกั�น...หล�กัส2าคู่�ญป็รากัฎในอน0สญกัร0งเว�ยนนามี�ข+นเพ4)อป็ระส$ทั้ธิ$ภาพในกัารป็ฏ$บี้�ติ$หน�าทั้�)ของผู้ �ด2ารงติ2าแหน!งทั้างกัารฑ์ ติป็�นองคู่9กัารทั้�)มี�ล�กัษณะพ$เศษจันเร�ยกัว!าเป็�นสหภาพย0โรป็ กั;ได� และกั;มี�เพ�ยงอคู่9กัารเด�ยวเทั้!าน�น

กัมี.กัารฑ์ ติ

ในกัารศ+กัษาหน!วย๑๐ เร4)องกัมี.กัารฑ์ ติ น�น กั!อนอ4)นสงสยว!าทั้2าไมีติ�องมีาเร�ยน?

และเป็�นหน!วยทั้�)ป็รากัฎในว$ชากัมี.รป็ทั้. ขอให�น+กัว!า เมี4)อร�ฐเป็�นน$ติ$บี้0คู่คู่ล ร�ฐติ�องด2าเน$นคู่วามีสพ.รป็ทั้. บี้างคู่ร�งเป็�นกัารร!วมีมี4อ เจัรจัา หากัมี�ข�อพ$พาทั้ น2าไป็ส !กัารระง�บี้ข�อพ$พาทั้ สถาบี้�นทั้�)เกั�)ยวกั�บี้ฑ์ ติ จั+งส2าคู่�ญเพราะ เป็�นกัารด2าเนน$คู่สพ.รป็ทั้.โดยติ�วแทั้นทั้างกัารฑ์ ติ

Page

91Pa

ge91

Page

91

เพราะร�ฐเป็�นนามีธิรรมี ติ�องมี�ติ�วแทั้นไป็ด2าเน$นคู่สพ.รป็ทั้. เป็�นติ�วแทั้นของร�ฐ เขาได�ร�บี้กัารยกัย!องมี�เอกัส$ทั้ธิ$T มี�คู่วามีคู่0�มีกั�น เป็�นจัาร�ติฯติ�งแติ!โบี้ราณมีาแล�ว มีาป็ระมีวลเป็�นกัมี.ลายล�กัษณ9อ�กัษรในอน0สญกัร0งเว�ยนนาว!าด�วยคู่สพ.ทั้างกัารฑ์ ติและกังส0ล

กัมี.กัารฑ์ ติคู่4อกัมี.ทั้�)วางข�อบี้�งคู่�บี้ถ+งกัารป็ฏ$บี้�ติ$เร4)องติ!างๆ ส2าหร�บี้ผู้ �แทั้นทั้างกัารฑ์ ติไว� มี�อน0สญกัร0งเว�ยนนา ๖๑ ๖๓ หร4ออน0สญบี้างฉับี้�บี้

กัารฑ์ ติ ติ�องมี�บี้0คู่คู่ล แบี้!งว!า บี้.เป็�นใคู่รบี้�าง? มี�กัารแบี้!งป็ระเภทั้ของคู่ณะผู้ �แทั้นทั้างกัารฑ์ ติป็ระกัอบี้ด�วยใคู่รบี้�าง? ในอน0สญกัร0งเว�ยนนา พ ดถ+ง หน.คู่ณะผู้ �แทั้นฯ บี้.ในคู่ณะเจั�าหน�าทั้�)ฝ่Aายธิ0รกัาร บี้ร$กัาร คู่รอบี้คู่ร�ว คู่นร�บี้ใช�ส!วนติ�ว ป็รากัฎในอน0สญกัร0งเว�นนาฯ

หน.คู่ณะผู้ �แทั้นฯโดยป็กัติ$ ได�แกั!เอกัอ�คู่ราชฑ์ ติ แติ!ในบี้างป็ทั้. ย�งไมี!ได�ถ+งน�นอาจัมี�สถานฑ์ ติแติ!หน.อย !ในระด�บี้อ�คู่ราชฑ์ ติกั;มี�

ผู้ �แทั้นทั้างกัารฑ์ ติมี�เอกัส$ทั้ธิ$T และคู่วามีคู่0�มีกั�น privilege and immunity

เอกัส$ทั้ธิ$คู่4อส$ทั้ธิ$ร�ฐผู้ �ร �บี้ได�ให�แกั!คู่ณะผู้ �แทั้นทั้างกัารฑ์ ติ ให�โดยอ�ธิยาศ�ยไมีติร� ร�ฐผู้ �ร �บี้ฯของร�ฐผู้ �ให�เอกัส$ทั้ธิ$กั; ให�ติอบี้แทั้นเหมี4อนกั�น ใช�หล�กัติ!างติอบี้แทั้น

immunity น�น กัมี.รป็ทั้.ระบี้0ไว�ว!าติ�องให� ด�งน�นคู่วามีคู่0�มีกั�นทั้างกัารฑ์ ติคู่4อกัารป็ลอดจัากักัารจั�บี้กั0มี เข�าไป็บี้0กัร0กัสถานทั้� หล�กัคู่วามีละเมี$ดมี$ได�ในสถานทั้�)ทั้�)เป็�นสถานฑ์ ติ จัะจั�บี้กั0มีบี้0คู่คู่ลกั;ไมี!ได� เอาไป็ข+นศาลกั;ไมี!ได�

ฑ์ ติ หร4อติ�วแทั้นทั้างกัารฑ์ ติ ไป็ละเมี$ดกัมี.ร�ฐผู้ �ร �บี้กั;ไมี!ได�

เน�น เอกัส$ทั้ธิ$Tและคู่วามีคู่0�มีกั�น...หล�กัส2าคู่�ญป็รากัฎในอน0สญกัร0งเว�ยนนามี�ข+นเพ4)อป็ระส$ทั้ธิ$ภาพในกัารป็ฏ$บี้�ติ$หน�าทั้�)ของผู้ �ด2ารงติ2าแหน!งทั้างกัารฑ์ ติ

กัฎหมีายทั้ะเล

กัมี.ทั้ะเลรป็ทั้.เป็�นเร4)องคู่!อนข�างใหมี! แมี�ว!าในอด�ติกัาล กัารใช�ทั้ะเลและมีหาสมี0ทั้รในกั$จักัารของร�ฐชายฝ่?) งจัะมี�มีานาน แติ!เป็�นเพ�ยงจัาร�ติป็ระเพณ�ชาวเร4อทั้�)ยอมีร�บี้ป็ฏ$บี้�ติ$สากัล เช!นกัารยอมีร�บี้อ2านาจัอธิ$ป็ไติยของร�ฐชายฝ่?) งขยายจัากัฝ่?) ง ๓ ไมีล9ทั้ะเล ไมี!มี�บี้ทั้บี้ญอน0สญรป็ทั้.รองร�บี้ มี�ผู้ลเพ�ยงใดข+นกั�บี้กั2าล�งของร�ฐน�น ๆ โดยเฉัพาะ sea power แนวคู่$ดคู่วามีมี�บี้ทั้บี้�ญญ�ติ$สากัล เกั�)ยว

Page

92Pa

ge92

Page

92

กั�บี้กัมี.ทั้ะเล เร$)มีมี�หล�ง warI องคู่9กัารส�นน$บี้าติชาติ$เห;นคู่วามีส2าคู่�ญว!าคู่วรมี� กัมี.รป็ทั้.ว!าด�วยทั้ะเล ขณะน�นมี�ป็?ญหาหลายอย!าง ป็รเด;นส2าคู่�ญคู่4อ ทั้ะเลอาณาเขติ สมี�ยน�นทั้ะเลมี�เขติส2าคู่�ญเพ�ยงสองเขติคู่4อ ทั้ะเลอาณาเขติ ทั้ะเลหลวง

องคู่9กัารส�น$บี้าติชาติ$ ได�จั�ดป็ช.กัร0งเฮ่กั ป็ทั้.เนเธิอร9แลนด9เพ4)อพ$จัารณาบี้ญอน0สญ มี�ป็?ญหาว!าร�ฐชายฝ่?) งคู่วรมี�คู่วามีกัว�างของทั้ะเลอาณาเขติเทั้!าใด ๒๐ ป็ทั้.บี้อกั ๓ ไมีล9ทั้ะเลติามีจัาร�ติฯแติ!เด$มี ๘ป็ทั้.ไมี!ยอมีร�บี้หล�กักัารทั้ะเลอาณาเขติ อ�กั ๑๒ ป็ทั้.เห;นว!าคู่วรขยายคู่วามีกัว�างเป็�น ๖ ไมีล9ทั้ะเล บี้างป็ทั้.เห;นว!าไมี!คู่วรกั2าหนดเป็�นกัารคู่งทั้�) คู่วรให�มี�ติามีคู่วามีเหมีาะสมีและคู่วามีจั2าเป็�นของร�ฐชายฝ่?) ง ป็?ญหาน�หาข�อย0ติ$ไมี!ได�เลยจันองคู่9กัารส�นน$บี้าติฯหมีดสภาพไป็ เหล4อเพ�ยงร!างอน0ส�ญญากัมี.ทั้ะเล

เมี4)อเร$)มีมี�กัารพ$จัารณาจัะบี้ญกัมี.รป็ทั้.ว!าด�วยทั้ะเล เร$)มีเมี4)อป็: ๑๙๔๙ หล�งสงคู่ราโลกัคู่ร�งทั้�)สอง โดย UN ขณะเร$)มีองคู่9กัร UN ป็ระเด;นคู่4อระบี้อบี้ ทั้ะเลหลวง อาณาเขติ กัารป็ระมีง เขติติ!อเน!อง ล�วนแติ!เป็�นเร!องส2าคู่�ญ คู่วรมี�กัารบี้�ญญ�ติ$กัมี.รป็ทั้.เกั�)ยวกั�บี้เร4)องกัายภาพและเขติอ2านาจั รวมีทั้�งเร4)องเทั้คู่น$คู่ ช�วภาพ เศรษฐกั$จักัาร ซึ่+)งคู่วรมี�บี้ญไว�ในกัมี.รป็ทั้.ว!าด�วยทั้ะเล เป็�น final report จัากักัารเสนอแนะน�เองทั้2าให�เกั$ดกัารป็ช.สหป็ระชาชาติ$ว!าด�วยกัมี.ทั้ะเลทั้�)กัร0งเจัน�วา มี� ๘๖ ป็ทั้.มีาป็ระช0มี

