تاریخ انقلاب روسیه

تاريخ انقالب روسيهتاريخ انقالب روسيه

لئون تروتسکیلئون تروتسکیومومددجلد جلد

تاريخ و ادبيات مارکسيستیتاريخ و ادبيات مارکسيستی

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه

فهرستفهرست

گفتار جلد دوم و سومگفتار جلد دوم و سوم يشيش

پپ

روزهای ژوئيهروزهای ژوئيه تدارک و آغاز تدارک و آغاز ": ": "": : فصل اولفصل اول

اوج گيری و هزاوج گيری و هز يمتيمت": ": روزهای ژوئيهروزهای ژوئيه"": : فصل دومفصل دوم

درت را : : فصل سوم فصل سوم ه ق درت را ئي ه ق ئي

تت

اه ژو ا می توانستند در م ا بلشويک ه اه ژوآي ا می توانستند در م ا بلشويک ه آي

صرف کنند؟صرف کنند؟

چهارم چهارم ماه افترای بزرگماه افترای بزرگ: : فصلفصل

بلند مبلند م ضدانقالب سرضدانقالب سر ی کندی کند: : فصل پنجمفصل پنجم

ارتيزم در انقالب ((کرنسکی و کورنيلوف کرنسکی و کورنيلوف : : فصل ششم فصل ششم ارتيزم در انقالب اصر بناپ اصر بناپ

رر

عنعن

))وسيهوسيه

کنفرانس دولتی در مسکوکنفرانس دولتی در مسکو: : فتمفتم

فصل هفصل ه

توطئه کرنسکیتوطئه کرنسکی: : فصل هشتمفصل هشتم

شورش کورنيلوفشورش کورنيلوف : : فصل نهمفصل نهم

بورژوازی با دموکبورژوازی با دموکر راسی زورآزمائی می کنداسی زورآزمائی می کند: : فصل دهمفصل دهم

توده ها زير حمله توده ها زير حمله::فصل يازدهمفصل يازدهم

١

لئون تروتسکی نشر کارگری سوسياليستی

موج خيزانموج خيزان: : فصل دوازدهمفصل دوازدهم

و شوراها شوراها: : فصل سيزدهمفصل سيزدهم

سعيد باستانی: ترجمه

آبان ماه : منبع ١٣٦٠انتشارات ف

خخ ببنترنتی کتانترنتی کتاييآدرس اآدرس ا

بلشويک ها بلشويک ها و

آخرين ائتالفآخرين ائتالف: : فصل چهاردمفصل چهاردم

انوس چاپ اول، تهران، ياشار آذری: بازنويس

http://www.iwsn.org/nashr.htm: : انهانه

٣XX, UK BM IWSN, London WC١N: : آدرس پستیآدرس پستی

[email protected] ::ايملايمل

یی: : ئول نشر کارگری سوسياليستیئول نشر کارگری سوسياليستیمسمس

١٣٨١٣٨٦٦ ::تاريخ بازنويسیتاريخ بازنويسی

ياشار آذرياشار آذر

٢


گفتار جلد دوم و سومگفتار جلد دوم و سوم پيشپيش

اندروسيه ان س و الب ب ود را ق ه خ ک

د اش ناگزير يافت انقالب بورژوائی ديل کن ارگری تب ه انقالب ک الم . را ب ه ک ا ب ي

د

ايگزين تزاري ود و ج ده ب اريخ آم دان ت ه مي ام ب ه ديرهنگ م زکی ک

ود د ب د ارزش خواه . فاق

ن

ام ر ه انج ر ب ان دي ود را آن چن رژوائی خ

روسيه به قدری از ساير کشورها عقب مانده بود که ناچار شد حداقل در : يگر

رد ه نظر متضاد . برخی از سطوح بر آن ها پيشی بگي ه ب ن نکت ا اي د، ام می آي

ين تضادهائی است دری از . تاريخ انباشته از چن ه ق انگلستان سرمايه داری ب

د ان بيفت ال آن ا تصور . ساير کشورها جلوتر بود که ناگزير شد به دنب الم نماه ع

ت زی نيس ن چي ث ذه ازی عب ز ب ک ج ه ديالکتي د ک ی کنن ر، . م ت ام در حقيق

از راه تضادها زندگی و حرکت ی است از روند تکامل که ئتيک فقط بازنما کديال

.می کند

دت اب قاع ن کت د اول اي م اجل را آن رژي ه چ د ک يح داده باش د توض باي

وکراتي دم

د ات از آب در آم ی ثب ر ب ود، يکس ده ب ونگی صعود . ش ه چگ د حاضر ب دو جل

درت اخ د بلشويک ها به مسند ق ز شرح . تصاص داده شده ان د ني ن دو جل در اي

د ی ده کيل م اب را تش لی کت ن اص اجرا رک د . م د بتوان دتا باي ده قاع خوانن

.پشتوانه ی استنتاج های ما را در بطن واقعيات ببيند

ه شناسانه ه از تعميمات جامع د ک د بگوي ه ی فوق نمی خواه نويسنده با گفت

ته است زی ب . دوری جس ر چي اريخ اگ اموزد ت ا ني ه م

ت ا، قطعي وده ه ان ت ی ام ار ب راحلش، فش والی م يه، ت الب روس يم انق م عظ ظ

٣


ا را گروه بندی های سياسی، ايجاز شعارها، همه ی اين ها به نحوی شگرف م

. در فهم انقالب به طور کلی، و از اين رو در فهم جامعه ی بشر، کمک می کنند

ان ه در زيرا به حکم جري رهن انگاشت ک ه را مب ن نکت وان اي اريخ می ت ی ت کل

" روح"انقالب جامعه ی دريده شده از تضادهای درونی نه تنها کالبد بلکه نيز

.خويش را عيان می سازد

اهير شوروی اثر حاضر در درجه ی او اد جم م ماهيت اتح ا را در فه ل بايد م

ک

ه الب، فوري اه از انق ر هشت م ا اکتب از ١٩١٧ ت اب ني د کت ه سه جل ، ب

دا

ين حقيقت است که انقالب به هنگام بودن مبحث ما نه فقط ناشی از ا . مک کند

ين -اکتبر در برابر چشم های نسلی رخ داد که هنوز زنده می باشد د هم هر چن

رد -نکته از اهميت کمی برخوردار نيست بلکه از اين واقعيت هم نشئت می گي

ت، و ل اس ال تکام ده و در ح وز زن ت هن الب برخاس ه از آن انق ی ک ه رژيم ک

ر مع د هر روز بشريت را در براب رار می ده ازه ق ان،. ماهای ت در سراسر جه

أله ی شود مس ار دور نم ه از انظ ی يک لحظ ا ادراک . ی کشور شوراها حت ام

دماتی منش ی مق دون بررس ودی ب ز موج يچ چي ت اء اه ن نيس رای . ش ممک ب

روری اريخی ض داز ت م ان ک چش زرگ، ي اس ب ی در مقي ای سياس ابی ه ارزي

.است

شرح

د منتقدان به طور . شته است تهم نکرده ان ه روده درازی م ا را ب ی م ل . کل دلي

ب ج ا مطل ا ب ورد م يوه ی برخ د در ش اب را باي زرگ کت اس ب ردسمقي . تجو ک

ان را ت انس فحه ارا عکس دس ک ص ط روی ي وان فق ی ت رای ئم ا ب ه داد، ام

ه از بر ايجی ک ه ی نت ان دست حاصل ارائ ای هم ت ه کوپی باف رسی ميکروس

اب نوشت د کت ال .می شود، بايد يک جل اره ی کم اب جاضر درب نويسنده ی کت

وهمی نيست ه ت يچ گون ار ه ود، دچ ی خ ت بررس ا قطعي ال، او در . ي ن ح ا اي ب

٤


وارد ياری از م ه نبس ه ب دد ک ار بن ه ک ائی را ب ت روش ه وده اس ار ب اچ

.به دوربين عکاسیميکروسکوپ نزديک ترند تا

ه نظر می رس ه ب وارد، هنگامی ک ده در برخی از م ه از شکيبائی خوانن يد ک

ازه ای بازار ريخته می شوند که جز روايت ت

ا د اول ت ه در جل ا را ب ه م يچ کس ب ون ه کن

پ

الن ا ف ع، و ي الن ذينف راف ف اهد، اعت الن ش هادت ف م، ش رده اي تفاده ک سوءاس

دا بسياری از آن حذفيات را ماجرای فرعی را سخاوتمندانه حذف کرديم، اما بع

م، در اين تالش . به جای خود باز گردانديم ات داشته اي ه ی جزئي ی که برای ارائ

ه ان ت ب وده اس ا ب ل م ان مي ه آن کراهنمايم وی ک ه نح الب ب ان انق اف جري ش

رای . انکشاف حتی المقدور جنبه ی عينی و مشخص داشته باشد در اين ميان ب

ود اريخ از روی خ اختن ت وش س رای منق ت ب ن فرص ه از اي ود ک ال ب ا مح م

.زندگی، حداکثر بهره را نجوئيم

هر ساله هزاران هزار کتاب به

ائی، و الن آدم ماليخولي ای ف ی ه رادی، دودل قانه ی انف ای عاش ا ياز ماجراه

د وای ديگری ندارن ان محت اه طلب اب های . سرگذشت ج ان زن يکی از کت قهرم

ا پن صفحه ی يپروست چند د ت دست آخر رلطافت را به خود اختصاص می ده

از اين رو به نظر می رسد که انسان دست . احساس کند که هيچ احساسی ندارد

ايش ه رشته ای از نم ان را ب ه های کم به همان اندازه حق دارد توجه آدمي نام

جمعی و تاريخی ای برانگيزد که صدها ميليون تن از افراد بشر را از الوجودی

ل را دگرگون ساخت ر بيرون کشاندند، ماهيت مل ای جاودان خود را ب ند و رد پ

.زندگی تمام بشريت به جا نهادند

ای ول ه ل ق ع و نق صحت مراج

ا بيشتر . چنين کاری حقيقتا دشوار خواهد بود : رسش نگرفته است ان م مخالف

زينش دل بخواه و گفته اند که ببينيد تعصبات شخصی چگونه ممکن است در گ

٥


د فی نفسه . يک جانبه ی متون و حقايق بروز کند ا، هر چن اين نکته سنجی ه

اب کان ی کت ای علم ا روش ه ژه ب ه وي ر، و ب اب حاض ا کت تند، ب ذير هس ارناپ

ه آن . حاضر، ارتباطی ندارند نم ک ا مصرا اعالم ک به عالوه، اجازه می خواهم ت

د، ب يبچه ضر يشتر روش مورخ ذهنيت را تعيين و محدود می کند و می آزماي

.ا خلق و خوی اوتاست

م بسانه، که به آن مکتب صرفا روانشنا افت حوادث به مثابه ی شبکه ی دره

تن

ده ه نش معاين

راد و ان می نگرد ي يده ای از فعاليت های آزاد اف دی های آن ی . ا دسته بن حت

ر پژوهشگر د اکپاگ ات ممکن را داشته باش رين ني ه . ت دروازه را چارطاق ب

روش ماترياليستی مورخ را منضبط می سازد و او . اردروی هوس باز می گذ

د اع آغاز کن ن ساختمان اجتم ات وزي . را وادار می کند که کار خود را از واقعي

تند؛ اعی هس ات اجتم ا طبق اريخ همان ان ت ادی در جري ای بني ا نيروه ر م در نظ

رات ه ی تغيي ه مثاب ا و شعارها ب د، طرح ه احزاب سياسی بر طبقات تکيه دارن

ی، از . منافع عينی، ظهور می کنند دک در ان ه ذهن ا از عينی ب امی بررسی م تم

ت رده اس ير ک منی س ه ض ادی ب ردی، و از بني ه ف اعی ب ن روش، . اجتم اي

.محدوديت سختی بر بوالهوسی های نويسنده تحميل کرده است

ه ی ک منطق اری در ي ق حف دن از طري دس مع ک مهن ی ي وقت

دا ه سنگ مغناطيسی پي ت ک ن گرف ر اي وان فرض را ب ی ت واره م د، هم ی کن م

دن در آن : فرخنده ای رخ داده است حادثه ی ر وسيع مع اما بديهی است که حف

ود د ب ه ای نخواه ار عاقالن ه ک ثال . منطق دس، م ان مهن ه هم امی ک ا هنگ ام

راف ه ای از سنگ براساس انح ه رگ رد ک ی گي ه م اطيس، نتيج ه ی مغن عقرب

ه سنگ معدن در زير خاک ه ب اط مختلف آن منطق ا در نق نهفته است، و متعاقب

د معدن می رسد، آن گاه م جرئت نخواهن راد ه رين اف عيب جوترين و شکاک ت

٦


د ه دم بزنن رد از حادث د . ک اص پيون ه خ ام را ب ه ع ت ک ده اس انع کنن ی ق روش

.بزند

برها

حن ل در ن عينيت علمی را نه بايد در چشم های مورخ جستجو کرد و نه

ز ی پيش از هر چي ا در هر انقالب ه م د ک ل می دان اب از قب اين کت

م

ی ق درون د در منط ان را باي ن بره ه اي دای او، بلک ترص ت او ياف ر . واي اگ

ی ع ل یه ب رقرويدادها، شهادت ها، شخص ها، و نقل قول ها در جهت کل تحلي

ده معت اه خوانن د، آن گ رار بگيرن ورخ ق اعی م ن را باجتم مين ممک رين تض رت

ت د داش ای او خواه تنتاج ه ی اس تحکام علم ون اس ر ب . پيرام ن ت ويمروش : گ

ودن ذير ب اب ناپ نويسنده ی کتاب حاضر تا آن جا که کتابش واقعا توانسته اجتن

ادار ه اصل عينيت وف د، ب روزی آن انقالب را نشان بده انقالب اکتبر و علل پي

.بوده است

خواننده ی

ا . سرنوشت جامعه می جوئيم داخله ی مستقيم توده ها را در ا می کوشيم ت م

رون بکشم رده ی حوادث بي ا . دگرگونی های آگاهی جمعی جامعه را از پس پ م

ه در بيشتر " خود به خود بودن "اشارات کلی به جنبش را، يعنی اشاراتی را ک

ه کس دموار زی ب د، در ی نه چيزی را توضيح می دهند و نه چي ت بس می آموزن

د انقالب. رد می کنيم وانين مشخص رخ می دهن ن . ها همه بر طبق ق ای اي معن

ا يکی . گفته آن نيست که توده ها در حين عمل از قوانين انقالب آگاهی دارند ام

ا وده ه ی ت اهی جمع ای آگ ونی ه ه دگرگ ت ک ا آن اس ه حتم ن گفت انی اي از مع

ته ه وابس تند بلک ادفی نيس ی تص رورت عين ه آن ض د ک ی ان رورتی عين ه ض ب

م پيش قابليت ری را ممکن تفسير نظری دارد، و از اين رو ه م رهب وئی و ه گ

.می سازد

٧

لئون تروتسکی نشر کارگری سوسياليستی ه نظر ز ب د شگفت انگي برخی از مورخان رسمی روسيه ی شوروی، هر چن

د وان يک تفسير اي ه عن ا را ب ورد ه آمی رسد، کوشيده اند تا تفسير م ليستی م

د رار دهن اد ق ثال، پروفسور پوکروفسکی. انتق ده ا∗م ا اصرار ورزي ه م ست ک

م ه اي م گرفت الب را دست ک ی انق ل عين ر. "عوام اه اکتب ه و م اه فوري ين م ا ب م

ت ورت گرف ی ص ادی عظيم قوط اقتص ه ی ." "س دت، طبق ن م الل اي در خ

ان رد ... دهق ام ک ت قي ت موق ه حکوم د ." برعلي ی گوي روی : پوکروفسکی م ني

ات ديد، نه در جريان ه " تحوالت عينی "محرک انقالب را بايد در اين ی ثب ای ب

پوکروفسکی از برکت قاطعيت شايان تحسين ضابطه ی خود، آن تفسير . روانی

ه زمبتذالنه ی اقتصادی تاريخ را که اغلب به جای مارکسي داد می شود، ب م قلم

.نحو احسن در معرض تماشا گذارده است

ر د در حقيقت ام ان انقالب روی می دهن ه در جري الی ک چرخش های راديک

ون ول دگرگ ان معل ين در بني ر پيش ر عص ه در سراس تند ک ادينی هس ای بني ی ه

ته ه انباش ه جامع اهی ک ه گ اه ب ادی گ تالالت اقتص ده ی اخ ه زائي د، ن ده ان ش

د در خالل حوادث بروز ونی . می کنن ه در آستانه ی واژگ ان است ک واقعيت هم

ه ان ک م چن لطنت، ه ابين س ا م ور دائم ادی کش ر، زوال اقتص ه و اکتب فوري

ا را دامن می زد وده ه ذير -عميق تر می شد و نارضائی ت ن حقيقت ترديدناپ اي

اما خام ترين خطای ممکن آن است . وجه ما دور نمانده است تاست و هرگز از

يم انقالب دوم از آن جهت هشت ماه پس از انقالب اول درگرفت که در رکه بپندا

پوکروفسکی، که در اين دو مجلد ناچار شده ايم چندين بار با او دست و . ن. خبر مرگ م -∗يد مان رس ه گوش ر ب ر حاض ام اث س از اتم يم، پ رم کن ه ن ک . پنج ام ي ه در مق کی ک پوکروفس

ازه ود، ت ده ب اريخی پژوهشگر ورزيده از اردوی ليبراليزم به مارکسيزم گروي رين نوشتجات ت تی ساخت ار و سرآغازهای ارزشمندی غن ه . را با آث ن احوال او هرگز نتوانست ب ه ی اي ا هم ب

يم پوکروفسکی . روش ماترياليزم ديالکتيک احاطه بيابد ه اضافه کن د ک شرط عدالت حکم می کنه در خدمت انی ک ود نه تنها انسان پراستعداد و بسيار فاضلی بود، بلکه نسبت به آرم ده ب ش در آم

.وفاداری عميقی داشت

٨


ود ٣٣٠ گرم به ٦٦٠خالل آن مدت جيره ی نان از د . گرم کاهش يافته ب در چن

داوما سالی که بالفاصله پس از انقالب اکتبر سپری شد، وضع غذائی توده ها م

د دتر ش دتر و ب دانقالب . ب تمداران ض دهای سياس ال، امي ن ح ا اي ک ب رای ي ب

ار در ر ب د ه ونی جدي م دگرگ د شه ته ش انی . کس ر کس ه نظ ط ب رايط فق ن ش اي

يعنی کسانی -می انگارند" خود به خود" را معماآميز می رسد که قيام توده ها

د ی چن ه تن ود ک ه واری ب ارت از شورش گل ا عب که تصور می کنند قيام توده ه

د ه در. رهبر مصنوعا از آن بهره برداری کردن ع، محروميت های صرف ب واق

ا وده ه ود، ت رچنين ب ت؛ اگ افی نيس ام ک ه قي ردم ب رانگيختن م رای ب ائی ب تنه

برای در گرفتن قيام الزم است که ورشکستگی رژيم . م بودند هميشه در حال قيا

ر آن، شرايط قطعا برمال شود و محروميت ها را تحمل ناپذير سازد، و عالوه ب

د ر ا و انديشه های جدي د مف د باي از کنن ا ب وده ه رای ت ازه ای ب ی ت اه . نقالب آن گ

د ای جدي ه آن انديشه ه دی ک داف ارجمن اطر اه ه خ ا، ب وده ه ان ت يش هم در پ

دان اب تحمل محروميت های دوچن رويشان نهاده است، نشان خواهند داد که ت

.و سه چندان را نيز دارند

ين وان دوم ه عن ان ب ان دهقان ه طغي " عامل عينی "اشاره ی پوکروفسکی ب

د دب انی رد. فهمی آشکارتری را نشان می ده ارگر، جنگ دهق ه ی ک نظر طبق

م چون کم دست -البته جزو شرايط عينی بود ه ه ه فعاليت يک طبق ا آن حد ک ت

ذارد ی گ ر م ر اث ه ی ديگ اهی طبق ر آگ ارجی ب ت اصلی . يک محرک خ ا عل ام

ود؛ کشف ماهيت ه ب ونی های شعور روستائيان نهفت ان در دگرگ طغيان دهقان

د ی ده کيل م اب را تش ن کت ای اي ی از فصل ه وای يک ا محت ونی ه ن دگرگ . اي

ا از طر ام فراموش نکنيم که انقالب ه ه فرج ردم ب د آ يق م نمی رسند، هر چن

ردم ند ،م ان باش ام و نش ی ن الي. ب ال را زماتري ر و فع ان حساس و متفک م، انس

٩


ری ه ی ديگ ه وظيف ورخ چ د م ی ده يح م ه او را توض رد، بلک ی گي ده نم نادي

می تواند داشته باشد؟

ه شواهد نامستقيم تک ار خود ب ه برخی از منتقدان دموکرات منش، که در ک ي

ران سازش " طنزآميز"می زنند نگرش ار، نويسنده ی اين سطور را به رهب ک

انه ی ن نش ير او ذه ی تفس ت علم ه ماهي د ک ته ان ائی دانس ه ج ا ب ی ن گرائ

ت رده اس دوش ک ی . را مخ ت م ی را سس ين مالک ت چن ه جرئ ا ب اريم م . انگ

ه هشد "نه سرشگ و نه خنده، بلکه ادراک، : "اصل اسپينوزا اری است برعلي

ه مورخ باشد، از . خنده ی نا به جا و گريه ی بی موقع اما انسان را، ولو آن ک

ب ه ادراک درست مطل ه شرط آن ک د ب روم نمی کن ده اش مح ه و خن سهم گري

د ه کن ه ی او را توجي ا گري ده ي اری از . خن د غب ه مانن رادی ک ز صرفا انف آن طن

رعن است بی تفاوتی بر تمام کشش و کوشش بشريت . گسترده، بدترين نوع تف

م از ي طنين دروغين ا وان شنيد و ه ری می ت رينش های هن م از آف ز را ه ن طن

ه است ات نهفت ط حي ه درعمق رواب ز هست ک . آثار تاريخی، اما طنز ديگری ني

د ه ی هنرمن ه وظيف ان ک م چن ه ی مورخ است، ه ر وظيف انکشاف اين طنز اخي

.نيز هست

دم ابقع ابين تط ی م والذهن ی معم ر، و عين م در هن دگی و ه م در زن ، ه

قلمرو سياست کمتر از هر قلمرو ديگری . چشمه ی اليزال فکاهت و حزن است

رد ت از عملک ری اس انون مب ن ق ه در . اي ه بلک ی نفس ه ف زاب ن راد و اح اف

ر هستند ا دلي ه . رابطه شان با شرايط، مضحک ي ه انقالب فرانسه ب هنگامی ک

ا ه ی حس ار مرحل ا در کن ت ه رين ژيرونديس ته ت اد، برجس ام نه ود گ س خ

ا وبين ه رين ژاک ت ت رين و فرودس اده ت ر س ه نظ خره ب ز و مس ت انگي رق

يدند ی رس ون، در -ژان. م ای لي ه ه رم کارخان ازرس محت اری روالن، آن ب م

١٠


وادث حنه ی ح د ١٧٩٢ص ی رس ر م ه نظ دار ب اتوری جان ون کاريک م چ . ه

د ابرعکس، هم سنگ حوادث ژاکوبين ها، رت، و . ن ممکن است خصومت، نف

. اما طنز آدمی را هرگز-يا وحشت آدمی را برانگيزند

ا ا را ب واج دري ا ام د ت ه می کوش ز ک ای ديکن ان زن يکی از داستان ه قهرم

ابين جارو پس براند، به تصديق همگان تصوير مضحکی است، زيرا هدف و م

ود نيست ابقی موج يله اش تط وان . وس ی ت ن شخصيت را م ه اي وئيم ک ر بگ اگ

ر سياست های احزاب ار مظه ايد در حين سازش ک ه شمار آورد، ش انقالب ب

ه نظر برسد ه و اغراق ب ا مبالغ د . گفته ی م ی، مب ال، تزرتل ن ح ا اي واقعی عب

راف رال، اعت رژيم دو قدرتی، پس از انقالب اکتبر نزد نابوکوف، از رهبران ليب

ار تمام ک : "کرد که رای مه ارهای ما در آن ايام هم چون تالش بيهوده ای بود ب

دار ی مق ممکن است ."سيلی ويرانگر و بنيان کن به وسيله ی مشتی پوشال ب

اتی که اين کلمات هم چون طنز غيظ آلودی به نظر برسند، رين کلم اما صادق ت

ز از ط چشم پوشی .درباره ی خود بر زبان آورده اند سازش کاران هستند که ن

ا انقالب را " انقالبيونی"در ترسيم ه کوشيدند ت ه بوسيله ی مشتی پوشال ک ب

ه خاطر مهار نمايند، به منزله ی دستبرد به واقعيت و خيانت به عينيت است ب

.لم نماهااع

ان مارک ی از مي لطنت طلب تروو، س ر اس د سپيت ين، در تبعي ای پيش ت ه يس

ه جوهر انقالب م پيرامون زفقط بلشوي : "چنين نوشت ود، و نسبت ب منطقی ب

وي ل بلش ن دلي ه اي د، و ب ادق مان الب ص يد زانق روزی رس ه پي الب ب ." م در انق

ر ليبرالي وف، رهب ی يوک ت زميل رف را زده اس ين ح ا هم م تقريب ان : "م، ه آن

جهتی می رفتند که يک بار برای هميشه می دانستند که به کجا می روند، و در

ه های انتخاب کرده بودند، و آ ن هم به سوی هدفی که پس از هر يک از تجرب

١١


و سرانجام بايد از ." مدآتر می نزديک تر و نزديک سازش کاری ناموفق مرام

ه درک ه ضمن کوشش ب يم ک ول کن ل ق دانقالبی نق هرت ض م ش اجر ک ک مه ي

ان داشته است ين بي ردم : "انقالب به شيوه ی خود، افکار خويش را چن فقط م

والدين ی توان پ دم ی را برگزينن ين راه تند چن ه از روی ... س ی ک ط مردم فق

ه" ه " حرف يان را ب وب و عص ده ی آش ه روح بلعن ن ک د و از اي ی بودن انقالب

ه در فوق پيرامون ."زندگی فرابخوانند، هراس نداشتند وان آن چه را ک می ت

ان داشت ز بي . ژاکوبين ها گفته شد، با انصاف بيشتری در مورد بلشويک ها ني

ه ی آنان ور حوال ه وف رين ب د؛ لعن و نف هم سنگ دوران و وظايف دوران بودن

ا نمی چسبيد ايشان ه آن ه ز ب رای ز چون دستاوي -می شد، اما هزل و طن ی ب

.درآويختن نداشت

ه از ده است ک در مقدمه ی جلد اول توضيح داديم که چرا نويسنده صالح دي

ه صورت رد، و خود به عنوان شرکت کننده ای در حوادث و ب سوم شخص مف

ز . نه اول شخص مفرد، نام ببرد دهای دوم و سوم ني ه در جل ی، ک اين شکل ادب

ت، ده اس ظ ش ا دست حف ی دارد، ام اه نم ی را دور نگ ن گرائ ه ذه ی نفس م ف ک

ی را . نمی سازد ذهن گرائی را ضرور و به واقع، وظيفه ی احتراز از ذهن گرائ

.می شود دائما به آدمی يادآور

ارنظر فالن در بس ا آن اظه ن ي ا اي ه آي ياری از موارد مدت ها ترديد داشتيم ک

ر ا خي يم ي ل کن ر . معاصر را، در توصيف نقش نويسنده در جريان حوادث، نق اگ

سانی آبه جز قواعد ادب در جامعه ی با فرهنگ، معيار ديگری در کار نبود، به

ائی دربست چشم بپوشيم ول ه ل ق ين نق ه از چن ه .امکان داشت ک پس از آن ک

اب حاضر بلشويک ها در شورای ه اکثريت رسيدند، نويسنده ی کت پتروگراد ب

راد شد، يس شورای پتروگ ه رئ الب، ک امی انق ه ی نظ ز رياست کميت دا ني و بع

١٢


ازمان اد س ده ی او افت ود، برعه ر ب ام اکتب ده ی قي ه . دهن ل دارد و ن ه مي او ن

ره ی ات را از چه ن واقعي ه اي د ک دمی توان اريخ بزداي ون در . ت ه اکن گروهی ک

اهير شوروی اد جم االت حکومت را در دست دارد،اتح ر مق ای اخي در سال ه

ر حاضر اختصاص ف اث ه مؤل دد ب ب متع يار و کت ن راه بس داده است، و از اي

داوما اب حاضر، م ه کوشيده است تا ثابت کند که او، يعنی نويسنده ی کت برعلي

ی ت م الب فعالي ردمصالح انق ين . ک را حزب بلشويک چن ه چ ن سؤال ک ا اي ام

من" ين " دش ن چن اغلی اي ر مش ا ب ال ه رين س اس ت ختی را در حس سرس

ده است پ ن مناقشات پيشين . رمسئوليت گمارده بود، بی پاسخ مان گذشتن از اي

ان به سکوت، تا حدی به منزله ی چشم پوشی از وظيفه ی روشن ساختن جري

ائی فقط آن . واقعی حوادث خواهد بود هم آخر به چه منظور؟ تظاهر به بی اعتن

دگان ه خوانن ائی ب ری ه به درد کسی می خورد که می خواهد مکارانه نتيجه گي

تج نمی شوند ات من ا از واقعي ری ه ه آن نتيجه گي رجيح . خود تلقين کند ک ا ت م

ه می دهيم که هر چيز را بی کم و کاست به اسم درستش بخوانيم، همان طور ک

.هنگ لغات چنين استدر فر

ا نيست مسأله کتمان نمی کنيم که برای ما ر سر گذشته ه ان طور . فقط ب هم

ين نحو ه هم ازد، ب ه ی او می ت ه برنام ه حيثيت حريف ب که دشمن در حمله ب

ام واقعی اش در اده ی مق ه اع ين، او را ب مبارزه ی حريف برای برنامه ای مع

ا درب. ظف می سازدوصحنه ی حوادث م ارزه ی و ام ه در مب اره ی کسانی ک

الی و در ای متع ان ه رای آرم ان ب رچم انس ک پ ر ي ری او در زي ع گي موض

ا رای آن ه ه ب ت ک د گف د، باي ی بينن راض شخصی نم ز اغ زی ج مشخص، چي

اط های خاصی . متاسفيم اما به ارشادشان نخواهيم کوشيد دير، احتي ه هر تق ب

١٣


ائل ادا مس ا مب م ت رج داده اي ه خ ی"ب ا" شخص ه ج ر از آن چ زرگ ت ئی ب

.استحقاقش را دارند در اين کتاب اشغال کنند

عبارتی که اغلب به معنای دوستان -برخی از دوستان اتحاد جماهير شوروی

اقی هستند -قدرت های فعلی شوروی است، آن هم فقط مادام که بر سر قدرت ب

ک و يا نويسنده ی کتاب حاضر را به جهت نگرش انتقادآميز او به حزب بلشوي

با اين حال، هيچ کس نکوشيده است . پاره ای از رهبرانش، سرزنش کرده اند

ه اب ارائ ن کت تا تصويری را که نويسنده از شرايط حزب در خالل حوادث در اي

ه خود را " دوستان"برای مزيد اطالع اين . داده است، تصحيح يا نفی کند در ک

د، هشدار برابر ما مکلف به دفاع از نقش بلشويک ها در ا ر می بينن نقالب اکتب

م د را، آن ه ن انقالب ظفرمن می دهيم که کتاب ما راه و رسم عشق ورزی به اي

ه ت، ب ه اس يش انداخت ه پ ی ای ک ت بوروکراس ر و در هيئ داث ظف س از اح پ

الب ه انق ه چگون د ک ی کن ط تشريح م اب فق ن کت ه اي وزد، بلک ی آم ده نم خوانن

در نظر ما حزب ماشين نيست . فتح می کند آماده می شود، گسترش می يابد، و

رد، رار بگي ه ق ورد مدافع ز دولت م اق آمي که معصوميتش از طريق تدابير اختن

ده از راه تضادها زبلکه ارگاني ه ی موجودات زن د هم م پيچيده ای است که مانن

د ی ياب ل م ادها . تکام ن تض رداری از اي رده ب ای -پ انات و خطاه ه نوس از جمل

تاد ای س ی فراعض ان ده اريخی -اشم ه ی ت ت وظيف ا از اهمي اد م ه اعتق ب

ت، ر دوش گرف اريخ ب ار در ت رای نخستين ب ه حزب بلشويک ب غول آسائی، ک

. ذره ای نمی کاهد

پرينکيپو

١٩٣٢ مه ١٣

تروتسکی. ل

١٤


فصل اولفصل اول

تدارک و آغازتدارک و آغاز: : »»روزهای ژوئيهروزهای ژوئيه««

ال يه ١٩١٥در س رای روس ل ب ارد روب گ ده ميلي ت، خ، جن رج برداش

ه ی اول ١٩١٦در ارد؛ و در نيم وزده ميلي ارد؛ در ١٩١٧، ن يم ميلي ، ده و ن

ال از س ی زد ١٩١٨آغ ر م ل س ارد روب ه شصت ميلي ی ب دهی مل ا -، ب ی ب يعن

ر می گشت ب ثروت کل کشور، که هفتاد ميليارد رو ين زده می شد، براب . ل تخم

ده ی وان فريبن ه ی " وام آزادی "کميته ی اجرائی مرکزی تحت عن سرگرم تهي

ه ه ب ه رفت ان حال حکومت رفت ود، در هم تقاضانامه ای جهت يک وام جنگی ب

د از ت جدي دون يک وام هنگف ه ب يد ک ی رس ده م دان پيچي ه چن ه ی ن ن نتيج اي

دهی های خود را بابت سفارشات ا نمی توانست ب ه تنه کشورهای خارجی، ن

ود ادر نب ه ق د، بلک ت نماي ارجی اش پرداخ ی خ دات داخل ده ی تعه ی از عه حت

ر وستون بدهکاری ها در دفتر تجارت خارجی کشور مدا . خويش برآيد ما درازت

ه . می شد دست دول متفق آشکارا خود را مهيا می کردند که روبل را دربست ب

رای وام آزادی . سرنوشت بسپارند ی ب ه ی اجرائ ه تقاضای کميت همان روزی ک

فحه ی اول تيای ص ورا رايزوس ه ی ش اص داد، روزنام ود اختص ه خ ا ب

ه وم ب ت، موس تنيکحکوم رد ويس الم ک ل را اع اد ارزش روب قوط ح . ، س

ا ضرب د ب ادر نبودن م آ ماشين های چاپ اسکناس ديگر ق ورم ه امی هنگ ت گ

د ا جای. کنن دند ت اده می ش ه از برکت و آم ديمی را، ک ر ق ای معتب اسکناس ه

١٥


ابهت نيفتاده بودند، با برچسب های سرخ قدرت خريد سابقشان هنوز تماما از

هم بورژوا و هم کارگر، هر . معروف شدند " کرنکی"ر کنند که بعدا به رنگی پ

ن واژه ی ار در اي ه ای از انزج ود، رگ يوه ی خ ه ش ده " کرنکی"يک ب گنجان

.بودند

حکومت به حرف، برنامه ای را جهت نظارت دولت بر صنايع در پيش گرفته

ن منظور تأسيس و حتی در پا يان ماه ژوئن چند سازمان بی کفايت نيز برای اي

سا، راما گفتار و کردار رژيم فوريه، مانند روح و جسم هر مسيحی پا. کرده بود

ال معا در درح م بودن ه . ضه ی دائ ذکور، ک ده ی م ين ش ای دست چ ازمان ه س

ت تر در حماي د، بيش ده بودن اد ش نايع ايج ور ص ر ام ارت ب رای نظ ثال ب از م

ت زل دول اد و متزل ی بني درت ب ای ق ازی ه وس ب ر ه ا در براب رمايه داره س

ی امی کوشيدند، تا در لگام زدن به منافع افراد سرمايه دار، کارکن ن اداری و فن

اال، صنايع روز به روز به شکل مشخص تری ه های ب اليه بندی می شدند؛ الي

اک از يم ن ای ب رايش ه ارگ گ ه ی ک اوات طلبان زم مس ا ع ه روز ب ران، روز ب

ا می پيوستند زج ه سفارشات . م تری به اردوی سرمايه داره ا نسبت ب کارگره

ا يکی دو سال ديگر جنگی، که بقای کارخانه های در حال تالشی روسيه را ت

ی مين م م تض دکه تند . ردن ارآميزی داش ز . نگرش انزج ا ني رمايه داره ا س ام

ه بيشتر دردسر در ر نسبت به توليدی ک ی شوق ب ه ب ه رفت ا سود، رفت داشت ت

ال . می شدند ری بيشتری اعم ا پيگي اال، اينک ب ا از ب ه ه ل تعمدی کارخان تعطي

توليدات فلزی چهل درصد کاهش يافته بود؛ توليدات منسوجات، بيست . می شد

قيمت ها همگام با تورم . کليه ی ضروريات زندگی ناکافی بود عرضه ی . درصد

زاي نعت اف د و زوال ص ی يافتن ام آن . ش م ه زم د ک ده بودن ر آن ش ارگران ب ک

اني د -م اداریزمک ی کن ين م ان را تعي ت آن ا سرنوش ه در خف اری را، ک در . تج

١٦


د ود بگيرن ت خ ر . دس کوبلف، وزي ای پ اس ه ه ار، در بياني ه ک اب ب ر آب و ت

ه صالحشان ا ب ه ه ه در اداره ی امور کارخان کارگران هشدار می داد که مداخل

ت ن، د. نيس ارم ژوئ ت و چه تيار روز بيس دی ايزوس نهاد جدي ون پيش پيرام

ت ه داش ته کارخان ک رش ل ي ت از تعطي ه حکاي ت ک خن گف ز . س االت ني از اي

ده . برهای مشابه می رسيد خ ری دي راه آهن حتی از صنعت هم آسيب سنگين ت

ا در . بود رات اساسی داشتند؛ بيشتر قطاره ه تعمي نيمی از لوکوموتيوها نياز ب

ار ه ک ت جبه ود داش ز وج وخت ني ود س د؛ کمب ی کردن ا . م ات ب وزارت ارتباط

واد . ا در حال کشمکش بود مکارکنان دفتری و کارگران راه آهن دائ عرضه ی م

داوما کاستی ذائی م ت غ ا . می گرف رای ده ي ط ب ره ی آرد فق راد، ذخي در پتروگ

ا و پانزده روز کفايت می کرد؛ در مراکز ديگر، اندکی بيشتر، فل ج ناقص قطاره

داوم قحطی ای خطر م ه معن ارگران راه آهن ب وع ک امکان اعتصاب قريب الوق

توقع کارگران از انقالب چيز . اندک بارقه ای از اميد در آينده ديده نمی شد . بود

.ديگری بود

م ن ه رو سياست اوضاع از اي د، در قلم ته باش ان داش ن امک دتر از اي ر ب اگ

ات در حيات حکوم . بدتر بود ل، و طبق ا، مل راد -ت ه ات اف ه در حي ان ک م چن - ه

رحمانه ترين شيوه ی ممکن ی انقالب ب . بی تصميمی بدترين حالت ممکن است

ی در . برای حل مسائل تاريخی است ره زن ر از طف در انقالب، سياستی مخرب ت

د ايد. فکر نمی گنج ی نش الب را دودل راح را، در آن -حزب انق ه ج ان ک م چن ه

ه تي ار نشانده است وقت ک ه درون جسم بيم درتی . غ را ب م دو ق ا آن رژي ا -ام ب

ی م دوروئ ه ی -رژي ازمان يافت ر س ت، مظه ئت گرف ه نش الب فوري ه از انق ک

ود ميمی ب ی تص ت . ب ت داش ر مخالف ت س ا آن حکوم ز ب ه چي تان . هم دوس

ا ه دشمنانش نمشروطش به مخالفاتش تبديل می شدند؛ مخالف ؛ دشمنانش ش، ب

١٧


لحه داس ی گرفتن ه دست م رد . ب ی ک ود را بسيج م ا خ ام -ضدانقالب علن و اله

ی تاد سياس ی س ود، يعن ادت ب زب ک زی ح ه ی مرک ن راه کميت ش او در اي بخ

ه ی . همه ی کسانی که منافع خود را در خطر می ديدند کميته ی مرکزی اتحادي

ل تاد ک ران در س ی افس ان ده دگی از فرم ه نماين ف، ب ع در موغيلي ب واق جان

زاق ه ی نيروهای ق ز شورای اتحادي ده ی ناراضی، و ني تقريبا صدهزار فرمان

د ه . در پتروگراد، دو اهرم نظامی ضدانقالب به شمار می رفتن ی، ب دومای دولت

ه رغم قطع ود ب ه ب ن شوراها، تصميم گرفت ه ی کنگره ی ژوئ رانس "نام کنف

ی ای خصوص د " ه ه ده ود ادام رای . خ ا ب ت دوم ه ی موق ای کميت ت ه فعالي

ز سفارت ا و ني ه خرج بانک ه ه وسيعا ب ه های دول متفق ضدانقالبی، ک خان

ود صورت رده ب اد ک انونی مناسبی ايج ت، پوشش ق اران .می گرف از سازش ک

دند ی ش اگون م رات گون ه خط د ب ا . چپ و راست تهدي ه ب الی ک حکومت در ح

داخت، مخ نگرانی از ه تصميم گوشه ی چشم به راست و به چپ نظر می ان فيان

اهی گرفت که برای سازمان يس سياسی مخفی -دهی يک اداره ی آگ ی پل - يعن

اه . بودجه ی مخصوصی در نظر بگيرد ی در اواسط م ام، يعن تقريبا در همين اي

دهم ان در روز هف س مؤسس ات مجل ه انتخاب رد ک الم ک ت اع ن، حکوم ژوئ

د شد زار خواه رغم مشار . سپتامبر برگ رال، علي ا در مطبوعات ليب ادت ه کت ک

ه آن -کابينه، برعليه اين تاريخ رسما انتخاب شده ادی ب ه هيچ کس اعتق ه ن ک

د -می کردداشت و نه هيچ کس جدا از آن دفاع ارزه پرداختن ه مب . سرسختانه ب

اک ارس سخت تابن اه م ای م تين روزه ه در نخس ان، ک تصوير مجلس مؤسس

ود ره رنگ شده ب ز . می نمود، مخدوش و تي ه چي ا حکومت سر هم مخالفت ب

ی ام ط در روز س ت فق ود او حکوم ی خ ای آبک ت ه ن ني ی حس ت، حت داش

کی ی زمس تاها يعن ان زاده ی روس ای اعي ان ه ه نگهب ت ک ت ياف ن جرئ ژوئ

١٨


ا ان آلک ∗ناچالنيک ه ا در زم دايش آن ه دو پي ان ب ه نامشان از هم اندر س را، ک

ار م د سوم نفرت تمامی کشور را بر می انگيخت، از ک ن اصالح . نفصل کن و اي

ر حکومت موقت زد ی ب ارت و بزدل . نيم بند اجباری و دير هنگام فقط مهر حق

د و در آن روزها، اشراف بار ديگر رفته رفته دل و جرئت خود را باز می يافتن

رو می ر دريج ف ين . خت يترسشان به ت ر زم م جمع می شدند و ب ا دور ه داره

اه ژوئن، کميته ی موقت دوما تقاضانامه در اواخر م. حکومت فشار می آوردند

ه در آن از حکومت خواسته رای ای به حکومت ارسال داشت ک ا ب ود ت شده ب

" عناصر جنايت کار"حمايت از مالک ها در مقابل دهقان هائی که به وسيله ی

ه عمل آورد اطع ب ه، کنگره ی . تحريک شده بودند، اقدمات ق در روز اول ژوئي

اقش را اشراف دارهای سراسری زمين ه اتف بزرگ روسيه، که اکثريت قريب ب

ه . تشکيل می دادند، در مسکو گشايش يافت ار ب د م ان مانن ن مي حکومت در اي

ا اهی مالک ه ا و گ ان ه اهی دهق خود می پيچيد و می کوشيد تا به سحر کالم گ

.را افسون کند

ه در ضمن ب من، ک ه دش اجم برعلي ود ته ه ب ه، وضع جبه دتر از هم ا ب ه ام

نجات ار تش ود، دچ ده ب ديل ش ز تب ی ني وای داخل کی در دع ی کرنس ازی قطع ب

ات های مديپل. سربازها نمی خواستند بجنگند . شده و مشرف به موت بود مرگ

اه د ش ق بنگرن ای دول متف ات ه م ديپلم ه چش تند ب ت نداش ووف جزئ . زاده ل

رای حکومت محکوم . آن ها نياز مبرمی به يک وام خارجی داشتند و عاجز ب

ه ور ک ان ط رد و هم ورش ب د ي ه فنالن د، ب رده باش دامی ک رض ان ه ع آن ک

ام ا انج ه دست سوسياليست ه واره ب رين کارهای خود را هم می داد، کثيف ت

ابين در همان حال . اين يورش را هم به دست ايشان به انجام رساند حکومت م

. مقامات انتصابی که بر دهقان ها هم سلطه ی اداری داشتند و هم سلطه ی قضائی-∗

١٩


ه می ر ود ک رده ب روز ک ز اختالفی ب ه گسيختگی آشکار و اوکرائين ني ا ب فت ت

.منجر شود

ر رودخوانی آلب ای س دح روزه اک و در م الب تابن ل از انق اس، در تجلي توم

در اوايل ماه ژوئيه، پاله ئولوگ، سفير . کرنسکی، از ديرباز به سر آمده بودند

ود، جای د ب کبير فرانسه، که بوی عطر مجالس راسپوتين پيوسته از تنش بلن

ولن ه ن ا . داد" يکال راد"خود را ب د را ب ه نگار سفير جدي ه ی روزنام ود آن کل

رد راد آشنا ک ولن می گفت . اوضاع پتروگ ه ن ه ب ه ی : آن روی سفارت خان روب

ت ترده اس ورگ گس ه ی وايب وا، ناحي ه ی ن وی رودخان ه، در آن س . فرانس

ی را در " ای بزرگ ه ه ه کارخان ه، ک ن ناحي ر دارد، دراي ه ب ق ب ت متعل بس

ت ويک هاس ک . بلش ين و تروتس د یلن ی کنن يادت م ا س ين ." در آن ج م چن ه

رد و بيش از هزار مسلسل، خوابگاه های هنگ آتشبار، مشتمل ر ده هزار م ب

ا هيچ .در همين ناحيه قرار دارند ه منشويک ه ه سوسيال رولوسيونرها و ن ن

ا .يک به اين خوابگاه ها دسترس ندارند د و ي مابقی هنگ ها هم يا بلشويک ان

وی . "طرفبی ز جل اگر لنين و تروتسکی بخواهند پتروگراد را بگيرند، چه چي

ت؟ د گرف ا را خواه يد " آن ه ی پرس ی داد و م وش م گفت زده گ ولن ش : ن

د؟ " ين اوضاعی را تحمل می کن ه چن ه او " حکومت چگون ه نگار ب و روزنام

ی داد يچ : "پاسخ م ت ه ه حکوم ان ک ه پنه ما چ د؟ از ش د بکن ی توان ار م چک

ی ضعيف قدرتی ه نظر من خيل م ب ی آن ه ندارد، مگر يک قدرت اخالقی، و حت

..."می رسد

ای ت ه ت، در فعالي ی ياف ی نم ا چون مجرائ وده ه ده ی ت روی تحريک ش ني

. خودانگيخته، از قبيل تظاهرات چريکی و تصرفات پراکنده، مصرف می شدند

در ه ق ا مسائلی را ک ا می کوشيدند ت ان ه ت موجود کارگرها، سربازها، و دهق

٢٠


نمی توانست -يعنی همان قدرتی که به وسيله ی همين توده ها ايجاد شده بود -

ود دست د، خ د حل کن ل کنن ا ح م جزئ ز . ک ر چي يش از ه ا را ب وده ه اعصاب ت

د ی تصيمی رهبرانشان تحريک می کن ه . ب ائی ک ر در پشت دره ی ثم ار ب انتظ

ا را وا از نمی شوند، آن ه ه رويشان ب ا می ب ر آن دره ر ب ه مصرانه ت دارد ک

در همان روزهای . بکوبند و يا به سوی طغيان ناشی از يأس سوقشان می دهد

تند ی توانس ت م ه زحم ا ب تانی ه ه شهرس امی ک وراها، هنگ ره ی ش کنگ

اه س نگ ود، پ ده ب راد دراز ش ه پتروگ ه برعلي ود را ک ران خ ای رهب ت ه دس

رهبران فراوانی داشتند تا احساس و نگرش دارند، کارگرها و سربازها فرصت

د ود کشف کنن ه خ ه . شورا را نسبت ب ا ب ه تنه ال کرنسکی، ن ه دنب ی، ب تزرتل

ود، بلکه نفرت شديد چشم اکثريت کارگران و سربازان پتروگراد بيگانه می نم

ه نقش . آن ها را هم بر می انگيخت ا، ک وذ آنارشيست ه در حواشی انقالب، نف

ان در کم ده ش وو عم تانی دورن ه ی تابس اخته ی خان ود س ی و خ ه ی انقالب يت

ارگران . ايفاء شده بود، دم به دم افزايش می يافت ی قشرهای منضبط ک ا حت ام

زب - يعی از ح ل وس ی محاف ت - و حت ود را از دس کيبائی خ ه ش ه رفت رفت

ه ی ه کاس انی ک ه کس وش دادن ب ه گ د ب رده بودن روع ک ا ش د، و ي ی دادن م

ا ود صبرش ده ب ز ش ود . ن لبري ان داده ب ه نش ه هم ن ب دهم ژوئ اهرات هج تظ

دارد اهی ن ه گ ه حکومت هيچ تکي ا می پرسيدند . ک را : "سربازها و کارگره چ

وند؟ ی ش ار نم ه ک ت ب ا دس االئی ه ه " آن ب ا ن االئی ه ان از ب و منظورش

ران ط رهب ار فق وي سازش ک ده ی بلش ری کنن ای رهب ازمان ه ه س ز ک ا ني ک ه

.بود

ا را تحريک رای دستمزد بيشتر کارگره ارزه ب ورم، مب بر اثر قيمت های مت

رد و ی ک بی م ن . عص ن، اي اه ژوئ الل م أله در خ ه ی مس ژه در کارخان ه وي ب

٢١


د، شکل ار می کردن ر در آن ک زار نف ه سی و شش ه وف، ک غول آسای پوتيل

ن در روز بيست و يکم . بسيار حادی به خود گرفت ائی از اي ژوئن، در بخش ه

د اب زدن ه اعتص ت ب اهر دس ارگران م ه ک ای . کارخان ان ه ن طغي ودگی اي بيه

د ی دي ه روشن م ده را حزب ب دگان . پراکن د در جلسه ی مشترک نماين روز بع

اد دگان هفت ا، و نماين ويک ه ری بلش ه رهب ارگران، ب الی ک ای ع ازمان ه س

ه ی آرمان کارگران پوت": کارخانه، اعالم شد که امی طبق ان تم ا آرم يلوف همان

ت راد اس ارگر پتروگ ته ." ک وف خواس ارگران پوتيل ه از ک ين جلس ا در هم ام

ه د ک د : "ش ار کنن ود را مه روع خ م مش اد ." خش ق افت ه تعوي اب ب . اعتص

داد ری رخ ن ت و تغيي ا دوازده روز گذش ارگر در درون . ام ای ک وده ه ت

يدند، و ی خروش تند م ی گش ر م ال مف ه دنب ته از . ب ا انباش ه ه ک کارخان يکاي

ل ه سوی حکومت مي ی ب اال يعن ه ب ا ب ری ه ن درگي ه ی اي ود، و هم ری ب درگي

در گزارشی که اتحاديه ی کارگران لوکوموتيوران به وزير ارتباطات . می کردند

ين می خوانيم ه : "تسليم داشته است، چن يم ک ار اعالم می کن رای آخرين ب :ب

يم ن ..." صبر هم حدی دارد؛ ما مطلقا نمی توانيم در چنين شرايطی زندگی کن اي

ی، ه دوروئ ز برعلي ه ني شکايتی بود نه تنها در اعتراض به نياز و گرسنگی، ک

ازی ويتی، و دغلب ی ه ه . ب ا خشمی خاص ب ين ب م چن زارش ه ن گ تشويق "اي

رده " یبی انتهای ما به وظيفه شناسی و خودداری در عين گرسنگ راض ک اعت

.بود

ه اه مارس ب ه حکومت موقت در م ی ب ه ی اجرائ انتقال قدرت از سوی کميت

ه جای ی از پايتخت ب امی انقالب ای نظ ه نيروه ود ک ه ب ن شرط صورت گرفت اي

ه گذشته ی دور تعلق داشتند . ديگری منتقل نشوند ا ب ه . اما آن روزه ان ب پادگ

ورا ه ی ش ل حاکم ود، محاف ده ب پ گروي مت چ مت راست س ه س ا . ب ارزه ب مب

٢٢


اميتش . پادگان هرگز از دستور روز حذف نشده بود هر چند هيچ واحدی در تم

ر ی ت دهای انقالب ذلک واح ود، مع ده ب رده نش رون ب ه ی -از پايتخت بي ه بهان ب

از . منظما بر اثر تعويض گروهان ها تضعيف شده بودند -مقتضيات استراتژيک

ه پايتخت ايعاتی ب ا ش ه دائم داد جبه ت از انحالل تع ه حکاي ه هم يدند ک ی رس م

ان های نظامی رد و سرپيچی از اجرای فرم ه جرم تم روزافزونی از واحدها ب

ه -حکومت ناچار شده بود دو لشگر سيبريائی را . داشتند به ياد داشته باشيد ک

وب ش محس دهای ارت رين واح ئن ت رين و مطم يبريائی بهت دازان س تيران

فقط در يک مورد از تمرد دسته جمعی در . زور سرنيزه منحل کند به -می شدند

رای ١٢٧٢٥ افسر و ٨٧ - نزديک ترين ارتش به پايتخت -ارتش پنجم سرباز ب

اين انبار نارضائی های -پادگان پتروگراد . محاکمه به دادگاه احضار شده بودند

ا واحی کارگرنشين و سربازخانه ه دام ب -جبهه و روستا و ن سر در جوشش م

ا درخواست . می برد ون آس ا اصراری جن اه ساله ب مردهای ريشوی چهل پنج

ار در رای ک ه ب د ک ی کردن وند م تاده ش ويش فرس ای خ ه ه ه خان زارع ب . م

ورگ ه ی وايب ده در ناحي ای پراکن گ ه م -هن گ يک بار، هن م آتش گ يک هن

ر گ ديگ د هن اده، و چن تادم پي گ صدوهش کو، هن گ مس داز، هن -نارنجک ان

ن . ئما در چشمه های داغ آن حومه ی کارگرنشين شسته می شدند دا هزاران ت

داد ه تع ارگران، از جمل ذير بلشوياز ک ران خستگی ناپ يج گ ی از تهي م، ز فراوان

د ی زدن ر م ا س ربازخانه ه ه س ل ب ه . متص ف و نيم ای کثي نج آن ديواره در ک

روز بيست و در. خلق الساعه تقريبا بی وقفه تشکيل می شدند مخروبه جلسات

ر يش از ف ن، پ ت از و دوم ژوئ تانه در حماي يهن پرس اهرات م وج تظ نشستن م

ارد ،يته ی اجرائی متهاجم، اتومبيلی متعلق به ک بی احتياطی به خرج داد و پالک

ارد نوشته شده . بر سقف وارد خيابان سامسونوسکی پراسپکت شد بر آن پالک

٢٣


ود يش: "ب ه پ کی ب ت از کرنس ک!" در حماي گ مس ران را هن يج گ و آن تهي

ه يهن پرستشان را ب متوقف ساخت، پالکاردشان را پاره پاره کرد، و اتومبيل م

.هنگ آتشبار تحويل داد

د به طور ارگران بودن ه -کلی سربازها بی حوصله تر از ک ن جهت ک م از اي ه

ن ه اي م ب دند، و ه ی ش ه م ه جبه زام ب ه اع د ب تقيما تهدي لمس ه درک دلي ک

ان تفنگ . ياسی برای آنان دشوارتر بود های س یاستراتژ به عالوه، يکايک آن

درت مستقل داشتند؛ و از ماه فوريه به بعد، سرباز ارزش بيش از حدی برای ق

ه . تفنگ قائل بود رد ک دها تعريف می ک زدين بع ام لي ه ن ر بلشويکی ب ارگر پي ک

د ه بودن ه او گفت تادم ب ره ی صدوهش گ ذخي ربازهای هن ه س ا : "چگون آن ه

د رده است؟ بيائي د؟ در قصر کشسينسکايا خوابشان ب ار می کنن ا چک در آن ج

ا، متصل !" بيرون بيندازيم ینبيم و کرنسکی را با اردنگ جب در جلسات هنگ ه

ع ه قط ائی برعلي دامات نه رورت اق ر ض ر ب د دائ ی ش ويب م ائی تص ه ه نام

: می پرسيدند حکومت، نمايندگان يکايک کارخانه ها به فالن هنگ می رفتند و

آيا سربازها به خيابان خواهند ريخت يا خير؟ افراد هنگ آتشبار نمايندگان خود

ه تند ک ی خواس دها م تادند و از آن واح ی فرس ان م دهای پادگ ر واح ه ديگ را ب

د ه . برعليه ادامه ی جنگ قيام کنن ه صبرشان ب ان ک دگان، آن ن نماين ان اي از مي

ود اضافه د سر رسيده ب اولوف و مسکو و چهل هزار هنگ : می کردن های پ

رار است وف ق ه ی پوتيل ارگر از کارخان ردا"ک د" ف رون بريزن دارهای . بي هش

ت ی رف ی نم رج کس ه خ ی ب ه ی اجرائ می کميت ور . رس ه ط ه ب ه لحظ ه ب لحظ

بی بهرگی از حمايت جبهه و فزاينده ای بيم آن می رفت که پتروگراد، به علت

کند م بش زء دره ه ج زء ب االت، ج ين در . اي ن، لن م ژوئ ت و يک در روز بيس

ه منتظر پراوداروزنامه ی از کارگرها و سربازهای پتروگراد درخواست کرد ک

٢٤

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه راد داری از پتروگ ه جانب الب را ب ران انق اير گ وادث ذخ رخش ح ا چ وند ت ش

راد درک می کنيم، ما از هيجان کارگرما تلخ کامی شما را . "بکشاند های پتروگ

وئيم آگاه هستيم، اما به آ ه صالح شما : ن ها می گ وری ب ه ی ف ال حمل ا، فع رفق

از " چپ تر " که ظاهرا -روز بعد، کنفرانس خصوصی سران بلشويک ." نيست

د ين بودن يد -لن ه رس ن نتيج ه اي ارگر و ب ای ک وده ه ات ت رغم احساس ه علي ک

ا احزاب : "سرباز، نبايد آغاز به نبرد کرد يم ت اکم حيثيت ح بهتر است صبر کن

ود را د، و خ اد دهن ر ب اجم ب ن ته ا اي ود ب د ب ا خواه روزی از آن م اه پي ." آن گ

ی صبرترين ا از ب چنين بود گزارش التسيس، سازمانده ناحيه، که در آن روزه

اوب . اعضای حزب محسوب می شد ا تن ه روز ب ه ی مرکزی حزب روز ب کميت

ه امی و ب ای نظ زد نيروه ه ن ود را ب ران خ يج گ د تهي ی ش ار م تری ناچ بيش

دارد از ب ع ب ی موق ل ب ا را از عم ربازها و کارگره ا س تد ت ا بفرس ه ه . کارخان

رم ای ش ان ه ا تک ورگ، ب ای وايب ويک ه ويش بلش ر خ ه س ه ب ه ای ک گينان

ه ودند ک ی گش کوه م ه ش ان ب ود زب تان خ زد دوس د، ن ی دادن اريم : "م ا ناچ م

يم ازی کن انی را ب اش آتش نش ن اوصاف، ". نقش آبپ ه ی اي ا هم ه ب دعوت ب

اهيتی . خيابان ها حتی يک روز هم بند نيامد پاره ای از اين دعوت ها آشکارا م

تند ده داش ک کنن ه . تحري د ک اگزير دي ود را ن ا خ ويک ه امی بلش ازمان نظ س

تن : "سربازها و کارگرها را چنين مخاطب قرار دهد به هيچ دعوتی مبنی بر رف

د به خيابان ها، به نام سازمان نظامی، اعتماد ن ه . کني سازمان نظامی شما را ب

ا : "و در همه جا، با ابرام بيشتر ."خيابان ها فرا نمی خواند هر گاه تهييج گر ي

د، سخن رانی ا بريزن ان ه ه خياب ه ب ام سازمان نظامی از شمت خواست ک به ن

اوراق هويت او را، که بايد به امضای رئيس و دبير اين سازمان رسيده باشد،

."داز او مطالبه کني

٢٥


ه در ميدان مشهور ياکورنی در کرونشتات، همان جا که آنارشيست ها روز ب

ام ام حجت پشت اتم د، اتم روز با اطمينان بيشتری صدای خود را بلند می کردن

د حجت صادر ی ش دان . م د از مي دگانی چن ن، نماين وم ژوئ در روز بيست و س

ادگستری آزادی ياکورنی، رو دست شورای کرونشتات بلند شدند و از وزارت د

ی راد را درگروه ای پتروگ ه از آنارشيست ه د ک د کردن د، و تهدي خواست کردن

د صورت رد ه خواهن دان حمل ه زن ا خود ب برآورده نشدن تقاضايشان، ملوان ه

ه . برد د ک ه وزارت دادگستری اطالع دادن ائوم ب ين ب دگان اوران د، نماين روز بع

ه خا پادگان آن ها بابت توقيف هائی که در وو صورت گرفت نه ی تابستانی دورن

ربازها ن رو س ت، و از اي ت اس تات ناراح دازه ی کرونش ه ان ت، ب م "اس از ه

د ن ." اکنون سرگرم تميز کردن مسلسل های خود شده ان ورژوا اي مطبوعات ب

. خود تکانشان دادند سازش کار تهديدها را در هوا قاپيدند، و زير دماغ متحدان

ن، م ژوئ ه روز بيست و شش ه ب داز از جبه ارد نارنجک ان گ گ دگان هن نماين

د الم کردن د و اع ود آمدن ره ی خ ردان ذخي ت : "گ ت موق ا حکوم گ ب ن هن اي

ر ز ب د، و ني ی باش وراها م ه دست ش درت ب ال ق تار انتق الف است و خواس مخ

ی راز نگران ذارد، و اب رده است دست رد می گ ه کرنسکی شروع ک تهاجمی ک

ورژوازی پيوسته کميته ی می کند که مبادا اجرائی و وزرای سوسياليست به ب

ند زی از ." باش رزنش آمي ت س ی رواي ه ی اجرائ ان کميت ه اارگ دار را ب ن دي ي

.چاپ رساند

ن لی اي اه اص ه پايگ ک، از جمل ان بالتي امی ناوگ ه تم تات، ک ط کرونش ه فق ن

ا . ناوگان در هلزينگفورز، مثل آب در کتری می جوشيد سر کرده ی بلشويک ه

دين سال پيش د -آنتونوف يشک ن ر ناوگان د ه چن ود، ک ام يک رافسينکو ب مق

ام وان در قي ر ج ود١٩٠٥افس ته ب رکت جس توپول ش ويک . سباس ن منش اي

٢٦

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه اجر در خالل جنگ، همکار تروتسکی سال های ارتجاع، انترناسيوناليست مه

ه ی ت تحريري لوو در هيئ اش اس اريس، پ ن ه س در پ ارج ب ت از خ از بازگش

-اوفسينکو، مبتال به تزلزل سياسی، اما شخصا با شهامت . شويک ها پيوست بل

داع د در آن -عجول و بی نظم، اما قادر به ابتکار و اب اری اوفسينکو، هر چن ب

اء روزها کمتر کسی او را می شناخت، در حوادث آتی انقالب نقش کوچکی ايف

ه ی حزب : "او در خاطرات خود می نويسد . درنک ا در کميت ورز م در هلزينگف

رديم دارکات جدی را درک می ک زوم ت ه عالوه، .ضرورت خويشتن داری و ل ب

ود يده ب ا رس ه م ا ب ين معن ائی در هم ز رهنموده زی ني ه ی مرک ا . از کميت ام

ديم ار را می دي ق انفج ذيری مطل اب ناپ ورگاجتن ه سوی پترزب ی ب ا نگران و ب

ار و در پترزبورگ عنصر ." می نگريستيم های انفجار روز به روز روی هم انب

دند ی ش ری . م اهی کمت بار آگ م آتش ه هنگ يک بت ب ه نس بار، ک هنگ دوم آتش

نامه ای را به تصويب رساند که در آن انتقال قدرت به دست شورا قطع داشت،

اع . درخواست شده بود ره امتن ارده گروهان ذخي اده از اعزام چه هنگ سوم پي

رد ربازها در . ک ات س ری جلس انی ت لت توف ه دم خص ان دم ب اه هايش خوابگ

ا توقيف رئيس . می گرفتند ه، ب جلسه ی هنگ نارنجک انداز در روز يکم ژوئي

ای منشويک سخن رانی کميته و با جاروجنجال به منظور ممانعت از های خطب

د از ش اجم: آغ ر ته رگ ب کی! م ر کرنس رگ ب راد ! م ان، اف انون پادگ در ک

از . ايستاده بودند هنگ آتشبار ه ب رای سيل ژوئي هم آن ها دريچه های سد را ب

.کردند

ام هنگ يکم آتشبار آشنا پيشتر در ارتباط با حوادث نخستين ماه انقالب با ن

ديم ود . ش ار خ ه ابتک الب ب س از انق دکی پ ه ان گ ک ن هن اع از "اي رای دف ب

ود، بالفاصله " انقالب ده ب راد آم ه ی از اورانين بائوم به پتروگ ا ضديت کميت ب

٢٧


رر عط اجرائی رو به رو شد؛ به اين معنا که کميته ی اجرائی طی ق ه ای مق نام

ائوم پس فرستاده شود : داشت که ين ب ه اوران . اين هنگ بايد با نهايت تشکر ب

ضدانقالبيون ممکن است : "باز زدند دارها صريحا از ترک پايتخت سر ل مسلس

د به شورا حمله کنند و رژيم سابق را ر گردانن ی تسليم شد، و . " ب ه اجرائ کميت

لچی زار مسلس دين ه م راه چن د ه اقی ماندن راد ب ان در پتروگ ا مسلسل هايش . ب

ت ه سرنوش دند ک ر ش د، و در فک راق کردن ق ات ه ی خل ا در خان ان آن ه ش

د، و . چه خواهد بود اما تعداد زيادی از کارگران پتروگراد عضو اين هنگ بودن

ن ه اي ن ب ت از اي ه ی مواظب ويک وظيف ه ی بلش ه کميت ود ک ادفی نب ل تص دلي

ده گرفت مسلسل ا را برعه ار . داره ا، خواروب ه ی بلشويک ه ا وساطت کميت ب

ا گرفت . هنگ يکم آتشبار از قلعه ی پطروپل تأمين شد و . دوستی آن دو نيرو پ

يدوط د لی نکش ذير ش رگ ناپ تی م ن دوس ه اي ن، . ک م ژوئ در روز بيست و يک

د دارها در يک جلسه ی توده ای، قطع سلسلم ه دادن ر را ارائ ه ی زي در : "نام

ه جنگ آينده، واحدهای اين هنگ فقط در صورتی به جبهه اعزام خواهند شد ک

" در روز دوم ژوئيه، اين هنگ به مناسبت اعزام ." ماهيت انقالبی داشته باشد

ه "آخرين وديعی در خان ه، جلسه ی ت ه جبه ره ب ان ذخي زار گروه ق برگ ی خل

رد ی .ک د سخن ران ه، لوناچارسکی و تروتسکی بودن ن جلس ای اي ات . ه مقام

ه ی تصادفی حکومتی متعاقبا کوشيدند تا اهميت خارق العاده ای را ن نکت به اي

د بت دهن ين، و . نس ام ژيل ه ن ربازی ب م س گ ه رف هن ر از ط ه دار پي درج

ام الشويچ، ه ن ی بلشويکی ب د سخن ران ر جلسه شور و شع . کردن ف خاصی ب

ود حکم ا ب ه انقالب سوگند . فرم د و نسبت ب ه کردن جملگی کرنسکی را تخطئ

ي -وفاداری خوردند ده ی نزديک پ کس هيچ چ اما ه رای آين ی ای ب يشنهاد عمل

ه ای . ارائه نداد وع حادث اما در خالل آن واپسين روزها، شهر مصرا انتظار وق

٢٨


ه. "را داشت ای ژوئي ود ر" روزه ايه ی خ دس ترده بودن ردم گس ر م . ا در براب

اخ : "می آورد که ياد وخانوف به س ار، در شورا، در ک همه جا، در گوشه و کن

کی، ا، در مارينس ومی و در بولواره ادين عم ردم، در مي ای م ان ه در آپارتم

ه د ک سربازخانه ها، در کارخانه ها، همه در باره ی تظاهراتی صحبت می کردن

ه ... ر بگيرد می بايد امروز يا فردا د هيچ کس دقيقا نمی دانست چه کس راجع ب

ه چه چيز، يا در کجا، دست به تظاهرات خواهد زد، اما شهر احساس می کرد ک

ه است رار گرفت امعلومی ق ار ن تانه ی انفج ع رخ ." در آس ه واق ار ب و آن انفج

. فراهم آمد- يعنی از محافل حاکم-چاشنی انفجار از باال. داد

ان روزی ا از درهم ل داره ا مسلس کی ب کی و لوناچارس ه تروتس ک

ادت ر ک ار وزي د، چه ی گفتن خن م تالف س تگی ائ رک ورشکس ا ت ت، ب حکوم

د ار . ائتالف را منفجر کردن ن چه د اي رار دادن ده ای ق ه ی خود را معاه ن بهان ت

ا ه ب ده ای ک د، معاه د ساخته بودن که همکاران سازشکارشان با اوکرائين منعق

ا ان جور در نمی ایجاه طلبی ه د آمپرياليستی آن ن استعفای . م علت واقعی اي

ه ود ک ه ب ه نهفت ن نکت اران توبيخی در اي ده سازش ک ا شل آم وده ه ار ت در مه

د ود . بودن ده ب اجم انتخاب ش ا شکست ته ارن ب تعفاء مق ه ی اس شکست -لحظ

ن دی در اي دک تردي اه ان راد آگ ا اف ود، ام ده ب الم نش ما اع د رس ر چن اجم ه ته

اين ليبرال ها صالح را در اين ديدند که متحدان چپ خود را . ص نداشتند خصو

ا، ويک ه ا بلش ت، و ب ا شکس دقرو در رو ب تعفای . ال بگذارن ايعه ی اس ش

کادت ها بالفاصله در سراسر پايتخت پخش شد، و همه ی معارضات موجود را

اد آسمان خي -از لحاظ سياسی در يک شعار خالصه -ز يا بهتر بگوئيم يک فري

رد تالف جفنگ: "ک ن ائ د کلک اي يمبيائي ا م!" را بکن د تعسربازها و کارگره ق

ر ائل ديگ ه ی مس ه هم د ک ا -بودن ه آي ن ک ان، و اي تمزدها، قيمت ن ل دس از قبي

٢٩


ا مردن در جبهه به خاطر چيزی که هيچ کس نمی داند چيست، ضروری است ي

د وابسته است که در آينده چه کس مسأله به اين -خير بر کشور حکومت خواه

ات . کرد، بورژوازی يا شورای ايشان ن توقع ز در اي وهم ني ه ی خاصی از ت رگ

درت راه دست -وجود داشت ر ق ا تغيي کم از آن بابت که توده ها اميدوار بودند ب

د ا . حل فوری همه ی مسائل جانگداز خود را بيابن ا آن ه ا دست آخر حق ب ام

دان معناست ی قدرت مسير کلی انق مسأله .بود ن ب رد، و اي ين می ک الب را تعي

ين می ساخت مسأله که ز مع ه طور خاص ني . ی قدرت سرنوشت هر کس را ب

ورا، کار را در ش اری آش ن خرابک ب اي ا عواق ادت ه ه ک يم ک ور کن ر تص اگ

ی ا ميل د، مطمئن رده بودن ی نک يش بين ميپ ه اي م گرفت ديهی . وکوف را دست ک ب

ان مخمصه ای سازش کاران می کوشيد تا مزاست که رهبر ليبرالي ه آن چن را ب

ی اران، بکشاند که ايشان، يعن ه خالصی سازش ک ادر ب ه زور سرنيزه ق فقط ب

ه نداز آن مخمص دا. باش وف ج ی يوک ا ميل ه يدر آن روزه ود ک د ب ک معتق

. را درست خواهد کرد اوضاعخون ريزی بی مهابا

زار دين ه ه، چن وم ژوئي بح روز س تن ص م ريخ س از دره ل دار، پ مسلس

ود، ر انی و هنگی هنگ خ ای گروه ه ه ود أجلسه ی کميت رای خ ا رئيسی ب س

ه دند ک تار ش د و خواس ين کردن أله تعي و مس ورا م لحانه ف اهرات مس د ری تظ

رد رار بگي ان آغاز شد . بررسی ق ا توف ان لحظه ی نخست ب ن جلسه از هم .اي

أله ران مس ا بح ه ب ود در حکوی جبه رد موج ی ک ت تالق ه، . م يس جلس رئ

رد بلشويکی به نام گولووين، کوشيد دازد، و پيشنهاد ک ار بين تا ترمزها را به ک

دارها مقدمتا با ساير واحدها و با سازمان نظامی بلشويک صحبت لسلکه مس

ن جلسه سر . اما هر اشاره ای به تعويق، سربارها را براق می کرد . کنند در اي

مان آنا ه ی بليش د و کل دا ش م پي ت ه وادث . رشيس حنه ی ح مان در ص بليش

٣٠


دک ١٩١٧ دتی اش ان زات عقي ا رنگارنگ داشت، تجهي ره ای کوچک ام ، پيک

در شعور محدود و هميشه آتشينش -بود اما نسبت به توده ها بی احساس نبود

از می گذاشت، و گيسوان -صداقت هم وجود داشت چاک پيراهنش را هميشه ب

ن جور . سته در پرواز بودند مجعدش از چهار طرف پيو دم بليشمان را در اي مق

د د می گفتن د . جلسات هميشه با همدلی آميخته به تمسخر خوش آم ه نمان ناگفت

رفتار سردی با او داشتند و در برابرش - به ويژه کارگران فلزکار -که کارگران

د ا سربا . اندکی بی حوصلگی نيز نشان می دادن ه نط فزها مشعو ام ق های انه ب

ا شعارهای ا د و ب وی يکديگر سقلمه می زدن ه پهل و لبخند می زدند، با آرنج ب

د سربازها ظاهر غريب او را، قاطعيت . موجز خود بليشمان را شير می کردن

آمريکائی او را به گزندگی سرکه بود، دوست -بی منطقش را، لهجه ی يهودی

اهی در رودخ . داشتندمی ن جور در اواخر ماه ژوئن، بليشمان مثل م ه، در اي ان

ود . جلسه های خلق الساعه شنا می کرد ن ب ارت از اي عقيده ی هميشگی او عب

ه ائيم ک رون بي ت بي لحه در دس ه اس ت ک روری اس ازمان؟ .ض ه " س ان ب خياب

د داد ه "هدف؟ ." ما سازمان خواه سرنگون ساختن حکومت موقت درست ب

ی همان نحو که حکومت موقت تزار را سرنگون ساخت هر ه هيچ حزب د ک چن

ا در . خواستار آن سرنگونی نشده بود ا احساسات مسلسل داره ا ب ن نطق ه اي

ا -آن لحظه کامال جور در آمد ا، بسياری از و نه فقط ب احساسات مسلسل داره

می ای رس م اخطاره ه رغ ردم ب ه صفوف فرودست م امی ک ا هنگ ويک ه بلش

د، رضايت و شادمانی خود را پن ه پيش تاختن د ايشان ب کارگرهای . هان نکردن

روزی، رهبرانشان ه، درست در آستانه ی پي ه در فوري مترقی به ياد داشتند ک

اه ه در م آماده بودند تا کوس عقب نشينی را بنوازند؛ و نيز به ياد می آوردند ک

ائين ات پ ت طبق ر فعالي ر اث ار در روز ب اعت ک ت س رای هش ارزه ب ارس مب م

٣١


م چ ود؛ و ه يده ب ر رس ه ثم ه در ب د ک ی آوردن اطر م ه خ ين ب ل، ن اه آوري م

د، ا ريختن ان ه ه خياب ميلی يوکوف به وسيله ی هنگ هائی که به ابتکار خود ب

ود ده ب ده ش رون ران ت بي کيبائی و . از حکوم ات ناش ن واقعي ادآوری اي ي

.احساسات منقبض توده ها را تشديد می کرد

رد ع خب ه موق ون ب ا، چ ويک ه امی بلش ازمان نظ ه ی س ه جلس د ک ار ش

تهييج گران خود را يکی پس از مسلسل دارها به نقطه ی جوش رسيده است،

ی . ديگری روانه ساخت ه نوسکی رسيد، يعن طولی نکشيد که نوبت وساطت ب

ود وردار ب م برخ ربازها ه رام س ه از احت امی ک ازمان نظ ر س ه رهب ر . ب ه نظ ب

ول کی را قب ايح نوس ربازها نص ه س يد ک ی رس دم رده ان ات آن . ک ا احساس ام

د ی ش ون م ده اش دگرگ کيل دهن زاء تش ر اج ا تغيي ان ب ی پاي ه ی ب . جلس

ه د ک ی کن ت م امی، حکاي ازمان نظ ران س ر از رهب ی ديگ کی، يک : پودويس

زد " ه ن ل ب ار نع واری چه ر، اسب س ت عص اعت هف ه در رأس س امی ک هنگ

ه د ک ا اصالع ده ه م ا ب د ت ا آم ا مسلسل... م ا دوب اهرات داره ه تظ ره تصميم ب

ه ی ." گرفته اند، اين خبر سخت مايه ی شگفتی ما شد ه جای کميت سربازها ب

رد از هر قديم هنگ، يک ه رگ کميته ی موقت انقالبی، مرکب از دو ف وهان و ب

نمايندگان ويژه ی انتخابی . رياست ناوبانی به نام سماشکو، انتخاب کرده بودند

ه د از کارخان ار بازدي ه ک ت ب ا و دس د و از کارگره ده بودن ا ش گ ه ا و هن ه

ه ل مسلس. سربازها پشتيبانی می طلبيدند د ک ا ضمنا فراموش نکرده بودن داره

م بفرستند ه کرونشتات ه ر از . افراد خود را ب ائين ت ق، در سطحی پ دين طري ب

سازمان های رسمی، و جزئا زير حمايت اين سازمان ها، روابط موقت تازه ای

ه . تاب و کارخانه ها برقرار شدی ی ب مابين هنگ ها ا ب وده ه هيچ وجه قصد ت

درت را قلع رابطه با شورا را نداشتند؛ برعکس، آن ها می خواستند که شورا ق

٣٢


د ع . تصرف کن ه قط ان ب ويک از ميلش زب بلش تن از ح ه گسس ا ب وده ه ل ت مي

ود م کمترب ا شورا ه ردد . رابطه ب ه حزب م د ک ی کردن ا احساس م وده ه ا ت ام

ا. ستا وده ه د ت ال حزب را بگيرن ر ب تند زي ه ی -می خواس رای کميت مشتی ب

د ا بزنن ويک ه ه بلش ی ب د، و نهيب ان دهن ی تک ای . اجرائ ام ه ان، نظ دين س ب

ی خلق الساعه ی نيابتی پديد آمدند، پيوندهای تازه نضج گرفتند، و مراکز تازه

شرايط موجود . ط موجود نه به طور دائم، بلکه برای شراي -فعاليت تشکل يافتند

ی ه حت و احساسات مردم آن چنان سريع و آن چنان به حدت دگرگون می شد ک

ا وده ه د، و ت اگزير عقب می ماندن د شورا ن ذيری مانن سازمان های انعطاف پ

ه د ک اد کنن دی ايج ازمان های کمکی جدي ازه ای س يچ ت ر پ د سر ه ار بودن ناچ

واب ا ج ازمان ه ا آن س وی مقتضيات زم ندگ ا . ن باش داعت ه ن ب ان اي در جري

يدند م می رس ام های مه ه مق ات ب اهی اوق ز گ امطمئن ني . عناصر تصادفی و ن

ازه . می ريختند، نفت بر آن آتش ،آنارشيست ها اما پاره ای از بلشويک های ت

رگر ار س ين ک ه هم ز ب ی صبر ني ار و ب دمک ران و . بودن الل گ ان اخ ن مي در اي

ان -توده ها درمی آميختند ا را ب ها نيز بی شک خود مفتن ادی آلم شايد دست اي

. هم در کار بود، اما بدون ترديد مأمورهای صدسياه در آن ماجرا دخالت داشتند

ده ی يک جنبش . هم چنين پليس مخفی روس م تني چگونه می توان بافت دره

ا رد؟ ام ه ک م توده ای را به تارهای مجزايش تجزي داد دست ک ی روي ماهيت کل

امال ودک رمال ب ام . ب ا لج يد ت ی کوش نجيد، و م ی س ود را م روی خ راد ني پتروگ

دازد، و ه جبهه نگاهی بين ا ب ا و ي ه شهرستان ه خود را بگسلد، بدون آن که ب

دارد از ب ت ب ی توانست او را از حرک م نم زب بلشويک ه ی ح ه . حت ط تجرب فق

.می توانست چيزی به او بياموزد

٣٣


ها به خيابان، ها هنگام فراخواندن کارخانه ها و هنگ ینمايندگان مسلسل چ

ه طور ه تظاهرات ب ن شده است ک ر اي رار ب ه ق فراموش نکردند اضافه کنند ک

رد ورت بگي لحانه ص د؟ . مس ت باش ی توانس م م ری ه ور ديگ ر ط ه، مگ البت

و يحتمل که اصل -به عالوه . نمی شد با دست خالی به زير ضربات دشمن رفت

ی اسلحه -مين نکته بود قضيه ه يم، و سرباز ب ما بايد نيروی خود را نشان ده

ا . نيرو به حساب نمی آيد بر سر اين نکته همه ی کارخانه ها و همه ی هنگ ه

ريم : اتفاق نظر داشتند ا خود بب م ب . اگر بيرون بزنيم، بايد مقدار زيادی سرب ه

ار بزرگی را ش : ها اتالف وقت نکردند ی مسلسل چ د، حال که ک رده بودن روع ک

ام برسانند تقصد داشتند که آن کار را با سرعت هر چه زارش . مام تر به فرج گ

ران اصلی دادگاه تحقيق بعدا ماهيت فعاليت های ناوبان سماشکو، يکی از رهب

رد ن شرح توصيف ک ا اي رد،: "هنگ را ب ه ک ل مطالب ا اتومبي ه ه او از کارخان

؛ و آن ها را روانه ی کاخ توريد و نقاط اتومبيل ها را به مسلسل، مسلح ساخت

سپس در حالی که مسيری را از پيش تعيين کرده بود، هنگ خود را ديگر کرد،

ا آن ره ی هنگ مسکو رفت ت از خوابگاه ها به شهر برد، و بعد به گردان ذخي

ه سربازهای ار موفق شد، و ب ن ک د، در اي گردان را تشويق به بيرون آمدن کن

بار اطم گ آتش تيبانی هن ا پش امی از آن ه ازمان نظ ای س گ ه ه هن ان داد ک ين

ه ی خواهند کرد، لحظه ای تماس خود را با سازمان نظامی قطع نکرد، در خان

م راه کشسينسکايا مستقر شد، و ين، گروهی ه ی لن ا، يعن ر بلشويک ه ا رهب ب

ين فقط "…نگهبان را به محافظت از سازمان نظامی اعزام داشت ه لن اشاره ب

ه م ت ب ه اس ورت گرفت وير ص ل تص ور تکمي ه در . نظ ه در آن روز و ن ين ن لن

او از روز بيست و نهم ژوئن بيمار شده و در . روزهای پيش در پتروگراد نبود

أمور . کلبه ای در فنالند بستری بود ان فشرده ی م ه گذشته، زب ن نکت اما از اي

٣٤


در . رده است مسلسل دارها را درست توصيف ک دادگاه نظامی تدارکات تب آلود

ود ب آل ار ت م ک ربازخانه ه اط س ت حي ان داش ری جري ين . ديگ ا ب در آن ج

د، و روی ،سربازهای بی تفنگ تفنگ پخش می کردند، به برخی بمب می دادن

ه ی الزم ا خدم ل ب ه مسلس د، س ه بودن ا گرفت ه ه ه از کارخان اميونی ک ر ک ه

ا آرايش . کار می گذاشتند ه هنگ ب ود ک ن ب ر اي رار ب ان ق ه خياب کامل نظامی ب

.برود

ود وال ب ين من ه هم ز وضع ب ا از يک . در کارخانه ها ني از هنگ آتشبار و ي

ان ه خياب کارخانه ی مجاور نمايندگی به فالن کارخانه می آمدند و کارگران را ب

د . می خواندند وده ان دگان ب ا از پيش منتظر آن نماين وئی کارگره و گ ا . ت ار آن ک

ارگری . می شد قطع و ک ه ی رن ه د از کارخان د ک پس از شام، : " حکايت می کن

د ا تقاضا کردن د و از م ا آمدن گروهی از افراد هنگ آتشبار دوان دوان به نزد م

دهيم اميون ب د ک ا چن ه آن ه ه ب ا . ک روه م راض گ رغم اعت ا(علي ، )بلشويک ه

يم ل ده ه سربازها تحوي ا را ب اميون ه ی درنگ روی … ناچار بوديم ک ا ب آن ه

امي يم ک ا ماکس ل(ون ه دند ) مسلس پار نوسکی ش تند و رهس ار گذاش ن . ک در اي

ريم ان را بگي و کارگرانم ا … لحظه ما ديگر نمی توانستيم جل ا، ب ه ی آن ه هم

د شدند و همان شکل و شمايل، يعنی در لباس کار، از روی نيمکت هايشان بلن

د رون زدن ه بي ه کار " …مستقيما از کارخان وان گفت ک ه جرئت می ت اب یگره

د اری نکردن ود پافش ای خ راض ه ت دراعت يچ وق ويک ه رين .بلش والنی ت ط

دازظهر شايعه ای . کشمکش در کارخانه ی پوتيلوف درگرفت در ساعت دو بع

ه افراد در کارخانه پراکنده شد دائر بر اين که چند تن از واحد آتشبار به کارخان

د رد . آمده اند و کارگرها را دعوت به تشکيل جلسه می کنن در حدود ده هزار م

ه مسلسل. گرد آمدند دارها در ميان فريادهای تشويق آميز شرح دادند که چگون

٣٥


د، به ه جبهه برون ه ب ارم ژوئي ه در روز چه ا آن ها دستور داده شده است ک ام

ر ضد وزرای "آن ها تصميم گرفتند که نه برعليه طبقه ی کارگر آلمان، بلکه ب

اال گرفت ." دسرمايه دار روس وارد جنگ شون ا ب ا . احساسات کارگره کارگره

يدند اد کش يم ":فري د، راه بيفت ه ی !" بجنبي ری کميت مت دبي ه س ويکی ک بلش

کارخانه را بر عهده داشت، زبان به اعتراض گشود و پيشنهاد کرد که از حزب

د . دستورالعمل بگيرند رود آم ر سر او ف در : موج اعتراض از همه سو ب ور پ گ

دازی باز هم! دهدستورالعمل هم کر ه تعويق بين ار را ب ا . می خواهی ک طاقت م

ی از راه يدر حدود ساعت شش، نما ..." ديگر طاق شده ه ی اجرائ دگان کميت ن

د ری از پيش بردن ار کمت م ک رسيدند، اما آن ها در برابر سربازها از سايرين ه

ای وده ه ه ی ت بی و لجوجان ا و عص ی انته ه ی ب ت، جلس ه ياف ه ادام جلس

آن ها بگويد هبی شماری که به دنبال مفر می گشتند و هيچ ميل نداشتند کسی ب

ه ک . مفری نيست ه هيئتی را ب ی بفرستند مپيشنهاد شد ک ه ی اجرائ م -يت از ه ب

د رق نش ان متف ه کماک ا جلس ر، ام ق ديگ ی از . يک تعوي اء گروه ين اثن در هم

ه ی واي الی ناحي ه اه د ک ر آوردن ربازها خب ا و س اخ کارگره ه سمت ک ورگ ب ب

ود . توريد به راه افتاده اند ان محال ب ه تصميم . اينک جلوگيری از حرکت آن هم

د ه ی . به رفتن گرفتن ه کميت وف، ب ه ی پوتيل ارگران کارخان افيموف، يکی از ک

ا بپرسد ه ای حزب شتافت ت يم؟: "ناحي ه او دريافت پاسخی" حاال چکار کن ک

ا نخواهيم شد، اما ما به تظاهرات ملحق : "داشت چنين بود وانيم کارگره نمی ت

پاريم ت بس ت سرنوش ه دس د. را ب م راه باي رويم ه ان ب ه ." آن ين لحظ در هم

ا ه ه ه ی ناحي ارگران در هم ه ک ر داد ک چودين، عضو کميته از راه رسيد و خب

ه شروع به بيرون آمدن کرده اند، و تذکر داد که برعهده ی افراد حزب است ک

و آن ها را گير کرد بدين سان جنبش بلشويک ها را غافل ." نظم را حفظ کنند "

٣٦


می گشتند در اين ميان بلشويک ها به دنبال توجيه عملی. به درون خود کشاند

.که صريحا تصميم رسمی حزب را نقض کرده بود

ر حي ت عص اعت هف ود ادر س ه ب کون گرفت ا س ت تمام نعتی پايتخ . ت ص

آمدند، صف می کشيدند و واحدهای کارخانه ها يکی پس از ديگری بيرون می

د . گارد سرخ خود را مسلح می ساختند ورگی، روايت می کن ارگر وايب متلف، ک

ن از گاردهای سرخ : "که ارگران، صدها ت در ميان توده های بی شماری از ک

د سرگرم پ ه ی . ر کردن تفنگ های خود بودن ا را درون خزان ديگران خشاب ه

ا تفنگ می گذاشتند، و کمربنده ا و ي ه پشتی ه د، کول ای خود را سفت می کردن

ر دو ه فشنگ های خود را ب د و سرنيزه های خود را می محکمشجعب کردن

ا . استوار می ساختند و کارگران بی تفنگ به گاردهای سرخ مدد می رساندند ت

ورگ، انباشته ..." آماده شوند سامسونوسکی پراسپکت، شاهراه ناحيه ی وايب

ود ان، در. از جمعيت ب ن خياب م سمت راست و سمت چپ اي ه ه ستون های ب

د ه بودن ا گرفت ارگران ج رده ای از ک اع . فش ی نخ بار، يعن ط، هنگ آتش در وس

ل د مسلس ه چن ز ب اميونی مجه ان ک ر گروه اپيش ه ی زد پيش ام م اهرات، گ تظ

د واحدهائی از هنگ حرکت می کرد به دنبال هنگ آتشبار، کارگران روان بودن

دار، تظاهرات را از پشت محافظت می کردند بر سر هر عقب مسکو به عنوان

تمام قدرت به دست "واحد پارچه ی درازی گسترده بود که بر آن نوشته بودند

ه شايد ! شوراها اه م مراسم تشييع جنازه ی ماه مارس و تظاهرات روز اول م

دآميزتر، و از ورتر، تهدي ب پرش ه مرات ه ب اهرات ژوئي ا تظ د، ام ر بودن کثيرت

ود ر ب انس ت ب متج ث ترکي دگان در . حي رکت کنن ی از ش اهرات، آيک ن تظ

د، : می نويسد چنين ام می زدن ارگران و سربازان گ زير پرچم های سرخ فقط ک

ای ي اله ه جويان، و ک راق دانش ای ب ه ه ی، تکم ات دولت انوان راق آالت مقام ب

٣٧


دی هواخواه انقالب ا نمی دي ن زر و ز . را در هيچ ج ه ی اي ار هم ه چه ا ب يوره

ه ه فوري ی ب تند، يعن ق داش يش تعل اه پ انی از آن در. م بش آن روز نش جن

ه حرکت در . زيورآالت وجود نداشت ان عامی پايتخت ب در آن روز، فقط بردگ

ارگران و سربازان مسلح، . "آمده بودند ا، انباشته از ک ل ه مثل گذشته، اتومبي

د و يج از چهار طرف در خيابان ها جوالن می دادن دگان، تهي ه وسيله ی نماين ب

ن ائی، تلف أموران شناس ران، م ارگران و گ امی، ک ای نظ ته ه ا، و دس ی ه چ

ه . هنگ ها را به خيابان فرامی خواندند همه ی آنان سرنيزه های خود را رو ب

د ه بودن انه رفت و نش ای پ .جل اميون ه اطر ک ه خ ه را ب ای فوري تاب، روزه رش

دآمی ا را ب،وردن د و بعضی ديگر را وحشت زده رق بعضی ه ی کردن . زده م

ان : "نابوکوف کادت می نويسد وان و هم ول، و حي ه، گ ره های ديوان شی حچه

يعنی روزهای همان انقالبی که ليبرال ها -"که روزهای فوريه به خاطر داشتيم

د اده بودن امش نه ونريزی ن دون خ کوهمند و ب ما ش ت . رس ه، هف اعت ن در س

در ميان راه ستون هائی از کارگران . حرکت بودند ريد در هنگ به سمت کاخ تو

ه ربازان ب ازه ای از س ای ت ته ه تند و دس ت هنگ پيوس ن هف بش هنگ . اي جن

ب ود قر اآتش م زده ب ه ه ی ب ر عظيم ه. "درت واگي ا ی ژوئي ده " روزه از ش آغ

.بودند

د ادل نظر می کردن صدای . کارگران و سربازان در حين حرکت با يکديگر تب

ر ب ا. ه گوش رسيدتي ام کوروتکوف، بن ه ن ارگری ب ه ی ک ر گفت ان "ب در خياب

ر را يدند و افس رون کش ی بي ل را از زيرزمين ک مسلس ر و ي ک افس ی، ي ليتين

ه تصور بگنجد، ." همان جا گشتند ه ب وتر از تظاهرات هرگونه شايعه ای ک جل

اهرا . در شهر پخش می شد ت امواج ترس مانند اشعه ی نور از چهار طرف تظ

ا تلفن از . ساطع بود ه ب ا ک ه های وحشت زده ی مرکزی شهر چه چيزه ناحي

٣٨

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه گزارش داده نشد؟ می گفتند که در حدود ساعت هشت شب، يک اتومبيل مسلح

به دنبال کرنسکی، که همان روز به جبهه عزيمت کرده بود، به ايستگاه ورشو

د شتافته بود تا کرنسکی را دستگير کند، ساعت پيش از اما قطار کرنسکی چن

ورت کی ص تگيری کرنس ل دس ن دلي ه اي ود، و ب رده ب رک ک تگاه را ت آن ايس

ا . نگرفته بود ه، باره ات توطئ انی در اثب وان بره ا اين ماجرا بعدا به عن و باره

رار گرفت د و چه .مورد استناد ق ل بودن ه چه کسانی در آن اتومبي ن ک ا اي و ام

ل را ود، کسی مقاصد مرموز سرنشينان آن اتومبي رده ب اقی ن کشف ک امعلوم ب

د ات . مان ه ی جه لح در هم ای مس و از مرده ای ممل ل ه ب، اتومبي آن ش

گشت و شکی نيست که در اطراف ايستگاه ورشو هم اتومبيل ها در -می گشتند

د ذار بودن ک . و گ ه کرنس ع ب ن یراج ات خش اط کلم ياری از نق م در بس ه

ه ا . می شنيدی راهم شکی نيست ک ن اوضاع و احوال اساس آن افسانه را ف ي

. البته اگر يکسره جعلش نکرده باشند-آورده بود

تيا رد ايزوس يم ک ه ترس وم ژوئي وادث س ر را از ح وير زي اعت : " تص در س

گ ی از هن کو، بخش گ مس ی از هن بار، بخش م آتش گ يک دازظهر، هن نج بع پ

ل ه مس کی، هم گ پاولوفس ی از هن داز، و بخش ک ان د نارنج رون آمدن . ح، بي

تند ربازها پيوس ه س ز ب ارگران ني اتی از ک ب، ... جماع ت ش اعت هش در س

د، ه راه افتادن اخ کشسينسکايا ب ه سمت ک ا ب بخش های جداگانه ای از هنگ ه

ا و رچم ه د و پ دان مسلح بودن ن دن ا ب ه ت ا الکاردهای سرخ پاينان هم رنگی ب

درت ال ق ا انتق ه در آن ه د ک ود خود حمل می کردن ه شوراها خواسته شده ب . ب

ی خن ران د س راد ش ا اي الکون ه ددی از ب ای متع يم، در ... ه اعت ده و ن در س

د کيل ش ه ای تش رار دارد، جلس د ق اخ توري ر ک ه در براب دانی ک ربازها ... مي س

ن ه اي هيئتی را به نمايندگی از جانب خود به کميته ی اجرائی مرکز فرستادند ک

٣٩


ت ربازان خوا هيئ ام س ه ن ه داد ب ر را ارائ ای زي ته ه ر : س اری ده وزي ر کن ب

اجم، ضبط چاپ ه شوراها، انقطاع ته درت ب ام ق ال تم ه های بورژوا، انتق خان

د ،مطبوعات بورژوا، مالکيت دولت بر اراضی ر تولي صرف . " نظارت دولت ب

ا اری ه ا "-نظر از برخی دست ک ائی از هنگ ه ا، " بخش ه ه جای هنگ ه ب

زارش -به جای تمامی کارخانه ها " جماعاتی از کارگران " ه گ وان گفت ک می ت

به ويژه آن که . رسمی تزرتلی و دان تصوير کلی وقايع را مخدوش نکرده است

ده انون اصلی تظاهرات را درست دي زارش دو ک ن گ زل خصوصی : است اي من

ا د کشسينسکايا و ک ر . خ توري م از لحاظ عينی ب وی و ه م از نظر معن جنبش ه

ز ن دو مرک ول اي دح ی گردي م م ا : متخاص د ت ی آم کايا م اخ کشسينس ه ک ب

تورالعمل، د دس اخ توري ه ک رد؛ و ب ش بربگي ام بخ ای اله ق ه ری، و نط رهب

د می رفت تا خواسته های خود را ارائه دهد و حتی با قدرت خود اندکی به تهدي

.بپردازد

ل دگان مسلس ن از نماين دازظهر، دو ت ه بع اعت س رانس در س ه کنف ا ب داره

ه ی کشسينسکايا تشکيل ه در آن روز در خان سراسری شهری بلشويک ها، ک

ه است شده بود، آمدند رون آمدن گرفت . تا اطالع دهند که هنگشان تصميم به بي

ود هيچ کس انتظار ن عمل نب . چنين خبری را نداشت، و هيچ کس خواستار اي

ه عمل : "تامسکی اعالم کرد د رفيقان ده ان رون آم د، هنگ هائی که بي نکرده ان

ود ن ب الح در اي را ص ه زي د ک ا بخواهن زب م زی ح ه ی مرک بال از کميت ه ق ک

أله د مس ی کن اهرات را بررس نهاد . ی تظ رانس پيش ه کنف زی ب ه ی مرک کميت

ه د ک ی کن ه ای : م ا اعالمي وده ه ت ت وگيری از حرک رای جل ه ی اول، ب در وهل

ی د ه ی اجرائ ه ی دوم، از کميت د؛ در وهل ه صادر کن ه آن کميت د ک رخواست کن

رد وان از تظاهرات . قدرت را در دست خويش بگي ن لحظه محال است بت در اي

٤٠


دی خواسته باشيم ه انقالب جدي ارگر ." سخن گفت، مگر آن ک ن ک تامسکی، اي

ه حزب اداری خود را ب پير بلشويک که با چندين سال زندان با اعمال شاقه وف

م زد و بعدا در مقام رهب -ثابت کرده بود ه ه ارگری شهرتی ب ه های ک -ر اتحادي

ا دن آن ه ه فراخوان ا ب ود ت به طور کلی فطرتا بيشتر مايل به بازداری توده ها ب

د . به عمل ازگو می کن ين را ب در : "اما در اين مورد خاص، صرفا انديشه ی لن

دی اين لحظه محال است بتوان از تظاهرات سخن گفت، مگر آن که انقالب جدي

اران ."اشيم خواسته ب م سازش ک ز ده ه تظاهرات مسالمت آمي ی کوشش ب حت

امسکی تاکثريت قاطع کنفرانس با . ژوئن را به عنوان توطئه تخطئه کرده بودند

ر داشت اق نظ ده . اتف ه ش ی ک ر قيمت ه ه د ب ق باي ه تعوي ائی را ب ارزه ی نه مب

دازيم خت . بين ور را س ر کش ای سراس ان دارد، فض ه جري ه در جبه اجمی ک ته

ذير است . نقبض ساخته است م اب ناپ اجم اجتن ه عزم -شکست ته ان ک م چن ه

ه د ب ا، باي ويک ه ردن بلش ه گ ئوليت شکست ب داختن مس ت در ان زم حکوم ج

ی خ سازش کاران ه کل ا خود را ب د رفرصت دهيم ت ام . اب کنن ه ن ولودارسکی ب

ه مسلسل ه هنگ حزب ب ا پاسخ داد ک ر تصميم حزب تسليم داره د در براب باي

رانس را مسلسل. دشو ان کنف راض کن ا اعت دداره رک گفتن ار . ت در ساعت چه

رانس را ميم کنف زی تص ه ی مرک دازظهر، کميت رد ي تأبع د ک ه . ي ای کميت اعض

ا را وده ه ا ت دند ت ا ش ه ه واحی کارگرنشين و کارخان ه ی ن از روان از حرکت ب

ا صبح روز فرستاده شدند ت پراودا به همين منظور اعالميه هائی هم به . دارند

استالين مأمور شد که تصميم . بعد در صفحه ی اول آن روزنامه به چاپ برسند

ی برساند دين . کميته ی مرکزی را به نظر جلسه ی مشترک کميته های اجرائ ب

اقی بهه ای ب ک و ش ه ش يچ گون ای ه ا ج ويک ه ت بلش ورد ني ب، درم ترتي

د ی مان ربازان را چ . نم ارگران و س زی ک ه ی مرک رار داد کميت ب ق ين مخاط : ن

٤١


د ... اشخاص مجهول الهويه " رده ان ه تظاهرات مسلحانه دعوت ک ، "شما را ب

ه تظاهرات از طرف هيچ يک از احزاب و اين نکته ثابت ه دعوت ب د ک می کن

ه ی مرکزی - بدين سان، کميته های مرکزی ...شورا صادر نشده است م کميت ه

دار داد ورا، هش زی ش ه ی مرک م کميت زب و ه وش ح ا پشت گ وده ه ا ت د، ام ن

.انداختند

ب گ آتش ب، هن اعت هشت ش اخ ادر س ه ک کو، ب گ مس الش هن ه دنب ر، و ب

د کايا آمدن وب، نوسکی، الشويچ، پودويسکی . کشسينس ا محب از -بلشويک ه

ا ه سربازخانه ه ا را ب ا هنگ ه بالکن کاخ با سربازها حرف زدند و کوشيدند ت

ه . باز گردانند د ک ا ! بس است ! بس است : از پائين پاسخ آم الکن بلشويک ه ب

ه، زنگ خطر ه ن اد ک ود؛ فري ائی از سربازها نشنيده ب ين فرياده ه . هرگز چن ب

د يش آمدن ا پ ه ه ا، کارخان گ ه ال هن وراها : "دنب ت ش ه دس درت ب ام ق !" تم

د، !" مرگ بر ده وزير سرمايه دار " ن بودن اين ها همان شعارهای هجدهم ژوئ

رق می زد اما اينک در زيرشان سرنيز ذيری . ه ب ه واقعيت انکارناپ تظاهرات ب

ا . تبديل شده بود ا بلشويک ه رد؟ آي د ک ار بايستند؟ چه می باي می توانستند کن

رانس شرکت جسته هم راه اعضای کميته ی پتروگراد، با نمايندگانی که در کنف

ا و کا دگان هنگ ه اق نماين ه اتف ز ب د و ني ا،ربودن ه ه ع خان ه قط ه ای را ب نام

له، پايان دادن به أبررسی مجدد مس : نی داشت ويب رساندند که چنين مضمو تص

ر در ی ثم ای ب ه ی کوشش ه ه هم بش رو ب دايت جن ا، و ه وده ه ازداری ت ب

رای رسيدن د؛ ب ه بياب ردم خاتم ع م ه نف گسترش به نحوی که بحران حکومت ب

ا آرام و به اين هدف، قرار بر اين شد که از سربازها و کارگرها خواسته شود ت

د، و از طريق با نظم و ترتيب به کاخ توريد بروند نمايندگان خود را انتخاب کنن

د ه دهن ی ارائ ه ی اجرائ ه کميت ود را ب ای خ ته ه دگان خواس اعضای . آن نماين

٤٢

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه ر تاکتيک صحه ر آن تغيي ه در آن جلسه حضور داشتند، ب کميته ی مرکزی، ک

الکون اعالم . گذاشتند د اين تصميم جديد چون از ب ا فريادهای خوش آم شد، ب

رود ا س د " زيمارس"و ب ه رو ش ود . رو ب ناخته ب انونی ش بش را ق زب جن . ح

ل . دارها نفسی به راحت کشيدند مسلسل ه ی پطروپ بخشی از هنگ فورا به قلع

رد، و ود بگي وذ خ ر نف ه را زي ان آن قلع ا پادگ تافت ت اخ ش زوم ک در صورت ل

ه وسيله ی دا کشسينسکايا را، که فقط ب ه ج ال باريک کرونورسکی از قلع کان

.می شد، از گزند پادگان قلعه محفوظ بدارد

ان نوسکی رساند ه خياب انی . صفوف اصلی تظاهرات خود را ب ه خياب ی ب يعن

د ی ش وب م رها محس ی و افس ورژوازی، بوروکراس اهرگ ب ه ش وئی . ک و گ ت

ا، : تظاهرات از يک کشور بيگانه سر در آورده است اده روه ا و از پي پنجره ه

د هنگ . بالکن ها، هزاران جفت چشم با نيات پليد به تظاهرکنندگان زل می زدن

ار ه فش ه کارخان ازه متصل از راه ب ای ت وده ه گ، ت ه هن ه ب ی آورد، کارخان م

ه . می رسيدند ه ی سرخ، يک صدا ی هم ر زمين ن ب ا حروف زري ا، ب رق ه بي

يدند اد می کش ه دست شوراها: "فري درت ب ام ق ان نوسکی !" تم ت خياب جمعي

اری د ج اخ توري مت ک ه س يل زده ب ه ی س ل رودخان رد و مث ز ک را لبري

د !" مرگ بر جنگ "پالکاردهای . شد ر می انگيزن -خصومت شديد افسران را ب

وند ی ش ده م م دي گ ه ولين جن ياری از معل ران بس ان افس جوها، . در مي دانش

د و تکان می دهند و صدا کلفت دختر مدرسه ها، و مقامات دولتی مشت می کنن

ا ر آن ه ت س ان در پش ادی آلم ه اي د ک ربازها بقبوالنن ه س ا ب د ت ی زنن زور م

ا د ت راد راه دهن ه پتروگ م را ب ه قشون ويلهل ن است ک ايستاده اند و هدفشان اي

د ه کنن د . آزادی را خف ی دانن دنی م ود را رد ناش ای خ تنتاج ه ا اس ن خطب . اي

ه ی ب ات دولت دمقام ی گوين د و م ی کنن اره م ارگران اش ب : "ک ا فري ن ه اي

٤٣


ر لب ". جاسوس ها را خورده اند د و زي ا در جواب روترش می کنن و کارگره

د ی گوين د، م اهل بيشتری دارن ه تس ا ک د، آن ه ن: "می غرن ای اي ا را آدم ه ه

د رده ان راه ک ری گم ه !" قش د ک ی دهن رتکان م ت س ان موافق ه نش ران ب : ديگ

ای سنجش هر چيز طريقتی مخصوص راما کارگرها ب ." ناآگاه بيچاره عناصر "

.به خود دارند

ت، يده اس ا کش ان ه ه خياب ان را ب روز ايش ه ام ائی را ک ه ه ا انديش آن ه

د از انی نياموختن ای آلم ود را . جاسوس ه زاحم خ ای م م ه دگان معل تظاهرکنن

د يش می تازن ه پ د، و ب ه پس می زنن ی ادبان ا. ب ار آن يهن پرست های رفت ن م

ولين جنگ . نوسکی را ديوانه می کند ری معل گروه های ضربت، عمدتا به رهب

د دگان می تازن و اسواران ژرژ قديس، بر سر گروه های مجزائی از تظاهر کنن

د ائی . و می کوشند تا شعارهای پارچه ای را برباين ری ه ا درگي ا و آن ج ن ج اي

از . گلوله، يکی، و سپس يکی ديگر طنين . جو شهر داغ می شود . رخ می دهد

ه وا، و ب اری در ه ليک رگب ا ش اده رو ب کين؟ پي اخ آنيش ا از ک ت؟ ي ره اس پنج

د ی ده خ م ا، پاس يچ ج م . ه م زدن دره ر ه م ب ک چش ان در ي ر خياب سراس

در حدود نيمه شب، : کارگری از کارخانه ی ولکان روايت می کند که . می ريزد

ک گ نارنج ه هن امی ک کی هنگ ومی از نوس ه ی عم والی کتابخان داز در ح ان

ه می گذشت، کسی دين دقيق دازی چن از جائی به روی آنان آتش گشود، و تيران

د . وحشت بر فضا مسلط شد . ادامه يافت . کارگرها به خيابان های فرعی گريختن

د ين افکندن ار را در -سربازها زير رگبار و گلوله ها خود را به زم ن ک ا اي آن ه

د م ه بودن ب جنگ آموخت ای . کت ا آن گارده کی، ب بانه در نوس آن صحنه ی ش

ه پوشکين . ای بس وهم انگيز پديد آورده بودهمنظر نارنجک انداز بر زمين، ن

و نه گوگول، آن خنياگران نوسکی، هرگز نوسکی را به آن شکل مجسم نکرده

٤٤


د ود . بودن ه ب ز آميخت ت ني ه واقعي م ب ن وه الوه، اي ه ع ان ه: ب ردهانس وای م

.زخمی بر کف خيابان افتاده بودند

***************** ت ه ای داش دگی جداگان ود زن رای خ ا ب د در آن روزه اخ توري ه . ک ر ب نظ

ارگران استعفای ی ک ه ی اجرائ کادت ها، هر دو کميته ی اجرائی، يعنی هم کميت

کيل داده ترکی تش ه ی مش ان، جلس ی دهقان ه ی اجرائ م کميت ربازان و ه و س

دون دور تالف ب ت ائ ردن طش الی ک اب خ ی را در ب ه ی تزرتل ا خطاب د ت بودن

د، رمز . انداختن بچه، بررسی کند ه نکرده بودن رار مداخل ی ق اگر حومه های ب

د ی ش ف م دت کش ک در درازم ی ش د ب ن ترفن ون . اي ی پيرام ر تلفن ک خب ي

ره ی ر چه د، ب ی ش ده م دارک دي بار ت گ آتش يله ی هن ه وس ه ب اهراتی ک تظ

اندره ران چين و شکنی از خشم و غيض نش ارگران و سربازان آن . ب ی ک يعن

ا ای م ه ه ا روزنام رد ت د ک ر صبر نخواهن ه ديگ د ک ده ان در تنگ حوصله ش ق

ه صورت قطع ا و آخرت را ب ه رستگاری دني د؟ هم ی دارن ان ارزان ه آن ه ب نام

ا نگريستند ه بلشويک ه ار، تظاهر . از گوشه ی چشم چپ چپ ب ن ب ا اي ات ام

ود ه . مايه ی شگفتی بلشويک ها هم شده ب دگان حزب ک امنف، و ساير نماين ک

ا ه ه ه کارخان در جلسه حضور داشتند، حتی موافقت کردند که در پايان جلسه ب

از ا ب ان ه ه خياب تن ب ا را از رف وده ه ا ت ند ت د و بکوش ا برون ربازخانه ه و س

اران اين موافقت بعدا به وسيله ی . بدارند ه سازش ک ر ب يک کلک نظامی تعبي

ه تصويب رساند کميته ی اجرائی مطابق معمول، شتاب . شد زده بيانيه ای را ب

رد ه انقالب اعالم ک ا خوب، بحران . و طی آن هرگونه تظاهراتی را خيانت ب ام

د ه ش رار يافت د؟ راه ف تند حل و فصل کنن ی خواس ه م رار : حکومت را چگون ق

٤٥


ار ت و پ ه ی ل ه کابين د ک ن ش ر اي د، و ب اقی بگذارن کل ب ان ش ه هم ده را ب ش

امی أله تم تانی مس ای شهرس وت از اعض رای دع تی ب دن فرص دا ش ا پي را ت

د ق بيندازن ه تعوي ی يکسر ب ه ی اجرائ ه. کميت ت ب ع الوق ور، ودف کش دادن ام

ازی ور دو دوزه ب ای سياسی -منظ رين سياست ه وغ آميزت ار نب ن دو ک ا اي آي

نيستند؟

ه سازشکاران فقط د ا اتالف وقت را عاقالن وده ه ه ت ارزه ی خود برعلي ر مب

تند ی دانس ر . نم ا در براب د ت ت درآم ه حرک له ب می بالفاص کيالت رس تش

ه سازش کاران چنين بود نامی که " شورش" ر تظاهرات ژوئي از همان آغاز ب

ا . خود را مسلح کند -نهادند رهبران در به در به دنبال نيروهای مسلح گشتند ت

د از حکوم اع نماين ی دف ه ی اجرائ ای . ت و کميت ا امض ا، ب ت تقاض ا پش تقاض

امی فرستاده ظ چيدزه و ساير اعضای هيئت رئيسه، به سازمان های مختلف ن

در . و توپ ها و خمپاره های سه اينچی به کاخ توريد بفرستند زره پوش شد تا

اع از ک رای دف ه ب د ک تور داده ش ا دس ه ی هنگ ه ا هم ه تقريب ال ب ين ح اخ ع

د د . واحدهای مسلح اعزام دارن دابير قناعت نکردن ن ت ه اي ا ب ه ی . ام ر کميت دفت

ه پايتخت -اجرائی همان روز به جبهه رين ارتش ب نجم، نزديک ت ه ارتش پ - ب

دادی "تلگراف زد که اده؛ و تع ام، يک تيپ پي زره پوش يک لشگر سواره نظ

ه ی ويتينسکی منشويک، که وظيفه ی ح . "به پتروگراد بفرستيد فاظت از کميت

و داده ز را ل ه چي ود هم دی خ ازبينی بع ود، در ب اده ب ده اش افت ر عه ی ب اجرائ

ردآوری : "است ه گ ن ب وم ژوئ ر روز س د سراس اخ توري ت ک رای تقوي رو ب ني

ار جمع .. .گذشت ن ک رای اي ان را ب د گروه م چن ه دست ک ود ک ن ب ا اي مسأله م

ار ... کنيم ی در اختي ار . نداشتيم تا مدتی مطلقا هيچ نيروئ ه در کن شش مردی ک

ا جمعيت را ه ب درت مقابل ه هيچ وجه ق د ب اس می دادن د پ اخ توري درب های ک

٤٦


ر ..." نداشتند ائين ت ر در : "و پ ط يک صد نف ا فق در نخستين روز تظاهرات م

تيم ار داش تيم -اختي ری نداش روی ديگ يچ ني ر . ه ا کميس گ ه ه ی هن ه هم ب

ا ه م دافعی فرستاديم و تقاضا کرديم که ب روی ت وانيم يک ني ا بت د ت سرباز بدهن

ار ... تشکيل دهيم د او چه ک ا ببين رد ت اه می ک اما هر هنگی به هنگ مجاور نگ

يم، و . خواهد کرد ه ده ه را خاتم ن معرک ما ناچار بوديم به هر قيمتی که شده اي

ائی را ديم نيروه ه فراخوان تيم از جبه ه الزم داش أمالت دراز و ." ک ا ت ی ب حت

اران می توان ه، به دشواری خبيثان رد سازش ک ری هجو ک ده ت ه نحو گزن . را ب

د ه شوراها بودن درت ب ال ق ده خواستار انتق دزه، . صدها هزار تن تظاهر کنن چي

ام نخست امزد منطقی مق ود و در نتيجه ن ام شورائی ايستاده ب که در رأس نط

ا تظاهرکن دگان وزيری به شمار می رفت، سراسيمه نيروی مسلح می جست ت ن

د را ار کن ار و م ع . ت ه نف ه ب يم را، ک بش عظ ن جن نش، اي وکرات م ران دم رهب

ه اش مسلح ب ه ی مشتی اوب وان حمل ه عن ود، ب ه ب درت دموکراسی در گرفت ق

.دموکراسی، تخطئه می کردند

در همان زمان در کاخ توريد، بخش کارگری شورا پس از يک فترت طوالنی

ود رده ب اره اجالس ک ول د. دوب ر در ط ر اث ن بخش ب ب اي ته، ترکي اه گذش و م

ه ی انتخابات ميان ه کميت ود ک دوره ای در کارخانه ها به حدی دگرگون شده ب

يم ا ب ويک ه ه ی بلش ی از غلب ود اجرائ ده ب اک ش ارگری . ن ه ی بخش ک جلس

ود ده ب کيل ش دی تش أخيری عم ا ت ه ب ورا، ک اران -ش ازش ک د روز س ط چن فق

تصادفا با تظاهرات مسلحانه ی ژوئن - بودند پيشتر تقاضای تشکيل آن را کرده

ا را . تقارن زمانی پيدا کرد انی دست بلشويک ه ارن زم ن تق ا در اي ه ه روزنام

زينوويف در نطقی که در آن جلسه ايراد کرد، به نحو کوبنده ای استدالل . ديدند

د، نمی توانستند و سازش کاران، کرد که ورژوازی بودن از آن جا که متحد با ب

٤٧


ر مي را واژه ی ضدانقالب در نظ د، زي ارزه کنن ه ضدانقالب مب تند برعلي ل نداش

ه ه ب ود، و ن ه ی صد سياه ب ده و خرابکاران ات پراکن ای عملي ه معن آنان فقط ب

ه -معنای واقعی اش ه منظور خف که عبارت باشد از اتحاد سياسی طبقات دارا ب

نطق زينوويف .کش کردن شوراها به عنوان مراکز مقاومت توده های زحمت

رد ه قلب هدف اصابت ک ر . ب ار خود را ب رای نخستين ب ا، چون ب منشويک ه

ه خاک شورا در اقليت د گرفت ه هيچ تصميمی نباي د ک د، پيشنهاد کردن می ديدن

م را ا نظ وند ت ده ش هر پراکن ای ش ه ه ه ناحي د ب ه باي ه هم د ک ود، و افزودن ش

د ظ کنن ود . حف ده ب ر ش ر دي ا ديگ وط ! ام ر مرب ا و خب ه نزديک شدن کارگره ب

کامنف . دارهای مسلح به کاخ توريد، هيجان عظيمی در تاالر ايجاد کرد مسلسل

ت ين گف ت و چن اال رف ون ب م، : "از تربي ه اي ا راه نينداخت اهرات را م ن تظ اي

رون ... توده های خلق خود به خيابان آمده اند ا بي وده ه د، اما حال که ت ده ان آم

ه جنبش را منضبط ... هاستآن جای ما در ميان وظيفه ی کنونی ما آن است ک

ه کميسيونی کامنف ." کنيم در خاتمه ی گفتار خود به نمايندگان پيشنهاد کرد ک

تروتسکی از پيشنهاد . مرکب از بيست و پنج نفر برای رهبری جنبش برگزينند

ا . کامنف حمايت کرد ر سلطه ی بلشويک ه ه کميسيون زي چيدزه می ترسيد ک

را نق ه اي رد ک ه اصرار می ک رد، و مذبوحان أله ر بگي ی مس ه ی اجرائ ه کميت ب

ود ذار ش ت .واگ اال گرف ه ب يال . مناقش ا و سوس ويک ه ی منش رانجام وقت س

رولوسيونرها متقاعد شدند که مجموعا فقط يک سوم از آن مجلس را تشکيل

ه ی شدي آدر . می دهند، تاالر را ترک گفتند ا عالق ه ن روزها، دموکرات ه دی ب

ه محض از دست دادن اکثريت در شورا، ان ب د؛ آن رده بودن دا ک اين تاکتيک پي

د ريم شوراها کردن ه تح ع. شروع ب ه ی قط دن کميت ر فراخوان ی ب ه ای مبن نام

ا درت، ب رف ق ه تص ی ب ه ٢٧٦اجرائ الف ب اح مخ اب جن ق در غي رأی مواف

٤٨


يد انزده عضو از کميسيو. تصويب رس زينش پ رای گ ات ب وق نسپس انتخاب ف

اده شد . الذکر بالفاصله برگزار شد ار نه ن ده -ده جای خالی برای اقليت کن و اي

چشم دوست گزينش اين کميسيون بلشويکی در . جا هم چنان خالی باقی ماندند

ارگری شورای پتروگ ه بخش ک ود ک ا ب ن معن ه اي ه رو دشمن ب اد از آن پس ب

ل ! ندی به پيش گام بل . مثابه ی يک پايگاه بلشويکی در خواهد آمد اه آوري در م

ر راد را درب ارگران پتروگ وم از ک ک س ا ي ا تقريب ويک ه وذ بلش ه ی نف حيط

دار را تشکيل ی مق می گرفت؛ در شورای آن روزها، بلشويک ها بخش کامال ب

ارگری شورا آاينک، در . می دادند غاز ماه ژوئيه، دو سوم از اعضای بخش ک

ا اين تحول به آ . بلشويک بودند ن معنا بود که نفوذ بلشويک ها در ميان توده ه

.قطعيت يافته بود

ی روار روان تم می شوند، ستون زنجي د خ اخ توري ه ک ه ب ائی ک ان ه در خياب

ا رود از مرده ت س ه دس رق ب ه بي ی ک ی بين ربازها م ارگر و س ای ک و زن ه

د ل و شيپور می نوازن د و طب ه .می خوانن وپ خان رسد، ی سبک از راه می ت

ه ی ه هم د ک ی ده زارش م ت گ ه ی جمعي ان هلهل ده اش در مي و فرمان

دازهای لشگر او در اره ان د خمپ ه ان رار گرفت ارگران ق ای . خدمت ک ايستگاه ه

د ته از مردمن د انباش اخ توري ه ک ک ب دان نزدي ل و مي ل و نق ائط حم ه . وس هم

ه گرد سکوی خطابه ای که در کنار در می کوشند تا بر رار گرفت اخ ق ب اصلی ک

چيدزه به نزد تظاهرکنندگان می آيد، چهره ی گرفته ی مردی . است جمع شوند

ا سکوت . را دارد که کارش را بی جهت قطع کرده باشند رئيس محبوب شورا ب

ود ی ش ه رو م تانه ای روب ان . غيردوس ه هم ته و گرفت دائی خس ا ص دزه ب چي

ت ری اس ه دي د ک ی کن رار م ذالتی را تک د مبت رده ان ه ک ای او را غنچ ب ه . ل

ه رد مواج تقبال س ان اس ا هم تابد ب ی ش دزه م ک چي ه کم ون ب کی چ ويتينس

٤٩


د "-به روايت ميلی يوکوف بنا -"یاما تروتسک . "می شود چون اعالم می کن

که لحظه ی انتقال قدرت به شوراها فرارسيده است، با هلهله ی پر سروصدای

ه رو می شود ن " …جمعيت روب دا دوپهلوستاي ی يوکوف تعم ه ی ميل . جمل

ه د ک الم نکردن ا اع ويک ه ک از بلش يچ ي ه ی"ه يده است …لحظ را رس ." ف

ون در تراشکاری از کارخانه ی دا درب کوچک دوفل راد، بع ره ی تجمعی اپتروگ

ين گفت ت، چن ه : "که زير ديوار کاخ توريد صورت گرف اد می آورم ک ه ي من ب

ا تروتسکی در نطق خود گفت که ه رای م درت ب نرسيده فرانوز وقت تصرف ق

ب آن." است راش ل ی ماشين ت ازگو سخن ران اريخ ب تاد ت ر از اس را صحيح ت

ا را . می کند ده ی بلشويک ه ه دست آم ازه ب تظاهرکنندگان فقط خبر پيروزی ت

ان ارگری، از زب ت سخن ران در بخش ک ن واقعي نيدند، و اي ويک ش ای بلش ه

ان درست به اندازه ی ورود ه آن درت شورائی، رضايتی ملموس ب ه دوران ق ب

.بخشيد

ه شب يش از نيم دکی پ ر ان ار ديگ ی ب ه ی اجرائ ترک دو کميت ه ی مش جلس

د کيل ش ت در. (تش ان درس ف خياب ر ک دازها ب ک ان ه نارنج اتی ک ان لحظ هم

د ه.) نوسکی پهن شده بودن ه ی کاليحه ای از جانب دان، تصميم ب ال ارائ دنب

ه فق د ک ه ش یگرفت انی م د ط کس يش متعه ه از پ د ک اقی مانن د در جلسه ب توانن

د ه اجراء در آورن از . شوند از تصميمات جلسه دفاع کنند و آن تصميمات را ب ب

ه زعم خودشان ! هم نغمه ای تازه ه ب ا شورا را، ک منشويک ها می کوشيدند ت

ان ک ت پارلم ارگزار اداری اکثري ه ک ت، ب ی رف مار م ه ش ربازان ب ارگران و س

د سازش کاران .تبديل کنند سازش کار رار گرفتن فقط -پس از آن که در اقليت ق

د رار بگيرن ا در اقليت ق رای اصل دموکراسی در شورا -دو ماه طول کشيد ت ب

ين ا و بب ه بي د ک ی دادن اک م ينه ای چ ان س ا . چن ه در -آن روزام ان ک م چن ه

٥٠


اعی دگی اجتم اس زن ات حس ه ی لحظ اه -هم دک نگ ی ي د دموکراس ته ش . داش

ده ای از مژرايونتس ای ع ه∗ه د ب رک گفتن االر را ت راض ت وان اعت . عن

بلشويک ها در جلسه حضور نداشتند؛ آن ها در کاخ کشسينسکايا خود را برای

د ان بعدی جلسه، مژرايونتس . فردا آماده می کردن ا و ی در جري ا ه بلشويک ه

د ه هيچ در تاالر حضور يافتن د ک ه و اعالم کردن اری را ک د اختي کس نمی توان

د از آن ه ايشان داده ان دگان ب رد رأی دهن ا بگي ا . ه ه ب ن گفت سکوت اکثريت اي

ه دست فراموشی سپرده شد روبه رو گرديد، و قطع ه آرامی ب ه ی دان ب . نام

اران .جلسه مانند رنج مرگ به درازا کشيد ا صد سازش ک های خسته متصل اب

ر پست . که حق با آن هاست به يکديگر اطمينان می دادند ام وزي ی در مق تزرتل

دان خود گشود ه شکايت از کارمن ان ب ون از اعتصاب : "و تلگراف زب م اکن ه

ع شدم ارگران پست و تلگراف مطل ا پيرامون خواست های سياسی … ک و ام

ه دست : شان بايد بگويم که همه ی آن ها يک صدا فرياد می زنند درت ب تمام ق

!"شوراها

ا ده ه رف در نماين ار ط د را از چه اخ توري ک ک ه اين دگان، ک ی تظاهرکنن

ی آن. محاصره گرفته بودند، خواستار شرکت در آن جلسه شدند ا نگران ا را ب ه

ار، . و خصومت به درون راه دادند ن ب ه اي اما نمايندگان صادقانه معتقد بودند ک

ان روز مگر نه آن که . بی اختيار از آنان استقبال خواهند کرد سازش کاران هم

ا، ادت ه مطبوعات منشويک و سوسيال رولوسيونر ضمن بحث از استعفای ک

ه کاری های دسائس و خراب د؟ ب رده بودن متحدان بورژوای خويش را فاش ک

ود ه حکومت شورائی رأی موافق داده ب ديگر . عالوه، بخش کارگری شورا ب

ه ای -∗ ن سازمان . اعضای سازمان ناحي ام عضو اي ز در آن اي اب حاضر ني نده ی کت نويس . مترجم فارسی-بود

٥١


ه خشم، صبر برای چه؟ اما استمدادهای پرشور آنان، لبريز از اميدی آ ه ب ميخت

اری ناتوان و بی جا در فضای راکد آن پارلمان م شد سازش ک ه ب ره. گ ران هم

د د بودن ر واح ام : در يک فک ه تم ر چ ا سرعت ه ه ب ر چگون ود را از ش ر خ ت

د الص کنن ويش خ ده ی خ ای ناخوان ان ه دگان و .مهم ه نماين ردن ب ت ک پش

دگان، برگشتن به تاالر، و يا پس فرستادن نمايندگان به خياب ان به نزد تظاهرکنن

االر، مسلسل . از شرط احتياط به دور بود ا شگفت زده در ت ه ی داره ه مباحث ب

ع الوقت -رهبران گوش می دادند، مباحثه ای که فقط يک هدف دربر داشت .دف

د سازش کاران اد بودن ل اعتم ه در انتظار هنگ های قاب ان دان . هم ن مي در اي

ن خلق کارهای خلقی که در خياب : "فرياد کشيد ا اي ی است، ام ان هاست، انقالب

آبرامويچ يکی . آبرامويچ هم به پشتيبانی از دان برخاست ." ی می کند بضدانقال

د از رهبران بوند يهود و عالم نمای محافظه کاری بود که همه ی غرايزش گزن

رد . از انقالب ديده بودند سختی ا شاهد : "او بديهيات را منکر شد و اعالم ک م

د " وطئه هستيم، يک ت رار کنن ه رسما اق و سپس به بلشويک ها پيشنهاد کرد ک

ه داد ." آن هاست اين کار " ه مباحث تن : "تزرتلی عمق بيشتری ب ان رف ه خياب ب

ای پشتيبانی -زدن" تمام قدرت به دست شوراها "و فرياد ه معن ار ب ن ک ا اي آي

درت ب ار داشتند، ق ن ک ه اي ی ب ر شوراها ميل ل از شوراهاست؟ اگ ا منتق ه آن ه

د ی ش دارد . م ود ن ی وج انعی و رادع يچ م وراها ه ر اراده ی ش ... در براب

ت دانقالب اس تای ض ه در راس الب بلک تای انق ه در راس اهراتی ن ين تظ ." چن

ان آن در نظر . فرستاده های کارگرها از اين مالحظات مطلقا سر در نمی آوردند

ی نمو ل وضع م دکی خ اه ان الی ج ای ع درهبره ه ی اعضای . دن رانجام هم س

ار ديگر طی قطع ان، يک ب د جلسه، به جز يازده تن از آن ه ای اعالم کردن نام

ه ارتش ه از پشت ب ود ک د ب ه ی خنجری خواه ه منزل که تظاهرات مسلحانه ب

٥٢


ل . انقالبی زده باشند، و غيره و غيره ا تعطي داد، جلسه موقت نج بام در ساعت پ

.شد

دريج از ر ه ت ا ب وده ه ه های خود ت تند و در ناحي د بازگش ده بودن ه آم اهی ک

د ع کردن ا و . تجم گ ه ا هن د ت ت بودن ب در حرک ام ش لح تم ای مس ل ه اتومبي

د د کنن م متح ا ه ه را ب ز ناحي ا و مراک ه ه ای . کارخان ل آخرين روزه درست مث

اما . به جمع بندی ماحصل مبارزه ی روز به سر آوردند فوريه، توده ها شب را

کارگری، حزبی و -ن کار را به مدد شبکه ی پيچيده ای از سازمان ها اين بار اي

د -هنگی . انجام دادند که آن سازمان ها مداوما با يکديگر در حال مشورت بودن

ه راه د در نيم ی توان بش نم ه جن د ک ی ش ی م ديهی تلق ر ب ن ام ا اي ه ه در ناحي

اره ی . متوقف شود ری درب ی تصميم گي ه ی اجرائ ه ی ق مسأله کميت درت را ب

ی می دانستند . تعويق انداخته بود ه ی دودل ن . توده ها اين کار را به منزل از اي

ا . بايد فشار بيشتری وارد بياوريم : رو نتيجه گيری آنان روشن بود بلشويک ه

ه ی ی و مژرايونتس ا جلس ان ب م زم ه ه ود، ک بانه خ ه ی ش ز در جلس ا ني ه

د تشک يالن حوادث آن مشترک دو کميته ی اجرائی در کاخ توري ود، ب يل شده ب

ه بح چ ردا دل ص ه ف د ک ی کنن يش بين ا پ يدند ت د و کوش به کردن روز را محاس

د د زائي ه . خواه د ک ی دادن واهی م يد گ ی رس ا م ه ه ه از ناحي ائی ک زارش ه گ

ار تين ب رای نخس ت در آورده و ب ه حرک ا را ب وده ه اهرات آن روز صرفا ت تظ

ردا . حا مطرح ساخته استی قدرت را در اذهانشان صري مسأله بديهی بود که ف

ی أمس کارخانه ها و هنگ ها به دنبال پاسخ اين ت، و هيچ نيروي د رف له خواهن

ا را در د توانست آن ه ان نخواه اه دارد در جه ا نگ ه ه ه . حوم رخالف آن چ ب

ه تصرف ا ب وده ه دن ت ا در صدد فراخوان دشمنان بعدا ادعا کردند، بلشويک ه

د، بل درت نبودن نق ر حول اي ا ب ه ی آن شب آن ه أله که مباحث دور می زد مس

٥٣


اهرات ا در رأس تظ ند، ي اهرات بکوش و تظ د در لغ بح روز بع د ص ا باي ه آي ک

.بايستند

وف ه ی پوتيل داد، کارخان ه بام اعت س وئيم در س ر بگ ا بهت ب، ي در دل ش

ه بس -به کاخ توريد نزديک شد ارگر ک ياری از توده ای مرکب از هشتاد هزار ک

اين راه پيمائی از ساعت . داشتند هم راه آن ها زن ها و فرزندان خود را نيز به

ر در ز ديرت ه ی ديگر ني د کارخان ود، و چن ه يازده شب آغاز شده ب ان راه ب مي

ار دروازه ی . سته بودند وآن پي وده ای در کن ان ت ت، چن ودن وق ر ب ا وجود دي ب

ب در سراسر ناحيه احدی در خانه نمانده ناروا جمع آمده بود که تو گوئی آن ش

د : "زن ها همه فرياد برآورده بودند . است د برون ا -همه باي ه ه ا مواظب خان م

ود واهيم ب اقوس ." خ ی از ن ال عالمت ه دنب ر ب د تي ی؛ چن ای منج ه ی کليس خان

ود ه ب ين انداخت ب طن ل، در دل ش ار مسلس د رگب اپی، مانن ار . پي ين رگب از زم

تر با او آشنا افيموف کارگر، که پيش . خانه شليک شد وسديگری به سوی ناق

تينی دور گروهی از دانشجويان دانشکده ی سدر حوالی گو : "يسدوشديم، می ن

د شافسری و دان د و سعی کردن دگان ريختن ر سر تظاهرکنن ا ب جويان دانشگاه ه

د ا را برباين ای آن ه د. پالکارده ا مقاومت نمودن م فشرده ج. کارگره ت دره معي

رد . دش ليک ک ری ش امعلوم تي ی ن طور در آن . شخص ن س نده ی اي ر نويس س

ای جمعيت سخت آسيب ر دست و پ هنگامه شکست، و پهلوها و سينه اش زي

د و سرانجام دکارگرهای پوتيلوف، اينک خموش، سراسر شهر را پيمو . "ديد ن

يدند د رس اخ توري ه ک ه در آن . ب ازانوف، ک ه ی ري ای مجدان الش ه ت ت از برک

دگان اي ی از نماين ت، گروه ارگری داش ای ک ه ه ا اتحادي ی ب ط نزديک ام رواب

دند ه ش ی پذيرفت ه ی اجرائ ه کميت ارگران ب نه و سخت . ک ارگران، گرس وه ک انب

ين ر زم ا ب ر آن ه دند، و اکث ده ش اخ پراکن ه ی ک ان و در باغچ ته، در خياب خس

٥٤


ا منتظر پاسخ بمان ام . دن دراز کشيدند و تصميم گرفتند همان ج ه ی تم ی کارخان

اعت سه ا در س وف آن ج ين دراز یپوتيل ر زم د ب اخ توري راف ک صبح در اط

يدن ر از راه رس د منتظ اخ توري نش در ک وکرات م ران دم ت، و رهب يده اس کش

تند ه هس ائی از جبه ن -نيروه ه اي ود ک رين تصاويری ب رت آورت ره از حي منظ

د آورد ر، پدي ا اکتب ه ت ذار از فوري الب در اوج گ يش از دوا. انق ال پ ن، آزده س

ارگران، صليب در دست و ع ر دوش، مل گروه کثيری از همين ک ذهبی ب های م

تانی اخ زمس مت ک ه س ه ب اه ژنواي د در م رده بودن ائی ک ر آن . راه پيم ا ب ام

ز د ني اه بع ار م ود؛ در خالل چه بعدازظهر يکشنبه دوران های بسيار گذشته ب

.مدآدوران های بسيار به سر

د، تصوير حزن ين دراز کشيده بودن ر زم اخ ب انگيز کارگرانی که در صحن ک

رم ايشان بر کنفرانس رهبران و سازمان ه ی گ ر مباحث دهندگان بلشويک، و ب

اع ی فردا پوتيلوف . پيرامون نقشه های روز بعد، سايه افکنده بود ار امتن ها از ک

ا -خواهند کرد د آری، و تازه پس از مراقبه ی شبانه ی امشب به چه ک ر خواهن

د ای تلفن خواندن ه پ راسکولنيکوف از کرونشتات تلفن . خورد؟ زينوويف را ب

زده بود تا بگويد که فردا در سپيده دم، پادگان دژ کرونشتات به سمت پتروگراد

ان را از حرکت به راه خواهد افتاد و هيچ کس و هيچ چيزی نخواهد توانست آن

دارد از ب ط مضطر . ب وان از آن سوی خ ر ج يدافس ی پرس ه ی : بانه م ا کميت آي

ه از شوراها بگسلد، و خويشتن را در چشم د داد ک مرکزی به او فرمان خواه

ه شکل ه ب ه ی پوتيلوف ک ر تصوير کارخان آن ها بی آبرو بسازد؟ بدين سان ب

ود ده ب ان در آم ز ديگری اضافه شد،اردوی کولي ل برانگي اينک : تصوير تخي

ی خواب شبانه خود را جزيره ی ملوان ها را نيز می دي دی که در آن ساعات ب

ا می ساخت ارگران و سربازان مهي ر، وضع . برای پشتيبانی از پتروگراد ک خي

٥٥


تروتسکی . ديگر جائی برای دودلی باقی نمانده بود . از آفتاب هم روشن تر بود

ه د ک ا ش ار جوي رين ب رای آخ ذ: ب ور امع ه ط اهرات را ب وانيم تظ ی ت ا م لک، آي

جوی ش يک دسته دان . ا کنيم؟ خير، چنين کاری قطعا منتفی است غيرمسلح برپ

ریشدان ه ی کده ی افس ل گل لح را مث ارگر غيرمس زار ک ا ه د ده ه ی توانن م

د ين پيشنهادی فقط . گوسفند متفرق کنن ا و سربازها در چن ه عالوه، کارگره ب

ول همه متفق ا . پاسخ صريح و قانع کننده بود . تله ی احمقانه ای خواهند ديد لق

ه صت د را ب ه تظاهرات روز بع د ک ا بخواهن ميم گرفتند که به نام حزب از توده ه

ا ذهن راسکولنيکوف . درازا بکشانند زينوويف شتابزده به پای تلفن برگشت ت

اعالميه ای خطاب . را، که در آن سوی خط بيتابانه رنج می کشيد، آسوده سازد

د راهم آم ارگران و سربازان بالفاصله ف ه ک ا بشتابيد ب : ب ان ه تقاضای ! ه خياب

ا ه ه بعدازظهر کميته ی مرکزی، دائر بر موقوف ساختن تظاهرات، از روزنام

د يده ش رون کش ا -بي ای آن تقاض ه ج تن ديگری ب ا م ود ت ر فرصت نب ا ديگ ام

اری پراودای دی در يصفحه ی سف . نشانده شود ه مدرک مرگب صبح روز بعد، ب

ديل شد ا تب ا در لحظه ی آخر واضح : برعليه بلشويک ه ه بلشويک ه است ک

امال م ک د؛ و شايد ه ه ان ترسيده اند، و تقاضای خود را برای شورش پس گرفت

د -برعکس شايد هم از تقاضای قبلی خود برای تظاهرات آرام منصرف شده ان

ر و . تا دستور شورش بدهند ه ای راما تصميم واقعی بلشويک ها ب ه ی جداگان ق

ارگران و سربازان خواسته شده آدر . به چاپ رسيد و منتشر شد ه از ک ن ورق

ا ود ت ه ی "ب ر کميت ه نظ ود را ب ت خ نظم، خواس اهرات آرام و م از راه تظ

انند رده است، برس ون اجالس ک م اکن ه ه ی، ک د ."اجرائ ی ش ن را نم ر، اي خي

.دعوت به شورش حساب کرد

٥٦


فصل دومفصل دوم

گيری و هزيمتگيری و هزيمت اوجاوج: : »»روزهای ژوئيهروزهای ژوئيه««

ه ی حزب در از آن لحظه ه دست کميت به بعد، رهبری مستقيم جنبش قاطعا ب

اد راد افت ه . پتروگ ن کميت لی اي روی اص ر ني يج گ ام تهي کی در مق ولودارس

ه سازمان نطامی محول شد . می شد محسوب ان ب ه ی بسيج پادگ ام . وظيف زم

ه رار گرفت امور اين سازمان از ماه مارس به بعد در دست دو بلشويک قديمی ق

ود د ب ده ای ادا کردن هم عم ز س ازمان ني دی س د بع ه در رش کی . ک پودويس

ارز و من ردی در صفوف شخصيت ب ه ف ويزم حصر ب ه ش بلش تب ی رف .مار م

ت يه را داش ديم روس ون ق يات انقالبي ی درس -خصوص وم دين دارس عل در م

ود ده ب ه ی -خوان اره ی مخيل ود، و درب بط ب ا نامنض يم ام ی عظ دارای نيروئ

ردازی پيش می رفت خالقش بايد ا واژه ی . قرار کرد که اغلب تا سرحد خيال پ

زی " مزپودويسکي" ه طن ه ب دآميز و آميخت ين صبغه ای پن بعدها بر لب های لن

تح . دوستانه پيدا کرد اما جنبه های ضعيف طبع خروشنده ی او عمدتا پس از ف

ای قدرت آشکار شدند، يعنی هنگامی که فرصت ها و امکانات فراوان محرک ه

دامات پ ه اق رط پودويسکی و عشق او ب روی مف رطمطراق بی شماری برای ني

د راهم آوردن ت . ف درت، قاطعي ب ق رای کس ی ب ارزه ی انقالب رايط مب در ش

ر نخوش بي ذيری اش، رهب تگی ناپ تگی و خس ود گذش ه ی شخصيتش، از خ ان

٥٧


ربی دانشگاه در نوسکی، م . بی همتائی از او برای سربازهای بيدار می ساخت

ب خشک کی از قال ه پودويس بت ب ته، نس ا در گذش ود، ام ده ب ده ش ری آفري ت

ه حزب دست کمی از پودويسکی نداشت ر سازمان. سرسپردگی ب دهی از هن

ک ود، و ي رده ب دانی نب ره ی چن ر به ر اث ط ب د در حکومت شوراها فق ال بع س

ا ساد . ب وزارت ارتباطات رسيد صون به من متصادف نامي ردم او ب داری گی و م

ن . می کرد فت بی شائبه اش عالقه ی سربازها را به خود جلب وو رئ رد اي بر گ

تند؛ و رار داش وان ق رهای ج ربازها و افس تيارها و س ی از دس ر گروه دو رهب

ی از وچ آبرخ ش ک ا نق د کن ه ا نکردن ده ايف ه، . ی در آين ارم ژوئي ب چه در ش

ه وسط صحن د سازمان نظامی ناگهان از پس پرده ب ر نظر پودويسکی . ه آم زي

ايف ده ی وظ ه سادگی از عه ه ب ان دهی ک ل سازمان فرم د، ستاد ک ر می آم ب

ی المجلس تشکيل شد ه و دستورالعمل . ف ان بياني ه ی نيروهای پادگ رای هم ب

رای ح. صادر شد ر فب رار ب الی، ق ای احتم ه ه ر حمل اهرات در براب اظت از تظ

ه ی ر هم ه ب د ک ن ش ان اي ای مي ل ه ه ی پ ر هم ت و در س ا و پايتخ ه ه حوم

دارها قبآل، در خالل همان مسلسل. مستقر شود زره پوش چهارراه های عمده،

ان ب، نگهب ائی از ش د ه ارده بودن داری گم ه پاس ل ب ه ی پطروپ ود در قلع . خ

ه ک ب اط نزدي اير نق لو، و س وف، کراسنوس ائوم، پتره ين ب ای اوران ان ه پادگ

ع شدند پايتخت، به وسيله ی تلفن و ژه از تظاهرات آن روز مطل . پيک های وي

ی و ری کل ه رهب ه توضيح نيست ک ه ی الزم ب ان در دست کميت م چن سياسی ه

.مرکزی حزب باقی بود

رزان از سرما، در خدارها، همه مسلسل ه ل ه هم سته، و به رغم هوای ژوئي

اران شبانه کارگرهای پوتيلوف را . پگاه به خوابگاه های خود بازگشتند م ب ه

ود رده ب ا خيس ک ا پ ازده صب . سر ت ا ساعت ي دگان ت م جمع گحتظاهرکنن رد ه

٥٨


امروز هنگ . بخش های نظامی حتی از آن هم ديرتر به جمعيت پيوستند .نشدند

ود ده ب ان آم ه خياب روز، ديگر ابتکار . يکم آتشبار تا نفر آخر ب رخالف دي ا ب ام

ود صف مقدم مبارزه به اشغال کا . عمل را در دست نداشت ده ب ا در آم . رخانه ه

به عالوه، کارخانه هائی که تا ديروز کنار ايستاده بودند، اينک به درون جنبش

د، . کشانده شده بودند ه خرج داده بودن ا مقاومت ب د و ي هر جا که رهبران تردي

ه کارگرهای جوان تر کشيک کميته ی وق کارخان کارخانه را واداشته بودند تا ب

ف ک انه ی توق ه نش دا در آورد را ب ه ص ر . ار ب ه زي ک، ک ه ی بالتي در کارخان

زار نج ه ت، از پ رار داش يونرها ق يال رولوس ا و سوس ويک ه لطه ی منش س

د رون آمدن ه ی کفش سازی اسکوروخود، . کارگر چهار هزار تن بي در کارخان

ت، اوضاع و که از ديرباز دژ مستحکم سوسيال رولوسيونرها به شمار می رف

ه حزب احوال چنان دگرگون ه ب ه، ک ديم کارخان شده بود که يکی از نمايندگان ق

ود ابی ش رد آفت ت نک دين روز جرئ ا چن ت، ت ق داش يونر تعل يال رولوس . سوس

د کيل دادن ه تش د و جلس ا اعتصاب کردن ه ه ه ی کارخان ر . هم الوه ب ا ع آن ه

ز دگانی ني ود نماين ان خ د، از مي اب کردن اهرات انتخ رای تظ ه ب ی ک رهبران

د ه برگزيدن ی ارائ ه ی اجرائ ه کميت ود را ب ای خ ق ايشان خواست ه ا از طري ت

د ه راه . دهن د ب اخ توري مت ک ه س هر ب رد ش ن از گرداگ زار ت دها ه م ص از ه ب

اخ ه طرف ک ود را ب ير خ ان راه، مس ن در مي زار ت ا ه م ده ه از ه د، و ب افتادن

د روز ابهت و نظم بيشتری . کشسينسکايا کج کردن جنبش امروز از جنبش دي

ود : داشت ان ب ده ی حزب در قلب جنبش نماي دايت کنن ا احساسات . دست ه ام

ود ا بحران را . جمعيت هم از ديروز داغ تر ب د ت ده بودن ا آم سربازها و کارگره

اتوانی اش . حل کنند ين روز تظاهرات، ن ن دوم ود، و در اي حکومت مستاصل ب

ورد ی خ م م ه چش تر از روز اول ب ی در انتظ . بيش ه ی اجرائ ای کميت ار نيروه

٥٩


وفادار به سر می برد، و دائما از چهار طرف گزارش هائی به دستش می رسيد

تند ت داش ت حکاي مت پايتخ ه س م ب ای متخاص ت نيروه ه از حرک ه هم از . ک

ه ی ناياگورکا، از هم لو، از دژ کراس وف، از کراسنوس تات، از پتره کرونش

وان ه ا، سربازها و مل ين و دري ه آهنگ موسيقی مراکز نزديک، از راه زم ا ب

ه دتر آن ک ه اسلحه داشتند، و ب د، هم ده بودن ه حرکت در آم به سمت پايتخت ب

خی از هنگ ها افسرهای خود را نيز بهرب. بيرق های بلشويکی حمل می کردند

م راه ه ه ه ب د ک اهر می کردن ه، و تظ ای فوري ل روزه د، درست مث آورده بودن

.فرمان افسرها عمل می کنند

و ی يوک د ميل ی کن ت م ين حکاي ن خصوص چن ه ی حکومت : "ف در اي جلس

دازی رخ داده است د در نوسکی تيران . هنوز تمام نشده بود که از ستاد خبر آم

ل شود ر ستاد منتق ه مق ا شاه آدر . تصميم گرفته شد که محل جلسه ب زاده ن ج

لووف، تزرتلی، پرورزف وزير دادگستری، و هم چنين دو معاون وزارت جنگ

و م حض تنده ر . ر داش ه نظ د ب الی از امي امال خ دی ک ا چن ت ت ت حکوم موقعي

ه ∗پرئوبراژنسکی ها . می رسيد ه ب ا، ک ا، و اسماعيلوفسکی ه ، سمنوفسکی ه

ه د ک ی طرف "بلشويک ها نپيوسته بودند، به حکومت اعالم کردن د " ب خواهن

ن در ميدان کاخ، برای دفاع از مقر ستاد، فقط معلولين جنگ و چ . ماند ند صد ت

ه ای منتشر ."قزاق را می ديدی ه بياني ژنرال پولوفتسف در صبح چهارم ژوئي

د اک کن راد را از وجود اوباش مسلح پ . کرد دائر بر اين که مصمم است پتروگ

خانه های خود درب در اين بيانيه به اهالی پتروگراد موکدا توصيه شده بود که

وارد را از پشت قفل کنند و به خيابان ها نرون ا ضروری د مگر در م ن . مطلق اي

ه فقط . فرمان تهديدآميز به خرج هيچ کس نرفت ل نيروهای ناحي ده ی ک فرمان

.مترجم فارسی - اعضای هنگ هائی که پرئوبراژنسکی و غيره نام داشتند-∗

٦٠

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه ا و دانشجويان دانشکده ی افسری زاق ه داری از ق موفق شد واحدهای بی مق

د يج کن دگان بس ه تظاهرکنن بب . را برعلي ط س ول آن روز فق دها در ط ن واح اي

انی از هنگ يکم دن . ند برخورد خونين شدندتيراندازی های بی معنی و چ ناوب

ين ق چن يون تحقي ک کميس ه ي دا ب رد، بع ی ک ت م تانی مراقب اخ زمس ه از ک ک

زارش داد ذران : "گ ای کوچک رهگ روه ه ه گ ود ک ده ب تور داده ش ا دس ه م ب

يم ع سالح کن لح را خل ای مس ل ه ين اتومبي م چن د، و ه ه بودن ر ک رای . را، ه ب

اخ به اجرا رسان اده از ک ای پي ا پ اه ب ه گ اه ب وديم گ ا ناچار ب ن دستور، م دن اي

يم الح کن ع س ردم را خل رويم و م رون ب ان .." بي مندانه ی ناوب ه ی هوش قص

ه ارزه ب قزاق تناسب نيروها را صحيحا ترسيم می کند، و تصوير درستی از مب

د ی ده ت م ای . دس ی"نيروه ردان " شورش ردان گ ان و گ ان گروه گروه

رون می ا بي ا آاز سربازخانه ه دان ه ا و مي ان ه ه آن شکل خياب م ب د، و ه مدن

د ا . را تصرف می کردن رون می جستند، و ي اه بي ه گ نيروهای حکومت از خفي

د ی آوردن ورش م ک ي دهای کوچ رار -در واح تجات اش د دس ا مانن ی دقيق يعن

د ی کردن ل م ا از . عم ن معاوضه ی نقش ه مآاي ا سرچش ه ن ج ت ک ی گرف ه م

ا دست -همه ی نيروهای مسلح حکومت با او دشمنی داشتند ی طرف و ي م ب ک

د ه ی . بودن درت کميت رد، ق ی ک دگی م ی زن ه ی اجرائ ار کميت ه اعبت حکومت ب

ه ا ک ن معن ه اي ت، ب ا سرچشمه می گرف وده ه د ت ه نوبت خود از امي ی ب اجرائ

رانجام ی س ه ی اجرائ د کميت دوار بودن ا امي وده ه درت را ت د و ق ل بياي ر عق س

.تصرف کند

ه اوج خود راد، تظاهرات ب اه پتروگ با ورود ملوان های کرونشتات به آوردگ

يد ت . رس ائی فعالي ان آن دژ دري يش در پادگ ا روز پ ای مسلسل داره ده ه نماين

د رده بودن ازمان . ک الع س دون اط راد، و ب ای پتروگ ت ه ار آنارشيس ه ابتک ب

٦١


دان ي د محلی، مردم در مي رده بودن ا سخن ران .اکورنی تجمع ک وان ه ا از مل ه

راد بشتابند ه کمک پتروگ ه ب روشال، دانشجوی پزشکی، از . خواسته بودند ک

دان راوان در مي ت ف وردار از محبوبي تات و برخ وان کرونش ای ج ان ه قهرم

د دال کن ه اعت ردم را دعوت ب هزاران . ياکورنی، کوشيده بود تا در نطق خود م

وع ديگری از استقبال عادت . ق او را قطع کردند هزار صدا نط ه ن روشال که ب

ود ه ب رک گفت ه را ت ار سکوی خطاب ه ناچ يچ کس . داشت، ب ام ه ا شب هنگ ت

. پتروگراد بلشويک ها توده ها را به خيابان ها فراخوانده اند نمی دانست که در

ت ر قضيه فيصله ياف ن خب ا پخش اي ا ب يونرهای چپ. ام يال رولوس در -سوس

ود نداشت ائی وج يال رولوسيونرهای راست ج رای سوس اعالم -کرونشتات ب

د ه . کردند که قصد دارند در تظاهرات شرکت بجوين ا کرنسکی ب ن جماعت ب اي

ان لحظه در جبهه ه کرنسکی درست در هم يک حزب تعلق داشتند، حال آن ک

ا تظاهرات را فروبنشاند ر آن ج . نيرو جمع می کرد ت اکم ب لسه ی احساسات ح

وی ر ترس کی، کميس ی پارچفس ه حت ود ک ان ب تات چن ازمان کرونش بانه س ش

راد داد وی پتروگ ه س ت ب ه حرک ت، رأی ب ت موق ت . حکوم ه ی حرک نقش

ائل د؛ وس زی ش رح ري دندط اده ش ل آم ل و نق ن . حم يات اي ه مقتض ر ب نظ

يم د محاصره ی سياسی، دوو ن ا پخش ش وان ه ين مل ات ب لحه و مهم ن اس . ت

ی تدر حدود ده هزار ملوان و سرباز و کارگر مسلح سوار بر چندين قايق و کش

وا رسيدند دبخار در نيمروز به قسمت های کم عرض رو ه ی ن ا پس . خان مرده

د ل کردن ر دوش حماي ا را ب و . از پياده شدن در هر دو سوی رودخانه، تفنگ ه

د ه راه افتادن ه آهنگ دسته های موسيقی ب دهای. ب ا و در پشت واح وان ه مل

ره ی راد و جزي ف پتروگ ای مختل ه ه ارگران ناحي ائی از ک تون ه ربازها س س

ائی از ا، گروهان ه ا و آن ج ن ج ا، اي ان آن ه د، در مي واسيليفسکی روان بودن

٦٢


د ه وسيله ی چن ه از هر دو طرف ب ان زره پوش گارد سرخ می ديدی ک در مي

عارهای م و ش ان عالئ راز سرش ر ف د و ب ده بودن ه ش ان گرفت مار تک ی ش ب

.می خورد

ود ده ب اقی نمان تر ب دم بيش ه ق کايا دو س اخ کشسينس ا ک ه . ت دوکی ب رد لن م

وردلوف ان س ر، هم ياهی قي ه در -س دگان اصلی حزب ک ازمان دهن يکی از س

ود اخ -کنفرانس آوريل به عضويت کميته ی مرکزی انتخاب شده ب الکن ک در ب

ار ا رفت ه ب ل هميش ود و مث تاده ب د ايس دای نيرومن ا ص دی و ب ک و ج ی خش

ادر تور ص اال دس ره اش از آن ب ردم و نک د : "ی ک و بياين دم جل ای مق صف ه

د - ک کني م نزدي ه ه ا را ب ف ه د -ص وتر بياين ب جل ای عق ف ه دم ." ص مق

د ه ش د گفت وش آم الکن خ کی از ب يله ی لوناچارس ه وس دگان ب . تظاهرکنن

ت، ظاهر و لوناچارسکی هميشه به آسانی ت رار می گرف حت تأثير اطرافيانش ق

قابل اعتماد -بهت داشت، فصيح بود منتها با طمطراق فراوان صدائی گيرا و پرا

رايش يافت نمی شد ب جانشينی ب ا اغل ود، ام ه . نب انی از هلهل ا طوف جمعيت ب

اما بيشتر از هر چيز تظاهرکنندگان می خواستند صدای . لوناچارسکی را ستود

ين را نوندلن ين از اقا . بش بح، لن ه آن روز ص ت ک يح اس ه توض اه مالزم ب تگ

ود ده ب ده ش راد فراخوان ه پتروگ د ب وقتش در فنالن دری در. م ه ق ا ب وان ه و مل

خواست خود پافشاری کردند که لنين عليرغم بيماری اش نتوانست آن خواست

د ت نکن عف، . را اجاب ری از ش وج فراگي دم م تاتی، مق يل کرونش وج اص ک م ي

ی صبرانه . رهبر را در بالکن خوش آمد گفت ين ب ه -لن ل هميشه خجوالن - و مث

ت دای جمعي دن ص اموش ش س از خ ود، و پ ا ب ت ه رفتن تهني ان گ ر پاي منتظ

رد ه صحبت ک ات . شروع ب يله ی مطبوع ه وس د ب ا بع ه ه ا هفت ه ت نطق او، ک

د د، مرکب از چن اره می گردي ه هر شيوه ی ممکن تکه پ ه و ب متخاصم تخطئ

٦٣


ود ع اده ب ارت س عا : ب ه ش ن ک ان از اي راز اطمين دگان؛ اب ه تظاهرکنن ت ب ر تهني

