Η Άλωση της Πόλης από τους Οθωμανούς.

Γεγονός εθνικής, ευρωπαϊκής ή παγκόσμιας σημασίας;

Ερευνούμε το πρόβλημα με τη μέθοδο της Ιστοεξερεύνησης.

ΙΩΑΝΝΑ Δ.ΓΛΥΚΑ,ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

Για τους μαθητές

• Για τη διερεύνηση του θέματος θα ακολουθήσουμε συγκεκριμένα βήματα ενταγμένα στις εξής ενότητες με το παρακάτω περιεχόμενο:

• Εισαγωγή: Περί τίνος πρόκειται;

• Αποστολή: Τι θα αναλάβουμε; Ποιος είναι ο στόχος μας;

• Διαδικασία: Πώς θα εργαστούμε;

• Αξιολόγηση: Πώς θα τα καταφέρουμε καλύτερα;

• Συμπέρασμα : Πού καταλήγουμε;

• Πηγές: Από πού υποστηριχτήκαμε;

Εισαγωγή: Περί τίνος πρόκειται;

Σύμφωνα με την αφήγηση του σχολικού μας βιβλίου η Άλωση τηςΠόλης τραυμάτισε την περηφάνια των Ελλήνων που θρήνησαν γιατη μεγάλη συμφορά. Η φοβερή αυτή καταστροφή καταρράκωσεκατ΄ αρχήν το ηθικό του Ελληνισμού και έθεσε σε κίνδυνο τηνεπιβίωση του. Οι Έλληνες παραδόθηκαν στο έλεος της οθωμανικήςαυθαιρεσίας, ενώ το πνεύμα του πολιτισμού μετανάστευσε στηνΙταλία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Συνάμα οι Τούρκοιέκλεισαν τους εμπορικούς δρόμους που οδηγούσαν στην Ανατολή,γεγονός που ώθησε τους Ευρωπαίους στις μεγάλες γεωγραφικέςανακαλύψεις, με τις οποίες εγκαινιάστηκε η Νεότερη ΕυρωπαϊκήΙστορία.

.

Αποστολή: Τι θα αναλάβουμε; Ποιος ο στόχος μας;

Οι ιστορικοί που έχουν συνολικά μελετήσει την Άλωση της Πόλης από τουςΟθωμανούς θεωρούν ότι η Άλωση του 1453 δεν ήταν απλά ένα γεγονός εθνικήςσημασίας αλλά ένα γεγονός που επηρέασε την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο.Οι συνέπειες από αυτό το γεγονός επηρεάζουν τον Ελληνισμό αλλά και συμβά-λουν στην απαρχή της Νεότερης Ευρωπαϊκής Ιστορίας.

Θεωρώντας την άποψη αυτή ως πρόβλημα προς διερεύνηση, θα τοεπεξεργαστείτε με έρευνα στο διαδίκτυο ακολουθώντας μία συγκεκριμένηδιαδικασία:

Θα χωριστείτε σε ομάδες, θα επωμισθείτε δραστηριότητες στο πλαίσιο ενόςορισμένου ρόλου και μέσω αυτού θα αναλάβετε την προσέγγιση - διερεύνησημιας συγκεκριμένης πτυχής του θέματος - προβλήματος.

Ως ομάδες, στο πλαίσιο του ρόλου σας, θα καθορίσετε αρμοδιότητες, θααναζητήσετε πληροφορίες στο διαδίκτυο και βασισμένοι σ΄ αυτές στη συνέχεια,θα συντάξετε ένα σύντομο κείμενο που θα σας ζητηθεί για να το παρουσιάσετεστην ολομέλεια της τάξης.

Για τη μελέτη του θέματος θα δημιουργηθούν οι εξής ομάδες των 4/5μαθητών που θα αναλάβουν τους συγκεκριμένους ρόλους: Η ένταξη σ΄ αυτέςπροϋποθέτει 1. την κάλυψη της προσωπικής σας επιλογής 2. την ισαριθμίατων μελών, 3. την κατανομή των αρμοδιοτήτων ώστε σε κάθε ομάδα ναυπάρχει ένας επαρκής γνώστης του Η/Υ, ένας συντονιστής, έναςπαρουσιαστής, ένας γραμματέας κλπ.

