Η πρώτη αντίληψη της επαφής κάθε ζωντανού οργανισμού με τον κόσμο μας είναι το φως. Μπορεί ο ήλιος και τα αστέρια να έλαμπαν δισεκατομμύρια χρόνια πριν, όμως το φως

τους γίνεται αντιληπτό μόνο με την εμφάνισητου πρώτου έμβριου όντως που διέθετε ειδικά κύτταρα ώστε να συλλάβουν και να επεξεργαστούνή να μεταδώσουν τις φωτεινές κυμάνσεις. Έτσιτο φως συνδέεται άμεσα με την όραση, και με τους

μηχανισμούς και τις ιδιότητές που το κάνουν αντιληπτό από τους ζωντανούς οργανισμούς. Από την πρώτη στιγμή ο, άνθρωπος ξεχώρισε από τα άλλα πλάσματα, γιατί η φύση τον εξόπλισε με τη λογική Αυτή η έμφυτη τάση του να σκέπτεται του έδωσε τη δυνατότητα να παρατηρεί και να αναλύει

κάθε τι που έβλεπε γύρω του Στην κλασσική Ελλάδα του 5ου αιώνα με την εμφάνιση του

μεγάλου Δημόκριτου αρχίζουν να τοποθετούνται τα πρώτα σοβαρά στοιχεία για τη φυσική κατάσταση του φαινομένου. Παρ’όλα αυτά μόλις τον 18μ.χ αιώνα ξεκίνησε από τον Newton η τοποθέτηση του ζητήματος σε καθαρά επιστημονική βάση. Έκτοτε η εξέλιξη υπήρξε ταχύτατη τους δύο τελευταίους αιώνες.

Το μάτι έχει σχήμα σφαιρικό. Εξωτερικά καλύπτεται από το άνω και κάτω βλέφαρα. Εξωτερικά βλέπουμε το Σκληρό χιτώνα ( το λευκό του ματιού), την Ίριδα και την Κόρη. Ο βολβός εξαιρετικά παίρνει τη μορφή του από ένα στερεό σφαιρικό περίβλημα τον λευκό σκληρό χιτώνα και από την διαφανή κερατοειδή ο οποίος προσαρμόζεται στο τοίχωμα του βολβού όπως το γυαλί του ρολογιού. Η Ίριδα έχει την θέση διαφράγματος με άνοιγμα που αυξομειώνεται και καθαρίζει το χρώμα του ματιού. Το άνοιγμα της ίριδας είναι η κόρη.

Ο φακός είναι μια κάψουλα που περιέχει διαφανή πηκτή ουσία, σκληρή στο κέντρο και προοδευτικά μαλακή προς την περιφέρεια, διατεταγμένη κατά πολύ λεπτά στρώματα, περίπου 22.000 σε αριθμό και περιβάλλεται από μια ελαστική μεμβράνη. Ο χώρος μεταξύ του φακό και του αμφιβληστροειδή είναι γεμάτος με ένα ζελατινώδες υγρό, το υαλώδες σώμα που συντελεί στη διατήρηση του σχήματος του ματιού. Μετά από τον σκληρό χιτώνα βρίσκεται ο χοριοειδής όπου είναι χιτώνας χωρισμένος με μελάνη και απορροφά το σκεδαζόμενο φως όπως ο σκοτεινός θάλαμος της φωτογραφικής μηχανής.

Ο αμφιβληστροειδής αναπτύσσεται σ’ ένα πολύπλοκο όργανο που χρησιμεύει σαν υποδοχές του ερεθίσματος του φωτός το πάχος του είναι 0,05cm και έχει 9στιβάδες κυττάρων ευαίσθητων στο φως. Το επιφανειακό στρώμα των φωτουποδοχέων του αμφιβληστροειδή αποτελείται από ραβδιά και τα κονία. Τα ραβδία και τα κωνία μαζί με μια χρωστική που κυκλοφορεί μεταξύ τους (την ροδοψίνη), δέχονται τα οπτικά ερεθίσματα, τα μετατρέπουν σε ηλεκτρικούς παλμούς και με το οπτικό νεύρο τα στέλνουν στον εγκέφαλο.

Τα βλέφαρα χρησιμεύουν μαζί με το δακρυϊκό αδένα σαν συσκευή καθαριστηρίων που διατηρεί υγρό τον κερατοειδή. Η είσοδος ξένων σωμάτων στο μάτι εμποδίζεται από τις βλεφαρίδες, στην απομάκρυνση τους βοηθούν οι κινήσεις των βλεφάρων και τα δάκρυα. Τα δάκρυα ασκούν επίσης και μικροβιοστατική δράση, χρησιμεύουν και στην θρέψη του κερατοειδή.

