Διάταξη της Θείας Λειτουργίας

~-Lιι.>-~

Ο

11I~

~-ι.ι.ι<

11Ι(

~-<:1

-LιLιIΘ~~~

2

Διάταξη της Θείας Λειτουργίας

'Εναρξη

+ Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού

και του Αγίου Πνεύματος.

Ο λαός απαντά:

- Αμήν.

2. Έπειτα ο ιερέας εκτείνει τα χέρια του και χαιρετά το λαό,

λέγοντας:

+ Η χάρη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού,

η αγάπη του Θεού Πατέρα και η κοινωνία του

Αγίου Πνεύματος να είναι μαζί σας.

ή τον επόμενο:

+ Η χάρη και η ειρήνη του Θεού πατέρα και του

Κυρίου μας Ιησού Χριστού να είναι μαζί σας.

ή τον επόμενο:

+ Ο Κύριος να είναι μαζί σας.


- Και με το πνεύμα σου.

Αν ο λειτουργός είναι επίσκοπος, αντί Ο Κύριος να είναι μαζί σας

σ'αυτό τον πρώτο χαιρετισμό, λέει: Η ειρήνη να είναι μαζί σας.

3

- Αμήν.

+ Ο παντοδύναμος Θεός ας μας ελ 'ας συ ' εησεl,Υχωρησεl τις αμαρτίες μας

και ας μας οδηγήσει στη ζωή τη~ αιώνια.

ο λαός απαντά:

Άλλ' ,οι τυποι πραξης μετάνοιας:

Ευχή Μετανοίας

4. Ακολουθεί η Ευχl] Μετανοίας με την οποία ο ιερέας προσκαλεΙτους πιστούς να εκδηλώσουν τη μετάνοιά τους, λέγοντας:

Ευχή Μετανοίας

Ευχή Μετανοίας_---------Δ-..!.----:.-:---:.---------3. Ο ιερέας, ή ο διάκονος, ή άλλος ενδεδειγμένος βοηθός μπορείνα απευθ6νει προς τους πιστούς μια πολύ σύντομη εισαγωγή για τη θείαΛειτουργία της ημέρας εκείνης.

Β' τύπος

+ ~ παντoδύ~αμoς Θεός ας μας ελεήσει,

ς συΥχωρησει τις αμαρτίες μας

Ακαι ,ας μας οδηγήσει στη ζωή τη~ αιώνια- μην. .

Γ' τύπος

5. Ο ιερέας καλεί τους πιστούς να εκδ λ ' "η ωσουν τη μετανοια τους.

+Αδελφοί, ας αναγνωρίσου ε τα "για να γίνουμε άξιοι να τελ/ αμαρτ~ματα μας,

σουμε τα θεια Μυστήρια.

Ακολουθούν λίγες ι "στιγμες σιωπης Έπειτα ο ιερέας λέει:

+ Ελέησέ μας, ΚύΡΙΕ,

- Διότι αμαρτήσαμε.

+ Δείξε μας, ΚύΡΙΕ, την ευσπλαχνία σου

- Και δώσε μας τη σωτηρία σου. .

Και συνεχίζουν:

Και κτυπώντας το στήθος τους, λένε:

Ομολογώ στον παντοδύναμο Θεόκαι σ' εσάς, αδελφοί, ότι πολύ αμάρτησα,με σκέψεις, με λόγια, με έργα και παραλείψεις.

Αμάρτησα, αμάρτησα, πάρα πολύ αμάρτησα.

Γι' αυτό ικετεύω την Αειπάρθενο Μαρία,όλους τους Αγγέλους και τους Αγίους,

και εσάς, αδελφοί,να προσευχηθείτε για μένα στον Κύριο και Θεό μας.

Ακολουθούν λίγες στιγμές σιωπής Έπειτα όλοι μαζίαπαγγέλλουν τον τύπο της εξομολόγησης και εκδηλώνουν τη μετάνοιά

τους.

+ Αδελφοί, ας αναγνωρίσουμε τα αμαρτήματά μας, γιανα γίνουμε άξιοι να τελέσουμε τα θεία Μυστήρια.

Ακολουθεί η άφεση από τον ιερέα:6. Ο ιερέας καλεί τους πιστούς να εκδηλ ' .ωσουν τη μετανοιά τους

54

~-----------8. Έπειτα. όταν προβλέπεται από το τυπικό ψάλλετ' ,ο ύμνος: . αι η απαγγέλλεται

Δόξα εν υψ,στοις Θεώ

και ε~ί γης ειριινη εν ανθρώποις ευδοκία.

γμνουμεν σε,

ωλογούμεν σε,

προσκυνούμεν σε,

δοξολογούμεν σε,

ΕU!αΡI~Oύμεν σοι ,διά την μεγάλην σου δόξαν,

Κυριε, Θεέ, Βασιλευ επουράνιε Θεε' Π ' ,Κ

" ,ατερ παντοκρατορ

~ρlε, Υιε, ~oνoγενές, lησού Χριστέ, .Kυ~lε ο Θεος, ο Αμνός του Θεού, ο Υιός του Πατρός

ο α~ρων την αμαρτίαν του κόσμου, ελέησον ημάς ,ο α~ρων τας αμαρτίας του κόσμου,

προσ~εξαl την δέησlν ημών,

?καθημενος εν δεξιά του Πατρός, ελέησον ημάς

Οτι συ ει μόνος άγιος, .συ ει μόνος Κύριος,

συ ε; μόνος Ύψιστος Ιησούς Χριστός,

μπα του Παναγ,ου Πνεύματος,

εις ,δόξαν Θεού Πατρός.

Αμην.

+ Ο παντοδύναμος Θεός ας μας ελεήσει,ας συγχωρήσει τις αμαρτίες μαςκαι ας μας οδηγήσει στη ζωή την αιώνια.

+ Εσύ ο οποίος κάθεσαι στα δεξιά του Πατέρα καιμεσιτεύεις για μας, Κύριε, ελέησον.

_ Κύριε, ελέησον.

+ Εσύ ο οποίος στάλθηκες για να θεραπεύσειςόσους έχουν συντετριμμένη την καρδιά, Κύριε, ελέησον.

_ Κύριε, ελέησον.

+ Εσύ ο οποίος ήλθες να καλέσεις τους αμαρτωλούς,

Χριστέ, ελέησον.

_ χρlOτέ, ελέησον.

ΑιωλουΟούν λίγες στιγμές σιωπής. Έπειτα ο ιερέας ή άλλοςενδεδειγμένος βοηθός απαγγέλλει τις παρακάτω ή άλλες ικεσίες με το

Κύριε ελέησον.

_-------...:::E..:.UD-XO..l-'_M_ε~T..:...α_νo.:....ί_α...1.ς__-------

+ Αδελφο', ας ανΑΓVωρ,σoυμε τα αμαρτήματά μας,για να γίνουμε άξιοι να τελέσουμε τα θεία Μυστήρια.

Ο λαός απαντά: 9.λέει:

Όταν ολοκληρωθεί ο ύμνος, ο ιερέας με ενωμένα τα χέρια

~~ι όλοι, ~ιαζί με τ~ν ιερέα, πρoσεύxovται για λίγο σιωπηλά

οτε ~ τερεας, ~νOιγOVΤας τα χέρια. λέει τη Συναπτι' δέ σ .Στο τελος ο λαος αναφωνεί: 7 η η.

+ Ας προσευχηθούμε.

- Αμήν.

Ο λαός: - Κύριε, ελέησον.

Ο λαός:. - Χριστέ, ελέησον.

Ο λαός: - Κύριε, ελέησον.

Ο ιερέας: + Κύριε, ελέησον.Ο ιερέας: + Χριστέ, ελέησον.

Ο ιερέας: + Κύριε, ελέησον.

7. Ακολουθεί το Κύριε ελέησον. εκτός αν έχει προηγηθεί κατά την

Ευχή Μετανοία .

- Αμήν.

76

ΑκολουΘία του Θείου Λόγου-----_.--:..:...:...:.:.:..:..::..;...;;..-:-_--_-::.....-_-------

Ακολουθίατου θείου Λόγου

10. Έπειτα ο αναγνώστης πηγαίνει στον άμβωνα και διαβάζει τοπρώτο ανάγνωσμα. Όλοι ακούν καθιστοί. Ο αναγνώστης δηλώνει τοτέλος του αναγνώσματος λέγοντας:

+ Λόγος του Κυρίου.

Και όλοι αναφωνούν:

_Σ' ευχαριστούμε, Κύριε.

11. Ένας ψάλτης ψέλνει ή απαγγέλλει τον αντιφωνικό ψαλμό και ο

λαός απαντά με το αντίφωνο.

12. Έπειτα, αν υπάρχει δεύτερο ανάγνωσμα, ο αναγνώστης τοδιαβάζει από τον άμβωv.α, όπως και το προηγούμενο.

Ο αναγνώστης δηλώνει τΟ τέλος του αναγνώσματος λέγοντας:

+ Λόγος του Κυρίου.


_Σ' ευχαριστούμε, Κύριε.

13. Ακ;λουθεί το Αλληλούια ή άλλο άσμα ~αθo~ισμένo από τιςλειτουργικές οδηγίες, ανάλογα με τη λειτουργικη περιοδο.

14. Στο μεταξύ, αν χρησιμοποιείται θυμίαμα, ο Ι,ερέας βάζει λι~άνιστΟ θυμιατό. 'Επειτα ο διάκονος που θα, εκφωνησει τ,Ο Eυ~γγελιoυποκλίνεται εμπρός στον ιερέα και ζητα την ευλογια, λεγοντας

χαμηλόφωνα:

_Ευλόγησε, πατέρα.

8

__------..:...Α.::..:Κ:.:::ο::..:λ.:::::Ο.:::::u.:::::Θ:.:ία~Τ~ο~u:...:!..Θ~ει~Ό~u~Λ:20!lΎ~ο~u~--- _

Ο ιερέας, χαμηλόφωνα} λέει:

+0 Κύριος να είναι στ~ν καρδιά και στα χείλη σου,

για να ~ναγγείλεlς επαξια το Άγιο Ευαγγε'λιό του.

Εις ~o ονομα του Πατρός + και του Υιού και του Αγίου

Πνευματος.

, Ο διάκονος σημειώνεται με το σημείο του σταυρού και

απαντα:

- Αμήν.

,Αν, όμως, δεν υπάρχει διάκονος, ο ιερέας υπο/(,λfνεται

μπροστα στην αγία Τράπεζα και λέει χαμηλοφώνως:

+ Καθάρισε την καρδιά μου και τα χείλη μου

πα~Toδύναμε Θεέ,για να αναγγείλω επάξια 'το Άγιο Ευαγγε'λιό σου.

15, ,Έπειτα ~ διάκονος ή ο ιερέας μεταβαίνει στον άμβωνα. Τον

συνλoδευ~υδν, ανάλογα με την περfπτωση, οι βοηθοί με το θυμιατήρι και

τις αμπα ες. Από τον άμβωνα λέει:



- Και με το πνεύμα σου.

Ο διάκονος ή ο ιερέας λέει:

+ Ανάγνωσμα από το κατά '" άγιο Ευαγγέλιο.

9

10

Ο λαός αναφωνεί:


_ Ακολουθία του θείου ΛόΥου

τον Υι6ν του Θεού τον Μονογενή

τον εκ του Πατρός γεννηθέντα π/ρο πα'ν 'ό ' των των αιωνων

φως εκ, φωτ ς, Θεον αληθινόν εκ Θεού αληθινού. .Γεννηθεντα/ ου ποιηθέντα, ,ομοουσιον τω Πατρl δl'ου τα 'Πα' ,

δ' ' " ντα εγενετο.

τον " ημάς τους ανθρώπους

και δια την ημετέραν σωτηρίαν

κατελθόντα εκ των ουρανών,

11

Από το σημεί "την κεφαλή. ο αυτο ως το και ενανθρωπήσαντα όλοι κλίνουν

και σαΡΚ,ωθέντα εκ Πνεύματος Αγίου

και Μαριc:ς της Παρθένου και ενανθρωπήσαντα

Σταυρω~εντα τε υπέρ ημών επί Ποντίου Πιλάτ~υκαι παθοντα και ταφέντα/ /και ανα~τ?"τα τη τρίτη ημέρα κατά τας Γραφάς

και ανε θοντα εις τους ουρανούς

και καθεζόμενον εκ δεξιών του Πατρός

Κα; πάλι; ερχόμενον μετά δόξης .κριναι ζωντας και νεκρούς

ου της βασιλείας ουκ έσταl τέλος.

~αl εις το Πνεύμ? το Άγιον, το Κύριον, το ζωοποιόν L:-ο εκ του Πατρος εκπορευόμενον /

το σ Π ' /υν ατρl και Υιώ συμπροσκυνούμενον

και συνδοξαζόμενον, ;το λ~λήσαν δια των προφητών.

ΟΕι ς μιαν, αγ(αν/ καθολικήν και αποστολlκη'ν Εκκλ 'μολογώ εν β' ησιαν.

Π αΠTlσμα, εις άφεσιν αμαΡTlών

ροσδοκώ ανάστασιν νεκρών .και,ζωήν του μέλλοντος αιώνος.

Αμην.

-

Έπειτα ασπάζεται το ιερό βιβλίο και λέει χαμηλοφώνως:

18. Στο τέλος της ομιλίας. όταν ορίζεται από το τυπικό, ψέλνεται ήαπαγγέλλεται το Σύμβολο τη Πίστεως (Πιστε6ω).

Ι 7. Έπειτα ακολουθεί η ομιλία. η οποία πρέπει να γίνει από ιερέαή διάκονο. και είναι υποχρεωτική τις Κυριακές και τις υποχρεωτικέςεορτές. Τις υπόλοιπες μέρε συνιστάται.

πιστεύω εις ένα Θεόν,Πατέρα παντοκράτορα, ποιητήν ουρανού και γης,ορατών τε πάντων και αοράτων.Και εις ένα Κύριον lησού ν χριστόν,

+ Ο λόγος του αγιου Ευαγγελ10υ ας εξαλεΙψει τις αμαρτιες

μας.

_Σε υμνούμε, Κύριε, lησού Χριστέ.,

+ Λόγος του Kuplou.

16. Όταν τελειώσει το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα, ο διάκονος ή ο

ιερέας, λέει:

Έπειτα ο διάκονος ή ο ιερέας, αν χρησιμοποιείται θυμίαμα.

θυμιατίζει το βιβλίο και εκφωνεί το Ευαγγέλιο.

_Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι.

Συγχρόνως. ο λειτουργός κάνει το σημείο του σταυρού επάνωστο βιβλίο και στον εαυτό του: στο μέτωπο, στο στόμα και στο στήθος.

Ακολουθία του θείου Λόγου--------------_..:....._--------

Ι

20.

Ακολουθία του θείου Λόγου -----

- δ' κατά -r:ηνΤι Σ' βολο Νικαίας-Κωνσταντινουπόλεως, ι ιαιτερα θεί

19 ο υμ. , π . ο. δύναται να αντικαταστα

περίοδβΟ της τεσσο~~~~β:i~ :~~Τ~~κλ~σ;;ς της Ρώμης, το λεγόμενομε το απΤΙστlκ ι-

«Σύμβολο των Αποστόλων».

, Θεό Πατέρα παντοκράτορα,Πιστευω στο ,λάστη του ουρανού και της γης.