ห�วหน�าคู่ณะผู้ �แทั้นของไทั้ย หลวงจั�กัรป็ราน�ฯ กัารป็ช.น�ป็รากัฎผู้ลเป็�นอน0ส�ญญาส�)ฉับี้�บี้คู่4อ อน0สญว!าด�วยอาณาเขติ เขติติ!อเน4)อง ทั้ะเลหลวง ป็ระมีวลและอน0ร�กัษ9ส$)งมี�ช�ว$ติ ไหล!ทั้ว�ป็ เร�ยกัส�)ฉับี้�บี้น�ว!า อน0สญเจัน�วาป็: ๑๙๕๘

อน0ส�ญญาสหฯว!าด�วยกัมี.ทั้ะเล ป็: ๑๙๕๘ น�มี�จั0ดอ!อนมีากั ป็ระเด;นส2าคู่�ญคู่4อกัารไมี!สามีารถบี้ญ ได�ว!าทั้ะเลอาณาเขติมี�คู่ามีกัว�างเทั้!าใด บี้ทั้บี้ญ ได�บี้ญเพ�ยงว!า อ2านาจัอธิ$ป็ไติยของร�ฐขยายออกัไป็จัากัเขติพ4นด$นและน!านน�าภายในของร�ฐจันถ+งแนวป็ระช$ดชายฝ่?) งของตินเร�ยกัว!าทั้ะเลอาณาเขติ โดยไมี!ได�บี้อกัว!า กัว�างเทั้!าใด ทั้2าให�เกั$ดกัารป็ช.ถ�ดติ!อมีา ป็ห.น�มีาติ�งแติ!ป็: ๑๙๓๐

ป็:๑๙๖๐ ได�ป็ช.กัมี.ทั้ะเลทั้�)กัร0งเจัน�วาคู่ร�งทั้�)๒ ได�พ$จัารณาคู่วามีกัว�างของทั้ะเลอาณาเขติเร4)องเด�ยว แติ!ย0ติ$ไมี!ได� โดยสมีาช$กัแบี้!งสองกัล0!มี กัล0!มีหกัไมีล9อาณาเขติ บี้วกัหกัไมีล9เขติป็ระมีง อ�กักัล0!มีเสนอให�มี�ทั้ะเลอาณาเขติกัว�างส$บี้

Page

93Pa

ge93

Page

93

สองไมีล9 เป็�นเส�ยงส!วนมีากัแติ!ไมี!ถ+ง ๒ ใน ๓ จั+งไมี!สามีารถใช�เป็�นมีติ$ทั้�)ป็ระช0มีได� ด�งน�น จั+งคู่งไว�ติามีอส0สญกัร0งเว�ยนนาติามีร!างเด$มี ไมี!บี้ญเร4)องคู่วามีกัว�างของทั้ะเลอาณาเขติ

โดยทั้�)อน0สญ ป็: ๕๘ ไมี!บี้รรล0ผู้ลเร4)อง คู่วามีกั�างของทั้ะเลอาณาเขติ

ทั้2าให�มี�คู่วามีส�บี้สนในกัารใช�อน0สญ ป็ทั้.ไทั้ยลงนามีเป็�นภาคู่�ทั้�งส�)ฉับี้�บี้ และให�ส�ติยาบี้�นไป็แล�ว เมี4)อเกั$ดแนวคู่วามีคู่$ดทั้�)จัะให�องคู่9กัาร UN จั�ดติ�ง international seabed unity เกั$ดจัากัข�อเสนอแนะว!าองคู่9กัารสหป็ระชาชาติ$คู่วรให�ทั้ะเลหลวงให�ส�มีป็ทั้าน เพ4)อหารายได�เข�าองคู่9กัารฯ ซึ่+)งถ4อว!ามี�ทั้ร�พยากัรอย !กั�นทั้ะเลส!วนทั้�)เป็�นทั้ะเลหลวง เป็�น common irritate of

man kind เกั$ดหล�กัคู่วามีคู่$ดเขติเศรษฐกั$จัจั2าเพาะ ผู้ล�กัด�นให�เกั$ดกัารป็ระช0มีสหป็ระชาชาติ$ทั้างทั้ะเลคู่ร�งทั้�)๓

กัารป็ช.คู่�งทั้�)๓ มี�กัารลอบี้บี้�มีากัมีาย อน0ส�ญญาสหป็ระชาชาติ$ว!าด�วยกัมี.ทั้ะเลคู่ร�งทั้�)๓ใช�เวลาถ+งส$บี้ป็:ในกัารป็ระช0มีกั�น มี�คู่วามีแติกัติ!างกั�บี้อน0สญเจัน�ว!าป็: ๕๘ เพราะฉับี้�บี้น�เป็�นฉับี้�บี้เด�ยวรวมีห�วข�อทั้�งหมีดไว� ๓๒๐ ข�อ ๙ ผู้นวกั คู่รอบี้คู่ล0มีทั้ะเลอาณาเขติ ไหล!ทั้ว�ป็ ทั้ะเลหลวง กัารอน0ร�กัษ9ส$)งมี�ช�ว$ติ ร�ฐไร�ฝ่?) งทั้ะเลฯลฯ กัารส2ารวจัว$ทั้ยาศาสติร9ในทั้ะเล กัารรระง�บี้ข�อพ$พาทั้ในทั้ะเลฯลฯ ร�ฐติ!าง ๆ ทั้�)เข�าเป็�นภาคู่�ติ�องอย !ใติ�บี้ทั้บี้�ญญ�ติ$ทั้�งหมีด

ป็:๑๙๘๒ น�มี�ป็ทั้. เป็�นภาคู่�ทั้!วมีทั้�นรวมีทั้�งไทั้ย แติ!ป็?ญหาคู่4อ มี�ป็ทั้.อ0ติสาหกัรรมีทั้�)พ�ฒนาแล�ว มี�ข�ดคู่วามีสามีารถร�บี้ส�มีป็ทั้าน ไมี!ยอมีเป็�นภาคู่�เช!นสหร�ฐ โดยอ�างว!า เอาเป็ร�ยบี้ผู้ �ป็ระกัอบี้กัารมีากัเกั$นไป็

ส2าหร�บี้บี้ทั้บี้ญของอน0ส�ญญาเจัน�วาป็: ๘๒ ทั้�)มี�ผู้ลติ!อไทั้ย คู่4อ เขติเศรษฐกั$จัจั2าเพาะ ทั้2าให�เร4อป็ระมีงไทั้ยขาดพ4นทั้�)ทั้�)เคู่ยใช�ไป็มีากัมีาย กัลายไป็เป็�นเขติศกั.จั2าเพาะของป็ทั้.อ4)น แติ!เรากั;ติ�องยอมีร�บี้เพราะทั้�)วโลกัเขายอมีร�บี้กั�น

ส2าหร�บี้ส$)งทั้�เกั$ดข+นใหมี!ในป็: ๑๙๘๒ คู่4อกัารกั2าหนด คู่วามีกัว�าง๑๒ ไมีล9 กัารใช�หล�กัเป็�นธิรรมี หล�กักัารร�ฐหมี !เกัาะ น$ยามีไหล!ทั้ว�ป็ ระบี้อบี้เกัาะ และศาลกัมี.ทั้ะเล ป็ทั้.ไทั้ย�ย�งไมี!ได�ให�ส�ติยาบี้�นกัมี.ทั้ะเลป็: ๘๒ เลย

กัมี.ว!าด�วยส�ญชาติ$ และน$ติ$ฐานะของคู่นติ!างด�าว

Page

94Pa

ge94

Page

94

หน!วยทั้�)๑๒

ในกัารศ+กัษาห�วข�อน�มี� ๒ ห�วข�อใหญ! แยกักั�น คู่4อ กัมี.สญ และกัมี.คู่นติ!างด�าว คู่รอบี้คู่ล0มีกัมี.รป็ทั้.แผู้นกัคู่ด�บี้0คู่คู่ล กัารศ+กัษาสองเร4)องน�พ$จัารณาแยกัติ!างหากัจัากักั�น

ร�ฐมี�องคู่9ป็ระกัอบี้คู่วามีเป็�นร�ฐข�อน+ง คู่4อ ป็ระชากัร หากัร�ฐไมี!มี�ป็ระชากัรกั;ทั้2าไรไมี!ได� ป็ชกั.เป็�นห�วใจัส2าคู่�ญอย!งหน+)งของร�ฐ จั+งติ�องกั2าหนดกัมี.ภายในว!าใคู่รเป็�นป็ชกั.บี้�าง เคู่ร4)องมี4อทั้างกัมี.ทั้�)จัะระบี้0คู่นของตินคู่4อ กัมี.ส�ญชาติ$ ผู้ กัพ�นบี้0คู่คู่ลเอาไว�กั�บี้ร�ฐ

เช4อชาติ$อาจัไมี!ส2าคู่�ญ บี้างร�ฐมี�หลายเช4อขาติ$กั;มี� แติ!สามีารถรวมีกั�นอย ได�

กัารศ+กัษากัมี.ส�ญชาติ$ เป็�นอ2านาจัของร�ฐในกัารกั2าหนดกัารให�ส�ญชาติ$ ร�ฐติ�องพยายามีหล�กัเล�)ยงไมี!ให�ไร�ส�ญชาติ$หร4อไมี!มี�กัารถอดถอนส�ญชาติ$ติามีอ2าเภอใจั

ร�ฐแติ!ละร�ฐกั2าหนดกัฎเกัณฑ์9ออกักัมี.ส�ญชาติ$ได�เอง กัารได�ร�บี้ส�ญชาติ$ มี�สองสามีล�กัษณะกัว�า งๆ