• 1η ομάδα: οι Ιστορικοί

• 2η ομάδα: οι Διπλωμάτες

• 3η ομάδα: οι Δημοσιογράφοι-ερευνητές

• 4η ομάδα: οι Βιογράφοι

• 5η ομάδα: οι Αισθητικοί Αναλυτές

Διαδικασία

Αξιολόγηση: Πώς θα τακαταφέρουμε καλύτερα;

Η εργασία που θα αναλάβετε απαιτεί ανάπτυξη δεξιοτήτων, ατομικώνκαι ομαδικών. Αξιολογώντας συχνά τις ενέργειές σας έως τηνολοκλήρωσή του έργου, θα βελτιώνετε τη συνεργασία σας και τηναπόδοσή σας.Η αξιολόγηση της προσπάθειάς σας – διαμορφωτική και τελική- τόσοκατά τη διάρκεια της εργασίας σας, όσο και μετά το τέλος της, θακαταγράφεται σε ειδικά διαμορφωμένα φύλλα αξιολόγησης, με ταοποία θα αυτοαξιολογείστε ως ομάδες (διαμορφωτική φάση) και στησυνέχεια θα αξιολογήσετε το αποτέλεσμα της εργασίας των άλλων(τελική φάση).(Τα φύλλα αξιολόγησης παρατίθενται μετά από τις αποστολές τωνομάδων).Ρόλο αξιολογητή έχει βέβαια και ο καθηγητής σας.

1η Ομάδα: Οι Ιστορικοί

Θα μελετήσετε τις πληροφορίες για την Άλωση, στις διευθύνσεις που σαςπροτείνονται.Αποστολή σας είναι να συντάξετε ένα σύντομο κείμενο 150-200 λέξεων γιαενημέρωση των συμμαθητών σας, εφόσον διαπιστώσατε έλλειψηπληροφοριών στο βιβλίο της Ιστορίας, στο οποίο θα αναφέρετε:α) τις συνθήκες μέσα από τις οποίες προέκυψε η Άλωση, β) τη διάρκειά τηςγ) τους αντιπάλους και την προετοιμασία τους, δ) τη δράση τους, ε) τιςδυνάμεις εκτός Βυζαντίου που συμπαρατάχθηκαν μαζί τους (ποιοι μεποιους) στ) την έκβαση της πολιορκίας.Διευθύνσεις στο διαδίκτυο:1. http://el.wikipedia.org/wiki/Άλωση της Κωνσταντινούπολης_(1453)2.http://library.antibaro.gr/text/History/1453/Giannakidis-Thoma-Alosis_Poleos.pdf

2η ομάδα: Οι Διπλωμάτες

Θα μελετήσετε τις πληροφορίες για την Άλωση από τις διευθύνσεις που σας προτείνονται:

Αποστολή σας είναι να συντάξετε σύντομο κείμενο 150-200 λέξεων για την ενημέρωση τωνσυμμαθητών σας, εφ΄ όσον διαπιστώσατε ότι στο σχολικό βιβλίο της Ιστορίας υπάρχει έλλειψηπληροφοριών, στο οποίο θα αναφέρετε:

α) Ποιοι Βυζαντινοί αυτοκράτορες ταξίδεψαν στη Δύση πριν την Άλωση με σκοπό να ζητήσουν βοήθεια; Ποιο ήταν το αποτέλεσμα των προσπαθειών τους;

β) Ποια στάση υιοθέτησαν τα χριστιανικά κράτη απέναντι στις εκκλήσεις των Βυζαντινών για βοήθεια;

γ) Πώς συνδέεται η Φραγκοκρατία με την Οθωμανική επέκταση;

δ) Γιατί η Δύση παρ’ όλες τις υποχωρήσεις των Βυζαντινών στον θρησκευτικό τομέα

δεν βοήθησε αποτελεσματικά το Βυζάντιο ν’ αποκρούσει τον κίνδυνο των Οθωμανών;

Διευθύνσεις στο διαδίκτυο:

1. http://library.antibaro.gr/text/History/1453/Giannakidis-Thoma-Alosis_Poleos.pdf

2. http://lyk-peir-anavr.att.sch.gr/Activities/Groups/2011-2012/DHL/books/12_1453.pdf

3η ομάδα: Οι Δημοσιογράφοι-Ερευνητές

Θα μελετήσετε τη μαρτυρία αυτόπτων μαρτύρων της Άλωσηςπροκειμένου να αναλάβετε την εξήςΑποστολή:Θα συντάξετε σύντομο άρθρο για εφημερίδα της εποχής:α) με την είδηση της καταστροφής καιβ) με αναφορά των συνεπειών της Άλωσης της Πόλης για τοέθνος των Ελλήνων και την Ευρωπαϊκή και ΠαγκόσμιαΙστορία.Διεύθυνση:http://lyk-peir-anavr.att.sch.gr/Activities/Groups/2011-2012/DHL/books/12_1453.pdf

Οι δυο αντίπαλοι

4η ομάδα: οι βιογράφοι

Θα αναζητήσετε τη βιογραφία α) του Κωνσταντίνου ΔραγάσηΠαλαιολόγου και β) του Μωάμεθ Β΄ Πορθητή από τις παρακάτωδιευθύνσεις. Θα τη διαβάσετε προσεκτικά.Αποστολή σας είναι να συντάξετε για τους συμμαθητές σας ένακείμενο στο οποίο θα παρουσιάζετε σημαντικά στοιχεία τηςζωής τους και στοιχεία της προσωπικότητας τους. Ποια γνώμησχηματίζετε για τους δυο αυτούς άνδρες; (150-200 λέξεων).Διευθύνσεις:1. http://el.wikipedia.org/wiki/Μωάμεθ_Β’_ο_Πορθητής2. http://el.wikipedia.org/wiki/Κωνσταντίνος_ΙΑ%27_Παλαιολ

όγος

5η ομάδα: Οι Αισθητικοί αναλυτέςΗ Άλωση της Πόλης υπήρξε πηγή έμπνευσης γιαα) Θρύλους, μύθους και παραδόσειςβ) Δημοτικά τραγούδιαγ) Ποιήματα νεότερων και σύγχρονων λογοτεχνών

Αποστολή σας είναι:

Αφού επισκεφθείτε τις παρακάτω διευθύνσεις να αναφέρετε σε εργασία που θασυντάξετε τρία στοιχεία για κάθε κατηγορία.

Διευθύνσεις:1. http://www.diakonima.gr/2013/05/29/παραδοσιακοί-και-θαυμαστοί-

θρύλοιγι/2. http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&id

=1483. http://www.netschoolbook.gr/1453-elytis.html

Ανακοίνωση στην ολομέλεια

Ως ομάδες, έχοντας επεξεργαστεί το θέμα πουσας ανατέθηκε, θα παρουσιάσετε με τονεκπρόσωπό σας στην ολομέλεια της τάξης:

• το κείμενο που συντάξατε και

• θα εκθέσετε τις απόψεις σας σχετικά με το αρχικό ερώτημα που κινητοποίησε τη διερεύνηση.

Κριτήρια αυτοαξιολόγησης μαθητών (διαμορφωτική φάση)

Κριτήρια αξιολόγησης Διαβάθμιση

Μέτρα

Διαβάθμιση

Ικανοποιητικά

Διαβάθμιση

Πολύ καλά

Γνωστικές/ νοητικές δεξιότητες: Ικανότητα αναζήτησης, ανάλυσης

και σύνθεσης πληροφοριών. Πρωτοτυπία, φαντασία, διαίσθηση.

Επικοινωνιακές δεξιότητες:Ικανότητα στο χειρισμό λόγου, προφορικού και γραπτού και στο

επικοινωνιακό αποτέλεσμα.

Κοινωνικές δεξιότητες:αυτενέργεια, συνεργασία, επικοινωνία, αυτοαντίληψη, αυτοεκτίμηση

Κριτήρια αξιολόγησης ομαδικής εργασίας - ετεροαξιολόγηση

Κριτήρια αξιολόγησης Διαβάθμιση

Μέτρια

Διαβάθμιση

Ικανοποιητικά

Διαβάθμιση

Πολύ Καλά

Συγκέντρωση πληροφοριών, οργάνωση, παρουσίαση

δεδομένων

Επικοινωνιακές δεξιότητες

γραπτού και προφορικού

λόγου

Δημιουργικότητα: (φαντασία, διαίσθηση, πρωτοτυπία)

Αλληλεπίδραση-συνεργατικότητα

Αυτενέργεια των μελών της

ομάδας

Αξιοποίηση χρόνου

Πηγές

1. http://el.wikipedia.org/wiki/Άλωση της Κωνσταντινούπολης_(1453)

