کاربردهاي قالب فلزي مشبک روفیکس

1یونس گرکز دانشجوي کارشناسی رشته مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسالمی زنجان

چکیدهامروزه با توجه به پیشرفت و توسعه روز افزون شهر و شهر سازي و همچنین نیاز به افزایش سرعت و ایمنی در کار و

ختلف ، اینک به بررسی یکی از مصالح ساختمانی که توانایی واصالح روشهاي کاهش زمان و هزینه ها در سازه هاي م .سنتی گذشته و برآورده کردن تمامی نیازهاي فوق الذکر تحت عنوان قالب فلزي مشبک روفیکس می پردازیم

می توان با استفاده از این روش امکان بتن ریزي همزمان همه طبقات و عدم نیاز به شمع جک و حذف قالب بندي را سزایی بدون استفاده از نیروي ماهر برآورده نمود و این امر جهت رسیدن به زمان حداقل براي پیشرفت کار تـاثیر ـبراي دارد ولذا می توان به تمامی طبقات به صورت کامالً ایمنی دسترسی داشت واز ریختن و سقوط مصالح و ایمنی ـب

.افراد حاضر در محل اطمینان خاطر ایجاد نمودتوسط قالب فلزي مشبک روفیکس سقفهاي . سقف کار شد 65%از دیگر مزایاي استفاده از این روش سبکی بیش از

کاهش مصرف مصالح فوالدي در اسکلت سـازه 20% کاهش وزن مرده ساختمان 40%متداول است که حدوداً موجب .می شود

بهینه سازي – ایمنی -ح و زمان کاهش هزینه و مصال– حذف قالب بندي –روفیکس : کلمات کلیدي

شبکه در هـر 7000و تعداد حداقل ) V (روفیکس صفحه فلزي مشبکی است که داراي هفت ناودانی به شکل یکی از کاربردهاي آن به صـورت قالـب بـراي سـازه . روفیکس موارد استفاده بسیاري دارد . متر مربع میباشد

بررسی امتیازات برجسته روفیکس و آزمایشات انجام گرفته بر آن در در این مقاله به . هاي مختلف بتنی است .مقابل قالبهاي متداول بتنی و روشهاي دیگر می پردازیم

روفیکس در ابتدا به . بیش از چهل و پنج سال است که در کشورهاي اروپایی از این محصول استفاده می شود با بستن روفیکس بـه زیـر . مورد استفاده قرار گرفت ) بدون نیاز به شبکه آرماتور ( صورت سقف کاذب مسلح

تیرهاي فرعی توسط مفتول فلزي دیگر نیازي به نصب شبکه آرماتور براي نگهداري سقف کاذب وجود نداشـت .و این خود موجب صرفه جویی در مصرف مصالح و همینطور باعث سرعت و سهولت در اجرا می شد

نست امتیازات برجسته اي را درمورد سهولت اجرا ، سبکی وزن، هزینه کـم از آنجایی که این محصول جدید توا ، فرم پذیري و مقاومت خمشی قابل توجه روفیکس مهندسین را بر آن داشت با افزایش مقاومت خمـشی آن و قراردادن آن بر روي تیرهاي فرعی و ریختن بتن بر روي آن، این محصول را بـه عنـوان و همینطـور بخـشی ز

آزمایشات متعدد نشان میدهد که ترکیـب بـتن بـا روفـیکس از طریـق . تقویتی مورد استفاده قرار دهند فوالد .درگیرشدن بتن در شبکه هاي آن، مقاومت قابل توجهی را در مقابل بارگزاري از خود نشان می دهد

1)E_mail : y_garkaz@yahoo.com

CESC 2004فرانس دانشجویان عمران سراسرکشور یازدهمین کن دانشگاه هرمزگان-1383 دیماه 4 تا 1

680 یازدهمین کنفرانس دانشجویی عمران سراسر کشور

:شایان ذکر است که افزایش قابلیت بارگزاري به دو روش زیر امکانپذیر میباشد

) میلیمتر 0,80(کاربردن ورق هاي فلزي ضخیم تر ب-1 ) میلیمتر 18( باال بردن مدول مقطع از طریق افزایش عمق ناودانی ها -2

در دو زمینـه مختلـف ) روفیکس (تحولی که پس ازتغیرات فوق پدید آمد موجب شد که از این محصول جدید :بهره برداري شود

