τα τροφιμα η ζωη μασ

3ο ΕΠΑΛ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ - 1 - 13/5/2013

3 ο ΕΠΑΛ ΙΩΑΝ ΝΙ ΝΩΝ

Ε Ρ Ε Υ Ν Η Τ Ι Κ Η Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α

ΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ …Η ΖΩΗ ΜΑΣ

ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ

ΠΑΡΑΒΑΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ

ΣΤΕΡΓΙΟΥΔΗ ΕΛΙΣΑΒΕΤ

ΤΑΤΣΗ ΘΕΟΔΟΣΙΑ

ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΕΣ

ΚΑΡΑΜΠΑΛΗ ΔΗΜΗΤΡΑ

ΖΗΣΗ ΣΤΑΣΙΝΗ

ΙΩΑΝΝΙΝΑ

ΜΑΪΟΣ 2013


ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ...........................................................................................................................3

ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ .....................................................................................5

Α) Γνωριμία με τις τροφές και κατάταξή τους ......................................................................6

Β) Γης δωρήματα- Βιολογικά προϊόντα ...............................................................................9

Γ) Μέθοδοι συντήρησης και τυποποίησης τροφίμων ........................................................12

Δ) Υπερκαταναλωτισμός και διατροφικά σκάνδαλα ......................................................... 14

Ε) Υποσιτισμός και διατροφικές παρεκκλίσεις................................................................... 16

ΕΠΙΛΟΓΟΣ ........................................................................................................................... 18

ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ- ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.......................................................................................... 19


ΠΡΟΛΟΓΟΣ Θα θέλαμε με την ευκαιρία της παράδοσης της Ερευνητικής μας Εργασίας, να ευχαριστήσουμε τα παιδιά του τμήματός μας που συνέβαλαν στη δημιουργία αυτού του project, καθώς και τις καθηγήτριές μας για την αμέριστη βοήθειά τους. Παραδίδοντας την παρούσα εργασία, ολοκληρώνεται ένα σημαντικό στάδιο εργασιών για την ομάδα μας. Ήταν μια περίοδος κουραστική αλλά πολύ δημιουργική. Θεωρούμε ότι μας προσέφερε πολλές γνώσεις, ενώ βελτίωσε αισθητά τις μεταξύ μας σχέσεις στο σχολείο.


Η τροφή για τον άνθρωπο συμβολίζει τη

διαχρονική του πορεία μέσα στο χρόνο, την

ικανότητα του να επιβιώνει ,να συνεχίζει να

προσφέρει και να μοιράζεται την τροφή σαν

ένδειξη φιλίας , αγάπης ,φιλικής διάθεσης και

φιλοξενίας.

Οι διατροφικές μας συνήθειες είναι το

αποτέλεσμα επιρροής διαφόρων παραγόντων

οικογενειακών ,περιβαλλοντικών ,κοινωνικών

,θρησκευτικών ,ψυχολογικών.

Η τροφή είναι αλήθεια ότι αποτελεί ψυχολογική ανάγκη. Η πρώτη φορά που δεχτήκαμε φαγητό, αυτό προέρχονταν από τη μητέρα μας . Οι γονείς μας με αίσθηση αγάπης , μας προσέφεραν το φαγητό, ώστε να μεγαλώσουμε , όταν πάλι χτυπούσαμε ,συνήθως μας έδιναν φαγητό για να ξεχάσουμε . Φτάνοντας στο σχολείο αρχίσαμε να ανταλλάσουμε καραμελίτσες με τους συμμαθητές μας και όταν γίναμε ακόμη μεγαλύτερα παιδιά προσφέραμε σοκολατάκια σε κάποια φίλη μας. Οι μεγαλύτερες θρησκευτικές μας γιορτές συνδυάζονται με ξεχωριστά φαγητά. Από τις παμπάλαιες σπονδές στους θεούς ,στα μυστήρια της γέννησης, του γάμου αλλά και του θανάτου , η τροφή παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο . Δημιουργήσαμε ομάδες που συνήθως τρεφόμαστε κατά τον ίδιο τρόπο. Το είδος του φαγητού , ο τρόπος παρασκευής του , η ποσότητα , το εστιατόριο που τρώμε χαρακτηρίζει τη κοινωνική μας θέση . Η ζωγραφική και η ποίηση δεν μπορεί να ήταν αμέτοχες και έβαλαν και αυτές τη δική τους πινελιά στη διαμόρφωση αυτής της διατροφικής- πολιτιστικής κουλτούρας.

Ο Αρθούρος Ρεμπώ (Γάλλος ποιητής) ,πλησίασε ένα αρτοποιείο ένα χειμωνιάτικο πρωινό:

Οι εξεστηκότες έκπληκτοι (απόσπασμα)

Μαύροι μεσ' το χιόνι και μεσ' την καταχνιά, στο μεγάλο υπόγειο φεγγίτη που φέγγει εις υπόκλισην γερμένοι,

Στα γόνατα, πέντε μικρές δυστυχίες ! τηρούν τον αρτοποιό Βαρύ να πλάθει άρτο ξανθό... ...

Θωρούν βραχίονα λευκό δυνατό Στην γκρίζα ζύμη σχήμα να δίνει, και φεγγοβόλο στόμιο για να φουρνίζει

Να ψήνεται ακούν τον άρτο τον ευλογητό Κι, χαρωπό αρτοποιό να τραγουδά μια μελωδία παλιά.

Κουλουριασμένοι, κανείς δεν κινείται Στην ζωογόνο πνοή υπογείου φεγγίτη, ερυθρωπού Θερμού ωσάν μαστού.

Κι όταν μεσάνυχτα σημαίνει ο ψημένος άρτος βγαίνει κιτρινόχρωμος στιλπνός

Ενώ, υπό το καπνισμένο πατερό αινούν οι μυρωδάτες κρούστες και οι γρύλοι [...]


ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ … Η ΖΩΗ ΜΑΣ

Η Ερευνητική εργασία «ΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ… Η ΖΩΗ ΜΑΣ » είναι σχεδιασμένη για να συνδυάσει επιστημονικά πεδία που προέρχονται από τις Φυσικές καθώς επίσης και τις Κοινωνικές Επιστήμες, Η έρευνα έχει ως σκοπό να αναδείξει την αναγκαιότητα της μεσογειακής διατροφής , φέρνοντας κοντά τα παιδιά με τα βιολογικά τρόφιμα και τις καλλιέργειές τους. Να ενημερωθούν οι μαθητές για τις σύγχρονες μεθόδους συντήρησης και τυποποίησης τροφίμων .Να ευαισθητοποιηθούν, αφενός, για τον υποσιτισμό και την πείνα στις αναπτυσσόμενες χώρες, αφετέρου, για τον υπερκαταναλωτισμό και τα διατροφικά σκάνδαλα στις αναπτυγμένες χώρες. Γι ’αυτό τα ερευνητικά ερωτήματα τέθηκαν ως εξής:

Γνωριμία με τις τροφές και κατάταξή τους Γης Δωρήματα- Επιστροφή στο χωράφι Μέθοδοι συντήρησης και τυποποίησης τροφίμων Υπερκαταναλωτισμός και διατροφικά σκάνδαλα Υποσιτισμός και διατροφικές παρεκκλίσεις

Αξιολόγηση Η αξιολόγηση θα στηρίζεται στην ατομική εργασία των μαθητών, τόσο κατά τη διάρκεια του προγράμματος, όσο και κατά την παρουσίαση της εργασίας. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ – ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ Η πρώτη συνεδρίαση της ολομέλειας, στην έναρξη του προγράμματος, περιλαμβάνει την παρουσίαση του θέματος της ερευνητικής εργασίας και με τη χρήση της μεθόδου του καταιγισμού ιδεών, έγινε συζήτηση με τους μαθητές, και τέθηκαν τα πέντε ερευνητικά ερωτήματα, που αναφέρονται παραπάνω. Ακολούθησε ο χωρισμός των μαθητών σε πέντε ομάδες, αποτελούμενες από τέσσερεις μαθητές η κάθε μία, αναλαμβάνοντας κάθε ομάδα να επεξεργαστεί και να αναπτύξει τα ανωτέρω ερωτήματα, με βάση τα ενδιαφέροντα που ανέπτυξε κάθε μαθητής ξεχωριστά.