ได�ส�ญชาติ$ติอนเกั$ด อาศ�ยหล�กัด$นแดน กั�บี้ส4บี้สายโลห$ติ ได�ส�ญชาติ$หล�งเกั$ดโดยกัารสมีคู่สเป็�นติ�น

ในป็ทั้.ไทั้ย ป็?ญหากัารได�สช.โดยหล�กัด$นแดน มี�ข�อยกัเว�น มี�ข�อจั2ากั�ดเหมี4อนกั�น เด$มีมี� ป็ว.๓๓๗ ติ!อมีายกัเล$กัแกั�ไขเพ$)มีเติ$มีเป็�นพรบี้.ส�ญชาติ$ ๒๕๐๘ กั2าหนดว!าบี้.ใดอาจัไมี!ได�สช.ไทั้ย? เป็�นป็?ญหาส2าคู่�ญทั้�เกั$ดข+นในบี้�านเราป็?จัจั0บี้�น คู่นบี้างคู่นเกั$ดมีาในแผู้!นด$นไทั้ย บี้$ดามีารดาติ!างด�าว แติ!คู่0�นเคู่ยเป็�นไทั้ย ด� พรบี้.ส�ญชาติ$คู่ง�องไป็ให�ส�ญชาติ$เขากั;มี�กัลไกัในกัารแกั�ไขป็?ญหาน�ไว�แล�ว มี�กัารพ$จัารณากัารให�ส�ญชาติ$เป็�นกัารเฉัพาะรายติามีทั้�)กัมี.กั2าหนดไว�

หล�กัส2าคู่�ญคู่4อ มี�คู่วามีเกั�)ยวพ�นกั�บี้ป็ระเทั้สไทั้ยมีากัน�อยแคู่!ไหน ไมี!เป็�นภ�ยติ!อคู่วามีมี�)นคู่งของป็ระเทั้ศ? สมี�ยเมี4)อป็ว.๓๓๗ มี�ภ�ยเร4)องคู่วามี�)นคู่งมีากัเพราะเรามี�คู่อมีมี$วน$สติ9 เรากั;กัล�วว!าจัะเป็�นภ�ยติ!อคู่วามี�)นคู่งไหมีเมี4)อมี�คู่นติ!างด�าวมีาอย !แถบี้อ$สาน แติ!ป็?จัจั0บี้�นน� ภ�ยคู่0กัคู่ามีคู่อมีมี$วน$สติ9หมีดไป็ ภ�ยคู่วามีมี�)นคู่งจั+เงป็�นเร!องอ4)นติามีย0คู่สมี�ยไป็

Page

95Pa

ge95

Page

95

กัารได�ส�ญชาติ$หล�งกัารเกั$ดเช!นกัารแป็ลงชาติ$ เข�ามีาอย !เมี4องไทั้ยคู่รบี้เกัณฑ์9กั2าหนด แติ!กัารแป็ลงชาติ$ไมี!ใช!ว!าจัะได�ทั้�นทั้�ติ�องผู้!านกัระบี้วนกัารติ!าง ๆ มี�ระเบี้�ยบี้กัรมีติ2ารวจั กัระทั้รวงมีหาดไทั้ย ในกัารพ$จัารณาได�

ล�กัษณะทั้�น!าพ$จัารณาคู่4อส�ญชาติ$ของน$ติ$บี้0คู่คู่ล ป็ทั้.ไทั้ยไมี!มี�กัมี.ว!าด�วยสช.น$ติ$บี้0คู่คู่ล แติ!มี�กัมี.บี้างฉับี้�บี้พ ดว!า เป็�นน$ติ$บี้.ไทั้ยหร4อติ!างด�าว เป็�นเร4)องส$ทั้ธิ$ในกัารเข�ามีาป็ระกัอบี้อาช�พในไทั้ยไมี!เกั�)ยวกั�บี้ส�ญชาติ$ไทั้ ยเพราะส�ญชาติ$น$ติ$บี้0คู่คู่ลน�นติ�องป็รากัฎว!ามี�กัมี.ระบี้0ว!าให�ส�ญชาติ$น$ติ$บี้0คู่คู่ล

เกั$ดคู่วามีส�บี้สนได� เข�าไป็เจัอกัมี.ใดพ เร4)องน$ติ$บี้.ติ!างด�าว น$ติ$บี้.ไทั้ย ไมี!ได�แป็ลว!า น$ติ$บี้.น�นได�ส�ญชาติ$ไทั้ย ติ�องแป็ลว!าอย !ในคู่วามีหมีายของพรบี้.แติ!ละแบี้บี้เทั้!าน�น ไมี!เหมี4อนกั�นไป็หมีด

เมี4)อได�ส�ญชาติ$ กั;อาจัถ กัถอนส�ญชาติ$ หร4อสละส�ญชาติ$ กั;ได� มี�กัารกัล�บี้คู่4นส !ส�ญชาติ$กั;มี�

ในเร4)องน$ติ$ฐานะของคู่นติ!างด�าวในป็ระเทั้ศไทั้ย ติ�องสร�างภาพว!าคู่นติ!างด�าวถ�าจัะเข�ามีาในไทั้ยจัะเจัอด!านอะไรบี้�าง ขอว�ซึ่!าเข�าป็ทั้.ไทั้ย ติรวจัติราว�ซึ่!าเข�าเมี4องไหมี บี้างป็ทั้.ติกัลงว!าไมี!ติ�องมี�ว�ซึ่Xากั;เข�ามีาได� บี้างป็ทั้.ไมี!ได� ติ�องมี�ว�ซึ่!า หร4อในป็?จัจั0บี้�นน� eu กั;มี�ว$ซึ่!าพ$เศษพ$สดารออกัไป็อ�กั เมี4)อคู่นติ!างด�าวเข�ามีาแล�ว ว�ซึ่!าเป็�นเคู่ร4)องบี้!งบี้อกัว!าเข�ามีาทั้2าอะไร ถ�าเข�ามีาเทั้�)ยวกั;เป็�นแบี้บี้น�กัทั้!องเทั้�)ยว มี�กั2าหนดว�น ขาดอาย0? ด!านแรกัทั้�)ส2าคู่�ญคู่4อคู่นเข�าเมี4องมีาทั้2างานแล�วกั;มี�พรบี้.ส2าคู่�ฐสองอ�น คู่4อว!าด�วยกัารป็ระกัอบี้ธิ0รกั$จัคู่นติ!างด�าว และกัารทั้2างานคู่นติ!างด�าว

เป็�นอ2านาจัของกัระทั้รวงพาณ$ชย9ในกัารคู่วบี้คู่0มีธิ0รกั$จัของคู่นติ!างด�าว น$ติ$บี้.ใดเป็�นติ!างด�าว เป็�นไทั้ย พ$จัารณาจัากัพรบี้.ทั้�)เกั�ยวข�อง ส!วนกัมี.ว!าด�วยกัารทั้2างานของคู่นติ!างด�าวเร4)องของกัระรวงแรงงงาน จัะเข�ามีาทั้2างานในป็ทั้.ไทั้ยได�ไหมี โดยหล�กัได� เว�นแติ!บี้างว$ชาช�พ ทั้�)ทั้2าไมี!ได�ป็ระมีาณ ๓๗ ว$ชาช�พทั้�)ทั้2าไมี!ได� สงวนไว�ส2าหร�บี้คู่นชาติ$ แติติ�องขอใบี้อน0ญาติ$กัารทั้2างานจัากัอธิ$บี้ด�เส�ยกั!อน คู่นติ!างด�าวจัะถ4อกัรรมีส$ทั้ธิ$ในทั้�)ด$นได�หร4อไมี! ขณะเด�ยวกั�น จัะถ4อส$ทั้ธิ$ในคู่อนโดหร4อห�องช0ดได�หร4อไมี!

ส$ทั้ธิ$ของคู่นติ!างด�าวติามีกัมี.มีหาชน ติามีกัมี.เอกัชนติ!างกั�นไหมี เราติ�องมี�กัารป็ฏ$บี้�ติ$เขาคู่4อ minimum standard ไมี!ป็ฏ$เสธิคู่วามีย0ติ$ธิรรมีแกั!เขา เข�าส !

Page

96Pa

ge96

Page

96

ระบี้บี้ศาลได� ไมี!ง�นเกั$ดคู่วามีหมีองหมีาง ใช� diplomation protection อาจัมี�ข�อติกัลงระหว!างป็ระเทั้ศเกั�)ยวกั�บี้กัารคู่0�มีคู่รองกัารลงทั้0นกั;มี�

หล�กัเกัณฑ์9ทั้�)วไป็เกั�)ยวกั�บี้กัารข�ดกั�นแห!งกัมี.และพรบี้.ว!าด�วยกัารข�ดกั�นแห!งกัมี.

ในกัารศ+กัษาหน!วยทั้�) ๑๓ หล�กัเกัณฑ์9ทั้�)วไป็ว!าด�วยกัารข�ดกั�นแห!งกัมี.และพรบี้.ว!าด�วยกัารข�ดกั�นแห!งกัมี.

มี�สองป็ระเด;น คู่4อหล�กัทั้�)วไป็ และพรบี้.