π ,Και στον Ιησού XρtστO ι "

τον Μονογενή του Υιό και Κυριο μας.

•" ' 'λοι, . τό ως το την Αειπάρθενο ωαρια οΑπο το σημειο αυ ,

κλίνουν την κεφαλή.

, λ' θη από το Άγιο ΠνεύμαΟ οποιος συνε ηφ ,και γεννήθηκε από την ~εlπάρθενo Μαρια.'Επαθε επί Ποντίου Πlλατo~,

, θηκε πέθανε και ταφηκε,σταυρω ,

έβηκε στον Άδη. ,κατ " /θηκε από τους νεκρους.την τριτη μερα αναστη /Ανέβηκε στους ουρανους , /

δ ξ ά του Θεου πατερακαι κάθεται στα ε ι

του παντοδύναμου. / ζωντανούς και νεκρούς.Απ' όπου θα έλθει να κ?ινεl

πιστεύω στο Άγιο Πνευμα, /στην Αγία Καθολική ~Kκλησlα,

την κοινωνία των αγlων~

άφεση των αμαΡTlων,την /την ανάσταση των νεκρων;

και τη ζωή την αιώνια. Αμην.

Δ ' ις των πιστών.Έπειτα απαγγέλλονται ΟΙ εησε

12

Ακολουθία της θείας Ευχαριστίας--Αι<ολουθία της θείας Ευχαριστίας

21. Όταν τελειώσουν οι Δεήσεις των ΠισΠ1JV, αρχίζει το άσμα

της προσκομιδής. Ενώ ψάΜεται το άσμα, οι βοηθοί τοποθετούν στην

αγία Τράπεζα το ειλητό. το αποσπογγιστήριο, το άγιο Ποτήριο και το

Λειτουργικό βιβλίο.

22. Καλό είναι οι πιστοί να εκφράσουν τη συμμετοχή τους με μία

προσφορά, προσκομίζοντας είτε τον άρτο και τον οίνο για την τέλεση

της Ευχαριστίας, είτε άλλα δώρα για τις ανάγκες της Εκκλησίας και των

πτωχών .

23. Ο ιερέας, όρθιος μπροστά στην αγία Τράπεζα, παίρvει στα χέρια

το δισκάριο με τον άρτο, το υψώνει λίγο και κρατώντας το με τα δύο

χέρια επάνω απ' την αγία Τράπεζα, λέει χαμηλοφώνως:

+Ευλογητός είσαι, Κύριε, Θεέ του σύμπαντος,

διότι από τα πλούσια δώρα σου λάβαμε αυτόν τον άρτο,

καρπό της γης και της εργασίας του ανθρώπου:

Σου τον προσφέρουμε να γίνει για μας άρτος ζωής

αιώνιας.

Έπειτα τοποθετεί το δισκάριο με τον άρτο επάνω στο ειλητό.

Αν το άσμα της προσκομιδής δεν ψάλλεται. ο ιερέας μπορεί

να απαγγείλει μεγαλοφώνως την παραπάνω ευχή. Στο τέλος ο λαός

μπορεί να αναφωνήσει:

- Ευλογητός ο Θεός στους αιώνες.

24. Ο διάκονος ή ο ιερέας βάζει κρασί και λίγο νερό στο άγιο

ΠοτήΡIO, λέγοντας χαμηλοφώνως:

+Με το Μυστήριο του ύδατος και του οίνου τούτου

είθε να γίνουμε κοινωνοί της θεότητας Εκείνου,

13

+nαρακαλείτει αδελφοί τον π δ', αντο υναμο Θεό Π 'να δεχθεί τη θυσία την οποία τ / ατερα,ου προσφερουμε.

Ο λαός, σηκώνεται και απαντά:

_ ΑκολουΘία της Θείας Ευχαριστίας

+nλύv~ με, Κύριε, από την ανομία μου,

και αΊτΟ την αμαρτία μου καθάρlσέ με.

29. Έπειτα, όρθιος στο μέσο της αγία Τι άπ ζι ,το λαό, ανοίγοντας και κλείνοντα ? ρ ε ας, στραμμενος προς, ς τα χερια του, λέει:

:~~ε~ξ:Oτ~~Ρ~~~μ:~;~o~~ρlα σου αυτή τη θυσία

προς οφελος δικό μας και όλης της ΑΥ' /ιας του Εκκλησιας.

30. Έπειτα ο ιερέας εκτείνει τα έπροσκομιδής. Στο τέλος ο λ' Χ ρια ,του και λέει τη δέηση τηςαος αναφωνει:

Έπειτα τοποθετεί το άγιο Ποτήριο επάνω στο ειλητό. Αν,όμως, τΟ άσμα της προσκομιδής δεν ψάλλεται, ο ιερέας μπορεί νααπαγγείλει μεγαλοφώνως την παραπάνω ευχή. Στο τέλος ο λαόςμπορεί να αναφωνήσει:

+ Ευλογητός EfaalIΚύριε, Θεέ του σύμπαντοςι

διόη από τα πλούσια δώρα σου λάβαμε αυτόν τον οίνοικαρπό της αμπέλου και της εργασίας του ανθρώΊτου:Σου τον Ίτροσφέρουμε να yfVEI για μας ποτό σωτηρίας

αιώvιας.

25. Έπειτα ο ιερέας παίρνει το άγιο Ποτήριο, και υψώνοντάς το λίγοεπάνω από την αγία Τράπεζα, λέει χαμηλοφώνως:

_-----Α-Κ-ο-λ-Ο-u-θ-ία-τη.1.-ς.:--θ~εί..:.α....:.ς..:.Ε..:.uD.χ.::..:αc.Ρ~ισ~τ:.::ία :..:ς~_-----

ο οποίος καταδέχτηκε να συμμετάσχει στην

ανθρώπινη φύση μας.

_Ευλογητός ο Θεός στους αιώνες. - Αμήν.

26. Έπειτα ο ιερέας κλίνει την κεφαλή και προσεύχεται χαμη-

·λοφώνως:ΑΓΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ

3~. Ο λειτουργός, αν θέλει, ψάλλει σε 'λε 'μερη εκείνα της ευχαριστιακής . ο ς τις, θειες Λειτουργίες ταιερά συλλείτουργα. ευχης που μπορουν να ψάλλονται στα

Στην . Α, πρωτη ναφορά, που ονομάζετ Ρ" ,βΡΖσκονται μέσα σε παρένθ ~ι και ωμαικος Κανόνας, όσαεση, μπορουν να παραλειφθούν.

28. Ο ιερέας, όρθιος στην άκρη της αγίας Τράπεζας, πλένει τα χέρια

του, λέγοντας χαμηλοφώνως: '

27. Και, ανάλογα με την περίπτωση, θυμιατίζει τα τίμια Δώρα, τονΣταυρό και την αγία Τράπεζα. Έπειτα ο διάκονος ή ο βοηθός θυμιατίζειτον ιερέα και το λαό.

+Με Ίτνεύμα ταπεlνωμένο και συντριβή στην καρδιάσε Ίταρακαλούμε ι Κύριε ι να μας δεχθείς.Είθε σήμερα η θυσία μας να είναl ευΊτρόσδεκτη ενώπιόν

σου.

lS14

•

Πρώτη Αναφορά----------_--!.._---!.-_:.......!-:....!.....-=------------

ΠΡΩΤΗΑΝΑΦΟΡΑ

ή ΡΩΜΑϊκοΙ.ΚΑΝΟΝΑΙ.

να δεχθείς

κάνει το σημείο του σταυρού επάνω σroν άρτο και στο άγιο

Ποτήριαμαζί, λέγοντας:

84. Ο ιερέας εκτείνει τα χέρια και λέει:

Π έ α πολυεύσπλαχνε,Σε παρακαλούμε, λοιπόν, ατ Ρ

και σε ικετεύουμε,

διά του lησού Χριστού,του Υιού σου και Κυρίου μας,

και σου ζητούμε,

ενώνει τα χέρια και συνεχίζει:

και να ευλογήσεις + αυτά τα δώρα,

αυτή την προσφορά,

αυτή την αγία και άχραντη euala.

Σου την προσφέρουμε,πριν απ' όλα,

για την αγία σου Καθολική Εκκλησία:

ευδόκησε να της δωρίζεις ειρήνη,

να την προστατεύεις,

να την διατηρείςενωμένη

και να την στηρίζεις σε όλη την οικουμένη:

μαζί με το δούλο σου, τον Πάπα ... [όνομα],

τον Επισκοπό μας ,., [όνομα],

Εκτείνει τα χέρια και συνεχίζει:

Εδώ δύναται να αναφέρονται οι βοηθοί Επίσκοποι, ή άλλος

ή άλλοι Επίσκοποι όπως ορίζει η Γενική Διάταξη του Ρωμαϊκού

Λειτουργικού (ap.149).Αν ο λειτουργός είναι Επίσκοπος μετά τις λέξεις: μαζί με τον

δούλο σου τον Πάπα ....[όνομα], προσθέτει: και εμένα τον ανάξιο

δΌύλο.σου.

. Αν ο Επίσκοπος λειτουργεί έξω από την εκκλησιαστική του

Επαρχία, μετά τις λέξεις: μαζί με τον δούλο σου τον Πάπα ... [όνομα]π~oσθέτει: και εμένα τον ανάξιο δούλο σου και τον αδελφό μου ...[ονομα} Επίσκοπο αυτής της Εκκλησίας ... [όνομα].

Αν προίσταται ή συλλειτουργεί Επίσκοπος άλλης

Εκκλησιαστικής Επαρχίας προσθέτει: τον εδώ λειτουργούντα (ή

συλλειτουργούντα) Επίσκοπο ... [όνομα} της Εκκλησίας ... [όνομα).

Ο Κύρως να είναι μαζί σας.

Και με το πνεύμα σου.

Ας υψώσουμε ης καρδιές μα5;Είναι στραμμένες προς τον Κυριο.

Ας ευχαριστήσουμε τον Κύριο τον Θεό μας,

Άξιο και δίκαιο.

. ,'ουςλειτουργικούςΑκολουθεί το προοιμιο συμφωνα ~ε τ ,

κανόνες το οποίο τελειώνει με το Άγιος, αγιος, αγιας.

+ Άγιος, άγιος, άγως, Κύριος ο Θε~ς, Σαβ~~θ.Πλήρεις ο ουρανός και η γη της οξης .

Ωσαννά εν τοις υψίστοις. , Κ 'ουΕυλογημένος ο ερχόμενος εν ονοματι υρl .

Ωσαννά εν τοις υψίστοις.

+

+

83.

+

1617

_ -------~n.:J.P:...:w=-'T_ΓJ.LA_va_p!....o~p_a_'__-------

και με όσους επαγρυπνούνγια την ορθή, καθολική και αποστολικήπίστη.

85. Ευχή για τους ζώντες.

Σε συλλείτουργο, ο 1ος συλλειτουργός λέει:

Ενθυμήσου, Κύριε, τους δούλους σου ...

, λ' ' ς θέλει Έπειταενώνει τα χέρια και προσευχεται ιγο για οσου .

εκτείνει πάλι τα χέρια και συνεχίζει:

και όλους τους εδώ παρόντες, ,των οποίων εσύ γνωρίζεις την πίστη και την ευ~εβεl~.Γι' αυτούς σου προσφέρουμε αυτή τη δοξαστικη θυσια,την οποία και οι ίδιοι σου πρoσφ~ρoυνγια τον εαυτό τους και τους ol~ειoυς τους,

Ύια την απολύτρωση των ψυχων τους" ,την ελπίδα της σωτηρίας και της ακεραιοτητας τους

και απευθύνουν ικεσίες , 'σ' εσένα τον αιώνιο, ζωντανό και αληθινο Θεο.

~__--------:...Πx.p::..::ω:::.'τ:..:..ηι..:.Α...:.v~a::Jφ~Ο:.t.Ρ:::a:..' _

(ιαΚ,ώβου, lωΆWη, Θωμά, ιακώβου,

Φιλιππου, Βαρθολομαίου, Ματθαίου,

Σίμωνα και Θαδδαίου, Λίνου, Κλητού,

Κλήμεντα, Σίξτου, Κορνηλίου, Κυπριανού,

Λαυρεντίου, ΧρυσΟΥόνου,

Ιωάννη και Παύλου, Κοσμά και Δαμιανού)

και όλων των αγίων σου. 'Χάρη στις ικεσίες και τις αξιομισθίες τους

δώ~ιζέ μας π~τoτε τη βοήθεια και την προστασία σου.

(Δια του ιησου Χριστού, του Κυρίου μας. Αμήν).

87. Με εκτεταμένα τα χέρια συνεχίζει:

Αυτή, λοιπόν, την προσφορά,

την οποία παρουσιάζουμε εμεις οι δούλοι σου

αλλά και όλη σου η οικογένεια, 'σε παρακαλούμε, Κύριε,

να την δεχθείς με ευμένεια.

~~ερέω~ε τις ημέρες της ζωής μας με τη δική σου ειρήνη,

υτρωσε ~ας από την αιώνια καταδίκη,

και συναριθμησέ μας στο ποίμνιο των εκλεκτών σου.

86. Ανάμνηση των αγίων.

Σε συλλείτουργο, ο 20ς συλλειτουργός λέει:

Ενώνει τα χέρια.

(Δ~ά του IIlaou Χριστού, του Κυρίου μας. Αμήν).

Σε κοινωνία με όλη την Εκκλησία,

τιμούμε τη μνήμη "πρώτα της υπερευλογημένης Αειπαρθεν?υ Mαρι~ς,Μητέρας του Θεού και Κυρίου μ,ας Ιησου χριστου,έπειτα του αγίου Ιωσήφ του μνηστορος,των αγίων Αποστόλων και Μαρτύρων σου

Πέτρου και Παύλου, Ανδρέα,

18

Από την πασχαλινή Αγρυπνία

ως τη 2η Κυριακή του Πάσχα

Αυτή, λοιπόν, την προσφορά,

Τ'1λ/ν οποία παρουσιάζουμε εμείς οι δούλοι σουα ά 'λ 'και ο η σου η οικογένεια,

19

Πρώτη Αναφορά~--------'------"-----"---!----------

__ .Πρώτη Αναφορά

υψώνει τα μάτια,


ενώνει τα χέρια.

Ο οποίος, την παραμονή των Αγίων του Παθών,

(Διά του Ιησού Χριστού, του Κυρίου μας. Αμήν).Δείχνει τον καθαγιασμένο Ά το στο λ '

στο δισκάριο και γονατίζιοντας ρ. αο, τον τοποθετεί πάλιπροσκυνα.

90. Έπειτα συνεχίζει:

Κατά τον ίδιο τρόπο μετά από το δ ', [ITTVO,

παίρνει το άγιο Ποτήριο κα ' ,την αγία Τράπεζα συνεχίζει: ι υψωνovτας το λίγο επάνω από

ύψωσε Τ,ους οφθαλμούς του στον ουρανό,

προς εσενα, τον παντοδύναμο Θεό και Π ', . ατερα του

σε ευxα~ιστησε, σε ευλόγησε, 'τον τεμαχισε και τον έδωσε στους μαθ' ,ητες του, λεγοντας:

Κλίνει λίγο την κεφαλή:

ΛΑΒΕΤΕ, ΦΑΓΕΤΕ ΕΞ ΑΥΤΟΥ ΠΑΝΤΕΣ'

τοΥΤΟ ΕΣΤΙ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ .ΤΟ ΥΠΕΡ ΥΜΩΝ ΠΑΡΑΔΙΔοΜΕΝΟΝ.