ه " تمام قدرت به دست شوراها " ا ب وده ه سرانجام پيروز خواهد شد، ترغيب ت

ار . ايستادگی و خويشتن داری ه آهنگ موسيقی ب ازه و ب جمعيت با فريادهای ت

.ديگر به راه افتاد

ه مابين اين مقدمه ی شادمانه و مرحله ی ی هنگامی ک بعدی راه پيمائی، يعن

ی رخ داد ه ی غريب د، حادث اری ش ا ج ان ه ر خياب ون ب يال هرهبر. خ ای سوس

رولوسيونرهای چپ کرونشتات فقط پس از رسيدن به مارس فيلد متوجه نشان

ن نشان پس از ه اي ا شدند، حال آن ک ه ی مرکزی بلشويک ه غول پيکر کميت

ود پشا پي ف در برابر کاخ کشسينسکايا در توق ه ب رار گرفت اری، . يش جمعيت ق ب

ن ذاردن اي ار گ تار کن ی، خواس ت حزب تعل از رقاب يونرها، مش يال رولوس سوس

د بلشويک ها زير . نشان شدند ار نرفتن اه سوسيال رولوسيو . ب رها اعالم نآن گ

د رفت ا . کردند که تماما از تظاهرات بيرون خواهن ا ي وان ه ا هيچ يک از مل ام

ام سياست سوسيال رولوسيونرهای . ی نکردند ورهبران پير سربازها از آن تم

اهی ه گ ائی ک زل ه د، تزل ی ش ناکانه تشکيل م ای هوس زل ه ين تزل چپ از هم

.بودند اسف ناک مضحک و گاهی

ب ه روی عق ان ب ی، ناگه اطع نوسکی و ليتين اهرات آتش در تق ای تظ داره

انتلی مونوف شليک در تقاطع ليتينی و پ . گشوده شد، و چندين نفر زخمی شدند

ری رخ دادی ب ه ت ف . رحمان تات، تعري راد کرونش ر اف کولنيکوف، رهب راس

تظاهرکنندگان از اين که نمی دانستند دشمن در کجاست و : "می کند که چگونه

د د بودن سربازها تفنگ های ." از کجا شليک می کند، به شدت معذب و دردمن

د ه دست گرفتن ود را ب ای. خ دازی ه د دتيران از ش ات آغ ه ی جه ی در هم . يم

دند ی ش ته و زخم ر کش دين نف فوف . چن ه ص م ب راوان نظ واری ف ا دش ط ب فق

٦٤


د، . تظاهرکنندگان بازگشت ه حرکت در آم جمعيت بار ديگر به آهنگ موسيقی ب

ود ده ب ا نمان ه ج ادمانه اش ب ه ی ش انی از روحي يچ نش ر ه ا ديگ ين . "ام چن

ه ج دا در هم ه دشمن ناپي ود ک ين نشسته است می نم ه کم ا ديگر . ا ب تفنگ ه

."صلح جويانه بر شانه ها قرار نداشتند، بلکه آماده ی عمل بودند

ددی رخ داد ری های خونين متع . آن روز در بخش های مختلف شهر درگي

ا ه خط ای ب فتگی، تيره وءتفاهم، آش ی شک از س ا ب ری ه ن درگي برخی از اي

د شليک شده، و از هول و هراس سرچشمه گرفت ی از . ن ه سوانح جزئ ن گون اي

د ذير انقالبن ه ی گريزناپ ه ی-هزين ی از هزين الب خود جزئ ی پيشرفت و انق کل

ت اريخ اس ه . ت وادث ژوئي ی شک در ح ز ب ونين ني ات خ ا تحريک ه ام راه يافت

ز تأ . بودند دا ني د وبع د يعالئم اين گونه تحريکات در همان روزها آشکار بودن ي

د. شدند ه ":پودويسکی می گوي ده شروع ب ه سربازهای تظاهرکنن هنگامی ک

ين ای بورژوانش ه ه د، در آن محل رافش کردن اط اط کی و نق ور از نوس عب

ی شليک : نشانه های ناميمونی از يک برخورد خونين ظاهر شد تيرهای غريب

س نم يچ ک د، ه ی ش س ی م ه ک ت چ ه دس ا و ب ت از کج ای ... دانس تون ه س

اش وش اغتش ت خ دا دس ربازها ابت رين و س ات ت ی ثب پس ب د، و س ش

ه ی ." بی اراده ترين افراد به طور ديمی شروع به تيراندازی کردند در روزنام

ه روی ايزوستيارسمی دازی ب د و چون تيران انتورويچ چن ام ک ، منشويکی به ن

ر توص رد ييکی از ستون های کارگران را با کلمات زي ی متشکل : "ف ک جمعيت

ان سادووايا پيش از شصت هزار کار گر از کارخانه های مختلف در امتداد خياب

ل کليسائی م . می رفت ارگران از مقاب ن ک گذشتند، ناقوسی در یهنگامی که اي

ی داده باشد، مناره ی کليسا به صدا در آمد، و ناگهان، گوئی آن ناقوس عالمت

ا دسته جمعی . آتش تفنگ و مسلسل از بام منازل گشوده شد ی کارگره ه وقت ب

٦٥

لئون تروتسکی نشر کارگری سوسياليستی د روع ش دازی ش م تيران ل ه ای مقاب ام ه د، از ب وم بردن ان هج رف خياب . آن ط

ه آدر اه فوري ه در م ا ک ان ج ا، هم ام ه ر آن ب يروانی و ب ر ش ای زي اق ه ن ات

ای" ون ه ک " فرع د، اين ه بودن ه دست موضع گرفت ل ب وف مسلس پروتوپوپ

د ار بودن ا می کوشيدند . اعضای سازمان افسران سرگرم ک م و- آن ه موفق ه

دند ی ش ه رو -م ليک ب ا از راه ش د ی ت م وحشت بپراکنن دگان، تخ و . تظاهرکنن

د م اندازن در بازرسی . واحدهای مختلف نظامی سهيم در تظاهرات را به جان ه

ات آاز اهی اوق ن خانه ها، مسلسل های جاسازی شده ی بسيار کشف شد، و گ

.حتی تيراندازها هم دستگير شدند

د اما عامالن عمده ی وان - خونريزی نيروهای حکومتی بودن ه ت ائی ک نيروه

در حدود . فرونشاندن جنبش را نداشتند، اما برای فتنه انگيزی کفايت می کردند

ته ی ود، دو دس ه ب امال اوج گرفت اهرات ک ه تظ امی ک اعت هشت شب، هنگ س

ه راه خانه توپبا هم راه قزاق ی سبک به عنوان پاسدار به سمت کاخ توريد ب

دافت اع . ادن ختانه امتن دگان سرس ا تظاهرکنن ه ب ان راه از مکالم ا در مي آن ه

ا . شمار می رفت ه ی بديمنی به و اين امتناع نشان -کردند ا هر کج زاق ه ن ق اي

يد ی رس ان م ه دستش ای کوچک ک روه ه لح را تصرف و گ ای مس ل ه اتومبي

د ان های اشغال . مجزا را خلع سالح می کردن زاق در خياب ه اسلحه ی ق شده ب

. وسيله ی کارگران و سربازان، مبارزه طلبی تحمل ناپذيری، به نظر می رسيد

ا . همه چيز از درگيری قريب الوقوع خبر می داد زاق ه در نزديکی پل ليتينی، ق

د م فشرده ای از دشمن آمدن وده ی دره دگان . به سوی ت ا، تظاهرکنن ن ج در اي

د موفق شده بودند بر سر راه خود به کاخ توريد دی کنن . نوعی سنگر سرهم بن

ه های دازی از خان يک لحظه سکوتی بدشگون برقرار شد که فقط صدای تيران

ی شکست اور آن را م ت . مج گ در گرف اه جن د . آن گ ی نويس ارگر م ف ک : متل

٦٦


کارگرها و سربازها، . ه خالی می کردندبقزاق ها خشاب های خود را جعبه جع"

و ان ط ا هم ا و ي اه ه ا از درون پناهگ ان ي ه هم اده رو، ب ر کف پي ر درازکش ب

رد . "شيوه پاسخ می دادند ه عقب نشينی ک ا را وادار ب زاق ه . آتش سربازها ق

ار رو ه کن وا رساندند، سه دقزاق ها پس از آن که نبردکنان خود را ب ه ی ن خان

ا ايزوستيا روزنامه ی -بار از توپ هايشان شليک کردند وپ ه ه شليک ت م ب ه

زن پس نشستند و حرکت خود را زير آتش تفنگ های دو ام -اشاره کرده است

د ه دادن د ادام اخ توري مت ک ه س ری از . را ب تون ديگ ه س م ب از ه ا ب زاق ه ق

ا و . کارگران برخوردند و اين بار ضربه ی مهلکی دريافت کردند آن گاه توپ ه

اه ورژوا پن ه های ب اه خان ا گذاشتند و در درگ اسب ها و تفنگ های خود را ج

.و يا به کلی متفرق شدندجستند،

س، ود و ب وچکی ب رد ک ع نب ه در واق ی، ک ان ليتين ورد در خياب ن برخ اي

زرگ ياری از ب اطرات بس ود، و در خ ه ب ای ژوئي امی روزه اجرای نظ رين م ت

بورسين، . تظاهرکنندگان، داستان های بسيار می توان پيرامون آن ماجرا يافت

ود، شرح هم راه کارگر کارخانه ی اريکسون که با مسلسل دارها بيرون آمده ب

قزاق ها بالفاصله با تفنگ هايشان "می دهد که چگونه به محض رويت آن ها

د ه شليک کردن پردند، و در ." "شروع ب ان س ارگران در دم ج ن از ک دين ت چن

ای ديگرم ايم رد شد و در پ ه از يک پ همين جا بود که من تير خوردم، و گلول

رد ر ک ت و ... گي ار چوبدس ه يادگ ه ب ای ژوئي ان روزه ده ام از هم ی فاي ای ب پ

زاق از در..." مانده اند وزده ق زاق کشته، و ن منازعه ی خيابان ليتينی هفت ق

دند روح ش ا مج دهوش ي اره م ار خمپ ر . انفج دگان شش نف ان تظاهرکنن از مي

دند ی ش ر زخم دود بيست نف ته، و در ح رده ی . کش اد م ه فاصله اجس فاصله ب

.تاده بوداسب ها اف

٦٧


ن، . از اردوی مخالف هم گواه جالبی در دست داريم ی آوري ان، يعن همان ناوب

ود، رده ب ای چريکی ک ه ه ای شورشی ارتش حمل ه نيروه ر ب يش از ظه ه پ ک

ی نويسد ين م تور : "چن ا دس ه م رال پولوفتسف ب در ساعت هشت شب از ژن

رو د ب اخ توري ه ک وپ صحرائی ب ا دو ت ل ... يمرسيد که در دو گروهان و ب ه پ ب

وان های مسلح را ا و سربازها و مل ليتينی که رسيديم، من گروهی از کارگره

ا خواستم ... ديدم ا نزديک شدم و از آن ه ه آن ه با پيش قراول های گروهان ب

ر ه تقاضای من ترتيب اث ا ب ا آن ه که سالح های خود را به ما تحويل دهند، ام

د و از ر ندادند ا کردن ه م ورگ ، و همگی پشت ب ه ی وايب ه سمت ناحي ل ب وی پ

دامی . دويدند ه سرباز کوچک ان ودم ک ان نکرده ب من هنوز شروع به تعقيب آن

سپس، گوئی تير . رو به من کرد و به طرفم تير انداخت، اما تيرش به خطا رفت

ا گشوده شد ه روی م ه سو ب . او عالمتی بوده است، آتش نامنظم تفنگ از هم

و اين نکته راست . ا دارند به ما تيراندازی می کنند قزاق ه : جمعيت فرياد کشيد

د : بود دازی کردن ه تيران د و شروع ب ر آمدن ه زي . قزاق ها از اسب های خود ب

انی از آتش آن ها حتی کوشيدند با توپ هم شليک کنند، اما سربازها چنان طوف

هر ر ش ينند و در سراس ب بنش دند عق ار ش ا ناچ زاق ه ه ق د ک از کردن گ ب تفن

دازی . کنده شوند پرا ان تيران به هيچ وجه ناممکن نيست که سربازی به آن ناوب

ه کرده ه جای درود گلول ه ب م از آن جمعيت ژوئي د ه زاق باي باشد؛ افسرهای ق

اور . انتظار می داشتند ه ب ر آن است ک اما نظر به شهادت های فراوان، آسان ت

اه ه گ ه از خفي ا ک ان ه ه از خياب ا ن ا شليک شدند کنيم نخستين گلوله ه يک . ه

اه مت دادگ ه از س ت ک هادت داده اس ان ش ته ی ناوب ان دس ادی از هم زاق ع ق

ه ق ا زناحيه و سپس از خانه های کوچه ی سامورسکی و خيابان ليتينی ب اق ه

در ارگان رسمی شورا گزارش داده شد که پيش از آن که قزاق ها . تيرانداز شد

٦٨


ه ی سنگی ی برسند، از يک خان ل ليتين ه پ ا شليک شدب ه آن ه ا مسلسل ب . ب

د، از ه پرداختن يش آن خان ه تفت ربازها ب ی س ه وقت د ک ی گوي ارگر م ف ک متل

ه آآپارتمان ژنرالی که در رم، از جمل ن جا زندگی می کرد يک انبار اسلحه ی گ

امحتملی . دو مسلسل و چند قطار فشنگ، پيدا شد ه ی ن در اين روايت هيچ نکت

ادی فرماندهان ار . وجود ندارد ادير زي تش در خالل جنگ به رنگ و نيرنگ مق

و البد در آن روز سخت وسوسه . اسلحه ی گوناگون نزد خود جمع کرده بودند

اری از سرب آن ا رگب د " اوباش "شدند که ب ه . را شستشو دهن د ک ه نمان ناگفت

د ه سخت معتق وده های ژوئي ا ت دازی شد، ام م تيران حقيقتا به روی قزاق ها ه

دانقالبيون آگاهانه به نيروهای حکومتی شليک می کنند تا آن ها را بودند که ض

ز قدرت های وافسرهائی که تا دير. رحمانه وادارندی تحريک کنند و به اعمال ب

رای دومرزی ب يچ ح ی ه تند، در جنگ داخل ازی نامحدودی داش و سفاکی دغلب

ود پتروگراد مملو از سازمان های مخفی و نيمه مخفی اف . نمی شناختند سران ب

د در . که همه از حمايت و کمک های سخاوتمندانه ی حکومت برخوردار بودن

اه پيش از ا يک م ر منشويک تقريب ه ليب ه گزارش محرمانه ای ک حوادث ژوئي

انن در تماس ا بوک ر ب ه گ ه افسرهای توطئ ود ک تهيه کرده بود، تصريح شده ب

ات های دول متفق می توانستند . هستند استقرار سريع يک آری، مگر ديپلم

حکومت قدرتمند را در روسيه تشويق نکنند؟

ا دست راط گری ه ه ی اف آنارشيست های "ليبرال ها و سازشکارها در هم

از سوی ديگر، کارگرها و سربازها . و مأمورهای آلمان را می ديدند" بلشويک

تن ردن مف ه گ ريحا ب ه را ص ات ژوئي ا و تلف ری ه ئوليت درگي ای مس ه

ا . يهن پرست انداختند م وده ه حق با کدام طرف بود؟ بديهی است که تشخيص ت

وربين و . هميشه مصون از خطا نيست ا را ک اما اشتباه بزرگی است اگر توده ه

٦٩


ا هزاران . خوش باور بپنداريم توده هنگامی که کارد به استخوانش می رسد، ب

ازد، شايعات را چشم و گوش به جمع آوری واقعيات و به حدس و گمان می پرد

د، برخی ی آزماي ه ی خويش م ا محک تجرب ر ازب د و ب ی چين ايعات را برم ش

ذارد ی گ ر دست رد م ی ديگ بش . برخ ه يک جن وط ب ات مرب ه رواي امی ک هنگ

ه در نظر ات ک د، آن دسته از رواي وده توده ای ضد و نقيض از آب درمی آين ت

اپلوس های به همين . ترند مقبول افتاده اند، به حقيقت نزديک ه چ دليل است ک

زرگ ه هنگام تحقيق در جنبش های ب ه ب ن، ک ل هيپوليت ت ی، از قبي بين الملل

رف ت ص ه دق ود را ب ت خ د، و وق ی گيرن نيده م ان را نش دای خياب ی، ص خلق

رس در زوا و ت ه از ان د ک ی کنن وچی م ای پ ی ه ال وراج ع آوری و غرب جم

وند، آری ب ی ش ده م ل زائي ای مجل الن ه ه س ن گون ه اي ت ک ل اس ين دلي ه هم

.چاپلوس ها به کار علم نمی آيند

واب تار ج د و خواس ره کردن د را محاص اخ توري ر ک ار ديگ دگان ب تظاهرکنن

دند ردم . ش ی از م يدند، گروه تات از راه رس ای کرونش ه مرده ه محض آن ک ب

د ا بردن زد کرونشتاتی ه ه ن ر حراف چون . چرنوف را به نزد آنان، يعنی ب وزي

رد اح راد ک اهی اي ار نطق بسيار کوت ن ب ود، اي ه ب او. ساسات جمعيت را دريافت

ائی ی مسأله ادت ه ه ک ز ب اب آمي ی عت ا لحن رد و ب بحران قدرت را ماستمالی ک

: چرنوف به بانگ بلند اعالم کرد . اشاره نمود که از حکومت بيرون رفته بودند

ه مي !" از دستشان راحت شديم " ردم فريادکشان ب اه م د آن گ : ان حرفش دويدن

ی؟ " ی گفت بال نم را ق س چ ه " پ ه چگون د ک ی ده رح م ی ش وف حت ی يوک ميل

ان " ر تک ورت وزي ر ص ود را در براب ت خ ه مش الی ک ره ای در ح ارگر نک ک

يد اد کش ماگين فري ی داد، خش رام : م ه ی ح و مردک ه ت درت را ب ی ق زاده، وقت

ه ا ". دهند قبولش کن می ه لطيف ن واقع ر اي ی اگ ا دقت حت از ب ی بيش نباشد، ب

٧٠


ل . ای جوهر اوضاع ژوئيه را بازگو می کند شسته رفته پاسخ های چرنوف قاب

ا دوستی کرونشتات ال، آن پاسخ ه رای او ی بازگوئی نيستند؛ در هر ح ا را ب ه

د ه ی ... نخريدن س کميت ه درون مجل ر ب ک نف د، ي ه ی بع ه دقيق ت دو س درس

د اجرائی دويد و فريادکشان اعالم کرد رده ان که ملوان ها چرنوف را دستگير ک

د ش را بکنن د کلک ی خواهن يف . و م يمکی توص ا سراس ی ب ه ی اجرائ کميت

تثناء ه بالاس ه هم ود را، ک اء خ رين اعض ته ت ن از برجس د ت ذيری چن ناپ

ر فرستاد دا . انترناسيوناليست و بلشويک بودند، به نجات آقای وزي چرنوف بع

واه ت گ يون حکوم ر کميس کوی در براب دن از س ائين آم ام پ ه هنگ ه ب ی داد ک

ا توجه او را خطابه، حرکت خصمانه ی چند فرد در مدخل کاخ و پشت ستون ه

ود رده ب ب ک و ر . "جل ا از در ت تند ت د و نگذاش ره کردن را محاص ا م ... موآن ه

ه فرمان دهی که شخص مشکوکی د ب اه داشته بودن را نگ ه م ائی را ک وان ه مل

رد تومبيلی که در آن عهده داشت، دائم به ا ود اشاره می ک ... نزديکی ايستاده ب

ه ومبيلی ک اپوت ات د و از ک رون آم د بي اخ توري اء تروتسکی از ک ين اثن در هم

تروتسکی . "اکنون ديگر من در تويش بودم باال رفت و نطق کوتاهی ايراد کرد

اه از ود، و آن گ وف آزاد ش ه چرن رد ک نهاد ک ن پيش ا اي ه ب انی ک ه ی کس هم

د پي د کنن م " .شنهاد مخالف بودند خواست تا دست خود را بلن ی يک دست ه حت

د د نش م .بلن رو دره د اب ده بودن ل ران ه درون اتومبي را ب ه م رادی ک اه اف آن گ

د ار رفتن يدند و کن ت. کش کی گف ه تروتس ی آورم ک اطر م ه خ هری : ب م ش ه

انع از بازگشت شما نيست اجر . "... چرنوف، هيچ کس م ن م ی اي ا تصوير کل

اره ای عناصر مشئوم از پيش نقشه ه پ ذارد ک اقی نمی گ شکی در ذهن من ب

ه کشيده بودند که از فراز سر توده های کارگر و سرباز وارد عمل شوند، مرا ب

."بيرون بخوانند و دستگيرم کنند

٧١


ترک دو ه ی مش ودش، در جلس تگيری خ يش از دس ه پ ک هفت کی ي تروتس

ار داشت ی اظه ه ی اجرائ ن : "کميت ا اي د و م د ش ت خواهن اريخ ثب ايق در ت حق

يم ازگو کن د ب ه بودن ان ک م چن ه ... خواهيم کوشيد آن ها را ه من متوجه شدم ک

انی در ی ج د گروه تاده ان ول و حوش درب ورودی ايس ه لوناچارسکی و . ح ب

د ∗اواخرنيکیريازانوف گفتم که آن ها اخ توري ه درون ک هستند و می کوشند ب

ا را ..).´ صحيح است ` : از روی صندلی اچارسکینلو(راه يابند تم من آن ه گف

م وانم تشخيص ده م می ت تروتسکی در شهادت خود در ." بين ده هزار نفر ه

بس تی در ح دان کرس ه درزن امی ک ی هنگ ه، يعن ارم ژوئي ت و چه روز بيس

م راه ابتدا قصد داشتم که : "انفرادی به سر می برد، چنين نوشت ا چرنوف ه ب

د ت ه قص انی ک ان و کس ل از مي ان اتومبي يله ی هم ه وس تند ب ف او را داس وقي

راس ول و ه مکش و ه ب از کش ن ترتي ه اي ه ب ا بلک روم، ت رون ب ت بي جمعي

د . جمعيت جلوگيری کنم زد من دوي ه ن اما ناواموز راسکولنيکوف، سراسيمه ب

ه کرونشتات اگر با چرنوف بر!... زنهار ` :و گفت ا ی وی، فردا خواهند گفت ک ه

به محض آن که شيپورچی ` .چرنوف بايد فورا آزاد شود. تگير کردنداو را دس

جمعيت را به سکوت دعوت کرد و به من فرصت نطق کوتاهی را داد که من در

کسانی که در اين جا مايل به شدت عمل هستند دست خود را `: پايانش پرسيدم

د، د، `باال کنن ی برخورد کن ه مزاحمت ه ب دون آن ک ه درون چرنوف توانست ب ب

ردد از گ اخ ب اجرا . ک ازيگران اصلی م ال ب ين ح ه درع اهد، ک واهی آن دو ش گ

اما هيچ کدام از اين حقايق مانع . بودند، ديگر جائی برای ترديد باقی نمی گذارد

" نقشه ی"با هم راه از آن نشد که مطبوعات ضدبلشويک قضيه ی چرنوف را

رای ه ب رين ادل اطع ت ا دستگيری کرنسکی به عنوان ق ه بلشويک ه ات آن ک اثب

. اعضای پليس مخفی تزاری-∗

٧٢


د سازمان دهی قيام مسلحانه ای را ار گيرن ه ک د، ب از حيث اشاره و . کرده بودن

تروتسکی دستگيری چرنوف را رهبری کرده بود، باز هم هيچ به اين که کنايه

يج گری های شفاهی ن روايت . گونه کمبودی وجود نداشت، به ويژه در تهي اي

ر م س د ه اخ توري ی از ک ر حت رآورداخي رايط . ب ه ش ن ک ا اي ود ب وف خ چرن

رای ه ای ب ند محرمان افی در س حت ک ا ص ود را ب اعته ی خ يم س تگيری ن دس

ه ی عمومی ه بياني کميسيون تحقيق توصيف کرده بود، معذلک از ابراز هرگون

ا ويک ه ه بلش م برعلي اد خش ود در راه ايج زب خ رای ح ا ب رد ت ودداری ک خ

ه وه،به عال . مزاحمتی ايجاد نکرده باشد ود ک ان حکومتی ب چرنوف عضو هم

د دان افکن ه زن کی را ب ه . تروتس د ک ه نمان اران ناگفت ازش ک تند س ی توانس م

بگويند که مشتی توطئه گر بدنهاد محال بود جرئت کنند دست به چنين نقشه ی

ت اق ان جمعي د و در روز روشن در مي ه ای بزنن تگيری دوقيحان ه دس يک ام ب

ه ه خصومت وزير بنمايند مگر آن ک د ک دوار بودن ران امي ه گ يم توطئ فرض کن

اه دارد "قربانی"توده به ان نگ دی در ام ه گزن ه . ، آن ها را از هرگون ا ک حقيقت

دازه ای درست است ا ان ه ت ن نکت ه مي. اي ل ب يچ کس در اطراف آن اتومبي ل ه

اورد خود کوچک ه عمل ني ر کرنسکی . ترين کوششی برای نجات چرنوف ب اگ

ن بابت را هم کسی در جائی دستگير کرده بود، نه کارگرها و نه سربازها از اي

دند ی ش ت نم ه . ناراح بت ب ا نس وده ه ی ت دلی اخالق وم، هم ن مفه ه اي ب

وزرای سوسياليست واقعا وجود داشت و برعليه سوءقصدهای واقعی و خيالی

د پرب ی از اين لحاظ اتهاماتی که به کرنشتات ا می زدن ود ی ه ا نگر . راه نب ی ام ان

ن پيرامون آبروی دموکراتيک سازش کاران ه اي ازه نمی داد ک ان اج شان به آن

ودن در سازش کاران .نتيجه گيری صريح را به عمل آورند در عين محصور ب

٧٣


د در ده ی توري اخ محاصره ش ان در ک م چن دگان، ه واج خصومت تظاهرکنن ام

.رأس نظام شوراهای کارگران و سربازان و دهقانان باقی ماندند

ه ی د کميت ن امي يله ی تلف ه وس رال پولوفتسف ب ب، ژن اعت هشت ش در س

ا : اجرائی را بار ديگر زنده کرد زاق ب ه دو دسته ق وپ خان ه سمت ت ی سبک ب

ار ن ! خدا را شکر . ند اکاخ توريد در حرکت ن ب ا اي د شدند ي ام مکالمات . ز ناامي

ان دامن می زد ه هراس آن ار طرف ب وئی : تلفنی از چه ا گ زاق ه بخار شده ق

ه باشند، ناپديد شده بودند، و اسب ها و زين و برگ و وپ خان شان ی سبک ت

ايج استمداد " ميلی يوکوف می نويسد که اوائل شب .هم همين طور نخستين نت

وم شد " حکومت از نيروهای نظامی رار . معل ه از ق د ک و سپس اضافه می کن

اخ تو ه سمت ک ود معلوم، هنگ صد و هفتاد و ششم شتابان ب د در حرکت ب . ري

املی از ه ی ک اين شرح و تفصيل، که اين چنين صحيح به نظر می رسد، نمون

د ی پدي گ داخل تين دوره ی جن اگزير در نخس ه ن ت ک وءتفاهماتی اس آن س

دی از صف بن وز در آغ ه دو اردوی متخاصم هن ی در دوره ای ک د، يعن ی آين م

د،. هستند د آم اخ توري ه ک ا ب ين هنگی واقع ردچن ه ی نب م در جام ه : آن ه کول

د ر کمربن ری ب ان . پشتی و پالتوی تا کرده بر پشت، قمقمه و کت سربازها در مي

ا . راه سرتاپا خيس شده و خسته بودند؛ آن ها از کراسنوسلو آمده بودند و واقع

وان قصد . هم به هنگ صد و هفتاد و ششم تعلق داشتند ه هيچ عن ا ب ا آن ه ام

ا وابستگی نزديکی ی اين هنگ، که با مژرايونتس . تندنجات حکومت را نداش ه

ه دوديف، ب ون و م امی لوينس ه اس ويک، ب رباز بلش ری دو س ه رهب ت، ب داش

د ران . حرکت در آمده بود تا قدرت را برای شوراها تسخير کن ه رهب بالفاصله ب

د، ته بودن نجاق نشس يخ و س روف روی س ول مع ه ق ه ب ی، ک ه ی اجرائ کميت

ه يد ک زارش رس رد وگ ه ی نب م راه هنگی در جام ا افسرهايش از راه دور ه ب

٧٤


ت، و اي يده اس تح نرس ه اس ان ک ه قک چن اخ ب ای ک ره ه ر پنج اقش را دارد زي

ته است تراحت نشس ده ی . اس زد فرمان ه ن ای ارتش ب اس پزشک ه دان در لب

طولی . کاخ بگمارد ز کرد که چند نگهبان را به دفاع ا هنگ رفت و از او تقاضا

ه دان . ه نگهبان ها واقعا به کار گمارده شدند نکشيد ک می توان چنين پنداشت ک

ه رساند، ه گوش هيئت رئيسه ی کميت ر را ب ن خب ام اي ام و تم و .با رضايت ت

ر درآورد ا س ه ه ع از روزنام ق آن منب ر از طري وخانوف در . آن خب س

ا" ت ه ان"يادداش ود فرم رای ی خ ويک را در اج گ بلش رداری آن هن ب

رد د ه می گي اد طعن ه -ستورهای يک رهبر منشويک به ب دارد ک ين و می پن هم

ودن "نکته برهان ديگری است بر ه " مهمل ب ر، . تظاهرات ژوئي در حقيقت ام

فرمانده ی هنگ به محض . قضيه هم ساده تر از آن بود و هم غامض تر از آن

زد افس ه ن ا ب ان ه اردن نگهب ار گم ان دريافت تقاضای دان مبنی بر به ک ر نگهب

ه، . کاخ رفت که ستوان جوانی بود به نام پريگوروفسکی خوشبختانه يا بدبختان

ت ق داش ونی تعل ازمان مژراي ه س ود، و ب ويک ب کی بلش او . پريگوروفس

زد تروتسکی رفت ه ن ه منظور مشورت ب تروتسکی در آن لحظه. بالفاصله ب

م راه انب ه ای ج اق ه ی از ات ا در يک د از بلشويک ه ی چن ا تن رگرم ب اخ س ی ک

ه پريگوروفسکی . نظاره ی حوادث بود ه تروتسکی ب الزم به توضيح نيست ک

ار ه ک ا را بالفاصله ب ان ه ه نگهب رد ک ارد بتوصيه ک ه در : گم ر ک ار چه بهت کن

دين ! و خروجی به جای دشمنان دوستانمان ايستاده باشند درب های ورودی ب

ده سان هنگ صد و هفتاد و ششم که برای تظاهرات برع رون آم ليه حکومت بي

ر اع از حکومت در براب ار سرگرم دف ود، از قضای روزگ دگان شد ب . تظاهرکنن

ا ق ر واقع رباز ياگ ار س ه کمک چه توان پريگوروفسکی ب ود، س ار ب امی در ک

ی را ه ی اجرائ ام کميت ه آسانی تم د می توانست ب ا هيچ کس در . توقيف کن ام

٧٥


انی خود را نگ ب سربازهای آن ه . فکر توقيف کسی نبود لشويک وظايف نگهب

. به جا آوردندوجدانا

ر سر راه انع موجود ب ه م ه يگان زاق، ک پس از تار و مار شدن دسته های ق

ه يد ک ی رس ين م دگان چن ياری از تظاهرکنن ر بس ه نظ د، ب د بودن اخ توري ک

اخ نشسته . پيروزی شان تضمين شده است انع اصلی در ک ر، م در حقيقت ام

ه از ساعت شش عصر آغاز در جل . بود سه ی مشترک دو کميته ی اجرائی، ک

پنج . شده بود، نود نماينده ی از پنجاه و چهار کارگاه و کارخانه حضور داشتند

ی ی ناطقی که با موافقت اکثريت اجازه ا سخن ران د، نطق خود را ب ه بودن يافت

ه ی تظاهرکن ر تخطئ ر ب ی، دائ ه ی اجرائ ه اعتراض به بيانيه های کميت دگان ب ن

ين گفت سخن ران يکی از . عنوان ضدانقالبی، شروع کردند ا چن ه : "ه شما ک

ه ين است تصميماتی ک ا چه نوشته است، چن ای م رق ه ر بي د ب ود می بيني خ

ا . هستيم دار ی ده وزير سرمايه اما خواستار استعف ... کارگران اتخاذ کرده اند م

ورد ه م ه کسانی ک ه ب ا ن م، ام اد داري اد شورا هستند به شورا اعتم ا ... اعتم م

ه ورا ب ر صنايع ف ورا ضبط شوند، و امر نظارت ب ا ف ين ه ه زم می خواهيم ک

د طتار مبارزه با قح سما خوا . اجرا در آيد ا را تهدي و غالئی هستيم که همه ی م

اين يک گرد هم آئی ساده نيست، : "ديگری اضافه کرد سخن ران ...."می کند

ه . شده ی کاملی است ان دهی سازم بلکه تظاهرات ال اراضی ب ما خواستار انتق

ی صادر . دهقان ها هستيم ر ضد ارتش انقالب ه ب ائی ک ان ه ما می خواهيم فرم

د و گردن ورا لغ د، ف ده ان ا از... ش ادت ه ه ک ون ک اری اکن م ک ر ه ر ب ما س ا ش ب

د د خواهي ا چه کس زدوبن رد تافته اند، ما از شما می پرسيم که از اين پس ب . ک

ود ل ش وراها منتق ه ش د ب درت باي ه ق وئيم ک ی گ ا م اتی ." م عارهای تبليغ ش

د ا تب وده ه ام حجت های مسلحانه ی ت ه اتم ن اينک ب ل يتظاهرات هجدهم ژوئ

٧٦


هنوز با زنجيرهای سنگين به ارابه ی طبقات دارا سازش کاران اما. شده بودند

ار پيش ا . وابسته بودند ای قدرت به دست شوراها؟ اما اين ک ه معن ز ب ز هر چي

ا ه ب ع رابط تلزم قط ت، و مس ه اس لح طلبان ريح ص ت ص ک سياس اذ ي اتخ

زوای ان است و ان ورژوازی خودم ين متضمن جدائی از ب دول متفق، و هم چن

ل ابودی ،کام ه، ن د هفت رف چن ر. ظ ئول در راه ! خي ی مس ن دموکراس اي

د گذاشت اره اع ! ماجراجوئی گام نخواه ن ب ی در اي رد تزرتل در شرايط : "الم ک

ه راد ب دی را در فضای پتروگ ه تصميم جدي وان هيچ گون کنونی، محال است بت

راء درآورد ه ی اج ر ما ." مرحل ن رو، ب ه ساز اي ان "ت ک ا هم ت را ب حکوم

ده ی اجلسه ی فوق الع ... اعضائی که برايش باقی مانده اند به رسميت شناسيم

د آن... شوراها را ظرف دو هفته تشکيل دهيم ه آن جلسه بتوان هم در مکانی ک

م ن مه رای اي رين مکان ب د، بهت ام ده ار خود را انج بدون مداخله ی ديگران ک

."شهر مسکوست

ه درب .اما بديهی است که آن جلسه مداوما قطع می شد ارگران پوتيلوف ب ک

ه خسته و عصبی، : کاخ می کوفتند آن ها در حوالی غروب از راه رسيدند، هم

اين توده ی سی هزار !" خواهيم تزرتلی را می -تزرتلی. "ن زده و سخت هيجا

اد دگان فري نفره نمايندگان خود را به درون کاخ می فرستد، کسی از پس نماين

د رمی کشد که اکر تز رونش بياوري ه زور بي د، ب از . تلی به ميل خود بيرون نيام

ه تهديد تا عمل فاصله بسيار است، اما با اين حال قضيه دارد صور ت خشنی ب

د خود می گيرد، و بلشويک ها شتاب زينوويف . زده در صدد مداخله بر می آين

ا : "متعاقبا چنين گزارش داد زد کارگره ه ن ه من ب د ک یرفقای ما پيشنهاد کردن

روم وف ب ودم ... پوتيل ده ب بال ندي رش را ق ه نظي ان ک ه چن ائی از کل ا . دري ده ه

د هزار تن مرد تنگاتنگ هم گرد آمده بود ی "فريادهای . ن ی، تزرتل دمی " تزرتل

٧٧


ن . خنده." به جای تزرتلی، من به نزد شما آمده ام : "من گفتم ... بند نمی آمد اي

نم . خنده احوال حاکم بر جمعيت را تغيير داد راد ک ... من توانستم نطق مفصلی اي

ه آرامی متفرق ورا ب ه ف ردم ک م از آن جمعيت درخواست ک و در خاتمه ی نطق

ازه شوند، و رعايت نظم را کامال بنمايند، و تحت هيچ شرايطی به هيچ کس اج

د زی تحريک کن ل خشونت آمي ه عم ا را ب ه آن ه د ک ا . ندهن ا جملگی ب کارگره

ه بازگشت نظم صف کشيدند، و شروع ب ه طور م د، ب هياهوی بسيار کف زدن

دان ." کردند ا، فق وده ه رين تصوير ممکن از نارضائی عميق ت اين ماجرا بهت

ه ا ب ه حقصد آن ه ه ب وادث ژوئي زب بلشويک را در ح ی ح ه، و نقش واقع مل

.دست می دهد

ا کارگرهای ينوويف در بيرون کاخ سرگرم تبادل در خالل لحظاتی که ز نظر ب

ه ا، برخی تفنگ ب ان کارگره پوتيلوف بود، گروه نسبتا کثيری از نمايندگان هم

س ه درون مجل راوان ب دای ف ا سروص ان ب ت، ناگه ی دس ه ی اجرائ دو کميت

د د . ريختن ا جهيدن ی از ج ای اجرائ ه ه ای کميت يف . اعض ه توص وخانوف ک س

د ی گوي اده است، م ا نه ه ج ه ی دراماتيک ب ن لحظ ده ای از اي برخی از : "زن

د ان ندادن ود نش تن داری الزم را از خ جاعت و خويش اء ش ی از ." اعض يک

راهن کش آب از آن پابرهنه های تمام عيار، با کاله "کارگرها، ر سر و پي ی ی ب

د " تن، و تفنگی در دست رنگ و شلوار بی کمربندی بر ه پري ر سکوی خطاب ب

اد کشيد ،و در حالی که از فرط خشم و هيجان به لرزه درآمده بود ا : " فري ! رفق

ن خيانت را تحمل کنيم؟ شما داريد با بورژوازی يما کارگران تا کی می خواهيم ا

ت م اخت و پاخ ا س الک ه دو م ه ی ... ی کني ارگر کارخان زار ک ی ه ا، س م

ه کرسی بنشانيم ... پوتيلوف ه !" آمده ايم تا حرف خود را ب الی ک دزه، در ح چي

ن ود، حضور ذه ده ب ه رقص در آم اغش ب ر دم ارگر در براب گ آن ک نک تفن

٧٨


تن . عجيبی از خود نشان داد ائين خم شد، م او از جايگاه خود خونسردانه به پ

ه د و گفت چاپ شده ی بياني ارگر چپان رزان ک ا رفيق: "ای را در دست ل ، "بي

ا نوشته . اين را بگير، و از تو خواهش می کنم که آن را بخوانی لطفا در اين ج

د د بکنن ار باي ز نوشته ..." شده که رفقای پوتيلوف چه ک ه هيچ چي در آن بياني

به انقالب نشده بود مگر آن که تظاهرکنندگان بايد به خانه بروند، و گرنه خائن

د شد تن . محسوب خواهن رای گف ا چه حرف ديگری ب م منشويک ه ا ه و واقع

داشتند؟

هم چنان -در تهييج گری هائی که در زير ديوارهای کاخ توريد صورت گرفت

ا ه ج ه زينوويف -که در گردباد تهييج گری های آن دوره در هم ام مهمی ب مق

ارق ا . اختصاص داشت درت خ ه از ق ن خطاب وداو در ف وردار ب اده ای برخ . لع

ا د لحظه ب ا پس از چن رد، ام صدای بمش در وهله ی اول شگفت زده ات می ک

زينوويف يک تهييج گر مادرزاد . موسيقی منحصر به فردش مسحورت می کرد

وال توده ها مبتال کند، با عواطف آن ها حاو بلد بود که چگونه خود را به ا . بود

د خويشتن را به هيجان بياورد، و انی هر چن برای انديشه ها و احساساتشان بي

را، بيا يار گي ا بس اب ام رآب و ت زرگ . دبپ ف را ب ا زينووي منان عادت رين دش ت

د ی خواندن ا م ان بلشويک ه ب در مي وام فري رای يا. ع ان ب يوه ی آن ود ش ن ب

وذ در -ستايش از بارزترين خصوصيت او ه نف ائی اش ب ود از توان ارت ب که عب

وده های اقلب ت رتعش ساختن تارهای حسی آن ه ده و م ذالک، . تظاهرکنن مع

الم ه در ع محال است بتوان انکار کرد که زينوويف، اين تهييج گر محض، که ن

اه يک انضباط ی را می دانست، هرگ نظر وارد بود و نه استراتژی های انقالب

ه سهولت در راه عوام ودارش نمی شد، ب ارجی جل اد خ ی می افت ه، -فريب البت

ل . معنای علمی آن و نه به مفهوم مبتذلش بی به يفر امعو ه او تماي ا ک بدين معن

٧٩


شامه ی قوی . داشت به اين که منافع ديرپا را فدای پيروزی های لحظه ای کند

اه های سياسی ه سنجش بزنگ زينوويف در امر تهييج گری، هنگامی که کار ب

ن ما ارز ا -می کشيد، مشاور فوق العاده ارزشمندی از او می ساخت ش او از اي

جلسات حزب، هرگاه که زينوويف با انديشه ی سياسی رد. حد فراتر نمی رفت

دها ا امي وده و ب وده ای آزم حاضر و آماده ای، که خود قبال آن را در تجمعات ت

ين ا چن اه ب اری هرگ ود، ب رده ب ربازان اشباعش ک ارگران و س ای ک رت ه و نف

ی زب م ات ح ه جلس ه ای ب ا آانديش د، ق خير و م ی تس ار را جملگ ود حض در ب

د حور کن د و مس ات . متقاع ت در جلس ی توانس ف م ر، زينووي وی ديگ از س

مانه ا -خص ی آن روزه ه ی اجرائ ی در کميت رين و - حت ی ت ه افراط ب

ه ن راه ب د، و از اي ده بده ين کنن ده و تلق کلی فراگيرن ار ش رين افک اری ت انفج

ادی تعصب درون ذهن کسانی که د بی اعتم ه او داشتند رسوخ کن زی ب او . آمي

اهی زی بيش از آگ برای اين که بتواند به اين نتايج ارزشمند دست بيابد، به چي

ه دستی ان خاطر می دادی ک ه او اطمين د ب اج داشت؛ باي ه حقانيت خود احتي ب

د داشت ر خواه . نيرومند و قابل اعتماد مسئوليت های سياسی را از دوش او ب

ان ن اطمين ين اي ی داد لن ه او م ه ف . را ب ف ب ه زينووي امی ک ول وهنگ رم

وهر ول ج ه آن فرم د ک ی ش لح م تراتژيکی مس أله اس ر مس اص را درب ای خ

ا و راض ه ا و اعت ا فرياده ول را ب ان فرم مندانه هم تانه و هوش ت، تردس داش

ه و سربازخانه ان و کارخان د لحظه پيش از خياب ه چن ازه ای ک خواست های ت

ل ود، تکمي ده ب رد برچي ی ک ل . م ه کام ف ب ات، زينووي ط در آن لحظ رين راب ت

. تبديل می شد -توده ها و لنين مابين گاهی اوقات -لنين و توده ها مابين ممکن

ادر وارد بسيار ن . زينوويف پيوسته از استاد خويش پيروی می کرد، مگر در م

ه ی ا طبق زب، ي ت ح ه سرنوش ود ک ه ای ب ت لحظ تالف درس ه ی اخ ا لحظ ام

٨٠


ارگر، و رددک ين گ د تعي ا کشور می باي ی يته. ي الب از خصلت انقالب ر انق يج گ

ت ره نداش امی . به ه هنگ أله ک ی زد مس وب دور م ان و قل تح اذه ر ف ر س . ب

ا ضرورت عمل رو در رو زينوويف رزمنده ای خستگی ناپذير بود، اما وقتی ب

ان تن را ناکه دگی خويش ه ی رزمن س و روحي ه نف اد ب ت، اعتم ی گرف رار م ق

ا پس می نشست . می باخت وده ه ر ت اه از براب ين -آن گ م هم ين ه ر لن از براب

د می شد، ثبات رأی خود را از دست می -طور وع تردي ه ن داد، دستخوش هم

ع را د مگر موان زی را نمی دي يچ چي ابيش . ه ز، و کم ين آمي اه صدای تلق آن گ

ی او را ای درون عف ه ی داد و ض ت م ود را از دس ين خ ه اش، يق رمال زنان ب

رد ی ک رز . م ه ط ف ب ه، زينووي ای ژوئي د در روزه اخ توري ای ک ر ديوراه زي

ال، پرنب اده ای فع ارق الع ودوخ د ب ه اوج . غ و نيرومن ا را ب وده ه ان ت او هيج

رعکس، -رساند می د، بلکه ب را بخوان اطع ف ه عمل ق ان را ب ه آن نه برای آن ک

دارد از ب ل ب ان را از عم ه آن رای آن ک ا اي. ب ا مقتضيات آن لحظات و ب ر ب ن ام

.زينوويف بر عرش اعلی سير می کرد. سياست حزب سازگار بود

رد اد ک اهرات ايج ترش تظ ادی در گس يختگی ح ی گس رد ليتين يچ . نب اينک ه

س رد ک ی ک ا نم ائی را تماش الکن راهپيم ره و ب ه . از پنج هر ب وانگران ش ت

راد را د و پتروگ وم بردن ن هج ای راه آه تگاه ه د ايس رک کردن ارزه در . ت مب

و ه ي ا ب ان ه ی رخياب دف معين ک ه يچ ي ه ه د ک ديل ش ده ای تب ای پراکن ش ه

يهن پرستان منازعات رو در . نداشتند دگان و م ابين تظاهرکنن در خالل شب، م

ه رو رخ می داد، خلع سالح های نامنظم صورت می گرفت، و تفنگ ها دست ب

روه در هرج و مرج سربازهای هنگ های متفرق شده . دست می شدند گروه گ

د ی دادن والن م ض ج ی . مح کی م د پودويس کوک و : "نويس ر مش عناص

ه فعاليت های آنارشيستی آشوب ا را ب ه سربازها می پيوستند و آن ه ران ب گ

٨١


ه از . "تحريک می کردند گروهی از ملوان ها و سربازها در تعقيب اشخاصی ک

اين جا و آن . ها به جستجو پرداختند بام ها تيراندازی کرده بودند، در زيرزمين

الی . جا، خانه ها به بهانه ی تفتيش غارت می شدند م اعم در آن سوی شهر ه

ا . شبيه به قتل عام يهوديان صورت گرفت سدر هر نقطه از شهر که تجار احس

رحمانه ی قدرت می کردند، خشماگين به کارگرها حمله ور می شدند و آنان را ب

د . تندبه باد کتک می گرف ه ی نيولسنر، می گوي ارگری از کارخان : آفاناسيف، ک

ا را : جمعيت در حالی که فرياد می کشيد " دجهودها و بلشويک ه ن ب د اي ! بزني

د ان کني ان زد ! غرقش تيم کتکم ا داش ا ج د و ت ه ور ش ا حمل ه م ی از ." ب يک

پرد ان س تان ج روبين در بيمارس ونين و . مض ا خ وان ه يف را مل ود آفاناس خ

.ز ترعه ی اکاترينينسکی گرفتندمالين ا

ودن درگيری های پراکنده، قربانيان متعدد، بی ثمر بودن مبارزه، و نامعلوم ب

ه ی کميته ی مرکزی بلشويک ها قطع . چنين بود خصوصيات جنبش -هدف نام

ه دادن : زير را به تصويب رساند رای خاتم درخواست از کارگران و سربازان ب

م قطعاين بار، آن . به تظاهرات ی ه ه ی اجرائ ه نظر کميت ه بالفاصله ب نامه، ک

يد، د رس ه نش ب صفوف فرودست مواج الفتی از جان ه مخ يچ گون ا ه ا ب . تقريب

ارزه را اء مب ه قصد احي دون آن ک ا پس نشستند، ب ه ه ه درون حوم ا ب وده ه ت

ه . برای روز بعد داشته باشند د ک ان احساس می کردن ه "ی مسأله آن درت ب ق

. به مراتب غامض تر از آن است که می نمود"دست شوراها

د د اخ توري ره ی ک رانجام محاص د س ته ش م شکس اور . ره ای مج ان ه خياب

د الی ش ت خ ا . از جمعي ت، ب ه ياف ی ادام ه ی اجرائ بانه ی کميت ت ش ا مراقب ام

فقط . وقفه هائی چند، و با نطق های کشدار و طوالنی، همه بی معنی و بی ثمر

در اتاق های . انتظار چيز خاصی را می کشيدند سازش کاران د که بعدا معلوم ش

٨٢

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه ار وان در انتظ ی ت ته و ب وز خس ا هن ا و هنگ ه ه ه دگان کارخان اور، نماين مج

مدت درازی از نيمه شب گدشته بود، و ما هنوز : "کند متلف حکايت می. بودند

ر ميم `منتظ وديم`تص االر ... ب نگی در ت تگی و گرس ه از خس ه کالف هم

ا ... لکساندروفسکی قدم می زديم آ ه انتظار م نجم ژوئي ار صبح پ در ساعت چه

يد ر رس ه آخ ت ... ب اخ جمعي لی ک وده ی دروازه ی اص ای گش ان درب ه از مي

د ه درون آم امی ساختمان از اصوات . "پرهياهوئی از افسرها و سربازها ب تم

رش صدای سنگين پاهای سربازان و غ . انباشته شد `زيمارس `مسين سرود

د ه پدي االر جلس اده ای را در ت وق الع ان ف اه، هيج يقی در آن پگ ته ی موس دس

ا دان از روی سکوی . نمايندگان از جا جهيدند . آورد ازه؟ ام باز هم يک خطر ت

يد اد کش ه فري ا، : "خطاب يدآرفق يچ . رام باش ت خه ار نيس ری در ک ا . ط ن ه اي

اد . "هنگ های وفادار به انقالبند که از راه رسيده اند ل اعتم ه، نيروهای قاب بل

راوان . سرانجام از راه رسيده بودند ا غيظ ف د، ب ا را اشغال کردن آن ها راهروه

کارگران مسلح را گرفتند، یکاخ ريختند، اسلحه بر سر چند کارگر باقيمانده در

د ه . توقيفشان کردند و آنان را با خود بردن وچين، از منشويک های ب ستوان ک

اال رفت جامه ی نام، در دان، رئيس جلسه، . صحرائی خود از سکوی خطابه ب

وچين ی با آهنگ ظفرمندانه ی دسته هم راه با آغوش گشاده و موسيقی، از ک

اران، .استقبال کرد اه های چپ چپ شوق سازش ک ا نگ ه ب الی ک زده، و در ح

ی ها را مالمت می کردند، دست های يکديگر را فشردند، دهان هايشان پخود چ

" زيمارس "ون گاله باز کردند، و شور و شعف خود را در قالب نت های را چ

مارتوف، که از راه و رسم ديدن و فهميدن بسياری از چيزها را . بيرون ريختند

چه تصوير کالسيکی است از آغاز : "خوب می دانست، خشماگين زير لب گفت

ن صحنه ." يک ضدانقالب ای سياسی اي ه ثب -معن ه دست سوخانوف ب ه ب تک

٨٣


ارتوف و دان -رسيده است د م اد بياوري ه ي ه ب د شد ک ر خواه هنگامی روشن ت

ين صحنه در نظر دان مظهر ه هم هر دو به يک حزب تعلق داشتند، حال آن ک

.نمود بزرگ ترين پيروزی انقالب می

ل ه مث ت ک اهده ی شعف اکثري ی ضمن مش ک، يعن ط اين اح چپ شورا فق جن

وا ريحارف ود، ص اده ب ش افت ه جوش ان ه ب رين ارگ الی ت ن ع ه اي ت ک درياف

ا چه حد دموکراسی رسمی هنگامی که دموکراسی اصيل به خيابان ها می آيد ت

ا در پس . منزوی و تک افتاده است اين جماعت سی و شش ساعت تمام متناوب

فرمان دهی پرده پنهان شده بودند، به سوی اتاقک تلفن دويده بودند تا با ستاد

ا و يا با کرنسکی در جبهه تماس بگيرند، تا نيرو بخواهند، تا استمداد بطلبند، ت

ار ر ب د، و دگ ر اعزام بدارن يج گ م تهي از ه تمنا و التماس کنند، تا تهييج گر و ب

ر ی باز گردند و منتظر شوند، خطر رفع شده بود، اما ترس از گلو شان چنگ ب

د در ساعت پنج " ناوفادار"از اين رو، گام های سنگين . نمی داشت صبح مانن

م يد فس ان رس وش آن ه گ ای . ونی آزادی ب ق ه ه نط کوی خطاب رانجام از س س

ت لحانه حکاي ده ی شورش مس ه از سرکوب فرخن ه هم د ک نيده ش صريحی ش

اما . داشتند، و همه از ضرورت تسويه حساب نهائی با بلشويک ها دم می زدند

شتند، واحدی که برخالف آن چه که بسياری از افراد در آن گرماگرم معرکه پندا

ود ده ب ه نيام ود، از جبه ده ب د وارد ش اخ توري ه ک د. ب ان آن واح را از پادگ

د رده بودن ين ک راد دست چ ارد -پتروگ ده ی گ ب مان ردان عق ه گ دتا از س : عم

کی برپرئو کی، و اسماعيلوفس کی، سمنوفس ن . اژنس ه، اي وم ژوئي در روز س

د، و سپس رده بودن الم ک رف اع ی ط ود را ب ا خ گ ه ه ی هن ت و کميت حکوم

ا را مقهور ا بلکه آن هنگ ه اجرائی کوشش های عبثی به عمل آورده بودند ت

د ود کنن دار خ رده در . اقت اک و افس ا غمن گ ه ن هن ربازهای اي س، س از آن پ

٨٤


د ه سر می بردن ا در انتظار ب ارم . سربازخانه ه دازظهر چه مقامات فقط در بع

ر ا وذ ب رای نف د ژوئيه عاقبت وسيله ی قاطعی ب ن سربازها کشف کردن دين . ي ب

ا ه پرئوبراژنسکی ه ه ب ی ک نی معن ه روش ه ب د ک ان دادن دارکی نش ٢+٢=٤ م

اد . ثابت می کردند که لنين جاسوس آلمان هاست ؤثر افت دبير م ازه . اين ت ر ت خب

د ش ش ا پخ گ ه ان در هن ه ده ان ب ی، . ده ه ی هنگ ای کميت رها، اعض افس

ی ه ی اجرائ ران کميت يج گ د و تهي اپو افتادن ه تک ا ب ه ج ات . در هم احساس

ی طرف دگرگون شد ه . گردان های ب ازی ب ه ديگر ني در سپيده دم، هنگامی ک

د و از ع کن ا را جم ردان ه ه آن گ ت ک ان ياف ت امک ود، حکوم ان نب ود آن وج

د بکشاند اخ توري ه ک الی ب ان های خ ه " زيمارس "آن شب سرود . ميان خياب ب

ه شد وسيله ی هنگ اسماع ه در روز -يلوفسکی نواخت ان هنگ مرتجعی ک هم

راد ١٩٠٥سوم دسامبر ارگران پتروگ دگان ک ا شورای نماين ود ت أمور شده ب م

ور . را، که به رياست تروتسکی اجالس کرده بود، دستگير کند ردان ک صحنه گ

ايش ده ای دست نم ره کنن ايش خي دهای نم ه ترفن ام ب ه گ ام ب اريخ گ ه ی ت نام

ردان می يابد، آن هم بدون آن که در اين راه کوششی نموده باشد؛ اين صحنه گ

.صرفا افسار منطق حوادث را رها می کند و بس

* * ** * *

دام نقرسی پس از پاک شدن خيابان ها از توده ها، حکومت جوان انقالب ان

رد ارگران توقي. خود را دراز ک دگان ک د، نماين ا ضبط گرديدن ف شدند، سالح ه

د ل ش ر منفص ای ديگ ه ه هر از ناحي ه از ش ک ناحي اعت شش . ي دود س در ح

ه ی ت تحريري وی اداره ی هيئ ومبيلی در جل بح، ات راوداص رد∗پ ف ک آن . توق

ه ود ک ربازهائی ب ری و س کده ی افس جويان دانش ته از دانش ل انباش اتومبي

. ارگان رسمی حزب بلشويک-∗

٨٥


م راه مسلسلی هم به ه ی مس . داشتند ه ل لول لسل بالفاصله از پنجره ی اتومبي

ده، اداره ی . بيرون آمد راودا پس از رفتن اين مهمان های ناخوان ه صورت پ ب

د ی درآم املی از ويران يده : تصوير ک ين پوش ان، زم ه داغ ا و کشوها هم ميزه

م، يخته از ه ن گس ای تلف يم ه اره، س اره پ ای پ ای دست نوشت ه ه ه از کوم

ان اد ا و کارکن ان ه د نگهب ده بودن ف ش ورده و توقي م کتک خ ه ای . اره ه حمل

ر چاپ ز ب ارتر ني ود، چاپ خشونت ب ه ب ه صورت گرفت رای خان ه ب ه ای ک خان

ماشين های چاپ . خريدش کارگران در خالل سه ماه پيش پول جمع کرده بودند

ی لينو تايپ قطعه قطعه شده ها داغان، و ماشين ها روتاری منهدم، مونو تايپ

الی گويا. بودند ی ح ه ب بلشويک ها اشتباه می کردند که حکومت کرنسکی را ب

!متهم می ساختند

ه طور : "سوخانوف می نويسد ه وضع عادی بازگشته ب ا ب ان ه ی، خياب کل

م و . بودند ده نمی شد؛ ک انی دي ات خياب ا تجمع تقريبا هيچ نشانی از جمعيت و ي

ه ی ب دم، قطع صبح . "بيش همه ی دکان ها باز بودند ر نام ر ب ا دائ لشويک ه

اهرات ام تظ زوم اختت دم آخرين محصول چاپ-ل ه ی منه ع -خان در شهر توزي

د ا و . گردي ا و کارگره وان ه ری، مل کده ی افس جويان دانش ا و دانش زاق ه ق

ا د و آن ه ی کردن تگير م ا دس ان ه ربازها را در خياب دان س ه زن ا ب را ي

ول د. می فرستادند و يا به پاسدارخانه ها ر دکان ها و در پياده روها سخن از پ

ود ان ب ان در مي ورا . آلم يد ف ی کش ک م ا جي ويک ه اع از بلش س در دف ر ک ه

د ی ش ف م اهر . توقي ی ظ اچی تيزبين ب تماش ه در قال ل هميش وخانوف مث س

ه ه ود ک ی ش ن مم ورژوازی و روش ای ب ان ه ز را در خياب ا و ه چي فکره

ين را : "بيندشهرنشينان آبرومند، به وضوح می وان لن ديگر امکان نداشت بت

رد الم ک ردی صديق اع ر در -ف ری س ورا از کالنت ی زدی ف ی م ين حرف ر چن اگ

٨٦


ی آوردی اع در ." م ا اوض ت ام ری داش کل ديگ ين ش واحی کارگرنش . ن

د ل بودن وز تعطي ا هن اه ه ا و کارگ ه ه گ . کارخان ه زن وش ب ه گ ارگران هم . ک

ر ود دائ واه ب ايعاتی در اف د ش يده ان ه رس ائی از جبه ه نيروه ن ک ر اي در . ب

د خيابان های وايبورگ گروه های متراکم کارگران با يکديگر صحبت می کردن

د د بکنن ه باي ه چ ورت حمل ه در ص د . ک ی گوي ف م رخ، و : "متل ای س گارده

ه طو ارگر ب ل ر جوان های ک ه ی پطروپ ه درون قلع ا ب اده می شدند ت ی، آم کل

ا رخنه کنند و و د؛ آن ه ود نجات دهن احدی را که در آن جا در محاصره افتاده ب

د رده بودن . همه در جيب ها، در کفش ها، و زير پوشاک خود نارنجک مخفی ک

ه آن سوی ا، ب برخی از آن ها با قايق های پاروئی و برخی ديگر از روی پل ه

ين اسميرنوف حروفچين، از اهالی ناحيه ی کولومنسکی، چ ." رودخانه رفتند ن

اد می آورد ه ي روی : "ب ه انباشته از دانشجويان ني دم ک دک کشی را دي ايق ي ق

د ائين می آم ه پ ائوم در مسير رودخان ين ب . دريائی از سوی دودرهوف و اوران

د ه آرام ش د کلم وم ب ه مفه اع ب دازظهر، اوض اعت دو بع دود س ن ... در ح م

ای فر ان ه ه يک از خياب ا يک ب وان ه ه مل ه چگون دم ک تات دي ه کرونش عی ب

ر سر ... برمی گشتند ه شايعه ای ب ه هم ن ک ر اي ود مبنی ب اده ب ا افت ان ه ی زب

د وس آلمانن ا جاس ويک ه ود . بلش ده ب ا ش ه پ ی ب وی غريب ای و ه ..." ه

احوال و : "ميلی يوکوف مورخ با رضايت خاطر قضيه را چنين خالصه می کند

امال ت ا ک ان ه د افراد مردم در خياب ه بودن ر يافت راد . غيي در حوالی عصر، پتروگ

.ديگر آرام بود

تاد د، س يده بودن وز از راه نرس ه هن ای جبه ه نيروه ادام ک ی م ان ده فرم

رد سازش کاران، سياسی هم کاری پتروگراد، با در . نيات خود را آشکار نمی ک

اخ ه ک ر، ب ری ليب ه رهب ی، ب ه ی اجرائ ای کميت ی از اعض دازظهر، برخ بع

٨٧


ه . کايا آمدند تا با سران بلشويک کنفرانسی تشکيل دهند ينسسکش دار ب همين دي

ز ا . تنهائی گواهی بود بر وجود احساسات مسالمت آمي ه در آن بن وافقی ک ر ت ب

کنفرانس به دست آمد، قرار بر اين شد که بلشويک ها ملوان ها را به بازگشت

د، گروهان مسلسل ه ی به کرونشتات تشويق کنن رون دار را از قلع ل بي پطروپ

ا و زره د پوش بکشند، و گشتی ه ا را از مواضع خود دور کنن ه . ه حکومت ب

اق ه سهم خود قول داد که از کشتار و اختن د و برعلي وگيری کن ا جل بلشويک ه

وده ه جنايت آل ه دست ب ه استثنای کسانی ک همه ی اشخاص توقيف شده را ب

.بودند، آزاد کند

اره ی هم راه .اورداما اين توافق دوام چندانی ني رفتن شايعات درب ا رواج گ ب

ک و ای کوچ روه ه ه دم گ ه، دم ب ای جبه دن نيروه ک ش انی و نزدي ول آلم پ

ه واحدهائی در پادگان کشف اداری خود ب اد سوگند وف ه ي ه ب ه هم می شدند ک

د اده بودن ه کرنسکی افت اخ . حکومت و ب ه ک دگان خود را ب ن دستجات نماين اي

تاد نا ه س د و ب تادندتوري ی فرس ه م ا از راه . حي ه واقع ای جبه رانجام نيروه س

ل . رسيدند ار احساسات محاف ر سازش ک ر و خشن ت ه ساعت خشن ت ساعت ب

د ی ش يد . م ه از راه در رس ای جبه ای هنيروه ا دست ه ت را ب ا پايتخ د ت بودن

اينک که معلوم شده بود احتياجی . خونين خود از چنگ ايادی قيصر نجات دهند

ردد به نير سازش .وهای جبهه نيست، الزم بود که تقاضای اعزام آنان توجيه گ

اران ه ک ا ب يدند ت ی کوش وا م ام ق ا تم د، ب ام نيفتن ان اته ه در مظ رای آن ک ب

ه يونرها ب يال رولوس ا و سوس ويک ه ه منش د ک ان دهن ش نش دهان ارت فرمان

تند ان هس ترک آن ا دشمن مش د، و بلشويک ه ق دارن ان تعل ی. اردوی ايش وقت

ه اعضای د ب کامنف کوشيد تا توافقی را که چند ساعت پيش به آن رسيده بودن

تمدار ک سياس ن ي ا لح ر ب د، ليب زد کن ی گوش ه ی اجرائ ه کميت ت رئيس هيئ

٨٨


ين پاسخ داد ا : "سنگ دل چن رده استتناسب نيروه ر ک ر از ." اينک تغيي ليب

ا وپ جزء مهمی از ق ه ت ود ک ه ب اد گرفت نون اساسی نطق های مردمی السال ي

هيئتی از نمايندگان کرونشتاتی ها، به رياست راسکولنيکوف، چندين بار . است

ده شد، و در آن کميسيون، ی فراخوان ه ی اجرائ زد کميسيون نظامی کميت ه ن ب

ام د، سرانجام در اتم زايش می يافتن ه ساعت اف ه ساعت ب مطالبات حکومت ک

ورا موافقت بشود بايد با خلع سالح افراد : حجت ليبر تبلور يافت . کرونشتات ف

پس از ترک جلسه ی کميسيون نظامی، : "راسکولنيکوف بعدا گزارش داد که

امنف از سر ا تروتسکی و ک ود را ب رانس های خ ا کنف رفتيم م دويچ . گ ليوداوي

ه ) تروتسکی( ه خان ا را ب ه کرونشتاتی ه رد ک ا توصيه ک فورا و محرمانه به م

رفتي . بفرستيم ه آن وقت تصميم گ ا را ب ه رفق ه م ک ا ب ا بفرستيم ت سربازخانه ه

د ع سالح کنن ه زور خل ا را ب رار است آن ه ه ق د ک دار دهن ا هش . کرونشتاتی ه

د " ع گريختن ه موق ا ب تاتی ه تر کرونش ه ی . بيش دود در خان د مع ط چن فق

.کشسينسکايا و در قلعه ی پطروپل باقی ماندند

اه ه، ش ارم ژوئي الع در روز چه ا اط ووف ب ايت وزرای زاده ل و رض

ه ود ک تور داده ب ا دس رال پولوفتسف کتب ه ژن ای "سوسياليست ب ويک ه بلش

د مستقر در خانه ی کشسينسکايا را دستگير کنيد ، آن خانه را کامال تخليه نمائي

د غالش کني امی اش ای نظ ا نيروه دام اداره ی ."و ب س از انه ام، پ در آن هنگ

اپ ه و چ ت تحريري ه ی هيئ رواداخان زی أله مس،پ تاد مرک ت س ی سرنوش

الزم بود که ساکنان آن ستاد حالت تدافعی . بلشويک ها جنبه ی حياتی يافته بود

آن ساختمان منصوب فرمان دهی سازمان نظامی راسکولنيکوف را به . بگيرند

رد دی . ک يوه ای ج ه ش ود را ب ايف خ کولنيکوف وظ يوه ای -راس ه ش ب

رار بر عهده گرفت؛ رسما تقاضا -کرونشتاتی ار او ق وپ در اختي د ت ه چن رد ک ک

٨٩


دهند و حتی به يک رزمناو کوچک فرمان داد که وارد دهانه ی رودخانه ی نوا

بديهی : "راسکولنيکوف متعاقبا دليل اين اقدام را به نحو زير توضيح داد . شود

ود، دافعی نب ه مالحظات ت دارکات نظامی محدود ب ن ت است که منظور من از اي

ضمنا تصور ... ه فقط بوی باروت بلکه بوی خون نيز می شنيدم زيرا در فضا ن

او قوی - و معتقدم تصور من چندان هم بی اساس نبود -کردم می ه يک رزمن ک

رزه در ه ل ا اراده ی حکومت موقت را سخت ب ود ت دهانه ی نوا کافی خواهد ب

. ند و چندان هم جدی به نظر نمی رسند اهمه ی اين توضيحات مبهم ."در آورد

نجم دازظهر روز پ نج بع اعت پ ه در س ت ک ت گف ه جرئ وان ب ی ت در عوض م

ه ی وز دامن کولنيکوف، هن ه راس امی، از جمل ازمان نظ ران س ه، س ژوئي

ی يدر آن لحظه، دگرگونی های موقعيت را برآورد نکرده بودند، و از اين رو عن

د ود شتاب زده عقب نشينی کن ا هنگامی که تظاهرات مسلحانه ناچار شده ب ت

دشمن نتواند آن را به يک قيام مسلحانه ی تحميلی تبديل کند، برخی از رهبران

ه دامات تصادفی، و ن اره ای اق د سازمان نظامی دست به پ دان سنجيده زدن . چن

د ر رفتن ا . رهبران جوان کرونشتات در اين نخستين عمل از حد خود فرات ا آي ام

ر م ه از حد خود فرات رد؟ در می توان بدون کمک مردمی ک د، انقالب ک ی رون

ه نيست؟ هحقيقت آيا در همه ی کارهای عظيم بشری مقداری سبک مغزی ن فت

ين ه هم يد ک ازه طولی نکش ت، و ت ر نرف د دستور فرات د چن ار از ح ار، ک ن ب اي

دت، . دستورها هم به وسيله ی خود راسکولنيکوف فسخ شدند ن م در خالل اي

ه درون داردهنده ای ب ار هش ه دم اخب ددم ب ی ش رازير م اخ س ردی در . ک م

ود ده ب ائی را دي ل ه وا مسلس ه ی ن ه ای در آن سوی رودخان ای خان ره ه پنج

تونی از ری س رد ديگ د؛ م ه بودن انه رفت کايا نش اخ کشسينس مت ک ه س ه ب ک

ر رد سوم خب د؛ م اتومبيل های مسلح ديده بود که در همان جهت پيش می آمدن

٩٠


زاق می دا ه . داز نزديک شدن واحدهای ق ن از اعضای سازمان نظامی ب دو ت

د ذاکره کنن ا او م ا ب د ت ه رفتن ده ی ناحي زد فرمان ه آن دو . ن ف ب ن پولوفتس ت

ا پراودااطمينان داد که يورش به ه است، و آن ه دون اطالع او صورت گرفت ب

ی امی مزاحمت ازمان نظ رای س دارد ب ال ن س خي يچ ک ه ه اخت ک ئن س را مطم

ا نيروهای اعزامی از جبهه در در حقيقت ام . ايجاد کند ود ت ر، او فقط منتظر ب

.برسند

رده ه عقب نشينی ک در خالل اين مدت، در همان حال که کرونشتات شروع ب

رد اده می ک رای پيشروی آم ازه داشت خود را ب ان بالتيک ت . بود، تمامی ناوگ

د ه در آب های فنالن ان، ک وان را بخش اصلی ناوگ اد هزار مل ود، هفت مستقر ب

د . دربر می گرفت ز در فنالن رار داشت، و ده هزار ضمنا يک سپاه ارتشی ني ق

آن نيروها . کارگر روسی هم در کارخانه های بندری هلزينگفورز کار می کردند

د ا و . به روی هم از مشت های بزرگ انقالب به شمار می رفتن وان ه فشار مل

ه ی س وسيال رولوسيونرها سربازها آن چنان مقاومت ناپذير بود که حتی کميت

ورز ه در هلزينگف د برعلي ته بودن ت برخاس ه مخالف تالف ب ه ی . ائ ا هم و نتيجت

ی ه ی اجرائ د يک صدا از کميت ان و ارتش در فنالن دستگاه های شورائی ناوگ

رد ت بگي درت را در دس ه ق د ک ته بودن ری . خواس ک در پيگي ای بالتي نيروه

ه وارد د ر آين ا ه د ت اده بودن ود آم وند خواست خ وا ش ه ی ن رس از . هان ا ت ام

تات و ه کرونش ان ب ان آلم ه ی ناوگ هيل حمل ائی، و تس اع دري ط دف تضعيف خ

.پتروگراد، آنان را از حرکت بازداشته بود

اد اق افت ان . اما در اين گيرودار، حادثه ای نامنتظر اتف ه ی مرکزی ناوگ کميت

ه جلسه - يعنی همان سنتروبالت -بالتيک ده ی االع ی فوق در روز چهارم ژوئي

ه ی مرکزی ن جلسه، رئيس کميت ا را تشکيل داد، و در اي کميته های کشتی ه

٩١


د لحظه ی پيش ناوگان ديبنکو، دو فرمان محرمانه را قرائت کرد که هر دو چن

اون ای دودارف، مع ر دو امض د و ه يده بودن ان رس ده ی ناوگ ه دست فرمان ب

تند ر داش ائی، را در زي روی دري ر ني ان. وزي کی را فرم رال وردروس اول آدمي

از پياده شدن تا قهرا بفرستد موظف ساخته بود که چهار ناوشکن به پتروگراد

تات ای کرونش وان ه وگيمل ده ی رجل ان دوم از فرمان د؛ در فرم ل آي ه عم ی ب

ت ازه ی حرک ا اج تی ه ه کش وانی ب يچ عن ه ه ه ب ود ک ده ب ته ش ان خواس ناوگ

راد ه پتروگ ورز ب ه از هلزينگف رد ب ای متم تی ه اختن کش رق س د، و در غ نده

د د ننماي ائی، تردي يله ی زيردري ان دو . وس ود را در مي ون خ رال چ اب آدمي جن

خويش بود، دورانديشی به خرج داد از هر چيز نگران سر آتش می ديد و بيش

رامين را اجرا هم راه و ه آن ف رد ک با تسليم آن تلگراف به سنتروبالت، اعالم ک

ر د ک ند نخواه م برس نتروبالت ه د س ه تأيي ه ب و آن ک راف . د، ول ت آن تلگ قرائ

ه . ملوان ها را سخت شگفت زده کرد ا ب د ت ناگفته نماند که ملوان ها آماده بودن

ن . را سنگ دالنه تقبيح کنند سازش کاران هر بهانه ی ممکن کرنسکی و اما اي

اکثريت . شد امر تا آن دم در نظر آنان مبارزه ای در درون شورا محسوب می

ود، اع از حکومت شورائی برخاسته ب ه دف م کميته ی منطقه ای فنالند، که ب ه

ه راه ت کميت ا اکثري دی ت یب زاب واح ه اح ی ب تند ع اجرائ ق داش ن رو . ل از اي

ه يچ وج ه ه يونرها ب يال رولوس ه سوس ا و ن ويک ه ه منش ه ن ود ک ن ب روش

ه پشت ه ب ائی ک ه ی نمی توانستند بر غرق ساختن کشتی ه درت کميت يبانی از ق

د د بزنن ر تأيي د، مه ته بودن ی برخاس ون دودارف . اجرائ ری چ ائی پي ر دري افس

انوادگی وای خ ک دع ود را در ي ی توانست خ ه م ابين چگون ور م وده اش ها آل

ه ود ک روز ب ين دي ازد؟ هم ديل س ائی تب رد دري ک نب ه ي وا را ب د، و آن دع کن

م در تضاد -نددب تلقی می ش رزمناوهای بزرگ رسما دژهای محکم انقال آن ه

٩٢


ا هيچ کبا ناوش ی تقريب ات انقالب ن ها و زير دريائی های عقب مانده که از تبليغ

ه رزمنا . تأثيری نگرفته بودند ه ويعنی حکومت اکنون جدا قصد داشت ک ا را ب ه

کمک زيردريائی ها غرق کند؟

د ه نمی رفتن د ک رو نمی رفتن ا ف وان ه ه .اين حقايق به کله ی مل ان ک آن فرم

حقا به نظر آنان متعلق به قلمرو کابوس می رسيد، به واقع درو مشروع ژوئيه

ود ارس ب اه م ت م يال . از کش ا و سوس ويک ه ل، منش اه آوري ان م از هم

ربازها راد، از س ه پتروگ االت برعلي ود را از اي تمدادهای خ يونرها اس رولوس

رده ب برعليه کارگرها، و از سوار نظام برعليه مسلسل د ا، آغاز ک د واره در . دن

ا د ت ل شده بودن ابتی بيشتری قائ امی امتيازهای ني ای نظ رای نيروه شوراها ب

اری، جانب ده و صنايع عظيم فلزک ين صنايع کوچک و پراکن برای کارگران؛ ب

د ه بودن ته ی اول را گرفت د، در . دس ته بودن ر گذش ود مظه ه خ ا ک واع آن ه ان

پايشان به لغزش اينک که زمين در زير . بودندعقب ماندگی ها تکيه گاه جسته

ه پيش د در آمده بود، عقب دارها را برعلي راوالن تحريک می کردن سياست . ق

ه وقت انقالب اران .منطقی خاص خود دارد، به ويژه ب ه سازش ک چون از هم

کی را رال وردروس ه آدمي د ک ه بودن اگزير يافت ود را ن د، خ ار بودن و در فش س

اران، از شوربختی . ناوهای آگاه کنند موظف به غرق رزم کشتی های سازش ک

رای اهی ب ه گ ود تکي اران عقب مانده، که قرار ب ه روز سازش ک باشند، روز ب

د ی کردن تری م الش بيش اه ت ای آگ تی ه ه کش يدن ب رای رس ی .ب ان ده فرم

دازه از ف ز ان ان ه هم ا ب ائی ه ه مريردري ود ک مگين ب ای دودارف خش ان ه

.افرماندهان رزمناوه

مردهائی که بر تارک سنتروبالت نشسته بودند، به هيچ وجه از سنخ هاملت

د ت، و . نبودن الف وق دون ات ان ب م راه آن ا، ه تی ه ای کش ه ه ا اعضای کميت ب

٩٣


ا ی را، که برای غرق ساختن کرونشتات اورفئوستصميم گرفتند که ناوشکن ه

ا اوال را راد بفرستند ت ه پتروگ ود، بالفاصله ب دادهای احضار شده ب ه روي جع ب

ائی را روی دري ر ني اون وزي ا دودارف، مع د، و دوم اتی کسب کن ا اطالع آن ج

ه روشنی نشان اين تصميم هر چند . دستگير سازد از ب د، ب ه نظر آي نامترقبه ب

وز وان های بالتيک هن ه مل ا چه حد می دهد ک اران ت ا سازش ک را در تضاد ب

ر تند، ص ی دانس ردمش م من م ه دش ود دودارف، ک ی خ ان خصوص فا مخالف

تند ی دانس وس. م زار اورفئ داختن ده ه ر ان اعت پس از لنگ ار س بيست و چه

د ه ش وا، وارد آن دهان ه ی ن لح در دهان تاتی مس ا . کرونش ا "ام تناسب نيروه

ود ازه ی ." دگرگون شده ب ام اج ار ساعت تم سرنشينان ناوشکن بيست و چه

وان از فقط در حوالی عص . پياده شدن نيافتند ر هيئتی مرکب از هفتاد و شش مل

ه در ی، ک ه های اجرائ ه جلسه ی مشترک کميت سنتروبالت و خدمه ی کشتی ب

د ه ش ود، پذيرفت ته ب ه نشس ای ژوئي ل روزه دی ماحص ع بن ه جم ه ب . آن لحظ

د ده بودن ا سخن ران .فاتحان در پيروزی تازه ی خود لمي جلسه، ويتينسکی، ب

رگر ائی س اکی از خودرض ی ح ا لحن ود ت ارت ب اعات ضعف و حق م توصيف س

نخستين : "او می گفت . بتواند پيروزی بعدی را به نحوی کوبنده تر ترسيم کند

وش د زره پ ا آم ه کمک م ه ب د واحدی ک ا بودن ه در . ه وديم ک دا مصمم ب ا ج م

ه ی ... صورت بروز خشونت از جانب دستجات مسلح، آتش بگشائيم چون دامن

) جبهه (ی ديد می کرد می ديديم، به برخی از واحدها خطری را که انقالب را ته

اکثريت آن مجلس عالی ..." دستور داديم که به وسيله ی قطار به پايتخت بيايند

در . نسبت به بلشويک ها، و به ويژه نسبت به ملوان ها، ابراز نفرت می کردند

ان دستگيری دودارف چنين فضائی بود که فرستادگان ناوگان بالتيک از با فرم

يدند ک . راه رس ان بالتي ه ی ناوگ ع نام ت قط ان قرائ ای فاتح ا هواره را ب

٩٤


ايکوب د ی وحشيانه، با مشت کوبی بر ميزها، و با پ ا پاسخ گفتن ون آس . های جن

ه ی ا فقط وظيف ی همت ن سلحشور رشيد ب توقيف دودارف؟ به چه مناسبت؟ اي

ان مقدس خود را نسبت به انقالب انجام داده است، همان انقالبی ا، هم که آن ه

ا، طاغ د ی ملوان ه ه آن حنجر زده ان ا، از پشت ب ا، ضدانقالبی ه جلسه ی ! ه

ا دودارف صريحا اعالم مشترک در يک قطع نامه ی ويژه همبستگی خود را ب

رد ه . ک رت زده ب ای حي م ه ا چش ا ب وان ه خن ران مل ديگر س ه يک ا و ب ه

تند ر چ . نگريس ه در براب د ک ه دريافتن ن لحظ ط در اي ته فق ه گذش ان چ م هايش ش

ت ود را . اس ی خ وزش سياس د، و آم تگير ش ا دس ذکور تمام ت م د هيئ روز بع

رد ل ک دان تکمي و ! در زن ی ديبنک نتروبالت، يعن يس س بالفاصله پس از آن، رئ

روی دري ود، ادرجه دار ني ده ب تادگان آم ال فرس ه دنب ه ب د و ئی، ک توقيف گردي

ا سپس نوبت رسيد به آدميرال وردروسکی ود ت که به پايتخت فراخوانده شده ب

.برخی از مسائل را توضيح دهد

.صبح روز ششم ژوئيه، کارگران به سر کار بازگشتند

ه ااينک فقط نيروهائی که از جبهه فراخو نده شده بودند در خيابان ها دست ب

د و چپ . تظاهرات می زدند مأمورهای آگاهی پاسپورت ها را وارسی می کردن

تگي ت دس اختندو راس ی س ام پ. ر م وف هنگ ام وين ه ن وانی ب ارگر ج ش خک

راودا " ای پ ه ه ا " اعالمي ويک ه ده ی بلش ابود ش ه ی ن ای روزنام ه ج ه ب ک

روه ناشناسی ه دست گ ين نيروهای -منتشر شده بود، ب اال متشکل از هم احتم

اهی يد -آگ ل رس ه قت ان ب رای . در خياب ان ب ک اشتهايش ياه اين ر صدس عناص

ان اندن طغي ودفرونش ز شده ب اول و . های تي در بخش های مختلف شهر، چپ

ه داشت ان ادام م چن دازی، ه اهی تيران در طول روز، واحدهای . خشونت، و گ

د ه پايتخت آمدن ه ب م از جبه امی پشت سر ه ام، -مختلف نظ لشگر سواره نظ

٩٥


هنگ قزاق های دن، لشگر اوهالن، هنگ های ايزبورسکی و مالوروسيسکی

لشگرهای قزاق، که : "روزنامه ی گورکی نوشت . گ ديگر و دراگون و چند هن

ر از راه می رسيدند، حالت بسيار خصمانه ای داشتند در ". در گروه های کثي

دو نقطه از شهر به روی هنگ تازه از راه رسيده ی ايزبورسکی آتش مسلسل

د وده ش يروانی کشف . گش ر ش ای زي اق ه ا در ات ل ه ورد، مسلس ر دو م در ه

ه نيروهای از راه . ببان اين کار پيدا نشدند شدند؛ اما مس م ب در جاهای ديگر ه

د دازی ش يده تيران ا . رس ارگران را عميق ا ک دازی ه ن تيران دی اي وانگی تعم دي

اخت اطر س فته خ وب . آش ه آش ود ک ديهی ب دم ب ه ای مق ده ی حرف ران ورزي گ

ات ضدبلشوي رای تزريق ه را ب ا زمين د ت کی سربازها را با سرب تهنيت می گفتن

د وار کنن ل داشتند . هم ا مشتاقانه مي ه سربازهای از راه کارگره ه را ب ن نکت اي

ار پس . نداشتند یرسيده توضيح دهند، اما به سربازها دسترس برای نخستين ب

ا از روزهای فوريه، دانشجويان ارگر و دانشکده ی افسری و يا افسرها م بين ک

.سرباز ايستاده بودند

دم هنگ های سازش د کاران مق در . از راه رسيده را شادمانه خوشامد گفتن

جلسه ی نمايندگان نيروها، و در حضور گروه کثيری از افسران و دانشجويان

ه : دانشکده ی افسری، دوستمان ويتينسکی با لحنی مداهنه آميز توضيح داد ک

ونی `در حال حاضر در امتداد خيابان " ه سمت `ميلي ا ب ا و زره پوش ه نيروه

د ميدان کاخ رال پولوفتسف بگذارن ار ژن ن است . می روند تا خود را در اختي اي

ين نيروست ر هم ا ب ا و اتکای م ی م روی واقع راهم ." ني رای ف ان ب ن مي در اي

ده ی تياری فرمان ه دس ن سوسياليست ب ار ت ی، چه ک پوشش سياس آوردن ي

دند وب ش ه منص کوبلف و : ناحي ی، اس ه ی اجرائ وتز از کميت نتيف و گ آوکس

ده نشد . ز حکومت موقت چرنوف ا ه ی نجات فرمان دی چ. اما اين انتصاب ماي ن

٩٦

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه بعد کرنسکی در برابر گاردهای سفيد ادعا کرد که پس از مراجعت از جبهه در

.مرخص کرده بود" تزلزل"روزهای ژوئيه، ژنرال پولوفتسف را به علت

ل آن ل و فص رانجام ح ون س أله اکن ود مس ده ب ذير ش ان پ ه امک : ی معوق

از کايا پاکس ه ی کشسينس ا در خان ويک ه ور بلش ه ی زنب دگی . ی الن در زن

ات ه طور خاص، آن دسته از واقعي اجتماعی به طور عام، و به وقت انقالب ب

ات اهی اوق فرعی که بر مخيله تأثير می گذارند، به سبب معنای سمبوليکشان گ

ز . اهميت عظيمی می يابند ا سهم ب رگ بدين سان در مبارزه برعليه بلشويک ه

ه ين، داده شد " تصرف " ی مسأله و نابه جائی ب اخ کشسينسکايا توسط لن . ک

ه پيشتر ه همان طور ک ود ک ار ب ديم، کشسينسکايا يکی از رقاصه های درب دي

ديون شهرت خود را بيشتر انوف م به روابطش با اعضای مذکر سلسله ی روم

ای آن و ظاهر-کاخ خصوصی او ميوه ی همين روابط بود . بود تا به هنرش ا بن

پيش از جنگ، . م در زمان وليعهدی خود آغاز کرده بود دو یساختمان را نيکال

ل و اه مجل وت گ ن خل اره ی اي مردم با لحنی غبطه آميز و آميخته به احترام درب

ه رو ايش، ک اس ه ا و الم رف ه ب دهليزه ت، ح رار داش تانی ق اخ زمس روی ک

ردم در حين اش . می زدند اخ کشسينسکايا اغلب اما در زمان جنگ، م ه ک اره ب

ه نحوی ." اموال مسروقه : "می گفتند سربازها هم افکار خود را در اين باره ب

د ی کردن ان م ر بي ا . صريح ت ی پ نين بحران ه س کشسينسکايای رقاصه چون ب

د ود برگزي رای خ يهن پرستی را ب اد، شغل م ن . نه و در اي انکوی رک گ رودزي

ه ) گراند دوک نيکال نيکاليويچ (ل قوا فرمانده ی ک : "خصوص چنين می گويد ب

وذ کشس ال نف ارکت و اعم ه از مش ت ک ن گف ور يم ه در ام کايای رقاص نس

ه سفارش در خانه توپ د کارخان ه از طريق او چن د ک اه است و می دان افت يآگ

روک کش ."کرده اند اخ مت ه پس از انقالب، ک ينسکايا سجای شگفتی نيست ک

٩٧


ه انقالب . دم را برنينگيخت احساسات خيرخواهانه ی مر ام، هنگامی ک در آن اي

ز ج ئت نکرد رتقاضائی سيری ناپذير برای مقر و مسکن داشت، حکومت هرگ

ان . به هيچ يک از اقامت گاه های خصوصی دست بيازد ضبط اسب های دهقان

رای انقالب -برای جنگ الی ب امری - امری است خاص خود؛ ضبط کاخ های خ

.ما توده های خلق قضيه را طور ديگری می ديدندا. است کامال متفاوت

ام جستجوی ره ی زرهی هنگ ارس، يک لشگر ذخي ای م در نخستين روزه

اه کش ه اقامتگ ب، ب ری مناس ود سمق رده ب غال ک يده و آن را اش کايا رس : ينس

ه ی دوم آن . بانوی رقاصه گاراژ وسيعی داشت لشگر مذکور با طيب خاطر طبق

ار کم اختمان را در اختي تس راد گذاش ا در پتروگ ويک ه ه ی بلش تی . يت دوس

ا مسلسل ا ب ن لشگر زرهی، مکمل دوستی آن ه ا اي ود بلشويک ها ب ا ب . داره

دو امر ت، در ب ين صورت گرف اشغال آن کاخ، که چند هفته پيش از بازگشت لن

ا هم راه اما احساسات خصمانه نسبت به غاصبان، . توجه کسی را برنينگيخت ب

وذ بلشويک تبسط نف زايش ياف ا اف ا . ه ه ه اب روزنام رآب و ت ای پ انه ه افس

وت ين در خل ت لن د اقام ون و چن ون چ اه پيرام ه، و گ کايای رقاص کشسينس

د ه دروغ محض بودن اخ، هم ات آن ک اره شدن تزئين ين در . چگونگی تکه پ لن

رد ه وسيله ی . آپارتمان بی پيرايه ی خواهرش زندگی می ک ه ی رقاصه ب اثاثي

ا ده ی س ود فرمان ده ب وم ش ته مهروم اقی در بس ع آوری و در ات . ختمان جم

البی از ت، توصيف ج اخ رف سوخانوف که مقارن با مراجعت لنين به ديدن آن ک

اتاق های آن رقاصه ی معروف شکل غريب . "آن ساختمان به جا نهاده است

تند؛ بی داش ابين و نامتناس اده ی م ه ی س يس و اثاثي ای نف ا و ديواره سقف ه

ه مقتضای ضروريات اتاق ها ه ب ائی ک ، ميز و صندلی های بدوی، و نيمکت ه

ه چشم می خورد ی ب اهنگی مطلق د، ناهم ده بودن ين چي ار روی زم ه طور. ک ب

٩٨


ود دک ب ا سخت ان اق ه رده . کلی، اثاث ات ول کشسينسکايا را جمع ک وال منق ام

د و روزنامه ها لشگر ذخيره ی زرهی را محتاطانه ناديده گرفته بود ..." بودند ن

اع، ی دف رور ب ه از دست يک هنرپ لنين را به اتهام غصب مسلحانه ی آن خان

ه دار . مجرم وانمود می کردند روزنامه ها در سر مقاله ها و داستان های دنبال

د ن موضوع شاخ و برگ می دادن ا و سربازها . به اي ده پوش در یکارگره ژن

ی و ابريش ای مخمل ای زيب ه ه ان آن قاليچ ه ی س ! یممي ل هم ای مجل الن ه

ا . پايتخت از فرط غيظ به خود می لرزيدند همان طور که يک بار ژيرونديست ه

ا، ربازخانه ه ا در س د شدن تشک ه پتامبر، ناپدي ای س ونريزی ه ئوليت خ مس

ک د، اين ه بودن ا انداخت وبن ه ردن ژاک ه گ وانين ارضی را ب رای ق ارزه ب و مب

ا ،نيز کادت ها و دموکرات ها ان اخالق بشری و بلشويک ه ه تخريب ارک را ب

د ی کردن تهم م اخ کشسينسکايا م ورده ی ک ای صيقل خ ين ه ر زم . اخ و تف ب

دما ر لگ ه مظه لطنتی ب ه، آن رقاصه ی س ه رفت ر لرفت ده ی فرهنگ در زي ش

ال . يت تبديل شده بود رنعل های برب بانوی رقاصه از اين ستايش های آسمانی ب

رد اه ب ا با . گرفت و شکايت به دادگ ه بلشويک ه رر داشت ک اه مق د از آن ي دادگ

وند ده ش رون ران ه بي ان نداشت . خان ادگی امک ه س ار ب ن ک ا اي کی، . ام زالژس

ه اد می آورد ک ه : "عضو کميته ی پتروگراد در آن ايام، به ي ائی ک زرهپوش ه

يدند حدر ص ی رس ر م ه نظ ز ب ب انگي خت رع د، س قر بودن اخ متس ه ." ن ک ب

ا در صورت عالوه، هنگ آتشبار، د ت اده بودن د واحد ديگر، آم ين چن م چن و ه

ک ه کم زوم ب وش ل تابند زره پ ا بش ر . ه ه، دفت اه م نجم م ت و پ در روز بيس

ود، اعالم رده ب کميته ی اجرائی در پاسخ شکايتی که از وکيل رقاصه دريافت ک

ذارده : "کرد ع اجراء گ ه موق اه ب ه تصميم دادگ د ک مصالح انقالب حکم می کن

-جرئت نکردند از اين مجامله ی افالطونی فراتر روند سازش کاران اما."شود

٩٩


ونی ق افالط ه عش ايلی ب ه تم يچ گون ا ه ه فطرت ه ک انوی رقاص ه، ب و در نتيج

.نداشت، سخت آزرده خاطر شد

راد، و سازمان نظامی دوشادوش يکديگر کميته ی مرکزی، کميته ی پتروگ

وده ی : "راسکولنيکوف می نويسد . دبه کار خود در کاخ ادامه دادن هم چنان ت

رای فالن . الينقطعی از مردم به درون خانه ی کشسينسکايا می ريخت برخی ب

کار به نزد اين يا آن دبير می رفتند، برخی ديگر به بخش نشريات می شتافتند،

ر اره ای ديگ ربازان، و پ راودای س ه ی پ ت تحريري اتر هيئ ه دف اره ای ب پ

ه جلسات مخت دب رارا. لف می رفتن داوما، جلسات مختلف ک ات م اهی اوق ، و گ

ه -تشکيل می شدند يا در تاالر وسيع طبقه ی پائين، و يا در اتاق طبقه ی باال ک

ود ."ميز بلندی در آن قرار داشت و يقينا سالن غذاخوری سابق کشسينسکايا ب

رچم پ ه پ ا ک ان ج اخ، هم الکن ک زی در ه از ب ه ی مرک ت کميت وج ر ابه وا م

رای ت سخن ران می زد، ا ب ه جها دائم م ن د، آن ه وده ای نطق می کردن ات ت مع

ام ز شب هنگ ه ني ط در روز ک امی و . فق د نظ ک واح اريکی ي ان ت ب از مي اغل

. می خواستند سخن ران يا جماعتی از کارگران به ساختمان نزديک می شدند و

ا کنجکاوی شان گروه های مختلفی از شهروندان هم، که قيل و قال روزنامه ه

د ی کردن ف م اخ توق الکن ک ر ب ود، در براب ه ب ای . را برانگيخت الل روزه در خ

د بحرانی، گروه های متخاصمی از تظاهرکنندگان به نزديکی ساختمان می آمدن

دند ی ش ا م ويک ه دن بلش رون ران ين و بي ف لن تار توقي س آن . و خواس در پ

ه در بر انی ک ای انس يل ه الب س ان انق ای خروش د، ژرفن اری بودن اخ ج ر ک اب

دی ی دي هرت . را م ه اوج ش کايا ب ه ی کشسينس ه، خان ای ژوئي در روزه

يد د . رس ی گوي وف م ی يوک ه : "ميل ود، بلک د نب اخ توري بش ک تاد اصلی جن س

ذائی اش الکن ک ا ب کايا ب ه ی کشسينس ان خان ی هم ود، يعن ين ب ." دژ لن

١٠٠


ا فرمان دهی ت سرانجام به درهم شکستن اين ستاد ب تظاهرا وسرک بلشويک ه

.انجاميد

راد، يک ره ی هنگ پتروگ ردان ذخي ب، گ ه ش د از نيم ه ی بع اعت س در س

گ انی از هن کی، گروه گ سمنوفس انی از هن بار، گروه د آتش واح

وپ و هشت هم راه پرئوبراژنسکی، دسته ی آموزشی هنگ ولينسکی، ا دو ت ب

وش ه خازره پ يله ی برعلي ه وس ه ب ل، ک ه ی پطروپ کايا و قلع ه ی کشسينس ن

دان شد دند، وارد مي ی ش دا م ديگر ج ساعت هفت در. باريکه ای از آب از يک

وزمين سوسيال رولوسيونر، خواستار صبح، معاون فرمانده ی ناحيه، يعنی ک

ه نمی ی کرونشتات . ليه ی خانه ی کشسينسکايا شد خت ا ک خواستند اسلحه ی ه

ه خود را تسلي م کنند، و فقط صد و بيست تن از آنان در کاخ باقی مانده بودند، ب

ن . قلعه ی پطروپل گريختند د ت ه فقط چن نيروهای دولتی هنگام ورود به آن خان

د د را يافتن ط . کارمن س فق أله از آن پ ود قی مس ده ب اقی مان ل ب ه ی پطروپ . لع

ايبورگ به قلعه ی چنان که به خاطر داريم، جوان های گارد سرخ از ناحيه ی و

تابند ا بش وان ه ه کمک مل زوم ب ا در صورت ل د ت ه بودن ل رفت يکی از . پطروپ

د ک ی کن ت م ان حکاي م : "هآن ه چش وپ ب ه ت د قبض ه چن ای قلع روی ديواره

ده ار گذاشته ش ا ک وان ه يله ی مل ه وس اط ب ا محض احتي ه يقين د ک می خوردن

قضيه از طريق مذاکرات ديپلماتيک اما ." بوی خون به مشام می رسيد ... بودند

ه . به نحو مسالمت آميزی خاتمه يافت زی، ب ه ی مرک ه دستور کميت استالين، ب

ران اران رهب ه سازش ک دون خونريزی ب ه دادن ب رای خاتم ه ب رد ک پيشنهاد ک

د عمليات افراد کرونشتات، اقدامات م راه استالين، . مشترکی به عمل آورن ا ه ب

سانی موفق شد ملوان ها را به قبول اتمام حجت روز بوگدانوف منشويک، به آ

هنگامی که زره پوش های حکومت به قلعه نزديک شدند، . قبل ليبر ترغيب کند

١٠١


گروهی از نمايندگان ملوان ها از دروازه ی قلعه بيرون آمدند و اعالم کردند که

ا و سربازه . پادگان تسليم نظر کميته ی اجرائی خواهد شد وان ه ا اسلحه ی مل

ع سالح شده . به وسيله ی کاميون به نقطه ی ديگری حمل شد وان های خل مل

وند تات بازگشت داده ش ه کرونش ا ب دند ت تاده ش ارکش فرس ای ب تی ه ه کش . ب

بعد از آن، يک سپاه .تسليم قلعه را می توان اختتام جنبش ژوئيه به شمار آورد

ل دوچرخه سوار، که از جبهه آمده بود، خانه ی کشسينسکايا ه ی پطروپ و قلع

ا . را اشغال کرد اين سپاه به نوبت خود در آستانه ی انقالب اکتبر به بلشويک ه

.پيوست

١٠٢


فصل سومفصل سوم

ها می توانستند در ماه ژوئيه قدرت را ها می توانستند در ماه ژوئيه قدرت را آيا بلشويکآيا بلشويک

تصرف کنند؟تصرف کنند؟

يم اهراتی عظ د، تظ دغنش کردن ی ق ه ی اجرائ ه حکومت و کميت اهراتی ک تظ

ود تند در روز. ب رکت جس اهرات ش ن در آن تظ زار ت د ه دود پانص . دوم، در ح

ه " خون و کثافت "سوخانوف هر چند نمی تواند برای روزهای ژوئيه کلماتی ب

ايج سياسی، امکان : "حد کافی رسا بيابد، معذلک می نويسد صرف نظر از نت

ده ی تحسين ه دي ق ب ای خل وده ه ز ت بش شگفت انگي ه آن جن وان ب نداشت بت

ی . تننگريس اهرات را قطع ودن آن تظ ک ب ه مهل ال ک ين ح ی در ع آدم

ه وجد ه اش ب ا و خودانگيخت می دانست، باز نمی توانست از دامنه ی غول آس

ه بنا." دينيا ان آن حوادث بيست و ن ق، در جري بر برآوردهای کميسيون تحقي

ه يک -تن کشته و صد و چهارده تن زحمی شدند ا ب دازه هر دو طرف تقريب ان

.تلفات دادند

ائين و مستقل از بتصديق کردند که جن سازش کاران در بدو امر حتی ش از پ

ا -بلشويک ها ه است - و تا اندازه ای به رغم اراده ی بلشويک ه ا . در گرفت ام

ر ه تغيي در شب سوم ژوئيه، و از آن بيشتر در روز بعد، افکار رسمی شروع ب

ا ساز . کرد ام، و بلشويک ه ده شدند جنبش قي ام خوان ، از چاستانکوي . مانده قي

١٠٣


ين می نويسد وای شعار : "نزديکان کرنسکی، چن ه دست ` در ل درت ب ام ق تم

وراها ور `ش ت ش ه اکثري ا برعلي ويک ه کل از ا، بلش ان متش ه در آن زم ها، ک

د ام ." احزاب دفاع طلب بود، دست به قيام مسلحانه زدن ام سازمان دهی اته قي

ک روش مب يش از ي زی ب ودچي ی ب ن، آن . ارزه ی سياس اه ژوئ الل م در خ

امال متقاعد ساخته ا ک وده ه ر ت ا ب د بلشويک ه جماعت خود را از نفوذ توانمن

بودند، و اينک باورشان نمی شد که جنبش کارگران و سربازان ممکن است از

ا برخاسته باشد ه ی . فراز سر بلشويک ه تروتسکی در يکی از جلسات کميت

رانگيختن احساسات : "اوضاع را تشريح کند اجرائی کوشيد تا آن ها ما را به ب

ه ا آن احساسات را ب ا فقط کوشيديم ت ن خطاست، م د؛ اي توده ها متهم می کنن

ه دشمنان ." ضابطه در آوريم ائی ک اب ه پس از انقالب منتشر بلشويزم در کت

ا ه بلشويک ه ا شده است ک ا ادع ه ج کردند، به ويژه در کتاب سوخانوف، هم

ن غر ه اي ض واقعی خود را فقط بر اثر شکست قيام ژوئيه پنهان کردند، و هم ب

ا مخفی شوند ن جنبش خودا علت سعی کردند در پشت وده ه ا . گيخته ی ت ا آي ام

دارد؟ اه ب ه پنهان نگ د يک دفين ام مسلحانه را مانن انسان می تواند نقشه ی قي

رداب خ ه گ ن را ب زار ت دها ه ه ص لحانه ای ک ام مس م قي اندآن ه ا . ود کش آي

د، و چبلشويک ها در ماه اکتبر نا ام فرابخوانن ه قي ا ب ا را علن ه توده ار نشدند ک

يچ کس ه ه اه ژوئي ر در م د؟ اگ دارک ببينن ان ت م همگ يش چش ام را در پ آن قي

ين نقشه ای وجود چنين نقشه ای را کشف نکرد، صرفا به اين دليل بود که چن

اتی ها به قلعه ی پطروپل، که با رضايت دارها و کرونشت ل دخول مسلس . نداشت

ت ورت گرف ه ص ی آن قلع ان دائم اران و-پادگ ازش ک ن س ر اي ژه ب ه وي ب

د" تصرف" د گذاردن ود -انگشت تأکي لحانه نب ام مس ه يک قي يچ وج ه ه آن . ب

رار دارد ره ق ک جزي ه در ي اختمان، ک ک -س ا ي ت ت دان اس ک زن تر ي و بيش

١٠٤


ا شايد به عنوان پناه -قرارگاه نظامی د، ام گاه به هنگام عقب نشينی به کار بياي

دارد اجم ن ای مه رای نيروه ده ای ب يچ فاي ود . ه ر راه خ ر س دگان ب تظاهرکنن

م ار مه د، از کن اخ توري ه ک د ب ور کردن ی عب ای دولت اختمان ه رين س -ت

امال کفا وف ک رخ پوتيل ارد س د گ ان واح رای اشغالش ه ب ائی ک اختمان ه ت يس

ا، . می کرد ان ه ه خياب آنان قلعه ی پطروپل را دقيقا همان طور تصرف کردند ک

د دان های عمومی را تصرف کردن انی، و مي ه ی ديگر زانگي . برج های ديده ب

زوم ه در صورت ل ی ک دين معن ود، ب اخ کشسينسکايا ب همانا نزديکی قلعه به ک

.توانستند به کمک آن کاخ بشتابند می

اهش دادن رای ک ا ب ويک ه يچ بلش اهرات، از ه طح تظ ه س ه ب بش ژوئي جن

ه حکم . کوششی فروگذار نکردند ه ب اما آيا با همه ی اين اوصاف، جنبش ژوئي

ی ؤال سياس ن س ه اي خ ب ت؟ پاس ر نرف اهرات فرات دود تظ ور از ح ق ام منط

ائی است رم جن الم ج ه آن اع خ ب وارتر از پاس ای . دش ابی روزه ين در ارزي لن

ا س از وقوعش له پ ه بالفاص ت ژوئي ين نوش دحکومتی : "ن، چن اهرات ض -تظ

ه داد وان از آن حوادث ارائ ه می ت رين توصيفی است ک ه . اين دقيق ت ا نکت ام

د ولی نبودن اهرات معم ک تظ وادث ي ه آن ح ن جاست ک اد . اي اق افت ه اتف آن چ

ر از انقالب ه مراتب بيش از تظاهرات و کمت ه ." چيزی بود ب ا ب وده ه ی ت وقت

ی ياهانديش ل ای دست م ه ی عم ه آن انديشه جام ا ب د ت ی افتن ر م ه فک د، ب بن

انند ا. بپوش تر از آن ه ارگران، و بيش زب بلشويک ک ه ح د ب ر چن ربازان، ه س

ه اد نيافت امال اعتق وز ک تند، هن اد داش ه اعتم ه دعوت و ب ط ب د فق ه باي د ک بودن

ان . رهبری حزب بيرون بيايند ه آن ه را ب ن نکت ل خالف اي تجارب فوريه و آوري

ا . آموخته بود ان ه ا و دهق ه کارگره هنگامی که لنين در ماه مه اظهار داشت ک

ل ه و آوري ه ی فوري ين تجرب ه هم ا ب تند، يقين زب هس ر از ح ی ت دبار انقالب ص

١٠٥


ت داد ت داده . عمومي ه عمومي ه آن تجرب ود ب يوه ی خ ه ش م ب ا ه وده ه ا ت ام

د آن ها با خود می . بودند م اتالف : "گفتن ا ه ی بلشويک ه د و حت وقت می کنن

د ده ان ا ش ا ." سد راه م د ت اده بودن ا آم ه تمام ای ژوئي دگان در روزه تظاهرکنن

ه د، هرآين ر رس ه نظ روری ب ار ض ان ک می در جري ت رس الل حکوم ه انح ک

و نيز مهيا بودند تا در صورت رو به رو شدن با . حکومت رسمی را منحل کنند

د ار ببرن ه ک لحه ب ورژوازی، اس ت ب ام از اي. مقاوم ه ای از قي اظ، رگ ن لح

ود م . مسلحانه در کار ب ا نيمه راه ه ام مسلحانه ت ن شرايط، قي رغم اي ر، علي اگ

د راء در نيام ه اج ار -ب ه کن ه ب ر ک ه آخ ا ب ود - ت ه وج ود ک ت ب ن عل ه اي ط ب فق

.تصوير کلی شرايط را مغشوش کرده بودسازش کاران

ه تف ه را ب م فوري ای رژي اب معم ن کت د اول اي م در جل رح دادي يل ش . ص

يونرها، يال رولوس ا و سوس ويک ه ی منش ورژوا، يعن رده ب ای خ وکرات ه دم

تند ت داش ی درياف ق انقالب ت خل درت را از دس درت . ق ب ق دد کس ان در ص آن

د . نبودند ه . و قدرت را آنان تصرف نکرده بودن ان ب ه رغم خواست آن درت ب ق

ر . شان درآمد مالکيت ا علي درت آن گاه ايشان کوشيدند ت ا ق وده ه غم خواست ت

د اد نداشتند، . را به بورژوازی امپرياليست تحويل دهن ا اعتم رال ه ه ليب ردم ب م

ه ا ب اران ام ازش ک تند س اد داش ا. اعتم اران منته ازش ک اد س ود اعتم ه خ ب

ود . نداشتند ی . و بی اعتمادی آنان به خود از يک حيث به جا ب ا حت دموکرات ه

ورژوازی ه ب اره حساب نمی شدند پس از تحويل قدرت ب ار هيچ ک ر . ، ب ا اگ ام

ديل می شدند را در . قدرت را در دست خويش می گرفتند، به صفر مطلق تب زي

رو ا ف وکرات ه ت دم ود از دس ه خ ود ب ا خ ا و تقريب درت يقين ورت، ق آن ص

اد زمی لغ ا می افت را . يد و به چنگ بلشويک ه ود، زي ذير ب اب ناپ ن امر اجتن اي

.تی دموکراسی روس سرچشمه می گرفتاز ضعف ذا

١٠٦

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه رای ا ب تظاهر کنندگان ژوئيه می خواستند قدرت را به شوراها منتقل کنند، ام

د درت رضايت می دادن ول ق ه قب د ب ار شوراها باي ن ک ی در پايتخت، . اي ا حت ام

ان ال پادگ ر فع ا و عناص ت کارگره ه اکثري هری ک ی در ش ا يعن ويک ه از بلش

د، اک طرف ه دامن -ثريت شورا داری می کردن ه علت رخوتی ک ه ی ب ر هم گي

ود -نظام های نيابتی می شود ورژوائی ب هنوز متعلق به آن حزب های خرده ب

کارگرها و سربازها . که حمله به قدرت بورژوازی را حمله به خود می دانستند

ا ود م اد موج ورا را بين احساستض ود و سياست ش ا-ات خ ی م ال و يعن بين ح

د -گذشته ی خود را ع . به وضوح حس می کردن ه نف ا تظاهرات خود ب ا ب آن ه

شوراهای آن روز رأی سازش کار حکومت شوراها، به هيچ عنوان به اکثريت

اما نمی دانستند چگونه بايد حساب خود را با اين اکثريت تصفيه . اعتماد ندادند

ه . کنند ود ن ای انحالل شوراها می ب ه معن ه زور، ب داختن آن اکثريت ب ه بران ب

ب ر ترکي ه راه تغيي يش از آن ک ربازها پ ا و س ا، کارگره ت آن ه وم تقوي مفه

ع ا عمل مستقيم خود شوراها را مطي ا ب يدند ت د، کوش انسانی شوراها را بيابن

.اراده ی خود کنند

ی در خصوص روزهای سازشکاران در بيانيه ی مشترک دو کميته ی اجرائ

ا و سربا راوان از کارگره ا خشم ف دگان استمداد لزها برعژوئيه، ب ه تظاهرکنن ي

دگان ان تظاهرکنن ه زور اسلحه "طلبيدند، زيرا به ادعای آن ا ب د ت کوشيده بودن

د دگان و ." اراده ی خود را بر نمايندگان منتخب شما تحميل کنن وئی تظاهرکنن گ

د ا و سربازها نبودن ان کارگره رای هم اوت ب ! انتخاب کنندگان صرفا دو نام متف

اب وئی انتخ ود گ دگان منتخب خ ر نماين ود را ب د اراده ی خ دگان حق ندارن کنن

ا ! تحميل کنند ه سربازها و کارگره دگان و گوئی اين اراده جز آن بود ک از نماين

ه -خود انتظار انجام وظيفه داشتند درت ب وظيفه ای که عبارت بود از تصرف ق

١٠٧


د، که در اطراف یهائتوده ! نفع مردم ده بودن رد آم د گ ارتی کاخ توري ان عب هم

ا ام ب ی ن ارگر ب ه آن ک د ک ی زدن اد م ی فري ه ی اجرائ ای کميت وش ه را در گ

ود ه ی چرنوف داده ب ه : "مشت های پينه بسته ی خود حوال درت را ب ی ق وقت

ا فرستادند سازش کاران !"تو می دهند، قبولش کن زاق ه . در پاسخ به دنبال ق

ی خونريزی اين آقايان دموکرات منش جنگ داخلی برعليه ال ب ه انتق مردم را ب

ا را . قدرت به دست خويش، ترجيح می دادند ه ه ه نخستين گلول درست است ک

ا و ی را منشويک ه ا جو سياسی جنگ داخل د، ام گاردهای سفيد شليک کردن

.سوسيال رولوسيونرها پديد آوردند

درت کارگرها و سربازها چون از همان نهادهائی که خود خواستار تفويض ق

ردرگم ب ويش س دف خ ناخت ه د در ش لحانه ديدن ت مس د، مقاوم ا بودن ه آن ه

رون کشيده . شدند ان از دل جنبش بي وده ای آن د ت محور سياسی جنبش توانمن

ود ه . شده ب اهش داده شد ک ه سطح تظاهراتی ک ه ب ارزه ی ژوئي دين سان مب ب

د ،کمک وسائل جزئا به ه اجراء درآم ر آن . قيام مسلحانه ب ا درست ت است و ي

ازه ی : که بگوئيم ه اهدافش اج ود ک امی ب اد نيمه قي اق افت آن چه در ژوئيه اتف

ه ائی ک استفاده از هيچ روشی را به کارگران و سربازان نمی داد مگر روش ه

.مختص تظاهرات هستند

ه درت را ب ام ق د، تم اع ورزيدن درت امتن ول ق د از قب ر چن کاران ه سازش

ن . ليبرال ها ندادند ه اي ا می ترسيدند هم ب ه از آن ه ورژوازی - علت ک خرده ب

اک -هميشه بورژوازی بزرگ می ترسد ا بيمن و هم به اين دليل که به حال آن ه

د ون . بودن ه فوريت واژگ ا ب وده ه ه وسيله ی ت ا ب ادتی يقين ا ک يک دولت تمام

ی ش ان . دم اطر نش تی خ ه درس وف ب ی يوک ه ميل ور ک ان ط الوه، هم ه ع ب

عمليات مستقل مسلحانه، برعليه کميته ی اجرائی شورا در مبارزه: "زدمی سا

١٠٨


رتالطم در واقع حقوق خويش را تثبيت می کرد، همان حقوقی که در روزهای پ

ه موجب د و شورا ب بيستم و بيست و يکم آوريل به رسميت شناخته شده بودن

د شان می توانست به صالحديد خود از نيروهای پادگان پتروگراد اس ."تفاده کن

. های خود ادامه دادند نازبالش هم چنان به سرقت قدرت از زير سازش کاران

د شورا برای آن که بتواند در برابر کسانی که : بر بيرق های خود نوشته بودن

ع ناچار " تمام قدرت به دست شوراها " ه واق مقاومت مسلحانه به خرج دهد، ب

.بود قدرت را در دست خويش متمرکز کند

ت ر رف م فرات د ه ن ح ی از اي ه حت ای ژوئي ی در روزه ه ی اجرائ او : کميت

رد ما اعالم ک ه در قطع. حاکميت خويش را رس ارم ژوئي ورخ چه ه ی م ینام

اگر دموکراسی انقالبی انتقال تمام قدرت را به دست شوراها : "آنان می خوانيم

مومی فقط برعهده ی جلسه ی ع مسأله ضروری تشخيص دهد، حل و فصل آن

ه ." کميته های اجرائی خواهد بود ی در عين حال ک ه ی اجرائ دين شکل کميت ب

رين د، خود را عالی ت ام ضدانقالبی نامي درت شوراها را قي ع ق ه نف تظاهرات ب

.مرجع قدرت شناخت و سرنوشت حکومت را هم تعيين کرد

ادار "هنگامی که در سپيده دم روز پنجم ژوئيه د " نيروهای وف اخ توري ه ک ب

د و شرط دون قي وارد شدند، فرمانده ی آن ها گزارش داد که واحد او تماما و ب

ی است ه ی اجرائ رده نشده . تابع کميت زارش او هيچ اسمی از حکومت ب در گ

کميته ی اجرائی تعبيت کنند به شرط آن که غی ها هم ميل داشتند از ااما ط ! بود

ل، اعالم پادگان هنگام تس . کميته ی اجرائی قدرت حاکم باشد ه ی پطروپ ليم قلع

ه . تبعيت خود را از کميته ی اجرائی کافی دانست هيچ کس از آن ها نخواست ک

ز خود را . تابع حکومت رسمی هم باشند ده شده از جبهه ني نيروهای فراخوان

١٠٩


د ی نهادن ه ی اجرائ ار کميت ا در اختي ونريزی . تمام را خ ورت چ س در آن ص پ

صورت گرفت؟

ود، هر دو طرف هنگام اگر اين معارضه در رون وسطی رخ داده ب اواخر ق

د ی کردن تناد م ل اس دی از انجي تن واح ه م ا ب ديگر قطع تار يک اه . کش آن گ

ر سر زاع آن دو دسته ب ه ن ن نتيجه می رسيدند ک ه اي مورخ های فرماليست ب

ان چنان که همه می دانند، صنعت . تعبير صحيح متون بوده است ران و دهقان گ

ا عشق بی سواد قرون وسطی به جان دادن در راه دقايق لغوی مکاشفات يوحن

ردن غريبی داشتند، درست به همان نحو که اعتزاليون روس به نابودی خود گ

ر سينه ی خود مسأله می نهادند تا بلکه اين ا دو انگشت ب د ب که آيا انسان باي

ر، در . صليب بکشد يا با سه انگشت، حل و فصل گردد ين در حقيقت ام پس چن

مبوليکی ابير س ون -تع ه اکن طی و چ رون وس ه در ق افع - چ ه ای از م معارض

ريم را بگي اختنش را ف ان س وه ی عي د نح ه باي ت ک ه اس اتی نهفت ارات . حي عب

ه ر ب رای برخی ديگ ود، و ب ی ب ای بردگ ه معن رای برخی ب ل ب واحدی از انجي

.معنای آزادی

م موجود ری ه وين ت ر و ن ازه ت ن . است اما قياس بسيار ت در روزهای ژوئ

ت ١٨٤٨ ی خاس دی برم اد واح نگرها فري وی س ر دو س ه، از ه : در فرانس

د !" زنده باد جمهوری " ه نظر اي ن ب ن رو، منازعه ی ژوئ ليست های ه آ از اي

ه وجهی يک طرف و کل ی ت ده ی ب ه زائي يده ک ورژوا سوءتفاهمی رس رده ب خ

جمهوری را برای خود در حقيقت امر، بورژوازی . شقی طرف ديگر بوده است

شعارهای سياسی . می خواست، کارگران جمهوری را برای همه می خواستند

اغلب اوقات به جای آن که به منافع مختلف صراحت ببخشند، سبب استتار آن

.منافع می شوند

١١٠


ه وسيله ی -عليرغم ماهيت معمائی رژيم فوريه اران که ضمنا ب ا سازش ک ب

تی و ن ای مارکسيس ف ه ود هيروگلي ده ب انده ش ط -ارودنيکی پوش دن رواب دي

ت انی اس بتا آس ار نس ديگر ک ا يک ات ب ی طبق ل واقع ه . متقاب ت ک ط الزم اس فق

زاب ه ی اح ت دوگان ار ماهي ازش ک يم س ته باش ر داش د نظ رده . را در م خ

د، ری می کردن ان سمت گي ارگران و دهقان بورژوازی تحصيل کرده در جهت ک

م الس اما در عين حال با مالک های معنون و با صاحبان کارخانه های شکر ه

د ام شورا را تشکيل . می زدن ه بخشی از نظ ان حال ک ی در هم ه ی اجرائ کميت

وش ه گ ات فرودست را ب ای طبق ود خواست ه اری خ ق مج ی داد و از طري م

م تشکيل ورژوازی را ه دولت رسمی می رساند، در عين حال حجاب سياسی ب

د، طبقات دارا مادام . می داد ان می ران که کميته ی اجرائی قدرت را به سمت آن

ی ه ی اجرائ ت"از کميت د " تبعي ی کردن ه ی . م ل از کميت ن دلي ه اي ا ب وده ه ت

ه د آن کميت دوار بودن ه امي د ک ی کردن ت م ی تبعي رای ،اجرائ يله ای ب ه وس ب

ود ديل ش ان تب ارگران و دهقان ت ک اخ . حکوم اتی در ک اقض طبق ات متن گرايش

ره ی خويشتن را ی ق توريد تال ی چه ه ی اجرائ ام کميت ا ن د و هر دو ب می کردن

های گری يکی به علت اعتماد ناآگاهانه، ديگری از روی حساب -می پوشاندند

ن . دالنه سنگ ود جز اي زی نب ارزه چي ر مسأله محتوای مب د ب ه چه کسی باي ک

کشور فرمان براند، بورژوازی يا طبقه ی کارگر؟

درت را نمی خواست سازش کاران اما حال که روی الزم نق ورژوازی ني د، و ب

برای تصرف قدرت را در اختيار نداشت، شايد بلشويک ها می توانستند سکان

درت در ی، ق ان آن دو روز بحران د؟ در جري ت بگيرن ه دس ه ب اه ژوئي را در م

آن گاه کميته ی . پتروگراد تماما از دست های سازمان های حکومتی فرو لغزيد

ی ب رد اجرائ اس ک ود را احس ل خ اتوانی کام ار ن تين ب ين . رای نخس در چن

١١١


درت را ا .شوند تصرف مشرايطی، بلشويک ها به آسانی می توانستند ق آن ه

د درت را تصرف کنن ا توجه .در نقاط خاصی از اياالت هم می توانستند ق حال ب

ا ا آن ه د؟ آي اب کن ام اجتن ا به اين نکات آيا حزب بلشويک حق داشت که از قي ب

ا تند متعاقب ی توانس نعتی نم واحی ص ی از ن ت و در برخ ود در پايتخ ت خ تقوي

ن سؤال مهمی است هيچ . حکومت خود را به سراسر کشور گسترش دهند؟ اي

اه کرنسکي د م دازه ی آن چن ه ان ز ب اليزچي روزی امپري ه پي اع در زم ب م و ارتج

بی را فرسوده م روسيه ی انقال زهمان چند ماه کرنسکي . پايان جنگ کمک نکرد

ای وده ه م و ت ای متخاص ش ه م ارت ی اش در چش ت اخالق ه حرم اخت و ب س

ه سر زحمت ازه ای از انقالب ب ام ت د بسيار درانتظار پي ا امي ه ب ا؛ ک کش اروپ

رد نگين وارد ک ه ای س د، لطم ی بردن الب . م ان انق ای زايم ردن درده اه ک کوت

بلشويک ها کشور . داشت رکارگری به ميزان چهار ماه، قطعا مزيتی عظيم درب

يب ا آس الب در اروپ دار انق ه اقت د؛ ب ی گرفتن ل م ری تحوي الم ت را در وضع س

د ی ش ری وارد م ن. کمت ه اي ان ب ا آلم ذاکرات صلح ب ان م ط در جري ه فق ر ن ام

ز ا ني ر سرنوشت جنگ و صلح در اروپ شوراها تفوق بزرگی می بخشيد، که ب

ذارد ی گ دی م أثير نيرومن خن آ. ت اه س خت کوت ود س داز موج م ان ه چش ن ک

!اغواکننده بود

ام ام در راه قي ه گ اما با همه ی اين اوصاف، رهبری حزب کامال حق داشت ک بايد بتوان قدرت را نگاه -تصرف قدرت به تنهائی کافی نيست. مسلحانه نگذارد

ه وقت عمل فرارسيده هن .داشت د ک ا دريافتن گامی که در ماه اکتبر بلشويک ه

اب آوردن در . رترين روزها پس از تصرف قدرت پديد آمدند شواد است، رای ت ب

برابر حمالت بی شمار دشمن، نيروهای طبقه ی کارگر بايد در حد اعالی قوت

در ماه ژوئيه، حتی کارگران پتروگراد برای مبارزه ی نامحدود . و آمادگی باشد

١١٢


ک قدرت را به آن ها هر چند قادر به تصرف قدرت بودند، معذل. آمادگی نداشتند

د کميته ی اجرائی پيش ا اکثريت . کش کردن د ب ارگر پايتخت، هر چن ه ی ک طبق

بب ه س ه را، ک اف فوري د ن وز بن ل داشت، هن ا تماي ه بلشويک ه ود ب اطع خ ق

ارگران دچار . بود، نگسيخته بود سازش کاران اتصال او به هنوز بسياری از ک

ه دست آورد اين توهم بودند که همه چيز را می توان با حرف و - و تظاهرات ب

يونرها يال رولوس ا و سوس ويک ه اندن منش ا ترس ه ب د ک ی کردن ور م تص

ه با بلش هم راه می توان آن ها را وارد ساخت تا ويک ها سياست مشترکی را ب

را دءاج ای . درآورن ش ه ی بخ ه حت يش رفت نی پ ه روش ارگر ب ه ی ک ی طبق

درت رسيد نمی دانستند که از کدام راه می ه ق ين . توان ب ين چن د لن د روز بع چن

ا : "نوشت د، خطای واقعی حزب م همان گونه که حوادث اکنون نشان می دهن

ود ه آن ب ارم ژوئي وم و چه ای س ز ... در روزه المت آمي ق مس زب تحق ه ح ک

. دگرگونی های سياسی را از راه تغيير سياست شوراها هنوز ممکن می دانست

ويک ه در ر، منش ت ام ا حقيق ازش ب ر س ر اث يونرها ب يال رولوس ا و سوس

ان ورژوازی آن چن د، و ب رده بودن د ک ای بن ان خود را اسير و پ ورژوازی چن ب

ده ای ز هيچ فاي ه ديگر سخن از تحوالت مسالمت آمي ود، ک ضدانقالبی شده ب

."نداشت دربر

ری ارتش دهقانی از طبقه ی کارگر هم تجانس سياسی کمتر و عزم متزلزل ت

ه تصرف پ. داشت ادگان پتروگراد با رفتار خود در روزهای سوم و چهارم ژوئي

ن حال در ا اي ا ممکن ساخت، ب رای بلشويک ه وز قدرت را ب ان هن ان پادگ هم

ه ارم ژوئي ه در شامگاه چه ه سمت حزب واحدهای بی طرفی وجود داشتند ک ب

د ه، . ميهن پرست متمايل شده بودن نجم ژوئي ی طرف در در روز پ هنگ های ب

هک ل ب د، و هنگ های متماي ه بودن ی موضع گرفت ه ی اجرائ ار کميت بلشويزم ن

١١٣


د ه مراتب بيشتر از . می کوشيدند تا رنگی از بی طرفی به خود زنن ه ب ن نکت اي

ت از گذاش ل ب ات را در عم ت مقام ه دس ای جبه ام نيروه ر . ورود ديرهنگ اگ

ه ت ارم ژوئي روب چه درت را در غ اع، ق اگرم اوض ا در گرم ويک ه صرف بلش

انع از ازه م کرده بودند، پادگان پتروگراد خود آن قدرت را نگاه نمی داشت، و ت

.ش کنند ان می شد که کارگران در برابر ضربات محتوم خارجی حفظآ

ين . در ارتش رزمی وضع از اين هم نامساعدتر بود رای صلح و زم مبارزه ب

ذيرای شعار د، سخت پ ه بع ن ب اجم ژوئ های بلشويکی ارتش را، به ويژه از ته

ا ود، ام رده ب ه اصطالح بلشويزم ک ه خودی"ب ه " خود ب سرباز در ذهن او ب

ود رانش مساوی نب ا رهب ه ی مرکزی اش، و ي ين، کميت . هيچ وجه با حزب مع

که از سربازهای آن زمان به جا مانده اند، اوضاع و احوال سربازها نامه هائی

د ه ی سربازی . را در آن ايام به وضوح نشان می دهن ا دست خط کج و کول ب

آقايان وزرا، و رهبران بزرگ، به ياد داشته : "خود از جبهه چنين نوشته است

ده و بباشيد که ما خوب از کار احزا ه آين يم ک م، فقط می دان سر در نمی آوري

ر . گذشته زياد دور نيستند تزار شما را در سيبری در زندان نشاند، ما شما را ب

وا ان خ رنيزه هايم ک س اندن د ." هيم نش ديد از بلن اری ش طور انزج ن س در اي

ه فريب سربازها سرگرم ه ب ارگی خود اپايگانی ک اهی سرباز از بيچ ا آگ د، ب ن

ا استفاده ." ما خوب از کار احزاب سر در نمی آوريم . "درآميخته است ارتش ب

ر گ و ب ه جن ا برعلي ا، دائم ويک ه ه ی بلش ت نام درج در لغ عارهای من از ش

ردضدافسرها ی ک ور . شورش م ه منظ ام ب رای قي وان ب يچ عن ه ه وز ب ا هن ام

ت ادگی نداش ويک آم زب بلش ه ح درت ب ال ق ردن . انتق رای آرام ک ت ب حکوم

ت ه پايتخ ا ب رين نيروه ک ت ادی را از نزدي ل اعتم دهای قاب راد واح پتروگ

ه رو شود، و دست چين کرد بدون آن که با مقاومت فعال واحدهای ديگر رو ب

١١٤


ينآن دس ات دست چ ه مقاومت ته ج ه ب دون آن ک ده را ب ن ش ارگران راه آه ک

ارتش ناراضی، طاغی، و هيجان زده هنوز از لحاظ . بربخورد، به پايتخت آورد

ه . سياسی بی شکل بود هنوز هسته های فشرده ی بلشويک، که می توانستند ب

دک فکر و فعاليت توده ی شکننده ی سرباز جهت واحدی ببخشند، در ارتش ان

.بودند

ه به منظور شوراندن جبهه سازش کاران، از سوی ديگر راد و برعلي پتروگ

ه در ی را ک الح زهرآگين ه، س ان پشت جبه اهدهقان ه م اع موذيان ارس ارتج م

ود ه کوشيده ب د برعلي ار گرفتن ه ک ام ب ت تم ا موفقي دازد، ب ارش ان ه ک . شورا ب

ه سربازهای جبه ا ب د سوسيال رولوسيونرها و منشويک ه ان : ه می گفتن پادگ

راد ه پتروگ ه جبه ين ب دهای جانش تادن واح ا، از فرس ويک ه أثير بلش ، تحت ت

ر د؛ اگ ار کنن ه ک رای ضروريات جبه د ب ی خواهن ارگران نم د؛ ک ی کن اع م امتن

زی د، ديگر چي د و اراضی را تصرف بکنن دهقان ها به بلشويک ها گوش دهن

ه حکومت سربازها . برای افراد جبهه باقی نخواهد ماند د ک ه دريابن رای آن ک ب

ان های مستقر در جبهه زمين را برای چه کس در نظر گرفته است، برای دهق

.ب بيشتری داشتندديا برای مالک ها، نياز به تجا

د تاده بودن االت ايس ی، اي ش رزم راد و ارت ين پتروگ ا ب ا . م نش آن ه واک

ه در برابر حوادث ژوئيه می تواند به عنوان مالک م ه ی مهمی ب ر تجرب وخر ب

ارزه ی مستقيم اب از مب ا در اجتن ا بلشويک ه ه آي کار آيد و به ما نشان دهد ک

ر ا خي د ي درت محق بودن رای کسب ق و . ب ه نح الب ب بض انق ی در مسکو ن حت

ود راد ب ر از پتروگ ا . قياس ناپذيری ضعيف ت ه ی بلشويک ه در جلسه ی کميت

اح چپ افراطی بر. در مسکو مناقشات توفانی درگرفت ه جن خی از اعضاء که ب

تند ق داش زب تعل وف -ح ل بوبن ثال از قبي ا - م ويک ه ه بلش د ک نهاد کردن پيش

١١٥


ه ی خانه و تلگراف پست اتر هيئت تحريري روکواسلوو خانه و تلفن خانه و دف

د غال کنن د -را اش ام را برگزينن ی راه قي دلی . يعن ه ی معت ال روحي ه ک ه، ک کميت

ه داشت، اين پيشن وده های مسکو ب هادها را قاطعا رد کرد و اظهار داشت که ت

ه رغم ببا اين حال قرار بر اين شد که . هيچ وجه آماده ی چنين عملياتی نيستند

جمع کثيری از کارگران با همان شعارهای . مخالفت شورا تظاهراتی بر پا گردد

دان اسکو ه سمت مي ر، ب ه پتروگراد، اما با شور و شوقی بسيار کمت بلفسکی ب

د ه . راه افتادن رد ب دهای منف ود؛ واح ت نب ک دس دا ي ان اب نش پادگ واک

د دان آم ه مي لحانه ب ا مس ی از آن ه ط يک ا فق تند، ام دگان پيوس . تظاهرکنن

خانه، که متعاقبا نقش مهمی در مبارزات اکتبر ايفاء داويدوفسکی، سرباز توپ

رای رو ادگی کرد، در خاطرات خود گواهی می دهد که مسکو ب ه آم زهای ژوئي

.نداشت، و رهبران تظاهرات از عدم موفقيت تظاهرات تلخ کام شدند

تحت جات بافندگی همان جا که شورا ه وزنسنسک، مرکز کارخان -در ايوانوو

ايعه ی ا ش وأم ب راد ت وادث پتروگ ار ح ود، اخب ده ب ا در آم ويک ه ری بلش رهب

ه ی ا .ه دهان پخش شد ب سقوط حکومت موقت دهان ی در جلسه ی کميت جرائ

شبانه ی خود به عنوان يک اقدام مقدماتی تصميم گرفت که شبکه های تلفن و

رد ر نظارت خود بگي ا . تلگراف را زي ه ه ار در کارخان ه، ک در روز ششم ژوئي

ا اسلحه . متوقف شد چهل هزار تن در تظاهرات شرکت کردند، بسياری از آن ه

ه دست اهرات . ب ه تظ يد ک ر رس ه خب امی ک يده هنگ روزی نرس ه پي راد ب پتروگ

.زده عقب نشست وزنسنسک شتاب-است، شورای ايوانوو

ونی، مابين ششم ژوئيه در ريگا، بر اثر اخبار پتروگراد در شب تيراندازان لت

ه ويزم ک تند، و بلش رايش داش رگ "گ ردان م ردان " گ وردی رخ داد، و گ برخ

ه عقب نشينی شد ور ب ا در . ميهن پرستان مجب ان شورای ريگ شب قطع هم

١١٦


اند ه تصويب رس اع از حکومت شوراها ب ه ای را در دف د . نام قطعدو روز بع

يد ويب رس ه تص ت اورال، ب اترينبورگ، پايتخ ابهی در اک ه ی مش ين . نام هم

ام ه ن واقعيت که شعار قدرت شورائی، که در نخستين ماه های انقالب و فقط ب

ديل شده حزب ابراز می شد، از آن پس به برنامه ی شوراه ی تب رد محل ای منف

ود يش ب ه پ د ب امی بلن ای گ ه معن ا ب ود، قطع ا از قط. ب درت ع ام ع ق ه نف ه ب نام

.شوراها تا قيام در زير پرچم بلشويک ها هنوز راه درازی باقی مانده بود

د م چون محرکی نيرومن راد ه در بخش های خاصی از کشور حوادث پتروگ

ی . جنبه ی خصوصی داشتند سبب بروز معارضات حادی شدند که همه در نيژن

ر اعزام از در براب ده از ديرب ه مرخصی آم نوگورود، همان جا که سربازهای ب

ه ه جبه دد ب ری مج کده ی افس ه از دانش جويانی ک د، دانش ی کردن ت م مقاوم

ه ه ب ی ک مسکو آمده بودند تا فرامين نظامی را به اجراء درآورند، با شدت عمل

د خشم دو هنگ محل ن خرج دادن د ت دازی درگرفت و چن د تيران ی را برانگيختن

دند ی ش ته و زخم دند . کش الح ش ع س ليم و خل جويان تس ی . دانش ات دولت مقام

زام شد، . غيب شان زد ه منظور گوشمالی سربازان از مسکو اع ه ب ی ک هيئت

ود رو ب وع ني ه ن ب از س ه ی . مرک امی ناحي ده ی نظ ا فرمان در رأس آن نيروه

با هم راه - وزير جنگ آتی کرنسکی-دخو ورخوفسکیمسکو، يعنی سرهنگ تن

رئيس شورای مسکو، خينچوک منشويک پير، مردی بی بهره از خلق و خوی

. نظامی و رئيس آتی تعاونی ها و متعاقبا سفير شوروی در برلين، قرار داشتند

ا از راه ه آن ه را پيش از آن ک د، زي رای سرکوب نيافتن اما آنان هيچ کس را ب

ود، نظم را برسند ک ميته ای که به وسيله ی سربازهای شورشی انتخاب شده ب

.کامال اعاده کرده بود

١١٧


ل اع از -در کيف، در همان شب و تقريبا در همان ساعت، و به همان دلي امتن

ده می شد، -رفتن به جبهه سربازهای هنگی که به نام هتمان پولوبوتکو خوان

شتند، انبار اسلحه را تصرف کردند، به کثرت پنج هزار نفر سر به شورش بردا

قلعه و ستاد ناحيه را به اشغال خود درآوردند، و فرمانده و رئيس قشون خلق

ه . را دستگير ساختند ن ک ا اي ه درازا کشيد، ت دين ساعت ب وحشت در شهر چن

اعی، و ای اجتم ه ی نهاده امی، کميت ات نظ ترک مقام ای مش الش ه ر ت ر اث ب

ای رادای تگاه ه زی دس تر مرک دند و بيش دگان آزاد ش تگير ش رائين، دس اوک

.نيروهای شورشی خلع سالح گرديدند

ا از برکت احساسات در کراسنويارسک از شهرهای دور دست، بلشويک ه

اع در ده ی ارتج وج فزاين رغم م ه علي د ک درت کردن اس ق ان احس ان چن پادگ

ين هشت کشور، تظاهراتی در روز نهم ژوئيه بر پا کردند که در آن تظاهرات ب

د، ا را سرباز تشکيل می دادن ه بيشتر آن ه ن، ک زار ت ا ده ه تندت . شرکت جس

ب از چهار دی مرک ربازواح د س م راه ص ه ه ک ب ه از ايرکوتس وپ خان ا ت ب

د زام ش ک اع يال . کراسنويارس کی سوس د را کراکووتس ن واح ری اي رهب

ت ده داش ه، برعه امی ناحي ده ی نظ يونر، فرمان الل دو روز. رولوس در خ

د رد، واح ی ک ان م درتی ايجابش م دو ق ه رژي ذاکراتی ک ا و م رانس ه از کنف

دهنده بر اثر تهييج گری های سربازها چنان روحيه ی خود را باخت یگوشمال

ه ايرکوتسک پس فرستاد هک ان را شتاب زده ب م . کميسر دولت آن ا روی ه ام

.رفته کراسنويارسک از موارد استثنائی بود

تر ود در بيش اعدتر ب خت نامس اع س ا، اوض تان ه ز اس االت و مراک ثال . اي م

ه وط ب ار مرب ت اخب س از درياف ا پ ويک ه ی بلش ازمان محل امارا، س در س

د "درگيری های پايتخت، برای شروع عمل در انتظار عالمت نشست، هر چن

١١٨


ترس نداشت اهی در دس يچ پشت و پن ا ه ی از اعضای ." تقريب ت يک ه رواي ب

ز ی ح د، : "بمحل رده بودن دلی ک ه هم روع ب ا ش ا بلشويک ه ا ب ا " کارگره ام

رد شوند؛ روی سربازها ا وارد نب ه کارگره ود ک امکان نداشت بتوان اميدوار ب

رد ر می شد حساب ک م کمت ن ه ه سازمان های بلشويک. از اي ا راجع ب : و ام

ان در شورای نمايندگ. آن ها روی هم رفته ضعيف بودند؛ عده ی ما اندک بود "

ا در شورای تند، ام د بلشويک عضويت داش ی چن ارگران تن اهرا ک سربازان ظ

کل از ا متش ورا تمام الوه، آن ش ه ع ت؛ ب ود نداش م وج ويک ه ر بلش ک نف ي

امطلوب از جانب کشور آن ." افسرها بود ن واکنش ضعيف و ن علت اصلی اي

راد ارزه از دست پتروگ دون مب ه را ب االت چون انقالب فوري ه اي دريافت بود ک

د دتر هضم می کردن ه مراتب کن ازه را ب . کرده بودند، واقعيات و انديشه های ت

ه ره های سنگين کشور را ب د ذخي راوالن انقالب بتوانن يش ق ه پ يش از آن ک پ

.مواضع خود بکشانند، بايد باز هم دوران ديگری سپری می شد

ردم اهی م د آگ دين ترتيب چون و چن ی عامل- ب ه در سياست انقالب اطعی ک ق

ه -محسوب می شود اه ژوئي ا در م ه وسيله ی بلشويک ه درت را ب تصرف ق

ا . ناممکن می ساخت در همان حال تهاجم در جبهه، حزب را وادار به مخالفت ب

ان . شکست تهاجم يقينا اجتناب ناپذير بود . تظاهرات می کرد اين شکست از هم

ه را ن ن نکت ا کشور اي ود، ام ده ب ا شروع ش ا واقع ی دانستروزه ر از. م خط

ر ه اگ ود ک ا ب ی داد، حکوم آن ج ه خرج م اطی ب ی احتي ل حزب ب اه ت يحتم گن

داخت ی ان ا م ويک ه ردن بلش ه گ ود را ب وانگی خ ب دي اجم . عواق ه ته د ب باي

ا درآورد ود را از پ ا خ د ت ی ش ه . فرصت داده م تند ک ا شکی نداش ويک ه بلش

ه وقت خود ا ب وده ه ه شدت سريع و ناگهان دگرگونی احوال و احساسات ت ب

ان . از اين رو روشن بود که چه مسيری بايد انتخاب شود . خواهد بود ل آن تحلي

١١٩


ل های . تماما درست بود اما حوادث منطقی خاص خود دارند که آن منطق تحلي

وادث ب ار ح ن ب رد، و اي ی گي اب نم ه حس ی را ب ر ی سياس ر س ه ب رحمان

.بلشويک ها فرود آمدند

ه در روز ششم ژوئيه، هنگامی که آلمان ها نيروهای روس را در جبهه ای ب

اجم شکل و عمق ده کيلومتر طول دوازده کيلومتر م شکستند، شکست ته دره

ه در پايتخت . فاجعه آميزی به خود گرفت تم ژوئي اخبار اين شکست در روز هف

ی درست در اوج فعاليت های تنبيهی و سرکوب ه پخش شد، يعن دين . گران چن

رده ماه ب روکش ک عد، هنگامی که احساسات آتشين افراد قاعدتا می بايد اندکی ف

ه -باشند، و يا دست کم جنبه ی معقول تری يافته باشند، استانکويچ ازه ب ه ت ک

وان از دشمنان خونی يچ عن ه شمار نمی رفت بلشويزم ه اره ی -ب وز درب هن

اره می کرد چيز می نوشت، و به شکست تارنوپول اش " توالی مرموز حوادث "

ود راد رخ داده ب ه پتروگ ال روزهای ژوئي ه دنب والی . که درست ب آن جماعت ت

آنان نمی ديدند که تهاجم -خواستند ببينند واقعی حوادث را نمی ديدند، و يا نمی

عبثی که به ضرب تازيانه ی دول متفق آغاز شده بود سرنوشتی نمی توانست

ا داشته باشد جز ه ی نظ ه يک فاجع ه ب ن رو در آن ک م از اي می ختم شود، و ه

الب ود از انق دهای خ ه در امي د ک ائی بينجام وده ه م ت ان خش ه طغي ال ب عين ح

ود؟ اما چه . فريب خورده بودند ه تسلسل واقعی حوادث چه ب رد ک فرقی می ک

ه ی ه وسوس ای جبه وربختی ه ا ش راد ب اهرات پتروگ ردن تظ وط ک رای مرب ب

ا را پنهان مطبوعات م . زورمندی پديد آمده بود ا شکست ه ه تنه يهن پرست ن

ی نمی ساختند بلکه ن راه حت د، و در اي م می کردن و ه درباره ی شکست ها غل

ه چاپ -از افشای اسرار نظامی هم ابا نداشتند ا را ب اسامی لشگرها و هنگ ه

ه . می رساندند، مواضع آن ها را فاش می کردند د ک : ميلی يوکوف اقرار می کن

١٢٠


ه چاپ تلگراف های از روز هشتم ژوئي " د ب دا شروع کردن ه، روزنامه ها تعم

د ه ی روسيه را تکان دادن ." افشاگرانه ای از جبهه که مانند رعد و برق جامع

تکان دهند، بترسانند، کر کنند، تا بتوانند با سهولت -مقصودشان هم همين بود

.بيشتری بلشويک ها را به آلمان ها مربوط بسازند

ين شکی نيست که تحريکا م چن ت گوناگون نقش خاصی در حوادث جبهه و ه

د اء کردن راد ايف ای پتروگ ان ه روه . در خياب ه، حکومت گ الب فوري پس از انق

رده ل ک ی منتق ش رزم ه ارت ابق را ب ای س بان ه ا و پاس دارم ه ری از ژان کثي

ه جنگ نداشتند . بود ل ب ا . الزم به توضيح نيست که هيچ يک از آن ها مي آن ه

ربازه ا از س ان ه ا از آلم يدند ت ی ترس تر م ه . ای روس بيش رای آن ک ان ب ايش

گذشته ی خود را به دست فراموشی بسپارند، از افراطی ترين احساسات ارتش

افسرها تحريک می کردند، بر ضد انضباط برعليه تقليد می کردند، سربازها را

ا می ا خود را بلشويک ج د از همه بلندتر هوار می کشيدند، و اغلب علن . زدن

تند، اخوت ديگر داش ا يک د نزديکی ب ا پيون م دست طبيعت ام ه ه در مق ا ک آن ه

رين . دلی و شرارت ايجاد کرده بودندزمخصوصی از ب ا موهوم ت از طريق آن ه

ی گری ازی و انقالب ی از صد سياه ب ه ترکيب ه ب ه آميخت ه هم شايعات ممکن، ک

ه رد و ب ه می ک سرعت در سراسر ارتش مفرط بودند، به درون سربازها رخن

ين . پخش می شد در لحظات بحرانی، نخستين عالمات را برای ايجاد دهشت هم

ه . موجودات صادر می کردند ا ب ه فعاليت های مطبوعات بارها و باره ن گون اي

رد د یکنندهدل س اره کردن ا اش دارم ه ا و ژان بان ه ه ی . پاس ناد محرمان در اس

اره فرمان دهی اما .ارتش هم اين گونه اشارات کم نبودند ن ب عالی ارتش در اي

تن ه مف ی داد ک رجيح م را ت ود، زي اموش ب داد خ ويک قلم ياه بلش ای صدس ه

وند ت، و . ش انونی ياف ه ی ق ن روش جنب اجم، اي س از شکست ته ون، پ و اکن

١٢١


رين اوراق ف ت ادا از کثي ا مب د ت ا افتادن ه دست و پ ويک ب ای منش ه ه روزنام

د ب بمانن تان عق يهن پرس ون اي. م ود پيرام ای خ ا فرياده ا ب ه ه ن روزنام

دارم های سابق، " بلشويک های آنارشيست " اره ی ژان ان، و درب ادی آلم و اي

ه دند ک ق ش أله موف باحی مس د ص لح را چن ش و سياست ص ی ارت ی وضع کل

ه زاده شاه. ماستمالی کنند رد ک ه عقي : "لووف علنا اعالم ک ده ی راسخ من، ب

ری رخنه ی ما در جبهه ی لنين ر دارد اهميت بسيار بزرگ ت رای روسيه درب ب

د رده ان رم ....." تا رخنه ای که آلمان ها در جبهه ی جنوب غربی ک رئيس محت

ام و باهت ت رد، ش د آرام بگي ا باي ی دانست در کج ه نم ث ک ن حي حکومت از اي

.تمامی به رودزيانکو، وزير دربار داشت

اهرات در روز ا از تظ وده ه ازداری ت ر ب ی اگ ه حت ارم ژوئي وم و چه س

از ارنوپول ب ه تظاهرات در نتيجه ی شکست ت تحقق يافته بود، شکی نيست ک

ونی های مهمی . درمی گرفت ا دگرگ با اين حال، حتی يک تأخير چند روزه قطع

ه . در اوضاع سياسی پديد می آورد ت، و ن ری می گرف ه ی وسيع ت جنبش دامن

رد تنها اياالت، بلکه تا حد قابل توجهی ه درون خود جذب می ک . جبهه را هم ب

اه شکست را دن گن ذير می شد، و افکن آن گاه حکومت از نظر سياسی آسيب پ

و در آن صورت . پشت جبهه به مراتب دشوارتر می يافت " خائنان"به گردن

د ی ش ر م تحکم ت ت مس ه جه ويک از هم زب بلش ت ح ی در آن . موقعي ا حت ام

رد صورت هم باز حزب نمی توانست کار . را تا حد تصرف فوری قدرت پيش بب

وان گفت ه جرئت می ت ر : قدر مسلم آن که ب ه ديرت ه يک هفت ر جنبش ژوئي اگ

د ار در آي روز از ک ا آن حد پي ان . صورت می گرفت، ارتجاع نمی توانست ت هم

زمان تظاهرات و زمان شکست، سخت به ضرر مابين "توالی مرموز حوادث "

والی سبب . بلشويک ها شد ه آن ت ه از جبهه ب دی، ک ا موج خشم و نومي شد ت

١٢٢


د، راد می آم ه از پتروگ ه، ک دهای بربادرفت ا موج امي د، ب م پشت می غلتي دره

ان گ . می آميزد د چن ه ديگر هيچ ردرسی که توده ها در پايتخت گرفتن ود ک ان ب

به عالوه، احساسات تلخی . کس جرئت نداشت به تجديد فوری مبارزه بينديشد

ه از آن شک د ک ی پدي ی معن ت ب د، آس ی ش راز م وی اب ه نح د ب ود باي ده ب م

ا ه آن احساسات را متوجه بلشويک ه ا حدی موفق شدند ک و ميهن پرستان ت

.کنند

د ه بودن ائی ک ان ه ازيگران اصلی هم ه، ب در ماه های آوريل و ژوئن و ژوئي

د اقی ماندن ا: ب اران و بلشويک ه ا، سازش ک رال ه ه ی ا. ليب ن مراحل در هم ي

د رون برانن ورژوازی را از حکومت بي ا ب يدند ت ا می کوش وده ه ا عواقب . ت ام

در . توده ها در موارد مختلف سخت با يکديگر متفاوت بودند ی سياسی مداخله

سياست جهان خواری . ، بيش از همه بورژوازی صدمه ديد "روزهای آوريل "

ت خوار و حقير شد؛ دست کم به حرف؛ حزب کاد -بر اثر آن روزها محکوم شد

ه جائی . وزارت امور خارجه از آن حزب گرفته شد ن، جنبش راه ب اه ژوئ در م

د . نبرد ا وارد نيام ه آن ه . بلشويک ها مورد تهديد قرار گرفتند، اما ضربه ای ب

د ع و قمع گردي الی در. در ماه ژوئيه حزب بلشويک به خيانت متهم شد، و قل ح

ه که در ی يوکوف ب ود، در ماه آوريل ميل ده شده ب رون ران زور از حکومت بي

. ماه ژوئيه لنين مجبور به اختفاء شد

ادی ونی ح ين دگرگ ه چن رف ده هفت ا ظ د ت بب ش املی س ه ع د؟ رچ خ بده

رال ورژوازی ليب ه سمت ب ی ب ه چرخش مهم ل حاکم ه در محاف ديهی است ک ب

ه -اما در همان دوره . گرفته بود صورت ا ژوئي ل ت ا احساسات - از آوري وده ه ت

يان متضاد در وابستگی راين دو ج . عميقا به نفع بلشويک ها دگرگون شده بود

رد . نزديک به يکديگر گسترش يافتند ر گ ارگران و سربازها بيشتر ب هر چه ک

١٢٣


ری از سازش کاران بلشويک ها جمع می آمدند، ا عزم جزم ت به همان نسبت ب

ران . بورژوازی حمايت می کردند ل، رهب ی، نگران در ماه آوري ه ی اجرائ کميت

ه ام ب ا يک گ وده ه وز می توانستند در جهت خواست های ت از نفوذ خود، هن

د ا بيندازن ه دري -پيش بردارند و ميلی يوکوف را از عرشه ی کشتی حکومت ب

ه، در. هر چند کمربند نجات مطمئنی هم به او می دادند اران ماه ژوئي سازش ک

بدين سان دگرگونی . ی و افسرها پيوستند در يورش به بلشويک ها به بورژواز

ی روی سياسی، يعن رين ني ات ت ی ثب م از چرخش ب در تناسب نيروها اين بار ه

د ود از حرکت -دموکراسی خرده بورژوائی، به وجود آم ارت ب ه عب چرخشی ک

.ناگهانی اش به سمت ضدانقالب بورژوائی

ه ا در پيوستن ب ا بلشويک ه ن نکات، آي ه اي ول اما با توجه ب تظاهرات و قب

ين را ه ی لن کی انديش ه، تامس وم ژوئي د؟ در روز س ق بودن ئوليتش برح مس

در اين لحظه محال است بتوان از تظاهرات سخن گفت مگر : "چنين بازگو کرد

الب ه انق يم آن ک ته باش دی خواس ه ." جدي زب چگون ورت ح ن ص س در اي پ

د ی توانست چن لحانهم اهرات مس د در رأس تظ ه ساعت بع دون آن ک تد ب بايس

اقض توده ها را به ن امر تن انقالبی تازه فراخوانده باشد؟ خشک انديشان در اي

ه . و يا بدتر از آن، سبک مغزی سياسی -خواهند ديد مثال سوخانوف قضيه را ب

د و در ی بين کل م ن ش ايش "اي ت ه ای " يادداش ی ه ه دودل ا ب ا و باره باره

ز ه آمي اره های طعن ری بلشويک اش درهب ا در . ی می کن وده ه ا مشارکت ت ام

ه رد ک ی گي امی صورت م ه هنگ ان، بلک اره ی خشک انديش ه اش ه ب وادث ن ح

د تکامل سياسی خود آن ها چنين مشارکتی را ری بلشويک .ايجاب می کن رهب

درک می کرد که فقط يک انقالب تازه می تواند اوضاع سياسی را دگرگون کند،

د اما کارگران و سربازان هنوز اي ه را درک نمی کردن ری بلشويک . ن نکت رهب

١٢٤


االت -به وضوح می ديد که ذخيره های سنگين انقالب ه - جبهه و اي رای آن ک ب

د ان دارن . برداشت های خود را از ماجراجوئی تهاجم به عمل آورند، نياز به زم

ان پيش رفته اما صفوف ه خياب اجراجوئی ب ان م أثير هم ر ت ون زي ا ی انقالبي ه

ا . می ريختند آن ها راديکال ترين درک ممکن را از وظايف موجود داشتند، ام

دند ی ش وهم م ار ت ايف دچ ق آن وظ رای تحق ای الزم ب اب روش ه . در انتخ

راد ناچار . هشدارهای بلشويک ها همه بی اثر بود کارگرها و سربازهای پتروگ

د ويش بيازماين ه ی خ ک تجرب ا مح ود را ب رايط موج د ش اهرات . بودن و تظ

اما ممکن بود آن آزمون عليرغم خواست . ه ی آن ها چنين آزمونی بود مسلحان

ه ا ب وده ه رغم خواست ت م علي از ه توده ها به جنگ مغلوبه ای تبديل شود و ب

د ی بينجام رايطی حزب ج. شکستی قطع ين ش تدردر چن ار بايس ت نداشت کن . ئ

ه معن ای برای حزب تطيهر خويشتن در چشمه ی اخالقيات استراتژيک صرفا ب

حزب توده ها ناچار . خيانت به کارگرها و سربازها در قبال دشمنانشان می بود

بود بر همان زمينی بايستد که توده ها بر آن ايستاده بودند، تا، در عين حال که

ا حداقل ه ب د ک اری ده ا را ي د آن ه به هيچ وجه شريک توهماتشان نبود، بتوان

دان . تلفات استنتاج های الزم را به عمل آورند ه منتق تروتسکی در مطبوعات ب

ما الزم نمی بينيم که کنار نايستادن خود : "بی شمار آن روزها چنين پاسخ داد

ه رال پولوفتسف ب و و گفت "را در آن حال که ژن دگان سرگرم " گ ا تظاهرکنن ب

ز . بود، برای کسی توجيه کنيم يش ادرهر حال مشارکت ما نمی توانست سبب اف

ود ان ش داد قرباني ام تع ه قي وبی را ب لحانه ی پرآش اهرات مس ه تظ ا آن ک ، و ي

."سياسی تبديل سازد

کلی نامطلوب و با نتايج مختلف، اما به طور -نمونه ای از روزهای ژوئيه را

ه در -اغلب فاجعه آميز ن مرحل وان يافت اي ه ی انقالب های کهن می ت در هم

١٢٥


اني يل زمک ه است، و دل ورژوائی نهفت الب ب ر انق ی ه ه م درون م آن است ک ش ه

د و بيش از طبقه ای که بيش از ه همه برای موفقيت انقالب فداکاری می کن هم

انون . از انقالب متوقع است، کمتر از همه از ثمرات انقالب بهره مند می شود ق

امال روشن است ان ک ه . طبيعی اين جري ر انقالب ب ر اث ه ب وانگری ک ه ی ت طبق

با به قدرت رسيدن او انقالب رسالت خود د که رنداپقدرت می رسد، ميل دارد ب

ودن را انجام داده است، و از اين رو پيش از هر چيز می کوشد تا قابل اعتماد ب

د ورژوازی . خويشتن را به نيروهای ارتجاع ثابت کن ن ب ی "اي ا " انقالب ان ب هم

ه عمل می آورد، خشم ات واژگون شده ب رای جلب دوستی طبق ه ب اقداماتی ک

د؛ . را برمی انگيزد توده های خلق ال می آي ه دنب ا ب وده ه آن گاه سرخوردگی ت

ی سرد شد ارزه ی انقالب ا پس از مب ه حتی پيش از آن که پيش قراوالن توده ه

ه م . باشند ه یمردم تصور می کنند ک اطع ب ه طور ق بال ب ه ق زی را ک د چي توانن

ا اصالحش ام رسانند، و ي ه انج ازه ب د ثمر نرساندند، با يک ضربه ی ت از . کنن

دون اين روست شوق عجوالنه ی آنان به انقالب جديد، انقالبی بدون آمادگی، ب

دها به ی پيام دون محاس اير، ب رآورد ذخ دون ب ه، ب ر، آن . برنام وی ديگ از س

ار ط در انتظ ث فق د از يک حي يده ان درت رس ه ق ه ب ورژوا ک انقشرهای ب طغي

ود د تالش خ ا بتوانن تند، ت ائين هس ات پ انی طبق ا توف رای تصيفه حساب ب را ب

اعی آن . ع تری به عمل آورند طمردم به نحو قا چنين است مبانی روانی و اجتم

روزی رای پي ی ب اريخ نقطه ی حرکت ا در ت ا و باره ه باره نيمه انقالب زائدی ک

.ضدانقالب بوده است

ه دهم ژوئي اهرات آرام أ، در ش١٧٩١در روز هف ت تظ ارس، الفاي ن دو م

ان ر وری خواه ت جمه ه بس ه گلول ه . ا ب د ک دد بودن ان در ص وری خواه جمه

رگرم ی س س مل ه مجل ال آن ک د، ح ی کنن س مل ليم مجل الی را تس رض ح ع

١٢٦


اری ت ک انی خيان ایالپوش و ه ان نح ه هم ود، درست ب ب ب لطنت طل درت س ق

ه اران ک ازش ک د س انی و روس ص رگرم الپوش د س ال بع ش س ت و ش بيس

ا بود خيانت رال ه اری های ليب دک ه . ن ود ک دوار ب ورژوازی سلطنت طلب امي ب

رای هميشه بتواند با يک حمام خون به موقع، حساب خود را با حزب انقالب ب

وز جمهوری خواهان، که حس می کردند ب رهبران . تصفيه کند روزی هن رای پي

ود -ند، از نبرد سر بر تافتند ارقدرت الزم را ند ه ب ا عاقالن ن ج ا اي ا ت ار آن ه . ک