2. http://library.antibaro.gr/text/History/1453/Giannakidis-Thoma-Alosis_Poleos.pdf

3. http://lyk-peir-anavr.att.sch.gr/Activities/Groups/2011-2012/DHL/books/12_1453.pdf

4. http://el.wikipedia.org/wiki/Μωάμεθ_Β’_ο_Πορθητής5. http://el.wikipedia.org/wiki/Κωνσταντίνος_ΙΑ%27_Παλαιολόγος6. http://www.diakonima.gr/2013/05/29/παραδοσιακοί-και-

θαυμαστοί-θρύλοιγι/7. http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file

=article&id=1488. http://www.netschoolbook.gr/1453-elytis.html

Για τον εκπαιδευτικόΗ Άλωση της Πόλης από

τους Οθωμανούς.Γεγονός εθνικής, ευρωπαϊκής ή παγκόσμιας σημασίας;

Πρόβλημα για διερεύνηση με τη μέθοδο της ιστοεξερεύνησης

της ιστοεξερεύνησηςτης ιστοεξερεύνησης

Η δομή της ιστοεξερεύνησης

Εισαγωγή

Αποστολή

Διαδικασία

Αναμενόμενα αποτελέσματα

Αξιολόγηση

Συμπέρασμα

Πηγές

Εισαγωγή

• Ορμώμενοι από τη δυνατότητα που μας παρέχουν τα ΝέαΠρογράμματα για διεξοδική διερεύνηση σημείων της διδακτικήςενότητας που μένουν στην αφάνεια, τα οποία μέσα από μίασυστηματική επεξεργασία μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξητης ιστορικής σκέψης των μαθητών, θα τους αναθέσουμε τηνπροσέγγιση της Άλωσης με διαδικτυακή έρευνα.

• Η ερευνητική εργασία που θα αναλάβουν μέσω τηςιστοεξερεύνησης θα τους δώσει τη δυνατότητα να συγκεντρώσουνπλούσιο υλικό και να αναπτύξουν δεξιότητες διερευνητικής καιομαδοσυνεργατικής μάθησης.

• Άτομο και ομάδα θα πρέπει να ισορροπήσουν δημιουργικά, ναυπερβούν πιθανές δυσκολίες για να αποτυπώσουν την προσωπικήτους έκφραση που θα στηρίζεται στις πηγές που μελέτησαν αλλά καιστην κατανόηση και αφομοίωση του νέου υλικού.

Διαδικασία

• Η τάξη, σε υποθετικό σύνολο 25 μαθητών, θα χωριστεί, με κριτήρια παιδαγωγικά, σε πέντε ομάδες των πέντε ατόμων που θα διεκπεραιώσουν την αποστολή τους σε μία διδακτική ώρα. Η ανακοίνωση όμως στην ολομέλεια θα γίνει στην έναρξη της επόμενης διδακτικής ώρας.

• Οι ομάδες, θα εργάζονται ακολουθώντας τις οδηγίες που αναλογούν στο ρόλο του αναλαμβάνουν:1η ομάδα: οι Ιστορικοί2η ομάδα: οι Διπλωμάτες3η ομάδα: οι Δημοσιογράφοι4η ομάδα: οι Βιογράφοι5η ομάδα: οι Αισθητικοί Αναλυτές

• Οι εργασίες των ομάδων θα παρουσιασθούν και θα συζητηθούν στην ολομέλεια της τάξης.

Αναμενόμενα αποτελέσματα

• Η εξοικείωση των μαθητών με τη μεθοδολογία της ερευνητικήςαναζήτησης

• Η εξάσκηση των μαθητών στην κατανόηση του λόγου των ηλεκτρονικώνπηγών

• Η ανάπτυξη της κριτικής και αφαιρετικής σκέψης για τη σύνταξη τουπροσωπικού τους λόγου, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της ιστορικήςαφήγησης στο πλαίσιο ενός σχολικού βιβλίου

• Η εμπλοκή των μαθητών στη διαμόρφωση καταστάσεων αυθεντικήςεπικοινωνίας

• Η ανάπτυξη πνεύματος συνεργασίας στο πλαίσιο της ομαδικής εργασίας• Η ανάπτυξη προβληματισμού για την αξία / συμβολή της τεχνολογίας

στην έρευνα / μελέτη, κατανόηση της Τέχνης και• Η ανάπτυξη επικοινωνιακών-κοινωνικών δεξιοτήτων