Α) Γνωριμία με τις τροφές και κατάταξή τους Ο άνθρωπος για να διατηρείται στη ζωή, να αναπτύσσεται, να δουλεύει και να διασκεδάζει έχει ανάγκη από τροφή. Ως τρόφιμο μπορεί αν χαρακτηριστεί κάθε ουσία που εισάγεται στον οργανισμό διαμέσου του πεπτικού συστήματος και παρέχει σε αυτόν τουλάχιστον ένα θρεπτικό συστατικό. Τα θρεπτικά συστατικά δεν είναι τίποτε άλλο παρά χημικές ενώσεις. Αυτές οι ενώσεις που χαρακτηρίζονται και θρεπτικές ύλες και αποτελούν τα βασικά συστατικά των τροφίμων, χωρίζονται σε έξι κατηγορίες. ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ, ΛΙΠΗ, ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ, ΝΕΡΟ, ΑΝΟΡΓΑΝΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ(μέταλλα ή ιχνοστοιχεία), ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ

Υδατάνθρακες Ονομάζονται και φυτικές ίνες ή σάκχαρα και αποτελούν τη γρήγορη ενέργεια που παίρνει και καταναλώνει ο οργανισμός. Γνωστοί υδατάνθρακες είναι η γλυκόζη, φρουκτόζη, ζάχαρη, άμυλο και η κυτταρίνη που αποδίδουν 4 Kcal ανά γραμμάριο. Αυτοί πρέπει να καλύπτουν το 50 με 55% των ημερήσιων θερμίδων. Πρωτεΐνες Αποτελούν βασικό δομικό στοιχείο όλων των κυττάρων, αντισωμάτων, ενζύμων και των περισσότερων ορμονών του οργανισμού. Βέβαια και κάθε ιστός του σώματος συντίθεται, κατά ένα μέρος, από πρωτεΐνες. Δομικές μονάδες των πρωτεϊνών είναι τα αμινοξέα εκ των οποίων τα εννέα ( ιστιδίνη, ισολευκίνη, λευκίνη, λυσίνη, μεθειονίνη, φαινυλαλανίνη, θρεονίνη, τρυπτοφάνη, βαλίνη) δεν μπορούν να συντεθούν στον οργανισμό και άρα πρέπει να λαμβάνονται μέσω των τροφών. Τα αμινοξέα που συντίθενται στον οργανισμό από τη μεθειονίνη και τη φαινυλαλανίνη είναι η κυστίνη και η τυροσίνη αντίστοιχα.

Οι πρωτεΐνες πρέπει να αποτελούν το 15 - 20% των ημερήσιων θερμίδων ενώ αποδίδουν 4 Kcal ανά γραμμάριο. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών πρέπει να είναι ζωικές, δηλαδή προερχόμενες από αυγά, κρέας, κοτόπουλο, ψάρι που υπερέχουν σε βιολογική αξία έναντι όσων προέρχονται από φυτικά προϊόντα.

Λίπη Είναι και αυτό απαραίτητο διατροφικό στοιχείο παρ' ότι κατηγορείται συχνά για πολλά προβλήματα του οργανισμού. Διακρίνεται σε τρεις κατηγορίες : τα κορεσμένα, τα ακόρεστα και τα πολυακόρεστα λίπη. Τα πρώτα έχουν βρεθεί στο στόχαστρο των επικρίσεων και όχι άδικα. Είναι παράγοντες που προκαλούν τις περισσότερες παθήσεις. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν : το λίπος κρέατος, το βούτυρο και άλλα υδρογονωμένα λίπη. Τα ακόρεστα και πολυακόρεστα, από την άλλη πλευρά επικεντρώνουν τελευταία τον επιστημονικό θαυμασμό, αφού έχουν συνδεθεί με την πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων. Ακόρεστο λίπος είναι το ελαιόλαδο το οποίο θεωρείται από πολλούς η σπουδαιότερη τροφή, δεδομένου ότι προλαμβάνει πολλές παθήσεις. Έχει συνδεθεί άλλωστε με τη μακροζωία των Ελλήνων και ιδιαίτερα των Κρητικών, που το καταναλώνουν παραδοσιακά. Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα είναι τα σπορέλαια : καλαμποκέλαιο, σογιέλαιο, ηλιέλαιο κλπ. Δυστυχώς, όμως το λάδι συνδέεται (δίκαια) με το πάχος αφού είναι το διατροφικό στοιχείο που αποδίδει τις περισσότερες θερμίδες. Συγκεκριμένα αποδίδει 9 Kcal στο γραμμάριο, σε όλες του τις μορφές (σπορέλαιο ή ελαιόλαδο κλπ). Τα λίπη πρέπει να περιορίζονται στη διατροφή μας σε ποσοστό 25% των ημερήσιων θερμίδων. Βιταμίνες Οργανικές ενώσεις που λειτουργούν ως καταλύτες ή συνένζυμα στις χημικές αντιδράσεις του οργανισμού μας. Επιπλέον είναι απαραίτητες, σε μικρές ποσότητες για τη διατήρηση της ζωής. Οι βιταμίνες δεν συνθέτονται στον οργανισμό, γι' αυτό πρέπει να λαμβάνονται καθημερινά μέσα από τις τροφές. Διακρίνονται σε υδατοδιαλυτές (Βιταμίνες συμπλέγματος Β και C) και λιποδιαλυτές (A, D, E, K). Η διαφορά τους είναι ότι οι τελευταίες αποθηκεύονται στον οργανισμό, και κυρίως στο λιπώδη ιστό, ενώ οι πρώτες αποβάλλονται με τους φυσικούς αποβλητικούς μηχανισμούς και γι' αυτό πρέπει να λαμβάνονται καθημερινά.


Μέταλλα - Ιχνοστοιχεία - Νερό Ανόργανα στοιχεία που εμφανίζουν την ίδια δραστηριότητα με τις βιταμίνες, στις χημικές αντιδράσεις του οργανισμού. Είναι τα πλέον απαραίτητα για το μεταβολισμό και την απορρόφηση των βιταμινών, ενώ η έλλειψή τους προκαλεί σημαντικές βλάβες. Όταν λαμβάνονται, όμως, σε μεγάλες ποσότητες προσδίδουν τοξικότητα που είναι επιβλαβή. Όλα τα παραπάνω στοιχεία είναι πολύ απαραίτητα. Τονίζουμε, όμως, και τη σπουδαιότητα του νερού για τη διατροφή μας το οποίο θα πρέπει να πίνουμε καθημερινά (τουλάχιστον 8 ποτήρια ημερησίως).

Ο σωστός συνδυασμός όλων των παραπάνω στοιχείων στο τραπέζι μας, αποτελεί αυτό που επί χρόνια χαρακτηρίζει τους λαούς της Μεσογείου. Η ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Η παραδοσιακή Μεσογειακή Διατροφή ορίστηκε με τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

Άφθονες φυτικές ίνες (φρούτα, λαχανικά, ψωμί/δημητριακά, πατάτες, όσπρια, καρποί).

Ελάχιστα επεξεργασμένα προϊόντα Γαλακτοκομικά προϊόντα (κυρίως τυρί

και γιαούρτι) καθημερινά σε μικρές έως μέτριες ποσότητες

Ψάρια και πουλερικά σε μικρές έως μέτριες ποσότητες

Κόκκινο κρέας 2 φορές το μήνα Ελαιόλαδο ως κύρια πηγή λιπαρών

που περιέχουν μονοακόρεστα λιπαρά οξέα.

Μεσόγειος και διατροφή ΚΡΗΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ Η ιστορία της κρητικής διατροφής και της κρητικής κουζίνας χάνεται στα βάθη του χρόνου. Αποτελεί τη συνέχεια μιας παράδοσης που ξεκινά από τη μινωική εποχή και φτάνει ως τις μέρες μας Από τα ευρήματα των αρχαιολογικών ανασκαφών φαίνεται πως και οι αρχαίοι Κρήτες, οι Μινωίτες, κατανάλωναν πριν από 4000 χρόνια τα ίδια σχεδόν προϊόντα που καταναλώνει και ο σημερινός κρητικός. Στα ανάκτορα της μινωικής εποχής βρέθηκαν τα μεγάλα πιθάρια για το λάδι της ελιάς, τους δημητριακούς καρπούς, τα όσπρια και το μέλι. Και στις διάφορες εικονογραφικές μαρτυρίες βλέπουμε τον απίθανο κόσμο των κρητικών φυτών και βοτάνων. Ποιο είναι όμως το μυστικό της κρητικής διατροφής; Η απάντηση είναι ότι οι Κρητικοί τρέφονται με τα προϊόντα που παράγει η γη τους, δηλαδή τρώνε άφθονα κηπευτικά, χόρτα και λαχανικά, όσπρια και φρούτα, αρωματίζουν το φαγητό τους με βότανα και φυτά από τα βουνά του νησιού, όπως θυμάρι και βασιλικό, ενώ σχεδόν πάντα συνοδεύουν το φαγητό με κρασί από τα τοπικά αμπέλια και εξαιρετικά νόστιμο ψωμί, που παραδοσιακά είναι ζυμωτό. Άλλο χαρακτηριστικό του κρητικού τραπεζιού είναι η ποικιλία των πιάτων, όπου κανένα δεν μονοπωλεί τη γεύση αλλά όλα μαζί συνθέτουν ένα εύγευστο σύνολο. Το σημαντικότερο όμως διατροφικό στοιχείο είναι το λάδι, το οποίο για τους Κρητικούς όπως και για όλους τους λαούς της Μεσογείου, αποτελεί τη βασική πηγή λίπους. ΙΤΑΛΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ Η ιταλική κουζίνα είναι μία από τις πιο πλούσιες και πιο δημοφιλείς του κόσμου. Μερικές συνταγές, όπως η πολέντα, είναι γνωστές από τους ρωμαϊκούς χρόνους. Η προετοιμασία των ιταλικών φαγητών συνήθως είναι αρκετά απλή, αλλά πάντα χρησιμοποιούνται τα καλύτερα υλικά. Συχνά γίνεται χρήση