ในเร4)องกัารข�ดกั�นฯเป็�นเน4อหาทั้�)ส2าคู่�ญของกัมี.รป็ทั้.แผู้นกัคู่ด�บี้0คู่คู่ล

ในคู่วามีเข�าใจั ? ทั้2าไมี เขาถ+งได�ออกัแบี้บี้ให�เร�ยน กัารข�ดกั�น? เพ4)อ? ในโลกัเราน�ถ�าไมี!มี�องคู่9ป็ระกัอบี้ติ!างชาติ$ กัารทั้2าคู่วามีส�มีพ�นะจัะติกัใติ�กัมี.ไทั้ย หร4อกัมี.ของร�ฐน�น ๆ ทั้�)ไป็อย !ติามีหล�กัด$นแดน

ป็?จัจั0บี้�นน� มี�คู่วามีส�มีพ�นธิ9ทั้�)มี� อป็กั ติ!างชาติ$มีาแทั้รกัซึ่�อนติลอดเวลา เช!นกัารเกั$ด หากัเป็�นคู่นติ!างชาติ$เกั$ดในป็ระเทั้ศไทั้ย หร4อคู่นไทั้ยไป็เกั$ดติ!างป็ทั้. กัารสมีรสกั;เช!นกั�น กัารติาย กัารร�บี้มีรดกั ทั้�)ติ!างป็ทั้. กัารแบี้!งมีรดกัทั้2าไงหากัมี�อป็กั.ติ!างชาติ$

ใช�พรบี้.ข�ดกั�นฯ มีาป็?บี้ใช� เป็-าหมีายแรกัคู่4อว! พรบี้.ข�ดกั�นฯ มี�เพ4)อหากัมี.ทั้�)เหมีาะสมีมีาใช�บี้�งคู่�บี้ กัารจัะร �ว!ากัมี.ใดเหมีาะ กั;ติ�องไป็ด กัมี.ภายในของแติ!ละป็ทั้.ว!าเขาให�ใช�กัมี.ป็ทั้.ใดบี้�งคู่�บี้ เช!น กัารบี้รรล0น$ติ$ภาวะ ของบี้0คู่คู่ล ไทั้ย๒๐ อเมีร$กั�น ๑๘ แติ!คู่นไทั้ยไป็อย0!อเมี$รกัา จัะเถ�ยงสถานะทั้างแพ!งคู่วรถ4อติามีกัมี.ใด กั;ติ�องมีาด พรบี้. ข�ดกั�น ศษลไหนศษลน�น กั;อาจัพบี้คู่2าติอบี้ว!า สถานะบี้.เป็�นไป็ติามีกัมี.ส�ญชาติ$ กั;ติ�องมีาด กัมี.ภายในของไทั้ย

หล�กั๑ .ติ�องเป็�นคู่สพ.ทั้างแพ!งและพาร$ชย9

๒. ติ�องเป็�นคู่สพ.ระด�บี้ของเอกัชน ไมี!ใช!ระหว!างร�ฐ

๓. ติ�องมี�อป็กั.ติ!างชาติ$ คู่4อว!า จัะติ�องไมี!ติกัใติ�กัมี.ป็ทั้.เด�ยว แติ!ติกัใติ�กัมี.หลายๆป็ทั้.โดยมี�จั0ดเกัาะเกั�)ยว เช!นสถานทั้�) ส�ญชาติ$ ภ มี$ล2าเนา ถ$)นทั้�)อย ! สถานทั้�)สมีรส เป็�นเหมี4อนเบี้;ดไป็เกั�)ยวเอากัมี.ป็ทั้.ติร!าง ๆ มีาเกั�)ยวข�องกั�น ถ�ามี�

Page

97Pa

ge97

Page

97

องคู่9ป็ระกัอบี้ติ!างชาติ$ส$)งหน+)งทั้�)ศาลติ�องพ$จัารณาว!า กัรณ�น�จัะใช�กัมี.ของป็ทั้.ใด บี้�าง คู่4อเป็-าหมีายของกัารศ+กัษา พรบี้.ข�ดกั�นฯ เป็�นข�นติ�อนทั้�)ย0!งยากั เข�าใจัล2าบี้ากั

ส$)งทั้�)น!าพ$จัารณาติ!อไป็ ในพรบี้.ข�ดกั�นฯ เป็�นเร4)องของกัมี.ไทั้ย เพราะง�นพรบี้.เป็�นเคู่4)องมี4อศาลไทั้ยหร4อทั้าย หากัคู่ !กัรณ�ป็ระสงคู่9จัะให�ศาลน2ากัมี.ติป็ทั้มีากั;ติ�องหย$บี้ยกัและพ$ส จันให�ศาลเห;น มี.๘ เข�ยนไว�ช�ด ไมี!ง�นให�ใช�กัมี.ภายในของสยามี

พรบี้.ข�ดกั�นฯจัะลอกัเล�ยนหร4อเล�ยนแบี้บี้ ล�กัษณะแพ!ง หน� บี้0คู่คู่ล น$ติ$กัรรมี หน�จัากัมี ลส�ญญากั;จัะเข�ยนไว�ช�ด ว!าสญรป็ทั้. กัมี.ป็ทั้.ใดบี้�งคู่�บี้

โดยหล�กั พรบี้.ข�ดกั�นฯ ระบี้0ไว�ช�ดว!า ศาลจัะไมี!น2าเอากัมี.ติป็ทั้.มีาใช�หาดข�ดคู่วามีสงบี้ฯ เห;นได�ว!า ศษลจัะไมี!น2าเอากัมี.ติป็ทั้.มีาใช�หากัข�ดฯไทั้ย

กัมี.ว!าดวยคู่วามีสงบี้ฯ เป็�นกัมี.มีหาชน ทั้�)ร �ฐป็ระสงคู่9ให�เอกัชนป็ฏ$บี้�ติ$ติามี เป็�น vertical enforcement ติ!างจัากักัมี.แพ!งและพาณ$ชย9

คู่วามีสงบี้ฯ ศ�ลธิรรมีฯ อ�นด�ของป็ระชาชน ในพรบี้.ข�ดกั�นฯ น� ให�อ2าจัศาล เราไมี!อาจับี้!งบี้อกัได�ช�ดว!าเร4)องใดบี้�างเพราะเป็�นส$)งทั้�)ให�อ2านาจัศาลเป็�นด0ลยพ$น$จัศาลกัว�าง ๆ

คู่วามีร�บี้ผู้$ดชอบี้ของร�ฐมี�หล�กัเกัณฑ์9อย!างไร คู่วามีร�บี้ผู้$ดเด;ดขาดหมีายคู่วามีว!าอย!างไร

กัารร�บี้ผู้$ดชอบี้ของร�ฐเป็�นกัระบี้วนกัารของกัารบี้�งคู่�บี้ใช�กัมี.รป็ทั้. ถ�าในกัมี.ภายใน เวลาบี้�งคู่�บี้ใช�กัมี.เป็�นไป็โดยองคู่9กัรของร�ฐเช!นกัระบี้วนกัารศาลกัระบี้วนกัารย0ติ$ธิรรมี มี�ติ2ารวจั มี�ศาล มี�ราชฑ์�ณฑ์9 แติ!ในกัมี.รป็ทั้.ไมี!มี�องคู่9กัรแบี้บี้น�น

แมี�แติ!ศาลโลกัหร4อศาลย0ติ$ธิรรมีรป็ทั้.กั;เป็�นเพ�ยงองคู่9กัรของ UN ป็ทั้.ทั้�)จัะถ กัฟ้-องติ�องเป็�นป็ทั้.ทั้�)ยอมีร�บี้เขติอ2านาจักั!อน

ทั้�)มีาของกัมี.รป็ทั้.กั;มีาจัากัร�ฐน�)นเอง ร�ฐป็ฏ$บี้�ติ$ติ!อกั�นมีาเร4)อยๆเกั$ดเป็�นจัาร�ติ แสดงเจัตินารมีณ9เกั$ดสนธิ$ส�ญญาระหว!างกั�น หร4อมีาจัากัหล�กักัมี.ทั้�)วไป็ จันแนวคู่2าพ$พากัษาของศาล กัารทั้�)ร �ฐยอมีป็ฏ$บี้�ติ$ติามีส$)งทั้�)เป็�นกัมี.รป็ทั้.ไมี!ว!ามีา

Page

98Pa

ge98

Page

98

จัากับี้!อเกั$ดไหนแติ!พอเลยจัากัข�นสมี�คู่รใจั ร�ฐใดร�ฐหน+)งละเมี$ดไมี!ป็ฏ$บี้�ติ$ติามีกัมี.รป็ทั้.กั!อเส�ยหายติ!อร�ฐอ4)นกั;เกั$ดคู่วามีร�บี้ผู้$ดชอบี้ คู่วามีร�บี้ผู้$ดชอบี้ฯจั+งเป็�นกัลไกัหน+)งของกัารบี้�งคู่�บี้ให�เป็�นไป็ติามีกัมี.รป็ทั้. ไงกั;แล�วแติ! หล�กัเกัณฑ์9ทั้�)ร �ฐร�บี้ผู้$ดชอบี้ฯ มี�กัรอบี้คู่4อติ�องเป็�นกัารกัระทั้2าของร�ฐ หร4อโอนมีาเป็�นกัารกัระทั้2าของร�ฐได� ติ�องเกั$ดจัากักัารกัระทั้2าผู้!านองคู่9กัรทั้�)ทั้2าหน�าทั้�)เป็�นติ�วแทั้น เช!นผู้!านทั้างน$ติ$บี้�ญญ�ติ$ทั้�)ไป็ทั้2าให�เกั$ดเสยหาย หร4อทั้าสงศาล เช!นป็ฏ$เสธิคู่วามีย0ติ$ธิรรมีไมี!บี้�งคู่�บี้คู่ด�ให� หร4อมี�กัารหน!วงเหน�)ยวในกัารด2าเน$นคู่ด�เล4)อนน�ดไป็เร!อยหร4อทั้างบี้ร$หารเช!นติ2ารวจัจั�บี้น�กัทั้!องเทั้�)ยวทั้�)ไมี!มี�คู่วามีผู้$ด กัล!าวได�ว!ากัารทั้�ร�ฐร�บี้ผู้$ดชอบี้ได�ติ!อเมี4)อเป็�นกัารกัระทั้2าของร�ฐกัระทั้2าผู้!านองคู่9กัรหน!วยานของร�ฐ ในทั้างกัมี.รป็ทั้.รวมีถ+งบี้0คู่ลากัรเจั�าหน�าทั้�ร�ฐแมี�ไมี!ได�ทั้2าหน�าทั้�) แติ!โดยทั้างป็ฏ$บี้�ติ$เห;นได�ว!าทั้2าในนามีของร�ฐ

