ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΜΜΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

ΑΝΗΛΙΚΩΝ

ΟΜΑΔΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ Χωριστείτε σε ομάδες. Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν ακούτε τον όρο

«συμμορία»; Συζητήστε και φτιάξτε έναν δικό σας ορισμό. Καταγράψτε τον και ένας από σας να τον

παρουσιάσει στην ομάδα.

ΟΡΙΣΜΟΙFrederick Thrasher H συμμορία αποτελεί μια αυθόρμητα σχηματισμένη ομάδα, της οποίας

η υπόσταση ολοκληρώνεται στη συνέχεια μέσω της σύγκρουσης με άλλες ομάδες. Στα χαρακτηριστικά της περιλαμβάνονται η αμεσότητα στην επικοινωνία, η διάδραση μεταξύ των μελών, η κίνηση σε ομάδα, η σύγκρουση, η κατάστρωση σχεδίου. Η συλλογική αυτή συμπεριφορά οδηγεί στην ανάπτυξη παράδοσης, εσωτερικής δομής, συλλογικής συνείδησης, αλληλεγγύης, ηθικής και πρόσδεσης με γεωγραφική περιοχή (εντοπιότητα)

James Short Η έμφαση δεν δίνεται τόσο στην εγκληματική δραστηριότητα (ως

ταυτόσημη με την έννοια της συμμορίας), αλλά στη διάρκεια και την κανονικότητα που διέπει τη λειτουργία της ομάδας. Όντας ανεξάρτητη από τον έλεγχο των ενηλίκων, η συμμορία αυτοπροσδιορίζεται θέτοντας κριτήρια για τη συμμετοχή των μελών και διαμορφώνοντας τα δικά της οργανωτικά χαρακτηριστικά, επιδεικνύοντας ταυτόχρονα και συνέχεια μέσα στον χρόνο.

ΟΡΙΣΜΟΙG.David Curry & Irving Spergel Η συμμορία περιλαμβάνει, τόσο παραβατικούς νέους, όσο και ενήλικες σε

μια πολύπλοκη μεταξύ τους οργάνωση. Τα μέλη της εμφανίζουν κατά περίπτωση μεγαλύτερη ή μικρότερη συνοχή κι αναγνωρίζουν αρχηγό και κανόνες μελών. Με αυτή τη δομή, η συμμορία επιδίδεται σε βίαιη εγκληματικότητα και υιοθετεί κανόνες και αξίες αλληλεγγύης σε σύγκρουση με άλλες συμμορίες, ενώ κατοχυρώνει παραδοσιακά τη χρήση συμβόλων, χρωμάτων και άλλων διακριτικών. Είναι δυνατόν στο πλαίσιο της ίδιας συμμορίας, υποομάδες να επιδίδονται σε εγκληματική συμπεριφορά όπως διακίνηση ναρκωτικών, βιαιότητες –συμπλοκές με άλλες συμμορίες, ληστείες

Walter Miller: Η συμμορία αποτελεί μια αυτόκλητη συνένωση συνομηλίκων με κοινά

ενδιαφέροντα, αναγνωρισμένο αρχηγό, διακεκριμένες εξουσίες και οργανωτικά χαρακτηριστικά. Τα άτομα που την απαρτίζουν, δρουν από κοινού για την επίτευξη σκοπού/σκοπών, οι οποίοι γενικά αφορούν παράνομη δραστηριότητα και έλεγχο συγκεκριμένης γεωγραφικής ζώνης ή τύπου επιχείρησης.

ΚΟΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΟΡΙΣΜΩΝ Ο ορισμός διαφέρει ανάλογα με την οπτική γωνία και τα

ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ή τις ιδιότητες του ατόμου που τοποθετείται για το ζήτημα αυτό (Daniel Monti).

Δεν υπάρχει ένας συγκεκριμένος ορισμός για τις νεανικές συμμορίες που να είναι αποδεκτός από όλους. Οι πολιτείες και οι τοπικές δικαιοδοσίες αναπτύσσουν δικούς τους ορισμούς (James C Howell).