Το μάτι του νεογέννητου μωρού, αν και έχει ήδη αναπτυχτεί αρκετά σε σχέση με την υπόλοιποι σωματική του διάπλαση είναι πολύ πιο μικρό σε σύγκριση με το μάτι του ενήλικα. Η ωχρά κηλίδα αναπτύσσεται ανατομικά μόλις στον 6ο μήνα της ζωής. Η κεντρική οπτική οξύτητα στους 6 μήνες φθάνει στο 5% στον πρώτο χρόνο γύρω στα 10-20% , στο δεύτεροχρόνο 40%, στον τρίτο χρόνο 60-80% και μόλις στον τέταρτο χρόνο στα 100%.

- Για την πλησιέστερη μελέτη των ιδιοτήτων του φωτός έχει αναπτυχθεί ξεχωριστό κεφάλαιο στην φυσική , η ΟΠΤΙΚΗ , κλάδος που ασχολείται με το φως και τις ιδιότητές του. Έχει επικρατήσει να διαχωρίζεται η οπτική σε δύο μέρη, στην ΦΥΣΙΚΗ ΟΠΤΙΚΗ και στην ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΟΠΤΙΚΗ . Η πρώτη εξετάζει το φως σαν φυσικό φαινόμενο, αναλύει την προέλευσή του και τις φυσικές του ιδιότητες. Η δεύτερη μελετά την πορεία των ακτινών του φωτός στο περιβάλλον και μέσα στην ύλη, ιδιαίτερα την διάθλαση, ιδιότητα πάνω στην οποία βασίζεται η λειτουργία της όρασης.

Κάθε οπτικό μέσο χαρακτηρίζεται από τον ΔΕΙΚΤΗ ΔΙΑΘΛΑΣΗΣ..Δύο οπτικά μέσα έχουν διαφορετικό δείκτη διάθλασης όταν έχουν διαφορετική ΟΠΤΙΚΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ, έτσι η ταχύτητα του φωτός είναι διαφορετική στο καθένα από αυτά.ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΟ ΜΕΣΟ είναι κάθε διαφανές σώμα που προκαλεί μεταβολή της διεύθυνσης των διερχομένων μέσα από αυτό φωτεινών ακτινών .Ο φυσιολογικός οφθαλμός έχει την ικανότητα να βλέπει αντικείμενα που βρίσκονται από άπειρη απόσταση , έως την ελάχιστη περίπου 25 cm. .Αυτό επιτυγχανεται Χάρι στο διοπτρικό σύστημα του ματιού που αποτελείται από ένα ομοαξονικό σύνολο φακών τα που διαφέρουν μεταξύ τους ως προς τον δείκτη διαθλάσεως.

Η ΔΙΑΘΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ ΣΤΟΝ ΟΦΘΑΛΜΟΗ ΔΙΑΘΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ ΣΤΟΝ ΟΦΘΑΛΜΟ

Ο βολβός του ματιού περιέχει όργανα απεικόνισης και λείψεις εικόνων. Στα πρώτα συμπεριλαμβάνονται τα διαθλαστικά μέσα: ο κερατοειδής χιτώνας και ο φακός (διοπτρικό σύστημα). Η διαχωριστική επιφάνεια που προκαλεί τη μεγαλύτερη διάθλαση των φωτεινών ακτινών είναι η πρόσθια επιφάνεια του κερατοειδούς, κύριος γιατί διαχωρίζει δυο διαθλαστικά μέσα των όποιων η διαφορά δείκτη διάθλασης είναι πολύ μεγάλη (μεταξύ αέρα και κερατοειδούς).

Στον οφθαλμό το σχήμα του φακού καθορίζεται από την σύσπαση και χαλάσει του ακτινωτού μυός που τον στηρίζει. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την προσαρμογή προσαρμογή του φακού για ευκρινή κοντινή είτε μακρινή όραση.

Το εικονολιπτικο οργανο είναι ο αμφιβληστροειδης ο οποιος κανει συνεχη αναλυση της εικονας . Στο πισω μερος του βολβου, στον αφιβληστροειδη, υπαρχει η ωχρη κηλίδα. Το κεντρικο της τμημα περιεχει μονο κωνία και είναι η περιοχη με τη μεγαλυτερη διακριτικη ικανοτητα. Για να σχηματιστει το ευκρινες είδωλο ενός αντικειμενου πρεπει να εστιαστει στην ωχρη κηλίδα, και γ ια το σκοπο αυτό γινονται οι κινησεις των οφθαλμων. Το υπολοιπο τμημα του αμφιβληστροειδους χρησιμεύει για τον σχηματισμο μιας γενικης εικονας του οπτικου πεδιου.