เช!น ติ2ารวจั แติ!งในเคู่ร4)องแบี้บี้ไป็ย�ดยาบี้�า มี�เคู่ร4)องหมีายมี�เคู่ร4)องแบี้บี้ เมี4)อคู่นติ!างด�าวได�ร�บี้คู่วามีเส�ยหายแมี�ทั้2าส!วนติ�วร�ฐกั;ติ�งอร�บี้ผู้$ด ส$)งส2าคู่�ฐอ�กั คู่4อนอกัจัากักัารกัทั้.ของร�ฐแล�ว หากัเป็�นกัารกัทั้.ว+)งไมี!ใช!ร�ฐเช!นป็ฏ$ว�ติ$รร�ฐป็ระหารเกั$ดเส�ยหายแกั!คู่นติ!างด�าว หร4เป็�นกัารกัระทั้2าของเอกัชนเช!นเด$นขบี้วนป็ระรทั้�วงกั!อเส�ยหายแกั!คู่นติ!างชาติ$ โดหยล�กักัาร รบี้.ติ�องด2าเน$นกัาร ติ�องใช�กั2าล�งคู่สมี.เติ�มีทั้�)ในกัารป็ราบี้ป็รามีกั!อน ถ�าไมี!ได�ใช�คู่สมี.อ!างน�นเช!นน$)งเฉัย เช!นเขมีรป็ล!อยให�ป็ชช.เผู้าโรงแรมีไทั้ย เกั$ดสห.แกั!ภาคู่เอกัชนไทั้ยจัร$งๆใมี!ใช!เป็�นเร4)องกักัทั้.ของร�ฐ แติ!ร�ฐไมี!ได�ใช�กั2าล�งเติ;มีทั้�ในกัารเข�าป็-องกั�นป็รามี ด�งน�นเมี4)อเกั$ดเส�ยหายแกั!คู่นไทั้ย รบี้.เขมีรกั;ติ�องร�บี้ผู้$ดชอบี้ด�วยเ ป็�นหล�กัเกัณฑ์9เร4)องคู่วามีร�บี้ผู้$ดชอบี้ของร�ฐ เพ4)อให�ป็ระชาคู่มีโลกั เมี4)อกัทั้.ผู้$ดกัมี.รป็ทั้.ติ�องร�บี้ผู้$ดเทั้ากั�บี้เป็�นกัารบี้�ง�บี้ให�มี�กัารป็ฏ$บี้ติ$ติามีกัมี.รป็ทั้. อย!างไรเร�ยกัว!าฝ่Aาฝ่Bน�อดว!าส$)งทั้�กัระทั้2าฝ่Aาฝ่Bนไง เช!นเป็�นกัารละเมี$ด ฝ่Aาฝ่Bนพ�นธิกัรณ� หร4อละเมี$ดพ�นธิกัรณร�ภายใติ�สนธิ$สญแล�วยงไมี!ป็ฏ$บี้�ติ$ติามี จันกั!อให�เกั$ดคู่วามีเส�ยหายแกั!ร�ฐคู่ !ภาคู่� ร�ฐกั;ติ�องรบี้ผู้$ด

คู่วามีร�บี้ผู้$ดเด;ดขาดหมีายคู่วามีว!าอย!างไร? คู่วมีร�บี้ผู้$ดเด;ดขาดคู่4อแมี�ร�ฐไมี!ได�กัระทั้2าด�วยคู่วามีจังใจัเพ4อกั!อเส�ยหายโดยเจัตินาร�ายหร4อเจัตินาทั้0จัรร$ติกั;ติามี แติ!ย�งไงกั;แล�วแติ!ร�ฐติ�องร�บี้ผู้$ดอย !ด� แติ!ว!าส!วนน�ใช!ว!าติ�องร�บี้ผู้$ดทั้0กักัรณ�ไป็ หมีายถ+งว!าส$)งเหล!าน�ติติ�องร�บี้ผู้$ดติ!อเมี4)อกักัทั้.เป็�นกักัทั้.กั!อให�เกั$ดลติ!อป็ทั้.ทั้�)กัระทั้2า แติ!กั!อใหเกั$ดเส�ยหายติ!อร�ฐอ4)น โดยเฉัพาะอย!งย$)งกัารทั้ดลองทั้างว$ทั้ยาศาสติร9 ทั้�)มี�อ�ติราย มี�ป็ทั้.เพ4)อนบี้�านหร4อป็ทั้.ทั้�)ได�ร�บี้ผู้ลของกัารทั้ดลอง

Page

99Pa

ge99

Page

99

กั!อให�ชาวบี้�านเป็�นโรคู่มีะเร;งบี้�างหร4อทั้2าให�บี้�านเร4อนเส�ยหาย ป็ทั้.ทั้�)ลดลองน$วเคู่ล�ยร9ติ�องร�บี้ผู้$ดเด;ดขาดแมี�ไมี!มี�เจัตินาร�ายกั;แล�วติแ ติรงน�ติ�องป็ระกัอบี้เกั$ดจัากักัารกัระทั้2าเพ�ยงแติ!ว!าจัะจังใจัโดยเจัตินาร�ายหร4อไมี!ได�จังใจัแติ!ผู้ลเกั$ด

แติ!ถ�าส0ดว$ส�ยกั;ไมี!ติ�องร�บี้ผู้$ด เช!นป็ทั้.ไทั้ยเราเข4อ!นสร�างแข;งแรงด� แติ!ติ!อมีาเกั$ดแผู้!นด$นไหวหร4อส+นามี$แผู้!นด$นแยกั เป็�นเหติ0ส0ดว$ส�ยน2าในเข4)อนทั้ะล�กัล�นทั้!วมีพ4ชสวนถ+งป็ระเทั้ศเพ4)อนบี้�นเช!นลาว พมี!า ไมี!ได�เกั$ดจัากักัารกัระทั้2าของร�ฐหร4อมีน0ย9หร4อทั้�)ร �ฐติ�องร�บี้ผู้$ด เป็�นเร4)องเหติส0ดว$ส�ย เร4)องคู่วามีร�บี้ผู้$ดชอบี้ของร�ฐมี�ข�อยกัเว�น

กั�บี้อ�กัป็ระกัารกั;คู่4อกัรณ�ป็-องกั�น

คู่2าว!ากัารย0ติ$ข�อพ$พาทั้โดยอน0ญาโติติ0ลากัารคู่4ออะไร ???? และส2าคู่�ญมีากัไหมี เด�Wยวน�อน0ญาโติฯ ถ กัน2ามีาใช�ทั้0กัระด�บี้ เด$มีทั้� เป็�นกัลไกัในกัารย0ติ$ข�อพ$พาทั้ในทั้งรป็ทั้. หร4อระหว!างป็?จัเจักั ซึ่+)งกัลไกัน�ทั้2าให�กัารย0ติ$ข�อพ$พาทั้ด2าเน$นสะดวกัด�

ส2าหร�บี้กัารย0ติ$ข�อพ$พาทั้โดยอน0ญาโติฯ ไมี!ใช!กัระบี้วนกัารทั้างศาล หากัมี�ป็ทั้.คู่ !กัรณ� ซึ่+)งมี�ข�อพ$พาทั้ระหว!างกั�นแติ!ไมี!อยากัน2าคู่ด�ข+นศาล ซึ่+)งอาจัมี�กัระบี้วนกัารย4ดเย4อมี�กัารกัระทั้บี้กัระทั้�)งกั�นกั;อาจัใช�ว$ธิ�ย0ติ$โดยอน0ญาโติฯ ร�ฐคู่ !พ$พาทั้ แติ!งติ�ง หร4อมี�ฝ่Aายทั้�)สามี ทั้2าหน�าทั้�)เป็�นอน0ญาโติฯ คู่�ดเล4อกัโดยร�ฐสองฝ่Aายทั้�)พ$พาทั้ ว!าน!าเช4)อถ4อไมี!เข�าข�างฝ่Aายใด ติ�วอน0ญาโติฯจัพะพ$จัารณาจัากัข�อเทั้;จัจัร$ง�เกั$ดส!วนใหญ!พยายามีสอบี้ถามีถ+งคู่วามีติ�องกัารแติ!ละฝ่Aายฝ่Aาป็?ญหาเกั$ดจัากัอะไร แติ!ละฝ่Aายติ�องกัารอะไร แล�วอน0ญาโติฯ ช�ขาด ซึ่+)งมี�ผู้ลของกัารช�ขาดเร�ยกัว! คู่2าช�ขาดอน0ญาโติติ0ลากัาร abritatio award ไมี!ใช! judgement เพราะไมี!ใช!กัระบี้วนกัารทั้างศาล ทั้�น� ผู้ลของอน0ญาโติติติ0ลากัาร เน4)องจัากัเป็�นเร4)องกัารแสดงเจัตินา คู่4อคู่ !พ$พาทั้ย$นด�ทั้�)จัะแสดงเจัตินารมีณ9น2าเอาข�อพ$พาทั้เสนอติ!ออน0ญาโติฯ โดยป็กัติ$ ผู้ลของคู่2าช�ขาดอน0ญาโติฯ ฝ่Aยทั้�)ย$นด�ร�บี้หร4อยอมีเอาข�อพ$พาทั้ส !อน0ญาโติฯ กั;จัะป็ฏ$บี้�ติ$ติามีคู่2าช�ขาดน�ออกัมีา

ทั้2าไมีมี�คู่วามีส2าคู่�ญมีากัข+น? ป็?จัจั0บี้�นได�พ�ฒนาถ+งข�นทั้�)น2ามีาใช!ระหว!างร2ฐติ!อร�ฐ เอกัชนติ!อเอกัชน ร�ฐติ!อเอกัชน โดยเฉัพาะในสนธิ$ส�ญญาคู่วามีติกัลงรป็ทั้.ด�านเศรษฐกั$จั เช!นกัารคู่�ากัารลงทั้0น รป็ทั้.จัะระบี้0ไว�เลย ว!า อน0ญาโติฯ เป็�นกัลไกัส2าคู่�ญในกัารย0ติ$ข�อพ$พาทั้

Page

100

Page

100

Page

100

ทั้2าให�กัารย0ติ$ข�อพ$พาทั้รวดเร;ว และได�ด+งเอาคู่วามีติ�องกัารของแติ!ละฝ่Aายมีา ทั้2าในทั้างล�บี้ได� ไมี!ติ�องน2าเสนอติ!อทั้�)สาธิารณะเหมี4อนกัรณ�ศาลโลกั 