Kοινό στοιχείο όμως όλων, είναι η παραδοχή ότι: Πρόκειται για αυτοδημιούργητες ομάδες νεαρών ατόμων ίδιας

ηλικίας, οι οποίες έχουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά: • αναγνωριστικό όνομα και σύμβολα• αναγνωρισμένη ηγεσία• γεωγραφική περιοχή δράσης ή διεκδίκησης• τακτικές συναντήσεις των μελών και • συλλογική δράση για την διάπραξη παράνομων πράξεων

ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ «ΟΡΟΥ»ΣΥΜΜΟΡΙΑ

• Οι μελετητές του φαινομένου αναφέρονται συνήθως στην αμερικάνικη κοινωνία, ενώ σήμερα προβάλει ανάγκη για επανεξέταση του φαινομένου και ανάπτυξη νέων θεωρητικών σχημάτων για την προσέγγιση του, έτσι όπως αυτή διαμορφώνεται στη σύγχρονη πραγματικότητα και άλλων χωρών.

• Συχνά, οι νεανικές αυτές ομάδες υπάρχουν κάτω από διαφορετικούς φαινομενολογικούς μανδύες. Μπορεί να ταυτίζονται με μουσικές, αθλητικές ή άλλες υποκουλτούρες και ομάδες με ιδεολογική δράση και πολιτική δομή (π.χ. νεοναζί, ρατσιστικές ομάδες).

• Όσο επικίνδυνο είναι να χαρακτηρίζονται αυθαίρετα ως «συμμορίες» νεανικές ομάδες με αποκλίνουσα ή αντικοινωνική δράση, χωρίς να εμφανίζουν χαρακτηριστικά οργάνωσης, άλλο τόσο επικίνδυνο είναι, ομάδες νέων με σαφή στοιχεία οργάνωσης της παραβατικής συμπεριφοράς, να χαρακτηρίζονται ως απλές παρέες

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ

Πριν προχωρήσουμε στη μελέτη των διαθέσιμων πολιτικών για τη νεανική παραβατικότητα στη χώρα μας, ας δούμε τι ακριβώς εννοούμε με τον όρο «νεανική παραβατικότητα» και σε τι διαφοροποιείται από την «αποκλίνουσα», την «παρεκκλίνουσα» και την «αντικοινωνική» συμπεριφορά αλλά και τι ακριβώς εννοούμε με τον όρο «συμμορία» στο ελληνικό ποινικό σύστημα.

ΑΠΟΚΛΙΝΟΥΣΑ ΚΑΙ ΠΑΡΕΚΚΛΙΝΟΥΣΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

• Αποκλίνουσα: η συμπεριφορά που δεν ακολουθεί και απομακρύνεται από τους κοινωνικούς, νομικούς και ηθικούς κανόνες μιας κοινωνίας με προτίμηση ή τάση σε πράξεις που έρχονται σε αντίθεση και παραβιάζουν τους κανόνες της πολιτείας, ώστε ο ανήλικος να κινδυνεύει να χαρακτηριστεί παραβάτης του νόμου.

• Παρεκκλίνουσα: η συμπεριφορά που απομακρύνεται από τους κοινωνικούς, νομικούς και ηθικούς κανόνες της κοινωνίας κι έρχεται σε αντίθεση με αυτούς, προκαλώντας παραβίασή τους σε βαθμό που μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπος με τους φορείς επίσημου κοινωνικού ελέγχου (Εισαγγελέα, δικαστή, επιμελητή ανηλίκων, αστυνομικές αρχές) και να ληφθούν μέτρα σε βάρος του. Επομένως, η παραβατικότητα και η εγκληματικότητα αποτελούν μέρος της παρεκκλίνουσας συμπεριφοράς.

ΑΝΤΙΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ• Η συμπεριφορά που στρέφεται εναντίον της κοινωνίας, των

θεσμών και των συμφερόντων, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει αξιόποινες πράξεις που έρχονται σε αντίθεση με τους κανόνες της κοινωνίας και το σύστημα αξιών. Αποτελεί μέρος της παρεκκλίνουσας συμπεριφοράς.