κάποιας γέμισης. Σύνηθες φαινόμενο είναι και η προσθήκη παρμεζάνας στα ζυμαρικά, στις σούπες και τα ψητά. Επίσης χρησιμοποιούνται πολλά λαχανικά τα οποία συχνά μαγειρεύονται ελαφρά, άλλες φορές με σκόρδο και βούτυρο ή λάδι, ή τα αφήνουν πρώτα να κρυώσουν και τα σερβίρουν σαν σαλάτα με λάδι και χυμό λεμονιού. Τα μυρωδικά όπως ο βασιλικός, η ματζουράνα, η ρίγανη και το δεντρολίβανο, είναι βασικά συστατικά για πολλά φαγητά. Η φανταστική ιταλική γαστρονομία σχετίζεται άμεσα με τη νοοτροπία των Ιταλών, που είναι άνθρωποι μερακλήδες, άνθρωποι με πάθος, που τους αρέσει να απολαμβάνουν τη ζωή. ΝΗΣΤΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Η νηστεία ουσιαστικά απαιτεί ένα ημερήσιο διαιτολόγιο, φτωχό σε κατανάλωση κεκορεσμένων λιπών και πλούσιο σε μονοακόρεστα (ελιές και λάδι ελιάς) και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (θαλασσινά, ξηροί καρποί), πλούσιο σε φυτικές ίνες, αντιοξειδωτικά στοιχεία και βιταμίνες που προστατεύει έτσι συνολικά από παθήσεις, όπως η στεφανιαία νόσος. Είναι όμως ταυτόχρονα ένα διαιτολόγιο πλούσιο σε λιπαρά και άμυλο και για αυτό το λόγο, η μακρόχρονη εφαρμογή του εγκυμονεί κινδύνους για τα επίπεδα γλυκόζης, το ουρικό και τα τριγλυκερίδια.

Χαρακτηριστικά τρόφιμα νηστίσιμης διατροφής

Κάποια από τα χαρακτηριστικά τρόφιμα μια νηστίσιμης διατροφής είναι τα

παρακάτω:

Ελιές, Λαχανικά (μαγειρεμένα ή σαλάτα), Θαλασσινά, Όσπρια

Χαλβάς: Τρόφιμο που προέρχεται από το σησάμι, πλούσιος σε ακόρεστα λιπαρά και σάκχαρα και πλούσιος σε βιταμίνη Ε, σίδηρο, ασβέστιο, φώσφορο, κάλιο, σελήνιο, μαγνήσιο και ψευδάργυρο, αλλά και πολύ πλούσιος σε θερμίδες, καθώς αποδίδει 500 θερμίδες/100g. Η κατανάλωσή του πρέπει να γίνεται με προσοχή, έτσι ώστε να αποφύγουμε τη μεγάλη θερμιδική του επιβάρυνση. Ταραμάς: Προέρχεται από τα αβγά του μπακαλιάρου, αποτελεί καλή πηγή βιταμινών Α και D, μαγνησίου, ψευδαργύρου, φωσφόρου και καλίου, αλλά επειδή είναι πλούσιος σε αλάτι, απαιτεί προσοχή, ειδικά σε άτομα με ήδη υπάρχουσα υπέρταση. Επίσης, αποδίδει 120kcal ανά κουταλιά της σούπας και άρα παχαίνει.


Β) Γης δωρήματα- Βιολογικά προϊόντα Υγιεινή Τροφή

Πώς θα επιτύχω να έχω στο τραπέζι μου την υγιεινή τροφή. Ο μέσος άνθρωπος δεν γνωρίζει καν ποια τρόφιμα είναι υγιεινά και ποια δεν είναι. Υγιεινά τρόφιμα είναι αυτά που κάνουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα ισχυρό και μας βοηθάνε να αισθανόμαστε φρέσκοι και γεμάτοι ενέργεια ενώ τα ανθυγιεινά τρόφιμα προκαλούν διάφορες διαταραχές της υγείας και οδηγούν στην παχυσαρκία. Ποια είναι λοιπόν τα τρόφιμα που θα πρέπει να περιλαμβάνονται στο καθημερινό μας διαιτολόγιο; Η υγιεινή τροφή συσχετίζεται άμεσα με την Μεσογειακή διατροφή που ως κύριο συστατικό έχει το λάδι, τα λαχανικά, εσπεριδοειδή, ψάρια κλ.π. Αυγά Τα αυγά είναι πλούσια πηγή πρωτεϊνών. Οι πρωτεΐνες είναι πολύ σημαντικές για το σχηματισμό των μυών και διασφαλίζουν την σωστή ανάπτυξη του σώματος. Κόκκινο κρέας: Είναι καλή πηγή πρωτεϊνης, ιχνοστοιχείων(Zn, Fe καθώς και το σύμπλεγμα των βιταμινών Β), Το κόκκινο κρέας όμως, έχει υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λίπη και «κακή» χοληστερόλη, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε απόφραξη των αρτηριών και στις καρδιακές παθήσεις, αν γίνει κατάχρηση στην κατανάλωσή του. Άσπρο κρέας Το άσπρο κρέας (κοτόπουλο, γαλοπούλα) έχει την ίδια θρεπτική αξία με το κόκκινο, αλλά περιέχει λιγότερο λίπος. Το κρέας της γαλοπούλας επιπλέον, περιέχει σελήνιο που δρα προληπτικά για ορισμένες ασθένειες και αυξάνει το μεταβολισμό του σώματος. Εσπεριδοειδή Εσπεριδοειδή είναι τα πορτοκάλια, τα λεμόνια, το λάιμ και το γκρέιπφρουτ. Είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά στοιχεία και βοηθά επίσης το σώμα να παραμένει ενυδατωμένο. Φασόλια Τα φασόλια δίνουν πολύ περισσότερα από φυτικές ίνες. Δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητη πηγή ασβεστίου, ενός μετάλλου, που βοηθά το σώμα να κάψει το λίπος. Σε μισό φλιτζάνι μαγειρεμένα φασόλια, περιέχονται περίπου 100 χιλιοστογραμμάρια ασβεστίου, περίπου το 10% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης. Είναι επίσης και σημαντική πηγή πρωτεΐνης: σε σχέση με τις υπόλοιπες πρωτεΐνες που συνήθως καταναλώνει κάποιος (πχ το κόκκινο κρέας) τα φασόλια έχουν το πλεονέκτημα ότι δεν έχουν κορεσμένο λίπος, αυτό που «συσσωρεύεται» στις αρτηρίες και οδηγεί στο έμφραγμα. Γαλακτοκομικά. Δεν υπάρχει καλύτερη πηγή ασβεστίου και βιταμίνης D από τα γαλακτοκομικά -από το γάλα, ένα δροσερό γιαούρτι ή από το κότατζ τσιζ. Σύμφωνα με έρευνα, οι γυναίκες που καταναλώνουν περισσότερα από 1200 mg ασβεστίου και 800 IU βιταμίνης D, ημερησίως, έχουν 33% λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν διαβήτη. Αυτά τα θρεπτικά στοιχεία μπορείτε να τα πάρετε και από άλλες τροφές, όμως τίποτα δε συγκρίνεται με την ωφέλεια των γαλακτοκομικών.. Επίσης είναι μια από τις πλούσιες πηγές βιταμίνης D. Το ελαιόλαδο Το ελαιόλαδο είναι η πιο αντιπροσωπευτική πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων και είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίες. Επιπλέον το ελαιόλαδο όπως και οι ελιές, εμφανίζουν προστατευτική δράση ενάντια στον καρκίνο του μαστού. Εμφανίζει τη μεγαλύτερη θερμική αντοχή κατά το μαγείρεμα, με αποτέλεσμα η χρήση του να συνιστάται ως η βασική πηγή λίπους στη μεσογειακή διατροφή. Λαχανικά Τα λαχανικά τροφοδοτούν τον οργανισμό με φυτικές ίνες για την ομαλή λειτουργία του εντέρου. Είναι πλούσια σε νερό για την ενυδάτωση του σώματος και αποτελούν πηγή βιταμινών και ιχνοστοιχείων που είναι απαραίτητα στον οργανισμό για την προστασία του από την εμφάνιση προβλημάτων υγείας. Για παράδειγμα, τα καρότα είναι πλούσια σε βιταμίνη Α για την προστασία των ματιών και του δέρματος, η ντομάτα είναι πλούσια σε λυκοπένιο το οποίο μειώνει τον κίνδυνο ορισμένων τύπων