به حداقل رساندن میلگرد و درگیرکردن اندود گـچ یـا سـیمان از اجراي سقف کاذب با حذف کامل و یا - 1 .زیر با شبکه هاي آن

قرار دادن روفیکس روي تیرها و اجراي یک الیه بتنی بر روي آن کـه دو امتیـاز برجـسته زیـر را بطـور - 2

:همزمان متجلی ساخت عدم نیاز به قالب بندي و حذف مشکالت مربوط به آن ) الف، و قفـل شـدن بـتن )ناحیه حـداکثر تـنش کشـشی ( قرار گرفتن روفیکس در تحتانی ترین الیه دال ) ب آن موجب شد که ناودانی هاي روفیکس بتوانند همه و یا بخشی از تنش هاي کششی بارگزاري هايه درشبک

اودانی هاي روفـیکس بـصورت دیگر آنکه متصل بودن ن . و نیاز به میلگرد را به حداقل برسانند را تحمل کرده . شبکه هاي آن به تبادل نیروهاي جانبی در دال کمک شایانی می کند یکپارچه از طریق

فـوالد مبارکـه در دو نـوع روغنـی و st-12 میلیمتـر از نـوع 0,8روفیکس در ایران از ورق رول به ضـخامت . کیلوگرم در هر متر مربع تولید میشود4زن حدود متر و و12 سانتیمتر و طول حداکثر 82گالوانیزه به عرض

:روفیکس برخی امتیازات برجسته استفاده از قالب فلزي مشبک

نصب روفیکس نیازي به نیروي ماهر مانند قالب بند نـدارد و انجـام آن توسـط کـارگران :سهولت اجرا - 1 .ساده ساختمانی به راحتی امکان پذیر است

681 یازدهمین کنفرانس دانشجویی عمران سراسر کشور

رگرفتن روفیکس بروي تیرها یک شبکه ایمنی در زیر پاي کارگران گـسترده مـی همزمان با قرا : ایمنی - 2 .شود که از سقوط اجسام و افراد ، کامال جتوگیري می نماید

بـا . متـر مربـع در روز بـا دو کـارگر مـی باشـد 800 سرعت قالب بندي با روفیکس در حدود :سرعت - 3 .ه طبقات را همزمان بتن ریزي کرد پوشش روفیکس در تمام طبقات ساختمان ، می توان کلی

قابلیت شکل پذیري روفیکس این امکان را بوجود می آورد که فرمهاي پیچیـده معمـاري : قابلیت اجرا - 4 را نیز بتوان به سهولت قالب بندي کرد و قابلیت مصرف در زمینه هاي مختلف

کاهش وزن و تاثیر آن در رفتار استاتیکی و دینامیک سازه - 5 بر خالف مصالحی ماننـد بلـوك سـفالی و قالـب هـاي :مل و نقل، ضایعات و حجم ناچیز سهولت ح - 6

انبـار کـردن . بتنی متداول، بارگیري، حمل، تخلیه، نگهداري و مصرف روفیکس هیچگونه ضایعاتی ندارد تـن قـادر اسـت بـیش از 10روفیکس به فضاي کمی نیازمند است بطوري که یک کامیون بـه ظرفیـت

مساحت قابل توجهی از قالب روفیکس را می توان در گوشه . ربع قالب روفیکسرا حمل کند متر م 2500 .أي از کارگاه ساختمانی به صورتی انبار کرد که مزاحمتی براي دیگر فعالیتهاي ساختمانی نداسته باشد

و عدم تخریب شرایط محیط زیست ) شیمیایی و صدا ( عدم ایجاد آلودگی - 7 از قبیل ابزاراالت، باالبر، دستگاه جوش و از لین قبیل:به وسایل جانبی نیاز هر چه کمتر - 8 متراکم کردن بتن نیز به راحتی توسط تخته ماله همکان پذیر است: بتن - 9

در روشهاي متداول، شبکه لوله هاي برق، آب و شوفاژ بر روي سقف قرار میگیـرد و پـس از :تاسیسات -10ایـن . ن کف سازي با موزاییک، سرامیک یا سنگ انجـام میگیـرد سیما-پوشاندن آن توسط پوکه و ماسه

سانتیمتر افـزایش دهـد و آن را سـنگین تـر کنـد، در صـورتی بـا 7روش می تواند ضخامت سقف را تا عبوردادن لوله هاي تاسیسات از فضاي بین دو الیه سقف میتوان ضخامت و وزن سقف را بطـور همزمـان