• Η έντονη μορφή της εκδηλώνεται από εφήβους που αισθάνονται περιθωριοποιημένοι και ξεσπούν εναντίον της κοινωνίας, εξαιτίας ματαιώσεων και απογοητεύσεων που έχουν βιώσει ενώ συχνά νιώθουν κατώτερα από τα άλλα παιδιά της ηλικίας τους.

• Συνήθως γίνονται δέκτες αρνητικών σχολίων, μηνυμάτων απόρριψης, περισσότερης κριτικής και τιμωρίας σε σχέση με άλλα άτομα του περιβάλλοντός τους και σταδιακά αποκτούν ιδιαίτερα αρνητική εικόνα για την κοινωνία, τους φορείς επίσημου κοινωνικού ελέγχου και το σύστημα ηθικών αξιών.

ΝΕΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ• Ο όρος γεννήθηκε στην Αγγλία το 1815 με την ίδρυση μιας εταιρίας

από τον P. Bedford για την πρόληψη της παραβατικότητας των ανηλίκων.

• Ορίζεται ως η συμπεριφορά που παρεκκλίνει από τους κοινωνικούς κανόνες και βλάπτει το κοινωνικό σύνολο περιλαμβάνοντας παραβάσεις όπως:

ειδικούς ποινικούς νόμους, εγκλήματα κατά της ξένης περιουσίας, σωματικές βλάβες, εγκλήματα κατά του κοινού (πχ εμπρησμός), εγκλήματα κατά των ηθών (πχ βιασμός), αντίσταση στην εξουσία των γονέων και των ενηλίκων (πχ: φυγή από την οικογενειακή στέγη, άρνηση φοίτησης στο σχολείο) και πράξεις που στρέφονται εναντίον του ίδιου (πχ χρήση ναρκωτικών, πορνεία)

• Οι ανήλικοι λόγω μειωμένου καταλογισμού δεν μπορούν να θεωρηθούν ως άτομα που δρουν ενσυνείδητα με πλήρη βούληση (είναι σε φάση διαμόρφωσης της προσωπικότητάς τους) και ουσιαστικά δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 14 ΠΚ όπου «έγκλημα είναι κάθε πράξη άδικη και καταλογιστή στον δράστη, η οποία τιμωρείται από το νόμο που απαιτεί την ύπαρξη καταλογισμού».

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΣΥΜΜΟΡΙΑΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Ο όρος συμμορία αναφέρεται στην ύπαρξη της συντονισμένης δράσης και συνεργασίας πολλών εγκληματιών, με σκοπό τη διάπραξη εγκλήματος. Ανάλογα με την οργάνωσή τους, διακρίνονται σε:

Εκείνες που δρουν χωρίς οργάνωση: δημιουργούνται αυθόρμητα ή περιστασιακά για διάφορους λόγους (οικονομικούς, πολιτικούς, διασκέδασης, απόκτησης δύναμης κ.α.) και διαλύονται σχετικά εύκολα. Η εκλογή αρχηγού και η ιεράρχηση των μελών στηρίζεται κυρίως στη σωματική δύναμή τους παρά σε άλλες ικανότητές τους. Υπάρχει καταμερισμός ειδικοτήτων και καθηκόντων κι έτσι δεν αποκλείεται η εξέλιξή τους σε οργανωμένες συμμορίες. Εδώ ανήκουν συνήθως και οι συμμορίες ανηλίκων

Οργανωμένες συμμορίες: έχουν μυστικό χαρακτήρα, αλληλεγγύη μελών, οικονομική δύναμη και προσαρμογή της δραστηριότητας τους στις σύγχρονες συνθήκες, με ενδεχόμενη παράλληλη άσκηση νόμιμων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και εξάπλωση και στα ψηλότερα κοινωνικά στρώματα (επαφές και δεσμοί με πολιτικούς και όργανα πάταξης του φαινομένου).

Υποθέσεις που συγκλόνισαν τη χώρα μας

Η υπόθεση Άλεξ και οι δράστες- Ιανουάριος 2006 Ο μικρός Άλεξ χάθηκε αλλά το πτώμα του δεν βρέθηκε ποτέ και το

δικαστήριο καταδίκασε 5 ανηλίκους ως δράστες μιας δολοφονίας με πολλά αναπάντητα ερωτήματα. Ακόμα και σήμερα κανείς δεν ξέρει τι έγινε εκείνο το βράδυ στη Βέροια ενώ πολλοί κάτοικοι μιλούσαν για την ύπαρξη συμμορίας ανηλίκων.