Αμφιβληστροειδής (το κόκκινο)

Τα ραβδία ,125-140 εκατομμύρια, είναι ανομοιόμορφα κατανεμημένα στον αμφιβληστροειδή. Από μια άποψη έχουν τα χαρακτηριστικά ενός φιλμ υψηλής ταχύτητας, χονδρόκοκκου ασπρόμαυρου. Έχουν μεγίστη ευαισθησία στο πράσινο των σηματοδοτών. Είναι ευαίσθητα στο αμυδρό φως, στην κίνηση και σε μικρές διαφορές στην ένταση του φωτός. Τα κωνία , 6-7 εκατομμύρια σε αριθμό, είναι λιγότερο ευαίσθητα από τα ραβδία, αντιδρούν στο λαμπερό φως , είναι εκείνα που ανιχνεύουν και καθορίζουν τις λεπτομέρειες και τα χρώματα.

Ο οφθαλμός προσαρμόζεται και στις διαφορές στη φωτεινή ροη που δέχεται. Η προσαρμογή αυτή γίνεται με μεταβολή διαμέτρου της κόρης (η ίριδα χρησιμεύει ως διάφραγμα). Η αντίδραση της κόρης στο φως είναι ένα καλό παράδειγμα αυτορυθμιζόμενου αυτορυθμιζόμενου κυκλώματοςκυκλώματος.. Μια αλλαγή στην ένταση φωτισμού του αμφιβληστροειδή προκαλεί μια αλλαγή στο εύρος της κόρης . Στο φυσιολογικό μάτι οι ακτίνες που προσπίπτουν παράλληλα προς τον άξονα όρασης, διαθλώνται από τον κερατοειδή και το φακό και συγκεντρώνονται στην ωχρά κηλίδα.

Το οπτικό νεύρο μεταβιβάζει το ερέθισμα μέχρι τον ινιακό φλοιό, εκεί στο κέντρο της όρασης, βρίσκεται το υλικό υπόστρωμα της συνειδητής αντίληψης του φωτός. Η διάθλαση του ματιού εξαρτάται από τη σχέση της διαθλαστικής ικανότητας των διαθλαστικών μέσων (κερατοειδής και φακός) και από το φυσιολογικό οπτικό άξονα (24.13 mm), έτσι το είδωλο θα σχηματίσει πάνω στον αμφιβληστροειδή.

  Η αύξηση της καμπυλότητας του Η αύξηση της καμπυλότητας του φακού είναι τόσο μεγαλύτερη όσο ο φακού είναι τόσο μεγαλύτερη όσο ο φακός είναι ελαστικότερος, φακός είναι ελαστικότερος, επομένως όσο νεώτερος είναι ο επομένως όσο νεώτερος είναι ο άνθρωπος. Ο φακός του ανθρώπου άνθρωπος. Ο φακός του ανθρώπου με την πάροδο της ηλικίας με την πάροδο της ηλικίας σκληρύνεται προοδευτικά, με σκληρύνεται προοδευτικά, με αποτέλεσμα το άτομο να χάνει αποτέλεσμα το άτομο να χάνει προοδευτικά την ικανότητα προοδευτικά την ικανότητα προσαρμογής. Έτσι δεν μπορεί προσαρμογής. Έτσι δεν μπορεί πλέον να διαβάσει καθαρά στην πλέον να διαβάσει καθαρά στην απόσταση ανάγνωσης(33 απόσταση ανάγνωσης(33 cmcm ). Το ). Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται φαινόμενο αυτό ονομάζεται πρεσβυωπίαπρεσβυωπία και εμφανίζεται μετά και εμφανίζεται μετά την ηλικία των 45 ετών. Ο την ηλικία των 45 ετών. Ο πρεσβύωπας, ιδίως στα αρχικά πρεσβύωπας, ιδίως στα αρχικά σταδία για να διαβάσει καθαρά σταδία για να διαβάσει καθαρά απομακρύνει το κείμενο από τους απομακρύνει το κείμενο από τους οφθαλμούς του και προτίμα να οφθαλμούς του και προτίμα να διαβάζει με δυνατό φως. διαβάζει με δυνατό φως.