ه هاي پلیمري، لوله کشی سرد و گرم در داخل ضخامت سقف، بـه سـهولت با استفاده از لول . کاهش داد .امکان پذیر شده و مشکالت ناشی ازخوردگی، پوسیدگی و تعمیرات بعدي به شدت کاهش می یابد

قرار گرفتن روفیکس در سـطح زیـرین دال، یعنـی در ناحیـه حـداکثر تـنش :افزایش استحکام سازه -11اي آن، موجب می شود که تنشهاي حاصل از بـارگزاري بـه نـاودانی کششی و قفل شدن بتن در شبکه ه

میلیمتـر 40هر یک از ناودانی هاي روفیکس داراي سطح مقطعی برابـر بـا . هاي روفیکس منتقل شوند فاصـله نـاودانی هـاي روفـیکس از . مـی باشـد ) میلیمتر 7معادل سطح مقطع میلگردي به قطر (مربع

میلیمتر 300بنابر این در هر متر عرض روفیکس سطح مقطع فلزي برابر . سانتیمتر است 13,5یکدیگر .مربع قرار میگیرد

نـاودانی هـاي روفـیکس از . برخالف شبکه میلگرد که در آن میلگردها مستقل از یکدیگر عمل می کنند . شبکه آن به یکدیگر متصل بوده و یک سطح یکپارچه فوالدي تشکیل میدهندطریق

بارگزاري هاي متعدد نیز نشان داده اند که ترکیب روفیکس و بتن در صورتی که متراکم کردن بتن و درگیـري

682 یازدهمین کنفرانس دانشجویی عمران سراسر کشور

آن با شبکه هاي روفیکس به نحو مطلوبی انجام شده باشد میتواند در حذف و یا کاهش مصرف آرمـاتور مـوثر .واقع شود

قل می کنند در سـقفهاي بتنـی مرکـب، تنهـا اجسام جامد صدا را خیلی بهتر از گازها منت :آکوستیک -12 محیط جامد براي عبور صدا، مقطع نازك جان تیرهاي آهنی است و قسمت اعظم انرژي صوت،به هنگـام عبور از هواي مسدود داخل سقف، جذب و به انرژي حرارتی تبدیل میگردد و نهایتا میزان ناچیزي از آن

بنابراین میزانن انرژي صوتی که مابین طبقات منتقل میـشود، در سـقفهاي مرکـب .طبقه زیر میرسد به . سقفهاي ضربی و بلوك سفالی است کمتر از

هواي مسدود داخل سقف عالوه بر صدا، عـایق حرارتـی خـوبی در تابـستان و زمـستان :عایق حرارتی -13 .گردد محسوب می

:جدول طراحی و انتخاب ضخامت دال بتنی روي قالب روفیکس

رابطه بین ضخامت دال بتنی و اندازه دهانه تیرهاي فرعی براي شرایط مختلف بارگزاري در جـدول زیـر نـشان : برابر مقادیرجدول زیر میباشد 3آزمایشات نشان داده اند که ظرفیت نهایی دال در حدود . داده شده است

683 یازدهمین کنفرانس دانشجویی عمران سراسر کشور

:زن کف در طبقات ساختمان برآورد و کیلوگرم بر متـر مربـع ، 680 کیلوگرم بر متر مربع نسبت به سقفهاي متداول با وزن حداقل 230سقف سبک پیشنهادي به وزن

کاهش مصرف مصالح فوالدي در 20% کاهش وزن مرده ساختمان و 40% سبکتر است و استفاده از آن موجب حدودا 65%بیش از .اسکلت می گردد

:چند نمونه آزمایش دال بتنی با روفیکس بدون میلگرد

.براي دال به عرض واحد ) qe( و برآورد بارگسترده معادل آن ) Me(اندازه گیري ظرفیت خمشی بوسیله آزمایش

684 یازدهمین کنفرانس دانشجویی عمران سراسر کشور

:آزمایش هاي بارگزاري و خمش دال

( ا ابعاد و ضخامت هاي گوناگون و برآورد ظرفیت خمشی آزمایش براي بررسی نتایج پنج آزمایش بارگزاري روي نمونه هاي دال بMe ( جهت مقایسه با نتایج محاسباتی )Mn: (