د ر آ ب اما عالوه دا کردن و -ن شتاب زده خود را از ارائه دهندگان عرض حال ج

ا بعد، دست از اين جا به ه کارشان ناشايست و سياستشان خط د گفت ک م باي ک

ود اه دم . ب دين م ا چن ه ت رد ک ا را وادار ک وبن ه ورژوازی ژاک رور ب م ت رژي

اگزير دزمولين ه . روبسپير خود را در منزل دوپلی نجار پنهان کرد . درکشند م ن

رد . از اختفاء شد ن . دانتون چندين هفته در انگلستان به سر ب ه ی اي ا هم ا ب ام

د ه شکست انجامي ن دو أتصفيه حساب ش : اوصاف، تحريکات سلطنت طلبان ب

بش جمهوری خواهی ه جن د ک انع از آن نش ارس، م دين م د ب روزی برس ه پي ب

ه مفهوم -اشتخود را د " روزهای ژوئيه "ترتيب انقالب کبير فرانسه هم م ب ه

.سياسی و هم به معنای تقويمی کلمه

ت اه و هف ه، سپنج د در فرانس ه"ال بع ای ژوئي ن در " روزه اه ژوئ در م

د ر بودن ه آميزت ر و فاجع يم ت ذيری عظ اس ناپ و قي ه نح ار ب ن ب يدند و اي . رس

ده ١٨٤٨در سال " روزهای ژوئن " ه زائي ، به نحو قهرآميزی از تحوالت فوري

را به رسميت شناخته " حق کار "زی فرانسه به محض پيروزی بورژوا. شدند

ود ال -ب ه در س ج ک ان نه ه هم تودنی را ١٧٨٩ درست ب ای س ياری چيزه بس

ه ١٩١٤اعالم کرده، و درست به همان شکل که در سال ود ک سوگند خورده ب

ان " حق کار"از آن . دست به واپسين جنگ خود زده است زاف هم پر الف و گ

١٢٧


صدها هزار کارگر، پس از بار ملی پديد آمدند که در آن ها رقتایهبيگارخانه

ا بيست و سه سو دريافت ربودن قدرت برای کارفرماهای خود، مزدی برابر ب

د ی کردن رف . م ه ح واه، سخی ب وری خ ورژوازی جمه د، ب ه بع د هفت ط چن فق

رای آن ی توانست ب ول، نم ه پ ت"و خسی ب ا مف ه ی "خوره ا آن اعان ه ب ، ک

در . خورونمير ملی می زيستند، لغاتی بيابد که به قدر کفايت اهانت آميز باشند ب

ر دهای ف ده و وعي ان وع ن هم ات س ان تحريک ه و در هم ه ی دالگاوان فوري ن

د ائی می يابن ان گوي ورژوازی فرانسه چه بي ا . پيش از ژوئن، خصائل ملی ب ام

ه ای فوري ه سالح ه ی، ک ارگر پاريس ات، ک دون آن تحريک ی ب وز در حت را هن

ه ی ابين برنام ود م اد موج ر تض ت در براب ی توانس ت، نم ود داش ت خ دس

د دل ان نده نش نش ار واک ت ب ت فالک ب و واقعي ذيری -فري ل ناپ اد تحم آن تض

ائيد ی س گ م دان او چن ه وج کم و ب ه ش ر روز ب ه ه ه . ک ا چ اک ب کاوني

امی گری های نه چندان پنهان و خونسردانه ا حساب ر چشم های تم ی در براب

د ! جامعه ی حاکم به قيام فرصت گسترش داد تا بهتر بتواند در خون غرقش کن

ار ر گبورژوازی جمهوری خواه دوازده هزار کارگر را قتل عام و بيست هزار ک

ه را زندانی کرد تا ايمان مابقی ارگران را ب ار "ک ورژوازی خود "حق ک ه ب ، ک

ن . گيرداعالمش کرده بود، از آنان ب ه نقشه ١٨٤٨جنبش روزهای ژوئ ه ن ، ک

ه از ود ک ذيری ب د و مهارناپ نش زورمن ری، واک ه رهب ه و ن ه برنام داشت و ن

رين ضروريات . طبقه ی کارگر سر زد دائی ت ی، محروم از ابت کارگرهای انقالب

ا سرکو ه تنه دهای خود، ن رين امي شدند بلکه بزندگی و سرخورده از عالی ت

د مورد افتراء نيز درو . قرار گرفتن روان ل وکن، دموکرات چپ، از پي ن، -فل رول

دگان از ام کنن ه قي ان داد ک ی اطمين س مل ه مجل ی، ب الف تزرتل و از اس

د ه بودن ی رشوه گرفت ا و از حکومت های اجنب اران .سلطنت طلب ه سازش ک

١٢٨


ه جو ايس و روس در جيب های ط ل برای کشف طالی انگ ١٨٤٨ ی ب ان، حت غي

م گ ه تندجن اج نداش رای . احتي ا راه را ب وکرات ه ه دم ود ک ب ب دين ترتي ب

.م هموار کردندزبناپارتي

ه همان نسبتی را١٨٧٠رعظمت کمون با دگرگونی سپتامبر طغيان پ داشت ک

ه ی اريس . داشتند ١٨٤٨روزهای ژوئن با انقالب فوري ای پ ام پرولتاري آن قي

ا در ماه مارس، کمتر از هر چيز از حساب ره داشت گری ه . ی استراتژيک به

اين قيام از ترکيب فاجعه آميز شرايط و از عمليات تحريک آميزی نشئت گرفت

ز وزش مهمي ين ت ه اراده ی ک رس ب ه ت امی ک ه، هنگ ورژوازی فرانس ه ب ک

ه بيش از . می زند، استاد آن هاست اکم، ک روه ح کارگرها به رغم نقشه های گ

ان هر چيز در پی خلع سالح مردم بود د، هم اع کنن اريس دف ، می خواستند از پ

ه خود بسازند د آن را متعلق ب ی . پاريسی که در ابتدا هم کوشيده بودن ارد مل گ

ه شوراهای روسيه -سازمان مسلحی در اختيار آن ها نهاده بود ه ب سازمانی ک

ه -شباهت زيادی داشت م ب ری سياسی ه و در هيئت کميته ی مرکزی اش رهب

اريس . ايشان داده بود در نتيجه ی شرايط نامساعد عينی و خطاهای سياسی، پ

ت رار گرف ه ق ه -رودرروی فرانس د، ب ت درک نکردن اريس را درس االت پ اي

د ه او کردن م ب ی خيانت ه ا حدی حت ه چنگ -پشتيبانی اش برنخاستند، و ت و ب

د، مردهای خشمگين ورسای، که بيسمارک و مولتک در پشتشان ايستاده بودن

ان .افتاد فرو اپلئون سوم در خدمت ماري افسرهای فاسد و شکست خورده ی ن

ا ه دست پروسی ه ه فقط لحظه ای پيش ب چکمه پوش از چنگال یرئوف، ک

ود، دژخ ده ب ين آزاد ش ارت دروغ د يبناپ ائی از آب درآمدن ی همت ای ب در . م ه

کاری های انقالب کمون پاريس اعتراض انعکاسی طبقه ی کارگر برعليه فريب

١٢٩


ورژوا رد ب ارگری خيزش ک ه اوج انقالب ک دا ب ه سقوطی -ئی ابت ا خيزشی ک ام

.بالفصل به دنبال داشت

ه ی ه ١٩١٩هفته ی اسپارتاکوس در ژانوي د روزهای ژوئي رلين، مانن در ب

ود ابين ب ان نيمه انقالب های بين ت ي از برکت موقع . در پتروگراد، از قماش هم

ان، ان ملت آلم ژه در صنايع آن کشو برجسته ی طبقه ی کارگر در مي ه وي ، رب

ارگران و سربازان ه شورای ک ه خود ب انقالب نوامبر حاکميت دولت را خود ب

سياسی همان سوسيال دموکراسی بود، و کارگر از لحاظ ی اما طبقه . انتقال داد

. سوسيال دموکراسی به نوبت خود خويشتن را با رژيم بورژوا يکی می دانست

ان الب آلم تقل در انق زب مس ه ح يه ب ه در روس رد ک غال ک امی را اش ان مق هم

ت ق داش ا تعل ويک ه يونرها و منش يال رولوس زب . سوس ک ح ای ي ط ج فق

.بلشويک خالی بود

پس از نهم نوامبر، کارگران آلمان روز به روز به وضوح احساس می کردند

ان ود، و از مي ی ش وده م ان رب ی رود، از دستش ان م زی از کفش ه چي ک

ميل آنان به حفظ دستاوردها، به تقويت خويش، . ن فرو می لغزد انگشت هايشا

ی شد ديدتر م ه روز ش ت، روز ب ه مقاوم ا اساس . و ب دافعی همان ل ت ن مي و اي

ه . را تشکيل داد ١٩١٩منازعات ژانويه ی ه ی اسپارتاکوس آغاز شد، ن هفت

ه شکل به شکل استراتژی ای که به وسيله ی حزب محاسبه شده باشد، بلکه ب

ب صفوف خشمگين فرودست ف ار از جان ر گ . ش ار ب ن فش کاي أله رد ي ی مس

ه آن يس، مسأله درجه سوم پديد آمد، ک ود از حفظ منصب رياست پل ارت ب عب

ازه الب ت ک انق از ي ز آغ ود ج زی نب ايش چي رايش ه ث گ د از حي ر چن . ه

ه ی اسپارتاکوس و مستقل های ی اتحادي ری، يعن سازمان های سهيم در رهب

هر دو غافلگير شدند؛ هر دو از حدود مقاصد خود فراتر رفتند، و در عين چپ،

١٣٠


ها هنوز برای رهبری مستقل ی اسپارتاکوس. حال کار را تا به آخر دنبال نکردند

د ه . ضعيف بودن رای رسيدن ب ه روش های ممکن ب مستقل های چپ از يگان

ه بازی گرفتند، و آنان قيام را ب. هدف گريزان بودند، و دودلی به خرج می دادند

.آن را با مذاکرات ديپلماتيک درآميختند

ام درشت ه ارق ه نسبت ب ان، شکست ژانوي داد قرباني ای "از حيث تع روزه

ن رار داشت" ژوئ ری ق ائين ت ه مراتب در سطح پ ال، . در فرانسه، ب ن ح ا اي ب

اهميت سياسی هيچ شکستی تنها با آمار کشته شدگان و اعدام شدگان سنجيده

امی . ودنمی ش ال تم ه حزب جوان کمونيست عم يم ک کافی است خاطر نشان کن

ه علت ماهيت ه ب ا نشان داد ک رهبری خود را از دست داد، و حزب مستقل ه

دگاه . روش هايش نمی توانست طبقه ی کارگر را به پيروزی برساند از يک دي

ه "وسيع تر، ان تکرار شدند " روزهای ژوئي دين شکل مختلف در آلم ه چن : ب

ه ی پارتاکوس در ژانوي ه ی اس ار ١٩١٩هفت ای م ، ١٩٢١ در س، روزه

ر در ينی اکتب ب نش وق . ١٩٢٣عق وادث ف ين ح ان از هم دی آلم اريخ بع ام ت تم

.م دادزانقالب ناکام جای خود را به فاشي. سرچشمه می گيرد

م ذ رق فحه ی کاغ ر ص طور ب ن س ه اي ال ک ين ح ر، در هم ه ی حاض در لحظ

ه او -می خورند اه م ل م دون خونريزی، آرام، و شکوهمند -١٩٣١ائ انقالب ب

ا ) فهرست اين صفات هميشه يکسان است ( ر چشم های م در اسپانيا، در براب

ويم روسيه را -"روزهای ژوئن "خود را برای ر تق بر حسب تقويم فرانسه، اگ

ه "ترجيح می دهيد بگوئيد د -"روزهای ژوئي اده می کن حکومت موقت در . آم

ان روسی -د، غوطه ور در عبارات مادري ا از زب که گويا بخش بزرگی از آن ه

د ده ان ه ش يعی را-ترجم دامات وس ه اق ين، برعلي رای زم اری، و عطش ب بيک

اعی ه هيچ يک از زخم های کهن اجتم د ب وعده داده است، اما جرئت نمی کن

١٣١


د ت بزن ب . دس ان را در تخري وری خواه ر جمه تالف گ ای ائ ت ه سوسياليس

آيا پيش بينی باال گرفتن خشمی تب آلود در ميان . انقالب ياری می دهند وظايف

ابين جنبش کارگرها و دهقان های اسپانيا دشوار است؟ ناسازگاری موجود م

د از سوی ديگر ه ی جدي ات حاکم -انقالبی توده ها از يک سو، و سياست طبق

ی اين است منشاء تضادی آشتی ناپذير، که در گسترش خود يا انقال ب اول، يعن

د الب دوم خواه ه انق ا ب رد، و ي د ک ن خواه اک دف ر خ ل را، در زي الب آوري انق

.انجاميد

* * * ه ای روس در ژوئي ويک ه ی از بلش وده ی عظيم د ت ر چن س ١٩١٧ه ح

می کردند که هنوز نمی توان از حدود معينی فراتر رفت، باز هم احوال حاکم بر

ودحزب از وردار نب ل برخ انس کام اهی . تج ا و سربازها گ ياری از کارگره بس

ف، . در رديف يک ضربه ی قطعی می پنداشتند اوقات جنبش رشديابنده را متل

اره ی در خاطراتی که پنج سال بعد به رشته ی تحرير درآورد، نظر خود را درب

د چحوادث مورد بحث در قالب کلمات زير ا : "نين بيان می کن م خطای در آن قي

درت را سازش کار اصلی ما آن بود که به کميته ی ه ق رديم ک اجرائی پيشنهاد ک

درت را ... تصرف کند ان ق د خودم رديم، بلکه باي ما نبايد چنين پيشنهادی می ک

ام را . تصرف می کرديم ا دو روز تم ه تقريب ود ک ن ب خطای دوم مان هم شايد اي

ا، به راهپيمائی در خيابان ها گذرانديم، حال ه ی سازمان ه ورا هم آن که بايد ف

کاخ ها، بانک ها، ايستگاه های راه آهن و تلگراف خانه ها را اشغال می کرديم

ا دستگير می ساختيم، ره " و حکومت موقت را يک ج ره و غي تن . و غي در م

ام ام مو ييک ق ه يک قي ه ب الی درز اين کلمات نمی رفت، اما تبديل جنبش ژوئي

.تدفين انقالب می بوديقينا به معنای

١٣٢

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه د ه اشاره می کردن ن نکت ه اي آنارشيست ها هنگام تشويق توده ها به نبرد، ب

ه ی رخ داد "ک يچ حزب ری ه دون رهب م ب ه ه الب فوري ه ." انق الب فوري ا انق ام

والی وظايف حاضر و آماده ای داشت که همه از طريق مبارزه ی نسل های مت

الب ف د، و در ورای انق ده بودن ين ش الف و تعي رال مخ ه ی ليب ه جامع وري

درت ت ق ای درياف ر دو مهي ه ه د ک تاده بودن تانه ای ايس يهن پرس دموکراسی م

رای خود . بودند ازه ای ب جنبش ژوئيه برعکس ناچار بود بستر تاريخی کامال ت

ه دموکراسی شورا، دشمن خونی آن . بسازد ورژوا، از جمل ه ی ب تمامی جامع

د بش بودن ی . جن اوت اساس ن تف الب اي ورژوائی و انق الب ب رايط انق ابين ش م

. درک نمی کردندآنارشيست ها يا نمی ديدند و يا آن را کارگری را

ابی خشک خود جنبش ا ارزي ه سرسختانه و مطابق ب اگر حزب بلشويک، ک

ع "ژوئيه را ی موق ام " ب ود، آن نيمه قي رده ب ا پشت ک وده ه ه ت می دانست، ب

فته و نا ری آش ر رهب ه زي اگزير ب ا، و ن ا، ماجراجوه ت ه گ آنارشيس هماهن

ن و توان فرسا يبيان کنندگان تصادفی خشم توده ها می افتاد و در تشنجات خون

پرد ی س ان م رفتن در رأس . ج ام گ س از مق زب، پ ر ح ر، اگ وی ديگ از س

ل موقعل مسلس ود را از ک ابی خ وف، ارزي ای پوتيل ا و کارگره ا يداره ر پ ت زي

ی شک ي جنگ قطعی افتاده بود، آن گاه آن نيمه ق نهاده و در سراشيب يک ام ب

ا . دامنه ی تهورآميزی می يافت ری بلشويک ه ا و سربازها تحت رهب کارگره

د ی ربودن درت را درم وار -ق الب هم دی انق ابودی بع رای ن ط راه را ب ا فق منته

د و بس ر مسأله .می کردن ی، ب اس مل درت در مقي ه ی ق خالف آن چه در فوري

اياالت نمی توانستند خود . ا پيروزی در پتروگراد حل و فصل نمی شد رخ داد، ب

ه انندپرا ب ا آن را . ای پايتخت برس رد و ي ی ک الب را درک نم ا آن انق ه ي جبه

ذيرفت ی پ ا . نم ه ه راف خان ا و تلگ ه راه آهن ه دمت برعلي ه خ ا ب بلشويک ه

١٣٣


دام کرنسکی و ستاد ارتش برای جبهه و ا . کمر می بستند سازش کاران ياالت اق

کيل ه تش د حب ی کردن ت م ت . کوم ی گرف رار م ره ق راد در محاص در . پتروگ

د ی ش از م ای پايتخت فروپاشی آغ دوده ی ديواره ی توانست . مح ت م حکوم

آن وقت در . رعليه پتروگراد گسيل بدارد های قابل توجهی از سربازان را ب توده

.چار می شدکمون پتروگراد د اسف ناک آن شرايط، قيام به سرنوشت

ه را ام ک ه، در آن هنگ اه ژوئي د، در م ده بودن اخه ش اريخی دو ش ای ت ه ه

ار را اک و مرگب ان برداشت مداخله ی حزب بلشويک هر دو شق خطرن -از مي

ه ١٨٤٨ روزهای ژوئن بههم آن شقی را که ه ب م آن شقی را ک د، و ه می مان

ال اريس در س ون پ ت١٨٧١کم باهت داش ور . ش ت ته زب از برک ه ح ی ک

ه خرج داد، توانست درست در بش، از خود ب در استقرار خويش در رأس جن

ديل شود، لحانه تب ائی مس ه يک زورآزم ا ب اهرات می رفت ت ه تظ ه ای ک لحظ

از ا را از حرکت ب وده ه دارد ت اه . ب ه حزب در م ا و ب وده ه ه ت ه ب ضربه ای ک

ود اطع نب ا ق ود، ام ان ت. ژوئيه وارد آمد، سخت سنگين ب ا ده گ ان ب داد قرباني ع

اد سطبقه ی کارگر در آن آزمون نه . شمرده شد نه با ده هزارگان ر خود را برب

ار . داد و نه مشرف به موت از کار درآمد ده ی خود گطبقه ی ک ر صفوف رزمن

.را حفظ کرد، به خصوص آن که اين صفوف نکات بسيار آموخته بودند

ه ثمر در خالل انقالب فوريه زحمات بلشويک ه ه ب ا در سال های پيشين هم

ام خود را د، مق ده بودن رسيد، و کارگران مترقی که در مکتب حزب آموزش دي

ری مستقيم از جانب حزب در ه رهب وز هيچ گون ا هن د، ام در مبارزه پيدا کردن

ايش در. ميان نبود ه نم ای خود را ب حوادث آوريل، شعارهای حزب نيروی پوي

د، بش در آن گذاردن ا جن ت ام ترش ياف تقل گس ور مس ه ط ود ب اه خ اه . م در م

ژوئن، نفوذ عظيم حزب آشکار شد، اما توده ها هنوز در محدوده ی تظاهراتی

١٣٤


ود ده شده ب ه وسيله ی دشمن فراخوان اه . عمل می کردند که رسما ب فقط در م

ه ی ر ضد هم ود، ب رده ب ژوئيه حزب بلشويک، که فشار توده ها را احساس ک

ری سازمان احزاب ديگر به خ ه فقط شعارها بلکه رهب ار ن ن ب د، و اي ان آم ياب

ادی جنبش را هم راه يافته ی خود را نيز ا ماهيت بني خويشتن به ميدان آورد ت

ان . تعيين کند ه نماي ارزش يک پيشاهنگ منسجم نخستين بار در روزهای ژوئي

ست طبقه ی کارگر را از گزند شک- به بهائی گران-شد، يعنی هنگامی که حزب

.در امان نگاه داشت، و انقالب بعدی خويشتن را تضمين کرد

ر ميلی يوکوف در ا درب خصوص اهميتی که روزهای ژوئيه برای بلشويک ه

ين نوشت ی شک ارزش : "داشت، چن ی ب وان يک آزمون فن ه عن ه ب آن تجرب

ا چه . داشت فوق العاده ای برای آنان دربر ه ب ان نشان داد ک ه آن ه ب ن تجرب اي

االخره عناصری د، و ب د سازمان بدهن ه باي سروکار دارند، آن عناصر را چگون

اومتی وع مق ه حکومت و شورا و واحدهای نظامی چه ن به آن ها نشان داد ک

ه در برسد، ... می توانند به خرج دهند بديهی بود که چون وقت تکرار آن تجرب

ا د رس ه انجامش خواهن ری ب ه ت ن ."ندبلشويک ها به نحو منظم تر و آگاهان اي

ه ا ب ی سياست بلشويک ه رای تحوالت آت ه را ب ه ی ژوئي ت تجرب ات اهمي کلم

د ا حزب بلشويک؛ پيش از استفاده از درس های . درستی ارزيابی می کنن ام

ر ه س نگينی را ب ای س ه ه ود هفت ار ب ه، ناچ ه در ژوئي ائی ک ه ه آورد، هفت

ه ق ين می رسيد ک ين چن ه ب ا بلشويزم درتخالل شان، به نطر دشمن کوت قطع

.درهم شکسته شده است

١٣٥


فصل چهارمفصل چهارم

ماه افترای بزرگماه افترای بزرگ

ه ی ه دويست عضو در کميت ال ک ان ح ه، در هم ارم ژوئي الل شب چه در خ

ی ه ی اجرائ ربازان و کميت ارگران و س ی ک ه ی اجرائ ی کميت ی، يعن اجرائ

د، شايعه ی مر موزی دهقانان، مابين دو جلسه ی بی ثمر خستگی در می کردن

ا ستاد : به گوششان رسيد ين ب مدارکی کشف شده بود که حاکی از رابطه ی لن

دارک عالی ارتش آلمان بودند؛ و قرار بر اين بود که روز بعد روزنامه ها آن م

د ه از . را منتشر کنن الی ک ان عضوهای عبوس هيئت رئيسه، در ح ن مي در اي

ر ان پشت پ ی پاي ای ب ه ه ی از آن جلس ه سوی يک االر ب ه ت تافتند، ب ی ش ده م

ی ا لحن راه و ب ا اک رين دوستانشان، ب ای نزديک ت ی پرسش ه ا، حت پرسش ه

کاخ توريد، اينک کم و بيش خالی از جمعيت خارج، . طفره آميز پاسخ می دادند

ود رده ب ان؟ . "حيرت ک ين در خدمت ستاد ارتش آلم ذتی " لن ر و ترس و ل تحي

ود کين توزانه نمايندگان را در گروه های هيجا رد آورده ب سوخانوف، .ن زده گ

ه خرج می داد، که در روزهای ژوئيه خصومت شديدی نسبت به بلشويک ها ب

ه ی کسانی : "در اين خصوص می گويد ان هم ه در مي الزم به توضيح نيست ک

ا ه ب ن اک ه اي ن شک نداشت ک ک ت ی ي تند، حت تين داش ه ای راس الب رابط نق

ی اساس د اشايعات سرتاپا ب ا انق ." ن اچيزی را ام ی های سابقه دار اقليت ن الب

د ی دادن کيل م ی تش ه ی اجرائ ای کميت ان اعض ای . در مي ازمان ه ی در س حت

١٣٦


ه اشورا اکثريت با فرمان دهی ود ک ا عناصری ب نقالبی های ماه مارس، يعنی ب

د ته بودن الب پيوس وج اول انق ه م ادفا ب ين . تص ه ب ت کوت ان آن جماع در مي

ب هرداری، کس دهای ش داهاکارمن وی -ه، کدخ ه ب دند ک ی ش ت م دگانی ياف نماين

ود د ب ه راحت . مشخص صدسياه از وجودشان بلن راد بالفاصله نفسی ب ن اف اي

يدند تيم : کش ه انتظارش را داش زی است ک ان چي ن هم م ! اي ن را ااز اولش ه ي

!می دانستيم

ران، وحشت ه رهب انی حوادث، ب امنتظر و بسيار ناگه ن چرخش ن زده از اي

ه از . پا افتادند دست و د ک ا توصيه کردن ه ه چيدزه و تزرتلی با تلفن به روزنام

اف ن اکتش ار اي ده ی "انتش د نش د " تأيي ز بپرهيزن ال برانگي ردبيرها . جنج س

ن د " تقاضا "جرئت نکردند اي ده بگيرن د نادي اخ توري مگر فقط -را از جانب ک

ه . يک سردبير ذلی ک ار و مبت ی اعتب د، نشريه ی ب يله ی صبح روز بع ه وس ب

د ا "يکی از پسرهای سوورين، ناشر قدرتمن ووی وره مي ، منتشر می شد، "ن

زدوری و ه از م اند ک ود رس دگان خ اظ خوانن ه لح ائی را ب می نم ند رس س

ر می داد ان خب ين از حکومت آلم انبری لن دين ترتيب سانسور شکسته . فرم ب

ن جنجال انباشته شدن د از اي دين سان . دشد، و تمام مطبوعات ظرف روز بع ب

گفت انگيزت د رش از ش ه آغ ال پرحادث اجرای آن س زب . ين م ک ح ران ي رهب

روايان، چه با فرمان برعليه انقالبی، که زندگی خود را ده ها سال وقف مبارزه

تاج و چه بی تاج، کرده بودند، ناگهان ديدند که در برابر کشور و در برابر تمام

ه صورت م ان ب وهنزولرنأجه زدور ه دموران م را در . ترسيم شده ان ن افت اي

ر ردم منتش ای م وده ه ان ت د در مي ی ش ده نم رش دي ا آن دم نظي ه ت مقياسی ک

ار فقط ران بلشويک را نخستين ب ام رهب گرديد، آن هم مردمی که بيشترشان ن

د نيده بودن ه ش الب فوري ه ی . پس از انق ه يک حرب ی ب دين شکل لجن پراکن ب

١٣٧


ديل شد اني از ا . بسيار مهم سياسی تب ه مک ن رو الزم است ک ه دقت زي م آن را ب

.معاينه کنيم

ام ارمولنکو ه ن ود ب واهی شخصی ب الی گ رای . منبع اوليه ی اين سند جنج ب

دارک رسمی نظر ه م افی است ب ان، ک ن قهرم ردن تصوير درستی از اي پيدا ک

يم ال : بيفکن ا س ن ت گ روس و ژاپ ان جن أمور اداره ی ١٩١٣او از زم ، م

وان ستوان سوم از ١٩١٣ در سال ضدجاسوسی بود؛ ا عن امعلوم ب ، به داليل ن

ده شد، شجاعانه ١٩١٤خدمت مرخص شد؛ در سال به خدمت ارتش فراخوان

من درآورد و در ارت دش ه اس ود را ب ه خ يس ب ع پل ه نف گ ب رای جن ان اس مي

د، و . جاسوسی پرداخت ن جاسوس را خوش نيام اما رژيم بازداشتگاه مذاق اي

د " به اصرار دوستان "دعا می کرد چنان که خود ا ا در آم و -به خدمت آلمان ه

وينی . صد البته که از اين کار مقاصد ميهن پرستانه داشت در اين نقطه، فصل ن

ه . در زندگی اش گشوده شد اب ستوان سوم ب در روز بيست و پنجم آوريل، جن

ا، ارسال ا ل ه ردن پ سرار وسيله ی مقامات نظامی آلمان و به منظور منفجر ک

به "نظامی، مبارزه برای استقالل اوکرائين، و تهييج گری برای صلح جداگانه،

د ده ش يه افکن ه ی روس وی جبه ن س رو ." اي ی س انی، يعن ر آلم ان دو افس

ه از رز، ک روان ليب کی و س رده شيديتس ر ک دمات اجي ن خ رای اي و را ب مولنک

شد، و يقينا ابودند، به طور ضمنی و بی آن که در عمل ضرورتی وجود داشته ب

ه ه ب رای آن ک ه سرکار ستوان سوم مولنکو دل رافقط ب گرمی، داده باشند، ب

رد د ک ار خواه ان جهت ک م در روسيه در هم . اطالع دادند که به جز او، لنين ه

.اين بود بنياد کل قضيه

س ه ک املی -چ ه ع ا چ ين - و ي اره ی لن ه درب رد ک يه ک و توص ه ارمولنک ب

مقابله ی . افسرهای آلمانی در اين کار دست نداشتند شهادت بدهد؟ در هر حال،

١٣٨

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه وم توان س ن س ی اي اه ذهن ه درون کارگ ا را ب ات م ا و واقعي اريخ ه اده ی ت س

در روز چهارم آوريل، لنين تزهای مشهور خود را منتشر کرد و عمال . ردبمی

ل . رژيم فوريه اعالن جنگ داد برعليه ،در روزهای بيستم و بيست و يکم آوري

ين در آن . ادامه ی جنگ تظاهرات مسلحانه صورت گرفت برعليه ه لن ه ب حمل

ديل شد انی سهمگين تب ه توف ام ب ن . اي ه اي نجم، ارمولنکو ب در روز بيست و پ

ان دهی و در پانزده روز اول ماه مه در ستاد " افکنده شد "سوی جبهه ا فرم ب

ود اس ب ی در تم االت د. اداره ی ضدجاسوس ا مق ان روزه وی در هم و پهل

ا روزنامه ها، که سياست لنين را به نفع قيصر وانمود می ساختند، سبب شد ت

رد رار گي ام ق افسرها و کميسرها . لنين به عنوان مأمور آلمان ها در مظان اته

سرکوب ناشدنی سربازها، هنگام " مزبلشوي "در جبهه، در مبارزه ی خود با

ارمولنکو فرصت را . ته بودند صحبت از لنين رودروايسی را به کلی کنار گذاش

ن آب ه درون اي ود شيرجه رفت مغتنم شمرد و ب ل آل حال آن شايعه ی . های گ

کذائی درباره ی لنين ساخته ی ذهن ارمولنکو بود، يا تلقين شخص ديگر، و يا

دانی پرداخته ی مشترک ارمولنکو و مقامات اداره ی ضدجاسوسی، اهميت چن

ه برعلتقاضا برای افترا . ندارد ه عرضه ی ي ان شدتی داشت ک ا چن بلشويک ه

ود وم ب ا محت ه افتراه رال دنيکين، رئيس ستاد . اين گون ان دهی ژن دا فرم و بع

ی فيد در جنگ داخل ای س م گارده رال اعظ م -ژن نش و بصيرت ه اظ بي و از لح

اهميت عظميی برای شهادت -مزپايه ی مأمورهای اداره ی ضدجاسوسی تزاري

ل شد ا دست و. ارمولنکو قائ رای ي ی ب ين اهميت ه چن رد ک م تظاهر ک ل آک ن قائ

ه شهادت ارمولنکو را اه م م راه است، و در روز شانزدهم م ه ای در ه ا نام ب

ه کرنسکی . همين خصوص به وزير جنگ تسليم کرد می توان چنين انگاشت ک

دل نظر کرد و آن دو هم خشم نجيبانه ی کرنسکی را ابا تزرتلی و يا با چيدزه تب

١٣٩


ن حد . آسانی مهار کردند به اين نکته يقينا توضيح می دهد که چرا قضيه از اي

فراتر نرفت، کرنسکی بعدا در نوشته های خود اذعان کرد که، گرچه ارمولنکو

واهی او ود، گ واهی داده ب ار "درباره ی تماس لنين با ستاد ارتش آلمان گ اعتب

يم مسکوت دنيکين -بدين ترتيب گزارش ارمولنکو " .کافی نداشت اه و ن يک م

د ار . مان ار برکن د از ک وان عضو زائ ه عن اداره ی ضدجاسوسی ارمولنکو را ب

توا رکار س رد، و س ه شرق دور گريک وم ب ع ن س ه از دو منب ولی را ک ا پ خت ت

.رفته بود به صورت الکل به کام خود سرازير کندگمختلف

ه ی وسيع خطر ان ساخت و را ع بلشويزم اما حوداث روزهای ژوئيه دامن ي

رد ده ک راد زن ار ديگر در خاطره ی برخی از اف . افشاگری های ارمولنکو را ب

ا سرکار ارمولنکو را شتاب زده از بالگووشچنسک به پتروگراد فراخواندند، ام

ا و ه ی سيخونک ه ه رغم هم ه اش ب ه علت ضعف شديد مخيل ستوان سوم ب

ه ب ی يک کلم ه ی خود سقلمه هائی که به او زدند، نتوانست حت ه شهادت اولي

د ام . بيفزاي ا تم ا وزارت دادگستری و اداره ی ضدجاسوسی ب ی در آن روزه ول

قوا به تکاپو افتاده بودند و پيرامون روابط جنائی بلشويک ها از سياستمدارها

ه و ی شمار ديگر از هر حرف راد ب ا و اف ان ه ا و بازرگ و ژنرال ها و ژندارم ه

د ی کردن ی م ه بازپرس ن کار. پيش زاری در اي ی ت يس مخف اط پل ای محت اه ه آگ

دالت ور ع دگان نوظه ا نماين د ت ان دادن ود نش تری از خ ت بيش ات متان تحقيق

راد، . دموکراتيک يس مخفی پترگ ه و رئيس پيشين پل رال پرهيمن گلوباچف، ژن

ين نوشته است ين در داخل روسيه : "در اين خصوص چن پيرامون فعاليت لن

م در به پشتوانه ی پول آلمان، پليس مخفی دست مصالح اين کشور و برعليه ک

دمت ت دوره ی خ ار نداش درکی در اختي ه م يچ گون ن ه ر از ." م ی ديگ يک

يس رهای پل داطالعات افس ت اداره ی ض ه رياس اکوبوف ک ام ي ه ن ی ب مخف

١٤٠


راد را بر امی پتروگ وزه ی نظ ت ح واهی داده اس ين گ ت، چن ده داش ن : "عه م

م، درباره ی ارتباط های لنين و پيروانش با ستاد ارتش آلمان هيچ چيز نمی دان

أمين می شد ا ت ين از کج دين ." اما ضمنا نمی دانم که مخارج فعاليت های لن ب

ه دو را بلشويزم ترتيب از سازمان های دستگاه جاسوسی تزاری، ک ان ب از هم

.تولدش زير نظر داشتند، چيز دندان گيری به دست نيامد

راد ر اف ال، اگ ن ح ا اي ر آن ب ه خصوص اگ د، ب اوش خود اصرار بورزن در ک

د ی کنن دا م ود پي ور خ رای منظ زی ب ت چي ند، عاقب درت باش احب ق راد ص . اف

برشتاين، که رسما به تجارت اشتغال داشت، توجه حکومت . شخصی به نام ز

ه يک ت را ب ه رياست "موق تکهلم ب تقر در اس انی مس ازمان جاسوسی آلم س

ان از سوسيال دمو -"پارووس، جلب -کرات های مشهور و روسی االصل آلم

ه بنا. کرد ون لهستان ب ن از انقالبي بر گواهی برشتاين، لنين به واسطه ی دو ت

ود دا . نام های گانتسکی و کوزلوفسکی با اين سازمان در تماس ب کرنسکی بع

اره نوشت ن ب ات : "در اي يه، اطالع ه روس کی ب ا ورود گانتس ه ب ود ک رار ب ق

ه وسيله ی - مهمی فوق العاده که متأسفانه جنبه ی قانونی نداشتند، و صرفا ب

د ده بودن ع آوری ش ی جم يس مخف د -پل را تأيي ون و چ ی چ ق و ب ور مطل ه ط ب

وند ائی . بش ند قض ه س ه ب ود ک رار ب ود و ق ده ب تگير ش رز دس کی در م گانتس

کرنسکی از پيش می دانست ." ستاد حزب بلشويک تبديل بشود برعليه موثقی

!آن شخص بايد به چه چيزی تبديل بشودکه

اری گانتسکی و کوزلوفسکی ای تج ت ه ه فعالي ان ب تاين بازرگ واهی برش گ

وط می شد ا . مابين پتروگراد و استکهلم مرب ه يقين ان جنگ، ک ن تجارت زم اي

حزب . گاهی اوقات با مکاتبات رمزی توأم بود، هيچ ارتباطی با سياست نداشت

ارووس را . با اين تجارت نداشت بلشويک هم هيچ ارتباطی ين و تروتسکی پ لن

١٤١


رده ا محکوم ک که تجارت های خوب را با سياست های بد درهم می آميخت علن

ط خود را ه ی رواب ه هم و در مطبوعات از انقالبی های روس خواسته بودند ک

د ع کنن ا او قط ر از . ب ود س ه ب ه کسی فرصت يافت وادث چ رداب آن ح ا در گ ام

ن ه ی اي ت هم اده اس اف و س وابش ص اورد؟ ج ور در بي ازمان : ام ک س ي

تکهلم ی در اس وم . جاسوس توان س ت س ه دس ه ب عله ای ک ب ش دين ترتي ب

د . زبانه کشيدمولنکو ناشيانه برافروخته شده بود، از سوی ديگر را ناگفته نمان

رئيس اداره ی ضداطالعات ستاد عالی . که در اين مورد هم مشکالتی پيش آمد

اره ی نی شاهارتش، يع ازپرس درب زاده تورکستانوف، در مقابل تحقيقات يک ب

ه .ز: "قضيه ی بسيار مهم آلکساندروف، پاسخ داده بود برشتاين آدمی است ک

برشتاين از آن بازرگان های بی وجدانی است . شايسته ی اندک اعتمادی نيست

دنامی برشتاين می تو ." که از هيچ کاری روگردان نيستند ا ب انع اما آي انست م

ه خود راه از لکه دار شدن شهرت لنين شود؟ خير، کرنسکی بی آن که ترديد ب

ات . تشخيص داد" فوق العاده مهم" دهد، گواهی برشتاين را از آن پس، تحقيق

رد دا ک ه پي تکهلم ادام ير اس وق در مس ه دو . ف ه ب ی ک ای جاسوس اگری ه افش

ارات ب ين اظه م چن رد، و ه ی ک دمت م ف خ تاد مختل ه س دان ک ی وج ان ب ازرگ

ترين تهمت ممکن را تشکيل نبود، اساس موهوم " شايسته ی اندک اعتمادی "

ی صد و می دادند، آن هم بر ضد حزبی انقالبی که آماده می شد تا به دست ملت

.شصت ميليونی به عالی ترين مواضع قدرت صعود کند

م درست در اما چه شد که مطالب يک تحقيق مقدماتی به چاپ رسيدند، آن ه

ه خود ه ب ه شکل فاجع ه رفت لحظه ای که تهاجم درهم شکسته ی کرنسکی رفت

ا ذير بلشويک ه می گرفت، و تظاهرات ژوئيه در پتروگراد از رشد مقاومت ناپ

ه خبر می داد؟ يکی از مبتکران اين نقشه، يعنی باسارابوف دادستان کل، بعدا ب

١٤٢


ه، چون ه چگون ا شرح داد ک ه ه ه حکومت صراحت در روزنام د ک روشن ش

تاد ت، س وردار نيس اد برخ ل اعتم ای قاب ت نيروه راد از حماي ت در پتروگ موق

ا فرمان دهی ا يک داروی قوی حالت روانی هنگ ه ه ب ناحيه تصميم گرفت ک

د ون کن کی، . "را دگرگ گ پرئوبراژنس دگان هن ه نماين ناد را ب ده ی اس چکي

دهی، اطالع د ه ستاد فرمان رين هنگ ب أثير نزديک ت ه ت ه ی حضار ب م؛ هم ادي

وم آاز . فوق العاده ی اين افشاگری به رای العين پی بردند د، معل ه بع ن لحظه ب

دی در دست دارد ه ی نيرومن ه حرب ت چ ه حکوم د ک ون ." ش ن آزم پس از اي

موفقيت آميز، توطئه گرهای وزارت دادگستری، اداره ی ضدجاسوسی و ستاد

ر دادگس ابتارتش ش زد وزي ه ن رای او زده ب ا اکتشافات خود را ب د ت تری رفتن

د ازگو کنن ه ی . ب د اعالمي ی توان ن خصوص نم ه در اي خ داد ک رورزف پاس پ

ونی حکومت ه هيچ يک از اعضای کن ول داد ک ا ضمنا ق د، ام رسمی صادر کن

د "موقت اد نکنن ه ی مقامات ." مانعی در راه ابتکارهای خصوصی ايج ام هم ن

برد چ رای پيش د قضائی و ارتش ب ائی نامناسب تشخيص داده ش ين ابتکاره . ن

" شخصيت سياسی "ن افترا به يک آبرای اشاعه ی . تشخيص درستی هم بود

تند اج داش ه . احتي ای خصوصی شخصی را ک ا در راستای ابتکاره ه گره توطئ

د دا کردن ی پيشين، عضو دومای . الزم داشتند به آسانی پي آلکسينسکی، انقالب

اح چپ دوم، خطيب هوچی و عاشق دل ه جن انی ب واع دسايس، زم خسته ی ان

ق داشت ا تعل ويک ه ی بلش ذير . افراط ب اسالح ناپ ک فرصت طل ين را ي و لن

س ت و ب ی دانس پ . م روه چ ک گ کی ي اع، آلکسينس ای ارتج ال ه ی س در ط

ارج روه را از خ ن گ روز جنگ اي ا ب ود، و ت رده ب رای خود درست ک افراطی ب

رد ی ک ری م ه . رهب گ ب از جن ت و در آغ ر ياف ه تغيي تی دو آتش يهن پرس م

د ان کن ن . متخصص آن شد که همه و همه را متهم به خدمت به قيصر آلم در اي

١٤٣


م قماش يهن پرست های روسی و فرانسوی ه انی م ا تب ه آلکسينسکی ب زمين

رد از ک اريس آغ يعی را در پ ی وس ت جاسوس ود فعالي ن . خ ان انجم ن مي در اي

اريس ه نگارهای خارجی در پ ی خبرنگارهای کشورهای متفق و -روزنام يعن

ول ارغ از اص ا ف تی، ام يهن پرس ه ی م وردار از روحي ه برخ رف، هم ی ط ب

یخا ک-الق ه در ي ع نام کی را قط ه آلکسينس د ک ژه الزم دي ری "ی وي مفت

ل از دغ د " ب رد کن ود ط ان خ د و او را از مي الم کن ه، . اع الب فوري س از انق پ

ا هانيش خورد هری که بر پيش آلکسينسکی با م د و کوشيد ت راد آم بود به پتروگ

ا . در مقام يک چپ گرای پيشين خود را در کميته ی اجرائی جا کند منشويک ه

ی يازدهم قطع نامه و سوسيال رولوسيونرها، با وجود همه ی تساهلشان، طی

دا در ه ابت د ک آوريل درها را به روی آلکسينسکی بستند، و به او پيشنهاد کردن

اده ی تناع ت خويش د حيثي ود . بکوش ان ب رف آس ه ح ط ب نهاد فق ن پيش ! اي

چون دريافته بود که بيشتر به درد لکه دار ساختن حيثيت ديگران آلکسينسکی

، با اداره ی ضدجاسوسی تماس گرفت و می خورد تا اعاده ی حيثيت خويشتن

أمين برای غريزه ی دسيسه چينی خود ميدان عملياتی وسيعی در سح کشور ت

او در نيمه ی دوم ماه ژوئيه حلقه ی وسيع شونده ی افتراهای خود را . تساخ

ود رده ب م ک ا ه ويک ه امل منش ويک، . ش زب منش ای ح ی از رهبره دان، يک

ه ی ايزوستيا سرانجام از سياست انتظار و نظاره دست برداشت و در ، روزنام

ورا می ش ن(رس اپ )بيست و دوم ژوئ ه چ ود را ب ز خ راض آمي ه ی اعت ، نام

ری : "رساند وان مفت ه عن ه رسما ب ديگر وقت آن رسيده که به اعمال مردی ک

ل يم دغ ان ده ت، پاي ده اس ه ش از تخطئ ه . "ب ت ک ن نيس ون روز روش ا چ آي

يس، ا ∗تم يد ت ود، کوش ده ب ه هوش آم تاين ب ال ارمولنکو و برش چون از اعم

. مترجم فارسی- تميس، الهه ی عدالت و قانون در اساطير يونان باستان-∗

١٤٤

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه د؟ اسناد انجی کن ان خود و افکار عمومی مي شخصی چون آلکسينسکی را مي

.افشاگری ها آراسته به امضای همين آلکسينسکی بودند

وزرای سوسياليست، و هم چنين دو تن از وزرای بورژوا يعنی نکراسوف و

راض ه مطبوعات اعت ناد ب ن اس ل اي ه تحوي رده نسبت ب ترشچنکو، در پشت پ

رور . کردند ه، پ نجم ژوئي ی در پ ه در روز انتشار اين اسناد، يعن ری ک زف، وزي

بال ت ق د حکوم تعفاء دي اگزير از اس ود را ن ت، خ رد او داش ه ط ل ب م مي . ه

ا روزی آن ه اب پي ه حس د ب ه را باي ن واقع ه اي د ک دا در افکندن ا ن منشويک ه

زدگی در افشای کرنسکی بعدا اعالم کرد که جناب وزير به علت شتاب . گذاشت

ه ی ت از ادام ناد و ممانع ود اس ده ب ار ش ار برکن ات از ک د. تحقيق ر تق ه ه ير، ب

ان اطر همگ ايت خ ت رض ود در حکوم ور خ ا حض ت ب ر نتوانس رورزف اگ پ

راهم اطر را ف ايت خ ن رض ت اي ود از حکوم تن خ ا رف اورد، ب راهم بي را ف

.ساخت

ه ی ظاهر شد و ب ه ی اجرائ ر کميت در همان روز، زينوويف در جلسه ی دفت

اده رای اع ه ب رد ک ا درخواست ک ی حيثيت از نام کميته ی مرکزی بلشويک ه

ه وری ب لنين و به منظور پيشگيری از پيامدهای احتمالی آن افترا، اقدام های ف

دفتر کميته ی اجرائی نمی توانست از انتصاب يک کميسيون تحقيق . عمل آيد

د ر بتاب د . س ی نويس ين م ن خصوص چن وخانوف در اي ود : "س يون خ کميس

ه د بررسی است، ن ه آن چه نيازمن ين أله مس می دانست ک ی وطن فروشی لن

ه أله ک ت مس اء آن افتراس وادنه ی ." ی منش ت حس ا رقاب يون ب ا کميس ام

ه . سازمان های دادگستری و اداره ی ضدجاسوسی مواجه شد اين سازمان ها ب

د خداليل بی شمار ميل نداشتند که کسی از درست . ارج در کار آن ها مداخله کن

ه آن د ا ب ای شورا ت ازمان ه ه س زوم در است ک د در صورت ل م توانسته بودن

١٤٥


ره شوند ه سازمان های حکومتی چي ه آسانی ب ا روزهای . يکايک موارد ب ام

ن، ر اي ود، و عالوه ب رده ب ژوئيه قدرت را به نحو محسوسی به راست منتقل ک

ا کارا ب ه آش د ک ه ای را ادا کن ه وظيف تابی نداشت ک دک ش ق ان يون تحقي کميس

ان آن کمي ود منافع سياسی باني ران سازشکار، . سيون در تضاد ب ان رهب در مي

ه - يعنی به طور اخص فقط منشويک ها-آن ها که جدی تر بودند ل داشتند ک مي

ر از آن ديگر هيچ . همه ی مناسبات خود را با آن افترا رسما قطع کنند، و فرات

د ا چن اممکن می شد، ب آن ها در همه ی مواردی که احتراز از پاسخ مستقيم ن

اه را از دوش خود برمی داشتند کلمه ع شمشير . ی محدود بار گن رای دف ا ب ام

د د نکردن ی انگشت بلن رد، حت ی ک د م ا را تهدي ه سر بلشويک ه ی ک . زهرآگين

ز در دار رومی ني ين پيالت، فرمان ردم پسندی از هم ه ی مسيح شکل م محاکم

د آری، و آيا اگر طور ديگری رفتار م . سياست را به اجرا درآورده بود ی نمودن

ه به خود خيانت نکرده بودند؟ فقط همين افترا به لنين بود که در روزهای ژوئي

ردان ساخت ا روگ ان را از بلشويک ه ا. بخشی از پادگ اران ام ا آن سازش ک ب

وی از ال ق ه احتم کی ب ردان اسماعيلوفس راد گ د، اف رده بودن ارزه ک را مب افت

ر به افتخار کميته ی اجر " مارسيز"خواندن سرود ائی منصرف می شدند و اگ

ت د، دس ی کردن ج نم کايا ک اخ کشسينس مت ک ه س ود را ب م راه خ ه ه م ب ک

.سربازخانه های خود برمی گشتند

ا را د مسئوليت دستگيری بلشويک ه د روز بع ه چن تزرتلی، وزير کشور، ک

دگان برعهده گرفت، به پيروی از سياست کلی منشويک ها و بر اثر فشار نماين

ويک، در ان بلش ا گم ه شخص رد ک الم ک ی اع ه ی اجرائ ات کميت ی از جلس يک

ام مسلحانه ه و قي ه توطئ نمی کند سران بلشويک جاسوس باشند، اما آنان را ب

رد تهم ک ليم قعط . م ر، ضمن تس ه، ليب يزدهم ژوئي ه در ع در روز س ه ای ک نام

١٤٦


ر اظر ب ط ن ين رغياساس فق ه چن د ک ود، الزم دي انونی شدن حزب بلشويک ب ق

ين و زينوويف وارد : "ظهار نظر کند ا ه لن ه ب اتی ک من شخصا معتقدم که اتهام

دگان ." شده اند، بنياد درستی ندارند اين گونه نظرها فقط با سکوت عميق نماين

ز ره آمي ه طف ه نحوی مزوران ا ب م بلشويک ه ه چش را ب دند؛ زي ی ش ه م مواج

.می آمدند، و به چشم ميهن پرست ها، زائد و بی فايده

ه ی در روز هفدهم ژوئيه، تروتسکی در يکی از جلسه های مشترک در کميت

ين سخن گفت م : "اجرائی چن ده است ه د آم ه پدي ن جو طاقت فرسائی ک در اي

ما م ش تيم و ه ان هس ال خفق ا در ح ف . م ين و زينووي ه لن ی ب ای کثيف تهمت ه

د ی زنن دگان. (م ی از نماين ت : "يک ت اس کی ." درس اهو، تروتس ه هي ادام

د ا .) می ده ه تهمت ه ن گون ا اي ه ب د ک رادی وجود دارن االر اف ن ت اهرا در اي ظ

د ی کنن دلی م الب . هم ه درون انق ه ب ه دزدان د ک ود دارن رادی وج ا اف ن ج در اي

رئيس جلسه مدت ها می کوشد تا با صدای زنگ خود نظم را . هياهو. (آمده اند

ه من بيست سال . نقالب جنگيده است لنين سی سال برای ا .) ... اعاده کند برعلي

ده ام ا . ظلم و ستم بر مردم جنگي ان ه ان از نظامی گری آلم ام وجودم ا تم ا ب م

چنين سوءظن هائی نسبت به ما فقط از جانب کسانی ابراز می شوند ... متنفريم

د ی دانن ودن را نم ی ب ای انقالب ه معن االری . ک ا ارتش س ارزه ب رم مب ه ج ن ب م

اين نکته را ... م يک دادگاه آلمانی به هشت ماه زندان محکوم شدم آلمان به حک

ا معرفی . همه می دانند ان ه زدور آلم ا را م د م هيچ کس در اين تاالر نمی توان

انگی ين ب را چن د، زي گ ،کن ه بان ت، بلک ان نيس ا ايم ای ب ی ه گ انقالب بان

ين شک .)" نمايندگان کف می زنند . (شيادهاست ه هم ل در شرح ماوقع درست ب

يد اپ رس ه چ ويک آن روز ب ريات ضدبلش ل . نش بال تعطي ويک ق ريات بلش نش

دگان چپ در . شده بودند روه کوچک نماين ه فقط گ ه توضيح است ک ا الزم ب ام

١٤٧


ی پايان د سخن ران رط نفرت فقط . تروتسکی کف زدن دگان از ف بخشی از نماين

د . می غريدند دگان خاموش بودن ا . اکثر نماين ي ب ال، ه ن ح ی هيچ اي چ کس، حت

يک از ايادی مستقيم شخص کرنسکی، از سکوی خطابه باال نرفت تا از روايت

.رسمی افترا پشتيبانی، و يا حتی به طور غيرمستقيم از آن دفاع کند

ا و ابين بلشويک ه ارزه م ه مب ی در شهری ک اران در مسکو، يعن سازش ک

ود ه ب ود گرفت ه خ ری ب م ت لت مالي رای آن -خص ط ب ه فق ر البت ه در اکتب ک

ود ی ب ر ش ه ت ارگران و -رحمان ورای ک ی ش ورا، يعن ترک دو ش ه ی مش جلس

ربازان، ورای س ه ش ع نام ر قط ر ب اندند دائ اپ رس ه چ ار "ای ب اپ و انتش چ

دگان ه نماين ی ب ت جاسوس ه تهم ه ک ن نکت الم اي ور اع ه منظ ه ای ب اعالمي

شورای ." انقالب است بلشويک افترائی بيش نيست و صرفا از طرح های ضد

ت، ومتی داش ای حک تالط ه ه اخ تری ب تقيم بيش تگی مس ه وابس راد، ک پتروگ

کميسيونی شد هيچ گونه اقدامی به عمل نياورد، و منتظر معلوم شدن تحقيقات

.که هنوز اولين نشست خود را هم برگزار نکرده بود

رد گو با تروتسکی اين سؤال را و روز پنجم ژوئيه، لنين ضمن گفت مطرح ک

ين قصدی می توانست " آيا آن ها مهيای قتل ما نشده اند؟ : "که فقط وجود چن

لنين دشمن را . مهر رسمی حکومت را بر آن افترای شيطان صفتانه توجيه کند

در پيشبرد کامل نقشه ای که طرح ريخته بود توانا می ديد، و از اين رو تصميم

ه ه ب ت ک د چگرف من نيفت گ دش ر روز . ن ته از در عص کی انباش م، کرنس شش

ه رد ک ا ک د، و تقاض ت آم ه پايتخ ه ب ا از جبه رال ه نهادهای ژن ه پيش برعلي

د در حدود دو ساعت پس از نيمه شب، . بلشويک ها اقدامات قاطع به عمل آي

ام مسلحانه "حکومت تصميم گرفت که همه سران ه " قي ز محاکم ای مي ه پ را ب

د بکشاند، و هنگ هائی را که در شورش شرکت د، منحل کن واحد . جسته بودن

١٤٨

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه ود، ه ب ين رفت ان لن ه آپارتم نظامی کوچکی که به منظور جستجو و دستگيری ب

ا را ترک بال آن ج ان ق را ساکن آن آپارتم د، زي ناچار شد به جستجو قناعت کن

لنين هنوز در پتروگراد بود، اما در آپارتمان يک کارگر پنهان شده و . کرده بود

أمين از کميسيون تحقيق ا ت ه در شرايط امن و ب ود ک رده ب شورا درخواست ک

د را ده . جان او در برابر حمالت ضدانقالب، به اظهارات او و زينوويف گوش ف

ين نوشتند ه کميسيون فرستادند، چن ه ب ه ای ک : لنين و زينوويف در اظهارنام

ه (امروز صبح " ا ) جمعه، هفتم ژوئي امنف اطالع داده شده از طريق دوم ه ک ب

ر سرش توافق بود بال ب که کميسيون در نيمروز به آپارتمانی خواهد رفت که ق

ود ده ب اعت . ش طور را در س ن س ا اي ه م تم ژوئي ر روز هف يم عص ش و ن ش

ا می نويسيم، و اعالم می کنيم که تا اين لحظه کميسيون حضور پيدا نکرده و ي

داده است ه ن أخير در مس ... کوچک ترين نشانی از موجوديت خود ارائ ئوليت ت

ات ." اين تحقيق بر عهده ی ما نيست بی ميلی کميسيون شورا به شروع تحقيق

ه رد ک اران موعود، سرانجام لنين را متقاعد ک ن قضيه از خود سازش ک در اي

د . سلب مسئوليت کرده اند، و همه چيز را به مراحم گاردهای سفيد واگذاشته ان

ران ی خانه ال چاپ بکه ق افسرها و دانشجويان دانشکده ی افسری؛ حزب را وي

ر ه در اعت س را ک ر ک ک ه د، اين رده بودن ی اک ت جاسوس ه تهم ه ض ب برعلي

د و دستگير ا کتک می زدن ان ه بلشويک ها سخنی بر زبان می آورد، در خياب

ه از -از اين رو لنين سرانجام تصميم گرفت که مخفی بشود . می ساختند ه ن البت

.ی احتمالی بلکه از سوءقصدها،تحقيقات

ويکی ه ی بلش فحات روزنام ف در ص ين و زينووي انزدهم، لن در روز پ

کرونشتات، که مقامات جرئت تعطيلش را نداشتند، توضيح دادند که چرا تسليم

ر : "خود را به مقامات ناممکن تشخيص داده اند رورزف، وزي ه پ از نامه ای ک

١٤٩


ه چاپ رسانده يانووی وره م پيشين دادگستری، روز يکشنبه در روزنامه ی ب

ه امال روشن شده است ک ين و ` یقضيه `است، ک ا ی جاسوسی لن فعاليت ه

وده است ديگران تماما ساخته و پرداخته ی ا . حزب ضدانقالب ب رورزف علن پ

م رانگيختن خش ور ب ه منظ ه ب رده است ک ود (تصديق ک ان خ ه بي ه کلم ه ب کلم

اموثق برعليه سربازها) اوست ا، اتهامات ن ن . عه داده است ای را اش حزب م اي

در !... اعتراف متعلق به شخصی است که تا همين ديروز وزير دادگستری بوده

ه . اين لحظه، عدالت در روسيه از هيچ ضمانتی برخوردار نيست تسليم شدن ب

ا، آلکسينسک وف ه ی يوک ال ميل ه چنگ ليم شدن ب ای تس ه معن ات ب ا، ی مقام ه

امی ها، و به چنگال ضدانقالبی پرورزف ه برايشان تم های خشمگينی است ک

ام ن اته ه اي ی، برعلي اده ای است در يک جنگ داخل ه ی س ا صرفا مرحل "م

ی، "امروز برای فهم معنای جمله ی افی " مرحله ی ساده در يک جنگ داخل ک

ب کنخت و روزا ارل لي ه سرنوشت ک اوريم است ک اد بي ه ي ورگ را ب . لوکزامب

.می دانستلنين راه و رسم دورانديشی را

ين -در همان حال که تهييج گران اردوی خصم هزارها داستان می ساختند لن

ره و ه، و غي ان گريخت ه آلم ائی ب ا زيردري ين ب ت، لن ده اس کن ش وار ناوش س

ره تاب -غي ی ش ه ی اجرائ ت کميت تن از اکثري ره رف رم طف ه ج ين را ب زده لن

د وم کردن ات محک اران، .تحقيق رفتن سازش ک ده گ ا نادي ن ب اساسی سياسی اي

اد آن، اشاعه اتهام، و اوضاع متشنج و خونينی که اين اتهام در آن و برای ايج

اب برخاستند ه پاسداری از عدالت ن ه ی . داده شده بود، جملگی ب ان هم از مي

ه ر از هم ع کمت ن موض ود، اي ده ب اقی مان ان ب ه برايش بی ک ع نامناس مواض

ود ه .نامناسب ب ع نام ه ی اجرائ قط ا ی کميت ه تنه ه ن يزدهم ژوئي ی در روز س

ين و زينوويف را ار لن ا ناشايست"رفت دگان " مطلق ه از نماين رد، بلک الم ک اع

١٥٠


ويک تار بلش ن" خواس ريح و روش وری، ص ه ی ف د" تخطئ ان ش . رهبرانش

ن . خواسته های کميته ی اجرائی را يک صدا رد کردند نمايندگان بلشويک ا اي ب

پيرامون -م در رده های باالی آن صفوف ک دست -حال، در صفوف بلشويک ها

د شدن . امتناع لنين از تحقيقات شک و ترديد وجود داشت از سوی ديگر، ناپدي

اران لنين حتی برخی از چپ ترين ود سازش ک رده ب م سخت خشمگين ک -را ه

وخانوف ورد س ه در م ان ک ود، چن ی نب ی از دوروئ واره ناش ه هم می ک خش

يم ی بين ی د. م ه م ان ک ز چن دا در خصلت افتراآمي ان ابت يم، سوخانوف از هم ان

ود، کوچک اسنادی راهم آورده ب يس مخفی ف ه پل ی در ذهن خود ک رين تردي ت

ز چون هيچ . آن اتهام باطل مثل دود به آسمان رفت: "او می نويسد . نداشت چي

د اورش نکردن ين از ." تأييدش نکرد؛ و مردم صرفا ديگر ب راز لن ا علت احت ام

ود شهم چون رازی بزرگ هنوز بر سوخانوف نامک تحقيقات ار . "وف مانده ب ک

د م در نمی آم ه فه انی . او خصلت غريبی داشت، بی سابقه بود، ب هر موجود ف

ا ودن شرايط، قطع زان نامساعد ب ود، قطع نظر از مي ديگری به جای او می ب

انی ديگری ." خواستار دادگاه و تحقيقات می شد ي . آری، هر موجود ف ا ه چ ام

ات ون آسای طبق ورد نفرت جن ين م ن چن موجود فانی ديگری نمی توانست اي

رد رار بگي اکم ق ه . ح ئوليتی را ک ود، و مس ری نب انی ديگ ود ف ر موج ين ه لن

وقعيتی . برعهده داشت حتی يک لحظه از ياد نمی برد او می دانست که از هر م

ه ه چگون ی دانست ک ز م د، و ني ری کن ه گي ل نتيج ور کام ه ط ه ب ام چگون ه ن ب

انات ود، نوس رده ب دگی خويش را وقفشان ک ه زن ايفی ک ومی"وظ ار عم " افک

رد ده بگي ه . را نادي ود ک ه ب دازه بيگان ان ان ه هم ازی ب وت ب ا دن کيش ااو ب ب

.خودنمائی

١٥١


ين م راه لن راد در ه وش پتروگ ول و ح ه ای را در ح د هفت ف چن ا زينووي ب

ه سر آورد ا . جنگلی نزديک سسترورتسک ب ا را در آن ه د شب ه ناچار بودن

دگی اه زير خرمنی کاه سپری کنند، و به هنگام بارن ان خرمن پن ر هم ه زي م ب ه

د ه . می بردن انی درآورد و ب ای آتش نش ه شکل مأموره ود را ب ين خ سپس لن

در آن جا خود را در آپارتمان رئيس . وسيله ی لوکوموتيو از مرز فنالند گذشت

ورز، از کارگرهای رد پليس هلزينگف راد، پنهان ک ه . پيشين پتروگ د ب دی بع چن

ز اواخر ماه سپتامبر و ا. نزديکی مرز روسيه نقل مکان کرد، يعنی به وايبورگ

د به بعد مخفي راد سکونت گزي ام، پس از يک غيبت . انه در پتروگ و در روز قي

.تقريبا چهار ماهه، در ميدان نبرد آفتابی شد

ای ب اه افتراه ه م ه ب رمانه، ی ژوئي د ش ديل ش د تب يخته و پيروزمن ام گس . لج

ت ی نداش ر رنگ را ديگ ای افت اه اوت، حن ه، . در م س از حمل اه پ ک م ط ي فق

تزرتلی، همواره وفادار به اصول خود، الزم ديد که در يکی از جلسات کميته ی

ه پرسش های : "اجرائی تکرار کند ا، من در پاسخ ب روز پس از دستگيری ه

فاها ا ش ويک ه تمبلش ه `: گف ه ب ويک، ک ران بلش ه رهب نم ک ی ک ان نم ن گم م

د، تهم شده ان ه م نجم ژوئي تحريک مردم به قيام مسلحانه در روزهای سوم تا پ

ر امکان نداشت؛ و "` .با ستاد ارتش آلمان تماس داشته اند ن کمت سختی از اي

ود ار مطبوعات احزاب . از اين بيشتر به صالح نمی ب م از سخنان سازش ک ه

ا را تزرتلی فر اتر نرفتند، و از آن جا که اين مطبوعات در عين حال بلشويک ه

د، ه می کردن راوان تخطئ به عنوان نيروهای کمکی نظامی گری آلمان با غيظ ف

در قلمرو سياست با فرياد مابقی مطبوعات، که سازش کار بانگ روزنامه های

وان ه عن ه ب ا ن ای کمکی"از بلشويک ه ه ع" نيروه ه ب دورف بلک وان لودن ن

ی آميخت م م د، دره ی گفتن ای او سخن م ن . مزدوره ا را در اي اترين آواه رس

١٥٢


يدند ی کش ر م ينه ب ا از س ادت ه رود، ک تی. س کی ودوموس ه ی روس ، روزنام

ه در ن ک ر اي ر ب اند دائ اپ رس ه چ ی ب کو، گزارش رال مس ورهای ليب پروفس

ه در آن پراودااز دفاتر بازرسی ود ک دا شده ب انی پي ارونی از يک نامه ی آلم ب

د و از پيش "گاپاراندا از فعاليت های بلشويک ها با آغوش باز استقبال می کن

رد ." می داند که اين فعاليت ها چه شادمانی مشروعی در برلين ايجاد خواهند ک

آن بارون آلمانی در مرز فنالند به خوبی می دانست که ميهن پرست های روس

ه ناچار مط. به چه نوع نامه هائی احتياج دارند ا فرهنگ، ک ه ی ب بوعات جامع

ر ود در براب ه ب ن گون ته از اي د، انباش اع نماي ود دف ا از خ ويک ه وحش بلش ت

.اطالعيه ها بودند

ذيرفتن د؟ پ آيا پروفسورها و حقوق دان ها سخنان خويشتن را باور می کردن

ه اين نکته، الاقل در مورد رهبرهای سياسی در پايتخت، به مثابه ی آن است ک

صرف نظر از مالحظات اصولی . ه شعور سياسی آنان بهای بسيار کمی بدهيم ب

الی -و يا امکانات روانی، فقط مالحظات عملی ز مالحظات م - و پيش از هر چي

رد ان آشکار می ک ر آن ن اتهامات را ب وچی اي ه حکومت . بايد پ ديهی است ک ب

ا ک ه بلشويک ه ول می توانست ب ا پ د آلمان نه با انديشه که فقط ب ا . مک کن ام

ز حزب در خارج در . پول درست همان چيزی بود که بلشويک ها نداشتند مرک

الغ صد فرانکی موجودی ود؛ مب د ب ر و نيازمن طی سال های جنگ سخت فقي

بزرگی برايش محسوب می شد؛ ارگان مرکزی حزب يک بار در ماه و يا هر دو

ت ه دق داد سطور را ب ين تع ار منتشر می شد، و لن اه يک ب ا از م می شمرد ت

راد در طی سال های جنگ . نکند بودجه ی خود تجاوز مخارج سازمان پتروگ

نمی کرد، و اين مبلغ عمدتا صرف چاپ اعالميه های از چند هزار روبل تجاوز

انونی می شد ن . غيرق زار نسخه از اي ط سی صد ه يم فق در طول دو سال و ن

١٥٣


ع شدند راد توزي ه پس . اعالميه ها در پتروگ زان عضويت و البت از انقالب، مي

اده . قابل مالحظه ای افزايش يافت منابع مالی به نحو ا جان و دل آم ارگران ب ک

ع ه نف ا ب د ت د بودن ل کنن ادی را تحم ای زي ختی ه ورا س ل . ش ون، وکي برامس

زارش داد ين گ وراها چن ره ی ش تين کنگ ک، در نخس ان : "ترودووي از هم

واع و اقسا ا، ان ع نخستين روز انقالب م ه نف ا و کسور ب ه ه ا و اعان م کمک ه

زی از ... شورا جمع آوری شدند اده دل انگي آدمی می توانست تصوير فوق الع

ه زنجير پيوسته ی زواری ببيند که از صبحدم تا شبانگاه کمک های خود را ب

د ن ."کاخ توريد می آوردند تا به ما بدهن ار اي ارگران در ايث ان، ک ا گذشت زم ب

وي ه بلش ا ب تر و بيشکمک ه ی بيش ا رغبت دتک ه ان دادن ود نش ن . ر از خ ا اي ب

از لحاظ قطع پراوداحال، با وجود رشد سريع حزب و افزايش کمک های مالی،

لنين اندکی پس از . ترين روزنامه ی حزبی موجود بود و تعداد صفحات کوچک

ين نوشت شبازگشت اره ی سياست : " به روسيه، به رادک در استکهلم چن درب

وره رای کش االتی ب ارجی مق راوداای خ ويسپ اه - بن االت کوت ن مق عی ک س

ا روح ابق ب راوداو مط ند پ ت ( باش دک اس يار ان ه بس فحات روزنام رای -ص ب

يم بزرگ ا تالش می کن ردنش دائم ر ک ه .)" ت م اقتصادی سختی ک ه رغم رژي ب

ا سه هزار حواله ی دو ي . لنين پايه گذاری کرده بود، حزب همواره نيازمند بود

ه ی رای کميت روبل زمان جنگ به يکی از سازمان های محلی حزب، هميشه ب

برای ارسال روزنامه ها به جبهه ، بارها . مرکزی مشکالت جدی ايجاد می کرد

ژه دريافت شود ارگران کمک های وي ه از ک ا الزم می شد ک ن . و باره ا اي و ب

ا زش کاران سا بت به روزنامه های سحال، روزنامه های بلشويک ن رال ه و ليب

شکايت همه از اين بابت مداوما . در تعداد بسيار کمتری به سنگرها می رسيدند

ا شايعه ی رو ما فقط : "سربازها می نوشتند . داشتند دگی ب زنامه های شما زن

١٥٤


يم ی کن راد ."م ارگران پتروگ زب از ک هری ح رانس ش ل، کنف اه آوري در م

اد و رای درخواست کرد که ظرف سه روز هفت ه حزب ب ی را ک نج هزار روبل پ

اپ د چ د خري ع آوری کنن ت، جم ه الزم داش د الزم . خان يش از ح ی ب مبلغ

اپ احب چ رانجام ص زب س د، و ح ع آوری ش د جم ود ش ه ی خ ان-خان هم

ه متالشی اش چاپ خانه اه ژوئي ای که از دانشجويان دانشکده ی افسری در م

ل آتش در گن نفوذ شعارهای بلشويک ه . کردند ا دا مث ت، ام مزار دامن می گرف

د دک بودن ه طرز مفرطی ان ان ب م چن ر آن شعارها ه دگی . وسائل مادی تکثي زن

ه دست کسی نمی داد رای تهمت ب ه ای ب . خصوصی بلشويک ها هم هيچ بهان

ين از طريق ز، جز مسافرت لن د؟ دست آخر هيچ چي پس چه چيز باقی می مان

ر اما همين واقعيت، ک . آلمان انی ب وان بره ه عن ه بيش از هر واقعيت ديگری ب

د، در ه ش ه اقام ی تجرب نوندگان ب ر ش ان در براب ت آلم ا حکوم ين ب تی لن دوس

ه . حقيقت امر نکته ی خالفش را به اثبات می رساند زدور مخفيان مأمورهای م

د ی کنن فر م ود س ور خ اطرات در کش ا مخ اروئی ب دون روي وانين . و ب ق

يهن پرستی ا م ر پ روا و آشکارا زي ی پ ائی ب ی ه ط انقالب ان جنگ فق را در زم

.می گذارند که سرتاپا از وجود خويشتن مطمئن هستند

د با اين اوصاف، وزارت دادگستری در اجرای وظايف ناخوشايند خود تردي

ه در . به خرج نداد ود ک انی ب ه وزارت دادگستری وارث کارکن فراموش نکنيم ک

دگان آخرين دوره ی استب داد آموزش ديده بودند، يعنی در دوره ای که قتل نماين

ه اسم می شناخت ا را ب ه کشور آن ه ليبرال به دست مأمورهای صدسياهی ک

ه فروشنده ی ان دوره ای ک د، و در هم اقی می مان ام ب رده ی ابه واره در پ هم

در روز . يک پسر مسيحی می شد ندن خو ييف متهم به نوش کيهودی در شهر

ت و يه ی پ بيس ازپرس قض ای ب توانه ی امض ه پش ه، ب م ژوئي ت يک راهمي

١٥٥


ه د ک انی منتشر ش ل، فرم تان ک ز امضای کارينسکی دادس اندروف، و ني آلکس

ارووس سوسيال د پ ه هلفان لنين، زينوويف، کولنتای، و چند فرد ديگر، از جمل

ت ه خيان تهم ب انی را م وکرات آلم ه دم رد برعلي ای . کشور می ک اده ه ين م هم

ی تروتسکی ، بعدا نيز برای محاکمه ١٠١ و ١٠٠، ٥١ون جزا، يعنی مواد قان

و لوناچارسکی، که در روز بيست و سوم ژوئيه به وسيله ی واحدهای نظامی

ه، سران . دستگير شده بودند، مورد استناد قرار گرفتند تن آن اعالمي بر طبق م

ابين خود و بر يک توافق مقدما جملگی از اتباع روسيه، بنا "بلشويک ها تی م

ه در داخل مرزهای ه حکومت های ديگری ک ه منظور کمک ب طرف ديگر، ب

ت ور موافق ورهای مزب ادی کش ا اي رگرمند، ب مانه س ات خص ه عملي يه ب روس

دگی ارتش در تخريب ارتش روسيه و روی رزمن کردند که به قصد تضعيف ني

ه و به اين قصد، با . کنند هم کاری صفوف پشت جبهه ی اين ارتش پول هائی ک

ان ردم و در مي ان م ات وسيعی را در مي د، تبليغ ه بودن ا گرفت از اين حکومت ه

وری اع ف ه امتن ات سربازها را ب ن تبليغ نيروهای ارتش سازمان دادند، و در اي

ين مقاصد، در لاز عمليات نظامی برع ا هم م ب از ه د، و ب يه دشمن دعوت کردن

ه نجم ژوئي ا پ راد ، قي١٩١٧خالل روزهای سوم ت ام مسلحانه ای را در پتروگ

ردم تحصيل ." سازمان دادند ه ی م ا، دست گرچه هم رده در آن روزه م در ک ک

ق ورک و از طري رايطی از نيوي ه ش ه تروتسکی در چ تند ک ی دانس ت، م پايتخ

ه يکريستيان تهم ب ز م اه تحقيق او را ني ود، دادگ ده ب ا و استکهلم به پتروگراد آم

رد ان ک ق آلم افرت از طري ل داشت . مس ه وزارت دادگستری مي شکی نيست ک

ار او ندرباره ی انسجام اس ه وسيله ی اداره ی ضدجاسوسی در اختي ه ب ادی ک

.گذاشته شده بود، کوچک ترين جای ترديدی باقی نگذارد

١٥٦

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه ت وده اس ک نب الق ني روج اخ ز م ا هرگ يچ کج ی در ه . اداره ی ضدجاسوس

ود اما در روسيه اداره ی ضدجاسوسی در حقيقت م راسپوتين ب . فاضالب رژي

با مأمورهای پيشين هم راه کثيف ترين افسرهای ارتش و پليس و ژاندارمری،

د د را تشکيل می دادن ه و قدرتمن تعفن، ابل اد م ن نه ی، کادرهای اي يس مخف . پل

امی ات نظ ه درد عملي ه ب ائی ک وم ه توان س ا و س روان ه ا و س رهنگ ه س

ه ی شاخه های د، هم ر نظارت نمی خوردن اعی و حکومتی را زي دگی اجتم زن

ودالي رده زخود داشتند، و در سراسر کشور نوعی نظام فئ رار ک م جاسوسی برق

ه ؤکورلوف، يکی از ر . بودند د ک يس، شکايت می کن ی : "سای اسبق پل از وقت

رد، که اداره ی بدنام ضدجاسوسی شروع به مشارکت در امور اداری کشور ک

ز ه آمي دت فاجع ه ش اع ب داوض يچ ." ش ه ه م ب وف ه ابقه ی شخصی کورل س

ت الی نيس ف خ ال کثي وان از اعم ل -عن تقيم در قت ارکت غيرمس ه مش از جمل

ی . استوليپين نخست وزير اسبق ات اداره ی ضدجاسوسی حت ال، عملي با اين ح

او می نويسد، در همان زمانی که . مخيله ی مجرب او را به وحشت می انداخت

ری می شد، ... شمنمبارزه با جاسوسی های د " "به نحو بسيار ضعيفی پيگي

راد اتهامات آشکارا جعلی صرفا به منظور باج گيری های علنی اغلب بر سر اف

ن اتهامات برخورده . کامال بی گناه فرود می آمدند ه يکی از اي کورلوف خود ب

ه : "او در اين خصوص چنين می نويسد . بود ی، ک يس مخف ام مستعار يک پل ن

متم در اداره ی پليس او را می شناختم، به چشمم خورد که از قرار در زمان خد

اج رم ب ه ج وم ب ود معل ده ب راج ش ری اخ را سخت وحشت زده . گي ه م ن نکت اي

االت، ؤشخصی به نام اوستينوف، از ر ." کرد سای اداره ی ضدجاسوسی در اي

ن اداره را رکه پيش از جنگ محض دار بوده است، در خاطرات خود اخالقيات اي

١٥٧


د ی کن يف م وف توص ن کورل ان لح ا هم ال ب اری : "عم رط بيک ا از ف مأموره

."جعلياتی را سرهم می کردند

ی را از روی عور اداره ی ضدجاسوس طح ش ه س ت ک ر آن اس ده ت آموزن

يم ين کن ت تعي تمان داده اس ه دس ری ب ين مفت ه هم ه ای ک تينوف . نمون اوس

الب اره ی انق ددرب ی نويس ه م يه قر: " فوري ه روس ه ب د ک ی ش انی انقالب ب

اد ان راه افت ول آلم ا پ ان و ب ادی آلم يله ی اي ردار ."وس ن محض داوری اي

دارد تری ن يح بيش ه توض اج ب ا احتي ويک ه اره ی بلش ت درب يهن پرس . م

ين، " ين لن ای پيش ت ه اره ی فعالي ی درب ای اداره ی ضدجاسوس زارش ه گ

ان، و تاد ارتش آلم ا س اط او ب اره ی ارتب ه او از درب يم و زری ک اره ی س درب

ه دار ورا ب ين را ف د لن ه باي د ک ده ان م و کوبن ان محک ت، چن ه اس ان گرفت آلم

ت ار ." آويخ ن ک ه اي دام ب ل اق ن دلي ه اي ط ب کی فق تينوف، کرنس ر اوس ه نظ ب

ود ا . "نمی کرد که خود خائن ب ی خشم آور، همان ز، و حت ه ی شگفت انگي نکت

اوستينوف گواهی ." يل بی عرضه ی بدجهود بود کرنسکی آن وک رهبری ساشا

به عنوان مفتنی که عادتا به رفقای خود خيانت می کرد، "می دهد که کرنسکی

ان ود زد زب ام ب اص و ع وی، ." خ رال فرانس لم، ژن تينوف، آنس م اوس ه زع ب

نه بر اثر فشار بلشويک ها، بلکه به پاس رشوه ی ١٩١٩اودسا را در مارس

ه ه گرفت ی ک رد کالن ه ک ود تخلي ر . ب ود؟ خي ه ب وه گرفت ا رش ويک ه . از بلش

التی در آن : "اوستينوف می نويسد يچ دخ ا ه ار بلشويک ه تند، بلکه ک نداش

.چنين بود دنيای اوستينوف." دست فراماسون ها در کار بود

اندکی پس از انقالب فوريه، اداره ی ضدجاسوسی، متشکل از مشتی شياد و

ام گير، به دس جاعل و باج ه ن ت سوسيال رولوسيونر ميهن پرستی سپرده شد ب

ود ده ب ارج آم ه از خ وف ک ر، و . ميرون اون وزي انوف، مع ت "دمي سوسياليس

١٥٨


رده است "مردمی ميرونوف : "، ميرونوف را در قالب چنين کلماتی توصيف ک

دازی دارد دا ... ظاهر غلط ان امال عادی نيست، اب ه او آدمی ک ابم ک ر دري ا اگ ام

ه او آدمی عادی نيست . هم کرد تعجب نخوا رد ک آدم . به آسانی می توان باور ک

ه صرفا رد ک رار بگي ه در رأس سازمانی ق د ک عادی نمی توانست رضايت ده

ده شستشو واد ضدعفونی کنن ا م د ب سزاوار انحالل است و ديوارهايش را باي

الب، اداره ی ."داد ی از انق ی اداری ناش م ريختگ ـتيجه ی دره در ن

ت ضدجاسو رار گرف تری، ق ر دادگس رورزف، وزي ارت پ ی زيرنظ رورزف . س پ

ه اهداف خود از هيچ وسيله ای رای رسيدن ب ز و ب مردی به غايت سبک مغ

ه وزيرش . روگردان نبود هيچ "همان دميانوف در خاطرات خود می نويسد ک

ت ورا نداش ی در ش ر از ." حيثيت دو ام ه در ب ی، ک راد اداره ی ضدجاسوس اف

ميرونوف و پرورزف به سرعت جان کرده بودند، زير سايه ی وحشت بانقال

د ازه ی سياسی وفق دادن ا اوضاع ت در . گرفتند و فعاليت های پيشين خود را ب

ماه ژوئن حتی جناح چپ مطبوعات حکومتی شروع کردند به انتشار اطالعاتی

اج ون ب ات د پيرام ری و جناي ای اداره ی يگي االترين رده ه ه ب ری ک گ

ن از ر ضدجاسوسی ه دو ت ی شوکين و ؤ، از جمل روی، سای آن سازمان، يعن ب

د ده بودن وف نگونبخت، مرتکب ش ان ميرون ران . معاون يش از بح ه پ يک هفت

ه ژوئيه، کميته ی اجرائی، بر اثر فشار بلشويک ها، از حکومت خواسته بود ک

د هم راه ورا از اداره ی ضدجاسوسی بازرسی کن دگان شورا ف ا نماين ن . ب از اي

ا ه بلشويک ه ده ب ه ی سريع و کوبن رای حمل رو افراد اداره ی ضدجاسوسی ب

ا شاه زاده . نيز داشتند - يا بهتر بگوئيم، داليل معيشتی -داليل صنفی لووف هم ب

ار داده ه اداره ی ضدجاسوسی اختي ع، ب ه موق به تصويب رساندن يک قانون ب

.بداردبود که هر فرد بازداشتی را تا سه ماه در زندان نگاه

١٥٩


رح ؤال را مط ن س اگزير اي ان، ن لت مفتري ين خص م چن را، و ه لت افت خص

وچ را ن دروغ شاخدار سراپا پ ه می توانستند اي می کند که مردم عادی چگون

ه از . باور کنند، و يا حتی تظاهر کنند که باورش می کنند اگر آن جو عمومی، ک

ارزه اعی ناشی شده جنگ و شکست و ويرانی و انقالب و از شدت مب ی اجتم

ود ی ب ال م ا مح ی قطع ق اداره ی ضدجاسوس ت، توفي ی داش ود نم ود، وج . ب

ائيز د ١٩١٤از پ د آورده بودن ا ب يه دائم اکم روس ات ح د، طبق ه بع ين . ب زم

ود تن ب رو ريخ ال ف ان در ح ر پايش د . زي ی لغزي رو م ان ف ز از دستش ه چي . هم

ه ه سو ب اگون از هم ود شوربختی های گون ا رو آورده ب ه . آن ه ن ک ا جز اي آي

سپر بالئی برای خود بجويند، چاره ی ديگری هم داشتند؟ زاوادسکی، دادستان

ه : "پيشين، به ياد می آورد که افراد کامال عاقل در سال های ترسناک جنگ ب

د ری بودن . اشخاصی ظن خيانت می بردند که ظاهرا، و حتی قطعا، از خيانت مب

ام بيشتر مواردی از اين نوع، که در زمان دادستانی من دادرسی شدند، از اوه

ز ." سرچشمه می گرفتند ه ني بيشتر اين موارد را نه فقط مأمورهای مغرض، ک

اما اغلب نيز عوارض روانی . افراد نادانی ابداع می کردند که کالفه شده بودند

وه های غر نگ با تب سياسی پيش از انقالب در ج ا مي ری هم می آميخت ت يب ت

ار آورد ه ب ا و در وجود . ب ه ج رال های نگونبخت، در هم د ژن ا، مانن رال ه ليب

ا می گشتند ان ه وت . همه کس به دنبال دست آلم ان زده خل ار آلم ه ی درب خان

ا دست . شمرده شده بود د، و ي د بودن ا معتق ه ليبرال ه د، ک رده بودن م اعالم ک ک

د دارودسته ی راسپوتين از پتسدام دستور می گير ه ن تزاري. ن ا ب ا وسيعا و علن

حتی در محافل دربار شايع بود که تزارينا به آلمان ها . جاسوسی متهم شده بود

ه روسيه می آورد غرق ز را ب رد کيچ ه ل ا کشتی ای را ک رده است ت کمک ک

د ه راست. کنن ديهی است ک م در وارد آوردن ضربات ب ا ه ل درنگ گراه متقاب

١٦٠


می کند که چگونه بلتسکی، معاون وزير کشور، زاوادسکی روايت . نمی کردند

رال را در ١٩١٦در اوايل سال رای ليب کوشيد تا گوچگوف، کارخانه دار ملی گ

ه کشور در "مظان اتهام قرار دهد و او را به ه خيانت ب فعاليت هائی نزديک ب

د " زمان جنگ تهم کن ان اسبق وزارت کشور، . م وف، خود يکی ازمعاون کورل

ه ی خود از ضمن افشای عم ه نوب ود ليات بلتسکی، ب ی يوکوف پرسيده ب : ميل

يهن، دويست هزار " رای م ار شرافتمندانه ای ب آقای ميلی يوکوف بابت چه ک

ول دی"رول پ دمت " فنالن يش خ ام پ ه ن انکی و ب ه ی ب ورت حوال ه ص ب

ظاهرا نشان " فنالندی"گيومه ی دور واژه ی "خانه اش، دريافت کرده است؟

وده است مسأله امر حقيقت دهد که در می ان ب ول آلم ن . بر سر پ ه ی اي ا هم ب

در ! اوصاف، ميلی يوکوف به مناسبت هراسش از آلمان شهرتی به سزا داشت

ول ا پ محافل حکومتی عموما مسلم انگاشته می شد که همه ی احزاب مخالف ب

د ه انتظار می رفت در ١٩١٥در اوت . آلمان کار می کنن ا ، هنگامی ک رابطه ب

يرد، گريگوروويچ، وزير نيروی دريائی، که يک گانحالل دوما اغتشاشاتی در ب

ين پ ا ": فت گا ليبرال شمرده می شد، در يکی از جلسات حکومت چن ان ه آلم

ای ازمان ه ب س ه جي ول را ب يل پ د و س رده ان ديد ک ود را تش ات خ تبليغ

د اخته ان رازير س ر ".ضدحکومتی س ا ه ادت ه ا و ک ن اکتبريست ه د از اي چن

ه پ ا ب اپوش دوزی ها خشمگين بودند، در منحرف ساختن سيل پاپوش دوزی ه

د ه خرج ندادن د ب ا، پيرامون موضوع . سمت چپ تردي انکو، رئيس دوم رودزي

ی ين سخن ران ل جنگ، چن دزه ی منشويک در اوائ يهن پرستانه ی چي نيمه م

ه ": نوشت ات رساندند حوادث بعدی نزديکی چيدزه را به محافل آلمانی ب ." اثب

!ر تا روز قيامت هم صبر کنيد اثری از آثار اين اثبات نخواهيد ديدگاما ا

١٦١


`منابع تاريک `نقش ": می نويسد تاريخ انقالب دوم روسيه ميلی يوکوف در

در انقالب بيست و هفتم فوريه ابدا روشن نبود، اما اگر بر اساس حوادث بعدی

ين ود چن وان وج يم، مشکل بت ردقضاوت کن ار ک ابعی را انک تروو، . من پيتراس

ونی، نظر ا مارکسيست پيشين و اسالوپرست آلمانی االصل مرتجع کن خود را ب

د ان می کن ه وسيله ی : "قطعيت بيشتری بي ه ب ه انقالب روسيه، ک هنگامی ک

ا از ه موفقيت رسيد، کشور روسيه علن ود، ب آلمان طرح ريزی و ايجاد شده ب

ا از انقالب ا." جنگ کناره گرفته بود ن ج ی يوکوف در اي د ميل ز مانن ستروو ني

، "فرمان شماره يک "در خصوص . ويد و نه از انقالب اکتبر گفوريه سخن می

منشور آزادی های سربازها، که به وسيله ی نمايندگان پادگان پتروگراد نوشته

د ی گوي انکو م د، رودزي ان شماره يک : "ش انی فرم اء آلم اره ی منش ن درب م

ژنرال بارکوفسکی، فرمانده ی يکی از لشکرها، به ." ن شکی ندارمتري کوچک

ه ود ک ه ب انکو گفت يم از سنگرهای : "رودزي ادير عظ ان شماره يک در مق فرم

يد ربازهای او رس ه دست س ان ب يده ." آلم زار کوش ان ت ه در زم گوچکوف، ک

ت ه خيان د ب ه بودن گ برعلي ه وزارت جن س از آن ک د، پ تهمش بکنن ور م کش

ا بچساند ی زده سعی کرد تا وصله ی اين اتهام را به چپ د، شتاب منصوب ش . ه

ين در فرمان هائی که گوچکوف در ماه آوريل برای ارتش صادر کرده است چن

وانيم ی خ د، و ب : "م رت دارن يه نف ه از روس ی ک دمت ی اشخاص ک در خ ش

ه درون ارتش رزمی دشمنان ما هستند، با سماجتی که خاص دشمنان ماست ب

زوم رسوخ ک ون ل ان، پيرام ته هايش ه خواس يدن ب رای رس ا ب د، و، يقين رده ان

ريع ه س ر چ ام ه د اختت ی کنن ه م گ موعظ ر جن اره ی ." ت وف درب ی يوک ميل

ين برعليه تظاهرات ماه آوريل، که ود، چن سياست های امپرياليستی برپا شده ب

ر : "می نويسد ی يوکوف و گوچکوف (انديشه ی برکنار کردن هر دو وزي )ميل

١٦٢


ود، ده ب ل ش ا تحمي ان ه يله ی آلم ه وس تقيما ب انزده " مس ارگران روزی پ و ک

د ا در آن تظاهرات شرکت بجوين د ت ن مورخ . روبل از بلشويک ها می گرفتن اي

ليبرال با کليد طالی آلمان همه ی معماهائی را که سر او را در مقام سياستمدار

.به دوار انداخته بودند، يک به يک می گشايد

ان سوسيا ا را مأمورهای آلم م بلشويک ه ليست های ميهن پرست، که اگر ه

دنام ان ب ه ی آلم ل حاکم وان متحدان طبيعی محاف ه عن نمی دانستند، آن ها را ب

رار داشتند ا ق ام ه ان اته يشتر پ. می کردند، خود از جانب راست در مظان هم

ت دزه چه می گف اره ی چي انکو درب ه رودزي ديم ک ه کرنسک. دي ی ب م او حت ی ه

دلی پنهانش به سبب هم ) کرنسکی (شکی نيست که خود او : "ارفاق نمی کرد

ل برخی مالحظات ديگر، حکومت موقت را با بلشويک ها، ه دلي م ب و شايد ه

د "وادار ساخت ه روسيه راه ده برخی مالحظات ديگر ." که بلشويک ها را ب

ان " ه طالی آلم ه ب د داشته باشد جز عالق اسپيريدويچ، . هيچ معنائی نمی توان

ژنرال ژاندارمری، در خاطرات عجيب خود، که به زبان های خارجی هم ترجمه

ود رت يه ه کث اره ب من اش د، ض ده ان يال ی ش ری سوس ل رهب ا در محاف ه

م سوسو : "رولوسيونرها، اضافه می کند که ام های روسی ه در ميان آن ها ن

ور می زدند، نظير نام وزير آتی روستاها، همان جاسوس آلما ی ويکت ن ها، يعن

ر حزب سوسيال ." چرنوف ه رهب ه ب اين ژندارم به هيچ وجه تنها کسی نبود ک

ود ده ب ون ش ه، . رولوسيونر مظن اه ژوئي ا در م ع بلشويک ه ع و قم پس از قل

ا برعليه کادت ها بدون اتالف وقت ه ظن تماس ب ر کشاورزی، ک چرنوف، وزي

ه راه ان اهوی مفصلی ب ت، هي ی رف ه او م رلين ب ياه بخت ب ر س د، و وزي داختن

د ا استعفاء ده ا موقت ام ه ائيز . ناچار شد برای فارغ شدن از بار سنين اته در پ

پرداخت و ضمن سخن رانی پارلمان به -، ميلی يوکوف از تربيون پيش ١٩١٧

١٦٣


ه مناسبت شرکت ی ب يهن پرست اجرائ ه ی م ه کميت صحبت از دستورالعملی ک

ران ه اسکوبلف منشويک در يکی از کنف ا ب ی سوسياليست ه ين الملل س های ب

تن آن و م کافانه ی صرف و نح ل موش ه و تحلي ا تجزي ود، ب کوبلف داده ب اس

تورالعمل، انی"دس اء آلم رد " منش رمال ک کار آن را ب ر آن . آش بک تحري س

تجات ه ی نوش د هم تورالعمل، مانن اران، دس ازش ک ود س د ب ع ب ه واق . ب

ده ی روس، مح اک دموکراسی دير به ميدان آم يم ن روم از انديشه و اراده، و ب

م رديف د پشت ه م قي از چپ و راست، در نوشته های خود آن قدر قيد و باز ه

باهت ارجی ش ان خ ک زب دی از ي ه ی ب ه ترجم ا ب ته ه ه آن نوش رد ک ی ک م

د ی يافتن ايه ای از -م ود س ی روس خ ه دموکراس کل ک ان ش ه هم ت ب درس

ود ا گ. گذشته ی بيگانگان ب ردن ام ه گ د ب وان نباي ه هيچ عن ن عيب را ب اه اي ن

.لودندورف انداخت

ای ی ه وام فريب رای ع ی ب ات اليزال ان امکان ق آلم ين از طري افرت لن مس

ودن . وطن پرستانه فراهم آورد ات آلت ب رای اثب وئی ب اما مطبوعات بورژوا، گ

ه در ب ه ای ک دو ميهن پرستی در سياست هايشان، پس از حسن نيت رياکاران

ه ود را ب يخته ی خ ام گس ه ی لج د، حمل ان داده بودن ين نش ه لن بت ب ر نس ام

ين آغاز " آلمان پرستی " اعی لن ه ی اجتم لنين فقط پس از روشن شدن برنام

د لح . "کردن ان، و ص ين، ن ان -"زم ط از آلم عارهائی را فق ين ش ين چن لن

وز از افشاگری های . می توانست آورده باشد ام هن ری ک ارمولندر آن اي و خب

.نشده بود

د کی و چن تان، تروتس اه انگلس رج؛ پادش امی ج ات نظ ه مقام س از آن ک پ

اجر دي اليفکس توقيف گمه در ه از می گشتند، در بن ا ب ه از آمريک ه هم ر را ک

ر ر می زي ه ی رس راد اعالمي يس در پتروگ فير انگل د، س د اکردن ان تقلي ه زب ب

١٦٤


و ذير آنگل ه -ناپ ود، ب ده ب ته ش ينان روسی : "مطبوعات داد روس نوش سرنش

ق ه، طب د ک ده ان اليفکس توقيف ش ل در ه ن دلي ه اي افيورد ب تيا ني کشتی کريس

اطالعاتی که حکومت انگلستان دريافت داشته است، جملگی با نقشه ای ارتباط

رای واژگون ساختن حکومت موقت ان ب الی حکومت آلم داشتند که با کمک م

ود اعالميه ..." طرح ريزی شده بود ل ب اردهم آوري در آن : ی بوکانن مورخ چه

د . زمان نه برشتاين و نه ارمولنکو هنوز بر صحنه ی حوادث ظاهر نشده بودن

ر امور خارجه ام وزي وف، در مق ی يوک ذلک، ميل ه از ،مع د ک ار دي خود را ناچ

تار آزادی تان خواس ت انگلس يه، از حکوم فير روس ابوکوف، س ق ن طري

ه روسيه بشود تروتسکی و اجازه ی عزيمت ن خصوص . او ب ابوکوف در اي ن

د ه : "می نويس ا ب ای تروتسکی در آمريک ت ه ه از فعالي تان ک حکومت انگلس

يد ی پرس ود م ود، و از خ ده ب يج و مبهوت ش وبی اطالع داشت، گ ن : خ ا اي آي

ی ت آب م وء ني ا از س اال تقاض انه ب ا ش ی ه ائی؟ انگليس ا از نابين ورد، ي خ

اما لويد جرج ناچار شد ." دند، و به ما هشدار دادند انداختند، خطر را درک کر

ه تروتسکی در مطبوعات . به اين تقاضا گردن بنهد انن در پاسخ سؤالی ک بوک

ن پتروگراد از او کرده بود، اندکی شرم زده توضيح اول خود را پس گرفت و اي

ه منظور روشن : "بار اعالم کرد اجران را فقط ب روه مه حکومت کشور من گ

ود شدن هو رده ب ... يت آنان به وسيله ی حکومت روس، در هاليفکس توقيف ک

بوکانن نه فقط . " داستان توقيف مهاجران روس جز اين محتوای ديگری ندارد

.ن که سياست پيشه هم بودمجنتل

ی ن، ميل اه ژوئ ل م ی در اوائ رانس های اعضای دومای دولت در يکی از کنف

ل از حک ر تظاهرات آوري ود، ضمن يوکوف، که بر اث ده شده ب رون ران ومت بي

ان، خواستار دستگيری آن ا آلم ين و تروتسکی ب ط لن ه رواب اشارات صريح ب

١٦٥


د رد . دو ش الم ک وراها اع ره ی ش کی در کنگ د، تروتس ه : "روز بع ادام ک م

ری رد، داغ يک مفت ا آن را پس نگي د و ي ت نکن ا را ثاب ن ادع ی يوکوف اي ميل

ت انی اوس ر پيش ار ب ه ی م." رياک وف در روزنام ی يوک ه رخيل خ داد ک پاس

ا دستگيری " ناراضی حقيقتا از آزادی آقای لنين و آقای تروتسکی " است، ام

ه علت "آن ها را اری نه ب م ک ان از ه ل تخلف آن ه دلي ان، بلکه ب ا آلم ايشان ب

زا انون ج ی ي. خواستار شده است" ق ه وميل ی آن ک ود ب کوف سياست پيشه ب

د تلمن باش ای ضرور. جن اگری ه يش از افش کی پ ين و تروتس تگيری لن ت دس

و ائی آن ارمولنک ش قض ود؛ پوش ن ب امال روش وف ک ی يوک رای ميل م ب ه

مدت ها پيش از آن که اين اتهام . ی فنی بود و بس مسأله دستگيری صرفا يک

ام " قضائی "در شکل ن اته ز اي ه ی تي ا لب ا ب رال ه ر ليب د، رهب ان بيفت ه جري ب

.سرگرم بازی بود

ت، ل حکومت موق دير ک ه م البی ک اجرای ج نقش افسانه ی طالی آلمان در م

با سفير روسيه در لندن که در فوق ذکرش گذشت اشتباه (يعنی نابوکوف کادت

ه نحو احسن آشکار می شود ) نشود در يکی از جلسات . شرح داده است، ب

ود مسأله حکومت، ميلی يوکوف ضمن صحبت پيرامون يک ه ب : ی ديگر، گفت

م " ان ه ول آلم همه می دانند که در ميان عواملی که سبب بروز انقالب شدند، پ

حقا که اين سخن متعلق به ميلی يوکوف است، هر ..." برای خود نقشی داشت

ابوکوف، بنا. چند به جمله بندی اش آشکارا لحن ماليمی داده بود زارش ن ه گ ب

و آن را محکم کيف دستی خود را برداشت . کرنسکی خشمگين از جا دررفت "

اد کشيد د و فري ز کوبي ه روی مي ی يوکوف در حضور من ج `: ب ئت رچون ميل

ل د، من ديگر مي ر روسيه تهمت بزن کرده است که به آرمان مقدس انقالب کبي

ه کرنسکی " `رم حتی يک دقيقه در اين جا بمانم ندا ن سخن متعلق ب ه اي حقا ک

١٦٦


دک ود است، هر چند در ادا و اطوار خود احتماال ان ه ب ه راه اغراق رفت يک . ی ب

ه ه ممکن است ناچار ب ضرب المثل روسی به ما اندرز می دهد که در چاهی ک

ر دل آزرده . نوشيدن آبش شويم، تف نکنيم هنگامی که کرنسکی از انقالب اکتب

ری ه ی بهت ان حرب الی آلم انه ی ط ين افس ز هم د، ج ه گردي الب برعلي آن انق

ان م . نجست ه در ده زی ک ان چي وف هم ی يوک دس "يل انی مق ه آرم ت ب " تهم

ل ه دلي ه مقدس محسوب می شد، برای کرنسکی در دهان برنشتاين ب تهمت ب

.بلشويک ها تبديل شد

ان پرستی زنجيره ی به هم پيوسته ی سوءظن ها و بدگمانی ها پيرامون آلم

ا هيئت دولت و ه ت و جاسوسی، که از تزارينا و راسپوتين و محافل دربار گرفت

تاده کی و چ س رانجام کرنس رال، و س ای ليب ه ه ا و روزنام ن از ا و دوم د ت ن

واختی اش رهبران شورا، همه را در بر می گرفت، پيش از هر چيز از حيث يکن

ه گوئی دشمن های سياسی جدا . بر انسان تأثير می گذارد تصميم گرفته بودند ک

ام های که : خود فشار نياورند به مخيله ی ان اته ه را از يک آن ها صرفا هم ن

ه از م رفت ال روی ه ه جهت انتق د، و ب ل می کردن ه نقطه ی ديگر منتق نقطه ب

ود ه چپ ب ه رافت . راست ب اه ژوئي ه ای م وان از برعلي ه هيچ عن ا ب بلشويک ه

ازل نشد ين ن ه زم ود، و . آسمان ب رت ب ره ی طبيعی وحشت و نف را ثم ن افت اي

ر ننگين؛ متوجه ساختن آن فرم ه هدف حلقه ی آخر يک زنجي ز ب ول افتراآمي

دگان دگان و تهمت خورن ه تهمت زنن ائی اش، ب ازه و نه تی ت ال آش روز مج دي

ی داد ه ی . م ان، و هم يم هايش ه ی ب اکم؛ هم روه ح ای گ ت ه ه ی اهان هم

رار ه سمت چپ ق ه در منتهی الي تلخ کامی شان اينک متوجه حزبی شده بود ک

نيروی تسخيرناپذير انقالب به شمار داشت و به طور تمام و کمال مظهر مجسم

ت ی رف ل آوردن . م ه عم دون ب ه ب ان داشت ک ا امک ات دارا واقع رای طبق ا ب آي

١٦٧


ا در خون و ردن بلشويک ه دمال ک رای لگ ود ب ه ی خ واپسين تالش مذبوحان

رط استعمال ه از ف را، ک د؟ آن کالف افت ان تسليم کنن ه آن کثافت، مقام خود را ب

اگز ود، ن ده ب ردرگم ش د س ی آم رود م ا ف ويک ه ر بلش ر س د روزی ب . ير باي

ور افشاگری های آن ستوان سوم بازنشسته ی اداره ی ضدجاسوسی صرفا تبل

ل آن . هذيان های طبقات پولداری بود که در بن بست افتاده بودند ن دلي هم به اي

.افترا چنان ترکش هولناکی پيدا کرد

ود برای آلمان فی ناگفته نماند که موضوع جاسوسی ذيان محض نب . نفسه ه

ه ان ب شبکه ی جاسوسی آلمان در روسيه از شبکه ی جاسوسی روسيه در آلم

ی در . مراتب وسيع تر و سازمان يافته تر بود ه حت اوريم ک اد بي ه ي کافی است ب

رلين دستگير د ب وان معتم ه عن ر جنگ، ب م سوخوملينوف، وزي رژيم پيشين ه

آلمان نه تنها به درون دربار و محافل هم چنين شکی نيست که ايادی . شده بود

د رده بودن ه ک ز رخن ا ني ی ه ان چپ ه مي ريش و . صدسياه، که ب حکومت های ات

ه از ه ، ک ه طلبان رايش های تجزي ا گ ان نخستين روزهای جنگ ب آلمان از هم

د ود، الس می زدن جالب آن . سوی مهاجرهای اوکرائينی و قفقازی آغاز شده ب

اجير شده و به اين سوی مرز فرستاده شده بود ١٩١٧که ارمولنکو در آوريل

د ارزه کن رائين مب رای جدائی اوک ا ب ان سال . ت م تروتسکی از هم ين و ه م لن ه

ه ١٩١٤ ه ب د ک ائی شده بودن ی ه در سويس کتبا خواستار قطع رابطه با انقالب

، تروتسکی ١٩١٧در اوائل سال . آلمان می افتادند -تله ی نظامی گری اتريش

دموکرات های چپ آلمان، يعنی برای پيروان شدار کتبی را برای سوسيال اين ه

رار ا رابطه برق ا آن ه ليب کنخت، که مأمورهای سفارت بريتانيا می کوشيدند ب

رد د، تکرار ک ه طلب . کنن ا تجزي ان در عين الس زدن ب ا حکومت آلم ه ام ا ب ه

ون ه قصد واژگ يچ وج ه ه زار، ب اندن ت يه و ترس ور تضعيف روس ردن منظ ک

١٦٨


ت زتزاري ر نداش ه ای . م را در س ه اعالمي ن نکت ات اي رای اثب ند ب رين س بهت

د، و در روز نگرهای روسی پخش گردي ه در س الب فوري ه پس از انق است ک

راد قرائت شد دو امر : "يازدهم مارس در يکی از جلسات شورای پتروگ در ب

زا ر ضد ت د انگليسی ها دست در دست تزار شما گذاشتند؛ اينک ب ر گشته ان ر ب

ت رده اس ت نک ا موافق ه ی آن ه ای خودخواهان ته ه ا خواس را او ب ا . زي آن ه

اين امر چرا . تزاری را که خدا به شما ارزانی داشته است، سرنگون ساخته اند

رد و رخ داده است؟ زيرا او نقشه های خبيث و خطاهای انگليس را درک می ک

اخت ی س اش م ا را ف و ." آن ه م محت کل و ه م ش الت آن را ه ند اص ن س ای اي

د د ستوان های . تضمين می کن وان تقلي ه نمی ت ان شکل ک ه هم را درست ب زي

رد د ک وان تقلي م نمی ت ان ه اريخ آن ان، . پروس را درآورد، از فلسفه ی ت هوفم

ه شالوده ی انقالب رد ک ی، تصور می ک ا درجه ی ژنرال يک ستوان پروسی ب

زی شده ی ري ن تصور . است روسيه در انگلستان طرح و پ ال، در اي ن ح ا اي ب

ون تروو، چ وف و اس ی يوک ه ی ميل ا در نظري ود دارد ت ری وج خافت کمت س

ه صلح جدا ا دم آخر ب ه گپتسدام ت ود، حال آن ک دوار ب ا تزارسکوسلو امي ه ب ان

ه می ترسيد ين صلح جداگان ز ديگری از هم فقط پس از . لندن بيش از هر چي

دن ت دهای آشکار شدن عدم امکان بازگردان ان امي ه ستاد ارتش آلم ود ک زار ب

ت الب بس ده ی انق ی کنن يت متالش ه خاص ود را ب افرت . خ ورد مس ی در م حت

ين د، بلکه خود لن انی نبودن ل آلم دع آن مسافرت محاف لنين از طريق آلمان، مب

ود ود - ب ه داده ب ويک ارائ ارتوف منش ه اش را م رح اولي ر، ط ت ام . در حقيق

ی شک ستاد ارتش آلمان صرفا ه ب به آن مسافرت رضايت داد، آن هم احتماال ن

د ود . و تردي ه ب ود گفت ه خ دورف ب د لودن دا : الب و پي ات از آن س ايد راه نج ش

.شود

١٦٩


ا ه آشکار ب ائی ک راط گری ه ا خود در اف ه، بلشويک ه در طی حوادث ژوئي

ه ای خبيثان ه ه تی بي ینقش ال دس ه دنب د، ب ی دادن ی رخ م ا گ قبل ه و ج ی نان

تند ين نوشت. می گش ا چن ان و تح: "تروتسکی در آن روزه ادی آلم يکات راي

وان ضدانقالبی در اين ميان چه نقشی بازی کرده اند؟ در حال حاضر مشکل بت

انيم ... پاسخی قاطع به اين سؤال داد ر بم ايج يک تحقيق معتب د منتظر نت ... باي

و اما حتی از هم اکنون می توان با اطمينان تمام اعال م کرد که چنين تحقيقی پرت

ش ين نق م چن د و ه د افکن ياه خواه تجات صدس ای دس ت ه ر فعالي نی ب روش

مخفيانه ای را که طال، از آلمانی و انگليس اش گرفته تا روسی تمام عيارش و

د وم خواه ت، معل رده اس ازی ک ان ب ن مي م، در اي ا روی ه ن ه ه ی اي ا هرس ي

ا . ساخت د معن د اما هيچ تحقيقی نمی توان ر ده دادها را تغيي ن روي . ی سياسی اي

ل ه اصوال قاب د و ن داری شده بودن ه خري راد ن توده های کارگر و سرباز پتروگ

ه . خريد بودند انن، و ن آنان نه در استخدام ويلهلم هستند، و نه در استخدام بوک

وف ی يوک تخدام ميل راهم آورد و ... در اس گ ف ا جن بش را همان دمات جن مق

ری گرسنگی قريب ال وقوع، و ارتجاع که رفته رفته سربلند می کند، و عدم رهب

ی اع ی تدر حکومت، و تهاجم ماجراجويانه، و ب ادی سياسی و تشويش انقالب م

ه ی ..." کارگران و سربازان ا، و هم ده ه اسناد همه ی مطالب موجود در پرون

ري و خاطرات ن که پس از جنگ و دو انقالب برمال شده اند، بی آن که جای کمت

ی ان های انقالب شکی باقی بماند ثابت می کنند که عالقه ی ايادی آلمان به جري

ه قلمرو -روسيه حتی يک لحظه از قلمرو نظامی زرگ پليسی ب سياست های ب

ه . کشانده نشد ن نکت ر اي ه ب م ضروری است ک از ه ان ب ا پس از انقالب آلم آي

ط ه اص أموران ب ه م م ک اد آوري ه ي ت ب افی اس يم؟ ک د کن د تأکي الح قدرتمن

بار کارگران و سربازان آلمانی چه رقت ، در برابر ١٩١٨هوهنزولون در پائيز

١٧٠


د د! از آب در آمدن ی يوکوف می گوي تادن : "ميل ا در فرس به ی دشمن م محاس

ه نحو ." لنين به روسيه تماما درست بود اما لودندورف نتايج آن مسافرت را ب

صحبت از انقالب روسيه، برای توجيه او ضمن . کامال متفاوتی ارزيابی می کند

ا را : "تصميم خود می نويسد من گمان نمی بردم که آن تدبير گور قدرت خود م

ی ." بکندهم ه از آن دو استراتژيست، يعن دان معناست ک راف صرفا ب ن اعت اي

ين ذيرفت، لن ازه را پ ه آن اج ين ک لودندورف که به لنين اجازه ی رفتن داد و لن

.ی ديددورتر و بهتر م

ات دشمن و : "لودندورف در خاطرات خود شکايت می کند که بلشويزم تبليغ

د ه . هدف واحدی را در محدوده ی کشور آلمان دنبال می کردن ان سان ک ه هم ب

دورف ...." نددانگلستان به چين ترياک می داد، دشمنان ما انقالب به ما دا لودن

ان همان چيزی را به دول متفق نسبت می دهد که ميلی يوکوف و کرنسکی آلم

اين بدين سان منطق اهانت ديده ی تاريخ کين خود را . را به آن متهم می کردند

از می ستاند ی چنين ب ه ب اء نکرد ! رحمان ا اکتف ين ج ه هم دورف ب ا لودن او . ام

ه ی ای ١٩٣١در فوري رمايه ه ا س ويک ه ه بلش الع داد ک ان اط ه جه ، ب

ژه سرماي ه وي ن مالی جهانی، و ب الی يهود را پشت سر داشتند، و اي ه های م

ارزه ه در مب ا هم ه سرمايه ه ا برعلي ان امپرياليستی ب زاری و آلم روسيه ی ت

د ده بودن د ش ديگر متح ای . "يک رمايه داره ه از س ی ک ول کالن ا پ تروتسکی ب

ت راد بازگش ه پتروگ ا ب وئد از آمريک ق س ود، از طري ه ب ی گرفت ين الملل . ب

م ود ه ته سولمزن يه ا گذاش ار بلشويک ه ای ديگری در اختي ول ه ان پ از آلم

ود دورف ." (ب اطرات لودن ه ی خ انزدهم فوري ای .) ١٩٣١، پ واهی ه گ

ا ضلودندورف و ارمولنکو هر چقدر هم که ناق يکديگر باشند، در يک نقطه ب

ه از جانب -بخشی از پول مورد بحث از آلمان آمده بود : ند ا هم مشترک ه ن البت

١٧١


ی سولمزن لودندورف، ب ن . لکه از جانب دشمن خونی او، يعن ا ظاهر شدن اي ب

.پرداخت هنرمندانه ی الزم را پيدا کرد مسأله گواهی، تمامی

دبير رع آن ت دام مخت ه کرنسکی هيچ ک وک، و ن اما نه لودندورف، نه ميلی ي

د . نبودند ه استفاده ی وسيعی از آن کردن . هر چند آنان نخستين کسانی بودند ک

ی شماری "سولمزن" ان، اسالف ب أمور آلم ام م م در مق هم در مقام يهود و ه

اريخ دارد ر، . در ت الب کبي ان انق ه در زم وئد در فرانس فير س رزن، س ت ف کن

تبدادی درت اس ا ق اه، و مخصوص تبدادی پادش درت اس ته ی ق ق دل خس عاش

ود ور خ ت کش ه حکوم ه ب ن نام ر اي ائی نظي ه ه ا نام ا و باره ه، باره ملک

ال داشت تکهلم ارس رگ : "در اس ل هرزب ود، از عوام رائيم يه ور (اف ر ام وزي

ا )خارجه ی پروس ه آن ه ا اژ(، دائما ب وبن ه د وقت ) ک ين چن ول می داد؛ هم پ

م شش از ه يش ب رد پ ور ديگر دريافت ک زار لي ار. "صد ه ، سيانقالب های پ

ه ن ک ر اي ر ب ود دائ رده ب وان ک يه ای عن ه رو، فرض ه ی ميان ی روزنام در ط

عوامل ديپلمات های اروپا، از جمله مثال افرائيم يهود، "انقالب جمهوری خواه

رده از ايادی پادشاه پروس، به درون توده ی بی ثبات و ه ک زاج رخن متلون الم

ا : "همين فرزن گزارش داده بود که ..." بودند اگر ياری عوام، که از ژاکوبن ه

دوم می شدند رشوه گرفته بودند، در ميان نمی بود، ژ ا مع ر ." اکوبن ها يقين اگ

ار صرفا از ن ک د، در اي ه دستمزد می دادن بلشويک ها به تظاهرکنندگان روزان

م د، و مه ی کردن روی م ا پي وبن ه ق ژاک ه سرمش وه ب وه رش ه وج ر آن ک ت

وام" ی در آ " ع ورد از منبع ر دو م ت لدر ه ی گرف مه م ان سرچش باهت . م ش

ود ی قرن بيستم و قرن هجدهم چشم موجود مابين عمليات انقالبی ها ر می ب گي

ه در افتراهای دشمنان مشروط بر آن که تحت الشعاع شباهت چشم گيرتری، ک

ا توجه خود . اين انقالبی ها ديده می شود، قرار نمی گرفت اما الزم نيست که م

١٧٢


يم ا منحصر کن ی . را به ژاکوبين ه ا و جنگ های داخل ه ی انقالب ه اريخ هم ت

ثناء نش ون بالاس ا واژگ قوط و ي ه س رف ب ه ی مش ر طبق ه ه د ک ی دهن ان م

ه در وجود شده، ه در خويشتن ک ا علت شوربختی های خود را ن می کوشد ت

نه فقط ميلی يوکوف در مقام مورخی فاضل، . ايادی و عوامل بيگانه باز بجويد

ن د از اي دتا باي اريخ، قاع اهربين ت ده ی ظ ام خوانن کی در مق ی کرنس ه حت بلک

منتها آنان در مقام سياستمدار قربانی وظايف ضدانقالبی خود . کته آگاه باشند ن

.شدند

اين نظريه ها پيرامون نقش انقالبی ايادی بيگانه، مانند همه ی سوءتفاهمات

ود اريخی ب اد ت ر يک بني ی ب تقيم مبتن ور غيرمس ه ط وده ای، ب ی در . ت ر ملت ه

اه ور خودآگ ه ط ود ب ت خ اس موجودي ای حس ه ی دوره ه اه گنجين ا ناخودآگ ي

رد ی گي ه وام م يعا ب ر را وس ان ديگ ين و . مردم ردم مرزنش ن، م ر اي الوه ب ع

د اغلب نقش برجسته ای در جنبش از می گردن يهن ب ه م های مهاجرانی که ب

ی ايف دمترق ه . اء می کنن ر ب دو ام و در ب ا و نهادهای ن ب، انديشه ه دين ترتي ب

ه و ا ار بيگان د چشم قشرهای محافظه ک ان می نماين روستا . ز اختراعات اجنبي

کارگر برعليه پايتخت و خرده بورژوا برعليه شهر، شهرهای دورافتاده برعليه

ی، در وذ اجنب ر نف موضع می گيرند و جملگی تحت عنوان مقاومت ملی در براب

د اع می کنن ان روسی صد . واقع از خويشتن دف ه دهق ل ک ان دلي ه هم درست ب

انی شمرده است، سال تمام هر کسی را ن داشته آلم ر ت ه ی شهری ب ه جام ک

ه . قلمداد می کرد " آلمانی"را بلشويزم ميلی يوکوف هم جنبش اوت ک ن تف با اي

.دهقان روسی صديقانه برخطا بود

ا - يعنی پس از انقالب اکتبر -١٩١٨در سال دفتر مطبوعاتی حکومت آمريک

ا مجموعه ای از اسناد را پيرامون ارتباط بلشويک ه وق و کرن ا با آلمان ها با ب

١٧٣


اب . انتشار داد ا ت م يقين اد ه رين انتق ر کمت ه در براب يانه را، ک ات ناش ن جعلي اي

ه ا آن ک د، ت اور کردن رده و هوشمند ب ردم تحصيل ک نمی آوردند، بسياری از م

د در ی ش ود م ه وانم ناد، ک لی آن اس ای اص خه ه ه نس د ک ل آم ه عم کاشف ب

ده ه ش ف تهي ورهای مختل ته کش د نوش ر واح ين تحري ک ماش ا ي ه ب د، هم ان

د . شده اند م نکرده بودن : جاعالن برای مشتری های خود حتی حفظ ظاهر را ه

رای افشاگری ه تقاضای سياسی موجود ب د ک ئن بودن ا مطم ه آن ها يقين برعلي

رد د ک ه خواه ادآميزی را خف دای انتق ه ص ا هرگون ويک ه م . بلش تباه ه اش

د نمی کردند، ی گرفتن اداش کالن ات پ ال، حکومت . چون بابت آن جعلي ن ح ا اي ب

افع آمريکا، که اقيانوسی بزرگ آن را از صحنه ی مبارزه جدا می کرد، فقط من

.درجه دومی در اين قضيه داشت

نواخت است؟ مايه و يک ی اما آخر چرا افترای سياسی فی نفسه اين چنين ب

ار رای هدفش ؛ است زيرا ذهن اجتماع مقتصد و محافظه ک و بيش از آن چه ب

ه وام ذهن اجتماع . الزم است تالش به خرج نمی دهد ه را ب ترجيح می دهد کهن

و شود ی . بگيرد، مگر آن که ناگزير به آفريدن ن ا حت ين ام ه چن اگزير ب ی ن وقت

زد ی آمي ا آن در م ه را ب ود، عناصر کهن ی ش ز . آفرينشی م د هرگ ذاهب جدي م

د و نيافري ای ن طوره ه ازه اس کل ت ه ش ن را ب ات که رفا خراف ه ص د، بلک ه ان

و . درآورده اند ين های حق ين قیدستگاه های فلسفی و آئ ه هم م ب و اخالقی ه

وند ی ش اخته م يوه س يوه ی . ش ان ش ه هم غ، ب ی نواب ائی، حت ه تنه راد ب اف

رورش ه پ ه ای ک گ جامع د ناهماهن ی کنن د م د رش ی ده ان م ای . ش ه ه مخيل

ه جسور در همان جمجمه ها رده وار ب ئی می زيند که انباشته از اسارت های ب

شکسپير نبوغ . خورند جهش های بی پروا با تعصبات خام دم. الگوهای مبتذلند

ه او رسيده ا خالق خود را ب ه از اعصار عتيق ب موضوعاتی پرورش می داد ک

١٧٤


رد . بودند ار می ب ه ک دا ب ات وجود خ رای اثب االت را ب ه ی احتم . پاسکال نظري

اد داشت نيوتو ا اعتق ه مکاشفات يوحن پس از نصب . ن، کاشف قانون جاذبه، ب

م در اقامتگاه پاپ به وسيله ی مارکونی، نماينده ی مسيح کرامات يدستگاه بيس

رد ی ک ش م و پخ يله ی رادي ه وس ود را ب مانی خ ن در. آس ادی، اي ع ع مواق

ر ه ني ه وقت فاجع ا ب د، ام ر نمی رون وی تناقضات از حد رخوت و سستی فرات

ه . انفجارآميزی می يابند ادی شان ب افع م ه من رده، هنگامی ک طبقات تحصيل ک

ه بشريت در قطار فک تعصبات و آشفته ی مخاطره می افتد، همه ری هائی را ک

د ان روسيه ی . درازی به دنبال می کشد، به حرکت در می آورن ا چون ارباب آي

اتی ه از طبق ه نحوی ابلهان ه کهن اسطوره ی سقوط خود را ب د ک ه وام گرفتن ب

ط رد؟ فق رزنش ک ان را س وان ايش ی ت د، م ده بودن رنگون ش ان س يش از آن پ

کی در يله ی کرنس ه وس و ب ه ی ارمولنک اره ی قص ل دوب ه نق د ک ه نمان ناگفت

.کم کاری زاند بوده است خاطراتش، دست

ک ث ي الب از حي گ و انق ای جن ال ه ای آن س ه افتراه يم ک واختی گفت ن

د با. ودشگفت انگيز ب ز برخوردار بودن وع ني . اين حال، آن افتراها از نوعی تن

د ت ها به روی يکديگر، کيفي از انباشتن کمي ه دست می آي ازه ب کشمکش . تی ت

ا، ه بلشويک ه ا خصومت مشترکشان ب ديگر در مقايسه ب ا يک اير احزاب ب س

ان در معا تقريبا به يک دعوای خانوادگی می ماند، می توان گفت که ا آن رضه ب

د تهم . يکديگر فقط برای معارضه ی قطعی ديگری آموزش می ديدن ی در م حت

اه ار را نگ کردن شديد يکديگر به داشتن ارتباط با آلمان ها، هميشه اندازه ی ک

تند ی داش ه . م ه تصوير ديگری ارائ اه ژوئي ا، . دادم ه بلشويک ه وم ب در هج

ا، اداره ی اه ه اکم، حکومت، دادگ ضدجاسوسی، ستادهای همه ی نيروهای ح

نيروهای مسلح، ادارات، شهرداری ها، حزب های صاحب اکثريت در شوراها،

١٧٥


د ان . مطبوعاتشان، خطبايشان، همه و همه تشکيل يک واحد عظيم را دادن هم

شان، مثل زير و بم های آالت مختلف يک ارکستر، فقط اختالفات موجود مابين

ردأت ا را تقويت می ک ی آن ه ر. ثير کل ه سطح اخت ر ب ل دو موجود حقي اع مهم

تهمت ها مثل آبشار نياگارا سرازير . عامل تعيين کننده ی تاريخ ارتقاء داده شد

د . شدند و ماهيت - جنگ و انقالب -اگر شرايط موجود آن ايام را در نظر بگيري

ا حزب -متهمان اده می شدند ت ه آم ا انسانی ک ون ه همان رهبران انقالبی ميلي

الی ه ع ود را ب رخ انندي ت درت برس ه -ن موضع ق ت ک راق گف ی اغ وان ب ی ت م

.ترين افترای تاريخ جهان بود ، ماه بزرگ١٩١٧ژوئيه ی

١٧٦


فصل پنجمفصل پنجم

ضدانقالب سر بلند می کندضدانقالب سر بلند می کند

ی يوکوف در طی دو ماه اول، وقتی قدرت رسما به حکومت گوچکوف و ميل

ود تعلق داشت، قدرت در واقع امر تماما در د، . دست شورا ب اه بع در طی دو م

ه . شورا به تدريج ضعيف و ضعيف تر شد ا ب وده ه ر ت وذ شورا ب بخشی از نف

م وزرای سوسياليست در کيف درتش را ه دست بلشويک ها افتاد؛ بخشی از ق

ت د ی دس ی بردن ت ائتالف ه حکوم ود ب ای خ رای . ه دارکات ب دای ت ان ابت از هم

م و ا فرمان دهی تهاجم، نفوذ ستاد ادت ه الی و حزب ک رگان های سرمايه ی م

ت زايش گذاش ه اف ود رو ب ه خ ود ب ود . خ تن خ يش از ريخ ی پ ه ی اجرائ کميت

ورژوازی تزريق ه شاهرگ های ب ادی از خون خود را ب ادير زي سربازان، مق

ا و در پشت صحنه سر نخ همه ی اين امور در دست های سفارت . کرد ه ه خان

.تحکومت های دول متفق قرار داش

ين ه متفق ی ک ادر کنفرانس تان م د، دوس کيل دادن دن تش ود در لن بين خ

ی وش"غرب د " فرام وت کنن م دع يه را ه فير روس ه س د ک فير . کردن ه س البت

م سرانجام رد، و ايشان ه ی اعالم ک ه دوستان غرب روس موجوديت خود را ب

ه پيش از شر ا فقط ده دقيق وع جلسه، دعوت نامه ای برای او فرستادند، منته

ود، و ه نشده ب رای سفير روس در نظر گرفت رانس جائی ب و تازه سر ميز کنف

١٧٧


ر سفير حکومت موقت و . او ناچار شد خود را مابين فرانسوی ها جا کند تحقي

ا از حکومت ادت ه ه ی ک ه گران ه -خروج تنبي داد در روز دوم ژوئي هر دو روي

د ار -رخ دادن دف عب تند، و آن ه دف داش ر دو يک ه اختن ه ود از وادار س ت ب

اران ه عبوديت محض سازش ک ن . ب ه درست پس از اي تظاهرات مسلحانه، ک

ژه خردک ه وي أثيری ب ت، ت ورت گرف داد ص ورا ندو روي ران ش ر رهب ده ب ن

ود ه خ امی توج م، تم ردن آن دو مشت محک ان ک وش ج را پس از ن داشت، زي

اخته وف س ر معط مت ديگ ه س ت ب ا درس درا در آن روزه ر . بودن ه ب ال ک ح

ود، ه ب رورت يافت ين ض ا متفق اد ب ونين در اتح ه ای خ رفتن وظيف ده گ عه

انج ابی ی به دشواری می توانستی مي ا بي ادت ه ر از ک ائی بهت چيکوفسکی، . ه

يکی از قديمی ترين انقالبی ها، که پس از سال ها اقامت در خارج مسخ شده و

ول : "تبديل گشته بود، چنين موعظه می کردبه يک ليبرال ميانه رو انگليسی پ

د داد ول نخواهن ا پ ه سوسياليست ه ين ب ."برای جنگ ضروری است، و متفق

اران ن استدالل شرمسازش ک ا درک از اي ا استحکامش را تمام د، ام زده بودن

.می کردند

س يچ ک ا ه ود، ام ه ب ر يافت ردم تغيي رر م ه ض کارا ب ا آش ب نيروه تناس

ی توا ود نم ه ب ر يافت د تغيي ه ح ا چ ا ت ه دقيق د ک ت بگوي ت : س تهای دس م اش ک

تضاد موجود . بورژوازی نسبت به امکاناتش به مراتب رشد بيشتری کرده بود

اتی در عمل سنجيده در همين نامعلومی ريشه داشت، زيرا قوت نيروهای طبق

ر می شود، و همه ی وقايع هر انقالب در اساس چيزی نيستند جز آزمون مکر

أثير . نيروها ال، ت ن انتق ه ی اي انتقال قدرت از چپ به راست، قطع نظر از دامن

را حکومت موقت ر حکومت موقت گذاشت، زي الی فبسيار اندکی ب ضائی توخ

س ود و ب ه ی . ب ه کابين ه ب ی ژوئي ای بحران ه در آن روزه رادی ک داد اف تع

١٧٨


اه زاده داد انگشتش دود تع تند، از ح ه ای داش ووف عالق اوز ل ان يک دست تج

وئی و ژنرال کريموف، همان شخصی که يک بار با گوچگوف گفت . نمی کرد گ

ار -پيرامون برانداختن نيکالی دوم داشت به زودی اين ژنرال را برای آخرين ب

د واهيم دي رای-خ اه زاده ب ی ش ای مبرم ين تقاض ا چن ه ب تاد ک ی فرس تلگراف

د ی ش تم م ه از ح : "خ ت ک يده اس ت آن رس ردازيم وق ل بپ ه عم ن ." رف ب اي

د بيشتری اتوانی حکومت تأکي ر ن اندرز مضحک به نظر می رسيد، و صرفا ب

.می نهاد

ه، لحظاتی : "نابوکوف ليبرال بعدا در اين خصوص نوشت اه ژوئي در آغاز م

بلند کرده است؛ اين امر درست پس از چند به نظر رسيد که اقتدار حکومت سر

ن . لشويک ها رخ داد سرکوب نخستين قيام ب اما حکومت موقت نتوانست از اي

تش ات از دس اعد آن لحظ رايط مس ا ش ازه داد ت د، و اج تفاده کن ت اس فرص

زد رو بلغ د . ف رار نش ز تک ن فرصت هرگ م در ."اي دگان اردوی راست ه نماين

د ه ان خن گفت ا س ين معن ه ی . هم ل هم ه مث ای ژوئي ر، در روزه ت ام در حقيق

ال لحظات حساس دي اوتی را دنب تالف اهداف متف ده ی ائ گر، اجزاء تشکيل دهن

د ی کردن ر . م ر ب اران اگ ازش ک ا س اب ب فيه حس س از تص ه پ ود ک رهن نب مب

ردان های ضربت، ديس و گ ا و اسواران ژرژق زاق ه بلشويک ها، افسرها و ق

ابودی ن ر ن ا ب د ت ا بودن امال مهي د، ک ائی خود ايشان را هم قلع و قمع می کردن ه

د ه . بلشويک ها صحه بگذارن د ک ر آن بودن ا ب ادت ه ا ک ه تنه ه ن ا ک بلشويک ه

د ارو کنن م ج ورا را ه ه ی . ش ا در هم ادت ه ه ک ود ک ادفی نب ال، تص ن ح ا اي ب

ه خارج ه . لحظات حاد خود را خارج از حکومت می يافتند ل آن چه ايشان را ب

ه می داد نهايتا فشار توده ها بود، که به رغم ضربه گ ری ک اران ي از سازش ک

ر نمی د مقاومت ب ر . افت توجود خود ساخته بودن ی اگ ا حت رال ه ه ليب موفق ب

١٧٩


د دادهای بعدی . تصرف قدرت شده بودند، قدرت را نمی توانستند نگاه دارن روي

وهم . اين نکته را قاطعا ثابت کردند تصور فرصتی از دست رفته در ماه ژوئيه ت

ه حکومت را تقويت در. واپس نگرانه ای بيش نيست روزی ژوئي ال، پي هر ح

ه رسما در بيست و رنک دی شد ک ی ممت د، سهل است، سرآغاز دوره ی بحران

ار مچهار دن چه ر جان کن ود ب ه ای ب ا مقدم د، و اساس ژوئيه حل و فصل گردي

.ماهه ی رژيم فوريه

اران ازش ک ورژوازی، و س ا ب ان ب يم بندش تی ن اء دوس ابين ضرورت احي م

ه . يم کردن خصومت توده ها گير کرده بودند لزوم مال جنگ و گريز برای آنان ب

ا . شکلی از هستی تبديل شده بود ون آس زيگزاگ های آن ها به نوسان های جن

د ه سوی راست می جهي . بدل گشته بود، اما خط بنيادی حرکتشان به سرعت ب

ه تص در روز هفتم ژوئيه، حکومت يک رشته اقدامات سرکوب ه را ب ويب گران

اند اب، . رس ری از غي ره گي ا به ت ب ه، وزرای سوسياليس ان جلس ا در هم ام

ه ی - يعنی کادت ها -"پيرمردها" ه وظيف د ک در لفافه به حکومت پيشنهاد کردن

رد ده بگي ن کنگره ی شوراها را برعه ه ی ژوئ ن امر . اجرای برنام ذلک اي مع

ووف، شاه زاده .باز هم به فروپاشی بيشتر حکومت منجر شد زرگ و ل مالک ب

ا سياست ارضی ه ب تهم ساخت ک رئيس پيشين اتحاديه ی زمين، حکومت را م

مالک ها نه تنها نگران . کرده است " مخدوش"را " مفهوم مردمی حق "خود،

ادا ه مب يدند ک ی ترس ه م د، بلک ود بودن وروثی خ الک م ت دادن ام از دس

ر يک ع "سازش کاران ام شده بکوشند که مجلس مؤسسان را در براب مل انج

د رار دهن ه ."ق واداران یهم ه ه ک ب ب، اين لطنت طل اع س ای ارتج تون ه س

ی ه ی دموکراس دنددو آتش ديل ش اب تب ام ! ن ه مق ت ک ميم گرف ت تص حکوم

د ويض کن کی تف ه کرنس وزرا را ب يس ال ب رئ ال او را در مناص ين ح و در ع

١٨٠


دارد اه ب ائی نگ روی دري ی . وزارت جنگ و وزارت ني ر تزرتل ام وزي م در مق ه

جديد کشور مأمور شد که در کميته ی اجرائی به پرسش های مربوط به توقيف

د خ ده ا پاس ويک ه رد، و . بلش رح ک زی را مط راض آمي ؤال اعت ارتوف س م

رجيح ه ت واب داد ک ود ج رين خ ی دي ق حزب ه رفي تی ب ی رودربايس ی ب تزرتل

ين در ا لن ارتوف، ب ا م ادن ب ه جای در افت د ب دمی ده ين می دانست : بيفت ا لن ب

ود از نب تش ب ارتوف دس ورد م ا در م د، ام ار کن ر در ... چک اب وزي اری، جن ب

ه ن : "فضای منقبض و سراپاگوش تاالر شاخ و شانه کشيد ک من مسئوليت اي

."توقيف ها را برعهده می گيرم

سازشکاران برای توجيه ضرباتی که به چپ می زدند، به خطر راست اشاره

د ی کردن ه . م رد ک الم ک ه اع م ژوئي ه ی نه امی : "دان در جلس اتوری نظ ديکت

ه روسيه را تهديد می کند، ما موظفيم که سرنيزه را از دست ديکتاتور نظامی ب

ائيم ه حکومت موقت را . رب ا مسير است ک رای م ه شرطی ب ط ب ار فق ن ک و اي

دهيم . کميته ی امنيت عمومی بناميم درت نامحدود ب ا بايد به حکومت موقت ق ت

گوئی حکومتی "...ضدانقالب راست را ريشه کن کندبتواند هرج و مرج چپ و

د سرنيزه ای جز که بر ضد کارگران و سربازان و دهقانان می جنگد، می توان

د ته باش دانقالب در دست داش رنيزه ی ض ا ! س ترک ب ه ی مش رأی ٢٥٣جلس

ه تصويب رساند قطع نامه رأی ممتنع ٤٧موفق و ر را ب کشور -١ ":های زي

د الب در خطرن الب -٢. و انق ات انق رای نج ت ب ومتی اس ت حک ت موق . حکوم

دود -٣ درت نامح ت دارای ق ت موق ت حکوم ه ."اس ع نام ل قط د طب ا مانن ه

اع . توخالی طنين افکن شدند بلشويک های حاضر در جلسه از رأی دادن امتن

ام ه در آن اي لمی ک فتگی مس ر آش واهی است ب ر گ ن ام د، و اي ران کردن ر س ب

. حاکم بود،حزب

١٨١


جنبش های توده ای، حتی وقتی درهم شکسته می شوند، همواره نشان خود

دار را در رأس حکومت، اينک يک . را برجا می گذارند مقام نجيب زاده ی نام

ود ال . وکيل راديکال اشغال کرده ب ه اعم ه دست يک محکوم ب وزرات کشور ب

ود اده ب ين افت اقه ی پيش ونی مرد. ش ود دگرگ ه ب ام گرفت ت فرج ی حکوم . م

ی، اينک ه ی اجرائ ران کميت ی رهب کرنسکی، تزرتلی، چرنوف، اسکوبلف، يعن

د ی کردن يم م ت را ترس يمای حکوم عار . س ق ش ه ی تحق ه منزل ر ب ن ام ا اي آي

ه "مرگ بر ده وزير سرمايه دار "روزهای ژوئيه، ، نبود؟ خير، اين امر فقط ب

عا ائی آن ش دن نارس رمال ش ه ی ب ودمنزل ن . ر ب ه اي ط ب وکرات فق وزرای دم

ار ر ک ر س رمايه دار را ب ه وزرای س د ک ت گرفتن ه دس درت را ب ور ق منظ

!ائتالف مرده است، زنده باد ائتالف. بازگردانند

د رده می آي ر پ دی ب ون کم ع سالح -اکن دی شرم آور و مخوف خل ان کم هم

د، سربازها دارها در ميدان کاخ، يک سلسله از هنگ ها منحل می شون مسلسل

الی شده ی جبهه چدر واحدهای کو ک به جبهه فرستاده می شوند تا صفوف خ

ده می شوند . ر کنند را پ ه درون سنگرها ران . مردهای چهل ساله مقهور، و ب

تعدادشان به ده ها هزار . اند کرنسکيزم رژيم برعليه آنان جملگی تهييج گرانی

ار عظيمی را در سنگ ائيز ک ام می رسانند تن می رسد، و در پ ه فرج در. رها ب

ا توفيق ان ب ع سالح آن د خل ع سالح می شوند، هر چن همان حال، کارگرها خل

ن فشار چه -زير فشار ژنرال ها . کمتری توأم است ه اي هم اکنون خواهيم ديد ک

ان روز، . مجازات مرگ در جبهه اعاده می شود -گرفت اشکالی می ا در هم ام

فرمانی ناظر بر محدوديت فروش اراضی انتشار يعنی در روز دوازدهم ژوئيه،

ده . می يابد ه عمل آم ان ب اين اقدام نيم بند دير هنگام، که به ضرب تبرزين دهق

ی دارد ه وام دان قروچ ه دن تهزاء و راست را ب ه اس پ را ب ت، چ ی . اس تزرتل

١٨٢


ور - که تهديدی است به چپ -ضمن ممنوع کردن تظاهرات خيابانی پيرامون وف

کرنسکی . تا بلکه راست را مهار کند- غيرقانونی هشدار می دهدبازداشت های

پ ه چ راد، ب وزه ی پتروگ ای ح ل نيروه ده ی ک ال فرمان وص انفص در خص

رال ه ژن ه ک ت صورت گرفت ن عل ه اي رال ب اری ژن ر کن ه ب د ک ی ده توضيح م

ن ل اي ه دلي د ک سازمان های کارگری را درهم کوبيده است، و به راست می گوي

.م قاطعيت ژنرال بوده استانفصال عد

دند ديل ش ورژوا تب راد ب تين پتروگ ای راس ان ه ه قهرم ا ب زاق ه وف، . ق گرک

ه د ک ی کن ت م زاق، رواي ر ق رکس در : "افس ه محض ورود ه ات ب اهی اوق گ

د ا بلن ه از ج ا، هم توان ه ثال رس ومی، م اکن عم ه يکی از ام ی ب ه ی قزاق جام

ا . "زدن های ممتد تهنيت می گفتندرا با کف می شدند و مقدم تازه وارد شب ه

ک ها، برای قزاق های معلول و خانواده های ردر تماشاخانه ها و سينماها و پا

زار می شد ه برگ رای جمع آوری اعان ه های مخصوص ب . کشته شدگان برنام

مراسم تشييع سازمان دهی دفتر کميته ی اجرائی ناگزير شد برای معاونت در

که در حين انجام وظايف انقالبی خود در روزهای سوم سلحشورانی "جنازه ی

دزه تشکيل بودند، کميسيون ويژه ای به رياست " تا پنجم ژوئيه جان باخته چي

مراسم . ناچار بودند که جام خفت را تا قطره ی آخر بنوشند سازش کاران .دهد

ور در کليسای جامع ايساکيفسکی شروع شد ه روی . با قرائت زب ا ب ابوت ه ت

لووف و کرنسکی حمل می شد، شاه زاده های رودزيانکو، ميلی يوکوف، شانه

ان هم راه و ايشان ا در رهب ازه ه رای دفن جن ه ب ی ک ه ی با جمعيت تا محل خان

اندرو د -الکس ائی کردن ود، راه پيم ده ب ه ش ر گرفت کی در نظ ير . نوس در مس

ه ی حفظ نظ ه چشم نمی خورد؛ وظيف م را راهپيمائی نشانی از قشون خلقی ب

ازه، روز سلطه ی مطلق . قزاق ها به عهده گرفته بودند روز مراسم تشييع جن

١٨٣


ود راد ب ر پتروگ ا ب زاق ه ت . ق ه دس ه ب ربازهائی ک ا و س ای کارگره ازه ه جن

ه، رادران راستين شهدای فوري ازه های ب ی جن د، يعن سربازها کشته شده بودن

.، مخفيانه دفن شدند١٩٠٥مانند شهدای نهم ژانويه ی

کولنيکوف، حک ه راس تور داد ک تات دس ی کرونش ه ی اجرائ ه کميت ت ب وم

ه در رد ک د ک روشال و ناوبان رمنف را در اختيار دادگاه تحقيق بگذارد، و تهدي

رد د ک ره خواه ره را محاص انی جزي يال . صورت نافرم ورز، سوس در هلزينگف

ار رای نخستين ب م راه رولوسيونرهای چپ ب ا دستگير شدند ه ا بلشويک ه .ب

ه شاه زاده شوراها از سطح "لووف مستعفی در روزنامه ها شکوه سر داد ک

ا ادی -اخالقيات دولت فروترند و هنوز خود را از لوث وجود لنينيست ه ن اي اي

د -آلمان اک نکرده ان اران اينک ..." پ رای سازش ک ا ب د ت ا افتادن ه دست و پ ب

د در روز سيزدهم . حفظ شرف و حيثيت خود اخالقيات دولتی خود را نشان دهن

ی پيشنهادی دان را قطع نامه ژوئيه، دو کميته ی اجرائی در جلسه ی مشترکی

ا : "چنين بود قطع نامه آن. تصويب کردند هر شخصی که به وسيله ی دادگاه ه

ی ه ی اجرائ اه از عضويت در کميت ا صدور حکم دادگ مورد اتهام قرار بگيرد ت

ن قعط ." محروم خواهد بود ه موجب اي انون ع ب ا از قلمرو ق ه، بلشويک ه نام

رد . عمال اخراج شدند ل ک ام مطبوعات بلشويکی را تعطي اعضای . کرنسکی تم

دند ف ش االت توقي ين در اي ای زم ه ه تيا. کميت اد ايزوس ه افت ه گري ه ب : عاجزان

همين چند روز پيش، همه شاهد طغيان هرج و مرج در خيابان های پتروگراد "

ابان ها سيل لجام گسيخته ای از نطق های صدسياهی امروز در همان خي . بوديم

."جاری است

د مجموعه ی ا، برآين ع سالح کارگره ی و خل پس از انحالل هنگ های انقالب

ه سمت راست نزديک م ب از ه ا ب ر شد نيروه درت اينک . ت ی از ق بخش بزرگ

١٨٤


ه دست سرکردگان ارتش روه های صنعتی آشکارا ب ا و گ ادت ه انکی و ک و ب

و اده ب رار داشت. دافت ان در دست شوراها ق درت کماک ابقی ق ه . م درت دوگان ق

اه ی دو م ا ائتالف ده، تماسی و ي انونی ش درت ق ه آن ق ا ن ود، ام رار ب وز برق هن

ته ای خاص اری دارودس ه ی انفج درت دوگان ه ق يش، بلک ته ی -پ دو دارودس

نظامی و ديگری سازشکار، که در عين ترس از يکديگر -خاص، يکی بورژوا

ازه در ح. ه يکديگر احتياج داشتند ب ال چه کاری باقی مانده بود؟ دميدن روحی ت

ه، : "ميلی يوکوف به حق می گويد . کالبد ائتالف نجم ژوئي ا پ پس از قيام سوم ت

ا قوت و اهميت بيشتری از انديشه ی ائتالف ناپديد نشد سهل است، بلکه موقت

."سابق پيدا کرد

ا ت دوم ه ی موق ام کميت اره در آن اي انی دوب امنتظر ج وی ن ه نح ی ب ی دولت

ه ت ع نامه قط حکومت نجات برعليه گرفت و . صويب رساند ی غالظ و شدادی ب

د . کاسه ی صبر وزرا لبريز شد جملگی مناصب خود را به کرنسکی تحويل دادن

ی گذاشتند در گسترش بعدی انقالب . و بدين ترتيب او را در کانون حاکميت مل

دا فوريه، و نيز در سرن ی پي وشت شخصی کرنسکی، اين لحظه مفهوم پراهميت

رد ه . ک زی ب ا، چي اب ه تعفاءها و انتص ا و اس دی ه روه بن رج گ رج و م در ه

ه گردش ه ی چيزهای ديگر ب ا هم مثابه ی يک نقطه ی ثابت تعيين شده بود ت

د ا و . بچرخن ادت ه ا ک ذاکره ب رای م ود ب ه ای ب رفا مقدم تعفای وزرا ص اس

د . اکارخانه داره ين کردن ين تعي مسئوليت اعضای : کادت ها شرايط خود را چن

ت تن "حکوم دان خويش ر وج ا در براب ط و تمام ين؛ ؛ "فق ا متفق ل ب اد کام اتح

س کيل مجل ا تش اعی ت الحات اجتم ق اص ش؛ تعلي باط در ارت اده ی انض اع

داختن . مؤسسان ه تعويق ان ود از ب ارت ب د عب ه روی کاغذ نيام ه ب ه ای ک نکت

انانتخاب س مؤسس رايط را . ات مجل ن ش ه ی اي ی و"مجموع ه ی مل برنام

١٨٥


انی و . خواندند" غيرحزبی دگان بازرگ برنامه ی مشابهی نيز به وسيله ی نماين

به عبث سازش کاران صنعت ارائه داده شد، يعنی به وسيله ی همان کسانی که

د ا بيندازن ادت ه ان ک ه ج ان را ب د آن يده بودن ار. کوش ی ب ه ی اجرائ رکميت ديگ

تفويض می کرد، مورد" قدرت نامحدود"ای را که به حکومت نجات قطع نامه

ود . قرار داد تأييد ا استقالل حکومت از شوراها ب ای موافقت ب . اين امر به معن

اذ رای اتخ توراتی ب ور دس ر کش ام وزي ی در مق ان روز، تزرتل دابير "در هم ت

انونی در امور سريع و قاطع به منظور پايان دادن به همه ی فعال يت های غيرق

رد " روابط ارضی ين سان . صادر ک ه هم ز ب واد غذائی ني ر م پشخونوف، وزي

. را خواستار شد " هامالک برعليه همه ی تظاهرات خشن و جنائی "خاتمه ی

وال بدين شکل حکومت نجات انقالب بيش از هر چيز خود را حکومت نجات ام

ود اما وظايف ديگری هم . داد مالک نشان می مهندس . برای خود تعيين کرده ب

وان ه عن ود ب ه ی خ ه گان اغل س د، در مش ه دار ثروتمن کی، کارخان پالچينس

ز، ی خانه سرپرست وزرات ار سوخت و فل بازرگانی و صنعت، مدير تام االختي

ارزه ای رئيس کميسيون دفاع، برای سرمايه ی و ه مب سنديکائی شده دست ب

ود ه زده ب رو. جانان ورا نين، اقتصاچ ادی ش ش اقتص ويک، در بخ ادان منش

ای اری ه ر خرابک ی در براب ريف دموکراس دامات ش ه اق رد ک ی ک کايت م ش

ام . پالچينسکی به هدر خواهند رفت ا اته ادت ه چرنوف، وزير کشاورزی، که ک

اده ی حيثيت به "ارتباط با آلمان را به دوش او منتقل کرده بودند، " منظور اع

ريتش . يافت خود را ناگزير از استعفاء ه اکث ه، حکومتی ک در روز هجدهم ژوئي

ان ان نافرم ر انحالل پارلم ر ب انی دائ د، فرم را سوسياليست ها تشکيل می دادن

رد ادر ک د، ص ی دادن کيل م ا تش م سوسياليست ه ت آن را ه ه اکثري د، ک . فنالن

گ الگرد جن ومين س بت س ه مناس ين ب ه متفق اب ب تی خط ت در يادداش حکوم

١٨٦


ه جهانی، عالوه بر زارش داد ک ام گ ی تم ا خوش وقت اداری، ب تکرار سوگند وف

به راستی . شورشی را که ايادی دشمن به راه انداخته بودند سرکوب کرده است

ت ان اس ی در جه ه ی چاپلوس مندی از تاريخچ ند ارزش ت س ن يادداش ه اي ! ک

يانه ای انون وحش وال ق ان اح ه در هم ات برعلي باط در مؤسس ف از انض تخل

دين شکل پختگی سياسی ! راه آهن، به تصويب رسيد پس از آن که حکومت ب

خود را نشان داده بود، کرنسکی سرانجام تصميم گرفت که به اتمام حجت حزب

د خ ده ادت پاس زب . ک ای ح ته ه ه خواس ود ک کی آن ب خ کرنس مون پاس مض

ادت ن حزب در حکومت موقت باشد "ک انع از مشارکت اي د م ا ام." نمی توان

ود افی نب ا ک ادت ه رای ک ده ب تتار ش ليم اس ن تس ه . اي د ک ر آن بودن ا ب آن ه

اران د سازش ک و در آوردن ه زان رد . را ب ادت اعالم ک ه ی مرکزی حزب ک کميت

ه منتشر که بيانيه ای که حکومت پس از گسيختگی ائتالف در روز هشتم ژوئي

رده است ه -ک ه ای ک ود و بس انباشته از خزعبالت بياني رای -دموکراتيک ب ب

.آنان قابل قبول نيست، و آن گاه مذاکرات را قطع کرد

ود ز ب ه و متمرک ه جانب ه هم ا و . حمل ه داره ا کارخان ا ب ه تنه ا ن ادت ه ک

م ای ارتش ه رال ه ا ژن ز ب ه ني ق، ک ای دول متف ات ه اری ديپلم م ک نزديک ه

ه ی افسران در ستاد . داشتند ان کميته ی اصلی اتحادي ل دهی فرم ال ک ر عم زي

رد ه ی . رهبری حزب کادت عمل می ک دهان عالی رتب ا از طريق فرمان ادت ه ک

اران ارتش به حساس ترين نقطه ی د سازش ک در روز هشتم . فشار می آوردن

ا ژوئيه، ژنرال کورنيلوف، فرمانده ی کل جبهه ی جنوب غرب، فرمان داد که ب

ل و ه مسلس وپ خان ي ت ب نش ربازهای عق ه روی س ودب وده ش ش گش . ن آت

ه، ساوينکوف بکورنيلوف ق رئيس پيشين يکی از - ال به پشتيبانی کميسر جبه

يونرها يال رولوس تی سوس ای تروريس ازمان ه دام را -س ازات اع اده ی مج اع

١٨٧

لئون تروتسکی نشر کارگری سوسياليستی ام ورت از مق ن ص ر اي ه درغي ود ک رده ب د ک ده و تهدي تار ش ه خواس در جبه

د داد فرمان دهی ورا در تلگراف م . خود استعفاء خواه ه ی کورنيلوف ف حرمان

ات ود مطبوع يده ب اپ رس ه چ ود . ب ل نب ود غاف رای خ غ ب وف از تبلي . کرونيل

ره روی ب اط و قريحه ی طف ه از احتي وا، ک ره ی بروسيلوف، فرمانده ی کل ق ه

درز ا لحن ان ين نوشتبيشتری داشت، ب ه کرنسکی چن ای : "آميزی ب درس ه

اد م ا از ي ه جزئ ار انقالب کبير فرانسه، ک ن اوصاف ب ه ی اي ا هم د، ب ه ان ا رفت

د ی آين اد م ه ي را ب ر قه ه ." ..ديگ ود ک ه ب ت نهفت ن واقعي ا در اي ن درس ه اي

د سازمان ارتش رای تجدي ر "انقالبيون فرانسه، پس از کوشش عبث خود ب ب

د و آن " اساس اصول بشردوستانه ال کردن بعدا بار ديگر مجازات مرگ را اعم

رد دشان نيمی از جهان را پ پرچم های پيروزمن "گاه ه ." ر ک ه ای ک ه نکت يگان

ود و بس ين ب ود، هم ه ب اب انقالب آموخت م . جناب ژنرال از کت در روز دوازده

ه "ژوئيه، حکومت مجازات مرگ را در زمان جنگ برای جنايت های بزرگی ک

ال، . اعاده کرد ،"افراد در حين انجام وظايف نظامی مرتکب می شوند ن ح با اي

ين نوشت ژنرال د چن : کلمبوفسکی، فرمانده ی کل جبهه ی شمال، سه روز بع

تجربه نشان داده است واحدهائی که در ميانشان تعويض های بسيار صورت "

د ده ان اجز ش ا ع دن مطلق ه، از جنگي ده . گرفت ی گندي تيبانی ارتش ع پش ر منب اگ

همان خلق اين منبع گنديده ی پشتيبانی ." تواند سالم بماند باشد، آن ارتش نمی

.روسيه بود

ارکت ا مش ان ارتش را ب رانس بزرگ ه، کرنسکی کنف انزدهم ژوئي در روز ش

الی تاد ع اوينکوف در س چنکو و س ی ترش ان ده کيل داد فرم وف . تش کورنيل

. عقب نشينی در جهبه ی او به وسيع ترين دامنه ی خود رسيده بود . غايب بود

د فقط هنگامی متوقف د روز بع ا خود در اين عقب نشينی چن ان ه ه آلم شد ک

١٨٨


از ايستادند دگان در . مرزهای قديم کشور روسيه از حرکت ب اسامی شرکت کنن

ين و آ کی، دنيک ی، کلمبوفس يف، روژک يلوف، آلکس ی بروس رانس، يعن ن کنف

اده ه در ورطه ی نيستی افت ی ک ژواک دوران رومانوفسکی، هم چون واپسين پ

داخت ين می ان ود . بود در گوش طن اه ب ار م اه چه رال های عالی ج ن ژن ه اي ک

اب . خود را نيم مرده تلقی می کردند د، و چون جن ه بودن اينک آن ها جان گرفت

ه سخت آزرده خاطرشان ررئيس الوزرا را مظه ی می دانستند ک مجسم انقالب

يلی يش و س ه او ن ل ب ونيت کام اس مص ا احس ه و ب ه توزان ود، کين اخته ب س

.می زدند

ين بر طبق آمار ستاد وب غرب ب فرماندهی، نيروهای مستقر در جبهه ی جن

ه م ژوئي ا شش ن ت دهم ژوئ ای هج ود٠٠٠/٥٦روزه ات داده ب ن تلف م . ت رق

ود اچيز ب ه ی جنگ ن ی انقالب ! قربانيان در مقايسه با دامن ا دو انقالب، يعن ام

د ری دادن ات کمت ات تلف ه درج م ب ر، روی ه الب اکتب ه و انق ا و. فوري رال ه ليب

ازش ک د؟ اران س ودی بردن ه س اجم چ ه از ته ی و فاجع رگ و ويران ز م ه ج ب

ين را دگرگون ١٩١٧زمين لرزه های اجتماعی سيمای يک ششم از سطح زم

ها و دهشت های ی سفاک. بشريت باز کردند یساختند و امکانات تازه ای به رو

داريم -انقالب ی ن دک ميل مان از آس - که نه به خفيف کردن و نه به انکارشان ان

وند ی ش ازل نم فاک . ن ن س اريخی ی اي ل ت ان تکام ل جري ا از ک ت ه ا و دهش ه

.تفکيک ناپذيرند

ين ود، چن اه پيش آغاز شده ب ه يک م اجمی ک ايج ته بروسيلوف پيرامون نت

زارش داد ل : "گ ت کام ه ." شکس ود ک ت آن ب ن شکس ت اي رها، از "عل افس

ه ." رتندفرمانده ی گروهان گرفته تا فرمانده ی کل قوا، فاقد قد درباره ی اين ک

اورد . چرا و چگونه قدرت خود را از کف دادند، بروسيلوف کلمه ای بر زبان ني

١٨٩


ی ات آت ه عملي ا راجع ب اتی : "و ام ين عملي رای چن وانيم ب ار نمی ت يش از به پ

گران بر لزوم مجازات های يکلمبوفسکی در عين حال که مانند د ." آماده شويم

." ثر بودن اين گونه مجازات ها ابراز ترديد کرد مؤ شديد اصرار می ورزيد، در

ه جوخه ی اعدام سپرد؟ وان لشگرها را دربست ب مجازات مرگ؟ اما آيا می ت

رود ه سيبری ب د ب ..." دادگاه های نظامی؟ اما در آن صورت نيمی از ارتش باي

زارش داد ين گ م چن ل ه تاد ک يس س ان : "رئ ای پادگ گ ه گ از هن نج هن پ

د؛ سلسله جنبان های شورش به دادگاه های نظامی سپرده پتروگراد منحل شدن

د ده ان ر ... ش اط ديگ ه نق راد ب ن از پتروگ زار ت ود ه دود ن ه در ح م رفت روی ه

هيچ کس به فکر . اين خبر مايه ی مسرت خاطر حضار شد ." منتقل خواهند شد

.نيفتاد که عواقب تخليه ی پادگان پتروگراد را هم در نظر بگيرد

ام ... بايد لغو شوند: "ص کميته ها آلکسيف گفتو اما در خصو تاريخ فن نظ

ت ده اس ويش را آفري وانين خ ود ق رد خ ی گي ر م ال را درب زاران س ه ه ا . ک م

اين . "کوشيديم از اين قوانين تخطی کنيم، و از اين رو با فاجعه مواجه شده ايم

رد ی ک ط م ع خل ام جم د نظ ا قواع اريخ را ب وانين ت رد ق ی الف زد . م هروژک : ک

مردم پرچم های کهن را هم چون مقدسات دنبال می کردند، و به آغوش مرگ "

اما پرچم های سرخ ما را به کجا کشانده اند؟ به تسليم ارتش های . می شتافتند

به شورای ١٩١٥ژنرال فرتوت به ياد نداشت که خود در اوت ." دست نخورده

ه ود ک زارش داده ب ران گ ام ": وزي ن نظ ونی ف ا مقتضيات کن ائی م د توان از ح

تيم ا نيس ان ه ا آلم ت ب ه رقاب ادر ب ا ق ال م ر ح د؛ در ه کی ."فراترن کلمبوفس

يله ی ه وس ه ب ش ن ه ارت رد ک رار ک ه اص ين توزان ذتی ک اکی از ل ی ح ا لحن ب

ه وسيله ی ا، بلکه ب راد ديگری "بلشويک ه ه " اف ه وب ی کشانده شده ک يران

ی را وارد ارت امی مهمل ه ی نظ ين نام د، آئ رده ان ات و "ش ک ه حي رادی ک اف

١٩٠


د ی کنن ش را درک نم ت ارت رايط موجودي ه ." ش ود ب تقيمی ب يلی مس ن س اي

اگوش کرنسکی ه ور شد. بن ه وزرا حمل ت بيشتری ب ا قاطعي ما : "دنيکين ب ش

دان ر وج د، و اگ رده اي دکوب ک ل و الی لگ ار جنگ را در گ ای پرافتخ رچم ه پ

د افراشت داشته باشيد اين پرچم ها را بار ديگر ا کرنسکی؟ ..." بر خواهي و ام

ی رد، از آن ارتش ی ک ک م تن ش دان خويش ود وج ون در وج کی چ کرنس

ت گ باب ی فرهن ان صريح ال"ب ده اش لبي ق عقي ن و برح کر " ح ه تش فروتنان

ه رباز توضيح داد ک وق س ه ی حق اره ی اعالمي رد، و درب ام : "ک ن هنگ ر م اگ

ودم، ي تهيه ی آن اعالم ر ب ه صدور و انتشار نمی کشيد ه وزي ارش ب ز ک . هرگ

نتيراندازی های سيبری را نخسيتن بار چه کسی سرکوب کرد؟ برای بازگرداند

ه چه ه درون صفوف ارتش، اول از هم انبری ب ه خونريزی فرم کسی دست ب

ودم رده ب ن منصوب ک ه م ن ! زد؟ شخصی ک ر شخص م چنکو، !" کميس ترش

ود چ لی خ رای تس ه، ب ور خارج ر ام رد وزي ی ک ه بين ين نکت ر : "ن ا ه اجم م ته

زايش داده است ا اف ه م ين را ب اد متفق وده است، اعتم اموفق ب اد ." چند ن اعتم

ين ود ! متفق ه دور خ ين ب اد متفق ب اعتم رای جل م ب ين ه ه زم ن ک ه اي ر ن مگ

می چرخيد؟

يد اد کش ه فري ان جلس کی در هم ه : "کلمبوفس رها يگان ر افس ال حاض در ح

ای آ تون ه دس يح داد ." زادی و انقالبن م توض يلوف ه ت : "بروس ر جماع افس

ه ." کارگر حقيقی همان افسر است . بورژوا نيست رد ک : ژنرال روژکی اضافه ک

د " و کميت ". ژنرال ها هم کارگرن رای لغ ه سرکردگان پيشين ب درت را ب ا، ق ه ه

د انقالب -بازگردانيد، و سياست د - بخواني رون براني ين ب : را از ارتش بي ود چن

کرنسکی هم به خود آن . برنامه ی کارگرهائی که درجه ژنرالی بر شانه داشتند

ود رای آن ب اريخ اج ران ت ط نگ ت، و فق راض نداش ه اعت ت . برنام ی گف : او م

١٩١


رال دنيکين درباره ی اقدامات پيشنهادی بايد بگويم که گمان نمی " کنم حتی ژن

ورزد ا اصرار ب وری آن ه ر اجرای ف ا ..."ب رال ه م یجملگی اشخاصآن ژن ک

: شعور و مالل آور بودند، اما شکی نيست که بی اختيار در دل با خود می گفتند

!"با اين آدم ها همين طور بايد حرف زد"