Η διόρθωση της πρεσβυωπίας Η διόρθωση της πρεσβυωπίας επιτυγχάνεται με τη χορήγηση επιτυγχάνεται με τη χορήγηση συγκλινόντων φακών για να συγκλινόντων φακών για να συμπληρωθεί η ανεπάρκεια συμπληρωθεί η ανεπάρκεια προσαρμογής. Στην πράξη προσαρμογής. Στην πράξη προηγείται η διαθλαστική προηγείται η διαθλαστική διόρθωση για μακριά και διόρθωση για μακριά και χορηγούνται διπλοεστιακά χορηγούνται διπλοεστιακά γυαλιά, στα οποία ο φακός για γυαλιά, στα οποία ο φακός για κοντά έχει συγκολληθεί πάνω κοντά έχει συγκολληθεί πάνω στο φακό για μακριά.στο φακό για μακριά.

ΜΥΩΠΙΑ         Το μυωπικό μάτι είναι πολύ μακρύ , ο οπτικός άξονάς του είναι μεγαλύτερος .Μυωπία είναι η 

διαθλαστική ανωμαλία κατά την οποία ακτίνες φωτός παράλληλες προς τον οπτικό άξονα του οφθαλμού , μετά τη διάθλασή τους εστιάζονται προ του αμφιβληστροειδούς , με αποτέλεσμα το είδωλο του αντικειμένου να μην απεικονίζεται ευκρινώς  επί του αμφιβληστροειδούς . Ο μύωπας χωρίς γυαλιά δεν βλέπει πολύ μακριά .

      Κατά τη γέννηση ο οφθαλμός του ανθρώπου παρουσιάζει κατά μέσο όρο ( + 2 D ) 2 βαθμούς υπερμετρωπία .Έκτοτε ο βολβός αυξάνεται πολύ γρήγορα μέχρι την ηλικία των 5 ετών, οπότε αποκτά σχεδόν τις διαστάσεις του οφθαλμού ενός ενήλικα . Μετά την ηλικία των 5 ετών η αύξηση των διαστάσεων του βολβού είναι πολύ μικρή για να φθάσει τις διαστάσεις του οφθαλμού του ενήλικα περίπου στην ηλικία των 15 ετών . Συνήθως η μυωπία  εμφανίζεται στην σχολική ηλικία 7-15 ετών , συνεχίζει να αυξάνει στα επόμενα χρόνια , ιδίως κατά την εφηβεία  , για να σταθεροποιηθεί τελικά στην ηλικία 20-30 ετών .    

Η διόρθωση της μυωπίας γίνεται με αποκλίνοντα φακό γιατί τοποθετούμενος πριν το μάτι μετατρέπει την παράλληλη δέσμη των φωτεινών ακτινών σε αποκλίνουσα με τέτοια κλίση ώστε οι ακτίνες μετά τη διάθλασή τους στον κερατοειδή να εστιάζονται στον αμφιβληστροειδή .Τέλος η διόρθωση της μυωπίας είναι δυνατόν να γίνει με τις διαθλαστικές εγχειρήσεις , που σήμερα έχουν γίνει αποτελεσματικότερες και ασφαλέστερες με τη βοήθεια των ακτινών Laser .

ΥΠΕΡΜΕΤΡΩΠΙΑ

       Το μάτι είναι πολύ μικρό και ο οπτικός άξονας είναι μικρότερος . Η υπερμετρωπία είναι η διαθλαστική ανωμαλία κατά την οποία , δέσμη παράλληλων φωτεινών ακτινών εστιάζουν πίσω από τον αμφιβληστροειδή . Ο υπερμέτρωπας δεν βλέπει ούτε μακρινά ούτε κοντινά αντικείμενα .

        Η υπερμετρωπία είναι η συχνότερη όλων των διαθλαστικών ανωμαλιών .Ο άνθρωπος κατά τη γέννησή του είναι υπερμέτρωπας . Στα πρώτα χρόνια αυξάνονται ραγδαία οι διαστάσεις του βολβού και η υπερμετρωπία ελαττώνεται προοδευτικά μέχρι την ηλικία των 15 ετών. Μετά το πέρας της περιόδου ανάπτυξης του βολβού , η διαθλαστική κατάσταση του ματιού παραμένει σταθερή και μαζί της η τυχόν υπάρχουσα υπερμετρωπία .

         Για τη διόρθωση της υπερμετρωπίας απαιτείται τη τοποθέτηση ενός συγκλίνοντα φακό μπροστά από το μάτι ώστε οι προσπίπτουσες παράλληλες ακτίνες μετά τη διάθλασή τους , από το διοπτρικό σύστημα του οφθαλμού να εστιάσουν επί του αμφιβληστροειδούς . 