αφ , 'λo~ ε αβε το λαμπρό αυτό Ποτη'ριο

στα αγια ' 'και αχραντα χέρια του

σε ωχ ' 'αριστησε πάλι, σε ευλόγησε

και το έδωσε στους μαθητές του, λέγοντας:


Επιθέτει τα χέρια επάνω στα Δώρα και λέει:88.

89. Στις φράσεις που ακολουθούν, τα λόγια του Κυρίου πρέπει ναπροφέρονται καθαρά και μεγαλοφώνως, όπως η φύση τους το απαιτεί.

Καθαγ(ασε, Κύριε, αυτή την προσφοράμε την -παντοδύναμη ευλογία σου,ώστε να γ(νει τέλεια και αντάξια για σένα,και για μας το Σώμα και το Αίματου -πολυαγα-πημένου Υιού σουκαι Κυρίου μας lησού Χριστού,

σε παρακαλούμε, Κύριε,

να την δεχθε(ς με ευμένεια.Σου την προσφέρουμε επίσης για όσους θέλησες νααναγεννήσεις από το νερό και το Άγιο Πνεύμα,χορηγώντας σ' αυτούς την άφεση των αμαρτιών.Στερέωσε τις ημέρες της ζωής μας με τη δική σου ειρήνη,λύτρωσέ μας από την αιώνια καταδίκη,και συναρίθμησέ μας στο -πο(μνlO των εκλεκτών σου.

παίρνει τον άρτο και υψώνοντάς τον λίγο επάνω από την αγία

Τράπεζα σvνεχίζει:

έλαβε τον άρτο στα άγια και άχραντα χέρια του,

2021

92._-------~π2.ρ::ω~' T~η!...:.A:..:ν:..:α::.::φ!:.:o:!.ρ:..:ά::....___-------

ΚΑΙ ΠΙΕΤΕ Ε= AYfOY ΠΑΝΤΕΣ:~~6 ΕΣΤΙ Το ποΤΗΡΙΟΝ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ Μογ,

ΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΙΩΝΙΟΥ ΔΙΑΘΗΚΗΣ,~g ~ΠEP γΜΩΝ ΚΑΙ πολ/ΩΝ ΕΚΧΥΝΟΜΕΝΟΝ

~~:r~E~~I~t:::~~~N ΕΜΗΝ ΑΝΑΜΝΗΣΙΝ., ' ο Ποτη'ριο στο λαό, το τοποθετεί πάλι επάνω

Δειχνει το αΥΙ ,στο ειλητό και γονατίζοντας προσκυνα.

91. Έπειτα λέει:

, ως'ΜυστήρlOν πιστε .

Και ο λαός συνεχίζει αναφωνώντας:

Κ , αναγγέλλουμεΤο θάνατό σου, υΡlε, ,

'α σου Ανάσταση ομολογουμε,και την αγι

έως ότου έλθεις.

Πρώτη Αναφορά---:..-------_.!.....-----!._----!.-..!...._--------

Έπειτα ο ιερέας εκτείνει τα χέρια και λέει:

Τελώνταςλοιπόν, Κύριε, την ανάμνηση των Αγίων Παθών

του ιησού Χριστού, του Υιού σου και Κυρίου μας,

της Αναστάσεώςτου από τους νεκρούς

και της ένδοξης Αναλήψεώςτου στους ουρανούς,

εμείς οι δούλοι σου, αλλά και ο άγιος λαός σου,

προσφέρουμεστην υπέρτατη μεγαλειότητάσου

από τα δώρα και τα αγαθά σου,

θυσία ιερή, θυσία άμωμη, θυσία αμόλυντη,

τον άγιο Άρτο της ατελεύτητηςζωής

και το Ποτήριο της αιώνιας σωτηρίας.

93. Στρέψε, Κύριε, ευσπλαχνικά το βλέμμα σου,

επάνω σ' αυτά τα δώρα και δέξου τα,

όπως ευδόκησες να δεχθείς τα δώρα

του δούλου σου Άβελ, του δικαίου,

τη θυσία του Πατριάρχη μας Αβραάμ,

και αυτή που σου πρόσφερε ο αρχιερέας Μελχισεδέκ,

θυσία ιερή, θυσία αμόλυντη.

94. Υποκλίνεται και με ενωμένα τα χέρια συνεχίζει:

α)

β)

Άλλες αναφωνήσεις:

, υτόν τον ΆρτοΚάθε φορά που τρωμε α ,

, τό το ποτηρlO,και πίνουμε απΟ ~υ έλλουμε έως ότουτο θάνατό σου, KuplE, ΑVαγγ

έλθεις.

Σωτήρα του κόσμου σώσε μας,, υ μας λύτρωσες ,

εσυ πο Ανάσταση σου.με το Σταυρό σου και την

22

Ικετευτικά σε παρακαλούμε, παντοδύναμε Θεέ,

πρόσταξε να μεταφέρει ο άγιος Άγγελός σου τα τίμια αυτά δώρα

στο υπέρτατο θυσιαστήριό σου

ενώπιον της θείας μεγαλειότητάς σου,

ώστε, συμμετέχοντας στο θυσιαστήριο αυτό,

και κοινωνώντας στο πανάγιο Σώμα και Αίμα του Υιού σου,

Ανασηκώνεται κω κάνει το σημείο του σταυΡΟΊ} λέγοντας:

να λάβουμε κάθε επουράνια ευλογία και χάρη.


23


_-------:..-n'J::.p~w~'τ~ηL.:.Α:::ν~α:::sφi!:Ο~Ρ~α~' _

Αγνή, Καικιλία, Αναστασία)και όλους τους αγίους σου:

δέξου μας στην κοινωνία των αγίων σου, ,

χωρίς να κρινεις την αξία μας,

αλλά παρέχοντας τη συγγνώμη σου.Ενθυμήσου επίσης, Κύριε, τους δούλους σου ... ,ΟΙ οποίοι προηγήθηκαν με τη σφραγίδα της πίστεως

και κοιμούνται τον ύπνο της ειρήνης.

(Διά του Ιησού Χριστού, του Κυρίου μας. Αμήν).

Πρώτη Αναφορά

95. Σε συλλείτουργο, ο 30ς συλλειτουργός εκτείνει τα χέρια και

μνημονεύει τους κεκοιμημένους:

Δ/ά του Κυρίου μας, Ιησού Χριστού,Ενώνει τα χέρια και προσεύχεται λίγο για τους

κεκοιμημένους. Έπειτα εκτείνει τα χέρια και εύχεται:97. Και συνεχίζει:

Σ' αυτούς, Κύριε,

και σε όσους αναπαύονται εν Χριστώ,

χορήγησε τόπο δροσιάς, φωτός και ειρήνης.


(Διά του Ιησού Χριστού, του Κυρίου μας. Αμήν).

διά του οποίου εσύ, Κύριε,

δημιουργείς όλα αυτά τα αγαθά,

τα αγιαζεις, τα ζωοποιείς, τα ευλογείςκαι μας τα παρέχεις.

,98., Παίρνει, το δισκάριο με τον καθαγιασμένοΆρτο και το άγιοΠοτηριο, τα υψωνει και λέει:

96. Με το δεξί χέρι χτυπά το στήθος του λέγοvrας:Δι' Αυτού και μετ' Αυτού και εν Αυτώ,

Σε συλλείτουργο, ο 40ς συλλειτουργός λέει:

Και εμάς τους αμαρτωλούς δούλους σου,

Εκτείνει τα χέρια και συνεχίζει:

οι οποίοι ελπίζουμε στην άπειρη ευσπλαχνία σoυ~

ευδόκησε να μας δεχθείς κοντά σου, ,μαζί με τους αγίους σου Αποστόλους και Μαρτυρες:

Ιωάννη, Στέφανο, Ματθία, Βαρνάβα" ,(Ιγνάτιο, Αλέξανδρο, Mαρ~ελλlνo, Π~τρo,

Φηλlκίτη, Περπέτουα, Αγαθη, Λουκια,

Σε συλλείτουργο, όλοι οι συλλειτουργοίμαζί:

εις σε Τον Θεόν Πατέρα, παντοκράτοραεν τη / ,π' ενοτητι του Παναγίου Πνεύματος,ασα τιμή και δόξα αποδιοεταιεις, ,

Τους αιωνας των αιώνων.


Αμήν.

Θεί v Ητέλ~ση της Λειτουργίας συνεχίζεται με την Ακολουθία τηςας .l\.Οιvωvιας, βλ. σελ. 75

2425

Δεύτερη Αναφορά--ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΝΑΦΟΡΑ

, ο προοίμιό της,

99 Παρ' ότι η δcύτερη ευχή είναι συγκρ~τημεδνη ~ερΤα 11ε εκείνα που. Ο ' άλλα προοιμια ι !αιτε ~

μπορεί ναχρησιμoπ~ιη ει και~ 'ιο της Σ;τηρίας, Π.χ. με τα κοινάσε περίληψη πcριγραφουν το υστηρ

προοίμια.

Γ' αυτό και εμείς,ι ωμένο l με τους Αγγέλους και τους αγίους,

εν δ 'ξδιακηρύττουμε τη ο α σου

αναφωνώντας και λέγοντας (ψάλ/οντας):



+ Άγιος, άγιος, άγιος Κύριος ο Θεός Σαβαώθ.

Πλήρεις ο ουρανός και η γη της δόξης σου.


Ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου.


+

+

Ας υψώσουμε τις καρδιές μας;Είναι στραμμένες προς τον Κυριο.

Ας ευχαριστήσουμε τον Κύριο τον Θεό μας.



πραγματικά είσαι άγιος, Κύριε, η πηγή κάθε αγιοσύνης.

101. Ενώνει τα χέρια, τα επιθέτει επάνω στα Δώρα και λέει:

πραγματικά είναι άξΙΟ, και δίκαιο,

καθήκον ιερό και σωτηριο, 'Κύριεπαντού και πάντοτε να σ' ευχαριστου~ε, '

έ ' Θεέ παντοδύναμε και αιωνιε,Πατ ρα αγιε, ,διά του αγαπητού σου ΥΙΟ,υ,του Ιησού χριστού, του Λογου σου, /

'δ 'ησες τα πανταδιά του οποιου ημιουργ 'ς Λυτρωτή καικαι τον οποίον απέστειλες σ' εμας ω

Σωτήρα.

, ΆγιοΕνσαρκώθηκε από το Πνευμα το Μ 'και γεννήθηκε από T~ν Αεl;τάρθενο αρια.Για να εΚΤελέσει το θελημα σου "

, α σένα ένα λαο αγlO,και να αποκτησεl γι , πα'σχοντας, ' ου Σταυρου ,άπλωσε τα χερια του επ~ τ

ώστε να καταλύσει το θα~ατo

και να φανερώσει την Ανασταση.

26

Καθαγίασε, λοιπόν, σε παρακαλούμε, αυτά τα δώρα

με τη δρόσο του Πνεύματός σου,

ενώνει τα χέρια και κάνει το σημείο του σταυρού ταυτόχρονα

επάνω στον άρτο και στο άγιο Ποτήριο. λέγοντας:

ώστε να γίνουν για μας το Σώμα + και το Αίμα

Του Κυρίου μας Ιησού Χριστού,


102. Στις φράσεις που ακολουθούν, τα λόγια του Κυρίου πρέπcι ναΠΡοφέρονται καΟαρά και μεγαλοφώνως, όπως η φύση τους το απαιτεί.

Ο Οποίος, όταν παραδινόταν θεληματικά στα Άγια Πάθη του,


'ΤΡάπεζα, συνεχίζcι:

27

Δεύτερη Αναφορά

έλαβε τον άρτο,

και αφού σε ευχαρίστησε, τον τεμάχισε

και τον έδωσε στους μαθητές του, λέγοντας:


Δείχνει το άγιο Ποτη''ρΙΟ στο λ ." αο, το τοποθετεί άλ '

στο ειλητο και γονατι(οντας πnοσκυ . Έ ' Π ι επανωr να. πειτα λεει:



ΜΒΕΤΕ, ΦΑΓΕΤΕ ΕΞ ΑΥΤΟΥ ΠΑΝΤΕΣ:

ΤΟΥτΟ ΕΣΤΙ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ,

ΤΟ ΥΠΕΡ ΥΜΩΝ ΠΑΡΑΔΙΔΟΜΕΝΟΝ.

Δείχνει τον καθαγιασμένο Άρτο στο λαό, τον τοποθετεί πάλι

στο δισκάριο και γονατίζοντας προσκυνά.

Μυστήριον πίστεως!

Και ο λαός συνεχίζει αναφωνώντα :

Το θάνατό σου, Κύριε αναΥΥε'λ/, ' ουμεκαι την αγια σου Ανάσταση ομολογ ,έως ότου έλθεις. ουμε,


29


Κάθε φορά π ' ,, ου τρωμε αυτον τον Ά τκαι πινουμε από αυτό το Ποτη'ριο Ρ οτο θάν ' ι, ,ατο, σου, Κύριει αναΥΥεί\λουμεεως ΟΤου ελθεις.

Σ~Τήρα Του κόσμου, σώσε μαςεσυ Που μας λύτρωσες ,με το Σταυρό σου και την Α ' ,

νασταση σου.

α)

β)

--------τ---__105. Έπειτα ' .

ο ιερεας εκτείνει τα χέρια και λέει:

Τελώντας λ 'ΤΟυ θ "ο/πον, την ανάμνηση

αναΤου και της Α 'σου ΠΡοσ ' ναα-τασεως του Υιού σουΚα, το Π ~ερoυμε, Κύριε, ΤΟν άρτο της ζωής ,Και σ οτηριο της σωτηρίας

ε ευχαριστ' δ ινα Παριστ ' ουμει lότι μας αξίωσες

αμεθα ενώπιόν σου, και να σε υπηρετούμε.

παίρνει το άγιο Ποτήριο και υψώνοντάς το λίγο επάνω από

την αγία Τράπεζα, συνεχίζει:

28


Κατά τον ίδιο τρόπο, μετά από το δείπνο,

έλαβε το Ποτήριο,

και αφού σε ευχαρίστησε πάλι,

το έδωσε στους μαθητές του, λέγοντας:

ΜΒΕΤΕ ΚΑΙ ΠΙΕΤΕ ΕΞ ΑΥΤΟΥ ΠΑΝΤΕΣ:

ΤΟΥΤΟ ΕΣΤΙ ΤΟ ΠΟΤΗΡΙΟΝ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΜΟΥ,

ΤΟ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΙΩΝΙΟΥ ΔΙΑΘΗΚΗΣ,

ΤΟ ΥΠΕΡ ΥΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟλ/ΩΝ ΕΚΧΥΝΟΜΕΝΟΝ

ΕΙΣ ΑΦΕΣΙΝ ΑΜΑΡΤΙΩΝ.

ΤΟΥτΟ ΠΟΙΕΙΤΕ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΜΗΝ ΑΝΑΜΝΗΣΙΝ.


Ικετευτικά σε παρακαλούμε:

με την κοινωνία μας στο Σώμα

και στο Αίμα του Χριστού,

το Πνεύμα το Άγιο να μας ενώσει σε ένα σώμα.

