ԱՐԱԲԱԿԱՆ ԼՐԱՏՎԱՄԻՋՈՑՆԵՐԻ

ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԸ

Արաբական լրատվամիջոցները անցել են իրենց զարգացման երկար և բեղմնավոր ճանապարհ: Արաբական ԶԼՄ - ները հանդես են եկել ոչ միայն տեխնոլոգիաների, այլեւ գաղափարախոսության, գլոբալ քաղաքական գործընթացների ոլորտում և դարձել է մերձավոր արևելքի տարածաշրջանում ժողովրդավարացման գործոն:

Արաբական տպագիր մամուլը կարելի է բաժանել երեք հիմնական

կատեգորիաների

1. հասարակական կամ կիսապաշտոնական

2. թերթեր որոնք հրաարակվում են քաղաքական կազմակերպությունների կողմից

3. մասնավոր

Առաջին թերթը

Courier de l'EgypteHawadith al-YaumiyaAl-Zaoura Ստեղծվել են Արաբական երկրների՝

Օսմանյան տիրապետության տակ եղած ժամանակ և միանգամից դառնում են զենք թշնում դեմ :

Al-Ahram

Անկախ լրագրությունը սկսվել է 60 - 70 - ական թվականներին Եգիպտոսում, մասնավորապես, 1867 թվականից

սկսեց հրատարակել է Al-Ahram թերթը , որը տարածված է նաև այսօր:

Եգիպտոսը դարձել էր Արաբական այլ երկրների դժգոհ լրագրողների գրաքննության ապաստարան, մանավանդ Սիրիայի եւ Լիբանանի լրագրողների համար :

Մինչեւ 1908 թ, երբ երկիրը երիտթուրքերի ազդեցության տակ էր, անկախ լրագրության զարգացումն ապօրինի էր եւ Օսմանյան կայսրության կողմից ենթարկվում էր հալածանքների:

Այս բոլոր սահմանափակուների կրճատման հետ մեծ արաջընթաց են ունենում հատկապես Սիրիայի, Եգիպտոսի եւ Իրաքի լրագրությունները:

Չնայած նրան որ 90 տարիների ընթացքում ծանրության կենտրոնը տեղափոխվել է արբանյակային հեռուստաալիքներ եւ ինտերնետ , մամուլը շարունակում է մնալ տարածաշրջանի քաղաքական գործընթացի էական ազդեցություն ունեցող գործիքը:

Ռադիոն Ինչ վերաբերում է

ռադիոյին, ապա դրանք սկսեցին հայտնվել արաբական երկրներում տարբեր ժամանակահատվածներում (Եգիպտոս - 1920 - ին, Հորդանանում, միայն 1959 թ) :

Ռադիոկայանների գործառույթը մասնավորապես պետական քարոզչությունն է

և վերահսկվում են պատության կողմից: Ռադիոկայաններ ստեղծելու միտքը ևս

պատկանում է ազգային իշխանություններին, բայց շուտով այն երկրներում, որտեղ

շարունակում էր վերահսկել բրիտանական կամ ֆրանսիական վարչակազմերը,

հայտնվեցին մասնավոր ռադիոկայաններ, որոնք թույլատրված չեն արաբական

երկրներում, դրանք եթե չեն փակվում , ուրեմն ուժեղ գրաքննության են ենթարկվում:

Հեռուստատեսությունը

Հեռուստատեսային ալիքները արաբական երկրներում ահյտնվել են 60-ական թվականներին, բացառությամբ Սիրիան՝ 1970 թվականին:

Ինչպես ռադիոկայանները, անպես էլ հեռուստաալիքների աշխատանքը վերահսկվում է պետական կառավարման մարմինների կողմից: Միակ բացառությունը Լիբիայի հեռուստառադդիոկայանն է, որ այդպես էլ կոչվում է ՝ Լիբանանի հեռուստատեսության կայանը Լիբանանում եւ Մերձավոր Արեւելքում: Պատկանում է մասնավոր կուսակցություններին, սակայն պետության կողմից ևս աջակցություն ունի:

«Ալ – Արաբիա » -ն երկրորդ ամենատարածված արաբական արբանյակային հեռուստաալիքը, բացվել է 2003 թ - ին Դուբայում եւ ֆինանսավորվում է Սաուդյան Արաբիայի կողմից: «Ալ –Արաբիա»-ն հայտնի է իր օպերատիվ լրատվական հաղորդումներով և մարտնչող խմբերի վիդեո հայտարարությունների հեռարձակմամբ:

Երկու ամենահայտնի արաբական արբանյակային ալիքներն են «Ալ Ջազիրա» եւ «Ալ – Արաբիա» ալիքները:

Համացանցը

Կասկած չկա , որ համացանցը շատ օգնեց մարդկանց տեղեկատություն փնտրելու, ստանալու եւ տարածելու իրավունքի հաստատման հարցում: Սակայն, արաբական երկրներում, ինտերնետը դեռ տարածված է նվազագույն աստիճանի:

Ինչպես վկայում են տվյալները՝ 2000 թվականին արաբական բնակչությունն ունեցել ինտերնետ հասանելիության միայն 1% - ը , 2001 թ 1.6% - ը, որը զգալի աճ է, բայց այն ամենը, դեռեւս ցածր է, քան աշխարհի այլ շրջաններում: Արաբական երկրներում ինտերնետի սակավ տարածումը պայմանավորված է լեզուների չիմացությամբ, համակարգչային գրագիտության բացակայությամբ, պետական գրաքննությամբ:

Ամփոփելով, կարելի է ասել, որ արաբական լրատվամիջոցների առաջընթացը զգալի է վերջին տասնամյակների ընթացքում: Դրանք դարձել են սովորելու, աշխարհի մասին ավելին իմանալու, առավել տեղեկացված լինելու և վերջապես արաբական քաղաքակրթության արժեքները տարածելու միևոցներ: