Βλητική - Άρθρα του Μπάμπη Αιγινίτη

2/21/12 GreekShooting - Ελληνική Σχολή Κυνηγετικής Σκοποβολής

1/24www.greekshooting.gr/articles3.htm

Αρθρα του Μπάμπη Αιγινήτη περί Βλητικής

1. Η ΣΩΣΤΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΣΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΩΝ ΣΚΑΓΙΩΝ ΑΝΑΛΟΓΩΣ ΤΟΥ ΘΗΡΑΜΑΤΟΣ Α' μέρος2. Η ΣΩΣΤΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΤΩΝ ΣΚΑΓΙΩΝ ΑΝΑΛΟΓΩΣ ΤΟΥ ΘΗΡΑΜΑΤΟΣ β΄ μέρος3. Τα τεχνικά στοιχεία της κατανομής των σκαγίων Α' μέρος4. Τα τεχνικά στοιχεία της κατανομής των σκαγίων B' μέρος5. Τι πρέπει να ξέρει ο κυνηγός για τα φυσίγγια του6. Βασικές αρχές για ιδιογομώσεις φυσιγγίων Α' μέρος7. Βασικές αρχές για ιδιογομώσεις φυσιγγίων B' μέρος Βασικά στοιχεία για τις ιδιογoμώσεις8. Η σκληρότητα των σκαγίων σε σχέση με την απόδοση της κάνης9. Βλητικοί συνδυασμοί για το κυνήγι υδροβίων

10. Το φυσίγγιο των 28 γρ. στο κυνήγι11. Ο έλεγχος της ευθυβολίας του όπλου μας Α' μέρος12. Ο έλεγχος της ευθυβολίας του όπλου μας Β' μέρος

Η ΣΩΣΤΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΣΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΩΝ ΣΚΑΓΙΩΝ ΑΝΑΛΟΓΩΣ ΤΟΥ ΘΗΡΑΜΑΤΟΣ Α' μέρος

Χοντρά ή ψιλά; Ενα δίλημμα με απόψεις που διίστανται και δημιουργούν αντιξοότητες με θερμούςοπαδούς.

Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι επί του θέματος υπάρχουν δύο "ομάδες" αν θέλετε, κυνηγώνμε τους οπαδούς τους. Από τη μία οι οπαδοί των μικρής διαμέτρου σκαγιών (ψιλά) και οι άλλοιοπαδοί της μεγάλης διαμέτρου (των χοντρών ) σκαγιών. Οι οπαδοί της πρώτης ομάδας (τωνψιλών) υποστηρίζουν ότι ο τρόπος για να καταβληθεί αμέσως το θήραμα είναι να βληθεί σεζωτικά σημεία του σώματός του, όπως κεφάλι, λαιμός και ράχη (πίσω πλευρά). Όσο περισσότερασκάγια ρίπτονται και δέχεται στην επιφάνεια αυτή τόσες περισσότερες πιθανότητες υπάρχουν στονα καταβληθεί αμέσως. Οι οπαδοί της δεύτερης ομάδος (των χοντρών) ισχυρίζονται ότι τα ψιλάσκάγια ανάλογα με το θήραμα που προορίζονται, π.χ. Νο 9 για πέρδικες, χάνουν γρήγορα τηνταχύτητα και τη κινητική τους ενέργεια (τη φονική ισχύ τους) ώστε να καταβάλουν επί τόπου τοθήραμα σε κανονική απόσταση και είναι αποτελεσματικά μόνο αν βληθεί σε κάποιο από τα ζωτικάτου σημεία.

Να αναλύσουμε όμως βαθύτερα το θέμα αυτό της επιλογής ώστε να σχηματίσετε οι ίδιοι πλέον τηδική σας εικόνα για το αν είναι απαραίτητο να υπάρχουν ακραίες ομάδες και οπαδοί.

Ανέκαθεν η εκλογή του κατάλληλου σκαγιού για ένα θήραμα που προτιμάμε περισσότερο νακυνηγάμε ήταν σχετική με την προσωπική εμπειρία, το βαθμό επιτυχιών, τις συμπτώσεις, τησυνήθεια και πολλές φορές την αδιαλλαξία ανεξάρτητα από τους κανόνες και τα θεωρήματα τηςβλητικής.

Οι συζητήσεις πάνω σε αυτό το θέμα είναι ατελείωτες όχι μόνο ανάμεσα στις παρέες τωνΕλλήνων κυνηγών αλλά και των ξένων. Είναι πολύ ενδιαφέρον να παρακολουθεί κανείς αυτέςτις συζητήσεις αποφεύγοντας να εμπλέκεται σε αντιπαραθέσεις, απλά να τις συνδυάζει με τιςπροσωπικές του εμπειρίες ώστε να μπορεί να καταλήξει σε ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα. ’ραπρέπει κάποιος να ξέρει να ακούει για να μπορεί να διαμορφώσει σωστά τα συμπεράσματά του.Πάντα συνήθιζα να ακούω έμπειρους κυνηγούς πάνω σε κάποιο συγκεκριμένο θήραμα πουκυνηγούσαν για χρόνια (μπεκατσάδες, κυνηγοί υδροβίων, κτλ) οι οποίοι πολλές φορές αυτά πουήξεραν δεν είχαν κάποια θεωρητική υπόσταση, όμως άξιζε να τα ακούς γιατί έχουν καταξιωθείστο βουνό ή στο βάλτο. Κανείς δεν πρέπει να είναι αδιάλλακτος και ακατάδεκτος από τη στιγμήπου και μεγάλοι συγγραφείς κυνηγετικής βλητικής ήξεραν να ακούν κάποιον που τεκμηρίωνε ταεπιχειρήματά του με εμπειρίες που έχει στο βουνό. Ο Γάλλος βλητικός στρατηγός Ζουρνέ, οΑγγλος εξαίρετος βλητικός Ντον Ζούτζ και ο Νικ Σίσλευ, εκτός από τις γνώσεις τις δικές τουςκαι τις προσωπικές τους εμπειρίες, πάντα στα βιβλία τους ανέφεραν και τις γνώσεις πουαποκόμιζαν από τις εμπειρίες φίλων τους πεπειραμένων κυνηγών σε συγκεκριμένο θήραμα. Δενθα ξεχάσω το πόσο σημασία έδινε ο θρυλικός πλέον συγγραφέας (μακαρίτης πια) Ελμερ Κέιθ στιςεμπειρίες του διάσημου κυνηγού υδροβίων Τσάρλς Ασκινς, παρ' όλο που και ο ίδιος κυνηγούσε



μετά μανίας τα υδρόβια. Μόνο στην Ελλάδα παρατηρείται το φαινόμενο του ξερόλα.

Ο Αμερικανός βλητικός και συγγραφέας Σαμ Φαντάλα υποστήριζε σε μια διατριβή που είχε κάνειεπί του θέματος, ότι τα ψιλά σκάγια και ειδικά το Νο. 9 (διαμέτρου 2 χιλ) με το Νο 8 (διάμετρος2.25 χιλ.) είναι αρκετά δραστικά στα 33 με 35 μ. όταν κάποιος κυνηγά σηκωτό θήραμα βάρουςκάτω του ενός κιλού (π.χ. πέρδικα), αρκεί όμως να βάλλονται από καλογεμισμένα φυσίγγια. Εδώθα προσθέσω ότι εφ' όσον ο κυνηγός σκοπεύει σωστά και έχει το θήραμα πάντα στο κέντρο τηςτουφεκιάς του δηλ. της δέσμης των σκαγιών, με ένα όπλο δωδεκάρι, θα έχουμε 15 έως 20σκάγια Νο 9 σε μια απόσταση 30 μέτρων να καλύπτουν μία επιφάνεια 10 τετραγωνικώνεκατοστών. Αυτή είναι και η επιφάνεια που καταλαμβάνει το σώμα μιας πέρδικας, συνεπώς τα 15με 20σκάγια, έχουν όλα μαζί ισχύ να καταβάλουν το θήραμα αμέσως. Γιατί πρέπει εκτός τηςομοιομορφίας στη κατανομή της δέσμης των σκαγιών να λαμβάνεται υπόψη και η κινητικήενέργεια (η φονική ισχύς) του συνόλου των σκαγιών που πλήττουν το θήραμα και όχι μόνο ενόςσκαγιού ξεχωριστά. Είναι κάτι που δικαιολογεί αυτόματα την ύπαρξη πολλών περιπτώσεων στοκυνήγι, όπου τα ψιλά σκάγια σαν ένα ομαδικό σύνολο 15-20 βλημάτων απέδωσαν αποτελέσματαπου δεν τα περιμέναμε. Σκεφτείτε ανατρέχοντας στη μνήμη σας περιπτώσεις ανάλογες πουτυχόν σας έχουν συμβεί κυνηγώντας με ψιλά σκάγια Νο. 8 ή Νο 9 να βάλετε στη τσάντα θήραμαπου κανονικά κυνηγιέται με Νο 5 ή Νο 4.

Δεν είναι λίγες οι φορές που τα πολλαπλά τραύματα που προξενούν τα πολλά μικρά σκάγιαεπιφέρουν ακαριαίο θάνατο στο θήραμα αρκεί το φυσίγγι να διαθέτει σωστά βλητικά στοιχεία(ταχύτητα και ενέργεια). Φίλος μου φανατικός μπεκατσάς χρησιμοποιεί χρόνια τώρα φυσίγγι μεσκάγια Νο 11 στη πρώτη τουφεκιά της μπεκάτσας και Νο 9 στη δεύτερη κάνη του σούπερ ποζέτου, χωρίς να αλλάξει αυτό τον συνδυασμό, αφού δεν τον έχει απογοητεύσει. Όπως επίσης άλληπερίπτωση φίλου από το Αγρίνιο να χρησιμοποιεί πρώτο φυσίγγιο στη φάσα Νο 4 και δεύτερο Νο3 επειδή κάποιες φορές πήρε μερικά τυχαία πουλιά σε μακρινές ειδικά αποστάσεις μεσυμπτωματικές τουφεκιές. Αυτό συμβαίνει γιατί με το Νο 6 που είναι το ιδανικό για τις φάσεςισχυριζόταν ότι "δεν πέφτουν τα πουλιά" χωρίς να σκέπτεται ότι δεν φταίνε πάντα τα φυσίγγια ήτο όπλο, αλλά τα λάθη στην εκτίμηση της απόστασης και της σκόπευσης. Η επαλήθευση τηςκακής επιλογής του μεγέθους των χρησιμοποιουμένων σκαγιών γίνεται όταν κάποιος κάνεικανονικές δοκιμές σε στόχο από χαρτόνι διαστάσεων 1Χ1 μ. σε ακραία απόσταση 40-45 μέτρων.Τότε θα διαπιστώσει πόσες φάσες χωρούν να περάσουν από τα κενά που σχηματίζονται στηκατανομή και το πόσο συμπτωματική ήταν αυτή η επιτυχία σε κάποια μακρινά πουλιά.

Σε θηράματα τα οποία παρουσιάζουν μεγάλη δερματική αντίσταση όπως τα υδρόβια, οι φάσεςκ.λ.π., θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπ' όψιν η σκληρότητα των χρησιμοποιουμένωνσκαγιών. Είναι γνωστό ότι τα σκάγια δεν κατασκευάζονται από καθαρό μολύβι, αλλά από κράμαμολύβδου, όπου γίνεται προσθήκη αντιμονίου σε συγκεκριμένες αναλογίες για να πάρουμεημίσκληρα ή σκληρά σκάγια. Σήμερα δεν κατασκευάζονται πλέον μαλακά όπως κάποτε και δενχρειάζονται άλλωστε. Σήμερα, όμως θα συναντήσουμε σκάγια επιμεταλλωμένα δηλ. μεεπικάλυψη χαλκού, νικελίου και ψευδαργύρου που αυξάνουν σημαντικά την αντοχή τους στιςπαραμορφώσεις. Επίσης διατίθενται και φυσίγγια με σκάγια σιδήρου ή ατσάλινα σκάγια απόβισμούθιο και ΄άλλα σκάγια Τουγκστενίου. Αυτά όμως τα φυσίγγια έχουν πολύ υψηλό κόστοςκαι διατίθενται μόνο σε συγκεκριμένα νούμερα καθότι είναι όλα εισαγωγής. Εμείς θα πρέπει ναεστιάζουμε την προσοχή μας στα μολύβδινα σκάγια σκληρού τύπου δηλ. τα "σκληρά σκάγια" ταοποία και παράγονται στη χώρα μας σε πολύ καλή ποιότητα και σε νούμερα 10, 9 ½, 9, 8 ½, 8, 7½, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1 και τα μηδενικά που είναι και τα λιγότερα χρησιμοποιούμενα.

Στην επιλογή μας θα πρέπει πάντα να λαμβάνουμε γνώση και της διαμέτρου που έχουν τασκάγια που θα επιλέξουμε, διότι υπάρχουν διαφορές από χώρα σε χώρα. Για παράδειγμα το Νο 5σε Ιταλικής κατασκευής φυσίγγια διαθέτει διάμετρο 2,8 χιλ. ενώ σε Αμερικάνικης 3,1 χιλ. Το ίδιονούμερο σε Ελληνικά φυσίγγια το βρίσκουμε με διάμετρο 2,9 χιλ ενώ σε Γαλλικά με διάμετρο 3χιλ. Αυτό βέβαια καταλαβαίνετε ότι αλλάζει τον αριθμό των σκαγιών που περιέχονται στααντίστοιχα φυσίγγια ασχέτως αν όλα μπορεί να διαθέτουν βάρος γόμωσης 32 γρ. Ναεπανέλθουμε όμως στους θιασώτες και οπαδούς των χοντρών σκαγιών και να αναφέρουμε ότι οβασικός λόγος που τα προτιμούν είναι ότι λόγω του μεγαλύτερου βάρους που διαθέτει το καθέναπηγαίνει μακρύτερα αφού διατηρεί μεγαλύτερη κινητική ενέργεια. Όμως πόσο πιο μακριά από τα35 μέτρα θα τουφεκίσει κάποιος στις περισσότερες από τις περιπτώσεις που κυνηγά μέσα στηπερίοδο; Σας πληροφορώ ότι κάποιος που κυνηγάει με σκυλί φέρμας μπεκάτσες, ορτύκια καιπέρδικες τουφεκάει σχεδόν πάντα σε αποστάσεις από 15 έως 25 μέτρα και σπανίως στα 30. Μέσασε αυτές τις αποστάσεις ο κυνηγός έχει ρίξει τις δύο ή το πολύ τις τρεις τουφεκιές του και αν



τυχόν μ΄ αυτές δεν έχει πάρει το θήραμα, τότε δεν του αξίζει να το βάλει στη τσάντα. Αν τώρααναφερθούμε στους κυνηγούς καρτεριού φάσες, τρυγόνια, τσίχλες και υδρόβια θα πρέπει νααναρωτηθούμε πόσο μακρύτερα θα τουφεκίσει κάποιος στο καρτέρι μια τσίχλα ή ένα τρυγόνι απότα 35 μέτρα. Γιατί ποτέ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτό το "μακρύτερα" εξαρτάται και από τομέγεθος του θηράματος. Όσο μεγαλύτερο σε μέγεθος είναι το πουλί τόσο μεγαλύτερο νούμεροσκαγιών πρέπει να χρησιμοποιηθεί για να εξασφαλιστούν τα απαιτούμενα τέσσερα χτυπήματαδηλ, το τετραπλούν τραύμα. Ένα πρασινοκέφαλο παπί θα δεχτεί τουλάχιστον τέσσερα σκάγιααπό συγκέντρωση βολής που σε ανάλογη περίπτωση θα άφηνε να περάσει άθικτο ένα τρυγόνι.Όσο πυκνότερη είναι η συγκέντρωση τόσο μεγαλύτερης διαμέτρου είναι δυνατόν να είναι ταχρησιμοποιούμενα σκάγια. Οι μέσες δραστικές αποστάσεις για τα διάφορα μεγέθη σκαγιών είναικατά μέσον όρο τα εξής:

ΣΚΑΓΙΑ Νο 9 ------- 32 μέτρα ΣΚΑΓΙΑ Νο 8 -------- 36 μέτρα ΣΚΑΓΙΑ Νο 7 -------- 40 μέτρα ΣΚΑΓΙΑ Νο 6 -------- 45 μέτρα ΣΚΑΓΙΑ Νο 4 -------- 55 μέτρα ΣΚΑΓΙΑ Νο 3 -------- 59 μέτρα ΣΚΑΓΙΑ Νο 2 -------- 64 μέτρα

Ο ανωτέρω πίνακας πρέπει να ξέρετε ότι είναι συνάρτηση του βάρους της γόμωσης τωνσκαγιών, της διατήρησης της κινητικής της ενέργειας και γενικά της ποιότητας του φυσιγγίουπου θα χρησιμοποιήσουμε.

(Η συνέχεια στο επόμενο)

Η ΣΩΣΤΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΤΩΝ ΣΚΑΓΙΩΝ ΑΝΑΛΟΓΩΣ ΤΟΥ ΘΗΡΑΜΑΤΟΣ β΄ μέρος

Σ' αυτό το τεύχος ολοκληρώνεται το αφιέρωμα στη χρησιμότητα του μεγέθους των σκαγίων καιτης σωστής επιλογής τους ανάλογα με το θήραμα.

Τα σκάγια ως γνωστόν μαζί με τη πυρίτιδα αποτελούν βασικά στοιχεία του φυσιγγίου γιατίπροορίζονται να πλήξουν το θήραμα και να το καταβάλλουν γι αυτό πρέπει ν' ανταποκρίνονται σ'ορισμένες χαρακτηριστικές ιδιότητες. Τα σκάγια πρέπει να είναι απολύτως σφαιρικά, της ίδιαςδιαμέτρου και πολύ καλά λειασμένα. Η σφαιρικότητα και η λείανση είναι σημαντικοί παράγοντεςγια να εκτίθεται το σκάγι όσο το δυνατόν λιγότερο σε τριβή και αντίσταση του αέρα. Επίσηςπρέπει να παρουσιάζουν συγκεκριμένη σκληρότητα για να μην παραμορφώνονται και επιπλέονείναι ανάγκη να έχουν κάποιο ειδικό βάρος τέτοιο που να μπορούν να διατηρούν κατεύθυνση,ταχύτητα και ενέργεια. Στο πρώτο μέρος αναφέρθηκα στην ύπαρξη σκαγίων, σε χοντρά κυρίωςνούμερα, από κράμα σιδήρου ή αλλιώς ατσάλινα (STEEL SHOT), σε σκάγια από βισμούθιο(BISMUTH) και τα πιο σύγχρονα σκάγια από Τουγκστένιο (TUNGSTEN).

Τα δύο τελευταία είναι πολύ ακριβά υλικά, χρησιμοποιούνται δε από συγκεκριμένες βιομηχανίεςσε χοντρά νούμερα μόνο (Νο. 2,4,6 κλπ.) για συγκεκριμένα θηράματα. Πλησιάζουν κατά πολύ τοειδικό βάρος των μολύβδινων σκαγίων και η παραμόρφωσή τους είναι ανύπαρκτη.

Τα ατσάλινα σκάγια (STEEL SHOT) παράγονται σε μεγάλη γκάμα νούμερων που καλύπτουν καιτους οπαδούς των χοντρών αλλά και των ψιλών σκαγίων. Το μόνο αρνητικό τους είναι ότιπαρουσιάζουν προβλήματα στη διατήρηση της κινητικής τους ενέργειας σε μεγαλύτερεςαποστάσεις.

Δεδομένου ότι η ενέργεια ενός σκαγίου και άρα η φονική ισχύς του, εξαρτάται από το βάρος τουκαι την ταχύτητά του και δεδομένου ότι τα μολύβδινα σκάγια έχουν μεγαλύτερη επιφάνεια καιαπ' τα δύο, αυτά τα σκάγια θα χτυπήσουν το στόχο (θήραμα) με μεγαλύτερη ενέργεια από ταατσάλινα. Όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση τόσο μεγαλύτερα είναι τα πλεονεκτήματα τουμολύβδου. Μία μερική λύση του προβλήματος είναι να χρησιμοποιήσει κάποιος ατσάλινο σκάγι δύονούμερα μεγαλύτερο από το αντίστοιχο που θα χρησιμοποιούσε σε μολύβδινο (δηλ. αντίμολύβδινα Ν. 6 ατσάλινα Ν.4). Εκεί που όμως καλυπτόμαστε μερικώς από το θέμα ενέργειας,



μειονεκτούμε στο θέμα της ποσότητας των σκαγίων που πλέον λιγοστεύουν. Πλήρη κάλυψηβέβαια έχουμε στο θέμα της διατήρησης της σφαιρικότητας και της μείωσης τωνπαραμορφωμένων σκαγίων.

Να επιστρέψουμε όμως στη σωστή επιλογή των μολύβδινων σκαγίων που εμάς στην Ελλάδα μαςενδιαφέρει περισσότερο και να τονίσουμε το εξής: Στην πράξη θα μας έχει συμβεί πολλές φορέςνα πυροβολήσουμε ένα θήραμα από μεγαλύτερες αποστάσεις από εκείνες που αρχικάυπολογίζαμε. Επίσης είναι δυνατόν να πυροβολήσουμε από διάφορες αποστάσεις θηράματα τωνοποίων το είδος θα αναγνωρίσουμε τη τελευταία στιγμή. Π.χ. στο καρτέρι της τσίχλαςεμφανίζεται ξαφνικά μια φάσσα, στο ψάξιμο για πέρδικες πετάγεται ξαφνικά λαγός, κ.λ.π.Περιπτώσεις τέτοιες δεν είναι σπάνιες και μπορούν να συμβούν στον καθένα. Γι αυτό πρέπει ναχρησιμοποιούμε στη δεξιά μας κάνη (στην κάτω του σούπερ ποζέ) το σωστό νούμερο για θήραμαπου κυνηγάμε, ενώ στην αριστερή (την πάνω του σούπερ ποζέ) λίγο πιο χοντρό νούμερο απόαυτό της δεξιάς. Για όσους κατέχουν αυτογεμή (καραμπίνες) το πρώτο και το δεύτερο στοσωστό νούμερο και το τρίο πιο χοντρό. Αυτό που πολλές φορές αποτελεί καθοριστικό παράγονταστην επιλογή των χοντρών ή των ψιλών σκαγίων είναι και το πεδίο κυνηγίου (τερραίν). Στοπυκνό και σε βολές κοντινών αποστάσεων απαιτείται ανοικτή τουφεκιά που επιτυγχάνεταιευχερώς από τα ψιλά σκάγια, ενώ στην ανοικτή πεδιάδα όπου οι βολές συνήθως γίνονται σεμεσαίες και μακρινές αποστάσεις χρειαζόμαστε μεγαλύτερης διαμέτρου σκάγια για διατήρηση τηςκινητικής ενέργειας, σε συνάρτηση πάντα με το θήραμα που κυνηγάμε.

Σ' αυτό το σημείο, πρέπει να επισημάνουμε ότι το νούμερο των σκαγίων που πρέπει ναχρησιμοποιείται για κάθε θήραμα είναι σχετικό του μεγέθους του θηράματος. Κατά μέσο όρο τασκάγια πρέπει να αντιστοιχούν στο ένα προς πέντε χιλιάδες του βάρους του πυροβολούμενουζώου ή πουλιού. Αυτό βέβαια εννοείται ότι ισχύει για βολές σε κανονικές αποστάσεις. Τα σκάγιαλοιπόν τα οποία αντιστοιχούν στο 1 προς 5.000 του βάρους του πυροβολούμενου θηράματος καιεφ' όσον θα πλήξουν αυτό στο σημείο βολής με ταχύτητα πάνω από από170 μ. το δευτερόλεπτο,θα το καταβάλλουν επί τόπου. Απαραίτητη προϋπόθεση βέβαια είναι τετραπλό τραύμα πάνω στοπουλί, διότι αν βληθεί μόνο με ένα σκάγι θα προκληθεί ισχυρή διείσδυση στο σώμα, αλλά δενεξασφαλίζεται η άμεση καταβολή του αν δεν βληθεί σε ζωτικό σημείο.

Παραθέτω ένα πίνακα ενδεικτικό των κατάλληλων σκαγίων για το κάθε είδος των θηραμάτωνκαθώς και της απόστασης μέχρι της οποίας δύναται να επιτευχθεί το θανατηφόρο αποτέλεσμα.

Νούμερο σκαγίων Θήραμα Απόσταση σε μέτρα 9, 10, 11 Ορτύκια, τσίχλες, σιταρίδες 35 7, 8, 9, μπεκάτσες, τρυγόνια, μπεκατσίνια 40 5, 6, 7 φάσσα, πέρδικα, φασιανός 40 2, 3 ,4 λαγός 45 4, 5 , 6 πάπια 40 ΒΒ, 1, 2 αλεπού, αγριόχηνα 45

Στην πράξη το πλεονέκτημα του τετραπλού τραύματος φαίνεται χαρακτηριστικά, δεδομένου ότικάθε χτύπημα (τραύμα) αντιπροσωπεύει και μια ορισμένη τιμή σε κινητική ενέργεια (σεχιλιογραμμόμετρα).

Είναι γνωστό ότι η αποτελεσματική ενέργεια είναι όπως και η αρχική ταχύτητα, δηλαδή όσομικρότερο είναι το σκάγι τόσο μικρότερη και ασθενή είναι. Αρκεί να αναφέρω ένα χαρακτηριστικόπαράδειγμα ενός "αργού" σχετικά φυσιγγίου Ν. 6, με αρχική ταχύτητα 375 μ./δευτερόλεπτο, τοοποίο δίνει αποτελεσματική ενέργεια Ε = 0,305 χιλιογραμμόμετρα, ενώ το ίδιο η ενέργεια σ' έναφυσίγγι με σκάγια Νο 8 είναι 0,140 χιλιογραμμόμετρα. Από αυτό διαπιστώνεται, ότι σε μιαεπιφάνεια 10Χ10 η συνολική κρούση είναι πολύ πιο ισχυρή με το σκάγι Ν. 6 παρά με το Ν. 8 σετετραπλούν τραύμα.

Θα πρέπει να γίνει μεγάλη αύξηση της ποσότητας των σκαγίων μέσα σε εκείνη την επιφάνεια γιανα καλυφθεί σε ενέργεια η αδυναμία του ψιλότερου σκαγίου. Το ότι πολλοί θα αντιτάξουν εδώ,καθώς και σε άλλα σημεία της ανάλυσης, το βαθμό τσοκαρίσματος που θα δώσει πυκνότηταδέσμης είναι αναμενόμενο. Όμως όπως θα διαπιστώσατε και στο α' μέρος του άρθρου,αποφύγαμε την εμπλοκή των τσοκαρισμάτων, ώστε να διαφανούν ευκρινέστερα τα προτερήματακαι οι ιδιότητες των ψιλών και χοντρών σκαγίων.



’λλωστε, το αντικείμενο ήταν μόνο τα σκάγια και οι οπαδοί τους. Αυτό που πρέπει να μαςπροβληματίζει είναι ίσως η ύπαρξη -αν ήταν δυνατή- μόνο δύο νούμερων σκαγίων. Το λέω αυτό,γιατί αρκετοί κυνηγοί με ρωτούν τι θα μπορούσαν να επιλέξουν από μέγεθος σκαγίων, ώστε ναμην κουβαλάνε άσκοπα μαζί τους διαφορετικά νούμερα. Πραγματικά αυτό μπορεί να γίνει, ώστενα μπορεί κάποιος να πηγαίνει στο κυνήγι του για το θήραμα που έχει επιλέξει, χωρίς ναχρειάζεται δύο και τρία διαφορετικά νούμερα για το συγκεκριμένο θήραμα. Πιστεύω προσωπικά,ότι αν θα υπήρχε περίπτωση να επιλέξει κάποιος μόνο δύο νούμερα σκαγίων για όλη τηκυνηγετική περίοδο αυτά που θα τον κάλυπταν στις περισσότερες των περιπτώσεων και για ταπερισσότερα από τα επιτρεπόμενα θηράματα είναι το Ν.4 (διαμ. 3,25 χιλ.) και για το Ν. 7 1/2(διαμ. 2,40 χιλ.). Ειδικά για το δεύτερο θέλω να τονίσω, ότι τα περισσότερα φυσίγγια Ελληνικήςκατασκευής με Ν. 7 σκάγια στη πραγματικότητα περιέχουν Ν. 7 1/2 σκάγια. Αυτό γιατί τα σκάγιαπου παράγονται στη χώρα μας με Ν. 7 έχουν διάμετρο 2,4 χιλ., που ισοδυναμεί με τοΑμερικάνικο Ν. 71/2 , αφού η ακριβής διάσταση του Ν. 7 είναι 2,50 χιλ. Φυσικά αυτό όχι ότιδιαφοροποιεί την επιλογή μας για ένα καλό Ελληνικό φυσίγγιο Ν. 7, απεναντίας την ενισχύει,αφού στην πραγματικότητα χρησιμοποιούμε Ν. 71/2. Το συγκεκριμένο μάλιστα Αμερικάνικο Ν. 71/2 (2,40 χιλ.) έχει δικαιώσει πολλούς κυνηγούς για την επιλογή τους στη χώρα μας, στοεξωτερικό, αλλά και εμένα προσωπικά σε πέρδικες, φάσσες, φασιανούς, μπεκάτσες, μπεκατσίνια,τρυγόνια και τσίχλες.

Όσον αφορά τα φυσίγγια που υπάρχουν στο εμπόριο και είναι γεμισμένα με δύο διαφορετικάνούμερα σκαγίων (π.χ. 2 Χ 6 ή 8 Χ 10 ή ΒΒ Χ 4, δηλαδή Ν. 2 με Ν. 6 ή Ν. 8 με Ν. 10 κλπ.) ήτανμια καινοτομία που πρώτη εμφάνισε η Αμερικανική βιομηχανία REMINGTON στις αρχές τηςδεκαετίας του '80. Αυτά τα φυσίγγια ήταν μόνο σε χοντρά νούμερα ( ΒΒ Χ 4 και 2 Χ 6) κι είχανμια συγκεκριμένη αποστολή. Αυτός ήταν ο λόγος που η γόμωση χωριζόταν σε δύο ίσα βάρησκαγίων κι έμπαιναν στο φυσίγγι, πρώτα τα ψιλά και μετά -από πάνω- τα χοντρά. Με αυτόν τοντρόπο τα μεγάλα και βαρύτερα "έσκιζαν" τον αέρα, αφού διατηρούσαν μεγαλύτερη κινητικήενέργεια και πίσω ακολουθούσαν τα μικρότερα και ελαφρύτερα, συμπληρώνοντας τα κενά τωνμεγάλων, χωρίς να εκτρέπονται από την αντίσταση του αέρα.

Τα φυσίγγια αυτού του είδους είναι πολύ χρήσιμα ειδικά στο κυνήγι των υδροβίων σε μακρινέςαποστάσεις. Αυτός ήταν και ο λόγος που ακόμα διατίθενται σε χοντρά νούμερα. Εάν τα δύονούμερα έμπαιναν "ανακατεμένα" μέσα στο φυσίγγι και όχι σε δύο στοιβάδες πάνω και κάτω, δενθα είχαν καμία χρησιμότητα. Το πόσο μελετημένη και δοκιμασμένη ήταν η απόδοσή τους, ιδίωςτο ΒΒ Χ 4 δηλαδή Ν. ΒΒ (διαμ. 4.5 χιλ.) με Ν. 4 (διαμ. 3,30 χιλ.) ήταν που ενώ πρώτα ηκατασκευή τους ήταν με ατσάλινα σκάγια (STEEL SHOT), διατέθηκαν και σε επιχαλκωμένα μεκόκκους πολυαιθυλενίου ανάμεσά τους, για μείωση ακόμη περισσότερο των παραμορφώσεων,ώστε να χρησιμοποιηθούν και σε άλλα θηράματα μακρινών αποστάσεων, εκτός των υδροβίων.

Σαν επίλογο, θα ήθελα να θέσω ένα προβληματισμό προς όλους εκείνους που έχουν στοκυνηγετικό τους ντουλάπι φυσίγγια μαζεμένα από όλα τα νούμερα που κυκλοφορούν στηναγορά μας. Και ερωτώ: αν κάποιοι ήταν υποχρεωμένοι να διαλέξουν όχι δύο, αλλά ένα μόνονούμερο σκαγίων, σε διαφορετικές όμως γομώσεις, από τις ελαφρύτερες μέχρι τις βαρύτερες,ποια θα ήταν η επιλογή τους;

Με εξαίρεση βέβαια τους γουρουνοκυνηγούς που έχουν ευκολότερη επιλογή ανάμεσα σεσεβροτίνες ή μονόβολα, αλήθεια, εσείς ποιο θα επιλέγατε;

Τα τεχνικά στοιχεία της κατανομής των σκαγίων Α' μέρος

Η κατανομή των σκαγίων και το σχήμα που διαθέτει η δέσμη τους είναι ένα φαινόμενο γνωστόαπό παλιά, αλλά και επιβεβαιωμένο από τις αρχές του περασμένου αιώνα, με την βοήθεια τωνπεριστρεφόμενων στόχων γνωστής ταχύτητας. Όμως έπρεπε να φθάσουμε σε σχετικά πρόσφατηεποχή για να εξετάσουμε με ακρίβεια τα τεχνικά στοιχεία του εσωτερικού μέρους της δέσμης τωνσκαγίων, με προσδιορισμένο σχήμα και διάσταση, όπως μας το γνωστοποιεί η υπερταχείαφωτογράφηση της ντουφεκιάς εκτός στομίου και σε διάφορες αποστάσεις. Με μία διασπορά πουσυντελείται περισσότερο κατά μήκος και λιγότερο κατά εύρος, έχουμε μια σχηματική παράστασητων σκαγίων που θυμίζουν κώνο, ή απλά ένα αυγοειδές σύννεφο, καθώς ταξιδεύουν προς τονστόχο..



Για να δούμε όμως την πραγματική εικόνα της ντουφεκιάς μας και να μελετήσουμε τα στοιχείατους, θα πρέπει να προβούμε σε δοκιμές, που να μας γνωστοποιήσουν στοιχεία, όπως η ένδειξηπυκνότητας, η ένδειξη κανονικότητας και η ένδειξη κανονικότητας και η ένδειξησυγκεντρωτικότητας. Αυτές οι δοκιμές είναι ιδιαίτερης αξίας, διότι έχουν διπλό σκοπό. Ο πρώτοςείναι για να μας καταδείξουν την συμπεριφορά του φυσιγγίου που δοκιμάζουμε και ο δεύτεροςτην συμπεριφορά της κάννης του όπλου μας σε συνδυασμό με το τσοκάρισμα ή το εκάστοτετσοκάρισμα (αν διαθέτει εναλλασσόμενα τσοκάκια). Εδώ ίσως θα πρέπει να επισημάνουμε ότι οιδοκιμές της κατανομής και συγκέντρωσης των σκαγίων επιβάλλεται να γίνουν με τον κατάλληλοτρόπο, διαφορετικά είναι καλύτερο να μην γίνουν. Βλέπουμε να γίνονται δοκιμές με βολή κατάντενεκέδων, άδειων κουτιών από φυσίγγια, ανοιγμένα φύλλα εφημερίδας, κ.λ.π. Αυτοί οι στόχοιδέχονται ένα μικρό μόνο μέρος της δέσμης των σκαγίων, συνεπώς δεν είναι δυνατό να γίνει μίασωστή διαπίστωση, διότι δέχονται ένα μικρό μέρος της δέσμης και άγνωστο από ποιο σημείο της.

Είναι σαφές ότι η ομοιόμορφη κατανομή της δέσμης των σκαγίων μας στον πίνακα βολής, σεσυνάρτηση με την επαρκή διατρητική ικανότητα που διαθέτουν τα σκάγια στην συγκεκριμένηγόμωση, μας δίνει σχεδόν πάντοτε (αν βέβαια σκοπεύουμε σωστά) το πουλί στην τσάντα. Γι αυτόδεν θεωρώ ότι είναι περιττό να αναφερθώ λίγο στο πως παρουσιάζεται η δέσμη μετά την έξοδοαπό την κάννη, διότι πολλοί γνωρίζουν στο περίπου, αλλά ελάχιστοι σε βάθος.

Σχηματικά, η δέσμη αποτελείται από μία ομάδα σκαγίων που ταξιδεύουν κατά μέτωπο πάνω στοίδιο κάθετο επίπεδο, όπως περίπου διαπιστώνουμε από τις τρύπες που αφήνουν στα χαρτόνιαδοκιμών ή τα αποτυπώματα πάνω στον βαμμένο με ώχρα πίνακα βολής. Για κάποια μέτρα εξαρτάται από το φυσίγγι μετά την έξοδο από την κάννη, τα σκάγια μένουν περισσότερο ήλιγότερο κοντά το ένα με το άλλο, σχηματίζοντας μία δέσμη κυλινδρικού περίπου σχήματος.Καθώς δέχονται την αντίσταση του αέρα, αρχίζουν να απομακρύνονται το ένα από το άλλο κατάμήκος και κατά πλάτος. Αυτό γενικώς ονομάζεται διασπορά των σκαγίων και το μέγεθός τηςεξαρτάται από το τσοκάρισμα που διαθέτει η κάννη (τελείως κύλινδρος έως το φουλ τσοκ), αλλάκαι από τον τύπο του φυσιγγίου. Βέβαια, έχει παρατηρηθεί από τυχυφωτογραφίες ότι είναιμεγαλύτερο το ποσοστό της διασποράς κατά μήκος και λιγότερο κατά πλάτος, δεδομένου βέβαιαότι δεν έχουμε να κάνουμε με φυσίγγι διασποράς, το οποίο έχει μελετηθεί να ανοίγει τα σκάγιασε κατά πλάτος διάταξη. Να δούμε όμως πώς γίνονται οι δοκιμές σε μεγάλες βιομηχανίες όπλωνκαι φυσιγγίων του εξωτερικού, πάνω σε παραδοσιακό πίνακα βολής μεταλλικό. Αποτελείται απόένα πλαίσιο με ένα τετράγωνο φύλλο λαμαρίνας, πάχους 2 έως 3 χιλ. το οποίο συνήθως είναιανοξείδωτο και έχει διαστάσεις 1,20Χ1,20 μ. Τοποθετείται σε τέτοιο ύψος ώστε το κέντρο τουπλαισίου να είναι στο ύψος του στήθους ενός ανθρώπου. Πριν τη βολή, ο πίνακας βάφεται με έναρολό και με ένα μείγμα από σβησμένο ασβέστη, χρωματισμένου με ώχρα, για να στεγνώνειγρήγορα. Μετά από κάθε βολή, ο πίνακας βάφεται με ώχρα και μόλις στεγνώσει γίνεται ηεπόμενη βαφή, εξάγονται τα συμπεράσματα όπως θα περιγράψουμε παρακάτω και συγκρίνονταιμε τις προηγούμενες βολές, για να διαπιστωθούν τυχόν διαφορές.

Πιο απλή κατασκευή, που συνήθως χρησιμοποιείται με εξαιρετικά αποτελέσματα θετικώνσυμπερασμάτων είναι η συναρμολόγηση ενός ξύλινου τελάρου από πήχεις κόντρα πλακέ, πάχους5 χιλ. και πλάτους 6 εκ., που συνδέονται μεταξύ τους με βίδες. Το πλαίσιο αυτό έχει διαστάσειςτέτοιες, ώστε να στερεώνεται πάνω του χαρτόνι με διαστάσεις 1Χ1 μ. Τα χαρτόνια συσκευασίαςείναι ιδανικά για τοποθέτηση πάνω σε τέτοιο πλαίσιο και εξαγωγή συμπερασμάτων με ακρίβεια.Μπορεί βέβαια να χρησιμοποιηθεί και φύλλο χάρτου συσκευασίας μπεζ χρώματος, που πωλείται σεμεγάλους κυλίνδρους και διαθέτει πλάτος 1 μ., όμως επιβάλλεται το χαρτί, όταν τοποθετηθεί στοπλαίσιο αυτό, να μην στηρίζεται πάνω σε επίπεδη σκληρή επιφάνεια (τοίχους, μεταλλικέςεπιφάνειες, κ.λ.π.), διότι διαπερνώντας τα σκάγια το χαρτί, θα αναπηδούσαν με αντίστροφηκατεύθυνση και θα άνοιγαν κάποιες τρύπες που θα νόθευαν το αποτέλεσμά μας. Γι αυτό και τοστερεώνουμε σε μέρος όπου η σκληρή επιφάνεια να είναι σε απόσταση όχι μικρότερη των 5 μ.για να εξασφαλίζεται και ο ασφαλής τερματισμός των σκαγίων. Το φύλλο χάρτου, όπως και τοχαρτόνι, προσωπικά τα θεωρώ καλύτερα, διότι επιτρέπουν την εύκολη καταμέτρηση τωνσκαγίων και την διατήρησή τους για αρχειοθέτηση και σύγκριση. Μπορεί κατόπιν κάποιος νακάνει υποδιαιρέσεις και διαχωρισμό σε τομείς τον κύκλο των 76 εκ., όπως γίνεται με τη γκρίλλα,κάτι που δεν είναι εφικτό αν κάνουμε δοκιμές στον παραδοσιακό μεταλλικό πίνακα. Επίσης τοπλαίσιο είναι σημαντικό να τοποθετείται ακριβώς κάθετα, ώστε οι βολές προς το χαρτόνι ναγίνονται με ορθή γωνία πρόσπτωσης και όχι με κλίση. Αν υπάρχει κλίση να ξέρετε ότι η δέσμηκατά την πρόσπτωση θα σχηματίσει αυγοειδή κατανομή. Η απόσταση που θα πρέπει να γίνει ηβολή είναι τα 35 μ. για τους Ευρωπαίους κατασκευαστές συνήθως, ενώ για τους Αμερικάνους, οι40 γιάρδες (36,5 μ.). Είναι πολύ σημαντικό η απόσταση να μετριέται με ακρίβεια, π.χ. με μια



μετροταινία, όχι στο περίπου με βήματα. Αν δεν έχετε μετροταινία, μπορείτε να μετρήσετε ένασπάγκο μήκος 35 μ. και να τον έχετε μαζί σας στις δοκιμές. Πριν τη βολή τοποθετούμε στοκέντρο με σελοτέϊπ ένα σκούρο τετράγωνο μικρό χαρτί, που χρησιμεύει ως σημείο αναφοράς τηςβολής μας, δηλ. το που θα σημαδέψουμε και το οποίο κατόπιν αφαιρείται. Είναι πολύ χρήσιμο ναστηρίζουμε το όπλο κατά την βολή σε κάποιο υποστήριγμα, ώστε να υπάρχει σταθερότητα και ναμην έχουμε εκκεντρικές βολές, δηλ. εκτροπή της ντουφεκιάς μας, που συμβαίνει κάποιες φορέςόταν δεν χρησιμοποιείται στήριγμα. Το σκούρο χαρτί που θα αφαιρεθεί μόλις ρίξουμε, δεν θααποτελέσει και το κέντρο του κύκλου, όπως θα δούμε παρακάτω. Αυτό που θα αποτελέσει τοκέντρο του κύκλου θα είναι το σημείο της πυκνότερης συγκέντρωσης της δέσμης των σκαγίων,δηλ. το κέντρο της ντουφεκιάς μας.