ری در رانس، تغيي ن کنف ر اي ر اث ی ب ان ده الی رخ داد فرم يلوف . ع بروس

اجم ا ته ه ب اطی ک وروکرات محت ه جای آلکسيف، ب ه ب حرف شنو و منعطف ک

رال مخ د و ژن ار ش ار برکن ک از ک ود اين ده ب ار آم ر ک ر س ود، ب رده ب ت ک الف

اگونی . کورنيلوف به جانشينی او انتخاب گرديد برای اين تغيير انگيزه های گون

د ا ش ت و پ ه کورن : دس د ک ول داده ش ا ق ادت ه ه ک ين يب باطی آهن وف انض ل

ه رد؛ ب د ک اد خواه ش ايج اران در ارت ازش ک ان داد س ه اطمين د ک ه ش

کورنيلوف دوست کميته ها و کميسرهاست؛ ساوينکوف خود ضامن احساسات

ود ده ب وف ش ه ی کورنيل وری خواهان ن . جمه ه اي خ ب رال در پاس اب ژن جن

رد او، ه اعالم ک ی ک دين معن انتصاب اتمام حجت تازه ای به حکومت فرستاد، ب

ه ذيرد ک ه شرطی می پ ر : "يعنی کورنيلوف، آن انتصاب را فقط ب فقط در براب

مردم و در برابر وجدان خود مسئول باشد؛ هيچ کس در انتصاب اعضای ستاد

الی ان دهی ع م فرم ه ه ر در پشت جبه ار ديگ دام ب ازات اع د؛ مج ه نکن مداخل

رد ." برقرار شود اد می ک د . شرط اول مشکالتی ايج ر "ترفن مسئوليت در براب

ردم ر م ار ک " وجدان خود و در براب ود، و را نخستين ب رده ب ار ب ه ک رنسکی ب

د ی تاب ر نم ت ب ه رقاب ت ک ی اس ر خاص ن ام وف در . اي راف کورنيل تلگ

ه چاپ رسيد رال ب ه های ليب اط . کثيراالنتشارترين روزنام سياستمدارهای محت

د رو افکندن ه اب ام حجت . ارتجاع گره ب ان اتم ام حجت کورنيلوف صرفا هم اتم

رال ه ان صريح ژن ه زب ه ب ود ک ادت ب زب ک ود ح ده ب ه ش زاق ترجم ا . ای ق ام

١٩٢


ام : محاسبات کورنيلوف درست بود خواست های کالن و لحن گستاخانه ی اتم

. ويژه افسران کادر را، خشنود ساخت حجت او همه ی دشمنان انقالب را، و به

ا هيچ د، ام ار کن ورا برکن ه کورنيلوف را ف کرنسکی وحشت کرد و بر آن شد ک

تيبانی ت از او پش س در حکوم ردک يه ی . نک ه توص وف ب رانجام کورنيل س

ه مقصود او از مسئوليت در د ک ه شفاها اذعان کن رد ک حاميان خود موافقت ک

وده است ت ب ر حکومت موق ئوليت در براب ردم، مس ر م ام . براب ابقی اتم ا م ام

ه شد ی پذيرفت ده ی . حجت با تعديالت و قيد و شرط های جزئ کورنيلوف فرمان

و ضمنا فيلو . کل قوا شد وان کميسر کورنيل ه عن ، و فننکو، مهندس ارتش، ب

ل وزرات دير ک وان م ه عن وب غرب، ب ساوينکوف، کميسر پيشين جبهه ی جن

دند ارده ش ار گم ه ک گ ب ه دوران . جن ازه ب ادفی و ت ود تص يتی ب ی شخص يک

ی د انقالب ينه ی بلن ک پيش ا ي ردی ب ری م يده، و ديگ اجراجوی -رس ر دو م ه

اده دست. ه بودند محض و برای هر کاری آماد اری آم رای هر ک م فيلوننکو ب ک

تماس نزديک آن دو . بود، و ساوينکوف برای بسياری از کارها آمادگی داشت

ان ام، چن رال در کسب سريع مق اب ژن با کورنيلوف، به عنوان مشوق های جن

. ايفاء کرد حوادثکه خواهيم ديد، نقشی خاصی در گسترش بعدی

ازش ود س ای خ ه ه اران جبه د ک ی کردن ليم م ری تس س از ديگ ی پ . را يک

رد رای نجات : "تزرتلی اعالم ک تالف اتحادی است ب ه ." ائ ه رغم انشعابی ک ب

ه داشتند رده ادام . رسما صورت گرفته بود، مذاکرات با حرارت تمام در پشت پ

کرنسکی در توافق آشکار با کادت ها، به منظور رسيدن به يک راه حل سريع،

ه در عين سازگاری د يعنی به اق - نمايشی توسل جست ام صرفا دبه يک اق امی ک

اری می داد او . کامل با روح سياست کلی اش، او را در رسيدن به هدفش نيز ي

رد، و رک ک هر را ت تعفاء داد و ش اران اس ازش ک ت و س ت فالک ه دس را ب

١٩٣


پرد ان س ال خودش ن . استيص وف در اي ی يوک د ميل ی گوي ا : "خصوص م او ب

ه ی خود هم به دشمنان و هم به رقبا و هم به پيروان خويش خروج هشداردهند

اره ی خصايل شخصی او، صرفا ا درب ثابت کرد که، قطع نظر از قضاوت آن ه

رای مابين به مناسبت موقعيت سياسی اش دو اردوی متخاصم، فعال جانشينی ب

رد . "او نمی توان يافت ازی را بب اران .او دست را عمدا باخت تا ب ا سازش ک ب

ای ه پ ی خود را ب " رفيق کرنسکی "ناسزاهای فروخورده و ثناگوئی های علن

ه آسانی توانستند . انداختند ا، ب هر دو طرف، هم کادت ها و هم سوسياليست ه

ار هيئت بی ه کرنسکی اختي د، و ب سر دولت را متقاعد کنند که خود را ملغی کن

. بدهددهد که حکومت را از نو و به صالحديد شخصی خود تشکيل

ور مست ه منظ ت أب ای وحش اختن اعض ل س ی، ص ه ی اجرائ زده ی کميت

الغ شد ان اب ه آن ده ی وضعيت جبهه ب ی فزاين . تازه ترين اخبار پيرامون خراب

آلمان ها نيروهای روس را پس می راندند، ليبرال ها کرنسکی را، و کرنسکی

اران ازش ک دگان منش . راس ه، نماين ارم ژوئي يال در بيست و چه ويک و سوس

د ه گذراندن ب را در جلس ر ش يونر سراس ه ی . رولوس رانجام کميت ی، س اجرائ

ا ود، ب ارگی خ ده از بيچ ته و درمان ر ١٤٧خس ق در براب رأی ٤٦ رأی مواف

الف و ع٤٢مخ ابقه - رأی ممتن ی س الفتی ب ويض ب -! مخ رط و ی قي تف د و ش

ها، که در همان در کنگره ی کادت . نامحدود قدرت را به کرنسکی تصويب کرد

تار سرنگونی کرنسکی دگان خواس د از نماين ی چن ود، تن رده ب ان اجالس ک زم

رد دگان توصيه ک ه نماين شدند، اما ميلی يوکوف به اين بی صبری لگام زد و ب

د دا . که فعال کوشش خود را منحصر به اعمال فشار کنن ن ب ه ناي ا نيست ک معن

ی يوکوف در وجود ميلی يوکوف درباره ی کرنسکی دچار توهم ش ود، ميل ده ب

او می دانست که پس . کرنسکی صرفا نقطه ی اتکائی برای طبقات دارا می ديد

١٩٤

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه ر ت از ش ردن حکوم الص ک وراها، خ ر ش ت از ش ردن حکوم الص ک از خ

.کرنسکی کار شاقی نخواهد بود

د نه بودن ان تش م چن تالف ه دايان ائ ا خ ين . در آن روزه ت لن ان بازداش فرم

ود پيش از تشکي رای اعالم . ل حکومت انتقالی هفتم ژوئيه صادر شده ب اينک ب

د ی آم ل م ه عم اطعی ب دام ق د اق تالف باي تاخيز ائ ه، . رس يزدهم ژوئي در روز س

اده ی ه ی سرگش يم نام ه ی ماکس ت در روزنام ت موق ه حکوم کی ب تروتس

ه چاپ رسيد - مطبوعات بلشويکی ديگر وجود خارجی نداشتند -گورکی در . ب

ه ودآن نام ده ب وجبش : " آم ه م ه ب انی ک ردن من از فرم تثنی ک رای مس شما ب

د ی تواني د، نم ده ان ناخته ش ت ش زاوار بازداش امنف س ف و ک ين و زينووي لن

ه ی سياسی . منطقی داشته باشيد ه جنب ه ب وط می شود، مسأله تا آن جا ک مرب

ی حکومت موقت دست ا سياست کل ه من در دشمنی ب د ک د می داني ه الب م ب ک

ذيرم ان تی ناپ ذکر آش وق ال ای ف د، ."دازه ی رفق ت جدي دايش دول ب پي در ش

ی ده ی آت و، فرمان ان کريلنک راد، و ناوب کی در پتروگ کی و لوناچارس تروتس

.نيروهای بلشويک، در جبهه، بازداشت شدند

ا حکومت جديد، که پس از يک بحران سه روزه متولد شده بود، به گورزاده

ر اين حکومت مرکب . می ماند ه ب ود از اشخاص طراز دوم و طراز سومی ک ب

د ده بودن اب ش ف، انتخ ای مختل دی ه ابين پلي زينش م يس . اساس گ اون رئ مع

حکومت مهندس نکراسوف از آب درآمد، همان کادت چپی که در بيست و هفتم

زار انقالب فوريه پيشنهاد کرده بود که با تحويل قدرت به يکی از ژنرال های ت

ی بی حزب و بی شخصيت که هميشه روکوپوويچ، نويسنده ا پ. را سرکوب کنند

انی و صنعت ما ه وزرات بازرگ بين کادت ها و منشويک ها دست و پا می زد، ب

زارودنی، دادستان پيشين، متعاقبا وکيل راديکال، و پسر يکی از . منصوب شد

١٩٥


رال"وزرای ند وزارت " ليب ه مس اندر دوم، ب د آلکس ده ش تری فراخوان . دادگس

ان، وزارت آوکس دريافت را کشور نتيف، رئيس کميته ی اجرائی شورای دهقان

رد د . ک اقی مان ار ب ند وزارت ک ر مس ان ب م چن ويک ه کوبلف منش و . اس

واد غذائی شد ر م م . پشخونوف، سوسياليست خلقی، وزي ا ه رال ه ان ليب از مي

ه پس از ه پيش و ن ه ن رادی ک ه اف چند شخصيت طراز دوم انتخاب شدند، هم

د انتصا ای نکردن ی ب ش مهم ان نق ند . بش ه مس امنتظر ب وی ن ه نح وف ب چرن

ت اورزی بازگش تعفاء و انتصاب . وزارت کش ابين اس ه م ار روزی ک او در چه

د اده ی حيثيت کن ود از خويشتن اع ه ب ود، فرصت يافت . جديدش سپری شده ب

با بی نظری توضيح می دهد که ماهيت رابطه ی تاريخ انقالب ميلی يوکوف در

د "ف با مقامات آلمانی چرنو اقی مان ه ." نامعلوم ب د ک ممکن "و اضافه می کن

ای کرنسکی و يه از سوء ظن ه واهی اداره ی ضدجاسوسی روس ه گ است ک

د ه باش راق رفت ه راه اغ دکی ب وص ان ن خص ران در اي چنکو و ديگ ."ترش

تايش از ز س ومی نداشت ج اورزی مفه ه وزارت کش وف ب دد چرن انتصاب مج

ه ی سوسيال رولوسيونرها حيثيت حزب حاک ه -م ه روز ب ی ک ان حزب ی هم يعن

ار . روز از نفوذ چرنوف در آن کاسته می شد نکته ی ديگر آن که تزرتلی اين ب

ه او در . دورانديشی به خرج داد و وارد حکومت نشد ود ک رده ب ان ب ه گم ماه م

ع شود؛ د واق ه حال انقالب مفي د ب ون در ميان اعضای هيئت دولت می توان اکن

ده برساند ه دولت فاي ه . قصد داشت که در ميان اعضای شورا ب از آن لحظه ب

ه ام وظيف وراها انج ام ش ورژوازی در نظ ر ب ام کميس ال در مق ی عم د، تزرتل بع

ار داشت . می کرد راد اظه ر حکومت : "او در يکی از جلسات شورای پتروگ اگ

ه رفقاي ر ماست ک ا بگذارد، ب ر پ افع کشور را زي ان را از حکومت ائتالفی من م

ه مسأله اينک ديگر ." بيرون بکشيم ود ک ن نب ر سر اي دی -ب ه دان چن ان ک چن

١٩٦


رون -پيش قول داده بود ليبرال ها را پس از کشيدن شيره شان از حکومت بي

ه ی، بلک أله بران افتی مس ه دري ه محض آن ک ع و ب ه موق ه ب ود ک ر آن ب ر س ب

ی . شيره ات را کشيده اند، کناره بگيری ا تزرتل ود ت ار شده ب ه ک صرفا دست ب

.راه را برای تحويل کامل قدرت به بورژوازی هموار کند

ا در ت ه د، سوسياليس کيل ش ه تش اه م م م ه در روز شش تالف اول، ک در ائ

د ه ی بيست . اقليت قرار داشتند، اما در حقيقت امر زمامدار امور بودن در کابين

ا اکثريت را تشک ا و چهارم ژوئيه، سوسياليست ه ا سايه ه د، ام یيل می دادن

با آن که سوسياليست ها اسما : "ميلی يوکوف می نويسد. محو ليبرال ها بودند

ه ا ب ه ی يقين ی در کابين لطه ی واقع د، س ی دادن کيل م ه را تش ت کابين اکثري

ه ."هواداران سرسپرده ی دموکراسی بورژوائی تعلق داشت ود ک دقيق تر آن ب

د ورژوائی: بگوي ی ب ورد دموک. دارائ أله اسی،ردر م ب از وضوح مس ه مرات ب

ود وردار ب ری برخ ا . کمت د ب ر چن ه، ه ين روحي ا هم م ب ر ه خونوف وزي پش

ه : استداللی نامنتظر، ائتالف ژوئيه را با ائتالف مه مقايسه کرد ود ک د ب او معتق

ه ه ضدانقالب ب ال ک از داشت؛ و ح تيبانی چپ ني ه پش ورژوازی ب ه ب اه م در م

هر چه از سوی . " بود، بورژوازی حمايت راست را می خواست تهديد پرداخته

ه حکومت را ه ب راست نيروی بيشتری جمع کنيم، از تعداد کسانی که قصد حمل

د د ش ته خواه د کاس رای ." دارن ری ب ی نظي ابطه ی ب غ ض ت بلي ن حکم اي

برای درهم شکستن محاصره ی دژ : استراتژی سياسی در اختيارمان می گذارد

ود فرمول . همانا گشودن دروازه های دژ از درون است ن روش يبهتر ين ب چن

.ائتالف جديد

ينی ب نش ال عق ی در ح ود، دموکراس اجم ب ال ته اع در ح ات و . ارتج طبق

ای انقالب وحشت ه در نخستين روزه ائی ک روه ه ه گ ا زده ب سوراخ سمبه ه

١٩٧


د ی کردن ربلند م ک س د، اين ه بودن روز . گريخت ا دي ه ت اگونی ک افع گون در من

اه د نهانگ ی کردن ود م راز وج کارا اب ون آش د، اکن ه بودن ا و . خفت ان ه بازرگ

ا و آزادی تجارت را خواستار می شدند ابودی بلشويک ه ا . واسطه ها ن آن ه

زار همه ی محدوديت های برعليه ان ت ه در زم ائی ک تجارت، حتی محدوديت ه

يدند ی کش ر م اد ب د، فري ده بودن ع ش ای خوا . وض يون ه ا کميس ه ب ار ک روب

دگی اعالم شدند ود ضروريات زن د، مسئول کمب رده بودن ارزه ک ازی مب . دالل ب

د ل ش وراها منتق ه ش ا ب يون ه ن کميس رت از اي ان، اقت. نف اددان صگروهم

ا دادهای سوم "منشويک، گزارش داده است که تبليغات بازرگان ه پس از روي

ران شوراها مسئول ." و چهارم ژوئيه شدت خاصی گرفت ه ی گ شکست، هزين

.زندگی، و مسئول دزدی های شبانه شناخته شدند

يم ا و ب ارآميز حکومت توحش از دسايس سلطنت طلب ه اک از پاسخ انفج ن

ک ه توبولس تم اوت ب انواده اش را در روز هف انوف و خ يکال روم پ، ن چ

. ، توقيف شد کارگر و سرباز روز بعد روزنامه ی تازه ی بلشويک ها، . فرستاد

روه ا روه گ ربازان را گ ای س ه ه ه اعضای کميت يد ک ی رس ر م و خب ه س ز هم

د انونی توانستند کنگره ی . بازداشت کرده ان ه طور نيمه ق ا فقط ب بلشويک ه

وع اعالم شد . خود را در پايان ماه ژوئيه تشکيل دهند . کنگره های نظامی ممن

روز ا دي ه ت ود ک يده ب انی رس ه کس ازی ب ره ب ت کنگ ک نوب ن اين ه در ک ج خان

تند ی نشس زاق، : م ردارهای ق ا، س ه داره ا، کارخان ان ه ا، بازرگ الک ه م

ديس ود، و فقط از . روحانيون، اسواران ژرژق ه يکديگر شبيه ب صداهايشان ب

ايز می شدند م متم ری آن سمفونی را . حيث شدت و ضعف جسارت از ه رهب

.مسلما، هر چند نه هميشه علنا، حزب کادت برعهده داشت

١٩٨


رکت د ا ش اه اوت ب ل م ه در اواي نعت، ک ارت و ص ای تج ره ه ی از کنگ ر يک

م ده از مه ا سی صد نماين زار تقريب رين سازمان های بورسی و صنعتی برگ ت

رد راد ک وجات، اي لطان منس کی، س ه را ريابوشينس ق افتتاحي د، نط . ش

ت ت و گف ار گذاش ر کن ات را يکس کی تعارف ت : "ريابوشينس ت موق حکوم

درت است فقط صا ع امر مشتی دغل ... حب سايه ی ق ام در واق از سياسی زم ب

د ور را در دست دارن ز ... ام ا متمرک ات ه ر مالي ود را ب ه خ ام توج حکومت تم

دتا و سنگ ا را عم ات ه ن مالي رده است، و اي ان و ک ه ی بازرگ ر طبق ه ب دالن

ن م ... کارخانه دار تحميل می کند ه اي ا آيا صالح است که پول خود را ب سرف ه

ا رف ه ن مس ر اي انی ب يهن نگهب ات م ام نج ه ن ه ب ت ک ر نيس ا بهت دهيم؟ آي ب

اريم؟ ه " بگم رد ک د ک ام تهدي ن خت رای حس اه ب تخوانی : "و آن گ ال اس چنگ

ت د گرف ردم را خواه تان م ان دوس ی گريب ت مل نگی و فالک ارت !" گرس عب

ه در و ی، ک ع ريابوشينسکی پيرامون چنگال استخوانی گرسنگی و فالکت مل اق

سياست تعطيل عمدی کارخانه ها را به ضابطه در می آورد، از آن لحظه به بعد

رد جای خود را در از ک ران . فرهنگ سياسی انقالب ب ا گ رای سرمايه داره و ب

.تمام شد

ره ی کمي د سکنگ زار ش راد برگ م در پتروگ االت ه ای . رهای اي ن مأموره اي

رد حکومت بايستند، عمال حکومت موقت، که قرار بود چون ديواری بلند بر گ

ر برعليه حکومت متحد شدند و به رهبری هسته ی کادتی خود، آوکسنتيف وزي

ابين دو صندلی بنشينی نمی . "کشور را دست انداختند وانی م د : ت حکومت باي

ئت نکردند با صدای رسازشکاران ج ."فرمان براند نه آن که خود بازيچه شود

ا ادا دعوای بلند اعتراض و يا از خود با تم ه مب د، از ترس آن ک اع کنن وا دف م ق

١٩٩


ا برسد ه گوش بلشويک ه آوکسنتيف طوری از جلسه . آن ها با متحدانشان ب

.بيرون رفت که گوئی از آتش کنگره سوخته است

ه و شکوه را ان الب دريج زب ه ت مطبوعات سوسيال رولوسيونر و منشويک ب

د ار گرفتن ه ک امنتظر . ب ه افشاگری های ن ه رفت ن مطبوعات رفت ر صفحات اي ب

ارودا در روز ششم اوت، روزنامه ی سوسيال رولوسيونر . پديدار شدند ، دايلون

اند اپ رس ه چ ری را ب کده ی افس پ دانش جويان چ ی از دانش ه ی گروه . نام

تاده ه فرس رای آن روزنام ه ب ه جبه افرت ب ه را در راه مس ن نام دانشجويان اي

د پ . بودن جويان چ ه دانش "دانش ی ک ازی از نقش ری ب کده ی افس جويان دانش

گفت د ش ی کنن د م د، در ... زده ان ی زنن يلی م ردم س ه م ت ب پ و راس چ

دون راد را ب ا اف ن مأموريت ه د، و در اي مأموريت های تنبيهی شرکت می کنن

د ی کنن دام م ردان اع ده ی گ تور فرمان ه دس رفا ب ق و ص ه و تحقي ... محاکم

ين ا ب سربازهای خشمگين از کم اه ه ر گ د، تي ه ببينن ر دانشجوئی ک ه سوی ه

.اعاده ی سالمت به ارتش چنان کم و کيفی داشت..." می اندازند

ارتجاع در حال تهاجم بود، حکومت در حال عقب نشينی، در روز هفتم اوت،

ته ی پرداگان دارودس ی سرس ياه، يعن أموران صدس رين م ده ت ناخته ش ش

ان، معا مجريان قتل راسپوتين و دان های يهودي ا . زاد شدند آ از زن بلشويک ه

د اقی ماندن تی ب دان کرس ای . در زن وان ه ربازها و مل دان، س ان زن در هم

د ذا بزنن ه اعتصاب غ در آن روز، بخش . بازداشتی تصميم گرفته بودند دست ب

ای و ساير رای تروتسکی و لوناچارسکی و کولنت راد ب کارگری شورای پتروگ

.رستادزندانيان نامه های تهنيت آميز ف

ک، ا در نووچرکاس زاق ه ره ی ق االت، کنگ رهای اي ا، کميس ه داره کارخان

ه د ک د بودن ان معتق ه ی اين ا، هم رال ه ا، ليب رال ه يهن پرست، ژن مطبوعات م

٢٠٠

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه رد زار ک اه سپتامبر برگ ات مجلس مؤسسان را در م وان انتخاب -محال است بت

اما حکومت . يندازيمبهتر آن است که اين انتخابات را تا پايان جنگ به تعويق ب

ود ار موافق نب د . با اين ک ه بيست و . مصالحه کردن تشکيل مجلس مؤسسان ب

د . هشتم نوامبر موکول شد ا غرولن د ب د، هر چن . کادت ها اين تعويق را پذيرفتن

اه آن ها با اطمينان تمام روی وقايع سرنوشت سازی که قرار بود در اين سه م

اب د حس ده رخ بده اقی مان ی کردن ب امی م ايع تم ه آن وق تند ک ی پنداش د، و م

أله د دادمس ال خواه ه سطح ديگری انتق دها . ی مجلس مؤسسان را ب ن امي اي

.روزبه روز به نحو آشکارتری به نام کورنيلوف پيوند می خوردند

انون سياست " سردار"تبليغات پيرامون شخصيت اين د از آن پس در ک جدي

ل خلق نخستي"شرح حال . بورژوازی قرار گرفت ا " ن فرمانده ی ک اری ب م ک ه

وقتی ساوينکوف، در مقام . به تعداد کثير توزيع شد فرمان دهی فعاالنه ی ستاد

ه : "مدير کل وزارت جنگ، به روزنامه نگارها می گفت يم ک .... ما گمان می کن

خ ن ... "ال ود از اي ا"، مقص اوينکوف و " م ود، س کی نب اوينکوف و کرنس س

که پيرامون نام کورنيلوف به پا شده بود، کرنسکی را هياهوئی. کورنيلوف بود

داخت اپو ان ه تک ه ی . ب انونش در اتحادي ه ک ه ای ک اره ی توطئ ايعات درب ش

تاد ران در س ی افس ان ده ر فرم وی پيگيرت ه نح ه روز ب ت، روز ب رار داش ق

ا سرداران ارتش در نخستين . گسترش می يافت مالقات های سران حکومت ب

رد روزهای ماه اوت ر می ک ا را شعله ورت ل آن ه شکی . فقط آتش نفرت متقاب

ان : "نيست که کورنيلوف به خود می گفت ا گم ز واقع يعنی اين وراج سبک مغ

د ه من دستور بده د ب ه می توان د ک ا خود " ؟می کن م در دل ب د کرنسکی ه الب

د : "می گفت ه می توان د ک ا تصور می کن يعنی اين قزاق نادان و کند ذهن واقع

وف، . و هر دو به نحوی حق داشتند " روسيه را نجات بدهد؟ ه ی کورنيل برنام

٢٠١


ه، ها که بسيج نظامی کارخانه ها و راه آهن ه پشت جبه ، بسط مجازات مرگ ب

ت را از ان پايتخ ت پادگ ه تابعي راد و در نتيج امی پتروگ وزه ی نظ ت ح و تابعي

ل سا ا در محاف ت، در آن روزه ر می گرف دهی، درب تاد فرمان وم زشس ار معل ک

ر . شد د صريحا ب ه هر چن در پشت اين برنامه ی رسمی ديگری ديده می شد ک

رد مطبوعات چپ . زبان کورنيلوف نيامده بود، در موجوديتش نمی شد شک ک

د دا در آوردن ه ص ر را ب گ خط وف را . زن رال چرميس ی ژن ه ی اجرائ کميت

ازه ی امزد ت وان ن ان دهی به عن وا معرفی فرم ل ق رد ک صحبت از استعفای . ک

.ناک شد ارتجاع بيم. قريب الوقوع کورنيلوف در ميان بود

ورای م اوت، ش زاق "در روز شش ه ی دوازده ارتش ق ارتش دن، -"اتحادي

خ ور، ال ش ت ان، ارت ش کوب اوينکوف -...ارت اری س ه ي ه ب ع نام ه قط ای را ب

ه ا بلک اند ت ويب رس ز "تص ا و قهرآمي دائی رس ا ص ت و " ب ردم را حکوم م

ان "متوجه کند که در صورت برکناری وف، " سردار قهرم رال کورنيل ی ژن يعن

د ا در پشت جبهه نخواه زاق در جبهه و ي آن اتحاديه مسئول رفتار نيروهای ق

کنفرانس اتحاديه ی اسواران ژرژقديس به نحو آمرانه تری حکومت را به . بود

ر . تهديد گرفت ن کنف ه اي ا ک رد ابدين معن ار نس اعالم ک ر کورنيلوف برکن ه اگ ک

د و "شود، اتحاديه د خوان همه ی سلحشوران ژرژ قديس را به جنگ فرا خواه

ا وارد عمل شوند زاق ه ی يک . "از آن ها خواهد خواست که دوشادوش ق حت

راض نگ ه اعت ان ب کار زب رد آش ن تم ر اي ا در براب رال ه ن از ژن ود، و ت ش

ا نامه را، که ته مطبوعات نظام حاکم اين قطع ديد جنگ داخلی را دربر داشت، ب

ه چاپ رساندند ه ی افسران ارتش و . شعف فراوان ب ه ی مرکزی اتحادي کميت

ه وجود ر "نيروی دريائی در تلگراف های پی در پی تمامی اميد خود را ب رهب

دعوت کرد که " همه ی مردم درستکار "بست، و از " عزير، ژنرال کورنيلوف

٢٠٢


راز اعتم وف اب ه کورنيل بت ب دنس رانس . اد کنن ق "کنف ردان خل از اردوی " م

ه ی ب ی تلگراف ود، ط رده ب الس ک کو اج ا در مس ه در آن روزه ت، ک راس

م آواز شد ا ه زاق ه امی : "کورنيلوف، با افسرها و اسواران گرجستان و ق تم

ه است ه شما چشم دوخت اد ب د و اعتم ا امي ود ." روسيه ی انديشمند ب ال ب مح

وان صريح خن گ بت ن س ر از اي تت ارت . ف رانس عب دگان در آن کنف رکت کنن ش

ا و بانک اکوف، بودند از کارخانه داره ل ريابوشينسکی و ترتي ائی از قبي داره

ورها، ت، پروفس دگان روحاني يلوف، نماين ر آلکسيف و بروس ائی نظي رال ه ژن

رانس، . رهبران حزب کادت به رياست ميلی يوکوف دن کنف برای بی حجاب نمان

دگان ه"نماين وم " یاتحادي ه موه ا " نيم ان ه ور " دهق ان حض ز در آن مي ني

ايتی بشود ی يوکوف حم ران روستاها از ميل ا بلکه از جانب رهب در . داشتند ت

ه از دی ک ی دي انکو را م ای رودزي ول آس ر غ رانس، پيک يس کنف ی رئ کرس

. نمايندگان يک هنگ قزاق بابت سرکوب بلشويک ها علنا سپاسگزاری می کرد

در ان، مقت دين س يه ب رده ی روس يل ک ات دارا و تحص دگان طبق ترين نماين

. کشور نامزد کردندی برای نقش منج راکورنيلوف

ار در وزارت ين ب پس از اين مقدمات، فرمانده ی عالی جاه کل قوا برای دوم

ذاکره ه م ور ب ات کش رای نج ود ب ه ی خ ون برنام ا پيرام د ت اهر ش گ ظ جن

ردازد تاد ک . بپ يس س کی، رئ رال لوکومس وف را از روژن دار کورنيل وف، دي نيل

د صپتروگراد چنين تو ه : "يف می کن الی ک راد، در ح ه پتروگ ه محض ورود ب ب

از ومی قفق ام ب واره نظ د، ) تکينتسکی(س ی کردن کورتش م ل اس ا دو مسلس ب

ت تانی رف اخ زمس ه ک س از ورود ژ . ب رال کورنيل پ تانی، ن اخ زمس ه ک وف ب

وبيلش برد ا را از روی اتوم ار مسلسل ه ازی اش در کن اشتند، و محافظان قفق

ل ده ی ک دروازه ی کاخ به نگهبانی ايستادند تا در صورت لزوم به کمک فرمان

٢٠٣


وا ."قوا بشتابند ل ق ده ی ک فرض را بر اين گذاشته بودند که ممکن است فرمان

مسلسل های سواره . احتياج داشته باشد به کمک نظامی ادر برابر رئيس الوزر

از هم ام قفق ه سوی نظ ه ب د ک ورژوازی بودن ای ب ا مسلسل ه اران ان سازش ک

ن حکومت . مزاحم نشانه گرفته شده بودند چنين بود موضع حکومت نجات، اي

!مستقل از شوراها

ت ای حکوم ی از اعض کين، يک وف، کوکوش د کورنيل س از بازدي دکی پ ان

ه الع داد ک کی اط ه کرنس ت، ب روز "موق ين ام وف هم ه ی کورنيل ر برنام اگ

ود، پذي ه نش د داد " رفت تعفاء خواهن ا اس ادت ه ه . ک م، گرچ ا ه ادت ه ون ک اکن

ا حکومت مسلسل به دست نداشتند، با همان لحن اتمام حجت های کورنيلوف ب

د ی زدن رد . حرف م وف ک ه کورنيل ی ب ر کمک بزرگ ن ام ت . و اي حکومت موق

ل م شتاب ده ی ک رد ش زده به بررسی گزارش فرمان اه اعالم ک غول شد، و آن گ

ت، رده اس نهاد ک وف پيش ه کورنيل دابيری ک اذ ت ه اتخ اده ی "ک ه اع از جمل

.، علی االصول ممکن است"مجازات مرگ در پشت جبهه

طبيعی است که بسيج نيروهای ارتجاع شورای سراسری کليساهای روسيه

ت ی گرف ر م م درب ائی . را ه ل ره ود از تکمي ارت ب ن شورا عب هدف رسمی اي

ه کليسای ارتودکس از فعال يت های بوروکراتيک، اما هدف واقعی اش آن بود ک

اه دارد ان نگ الب در ام د انق ود را از گزن لطنت . خ رنگونی س ا را از ،س کليس

ود ه از . رئيس رسمی خود محروم ساخته ب ت، ک ا دول ون مناسبات کليسا ب اکن

ود ده ب وا معلق مان ت، در ه ه شمار می رف ه . ديرباز مدافع و محافظ او ب ناگفت

ار نماند ر خود را نث م مارس دعای خي که شورای مقدس کليسا در بيانيه ی نه

ه ود ک اد "انقالب پيروز کرده و از مردم دعوت کرده ب ه حکومت موقت اعتم ب

ی کليسا، مسأله حکومت پيرامون . اما آينده تهديدآميز می نمود ." داشته باشند

٢٠٤


انيون . ودهم چنان که پيرامون همه ی مسائل ديگر، سکوت اختيار کرده ب روح

ا بالتکل ديواقع ده بودن ه ی دوردست. ف مان الن منطق اه از ف ه گ اه ب ثال از -گ م

ه -شهر ورنی در نزديکی مرز چين شاه زاده فالن کشيش بومی طی تلگرافی ب

لووف اطمينان می داد که سياست او با کتاب مقدس پروتستان ها تماما سازگار

ود در کليسا هر چند بدين سان با انق . است ا جرئت نکرده ب الب می ساخت، ام

د ه بجوي وادث مداخل ود . ح ان ب ه عي ا در جبه ر ج يش از ه ر ب ن ام وذ . اي نف

ه انيون در جبه م راه روح ه آسمان ه ار شده و ب ا انضباط ناشی از ترس بخ ب

دار نظامی : "دنيکين به اين نکته اذعان داشت . رفته بود افسرها برای حفظ اقت

درت ی و ق ان ده ود فرم ه خ ال آن ک تند، ح الش برنداش دتی دراز دست از ت م

اموش شد و مشارکت ای انقالب خ ان نخستين روزه ا از هم صدای کشيش ه

کنگره های روحانيون در ستاد ." آنان در زندگی سربازها يکسر به پايان رسيد

ا هایو در ستاد فرمان دهی عالی ه ج ری از خود ب ه اث مختلف ارتش، بی آن ک

.ی آمدندگذارند، به سر م

ه ت، و ب ه سلسله مراتب روحاني ز ب شورای کليساها هر چند پيش از هر چي

ارچوب ال در چ ااين ح ت، ب ه داش ت، تکي االی روحاني ای ب ژه رده ه وي

ن . بوروکراسی کليسا محصور نبود جامعه ی ليبرال با تمام قوا می کوشيد بر اي

ود ريشه های سي . شورا دست بيابد ادت چون نتوانسته ب اسی خود را حزب ک

م چون د ه نزد مردم بيابد، تصور می کرد که يک کليسای اصالح شده می توان

دماتی . او، يعنی حزب کادت، و توده ها واسطه شود مابين تسمه ی رابط در مق

وی رنگ و وارنگی از که برای د، سياستمدارهای دني راهم آم اجالس شورا ف

ل اه زاده قبي وويف، رودزي ش ت اولس کوی، کن ز تروبتس امارين، و ني انکو، س

ا نقش رای کليس اپيش ام ی پيش ادوش و حت رال، دوش ندگان ليب اتيد و نويس اس

٢٠٥


ه عبث کوشيد . فعالی ايفاء کردند رد شورا جوی از حزب کادت ب ر گ ا بلکه ب ت

ر ام ب اورچين گ اورچين پ ن راه پ ازه در اي د، و ت اد کن ائی ايج الحات کليس اص

ی ادا ب ه مب م می داشت، از ترس آن ک اطی اش آن ساخت پوسيده را دره احتي

زد رو بري اره ی . ف ه درب ک کلم ی ي وی حت لحان دني ه مص انيون و ن ه روح ن

د خن نگفتن ت س ا از دول ک کليس رای ک. تفکي ه از لام تند ک ل داش ا مي ا طبع يس

ه در ع داشتند ک نظارت دولت بر امور داخلی خود بکاهند، اما در عين حال توق

ا موق ه تنه ت ن ده دول ا و آين ين ه د و زم مين بکن ان را تض از آن ت ممت عي

ان را ده ی مخارج آن دارد، بلکه بخش عم اه ب وظ نگ ز درآمدهايشان را محف ني

رد ده بگي ان برعه ه . کماک ود ک ر ب ود حاض ه ی خ ه نوب رال ب ورژوازی ليب ب

ه کليسا ی ادامه ه شرط آن ک ا ب د، ام ودکس را ضمانت بکن دار کليسای ارت اقت

ت به منافع طبقه ی حاکم را در ميان توده ها به سبک جديد فرا راه و رسم خدم

.بگيرد

ا تأسف . اما مشکالت اصلی درست در همين نقطه آغاز شدند دنيکين خود ب

ه "فراوان يادآور می شود که انقالب روسيه حتی يک جنبش مذهبی مردمی، ک

اليه های درست تر آن است که بگوئيم هر چه ." به ذکرش بيازرد، پديد نياورد

تازه ای از مردم به درون انقالب کشيده می شدند، به همان نسبت خود به خود

به کليسا پشت می کردند، حتی در مواردی که سابقا وابستگی محکمی موجود

برخی از کشيش ها متناسب با رفتارشان در خصوص هااستچه بسا در رو .بود

د؛ اما در شهرها نه کارگران ی زمين، هنوز نفوذ خود را حفظ کرده بودن مسأله

رای حل مسائل ناشی از ه ب د ک ه فکر نيفتادن و نه خرده بورژوازی هيچ يک ب

د ه روحانيت رو کنن ائی . انقالب ب ی اعتن ا ب دمات اجالس شورای کليساها ب مق

د ه ش ردم مواج ل م ود را در . کام ل خ ک محم ا اين وده ه ات ت افع و احساس من

٢٠٦


د، ون الهی شعارهای سوسياليستی می يافتن ه در مت اده، . ن روسيه ی عقب افت

را ناچار شده : مراحل تاريخ خود را به صورت فشرده پشت سر می گذاشت زي

اري ن، بلکه از روس دوره ی پارلمانت م زبود نه فقط از روی دوره ی اصالح دي

.بورژوائی نيز خيز بردارد

رح د ط ر چن ود ه ده ب ه ش الب ريخت ای انق زاب ه اه خي ا در م ، شورای کليس

ه . اجالس آن به هنگام فروکش امواج انقالب صورت گرفت اين امر سبب شد ک

ردد ر گ يظ ت ورد . رنگ ارتجاعی اش غل دی شورای کليسا، مسائل م ترکيب بن

ش؛ همه از دگرگونی های ريشه ای در نحوه ی ا احتش، حتی مراسم افت ا بحث

ز . برخورد طبقات مختلف نسبت به کليسا، خبر می دادند اری مراسم هنگام برگ

نتيف در کی و آوکس کی، کرنس امع اوسپنس ای ج ذهبی در کليس ار م کن

د ته بودن ا نشس ادت ه انکو و ک هردار . رودزي يونر، ش يال رولوس ر سوس رودن

ت ين گف ود چن ه ی خ يه : "مسکو، در نطق افتتاحي ق روس ا خون در رگ خل ت

ود ن جماعت ." جاری است، ايمان به مسيح در روح او شعله ور خواهد ب ا اي ت

امبر عصر روشن گری همين ديروز خود را اخالف مستقيم چرنيشفسکی، پي

.روسيه می دانستند

د، ه سو استمداد طلبي شورای کليسا با انتشار اطالعيه های رنگارنگ از هم

رد، و ه ک ا را تخطئ برای به وجود آمدن حکومتی نيرومند دعا کرد، بلشويک ه

ا اهم زبان با ار، از ک ر ک ه سکوبلف، وزي رد ک ار : "رگران تقاضا ک ارگران، ک ک

ر نخود را ا يهن را ب زار نباشيد، و بهزيستی م د، از هيچ تالشی فروگ ام دهي ج

ه ژاما اين شورا توجه وي ." نيازهای خود مقدم شماريد ی مسأله ه ی خود را ب

رد ذول ک ين مب ه . زم م ب ا را ه ا و اسقف ه ران ه انی مط بش دهق ه ی جن دامن

ود زده و تلخ تاندازه ی مالک ها وحش رده ب ام ک ترس از کف دادن اراضی . ک

٢٠٧


ان اها و رهب ر از کليس م ت ان را محک ا روح آن ه ه أله خان راری مس ی برق

د و . کليسا قبضه کرده بود دموکراسی در شورای کليسا با اشاره به خشم خداون

ا "تهديد به طرد روحانی، در بيانيه های خود اعاده ی فوری اراضی، جنگل ه

ان و محصول اها، رهب ه کليس ده را ب اول ش ای چپ ا و ه ه ه ا، نمازخان ه ه خان

ان خصوصی د " مالک ی ش تار م م. خواس اد گ ن فري ه ذه ان ب ته ای در بياب گش

ا را پشت سر گذاشت و فقط نشورای کليسا لنگ ل ! متبادر می شد ه ه گان هفت

راری مجدد -پس از انقالب اکتبر به ذروه ی سخت کوشی های خود ی برق يعن

ام ه دست پطرکبنظ يش ب ال پ ه دويست س انی ک ودي ايلخ ده ب اء ش دست -ر الغ

.يافت

در اواخر ماه ژوئيه، حکومت تصميم گرفت که يک کنفرانس دولتی با شرکت

همه ی طبقات و نهادهای اجتماعی در مسکو تشکيل دهد، و روز سيزدهم اوت

ه حق . ن کنفرانس تعيين کرد آرا برای برگزاری مشارکت در قرار بر اين شد ک

د ين کن ا تعي ت رأس رانس را حکوم ه ی . کنف ه ی هم ا نتيج کار ب اد آش در تض

د، حکومت دقت زار شده بودن انتخابات دموکراتيکی که در سراسر کشور برگ

ر ن کنف ه اي ئن شود ک داد يکسانی افراوانی به عمل آورد تا از پيش مطم نس تع

ات دارا و نما دگان طبق ر ياز نماين ردم درب دگان م د دن تاخواه ت . ش حکوم

ه ن ی توانست ب اختگی م ادل س ن تع ق اي ط از طري الب فق ات انق ود جنج ات خ

د دوار باش ی در دست نداشت . امي ارات معين ی اختي ره ی مل ن کنگ ول . اي ه ق ب

وعی نقش مشاورتی داشت و بس ... اين کنفرانس : "ميلی يوکوف ."حداکثر ن

ا بلکه طبقات دارا بر آن بودند که سرمشقی از فداکا د، ت ری به دست مردم بدهن

درت د ق دا بتوانن د بع ری قبضه کنن ل ت و کام ه نح رانس . را ب می کنف دف رس ه

ه ی آشتی دادن قدرت : "عبارت بود از ه ی نيروهای سازمان يافت ا هم دولت ب

٢٠٨


ور اء ." کش ی و ارتق المت، دلگرم ارچگی، مس ک پ رورت ي ات از ض مطبوع

ه کال . روحيه ی همگان سخن می گفتند م ديگر برخی نمی خواستند و برخی ب

زی شده ديگر نمی توانستند بگويند که کنفرانس دقيقا به چه منظوری طرح ري

ده ی . است ر عه ه اسم درسش ب ز ب دن هر چي در اين مورد نيز وظيفه ی نامي

.بلشويک ها افتاد

٢٠٩


فصل ششمفصل ششم

کرنسکی و کورنيلوفکرنسکی و کورنيلوف

))ب روسيهب روسيهم در انقالم در انقالززعناصر بناپارتيعناصر بناپارتي((

ين و ن ب ردی روش کی م ای کرنس ه ج ر ب ه اگ ت ک ده اس ه ش ب گفت اغل

وی ود، شورا ق ه ب ه دست گرفت نفس سکان حکومت را ب دی از بل ختی های بع

ه . جمله ظهور بلشويک ها همه اجتناب پذير بودند ه کرنسکی ن شکی نيست ک

ا . از روشن بينی بهره داشت و نه از قوت نفس ن ج مسأله ام ه، چرا اي است ک

رد ين م ه درست هم د ک اگزير يافتن برخی از طبقات مشخص اجتماعی خود را ن

را، يعنی کرنسکی را، بر دوش خود بلند کنند؟

ار ديگر حوادث اسپانيا، گوئی برای تازه کردن حافظه ی تاريخی ما، اينک ب

داول سياسی، به ما نشان می دهند که چگونه انقالب با محو کردن مرزهای مت

افی خوش آب و رنگ د ز را در لف ر نخستين روزهای خود همه کس و همه چي

ه رنگ . می پيچد ا خود را ب ی دشمنان انقالب می کوشند ت در اين مرحله، حت

د اکم . انقالب در آورن ات ح زی طبق ه غري ل نيم ين مي ی مب ن رنگ عوض کن اي

ه د ک ن امي ه اي وع، ب ب الوق ای قري ونی ه ر دگرگ ويش ب ق خ ه تطبي ت ب اس

ه اين نوع يک . حتی المقدور آسيب کمتری از انقالب ببينند ت، ک پارچگی در مل

دلی بر های سست بنياد استوا ی بر لفاظ ی ب ده ی ر است، وظيفه ی سياسی ب عه

٢١٠


اتی را . کاری می گذارد سازش ايزات طبق ه تم ورژوا، ک ايدئاليست های خرده ب

می جويند، و خير همگان را ناديده می گيرند، قالبی می انديشند، نمی دانند چه

تند ن هس ران ممک ه رهب ت يگان رای اکثري ه ب ن مرحل د، در اي ی خواهن ر . م اگ

ه اريخی خود ب رای نقش ت کرنسکی افکار روشن و اراده ی قوی می داشت، ب

ه آن رسيده باشيم . کلی نامناسب می بود دها ب ه بع . اين ارزيابی چيزی نيست ک

اگرم حوادث ان گرم ا در هم ين سان بلشويک ه ه هم اره ی کرنسکی ب م درب ه

د ی کردن دان . داوری م ود در زن ت خ الل بازداش طور در خ ن س نده ی اي نويس

دافع دعاوی : "کرنسکی پس از روزهای ژوئيه چنين نوشت ل م کرنسکی، وکي

ا رسيد، راديکالی لسياسی، سوسيا رولوسيونری که به رهبری ترودوويک ه

ر از هر شخص که هيچ گونه آموزش اجتماعی نديده اس ت، اين شخص کامل ت

کلی ی ش ت، و ب الب اس تين دوره ی انق ر نخس ری مظه ی"ديگ الب و " مل انق

دئالي الب را زاي ات انق دها و توقع ر م امي د بهت ی کن ان م ری بي رد ديگ ر ف . از ه

اع از ل، دف ان مل انون، صلح در مي ين و آزادی، نظم و ق کرنسکی پيرامون زم

ت، و درب ب کنخ يهن، دالوری لي د م ه باي يه چگون الب روس ه انق ن ک اره ی اي

رد رو ب ت ف ود در به واری خ ا بزرگ ان را ب تمال - جه اص دس ورد خ ن م در اي

ن -رنگی را هم در هوا تکان می داد ابريشمين سرخ ه ی اي اره ی هم باری درب

مردم عادی که چشم سياسی خود را تازه گشوده . رانی کرده است مباحث سخن

ان سخن رانی اين بودند، با وجد و شعف به ها گوش فرا دادند، زيرا در نظر آن

د ی گوين ه سخن م ود از سکوی خطاب ه خ ود ک ی نم ين م دم . چن م مق ارتش ه

ت د گف وش آم وف خ ال گوچک ود از چنگ ی خ وان منج ه عن کی را ب . کرنس

ه او د ک نيده بودن ا ش ان ه ت دهق ده ی آن هاس ت، و نماين ک اس . ترودووي

٢١١


د ذوب اعت ا مج رال ه الي ليب س راديک ه در پ دند ک ائی ش ه ه رط انديش م زال مف

...."بی شکل لفاطی های او نهان بود

مبارزه ی . اما دوره ی در آغوش کشی های بی تميز و همگانی دير نمی پايد

ار ی دگرب ه شکل جنگ داخل دا ب ا بع د ت روکش می کن طبقاتی در آغاز انقالب ف

ذيرش ک در صعود پريان آسای سازش . جان بگيرد اب ناپ اری، تخم سقوط اجتن

ت ه اس ز نهفت ود. ني ت کل ريع محبوبي ول س ه، اف می فرانس ار رس ه، خبرنگ آن

کرنسکی را زائيده ی بی کياستی او می دانست، و معتقد بود که اين بی کياستی

ش ا نق ه ب ت ک الی واداش ه اعم ت را ب تمدار سوسياليس گ"او سياس " هماهن

يگاه های سلطنتی می نشيند، در کاخ زمستانی در تماشاخانه ها در جا . "نبودند

ای روس وری ه واب امپرات د، در تختخ ی کن دگی م لو زن ا در تزارسکوس و ي

د ی خواب يش از . م دکی ب ودبينی اش ان ت، و خ ودبين اس د خ يش از ح دکی ب ان

ين کشور دنياست، اين رفتار در کشوری که ساده تر -اندازه به چشم می خورد

ران، متضمن ک ".تکان دهنده است زد کهت م در ن ان و ه ياست، هم در نزد بزرگ

ن . درک موقعيت و شناخت پايگاه خويشتن در آن موقعيت است کرنسکی از اي

اور . درک و شناخت کمترين بهره ای نداشت وده های خوش ب او که به دست ت

ه د و ن به جاه و جالل رسيده بود، با اين توده ها کامال بيگانه بود، نه می فهمي

د و ک ه می بينن ا انقالب را چگون وده ه د ت ه بدان ه ای داشت ک وچک ترين عالق

ا او . برداشت آنان از انقالب چيست توده ها انتظار داشتند از او تهور ببينند، ام

د ار . از توده ها می خواست که در بزرگ منشی و فصاحت او اخالل نکنن يک ب

دی نم ه کرنسکی سرگرم بازدي انوا اهنگامی ک ده ی دستگير شده ی يشی از خ

ده ی خود ه فرمان د، ب اس می دادن اخ پ ه در اطراف ک ود، سربازهائی ک تزار ب

ی : "گفتند ا نيکالشکا حت د می خوريم، ام ا روی چوب می خوابيم، غذای ب م

٢١٢

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه ه طل خاکروب و س افی اش را ت ای اض ت ه ده، گوش م ش ت ه ه بازداش اال ک ح

دازد ن کلمات ." می ان زرگ منشانه "اي ا احساسات سربازها را نبود" ب د، ام ن

.بيان می کردند

رين را ای دي ردم زنجيره ه ی م ک در هم د و اين ته بودن ود گسس ای خ از پ

م يدند، دره ی کش ان م رده برايش يل ک ران تحص ه رهب ائی را ک ل مرزه مراح

ان سرداد . می شکستند اد و فغ اب فري ن ب : در اواخر ماه آوريل، کرنسکی در اي

رده های طاغی باشد؟ آيا ممکن است ک " افسوس ... شور آزاد روسيه کشور ب

"من بايد با رويای بزرگ خودم جان می سپردم، . يش نمردم پکه همان دو ماه

ا . وقس عليهذا ه ی چندش آور کارگره کرنسکی اميدوار بود بتواند با اين خطب

وذ خود درآورد ر نف ه زي ا را ب ان ه ا و دهق وان ه ا ساالر . و سربازها و مل دري

اب ه جن اه م ه در م ه چگون رد ک ت ک اه شورا رواي ر دادگ دا در براب کولچاک بع

ا را وان ه ا مل وزير جنگ راديکال از ناوگان دريای سياه بازديد به عمل آورد ت

ه خطيب بزرگ پس از هر سخن . فسرها آشتی دهد ابا رانی تصور می کرد که ب

ه چيز را سروسامان می بينيد جناب درياساالر، هم : "هدف خود نائل شده است

ازه آغاز شده . اما هيچ چيز سروسامان نيافته بود ..." داديم فروپاشی ناوگان ت

.بود

های کرنسکی روز ی با گذشت زمان، شلتاق بازی ها، بی حرمتی ها، و الفزن

وده را جريحه دار می ساخت ار . به روز به نحو عميق تری احساسات ت يک ب

ر سر دستيار ، خشماگين در خالل مسافرتش در امتداد جبهه در کوپه ی قطار ب

چه بسا به عمد، تا يکی از ژنرال های ارتش هم صدای او را -خود فرياد کشيد

نم بفرست : "بشنود ه جه ا ب ا تيپ ار !" همه ی اين کميته های ملعون را ب يک ب

ا وان ه زی مل ه ی مرک ک، کميت ان بالتي د از ناوگ ام بازدي ر کرنسکی هنگ ديگ

٢١٣


زدرا ه ن رد ب ار ک االر احض ا س او دري ود در رزمن بب . خ ه س نتروبالت ب س

ه ی وزارت ای تابع ازمان ه ورا از س ه ش تگی اش ب وب وابس گ محس جن

وان ديبنکو، . اهانت آميز تلقی کرد نمی شد، و از اين رو فرمان کرنسکی را مل

خ داد ين پاس ه، چن يس کميت ی دارد، : "رئ نتروبالت حرف ا س کی ب ر کرنس اگ

ن آيا ا ." ی تواند خودش به نزد ما بيايد م ل ي نش، عمل گستاخانه ی غيرقاب واک

و و در آن کشتی هائی هم که کرنسکی رأسا با ملوان ها به گفت ! تحملی نبود گ

که جمهوری به ويژه در رزمناو -می پرداخت، باز وزير جنگ طرفی نمی بست

ود ا ب م فرم ر آن حک ويکی ب ه ی بلش او، . روحي ن رزمن ر را در اي اب وزي جن

ه پر ر ب ات زي ون نک دسپيرام ه جنگ رأی : ش گرفتن ی ب ای دولت را در دوم چ

ای يادداشت موفق داده بود؟ چرا در روز بيست و يکم آوريل امضای خود را پ

زاری شش هزار امپرياليستی ميلی يوکوف نهاده بود؟ چرا برای سناتورهای ت

ه پرسش های ابروبل حقوق ساالنه مقرر کرده بود؟ کرنسکی از جو وئی ب گ

ملوان ها صاف و . مطرح کرده بودند، امتناع کرد " دشمنان"ای که "موذيانه"

ر یکرنسک ." رضايت بخش نيست "ساده اعالم کردند که توضيحات آقای وزي

ت رون رف تی بي ور از کش کوت گ ون س کوتی چ دان . در س ال دن ل راديک وکي

اما ملوان ها احساس " !غیابرده های ط : "قروچه می کرد و زير لب می گفت

"! و حاال هم طغيان کرده ايممبله، ما برده بودي: "غرور می کردند

ام سبب ه گ ام ب ه، گ د دموکراتيک جامع ا عقاي ه ی کرنسکی ب ار متکبران رفت

زيرا گرچه رهبران شورا همان راه . برخورد نيم بند او با رهبران شورا می شد

د گاه به گاه نيم نگاهی اما را می رفتند ان روز . هم به توده ها می افکندن از هم

ت ی، وحش ه ی اجرائ ارس، کميت تم م تان، هش ای فرودس راض ه زده از اعت

پيرامون ناممکن بودن آزادی افراد بازداشت شده ی پليس به کرنسکی هشدار

٢١٤


ود د، . داده ب د روز بع اران چن ازش ک ر س ه ی وزي ه نقش دند ب ار ش ناچ

و باز هم . ه ی تزار به انگلستان، اعتراض کننددادگستری، دائر بر تبعيد خانواد

ی ه ی اجرائ د، کميت ه بع ه هفت أله دو س ی مس ط "ی کل يم رواب ان تنظ ا " ش ب

ه اصوآل يم شدند، و ن ز تنظ ه هرگ ط ن ا آن رواب کرنسکی را مطرح ساخت، ام

د . قابل تنظيم بودند د آمدن ز پدي ی او ني ط حزب ورد رواب در . همين مشکالت در م

ا اوائل ماه ژ وئن در يکی از کنگره های حزب سوسيال رولوسيونر، کرنسکی ب

ق و ١٣٥ زی آن حزب ٢٧٠ رأی موف ه ی مرک ه عضويت کميت الف ب رأی مخ

ه . انتخاب نشد م ب ا ه و آن گاه سران سوسيال رولوسيونر مذبوحانه کوشيدند ت

ه د ک ه "چپ و هم به راست توضيح دهن ل ب ن دلي ه اي بسياری ازاعضاء فقط ب

حقيقت ." ی ندادند که او مشغله اش بيش از اندازه زياد است أنسکی ر رفيق کر

ری و ستاد حزب سوسيال رولوسيونر د اعضاء دفت ه هر چن مطلب آن است ک

ا می پرستيدند، سوسيال ه ی نيکی ه وان سرچشمه ی هم ه عن کرنسکی را ب

ک د نزدي ا پيون وده ه ا ت ه ب ر، ک ديم ت يونرهای ق ه رولوس ه ب تند، ن ری داش ت

ه ی . کی اعتماد داشتند و نه به او احترام می گذاشتند کرنس ه کميت ی اما ن اجرائ

ود را ور خ تند ام ی توانس دون کرنسکی نم يونر ب يال رولوس ه حزب سوس و ن

.وجود او به عنوان حلقه ی رابط ائتالف برای آنان ضروری بود: بگذرانند

اختراع ميمات را آنان صت. نقش رهبری در شورا به منشويک ها تعلق داشت

د ی کردن د -م ل بودن ی از عم ره زن ای طف يوه ه دع ش ی مب تگاه . يعن ا در دس ام

ن واقعيت -دولت، زور نارودنيکی ها آشکارا بر منشويک ها می چربيد گواه اي

ود ان ب رين وجه ممکن عي ه روشن ت کرنسکی . در موقعيت مسلط کرنسکی ب

ده ی نيمی کادت و نيمی سوسيال رولوسيونر، برخالف تزرتلی و چ رنوف نماين

ه شوراها در حکومت نبود، بلکه گره زنده ای مابين بورژوازی و دموکراسی ب

٢١٥


د . شمار می رفت تالف را تشکيل می دادن ی و چرنوف يکی از وجوه ائ . تزرتل

ود تالف ب امی ائ م تم ر مجس ه ی . کرنسکی مظه ی از غلب ای "تزرتل زه ه انگي

ه ا در وجود کرنسکی شکوه داشت؛ او نمی فهمي " شخصی زه های ي د ک ن انگي

د ه ی سياسی کرنسکی تفکيک ناپذيرن ل خود در. شخصی از وظيف ام تزرت مق

ه وزير کشور بخش ن ک ر اي ر ب رد دائ ه ای صادر ک د نام االت باي کميسرهای اي

ه ی ر هم ی ب ده ی "متک ای زن ود " نيروه ه ی خ ر -منطق ی ب ی متک يعن

قت را بدون تسليم باشند و سياست حکومت مو -بورژوازی و متکی بر شوراها

ه، . به اجراء درآورند " اعمال نفوذهای حزبی "شدن در برابر اين کميسر نمون

ات و احزاب متخاصم آن سقصدش از ارتقاء خود به ه ی طبق طحی برتر از هم

ان . نامه بجويد بود که وظيفه ی خويش را در خويشتن و در يک بخش ن هم اي

نظامی به يک کميسر مستقل و چنين. کرنسکی است در مقياس ايالت و استان

تمام عيار روسی در کاخ زمستانی احتياج داشت تا او را مانند تاج بر سر خود

کاری به سان گنبدی می نمود که صليب بدون وجود کرنسکی، سازش . بگذارد

.نداشته باشد

درت ان ده است بتاريخچه ی صعود کرنسکی به ق او از . اشته از نکات آموزن

ه وزارت دادگستری رسيد برکت انقالب فور ر . يه، که مايه ی وحشتش بود، ب ب

ائی " غیابرده های ط "ظاهرات تاثر روی دري ر جنگ و ني ل، وزي اه آوري در م

انی اش . شد ه ب ه، ک اه ژوئي ان "مبارزه ی م ادی آلم د، او را در صدر " اي بودن

ه ماه در آغاز . حکومت نشاند سپتامبر، جنبش توده ها اين رئيس حکومت را ب

کار، و نيز طنز سياهش، ديالکتيک رژيم سازش . کل قوا نيز رساند رمان دهی ف

ون ه کرنسکی را واژگ يش از آن ک ا پ وده ه ه ت ه است ک ت نهفت ن واقعي در اي

.بسازند، ناچار بودند که ابتدا او را به بلندترين بلندی ممکن برسانند

٢١٦


ود ائی خ ن کبري ز دام وی تحقيرآمي ه نح ه ب ال ک ان ح کی در هم را از کرنس

دسترس مردمی که به او قدرت بخشيده بودند کنار می کشيد، با عطشی فزاينده

ذيرفت در. هر نشانه ی تشويق آميزی را از جانب جامعه ی تحصيل کرده می پ

همان نخستين روزهای انقالب، دکتر کيشکين، رهبر کادت های مسکو، پس از

ر ميان نمی بود، اينک اگر وجود کرنسکی د : "بازگشت از پتروگراد چنين گفت

ه ه را ک ا آن چ تيم م ی داش م نم اريخ . داري واح ت ر ال ن ب روف زري ا ح ام او ب ن

م ." نوشته خواهد شد رين ستايش اين ليبرال ها برای کرنسکی به يکی از مه ت

ه م نداشت، ک ل ه مالک های سياسی تبديل شده بود، اما او نمی توانست، و مي

ه . ک پای بورژوازی کندمحبوبيت خود را به سادگی نثار خا ل او ب برعکس، مي

ر می شد ه روز تيزت ای خود، روز ب ی يوکوف . ديدن همه طبقات در زير پ ميل

انديشه ی تقابل حکومت بورژوازی با دموکراسی و ايجاد : "گواهی می دهد که

ن کرنسکی الب از ذه ل انق ان اواي ابين آن دو، از هم ادل م ودتع ن ." دور نب اي

رال سمت گيری طبيعتا ل ليب ابين وظايف يک وکي از مسير کلی زندگی او، که م

ود، ناشی می شد ی گذشته ب ل زيرزمين ه . و محاف ه ب کرنسکی در عين حال ک

ه ی داد ک ان م ه اطمين انن محترمان د "بوک ان خواه ی ج رگ طبيع ه م ورا ب ش

ام از خشم شورا می هراساند " سپرد، ه گ و . همکاران بورژوای خود را گام ب

د، د ردر موا مکرر وقتی رهبران کميته ی اجرائی با کرنسکی مخالفت می کردن

ا، تهديدشان او با ذکر موحش رال ه ی استعفای ليب ه ی ممکن، يعن رين فاجع ت

.می کرد

ای ارای انقالب روسيه باشد، معن وقتی کرنسکی اعالم کرد که مايل نيست م

ا حرفش آن بود که در برابر ارتجاع شدت عمل به خرج نخواهد داد ه ، ام برعلي

رج " رج و م رد " ه د ک ل خواه ت عم ا قاطعي ان . ب ی مخالف ی مش ور کل ه ط ب

٢١٧


ين است ردن اوضاع موجود در : خشونت در سياست هم ای دگرگون ک ی پ وقت

اع از ا در دف د، ام اوضاع موجود از هيچ ميان است، خشنونت را نفی می کنن

.عمل سفاکانه ای فروگذار نيستند

ک تهاجم را می ديد، کرنسکی محبوبيت خاصی در دوره ای که حکومت تدار

ود ه ب ات دارا يافت زد طبق ه . در ن ه چگون ت ک ی گف ه م ه هم ا ب چنکو دائم ترش

ا، در . ارج می نهند " زحمات کرنسکی "متحدان ما بر رخ، روزنامه ی کادت ه

ه اران همان حال ک ر نظر مساعد خود سازش ک ت، ب اب می گرف اد عت ه ب را ب

ه . اوما تأکيد می ورزيد نسبت به وزير جنگ مد ود ک ن "رودزيانکو معترف ب اي

يهن، .... مرد جوان هر روز با نيروئی مضاعف برای تالش خالق و بهزيستی م

دا ."از نو زاده می شود ا تعم بديهی است که ليبرال ها با اين گونه اظهار نظره

ه کرنسکی د ک اخواه می ديدن در به کرنسکی تملق می گفتند، اما ضمنا خواه ن

ين می گفت . اساس به نفع آنان کار می کند تصور : "لنين در اين خصوص چن

ه انحالل دام ب د، اق کنيد که اگر گوچکوف کوشيده بود فرمان تهاجم را صادر کن

ه دارد، ب هنگ ها بنمايد، سربازها را بازداشت کند، کنگره ها را ممنوع اعالم ب

و ` سربازها د؛ سربازها را `ت زدل ` بگوي ره، چه وضعی بنام `ب ره غي د، و غي

د ين . پيش می آم ازه ی چن ا کرنسکی می توانست اج ی `ام ه خود `تجمل را ب

ارش -بدهد ردم نث ه م ائی را ک منتها فقط تا موقعی که آن اعتماد به غايت گريزپ

...." کرده بودند، بر باد نداده بود

ورژوازی زد ب شد، تهاجم در عين حال که سبب اعتالی حيثيت کرنسکی در ن

ه . محبوبيت او را در ميان مردم به شدت متزلزل ساخت شکست تهاجم اساسا ب

ود ه . مثابه ی شکست کرنسکی در هر دو اردو ب ه ی شگفت آور آن ک ا نکت ام

ه اش از آن پس او را اری دو جانب ی اعتب ين ب . ساخت" تعويض ناشدنی"هم

٢١٨


د تالف دوم، عقي اد ائ ه ی خود را ميلی يوکوف پيرامون نقش کرنسکی در ايج

ه ." تنها شخص ممکن : "چنين بيان می کند ه ن ا افسوس ک ه شخص "ام يگان

ر سياسی ليبرالي ." الزم اه کرنسکی را جدی زناگفته نماند که اين رهب م هيچ گ

ه اه ضربات سرنوشت را روز ب ز گن نگرفت، و محافل وسيعی از بورژوازی ني

ی يوکوف، به گفته ی بنا. روز بيشتر به گردن او می انداختند ی صبری "ميل ب

د " گروه های ميهن پرست يک . وادارشان کرد که مرد قوی پنجه ای را بجوين

ه شد رای . بار هم دريا ساالر کولچاک برای اين نقش درنظر گرفت ه عالوه، ب ب

ه رد قوی پنجه سپردن سکان حکومت ب اوت از شيوه ی "دست م روشی متف

ود ده ب ه ش ر گرفت ازش درنظ ذاکره و س ن ."م انی اي ه آس ر را ب ه ی اخي نکت

از دموکراسی : "استانکويچ، عضو حزب کادت، می نويسد . می توان باور کرد

ود ده ب د ش لب امي ر س ان، ديگ ردم و مجلس مؤسس ات .و اراده ی م در انتخاب

ا تعلق ه سوسياليست ه اطع ب انجمن های شهر در سراسر روسيه، اکثريت ق

ه وی به سو اينک دست های متشنج... گرفته بود قدرتی دراز می شد که فقط ب

ان بده ردازد بلکه فرم ه ".دترغيب نپ ر بگوئيم، ب ا دقيق ت ه ي درتی ک سوی ق

. گلوی انقالب بگذارد چنگ به

********************************

فات شخص وف، و در ص ال کورنيل رح ح وان یدر ش ی ت انی م ه آس او، ب

ر خصوصياتی را امزدی او ب ده ی ن ه کنن ه توجي ز داد ک ی تمي ام منجی مل ای مق

ژنرال مارتينوف، که در زمان صلح مافوق کورنيلوف به شمار می رفت . بودند

م راه و در زمان جنگ ه ه ه ی اتريشی در اسارت ب دتی را در يک قلع ا او م ب

٢١٩


د ار و : "سر آورده بود، کورنيلوف را چنين توصيف می کن ه ک داوم ب عشقی م

ارز او زال از صفات ب ه نفسی الي اد ب داعتم ردی . بودن ی م وای ذهن ث ق از حي

ارتينوف دو ." عادی و متوسط الحال بود، و هيچ گونه بينش وسيعی نداشت م

يکی رشادت شخصی، و ديگری : ورنيلوف نسبت می دهد کخصلت ممتاز را به

د و هر کس فقط یدر محافل . غرضیی ب که بيشتر افراد به چپاول سرگرم بودن

د ناک بود، اين خصا بر جان خود بيم ز بودن کورنيلوف از . ئل بسی شگفت انگي

اميتش، -درايت استراتژيک ابی هر موقعيت در تم درت ارزي ه خصوص از ق ب

ی وی و اخالق اظ عناصر معن ه از لح ادی و چ ه برحسب عناصر م رين -چ کمت

ارتينوف می نويسد . بهره ای نداشت درت : "م د ق ه عالوه فاق سازمان دهی ب

د و وی تن ق و خ ت خل ه عل ود، و ب ای ب ت ه ه درد فعالي ادلی اش ب ی تع ب

ورد ی خ ده نم زی ش ه ري امی ." برنام ای نظ ت ه ام فعالي ه تم يلوف ک بروس

ا انزجار شديدی ود، ب زيردست خود را در زمان جنگ جهانی زير نظر گرفته ب

ره سر و ديگر هيچ : "از او نام می برد ..." سردسته ی يک مشت چريک خي

ود افسانه ی رسمی ای که پيرامون لشگر کورنيلوف ساخته شد ناشی از آن ب

که افکار ميهن پرستانه ی جامعه به نقطه ای روشن بر زمينه ی سياه حوادث

ديريت : "مارتينوف می نويسد . نياز داشت لشگر چهل و هشتم فقط از برکت م

ز رت انگي د ... نف يده ش دام کش ه انه وف ب خص کورنيل وف . ش را کورنيل ... زي

ر نمی دانست عقب نش ا تغيي ه دائم دتر آن ک د، و ب ه سازمان بده ينی را چگون

کورنيلوف در لحظه ی آخر لشگری را ..." داد و اتالف وقت می کرد عقيده می

ا از اسارت رد و خود کوشيد ت که به تله رهنمون کرده بود، به امان خدا رها ک

بخت پس از چهار روز و چهار شب سرگردانی، خود اما ژنرال نگون . بگريزد

د ی را به اتريش رار کن دا توانست ف کورنيلوف پس از . "ها تسليم کرد و فقط بع

٢٢٠

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه ف، ای مختل ه ه ای روزنام ا خبرنگاره يه، ضمن مصاحبه ب ه روس بازگشت ب

ه ی خود آراست ه رنگ های درخشان مخيل رار خود را ب لزومی ." داستان ف

ع در افسانه ی کورنيلوف ه شاهدان مطل ر اصالحات خشکی ک ه ب ه نيست ک ب

د ل آورده ان يم. عم ل کن ه . تأم ه از آن لحظ لم آن ک در مس وف ق د، کورنيل ه بع ب

.عالقه ی خاصی به تبليغات روزنامه ای پيدا کرد

ود ام . پيش از انقالب، کورنيلوف از سلطنت طلبان متمايل به صدسياه ب در اي

ه اسارت، وقتی روزنامه ها را می خواند، اغلب اعالم می ل "کرد ک ال مي ا کم ب

د ا را دار بزن وف ه ی يوک ا و ميل ن گوچکوف ه ه ی اي ا ." حاضر است هم ام

همان طور که در مورد افراد هم سنخ او معمول است، انديشه های سياسی فقط

وقتی ذهنش را به خود مشغول می کردند که مستقيما به شخص خود او مربوط

ه آسانی خود را جمهو . می شدند ه، کورنيلوف ب ری خواه پس از انقالب فوري

رد الم ک ا. اع ارتينوف بن زارش م ر گ رهای : "ب ه ی قش م بافت افع دره ا من او ب

و درباره ی گروه های حزبی و يا . مختلف جامعه ی روس آشنائی اندکی داشت

منشويک ها و سوسيال رولوسيونرها ." رهبران سياسی هيچ چيز نمی دانست

ی د کيل م می را تش وده ی متخاص ر او ت ا در نظ ويک ه ه و بلش د ک ادن

د، ذت ببرن ود ل ی خ ا از اراض الک ه د، م ان بدهن رها فرم تند افس ی گذاش نم

.بازرگان ها به تجارت بپردازند، و کارخانه دارها کاال توليد کنند

رال ان ژن ه دام گ ب ی چن ای دولت ه ی دوم ارس، کميت ان روز دوم م از هم

ان دهی ستادکورنيلوف درآويخت، و به پشت گرمی امضای رودزيانکو از فرم

ه آن رد ک ت ک يه او را "درخواس ردم روس ه ی م ه هم ان دالور، ک قهرم

راد منصوب فرمان دهی به" می شناسند، ل نيروهای حوزه ی نظامی پتروگ ک

ود ود . ش زار نب ر ت ه ديگ زار، ک ت . ت انکو نوش راف رودزي دام : "روی تلگ اق

٢٢١


رد و بدين سان، پايتخت انقالبی نخستين ژنرا ." شود دا ک در . ل سرخ خود را پي

گزارشی که کميته ی اجرائی در روز دهم مارس تهيه کرد، راجع به کورنيلوف

ژنرال کهنه انديشی است که می خواهد کار انقالب را : "چنين عبارتی آمده بود

ازد ا ." بس يد ت رال کوش اب ژن ت، جن ای نخس ا در آن روزه الب روی ام ه انق ب

ان ی فرم د، و حت ان ده وش نش راء خ ه اج د ب ی غرولن ه را ب ت ملک بازداش

-اما از خاطرات سرهنگ کوبيلينسکی . اين کار به حسابش گذاشته شد . درآورد

ن -سکوسلو، منصوب کورنيلوف فرمانده ی تزار ه کورنيلوف در اي پيداست ک

د ر دو نشان بزن ا يک تي ه روايت . مورد بر آن بوده که ب کوبيلينسکی محتاطان

ه پس از معر د ک ا، می کن ه حضور تزارين ی اش ب ه من گفت"ف وف ب : کورنيل

تم . لطفا پشت در منتظر شويد . جناب سرهنگ ما را تنها بگذاريد . من بيرون رف

ملکه دست خود را . داخل شدم . پس از تقريبا پنج دقيه، کورنيلوف صدايم زد

رد اب ..." به سوی من دراز ک زد ملکه از جن ه کورنيلوف در ن روشن است ک

ود سرهنگ به رده ب دا پيرامون م . عنوان يک دوست خوب تعريف ک افقت ربع

ا زار ب دان"ت ا زن نيد "شنب واهيم ش تری خ ب بيش کی، مطال ی کوبيلينس . ، يعن

د دی از آب درآم يار ب دير بس ود م ازه ی خ ام ت وف در مق تانکويچ . کورنيل اس

ايتی او : "می نويسد ی کف ا از ب راد، دائم در نزديک ترين همکارانش در پتروگ

تند کايت داش ور ش ا اداره ی ام ام و ي اه ." انج انی کوت ط زم وف فق ا کورنيل ام

د اقی مان ت ب ه . در پايتخ ا ب ه بس وف، چ ل، کورنيل ای آوري ين تدر روزه لق

ا مخالفت ا ب دازد، ام ه راه بين ام خون را ب ميلی يوکوف، کوشيد تا نخستين حم

تعفاء يکم اه اس د، آن گ ه رو ش ی روب ه ی اجرائ دت ان دهی داد، بع يکی از فرم

د فرمان دهی ارتش ها و متعاقبا کورنيلوف . جبهه ی جنوب غرب را به او دادن

بی آن که منتظر اعاده ی قانونی مجازات مرگ بشود، در جبهه ی جنوب غرب

٢٢٢


ر ه ب رد و دستور داد ک ان را صادر ک اران فراري ان تيرب ان فرم ازه ی فراري جن

ز بنويسند رت آمي ارات عب دعب ا بگذارن ا را سر راه ه ا . و آن ه ا را ب ان ه دهق

ا برحذر ين داره ه حقوق مالکيت زم ه مجازات های شديد از تجاوز ب تهديد ب

گردان های ضربتی درست کرد، و در هر فرصت مناسبی مشت خود را . داشت

ان داد راد تک رای پتروگ رها و . ب م افس ام او را در چش له ن ار بالفاص ن رفت اي

اما بسياری از کميسرهای کرنسکی . ر هاله ای از تقدس فرو برد طبقات دارا د

دی نيست مگر در وجود کورنيلوف : هم در دل با خود می گفتند د . هيچ امي چن

ه ی وان سرلشگر تجرب ه عن هفته بيشتر طول نکشيد که اين ژنرال رشيد، که ب

ه ر داشت، ب فناکی را پشت س ی اس ان ده ونی از فرم ای ميلي ل ارتش ه م ک ه

ه پ ل ب ا ني ه ی جنگ ت ه ادام يدند ب ين می کوش ه متفق اشيده ای منصوب شد ک

.پيروزی وادارشان سازند

ود اده ب ه دوار افت وف ب ر کورنيل ی اش، . س ت سياس ر و جهال گ فک ق تن اف

ه . شکار سهل الوصولی از وجود او برای ماجراجويان می ساخت اين مرد که ب

ول ورخ ه ق ز ب ز "وفسکی، قول ژنرال آلکسيف، و بعدا ني دل شير داشت و مغ

فند، اع " گوس ود دف ی خ ای شخص وا از امتيازه ام ق ا تم ه ب ال ک ين ح در ع

ه بان آن کمی کرد، به آسانی زير نفوذ اشخاص قرار می گرفت، به شرط آن ک

وا می شد م ن ی او ه اه طلب دای ج ا ن ه از دوستان . اشخاص ب وف، ک ی يوک ميل

ت، درب ی رف مار م ه ش وف ب د کورنيل ی گوي ه : "اره ی او م رادی ک ه اف ب

ه داشت ادی کودکان د، اعتم ه تملقش را بگوين ام ." می دانستند چگون ع اله منب

ی ل شخص ده ی ک ته ی فرمان ود را گماش ه خ ه فروتنان و ک ام زاويک ه ن ود ب ب

د ی نامي وف م خص . کورنيل ن ش ت و اي ين، دالل نف ين دار پيش کوک، زم مش

ا ق ژه ب ه وي اجراجو، ب ود کو م م خ حو رل وف را مس ود رنيل اخته ب ويش س . خ

٢٢٣


انی را رز راهزن بک تروف و س د زاويک ا ندارن اری اب يچ ک ه از ه ن . داشت ک اي

م سخن م گماشته ی فروتن ه ود، و ه شرح حال گوی مطبوعاتی کورنيلوف بود "مردمی" زارش . او را نوشته ب ه ی گ ين هم م چن ا و ه ام حجت ه ا و اتم ه

ری "ول ژنرال ساير اسنادی را که به ق از داشتند، "به يک سبک منسجم هن ني

ن، . هم او تهيه می کرد ام آالدي ز دوشادوش زاويکو ماجراجوی ديگری به ن ني

رد وف خدمت می ک ه کورنيل ن،. ب د سالی آالدي ه چن ا، ک ده ی پيشين دوم نماين

ب وه ی ل ز از گش ود را هرگ ی خ پ انگليس ود، پي رده ب ر ب ه س ارج ب را در خ

ی می برنمی دا ن . دانست شت، و از اين رو خود را متخصص امور بين الملل اي

رال اب ژن د، جن ه بودن ام گرفت دو مرد، که هر دو در سمت راست کورنيلوف مق

ا . را با کانون های ضدانقالب در تماس نگاه می داشتند اع از جن ه ی دف حوظيف

خص اخير اين دو ش. چپ ژنرال را ساوينکوف و فيلوننکو برعهده گرفته بودند

کردند که خودبينی مفرط ژنرال را در باالترين با آن چه در قوه داشتند سعی می

سطح ممکن نگاه بدارند، و در عين حال مواظب بودند که جناب ژنرال گام های

رال . بی موقع برندارد تا در چشم دموکراسی از درجه ی اعتبار ساقط نشود ژن

ا نادرست، صديق از افرا : "دنيکين درباره ی او می نويسد د درستکار گرفته ت

زد او ه ن ه ب ان، هم و سالوس، رهبران سياسی، و سران نظامی، و ماجراجوي

مشکل بتوان نسبت دقيق !" نجاتمان ده: می آمدند و يک صدا فرياد می کشيدند

رد ين ک ان تعي دير، کورنيلوف . درستکاران را به نادرستان در اين مي ه هر تق ب

رسالت نجات روسيه برعهده ی او افتاده است، و به اين جدا تصور می کرد که

.ب بالفصل کرنسکی به شمار می رفتيدليل رق

********************************

٢٢٤


تند رت داش ديگر نف دا از يک ب ج ن دو رقي ا. اي ارتينوف، بن ه ی م ه گفت ب

رد " ار می ب ه ک ه ای ب ر لحن آمران رال های پي ا ژن . کرنسکی در روابط خود ب

و ی چ وش فروتن خت ک ه، س ت پيش يلوف سياس ا بروس يف، و ي ن آلکس

ائی در . می توانستند اجازه ی چنين رفتاری را به او بدهند ين تاکتيک ه ا چن ام

اد ی افت ارگر نم وف ک ون کورنيل ی چ ی و زودرنج خص از خودراض ه .... ش ب

ر ده ی تحقي خصوص آن که کورنيلوف به نوبه ی خود در کرنسکی وکيل به دي

اده ی عقب نشينی ."می نگريست ر آم ن، شخص ضعيف ت ن دو ت ان اي در مي

رد نهاد ک ر پيش وی ت ب ق ه رقي ی ب ازات بزرگ م امتي ا ه ود، و واقع م، دست. ب ک

ه او ل حکومتی ب ه محاف ود ک ه ب کورنيلوف در اواخر ماه ژوئيه به دنيکين گفت

ان دم ! نه خير قربان . "پيشنهاد کرده اند که وارد هيئت دولت بشود ن آقاي ه اي ب

قدرت را به من بدهيد، آن وقت من : من به آن ها گفتم... تله ی شوراها داده اند

."خودم تکليف همه را روشن می کنم

ود ده ب رزه درآم ه ل ای کرنسکی ب ر طبق معمول در . زمين در زير پ م ب او ه

اه می گشت ال گريزگ ه دنب وئی ب ه گ رو بديه ه : قلم جلسه پشت جلسه، اعالمي

ی هنگامی موف! پشت اعالميه ه، يعن قيت شخصی او در روز بيست و يکم ژوئي

اه های متخاصم ذير ورای اردوگ ه ی شخصيتی تعويض ناپ ه مثاب که خود را ب

ی رانس دولت ود، اينک انديشه ی يک کنف رار داده ب دموکراسی و بورژوازی ق

ه ذهنش رساند اق های دربسته ی . را در مسکو ب اخ زمستانی آن چه در ات ک

ی شود رخ داده ب د علن ه . ود، حال می باي د ک ه چشم خود ببين ا کشور ب باشد ت

د ز متالشی خواه ه چي رد، هم اگر کرنسکی افسار و شالق را به دست خود نگي

.شد

٢٢٥


ی رانس دولت ه کنف ود ک ن ب ر اي رار ب دگان "مطابق با فهرست رسمی، ق نماين

اونی، ی، صنعتی و تع رسازمان های سياسی، اجتماعی، دموکراتيک، ملی، تجا

ه ی ارتش، د پاي دگان بلن ين نماين م چن و نيز رهبران نهادهای دموکراسی، و ه

ی رد " مؤسسات علمی، دانشگاه ها، و اعضای چهار دومای دولت ر بگي . را درب

رانس ا بيش از ٥٠٠/١برای شرکت در کنف د، ام ه شده بودن ر در نظر گرفت نف

د ٥٠٠/٢ دگان فقط و فقط - تن گرد آمدن داد شرکت کنن اح راست تع ع جن ه نف ب

ود ه ب زايش يافت ه ی . اف يال مجل ی سوس ا لحن کو، ب اپ مس يونرها چ رولوس

ی نماينده ١٥٠در برابر : "سرزنش آميز درباره ی حکومت خود چنين نوشت

ارگر، ه ا ١٢٠ک د؛ ب ته ان نعت نشس انی و ص ده ی بازرگ ١٠٠زای نماين

ده ی ان، از نماين ه ١٠٠دهق وت ب الک دع ده ی م ت؛ در نماين ده اس ل آم عم

ل ورا، ١٠٠مقاب ده ی ش د ٣٠٠ نماين رار دارن ی ق ای دولت و دوم ..." عض

ين ا چن ه آي ود ک رده ب د ک راز تردي ه ی رسمی حزب کرنسکی سپس اب روزنام

.را به حکومت بدهد يا نه" حمايت مطلوب"تواند کنفرانسی می

ازش د س رانس رفتن ه کنف ه ب دان قروچ ا دن اران ب ديگر . ک ه يک ا ب آن ه

ا را چکار . بايد صميمانه بکوشيم که به توافق برسيم : می گفتند اما بلشويک ه

ات و کنيم؟ بايد به هر قيمتی که شده نگذاريم در گفت ا طبق گوی دموکراسی ب

ی ويژه ی کميته ی اجرائی، قطع نامه در اين ميان به موجب . دارا مداخله کنند

تفاده از سکوی رای اس ی ب ای حزب روه ه ازه ی گ ه کسب اج ه موظف ب خطاب

ه ت رئيس دند یهيئ رانس ش م . کنف ا تص ويک ه ام يبلش ه ن ه ب د ک م گرفتن

رانس خ د و از کنف ود را بخوانن ه ی خ زب اعالمي وندح ه . ارج ش ت رئيس هيئ

ک ح ه يکاي ف ک ا را مکل ود، آن ه ه ب ت گرفت ه مراقب ا را ب ويک ه ات بلش رک

ائی ه ی جن ن نقش ه از اي رد ک دک ه . دست بردارن ی آن ک ا ب اه بلشويک ه آن گ

٢٢٦

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه د ت رئيسه پس دادن ه هيئ ود را ب ای ورودی خ د، مجوزه ه خرج دهن د ب . تردي

مسکوی کارگری بر آن بود که سخن : آن ها پاسخ قاطع تری تدارک ديده بودند

.بگويد

اه قت ر گ انون ه م و ق واداران نظ الب، ه ای انق تين روزه ان نخس ا از هم ريب

ه د فرصتی ب ی آوردن راد پرآشوب مقايسه " کشور"چنگ م ا پتروگ آرام را ب

ه ورژوازی ب می کردند تشکيل مجلس مؤسسان در مسکو يکی از شعارهای ب

راد را لعن -ناسيونال" تسمارکسي"سوف، رپوت. شمار می رفت ليبرال، پتروگ

ود را را خ ه چ رد ک ی ک رين م د"و نف اريس جدي دارد" پ ی پن وئی . م و گ ت

د ژيرونديست اريس ق د ي ها پ د نکرده بودن رق تهدي ا رعد و ب و پيشنهاد -م را ب

د آنيک هشتاد و سوم ا نکرده بودند که پاريس نقش خود ر ل ده ود تقلي ! چه ب

ود ه ب جائی : "يک منشويک شهرستانی در ماه ژوئن در کنگره ی شوراها گفت

يه دگی در روس رايط زن راد ش ر از پتروگ ب بهت ه مرات د نووچرکاسک ب را مانن

ورژوازی سازش کاران حقيقت مطلب آن بود که ." منعکس می کند د ب ز مانن ني

ه در توهمات آرام بخشی " کشور "نه در احساسات واقعی تکيه گاه خود را ک

ود ان ب ود آن ه ی خ اخته و پرداخت ه س تند ک ی جس بض . م ه ی ن ه معاين ال ک ح

ان کنف ود، سرخوردگی موحشی انتظار باني رانس را سياسی مسکو الزم شده ب

.می کشيد

اه اوت يکی پس از ه از نخستين روزهای م آن کنفرانس های ضدانقالبی ک

د زار شده بودن ا نخستين و شورای -ديگری در مسکو برگ کنگره ی مالک ه

د ا بودن رانس ه له کنف ن سلس رانس از اي ين کنف ا واپس ل -کليس ا محاف ه تنه ن

ارگران ه ضمنا ک د، بلک رده بودن يج ک د را بس ربازان راثروتمن ا و س ه پ ز ب ني

د ده بودن ت . خيزان انکو، مرافق تمدادهای رودزي کی، اس دهای ريابوشينس تهدي

٢٢٧


زاق ای ق رال ه ا ژن ا ب ادت ه فوف -ک مان ص يش چش ور در پ ن ام ه ی اي هم

م از تفسير داستان های . فرودست مسکو رخ داده بود تهييج گران بلشويک ه

ل نمی شدند ا لحظه ای غاف ه ه ا . داغ روزنام خطر ضدانقالب اينک شکلی ام

ا و . ملموس و حتی شخصی به خود گرفته بود اه ه موجی از خشم همه ی کارگ

ا در مسکو . کارخانه ها را دربر گرفته بود ه ی بلشويک ه ام، روزنام در آن اي

رد سازمان های : "چنين نوشت ر گ د ب ارگران باي اگر شوراها ناتوان باشند، ک

ان اوان اتحادي." زنده ی خود متحد شوند ه بيشترشان از هم ه های کارگری، ک

به زير رهبری بلشويک ها درآمده بود، در صف مقدم چنين سازمان هائی قرار

کردند کارخانه ها نسبت به کنفرانس دولتی چنان احساس خصومت می . داشتند

ود ائين پيشنهاد شده ب ،که طرح اعتصاب عمومی، که به وسيله ی رده های پ

ر تقريبا بی آن که الفتی ب ه مخ ه ی ب ب دگان هم خورد، در يکی از جلسات نماين

ارگری ابتکار . هسته های بلشويک در مسکو، به تصويب رسيد اتحاديه های ک

د ه بودن ه دست گرفت ا . عمل را ب ر ٣٦٤شورای مسکو ب رأی مخالف در براب

ارگران منشويک و . عمومی را نپذيرفت ب رأی موفق، اعتصا ٣٠٤ اما چون ک

يال ر اب ر سوس ه اعتص ود ب ی خ ات گروه يونر در جلس ق داده أولوس ی مواف

ن تصميم شورا د، اي ی را می کردن -بودند، و اينک صرفا رعايت انضباط حزب

د ده بودن اب ش ل انتخ ا قب دت ه ه اعضايش م م خواست -شورائی ک ه رغ ه ب ک

ارگران مسکو را از حرکت ود، نمی توانست ک اکثريت واقعی اش گرفته شده ب

ارگری طی . دباز بدار متعاقبا، جلسه ی چهل و يک تن از سران اتحاديه های ک

ه ع نام هقط ارگران را ب کای ک رد ي . اعتصاب اعتراضی يک روزه دعوت ک

ارگری ي کم بيشترشان، جانب حزب و اتحاد شوراهای بخش ها، دست ه های ک

د ات شورای مسکو . را گرفتن د انتخاب تار تجدي ا خواس ه ه ان کارخان ن مي در اي

٢٢٨


ا وارد را اين يدند، ز ش ا آن ه ود بلکه ب اده ب ا عقب افت وده ه ا از ت شورا نه تنه

د ی ش م م ارض ه ای در. تع ه ه ا کميت ه ب کی، ک ورای بخش زاموسکورتس ش

با اراده ی "کارخانه ها مشترکا اجالس کرده بود، درخواست شد نمايندگانی که

د ته بودن ت برخاس ه مخالف ارگر ب ه ی ک ار ش" طبق ار برکن ن از ک وند، و اي

ا ت ب ر ١٧٥درخواس ق در براب الف و ٤ رأی مواف ع ١٩ رأی مخ رأی ممتن

!اجابت شد

يش از اعتصاب برای بلشويک های مسکو شب پبا همه ی اين احوال، شب

ام برم . بدی بود راد گ ال پتروگ ه دنب ا ب ر ی کشور واقع ا از او عقب ت داشت، ام

ان، و تظاهرات ژوئيه در مسکو ناموفق از آب در . بود آمده بود؛ اکثر افراد پادگ

د، ا برون ان ه هم چنين اکثر کارگران، ترسيده بودند به رغم ندای شورا به خياب

ن سؤال داده شد د پاسخ اي ا وجود تالش های . اين بار چطور؟ صبح روز بع ب

ه اعتصاب به تظاهرات زورمند خصومت آميزیسازش کاران، تالف و برعلي ائ

د ديل ش ت تب ادو روز. حکوم کو ب ای مس ه داره ه ی کارخان يش، روزنام پ

ود رده ب الم ک ام اع ان تم راد : "اطمين ذار حکومت پتروگ ه مسکو شبگ تابان ب

رج های مطهر . بيايد ا و ب اقوس ه ه آوای ن دس، و ب اکن مق دای ام ه ن بگذار ب

اما آن روز، ندای اماکن مقدس در سکوت پيش از ...." کرملين گوش فرا دهند

.دتوفان غرق شده بو

ين دا چن کو، بع ا در مس ويک ه ه ی بلش ی از اعضای کميت کی، يک پياتنيتس

ه . اعتصاب به شکلی پرشکوه برگزار شد : "نوشت ود، و ن ری ب رق خب نه از ب

ن ای راه آه ا و انباره تگاه ه ا، و ايس اه ه ا و کارگ ه ه ا؛ کارخان از ترامواه

ر ا اعتصاب ک توران ه ای رس ی گارسون ه د؛ حت ل بودن ه تعطي دهم ." ده بودن

ن تصوير ر اي ری ب و ديگ وف پرت ی يوک تتميل ده اس رای : "ابان ه ب رادی ک اف

٢٢٩


ا استفاده ... شرکت در کنفرانس به مسکو آمده بودند نمی توانستند از ترامواه

د ا بخورن ه ." کنند، نهار خود را هم نمی توانستند در رستوران ه ان طور ک هم

ت، نماي رده اس راف ک م اعت رال ه ورخ ليب ن م اع اي ن اوض دگان از روی اي ن

ه نحو د، ب ه نشده بودن توانستند نيروی بلشويک ها را، که در کنفرانس پذيرفت

م اوت ايزوستيای. ی ارزيابی کنند ربهت شورای مسکو اهميت تظاهرات دوازده

رغم : "را به درستی چنين شرح داد ه علي ا از ... های شوراها قطع نام وده ه ت

ه ٠٠٠/٤٠٠." بلشويک ها پيروی کردند نج هفت ه پ ی ک ه دعوت حزب ارگر ب ک

بودند نهانگاه در تمام زير ضربات مداوم به سر برده بود، و رهبرانش هنوز يا

د و يا ه اعتصاب زدن ه ی . در زندان، دست ب ائی، روزنام د پرولتاري ان جدي ارگ

اران ت پيش از تعطيل شدن خود از سحزب در پتروگراد، توان : بپرسد سازش ک

" از آن جا به کجا خواهيد رفت؟-ه مسکو رفتيداز پتروگراد ب"

،در کيف . حتی سردمداران وقت هم يقينا همين سؤال را از خود می پرسيدند

کوستروما و تزاريتسين اعتصاب های اعتراضی يک روزه ی مشابهی، برخی

ر . عمومی و برخی پراکنده، رخ داد موجی از تهييج گری سراسر کشور را درب

تی در دورافتاده ترين گوشه های کشور، بلشويک ها هشدار همه جا، ح . گرفت

ی رانس دولت ه کنف د ک ه " دادن ک توطئ ر مشخص ي دانقالبی یمه ر " ض را ب

ن هشدار . پيشانی دارد ای اي ردم روشن در پايان ماه اوت، معن ه ی م رای هم ب

.شد

ورژوازی مسکو، انتظار ين ب م چن رانس، و ه نمايندگان شرکت کننده در کنف

رون ب داشتند ا اسلحه بي ا ب رد رخ ي که توده ه د، انتظار داشتند برخورد و نب اين

تند ار داش د، انتظ ای اوت"ده د" روزه ه چشم ببينن ه . را ب ارگران ب ر ک ا اگ ام

ديس، خيابان می رفتند، يقينا در معرض حمالت ه ی اسواران ژرژق ی رحمان ب

٢٣٠


دهای ری و واح کده ی افس جويان دانش رها، دانش وار افس رد س رار منف ق

ه ی ون هم د، چ ی گرفتن ا در م ن نيروه اب اي واهی اعتص ين خ ش ک آت

وختند ی س تگی . م روز دودس ب ب ا، موج ان ه ه خياب م ب ان ه دن پادگ فراخوان

می شد و اين امر کار ضدانقالب را که حاضر و آماده و دست به ماشه ايستاده

ارگران ني حزب آنان را به خي. سبک تر می کرد د،بو د، و ک ا فرانخوان ان ه ، زاب

ری ه درگي ر گون ود، از ه ان ب تراتژيکی صحيحی راهبرش ه حس اس کار آک ش

رد . پرهيز کردند امال تطبيق می ک ا شرايط موجود ک ن . اعتصاب يک روزه ب اي

رد رانس، الپوشانی ک ا در کنف ه ی بلشويک ه . اعتصاب را نمی شد مثل اعالمي

رو اريکی ف هر در ت ی ش ت وقت ر رف ا را ب ويک ه ت بلش يه دس ام روس ، تم

ود . مدارشکن های برق به عيان ديد ا نب سوخانوف اهميت . خير، پتروگراد تنه

مسکو، شهری که افراد بسيار اميد خود در : "آن روز را چنين شرح داده است

دان را به تواضع پدرانه اش بسته بودند، نواحی کارگرنشين ناگهان چنگ و دن

د را ."نشان دادن ر کنف ا در زي ا، ام اب بلشويک ه ار شد در غي تالف ناچ نس ائ

.دندان عريان شده ی انقالب کارگری، اجالس کند

ده " گذاری برای تاج "گوهای مسکو می گفتند کرنسکی بذله به اين شهر آم

ان دهی اما روز بعد، کورنيلوف هم با همان نيت از ستاد . است ه مسکو فرم ب

د يار . آم دگان بس رف نماين ا -و از ط ورای کليس دگان ش ه نماين ورد - از جمل م

ت رار گرف تقبال ق رخ . اس د س ای بلن ه ه از در جام ای قفق زاق ه ا ق گ و ب رن

د و در دو رديف روی تشمشيرهای آخ رون پريدن ه از قطار حامل کورنيلوف بي

ان را . سکوی ايستگاه صف کشيدند رال قهرم ه در بانوان شوق زده ژن الی ک ح

ادت نطق . باران کردند ن سان می ديد، گل از گارد محافظ و مستقبلي روديچف ک

اه : "تهنيت آميز خود را فريادزنان چنين تمام کرد ده، و آن گ روسيه را نجات ب

٢٣١


ه !" مردم حق شناس ترا پاداش خواهند داد چه اشک های ميهن پرستانه ای ک

ه . فشانده نشد رال ب ای ژن يش پ ونر، در پ ان ميلي وروزوا، همسر يک بازرگ م

اد زانو ا د يافسرها کورن . فت ردم بردن زد م ه ن ر دوش خود ب ان . لوف را ب در هم

ا و دانشجويان حال که فرمانده ی ادت ه ديس، و از ک کل قوا از اسواران ژرژق

ان ن س تگاه راه آه ل ايس دان مقاب زاق در مي تجات ق کده ی افسری و دس دانش

از رژه ی می ديد، کرنسکی هم در مقام رقيب و وزير جنگ، سرگرم سان ديدن

ا . نيروهای پادگان مسکو بود د از تزاره ه تقلي کورنيلوف از ايستگاه راه آهن ب

زاق های ا در حضور ق ره ی ايوارسکی شتافت، و در آن ج ه مقب يک راست ب

رال را د، مسلمان قفقاز که با کاله های پوستی بزرگشان ژن اسکورت می کردن

اين کار سبب شد : "نويسدگرکوف، افسر قزاق، می . ت کرد کردرمراسم دعا ش

د وف بيابن ه کورنيل تر ب اد بيش کو اعتق ان مس ه مؤمن وال، ." ک ان اح در هم

ود اده ب اپو افت ه تک ا ب ان ه خير خياب رای تس دانقالب ب ه ی . ض دگی نام زن

وف، م راه کورنيل اب ه ا پرت ل ه خاوتمندانه از اتومبي اويری از او، س ا تص ب

که مردم را به کمک کورنيلوف قهرمان فرا ديوارها از اعالميه هائی . می شدند

ی ود م ده ب يده ش د، پوش تمدارها . خواندن ه سياس الطين، ب ل س وف، مث کورنيل

ک ا و بان ه داره ار داد و کارخان ود ب ی خ ون شخص ا در واگ دگان . داره نماين

د زارش دادن ه او گ رايط اقتصادی کشور ب ون ش ا پيرام دلوفسکی يش. بانک ه

تنها شخصی که از ميان اعضای دوما : "می نويسد پرمعنائی اکتبريست با لحن

دتی . رفت، ميلی يوکوف بود به ديدار کورنيلوف در قطار او می ميلی يوکوف م

. گو برای من معلوم نيست و موضوع آن گفت گو کرد، اما و با کورنيلوف گفت

ن گفت " و و بعدا خواهيم ديد که ميلی يوکوف هم فقط تا آن حد موضوع اي را گ

.معلوم می کند که خود الزم می بيند

٢٣٢


چند روز . در خالل اين مدت، مقدمات يک کودتای نظامی تماما چيده شده بود

ار لشگر سوار ه چه ا ب پيش از کنفرانس، کورنيلوف به بهانه ی کمک به ريگ

د اده کنن راد آم ه پتروگ ت ب رای عزيم ود را ب ه خ ود ک تور داده ب ل. دس تاد ک س

ود " برای حفظ نظم "اق ارنبورگ را هنگ قز فرمان دهی . به مسکو فرستاده ب

د رده بودن کرنسکی . اما به دستور کرنسکی اين هنگ را در نيمه راه متوقف ک

رای تحقيق در قضيه ی کورنيلوف تشکيل شده ه ب بعدا در برابر کميسيونی ک

ه واهی داد ک ود، گ رانس مسکو، : "ب ه در خالل کنف د ک ا اطالع داده بودن ه م ب

ه ی وحدت آبدين سان در ." م ديکتاتوری خواهد شد اعال ن روزهای ظفرمندان

ا و ضدمانورهای استراتژيک ه مانوره ملی، وزير جنگ و فرمانده ی کل قوا ب

د رگرم بودن د . س ی ش ات م ان مراع د امک ا ح وانين ادب ت ا ق ط آن دو ر. ام واب

ان بخشی های رسمی دوستانه و جنگ يباردوگاه با يکديگر ما ی ن اطمين داخل

.نوسان می کرد

ا ه درس خوبی -در پتروگراد، با وجود خويشتن داری توده ه ه ی ژوئي تجرب

ه ود ب ه ب ان آموخت ا پخش -آن ا، ب ه ه اتر روزنام تادها و دف اال، س ای ب رده ه

ه وار ا ديوان وع بلشويک ه ب الوق ون شورش قري ايعات پيرام ه ی ش ی وقف ب

د ی دادن دار م زب . هش ای ح ازمان ه ی پ درس ه ی علن ک بياني راد در ي تروگ

د دار دادن ا هش وده ه ه ت الی دشمن ب اره ی تحريکات احتم ضمنا شورای . درب

يک کميته ی سری انقالبی مرکب از شش . مسکو هم تدابير خاصی به خرج داد

ن عضو تشکيل شد که از هر يک از ا ، دو ت احزاب شورا، از جمله بلشويک ه

تندرن شآدر م چن. کت داش هيه دی ن ب ه، صف بن ان محرمان موجب يک فرم

ری در کده ی افس جويان دانش رها و دانش ديس، افس واران ژرژق ای اس نيروه

بلشويک ها که از روزهای ژوئيه به . مسير حرکت کورنيلوف ممنوع اعالم شد

٢٣٣


ه وارد ا را نداشتند، اينک می توانستند آزادان ه سربازخانه ه د حق ورود ب بع

ود بدون: سربازخانه ها بشوند در . وجود آنان جلب حمايت سربازها ممکن نب

ه ای اد جبه رای ايج يونرها ب يال رولوس ا و سوس ويک ه ه منش ال ک ان ح هم

د ه نيرومن وده برعلي دند، هت ی ش ری م ا رهب يله ی بلشويک ه ه وس ه ب ائی ک

ين حنه هم ت ص د، در پش ی کردن ذاکره م ورژوازی م ا ب حنه ب در روی ص

نس ابلشويک ها، که از کنفر هم کاری ونرها با منشويک ها و سوسيال رولوسي

اده ورژوازی آم ه ی ب ا توطئ ه ب رای مقابل ا را ب وده ه د، ت ده بودن رد ش ط

ه مخالفت برخاسته گرچه آنان همين ديروز با . می کردند اعتصاب اعتراضی ب

د . بودند، امروز کارگران و سربازان را به تدارک برای مبارزه دعوت می کردن

وده ن ت ان، اي ه نفرتش ه ب م آميخت ود خش ا وج ا ب تياق ه ان اش ا چن وت را ب دع

ه ی خشنودی رزم ه ماي ان بيش از آن ک ه واکنش آن جويانه ای اجابت کردند ک

ر . شود، وحشت ايشان را برانگيخت سازش کاران اران اگ م سازش ک وز ه هن

،بار تآگاهانه سرگرم اجرای سياست خويشتن بودند، اين دو دوزه بازی فضاح

ود؛ حقيقت شخيانت دو جانبه ندا که کم و بيش دست کمی از ت، قابل فهم نمی ب

.مطلب آن است که آنان اکنون گرفتار عواقب سياست خود شده بودند

اما ظاهرا هيچ کس قصد نداشت . حوادثی بزرگ آشکارا در فضا معلق بودند

ه در هر حال، ب . در خالل روزهای کنفرانس دست به کودتا بزند رای شايعاتی ک

ه در نوشت ه در اسناد و ن د، ن رار گرفتن جات همتعاقبا مورد استناد کرنسکی ق

دا نشده سازش کاران، ه ای پي ه تأييدي اح راست هيچ گون و نه در خاطرات جن

ت س . اس ود و ب دارک ب د ت ط در ح يه فق ا قض ا. در آن روزه ه ی بن ه گفت ب

کورنيلوف خود -حوادث سازگار است و شهادت او با سير بعدی -ميلی يوکوف

دام خويش را اريخ اق ود پيش از کنفرانس ت رده ب ين ک تم اوت : تعي . بيست و هف

٢٣٤


وئی از قضيه . را می دانستند خالبته فقط تنی چند اين تاري ه فقط ب ا ک ا آن ه ام

ا روز آن ين است، دائم برده بودند، همان طور که هميشه در چنين شرايطی چن

اگون پيشاپيش حادثه ی بزرگ را ن رو شايعات گون د، و از اي پيش می انداختن

د رو می ريختن ات ف ر سر مقام ه . ب ه هر آين ود ک ين می نم ه لحظه چن لحظه ب

.ممکن است ضربه فرود بيايد

ا ان هيج ورژوا و افسرها در مسکو چن ل ب ز حالت روانی محاف ع ني نبه واق

د، م نکش ا ه ه کودت ار ب ر ک ت اگ ان داش ه امک ود ک تزده ب وعی دس ه ن م ب ک

ود . تظاهرات ضدانقالبی برای سنجش قدرت بينجامد ر آن ب م محتمل ت ن ه از اي

يهن در رقابت که سعی شود از ميان اعضای کنفرانس، مرکزيتی برای نجات م

اد بگردد ا شوراها ايج ه . ب ن امر سخن گفت ا از اي مطبوعات دست راستی علن

انع : اما قضيه تا همين حد هم پيش نرفت . بودند ر . ش شدند ا توده ها م ی اگ حت

د، اده بودن هم احتماال برخی از افراد به فکر پيش انداختن ساعت سرنوشت افت

د وانيم انقالب نمی : اعتصاب وادارشان کرده بود درنگ کنند و به خود بگوين ت

دازيم ه تعويق بين . را غافلگير کنيم؛ کارگرها و سربازها هشيارند؛ بايد کار را ب

ی آن راه يله ی حت ه وس ه ب کی ک ره ی ايوارس ه مقب ند ب ه پس ائی عام پيم

ه ود، ب ده ب زی ش رح ري وف، ط ا کورنيل ق ب ا و در تواف رال ه ا و ليب کشيش ه

.موقع لغو شد

يال ت، سوس ار نيس لی در ک ر بالفص ه خط د ک وم ش ه معل ض آن ک ه مح ب

ه هيچ امر خاصی رخ رولوسيونرها و منشويک ها شتاب د ک زده وانمود کردن

ا فسخ . داده استن ه سربازخانه ه ا را ب ازه ی ورود بلشويک ه ی اج ان حت آن

ا مصرانه د . بلشويک می خواستند سخن ران کردند، هر چند سربازخانه ه الب

اه صفتانه ای د روب ا لبخن تزرتلی و دان، و خينچوک، رئيس شورای مسکو، ب

٢٣٥


بلشويک ها به اما ." غالم سياه وظيفه ی خود را انجام داد : "به خود می گفتند

آن ها هنوز مصمم بودند که کار خود . هيچ وجه قصد نداشتند غالم سياه بشوند

.را تماما به فرجام برسانند

****************************** همه ی جوامع طبقاتی نيازمند حکومتی هستند که از وحدت اراده برخوردار

انشقاق قدرت دوگانه اساسا رژيمی است ناشی از بحران جامعه، و مبين . باشد

ا ب . مطلق ملت است القوه ي ی ب ه جنگ داخل درت دوگان ل را در بطن خود اق لفع

ه را نمی خواست . نهفته دارد درت دوگان ه . هيچ کس ديگر ق ه ب رعکس، هم ب

ت ال حکوم ين"دنب ز " آهن س ني دت نف ه از وح تند ک ی گش دی م و نيرومن

درت نامحدود تف . بهره مند باشد ود به حکومت ژوئيه کرنسکی ق . ويض شده ب

ه ورژوازی، ک راز دموکراسی و ب ر ف رفين ب ت ط ا موافق ه ب ود ک ن ب غرض اي

طرح .قرار داده شود " واقعی"يکديگر را فلج می کردند، يک قدرت حاکمه ی

ز ت ج زی نيس ات، چي ه ی طبق راز هم ر ف ت ب دار سرنوش تقرار زمام اس

ارتيزم ه ای .بناپ ارن در چوب پنب ه طور متق ال را ب ر دو چنگ د، آن اگ رو کني ف

ی روی نک سوزن چوب پنبه با نوسان های شديد از سوئی به سوی ديگر حت

رد د ک ظ خواه ود را حف ادل خ م تع ر داور : ه انيکی اب وی مک ت الگ ن اس اي

ی، . بناپارتيست ين الملل درتی، صرف نظر از شرايط ب ين ق درجه ی انسجام چن

ابين ه م ه ی متخاصم به وسيله ی ميزان ثبات تعادلی تعيين می شود ک دو طبق

در اواسط ماه مه در يکی از جلسات شورای پتروگراد، . در کشور موجود است

ارتي "تروتسکی کرنسکی را انون رياضی بناپ ود " م روس زک رده ب . توصيف ک

ه مسأله ادی اين توصيف نشان می دهد که مماهيت غير ر سر شخصيت ک ه ب ن

٢٣٦


ود رد ب ر عملک ه . ب ان ک از چن د، در آغ اد داري ه ي ه ی وزرا ب ه هم اه ژوئي م

د استعفاء داده بودند تا کرنسکی بتواند در روز . حکومت جديدی را تشکيل بده

اه . ی تکرار شد تربيست و يکم ژوئيه، اين آزمون به شکل تهديدآميز دو اردوگ

متخصام دست به دامان کرنسکی شدند، و چون هر يک در وجود او بخشی از

یتروتسک. ه او سوگند وفاداری ياد کردند خويشتن را می ديدند، هر دو نسبت ب

ت ادر آن ين نوش دان چن ام از زن ه از : "ي تمدارانی ک ری سياس ه رهب ورا ب ش

رد درت را در دست خويش بگي . سايه ی خود می ترسند، جرئت نکرده است ق

ائی تصرف بحز وز توان ل دارا است، هن ه ی محاف کادت هم، که نماينده ی هم

درت را نداشت انجی، و يک اينک باي. ق زرگ، يک مي ده ی ب د يک آشتی دهن

."دادگاه داوری جسته می شد

ود، اعالم رده ب کرنسکی در بيانيه ای که به نام خود خطاب به مردم صادر ک

را در )... حکومت ختدر سا (اگر دگرگونی هائی چند : "داشت که مسئوليت م

يس حکو وان رئ ه عن ن، ب د، م زايش دهن ور اف الی کش ديريت ع ورد م تم ... م

م ه خرج ده ه ." معتقدم که حق ندارم در ايجاد آن دگرگونی ها ترديد ب ن بياني اي

ا املی است از لف ه ی ک ارتيظنمون اب بناپ ای ن ا . مزی ه ن مام ه اي ذلک، گرچ ع

ر زبناپارتي اظی فرات ز از حد لف ود، هرگ م از پشتيانی راست و چپ برخوردار ب

دليلش چيست؟. نرفت

ورژوا ∗"کرسی کوچک "برای آن که ه ورای ملت جوان ب د خود را ب بتوان

ود را ادی خ ه ی بني الب وظيف ه انق ود ک د، الزم ب اء بده ه -ارتق ين ب ال زم انتق

ان ر -دهقان د ب ه يک ارتش پيروزمن ود ک ز الزم ب انده باشد، و ني ام رس ه انج ب

در قرن هجدهم، انقالب نمی توانست از اين . مبانی نوين جامعه ايجاد شده باشد

. مترجم فارسی- لقب ناپلئون بناپارت، منظور از اهالی جزيره ی کرس است- ∗

٢٣٧


ه نقطهاز اين : ر برود حد پيشت به بعد، انقالب فقط می توانست پس بنشيند و ب

رود را ب اطره . قهق ه مخ ادی انقالب ب ن پس نشينی، دستاوردهای بني ا در اي ام

تخاصم . بايد از اين دستاوردها به هر قيمتی که شده صيانت می شد . می افتاد

بقه ی کارگر، ملت د اما هنوز ناپخته ی موجود مابين بورژوازی و طشرو به ر

اه می در آن . داشت را، که تا بيخ و بن تکان خورده بود، در انقباضی شديد نگ

ک ود ي رايط، وج ت " داور"ش اتی داش رورت حي ی ض رای . مل اپلئون ب ن

ين اتی از زم ان مالکيت قطع رای دهقان بورژوازی بزرگ امکان مال اندوزی، ب

ا را تضمين گری ی دهقان زادگان و ولگردان فرصت غارت او بر در جنگ ه

رد ت . ک اه داش ويش نگ ت خ ير را در دس ابط . داور شمش ايف ض منا وظ و ض

ی داد ام م ود انج م خ اه را ه ارتي. دادگ ی زبناپ اد محکم ارت اول از بني م بناپ

.برخوردار بود

اين انقالب . زمين را به دهقانان نداد، و نمی توانست هم بدهد ١٨٤٨انقالب

م ا ک رژي ه ي ود ک ی نب ين بزرگ اعی پيش م اجتم ای رژي ه ج ازه را ب اعی ت جتم

ی در ازمان سياس د س وعی تجدي ود از ن ارت ب رفا عب ه ص د، بلک انده باش نش

ان . وب رژيم اجتماعی موجود چچار ر فرم ناپلئون سوم ارتش پيروزمندی را زي

. م کالسيک ناموجود بودند زاز اين رو، دو عنصر عمده ی بناپارتي . خود نداشت

ود اما در عوض شرا ه ی . يط مساعد و واقعی ديگری موجود ب ه طبق ارگر، ک ک

از نيم قرن پيش در راه بلوغ گام نهاده بود، در ماه ژوئن نيروی سهمگين خود

ور . وردآشتن در تصرف خويهرا نشان داد، اما نتوانست قدرت را ب م ژب وازی ه

راس اين طبقه ه کارگر بيم ناک بود و هم از پيروزی خونين خود بر ی از طبقه

ان . داشت ه آن کشاورزهای مالک از قيام ژوئن ترسيدند و از دولت خواستند ک

اه دارد ان نگ ين در ام يم زم واداران تقس د ه کوفائی . را از گزن رانجام ش و س

٢٣٨

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه ت، ر گرف ه را درب رت، دو ده اهی از فت ات کوت ا لحظ ه ب نعت، ک ترده ی ص گس

رد از ک رای . منابع بی سابقه ای از ثروت را به روی بورژوازی ب ن شرايط ب اي

.م ناسره کافی و وافی از آب درآمدندزنضج نوعی بناپارتي

ات "در سياست های بيسمارک، که او نيز ان " ماورای طبق ود، هم ايستاده ب

ارتي م وجود داشت، زطور که اغلب تصريح شده است، عناصر مسلمی از بناپ

د انون می پيچي اف ق م ضامن . هر چند بيسمارک اين عناصر را در لف ات رژي ثب

ود، راه حل، بيسمارک آن بود که اين رژيم، که از دل انقالبی ناتوان برخاسته ب

ه داد مسأله يا نيمه راه حلی برای ان ارائ م . ی ملی بزرگی چون وحدت آلم رژي

بيسمارک پيروزی در سه جنگ، غرامات جنگی، و رشد زورمند سرمايه داری

.دين دهه کافی بوداين تحفه ها، برای چن. را به رامغان آورد

ا خشورب ن نامزده ی شباهتی اي تی نامزدهای روسيه برای نقش بناپارت در ب

ت ه نداش مارک، ريش ه بيس ی ب ا حت اپلئون اول، و ي ه ن اريخ راه و .ب م ت رس

د ا را می دان ه . استفاده از المثناه د ک ه رو بودن ا انقالب بزرگی روب ان ب ا آن ام

ود و رده ب ود را حل ک ائل خ ه مس وز ن ودهن رده ب ل ب ود را تحلي روی خ ه ني . ن

و ه هن ا را، ک ان ه رای زبورژوازی می کوشيد تا دهق ين نداشتند، ب از خود زم

ارزه وادارد ه مب ز . تصرف اراضی مالکان ب اپی چي جنگ جز شکست های پي

ه ری ب م راه ديگ ود ه اورده ب ده . ني نعت دي کوفائی ص ايه ای از ش ی س حت

ه نمی شد؛ برعکس، درهم ريختگ ی صنايع روز به روز ويرانی های بيشتری ب

ه منظور تحکيم صفوف خود عقب نشسته . می آورد بار طبقه ی کارگر فقط ب

ه مالکان دو . بود ائی خود ب ه ی نه د ردهقان ها فقط برای حمل رده بودن ز ک . خي

اجم رای ته ی مستبدانه ی حکومت، ب مليت های ستمديده در برابر روس گردان

ارگران و حزبشان .آماده می شدند ه ک ه روز ب ارتش در جستجوی صلح روز ب

٢٣٩


د ی ش ر م د، صفوف . نزديک ت ی ش دتر م ه روز متح صفوف فرودست روز ب

ر عيف ت ه روز ض ت روز ب ود يه. فرادس ار نب ادلی در ک ه تع ای . چ گون رگ ه

ارتي . انقالب هنوز ماالمال از خون بودند ه بناپ م خون از زچه جای تعجب ک م ک

کار درآمد؟

ورژوازی ما ابين ب ارزه ی م رکس و انگلس نقش رژيم بناپارتيست را در مب

ا ودال ه ابين فئ و طبقه ی کارگر به نقش سلطنت مطلقه ی کهن در مبارزه ی م

وجود رگه های شباهت مابين اين دو نقش محرز . و بورژوازی تشبيه کرده اند

ری است، اما به محض پيدائی محتوای اجتماعی قدرت، ديگر از اين رگ ا اث ه ه

ه ی . نمی بينيم و در نقش دادگاه داوری مابين عناصر جامع ه ی ن کهن و جامع

ر م استثمارگر در براب ه دو رژي يک دوره ی خاص فقط به اين دليل ميسر شد ک

ان . تثمارشدگان نيازمند دفاع از خود بودند سا ودال و بردگ ولی مابين مالکان فئ

ه "دهقان هيچ گونه وساطت ود ای م "بی طرفان استبداد تزاريستی در . يسر نب

افع سرمايه داری جوان ا من افع مالکان را ب شتی می داد، در آعين حال که من

ار ام االختي ده ی ت ام نماين انجی بلکه در مق وان مي ه عن ه ب رابطه با دهقان ها ن

.طبقات استثمارگر عمل می کرد

ارتي ه زبناپ م ب ا م ه رای داوری م اهی ب و دادگ ين نح ه هم ارگر بين طبق ی ک

ت ی رف مار نم ه ش ورژوازی ب ر،. و ب ت ام ارتيزم در حقيق رين بناپ متمرکزت

ا چکمه های . سيطره ی بورژوازی بر طبقه ی کارگر بود و بس ه ب ارت ک بناپ

ه رخود از گردن مردم باال رفته بود جز آن که سياست پاسداری از دارائی و اجا

ده اش ار ديگری از عه د ک ال کن ودو سود را دنب ويژگی های هيچ . ساخته نب

دافعی آن ايل ت ی از وس د رژيم ی رون ر نم م فرات ار . رژي ان در کن ک نگهب اين

ه اش ن حال وظيف ا اي ه می نشيند، ب ام خان دروازه نمی ايستد، بلکه بر پشت ب

٢٤٠


ه ی بناپارتيزم استقالل. مان است که بود ه دازه ی بسيار وسيعی فقط جنب ا ان ت

ور ظاهری و زينتی و نمايشی ان ردای امپرات م هم داشت؛ و مظهر راستينش ه

.بود

ار ه ک ام ب ارت تم ا مه ارگران، ب ورژوازی را از ک د ترس ب ر چن بيسمارک ه

اعی خود پيوسته ه ی اصالحات سياسی و اجتم می گرفت، درعين حال در هم

ات دارا نده ی يچون نما ه طبق ز ب رد و هرگ ات دارا عمل می ک ار طبق ام االختي ت

دخيانت نو ده ی رزي ال، فشار فزاين ن ح ا اي ازه و ب ه او اج ارگر ب ه ی ک یطبق

اورای حاکميت قاطع داد که خود را به مثابه ی يک داور وزين بوروکرات به م

.نقش اساسی او همين بود و بس: دارها و سرمايه دارها ارتقاء دهد زمين

ه استقالل خود را در رابطه د ک ازه می ده ه حکومت اج م شورائی ب ا رژي ب

ه ا از آن حيث ک د، و نتيجت طبقه ی کارگر و دهقانان تا اندازه ی زيادی حفظ کن

ذير تی پ ا آش ات، اساس ات و منازع م مناقش ه رغ ان، ب ارگران و دهقان افع ک من

وان . آنان را ميسر می سازد مابين "گریی ميانج"هستند، ابين اما مشکل بت م

ی طر "ی دادگاهی ئدولت شورائی و دولت بورژوا ا " فب ت، ي رای داوری ياف ب

ين فکم تا آن جا که به منا دست وط می شود چن ا مرب ع بنيادی هر يک از آن ه

ت ن نيس اری ممک اد . ک ت اتح اعی محرومي ل اجتم انی، عل حنه ی جه در ص

ه در چارچوب جماهير شوروی از پيوستن به جامعه ی ملل همان عللی است ک

طرفی راستين هر حکومتی جعلی، بی " بی طرفی"وعی از نز جمرزهای ملی

.را در جدال بورژوازی با طبقه ی کارگر ناممکن می سازند

ل بناپارتيزم، م در عين بی بهرگی از نيروی زکرنسکي ه ی رذاي ارتيزم هم بناپ

ود کيزم .را دارا ب ود کرنس اتوانی خ ا ن ا ب اند ت ت کش اورای مل ه م ود را ب خ

د عيف کن ت را تض ه ی مل ه رهب . روحي ال ک ان ح ورژوازی و در هم ران ب

٢٤١


د، در حقيقت " اطاعت "دموکراسی به حرف وعده ی از کرنسکی را می دادن

وف ی يوک ار، از ميل ام االختي ر، کرنسکی، داور ت انن-ام ا از بوک - و مخصوص

ه پاسداری . اطاعت می کرد کرنسکی جنگ امپرياليستی از نو به راه انداخت، ب

ين وال زم اعداران برخاست، و ا ام رصالحات اجتم ای خوش ت ه روزه ی را ب

کلی حکومت او فقط به اين دليل ضعيف بود که بورژوازی به طور . موکول کرد

اند درت بنش ع ق ود را در موض راد خ ت اف ی توانس ا ا. نم م يب ه رغ ال، ب ن ح

داری ی مق ات "ب ت نج ن "حکوم ت اي رمايه پرس ار و س ه ک ت محافظ ، ماهي

. نحوی مشهود قوت گرفتاو به" استقالل"حکومت هم زمان با رشد

م کرنسکی صورت ه رژي د ک د درک می کردن ورژوا هر چن سياستمدارهای ب

از از ت، ب اص اس ورژوازی در آن دوره ی خ انروائی ب ذير فرم اب ناپ اجتن

ر خود را کرنسکی به شدت ناراضی بودند و آماده ی می شدند تا هر چه زودت

د طبقات دارا همه بر سر اين .از شر او خالص کنند ه باي ه توافق داشتند ک نکت

تيبانی ه پش ه ب ی، ک ر داور مل ود در براب فوف خ ان ص يتی را از مي شخص

د رار بدهن ود، ق ده ب دان آم ه مي ورژوائی ب رده ب ی خ را . دموکراس ر چ ا آخ ام

وف ر د؟ زيکورنيل ار انتخاب کردن ن ک رای اي ا ارا ب د ب ارت باي امزد نقش بناپ ن

ته ت داش ورژوازی روس مطابق يت ب دشخص دا . باش ده، ج ب مان د عق او باي

د ه زوال باش تعداد، و رو ب ی اس ردم، ب ای . از م ز شکست ه ه ج ی ک در ارتش

ردم پسند آسان يافت خفت رال های م ود، ژن ده ب ه چشم ندي بار چيز ديگری ب

.تر برگزيده شد کورنيلوف با حذف نامزدهای نامناسب. نمی شدند

ب دين ترتي اران ب ازش ک رال ه س دی در و ليب ور ج ه ط تند ب ی توانس ه م ا ن

ه رای نقش منجی ب ائتالف متحد شوند، و نه قادر بودند بر سر نامزد واحدی ب

ند ق برس د . تواف ی ش ار م ن ک انع از اي الب م ام انق ايف ناتم ه يل. وظ ا ب رال ه ب

٢٤٢

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه اد ا اعتم رال ه ه ليب م ب ا ه وکرات ه د، و دم ی کردن اد نم ا اعتم وکرات ه دم

د ا درست . نمی کردن ورژوازی آغوش گشود، ام ه روی ب ه کرنسکی ب است ک

د کورنيلوف همه را شيرفهم کرد که گردن دموکراسی را در اولين فرصت خواه

اگزير از سير پيشين . شکاند ه ن ا يکديگر، ک برخورد کورنيلوف و کرنسکی ب

ارآميز ان انفج ه زب ود ب ه ب حوادث ناشی می شد، ترجمان تناقضات قدرت دوگان

.های شخصیجاه طلبی

ان درست به همان شکل که در اوايل ماه ژوئيه در قلب طبقه ی کارگر و پادگ

د يش از ح ه سياست ب بت ب ه نس ود ک ده ب د آم کيبائی پدي اح ناش راد جن پتروگ

راز نارض ا اب ويک ه ه ی بلش م ائمحتاطان ات دارا ه ان طبق رد، در مي ی ک ی م

ا ه ی سران حزب در اوايل ماه اوت بی صبری از دست سياست انتظ ر و مراقب

اين حالت روحی به طور مثال در کنگره های حزب . کادت رفته رفته اوج گرفت

ا خواستار ا علن ن کنگره ه ا در اي ادت ه ه ک ی ک دين معن کادت عيان می شد، ب

رون . سرنگونی کرنسکی می شدند ی صبری در بي م ب ادت ه مرزهای حزب ک

ده می شد ثال در ستا -سياسی شديدتری دي ه دهایم ا ک ان ج ی هم نظامی، يعن

ی ا، يعن د؛ و در بانک ه ه سر می بردن دام از سربازها ب افسرها در وحشت م

ازل د؛ و در من ی زدن ا م ت و پ ورم دس ای ت زاب ه ه در خي ه هم ا ک ان ج هم

راز سر اشراف شعله می کشيدند ر ف ا ب ه سقف ه . مالک ها، يعنی همان جا ک

ديل به شعار ام !" زنده باد کورنيلوف " ام تب يد و نوميدی و به شعار عطش انتق

.شده بود

ورنيلوف پيوسته روی موافق نشان کرنسکی در عين حال که به برنامه ی ک

اريخ ا یم ون ت ه م داد، پيرام ا مجادل ه دائم ن برنام رای اي رد یج ه ی : "ک هم

يم ام ده م انج ا ه اره ب ک ب وانيم ي ی ت ا را نم ه ." کاره ا آن ک وف ب ی يوک ميل

٢٤٣


ين ئی از شر کرنسکی را می پذيرفت، به پيروان ضرورت رها بی صبر خود چن

ان شکل ".معتقدم که هنوز اندکی زود است نم: "جواب می داد ه هم درست ب

راد، نيمه ق وده های پتروگ ده شد، از ي که از بطن هيجان زدگی ت ه زائي ام ژوئي

د د آم اه اوت کورنيلوف پدي ز شورش م دان ني ه . بی صبری ثروتمن و درست ب

ب ه جان ود را موظف ب ا خ ه بلشويک ه ان شکل ک لحانه هم ام مس داری از قي

ال ر ح د، و در ه مين کنن وفقيتش را تض ان م ورت امک ه در ص ا بلک د ت يافتن

ود را ابه، خ ای مش دف ه ا ه م، ب ا ه ادت ه د، ک وگيری بکنن ابودی اش جل از ن

د وف يافتن ورش کورنيل ارکت در ش ه مش ف ب ا . موظ ارچوب، تق ن چ رن در اي

ن چارچوب . اين دو موقعيت وجود داشت مابين شکفت انگيزی ا در داخل اي ام

ن تضاد . اهداف و روش ها و نتايج تضاد کاملی موجود است مابين متقارن، اي

.در سير بعدی حوادث تماما باز می شود

٢٤٤


فصل هفتمفصل هفتم

کنفرانس دولتی در مسکوکنفرانس دولتی در مسکو

س انقالب سمبول ساز زبردستی است، فشرده ای باشد، پ اگر سمبول تصوير

د ی ده ه م رده ارائ کل فش ه ش ط را ب ا و رواب ده ه ه ی پدي را هم ا . زي منته

راد زسمبولي ار خالق اف ه آسانی در ک م انقالب بيش از حد شکوهمند است؛ و ب

رين درام به اين دليل، انعکاس هنری بزرگ . نمی گنجد وده ای بشريت ت های ت

.ند ارنگ سخت کم

ا شکست کامل کنفرانس ت، ب ه از پيش انتظار می رف ان ک دولتی مسکو چن

ه تصميمی گرفت . خاتمه يافت د و ن زی آفري ه چي رانس ن ال، . اين کنف ن ح ا اي ب

ه دست مورخ داده است کنفرانس دولتی مسکو تصوير ارزشمندی از انقالب ب

ه هيئت - گرچه تصويری منفی که در آن نور چون سايه رخ می نمايد، ضعف ب

رين قوت د، و خيانت عالی ت وه می کن ی غرضی جل دی ب جوالن می دهد، آزمن

ر . فضايل به نظر می رسد د ب ه ی بع ه فقط ده هفت رين حزب انقالب، ک قوی ت

وان ه عن ت، ب رار گرف درت ق ند ق ای مس ت ديواره دار در پش ی مق ی ب نيروئ

ر " م تکاملی زحزب سوسيالي"در همان حال، . کنفرانس نگاه داشته شد ه کمت ک

ه ی مظهر مجسم . سی نامش را شنيده بود، جدی گرفته شد ک ه مثاب کرنسکی ب

ئتالف، که زهوارش مدت ها پيش در رفته بود، ااز . نيرو و اراده ميدان دار شد

٢٤٥


ت ات سخن رف يله ی نج وان وس ه عن ای . ب وده ه ور ت وف آن منف دم کورنيل مق

ادباش ردم ش وب ارتش و م ر محب وان رهب ه عن ربازان را ب ونی س دميلي . گفتن

ه رخ ان ب ه مجلس مؤسس ود را ب ياه عشق خ راد صدس ا و اف ب ه لطنت طل س

د، . کشيدند ه در شرف بازنشستگی از صحنه ی سياست بودن همه ی کسانی ک

رای چنان رفتار کردند که انگار قرار گذاشته بودند بهترين نقش های خود را ب

ه دلشان می خوا . واپسين بار بر صحنه ی تئاتر بازی کنند وا هم ام ق ا تم ست ب

د، ! اين است آن چه می خواستيم باشيم : فرياد بکشند اگر مزاحممان نشده بودن

وديم ی ب ا م ه يقين ت آن چ ن اس ان و ! اي ربازان و دهقان ارگران و س ا ک ام

د ده بودن ان ش تمديده مزاحمش ای س ت ه ون . ملي ا ميلي رده ی ط"ده ه " غیاب

ه آن ه د ک ه انقالب ثابت مزاحمشان شده و نگذاشته بودن اداری خود را ب ا وف

ه دنبالشان در . کنند ه پناهگاهی می جستند، اعتصاب ب در مسکو، همان جا ک

و " جهالت "، "عناصر سياه "اين دو هزار و پانصد تن، معذب از . رسيده بود

، تپيده در صحنه ی تئاتر، تلويحا با يکديگر موافقت کرده بودند "فريبی عوام"

د که آن سراب نمايشی ه سخن . را برهم نزنن ی يک کلم اره ی اعتصاب حت درب

ت د . نرف ام نبرن م ن ه اس ا ب ويک ه يدند از بلش حبت . کوش من ص انوف ض پلخ

ين " ز لن م انگي اطره ی غ رف " خ منی ح اره ی دش وئی درب اد آورد، گ ه ي را ب

اتش . می زند که کامال تارومار شده است ه ی جزئي بدين ترتيب، تصوير در هم

ه خود را : منفی می ماند به تصاوير دفونی ک در اين ملکوت سايه های نيمه م

د " نيروهای زنده ی ملت " اگزير باي م ن قلمداد می کردند، رهبر راستين مردم ه

.چون اسکلتی سياسی جلوه می کرد

م تقسيم : "سوخانوف می نويسد امال مجزا از ه يم ک آن تاالر نورانی به دو ن

. می نشست، و در سمت چپ دموکراسی در سمت راست بورژوازی : شده بود

٢٤٦

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه ده رال دي ادی ژن داد زي ت تع مت راس ای س اه ه تر و در جايگ ل ارکس در مح

دی ه روی . می شدند، و در سمت چپ افسرهای جزء و سربازها را می دي رو ب

د ردان بلن دان سلطنت تعلق داشت، دولتم صحنه، در جايگاهی که سابقا به خان

ين و کشورها ه ی متفق تندپاي رين ... ی دوست می نشس ی چپ ت ا، يعن روه م گ

ود رده ب غال ک تر را اش ل ارکس وچکی از مح ه ی ک روه، گوش اب ." گ در غي

.ن گروه را پيروان مارتوف تشکيل می دادنديبلشويک ها، چپ تر

دازظهر کرنسکی ار بع م راه در حدود ساعت چه ا دو افسر جوان، يکی ه ب

ر ه ني ق ب ری متعل ش و ديگ ه ارت ق ب د يوی درمتعل اهر ش حنه ظ ر ص . ائی، ب

ل مجسمه در د، مث ه شمار می رفتن ی ب افسرها که مظهر قدرت حکومت انقالب

د ه . پشت سر رئيس الوزراء بی حرکت ايستاده بودن ولی ک ر طبق ق کرنسکی ب

ز نقبال داده بود، برای نر جاندن جناح راست از استعمال واژه ی جمهوری پرهي

ت ام حکوم ه ن رد و ب ور رو"ک يهکش ه " س يه "ب رزمين روس دگان س "نماين

ه : "مورخ ليبرال ما می نويسد . خوش آمد گفت ه جای آن ک لحن کلی نطق او ب

ر أثير روزهای اخي ه سبب ت ه نفس باشد، ب از ... حاکی از سربلندی و اعتماد ب

دهای گوش خراش خود ا تهدي اطق می کوشيد ب ه ن ترس نهانی خبر می داد ک

رد، کرنسکی." رويش را بپوشاند ام بب ا ن ه از بلشويک ه ی بی آن ک سخن ران

رد دی . خود را با تکان دادن مشتی به سوی آنان آغاز ک ه هر تالش جدي برعلي

ت د "حکوم د ش رکوب خواه ن س ون و آه ا خ رانس ." ب اح کنف ر دو جن ه

کورنيلوف هم که هنوز از راه نرسيده بود، از . ديوانه وار به کف زدن پرداختند

اتوم : " نماند تهديد بی بهره رای من اولتيم د باشد، ب هر کس، هر که می خواه

رين مرجع بفرستد، من خود می دانم که چگونه بايد او را به اطاعت از عالی ت

تم، درت هس الی ق ع ع ل آن مرج يس ک ه رئ ودم ک ت از خ ه اطاع درت، و ب ق

٢٤٧


ال داشت، ." وادارم ه دن هر چند گفته ی اخير کرنسکی کف زدن پرشوری را ب

رانس بر اين کف صدای ا از . خاست زدن فقط از نيمه ی چپ کنف کرنسکی دائم

من، . "او به اين انديشه احتياج داشت . نام می برد " رئيس کل "خود به عنوان

د ده اي ا آم ن ج ه اي ه ب ه از جبه ما ک ه ش ل، ب ر ک ر جنگ و رهب وان وزي ه عن ب

ه ويم ک ی گ االتر از اراده و ... م درتی ب ش اراده و ق ت در ارت درت حکوم ق

ده ." موقت وجود ندارد دموکرات ها از صدای اين فشنگ های پوک به وجد آم

ه سرب دوری وان از توسل ب دين شيوه می ت بودند، زيرا خيال می کردند که ب

.جست

همه ی نيروهای ارزنده ی مردم و ارتش : "رئيس حکومت تأکيد می کرد که

ه روزی ارتش در جبه ا پي الب را ب روزی انق ا اينک پي تند، ام ی دانس رتبط م م

." اميدهای ما در گل و الی لگد مال شده اند، و ايمانمان هم لجن مال شده است

کی ذلک، کرنس ن، مع اه ژوئ اجم م ه ی او از ته ت هنرمندان ود برداش ين ب چن

اعالم کرد که در هر حال شخصا مصمم است که جنگ را تا پيروزی کامل ادامه

افع روسيه صلح او ضمن صحبت از خطر . دهد ه در روز - به قيمت من شقی ک

لح رای ص اپ ب نهادهای پ ارم اوت در پيش ود چه ده ب وان ش اداری - عن از وف

زود ر : "بزرگ منشانه ی متفقين تجليل کرد، و سپس اف ردم دلي ام م ه ن و من ب

م : روسيه فقط و فقط می گويم ع ديگری نداشتيم و نمی توانستيم ه ا توق ه م ک

وقتی به افتخار دولتمردان کشورهای متفق حضار ." باشيم گری داشته يتوقع د

ن انترناسيوناليست و د ت ر چن تند مگ ا برخاس ه از ج دند، هم ام ش ه قي دعوت ب

رانس ه کنف ارگری ب ای ک ه ه ه از طرف اتحادي اده ای ک ای تک افت بلشويک ه

د ده بودن اد کشيد . آم اه افسرها فري ان شخصی از جايگ ن مي ارتوف، : "در اي م

٢٤٨


و ب تپاش ت !" ايس ه دس اد ک ار ب ارتوف افتخ ر م ر ب د در براب ر نش م حاض ک

.بی غرضی دول متفق کرنش کند

يدند سرنوشت خويش را ی کوش ه م يه ک تمديده ی روس ای س ت ه رای ملي ب

ه نخود بساز ا ب ه ج د، تحفه ی کرنسکی عبارت از موعظه ی کودکانه ای بود ک

ا در غل و : "جا رنگی از تهديد داشت ی م ر استبداد تزاريستی وقت الف - زنجي

ود ده ب ران ش يب ديگ ه نص ی زد ک ری را م ل و زنجي اه -غ يديم و تب ی پوس م

ا ق ه ه ی خل عادت هم ود در راه س ون خ ردن خ دا ک ز ف دفی ج ديم، ه ی ش م

تيم ر ." نداش ه از س رد ک ی ک يه م تمديده توص ای س ت ه ه ملي ان ب دين س ب

.نان را از حقوقشان محروم می ساختحق شناسی رژيمی را تحمل کنند که آ

ود؟ ا ب ات کج س "راه نج ود ح ود خ رکش را در وج عله ی س ن ش ا اي آي

آيا احساس نمی کنيد که در وجودتان نيروی اليزالی برای انضباط ... نمی کنيد؟

آيا در همين جا نيروی وحدت ملت را ... و فداکاری و سخت کوشی نهفته است؟

ان روز اعتصاب مسکو ادا شدند، " د؟به نمايش نگذارده اي ن کلمات در هم اي

رف وف در ش ام کورنيل اده نظ وز پي ت مرم ه حرک اعاتی م الل س درست در خ

ن ." ما از جان خود می گذريم، اما کشور را نجات خواهيم داد . "تکوين بود اي

.بود سر تا ته هديه ی حکومت انقالب به مردم

ا کرنسکی را نخستين بسياری از شهر : "ميلی يوکوف می نويسد ستانی ه

ا د؛ و جملگی نيمی سرخورده و نيمی خشمگين از آن ج االر ديدن بار در اين ت

ره ای رنگ برابر آن ها در . بيرون رفتند ه چه خود مرد جوانی را ديده بودند ک

رد ار می ک ا رفت ل هنرپيشه ه ... پريده و زجر ديده داشت، و هنگام صحبت مث

أثير اين مرد ظاهرا می کوشيد ه را تحت ت ديم هم کسی را بترساند و به سبک ق

٢٤٩


ده را اما به واقع فقط احساس. قدرت و نيروی اراده ی خود قرار دهد رقت بينن

.می انگيختبر

راد نطق های ساير اعضای حکومت بيش از آن چه ورشکستگی شخصی اف

اری را نشان دهد، ورشکستگی نظام رد سازش ک رمال ک االئی . را ب د ب طرح بلن

ه آوکسنتيف، وزير کشور، به داوری ملت واگذار کرد، عبارت بود از انتصاب ک

ه سودهای ." رهای سيار سکمي ه ب رد ک وزير صنايع به سرمايه داران توصيه ک

د ت کنن ول قناع ای . معق ات ه زايش مالي ا اف ه ب ول داد ک ی ق ر دارائ وزي

ی اطی غيرمستقيم، ماليات مستقيم طبقات دارا را کاهش دهد جناح راست ب احتي

دا تزرت رد، و بع انی تحسين ک ه های توف ی به خرج داد و اين کلمات را با هلهل ل

ه خجلت زده اين تحسين را ناشی از کمبود اشتياق به از خودگذشتگی دانست ب

چرنوف، وزير کشاورزی، گفته بودند الم تا کام حرف نزند تا متحدان راستگرا

ی اقتضاء .از شبح اصالحات ارضی آزرده خاطر نشوند د مصالح وحدت مل الب

ام ه ن زی ب د چي اهر کنن ه تظ ه هم رد ک ارجی مسأله می ک ين اصال وجود خ زم

ار نداشتند سازش کاران .ندارد ن ک ه اي ان . هم اعتراضی ب صدای راستين دهق

ه شنيده نشد م از سکوی خطاب ار ه انی در . حتی يک ب ه جنبش دهق حال آن ک

شور در زير می جوشيد، و آماده می شد همان هفته های ماه اوت در سراسر ک

.تا در پائيز به شکل يک جنگ شکست ناپذير دهقانی اوج بگيرد

نفس ر دو - پس از يک روز ت ا در ه يج نيروه ائی و بس ه شناس ه ب روزی ک

وده -طرف گذشت بض گش اردهم اوت در فضائی سخت منق ه ی روز چه جلس

ه . شد اهر شد، نيم اه خود ظ وف در جايگ ی کورنيل ه وقت رانس ب ی راست کنف

افتخار او به کف زدن های توفان آسا پرداخت، و نيمه ی چپ تقريبا يک پارچه

اه افسرها، دشنام های !" بايستيد"فريادهای . نشسته باقی ماند از سوی جايگ

٢٥٠


ال داشت ه دنب دار شد، قسمت چپ . زشت ب ی حکومت پدي ه وقت مدت درازی ب

ه جناح: "ی می دهد که ميلی يوکوف گواه . افتخار کرنسکی کف زد راست هم ب

ای رد و در ج ن کف زدن شرکت نک راض در اي انه ی اعت ه نش ود ب ه ی خ نوب

د اقی مان ته ب ود نشس ا ."خ ف زدن ه ادالجهت آن ک واج متخاصم و متض از ام

د ی ش نيده م ی ش گ داخل ای جن دن نبرده ک ش دای نزدي وال، . ص ن اح در اي

ام حکومت به روی صحنه می آمدند؛ نمايندگان هر دو نيمه ی تاالر کماکان به ن

ه و رئيس حکومت، که برعليه فرمانده ی کل قوا اقدامات نظامی محرمانه ای ب

ه رد ک اد نب م از ي ه ه ود، يک لحظ ل آورده ب يه"عم ق روس را در " وحدت خل

ه . پيکر خويش متجسم کند رد ک من : "کرنسکی با پيگيری نقش خود، اعالم ک

ه مق نم ک ی ک نهاد م ه پيش ه هم يهن ب ه در راه آزادی و م مان را، ک دم ارتش

ا ن ج ه در اي وا ک ل ق ده ی ک حضور شجاعانه جانبازی می کند، در وجود فرمان

کرنسکی پيرامون اين ارتش در نخستين جلسه ی ."يافته است، تهنيت بگوئيم

ود ان : "کنفرانس گفته ب د، و ايمانم ل و الی لگدمال شده ان ان در گ ده هايم امي

ارت نجات بخش را ." ههم لجن مال شد ه عب ه آن ک اک؟ مگر ن ا او را چه ب ام

سرانجام پيدا کرده بود؟ تاالر يک پارچه از جا برخاست و به افتخار کورنيلوف

م حفظ . و کرنسکی ديوانه وار به کف زدن پرداخت وحدت ملت يک بار ديگر ه

!شده بود

د، دست ار شده بودن اريخ گرفت ه يک طبقات حاکم که در چنگال ضرورت ت ب

د ار ديگر . بالماسکه ی تاريخی زدن ر يک ب ه اگ د ک ا تصور می کردن ان يقين آن

ر و م ت د، مه ردم بگذارن ای م ود را در معرض تماش ای خ ونی ه ه ی دگرگ هم

ه ی . قوی تر جلوه خواهند کرد از اين رو، در مقام متخصصان وجدان ملی، هم

اختالف های متقابلشان . نمايندگان هر چهار دومای دولتی را به صحنه آوردند

٢٥١


د ه ی . که زمانی از فرط حدت به منازعه می کشيدند، اينک ناپديد شده بودن هم

رد ر گ انی ب ه آس ون ب ورژوازی اکن زاب ب ی و ف "اح وق حزب ه ی ف ق وبرنام

اتی وف " طبق رای کورنيل يش ب د روز پ ين چن ه هم دند ک د ش ی متح دولتمردان

يعنی دومای - به نام دومای اول نابوکوف کادت . تلگراف تبريک فرستاده بودند

ور -!١٩٠٦ ر تص ه " ب لح جداگان يد "ص الن کش ط بط م خ ن . ه ه ی اي ا هم ب

ه او، و دعی شد ک ود م اطرات خ دا در خ رال بع تمدار ليب ين سياس اوصاف، هم

د ه می ديدن ا راه نجات را در صلح جداگان . بسياری ديگر از رهبران کادت، تنه

ز نمايندگان ساير دوماهای تزاری ن ين سان از انقالب پيش از هر چي ه هم يز ب

.خون فراوان مطالبه می کردند

اکنون جلسه به لحظه ی حساس خود !" شماست سخن رانی نوبت! ژنرال"

وا خواسته رسيده است حال که کرنسکی مصرانه و به عبث از فرمانده ی کل ق

د است که فقط به شرح کلی اوضاع نظامی کشور بپردازد، کورنيلوف چه خو اه

وان شاهد عينی می نويسد ه عن ا : "گفت؟ ميلی يوکوف ب ه قامت ام پيکر کوت

ر صحنه ظاهر شد ولی ب چشم های . چهارشانه و نيرومند مردی با سيمای مغ

رير از ی ش ه برق ياه او ک گ و س االر تن ار ت ه و کن ه گوش د، ب ی تابي ا م آن ه

ده شدت تحسين و ه تاالر از . نگاه های تيز و نافذ می افکند رزه درآم ه ل ه ب لهل

فريادهای خشماگين ." سربازها... همه بر سر پا جسته بودند به استثنای . بود

ته ه برنخاس د ک ی ش دگانی م ه ی نماين زا از طرف راست حوال ه ناس ه ب آميخت

د، پاسخ !" بلند شويد، الدنگ ها : "بودند ن زده ان نمايندگانی که از برخاستن ت

ی د م ان: "دهن اهو !" ای بردگ ود هي ی ش ديل م ان تب ه توف ا . ب کرنسکی تقاض

ه د ک ی کن ت "م ت موق رباز حکوم تين س ه نخس ه ب د" هم را دهن وش ف . گ

ه کورني ع و آمران د و مقط ا لحن تن وف ب ات کشور یل ه در صدد نج ی ک ژنرال

٢٥٢


اجراجو برآمده است، شروع به خواندن ه خط زاويکو م دست نوشتی کرد که ب

اجراجو نو و م ای فيلوننک ه انش ود و ب ده ب ته ش تتر در . ش ه ی مس ا برنام ام

ه مراتب ت، ب دست نوشت از طرحی که اين برنامه مقدمه اش به شمار می رف

ود ر ب رای تصوير وضع . معتدل ت د، ب ه خرج ده د ب ه تردي ی آن ک کورنيلوف ب

ه م آشکارا ب رد، آن ه ار ب ه ک ا را ب رين رنگ ه ره ت ارتش و موقعيت جبهه تي

ت اد وحش د ايج ور. قص ی مح خن ران کيل س امی تش ی نظ يش بين ک پ او را ي

ا : "می داد اتی دشمن از هم اکنون به دروازه های ريگ ی ثب ر ب د، و اگ می کوب

ا يج ريگ ه های خل ه او را در کران متوقف بسازيم، ارتش ما مانع از آن شود ک

ود د ب از خواه راد ب ه پتروگ من ب اه راه دش ه، ." آن گ ن نقط وف در اي کورنيل

ه پس : "حکمی بر سر حکومت فرود آورد ضربه ی م وانينی ک يک سلسله از ق

ا اجز و ب ش ع ه از درک ارت ده ک ويب ش رادی تص يله ی اف ه وس الب ب از انق

ه رده ک ديل ک ه ای تب وده ی ديوان ه ت روحيه ی ارتش بيگانه هستند، ارتش را ب

رای : استنتاج کورنيلوف روشن است . "ناک است و بس فقط بر جان خود بيم ب

کارا و ريگ ه را آش ن نکت وا اي ل ق ده ی ک ت، و فرمان ان نيس دی در مي ا امي

ه تصرف ا را ب ان ه ه آلم جسورانه به تمام جهان می گويد، گوئی بر آن است ک

ود . آن شهر بی دفاع دعوت کند : پتروگراد چطور؟ انديشه ی کورنيلوف چنين ب

ذار راء گ ورد اج ه م ود را ب ه ی خ ه برنام د ک درت بدهي ن ق ه م ر ب وز اگ م، هن

ا در مسکو ! می توان پتروگراد را نجات داد، اما بجنبيد روزنامه ی بلشويک ه

؟ هشدار است يا تهديد؟ شکست تارنوپول کورنيلوف را به چيستاين : "نوشت

ی ان ده اتوری فرم ه ديکت ن است او را ب ا ممک اند، شکست ريگ وا رس ل ق ک

اند ون ." برس ور مظن ه در تص يش از آن چ ه ب ن کناي ا اي ويک ه رين بلش ت

.می گنجيد، به نقشه ی توطئه گران نزديک بود

٢٥٣


شورای کليسا که در استقبال شکوهمندی که از کورنيلوف به عمل آمده بود،

رين اعضای ون، يکی از ارتجاعی ت شرکت کرده بود، اينک اسقف اعظم، پالت

ين اين نماينده ی نيروهای . خود را به کمک فرمانده ی کل قوا فرستاد ده چن زن

ا از . دي تصوير مرگبار ارتش را همه ديد : "سخن گفت ده ام ت ا آم ن ج ه اي من ب

ويم يه بگ ه روس ن سکو ب ن: اي ر م اش عزي ران مب رس دل. نگ دم مت ر ... بن اگ

ن ه استدعای کليسا اي برای نجات روسيه معجزه الزم باشد، خداوند در پاسخ ب

ودکس ..." معجزه را خواهد کرد رای محافظت از اراضی اما کشيش های ارت ب

ار داشته باشند زاق را در اختي ده ی ق د نيروهای ورزي رجيح می دادن ا ت . کليس

ه . پالتون اين نبود سخن رانی ولی نکته ی اصلی اب اسقف شکوه داشت ک جن

دا را "چرا اعضای حکومت در " حتی يک بار ولو برحسب تصادف واژه ی خ

د ا . نطق های خود ذکر نکرده ان ه هم ه کورنيلوف حکومت درست ب ن شکل ک

م ون ه ود، پالت رده ب تهم ک ه ی ارتش م ه تضعيف روحي سای ؤر"انقالب را ب

ا . کارانه کرد را متهم به بی ايمانی جنايت " خلق خداپرست ه ت اين مردان خدا ک

ده ان جسور ش د، اينک چن ت می زدن ای راسپوتين غل يش در خاک پ دی پ چن

.لنا افشاء می کردندبودند که بی دينی حکومت انقالبی را ع

ی از وان يک ه عن ام از او ب ن اي ه در اي دين، ک رال کال ان ژن ن مي در اي

ه ی ارتش رده می شد، بياني ام ب ان ن نيرومندترين اعضای دارودسته ی نظامي

رال نوشته است ن ژن دين : "دوازدهم قزاق را قرائت کرد يکی از مداحان اي کال

ه که نه ميل داشت و نه می دانست چگونه م ين نکت د، سر هم ردم را خشنود کن

ا د ب با ژنرال بروسيلوف قطع رابطه کرد، و آن گاه به اين بهانه که او نمی توان

ژنرال قزاق ." کنارش گذاشتند فرمان دهی روح زمان خود را وفق دهد از ستاد

د، و اب ش زاق دن انتخ ش ق رداری ارت ه س ت، ب ه ی دن بازگش ه ناحي ون ب چ

٢٥٤


سرکرده ی قديمی ترين و نيرومندترين ارتش قزاق مأمور شد آن گاه به عنوان

بيانيه ی او در عين حال که اتهام . که برنامه ی محافل ممتاز قزاق را ارائه دهد

ه وزرای سوسياليست ضدانقالبی گری را به خود مردود می شمرد، بی محابا ب

ا ويک ه ا بلش ه ب رای مقابل ر ب ه ی خط ه در لحظ ه چگون د ک ی ش ادآور م از ي

د ته بودن ک خواس ا کم زاق ه ه ی . ق ای کلم ا ادای رعدآس وس ب رال عب ژن

ور ه ط ود، ب ه ب ا نيافت ا صدای رس انش را ب ت بي ه کرنسکی جرئ وری، ک جمه

رد ا را تسخير ک ه خصوص . غيرمنتظره ای قلب دموکرات ه ر حضار، و ب اکث

زی دا چي ه ج زاق، ک رال ق را چرنوف وزير با حرارتی فوق العاده، برای اين ژن

تبداد ديگراز جمهوری ه اس رد ک ه می ک ود، از دل و مطالب ه دادنش نب ادر ب ق

ا . جان کف زدند د شد و ي ا قزاقی خواه ا ي ه اروپ رد ک ناپلئون پيش بينی می ک

ان . جمهوری م چن کالدين قبول کرد که روسيه جمهوری بشود به شرط آن که ه

ها نبايد جائی در شکست طلب"ژنرال حق ناشناس چون جمله ی . قزاقی بماند

ند ته باش ت داش ز رو " حکوم ت آمي ار و اهان ونت ب ی خش ا حرکت د، ب را خوان

وف نگون ه سوی چرن رد ب ه. بخت ک د ک زارش دادن دا گ رال بع : مطبوعات ليب

ز خم " ه طرف مي ه شد، و او سر خود را ب ه چرنوف دوخت ا ب همه ی چشم ه

رد ای سياسی، ب." ک ام ه ود مق ارغ از قي دين، ف اع را کال امی ارتج ه ی نظ رنام

وانين : تماما برمال کرد دهان، تساوی ق الغاء کميته ها، اعاده ی قدرت به فرمان

اهش دادن -جبهه با قوانين پشت جبهه، تجديد نظر در حقوق سربازان ی ک يعن

ی . (آن حقوق به صفر ا و حت راض ه در اين جا تحسين های جناح راست با اعت

ارگران بنا"مجلس مؤسسان .) تسوت های جناح چپ درهم آميخ ر مصالح ک ب

کالدين اين نطق را، که پيش از . در مسکو تشکيل شود بايد" صلح جو و کوشا

ا رد، و نتيجت تشکيل کنفرانس نوشته بود، روز پس از اعتصاب عمومی ايراد ک

٢٥٥


ا اره ی ک ارت او درب و "گران رعب لح ج ود ی"ص ده آور ب خت خن کو س . مس

ی ورسخن ران زاق جمه ه ی جوش ق ه نقط االر را ب ای ت رانجام دم واه س ی خ

د دام کن رض ان ه ع رد ک کی را وادار ک اند، و کرنس ک از : "رس يچ ي رای ه ب

د ا در ." حاضران در اين مجمع شايسته نيست که به حکومت امر و نهی کن ام

رانس را راد آن صورت به چه منظور کنف ود؟ پوريشکويچ، از اف تشکيل داده ب

ياه، از ناس صدس يد سرش اد کش ود فري ندلی خ ت : " روی ص رور حکوم ا س م

رد جائی !" هستيم دو ماه پيش، اين سازمان دهنده ی قتل عام ها جرئت نمی ک

.آفتابی شود

ه ی ه هم ود ب يده ب ه کوش ائی ک ی انته ند ب ی، س می دموکراس ه ی رس بياني

ه وسيله ود، ب ی پاسخ گذاشته ب ه را ب ا هم د ام دزه، ی پرسش ها پاسخ ده چي

ده شد رئيس ک رد . ميته ی اجرائی، خوان دزه ک اح چپ استقبال گرمی از چي . جن

ه شايد !" جاويد باد رهبر انقالب روسيه "فريادهای روتن را، ک ازی ف ن قفق اي

ری می دانست، سخت ه خود را شايسته ی رهب ود ک ردی ب در جهان آخرين ف

رد شرم ه . زده ک رد ک ه جانب اعالم ک ی حق ب ا لحن رای کسب "دموکراسی ب ب

درت و انحصارگری نيست، تار قبضه ی ق يده است، و خواس درت نکوش و " ق

افع کشور و ظ من ائی حف ه توان درتی ک ر ق ا از ه ود ت اده ب ضمنا دموکراسی آم

فقط شوراها : اما شوراها را نبايد لغو کنيد. انقالب را داشته باشد، پشتيبانی کند

ابود کميته های سربا . کشور را از هرج و مرج نجات داده اند د ن م نباي زان را ه

د در . فقط آن ها می توانند ادامه ی جنگ را تضمين کنند : کنيد از باي طبقات ممت

ر . امور به نفع همه ی مردم کار کنند برخی از د در براب ان را باي اما منافع مالک

ت اه داش وظ نگ دوانی محف رفات ع ه . تص د ب ا باي ت ه ائل ملي ل مس ل و فص ح

ه اصالحات . ذار شود عهده ی مجلس مؤسسان واگ از سوی ديگر الزم است ک

٢٥٦


د راء درآين ه اج ر ب رم ت ؤثری در . مب ون سياست م ه ی دموکراسی پيرام بياني

ه . جهت نيل به صلح سکوت اختيار کرده بود ه نظر می رسيد ک ی ب به طور کل

ا وده ه آن سند را مخصوصا طوری تهيه کرده اند که درعين برانگيختن خشم ت

.ود نکندبورژوازی را خشن

وی ی رنگ و ب ز و ب ره آمي ان در نطق طف ی دهقان ه ی اجرائ نماينده ی کميت

را به شنوندگان يادآور شد و خاطرنشان ساخت " زمين و آزادی "خود، شعار

عار وای آن ش ه در ل د "ک ه ان ان باخت ا ج دگان م رين رزمن ده ت ی از ." ارزن يک

زارش ه از گ رده ک ه ای را ثبت ک تندنويسان رسمی روزنامه های مسکو واقع

ت ده اس ذف ش رانس ح ار : "کنف ه افتخ ت و ب ا برخاس ه از ج ک پارچ االر ي ت

ه کف زندانيان اشلوسلبورگ که در جايگاه مخصوصی نشسته بودند، شروع ب

د !" دهن کجی انقالب چه شگفت انگيز است ." زدن کرد ه چن تاالر يک پارچه ب

ی اقه ای درود م ال ش ه اعم وم ب ی محک دانی سياس ن زن تگاه ت ه دس تد ک فرس

سلطنت آلکسيف، کورنيلوف، کالدين، اسقف پالتون، رودزيانکو، گوچکوف، و

ا . عمال نيز ميلی يوکوف، نتوانسته بود در زندان خفه شان کند ان، ي اين دژخيم

ر ان خود را ب خويش سر دژخيم دوستان، بر آن بودند که تاج افتخارات قرباني

!بنهند

االر دويستمين سالگرد پانزده سال پيش از آن، رهب ن ت ران نيمه ی راست اي

د ايسکرا، . تسخير قلعه ی اشلوسلبورگ را به دست پطراول، چشن گرفته بودن

ت ين نوش ا چن ی، در آن روزه يال دموکراس ی سوس اح انقالب ه ی جن : روزنام

اه اين " ه اعدام گ اکوف، جشن ميهن پرستانه در آن جزيره ی نفرين شده ک مين

وف، اوسيپانوف، چويرف ميشکين، روگاچف، انوف، جنرال استرومبرگ، اولي

م در جوار د؛ آن ه دار می کن و آندريوشکين بوده است، چه خشمی در سينه بي

٢٥٧


ی زد، اب دار م ا طن ود را ب و خ ا کليمنک ه در آن ه ارائی ک ای خ س ه قف

ه دست آتش سپرد و ن خويش ب رد، و ت ه نفت آغشته ک گراچفسکی خود را ب

خود را با قيچی شکافت؛ آن هم در زير ديوارهائی که در سوفيا گينزبورگ قلب

وف، اتيوس ايوان وف، ايگن حصارشان شدرين، يوواچف، کوناشويچ، پوخيتون

ر نآرو ن ديگ ا ت د، و ده ه رو رفتن ون ف ياه جن ب س ويچ در ش ک و تيخون چي

پردند ان س ل ج کوربوت و س ودگی، اس رور . از فرس تن را در س س خويش پ

د ميهن پرستان ان . ه ی خود غرق کني وز در اشلوسلبورگ فرم چون امروز هن

ه ∗اايسکر وجه تسميه ی !" می رانيد ه ی يک محکوم ب ود از نام ه ای ب جمل

کين ه پوش ت ب اقه ی دکابريس ال ش د : "اعم ا برخواه عله ه ه ش ن جرق اي

ه ." افروخت دان اشلوسلبورگش را ب ود، و سلطنت و زن ه شده ب شعله افروخت

ی از خاکستر روزتل ود؛ و اينک ام اخته ب ديل س ان تب دان ب ه زن روز ب ای دي ه

ود ا . قربانيانی درود می فرستادند که انقالب از چنگال خود آن ها در ربوده ب ام

ها و زندانيان به سبب نفرت مشترکشان از زندان بان عجيب تر از همه آن که

ويسنده ی از تروتسکی، ن ايسکرا، يعنی از لنين، سردبير پيشين - بلشويک ها

انی ربازهای نافرم اغی و س ای ط د، و از کارگره ل ش اال نق ه در ب طوری ک س

د دان های جمهوری را انباشته بودن ا يکديگر متحد شده -که اينک زن ال ب عم

.بودند

دگان ان خود نماين ه در زم گوچکوف ليبرال ملی گرا، رئيس دومای سوم، ک

ود، و داده ب اع راه ن ه های دف ه کميت اران چپ را ب ل او را سازش ک ن دلي ه اي ب

راد رانس را اي رين نطق کنف ب ت د، جال ی ناميدن الب م ر جنگ انق تين وزي نخس

رد أنز به عبث با ي ط منتها نطقی که در آن -کرد رم می ک او . س دست و پنجه ن

مترجم فارسی-در روسی به معنای جرقه است" ايسکرا "- ∗

٢٥٨


ت ين گف ی زد چن ه م کی کناي ات کرنس ه کلم ه ب را : "ک س چ ا پ را .. ام س چ پ

ار وحشتی مرگ "خود و با " بار گنگرانی مر "نمايندگان حکومت با ا " ب و ب

د؟ ده ان ا آم زد م ه ن فرياد استيصال آميزی که من آن را بيمارگونه می خوانم، ب

ه دردی جان اچرا اين نگرانی و اين وحشت و ا را ب اد روح م ن فري م ي داز ه گ

ه ی " چون عذاب مرگ دچار می کند؟ ام هم ه ن زرگ مسکوئی ب ان ب اين بازرگ

ه سيادت د، کسانی ک رده و گوشمالی داده بودن و ک ده و عف انی ران رده و فرم ک

: او هم چنين گفت. درچار شده است" عذاب مرگ" اعتراف می کرد که به علنا

ود ." سايه ای از قدرت بيش نيست اين حکومت " ا خود . حق با گوچکوف ب ام

.او هم، اين شريک پيشين استوليپين، سايه ای از خويشتن بيش نبود

ان رو ه در هم ود ک رح داده ب ورکی ش ه ی گ رانس، روزنام ايش کنف ز گش

ختن قنداق تفنگ از چوب های بی ارزش ثروتمند شده اچگونه رودزيانکو با س

ی شوروی، و در آن - اين افشاگری بی موقع . بود به دست کاراخان، ديپلمات آت

اع ا -ايام هنوز گمنام ردن افراشته در دف ا گ ار ب ر درب ه وزي ز مانع از آن نشد ک

. برنامه ی ميهن پرستانه ی سازندگان وسايل جنگی در کنفرانس داد سخن دهد

دم ه ی مصائب از ع ه هم ود ک د ب اری او متعق م ک ای ه ا دوم حکومت موقت ب

ی، يه "دولت ی در روس ی و مردم د مل انونی، صددرص س ق ه مجل ، "يگان

ود . سرچشمه می گرفتند از سمت چپ . رودزيانکو ديگر شورش را درآورده ب

ده برخاستصد د . ای خن اد زدن ن : "برخی فري اريخ، "! سوم ژوئ ن ت انی اي زم

ان ١٩٠٧سوم ژوئن ل داغ بردگ ائی، مث ، روز لگدمال شدن قانون اساسی اعط

وخت ی س امی اش م زب ح لطنت و ح انی س ر پيش اطره ی . ب ط خ ون فق اکن

اما رودزيانکو نيز، با آن صدای رعدآسايش و . رنگی از آن به جا مانده بودی ب

٢٥٩


ادبود ای ي ه بن تر ب ه بيش کوی خطاب ه اش، روی س ه و دبدب ه کبکب ا آن هم ب

.شخصيت سياسیيک زنده ی گذشته می ماند تا به

ه ی خارجی را حکومت برای مقابله با حمالت داخلی، پشت گرمی های کهن

ا را کرنس . پيش کشيد ز ويلسون رئيس جمهور آمريک کی تلگراف تهنيت آمي

اد : "بدين شرح قرائت کرد ار حکومت روسيه ب ا نث وی م ادی و معن . حمايت م

رمانی که مايه ی وحدت خلق های ماست آباشد که اين حکومت در رسيدن به

کف زدن مجدد حضار ." و از اهداف خودخواهانه مبراست، قرين موفقيت شود

ه تلگراف واشنگتن به افتخار دي پلمات های خارجی، نمی توانست ترسی را ک

د در گذشته، ستايش . در دل نيمه ی راست مجلس افکنده بود در خود غرق کن

ان ه آن از بی غرضی امپرياليست های روس اغلب به معنای تجويز گرسنگی ب

.بود

ازش ام دموکراسی س ه ن ه ب ن دموکراسی ب ازع اي ر بالمن ی رهب ار، تزرتل ک

ه شخصی ممکن است هما رد ک اع ک ه های ارتش دف ن سان از شوراها و کميت

ر انی ب اد برای حفظ شرافت خود از آرم د ب اع کن ه دف د . "رفت ه معب ا ک از آن ج

ن وانيم اي روسيه ی آزاد و انقالبی هنوز کامال ساخته نشده است، عجالتا نمی ت

رداريم ا را ب ت ه الب ." داربس س از انق ق در ا "پ ای خل وده ه ولی ت ور اص م

د رده بودن اد نک ود اعتم ه خ ز ب يچ کس ج ه ه وراهای "ب ای ش الش ه ط ت ؛ فق

ان صدرنشين باشند، هر سازش م چن ه ه ود ک کار به طبقات دارا امکان داده ب

تزرتلی اين واقعيت را . چند اين طبقات در بدو امر سختی هائی نيز کشيده بودند

ار همه ی امور "که شوراها د، دولت را در اختي اده بودن " حکومت ائتالفی نه

وراها گذاشت ژه ی ش اب وي ه حس ا . ب ه آي يد ک پس پرس ه "و س ی ب دموکراس

ن سخن " ضرب زور ه به اين فداکاری وادار شد؟ گفته ی اي ود ک ل آن ب ران مث

٢٦٠


اد ه از روی اعتم د دژی را ک ا الف بزن ده ای علن دون فرمان د ب پرده ان ه او س ب

چه کسی در "-و در روزهای ژوئيه... ه استهيچ مبارزه ای تسليم دشمن کرد

صدائی از طرف راست پاسخ " برابر هرج و مرج به دفاع از کشور برخاست؟

ل نيش شالق خزعبالت دموکراتيک " .قزاق ها و افسرها : "داد اين کلمات مث

م شکافتند ی را از ه دمات نجات بخش. تزرتل رانس از خ ورژوازی کنف اح ب جن

. بودند؛ اما حق شناسی در احساسات سياسی راه ندارد کامال آگاه سازش کاران

ه . بورژوازی از خدمات دموکراسی به موقع نتيجه گيری کرده بود ن ک : و آن اي

ه ا بسته شده است، اينک نوبت ب فصل سوسيال رولوسيونرها و منشويک ه

.فصل قزاق ها و افسرها رسيده است

ه ژه ب اطی وي ا احتي ی ي أله تزرتل درت پرداخ مس ر، . تی ق ای اخي اه ه در م

ر اساس انتخابات دوماهای شهری، و جزئا نيز انتخابات انجمن های شهری، ب

و چه رخ داده بود؟ نمايندگان اين سازمان -حق رأی عمومی برگزار شده بودند

ان در ود فرم ک و خ ار دموکراتي ی از کن پ، يعن روه چ ی در گ رانس دولت کنف

ي زاب سوس ان اح ری هم يونر و منشويک، سر شوراها و تحت رهب ال رولوس

ه ی . درآورده بودند ر قطع هم ر ب ر خواست خود، دائ ا ب ادت ه اگر قرار بود ک

ده ی مجلس اه فاي د، آن گ وابستگی های حکومت به دموکراسی، اصرار بورزن

رد را ،مؤسسان چه خواهد بود؟ تزرتلی فقط رئوس اين استدالل را مطرح ک زي

ا دموکراسی منطق نهائی اين استدالل، سياست ائتالف با کادت ها را، که حتی ب

ايشان انقالب را : تزرتلی گفت. رسمی هم تعارض داشتند، مآال محکوم می کرد

ات دارا نمی به پرچانگی درباره ی صلح محکوم می ا طبق ه کنند، اما آي د ک دانن

ه ه ک ت؟ البت گ اس ه جن ه دادن ب يله ی ادام ه ی وس ون يگان لح اکن عار ص ش

ه وسيله ی . دانست نکته را می بورژوازی اين منتها بورژوازی می خواست ک

٢٦١


ه جنگ را، م راه ادامه دادن ب درت، در ه ا ق رد دست خود ب ی نطق . بگي تزرتل

در آن مجلس دو نيم شده که . خود را با سرودی در ستايش ائتالف به پايان برد

د، خزعبالت سازش زی نمی دي رای واپسين از مسائل خود گري ه ی او ب کاران

م ديگر در اساس فقط شبحی از . بار بارقه ای از اميد برافروخت اما تزرتلی ه

.خويشتن بود و بس

ياری را ر سياست هش اريخ ه ه ت اتی ک ده ی هشيار طبق وف، نماين ی يوک ميل

ه دموکراسی پاسخ االر ب ام نيمه ی راست ت برايشان ناممکن ساخته بود، به ن

اريخ انقالب روسيه به م در اثر خود موسوم زرهبر ليبرالي . گفت ی ،ت سخن ران

ا رده است خويش را در کنفرانس دولتی به سراحت ب ی يوکوف : "زگو ک ... ميل

ه عمل "دموکراسی انقالبی " اساس واقعيات، از اشتباهات بر ی ب بررسی مجمل

رد ورد : ... آورد و آن اشتباهات را چنين خالصه ک ی مسأله عقب نشينی در م

ردن ارتش " ينی در ، من"دموکراتيک ک ب نش وف؛ عق تعفای گوچک ه اس ر ب ج

ورد أله م تی"ی سياست مس تعفای " زيمروالديس ه اس ر ب ه، منج ور خارج ام

ه ور خارج ر ام وف(وزي ی يوک ای ؛)ميل ت ه ر خواس ينی در براب ب نش عق

ه استعفای کونووالوف ارگر، منجر ب ه ی ک انی و (ناکجاآبادی طبق ر بازرگ وزي

ه ؛ عقب نشينی در برابر خواست )صنعت ی، منجر ب های افراطی اقليت های مل

ا ادت ه ه ی ک تعفای بقي نجم . اس ينی پ ب نش ه -عق ا ب وده ه ل ت ر تماي در براب

تقيم در ه ی مس أله مداخل ين مس تعفای... ی زم ث اس اه زاده باع ووف، ش ل

تين ود نخس ده ب ت، ش ت موق يس حکوم دی ".رئ ه ی ب وف تاريخچ ی يوک ميل

ت داده اس ه ن اری ارائ ت ا. از بيم يد، حکم ی رس داوا م ه م ت ب ی نوب ا وقت م

ر نمی رفت ه : ميلی يوکوف از حد اقدامات پليسی فرات ا را خف د بلشويک ه باي

اران او. کنيم د سازش ک د و می گوي روه های نسبتا : "را مالمت می کن ن گ اي

٢٦٢

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه ه در د ک د اذعان کنن ات آشکار ناچار شده ان ا واقعي ر برخورد ب ميانه رو بر اث