อธิ$บี้าย "เอกัส$ทั้ธิ$T" และ "คู่วามีคู่0�มีกั�น" ทั้างกัารฑ์ ติ ติ!างจัากั "กัารคู่0�มีคู่รองคู่นชาติ$ทั้างกัารฑ์ ติ" อย!างไร

สร0ป็ให�ฟ้?งเลยว!า คู่2าว!า เอกัส$ทั้ธิ$Tและคู่วามีคู่0มีกั�นเป็�นเร4)องของร�ฐผู้ �ร �บี้ฑ์ ติ กั�บี้ร�ฐผู้ �ส!งฑ์ ติ เพ4)ออ2านวยคู่ามีสะดวกัให�ฑ์ ติทั้2างานได� เอกัส$ทั้ธิ$Tคู่4อมี�ส$ทั้ธิ$พ$เศษ คู่วามีคู่0�มีกั�นคู่4อฑ์ ติได�ร�บี้คู่วามีคู่0�มีกั�นด�านกัมี. เอกัส$ทั้ธิ$Tน� นร�ฐผู้ �ร �บี้ฑ์ ติ ให�กั�บี้ติ�วฑ์ ติ เพ�ยงร�ฐทั้�)ร �บี้ฑ์ ติเขาไมี!บี้�งคู่�บี้ใช�กัมี.แกั!ฑ์ ติให�ฑ์ ติสามีารถบี้ร$โภคู่เอกัส$ทั้ธิ$Tไมี!ฟ้-องร�องด2าเน$นคู่ด� ไมี!ป็รากัฎในศาลในฐานะพยาน ส!วนคู่วามีคู่0�มีกั�นเป็�นเร4)องของร�ฐผู้ �ส!งเป็�นจัาร�ติฯว!าร�ฐผู้ �ส!งบี้ร$โภคู่คู่วามีคู่0�มีกั�นทั้างกัารฑ์ ติให�ฑ์ ติ ไมี!ให�ติกัใติ�อ2านาจัอ$ทั้ธิ$พลใด ๆ มี�มี ลฐานจัากักัารทั้�)เพ4)อให�ฑ์ ติสามีารถทั้2างานได� เด$มีว$ว�ฒนากัารมีาจัากัฑ์ ติเป็�นติ�วแทั้นพระเจั�า กัษ�ติรย$T ทั้�ายส0ดคู่4อ ฑ์ ติได�ร�บี้บี้ร$โภคู่เอกัส$ทั้ธิ$และคู่วามีคู่0�มีกั�นกั;เพ4)อป็ระโยชน9ในกัารป็ฏ$บี้�ติ$หน�าทั้�) ผู้ �มี�ไมี!ใช!ติ�วฑ์ ติ แติ!เป็�นร�ฐผู้ �ร � บี้ กั�บี้ผู้ �ส!ง ผู้ �ทั้�)สละส$ทั้ธิ$น�นได� กั;คู่4อร�ฐเทั้!าน�น ไมี!ใช!ติ�วฑ์ ติ

คู่วามีคู่0�มีคู่รองคู่นชาติ$ทั้างกัารฑ์ ติ อาจัเข�าใจัว!า คู่0�มีคู่รองคู่นชาติ$ทั้างกัารฑ์ ติคู่4อคู่0�มีคู่รองฑ์ ติซึ่+)งไมี!เหมี4อนกั�น เป็�นเร4)องคู่0�มีคู่รองเอกัชนธิรรมีดา ติามีหล�กักัมี.รป็ทั้.ร�ฐทั้0กัร�ฐติ�องให�คู่วามีคู่0�มีคู่รองคู่นชาติ$ของตินไมี!ว!าไป็อย !ทั้�)ไหนร�ฐกั;จัะเอ4อมีมี4อไป็ให�คู่วามีคู่0�มีคู่รอง เป็�นช!องทั้างทั้างกัารฑ์ ติ โดยว$ธิ�ทั้างกัารฑ์ ติ เป็�นอ2านาจัเด;ดขาดของร�ฐ บี้.ทั้�)ได�ร�บี้คู่วามีคู่0�มีคู่รองติ�องอย !ในส�งกั�ดของร�ฐน�นด�วย อาจัมี�ป็?ญหาหากัมี�หลายส�ญชาติ$ ติ�องหาส�ญชาติ$ทั้�)ผู้ กัพ�นทั้�)ส0ด หร4อมี�กัรณ�ไร�ส�ญชาติ$ หร4อในกัรณ�ทั้�)ไมี!สามีารถด ได�ว!ามี�ส�ญชาติ$ใด ซึ่+)งกั;มี�เกัณฑ์9ในกัารพ$จัารณา อ�กัทั้� จัะช!วยให�ร�ฐทั้�)ให�กัารคู่0�มีคู่รองทั้2าหน�าทั้�)ได�

ติ�องด ว!าบี้.มี�คู่วามีส�มีพ�นธิ9ใกัล�ช$ดกั�บี้ร�ฐใดมีากัทั้�ส0ด

กัารข�ดกั�นแห!งเขติอ2านาจัศาล และ กัารยอมีร�บี้และบี้�งคู่�บี้ติามีคู่2าพ$พาษาของศาลติ!างป็ระเทั้ศกัารข�ดกั�นฯ ไมี!ได�หมีายคู่วามีว!า กัมี.ภายในทั้�)เกั�)ยวกั�บี้เขติอ2านาจัศาล แติ!ละป็ระเทั้ศติ!างกั�น แติ!หมีายถ+ง กัมี.ภายในแติ!ละป็ระเทั้ศจัะบี้�ญญ�ติ$เกัณฑ์9เกั�)ยวกั�บี้เขติอ2านาจัศาลในคู่ด�ทั้�)มี�องคู่9ป็ระกัอบี้ติ!างชาติ$เอาไว�

Page

101

Page

101

Page

101

เพ4)อหล�กัเล�)ยงกัารซึ่2าซึ่�อนเขติอ2านาจัศาล และกั2าหนดเขติอ2านาจัศาลทั้�)เกั�ยวกั�บี้องคู่9ป็ระอบี้ติ!างชาติ$กัมี.ข�ดกั�นเขติอ2านาจัฯ คู่ด�องคู่9ป็ระกัอบี้ติ!างชาติ$จัะฟ้-องร�องทั้�)ศาลป็ทั้.ใด?

กัารยอมีร�บี้คู่2าพ$พากัษาของศาล ป็กัติ$อธิ$ป็ไติยแติ!ละป็ทั้.มี�เหน4อเขติแดนติน โดยหล�กัไมี!กั�าวล!วงยอมีร�บี้คู่2าพ$พาษาศาลติป็ทั้. แติ!คู่วามีจัร$งเล�)ยงไมี!ได�เลยทั้�)บี้0คู่คู่ลของคู่นป็ทั้.ติ!าง ๆ ข�ามีไป็มีาแติ!ละป็ระเทั้ศ กัารมี�คู่ด�คู่วามีในศาลหน+)ง โดยอาศ�ยคู่2าพ$พาษาของศาลอ�กัป็ทั้.หน+)งจั+งเล�)ยงไมี!ได� ป็ทั้.ติ!าง ๆ ได�ติกัลงร!วมีมี4อกั�นในกัารยอมีร�บี้คู่2าพ$พาษาของศาลติ!างป็ระเทั้ศ เพ4)ออ2านวยคู่วามีสะดวกั คู่นของตินอาจัติ�องบี้�งคู่�บี้ใช�คู่2าพ$พาษาในป็ทั้.อ4)นกัารข�ดกั�นเขติอ2านาจัฯ แนวคู่$ดหล�กัเกัณฑ์9 ป็?ญหา คู่2าพ$พาษาเกั�)ยวกั�บี้เขติอ2านาจัศาลไทั้ยทั้�)มี�องคู่9ป็กั.ติ!างชาติ$ ไทั้ยจัะย+ดหล�กัใด?

ป็ทั้.ใดป็ทั้.หน+)งอาจัมี�กัารร!วมีมี4อกั�นทั้างด�านศาล และเราจั2าเป็�นติ�องหาศาลทั้�)สามีารถด2าเน$นคู่ด�ในคู่ด�น�นแติ!เพ�ยงศาลเด�ยว หาด2าเน$นคู่ด�หลายศาล คู่2าพ$พาษาคู่ด�เด�ยวกั�นอาจัไมี!เหมี4อนกั�น เกั$ดคู่วามีล�กัล�)นได�

กัารข�ด�นแห!งเขติอ2านาจัศาลมี�ว�ติถ0ป็ระสงคู่กั2าหนดเขติอ2านาจัศาลในคู่ด�แพ!ง ทั้�)พ$พาทั้ระหว!างป็?จัเจักั ไมี!ใช!เป็�นเร4)องของร�ฐ หร4อในคู่ด�อาญา ซึ่+)งติ�องเน�นข�ดเส�นใติ�ไว�ห�าร�อยเส�น ว!า นศ.มี�กัส�บี้สนระหว!างเขติอ2านาจัร�ฐติามีหน!วยทั้�)๓ ซึ่+)งเป็�นเร4)องของภาคู่มีหาชน (คู่ด�เมี4อง)

มีาส�บี้ลสนกั�บี้เขติอ2านาจัศาลในคู่ด�บี้0คู่คู่ลหน!วยทั้�)๑๔ หน!วย๑๔ น�เป็�นเร4)องคู่ด�แพ!งระหว!าง ป็?จัเจักัชนไมี!ใช!ระหว!างร�ฐ สว!นสเขติอ2านาจัร�ฐในหน!วยทั้�)๓ เป็�นเร4)องคู่สพ.ระด�บี้ร�ฐ กัารข�ด�นเขติอ2านาจัศาลจัะไมี!กั�าวกั!ายคู่ด�อาญาเลย มี�แติ!แพ!งพาร$ชย9เทั้!าน�น