καρκίνου και χρόνιων παθήσεων, η πατάτα είναι πηγή καλίου για τη ρύθμιση της πίεσης και το μπρόκολο πηγή ασβεστίου για γερά οστά. Επίσης τα λαχανικά που είναι πλούσιες πηγές φιλικού οξέως (σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά) έχει βρεθεί ότι ασκούν προστατευτική δράση στην εμφάνιση καρδιαγγειακών προβλημάτων, μέσω ενός μηχανισμού μείωσης της ομοκυστεϊνης στο αίμα. Ω-3 λιπαρά οξέα και ψάρια Αρκετά ψάρια (σαρδέλα, σολωμός, ρέγκα, πέστροφα) αποτελούν εξαιρετική πηγή ω-3 λιπαρών οξέων τα οποία είναι καρδιοπροστατευτικά, βοηθούν στη μείωση των επιπέδων τριγλυκεριδίων στο αίμα και αποτελούν πολύ βασικό συστατικό για τη λειτουργία και την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος, προλαμβάνοντας την εμφάνιση άνοιας. Ολικής άλεσης δημητριακά Τα περισσότερα τρόφιμα που παρασκευάζονται από σιτηρά σήμερα όπως ζυμαρικά, ψωμί κ.α. προκύπτουν από σιτηρά που κατά την επεξεργασία τους έχει αφαιρεθεί μέρος του εξωτερικού περιβλήματος του σπόρου τους. Αντίθετα, τα τρόφιμα ολικής άλεσης προέρχονται από σπόρους που έχουν αλεστεί ολόκληροι (με όλα τα μέρη του σπόρου: πίτουρο, φύτρο και ενδόσπερμα). Αυτό είναι και το χαρακτηριστικό που τους δίνει «διατροφικό προβάδισμα» καθώς τα τρόφιμα αυτά υιοθετούν τα θρεπτικά συστατικά των διαφορετικών μερών του σπόρου Το ψωμί ολικής άλεσης, τα μακαρόνια και το ρύζι μπορούν εύκολα να ενταχθούν στο εβδομαδιαίο διαιτολόγιο ασκώντας προστατευτική δράση ενάντια σε διάφορα είδη καρκίνου, στον διαβήτη και στην καρδιαγγειακή νόσο. Παράλληλα, με τον τρόπο αυτό, εμπλουτίζεται το διαιτολόγιο με περισσότερες φυτικές ίνες για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.

AΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΥΤΑ

ΤΑ ΒΟΤΑΝΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ

Βασιλικός Το όνομά του προέρχεται από την Ελληνική λέξη βασιλιάς. Χρησιμοποιείται στην μαγειρική για αρωματισμό σαλτσών. Το εκχύλισμα του βασιλικού προλαμβάνει τις άφτρες, τους

πονοκεφάλους, βοηθά στην πέψη και καταπραΰνει νεύρα και πασμούσς.

Δυόσμος

Στον δυόσμο αποδίδονται πολλές ευεργετικές ιδιότητες, όπως καταπολέμηση των πόνων του στομάχου, της ναυτίας, του

λόξυγκα και υποβοήθηση στην πέψη. Επίσης προσφέρει πολλά κατά της νευρώσεων και τις διάφορες εκδηλώσεις της: αϋπνίες, σπασμοί, τρεμούλες, ημικρανίες, ταχυπαλμίες. Στη μαγειρική

χρησιμοποιείται αρκετά ως μυρωδικό σε κεφτέδες, καλλιτσούνια, μυζηθρόπιτες, σάλτσες κλπ.

Μαϊντανός

Από τα πιο αγαπημένα για την κουζίνα μας αρωματικά φυτά, γνωστό από την αρχαιότητα οπότε και χρησιμοποιούνταν σαν καρύκευμα και σαν φάρμακο. Ισχυρό διουρητικό, πολύτιμο σε περιπτώσεις κατακράτησης υγρών, πρηξίματος ποδιών και χεριών. Χρήσιμος κατά της κυτταρίτιδας. Φυτό, εξαιρετικό ως τονωτικό και αντιφλεγμονώδες. Τα φύλλα οι μίσχοι και η ρίζα, σε πολτοποιημένη κατάσταση και σε τοπική χρήση καταπραΰνουν τον πόνο και τη φαγούρα από τσιμπήματα εντόμων. Έχει τη φήμη ότι δίνει πιο φωτεινό δέρμα και εξαλείφει τους

σκούρους λεκέδες του δέρματος.

Φασκόμηλο

Το φασκόμηλο είναι εξαίρετο τονωτικό, καταπολεμά την κούραση, βοηθά άτομα που βρίσκονται σε ανάρρωση και διευκολύνει την πέψη. Συνιστάται σε άτομα που


υποφέρουν από υψηλή εφίδρωση. Ισορροπεί ήπια τον οργανισμό των γυναικών που πάσχουν από σπάνια έμμηνα ή πρόωρη εμμηνόπαυση. (θα πρέπει να αποφεύγεται σε συχνή χρήση από γυναίκες που εκκρίνουν πολλά οιστρογόνα). Στη γαστρονομία πολλοί το χρησιμοποιούν ως συνοδευτικό λαχανικών και λευκών κρεάτων

Σέλινο Στην αρχαιότητα σαν στεφάνι αντάμειβε τους νικητές της Νεμέας. Το σέλινο είναι πολύτιμο στις δίαιτες αδυνατίσματος. Ευεργετικό στο συκώτι, νεφρά και καρδιά. Μπορούμε να το καταναλώνουμε καθημερινά υπό μορφή αφεψήματος. Η φήμη του είναι μεγάλη ως άριστο αφροδισιακό. Χρησιμοποιούμενο στη μαγειρική ανοίγει την όρεξη και προσδίδει ευχάριστη γεύση στα ψάρια, σούπες, φρικασέ. Τσουκνίδα Ο ίδιος ο πατέρας της ιατρικής ο Ιπποκράτης την είχε χαρακτηρίσει πριν από 2500 χρόνια, “πανάκεια” δηλαδή την είχε εντάξει στα φυτά που κάνουν για όλες τις ασθένειες. Και είναι γεγονός ότι η τσουκνίδα πέρα από τις ευεργετικές της ιδιότητες δεν προκαλεί καμία παρενέργεια. Δικαίως μπορεί να θεωρηθεί σαν ένα φαρμακευτικό φυτό.

Βιολογική Γεωργία και κτηνοτροφία Όλα τα παραπάνω προϊόντα θα μπορούσαμε να τα έχουμε στο τραπέζι μας με τον τρόπο που επί τόσα χρόνια μεγάλωναν γενιές Ελλήνων. Η παραγωγή γεωργικών προϊόντων που γίνεται με χρήση συγκεκριμένων και εγκεκριμένων φυσικών μεθόδων αποτελεί τη βάση της βιολογικής γεωργίας. Στη βιολογική γεωργία χρησιμοποιούνται κατά βάση πρωτογενή προϊόντα που υπάρχουν στη φύση και δεν παράγονται από τον άνθρωπο. Αντί να χρησιμοποιηθούν χημικά λιπάσματα για την βελτίωση του εδάφους

χρησιμοποιείται φουσκί ή κομπόστ.. Από την παραγωγή γεωργικών προϊόντων ο άνθρωπος χρησιμοποεί ένα μέρος, ενώ το υπόλοιπο δεν είναι άμεσης χρησιμότητας. Τα μη χρήσιμα υπολείμματα της παραγωγής πρέπει να επαναχρησιμοποιούνται στη γεωργία, δηλαδή να γίνεται ανακύκλωση. Όσον αφορά την κτηνοτροφία, οι κτηνοτρόφοι έχουν υποχρέωση να λαμβάνουν όλα τα μέτρα για να εξασφαλίζουν την καλή διαβίωση των ζώων, να εξασφαλίζουν ώστε τα ζώα να μην υφίστανται κανένα περιττό πόνο, ταλαιπωρία ή τραυματισμό και να εξασφαλίζουν συνθήκες εκτροφής που να ικανοποιούν τις φυσιολογικές και ηθολογικές ανάγκες των ζώων (π.χ. ανάγκες συμπεριφοράς όσον αφορά κατάλληλη ελευθερία κινήσεων και άνεση).