Άγρια δολοφονία 80χρονου για 10 Ευρώ-Ιούνιος 2010 Δράστες ήταν δυο κορίτσια 15 και 16 ετών οι οποίες δήλωσαν ότι το

έκαναν γιατί δέχθηκαν ανήθικες προτάσεις. Η έρευνα έδειξε ότι είχαν εισβάλει στο σπίτι του 80χρονου προσπαθώντας να του αποσπάσουν χρήματα κι όταν είδαν ότι δεν επρόκειτο να τα καταφέρουν, τον σκότωσαν με 15 μαχαιριές. Η 15χρονη τον κρατούσε και η 16χρονη τον μαχαίρωνε.

Υπόθεση συμμορίας LOCOS-Χίος Δεκέμβριος 2011 Έπειτα από μία μεγάλη αστυνομική επιχείρηση, συλλαμβάνονται 35

ανήλικοι για σύσταση εγκληματικής οργάνωσης με «δομημένη οργάνωση, με αρχηγό, υπαρχηγό, διακινητές και μέλη», στόχος της οποίας ήταν η διακίνηση και εμπορία ναρκωτικών. (14.000 σελίδες απομαγνητοφωνήσεων και 65 προσαγωγές).

ΣΥΜΜΟΡΙΕΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

• Ιούλιος 2014: από ευρεία διακλαδική επιχείρηση της ΕΛ.ΑΣ εξαρθρώθηκαν 2 πολυμελείς εγκληματικές οργανώσεις με συστηματική δράση, εσωτερική διάρθρωση, σαφή ιεραρχική δομή και συγκεκριμένη μεθοδολογία δράσης (modus operandi). Η δικογραφία περιλάμβανε 117 άτομα

• Οργάνωση: 5 άτομα ηλικίας 21, 23, 23, 26 και 29 ετών. Αρχηγικό ρόλο είχε ο ένας 23χρονος, ο 21χρονος με τον 29χρονο είχαν

βασικούς ρόλους, ενώ ο άλλος 23χρονος και ο 26χρονος ήταν οι συνεργοί.

• Σκοπός τους: ο εντοπισμός οικονομικά υπερχρεωμένων ατόμων και η παροχή δανείων με πολύ υψηλά επιτόκια (έως και 50% επί του αρχικού κεφαλαίου). Ο αρχηγός εκβίαζε τους παθόντες με απειλές κατά της σωματικής τους ακεραιότητας σε περίπτωση μη αποπληρωμής του χρέους ενώ αγόραζε οχήματα κ.α. για να νομιμοποιήσει τα χρήματα της παράνομης δραστηριότητας. Ταυτόχρονα δραστηριοποιούνταν και στην εμπορία και διακίνηση ναρκωτικών ουσιών διαθέτοντας τις σε χρήστες του Ηρακλείου, (προμήθευαν κοκαΐνη 50ευρώ /0,5 γραμμάρια και 80ευρώ/1 γραμμάριο).

ΕΠΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ…• Ηράκλειο, Νοέμβριος 2013: συμμορία τριών 16χρονων έκλεβε μηχανάκια

και αυτοκίνητα από τις γειτονιές, δρώντας κατά ομάδες (είχαν κλέψει 59 οχήματα)

• Ρέθυμνο, Ιανουάριος 2014: τέσσερις 13χρονοι είχαν σχηματίσει μια ομάδα που "χτυπούσε" συστηματικά περίπτερα. Συνελήφθησαν κι αυτοί και οι γονείς τους για παραμέληση εποπτείας ανηλίκων, ορίστηκε δικάσιμος κι αφέθηκαν ελεύθεροι. Στα ΜΜΕ έγινε εκτενής αναφορά σε πολλά περιστατικά διαρρήξεων-κλοπών στην Κρήτη με δράστες ανήλικους.