Page

102

Page

102

Page

102

คู่สพ.ในเร4)องกัารร!วมีมี4อยอมีร�บี้คู่2าพ$พากัษาศาล ในทั้างรป็ทั้.ได�มี�กัารติกัลงหลายอน0ส�ญญา ข�อติกัลงได�แ กั!อน0ส�ญญาว!าด�วยกัารป็ร�บี้ใช�กัมีและกัารยอมีร�บี้คู่2าพ$พากัษาของศาลมี�หลายอน0ส�ญญา ด�งน�น ติ�องสร0ป็อ�กัคู่ร�งว!าเร4)องของารข�ดกั�นแห!งเขติอ2านาจัศาลกั�บี้กัารข�ดกั�นแห!งกัมี.แติกัติ!างกั�น กัารข�ดกั�นแห!ง กัมี. น�นหากัมี.มีาบี้�งคู่�บี้คู่ด� ส!วนกัารข�ดกั�นเขติอ2านาจัศาลเป็�นเร4)องหาศาลทั้�)มี�อ2านาจัพ$จัารณาคู่ด� เช!น ด2ารงข�บี้รถชนนายคู่2าอ�วนทั้�)ลาว น�)มี�ทั้�งเร4)องเขติอ2านาจัและเร4)องของกัมี.ข�ดกั�น คู่4อเร4)องเขติอ2านาจั ติ�องด ว!าจัะฟ้-องด2ารงทั้�)ศาลไทั้ยหร4อศาลลาว หากัว!านายด2ารงถ กัฟ้-องทั้�)ศาลไทั้ย ศ.ไทั้ยกั;จัะพ$จัารณาติามีป็วพ. ว!าศาลไทั้ยมี�เขติฯเหน4อไหมี? เกัณฑ์9ในกัารกั2าหนดเขติอ2านาจัศาลมี�ไงบี้�าง เน4)องจัากัด2ารงส�ญชาติ$ไทั้ย ศาลกั;มี�เขติอ2านาจัร�บี้ฟ้-องคู่ด�น� แล�วจัะเอากัมี.อะไรมีาบี้�งคู่�บี้ เพราะคู่ด�ชนกั�นเป็�นละเมี$ด กัารเร�ยกัร�องให�ร�บี้ผู้$ดคู่วามีเส�ยหาย เร4)องกัมี.ข�ดกั�นบี้อกัว!า หน� อ�นน� ในทั้างแพ!ง จัากักัารทั้2าละเมี$ด มี ลละเมี$ดเกั$ดทั้�)ลาว กัมี.ทั้�)จัะบี้�งคู่�บี้ใช�กั;เป็�นกัมี.ของป็ทั้.ทั้�)คู่วามีผู้$ดเกั$ด

อ�นน+งเป็�นเร4)องกัารกั2าหนดเขติอ2านาจัศาลทั้�)บี้�งคู่�บี้เหน4อคู่ด� อ�กักัรณ�คู่4อกัารน2ากัมี.ทั้�)บี้�งคู่�บี้แกั!คู่ด�มีาป็ร�บี้ใช� ติ�องด ให�ด�อย!าส�บี้สนเพราะส�บี้สนระหว!างเขติอ2านาจัข�ดกั�น และหล�กักัฎหมีายข�ดกั�น

หล�กักัารส2าคู่�ญในกัารบี้�ญญ�ติ$กัฎเกัณฑ์9ว!าด�วยกัารข�ดกั�นแห!งเขติอ2านาจัศาล ๑.กัารกั2าหนดเขติฯ ติ�องสอดคู่ล�องกั�บี้หล�กัเขติอ2านาจัร�ฐ และเขติอ2านาจัในคู่ด�แพ!ง ทั้�)พ�วพ�นกั�บี้องคู่9ป็ระกัอบี้ติ!างชาติ$ทั้�)มี�จั0ดเกัาะเกั�)ยวใกัล�ช$ดกั�บี้ร�ฐน�น ๆ ทั้2าไมีเขติอ2านาจัศาลในคู่ด�แพ!งติ�องส�มีพ�นธิ9กั�บี้เขติอ2านาจัร�ฐทั้างคู่ด�เมี4อง ร�ฐมี�อ2านาจัเหน4อเขติแดนเหน4ออธิ$ป็ไติยติามีหล�กัด$นแดน ด�งน�นเขติอ2านาจัร�ฐติ�องสอดคู่ล�องกั�บี้เขติแดน เช!น เขติอ2านาจัร�ฐติามี

Page

103

Page

103

Page

103

หล�กัส�ญชาติ$ เขติอ2านาจัร�ฐติามีหล�กัด$นแดน เอาส�ญชาติ$มีาเกัาะเกั�)ยวให�ส�มีพ�นธิ9กั�บี้ร�ฐ

ป็อ.มี.๔ กัารกัระทั้2าคู่วามีผู้$ดใดในราชอาณาจั�กัร อย !ในอ2านาจัของป็ทั้.

มีาจัากัหล�กักัมี.รป็ทั้.ในเร4)องอ2านาจัร�ฐติามีหล�กัด$นแดนป็อ.มี.๔วรรคู่สองกัารกัระทั้2าคู่วามีผู้$ดในเร4อไทั้ยหร4ออากัาศยานไทั้ยไมี!ว!าจัอด ณ ทั้�)ใด ให�ถ4อว!า กัทั้.ผู้$ดในราชอาณาจั�กัรไทั้ย เอาส�ญชาติ$ของเร4อ อากัาศยานมีาเป็�นจั0ดเกัาะเกั�)ยว เราจัะเห;นว!าหล�กัด$นแดนเป็�นหล�กัหน+)งในกัารกั2าหนดเขติอ2านาจัศาล หร4อหล�กัส�ญชาติ$กั;เอามี ลฐานของอ2านาจัร�ฐมีากั2าหนดเขติอ2านาจัศาลเช!นกั�น

เขติอ2านาจัศาลเป็�นเร4)องกัารใช�อ2านาจัฝ่Aายติ0ลากัาร เป็�นกัารใช�อ2านาจัอธิ$ป็ไติยล�กัษณะหน+)ง ในทั้างศาลทั้างระหว!างป็ระเทั้ศ

กัารใช�อ2านาจัร�ฐ หร4อ state jurisdiction คู่4อกัารใช�อ2านาจัร�ฐภายในและภายนอกัในคู่สพ.รป็ทั้. เช!นกัรณ�หล�กัเขติแดน เขติอ2านาจัฯภายในหล�กัเขติแดนมี�ข�อยกัเว�น ไมี!ใช�กั�บี้บี้0คู่คู่ลบี้างป็ระเภทั้ เช!นฑ์ ติ หร4อกัลส0ง หร4อบี้0คู่คู่ลทั้�)ทั้2างานในองคู่9กัารระหว!างป็ระเทั้ศ แติ!ย�งคู่งติ�องป็ฏ$บี้�ติ$ติามีและเคู่ารพกัมี.ภายในเพ�ยงแติ!ได�ร�บี้เอกัส$ทั้ธิ$และคู่วามีคู่0�มีกั�น เพราะเขาบี้ร$โภคู่เอกัส$ทั้ธิ$Tและคู่วามีคู่0�มีกั�น อ�กักัรณ�ได�ใช�เขติอ2านาจัร�ฐแมี�อย !นอกัอธิ$ป็ไติยหร4อเขติแดน โดยผู้ลของกัารกัระทั้2า(effect doctrine) กัระทั้2าผู้$ดนอกัราชฯ ผู้ลเกั$ดในราชฯ บี้�ญญ�ติ$ในป็อ. เป็�นกัารใช�เขติอ2านาจัร�ฐแมี�นกัารกัระทั้2าอย !นอกัด$นแดนแติ!ผู้ลของกัารกัระทั้2าเกั$ดในด$นแดน เช!น กัารกัระทั้2าคู่วามีผู้$ดบี้างส!วน นอกัราชฯ แติ!มี�ผู้ลในราช ฯ ป็รากัฎในมี.๕ ป็อ.

หร4อกัมี.นโยบี้ายของร�ฐ competition law and policy ในป็ระชาคู่มีย0โรป็ เป็�นเร4)องกัารใช�อ2านาจัร�ฐนอกัราชฯ

Page

104

Page

104

Page

104

หล�กัส2าคู่�ญ ในกัฎเกัณฑ์9กัารข�ดกั�นของเขติอ2านาจัศาล โดยป็กัติ$ร�ฐใช�อ2านาจัผู้ �เด�ยว exclusively fully without any condition คู่4อร�ฐสามีารถใช�อ2านาจัเหน4อบี้0คู่คู่ล คู่นชาติ$ และคู่นติ!างด�าวในด$นแดนติน ส!วนกัารใช�อ2านาจัภายนอกัคู่4อร�ฐมี�อ2านาจัอ$สระด2าเน$นคู่วามีส�มีพ�นธิ9กั�บี้ร�ฐอ4)น ในฐานะมี�อธิ$ป็ไติยเด;ดขาด

ทั้ฤษฎ�กัารใช�อ2านาจัร�ฐเหน4อด$นแดน territorial/personal jurisdiction

หร4ออาจัใช�ติามีหล�กัป็-องกั�น protective jurisdiction คู่วามีผู้$ดบี้างป็ระเภทั้ทั้�)มี�ผู้ลติ!อคู่วามีมี�)นคู่งของร�ฐ ร�ฐกั;มี�อ2านาจัอธิ$ป็ไติยไป็จั�ดกัาร และหล�กัสากัล universal jurisdiction เช!นคู่วามีผู้$ดฐานโจัรสล�ด จั�เคู่ร4)องบี้$น ฉั�อโกังระหว!างป็ระเทั้ศ ส!วนหล�กักัารใช�เขติอ2านาจั ศาลกั;มี�เขติอ2านาจัพ$จัารณาคู่ด�ทั้�)มี�มี ลคู่ด�เกั$ดในเขติติน ศาลย�งมี�เขติอ2านาจัเหน4อด$นแดนติ!อบี้งคู่นชาติ$ คู่นติ!างด�าวทั้�)มี�ภ มี$ล2าเนา จัะเป็�นได�ว!า ป็วพ.กั2าหนดไว�ในมี.๔ ว!า บี้.ทั้�)สามีารถอย !ใติ�เขติอ2านาจัศาล คู่4อมี�สช.ไทั้ยหร4อมี�ภ มี$ล2าเนาในป็ทั้.ไทั้ย คู่4อย+ดหล�กัด$นแดน มีาย+ดโยง