: نمایش نمودار نتایج

): Me( ونتایج آزمایشی ظرفیت خمشی دال ) Md( و طراحی ) Mn( نتایج محاسباتی براي ظرفیت خمشی اسمی

685 یازدهمین کنفرانس دانشجویی عمران سراسر کشور

:برخی از موارد مصرف روفیکس

: استفاده از روفیکس به صورت درگیر با بتن با استفاده از کارگر ساده روفـیکس را عمـود ) : در ساختمان هاي اسکلت فلزي ( اجراي دال مرکب -1

هـا را از هاي روفیکس، گل میخ دهند با سوراخ کردن شبکه بر جهت محورطولی تیرها برروي آنها قرار می هاي عـریض چنانچـه فیکس کامال بر روي بال فوقانی تیرها قرار میگیرد براي دهانه آنها گذراند و رو داخل

.شود ریزي می کمکی نیاز باشد بر روي ناودانیهاي روفیکس قرار گرفته و سقف اماده بتنمیلگرد . ا اجرا کرد ریزي را همزمان و یکج با روفیکس پوشاند و سپس عملیات بتن توان کلیه سقفها را می: مقایسه

روز بـه طـول میانجامـد کـه بـراي یـک 15 الـی 10 معموال با روشهاي متداول کنونی اجراي هر سقف بـین دیگر آنکه سـطوح بتنـی حاصـل از . روز وقت الزم است 150 الی 100 طبقه چیزي نزدیک به 10ساختمان

هاي روفـیکس ثر درگیري بتن و شبکه قالب بندي چوبی یا فلزي بسیار صاف هستند ولی سطوح زبري که در ا .کنند به وجود میایند مشکل چسبیدن اندود گچ و سیمان را به کلی بر طرف می

باشد استفاده از سقفهاي قوسـی روش دیگري که در راستاي رفع محدودیتها قابل اجرا می: سقف قوسی -2 180 تیرهـاي فرعـی را تـا است که در این روش میتوان بدون اسـتفاده از تکیـه گاههـاي موقـت دهانـه

سانتیمتر افزایش داد در این حالت روفیکس با دهانه مورد نظر در کارخانه و یا در محل نـصب قـوس داده . شود ریزي طبق معمول انجام می شده و بر روي بال پایینی تیرها قرار میگیرد سپس عملیات بتن

توان نیاز به میلگـرد را اري بیشتر فشاري هستند می از آنجایی که در سقفهاي قوسی تنشهاي حاصل از بارگز گیرد و هیچ وابستگی به موقعیت سـقفهاي در اینجا نیز کلیه عملیات از باال انجام می . به حداقل ممکن رساند

.دیگر ندارد محاسن بلوك سفالی را میتوان در اکوسـتیک و ضـریب : جایگزین بلوك سفالی و کاهش وزن سقف -3

ی مطوب آن یافت و اما تاوانی که در مقابل به دست آوردن این محاسـن بایـد پرداخـت و در انتقال حرارت :دهد عبارت است از مقابل آن امتیزاتی که روفیکس ارایه می

686 یازدهمین کنفرانس دانشجویی عمران سراسر کشور

کیلوگرم اسـت کـه در 12000 تا 8000 متر مربع بین 100 وزن بلوك سفالی براي سقف در هر ) الف که در محاسبه تیرها، ستونها ) وزن بلوك 5( % کیلوگرم می باشد 400 آن روفیکس داراي وزن معادل مقابل

.کند و پی نقش عمده اي را ایفا میباشد در حالی که قالب روفـیکس اجراي سقفهاي تیرچه بلوك مستلزم استفاده از شمع یا جک می )ب .به شمع یا جک ندارد نیازي باشد و با استفاده از روفـیکس اجـراي اجراي سقف بعدي فقط پش از گیرش سقف زیرین میسر می ) ج . سقفها بطور یکجا و همزمان امکان پذیر است همه

360 دهانه حداقل سفال هیچ مقاومت مکانیکی مفیدي براي سازه ندارد ولی روفیکس در هر متر) د . میلیمتر مربع مقطع فلزي به صورت هلمان کششی وجود دارد

بارگیري، حمل، تخلیه، انبارداري و نصب بلوك سـفالی ضـایعات قابـل تـوجهی دارد ولـی ضـایعات ) ه .حد صفر است روفیکسدر به نیروي ماهر نیازمند است ولی قالبندي با روفیکس با کارگر سـاده روش تیرچه بلوك براي نصب ) ي