Επιχειρηματικότητα και αγροτική ανάπτυξη Ποτέ δεν είναι αργά να στηρίξουμε τα βιολογικά, τοπικά προϊόντα, από μικρές φάρμες και όχι αυτά που εμφανίζουν ως δήθεν υγιεινά τρόφιμα οι εταιρίες τροφίμων που τα εκμεταλλεύονται. Με αυτό τον τρόπο όχι μόνο θα ξαναμπεί η υγιεινή διατροφή μας στη ζωή μας αλλά θα επιτευχθεί ένα μεγάλο πλήγμα στις εταιρίες αυτές, θα πέσουν οι τιμές των βιολογικών προϊόντων κατακόρυφα και θα γίνουν ξανά προσιτές γι’ όλους αλλά και θα ενισχυθεί η τοπική οικονομία κάθε περιοχής. Συνεπώς, θα αυξηθεί η αγροτική οικονομία αποκτώντας τεράστια ανάπτυξη, προσελκύοντας νέους ανθρώπους και επενδύσεις και ανοίγοντας με τον τρόπο αυτό νέους ορίζοντες με τεράστιες εξαγωγές στο εξωτερικό.


Γ) Μέθοδοι συντήρησης και τυποποίησης τροφίμων Τα τρόφιμα δεν είναι σταθερά συστήματα αλλά συνεχώς μεταβάλλονται από την παραγωγή μέχρι την κατανάλωσή τους. Όταν τα καταναλώνουμε χωρίς καμιά προηγούμενη κατεργασία, εκτός της διαλογής, της τυποποίησης και της συσκευασίας, τότε λέγονται νωπά τρόφιμα. Η διατήρηση των τροφίμων περιορίζεται σε σχετικά μικρά διαστήματα. Από κει και πέρα τα τρόφιμα αλλοιώνονται. Ο όρος αλλοίωση χρησιμοποιείται συνήθως για να υποδηλώσει μεταβολές κατά τη διατήρησή τους, οι οποίες γίνονται αντιληπτές με τις αισθήσεις. Αυτές οι μεταβολές μπορούν να καταστήσουν το τρόφιμο ακατάλληλο αλλά και επικίνδυνο για τον καταναλωτή. Οι αλλοιώσεις που μπορεί να υποστεί ένα τρόφιμο οφείλονται στη δράση μικροοργανισμών, ενζύμων και σε χημικές αντιδράσεις των συστατικών. Έτσι δημιουργείται η ανάγκη συντήρησης. Αρχές συντήρησης τροφίμων Η συντήρηση έχει ως στόχο να παρεμποδίσει ή να περιορίσει τις μεταβολές σε ένα τρόφιμο διατηρώντας όσο το δυνατόν περισσότερο τη θρεπτική του αξία και τα οργανοληπτικά του χαρακτηριστικά, αποτρέποντας την πρόκληση τροφολοιμόξεων (παθογόνοι μικροοργανισμοί, όπως π.χ σαλμονέλα) και τροφοτοξινώσεων( μικροβιακές τοξίνες π.χ αλλαντίαση) Τρόποι συντήρησης Για τη συντήρηση των τροφίμων χρησιμοποιούνται, φυσικές, χημικές ή βιολογικές μέθοδοι:

Φυσικές μέθοδοι: Με τις μεθόδους αυτές επιδιώκεται να διατηρηθεί n αρχική ποιότητα και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του τροφίμου. Αυτές είναι n παστερίωση, n αποστείρωση, n Ψύξη, n κατάψυξη και n ξήρανση.

Χημικές μέθοδοι: Στηρίζονται στην προσθήκη χημικών ουσιών όπως συντηρητικά, ζάχαρη, αλάτι, οξύ ή στην έκθεση/ σε καπνό. Στις μεθόδους αυτές μπορεί να έχουμε αλλαγή των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών του τροφίμου αλλά και της σύστασης.

Βιολογικές μέθοδοι: Περιλαμβάνουν βιολογικές δράσεις όπως οι ζυμώσεις (αλκοολική, οξική γαλακτική). Με τις βιολογικές μεθόδους αλλάζει τόσο n σύσταση όσο και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των τροφίμων.

Μια άλλη ταξινόμηση των μεθόδων γίνεται με βάση τον τρόπο ελέγχου των μικροβιακών δράσεων, μιας και είναι αυτές οι οποίες προχωρούν ταχύτερα και αποτελούν το μεγαλύτερο κίνδυνο για την υγεία. Η ταξινόμησή τους είναι:

Μέθοδοι Καταστροφής των μικροοργανισμών: Θερμικές κατεργασίες και lονίζουσες ακτινοβολίες.

Μέθοδοι απομάκρυνσης των μικροοργανισμών: Πρόκειται για τη χρήση ειδικών φίλτρων με τα οποία διηθούνται τα υγρά τρόφιμα(μικροδιήθηση)

Μέθοδοι περιορισμού της δράσης των μικροοργανισμών: Ψύξη, κατάψυξη, ξήρανση, ζύμωση και προσθήκη συντηρητικών.

Πρόσθετα στα τρόφιμα:

Η χρήση πρόσθετων ουσιών είναι γνωστή από την αρχαιότητα και αν και εφαρμόζεται σήμερα σε ευρύτατη κλίμακα, αποτελεί αντικείμενο σοβαρών μελετών και αντιγνωμιών. Σαν πρόσθετο χαρακτηρίζεται κάθε ουσία ή μίγμα ουσιών που δεν απαντάται φυσικά στο τρόφιμο, αλλά προστίθεται σε αυτό για να:

1. Διευκολύνει την Παρασκευή του 2. Διατηρήσει ή βελτιώσει την θρεπτική αξία και τα οργανοληπτικά του χαρακτηριστικά 3. Για να προστατέψει τα τρόφιμα από χημική αλλοίωση ή μικροβιακή προσβολή.

Τα πρόσθετα συμβολίζονται με το γράμμα Ε και έναν κωδικό αριθμό, μερικές

κατηγορίες δίνονται παρακάτω. Ε 100-199: Χρωστικές Ε 200-299: Συντηρητικά Ε 300-321: Αντιοξειδωτικά Ε 322-399: Σταθεροποιητές, Πηκτοποιητές, Γαλακτοματοποιητές


Ε 400-499: Διορθωτικά οξύτητας Ε 500-585: Βοηθητικές ουσίες επεξεργασίας Ε 620-637: Ενισχυτικά γεύσης Ε 900-949: Βελτιωτικά αλεύρων Ε 950-967: Γλυκαντικές Ε 1401- 1442: Τροποποιημένα άμυλα

Οι αριθμοί Ε, με τους οποίους κωδικοποιούνται και ονοματίζονται αυτές οι ουσίες, είναι ορισμοί σύντομης μορφής και αναφέρονται συνήθως στις ετικέτες συσκευασίας των τροφίμων σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι αριθμοί Ε απαντώνται επίσης σε ετικέτες συσκευασίας τροφίμων και σε άλλες περιοχές, εκτός Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της Αυστραλίας. Στην Ελλάδα οι προδιαγραφές για τη χρήση των προσθέτων καθορίζονται από τον Κώδικα Τροφίμων και Ποτών που εκδίδει το Γενικό Χημείο του Κράτους και είναι εναρμονισμένες με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία. Πάραυτα η προσθήκη πρόσθετων ουσιών με αριθμό Ε στα τρόφιμα είναι ένα ζήτημα τρέχουσας ανησυχίας για την υγεία εδώ και πολλά χρόνια. Οι ανάγκες της βιομηχανίας για μαζική παραγωγή και μεγιστοποίηση του κέρδους αφενός, ο πλημμελής έλεγχος των κρατικών φορέων αφετέρου, οδήγησαν στην ευρεία χρήση χημικών στα τρόφιμα. Και τα διάφορα χημικά πρόσθετα δεν μπορούμε πάντα να γνωρίζουμε τι τύχη θα έχουν μέσα στο ανθρώπινο σώμα, για το λόγο ότι τα όποια προβλήματα, συνήθως εκδηλώνονται σε βάθος χρόνου. Ενδεικτικά, να αναφέρουμε μερικά από τα καρκινογόνα τροφίμων:

1) Ακρυλαμίδιο: σε πατατάκια, τηγανητές πατάτες, ψημένο ψωμί

2) Αφλατοξίνες: σε ξηρούς καρπούς (κυρίως φιστίκια), καλαμπόκι, γάλα, αυγά, κρέας

3) Βενζοπυρένιο: σε τροφές μπάρμπεκιου, όπως ψητό κρέας στα κάρβουνα, χάμπουργκερ κ.λπ.

4) NDMA (διμεθυλονιτροζαμίνη): σε χλωριωμένο νερό

5) Καρβαμιδικός αιθυλεστέρας: σε αλκοολούχα ποτά τύπου μπράντι, ουίσκι, προϊόντα απόσταξης γενικά

6) Βενζοϊκό νάτριο. Σε κονσέρβες, σαλάτες, μαρμελάδες, ξίδι, φρουτοχυμούς, dressings, ορισμένα τυριά, όλα τα αναψυκτικά.