د . ويک ها افراد جانی و خائن وجود دارند ميان بلش وز تصديق نکرده ان ا هن ام

د آنارکوسنديکاليستی، جنايت دامات تن ن هواداران اق ه که اساس اتحاد اي کاران

)."تحسين حضار(است

ه نظر ا انقالب ب تالف ب چرنوف بره صفت و سربه راه هنوز حلقه ی رابط ائ

يد ی رس ه ی. م ا هم ی تقريب خن ران ای جن س دين، ه ل کال ت، از قبي اح راس

د ه کردن ه سوی چرنوف حوال م ب ادت، مشتی ه . ماکالکوف کادت و آستروف ک

م در د، و هيچ کس ه ه خاموش بمان ود ک ه ب م از پيش دستور گرفت چرنوف ه

ميلی يوکوف به سهم خود اين حقيقت را يادآور شد که . مقام دفاع از او برنيامد

ر کشاورزی د و " وزي رينخود در زيمروال ال حضور داشته، و افراطی ت کينت

ه ." ها را هم او به آن دو کنفرانس ارائه داده است قطع نامه ود ک ن مشتی ب اي

د رود آم وف ف ر آرواره ی چرن تقيما ب ه وزارت . مس ه ب يش از آن ک وف پ چرن

برسد، به واقع امضای خود را زير برخی از اسناد -وزرات جنگ امپرياليستی -

. نهاده بود-يعنی گروه لنين -زيمروالد چپ

ان ه از هم رد ک ان نک ت را کتم ن واقعي رانس اي ر کنف وف در براب ی يوک ميل

تالف ه ائ اد داشت ک را اعتق ود، زي ر بلکه "بدو امر مخالف ائتالف ب ه قوی ت ن

الب س از انق ت پ ين حکوم ر از اول عيف ت وف و -"ض ت گوچک ی حکوم يعن

ی يوکوف ود-ميل د ب ون . خواه يم"و اکن ی سخت ب ه اعضای فعل اک است ک ن

د ... کميته های اجرائی وال را تضمين کنن ی اشخاص و ام ا ." نتوانند ايمن ا ب ام

ی ول م وف، ق ی يوک ی ميل اف، او، يعن ن اوص ه ی اي ت هم ه از حکوم د ک ده

د، تيبانی کن دون جروبحث "پش ه و ب م داوطلبان ه". آن ه وم یدو هفت د معل بع

ز ول ب ن ق د او از اي ه قص د ک ت ش وده اس ت ب م خيان از ه انه ب ق . رگ منش نط

٢٦٣


ميلی يوکوف در آن لحظه نه شوق کسی را برانگيخت و نه سبب اعتراض های

د ديد ش ن . ش ق اي ان نط رای پاي م ب از و ه رای آغ م ب خن ران ه ف س ط ک فق

.مختصری زده شد و بس

وای د ه محت ه و ندب : گری نداشت ينطق دوم تزرتلی جز مشتی وعده و خطب

رای شماستمگر متو ه ب ا هم ن ه ه اي تيد ک ا، -جه نيس ه ه ن شوراها، کميت اي

ه ی اين ها حفاظی است هم -برنامه های دموکراتيک، و شعارهای صلح طلبانه

ما؟ رای ش ه"ب ه چ ی روس را ب ت انقالب ای دول د نيروه ی توان ر م ی بهت کس

کی؟ گ کرنس ر جن ا وزي وف، ي گ گوچک ر جن ت درآورد، وزي ی "حرک تزرتل

ا کل زی را تقريب ا چي رد، منته ی ک رار م ين را تک خنان لن ان س ه هم ه کلم ه ب م

ر ود رهب ده ب ت نامي الب خيان ر انق ه رهب اران ک ازش ک ی دانست س دمت م .خ

ود، سخن ران ا نشان داده ب ه بلشويک ه ه نسبت ب ی از ماليمت مفرطی ک حت

ی تجر : "پوزش طلبيد ا آنارشی چپ ب ارزه ب ه به عقيده ی من، انقالب در مب ب

ا انقالب پس از )." تحسين پرشور نيمه ی راست (بود آموختن نخستين "ام

قانون فوق العاده ای هم به : "خطاهای خويش را اصالح کرد " های خود درس

ره ." تصويب رسيده است ه ی سری شش نف ان ساعات کميت دو -در خالل هم

ويک يونر، دو بلش يال رولوس ويک، دو سوس ه دست -منش کو را ب رل مس کنت

ه گ ه ی کسانی ک ر حمل اران رفته بود تا از اين شهر در براب وعده ی سازش ک

.قلع و قمع بلشويک ها را به آنان می دادند، دفاع کند

ان پيشين نطق ژنرال آلکسيف، که اقتدارش مظهر مجسم ی خاصيتی بزرگ ب

ن . ارتش به شمار می رفت، نقطه ی اوج آخرين روز کنفرانس را تشکيل داد اي

ن ستاد نيکالی دوم و سازمان دهنده ی شکست های ارتش روس، رئيس پيشي

ی ای مخرب يت ه ون شخص ت پيرام ه ی راس رم نيم وق گ ور و ش ان ش در مي

٢٦٤


رنم "صحبت کرد که از جيب هايشان نغمه ی خوش آهنگ مارک های آلمان مت

رای بازسازی ارتش، انضباط ضروری است؛ ." است دار ب رای انضباط، اقت ب

م انضباط ضروری است ست؛فرماندهان ضروری ا از ه دار، ب . و برای اين اقت

ه انضباط را " د ک والدين "فرق نمی کن ا " ف اميم ي ه "بن "... اصيل "اي " آگاهان

تند يش نيس د ب ز واح ک چي ب ي ه مطل باط در کن وع انض ه ن ن س ر ." اي در نظ

ی خالصه می شد ا . "آلکسيف تاريخ تماما در رتق و فتق امور داخل ان آي آقاي

ا -يلی مشکل است که امتياز موهومی را واقعا خ يعنی موجوديت اين سازمان ه

دا ک ) چپ ی خنده ی نيمه (را يم؟ برای مدتی معين ف اد از سوی (ن جنجال و فري

ه دست او ").چپ ده را ب ع سالح ش الب خل ه انق رد ک نهاد ک رال پيش اب ژن جن

ول !" معينبرای مدتی " بلکه فقط - خير، خدا نکند -بسپارند، البته نه تا ابد و ق

اما آلکسيف . داد که پس از خاتمه ی جنگ، امانت را صحيح و سالم مسترد کند

ود ا نب ی ج د : "حرف خود را با جمله ی قصاری تمام کرد که چندان ب ا نيازمن م

د يم بن دامات ن ه اق ر ." اقدامات قاطعيم، ن ود ب ن کلمات ضربه ی سهمگينی ب اي

ه بيانيه ی چيدزه، بر حکومت موقت، بر ائ م فوري ل رژي ر ک دامات . تالف، و ب اق

.بلشويک ها هم از جان و دل با اين امر موافق بودند! قاطع نه نيم بند

ه وسيله ی فرستادگان افسرهای چپ رای نطق ژنرال آلکسيف بالفاصله ب گ

د ی ش کو خنث راد و مس اع از . پتروگ ان در دف وا، "اين ل ق ده ی ک فرمان

ديمی و س . سخن گفتند ." وزير جنگ وچين، از منشويک های ق پس، ستوان ک

رانس دول سخن" ا سربازی " یت گوی نمايندگان جبهه در کنف ون ه ام ميلي ه ن ب

اف ن اوص ه ی اي ا هم ه ب ت ک خن گف ه ی س تن را در آئين ود خويش د ب بعي

ه در . "باز بشناسند سازش کاران رال لوکومسکی را، ک ما همه مصاحبه ی ژن

ايشان در اين مصاحبه گفته اند . اپ رسيده، خوانده ايم همه ی روزنامه ها به چ

٢٦٥


د د ش ليم خواه ا تس د، ريگ ک نکنن ا کم ه م ين ب ر متفق ه اگ را ..." ک ال چ ح

کنون همه ی نگون بختی ها و شکست های خود تاکه عالی ارتش فرمان دهی

د؟ م کن ياهی رس وير س ين تص ه چن ده ک ت، الزم دي ته اس اه داش ان نگ را پنه

ه کورنيلوف خطاب شدند، چون !" قبيح است "فريادهای ه ب از سوی چپ هم

ود رده ب ان ک ين انديشه را بي رانس هم وچين . کورنيلوف هم روز پيش در کنف ک

ود روی ناسورترين ورژوازی، . زخم طبقات دارا نمک پاشيده ب االی ب ل ب محاف

ی ه، يعن ه زمين ه در س االر، هم ت ت ه ی راس ام نيم دهی، و تم تاد فرمان س

ه زمينه های اقتصاد و سياست و ارتش، سرتا پا از گرايش های شکست طلبان

ود . اشباع بودند ن ب اين ميهن پرست های آبرومند و خونسرد تکيه کالمشان اي

اين مبحث را سازش کار ران اما سخن ! هر چه وضع بدتر شود بهتر است : که

ای خود او ر پ ود زي د، شتاب راکه ممکن ب الی کن ار گ خ وچين . ذاشت زده کن ک

ر : "گفت ا خي ا . ما نمی دانيم که موفق به نجات ارتش خواهيم شد ي ر م ا اگ ام

صدائی از ...." هم موفق به نجاتش نخواهد شد فرمان دهی موفق نشويم، ستاد

اد کشيد ان افسرها فري د شد : "مي ر، موفق خواه ه خي وچين جواب داد!" ن : ک

ه های !" نه خير، موفق نخواهد شد " ز از سوی چپ انفجار هلهل . تحسين آمي

اد ر اتح ا ب بدين سان فرماندهان و کميته ها، که برنامه ی بازسازی ارتش تمام

ه آن سوی ن سو ب موهوم آنان بنا شده بود، خصومت خود را به يکديگر از اي

ود اساس -تاالر فرياد کشيدند رار ب ه ق رانس، ک تالف " هم چنين دو نيمه کنف ائ

ار شده، و ع برخوردها صرفا انعکاس ض اين. را تشکيل دهند " صديق يف، مه

د ی .پارلمانی تناقضاتی بود که کشور را به تشنج درآورده بودن های سخن ران

ان ی، يک در مي د بناپارتيستی صحنه گردان روی از قواع ه پي راست و چپ، ب

اد رای ايج ه زورشان می رسيد ب ا ک ا آن ج د و ت ه می رفتن روی سکوی خطاب

٢٦٦


وازن ابين ت ديگ م ديک ی کردن الش م ای . ر ت ورای کليس ان ش د پايگ ر بلن اگ

ارتودکس از کورنيلوف حمايت می کردند، آن گاه کشيش های پروتستان جانب

د ه . حکومت موقت را می گرفتن ا و دوماهای شهری دو ب فرستادگان انجمن ه

رد، -دو سخن راندند دزه هواداری می ک ه ی چي يکی از طرف اکثريت از بياني

. اقليت به دفاع از بيانيه ی دومای دولتی برمی خاستديگری از سوی

ت را از ری حکوم س از ديگ ی پ تمديده يک ای س ت ه دگان ملي نماين

ر ه ديگ د ک تدعا کردن ت اس ا از حکوم اختند، ام ئن س ود مطم تی خ يهن پرس م

د ان نده ان : فريبش وانين، و هم ان ق ات، هم ان مقام وز هم اط هن ه ی نق در هم

م گری های ستم د . "سابق را داري ه تعويق بيندازي ار را ب د ک ومی -نباي هيچ ق

د د ." نمی تواند با وعده های صرف زندگی کن د نشان ده ی باي روسيه ی انقالب

ه ه نامادريشان "ک ود است ن ای خ ق ه ه ی خل ادر هم ای ." م ن سرزنش ه اي

دا االر را اب پ ت ه ی چ ی نيم م دل ه ه ای فروتنان تغاثه ه ارانه و اس شرمس

روح جنگ امپرياليستی به هيچ عنوان با سياست های صادقانه در . گيختبرنين

.ی مليت ها سازگار نيست مسأله مورد

کنون، مليت های تا: "چنکلی منشويک، به نام گرجستانی ها، اعالم کرد که

م ده ه د، و در آين زده ان ه ای دست ن ه طلبان ماورای قفقاز به هيچ حرکت تجزي

د زد و." دست نخواهن ن ق د نادرست از اي د بع د، چن ه تحسينش کردن ه هم ل، ک

ران : آب درآمد ه يکی از رهب ی ب د، چنکل ه بع ر ب از همان لحظه ی انقالب اکتب

د ديل ش ان تب ه طلب ود نداشت . تجزي ار او تناقضی وج ا در ک تی : ام يهن پرس م

.وب رژيم بورژوا فراتر نمی رودچدموکرات ها از چار

باح رودار، اش ن گي اک در اي ف ن اهر اس حنه ظ ر ص ز ب ته ني ری از گذش ت

د می شوند؛ معلولين جنگ می از کنن م . خواهند دهان ب ا يکديگر ه م ب ا ه آن ه

٢٦٧


د بی دست ها و بی پاها و . صدا نيستند افسر . نابينايان هم عوام و خواص دارن

ام ه ن يهن پرستانه اش سخت جريحه دار شده است، ب معلولی که احساسات م

ام اتحاديه ی عظ " شعبه اش در ١٢٨يم و نيرومند اسواران ژرژقديس، و به ن

د " سراسر روسيه، ه ی ). تحسين راست (از کورنيلوف پشتيبانی می کن اتحادي

سراسری معلولين جنگ در روسيه از زبان فرستاده ی خود بيانيه ی چيدزه را

).تحسين چپ(حمايت می کند

ارگران راه ای ک ه ی نوپ ی اتحادي ه ی اجرائ نکميت ام اختصاری -آه ا ن ه ب ک

رد اء ک ه ی-ويکژل نقش مهمی ايف ا بياني اران ب م صدا می شود سازش ک . ه

ايس ه، از دس ت دو آتش يهن پرس ه رو و م وکرات ميان ژل، دم يس ويک رئ

حمله های : ضدانقالبی در ميان خطوط راه آهن، تصوير زنده ای ترسيم می کند

انون هشت شرورانه به کارگران، اخراج های گروهی، تخلف ات خودسرانه از ق

ه . ساعت کار در روز، بازداشت و بهتان ی، ک او می گويد که نيروهای زيرزمين

ا مت دا ام ز ناپي ارگران ناز مراک ا ک ند ت ی کوش کارا م وند، آش ی ش دايت م ذ ه ف

د ه جنگ کنن وز کشف نشده . گرسنه ی راه آهن را تحريک ب ماهيت دشمن هن

رد، و بازرسان دادستان در اداره ی ضدجاسوسی در رويا . "است به سر می ب

دی ." خوابند ين تهدي ا چن و آن گاه اين ميانه روترين ميانه روها نطق خود را ب

ه اش : "تمام می کند ه مقابل ا ب د، م د کن ه سر ضدانقالب سر بلن ر اژدهای ن اگ

."خواهيم رفت و با دست های خود خفه اش خواهيم کرد

ان راه آهن ا يکی از ارباب ن ج ی رود در اي ه م بالفاصله روی سکوی خطاب

ه د ک ی کن تهم م ارگران را م ابال ک ود : "و متق الب را زهرآل مه ی زالل انق چش

د رده ان ادی ." ک داف م ه اه ود را ب ای خ الب ج وی انق داف معن ون اه را؟ چ چ

د ت(داده ان ين راس ت )." تحس ارگران را مالم م ک ادت ه الک ک ف، م روديچ

٢٦٨


دار شويد : آور شعار شرم "رانسه می کند که چرا از ف د !" پول ه ان اد گرفت . را ي

اده وفقيتی خارق الع رين م ا فرمول روديچف را ق طولی نکشيد که بلشويک ه

خن ه آن س وی ک ه نح ه ب د ن ر چن اختند، ه ت س ار داش ور . ران انتظ پروفس

د راوز ی کش اد م اورزی، فري ای کش ک ه تاده ی بان م و فرس رد عل : وف، م

ين سربازی که در سنگ " ه تقسيم زم ه ب د، ن ه جنگ فکر کن د ب ." ر نشسته باي

انکی : شگفت آور نيست ضبط اراضی خصوصی به معنای ضبط سرمايه های ب

ا ١٩١٥در روز اول ژانويه ی . نيز هست دهی ه سه ی از ارضی خصوص ی، ب

. بيليون روبل تجاوز می کردچهارم و يک

ت وی راس ی از س خن ران الی س دهان ع ان فرمان ائی از مي ش، ه ارت

رورش ا، انجمن پ انی و بانک ه اق های بازرگ ه داران، ات اتحاديه های کارخان

دربر می گرفتند، روی اسب، و سازمان های ديگری که صدها فرد متشخص را

د ه رفتن کوی خطاب پ، . س رف چ ش، از ط ای ارت ه ه وراها، کميت ای ش خطب

د و تعاونی اتحاديه های کارگری، شهرداری های دموکراتيک، هائی سخن گفتن

ود ام و نشان ايستاده ب ی ن ون انسان ب ا ميلي . که در پشتشان ميليون ها و ده ه

ی داشت تری م ا زور بيش رم يقين اه اه ازوی کوت ادی، ب رايط ع ی . در ش تزرتل

ه وان وزن : "موعظه می کرد ک اتی، محال است بت ين لحظ ه خصوص در چن ب

ه از طريق مالکي رد نسبی و اهميت عظيم کسانی را ک د، انکار ک ." ت نيرومندن

ه روز دشوارتر می شد در اين بود مسأله اما تمام ن وزن روز ب وزين اي ه ت . ک

ه ت، بلک رد نيس ياء منف ی اش ات ذات ه وزن از کيفي کل ک ان ش ه هم ت ب درس

راد نيست، مابين رابطه ی متقابلی است اشياء، وزن اجتماعی هم از خواص اف

د ت طبقاتی است يبلکه فقط نوعی کيف . که ساير طبقات به ناچار آن را می پذيرن

رين ادی ت ن بني ذيرفتن اي ه از پ ود ک يده ب ه ای رس ه نقط ت ب الب درس ا انق ام

٢٦٩


ت" ی زد" کيفي ن م اکم ت ات ح ت . طبق ت اقلي ل، موقعي ين دلي ه هم ت ب درس

ه روز رم روز ب اه اه ازوی کوت خص روی ب د نمتش ی ش ر م ت ت .اراح

ی کوشيدند تا تعادل اين اهرم را حفظ کنند، اما آن ها با تمام قوا م سازش کاران

د درت بودن د اهرم : هم فاقد ق ازوی بلن ر ب ذير ب ه طرزی مقاومت ناپ ا ب وده ه ت

زرگ، بانک زمين. فشار می آوردند اه دارهای ب ا در رف ه داره ا و کارخان داره

م ! منافع خود چه محتاط بودند از اعی ه افع دف ن من د؟ آيا آنان اصوال از اي کردن

د اع نکردن ت، از مصالح فرهنگ، و . خير، تقريبا هيچ دف ان از ارزش معنوي آن

د خن گفتن ی س ان آت س مؤسس ژه ی مجل ارات وي ر . از اختي ار، رهب ن ديتم ف

تايش رودی در س ا س ود را ب ق خ ی نط نگين، حت نايع س احبان ص آزادی، "ص

رادری رد " برابری، ب ام ک ره ی گوش خراش سود، و عر . تم ده ی راستی نع ب

د؟ ه بودن ا گريخت ه کج اره ب ال االج د؟ -کلفت م ا مخفی شده بودن راستی در کج

االر را پ ای ت ازی فض ی ني گ ب وش آهن ات خ ط نغم ک فق رد اين ی ک ا . ر م ام

ر ه است : دها لحظه ای گوش ف ن شربت نهفت ر اي در صفرا و سرکه در زي ! چق

ه هوارهای غيظ اين ترانه های دل و نشين چه نامنتظر ب دطل می شوند آل ! د تب

کی، رئيس اتاق کشاورزی روسيه، در عين حال که اصالحات ارضی سکاپاتسين

ه از رد ک ی ب اد نم د، از ي ی کن د م ان و دل تأيي ا ج وع را ب ب الوق ی "قري تزرتل

نامه ای که در دفاع از قانون برعليه هرج و مرج برای بخش " بی غل و غش

درت کمي. گزاری کند صادر کرده است، سپاس ا ق ه ه ته های زمين چطور؟ کميت

ه چون مرد ک "به اين ! را فورا به دهقان تحويل می دهند م سواد ک د ذهن و ک ن

ون رسيده است، رز جن ه م شنيده سرانجام به او زمين داده اند از فرط شادی ب

ا در " !پيشنهاد می کنند که نخستين مجری عدالت در کشور باشد ر مالک ه اگ

ه ندمبارزه با دهقان ک د، ن اع می کنن م دف ذهن تصادفا از ملک و امالک خود ه

٢٧٠


د دا -خيال کنيد به خاطر خودشان اين کار را می کنن ر، اب بلکه منظورشان - خي

.کش محراب آزادی کنند فقط آن است که اين ملک و امالک را بعدا پيش

ه سم اعی روس کامل شده است زليباينک به نظر می رسد ک ا در . م اجتم ام

ازل می شود اين ه . نقطه الهام فرخنده ای به کرنسکی ن د ک او پيشنهاد می کن

ه يک ه را ب د گ سکوی خطاب م بدهن اريخ "-روه ديگر ه گروهی برخاسته از ت

ی بر وتکين و پلخانوف -کوش روسيه، يعن دين سان، ." برشکوفسکايا، کروپ ب

ارودنيکي يزن وکراتي زم روس، آنارش يال دم تزم روس، و سوس م روس در هيئ

ان آنارشي -نسل پيشين روی سکوی خطابه می روند ن مي مارکسيزم م وز در اي

.در هيئت برجسته ترين پايه گذاران خود ظاهر می شوند

ه "کروپوتکين فقط اجازه خواست که با ردم روسيه را ب ه م صدای کسانی ک

دي دی از زيمروال د، زجدائی اب را می خوانن وا شود " م ف م ن ام . ه امبر نظ ن پي اي

او فرياد . حکومتی اينک به پشتيبانی از جناح راست کنفرانس برخاسته بود بی

ت يع و پرداخ ای وس رزمين ه ف دادن س ر از ک الوه ب ت ع ه شکس يد ک کش

رفقا، البد خود شما می دانيد که خطر : "دارد غرامت، خطرات ديگری نيز دربر

ورده ت شکست خ ی يک مل ت روح ت، و آن حال ان اس م در مي ری ه زرگ ت ب

ت ." است ت روحی مل ه حال رجيح می داد ک ار ت ه ک ن انترناسيوناليست کهن اي

اد می آورد . شکست خورده را در آن طرف مرز ببيند ه ي ه ب او در همان حال ک

ود، اده ب ت افت ه خاک ذل ای روس ب ر تزاره وب در براب ه فرانسه ی مغل چگون

ر بانک ي ذلت فرانسه ی فاتح را در براب ش بينی دارهای آمريکائی نتوانست پ

رد . کند د سؤال ک ان سرنوشت : "او به بانگ بلن ه هم م می خواهيم ب ا ه ا م آي

رای او کف زد !" دچار شويم؟ خير، ابدا وتکين شرح . تمام تاالر ب اه کروپ آن گ

د دازهای رنگارنگی گشوده خواه داد که در صورت ادامه ی جنگ چه چشم ان

٢٧١


و : "شد دگی ن د زن ا باي ه م د ک ه می فهمن ای اصول همه رفته رفت ر مبن ينی را ب

ده سخن رانی لويد جرج ... سوسياليستی بنا کنيم ه آکن هائی ايراد می کند که هم

د تی ان ه ی سوسياليس ه ... از روحي ا رفت ه و در ايتالي تان، در فرانس در انگلس

يالي ازه ای از سوس ه ادراک ت ده از زرفت ه آن ادراک آکن رد ک ی گي کل م م ش

اگر لويد جرج و پوانکاره ." دولتیسوسياليزم ولی متأسفانه -استسوسياليزم

کم کروپوتکين صريحا به اند، دست اصل دولت را رد نکرده "سفانهأمت" هنوز

ه داد . آن سو کشيده شده است ی شورای : "او ادام ا، يعن ر م ه اگ دم ک من معتق

سرزمين روسيه، با صدای بلند بگوئيم که ميل داريم در روسيه جمهوری اعالم

ود ن - ش ط در صالحيت م ائلی فق ين مس ل و فصل چن ه ح ول دارم ک ا قب شخص

ر هر حال، هيچ يک از حقوق مجلس مؤسسان د -مجلس مؤسسان است و بس

م رده اي ايع نک رار " .را ض دراتيو اص وری ف يس جمه ر تأس وتکين ب کروپ

د ی ورزي م : "م از داري ده ني االت متح يون اي ر فدراس يونی نظي ه فدراس ا ب ." م

ود ببينيد ک ا کشيده ب ه کج اکونين ب وتکين ! ار فدراسيون کمون های آزاد ب کروپ

ه رد ک اس ک ه التم ه دو : "در خاتم س ب ن پ ه از اي دهيم ک ول ب م ق ه ه د ب بيائي

م و ... نيمه ی چپ و راست اين تاالر تقسيم نشويم ه فقط يک وطن داري ا هم م

الزم شد، همه، چه کنار هم بايستيم، و اگر بس، و برای اين وطن همه بايد در

ا زمين ."چپ و چه راست، باهم به خاک بيفتيم دارها، کارخانه دارها، ژنرال ه

د، ه می کردن د را تخطئ ه زيمروال و اسواران ژرژقديس، يعنی همه ی کسانی ک

.م هلهله ای به سزا سر دادندزبرای پيامبر آنارشي

زم اصول د ليبرالي ی توانن ی م ام پليس ک نظ ا ي ب ب ط در ترکي وديتی فق موج

رايش آنارشيزم .واقعی داشته باشند رای پي زم کوششی است ب يس ليبرالي . از پل

رد، اق ک وان استنش ی ت الص را نم يژن خ ه اکس کل ک ان ش ه هم ت ب ا درس ام

٢٧٢


م، زآنارشي . منزله ی مرگ جامعه است هم بدون فعاليت های پليس به ليبراليزم

ايه ی مضحکی از ه س زم ک م ليبرالي ت، روی ه يش نيس ت ب ه در سرنوش رفت

ه . شريک بوده است ليبراليزم ان طور ک اتی هم زم تکامل تضادهای طبق ليبرالي

د هر آنارشيزم .را هم به هالکت رسانده است آنارشيزم را کشته است، م مانن ه

ر ه ب اليم خود را ن ه تع ه ی بشر، فرقه ی ديگری ک ای تکامل واقعی جامع مبن

يا ی از خصوص ه در يک اس مبالغ ر اس ه ب ل آن بلک ر، و تقلي ه ی بش ت جامع

ه د، درست در لحظه ای ک وچی محض، استوار می کنن خصوصيت تا سرحد پ

اب صابون در ل حب ا انقالب می رسند مث تضادهای طبقاتی به نقطه ی جنگ ي

د وتکين عرضه شد، آنارشيزم .فضا می ترک ه وسيله ی کروپ ه ب ه شکلی ک ب

.شبح وارترين شبح موجود در کنفرانس دولتی بود

اکونيني د کهن ب ا و آنارشيست های زدر اسپانيا، مه م، آنارکوسنديکاليست ه

يا ناب، با دنباله روی از روش پرهيز از سياست، عمال مشغول تکرار " ويژه"

تند يه هس ای روس ويک ه ت منش ه . سياس ت، ب وی دول ه گ ران گزاف ن منک اي

د ه آن ه . محض آن که زور رنگ عوض می کند در برابرش کرنش می کنن ا ک

ا از د، ب ی دارن ذر م درت برح ه ی ق ارگر را از وسوس ه ی ک ه طبق هميش

آن ها در . حمايت می کنند " چپ" خاص خود از قدرت بورژوازی یخودگذشتگ

اري ای پارلمانت ه قانقاري زاگوئی ب ين ناس ان زع وری خواه م، اوراق رأی جمه

لی گسترش انقالب اسپانيا به هر شک . خرده پا را به دست پيروان خود می دهند

.را برای هميشه خواهد ساخت آنارشيزم بيابد، کار

گراها چپ -پلخانوف، که با استقبال بسيار گرم تمامی کنفرانس رو به رو شد

ه افتخار متحد جديدشان به افتخار رهبر قديم خود کف زدند، و راست -گراها ب

دازش با روسی اوليه ای بود که چشم ان مارکسيزم پلخانوف نماينده ی آن باری

٢٧٣


ا . گذشت زمان در سرحدات آزادی سياسی متوقف شده بود در نظر بلشويک ه

ود ه ب ه يافت الب خاتم انوف انق ر پلخ ود، در نظ ده ب روع ش ازه ش الب ت . انق

ا ه داره ب کارخان من ترغي انوف ض ه پلخ ا "ب الحه ب رای مص ی ب تن راه جس

ه " کارگر،طبقه ی درز داد ک د ضرو : "به دموکرات ها ان ی تردي ه ب ری است ک

ه توافق برسيد ه دار ب پلخانوف ." شما با نمايندگان طبقه ی بازرگان و کارخان

ز "ناکی به ديگران داده باشد، به برای آن که عبرت دهشت خاطره ی غم انگي

رده " لنين ان در سراشيب انحطاط سقوط ک ين چن ه لن ذکار داد ک اشاره کرد و ت

ارگر را ه ی ک ه طبق د "بود ک وری ق ه تصرف ف د " رت سياسی ب را می خوان . ف

ذکارها، و " ين ت ارگر از کنفرانس هم درست برای هم ه ی ک برحذر داشتن طبق

پلخانوف واپسين جوشن . مبارزه برای کسب قدرت، به پلخانوف احتياج داشت

.انقالبيون را در آستانه ی انقالب از تن به درآورده بود

تادگان ه فرس ان روزی ک ر هم يه"عص اريخ روس خن گ" ت د، س ه بودن فت

رو ه ی پ اق کشاورزی و اتحادي ش رکرنسکی سکوی خطابه را به نماينده ی ات

ود . اسب سپرد ام داشت، عضو ديگری ب وتکين ن از کروپ ه ب م ک اين شخص ه

تر از يم بيش اور کن ان را ب ه ش جره نام ر ش ه اگ يلی ک اهی اص دان ش از خان

د اج و تخت روسيه ذيحق بودن ا در ت ن اشراف . رومانوف ه ودال اي زاده ی فئ

من سوسياليست نيستم، گرچه برای سوسياليست اصيل احترام : "اعالم کرد که

اما وقتی اين دست اندازی ها و دزدی ها و خشونت ها را می بينم، ناچار . قائلم

ود ب ی ش ويمم ه... گ ود را ب ه خ رادی را ک د اف ت باي ياليزم حکوم سوس

د کند که از بازس می چسبانند وادار وتکين ." ازی کشور دست بردارن ن کروپ اي

ائی ه سوسياليست ه ود، اعتراضی ب ه ب ثانی، که آشکار چرنوف را هدف گرفت

م . از قبيل لويد جرج يا پوانکاره نداشت وتکين سلطنت طلب ه م راه کروپ ا ه ب

٢٧٤

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه اتی ضدخانوادگی خود، يعنی کروپوتکين آنارشيست، زيمروالد و مبارزه ی طبق

د " آنارشی"ی اين چيزها را عادتا همه -و غصب اراضی را محکوم -می نامي

متأسفانه از اسناد موجود معلوم نيست که . کرد و خواستار اتحاد و پيروزی شد

.آيا اين دو کروپوتکين برای يکديگر کف زدند يا خير

ه د ک رف زدن دت ح اره ی وح در درب رت، آن ق و از نف رانس ممل ن کنف در اي

د ار ش دت ناچ م وح ت ک ک دس ذير ي ای گريزناپ ت دادن ه ب دس ه در قال ثاني

ود ور ش مبوليک متبل اتی . س ا کلم ه را ب ن واقع ا اي ويک ه ه ی منش روزنام

ی در خالل: "وجدآميز چنين روايت کرده است ه ای سخن ران بوبليکوف، واقع

: بوبليکوف، گفت ... رخ داد که بر همه ی اعضای کنفرانس تأثيری عميق نهاد

ران ا روز يکی از رهب ه دي ود را ب ی، دست خ ای تزرتل ی آق الب، يعن د انق رجمن

ه آن دست در د ک سوی دنيای کار و تجارت دراز کرد، و من می خواهم او بدان

ی به مجرد اتمام ..." هوا معلق نخواهد ماند و سخن ران ی جل بوبليکوف، تزرتل

. هلهله تاالر را فرا گرفتوغري. آمد و با بوبليکوف دست داد

م . ی بيش از اندازه اندک! چقدر هلهله يک هفته پيش از وقوع صحنه ای که ه

ش گذشت، همين بوبليکوف، از اربابان بزرگ راه آهن، در يکی از حاکنون شر

نايع احبان ص ای ص ره ه ه کنگ ه برعلي ود ک رآورده ب اد ب ورا فري ران ش : رهب

ه " ا را ب ه م اد ک ه ی کسانی ب ر هم اد، مرگ ب ر نادرستان و جاهالن ب مرگ ب

د سوی ويرا ی سوق دادن وز در فضای !" ن ين کلمات او هن مسکو شنيده و طن

د ی ش دگان . م ی از نماين وان يک ه عن ه ب ار، ک ه ک ازانوف، مارکسيست کهن ري

ع بوسه ی ه موق اتحاديه های کارگری در کنفرانس شرکت جسته بود، بسيار ب

اد آورد ه ي ون را ب قف لي ورت اس ه " -الم ه ای ک ابين آن بوس ش از م دو بخ

ابين -ملی مبادله شد مجلس ابين دو بخش نه م ورژوازی، بلکه م ارگران و ب ک

٢٧٥


ارزه -بورژوازی از ه درست پس از آن بوسه، مب و شما خود بهتر می دانيد ک

ود چنان شدتی گرفت که نظيرش قبال ا صراحتی ". ديده نشده ب ی يوکوف ب ميل

ه صاحبان ه ب ا ک ا آن ج ائی ت ن گردهم ه اي د ک راف می کن امعمول اعت صنايع ن

صادقانه نبود، بلکه برای طبقه ای که منافعش سخت به خطر "مربوط می شد،

ال ضرورت داشت د عم اده بودن ی . افت ا تزرتل دست دادن مشهور بوبليکوف ب

."دقيقا مبين اين سازش مصلحت آميز بود

ا و بوسه های سياسی روی دست دادن ه آيا اکثريت اعضای کنفرانس به ني

تند؟ آي اد داش ل اعتق ان مث ات آن تند؟ احساس اد داش ود اعتق ه خ وال ب ان اص ا آن

ی فته نماند که در برخی از آن گنا. نقشه هايشان متناقض بود ه سخن ران ا، ب ه

ی خصوص خن ران عيفی از س وز آوای ض ا، هن تانی ه ی از شهرس ای بعض ه

د ی ش نيده م ات ش دها و توهم ا و امي عف ه تين ش ه . نخس ی ک ا در کنفرانس ام

ه گچپش به سرخوردگی و سرشکست نيمه ی ود و نيمه ی راستش ب ی دچار ب

ه د ک خشم، اين پژواک روزهای مارس به نامه های عاشقانه ی زوجی می مان

ا . دادگاه طالقشان افشاء شده باشند در ار سايه ه ه دي ه ب ن سياستمداران ک اي

ات دابير شبح وار رژيمی شبح وار را نج ا ت ا ب يدند ت د، می کوش پيوسته بودن

ده "بار يأس بر فراز اين انجمن نفس سرد و مرگ . دهند ن "نيروهای زن ، و اي

.واپسين جوالن محکومان، موج می زد

ران ه در آخرين لحظات کنف ه ای ک ه سضمن حادث وم شد ک اد، معل اق افت اتف

ه ال م ک ا ه زاق ه ان ق ی در مي مار گحت ه ش ت ب ه دول اداری ب دت و وف وی وح

ان هيئت . اده است يق افت ممی رفتند شکافی ع ناگائيف، افسر قزاق جوانی از مي

. با کالدين هم صدا نيستند زحمت کش نمايندگی شورا، اعالم کرد که قزاق های

اين نکته حقيقت . ان قزاق اعتماد ندارند گاو گفت که قزاق های جبهه به سرکرد

٢٧٦


رانس نمک پاشيد ه در . داشت، و از اين رو بر ناسورترين زخم کنف اتی ک رواي

رين انی ت ه توف د ک ه چاپ رسيدند، حاکی از آنن ا ب ه ه اين خصوص در روزنام

ه رخ داد ين مرحل رانس در هم ای کنف رای . صحنه ه عوفانه ب ه ی چپ مش نيم

ی ": ناگائيف کف زد و برخی فرياد کشيدند نيمه ی !" زنده باد قزاق های انقالب

ن حرف : "راست هم خشماگين زبان به اعتراض گشود که خواهی به سزای اي

يد يد !" رس وار کش رها ه ان افس دائی از مي انی : "ص ای آلم ارک ه ن !" م اي

کلمات، به رغم اجتناب ناپذير بودنشان به عنوان واپسين برهان ميهن پرستی،

د أت اد کردن االر را فراگرفت . ثيری مانند انفجار بمب ايج ا ت اهوئی دوزخ آس . هي

ان ا تک د، و ب ود برجهيدن ای خ ورا از ج دگان ش ود نماين ای خ ت ه دادن مش

د برخی فرياد می زد . افسرها را تهديد کردند د ": ن تن ان ه ی رئيس زن!" مف گول

ی زد د زنگ م ه ای ديگر زد و " .جلسه يک بن ا لحظ ه ت يد ک ی رس ه نظر م ب

."خورد آغاز خواهد شد

دادها، کرنسکی در نطق اخت ن روي ه ی اي ين تپس از هم ود چن تگامی خ : ف

ئن " ی مطم دم و حت ن معتق تمم ر درک ... هس ديگر را بهت ا يک ک م ه اين ک

ذاريم ی گ ديگر م ه يک تری ب رام بيش يم، و اينک احت ی کن م ..." م اری رژي رياک

سخن ران .فوريه اکنون به اوج نفرت انگيزی و بيهودگی و وقاحت رسيده بود

ه ارات نطقش ب که خود تاب تحمل چنين لحنی را نداشت، ناگهان در آخرين عب

دهای ه استيصال پرداختتهدي ه ب رده . آميخت ت ک ی يوکوف رواي ه ميل ان ک چن

ز و نجواهای : "است ون آمي غ های جن ين جي ه ب ا صدای مقطعی ک کرنسکی ب

ا اسف ه ب د دشمنی موهوم پرداخت، ضمن آن ک ه تهدي رد، ب ناک نوسان می ک

تجو ه جس االر مجدان ر ت وم را در سراس من موه تعل آن دش ای مش م ه چش

ه آن دشمن، ." ..می کرد ر از هر کس ديگری می دانست ک ی يوکوف بهت ميل

٢٧٧


ود وم نب ود. موه ه ب ايش گفت ذيان ه د ای شهروندان : "کرنسکی ضمن ه بداني

رو نخواهم رفت ا ف الم روي ه .. سرزمين روس که امروز ديگر من به ع باشد ک

ا و روياهای بشريت ... قلب من به سنگ تبديل شود ل ه ه ی آن گ ه هم باشد ک

االر . (دبخشکن وانی ": صدای زنی از قلب ت د داد . نمی ت ازه نخواه ") .قلبت اج

د ا خواهم افکن ه دور دست ه د قلب خود را ب ه کشور خواهم . من کلي و فقط ب

."انديشيد

االر بهت ه ی آن بهت ت ر دو نيم ار ه ن ب ود، و اي ده ب ود زده ش ده ب . زده ش

ايش اسف رانس دول در آن نم اعی کنف مبول اجتم اک، س ا ن ود را ب ی نقش خ ت

صدای آن زن، که در دفاع از گل های . تک گوئی غيرقابل تحملی تمام کرده بود

ود، ب ه عالمت استمدادی از هقلب از سينه برآمده ب د، و ب اد کمک می مان فري

ت باهت داش ه ش ز فوري المت آمي ابی، و مس ونريزی، آفت ی خ الب ب وی انق . س

. تاداف سرانجام پرده ی کنفرانس دولتی فرو

٢٧٨


فصل هشتمفصل هشتم

ی کرنسکیی کرنسکی توطئهتوطئه

ول ه ق ه موقعيت حکومت آسيب جدی وارد آورد، چون ب کنفرانس مسکو ب

کشور به دو اردو تقسيم شده "درست ميلی يوکوف اين کنفرانس نشان داد که،

بود که مابين آن دو اردو هيچ گونه آشتی يا توافق اساسی نمی توانست وجود

ی صبری ." داشته باشد رد و ب ورژوازی را تقويت ک ه ی ب رانس روحي اين کنف

ه جنبش . او را شدت بخشيد ازه ای ب رانس مسکو جهش ت از سوی ديگر، کنف

ارگران و . توده ها داد ه در آن دوره ک اعتصاب مسکو سرآغاز دوره ای شد ک

از آن پس، بلشويک ها به . سربازان با شتابی روزافزون به سوی چپ گرويدند

دطرزی ت د نهادن ه رش يونرهای . سخيرناپذير رو ب يال رولوس ط سوس اينک فق

رای وز پايگاهی ب ا هن وده ه چپ، و تا حدی نيز منشويک های چپ، در ميان ت

ی از فهرست . خويشتن داشتند سازمان منشويک ها در پتروگراد با حذف تزرتل

ر . دنامزدهای انتخاباتی برای دومای شهر، حرکت خود را به سمت چپ اعالم ک

راد رانس خود در پتروگ در روز شانزدهم اوت، سوسيال رولوسيونرها در کنف

ه ی افسران ١ رأی موافق در برابر ٢٢با رأی مخالف خواستار انحالل اتحادي

ر اطع ديگ دامات ق ی اق تار برخ ز خواس دهی، و ني تاد فرمان ه در س برعلي

دند دانقالب ش م ا . ض ه رغ راد ب ورای پتروگ دهم اوت، ش راض در روز هج عت

٢٧٩


. ی الغاء مجازات مرگ را در دستور روز قرار داد مسأله چيدزه، رئيس شورا،

ارزه جوئی پرسيد ی حاکی از مب ا لحن ی ب ری، تزرتل ه : "پيش از رأی گي ر ب اگ

ان قطع نامه دنبال ی شما مجازات مرگ الغاء نشود، آيا آن گاه مردم را به خياب

ت خواهي رنگونی حکوم تار س د آورد و خواس د؟خواهي ا در " د ش ويک ه بلش

ام : "پاسخ فرياد کشيدند ا تم م، و ب ا می آوري ان ه بله، بله، ما مردم را به خياب

ی گفت ." قوا در سرنگونی حکومت خواهيم کوشيد ا خوب : "تزرتل ن روزه اي

د رده اي ربلند ک ا." س ويک ه م راه بلش د ه رده بودن ربلند ک ا س وده ه ا ت .ب

اران ا سربلندیسازش ک ان ب م زم ا سراه وده ه دف ت اليحه ی . کنده شده بودن

رأی ٤ و فقط در برابر - رأی٩٠٠ در حدود -الغاء مجازات مرگ به اتفاق آراء

تزرتلی، چيدزه، دان و : اين چهار تن عبارت بودند از . مخالف به تصويب رسيد

ر ای ! ليب روه ه ا گ ا ب ويک ه ترک منش ه ی مش د در جلس ار روز بع چه

ادی شان، يعنی در ه نهوادارا ه مان جلسه ای که پيرامون مسائل بني ی قطع نام

اء قطع نامه تزرتلی در مقابل ود، اليحه ی الغ ه تصويب رسيده ب ارتوف ب ی م

تزرتلی چون ديگر نمی توانست . فوری مجازات مرگ بدون مباحثه تصويب شد

.در مقابل اين فشار مقاومت بورزد، سکوت اختيار کرد

در . ه ی اين جو متراکم سياسی را پاره کردنددر اين ميان حوادث جبهه پوست

م روز نوزدهم اوت، آلمان ها خط نيروهای روس را در نزديکی ايکسکول دره

تند د . شکس غال کردن ا را اش م، ريگ ت و يک ی . در روز بيس يش بين ق پ تحق

ی ه ی سياس روع حمل رای ش ی ب ه عالمت ی ب ق قبل ا تواف وئی ب وف گ کورنيل

د ديل ش ورژوازی تب ا. ب ود رامطبوع الت خ ه ت حم ار " برعلي ه ک ارگرانی ک ک

د ی کنن د"و " نم ی جنگن ه نم ربازانی ک د" س ر کردن ه ی . ده براب ک هم اين

د ردن انقالب انداختن ه گ ود؛ و : مسئوليت ها را ب رده ب ا را تسليم ک انقالب ريگ

٢٨٠


ه ارتش . آماده می شد تا پتروگراد را هم تسليم کند ه -بهتان زنی ب ه درست ب ک

ره -دو ماه و نيم پيش لجام گسيخته شده بوداندازه ی اينک از هيچ توجيهی به

د . نداشت ن زده بودن ال ت اجم عم ه ته ربازها از دست زدن ب ن، س اه ژوئ : در م

ا آن ها نمی ان ه الی آلم خواستند جبهه را برهم بزنند، نمی خواستند حالت انفع

د ا در . را بشکنند و نمی خواستند جنگ را از سر بگيرن ا، دشمن ام ورد ريگ م

خود حمله را شروع کرد، و اين بار سربازها رفتار کامال متفاوتی از خود نشان

د ات بيشتری . دادن انش تبليغ ه در مي م ک ه عالوه، آن بخش از ارتش دوازده ب

.صورت گرفته بود، به مراتب کمتر از ساير بخش ها دچار ترس شد

م، الف ش دوازده ده ی ارت کی، فرمان رال پارس م ژن راه ه ی زد، و پربي م

ه " در آرايش های منظم و نمونه "نمی گفت، که اين عقب نشينی صورت گرفت

اوت داشت د و با عقب نشينی از گاليسی و پر بو . وس شرقی زمين تا آسمان تف

ود زارش داده ب ن خصوص گ ايف : "کميسر ويتينسکی در اي ا وظ ای م نيروه

م و ک ی ک ام محوله را در منطقه ی شکست جبهه ب ام انج ا شرافت تم است و ب

ه ی دشمن مدت ر حمل د در براب ه بتوانن ان در وضعی نيستند ک داده اند، اما آن

ار . درازی تاب بياورند در حال حاضر آنان به آرامی عقب نشينی می کنند، هر ب

ات سنگين می شوند طفق ر . يک قدم، و متحمل تلف ه ذک ه ب م ک من الزم می دان

دازان . راندازان لتوانی بپردازم رشادت خارق العاده ی تي باقی مانده ی اين تيران

م رده اي رد ک ه ی نب ار ديگر روان زارش ..."را، به رغم خستگی مفرطشان، ب گ

ه ی " :رشورتر بود ارتش، از اين هم پ کوچين منشويک، رئيس کميته ی روحي

ه بنا. سربازها اعجاب آور بود ا ب بر گواهی اعضای کميته و شهادت افسرها، ت

ود ده نشده ب ين ." آن دم چنين رشادتی از سربازها دي ده ی ديگری از هم نماين

ه زارش داد ک ی گ ه ی اجرائ ر کميت يک : "ارتش چند روز بعد در جلسه ی دفت

٢٨١


رار ان ق ا، در رأس مهاجم ويک ه کل از بلش ا متش ابيش تمام وانی، کم پ لت تي

رچم اين تيپ به مجرد دريافت ... گرفته بود ا پ ه، ب ان حمل ا فرم های سرخ و ب

ه جنگ اده ای ب آهنگ موسيقی پيشروی را شروع کرد و با شهامت خارق الع

دکی ."پرداخت ين مضمون، گرچه ان ه هم د گزارشی ب استانکويچ هم چندی بع

رد ه ک ر، تهي دل ت تاد: "معت ی در س ی حت ان ده رادش در فرم تر اف ه بيش م ک ه

ورد نتوانست سسرزنش سربازها شهرتی به سزا داشتند، هيچ ک و يک م ول

سرپيچی از نه تنها فرمان های تهاجمی، بلکه از هرگونه فرمانی، به من نشان

ا تهوری نيروهای تفنگ ." دهد ه از اسناد رسمی پيداست، ب ان ک م، چن دار ه

اده شدند چشم ين حالت روحی . گير در مونسوند پي ه در تعي يکی از عواملی ک

وانی و ملو دازان لت ژه تيران ه وي ربازها، ب اء س اطع ايف ش ق ک، نق ان بالتي ان

ی مسأله کردند، آن بود که اين بار بر سر دفاع مستقيم از دو کانون انقالب، يعن

ردن : "بلشويک ها هميشه گفته بودند که . ريگا و پتروگراد، دور می زد رو ک ف

د مسأله سرنيزه ها در زمين، رای صلح " ،ی جنگ را حل نمی کن ارزه ب ه مب ک

رای کسب ارزه ب ذير است، و از مب ر، تفکيک ناپ ی ديگ رای انقالب درت، و ب ق

.اکنون نيروهای آگاه ارتش معنای اين حرف ها را می فهميدند

يف ا، در توص رال ه ه ی ژن رس حمل رها، از ت ی از کميس ر برخ ی اگ حت

ه ت ک اقی اس ت ب ن حقيق از اي ند، ب ه باش راق رفت ه راه اغ ش ب تادگی ارت ايس

ن راه جان سربازها و ملوان ها به فرمان ها د و در اي ی نظامی گردن می نهادن

د . می سپردند اری از دستشان برنمی آم ن ک ن احوال، . بيش از اي ه ی اي ا هم ب

د، . ارتش اساسا قادر به تدافع نبود ه نظر آي ی ب اور نکردن گرچه ممکن است ب

ادگی نداشت دا آم اع اب رای دف ه حيث دچار . ارتش دوازدهم ب ن ارتش از هم اي

راد، اسلحه، سوروسا :کمبود بود . نظامی و ماسک های ضدگاز ت از حيث اف

٢٨٢


د وضع اسف اطی در توصيف نمی گنجي اک وسايل ارتب ه تعوي . ن ا ب ه ه قحمل

ود ع شده ب . انداخته می شدند چون برای تفنگ های روسی فشنگ ژاپنی توزي

اهميت . قسمت های فرعی به شمار نمی رفت زحال آن که اين قسمت از جبهه ا

پس وضع شديدا . عالی ارتش پنهان نبود فرمان دهی فتن ريگا از نظر از کف ر

ار وان اسف ب ه می ت م را چگون دافعی و سوروسات ارتش دوازده نيروهای ت

ه : "توضيح داد؟ استانکويچ می نويسد د ک رده بودن ا شايع ک ن : بلشويک ه اي

ه خو د را شهر تعمدا به آلمان ها تسليم شده است، چون افسرها می خواستند ک

د بلشويزم از شر اين النه و آشيانه ی ن . خالص کنن ه ارتش اي طبيعی است ک

ه سربازها می دانستند هيچ گ ه خصوص آن ک رد، ب ونه شايعات را باور می ک

ن است آحقيقت ." گونه تدافع يا مقاومت اساسی در ريگا صورت نگرفته است

ه ، ژنرال روژکی و بروسيلوف شکوه ک ١٩١٦که از همان دسامبر رده بودند ک

ا " مادر مصيبت های جبهه ی شمال است، "ريگا ه ريگ اتی "ک ه ی تبليغ " الن

ه مجازات اعدام ريشه شان را خشکاند ا توسل ب وان ب شکی . است که نمی ت

ان مال در نه ه ی ش ای جبه رال ه ياری از ژن ه بس ت ک ه آنيس تند ک رزو داش

ده ی ب آموزن ه مکت ا را ب ربازان ريگ ارگران و س غال نک ا اش ان ه امی آلم ظ

ا . بسپرند ان تسليم ريگ البته هيچ کس گمان نمی کرد که فرمانده ی کل قوا فرم

تن . را صادر کرده باشد دهان م ی اما همه ی فرمان تن سخن ران کورنيلوف و م

د ده بودن وف را خوان تاد کورنيل يس س ن رو . مصاحبه ی لوکومسکی، رئ از اي

ی نداشت يچ لزوم ر ه ان ديگ رال . صدور فرم ل ژن ده ی ک کی، فرمان کلمبوفس

ل ن دلي ه اي ق داشت، و ب ران تعل ه گ ی توطئ ه ی درون ه حلق مال، ب ه ی ش جبه

ور، ات کش رای نج ت ب روع حرک رای ش ی ب وان عالمت ه عن ا را، ب ليم ريگ تس

به عالوه، اين ژنرال های روس حتی در شرايط عادی تسليم . انتظار می کشيد

٢٨٣


ب ن رجح و عق ينی را م تندش ی دانس ل در اي. م ون از قب اص، چ ورد خ ن م

تاد يله ی س ه وس ی ب ان ده افع فرم د، و من ده بودن ئوليت آزاد ش د مس از قي

رای ی سوق می داد، ب سياسی شان هم ايشان را به سمت جاده ی شکست طلب

ر . دفاع از ريگا اندک کوششی نکردند رال عالوه ب ان ژن ا بهم اين که آيا فالن ي

ر، کاری منفعالنه در خراب ا خي م زد ي ه ای ه ه تخريب فعاالن اع دست ب امر دف

أله ت مس وار اس يار دش ا بس ش اساس ی و فهم ت فرع ال . ای اس ن ح ا اي ب

تند ی دانس ه م واردی ک ا در م رال ه يم ژن ور کن ه تص ت ک ه اس اده لوحان س

.خيانت هايشان بی مجازات می ماند، از کمک به سرنوشت خودداری کردند

د، رو ان ري نيدن را ج دن و ش م دي ه راه و رس ائی، ک ار آمريک ه نگ زنام

ه ای روزان ت ه ته يادداش ک رش ب از ي ذير مرک ابی فناناپ ت، و کت ی دانس م

ه د ب ه تردي ی آن ک پيرامون روزهای انقالب اکتبر از خود به جا گذارده است، ب

روزی تمکن روس پي ات م خرج دهد گواهی داده است که بخش عظيمی از طبق

م آل ه ه ن نکت مان ها را به پيروزی انقالب ترجيح می دادند، و از ذکر صريح اي

د . ابا نداشتند د، می گوي ه می ده ه ارائ ائی ک يک روز : "ريد در ميان نمونه ه

ردم ضمن صرف چای از . عصر را در خانه ی يک بازرگان مسکوئی سپری ک

ا ر يازده نفری که سر ميز حضور داشتند پرسيديم که آيا ويلهلم ا به بلشويک ه

م . ترجيح می دهند يا خير ع ويلهل ه نف ام شد رأی گيری ده به يک ب ين ." تم هم

ه ا افسرها ب م ب و نويسنده در جبهه ی شمال ه ه گفت و گ نشست و دريافت ک

رها رجيح "افس ريحا ت ربازان ص ای س ه ه ا کميت ار ب ه ک امی را ب ت نظ شکس

."می دادند

دهان ارتش - و نه فقط آنان - ها در توجيه اتهامات سياسی بلشويک ه فرمان ب

ليم ري ه تس ين بس ک ويم گهم د و در تق ی گنجي ران م ه گ ای توطئ ا در نقشه ه

٢٨٤


رد ی ک غال م ی را اش ای معين ان ج ه ی آن طور . توطئ ه الی س ه از الب ن نکت اي

ه وضوح مستفاد می شد سخن رانی ز . کورنيلوف درمسکو ب حوادث بعدی ني

ه از قضيه را روشن ن جنب د اي ر کردن ا گذشته شهادت . ت ن ه ه ی اي ا از هم ام

ورد خاص از برکت شخصيت ن م ه در اي م ک ار داري م در اختي بی واسطه ای ه

د است ره من ذير به ل ناپ اری خل اهد از اعب وف در . ش ی يوک البميل اريخ انق ت

ی . "می نويسد کورنيلوف در نطق خود درمسکو ضمن اشاره به لحظه ی معين

ه رد ک اطع اعالم ک دامات ق ود اق د ب د، حاضر نخواه ه بع ين ب از آن لحظه ی مع

ده ی ه عه قوط ب ش از س ات ارت ی و نج ور از ويران ات کش رای نج ود را ب خ

دازد ق بين ه . تعوي ا ک قوط ريگ ود از س ارت ب ا عب ين همان ه ی مع ن لحظ اي

ود لکورني رده ب م ک ی اش را ه يش بين ن . وف پ ه اي ود ک ئن ب وف مطم کورنيل

دازد سيل... رويداد ه ... ی از احساسات ميهن پرستانه به راه می ان ان طور ک هم

ت، ه من گف کورنيلوف در روز سيزدهم اوت در جلسه ای در مسکو شخصا ب

د ن فرصت را از دست بده ی خواست اي وف، نم ی کورنيل ه ی . او، يعن و لحظ

ين ی تعي ان دقت ا چن ود ب ا حکومت کرنسکی را در ذهن خ منازعه ی آشکار ب

ود رده ب تم اوت در ک ت و هف ه در روز بيس ت آن منازع ی دانس يش م ه از پ ک

ه کورنيلوف ."خواهد گرفت رای آن ک آيا صريح تر از اين می شد حرف زد؟ ب

د روز ا چن بتواند حمله به پتروگراد را به مورد اجراء بگذارد، الزم بود که ريگ

ود ليم ش رر تس اريخ مق يش از ت دابير . پ اذ ت ا و اتخ ت مواضع ريگ دی تقوي ج

ه مراتب رای کورنيلوف ب ه ب ود ک ه ی تخريب نقشه ای می ب ه منزل تدافعی، ب

م بهای ارزی ماز مسح ب اگر پاريس به ن . اهميت بيشتری داشت ا ه د، پس ريگ

.اندکی برای کسب قدرت است

٢٨٥


تسليم ريگا و شورش کورنيلوف سپری شد، ستاد مابين در طی هفته ای که

ان دهی را فرم زی افت ع مرک ه منب دب ديل ش ه ارتش تب ه از . ب ائی ک ه ه اطالعي

تاد ان دهی طرف س ورا در فرم يدند، ف ی رس اپ م ه چ يه ب ات روس در مطبوع

م . مطبوعات دول متفق منعکس می شدند يهن پرست روس ه ه های م روزنام

را خطاب به ارتش تايمز، لوتان و لوماتن به نوبه ی خود کنايه ها و ناسزاهای

راوان تياق ف ا اش يه ب دروس ی کردن ل م م و . نق رط خش ه از ف ربازها در جبه س

د ه خود می لرزيدن ی . رنجش و انزجار ب ا، حت ه ه احساسات کميسرها و کميت

ود سازش کار کميسرها و کميته های . و ميهن پرست سخت جريحه دار شده ب

ی . سيل اعتراض از همه سو جاری بود نامه های اعتراض آميز کميته ی اجرائ

ه اختصار -زه ی نظامی اودسا و ناوگان دريای سياه جبهه ی رومانی، حو که ب

د -رومچرود خوانده می شد ن سه سازمان . به ويژه گزنده و شديدالحن بودن اي

ه يهرسه از کم ی شائبه ی "ته ی اجرائی خواسته بودند ک شرافت و شجاعت ب

زار در زار ه ر روز ه ی ه يه ی انقالب اع از روس ه در راه دف ربازهائی را ک س

ران ..." سيه برساند وای خونين جان می سپارند، به گوش سراسر ر نبرده رهب

الی خود خارج شدند سازش کار ائين از حالت انفع . بر اثر اعتراض رده های پ

ه : " خطاب به همدستان سياسی خود نوشت ايزوستيا ه نظر می رسد ک چنين ب

يچ ل باندن ه ورژوا از چس ای ب ه ه ی اب جروزنام ش انقالب ان ارت ه دام ی ب ا ن

ود ." ندرندا ه ارتش جزء ضروری رافت . اما همه ی اين حرف ها بيهوده ب اء ب

.قرار داشت فرمان دهی توطئه ای بود که مرکزش در ستاد

ه صبالفا له پس از تسليم ريگا، کورنيلوف به وسيله ی تلگرافی دستور داد ک

د رت بگيرن ران عب ا ديگ د ت اران کنن ين راه تيرب ربازها را در ب ن از س د ت .چن

ار ان رفت ده ی آن ه عقي ه ب د ک رال پارسکی پاسخ دادن ر ويتينسکی و ژن کميس

٢٨٦


ت ائی نيس ازات ه ين مج توجب چن ربازها مس ی از . س م در يک وف ه کورنيل

تاد ا در س ه ه دگان کميت ات نماين ی جلس ان ده ه غضب فرم رد ک الم ک اک اع ن

زارش های نادرست ه جرم ارسال گ رال پارسکی را ب کميسر ويتينسکی و ژن

ه پي ون اوضاع جبه تانگويچ -رام ول اس ه ق ر، ب ارت ديگ ه عب ا ب رم : " ي ه ج ب

ربازان ردن س ه گ اه ب داختن گن رد -."نين د ک ه خواه امی محاکم اه نظ . در دادگ

وف در ه کورنيل يم ک دن تصوير الزم است اضافه کن ل ش رای کام ان روز ب هم

ويک را رهای بلش امی افس ه فهرست اس تور داد ک ش دس تادهای ارت ه س ه ب ب

رزی ه ی م ران کميت ه ی افس ه -اتحادي دانقالبی ای ک ازمان ض ان س ی هم يعن

ت ت ارياس ده داش ران برعه ه گ رکرده ی توطئ ادت س -ش را نوفوسيلتسف ک

ن . ل دارند اارس وا، اي ل ق ده ی ک ن فرمان ود ماهيت اي ين ب نخستين سرباز "چن

!"انقالب

رده ايزوستيا ين که تصميم گرفته بود گوشه ی کوچکی از پ د، چن اال بزن را ب

ل : "نوشت ا محاف ه ب ان دهی دارودسته ی مرموزی ک ط فرم عالی ارتش رواب

رگرم تحر ی دارد، س اده نزديک وق الع تيف ئومی اس ات مش ود از ..." ک مقص

وز" ته ی مرم د" دارودس تيارانش بودن وف و دس ان کورنيل ای . هم آذرخش ه

روز سوزان جنگ قريب الوقوع داخلی نه فقط بر اعمال امروز ال دي ر اعم ه ب ک

ازه ای می و ت د هم رفته رفته پرت اران .افکندن رای صيانت از نفس سازش ک ب

پرده برداری از فعاليت عای مشکوک فرماندهان ستاد در خود شروع کردند به

ه ای مؤذيان تری از افتره ات بيش ه روز جزئي ن، روز ب اه ژوئ اجم م ی ته یط

ه ات ب ا در مطبوع تادهای لشگرها و هنگ ه يدس ی رس اپ م تيا. چ در ايزوس

ين نوشت ن خصوص چن ه : "اي وط ب ايق مرب ه حق د ک روسيه حق دارد بخواه

ان شوند ا ." عقب نشينی ماه ژوئيه تماما در برابرش عري وان ه سربازها و مل

٢٨٧


ا وز -و کارگره ه هن ازی در جبه ه س رم فاجع ه ج ه ب ائی ک ه خصوص آن ه ب

تند ی داش اه م ر نگ ا را پ دان ه ات -زن تيا کلم ام ايزوس تياق تم ا اش را ب

د د، . می خواندن د ايزوستيا دو روز بع ری اعالم کن ه نحو صريح ت ناچار شد ب

ه فرمان دهی ستاد: "که ازی سياسی خاصی را برعلي ه های خود ب ا اطالعي ب

رده است ی آغاز ک ن سطور ." حکومت موقت و بر ضد دموکراسی انقالب در اي

تصوير شده است، فرمان دهی بی گناه دسايس ستاد حکومت هم چون قربانی

ود أاما ظاهرا حکومت برای ت ر . ديب ژنرال ها ازامکانات فراوان برخوردار ب اگ

ين ه نمی خواست چن ود ک يلش آن ب حکومت اين امکانات را به کار نگرفت، دل

.کاری بکند

ه های ه طعن راض ب در نامه ای که ذکرش قبال گذشت، رو مچرود ضمن اعت

ن واقعيت اشاره فرمان دهی خائنانه ی ستاد به سربازان، با خشمی شديد به اي

ه ود ک رده ب دهی "ک تاد فرمان ای س ه ه ادت ... اطالعي ر رش ه ب ال ک ين ح درع

اع از ه امر دف افسران انگشت تأکيد می گذارد، تعمدا سرسپردگی سربازان را ب

دانقالب ود می کن اچيز وانم ه های روز اعتراضيه ی رومچرد در ."ن روزنام

ژه ای از طرف کرنسکی ان وي د فرم ت، و روز بع بيست و دوم اوت انتشار ياف

ه جدر مطبوعات به چاپ رسيد که به ت از "ليل از افسرهائی اختصاص داشت ک

نخستين روزهای انقالب ناچار بوده اند تخفيف روزافزون حقوق خود را تحمل

د و دائما آماج اهانت های نا به جای " کنند، ه ان رار گرفت وده ی سربازهائی ق ت

د "که ان ." بزدلی خود را در زير شعارهای خيال پردازانه پنهان می کنن در هم

ک ه نزدي امی ک تانکويچ و ويتينسکی و اي ی اس تياران کرنسکی، يعن رين دس ت

ران، ه ديگ د، برعلي وده بودن راض گش ه اعت ان ب ربازها زب ذاء س آزار و اي

با صدور فرمان تحريک آميزی به نام وزير جنگ و کرنسکی پا به ميان نهاد و

٢٨٨


رد مسأله رئيس حکومت، ادتر ک ان . را ح ه از هم رد ک دا تصديق ک کرنسکی بع

رد " اطالعات دقيقی "اواخر ماه ژوئيه ر گ ه ب ه ی افسرهائی ک پيرامون توطئ

ه ی خود کرنسکی . جمع شده بودند، در دست داشت فرمان دهی ستاد ه گفت : ب

ز" ه ی مرک ان صفوف کميت الی را از مي ران فع ه گ رها توطئ ه ی افس ی اتحادي

خود به کار گماشت، و قرار بر اين بود که اعضای اين اتحاديه در نقاط مختلف

ند ه باش ن توطئ ری اي ن الزم را . مج ه لح انونی اتحادي دامات ق ه اق ان ب اين

ه . اين نکته کامال صحيح است ." بخشيدند يم ک لحن "فقط الزم است اضافه کن

راء " الزم ن افت ود از لح ارت ب ه عب الب برعلي ا و انق ه ه ش و کميت ی -ارت يعن

. همان لحنی که در فرمان بيست و سوم اوت کرنسکی مستتر بود

ه ی شک کرنسکی هيچ گون ه ب اين معما را چگونه حل کنيم؟ درست است ک

ل خود را از دست . سياست يک دست و سنجيده ای نداشت د عق ا او می باي ام

ه تو داده م ب ران ئ طباشد تا با عل ه گ غ توطئ ر تي ردن خود را زي ه ی افسرها، گ

د بگذارد و در عين حال آنان را در تلبيس و ري اری بده ار . اکاری ي توضيح رفت

کرنسکی، که در بادی امر غيرقابل فهم به نظر می رسد، در حقيقت امر بسيار

م س : ساده است ه رژي ه برعلي رگشته ی انقالب او در آن ايام خود شريک توطئ

.فوريه بود

زاق، ل ق ه محاف وقتی نوبت به افشاگری رسيد، کرنسکی شخصا گواهی داد ک

ه د ک رده بودن نهاد ک ه او پيش ار ب دين ب ورژوا چن تمدارهای ب رها، و سياس افس

..." اما اين پيشنهادها بر شوره زار پاشيده شدند . "سا ديکتاتور کشور بشود أر

کی، ت کرنس م موقعي ت ک دانقالب در دس ران ض ه رهب ود ک ان ب ام، چن آن اي

ه ادل ممی توانستند بی آن که خود را ب ا او تب ا ب د پيرامون کودت خاطره بيفکنن

اتوری، و نخستين گفت : "به گفته ی دنيکين بنا. نظر کنند گوها درباره ی ديکت

٢٨٩


ارن " که در بدو امر در لفافه صورت می گرفتند، ی مق ن، يعن اه ژوئ ل م در اواي

ن . با تدارکات مقدماتی تهاجم، شروع شدند ا کرنسکی اغلب در اي گفت و گوه

شرکت می جست، و در اين موارد همه، به ويژه شخص کرنسکی، فرض را بر

ت د گرف رار خواه اتوری ق ز ديکت کی در مرک ه کرنس تند ک ی گذاش ن م . اي

ه درستی اره ی کرنسکی ب دسوخانوف درب ود: "می گوي -او کورنيلوفيست ب

ا بايستد من ه خود در رأس کورنيلوفيست ه در طی شکست ." تها به شرطی ک

ه کورنيلوف و ساير د ب تهاجم، کرنسکی بيش از آن چه از عهده اش بر می آم

ه ژنرال لوکومسکی روايت می . ژنرال ها وعده و وعيد داد د ک کرنسکی : "کن

ی داد و در ت م ود دل و جرئ ه خ ب ب ه، اغل داد جبه فرهايش در امت الل س خ

ا دهی، و ي رای فرمان ی ب درت مستحکم، تشکيل مرکزيت اد يک ق اره ی ايج درب

رد ه ." تحويل قدرت به يک ديکتاتور، با همراهان خود بحث می ک کرنسکی ب

ن ا حکم ماهيت خويش هميشه در اي و گفت و گوه ام حرف و گنگ و دو پهل خ

.از سوی ديگر، ژنرال ها به دقت نظامی تمايل بيشتری داشتند. می زد

انونی گفت و گوهای مشارکت های تصادفی کرنسکی در ه ی ق ژنرال ها، جنب

ی داد امی م اتوری نظ رح ديکت ه ط ه . خاصی ب ام هم ه در آن اي د ک ه نمان ناگفت

ا آورده باشند، از ه ج برای آن که در برابر انقالب خفه ناشده شرط احتياط را ب

وان . بردندنام می " مرکزيت فرماندهی "ديکتاتوری نظامی به عنوان مشکل بت

گفت که يادآوری های تاريخی پيرامون حکومت فرانسه ی پس از ترميدور چه

اما صرف نظر از پنهان کاری های صرفا لفظی، . نقشی در اين ميان بازی کرد

ی های يدر وهله ی نخست اين امت فرمان دهی مرکزيت اه طلب از را داشت که ج

رد ی ک ار م ی را مه ت در. شخص انمرکزي ی فرم کی و ده ا کرنس ه تنه ن

ی فيلوننکو ا -کورنيلوف بلکه ساوينکوف و حت ول خود نامزده ه ق ا ب و عموم

٢٩٠


شکی نيست . خود جاه و مقامی می داشتند برای -"آهنين اراده "افراد همه ی

دا از د ه بع د ک دوار بودن ود امي ن خ راد در ذه ن اف ر يک از اي ه ه اتوری يک کت

.جمعی به ديکتاتوری فردی برسند

اجی از اين رو کرنسکی برای معامله ی توطئه گرانه با ستاد فرماندهی، احتي

انی مسير خود نداشت ان مسير سابق را : به تغيير ناگه ه هم ود ک افی ب فقط ک

ه ی . گسترش و ادامه دهد به عالوه، او چنين می پنداشت که می تواند به توطئ

ا بر ژنرال ها جهت مناسبی بدهد، و اين توطئه را نه فقط ه ت ا ک سر بلشويک ه

ی حدی نيز بر سر متحدان و قيم اران، های مالل آور خود، يعن رود سازش ک ف

ا را کرنسکی طوری عمل می . بياورد ران، آن ه ه گ کرد که بدون لو دادن توطئ

ا نقطه ای بترساند و وجودشان را در طرح ن راه ت رد او در اي ار بگي ه ک خود ب

ي ر از آن نقطه رئ انونی سپيش رفت که فرات ر غيرق ه گ ه يک توطئ حکومت ب

د ی ش ديل م پتامبر نوشت. تب اه س ل م ار : "تروتسکی در اواي ه فش کرنسکی ب

جانانه ای از سوی اردوی راست، گروه های سرمايه دار، سفارتخانه های دول

از امال ب ا دستش ک اج داشت ت دهی، احتي متفق، و به ويژه از سوی ستاد فرمان

اتوری خود کرنسکی می خواست ا . شود رای تحکيم ديکت ز شورش ژنرال ها ب

."استفاده کند

را رسيد ی لحظه ی حساس ف رانس دولت ا تشکيل کنف م راه کرنسکی. ب ا ه ب

زی از شکست شخصی خويش ارت آمي امکانات نامحدود موهوم، احساس حق

رد ه ب ه خان کو ب م از مس ه شک و . را ه ت ک ميم گرف رانجام تص کی س کرنس

رده حالج است ترديدها را کامال ب . ه کنار گذارد و به ايشان نشان دهد که چند م

ه - که بود؟ همه کس " ايشان"اما مقصود او از ا، ک ا مخصوصا بلشويک ه ام

د ضمنا . بمب اعتصاب عمومی را در زير تابلوی ملی زيبای او کار گذشته بودن

٢٩١


و ائی با اين تدبير با ليبرال ها، يعنی با همه ی آن گوچکوف ها و ميلی يوک ف ه

درت د، و ق که او را جدی نمی گرفتند، حرکات و سکناتش را مسخره می کردن

مردند ی ش درت م ايه ای از ق ط س فيه -او را فق م تص ا ه رال ه ن ليب ا اي آری ب

رد ه . حساب می ک ا "و عاقبت ب ه ناصحان سازش "آن ه ی ب ه آن ، يعن ار، ب ک

م دست از اصالح ی ه رانس دولت ی در کنف ه حت ور ک ی منف داتزرتل ت او، ي و ه

ت، برنمی داشت، گوشمالی بليغی می داد کرنسکی . يعنی کرنسکی منتخب مل

تصميم راسخ و قاطع گرفته بود به تمام جهان نشان دهد که برخالف طعنه های

دا زاق، اب ارد و ق ران گ ريح افس ون"ص ر"و " مجن ه گي اص"و " معرک " رق

را محکم بسته است و نيست، بلکه مرد پوالدينی است که دريچه های قلب خود

ه ود، ب اتر نشسته ب کليدش را به رغم التماس های زيبای ناشناسی که در لژ تئ

.قعر اقيانوس افکنده است

ام ه کرنسکی در آن اي ه ی "استانکويچ متوجه شده است ک آرزو داشت کلم

تصميم ... کرنسکی . گوی نگرانی و دهشت کشور باشد تازه ای بيابد که پاسخ

ازات ه گرفت مج ود ک ا ب ا مهي د؛ چه بس از گردان ه ارتش ب های انضباطی را ب

اطع د دامات ق د ياق نهاد کن ه حکومت پيش م ب د ." گری ه ا ح ط ت تانکويچ فق اس

ر، طرح های کرنسکی در. صالح ديد رئيسش از نيات او خبر داشت حقيقت ام

ه ام ب د در آن اي ر می رفتن د فرات ن ح ب از اي ه ب. مرات ود ک ه ب ااو تصميم گرفت

کورنيلوف زمين را با يک ضربه ی واحد در زير پای خود او جرای برنامه ی ا

اند ود بکش وی خ ه س ورژوازی را ب ان ب دين س د و ب ت کن وف . سس گوچک

کرده ا ردارد؛ او، يعنی کرنسکی، اين کار نتوانسته بود سربازها را به تهاجم وا

ه ی کورنيلوف . بود ه برنام ه ی عمل ب کورنيلوف نمی توانست ب پوشاند؛ جام

ه او . کرنسکی می توانست ه اعتصاب مسکو ب ود درست است ک ادآور شده ب ي

٢٩٢

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه ه او نشان ه ب ا روزهای ژوئي د داشت، ام ر سر راه خويش خواه که موانعی ب

ن ع چ مداده بودند که می توان بر اي ه . ره شد ي وان ود ک اره فقط الزم ب حال دوب

ا گرای د، و به دوستان چپ رکار را تا به انتها پيش بب خود اجازه ندهد که از قف

د رد . به دامان او بياويزن راد را دگرگون ک ان پتروگ د پادگ ز باي : پيش از هر چي

ه يک چشمشان " سالمی"هنگ های انقالبی را بايد با واحدهای رد ک عوض ک

ا . هميشه به شوراها نباشد وان ب ن نقشه نمی ت وقت تنگ است و پيرامون اي

ورت پرداخ ه مش ی ب ه ی اجرائ ی دارد؟ . تکميت ه لزوم ار چ ن ک وال اي و اص

رچم استقالل در مسکو ر پ ه حکومت مستقل شناخته شده و زي ه آن ک مگر ن

اران گذاری کرده بود؟ درست است که تاج ه مفهوم سازش ک استقالل را فقط ب

اما . برای تسکين ليبرال ها، درک می کردند صوری آن، و به عنوان وسيله ای

د او، يعنی کر ديل می کن ادی تب ه م ی جهت در مسکو . نسکی، صوری را ب او ب

م رويش ه ا چپ، و ني ه ب اعالم نکرده بود که نه با راست هم داستان است و ن

!حال بايد اين نکته را در عمل به اثبات برساند. در همين جا نهفته بود

ر شد ی دورت ه ی اجرائ م از خط کميت از ه :پس از کنفرانس، خط کرنسکی ب

ازش اران س ات دارا ک کی از طبق يدند، کرنس ی ترس ا م وده ه ای . از ت وده ه ت

دام در ازات اع و مج تار لغ ق خواس ا و خل ادت ه وف و ک د؛ کورنيل ه بودن جبه

فارت م س ه ه ت جبه دام را در پش ازات اع اده ی مج ق اع ای دول متف ه ه خان

.مطالبه می کردند

وزرا تلگراف ه رئيس ال من مصرا : " زد در روز نوزدهم اوت، کورنيلوف ب

ان پتروگ ان من ضروری است راعالم می کنم که تبعيت پادگ ستاد ." اد از فرم

ارم . علنا دست به سوی پايتخت دراز کرده بود فرمان دهی در روز بيست و چه

ا از حکومت درخواست ود دل و جرئت داد و علن ه خ ی ب ه ی اجرائ اوت، کميت

٢٩٣


وا "، و را بگيرد " روش های ضدانقالبی "کرد که جلو ام ق ا تم " بی درنگ و ب

ازگی داشت . در تحقق تحوالت دموکراتيک بکوشد ن لحن ت کرنسکی اينک . اي

ود ار ب ه ی يناچ ا هم ار ب ن ک ه اي د، ک ت کن ی قناع ه ی دموکراس ه برنام ا ب

ا ا منجر شود، و ي رال ه ا و ژن کاستی هايش ممکن بود به انشعاب از ليبرال ه

اب وف را انتخ ه ی کورنيل ا برنام ارض ب ه تع اگزير ب م ن ق ه ن ش ه اي د، ک کن

د ی ش ی م وراها منته وی . ش ه س ود را ب ه دست خ ت ک ميم گرف کی تص کرنس

د ه . کورنيلوف و کادت ها و دول متفق دراز کن ی ک ه هر قيمت او می خواست ب

.شده از ستيزه ی آشکار با اردوی راست بپرهيزد

ددوک م اوت، گران ت و يک ه در روز بيس ت ک ت اس ل درس ميخائي

منازل خود بازداشت شدند، الکساندرويچ و گرانددوک پاول آلکساندروويچ در

ه شدند ا هيچ يک از . و چند شخص ديگر هم در همان زمان تحت نظر گرفت ام

ورا آزاد دگان را ف د بازداشت ش ار ش ود، و کرنسکی ناچ دامات جدی نب ن اق اي

واه يکرنسکی بعدا پيرامون قض . کند ه ه ی کورنيلوف گ ا را : "ی داد ک اهرا م ظ

اری با: " بايد افزود به اين گفته ." راهه کشانده بودند ی آگاهانه به ب م ک خود ه

ام نيمه ی -کامال روشن است که برای توطئه گرهای جدی ".ما رای تم ی ب يعن

ود، مسأله -راست کنفرانس مسکو ه هيچ وجه مطرح نب ی اعاده ی سلطنت ب

ه أله بلک تقرار دي مس ر اس ر س ی زد ب ردم دور م ر م ورژوازی ب اتوری ب . کت

ا رنجش ل ب ين دلي ه های خ کورنيلوف و همدستانش نيز به هم ام توطئ اطر اته

ه -"ضدانقالبی" ای سلطنت طلبان د - به معن د . را رد کردن ه بودن د ک ه نمان ناگفت

ا، صاحب منصبان مخلوع، آجودان ها، نديمه ها، درباريان صدسياه، ساحره ه

ا و رقاصه ر گوش رهبان ه ا زي ا در سوراخ سنبه ه ا و آن ج ن ج ه اي ائی ک ه

د چ می کردن رم شود . هم پچ پ ی نمی توانست گ ا هيچ آب چ ه چ پ ن پ ا از اي . ام

٢٩٤


د توانست تحقق پيروزی بورژوازی فقط به صورت ديکتاتوری نظامی می .بياب

ی سلطنت فقط در مراحل بعد قابل طرح بود، و تازه آن هم براساس يک مسأله

.ضدانقالب بورژوائی، نه بر مبنای آرزوی نديمه های راسپوتين

رچم کورنيلوف ر پ ورژوازی در زي ارزه ی ب در دوره ی مورد بحث، فقط مب

ن اردو . مردم واقعيت داشت و بس برعليه ا اي اد ب ال اتح ه دنب کرنسکی چون ب

اه داشتن خود از سوء ظن های رای مصون نگ ود ب ل ب می گشت، سخت ماي

د اردوی چپ ا بزن ددوک ه ه بازداشت گران ان . ، دست ب ان عي ازی چن ن دغلب اي

ين نوشت بود که روزنامه ی بلشويک ها در ام چن بازداشت : "مسکو در آن اي

تن انوف، و آزاد گذاش دان روم ان خان ز از مي ی مغ ه ی ب ت بازيچ ک جف ... ي

وف ت کورنيل ه رياس ش ب دهان ارت امی فرمان ته ی نظ ز -دارودس ار ج ن ک اي

ه ..." فريبی معنای ديگری ندارد مردم د، و ب ز را می ديدن ه چي بلشويک ها هم

د . بانگ بلند درباره اش حرف می زدند، الجرم از اين بابت هم مورد نفرت بودن

ود . در آن روزهای حساس، ساوينکوف الهام بخش و راهنمای کرنسکی شده ب

اجراجوی توانم ن م ردی را ناي رور ف ب ت ی در مکت اش انقالب م وهد و عي رس

ود ه ب ه خوبی فراگرفت ا را ب وده ه ا اراده . تحقير ت او مردی صاحب قريحه و ب

ه وسيله ای ن نشده بود که آ منتها اين خصائل مانع از -بود دين سال ب او تا چن

اد . رآوازه، تبديل شود آزف، مفتن پ در دست های يح اعتق اين مرد شکاک و وق

حق دارد کرنسکی را خوار بشمرد، و راه نبود، که یربداشت، و اعتقادش هم پ

ه او سالم می ه در همان حال که با دست راست ب ا دست چپ محترمان د، ب ده

ال خود بکشد ه دنب وان . افسار او را ب ه عن ر کرنسکی خود را ب ساوينکوف ب

امی ه ن يلی ک ی اص وان انقالب ه عن وف ب ر کورنيل رد، و ب ل ک ل تحمي رد عم م

ه ز ب اريخی ني م راه ت ول خود ساوينکوف داستان مي. داشت ه ی يوکوف از ق ل

٢٩٥


رده است ن در. جالبی از نخستين مالقات اين کميسر با جناب ژنرال روايت ک اي

د : "مالقات ساوينکوف گفته بود ر شرايطی پيش بياي ژنرال، من می دانم که اگ

د کشت را خواهي و پس از مکثی دراز ." که شما ناچار از کشتن من بشويد، م

ود رده ب ما ":اضافه ک ار از کشتن ش ن ناچ ه م د ک يش بياي رايطی پ ر ش ا اگ ام

رد ار را خواهم ک ن ک م اي ه داشت، ." بشوم، من ه ات عالق ه ادبي ساوينکوف ب

نديد ی پس يم را م ای فخ بک ه ود، و س ده ب و را خوان ورنی و هوگ ار ک . آث

ي ای کالسيس ول ه ه ی فرم دون مالحظ ت ب د داش وف قص ی و زکورنيل م قالب

ه ی م خود ر زرومانتيسي ا جذب م ب رال ه ا از شر انقالب خالص کند، اما جناب ژن

وی " ری ق بک هن ود" س ه نب د . بيگان دتا باي ين قاع ت پيش ات تروريس کلم

ود، ه ب ه در سينه ی عضو سابق صدسياه نهفت غريزه ی قهرمان پروری را ک

.قلقلک خوشايندی داده باشد

ه تشويق، و چه در مقاله ای که مدتی بعد در روزنامه ها به چاپ رسي د، و ب

ا اوينکوف ب ای س ه ه ود، نقش ده ب ته ش اوينکوف، نوش ود س ه دست خ ا ب بس

د ام تشريح شده بودن ه . وضوح تم ود ک ده ب ه آم ن مقال ساوينکوف از : "در اي

رون کشاند همان دوره ی کميسری نخود دريافته بود که حکومت موقت از بي

ود . کشور از آن وضع دشوار عاجز است ده ب ه نيروهای د و فهمي گری را يک

رد ار ک د وارد ک وای . باي ژه در ل ه وي ت، و ب ت موق رچم حکوم ر پ ط زي ا فق ام

ام داد ت انج ن جه اری در اي د ک ی ش کی، م اتوری . کرنس د ديکت ور نيازمن کش

د ه باش تقرار يافت ين اس ه ای آهن ا پنج ه ب ود ک امی ای ب ن . نظ اوينکوف اي س

و رال کورنيل ود ژن ين را در وج ه ی آهن د پنج ی دي ش ." ف م کی در نق کرنس

ين "انقالبی"حجاب اره ی نقش . ، و کورنيلوف در نقش پنجه ی آهن ا درب و ام

ه . شخص ثالث، اين مقاله حرفی برای گفتن نداشت ن حال شکی نيست ک ا اي ب

٢٩٦


ر، انديشه ی مابين ساوينکوف هنگام پايمردی فرمانده ی کل قوا و نخست وزي

ان . ورانددک کردن هر دو را هم در سر می پر ن انديشه ی نهان چن ار اي يک ب

ه به انکشاف نزديک شد که کرنسکی، درست در آستانه ی کنفرانس دولتی و ب

رد تعفاء ک ه اس اوينکوف را وادار ب وف، س راض کورنيل م اعت ن . رغ ا اي منته

ی رو رخ م ه در آن قلم ری ک دادهای ديگ ه ی روي د هم م مانن تعفاء ه داد، اس

ه فيلوننکو گ . قطعيت نداشت د ک دهم اوت، اعالم شد : "واهی می ده در روز هف

م وزرا ه يس ال م، و رئ ده اي اء ش ود ابق ای خ ام ه اوينکوف در مق ن و س ه م ک

رال کورنيلوف و ساوينکوف و ديمی ژن زارش تق اصول برنامه ای را، که در گ

ه است ود، پذيرفت ده ب دهم اوت از ." من تشريح ش ه در روز هف اوينکوف ک س

د در پشت جبهه دستور گرف "کرنسکی ته بود متن قانون اقداماتی را که می باي

راهم آورد، د، ف ل آين ه عم رال " ب ت ژن ه رياس يونی ب ور کميس ن منظ ه اي ب

لما . کين تشکيل دادشآپو يد، مس ی ترس اوينکوف م دا از س ه ج کرنسکی گرچ

تصميم گرفته بود در نقشه ی بزرگ خود از وجود او استفاده کند، و از اين رو

م نه تن ها مقام ساوينکوف را در وزرات جنگ ابقاء کرد، بلکه منصب مهمی ه

ی يوکوف، ا بنا. ائی به او داد يدر وزرات نيروی در دان ي به گفته ی ميل ار ب ن ک

ه قيمت "معنی بود که برای حکومت و ب ه ول ود ک کشاندن وقت آن فرارسيده بان، ه خياب ا ب ويک ه د بلش اطع بزن داماتی ق ه اق اوينکو." دست ب ن س ف در اي

وان شورش "خصوص ه آسانی می ت ا دو هنگ ب صريحا اعالم کرد که فقط ب

."بلشويک ها را سرکوب کرد و سازمان های بلشويکی را درهم کوبيد

ی وبی م ه خ اوينکوف ب م س کی و ه م کرنس وراهای ه ه ش تند ک دانس

ه ی سازش ه هيچ يکورن کار، به ويژه پس از کنفرانس مسکو، برنام لوف را ب

رد د ک ول نخواهن وان قب ين د . عن ه هم راد ک ورای پتروگ و ش تار لغ روز خواس ي

٢٩٧


جبهه شده بود، يقينا با نيروئی مضاعف با گسترش مجازات رمجازات اعدام د

ی خاست ت برم ه مخالف ه ب ه پشت جبه دام ب ه . اع ود ک ر آن ب ن رو، خط از اي

ا برعليه رهبری جنبش ه دست بلشويک ه بلکه کودتای ساخت کرنسکی، نه ب

دارد، يبا ا . به دست شوراها بيفتد از ب ا را از حرکت ب د م ن خطر نباي ال، اي ن ح

!ی نجات کشور مطرح است مسأله چون

در روز بيست و دوم اوت، ساوينکوف به دستور من " :کرنسکی می نويسد

ه تادب ی س ان ده ا، ضمن فرم ت ت ر رف ای ديگ رال (!) کاره وف از ژن کورنيل

ک ه او ي د ک ت کن ذارد درخواس ت بگ ار حکوم ام در اختي واره نظ پاه س ." س

ساوينکوف هم وقتی به نوبه ی خود در برابر افکار عمومی ناچار شد در صدد

رد ين تشريح ک رفتن يک : "توجيه اعمال خويش برآيد، مأموريت خود را چن گ

امی در ت نظ راری حکوم رای برق وف ب رال کورنيل ام از ژن واره نظ پاه س س

دفاع از حکومت موقت در برابر هرگونه سوءقصد، و به پتروگراد و به منظور

ژه ا(!) وي ويک ه د بلش ه از اداره ی ... سوءقص اتی ک ق اطالع ر طب ون ب چ

ه ا در رابط ويک ه ود، بلش ده ب ل ش ارجی واص ور خ ک کش ی ي ضدجاسوس

ری را ه ی ديگ دارک حمل از ت د ب ی در فنالن ا و شورش ان ه ورش آلم ا ي ب

د ی ديدن ود ..."م ابی ب رفا حج ی ص وم آن اداره ی ضدجاسوس ات موه اطالع

ی يوکوف، خطر ول ميل کشاندن "برای پوشاندن اين واقعيت که حکومت، به ق

ان ود " بلشويک ها به خياب رده ب ل ک ود . را تقب اده ب ه حکومت آم ا ک دطن معن ب

و چون انتشار فرمان برقراری حکومت . بلشويک ها را تحريک به شورش کند

امی اوينکوف نظ ود، س ده ب ه ش ر گرفت اه اوت در نظ ای م رين روزه رای آخ ب

.شورش پيش بينی شده را در همان تاريخ گنجاند

٢٩٨


دون آن پرولتاريائی،در روز بيست و پنجم ماه اوت، ارگان حزب بلشويک ب

ارگر، . که هيچ گونه انگيزه ی خارجی در ميان باشد، توقيف شد ه جای ک ه ب ک

ه سلف او انتشار می پرولتاريائی رد ک ه آيک روز پس از "يافت، اعالم ک ن ک

ه خويشتن داری و در رابطه با شکست جبهه ی ريگا کارگران و سربازان را ب

د ف ش ود، توقي رده ب وت ک ه . آرامش دع ت ک ب اس ت مواظ ه دق تی ب ه دس چ

" تحريکات بر حذر می دارد؟ کارگران نفهمند حزب آنان را از واکنش در برابر

يار ش بس ن پرس ود اي ا ب ه ج ت . ب ه دس ويک ب ات بلش ت مطبوع سرنوش

ود اده ب ر. ساوينکوف افت از درب رای ساوينکوف دو امتي ه ب توقيف آن روزنام

ه حزب : داشت انع از آن می شد ک ا م اوال توده ها را آشفته می ساخت، و دوم

ه ی الی رتب ات ع رف مقام ار از ط ن ب ه، اي اتی ک ل تحريک ا را در مقاب وده ه ت

.می شدند، محفوظ نگاه بداردحکومت صادر

ای س ه ه ق صورت جلس ر طب انتب ی اد فرم دکی حک و -ده اال ان ه احتم ک

ه ع مو ب ا ماهيت اوضاع و اشخاص ذينف اصالح شده بودند، اما به طور کلی ب

د ی کردن ق م و تطبي ه کو-م اوينکوف ب ود ر س الع داده ب وف اط الور : "نيل

د روز آي ما ظرف چن ای ش ويچ، خواسته ه د شدگئورگي ت خواهن ده اجاب ا . ن ام

يم ت ب ری در حکوم ای خطي دگی ه ر، پيچي ن ام ا اي ه ب ه در رابط اک است ک ن

د يش بياين راد پ د ... پتروگ ی خواه ما عالمت ای ش ته ه ار خواس ودانتش رای ب ب

د چه ... بيرون آمدن بلشويک ها انون جدي ر ق ه شوراها در براب معلوم نيست ک

د شوراها هم ممکن است . موضعی بگيرند ه مخالفت برخيزن ه ... با حکومت ب ب

می کنم دستور دهيد که در اواخر اوت سپاه سوم سواره ااين دليل از شما تقاض

ار ود و در اختي زام ش راد اع ه پتروگ ام ب رد نظ رار بگي ت ق ت موق در . حکوم

با بلشويک ها بيرون بيايند، ناچار خواهيم هم راه صورتی که اعضای شوراها

٢٩٩


ا ر آن ه ود در براب زنيم ب ل ب ه عم ت ب م دس کی ." ه تاده ی کرنس پس فرس س

ه باشد و کورنيلوف ی اضافه کرده بود که اين عمل ناگزير بايد قاطع و ب رحمان

ه او ود ک خ داده ب د "پاس ی شناس ل نم ری از عم وع ديگ ون ." ن دا، چ بع

زود ی خود اف ه های قبل ه گفت ال خود شد، ب ه اعم ار از توجي : ساوينکوف ناچ

ط در صور"... وراها بلشويک فق ا، ش ه ی شورش بلشويک ه ه در لحظ تی ک

ند ده باش امی است ..." ش يار خ د بس ن ترفن ا اي ای . ام ه کودت وط ب ان مرب فرم

ر مسأله از اين رو . کرنسکی قرار بود ظرف سه يا چهار روز انتشار بيابد ه ب ن

ر سر شوراهای موجود در اواخر اوت دور می زد ه ب ی، ک . سر شوراهای آت

م آن که هيچ گونه سوء ضمنا برای ا ه پيش "تفاهمی پيش نيايد، و بلشويک ه

بيرون نيايند، بر سر توالی عمليات به ترتيب زير موافقت " از لحظه ی مناسب

اول تمرکز سپاه سواره نظام در پتروگراد، بعد اعالم حکومت نظامی : شده بود

وانين جد ار ق وم انتش ه ی س پس در مرحل راد، و س ه بايدر پتروگ د يدی ک

د ی کردن ه شورش م ا را تحريک ب تاد . بلشويک ه ای س ه ه در صورت جلس

برای آن که حکومت موقت . "اين نقشه به وضوح نوشته شده بود فرمان دهی

د حوزه ی ابع حکومت نظامی بداند که دقيقا در چه لحظه ای باي راد را ت پتروگ

د، الزم نظامی رال اعالم کند، و قوانين جديد را چه موقع انتشار ده ه ژن است ک

ان نزديک شدن ) ساوينکوف را (کورنيلوف او را ه وسيله ی تلگراف از زم ب

."سپاه به پتروگراد دقيقا مطلع نگاه دارد

ر می دانستند ه گ رال های توطئ د ژن ه ساوينکوف و " استانکويچ می گوي ک

د .. .کرنسکی ا بکنن وعی کودت ه کمک اعضای ستاد ن ه ب د ک ا . برآن بودن منته

ا آن ها شتاب . ضای ستاد بايد تضمين می شد کمک اع زده پيرامون خواسته ه

د ه شمار ..." و شرايط توافق کردن ادار کرنسکی ب اران وف ه از ي استانکويچ ک

٣٠٠


ان تاد فرم ه در س د ک ی گوي د و م ی ده رج م ه خ اط ب ت، احتي ی رف ی، م ده

ه ساوينکوف " مرتبط"با ساوينکوف " سهوا"کرنسکی را ا حال ک د، ام کردن

ا تورب ه دس ود، چگون يده ب کی از راه رس خص کرنس ق و مش ای دقي العمل ه

: می شد حساب اين دو تن را از يکديگر جدا ساخت؟ کرنسکی خود می نويسد

ان دهی در روز بيست و پنجم اوت، ساوينکوف از ستاد " رد و فرم مراجعت ک

ر ار حکومت موقت ق ود در اختي رار ب ه ق ائی ک ه نيروه زارش داد ک ار به من گ

ه حکومت در ." بگيرند، طبق دستورالعمل اعزام می شوند ود ک راين ب رار ب ق

ه پشت جبهه را الزم االجراء اعالم وط ب وانين مرب عصر روز بيست و ششم ق

ام اطع سپاه سواره نظ ات ق ه . کند، و اين کار پيش درآمدی باشد برای عملي هم

. فقط مانده بود که تکمه را فشار دهند-چيز آماده بود

خص ر ات ش رانجام اعتراف ع، و س خاص ذينف هادت اش ناد، ش دادها، اس وي

دون اطالع بخشی از کرنسکی، يک وزرا، ب ه رئيس ال د ک واهی می دهن سر گ

حکومت خود، در قفای شوراهائی که او را به قدرت رسانده بودند، و پنهان از

رال های رين ژن ه ت ا بلندپاي ه او خود را عضوش می دانست، ب ی ک چشم حزب

ه ا ور را از ريش م کش لح رژي ای مس ه کمک نيروه ا ب ود ت رده ب انی ک رتش تب

د ون کن وا. دگرگ اموس ق دندر ق ام مشخصی دارن ال ن ه اعم ن گون ائی اي -ين جن

د دست کم ه عمل موفق از آب در نمی آي واردی ک اقض موجود . در م ابين تن م

ه " دموکراتيک"ماهيت رای نجات کشور ب سياست کرنسکی و نقشه ی او ب

در حقيقت . رب شمشير، فقط از ديدگاه های سطحی الينحل به نظر می رسد ض

. کاری ناشی می شد امر، طرح استفاده از سواره نظام قهرا از سياست سازش

ا ه تنه يعی ن د وس ا ح وان ت ی ت ر م ن ام ر اي اکم ب انون ح ام توضيح ق ه هنگ ب

٣٠١


اد ار نه ه کن ز ب ی روس را ني أل .شخصيت کرنسکی که ويژگی های مل ر ه مس ب

.کاری در شرايط انقالب است سر منطق عينی سازش

م ز ه ان، او ني ار خلق آلم ار فردريک ابرت، نماينده ی تام االختي و سازش ک

وهنزولرن رال های ه ر نظر ژن ای حزب خود زي ا در قف ه تنه وکرات، ن م دم ه

ه ١٩١٨عمل می کرد، بلکه از اوايل دسامبر ه ای شريک شد ک خود در توطئ

رت هدفش بازدا شت اعضای عالی ترين سازمان شوراها و رساندن شخص اب

ود ه . به مسند رياست جمهوری ب رت ب دا از اب ه کرنسکی بع تصادفی نيست ک

.عنوان دولت مرد نمونه نام برد

ان ه هايش ه ی نقش ی هم اوينکوف و - وقت کی و س ای کرنس ه ه ی نقش يعن

وف وار محو آ -کورنيل ه ی دش ه وظيف د، کرنسکی ک رآب ش ه نقش ب ار توطئ ث

ده ی واهی داد برعه ين گ ود، چن اده ب رای : "او افت کو ب رانس مس س از کنف پ

ه د، ن د آم روشن شد که سوءقصد بعدی بر ضد حکومت از جانب راست خواه

ه کرنسکی از ستاد يترديد نبا " .از جانب چپ رد ک ان دهی د ک می ترسيد، فرم

ه د م واهم ش ه ران ارت ه گ ا توطئ ورژوازی ب ی ب م دل ه و از ه ا نکت ت، ام اش

تاد ا س ارزه ب ود مب ده ب ه کرنسکی الزم دي ن جاست ک ان دهی اي ه فرم ه ب را ن

ام روسيله ی سپاه سوا ه ن ه نظام، بلکه از طريق اجرای برنامه ی کورنيلوف ب

أموريتی عادی . خود پيش ببرد ر صرفا مجری م هم دست دوروی نخست وزي

أموريتی يک تلگراف رمز ين م رای چن ه موغيليف نبود؛ ب اخ زمستانی ب از ک

خير، او برای آشتی دادن کورنيلوف با کرنسکی وارد عمل شد، . کفايت می کرد

ن ان از اي يعنی برای سازگار کردن نقشه های آن دو تن، و برای حصول اطمين

د انون بيفت ير ق دور در مس ی المق ا حت ه کودت ه . ک کی ب ه کرنس ود ک ل آن ب مث

ا از حدود نقشه ی ":واسطه ی ساوينکوف گفته باشد ار شويد، ام ه ک دست ب

٣٠٢


ه ی . من تجاوز نکيند ه هم ا ب د و تقريب ه خطر نمی افکني بدين ترتيب خود را ب

ساوينکوف هم به سهم خود در لفافه اضافه ." خواسته های خود خواهيد رسيد

ه ود ک رده ب ع، : "ک يش از موق د پ اوز نکني کی تج ه ی کرنس دود نقش ." از ح

د . دله ی عجيب سه مجهولی چنين بود اين معا وان فهمي دين طريق می ت فقط ب

تاد اوينکوف از س را کرنسکی توسط س ه چ ان دهی ک پاه فرم تقاضای يک س

توطئه گران به وسيله ی توطئه گر عالی مقامی مخاطب . سواره نظام کرده بود

ه در رأس بقرار گرفته بودند که در عين حفظ جن ود ک ر آن ب ه ی قانونی خود، ب

.بايستدتوطئه

ال فقط يک دستور از ميان دستوراتی که به ساوينکوف داده شده بودند، عم

ت ران راس ه گ د توطئ ر ض دبيری ب ه ت ت ب باهت داش را ش ه : گ تور ب ن دس اي

ه ان سازمانی ک ی هم وط می شد، يعن ه ی افسرها مرب کميته ی مرکزی اتحادي

راد، خواستار انحاللش شده رانس حزب کرنسکی در پتروگ ود کنف ی . ب ا حت ام

ود م جالب توجه ب ا : "... جمله بندی اين دستور ه ه ی سر حد امکان ت اتحادي

د ل کني رها را منح ين ." افس ا چن ه تنه اوينکوف ن ه س ر آن ک ب ت ن جال از اي

ت انی را نياف ت . امک م نگش الش ه ه دنب ه ب ن . بلک کل اي دين ش أله و ب ه مس ب

ين دفن ش مسأله عنوان ه . دای بی موقع به سادگی در زم ن دستور صرفا ب اي

د الی نمان ای . اين منظور صادر شده بود که عريضه در برابر اردوی چپ خ معن

ا سر حد امکان "کلمات د " ت ه اجراء درآي د ب ه دستور نباي ود ک وئی . آن ب و گ

ته تورات گذاش در دس تور، آن را در ص ن دس ی اي ت زينت ر ماهي د ب رای تأکي ب

.بودند

ای ديل معن ه قصد تع ی کرنسکی ب يش بين ا وجود پ ه ب ن واقعيت ک مهلک اي

ان حال از حمله ی راست، پايتخت را از هنگ های انقالبی خالی کرده و در هم

٣٠٣


رايش نيورهای ه ب ود ک رده ب اد "کورنيلوف درخواست ک ل اعتم بفرستد، " قاب

م راد سه شرط مه ه پتروگ بعدا مدعی شد که در فراخواندن سپاه سواره نظام ب

راد از فر عاو به شرطی با تب : را رعايت کرده بود ان م يت حوزه ی نظامی پتروگ

دا زديکش از آن حوزه ج کورنيلوف موافقت کرده بود که پايتخت و حومه ی ن

ا در چنگال ستاد ا حکومت تمام ان دهی باشد، ت رد فرم رار نگي را در آن. ق زي

ا را درسته : "انش توضيح داده بود تسصورت، چنان که کرنسکی خود به دو م

رای ." بلعيدندمی ه ب ايی ک ه کرنسکی در رؤي د ک اين شرط صرفا نشان می ده

د، جز ژنرال ها در نقشه ی شخصی خود در س استفاده از وجود ر می پروران

ی کرنسکی را . مغلطه های مذبوحانه حربه ی ديگری در دست نداشت ی ميل ب

رد اور ک دون برهان ب م در دو شرط ديگر او . به زنده بلعيده شدن می توان ب ه

د ين سطح بودن د : هم وف نباي وه نشينان " لشگر وحوش "کورنيل ه از ک را، ک

م رال کريموف را ه د، و ژن قفقازی تشکيل می شد، در سپاه اعزامی می گنجان

ن شرط . نبايد به رهبری سپاه می گمارد از حيث دفاع از مصالح دموکراسی، اي

ورت دهی و پشه در گلوي د و شروط مثل آن بود که شتر را ق ر کن ا از . ت گي ام

ر ه مراتب عيمق ت ائی ب لحاظ استتار حمله به انقالب، شرط های کرنسکی معن

ان . داشتند ه در زب ازی، ک رو به رو کردن کارگران پتروگراد با کوه نشينان قفق

ان خود م در زم روسی را نمی دانستند، از احتياط به دور می بود؛ حتی تزار ه

ده ساو! به چنين فکری نيفتاده بود انع کنن ه نحوی ق ينکوف هم به سهم خود ب

ا توضيح داده بود که چرا فرمان دهی به ستاد به حکم منافع مشترک حکومت ب

بتا ات نس اره ی او اطالع ی درب ه ی اجرائ ه کميت وف، ک ش، انتصاب کريم ارت

ت الح نيس ه ص ت، ب ار داش ی در اختي ود . دقيق ه ب اوينکوف گفت ر در: "س اگ

اتی ب راد اغتشاش وف آن پتروگ رال کريم ه ژن ت ک ت نيس د، درس روز نماي

٣٠٤


ه کچون ممکن است اف . اغتشاشات را سرکوب کند ائی را ب ار عمومی انگيزه ه

ای او نيستند ع راهنم ه در واق د ک ام او نسبت دهن ه ." ..ن د گفت ک سرانجام باي

ل ده ی ک تقاضای عجيب رئيس حکومت از کورنيلوف، داير بر خودداری فرمان

ايع را قوا از اعزام لش ه او وق د ک کر وحوش و انتصاب کريموف، نشان می ده

ده ی ه و واحدهای تشکيل دهن پيش بينی می کرده و نه تنها از طرح کلی توطئ

ی ام های اجرائ رای مق ه ب سپاه تنبيهی اطالع قبلی داشته، بلکه اشخاصی را ک

ت ناخته اس ی ش يش م د از پ ده بودن ه ش ر گرفت ه در نظ ن رو . توطئ از اي

.ت کرنسکی قطعی استمحکومي

ه سپاه سواره ود ک به عالوه، قطع نظر از چون و چند نکات فرعی، بديهی ب

اع از ع شود " دموکراسی "نظام کورنيلوف نمی توانست در امر دف د واق . مفي

ه ی ان هم ه از مي د ک ته باش د داش ت تردي ی توانس کی نم رعکس، کرنس ب

ه شمار برعليه حربهواحدهای ارتش، اين سپاه يقينا قابل اعتمادترين انقالب ب

ه . می رفت درست است که بی فايده نمی بود اگر واحدی وفادار به کرنسکی، ک

راد مستقر می شد . خود را به ماورای راست و چپ ارتقاء داده بود، در پتروگ

ی در هيچ جای طبيعت ين نيروئ اما چنان که سير بعدی حوادث نشان داد، چن

ت ود نداش رای. وج ا ب ارزه ب ت ن مب س ياف يچ ک الب ه ز اف یم انق د ج اد ر ش

.کورنيلوف، و کرنسکی دست به دامان همين افراد شد

د راين تدارکات نظامی صرفا مکمل تدا ی حکومت . کات سياسی بودن مسير کل

ه دوره ی کمتر از دو موقت در ه ای ک ابين هفت رانس مسکو و شوروش م کنف

ه ک د ک ائی ثابت می کن ه تنه وف سپری شد، ب رایکورنيل ا رنسکی ب ارزه ب مب

مردم برعليه بلکه برای تشکيل جبهه ی واحدی با راست . راست آماده نمی شد

در روز بيست و ششم اوت، حکومت دست به اقدام جسورانه ای . آماده می شد

٣٠٥


دم را دو کزد و برای خشنودی مالکان با صدور ي ه قيمت گن ان غيرمترقب فرم

ی ربرابر ساخت و اعت ده اض کميته ی اجرائ ن سياست ضدانقالبی نادي ه اي را ب

ده . گرفت ه عمل آم انکو ب ی رودزي ه تقاضای علن ه ب ز، ک دام نفرت انگي اين اق

بود، کمابيش مثل آن بود که حکومت آگاهانه توده های گرسنه را تحريک کرده

اح راست افراطی . باشد ا رشوه ای کالن جن ا ب کرنسکی آشکارا می کوشيد ت

ه . وی خود بکشد کنفرانس مسکو را به س ام ب او در آستانه ی هجوم سواره نظ

ه، شتاب ود بقايای انقالب فوري اد کشيده ب ان فري ه ":زده در گوش مالک من ب

!"شما تعلق دارم

رد، شرم آور رشهادت کرنسکی در براب ه خود انتخاب ک کميسيون تحقيقی ک

ود، گرچه رئيس حکومت به عنوان شاهد در برابر کميسيون حاضر شده . بود ب

ه م سرکرده ای ک ان است، آن ه ه سرکرده ی متهم به واقع احساس می کرد ک

اني . سر بزنگاه دستگير شده باشد ه مک م حوادث را رمقامات مجرب قضائی، ک

ا د، ام خوب درک می کردند، توضيحات رئيس حکومت را به ظاهر جدی گرفتن

انی ودات ف اير موج کی - س زب کرنس ای ح ه اعض و-از جمل ريحا از خ د ص

می پرسيدند که چگونه ممکن است سپاه سواره نظام هم به درد کودتا بخورد و

يش رای پ م ب ود ه ع ش د واق ا مفي ری از کودت ن . گي ه اي ت ک ت آن اس حقيق

يونر " يال رولوس ه " سوس ی ک م نيروئ ت، آن ه ه پايتخ رو ب اندن آن ني در کش

ه خر ی ب ی دقت دکی ب درست . ج داد برای خفه کردن پايتخت درست شده بود، ان

روی متخ م در عصر باستان ني روا ه ه درون شهر ااست که اهالی ت صمی را ب

ر نداشتند دست کم خود راه دادند، اما آنان . از محتوای شکم آن اسب چوبی خب

ن ان که ی از مورخ ازه يک تانو ت ت داس ه اس ه پرسش گرفت اعر را ب ه : ش ب

ه ، داستان هومر را فقط در صورتی م پوسانيوس عقيده ی رد ک اور ک وان ب ی ت

٣٠٦


ل "اهالی تروا را ره از عق ی به دانيم " افرادی ابله و تماما ب ن . ب ر اي راستی اگ

درباره ی شهادت کرنسکی چه می گفت؟،پيرمرد زنده بود

٣٠٧


فصل نهمفصل نهم

شورش کورنيلوفشورش کورنيلوف

پاه از همان اوايل ماه اوت، کورنيلوف دستور داده بود که لشگر وحوش و س

ل ث راه آهن منتق ه ی مثل ه ناحي وب غرب ب ه ی جن ام از جبه سوم سواره نظ

ه - نووسوکولنيکی -يعنی نول مثلث راه آهن، . شوند وليکی لوکی، برای حمله ب

ل و پتروگراد مناسب ترين پايگاه ممکن محسوب می شد، اما کورنيلوف اين نق

اع از رای دف ره ب ای ذخي وان بسيج نيروه ال را تحت عن ام داده انتق ا، انج ريگ

ه ای . بود زاق را در منطق ان يک لشگر ق ضمنا فرمانده ی کل قوا در همان زم

ابين ودم کان داده ب تروف اس ورگ و بايلوس ی. وايب تين لشگرکش ن نخس اي

ومتر فاصله است - پايتختبرعليه راد فقط سی کيل ا پتروگ -!از بايلوستروف ت

رای عملي ره ب د، صورت تحت عنوان تمرين نيروهای ذخي الی در فنالن ات احتم

ام . گرفته بود بدين شکل حتی پيش از کنفرانس مسکو، چهار لشگر سواره نظ

برای حمله به پتروگراد موضع گرفته بودند، آن هم لشگرهائی که مناسب ترين

د ه شمار می رفتن ا ب ه بلشويک ه ه ب ه ی . نيروهای موجود برای حمل در جرگ

برای اين کوه نشينان ":ی قفقاز می گفتند کورنيلوف هميشه راجع به لشگرکش

د ی را ببرن ه کس ر چ د س ی کن رق نم ادگی ." ف تراتژيک از س ه ی اس ن نقش اي

ود وردار ب يله ی . خاصی برخ ه وس وب ب گر جن ه لش ه س ود ک ن ب ر اي رار ب ق

٣٠٨

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه ا از آن وند ت ال داده ش لو انتق ا، و کراسنوس لو، گاتچين ه تزارسکوس ن ب راه آه

راد، و در هر حال پيش به محض اطال " نقاط ع از شروع اغتشاشات در پتروگ

ه ی " از سحرگاه روز اول سپتامبر وبی پايتخت در گران رای اشغال بخش جن ب

ز . چپ رودخانه ی نوا، با پای پياده به حرکت در آيند لشگر مستقر در فنالند ني

.می بايد در همان زمان بخش شمالی پايتخت را اشغال کند

راد کورنيلوف از طريق يهن پرست پتروگ اتحاديه ی افسران با انجمن های م

امال مسلح . هم تماس گرفته بود رد ک ه ی خود دو هزار م ه گفت اين انجمن ها ب

رای ا ب تند، منته ار داش ی در اختي ان ده ر فرم ن افس د ت د چن رو نيازمن ن ني اي

د ده بودن ه ی. ورزي ه بهان از را ب ورد ني دهان م ود فرمان ول داده ب وف ق کورنيل

تد ا بفرس ن ه ن انجم زد اي ه ن وال و . مرخصی از جبه ق در اح ور تحقي ه منظ ب

ای ت ه ی فعالي رای بررس ز ب راد، و ني ربازان پتروگ ارگران و س ات ک روحي

ه رياستش را ود ک انقالبيون، اداره ی ضد اطالعات محرمانه ای تأسيس شده ب

ت ده داش وش برعه گر وح ان از لش رهنگ هيم ارچوب .س ار در چه ن ک اي

ودمق ه ب ورت گرفت امی ص تاد. ررات نظ تگاه س ام دم و دس ران تم ه گ توطئ

.را در اختيار داشتندفرمان دهی

ناگفته نماند . تر کرد کنفرانس مسکو کورنيلوف را صرفا در مقاصدش راسخ

وز االت هن که ميلی يوکوف، به روايت خود او، توصيه کرده بود که چون در اي

ا حدی دوست می د ق کرنسکی را ت ه تعوي دتی ب وف م ه ی کورنيل د، برنام ارن

ود ه ش د .انداخت ی رفتن ول نم رال عج رج ژن ه خ درزها ب ه ان ن گون ا اي ر . ام ه

د ه باش أله چ کی مس ر کرنس ر س ه ب ود ن وراها ب ر ش ر س ته، . ب ن گذش از اي

ود دتر، پروفسور ب ن ب . ميلی يوکوف که مرد عمل نبود، او غيرنظامی، و از اي

د ارها، صاحبان ص د بانک ه کورنيلوف نهيب می زدن نايع و ژنرال های قزاق ب

٣٠٩


د . که بجنب رده بودن ارش ک ر نث ا دعای حي اده . مطران ه زاويکوی گماشته آم

د ا تضمين کن ت او را شخص ا موفقي ود ت ز از . ب ت آمي ای تهني راف ه يل تلگ س

ود اری ب ه سوی او ج رف ب ار ط فارت. چه يج س ق در بس ای دول متف ه ه خان

د ن ه بودن ده گرفت الی برعه ای ضدانقالب نقش فع انن سر . يروه سر جرج بوک

ت ت داش ه را در دس ای توطئ خ ه ياری از ن ق . بس امی دول متف تگان نظ وابس

ان ی صادقانه ی آن م دل ه ه د ک ان می دادن وف اطمين ه کورنيل م راه ب . اوست ه

ن کار را به مخصوصا وابسته ی نظامی بريتانيا اي : "دنيکين گواهی می دهد که

اس برانگ وی احس ام دادينح ر ." ز انج ز پشت س ق ني ای دول متف ت ه حکوم

فارت رهای س ی از کميس واتيکوف، يک د، اس تاده بودن ود ايس ای خ ه ه خان

اريس ی از پ ارج، در روز بيست و سوم اوت طی تلگراف حکومت موقت در خ

ه ی فران ور خارج ر ام و، وزي ه ريب زارش داد ک وديعی سگ ا "ه، در مجلس ت ب

ک دام ي کی ک ان کرنس ان اطرافي ه در مي ود ک يده ب راوان پرس وق ف ور و ش ش

ت ر اس ال ت ر و فع اطع ت ه ق م ." از هم اره ه ور پوانک يس جمه رت رئ و حض

ود " پرسش های بسيار ... درباره ی کورنيلوف " رده ب ان دهی در ستاد . ک فرم

تند ی دانس ات را م ن نک ه اي ق . هم رای تعوي ی ب يچ دليل وف ه ار کورنيل و انتظ

در حدود روز بيستم اوت، دو لشگر از لشگرهای سواره نظام خود را . نمی ديد

د ر کردن ک ت راد نزدي ه پتروگ ک . ب ر از يکاي ار افس ا، چه قوط ريگ در روز س

تاد ه س ن، ب زار ت ار ه دود چه ا در ح ش، مجموع ای ارت گ ه ی هن ان ده فرم

ان " .ا بگيرند فراخوانده شدند تا شيوه ی انگليسی بمب اندازی را فر ن مي در اي

به آن عده از اين افسران که قابل اعتمادتر از ديگران بودند، بالفاصله توضيح

ه هدف سرکوب اول و آخر راد بلشويکی"داده شد ک ان . است" پتروگ در هم

تاد ان دهی روز س ه فرم ام ب ه دو لشگر از لشگرهای سواره نظ دستور داد ک

٣١٠


ؤثرترين در ج: چند صندوق نارنجک مجهز شوند انی نارنجک م نگ های خياب

ه : "لوکومسکی، رئيس ستاد، می نويسد : حربه موجود بود ه هم موافقت شد ک

."چيز برای بيست و ششم اوت آماده باشد

ه وف ب ای کورنيل دن نيروه ک ش ا نزدي ان ب م زم ه ه ود ک ن ب ر اي رار ب ق

تيتوی سازمان درونی توطئه گران در پتروگراد وارد عمل شود، انس پتروگراد،

د . "اسمولنی را اشغال کند، و در دستگيری سران بلشويک بکوشد ه نمان ناگفت

که سران بلشويک فقط برای شرکت در جلسات در انستيتوی اسمولنی حاضر

د ا بودن ا آن ج ی دائم ه ی اجرائ اء کميت ه اعض ال آن ک دند، ح ی ش ان -م هم

کرنسکی را در زمره ی کميته ای که چند تن از وزراء را برگزيده بود، و هنوز

ا . نايب رئيس های خود به حساب می آورد وان، و ي ر نمی ت ا در امور خطي ام

ود . الزم نيست، مو را از ماست کشيد ان نب د آن او . به هر حال کورنيلوف در قي

ود ه ب ان را : "به لوکومسکی گفت ادی و جاسوس های آلم ه اي وقتش رسيده ک

ه، و ش ين را اول از هم زنيم، لن ارگران و ده دار ب دگان ک ان را ورای نماين قان

."هم متفرقش کنيم که تا ابد نتواند جمع شود ی بله، و طور-متفرق کنيم

ه ود ک دا مصمم ب ان دهی کورنيلوف ج ه کريموف بسپارد، فرم ات را ب عملي

ون م در کچ وف ه هرت ريم ختی ش ارت و سرس ه جس ود ب ان خ ان اطرافي مي

د. داشت ذت در آن روز: "دنيکين می گوي ا کريموف شادمان و انباشته از ل ه

م فرمان دهی در ستاد." حيات بود؛ و با اعتماد فراوان به آينده می نگريست ه

تند ی نگريس وف م ه کريم راوان ب اد ف ا اعتم ه ب ود. هم ه ب وف گفت : کورنيل

ه ی اعضاء شورای " زوم در اعدام هم اطمينان دارم که کريموف در صورت ل

ارگران و دهقا د داد نمايندگان ک ه خرج نخواه د ب ان تردي ن رو انتخاب ." ن از اي

٣١١


ام اين ژنرال شادمان و انباشته از لذت حيات، با ماهيت توطئه مناسبت تام و تم

.داشت

ه م برانگيخت ان را ه ه ی آلم ه ی جبه ه توج ا، ک ن تالش ه ه ی اي در بحبوح

د و آمد تا پيمان ديرين را مشخص تر کن فرمان دهی بودند، ساوينکوف به ستاد

ه . در محتوای آن برخی تغييرات جزئی به عمل آورد ه ب رای حمل ساوينکوف ب

رای يش ب دتی پ وف از م ه کورنيل رد ک ر ک اريخی را ذک ان ت دشمن مشترک هم

ه دو . انقالب نيم سالگرد : حمله به کرنسکی انتخاب کرده بود ه ب ه توطئ با آن ک

ای ا برمبن يدند ت ی کوش ر دو طرف م ود، ه ده ب يم ش يم تقس عناصر مشترک ن

د ل کنن ان عم ه هايش ور - نقش ه منظ کی ب تتار، کرنس د اس ه قص وف ب کورنيل

ه ستاد . تقويت اوهام خويشتن ود ک زی ب ان چي پيشنهاد ساوينکوف درست هم

ی ان ده تفرم ش را داش ود، و . آرزوي رده ب ه ک ود راعرض ردن خ ت گ حکوم

دازد ردن بين ه آن گ اب دار را ب ا طن ود ت اده ب رال های اين. ساوينکوف آم ک ژن

گيران مسرور ی دست هايشان را به هم می ماليدند و مثل ماه فرمان دهی ستاد

د ی گفتن ديگر م ه يک رد : "ب ی گي ازی م ود !" عجب گ ا ب امال مهي وف ک کورنيل

رج رای او خ ا ب ته ه ن خواس ون اي د، چ ن ده ای کرنسکی ت ه خواست ه ه ب ک

تند ی داش س از ورود. برنم ه پ وف ب ای کورنيل دم نيروه ا ع ت ي ت، تبعي پايتخ

رد؟ کورنيلوف پس فرمان دهی تبعيت پادگان پتروگراد از ستاد چه فرقی می ک

ت ا گذاش ر پ ر دو را زي له ه کی، بالفاص ر کرنس رط ديگ ا دو ش ت ب : از موافق

رار داده شدند . لشگر وحوش در رأس سپاه و کريموف در رأس تمام عمليات ق

.يش گير کندکورنيلوف لزومی نمی ديد که پشه در گلو

د ی بحث کردن : بلشويک ها پيرامون مسائل بنيادی سياست خود به طور علن

ان دهی حکومت و ستاد . حزب های توده ای جز اين چاره ای ندارند ا فرم يقين

٣١٢


ک نمی کردند، سهل است، يدانستند که بلشويک ها توده ها را به عمل تحر می

د م ممانعت می کردن ا . از حرکت توده ها ه ا هم ه خواهش نفسانی ام ن طور ک

در ادر پ ب م ز اغل ی ني ای سياس ت، نيازه ر اس ی فک ای سياس ی ه يش بين پ

قريب الوقوع حرف می زدند، همه ی طبقات حاکم درباره ی شورش . می شوند

اتی داشتند از حي ين شورشی ني اريخ شورش . چون به چن ه ت د روز ب اهی چن گ

ه م و انداخت ه جل ا . ی شد عقب و گاهی چند روز ب زارش مطبوعات، در بن ه گ ب

گ اوينکوف - وزارت جن ر س ی در دفت وع را -يعن ب الوق ورش قري ی " ش خيل

دی د" ج ی کردن ی م ه. تلق روه یروزنام ه گ رد ک الم ک ا در رخ اع بلشويک ه

ميلی يوکوف . شورای پتروگراد وظيفه ی تدارک يورش را برعهده گرفته است

وده شده در مقام سياستمدار چنان در قضيه ی شو ا آل رش موهوم بلشويک ه

ن قصه بود، که برای حفظ شرف و حيثيت خود ناچار شده در مقام مورخ هم اي

دا انتشار بنا: "او می نويسد . را تأييد کند بر اسناد اداره ی ضدجاسوسی که بع

ات رای عملي ين دوره ب ت در هم ان درس ول آلم دی از پ الغ جدي د، مب يافتن

د ده بودن ه ش کی حوال ل، ." تروتس ورخ فاض ن م م راه اي ا اداره ی ه ب

ه تروتسکی ضد د ک ان -جاسوسی روسيه، فراموش می کن ه ستاد ارتش آلم ک

ه رای آن ک ام ب ه اسم ن رده باشد، از او ب يهن پرستان روس ک ی در حق م لطف

ود رده ب ين دوره درست در "-ب ارم "هم ا چه ه ت ی از بيست و سوم ژوئي ، يعن

ودن محور .سپتامبر، در زندان محبوس بود درست به همان شکل که موهوم ب

ودن وم ب د، موه ود بچرخ ور خ ه دور مح ين ب ه زم انع از آن نيست ک ين م زم

ن شورش وف اي ات کورنيل ه عملي ود ک انع از ان نب م م ا ه شورش بلشويک ه

امال کفايت . موهوم را محور خود قرار دهد دارکات ک رای دوره ی ت دبير ب اين ت

. تدبير پرمايه تری الزم بوداما برای بزنگاه. می کرد

٣١٣


افسری به نام وينبرگ، يکی از توطئه گران اصلی ارتش، در يادداشت های

ا ت، افش ی گذش رده م ام در پشت پ ه در آن اي وادثی را ک ود ح ب خ رده ءجال ک

ت ا . اس ن ادع د اي ای او مؤي اگری ه ا یافش ه در آن روزه ت ک ويک هاس بلش

ی ميلی يوکوف زير تازيانه ی اسناد حت. ان بود يتحريکات نظامی وسيعی در جر

اگزير تصد ات ن ه يو واقعي رده است ک ل چپ افراطی "ق ک سوءظن های محاف

ه : درست بود ه ب ود ک ايفی ب د يکی از وظ ی تردي ا ب ه ه يج گری در کارخان تهي

ود اد ." سازمان های افسران محول شده ب ارگر نيفت م ک دبير ه ن ت ی اي ا حت . ام

د ک ی ده ورخ شکوه سر م ين م ا"ه هم د " بلشويک ه ه "تصميم گرفتن ن ب ت

ه عمل " ،سرکوب ندهند ا دست ب دون بلشويک ه و توده ها هم خيال نداشتند ب

د، و پيشاپيش . بزنند رده بودن با اين حال، توطئه گران حساب اين مانع را هم ک

د اخته بودن رش س ی اث واه. "ب وری خ انون جمه لی "ک ازمان اص ی س ، يعن

راد ران در پتروگ ه گ ا توطئ ويک ه ين بلش ود جانش ه خ ود ک ه ب ميم گرفت ، تص

زاق، . شود وف، سرهنگ ق ده ی دوت ه عه ی ب وظيفه ی تقليد از شورش انقالب

ود ه ی . محول شده ب ن پرسش دوستان ١٩١٨در ژانوي ر اي ، دوتوف در براب

ه ی اش ک تم اوت : "سياس ت و هش اقی ١٩١٧در روز بيس ه اتف ود چ رار ب ق

د؟ ين پاسخ داد " بيفت ل شده است پا(چن ه نق ه کلم ه ب ين ): "سخ دوتوف کلم ب

ه شکل وائی ب ه من بل روزهای بيست و هشتم اوت تا دوم سپتامبر، قرار بود ک

دازم ه راه بين ا ب ويک ه ورش بلش د ." ش رده بودن ی ک يش بين ز را پ ه چي . هم

.بی جهت روی اين نقشه عرق نريخته بودند فرمان دهی افسرهای ستاد

ف، تصور از سوی ديگر، کرنسکی پس از مراجعت ساوينکوف از موغيلي

ه فرمان دهی می کرد که همه ی سوءتفاهمات رفع شده اند، و ستاد ا ب هم تمام

ت ده اس يده ش ه ی او کش د . درون نقش ی نويس تانکويچ م ات : "اس اهی اوق گ

٣١٤


ه در يک جهت واحد ف همه ی اشخاص ذين ه هم د ک ا تصور می کردن ه تنه ع ن

کردند که از شيوه ی عمل هم تصوير يکسانی در میکنند، بلکه گمان عمل می

د ."ذهن خود دارند ر نپائيدن ر سرور دي ايق پ ان تصادفی . اما اين دق ن مي در اي

از اريخ را ب ر ت اريخی، دريچه های جب ه ی تصادف های ت رخ داد که، مثل هم

همان لووفی که در مقام -لووف اکتبريست، عضو نخستين حکومت موقت . کرد

ه سازمانش انباشته رئيس بلند ود ک زارش داده ب پرواز شورای مقدس کليسا گ

د -."ابلهان و شيادهاست "از زد کرنسکی آم ه ن ه دست سرنوشت . ب ووف ب ل

وان يک نقشه ی واحد در د تحت عن ه درياب ود ک أمور شده ب ع دو نقشه م واق

.وجود داشت که يکی از آن ها بر ضد ديگری طرح شده بود

ام سياستمد ا ور لووف در مق اهی در ستاد ااری بيکار ام ان دهی ج، گ و فرم

ونی حکومت گفت و گوهای گاهی در کاخ زمستانی در ان پيرامون دگرگ ی پاي ب

ود ته ب رکت جس ور ش ات کش ه . و نج ت ک ازه خواس کی اج ار از کرنس ن ب اي

انجی شود، و ضمنا ی مي افع مل ونی دولت در راستای من کرنسکی را در دگرگ

د تاد ناراضی از رع ای س رق ه ی و ب ان ده اند فرم تانه ترس وی دوس ه نح . ب

رئيس الوزاری آشفته خيال تصميم گرفت که برای آزمون ميزان وفاداری ستاد

اداری - زان وف ون مي رای آزم اهرا ب ز ظ ال ني ين ح ود، و در ع ت خ همدس

اوينکوف د -س تفاده کن ووف اس ود ل ه ی . از وج ا نقش و ب ک س کی از ي کرنس

ود - ی ابراز هم دلی کرد ديکتاتور ه دور ب و از سوی -که اين کار او از تزوير ب

د ه ده ود ادام ای خ ه وساطت ه ه ب رد ک ووف را تشويق ک ار - ديگر ل ن ک و اي

.ديگرش از حيله های جنگی او بود

تاد ه س کی، ب ای کرنس ی ه رور از پشت گرم ووف، مغ ون ل ی چ ان ده فرم

ر آ ی ب ا مأموريت او را دليل رال ه ه تسليم دانستند رسيد، ژن ادگی حکومت ب . م

٣١٥


کی ورت کرنس ه در ص ود ک ول داده ب اوينکوف ق ط س روز توس ين دي هم

برخورداری از حمايت سپاه قزاق ها برنامه ی کورنيلوف را به اجراء درآورد؛

م حکومت را دگرگون اق ه ه اتف ه ب رد ک ه ستاد پيشنهاد می ک حال کرنسکی ب

يم بايد کارش را يک "ه ژنرال ها به حق نتيجه گرفتند ک . کنند ن " .سره کن از اي

وع ب الوق ورش قري دف ش ون ه ه چ يح داد ک ووف توض ه ل وف ب رو کورنيل

ارت است از ا عب ان، و : "بلشويک ه ا آلم ت، صلح ب داختن حکومت موق بران

ان، ه آلم ک ب ان بالتي ليم ناوگ ز " تس دارد ج ود ن زی وج يچ راه گري ال "ه انتق

ه ت ب ت موق رف حکوم درت از ط وری ق وا ف ل ق ده ی ک اه ." دست فرمان آن گ

ود زوده ب ه اف ن گفت ه اي وف ب ه : "... کورنيل ر ک وا ه ل ق ده ی ک ال فرمان ح

ه شخص ديگری -"می خواهد باشد ام خود را ب ه مق ال نداشت ک ه خي ا البت ام

ه ی . تفويض کند ديس، اتحادي افسرها و شورای ارتش سوگند اسواران ژرژق

ود قزاق، موقعيت کورنيلوف را رده ب ه منظور يکورن. از پيش تحکيم ک لوف ب

د " ايمنی"تضمين ان از گزن اه داشتن آن کرنسکی و ساوينکوف، و مصون نگ

ه ستاد ان دهی بلشويک ها، مصرا از اين دو درخواست کرد که ب د و فرم برون

د رار دهن ت شخص او ق ت محافظ ود را تح ه . خ ريحا ب ته ص وی گماش زاويک

.حافظت دقيقا چه ماهيتی خواهد داشتلووف ندا داد که اين م

کو، در ه مس ت ب ووف پس از مراجع ام ل ه کرنسکی " دوست"مق را ب مص

ز "توصيه کرد که ت، و پيش از هر چي برای حفظ جان اعضای حکومت موق

ذيرد وف را بپ نهاد کورنيل ود، پيش ان خ ظ ج رای حف اخواه . ب واه ن کی خ کرنس

ر ا ط ی او ب ازی سياس ه ب ت ک رانجام درياف ل س اتوری، وارد مراح ح ديکت

ام شود ران تم رايش گ ازی ب ن ب از .خطرناکی شده است و حال ممکن است اي

ای خ ه پ وف را ب ز کورنيل ر چي يش از ه ت و پ ل گرف ه عم ن رو تصميم ب ط اي

٣١٦


د ين کن ووف . تلگراف خواند تا صحت و سقم گزارشات را تعي ا ل ام او را آي پيغ

ود؟ کرنسکی پرسش های خود ام درست رسانده ب ه ن ه ب ام خود ک ه ن ه ب را ن

ه لووف مطرح کرد، ن مکالم ووف در خالل اي د ل ود غهر چن ارتينوف . ايب ب م

ر کارآگاهان رواست، شايسته ی رئيس حکومت : "می نويسد ه ب ن عمل ک اي

ود ان. نب تاد فرم ه س تن خود ب د کرنسکی از رف ود در روز بع رار ب ه ق دهی، ک

وئی ا ه گ د انجام گيرد، چنان سخن گفت ک ام شده حرف می زن ن .ز امری تم اي

رئيس دموکرات منش . مکالمه ی تلگرافی تماما باور نکردنی به نظر می رسد

رال درت صحبت " جمهوری خواه "حکومت و ژن اره ی تفويض ق طوری درب

!بر سر تقسيم محل خواب در واگن قطار است مسأله کردند، که گوئی

وف دائر بر انتقال قدرت به او، ميلی يوکوف معتقد است که درخواست کورنيل

رفا ه ی"ص ای ادام ت و گوه ون گف يش پيرام ا پ دت ه ه از م ود ک کاری ب آش

د مسأله خ، آغاز شده بودن ا ." ی ديکتاتوری، و تجديد سازمان حکومت، وال ت

ن . اين جا حق با ميلی يوکوف است ر اي ا ب ی يوکوف می کوشد ت ی ميل ا وقت ام

ان دهی انگار اساسا توطئه ای در ستاد ه مبنا قضيه را طوری ارائه دهد ک فرم

ذارد نبوده است، پا در کار ر . را از حدود منطق فراتر می گ ه اگ شکی نيست ک

ود، نمی توانست درخواست خود را کورنيلوف قبال با کرنسکی تبانی نکرده ب

د ه ده ووف ارائ ط ل ه - توس د ک ی ده ت نم ن حقيق ری در اي ه تغيي ن نکت ا اي ام

دلکورني ه وف قص ک توطئ ا ي ت ب ترک - داش ه ی مش ر -توطئ ه ديگ ر توطئ ب

ی اش- ه ی شخص ذارد-توطئ رپوش بگ کی و . س ه کرنس وال ک ان اح در هم

ع ع و قم ز قصد قل ا حدی ني ا را، و ت ع بلشويک ه ع و قم اوينکوف قصد قل س

ع ع و قم م قل ت را ه وف قصد داشت حکومت موق تند، کورنيل وراها را داش ش

.يزی بود که کرنسکی نمی خواستاين همان چ. کند

٣١٧


ع در فرمان دهی در شامگاه روز بيست و ششم، ستاد ه واق د ساعت ب ا چن ت

ه ه حکومت تصميم گرفت رد ک ه تصور می ک ود ک ه ب رار گرفت وقعيتی ق چنان م

ود، . بدون تقال تسليم شود ار نب اما اين نکته بدان معنا نيست که توطئه ای در ک

ه ه در شرف توفيق است بلکه صرفا بدين معناست ک ه نظر می رسيد توطئ . ب

د ی هر توطئه دا می کن ردن خود پي انونی ک رای ق . پيروزمندی همواره راهی ب

تاد ه را در س ور خارج دگی وزارت ام ه نماين اتی ک کوی، ديپلم تروبتس

ان دهی دفرم ده داشت، می گوي وف را پس: "برعه رال کورنيل ن من ژن از اي

اه . ديدم و متوجه شدم که نفسی به راحت کشيده است مکالمه ی تلگرافی آن گ

د : چون از او پرسيدم که ی قي ه ب آيا معنايش اين است که حکومت تصميم گرفت

ما راه بيا ا ش رط ب واب داديو ش ه: د؟ او ج رد ."بل ی ک تباه م وف اش . کورنيل

ا ی ب کی، از همراه ت شخص کرنس ت، در هيئ ه حکوم ان لحظ ت در هم درس

.رف شده بودکورنيلوف منص

ان دهی پس ستاد ائی خاص خود دارد؟ پس فرم ر سر مسأله نقشه ه ه ب ن

ا اتوری خاص کورنيلوف است؟ آي ر سر ديکت ديکتاتوری به طور عام، بلکه ب

تری را ب وزارت دادگس خر، منص ه تمس وئی ب کی، گ ه کرنس ی ب ه او، يعن ب

ن پيشنهاد را پيشنهاد کرده اند؟ کورنيلوف واقعا بی احتياطی به خرج داده و اي

ا انقالب، . از طريق لووف ارائه داده بود کرنسکی، به علت مشتبه کردن خود ب

ود يده ب اد کش ی، فري ر دارائ ر سر نکراسوف، وزي ان : "ب ه آن الب را ب من انق

ورا دستگير شده و شب !" تسليم نخواهم کرد م ف و لووف دوست بی غرض ه

ه دو . رده بود را با چشمان باز در کاخ زمستانی به سر آو در آن جا، در حالی ک

م می سائيد، از ه ه دان ب نگهبان بر سرش گمارده بودند و او از فرط غيض دن

ه وار می شنيد ک ن سوی دي ی در "اي اور، يعن اق مج د در ات کرنسکی پيروزمن

٣١٨


ود، يک ور خ ز ام ت آمي رفت موفقي رور از پيش وم، مس اندر س اق الکس د ات بن

اده ای در." اپرا می خواند ترانه ی خالل آن ساعات، کرنسکی نيروی فوق الع

.در خود حس می کرد

رد ی ب ر م ه س اعف ب ی مض راد در تشويش ا پتروگ اض . در آن روزه انقب

تشديد شده بود، تماما مواد يک سياسی شهر، که به وسيله ی مطبوعات تعمدا

ی ه مسأل.سقوط ريگا خط جبهه را نزديک تر آورده بود. داشت دربرانفجار را

لطنت يش از سقوط س ا پ دت ه وادث جنگ م م ح ه حک ه ب ه ی پايتخت، ک تخلي

ود ادتر از گذشته مطرح ب ه نحوی ح ود، اينک ب د . مطرح شده ب راد ثروتمن اف

ا . شهر را ترک می کردند ود ت فرار بورژوازی بيشتر معلول ترس از قيام دوم ب

من روی دش وي . پيش زی بلش ه ی مرک م اوت، کميت ت و شش ا در روز بيس ک ه

رد رار ک ود را تک دار خ ت : "هش ا دس زب م ام ح ه ن کوکی ب خاص مش اش

د زی زده ان ک آمي ات تحري ه تبليغ راد، ." ب ورای پتروگ لی ش ای اص ان ه ارگ

ای ه ه ان روز اتحادي ا، در هم ه ه ا و کارخان اه ه ای کارگ ه ه ارگری، و کميت ک

ردم اعالم کردند که هيچ يک از سازمان های کارگری، و هيچ يک از احزاب، م

د رده ان اهرات دعوت نک وعی از تظ يچ ن زاری ه ه برگ ال، سيل . را ب ن ح ا اي ب

رد، ورت بگي د ص ود روز بع رار ب ه ق ت، ک ونی حکوم ر واژگ ر ب ايعات دائ ش

د ی آم د نم ه ای بن ود . لحظ ته ب ن خصوص نوش ا در اي ه ه ی از روزنام : يک

وعی " رای سرکوب هر ن د ب ل حکومتی می گوين اهرات تصميم در محاف از تظ

ت ده اس اذ ش ه اتخ ک پارچ د، ." ي ار باش رکوبی در ک ه س رای آن ک منا ب ض

.اقداماتی هم به عمل آمده بود تا تظاهرات حتما راه بيفتد

تم، هيچ ر در روزنامه های صبح روز بيست و هف ی پيرامون قصد ستاد خب

ده نمی شد، سهل است، ساوينکو فرمان دهی ی در مصاحبه فبه شورش دي

٣١٩


ه ود ک رده ب ا اعالم ک ه ه ين روزنام رال کورنيلوف از : "خود با يکی از هم ژن

وردار است ت برخ ق حکومت موق اد مطل الگرد ." اعتم يم س ه، ن م رفت روی ه

ه . انقالب در آرامشی غيرعادی آغاز شد زی ک ارگران و سربازان از هر چي ک

د راز جستند . ممکن بود به تظاهرات شباهت بياب ورژوازی ا . احت وا ب ز ترس بل

زار ه م ود ک ی نم ين م د؛ چن وت بودن ا خل ان ه ود خياب ده ب ه خزي نج خان ه ک ب

م در ه ه ان فوري ده قرباني پرده ش ه دست فراموشی س د ب ارس فيل تان م گورس

.است

ه م راه در صبح روز موعودی که قرار بود نجات کشور را ب داشته باشد، ه

ده ی ه فرمان وزرا ب يس ال وا تلگراف زد رئ ل ق ه: ک ه دست هم ايف را ب ی وظ

راد ب ه پتروگ ورا ب پريد و ف تاد بس يس س ديرئ ور . ائي امنتظر در ام ی ن . چرخش

ه ه ی خود دريافت ک ه گفت رال ب اب ژن ار است : جن ازی در ک وعی دو دوزه ب . ن

ه " ود ک ر آن ب ت ت ود : درس ده ب ف ش ود او کش ازی خ د دو دوزه ب . بگوي

م لای ت هشداره. کورنيلوف تصميم گرفت تن به تسليم ندهد گرافی ساوينکوف ه

د ارگر نيفتادن ده ی . در او ک وض، فرمان ردم درع تمداد از م رای اس وا ب ل ق ک

رد ه : "اعالميه ای به اين شرح صادر ک وف، چون ناچار ب رال کورنيل من، ژن

ت ار اکثري ر فش ت، زي ت موق ه حکوم نم ک ی ک الم م ده ام، اع ی ش دام علن اق

ا نقشه ان وارد عمل بلشويک شوراها، در توافق کامل ب های ستاد ارتش آلم

ه ا، ب ه سواحل ريگ شده و هم زمان با هجوم قريب الوقوع نيروهای متخاصم ب

ی " .نابودی ارتش و ايجاد بلوا در داخل کشور کمر بسته است و اينک او، يعن

د کورنيلوف، که نمی ه دشمن تسليم کن رجيح می "خواهد قدرت را ب د در ت ده

ن ." دميدان شرف و نبرد جان بباز اره ی نويسنده ی اي دا درب ی يوکوف بع ميل

م ياعالم ی ک ا لحن ت وه ب ين نوش ه تحس ه ب يش آميخت ا اراده و : ب رد ب ن م اي

٣٢٠


ه ظر اء ب ی اعتن ود اب دف خ حت ه ه از ص ه محض آن ک وقی، ب ای حق ت ه ف

ی . افتتشکرد، مستقيما به سمت آن هدف می اطمينان حاصل می فرمانده ی کل

ای ارت ه نيروه ی ک س م من پ ر دش ا ش را از براب ه کمک آن نيروه ا ب د ت کش

ه بت ب ب نس ام تعص ا از اته دازد، مطمئن ويش را بران ور خ ت کش حکوم

.مبراست" ظرافت های حقوقی"