.پذیر است امکان گیرد بندي نداشته و به سرعت انجام می از آنجایی که اجراي پله به روفیکس نیازي به قالب : اجراي پله -4

رد و امکان دسترسی آسان به همه طبقات ها را اجرا ک توان کلیه پله لذا بالفاصله پس از ساخت اسکلت می را براي کارگران فراهم کرد ضمنا انعطاف پذیري روفیکس امکان اجـراي فرمهـاي مختلـف پلـه را فـراهم

دهد و این در حالی است که در سیـستمهاي متـداول سازد و استحکام آن نیاز به میلگرد را کاهش می می رفتن از ستونها میسر می باشدامروزي دسترسی به سقفها فقط از طریق باال

: دیوارهاي بتنی -5هـاي داخـل سـاختمان در استفاده از روفیکس براي اجراي تیغـه : دیوارهاي تقسیم کننده داخلی ) الف

خامت با تیغه هاي آجري هم از نظر ورن و هم از نظر سرعت اجرا داراي امتیاز بیشتري است بعالوه، ضمقایسه کمتر دیوار با حفظ استحکام آن در افزایش مساحت مفید ساختمان نیز موثر است

: هاي خارجی به صورت دو الیه با عایق حرارتی دیوار) ب با نصب سریع روفیکس به قسمت بیرونی چهارچوبها و اجراي یـک الیـه سـیمانی بـه آن کامـل )1

محصور میگرددگشته و فضاي داخل ساختمان شوند هاي آب به قسمت داخلی دیوار نصب می هاي برق و لوله کلیدها، لوله )2همزمان با نصب روفیکس جداره داخلی فضاي خالی بین دو الیه روفیکس با عـایق حرارتـی پـر )3

شود می یابد اندود گچ یا سیمان براي سطوح داخلی بر روي روفیکس اجرا گشته و کار خاتمه می )4 اي خمیده مانند مخازن، برجهاي مراقبت، دودکشهاي بتنی بندي دیوارهاي سازه قالب ) ج

ساخت مخازن -6ها با مقاطع هندسـی مختلـف ساخت کانالها یا ترانشه : دیواره کانالها ، استخرها ، مخازن زیر زمینی -7

روفیکس نتنها این مـشکل را پذیري انعطاف. هاي مشکل و دست و پا گیر است بندي گاه نیازمند به قالب .جویی در مصرف آرماتور نیز باشد تواند در بسیاري از موارد موجب صرفه کند بلکه می حل می

دیوار حایل -8

687 یازدهمین کنفرانس دانشجویی عمران سراسر کشور

اجراي طرحهاي پیچیده معماري -9 )پیوندگاهها ( درزهاي اجرایی -10ف مانند اسـتوانه و فضاي خالی داخل پلها اغلب با فرم دادن ورقهاي فوالدي به شکلهاي مختل : پل سازي -11

.کننده پل باید توسط کارگر ورقکار انجام شود فرم دادن قفسهاي سبک. شود منشور اجرا می یا مـصرف شـود در استفاده از روفیکس در این مورد نتنها نیاز به کارگر ماهر را بر طرف می کند بلکه موجب می

.جویی شود صرفه40%ورق فوالدي نیز تا :پوشش تونل -12

بصورت حایل براي جلوگیري از ریزش جداره داخلی ) الف براي پوشش بتنی جداره تونل ) ب

جعبه ستونها -13 یـه پلهـا و یـا کنـار کانالهـاي هـا، زیـر پا سطوح خاکی شیبدار کنار جاده : جلوگیري از فرسایش خاك -14

قـرار دادن روفـیکس روي ایـن سـطوح و . آبرسانی همواره در معرض فرسایش توسط باد و باران هـستند .اجراي یک الیه بتنی بر روي آن روشی آسان و سریع براي ساخت سطحی مسلح و مقاوم است

:نتیجه گیري

هاي فلزي مشبک روفیکس تقریبا کلیه نیازهاي که قالببا توجه به مطالب و مقایسات فوق الذکر میتوان گفت بردن سرعت و ایمنی بردار از یک سازه را که عمدتا شامل کاهش هزینه، زمان و باال یک محاسب، مجري و بهره

.کند را فراهم می .گردد باشد که آشنایی و استفاده از تکنولوژي روز در تامین هر چه بیشتر نیازهاي بشر امروزي مفید واقع