Στα συλλείτουργα, ο 10ς συλλειτουργός λέει:

Ενθυμήσου, Κύριε, την Εκκλησία σου

η οποία απλώνεται σε όλη τη γη.

Τελεlοποίησέ την στην αγάπη,

μαζί με τον Πάπα '" [όνομα],

τον Επίσκοπό μας '" [όνομα],

και όλο τον Κλήρο.

Εδώ δ1Ύναται να αναφέρονται οι βοηθοί Επίσκοποι, ή άλλος

ή άλλοι Επίσκοποι όπως ορίζει η Γενική Διάταξη του Ρωμαϊιω1Ύ

Λειτουργικού (αρ.149).

Αν ο λειτουργός είναι Επίσκοπος μετά τις λέξεις: μαζί με τον

Πάπα .. .[όνομα}, προσθέτει: και εμένα τον ανάξιο δούλο σου.

Αν ο Επίσκοπος λειτουργεί έξω από την εκκλησιαστική του

Επαρχία. μετά τις λέξεις: μαζί με τον Πάπα ... [όΙιομα} προσθέτει: και

εμένα τον ανάξιο δούλο σου και τον αδελφό μου ... [όνομα} Επίσκοπο

αυτής της Εκκλησίας ... [όνομα].



συλλειτουργούντα) Επίσκοπο ... [όνομα} της Εκκλησίας ... [όνομα}.

Η ευχή Ενθυμήσου, Κύριε, δύναται να αντικατασταθεί,

ανάλογα με την περίπτωση. από τις παρακάτω ευχές:

30


ΤΗΝ ΚΥΡ'ΑΚΗ

Ενθυμήσου, Κύριει

την Εκκλησία σου η Οποία απλώνεται σ 'λαυτή την ημέρα, ε ο η τη γη,

κατά Tη~ οποία ο Χριστός νίκησε το θάνατοκαι μας εκανε κοινωνούς της αθάν ζ'

Τελειοποίησέ την στην αΥ' ατης ωης Του., , απη,

μαζι με, τον r:.απα '" [όνομα],τον Επισκοπο μας ... [όνομα]

και όλο τον Κλήρο. '

ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΟΚΤΑΗΜΕΡΟΤΟΥΣ

Ενθυμήσου, Κύριειτην Εκκλησία σου η οποία απλ ' ,

, ( , ωνεται σε ολη ταυΤ9 τη νυκτα) την ημέρα, η γΓ],

~αTα την οποία Γ] ΑειπάΡθενος Μαρίαεφερε στον κόσμο τον ΣωτήραΤελειοποίησέ την στΓ]ν αΥα' .μαζ' πη,

ι με τον Πάπα '" [όνομα]Τον Ε', ,

, π/σκοπο μας ... [όνομα1και ολο Τον Κλήρο. '

ΤΑΘΕΟΦΑΝΙΑ

Ενθυ 'μησου, Κύριε

την Εκκλ' 'ησια σου η οποία α λ'

και είναι εδ ' , π ωνεται σε όλη τη γιια' ω συναΥμενη ,υτη την ', ημερα κατά την Ο '

α/ωνιος μαζ' , Ποια ο Μονογενής σου Υιόςφανε' ι σου στη δοξαι '

Τ ρωθηκε με τη δlκ' ,ελεl0110ίη , η μας ανθρωπ/νη φύση.

μαζί σε την στην αγάπημε Τον Πάπα [ , ''" ονομα],

3]

Τ λειοποίησέ την στην αγάπη,

ε ζίμε τον Πάπα '" [όνομα],μα ['

ν Επίσκοπό μας... ονομα],το ιΛ'και όλο τον ΙV\ηρO.

ΔεύτερηΑναφορά

τον Επίσκοπό μας '" [όνομα],


ΤΟ ΠΑΣΧΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΑΚΑΙΝΗΣΙΜΟ

- Δεύτερη Αναφορά

Ενθυμήσου, Κύριε, ,Ε κλ σ,α σου η οποία απλώνεται σε ολη τη γη,

την κ η '(' ) έρα της/ εδω' συναγμένη την ενδοξη νυκτα ημκαι ειναι '/Αναστάσεωςτου Κυρίου μας ιησου Χριστου.

Τελειοποίηάέτην στην αγάπη,

μαζί με τον Πάπα [~νoμαΙ

τον Επίσκοπό μας [ονομα],


ΤΗΝ ΑΝΑΛΗΨΗ

Ενθυμήσου, Κύριε, 'λτ ν Εκκλησία·σου η οποία απλώνεταισε ο η τη γη"

K~I είναι εδώ συναγμένητην ένδ~ξη ημέρα της Αναληψεωςκατά την οπο,α ο Ιησούς αναδειχθηκε

Κύριος του ουρανού και τ~ς γης.

Τελεlοποίησέτην στην αγαπη,

μαζί με τον Πάπα [~νoμα],

τον Επίσκοπό μας [ονομα],


ΤΗΝ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ

Ενθυμήσου, Κύριε, 'λ ττην Εκκλησία σου η οποία απλ~νεταl σε ο η η γη,

αυτή την ημέρα κατά την οποια

, ση του Πνεύματός σου /;ηε;~~~~:~ησε Μυστήριο ενότητας για όλους τους λαους·

32

Στις Λειτουργίες για τους κεκοιμημένους, μπορεί ναπροστεθεί:

Ενθυμήσου, Κύριε,

το δούλο σου (τη δούλη σου) '" [όνομα]τον οποίο (την οποία) κάλεσες (σήμερα)από τον κόσμο αυτό και,

όπως μέσω του Βαπτίσματοςέγινε σύμφυτος (σύμφυτη)στο θάνατο του Υιού σουι

ας γίνει επίσης μέτοχος και της Αναστάσεώςτου.

Στα συλλείτουργα, ο 20ς συλλειτουργόςλέει:

Ενθυμήσουεπίσης τους αδελφούςμας,

οι οποίοι κοιμήθηκανμε την προσδοκίατης Αναστάσεως,και κάθε άνθρωπο ο οποίος αποδήμησεελπίζονταςστην ευσπλαχνίασου,,και δέξου αυτούς στο φως του προσώπουσου.?λους εμάς, σε παρακαΛούμε,εΛέησέ μας,ωστε με, την ΥπεραγίαΘεοτόκο και ΑειπάρθενοΜαρία,τους αγ/ουςΑποστόλουςκαι όλους τους αγίους,οι Οποίοι ανά τους αιώνες σου ήταν ευάρεστοι,να αξ':uθΟύμενα συμμετέχουμεστην αιώνια ζωή,και εσενα να υμνούμε και να δοξάζουμε,

ενώνει τα χέρια,

διά Του, ' Χ 'ησου PJaTOU, του Υιού σου.

33


, Ά και το άγιο' ε τον καθαγιασμενο ρτο106. Παίρνει το δισκα~ιo μ

ΠοτήρlO, τα υψώνει και λεει:

, ετ' Αυτού και εν Αυτώ,Δι' Αυτου και μ

λλ ' υ'ργα όλοι οι συλλειτουργοί μαζί:Στα συ ειτο ,

ΤΡΙΤΗ ΑΝΑΦΟΡΑ

7 + Ο Κύριος να είναι μαζί σας.10 . /Και με το πνευμα σου.

Ακολουθεί το προοίμιο σύμφωνα με τους λειτουργικούςκανόνες το οποίο τελειώνει με το Άγιος, άγιος, άγιος

ν Θεόν Πατέρα, παντοκράτορα,εις σε, τ~ Παναγίου Πνεύματος,εν τη ενοτητι του /

/ η' και δόξα αποδιδεται,πασα τιμ ,εις τους αιώνας των αιωνων.


Αμήν.

'r. ην Ακολουθία τηςΗ τέλεση τή~ Λειτουργίας συνεΧΙι,εται με τ

θείας Κοινωνίας, βλ. σελ. 75

+

+

+

Ας υψώσουμε τις καρδιές μας.

Είναι στραμμένες προς τον Κύριο.

Ας ευχαριστήσουμε τον Κύριο τον Θεό μας.Άξιο και δίκαιο.

Άγιος, άγιος, άγιος Κύριος ο Θεός Σαβαώθ.Πλήρεις ο ουρανός και η γη της δόξης σου.Ωσαννά εν τοις υψίστοις.

Ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου.Ωσαννά εν τοις υψίστοις.

108. Ο ιερέας, με ανοιχτά τα χέρια, λέει:

Ενώνει τα χέρια, τα επιθέτει επάνω στα Δώρα και λέει:

Πραγματικά είσαι άγιος, Κύριε ικαι δίκαια σε υμνεί όλη η πλάση Που εσύ δημΙΟύργησεςδιότι διά Του Υιού σου και Κυρίου μας Ιησού Χριστού,με την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος,ζωΟποιείς και αΥιάζεις τα σύμπαντα~αl δεν παύεις να συνάγεις για σένα ένα λαό,ωστε από την ανατολή του ήλιου μέχρι τη δύσηνα ΠΡοσφέρεται θυσία άμωμη στο όνομά σου.109.

3435

Τρίτη Αναφορά

Σε παρακαλούμε, λοιπόν, Κύριε, και σε ικετεύουμε,

τα δώρα που προσκομίσαμε

αγίασέ τα με το Πνεύμα σου,


επάνω στον άρτο και στο άγιο Ποτήρια, λέγοντας

ώστε να γίνουν το Σώμα + και το Αίμα

του Κυρίου μας ιησού χριστού,


με εντολή του οποίου τελούμε αυτά τα ιερά Μυστήρια.

110. Στις φράσεις που ακολουθούν, τα λόγια του Κυρίου πρέπει να

προφέρονται καθαρά και μεγαλοφώνως, όπως η φύση τους το απαιτεί.

Ο ίδιος, τη νύκτα κατά την οποίαν παραδινόταν,


Τράπεζα, συνεχίζει:


JJ1. Έπειτα συνεχίζει:


παίρνει το άγιο Ποτήριο και υψώνο' λ',', ντας το ιγο επάνω '

την αγια Τραπεζα, συνεχιζει: απο

έλαβε το Ποτήριο,

και αφού σε ευχαρίστησε πάλι σε ευλ''δ " ογησε,

το ε ωσε στους μαθητες του, λέγοντας:


ΜΒΕΤΕ ΚΑΙ ΠΙΕΤΕ ΕΞ ΑΥΤΟΥ ΠΑΝΤΕΣ'

ΤΟΥΤΟ ΕΣΤΙ ΤΟ ΠΟΤΗΡΙΟΝ ΤΟΥ AIM~TOΣ ΜΟΥΤΟ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΙΩΝΙΟΥ ΔΙΑΘΗΚΗΣ 'ΤΟ ΥΠΕΡ ΥΜΏΝ ΚΑΙ ΠΟλ/Ω 'ΕιΣ ΑΦΕΣΙΝ ΑΜΑΡΤΙΏΝ. Ν ΕΚΧΥΝΟΜΕΝΟΝ

ΤΟΥΤΟ ΠΟIΕΙΤΕ ΕΙ! ΤΗΝ ΕΜΗΝ ΑΝΑΜΝΗΣΙΝ.

Δείχνει το άγιο Ποτήριο στο λα ' ,στο ειλητό και γονα 'Ι: Ο, το τοποθετει πάλι επάνω

τι..οντας προσκυνά.έλαβε τον Άρτο,

σε ευχαρίστησε, σε ευλόγησε,

τον τεμάχισε και τον έδωσε στους μαθητές του, λέγοντας:lJ2.

Έπειτα λέει:


ΛΆΒΕΤΕ, ΦΑΓΕΤΕ ΕΞ ΑΠΟΥ ΠΑΝΙιΕΣ:

ΤΟΥΤΟ ΕΣΤΙ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ,


Δείχνει τον καθαγιασμένο Άρτο στο" λαό, τον τοποθετεί πάλι


36

Μυσ 'τηριον πίστεως!

Και ο λαός 'r,συνεχι..ει αναφωνώντας:

ΤΟ θ'ανατό σου Κ'

Και "Την ία ' υρ~ε, αναγγέλλουμε

έως όΤO~'λθσoυ Ανασταση ομολογούμεε εις. '

37


Άλλες αναφωνήσεις

α) Κάθε φορά που τρώμε αυτόν τον Άρτο

και πίνουμε από αυτό το Ποτήριο,

το θάνατό σου, Κύριε, αναγγέλλουμε


β) Σωτήρα του κόσμου, σώσε μας,

εσύ που μας λύτρωσες

με το Σταυρό σου και την Ανάστασή σου.

113. Έπειτα ο ιερέας εκτείνει τα χέρια και λέει:

Τελώντας, Κύριε, την ανάμνηση

του σωτήριου Πάθους του Υιού σου

της ένδοξης Αναστάσεώς του /και της Αναλήψεώς του στους ?υρανους ,αλλά και προσδοκώντας τη δευτερη παρουσια του,

γεμάτοι ευγνωμοσύνη, /' /σου προσφέρουμε τη ζωντανή και ιερη αυτη θυσια.

Στρέψε, Κύριε, το βλέμμα σου,

στην προσφορά της Εκκλησίας σου

και αναγνώρισε το θύμα , ,με το οποίο θέλησες να μας συμφιλιωσεις μαζl σου.

Αξίωσε εμάς, ,/που τρεφόμαστεμε το Σώμα και το Αιμα του Υιου σου,

πλήρεις από το Πνεύμα του το Άγιο ,να είμαστε όλοι εν Χριστώ ένα σώμα και ένα πνευμα.


38


Είθε το /010 αυτό Πνεύμα

να μας τελειo~oιήσεισε προσφοράαιώνια,για να αποκτησουμετην κληρονομία

που μας υποσχέθηκε,

μαζίμε τους εκλεκτούςσου:

Πρώτα με την ΥπεραγίαΘεοτόκο και ΑειπάρθενοΜαρίατους αγίους Αποστόλους ,και τους ένδοξους Μάρτυρες}

(τον Άγιο '" [όνομα])

(αναφέρεται ο άγιος της ημέρας ή ο άγιος προστάτης)και με όλους τους Αγίους.

Ελπίζουμε ό;ι, χάρη στη μεσιτεία τους,θα μας παρεχεις πάντοτε τη βοήθειά σου.


Σε παρακαλούμε, Κύριε,

αυτή,η θυσί~ της συμφιλίωσής μας

ας ~ερεl ειρηνη και σωτηρία για όλο τον κόσμο.;υδοκησε ν? στηρίζεις στην πίστη και στην αγάπητη~E~κλησια σου, η οποία πορεύεται εδώ στη γη:ο ουλο σου, Τον Πάπα '" [όνομα]

Τον Ε / , ,πισκοπο μας '" [όνομα]

την 'ξ -', τα η των Επισκόπων,ολο Τον κλ /

ηρο και τον περιούσιο λαό σου.

----::-:-:-:------------Εδ' δ'ή άλλοι Ε :v υναται να αναφέρονται οι βοηθοί Επίσκοποι ή άλλος

Πισκοποι όπως 'J': n ' , 'ΛεΙτουργικ '(ι ορι."ει η ενικη Διαταξη του Ρωμαϊκού

ου αρ.149).