Τυποποίηση τροφίμων

Η τυποποίηση, διαδραματίζει καίριο ρόλο για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και αποτελεί πολύ σημαντικό παράγοντα για την ασφάλεια του καταναλωτή. Η απόδοση ταυτότητας μέσα από την διαδικασία της τυποποίησης, αποτελεί νομική υποχρέωση, για τις επιχειρήσεις τροφίμων. Συμβάλλει στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων αφού σχετίζεται με τη σταδιακή αποδοχή του brand από τους καταναλωτές

Τυποποίωντας ένα προϊόν αρχικά επιδιώκουμε να εξασφαλίσουμε την ασφαλή αποθήκευση κατά τη μεταφορά του στον τελικό καταναλωτή, κρατώντας αναλλοίωτα τα ποιοτικά και γευστικά χαρακτηριστικά του. Πέραν από αυτό όμως η σκευασία έχει άλλη μια σημαντική αποστολή, την καλύτερη προβολή της αξίας του προϊόντος κατά τη διάρκεια παραμονής του στο ράφι ή στο ψυγείο. Για το σκοπό αυτό οι εταιρείες τυποποίησης προϊόντων θα πρέπει:

Να θέτουν υψηλά standards αισθητικής και να ανανεώνουν συνεχώς τις προτάσεις τους Να κάνουν έρευνα εγχώριας και διεθνούς αγοράς, ακολουθώντας τις νέες τάσεις σε θέματα

συσκευασίας Να επιδιώκουν συνεχή επικοινωνία με το συνεργάτη-πελάτη, έτσι ώστε να επιτύχουν το

καλύτερο αποτέλεσμα που θα αποδίδει το χαρακτήρα της επιχείρησης και την υψηλή ποιότητα του προϊόντος

Να παράγουν μοναδικά προϊόντα τα οποία μπορούν να εξελιχθούν διεθνώς σε ισχυρές και προστατευόμενες μάρκες (brands)


Δ) Υπερκαταναλωτισμός και διατροφικά σκάνδαλα Υπερκαταναλωτισμός είναι η τάση που χαρακτηρίζει τους πολίτες της καταναλωτικής κοινωνίας για υπερβολική κατανάλωση αγαθών. Ο υπερκαταναλωτισμός είναι αποτέλεσμα της ακόρεστης δίψας των καταναλωτών για προϊόντα, όχι πάντα χρήσιμα και απαραίτητα, με αποτέλεσμα την υπερβολικά μεγάλη ζήτηση και στη προσπάθεια των εταιριών να ανταποκριθούν σε αυτήν Η ατελείωτη δίψα τον ανθρώπων να αγοράζουν συνεχώς έγκειται στη χειραγώγηση του μυαλού από τις μεγάλες πολυεθνικές, ανώνυμες εταιρίες που στηρίζονται στην επιθυμία τους για κατανάλωση. Οι εταιρίες αυτές σε συνεργασία με μεγάλες διαφημιστικές βομβαρδίζουν τον εγκέφαλο του ανθρώπου, των ανηλίκων κυρίως, με πληροφορίες του τύπου ότι το γρήγορο φαγητό είναι και νόστιμο και θρεπτικό. Επίσης, οι εταιρίες αυτές, βασίζονται στο ότι έκτος από τις διατροφικές συνήθειες, έχει αλλάξει και το ωράριο εργασίας του ανθρώπου, ο οποίος πλέον εργάζεται ασταμάτητα, στο μεγαλύτερο μέρος της ώρας μέσα σε ένα γραφείο, με το φαγητό να αποτελεί δευτερεύον και χάσιμο χρόνου. Έτσι καταφεύγουν στη γρήγορη και οικονομική αλλά όχι υγιεινή λύση. Όμως πως γίνετε αυτή η λύση να είναι και οικονομική; Πως γίνετε το κρέας από τα ταχυμαγειρία να είναι πιο οικονομικό ακόμα και από τα λαχανικά; Μα φυσικά λόγω τις κατεργασίας και των αλλοιώσεων που έχουν δεχθεί τα τρόφιμα αυτά ούτως ώστε να έχουν αυξημένη παραγωγή μέσα σε ελάχιστο χρόνο και με ελάχιστο οικονομικό κόστος μεν, αλλά με τεράστιο βιοτικό κόστος δε. Η φρενήρης αυτή κερδοσκοπία των εταιρειών οδήγησε και σε έναν άνευ προηγουμένου ηθικό αμοραλισμό. Ζώα που τρέφονται με ζώα, που μεγαλώνουν χωρίς πόδια στοιβαγμένα το ένα πάνω στο άλλο με μοναδικό σκοπό την γρήγορη πάχυνση και σφαγή τους, φυτά που μπολιάζονται με γονίδια άλλων φυτών ή και ζώων. Ο εφιάλτης της εποχής μας. Τα διατροφικά σκάνδαλα. Η νόσος των Τρελών Αγελάδων

Το ποιο πρόσφατο και χαρακτηριστικό γεγονός, το οποίο προκάλεσε τη κοινή κατακραυγή ολόκληρου του πλανήτη, είναι η γνωστή σε όλους μας νόσος των τρελών αγελάδων ή αλλιώς σπογγώδεις εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών. Ονομάστηκε έτσι λόγω τον μικρών κοιλοτήτων που δημιουργούνται στον εγκέφαλο γεμάτες με υγρό, δηλαδή σαν σπόγγος. Η νόσος αυτή οφείλεται όχι σε κάποιον ιό αλλά σε μία πρωτεΐνη που ανήκει σε μία νέα ομάδα λοιμωδών παραγόντων που λέγετε προϊός. Η ασθένεια μεταδόθηκε από τα πρόβατα στις αγελάδες μέσω των ζωοτροφών που δίνονταν σε αυτές οι οποίες προέρχονταν

από νεκρά πρόβατα. Οι μολυσμένοι προϊοί, πηγαίνουν στο λεπτό έντερο και από εκεί δια μέσω των νεύρων φθάνουν στον εγκέφαλο, όπου ενώνονται με τις κανονικές πρωτεΐνες τις οποίες αντικαθιστούν. Οι άνθρωποι μολύνθηκαν καταναλώνοντας κρέας που προερχόταν από βοοειδή που έπασχαν από την ασθένεια αυτή. Στον άνθρωπο εκδηλώνεται µια νέα μορφή σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας τύπου Κρόϊτζφελντ-Γιάκοπ., ασθένεια που είναι πάντοτε θανατηφόρα. Ορυκτέλαιο σε ηλιέλαιο Άλλο ένα σκάνδαλο που λίγο πολύ σε όλους είναι γνωστό, αλλά κανείς δεν μιλά γι’ αυτό, είναι το ορυκτέλαιο που χρησιμοποιείται σε αρκετά εδέσματα και σνακς αλλά και κυρίως στο ηλιέλαιο. Το ορυκτέλαιο είναι ένα προϊόν με ελαιώδη σύσταση που παίρνεται κατά την απόσταξη των πετρελαίων και χρησιμοποιείται για τη λίπανση των μηχανών. Γενικά το ηλιέλαιο, επεξεργασμένο ή όχι, χρησιμοποιείται σε μια σειρά από προϊόντα: μαγιονέζες, σάλτσες, φυτικά βούτυρα, κουραμπιέδες, κουλουράκια, γλυκίσματα κάθε είδους, πατατάκια, τσιπς κάθε είδους, πατάτες τηγανητές, έτοιμα φαγητά, προτηγανισμένα τρόφιμα, κονσέρβες κλπ. Το μολυσμένο με ορυκτέλαιο ηλιέλαιο άμεσα μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικές διαταραχές και αλλεργίες, ενώ μακροχρόνια μπορεί να προκαλέσει – ανάλογα με τη σύστασή του – καρκινογενέσεις, τερατογενέσεις και βλάβες στο νευρικό

σύστημα. Διοξίνες Οι διοξίνες είναι πολυχλωριωμένες οργανικές ενώσεις, που βρίσκονται στο έδαφος, στο νερό, στα τρόφιμα, στα ιζήματα, αλλά και στον αέρα αστικών και αγροτικών περιοχών Σχηματίζονται κυρίως κατά την ατελή καύση οργανοχλωριούχων ενώσεων, χλωριούχων πολυμερών, όπως το PVC, αλλά και κατά την καύση οργανικών υλικών. Μία από τις κυριότερες πηγές διοξινών είναι η ατελής καύση οικιακών απορριμμάτων. Έχουν πολλαπλές


τοξικές επιδράσεις στον μεταβολισμό και καρκινογόνο δράση. Οι διοξίνες μεταφέρονται από τα φυτά μέσω της τροφικής αλυσίδας στα φυτοφάγα ζώα, στη συνέχεια στα σαρκοφάγα και καταλήγουν στον άνθρωπο. Μονάδα παραγωγής γάλακτος στη Κίνα υποχρεώθηκε να διακόψει τη λειτουργία της μετά τον εντοπισμό καρκινογόνων τοξινών σε προϊόν της που απευθύνεται σε βρέφη.