رد ار ک ار برکن ارات شخص خود از ک . کرنسکی کورنيلوف را به اعتبار اختي

وز بيست وزرا در غروب ر . حکومت موقت در آن ساعات ديگر وجود نداشت

د تعفاء داده بودن م اس ت و شش ا خواس ار ب عد روزگ ای س ار از قض ن ک ، و ا ي

روز شکاف . همگان سازگار از آب درآمده بود د روز پيش از ب ابين چن ستاد م

ی ان ده نهاد فرم ووف پيش ه ل ن ب ط آالدي رال لوکومسکی توس ت، ژن و حکوم

ر است " کرده بود که ه بهت يم ک ا هشدار ده ادت ه ه ک د نيست ب پيش از روز ب

م حکومت در وضع دشوار ا ه د، ت اره بگيرن بيست و هفتم اوت از حکومت کن

م ا ."قرار بگيرد، و هم خود آن ها دچار دردسر نشوند ا ه ادت ه ن پيشنهاد ي ک

د ده نگرفتن ه . را نادي ود ک ه ب ت گفت ه حکوم ود ب کی خ ر، کرنس وی ديگ از س

درت فقط به شرطی ميسر می "مبارزه با شورش کورنيلوف را ام ق ه تم د ک دان

ين مناسبت ."به شخص او تفويض شود م فقط منتظر چن ظاهرا مابقی وزرا ه

د ار ديگر . فرخنده ای بودند تا به نوبت خود استعفاء دهن تالف ب دين ترتيب ائ ب

ی يوکوف می نويسد . به آزمون گذاشته شد ادت : "ميل ه حزب ک ه ب ی ک وزرائ

ا ا ه عجالت د ک ه مشارکت تعلق داشتند اعالم کردن دون آن ک د، ب ستعفاء می دهن

ا ."آتی خود را در حکومت موقت منتفی بدانند رين خود کادت ها بن ه رسم دي ب

ارزه ه ی مب ا از روی نتيج تند ت يه بايس ارزه در حاش ان مب ا پاي تند ت د داش قص

د ميم بگيرن ه . تص تند ک کی نداش ان ش اران آن ازش ک ان را س ای ايش ی ه کرس

٣٢١


ن سان کادت ها پس از رها کردن خود يبد. اهند داشت برايشان محفوظ نگاه خو

ئوليت، د مس م راه از قي ات ه ته از جلس ک رش تعفی در ي اير وزرای مس ا س ب

تند " خصوصی" رکت جس ت ش رای . حکوم ه ب ی ک ب دو اردوئ ن ترتي ه اي و ب

بر گرد رئيس حکومت " خصوصی"جنگ داخلی آماده می شدند، به شيوه ای

درت جمع شدند، آن هم رئيسی که ه ق راوانش، از هيچ گون با وجود اختيارات ف

.واقعی بهره نداشت

همه ی نيروهائی را . "تلگراف زد فرمان دهی در اين ميان کرنسکی به ستاد

د متوقف ده ان ه حرکت در آم ه ی آن ب که به سمت پتروگراد و بخش های تابع

ن اما کورنيل." کنيد و آن ها را به آخرين توقف گاهشان باز گردانيد وف روی اي

راد پيش نيروها . اين دستور را اجراء نکنيد : تلگراف نوشت را به سمت پتروگ

ود ." برانيد اده ب ه . بدين ترتيب شورش نظامی با تمام قوا به حرکت افت ن نکت اي

ام در را بايد به مفهوم لفظی آن درک کرد، بدين معنی که سه لشگر سواره نظ

ی راد م مت پتروگ ه س ن ب ار راه آه د قط تافتندچن کی . ش ه کرنس انی ک در فرم

ود ده ب رال کورنيلوف پس از : "خطاب به سربازان پتروگراد صادر کرد، آم ژن

ردم ه م اداری اش ب راز وف ود و اب تی خ يهن پرس الم م ای ... اع ک هنگ ه اين

ه را ت ... جبه تاده اس راد فرس گ پتروگ ه جن مندانه ." ب کی هوش ه کرنس البت

د آن ه اضافه کن ود ک رده ب ه فراموش ک ا اطالع او، بلکه ب ا ب ه تنه ا ن هنگ ه

تقيم او از ان مس ان فرم ع هم ع و قم رای قل م ب د، آن ه ده بودن زام ش ه اع جبه

ان کرنسکی می شنيد . پادگانی که اينک بايد شرح خيانت کورنيلوف را از زب

ده ی ه در جواباط فرمان م البت د غی ه وئی در نمان ود . گ ده ب در تلگراف او آم

ا نيستند کارا خيانت: "که ا . ن در بين م ان ج ی در هم د، يعن بلکه در پتروگرادن

ه که به خاطر پول آلمان، و با اغماض جنايت دتی است ب کارانه ی حکومت، م

٣٢٢


رگرمند ی س ن فروش ب افت ." وط دين ترتي ه رب ا ب ويک ه ه بلش ه برعلي ی ک ائ

.چرخش درآمده بود، دائما راه های تازه ای می يافت

ورای وزرای مستعفی را به ترانه خوانی انداخته شبانه ای که رئيس ش فشع

وف، صرف نظر از . بود، به سرعت تحليل رفت ا کورنيل عواقب وخيم مبارزه ب

در : "کرنسکی می نويسد . چون و چند اين مبارزه، رفته رفته آشکار می شد

نخستين شب شورش ستاد، در ميان سربازان و کارگران پتروگراد شايع شد که

ا د اوينکوف ب ت س وده اس اط ب وف در ارتب ه ی کورنيل ايعه ." سيس ن ش در اي

ود ر شده ب م ذک و شايعه نادرست . بالفاصله پس از ساوينکوف نام کرنسکی ه

.آينده آماده می شد تا افشاگری های بسيار خطرناکی را آغاز کند. نبود

ه کرنسکی روايت می د ک در شامگاه بيست و ششم اوت، ساوينکوف : "کن

ه من مدير کل وزرات ردار ب ر من شد و در حالت خب جنگ سراسيمه وارد دفت

م دست آ: گفت وان ه ه عن را ب ه م نم ک ر من از شما درخواست می ک ای وزي ق

د اد . ژنرال کورنيلوف بازداشت کني ه من اعتم ر ب ا اگ ه د ام د، خواهشمندم ب اري

ان هيچ رابطه ای من فرصت دهيد تا در ا طاغي ه ب م ک ردم نشان ده ه م عمل ب

د ..." ام نداشته ه می ده ه های ساوينکوف، : "کرنسکی ادام ه گفت در پاسخ ب

اع از رای دف بالفاصله او را به فرمانداری موقت پترزبورگ منصوب کردم، و ب

ی پترزبورگ در برابر ه او، يعن نيروهای ژنرال کورنيلوف، اختيارات وسيعی ب

اوينکوف، دادم ه س م اک . "ب ن ه ه اي کی ب ا تکرنس رد و بن ا نک ه ت ف ای ب قاض

رد ت او منصوب ک ه معاون و را ب اوينکوف، فيلوننک دين ترت. س أله بيب ی مس

ان "ی سرکوب شورش در دايره ی تنگ مسأله شورش و " دهی مرکزيت فرم

.محصور شده بود

٣٢٣


الی راد، از تق ل پتروگ داری ک ه فرمان اوينکوف ب تاب زده ی س اب ش انتص

ت ی گرف ئت م ی اش نش ت سياس ظ موقعي رای حف کی ب کی اگ. کرنس ر کرنس

ر اوينکوف را در براب له س م بالفاص اوينکوف ه ود، س و داده ب وراها ل ش

د رتا حدی به ض - چون کرنسکی از سوی ديگر . کرنسکی را لو می داد -ب تهدي

ورش رکوب ش ی در س ارکت علن ا مش ا ب ود ت ت داده ب اوينکوف فرص ه س ب

ا آم انونی ببخشد، ساوينکوف مطمئن ود کورنيلوف به مقام خود جنبه ی ق اده ب

ل "وجود . تا با تمام قوا در تبرئه ی کرنسکی بکوشد رای " فرماندار ک بيشتر ب

ا ضدانقالب ارزه ب رای مب ا ب ود ت از ب دين شکل . پوشاندن آثار توطئه مورد ني ب

.زحمات اين دو هم دست بالفاصله در اين راستا شروع شد

د ی ده واهی م اوينکوف گ ه س تم "ک ت و هش بح بيس ار ص اعت چه در س

رال اوت، ه ژن دم ک از گشتم، و دي اخ زمستانی ب ه ک ه تقاضای کرنسکی ب من ب

تند ا هس م آن ج چنکو ه يف و ترش ه . آلکس رديم ک ديق ک ر تص ار نف ر چه ه

وده است يش نب وءتفاهمی ب ووف س ت ل ام حج ن ." اتم انجی را در اي نقش مي

رد ازی ک ل ب دار ک اب فرمان ارگردانی اش را در پش. مجلس سحری جن ا ک ت ام

ی يوکوف . صحنه ميلی يوکوف برعهده گرفته بود اندکی بعد در طول روز، ميل

ز گوسفند . علنا روی صحنه ظاهر شد ز کورنيلوف را مغ د مغ آلکسيف، هر چن

رای . خوانده بود، با او به يک اردو تعلق داشت ران و وردستانشان ب ه گ توطئ

د وان" سوءتفاهم "واپسين بار کوشيدند تا سرتاسر ماجرا را ود کنن ی در - م يعن

ه ی ای نقش د بقاي ه بتوانن د بلک م بدهن ه دست ه ومی دست ب ار عم ب افک فري

د ابودی نجات دهن رال کريموف، نيروهای . مشترک را از ن لشگر وحوش، ژن

ت وی پايتخ ه س ا ب ت نيروه ری، حرک اره گي وف از کن اع کورنيل زاق، امتن -ق

ک ات ي رفا جزئي ا ص ن ه ه ی اي اهم "هم وء تف س بود" س د و ب کی، ! ن کرنس

٣٢٤


اد نمی کشيد ه : "هراسان از کالف مشئوم اوضاع، ديگر فري من انقالب را ب

رد اق !" آنان تسليم نخواهم ک ه ات ا آلکسيف ب او بالفاصله پس از جلسه اش ب

ه ی او را ه اعالمي رد ک روزنامه نگاران در کاخ زمستانی رفت و درخواست ک

هنگامی که روزنامه نگاران . ف کنند دائر بر خيانت کورنيلوف از رونامه ها حذ

ت، ن نيس ی ممک ر فن ار از نظ ن ک ه اي د ک يح دادن ه او توض ام ب نی تم ا روش ب

ی متأسفم : "کرنسکی فرياد کشيد ن صحنه ی اسف " پس من خيل ه اي اک، ک ن

ر داور ملت ش م رسيد، شخصيت اب رحش در روزنامه های روز بعد به چاپ ه

ه در ا شفا سردرگ فکال را، که اينک عاجزان ود، ب ار شده ب يت فم شرايط گرفت

د ان . شگرفی روشن می کن ا چن ورژوازی را ب م ب م دموکراسی و ه کرنسکی ه

ه اينک در ود ک رده ب رين آتماميتی در وجود خويش جمع ک م عالی ت ن واحد ه

ه ر جانی صفتی برعلي ه گ م توطئ مظهر قدرت حکومت به شمار می رفت و ه

.اين قدرت محسوب می شد

ل حکومت و فرمانده ی مابين ز بيست و هشتم، شکاف موجود در صبح رو ک

ديل شد چشم های سراسر قوا در برابر ورس . کشور به امری محرز تب ازار ب ب

د اجرا ش له وارد م م بالفاص وف . ه ق کورنيل ر نط ه در براب ورس ک ازار ب ب

يه هام روس اهش ارزش س ا ک ا، ب ليم ريگ ه تس د ب ر تهدي ر ب کو، دائ در مس

و ع ر ش ل خب ک در مقاب ود، اين ان داده ب ل نش س العم ا رک رال ب ی ژن ش علن

ه از . افزايش ارزش سهام واکنش نمود ابی مهلکی ک ن ارزي ا اي ورس ب ازار ب ب

روزی رژيم فوريه به عمل آورد، احساسات و اميدهای طبقات دارا را، که در پي

.کورنيلوف شک نداشتند، به بهترين وجه ممکن بيان کرد

کی ود لوکومس ه ب ان گرفت کی فرم يش از کرنس ه روز پ تاد، ک يس س ، رئ

ل : "نيروها را موقتا به دست خود بگيرد، چنين پاسخ داد فرمان دهی من تحوي

٣٢٥


م فرمان دهی گرفتن ن امر . را از دست ژنرال کورنيلوف ممکن نمی دان را اي زي

د انفجاری را در ارتش به دنبال خواهد داشت که به ويرانی روسيه منجر خ واه

أخير ."شد به استثنای فرمانده ی نيروهای مستقر در قفقاز، که پس از اندکی ت

ه دهان ب ابقی فرمان ود، م ت اعالم نم ه حکومت موق ود را نسبت ب اداری خ وف

د ت کردن وف حماي ای کورنيل ته ه اگون از خواس اء گون زی . انح ه ی مرک کميت

روی اتحاديه ی افسرها با الهام از کادت ها، برای همه ی ست ادهای ارتش و ني

رد ابره ک رح مخ ن ش ه اي ی ب ائی، تلگراف ا : "دري ه ت ت، ک ت موق ون حکوم کن

چندين بار بی کفايتی سياسی خود را به اثبات رسانده است، اينک با يک رشته

دارد ن رو ديگر حق ن رده است و از اي وث ک ام خود را ل اعمال تحريک آميز ن

رياست پرافتخار اتحاديه ی افسرها ..." رهبری روسيه را در دست داشته باشد

رال کراسنوف، فرمان دهی در ستاد . را همان لوکومسکی برعهده داشت ه ژن ب

هيچ : "سپاه سوم سواره نظام منصوب شده بود، گفته بودند فرمان دهی که به

رد د ک اع نخواه ا رژه ی ساده ای است و بس . کس از کرنسکی دف ات م . عملي

."همه چيز حاضر و آماده است

ان ران و حامي بينانه ی س بات خوش ن از محاس ويری روش ه تص رای ارائ ب

ه رد ک اره ک زی اش راف رم ه تلگ وان ب ی ت ه، م اه زاده توطئ کوی ش تروبتس

ود رده ب ابره ک ه مخ ور خارج ه وزرات ام ذکر، ب ته . سابق ال تروبتسکوی نوش

ه : "بود ه هم نم ک د تصديق ک یحال که اوضاع را به دقت بررسی کرده ام، باي

وادار طفرماندهان ستاد، اکثريت قا ع افسران، و بهترين عناصر عادی ارتش ه

در پشت جبهه هم همه ی قزاق ها، بيشتر مدارس نظامی، و . کورنيلوف هستند

ار کورنيلوف بايستند . هم چنين ورزيده ترين يکان های رزمی حاضرند در کن

ای غيرسوسياليست هم دلی اخالقی همه ی قشره ... بر اين نيروهای مادی بايد

٣٢٦


به علت ابتالء به نوعی ... مردم را هم افزود، مضافا بر اين که طبقات فرودست

شکی نيست . بی تفاوتی، در برابر ماليم ترين ضربه ی شالق تسليم خواهند شد

صورت پيروزی کورنيلوف گروه کثيری از سوسياليست های ماه مارس رکه د

د پيوست ه او خواهن م ب تاد تروبتسکوی ." ه ال س ط آم ه فق راف ن ن تلگ در اي

ان ود فرم رده ب ان ک م بي ق را ه تادگان دول متف ر فرس رز فک ه ط ی، ک در . ده

د، ت بودن راد در حرک تح پتروگ ه قصد ف وف ب تور کورنيل ه دس ه ب دهائی ک واح

وش زره تند پ ود داش ی وج ه ی انگليس ا خدم ی ب ای انگليس ت -ه ه جرئ و ب

ل اع ان قاب ه اين ت ک وان گف ی ت کيل م وف را تش دهای کورنيل ادترين واح تم

د يس هيئت نظامی انگلستان در روسيه، سرهنگ . می دادن وکس، رئ رال ن ژن

د رابينز آمريکائی را سرزنش . کرده بود که چرا کورنيلوف را حمايت نمی کن

ود ه ب رال انگليسی گفت دارم: "ژن ه ای ن ه حکومت کرنسکی عالق چون . من ب

د اين. خيلی ضعيف است اج دارن اتوری قوی احتي ا . جا به يک ديکت زاق ه ه ق ب

ه -بله ديکتاتوری ! اين مردم شالق می خواهند . احتياج دارند زی ک اين است چي

د ا الزم دارن ن ج اخ ."در اي ه ک ف ب ای مختل ه ه داها از گوش ن ص ه ی اي هم

موفقيت . زمستانی می رسيد، و تأثيری وحشتزا بر ساکنان آن کاخ می گذاشت

ه دوستانش اطالع داده . ر می رسيد ظوف حتمی به ن کورنيل ر ب نکراسوف وزي

ده است اقی مان ه مرگ شرافتمندانه ب ام شده، و فقط مردن ب . بود که بازی تم

ه د ک د می کن ن از اعضای برجسته ی شورا، چون : "ميلی يوکوف تأيي د ت چن

ی ی م يش بين تی در پ ه سرنوش وف چ روزی کورنيل ورت پي ه در ص د ک کردن

ا شان خواهد بود، شتاب انتظار ه های خارجی دست و پ رای خود گذرنام زده ب

."کرده بودند

٣٢٧


ائی ام ه اعت پي ه س اعت ب وف س ای کورنيل دن نيروه ک ش ون نزدي پيرام

ا . می رسيد که يکی از ديگری تحريک آميزتر بود مطبوعات بورژوا اين پيام ه

م انبارشان را با ولع تمام می بلعيدند، به آن ها شاخ و برگ می دا د، روی ه دن

وی د، و ج ی کردن تزا م د وحش ی آفريدن روز در . م س از نيم اعت پ يم س ٢٨ن

د : "اوت ز شده ان ا متمرک ." نيروهای اعزامی ژنرال کورنيلوف در حوالی لوگ

نه قطار جديد حامل نيروهای کورنيلوف از ايستگاه : "ساعت دوونيم بعدازظهر

ساعت سه ." ن مهندسی راه آهن است قطار اول حامل گردا. اوردژ رد شده اند

دازظهر ه ی : "بع ده و کلي ليم ش وف تس ای کورنيل ر نيروه ا در براب ان لوگ پادگ

ل داده است نيروهای کورنيلوف ايستگاه راه آهن و . سالح های خود را تحوي

د رده ان ا را اشغال ک ی لوگ ه ی ساختمان های دولت : ساعت شش عصر." هم

يم ورستی از ناروا رد شده دو واحد از نيروهای کورنيلوف " ون در ن د و اکن ان

ساعت دو صبح ." ند ادو واحد ديگر به سمت گاتچينا در حرکت . گاتچينا هستند

م تينو : "روز بيست و نه تگاه آنتروپش ومتری (در ايس ع در سی و سه کيل واق

. تسنيروهای حکومت و نيروهای کورنيلوف نبرد آغاز شده ا مابين )پتروگراد

ه ." ف عده ای کشته و زحمی شده اند از هر دو طر شب هنگام خبر می رسد ک

ی ب وب، يعن ا جن راد را ب اطی مسکو و پتروگ رده راه های ارتب اکالدين تهديد ک

رد د ک ع خواه يه، قط ه ی روس ار غل ان . "انب تاد فرم ی س دهان "، "ده فرمان

ه ای جبه ا "، "نيروه تادگان بريتاني ران"، "فرس ا"، "افس ، "نيروه

ردان" ن گ ای راه آه ا "، " ه زاق ه دين"، "ق ل -"کال ات مث ن کلم ه ی اي هم

. افکنده بودند طنينصوراسرافيل در تاالر سبز کاخ زمستانی

ت رده اس ديق ک ر تص م ت کلی مالي ه ش ه را ب ن نکت م اي کی ه او . کرنس

ود : "نويسد می اره ی . روز بيست و هشتم اوت روز نوسان های عظيم ب درب

٣٢٨


من، يع درت دش ی ق ود، و دموکراس ده ب د آم ی پدي ی عميق وف، دودل ی کورنيل ن

ود ه ." دچار تشويش شديدی شده ب ن آب ه در پس اي وان دريافت ک سانی می ت

ان رئيس. کلمات چه معنائی نهفته است حکومت در ميان دو رشته حدس و گم

ه : گرفتار شده بود ود، و ديگر آن ک ر ب يکی آن که کدام يک از دو اردو قوی ت

ر از آن ری درب ر کمت رای او خط ک ب دام ي تند دو اردو ک ما . "داش ا ش ه ب ا ن م

ين کلمات روی صحنه ی تئأتر مسکو ا -"راستی ها هستيم و نه با شما چپی ها

ه . مؤثر می نمودند ه لحظه ی انفجارش دم ب ی، ک اما چون به زبان جنگ داخل

رو ه گ ود ک ردی، مفهومشان آن ب ی ک ه شان م د، ترجم ی ش ر م ه دم نزديک ت

د د از آب درآي پ زائ رای چ م ب ت و ه رای راس م ب ت ه ن اس کی ممک . کرنس

د ی نويس تانکويچ م وديم : "اس ده ب ت ش وئی کرخ دی گ رط نومي ا از ف ه . م هم

د د انجامي ی مطلق خواه ه ويران ی . می ديديم که ادامه ی اين درام ب شدت کرخت

ان شدن شکاف موجود را از ی پس از عي ابين اين جا می توان فهميد که حت م

رای ی همه و حکومت در برابر فرمان دهی ستاد مردم، باز کوشيديم تا راهی ب

..."نوعی مصالحه بيابيم

ی رجيح م ود ت ه خ وف، ک ی يوک ام وظيف ميل انجی انج ام مي د، هداد در مق کن

د ...گریی انديشه ی ميانج : "می گويد د آم در ." در آن شرايط خود به خود پدي

ت ت و هش روب روز بيس ت غ تانی رف اخ زمس ه ک وف ب ی يوک ه "م ميل ا ب ت

ی قانون شکنی مسأله صوری به از يک ديدگاه صرفا "توصيه کند " کرنسکی

ذاردن ." ننگرد ز گ ه ضرورت تمي رال، ک ر ليب ن رهب ابين اي ز و پوسته را م مغ

ه بدرک می کرد، در آن لحظه مناس انجی گری ب رای مي ترين شخص موجود ب

ت ی رف مار م ي. ش تقيدر روز س وف مس ی يوک ان مزدهم اوت، ميل ا از زب

رای تم را ب وف، روز بيست و هف ی کورنيل ه او، يعن ود ک ه ب وف دريافت کورنيل

٣٢٩


ی يوکوف ضمن . شورش انتخاب کرده است اردهم اوت، ميل روز بعد، يعنی چه

ه خود در سخن رانی ود ک درز داده ب وری پيشنهادهای "کنفرانس ان تصويب ف

د وا نباي ل ق ده ی ک ا فرمان ی، و ي دهای لفظ وءظن تهدي رای س ه ای ب زمين

کورنيلوف بايد تا روز بيست و ." بهانه هائی برای عزل و برکناری فراهم آورد

ه کرنسک ! می ماند رهفتم از مظان اتهام به دو ی يوکوف ب ال، ميل یدر عين ح

د ته باش م داش وای او را محک ود ه ول داده ب دون " -ق ه و ب م داوطلبان آن ه

ه " .جروبحث ان ک ه، چن اد ک اب دار می افت اد طن ه ي د ب ا کرنسکی باي در اين ج

د، ی گوين وای آدم را دارد"م دون جروبحث ه ود ." ب ه سهم خ ا کرنسکی ب ام

ود ده ب ه آم وف، ک ی يوک ه ميل د ک ی کن د، پتصديق م ری بده انجی گ نهاد مي يش

و " درت واقعی را کورنيل ه ق ی ف در دست دارد، لحظه برای اثبات اين نکته ک

ه گفت و گو اين." ی را انتخاب کرد بسبسيار منا با چنان موفقيتی خاتمه يافت ک

ه يف را، ک رال آلکس رد ژن نهاد ک ود پيش ی خ تان سياس ه دوس وف ب ی يوک ميل

سعه ی آلکسيف هم با . کورنيلوف مخالفتی با او نداشت، جانشين کرنسکی کند

.صدر رضايت خود را اعالم کرد

خص م وف ش ی يوک س از ميل د م هپ حنه ش ری وارد ص ب، در. ت ر ش اواخ

ه در آن ر امور خارجه داد ک ه دست وزي ه ای ب بوکانن، سفير بريتانيا، اطالعي

ان ک زب ک دل و ي ق ي ای متف درت ه دگان ق ا"نماين ريت بن الح بش ر مص ب

يش ور پ ه منظ ذير، و ب ران ناپ يبتی جب ری از مص رای " گي ود را ب ادگی خ آم

ر تمخد د گزاری اعالم ک ن وساطت رسمی . ده بودن ابين اي رال م حکومت و ژن

ه . شورشی جز حمايت و ضمانت از شورش معنای ديگری نداشت ترشچنکو ب

ه بخش وف، ک ه از شورش کورنيل انن پاسخ داد ک ه بوک ام حکومت موقت ب ن

و ه م ت ب يله ی حکوم ه وس ه اش ب م برنام ود، راعظ ده ب ذارده ش راء گ د اج

٣٣٠


ذلت خويش عقلش کر. شده است " سخت حيرت زده " نسکی هم در تنهائی و م

ر از ود يکی ديگ تعفی خ اق وزرای مس ه اتف ه ب ز آن ک داد ج د ن ائی ق ه ج ن آب

د دی را تشکيل ده ای اب رانس ه ت کشی معصومانه، . کنف ن وق اگرم اي در گرم

ار بسيار ترس آوری از راه ناگهان پيرامون نزديک شدن نيروهای دشمن اخب

تا چند ساعت ديگر قشون : "کی از وحشت گفت نکراسوف با صدائی حا . رسيد

ود د ب راد خواه اال در پتروگ وف احتم ديگر ". کورنيل ين از يک وزرای پيش

طرح ." در آن شرايط قدرت حکومت چگونه بايد شکل بگيرد "می پرسيدند که

د فرمان دهی مرکزيت رداب آم ه سطح گ م . بار ديگر شناکنان ب م راست و ه ه

ه " دهی مرکزيت فرمان "دن ژنرال آلکسيف در چپ نسبت به گنجان راز عالق اب

ه ريا . کردند ت حکومت س کوکوشکين کادت معتقد بود که بهتر است آلکسيف ب

ه . گمارده شود ا اشاره ی صريح ب ات، کرنسکی خود ب بر طبق برخی از رواي

ه شخص ديگری تفويض و گفت درت ب رد ق گويش با ميلی يوکوف، پيشنهاد ک

ود . ض نشد احدی معتر . شود م آشتی داده ب ا ه ه را ب امزدی آلکسيف هم ه . ن ب

اما درست . نظر می رسيد که نقشه ی ميلی يوکوف سخت در شرف تحقق است

ه ين نقط انی الزم است - در هم ه ی پرهيج ر لحظ رای ه ه ب ان ک ابی -چن دق الب

داخت ين ان ی از طرف . دراماتيک در فضا طن اور، هيئت اق مج ه ی "در ات کميت

اين کنفرانس . چه ورود به موقعی . ار نشسته بود ظدر انت " ضدانقالب مبارزه با

ه، و خيانت رقت ار، بزدالن ان در ب ا، و مغلوب انجی ه ا، مي ار کورنيلوفيست ه ب

تان اخ زمس االر ک وب یت دانقالب محس ای ض ه ه رين الن اک ت ی از خطرن يک

.می شد

در جلسه ی مشترک -کميته ی مبارزه با ضدانقالب - اين سازمان جديد شورا

ه ی ه ی کميت ا کميت ارگران و سربازان ب ی ک اد شده اجرائ ان ايج ی دهقان اجرائ

٣٣١


ود دگان . ب ود و نماين ده ب کيل ش تم تش ت و هف ر روز بيس ه در عص ن کميت اي

ه های ه ی هر سه حزب شورا از هر ژوي انون اتحادي ی، از ک دو کميته ی اجرائ

راد در ورای پتروگ ارگری، و از ش تندن شآک ه ی . رکت داش ن کميت کيل اي تش

هدفی مشخص اساسا به معنای اعتراف دستگاه های حاکمه ی شورا جنگنده با

انی ه جري به اين نکته بود که خود از وخامت اوضاع خويشتن و از نيازشان ب

. انقالبی آگاهی داشتندتاز خون تازه برای عمليا

رال شورشی خود سازش ا ژن ه ب رای مقابل اران چون ب اگزير از جلب ک را ن

د، شانه ی چپ خود را شتاب ه بودن ا يافت د حمايت توده ه و دادن ان . زده جل آن

ه ی مسائل فورا همه ی نطق های خود را پيرامون داختن کلي لزوم به تعويق ان

ه دست فراموشی سپردند ا . اصولی تا تشکيل مجلس مؤسسان، ب منشويک ه

وری وری جمه يس ف رای تأس ه ب د ک الم کردن ای اع الل دوم ک، انح دموکراتي

د داد رار خواهن ر فشار ق ه . دولتی، و اجرای اصالحات ارضی، حکومت را زي ب

ه واژه ی ود ک ل ب ين دلي وری"هم ت " جمه ه ی حکوم ار در بياني تين ب نخس

.پيرامون خيانت فرمانده ی کل قوا ظاهر شد

ا مسأله در خصوص ی قدرت کميته ی اجرائی الزم ديد که حکومت را عجالت

ه ادت های بازنشسته را ب اقی بگذارد، و فقط جای ک در همان شکل سابقش ب

ائی مس . عناصر دموکراتيک بدهد رای حل نه ه ب د ک ين الزم دي له، در أو هم چن

ر ه در مسکو ب ائی ک ه ی سازمان ه ده ی نزديک کنگره ای متشکل از هم آين

ا پس از . گرد برنامه ی چيدزه جمع شده بودند، تشکيل بدهد ذاکرات نيمه ام م

. دموکراتيک بر حکومت را ابدا قبول ندارد تشب، معلوم شد که کرنسکی نظار

م پ و ه رف چ م از ط ايش ه ر پ ين در زي ه زم رد ک ی ک اس م ون احس او چ

ه انديشه ی وا ب ام ق ا تم ده است، ب ه لغزش درآم ت "از طرف راست ب مرکزي

٣٣٢


ان ی فرم ه ه " ده ن انديش را در اي ود، زي بيده ب ای او چس رای روياه وز ب ن

ت ود داش ائی وج تحکم ج درتی مس اره ی ق س. درب ری از پ ته ی ديگ از رش

ه ن شد ک ار ديگر دست مناقشات بی ثمر و مالل آور در اسمولنی، قرار بر اي ب

رح ا ط ه ب د ک وند، و از او بخواهن دل ش ی ب ا و ب ی همت کی ب ان کرنس ه دام ب

د ی در. مقدماتی کميته های اجرائی موافقت کن يم صبح؛ تزرتل ساعت هفت و ن

ازی نيست، و پشتيبانی ه امتي ه دادن هيچ گون خبر آورد که کرنسکی حاضر ب

ه " بی قيد و شرط " رده است ک د ک ا تعه د، ام ه می کن ه ی "شورا را مطالب هم

ی، . را در مبارزه با ضدانقالب به کار بگيرد " نيروهای دولت ه های اجرائ کميت

ده داری خويش خسته از شب الی ر، سرانجام در براب زن مرکزيت "طرح توخ

.تسليم شدند" دهی فرمان

رفتن ار گ ه ک رای ب کی ب ه ی کرنس د مردان ديم، تعه تر دي ه پيش ان ک چن

ه " نيروهای دولت همه ی " ود ک انع از آن نشده ب وف، م ا کورنيل ارزه ب در مب

ان تاد فرم ه س ز ب المت آمي ليم مس ون تس ود را پيرام ذاکرات خ ا م ی، ب ده

د ه نده تعفی ادام يف و وزرای مس وف و آلکس ی يوک ا آن - ميل ه ب ذاکراتی ک م

د دانوف منشويک، يکی از -دق الباب شبانه قطع شده بودن د، بوگ د روز بع چن

ام گزارشی الی از ابه ا خ اعضای کميته ی دفاع، با کلماتی آميخته به احتياط ام

راد تس ورای پتروگ ه ش کی، ب ت کرنس ون خيان ردپيرام ه : "ليم ک امی ک هنگ

وف اجرای کورنيل ه م ود ک وم نب ود، و معل ده ب ی ش ار دودل ت دچ حکومت موق

رال وف و ژن ی يوک ل ميل ائی از قبي انجی ه ت، مي د ياف ه خواه ه خاتم چگون

دند ابی ش يف آفت ه ی." ..آلکس ا کميت رده و ام ه ک اع مداخل وا "دف ام ق ا تم " ب

ود ده ب کار ش ارزه ی آش تار مب دانوف آ. خواس ود بوگ ه داده ب اه ادام : ن گ

٣٣٣


ی " رد و از بررس ع ک ذاکرات را قط ه ی م ا هم ای م الش ه ر ت ر اث ت ب حکوم

..."پيشنهادات کورنيلوف امتناع ورزيد

ر ضد اردوی چپ آپس از روز ب ا دي ه ت يس حکومت، ک وم شد رئ ه معل ن ک

پ ی اردوی چ ير سياس ه اس د، ب ی چي ه م ت، وزرای توطئ ام داده اس ر مق تغيي

وز بيست و ششم فقط موقتا و با دلی آکنده از ترديد استعفاء داده کادت که در ر

د در بودند، اعالم کردند که خروجشان از حکومت قطعی است چون نمی خ واهن

يهن پرستانه، رمسئوليت اقدام کرنسکی د ين م ن چن جهت سرکوب شورشی اي

ند ريک باش ش ش ات بخ ه، و نج اوران، و . خيرخواهان تعفی، مش وزرای مس

د دوستا ه ی ک . ن يکی پس از ديگری کاخ زمستانی را ترک گفتن ه گفت رنسکی ب

ابودی شده است، مدانستند از پيش محکو یساکنان آن مکان، که همه م " به ن

ابين شب ."به طور دسته جمعی ترکش کردند م م بيست و هشتم و بيست و نه

زوای کامل " کرنسکی کم و بيش ،اوت ا صبح در " در ان اخ تور ت دم زد ي ک . د ق

د ه ذهنش نمی آمدن را ديگر ب ه های اپ ا و شب های دراز . "تران در آن روزه

ه راستی در زادو جانگ ه ب ود ک اده ب ن افت ر دوش م ئوليتی ب ر مس ائی بش توان

وط می شد ." نمی گنجيد : اين مسئوليت عمدتا به سرنوشت خود کرنسکی مرب

ه کمت يز چزيرا همه ی ه او های ديگر در پشت سر او، و بی آن ک وجهی ب رين ت

.شود، سروسامان يافته بودند

٣٣٤


فصل دهمفصل دهم

بورژوازی با دمکراسی زورآزمائی می کندبورژوازی با دمکراسی زورآزمائی می کند

اخ زمستانی ود ک در روز بيست و هشتم اوت، در همان حال که ترسی تب آل

ده ی لشگر وحوش، طی شاه زاده را به لرزه درآورده بود، اگراتيون، فرمان ب

قفقازی ها دين خود را به ميهن ادا : "الع داده بود که تلگرافی به کورنيلوف اط

آخرين قطره ی خون خويش را ... خواهند کرد و به فرمان قهرمان ارجمند خود

باز ايستاد؛ و در تفقط چند ساعت بعد، اين لشگر از حرک ." نثار خواهند نمود

ه کرنسکی اگراتيون، ب ين ب ه رياست هم ژه ای ب روز سی و يکم اوت هيئت وي

د ا ردن خواه ان حکومت موقت گ ه فرم طمينان داد که لشگر وحوش دربست ب

دون شليک شدن . نهاد ی جنگ و ستيز، بلکه ب ا ب ه تنه ن حوادث ن ه ی اي هم

ه سهل . حتی يک تير، اتفاق افتاد لشگر وحوش آخرين قطره ی خون خود را ک

رای رسوخ . است، اولين قطره ی خونش را نثار ننمود سربازهای کورنيلوف ب

ی در راد حت ه داخل پتروگ تفاده ب دصدد اس لحه برنيامدن ت . از اس افسرها جرئ

رای متوقف ساختن . نمی کردند چنين فرمانی به آنان دهند نيروهای حکومت ب

ه زور متوسل شوند . تهاجم قشون کورنيلوف در هيچ نقطه ای ناچار نشدند ب

ل بخار رور ريخت، و مث م ف ه خود متالشی شد، دره ه خود ب ه آسمان توطئ ب

.رفت

٣٣٥

لئون تروتسکی نشر کارگری سوسياليستی يم . برای درک علت اين حوادث بايد نيروهای متخاصم را از نزديک معاينه کن

ود -پيش از هر چيز بايد توجه داشت د ب امنتظر نخواه ه ستاد - و اين کشفی ن ک

توطئه همان ستاد پيشين تزاری بود که از افراد ديوان ساالر بی مغزی تشکيل

ا سه می شد که در بازی بغرنجی که آغاز کر ده بودند توانائی پيش بينی دو و ي

دی را نداشتند ه ی . حرکت بع د هفت وف روز شورش را از چن ه کورنيل ا آن ک ب

ه قبل معين کرده بود، هيچ چيز نه پيش بينی شده و نه به درستی در نظر گرفت

تدارک صرفا نظامی قيام با بی کفايتی و شلختگی و سبک مغزی تمام . شده بود

در -غاز عمليات آو حتی پس از - درست در آستانه ی عمليات . ودانجام گرفته ب

د فرمان دهی سازمان و ترکيب ه عمل آم لشگر وحوش، . تغييرات پيچيده ای ب

م از ١٣٥٠که قرار بود نخستين ضربه را بر پيکر انقالب وارد بسازد، روی ه

ان ود، و اين ده ب کيل ش و تش گ، ٦٠٠جنگج ه تفن زه و ٠٠٠/١ قبض دد ني ع

تند ٥٠٠ م داش ير ک ه شمش وف . قبض ورش، کورنيل از ي يش از آغ نج روز پ پ

ه . دستور داده بود لشگر وحوش به سپاه تبديل شود ديهی است ک ديل، ب ن تب اي

ع رای تطمي د، ب ی ش وب م ت محس امی نادرس ون نظ ه ی مت دگاه هم ه از دي ک

فقط در روز : "مارتينوف می نويسد . افسران ضروری تشخيص داده شده بود

ا سی و ات، ب ل عملي ی پس از شکست کام م، يعن ت گيک ی درياف راتيون تلگراف

از را در پسکوف ورد ني لحه ی م د اس الع داده بودن ه او اط ه در آن ب داشت ک

راد، فقط در لحظات ." تحويلش خواهند داد ه پتروگ م از جبهه ب ی ه اعزام مرب

د روع ش تاد ش ر در س د . آخ ی پذيرفتن ت را م ن مأموري ه اي رهائی ک ه افس ، ب

ا ان ه ن قهرم اهرا اي ی سخاوتمندانه پول و واگن مخصوص داده می شد، اما ظ

اط خطوط . ميهن پرست عجله ای برای نجات کشور نداشتند د، ارتب دو روز بع

٣٣٦

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه ه وز ب ان هن ن قهرمان ه بيشتر اي ا پايتخت قطع شد، حال آن ک راه آهن ستاد ب

.مکان عمليات مورد نظر نرسيده بودند

از تقريبا دو هزار کورنيلوفيست در داخل پايتخت وجود اما سازمانی متشکل

ان محول شده يتوطئه گران پايتخت متناسب با وظا . داشت ه آن ف ويژه ای که ب

د . بود به گروه های مختلف تقسيم شده بودند ارت بودن وظايف ويژه ی آنان عب

ای زره : از ای تصرف خودروه رين اعض ته ت ل برجس تگيری و قت وش؛ دس پ

ی شورا؛ باز رين مؤسسات دولت م ت . داشت اعضای حکومت موقت و تسخير مه

ه امی، ک ايف نظ ه ی وظ يس اتحادي رگ، رئ ديم، پوينب نا ش ا او آش تر ب يش

د ه پايتخت، : "می گوي وای کريموف ب يش از رسيدن ق ه پ ود ک ن ب ر اي رار ب ق

ه ند، ب ده باش ر ش ی اث ا ب ابود، و ي ته و ن م شکس الب دره ای اصلی انق نيروه

اده ی نظم در شهر باشد نح ارت از اع ه ی کريموف صرفا عب ه وظيف ." وی ک

رای ز می دانستند و ب ه را اغراق آمي ن برنام ه در موغيليف اي د ک ه نمان ناگفت

ضمنا از فرمان دهی رد بخش اعظم کار به کريموف تکيه داشتند، اما ستاد پيشب

ع کمک جدی داشتواحدهای واه توق ز جمهوری خ ا ت. مراک ران منته ه گ وطئ

دائی رين ص ف ت دند، خفي ابی نش ه آفت ک لحظ ی ي ل حت راد در عم از پتروگ

ان اصال در تحلقومشان بر نيامد، و هرگز انگش وئی اين و گ د؛ ت د نکردن هم بلن

ه داده . جهان وجود نداشتند ا توضيح ساده ای ارائ ن معم رای حل اي وينبرگ ب

ت ل ادار . اس ازرس ک ان، ب رهنگ هيم وم، س رار معل ی، از ق ه ی ضدجاسوس

رهنگ ود، و س ر آورده ب ه س هر ب ارج از ش ه ای خ اعات حساس را در کلب س

ه داشت تحت ه وظيف ان دهی سيدورين ک بالفصل کورنيلوف فعاليت های فرم

رهنگ يلک ازد، و س گ بس ت را هماهن ت پايتخ يهن پرس ای م ن ه ه ی انجم

ذارند، ناپديد بی آن که اثری از خود به جا گ "دوسمتير، رئيس دايره ی نظامی،

٣٣٧


ود ." شده بودند رار ب ه ق زاق، ک وف، سرهنگ ق ه شکل " دوت ا "ب بلشويک ه

ه ت ب ر عدس کوه س دا ش د، بع ل بزن ه م و : "داد ک و و آن س ن س ه اي ن ب م

ال من ... می دويدم ه دنب و مردم را به خيابان ها فرا می خواندم، اما هيچ کس ب

رگ، پ بر گفته ی بنا." بيرون نيامد رای وينب ه ب ائی ک ار سازمان دهی ول ه کن

اجرا اختالس و ارگردان های اصلی م ه وسيله ی ک ه ب د، هم گذاشته شده بودن

ورچران رف س دند ی ص زاف ش ای گ رهنگ . ه ين، س ارات دنيک ق اظه ر طب ب

به فنالند گريخت، و تتمه ی بودجه ی سازمان را، که در حدود صد "سيدورين

ا خ ل می شد، ب رد يا صدوپنجاه هزار روب ار او را ."ود ب ه آخرين ب ووف، ک ل

ه ددکار ناشناسی سخن گفت ک دا از م ديم، بع تانی دي اخ زمس ظ در ک تحت الحف

رر ه محل مق ی ب ا وقت د، ام ل ده ه افسران تحوي قرار بود مبالغ معتنابهی پول ب

ه ح ان مستی شديدی يافت ک ران را در چن ه گ ا را ارسيد توطئ ول ه ضر نشد پ

ن وينبرگ شخ . تحويل دهد ا " حوادث "صا گمان می کند که اگر به علت اي واقع

ا موفقيت کامل رو رآزا ان ب ه رو می شد دهنده نبود، چه بسا نقشه ی آن ا . ب ام

ه ت ک اقی اس ؤال ب ن س دتا م: اي تانه عم يهن پرس ات م ن عملي را در اي ی چ

م ه هر مه يلش آن نيست ک ا دل خوارگان، مسرفان، و خائنان شرکت جستند؟ آي

عواملی را بسيج می کند که سزاوار اوست؟تاريخی

ائين، وضع بسيار ه پ ا ب ه ت اال گرفت ادی، از آن ب توطئه از لحاظ عوامل و اي

رال کورنيلوف در : "به گفته ی ايژگويف کادت دست راستی بنا. بدی داشت ژن

و ان صلح ج ان مردم ان ... مي ا در مي ود، ام وردار ب ی برخ ت فراوان از محبوبي

ربازان، مس ت ک وبيتی دس ين محب دم، چن ه دي ت جبه ه در پش ربازانی ک س

ود، " نداشت، الی نوسکی پراسپکت ب و، اه ردان صلح ج راد ايژگويف از م م

٣٣٨

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه کورنيلوف در نظر توده های خلق، چه در جبهه و چه در پشت جبهه، بيگانه و

. بدخواه و منفور بود

ه ان دهی جناب ژنرال، کراسنوف را ب ام منص فرم وب سپاه سوم سواره نظ

وکران شوراسنوف سلطنت طلب، که چندی بعد ک ک. کرده بود ره ی ن ا در زم يد ت

ه چرا ود ک رده ب راز تعجب ک ين "ويلهلم دوم درآيد، اب ه چن ا آن ک کورنيلوف ب

ا و رکمن ه اه ت ود، خود در پن رده ب زی ک نيروهای عمليات عظيمی را طرح ري

اور نداشت يليف باقی ماند، گوئی به موفقيت خ غضربت در کاخی در مو ." ود ب

ود در پاسخ به ه از کورنيلوف پرسيده ب ه نگار فرانسوی، ک کلود آنه، روزنام

ود ه ب وا گفت ل ق ده ی ک ود، فرمان ه ب :چرا در لحظه ی حساس به پتروگراد نرفت

روی هميشگی خود را . مريض بودم " ود، و ني رده ب دجوری عود ک ماالريايم ب

."نداشتم

ه : رخ دادند اگوار فراوان ناين قبيل حوادث هر وقت امری از پيش محکوم ب

ت ده اس ين ش ه چن وده، هميش ت ب ران . شکس ه گ ی توطئ ت روح ابين حال م

ر ذلت محض در براب ع، و م ری از موان ی خب ت ب ه وق تانه ب ای مس ی ه الفزن

شکال در ماالريای کورنيلوف نبود، بلکه ا. نخستين مانع جدی، نوسان می کرد

ات ی بسيار مزمن در مرض مهلک و بی درمان و ه اراده ی طبق ريشه داشت ک

.متمکن را فلج کرده بود

ه کورنيلوف مقاصد ضدانقالبی داشته است، د ک دا منکر شده ان کادت ها ج

تند ی دانس ا م انوف ه لطنت روم اده ی س ه اع ن مقاصد را منحصر ب ون اي . چ

ن گوئی قضيه ر سر اي ود مسأله ب ه هيچ " جمهوری خواهی ! "ب کورنيلوف ب

وف وجه ه لوکومسکی سلطنت طلب دست در دست کورنيل انع از آن نشد ک م

خلق بگذارد، و مانع از آن هم نشد که ريمسکی کورساکوف، رئيس اتحاديه ی

٣٣٩


راف وف تلگ ه کورنيل ام ب ا، در روز قي ياه ه ازمان صدس ان س ی هم روس، يعن

اری من قلبا به درگاه خداوند دعا می کنم که در نجات روسيه شما را : "بزند ي

وادار ." اختيار شما می گذارم من تمام وجود خود را در . دهد صد سياه های ه

ه ش زتزاري ا ب تند يم يقين ائی نداش وری اعتن رچم جمه ون پ ر چ ان . ئی حقي آن

می دانستند که برنامه ی کورنيلوف را بايد در وجود خود او، در سوابقش، در

ط ن ه ش، د اوارهای قزاقی روی شلوارش، در رواب الی اش، و از هم ابع م ر من

.مهم تر در آمادگی بی حد و حصرش برای سربريدن انقالب، جستجو کرد

د، " دهقان زاده "کورنيلوف با اين که در اعالميه هايش خويشتن را می نامي

ود رده ب وه نشين استوار ک زاق و ک . نقشه ی قيام خود را بر مبنای نيروهای ق

گراد اعزام شده بودند، حتی يک واحد پياده در ميان نيروهائی که به جنگ پترو

ين . نظام وجود نداشت جناب ژنرال به دهقانان دسترس نداشت، و در کشف چن

ان . دسترسی هم هرگز نکوشيد ه مصلح ارضی ستاد فرم د ک دهی، ناگفته نمان

ه او را ور"ک ود " پروفس اده ب ا آم د، دائم ی خواندن ربازان م ک س ه يکاي ا ب ت

ه زمين تحويل دهد، اما اعالميه ایقطعات بی کرانی از که در اين خصوص تهي

ه . شده بود، حتی منتشر هم نگرديد امال موجهی ک ه علت هراس ک ا ب رال ه ژن

ی دوری ای ارض ب ه وام فري تند، از ع ا داش الک ه دن م اندن و رمان از ترس

.می جستند

ا سخ ه در آن روزه ادوش، ک ام ت ه ن ت در محيط يکی از دهقانان موغيليف ب

ستاد دقيق شده بود، گواهی داده است که در ميان سربازها و روستائيان احدی

رد اور نمی ک رال را ب د . اعالميه های ژن ان می گفتن درت : "اين او فقط طالب ق

در طول شش ماهه ی انقالب؛ ." است، وگرنه در قيد زمين و اتمام جنگ نيست

ه نحوی از انحاء راه توده ها ياد گرفته بودند که در خصوص مسائل اساسی ب

٣٤٠


د اه تشخيص دهن ا و . را از چ رال ه ای ژن اع از امتيازه وف جنگ و دف کورنيل

ه می داد ردم هدي ه او می توانست . دفاع از اموال و اراضی مالک ها را به م ن

ناتوانی . چيز بيشتری به مردم عرضه کند، و نه مردم توقع ديگری ازاو داشتند

ر - پياده نظام دهقانی کورنيلوف در اتکاء به ل ب ران از قب ه گ ه توطئ نکته ای ک

ر مطروديت -آن وقوف داشتند انی ب ه جای خود، بره ه ب ارگران ک ه ک اتکاء ب

.اجتماعی دارودسته ی کورنيلوف بود

ه ويرهای ک اه زاده تص ان ش تاد فرم ات س کوی، ديپلم ی، از تروبتس ده

ات صحت دا ياری جه رده، از بس يم ک ی ترس ای سياس ک نيروه ا از ي ت، ام ش

رين "از آن بی تفاوتی که مردم را آماده ی . جهت نادرست بود تسليم به ماليم ت

الق ربه ی ش د " ض ی ش ده نم ری دي رين اث ک ت ود، کوچ رده ب رعکس؛ . ک ب

ابع ه چه من د ک ا نشان دهن د ت توگوئی توده ها فقط منتظر ضربه ی شالق بودن

ه است اليزالی از نيرو و فداکاری در اعماق وجودشان ن ه . هفت ين خطائی ک هم

اير د، س ده بودن ب ش ا مرتک وده ه ی ت ت روح ابی حال اکم در ارزي ات ح طبق

.محاسباتشان را هم به باد فنا داد

ات فرودست، دون کمک طبق ا ب ه عادت د ک ارگردانی کردن ری ک توطئه را دواي

ته و دون گماش وپ و ب ت دم ت دون گوش ارگر، ب ای ک دون نيروه ی ب يعن

ر و آشپز و رخت پيش خ ده و امرب ان و شور و سوزن دمت و منشی و رانن ب

د ی آمدن ر نم اری ب يچ ک ده ی ه ی از عه گه چ ر و درش ی و مهت ا . تلگرافچ ام

د، ه چشم نمی آمدن ه ب همه ی اين پيچ و مهره های بی شمار و الزم انسانی ک

و . هوادار شورا و دشمن کورنيلوف بودند ا حی و حاضر ب ه ج . دانقالب در هم

ا رخ ه ج ه هم ر نب ه تنگ ت ق توطئ ر حل ه دم ب ود را دم ب ه ی خ رده و حلق ه ک

.چشم و گوش و دست انقالب در همه جا وجود داشت. می کرد

٣٤١


ا طوری اب افسر دقيق کمال مطلوب آموزش نظامی آن است که سرباز در غي

وان های روس در . عمل کند که گوئی افسر باالی سر اوست ا سربازها و مل ام

دهان آ؛ بی ١٩١٧ال س ن که فرمان های رسمی را حتی در برابر چشمان فرمان

به اجراء درآوردند، اوامر انقالب را مشتاقانه در هوا می ربودند، و حتی اغلب

زاران و خدمت . اين اوامر را به ابتکار خويشتن به مورد اجراء می گذاشتند گ

ه ب ی شمار انقالب ن اج عوامل و کارآگاهان و رزمندگان ب ز احتي ه ضرب مهمي

.داشتند و نه به نظارت

ن ود، و در اي اده ب ده ی حکومت افت ه رسما برعه وظيفه ی قلع و قمع توطئ

ارزه در . می کرد هم کاری ئی با حکومت ااجر ميان کميته ی ر، مب در حقيقت ام

ان داشت مجراهای اوتی جري ان . کامال متف ده در در هم ه کرنسکی، خمي حال ک

ار ر ب ئو"زي ری مس افوق بش ائی" ليت م اخ در تنه ای ک اق ه ف ات ويش ک خ

م زمستانی را اندازه می گرفت، کميته ی ی ه دفاع، که به کميته ی نظامی انقالب

ود يعی زده ب يار وس ات بس ه عملي ت ب د، دس ی ش ده م حرگاه . خوان در س

ان ارگران راه آهن، کارکن رای ک ه وسيله ی تلگراف ب دستورالعمل های الزم ب

زارش . اف، و سربازان مخابره شده بود پست و تلگر دان در همان روز چنين گ

ا : "داد ان حکومت و ب ه فرم ا ب مقرر شده است که هرگونه نقل و انتقال نيروه

رد يتأييد کم ن ." ته ی دفاع از خلق صورت بگي ار اي ه کن ارف ب اصطالحات متع

د زارش ب ه نيگ ود ک ا ب ه : معن اع و ب ه ی دف ان کميت ه فرم ا ب زام نيروه ام اع ن

ا . حکومت صورت می گيرد در همان حال برای نابودی النه ی کورنيلوفيست ه

م اق در راد ه د دپتروگ ل آم ه عم ای . اماتی ب ازمان ه امی و س دارس نظ در م

همه جا پنجه ی کميته در. افسری يک رشته کاوش و بازداشت به اجراء درآمد

. آب درآمدميان عاطل و باطل از وجود فرماندار کل در اين. حس می شد

٣٤٢

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه اال سازمان های زيردست شورا به نوبه ی خود منتظر دستور سازمان های ب

دند ده . نش ز ش ارگری متمرک ای ک ای اصلی در بخش ه ود تالش ه در خالل . ب

ود، و همان ساعاتی که حکومت دچار نوسان های عظيم شده ابين ب ه ی م کميت

ادم اجرائی و کرنسکی مذاکرات مالل آور جريان داشت، شوراه ا دم ای بخش ه

ه :صادر می کردند قطع نامه به يکديگر نزديک تر می شدند و يک بند قطع نام

ا دگان بخش ه دن نماين رای گنجان ا؛ ب برای دائمی کردن کنفرانس های بخش ه

رای تشکيل ود؛ ب ه ب ی سازمان يافت ه ی اجرائ ه وسيله ی کميت در ستادی که ب

وراها ارت ش راری نظ رای برق ارگری؛ ب ون ک ر قش ا ب رهای ی بخش ه کميس

ر سازمان دهی حکومت؛ برای يج گ ه منظور توقيف تهي ان گروه های ضربت ب

نامه ها در حکم دخل و تصرف در بسياری ع طروی هم رفته، اين ق . ضدانقالب

منطق اوضاع . از وظايف حکومت و در برخی از وظايف شورای پتروگراد بود

ه سازمان های شورا و وادار ساخته بود که دست د و ب و پای خود را جمع کنن

د تری بدهن دان بيش ائين مي ای پ دان . رده ه ه مي راد ب ای پتروگ ورود بخش ه

رد ارزه را دگرگون ک م جهت مب ه و ه م دامن ار ديگر سرزندگی . مبارزه آنا ه ب

ورائی کل ش زال ش ی الي ازمان ده د س کار ش ه . آش اال ب د از ب ر چن وراها ه ش

ر فشار فلج شده سازش کاران رهبری لتع ار ديگر در سربزنگاه زي د، ب بودن

.توده ها جانی تازه گرفتند

ه وان نامترقب يچ عن ه ه ا ب ران بلشويک بخش ه رای رهب وف ب ام کورنيل قي

آن ها اين قيام را پيش بينی کرده و درباره اش هشدار داده بودند، و خود . نبود

مشترک دو در جلسه ی . نخستين کسانی بودند که در مواضع خود حاضر شدند

کميته ی اجرائی در روز بيست و هفتم اوت، سوکولنيکوف اعالم کرد که حزب

رای ا ب بلشويک برای مطلع ساختن مردم از وجود خطر و آماده ساختن توده ه

٣٤٣


ا اه بلشويک ه دفاع، همه ی وسايل و اقدامات ممکن را به کار بسته بود؛ آن گ

گان های ر نظامی خود با ا آمادگی خويش را برای هماهنگ ساختن فعاليت های

د الم کردن ی اع ه ی اجرائ بانه . کميت ه ی ش ازمان ن یدر جلس امی ظ س

رکت م در آن ش ش ه دهای ارت ياری از واح تادگان بس ه فرس ا، ک ويک ه بلش

ران درخواست شود، ه گ ه ی توطئ ه بازداشت هم ه شد ک داشتند تصميم گرفت

اع کارگران تسليح شوند، مربيان نظامی به نزد کارگر ان فرستاده شوند، امر دف

اد رای ايج ائين تضمين شود، و در عين حال ب ه دست رده های پ از پايتخت ب

سازمان نظامی . حکومت انقالبی کارگران و سربازان تدارکات الزم به عمل آيند

ه سربازها اگون تشکيل داد؛ ب ان جلسات گون اط پادگ بلشويک ها در همه ی نق

ه دست در ه تنفگ ب ت توصيه شد ک ه محض روي ا ب اش باشند ت اده ب ال آم ح

.نخستين نشانه ی خطر وارد عمل شوند

ی در دربا آن که بلشويک ها: "سوخانوف می نويسد ه ی نظامی انقالب کميت

ود ان ب ه آشکارا در دست آن ن کميت ری اي سپس در ." اقليت قرار داشتند، رهب

د، ی آن که کميته بتواند به ابر: "توضيح اين پديده می گويد طور جدی عمل کن

د، ه عمل بزن ی " ناچار بود به نحوی انقالبی دست ب رای عمل انقالب فقط "و ب

ار داشتند، د "بلشويک ها امکانات واقعی در اختي ان بودن ا آن ا ب وده ه . چون ت

ه رين و جسورترين عناصر را ب ال ت ا فع ه ج ارزه هميشه و هم شدت گيری مب

ت انده اس رد کش دم نب و . صف مق زينش خ ن گ ه ی اي اگزير وجه ود، ن ه خ د ب

رد، ا ت ک ان را تقوي وذ آن زان نف رد، مي اال ب ا را ب ل را در بتبلشويک ه ار عم ک

ا ه ايشان در آن ه ائی ک ی در سازمان ه ز ساخت، و حت ان متمرک دست های آن

ان داد ه آن ال ب ری را عم رار داشتند رهب ا و . در اقليت ق ه بخش ه ه هر چه ب ب

ر کارخانه ها و سربازخانه ها ا کامل ت نزديک تر می شدی، رهبری بلشويک ه

٣٤٤


د ی ش ر م د . و محرزت ته بودن ا جس ک پ ر ن زب ب ای ح ته ه ه ی هس . هم

يک رکا رای کش بکه ای ب ا ش ويک ه يله ی بلش ه وس زرگ ب ای ب ه ه خان

د ت کردن انی درس زب در . و نگهب ای ح ه ه دگان در کميت ا، نماين ش ه بخ

ي ه کش ای کوچک ب ه ه دندکارخان ارده ش ا، . ک گم اه ه ی از کارگ ائين، يعن از پ

پيوندی شکل گرفته بود که از طريق بخش ها به کميته ی مرکزی حزب منتهی

.می شد

ه ی ا، کميت زير فشار مستقيم بلشويک ها و سازمان های تخت رهبری آن ه

الت اع از مح رای دف ارگران را ب زای ک ای مج روه ه ليح گ رورت تس اع ض دف

ه رسميت شناخت کارگرنشين و ا ب ه ه ا و کارخان ين . کارگاه ه م هم ا ه وده ه ت

ارگری، . مجوز را کم داشتند درجات مطبوعات ک ر طبق من صف های دراز "ب

ارد سرخ اشتياق خاص ه گ د، یمردم که برای پيوستن ب ه خرج می دادن در " ب

دند دار ش ا پدي ر. بخش ه د يتم از ش لحه آغ ناخت اس ری و ش رای هدف گي . ن ب

ه شدند سربازهای ب ار گرفت م، . اتجربه به عنوان مربی به ک ا روز بيست و نه ت

ه ی ا در هم ود ديگر تقريب ارگران تشکيل شده ب ارد ک ا گ ارد سرخ . بخش ه گ

د ی مرکب از چهل هزار تفنگدار وارد عمل کن ادر است نيروئ . اعالم کرد که ق

ال ی س ارگران ب نگر، اک ر س رای حف ائی ب ان ه زی و تسح گروه حکامات فل

د حصا اردار تشکيل دادن يم خ ا س ه . ربندی ب د ک ل جدي دار ک پالچينسکی، فرمان

ود ده ب اوينکوف ش ين س ه روز -جانش يش از س ود را ب م دست خ کرنسکی ه

دارد اه ب ود نگ ته ب ه -نتوانس ه ب د ک ان کن ژه ای اذع ه ی وي د در بياني ار ش ناچ

ت، اع از پايتخ اران در دف ت حف دن فعالي روری ش ن از "محض ض زاران ت ه

ار عظيمی . ..ارگرانک د ساعت ک با زحمات بی نظير و شخصی خود، ظرف چن

ه درازا می کشيد ." را به پايان رساندند که بدون کمک آنان يقينا چندين روز ب

٣٤٥


روی ازسرمشق ساوينکوف، اما اين امر مانع از آن نشد که پالچينسکی، به پي

ه تعطيل کند، حال آن که اين تنها روزنامه ی بلشويک ها را ود ک ه ای ب روزنام

.کارگران آن را متعلق به خود می دانستند

ديل شده انون مقاومت در بخش پترهاف تب ه ک کارخانه ی عظيم پوتيلوف ب

ار در . بود ه شتاب تشکيل می شدند؛ ک در اين کارخانه، گروهان های رزمی ب

ب و ه ش کيل کارخان رای تش د ب ای جدي وپ ه اژ ت ت؛ مونت ه داش روز ادام

گرهای ه تلش دی وپ خان ی ش ع نم ه ای قط ارگری لحظ ارگر . ک ف ک مينيچ

حدود صد در... در آن روزها، روزی شانزده ساعت کار می کرديم : "می گويد

."توپ جديد سرهم می کرديم

د أسازمان جديد الت رد غسل تعمي دان نب سيس ويکژل، از همان بدو امر در مي

د رای . داده ش ل خاصی ب ن دلي ارگران راه آه وف ک روزی کورنيل وحشت از پي

ن در وط راه آه ر خط امی را ب راری حکومت نظ وف برق ون کورنيل تند، چ داش

ود ده ب ود گنجان ه ی خ ب از . برنام ه مرات ائين ب ای پ ز رده ه ورد ني ن م در اي

تند ود پيشی جس ران خ تند و . رهب ی شکس ن را م وط آه ن خط ارگران راه آه ک

د مسدود می کردند تا قشون کورنيلوف را از از بدارن ا . حرکت ب جنگ تتجربي

ی . در اين ميان مفيد واقع شدند ه، يعن انون توطئ زوی ساختن ک رای من ضمنا ب

. ممانعت شد فرمان دهی موغيليف، از هرگونه حرکتی به سو و از سوی ستاد

ان دهی کارکنان پست و تلگراف تلگراف ها و فرمان های ستاد را توقيف فرم

ا رونوشت د و اصل ي ه می فرستادند می کردن ه کميت ا را ب ا در . آن ه رال ه ژن

ا اطی را عادت ل و وسايل ارتب ه حمل و نق وط ب طول سال های جنگ امور مرب

اينک رفته رفته در می يافتند که اين امور . جزئی از مسائل فنی تلقی می کردند

.از زمره ی مسائل سياسی اند

٣٤٦


رای اتحاديه های کارگری، که کمترين تمايلی به بی طرفی سياسی نداشتند، ب

اتحاديه ی کارگران . اشغال مواضع نظامی منتظر دعوت مخصوص کسی نشدند

ود را ای خ ن اعض ن، راه آه وط آه ی خط ه بررس ان را ب رد و آن لح ک مس

زام داشت ر، اع ايف ديگ ا، و وظ ل ه ت از پ وط، مراقب ن خط اری در اي . خرابک

ا ه ه ود، جنب ت خ وق و قاطعي ور و ش ت ش ارگران از برک ک ک ی بوروکراتي

تند ر گذاش ت س ژل را پش ه رو ويک ان . و ميان اران کارکن ه ی فلزک اتحادي

غ کثيرالعده ی دفتری خود را در ين مبل م چن اع گذاشت، و ه ه ی دف اختيار کميت

ه ن کميت ه اي ه های مختلف ب رای هزين ول ب دگان . داددرشتی پ ه ی رانن اتحادي

ارگران . اختيار کميته گذاشتسايل حمل و نقل در تسهيالت فنی و و اتحاديه ی ک

ه چاپ خانه راهم ه ها ظرف چند ساعت ترتيب انتشار روزنام ای دوشنبه را ف

رای ال ب ين ح اه دارد، و در ع ع نگ وادث مطل ان ح ردم را از جري ا م آورد، ت

ار بست ه ک ا . نظارت بر مطبوعات مؤثرترين وسايل ممکن را ب رال طاغی پ ژن

ه و لشگررب ين کوفت ود زم ده ب ين برخيزان ه -يان بسيار از زم ان هم ا اين منته

.لشگريان دشمن بودند

زرگ ای ب اور، در ايستگاه ه ای مج ان ه راد، در پادگ ام اطراف پتروگ در تم

ه داشت ه ادام ی وقف ار شب و روز ب ا ک ان ه ن، و در ناوگ ود . راه آه ان خ آن

ارگران را د، ک ی کردن ی م تن را بازرس فوف خويش اخت ص ی س لح م ند، مس

ا اور و ب اط مج ا نق د، و ب زام می کردن ر سر خطوط آهن اع واحدهای گشتی ب

اختند ی س رار م اط برق مولنی ارتب ارت . اس تر عب اع بيش ه ی دف ه ی کميت وظيف

ه ان ب ا ترغيب آن ود ت ار ازثبت نام و هدايت کارگران ب ن ک ر اي ار و نظارت ب . ک

ود عمل کارگران از وتر ب ه هميشه جل ن کميت ل .نقشه های اي اع در مقاب امر دف

٣٤٧


ديل شده ق، تب شورش ژنرال ها به شکار دسته جمعی توطئه گران به دست خل

.بود

اد ه ايج دام ب در هلزينگفورز کنگره ی عمومی همه ی سازمان های شورا اق

ه کميسرهای خود را يک کميته ی ن کميت ه اي انقالبی کرد، و قرار بر اين شد ک

ده ی ل، فرمان دار ک اتر فرمان ه دف اير ب ی، و س وا، اداره ی ضدجاسوس ل ق ک

.های مهم بفرستد دستگاه

ر شناخته نمی شد ماز آن پس هيچ فر ی معتب ه ی انقالب . انی بدون مهر کميت

نمايندگان رسمی يک هنگ . کليه ی تلگراف ها و تلفن ها زير نظر گرفته شدند

ده اب ش رها انتخ ان افس ان از مي ه بيشترش ورز، ک تقر در هلزينگف زاق مس ق

د ب الم کنن رف اع ی ط ود را ب د خ عی کردن د، س ان : ودن ه در نه ان هم آن

د اهر . کورنيلوفيست بودن ه ظ ر کميت زاق عادی در براب ن ق در روز دوم، يک ت

الف است وف مخ ا کورنيل ام هنگ ب ه تم رد ک دگان . شد و اعالم ک اه نماين آن گ

م زدر اين مورد ني . قزاق برای نخستين بار در شورا پذيرفته شدند ه ، ه ان ک چن

ه سوی راست و سربازها در موارد ديگر، ستيزه ی شديد طبقاتی افسرها را ب

.را به سوی چپ سوق می داد

ن اه ژوئ ای م م ه ه زخ تات، ک ود، طی ششورای کرونش ه ب ام يافت امال التي ک

ا نخستين يک شورای کرونشتات : "تلگرافی اعالم کرد ا ب اده است ت پارچه آم

ی ب ه ی اجرائ اره ی کميت تابداش الب بش اع از انق تات." ه دف ا در آن ی کرونش ه

ان ای نجات خود آن ه معن د ب ا چه ح اع از انقالب ت ه دف ا نمی دانستند ک روزه

ابودی است ين : از ن ه ممکن است چن د ک ی زدن ط حدس م ان فق ام آن در آن اي

.باشد

٣٤٨

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه ه دژ ود ک ه ب ميم گرفت ت تص ت موق ه، حکوم ای ژوئي س از روزه دکی پ ان

تات ه ی کرونش وان الن ه عن ويزم را ب د بلش الی کن ا خ ه ی نيروه ن . از هم اي

ود، رسما ناشی از يتصم اذ شده ب زه های "م، که با توافق کورنيلوف اتخ انگي

رده ب . وانمود شد " استراتژيک ار وملوان ها چون بو ب دی در ک ه نيت پلي د ک دن

د رده بودن ه . است، در برابر اين تصميم مقاومت ک خود کرنسکی پس از آن ک

ود، در رده ب تهم ک ت م ه خيان وف را ب ن کورنيل ت اي ين نوش وص چن : خص

ده فرمان دهی داستان خيانت ستاد " ان ريشه ی عيمقی در کرونشتات دوان چن

ه بود که هر کوششی به منظور انتقال وپ خان ی ديگر، ی ت ه محل کرونشتات ب

ی حکومت وظيفه ی يافتن ر ." خشم شديد ساکنان آن جا را برمی انگيخت اه حل

ود يبرای قلع و قمع کرونشتات را به شخص کورن ه . لوف محول کرده ب راهی ک

ود ين ب تح : کورنيلوف يافت، چن د پبالفاصله پس از ف ايتخت، کريموف می باي

م راه تيپی را ا ه ه ب وپ خان اران ت ه بمب د ب ا تهدي ائوم بفرستد و ب ين ب ه اوران ب

الی کرونشتات از ساحل، از پادگان آن جا درخواست ک ا دژ را خ وان ه ه مل د ک ن

. کنند و به خاک پتروگراد بيايند تا دسته جمعی به جوخه ی اعدام سپرده شوند

د، همان حال که کريموف آماده می شد تا کار اما در نجات حکومت را آغاز بکن

ت تات حکوم د از کرونش ار ش ات ی ناچ وف نج ت کريم د او را از دس ا بخواه ه

.دهند

ورگ درخواست کميته ی اجرائی به وس يله ی تلفنگرام از کرونشتات و وايب

د در صبح روز بيست . کرده بود که واحدهای متعددی به پتروگراد اعزام بدارن

راد شر ه پتروگ ن واحدها ب ا بيشتر از . ع شد وو نهم، ورود اي ن ه نيروهای اي

ويک تش دهکيلبلش د ش ه درخو. بودن رای آن ک ی اب ه ی اجرائ ت کميت س

ا می رسيد الزم اال . جراء بشود، بايد ابتدا به تأييد کميته ی مرکزی بلشويک ه

٣٤٩


وان های کشتی اورورااندکی پيشتر، يعنی در نيمروز بيست و هشتم اوت، مل

ه ه ا ب تر ب ه بيش کی، ک ب کرنس انی از جان ب فرم ه سموج تغاثه ای فروتنان

د می ماند تا به فرمان، وظيفه ی دفاع از کاخ زمستانی را بر ه بودن ده گرفت . عه

عده ای از ملوان های همين کشتی به جرم شرکت در تظاهرات ماه ژوئيه هنوز

د وس بودن تی محب دان کرس دان . در زن ه زن ی ب اعات مرخص ا در س وان ه مل

ا تروتسکی و راسکولنيکوف و ا کرونشتاتی های محبوس و ب ا ب د ت می رفتن

د ات کنن ران مالق ؤال م . ديگ دگان س ات کنن دمالق ت بازداشت : "ی کردن ا وق آي

ر : "و پاسخ می شنيدند " اعضای حکومت فرا نرسيده است؟ وز خي ر، هن . خي

ا د، ت ليک کني وف ش وی کورنيل ه س کی ب ان را از روی دوش کرنس اول تفنگت

ا ." بعدا حساب کرنسکی را برسيم وان ه ين مل ه هم ن و ژوئي اه های ژوئ در م

ا ظرف عالقه ی چندانی به استراتژی های انقال د، ام بی از خود نشان نمی دادن

د ه بودن يار آموخت ات بس اه نک ط دو م ان. فق أله آن ای مس ت اعض ی بازداش

دان ها االيش وج تن و پ ودن خويش رای آزم رفا ب ت را ص رح حکوم ان مط يش

در نيمه ی . آنان خود رفته رفته توالی بی امان وقايع را درک می کردند . کردند

ورده و م ه، شکست خ اه اوت، اول ژوئي ر م ام؛ در اواخ ان اته وم و در مظ حک

ر، اه اکتب ان م ا؛ در پاي ر کورنيلوفيست ه تانی در براب اخ زمس ين ک دافعان ام م

.به کاخ زمستانی شليک می کننداورورا همين ملوان ها با توپ های

اما هر چند ملوان ها حاضر بودند تصفيه حساب نهائی خود را با رژيم فوريه

ق بي ه تعوي دتی ب رهای م ت افس ی جه ک روز ب ی ي تند حت ل نداش د، مي ندازن

د ل کنن ود تحم االی سر خ ای . کورنيلوفيست را ب ه پس از روزه دهانی ک فرمان

ا يک پارچه در د، تقريب ل شده بودن ژوئيه به وسيله ی حکومت بر آن ها تحمي

ده ی .کنار توطئه گران جا داشتند حکومتی از اين رو شورای کرونشتات فرمان

٣٥٠


ارد دژ را ف ار گم ه ک ری ب ده ی ديگ ود فرمان اب خ ه انتخ رد و ب ار ک .ورا برکن

اران ازش ک اد س تات فري وری کرونش ی جمه ه طلب اره ی تجزي ر درب ديگ

د ی زدن ا . نم ت اب ات حکوم زل مقام ا ع ه ب وارد غائل ی از م ال، در برخ ن ح ي

ای خ ه برخورده ار ب ات ک اهی اوق ت، گ ی ياف له نم ان فيص ونين از مناصبش

.می کشيد

د ی گوي وخانوف م مگين و : "س ای خش وان ه ربازها و مل ورگ س در وايب

د وحشت ه قصد کشت کتک می زدن ا و افسرها را ب ن ." زده ژنرال ه ر، اي خي

م ورد خاص از وحشت ه ن م د، و در اي ا خشمگين نبودن وان ه ربازها و مل س

ت خن گف وان س ی ت نتروفلو. نم م، س ت و نه بح روز بيس ه ی (ت در ص کميت

ان زی ناوگ کی ) مرک رال اورانوفس ه ژن ان ب ه پادگ الغ ب رای اب ی ب تلگراف

خابره کرد که در آن تلگراف از شورش در ستاد سخن موايبورگ، فرمانده ی

اه داشت و چون . رفته بود اورانوفسکی يک روز تمام تلگراف را نزد خود نگ

يچ ه ه ا شدند، پاسخ داد ک اوقع را از او جوي ه دست او شرح م ری ب ه خب گون

د . نرسيده است دا کردن ور را پي . اما ملوان ها به کاوش پرداختند و تلگراف مزب

وف اعالم واداران کورنيل ود را از ه ود خ اده ب ه دام افت رال ب اب ژن ه جن ال ک ح

رد ق . ک ود را متعل ه خ ر را، ک ر ديگ م دو افس م اورانوفسکی و ه ا ه وان ه مل

ی ان دارودسته معرف ه هم دب اران کردن د، تيرب رده بودن ورد ديگر . ک در يک م

ود را اداری خ ه وف د ک ان بالتيک درخواست کردن ا از افسرهای ناوگ وان ه مل

تی رهای کش ن از افس ار ت ون چه د، و چ الم کنن ا اع الب کتب ه انق بت ب نس

د و خود را کورنيلوفيست پتروپاولوفسک از امضای سوگندنامه امتناع ورزيدن

.به موجب تصميم جمعی ملوان ها تيرباران شدندخواندند، فورا

٣٥١


ط ه فق ود؛ ن ده ب ايه افکن ی س ر مهلک ربازها خط ا و س وان ه ر مل راز س برف

فيه ای رض تص ور در مع ای کش ان ه ه ی پادگ ه هم تات ک راد و کرونش پتروگ

د ه بودن رار گرفت اه های . خونين ق ار و لحن و نگ ا از رفت وان ه سربازها و مل

ه روشنی افسرهايشان، که ناگه د، می توانستند ب ان جسارت خاصی يافته بودن

تاد روزی س ورت پي ه در ص د ک ی کنن يش بين ی پ ان ده تی فرم ه سرنوش چ

ود د ب ان خواه ده در. در انتظارش ژه داغ ش ه وي ان ب ه فضايش اطقی ک من

ا شتاب ا بود، سربازها و ملوان ه د، و ب اده های دشمن را مسدود کردن زده ج

ه يتصف ر تصفيه ای ک ه ای که خود در ميان صفوف خويشتن به عمل آوردند، ب

ی . ش دستی کردند يافسرها در نظر داشتند پ د، جنگ داخل چنان که همگان دانن

ا ق ز ب وانين هرگ ن ق ود دارد، و اي اص خ وانينی خ ان وق ای انس انين رفتاره

.دوستانه يکسان نبوده اند

گ و هلزينگفورز قانون خشن سربازها و چيدزه فورا طی تلگرافی به وايبور

وان ه عن ا را ب وان ه الب "مل ر انق ر پيک ی ب ربه ی مهلک رد " ض وم ک . محک

ورز تلگراف زد ه هلزينگف ود ب ه سهم خ م ب تار قطع : "کرنسکی ه ن خواس م

ز هستم ز و نفرت انگي ر در مسئوليت ."فوری اين گونه اعمال خشونت آمي اگ

ز را وانين خشونت آمي ن ق ا شويم سياسی اي ه -جوي يم ک و ضمنا فراموش نکن

در اين مورد خاص -کلی همانا افتادن قانون به دست مردم است انقالب به طور

ت و ه حکوم ا متوج ئوليت تمام اران مس ازش ک ر از س ت خط ه وق ه ب است ک

ه دست ا را ب وده ه توده های انقالبی استمداد می طلبيدند تا بعدا بار ديگر آن ت

.الب بسپرندافسرهای ضدانق

ی در مسکو، رانس دولت ل دوره ی کنف ه خط کرنسکی مث ائی ک ی روزه ر يعن

تاد ا س ه ب ع رابط س از قط ز پ ک ني رد، اين ی ک دش م ه دم تهدي ورش دم ب ش

٣٥٢


با استفاده " ن ها درخواست کرد که آدهی، به بلشويک ها رو آورد و از فرمان

اع از ه دف ان را ب د، آن ن ." انقالب بفرستند از نفوذی که بر سربازها دارن ا اي ب

ی ان، يعن ای آن ای بلشويک، رفق وان ه تمداد از مل ين اس ال، کرنسکی در ع ح

رد ه را آزاد نک اه ژوئي دانيان م د . زن ی نويس ن خصوص م وخانوف در اي : س

ه " دان ب کی در زن ه تروتس الی ک م در ح کی، آن ه ا کرنس يف ب وای آلکس نج

ود ل ب ل تحم ا غيرقاب رد، واقع ه." سر می ب ه ب رد ک وان تصور ک آسانی می ت

ای پ دان ه را زن انی ف ه هيج ام را چ ه رگ رازدح کولنيکوف . ودبفت ان راس ناوب

د ی کن ت م م از دست : "رواي ود، خش ده ب ه جوش آم م ب رط خش ان از ف خونم

می گذاشت تا انقالبيونی چون ... رخطریحکومت موقت که در چنان روزهای پ

د گی ب تتروتسکی در کرس ار ... ندن دانيان در يک ب ا زن ه جمعی از م هنگامی ک

ت کی گف وديم، تروتس ه زده ب م حلق رد ه ر گ ه ب اده روی روزان ين پي ه `: ح چ

تند ائی هس زدل ه ائی، عجب ب زدل ه وف . ب د کورنيل ی کردن الم م ورا اع د ف باي

ه حق د ک خاطی است، تا هر سربازی که سر به انقالب سپرده است احساس کن

".`داشته کار او را بسازد

ابودی ز ن ر چي يش از ه ا پ راد يقين ه پتروگ وف ب ای کورنيل ورود نيروه

ه . بلشويک های بازداشت شده را به دنبال می داشت کريموف در فرمان خود ب

ه پايتخت وارد شود، ا ب ه ی نيروه ود در رأس هم رار ب ژنرال باگراتيون، که ق

ود رده ب اد نب م از ي ژه را ه ن دستور وي ا و بازد : "اي دان ه ا از زن ه ه اشت خان

ازيد وان آزاد نس يچ عن ه ه د، و توقيف شدگان را ب ه دقت مراقبت کني ن ." ب اي

زی ل طرح ري ان روزهای آوري برنامه ی هماهنگ شده را ميلی يوکوف از هم

در آن روزها حتی يک جلسه در ." به هيچ عنوان آزادشان نسازيد : "کرده بود

دور ا ص ه ب د ک ی ش کيل نم راد تش ه پتروگ ع نام ه را قط دانيان ژوئي آزادی زن

٣٥٣


دگی متصل . خواستار نشود د، و هيئت های نماين ی می آمدن ه ی اجرائ ه کميت ب

اخ زمستانی ه ک ذاکره ب رای م رانش را ب ه ی خود رهب ه نوب کميته ی اجرائی ب

ن سرسختی کرنسکی در ! به عبث . می فرستاد ورد اي ی خاص بيشتر مسأله م

ه او در خ ا دو روز اول، از آن جهت جالب توجه است ک يم و ي الل يک روز و ن

ای ه ايف وم ب ود را محک ن رو خ ت، و از اي ی دانس اه م ت را تب ت حکوم موقعي

اه می داشت زندان بان نقش د نگ کهنه کاری کرده بود که بلشويک ها را در بن

.تا ژنرال ها بتوانند آنان را دار بزنند

ا کورنيلوف جای شگفتی نيست که توده هائی که تحت رهبری بلشويک ه ا ب

د اد نکردن ان . می جنگيدند، حتی يک لحظه به کرنسکی اعتم مسأله در نظر آن

اع از حکومت ه دف ود ن الب ب اع از انق ر سر دف ر و . ب اطع ت ل ق ن دلي ه اي م ب ه

ا، از پاک اده ه ان بستر ج ان از هم ر طاغي بازتر می جنگيدند، مقاومت در براب

د و نم وا رش ا، و از درون ه نگ ه ر س تزي ه . و ياف وف ب ه کريم امی ک هنگ

ای داختن قطاره ه راه ان ن از ب ارگران راه آه يد، ک ا رس ن لوگ تگاه راه آه ايس

د م دارن و ک ه لوکوموتي د ک ه آوردن د و بهان ن زدن ختانه ت ا سرس ل نيروه . حام

واحدهای قزاق هم بالفاصله خود را در محاصره ی بيست هزار سرباز مسلحی

ا ب ان لوگ ه از پادگ د ک ديافتن ده بودن رون آم ورد . ي ه برخ يچ گون ان ه ن مي در اي

اد اق افت ر اتف اک ت ه مراتب خطرن زی ب ا چي ادل : نظامی رخ نداد، ام اختالط، تب

ر . نظر، و تأثير و تأثر ه ی حکومت را دائ ود بياني ه ب ا فرصت يافت شورای لوگ

ن سند در سطحی وسيع ه چاپ برساند، و حال اي ابين به عزل کورنيلوف ب م

دنيروهای ع می ش اجم توزي ا را . مه زاق ه ا ق د ت ا افتادن ه دست و پ افسرها ب

ين تالش نشانه ی نسبت به تهييج گران انقالبی بی باور کنند، اما ضرورت هم

.بدشگونی برای آنان به شمار می رفت

٣٥٤


ا يکريموف به محض در ه ی پيشروی، ب ر ادام ر ب ان کورنيلوف دائ افت فرم

ه د پرداخت ک يم ساعت حاضر برق سرنيزه به تهدي د ظرف ن ا باي لوکوموتيوه

اده : اين تهديد ظاهرا مؤثر واقع شد . شوند د آم لوکوموتيوها پس از تأخيری چن

م حرکت قطار ا ميسر نشد، چون خط آهن آسيب ه شدند؛ اما حتی بعد از آن ه

م ديده و چنان از کثرت واگون ها مسدود شده بود که بازکردنش بيست دست ک

ار ساعت طول ه . می کشيد و چه ات روحي ائی از شر تبليغ رای ره کريموف ب

ا د ورستی لوگ ه چن ن، در غروب روز بيست و هشتم نيروهايش را ب خراب ک

دا شد . انتقال داد م پي ورا در روستاها ه ران ف يج گ ا سروکله ی تهي ا . ام ن ه اي

د ی بودن ن چ ارگر و راه آه رباز و ک ه س ود -هم اهی وج ان گريزگ ت آن از دس

دآن . نداشت ا می رفتن ه ج ه هم ا ب ه تشکيل جلسه . ه ی شروع ب ا حت زاق ه ق

بدين سان کريموف در زير گردباد تبليغات و در حالی که به ناتوانی خود . کردند

اگراتيون نشست ار ب ث در انتظ ه عب تاد، ب ی فرس رين م ن . نف ارگران راه آه ک

د م ظرف چن ن لشگر ه د، و اي واحدهای لشگر وحوش را متوقف ساخته بودن

.اعت بعد در معرض حمالت اخالقی سهمگينی قرار گرفتس

اران دموکراسی ه سازش ک ی خود، ب ی بزدل ا وجود سست عنصری و حت ب

ر ن دد ب اء مج ض اتک وف، وريمح ه کورنيل ارزه علي رای مب وده ای ب ای ت ه

سوسيال رولوسيونرها و . امکانات اليزالی را برای عمل، در برابر خود گشود

ود را موظ ا خ ويک ه ای ف منش ر نيروه ی ب تيزه ی علن ا س ه ب د ک ی ديدن نم

. کورنيلوف غلبه کنند، بلکه می کوشيدند اين نيروها را به سوی خود بکشانند

ا اعتراضی . حق با آنان بود ن بابت بلشويک ه ه از اي الزم به توضيح نيست ک

. برعکس، اين همان شيوه ی بنيادی خودشان بود. نداشتند" کاری سازش"به

ا ا، بلشويک ه انی ه ا و پارلم يج گره ه در پشت تهي د ک ی کردن ط اصرار م فق

٣٥٥


اش باشند اده ب ال آم د مسلحانه در ح ا و سربازها باي ه . کارگره ن گون رای اي ب

وف، ناگهان وسايل و راه های ر هنگ های کورنيل تأثيرگذاری های اخالقی ب

مثال هيئت مسلمانی به مالقات لشگر وحوش فرستاده شد . نامحدودی کشف شد

واده ی ميانش شخصيت های بزرگ محلی هم ديده می شدند، از که در ه ن جمل

ر تزاري ه در براب دار، ک رده زشاميل، جنگجوی نام اع ک از دف م شجاعانه از قفق

وه نشينان . بود اه ک د، و آن گ ام خود را آواز دادن ا بالفاصله ن ن شخصيت ه اي

چنين کاری تخلف از :اجازه ی بازداشت فرستادگان را به افسرهای خود ندادند

سپس باب مذاکرات باز شد و طولی . رسوم کهن مهمان نوازی محسوب می شد

د رای . نکشيد که مقدمات ختم غائله فراهم آم دهان زيردست کورنيلوف ب فرمان

راد سر ان در پتروگ ادی آلم ه اي توجيه لشگرکشی خود دائما ادعا کرده بودند ک

ا فرستادگانی که . به شورش برداشته اند ه تنه د، ن مستقيما از پاتيخت می آمدن

ه در دست داشتند ه اسنادی ک چنين شورشی را تکذيب می کردند، بلکه با ارائ

اغی است و ه کريموف ي ه ثابت می کردند ک رده برعلي حکومت قشون کشی ک

افسرهای کورنيلوف چه جوابی داشتند بدهند؟. تاس

ه رويش سربازها روی واگون ستاد لشگر وحوش پرچم سرخی چسباندند ک

ه آن ." زمين و آزادی : "نوشته شده بود رئيس ستاد به سربازها دستور داد ک

د، و م رچم را بردارن هؤپ يح داد ک ه توض م : "دبان ا عالئ ه ب رای آن ک ط ب فق

سربازهای ستاد از اين توضيح بزدالنه اقناع نشدند، و ." راه آهن اشتباه نشود

د فرمان دهی آيا کسانی که در ستاد . جناب سرهنگ را بازداشت کردند می گفتن

برای کوه نشينان قفقاز فرق نمی کند سرچه کس را ببرند، اشتباه نمی کردند؟

ر يصبح روز بعد، سرهنگی از جانب کورن ه مق ان دهی لوف ب کريموف فرم

ل داد يآمد و ا ان را تحوي ه : ن فرم ه سرعت ب د، ب ز کني سپاهيان خود را متمرک

٣٥٦


ه . اشغال کنيد"ناغافل"يش بتازيد، و آن شهر را سمت پتروگراد پ ود ک ديهی ب ب

تاد اکنان س ان دهی س ات فرم ر واقعي ود را ب ای خ م ه يدند چش ی کوش وز م هن

کريموف پاسخ داد که واحدهای مختلف سپاه روی خطوط مختلف آهن . ببندند

ه د؛ ک رده ان ا ک اده شدن از قطاره پراکنده شده و در برخی از نقاط شروع به پي

ده و شلوغ و ه خطوط آهن آسيب دي ار دارد؛ ک زاق در اختي روه ق فقط هشت گ

ه پيشروی وان ب اده می ت ای پي ا پ مسدود شده اند؛ که از آن نقطه به بعد فقط ب

پايتخت و ادامه داد؛ و سرانجام، حال که سربازها و کارگرها تفنگ به دست در

وان از ا ی ت وان نم يچ عن ه ه د، ب ده ان تقر ش ه اش مس غال حوم ل"ش " ناغاف

ه مسأله عامل پيچيدگی بيشتر . پتروگراد سخن گفت وان : آن ک امکان نداشت بت

وف لعم ود کورنيل ای خ رای نيروه ی ب ات را حت ل"ي اه داشت" ناغاف ن . نگ اي

ار است، خواستار روشن ز مشئومی در ک ه چي د ک رده بودن و ب ا چون ب نيروه

د ده بودن ب ش دن مطل م . ش ه کش ود ک ده ب اه الزم ش ا آن گ وف ب کش کورنيل

د ان برس الع آن ه اط کی ب کيل -کرنس ته تش دهان ناخواس ان، فرمان دين س و ب

.جلسه ی سربازان را رسما در دستور روز گذاشته بودند

ود ده ب رد، آم امروز : "در فرمانی که کريموف درست در آن لحظات صادر ک

ده ی ه دست من عصر از ستاد فرمان راد اطالعاتی ب وا و از پتروگ ل ق رسيد ک

ه ..." دائر بر اين که در پتروگراد شورش شده است ه منظور توجي اين فريب ب

در فرمانی که شخص . حکومت، طرح ريزی شده بود برعليه قشون کشی علنی

دی ی خوان ين م ود، چن رده ب ادر ک م اوت ص ت و نه وف در روز بيس : کورنيل

د رو ) الف: (اداره ی ضدجاسوسی از هلند گزارش داده است " ده ظرف چن ز آين

ع و ع و قم اجم قل ن ته د؛ غرض از اي د ش از خواه ه آغ ه سراسر جبه وم ب هج

ت؛ امان ماس ه س ش ناب ار ارت ده )ب(تاروم ام دي ک قي دارک ي د ت در فنالن

٣٥٧


ده است؛ ای رودخا) ج(ش ل ه ر پ ال يک رزي ا احتم ر و ولگ ای دنيپ ه ه ته ن ش

راد ) د(انفجار می رود؛ رای شورش در پتروگ ا ب ه بلشويک ه سازمان دهی ب

بال در روز بيست و " اطالعاتی" اين همان ".پرداخته اند بود که ساوينکوف ق

ود رده ب ه آن اشاره ک ردن . سوم ب ه منظور منحرف ک ا صرفا ب ن ج د در اي هلن

ود ر شده ب ا . اذهان ذک ا بن ا ب ه وسيله ي ن سند ب ه ی شواهد موجود، اي ر هم ب

.مشارکت هيئت نظامی فرانسه جعل شده بود

در پتروگراد آرامش کامل : "کرنسکی در همان روز به کريموف تلگراف زد

ت رار اس ی رود . برق اهراتی نم ه تظ يچ گون ال ه اج . احتم ما احتي پاه ش ه س ب

ت ه ." نيس امی ب ت نظ الم حکوم ق اع اهرات از طري ه تظ ود ک ن ب ر اي رار ب ق

ه شوند کوسيله ی خود کرنس ن ع . ی برانگيخت ه اي ود ک مل و چون الزم شده ب

ه امال حق داشت نتيج ه ک د، کرنسکی ک ق بيفت ه تعوي ز حکومت ب تحريک آمي

."احتمال هيچ گونه تظاهراتی نمی رود"بگيرد که

ا هشت ا ب يد ت اری کوش ه نحو ناهنج د، ب زی نمی دي کريموف چون راه گري

د ه کن راد حمل ه پتروگ ود ب زاق خ روه ق رای آسودگی . گ ار را صرفا ب ن ک او اي

کريموف . ام داد، و بديهی است که کوشش او به جائی نرسيد وجدان خويش انج

ه ا ب د ورستی لوگ ه در چن ی ک ا نيروئ ود، گبه محص برخورد ب شت مشغول ب

راسنوف، فرمانده ی سپاه ک. بدون آن که حتی اقدام به نبرد بکند عقب گرد کرد

ه ات "سوم سواره نظام؛ در خصوص اين يگان ين " عملي دا چن ا موهوم بع تمام

تنو ه : "ش زاق ب ام و ق واره نظ روه س ش گ تاد و ش روی هش ا ني د ب ا باي م

روه ضعيف پ و هشت گ ا يک تي ا در عوض ب م، ام ی زدي راد ضربه م پتروگ

م نداشتند . ضربه زديم ن واحدها افسر ه ا . تازه نيمی از اي ه ب ه جای آن ک ا ب م

رديم ان واردش ک ت کوچکم ا انگش يم، ب ربه را وارد کن ت ض ه . مش در نتيج

٣٥٨


حقيقت ." تمان به درد آمد، و ضربه خوردگان ضربه را حتی حس نکردند انگش

م . آن است که حتی با انگشت هم ضربه ای فرود نيامد و هيچ جای هيچ کس ه

.درد نگرفت

د آنکارگران راه آهن در ام دادن . روزها وظيفه ی خود را به نحو احسن انج

ا از ل ه. راهه گشانده می شدند ی قطارها به نحو مرموزی به ب رهای شگ نگ ه

د، ی آوردن ر در م ه عوضی س وپ خان اط ت يدند، ارتب ی رس ن بست م ه ب ا ب ه

همه ی ايستگاه های بزرگ هم برای خود . ستادها با يکان هايشان قطع می شد

م کمي تند و ه ورا داش امی ش ارگری و نظ ای ک ه ه ی. ت ان را تلگرافچ ا آن ه

ل و از دادها و نق ه ی روي ا و هم ال ه اه م انتق ع نگ رات مطل تند ی تغيي . داش

وف را ضبط چی تلگراف ان های کورنيل ا ضمنا فرم د ه ری . می کردن اه خب هرگ

اعد ع نامس اکی از وض ر ح ورا تکثي يد، ف ی رس ا از راه م ت ه کورنيلوفيس

ل می شد ه دهان نق ا چسبانده می شد و دهان ب ه ديواره .و توزيع می شد، ب

ان وتراش کارها د ه سوزن ب ر شده بودن يج گ ه تهي ا هم . ا و سوخت رسان ه

پيشروی، و يا بدتر از آن، سکون نيروهای کورنيلوف در چنين فضائی صورت

ت رده . گرف س ک اع را ح ت اوض رعت وخام ه س ون ب تاد چ دهان س فرمان

ه خرج نمی رای پيشروی ب ه ای ب د، عجل الی خود بودن ا حالت انفع د، و ب دادن

قسمت های مختلفی . مل و نقل را تشويق می کردند ضدتوطئه گران شبکه ی ح

ا، و انشعاب های تون کريموف بدين طريق در ايس شاز ق اه ه ا، توقف گ گاه ه

دند ده ش وف را . هشت خط آهن مختلف پراکن دهای کورنيل ر سرنوشت واح اگ

ه تروی نقشه دنبال کنيد، تصور خواهيد کرد که وطئه گران روی خطوط آهن ب

.ده بودندقايم باشک سرگرم ش

٣٥٩


ه روی کاغذ ژنرال کراسنوف در يادداشت هائی که در شامگاه سی ام اوت ب

ديم : "آورده است می نويسد روی خطوط . تقريبا در همه جا تصوير واحدی دي

ه آهن و يا در واگن ها و يا بر اه ب ه گ زين های اسب های سياه و کهرشان، ک

ره ان را گاه گردن می چرخاندند و به مرکوب های خود خي می شدند، جنگجوي

رد پ د ايستاده و يا نشسته می ديدی، و در ميانشان ف التوی بلن ه پ رتحرکی را ک

ن داشت ر ت ن ." سربازی ب ام اي ه ن يد ک ولی نکش رد پ"ط وج " رتحرکف ه ف ب

ی شماری از راه . رتحرک تبديل شد پ ان فرستادگان ب م چن راد ه از سوی پتروگ

ه ی کورن می رسيدند که همه از هنگ هائی می ه مقابل ه ب د ک ا ي آمدن لوفيست ه

د . اعزام شده بودند دا حرف بزنن رد ابت نيروهای . آنان می خواستند پيش از نب

ی جنگ و ستيز فيصله داد وان ب ه را می ت ه غائل . انقالبی اميد واثق داشتند ک

د : اميد آنان بر باد نرفت ان می آمدن ه پيشباز آن ل ب ال مي ا کم ا ب روه . قزاق ه گ

ابرا اط مخ ه نق راد را ب تادگان پتروگ ت و فرس ی گرف ا را م پاه لوکوموتيوه ت س

رد ه ی . مختلف خطوط آهن اعزام می ک رای هم د و چون اوضاع ب اه چن آن گ

جلسات و تجمعات متصل ادامه داشتند و در آن ها . واحدها توضيح داده می شد

!"فريبمان داده اند: "فرياد بر می آمد

سرلشگرها، بلکه سرهنگ ها هم نمی دانستند نه فقط : "کراسنوف می گويد

تند ا هس ا در کج ان دقيق ان هايش ا و گروه روه ه ه . گ ار و علوف دان خواروب فق

ان دامن می زد ه تشويش و عصبيت همگ ا ب ه . طبيعت د ک راد چون می ديدن اف

ه بازداشت رده است، شروع ب ه سو احاطه شان ک ائی از هم ی معن آشفتگی ب

ميان، هيئت نمايندگی شورا از ستاد در اين ." د کردند مافوق ها و افسرهای خو

زارش داد ه گسترش : "خود ساخته ی خويش گ ام رو ب ا سرعت تم مرافقت ب

رد ... است ی ک ده تلق ام ش وان تم ه منازعه را می ت م ک ل داري ان کام ا اطمين . م

٣٦٠


د ن سو روانن دايت ..." هيئت های نمايندگی از چهار طرف به اي ا در ه ه ه کميت

طولی نکشيد که شورای نمايندگان سپاه تشکيل . جای افسرها را گرفتند واحدها

ا . شد، و از ميان اعضايش چهل تن به نزد حکومت موقت اعزام شدند زاق ه ق

رای بازداشت کريموف و ساير افسران فقط هم به بانگ بلند اعالم کردند که ب

.منتظر دستور پتروگراد هستند

ه استانکويچ از مشاهدات خود در رو م راه ز سی ام ژوئن، يعنی هنگامی ک ه

رده يم ک رد، تصوير روشنی ترس ی ک فر م ه سمت پسکوف س ا ويتينسکی ب ب

ت غال . اس ه اش کو ب ه تزارس د ک ی کردن ان م راد گم ه در پتروگ د ک ی گوي او م

ا، . "کورنيلوفيست ها درآمده است؛ اما در آن جا احدی ديده نمی شد در گاتچين

ه ... در شهر لوگا، صلح و آرامش . از هم هيچ کس در راه لوگا، ب ... هيچ کس ب

... خالی بود... روستائی رسيديم که قرار بود ستاد سپاه در آن مستقر شده باشد

رده و ا مواضع خود را ترک ک زاق ه ان روز ق آن گاه دريافتيم که سحرگاه هم

اره شده، ." پشت به پتروگراد حرکت کرده بودند شورش به پس غلتيده، تکه پ

.رفته بود کام زمين فروو به

رد . اما ساکنان کاخ زمستانی هنوز از دشمن وحشت داشتند کرنسکی سعی ک

ود ذاکره ش اغی وارد م دهان ي ا فرمان ای . ب ن راه از ابتکاره ر او اي در نظ

او چند نفر را از طرف خود . رده های پائين مطمئن تر می نمود " آنارشيستی"

زام شرافت به نزد کريموف فرستاد، و ضمن تضمين ه الت رال ب اب ژن ی جن ايمن

رد " جات روسيه نبه نام "خويشتن، راد دعوت ک ه پتروگ ديهی است . او را ب ب

ه جناب ژنرال هم، که از همه سو تحت فشار قرار گرفته و قافيه را به کلی باخت

ال . زده اين دعوت را پذيرفت بود، شتاب ه دنب م ب اما هيئت نمايندگی قزاق ها ه

.او روان شد

٣٦١


د فرمان دهی جبهه ها از ستاد وب غرب . حمايت نمی کردن فقط جبهه ی جن

ا . ن راه نشان داد يکوششی در ا ه ج ع ب ه موق اط را ب ستاد دنيکين شروط احتي

ود زاق . آورده ب ان ق ه جايش ته و ب تاد را برداش اد س ل اعتم ای غيرقاب گارده

اشغال شده ها چاپ خانه یدر شامگاه بيست و هفتم اوت، همه . گذاشته بودند

د ی . بودن د، و حت ود کن ر اوضاع وانم لط ب امال مس ود را ک يد خ ی کوش تاد م س

ر ود استفاده از دستگاه تلگراف را ب رده ب دغن ک ه ی جبهه ق ن . ای کميت ا اي ام

د يش دوام نياوردن اعتی ب د س ات چن دهای . توهم تادگان واح ه فرس ه رفت رفت

ا حمايت د ت ه آمدن ه کميت ه اعالم مختلف يکی پس از ديگری ب خود را از کميت

ده . کنند م در دست فرستادگان دي وپ های صحرائی ه زره پوش و مسلسل و ت

رد، و . می شد ر فعاليت های ستاد را آغاز ک کميته ی جبهه فورا کار نظارت ب

اقی گذاشت ات ضددشمن را در دست ستاد ب در ساعت . فقط سررشته ی عملي

وب غرب تماما به دست کميته ها سه روز بيست و هشتم، قدرت در جبهه ی جن

ود اده ب ه گر يدن. افت ين ب ود يک اده ب ين : "ه افت ن چن ز اي ور هرگ ده ی کش آين

." تاريک، و ناتوانی ما هرگز اين چنين وخيم و خفت بار به نظر نرسيده بود

ر فيصله يافت افی : در جبهه های ديگر ماجرا به نحوی بسيار ساده ت فقط ک

اطراف چشم بگردانند تا سيل احساسات دوستانه را به بود که فرماندهان کل به

د ت ببينن ت موق رهای حکوم وی کميس رال . س م، ژن بح روز بيست و نه در ص

کی از رب، و پرزوالس ه ی غ ف از جبه انی، والوي ه ی روم رباچف از جبه ش

اخ زمستانی جبهه ی قفقاز، مراتب وفاداری خود را به وسيله ی تلگرا ه ک ف ب

د الغ کردن کی، از ج رد. اب ی کلمبوفس ش، يعن ده ی کل ه فرمان مال، ک ه ی ش به

تانکوي کورنيلوفيس د، اس ی ش وب م ی محس ای علن ام ت ه ه ن ی را ب چ شخص

وب کی منص ت کلمبوفس ه معاون کی ب رد ساويتس د . ک ی نويس تانکويچ م : اس

٣٦٢


روز " ه محض ب ر کسی او را می شناخت و ب ع کمت ساويتسکی، که تا آن موق

ان معارضه به وسيله ی تلگراف ا اطمين به کار گمارده شده بود، می توانست ب

امی ای نظ روه ه ر يک از گ رای ه ام ب ا -تم ه ت ام گرفت اده نظ ربازهای پي از س

ی دانشجويان دانشکده ی ا و حت ته ه ا و گماش زاق ه ان صادر -افسریق فرم

کل مربوط می شد، بالفاصله آن فرمان به بازداشت فرمانده ی رکند، و حتی اگ

ه اجرا در د ب ار ." می آم ار برکن ه آسانی از ک د، کلمبوفسکی ب ه ی بع در مرحل

ونچ رال ب ه ژن ود را ب ای خ د و ج روويچ-ش روويچ. داد ب ونچ ب ه ب دا ب بع

ت دمت حکوم ه خ خاص ب تين اش زو نخس ويکش ج رادر بلش اطت ب وس

.بلشويک ها درآمد

دين وب کال تون جن ه س ای دن، ک زاق ه ردار ق ما ، س ه ش ان ب زب نظامي ر ی ح

ود . مدآگران از آب دريمی رفت، اندکی خوش اقبال تر از د در پتروگراد شايع ب

د واحد از ه چن که کالدين به بسيج ارتش قزاق پرداخته است، و نيز می گفتند ک

ه ی می جبهه هم ا در کران د روند ت ه او بپيوندن ا سردار . دن ب ا در آن روزه ام

دور از خطوط راه آهن، از روستا : "به گفته ی شرح حال نويسش کالدين، بنا

ه ... به روستا می رفت ا روستائيان ب ام ب و و در صلح و مسالمت تم گفت و گ

ت ی نشس يش از ." م دين ب ز کال ع ني ه واق ه در ب ور آن چ ی تص ل انقالب محاف

او لحظه ی شورش علنی را، که تاريخش از پيش . اط به خرج داد يمی شد، احت

ه ود، ب وم شده ب د بر او معل ز " بازدي ا در " صلح آمي روستاها اختصاص داد ت

د و در بروزهای اطی دور بمان ی از دسترس تلگراف و ساير وسايل ارتب حران

ا را بسنجد زاق ه ه . عين حال حالت روحی ق دين ب تم، کال در روز بيست و هف

ا : "بوگايفسکی، معاون خود تلگراف زد الزم است که با تمام امکانات و نيروه

او با روستائيان ثابت می کند که گفت و گوهای اما." ف حمايت کنيم لوياز کورن

٣٦٣

لئون تروتسکی نشر کارگری سوسياليستی ی ه نيروئ ود و ن : در حقيقت امر در آن روزها نه امکانی در بساطش موجود ب

ود راه ن خ ه ذه وف را ب اع از کورنيل ور دف ی تص زاق حت ای ق دم کاره آن گن

ه ی ∗"مجمع نظامی "به محض محرز شدن شکست شورش، . نمی دادند ناحي

ه ا، "دن تصميم گرفت ک وم شدن تناسب واقعی نيروه ا معل ده " ت راز عقي از اب

زاق های دن در س . احتراز کند ا توانستند سرکردگان ق ه مانوره ن گون ايه ی اي

.به موقع به حاشيه بجهند

ه ی کو، در کران راد، در مس دهای در پتروگ ير واح ه، در مس دن، در جبه

. لوف دوست و هم دل و هوادار داشت يرنمهاجم، اين جا و آن جا و همه جا، کو

اوت ا قض ه ه االت روزنام امدها و مق ا و خوش راف ه اس تلگ ر اس ر ب اگ

اما شگفتا که چون . می کردی، تعداد هواداران کورنيلوف سر به آسمان می زد

د شدند ن هواداران ناپدي ه ی اي در بسياری از . وقت آفتابی شدن فرا رسيد، هم

ميان افسرهای کورنيلوف در. جبن شخصی افراد ريشه نداشتموارد، علت در

د م نبودن جاع ک ردان ش رد . م دا نک ل پي رای عم ی ب ان محمل جاعت آن ا ش . ام

مان راد از ريس ت اف د، دس وش افتادن ب و ج ه جن ا ب وده ه ه ت رد آن ک ه مج ب

اه شد ايع کوت ا و بانک. وق ه داره ط کارخان ه فق ا و اساتيد از آن پس ن و داره

ود را م خ ده ه رهای رزمن ی افس جويان و حت ه دانش ذ، بلک ای متنف دس ه مهن

د زوی احساس کردن اده و من ه سير .مطرود و تک افت ام ب راز ب وئی از ف و گ ت

با ژنرال دنيکين چاره ای نداشتند جز آن هم راه آنان نيز . حوادث می نگريستند

.که بر ناتوانی وخيم و خفت بار خود نفرين فرستند

ه یدر ر ی ام اوت، کميت ه وز س ژده داد ک وراها م ه ی ش ه هم ی ب : اجرائ

د" ه ان امال باخت ود را ک ه ی خ وف روحي ای کورنيل ال ." نيروه ان فع ن مي در اي

. نامی که قزاق ها به مجلس انتخابی خود اطالق می کردند-∗

٣٦٤

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه وترين، و رين، جنگج ت ت يهن پرس وف م ه کورنيل د ک رده بودن اد ب از ي

انحطاط روحيه ی . ضدبلشويک ترين واحدها را برای مقصود خود برگزيده بود

ک ربازها ي ه س ت ک ی گرف ئت م ا نش ربازها از آن ج لب س رها س ره از افس س

ان هستند ه افسرها دشمن آن د ک ه بودن تالش . اعتماد کرده بودند، چون دريافت

ش ه ی ارت اط روحي ه انحط ی داد ک ان م وف نش ه کورنيل الب برعلي رای انق ب

ه . عميق تر شده است ا را ب ه بلشويک ه ود ک تهم اين دقيقا همان جرمی ب آن م

.می کردند

ه ی را، ک ت انقالب وه ی مقاوم ه ق د ک ه بودن رانجام فرصت يافت ا س رال ه ژن

ب تصادف سسخت شکننده و عاجز به نظرشان رسيده و به زعم آنان فقط بر ح

از همان روزهای فوريه به بعد، . بر رژيم پيشين پيروز شده بود، اندازه بگيرند

ان ال د هرگاه فرصتی دست می داد، نظامي الی خود را تکرار می کردن : ف توخ

بتجار ." يک واحد قوی به من بدهيد تا به آن ها نشان دهم دنيا دست کيست "

وف در ا رال ايوان الوف و ژن رال خاب يچ درس ژن ه ه اه فوري ر م ن واخ ه اي ی ب

ود ه ب ان دراز نياموخت م اغلب . سلحشوران زب استراتژيست های غيرنظامی ه

ر .همين نغمه را ساز می کردند ه اگ ود ک شيدلوفسکی اکتبريست مدعی شده ب

ه در زرگ بلکه فقط منسجم، "ماه فوري دان ب ه چن م ن يک واحد نظامی، آن ه

انقالب فوريه ظرف چند روز "داشت، یت وجود م در پايتخ " منضبط و رزمنده

ی رکوب م د س ان . ش وف، از ارباب دنام راه آبوبليک ود ب ته ب ن، نوش ک : "ه ي

بط ا گر منض ر زلش ه ب ود جبه ی ب افی م ام ک ردن قي ان ک ن از . ای داغ د ت چن

د افسرهائی که در جريان حوادث شرکت داشتند، ان داده بودن ه دنيکين اطمين ب

ری : "که ه رهب ردان مستحکم ب ان دهی يک گ ال چيست، فرم ه دنب د ب ه بدان ک

د می تواند ا ه آن رو کن ه گوچکوف وزارت ".وضاع را از اين رو ب امی ک در اي

٣٦٥


نهاد جنگ را برع ده و پيش زد او آم ه ن ه ب رال کريموف از جبه ده داشت، ژن ه

ه ود ک رده ب د "ک ز کن ا يک لشگر تروتمي راد را ب تن -پتروگ ه پس از شس البت

ون دکی خ ت ." ان ه عل رفا ب ه ص ن برنام ت گوچکوف"اي را در " مخالف ه اج ب

د ت . نيام اطر مرکزي ه خ ه ب اوينکوف ک رانجام س ی و س ان ده ده، فرم در آين

رای " هفتم بيست و " اوت خاص خودش را تدارک می ديد، ادعا کرده بود که ب

د ی کن ت م امال کفاي گ ک ط دو هن ا فق ويک ه ردن بلش تر ک ت . خاکس ال دس ح

رال يله ی ژن ه وس ه ب ود ک ت داده ب ان فرص ن آقاي ه ی اي ه هم ت ب سرنوش

ه ی خود " شادمان و انباشته از لذت حيات، " صحت و سقم محاسبات قهرمانان

ين را دتعي رافکنده و . کنن د، س رده باش ربه ای وارد ک ه ض ی آن ک وف ب کريم

نم شمرد و . زده و حقير به کاخ زمستانی رفت شرم کرنسکی هم فرصت را مغت

رد صحنه ی رقت ازی ک ا او ب اری ب يش -ب أثير اصلی اش از پ ه ت صحنه ای ک

ود ده ب ه وزارت جنگ . تضمين ش ر يک راست ب زد نخست وزي کريموف از ن

ه داد رفت و د دگی خود خاتم ه زن ود آخر و عاقبت . ر آن جا با تپانچه ب ين ب چن

."پس از شستن اندکی خون"کوشش او برای سرکوب انقالب

ن نتيجه رسيده ه اي ساکنان کاخ زمستانی آسان تر نفس می کشيدند، چون ب

ه است وب فيصله يافت ه نحوی مطل ن رو . بودند که آن قضيه ی دشوار ب از اي

د تصميم گرفتند ی کسب و - که هر چه زودتر به سراغ دستور روز باز گردن يعن

د ر بگيرن ان را از س ار موقوفش ه . ک ود را ب کی خ ی کرنس ان ده و فرم ل ق ا ک

حفظ پيوندهای سياسی خود با ژنرال های قديمی، مقامی یاو برا . منصوب کرد

د، حال آن . از اين بهتر پيدا نمی کرد ه رياست ستاد برگزي ه آلکسيف را هم ب ک

د رود بياي ر ف ر مسند نخست وزي ود آلکسيف ب ده ب م مان . همين دو روز پيش ک

م و ا اخ رانجام ب تان، س ا دوس ورت ب د و مش دتی تردي س از م رال، پ اب ژن جن

٣٦٦


ذيرفت اب را پ ن انتص ز اي ی تحقيرآمي ه -تخم ود ب ه خ ان ک ط، چن ه فق البت

ه ز معارض المت آمي ل مس ل و فص د ح ه قص يح داد، ب انش توض د. اطرافي ين ب

ي ب، رئ ر در سترتي ار ديگ انوف، ب يکال روم تاران ن زرگ ارتش تاد ب ين س پيش

زی . زمان کرنسکی به مقام سابق خود دست يافت ! عجب تصادف شگفت انگي

ا يد ت دا کوش کی بع ون را چن کرنس اب ميم ن انتص دياي ه کن ط : "ن توجي فق

ان دهی آلکسيف، در سايه ی پيوندهای نزديکش با ستاد وذ عظيم فرم ش و نف

ی امی، م الی نظ ل ع ر فر در محاف ت ام ی را انمتوانس ای ده ت ه از دس

د هایکورنيلوف با مسالمت به دست رعکس ." تازه انتقال ده حقيقت درست ب

ه . ودب رای توطئ ر ب رين ام اگ ران کمت ود، انتصاب ک گ ده ب اقی مان ان مقاومت ب

ت ی توانس ط م ت، فق رار داش ران ق ه گ ره ی توطئ ود در زم ه خ يف، ک آلکس

ت امر، کرنسکی آلکسيف قحقي رد. تشويق کند ژنرال های ياغی را به مقاومت

ه ساوينکوف را در ل برکشيد ک ان دلي را پس از شکست شورش درست به هم

ود ه سوی : ابتدای شورش برکشيده ب ی ب ی شده ، پل ه هر قيمت ه ب ود ک الزم ب

ه فرمانده ی کل جديد احيای رفاقت خود را با ژنرا . راست باز بماند ل ها اينک ب

ل . ويژه ضروری می دانست ی خل ه نظمی ب پس از هر اغتشاش الزم است ک

.برقرار شود، و از اين رو به قدرتی دو چندان مستحکم نياز است

اقی فرمان دهی در ستاد ری ب ر دو روز پيش اث ديگر از آن خوش بينی فراگي

لگرافی خطاب در ت . توطئه گران راهی برای عقب نشينی می جستند . نمانده بود

وف ه کورنيل ود ک ده ب الم ش کی اع ه کرنس تراتژيک "ب ت اس ه موقعي ر ب نظ

ه فرمان دهی حاضر است " موجود ر آن ک د، مشروط ب را با مسالمت واگذار کن

ه د شد "اطمينان بيابد ک دی تشکيل خواه ر ." حکومت قدرتمن وب ب رال مغل ژن

زوده م اف ری را ه ام حجت کوچک ت زرگ، اتم ود اين اتمام حجت ب ی : ب او، يعن

٣٦٧


ه ود ک د ب ه وجودشان "کورنيلوف، معتق رادی ک ا و ساير اف رال ه بازداشت ژن

ه طور ايز نيست برای ارتش حياتی است، ب ی ج ورا ." کل کرنسکی ذوق زده ف

ه اطاعت رد ک و اعالم ک برای آشتی با دشمن خود پا پيش نهاد و از طريق رادي

ه واجب است لوف در قلمرو عمليا ياز فرمان های ژنرال کورن ر هم . ت نظامی ب

اجرائی حادث شده : "همان روز به کريموف چنين نوشت کورنيلوف خود در م

رد است ه ف اريخ جهان منحصر ب ده ی : که در نوع خود در ت ه فرمان ه ب ی ک کل

د، رده ان اه احضارش ک ه دادگ ين جرم ب ه هم ده و ب تهم گردي يهن م خيانت به م

ه ی ه ادام ف ب ت مکل ده اس ش ش ری ارت ی ..." رهب ازه ی پخمگ ی ت ن تجل اي

تن ی خويش وز از ارزان فروش ه هن ران را، ک ه گ له توطئ کی بالفاص کرنس

ار ديگر ام بيم رد ي ناک بودند، ب د ساعت پيش . دوار ک ه چن ه رغم تلگرافی ک ب

اک در اين لحظات وحشت "درباره ی جايز نبودن معارضات داخلی ، ارسال "ن

مقام سابقش را باز يافته بود، دو تن را مأمور شده بود، کورنيلوف که نيمی از

ه د ک د و از او بخواهن دين برون زد کال ه ن ه ب رد ک اورد"ک ، و درعين "فشار بي

ه رد ک يه ک وف توص ه کريم ال ب د، در : "ح ازه دهن رايط اج ه ش ان چ چن

د ل کني ا عم ما داده ام رأس ه ش ه ب ائی ک تورالعمل ه تای دس تای آن ." راس راس

تورالعمل تن دس ه دار آويخ ت و ب ت موق داختن حکوم ود از بران ارت ب ا عب ه

. اعضای شورا

عازم فرمان دهی ستاد، به قصد تصرف ستاد ی ژنرال آلکسيف، رئيس تازه

د ف ش د . موغيلي ی گرفتن دی م ات را ج ن عملي وز اي تانی هن اخ زمس در . در ک

ردان های يکی از گ : اختيار داشت حقيقت امر، کورنيلوف نقدا فقط سه نيرو در

، و يکی از هنگ های سواره "کورنيلوفيست"ژرژقديس، يک هنگ پياده نظام

د . نظام تکينسکی ردان ژرژ ق ه يگ دو امر جانب حکومت را گرفت ان ب س در هم

٣٦٨

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه ا بود، هنگ های کورنيلوفيست و تکينسکی هنوز وفادار محسوب می شدند، ام

ه نداشت پ تو مطلقا فرمان دهی ستاد. بخشی از آنان انشعاب کرده بود در . خان

آلکسيف مأموريت خود را . تفی بود نی مقاومت به کلی م مسأله چنين شرايطی

رد از ک کی آغ وف و لوکومس ريفاتی از کورنيل دارهای تش ا دي انی. ب ه آس ب

ه در خالل اي رد ک ه هر دو طرف يک دل و می توان مجسم ک دارها چگون ن دي

د بودن ي د، ک زبان هر چه اصطالح نظامی بل ل جدي ده ی ک د در خصوص فرمان

د ف کردن م ردي ال ه ه دنب کی، ب ی کرنس رای . يعن م ب وف و ه رای کورنيل م ب ه

و امال روشن ب ال باي آلکسيف ک ر ح ات کشور در ه ر نج ه ام ه د ک دتی ب ا م د ت

.تعويق بيفتد

تاد ه در س ال ک ان ح ا در هم ان دهی ام ه فرم وب ب اتح و مغل دون ف صلحی ب

اد ت انعق ارکی و ميمن ر مب ر و داغ ت ه دم داغ ت راد دم ب و پتروگ ت، ج ی ياف م

ان ی صبرانه منتظر دريافت خبرهای اطمين می شد، و ساکنان کاخ زمستانی ب

. مردم در دست داشته باشند عرضه بهرایبخش از موغيليف بودند تا چيزی ب

. لحظه ای راحت نمی گذاشتند جوهای الينقطع خود آلکسيف را آنان با پرس و

گ بارانوفسکی، يکی از محرمان کرنسکی، از پشت تلفن شکوه سرداد سرهن

ه وراها : "ک ت کورني ش ا بازداش ط ب د، فق مگين ان وف و دارخش ته اش ول دس

ا مقاصد آلکسيف جور ..." بی بر اين آتش پاشيد آمی توان دامی ب ين اق ا چن ام

که ترس با تأسفی عميق می بينم : "جناب ژنرال پاسخ می دهد که . در نمی آمد

اده باشيم، حال حاضر تماما به چنگال من از آن که مبادا ما در سمج شورا افت

راد از ضمير آشنای ."به امری مسلم تبديل شده است ا "م روه کرنسکی "م گ

م مصلحتا است، منتها آلکسيف برای آن که ماليم تر نيش زده باشد، خود را ه

ه . در اين گروه می گنجاند ين لحن سرهنگ بارانوفسکی ب ا هم ه ی خود ب نوب

٣٦٩


د از چنگال سمج شورا خالص می شويم : "واب می دهد ج اری خداون ه ي ." ب

ه د ک داده بودن ات ن ا نج وف تمام ال کورنيل ا کرنسکی را از چنگ وده ه وز ت هن

د شود ا آلکسيف متح ا ب وده ه ه ت يد برعلي تاب زده کوش ر دموکراسی ش : رهب

ی شويم " ال سمج شورا خالص م ا ه." از چنگ وال، آلکسيف ب ن اح ه ی اي م

ان د و بازداشت تشريفاتی سلسله جنبان ن ده ناچار بود به مقتضيات موجود ت

ه کورني . ذاردتوطئه را به مورد اجرا بگ ار روز پس از آن ک ردم چه ه م لوف ب

ود رده ب الم ک ام : "اع اری از مق ه برکن رگ را ب ن م ی م ان ده ا فرم ل نيروه ک

م، ی ده رجيح م ل را د" ت ده ی ک د و او دم فرمان ت کردن ه اش بازداش ر خان

اورد ه موغيليف رسيد، دستور . برني م چون ب ق ه اده تحقي وق الع کميسيون ف

ات ن ديپلم تاد، آالدي ران س ن از افس د ت ابرات، چن ر مخ اون وزي ت مع بازداش

رها را ه ی افس زی اتحادي ه ی مرک ای کميت ه ی اعض ين کلي م چن راری، و ه ف

.صادر کرد

اران سازش پس از پيروزی، د، ک د می کردن د ساعت خشماگين غرولن ا چن ت

رق صادر شد ح دين رعد و ب م چن ی از آوکسنتيف ه ام . ت ا سه روز تم اغی ه ي

د ده گذاشته بودن ی فرمان ه را ب يدند! جبه اد کش زی فري ه ی مرک : اعضای کميت

ر شد !"مرک بر خائنان " رم ت ا دل گ ن بانگ ه ه، مجازات : آوکسنتيف از اي بل

ود یاعدام به تقاضا ين مجازات "- کورنيلوف و پيروانش اعاده شده ب حال هم

ورد خودشان اجرا م را با قا ام در م يم یطعيت تم د ." کن ه ی شديد و ممت هلهل

.حضار

وان ه عن وف ب ر کورنيل تر در براب ه پيش ه دو هفت ای مسکو ک ورای کليس ش

ماسترافی به حکومت ال گاحياکننده ی مجازات اعدام کرنش کرده بود، اينک تل

دگی : "کرد که وع، زن م ن ه ه به خاطر پروردگار و به خاطر عشق مسيح وار ب

٣٧٠


د ه شدند ." ژنرال خطاکار را حفظ کني ار گرفت ه ک ز ب ا . اهرم های ديگری ني ام

د ونين بزن ه تصفيه حساب خ ال نداشت دست ب دا خي ه . حکومت اب امی ک هنگ

و يکی از آمد، هيئتی از جانب لشگر وحوش به نزد کرنسکی در کاخ زمستانی

ذکر سربازهای عضو اي د ت ده ی جدي وئی های فرمان ی گ ن هيئت در پاسخ به کل

کرنسکی حرف آن "رحمانه مجازات شوند، ی بايد ب نفرماندهان خائ : "داد که

ا : "سرباز را قطع کرد و گفت ده است، م ال اطاعت از فرمان ه ی شما فع وظيف

ه چون یرد گمان م ظاهرا اين م ." های ضروری را می کنيم خودمان کار رد ک ک

ا ا پ ر با پای چپ بر زمين بکوبد توده ها بايد پديدار شوند، و چون ب ی راست ب

.د بار ديگر ناپديد شوندزمين بکوبد توده ها باي

يم " ان می ." ما خودمان کارهای ضروری را می کن ا هر چه آن ه ام د ب کردن

ا غيرضروری م وده ه ر ت ه اگینظ يد، البت وئي ر رس واهيم بگ م مشکوک و نخ

رين د . فاجعه آف ا اشتباه نمی کردن وده ه ز . ت ل صدرنشين پيش از هر چي محاف

عی اده ی وض رگرم اع وف را آس ی کورنيل ون کش ه قش د ک ود بودن ده ب . فري

ه ی پس از : "لوکومسکی روايت می کند که نخستين پرسش های اعضای کميت

ام تحقي ام و تم ا حسن نيت ت د ق، معلوم شد که ايشان نسبت به م ايشان ." دارن

د ران بودن ه گ اور توطئ ت و ي م دس ا ه ش؛ . اساس تان ارت کی، دادس شابلوفس

د اله بگذارن سازمان های . متهمان را راهنمائی کرد که چگونه بر سر عدالت ک

ژنرال ها و هم دستانشان را مانند يک مشت : "جبهه زبان به اعتراض گشودند

ه نگرفت ه محاکم د جانی در برابر دولت و مردم ب ال آزادی ...ه ان ان در کم طاغي

د اس بگيرن رون تم ان بي ا جه د ب ی توانن د ." م ه را تأيي ن نکت کی اي لوکومس

ا واجد اهميت : "می کند رای م ه ب ستاد فرمانده ی کل ما را از همه ی نکاتی ک

د ." داشت یمطلع نگاه م بودند، ه فکر افتادن ار ب سربازهای خشمگين چندين ب

٣٧١


گاه های خود محاکمه کنند، و فقط لشگر لهستانی ضدانقالبی ژنرال ها را در داد

ا را از رال ه ود ژن زام شده ب ران، اع ه گ ايخوف، محل بازداشت توطئ ه ب ه ب ک

.اعدام حتمی نجات داد

رال آلکسيف از ستاد ان دهی در روز دوازدهم سپتامبر، ژن ه فرم ه ای ب نام

ده ی نعکس کنن ه م ه جای توطئ ميلی يوکوف نوشت ک ار خشم ب ران از رفت ه گ

ه گران طئبورژوازی بزرگ بود، بدين معنی که بورژوازی بزرگ در بدو امر تو

ود رده ب ا ک ان را در دست سرنوشت ره . را به جلو رانده اما پس از شکست آن

ود ب ژنرال با قلم اجن ه : "زهرآگينی نوشته ب ا حدی آشنا هستيد ک شما خود ت

ا آن برخی از محافل جامعه ی ما نه تنها از آ ا ب ه تنه ن نقشه اطالع داشتند، و ن

م م نقشه ه ه د أیر دل و ه ا ک ا آن ج ی ت د، بلکه حت ه س بودن تشان می رسيد ب

د ک کردن وف کم ران از ..." کورنيل ه ی افس ام اتحادي ه ن يف ب آلکس

ان پشت رويشنگرادسکی، پوتيلوف و ساير سرمايه داران بز ه مغلوب ه ب گی ک

ه " برای کرده بودند، درخواست کرده بود که ه ب خانواده های گرسنه کسانی ک

د سی صدهزار ..." حکم افکار و اقدامات مشترک متحد آنان به شمار می رفتن

د ع آوری کنن ل جم ود . روب ده ب ام ش کار تم د آش ا يک تهدي ه ب ن نام ر : "اي اگ

رال ... ح اين وضع نپردازندکار فورا و با تمام قوا به توضي مطبوعات درست ژن

گوهايش و گفت خواهد بود تمام فعاليت های مقدماتی، همه ی لوف ناچار کورني

د، و ا کردن ان ايف ه اين ه ی اسرار را با اشخاص و محافل، و نقشی را ک ز هم ني

ام حجت ." دادگاه افشاء کند رديگر را در براب ن اتم اره ی ماحصل اي ا درب و ام

زارش م ياستغاثه آميز، دن د یکين چنين گ اه اک : "ده ر چهل فقط در اواخر م تب

د يهزار روبل از مسکو برای کورن ه ." لوف آوردن ی يوکوف ب ن دوره ميل در اي

ور ود ط ب ب ی از صحنه ی سياست غاي ا. کل ا او بن ادت ه ت رسمی ک ر رواي ب

٣٧٢


ا پس از سهی ا يبد." مه رفته بود يبرای استراحت به کر " رال ه ر ليب ه رهب ت ک

.ن همه دغدغه و تشويش نيازمند استراحت بودآ

رد، و پس از آن يق تا ق يکميسيون تحق مضحکه ی ام بلشويک ها ادامه پيدا ک

ه ی تاد کرنسکی هم دند بلکه س ط آزاد ش ه فق م دستانش ن وف و ه م کورنيل ه

ت ان گذاش م در اختيارش ناد الزم را ه ين . اس ی را هم گ داخل ای جن ه ه پاي

ه کورنيلوف ر . ژنرال های فراری پی ريختند ا آن گاه به نام اهداف مقدسی ک ا ب

وف ل ی يوک د، يميل اخته بودن د س ياه متح اکوف صدس کی کورس رال و ريمس ب

اراج و يه ت رق روس وب و ش دند، جن دفون ش اک م ر خ ن در زي زار ت صدها ه

دند، و ابود ش ا ن ابيش تمام ور کم نايع کش د، ص ران گرديدن ر وي رخ ب رور س ت

اه عد ش موفقيت آميز جکورنيلوف پس از خرو . انقالب تحميل گشت الت از دادگ

ه در يد ک ولی نکش کی، ط گ کرنس ه ی جن اره ی جبه رب خمپ ه ض ی ب داخل

د ای درآم ا از پ ويک ه ا . بلش م تقريب دين ه ودسرنوشت کال ين ب ع . " هم مجم

دن نه فقط فرمان لغو بازداشت کالدين را خواستار شد، بلکه بازگشت " نظامی

ی فرصت را و در اين مورد نيز کرنسک . ز مطالبه کرد ياو را به مقام سرداری ن

اسکوبلف به نووچرکاسک اعزام . برای پس گرفتن حرف خويش از دست نداد

ا در . شد تا از مجمع نظامی پوزش بخواهد ه آنام ر دموکرات را ب ن وزي ا اي ج

زاق . کارگردانی شخص کالدين ظريفانه به ريشخند گرفتند رال ق روزی ژن ا پي ام

ه کالدين زير فشار همه چند ماه بعد، . دير نپائيد ه ب جانبه ی انقالب بلشويک ک

ه ی ه داد کران ود خاتم دگی خ ه زن ود، ب رده ب رايت ک م س رچم . دن ه اه پ آن گ

اد ي کورنيلوف به دست ژنرال دنيکين و در اصلی دوره ی . ا ساالر کولچاک افت

ه . جنگ داخلی هم با نام همين دو تن عجين شده است ن احوال ب ه ی اي ا هم ام

.ی شوند و سال های بعد مربوط م١٩١٨

٣٧٣


فصل يازدهمفصل يازدهم

ها در زير حملهها در زير حمله تودهتوده

ی ه در حالت ذهن ائی است ک علل بالفاصله رويدادهای هر انقالب دگرگونی ه

د ی ده م رخ م ات متخاص ده ی . طبق ين کنن رفا تعي ه ص ادی جامع ط م رواب

تند ا هس ان ه ن جري ای اي ی رخ . مجراه اهی جمع ه در آگ ائی ک ونی ه دگرگ

ازه فقط . يتی نيمه پنهان دارند می دهند طبعا ماه احوال روحی و انديشه های ت

ی از حدت و شدت رسيده باشند، هنگامی عيان می شوند که به درجه ی معين

از د ب ر چن د، ه اعی جدي ادل اجتم ازه تع ای ت ه ه وال و انديش ن اح اه اي و آن گ

ات، ديگری را ی ثب رار می سازند هم بسيار ب در هر گسترش هر انقالب . برق

ار ديگر مسأله مرحله ی تازه ای ا بالفاصله ب ی قدرت را عريان می کند، منته

ان شدن بعدی مسأله بر اين اره ساعت عري ه دوب ا آن ک ذارد، ت سرپوش می گ

د را برس اني . ف ين مک م هم دانقالب ه ت زض اويرش در جه ا تص م را دارد، منته

.عکس حرکت می کنند

ر سير آن چه در محافل باالی حکومت و شو وان ب ه هيچ عن ذرد، ب را می گ

ت أثير نيس ی ت وادث ب د. ح دون کن ا ب ولی ام االت ملک ل و انفع او در فع و ک

د، و ه ذهن توده، محال است ب وان اهميت واقعی يک حزب سياسی را فهمي ت

ر درآورد ران س ای رهب م مانوره يچ و خ وان از پ ت بت ن نيس اه . ممک در م

٣٧٤


ربازان ارگران و س ه ک اه اژوئي ا در م د، ام ت خوردن ی شکس ا يورش ر ب کتب

در طی آن چهار ماه در ذهنشان چه رخ . مقاومت ناپذير قدرت را تصرف کردند

ه ه جان ب ود، چگون ه ب دن گرفت داد؟ از زير ضرباتی که از باال بر سرشان باري

ا و ا چه انديشه ه درت ب در بردند؟ کوشش علنی بورژوازی را برای تصرف ق

گفتند؟ در اين جا خواننده الزم خواهد ديد که به شکست ژوئيه احساساتی پاسخ

ه . باز گردد اغلب برای آن که بتوانيم جهش بلندی کنيم، الزم است که چند گام ب

.و اکنون هم در برابرمان جهش اکتبر قرار گرفته است. عقب برداريم

ر شکل وعی باسمه تغيي در تواريخ رسمی شوروی اين عقيده، که اينک به ن

- ترکيبی از اختناق و افتراء -يافته، تثبيت شده است که حمله ی ژوئيه به حزب

ا باطل . کارگری باقی نگذاشت تقريبا هيچ اثری بر سازمان های ه تمام ن نکت اي

ارگران و سربازان . است درست است که کاهش صفوف حزب و عقب نشينی ک

ان سريع اح. شايد به چند هفته هم نرسيد- نکشيداچندان به دراز ياء جنبش چن

م- ده و مه ان غرن ر از آن، چن اطره ی -ت ی از خ يش از نيم ه ب د ک از ش آغ

ه . روزهای ايذاء و افت را محو کرد ه ب ائی ک ر شکست ه پيروزی ها هميشه ب

د ی افکنن ازه م وی ت د، پرت ده ان ی ش ا منته روزی ه داد . آن پي ه تع ر چ ا ه ام

ز ی ح ازمان های محل ای س د، نب ابيشتری از صورت جلسه ه تشار می يافتن

. تصوير افت انقالب در ماه ژوئيه به همان نسبت روشن تر و روشن تر می شد

ه اک حس می شد ک و اين افت در آن روزها بيشتر از آن جهت به نحوی دردن

.تا پيش از آن موقع، رشد انقالب آنی قطع نشده بود

ا ناشی می شود، آ مابين هر شکستی چون از تناسب معينی ن تناسب نيروه

ه نفس را به نوبه ی خود به ضرر مغلوب دگرگون می کند، چون فاتح اعتماد ب

د ی ده ف م تن از ک ه خويش ود را ب ان خ وب ايم د و مغل ی ياب تری م و . بيش

٣٧٥


رآورد هر يک از طرفين از نيروهای خود، عنصر مهمی را در می دانيم که ب

د ا تشکيل می ده ارگران و سرب . تناسب عينی نيروه راد شکستی ک ازان پتروگ

ه و ب ک س يش، از ي ه پ ود ب زش خ ان در خي د؛ آن ده بودن ل ش تقيم متحم مس

ورده داف خويش برخ ای اه اقض ه فتگی و تن ه آش ر ب د، و از سوی ديگ بودن

از اين رو، عواقب شکست پيشتر و بيشتر از همه . عقب ماندگی اياالت و جبهه

رات در نوشتجات رسمی هر چند -اما اين ادعا . جا در پايتخت ظاهر شدند ه ک ب

وند ی ش ده م ا -دي ه تقريب االت شکست ژوئي ه در اي ار نادرست است ک از انظ

ات . پنهان ماند م شهادت اسناد و واقعي آن اين ادعا هم نظرا نامتحمل است و ه

ار . را رد می کند ی اختي ه هرگاه مسائل بزرگ مطرح می شد، سراسر کشور ب ب

راد چشم می دوخت ه ا. پتروگ ارگران و سربازان پايتخت ب ل شکست ک ن دلي ي

أثير ر قشرهای ت ژه ب ه وي اد، ب ا نه ه ج ی ب ه عظيم يش رفت االت پ ر اي يم و . ت ب

سرخوردگی و بی تفاوتی در نقاط مختلف کشور شکل های متفاوتی می گرفتند،

.اما در همه جا ديده می شدند

ا ا رکاهش فش وده ه ز در تخفيف مقاومت ت ر انقالب پيش از هر چي در براب

ات . دشمن جلوه گر شد در همان حال که نيروهای اعزام شده به پتروگراد عملي

ورد اجراء ه م ا ب ع سالح سربازها و کارگره تنبيهی حکومت را به صورت خل

ه ه ب ا آزادان ن نيروه تيبانی اي ا پش ب ب ه داوطل ای نيم روه ه تند، گ ی گذاش م

د ی کردن ه م ارگری حمل ای ک ازمان ه ی ک . س س از يورش ت پ اتر هيئ ه دف ه ب

ه ی راوداتحريري ه وپ اپ خان تاد چ ه س ت، ب ورت گرف ا ص ويک ه ی بلش

ا . اتحاديه ی فلزکاران هم حمله شد ر پيکر شوراهای بخش ه ضربه ی بعدی ب

د ی. وارد آم اران حت ازش ک د س ان نماندن م در ام ی از . ه م يک در روز ده

ری اش ر کشور، رهب ی، وزي ه تزرتل ی ک ای حزب ازمان ه ده داشت س را برعه

٣٧٦


ه خرج داد ز ميان دان ا در اين . مورد حمله قرار گرفت خود گذشتگی عظيمی ب

ای نابودی انقالب، ما اکنون جبه : "و در خصوص ورود سربازها چنين نوشت

تيم الب هس ازه ی انق روزی ت اهد پي ول پروشيتسکی منشويک." ش ه ق ن : ب اي

ر عابری برحسب تصاد ه اگ ود ک ان کامل ب ارگران پيروزی چن ه ک شباهت ف ب

ت، هر لحظه رار می گرف ورد سوءظن ق وان بلشويک م ه عن می داشت و يا ب

ونی در . ک بخورد ترحمانه ک ی امکان داشت ب ری از دگرگ آيا نشانه ی مسجل ت

.کل اوضاع می توانست وجود داشته باشد

و کم يس، عض راد يالتس ا در پتروگ ويک ه ه ی بلش ای -ت دا از اعض بع

ين نوشت -"اکچ"مشهور ود چن اطرات خ ر خ ه: " در دفت م ژوئي ه ی. نه هم

اپ ه چ د خان ده ان ابود ش هر ن ا در ش ای م يچ کس ج. ه اپ اوراق و ره ت چ ئ

يم ناچاريم تشکيالت مطبوعاتی خود را در . جزوات ما را ندارد جز . خفا دائر کن

م اعضای تحت . ناحيه ی وايبورگ پناهگاهی نداريم راد و ه هم کميته ی پتروگ

ود، . يب کميته ی مرکزی به اين جا آمده اند تعق در اتاق نگهبانان کارخانه ی رن

ت ه داده اس کيل جلس ين تش ور لن ه در حض أله .کميت ومی مس اب عم ی اعتص

لنين، پس از . موافقم من با اعتصاب . کميته دودستگی می افتد در. مطرح است

ه از اعتصاب د ک ی کن نهاد م ريح اوضاع، پيش ويمتش م د... منصرف ش وازده

دانشجويان دانشکده ی . شوراها فاقد قدرتند . ژوئيه ضدانقالب پيروز شده است

د رده ان ا را شروع ک برخی از . افسری لجام گسيخته اند و حمله به منشويک ه

د ه ان ود را باخت ه ی خ زب روحي ر ح ده . عناص ف ش ويت متوق ترش عض گس

ارگ ." اما صفوف حزب هنوز پا به فرار ننهاده اند ... است ام سيسکو ک ه ن ری ب

ه ای ژوئي س از روزه ه پ د ک ی نويس يونرها در "م يال رولوس وذ سوس نف

ا ." کارخانه های پتروگراد سخت قوت گرفت ادگی بلشويک ه ه تک افت خود ب

٣٧٧


زايش داد اران را اف ازش ک س س ه نف اد ب ود وزن و اعتم انزدهم . خ در روز ش

رانس ش ه کنف ا ژوئيه، نماينده ای از واسيليفسکی استروف ب هری بلشويک ه

ردم در بخش او ی "گزارش داد که حالت روحی م ه طور کل ه استثنای " ب و ب

ت وب اس يار خ ه، بس د کارخان ط چن يال . "فق ک، سوس ای بالتي ه ه در کارخان

د ی گيرن ا را م ای م ه دم ج ا دم ب يونرها و منشويک ه ورد در." رولوس ن م اي

رد دا ک ه : خاص قضيه کش پي رد ک رر ک ه مق ه ی کارخان ا در کميت بلشويک ه

ا د، و آن ه ول شرکت کنن ار را مراسم تشييع جنازه ی قزاق های مقت ن ک م اي ه

ود .. .کردند در سراسر بخش . ناگفته نماند که کاهش عضويت در حزب ناچيز ب

د رون نرفتن دادی . از ميان چهار هزار عضو، بيش از صد تن از حزب بي ا تع ام

ار ايستادند به مراتب بيشتر در آن روزهای نخست خاموش ارگر . کن مينيچف ک

ه اد آورد ک ه ي دا ب ه: "بع ه ب م روزهای ژوئي ا ه ه در صفوف م ا نشان داد ک م

؛ `جويدند`م جان خود کارت های عضويت خود را يافرادی وجود داشتند ک از ب

د نو هرگو ان بخش آن ."ه رابطه ای را با حزب انکار کردن ی اطمين ا لحن اه ب گ

افه م ه یاض د ک ا : "کن ود ام اد نب راد زي ل اف ن قبي داد اي لياپنيکوف ..." تع ش

د ی نويس ام خشونت و افت: "م ه و تم دادهای ژوئي هروي ی ک م راه رائ ن ه ا اي ب

ه رويدادها ب رعليه سازمان ما اعمال شد، در رشد نفوذ ما که در اوائل ماه ژوئي

داخت ه ان ود، وقف ه ب ی يافت اد عظيم ه ی ... ابع ا جنب زب تمام انو ينح ه ق نی م

ر ی ب ن راه متک د، و در اي دافعی بزن ارزه ی ت ه مب د دست ب ار ش ت، و ناچ ياف

."ميته های کارگاه و کارخانه باشداتحاديه های کارگری و ک

ارگران اين بهتان که بلشويک ها برای آلمان کار می کردند، ناگزير حتی بر ک

ود أثير گذاشته ب م ت ان -پتروگراد ه ادی از آن داد زي ر تع م ب کارگرهای . دست ک

د، دودل . دودل خود را کنار کشيدند ه حزب بودن ه در شرف پيوستن ب ا ک آن ه

٣٧٨


حتی از ميان کسانی که قبال به حزب پيوسته بودند، تعداد زيادی از حزب . شدند

در تظاهرات ژوئيه، کارگرهای منشويک و سوسيال رولوسيونر . بيرون رفتند

اء کرد ا نقش مهمی ايف ار بلشويک ه د هم در کن پس از ورود آمدن ضربه، . ن

رچم احزاب ر پ ه زي د و ب ا زدن ه ج د آنان نخستين کسانی بودند ک . خويش پريدن

ی ا تخلف از انضباط حزب ه ب ين می رسيد ک ا مرتکب حال به نظرشان چن واقع

د ه مونس سفر . اشتباه شده ان م، ک ی ه ارگران غيرحزب قشرهای وسيعی از ک

افترای رسمی و قضائی، راه خود را از حزب محسوب می شدند، زير تأثير آن

.راه حزب جدا کردند

در اين فضای دگرگون شده ی سياسی، ضربات اختناق آميز تأثيری مضاعف

د اد کردن و . ايج زب، و عض ال ح ديمی و فع ارگران ق ی از ک چ، يک ا راوي اولگ

رد ار ک زارش خود اظه دا در گ راد، بع ان : "کميته ی پتروگ ه چن روزهای ژوئي

ه چي ت سخن هم ی شد از فعالي دا نم د اب ه بع ا سه هفت ه ت د ک م ريختن ز را دره

ی حزب را در نطر دارد ." گفت دتا فعاليت های علن ا . راويچ در اين جمله عم ت

ود ب ال ب دتی دراز مح يچ ه م زب را داد؛ ه ه ی ح ار روزنام ب انتش وان ترتي ت

ه هچاپ خان اری ای حاضر ب م ک ود ه ا نب ا بلشويک ه م . ب نصاحباهميشه ه

ه دچاپ خان ی نشان می دادن ی ميل ه ب د ک ا نبودن ه در يکی از. ه ا چاپ خان ه

ار دست کارگران تهديد کردند که در صورت چاپ روزنامه های بلشويک، از ک

ا بسته چاپ خانه خواهند کشيد، و آن گاه صاحب ا بلشويک ه ه ب قرادادی را ک

ود رد ب اره ک اره پ ط روزنام . پ ا فق ويک ه دتی بلش ا م تات را درت ه ی کرونش

.پتروگراد توزيع می کردند

ت، از سياس حنه ی ب پ در ص اح چ رين جن ی ت ه، افراط د هفت ی آن چن در ط

ام ه ." منشويک های انترناسيوناليست "گروهی بود به ن ارگران مشتاقانه ب ک

٣٧٩


ع . نطق های مارتوف گوش می دادند ن موق در اين دوره ی عقب نشينی، در اي

ود که آدمی به گشودن را ه های تازه برای انقالب ملزم نبود، بلکه فقط ناچار ب

زه ی وقعی غري ين م اری در چن د، ب الب بجنگ ات انق ای فتوح ظ بقاي رای حف ب

ه . رزمندگی در مارتوف بيدار شده بود ود ک ان شجاعتی ب شجاعت مارتوف هم

رد دبينی نشئت می گي ود. از ب ه ب ی گفت ه ی اجرائ : او در يکی از جلسات کميت

د ظاهرا" ان گذاشته ان ه جائی کشيده ... بر انقالب نقطه ی پاي ار ب ا ک ر واقع اگ

ه ود ... ک يه موج الب روس ائی در انق ارگران ج ان و ک رای صدای دهقان ديگر ب

ه . نيست، پس بگذاريد شرافتمندانه خارج شويم ی را ن ارزه طلب ن مب بگذاريد اي

ذيريم رد صادقانه بپ ا نب ارت ."با تخطئه ی خاموش بلکه ب ن پشنهاد را م وف اي

انقالب با نبرد صادقانه، به رفقای حزبی خود، از جمله دان و دائر بر خروج از

ا را تزرتلی، ارائه داد؛ چون اين دسته از رفقای او پيروزی ژنرال ها و قزاق ه

تند ی دانس رج م رج و م ر ه الب ب روزی انق ربازان، پي ارگران و س ر ک در . ب

در سازش کاران بلشويک ها، و کرنش مداوم بحبوحه ی ايذاء لجام گسيخته ی

ا شخصيت او را در ابرابر نوار شلو ه ه رهای قزاقی، رفتار مارتوف در آن هفت

.چشم کارگران سخت اعتالء داد

رو آورد بحران ژوئيه ضربه ی بسيار پ راد ف ان پتروگ . ر آسيبی بر پيکر پادگ

پس از پيوستن . ندسربازها از لحاظ سياسی به مراتب از کارگران عقب تر بود

نگرهای ان از س م چن ورا ه ربازها در ش مت س ا، قس ويک ه ه بلش ارگران ب ک

م اران محک ت سازش ک ی رف مار م ه ش ربازها. ب ه س ن ک يدن اي رون کش در بي

ه ی فوق تفنگ های خود آماد ا نکت ايرتی ب د، مغ ری نشان می دادن گی چشم گي

روز سربازها در حين تظاهرات جوش و خروش بيشتری ا . ندارد ارگران ب ز ک

د ر می زدن . می دادند، اما زير حمله دست به عقب نشينی های بسيار طوالنی ت

٣٨٠


ا ومت ب وج خص راد م ان پتروگ ويزم در پادگ ود بلش دتر ب اط بلن اير نق . از س

ابی ": ميترويچ، سرباز پيشين، می گويد پس از شکست، من در هنگ خود آفت

ان م رو نشستن توف يش از ف ود پ ندنشدم چون ممکن ب وذ حزب ." را بکش نف

ه در رد ک ائی سقوط ک دم دقيقا در همان هنگ ه ه در صفوف مق روزهای ژوئي

د تظاهر ده بودن ل ش ربات را متحم رين ض نگين ت ا س ام زده و نتيجت دگان گ . کنن

دری نفوذ حزب در د بازسازی اين هنگ ها به ق اه بع ی سه م ه حت د ک ائين آم پ

ا امکان نداشت سازمان های حزب در ود . آن ه ار و پ وئی تکانی شديد ت و گ ت

ود م گسسته ب ن واحدها را از ه اگزير دست و . اخالقی اي م ن سازمان نظامی ه

ود رده ب ع ک ود را جم ای خ د . پ ی نويس ين م رباز پيش ف، س س از : "مينيچ پ

ه های االی حزب، بلکه در برخی از کميت ل ب ه فقط در محاف ه، ن شکست ژوئي

ام ازمان نظ ه س بت ب ا نس ا، رفق ش ه ان بخ تانه ای نش ه ی دوس ی قياف

د ی دادن ت دادودر کر." نم و از دس اه عض ت و پنج زب دويس تات، ح . نش

ود اده ب ن . روحيه ی پادگان اين دژ بلشويکی سخت در سراشيب انحطاط افت اي

اکوف و واکنش به هلزينگفورز هم سرايت کرد، و به اين دليل آوکسنتيف و بون

د سوکولوف وکيل به آن ج . ا رفتند تا بر سر کشتی های بلشويک آب توبه بريزن

د ی نتيجه نمان رای . تالش آنان ب ا اشاعه ی افت ا بازداشت سران بلشويک، ب ب

ا و بلشويکی ی رزمن ه فسک لوپتروپاورسمی، و با تهديد، موفق شدند حت را ب

ان "اما همه ی کشتی ها از تسليم . ادای سوگند وفاداری وادارند " سلسله جنبان

.ه مقامات حکومت امتناع ورزيدندب

ود کل ب ين ش ه هم ابيش ب ع کم م وض کو ه اطر . در مس ه خ کی ب پياتنيتس

ی آورد هم ای " : ک ی از اعض ی در دل برخ ورژوا حت ای ب ه ه الت روزنام حم

پس از روزهای ژوئيه، سازمان حزب از حيث ." کميته ی مسکو هراس افکند

٣٨١


ارگر . تعداد اعضاء تضعيف شد يکی از آن : " مسکوئی، می نويسد راتخين، ک

رد مجمع عمومی شورای . لحظات سخت و مهلک را هرگز فراموش نخواهم ک

ديدم که بسياری از رفقای بلشويک ... بخش زاموسکورتسکی تشکيل شده بود

ا در د م ا حضور ندارن ای پ... آن ج تکلوف، يکی از رفق ن اس ه م ان، ب رتحرکم

ه زحمت می شيندم، پرسيد کامال نزديک شد و در حالی که صداي ا `: ش را ب آي

ا د؟ آي راد آوردن ه پتروگ راست است که لنين و زينوويف را در قطار در بسته ب

د ار می کنن ان ک ول آلم ا پ ا ب ا را `؟...درست است که آن ه ن پرسش ه چون اي

زد من . شنيدم، قلبم از درد فرو ريخت ه ن ام کنستانتينوف ب ه ن رفيق ديگری ب

ه است `: آمد و پرسيد د شد؟ ... لنين کجاست؟ می گويند گريخت `حاال چه خواه

ام، ."چنين بود اوضاع اه را در آن اي ارگران آگ ه ی ک دار تجرب ن تصوير جان اي

: داويدوفسکی، توپچی مسکوئی، می نويسد . به درستی برايمان بازگو می کند

د، آشفتگی موحشی را در " ه وسيله ی آلکسينسکی انتشار يافتن اسنادی که ب

دند بب ش پ س وب . تي روه محس رين گ ويک ت ه بلش ا، ک بار م روه آتش ی گ حت

اد د افت ه تردي ه ب ه ... می شد، زير ضربه ی اين دروغ جبونان ود ک ين می نم چن

.تمام ايمان خود را از کف داده ايم

اکوف .و ا در لي ت ه ه ی فعالي ر هم زی و رهب ه ی مرک ت کميت و وق وا، عض

ه از : "سدمنطقه ی وسيع مسکو، می نوي پس از روزهای ژوئيه، گزارشاتی ک

ه ی ه يک صدا از سقوط شديد روحي ه دستمان می رسيد، هم اط مختلف ب نق

ا حکايت داشتند ه حزب م ی از خصومت مشخصی نسبت ب در . توده ها، و حت

م . های ما کتک خوردند سخنران چندين مورد ه سرعت ک تعداد اعضای حزب ب

ده شدند در اي می شد، و چند سازمان، به ويژه ی برچي ه کل وبی، ب ا ."االت جن ت

ود اواسط اوت هيچ گشايش محسوسی در کار ده ب ان . حزب پديد نيام ار در مي ک

٣٨٢

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه دی در ه رش يچ گون ا ه ت، ام ه داش زب ادام وذ ح ظ نف رای حف ا ب وده ه ت

در اياالت ريازان و تامبوف، نه پيوند تازه ای . سازمان های حزب ديده نمی شد

د بسته شد و ن د آم دی پدي االت . ه هسته ی بلشويکی جدي ن اي ی، اي ه طور کل ب

.خطه ی سوسيال رولوسيونرها و منشويک ها به شمار می رفتند

ده ارگری کينشما برعه اورينوف، که هدايت فعاليت های حزب را در شهر ک

رانس ه در کنف ه، هنگامی ک دادهای ژوئي داشت، به ياد می آورد که پس از روي

ا ه ی س زرگ هم تی ب ای سوسياليس أله زمان ه ا از مس ويک ه راج بلش ی اخ

د ود آم ه وج واری ب ه وضع دش د، چ رح ش وراها مط وارد، . ش ی از م در برخ

ام های خروج از حزب به چنان مقياسی رسيد که فقط پس از يک رشته ثبت ن

د دگی خود را از سر بگيرن وال، از . جديد، سازمان های حزب توانستند زن در ت

ه د ی ک ت دقت د، برک ی ش ال م رای عضويت در حزب اعم ارگران ب زينش ک ر گ

ا سست شد وده ه ا ت ا پيوندش ب داد، ام در . سازمان اعضاء خود را از دست ن

نوگورود، پس از قشون کشی تنبيهی سرهنگ ورخوفسکی و خينچوک -نيژنی

د د آم ات دومای شهری از حزب بلشويک : منشويک، افت حادی پدي در انتخاب

در کالوگا، گروه بلشويک ها امکان اخراج . رأی کافی آوردند فقط چهار نماينده

ه ی مسکو، . خود را از شوراها مورد بررسی قرار داد اط منطق در برخی از نق

م ارگری ه ه های ک ا از شوراها بلکه از اتحادي ه تنه بلشويک ها ناچار شدند ن

.بيرون بروند

المت آ يار مس ی بس ا روابط ويک ه ه بلش ائی ک اراتوف، ج ا در س ز ب مي

اران ازش ک تند س د داش ن قص اه ژوئ ر م ی در اواخ د، و حت رده بودن رار ک برق

م راه ان نامزدهای مشته ا آن د، پس از رب ی کنن ای شهری معرف رای دوم کی ب

ان ربازها چن ه س ان ژوئي ه توف ه برعلي ه ب د ک ده بودن ا تحريک ش بلشويک ه

٣٨٣


ه ی بلشو وتجمعات انتخاباتی هج د، خبرنام ردم م می بردن ا را از دست م يک ه

د ی زدن ک م ويک را کت ران بلش يج گ د، و تهي ی ربودن د . م ی نويس دف م : لب

ود سخن" ده ب وار ش اتی دش ات انتخاب ی در تجمع اد . ران ا فري ر م ر س ب ب اغل

ان : می زدند تن ! جاسوس های آلم ا مف ان بلشويک های ساراتوف !" ه در مي

د اد بودن زدالن زي تع : "ب ان اس ياری از آن ی بس ر مخف ی ديگ د، و برخ فاء دادن

.شدند

ا در کيف، که از ديرباز کانون صدسياه ها محسوب می شد، ايذاء بلشويک ه

گير منشويک ها و طولی نکشيد که اين ايذا دامن حد و حصری نمی شناخت، و

د م ش يونرها ه يال رولوس ديدتر از . سوس ا ش ی در آن ج بش انقالب ت جن اف

ا فقط شش . شد ینقاط ديگر احساس م ی بلشويک ه ات دومای محل در انتخاب

د ود اختصاص دادن ه خ ای شهری. درصد از آراء را ب رانس ه در يکی از کنف

ا حس می شود ران سخن ه ج در . ها شکوه سردادند که رکود و رخوت در هم

آن جا حزب ناچار شد نشريه ی روزانه ی خود را فقط هفته ای يک بار منتشر

.کند

ائين انحالل و انتقال هنگ های انقالبی يقينا نه تنها سطح سياسی پادگان را پ

را شکی ود، زي ذارده ب أثير گ م ت آورده بود، بلکه بر روحيه ی کارگران محل ه

د قوت نيست هنگامی که کارگران سربازهای دوست را پشت سر خود می ديدن

ور، . قلب بيشتری می يافتند تم از ت اه و هف اوضاع به اين دليل انتقال هنگ پنج

رده ارگران ناگهان دگرگون ک ان ک م در مي سياسی را هم در ميان سربازان و ه

ود . بود اچيز شده ب ا ن ن . حتی در بين اتحاديه های کارگری، نفوذ بلشويک ه اي

ه دست در دست ا ک ا منشويک ه ود، چون در آن ج ر ب ان ت يس عي ر در تفل ام

٣٨٤


يتی را جان ی خاص ای ب گ ه د، هن ی کردن ار م ش ک تاد ارت دهای س ين واح ش

.بلشويک کرده بودند

ه اط، ب اير در برخی از نق ارگران، و س اهی ک ان، سطح آگ ب پادگ ت ترکي عل

ه خود گرفت زی ب اقض آمي ا شکل تن وده ه . عوامل تصادفی، واکنش سياسی ت

ارگران در ه مثال در ياروسالول بلشويک ها تقريبا تماما از شورای ک اه ژوئي م

دگان سربازان وذاما نف بيرون رانده شدند، و سلطه ی خود را در شورای نماين

از سوی ديگر، در برخی نقاط ديگر، رويدادهای ژوئيه ظاهرا هيچ . حفظ کردند

ا . تأثيری از خود به جا نگذاردند و رشد حزب را متوقف نکردند ه م ا ک ا آن ج ت

ه ورود قشرهای رد ک روز ک واردی ب ده در م ن پدي يم، اي وانيم قضاوت کن می ت

ثال . نشينی عمومی مقارن شده بود مانده به صحنه ی انقالب با عقب عقب در م

ه اه ژوئي ارگران زن د رم ادی از ک داد زي اجی تع ای نس ه ه ی از کارخان برخ

تند زب پيوس ه ح ر . ب ينی را تغيي ب نش ام عق ت ع اص واقعي وارد خ ن م ا اي ام

.نمی دهند

ر يک شکست ناپذير و حتی اغراق آميز اين عکس حدت انکار العمل در براب

ان سربازان، بابت جزئی، به يک مفهوم تاوانی بود که کارگران، و بيشتر از آن

د ن . پيوستن آسان و سريع خود به بلشويک ها در طی ماه های قبل، پرداختن اي

ه صفوف حزب دگرگونی حاد در حالت روانی توده ها خود به خود سبب شد ک

وند ين ش ل دست چ ی خل ه نحوی ب رس .ب ه ت ا ب ه در آن روزه انی ک روی کس

رد اب ک ه حس رای آتي ا ب د تمام ی ش د م رز نيفتادن ا و . و ل اه ه ان در کارگ اين

د در آستانه ی . کارخانه ها و بخش ها هسته های محکمی را تشکيل می دادن

ه وظايف گان به هنگام انتصابات و تفويض ددهن اکتبر، سازمان بارها و بارها ب

٣٨٥


ه هر دور و بر خود د در روزهای ژوئي اد آورن ه ي ا ب د ت کس چشم می گرداندن

.چگونه رفتار کرده بود

ط ه ی رواب ا هم ود، چون در آن ج ديد ب ژه ش ه وي ه ب ه در جبه اب ژوئي بازت

د ر بودن ان ت تاد. عري ی س ان ده اد فرم رای ايج دتا ب ه را عم دادهای ژوئي روي

ان . کار گرفت به " دين به ميهن آزاد "واحدهای ويژه ای موسوم به ن مي در اي

ود رده ب ان های ضربت درست ک رای خود گروه دنيکين روايت . هر هنگی ب

اين گروهان های ضربت را اغلب می ديدم، آن ها هميشه عصبی : "می کند که

ی . و عبوس بودند ائی و حت ی اعتن ا ب ساير افراد هنگ نسبت به اين گروهان ه

ن "ن سربازها در اي ."عناد به خرج می دادند ارد " لشگرهای دي هسته های گ

د ی دادن خيص م اع را تش داد. ارتج ه بع يونر ک يال رولوس ارف سوس ه گتي ب

ت، ارتجاع به سرعت : "بلشويک ها ملحق شد، روايت می کند که و " دور گرف

د ی گوي انی م اه روم ه ناآگ اره ی جبه اه درب ربازها : "آن گ ياری از س ه بس ب

ه های ارتش افسرها . عنوان فراری بازداشت شدند ه کميت ردن افراشتند و ب گ

د ی ننهادن اره . وقع امی را دوب الم نظ د س عی کردن رها س اط افس در برخی از نق

: استانکويچ می نويسد . ه ی ارتش زدند يکميسرها دست به تصف ." برقرار کنند

ده ی تقريبا همه ی لشگرها هر کدام برای " ه از فرمان خود بلشويکی داشتند ک

رآوازه را ... رتش معروف تر بودآن لشگر هم در ا ن اشخاص پ دريج اي ه ت ما ب

واحدهای نافرمان در سراسر جبهه ." يکی پس از ديگری از کار برکنار کرديم

ع سالح شدند م خل ا ه ان ب م زم ر . ه دهان و کميسرها ب ات، فرمان ن عملي در اي

ر ين ب م چن تند، و ه ه داش ا تکي زاق ه ور آق ه منف ژه ای ک ای وي ان ه ن گروه

.ازها بودندسرب

٣٨٦

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه دگان ا نماين مال ب ه ی ش رهای جبه رانس کميس ا، کنف قوط ريگ در روز س

ا شدت سازمان های ارتش اعالم کرد که تدابير و اقدامات سرکوب د ب ه باي گران

وند ال ش تری اعم ری بيش ا . و پيگي ت ب رم مرافق ه ج ربازها ب ن از س د ت چن

ه دل . آلمان ها تيرباران شدند ودی بسياری از کميسرها ب ه آل گرمی تصورات م

د ائی افتادن درت نم د . که از انقالب فرانسه داشتند، به فکر ق ا نمی فهميدن آن ه

راف و ه اش رده و ب ه ک ت تکي ات فرودس ر طبق وبن ب رهای ژاک ه کميس ک

ی رحم دار ب ه پشتوانه ی اقت ط ب ا فق وبن ه د؛ ژاک ورژوازی رحم نکرده بودن ب

ه ان ش را ب د ارت رده بودن ت ک ا جرئ وده ه د ت ديد وادارن باط ش رهای . ض کميس

ه ی راز سرشان هال ر ف ه ب ان خلق داشتند، و ن اهی در مي ه گ کرنسکی نه تکي

ا در . اخالقيات ديده می شد ورژوازی و شبان های آن ه ادی ب نظر سربازها اي

دند و بس ی ش وب م ق محس دتی . دول متف ا م تند ارتش را ت ی توانس ا م آن ه

انند ا -بترس م واقع ار را ه ن ک د و اي دی کردن ا ح اجز - ت اء ارتش ع ا از احي ام

.بودند

ه در اوايل ماه اوت به دفتر کميته ی اجرائی در پتروگراد گزارش داده شده ک

يش از م و ب ع ک ام جم اعدی رخ داده و نظ ر مس ش تغيي ی ارت ت روح در حال

ت ده اس رگرفته ش امگی فزاي . س ر، خودک وی ديگ ا از س ی ام دت عمل ده و ش ن

ا ود مستبدانه و اختن م در ارتش مشهود ب ز ه ه مسأله .ق آمي ی افسرها روز ب

ادتر می شد رد شده و. "روز ح امال ط ان ک رای خود سازمان دربسته ای آن ب

گواهی های ديگر حاکی از آنند که نظم عينی بيشتری در ." درست کرده بودند

ه حک ود مجبه ده ب ا ش ادفی -فرم ی و تص ائل جزئ ون مس ر پيرام ربازها ديگ س

ان نم دطغي ود -ی کردن ده ب ديدتر ش اع ش ل اوض ان از ک ائی آن ا نارض در. ام

ی خن ران رانس س ويک در کنف وچين منش تمدارانه ی ک ز و سياس اط آمي احتي

٣٨٧

لئون تروتسکی نشر کارگری سوسياليستی ده ای شنيده می شد ان بخش هشدار نگران کنن اتی اطمين ی در پس نغم . دولت

ود دارد " م وج ری ه ز ديگ ا چي ت، ام ود اس ذير موج ی انکارناپ و آن . آرامش

اکيم احساس يم ن .." ی است شبيه به سرخوردگی، و ما از اين احساس به شدت ب

ازه ی دهای ت ر امي ه ب ز غلب ر چي يش ازه ا پ ويک ه ر بلش ت ب ه ی موق غلب

ر . سربازها و ايمان آنان به آينده ای بهتر، به شمار می رفت اط ت ا محت وده ه ت

ربازان حکمرانان وس مابين اما شکاف موجود . بودند و تا حدی منضبط تر شده

ه . عميق تر شده بود ز و چه کس را ب د ک فردا اين شکاف چه چي ام خود خواه

کشيد؟

رد مابين ارتجاع ژوئيه نوعی حائل قاطع . انقالب فوريه و انقالب اکتبر برپا ک

د شد، - کارگران، پادگان های پشت جبهه، و جبهه و چنان که بعدا روشن خواه

ا ان ه ی دهق ا حدی حت را -ت ه قهق ان ب ان چن ه مي وئی لگدی ب ه گ رت شدند ک پ

ا جسمانی، . سينه شان خورده بود اين ضربه در حقيقت امر بيشتر روانی بود ت

ی کاست ت آن نم زی از واقعي ن خصوصيت چي ا اي اه اول، . ام ار م در طی چه

ود همه ی رده ب ل ک ه يک سمت مي ه سمت چپ -جريان های توده ای فقط ب . ب

ه اما اينک سر . و جسارت يافته بود رشد کرده، تقويت شده، بلشويزم جنبش ب

ه پيشرفت . سنگ خورده بود ود ک ه روشن شده ب ن نکت در حقيقت امر فقط اي

ه . بيشتر در راستای انقالب فويه محال است د ک بسياری از افراد گمان می کردن

اما فقط انقالب . انقالب به طور عام تمام امکانات خود را به پايان رسانده است

ی در شعور . کانات خود را تماما به پايان رسانده بود فوريه ام اين بحران درون

ها، سبب آشفتگی و عقب نشينی و ی با افتراها و سرکوب گر راه توده ها، هم

ا . دشمن جسورتر گرديد . شد -در برخی از موارد وحشت - وده ه از ميان خود ت

ه ت رادی ک ی اف د، يعن ده و مشکوک رو آمدن اب تحمل همه ی عناصر عقب مان

٣٨٨


تند ت را نداش ت و محرومي الب، . ناماليم يل انق ی در س ای قهقرائ وج ه ن م اي

د ده گرفتن ی کوبن درودنيامي . نيروئ ادين هي وانين بني واج از ق ن ام وئی اي م زتوگ