ΑΣΤΙΓΜΑΤΙΣΜΟΣ  Όταν ο κερατοειδής δεν είναι σφαιρικός και ο ένας μεσημβρινός έχει διαφορετική

διαθλαστική ισχύ απ’ ότι ο κάθετος σ’ αυτόν μεσημβρινός οι ακτίνες του φωτός δεν εστιάζονται σ’ ένα σημείο . Πιο συχνά παρατηρείται ότι ο κάθετος μεσημβρινός διαθλά περισσότερο από τον οριζόντιο . Η διόρθωση γίνεται με κυλινδρικό φακό , που διαθλά μόνο σε μία διεύθυνση .

ΣΤΡΑΒΙΣΜΟΣ Ο βολβός του οφθαλμού εκτελεί πλήθος κινήσεων με τη βοήθεια των οφθαλμοκινητικών μυών. Στραβισμός είναι η κατάσταση εκείνη , ως προς τη θέση των βολβών , κατά την οποία το άτομο όταν προσηλώνει με τα δύο μάτια του ένα σημείο τότε μόνο το ένα μάτι προσηλώνει το σημείο αυτό ενώ το άλλο μάτι είναι στραμμένο σε άλλη κατεύθυνση . Η διόρθωση γίνεται με γυαλιά .

ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ  Διακρίνουμε το χρωματικό τόνο , τον κορεσμό ( ανομοιότητα προς το

λευκό ) και τη φωτεινότητα . Το υγιές μάτι που έχει προσαρμοστεί στο φως μπορεί να ξεχωρίσει περίπου 150 διαφορετικούς χρωματικούς τόνους , ενώ το μάτι που έχει προσαρμοστεί στο σκοτάδι μπορεί να ξεχωρίσει μόνο τη φωτεινότητα « στη νύχτα όλες οι γάτες είναι γκρίζες » .Όλοι οι τόνοι του φάσματος μπορούν να δημιουργηθούν με τη μίξη των τριών φασματικών χρωμάτων ( κόκκινο , πράσινο και ιώδες ) .

Διαταραχές χρωμάτων : Οι συγγενείς ανωμαλίες της αντίληψης των χρωμάτων τις περισσότερες φορές δεν είναι συνειδητές στον πάσχοντα .Είναι σπουδαίας σημασίας επειδή 8% των ανδρών και 0,4% των γυναικών έχουν κάποια μορφή διαταραχής της αντίληψης των χρωμάτων . Οι πιο συχνές από όλες είναι οι βλάβες της αντίληψης κόκκινου – πράσινου . Διακρίνουμε δύο τύπους : 1. Ο ασθενής είναι « τυφλός » ως προς το κόκκινο ( περιοχή του μεγάλου μήκους κυμάτων και 2. Ο ασθενής είναι « τυφλός » ως προς το πράσινο . Τέλος όταν υπάρχει ολική τύφλωση χρωμάτων μιλάμε για αχρωματοψία . Η λειτουργία των κωνίων έχει εκπέσει . Στην περίπτωση αυτή ο ασθενής έχει κανονική όραση στο φως του φεγγαριού και μειωμένη οπτική οξύτητα στο 1/10 κατά τη διάρκεια της ημέρας .

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΙΚΟΝΩΝ - ΕΙΚΟΝΩΝ - ΣΧΗΜΑΤΩΝΣΧΗΜΑΤΩΝ

1. Εγχειρίδιο ανατομικής του ανθρώπου με έγχρωμο άτλαντα . W. Kahle – H. Leonhard - W. Platter Ιατρικές εκδόσεις Λίτσας . 2. Εγχειρίδιο φυσιολογίας με έγχρωμο άτλαντα Agamemnon Despopoulos – Stefan Silbernagl Ιατρικές εκδόσεις Λίτσας . 3. Ιατρική Φυσική/Δ Στοιχεία Κυματικής Οπτικής Κυρ.Ψαρράκος UNIVERSITY STUDIO PRESS 4. Οδηγός για κλινική εξέταση Barbara Bates. MD Ιατρικές εκδόσεις Λίτσας . 5. ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑ Wolfgang Leydhecker Ιατρικές εκδόσεις Λίτσας . 6. Εισαγωγή στην Οφθαλμολογία και στη Νευροοφθαλμολογία . Κ. Ψύλλας . UNIVERSITY STUDIO PRESS 7. e-book 1996 Encyclopaedia Britannica . Inc 8. e-book Εγκυκλοπαίδεια Μαλλιάρης Παιδία

. .

ΚΑΛΟ ΚΑΛΟ ΔΙΑΒΑΣΜΔΙΑΒΑΣΜΑΑ