Τα τεχνικά στοιχεία της κατανομής των σκαγίων B' μέρος

ΜΕΛΕΤΩΝΤΑΣ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΕΣΜΗΣ: Οι μέθοδοι για τον καθορισμό των δεδομένων τηςδέσμης των σκαγίων βασικά είναι δύο σε επιστημονικό επίπεδο. Η πρώτη είναι του ΓερμανικούΙνστιτούτου Πειραματισμού για φορητά όπλα της Βανσέε, στην περιοχή του Βερολίνου και ηδεύτερη των δύο βλητικών, Όμπερφελ και Τόμσον. Η γερμανική, προσωπικά πιστεύω ότι είναιεκείνη που πλησιάζει την κορυφαία πιστότητα και τη μεγαλύτερη αξιοπιστ ία στις δοκιμές. Είναιγνωστή με τα αρχικά DEVA και βασίζεται στον διαμερισματικό διαχωρισμό της κατανομής τηςβολής με τη χρήση ανάλογου πλαισίου. Σε πιο απλουστευμένη μορφή, ο διαχωρισμός είναιδυνατό να γίνει και με το πλαίσιο που ονομάζεται Γκρίλλα. Αυτό το πλαίσιο είναι διαχωρισμένο σε16 τομείς και είναι κατασκευασμένο από χοντρό σύρμα, διαμέτρου 3 χιλ. Αυτή λοιπόν τη γκρίλλα,μπορεί εύκολα να κατασκευάσει κάποιος, χωρίς ιδιαίτερο κόπο, αρκεί να ξέρει ότι η διάμετρος τουεξωτερικού (μεγάλου) κύκλου είναι 76 εκ. και του εσωτερικού (μικρού) 38 εκ., Έχοντας λοιπόνστα χέρια μας τη γκρίλλα, είμαστε σε θέση να την τοποθετήσουμε πάνω στο φύλλο χάρτου ή τομεγάλο χαρτόνι σε διάσταση πάντα 1Χ1 μ. μετά τη βολή, μετατοπίζοντάς την με τέτοιο τρόποπου το κέντρο της να συμπίπτει με το κέντρο της ντουφεκιάς μας. Με αυτό τον τρόπο μπορούμενα προσδιορίσουμε και τον αριθμό των σκαγίων που βρίσκονται στους δύο ομόκεντρους κύκλους,καθώς και στον κάθε ένα από τους 16 τομείς. Η μελέτη αυτή, με τη βοήθεια της γκρίλλα, μαςβοηθάει να διαπιστώσουμε με σαφήνεια τρεις σημαντικές ενδείξεις:

Α) Την ένδειξη πυκνότητας της βολής Αυτή εκφράζει την αναλογία μεταξύ αριθμού σκαγίων που περιέχονται στην όλη γόμωση τουφυσιγγίου μας (π.χ. ο αριθμός των σκαγίων στα 32 γρ. της γόμωσης) και του αριθμού τωνσκαγίων, που έπληξαν τον στόχο και βρίσκονται μέσα στον κύκλο (τον κύκλο διαμ. 76 εκ.).

Β) Ένδειξη κανονικότητας της βολής Αυτή εκφράζει την αναλογία μεταξύ του αριθμού των σκαγίων που εμπεριέχονται στους 16τομείς, στους οποίους υποδιαιρείται το πλαίσιο (ή γκρίλλα) που τοποθετήσαμε πάνω στο χαρτίπου ντουφεκίσαμε.

Γ) Ένδειξη συγκεντρωτικότητας της βολής Αυτή εκφράζει την αναλογία μεταξύ του αριθμού των σκαγίων που εμπεριέχονται στον κεντρικόκύκλο (τον μικρό, διαμ. 38 εκ., και εκείνων που εμπεριέχονται στον μεγάλη (τη στεφάνη, διαμ.76 εκ.). Όμως, ο μέσος κυνηγός που θέλει να κάνει τις δοκιμές του για προσωπική εξαγωγήσυμπερασμάτων όσον αφορά τα φυσίγγια και το όπλο που χρησιμοποιεί καλό είναι να παραμείνειστο απλούστερο. Αυτό είναι το Α) δηλ. η ένδειξη πυκνότητα της ντουφεκιάς, που πιο απλάονομάζεται και πυκνότητα δέσμης. Αυτή η ένδειξη προσδιορίζεται με την εκατοστιαία αναλογία(επί τοις εκατό %) των σκαγίων που μετρήθηκαν μέσα στον μεγάλο κύκλο και εκείνων πουεμπεριείχε το φυσίγγι της δοκιμής μας. Για παράδειγμα: Ένα φυσίγγι με 34 γρ. γόμωση, αςυποθέσουμε ότι εμπεριέχει 1000 σκάγια και στον κύκλο των 76 εκ. τοποθετεί τα 680 σκάγια,τότε θα έχουμε πυκνότητα δέσμης, ή αλλιώς και απόδοση όπως ευρύτερα ονομάζεται, της τάξηςτου 68%. Για να γίνει κατανοητό πως βρίσκεται αυτό, έστω ότι δοκιμάζουμε ένα φυσίγγι με 32γρ. γόμωση σκαγίων Νο 7, το οποίο ας υποθέσουμε ότι περιέχει 490 σκάγια. Περιγράφουμεκύκλο, διαμ. 76 εκ. (ακτίνα 38 εκ.) με κέντρο το σημείο με τη μεγαλύτερη πυκνότητα. Ανδιαθέτουμε γκρίλλα, την τοποθετούμε πάνω, χωρίς να χρειάζεται να περιγράψουμε κύκλο.Ακολούθως, με ένα μαρκαδόρο, μαρκάρουμε το κάθε ένα τρύπημα που υπάρχει μόνο μέσα στονκύκλο των 76 εκ. (όχι εκτός κύκλου). Έστω ότι μετρήθηκαν μέσα 285 σκάγια. Αυτό τοπολλαπλασιάζουμε με 100 και γίνεται 28.500. Κατόπιν το διαιρούμε με τον αριθμό των σκαγίων



που είχε το φυσίγγι μας (το 490), δηλ. 28.500:490=58,1. Συνεπώς, η απόδοση του φυσιγγίουμας είναι 58,1%.

Αν και είναι γνωστό εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι όσο περισσότερο είναι τσοκαρισμένη η κάννημε την οποία δοκιμάζουμε τα φυσίγγιά μας, τόσο περισσότερο συγκεντρωτική θα είναι η βολήμας. Όπως επίσης ότι για τον ίδιο βαθμό τσοκαρίσματος είναι δυνατόν να υπάρχουν διαφορετικάποσοστά συγκεντρώσεως. Σημαντικό στοιχείο είναι ότι θα πρέπει να αποφεύγουμε τις υπέρ-συγκεντρωτικές τουφεκιές με πολύ υψηλά ποσοστά απόδοσης. Μπορεί το βεληνεκές νααυξάνεται για κάποια μέτρα παραπάνω, όμως η διάμετρος του φονικού κύκλου μικραίνει,συνεπώς, ακόμη και μία ελάχιστη παρέκκλιση σκόπευσης θα είχε σαν αποτέλεσμα την αστοχία. Οιπυκνές κεντρικές συγκεντρώσεις που εκστασιάζουν αρκετούς κυνηγούς δεν είναι χρήσιμες στονκυνηγότοπο. Επιτυχημένη κρίνεται μία βολή όταν στην απόσταση της δοκιμής μας επιτυγχάνειμία ισομερή κατανομή και ομοιομορφία των σκαγίων εντός του μεγάλου κύκλου των 76εκ. Έναςκύκλος με ελάχιστα ή καθόλου κενά στο εσωτερικό του με αυτή την διάμετρο των 76 εκ. θαεπιτρέπει μία παρέκκλιση σκόπευσης και θα καλύψει κάποιο σκοπευτικό σφάλμα εκεί που θα τοχρειαζόμαστε.

Θα περιγράψω τον απλούστερο τρόπο δοκιμής που θα πρέπει να τον ακολουθεί απαραιτήτωςένας κυνηγός ή σκοπευτής για να εξάγει σωστά συμπεράσματα για την κάννη του όπλου του ήγια το φυσίγγιο που έχει επιλέξει να χρησιμοποιεί.

1. Απόσταση που θα τοποθετήσουμε τον στόχο μας από το στόμιο της κάννης να είναι 35 μ. μεακριβή μέτρηση (όχι βήματα). 2. Ο στόχος θα είναι χαρτί περιτυλίγματος δεμάτων, διαστάσεων 1Χ1 μ. ή αντίστοιχωνδιαστάσεων χαρτόνια συσκευασίας. 3. Πίσω από τον στόχο τοποθετούμε ένα τηλεφωνικό κατάλογο, ώστε να διαπιστωθεί η διάτρησητων σκαγίων. 4. Το όπλο, κατά την διάρκεια της βολής πρέπει να στηρίζεται κάπου, (κλαρί, διχάλα, τρίποδα,κ.λ.π.) για να αποκλείσουμε την τεχνητή παρέκκλιση.

Αφού πυροβολήσουμε στο κέντρο του στόχου μας, περιγράφουμε κύκλο διαμέτρου 76 εκ.,υπολογίζοντας ως κέντρο του, το πυκνότερο σημείο συγκέντρωσης. Αν έχουμε κατασκευάσειγκρίλλα, τότε την τοποθετούμε πάνω στον στόχο μας με το κέντρο της στο κέντρο τηςντουφεκιάς μας. Μετράμε κατόπιν με έναν χοντρό μαρκαδόρο ένα ένα τα τρυπήματα εντός τουκύκλου των 76 εκ.

Ήδη γνωρίζουμε από τον πίνακα που υπάρχει στο πρώτο μέρος του παρόντος άρθρου πόσασκάγια εμπεριέχονται στη γόμωση του φυσιγγίου, ανάλογα με το βάρος και το νούμερο τωνσκαγίων, διαφορετικά θα πρέπει να τα μετρήσουμε.

Αν υποτεθεί ότι το φυσίγγιο που δοκιμάζουμε διαθέτει 35 γρ. γόμωση σκαγίων Νο 7 (με διάμετροσκαγίου 2,50 χιλ.), τότε εμπεριέχει 380 σκάγια. Έστω λοιπόν ότι μετρήσαμε μέσα στον κύκλοτων 76 εκ. ακριβώς 198 σκάγια, τότε πολλαπλασιάζουμε το 198 με το 100 και έχουμε 19,800.Τώρα το διαιρούμε με τον αριθμό των σκαγίων που εμπεριέχει το φυσίγγιο που δοκιμάζουμε,δηλ. το 380, οπότε από την διαίρεση, παίρνουμε 52,1%. Αυτή είναι η απόδοση (συγκέντρωση)του συγκεκριμένου φυσιγγίου με την κάννη του όπλου μας. Αν αλλάξουμε τσοκάρισμα ή κάννη,αμέσως θα αλλάξει και το ποσοστό συγκέντρωσης, γι αυτό τα συμπεράσματα των δοκιμών μετον δικό μας συνδυασμό όπλου φυσιγγίου θεωρούνται προσωπικά δεδομένα και δεν έπεται ότιτο ίδιο φυσίγγιο στο όπλο του φίλου μας θα δώσει τα ίδια ποσοστά απόδοσης. Θα διαφέρουνσίγουρα και ενώ ένα φυσίγγιο θα ικανοποιεί εμάς με το όπλο μας, θα δυσαρεστεί κάποιον άλλονμε το όπλο του. Γι αυτό ο καθένας μας πρέπει να κάνει τις δοκιμές του και να μην περιμένει σαντο μωρό έτοιμη τροφή και μασημένη.

Όσον αφορά τη διάτρηση, αν τρυπηθούν από 110 φύλλα και πάνω του τηλεφωνικού καταλόγουπου τοποθετήσαμε πίσω από το χαρτί της κατανομής μας, τότε η διάτρησή του είναι επαρκέστατηγια κυνηγετική χρήση και μάλιστα με υψηλά ποσοστά κινητικής ενέργειας για άμεση καταβολήτου θηράματος.

Τι πρέπει να ξέρει ο κυνηγός για τα φυσίγγια του



Αναμφίβολα οι περισσότεροι κυνηγοί γνωρίζουν τι ακριβώς φυσίγγια προτιμούν να αγοράζουνγια το θήραμα που συνήθως τους συναρπάζει και τους έχει κερδίσει. Υπάρχουν όμως και αρκετοίπου αγοράζουν φυσίγγια αγνοώντας σημαντικές λεπτομέρειες της κατασκευής, που αν τιςγνώριζαν, σίγουρα η αγορά τους θα ήταν πιο επιτυχημένη και για τα χρήματα που διέθεσαν θαέπαιρναν το καλύτερο δυνατόν. Στην προσπάθεια της σωστής ενημέρωσης κι εκπαίδευσης τουκυνηγού στα φυσίγγια που χρησιμοποιεί και σε ποια στοιχεία πρέπει να επικεντρώνει την προσοχήτου, είναι αφιερωμένο το σημερινό άρθρο. Μελετήστε το με την δέουσα προσοχή για νααποκομίσετε την γνώση που σίγουρα θα σας χρησιμεύσει μπροστά στα ράφια του οπλοπωλείου.Να θυμάστε πάντα ότι η αξία του κυνηγού δεν κρύβεται στην τσάντα του αλλά ανάμεσα στααυτιά του.

Ψηλό και χαμηλό μέταλλοΤο ενισχυμένο εξωτερικό μέταλλο στο κάτω μέρος του κάλυκα είναι από επιορειχαλκωμένοκράμα σιδήρου και η χρησιμότητά του είναι κυρίως να ενισχύει την αντίσταση του κάλυκα στηδιαστολή του μέσα στη θαλάμη την στιγμή της εκπυρσοκρότησης. Αν το φυσίγγιο πουχρησιμοποιούμε παράγει υψηλές πιέσεις και διαθέτει χαμηλό εξωτερικό μέταλλο, τότε η εξαγωγήτου από την θαλάμη γίνεται πολύ δύσκολη έως αδύνατη από τον εξολκέα του όπλου. Οεξολκέας «ζορίζεται» υπερβολικά και μπορεί να σπάσει ή να αλλοιωθεί το «νύχι» του. Σεαυτογεμή έχει παρατηρηθεί αρκετές φορές η δύναμη του εξολκέα καθώς το κλείστρο κινείταιβίαια προς τα πίσω να κόβει το χαμηλό πυθμένιο και να το απορρίπτει, ενώ μέσα στη θαλάμη ναπαραμένει το υπόλοιπο σώμα του κάλυκα (ο πλαστικός ή χάρτινος σωλήνας) διογκωμένος. ’ντεμετά να βρούμε εμείς πάνω στο βουνό τη βέργα καθαρισμού για να το βγάλουμε και βέβαια μετην πιθανότητα ότι και το επόμενο θα μας παρουσιάσει το ίδιο πρόβλημα. Στα δίκαννα έχειπαρατηρηθεί το «καβάλημα» του εξολκέα πάνω στο πυθμένιο ενός τέτοιου κάλυκα και φυσικάμεγάλη δυσκολία αποκατάστασης του προβλήματος από τον κυνηγό πάνω στο βουνό. Συνοπτικά,θα πρέπει να ξέρουμε ότι «φτηνιάρικα» φυσίγγια από άγνωστους κατασκευαστές διαθέτουνσυνήθως χαμηλό μέταλλο και υψηλές πιέσεις που θα μας δημιουργήσουν προβλήματα. Ταφυσίγγια χαμηλών πιέσεων και ελαφρών γομώσεων (μέχρι 32 γρ. σκάγια) επιτρέπεται ναδιαθέτουν χαμηλό ύψος μετάλλου (8, 12, 16 χιλ.). Όμως, αν οι ανάγκες του κυνηγίου πουπρόκειται να κάνετε επιτάσσουν βαρύτερη γόμωση, δηλ. 34 ή 36 γρ. σκάγια, τότε καλό είναι ναπροτιμήσετε μέταλλο ψηλότερο από 16 χιλ. Τώρα, αν το ενδιαφέρον σας εστιάζεται στα semi-magnum και magnum φυσιγγια, τότε εκεί υποχρεωτικά θα πρέπει να προμηθευτείτε φυσίγγια μεεξωτερικό μέταλλο από 20 χιλ. και πάνω. Πάντως, ένα εντυπωσιακά υψηλό εξωτερικό μέταλλομην σας ενθουσιάζει ως ένδειξη άριστης ποιότητας φυσιγγίου, γιατί σε κάθε κανόνα υπάρχουνκαι οι εξαιρέσεις.

Αστεροειδές κλείσιμο έξι ή οκτώ ακτίνων; Το κλείσιμο του φυσιγγίου παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην καλή του απόδοση και πρέπει να τοπροσέχουμε. Κάποιοι κατασκευαστές φυσιγγίων θεωρούν ότι το κλείσιμο των οκτώ ακτίνων είναιαποτελεσματικότερο του αντίστοιχου των έξι. Η αλήθεια είναι ότι το αστεροειδές κλείσιμο τωνοκτώ, χρειάζεται περισσότερο ύψος κάλυκα πάνω από τα σκάγια για να κλείσει σωστά έναφυσίγγι και όταν για κάποιους λόγους βγαίνει ή φροντίζουν να βγαίνει αυτό το ύψος, τότε το«οκτάρι» κλείσιμο είναι η ιδανική λύση. Δεν υπάρχει αξιοπρόσεκτη διαφορά απόδοσης δύο αρίστηςκατασκευής φυσιγγίων με μόνο κριτήριο ότι το ένα έχει κλείσιμο οκτώ ακτίνων και το άλλο έξι.Αυτό που αξίζει να προσέξουμε - αφού μιλάμε για λεπτομέρειες είναι η κεντρική σύντηξη τουαστεροειδούς κλεισίματος, ανεξαρτήτως του αν έχει έξι ή οκτώ ακτίνες. Αυτή η κεντρική«κόλληση» με θερμότητα στα άκρα των ακτίνων γίνεται από αρκετούς κατασκευαστές με σκοπόνα εμποδίσουν το νερό να εισχωρήσει στο εσωτερικό του, καθώς και το απροσδόκητο κενό πουμπορεί να παρουσιαστεί από την πολυετή αποθήκευση, με αποτέλεσμα στα ψιλά νούμερα ναέχουμε απώλεια σκαγίων. Βέβαια, η κεντρική σύντηξη αυξάνει κατά κάποιο τρόπο τις πιέσεις πουαναπτύσσει ένα φυσίγγιο σε σχέση με κάποιο άλλο που δεν έχει. Όμως, αν το φυσίγγιοπροέρχεται από γνωστό και με ποιοτικό ιστορικό κατασκευαστή που ελέγχει σχολαστικά τηνπαραγωγή του, τότε να ξέρετε ότι αυτό το κλείσιμο έχει «υπολογιστεί» μέσα στις προδιαγραφέςπιέσεων που αυτό θα παρουσιάσει. Αυτό όμως που θα πρέπει να αποφεύγουμε ασυζητητί είναι έναφυσίγγιο που διαθέτει υπερβολικά βαθύ αστεροειδές ανεξαρτήτως αν είναι οκτώ ή έξι καθώςκαι ακανόνιστο ή αφύσικο δίπλωμα στις πτυχώσεις του αστεροειδούς. Αυτά δείχνουνπροχειρότητα και ασυνέπεια προς το καλό και ποιοτικό που εμείς αποζητούμε.

Φυσίγγια με ασυνήθιστους κάλυκες Σε αυτή την κατηγορία υπάγονται όλα τα φυσίγγια που γεμίζονται από διάφορουςκατασκευαστές σε κάλυκες που ξεφεύγουν από τα συνηθισμένα πρότυπα και που όμως ο



κυνηγός μπορεί να συναντήσει στην εγχώρια αγορά αλλά και του εξωτερικού.

Οι κάλυκες GORDON SYSTEM είναι ευρεσιτεχνία και επινόηση της γνωστής ιταλικής βιομηχανίαςBaschieri & Pellagri (B&P). Διαθέτουν εσωτερικά μέσα στο πυθμένιο του κάλυκα μία βάση απόπλαστικό υλικό που συμπιέζεται την στιγμή της τουφεκιάς όπως οι αερόσολες των αθλητικώνυποδημάτων όταν τρέχει ο αθλητής. Σε εργαστηριακές δοκιμές που έχουν γίνει παρατηρήθηκεμια ελαφριά μείωση της αίσθησης της ανάκρουσης που απέδιδε μια ακριβώς ίδια γόμωση σεσυμβατικό κάλυκα, καθώς και μία αξιοπρόσεκτη σταθερότητα στις παραγόμενες πιέσεις απόφυσίγγι σε φυσίγγι. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η εξαιρετική αγγλική βιομηχανία φυσιγγίωνGAMEBORE υιοθέτησε την ιταλική ευρεσιτεχνία και χρησιμοποιεί σε τρεις τύπους φυσιγγίουκάλυκες τύπου GORDON, τους οποίους όμως ονομάζει BIAXIAL. Υπάρχουν επίσης κάλυκες, πουενώ εξωτερικά δείχνουν ότι είναι εξ' ολοκλήρου από πλαστικό, εσωτερικά στο κάτω μέροςδιαθέτουν μία περιφερειακή ενίσχυση από κράμα σιδήρου, που δεν είναι όμως ορατή. Αυτοί οικάλυκες παρέχουν το πλεονέκτημα της πολλαπλής αναγόμωσης από ιδιώτες, χωρίς ναχρειάζονται καλιμπράρισμα μετά από κάθε βολή, όπως όλοι οι άλλοι. Βέβαια, όσοι δεν έχουν μέσαστα ενδιαφέροντά τους να γεμίζουν μόνοι τους τα φυσίγγια που χρησιμοποιούν, δεν χρειάζεταινα αγοράζουν φυσίγγια με αυτόν τον κάλυκα. Σήμερα, φυσίγγια με αυτό τον τύπο κάλυκα,διαθέτει η αμερικάνικη βιομηχανία ACTIV.

Σκοπευτικά φυσίγγια για κυνήγι Υπάρχουν κάποιοι «πονηροί» πωλητές που ισχυρίζονται επίμονα προς τον πελάτη ότι ένασκοπευτικό φυσίγγιο με 24 γρ. ή 28 γρ. δεν κάνει για κυνήγι και τον οδηγούν εντέχνως σεεκείνο το φυσίγγιο που τους συμφέρει να πουλήσουν. Μην πέσετε ποτέ σε αυτή τηνκαλοστημένη παγίδα. Τα σκοπευτικά φυσίγγια είτε είναι 24 γρ. (τραπ σκητ), είτε 28 γρ.(σπόρτινγκ), είναι ιδανικές λύσεις για κάποιον που αποζητά στο κυνήγι του ένα «γρήγορο»φυσίγγι με σκληρά σκάγια και χαμηλές πιέσεις. Το σκοπευτικό φυσίγγι προτείνεται ανεπιφύλακταγια γυναίκες και νεαρούς κυνηγούς, καθώς κι εκείνους που θέλουν να αποφύγουν το φαινόμενο«flinching» (έχει γραφτεί σχετικό άρθρο γι αυτό). Σκεφτείτε μόνο ότι το εικοσάρι διαμέτρημα,που είναι ιδιαίτερα δημοφιλές σε πολλές χώρες για κυνηγετική χρήση, διαθέτει ποικιλίαφυσιγγίων με γόμωση 24 και 28 γρ. με άριστες αποδόσεις. Προσωπικά, σχεδόν σε κάθεκυνηγετική περίοδο θα χρησιμοποιήσω σε συγκεκριμένα θηράματα (τσίχλες ορτύκια) κάποιεςφορές που με ενδιαφέρει η εξαγωγή συμπερασμάτων σκοπευτικά φυσίγγια. Επίσης, σκοπευτικάφυσίγγια με 24 και 28 γρ. προτείνονται για κυνηγετική χρήση σε πολύ ελαφριά όπλα ή όπλα μεπολύ στενούς αυλούς, που κλωτσούν ανυπόφορα. Αφήστε λοιπόν τους πονηρούς που δεν έχουνπατήσει το πόδι τους στο βουνό, ούτε έχουν ρίξει ποτέ τουφεκιά σε πουλί να λένε τα δικά τουςκι εσείς κάντε αυτό που πρέπει. Αυτοί δυστυχώς πάντα θα υπάρχουν μπροστά μας, συνεπώςπρέπει να μάθουμε να τους αποφεύγουμε.

Απλά φυσίγγια σε magnum θαλάμες Εδώ κι αν είναι το βασίλειο της ημιμάθειας. Έχουν ειπωθεί τα μύρια όσα από ανθρώπους που δενξέρουν ούτε που σταματάει η θαλάμη, ούτε από πού αρχίζει ο αυλός της κάνης. Λοιπόν για νατελειώνουμε μια και καλή με το θέμα και για να βάζετε στη θέση τους εκείνους που το «παίζουν»ειδικοί, χωρίς να έχουν ανοίξει ποτέ βιβλίο, δεν υπάρχει καμία απολύτως μείωση της απόδοσηςενός απλού φυσιγγίου με μήκος κάλυκα 70 χιλ. σε μία magnum θαλάμη των 76 χιλ. Μπορείτεάφοβα και χωρίς κανέναν δισταγμό να χρησιμοποιείτε όσα απλά φυσίγγια θέλετε με μήκοςκάλυκα όχι μόνο 70 χιλ., αλλά και 67 και 65 χιλ. σε θαλάμες magnum 3 ιντσών (76 χιλ.) Έχουνγίνει πολλές και σχολαστικές δοκιμές για το συγκεκριμένο θέμα, όχι μόνο από βιομηχανίεςόπλων αλλά και φυσιγγίων και δεν έχει παρατηρηθεί μειωμένη βλητική απόδοση, ούτε και κάποιαδυσλειτουργία ακόμη και σε παλαιότερης τεχνολογίας αυτογεμή. Σκεφτείτε μόνο το εξής: Όλατα σύγχρονα όπλα που σήμερα συναντάμε στην αγορά, ανεξάρτητα αν είναι δίκανα (πλαγιόκαναή αλληλεπίθετα), ή είναι αυτογεμή (αερίων ή αδρανείας) κατασκευάζονται με θαλάμες magnum 3ιντσών (76 χιλ.) με προοπτική να χρησιμοποιούν όλων των τύπων τα φυσίγγια απλά ή magnum.Πιστεύεται ότι διάσημες βιομηχανίες όπλων (BROWNING, BERETTA, L. FRANCHI, κ.λ.π.) θαδιακινδύνευαν την πιστότητα απόδοσης των όπλων τους διαθέτοντας στην αγορά όπλα magnumπου θα έδιναν έστω και κάποιο μικρό αλλοιωμένο αποτέλεσμα με φυσίγγια απλά; Όχι βέβαια,απεναντίας μάλιστα, έχει αποδειχτεί ότι ένα όπλο με θαλάμη magnum ενισχυμένης κατασκευήςκαι δοκιμασμένο στην ανώτατη δοκιμή πιέσεων, αποδίδει καλύτερα και προσφέρει μεγαλύτεροεύρος κυνηγετικών επιλογών.

ΑΝΟΙΓΜΑ: Τα σκοπευτικά φυσίγγια των 24 γρ. μπορούν αλλά και επιβάλλεται η χρήση τους στοκυνήγι, όταν μαθαίνει τη χρήση του όπλου ένας νεαρός ή μια γυναίκα.



Βασικές αρχές για ιδιογομώσεις φυσιγγίων Α' μέρος

Θυμάμαι πριν από δέκα και πλέον χρόνια, ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές πολλοί κυνηγοί και σκοπευτέςνα γεμίζουν μόνοι τους τα φυσίγγιά τους. Μπορώ να πω ότι από τα μεταπολεμικά χρόνια, δηλ.από το 1950 έως το 1980, δεν υπήρχε κυνηγός που να μην είχε δοκιμάσει έστω και μία φορά ναγεμίσει ο ίδιος τα φυσίγγιά του. ’λλοι τα παράτησαν γιατί δεν τα κατάφερναν καλά και τ'αποτελέσματα δεν τους ικανοποίησαν και άλλοι συνέχισαν να το κάνουν.

Σε αυτό το όμορφο χόμπυ των ιδιογομώσεων, τα πρώτα εκείνα δύσκολα χρόνια του 1950 καιμετά, βοήθησε η οικονομική ανέχεια και η φτώχεια, που μάστιζε τις οικογένειες των κυνηγών καιτους στοίχιζε πολύ φθηνότερα να φτιάχνουν μόνοι τους τα φυσίγγιά τους, παρά να αγοράζουνέτοιμα. Όσο όμως πέρναγαν τα χρόνια, άρχισαν να ακριβαίνουν τα υλικά γομώσεως, ναεμφανίζονται όλο και περισσότερα καταστήματα ειδών κυνηγίου που πρόσφεραν έτοιμα φυσίγγιασε προσιτές τιμές και η οικονομική επιφάνεια της οικογένειας του μέσου κυνηγού να ανεβαίνει.Για να επιτύχει όμως αυτή την καλυτέρευση στα οικονομικά του, ο κυνηγός θυσίαζε τιςκαθημερινές τον ελεύθερο χρόνο του, που ήταν απαραίτητος για να γεμίσει τα φυσίγγια πουχρειαζόταν για το κυνήγι του Σαββατοκύριακου. Αυτό μαζί με την οικονομική άνεση να αγοράσειτο έτοιμο φυσίγγι και την άγνοια που έχουν ιδιαίτερα οι νέοι κυνηγοί πάνω στην «λεπτή»διαδικασία των ιδιογομώσεων, είχε σαν συνέπεια την δεκαπενταετία από 1980 1995 ναπαρατηρηθεί μία μεγάλη αποχή απ' αυτή την ενασχόληση κι ελάχιστοι κυνηγοί πια γέμιζαν μόνοιτους τα φυσίγγιά τους. Από πληροφορίες όμως που έχω από καταστήματα κι από διάφορουςαντιπροσώπους κυνηγετικών ειδών, τα τελευταία 8 χρόνια έχει εκδηλωθεί ένα μεγάλοενδιαφέρον από παλιούς κυνηγούς να ξαναρχίσουν να γεμίζουν τα φυσίγγιά τους και από νέουςνα ξεκινήσουν τώρα να το κάνουν, αφού φυσικά πρώτα μάθουν και ακολουθήσουν προσεκτικάτην διαδικασία που απαιτείται για μία σωστή ιδιογόμωση. Τώρα, αν αυξήθηκαν οι συνταξιούχοικυνηγοί ή οι νέοι δουλεύουν λιγότερο κι αυξήθηκαν οι ελεύθερες ώρες τους, αυτό δεν ξέρω νασας το πω. Αυτό μπορεί να φαίνεται παράξενο γιατί με την πληθώρα των διαφόρων φυσιγγίωνπου έχουν κατακλύσει την αγορά και με τον μεγάλο ανταγωνισμό ανάμεσα στις εταιρίες και τακαταστήματα για την διάθεση ενός καλού φυσιγγίου σε χαμηλή τιμή, δεν δίνουν σοβαρό κίνητροσε κάποιον να ξεκινήσει να γεμίζει μόνος του τα φυσίγγιά του. Απεναντίας, μπορώ να πω ότι ηαύξηση των τιμών των υλικών γομώσεων (κάλυκες, καψύλλια, πυρίτιδες, κ.λ.π.) αποτρέπειεκείνους που σκέπτονται την εξοικονόμηση κάποιου κέρδους από τα φυσίγγια που θα γεμίζουνμόνοι τους, αφού η διαφορά ενός φυσιγγίου γεμισμένου στο σπίτι είναι αναλόγως των υλικών0,10-0,15 ευρώ φθηνότερο από αυτά που πωλούνται έτοιμα στα καταστήματα. Κέρδος μηδαμινόκαι μπορώ να πω αμελητέο. Γιατί λοιπόν έχει εκδηλωθεί αυτό το ενδιαφέρον επιστροφής στηνπαλιά καλή συνήθεια των σπιτικών φυσιγγίων και από ποιους κυνηγούς;

Νομίζω ότι η απάντηση δεν είναι τόσο απλή ούτε μονολεκτική. Υπάρχουν τρεις συγκεκριμένοιλόγοι που θα αναφέρω και είναι ικανό κίνητρο για έναν μερακλή κυνηγό ή σκοπευτή, που θέλεικάτι το ξεχωριστό να ξεκινήσει να γεμίζει τα φυσίγγιά του.

Α. Το δικαίωμα του σωστού κυνηγού να μην δέχεται την «μασημένη» τροφή, δηλ. το έτοιμοφυσίγγι, χωρίς να έχει επίγνωση του τι ποιότητας υλικά έχουν χρησιμοποιηθεί για την κατασκευήτου, αφού κανένας κατασκευαστής δεν αναγράφει ευκρινώς πάνω στα κουτιά τον τύπο τωνυλικών που έχουν χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή του φυσιγγίου. Όπως τον τύπο πυρίτιδαςκαι το βάρος της, τον τύπο της τάπας, κ.λ.π. αφαιρώντας από τον κυνηγό την ικανοποίηση ναγνωρίζει αν αυτό που πληρώνει 5 και 6 ευρώ αξίζει να το πληρώνει τόσο και όχι λιγότερα. Είναιένα αναφαίρετο δικαίωμα του κάθε αγοραστή.

Β. Ο μεθοδικός κυνηγός έχει κάνει την επιλογή του για το πιο θήραμα κυνηγά περισσότερο κιαισθάνεται την ανάγκη κάποιου ειδικού φυσιγγίου, που θα τον ικανοποιήσει στις λεπτομέρειες.Αυτό βέβαια είναι αντιπαραγωγικό και οι κατασκευαστές με το δίκιο τους δεν μπορούν ναικανοποιήσουν μεμονωμένους κυνηγούς.

Γ. Το κυνήγι για έναν μερακλή κυνηγό, νομίζω ότι δεν ξεκινάει το πρωί του Σαββάτου καιτελειώνει το βράδυ της Κυριακής. Μπορεί να ξεκινάει από κάποιες ώρες στα μέσα της εβδομάδαςμε την «ιεροτελεστία» της γόμωσης των φυσιγγίων του Σαββατοκύριακου. Η ανάγκη για την



δημιουργία ενός καλού φυσιγγίου από τον ίδιο τον κυνηγό, προϋποθέτει διάβασμα και γνώσηόλων των απαραίτητων στοιχείων που διέπουν ένα σωστό φυσίγγιο. Μέσω της εξαιρετικήςσειράς των άρθρων για τις πυρίτιδες που έγραψε στο περιοδικό μας ο Μηνάς Ιορδάνογλου,καθώς και από βιβλία που κυκλοφορούν, δίνεται η ευκαιρία στον κυνηγό να ενημερωθείλεπτομερώς και σε άλλους ενδιαφέροντες τομείς, με αποτέλεσμα την άνοδο του επιπέδου τωνγνώσεών του. Ο φίλος, Χρήστος Χατζιώτης, έχει ήδη εκδώσει ένα ανανεωμένο σχετικό βιβλίο μεγομώσεις. Κλείνοντας εδώ την πρώτη ενότητα του άρθρου, θα ήταν μεγάλη παράλειψη να μηντονίσω την ικανοποίηση που νιώθουν οι κυνηγοί όταν κρατούν στα χέρια τους το θήραμα καιείναι διπλή, αφού ξέρουν ότι με δικά τους φυσίγγια το τουφέκισαν και το πήραν.

Προκειμένου λοιπόν να ικανοποιήσω κυνηγούς και σκοπευτές που θέλουν να ξεκινήσουν ναγεμίζουν μόνοι τους τα φυσίγγιά τους, θα αναλύσω τα στοιχεία που πρέπει να γνωρίζει κάποιοςγια να γεμιστεί ένα φυσίγγιο και να δώσει τα δέοντα αποτελέσματα. ΚΑΛΥΚΑΣ Όλοι οι χρησιμοποιούμενοι κάλυκες πλαστικοί ή από χαρτόνι, οι οποίοι είναι και πιο σπάνιοι, πρέπεινα είναι ανάλογοι με το μήκος της θαλάμης του όπλου μας, δεν πρέπει δηλαδή να είναιμακρύτεροι, αλλά ούτε και πολύ μικρότεροι. Δηλαδή σε θαλάμη 70 χιλ. να μην κατεβούμε κάτωτων 65 χιλ. Επίσης ο τύπος του κάλυκα και το εσωτερικό του πυθμένιο (επίπεδο, ημικωνικό,κωνικό) πρέπει να εναρμονίζεται με την χρησιμοποιούμενη για τη γόμωση πυρίτιδα, όπως και μετο ογκομετρικό της βάρος (μεγάλου, μεσαίου ή μικρού όγκου).

Εάν χρησιμοποιήσουμε ριγμένους κάλυκες, τους οποίους μαζέψαμε από τον κυνηγότοπο ή τοσκοπευτήριο, αφού πρώτα τους ελέγξουμε να είναι σε καλή κατάσταση, τους ξεχωρίζουμε κατάείδος, τους καλιμπράρουμε, δηλ. τους επαναφέρουμε στις αρχικές τους διαστάσεις με τηνανάλογη συσκευή (καλίμπρα). Εκτός εάν διαθέτουμε τις ειδικές μηχανές επαναγεμίσματος, οιοποίες όταν βγάζουν το παλιό καψύλλιο από τον κάλυκα, ταυτόχρονα τον καλιμπράρουν,φέρνοντάς τον στις αρχικές του διαστάσεις. Βεβαίως, πρέπει να τονίσουμε ότι οι κάλυκες πουέχουν έστω και την παραμικρή φθορά, πρέπει να πετιούνται, δηλ. παραμορφωμένοι ή με χείληκομμένα. Προσωπικά χρησιμοποιώ κάλυκες για επαναγόμωση που έχουν ριχτεί μία μόνο φορά καιείναι και άριστης ποιότητας. Αν κάποιος πάει σε ένα σκοπευτήριο, θα δει σωρούς από τέτοιους.

Καψύλλιο Ο τύπος καψυλλίου (υψηλής ισχύος, μέσης ή μικρής) πρέπει να είναι κατάλληλος για τηνεκάστοτε χρησιμοποιούμενη πυρίτιδα και δεν πρέπει να γίνονται πειράματα, των οποίων δενμπορούμε να προβλέψουμε τα αποτελέσματα. Ορισμένες πυρίτιδες δεν δίνουν καλάαποτελέσματα με τα ισχυρά καψύλλια, π.χ. FIOCCHI 616, M-686 ή CX 2000, ενώ δενπαρουσιάζουν καλή και ομοιόμορφη καύση με μικρής ισχύος καψύλλια, π.χ. FIOCCHI 615, ή ταπαλαιότερα 6, 45, που βεβαίως δεν υπάρχουν πλέον, παρά μόνο σε συλλέκτες. Πρέπει επίσης ναξέρουμε ότι η ικανότητα ανάφλεξης των διαφόρων τύπων καψυλλίων της κατηγορίας SUR 209είναι δυνατόν να διαφέρει πολύ. Το νέο καψύλλιο που θα τοποθετηθεί στο προς επαναγόμωσηκάλυκα, πρέπει να εισέρχεται στη θέση του με κάποια ελαφρά προσπάθεια, της συσκευήςκαψυλλιώσεως αποκαψυλλιώσεως, δηλ. σφηνωτά.

ΠΥΡΙΤΙΔΑ Κατ' αρχήν σημειώνω και τονίζω ιδιαιτέρως ότι πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο κυνηγετικέςπυρίτιδες που χρησιμοποιούνται στα λειόκαννα όπλα. Δηλαδή αποκλείονται απολύτως για τηνγόμωση κυνηγετικών φυσιγγίων:

1. Πολεμικές πυρίτιδες και πυρίτιδες για φυσίγγια ραβδωτών όπλων ή πυρίτιδες άγνωστες πουμας χάρισαν. 2. Μίγματα κυνηγετικών πυρίτιδων. 3. Μίγμα ακάπνου κυνηγετικής πυρίτιδας με μαύρη. 4. Προσθήκη μικρής ποσότητας μαύρης πυρίτιδας επί του καψυλλίου προς ενίσχυσή του(δυστυχώς έχει γίνει και αυτό από κάποιον στο παρελθόν).

Πριν τη χρήση οποιασδήποτε κυνηγετικής πυρίτιδας που εμείς διαλέξαμε είναι απαραίτητο ναγνωρίζουμε την ζωηρότητα καύσης της, καθώς και τη δοσολογία της, η οποία πρέπει ναεναρμονίζεται με τα φυσίγγια που επιθυμούμε να γεμίσουμε και να συνδυάζεται με τα άλλα μέρητου φυσιγγίου (βυσμάτωση, βάρος σκαγίων, είδος κλεισίματος παραδοσιακό ρέλιασμα ήαστεροειδές 6 ή 8 χωρισμάτων). Επίσης ιδιαίτερη προσοχή στη στατική πίεση ή οποία ασκείται επίτης πυρίτιδας, δηλ. πρέπει ή δεν πρέπει να πιέζεται η βυσμάτωση και αν πρέπει, πόσο πρέπει ναπιέζεται. Εννοείται φυσικά ότι δεν πρέπει να υπερβαίνονται τα βάρη της γόμωσης της πυρίτιδας,



πέραν των συνιστώμενων βαρών (δόσεων) από τον κατασκευαστή, όπως αυτά γράφονται πάνωστην ετικέτα του κουτιού της πυρίτιδας ή στο βιβλίο ή στο άρθρο από το οποίο παίρνουμε τιςπληροφορίες. Γι αυτό ποτέ δεν πρέπει να αγοράσουμε πυρίτιδα άγνωστη, ακολουθώντας τηνδοσολογία αυτού που μας την πούλησε ή χάρισε. Είναι επικίνδυνο και δεν θα είμαστε σίγουροι αναυτό που μας δίνει είναι η πυρίτιδα που του ζητήσαμε. Προσοχή λοιπόν στις άγνωστες πυρίτιδες.