Αν ο λειτου . , Ε'σου, Τον Πάπα ,'Ργος ειναι π~σκoπoς μετά τις λέξεις: το δούλο

'" [ονομα}, Προσθετεl: και εμένα τον ανάξιο δούλο σου.Αν ο ΕΠίσκοπος λ ' '): ,

ειτουργει ε."ω απο την εκκλησιαστική

39


του Επαρχία, μεrά τις λέξεις: το δούλο σου, τον Πάπα .,. [όνομα]προσθέτει: και εμένα τον ανάξιο δούλο σου και τον αδελφό μου ...[όνομα] Επίσκοπο αυτής της Εκκλησίας ... [όνομα).



συλλειτουργούντα) Επίσκοπο ... [όνομα] της Εκκλησίας ... [όνομα].


Εισάκουσε, Κύριε,

τις ικεσίες της οικογένειάς σου,

η οποία, όπως θέλησες, βρίσκεται ενώπιόν σου.

Φιλάνθρωπε και στοργικέ Πατέρα,

συνάθροισε γύρω σου όλα τα διασκορπισμένα τέκνα σου.

Στις παρακάτω περιπτώσεις η παραπάνω ευχή δύναται να

αντικατασταθεί, με μία από τις παρακάτω ευχές ανάλογα με την

περίπτωση:

ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ



η οποία, όπως θέλησες, βρίσκεται ενώπιόν σου

αυτή την ημέρα, κατά την οποία

ο Χριστός νίκησε το θάνατο

και μας έκανε κοινωνούς της αθάνατης ζωής του.



40


ΤΑ XPIIToyrENNA ΚΑΙ ΤΟ ΟΚΤΑΗΜΕΡΟ ΤΟΥΣ



η οποία, όπως θέΛησες,

βρίσκεται ενώ,πιάν σου αυτή (τη νύκτα) την ημέρα~ατά την οπο;α η Αειπάρθενος Μαρία 'εφερε στον κοσμο τον Σωτήρα.

Φlλ~νθρωπε ~αι στοργικέ Πατέρα,

συναθροισε γυρω σου όλα τα διασκορπ ' ,ισμενα τεκνα σου.

ΤΑ ΘΕΟΦΑΝΙΑ


τις IKε.?ίε~ της οικογένειάς σου,

; oπoι~, οπως,θέλησες, βρίσκεται ενώπιόν σουην ~μεpα κατα την οποία ο Μονογενής σου Υιό