Με βάση ένα άρθρο που αναρτήθηκε στα ΝΕΑ.gr(δημοσίευση 10-1-2011 ) οι Έλληνες είμαστε απροστάτευτοι στα τρόφιμα με διοξίνη, γιατί επιμένουμε να καταναλώνουμε εισαγόμενα προϊόντα, όπως ψάρια, κρέατα ακόμη και γαλακτοκομικά, των οποίων σύμφωνα με μετρήσεις που έγιναν, τα επίπεδα διοξινών είναι πάνω από το όριο που ορίζει η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων.

Μεταλλαγμένα τρόφιμα

Μεταλλαγμένα ή γενετικά τροποποιημένα ονομάζονται τα τρόφιμα που παράγονται από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς. Οι τελευταίοι έχουν υποστεί συγκεκριμένες αλλαγές που εισήλθαν στο γενετικό τους υλικό με την προσθήκη ή αφαίρεση γονιδίων μέσω μεθόδων της γενετικής μηχανικής, π. χ. οι επιστήμονες μπορούν να παίρνουν γονίδια από ένα μικρόβιο και να το προσθέτουν σε κάποιο φρούτο αποκτώντας ιδιότητες τις οποίες δε θα είχε φυσικά, όπως να διατηρείται για περισσότερες μέρες, ή να είναι ανθεκτικό στις ασθένειες. Παραδείγματα μεταλλαγμένων προϊόντων μπορεί να είναι ντομάτα ή και φράουλα με γονίδιο ψαριού που ζει σε κρύα νερά έτσι ώστε

να είναι ανθεκτικά στο παγετό. Πατάτα με γονίδιο σκορπιού. Οι πατάτες εμπλουτίζονται με τα γονίδια του σκορπιού που παράγουν το δηλητήριο του, ώστε να γίνονται πιο ανθεκτικά στα διάφορα έντομα. Το δηλητήριο θα βρίσκεται, φυσικά, και στις πατάτες, Λάχανο με γονίδια βακτηρίων. Το λάχανο εμπλουτίζεται με τα γονίδια του δηλητηριώδους Bacillus Thuringensis που το προστατεύουν από τις κάμπιες. Βέβαια τα πιο γνωστά σε μας είναι η μεταλλαγμένη σόγια και το καλαμπόκι. Η σόγια και το καλαμπόκι είναι δύο από τα μεταλλαγμένα προϊόντα που κυκλοφορούν στην παγκόσμια αγορά (τα άλλα δύο είναι το βαμβάκι και η ελαιοκράμβη), ενώ παράλληλα αποτελούν σημαντικές πρώτες ύλες στη βιομηχανία τροφίμων Η καλλιέργεια, ωστόσο, μεταλλαγμένου καλαμποκιού στην

Ευρωπαϊκή ήπειρο παραμένει περιορισμένη και αυτό γιατί, 8 μέλη της Ευρωπαϊκή ένωσης, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, έχουν επιτύχει απαγόρευση της καλλιέργειάς του στα χωράφια, εφαρμόζοντας τις λεγόμενες ρήτρες διασφάλισης. Όμως, το πιο σημαντικό πρόβλημα βρίσκεται στην εισαγόμενη μεταλλαγμένη σόγια μια και χρησιμοποιείται στις ζωοτροφές. Με αυτό τον τρόπο περνά και στην διατροφική αλυσίδα. Από παιδικές τροφές μέχρι τσίχλες και σοκολάτες, μπορεί να περιέχουν μεταλλαγμένη σόγια ή καλαμπόκι ως βασικό συστατικό η πρόσθετο. Αυτά τα προϊόντα παρόλη τη τροποποίηση που έχουν δεχθεί, εγκρίνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίας ελέγχου τροφίμων και φθάνουν στα ράφια των σουπερμάρκετ και στα σπίτια μας.


Ε) Υποσιτισμός και διατροφικές παρεκκλίσεις Κάθε λεπτό, 9 παιδιά πεθαίνουν από υποσιτισμό στις αναπτυσσόμενες χώρες , την ίδια στιγμή που η ατέλειωτη δίψα του δυτικού ανθρώπου για την απόκτηση όλο και πιο πολλών καταναλωτικών αγαθών, οι πολιτικές των ισχυρών κρατών, για κάθε άλλο παρά δίκαιη διανομή του παγκόσμιου πλούτου, οδήγησε σε μια άνευ προηγουμένου όξυνση της φτώχειας και της ανισότητας

μεταξύ των δύο κόσμων, με ηθικές πλέον διαστάσεις. Σε απόλυτη φτώχεια (οριζόμενη ως ημερήσιο εισόδημα κάτω από 1 δολάριο) βρίσκονται πάνω από ένα δισεκατομμύριο συνάνθρωποί μας (22,7% του παγκόσμιου πληθυσμού), με ποσοστά που φτάνουν το 46,7% στην Υποσαχάρια Αφρική, 36,9% στη Ν. Ασία, έναντι 3,6% στην Ευρώπη και στην Κεντρική Ασία. Στην πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ τονίζεται ότι οι ανεπτυγμένες χώρες πρέπει να διπλασιάσουν τη βοήθειά τους προς τον αναπτυσσόμενο κόσμο, ώστε να μπορέσουν να υλοποιηθούν οι στόχοι του «Προγράμματος της Χιλιετίας». Το πρόγραμμα αυτό ξεκίνησε το 2000, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, έχοντας ως στόχο τη μείωση της φτώχειας κατά 50% ως το 2015 . Στην Έκθεση σημειώνεται ότι από τις ανεπτυγμένες χώρες, μόνο η Δανία, η Νορβηγία και η Σουηδία προσφέρουν σήμερα πάνω από 0,7% του ΑΕΠ τους σ’ αυτή την υπόθεση, ενώ οι ΗΠΑ μόλις το 0,15% ! Κατά μέσο όρο, τα πλουσιότερα κράτη δίνουν μόλις 0,25% του ΑΕΠ τους, ενώ ο ΟΗΕ τους ζητά να αυξήσουν αυτό το ποσοστό σε 0,44% το 2006 και σε 0,7% το 2015. Διατροφικές παρεκκλίσεις Και ενώ ένα δισεκατομμύριο συνάνθρωποί μας χειμάζονται από την πείνα, οι διατροφικές υπερβολές και όχι μόνο, του δυτικού κόσμου, οδήγησαν σε δύο ύπουλες ασθένειες της εποχής μας. Παχυσαρκία και νευρική ανορεξία. Παχυσαρκία Η αλλαγή του τρόπου ζωής και κυρίως η αλλαγή της δομής της οικογένειας, η αύξηση των ωρών εργασίας, η ανάπτυξη της βιομηχανίας τροφίμων, αλλά και ο μεγάλος αριθμός ταχυφαγείων, , έχει αυξήσει δραματικά το ποσοστό των ατόμων που καταφεύγουν στο πρόχειρο φαγητό. Το φαγητό αυτό που στερείται παντελώς θρεπτικής αξίας και που μπορεί και να είναι συνθετικό κατασκεύασμα ενός εργαστηρίου( π.χ συνθετικό κρέας), περιέχει μεγάλες ποσότητες λιπαρών και διογκωτικών υλών, όπως το αλάτι. Καταστρέφει τα κύτταρα του υποθαλάμου που ρυθμίζουν το βάρος με αποτέλεσμα να θέλει κανείς ολοένα και περισσότερο φαγητό. Το παχυντικό πρόχειρο φαγητό καταστρέφει τα κύτταρα του εγκεφάλου που ελέγχουν το βάρος, οδηγώντας έτσι σε ένα φαύλο κύκλο παχυσαρκίας. Δυστυχώς αυτές οι τροφές αποτελούν τη βασική διατροφή του σημερινού ανθρώπου που στο βωμό του ευκαιριακού και γρήγορου φαγητού θυσιάζει τη δική του υγεία και θέτει τον εαυτό του άθελά του σε μεγάλο κίνδυνο. Δεν αποτελεί μυστικό ότι το αγαπημένο φαγητό των εφήβων και γενικά όλων των ανθρώπων ανεξαρτήτου ηλικίας είναι το πρόχειρο φαγητό. Δεν είναι όμως μόνο τα τρόφιμα που έχουν επηρεαστεί από την ακόρεστη δίψα για κατανάλωση των καταναλωτών. Υπάρχει μία ξεχωριστή ομάδα προϊόντων που η αλόγιστη κατανάλωση τους έχει οδηγήσει από την εξάρτηση και την παχυσαρκία σε σοβαρά προβλήματα υγείας. Στην ομάδα αυτή ανήκουν τα αναψυκτικά.