• Ηράκλειο 1ο Γενικό Λύκειο, Σεπτέμβριος 2014: Υπόθεση σοβαρού bullying με τραυματισμό μαθητή έπειτα από συμπλοκή δυο ομάδων μαθητών του σχολείου για άγνωστη αιτία, ο οποίος μεταφέρθηκε αιμόφυρτος με ασθενοφόρο στο νοσοκομείο και την υπόθεση ανέλαβε η αστυνομία

• Μεσσαρά, Οκτώβριος 2014, Κρούσμα σοβαρής ενδοσχολικής βίας όπου ομάδα μαθητών Γυμνασίου, πέταξε αυτοσχέδιο μηχανισμό με υδροχλωρικό οξύ που εξερράγη στο προαύλιο του σχολείου την ώρα της προσευχής. Τα απανωτά κρούσματα βίας/εκφοβισμού, έκαναν τους δασκάλους 1 χρόνο πριν να προσπαθήσουν να αντιμετωπίσουν την κατάσταση με ειδικούς, αλλά μάταια.

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΗΜΕΡΑ

https://www.youtube.com/watch?v=AEQ8Fyrukjo

https://www.youtube.com/watch?v=AjOaPqCzoRU

ΟΡΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΡΟ «ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ»

• «Οτιδήποτε η κυβέρνηση επιλέγει να κάνει ή να μην κάνει» (Thomas Dye)

• «..ένα σετ αλληλένδετων αποφάσεων που λαμβάνονται από κυβερνητικούς δρώντες που ενδιαφέρονται για στόχους…» (William Jenkins)

• «..πολυκεντρικό σύστημα λήψης αποφάσεων» (James Anderson)

ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

• Νόμοι, κανονισμοί, ρυθμίσεις, οδηγίες• Προδιαγραφές προϊόντων-υπηρεσιών-

διαδικασιών• Αστικά-διοικητικά πρόστιμα• Παροχή υπηρεσιών, αγαθών• Αδειοδοτήσεις/Χρηματοδότηση

δραστηριοτήτων (επιδοτήσεις, δάνεια, εγγυήσεις)-δαπάνες

• Επιβολή και είσπραξη φόρων• Απαλλοτριώσεις• Ενημέρωση• Προτροπή

ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ

ΣΥΣΤΗΜΑ

Με Παίκτες και Διαδικασίες• Δημόσιες Πολιτικές είναι το αποτέλεσμα

αλληλεπίδρασης των επιθυμιών και αποφάσεων αυτών που αποφασίζουν και διαχειρίζονται τις δημόσιες πολιτικές με αυτές των εμπλεκόμενων κοινωνικών και οικονομικών παραγόντων που συγκροτούν την Κοινότητα Πολιτικής

Η διαδικασία παραγωγής της • Εκατοντάδες παίκτες με διαφορετικές αντιλήψεις,

συμφέροντα, προτιμήσεις και πήγες δύναμης• Διάρκεια μεσο-μακροπρόθεσμη, συχνά πέρα από τον

εκλογικό κύκλο• Σε κάθε περιοχή Δημόσιας πολιτικής λειτουργούν

πολλά επικαλυπτόμενα προγράμματα

ΟΙ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟΙ «ΠΑΙΚΤΕΣ»

Εσωτερικοί• Κυβέρνηση• Κοινοβούλιο• Διοίκηση• Δικαιοσύνη

Εξωτερικοί• Τα κόμματα• Ομάδες Συμφερόντων• Ειδήμονες-Επιστημονική Κοινότητα• Τα ΜΜΕ• Η Κοινή Γνώμη

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Στόχος της: η βελτίωση της ανθρώπινης ευημερίας, η κάλυψη των

αναγκών του ανθρώπου για εκπαίδευση, υγεία, στέγαση και κοινωνική ασφάλεια και για εν γένει κοινωνική του ανάπτυξη.

Τομείς κοινωνικής πολιτικής είναι: το κράτος πρόνοιας, η ασφάλιση ανέργων, η περιβαλλοντική

πολιτική, οι συντάξεις, η υγειονομική περίθαλψη, το έγκλημα και η ποινική δικαιοσύνη.