αlωνlω~ συνδοξαζόμενος μαζί σου, ς,

~~~~θωθηKε με τη δική μας ανθρώπινη φύση., ρωπε και στοργικέ Πατέρα

συναθροισε Υ , 'λ 'υρω σου ο α τα διασκορπισμένα τέκνα σου.

ΤΟ ΠΑΣΧΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΑΚΑΙΝΗΣΙΜΟ

Εισάκουσε Κ', υριε,

τις ικεσίεςη ο ' , της οικογένειάς σου,

Ποια, Οπως θέλ β ,την ένδοξ ,~σες, ρισκεται ενώπιόν σουτης Α η,αυτη (νυκτα) ημέρα

ναστασεως το Κ 'Φιλάνθρωπ υ υριου μας Ιησού Χριστού.συνάθ ε και στοργικέ Πατέρα

ΡΟισε γύρω σο 'λ 'υ ο α τα διασκορπισμένα τέκνα σου.

41


ΤΗΝΑΝΑΛΗΨΗ




την ένδοξη ημέρα της Αναλήψεως

κατά την οποία ο Ιησούς

αναδείχθηκε Κύριος του ουρανού και της γης.



ΤΗΝ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ




την ημέρα κατά την οποία

η επιφοίτηση του Πνεύματός σου ,την κατέστησε Μυστήριο ενότητας για όλους τους λαους.




Τους κεκοιμημένους αδελφούς μας

και όλους αυτούς οι οποίοι σου ήταν ευάρεστοι

και πέρασαν από τον κόσμο αυτό στην αιωνιότητα,

δέξου τους στοργικά στη Βασιλεία σου,

όπου όλοι ελπίζουμε να βρεθούμε,

για να απολαύσουμε αιώνια τη δόξα σου,

ενώνει τα χίρια,

42


διά του Ιησού Χριστού του Κυρίου μας,

διά του οποίου χορηγείς κάθε αγαθό στον κόσμο.

ιΙ4. Παίρνει, το δισκά~1O με τον καθαγιασμένο Άρτο και το άγιοΠοτήριο, τα υψωνει και λεει:

Δι' Αυτού και μετ' Αυτού και εν Αυτώ,

Στα συλλείτουργα, όλοι οι συλλειτουργοί μαζί:

εις σε, τον Θεόν Πατέρα, παντοκράτορα,

εν τη ενότητι του Παναγίου Πνεύματος,

πάσα τιμή και δόξα αποδίδεται,

εις τους αιώνας των αιώνων.


Αμήν.

, Όταν η θεία Λειτουργία τελείται για τους κεκοψημένουςμπορει να χρησιμοποιηθεί: '

Ενθυμη'σο Κ' δ 'υ, υριε, το ουλο σου (τη δούλη σου)

Τον ο ' ( "'), ~oιoν την οποία) κάλεσες (σήμερα)

νκ α~ησεl αυτό τον κόσμο και να έλθει κοντά σουαι Οπω ' .

, ς μεσω του ΒαπτίσματοςεΥινε σύμφ ('αξι',."", υτος συμφυτη)στο θάνατο του Υιού σου

VJUE Τον (τη) , ,όταν θ ν επισης να συμμετέΧει και στην Ανάσταση' του

α αναστη'σε " ,και θα Κατ " τους νεκρους απο τη γη με τη σάρκα τουςόμο αστησει το ταπεινό μας σώμα

10 Προς το ένδοξο σώμα του.

43


ΑΛλά και τους κεκοιμημένους αδελφούς μας,

και όλους αυτούς οι οποίοι σου ήταν ευάρεστοι

και πέρασαν από αυτό τον κόσμο στην αιωνιότητα,

δέξου τους στοργικά στη Βασιλεία σου,

όπου όλοι ελπίζουμε να βρεθούμε,

για να απολαύσουμε αιώνια τη δόξα σου,

όταν θα στεγνώσεις κάθε δάκρυ από τους οφθαλμούς μας,

διότι βλέποντας εσένα, το Θεό μας, όπως ακριβώς είσαι,

θα είμαστε όμοιοί σου σε όλους τους αιώνεςι

και ακατάπαυστα θα σε υμνούμε.

Ενώνει τα χέρια,

ΤΕΤΑΡΤΗ ΑΝΑΦΟΡΑ

JJ6. Το πρooίμ~o τη~ παρα~~τω Ευχαριστιακής ευχής δεν επιτρέπεταινα αVΤΙKατασταθει με άλλο, διοτι, συνολικά παρουσιά/ει σε '1

" <'" περιιιηψητην ιστορια της σωτηριας μας.



+ Ας υψώσουμε τις καρδιές μας.


Διά του Ιησού Χριστού του Κυρίου μας,


+ Ας ευχαριστήσουμε τον Κύριο τον ΘεόΆξιο και δίκαιο. μας.

Παίρνει το δισκάριο με τον καθαγιασμένο Άρτο και το άγια

Ποτήρια, τα υψώνει και λέει:


Στα συλλείτουργα, όλοι οι συλλειτουργοί μαζί:

εις σε, τον Θεόν Πατέρα, Παντοκράτορα,


πάσα τιμή και δόξα αποδίδεται ιεις τους αιώνας των αιώνων.

Η τέλεση της Λειτουργίας συνεχίζεται με την Ακολουθία της


44

~ραγμ,αΤΙKά είναι άξιο να σε ευχαριστούμεε/ναι δικαιο να σε δοξάζουμε Πατέρα 'δ' '. 'αγιε,10:' εισαι ο μόνος Θεόςι ζωντανός και αληθινός,υ~αρxεις, πριν από τους αιώνες,

~:νεlς αι~νιoς και κατοικείς μέσα στο φως το απρόσιτοδισαι ~ μονος αγαθός και ζωοδότης, .ημιουργησες τα πάντα

για να πλου 'ζκαι ν τι ει? με τις ευλογίες σου τα πλάσματά σουΓι' αυ~Jαροπ~lεις πολ/ούς μέσα στο φως της δόξας σου.

-' αναριθμητα πλήθη Αγγέλωντα ΟΠοια π ' .η , αριστανται ενώπιόν σου'μερα και νύκτα σε υπηρετούν '

και, απολα βάν 'ακατάπ μ οντας τη δοξα Του προσώπου σουΚ αυστα σε δοξάζουν 'αι εμε' ζ' .

και με ~~~μα ι μ~ Τους αγγέλους,μέσω τα επιγεια πλάσματαμ της φωνής μαςε αγαλλίαση δ ξ λ ι ,

ο ο ογουμε το όνομά σουι ψάλ/οντας:

45

+

Τέταρτη Αναφορά

Άγιοςl άγιοςl άγιος Κύριος ο Θεός Σαβαώθ.






χωρίς την αμαρτία.

EυαγyελίσθηK~ στους πτωχούς τη σωτηρία,στους αιχμαλωτους τη λύτρωση,

στους θλιμμένους την ευφροσύνη.

117. Ο ιερέας, με ανοιχτά τα χέρια, λέει:

Σε δοξάζουμε l Πατέρα Άγιε,

διότι είσαι μέγας και όλα τα έργα σου

με σοφία και αγάπη τα δημιούργησες.

Έπλασες τον άνθρωπο κατ' εικόνα σου

και σ' αυτόν ανέθεσες τη φροντίδα του σύμπαντοςl

ώστε λατρεύοντας εσένα, τον μόνο Δημιουργό,

να εξουσιάζει όλα τα πλάσματα.

Για να εκπληρώσει το θείο σου θέλημα,παρέδωσε τον εαυτό του στο θάνατο,

και με την Aνά~τασή του από τους νεκρούς,κατέλυσε το θανατο και τη ζωή ανακαίνισε.

Και Υια,να μ~ ζούμε Π~έoν για τον εαυτό μας,αλλα γι αυτον, ο οποιος για μας πέθανε και ανασ 'θ'λ " τη ηκε,μας εσπι ε, απο σενα, Πατέρα,

ως πρώτη δωρεά, το Πνεύμα το Άγιο

για να ολοκληρώσει στον κόσμο το έρ~o τουκαι να επιτελέσει κάθε εξαγιασμό.

ενώνει Τα χέρια,

ενώ τελού ' ,το On' με το μεγαλο αυτο Μυστήριο

Ο/ο ο ίδιος' ,μας αφησε ως διαθήκη αι(.ι)νια.

Σε παρακαλούμε, λοιπόν, Κύριε:το ίδιο Πανάγιο Πνεύμα

ας ευδοκήσει να αγιάσει τα δώρα αυτά,

ενώνει τα χέρια κ' .επ . ω κανει το σημειο του σταυρού ταυτόνροναανω στον Άρτ " AJ

Ο και στο αγιο Ποτηριο, λέγοντας:

ώστε να γ' ,lνουν το Σωμα + και το Αίμα

Του Κυρ'lου μας Ιησού Χριστού,

Ενώνει τα χέρια, τα επιθέτει στα Δώρα κω λέει:1l8.Και ότανl με την ανυπακοή του, έχασε τη φ~λία σου,

δεν τον εγκατέλειψες στην εξουσία του θανατου.

Τόσο αγάπησες τον κόσμοι Πατέρα <1Υlε,

ώστε, όταν ήλθε το πλήρωμα του χρονου,

έστειλες Σωτήρα τον Μονογενή Υιό σου,

ο οποίος ενσαρκώθηκε από το Πνεύμα το Άγιο,

γεννήθηκε από την Αειπάρθενο Μcx.ρία, ,και έζησε σε όλα τη δική μας ανθρωπινη ζωη,

Σε όλους πρόσφερες ευσπλαχνικά τη βοήθειά σου,

για να σε βρίσκουν όσοι σε αναζητούν.

Αλλά και διαθήκες πρόσφερες

πολλές φορές στους ανθρώπους,

Kαt με τους προφήτες

τους ετοίμαζες να προσδοκούν τη σωτηρία.

4647


119. Στις φράσεις που ακολουθούν, τα λόγια του Κυρίου πρέπει να

προφέρονται καθαρά και μεγαλοφώνως, όπως η φύση τους το απαιτεί.

Πραγματικά, όταν ήλθε η ώρα

να δοξαστεί από σένα, Πατέρα άγιε,

και αφού είχε αγαπήσει τους δικούς του,

ΟΙ οποίοι ήταν μέσα στον κόσμο,

τους αγάπησε μέχρι τέλους.

Ενώ, λοιπόν, δειπνούσαν,

παίρνει τον Άρτο και υψώνοντάς τονλίγο επάνω από την αγία

Τράπεζα, συνεχίζει:

έλαβε τον Άρτο,

και αφού σε ευχαρίστησε, τον τεμάΧισε

και τον έδωσε στους μαθητές του ι λέγοντας:


ΛΆΒΕΤΕ, ΦΑΓΕΤΕ ΕΞ ΑΥΤΟΥ ΠΑΝΤΕΣ:








αφo~ έλαβε τ? λαμπρό αυτό Ποτήριο,στα συ/α και αχραντα χέρια του

" 'σε ευx~ριστησε παλι, σε ευλόγησε

και το εδωσε στους μαθητές του, λέγοντας



ΤΟΥΤΟ Ε.ΣΤΙ ΤΟ ΠΟΤΗΡΙΟΝ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΜΟΥΤΟ ΤΗ.Σ ΚΑΙΝΗ.Σ ΚΑΙ ΑΙΩΝΙΟΥ ΔΙΑΘΗΚΗ.Σ 'ΤΟ ΥΠΕΡ ΥΜΩΝ ΚΑ' ΠΟΛΛΏΝ ΕΚΧΥΝΟΜΕ'ΕΙΣ ΑΦΕ.ΣΙΝ ΑΜΑΡΤΙΩΝ. ΝΟΝ

ΤΟΥΤΟ ΠΟΙΕΙΤΕ Ει.Σ ΤΗΝ ΕΜΗΝ ΑΝΑΜΝΗ.ΣΙΝ.

Δείχνει το άγιο Ποτήριο στο λαό το τοπ θ " ,στο ειλητό και γονατίζοντας προσκυνά.' ο ετει πάλι επανω




Παίρνει το άγιο Ποτήρια και υψώνοντάς το λίγο επάνω από

την αγία Τράπεζα συνεχίζει:

48

α)Κάθε '

,φορα Που τρώμε αυτόν τον Άρτοκαι πινουμε από αυτό το Ποτη'ριοτο θάν', ,, ατο σου, Κυριε, αναγγέλλουμεεως ότου έλθεις.

49

---------Τέταρτη Αναφορά

β) Σωτήρα του κόσμουl σώσε μαςl


με τον Σταυρό σου και την Ανάστασή σου.

122. Έπειτα ο ιερέας εκτείνει τα χέρια και λέει:

Γι' αυτό και εμείςl Κύριε lτελώντας τώρα την ανάμνηση της απολυτρώσεώς μας,μελετούμε το θάνατο του Ιησού Χριστού,και την κάθοδό του στον Άδη,διακηρύττουμε την Ανάστασήκαι την Ανάληψή του στα δεξιά σου,και προσδοκώντας την ένδοξη παρουσία του l

σου προσφέρουμε το Σώμα του και το Αίμα του l

θυσία ευπρόσδεκτη για σένα l

κω σωστική για όλο τον κόσμο.

Στρέψε λοιπόν το βλέμμα σου προς το ιερό θύμα,το οποίο εσύ ετοίμασες για την Εκκλησία σου,και χορήγησε ευσπλαχνικά σ' όσους θα μεταλάβουναπό τον έναν Άρτο και το ποτήριο,συναγμένοι σε ένα σώμα από το Άγιο Πνεύμα,να τελειωθούν σε ζωντανή θυσία,προς έπαινο της δόξας σου.

Στα συλλείτουργα ο Jος συλλειτουργός λέει:

Ενθυμήσου, λοιπόν, Κύριε,

όλους εκεινους για τους οποίουςσου προσφέρουμε αυτή τη θυσία:πρώτα το δούλο σου τον Πάπα ... [όνομα),τον Επίσκοπό μας .. ' [όνομα],

50

Τέταρτη Αναφορά___-----~~.ι..:...:..:::::.Y.:.~------

και όλη την τάξη των Επισκόπων,

όλο τον ιερό κλήροιαυτούςπου σου προσφέρουντη θεία Λειτουργία

τους παρόντες, όλο το λαό σου, ικαι όσους σε αναζητούν με ειλικρινή καρδιά.

Εδώ δύναται να αναφέρονταιοι βοηθοίΕπίσκ ' άλλ" Ε' " ΟΠΟΙ, η οςη άλλοι ΠΙσ:'ΟΠΟΙ οπως οριζει η Γενική Διάταξη του Ρωμαϊκού

Λειτουργικου (αρο 149),Αν ο λειτουργός είναι Επίσκοπος μετά τις λέ)<εις: πρώ α

δ 'λ Π ' {' 1,, Τ τοου ο σου τον απα ... ι ονομα] προσθέτει' και εμε'να 'ξ

δ" "τονανα LO

ουl,Ο σου.

, Αν ο ~πίσκ~πoς λειτ~υργεί έξο; από την εκκλησιαστική του

Επαρχια, μετα τις λεξεις: πρωτα το δουλο σου τον Πάπα (' ]Ω' , , .. ιονομα

προσσετει: και εμενα τον ανάξιο δούλο σου και τον αδελ '(' ] Ε ' φο μου ,..ι ονομα πισκσ..πο αυΤΙ1,ς της Εκκλησίας.,. [όνομα).

Αν πρ~ισταται ~ συλλειτουργεί Επίσκοπος άλλης

Eκκλησιαστικ~ς Eπαρ~ιας προσθέτει: τον εδώ λειτουργούντα (ή

συλλειτουργουντα) Επισκοπο ,., [όνομα} της Εκκλησίας ο" [όνομα).

Ο 20ς συλλειτουργός λέει:

Ενθυμη" οσου επισης αυτούς

Που 'περασαν στην αιωνιότητα

στην ειρήνη του Χριστούκαι 'λ ι

ο ους τους κεκοψημένουςτωνοπ ' ι

Οlων την πίστη μόνο εσύ γνώρισες.

ο 30ς συλλειτουργός λέει:

Φιλωσπλα ' ,να α χνε Πατερα, αξιωσε εμάς τα τέκνα σου

Ποκτη'σ ι ιστη Β ' ουμε την ουράνια κληρονομίαl

ασιλεια σουι

51

-----------Τέταρτη Αναφορά

μαζί με την Αειπάρθενο Θεοτόκο Μαρία,

με τους Αποστόλους και όλους τους αγίους σου.

Εκείι με όλη την πλάση,

απαλ/αγμένο! από τη φθορά της αμαρτίας

και του θανάτουι

θα σε δοξάζουμε

διά του Κυρίου μας ιησού Χριστού,



123. Παίρνει το δισκάριο με τον καθαγιασμένο Άρτο και το άγιο

Ποτήριο, τα υψώνει και λέει:

+

+

+

ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΦΟΡΑ

«ΓΙΑ ΤΗ ΣγΜΦΙΛΙΩΣΗ»

Η ΣγΜΦΙΛΙΩΣΗ ΩΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ

Ο Κύριος να είναι μαζί σας

Και με το πνεύμα σου. .



~ς ευχαρι?,"ήσουμε τον Κύριο τον Θεό μας.Άξιο και δικαιο.


στα συλλείτουργα, όλοι οι συΜειτουργοί μαζί:



πάσα τιμή και δόξα αποδίδεται ιεις τους αιώνας των αιώνων.


Αμήν.

Η τέλεση της Λειτουργίας συνεχίζεται με την Ακολουθία της


52

Πραγματικά είναι άξιο και δίκαιο

καθήκον ιερό και σωτήριο, '

παν~oύ και πάντοτε να σ' ευχαριστούμε Κύ ιεΠατερα άγιε, ' ρ,

Θεέ παντοδύναμε και αιώνιε.

Διό~1 εσύι δεν παύεις να μας παρέχειςζωη' εν αφθονία,

καιι επειδή είσαι πλούσιος σε έλεοςσυν 'ζ ,καλε,ΧI εις να μας προσφέρεις τη συγγνώμη σου

ωντας τους αμαρτωλούςνα εμπι' ,

στευOνΤαJ μονο στην ευσπλαχνία σου.

Ποτ' δε ε μας αποστρέφεσαι

παρ' 'λ "και δ ο, ο Που αθετησαμε πολλές φορές τη διαθήκη σουεν; ια Του Υιού σου Jησού, του Λυτρωτη' μας ,ωνεις ζ' , ,

με ,μα ι σου την ανθρωπινη οικογένεια, το νεο δεσμό της αγάπηςωστε η δ 'λ ' ,

ια υση της να KαθίσταΤαJ αδύνατη.

53

Αναφορά για τη Συμφιλίωση

Τώρα, προσφέρεις στο λαό σου

καιρό χάρης και συμφιλίωσης,

και, εφόσον εμπιστεύεται πλήρως στο Άγιο Πνεύμα

και μεταστρέφεται σ' εσένα με την καρδιά του,

τον καθιστάς ικανό να ελπίζει στον lησού Χριστό

και να υπηρετεί όλους τους ανθρώπους.


ώστε να γίνουν το Σώμα και + το Αίμα


TO/U πολυαγ?πημένου ;ιού σου, του Ιησού Χριστού,δια του οποιου και εμεις γίναμε τέκνα σου.

~'αυτό,γεμάτoιθαυμασμό

υμνούμε τη δύναμη της αγάπης σου

και ομολογώντας τη χαρά μας για τη σωτηρία μας,

ψάλλουμε με τα αναρίθμητα ουράνια πλήθη

τον ύμνο της δόξας σου, λέγοντας (ψάλ/οντας):

+ Άγιος, άγιος, άγιος, Κύριος ο Θεός Σαβαώθ.


Ωσαννά εν τοις υψίοτοις.


Ωσαννά εν τοις υψίοτοις.


Παρ' ~λo που κάποτε είμαστε απωλεσμένοι,και ανικανοι να σε πλησιάσουμε,

εσύ/ με ύψιστο ~αθμό αγά~ης μας αγάπησες.ΠΡαΥματι, ο Υιος σου, ο μονος Δίκαιος,

παρεδωσε τον εαυτό του στο θάνατο ,και δεν απαξιώθηκε τις οδύνες του σταυρού.

Αλλά πρ;ν εκτείνει ;-α χέρια του μεταξύ ουρανού και γης,ως ανεξιτηλο σημειο της διαθήκης σου

Θέλησε να τελέσει το Πάσχα μαζί με τ~υς μαθητές του.