ศาลมี�เขติอ2านาจัเหน4อคู่นชาติ$ติน แมี�มี ลคู่ด�เกั$ดนอกัด$นแดนติน ติามีมี.๔ติร�ป็วพ. คู่2าฟ้-องอ4)นนอกัจัากั๔ทั้ว$ ซึ่+)งจั2าเลยมี$ได�มี�ภ มี$ฯใน และมี ลฯมี$ได�เกั$ดในราชฯ ถ�าโจัทั้กั9มี�สช.ไทั้ยหร4อมี�ภ มี$ฯใน ให�เสนอติ!อศาลแพ!งหร4อศาลทั้�)โจัทั้กั9มี�ภ มี$ล2าเนาในเขติศาลน�น

หล�กักัารใช�เขติอ2านาจัร�ฐ : กัารใช�เขติอ2านาจัร�ฐเหน4อด$นแดน ให�หมีายรวมีถ+งเหน4อเร4อหร4ออากัาศยานช�กัธิง หร4อจัดทั้ะเบี้�ยนในป็ทั้.น�น ติามีมี.๙๒ อน0ส�ญญาสหป็ระชาชาติ$ว!าด�วยกัมี.ทั้ะเลหร4อ tokyo

convention 1063 เกัณฑ์9กัารพ$จัารณาเขติอ2านาจัของศาลไทั้ยในคู่ด�ทั้�)พ�วพ�นกั�บี้ติป็ทั้.

คู่ด�น�นติ�องเป็�นคู่ด�แพ!งและพาณ$ชย9เทั้!าน�น พ$พาทั้กั�นระหว!างเอกัชนภายใติกัมี.รป็ทั้.แผู้นกัคู่ด�บี้0คู่คู่ล ติ�องเป็�นบี้0คู่คู่ลหร4อน$ติ$บี้0คู่คู่ลไมี!ใช!ร�ฐ ติ�องเป็�นคู่ด�แพ!งและมี�องคู่9ป็ระกัอบี้ติ!างชาติ$ คู่4อคู่ !พ$พาทั้มี�คู่วามี

Page

105

Page

105

Page

105

เกั�)ยวพ�นทั้างรป็ทั้. เช!นทั้�งคู่ ! ติ!างสช.กั�น ภ มี$ฯ ติ!างกั�น หร4อเหติ0เกั$ดติ!างป็ทั้. คู่ด�เหล!าน�เร�ยกัว!ามี�องคู่9ป็ระกัอบี้ติ!างชาติ$ foreign elements

ภ มี$ล2าเนา สถานทั้�)ทั้�)ติ� งทั้ร�พย9 ส�ญชาติ$โจัทั้กั9 มี ลคู่ด�เกั$ด สนง.ใหญ! เป็�นหล�กัเกัณฑ์9ในกัารพ$จัารณาเขติอ2านาจัศาลไทั้ย

เมี4)อย+ดจั0ดเกัาะเกั�)ยว ติ�องพ$จัารณาระด�บี้คู่วามีใกัล�ช$ดหร4อจั0ดเกัาะเกั�)ยวทั้�)ใกัล�ช$ด เช!นมี�หลายส�ญชาติ$ ล2าด�บี้ติ!างกั�น เป็�นบี้.หลายสช.ได�สช.มีาโดยล2าด�บี้ หร4อมี�หลายสช.ขณะเด�ยวกั�น (เช!นล กัมี�สองสช.)

หล�กัเกัณฑ์9ส�ญชาติ$โจัทั้กั9 ย�มี�ภ มี$ล2าเนาจั2าเลย ป็วพ.มี.๔ บี้ญเขติอ2านาจัศาลว!า คู่2าฟ้-องให�เสนอติ!อศาลทั้�)จั2าเลยมี�ภ มี$ฯ หร4อติ!อศาลทั้�)มี ลฯเกั$ดในเขติศาลไมี!ว!าจัล.จัะมี�ภ มี$ในฯหร4อไมี! โดยย+ดภ มี$ล2าเนาเป็�นเกัณฑ์9 คู่2าร�องขอให�เสนอติ!อศาลทั้�)มี ลคู่ด�เกั$ดหร4อ ติ!อศาลทั้�)ผู้ �ร �องมี�ภ มี$ฯ

หล�กัเกัณฑ์9ภ มี$ล2าเนาจั2าเลยน�นสมีเหติ0สมีผู้ลมีากัเพราะย!อมีบี้�งคู่�บี้เอากั�บี้จั2าเลย ง!ายติ!อกัารบี้�งคู่�บี้ย+ดทั้ร�พย9 ยอมีร�บี้กั�นทั้�)วโลกั

หล�กัสถานทั้�)ติ�งทั้ร�พย9 sutu rei เพราะโดยเฉัพาะอส�งฯ กั;จัะง!ายแกั!กัารบี้�งคู่�บี้คู่ด� อ�นน�มี�ล�กัษณะร!วมีกัารข�ดกั�นกัมี.และกัารข�ดกั�นเขติอ2านาจัศาลฯ ถ�าคู่ด�พ$พาทั้อส�งฯ ทั้�งติ�วกัมี.และเขติอ2านาจัศาลจัะอาศ�ลศาลของป็ทั้.ทั้�)อส�งติ�งฯ เช!นติามี ป็วพ.๔ทั้ว$ ให�เสนอติ!อศาลทั้�)อส�งฯติ�งอย !ในเขติศาล ติ�องทั้2าคู่วามีเข�าใจัว!า คู่ด�น�นเป็�นคู่ด�เกั�)ยวกั�บี้อส�งฯโดยติรงซึ่+)งเป็�นทั้รพ�ยส$ทั้ธิ$หร4อเป็�นคู่ด�เกั�)ยวกั�บี้ บี้0คู่คู่ลส$ทั้ธิ$ สญเช!าอส�งฯ ฟ้-องเร4)องคู่!าเช!าเป็�นกัารฟ้-องร�องเกั�)ยวกั�บี้หน�เป็�นบี้0คู่คู่ลส$ทั้ธิ$ แติ!ถ�าฟ้-องกัรรมีส$ทั้ธิ$Tหร4อทั้ร�พยส$ทั้ธิ$บี้�งคู่�บี้เอากั�บี้ติ�วทั้ร�พย9จั+งเป็�นคู่ด�เกั�)ยวกั�บี้อส�งหาร$มีทั้ร�พย9

Page

106

Page

106

Page

106

หล�กัส�ญชาติ$โจัทั้กั9และภ มี$ล2าเนา ติามีป็วพ.๔ติร� อ�นน�บี้ญติอนแกั�ไข ป็วพ.ด�วยเหติผู้ลว!าถ�าโจัทั้กั9สช.ไทั้ยแติ!ติ�องฟ้-องในติป็ทั้.จัะล2าบี้ากัมีากัทั้�งส4บี้พยานฯ คู่!าใช�จั!ายมีากั เลยอน0ญาติให�ฟ้-องในเขติศาลไทั้ยแติ!เมี4)อผู้ลคู่2าพ$พากัษาออกัมีาแล�ว ไป็บี้�งคู่�บี้ในติป็ทั้. เกั�)ยวข�องกั�บี้ารยอมีร�บี้และบี้�งคู่�บี้ติามีคู่2าพ$พากัษาติป็ทั้.

ศาลติป็ทั้.ยอมีร�บี้ติามีคู่2าพ$พากัษาโดยไมี!ติ�องบี้�งคู่�บี้ติามีคู่2าพ$พากัษา คู่4อเพ�ยงป็ระกัาศ เช!นป็ระกัาศว!าเป็�นสามี�ภรรยา หร4อหย!ากั�นแล�ว แติ!ถ�ามี�กัารบี้�งคู่�บี้ด�วย เช!น หย!ากั�นทั้�)ป็ทั้.อ�งกัฤษแล�วติ�องเอาคู่2าพ$พากัษามีาแบี้!งทั้ร�พยในป็ทั้.ไทั้ยเร�ยกัว!าศาลไทั้ยติ�องยอมีร�บี้และบี้�งคู่�บี้ติามีคู่2าพ$พากัษาศาลติป็ทั้. แติ!คู่ด�ติ�องฟ้-องกั�นในศาลทั้�)มี�เขติอ2านาจัโดยชอบี้ด�วยกัมี. ถ�าฟ้-องผู้$ดศาล ศาลติป็ทั้.กั�ไมี!ยอมีร�บี้ คู่ด�ติ�องถ+งทั้�)ส0ด ติ�องด ด�วย แมี�คู่ด�น�นถ+งทั้�)ส0ดโดยคู่วามีเป็�นจั$งแติ!ถ�าเป็�นคู่ด�ทั้�)พ$จัารณาโดยส4บี้พยานฝ่Aายเด�ยวย�งไมี!ถ4อว!าถ+งทั้�)ส0ด หน�ในมี ลคู่ด�ติ�องมี�กัารกั2านหดอย!างแน!นอนเช!นจั2าเลยจัะร�บี้ผู้$ดจั2านวนเง$นเทั้!าใดติ�องแน!นอนแล�ว หร4ออาจัสงวนคู่2าพ$พากัษาไว� ไป็ให�ศาลติป็ทั้.ร�บี้พ$จัารณาไมี!ได� กัรณ�น�ย+ดหล�กัของป็ทั้.อ�งกัฤษในเร4)องกัารยอมีร�บี้ผู้ลของคู่2าพ$พากัษาซึ่+)งมี�หลายทั้ฤษฎ� เช!น ทั้.ว!าด�วยผู้ลกัารร�บี้รองส$ทั้ธิ$หร4อบี้�งคู่�บี้ให�เป็�นไป็ติามีคู่2าพ$พากัษา