Οι ταχείας καύσεως πυρίτιδες (γρήγορες) είναι κατάλληλες για τις ελαφριές γομώσεις και τιςσκοπευτικές σπόρτινγκ, δηλ. για το 12άρι, το βάρος σκαγίων μέχρι 32 γρ. Ακολούθως, οιημιπροοδευτικής καύσης για μεσαίες γομώσεις με 33 έως 36 γρ. και τέλος οι προοδευτικές γιαβαρύτερες γομώσεις, ημιμάγκνουμ και μάγκνουμ.

Οι πυρίτιδες διπλής βάσης (νιτρογλυκερινούχες) που παλαιότερα ήταν πολύ δημοφιλείς απαιτούνσυνήθως βάρη γομώσεων κατώτερα από αυτά που ισχύουν για τις πυρίτιδες απλής βάσης(νιτροκυταρινούχες), οι οποίες σήμερα είναι πολύ διαδεδομένες.

Οι πυρίτιδες πρέπει να φυλάσσονται μέσα σε μεταλλικά κουτιά που κλείνουν αεροστεγώς και σεπεριβάλλον ξηρό, με μέση θερμοκρασία. Δοχεία από χαρτόνι ή πλαστικό δεν χρησιμεύουν γιαμακροχρόνια διατήρηση των πυρίτιδων. Να θυμόμαστε πάντα ότι ο μεγαλύτερος εχθρός τηςπυρίτιδας είναι η υγρασία και η υψηλή θερμοκρασία.

Συνεχίζεται

Βασικές αρχές για ιδιογομώσεις φυσιγγίων B' μέρος Βασικά στοιχεία για τις ιδιογoμώσεις

Στο περασμένο τεύχος είχαμε αναφερθεί στα βασικά στοιχεία που συνθέτουν τις ιδιογομώσειςφυσιγγίων και αφορούν τους κάλυκες, τα καψύλλια και τις πυρίτιδες. Σ' αυτό το τεύχοςσυνεχίζουμε με το δεύτερο και το τελευταίο μέρος, που αφορά την βυσμάτωση, τα σκάγια και τοκλείσιμο του φυσιγγίου.

Ο σκοπός του συγκεκριμένου άρθρου, είναι να εφοδιάσει με γνώσεις εκείνους τους κυνηγούςπου θα ήθελαν να γεμίσουν τα φυσίγγιά τους ή να δοκιμάσουν να το κάνουν για κάποια απόαυτά, αλλά στερούνται των γνώσεων που απαιτούνται γι αυτή την εργασία. Είναι χρήσιμο ναδίνουμε γνώσεις στον κυνηγό, όταν εκείνος νιώθει την ανάγκη ή την εσωτερική επιθυμία ναεπαναλάβει σήμερα μια όμορφη κυνηγετική ενασχόληση του πατέρα του ή του παππού του. Όσογια τα υλικά γόμωσης, υπάρχουν ακόμη παραδοσιακά μαγαζιά ειδών κυνηγίου, που διαθέτουνδιάφορες πυρίτιδες σε μικρές συσκευασίες του κιλού, σκάγια, μάλλινες τάπες και πλαστικάβύσματα με κυάθιο (συγκεντρωτήρες). Στις επαρχιακές πόλεις είναι ευκολότερη η εύρεσηυλικών, αλλά και στην Αθήνα μπορείτε να βρείτε στου κ. Μηνά Ιορδάνογλου στον Βύρωνα, στουκ. Χέλμη στη Δεριγνύ (κοντά στην πλατεία Βικτωρίας), στου κ. Πολυχρονάκη στο Περιστέρι καισε άλλα παρόμοια καταστήματα, που έχουν κρατήσει την παλιά και καλή μορφή του«κυνηγομάγαζου».

Η βυσμάτωση Είναι ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της γόμωσης και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Εάν τοβύσμα που θα χρησιμοποιήσουμε είναι σωστής κατασκευής και άριστης ποιότητας, τότε δεν θαέχουμε απώλειες αερίων και θα εκμεταλλευτούμε όλη την ισχύ της πυρίτιδας, διαφορετικά, εάνέχουμε απώλειες από το βύσμα, η ταχύτητα των σκαγίων θα είναι μικρή και τα αποτέλεσματά μαςφτωχά.

Παλαιότερα υπήρχαν πολύ καλά μάλλινα βύσματα, όπως επίσης και τάπες χαρτονιού και φελλού.Σήμερα όλα αυτά έχουν γίνει πολύ σπάνια, γιατί το κόστος κατασκευής τους ήταν πολύμεγαλύτερο απ' ότι οι πλαστικοί συγκεντρωτήρες, που σήμερα έχουν κυριαρχήσει. Αυτό πουπρέπει να προσέχουμε όταν γεμίζουμε τα φυσίγγιά μας με μάλλινη τάπα, είναι ότι πρέπει πάντανα μπαίνει ένα αδιάβροχο χαρτονάκι, πάχους 2-3 χιλ. και κατόπιν η μάλλινη τάπα, που το ύψοςτης συνήθως κυμαίνεται από 10 έως 20 χιλ. Το ύψος της συνήθως κυμαίνεται από 10 έως 20 χιλ.Το ύψος της επιλέγεται αναλόγως του βάρους των σκαγίων της γόμωσής μας και του είδους τουκλεισίματος που πρόκειται να κάνουμε, ώστε να κλείνει σωστά το φυσίγγιό μας. Το ίδιο επίσηςισχύει και για τα ολόσωμα πλαστικά βύσματα χωρίς κυάθιο, καθώς και τους συγκεντρωτήρες που



κυκλοφορούν στο εμπόριο σε διάφορα ύψη και εμείς πρέπει να επιλέξουμε αυτό που μας κάνει.Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην στατική πίεση του βύσματος επί τις πυρίτιδας. Εφόσονδεν συνίσταται ρητά από τον κατασκευαστή της η πυρίτιδα δεν πρέπει να πιέζεται. Οιπερισσότερες σημερινές πυρίτιδες δίνουν τα καλύτερα αποτελέσματά τους με ελαφρά επαφή τουχαρτονιού ή του πλαστικού συγκεντρωτήρα. Η ισχυρή συμπίεση της πυρίτιδας, αυξάνει τηνζωηρότητα καύσεώς της και τις πιέσεις, οι οποίες μπορούν να φτάσουν σε επικίνδυνο σημείο.Επίσης δεν πρέπει να υπάρχει σημαντικό κενό αέρος ανάμεσα στο βύσμα και την πυρίτιδα, διότιτότε θα έχουμε ελαττωματική καύση με απρόβλεπτα αποτελέσματα. Το κενό που δημιουργεί οεμφρακτήρας (η «φούστα») στο κάτω μέρος του συγκεντρωτήρα είναι χρήσιμο για κάποιουςσημερινούς τύπους πυρίτιδων.

Τα σκάγια Τα σκάγια πρέπει να έχουν σωστό σφαιρικό σχήμα και διάμετρο και να είναι στο κατάλληλονούμερο για το θήραμα που θέλουμε να το χρησιμοποιήσουμε. Πρέπει να δίνουμε την απαραίτητηπροσοχή στη σκληρότητα, δηλ. στο κράμα του μολύβδου που είναι κατασκευασμένα. Τατελευταία χρόνια έχουν κάνει την εμφάνισή τους σκάγια με μεταλλική επικάλυψη(επινικελωμένα, επιχαλκωμένα), καθώς επίσης και σκάγια ατσάλινα ή αλλιώς σιδήρου (steelshot), τα οποία είναι ατοξικά και χρησιμοποιούνται στο κυνήγι των υδροβίων. Πολύ πρόσφατα,γνωστές ξένες βιομηχανίες κατασκεύασαν ατοξικά σκάγια για υδρόβια από βισμούθιο καιτουγκστένιο, μέταλλα με ειδικό βάρος πολύ κοντά στον μόλυβδο, τα οποία όμως δεν έχουνεμφανιστεί ακόμα στη χώρα μας, ούτε και ενδιαφέρουν τους ιδιογομωτές. Θα πρέπει τα σκάγιανα ζυγίζονται με την ίδια προσοχή και σχολαστικά, όπως η πυρίτιδα και να μην υπερβαίνουμε τηνανώτερη γόμωση, που δίδεται για κάθε διαμέτρημα. Εάν γεμίζουμε με μηχανή γομώσεως, πρέπεισε τακτά διαστήματα να ελέγχουμε ζυγίζοντας την ποσότητα των σκαγίων καθώς βέβαια και τηςπυρίτιδας για να προλάβουμε τυχόν λάθος από το ογκομετρικό της μηχανής.

Το κλείσιμο Προκειμένου περί παραδοσιακού ρελιάσματος με στροφή των χειλέων του κάλυκα, πρέπει ναξέρουμε ότι οι ζωηρές πυρίτιδες δηλ. ταχείας καύσεως, απαιτούν συνήθως χαμηλότερο ύψοςκάλυκα για το ρέλιασμα σε σχέση με τις προοδευτικές και ημιπροοδευτικές. Για το αστεροειδέςκλείσιμο, το οποίο είναι και πιο διαδεδομένο, το ύψος των χειλέων του κάλυκα κυμαίνεταισυνήθως γύρω στα 10 με 11 χιλιοστά. Αυτό είναι απαραίτητο να είναι απόλυτα επίπεδο, διότι τοπολύ βαθύ κλείσιμο αυξάνει σημαντικά τις πιέσεις, ενώ ένα κλείσιμο πολύ ελαφρύ ή στραβό, είναιδυνατόν να προκαλέσει μη κανονική καύση της πυρίτιδας και βέβαια άνοιγμα του αστεροειδούςμε απώλεια σκαγίων.

Επίσης θέλω να τονίσω ότι παίζει σημαντικό ρόλο και το περιβάλλον της γόμωσης, το οποίο δενπρέπει να είναι πολύ ψυχρός ή υγρός ή ισχυρά θερμαινόμενος χώρος. Επίσης, πρέπει να γεμίζεικανείς τα φυσίγγιά του με προσοχή, ηρεμία και συγκέντρωση, γιατί το γέμισμα των φυσιγγίωνείναι μια πολύ λεπτή εργασία, η οποία είναι δυνατόν να θέσει σε κίνδυνο την ασφάλειά μας, εάνδεν καταβάλλουμε κάθε φορά τη δέουσα προσοχή. Είναι βασικό να μην μας παρενοχλούν παιδιάκαι άσχετοι με το αντικείμενο, όταν εμείς θα γεμίζουμε.

Σήμερα είναι γνωστό ότι υπάρχουν στο εμπόριο αρκετές πολύ καλές μηχανές γομώσεωνφυσιγγίων όπως οι MEC σε διάφορους τύπους, η LEE, ο τύπος LOAD ALL, ενώ μπορεί κανείς ναπρομηθευτεί και άλλες, που όμως δεν εισάγονται επίσημα στη χώρα μας ακόμη, όπως η HORNADYAPEX, DILLON 9000, PONSSNESS & WARREN με τα μοντέλα SIZE 0 MATIX & ELITE. Όλες αυτέςδιευκολύνουν σημαντικά τα γεμίσματα και κάνουν την εργασία πιο ξεκούραστη και παραγωγική.

Τα παλαιότερα χρόνια, το γέμισμα των φυσιγγίων με μόνο βασικό εφόδιο μια μικρή ζυγαριά ήτανχρονοβόρο και αρκετά κουραστικό. Όμως αυτό δεν αποτελούσε εμπόδιο για τους μερακλήδεςκυνηγούς και σκοπευτές, γιατί η ικανοποίηση και το συναίσθημα μιας σωστής και επιτυχημένηςγόμωσης, που οι ίδιοι δημιούργησαν αποτελούσε πάντα το σημαντικότερο κίνητρο για τηνπροσπάθεια. ’λλωστε, δεν είναι και λίγοι εκείνοι οι παλιοί κυνηγοί, που με δικά τους φυσίγγιαγεμισμένα στο σπίτι είχαν πολύ καλές επιτυχίες στο βουνό και δεν άλλαζαν την «ριξιά» τους.

Σαν επίλογο αυτού του άρθρου, για να έχουμε μία πλήρη εικόνα της ιδιογόμωσης, παραθέτω έναπίνακα με μία κοστολόγηση του πόσο στοιχίζει ένα φυσίγγιο γεμισμένο στο σπίτι, από τα χέριατου κυνηγού, ώστε αν κάποιος αναγνώστης κυνηγός ή σκοπευτής, θέλει να ελέγξει και αυτήτην πλευρά να έχει την απάντηση.



Η τιμή των υλικών είναι η πιο οικονομική που μπορεί να βρει κάποιος σε πολύ καλή ποιότητα.

Στην βυσμάτωση, αν αγοράσουμε μάλλινες τάπες, το κόστος ανεβαίνει λίγο. Η κανονική γόμωσηγια το 12άρι είναι αυτή των 32 γραμ. και κοστίζει συνολικά 0.12 ευρώ το κάθε φυσίγγιο, δηλ. 3ευρώ κοστίζει το κουτί των 25 φυσιγγίων.

Απαραίτητο βέβαια είναι να μαζεύουμε τους ριγμένους κάλυκες, διότι εάν χρησιμοποιήσουμεκαινούργιους, το κόστος ανεβαίνει αρκετά ψηλά. Πιστεύω ότι δεν είναι και τόσο κουραστικό πρινφύγουμε από το καρτέρι μας να μαζέψουμε τους κάλυκες που ρίξαμε, γιατί έτσι και οικονομία θαέχουμε και το καρτέρι θα μείνει μυστικό, αλλά και τέλος δεν θα βλέπουμε αυτό το άσχημο θέαμαμε στρώμα τους πλαστικούς κάλυκες, μέσα σε ξένο χωράφι ή δίπλα σε κάποιο πουρνάρι στοβουνό. Επίσης, αν επισκεφτείτε ένα σκοπευτήριο κυνηγετικού όπλου, θα διαπιστώσετε ότι στακαλάθια υπάρχουν πολύ καλής ποιότητας κάλυκες, που έχουν χρησιμοποιηθεί μόνο μία φορά καιτους πετούν. Μπορείτε λοιπόν να μαζέψετε όσους χρειάζεστε για να γεμίσετε τα φυσίγγια τηςεπόμενης κυνηγετικής περιόδου.

Η σκληρότητα των σκαγίων σε σχέση με την απόδοση της κάνης

Πόσοι κυνηγοί πιστεύετε ότι θα ρωτήσουν - αν βάλουμε μπροστά τους ένα κουτί φυσίγγια - πόσοσκληρά είναι τα σκάγια που έχουν χρησιμοποιηθεί στο γόμωσή τους. Κανείς!! Αυτό δυστυχώς δενείναι υπερβολή. Σαν πρώτη ερώτηση θα απευθύνουν οποιαδήποτε άλλη (τι πιέσεις, τι ταχύτητες,αν κλωτσάει, αν είναι καλό, κ.λ.π.) όμως για τον βαθμό σκληρότητας των σκαγίων τίποτα. Οιπαλιοί κυνηγοί - και ειδικά όσοι γέμιζαν μόνοι τους τα φυσίγγια - έδιναν ιδιαίτερη σημασία στηνσκληρότητα των σκαγίων. Το ίδιο κάνουν και οι λιγοστοί εναπομείναντες σύγχρονοιιδιογομωτές, που διαθέτουν κάποια χειροκίνητη μηχανή γεμίσματος για να γεμίζουν μόνοι τουςτα φυσίγγια που χρησιμοποιούν. Μια παλιά και αγαπημένη διαδικασία, ιδιαίτερα στην Αμερική, απόπαλιά μέχρι σήμερα, αλλά και στη χώρα μας, που όμως κάποιοι με κάποιους τρόπους φρόντισαννα οδηγηθεί σε μαρασμό. Δεν θα σταθώ άλλο σε αυτό το θέμα, όχι μόνο γιατί δεν είναι τουπαρόντος, αλλά γιατί θα πρέπει αυτές οι αιτίες του μαρασμού αυτής της πατροπαράδοτηςδιαδικασίας να αναλυθούν σε ειδικό άρθρο, που όμως μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα καυστικό γιακάποιους.

Επιστρέφοντας λοιπόν στη σκληρότητα των σκαγίων θα πρέπει να αναφερθεί ένα σημαντικόστοιχείο απόκλισης της ποιότητας της κατανομής των σκαγίων. Η διαφορά στην σκληρότητααλλά και στην κατεργασία (επιγραφίτωση, γιάλισμα, κ.λ.π.) μετά την κατασκευή των σκαγίωνσυντελεί στο να παίρνουμε διαφορές απόδοσης των κανών. Για να γίνω πιο σαφής, μία κάνη μεένδειξη τσοκαρίσματος (***), δηλ. ντεμί, με σκάγια μέτριας ποιότητας θα δώσει μια φυσιολογικήαπόδοση 60-65% στον πίνακα στα 36μ. Η ίδια κάνη με φυσίγγια που διαθέτουν υψηλήςποιότητας σκάγια, όμως, θα δώσει απόδοση που θα πλησιάσει το φουλ τσοκ (*), δηλ. ποσοστό70-75%. στα 36μ. Υπάρχουν όμως και συχνές περιπτώσεις φυσιγγίων με μαλακά σκάγια,χαμηλής ποιότητας κατασκευής, χωρίς προσεγμένη σφαιρικότητα και τελική επεξεργασία, πουκάνουν μία κάνη με φουλ τσοκ να αποδίδει στον πίνακα ντουφεκιά βελτιωμένου κυλίνδρου.Βέβαια, πάντα αναφερόμαστε σε σκάγια μολύβδινα, χωρίς εξωτερική επιμετάλλωση (επιχάλκωσηή επινικέλωση). Τα σκάγια, ανεξαρτήτως του τρόπου κατασκευής τους, χυτά ή πρεσσαριστά,χωρίζονται βασικά σε τρεις κατηγορίες: Μαλακά (με περιεκτικότητα αντιμονίου κάτω από 1.5%),ημίσκληρα (με 2-3% αντιμόνιο) και σκληρά (με 4-6% αντιμόνιο). Τα σκληρότερα σκάγια πουσήμερα μπορεί να συναντήσει κάποιος σε φυσίγγια φθάνουν σε περιεκτικότητα αντιμονίου το 7%,όμως ατυχώς δεν εισάγονται στη χώρα μας. Για όσους δεν γνωρίζουν, το αντιμόνιο καθώςεπίσης και το αρσενικό, προστίθενται στο κράμα του μολύβδου σε μικρά ποσοστά για να τουαυξήσουν την σκληρότητα, γιατί το καθαρό μολύβι είναι πολύ μαλακό σαν μέταλλο. Όμως τοπολύ σκληρό σκάγι είναι ελαφρύτερο από το μαλακό και συνεπώς δεν μεταφέρει την ίδιακινητική ενέργεια στο σώμα του θηράματος σε σχέση με εκείνη του μαλακού. Σε αυτό οφείλεταιίσως αυτό που έλεγαν κάποιοι μεγάλοι σε ηλικία βετεράνοι κυνηγοί ότι «το μαλακό σκοτώνει τοθήραμα». Βέβαια ένα φυσίγγιο με βάρος γόμωσης π.χ. 32 γρ. που έχει γεμιστεί με μαλακάσκάγια, περιέχει σημαντικό αριθμό λιγότερων σκαγίων από ένα αντίστοιχο που έχει γεμιστεί μεπολύ σκληρά. Συνεπώς αυξάνεται η πιθανότητα να βληθεί το θήραμα με περισσότερα σκάγια απόένα φυσίγγι που διαθέτει πολύ σκληρά απ' ότι εκείνο με τα μαλακά, οπότε και το τετραπλούντραύμα, που επιφέρει άμεση καταβολή του θηράματος, είναι περισσότερο εφικτό. Σε αυτό θαπρέπει βεβαίως να προστεθεί η ικανότητα διατήρησης της σφαιρικότητας ενός υψηλής ποιότητας