4. ,Στις φΡάσει~ που ακoλ~υθoύν, τα λόγια του Κυρίου πρέπει ναπροφερονται καθαρα και υψηλοφωνα, όπως το απαιτεί η φύσης τους:

Και ενώ δειπνούσε ,Πραγματικά, είσαι άγιος, Κύριε,

ο οποίος από την αρχή του κόσμου εργάζεσαι,

ώστε όπως εσύ ο ίδιος είσαι άγιος

να γίνει και ο άνθρωπος άγιος.

3. Ενώνει τα χέρια, τα εκτείνει επάνω στα δώρα και λέει:

Κοίταξε, σε παρακαλούμε, τα δώρα του λαού σου

και στείλε σ' αυτά τη δύναμη του Πνεύματός σου,


επάνω στον Άρτο και το άγιο Ποτήριο, λέγοντας:

54

Τι' παίρνει τον άρτο και υψώνοντάς τον λίγο επάνω από την αγίαραπεζα συνεχίζει:

έλαβε Τον Άρτο,και α /

φου σε ευχαρίοτησε, σε ευλόγησεΤΟν τεμ / / 'λ / αχισε και τον εδωσε στους μαθητές του,εΥοντας:


55

Αναφορά Υια τη Συμφιλίωση

ΜΒΕΤΕ, ΦΑΓΕΤΕ ΕΞ ΑΥιΟΥ ΠΑΝΤΕΣ:



Δείχνει τον καθαγιασμένο Άρτο στο λαό, τον τοποθετεί πόλι






Το θάνατό σου, Κύριε, αναγγέλλουμε

και την αγία σου Ανάσταση ομολογούμε


Κατά τον ίδιο τρόπο, μετά το δείπνο,

γνωρίζοντας ότι θα συμφιλίωνε τα πάντα εν αυτώ

με το Αίμα που θα έχυνε επάνω στον Σταυρό,

παίρνει το άγιο Ποτήριο και, υψώνοντάς το λίγο επάνω από


έλαβε το Ποτήριο, πλήρες από τον καρπό της αμπέλου,



α)

β)

Άλλες αναφωνιισεις:

Κάθε φορά που τρώμε αυτόν τον Άρτο


το θάνατό σου, Κύριε, αναγγέλλουμε,


Σωτήρα του κόσμου, σώσε μας,

εσύ που μας λύτρωσες με τον Σταυρό σου

και την Ανάστασή σου.

κλίνει λίγο την κεφαλή:


ΤΟΥΤΟ ΕΣ1Ι ΤΟ ΠΟΤΗΡΙΟΝ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΜΟΥ,


ΤΟ γΠΕΡ ΥΜΩΝ ΚΑΙ πΟΛΛΏΝ ΕΚΧΥΝΟΜΕΝΟΝ

ΕΙΣ ΑΦΕΣΙΝ ΑΜΑΡΤιΩΝ.

ΤΟΥΤΟ ΠΟΙΕΙΤΕ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΜΗΝ ΑΝΑΜΝΗΣΙΝ.

Δείχνει το άγιο Ποτήριο στο λαό, το τοποθετεί επάνω στο

ειλητό και γονατίζοντας προσκυνά.

7. Έπειτα ο ιερέας συνεχίζει με ανοικτά τα χέρια:

Τελώντας, λοιπόν, την ανάμνηση του θανάτου

και της Αναστάσεως από τους νεκρούς

του Ιησού Χριστού του Υιού σου,

ο οποίος είναι το Πάοχα μας και η ασάλευτη ειρήνη μας,

και, αναμένοντας τη δεύτερη παρουσία του,

προσφέρουμε σ' εσένα,

Που είσαι Θεός πιστός και πολυεύσπλαχνος,

τη θυσία που συμφιλιώνει την ανθρωπότητα μαζί σου.


56

Κοίταξε, πολυεύσπλαχνε Πατέρα,

αυτούς που ενώνεις μαζί σου με τη θυσία του Υιού σου,

57

Αναφορά για τη Συμφιλίωση~------

και χορήγησε σε εκείνους που,

με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος,

συμμετέχουν στον ένα Άρτο και στο κοινό Ποτήριο,

και είναι συναθροισμένοι εν Χριστώ σε ένα σώμα,

να αποτρέπουν κάθε διαίρεση.

Ευδόκησε να διατηρείς όλους εμάς

πάντοτε σε κοινωνία πνεύματος και καρδιάς,

μαζί με τον Πάπα ...[όνομαΙκαι τον Επίσκοπό μας ...[όνομα]


ή άλλοι Επίσκοποι όπως ορίζει η Γενική Διάταξη του Ρωμαϊκού



Πάπα .. .[όνομα], προσθέτει: και εμένα τον ανάξω δούλο σου.


Επαρχία, μετά τις λέξεις: μαζί με τον Πάπα ... [όνομα] προσθέτει: και

εμένα τον ανάξιο δούλο σου και τον αδελφό μου ... [όνομα] Επίσκοπο

αυΓl-7ς της Εκκλησίας ... [όνομα]Αν προίσταται ή συλλειτουργεί Επίσκοπος άλλης


συλλειτουργούντα) Επίσκοπο ... [όνομα] της Εκκλησίας ... [όνrψα].

Βοήθησέ μας να αναμένουμε

την έλευση της Βασιλείας σου,

μέχρι την ώρα που θα σταθούμε ενώπιόν σου,

άγιοι μεταξύ αγίων στην ουράνια κατοικία,

μαζί με την Υπεραγία Θεοτόκο και Αειπάρθενο Μαρία,

τους μακαρίους Αποστόλους και όλους τους Αγίους,

και τους κεκοιμημένους αδελφούς μας ... [όνομα]

και :.. [όνομαΙτους οποίους εμπιστευόμαστε στην ευσπλαxvία σου.

58

Αναφορά Υια τη Συμφιλίωση

Ελευθερωμένοι, τότε,

οριστικά από τη φθορά του θανάτου,

και αφού θα έχουμε γίνει νέο δημιούργημα,

με χαρά θα σου ψάλ/ουμε τον ευχαριστήριο ύμνο,

ενώνει τα χέρια:

του Ιησού Χριστού, του Υιού σου, που ζει αιώνια.

8. Παίρνει το δισκάριο με τον καθαγιασμένο Άρτο και το άγιο

Ποτήρω, τα υψώνει και λέει:


στα συλλείτουργα, όλοι οι συλλειτουργοί μαζί:



πάσα τιμή και δόξα αποδίδεται,



Αμήν.

Έπεται η Ακολουθία της θείας Κοινωνίας, βλ. σελ. 75

59

Αναφορά Υια διάφορες ανάγκες


ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ «ΓΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ»

Η Εκκλησία σε πορεία προς την ενότητα

1. Αυτός ο τύπος Αναφοράς μπορεί να χρησιμοποιηθεί όταν τελείται

η Λειτουργία πχ για την Εκκλησία, για τον Πάπα, για τον Επίσκοπο, για

την εκλογή του Πάπα ή του Επισκόπου, για την Οικουμενική ή τοπική

Σύνοδο, για τους ιερείς, για τον ίδιο λειτουργό ιερέα, για τους λειτουργούς

της Εκκλησίας, σε πνευματικές ή ποιμαντικές συναθροίσεις.

Έτσι η Εκκλησία,

φανερώνοντας τη διαθήκη της αγάπης σου,

χορηγεί ακατάπαυστα τη μακάρια ελπίδα της Βασιλείας,

και λάμπει ως σημείο της πιστότητάς σου,

την οποία υποσχέθη κες πάντοτε

στο πρόσωπο του lησού χριστού, του Κυρίου μας.

Γι' αυτό, με όλες τις ουράνιες Δυνάμεις,

ακατάπαυστα επάνω στη γη σε δοξολογούμε

ομόφωνα λέγοντας (ψάλλοντας):

+

+

Ο Κύριος να είναι μαζί σας.




+ Άγιος, άγιος, άγιος, Κύριος ο Θεός Σαβαώθ.




Ωσαwά εν τοις υψίστοις.

Πραγματικά ειναl άξιο και δίκαιο

να σ' ευχαριστούμε, Κύριε, Πατέρα άπειρης καλοσύνης,

και να ψάλλουμε τον ύμνο της δόξας σου!

Διότι με το Λόγο του Ευαγγελίου του Υιού σου

σύναξες από κάθε λαό, γλώσσα και έθνος

τη μία Εκκλησία,

και μέσω αυτής,

ζωοποlημένης με την ενέργεια του ΠνΕύματός σου,

δεν παύεις να συναθροίζεις όλους τους λαούς

σε ένα σώμα. 3. Ενώνει τα χέρια και τα εκτείνει επάνω από τα Δώρα,

λέγοντας:

Πραγματικά, εισαι άγιος και άξιος κάθε δοξολογίας,

Κύριε ο Θεός, εσύ που αγαπάς τους ανθρώπους,

και είσαι πάντοτε παρών στην πορεία της ζωής τους.

Πραγματικά ευλογητός είναι ο Υιός σου,

ο οποίος είναι παρών ανάμεσά μας,

εφόσον μας συναθροίζει η αγάπη του,

και, όπως άλλοτε στους μαθητές,

με τον ίδιο τρόπο και σΙ εμάς σήμερα,

ερμηνεύει τις Γραφές

και τεμαχίζει για μας τον Άρτο.

Ο ιερέας με ανοιχτά τα χέρια λέει:2.Ας ευχαριστήσουμε τον Κύριο τον Θεό μας.


+

60 6]

Αναφορά για διάφορες ανάγκες

Σε ικετεύουμει λοιπόν, πανεύσπλαχνε Πατέραινα στείλεις το Πνεύμα σου το Άγιο,

να αγιάσει αυτά τα δώρα του άρτου και του οίνουι

ενώνει τα χέρια και σχηματίζει μία φορά το σημείο του

σταυρού επάνω από τα δώρα, λέγοντας:

και να γίνουν για μας το Σώμα και + το Αίμα


του Κυρίου μας Ιησού Χριστού,

4. Τα λόγια της καθαγίασης, που ακολουθούν, ας προφέρονται με

φωνή καθαρή και ευδιάκριτη, όπως το απαιτεί η σημασία τους.

Ο οποίος, την παραμονή των Αγίων Παθών του,

κατά τη νύκτα του τελευταίου Δείπνου,

παίρνει τον Άρτο και κρατώντας τον λίγο υπερυψωμένο από


έλαβε τον Άρτο, σε ευλόγησε, τον τεμάχισε

και τον έδωσε στους μαθητές του λέγοντας:

κλίνει λίγο την κεφαλή:

ΛΑΒΕΤΕ, ΦΑΓΕΤΕ ΕΞ ΑΥτΟΥ ΠΑΝΤΕΣ:

ΤΟΥτΟ ΕΣΤΙ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ,




62



Κατά τον ίδιο τρόπο, μετά το δείπνο,

γνωρίζοντας ότι θα συμφιλίωνε τα πάντα εν αυτώ

με το Αίμα που θα έχυνε επάνω στον Σταυρό,

παίρνει το άγιο Ποτήρια και, υψώνοντάς το λίγο επάνω από


έλαβε το Ποτήριο, πλήρες από τον καρπό της αμπέλου,




ΜΒΕΤΕ ΚΑΙ ΠΙΕΤΕ ΕΞ ΑΥτΟΥ ΠΑΝΤΕΣ:

ΤΟΥτΟ ΕΣΤΙ ΤΟ ΠΟΤΗΡΙΟΝ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΜΟΥ,


ΤΟ ΥΠΕΡ ΥΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΛΩΝ ΕΚΧΥΝΟΜΕΝΟΝ

ΕΙΣ ΑΦΕΣΙΝ ΑΜΑΡΤΙΩΝ.

ΤΟΥτΟ ΠΟΙΕΙΤΕ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΜΗΝ ΑΝΑΜΝΗΣΙΝ.

Δείχνει το άγιο Ποτήρια στο λαό, το τοποθετεί επάνω στο

ειλητό και γονατίζοντας προσκυνά.




Το θάνατό σου, Κύριε ι αναγγέλλουμε

και την αγία σου Ανάσταση ομολογούμε ιέως ότου έλθεις.

63

Αναφορά Υια διάφορες ανάγκες Αναφορά Υια διάφορες ανάγκες

α)




το θάνατό σου, Κύριε, αναγγέλλουμε,


Ανανέωσε, Κύριε, με το φως του Ευαγγελίου,

την Εκκλησία σου, που παροικεί ... (όνομα Εκκλησιαστικής

Επαρχίας).

Στερέωσε το δεσμό της ενότητας

μεταξύ των πιστών και των ποιμένων του λαού σου,

μαζί με τον Πάπα [όνομα],

τον Επίσκοπό μας [όνομα],

β) Σωτήρα του κόσμου, σώσε μας,

εσύ που μας λύτρωσες με τον Σταυρό σου

και την Ανάστασή σου.

7. Έπειτα ο ιερέας συνεχίζει με τα χέρια ανοιχτά:

Γι' αυτό και εμείς, Πατέρα άγιε,

τελώντας την ανάμνηση

των Αγίων Παθών και του σταυρικού θανάτου

του Ιησού Χριστού, του Υιού σου και Σωτήρα μας,

τον οποίο οδήγησες στη δόξα της Αναστάσεως

και τον έβαλες να καθίσει στα δεξιά σου,

αναγγέλλουμε το έργο της αγάπης σου έως ότου έλθει,

και σου προσφέρουμε τον Άρτο της ζωής

και το Ποτήριο της ευλογίας.

Κοίταξε την προσφορά της Εκκλησίας σου,

με την οποία παρουσιάζουμε

την πασχαλινή θυσία του Χριστού

που εκείνος μας παρέδωσε,

και εφόσον κοινωνούμε στο Σώμα και στο Αίμα του,

χορήγησε να συναριθμηθούμε τώρα και στην αιωνιότητα,

με τη δύναμη του Πνεύματος της αγάπης σου,

ανάμεσα στα μέλη του σώματος του Υιού σου.

64


.ή άλλοι Επίσκοποι όπως ορίζει η Γενική Διάταξη του Ρωμαϊκού



Πάπα .. .[όνομα}, προσθέτει: και εμένα τον ανάξιο δούλο σου.


Επαρχία, μετά τις λέξεις: μαζί με τον Πάπα ... [όνομα} προσθέτει: και

εμένα τον ανάξιο δούλο σου και τον αδελφό μου ... [όνομα} Επίσκοπο

αυτής της Εκκλησίας ... [όνομα].

Αν προ"ί"σταται ή συλλειτουργεί Επίσκοπος άλλης


συλλειτουργούντα) Επίσκοπο ... [όνομα} της Εκκλησίας ... [όνομα].

και με όλη την τάξη των Επισκόπων,

για να λάμπει ο λαός σου,

ως προφητικό σημείο ενότητας και ειρήνης,

μέσα σ' αυτό τον κόσμο που σπαράσσεται από διχόνοιες.

Άνοιξε τους οφθαλμούς μας

για να αναγνωρίζουμε ης ανάγκες των αδελφών μας.

Έμπνευσέ μας λόγους και έργα για να παρηγορούμε

όσους κοπιάζουν και όσους βρίσκονται

υπό το βάρος της θλίψεως.

Κατά το παράδειγμα και την εντολή του Κυρίου,

βοήθησέ μας ειλικρινά να τους υπηρετούμε.

6S


Η Εκκλησία σου ας είναι πάντοτε ζωντανή μαρτυρία

αληθείας και ελευθερίας, δικαιοσύνης και ειρήνης

για να aνυψωθoύν όλοι οι άνθρωποι

προς μια νέα ελπίδα.

Ενθυμήσου τους αδελφούς μας ... [όνομα] και ... [όνομαΙπου κοιμήθηκαν στην ειρήνη του Χριστού, του Υιού σου,

και όλους τους κεκοιμημένους,

των οποίων εσύ μόνο γνώρισες την πίστη.

Δέξου τους στο φως του προσώπου σου,

και την ημέρα της Αναστάσεως των νεκρών

δώσε τους το πλήρωμα της ζωής.

Αξίωσέ μας, στο τέλος της επίγειας πορείας,

να φθάσουμε στην αιώνια κατοι κία}

όπου θα ζούμε πάντοτε μαζί σου}

και, σε κοινωνία με την Αειπάρθενο Θεοτόκο Μαρία,

με τους Αποστόλους και τους Μάρτυρες,

(με τον άγιο .... [μνημονεύεται ο άγιος της ημέρας ή ο Προστάτης})

και με όλους τους αγίους

θα σε δοξολογούμε και θα σε μεγαλύνουμε,


διά του Ιησού Χριστού, του Υιού σου.

8. Παίρνει το δισκάριο με τον καθαγιασμένο Άρτο και το Άγιο

Ποτήριο, τα υψώνει και λέει:


στα συλλείτουργα, όλοι οι συλλειτουργοί μαζί:



66


πάσα τιμή κω δόξα αποδίδεται,



Αμήν.

Έπεται η ακολουθία της θείας Κοινωνίας, βλ. σελ. 75

67

Αναφορά για λειτουργίες με παιδιά


ΓΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΜΕ ΠΑΙΔΙΑ

Άγιος, άγιος, άγlOς,

είσαι ι Κύριε, ο Θεός Σαβαώθ.

68

Όλοι μαζί αναφωνούν:

Σε ευχαριστούμε για τη γη και για τους ανθρώπους,

π~υ την κατοικούν και για τη ζωή που εσύ μας έχεις

δωσει.

Ο ιερέας με τεταμένα χέρια λέει:

3. Ο ιερέας με τεταμένα χέρια λέει:

69

Όλοι μαζί αναφωνούν:

Ευμενέστατε Πατέρα,

δεν είμαστε μόνοι εμείς που σε δοξάζουμε,

αφού σε όλη την οικουμένη

σε δοξάζει ο λαός σου.

Σε παρακαλούμε, λοιπόν, με όλη την Εκκλησία,

με τον Πάπα ... [όνομα] και τον Επίσκοπό μας ... [όνομα]

Στο σημείο αυτό μπορούν να μνημονευτούν οι βοηθοί

Επίσκοποι. ή άλλος Επίσκοπος. όπως αναφέρονται στον αρ. 149 του

Γενικού Ρωμαϊκού Τυπικού της Λειτουργίας.

Εσύ, Πατέρα, ο οποίος πάντοτε

σκέπτεσαι τους ανθρώπους

και δεν παύεις να τους συμπαραστέκεσαι

και έστειλες τον Υιό σου τον αγαπητό

ο οποίος ήλθε να μας σώσειιθεράπευσε τους ασθενείς

και χορήγησε άφεση στους αμαρτωλούς.

Σε όλους έδειξε την αγάπη σου,

τα παιδιά τα δέχτηκε και τα ευλόγησε.

Για όλα αυτά με ευγνωμοσύνη, αναφωνούμε:

2.



Ας ευχαριστήσουμε τον Κύριο τον Θεό μας.

ΆξlO και δίκαιο.





+

+

+

Πράγματι είσαι καλός,

εσύ ο οποίος μας αγαπάς και μεγαλουργείς για χάρη μας.

Γι αυτό ομόφωνα σου ψάλλουμε:

Κύριει Πανάγαθε Πατέραιο οποίος μας συνάθροισες σε ένα σώμαιβρισκόμαστε ενώπιόν σου

για να σε δοξάσουμε

και να διακηρύξουμε όσα θαυμάζουμε με το νου μας.