Νευρική ανορεξία Η νευρική ανορεξία (Anorexia nervosa) πιο γνωστή ως ανορεξία είναι μια διατροφική διαταραχή που χαρακτηρίζεται κυρίως από άρνηση για διατήρηση ενός υγιούς φυσιολογικού βάρους και έναν μανιώδη φόβο για την απόκτηση βάρους σε συνδυασμό με μια διαστρεβλωμένη εικόνα για τον εαυτό τους που μπορεί να διατηρηθεί από διάφορες προκαταλήψεις σχετικά με το σώμα του ή της, το φαγητό και την διατροφή τους. Τα άτομα με νευρική ανορεξία συνεχίζουν να νιώθουν πείνα αλλά επιτρέπουν στους εαυτούς τους μόνο πολύ μικρές ποσότητες φαγητού. Η μέση ημερήσια πρόσληψη θερμίδων για άτομα με ανορεξία είναι 600-800 θερμίδες αλλά υπάρχουν και ακραίες περιπτώσεις ολικής αθρεψίας. Είναι μια σοβαρή ψυχική αρρώστια με υψηλό ποσοστό παρενεργειών και το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από όλες τις ψυχικές ασθένειες. Η νευρική ανορεξία εκδηλώνεται συνήθως στην εφηβεία και είναι πιο συχνή στις έφηβους. Παρόλο που μπορεί να επηρεάσει ανθρώπους κάθε ηλικίας, φυλής και κοινωνικοοικονομικής κατάστασης η νευρική ανορεξία επηρεάζει τις γυναίκες 10 φορές περισσότερο από τους άντρες. Τα αίτια της νευρικής ανορεξίας φαίνεται να είναι πολυπαραγοντικά. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κοινωνίας, του τρόπου σκέψης, του συναισθήματος αλλά και της οικογένειας στην οποία ζουν τα άτομα με ανορεξία έχουν ενοχοποιηθεί σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό για την εκδήλωση της διαταραχής αυτής. Βέβαια, αυτό, θα μπορούσε να έχει μια εξήγηση, δεδομένου ότι από μικρή ηλικία, οι νεαρές κοπέλες βομβαρδίζονται από κάθε λογής περιοδικό, με την εικόνα του καλλίγραμμου μοντέλου, του τέλειου σε αναλογίες και παρουσιαστικό


ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Για το καθένα από εμάς η διατροφή έχει διαφορετικό νόημα και ουσία , για μερικούς από

εμάς μπορεί να θεωρηθεί, σαν την απλή ανάγκη διατήρησης στη ζωή, ενώ για άλλους μετατρέπεται σε

ύστατη και μοναδική απόλαυση (eat to live ,or live to eat ) . Οι δυο παραπάνω περιπτώσεις μπορεί να

θεωρηθούν ως υπερβολές της διατροφικής συμπεριφοράς .

Στη εποχή μας, πλέον ο σύγχρονος άνθρωπος αναπτύσσει ασθένειες εξαιτίας αυτής της υπερβολής και

των συνηθειών του. Το «Παν μέτρον άριστον» των Αρχαίων προγόνων μας, ακούγεται μακρινό για

αρκετούς από μας. Τα γνήσια δωρήματα της γης μας, ξεχάστηκαν. Η μάστιγα της πείνας, νομίζουμε

ότι δεν αφορά εμάς. Αν προσθέσουμε δε, και τον ηθικό αμοραλισμό και την αναλγησία των

βιομηχανιών τροφίμων, που μπροστά στο κέρδος, η ανθρώπινη υγεία και η ζωή εκμηδενίζονται, αυτή

η ιδιαίτερη πολιτιστική κουλτούρα, καταλήγει να γίνει εφιάλτης!! Όλα αυτά είναι στο χέρι μας ,να τα

συνειδητοποιήσουμε και να τα αλλάξουμε. Ας κάνουμε κάτι τώρα, πριν να είναι πολύ αργά για όλους

μας!!!


ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ- ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ http://www.ygeiaengnosei.gr/ (υγεία εν γνώσει) http://dieta-askisi.blogspot.gr/2011/11/blog-post.html ( εκπαιδευτική τηλεόραση δίαιτα άσκηση υγεία) http://proionta-tis-fisis.blogspot.com/2012/12/7.html ( Η τροφή μας το φάρμακό μας) https://sites.google.com/site/physikesepistemesgymnasio/sa-11/ertperiboik (εκπαιδευτική τηλεόραση ΕΡΤ- κατηγορία περιβάλλον- οικολογία) – βιολογικές καλλιέργειες. http://www.eufic.org/index/el/( Ευρωπαικό συμβούλιο πληροφόρησης για τα τρόφιμα) http://www.nutrimed.gr/sunergasies/xrisimes_istoselides/index.html(επιστημονικοί σύλλογοι και φορείς) http://www.nut.uoa.gr/dietaryGR.html ( Πανεπιστήμιο Αθηνών Ιατρική σχολή) http://www.unicef.gr/ (FAO- διεθνής οργάνωση τροφίμων και γεωργίας) http://www.env-edu.gr/packs/peinastonkosmo/5_drastiriotites.html Ιστοσελίδα της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αιγαίου με πολλές διαθεματικές δραστηριότητες σχετικές με την πείνα στον κόσμο. http://www.wwf.gr/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=168&Itemid=176 Ιστοσελίδα της WWF HELLAS με πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό για γεωργία και διατροφή. http://www.greenpeace.org/greece/el/campaigns/gmos/-/ Ιστοσελίδα της Greenpeace με πολλές πληροφορίες για τους Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς (Μεταλλαγμένα) (ελληνικά) http://ec.europa.eu/agriculture/organic/the-farm_el Ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα βιολογικά προϊόντα για παιδιά (ελληνικά) http://www.agrocert.gr/pages/category.asp?catID=6 Ιστοσελίδα της Agrocert οργανισμού που εποπτεύεται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και έχει αποστολή την πιστοποίηση των γεωργικών προϊόντων. http://www.dionet.gr/ Ιστοσελίδα με πολλές πληροφορίες για τα Βιολογικά προϊόντα και για την πιστοποίηση τους. http://www.bagatzounis.com/index.php/el/2011-09-14-17-03-54 (αρωματικά φυτά και βότανα)


http://ygeia.tanea.gr/default.asp?pid=8&articleID=11273&ct=1 (άρθρο από τα ΝΕΑ.gr για τις διοξίνες στα τρόφιμα) http://diabetesgr «άνθρωπος και τροφή», άρθρο του Μουμτζή Αλέξανδρου. Ιατρός ενδοκρινολόγος ειδικός εφαρμογών διαιτητικής

http://www.otoe.gr/GESS/drasthriothtes/meletes/socexclusiongen.htm (Παγκοσμιοποίηση και φτώχεια: μελέτη της Βασιλική Ν. ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Δρ. Οικονομίας της Εργασίας Ειδική Σύμβουλος της ΟΤΟΕ) Βιβλιογραφία Διατροφή : υγιεινή ανάπτυξη και διαβίωση του ανθρώπου υπό Κάσιμος , Χρίστος Δ., Κάσιμος , Δημήτριος Χ. Αθήνα : Χριστάκης 1991 Η ιερή αγελάδα και ο βδελυρός χοίρος υπό Harris , Marvin 1927-, Κωνσταντόπουλος , Νίκος Αθήνα : Τροχαλία c1989 Η διατροφή μας σήμερα υπό Γαλανός , Δημήτριος Σ. 1927-, Δημόπουλος , Κωνσταντίνος Α. 1947- Αθήνα : Τεχνόγραμμα 2001 Διατροφή και δημόσια υγεία υπό Ζηλίδης , Χρήστος Δ. Θεσσαλονίκη : University Studio Press 1995 Όλα μην τα τρως, γιατί θα γίνεις παχουλός : μια διδακτική ιστορία υπό Cox , Phil Roxbee, McCafferty , Jan, Αγγελίδου , Μαρία 1957- Αθήνα : Άγκυρα 2007 Μεταλλαγμένα: Το παρελθόν, το παρόν και το άγνωστο μέλλον Κανελλοπούλου Βάσω Ενδιαφέρουσες ταινίες- δοκιμαντέρ : «Πολίτικη κουζίνα», (2003) Σκηνοθέτης: Τ. Μπουλμέτης. «Η γιορτή της Μπαμπέτ», (1988) Σκηνοθέτης: Γκάμπριελ Άξελ. Ρεπορτάζ χωρίς σύνορα ( Περιβάλλον, διατροφή και επιπτώσεις στην υγεία μας.) Ρεπορτάζ χωρίς σύνορα (Μεταλλαγμένα τρόφιμα) Το κουτί της Πανδώρας (Τρώμε ψέματα) Μικρού μήκους ταινίες animation στην ιστοσελίδα: http://www.themeatrix.com/ http://www.youtube.com/watch?v=mNsq-i3FUrk (ρεπορτάζ χωρίς σύνορα –fast food φαγητά σκουπίδια-το ιπτάμενο χάμπουργκερ και άλλες ιστορίες) http://diatrofi-piperaki.wikispaces.com/video ( Η διατροφή μας σήμερα )

Documents

τα τροφιμα η ζωη μασ