Ως επιστήμη: αναζητά, μελετά και υλοποιεί τα μέτρα που θα αμβλύνουν

τις κοινωνικές αντιθέσεις και συγκρούσεις (λόγω οικονομικών, κοινωνικών και ηθικών διαφορών), συμβάλλοντας στη διατήρηση κοινωνικής ειρήνης

ΕΘΝΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΙΣ

ΣΥΜΜΟΡΙΕΣ

Ας δούμε όσο το δυνατόν πιο συνοπτικά

• τις διαθέσιμες εθνικές μας πολιτικές στον τομέα αντιμετώπισης της νεανικής παραβατικότητας, η οποία μπορεί να προκαλέσει και την ανάπτυξη συμμοριών, αλλά

• και τις πολιτικές παιδικής προστασίας που δρουν προληπτικά στην εμφάνιση παραβατικότητας και ένταξης σε συμμορίες.

Η προσέγγισή μας αφορά, τόσο την πρόληψη, όσο και την αντιμετώπιση, προκειμένου να οδηγηθούμε σε χρήσιμα συμπεράσματα ως προς το «τι δουλεύει» τελικά στη χώρα μας και τι όχι, με ποια μέσα και για ποιους λόγους

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Ενέργειες, δραστηριότητες και μέτρα που στοχεύουν στο να αποτρέψουν ή να εμποδίσουν την εμφάνιση αρνητικών, βλαπτικών καταστάσεων.

Πρόληψη του εγκλήματος:Περιλαμβάνει όλες τις δραστηριότητες που συμβάλλουν στην παύση ή στη μείωση της εγκληματικότητας ποσοτικά και ποιοτικά με μέτρα διαρκούς και διαρθρωμένης συνεργασίας και συγκεκριμένες πρωτοβουλίες. Οι δράσεις αυτές αφορούν όλους τους φορείς που μπορούν να συντελέσουν προληπτικά:

• εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης• υπηρεσίες επιβολής του νόμου • δικαστικό σύστημα• κοινωνικές υπηρεσίες• εκπαιδευτικό σύστημα• συλλογικούς φορείς με την ευρεία έννοια, (βιομηχανία, τράπεζες

και ιδιωτικό τομέα, επιστήμονες και ερευνητές)• το κοινό εν γένει και τα ΜΜΕ

ΕΠΙΠΕΔΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ• Πρωτογενής πρόληψη: Όλα τα μέτρα κοινωνικής πρόληψης που

στοχεύουν στη βελτίωση των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών διαβίωσης και ποιότητας ζωής του πληθυσμού (καλύτερες συνθήκες κατοικίας, υγειονομικής περίθαλψης, πρόνοιας, ασφάλειας). Επίσης, στοχεύουν στην ενίσχυση του ρόλου της οικογένειας ως φορέα κοινωνικοποίησης και την παροχή ευκαιριών μόρφωσης και εξεύρεσης εργασίας, ιδίως σε κοινωνικά μειονεκτούντες πληθυσμούς.

• Δευτερογενής πρόληψη: Στοχεύει στον έγκαιρο εντοπισμό, παρέμβαση και αντιμετώπιση των νέων ατόμων που χαρακτηρίζονται ως ευάλωτα για την ανάπτυξη συμπεριφορών «υψηλού κινδύνου», δηλαδή άτομα που έχουν περισσότερες πιθανότητες να περάσουν στο έγκλημα, ή τη θυματοποίηση, με την λήψη των κατάλληλων μέτρων για να εμποδιστεί η εξέλιξη τους.

• Τρτογενής πρόληψη: Επιδιώκει τη διακοπή της παρεκκλίνουσας συμπεριφοράς με τη χρήση κατασταλτικών μέτρων. Επίσης, αφορά στην πρόληψη υποτροπής των ήδη παραβατών και την κοινωνική τους επανένταξη.