رد . جامعه پيروی می کردند وب ک وان مستقيما مغل د -چنين موجی را نمی ت باي

و را د بگذاری ت ی، نباي د در برابرش جا خالی کن رو ببلع روی صبر . ف ا ني کن ت

ه بکشد، و در عين حال ب اه ک موج ارتجاع ت ه گ د تکي ورش بع رای ي ا ب وش ت

.بيابی

ر ه زي وم ژوئي ه در روز س ائی ک گ ه ی از هن ار برخ اهده ی رفت ا مش ب

ادی قيصر مجازات های رای اي د ب ه بع پرچم های بلشويک گام زده و يک هفت

ا ش د، چه بس رده بودن ه موحش طلب ک روزی کامل ب کاکان فاضل از تصور پي

م : وجد آمده و در دل گفته بودند ات و فه ين است ثب ان، چن وده هايت د ت چنين ان

ا احساسات و . اما چنين پنداری شکاکيتی بی بها بيش نيست ! آنان وده ه ر ت اگ

اه آن تبعيت افکار خود را واقعا بر اثر شرايط تصادفی عوض کرده بودند، آن گ

ه صفت بی چون و چ وانين طبيعی ک مشخصه ی گسترش انقالب های را از ق

ونی . بزرگ است، توضيح ناپذير می بود وده های ميلي رسوخ انقالب به ميان ت

ن رو گسترش انقالب هر چه مستمرتر باشد، ر باشد، و از اي هر چه عميق ت

وان ی ت تری م ان بيش ا اطمين الب را ب دی انق ل بع والی مراح بت ت ان نس ه هم ب

ه منتها در . پيش بينی کرد اين راه بايد به ياد داشت که تکامل سياسی توده ها ن

ن حرکت . در خط مستقيم که منطبق بر منحنی بغرنجی صورت می گيرد و آيا اي

ارگران و همان حرکت اساسی همه ی جريان های مادی نيست؟ شرايط عينی ک

لشويک می راندند، اما سربازان و دهقانان را با قوت تمام به سوی پرچم های ب

ا تيز ب ين س ود، در ع ته ی خ ا گذش ارزه ی ب ين مب ا در ع وده ه ادات ت اعتق

ن ديروزی خود، و تا حدی نيز در عين کلنجار با اعتقادات امروزی خود، در اي

٣٨٩


د اده بودن ام نه ت و . راه گ ای شکس ه ه وار، در لحظ ای دش رپيچ ه س

وز ه هن ی ک د ناگهان شعله ور اکستر نشده خسرخوردگی، تعصبات ديرين بودن

می شدند، و دشمن هم طبعا بر اين تعصبات، هم چنان که بر لنگر نجات، دست

د ا . می يازي ون بلشويک ه ه پيرام اآميزی ک ادی و معم بهم و غيرع ز م ر چي ه

ت ود داش ان از -وج ان، و انزجارش ان، تهورش ه هايش ازگی انديش ه ت از جمل

خصوصيات ناگهان توضيح ساده ای همه ی اين -م و جديد يهمه ی مقامات قد

ود ده ب انع کنن ودنش ق ل ب ان مهم ايه ی هم ه در س ت ک وس : ياف ان جاس ايش

ا روی ! آلمان ها هستند ه دامن بلشويک ه ن تهمت ب رای چسباندن اي دشمن ب

ان حساب ات آن تاريخ بردگی مردم و روی يادگارهای جهالت و توحش و خراف

يهم پرستانه . نبود و حسابش هم چندان بی اساس . می کرد آن دروغ شاخدار م

ل رين عوام م ت ره ی مه ان در زم م چن ه و اوت ه ای ژوئي اه ه ر م در سراس

م ائل روز را ه ه ی مس د، و هم اقی مان رد سياسی ب ه . راهی ک راء ب واج افت ام

ا را االت و مرزه وسيله ی مطبوعات کادت در سراسر کشور گسترده شدند، اي

د فرو بلعيدند و حتی به درون ه کردن . دورافتاده ترين گوشه های کشور هم رخن

وو ا در ايوان ويک ه ازمان بلش ه، س اه ژوئي ان م وز -در پاي ک هن وزنسنس

رد برعليه تری را ی مبارزه ی جد رای بررسی . افتراء مطالبه می ک ی مسأله ب

ه شناس وزن نسبی افتراء در وز جامع دن، هن مبارزات سياسی در جوامع متم

.استمجربی پيدا نشده

بيت و م عص ه رغ ربازان، ب ارگران و س نش ک وال، واک ن اح ه ی اي ا هم ب

دار ه پاي ود و ن ق ب ه عمي ان، ن راری ش ی ق راد . ب اه در پتروگ ای آگ ه ه کارخان

ورش س از ي د روز پ ط چن د فق ان گرفتن اره ج ه دوب ای ژوئي ان. ه ه اين برعلي

ه سراغ داشت ها و بهتان ها زبان به اعتراض گشودند، های زبا و هوی کنان ب

٣٩٠


اختند رار س ود را برق اطی خ وط ارتب د، و خط ی رفتن ه ی اجرائ در . کميت

ع سالح ده و خل ه ضرب شست دي ه ی اسلحه سازی سسترورسک، ک کارخان

د ه دست گرفتن ام امور را ب ار ديگر زم ارگران ب ه ک : شده بود، طولی نکشيد ک

ه مق تم ژوئي ه در روز بيس ن کارخان ومی اي ه ی عم وق جلس ه حق رد ک رر ک

ا روزهای تظاهرات به کارگران پرداخت شود، و ن حقوق تمام رای ارسال اي ب

ردد ه جبهه مصرف گ ا . اوراق و جزوات سياسی ب واهی اولگ ر گ ا ب چ، بن راوي

ا س ام مابين ها در پتروگراد کتهييج گری های علنی بلشوي روزهای بيستم ت

که بيش از دويست يا سی صد تن جلساتی در. ژوئيه بار ديگر از سر گرفته شد

هر ف ش ای مختل رد در قمست ه ه م ه س ه رفت تند، رفت ا حضور نداش در آن ه

دند اهر ش دوکي: ظ کی و يف کی و لودارس ه دماسلوتس دا ب ی بع ت سوف؛ اول

يونرها در يال رولوس ی را سوس يد، دوم ل رس ه قت ه ب فيد در کريم ای س نيروه

ای پتر ومی از فلزکاره تند، و س راد کش رين پتروگ ی از زبردست ت راد و يک وگ

در ماه اوت فعاليت های آموزشی حزب دامنه ی وسيع تری . خطبای انقالب بود

ت ان روز . ياف کی در هم کولنيکوف، تروتس ای راس ت ه ق يادداش ر طب ب

رای ين تصويری ب بازداشتش در روز بيست و سوم ژوئيه، از اوضاع شهر چن

ذاء منشويک ها و سوسيال ": زندانيان ترسيم کرد رولوسيونرها هم چنان به اي

ل . ديوانه وار بلشويک ها مشغولند ا در محاف ه دارد، ام ان ادام بازداشت رفقايم

انی از ي ی شودأحزب نش ده نم ده . س دي ه آين يار ب د بس ا امي ه ب رعکس، هم ب

زايش زب را اف ت ح ط محبوبي ا فق رکوب ه ن س ه اي د ک د، و معتقدن ی نگرن م

ا ... خواهند داد ارگران در بخش ه ه ی ک ی کارگرنشين هيچ انحطاطی در روحي

ارگران بيست و ."ديده نمی شود و به راستی هم اندکی بعد جلسه ی مشترک ک

دور ی ص اف ط ای بخش پتره ه ه ه از کارخان ت کارخان ه هف ع نام ه قط ای ب

٣٩١


ت و ئوليتی حکوم ی مس رد ب راض ک دانقالبی اش اعت ت ض در رگ . سياس

.به سرعت جانی تازه دميده می شدبخش های کارگرنشين

ل ه در محاف ا در صدر خالل همان روزهائی ک اخ زمستانی و ي درنشين، در ک

ن اه اي ه گ اه ب د و گ د بودن ای جدي تالف ه اختن ائ رگرم س ه س د، هم اخ توري ک

م ه ه ر ب ار ديگ ان را ب ه هايش د و سپس تک ی کردن اره م اره پ ا را پ تالف ه ائ

باندند ی چس ان رو- م ای در هم ی در روزه اعات، يعن ان س ی در هم ا و حت زه

کل راد ش يم در پتروگ دادی عظ ه، روي ت و دوم ژوئي م و بيس ت و يک بيس

ا از انظار پنهان ه در قلمرو سياست های رسمی تقريب دادی ک ت، روي می گرف

ود ماند، اما به مثابه ی تشکيل ائتالفی ديگر ر ب تالف -و ائتالفی مستحکم ت ائ

ا فرستادگان جبهه . تروگراد با سربازان ارتش رزمی کارگران پ ه در آن روزه ب

ه چرا در د ک راض می کردن د و از طرف هنگ های خود اعت پايتخت می آمدن

دجبهه اده ان وی انقالب نه ر گل ه . چنگ ب ه عبث ب د روز ب ن فرستادگان چن اي

ود ه دست کمي. درهای کميته ی اجرائی کوفته بودند، کميته به آنان راه نداده ب ت

همان احوال فرستادگان در. رد بر سينه ی آنان نهاده و خود را پس کشيده بود

د اده بودن ام نه ه ی ا . ديگر از راه رسيده و در همان مسير گ ن سربازهای ي هم

ه ان ب د، زب سرخورده در راهروها و اتاق های انتظار به يکديگر بر می خوردن

د، ر شکوه می گشودند، به کميته ناسزا می گفتن ال مف ه دنب اه مشترکا ب و آن گ

د . می گشتند اری می دادن ن راه ي فرستادگان تصميم . بلشويک ها آنان را در اي

ا تب می وان ه ا سربازها و مل ا کارگرهای پايتخت و ب د اگرفتند ب و . دل نظر کنن

از از آن ا آغوش ب ان ب تقبااين وراک ان اس ان مسکن و خ ه آن د و ب ی کردن ل م

ه خود از در ک . می دادند نفرانسی که هيچ کس از باال ترتيبش را نداده و خود ب

ه هنگ از هنگ های دگان بيست و ن ود، نماين ميان رده های پائين پديد آمده ب

٣٩٢

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه دگان ين نماين م چن راد، و ه ای پتروگ ه ه ه از کارخان ود کارخان ه، ن جبه

ن کنفرانس کانو در. ملوان های کرونشتات و پادگان های مجاور، حضور يافتند

کارگران . فرستادگان سنگرها را می ديدی و در ميانشان عده ای افسر جوان را

ا گوشپتروگراد با شور و شوق تمام به فرستادگان جبهه فرادادند و کوشيدند ت

د ينده نگذارن ه را نش ی يک کلم ه . حت ه چگون د ک ه شرح دادن تادگان جبه فرس

که به هيچ - آن سربازهای ساده دل .تهاجم و عواقبش انقالب را فرو بلعيده بود

ی ان کن ر خطابش يج گ تی تهي ی توانس وان نم دگی -عن نجيده زن ات نس ا کلم ب

ه ا اين واقعي -واقعيات تشويش آور بودند . روزمره ی جبهه راتصوير کردند ت ب

ور پيش عيان نشان می دادند که چگونه همه چيز به سوی رژيم پوسيده و منف

د ا ا تضاد م . ز انقالب می خزي ه يبوجود م روز و واقعيت امروز ب دهای دي ن امي

رد رو ب د در . قلب همه ی حاضران نشست و همه را در يک حال واحد ف هر چن

رار داشتند، ميان فرستادگان جبهه سوسيال رولوسيونرها در اکثريت آشکار ق

ه تصويب رسيد قطع نامه اق آراء ب ه اتف ا ب ا تقريب : ی شديد اللحن بلشويک ه

به بايگانی سپرده قطع نامه اين. ی ممتنع دادند أر قطع نامه ه اين فقط سه تن ب

ه فرستادگان . نمی شود د ک متفرق می شوند و از روی حقيقت شرح می دهن

ران ه رهب ار چگون ازش ک ه س د، و چگون ان نهادن ينه ی آن ر س ت رد ب دس

ه ی فرستادگان خود را . کارگران آنان را در ميان خود پذيرفتند و سنگرها گفت

.اين مردان در پی فريب سربازان نيستند. باور می کنند

د ه -در پادگان پتروگراد هم طاليه های دگرگونی در اواخر ماه مشهود بودن ب

ه تشکيل شدند تادگان جبه ه باشرکت فرس ژه پس از جلساتی ک ديهی . وي ا ب ام

ر است هنگ هائی که آسيب های سنگين ديده بودند، نمی توانستند به سرعت ب

ره شوندری ب ود چي ی خ ه نگرش . غبت دهائی ک ر، در واح ا از سوی ديگ منته

٣٩٣


اه های رده و در سراسر م ميهن پرستانه ی خود را بيشتر از ديگران حفظ ک

اول پس از انقالب به انضباط تن داده بودند، نفوذ حزب به نحوی محسوس رو

رار . به رشد گذاشته بود ژه ق ذاء وي ورد تعقيب و اي ه سازمان نظامی که م گرفت

رد ی ک ت م ر راس ه کم ه رفت ک رفت ود، اين س از . ب ه پ ه هميش ور ک ان ط هم

ران سازمان نظامی ار رهب ل حزب از ک شکست نوبت به انتقاد می رسد، محاف

. عيب می گرفتند، و خطاها و انحرافات واقعی و موهوم به آنان نسبت می دادند

ال ر ب ت، و از کميته ی مرکزی سازمان نظامی را هر چه بيشتر به زي خود گرف

ال ن سازمان اعم ر اي طريق اسوردلوف و ژرژينسکی نظارت مستقيم تری را ب

.آنگاه کار، کندتر از سابق اما به نحوی مطمئن تر، دوباره به راه افتاد. کرد

در اواخر ماه ژوئيه موقعيت بلشويک ها در کارخانه های پتروگراد بار ديگر

ينان چم های سابق متحد شده بودند، اما ا کارگران زير همان پر . محکم شده بود

د رديگ ر شده بودن ه ت ارت ديگر، -همان کارگران قبلی نبودند، بلکه پخت ه عب ب

د ر شده بودن ولودارسکی در روز بيست و . محتاط تر و در عين حال مصمم ت

زارش داد وذ عظيم : "هفتم ژوئيه به کنگره ی بلشويک ها گ ا نف ه ه در کارخان

دودی داري تو نامح ای حزب را بيش ام مم، کاره ارگران انج ود ک د یر خ ... دهن

ه ا ب ت، و م رده اس و ک ائين نم ا از پ ازمان م ن س ه اي ديم ک يار معتق ل بس دالي

اه هزار عضو ."سازمان متالشی نخواهد شد اتحاديه ی جوانان در آن ايام پنج

د ا در می آم وذ بلشويک ه ر نف در . داشت و هر روز بيشتر از روز پيش به زي

دور ا ص ورا ب ارگری ش تم اوت، بخش ک ه روز هف ع نام ازات قط اء مج ای الغ

ه . اعدام را خواستار شد راض ب ه نشانه ی اعت ه ی پوتيلوف ب کارگران کارخان

. کنفرانس دولتی حقوق يک روز خود را برای مطبوعات کارگری کنار گذاشتند

اه ه و کارگ ای کارخان ه ه رانس کميت ه در کنف ع نام اق قط ه اتف ه ای ب آراء ب

٣٩٤


کو رانس مس ه در آن کنف يد ک ويب رس ای "تص يج نيروه رای بس ی ب کوشش

.اعالم شده بود "ضدانقالب

ام می داد کرونشتات هم زخم در روز . های خود را يکی پس از ديگری التي

ا بيستم ژوئيه، در يک گردهمائی در ميدان ياکورنی خواست های کرونشتاتی ه

ه جبهه انتقال قدرت : بدين قرار اعالم شد ا ب زاق ه م راه به شوراها، اعزام ق ه

دگان کرونشتات ذيرش نماين با ژندارم ها و افراد پليس، الغاء مجازات مرگ، پ

ردان های در تزارسکوسلو به منظور تضمين مراقبت از نيکالی دوم، انحالل گ

ره ورژوا، و غي ان، تيرکوف، . مرگ، ضبط روزنامه های ب ان زم ا در هم تقريب

هدرياساالر د، پس از رسيدن ب ان دهی جدي رچم های فرم ه پ دژ دستور داد ک

دره ی رچم آن سرخ را از فراز کشتی های نظامی پائين آورند و به جای آن ها پ

ان ن مي م در اي ربازها ه اره ای از س رها و پ د؛ افس ديس را بيافرازن ق

د ی سردوش ه دوش زده بودن ابق را ب ای س ار . ه ن ک ه اي ا ب تاتی ه کرونش

کميسيونی که از طرف حکومت مأمور تحقيق در حوادث سوم . راض کردند اعت

ا استهزاء د چون ب تا پنجم ژوئيه شده بود، ناچار شد با دست خالی مراجعت کن

.و اعتراض و حتی تهديد رو به رو شده بود

ود ران . تغيير و تحول در سراسر ناوگان آغاز شده ب زالژسکی، يکی از رهب

ه وضوح احساس در: "فنالند می نويسد اه اوت، ب ل م اواخر ماه ژوئيه و اواي

ی م نشکسته می شد که ارتجاع خارجی نه تنها قوت انقالب ورز را دره هلزينگف

ا است، بلکه برعکس، چرخش تندی به سوی چپ ی ب م دل و رشد گسترده ی ه

ود هود ب ا مش ن ج ا در اي بش ." بلشويک ه ان جن ادی باني د زي ا ح ا ت وان ه مل

د ه به شمار يژوئ ی . می رفتن ا مستقل از اراده ی حزب و حت ن آن ه ه رغم اي ب

ی ه روی و حت د، چون حزب را دچار ميان رده بودن اری سازش اراده عمل ک ک

٣٩٥


ی مسأله تجربه ی تظاهرات مسلحانه به آن ها نشان داده بود که . می پنداشتند

يمه حال اعتماد به حزب جای احساسات ن . قدرت را نمی توان به آسانی حل کرد

ورز . آنارشيستی را گرفته بود در اين باب، گزارش يکی از فرستادگان هلزينگف

وذ سوسيال : "در اواخر ماه ژوئيه بسيار جالب است در کشتی های کوچک نف

زرگ، کشتی های گشتی و در ای ب ا در رزمناوه د، ام رولوسيونرها می چربي

ا از بلشو د و ي ا بلشويک بودن ا هواداری ناوشکن ها همه ی ملوان ها ي يک ه

وان های . می کردند و جمهوری پتروپاولوفسک حتی قبل از اين هم موضع مل

د، انگو همين بود، اما از روزهای سوم تا پنجم ژوئيه به بع و سباستوپول، تگتان وی و هندوس ا، گروموب ی، ديان دری پروژوان ک، آن ا روري ه م م ب ه

حوادث سوم ... در دست داريم بدين ترتيب ما نيروی رزمی عظيمی . پيوسته اند

ا نشان داده ه آن ه ه است، و ب ا آموخت وان ه ه مل تا پنجم ژوئيه نکات بسيار ب

."است که برای رسيدن به هدف، حالت ذهن به تنهائی کفايت نمی کند

رد ی ک ير م ان راه س راد، در هم ر از پتروگ ب ت د عق ر چن کو، ه . مس

کی د داويدوفس ی نويس وپچی م موم ب : "ت ارات مس دند بخ و ش دريج مح . ه ت

توده های سرباز رفته رفته به خود آمدند، و ما بار ديگر يک پارچه در موضع

همان دروغی که تا چندی حرکت توده ها را به سمت چپ . تهاجمی قرار گرفتيم

رد ا تسريع ک ه م ابين مودت ." متوقف ساخته بود، بعدا روی آوری آنان را ب م

ارگر . ن ضربات محکم تر شده بود کارخانه و سربازخانه زيربارا استرلکوف، ک

دريج ه ت ه ب د ک ابين مسکوئی، از رابطه ی نزديکی سخن می گوي ه ی م کارخان

ود ده ب رار ش اور برق ربازان . ميکلسون و هنگ مج ارگران و س ای ک ه ه کميت

ين هنگ را در جلسات مشترک م چن ه و ه ی کارخان اغلب مسائل حياتی و عمل

رگران برای سربازان عصرها کالس های فرهنگی و کا. حل و فصل می کردند

٣٩٦

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه ان ت آن ه دس ويک را ب ای بلش ه ه د، روزنام ی دادن ب م ی ترتي آموزش

د ی کردن ان م ت کمکش ه جه اندند، و از هم ی رس د. م ی گوي ترلکوف م : اس

ورا شکايت خود را " ه می شد، ف ا می آورد اگر کسی تنبي زد م ه ن در خالل . ب

رار می گرفت تجمعات خيابان ورد اهانت ق ارگران ميکلسون م ی، اگر يکی از ک

ا ع شود ت ن اهانت مطل م راه فقط کافی بود که سربازی از اي روه از ه ا يک گ ب

تابد ارگر بش ت از آن ک ه حماي ايش ب م قطاره ت . ه ازار اهان ا ب و در آن روزه

ام رواج داشت؛ ان، خيانت و تم ه طالی آلم ا اشاره ب ا ب آن دروغ مشئوم آن ه

."کارانه، به ما زخم زبان می زدند سازش

ه اه ژوئي ر م کو در اواخ اه در مس ه و کارگ ای کارخان ه ه رانس کميت کنف

ه سمت ا ب ود قوي ار خ ه ی ک ی يک هفت ا در ط د، ام از ش دل آغ ات معت ا نغم ب

ر ای آخ د، و در روزه پ چرخي ه چ ع نام ه قط اند ک ويب رس ه تص ای را ب

کاری از گ آش ويزم رن ت بلش ی از . داش کی، يک ا پودبلس ان روزه درهم

زارش داد ين گ زب چن رانس ح ه کنف کو ب تادگان مس ورا از : "فرس ش ش ش

ز و ... گانه ی بخش ها به دست ما افتاده اند شوراهای ده زير حمالت افتراءآمي

ه حمايت از سازمان ه راسخا ب ارگر ک وده ی ک ونی فقط ت ه ی کن بلشويزميافت

ت ان ماس افظ ج ت، ح ته اس ات ." برخاس اه اوت، در انتخاب ل م ان اواي از هم

يونرها يال رولوس ا و سوس ويک ه ای منش ه ج کو ب ای مس ه ه کارخان

دند ی ش اب م ا انتخ ويک ه تانه ی . بلش ه در آس ومی ای ک اب عم در اعتص

د کار ش ا آش وس و کرن ا ک زب ب وذ ح د نف ت، رش کو در گرف رانس مس . کنف

ين نوشت ، ار ايزوستيا را : "گان رسمی شورای مسکو در آن ايام چن وقت آن ف

رسيده است که سرانجام بفهميم بلشويک ها گروهی بی مسئوليت نيستند، بلکه

ه يم ک تند، و درک کن ی هس ه ی انقالب ازمان يافت ی س ای دموکراس اخه ه از ش

٣٩٧


اهی توده های وسيعی از مردم از آنان حمايت می کنند، و اين توده ها هر چند گ

ه انقالب ا سرسپردگی کامل ب د، ب اوقات انضباط الزم را از خود نشان نمی دهن

."وفادارند

رد . تضعيف موقعيت طبقه ی کارگر درماه ژوئيه، صاحبان صنايع را دلگرم ک

م ازمان از مه يزده س دگان س ب از نماين ی مرک ای کنفرانس ازمان ه رين س ت

ه ای م ا، کميت ه بانک ه اری، از جمل اع از صنعتی و تج ه ی دف ه کميت وسوم ب

اجم امی ته ا و تم ه ه ل کارخان ری تعطي صنايع تشکيل داد که وظيفه داشت رهب

ی را ه سياس رد برعلي ده بگي الب برعه د . انق رج دادن ه خ ت ب ارگران مقاوم . ک

ر ور را درب ر کش ر سراس ات ديگ زرگ و معارض ای ب اب ه وجی از اعتص م

ت ه ی طبق . گرف ا تجرب فوف ب ه ص ال ک ان ح ام در هم ه گ ارگر محتاطان ه ی ک

رد دان نب ه مي ری ب ا عزم راسخ ت ازه نفس ب د و ت برمی داشتند، قشرهای جدي

د ی رفتن ارگران . م ا ک دند، ام ی ش اده م د و آم ر بودن ار منتظ ز ک ارگران فل ک

ه های چرم سازی و ارگران کارخان ين ک م چن ريسندگی و الستيک سازی، و ه

ار ه صحنه ی مب ا ب ی محاب ازی ب ذ س تافتندکاغ ی ش رين و . زه م ده ت ب مان عق

د ی کردن م م د عل ه ق ه رفت ارگر رفت ه ی ک رين قشرهای طبق ع ت اعتصاب . مطي

ود پ رده ب ران . رآشوب شبگردها و فراش ها شهر کيف را متشنج ک اعتصاب گ

د آسانسورها را ضمن سرکشی به خانه ها، چراغ ها را خاموش می کردند، کلي

اظتی ر ای حف تند، دره ر می داش دامات ديگری از ب ه اق تند، و ب از می گذاش ا ب

ه . همين نوع دست می زدند هر تعارضی، صرف نظر از علت اوليه اش، فورا ب

ارزه ای همه ی بخش های آن شاخه ی معين از صنعت سرايت می کرد و به مب

ه . تبديل می شد پيرامون اصول کارگران کارخانه های چرم سازی در مسکو ب

ا در س پشتيبانی کارگران ه ه ه های کارخان رای تثبيت حق کميت راسر کشور، ب

٣٩٨

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه اه اوت ختانه ای را در م والنی و سرس ارزه ی ط راد، مب راج اف تخدام و اخ اس

دا . آغاز کردند يخ پي ا ب االت، اعتصاب ه در بسياری از موارد، مخصوصا در اي

ران ؤمی کردند و به بازداشت مديران و ر سای کارخانه ها به دست اعتصاب گ

دندمنج ی ش ا . ر م رد، ب وت ک تن داری دع ه خويش ارگران را ب ت ک حکوم

ائتالف شد، قزاق ها را به کرانه ی دن فرستاد، و بهای نان سرمايه دارها وارد

اخت ر س امی را دو براب م . و سوروسات نظ ه خش ال ک ين ح ن سياست در ع اي

ود انده ب ار رس ه ی انفج ه نقط ارگران را ب ا،ک م ارض ا را ه رمايه داره ء س

رد ه . نمی ک د ک اخ، يکی از سردمداران صنايع سنگين، شکايت می کن : آوئرب

ود " ده ب کميسرهای وزارت کار هنوز نوری را که به چشم های اسکوبلف تابي

التی خودشان ... خانه در همان وزرات ... به درستی نمی ديدند ه مأمورهای اي ب

تند اد نداش ر ... اعتم ه پتروگ ارگران را ب دگان ک د و در نماين ی خواندن را م اد ف

ا و ه داره ا کارخان ان را ب ا آن قصر مرمر مالمتشان می کردند و می کوشيدند ت

د تی دهن ا آش دس ه يد ." مهن ی رس ائی نم ه ج دابير ب ن ت ک از اي يچ ي ا ه : ام

توده های کارگر در اين ايام مداوما به زير نفوذ رهبران کله شقی درمی آمدند "

."از شرم نبرده بودندکه در عوام فريبی بوئی

ا ه داره لی کارخان ه ی اص ه حرب ادی ب ی اقتص ت طلب ه شکس درت برعلي ق

اه . کارخانه ها تبديل شده بود دوگانه ی در کنفرانس کميته های کارخانه و کارگ

ه ا ب ه داره ب کارخان ت تخري د، سياس کيل ش اه اوت تش ه ی اول م ه در نيم ک

ه د ب اختن تولي زی و متوقف س م ري ور دره دمنظ اء ش ته از . تفصيل افش گذش

ا دسايس مالی، سرمايه دارها عموما مواد خام را پنهان می کردند، تعمير گاه ه

ل ين قبي ری از هم ال ديگ ه اعم تند، و ب ی بس ازی را م ای ابزارس اه ه و کارگ

دند ی ش ل م راب. متوس ون خ د پيرام ان ري واهی ج ا گ رمايه داره اری س ک

٣٩٩


واع او در .روشن کننده ای ارائه داده است ه ان ام يک خبرنگار آمريکائی ب مق

ات های دول ه ديپلم ائی ک ه ه ار توصيه نام ه اعتب ل دسترس داشت، و ب محاف

تمدارهای ريح سياس ای ص راف ه ت اعت ی توانس د، م ه او داده بودن ق ب متف

ادت در : "ريد می نويسد . بورژوازی روس را بشنود دبير کل شاخه ی حزب ک

ه ف ه پتروگراد به من گفت ک ی از نقشه ای است ک روپاشی اقتصاد کشور جزئ

زی شده است ار ساختن انقالب طرح ري يکی از ديپلمات های . برای بی اعتب

ه را از روی اطالعات دول متفق، که قول داده ام اسمش را فاش نکنم، اين نکت

ر . شخصی خودش تأييد کرد من از معادن زغال سنگی در حوالی خارکوف خب

ه آب بسته شدند به دست ص دارم که ه آتش کشيده و ب من اطالع . احبانشان ب

ه جات مهندس های برخی از دارم که نساجی مسکو هنگام خروج از کارخان

اتی را می شناسم . کارخانه ماشين آالت را از کار می انداختند در راه آهن مقام

ارگران دستگير شدند ه وسيله ی ک ين ."که در حين تخريب لوکوموتيوها ب چن

ه توهمات . واقعيات خشن اقتصادی بود اران اين واقعيات نه ب اط سازش ک ارتب

دمات شورش ی از مق ی، بلکه جزئ داشت و نه به سياست های حکومت ائتالف

.کورنيلوف بودند

ه در پشت جبهه . در جبهه هم اتحاد مقدس به همان بدی پيش می رفت ک

رد أاستانکويچ شکايت می کند که بازداشت افراد بلشويک مس . له را حل نمی ک

وده " ام ت جنايت در فضا منتشر بود؛ رئوس اين جنايت مشخص نبودند چون تم

ود وده ب ود آل ه خ ان ." را ب ود نش تری از خ تن داری بيش ربازها خويش ر س اگ

ازه دادند دليلش آن بود که تا حدی آموخته بودند نفرت خود را می مهار کنند؛ ت

يکی . حساسات آنان از چه قرار بوده است پس از شکستن سدها معلوم شد که ا

دش ده ی جدي ذيرفتن فرمان رم نپ ه ج ون ب ای هنگ دوبنسکی چ ان ه از گروه

٤٠٠


ا و ان ه اير گروه ود، س ده ب الل ش ه انح وم ب ه سمحک ام هنگ را ب رانجام تم

ه زور سرنيزه رد ب ده ی هنگ سعی ک شورش برانگيخت، و هنگامی که فرمان

ه در روز سی اين. قنداق تفنگ او را کشتند نظم را اعاده کند، سربازها با حادث

ا نکشيد، . و يکم ژوئيه رخ داد ن جاه ه اي ار ب ه در هنگ های ديگر ک با اين ک

ه ممکن است اق هر آين ه آن اتف د ک ا احساس می کردن دهان ارتش باطن فرمان

.تکرار شود

ان دهی اچف به ستاد ب ماه اوت، ژنرال شرطدر اواس زارش داد فرم ين گ : چن

ات است " ی ثب ردان های مرگ، بسيار ب . حالت روحی پياد نظام، به استثنای گ

اره گاهی اوقات ظرف فقط چند روز نگرش برخی از واحدهای پياده نظام يک ب

ی وس م ودمعک ه ." ش د ک ی کردن ه درک م ه رفت رها رفت ياری از کميس بس

ه هيچ د مسأله روش های ژوئي وت، در روز بيست و دوم ا. ای را حل نمی کن

تشکيل دادگاه های نظامی انقالبی در جبهه ی : "کميسر ياماندت گزارش داد که

ابين غرب، اختالف های موحشی د آورده م وده ی سربازها پدي دهان و ت فرمان

د ده ان رو ش ی آب ا از اساس ب اه ه ن دادگ وف ..." است، و اي ه ی کورنيل برنام

ی پيش از شورش ستاد ان دهی برای نجات کشور حت ه فرم آزمون گذاشته ب

.شده و به بن بست رسيده بود

زاق واهمه داشتند ز از فروپاشی نيروهای ق در . طبقات دارا بيش از هر چي

زاق . اين جا خطر آن بود که واپسين دژ فرو بريزد ه، هنگ های ق در ماه فوري

د رده بودن ليم ک ت تس دون مقاوم لطنت را ب راد س ه . در پتروگ د ک ه نمان ناگفت

وط مقامات قزاق در ار مرب د اخب سرزمين خود، در نووچرکاسک، کوشيده بودن

به انقالب را پنهان نگاه دارند، و با کبکبه و دبدبه ی معمول مراسم يکم مارس

د رده بودن زار ک اندر دوم برگ ود آلکس اد ب ه ي ر . را ب ت ام ا در نهاي زاق ه ا ق ام

٤٠١


د از گذشته ی موفق شده بودن د، و حت ی خود حاضر بودند از خير تزار بگذرن

ر . مشتی سنت جمهوری خواهانه بيرون بکشند اما آنان پا را از اين حدود فرات

ه شورای . نمی گذاشتند دگان خود ب دو امر از اعزام نماين ان ب ا از هم زاق ه ق

ربازان ارگران و س ا ک ادا ب ا مب د، ت اع کردن راد امتن رار پتروگ ف ق در يک ردي

زاق . بگيرند رای خود شورای لشگريان ق ه در هيئت آنان ب د ک را تشکيل دادن

ه واحی دوازده گان د یفرماندهانشان در پشت جبهه ن م متح ا ه قزاقستان را ب

رد ی ک ود را . م ای خ ه ه ا نقش يد ت ی کوش ورژوازی م ه ب ارگران و برعلي ک

ی نصيب ن راه از توفيق ب زاق استوار بسازد، و در اي ر نيروهای ق ان ب دهقان

.نمی ماند

ا رد نقش سياسی اين قزاق ه ين می ک ان در کشور تعي . را موقعيت خاص آن

ازات آنان از ديرباز طبقه ی منفصل دون پايه ای را تشکيل می دادند که از امتي

ود وردار ب ی برخ ان . خاص ه دهقان بت ب د و نس ی پرداختن ات نم ا مالي زاق ه ق

ری را در ين های بسيار وسيع ت ار داشتند زم اور، . اختي ه ی مج در سه منطق

ون قزاق صاحب بيست و سه ميليون دسياتين يو کوبان و تور، سه ميل يعنی دن

ان در ون و سی صد هزار دهقان ار ميلي ان سه زمين بودند، حال آن که چه هم

ار داشتند ين در اختي ون دسياتين زم ه . منطقه فقط شش ميلي زاق ب ی هر ق يعن

ين داشت ان زم ر دهق نج براب ط پ ور متوس ه در . ط د ک ه نمان و ناگفت ان خ د مي

م هآن ها برای خود . قزاق ها نيز زمين به طرزی بسيار نابرابر تقسيم شده بود

ا و کوالک های دتر از مالک ه مالک داشتند و هم کوالک، آن هم بسيار قدرتمن

م در ميانشان وجود داشت. شمال ر ه زاق فقي ه . ق ه ب ود ک زاق موظف ب ر ق ه

ه خ ود ب ی خ زات شخص ب و تجهي ا اس ت، ب ای دول ض تقاض ام مح دمت نظ

ده ی . بشتابد ه آسانی از عه قزاق های ثروتمند در سايه ی معافيت از ماليات ب

٤٠٢

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه ن وظايف و تعهدات اين مخارج بر می آمدند؛ اما کمر رده های پائين در زير اي

د ی ش م م امی خ تان را . نظ اقض قزاقس ت پرتن ادی موقعي يات بني ن خصوص اي

د ا .در کليتش، به قدر کفايت توضيح می دهن ائينی خود ب ا در اقشار پ زاق ه ق

ا الک ه ا م ان ب االئی ش ار ب د؛ و در اقش ی گرفتن رار م اس ق ا در تم ان ه دهق

دند ی ش راز م م ط ه . ه اهی ب ر آگ ر اث ائينی ب االئی و پ ار ب ال، اقش ين ح در ع

موقعيت خاص خود، و مقام خويش به عنوان مردمی برگزيده، با يکديگر متحد

ه ا ن د و عادت ر بودن ده ی تحقي ه دي ز ب ان ني ه در دهقان ارگران ک ا در ک تنه

تند ی نگريس ه . م ال ب ط الح ای متوس زاق ه بب ق دين س م ب رکوب ه درد س

.شورش ها می خوردند

ه سر در طی سال های جنگ، در آن هنگام که نسل های جوان تر در جبهه ب

د ن ه و پيون ه کاران ای محافظ نت ه ا س وم ب ران ق د، پي ی بردن ا م ه ب ی ک زديک

د ه دست گرفتن ور را ب ام ام تند، زم ود داش ای . افسرهای خ اه ه تين م در نخس

ا زاق ه ی ق اء دموکراس ه ی احي ه بهان زاق ب ای ق الک ه الب، م ع "انق مجم

اين مجمع به نوبه ی خود سردارهای قزاق را انتخاب . را تشکيل دادند"نظامی

ر زاق ب رد، و سردارهای ق امی"می ک ای نظ در" حکومت ه . ياست می کردن

درتی در قلمرو زاق هيچ ق کميسرهای حکومت و شوراهای جمعيت های غيرق

د ر بودن ر و مجهزت ی ت ر، غن ا قوی ت سوسيال . قزاق ها نداشتند، چون قزاق ه

ا شوراهای مشترک نما يدند ت ار کوش د ب ا و يرولوسيونرها چن ان ه دگان دهق ن

تند، چون می ترسيدند انقالب قزاق ها را تشکيل دهند، اما قزاق ها زير بار نرف

ن بابت ارضی بخشی از زمين های آنان را به يغما ببرد، و حق هم داشتند از اي

ند اورزی، پ . بترس ر کش ام وزي وف، در مق هی ب رچرن ت ک ی گف الزم : "راه نم

د ر ." است قزاق ها دست و پای خود را در زمين هايشان اندکی جمع کنن م ت مه

٤٠٣


ا و ان ه ه دهق ن آن ک ا از اي زاق ه ه ق ب ب ل، اغل ام در مح اده نظ سربازهای پي

ه حال : "طعنه می زدند که ا ب ان خواهيم رسيد، هر چه ت ين هايت ما خدمت زم

س است د، ب ائی کردي تاهای ." آق ه، در روس اع در پست جبه ود اوض ين ب چن

ات سياسی -قزاق انون حي ی در ک راد، يعن دين . و تا حدی نيز در پادگان پتروگ ب

.ار هنگ های قزاق در تظاهرات ژوئيه روشن می شودترتيب علت رفت

١٧١ هنگ و ١٦٢، ١٩١٧درتابستان . اوضاع در جبهه اساسا متفاوت بود

زاق وجود داشتند ه، منفصل از . گروه مجزا در ارتش رزمی ق زاق های جبه ق

ا روابط روستائی شان، در د، و آن ه ام ارتش سهميم بودن ا تم تجارب جنگ ب

د نيز، هر چند با ا ذر کردن ام گ اده نظ ان آ -ندکی تأخير، از همان سير تکاملی پي ن

خ هب هم ايمان خود را ا تل ون آس د، از آن آشفتگی جن روزی از کف دادن ام پي ک

دهان غ ه رشدند، به شکايت از فرمان د، و آرزوی صلح و بازگشت ب د کردن ولن

د خانه و کاشانه در قل ي . بشان ريشه دوان ان ب ن مي ٦٥ هنگ و ٤٥از شدر اي

ده شدند ل گروه قزاق از جبهه و پشت جبهه به تدريج به خدمت پ را خوان ! يس ف

ه ژ ر ب ار ديگ ا را ب زاق ه د اق رده بودن ديل ک دارم تب ا و . ن ربازها و کارگره س

ان را ١٩٠٥در سال دهقان ها بر سرشان غرولند می کردند، و جالدی های آن

ه رخشان می کشيدند ه از رفت. ب ا ک زاق ه ه ار خود دربسياری از ق اه فوري م

ک درد د، اين رده بودن رور ک اس غ س احس ويش ح ب خ ايندی در قل ناخوش

اکنون قزاق شالق خود را نفرين می کرد، و اغلب از گنجاندن شالق . می کردند

داد . در تجهيزات خود تن می زد ان تع زاق های دن و کوب ان ق با اين حال در مي

ران وم در روستا می ترسيدند فراريان اندک بود؛ آن ها از پي ی، . ق ه طور کل ب

يطره ی د س ری در بن يار درازت دت بس ام م اده نظ ه پي زاق نسبت ب دهای ق واح

.افسرها باقی ماند

٤٠٤

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه وم، ران ق از دن و کوبان به جبهه خبر رسيد که سرکردگان قزاق، به اتفاق پي

ی ا ب ه را جوي ای جبه زاق ه ر ق ه نظ ود حکومت تشکيل آن ک رای خ وند، ب ش

رد . ده اند دا دار ک ان بي اد آن . اين خبر منازعات اجتماعی به خواب رفته را در نه

د ی گفتن ه م ای جبه زاق ه س، ق ان : "از آن پ تيم، نشانش ه وطن برگش ی ب وقت

ت ت کيس ا دس يم دني ی ده ران ".م ی از رهب زاق و يک رال ق نوف، ژن کراس

ه چگو ت ک رح داده اس دار ش وی جان ه نح ه ی دن، ب دانقالب در کران ه ض ن

تشکيل جلسات : "واحدهای نيرومند قزاق در جبهه به تدريج شکاف برداشتند

رين ه شروع شد و آن گاه گستاخ ت ه تصويب رسيدند قطع نام ... های ممکن ب

نظم اسب های خود دست کشيدند ه ی م تصور هيچ . قزاق ها از تيمار و تغذي

رد ه . گونه کار جدی به ذهن آنان خطور نمی ک ا خود را ب زاق ه ان های ق روب

رها ه افس رام ب د احت دا در قي تند، و اب ی آراس رخ م ای س وانی و نواره ارغ

رده، سر ."نبودند د ک اما قزاق پيش از آن که به اين جا برسد، مدتی دراز تردي

د و بچرخ دام س ه ک ه ب ود ک ده ب ران مان ده، و حي ات . خاران ن رو در لحظ از اي

ار حساس به آسانی نمی شد پيش بينی کرد که اين يا آن واحد قزاق چگونه رفت

.خواهد کرد

س ات مجل رای انتخاب ه ی دن ب امی کران ع نظ تم اوت، مجم در روز هش

د تالف ش ا وارد ائ ادت ه ا ک ان ب ش . مؤسس ه ارت له ب تالف بالفاص ن ائ ر اي خب

ه : "يانوف، افسر قزاق، می نويسد . رسيد تالف را يکسر تخطئ ن ائ ا اي قزاق ه

در حقيقت امر سربازها ." ای در ارتش نداشت حزب کادت هيچ ريشه . کردند

ان بب خفق ه س واملی ک ه ی ع ا هم ان را ب تند، و آن رت داش ا نف ادت ه از ک

د . توده های خلق بودند، يکی می دانستند ه می زدن ا طعن زاق ه ه ق سربازها ب

د : "که ا فروختن ادت ه ه ک ا ." ريش سفيد های قوم باالخره شما را ب زاق ه و ق

٤٠٥


د جواب می داد ا دست کيست ": ن يم دني وب !" نشانشان می ده در جبهه ی جن

ا طی صدور زاق ه ه غرب، ق ا را قطع نام ادت ه ژه ای ک دشمنان قسم "ی وي

ه " کش خورده و اسيرکنندگان مردم زحمت اعالم کردند، و درخواست نمودند ک

ان رهمه ی کسانی که ج د از مجمع نظامی آن رده ان ا را ک ادت ه ئت سازش با ک

.ونداخراج ش

ا حساب کورنيلوف قزاق روی کمک قزاق ها، مخصوصا قزاق های دن، قوي

زاق پ گمی کرد، و لشگری را که برای کودتا در نظر ر رفته بود، با واحدهای ق

رد ن . ک اطر اي ه خ ز ب ا هرگ زاق ه ا ق ان زاده"ام د " دهق د نکردن . انگشت بلن

ين های اع روستائيان آماده بودند تا در سرزمين خويش از زم ه دف خود جانان

ر شوند ه ی اشخاص ديگر درگي د در مرافع ل نبودن . کنند، اما به هيچ وجه ماي

ود اجابت سواره سپاه سوم نظام هم نتوانست اميدهائی را که به او بسته شده ب

د ه ی . کن ا، در جبه ان ه ا آلم ر مرافقت ب ا ام ا وجود خصومتشان ب ا ب زاق ه ق

ات سر ه مالق ا طيب خاطر ب د پتروگراد ب ا رفتن وان ه ين . بازها و مل ر هم ر اث ب

د ت انجامي ه شکس ونريزی ب دون خ وف ب ه ی کورنيل ه نقش ود ک ت ب . مرافق

زل شد بدين سان واپسين ستون روسيه ی کهن، که همان قزاق ها بودند، متزل

.و به زير فرو ريخت

ه، در اک فرانس يه، در خ ای روس ر از مرزه ا دورت نگ ه ام، فرس ين اي هم

ورد اجراء " احياء"جهت درآزمايشی ارتش روسيه با دقت آزمايشگاهی به م

د ته ش وی -گذاش ه نح ل ب ين دلي ه هم ا و ب ويک ه ترس بلش م دور از دس آن ه

ر ده ت انع کنن اری در مطبوعات . بسيار ق ائيز اخب اه های تابستان و پ در طی م

ا د ب ه در آن تن ا از انظار پنهان ما دروس به چاپ رسيدند ک د حوادث تقريب . ندن

ان نيروهای روسی مستقر در ه از شورش های مسلحانه در مي اين اخبار هم

٤٠٦


تند ت داش ه حکاي ه ی . فرانس ان ژانوي الب-١٩١٧از هم يش از انق ی پ - يعن

ام ه ن ری ب ه ی افس ه گفت ه، ب تقر در فرانس ی مس پ روس ربازهای دو تي س

کی ه " :ليسوفس ات ب ل مهم ان را در مقاب ه آن د ک ده بودن د ش خت معتق س

دف ه ان د ".رانسويان فروخت ا نبودن ر خط م ب دان ه ربازها چن رای . س ه ب ان ن آن

ود ی خ ان اجنب م "ارباب رين ه ی کمت رين " دل ويش کمت رهای خ ه افس ه ب و ن

تند ادی نداش وم از . اعتم ه يک مفه ای صادراتی را ب پ ه ن تي الب اي ار انق اخب

ت، و در ا ياف ی مهي اظ سياس رد لح افلگير ک ان را غ ال آن ين ح يحی توض. ع

االتر، - پيرامون انقالب از دهان افسرها شنيده نمی شد ام افسران هر چه ب مق

ان -حيرت آنان به همان نسبت فزون تر يهن پرست های دموکرات از مي ا م ام

ابی شدند اه آفت ا در اردوگ دی ه اهده : "نويسد ليسوفسکی می. تبعي ب مش اغل

ارد ا و افسران هنگ های گ ه برخی از ديپلمات ه رای ... می شد ک خالصانه ب

د يدند ی تبعي ی کش يش م ندلی پ ين ص ای پيش ای ." ه ا نهاده گ ه ان هن در مي

ه انتخابی تشکيل می شد و طولی نمی کشيد که يک سرباز لتوانی در رأس کميت

ه . پيدا می شدند " عناصر بيگانه" هم در اين جا . قرار می گرفت هنگ يکم، ک

ود و ام اف در مسکو گردآوری شده ب ا تم دان و تقريب ا و کارمن رادش را کارگره

دادند، يک سال تشکيل می -عموما عناصر پرولتر و نيمه پرولتر - فروشندگان

پيش قدم به خاک فرانسه نهاده بود، و در طول زمستان در دشت های شامپانی

ين هنگ "اما . به خوبی جنگيده بود ه هم بيماری تضعيف روحيه اول از همه ب

د ه ور ش ت هنگ دوم، ک." حمل ان ياف ری دهق ده ی کثي ان صفوفش ع ه در مي

د ری آرام مان دت درازت دند، م ی ش ان . م ا از دهقان ا تمام ه تقريب پ دوم، ک تي

يد ی رس ر م ه نظ اد ب ل اعتم امال قاب د، ک ی ش يبری تشکيل م دکی پس از . س ان

نه برای آلزاس اين تيپ نمی خواست . انقالب فوريه، تيپ يکم دست به تمرد زد

٤٠٧


رایبجنگد و ن رد ه ب م نمی خواست بمي ا ه رای فرانسه ی زيب ورن؛ ب بلکه . ل

د می وين بيازماي ه پشت جبهه . خواست زندگی را در روسيه ی ن ن تيپ را ب اي

د کان دادن ورتين، اس اه الک ه، در اردوگ ز فرانس د و آن را در مرک . بردن

ميان روستاهای مصفای بورژوا، در حدود در: "ليسوفسکی روايت می کند که

رباز ط زار س وع اده ه ر ن زان از ه خت گري ر، س ی افس لح، ب غی روس، مس

رد و بسيار مخصوصی ه ف دگی منحصر ب ه زن اطاعت، در اين اردوگاه وسيع ب

د رگرم بودن ا ." س ود ت ه ب اده ای يافت وق الع ت ف وف فرص ا کورنيل ن ج در اي

م ا ه م ب دد، آن ه ار ببن ه ک ازی ارتش ب رای بازس ود را ب ای خ اری روش ه ک

تان پد اره و وس ون پوانک ری چ و رمه يله ی . ريب ه وس وا ب ل ق ده ی ک فرمان

ا . و به سالونيکا اعزام گردند " مطيع شوند "تلگراف فرمان داد که سربازها ام

دند ی ش ليم نم ان تس پتامبر. طاغي ه در روز اول س وپ خان و ت نگين را جل ی س

راف ت ه تلگ د ک ب کردن اه نص ل اردوگ ائی در داخ د و تابلوه دآميز آوردن هدي

ود آلوف بر يکورن ين نقطه، سير حوادث . ن ها نوشته شده ب ا درست در هم ام

د . چار پيچيدگی جديدی شد د ر آوردن ه های فرانسوی خب ه روزنام بدين معنی ک

ار سربازهای ط . لوف خائن و ضدانقالبی معرفی شده است يکه کورن ن ب غی ااي

دارد د ی ن د جدا به اين نتيجه رسيدند که واقعا دليل ه -ر سالونيکا بميرن م ب آن ه

ه . فرمان آن ژنرال خائن ه درعوض مهمات فروخت ا ک ان ه ا و دهق اين کارگره

د اع کنن ه . شده بودند، تصميم گرفتند خود از حقوق خويشتن دف ا از مکالم آن ه

م .با هر شخص خارجی امتناع ورزيدند ی يک سرباز ه د، حت از آن لحظه به بع

.از اردوگاه خارج نشد

د برعليه وم روس را تيپ د ه .تيپ يکم وارد عمل کردن وپ خان در کمرکش ت

ه ی قواعد . کوه های آن حوالی موضع گرفت ری از هم ره گي ا به ام ب اده نظ پي

٤٠٨


ورتين مشغول شد دازان . مهندسی به حفر سنگر و نقب زنی به سوی الک تيران

د وارد آلپ تمام آن اطراف را يکسر محاصره کردند، تا هيچ فرد فرانسوی نتوان

دين سان مقامات فرانسوی در . دو تيپ روسی شود مابين انه ی نبرد ختماشا ب

خاک خود صحنه را برای جنگ داخلی روسيه آراستند، و برای محکم کاری آن

د رنيزه محصور کردن ا س رای عمل . صحنه را ب ی ب رفا تمرين ن ص ده ياي ات آين

ود ه . ب ات حاکم د طبق دی بع ی را چن گ داخل ه جن يه ی فرانس اک روس در خ

ادی ره ی اقتص ا محاص اک را ب اری آن خ م ک رای محک د، و ب ازمان دادن س

.درزبندی کردند

اه ." شد عبمباران منظم و مداوم اردوگاه شرو " چند صد تن سرباز از اردوگ

د ن دادن ه تسليم ت د و ب اه آتش . بيرون آمدن د و آن گ ان را پذيرفتن ه آن وپ خان ت

ه شد ن . بالفاصله از سر گرفت ه يافت اي ار شب ادام ار روز و چه اران چه . بمب

در روز ششم سپتامبر فقط دويست مرد . افراد الکورتين گروه گروه تسليم شدند

ه د ک ده بودن اقی مان اه ب د در اردوگ ليم نکنن ده تس ود را زن تند خ ميم داش . تص

ری ت رهب ده داش ی، برعه ب اوکرائين ت متعص ا، باتيس ان را گلوب ر در . آن اگ

ود د روسيه می ب ر آتش . او را بلشويک می ناميدن ه زي وپ خان و مسلسل و ت

ر شد ر و زب ال زي . تفنگ، همه هم صدا با هم در يک غريو واحد، آن مکان عم

د و درآمدن ه زان ان ب ت طاغي وم نيست. عاقب ه معل ات آن حادث داد تلف ر . تع ه ه ب

اده گشت ه ت . تقدير، نظم و قانون اع ه، تيپ دوم ک د هفت ا فقط پس از چن يپ ام

.يک را بمباران کرده بود، به همان بيماری دچار شد

ه پشتی های کرباسی خود، سربازهای روس اين عفونت موحش را در کول

ا ه آن سوی دري وب خويش، ب ون قل ای مکن ان، و در زواي تر پالتوهايش در آس

د رده بودن ون .ب ت؛ چ ت اس ائز اهمي ورتين ح ک در الک اجرای دراماتي ن م اي

٤٠٩


ه ای ايش نمون ل آزم ه ی فع رای معاين ايش ب ه ی آزم وئی در لول و گ ه ت ود ک ب

د ب داده ش ه ترتي يه آگاهان ش روس ی ارت االت درون ل و . و انفع ن فع اس اي اس

.انفعال ها را تمامی تاريخ گذشته ی روسيه پی ريزی کرده بود

٤١٠


فصل دوازدهمفصل دوازدهم

موج خيزانموج خيزان

ه غ دولب راء تي د افت ه ی نيرومن دحرب ا . از آب درآم ا واقع ويک ه ر بلش اگ

د رون می آي ابعی بي جاسوس آلمان ها هستند، چرا اخبار جاسوسی آن ها از من

رين يکه ا واره پست ت ن چنين مورد نفرت مردمند؟ چرا مطبوعات کادت، که هم

دتر و ه بلن د، از هم انگيزه های ممکن را به کارگران و سربازان نسبت داده ان

ا ه از رساتر بلشويک ه ا مهندس مرتجع ک اظر ي را آن ن د؟ چ تهم می کنن را م

رون ان بي ک ناگه ود، اين ده ب ه ای تپي اکنون در گوش ام ت ه ی قي تين لحظ نخس

ه مرتجع ه است ک د؟ چگون ا می کن رين می جهد و شروع به لعن بلشويک ه ت

د؟ و چرا رده ان رازی را شروع ک ردن اف افسرها در هنگ های خود بار ديگر ک

ان ه ردن اين تهم ک ام م رکاء "نگ ين و ش ورت " لن ر ص ود را در براب ت خ مش

سربازها تکان می دهند، گوئی ايشان خائنند؟

ا فالن خراط، . همه ی کارخانه ها برای خود بلشويک داشتند فالن نصاب، ي

يد ی پرس ود، م ن ب ارگران روش ه ی ک رای هم دگی اش ب ه ی زن ه تاريخچ : ک

ی " د جاسوس آلمان ها باشم؟ بچه ها، آيا انصافا به من می آي " گاهی اوقات حت

ر سازش کاران، در مبارزه ی خود عليه تهاجم ضدانقالب، از مقاصد خود فرات

د ی کردن وار م ا هم ويک ه رای بلش ته ب د و راه را ناخواس ی رفتن وی . م پريک

ار در تجمع سربازها يکی از دکترهای ه يک ب ه چگون سرباز شرح می دهد ک

٤١١


ارکويچ، ام م ين را رد ارتش به ن ه لن ام جاسوسی علي انوف، اته روان پلخ از پي

ه نحوی اقض و مخرب ب وان متن ه عن ين را ب ات سياسی لن د نظري ا بتوان کرد ت

رد ه بگي اد حمل ه ب ؤثرتر ب ث . م ه عب س از ! ب ربازها پ ا س ه ب ه ی جلس خاتم

ه : "يکديگر می گفتند ه جاسوس است و ن ا شعوری است، و ن ين آدم ب ر لن اگ

."من به دنبال صلح هم هست، پس ما به دنبال او می رويمخائن، و در ض

ام زبلشوي ان تم ا اطمين ار ديگر ب اه در رشدش، ب ه ی کوت م پس از يک وقف

ران : "تروتسکی در اواسط ماه اوت چنين نوشت . بال های خود را برگشود جب

راء، . سريع لطمات آغاز شده است حزب ما پس از آن همه ايذاء و پيگرد و افت

ده است هرگ ه خود ندي و . ز به اندازه ی روزهای اخير اين چنين رشد سريعی ب

ن رشد از پايتخت به سوی اياالت خواهد شتافت، و از يطولی نخواهد کشيد که ا

ازه ... شهرها به روستاها و ارتش سرايت خواهد کرد چون زمان آزمون های ت

ه ی د، هم را برس ای ف وده ه ش ت ت ک ه زحم ت ک د دانس ور خواهن د کش باي

."سرنوشت خود را به سرنوشت حزب ما پيوند زنند

ا . اين بار نيز پتروگراد پيشتاز بود ه ه دی در کارخان وئی جاروی نيرومن توگ

وذ ه نف ود ک اران به کار مشغول ب ه سازش ک ا ب را از واپسين سوراخ سنبه ه

آخرين دژهای : "در آن روزها روزنامه ی بلشويک ها نوشت . فتوکنار می ر

ان ... بی يکی پس از ديگری سقوط می کننددفاع طل ين آيا آقاي ا هم اع طلب ت دف

د؟ کی نبودن يم اوبوخوفس ه ی عظ ازان کارخان ه ت ر يک ت ... اواخ ک جرئ اين

د ان دهن ه رخ نش د در آن کارخان ی کنن داد " نم تم اوت، تع در روز بيس

ه ٠٠٠/٥٥٠ ا ريخت ندوق ه ه ص راد ب هری پتروگ ای ش ات دوم رأی در انتخاب

ه شد، اه ژوئي . يعنی بسيار کمتر از مجموع آرای انتخابات دوماهای بخش در م

ا وجود از دست دادن بيش از وز ٠٠٠/٣٧٥سوسيال رولوسيونرها ب رأی هن

٤١٢


درصد از کل آراء را به خود اختصاص ٣٧ رأی کسب کردند، يعنی ٠٠٠/٢٠٠

د . دادند ه دست آوردن نجم از آراء را ب ا يک پ ادت ه : سد سوخانوف می نوي . ک

ط " ا فق ويک م ای منش د ٠٠٠/٢٣نامزده ار آوردن ه ی ." رأی رقتب نکت

ارت ديگر در أ ر ٠٠٠/٢٠٠غافلگيرکننده آن که بلشويک ها تقريبا ه عب ی يا ب

.حدود يک سوم از کل آراء را به خود اختصاص دادند

ه ی در کنفرانس منطق ه ای اتحاديه های کارگری که در اواسط اوت در منطق

ه کارگر را به هم پيوند می داد، ٠٠٠/١٥٠ شد و اورال برگزار ائی قطع نام ه

ه ماهيت بلشويکی داشتند ه تصويب رسيدند هم . که پيرامون مسائل مختلف ب

تم اوت، اه در روز بيس ه و کارگ ای کارخان ه ه رانس کميت ف، در کنف در کي

ا قطع نامه ر ١٦١ی بلشويک ها ب ١٣ رأی مخالف و ٣٥ رأی موافق در براب

وو . رأی ممتنع به تصويب رسيد -در انتخابات دموکراتيک دومای شهری ايوان

ت، از ام گرف کرسی ١٠٢وزنسنسک که دقيقا مقارن با شورش کورنيلوف انج

ا ٢٤، سوسيال رولوسيونرها ٥٨موجود بلشويک ها کرسی ٤، و منشويک ه

ه تدر کرونشتا . را به خود اختصاص دادند ان ب ام برکم رياست ، بلشويکی به ن

تات ه سمت شهردار کرونش ام پوکروفسکی ب ه ن شورا، و بلشويک ديگری ب

اط هاين رشد در همه جا اين چنين مش . انتخاب شدند ود، و در برخی از نق ود نب

اه اوت، .حتی نقصان هم ديده می شد ا در طی م ا در سراسر بلشويزم ام تقريب

.پهنه ی کشور رشد و نمو کرد

رد شورش کورنيلوف هم چون مح اليزه ک ا را راديک وده ه در . رکی نيرومند ت

اد آورده است ه ي ارکس ب ه : اين باب، اسلوتسکی سخنی از م اه ب اه گ انقالب گ

ا . به تازيانه ی ضدانقالب نيازمند است وده ه ه فراست ت ا تحرک ک خطر نه تنه

ود گرا نيز بران ه ب ار . يخت ر ک ا فشاری بس قوی ت ا ب وده ه انديشه ی جمعی ت

٤١٣


ودی از حيث اطالعات در م . کردمی ود ي برای نتيجه گيری های الزم کمب . ان نب

تالف ضروری است، و اع از انقالب تشکيل ائ رای دف ه ب قبال اعالم شده بود ک

تالف رفين ائ ال يکی از ط ود ح ر درآورده ب ار ضدانقالب س د . از کن ه بودن گفت

ی است دت مل ی وح رانس مسکو تجل زی بلش . کنف ه ی مرک ط کميت ا فق ويک ه

رای دسايس ضدانقالبی ... اين کنفرانس : "هشدار داده بود که ناگزير به آلتی ب

د د ش ديل خواه ود ." تب انده ب ات رس ه اثب ه را ب ن نکت وادث اي ير ح و اينک . س

ر ... کنفرانس مسکو: "زبان خود می گفت کرنسکی به ود ب اين پيش درآمدی ب

ا ص ... بيست و هفتم اوت ان ج وف، ... ورت گرفت برآورد نيروها در هم کورنيل

د ی ش يه معرف ه روس ا ب ان ج ار در هم تين ب ی، نخس اتور آت ار ..." ديکت انگ

ده و رئيس آن انی و سازمان دهن م کرنسکی خود ب وئی ه ود، و گ رانس نب کنف

ود او وف را خ ه کورنيل ود ک الب "نب رباز انق تين س ود " نخس رده ب ی ک . معرف

ه مجازات اعد ه دست انگار همين حکومت موقت نبود ک ه سرباز ب ام را برعلي

ی وان عوام فريب کورنيلوف داده بود، و گوئی هشدارهای بلشويک ها را به عن

.تخطئه نکرده بودند

ورش يش از ش ه دو روز پ ت ک اد داش ه ي راد ب ان، پتروگ الوه پادگ ه ع ب

راز ظن لکورنيلوف، بلشويک ها در يکی از ج سات بخش سربازها در شورا اب

ه در ب د ک رده بودن راض ک راد، اغ ی از پتروگ ای مترق گ ه ردن هن رون ب ي

دانقالبی در ت ض وده اس ان ب يال . مي ويک و سوس دگان منش ا نماين ام

ا يونرها ب ه رولوس د ک رده بودن ر ک ا ام ه بلشويک ه دآميز ب ی تهدي ادا : لحن مب

د اهگ آن . درباره ی فرمان های نظامی ژنرال کورنيلوف به فکر جروبحث بيفتي

ود ای در همي قطع نامه ا و سربازهای . ن معنا به تصويب رسيده ب حال کارگره

٤١٤


د ی گفتن ود م ه خ د ب ی الب ر و ور : "غيرحزب ا ش ويک ه ه بلش ن ک ل اي مث

!"گويند ینم

ا ر بن ه گ ر اتهامات خود اگر ژنرال های توطئ اران ب م در سقوط سازش ک ه

دام ا و اع ويک ه س آزار بلش ه، پ ت ژوئي م در شکس د و ه ر بودن ا مقص ريگ

تن ن مف ر اي رای چيست؟ اگ ه در روز بيست و سربازها ب د ک های نظامی بودن

ان در ا اين ا بکشانند، آي ان ه ه خياب هفتم اوت کوشيدند کارگرها وسربازها را ب

ن د؟ از اي برخوردهای خونين چهارم ژوئيه هم همين نقش را بازی نکرده بودن

ام را گذشته، جای کرنسکی در اين تاريخچه کجاست؟ او سپاه سو م سواره نظ

راد فرا ه پتروگ ه کس ب د چ ر ض مت خب ه س اوينکوف را ب را س ود؟ چ ده ب وان

ن ال اي ود؟ و اص رده ب وب ک ت او منص ه معاون و را ب ل و فيلوننک دار ک فرمان

ان دهی فيلوننکو، که برای عضويت در مرکزيت امزد شده، کيست؟ فرم م ن ه

امنتظر داد ر پاسخی ن ه در ف: لشگر زرهی به اين سؤال اخي يلوننکو هنگامی ک

دترين اد ب ه ب ا ب رد، سربازها را عادت ان خدمت می ک مقام ستوان در لشگر آن

ی زاها م ا و ناس ت ه تگاهان ده . رف ا آم و، از کج کوک، زاويک ل مش ن عام اي

ائی ه چه معن رين مقامات ب ه عالی ت بود؟ به طور کلی انتصاب اين نادرستان ب

است؟

ي ه ی بس اده، در حافظ ايق س ان، و حق ترس همگ ده، در دس ردم زن اری از م

د اطع بودن م شکسته ی . رد ناشدنی و ق واحدهای لشگر وحوش، خطوط دره

دهی، شهادت های مابين راه آهن، اتهامات متقابل کاخ زمستانی و ستاد فرمان

کی اوينکوف و کرنس د -س ی گفتن خن م ود س هم خ ه س م ب ات ه ن واقعي . اي

ه تر دادخواستی بی خلل اران س برعلي ود ازش ک ای ! و رژيمشان ممکن نب معن

دارکات الزم ناين ايذاء جز الي : ايذاء بلشويک ها تماما روشن شده بود فکی از ت

٤١٥


کارگران و سربازها، هم زمان با باز شدن چشم هايشان . برای کودتا بود و بس

ايق، از خويشتن شرمسار می شدند ن حق ن علت پنهان . بر اي ه اي ين ب پس لن

ه د شده است ک راء زده ان ه او افت م فقط . شرورانه ب ا ه پس ساير بلشويک ه

ه برای خشنودی کادت ها، ژنرال ها، بانک دارها، و ديپلمات های دول متفق ب

د اده ان ن . زندان افت ه اي ا ب ام نيستند، و دقيق اه و مق ی ج ا در پ پس بلشويک ه

تالف دليل مورد نفرت صدرنشينانند که نمی خواهند به آن شرکت تجاری، ه ائ ک

ه ران زحمت گسرانجام اين ادراک به کار ! خوانده می شود، ملحق شوند کش، ب

ود ن احوال، . مردمان ساده دل، و به ستمديدگان دست داده ب م راه و از اي ا ه ب

اس زب و گاحس ه ح ذيری ب يب ناپ اداری آس ا، وف ويک ه ر بلش اه در براب ن

.اعتمادی بی خلل نسبت به رهبران حزب، سر برکشيد

وپچ ا و درجه داران ی سربازهای قديمی، يعنی ستون های محکم ارتش، ت ه

د ت کردن وا مقاوم ام ق ا تم ر ب ای آخ ا روزه ه ی . ت ر هم تند ب ی خواس ان نم آن

ا : مشقت های رزمی، فداکاری ها، و اعمال قهرمانی خود خط بطالن بکشند آي

ا چ وده باشد؟ ام وچ ب رای هيچ و پ ون ممکن است تمام آن کشش و کوشش ب

ه د و ب ه چپ انداختن ر ب د، نظ رو لغزي ان ف ر پايش ز از زي اه ني ه گ واپسين تکي

د ا روآوردن ا. بلشويک ه م ب ا ه ای اينک آن ه ا اراده ه ه دار، ب ای درج نواره

ه ی خصوصيات سربازی ورزيده در نبرد، با عضالت منقبض آرواره، و با هم

ه گی جن مسأله بر سر . ديگرشان، به انقالب پيوسته بودند اله سرشان رفت ک

.سره کنند بود، اما اين بار مصمم بودند کار را يک

بلشويزم در گزارش های مقامات محلی، اعم از لشگری و کشوری، واژه ی

وده ای ت ت وع فعالي ر ن ا ه رادف ب ا مت اطع، ،در آن روزه وع خواست ق ر ن ه

ار می رفت گهر ه ک و ب ه جل ی ب ه ب -ونه مقاومت در برابر استثمار و هر حرکت

٤١٦


ود نکالم ديگر به ديل شده ب رای انقالب تب ران از خود گ اعتصاب . ام ديگری ب

رض، بلشويزم يعنی اسم همه ی اين کارها : می پرسيدند است؟ ملوان های معت

ين سؤال را از خود همسران ناراضی سربازان، و دهقان های شورشی نيز هم

د اص . می کردند رده بودن ا و رده های باال توده ها را وادار ک رين انديشه ه يل ت

ا شعارهای د بلشويزم خواست های خود را ب دين سان انقالب . يکسان بدانن ب

در تاريخ . اش به کار گرفته شده بود، به کار خود گرفت برعليه حربه ای را که

ل، مهمالت ان تکام ه اقتضای جري ه ب وند، بلک ی ش ل م والت مهم ط معق ه فق ن

.معقول می شوند

ی تحوالت موجود در فضا ه های اجرائ ی سياسی، در جلسه ی مشترک کميت

در اين جلسه فرستادگان کرونشتات . در سی ام اوت به روشنی تمام عيان شدند

ان داده شود ه آن م ب ا ممکن . درخواست کردند که در آن مجمع عالی جائی ه آي

های لجام گسيخته نمايندگان خود را در همان جائی که فقط ی بود اين کرونشتات

ه می شد دست مورد ت ا چگون د؟ ام حريم و تکفير قرار گرفته بودند، مقام بدهن

ه روز ب ين دي تات هم ربازهای کرونش ا و س وان ه اد؟ مل ان نه ينه ش ر س رد ب

اوروراحتی در همان لحظات ملوان های کشتی . دفاع از پتروگراد شتافته بودند

د غول بودن تانی مش اخ زمس ت از ک ه مراقب دتی . ب س از م ران پ وا دررهب نج

تات ه کرونش دون حق رأی ب ار کرسی صرفا مشورتی و ب ود، چه ان خ ا ی مي ه

دون سپاس ی کرونشتات. عرضه کردند ه سردی و ب زاری ها اين بخشش را ب گ

.پذيرفتند

ه اجم : "چينه نوف، از سربازهای پادگان مسکو، روايت می کند ک پس از ته

راد رنگی از ه ی اف وف، هم ويزم کورنيل ود بلش ه خ دب ق ... گرفتن ه از تحق هم

ا رال کورنيلوف عنقريب در پشت ... پيش بينی بلشويک ه ه ژن ن ک ر اي ر ب دائ

٤١٧


ود د ب راد خواه ای پتروگ گفت... دروازه ه د ش رويچ، از . "زده بودن ميت

ه پس سربازهای لشگر رزهی، داستان های قهرمانانه ای را به ياد می آورد ک

ه د ااز پيروزی بر ژنرال های ط ل می شدند غی دهان ب ه : "هان نق ا هم ن ه اي

ه ه چگون ن ک ر -داستان های رشادت و کردارهای بزرگ بودند، و داستان اي اگ

ام جهان بجنگيم -چنين رشادتی هميشه وجود داشته باشد ا تم وانيم ب در . می ت

."اين جا بلشويک ها جانی دوباره گرفتند

دان آز ه در روز هجوم کورنيلوف از زن ود، آنتونوف افسينکوف، ک اد شده ب

د . فورز رفت گبالفاصله به هلزين ری عظيم : "او می گوي ا تغيي وده ه ان ت در مي

ود يال ." رخ داده ب د، سوس وراهای فنالن ه ای ش ره ی منطق در کنگ

تالف ا، در ائ رولوسيونرهای راست در اقليتی کوچک قرار داشتند، بلشويک ه

د وتر بودن ه جل رای . با سوسيال رولوسيونرهای چپ، از هم ه ی ب رياست کميت

اسميلگا با وجود جوانی مفرطش عضو . منطقه ای شورا اسميلگا را برگزيدند

کميته ی مرکزی بلشويک ها بود، و با تمايل شديدش به چپ در همان روزهای

ود ردن حکومت موقت آشکار ساخته ب ه ساقط ک ل خود را ب ل مي رای . آوري ب

ار ان و ک ر پادگ ه ب ورز، ک وراهای هلزينگف ود، رياست ش ی ب گران روس متک

ی شوروی رسيد شاينمان - بلشويک را برگزيدند که بعدا به مديريت بانک دولت

ام دوشادوش ساير شاينمان ا در آن اي مردی محتاط و بوروکرات منش بود، ام

ت ی رف يش م زب پ ران ح رده و . رهب ل ک يم را منح ان س ت پارلم حکومت موق

وع ک ا ممن دی ه رای فنالن دد آن را ب کيل مج ودتش ه ای . رده ب ه ی منطق کميت

اع از ن . آن شد پيشنهاد کرد که سيم دوباره تشکيل شود، و خود داوطلب دف اي

دهای ال واح ر انتق ر ب ت، دائ ای حکومت موق ان ه رای فرم ه ضمنا از اج کميت

٤١٨


بلشويک ها از همان زمان ديکتاتوری شوراها را . برتافت از فنالند، سرنظامی

.کرده بودنددر فنالند اساسا برقرار

پتامب ل س ه ی بلشويکی نوشتردر اواي يعی از : " يک روزنام ته ی وس رش

شهرهای روسيه گزارش می دهند که سازمان های حزب ما اخيرا رشد عظيمی

م ا در کرده اند، اما از اين هم مه وذ م ر رشد نف ان وسيع ت وده های مي رين ت ت

ن بلشويک ه ." دموکراتيک کارگران و سربازان است م از اکاترينوسالو آوري

ا : چنين می نويسد ه م دو امر از گوش دادن ب ه در ب ائی ک ه ه ی در کارخان حت

ا را ب م وف جان ورش کورنيل ای ش ارگران در روزه د، ک ی ورزيدن اع م امتن

د د ." گرفتن ی نويس اراتوف، م ای س ويک ه ران بلش ی از رهب وف، يک : آنتون

ا را " زاق ه دين ق ه کال ه وقتی شايع شد ک تسين و ساراتوف بسيج تزاري برعلي

کرده است، و هنگامی که شورش ژنرال کورنيلوف اين شايعه را تأييد و تقويت

."کرد، توده ها ظرف چند روز بر تعصبات پيشين خود فائق آمدند

رد الم ک ف اع ا در کي ويک ه ه ی بلش پتامبر، روزنام وزدهم س : در روز ن

ه بلشويکند در انتخابات شوراها ده رفيق از قورخانه انتخا " ه هم . ب شده اند ک

د ت خوردن ات شکس ويک در انتخاب ای منش ه ی نامزده ته از . هم ک رش در ي

وال است کارخانه های ديگر ين من ار ." هم وضع به هم ن ت د، در ياز اي ه بع خ ب

ا اخب ارگری دائم ه چاپ می رسيدند اصفحات مطبوعات ک ل ب ين قبي . ری از هم

ا بلشويزم شدمطبوعات متخاصم بيهوده کوشيدند تا ر د و ي وه دهن اچيز جل را ن

د . بر آن سرپوش بگذارند ا جهش های بلن چنين به نظر می رسيد که توده ها ب

ين و دهای پيش ا و تردي ان ه ه در نوس ی را ک يدند وقت ی کوش و م ه جل ود ب خ

د ران کنن ه سرعت جب د ب ه هدر داده بودن امواج . در عقب نشين های موقت ب

.ر نشدنی همه جا را فرا گرفته بودندسيل آسای لجوج و مها

٤١٩


ه در ان شخصی ک ا، هم باربارا ياکوفلوا، عضو کميته ی مرکزی بلشويک ه

رط ماه های ژوئيه و اوت خبر ضعف ه ی مسکو مف حزب را در سراسر منطق

رانس ه کنف اع ب انی اوض ونی ناگه ون دگرگ ک پيرام نيديم، اين انش ش از ده

ه د ک ی ده زارش م ه ی دو: "گ ه ای در طی نيم ر منطق ل دفت پتامبر، عوام م س

د ی کردن ه سرکش ف منطق اط مختل ه نق زب ب ا ... ح ان تمام ه ی آن ت هم برداش

ان ا، در يکس ه ج ود؛ هم وده ب االت، ت ه ی اي ه ههم ا ب ويزم ا عموم بلش

متوجه شدند که روستائيان بلشويک می گرويدند، و همه ی اين عوامل مشابها

ه سازمان های حزب در در آن ...." می طلبند نقاطی که پس از روزهای ژوئي

و زاده شده و شرو ديگر از رآن ها متالشی شده بود، اين سازمان ها با ه عن ب

د رده بودن د ک ود راه . رش ه درون خ ا را ب ويک ه ه بلش ائی ک ش ه در بخ

االت . نمی دادند، اينک هسته های حزب خود به خود جوانه می زدند ی در اي حت

ب ده ی عق ازان بامت مان ک و ري يال -وفس ای سوس ان دژه ی در هم يعن

ط از روی ابقا فق ا س ويک ه ه بلش اطی ک ان نق ويک، هم يونر و منش رولوس

د ی کردن ی م ا سرکش دان ج دی ب ود -نومي ه ب تين در گرفت ی راس وذ : انقالب نف

ار بلشويک ها با شلنگ تخته توسعه می يافت و سازمان های يکی سازش ک

.محو می شدندپس از ديگری

گزارشاتی که فرستادگان منطقه ی مسکو يک ماه پس از شورش کورنيلوف

ه د، هم ه دادن رانس بلشويک ارائ ه کنف ا ب ام بلشويک ه يش از قي اه پ و يک م

ی . انباشته از اطمينان و شور و شوقند ورود، پس از يک نقاهت -در نيژن نوگ

ود را از سر ار خ دگی سرش ار ديگر زن ه، حزب ب ودگ دوماه ه ب ارگران . رفت ک

د ا می گرون ور فعاليت وسيع . سوسيال رولوسيونر صدصد به بلشويک ه در ت

ه است اران .حزب تنها پس از شورش کورنيلوف پا گرفت ادم تکه سازش ک دم

٤٢٠


ا ت ان را ب د؛ آن ی ده وش نم ا گ ه آن ه يچ کس ب وند؛ ه ی ش اره م رون يپ ا بي پ

د ی اندازن ا . م ويک ه ر، بلش ت والديمي ه در در ايال د ک ده ان د ش ان نيرومن چن

يونر يال رولوس ط سه سوس نج منشويک و فق ط پ التی شوراها فق ره ی اي کنگ

وزنسنسک، منچستر روسيه، بلشويک ها تقريبا در مقام -در ايوانوو . می بينی

روايانی بالمنازع، زمام امور را در شوراها، در دوما، و در انجمن های فرمان

.دشهر به دست گرفته ان

ه ه ی حزب ب روی جاذب سازمان های حزب مداوما رشد می کنند، اما رشد ني

ر است اق. درجات سريع ت دم انطب ابين ع ا و وزن م ی بلشويک ه ات فن امکان

وذش يم نف ا رشد عظ ت اعضای حزب در مقايسه ب ان، در قل سياسی نسبی آن

ه گ . جلوه گر می شود درت و سرعتی ب ان ق رداب سير حوادث توده ها را با چن

خود می کشد که کارگران و سربازان فرصت نمی کنند خود را در حزب متشکل

د . کنند ژه ای را درک کنن . آنان حتی مجال ندارند که ضرورت سازمان حزبی وي

ه استنشاق وئی ب ه گ ند ک ی نوش ه م ان الجرع عارهای بلشويکی را چن ان ش آن

ه حزب آزمايشگاه آنان هنوز به روشنی درک نمی کنند ک . طبيعی هوا مشغولند

د . پيچيده ای است که اين شعارها بر اساس تجارب جمعی در آن ساخته شده ان

حزب که حتی در . شوراها نمايندگی بيش از بيست ميليون تن را بر عهده دارند

ط ر فق الب اکتب تانه ی انق ه ٠٠٠/٢٤٠آس اد ب ا اعتم ر روز ب ت، ه عضو داش

ونی را از ای ميلي وده ه ن ت تری اي س بيش ارگری و نف ای ک ه ه ق اتحادي طري

.کميته های کارخانه و کارگاه و شوراها رهبری می کرد

در سراسر اين کشور پهناور، تکان خورده تا بن و با تنوع اليزالی از شرايط

-محلی و سطوح رشد سياسی، هر روز نوعی انتخابات در جائی برگزار می شد

اه، برای دوماها، برای انجمن های شهر، شوراها، کم ه و کارگ ه های کارخان يت

٤٢١


ه های زراعی ا کميت در سرتاسر و.اتحاديه های کارگری، کميته های ارتش ي

ات يک واقع ن انتخاب دياي دار می ش ز پدي د ريسمانی قرم ر مانن رشد : ت اليتغي

ا ويک ه ونی ات انتخاب.بلش ان دادن دگرگ ا نش کو ب ای مس ای بخش ه دوماه

ت ه در حال ادی ک ورت ح ا ص وده ه ی ت ژه روح ه وي ور را ب ود، کش ه ب گرفت

اه سپتامبر از " بزرگ"حزب . زده کرد شگفت سوسيال رولوسيونر در پايان م

رأی به دست ٠٠٠/٥٤ رأئی که در ماه ژوئن کسب کرده بود، فقط ٠٠٠/٣٧٥

ا از ! آورد ويک ه ه ٠٠٠/٧٦منش د ٠٠٠/١٦ ب قوط کردن ا . س ادت ه ک

رأی از دست داده ٠٠٠/٨ رأی به خود اختصاص دادند، يعنی فقط ٠٠٠/١٠١

ا از . بودند ه ٠٠٠/٧٥از سوی ديگر، بلشويک ه د ٠٠٠/١٩٨ ب . صعود کردن

ن اه ژوئ ا ٥٨با اين ترتيب سوسيال رولوسيونرها در م درصد، و بلشويک ه

د ٥٢در ماه سپتامبر ان ٩٠. درصد از آراء را صاحب شده بودن درصد از پادگ

در . درصد ٩٥ واحدها حتی بيش از ی از خبه بلشويک ها رأی داده بود؛ در بر

ای اه ه ه کارگ وپ خان ا از ت ويک ه نگين، بلش ود، ٣٤٧/٢ی س رأی موج

د ٢٨٦/٢ اهش چشم . رأی را به خود اختصاص دادن دگان ک داد رأی دهن ر تع گي

ه در سکرات نخستين ا، ک ه بسياری از شهرنشينان خرده پ ناشی از آن بود ک

ه اران توهمات خود ب ه در پيوسته بود سازش ک د، طولی نکشيد ک الوجودی ن

د رو رفتن يال . سياسی ف دند، سوس ی ش ی آب م ه کل ه ب ه رفت ا رفت ويک ه منش

ا ا نصف بلشويک ه ادت ه د، و ک ا رأی آوردن آن . رولوسيونرها نصف کادت ه

ه ی ا هم ان ب ی ام ارزه ای ب ا در مب رای بلشويک ه پتامبر ب اه س ای م رأی ه

د ن آ . احزاب ديگر، تحصيل شده بودن می شد رويشان . راء استحکام داشتند اي

ات . حساب کرد ورژوازی، چش ناپديد شدن گروه های بينابين، ثب ر اردوی ب م گي

ذاء ورد نفرت و اي ه ی احزاب م رشد غول آسای حزب کارگری که بيش از هم

٤٢٢


د -واقع شده بود سوخانوف، . اين ها نشانه های محرز يک بحران انقالبی بودن

آری، : "ته ی منشويک ها تعلق داشت، می نويسد که خود به حزب درهم شکس

د ار کردن د، و در . بلشويک ها مجدانه و مستمر ک ا بودن وده ه ان ت ا در مي آن ه

ا شدند ... کارخانه ها، آن هم هر روز و هميشه وده ه آن ها به اين دليل حزب ت

امور بزرگ و کوچک، تمامی حيات کارخانه ها که همواره با مردم بودند، و در

با بلشويک ها می زيستند هم راه توده ها . ربازخانه ها را هدايت می کردند و س

."آنان تماما به دست حزب لنين و تروتسکی افتاده بودند. و دم می زدند

ود ا و لشگرهائی وجود . تصوير سياسی جبهه متنوع تر ب ا هنگ ه در آن ج

د ده و يداشتند که هرگز نه صدا و نه سيمای هيچ بلشويکی را نشن ده بودن . ندي

د متهم می شدند، صادقانه تعجب می بلشويزم ن ها چون به آبسياری از .کردن

ه دش از سوی ديگر، لشگرهائی يافت می ه ب ايالت آنارشيستی آميخت ه تم ند ک

دريج . ناب می پنداشتند بلشويزم صد سياه بازی خود را حالت روحی جبهه به ت

ا ه در بستر ن سيل خرو آدر يک دست و يک جهت می شد، ام شان سياسی ک

ين جسنگرها م چن د، ه د می آم م پدي داب ه رداب و گن ات ک اهی اوق ود، گ اری ب

.بسيارمشکالت

ام اه تم ه دو م در ماه سپتامبر بلشويک ها قرنطينه را شکستند و به جبهه، ک

د ود، دست يافتن ون . دروازه هايش بی تعارف به روی آنان بسته ب ی اکن م حت ه

ودآن ممنوعيت رسمی لغ ده ب ای. و نش ه ه ار کميت وان سازش ک ر چه در ت ه

ت ا ندداش د؛ ام اه دارن ود دور نگ دهای خ ا را از واح ه بلشويک ه ا بلک د ت کردن

اره ی . همه ی تالش ها بيهوده بود در درب خودشان " مزبلشوي "سربازها آن ق

ن و شنيدن يک بلشويک دچيز شنيده بودند که اکنون همه، بالاستثناء، برای دي

د واقع ی دادن ان م ويکی از راه . ی ج ه بلش يد ک ی رس ر م ه خب ه محض آن ک ب

٤٢٣


ه ی کرسيده است، موانع و تعويقات و مش ه ساخته و پرداخت الت صوری، هم

دند ی ش ته م ر راه برداش ربازها از س اری س ر پافش ر اث ا، ب ه ه اء کميت . اعض

ام داد، زرگ انج رائين خدماتی ب ه در اوک اری ک ه ک از افجنيا بوش، انقالبی کهن

ه درون جنگل سربازها خاطرات درخش ه اسفرهای جسورانه ی خويش ب نی ب

اده است ا نه دارهای وحشت. ج ار هش ديق و رياک م از ص تانش، اع زای دوس

اد ی افت ارگر نم اه در او ک يچ گ گرهائ. ه ب در لش ن خطي ونی یاي من خ ه دش ک

ه مبحث اصلی راوان ب اط ف ا احتي دا ب د، ابت خود بلشويک ها توصيف شده بودن

ا او ه در می يافت شنوندگان ب نزديک می شد، اما همواره طولی نمی کشيد ک

ه کسی ف . "همراهند ه کسی هوار می کشيد، و ن رد، ن ن ينه کسی سرفه می ک

ود؛ ه يعنی از اين نخستين نشان -کرد می ری نب ان سربازها اث های مالل در مي

ود ل ب م کام ات ب." سکوت و نظ ن تجمع ديدااي ای ش ه کف زدن ه ربازها ب س

ر ب ه می يافت ی افتخار اين تهييج گ اک خاتم ا . ب ی، سفرهای افجني ه طور کل ب

د روزی می مان ي . بوش در طول جبهه به نوعی مارش پي ه ی تهي ران جتجرب گ

ا ه ی افجني ا تجرب ا ب دگی، اساس ن دالوری و گيرن ه اي ه ب د ن ر چن ز، ه ر ني کهت

.سان بود يک

ين یی که به طرزانديشه های نو، يا انديشه هائ م چن د، ه ده بودن انع کنن نو ق

وخ نگرها رس د س دگی راک ه درون زن ه ب و، زرومندان ات ن عارها و کلي ش

د ی کردن د، و . م ی کردن رور م وادث را م ير ح رباز س ا س ون ه ز ميلي مغ

ود را ی خ ای سياس ه ه د تجرب ی زدن ع م ردبير . جم ه س ه ب ربازی از جبه س

د رفقای عزيز کارگر و سرباز، به : "ويسدروزنامه ی حزب می ن اين حرف پلي

د دان ندهي يده است، مي ه خاک و خون کش ول ب اطر پ ه خ ان را ب ه جه اف ک .ک

دين ل سردسته ی قاتالن، کرنسکی، کورني) نيکالی دوم(منظورم کولکا وف، کال

٤٢٤


ی شود اف شروع م ه ک ان ب ه ش م هم ه اس ا است ک ادت ه ا. و ک زاق ه م ∗ق ه

: در اين جمالت به دنبال خرافات نگرديد." سيدور نيکالف: ضاءام... خطرناکند

.اين صرفا روشی است برای کمک به حافظه ی سياسی

تاد ورش س ی ش ان ده رزه فرم ه ل اگزير ب ربازان را ن تی س ود هس ار و پ ت

ود ه ب يار . انداخت ای بس انی ه اده اش قرب رای اع الش ب ه ت امی، ک باط نظ انض

ژدانوف، کميسر جبهه ی غرب، . ه سو وا می رفت گرفته بود، بار ديگر از هم

ه ود ک زارش داده ب د": گ ا عصبی ان ربازها عموم رها مشکوکند، ... س ه افس ب

رامين ا ف ن ه ه اي د ک ل می آورن رامين دلي مترصدند؛ برای توجيه سرپيچی از ف

رد ان ک د اطاعتش د، و نباي ه در." کورنيلوفن م ک تانکويچ ه ل اس ر ک ام کميس مق

و ای فيلوننک د ج ی نويس ابه م مونی مش ا مض ود، ب ه ب ای : " را گرفت وده ه ت

رده است ... سرباز ... احساس می کردند که خيانت از چهار طرف احاطه شان ک

ه نظرشان ز ب د، او ني ن فکر منصرف کن ان را از اي ه می کوشيد آن هر کس ک

."خائن می رسيد

ه ی شکست ه مثاب وف ب اجرای کورنيل د، شکست م رهای ارش ر افس در نظ

دهان ارتش . واپسين اميد خود آنان بود حتی پيش از آن، اعتماد به نفس فرمان

ران ارتش را آدر . درخشش چندانی نداشت ه گ اه اوت، توطئ خرين روزهای م

ديم در اينک افسرها خويشتن را . پتروگراد مست و گزافه گو و سست اراده دي

رت، آن : "يکی از آنان می نويسد . سخت منفور و مطرود حس می کردند آن نف

ه طعنه ها، آن انفعال مطلق، و آن انتظار بازداشت و مرگ ننگين، افسرها را ب

ا سوق داد ی م ل ه ه هت ا، و ب ده ه افسرها خود را در ... خانه ها، به عشرت ک

ا حرف کاف آغاز می شود - ∗ رجم - توضيح آن که واژه ی قزاق هم در زبان روسی ب مت .فارسی

٤٢٥


د ود غرق کردن ه آل تی م ن مس رعکس از." اي ا ب وان ه ربازها و مل ه س هميش

.گرفته بودهستی آنان را اميدی نو فرا . هشيارتر بودند

ا ه ی استانکويچ بن ه گفت د و در ارتش : "ب ردن افراشته بودن ا گ بلشويک ه

د ی کردن ائی م اس آق ای . احس ته ه ه هس ه ب ه رفت ت رفت ای فرودس ه ه کميت

دند ديل ش ويک تب د . بلش د، رش ی ش زار م ش برگ ه در ارت اتی ک ر انتخاب ه

ه به عالوه، محال است. اعجاب آور بلشويک ها را نشان می داد بتوان اين نکت

ا در جبهه ی ضرا ناديده گرفت که بهترين و من ه تنه رين ارتش موجود، ن بط ت

تين نجم، نخس ش پ ی ارت يه، يعن ه ی روس ر جبه ل در سرتاس ه يحتم مال ک ش

."ارتشی بود که بلشويک ها را به رهبری يکی از کميته های خود رساند

ن وی از اي ه نح ائی ب روی دري مني ر ه اطع ت کارتر، ق ه آش ر ب ين ت و رنگ

ويزم دبلش ی گروي ان ب . م ای ناوگ وان ه پتامبر، مل تم س ه الدر روز هش ک ب تي

ان، ارگران و دهقان ه ک درت ب ال ق رای جنگ در راه انتق نشانه ی آمادگی خود ب

تند ا برافراش تی ه ه ی کش راز هم ر ف ای رزم را ب رچم ه ائی . پ روی دري ني

ال ا، انتق ه ه ه ی جبه مه در هم رک مخاص تار ت ای خواس ه ه ه کميت ين ب زم

ه ی . دهقانان، و برقراری نظارت کارگران بر امر توليد بود د، کميت سه روز بع

ه روی بيشترش، از ر و ميان اهی کمت ه رغم آگ ای سياه، ب ان دري مرکزی ناوگ

رد و شعار ه دست شوراها "ملوان های بالتيک پشتيبانی ک درت ب ام ق را " تم

ونی و سيبر در اواسط ماه سپتامبر، ب . پيشه ساخت ئی از يايست و سه هنگ لت

م لشگرهای . هنگ های ارتش دوازدهم نيز همين شعار را تکرار کردند ديگر ه

د ين راه آمدن ه هم ه د "شعار . مستمرا ب درت ب ز از " ت شوراها س ق ديگر هرگ

.دستور روز ارتش يا نيروی دريائی ناپديد نشد

٤٢٦


د ی گوي تانکويچ م ا ف : "اس وان ه ات مل م از تجمع ه ده ا ن ويک ه ط از بلش ق

د ی ش کيل م ر ." تش ادف در براب ب تص د برحس ل جدي ر ک ار کميس ک ب ي

او از همان نخستين کلمات خود . ملوان های روال از حکومت موقت دفاع کرد

رد ی ب ويش پ ش خ ودگی کوش ه بيه نيدن واژه ی . ب ض ش ه مح ار ب حض

ت" د " حکوم ود گرفتن ه خ مانه ب التی خص رت . "ح م و نف وجی از خش و م

د، پرشور و ." تمام جمعيت را فرا گرفت بی اعتمادی آنا موجی روشن، قدرتمن

رد ان ک اد يک پارچه طغي اد ": مقاومت ناپذير که در يک فري ه !"سرنگون ب ب

ه دشمن راستی که اين راوی سزاوار ستايش است، چون در حمله ی مردمی ک

.تخونی اش هستند، چشم هايش از ديدن زيبائی غافل نيس

ماهه ی اخير در زير خاک دفن شده بود، اينک مسئله ی صلح که در اين دو

راد، . با نيروئی ده چندان بار ديگر مطرح شد در يکی از جلسات شورای پتروگ

د م : "افسری به نام دوباسوف که از جبهه آمده است اعالم می کن در ه هر چق

د د، سربازها ديگر نمی جنگن ا حرف بزني ان حضار از" .که شما در اين ج مي

د : "جواب می آيد که زی نمی گوين ين چي ا افسر، !" حتی بلشويک ها هم چن ام

ه : "که بلشويک هم نيست، پاسخ می دهد ويم ک من فقط چيزی را به شما می گ

د رده ان نش ک ه گفت أمور ب را م ربازها م الع دارم و س ودم از آن اط رد ." خ م

دی التوی بلن ا پ ات و تعفن ديگری از جبهه، سربازی عبوس ب ه کثاف آغشته ب

رد الم ک راد اع ورای پتروگ ه ش پتامبر ب ای س ان روزه نگرها، در هم س

ی وع، حت ر ن لح از ه د، ص لح نيازمندن ه ص ربازها ب ه س لحی "ک ده ص ر ش اگ

داخت " شرم آور ه وحشت ان ا . کلمات خشن اين سرباز شورا را ب پس قضيه ت

ود رده ب د سربازهای ! اين حد بيخ پيدا ک ه . جبهه بچه شيرخوره نبودن ا ب آن ه

ا ه ب ی، صلح فقط صلح ستم " نقشه ی جنگی "خوبی می دانستند ک ران فعل گ

٤٢٧


ی د م دا . توانست باش ين ادراک تعم ايه ی هم نگرها در س تاده ی س و آن فرس

ا نفرت خود را د ت ه از زننده ترين کلمات ممکن را برگزي صلح هوهنزولرنی ب

رده ب ان ک ال بي ام و کم دتم ود . اش ه ی خ راحت لهج ين ص ا هم رباز ب ا س ام

ه ت، ک ود نيس ری موج ه راه ديگ د ک رد درک کنن ود را وادار ک نوندگان خ ش

ه ی ک ر قيمت ه ه وری ب ه صلح ف ده است، ک د رهاني جنگ روح سرباز را از بن

ده ضروری است ات سخن . ش ورژوا کلم ات ب ذتی مطبوع ا ل نگر را ب وی س گ

رارت ن ک ش د، و اي ار قاپيدن د ب بت دادن ا نس ويک ه ه بلش ات را ب ه . لم آن جمل

اره ی صلح ب وحش و ی درب ی ت رين تجل الی ت وان ع ه عن شرمانه از آن پس ب

! دائما مورد استناد قرار می گرفت مردمفساد

ار، در سازش ازه ک تمدار ت تانکويچ، سياس رخالف اس ی ب ور کل ه ط اران ب ک

ان را تهدي ه آن ی ک ه شستن از صحنه ی ستايش از زيبائی های موج خيزان د ب

آنان روز به روز در عين بهت . کرد، رغبتی از خود نشان نمی دادند انقالب می

در حقيقت . و وحشت در می يافتند که ديگر قدرت مقاومت برايشان نمانده است

ه ا ب وده ه اد ت اران امر از همان نخستين ساعات انقالب در پس اعتم سازش ک

ه هر چن ود ک ه ب اهمی نهفت ه شمار سوء تف ذير ب اب ناپ اريخی اجتن د از لحاظ ت

اه . می رفت، دوامی نمی توانست داشته باشد د م اهم فقط چن ن سوء تف ع اي رف

اران .وقت الزم داشت ارگران و سربازان سازش ک ا ک انی ب ه زب د ب ناچار بودن

اخ تر از آن در ک ی، و بيش ه ی اجرائ ه در کميت انی ک ا زب ه ب د ک رف بزنن ح

ار ه ک تانی، ب ت زمس ی داش اوت کل تند، تف ی بس يال . م ئول سوس ران مس رهب

يدند ی ترس يش م ه ی پ تر از هفت ه بيش ر هفت ا ه ويک ه يونرها و منش رولوس

وندکدر ابی ش ازار آفت ه و ب ا . وچ ان ه ه خباب وم ب راز دوم و س ران ط يج گ تهي

الي ا راديک ود را ب و خ ارات دو پهل ه کمک عب د و ب ی رفتن ردم زم اعی م م اجتم

٤٢٨


دوفق م ا . ی دادن ادن و سربازخانه ه ا و مع ه ه ت روحی کارخان ه حال ا آن ک ي

ه واقعا دامن ارگران و سربازان شروع ب ان ک اه از زب گيرشان می شد، و آن گ

.می کردند و طولی نمی کشيد که از احزاب خود می گسستندسخن گوئی

وفرين در ام خ ه ن وانی ب ه مل ه چگون د ک ی کن ت م ود حکاي اطرات خ خ

ع ال از موض تند، عم ی دانس يونر م يال رولوس ود را سوس ه خ وهائی ک ا ش ج

د ی کردن اع م ا دف ويک ه د . بلش ی ش ده م ا دي ه ج ده در هم ن پدي ردم . اي م

امی ا نمی دانستند برخواسته های خود چه ن د، ام می دانستند چه می خواهن

ر و که در ذات انقالب فوريه نهفته " سوء تفاهم "اين . بنهند بود، ماهيتی فراگي

وده ای داشت وءتفاهم -ت ن س ه اي ا ک ان ج ی در هم تاها، يعن ژه در روس ه وي ب

فقط تجربه می توانست نظم را جانشين اين هرج و مرج . ديرتر از شهرها پائيد

د . کند ال می کردن حوادث، از کوچک و بزرگ، احزاب توده ای را بی امان غرب

ان برايشا و بر ر حسب سياست های آن ه ب اقی می گذاشتند، ن حسب ن عضو ب

.تابلوهای تبليغاتی شان

اهم را وء تف ن س ارزی از اي ه ی ب ابين نمون اران م ازش ک ا در س وده ه و ت

ه اه ژوئي سوگندی می توان ديد که دو هزار معدنچی منطقه ی دونتز در اوايل م

ر . ياد کردند نج هزار نف ر يک جمعيت پ ه در براب ا سر برهن دنچيان ب ن مع ی اي

دانمان، : "و و هم صدا با اين جمعيت اعالم کردند که زانو زدند ما به جان فرزن

ه آن چه در جهان مقدس می شماريم، ين، و ب ا و زم ه آسمان ه به خداوند، ب

ه ی ١٩١٧قسم می خوريم که هرگز از آزادی هائی که در بيست و هشتم فوري

رديم دست نشوئيم داری ک ه سوسيا . به قيمت خون خري ا ب ل رولوسيونرها و م

ا گوش ه لنينيست ه ز ب منشويک ها اعتقاد داريم و سوگند ياد می کنيم که هرگ

ويک ن بلش ان، اي ون آن دهيم، چ ود -ن ات خ ا تحريک ه ب د ک ا، برآنن لنينيست ه

٤٢٩


يونرها و يال رولوس ه سوس ال آن ک د، ح وق دهن ی س ه ويران يه را ب روس

ردم، : ی گويند منشويک ها که در يک پيوند واحد گرد آمده اند، م رای م زمين ب

د و ساخت تزمين بدون غرامت؛ ساخت سرمايه داری بايد پس از جنگ فرو بيف

ما سوگند می خوريم که به رهبری اين احزاب ... سوسياليستی به جايش بنشيند

تانه ی م ی در آس ازيم، و حت يش بت ه پ تيم ب از نايس ت ب م از حرک ن ".رگ ه اي

ه بلشوي برعليه سوگند معدنچيان که ک ها ياد شد، در واقعيت امر يک راست ب

پوسته ی فوريه و هسته ی اکتبر در اين تصوير . انقالب بلشويک منتهی گرديد

ه شيوه ی خود ه ب د ک ان وضوحی ترسيم شده ان ساده لوحانه و پرشور با چن

.ی انقالب پيگير را يک باره حل و فصل می کنندمسأله

دو ز ب دنچيان دونت ه سوگند خود در ماه سپتامبر، مع ا ب ه خود و ي ه ب ن آن ک

هخيانت ند، ب رده باش اران ک د سازش ک رين صفوف . پشت کردن ده ت عقب مان

اوژگوف سوسيال رولوسيونر، عضو . معدنچيان اورال هم همين کار را کردند

ه ی اه اوت از کارخان کميته ی اجرائی و نماينده ی منطقه ی اورال، در اوايل م

او در گزارش . نفوذ خود او قرار داشت، بازديد کردايژوسکی، که در منطقه ی

اب من رخ : "ناک خود چنين می نويسد اندوه ه در غي ونی های حادی ک دگرگ

د ه . داده بود، مرا سخت به هراس افکن سازمان حزب سوسيال رولوسيونر، ک

داد اعضايش ه سبب تع م ب ايش، در ) عضو٨٠٠٠(ه ت ه ر فعالي ر اث م ب و ه

ه ی اور ر منطق ود سراس ه ب ت يافت ران ... ال معروفي يج گ ود تهي ت وج از برک

." تن کاهش يافته بود٥٠٠نامسئول از هم پاشيده شده و تعداد اعضايش به

ه شمار نمی رفت امنتظر ب ری ن : گزارش اوژگوف برای کميته ی اجرائی خب

ا . همين تصوير در پتروگراد هم ديده می شد ه، یهر چند پس از يورش ه ژوئي

سيونرها موقتا در کارخانه ها رو آمدند، و حتی در برخی از نقاط سوسيال رولو

٤٣٠


ود موفق به بسط نفوذ خود هم شدند، افول بعدی آنان در عوض پرشتاب ر ب . ت

ين نوشت . و ن خصوص چن د در اي دی بع يونر چن يال رولوس وف سوس : زنزين

د، " اتح از آب درآم ا ف کی در آن روزه ت کرنس ه حکوم ت ک ت اس درس

د، تظاهرکنندگان ا بازداشت گرديدن بلشويک متفرق شدند، و سران بلشويک ه

روس ای پي روزی ه ل پي ن از قبي ا اي ود∗ام امال درست است . " ب ه ک ن نکت :اي

ه دست سازش کاران ه قيمت ارتش خود ب روزی را ب نيز مانند شاه پيروس پي

د د . آوردن ی نويس رادی، م ارگر پتروگ کورينکو، ک يش از : "اس ه پ الی ک در ح

ای يونرها روزه يال رولوس ا و سوس ويک ه ه، منش نجم ژوئي ا پ وم ت س

د، در آمی توانستند بی رار دهن راض ق ن که خود را در معرض سوت های اعت

ود ان نب ين تضمينی در مي ه .." برابر کارگران حاضر بشوند، اينک ديگر چن ب

.طور کلی برای آنان هيچ گونه تضمينی باقی نمانده بود

ترکيب ولوسيونر نه تنها نفوذ خود را از کف داده بود، بلکه حزب سوسيال ر

ود رده ب م عوض ک ود را ه اعی خ ا . اجتم ويک ه ه بلش ا ب ی ي ارگران انقالب ک

د ی شده بودن وعی بحران درون ز دچار ن ه هنگام گري از . پيوسته بودند، و يا ب

ه در طی سال های ا و مقامات جزء، ک سوی ديگر، پسران کسبه و کوالک ه

رين جنگ ه بهت د ک ه بودن د، سر فرصت دريافت در کارخانه ها پنهان شده بودن

اه سپتامبر . مکان برای آنان همان حزب سوسيال رولوسيونر است ا در م منته

د يونر بنامن يال رولوس ود را سوس يدند خ ی ترس م م ان ه ی آن م -حت در دست ک

اين حزب را کارگران، سربازان، و در برخی از اياالت حتی دهقانان، . پتروگراد

اقی . ترک کرده بودند فقط قشرهای محافظه کار، بوروکرات و جاه طلب در آن ب

.مانده بودند

ا ) قبل از ميالد ٢٧٢ -٣١٨( پيروس -∗ ا ب پادشاه اپيروس که پيروزی های خود را در ايتالي . مترجم فارسی-دتلفات بسيار سنگين نيروهای خود به دست آور

٤٣١


ه سوسيال رولوسيونرها و هنگامی که توده ها، برخاسته به نهيب انقالب، ب

تايش شعور واالی ن احزاب از س ر دوی اي د، ه اد دادن ا رأی اعتم منشويک ه

وده ها، پس از تحصيل در مکتب حوادث، وقتی همين ت. ته نمی شدندسمردم خ

د، ا رو کردن ويک ه ه بلش تابان ب اران ش ازش ک ه س ود را ب ول خ اه اف گن

تند ردم نوش ت م ای جهال ل . پ ه جاه د ک د نبودن ا معتق وده ه ا ت د ام ده ان ر ش . ت

بال ه ق د ک ی کردن اتی را درک م ک نک ان اين ر خودش ه نظ ا ب رعکس، آن ه ب

.نفهميده بودند

وسيال رولوسيونر، هم زمان با پژمرده شدن و ضعيف شدن، ضمنا حزب س

ه ان اعضاء خود را ب در امتداد يک درز اجتماعی شکاف برداشت و در اين مي

در مزارع و روستاها سوسيال رولوسيونرهائی . اردوهای متخاصم پرتاب کرد

ا، باقی مانده بودند که دوشادوش بلشويک ها، و معموال به رهبری بلشويک ه

ر يونرهای حکومت ب يال رولوس ه از طرف سوس ر ضرباتی ک ود در براب از خ

د رده بودن اع ک د، دف ارزه اوج. آنان وارد می آم ری مب ابين گي اح، م ن دو جن اي

ا . گروه بينابينی را به عالم هستی کشاند ری چرنوف کوشيد ت اين گروه به رهب

فی سردرگم اسير شد، ظالم و مظلوم حفظ کند، از اين رو در کال مابين وحدت را

به تناقضات بی در رو و اغلب مضحک گرفتار آمد، و حيثيت حزب خود را هر

بتوانند در که های سوسيال رولوسيونر برای آن سخنران. چه بيشتر بر باد داد

ود را ه خ دند ک ی ش ار م داوما ناچ وده ای حاضر بشوند، م ات ت ی"تجمع " چپ

ت د انترناسيوناليس د، بگوين ی کنن ته ی معرف ا دارودس تند و ب يال " هس سوس

ار اه م يونرهای م د" سرولوس تراکی ندارن ه اش يچ وج ای . ه س از روزه پ

م مخالفت برداشتند ا عل وز -ژوئيه، سوسيال رولوسيونرهای چپ علن ه هن البت

ا را سرسما از حزب خود نگس ته بودند، اما استدالل ها و شعارهای بلشويک ه

٤٣٢


ر روز بيست و يکم سپتامبر، تروتسکی در يکی د. با اندکی تأخير پيشه کردند

ر م در س انی ه ی پنه ت آموزش ه ني الی ک راد، در ح ورای پتروگ ات ش از جلس

ه ا سوسيال رولوسيونرهای : "داشت، اعالم کرد ک ا توافق ب رای بلشويک ه ب

ه صورت يک حزب . می شود "چپ روز به روز آسان تر راد ب ن اف عاقبت اي

رين صفحات انقالب را بنويسند مستقل انشعاب کردند تا يکی ن . از عجيب ت اي

اه پس . فکرانه ی قائم به ذات بود روشن راديکاليزم واپسين شعله ی آن چند م

.از اکتبر، چيزی از آن باقی نمانده بود جز تلی خاکستر

دی عميقی وجود داشت ان در . در ميان منشويک ها نيز دسته بن سازمان آن

ه ی مرکزی ش ا کميت ود پتروگراد ب ه ب رار گرفت اد ق هسته ی . ان در تعارض ح

د يال رولوسيونرها فاق رخالف سوس ه ب ی، ک ری تزرتل ه رهب زی ايشان، ب مرک

ريع ی س ود، حت انی ب ائر دهق د ذخ ر آب ش ته ی اخي ن دس ر از اي ای . ت روه ه گ

ق لی تعل اه اص ک از دو اردوگ يچ ي ه ه ه ب ک، ک يال دموکراتي ابين سوس بين

د نداشتند، هنوز می کوشيدند ا متحد کنن ان . تا بلشويک ها را با منشويک ه اين

اهی ان م ی توهمات هم د، يعن هنوز توهمات ماه مارس را در سر می پروراندن

ه ررا که حتی استالين اتحاد با تز ا "تلی را مطلوب می دانست، و معتقد بود ک م

اه اوت، ." بر اختالفات جزئی در داخل حزب فائق خواهيم آمد در نيمه ی دوم م

ه يکديگر پيوستند من اد ب در جلسه ی مشترک . شويک ها و اين هواداران اتح

ر قطع نامه آنان، جناح راست در اکثريت قاطع قرار داشت، و ر ب ی دائ ی تزرتل

ا ورژوازی، ب ا ب ر ١١٧ادامه ی جنگ و ائتالف ب رأی ٧٩ رأی موافق در براب

زب را در پيروزی تزرتلی در آن حزب، شکست آن ح . مخالف به تصويب رسيد

رد ارگران منشويک در . ميان طبقه ی کارگر تسريع ک ده ی ک ل الع سازمان قلي

ا در و، پتروگراد، از مارتوف پيروی می کرد، ام ه جل ارتوف ب عين هل دادن م

٤٣٣


ا ملحق شود از عدم قاطعيت او ناراحت بود و آماده می شد ه بلشويک ه ا ب . ت

ه در اواسط ماه سپتامبر، سازمان بخش جزيره ی واس ا يک پارچه ب يلی تقريب

ويک پيوست زب بلش ر و در . ح ای ديگ ری در بخش ه يج گ ار تهي ر ک ن ام اي

م با خشم فراوان يکديگر زرهبران تمايالت مختلف منشوي . اياالت را تسريع کرد

ه . کردند را در جلسات مشترک به تخريب حزب متهم می ورکی ک ه ی گ روزنام

ا تعلق داشت، در ه به جناح چپ منشويک ه رد ک اه سپتامبر اعالم ک اواخر م

ر و را در ب زار عض يش ده ه دی پ ا چن ه ت راد ک زب در پتروگ ازمان ح س

ود "می گرفت، رانس سراسری ... عمال ديگر فاقد موجوديت شده ب آخرين کنف

ه حد نصاب الزم نتوانست دگان ب داد نماين شهرهای کشور به علت نرسيدن تع

."تشکيل جلسه دهد

: او می گفت. منشويک ها را از سوی راست به باد حمله گرفته بود پلخانوف

وار تزرتلی و دوستانش، بی آن که خود بدانند يا بخواهند، راه را برای لنين هم

د رده ان ه ." ک پتامبر، ب ان س ای خروش ی در روزه ود تزرتل ی خ ع سياس وض

ادت ترسيم شده است رين کيفيت : "وضوح در خاطرات نابوکوف ک مشخص ت

زان موال او در آن ايا اح ا وحشتش از موج خي ود بلشويزم همان اد دارم . ب ه ي ب

ت ه در يک گف ه چگون ه و ک درت ب ان تصرف ق اره ی امک وی خالصانه درب گ

ه : "او گفت. وسيله ی بلشويک ها، با من حرف زد البته بيش از دو يا سه هفت

ين ه هم ه بر مسند قدرت باقی نخواهند ماند، اما تصورش را بکن ک دو سه هفت

ين . چه ويرانی و مصيبتی به بار خواهد آورد ه شده از چن ی ک ه هر قيمت د ب باي

يم وگيری کن ه ای جل ت . حادث ی وحش دای او نگران وج در ص ی م ار و عميق ب

ی زد ه ..." م رد ک ی ک ه م والی را تجرب ان اح ر هم تانه ی اکتب ی در آس تزرتل

.ودنابوکوف در روزهای فوريه با آن ها آشنا شده ب

٤٣٤


************************************ وراها يال ش اورت سوس ا در مج ويک ه ه در آن بلش د ک حنه ای بودن ص

ار خود ان، ک ا آن م ب د در معارضه ی دائ ا، هر چن رولوسيونرها و منشويک ه

د ی دادن ام م ای . را انج س از تأخيره ط پ ورا فق زاب ش بی اح ر وزن نس تغيي

ان اجتناب ناپذير و تعويقات ساختگی در ترکيب شو اعی آن راها و عملکرد اجتم

.جلوه گر شد

درت ای ق ان ه ه ارک ه ب ای ژوئي يش از روزه االت پ بسياری از شوراهای اي

د ده بودن ديل ش وو. تب ه در ايوان ين، -از جمل وزنسنسک، لوکانسک، تزاريتس

توک ک، والدی وس ون، تومس ما، -خرس ه رس ر ن م اگ ت ک ه دس ر ن ال، اگ عم

شورای کراسنويارسک رأسا کارت های ويژه ای برای . مداوما الاقل گاه به گاه

ابين خريد نيازمندی های شخصی رد م ع ک ارگران توزي ار شورای . ک سازش ک

ت ه بازداش ت ب د، دس ه کن ادی مداخل ات اقتص د در مرافع ار ش اراتوف ناچ س

کارخانه دارها بزند، تراموائی را که بلژيکی ها تعلق داشت ضبط نمايد، نظارت

ه تر امر توليد برقرار سازد، و کارگران را ب روک ب ه های مت د را در کارخان ولي

دازد ان. راه بين ه ی اورال، هم ال در منطق ا از س ويک ه ه بلش ا ک ١٩٠٥ج

رای رات ب ه ک وراها ب د، ش وردار بودن دی برخ وذ سياسی نيرومن د از نف ه بع ب

دين کار د، در چن کيل دادن دالت تش ای ع اه ه هروندان دادگ ه ی ش ه محاکم خان

ندوق ون از ص ن قش زات اي ه ی تجهي د و هزين اد کردن ی ايج ون مردم قش

ا د، ب ا پرداختن ه ه ازمان دهی کارخان ع آوری س ه جم ارگری ب ای ک بازرسی ه

ای صنعتی روش کااله ر ف د، و ب ا پرداختن ه ه رای کارخان ام و سوخت ب موادخ

د ت کردن تمزد درس دول دس ارگران ج رای ک د، و ب ارت کردن ی . نظ از در برخ

ر کشت ه زي د و آن را ب ا گرفتن ين را از مالک ه بخش های اورال، شوراها زم

٤٣٥


ه جات در. جمعی بردند ديريت کارخان وعی م ز در سيمسک، شوراها ن ذوب فل

ور اداری، ام ام يله تم دين وس د و ب ازمان دادن ا س ه ه رای کارخان ه ای ب منطق

اب رج، حس ل و خ د دخ ت گرفتن روش را در دس ن. داری و ف ا اي لب عم

ات ه ج د کارخان ی ش يش مل م و ب ک ک ز سيمس ن . و. ذوب فل ه اي ين، ک التس

م، می نويسد ا : "اطالعات را از او گرفته اي ه تنه ه، ن اه ژوئي ل م ان اواي از هم

ا همه چيز در منطقه ی اورال به دست بلشويک ها افتاده بود، بلکه بلشويک ه

ای ی درس ه ادی و ارض ی، اقتص ائل سياس ل مس رای ح ران ب ه ديگ ی ب عمل

د ی دادن د ." م دائی بودن ا ابت ن درس ه مه -اي د سرچش ام واح ک نظ از ي

ره نداشتند وری به ور تئ د، و از ن ا از بسياری جهات -نمی گرفتن دروازه ی ام

.راه هايی بودند که بايد در آتيه طی می شدند

ا ه ه ا اتحادي ارگری در روزهای ژوئيه شوراها به مراتب بيش از حزب ي ی ک

دگی ر سر مرگ و زن آسيب ديدند، زيرا در آن روزها مبارزه بيش از هر چيز ب

ی زد وراها دور م ای . ش م در دوره ه ارگری ه ای ک ه ه زب و اتحادي ح

د " صلح آميز " . و هم در اوقات دشوار ارتجاع، اهميت خود را حفظ می کردن

ادی رد بني ا عملک د، ام ی ش وض م ان ع ای آن ايف و روش ه ر وظ ان تغيي ش

ت ه . نمی ياف تند ب ی می توانس ت انقالب ر اساس يک موقعي ط ب ا شوراها فق ام

د هم راه موجوديت خود ادامه دهند، و ز ناپدي با ناپديد شدن اين موقعيت آنان ني

اد وحدت . می شدند ابين شوراها با ايج ه را م ن طبق ارگر، اي ه ی ک اکثريت طبق

أله وی ردر رو های مس د ک رار دادن راد و ق ه ی اف ی هم ای شخص از نيازه

دستمزد و اصالحات و بهبودی های عمومی گروه ها و اصناف، و از مسأله ی

درت مسأله و آن عبارت بود از -برتر بود ه . ی تسخير ق ود ک ين می نم ا چن ام

ه، شعار هم راه اه ژوئي ارگران و سربازان در م ه "با تظاهرات ک درت ب ام ق تم

٤٣٦


ا را . شکسته شده است نيز درهم " دست شوراها همان شکستی که بلشويک ه

و وراها را در کش رد، ش عيف ک وراها ض رد ردر ش ر ک عيف ت ات ض ه درج . ب

ات " ت نج ز " حکوم ت ج ائی نداش تقل معن ی مس ات بوروکراس د حي . تجدي

ان در رد قدرت به وسيله ی شوراها هم معنائی نداشت جز عجز و پژمردگی آن

.برابر کميسرها

ول رد اف دا ک ائی پي ی گوي ی برون ان تجل ن مي ی در اي ه ی اجرائ ت کميت : اهمي

ه بدين معنی که حکومت به بهانه ی اين که کاخ توريد برای مجلس مؤسسان ب

ه اج دارد، ب اران مرمت احتي د سازش ک رک گوين اخ را ت رد آن ک در . توصيه ک

ر ان اشراف نيمه ی اول ماه ژوئيه، ساختمان اسمولنی، همان جا که سابقا دخت

ه شد رای شوراها در نظر گرفت ورژوا . تحصيل می کردند، ب اينک مطبوعات ب

ه ی ل خان ی سخن " کبوترهای سفيد "پيرامون تحوي ان لحن ا هم ه شوراها ب ب

يله ی ه وس نکايا ب ر کشسيس رف قص حبت از تص ام ص بال هنگ ه ق د ک گفتن

د ه بودن ار گرفت ه ک ا، ب ويک ه ی، .بلش ف انقالب ای مختل ازمان ه ه س از جمل

د، در ده بودن تقر ش رفه مس ای متص اختمان ه ه در س ارگری ک ای ک ه ه اتحادي

د رار گرفتن ه ق ورد حمل ود مسکن م ه ی کمب ه بهان ای در مسأله .همان زمان ب

ه دست خود ه ب اکن وسيعی ک ارگران از ام کار نبود جز بيرون راندن انقالب ک

ر هنگام . داين انقالب در چارچوب جامعه ی بورژوا تصرف شده بودن خشم دي

ارت ادت از غ ات ک ت مطبوع وق مالکي دن حق دمال ش ردم و از لگ ری م گ

وده ه وسيله ی ت ی ب ا در . ا، حد و حصری نمی شناخت ه خصوصی و دولت ام

د ر . اواخر ماه ژوئيه، کارگران حروفچين واقعيت غيرمترقبه ای را افشا کردن ب

و ه ماثر اين افشاگری معل ه پيرامون کميت ی ک ی شد احزاب دنام دومای دولت ی ب

ی دولت، و هم چاپ خانه گرد آمده بودند، از دير باز تشکيالت عريض و طويل

٤٣٧


افع چاپ خانه چنين تسهيالت توزيعی و معافيت های مالياتی آن را به خدمت من

ا جزوات تبليغاتی حزب چاپ خانه از طريق اين . بودندخود گرفته ه تنه ادت ن ک

ن مجانا چاپ می شدند، بلکه خ ژه ی اي ا رعايت اولويت های وي روار خروار ب

ی پس از . حزب به رايگان در سراسر کشور توزيع می گرديدند ه ی اجرائ کميت

رد د ک ار آن را تأيي ه ناچ يه ب ن قض ه اي اری ب يدگی اجب ه . رس د ک ه نمان ناگفت

ر بيشتر دست يافت رای تغيي ا : حزب کادت فقط به انگيزه ی تازه ای ب ا واقع آي

ی، می توان حتی يک لحظه تصرف ساختمان های دولتی را برای مقاصد تخريب

اع از نفيس م و استفاده از اموال دولت را به نيت دف ا ه ايش، ب ه ه رين گنجين ت

ت را وال دول رم ام ان محت ا آقاي ر م ر، اگ الم ديگ ه ک د؟ ب ه گنجان ک مقول در ي

ع خود دولت ه نف ار فقط ب ن ک وده است يواشکی غارت کرده ايم، اي ن . ب ا اي ام

کارگران ساختمانی با سرسختی خاصی . استدالل بسياری از افراد را قانع نکرد

ه ی رای اتحادي اختمانی ب تفاده از س ان در اس تحقاق آن ه اس د ک د بودن معتق

ادت در تصرف زب ک وق ح تر از حق يار بيش ان بس ه خودش اپ خان ت چ ی دول

ه ی تصادفی نداشت . است ن اختالف جنب ه بلکه : اي ا يک راست ب می رفت ت

از . انقالب دوم منجر شود ان خود را گ ا ناچار شدند زب ادت ه دير، ک ه هر تق ب

.بگيرند

ی ی يکی از مرب ه ی اجرائ اه اوت از طرف کميت ه ی دوم م ه در نيم ائی ک ه

ا ه بلشويک ه برای بازديد از شوراها به جنوب روسيه، يعنی به همان جائی ک

ا در د ت ر بودن عيف ت يار ض اهدات بس ون مش ود، پيرام ده ب زام ش مال، اع ش

زارش داد ين گ ود چن ويش آور خ و : "تش ه نح ردم ب ی م ات سياس احساس

ر است ت، ... محسوسی در حال تغيي ونی در سياست حکومت موق ر دگرگ ر اث ب

ه است اال گرفت ردم ب انی م ی رده های فوق ا ... احساسات انقالب وده ه ان ت در مي

٤٣٨


ب اوتی نس ی تف ودگی و ب وعی فرس ود ن ی ش اس م الب احس ه انق ردی . ت ب س

ود ی ش ده م وراها دي ه ش بت ب ی نس دک ... محسوس دک ان وراها ان رد ش عملک

در اين که توده ها از نوسانات ميانجی های دموکرات منش ." ..کاهش می يابد

ود خ يال سخ ه سوس بت ب ان نس ا آن ت، ام د نيس ای تردي د، ج ده بودن ته ش

ه انقالب رولوسيونرها و منشويک ها دمادم سردتر ه نسبت ب ن . می شدند ن اي

ال در دست شوراهای ا عم ه ه ه ی برنام وضع در نقاطی که قدرت به رغم هم

ود سازش کار ل تحمل ب ژه غيرقاب ه وي ود، ب ه سخت . متمرکز شده ب ران ک رهب

ه ی ليم کميت د تس ه بن ت تخت ر جرئ د، ديگ ده بودن ی ش ه بوروکراس ی ب اجرائ

ار شوراها را در نظر استفاده از قدرت خود را نداشتند ، و صرفا حيثيت و اعبت

به عالوه، بخش بزرگی از کارهای . توده ها روز به روز بيشتر بر باد می دادند

-عادی روزمره از دست شوراها به شهرداری های دموکراتيک منتقل شده بود

اه و بخش بزرگ ه و کارگ ه های کارخان ارگری و کميت ه های ک . تری به اتحادي

ده ی آيا شوراها به سال : کهين سؤال پاسخ به ا ر، و آين مت خواهند جست يا خي

.آنان از چه قرار خواهد بود؟ روز به روز مبهم تر می شد

ای ازمان ه ه ی س ود هم ت خ ای موجودي اه ه تين م ی نخس وراها در ط ش

ارگری، ه های ک اد اتحادي ه ی ايج اده و وظيف ديگر را فرسنگ ها پشت سر نه

ه ای کارخان ه ه ن کميت ه ی اي ت هم ه و در فعالي ده گرفت ا را برعه و باشگاه ه

د رده بودن ا ک تاز را ايف ش پيش ا نق ازمان ه ن . س ه اي ض آن ک ه مح ا ب ام

سازمان های کارگری پا گرفتند، روز به روز بيشتر به زير رهبری بلشويک ها

اه : "تروتسکی در ماه اوت چنين نوشت . در آمدند ه و کارگ ه های کارخان کميت

د ا ده ان ده نش ت زائي ات موق ن . ز دل جلس ويت اي ه عض انی را ب ا کس وده ه ت

ره ی کميته ها دگی روزم ه در زن ه انتخاب می کنند ک ايستادگی، ماهيت کارخان

٤٣٩


ين . رسانده باشند جدی، و سرسپردگی خود را به منافع کارگران به اثبات و هم

ه اطع خود متشکل از بل ...کميته های کارخان ا هستند در اکثريت ق ".شويک ه

ر أله ديگ وراهای مس ت ش ار ی قيموم ازش ک ه و س ای کارخان ه ه ر کميت ب

د رح باش ت مط ی توانس ارگری نم ای ک ه ه رعکس،. اتحادي ابين ب ان م آن

ه ج ارزه ای جانان ان داشترمب ا گوشت و پوست . ي ه ب در خصوص مسائلی ک

ارگری توده ها ارتباط داشتند، شوراها روز به روز از مقابله با ه های ک اتحادي

ارگری مسکو . عاجزتر می شدند هاو کميته های کارخانه ه های ک ثال اتحادي م

معارضات مشابه، هر . عليرغم تصميم شوراها دست به اعتصاب عمومی زدند

چند به اشکال مبهم تر، در همه جا رخ می دادند، و معموال شوراها از آن ميان

.بازنده بيرون می آمدند

د، ناچار کار سازش ان که به علت سياست های خود به بن بست رسيده بودن

شدند برای شوراها مشغله های ساختگی ابداع کنند و آنان را به قلمرو فرهنگ

ند د -بکش رگرم کنن وراها را س د ش عی کردن ر س ارت ديگ ه عب ا ب ان . ي تالشش

رای های برای مبارزه در راه کسب قدرت ايجاد شده بودند؛ ب اشور. بيهوده بود

وف، بلشويک . فعاليت های ديگر سازمان های مناسب تری وجود داشتند آنتون

کليه ی کارهای شورا، که در مجراهای منشويک : "شهر ساراتوف می نويسد

د در ... و سوسيال رولوسيونر جريان داشتند، معنای خود را تماما از دست دادن

در خم رط ماللت آن ق ه ازه می ي جلسات کميته ی اجرائی از ف ار ب ه ک کشيديم ک

يد ی رس ت م د قباح يونر . ح يال رولوس ای سوس ی ه ياب وراج ويک -آس منش

."توخالی و مبتذل بود

شوراهای بيمار روز به روز توانائی خود را در پشتيبانی از مرکز خويش در

ه روز . پتروگراد از کف می دادند ی روز ب ا شوراهای محل ات اسمولنی ب مکاتب

٤٤٠


رای عرضه نه چيزی : تر می شد ی ته ه پيشنهادی ب رای نوشتن داشتند، و ن ب

ه ای ه وظيف ا . کردن، نه چشم اندازی می ديدند، و ن وده ه ادگی از ت ن دورافت اي

ار شوراهای. به شکل ملموس يک بحران مالی درآمد االت خود سازش ک در اي

ه ستاد خويش در اسمولنی . فاقد ممر درآمد بودند و از اين رو نمی توانستند ب

ه الی کنند؛ شوراهای چپ کمک م گرا نيز به منظور تنبيه کميته ی اجرائی ای ک

ود، از کمک اد داده ب با مشارکت در کار ضدانقالب شرف و حيثيت خود را بر ب

.به آن کميته تن می زدند

ران می شد ده ی متضاد ديگری جب ه وسيله ی پدي . اما پژمردگی شوراها ب

ده، ب مان ای عق تان ه ت، اس رحدات دوردس ترس س ای دور از دس ه ه و گوش

ن اختند، و اي ی س ورا م ود ش رای خ دند و ب ی ش دار م ه بي ه رفت ور، رفت کش

ر ه زي ز ب ان ني ه آن ا آن ک د ت شوراها همه از خود طراوت انقالبی بروز می دادن

د اق حکومت می افتادن د اختن ه بن ا ب ل . نفوذ دلسرد کننده ی مرکز، و ي داد ک تع

ه ی . افت شوراها به سرعت افزايش می ي ه ی کميت اه اوت، دبيرخان ان م در پاي

ی شش ون اجرائ ه ميلي ان بيست و س ه در پشتش رد ک ارگيری ک ورا آم صد ش

د تاده بودن ده ايس انی . رأی دهن انوس انس راز اقي ر ف ورائی ب می ش ام رس نظ

.متالطمی برپا شده بود که امواج خود را زورمندانه به سمت چپ می فرستاد

ات سياسی شو د حي ود، از تجدي ان مصادف ب ا بلشويکی شدن آن ه ب راها، ک

د . پائين شروع شد . در پتروگراد، ابتدا شوراهای بخش صدای خود را بلند کردن

ا، وراهای بخش ه رانس ش دگی کنف ت نماين ه، هيئ م ژوئي در روز بيست و يک

انحالل دومای : خواست های خود را به اين شرح به کميته ی اجرائی ارائه داد

يد مصونيت سازمان های ارتش به فرمان حکومت، آزادی مطبوعات دولتی، تأي

ار مطبوعات ی، مه ای گروه تم بازداشت ه ارگران، خ ع سالح ک ع خل چپ، من

٤٤١


ه وضوح . راست، پايان دادن به انحالل هنگ ها و به مجازات اعدام در جبهه ب

ه، سطح خواست های سياسی اهرات ژوئي ا تظ ه در مقايسه ب د ک وان دي می ت

ا . آمده بود؛ اما تازه گام اول به سوی تندرستی برداشته شده بود پائين بخش ه

د ر کنن اه خود را وسيع ت ران سياس . با کاهش شعارها می کوشيدند پايگ یرهب

شوراهای بخش ها را تهنيت گفتند، اما در جواب " حساسيت"کميته ی اجرائی

ه سرچشمه ا از شورش ژوئي ه ی شوربختی ه ه هم د ک ه فقط اعالم کردن گرفت

.طرفين مؤدبانه، اما به سردی، از يکديگر جدا شدند. است

د وده ش ی گش ارزه ی مهم ا سرفصل مب ه ی شوراهای بخش ه . تحت برنام

ت ر روزايايزوس ه ه ع نام ارگری، قط ای ک ه ه وراها، اتحادي ب ش ائی از جان ه

ا، رزم ه ه ا کارخان ه در آن ه اند ک ی رس اپ م ه چ ش ب دهای ارت ا و واح ناوه

اق انحالل ی، ختم اختن ای دولت ه دوم ا کبلشوي برعلي ه ی تساهل ب ا و خاتم ه

ود ده ب ت ش دانقالب درخواس داهای . ض ی ص ومی، برخ ه ی عم ن زمين در اي

د ی ش ينده م ز ش ر ني ال ت ورای . راديک ه، ش ت و دوم ژوئي در روز بيس

رد، ی ک ت م هر مسکو حرک تر از شورای ش ب پيش ه مرات ه ب ت مسکو، ک ايال

ع ن ه قط اند ام ويب رس ه تص وراها ب ه ش درت ب ال ق ت انتق در روز . ای در جه

وو ه، شورای ايوان م ژوئي ا حزب -بيست و شش تيزه ب وه ی س وزنسنسک نح

ويک را مئزکننده"بلش ين " مش ه لن رد و ب الم ک ر ا"اع ه ی ررهب د طبق جمن

ارگر ی ک ه ی . درود فرستاد" انقالب ه و در نيم اه ژوئي ان م ه در پاي اتی ک انتخاب

ور ا ه ط دند، ب زار ش ور برگ اط کش ياری از نق اه اوت در بس ت ول م ی تقوي کل

ورد ضرب و . آوردند هم راه بلشويک ها را در شوراها به در کرونشتات، که م

د د ص ورای جدي ود، در ش ده ب دنام ش ور ب ر کش ه و در سراس رار گرفت تم ق ش

ويک پ، دوازده منش يونر چ يال رولوس نج سوس اد و پ ويک، هفت بلش

٤٤٢


ود انترنا تقل وج ده ی مس ود نماين يش از ن ت، و ب ت آنارشيس ت، هف سيوناليس

رای رد ب ی ک ت نم ن جرئ ک ت ی ي ر حت ده ی اخي ود نماين ن ن تند، و از اي داش

م سازش کاران د ابراز ه ی کن ه . دل ه ای شوراهای اورال، ک در کنگره ی منطق

يال ل سوس ويک، چه تاد و شش بلش ت، هش ايش ياف دهم اوت گش در روز هج

ي تندرولوس رت . ونر و بيست و سه منشويک شرکت داش ورد نف تزاريتسين م

ا شورا ه تنه ا ن را در آن ج ود، زي ه ب رار گرفت ورژوا ق مخصوص مطبوعات ب

مت ه س هر، ب ای آن ش ويک ه ر بلش ين، رهب ه مين ود، بلک ده ب ويک ش بلش

ز هردار ني ود ش ده ب اب گردي ه . انتخ ين، ک مالی تزاريتس رای گوش کی ب کرنس

آن هم -قزاق های دن آن را لجن سرخ می ناميد، نيرو اعزام کرد کالدين سردار

الب يانه ی انق ب آن آش د تخري ه قص رفا ب دی و ص ه ی ج يچ بهان دون ه در . ب

رای پيشنهادهای پتروگراد، در مسکو، و در همه ی نواحی صنعتی، هر روز ب

.بلشويکی دست های بيشتری بلند می شد

د وادثی که در اواخر ماه اوت رخ دا ح ه محک آزمون زدن د، شوراها را ب . دن

ه دی در هم ن دسته بن زير سايه ی خطر، دسته بندی سريعی صوری گرفت؛ اي

د زار ش دک برگ بتا ان ات نس ا مناقش ا، و ب راد، . ج د پتروگ ز مانن االت ني در اي

ا ورائی - بلشويک ه ام رسمی ش دگان نظ ر خوان ارزه -پس دم مب در صفوف مق

هم عناصر رزمنده تری که در سازش کار اد احزاباما حتی در ست. قرار گرفتند

ای ت ه ر سوسياليس ا را ب ا ج د موقت ده بودن ده ش ی ورزي بش زيرزمين جن

ارس" اق " م ار در پشت ات ه انتظ ود را ب ر خ ابقا عم ه س تمدارهائی ک و سياس

د د، تنگ کردن ا . وزرا و مدير کل ها می گذراندن ازه ی نيروه دی ت ن دسته بن اي

رهبری دفاع از انقالب در هيچ نقطه ای در . ه ای الزم داشت شکل سازمانی تاز

ای . دست کميته های اجرائی متمرکز نبود ه در شورش کورنيلوف پ هنگامی ک

٤٤٣


د ا، رزم به ميان آمد ه هيچ دردی نخوردن ی ب ه های اجرائ ه . ين کميت الجرم هم

د د آمدن ی پدي تادهای انقالب ا و س ه ه اع و کميت ژه ی دف ای وي ه ه ا کميت ن . ج اي

کميته ها بر شوراها تکيه داشتند و به شواها گزارش می دادند، اما همه مظهر

ت ا ماهي ه ب د ک دی بودن ی جدي ای عمل ازه ای از عناصر و روش ه تچين ت دس

.انقالبی آن مهم وفق می دادند

روه رزمی ی يک گ رانس دولت ل روزهای کنف ز مث ار ني ن ب شورای مسکو اي

ن حق گسيل شش نفره ايجاد کرد، و قرار را بر اين گذاشت که فقط اين شش ت

راد را داشته باشند ف، . نيروهای نظامی و بازداشت اف ه ای کي کنگره ی منطق

ه در رد ک ی خود توصيه ک ه شوراهای محل که در پايان ماه اوت برگزار شد، ب

د، د نورزن تعويض نمايندگان غيرقابل اعتماد نيروهای لشگری و کشوری تردي

ه بازد ورا ب د و ف ادرت کنن ارگران مب ليح ک ا . اشت ضدانقالبيون و تس در وياتک

ق ه ح د، از جمل ل ش ود قائ رای خ اده ای ب وق الع ارات ف ورا اختي ه ی ش کميت

ا . خود اختصاص داد نيروهای مسلح را به استفاده از در تزاريتسين قدرت تمام

ی عوامل خ -در نيژنی . به دست ستاد شورا افتاد ود را نوگورود کميته ی انقالب

درت . به نگهبانی از دفاتر پست و تلگراف گماشت شورای کراسنويارسک هم ق

.مدنی و هم قدرت نظامی را در دست های خود متمرکز کرد

. در همه جا ديده می شد - و گاهی اساسی-همين تصوير با تغييرات گوناگون

ه . نه آن که همه از پتروگراد تقليد کرده باشند انون ماهيت توده ای شوراها ب ق

ر ه در براب ه هم تکامل درونی آن ها جنبه ی عمومی می داد، و سبب می شد ک

ه ی جنگ . رويدادهای بزرگ واکنش يکسان نشان دهند ه طليع در همان حال ک

تالف را از ه ی ائ ای دوگان ی بخش ه ال هداخل وراها عم ود، ش رده ب دا ک م ج

ا . بودندی نيروهای زنده ی ملت را به گرد خود جمع کرده همه رال ه تهاجم ژن

٤٤٤


درسی آموزنده تر . هم به همين ديوار برخورده و به گرد و غبار تبديل شده بود

ا در . از اين امکان نداشت ه بلشويک ه ين گفت اب چن ن ب ه ی خود در اي اعالمي

د رای پ : "بودن ات ب ای مقام الش ه ام ت م تم ه رغ اهسب وراها و نگ تن ش داش

ا طی فرونشاندن شورش کورنيلوف، قدرت محروم کردن آنان از قدرت، شوراه

ايش در . ..و ابتکار ه نم ردم را ب وده های م د سرکوب ناشدنی ت پس از ... آوردن

ارگران و د توانست آن را از شعور ک ه هيچ کس نخواه د، ک اين تجربه ی جدي

ان آغاز انقالب از سينه ی ه از هم سربازان و دهقانان بيرون براند، فريادی ک

ا برخاست ه دست شوراها " -حزب م درت ب ام ق ن –!" تم امی اي ه بانگ تم ب

."کشور انقالبی تبديل شده است

د، در ه رقابت برخيزن ا شوراها ب د ب دوماهای شهری، که مدتی کوشيده بودن

دند د ش د و ناپدي رو مردن ر ف ای خط ب . روزه رای کس راد ب ای پتروگ دوماه

اس " راری تم ور برق ه منظ ی و ب اع کل اره ی اوض يحی درب ت"،توض هيئ

ه . نمايندگی خود را فروتنانه به نزد شورا فرستاد ه ب قاعدتا می بايد شوراها، ک

ه وسيله ی وسيله ی بخشی از جمعيت شهر انتخاب می شدند، از دوماها، که ب

اما ديالکتيک . تمام جمعيت انتخاب می شدند، قدرت و نفوذ کمتری داشته باشند

شرايط خاص تاريخی، جزء به مراتب روند انقالب ثابت کرده است که در برخی

زرگ ر از ب ل است ت ت، . ک ه در حکوم ان ک م چن م ه ا ه اراندر دوم سازش ک

ان برعليه اد هم ن اتح د، و اي ا متحد شده بودن ادت ه ا ک ه بلشويک ها ب طور ک

رد . حکومت را فلج کرده بود دوما را هم فلج کرده بود از آن سو شورا ثابت ک

ه ی سازش کاران بين ما تدافعی هم کاری که برای ر حمل ا در براب و بلشويک ه

.بورژوازی، خود طبيعی ترين شکل موجود است

٤٤٥


د . پس از ماجرای کورنيلوف، فصل تازه ای برای شوراها گشوده شد هر چن

اران تندسازش ک ر دامن داش ادی ب رکين زي ای چ وز لکه ه ا در -هن مخصوص

ا نشان شورای پتروگراد بغتتا چنان تمايل شديدی -پادگان نسبت به بلشويک ه

م اردوی چپ -داد که هر دو اردو م اردوی راست و ه د - ه ه شگفت آمدن در . ب

رد، دزه فعاليت می ک وز تحت رياست چي ه هن شب يکم سپتامبر، شورا با آن ک

ق داد ان رأی مواف ارگران و دهقان ت ک ه حکوم ای . ب روه ه ادی گ ای ع اعض

ار ازش ک ه از س ک پارچ ا ي ه تقريب ع نام د قط ت کردن ا حماي ويک ه . ی بلش

ا ت ب ه در رقاب ی ک نهاد تزرتل ه پيش ع نام ط قط د، فق وان ش ا عن ويک ه ی بلش

ار هيئت رئيسه ی . خود اختصاص داد به پانزده رأی چشم خود را سازش ک

جناح راست خواستار سرشماری و رأی انفرادی يکايک اعضاء . باور نمی کرد

داد ا رد شد و اين ماجرا تا ساعت سه ی بام دا ک دگان . دامه پي بسياری از نماين

ن . برای احتراز از مخالفت علنی با حزب های خود؛ به خانه رفتند ه ی اي ا هم ب

ائی ری نه ا در رأی گي رأی ٢٧٩احوال و به رغم همه ی فشارها، بلشويک ه

ود . رأی مخالف دريافت کردند ١١٥موافق و ی عظيم ب ان . اين واقعيت آغاز پاي

ود ده ب روع ش ه هي. ش رد ک الم ک رت، اع ت و حي ه در به ه، فرورفت ت رئيس ئ

.استعفاء خواهد داد

در روز دوم سپتامبر، در جلسه ی مشترک سازمان های شوراهای روس در

د، ه فنالن ا قطع نام د حکومت شوراها ب ر ٧٠٠ای در تأيي رأی موافق در براب

الف و ١٣ يد ٣٦ رأی مخ ه تصويب رس ع ب پتامب. رأی ممتن نجم س ر، در روز پ

راد گذاشت ا پتروگ ای پ ا در ج ا . شورای مسکو پ رأی ٣٥٥شورای مسکو ب

ر ق در براب راز ٢٥٤مواف ت اب ت موق ه حکوم بت ب ا نس ه تنه الف ن رأی مخ

ت ه سياس د، بلک دانقالب نامي ه ی ض ت را حرب رد و آن حکوم ادی ک ی اعتم ب

٤٤٦


ری هيئت رئيسه ب . ائتالف گرايانه ی کميته ی اجرائی را هم محکوم کرد ه رهب

د داد تعفاء خواه ه اس رد ک الم ک وک اع يبری . خينچ وراهای س ره ی ش کنگ

ول د، در ط کيل ش پتامبر در کراسنويارسک تش نجم س ه در روز پ زی، ک مرک

رد روی ک ا پي ويک ه ری بلش ا از رهب ره تمام پتامبر،. کنگ تم س در روز هش

ه ع نام ا قط ف ب ارگران کي دگان ک ورای نماين ا در ش ويک ه رأی ١٣٠ی بلش

ل ق در مقاب يد ٦٦مواف ه تصويب رس الف ب ط - رأی مخ ما فق د رس ر چن ٩٥ ه

تند ور داش ورا حض ويک در آن ش ده ی بلش وراها در . نماين ره ی ش در کنگ

رد، اس ک پتامبر اج م س ه در روز ده د، ک ويک، ٦٩فنالن يال ٤٨ بلش سوس

دگی رد مستقل، نماين د ف وان و سرباز و ٠٠٠/١٥٠رولوسيونر چپ، و چن مل

شورای نمايندگان دهقان های ايالت پتروگراد، . کارگر روسی را برعهده داشتند

رانس دموکراتيک "يف بلشويک را به نمايندگی خود در گسر د " کنف در . برگزي

ارگران ديگر اين جا بار معلوم شد در مواردی که حزب می توانست از طريق ک

ان د، دهق رار کن ر يا سربازان با روستاها تماس مستقيم برق ه زي ا مشتاقانه ب ه

.پرچمش می دويدند

م اريخی نه ه ی ت راد، در جلس ورای پتروگ ويک در ش زب بلش ری ح برت

رد . سپتامبر به نمايش درآمد ه گ همه ی گروه ها کليه ی اعضای خود را مجدان

د ت : "آورده بودن رح اس وراها مط ت ش ئله ی سرنوش زار ." مس دود ه در ح

ارگران و سربازان ده از طرف ک د نماين ن . در آن جلسه جمع شده بودن حال اي

ول ترکيب سؤال مطرح شده بود که آيا رأی گيری روز يکم سپتامبر صرفا معل

امال ه سياست شورا ک ا نشان می داد ک ه واقع ا آن ک ود، ي تصادفی آن جلسه ب

ران سازش ه ی رهب ده است؟ هم ون ش ار دگرگ وف، -ک ی، چرن دزه، تزرتل چي

يم . هيئت رئيسه بودند گوتز، دان، اسکوبلف، عضو ا ب اک و گروه بلشويک ه ن

٤٤٧


ت آراء را ه اکثري ت رئيس ن هيئ ر اي د در براب ه نتوانن د از آن ک هبودن ت ب دس

ر يک از داد اعضای ه ه تناسب تع ه ب ت رئيس ه هيئ د ک نهاد کردن د، پيش آورن

ن پيشنهاد . احزاب انتخاب شود ات اصولی اي ر شدت اختالف ا حدی ب ا ت ه يقين ک

از سرپوش می ن ن امتي هاد، و به همين دليل لنين قويا مردودش می دانست، اي

ن . عناصر مردد را تضمين می کردتاکتيکی را داشت که پشتيبانی اما تزرتلی اي

ذيرفت ا . مصالحه را نپ ه آي د ک ه هيئت رئيسه می خواست بدان ل آورد ک او دلي

وانيم مجری : "جهت داده است يا خير شورا واقعا تغيير تاکتيک های ما نمی ت

يم ا باش ه ."بلشويک ه ه قطع نام رد ک اح راست اعالم می ک ی پيشنهادی جن

ا د و دوم ی ده ق نم ورا وف ی ش ت سياس ا جه پتامبر ب م س ری يک اوال رأی گي

اد دارد ه هيئت رئيسه خود اعتم ان ب ذيرفتن . شورا کماک ا جز پ ن آبلشويک ه

م ب ار را ه ن ک اره ای نداشتند، و اي ی چ د مبارزه طلب ام دادن ام انج ادگی تم . ا آم

ورا ار در ش تين ب رای نخس دان ب ه اينک پس از آزادی اش از زن تروتسکی ک

ود -حاضر می شد و مورد استقبال گرم بخش بزرگی از آن مجلس قرار گرفته ب

دازه ه دقت پيش خود ان رای تروتسکی ب ا را ب هر دو طرف ميزان کف زدن ه

ه کف م : گرفتند د؟ آيا اين اکثريت است ک ه پ -ی زن ری پرسيد ک يش از رأی گي

ا ر؟ هيئت رئيسه، پس از : آي ا خي وز عضو هيئت رئيسه هست ي کرنسکی هن

دي -لحظه ای ترديد، جواب مثبت داد ر دوشش ن و ب اه ب ار گن د ب ترتيب هر چن

ردن خود بست ا : "تروتسکی گفت . سنگينی می کرد، سنگ ديگری هم به گ م

ه کر د ج سکی ا نجدا گمان می کرديم ک ازه ی جلوس در هيئت رئيسه را نخواه

رديم . يافت ون روح کرنسکی . اشتباه می ک م اکن ابين ه دزه نشسته م دان و چي

ر خط سياسی هيئت رئيسه صحه ... است ه ب د ک وقتی به شما توصيه می کنن

حه ه ص ت ک کی اس ای کرنس ت ه ر سياس ه ب د ک وش نکني د، فرام بگذاري

٤٤٨


ه يافت جلسه در شديدتر ." می گذاريد فقط در سايه ی . ين انقباض ممکن ادام

د ظ ش ه حف م جلس ار، نظ ز از انفج ه پرهي ر ب راد حاض ک اف ل يکاي ه . مي هم

مرند ود را بش منان خ تان و دش داد دوس ر تع ه زودت ر چ تند ه ی خواس ه . م هم

درت، مسأله می دانستند که تصميم شان بر سر ی جنگ، و سرنوشت مسأله ق

رد . زندانقالب دور می قرار بر اين شد که رأی گيری به اين ترتيب صورت بگي

رود رون ب االر بي رون : که هر کس با استعفای هيئت رئيسه موافق است از ت بي

ت رای اکثري ا ب ت ت ر اس ان ت ت آس رای اقلي تن ب االر . رف ه ی ت ر گوش در ه

ا . تهييج گری پرشور اما نجواگونه ای درگرفته بود ی ي هيئت هيئت رئيسه فعل

وه ی انب ه جمعيت -رئيسه ی جديد؟ ائتالف يا قدرت شوراها؟ به نظر می رسيد ک

وه در نظر هيئت رئيسه ده است -بيش از حد انب ه حرکت درآم ه سمت در ب . ب

بلشويک ها به سهم خود تخمين می زدند که برای احراز اکثريت در حدود صد

د ک لرأی کم بياورند، و پيشاپيش به خود د م بسيار : "ه گرمی می دادن ان ه هم

الی است يار ع د ." بس ی رفتن ه سوی در م ربازان متصل ب ارگران و س ا ک . ام

د -همهمه ی گنگی شنيده می شد ه ای بلن از يک . و گاه نيز انفجار کوتاه مجادل

ا : "سو صدائی فرياد کشيد ان های : "از سوی ديگر !" کورنيلوفيست ه قهرم

امرئی زبازوهای ترا . کشيد ا ساعت تمام به دراز کاين ماجرا ي !" ژوئيه ی ن وئ

ود ار هيجان خويش، سراسر آن يک . در نوسان ب هيئت رئيسه، عاجز از مه

سرانجام نتيجه ی رأی گيری شمرده و سنجيده . ساعت را روی سکو باقی ماند

تالف، : شد ت رئيسه و ائ ه هيئ ق، ٤١٤برل الف، ٥١٩ رأی مواف ٦٧ رأی مخ

ع ان! رأی ممتن ل توف د مث ام گسيختهاکثريت جدي رد، مشعوفانه و لج ه ک . هلهل

اينک بخش درازی . برای پيروزی خود بهائی گران پرداخته بود . حق هم داشت

.از راه در پشت سر بود

٤٤٩


زان از ا لب و لوچه ی آوي رهبران مخلوع، هنوز منگ از ضربه ی وارده، ب

گوئی وحشت زای خود در تزرتلی نتوانست از واپسين پيش . سکو پائين آمدند

ا از : "او در حين حرکت سر خود را برگرداند و از روی شانه فرياد زد . گذرد م

ه رچم انقالب را ب اين تربيون در حالی کنار می رويم که آگاهيم شش ماه تمام پ

م اه داشته اي م و آن را برافراشته نگ ر دوش کشيده اي ن . شايستگی ب ون اي اکن

د ما فقط می تواني . پرچم به دست شما افتاده است م بتواني م آرزو کنيم که شما ه

د اه بداري دت نگ ن م ف اي دازه ی نص ه ان ه !" آن را ب ور ک ان ط ی هم تزرتل

پيرامون همه چيز اشتباه می کرد، اين بار نيز درباره ی زمان مرتکب اشتباهی

.فاحش شده بود

ری ر رهب ه زي ه ی شوراهای ديگر، از آن پس ب در هم راد، پ شورای پتروگ

د، ا درآم روز بلشويک ه ا دي ه ت ائی ک ويک ه ان بلش ب " هم وام فري تی ع مش

دار، ی مق د " ب ی رفتن مار م ه ش ه . ب ت رئيس ه هيئ کو ب کی از روی س تروتس

ا زدوده نشده ان، از بلشويک ه ه ستاد ارتش آلم يادآور شد که اتهام خدمت ب

ه ی خود . "است بگذاريد ميلی يوکوف ها و گوچکوف ها داستان زندگی روزان

د . نندرا تعريف ک اری را ندارن ا . آنان جرئت چنين ک م ت اده اي ا هميشه آم ی م ول

ما چيزی نداريم از مردم روسيه پنهان . جزئيات فعاليت های خود را شرح دهيم

يم دور يک ..."کن ی ص راد ط ورای پتروگ ه ش ع نام ژه قط دعان، "ی وي از مب

."موزعان، و مروجان آن افتراء ابراز انزجار کرد

ا اينک د بلشويک ه ه در آن واح ن ارثي دند، اي ود را متصرف ش ه ی خ ارثي

اچيز م ن ود و ه م کالن ب ی سر. ه ه ی اجرائ ه ی کميت ه، هم فرصت دو روزنام

ا و ين تحريره ه ماش ی، از جمل زات فن ارت و تجهي ام اعتب اتر اداری، تم دف

ب ود مرک ه ب راد گرفت ورای پتروگ ايل را از ش ن وس ه ی اي اری هم ا، ب . دان ه

٤٥٠


رار اتومبيل ار شورا ق د در اختي ه بع ه ب ه از روزهای فوري ی شماری ک های ب

د . منتقل شده بودند سازش کاران ∗داشتند، همه تا به آخر به المپ ران جدي رهب

ه ای، -هيچ چيز در اختيار نداشتند ه دبيرخان ه ای، ن ه روزنام ه بودجه ای، ن ن

يوارهای سفيد و هيچ چيز مگر د. نه وسيله ی رفت و آمد، نه قلمی و نه مدادی

.لکن همين اعتماد آنان را بس بود. اعتماد آتشين کارگران و سربازان-

ادی در ونی بني ن دگرگ س از اي فوف پ ورا، ص ت ش اران سياس ازش ک ا س ب

ه . سرعتی بيشتر شروع به ذوب شدن کرد در روز يازدهم سپتامبر، هنگامی ک

د، اع کردن اق دان از ائتالف و تروتسکی از حکومت شوراها دف ه اتف تالف ب ائ

ردود شناخته شد ع، م ان ! آراء، سوای ده رأی مخالف و هفت رأی ممتن در هم

رد ا را محکوم ک ه بلشويک ه اق علي اق آراء اختن ه اتف . روز شورای مسکو ب

ه يد ک ولی نکش اران ط ازش ک ت س اح راس ی در جن ه ی تنگ ود را در گوش خ

دو ان ا در ب ويک ه ه بلش ه ای ک ر گوش د، درست نظي پ يافتن اح چ الب در جن ق

د رده بودن غال ک ی . اش اوت عظيم ه تف ا چ ا ب ان ! ام ه در مي ا هميش ويک ه بلش

وراها ا در ش د ت ر بودن وی ت ا ق وده ه اران .ت ازش ک ام س وز مق رعکس هن ب

ی در دوران . ها داشتند تا در ميان توده ها اتری در شور گربز ا حت بلشويک ه

تند ده داش ود آين عف خ رای. ض اران ب ازش ک ز چي س ود ج ده ب اقی نمان زی ب

ه ی غرورشان -گذشته وان نمی توانست ماي ه هيچ عن ه ب م گذشته ای ک آن ه

.باشد

راد ورای پتروگ م راه ش م ه ود را ه ای خ ر جهت سياسی اش، رونم ا تغيي ب

به کلی از فراخنای افق ناپديد شدند، و خود را سازش کار رهبران. عوض کرد

ه ستارگان درجه آنا. کميته ی اجرائی دفن کردند در ن در شورا جای خود را ب

. مترجم فارسی- المپ، مقر خدايان يونان باستان- ∗

٤٥١


وف، آوکسنتيف و هم راه .دوم و درجه سوم دادند ی، چرن د شدن تزرتل ا ناپدي ب

م غيبشان زد وکرات منش ه ن وزرای دم تايندگان اي . اسکوبلف، دوستان و س

ان ديگر از افسرها و بانوان راديکال، نويسندگان نيمه سوسياليست و از مردم

دی فرهيخته و مشهور ر، شوا يک دست . نشانی در شوار نمی دي ره ت ر، تي ت

.سنگين تر و جدی تر شده بود

٤٥٢


فصل سيزدهمفصل سيزدهم

ها و شوراهاها و شوراها بلشويکبلشويک

ق، ا در يک بررسی دقي ا ب ه تنه ا ن ری بلشويک ه يج گ زار تهي ايل و اب وس

ی وذ سياس ه ی نف ويزم دامن ث بلش ه از حي ند، بلک ی رس ر م ه نظ ب ب نامتناس

ا . بی مقداری آدمی را به شگفت می آورند ه، حزب ب ا پيش از روزهای ژوئي ت

ا ه تيراژشان ٤١احتساب هفتگی ها و ماهنامه هايش مجموع نشريه داشت ک

ن . نسخه می رسيد ٠٠٠/٣٢٠روی هم به ه، اي اه ژوئي ورش های م پس از ي

ان مرکزی حزب در . تيراژ نصف شد اه اوت، ارگ ان م نسخه ٠٠٠/٥٠در پاي

ه . چاپ می شد ه رفت در روزهائی که حزب شوراهای پتروگراد و مسکو را رفت

د در ٠٠٠/٣٠به سوی خود می کشيد، کميته ی مرکزی فقط روبل اسکناس نق

.صندوق داشت

قشر . فکر کمتر کسی به حزب بلشويک می پيوست از ميان طبقه ی روشن

ه اصطالح ديمی"وسيعی از ب ای ق ه"بلشويک ه ا ، از جمل ه ب دانشجويانی ک

احساس همبستگی کرده بودند، اينک به مهندسان، پزشکان، و ١٩٠٥انقالب

ه حزب پشت التی خصمانه ب ا ح ديل شده و ب مقامات حکومتی بسيار موفقی تب

ه نگار و . کرده بودند ود روزنام راد کمب ی در پتروگ ر سخن ران حت يج گ و تهي

٤٥٣


ه خصوص از جبهه گام به گام حل می شد، و از صدها گوشه ی دو اده و ب رافت

ه د ک ه سواد سياسی داشته : "ندا می آم ردی ک ار نيست، هيچ ف ری در ک رهب

ا ن ج د، در اي يح ده ردم توض ه م ا را ب ويک ه ت بلش د خواس د و بتوان باش

داريم د !" ن ای بلشويک بودن ته ه د هس ی فاق ه کل ا ب تاها تقريب مراسالت . روس

اهی سازمان . پستی تماما مختل شده بودند های محلی، رها شده به حال خود، گ

ه فقط -راه نمی گفتند ی ب و پر -اوقات کميته ی مرکزی را سرزنش می کردند ک

.به مسائل پتروگراد می رسد و بس

زب، ات ح دک مطبوع راژ ان ن تي عيف و اي تگاه ض ن دس ود اي ا وج س ب پ

عارهای ا و ش ه ه ويزم انديش د؟ بلش خر کردن ا را مس وده ه ب ت ه قل چگون

ی خاص : توضيحش ساده است ه و دوران رم طبق ر نيازهای مب ه ب شعارهائی ک

هر محيط گداخته ی . تطبيق کنند، برای اشاعه ی خود هزاران مجرا می آفرينند

د انديشه هاست ادی نيرومن ی ه د . انقالب ه صدای بلن ه های بلشويک ب روزنام

د خوانده می شدند، و آن قدر دست به دست می گشتند که تکه پاره . می گرديدن

ازگو د، ب ی کردن ر م ا را ازب ه ه ن روزنام االت اي رين مق م ت دگان مه خوانن

ود می کردند، از رويشان رونوشت ا امکانش موجود ب برمی داشتند، و هر ج

د . تجديد چاپ و تکثيرشان می کردند ه ی چاپ : "پيريکوی سرباز می گوي خان

چه مقاالت گوناگون بی شماری وداپرااز . ستاد ما خدمت بزرگی به انقالب کرد

د و که چاپ نکرديم، هم چنين جزوات کوچکی که به قلب سربازها نزديک بودن

ه کمک پست هوائی و . به آسانی به فهم آنان در می آمدند ا را ب ن ه ه ی اي هم

رديم در ..." دوچرخه و موتورسيکلت به سرعت در سراسر جبهه پخش می ک

ورژوا، ب ات ب ال، مطبوع ان ح ه هم ان ب ه رايگ ا نسخه ب ون ه ه در ميلي ا آن ک

د ی يافتن ده ای م ر خوانن دند، کمت ی ش ه عرضه م ن . جبه ای سنگين اي دل ه ع

٤٥٤


تحريم مطبوعات . رها می شدند یروزنامه ها همان طور باز نشده در گوشه ا

ه خود می گرفت " ميهن پرست " لشگر هجدهم . گاهی اوقات جنبه ی تاديبی ب

ه نشريات خود را ای ا قطع نامه سيبری طی ز احزاب بورژوا درخواست کرد ک

ه رای "به جبهه نفرستند، چون هم ه ی آب جوش ب ه مصرف تهي مسرفانه ب

از . مطبوعات بلشويک به مصرف کامال متفاوتی می رسيدند ." چای می رسند

د أثير مفي أثير مضر -اين رو ضريب ت د، ت رجيح می دهي ر ت ا اگ مطبوعات - و ي

.التر بودبلشويک به مراتب با

ت يح موفقي ويزم در توض ه بلش وال ب وي "معم عارهای بلش ادگی ش و " مزس

ه ای . سازگاری اين شعارها با اميال توده ها، اشاره می شد ن توضيح رگ در اي

ت ه اس ت نهفت ت. از حقيق جام سياس ويزم انس ه بلش ود ک ده ی آن ب زائي

زل " احزاب دموکراتيک "بلشويک ها، برخالف ه با وحی های من ه و ناگفت گفت

ای خود را که مآال در دفاع از مالکيت خصوصی خالصه می شدند، دست و پ

در همان حال . اما اين تمايز به تنهائی قضيه را تماما حل نمی کند . نبسته بودند

رد، از سوی چپ " دموکراسی"که از سوی راست با بلشويک ها رقابت می ک

ي ا، و سوس ت ه ا، ماکسيماليس ت ه م آنارشيس پ ه يونرهای چ ال رولوس

ا . می کوشيدند عرصه را بر بلشويک ها تنگ کنند روه ه ن گ اما هيچ يک از اي

د ائق بياين اتوانی خود ف ر ن ز نتوانستند ب م هرگ اير بلشويزم آن چه. ه را از س

اع از گروه ها ممتاز می کرد آن بود که بلشويک ها هدف ذهنی را، که همان دف

وانين انقالب منافع توده های خلق ابع ق ه -باشد، ت انی ک ه جري ه مثاب انقالب ب

ن . ساخته بودند - تعيين می کنند قوانينش را شرايط عينی جامعه کشف علمی اي

ر ه ب وانينی ک د، اساس قوانين، و پيش از همه ق وده های خلق حاکمن حرکت ت

ارزه فقط راهنمای زحمت . را تشکيل می داد بلشويزم استراتژی کشان در مب

٤٥٥


م هست خوا بلشويزم .ست ها و نيازهای آنان نيست، تجربه های زندگی شان ه

ا وده ه ه ی مستقل ت ود، سهل است، مب از تحقير اشراف منشانه ی تجرب ری ب

ر آن ا را ب بلشويک ها تجربه ی توده ها را مبدأ حرکت خود قرار می دادند و بن

.دعوامل تفوق آنان بو نتري اين شيوه يکی از بزرگ. می گذاشتند

د انون مستثنی نبودن ن ق ا از اي ا . انقالبی ها همواره حرافند، و بلشويک ه ام

اقض و اغلب ده و متن تهييج گری منشويک ها و سوسيال رولوسيونرها پراکن

ه فشردگی و سنجيدگی ا ب يج گری بلشويک ه ه تهي ود، حال آن ک طفره آميز ب

اران .ممتاز بود ا حرف از مشک سازش ک د، می کوشيدند خود را ب الت برهانن

تافتند ی ش ه ی مشکالت م ه مقابل ا ب ی، . بلشويک ه رايط عين داوم ش ل م تحلي

ی من حت ر دش دی در براب عی ج ات، موض ک واقعي ا مح عارها ب ه ی ش معاين

يات ن خصوص ه ی اي ود، هم ی نم دی نم دان ج من چن ود دش ه خ واقعی ک در م

.يک ها می بخشيداستحکام و نيروی قانع کننده ی خاصی به تهييج گری بلشو

ا را د، تناسب نيروه مطبوعات حزب در توصيف موفقيت ها مبالغه نمی کردن

ده شوند ا های و هوی برن د ب مکتب . وارونه جلوه نمی دادند، سعی نمی کردن

ود ی ب اريخی و اسناد آن . لنين همانا مکتب واقع بينی انقالب دهای ت و نق در پرت

از ١٩١٧بوعات بلشويک در سال دوره اينک ثابت شده است که مندرجات مط

د ر بودن ه مراتب صحيح ت ن صحت . مندرجات همه ی روزنامه های ديگر ب اي

ان را روی آن ال ني ين ح ا در ع ود، ام ا ب ويک ه ی بلش روی انقالب ده ی ني زائي

روان . تقويت می کرد دترين خصوصيات پي ه يکی از پلي ون ب طرد اين سنت اکن

.ناخلف لنين تبديل شده است

ه لنين ب ا شارالتان نيستيم : "الفاصله پس از بازگشت خود اعالم کرد ک ا . م م

يم ا کن ا بن وده ه اهی ت ر سطح آگ ر الزم باشد، در . بايد فعاليت خود را ب ی اگ حت

٤٥٦


رد ... نبايد از اقليت بودن بترسيم ... اقليت می مانيم کار انتقاد را دنبال خواهيم ک