Σε δοξάζουμε για την ωραιότητα του σύμπαντος

και για τη χάρη που παρέχεις στις καρδιές μας.

Σε ευχαριστούμε για το φως της ημέραςι

για το λόγο με τον οποίο φωτίζεις τη διάνοιά μας.

Αναφορά για λειτουργίες με παιδ/~

Στους ουρανούς όμως σε εγκωμ lάζουν ακατάπαυστα

η μακαρία Αειπάρθενος Μαρία,

οι Απόστολοι και όλοι οι άγιοι.

Με αυτούς και όλους τους Αγγέλους

σε προσκυνού με λέγοντας (ψάλ/οντας):

Όλοι αναφωνούν:



4. Ο ιερέας με τεταμένα χέρια λέει:

Πατέρα άγιε ιθέλοντας να σε ευχαριστήσουμει

προσκομίσαμε άρτο και οίνο.

Ενώνει τα χέρια και κρατώντας τα τεταμένα επάνω στα

προσφερθέντα δώρα, λέει:

Κάμει με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος,

να γίνουν το Σώμα και το Αίμα

Αναφορά για λειτουργίες με παιδιά

5. Στις διατυπώσεις που ακολουθούν, τα λόγια του Κυρίου να

προφέρονται υψηλόφωνα και καθαρά όπως το απαιτεί η φύση των ίδιων

των λέξεων.

Πράγματι ο ίδιος, το βράδυ πριν από το Άγιο Πάθος του ιενώ δειπνούσε με τους Αποστόλους του

παίρνει τον άρτο και κρατώντας τον λίγο υψωμένο επάνω από


έλαβε από το τραπέζι τον Άρτο,

σε ευχαρίστησε,

τον τεμάχισε και τον έδωσε στους μαθητές του λέγοντας:


ΛΆΒΕΤΕ, ΦΑΓΕΤΕ ΕΞ ΑΥΤΟΥ ΠΑΝΤΕΣ:

ΤΟΥΤΟ ΕΣΤΙ το ΣΩΜΑ ΜΟΥ,



επάνω στο ειλητό και προσκυνά με γονυκλισία.

Με τον ίδιο τρόπο, προς το τέλος του δείπνου ι

παίρνει το Ποτήριο και κρατώντας το λίγο υψωμένο από την

αγία Τράπεζα, συνεχίζει:

ενώνει τα χέρια και σημειώνει με το σημείο του σταυρού

ταυτόχρονα επάνω στον άρτο και το Ποτήριο λέγοντας:

του Ιησού Χριστού + του πολυαγαπημένου Υιού σου.


6. Μετά συνεχίζει:

Έτσι αξιωθήκαμε να σου προσφέρουμε

ό, τι μας χορηγεί η γενναιοδωρία σου.

70

έλαβε το Ποτήριο γεμάτο με οίνο,

σε ευχαρίστησε, σε ευλόγησε

και το έδωσε στους μαθητές του ι λέγοντας:

71

Αναφορά για λειτουργίες με παιδιά Αναφορά Υια λειτουΡΥίες με παιδιά


λ/ΒΕΤΕ ΚΑΙ ΠIΕΤΕ ΕΞ ΑΥΤΟΥ ΠΑΝΤΕΣ:

ΤΟΥΤΟ ΕΣΤΙ ΤΟ ΠΟΤΗΡΙΟΝ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΜΟΥ,


ΤΟ ΥΠΕΡ ΥΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟλ/ΩΝ ΕΚΧΥΝΟΜΕΝΟΝ

ΕΙΣ ΑΦΕΣΙΝ ΑΜΑΡΤιΩΝ.

ΤΟΥΤΟ ΠΟIΕIΤΕ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΜΗΝ ΑΝΑΜΝΗΣΙΝ.

β)

γ)



το θάνατό σουl Κύριε, αναγγέλ/ουμε


Σωτήρα του κόσμου σώσε μας,


με τον Σταυρό σου και την Ανάστασή σου.

Δείχνει το Ποτήριο στους συμμετέχοντες, το τοποθετεί πάλι

επάνω στο ειλητό και προσκυνά με γονυκλισία.8. Ύστερα με τεταμένα χέρια. ο ιερέας λέει:


7. Μετά. με τεταμένα τα χέρια, λέει:

Το Χριστό, ο οποίος πέθανε για μας και αναστήθηκε,

αναμένουμε να έλθει και πάλι μέσα στη δόξα.

Ό,τι λοιπόν, ο lησούς μας πρόσταξε να τελούμε,

αυτό κάνουμε τώρα με σεβασμό,

και σου προσφέρουμε τον Άρτο της ζωής

και το Ποτήριο της σωτηρίας

αναγγεΜοντας το θάνατο και την Ανάστασή του.

Δέξου μας, σε παρακαλούμε μαζί με εκείνον

ο οποίος με ευμένεια μας οδηγεί σ' εσένα.

Ενθυμήσου όλους εκείνους

οι οποίοι θλίβονται και υποφέρουν από πόνους.

Ενθυμήσου επίσης την διασπαρμένη σε όλο τον κόσμο

χριστιανική οικογένειά σου,

και όλους τους ανθρώπους του κόσμου.

Κύριε, εσύ ο οποίος ποτέ δεν λησμονείς κανένα,

σε παρακαλούμε για όσους αγαπάμε:

τους συγγενείς μαςl

τα αδέλφια μας και τους φίλους μας

και αυτούς οι οποίοl l μέσα στην ειρήνη σου,

έφυγαν από αυτό τον κόσμο.

Πατέρα, εσύ ο οποίος τόσο μας αγαπάς,

και μας χορήγησες τη χαρά

να πλησιάσουμε σΙ αυτή την αγία Τράπεζα,

στείλε μας το Άγιο Πνεύμα

ώστε, λαβαίνοντας το Σώμα και το Αίμα του Υιού σου

να είμαστε μία καρδιά και μία ψυχή.


Το θάνατό σου, Κύριε, αναγγέλ/ουμε

και την αγία σου Ανάσταση ομολογούμε,


α)

72 73

Αναφορά Υια λειτουργίες με παιδιά

Βλέποντας όσα πραγματοποιείς για μας

μέσω του lησού Χριστού του Υιού σου,

σε θαυμάζουμε και σε δοξολογούμε.

9. Ο ιερέας ενώνει τα χέρια, παίρνει το δισκάριο με τον

καθαγιασμένο Άρτο και το Ποτήρια και υψώνοντας και τα δύο, λέει

μόνος του:

Δι' Αυτού KαJ μετ' Αυτού και εν Αυτώ,

όλοι οι συλλειτουργοί μαζί:



πάσα Τιμή και δόξα αποδίδεται,


Όλοι αναφωνούν:

Αμήν.

74

Ακολουθία της θείας Κοινωνίας

J24. Αφού εναποθέσει το άγια Ποτήρια και τα δισκάριο, ο ιερέας, με

ενωμένα τα χέρια, λέει:

Υπακούοντας στην εντολή του Σωτή ρα μας,

να προσευχηθούμε όπως ο ίδιος μας δίδαξε και με παρρησία

να πούμε:

Εκτείνει τα χέρια και μαζί με το λαό λέει:

Πάτερ ημών, ο εν τοις ουρανοίς,

αγιασθήτω το όνομά σου,

ελθέτω η βασιλεία σου,

γενηθήτω το θέλημά σου,

ως εν ουρανώ KαJ επί της γης.

Τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν σήμερον,

και άφες ημίν τα oφεl~ήμαTα ημών,

ως και ημείς αφίεμεν τοις οφεlλέταις ημών,

και μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν,

αλλά ρύσαι ημάς από του πονηρού.

125. Με ανοιχτά τα χέρια, ο ιερέας μόνος συνεχίζει:

Ελευθέρωσέ μας, σε παρακαλούμε, Κύριε, από κάθε κακό

και χάριζε στις ημέρες μας την ειρήνη.

Βοήθησέ μας να απαλλαγούμε για πάντα

από την αμαρτία

και να μένουμε ακλόνητοι σε κάθε δοκιμασία,

προσδοκώντας την εκπλήρωση της μακάριας ελπίδας

και την έλευση του Ιησού Χριστού, του Σωτήρα μας.

75

ΑκολουΘία της Θείας Κοινωνίας

Ενώνει τα χέρια. Ο λαός συμπληρώνει τη δέηση,αναφωνώντας:

Διότι δική σου είναι η βασιλείαιη δύναμη και η δόξα στους αιώνες.

126. Έπειτα ο ιφδ'ας, με ανοιχτά τα χέρια, λέει μεγαλοφώνως:

Κύριε Ιησού Χριστέ ιεσύ ο οποίος είπες στους Αποστόλους σου:

«Την ειρήνη σας αφήνω ι τη δική μου ειρήνη σας δίνω»ι

μην κοιτάξεις τις αμαρτίες μαςι

αλλά την πίστη της Εκκλησίας σουικαι σύμφωνα με το θέλημά σου ιδώρlζέ της ειρήνη και ενότητα ι

ενώνει τα χ{.;ρια του,

εσύ ι ο οποίος ζεις και βασιλεύεις στους αιώνες των

αιώνων.


Αμήν.

127. Ο ιερf:ας, στραμμένος προς το λαό, ανοίγοντας και ενώνοντας

τα χέρια προσθέτει:

+ Η ειρήνη του Κυρίου να είναι πάντοτε μαζί σας.

,



76


128. Έπειτα, αν το απαιτεί η περίσταση, ο διάκονος /7 ο ιερέας

προσΟέτει:

Ας ανταλλάξουμε μεταξύ μας ασπασμό ειρήνης.

Και όλοι, σύμφωνα με τις τοπικές συνήθειες, ανταλλάσσουν

μεταξύ τους ασπασμό ειρήνης και αγάπης. Ο ιερέας ανταλλάσσει

χαιρετισμό με το διάκονο ή με το βοηθό του.

129. Έπειτα παίρνει τον καθαγιασμένο Άρτο, τον τεμαχίζει επάνω

από το δισκάριο και ρίχνει μια μικρή μερίδα μέσα στο άγιο Ποτήριο

λέγοντας χαμηλοφώνως:

Η ένωση αυτή του Σώματος και του Αίματος

του Κυρίου μας lησού Χριστού

ας δώσει ι σΙ εμάς που μεταλαμβάνουμε ι ζωή αιώνια.

130. Στο μεταξύ ψάJλεται ή λέγεται:

Αμνέ του Θεού ι ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου:

ελέησον ημάς.

Αμνέ του Θεού ι ο αίρων την αμαρτιαν του κόσμου:

ελέησον ημάς.

Αμνέ του Θεού ι ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου:

δος εις ημάς την ειρήνην.

Αυτό μπορεί να επαναληφθεί πολλές φορές, αν ο τεμαχισμός

του καθαγιασμένου Άρτου παρατείνεται. Αλλά την τελευταία φορά

λέγεται: δος εις ημάς την ειριίνην

131. Έπειτα ο ιφέας, με ενωμένα τα χέρια, προσεύχεται χαμη-

λοφώνως.

Κύριε Ιησού Χριστέ ι Υιέ του Θεού του ζώντοςι

ο οποίοςι εκτελώντας το θέλημα του Πατέρα

77

Ακολουθία της θείας Κοινωνίας

με, την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος,

δ~ρlσες, με ΤΟ,θάναΤ,ό σουl τη ζωή στον κόσμο,χαρη στο Παναγιο Σωμα και Αίμα σου

ελευθέρωσέ με από όλες τις.ανομίες μουκαι από κάθε κακό.

Αξίωσέ με να τηρώ πάντοτε τις εντολές σου

και μην επιτρέψεις να χωρισθώ ποτέ από σένα.

ή την επόμενη:

Η μετάληψη του Παναγίου Σώματος και Αίματός σουΚύριε lησού Χριστέ,

ας μην επιφέρει σ' εμένα κρίση και καταδίκη,

αλλά, χάρη στην ευσπλαχνία σου,

ας φυλάει και ας θεραπεύει την ψυχή και το σώμα μου.. .

132. Ο ιερέας γονατίζει, σηκώνεται, παίρνει τον καθαγιασμένο Άρτο

και κρα:ώνταςτον λίγο επάνω από το δισκάρια ή επάνω από το Ποτήρια,

στραμμενος προς τον λαό, μεγαλοφώνως λέει:

Ιδού ο Αμνός του Θεού ιιδού ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου.

Μακάριοι οι καλεσμένοι στο δείπνο του Αμνού.

Και μαζί με το λαό προσθέτει μια φορά:

Κύριε ι δεν είμαι άξιος να σε δεχτώ,

αλλά πες μόνο ένα λόγοι

και η ψυχή μου θα θεραπευθεί.

133. Ο ιερέας, στραμμένος προς την αγία Τράπεζα, λέει

χαμηλοφώνως

78

Ακολουθία της Θείας Κοινωνίας

Το Σώμα του Χρωτού ας με φυλάει Ύια τη ζωή την

αιώνια.

Και ευλαβικά μεταλαμβάνει του Σώματος του Χριστού.

Έπειτα παίρνει το άγιο Ποτήρια και λέει:

Το Αίμα του Χριστού ας με φυλάει για τη ζωή την αιώνια.

Και ευλαβικά μεταλαμβάνει του τιμίου Αίματος του Χριστού.

134. Έπειτα ο ιερέας παίρνει το δισκάριο και την πυξίδα, πηγαίνει

προς τους πιστούς που θέλουν να κοινωνήσουν και υψώνοντας λίγο τον

καθαγιασμένο Άρτο, τον δείχνει στον καθένα απ' αυτούς λέγοντας:

Το Σώμα του Χριστού.

ή, αν δίνει τη θεία Κοινωνία μόνο με το Πολύτιμο Αίμα, λέει:

Το Αίμα του Χριστού.

Ο πιστός που κοινωνά απαντά:

Αμήν.

Και μεταλαμβάνει.

135. Αν υπάρχουν πιστοί που θα λάβουν τη θεία Κοινωνία με τα δύο

είδη, τηρείται το λειτουργικό wπικό, όπως κατά περίπτωση ορίζεται.

Το Σώμα και το Αίμα του Χριστού.

Σημ. στην ελληνική μετάφραση: Στην Ελλάδα, η θεία Κοινωνία

συνήθως δίδεται υπό τα δύο είδη με τον εξής τρόπο: ο ιερέας παίρνει

το δισκάριο και το Ποτήρια, πηγαίνει προς τους πιστούς που θέλουν να

μεταλάβουν, εμβαπτίζει τον καθαγιασμένο Άρτο στον καθαγιασμένο Οίνο

79


και υψώνοντας λίγο τον καθαγιασμένο Άρτο, τον δείχνει στον καθένααπ' αυτούς, λέγοντας:

Το Σώμα και το Αίμα του Χριστού.

Ο πιστός που κοινωνά απαντά:

Αμήν.

Και μεταλαμβάνει.

136. Ενώ ο ιερέας μεταλαμβάνει του Σώματος του Χριστού, αρχίζεινα ψάλλεται το άσμα της Κοινωνίας.

137. Όταν τελεlOJσα η χορήγηση της θείας Κοινωνίας, ο ιερέας ή ο

διάκονος ή ο βοηθός καθαρίζει το δισκάριο επάνω από το άγιο Ποτήριο,

καθώς και το ίδιο το άγιο Ποτήριο.

Ενώ κάνει την κατάλυση, ο ιερέας λέει χαμηλοφώνως:

Το Μυστήριο που λάβαμε, Κύριε,

ας το δεχθούμε με καθαρή καρδιά,

και από δώρο επίγειο

ας γίνει για μας φάρμακο αθανασίας.

138. Τότε ο ιερέας μπορεί να επιστρέψει στην έδρα του. Ανάλογα με

την περίπτωση μπορεί να τηρηθεί ολιγόλεπτη περισυλλογή, ή να ψαλλεί

κάποιος ψαλμός ή ένα άσμα δοξαστικό.

139. Έπειτα ο ιερ!:ας, όρθιος στην έδρα του ή εμπρός στην Αγία

Τράπεζα, λέει:

Ας προσευχηθούμε.

80

Ευχή απόλυσης

Και όλοι, μαζί με τον ιερέα, προσεύχονται για λίγο σιωπηλά,

εκτός αν έχει προηγηθεί σιωπή. Έπειτα ο ιερέας, με ανοιχτά τα χέρια,

λέει τη δέηση μετά την κοινωνία. Ο λαός στο τέλος αναφωνεί:

Αμήν.


140. Στο σημείο αυτό γίνονται, αν υπάρχουν, σύντομες ανακοινώσεις

στο λαό.

141. Έπειτα γίνεται η απόλυση. Ο ιερέας στραμμένος προς το λαό

και με ανοιχτά τα χέρια, λέει:




Ο ιερέας ευλογεί το λαό, λέγοντας:

Είθε να σας ευλογήσει ο παντοδύναμος Θεός:

ο Πατέρας και ο Υιός + και το Άγιο Πνεύμα.


Αμήν.

142. Σε ορισμένες μέρες ή περιστάσεις, προηγείται αυτού του τύπου

ευλογίας, κατά το wπικό, άλλος τύπος ευλογίας επισημότερος είτε δέηση

επί του λαού.

81


143. Στην Αρχιερατική Λειτουργία, ο Επίσκοπος φέροντας τη μίτρα,

εκτείνει τα χέρια, και λέει:



+


Χριστός ανέστη. Αλληλούια, αλληλούια.

Οι πιστοί απαντούν:

Αληθώς ανέστη. Αλληλούια, αλληλούια.

1


Ο Επίσκοπος λέει:

144. Έπειτα ο διάκονος ή ο ίδιος ο ιερέας, με ενωμένα τα χέρια και

στραμμέ'νος προς το λαό, λέει:

+

+

Το όνομα του Κυρίου ας είναι ευλογημένο,

Από τώρα και πάντοτε.

Βοήθειά μας το όνομα του Κυρίου,

Ο οποίος έπλασε τον ουρανό και τη γη.

Πορεύεσθε εν ειρήνη Κυρίου.


Ευχαριστούμε τον Θεό.

Τότε ο Επίσκοπος, λαβαίνει την ποιμαντική ράβδο, αν την

χρησιμοποιεί, και λέει:

+ Είθε να σας ευλογήσει ο παντοδύναμος Θεός:

σημειώνοντας με το σημείο του σταυρού το λαό τρεις φόρές:

ο Πατέρας + και ο Υιός + και το Άγιο + Πνεύμα.


Αμήν.

Σύμφωνα με απόφαση της Συνόδου της Ιεραρχίας της Ελλάδος, στην

Πασχαλινή Αγρυπνία και όλη την εβδομάδα τηςΔιακαινησίμου, ο ιερέας,

μετά την ευλογία, προσθέτει:

82

145. Έπειτα ο ιερέας ασπάζεται την αγία Τράπεζα με το συνηθισμένο

τρόπο, όπως στην αρχή. Και αφού αποδώσει τον οφειλόμενο σεβασμό

μαζί με τους βοηθούς του αποχωρεΙ

146. Αν ακολουθεί αμέσως κάποια άλλη λειτουργική πράξη,

παραλείπεται η απόλυση.

83

Documents

Διάταξη της Θείας Λειτουργίας