σκληρού σκαγίου σε μία διαδικασία υψηλών καταπονήσεων που υφίστανται μέχρι να βγει από τηνκάνη. Αυτές οι καταπονήσεις ξεκινούν από την στιγμή της εκπυρσοκρότησης, όπου η κάτωστοιβάδα των σκαγίων στον πάτο του συγκεντρωτήρα συμπιέζεται απότομα και βίαια. Έχειπαρατηρηθεί πειραματικά ότι πριν ακόμη περάσουν τα σκάγια όλης της γόμωσης στην κυρίωςδιάμετρο της κάνης (τον αυλό), ήδη τα σκάγια της κάτω στοιβάδας έχουν υποστεί περισσότερηπαραμόρφωση από ότι τα μεσαία και τα πάνω. Κατόπιν, μπαίνοντας στον αυλό της κάνης καιειδικά αν αυτός είναι στενός, δηλ. 18,2 18,3 χιλ., τα περιφερειακά σκάγια συμπιέζονται κατά τηδιαδρομή τους και συμπιέζονται ακόμη περισσότερο τη στιγμή που μπαίνουν στο τσοκ. Εδώ, αν τοτσοκάρισμα είναι υψηλού βαθμού (**) ή (*), έχουμε όχι μόνο πλευρική συμπίεση, αλλά και πιοαυξημένες τριβές μεταξύ τους, ακόμη και στα κεντρικά σκάγια. Γίνεται λοιπόν εύκολα αντιληπτόότι τα μαλακά ακόμη και τα ημίσκληρα σκάγια θα υποστούν μεγαλύτερη παραμόρφωση και θααλλοιωθεί το σφαιρικό τους σχήμα σε αρκετά μεγαλύτερο βαθμό απ' ότι τα σκληρά. Αυτά λοιπόντα παραμορφωμένα σκάγια δεν θα φτάσουν ποτέ στον στόχο γιατί λόγω του μη σφαιρικού τουςσχήματος, θα εκτραπούν. Ειδικά μάλιστα μέσα στον κύκλο των 75 εκ. του πίνακα στα 35 μ., δενπρόκειται να πάρουμε αυτά τα αλλοιωμένου σχήματος σκάγια, με αποτέλεσμα φτωχές κατανομές- που ανέφερα στην αρχή - και την απορία του κυνηγού, γιατί το όπλο του με ντεμί τσοκ να τουδίνει απόδοση κυλίνδρου. Αυτό το φαινόμενο έχει γίνει αντικείμενο εκτεταμένων πειραμάτων τατελευταία χρόνια από μεγάλες βιομηχανίες σε σχέση με το τσοκάρισμα των κανών. Αυτός είναικαι ο λόγος που βλέπουμε οι μεγάλες βιομηχανίες να εμφανίζουν όλο και περισσότερους τύπουςφυσιγγίων με σκάγια υψηλής σκληρότητας, αντιμονιούχα. Δεν θέλω να αναφερθώ σταμολύβδινα σκάγια με επιμετάλλωση για την αύξηση της σκληρότητάς τους, γιατί το θέμα αυτόέχει αναπτυχθεί εκτενώς σε προηγούμενο σχετικό άρθρο (τεύχος 470/Μάιος 2001, σελ. 90). Μιαπροσπάθεια για τη μείωση της επιζήμιας παραμόρφωσης των σκαγίων είναι και η χρησιμοποίησηκόκκων λευκού αντιτριβικού υλικού (πολυαιθυλένιο, πολυπροπυλαίνιο, PVC), που το συναντάμεκυρίως σε φυσίγγια υδροβίων. Αυτό βέβαια δεν είναι τυχαίο, αφού τα υδρόβια απαιτούν υψηλέςσυγκεντρώσεις σε μακρινές αποστάσεις και απόλυτη σφαιρικότητα των σκαγίων για αύξηση τηςδιάτρησης.

Αν παρατηρήσουμε τα σκάγια που χρησιμοποιούνται σε υψηλής ποιότητας σκοπευτικά φυσίγγια,θα δούμε ότι είναι υψηλής σκληρότητας και ιδιαιτέρως προσεγμένης ποιότητας. Αυτό γιατί οισκοπευτές από το χάσιμο ενός δίσκου χάνουν έναν ολόκληρο αγώνα. Έχουν λοιπόν απαίτηση γιατο καλύτερο που υπάρχει, κάτι που δεν απασχολεί τους περισσότερους κυνηγούς, εκτός εάν είναιπολύ «ψαγμένοι» στο θέμα. Θα πρέπει όμως να αναφέρω ότι τα τελευταία χρόνια έχει γίνει ένασημαντικό βήμα εξέλιξης και στα σκάγια που χρησιμοποιούνται για τα πολύ καλής ποιότηταςελληνικά κυνηγετικά φυσίγγια. Όταν λοιπόν κάποιος αγοράζει ένα ακριβό κυνηγετικό φυσίγγι,θα πρέπει να απαιτεί η ποιότητα των σκαγίων του να είναι υψηλή και να φροντίζει να μαθαίνει γιαυτό. Να μην κοιτάζει μόνο το ψηλό εξωτερικό μέταλλο, το εντυπωσιακό αστεροειδές κλείσιμοκαι το όμορφο κουτί του. Αυτά δεν βοηθούν στην επιθυμητή κυνηγετική κάρπωση, πουαναμφισβήτητα επιβραβεύει τους κόπους του κυνηγού.

Συνοψίζοντας λοιπόν, η ποιότητα κατασκευής των σκαγίων ενός φυσιγγίου πρέπει να θεωρείταιυπολογίσιμος παράγοντας, γιατί η κακή ποιότητά τους πολλές φορές ευθύνεται για την αποτυχίαμιας βολής, εκτός βέβαια ότι μπορεί να μας οδηγήσει σε λανθασμένα συμπεράσματα από τιςφτωχές και ανομοιόμορφες κατανομές που παρατηρούνται στις συγκεντρώσεις των σκαγίωνστον πίνακα βολής μας. Έτσι, μπορεί να καταλήξουμε εύκολα σε μία λανθασμένη απόρριψη ενόςτσοκαρίσματος αλλά και μίας κάνης, με την σκέψη ότι δεν αποδίδει σωστά για την ένδειξη τηςσύσφιξης και την ποιότητά της.

Δεν αναφέρομαι καθόλου στα ατοξικά φυσίγγια (ατσάλινα, βυσμουθίου, τουγκστενίου καιpolymer matrix), γιατί δεν αποτελούν στην παρούσα φάση ελληνικό κυνηγετικό ενδιαφέρον καιθα είναι καλό για τους Έλληνες κατασκευαστές φυσιγγίων, αυτά να μείνουν εκτός της χώραςμας.

Βλητικοί συνδυασμοί για το κυνήγι υδροβίων

Με τις τελευταίες κακοκαιρίες και χιόνια ενέσκηψαν στη χώρα μας μεγάλοι αριθμοί και κοπάδιαυδροβίων (πρασινοκέφαλες, σαρσέλες, σφυριχτάρια, κ.λ.π.). Φυσικά αναφερόμαστε σταεπιτρεπόμενα είδη των υδροβίων και όχι σε εκείνα που εγκληματίες λαθροκυνηγοί και άσχετοι



οπλοφόροι τουφεκάνε επειδή πετάνε. Οι νομοταγείς κυνηγοί ξέρουν να ξεχωρίζουν ταεπιτρεπόμενα υδρόβια από τα απαγορευμένα από τα φυλλάδια που δίνουν κάθε χρόνο οικυνηγετικοί σύλλογοι μαζί με την θεώρηση της άδειάς τους.

Συνεπώς, διαχωρίζουμε έτσι την «Ήρα από το στάρι» και προχωράμε να ασχοληθούμε μόνο μετους ευσυνείδητους κυνηγούς. Τα κύματα λοιπόν των υδροβίων «έπιασαν» τους κυνηγούςαπροετοίμαστους και έτρεχαν όλοι στα μαγαζιά να πάρουν «άσσους», «δυάρια», «σφαιρίδια»,κ.λ.π., χωρίς να ξέρουν τι και πως χρειάζεται αυτό το κυνήγι για να γίνει σωστά. Το καλό βέβαιαήταν για τους εμπόρους, όπου αρκετοί από αυτούς έδωσαν φυσίγγια «ξεχασμένα» στα ράφια γιαχρόνια. Να ξεκινήσουμε λοιπόν πρώτα από τα φυσίγγια, που είναι και ο κύριος παράγοντας τουβλητικού συνδυασμού με δεύτερο το όπλο. Δεδομένου ότι στους συνδυασμούς μας δεν μαςενδιαφέρουν οι φαλαρίδες (μπάλιζες) παρά μόνο τα «καθαρά» παπιά, όπως τα είδη που ανέφεραστην αρχή να θεωρήσουμε σαν ελάχιστο βάρος γόμωσης φυσιγγίου τα 34 γρ. για το δωδεκάριμε κανονική θαλάμη (70 χιλ.) και υψηλότερο τα 57 γρ. για όπλο με θαλάμη μάγκνουμ (76 χιλ.).Δεν λαμβάνουμε υπόψη μας τις ελάχιστες περιπτώσεις εκείνων, που λόγω του όπλου πουδιαθέτουν (θαλάμη 65 χιλ.) δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν φυσίγγια με γόμωση πάνω από 32γρ. καθώς και εκείνους που πάνε στο αντίθετο άκρο του σούπερ μάγκνουμ των 3.5 ιντσών καιτα 64 γραμ. γόμωση. Απορρίπτουμε τους πρώτους για ανεπάρκεια φονικής ισχύος για άμεσηκαταβολή των συγκεκριμένων θηραμάτων και τους δεύτερους για υπερβολή.

Αν ξέρουμε να κάνουμε σωστά τις επιλογές μας, οι γομώσεις υψηλής ταχύτητας με 36 γρ.σκάγια καθώς και με 40 γρ. είναι πολύ καλές λύσεις για το δωδεκάρι με απλή θαλάμη καιδοκιμασμένο στα 1200 kg/cm2 πιέσεις. Για όσους έχουν δωδεκάρι με μάγκνουμ θαλάμη κιεπιμένουν σε χρήση τέτοιων φυσιγγίων, τα 50 και 54 γρ. είναι ιδανικά για τα υδρόβια που μαςενδιαφέρουν. Αν μελετήσουμε τις αρχικές ταχύτητες (v1), δηλ. στο ένα μέτρο από το στόμιο τηςκάνης αυτών των φυσιγγίων θα παρατηρήσουμε ότι στα φυσίγγια με 36 γρ. έχουμε μέσο όρο410-415m/sec, στα φυσίγγια ημιμάγκνουμ, με 40-42 γρ. έχουμε 390-400 m/sec και σταμάγκνουμ 50-54 γρ. έχουμε 370-380 m/sec. Αν κάποιος θέλει να φθάσει στην βαρύτερη γόμωσητων 57 γρ. σκαγίων θα διαπιστώσει ότι η ταχύτητα πέφτει στα 350-360 m/sec. Η ταχύτητα είναισημαντικός παράγοντας επιλογής όχι μόνο για την διαφορά της προσκόπευσης, αλλά και για τηνδιατήρηση της κινητικής ενέργειας (φονικής ισχύος), που μεταφέρουν τα σκάγια στο σώμα τουπουλιού. Τα υδρόβια έχουν μεγάλη αντοχή στην διάτρηση των σκαγίων, γιατί εκτός από τηνδερματική αντίσταση του σώματός τους, προστατεύονται από ένα παχύ στρώμα πτερώματος, πουδεν το διαπερνούν τα «αδύναμα» σκάγια. Αυτό λοιπόν που θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μαςείναι η διεισδυτικότητα και η συγκέντρωση των σκαγίων. Η πρώτη είναι απαραίτητη για ναμεταφέρει στο σώμα την ισχύ που απαιτείται να θραύσει τα σκληρά οστά και η συγκέντρωση γιανα επιφέρει πολλαπλά τραύματα. Τα υδρόβια και ειδικά τα πρασινοκέφαλα παπιά είναι μεγάλα καιανθεκτικά στα τραύματα. Δεν αναφερόμαστε σε μεγαλύτερα παπιά ούτε σε αγριόχηνες, που ωςγνωστόν στη χώρα μας απαγορεύεται το κυνήγι τους, αλλά στην Αγγλία και στις άλλες βόρειεςευρωπαϊκές χώρες επιτρέπεται κανονικά. Δυστυχώς μας αναγκάζουν να περιοριζόμαστε μόνο σεαυτά που εδώ επιτρέπονται να κυνηγηθούν. Στα παπιά θα πρέπει να γνωρίζετε ότι είναι τομοναδικό πτερωτό θήραμα της χώρας μας που δεν ισχύει το τετραπλούν τραύμα. Δεν μιλάμε γιαπεριπτώσεις ενός ή δύο σκαγίων σε λαιμό και κεφάλι αυτά είναι εύνοια της τύχης και έρχεταικάτω το πουλί. Για τα σκάγια που πλήττουν το πουλί στο σώμα, έχουν γίνει μελέτες ότι τοπρασινοκέφαλο καταβάλλεται με 5 σκάγια Νο 4, με 6 σκάγια Νο 5 και με 7 σκάγια Νο 6. Μιλάμεπάντα για μολύβδινα σκληρά σκάγια, διότι έχουν γίνει αναρίθμητες μελέτες με σκάγια σιδηρούχα(steel), βισμουθίου, τουγκστενίου, polymer matrix, κ.ά. σε σύγκριση με τα μολύβδινα, όμως εμείςείμαστε μακριά ακόμη από αυτά (ευτυχώς για την τσέπη του κυνηγού).

Στα σκληρά λοιπόν μολύβδινα σκάγια επικεντρώνεται η προσοχή μας, καθώς και σταεπιμεταλλωμένα μολύβδινα, δηλ. επινικελωμένα ή επιχαλκωμένα. Αυτά τα σκάγια βρίσκουν ίσωςτην καλύτερη εφαρμογή τους στο κυνήγι των υδροβίων και προσωπικά τα θεωρώ (ειδικά ταεπιχαλκωμένα) μια εξαιρετική επιλογή. Τα σκληρά μολύβδινα σκάγια (μιλάμε για 5-6% αντιμόνιοστην πρόσμιξή του), αλλά και αυτά με καλής ποιότητας επιμετάλλωση, αναμφισβήτητα έχουνπλεονεκτήματα. Διατηρούν την σφαιρικότητά τους από τις καταπονήσεις τριβές που υφίστανταικατά την διαδρομή τους στο εσωτερικό της κάνης, ειδικά αν το όπλο έχει στενό αυλό, καθώς καικατά την είσοδό τους στην περιοχή του τσοκ, που βέβαια γι αυτό το είδος του κυνηγίου είναι τοσφικτότερο που διαθέτουμε (** ή *). Συνεπώς διατηρώντας το σφαιρικό τους σχήμα δενεκτρέπονται κατά την διαδρομή τους στον αέρα προς τον στόχο και όταν φτάνουν σε αυτόν,λόγω της σφαιρικότητάς τους διεισδύουν βαθύτερα στο σώμα. Ο γνωστός Αμερικανόςαρθρογράφος και βλητικούς Tom Roster από το Όρεγκον είχε τοποθετηθεί στο συγκεκριμένο



θέμα αναφέροντας ότι ένα παραμορφωμένο μολύβδινο σκάγι, όταν φτάνει στο πτέρωμα τουπρασινοκέφαλου «μαζεύει» γύρω του πούπουλα, που το εμποδίζουν να εισχωρήσει βαθιά στοσώμα και να επιφέρει θανάσιμο τραύμα. Θεωρούσε μάλιστα ιδανικό νούμερο σκαγίου για τοπρασινοκέφαλο το Νο 4, το οποίο του έδινε την απαραίτητη πυκνότητα σκαγίων για τηνκαταβολή του πουλιού σε αποστάσεις από 30 έως 40μ. Δεδομένου ότι το Νο 3 δεν είναιδημοφιλές στην Αμερική θεωρούσε ότι το Νο 2 δεν αποδίδει τα αναμενόμενα λόγω του μικρούαριθμού σκαγίων που φθάνουν τελικά να πλήξουν το θήραμα σε μακρινή απόσταση (όπως τα40μ.) αν και διατηρούν λόγω μεγέθους και βάρους μεγαλύτερη φονική ισχύ. Η σύγκριση όμωςκατ' αντιστοιχία στα δύο νούμερα στη δεδομένη μακρινή απόσταση ήταν δραματικά αρνητική γιατο Νο 2. Έβαζε δύο με τρία σκάγια στο σώμα του πουλιού στην καλύτερη περίπτωση σε αντίθεσημε το Νο 4 που του έβαζε 8 με 10 σκάγια. Ενδιαφέρουσα είναι και η άποψη του βλητικού καιειδικού μελετητή Ed Herring της βιομηχανίας Remington, ο οποίος πρώτος μελέτησε και επινόησετα φυσίγγια duplex για τα υδρόβια της Remington με δύο νούμερα σκαγίων επιχαλκωμένα.Θεωρεί ότι από τα αποτελέσματα των δοκιμών που έκανε στο κυνήγι ειδικά του πρασινοκέφαλου,τα duplex 2X6 υπερέχουν σημαντικά σε αποστάσεις 40 με 45 μ., διότι τα κενά των δυαριώνκαλύπτουν τα επερχόμενα εξάρια. Συνεπώς, υπάρχει η πολλαπλότητα των τραυμάτων πουαπαιτείται για την άμεση καταβολή του συγκεκριμένου πουλιού. Εδώ θα πρέπει να τονίσω απόπροσωπική εμπειρία ότι όταν το πρασινοκέφαλο πέσει τραυματισμένο στο νερό, τις περισσότερεςφορές ο κυνηγός δεν το παίρνει στα χέρια του, γιατί αρχίζει τα «μακροβούτια» και χάνεται. Δενείναι λοιπόν ωφέλιμο στο κυνήγι του πρασινοκέφαλου να πηγαίνουμε σε υπερβολέςχρησιμοποιώντας άσσους και δυάρια, ενώ κάποιοι αδαείς ακόμη και 27βολα, για να «τουφεκάνε»τα πρασίνια στο Θεό, όπως κάποιοι φωστήρες των καφενείων τους συμβουλεύουν, μεαποτέλεσμα να πέφτουν μεν κάποια πουλιά, αλλά τραυματισμένα που δεν φθάνουν ποτέ στηνκυνηγετική τσάντα, αλλά στο στομάχι των αλεπούδων. Ένα πολύ καλό φυσίγγι με σκληράμολύβδινα ή επιμεταλλωμένα σκάγια Νο 4 και τσοκάρισμα 0.70 0.80 (δηλ. **) είναι η καλύτερηεπιλογή για τα μεγάλου μεγέθους παπιά όπως τα πρασινοκέφαλα, σε αποστάσεις βέβαια λογικές35-40 μ. και όχι σε εξωφρενικές «όπου το βλέπω τραβάω γιατί δεν θα το ξαναδώ». Δεναπορρίπτω βέβαια το φουλ τσοκ, γιατί ίσως στα υδρόβια είναι και η κατεξοχήν χρήση του όμωςδεν το συνιστώ για τον πολύ κόσμο και για όσους δεν έχουν υψηλές σκοπευτικές ικανότητες. Τοφουλ τσοκ (*) καθώς και το super full ή extra full choke που σήμερα συναντάμε, είναι μεντσοκαρίσματα για μακρινές βολές 35-45 μ., καθώς μας δίνουν σφικτές και πυκνές στα κέντρακατανομές που δεν συγχωρούν σκοπευτικά λάθη. Προτείνω λοιπόν ο κάθε κυνηγός που έχει σταμελλοντικά του πλάνα να πάει για υδρόβια να κάνει τις απαραίτητες δοκιμές με το όπλο του.Είναι ιδιαίτερα σημαντικό αυτό για την μελλοντική απόδοση και θηραματική κάρπωση των ημερώντου κυνηγίου στο βάλτο και να μην βαριέστε ή να το θεωρείτε ήσσονος σημασίας. Πάρτε από ένακουτί φυσίγγια Νο 4 από 4-5 διαφορετικούς κατασκευαστές με φυσικά ίδιο βάρος γόμωσηςσκαγίων για όλα και με τσοκάρισμα ** ή * στο όπλο σας και δείτε ποιος τύπος φυσιγγίου απόαυτούς αποδίδει την καλύτερη συγκέντρωση σε κύκλο 75 εκ. διαμέτρου στα 36 μ. Θαδιαπιστώσετε πράγματα και διαφορές απόδοσης μεταξύ των φυσιγγίων, που ούτε καν ταφανταζόσασταν πριν. Είναι μία ωφέλιμη εργασία που θα πρέπει να κάνετε εσείς με το όπλο σαςκαι κανένας αρθρογράφος δεν μπορεί να το κάνει για εσάς με το δικό του όπλο. Όσον αφοράτώρα τη διάτρηση που όπως ανέφερα είναι το ίδιο σημαντικός παράγοντας επιτυχίας όσο και ησυγκέντρωση για να την διαπιστώσετε τοποθετείστε πίσω από το χαρτί της κατανομής ένατηλεφωνικό κατάλογο και μετρήστε τα φύλλα που τρύπησε το κάθε φυσίγγι από αυτά πουδοκιμάζετε. Η ιδανική βέβαια διαπίστωση της διάτρησης των σκαγίων είναι να μπει πίσω από τοχαρτί ένα αρκετά παχύ μπλοκ βαλλιστικής ζελατίνης, όπως κάνουν οι μεγάλες βιομηχανίες τουςεξωτερικού, αλλά είναι πολύ ακριβή για ερασιτεχνική χρήση, όμως, διαθέτει ακριβώς τηνπυκνότητα του σώματος και την δερματική αντίσταση του θηράματος, οπότε και κατόπιν επειδήείναι διαφανής μετρούν σε χιλιοστά την διείσδυση του κάθε σκαγίου. Όσον αφορά το όπλο μαςκαι το μήκος της κάνης του είναι καλό να μην χρησιμοποιούμε στα υδρόβια κάνη κάτω από 71εκ. για αυτογεμές (καραμπίνα) και 76 εκ. για δίκανο. Έτσι θα έχουμε μία μακρύτερη σκοπευτικήγραμμή που θα μας βοηθήσει στις προσκοπεύσεις σε μακρινές βολές, που λόγω της ταχύτηταςπου αναπτύσσει ένα πρασινοκέφαλο πολλές φορές φαντάζουν απίστευτες. Αυτός είναι και ολόγος που πολλοί κυνηγοί μένουν πίσω από το πουλί, χρησιμοποιώντας μικρές προσκοπεύσειςτων φυσιγγίων ή να πουλήσουν το όπλο σαν απαράδεκτο για αυτό το κυνήγι. Ποιος όμως απόόλους αυτούς που καταφέρονται εναντίον των όπλων και των φυσιγγίων φροντίζει να κάτσει μιαμέρα και να κάνει τις δοκιμές του καθώς και να πάει σε ένα σκοπευτήριο να διαπιστώσει πόσηπροσκόπευση χρειάζεται ή «τραβερσάτη» βολή στα 30 μ. για να μην πούμε 40 μ. Αυτό τοερώτημα θα πρέπει ίσως να το κάνουν όλοι οι κυνηγοί στους εαυτούς τους και όχι μόνο όσοιαρέσκονται ή πρόκειται να πάνε για υδρόβια.