. خط مشی ما به اثبات خواهد رسيددرستی... تا توده ها را از قيد فريب برهانيم

ه ی ستم د هم د آم ا خواهن زد م ه ن د... کشان ب اره ی ديگری ندارن ا چ ." آن ه

ل ه ی مقاب م، و نقط ل فه ه قاب ا ت ر ت ا، س ويک ه ت بلش ود سياس ين ب چن

.عوام فريبی و ماجراجوئی

ی است ين مخف الی . لن ه الب ل هميش ت، مث ه هاس ب روزنام ت مراق ه دق او ب

م هستند -خصوصی گفت و گوهای ر را هم می خواند، و يا در سطو ادر ه - که ن

نود ی ش ه را م ات ناگفت ام و ني ای ناتم ه ه ژواک انديش ا در . پ وده ه ال حت

د راء . عقب نشينی ان ل افت ا در مقاب ه از بلشويک ه ان حال ک ارتوف، در هم م

ه از دفاع می کند، در سوگ ی ک رط زرنگی "حزب م شکس " ف ت داده خود را ه

د . است، مرثيه های طنزآميز می سرايد ين حدس می زن و طولی نمی کشد -لن

ا -ات او را تأييد می کنند يکه شايعات مستقيم حدس که حتی برخی از بلشويک ه

ت ا نيس ين تنه ان ب کی ده ا چارس ه لون د، ک ده ان دامت ش اس ن ار احس . دچ

ی ه م ورژوا مقال رده ب ه ی خ اره ی آه و نال ين درب ه لن د، و ب داد" نويس " ارت

ه دل می سوزانند ن الب ر اي ه ب د ک بلشويک های . بلشويک هائی اشاره می کن

د ن کلمات خشن صحه می گذارن ر اي ار . بخش ها و اياالت ب ن ب ان اي اد آن اعتق

رد : "محکم تر است داده است " پيرم ل خود را از دست ن اراده اش راسخ . عق

.او تسليم احساسات عارضی نمی شود. است

به يکی از - احتماال سوردلوف - از اعضاء کميته ی مرکزی بلشويک ها یيک

د ی نويس االت م داريم : "اي ه ن ا روزنام ده است .. موقت ی نش ازمان متالش ... س

ازه ." کنگره به تعويق نيفتاده است اری اش اج زوای اجب ه ان ا ک ا آن ج ين، ت لن

د ادی مسأله ، و می دهد، تدارکات کنگره ی حزب را به دقت دنبال می کن ی بني

٤٥٧


د ين مشخص می کن ن کنگره را چن دی: اي اجم بع دارک ته ه . ت ل ب کنگره از قب

ود تعنوان کنگره ی مش ه برخی ،رک توصيف شده ب ود ک ن ب ر اي رار ب را ق زي

. گروه های انقالبی خودمختار هم در اين کنگره به حزب بلشويک ملحق شوند

ازما جاز م س ا يکی ه روه ه ن گ رين اي م ت ه مه ود مل راد ب ای پتروگ ن بخش ه

ا ازانوف، لون کی، ري ه، اوريتس کی، يوف کل از تروتس کی، متش چارس

ه در گذشته پوکروفسکی، مانوئيلسکی، کراخان، اورنف و چند انقالبی ديگر ک

ا ان ه ر سر زب ه نامشان داشت ب شهرتی به هم زده بودند و يا آن که رفته رفت

.می افتاد

ا ی انه ی تظاهرات، کنفرانس مژرايونتسدر روز دوم ژوئيه، درست در آست ه

دگی ) م-.همان سازمان فوق الذکر ( ده داشتند، ٠٠٠/٤که نماين ارگر را برعه ک

: حضور داشت، می نويسد سوخانوف، که در محل کنفرانس . تشکيل شده بود

ان را " ن آن ه م د ک ی دادن کيل م ربازانی تش ارگران و س ت را ک اکثري

ود حس ه... نمی شناختم ه ب مه موفقيت کارهای پر تب و تابی را که انجام گرفت

رديم ی ک ه . م ن ک ود و آن اي ده ب اقی مان کل ب ک مش ط ي ا : فق ما ب اوت ش تف

تيد؟ ا نيس ا آن ه ما ب را ش ت، و چ ا چيس ويک ه ن "بلش ريع اي ور تس ه منظ ب

د، ويقش بيندازن ه تع د ب پيوستگی، که برخی از رهبران سازمان سعی می کردن

کی راودا در تروتس ت پ ين نوش يچ : " چن ر ه ال حاض ن در ح ده ی م ه عقي ب

ا و ين سازمان بخش ه اختالفی، چه از حيث اصول و چه از لحاظ تاکتيک، ب

ن دو سازمان . حزب بلشويک وجود ندارد از اين رو برای موجوديت مجزای اي

."هيچ انگيزه ی موجهی نمی توان يافت

م ره ی شش ا کنگ ه اساس ترک، ک ره ی مش مار کنگ ه ش ويک ب زب بلش ح

اح شد اوب در دو . می رود، در روز بيست و ششم ژوئيه افتت ه تن ن کنگره ب اي

٤٥٨

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه انونی ه ق ور نيم ه ط ود را ب ات خ د و جلس ی ش ی م ين مخف ه ی کارگرنش محل

ان حق رأی داشتند، از طرف ١٥٧ نماينده، که ١٧٥. برگزار می کرد تن از آن

ب از ١١٢ ازمان، مرک و، ٧٥٠/١٥٦ س تند عض رکت داش ره ش ن کنگ . در اي

راد ت ٠٠٠/٤١پتروگ و داش ويک، ٠٠٠/٣٦: عض ازمان بلش و در س عض

دود ٠٠٠/٤ ی، و در ح و مژرايونتس امی١٠٠٠ عض ازمان نظ ن در س در . ت

٠٠٠/٤٢ونشان محسوب می شد، حزب نمناطق صنعتی مرکزی، که مسکو کا

دود ٠٠٠/٢٥عضو داشت در اورال ز، در ح ه ی دونت در . ٠٠٠/١٥، در کران

در . قفقاز، بلشويک ها سازمان های بزرگی در باکو، گروزنی، و تفليس داشتند

يس د، در تفل ی دادن کيل م ا تش ه ی اعضاء را کارگره ا هم هر اول تقريب دو ش

.سربازها اکثريت داشتند

د ی رفتن ه شمار م الب حزب ب يش از انق ته ی پ ر گذش ره مظه راد کنگ از . اف

ه پرسش ١٧١ ده ای ک هن نماين ره را پ یام د، کنگ ا ١١٠ر کردن ن مجموع ت

د، ٢٤٥ رده بودن ه سر ب دان ب ده ١٠ سال در زن ال ٤١نماين ا اعم سال حبس ب

د، يده بودن اقه کش ن ٢٤ش د، ٧٣ ت ته بودن أديبی زيس ای ت اه ه ال در اردوگ س

د، ١٢٧ نماينده ٥٥ رده بودن ن ٢٧ سال در تبعيد به سر ب سال در خارج ٨٩ ت

يه د، از روس رده بودن دگی ک م ١٥٠ زن ر روی ه ده ٥٤٩ نف ت ش ار بازداش ب

.بودند

به ياد ی فعلی بين الملل کمونيست ، بعداچنان که پياتنيتسکی، يکی از دبيرها

ت ور : "آورده اس دام حض يچ ک ف ه امنف و زينووي کی و ک ين و تروتس لن

تند د. ..نداش ر چن أله ه ود مس ده ب ار حذف ش تور ک زب از دس ه ی ح ، ی برنام

د زار ش ور جدی برگ ه ط وبی و ب ه خ ران حزب ب ود رهب دون وج ره ب ..." کنگ

لی را ای اص زارش ه د، گ ی دادن کيل م ين تش ای لن ره را تزه ار کنگ اس ک اس

٤٥٩


ه . بوخارين و استالين ايراد کردند گزارش استالين مالک خوبی است برای آن ک

م راه ران، بفهميم اين سخن اه ه ار م ا ساير کادرهای حزب، در چه ه از ب ی ک

ود زل نظری، . مراجعت لنين می گذشت چه راه درازای پيموده ب ا تزل استالين ب

ات ا مشخص د ت ی کوش ی، م دگی سياس ا برن ا ب ت"ام الب " ماهي ق انق عمي

ا . را برشمرد " سوسياليستی کارگری رانس در مقايسه ب ن کنف ارچگی اي يک پ

.کنفرانس آوريل از همان نگاه اول مشهود است

ون انتخا ت پيرام ده اس ره آم ن کنگ ات اي زی، در گزارش ه ی مرک ات کميت : ب

ه " د، ب ه بيش از سايرين رأی آورده ان ه ی مرکزی ک اسامی چهار عضو کميت

ين : صدای بلند خوانده می شود زينوويف . رأی موجود ١٣٤ رأی از ١٣٣ -لن

ن . رأی١٣١، و کامنف و تروتسکی هر يک ١٣٢ ن، اي ار ت ن چه ر اي عالوه ب

ه عض م ب ده ه دند ع اب ش زی انتخ ه ی مرک ای، : ويت کميت وژين، کولونت ن

ارين، وتين، آاستالين، سوردلوف، رايکوف، بوخ ه، اوريتسکی، ميلي م، يوف رت

اه داشت ." لوموف انقالب . اعضای اين کميته ی مرکزی را بايد در مد نظر نگ

.اکتبر به رهبری همين عده به فرجام رسيد

ه ای ا نام ه در آن خشم عميق مارتوف گشايش کنفرانس را ب تبريک گفت ک

ر خود را از روش افتراء ابراز داشته اما در خصوص مسائل بنيادی هم چنان ب

ود ده ب اقی مان ه وسيله ی اکثريت دموکراسی . "لب ميدان عمل ب د ب درت باي ق

ه انقالبی تسخير شود، نه از راه مبارزه با اين اکثريت و ن اکثريت برعلي ..." اي

ارتوف از راد م ی ا"م ی انقالب ت دموکراس می " کثري ت رس ان هيئ ان هم کماک

ا نداشت نمايندگان شورا بود که ديگر ر پ ين سفتی در زي تروتسکی در آن . زم

ين نوشت ه : "ايام چن ی ب اح گرائ الی جن ه حکم يک سنت توخ ا ب ارتوف تنه م

تگی ن وابس ر اي ل ديگ ت، دلي ته نيس ت وابس يهن پرس ای م ت ه سوسياليس

٤٦٠


ا فرصت ورد عميق ه برخ ان ک ت، چن تی اس الب سوسياليس ا انق ه ی او ب طلبان

رد ی نگ ت م دفی دور دس ه ه وئی ب د . گ ی توان ی نم ين نگرش ه چن ال آن ک ح

ائی . تعيين کننده ی نحوه ی برخورد ما با مسائل امروز باشد ه تنه ين امر ب هم

."او را از ما جدا می کند

ه رهب پ ب ای چ ويک ه وچکی از منش روه ک ط گ ن دوره فق ن، در اي ری الري

اورنف، ديپلمات آتی شوروی، ضمن گزارشی . قاطعانه به بلشويک ها پيوستند

ود، ه نم رانس ارائ که درباره ی ادغام اين انترناليسوناليست ها در حزب به کنف

ضروری ..." اقليتی از اقليت منشويک ها "چنين نتيجه گيری کرد که وحدت با

ه حز . بوده است ا ب ر هجوم سيل آسای منشويک ه ب فقط پس از انقالب اکتب

د از ش درت . آغ ه از ق ارگری بلک ام ک ه از قي ر ن س از اکتب ه پ ا ک ويک ه منش

ی برخاسته از اين قيام هواداری کردند، يک بار ديگر کيفيت بنيادی فرصت طلب

تند ا گذاش رض تماش ه مع ود را ب ود : خ درت موج ر ق رنش در براب ه .ک ين ک لن

دکی پيرامون محتوای حزب پيوسته حساسيت شديدی از خود نشان می داد، ان

ه ٩٩بعد درخواست کرد که ر ب درصد از منشويک هائی که پس از انقالب اکتب

دين هدف . پيوسته بودند، از حزب اخراج شوند بلشويزم افسوس که او هرگز ب

يد يال . نرس ا و سوس ويک ه ه روی منش اق ب زب چارت ای ح دا دره بع

رين زش کاران سا رولوسيونرها گشوده شدند، و اينک پيشين يکی از محکم ت

ن نکات . ستون های رژيم استالينيستی حزب محسوب می شوند ه ی اي ا هم ام

.به دوران های آتی انقالب تعلق دارند

زارش داد ين گ تروتسکی : "سوردلوف، سازمان دهنده ی واقعی کنگره، چن

ود، ام ئپيش از اين کنگره به هي ا پيوسته ب ا حبس ت تحريريه ی روزنامه ی م

د ی اش ش ارکت عمل انع از مش ه در." او م ود ک ه ب ره ی ژوئي ين کنگ هم

٤٦١


د ستروت ق ش ويک ملح زب بلش ه ح ما ب تالف و . کی رس ای اخ ال ه اه س آن گ

د ر آمدن ه س احی ب ارزات جن ر از . مب ين را ديرت ت لن درت و اهمي کی ق تروتس

رد ر از ديگران، درک ک ا شايد کامل ت ه اس . ديگران، ام دين شکل ب م ب تاد و ه

ت کول. پيوس اس نراس ادا تم کی از کان ت تروتس ان مراجع ه از زم يکوف ک

رد، در نزديکی با او داشت و بعدا نيز چندين هفته در کنار او در زندان به سر ب

ته است ود نوش اطرات خ يچ : "خ ر ايل رای والديمي ين(تروتسکی ب رام ) لن احت

ه شخصا، ه ی معاصراتی ک ود، و او را از هم ل ب چه در روسيه و عظيمی قائ

ه در ت چ ی دانس ر م ود برت ده ب ارج، دي خن . خ ين س کی از لن ی تروتس وقت

ردی د را حس می ک ين سی . می گفت، در لحنش سرسپردگی مري ام لن در آن اي

ارگر در پست سر داشت، و تروتسکی بيست سال ه ی ک ه طبق . سال خدمت ب

گ يش از جن ای پ تالف ه ژواک اخ ابين پ رو م ی ف ه کل ان ب ودآن رده ب ين . م ب

آشتی آنان، . تاکتيک های لنين و خط مشی تروتسکی هيچ تفاوتی وجود نداشت

ان لحظه ی که در طی سال های جنگ به طرز محسوسی آغاز شده بود، از هم

دويچ و داوي ذير ) تروتسکی (بازگشت لي ه نحوی کامل و ترديدناپ ه روسيه، ب ب

ت ت ياف ا،. قطعي ه ی م ايش هم تين نطق ه ديمی، پس از نخس ای ق لنينيست ه

ا ماست ه می ." احساس کرديم که او ب ن گفت ه اي داد ب ان تع ه هم زود ک وان اف ت

ته ی مرکز به نفع تروتسکی به صندوق ريخته شدند، يآرائی که در انتخابات کم

ل س در محاف يچ ک زب، ه ه ح ه ی ورود او ب ی در لحظ ه حت د ک ی کن ت م ثاب

.بلشويک او را بيگانه نمی دانست

ه ی لنين ب ا روحي امرئی خود در کنگره، فعاليت های کنگره را ب ا حضور ن

ان . مسئوليت و تهور سرشار کرد ن حزب چه در بني زار و استاد اي طه ی يح گ

امحه را ل و مس ل تعل اب تحم ی ت ای عمل ه در سياست ه ر و چ او . نداشت نظ

٤٦٢


اي ی در دق ی دقت ه ب ان ک م چن ق می دانست که فرمول های نادرست اقتصادی، ه

اع از نگرش . رحمانه انتقام می گيرند ی سياسی، به وقت عمل ب ين هنگام دف لن

ا م اهميت باره ون ک ی مت ی، حت ون حزب ه مت دقيق و مشکل پسند خود نسبت ب

ا ا : "گفته بود ات پيش پ ن از آن جزئي اده نيست فاي د دقيق باشيم . ت اه . باي آن گ

ه ب د و ب اد می گيرن ه را ي د رفت رای تهييج گران ما اين نکت و ...." هه نخواهن

سپس، در حالی که همين نگرش بی خلل تهييج گران عادی حزب را، پيرامون

زود حزب خوبی : "آن که چه بگويند و چگونه بگويند، در نظر داشت، می اف

".داريم،

ه نظر ه ب شعارهای بلشويک به سبب جسارتشان بارها و بارها خيال پردازان

ين ب . رسيدند ين سان استقبال شد از تزهای آوريل لن ر، در . ه هم در حقيقت ام

س ت و ب ه اس ال پردازان ی خي ه بين ط کوت ی فق ای انقالب ين . دوره ه در چن

ع بينی ممکن ه اهداف درازمدت داشته باشد واق دون سياستی ک ائی ب دوره ه

ردازی نداشت، حق مطلب بلشويزم اگر فقط بگوئيم . نيست ال پ ا خي ميانه ای ب

ه باي ان ک مرا چن رده اي زب . د ادا نگ ه ح ين يگان زب لن ه ح ت آن است ک حقيق

.واقع بين سياسی در انقالب بود

ا ا و باره ويک باره ای بلش ه، کارگره اه ژوئي ل م ن و در اواي اه ژوئ در م

د نقش آب ه شکايت کردند که اغلب ناچار شده ان اش آتش نشانی را نسبت ب پ

اه . ن که در اين راه موفق باشند آن هم، گاهی اوقات بی آ -توده ها بازی کنند م

ابتش هم راه ژوئيه ران ب ائی گ ه به ان آورد ک ه ارمغ م ب با شکست درسی را ه

ود ده ب ت ش زب . پرداخ دارهای ح ه هش تری ب ه بيش ا توج وده ه س ت از آن پ

د ی فهميدن ر م زب را بهت اکتيکی ح بات ت د، و محاس ی کردن زب . م ره ی ح کنگ

د گذاشت در ژوئيه بر اين هشدارها د فريب : " انگشت تأيي ارگر نباي ه ی ک طبق

٤٦٣


ورد ورژوازی را بخ ات ب ورژوازی . تحريک ال آرزوی ب ن کم ال حاضر اي در ح

اند ارس بکش ردی ن ه نب ا را ب ه م ژه در ." است ک ه وي اه اوت، ب ر م در سراس

دار ربازان هش ارگران و س ه ک ا ب زب دائم ش، ح ه ی دوم ی دادنيم ه : م ب

ا د سران بلشويک خود .خيابان ها نرويد ا پيرامون تشابه هشدارهايشان ب ائم

ر ه خط اره ب ا اش واره ب ه هم ان، ک ی آلم يال دموکراس ای سوس الم ه ه ک تکي

ر ارزه ی جدی ب ه مب ا را از هرگون فتنه گران و ضرورت انباشت قدرت توده ه

د ود . حذر داشته است، شوخی می کردن ن تشابه موهوم ب ر، اي . در واقعيت ام

ه در بل ار می شود ن ارزه انب درت در مب ه ق ه خوبی می دانستند ک ا ب شويک ه

ره روی منفعال ارزهطف ه از مب رای . ن ط ب ت فق ص در واقعي ين تفح رای لن ب

د ت، . شناسائی نظری مصالح عملی به کار می آم ابی هر موقعي او هنگام ارزي

د ی دي ت م انون آن موقعي ال در ک روی فع ک ني وان ي ه عن ود را ب زب خ و ا. ح

ه يزم ب ه مارکس ری ک ان ديگ ه ی کس گ و هم اوئر، هيلفردين و ب ی اوت اتريش

د، تحليل های نظری را صرفا عبارت از اظهار نظرهای منفعل فاضالنه می دانن

ار، خاصی می نگريست ز است . با خصومت، و يا بهتر بگوئيم انزج حزم ترم

ز سف . نه نيروی محرک ا ترم ه هيچ کس توانسته ب ه هيچ تاکنون ن د، و ن ر کن

ه . کس موفق شده از حزم چيزی بيافريند ا ب ن احوال، بلشويک ه ه ی اي ا هم ب

به ی نيروهاست تلزم محاس ارزه مس ه مب تند ک ی دانس وبی م د -خ ی باي ه آدم ک

.ابتدا حزم داشته باشد تا مستحق تهور شود

ع ای قط تيزه ه اره ی س دار درب الم هش من اع م، ض ره شش ه ی کنگ نام

ارزه درست در لحظه ای بی ه مب ود ک رده ب موقع، در عين حال خاطر نشان ک

ه د آغاز شود ک ا شرايط "باي وده ه بش عميق ت بحران سراسری کشور و جن

راهم آورده مطلوبی را برای پيوستن تنگ ارگران ف ه ک دستان شهر و روستا ب

٤٦٤


ا، آ در ضرب " است، بلکه هنگ انقالب، تا آن لحظه نه ده ها سال، و نه سال ه

!چند ماهی بيش نمانده بود

رار ام مسلحانه، و ق رای قي ا ب وده ه کنگره ضمن تأکيد بر ضرورت آمادگی ت

ا در دستور روز، در عين حال وده ه دادن وظيفه ی توضيح اين ضرورت به ت

ه شوراها -تصميم گرفت که شعار مرکزی دوره ی پيشين را درت ب از - انتقال ق

د اين د . برنامه ی کار حذف کند االت، . و امر به يکديگر وابسته بودن ا مق ين ب لن

رده گفت و گوهای نامه ها و از ک ر شعار ب ن تغيي رای اي خصوصی اش راه را ب

.بود

ه لش ب وم بالفص وراها در مفه ه ش درت ب ال ق ه انتق درت ب ال ق ای انتق معن

اران ازش ک ودس ق ان. ب ط در حاز طري ه فق ورژوا، ک ت ب اده ی حکوم الل س

ايه ی خوش دمتیس اران، خ ه سازش ک ان، ب ه آن ا ب وده ه اد ت ای اعتم و بقاي

ا مسالمت موجوديت خود ادامه داده بود، انتقال قدرت به شوراها می توانست ب

رد تم . صورت بگي ان روز بيست و هف ربازان از هم ارگران و س اتوری ک ديکت

ود ارگرا . فوريه واقعيت يافته ب ا ک ا نام اهی ت ن واقعيت آگ م و و سربازان از اي

اران آنان قدرت را به . تمام نداشتند ز سازش ک ان ني د، و اين رده بودن تفويض ک

د رده بودن ذار ک ورژوازی واگ ه ب درت را ب ود ق ه ی خ ه نوب ا در . ب بلشويک ه

ه د ک داور نبودن الب، امي ز انق المت آمي ل مس ون تکام ود پيرام بات خ محاس

د، بلکه انتظار کارگران و سربازان واگ بورژوازی داوطلبانه قدرت را به ذار کن

ه اران داشتند که کارگران و سربازان به موقع نگذارند ک ه سازش ک درت را ب ق

.بورژوازی تسليم کند

تمرکز قدرت در شوراها تحت رژيم دموکراسی شورائی، يقينا به بلشويک ها

اس ر اس دا ب ند، و بع ت برس ه اکثري وراها ب ا در ش ی داد ت املی م ت ک فرص

٤٦٥


د ،برنامه ی خود اد کنن ازه ای ايج ام مسلحانه . حکومت ت ين هدفی قي رای چن ب

ود درت. ضروری نب ه ی ق ابين مبادل ام م المت انج ا مس ی توانست ب زاب م اح

رد راهم آوردن . بگي ه مصروف ف ا ژوئي ل ت زب از آوري ای ح الش ه ه ی ت هم

ود ده ب وراها ش ق ش الب از طري ز انق المت آمي ل مس ان تکام يح . "امک توض

.ن بود کليد سياست بلشويک ها اي-"صبورانه

ه . روزهای ژوئيه اوضاع را از ريشه دگرگون کرده بودند قدرت از شوراها ب

خانه ها تماس دست دارودسته ی نظامی ای افتاده بود که با کادت ها و سفارت

ا وان يک انگ تج ه عن ط ب تند، و کرنسکی را فق کراتيک وتی دمرنزديک داش

د ی کردن ل م ر کميت . تحم ک اگ ی اين ميم م ی تص ويب ه ی اجرائ ا تص ت ب گرف

ا سه روز پيش قطع نامه ار ب ن ک قدرت را به دست خود منتقل کند، نتيجه ی اي

زاق ادر . کامال متفاوت می بود م راه ين صورت يک هنگ ق دار ه راد م ا اف سب

ت ه بازداش دام ب دند و اق ی ش د م اخ توري وی وارد ک ال ق ه احتم امی ب نظ

د، شعار .می کردند " غاصبان" ه دست شوراها " از اين لحظه به بع درت ب " ق

ام مسلحانه به ه معنای قي ه در پشت برعلي ود ک ل نظامی ای ب حکومت و محاف

ر د وحک س تاده بودن ت ايس ام در راه . م ردن قي ا ک ر پ ا ب ت "ام ه دس درت ب ق

اری مهمل " شوراها در شرايطی که شوراها قدرت را نمی خواستند، آشکارا ک

.می بود

ا می توانستند از از سو ا بلشويک ه ی ديگر، از اين لحظه به بعد، اين که آي

ورد ه اکثريت برسند، م طريق انتخابات مسالمت آميز در آن شوراهای عاجز ب

تند ی دانس د م ی آن را بعي ی حت ود و برخ ه ب رار گرفت د ق ه . تردي ود ک ديهی ب ب

اه ورش های م ه ي ه منشويک ها و سوسيال رولوسيونرها چون خود را ب ژوئي

بر ضد کارگران و دهقانان آلوده بودند، يقينا هم چنان به کار الپوشانی ضرب و

٤٦٦


اری ن گاه آ. شتم عليه بلشويک ها ادامه می دادند شوراها تحت يک سازش ک

رد، و ی ک ديل م ی اسطقش تب الف ب ه مشتی مخ ان را ب حکومت ضدانقالبی آن

.طولی نمی کشيد که کارشان به آخر می رسيد

ه در تحت درت ب چنين شرايطی امکان نداشت بتوان از انتقال مسالمت آميز ق

ود . طبقه ی کارگر سخن گفت ين ب ا چن رای بلشويک ه ن امر ب ای اي د : معن باي

رای ق ويم يب اده ش لحانه آم ادقانه ی . ام مس عار ص ت ش عار؟ تح دام ش ت ک تح

ی وظايف انقال . دستی طبقه ی کارگر و دهقانان ته ی يلهستسخير قدرت به و ب

يم وان کن اتی . را بايد در شکل عريانشان عن د از درون مسأله جوهر طبق را باي

رون بکشيم بهم شورائی اش بي ه. شکل م ه ی تخطئ ه منزل ار ب ن ک نفس یاي

ود وراها نب ارگر . ش ه ی ک ت را ،طبق د دول اگزير باي درت، ن خير ق س از تس پ

د ه ی الگوی شورا سازمان بده ر پاي ا آن شوراها م. ب اوت می باشند، و ام تف

ار وظيفه ی تاريخی شان در قطب مخالف وظيفه ی تدافعی شوراهای سازش ک

.قرار می گيرد

ين نوشت ه چن راء و حمل ر نخستين شليک های افت ين زي ال : "لن شعار انتق

د ه شوخی می مان ازی و ب ه دن کيشوت ب ن . قدرت به شوراها، اينک يقينا ب اي

ه شعار در عينيتش چيزی جز فريب د ک مردم نيست، و اين توهم را القاء می کن

ای در اين جهت به قطع نامه کافی است شوراها ميل به تصرف قدرت کنند و يا

ود ديم ش ان تق ه آن درت ب ا ق انند ت ه . تصويب برس ا کمک ب ه ب ی ک وئی حزب گ

وده و نيست اد داده است در شورا نب ر ب ان حيثيت خود را ب ا ! دژخيم وئی م گ

!"ی را که بوده، نبوده وانمود کنيممی توانيم چيز

ن ر، اي دو ام يم؟ در ب ردود اعالم کن ه شوراها را م درت ب ال ق درخواست انتق

يا بهتر بگوئيم تهييج گران حزب را تکان داد، زيرا -پيشنهاد حزب را تکان داد

٤٦٧


ردم پسند اخت شده ن شعار م ا اي ان ب اه گذشته چن ران در سه م يج گ ن تهي اي

ه آن را ک د ک تند بودن ی دانس الب يکسان م وای انق امی محت ا تم يش ب در . م و ب

ت ه درگرف زب مباحث ل ح ر . محاف زب، نظي ته ی ح ل برجس ياری از عوام بس

مانوئيلسکی و اورنف و چند تن ديگر، چنين استدالل می کردند که حذف شعار

ان " قدرت به دست شوراها " ا دهقان ارگر را ب ممکن است همبستگی طبقه ی ک

د . يفکندبه مخاطره ب ات مشتبه شده بودن ا طبق . در اين استدالل سازمان ها را ب

ادی هر چند ممکن است در -پرستش اشکال سازمانی در ميان محافل انقالبی ب

ب ر عجي رد ام ر ب ه نظ ت - ب ی اس يار رايج اری بس ام . بيم کی در آن اي تروتس

ت تيم : "نوش اقی هس وراها ب ن ش ويت اي ه در عض ادام ک يد ... م واهيم کوش خ

الب، و ين انق ای پيش ای روزه ه ه ن آئين وراها، اي ه ش م ک يش آوري ضعی را پ

ا . بتوانند خود را تالی وظايف آينده سازند نقش و سرنوشت شوراها مسأله ام

ارزه ی مسأله هر چقدر هم حائز اهميت باشد، باز اين ابع مب ا ت ا تمام در نظر م

وده های ارتش ز ت ارگر شهر و ني ارگر و نيمه ک رای توده های ک و روستا، ب

."احراز قدرت سياسی و ديکتاتوری انقالبی است

ام در ری قي رای رهب د ب وده ای باي دام يک از سازمان های ت اين سؤال که ک

د، پاسخی حخدمت ام . و قطعی نداشت از پيش ساخته زب قرار بگيرن زار قي اب

زير ممکن بود کميته های کارخانه و اتحاديه های کارگری باشند، چون همه به

رد، برخی از وارد منف ال، در م رهبری بلشويک ها درآمده بودند، و در عين ح

وغ ر ي ه از زي وراهائی ک اران ش ازش ک د س ته بودن ه . رس ين ب ثال لن م

ود واورژ اه : "نيکيدزه گفته ب ه و کارگ ه های کارخان ه کميت ل را ب ز ثق د مرک باي

."های قيام تبديل شوندکميته های کارخانه و کارگاه بايد به ارگان . منتقل کنيم

٤٦٨

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه ا وده ه ه ت ه، و پس از آن ک اه ژوئي ا شوراها در م پس از درگيری توده ها ب

ر ن تغيي د، اي ال خود يافتن ل و سپس دشمنان فع ان منفع دا مخالف شوراها را ابت

ين درست در . شعار خاک مستعدی در آگاهی آنان پيدا کرد مشغله ی جاودان لن

ی چيزی که از يک سو از شرايط عينی نشئت بيان ساده : همين جا نهفته بود

ه ضابطه درمی آورد ا را ب . می گرفت، و از سوی ديگر تجربه ی ذهنی توده ه

ه د ک ارگران و سربازان پيشرو احساس می کردن ال ک درت را : ح اال ديگر ق ح

يم ه کن ی عرض وراهای تزرتل ه ش د ب ود . نباي درت را در دست خ د ق ون باي اکن

.بگيريم

ه بی مسکو تظاهرات اعتصا ه رغم اراده ی برعلي ا ب ه تنه ی ن رانس دولت کنف

رد وان نک م عن وراها را ه ه ش درت ب ال ق ه انتق د، بلک زار گردي وراها برگ . ش

ين رده و لن ه سير حوادث عرضه ک ائی را ک د درس ه توده ها موفق شده بودن

د ود، بياموزن ه شدن .تعبيرشان کرده ب روز خطر خف ه محض ب در عين حال ب

وراه ار ایش ازش ک غال س کو در اش ای مس ويک ه دانقالب، بلش ه دست ض ب

د ی درنگ نکردن ذيری بلشويزم سياست . مواضع رزمی آن واره سازش ناپ هم

سياسی را با بيشترين انعطاف ممکن درهم می آميخت، و رمز قدرتش هم تماما

.در همين امتزاج نهفته بود

دادهای صحنه ی جنگ سياست حزب ا طولی نکشيد که روي ه را، ت ا ک آن ج

يونالي ه انترناس ت ب ن سياس وار زاي ونی دش ه آزم د، ب ی ش وط م زب مرب م ح

ارگران و سربازان مسأله پس از سقوط ريگا . گذاشت راد ک ی سرنوشت پتروگ

ه . را در محضور بسيار حساسی قرار داد در يکی از جلسات کميته های کارخان

ويک، افسری ازورنکوی منش مولنی، م ارگران در اس ازگی و ک ان ت ه در هم ک

رهبری خلع سالح کارگران را برعهده گرفته بود، پيرامون خطری که پتروگراد

٤٦٩


رد اع را مطرح ک يکی از . را تهديد می کرد نطقی ايراد نمود و مسائل عملی دف

اد کشيد سخن ران ران : "های بلشويک در آن ميان فري حواست کجاست؟ رهب

اهی مسائل مربوط به دفاع از پايتخت را ما در زندانند، آن وقت تو از ما می خو

يم؟ ی کن ه " بررس نعتی و ب ارگران ص ام ک ورگ در مق ه ی وايب ارگران ناحي ک

ه هيچ وجه قصد کارشکنی در امر ورژوائی، ب عنوان شهروندان جمهوری ب

ام بلشويک و ا در مق ان ه ا هم تند، ام ی را در سر نداش اع از پايتخت انقالب دف

ل نداشتند در برابر خلق روس و خلق های ساير عضو حزب به هيچ عنوان مي

وند ه ی کشور شريک ش روه حاکم ا گ ئوليت جنگ ب ين از . کشورها در مس لن

ين ديل شود، چن ه تب اع طلبان ه سياست دف ترس آن که مبادا احساسات تدافعی ب

واهيم : "نوشت ب خ اع طل ارگر، دف ه ی ک ه طبق درت ب ال ق ط پس از انتق ا فق م

ا و .. شد ه سقوط ريگ رد ن د ک اع طلب نخواه ا را دف راد م ه تصرف پتروگ ا . ن ت

يم ی کن واداری م ری ه الب پرولت ا از انق ه، م يدن آن لحظ گ . فرارس ا جن ا ب م

الفيم تيم . مخ ب نيس اع طل ا دف م ا ." م کی ه ت زتروتس دان نوش قوط : " زن س

ود . ضربه ی دردناکی است ريگا د ب زرگ خواه ا . سقوط پتروگراد مصيبتی ب ام

د سقوط سياست ه ای عظيم خواه ارگر روس فاجع انترناسيوناليستی طبقه ی ک

."بود

ان ا از خشک انديشی مشتی متعصب آب می خورد؟ در هم آيا اين حرف ه

ان ا ج ای ريگ ر ديواره ويک زي ان بلش دازان و ملوان ه تيران ائی ک روزه

ه را ای جبه ا نيروه ويک ه ع بلش ع و قم ور قل ه منظ ت ب پردند، حکوم ی س م

ا حکومت وارد ا ب به پتروگراد می فرستاد، و فرمانده ی کل قوا آماده می شد ت

رای . جنگ شود ه، چه ب برای چنين سياستی، چه در جبهه و چه در پشت جبه

٤٧٠

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه دک تند ان ی خواس تند و نم ی توانس ا نم ويک ه اجم، بلش رای ته ه ب دافع و چ ت

. نمی بودنداگر جز اين رفتار می کردند، بلشويک. مسئوليتی بپذيرند

د ه ی مختلف از يک خطر واحد بودن ن . کرنسکی و کورنيلوف دوگون ا اي ام

ا يکديگر در تعارض اه اوت ب اد، در اواخر م دوگونه، يکی مزمن و ديگری ح

د رار گرفتن ه ا. ق ود ک ه تصفيه بالزم ب ت ب دا نوب ا بع ع شود، ت اد دف دا خطر ح ت

اع شدند، هر بلشويک ها نه تنها وار . حساب با خطر مزمن برسد د کميته ی دف

الم ه اع د، بلک رار بگيرن وچکی ق ت ک ه در اقلي د ک وم بودن ا محک د در آن ج چن

يک فرمان دهی کردند که در مبارزه با کورنيلوف آماده اند که حتی با مرکزيت

امی " ی نط ه ی فن د " اتحادي کيل دهن ين . تش ن خصوص چن وخانوف در اي س

د ی نويس ا حکمت سياسی: "م ود بلشويک ه اده ای از خ ارق الع ی خ و زيرک

ا طبيعتشان ناسازگار ... نشان دادند ه ب درست است که دست به سازشی زدند ک

ر ه از نظ د ک ی کردن ال م ی را دنب ای خاص دف ه ازش ه ن س ا در اي ود، ام ب

ه خرج . متحدانشان پنهان بود به راستی که در اين باب ذکاوت فوق العاده ای ب

د يچ در." دادن ن سياست ه ا اي ا طبيعت بلشويک ه ه ب ود نداشت ک زی وج چي

د: باشد" ناسازگار" ن ح ا اي رعکس، هيچ سياست ديگری ت اب ی ب ماهيت کل

ون . حزب جور نبود ون بلشويک ها انقالبي ه انقالبي د ن جوهر . حرف عمل بودن

ين يسياست آنان را ترکيب واقعی ن . انقالبی داشتند نه صورت انقالبی ا تعي روه

م دل ا می کرد، نه ه ا و انزجاره ورد طعن و سخره ی . ی ه ه م ين هنگامی ک لن

ت ين نوش ود، چن ه ب رار گرفت ا ق ويک ه يونرها و منش يال رولوس : سوس

ه يعم" ی ب ای انقالب يم پرولتاري ه تصور کن ن آن است ک تباه ممک رين اش ق ت

ورش های `کين توزی ` ا از ي حمايتی که سوسيال رولوسيونرها و منشويک ه

٤٧١


ارگران، اند، و نيز به انتقام اعدام های جبهه ضدبلشويک کرده ع سالح ک و خل

." آنان در برابر ضدانقالب سربتابد`حمايت` زقادر است ا

ه حمايت سياسی ين در . حمايت فنی از آنان، ن ه يلن ه های خود ب کی از نام

ما حتی اکنون : "ی قاطعانه هشدار داد کهسکميته ی مرکزی برعليه حمايت سيا

يم هم نبايد از رخالف اصول است . حکومت کرنسکی حمايت کن اری ب ين ک . چن

د بجنگيم : می پرسيد ه باي ا . اما آيا نبايد با کورنيلوف بجنگيم؟ بديهی است ک ام

ز ديگری است ود دارد. قضيه چي ا حدی وج ن ج ا . در اي برخی از بلشويک ه

ی ر م د فرات ن ح ا را از اي د پ ه ی دارن ه ورط د، و ب ازش`نهن اری س رو `ک ف

."می لغزند، و بازيچه ی سيل حوادث می شوند

ی را از االت سياس ای ح م ه ر و ب رين زي ف ت ه خفي ی دانست چگون ين م لن

د هر . دوردست درياب ای ش ات دوم ی از جلس م اوت در يک در روز بيست و نه

در اين لحظه ی : "اکوف، از رهبران محلی بلشويک، اعالم کرد ت پيا .کيف، جی

يم خطرناک بايد همه ی خر ه ی ... ده حساب های پيشين را فراموش کن ا هم و ب

. احزاب انقالبی که خواهان مبارزه ی قاطعانه با ضدانقالب هستند، متحد شويم

اين همان لحن سياسی نادرستی ..."و الخ . من شما را به اتحاد دعوت می کنم

ه اش هشدار می داد ين برعلي ردن خرده حساب های . "بود که لن فراموش ک

ود ببه مثابه ی بازکردن اعت " ديرين ين در . ارهای جديد برای ورشکستگان ب لن

ا ما: "آن ميان چنين می نوشت خواهيم جنگيد، ما با کورنيلوف می جنگيم، ام

ذاريم ه معرض تماشا می گ . کرنسکی را حمايت نمی کنيم، بلکه ضعف او را ب

ه ی ديگری است ن نکت اظی... اي ه لف ا هرگون د ب اره ی... باي تيبانی از در ب پش

ن ی ، ب کحکومت موقت و غيرو ذل ه اي ل ک ن دلي ه اي رحمانه بجنگيم، درست ب

اظی بيش نيستند ا ." حرف ها مشتی لف اد خود ب ارگران پيرامون ماهيت اتح ک

٤٧٢


د وهمی نبودن ه ت يچ گون ار ه تانی دچ اخ زمس کو و در . ک راد و مس در پتروگ

د ا : "اياالت، کارخانه ها به دنبال هم تکرار می کردن رد ب ارگر در نب ه ی ک طبق

رای حراست از فتوحات انقالب ه ب کورنيلوف نه برای ديکتاتوری کرنسکی، ک

از لحاظ سياسی کوچک ترين امتيازی بلشويک ها بدون آن که ." خواهد جنگيد

ا سازش کاران به رچم های مختلف را ب ا پ ا ي ه سازمان ه بدهند، و بدون آن ک

ول آم ابق معم د، مط ط کنن ديگر خل ت يک ا فعالي ود را ب ت خ ه فعالي د ک اده بودن

ين ه در آن لحظه ی مع مخالفان و دشمنان هماهنگ کنند تا به دشمن ديگری ک

.تر محسوب می شد ضربه ی کاری وارد سازند خطرناک

ا در ويک ه ا کورني بلش ارزه ب اص "وف لمب ای خ دف ه ال " ه ود را دنب خ

ان سوخانوف به اين نکته اشاره می کند . می کردند که بلشويک ها از همان زم

د کم ديل يتصميم گرفته بودن ری تب رای انقالب پرولت زاری ب ه اب اع را ب ه ی دف ت

د ه . کنن دی ب ا ح وف ت ای کورنيل ی روزه ای انقالب ه ه ه کميت ت ک کی نيس ش

ری ری را رهب ام پرولت دا قي ه بع دند ک ديل ش ائی تب تگاه ه ان دس ای هم الگوه

ا هنگامی . کردند ه سوخانوف تص ام ن ک ا امکان اي ه بلشويک ه د ک ور می کن

يش از ی ب ع دورانديش د، در واق ده بودن يش دي ازمانی را از پ رداری س ره ب به

د از " هدف های خاص. "حدی به آنان نسبت می دهد ارت بودن ا عب بلشويک ه

ردن دانقالب، دور ک تن ض م شکس اران دره ازش ک ورت س ا در ص ادت ه از ک

ری خود، امکان، متحد کردن توده های هرچه و ر رهب ردم در زي سيع تری از م

ن اهداف را در . تسليح تعداد هر چه بيشتری از کارگران انقالبی ا اي بلشويک ه

ان روا داشته و . تندش خفا نگاه نمی دا ه او خفق ه ب وم حکومتی را ک حزب مظل

ه ا ب ات داد ت امی نج ابودی نظ ا حکومت را از ن ات داد، منته ود نج را زده ب افت

.از حيث سياسی نابودش کندنحوی قاطع تر

٤٧٣

لئون تروتسکی نشر کارگری سوسياليستی رد اد ک ا ايج . آخرين روزهای ماه اوت نوسان شديد ديگری در تناسب نيروه

اده . منتها اين بار از راست به چپ رد نه دان نب ه مي ام ب ار ديگر گ توده ها که ب

از وقعيتی ب ان م ه هم دانی موفق شدند شوراها را ب دون دشواری چن د، ب بودن

ران ژوئ يش از بح ه پ د ک د گردانن رده بودن غال ک ه اش ت . ي س سرنوش از آن پ

ی جنگ . شوراها به دست خودشان افتاد درت را ب اينک شوراها می توانستند ق

اران فقط کافی بود که . و ستيز تصرف کنند اد سازش ک ع ايج ه واق ر آن چه ب ب

ه مسأله اما. شده بود صحه بگذارند ان می خواستند دست ب ا آن ه آي ود ک ن ب اي

اران يا خير؟ چنين کاری بزنند ا سازش ک تالف ب ه ائ د ک هيجان زده اعالم کردن

تالف . قابل تصور نيست کادت ها ديگر ن ائ دتا اي د، پس قاع اگر راست می گفتن

ود ی ب ور م ل تص واره غيرقاب د هم ائی . باي تالف معن مردن ائ ردود ش ا م ام

.کاران نمی توانست داشته باشد جز انتقال قدرت به سازش

د را دريافت و برداشت لنين بالف های الزم را از آن اصله جوهر موقعيت جدي

ه ی ارزشمندی نوشت موسوم . به عمل آورد ين مقال در روز سوم سپتامبر، لن

او اعالم کرد که نقش شوراها بار ديگر دگرگون ." کاری درباره ی سازش "به

ارزه: شده است زار مب ه شوراها اب اه ژوئي ل م هدر اواي ه ی ک برعلي ارگر طبق

د برعليه حال در پايان ماه اوت به ابزار مبارزه . بودند . بورژوازی تبديل شده ان

د ه ان ه دست گرفت ار ديگر . شوراها دوباره کنترل نيروهای نظامی را ب اريخ ب ت

ت رده اس از ک ه ب الب را نيم ز انق المت آمي ل مس ان تکام انی . امک ن امک اي

ين ضمنا . ر تحقق اين امکان بکوشيم بايد د . بهاست فوق العاده نادر و گران لن

ن : لفاظانی را که هر نوع سازشی را مردود می شمارند به سخره گرفت م اي مه

يم " سازش های اجتناب ناپذير ی در کليه "است که هدف های خود را دنبال کن

ه ی بسازش از جان : "او می گفت . و وظايف خود را به جا آوريم ه منزل ا ب م

٤٧٤


تی ه خواس ت ب تيم بازگش ه داش يش از ژوئي ه پ ت ک ت : اس ه دس درت ب ام ق تم

ا مسئول در شوراها، حکومتی مرکب از سوسيال رولوسيونرها و منشويک ه

ين . برابر شوراها ا هم د روز، ي ين چن ون، شايد در ظرف هم ون و فقط اکن اکن

ت اد و تقوي ل ايج المت کام ا مس ومتی را ب ين حک وان چن ی ت ه م ی دو هفت يک

ود منظور از اي ." کرد ا توصيف وخامت اوضاع ب اه همان :ن ضرب العجل کوت

اران رای انتخاب سازش ک ابين ب د روز م ارگر فقط چن ه ی ک ورژوازی و طبق ب

.فرصت داشتند

ازش تاب س ان ش اران چن وئی از دام ک ه گ د ک ين گريختن نهاد لن زده از پيش

ر در پيشنهاد . سالوس می گريزند رين نشانی از تزوي در حقيقت امر کوچک ت

ردم . نين ديده نمی شد ل لنين با اطمينان از اين که مقدر شده حزب او در رأس م

د، و مقاومت دشمن را در م کن ا ستيزه را مالي يد ت رد، صادقانه کوش رار بگي ق

.برابر آن امر محتوم به حداقل کاهش می دهد

ر شرايط نشئت واره از تغيي ه هم دگرگونی های متهورانه ی سياست لنين، ک

د، ی گرفتن د، م ی کردن ظ م تراتژيکی او را حف ای اس رح ه دت ط ه وح و هميش

د ی تشکيل می دهن اب استراتژی انقالب ن پيشنهاد . کتاب گران قدری را در ب اي

ان حزب بلشويک رای هم ده ب وان درسی آموزن سازش پيش از هر چيز به عن

ه ی خود سازش کاران اين درس نشان می داد که . اهميت داشت ه رغم تجرب ب

د با کورن ه راه انقالب بيفتن وان نمی توانستند ب ه هيچ عن وف ديگر ب اينک . يل

.حزب بلشويک قاطعا احساس می کرد که يگانه حزب انقالب است

ه ی سازش کاران حاضر نبودند همان طور که در ماه مارس قدرت را از طبق

ت کارگر به بورژوازی انتقال داده بودند، اين بار مانند يک تسمه ی انتقالی قدر

د الش دهن ل شعار . را از بورژوازی بگيرند و به طبقه ی کارگر انتق ن دلي ه اي ب

٤٧٥


اه داشته شد " قدرت به دست شوراها " ن تعليق . بار ديگر در تعليق نگ ا اي ام

راد، و سپس در : دير نپائيد ا در شورای پتروگ ظرف چند روز بعد، بلشويک ه

يدند ت رس ه اکثري ر، ب ورای ديگ د ش ار. چن ن رو عب ه دست "ت از اي درت ب ق

رد " شوراها ام : اين بار از دستور روز کنار نرفت بلکه معنای ديگری پيدا ک تم

وراهای ه دست ش درت ب دا . بلشويکق ر اب ن شکل خاص ديگ عار در اي آن ش

ه . نمی توانست به معنای تکامل مسالمت آميز باشد حزب از طريق شوراها و ب

.ودنام شوراها در راه قيام مسلحانه افتاده ب

ه ار شوراهای : برای درک سير بعدی حوادث، الزم است بپرسيم ک سازش ک

ه در درتی را ک ار به چه شيوه ای توانستند ق د، ب ه هدر داده بودن ه ب اه ژوئي م

ر د؟ در سراس تش آورن ه دس پتامبر ب اه س ط م ر در اواس ه ديگ ع نام ای قط ه

دادهای درت کنگره ی ششم حزب بلشويک تأکيد می شد که بر اثر روي ه ق ژوئي

ورژوازی داده اتوری ب ه ديکت ود را ب ای خ ده و ج ته ش ان برداش ه از مي دوگان

ت ه . اس ن نکت اب از اي ه کت اب ب وروی کت اهير ش اد جم ونی اتح ان کن مورخ

ی د، ب ته ان ی آرونوشت برداش ه حت دی بن ک وادث بع و ح ند آن را در پرت کوش

ر : نکرده که بپرسند به عالوه، هرگز به ذهنشان خطور . مجددا ارزيابی کنند اگ

ه در ين یماه ژوئيه قدرت تماما به دست يک حلق ود، چرا هم اده ب نظامی افت

حلقه ی نظامی در ماه اوت ناچار شد به شورش متوسل شود؟ کسانی که قدرت

دگان ط جوين د، فق ی کنن اب نم ه را انتخ اک توطئ د راه خطرن ار دارن را در اختي

.قدرت گام در اين راه می نهند

يم، اگ رده باش اق ک م ارف ره ی شش ول کنگ ه فرم واهيم ب م ر بخ د دست ک باي

ه در . بگوئيم که اين فرمول دقيق نبود چنان که قدرت دوگانه را رژيمی بدانيم ک

درت واقع می، و ق ت رس وم در دست حکوم ا موه درتی اساس در دست یآن ق

٤٧٦


شی از قدرت شورا قرار دارد، آن گاه دليلی ندارد که بگوئيم به محض انتقال بخ

. واقعی از دست شورا به بورژوازی، قدرت دوگانه از ميان برداشته شده است

درت در ز ق ه تمرک ود ک ی الزم ب ام، روا و حت نگ چاز حيث مسائل نظامی آن اي

از لحاظ . سياست علم رياضی نيست . ضدانقالب بيش از آن چه بود قلمداد شود

از بزرگ کردنش خطرناک تر گرفتن اهميت آن تحول به مراتب دست کم عملی،

رای . می بود ه فقط ب ا، ک وئی ه ه گ ه مبالغ ن گون ه اي اريخی ب ل های ت ا تحلي ام

.تهييج گری مناسبند، احتياج ندارند

ين سخن گفت ين، در کنگره چن وضع : "استالين با ساده کردن انديشه ی لن

د . روشن است ه حرف نمی زن درت دوگان ر شوراها . اکنون ديگر کسی از ق اگ

رای وحدت زاری ب د، اينک صرفا اب درت واقعی بودن وعی ق ده ی ن سابقا نماين

د ار ندارن درتی در اختي ر ق د، و ديگ ی رون مار م ه ش ا ب وده ه ی از رب." ت خ

ا ضدانقالب روز شده ام نمايندگان چنين پاسخ دادند که ارتجاع در ماه ژوئيه پي

: ت انگيز را ادا کرد استالين در جواب اين عبارت شگف . به پيروزی نرسيده بود

حقيقت آن است که انقالب فقط با عبور ." در خالل انقالب ارتجاع وجود ندارد "

روزی می رسد ه پي ه . از يک رشته موانع متناوب ارتجاعی ب انقالب هميشه ب

ذارد ا ا ضدانقالب .زای دوگام به پيش يک گام به پس می گ رابطه ی ارتجاع ب

دون . انقالب دارد رابطه ای است که اصالح با انهم ه ب ی را ک وان تغييرات می ت

م ه ی ضدانقالب ه ا خواسته های طبق م را ب درت، رژي عوض کردن صاحبان ق

ا پيروزی های ارتجاع جهت می کنند روزی ضدانقالب ناميد، ام ال پي دون انتق ب

ه . قدرت به طبقه ای ديگر قابل تصور نيست اين انتقال قاطع قدرت در ماه ژوئي

.رخ نداد

٤٧٧


د ويش چن ات خ ه از کلم دون آن ک ا ب تی، ام ه درس ارين ب د، بوخ اه بع م

ين نوشت ل آورد، چن ه عم ری الزم را ب ام : "نتيجه گي ه قي ه نيم ام ژوئي ر قي اگ

ی يش م م و ب س ک ت، پ وده اس ه ب م نيم دانقالب ه روزی ض ه پي ت ک وان گف ت

د ." پيروزی بود ورژوازی بده ه ب درت ق . نيمه پيروزی نمی توانست قدرت را ب

د د نش ا ناپدي کل داد، ام اخت و تغييرش ه تغييرس ان . دوگان ا کماک ه ه در کارخان

ه رغم اراده ی اری ب وان ک ود بت وز آن محال ب ان هن ام داد، دهقان ارگران انج ک

ذت د مالک از حقوق مالکيت خويش ل ه نگذارن ار داشتند ک قدر قدرت در اختي

ر . به نفس نمی کردندفرماندهان در برابر سربازان احساس اعتماد . ببرد ا اگ ام

پس . قدرت همان امکان مادی استفاده از حقوق مالکيت و نيروی نظامی نيست

ه ه صورت گرفت چيست؟ در روز سيزدهم اوت، تروتسکی درباره ی تحوالتی ک

ت ين نوش ود چن وراهائی أمس: "ب ت ش ار حکوم ه در کن ود ک ن نب رفا اي له ص

د ايستاده بودند که يک رشته از وظايف حک اصل ... ومتی را خود انجام می دادن

اوت قضيه اين بود که در پشت سر م متف شورا و در پشت سر حکومت دو رژي

تند ه داش ف تکي ه ی مختل ر دو طبق ه ب د ک تاده بودن وری ... ايس م جمه رژي

ائين، ارگران منبعث از پ سرمايه داری تحميل شده از باال، و رژيم دموکراسی ک

."نديکديگر را فلج کرده بود

اجرائی بخش بسيار بزرگی از اهميت خود کمترين شکی نيست که کميته ی

زی را . را از کف داده بود امی چي ورژوازی تم اما خطاست اگر تصور کنيم که ب

اين رهبران نه . از دست داده بودند، به چنگ آورده بود سازش کار که رهبران

ه نه تنها به-تنها به راست که به چپ نيز باخته بودند نفع حلقه های نظامی، ک

قدرت نامتمرکز . به نفع کميته های کارخانه ها و هنگ ها نيز بازنده شده بودند

ه هم راه و -و پراکنده شده بود ارگران پس از شکست ژوئي ه ک با اسلحه ای ک

٤٧٨


ود دازه ای مخفی شده ب ا ان د، ت ه ديگر . در زير خاک پنهان کردن درت دوگان ق

ه ز"ن المت آمي ه" مس ود، ن ذيرب يم پ ه تنظ ذير و ن اس پ ه . تم درت دوگان ق

در پايان ماه اوت، اين . پنهان تر، نامتمرکزتر، قطبی تر و انفجاری تر شده بود

ن واقعيت در . قدرت دوگانه ی پنهان بار ديگر به فعاليت افتاد خواهيم ديد که اي

. اکتبر چه اهميتی يافت

٤٧٩


فصل چهاردهمفصل چهاردهم

ائتالف ائتالفآخرينآخرين

يچ ود از ه ته ب ز نتوانس ه هرگ ت ک ت موق م، حکوم اد داري ه ي ه ب ان ک چن

د و ادار مان ضربه ی محکمی جان به سالمت در برد، بار ديگر به اين سنت وف

د . در شب بيست و ششم اوت تکه پاره شد کادت ها از اين حکومت کناره گرفتن

د ر کنن ا سوسياليست . تا کار را برای کورنيلوف آسان ت د ت ار رفتن ه کن م ب ا ه ه

بدين سان بحران حکومتی تازه ای شروع . رای کرنسکی آسان تر کنند بکار را

ز . شد ود مسأله پيش از هر چي رئيس حکومت . ی شخص کرنسکی مطرح ب

ود ده ب ه از آب درآم ه احساسات خشماگين. شريک توطئ ان شديد برعلي او چن

ران ام او رهب ر ن ه محض ذک ه ب ود ک ار ب ازش ک ای س ات واژه ه اهی اوق گ

چرنوف که همان تازگی از قطار سريع السير . بلشويک ها را به کار می گرفتند

ن بلبشوی "ت بيرون پريده بود، در ارگان مرکزی حزب خود درباره ی روزا اي

ار ساوينکوف و ام، ک ا تم عمومی که در آن نمی توان فهميد کار کورنيلوف کج

ا آغاز فيلوننکو کجا آغاز، کار ساوينکوف کجا تمام و نفس حکومت موقت کج

ود . قلم فرسائی کرد ." می شود نفس حکومت . "منظور به قدر کفايت روشن ب

ان حزب چرنوف تعلق -"موقت ه هم ه ب ن جز کرنسکی، ک ه اي بديهی است ک

.داشت، شخص ديگری نمی توانست باشد

٤٨٠


ا اران ام ازش ک ن س ه اي ن، ب ات خش ا کلم ود ب ات خ کين احساس پس از تس

آنان هر چند به کرنسکی . تيجه رسيدند که بدون کرنسکی امورشان نمی گذرد ن

د و کردن کی را عف ع کرنس ه موق ود ب د، خ وف را ندادن و کورنيل ازه ی عف . اج

ه در خصوص شکل حکومت رد ک ن محبت موافقت ک کرنسکی برای جبران اي

ه فقط مجلس مؤسسان . روسيه امتيازاتی بدهد ود ک روز اعالم شده ب همين دي

د حال اين مشکل . تصميم بگيرد مسأله می تواند بر سر اين قضائی ناگهان ناپدي

ود ده ب رورت . ش ده ی ض وف زائي اری کورنيل ت، برکن ه ی حکوم در اعالمي

ن . قلمداد شده بود " نجات ميهن و آزادی و رژيم جمهوری " ه اي بديهی است ک

دار دا اقت ه چپ اب ام، ب منا ديرهنگ ی، و ض ا لفظ ه ی تمام اال هدي ت را ب حکوم

رد رده -نب الم ک واه اع وری خ ود را جمه م خ وف ه ه کورنيل ه خصوص آن ک ب

.بود

د د، و چن زول کن در روز سی ام اوت، کرنسکی ناچار شد ساوينکوف را مع

ا . روز بعد ساوينکوف از حزب فراگير سوسيال رولوسيونر هم اخراج گرديد ام

له اوينکوف، ب بالفاص ی س ادل سياس کی، مع ل پالچينس دار ک مت فرمان ه س

رد از ک ا آغ ه ی بلشويک ه تن روزنام ا بس ود را ب ار خ د، و او ک . منصوب ش

ود راض گش ه اعت ان ب ی زب ه ی اجرائ تيا. کميت ل را ايزوس ن عم ی " اي تحريک

ه د" احمقان د. خوان ار گردي ار برکن کی از ک د پالچينس ه روز بع ات . س در اثب

ی خود ر سياست کل ه تغيي ی کرنسکی ب ان روز بی ميل ه او از هم ين بس ک هم

ود کيل داده ب ا تش ادت ه ارکت ک ا مش دی ب ت جدي م، حکوم ی و يک ی . س حت

د : سوسيال رولوسيونرها هم حاضر نبودند تا اين حد زياده روی کنند ان تهدي آن

د د خوان رون خواهن ت بي ود را از حکوم دگان خ ه نماين د ک ان . کردن ن مي در اي

د، : "قدرت پيدا کرد تزرتلی دستورالعمل تازه ای برای طرح ائتالف را حفظ کني

٤٨١


اما همه ی عناصری را که هم چون سنگ آسياب بر سينه ی حکومت سنگينی

طرح : "اسکوبلف هم با تزرتلی هم آواز شده بود ."می کنند از کار برکنار کنيد

اط ه ی کورنيلوف در ارتب ا توطئ ه ب ائتالف تقويت شده است، اما برای حزبی ک

ا ن ." ئی در حکومت موجود نيست بوده است، ج ا اي کرنسکی نمی توانست ب

.محدوديت موافق باشد، و از لحاظ خود حق هم داشت

ری زب رهب ارکت دادن ح دون مش ورژوازی ب ا ب تالف ب ه ائ ت ک ديهی اس ب

ده ی د کنن ی آم ور در نم ل ج ا عق ورژوازی ب ترک . ب ه ی مش امنف در جلس ک

اطر نش ه را خ ن نکت ی اي ای اجرائ ه ه اختکميت خص . ان س ن مش ا لح او ب

ا : "هشدار دهنده اش از حوادث اخير چنين نتيجه گيری کرد د م شما می خواهي

د ا ائتالفی را . را به راه خطرناک تر ائتالف با گروه های غيرمسئول بيندازي ام

ده ور و تصويب ش ته مهم د روز گذش ن چن ئوم اي وادث مش يله ی ح ه وس ه ب ک

ا، مابين ائتالف و آن -است، فراموش کرده ايد طبقه ی انقالبی کارگر، دهقان ه

ی است ن." و ارتش انقالب ه تروتسکی در سخن ران اي اتی را ک بلشويک کلم

ل اتهامات روز بيست و ششم ماه مه در دفاع از ملوان های کرونشتات در مقاب

رد ادآوری ک ود، ي رده ب ان ک ی بي دانقالبی : "تزرتل رال ض ک ژن ه ي آن روز ک

اب د د طن ابون بکوش اب را ص ا طن ادت ه دازد، ک الب بين ردن انق ه گ ار را ب

ا ار م د و در کن د جنگي ا خواهن ار م خواهند زد، و ملوان های کرونشتات در کن

پرد د س ان خواهن رد ." ج ابت ک دف اص ب ه ه قل ادآوری ب ن ي ه . اي امنف ب ک

ل ی از قبي ای مهمل وئی ه ه گ ی "گزاف دت دموکراس ديق "و " وح تالف ص " ائ

ه ی : "سخ داد چنين پا ا ناحي ا شما ب ه آي ه آن است ک وحدت دموکراسی بسته ب

ر ا خي رد ي د ک تالف خواهي ورگ ائ ه است ... وايب تالف ديگری رياکاران ." هر ائ

ه ه سوخانوف در توصيفش گفت نطق کامنف تأثيری مسلم به جا گذارد، چنان ک

٤٨٢


ت امنف بس : "اس خ ک ه س مندانه و زيرکان تنيار هوش ق از ". گف ن نط ا اي ام

ت ر نرف ذاری محض فرات ده . تأثيرگ ين ش يش مع رف از پ ر دو ط يرهای ه مس

.بود

ر، شکاف دو ام ابين از همان ب اران م ه ی نمايشی سازش ک ا جنب ادت ه و ک

کورنيلوفيست های ليبرال خود می دانستند که صالحشان در آن است که . داشت

د روزی د چن اقی بمانن رده تصميم . در سايه ب ن رو در پشت پ ه شده از اي گرفت

حکومتی ايجاد گردد آن چنان خارج از نيروهای - قطعا با موافقت کادت ها -بود

ه جز کرنسکی، . واقعی ملت که ماهيت موقتش مورد ترديد احدی قرار نگيرد ب

ه فرمان دهی مرکزيت ود ک ر امور خارجه ب پنج عضوی شامل ترشچنکو وزي

ای دول متف ات ه ا ديپلم ايش ب اط ه ت ارتب مار از برک ه ش ذير ب ويض ناپ ق تع

کی، ين ورخوفس م چن ت؛ ه ی رف دهم ه ی فرمان راد، ک امی پتروگ وزه ی نظ ح

اء داده شده ی ارتق ه ژنرال برای اين مقصود رتبه اش شتاب زده از سرهنگی ب

زده از زندان آزاد شده تاببود؛ درياساالر وردروسکی که برای اين مقصود ش

ين، منشويک رانجام نيکيت ود؛ و س زب ب ب ح د از جان دکی بع ه ان مشکوک، ک

.خودش عنصر نامطلوب اعالم گرديد و از آن حزب اخراج شد

ک ط ي اهرا فق ران، ظ ا دست ديگ وف ب ر کورنيل ی ب س از چيرگ کی پ کرنس

س ت و ب دف داش ود . ه وف ب ه ی کورنيل رای برنام ا اج آرزوی . و آن همان

رت رئيس حکومت متحد کورنيلوف آن بود که قدرت فرمانده ی کل قوا را با قد

د ل پو . کن ه ی عم ن آرزو جام ه اي کی ب ت . اندشکرنس د داش وف قص کورنيل

ره پنهان فرمان دهی ديکتاتوری شخصی خود را در پشت يک مرکزيت نج نف پ

د راء درآورد . کن ه اج ه را ب ن نقش کی اي ه . کرنس وف را، ک کی چرن کرنس

اخ زمستا ود، از ک رده ب ورژوازی استعفايش را درخواست ک دب رون ران . نی بي

٤٨٣


ه یکرنسک رای ق ژنرال آلکسيف را، ک ن حزب ب امزد اي ادت و ن ان حزب ک هرم

ل ه رياست ستاد ک ان دهی مقام رئيس الوزرا محسوب می شد، ب منصوب فرم

ه . يعنی او را عمآل در رأس ارتش نشاند -کرد کرنسکی در فرمان خود خطاب ب

ارزات ه ی مب ائی، خواستار خاتم روی دري ابين سياسی ارتش و ني نيروهای م

رد -مسلح شد ه ک ه را مطالب اده ی وضع اولي اه خود . يعنی اع ين از مخفی گ لن

ين ود چن ود او ب اص خ ه خ ی ک ادگی مفرط ا س ين را ب ل صدرنش ع محاف وض

کرنسکی کورنيلوفيستی است که برحسب تصادف با کورنيلوف : "توصيف کرد

ا ا س ود ب ک خ ط نزدي ه رواب اال ب ت، و ح رده اس وا ک ا دع ت ه ير کورنيلوفيس

د روزی : فقط يک اشکال وجود داشت ."ادامه می ده ر ضدانقالب بسيار پي ب

.کوبنده تر از آن بود که نقشه های خصوصی کرنسکی اقتضاء می کرد

ه فرمان دهی مرکزيت ه ب گوچکوف وزير پيشين جنگ را، که از بانيان توطئ

ی، وزارت دادگستری ربه طو . زده از زندان آزاد کرد شمار می رفت، شتاب کل

د نکرد برعليه م بلن ادت انگشت ه اه داشتن . توطئه گران ک ن شرايط، نگ در اي

رار . غل و زنجير روز به روز دشوارتر می شد ربلشويک ها د حکومت راه ف

ا را : از آن بن بست را پيدا کرد قرار بر اين شد که بدون رفع اتهام، بلشويک ه

وند ه الضمان آزاد ش ارگری شورای . وج ای ک ه ه راد و اتحادي ار "پتروگ افتخ

ر ارجمن رای رهب ارگر دتهيه ی وجه الضمان ب ی ک ه ی انقالب ده " طبق را برعه

اچيز رار ن ا ق ا موهوم -گرفتند، و در روز چهارم سپتامبر تروتسکی ب - و اساس

تاريخ ژنرال دنيکين در کتاب خود موسوم به . سه هزار روبل از زندان آزاد شد در روز يکم سپتامبر ژنرال : "بار نوشته است با لحنی رقت وسيهاغتشاشات ر

ارم سپتامبر برونشتاين کورنيلوف بازداشت شد، ه -و در روز چه تروتسکی ب

د دان آزاد گردي ت از زن ت موق ان حکوم يله ی هم د در . وس اريخ باي ن دو ت اي

٤٨٤


وند ح ت ش يه ثب ه ی روس ای ." افظ ويک ه د، آزدی بلش د روز بع ی چن در ط

وس ت محب ه ياف د . ادام در ندادن ه ه ود را ب ت خ ه ای از وق دگان لحظ . آزادش

د ی طلبيدن تمداد م د و اس ر بودن ا منتظ وده ه اج . ت اور احتي ار و ي ه ي زب ب ح

.داشت

ه ان ب من اذع ه ای ض دور امري ا ص کی ب کی، کرنس در روز آزادی تروتس

ه د " کمک بسيار مؤثر کميته ی نظامی به قدرت حکومت، " ن کميت ه اي ستور ب

ا ه فع د لداد که از آن دم به بعد از هرگون راز کن ی . يتی احت راف ايزوستيا حت اعت

. کرد که نويسنده ی اين فرمان درک بسيار ضعيفی از اوضاع نشان داده است

. ای به تصويب رساند قطع نامه کنفرانس شوراهای بخش های پتروگراد چنين

دا " ا ض ارزه ب ی، مب ای انقالب ازمان ه الل س دم انح وی "نقالبع ار از س ، فش

ار رده های پائين چنان شديد بود که کميته ی ی تصميم -نظامی سازش ک انقالب

ی خود درخواست د، و از شعبه های محل ردن ننه ان کرنسکی گ گرفت به فرم

ه رد ک رک و "ک ان تح ا هم ده ب ران کنن ع نگ ن وض ه ی اي ه ادام ر ب نظ

د ه دهن ود ادام ار خ ه ک ابق ب ه ." خويشتن داری س ن شکست را ب کرنسکی اي

.کار ديگری از دستش برنمی آمد. سکوت برگزار کرد

درت مرکزيت ان دهی رئيس قدر ق ه وضع فرم د ک اگزير می دي ام ن در هر گ

ه الزم است ه است، ک اال گرفت ا او ب ه ی مخالفت ب ه دامن ده است، ک عوض ش

ود اع داده ش ری در اوض م -تغيي ت ک رف دس ه ح پتام. ب تم س بر، در روز هف

ورخوفسکی در مطبوعات اعالم کرد برنامه ای که پيش از شورش کورنيلوف

ون ود چ ته ش ار گذاش ا کن د عجالت ده، باي ه ش ش تهي ازی ارت رای بازس در "ب

ر چ بب تضعيف ه ط س اری فق ين ک ش، چن ونی ارت ی کن رايط روان تر هش بيش

د د ش ه ی ارتش خواه انه ی." روحي ه نش ر جنگ ب د در آوزي از عصر جدي غ

٤٨٥


بگوئيد نترسند، ژنرال آلکسيف : کميته ی اجرائی حاضر شد و اعالم کرد ابر بر

ت، و ی اس م راه رفتن ورش ه ا ش ی ب رين تماس ک ت ه کوچ س ک ر ک ا او ه ب

او ادامه داد که اصول سالم را بايد به ارتش تزريق کرد . کورنيلوف داشته است

ا ت، "منته باطی درس ين انض ا تلق ه ب ل، بلک ه و مسلس ا تازيان ه ب ق و ن برح

اما ماه سپتامبر . از اين حرف ها بوی روزهای بهار انقالب می آمد ." مستحکم

ود ائيز در راه ب ار . فرا رسيده و پ ار برکن د روز از ک ا پس از چن آلکسيف واقع

ود . شد و جای خود را به ژنرال دوخونين داد ارت از آن ب رال عب ن ژن برتری اي

.که هيچ کس او را نمی شناخت

ه ی وزارت جنگ وری کميت ازات کمک ف ن امتي ل اي و نيروی دريائی در مقاب

ر شمشير داموکلس : اجرائی را خواستار شد د؛ ∗افسرها زي اوضاع ايستاده ان

د ا را آرام کني وان ه د مل دتر است؛ باي ا ب ه ج ان بالتيک از هم پس از . در ناوگ

د ت ه هيئتی مرکب از چن ن شد ک ر اي رار ب ن جروبحث فراوان مطابق معمول ق

م سازش کاران .نماينده به ناوگان اعزام شود ا ه ه بلشويک ه اصرار داشتند ک

ارکت تروتسکی اصرار ر مش ژه ب ه وي ند، و ب ته باش ده داش ت نماين در آن هيئ

د ی ورزيدن ن : م ت اي وان موفقي ی ت رط م ن ش ه اي ط ب ه فق د ک ی گفتن ان م آن

رد . مأموريت را تضمين نمود و : "تروتسکی اعالم ک ر آن ن ا ب اری عم م ک ا ه ب

ذاريم ا دست رد می گ د، قاطع حکومت ... حکومت که تزرتلی از آن دفاع می کن

ردم تضاد دا د، رسياستی را دنبال می کند که سر تا پا نادرست است، با منافع م

ن بست می رسد و . و مردم نظارتی بر آن ندارند ه ب اما هر وقت اين سياست ب

اکم -∗ يوس، ح ی ديونيس ک بخت ه ني ی ک تان، چاپلوس ان باس اطير يون وکلس، از اس دام

خودکامه ی سيراکوز را می ستود؛ اما ديونيسيوس برای آن که بی دوامی سعادت فرمان روايان فتی زير شمشيری نشاند که از تار موئی بر فراز سرش را به داموکلس نشان دهد، او را در ضيا

. مترجم فارسی-آويخته بود

٤٨٦


ا ه دست و پ ا مشقت يا فاجعه می سازد، آنان ب د ت تق و فتق عواقب رمی افتن

د ل کنن ی تحمي ر سازمان های انقالب يکی از ... اجتناب ناپذير سياست خود را ب

ه د، آن است ک رده اي نيروهای "وظايف اين هيئت، چنان که خود شما بيانش ک

د " سياه ه -را در ستاد پادگان شناسائی کن ا را ب ران و جاسوس ه ه گ ی فتن يعن

اده ی آيا ف ... بند بکشد ه استناد م ه خود من ب د ک رده اي ورد ١٠٨راموش ک م

ه ام؟ رار گرفت ام ق ارزه ... اته ه در مب ا راه خود را خواهيم برعلي انونی م ی ق ب

ت ه ... رف ی، بلک ل و اداره ی ضدجاسوس تان ک ه دست در دست دادس م ن آن ه

ب، ه اش ترغي ه وظيف ی ک ی انقالب وان حزب ه عن ی، ب ازمان ده وزش س و آم

."است

رانس دموکراتيک "تصميم به تشکيل در روزهای شورش کورنيلوف " کنف

د از . گرفته شده بود ارت بودن رانس عب ن کنف درت : وظايف اي آشکار ساختن ق

دموکراسی، دميدن روح احترام به دموکراسی در کالبد دشمنان چپ و راستش،

ه اش ب -و سرانجام رين وظيف -اشد نه آن که اين آخرين وظيفه ی کنفرانس کمت

اران .مهار کردن کرنسکی پراشتياق ا تشکيل سازش ک ه ت دا قصد داشتند ک ج

. مجلس مؤسسان، حکومت را در برابر نوعی نهاد نيابتی فی البداهه قرار دهند

ود، چون آن رانس نگريسته ب بورژوازی از پيش به چشم خصومت در اين کنف

ه دموکراسی ه را کوششی در جهت تقويت موقعيتی می دانست ک از طريق غلب

: ميلی يوکوف در تاريخ خود می نويسد . بر کونيلوف مجددا به دست آورده بود

ين و " ای لن ه ه ه نقش ليم محض ب ه ی تس ه مثاب ا ب ی اساس دبير تزرتل ن ت اي

ج : برعکس دقيقا." تروتسکی بود و بس ا فل دبير همان مقصود تزرتلی از اين ت

رانس دموکراتيک . ها بود کردن مبارزه ی بلشويک ها برای حکومت شورا کنف

می کوشيدند پايگاه سازش کاران .در تقابل با کنگره ی شوراها پايه گذاری شد

٤٨٧


تازه ای برای خود بيافرينند، و سعی می کردند با امتزاج تصنعی انواع و اقسام

ه صالح . سازمان ها، شوراها را خفه کنند رانس را ب ن کنف دموکرات ها آراء اي

د مت کر دي ود قس ود خ يش نب ه ب ک انديش ن راه ي ان در اي د، و راهنمايش : دن

رای خود دگان . تضمين اکثريت مطلق ب ه مراتب نماين سازمان های فرادست ب

تند رانس داش ت در آن کنف ای فرودس ازمان ه تری از س ای . بيش ان ه ارگ

وراها ه ش هری، نسبت ب ای غيردموکراتيک ش ن ه ه انجم ودگردان، از جمل خ

د وزنه ی بسيار سنگين ت ا در نقش . ری را تشکيل می دادن اونی ه مسئوالن تع

.کنفرانس ظاهر شدند خدايان سرنوشت در

ار در تعاونی ها که تا آن زمان در سياست مکانی از خود نداشتند، نخستين ب

ده شدند، و از آن طی روزهای کنفرانس مسکو به صحنه ی سياست پيش ران

ون عضو خود ر بگوئيم، نيمی -پس خود را نماينده ی بيست ميلي ا ساده ت و ي

يه ت روس د -از جمعي ود کردن تا . وانم انی روس ر فوق ق قش ا از طري اونی ه تع

د ريشه های خود ده بودن انی روستا را . را به عمق خاک روستا دوان قشر فوق

د ع ي ا خل ه ب د ک ه "همان اشخاصی تشکيل می دادن از اشراف موافق " عادالن

ان، ه اراضی خودش رط آن ک ه ش د ب ط بودن ه فق د، ن م بودن يع ه ب وس ه اغل ک

م بشوند ر ه ان روش . حراست که وسيع ت ا از مي اونی ه ران تع فکرهای ن رهب

مارکسيست -فکرهای ليبرال نارودنيک و تا حدودی نيز از ميان روشن -ليبرال

ابين انتخاب می شدند، و اينان همه ا و م ادت ه اران ک ه سازش ک ی طبيعی ب پل

ی رهبران تع. شمار می رفتند ان احساس نفرت اونی ها نسبت به بلشويک ها هم

انش دارد رده ی نافرم ر ک ه اجي بت ب والک نس ه ک تند ک س از آن . را داش پ

تند، ويش برداش ره ی خ ی را از چه ی طرف اب ب ا نق اونی ه ران تع ه رهب ک

ا خويشتن را سازش کاران د ت ان دراز کردن ه سوی آن مشتاقانه دست دوستی ب

٤٨٨


د در برابر بلش ن سرآشپزهای مطبخ دموکراسی را . ويک ها تقويت کنن ين اي لن

رد ی ب ه می ک ه ی : "رحمانه تخطئ اد از هر کارخان ا اعتق ارگر ب ا ک ده سرباز ي

دگان ن نماين دتن از اي تر از ص ار بيش زار ب اده ه ب افت ده تدس... عق ين ش چ

ه مسئوالن ." ارزش دارند ود ک رده ب تروتسکی در شورای پتروگراد احتجاج ک

ه پزشک تعاونی ها همان قدر بيان کننده ی خواست سياسی دهقان ها هستند ک

راف ت و تلگ د پس ا کارمن ت، و ي ود اس اران خ ی بيم ت سياس انگر خواس بي

ه نويسان است ات نام د سازمان ئمس . "بيان کننده ی نظري ا باي اونی ه والن تع

ا دهق دهندگان و بازرگان ها و حساب د دارهای خوبی باشند، ام م مانن ا ه ان ه

د اد دارن ه شوراها اعتم اتی خود فقط ب افع طبق ه ." کارگران برای دفاع از من ب

ا اونی ه د و ١٥٠رغم همه ی اين حرف ها، تع ه خود اختصاص دادن کرسی ب

ا، هم راه واع ديگری از سازمان ه با انجمن های اصالح نشده ی شهری و ان

د، که وث نمکشان کشان به معرکه کشانده شده بودن ا ل ا را تمام وده ه دگی ت اين

د دگ . کردن ت نماين ف را در فهرس ين و زينووي ام لن راد ن ورای پتروگ ه انش ی ک

د ود، گنجان رده ب ان بازداشت . برای شرکت در کنفرانس انتخاب ک حکومت فرم

ارج از در ورودی ت خ ه بازداش د آن ک ه قي رد، ب ادر ک ده را ص ر دو نماين ه

ه . اخل تاالر کنفرانس ساختمان صورت بگيرد، و نه در د يقينا اين توافقی بود ک

ود سازش کاران بين ده ب ه عمل آم ن عمل از جانب شورا . و کرنسکی ب ا اي ام

دام قصد نداشتند در : ترفندی سياسی بيش نبود ه زينوويف هيچ ک ين و ن نه لن

اری . کنفرانس حاضر شوند رانس ک ا کنف ا را ب ه بلشويک ه ود ک د ب ين معتق لن

.نيست

ران ی در روز کنف رانس دولت س از کنف اه پ ک م ت ي ک درس س دموکراتي

اح شد ه های . چهاردهم سپتامبر در سالن تئاتر آلکساندرينسکی افتت اعتبارنام

٤٨٩


دود ١٧٧٥ ت؛ در ح رار گرف د ق ورد تأيي ده م اح ١٢٠٠ نماين ن در روز افتت ت

ه . حضور داشتند ا ب د، ام ا در اقليت بودن ه بلشويک ه الزم به توضيح نيست ک

ل رغ روه قاب ا گ ويک ه ات، بلش يوه ی انتخاب ای ش ک ه ه ی دوز و کل م هم

اب برخی از مسائل بيش از توجهی را تشکيل می دادند، مضافا بر اين که در ب

.ثلث آن مجمع را به گرد خود می کشيدند

ل درخور " خصوصی"آيا حاضر شدن در برابر کنفرانس ن قبي محضی از اي

اين سؤال کاخ زمستانی را به تزلزلی شديد يک حکومت نيرومند هست يا خير؟

اخت ار س ه دچ انی فکوران ه هيج اتر آلکساندرينسکی را ب يس . و تئ ت رئ عاقب

ود ابی ش ی آفت ر دموکراس ت در براب ميم گرف ت تص لياپنيکوف در . حکوم ش

اه : "توصيف ورود کرنسکی می گويد با هلهله ی حضار رو به رو شد، و آن گ

ا د دست به سوی هيئت رئيسه رفت ت ز نشسته بودن ه در پشت مي ا کسانی ک ب

ا ) بلشويک ها (ما . بدهد ه م وديم، و چون نوبت ب نزديک به يکديگر نشسته ب

ه سوی کرنسکی ه دست ب رسيد، به هم نگاه کرديم و بين خود قرار گذاشتيم ک

يم ز -دراز نکن ايش وار از آن سوی مي ی نم ر دستی - حرکت من خود را از براب

ويم دراز ه س ه ب ا آن دست ک ور ب ان ط يدم، و کرنسکی هم ود پس کش ده ب ش

ه آن سر ه سويش دراز شود، ب ا ب ه دستی از جانب م دراز شده اش، بی آن ک

ز رفت يس " !مي ه رئ ل خوشامد مشابهی ب اح مقاب م از جن ا ه کورنيلوفيست ه

روی واقعی ديگری -حکومت گفتند و به جز بلشويک ها و کورنيلوفيست ها ني

.بودباقی نمانده

ه کرنسکی که کل موقعيت وادارش کرده بود در خصوص نقش خود در توطئ

. توضيحی ارائه دهد، بار ديگر بيش از حد بر قدرت بديهه گوئی خود تکيه کرد

٤٩٠


ا : "از دهان کرنسکی در رفت که د من می دانستم آن ه پيش . چه می خواهن

م از آن که به نزد کورنيلوف بروند، پيش من آمدند و پيشنهاد ه من ه د ک کردن

نم ار ک ان راه را اختي ائی از سوی چپ." هم ه : "فرياده د؟ چ انی آمدن ه کس چ

د؟ نهاد کردن انی پيش ود، دم " کس ات خ اس کلم ت زده از انعک کی وحش کرنس

ه سر . درکشيد ه ی سياسی توطئ م ديگر از زمين راد ه رين اف اده ت ی س ا حت ام

د وزش،. درآورده بودن ار پ ازش ک س از س ی، پ ف در اوکرائين ه کي ت ب مراجع

زارش داد کرنسکی نتوانست عدم مشارکت خود : "برابر پارلمان رادا چنين گ

اند ات برس ه اثب وف ب ام کورنيل ود ." را در قي ق خ ت در نط يس حکوم ا رئ ام

ه ضربه ی سنگين ديگری به خود وارد ساخت، بدين معنی که چون در پاسخ ب

ه پيش : "اين عبارات دل آزار د و حساب پس در لحظه ی خطر هم د آم خواهن

وئی؟ : "شخصی فرياد کشيد ... والخ" خواهند داد، "مجازات مرگ را چه می گ

ا رعادل روحی خود را از دست داد و د تسخن ران ه را، و چه بس ه هم الی ک ح

اد کشيد خود را نيز، بهت ود، فري رده ب هر وقت يک . کمی صبر کن : "زده ک

ازه قومجازات مرگ به امضای من، فرمانده ی کل ا، ديديد، آن وقت به شما اج

د ." دهم نفرينم کنيد یم در اين اثناء سربازی تا کنار سکوی خطابه به پيش آم

ا !" تو مايه ی فالکت اين مملکتی : "و از نزديک هورا کشيد ن ج پس کار به اي

د، و ! کشيده بود د خويش را فراموش کن اه بلن او، کرنسکی، آماده بود تا جايگ

اما در اين جا برخی حرف . "بنشيند گفت و گو با کنفرانس به چون آدمی عادی

دار سخن گفت ." آدم را درک نمی کنند ان اقت هر کس جرئت : "پس بايد به زب

ا ..." دارد ودی، و ب نيده ب م ش کو ه بال در مس ا را ق رف ه ن ح ه اي افسوس ک

.همه ی اين اوصاف کورنيلوف جرئت کرده بود

٤٩١


ر : "تروتسکی در نطق خود پرسيد وده است، ماگ ازات مرگ ضروری ب ج

د ار نخواه ه ک ه آن را ب د ک پس او، يعنی کرنسکی، چگونه جرئت می کند بگوي

ه مجازات مرگ را د ک ول بده ه دموکراسی ق برد؟ و اگر برای او امکان دارد ب

ه ای است .. اعمال نخواهد کرد، پس اعاده ی مجازات اعدام عمل سبک مغزان

برخی -تمام مجمع اين گفته را تصديق کرد." تر استکه از حدود جنايت هم باال

م . خاموش، و برخ با های و هوی ر دادگستری، ه ار و دميانوف، معاون وزي ک

ر : "ستايشگر کرنسکی می گويد م حيثيت خود را ب راف ه ن اعت کرنسکی با اي

."باد داد و هم حکومت موقت را بی اعتبار کرد

رای حل ه حکومت ب ه عمل أله مس به جز تالش هائی ک ی موجوديت خود ب

ه رای حکومت ارائ آورده بود، هيچ يک از وزرا نتوانست کارنامه ی ديگری ب

دام . دهد غ از يک اق ی، . اقدامات اقتصادی؟ دري ول زارودن ه ق سياست صلح؟ ب

ود ا : "وزير پيشين دادگستری، که رک گوتر از ديگران ب ه آي دارم ک ر ن من خب

ت ان ن جه اری در اي ت ک ت موق ر حکوم ا خي ت ي ام داده اس زی . ج ه چي ن ک م

ه دست : "زده شکوه سر داد که زارودنی ضمنا چيرت ." نديده ام درت ب ام ق تم

اده است، ر افت ه ا" يک نف ارو ب زل و نصب ش ه دم ع رد وزرا دم ب ن م ه ی اي

ن موضوع را گرفت . می شوند ال اي رد و دنب اطی ک ی احتي م ب ی ه ر : "تزرتل اگ

در ارتفاعات دچار سرگيجه شده اند، دموکراسی بايد خود نمايندگان دموکراسی

مجسم آن دسته از خصائص دموکراسی اما تزرتلی خود مظهر ." را مالمت کند

د د آورده بودن ين . بود که تمايالت بناپارتيستی را در حکومت پدي تروتسکی چن

خ داد عف و : "پاس ت؟ ض يده اس ود رس ی خ ع فعل ه موض ه ب کی چگون کرنس

م ی تص رد ب از ک کی ب رای کرنس ا را ب ی ج ان ... يمی دموکراس ی از ده ن حت م

ک خن ران ي ا نش س ن ج ت نيدر اي اع از مرکزي ته ی دف ار ناخواس ه افتخ دم ک

٤٩٢


رد فرمان دهی ده بگي ن مرکزيت را برعه پس از فرونشستن ." ..و يا رئيس اي

ه داد سخن ران موج اعتراضان، ه : "ادام د بگويم نقطه نظری ک متأسفانه باي

هم اکنون اين چنين توفان آسا به بيان درآمد، حتی يک بار هم به نحوی روشن

رار سخن ران حتی يک . و عاقالنه از پشت اين تربيون بيان نشد بر اين سکو ق

د ا بگوي ه م ا ب ت ت ته: نگرف اره ی گذش را در ب در جروبحث یچ ن ق تالف اي ائ

م جای غصه نيست می کنيد؟ چرا نگران آينده هستيد؟ تا کرنسکی را دا ..." ري

ن اختن اي رای مطرح س ا ب ه بلشويک ه يوه ای ک ا ش أله ام د، مس ار بردن ه ک ب

د کی، متح ا کرنس ر دو را ب ی، و ه ا زارودن ی را ب ود تزرتل ه خ ود ب ا خ تقريب

اخت ته است . س ی خاصی نوش ا باريک بين ن خصوص ب وف در اي ی يوک : ميل

رانه ی کرنسکی درت خودس ی توانست از ق ی م د؛ زارودن ته باش شکايت داش

ه است رگيجه گرفت ه حکومت س د ک ه بزن ی توانست کناي ی م ا "-تزرتل ن ه اي

ه هيچ کس در -"همه اش حرف بود ی تروتسکی گفت ک ا وقت رانس آ ام ن کنف

زد، اع از کرنسکی برخي ه دف ورا احساس "حاضر نيست آشکارا ب آن مجمع ف

."کرد که اين حرف از دهان دشمن مشترک خارج شده است

د درت سخن گفتن اين جماعت که محمل قدرت به شمار می رفتند، طوری از ق

د درت؟ . که انگار از بار و مصيبتی سنگين حرف می زنن رای کسب ق ارزه ب مب

ه درز داد ک دگان ان ه نماين ر ب ديل : "پشخونوف وزي زی تب ه چي درت ب ون ق اکن

نکته حقيقت آيا اين ." شده است که همه می کوشند خود را از شرش حفظ کنند

د ظ کن ود را از شرش حف ود خ يده ب ه نکوش وف ک ه آن . داشت؟ کورنيل ا هم ام

ه رتز. درس تازه را تقريبا فراموش کرده بودند اد حمل ه ب ا را ب ی بلشويک ه تل

درت سوق ه سوی ق ه شوراها را ب د بلک درت را نمی خواهن ود ق ه خ گرفت ک

ی را . می دهند د ديگران هم دنبال انديشه ی تزرتل د . گرفتن ا باي ه، بلشويک ه بل

٤٩٣


د ه دست بگيرن درت را ب ز –! ق ه دور مي ور ک ان ط ه هم ت رئيس اعضای هيئ

د ی کردن رار م ب تک ر ل ه را زي ن جمل د اي ته بودن ه . نشس نتيف رو ب آوکس

ود ته ب ک او نشس ه نزدي لياپنيکوف، ک ت . ش رد و گف ت : "ک ه دس درت را ب ق

د د آم ان خواهن ه دنبالت ا ب وده ه د، ت ابه در ش." بگيرن ی مش ا لحن لياپنيکوف ب

ه رد ک دا پاسخ همسايه ی خود پيشنهاد ک ز هيئت رئيسه ابت درت را روی مي ق

م کيز از بلشوي مآطنزمبارزه طلبی های نيمه منظور از اين . بگذارند ه ه ها، ک

خصوصی گفت و گوهای ضمندر در حين سخن رانی ها از پشت تريبون و هم

ا در راه دند، ت ی ش وان م ا عن ق و روه دی تحقي ا ح ود و ت ی ب ه زن دی طعن ح

س کو و . تجس ورای مس راد و ش ورای پتروگ راد در رأس ش ن اف ه اي ال ک ح

ا ا واقع د؟ آي د بکنن د، چه می خواهن ه ان رار گرفت بسياری از شوراهای ايالتی ق

ود ردنش دشوار ب ده روز . ممکن است که جرئت به تصرف قدرت کنند؟ باور ک

ی تزرتلی، رخ اعالم کرده بود که بهترين راه برای پيش از نطق مبارزه طلبانه

ه بلشويزم رهائی از شر د صباحی ب برای سال های دراز آن است که کشور چن

ران ويزم رهب ود بلش ل داده ش رده ی روز، . "تحوي ای افس ان ه ن قهرم ا اي ام

د درت ندارن ه ای ... خود کمترين ميلی به تصرف ق ان را از هيچ زاوي موضع آن

بايد بگوئيم که دست کم اگر بخواهيم ارفاق کرده باشيم ." جدی گرفت نمی توان

.اين نتيجه گيری غرورآميز اندکی عجوالنه بود

ا زرگ بلشويک ه ال -يکی از امتيازهای ب ه ح ا ب ه نظر من ت ه ب ازی ک امتي

ه نحو -چنان که بايد قدرتش شناخته نشده است ه دشمنان خود را ب ود ک آن ب

د، د احسن درک می کردن ی می ديدن ه راحت ان را ب ان در . و درون آن ددکار آن م

ان مکتب وضوح و سادگی لنيني ز زاين راه روش ماترياليستی بود، هم م، و ني

ا ا انته ارزه را ت د مب ه ان مراقبت پيگيری که خاص افرادی است که تصميم گرفت

٤٩٤


د ه دهن ا و . ادام رال ه ر، ليب اران از سوی ديگ ازش ک ا س ويک ه تصوير بلش

ا را د بن ی کردن يم م ت ترس يات وق ود و مقتض ل خ ه مي م . ب ری ه ور ديگ ط

اقی نگذاشته . نمی توانست باشد ده ای برايشان ب اريخ آين ه تکامل ت ی ک احزاب

د د مستقيما در سيمای واقعيت بنگرن ان -است، هرگز نمی توانن ه هم درست ب

.بنگردشکل که بيمار العالج جرئت نمی کند به چهره ی بيماری خود

اور نداشتند، از سازش کاران با اين حال، ا را ب گرچه امکان قيام بلشويک ه

رد . چنين قيامی می ترسيدند ان ک ر از سايرين بي ه را کرنسکی بهت ن نکت او . اي

اد کشيد ان فري د : "در حين نطق خود ناگه ی . اشتباه نکني ه وقت د ک ان مبري گم

د، نيروهای دموکرا را آزار می دهن ا م ای پشتيبانی از من بلشويک ه سی مهي

د، . تصور نکنيد که من در هوا معلقم . نيستند ی بزني ه عمل بدانيد که اگر دست ب

تاد د ايس از خواهن ت ب ا از حرک ن ه ا . راه آه ه ه ل محمول ل و نق اه حم و آن گ

د د ش ف خواه ر ..." متوق ی ديگ ت، بخش ف زدن پرداخ ه ک االر ب ی از ت بخش

ه بدا. ه قاه خنديدند بلشويک ها قا .شرمآگين خاموش ماند اتوری ک به حال ديکت

!ناچار شود استدالل کند که در هوا معلق نيست

ای ام ه ن اته ه اي ز، ب ه آمي ای طعن ی ه ارزه طلب ن مب ه اي ا ب ويک ه بلش

خ ين پاس ود چن ه ی خ حک، در بياني دهای مض ن تهدي ه اي ی و ب ی جربزگ ب

ه حزب ما در راه مبارزه برای کسب قدر : "دادند ت به منظور تحقق بخشيدن ب

ه رغم اراده ی یواسته است و نم برنامه ی خود، هرگز نخ درت را ب د ق خواه

د زحمت کش سازمان يافته ی اکثريت توده های ی ." کشور تصرف کن ا : يعن م

رد قدرت را در مقام حزب اکثريت اره ی . شورا تصرف خواهيم ک آن کلمات درب

ای " وده ه ه ی ت ازمان يافت تکشاراده ی س وع "زحم ب الوق ره ی قري ه کنگ ب

ت اره داش وراها اش ه . ش ود ک ده ب ه آم ين بياني ته از : "در هم ط آن دس فق

٤٩٥


ه ... تصميمات و پيشنهادهای کنفرانس کنونی ه ب ه تحقق برسند ک د ب می توانن

..."أييد شده باشندوسيله ی کنگره ی سراسری شوراهای روسيه ت

ه ی دن بياني من خوان کی ض ه تروتس امی ک رورت هنگ ه ض ا ب ويک ه بلش

ی را از سوی ای الينقطع ه فرياده ن نکت ر اي يد، ذک ارگران رس وری ک ليح ف تس

رای چه؟ : "صفوف اکثريت به دنبال آورد ه ی " برای چه؟ ب ان نغم م هم از ه ب

ک ت و تحري ه؟ . وحش رای چ ر "ب تين در براب نگری راس اد س رای ايج ب

ه ا . ران چنين بود پاسخ سخن " ضدانقالب ه فقط ب ا ن ل ام ن دلي ام : "ي ه ن من ب

ويم ه شما می گ د، ب روی می کنن حزبمان و به نام کارگرانی که از اين حزب پي

لح ارگران مس ه ک پاهيان ... ک ل س اليزم در مقاب ادتی از امپري ان رش ا چن ب

ده است ه خود ندي ..."کشور انقالب دفاع خواهند کرد که تاريخ روسيه هرگز ب

االر ه ت ود، مشتی تزرتلی اين وعده را، ک رده ب يم تقسيم ک ه دو ن را مشخصا ب

رد وچ توصيف ک اظی پ ا . لف ر خط ه او ب اريخ ارتش سرخ نشان داد ک دها، ت بع

.بوده است

ار آن لحظات هيجان زده ای که سران ا سازش ک ادت ه ا ک تالف خود ب ر ائ ب

تند رار داش ر ق ت س ا در پش نگ ه ک فرس د، اين اده بودن ت رد نه دون : دس ب

ا ائ ادت ه ود ک ده ب ال از آب درآم ه . تالف مح د ک ی خواهي ا نم ما از م ا ش يقين

ان، دست درت را خودم ريمق ه ! بگي ود ک ه ب رو رفت ر ف ا : "اسکوبلف در فک م

ا يم، ام ه کن ه قبض تم فوري درت را در روز بيست و هف تيم ق ی توانس ام ... م تم

يم نفوذ خود را به کار بستيم تا عناصر بورژوا را از پريشا ه ... نی نجات ده و ب

درت برسند ه ق ه ب رديم ک د ." آن ها کمک ک ان نگذاشته بودن ن آقاي پس چرا اي

درت را تصرف کورنيلوفيست ها، که آن ها هم از پريشانی نجات يافته بودند، ق

ه ی داد ک يح م ی توض د؟ تزرتل ن : کنن وز ممک ورژوا هن ا ب ت تمام ک حکوم ي

٤٩٦


ی را د داشت نيست، چنين حکومتی جنگ داخل ال خواه ه دنب م شکستن . ب دره

انع از اجراجوئی خود م ا م د ب ه او نتوان کورنيلوف از اين رو الزم بوده است ک

والی شود حال . "به قدرت رسيدن بورژوازی از طريق يک سلسله مراحل مت

تالف رای ائ ژه ب ه وي ان ب ده است، زم که دموکراسی انقالبی پيروز از آب درآم

."مساعد است

رد برکنهايم ان ک ين بي ا را چن اوتی ه : ، رهبر تعاونی ها، فلسفه ی سياسی تع

د گرفت " ." صرف نظر از خواسته ی ما، قدرت به طبقه ی بورژوا تعلق خواه

ه يک رد ک رانس تقاضا ک مينور، انقالبی کهنه کار نارودنيک، ملتمسانه از کنف

يم؟ چرا خود را فري "گرنه و. دل و يک صدا به نفع ائتالف تصميم بگيرد ب ده

ور " چه کسی را؟: "صفوف چپ فرياد کشيدند..." گرنه قتل عام می کنيم و مين

ئوم پاسخ داد ان سکوتی مش يم : "در مي ی کن ام م ل ع ديگر را قت ا در ." يک ام

ود، نحقيقت امر، آن چه در تالف حکومت را ضروری ساخته ب ا ائ ظر کادت ه

ان . ها بود و بس بلشويک " گری آنارشيستی اوباش" برعليه همانا مبارزه هم

ام توضيح داد ا صراحت تم ی يوکوف ب ه ميل تالف را : "طور ک جوهر طرح ائ

د ی ده کيل م ارزه تش ين مب زوم هم ال." ل ان ح هدر هم ود ک دوار ب ور امي مين

ه انع از آن شود ک تالف م اران ائ ام سازش ک ل ع ا يکديگر را قت و بلشويک ه

و سازش کاران يروهای متحدکنند، ميلی يوکوف برعکس جدا اميدوار بود که ن

.کادت ها قتل عام بلشويک ها را ممکن گرداند

ه ی رخ را ازانوف سرمقاله ی روزنام تالف، ري ه پيرامون ائ در خالل مباحث

در روز بيست و نهم اوت، که ميلی يوکوف در لحظه ی آخر از روزنامه حذفش

اعالم بی واهمهآری، ما": کرده و جايش را سفيد باقی گذارده بود، قرائت کرد

ده ی ه عقي ه ب رد ک ال می ک می کنيم که ژنرال کورنيلوف همان مقاصدی را دنب

٤٩٧


رد ."ما برای نجات ميهن ضروری اند ا ک ه پ يک . قرائت اين سرمقاله جنجال ب

اما کادت ها !" آره جان تو، نجاتش خواهند داد : "نفر از سوی چپ فرياد کشيد

ود هر چه ب : مدافعان خود را پيدا کردند ! اشد اين سرمقاله که به چاپ نرسيده ب

اه ين گن ار از اين گذشته، همه ی کادت ها که هوادار کورنيلوف نبودند، بايد ب ک

. و معصوم فرق گذاشت

واب داد ين ج کی چن ه ن : "تروتس د ک ی گوين ه بم ادت را ب زب ک ام ح د تم اي

يم تهم کن ه م . شرکت در شورش کورنيلوف م ار ب دمين ب رای چن ا زنامنسکی ب

ام حزب `: بلشويک ها در اين جا گفته است که شما را مسئول جنبش وقتی تم

تباه را ما آن اش ال ش د؛ ح راض کردي ما اعت تيم، ش ه دانس نجم ژوئي ا پ وم ت س

ی شده است `.تکرار نکنيد ی دقت دکی ب ن قياس ان ه نظر من در اي ی . اما ب وقت

د، بلشويک ها را متهم به برپا کردن جنبش سوم تا پنجم ژوئي ر مسأله ه کردن ب

ه ود، بلک ت نب ت دول رای مشارکت در هيئ ان ب أله سر دعوت از آن ر سر مس ب

ی . فراخواندن آنان به درون زندان ها دور می زد ه زارودن ر (من مطمئنم ک وزي

وئيم . وجود اين تفاوت را انکار نخواهد کرد ) دادگستری م می گ ا ه ر : حاال م اگ

ارک رم مش ه ج ا را ب ادت ه د ک ی خواهي دان م ه زن وف ب ورش کورنيل ت در ش

ه ا بازپرسی هم ادت ه بنيدازيد، همه را به يک چوب نرانيد، بلکه از فرد فرد ک

د ان حضار (جانبه به عمل آوري ده؛ صدائی از مي رين : خن ی !) آف ر مسأله وقت ب

ن سر شرکت دادن حزب کادت در هيئت دولت دور می زند، عامل تعيين کننده اي

وده است نيست که اين يا آن کاد ن -ت در پشت پرده با کورنيلوف در تماس ب اي

ود و در ته ب راف نشس تگاه تلگ ت دس اکالکوف در پش ه م ال نيست ک ان ح هم

رد ذاکره می ک ه دن -ساوينکوف با کورنيلوف م ه روديچف ب م نيست ک ن ه اي

ردازد ذاکرات سياسی بپ ن -رفت تا با کالدين به م دام از اي اساس مطلب هيچ ک

٤٩٨


مطبوعات بورژوا يا مقدم کورنيلوف را تماماسش آن است که نکات نيست؛ اس

د و منتظر ه خاموش ماندن ا محتاطان روزی او شدند گرامی داشتند و ي ه ... پي ب

د تالف نداري رای ائ ريکی ب ه ش ويم ک ی گ ما م ه ش ن ب ه م ل است ک ن دلي !"اي

ده ی هلزينگ وان، نماين کين مل د، شيش ويبو فروز بع ين رورز و س گ، در هم

تخ ر سخن گف ه آميزت وجزتر و کناي ان " :صوص م ای ناوگ وان ه ان مل در مي

ه ود و ن د ب اد برخوردار خواه بالتيک و پادگان فنالند، دولت ائتالفی نه از اعتم

د برعليه ملوان ها ... از حمايت رد برافراشته ان رچم نب !" ايجاد دولت ائتالفی پ

ن ر وان منطق استدالل های منطقی مؤثر واقع نشده بودند، از اي و شيشکين مل

ت ار گرف ه ک ائی را ب ای دري وپ ه ر درب . ت ه در براب ری ک ای ديگ وان ه مل

د ه قلب شيشکين را حمايت کردن د از ت . ورودی تاالر به نگهبانی مشغول بودن

رانس "بوخارين بعدا روايت کرد که چگونه اع از کنف رای دف ه ب ائی ک وان ه مل

ارده شده دموکراتيک در برابر ما بلشويک ها به و ار گم سيله ی کرنسکی به ک

د، رو ک بودن ه تروتس ان یب ود را تک ای خ رنيزه ه ه س الی ک د و در ح کردن

دازيم؟ : می دادند از او پرسيدند ار ان ن صرفا تکرار " پس اين ها را کی به ک اي

وان های دان اوروراهمان سؤالی بود که مل ا تروتسکی در زن ات ب ضمن مالق

.اما اينک لحظه ی عمل نزديک شده بود. بودندکرستی از او کرده

وانيم ه آسانی می ت ريم، ب ده بگي ا را نادي اری ه زه ک ر ري دی ساگ ه دسته بن

اتی : مشخص را در کنفرانس دموکراتيک باز شناسيم ی ثب ا ب ميانه ی وسيع ام

ا را ادت ه ا ک تالف موافق است، ام ا ائ د، ب درت نمی کن ه تصرف ق که جرئت ب

د؛ ج ی خواه رف نم رط ط د و ش ی قي ه ب عيفی ک اح راست ض کی و ن دار کرنس

با بورژوازی است؛ جناح چپی که دو برابر جناح راست قدرتمند است و ائتالف

ا يک حکومت سوسياليستی است در جلسه ی . خواستار حکومت شوراها و ي

٤٩٩


وراها در دگان ش ال نماين اع از انتق کی در دف ک، تروتس رانس دموکراتي کنف

ه شورا ارتوف از يک دولت متجانس سوسياليستی قدرت ب ها سخن گفت و م

٩٧ رأی به خود اختصاص داد، پيشنهاد دوم ٨٦پيشنهاد اول . داری کرد طرف

ارگران و سربازان رسما . رأی در آن لحظه فقط در حدود نيمی از شوراهای ک

ا و ويک ه ابين بلش ر م يم ديگ د؛ ن ا بودن ويک ه رل بلش اران در کنت ازش ک س

زرگ . کردند دودلی می د ب ز اما بلشويک ها به نام شوراهای قدرتمن رين مراک ت

ر . صنعتی و فرهنگی کشور سخن می گفتند ه درجات قوی ت ان در شوراها ب آن

ر بودند تا در آن کنفرانس، و در ميان طبقه ی کارگر و ارتش به مراتب قوی ت

ا در د ت ه سرعت خود . شوراها بودن ده ب ه عالوه، شوراهای عقب مان ه ب را ب

.شوراهای پيشرو می رساندند

ر ٦٨٨و عليه بر نماينده ٧٦٦در کنفرانس دموکراتيک تالف ل نماينده ب ه ائ

د ٣٨رأی دادند، م اصال رأی ندادن د دو. تن ه م مساوی بودن ا ه ا ب . اردو تقريب

ه دست آورد ا اکثريت آراء را ب ادت ه رأی ٥٩٥: اصالحيه ای دائر بر حذف ک

ر ق در براب الف و ٤٩٣مواف ع٧٢ رأی مخ ا . رأی ممتن ادت ه ذف ک ا ح ام

ه به اين دليل . طرح ائتالف را به کلی بی معنا کرده بود تالف قطع نام ی ائ ی کل

ت ا اکثري د٨١٣ب ن - رأی رد ش ی ٨١٣ اي ی، يعن اح افراط ان دو جن ن هم ت

ه د ک تالف، بودن ذير ائ تی ناپ منان آش ه و دش واداران دو آتش ه ه ه، برعلي ميان

د ١٣٣که اکنون به ا يکديگر متحد شده بودن ن ٨٠. رأی کاهش يافته بود، ب ت

ن ه اي م ب ه ه د قطع نام ع دادن ه . رأی ممتن ود ب ری موج دترين رأی گي ن متح اي

ا ادت ه ا ک تالف ب دازه ی طرح ائ ه ان م ب ری ه ن رأی گي ا اي ت، ام شمار می رف

ر دک به ود، ان ده ب ع ش ری واق ن رأی گي ه ی اي ورد تخطئ ه م ا ک ه ای از معن

.نداشت

٥٠٠


ود رانس در خصوص : "همان طور که ميلی يوکوف به درستی دريافته ب کنف

."بی تصميم و بی ضابطه باقی ماند... مسائل اساسی

ای که "دموکراسی"برای رهبران چه کاری باقی مانده بود؟ پايمالی خواست

دگا . خواست آنان را لگدمال کرده بود ن احزاب هيئت رئيسه ای مرکب از نماين

يله ی مجمع سای که قبال به و مسأله و گروه های جداگانه تشکيل شد تا بر سر

ه رأی بر ٥٠: نتيجه. عمومی فيصله يافته بود، دوباره تصميم بگيرد تالف، ل ائ

ز روشن شده است . رأی بر عليه ٦٠ ين . حال به نظر می رسيد که همه چي هم

ن ا مسأله هيئت رئيسه ی بزرگ شده به اي ه آي ان ک ر ارگ د در براب حکومت باي

ر، يک پارچه جواب مثبت داد . دائمی کنفرانس دموکراتيک مسئول باشد يا خي

اه ر ٥٦آن گ ق در براب الف و ٤٨ دست مواف ع ر ١٠ دست مخ ی أ دست ممتن

ان اضافه شوند ن ارگ ه اي ه . دادند که نمايندگان بورژوازی ب سپس کرنسکی ب

ه حاضر نيست رد ک د و اعالم ک ا سوسياليست صحنه آم در يک حکومت تمام

ه . شرکت کند اميمون را ب رانس ن ه کنف ود ک بعد از آن، تنها کار باقی مانده آن ب

تالف ا هواداران ائ خانه فرستند، و جايش را به سازمان هائی دهند که در آن ه

افی . بی قيد و شرط در اکثريت باشند وب فقط ک ن هدف مطل ه اي برای رسيدن ب

ه سهيتزرتلی به نام هيئت رئ . مل اصلی را بدانی بود قواعد چهار ع ای قطع نام

ا ود ت ابتی تشکيل شده ب در کنفرانس عنوان کرد دائر بر اين که اين سازمان ني

د، هم کاری در ايجاد يک حکومت " ن سازمان "و حکومت ناچار است " کن اي

د ميت بشناس ه رس ده ." را ب کی در پرون ارکردن کرنس ای مه ان روي دين س ب

ا دبايگ ه . نی ش د ک ن ش ر اي رار ب وری"ق ی جمه ورای آت ا "ش -يشپ"، ي

ا ورژوازی، "نپارلم دگان ب بی از نماين داد متناس رفتن تع ر گ س از در ب ، پ

رد ده بگي ا را برعه ادت ه ا ک .وظيفه ی صحه گذاردن بر يک حکومت ائتالفی ب

٥٠١


ه ع نام ی دقط ميم ری تزرتل رانس و تص ته ی کنف الف خواس ب مخ ست در قط

ا گسيختگی و انحطاط و سرافکندگی موجود اخير هي ئت رئيسه قرار داشت، ام

ه ه او ارائ ه ب ا استتار شده ای را ک ه آن مجمع شکست جزئ ود ک چنان شديد ب

ه ٦٩ی مخالف و أ ر ١٠٦ رأی موافق در برابر ٨٢٩داده شد، با ع ب رأی ممتن

ن خصوص نوشت . تصويب رساند ا در اي ه ی بلشويک ه ه : "روزنام ريم ک گي

اتح شده باشيد سازش کاران ما، آقايان ش ا ف ا، عجالت ادت ه ازی خود را . و ک ب

د . ادامه دهيد يم . آزمون تازه ی خود را به اجراء درآوري زام می ده ا الت ی م ول

."که اين آخرين بازی شماست

د ی گوي تانکويچ م اده ی : "اس ارق الع تی خ ا سس ک ب رانس دموکراتي کنف

ود را متحي ان خ ی باني ارش حت اختافک ازش ." ر س زاب س ان اح ار در مي -ک

ورژوا "آشفتگی محض " ر ب ی در دوائ ال و "-؛ در اردوی راست، يعن ل و ق قي

ی ايش بطئ تند، فرس ی گش ان م ه ده ان ب ان ده ه نجواکن ائی ک ه، افتراه همهم

ا و ؛...واپسين بقايای اقتدار حکومت ه ه و فقط در اردوی چپ، انسجام روحي

ا ی ا ."نيروه خنان را يک ن س ده است اي ان ران ر زب ان ب هادت . ز مخالف ن ش اي

دد ی بن ه م ه گلول ا را ب ويک ه ر بلش ر در اکتب ار ديگ ه ب منی است ک ن . دش اي

رای راد ب ی در پتروگ اران رژه ی دموکراس ازش ک ه ای را س ان نتيج هم

ر ر درب کی درب رای کرنس کو ب ی در مس دت مل ه رژه ی وح ت ک ته داش داش

دگی سياسی اعتراضی عل -بود ه ورشکستگی، و نمايشی از وامان ی ب ا . ن منته

ه ود، حال آن ک وان بخشيده ب کنفرانس دولتی به شورش کورنيلوف توش و ت

.کنفرانس دموکراتيک مآال راه را برای قيام بلشويک ها هموار کرد

ازمانی ود س ای خ ان اعض ود، از مي ار خ ردن ک ل ک يش از تعطي رانس پ کنف

روی - د از اعضای هر يک از گروه های شرکت کننده درص١٥دائمی مرکب از

٥٠٢


دود م در ح ده٣٥٠ه رد- نماين ای . تأسيس ک ازمان ه ه س د ک ن ش ر اي رار ب ق

ار داشته ١٢٠ درصد، ١٥طبقات متمکن عالوه بر اين کرسی اضافی در اختي

ا اختصاص داد ٢٠حکومت به نام خود . باشند ه . کرسی به قزاق ه رار شد ک ق

ا " شورای جمهوری "جموع همه ی اينان در م ان -پيش "ي را تشکيل " پارلم

يش ن پ د، و اي ر -دهن ت را ب دگی مل ان نماين ا تشکيل مجلس مؤسس ان ت پارلم

.عهده بگيرد

اذ ه شورای جمهوری اتخ د نسبت ب ا می باي ه بلشويک ه ين موضعی ک تعي

ه ورا ب د، ف أله کنن د مس ديل ش ان تب رای آن ادی ب اکتيکی ح د در آن . ی ت ا باي آي

ا و نيمه ش انی از طرف آنارشيست ه ر؟ تحريم نهادهای پارلم ا خي د ي رکت کنن

ه آزمون ی آنارشيست ها زائيده آن است که اينان نمی خواهند ضعف خود را ب

ه ه ی خود را، ک ر منفعالن ا تکب دين وسيله می کوشند ت د، و ب توده ها واگذارن

يچ کس رای ه د آب ظ کنن ود، حف ی ش رم نم ی از آن گ زب انق. ب ط در ح ی فق الب

ون ه واژگ د ک ان پشت کن ه پارلم د ب ی توان ورتی م ردنص ود را ک م موج رژي

ين مابين در طی سال های . وظيفه ی بالفصل خويش ساخته باشد دو انقالب، لن

.م انقالبی سخت تعمق کرده بودزی پارلمانتاري مسأله در

ا دگی بن وق رأی دهن دودترين حق ر اساس مح ه ب انی ک ی پارلم شد شده با حت

اده است و در -ممکن است اق افت ن اتف ا اي اريخ باره ين تناسب نيروهای -ت مب

ات بش ی طبق ورده ی . دوواقع الب شکست خ ی پس از انق ای دولت ثال دوماه م

ه ی . چنين ماهيتی داشتند ١٩٠٥ -١٩٠٧ ه مثاب ائی ب انی ه ين پارلم تحريم چن

ريم تنا ای تح ه ج ه ب ال آن ک ت، ح ی نيروهاس ريم تناسب واقع ا تح سب نيروه

ود ع انقالب نم ه نف ا پيش . بايد سعی در تغيير اين تناسب ب ی -ام ان تزرتل پارلم

ا نداشت ا تناسب نيروه ه مناسبتی ب يچ گون يش. و کرنسکی ه ن پ ان-اي پارلم

٥٠٣


ود ين ب ر صدرنش ازی دوائ ز و دغلب ده ی عج اد ز و -زائي ده ی اعتق ائي

ه نهادهای رسمی، و صورت ه صوفيانه ی آنان ب پرستی شان، و اميدشان ب

د و منضبط ساختن آن مسلط ساختن اين صورت پرستی به دشمنی بس نيرومن

.دشمن از اين راه

زان و کمر خم شده، تسليم و ا شانه های آوي برای آن که بتوان انقالب را ب

رار -سربه راه در زير يوغ پيش م پارلمان ق ه انقالب دره ود ک دا الزم ب داد، ابت

د دست کم ، و يا شکسته شود ر، . شکستی جدی بر او وارد آي ا در واقعيت ام ام

د نهاپيش و . گان بورژوازی همين سه هفته پيش دست خوش شکست شده بودن

ورژوائی، وری ب ای جمه ه ج ه، و ب وان گرفت وش و ت ت ت الب از آن شکس انق

درت . جمهوری کارگران و دهقانان را هدف خويش ساخته بود حال که انقالب ق

ر خويش ر ه زي ه ب ا در شوراها مستمرا اشاعه می داد، ديگر چه دليلی داشت ک

پارلمان بخزد؟-يوغ پيش

ب از ا کنفرانسی مرک زی بلشويک ه ه ی مرک پتامبر، کميت تم س در روز بيس

زی و ه ی مرک ای کميت ک، و اعض رانس دموکراتي ويک در کنف دگان بلش نماين

کميته ی مرکزی سخن گوی تروتسکی در مقام . کميته ی پتروگراد، تشکيل داد

کامنف، رايکوف، (برخی از اعضاء . پارلمان را عنوان کرد -شعار تحريم پيش

ن پيشنهاد صريحا مخالفت و برخی ديگر ) ريازانوف ه، (با اي سوردلوف، يوف

د ) استالين ن . از آن حمايت کردن ر سر اي ه ی مرکزی چون ب دچار مسأله کميت

را مسأله نامه و سنن حزب، حل و فصل استفرقه شده بود، ناگزير به رغم اس

وان دو سخن . به تصميم کنفرانس واگذار کرد گو، تروتسکی و رايکوف، به عن

د ه رفتن ر سکوی خطاب الف ب ات مخ دارهای نظري ر . پرچم ه نظ ن است ب ممک

ه ی داغ ن مناقش ه اي ود، ک ی نم ين م م چن ار ه ت حض ر اکثري د، و در نظ برس

٥٠٤


ات . ماهيتی صرفا تاکتيکی داشت در حقيقت امر، اين مجادله از يک سو اختالف

ن مسأله . کرد و از سوی ديگر سرآغاز اختالفات اکتبر شد ءآوريل را احيا از اي

قرار بود که آيا حزب بايد وظايف خود را بر تکامل جمهوری بورژوائی منطبق

ا بسازد، و يا آن که تسخير رانس ب ن کنف د؟ اي رار ده قدرت را هدف خويشتن ق

ر ر٧٧ ناخت أ ر٥٠أی در براب ردود ش ريم را م عار تح ت و . ی ش در روز بيس

رانس دموکراتيک دوم سپتامبر، ريازانوف با خشنودی تمام به نام حزب در کنف

ه پيش دگان خود را ب ا نماين ا -اعالم کرد که بلشويک ه ان می فرستند ت پارلم

ای " ن دژ نوبن اری در اي ازش ک ور س ا ب تالف ب رای ائ ی را ب ر تالش ژوازی ه

دءافشا ط ." کنن ر فق ا در واقعيت ام ی بسيار راديکال داشت، ام ه لحن ن گفت اي

ود به معنای ی ب ه جای سياست عمل انقالب جايگزين کردن سياست افشاگری ب

.و بس

ا هر ود؛ ام امی حزب جذب شده ب ين از سوی تم ل لن ی مسأله تزهای آوري

ا رش ه د، نگ ی ش رح م ه مط ی ک ارس ا بزرگ اه م زب ی م ای ح ای اعض ز قف

اين نگرش ها در ميان اليه های فوقانی حزب بسيار قوی بودند، . می جوشيد بر

دا ا ج ازگی از منشويک ه ان ت اط کشور هم ا در بسياری از نق ه ه زيرا اين الي

او در . ن شرکت کندآلنين فقط پس از وقوع اين مناقشه توانست در . شده بودند

ين ن پتامبر چن وم س يش: "وشتروز بيست و س د پ ا باي ريم -م ان را تح پارلم

يم ان . کن ربازان و دهقان ارگران و س دگان ک وراهای نماين ه درون ش د ب ا باي م

ه رويم برويم، به اتحاديه های کارگری برويم، به طور کلی ب ا ب وده ه زد ت ا . ن م

د شعار د . بايد آنان را به مبارزه فرا بخوانيم ان رباي ه دست آن ست و روشنی ب

دهيم يش بي: ب کی و پ تی کرنس ته ی بناپارتيس دن دار و دس ان -رون ران پارلم

ان ی ش يه ی ... قالب س از قض ی پ يونرها حت يال رولوس ا و سوس ويک ه منش

٥٠٥


د ا نپذيرفتن ا م ه ی ب ... کورنيلوف پيشنهاد سازش ب ه رحمان ارزه برعلي شان مب

تروتسکی . .!.رحمانه از همه ی سازمان های انقالبی اخزاجشان کنيد ی ب !کنيد

رده است از تحريم جانب ق تروتسکی. داری ک ر رفي رين ب ری در ! آف ريم گ تح

ه در ائی ک ان بلشويک ه ا شکست مي تند، ب رانس دموکراتيک حضور داش کنف

!"پاينده باد تحريم. مواجه شده است

ا مسأله اين ت، تناسب نيروه هر چه در اليه های حزب عميق تر فرو می رف

تقريبا همه ی سازمان های . يم تغيير می يافت به همان نسبت بيشتر به نفع تحر

ت و ه اکثري زب ب ی ح دند محل يم ش ت تقس ثال در. اقلي ف، م ه ی کي کميت

. داران تحريم، به رهبری افجنيا بوش، اقليت کوچکی را تشکيل می دادند طرف

ای در جهت تحريم قطع نامه اما فقط چند روز بعد، در کنفرانس عمومی شهر،

ه در آن . يت قاطع به تصويب رسيد با اکثر ود قطع نام ده ب اتالف وقت از : "آم

ی و ق وراج ت طري ده اس ی فاي ات ب رويج توهم تباه ." ت زب اش ان ح دين س ب

.رهبران خود را تصحيح کرد

ذارده در طی اين مدت کرنسکی، که تظاهر به دموکراسی را يک ار گ سر کن

ا نشان ادت ه ه ک ا ب وا می کوشيد ت د قوی پنجه است بود، با تمام ق او در . ده

ان را ه ی مرکزی ناوگ روز هجدهم سپتامبر، با صدور فرمان نامترقبه ای کميت

رد الم ک ل اع د م. منح خ دادن ا پاس وان ه ون : "ل نتروفلوت چ الل س ان انح فرم

ان را خواستاريم . غيرقانونی است، نبايد به اجراء درآيد . ما لغو فوری اين فرم

ن ق " ی در اي ار کرنسکی کميته ی اجرائ ه ای در اختي رد، و بهان ه ک ضيه مداخل

د و کن د لغ ه . گذاشت تا او بتواند فرمان خود را سه روز بع در تاشکند، شورا ک

رف و درت را تص د، ق ی دادن کيل م يونرها تش يال رولوس ريتش را سوس اکث

ود رده ب ار ک ار برکن ين را از ک ات پيش ه . مقام ه ب ی ک رای ژنرال کی ب کرنس

٥٠٦


کند اع رکوب تاش رد س ال ک مون ارس دين مض ی ب ود، تلگراف ده ب ا : "زام ش ب

د ذاکره نکني ه هيچ وجه م ان ب رين ... طاغي اطع ت ه ق دامات ضروری است ک اق

د لممکن را به عم درت ." آوري دگان ق نيروهای نظامی شهر را اشغال و نماين

د ت کردن ورائی را بازداش ل . ش ارکت چه ا مش ومی ب اب عم له اعتص بالفاص

ارگری ه هيچ نشريه ای منتشر نمی شد، و . درگرفت اتحاديه ی ک ا يک هفت ت

بدين شکل حکومت با دويدن در پس شبح نظم و . ادگان به خروش افتاده بود پ

.قانون، تخم هرج و مرج بوروکراتيک را می پراکند

ه همان روزی که کنفرانس در ا ک برعلي تالف ب ود، اائ ه ب ا تصميم گرفت دت ه

ه کو ادت ب ه ش نووالوف و کي کميته ی مرکزی حزب ک ود ک رده ب کين توصيه ک

ذيرد واه . پيشنهاد کرنسکی را در خصوص مشارکتشان در هيئت دولت بپ در اف

انن است تالف بوک ارگردان آن ائ ه ک ود ک ايع ب ه . ش د ب ه را نباي ن گفت ا اي منته

ود، . درمعنای اخصش درک ک تالف نب ارگردان آن ائ انن ک دست اگر شخص بوک

ورد : برعهده داشت سايه اش اين نقش را کم ه م الزم بود حکومتی پديد بيايد ک

ا و بانک . قبول متفقين باشد ه داره د کارخان . دارهای مسکو گستاخ شده بودن

ه . آنان قيمت خود را باال برده و اتمام حجت کرده بودند کنفرانس دموکراتيک ب

ت است ائز اهمي ا ح ه آرائش واقع دار ک ن پن ه اي د، ب پری ش ری س در . رأی گي

ی ا ح ترک برخ ه ی مش ر، در جلس ت ام دگان زقيق ا نماين ت ب ای حکوم اعض

ه شده مسأله احزاب ائتالفی، بر سر اين اخ زمستانی تصميمات الزم گرفت در ک

ود رين کو . ب ن ت ا صريح اللح ادت ه ه رک ن جلس ه اي ود را ب ای خ نيلوفيست ه

د تاده بودن م . فرس ه ه د صهم دت متقاع ه ضرورت وح ديگر را ب م يک ا ه دا ب

ذير، . می کردند انع اصلی ترزتلی، اين مبتذل گوی خستگی ناپ ه م رد ک کشف ک

وده است "در راه توافق ل ب ادی متقاب ی اعتم ن ...تا به حال عبارت از ب د اي باي

٥٠٧


نکو، وزير امورخارجه، پس از يک رشته چترش." بی اعتمادی را مرتفع کرد

ه از زارش داد ک بات شخصی گ ت حکو١٩٧محاس ی، روز موجودي ت انقالب م

ه چه . روزش در بحران گذشته است ٥٦ ا ب ابقی روزه ه م اما تصريح نکرد ک

.حال گذشته است

ا مقاصد خود حتی پيش از آن که کنفرانس دموکراتيک در تعارض مستقيم ب

ه های انگليسی قطع نامه فرصت هضم ی تزرتلی را بيابد، خبرنگاران روزنام

ر داد ا تضمين و آمريکائی به کشورهای خود خب ادت ه ا ک تالف ب ه ائ د ک ه بودن

دبشده است، و رده بودن م ارسال ک د را ه ام اسامی وزرای جدي ان تم . ا اطمين

ان سنيز به " انجمن دولت مردان در مسکو " هم خود به رهبری دوست ديرينم

ه مشارکت در زرود ه ب اکوف ک حکومت دعوت شده يانکو، به عضو خود ترتي

ت فر ک و تهني ود، تبري وف .تادسب ه کورنيل ان ب ين آقاي م اوت هم در روز نه

ام : "تلگراف زده بودند که در اين لحظات خطرناک و در اين آزمون دشوار، تم

."روسيه ی انديشمند چشم اميد و ايمان به شما دوخته است

ه موجوديت پيش ن شرط ب ه اي ان رضايت -کرنسکی با تکبر فراوان ب پارلم

ه ازمان"داد ک ا س درت و انتص ی ق ت ده ا در دس ت تمام ای حکوم ب اعض

ز باشد رده ." حکومت موقت متمرک ل ک ا تحمي ادت ه ز را ک ن شرط تحقيرآمي اي

ه . بودند بديهی است بورژوازی می دانست که ترکيب مجلس مؤسسان نسبت ب

ود –ترکيب پيش د ب افع او خواه ر در جهت من ول . پارلمان به مراتب کمت ه ق ب

ان فقط می تواند نتايجی تصادفی، و چه انتخابات مجلس مؤسس : "ميلی يوکوف

که چندی -اگر با همه ی اين احوال، حزب کادت ." بسا فاجعه آميز، داشته باشد

ازد زاری بس ای ت ابع دوم ت را ت ود حکوم يده ب تر کوش ود -پيش دا حاضر نب اب

٥٠٨


يلش -گزاری پيش اختيارات قانون ی شک دل ه رسميت بشناسد، ب پارلمان را ب

.يد داشت بتواند مجلس مؤسسان را نابود کندآن بود که هنوز ام

رد ين توصيف می ک ا : "ميلی يوکوف شق های ممکن را چن ا کورنيلوف ي ي

ين ت ." لن ين نوش ود چن هم خ ه س م ب ين ه ا : "لن وراها ي ت ش ا حکوم ي

وفي دارد . مزکورنيل ود ن ه ای وج ير ميان ين و ." مس ابی لن ت ارزي ن باب از اي

رهم م ی يوکوف از اوضاع ب ود ميل د -نطبق ب اق برحسب تصادف پدي ن انطب اي

کار، نمايندگان جدی طبقات اين دوتن، برخالف لفاظان قهار سازش . نيامده بود

د ه بودن ادی جامع ا. بني ه بن ی مسکو ب رانس دولت ی يوکوف کنف ه ی ميل ه گفت ب

ا بينشان ک . کشور به دو اردو تقسيم شده است "وضوح نشان داده بود که ه م

رد هيچ آشتی يا ت ه دو اردوی ." وافقی نمی تواند صورت بگي واردی ک ا در م ام

وان حل ای را فقط با جنگ د مسأله .اجتماعی نتواند به توافق برسند خلی می ت

.کرد

ن ا اي عار مجلس مؤسسان ب ا ش ه بلشويک ه ا و ن ادت ه ه ک ال، ن ا پس رح

اه استيناف . نگرفتند وان آخرين دادگ ه عن ه اين شعار ب و برعلي ری اصالحات ف

ورژوازی . انقالب مورد نياز کادت ها بود برعليه شوراها و برعليه اجتماعی، ب

ين ه زم وتر از خود ب ه شکل مجلس مؤسسان جل سايه ای را که دموکراسی ب

ورژوازی فقط . دموکراسی حی و حاضر به کار گرفته بود برعليه انداخته بود ب

ی توانست مجلس مؤسسان را ا م ع بلشويک ه ع و قم ه پس از قل ا تخطئ علن

در اين مرحله ی خاص کادت ها . مانده بود به آن جا برسند اما هنوز خيلی . کند

د داشتند ا پيون وده ه ا ت ه ب می کوشيدند استقالل حکومت را از سازمان هائی ک

ابع ر ت ر و کامل ت ئن ت ه نحوی مطم د حکومت را ب دا بتوانن ا بع تضمين کنند، ت

.خويش سازند

٥٠٩


اده دموکراسی صوری مفری اما بلشويک ها هم ه ر چند نمی خواستند در ج

ردود نمی شمردند وز طرح مجلس مؤسسان را م د، هن ان . بيابن ه عالوه، آن ب

د اری کنن ين ک ه . نمی توانستند بدون چشم پوشی از واقع بينی انقالبی چن ن ک اي

ه ی روزی کامل طبق رای پي آيا سير بعدی حوادث می توانست شرايط الزم را ب

ود کارگر ه . فراهم آورد يا خير، به طور حتم و يقين قابل پيش بينی نب درست ب

وراهای ا از ش ويک ه ه بلش کل ک ان ش ار هم ازش ک ای س هرداری ه و ش

ا از د ت اده بودن ز آم د، اينک ني دموکراتيک در برابر کورنيلوف دفاع کرده بودن

.مجلس مؤسسان در برابر سوءنيت های بورژوازی دفاع کنند

در اين ميان . زه سرانجام به ايجاد يک حکومت جديد منجر شدبحران سی رو

د مسکوئی ه دار ثروتمن نقش اصلی را، پس از کرنسکی، کونووالوف کارخان

دا . بازی کرد رده، بع أمين ک ورکی را ت ه ی گ او در اوائل انقالب مخارج روزنام

ا به عضويت نخستين حکومت ائتالفی درآمده، بعد از نخستين کنگره ی شوراه

يه ی رای قض ان ب ه زم ائی ک تعفاء داده، در روزه راض اس انه ی اعت ه نش ب

ام و ائم مق ام ق کورنيلوف مساعد شده بود وارد حزب کادت شده، و اينک در مق

ود ته ب ت بازگش ه حکوم نعت ب انی و ص ر بازرگ م راه .وزي وف، ه ا کونووال ب

ي اکوف، رئ ل ترتي د از قبي غال کردن ی اش ای وزارت را اشخاص ی ه س کرس

ه ی صنعتی ورس مسکو، و اسميرنوف، رئيس کميت نظامی -کميته ی بازار ب

ر امور کارخانه جات چنکو، صاحب شتر. ميکو ام وزي قند کيف، هم چنان در مق

د اقی مان ه ب اير وزرا. خارج ت-س ه وزرای سوسياليس يات - از جمل خصوص

اده بودن م از . دبارزی نداشتند، اما برای هم نوائی با ديگران کامال آم ين ه متفق

ام سفير ر، در مق اين حکومت رضايت کامل داشتند، چون نابوکوف، ديپلمات پي

ه ار کورنيلوف و ساوينکوف، ب ادت، ي اکالکوف ک روسيه در لندن ابقاء شد؛ م

٥١٠


ت؛ و افرموف اريس رف رن فرستاده " مترقی "عنوان سفير کبير به پ ه ب م ب ه

د رای صلح دموکراتيک ب . ش ارزه ب ان مب دين س ادی ب ل اعتم ای قاب ه دست ه

د پرده ش ه ی . س ه بياني ود ب ودی ب يظ آل ريض غ د تع ت جدي ه ی حکوم بياني

دموکراسی در مسکو، اما معنای اين ائتالف نه در برنامه ی اصالحاتش، بلکه

ود ه ب ه نهفت ای ژوئي اندن قضيه ی روزه ام رس ه فرج رای ب ه : در تالشش ب ک

ا عبارت باشد از گردن زدن انقالب از طريق ن . قلع و قمع بلشويک ه ا در اي ام

وچی ه ی راب ا روزنام ارگر(وت پج خ )راه ک اهر تناس ی از مظ راودا،، يک پ

ا : "گستاخانه به شرکاء يادآوری کرد که ه بلشويک ه شما فراموش کرده ايد ک

اين يادآوری نمک ." اکنون همانا شورای نمايندگان کارگران و سربازان هستند

سؤال : "ان طور که ميلی يوکوف تشخيص داده است هم. بر زحم شرکاء پاشيد

ر : سرنوشت ساز مطرح شده بود ا دي نشده آيا برای اعالم جنگ به بلشويک ه

"است؟

ود ده ب ر ش م دي ا ه ر . و واقع ا شش وزي د ب ه حکومت جدي ان روزی ک درهم

م راد ه ود، شورای پتروگ ر نيمه سوسياليست تشکيل شده ب بورژوا و ده وزي

ی ه ی اجرائ ازه ای تشکيل دادکميت ن . ت يزده ت ب از س ازه مرک ه ی ت ن کميت اي

ود يونر، و سه منشويک ب يال رولوس تالف . بلشويک، شش سوس شورا از ائ

ای استقبال کرد که به وسيله ی تروتسکی، رئيس شورا، قطع نامه حکومت با

ود ده ب ه ش د" .تهي اريخ ... حکومت جدي ی در ت وان حکومت جنگ داخل ه عن ب

دموکراسی انقالبی در مقابل خبر تشکيل حکومت فقط ... خواهد شد انقالب ثبت

کنگره ی سراسری شوراهای روسيه با ! استعفاء بدهيد :يک پاسخ دارد و بس

ی اصيلی اتکاء بر اين صدای يک پارچه ی دموکراسی راستين، حکومت انقالب

رد ن ." ايجاد خواهد ک ه دشمن کوشيد در اي فقط يک رأی عادی عدم قطع نام

٥١١


دا اد ببين ود. عتم ه ی انقالب طرف ب ا برنام ه ب ن ک ل از اي رای تحقق آن . غاف ب

.برنامه دقيقا يک ماه الزم بود و بس

د ی، . منحنی صنعت به سرعت پائين می آم ه ی مرکزی اجرائ حکومت، کميت

پارلمان تازه تأسيس نيز، واقعيات و عوارض انحطاط -و طولی نکشيد که پيش

د برعليه را چون حربه ای ار گرفتن ه ک ا و انقالب ب . هرج و مرج و بلشويک ه

تند ار نداش م در اختي نعتی ه ه ی ص ک برنام بحی از ي ی ش ان حت ود آن ا خ . ام

ر رای س ت ب يله ی حکوم ه وس ه ب ازمانی ک نايع اس و س ه ص يدن ب مان بخش

ا را . تشکيل شده بود، حتی يک گام جدی هم برنداشت سرمايه دارها کارخانه ه

ه ه حرکت قطار تعطيل می کردند؛ ای راه آهن به علت کمبود زغال سنگ روز ب

د؛ مطبوعات رو می مردن روز کاهش می يافت؛ نيروگاه های برق در شهرها ف

د؛ ه دم صعود می کردن با فرياد و فغان از فاجعه سخن می گفتند؛ قيمت ها دم ب

ه ارگری قشر ب کارگران به رغم هشدارهای احزاب و شوراها و اتحاديه های ک

ارگر وارد . ر دست به اعتصاب می زدند قش فقط آن دسته از اليه های طبقه ی ک

شايد . معارضات اعتصابی نمی شدند که آگاهانه به سوی انقالب پيش می رفتند

.آرام ترين شهر در اين ميان پتروگراد بود

ه نيازهای ه ب ائی سبک مغزان ی اعتن ا، ب وده ه ه ت وجهی ب ی ت ا ب حکومت ب

اظی ا لف ردم، و ب ای ب م ای ی ه ا و فرياده راض ه ه اعت خ ب رمانه در پاس ش

ه را ال، هم ه استيص د برعلي ی خيزان ا م ه پ ود ب دا . خ ت تعم وئی حکوم و گ ت

ه . معارضه می جست کارگران و کارمندان راه آهن تقريبا از همان انقالب فوري

د رده بودن کميسيون پشت کميسيون تشکيل . به بعد تقاضای اضافه دستمزد ک

يچ ده و ه ن ش ن از اي ارگران راه آه ود، و اينک ک داده ب تی ن واب درس کس ج

د اران .بالتکليفی عصبی بودن رده و ويکژل از حرکت سازش ک ان را آرام ک آن

٥١٢


ود ته ب ان داش را . بازش ار ف ان انفج پتامبر، زم ارم س ت و چه ا در روز بيس ام

ازاتی چن . نفجار چشم های حکومت بر اوضاع باز شد افقط پس از . رسيد د امتي

ه تم سپتامبر اعتصاب، ک به کارگران راه آهن داده شد، و در روز بيست و هف

.بخش بزرگی از تأسيسات راه آهن را فرا گرفته بود، لغو گرديد

ر شدند . در ماه های اوت و سپتامبر مواد غذائی به سرعت کمياب و کمياب ت

ل رم در روز تقلي ه دويست گ ان ب ره ی ن وف جي ای کورنيل ان روزه داده از هم

ود ده ب ان . ش ی ن ه کس ه ب رم در هفت د ک ه ص يش از ن کو ب تان مس در اس

د داده ی ش ه. نم وب و جبه ا و جن ه وولگ اطق بالفصل پشت جبه ه ی- من هم

در کارخانه های . بخش های کشور دچار بحران حاد مواد خواروبار شده بودند

ه از کرنسکی مشرف نساجی در نزديکی مسکو، کارگران به معنای واقعی ک لم

-که کارگران مرد و زن کارخانه ی اسميرنوف در تظاهراتی . به موت می شدند

وان پيشکار ه عن ا ب ه همان کارخانه ای که صاحبش در همان روزه حکومت ب

ود ده ب ی درآم ت ائتالف ويت حکوم ام -عض ه ن اور ب هرهای مج ی از ش در يک

ارگ -اورخوف ای ک ر پالکارده د، ب ا کردن ف برپ ودزوي ده ب ته ش ا : "ران نوش م

ه ماست ." "کودکان ما گرسنه اند ." "ه ايم نگرس ا نيست برعلي ." هر کس با م

اچيز خود ره های ن کارگران اورخوف و سربازهای بيمارستان نظامی محل جي

ه . را با تظاهرکنندگان قسمت کردند ود ک تالف ديگری ب ن ائ ه اي حکومت برعلي

.ائتالفی به پا خاسته بود

ه د روزنام ی کردن ر م ان ذک ازه ای از معارضه و طغي ز ت ر روز مراک ا ه . ه

ته راض برداش اد اعت ين فري ورژوازی شهرنش رده ب ربازان و خ ارگران و س ک

د، و . بودند زنان سربازها کمک مالی بيشتری می خواستند، مسکن می طلبيدن

يج گری های خود در . هيزم برای زمستان رای تهي ا می کوشيدند ب صدسياه ه

٥١٣


نگ د گرس ذا بيابن ا غ وده ه تی، روسکی. ی ت ا در ودوموس ادت ه ه ی ک روزنام

ابقا ليبرا ه س ه ای ک ان روزنام ارودنيکيزيلمسکو، هم د زم و ن م متح ا ه م را ب

ه ار ب رت و انزج ا نف ون ب ود، اکن رده ب ارود ک ردم(ن . راستين می نگريست)م

رال نوشتند ر موج وسيعی از اغتشاشات سراسر روسيه را : "اساتيد ليب در ب

ز ديگر . گرفته است خود به خودی و بی معنائی اين خشونت ها بيش از هر چي

ه نيروهای مسلح؟ ..." مبارزه با آن ها را دشوار می کند توسل به سرکوب و ب

ان محل، نقش اصلی را در اما همين نيروهای مسلح، به شکل سربازهای پادگ

ا می . اين خشونت ها ايفاء می کنند د مردم به خيابان ه د و احساس می کنن آين

.که اوضاع در چنگ خود آن هاست

ه در دوره ی ر دادگستری، ک انتويچ، وزي ه مالي اراتوف، ب دادستان بخش س

زارش داد ين گ رد، چن رين : "انقالب اول خود را بلشويک حساب می ک زرگ ت ب

انونی، . شری که قدرت جنگيدن به آن ها را نداريم، همان سربازها هستند ی ق ب

وع بازداش ه ن ه ی -ت ها و تفتيش های خودسرانه، تصرفات عدوانی از هم هم

ا شرکت مستقيم ا ب ه دست سربازها، و ي ا ب اين اعمال در بيشتر موارد يا تمام

د ی گيرن ان، صورت م اراتوف." آن ود س ا و در ،در خ اط اصلی بخش ه در نق

فاتر د. به چشم می خورد" مطلق با وزارت دادگستری هم کاری عدم"روستاها

ردم صورت دادستان بخش حتی فرصت نمی کنند جناياتی را که به دست تمام م

.می گيرد، به ثبت برسانند

ا ه يقين م راه بلشويک ها در خصوص مشکالتی ک ان ه ر دوش آن درت ب ا ق ب

ه ی رئيس تازه . می افتاد، دچار هيچ گونه توهمی نبودند راد گفت شورای پتروگ

ن ما ضمن مطرح کردن شعا : "بود ه اي يم ک ه دست شوراها، می دان درت ب ر ق

م . شعار همه ی زخم ها را فی الفور التيام نخواهد داد اج داري درتی احتي ه ق ما ب

٥١٤

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه ده اد ش ارگری ايج ای ک ه ه ی اتحادي ای اجرائ ازمان ه ا الگوی س ابق ب ه مط ک

گران می خواهند، به آن ها توانائی خود آن چه را که اعتصابباشد و تا سرحد

يچ چيز را پنهان نکند، و هنگامی که نمی تواند چيزی بدهد، صريحا به ه. بدهد

..."عجز خود اعتراف کند

ه ت ب ات حکوم تين جلس ی از نخس أله يک رج "ی مس رج و م اط " ه در نق

بار ديگر اعالم شد که ضروری . مختلف، به ويژه در روستاها، اختصاص يافت

مت ضمنا کشف کرد که يکی حکو." از هيچ اقدام قاطعی فروگذار نباشيم"است

ات در ا اغتشاش ارزه ب ت مب ل شکس افی"از عل ت ناک رهای " محبوبي کميس

ه است ان نهفت ن مس . حکومت در ميان توده های دهق رای رتق و فتق اي له، أب

د، ده ان ه دست خوش اغتشاش ش االتی ک ه ی اي ه در هم د ک ه ش تصميم گرفت

ورا " حکومت موقت یکميته های ويژه " از آن پس از . شوند هی سازمان د ف

ا فريادهای خوشامد دم واحدهای تنبيهی را ب ه مق دهقان ها انتظار می رفت ک

.گرامی بدارند

ه . روايان را به زير می کشيدند نيروهای بی امان تاريخی فرمان هيچ کس ب

ود . موفقيت حکومت تازه اعتقاد جدی نداشت ذير ب اره ناپ زوای کرنسکی چ . ان

ی توان اکم نم ات ح د طبق وش کنن وف فرام ه کورنيل ت او را ب تند خيان . س

د ی نويس زاق، م ر ق اکليوجين، افس ا : "ک د ت اده بودن ه آم ا ک ه آن ه برعلي

درت اع از، ق ا در دف ام، و ي ه ن ار را ب ن ک بلشويک ها بجنگند، نمی خواستند اي

د ام دهن ت انج ت موق ود، ." حکوم بيده ب درت چس ه ق ه ب ود گرچ کی خ کرنس

ان، اراده ی . فاده ای از آن به عمل آورد می ترسيد است ده ی مخالف درت فزاين ق

او از همه ی تصميات طفره می رفت، . او را تا اعماق تاروپودش فلج کرده بود

اخ ه ک تن ب اخت از رف ی س ل م ه عم ود او را وادار ب اع موج ت اوض ر وق و ه

٥١٥


ی جست زار م تانی احت د، . زمس ت جدي کيل حکوم س از تش له پ ا بالفاص تقريب

تاد ه س ود ب پرد و خ وف س ت کونووال ه دس ت را ب ت حکوم کی رياس کرنس

ت، فرمان دهی ه او نداشتند رف ازی ب رين ني ا کمت ه در آن ج او فقط . حال آن ک

ه وزرا اصرار در -برای گشودن پيش ا آن ک راد برگشت، و ب ه پتروگ پارلمان ب

رد ه جبهه مراجعت ک چنگال کرنسکی از . ماندنش داشتند، در روز چهاردهم ب

.سرنوشتی می گريخت که چهار نعل سر به دنبال او گذاشته بود

ا م بن رين ه ک ت وف، نزدي ابوکوف، کونووال ه ی ن ه گفت ام ب ائم مق ار و ق ک

أس و ار ي رف او دچ اری ح ی اعتب اتی کرنسکی و ب ی ثب دن ب کی، از دي کرنس

ا احوال . استيصال شده بود دانی ب اوت چن م تف احوال ساير اعضای حکومت ه

ز وزرا وحشت . ئيسشان نداشت ر د و گوش تي زده به اطراف چشم می چرخاندن

ر کاغذ می نگاشتند، می کردند، انتظار می کشيدند، يادداشت های بی اهميت ب

انتويچ، بنا. و خود را با خزعبالت سرگرم می کردند ابوکوف، مالي ه ی ن ه گفت ب

ه چرا سناتورها سوکول ود ک م وزير دادگستری سخت نگران شده ب ار وف ه ک

. تازه را، که عادتا لباس رسمی سياه می پوشيد، به تشکيالت خود راه نداده اند

ود ماليانتويچ وحشت رد؟ : "زده پرسيده ب د ک ه نظر شما چه باي ا " ب مطابق ب

م رعايت می شدند، وزرا ه دقت ه ود و ب تشريفاتی که کرنسکی درست کرده ب

ه ديگر را ن ولی يک انی معم ودات ف رخالف موج م ب ه اس ا ب م کوچک و ي ه اس ب

ام هايشان وان مق ا بيسار "-وسط بلکه با عن ر فالن ي ای وزي اب آق صدا -"جن

خاطرات اعضای . نمايندگان قدرت های بزرگ چنين می کنند می زدند، چنان که

د ه می مانن ه طنزنام ين . حکومت ب ر جنگ خود چن اره وزي دا دوب کرنسکی بع

ت وس: "نوش ن منح ابی ب اي رين انتص ه بت ت ه ود ک ام گرف ن انج ت م . دس

." ورخوفسکی چنان فکاهتی به فعاليت های خود داد که در توصيف نمی گنجد

٥١٦

لئون تروتسکی جلد دوم: تاريخ انقالب روسيه امی ر تم ته ب ت ناخواس ی از فکاه ه رنگ ود ک ارت از آن ب ت عب ا نحوس ام

ود ده ب ه می دانستند چه . فعاليت های حکومت موقت سايه افکن ن جماعت ن اي

آنان حکومت نمی کردند، بلکه . بايد بچرخند کنند و نه نمی دانستند به کدام سو

ازی ز حکومت ب ان ني د، آن همان طور که کودکان ادای سربازها را در می آورن

.می کردند، هر چند به نحوی به مراتب مضحک تر

ه ميلی يوکوف به عنوان شاهد عينی وضع رئيس حکومت را در آن دوره ب

سکی که زمين در زير پايش کرن: "نحوی بسيار روشن چنين ترسيم کرده است

نشان هر چه جلوتر می رفت عوارض نوعی بيماری روانی را ،سست شده بود

وان آن را ی ت ان پزشکی م ه زب ه ب ی داد ک د`ضعف اعصاب و روان`م . نامي

ه او پس از سستی مفرطش در دوستان نزديکش از مدتی پيش می دانستند ک

أثير دا ه ی دوم روز تحت ت ار ساعات صبح، در نيم ه می خورد دچ ائی ک روه

ژه ای ." هيجان زدگی شديد می شود وذ وي ه توضيح نف ی يوکوف سپس ب ميل

ه ای و در می پردازد که کيشکين، وزير کادت، در مقام يک روان پزشک حرف

ر کرنسکی داشت ار، ب ا را . سايه ی مداوای متبحرانه ی بيم ن شهادت ه ا اي م

ل رال نق ورخ ليب ن م ئوليت اي ه مس ا ب يم تمام ی کن ه . م د ک ه نمان ا ناگفت منته

ميلی يوکوف گرچه برای شناخت حقيقت همه نوع امکانی در اختيار داشت، اما

.حقيقت را هميشه به عنوان عالی ترين معيار خود انتخاب نمی کرد

رين دوستان کرنسکی محسوب می شد، گواهی استانکويچ، که از نزديک ت

د کاوانه ی توصيف اگر جنبه ی روان ه داده است تأيي ی يوکوف ارائ ی را که ميل

د، م نکن ن توصيف است دست ک ناختی اي ه ی روان ش د جنب تانکويچ . موي اس

در آن اوضاع و احوال در کرنسکی نوعی خأل، و آرامشی عجيب : "می نويسد

هميشگی خود را در کنار داشت، " دستياران کوچک "او . و بی سابقه می ديدم

٥١٧


ی ر از جمعيت ا ديگ ه ام دی، ن ی دي انی نم د نش ی کردن ه م ا او را احاط ه دائم ک

دگی ... فرستاده ی ويژه ای و نه نورافکنی ن آسائی در زن ی از ت دوره ی عجيب

ود، و من فرصت ه گفت و گوهای او پديد آمده ب ه سابقا ب ا او را، ک طوالنی ب

افتم ن . ندرت عايدم می شد، کرارا می ي ا در خالل اي ه ی او طمأنين گفت و گوه

." عجيبی از خود نشان می داد

ت، و هر هر دگرگونی تازه ای در حکومت به نام قدرتی بزرگ انجام می گرف

ه د روز ب ا ظرف فقط چن رد ام دولت تازه ای با کوس و کرنا آغاز به کار می ک

ا محرکی خارجی . واماندگی عصبی می افتاد آن گاه فقط در انتظار می نشست ت

م ب يرازه اش را از ه اندش راهم . پاش ا ف وده ه بش ت ار جن ر ب رک را ه ن مح اي

د، . می آورد ده ی آن بنگري دگرگونی های حکومت، اگر به زير پوسته ی فريبن

رد ا سير می ک وده ه بش ت وارد در جهت خالف جن ه ی م ذار از يک . در هم گ

اهيتی ار م ر ب ه ه ود ک وأم ب ی ت ا بحران ه ب ر هميش ومتی ديگ ه حک ت ب حکوم

ر و والنی ت ت ط ی ياف ر م ه ت درت . بيمارگون ی از ق دی بخش ران جدي ر بح ه

حکومت را به هدر می داد، انقالب را تضعيف می کرد و روحيه ی طبقات حاکم

ود . را متزلزل می ساخت ی -کميته ی اجرائی دو ماه اول به هر کاری قادر ب حت

درت برساند ه ق دی، حکومت . می توانست بورژوازی را رسما ب اه بع در دو م

ی -قت به اتفاق کميته ی اجرائی هنوز توانائی بسياری از کارها را داشت مو حت

د اجم بزن ه ته م راه حکومت سوم . می توانست در جبهه دست ب ه ی ه ا کميت ب

ه ی ب ائی ب ا توان د، ام ا را آغاز کن رمق اجرائی قادر بود کار نابودی بلشويک ه

ار را نداشت ن ک ام رساندن اي ه پس . فرج ارم، ک رين حکومت چه از طوالنی ت

اری را نداشت ائی هيچ ک ه درستی . بحران پديد آمد، توان وز ب ن حکومت هن اي

٥١٨


و ه انتظار گ از ب ا چشمان ب اه ب کن رزاده نشده بود که مرگش آغاز شد و آن گ

.خويش نشست

سعيد باستانی: ترجمه

١٣٦٠انتشارات فانوسا چاپ اول، تهران، آبان ماه : منبع ياشار آذری:بازنويس

http://www.iwsn.org/nashr.htm بنترنتی کتانترنتی کتايآدرس اآدرس ا : خانه: خانه بي

٣XX, UK BM IWSN, London WC١N: : آدرس پستیآدرس پستی

[email protected] :ايمل:ايمل

: ی ياشار آذریياشار آذری: یمسئول نشر کارگری سوسياليستمسئول نشر کارگری سوسياليست

١٣٨١٣٨٦٦ ::تاريخ بازنويسیتاريخ بازنويسی

٥١٩

http://www.iwsn.org/nashr.htm

mailto:[email protected]

Documents

تاریخ انقلاب روسیه