Το φυσίγγιο των 28 γρ. στο κυνήγι

Διαβάζοντας τον τίτλο αυτού του άρθρου, αρκετοί αναγνώστες ίσως αντιμετωπίσουν με δυσπιστίακαι σκεπτικισμό τη συνέχεια. Όμως θα διαπιστώσουν, διαβάζοντάς το μέχρι το τέλος, ότι έμαθανπράγματα για το φυσίγγιο των 28 γρ. που όχι μόνο δεν τα ήξεραν αλλά και δεν ταφανταζόντουσαν.

Να πάρουμε όμως λίγο τα πράγματα από την αρχή και να πάμε σε μια ιστορική αναδρομή, κάπουστις αρχές του περασμένου αιώνα στα κυνηγοτόπια της Αγγλίας. Τότε, το δημοφιλέστερο κυνήγιστη Γηραιά Αλβιώνα ήταν το κυνήγι του φασιανού σε πέρασμα που οδηγείτο στα καρτέρια απότους παγανιστάδες. Η ονομασία του εκεί αλλά και διεθνώς είναι "driven phesants", καθώς ταπουλιά έβγαιναν από το πυκνό δασωμένο και αφού έπαιρναν ύψος 25-35 μ., πέρναγαν πάνω απότα καρτέρια των κυνηγών για να μπουν σε άλλο πυκνό πίσω τους. Οι τουφεκιές δεν ήτανκαθόλου εύκολες, όχι μόνο λόγω του ύψους και της ταχύτητας που ανέπτυσσε το πουλί, αλλάκαι λόγω της αντοχής του στα τραύματα, αφού όταν πέσει τραυματισμένο «κοταρίζει» καιχώνεται σαν την πέρδικα κι εξαφανίζεται. Έπρεπε λοιπόν η σκόπευση των κυνηγών να είναι ηκαλύτερη δυνατή, ώστε το πουλί να βρίσκεται στο κέντρο της τουφεκιάς και να μην βάλλεται μετα περιφερειακά «αδύναμα» σκάγια, για να έχουμε μία άμεση καταβολή του θηράματος.Σκεφτείτε όμως ότι εκείνα τα χρόνια (από το 1900 και μέχρι τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο) οικυνηγοί στα καρτέρια χρησιμοποιούσαν αγγλικά πλαγιόκαννα και φυσίγγια των 28,5 γρ., δηλαδήτης μίας ουγκιάς σε Νο 6 αποκλειστικά!

Η κυνηγετική κάρπωση σε φασιανούς ήταν τέτοια σας πληροφορώ ώστε τα νούμερα φαντάζουναπίστευτα.

Έρχεται λοιπόν σήμερα ο ανεκπαίδευτος κυνηγός (όχι μόνο στη σκόπευση αλλά και σε όλη τηνκυνηγετική αγωγή) να εμφανίζεται στα κυνηγετικά στέκια και να διατυμπανίζει: «Τι 28 γρ. καιμαίες, ρε!» «αυτά είναι μισοριξιές, βάλτε στην καραμπίνα ένα αντρίκιο φυσίγγι να το καταλάβετε,ρίξτε 35-36 γρ. να του γατε τη μάνα».

Αυτά λοιπόν τα λόγια δεν είναι υπερβολές και οι περισσότεροι τα έχετε ακούσει κατά καιρούς.’λλωστε, πολλά έχουν γραφτεί γι αυτά τα «φορτωμένα» σε σκάγια «αντρίκια» φυσίγγια, πουσπάνε κλείστρα και ώμους. Θα πρέπει κάποια στιγμή να ξεφύγουμε από το σύνδρομο τωνσκέψεων «ρίξ' του μπόλικα σκάγια, κάποιο θα το πάρει και θα πέσει». Πρέπει να πάμε μπροστά,να εκπαιδευτούμε, να έχουμε κατάρτιση και κυνηγετική αγωγή, να γίνουμε καλύτεροι. Εκείνοςπου ξέρει να χειρίζεται σωστά το όπλο του δεν χρειάζεται σας πληροφορώ περισσότερα από28,5 γρ. για να πάρει στα χέρια του ένα ορτύκι, ένα τρυγόνι, μία μπεκάτσα, μία τσίχλα, ακόμηκαι μία πέρδικα.

Σήμερα στην αγορά υπάρχουν αρκετά εισαγόμενα αλλά και εγχώριας κατασκευής φυσίγγια με 28ή 28,5 γρ. γόμωση σκαγίων σε νούμερα 7, 7 ½, 8, 8 ½, 9, 9 ½ και 10. Φυσικά μιλάμε πάντα γιαγομώσεις δωδεκαριού (12 gauge). Αυτό που εμείς θα πρέπει να εξετάσουμε σχολαστικά είναι ποιοσυγκεκριμένο φυσίγγι από όλα αυτά μας ικανοποιεί σε συγκέντρωση και διάτρηση με το όπλομας. Θα πρέπει να προμηθευτείτε ένα κουτί φυσιγγίων από τον κάθε τύπο και να τα δοκιμάσετεστον πίνακα ή σε χαρτόνια διαστάσεων 1Χ1, με τον τρόπο που έχουμε περιγράψειεπανειλλημένως. Είναι μία εργασία ευχάριστη και σημαντική, που δεν μπορεί να την κάνει άλλοςγια εσάς, διότι απλούστατα δεν έχει το όπλο σας. Είναι βασικό να διαπιστώσετε οι ίδιοι πωςαποδίδει ο κάθε τύπος φυσιγγίου με το συγκεκριμένο όπλο που εσείς κυνηγάτε (το τσοκάρισματης κάνης, το μήκος της, την εσωτερική της διάμετρο, κ.λ.π.) Ο αρθρογράφος με το όπλο τουείναι βέβαιο ότι θα έχει διαφορετικά αποτελέσματα από αυτά που εσείς θα πάρετε με το δικό σαςόπλο, αν θέλουμε βέβαια να μιλάμε για ακριβή προσδιορισμό απόδοσης και όχι υποθετικά ή κατάπροσέγγιση. Για να γίνει κατανοητή η σημασία του συνδυασμού «συγκεκριμένο φυσίγγι σεσυγκεκριμένη κάνη» θα αναφέρω το εξής παράδειγμα.

Δοκίμασα δύο όπλα του ίδιου εργοστασίου, με το ίδιο μήκος κάνης, του ίδιου τσοκαρίσματος(***), αλλά διαφορετικού αυλού. Το φυσίγγιο ήταν 28 γρ. Νο 8½. Το πρώτο όπλο στα 20 μ.έδωσε διάμετρο κατανομής 53 εκ., ενώ το δεύτερο 62 εκ. Στα 30 μ. το πρώτο έδωσε 69 εκ.διάμετρο κατανομής, ενώ το δεύτερο 84 εκ. Όμως δεν ήταν μόνο αυτές οι διαφορές, υπήρχε καιανομοιογένεια στην πυκνότητα της κατανομής του ενός όπλου με το άλλο. Κάτι που καθορίζει σεσημαντικό βαθμό την επιτυχία μιας βολής. Ο τέσσερις φορές Παγκόσμιος Πρωταθλητής στην



Κυνηγετική Σκοποβολή FITASC/SPORTING και διάσημος κυνηγός φάσσας στην Αγγλία GeorgeDigweed, τουφεκάει πάντα με ένα ΚΕΜΕΝ σούπερποζέ με 81 εκ. κάνες , φουλ τσοκ και οι δύο(0.90/0.90 χιλ.) και 28.5 γρ. φυσίγγια σε αποστάσεις από 20 μ. μέχρι 50 μ. στο FITASC. Ότανρωτήθηκε περί του συγκεκριμένου συνδυασμού φυσιγγίου-κάνης απάντησε ότι θέλει να είναιβέβαιος ότι μέσα από την διάμετρο της κατανομής του δεν θα περάσει τίποτα που να κινείται!Εμείς βέβαια δεν είμαστε Παγκόσμιοι Πρωταθλητές και ίσως να μην γίνουμε ποτέ, αυτό που μαςενδιαφέρει είναι να ξέρουμε αν μπορούμε να έχουμε θετικά αποτελέσματα στο κυνήγι με έναελαφρύ φυσίγγιο των 28 ή 28,5 γραμ. Η απάντηση λοιπόν είναι αδιαφιλονίκητα ναι, αρκεί ναέχουμε εμπιστοσύνη στις σκοπευτικές μας ικανότητες και στον τρόπο που κυνηγάμε.

Δοκιμάστε να ρίξετε φυσίγγια σπόρτινγκ των 28 γρ. με το όπλο σας από τη νέα κυνηγετικήπερίοδο σε κάποια συγκεκριμένα θηράματα σαν αρχή (π.χ. ορτύκια-τσίχλες) και κατόπιν βγάλτετα συμπεράσματά σας. Ο έξυπνος κυνηγός δεν απορρίπτει τίποτα επιπόλαια και φροντίζει ναδημιουργεί νέα ενδιαφέροντα μέσα στην αγαπημένη του δραστηριότητα. Αν διστάζετε ακόμη νατα χρησιμοποιήσετε κατ' ευθείαν στο κυνήγι, μη τυχόν και χάσετε κάποια θηράματα, κάντεμερικές επισκέψεις σε κάποιο κοντινό σας σκοπευτήριο και ρίξτε μερικές βολές σε δίσκους, που ηκατεύθυνσή τους προσομοιάζει με τον τύπο της βολής που κάνουμε στο θήραμα που μαςενδιαφέρει. Σίγουρα θα εκπλαγείτε από το αποτέλεσμα και θα αναθεωρήσετε πολλές απόψειςγύρω από την απόδοση των ελαφρών γομώσεων.

Αυτό που δεν θα πρέπει να σας αφήσει αδιάφορους είναι η υπεροχή των βλητικών στοιχείων πουδιαθέτουν τα 28άρια ή τα φυσίγγια της «ουγκιάς», όπως χαϊδευτικά αποκαλούνται. Οιπερισσότεροι τύποι του φυσιγγίου των 28 γρ. διαθέτουν παραπλήσια στοιχεία που κυμαίνονταιγια μεν τις ταχύτητες στο ένα μέτρο από το στόμιο της κάνης V1=398 m/sec έως 409 m/sec μεπιέσεις θαλάμης Ρmin=520 bars (το κατώτατο όριο) έως Pmax = 660 bars (η ανώτερη που έχειπαρατηρηθεί).

Τα στοιχεία αυτά λοιπόν σημαίνουν τα εξής: Ότι τα φυσίγγια σπόρτινγκ των 28 γρ. δουλεύονταιχωρίς εμπλοκές από όλα τα αυτογεμή όπλα (καραμπίνες), ανεξαρτήτως τύπου, λειτουργίας καιπαλαιότητας. Επίσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε δίκαννα όπλα με πολύ χαμηλό βάρος, πουπροορίζονται για πολύωρο περπατητό κυνήγι με σκυλί. Η ανάκρουση είναι αρκετά πιο χαμηλή απόένα αντίστοιχο 12άρι φυσίγγιο των 32 γρ., ενώ παρέχει στον κυνηγό την απαιτούμενη ταχύτητακαι κινητική ενέργεια για επιτυχημένες βολές μέχρι και τα 35-40 μ. Βέβαια, πάντα με τοναντίστοιχο συνδυασμό τσοκαρίσματος. Η ποιότητα κατασκευής των φυσιγγίων του σπόρτινγκκαθώς και τα υλικά που χρησιμοποιούν οι κατασκευάστριες εταιρίες είναι άριστης ποιότητας. Αυτόγιατί τα φυσίγγια αυτά τα χρησιμοποιούν πολλοί «ψαγμένοι» στις λεπτομέρειες σκοπευτές ανάτον κόσμο, που ξέρουν ότι μία αποτυχημένη βολή, (ενώ ήταν πάνω στο στόχο η τουφεκιά τους),μπορεί να τους κοστίσει μία νίκη, που τους αποφέρει μεγάλα χρηματικά έπαθλα.

Υπάρχουν κάποιοι που διαδίδουν ότι τα «σκοπευτικά φυσίγγια δεν κάνουν για κυνήγι». Ότανακούτε αυτές τις ανακρίβειες και τις ανοησίες, σκεφτείτε ποιος είναι αυτός που προσπαθεί να σαςαποπροσανατολίσει και τι συμφέρον έχει να σας οδηγήσει κάπου αλλού. Προσωπικά χρησιμοποιώπολλές φορές στο κυνήγι του ορτυκιού, του τρυγονιού και της τσίχλας φυσίγγια με 28 γρ. καιτο ίδιο κάνουν και πολλοί μαθητές μου στη σχολή κυνηγετικής σκοποβολής που διευθύνω. Τααποτελέσματα είναι θαυμάσια, χωρίς προβλήματα καταβολής των θηραμάτων (τραυματισμένα,ματωμένα, κ.λ.π.) και το σημαντικότερο δεν «κουράζουν» τον κυνηγό με ανάκρουση, υψηλόκρότο, πονοκεφάλους, κ.λ.π. Η «κούραση» του κυνηγού από τη χρήση υψηλής ανάκρουσης,κρότου και πιέσεων φυσιγγίων είναι ένας παράγοντας που θα τον ανάλυσω σε κάποιο από ταπροσεχή άρθρα μου, γιατί αποτελεί και ανασταλτικό παράγοντα στο να μεταβεί ένας κυνηγόςαπό το αυτογεμές στο δίκαννο.

Σήμερα στην αγορά μας υπάρχει μία μεγάλη ποικιλία από φυσίγγια των 28 και 28,5 γρ., πουσυνήθως αναγράφουν στο κουτί τους "SPORTING LOAD" (γόμωση για κυνηγετική σκοποβολή),που μπορεί ο οποιοσδήποτε κυνηγός να προμηθευτεί. Αυτό όμως που θα πρέπει ιδιαίτερα ναπροσέξει κανείς είναι ο συνδυασμός του τσοκαρίσματος με το νούμερο των σκαγίων. Αν λοιπόνκάποιος θέλει να κυνηγήσει ορτύκια, θα πάρει το μικρότερο σκάγι (Νο 9, 9½, 10) με βελτιωμένοκύλινδρο (****). Στα τρυγόνια θα πάρει το πιο χοντρό (Νο 7, 7½, 8) με ντεμί τσοκ (***) ή ανπροτιμά σφικτότερο μέχρι (**).

Αν προσπαθήσετε μέσα στη νέα κυνηγετική περίοδο να εντάξετε στα ενδιαφέροντά σας τηγόμωση των 28 γρ. και να τη χρησιμοποιήσετε στο κυνήγι σας, θα αποκομίσετε πολύ χρήσιμα



συμπεράσματα και θα αναθεωρήσετε απόψεις. Χώρια του ότι με τη γόμωση των 28 γρ. θαπροσπαθήσετε να είστε πιο συγκεντρωμένος και πιο προσεκτικός στη σκόπευσή σας. Θαανεβάσετε τον «πήχη» των απαιτήσεων από τον εαυτό σας και θα νιώσετε περήφανος όταν θαπαίρνετε εσείς πουλιά, που οι άλλοι χάνουν ρίχνοντας 33 και 34 γρ.

Ο σκοπός μας είναι να γίνουμε εμείς καλύτεροι δοκιμάζοντας τον εαυτό μας και όχι να κρύβουμετις σκοπευτικές μας αδυναμίες πίσω από βαριές γομώσεις και «αντρίκια» φυσίγγια.

Ο έλεγχος της ευθυβολίας του όπλου μας Α' μέρος

Αφορμή για να γράψω το σημερινό άρθρο αποτέλεσε η συνομιλία που είχα μ' έναν παλιό κυνηγόκαι οπλόφιλο, ο οποίος μου παραπονέθηκε για το εξής. Δοκίμαζε ένα όπλο πολύ καλήςποιότητας, γνωστού εργοστασίου, σε χαρτόνια διαστάσεων 80Χ80 εκ. στα 35 μ., για ναδιαπιστώσει την συγκέντρωση των κανών του, όταν αντελήφθη το εξής παράδοξο. Αλλάζονταςκάθε φορά χαρτόνι μετά την βολή, παρατήρησε ότι τα κέντρα της τουφεκιάς ήταν αριστερά καιμερικές φορές λίγο κάτω, σε βαθμό που η μισή σχεδόν τουφεκιά έβγαινε εκτός χαρτονιού.Μπερδεύτηκε σε τέτοιο βαθμό σκεπτόμενος διάφορες αιτίες και κάνοντας υποθέσεις που έφτασεπανικόβλητος να πουλήσει όσο-όσο το όπλο του.

Πρέπει να γνωρίζουμε ότι η μελέτη της τουφεκιάς στον πίνακα είναι μια λεπτή εργασία και πολύπιο δύσκολη απ' όσο μερικοί νομίζουν.

Κατ' αρχήν χωρίζεται σε δύο τελείως διαφορετικές διαδικασίες, που θα ήταν χρήσιμο να γίνεικατανοητό πότε κάνουμε τη μία και πότε κάνουμε την άλλη.

Την πρώτη την κάνουμε για να διαπιστώσουμε την ευθυβολία του όπλου μας, ότι δηλαδήτουφεκάει στο σημείο που σημαδεύουμε και τη δεύτερη για υπολογισμό της απόδοσης τουτσοκαρίσματος σε σχέση με το φυσίγγι που μας ενδιαφέρει σε μία συγκεκριμένη απόσταση.Μάλιστα, αν θέλουμε να γίνουμε απολύτως αντικειμενικοί στον προσδιορισμό μας, θα πρέπεικανονικά την πρώτη να την διαχωρίσουμε σε δύο ξεχωριστές δοκιμές. Μία που θα μαςδιαβεβαιώσει ότι οι κάνες ρίχνουν ίσια και μία για το αν η εφαρμογή του κοντακίου στο σώμα μαςείναι απόλυτη. Εμφανίζονται λοιπόν τρεις διαφορετικοί τύποι ελέγχου της τουφεκιάς που βγάζειτο όπλο μας. Μέχρι σήμερα, αυτοί οι τρεις τύποι ελέγχου δεν έχουν παρουσιαστεί αναλυτικά απόκανένα ελληνικό περιοδικό. Πιο παλιά, όταν εκδιδόταν το περιοδικό «Κυνήγι και Σκοποβολή» είχεγίνει μία συνοπτική παρουσίαση της μίας εκ των τριών μεθόδων, που αφορούσε την εφαρμογήτης σωστής κλίσης πέλματος του κοντακίου (pitch) στον ώμο του κυνηγού. Θα προσπαθήσουμελοιπόν να δώσουμε την πλήρη διάσταση σε μία αναλυτική παρουσίαση του σημαντικούκεφαλαίου, που αφορά την ευθυβολία του κυνηγετικού μας όπλου.

Θα ξεκινήσουμε λοιπόν με την δοκιμή για το αν η κάνη ή οι κάνες (σε δίκανο) ρίχνουν στο ίδιοσημείο, δηλ. εκεί που εμείς την κατευθύνουμε. Γι αυτή τη δοκιμή θα χρειαστούμε φύλλα χαρτιούδιαστάσεων 1Χ1 μ. και χρήσιμο είναι να προμηθευτούμε το καφέ χαρτί περιτυλίγματος σε ρολό.Τοποθετούμε πάνω σε ξύλινο ταμπλό ή στηρίζουμε το φύλλο του χαρτιού σε πλαίσιο στο ύψοςανθρώπου (προσωπικά, όταν κάνω την συγκεκριμένη δοκιμή για κάποιο όπλο, τραβάω μίαοριζόντια γραμμή με χοντρό μαρκαδόρο λίγο κάτω από τη μέση του τετράγωνου φύλλου. Αυτόγιατί πολλά από τα σημερινά όπλα έχουν την τάση να ψιλοτουφεκάνε»). Στην άκρη του χαρτιούσημειώνουμε τις πληροφορίες της δοκιμής, δηλ. αν ρίξουμε την κάτω ή την πάνω κάνη, τηνδεξιά ή την αριστερή (για αυτογεμές είναι περιττό), το τσοκάρισμα που διαθέτει η κάνη καιπροαιρετικά το νούμερο των σκαγίων που διαθέτει το φυσίγγι που θα ρίξουμε. Το πιο σημαντικόστοιχείο που πρέπει να προσέξουμε είναι η απόσταση που εμείς θα ρίξουμε. Ιδανική απόστασηείναι τα 18 μ., με ελάχιστη τα 16 μ. και μέγιστη τα 20 μ. Απόσταση μεγαλύτερη των 20 μ. δενμας δίνει την απαιτούμενη πυκνότητα στο κέντρο για να εξάγουμε βέβαιο συμπέρασμα. Σε αυτόέρχεται να προστεθεί και ο φόβος του σκοπευτικού σφάλματος, που μπορεί κάποιος να κάνει.Εδώ βοηθάει η οριζόντια γραμμή που έχουμε χαράξει πάνω στο χαρτί και που πρέπει να είναιευδιάκριτη στην απόσταση των 18 μ. Πριν ρίξετε βέβαια, να φροντίσετε πίσω από το χαρτί ναμην υπάρχει μεταλλική επιφάνεια που να μπορεί να εξοστρακίσει σκάγια και γενικά να φροντίσετεγια την ασφάλεια της βολής σας.

Στην συγκεκριμένη δοκιμή θα βοηθήσει πολύ το να διαθέτει η ρίγα μας δύο στόχαστρα, δηλ. ένα



μπροστά κι ένα λίγο μικρότερο στο μέσον της ρίγας. Αυτό, γιατί όταν θα το επωμίζουμε θαφροντίσουμε να σχηματίζουν τα δύο στόχαστρα τον αριθμό «8», καθώς θα τα βλέπουμε πάνωστη ρίγα, πράγμα που εγγυάται ότι η επώμιση έχει γίνει σωστά. Επωμίζουμε λοιπόν με μία φυσικήκίνηση (ούτε πολύ αργή, ούτε πολύ γρήγορη) και μόλις δούμε το στόχαστρο πάνω στηνοριζόντια γραμμή που έχουμε σημειώσει, πατάμε την σκανδάλη. Χρειάζεται να ρίξουμε δύοξεχωριστά φύλλα χαρτιού το λιγότερο για την κάθε κάνη και θα ήταν χρήσιμο να έχουμε ένανφίλο μαζί μας, να πάει εκείνος να αλλάξει τα χαρτιά, ώστε να μην δούμε εμείς που έχει πάει ηβολή, προτού τελειώσουμε. Μετά τη δοκιμή, παρατηρούμε προσεκτικά τα φύλλα πουτουφεκίσαμε για την κάθε κάνη ξεχωριστά και θα διαπιστώσουμε ότι η πυκνότητα στο κέντρο τηςτουφεκιάς σε σχέση με την οριζόντια γραμμή που έχουμε χαράξει είναι 50/50. Δηλαδή το 50%των σκαγίων της βολής μας είναι πάνω από τη γραμμή και το υπόλοιπο 50%, κάτω από αυτή.Αυτό είναι ένα ιδανικό όπλο για το κυνήγι του λαγού και γενικά για εδαφόβια θηράματα. Αντώρα διαπιστωθεί ότι το κέντρο της τουφεκιάς είναι ελαφρώς ψηλότερα της γραμμής κατά 60/40(δηλ. 60% των σκαγίων πάνω και το 40% κάτω), τότε, όταν θα τουφεκάμε με αυτό το όπλο θαπρέπει να φροντίζουμε το θήραμα να «κάθεται» πάνω στη ρίγα μας (στο στόχαστρο). Έχουμεδηλαδή μία πλήρη οπτική εικόνα του στόχου μας που κινείται πάνω από το στόχαστρο, δεν τοσκεπάζουμε με αυτό, όπως θα κάναμε με το 50/50. Σήμερα τα πιο πολλά όπλα κυνηγίου, καθώςκαι τα μοντέλα για την κυνηγετική σκοποβολή (sporting) τουφεκάνε 60/40 και μερικά άλλα70/30. Βέβαια, το 70% πάνω με το 30% κάτω από την γραμμή στα χαρτιά των δοκιμών μαςπαραπέμπει σε ένα όπλο που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στο τραπ. Ενώ ένα κλασικότραποντούφεκο στέλνει την τουφεκιά του με ποσοστά 80/20 στο χαρτί μας, ενώ υπάρχουν καικάποιες εξαιρέσεις με 90/10. Αυτό σαφώς έχει δημιουργηθεί σκόπιμα, διότι τα «τραποτούφεκα»ρίχνουν σε στόχους που συνεχώς ανεβαίνουν, συνεπώς χρειάζεται ο σκοπευτής να έχει μίασυνεχή οπτική επαφή με τον στόχο του, όταν πατά την σκανδάλη. Καταλαβαίνετε, ότι ένα όπλοπου «ψιλοτουφεκάει» βοηθάει έναν σκοπευτή στο τραπ να κάνει σωστά τη δουλειά του, ενώαπεναντίας αν του δίναμε ένα όπλο που «χαμηλοτουφεκάει», δηλ. 50/50, θα του ήταν άχρηστο.Προσωπικά πιστεύω ότι για κυνηγετική χρήση και κυρίως για πτερωτά θηράματα ένα όπλο πουαποδίδει συγκέντρωση βολής 60/40 είναι ότι πρέπει, όπως επίσης σε πολλές των περιπτώσεων(μπεκάτσα) είναι χρήσιμο και το 70/30. Σκεφτείτε πόσες φορές έχετε στο κυνήγι «σκεπάσει» μετη ρίγα του όπλου σας ένα πουλί για να το τουφεκίσετε και μετά σηκώνετε το κεφάλι να δείτε τιέγινε, με αποτέλεσμα η δεύτερη βολή σε περίπτωση αποτυχίας της πρώτης να είναι πολύδύσκολη. Αυτό δεν συμβαίνει με ένα όπλο που απλώς ψιλοντουφεκάει και έχουμε μία συνεχήοπτική επαφή με το θήραμα, ακόμη και μετά την αποτυχία της πρώτης για να ρίξουμε τηδεύτερη, χωρίς να «ψάχνουμε» το θήραμα κάτω από την κάνη. Ένας πολύ διάσημος Γάλλοςκυνηγός της εποχής του μεσοπολέμου (1925-1935), ο κόμης Κλαρύ έλεγε συνεχώς στουςφίλους του «σημαδεύετε ψηλά και εμπρός» γιατί όλα εκείνα τα όπλα της εποχής τουχαμηλοτουφέκαγαν και δεν είχαν την κατασκευαστική φιλοσοφία του σήμερα, η οποία στηρίζεταιστην κυνηγετική σκοποβολή (sporting). Αυτό που θα πρέπει να ξέρετε είναι ότι αυτό που θαδείτε καθαρά στο χαρτί στην απόσταση των 18μ. θα είναι το ίδιο και σε μακρύτερες αποστάσειςόπως τα 30 και τα 36 μ. Εκεί που το όπλο θα ρίχνει στα 18 μ. θα ρίχνει και στα 36μ., όμως ηδιασπορά και η έλλειψη της πυκνότητας των σκαγίων δεν θα μας δώσει τη σαφή εικόνα για ένααντικειμενικό συμπέρασμα. Για εκείνους που θα δοκιμάσουν το δίκανό τους (πλαγιόκανο ήαλληλεπίθετο) έχω να τους πω να μην ανησυχούν αν τα κέντρα της βολής δύο κανώνδιαφέρουν λίγο (κάποια εκατοστά) μεταξύ τους. Δεν είναι τόσο σπουδαίο η απόλυτη ταύτιση,ενώ οι μικροδιαφορές είναι συνηθισμένες. Επίσης θα πρέπει να προτιμήσουμε μια μέρα με άπνοιαγια τη δοκιμή μας, καθώς επίσης και αν κάποια από τις βολές μας νιώσουμε ότι μας «ξέφυγε» τηστιγμή του πατήματος της σκανδάλης καλό είναι να βάλουμε στην άκρη αυτό το χαρτί και ναθεωρήσουμε ότι δεν έγινε. Μην αποδίδουμε δικό μας σκοπευτικό σφάλμα στο όπλο.

Αφού λοιπόν διαπιστώσουμε που ρίχνει το όπλο μας και μας ικανοποιεί αυτό για τον τύπο τουκυνηγίου που εμείς το προορίζουμε ή τον τύπο του αθλήματος, αν το όπλο προορίζεται γιασκοπευτική χρήση, τότε προχωράμε στην επόμενη δοκιμή μας. Αυτή η δοκιμή θα μας αποδείξειότι το κοντάκι του όπλου μας έχει τις διαστάσεις που πρέπει για εμάς και έρχεται σωστά στοσώμα μας.

(Συνεχίζεται...)

Ο έλεγχος της ευθυβολίας του όπλου μας Β' μέρος



Στο πρώτο μέρος αυτής της «τριλογίας» που αναφέρεται στο σημαντικό κεφάλαιο τηςευθυβολίας ενός λειόκανου κυνηγετικού όπλου είχαμε αναλύσει αν οι κάνες (για δίκανο) ή ηκάνη (για αυτογεμές) ρίχνουν ίσια στο σημείο που εμείς τις κατευθύνουμε. Στο δεύτερο μέροςτώρα θα αναλύσουμε την ευθυβολία του όπλου μας σε συνάρτηση με την απόλυτη εφαρμογή(όσο αυτό μπορεί να επιτευχθεί βέβαια) του κοντακίου στο σώμα μας.

Αφού λοιπόν κάνοντας την πρώτη δοκιμή, όπως την περιγράψαμε, διαπιστώσουμε ότι το όπλομας ρίχνει ίσια, τότε περνάμε στην δοκιμή της εφαρμογής του κοντακίου, η οποία είναι πιοενδεδειγμένη να γίνει σε σταθερό πίνακα και όχι σε φύλλα χαρτιού όπως η προηγούμενη.

Η ιδανική απόσταση που πρέπει να έχει η κάνη από τον πίνακα είναι τα 18 μ. και όταν λέμεπίνακα σταθερό εννοούμε αυτόν που έχουν τα σκοπευτήρια (αλλά και κάποιοι κατασκευαστέςφυσιγγίων), που είναι φύλλο λαμαρίνας πάχους 3 χιλ. διαστάσεων 1Χ1μ. Τέτοιο πίνακα απόλαμαρίνα χρησιμοποιούσαν συνεχώς από τα παλιά χρόνια κι όλοι οι μεγάλοι κατασκευαστέςδιάσημων χειροποίητων όπλων αλλά και κάποιοι μερακλήδες ιδιώτες για τις δοκιμές τους, όπωςένας καλός μου φίλος από τα Μεσόγεια. Είναι πολύ χρήσιμος και όχι αναλώσιμος, αφού με τηνχρήση ώχρας διαπιστώνουμε στη στιγμή τις δυνατότητες κατανομής και συγκέντρωσης όχι μόνοτου όπλου μας αλλά και των φυσιγγίων. Στη δοκιμή μας λοιπόν αυτή, επειδή θα χρειαστούμε έναστόχο πάνω στον πίνακα, είναι χρήσιμο να σχηματίσουμε με κιμωλία ένα ευδιάκριτο σημάδι, αφούπρώτα όμως έχει στεγνώσει η ώχρα στεγνώνει πολύ γρήγορα που τον έχουμε περάσει.

Αφού πάρουμε τη σωστή θέση στάση του σώματος απέναντι στον πίνακα, τότε εστιάζουμε ταδύο μας μάτια στο ευδιάκριτο σημάδι στο κέντρο του πίνακα. Με μια ήρεμη και φυσική κίνηση,δηλ. ούτε πολύ αργή, διότι δεν είναι φυσική, ούτε πολύ γρήγορη, γιατί επίσης δεν είναι φυσική,φέρνουμε το όπλο στον ώμο μας και φροντίζουμε να εφάπτεται το πάνω μέρος του κοντακίουκάτω από το ζυγωματικό. Την στιγμή που το όπλο έρχεται και κάθεται στον ώμο και τοζυγωματικό, προσέξτε: το κοντάκι έρχεται στο πρόσωπο και όχι το πρόσωπο στο κοντάκι, τότεπατιέται η σκανδάλη. Είναι πολύ σημαντικό εκείνη τη στιγμή τα μάτια να παραμένουν συνεχώςεστιασμένα στο σημάδι του πίνακα και να μην φύγουν από εκεί να πάνε στο στόχαστρο για να«τσεκάρουν» αν αυτό είναι πάνω στο σημάδι και μετά να ξαναπάνε απέναντι στο σημάδι για ναπατηθεί η σκανδάλη. Αυτό είναι λάθος στη δοκιμή μας και δεν πρέπει να γίνεται, γιατί απλάαποτελεί και ένα σκοπευτικό σφάλμα που μας οδηγεί σε αστοχίες. Είναι απαγορευτικό να παίζουντα μάτια σε στόχαστρο-στόχο-στόχαστρο, ενώ το όπλο έχει κάτσει στον ώμο και το ζυγωματικό.Το έχω αναλύσει παλαιότερα γιατί σε σχετικό μου άρθρο για την επώμιση στη στήλη«σκοπευτικά» κι αποτελεί σημείο που πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα. Αν έχετε την υποψία ότιμπορεί η επώμισή σας να μην γίνει σωστά ή ότι δεν διαθέτετε την καλή επώμιση που απαιτείται,τότε θα πρέπει να σας παρακολουθεί από το πλάι ένας δάσκαλος σκοπευτικής αγωγής ή έναςφίλος σας, που αποδεδειγμένα όμως γνωρίζει τη σωστή επώμιση. Αυτό για να μην τα ρίξετε όλαστο κοντάκι και το βγάλετε άχρηστο, ενώ μπορεί να μην είναι και να φταίει η επώμιση που έχετεκάνει, μπορεί να είναι αυτή που σας μάθανε στο στρατό ή κάποιος που υπέθετε ότι την ήξερε.Αφού λοιπόν είμαστε βέβαιοι για την πιστότητα και ορθότητα της επώμισή μας θα ρίξουμε πέντεβολές στον πίνακα, βέβαια μπορεί να γίνει και με τρεις, όμως το κάνουμε στις πέντε για ναεκμηδενίσουμε το ανθρώπινο σφάλμα. Φυσικά κάθε φορά θα περνάμε με ώχρα τον πίνακα και θασημειώνουμε με την το κιμωλία το σημάδι στο ίδιο σημείο που ήταν στην προηγούμενη βολή. Σεκάθε μία από τις βολές που θα ρίχνουμε θα παρατηρούμε προσεκτικά πριν περάσουμε με ώχραξανά τον πίνακα που είναι το κέντρο της τουφεκιάς μας σε σχέση με το σημάδι του πίνακα. Ανπαρατηρηθεί ότι όλες ή οι περισσότερες από τις τουφεκιές πηγαίνουν αριστερά, τότε το κοντάκιμας χρειάζεται περισσότερη παρέκκλιση προς τα δεξιά, δηλ. όπως λέγεται τεχνικά θέλει cast-off.Αντιθέτως, αν οι τουφεκιές πάνε δεξιά, τότε το κοντάκι μας χρειάζεται περισσότερη παρέκκλισηπρος τα αριστερά, δηλ. θέλει cast-on. Αυτή η παρέκκλιση δεξιά ή αριστερά αν διαθέτουμεαυτογεμές (καραμπίνα) σύγχρονης κατασκευής απλά και γρήγορα μπορούμε να αλλάξουμε τιςειδικές φλάντζες που μπαίνουν μεταξύ βάσης και κοντακίου, καθώς και στο εσωτερικό τουκοντακίου. Αυτές οι φλάντζες συνοδεύουν όλα τα νέας τεχνολογίας αυτογεμή όλων τωνμεγάλων γνωστών εταιριών (BERETTA, BROWNING, BENELLI, κ.λ.π.). Αν βέβαια διαθέτουμεδίκανο πλαγιόκανο ή αλληλεπίθετο, τα πράγματα είναι πιο δύσκολα και χρειάζεται η επέμβασητου οπλουργού, ο οποίος θα δώσει τα χιλιοστά της παρέκκλισης που χρειάζεται με τις κατάλληλεςμεθόδους (ζεστή παραφίνη, κ.λ.π.). Πάμε τώρα στην περίπτωση που οι βολές μας συνεχώςκατευθύνονται προς τα πάνω και σχηματίζονται πυκνότερες συγκεντρώσεις αρκετά υψηλότερααπό το σημείο που έχουμε σχεδιάσει στον πίνακα. Λέω αρκετά, διότι αν ελαφρώς ψιλοτουφεκάειτο όπλο μας δεν θεωρείται μειονέκτημα ώστε να πετάξουμε το κοντάκι, απεναντίας μάλιστα γιατις περισσότερες κυνηγετικές βολές αυτό το κοντάκι μας είναι χρήσιμο. Αν βέβαια τουφεκάει



αρκετά ψηλότερα, τότε αυτό το κοντάκι κάνει περισσότερο για τραπ, παρά για κυνήγι. Μόνο στοτραπ, όπου τα πιάτα σχεδόν πάντα υψώνονται γρήγορα και με μεγάλες γωνίες συνήθως,χρειάζεται κάποιος ένα τέτοιο κοντάκι. Βέβαια, εδώ θα πρέπει ν΄αναφερθώ πάλι στο θέμα τηςεπώμισης και τοποθέτησης του κεφαλιού στο κοντάκι, ώστε να μην παρατηρείται την στιγμή τηςτουφεκιάς στον πίνακα ανύψωση του κεφαλιού. Αυτό συμβαίνει συχνά, αφού πολλοί«ξεκολλάνε» το κεφάλι από το κοντάκι τη στιγμή της βολής για να δουν το αποτέλεσμα. Επίσηςεπωμίζουν χωρίς να εφάπτεται το πάνω μέρος (το κτένι) του κοντακίου κάτω από το ζυγωματικόκαλά, οπότε σε αρκετές περιπτώσεις με την ανάκρουση κτυπάει το κοντάκι στο πλαϊνό μέρος τουζυγωματικού κι έχουμε τραυματισμό. Ακούμε λοιπόν ότι το κοντάκι «με χτυπάει στο μάγουλο καιδεν μου κάνει αυτό το κοντάκι». Ναι, αλλά εμείς το επωμίσαμε σωστά; Μήπως το απορρίπτουμελανθασμένα; Αυτά πρέπει να μας προβληματίζουν προτού να προβούμε σε οποιαδήποτε ενέργειανα βγάλουμε άχρηστο το κοντάκι (συνηθισμένη ενέργεια πολλών). Αν λοιπόν η επώμιση ήτανσωστή αλλά το όπλο ψιλοτουφεκάει αρκετά, τότε επίσης είναι δουλειά του οπλουργού που θαχαμηλώσει τις κλίσεις (μικρή-μεγάλη) στο πάνω μέρος του κοντακίου.

Πάμε στην αντίθετη περίπτωση όπου το όπλο χαμηλοτουφεκάει και σχηματίζει συγκεντρώσειςπυκνές κάτω από το σημείο που έχουμε στον πίνακα. Τότε μπορούμε και μόνοι μας (πρόχειραβέβαια) να ανεβάσουμε ψηλότερα τις βολές μας βάζοντας πάνω στο κοντάκι, εκεί που ακουμπάειτο ζυγωματικό, φύλλα δερματίνης ή μια λεπτή φέτα φελλού που τα κολλάμε με ταινία,επαναλαμβάνουμε τη δοκιμή κι όταν διαπιστώσουμε ότι οι βολές μας τώρα είναι ψηλότερα και σεβαθμό που εμείς χρειαζόμαστε, τότε καλό θα ήταν να μας κάνει μία μόνιμη προσθήκη ξύλου οοπλουργός μας, που δεν θα είναι αντιαισθητική.

Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στις διαπιστώσεις μας και να γίνουν οιτροποποιήσεις στην παρέκκλιση και στις κλίσεις του κοντακίου στον βαθμό που πρέπει, γιατί δενθα πρέπει να ασχολούμαστε συνεχώς με αυτά, ούτε και να αμφιβάλουμε αν είναι ή όχι σωστά.

Όταν θα έχουμε πλέον τελειώσει και με αυτή την δοκιμή του όπλου μας, θα πάμε στο τρίτομέρος και ίσως το πιο ενδιαφέρον της τριλογίας, που αφορά την ευθυβολία και έλεγχο τηςβλητικής απόδοσης του όπλου μας.

Το τρίτο μέρος που θα το δούμε αναλυτικά στο επόμενο τεύχος περιλαμβάνει το πώς θα«ταιριάξουμε» σωστά το όπλο και το φυσίγγι, ώστε να έχουμε μία ποιοτική και όσο το δυνατόνελεγχόμενη ντουφεκιά για το κυνήγι ή το σκοπευτήριο.

Συνεχίζεται...

Documents

Βλητική - Άρθρα του Μπάμπη Αιγινίτη