Φορείς Επίσημου Κοινωνικού Ελέγχου στην Ελλάδα

Οι φορείς επίσημου κοινωνικού ελέγχου στην Ελλάδα είναι (5) και υπάγονται στα Υπουργεία Δικαιοσύνης και Προστασίας του πολίτη:

Εταιρεία Προστασίας Ανηλίκων Εισαγγελέας/δικαστής ανηλίκων Αστυνομία Υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων Ίδρυμα Αγωγής Από αυτούς, τα αστυνομικά όργανα είναι οι πρώτοι που έρχονται

σε επαφή με τον παραβατικό νέο, γι ‘αυτό και ο νόμος 2298/1995 τους δίνει την ευχέρεια να παραπέμψουν με αίτηση τους ένα περιστατικό στον εισαγγελέα ανηλίκων.

Αρμόδια αρχή πρωτογενούς παρέμβασης στην Ελλάδα είναι το τμήμα ανηλίκων της Διεύθυνσης Ασφάλειας της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Αττικής

ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΝΗΛΙΚΩΝ

Ν.Π.Δ.Δ. υπό την εποπτεία του Υπουργείου Δικαιοσύνης που λειτουργούν στην έδρα κάθε πρωτοδικείου

Στόχος:• Πρόληψη της εγκληματικότητας των ανηλίκων με

αντικοινωνική συμπεριφορά ή που βρίσκονται σε κίνδυνο να γίνουν δράστες ή θύματα αξιόποινων πράξεων, λόγω ακατάλληλου ή ανύπαρκτου οικογενειακού περιβάλλοντος ή άλλων δυσμενών κοινωνικών συνθηκών και αιτίων.

• Όταν εξασφαλισθούν οι πόροι, οι Εταιρείες μπορούν να ιδρύουν στέγες φιλοξενίας ανηλίκων, παρέχοντας φιλοξενία και υποστήριξη στα παιδιά που προστατεύουν.

• Στέγες φιλοξενίας διαθέτουν οι ΕΠΑ Αθήνας, Πειραιά, Ηρακλείου Κρήτης, Καρδίτσας, Αλεξανδρούπολης, Κοζάνης και Βόλου

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΩΝ ΑΝΗΛΙΚΩΝ

• Περιφερειακές υπηρεσίες του Υπουργείου Δικαιοσύνης στην έδρα κάθε πρωτοδικείου, όπου υπάρχει και δικαστήριο ανηλίκων

• Αποτελεί τον κυριότερο φορέα εξωϊδρυματικής μεταχείρισης ανηλίκων που έχουν διαπράξει αξιόποινη πράξη ή βρίσκονται σε κίνδυνο να γίνουν δράστες ή θύματα αξιόποινων πράξεων.

• Στελεχώνονται από επιμελητές ανηλίκων, οι οποίοι ασχολούνται με τους ανηλίκους που τους έχει επιβληθεί το αναμορφωτικό μέτρο της επιμέλειας, συνδράμοντας τον δικαστή ανηλίκων στην εκδίκαση των σχετικών υποθέσεων.

• Ασχολούνται και με τους ανηλίκους που βρίσκονται σε κίνδυνο να γίνουν παραβάτες λόγω ακατάλληλου ή ανύπαρκτου οικογενειακού περιβάλλοντος ή άλλων κοινωνικών συνθηκών, στηρίζοντας τους ίδιους και τις οικογένειές τους

ΚΕΣΑΘΕΑ «Κεντρικό Επιστημονικό Συμβούλιο για την

πρόληψη και την Αντιμετώπιση της Θυματοποίησης και της Εγκληματικότητας των Ανηλίκων»

Συστάθηκε με το Ν.3860/2010, είναι 11μελές και η συμμετοχή των μελών στο Συμβούλιο είναι τιμητική και άμισθη.

• Συντονίζει και οργανώνει δράσεις • Εισηγείται προτάσεις και γνωμοδοτεί στον Υπουργό

Δικαιοσύνης για θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης της θυματοποίησης και της εγκληματικότητας των ανηλίκων.

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

Καταστήματα Κράτησης (3 συνολικά) : -Ειδικό Κατάστημα Νέων ΕΚΚΝ Αυλώνα -Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων ΕΚΚΝ

Βόλου -ΑΣΚΑ ΚασσαβέτειαςΊδρυμα Αγωγής Ανηλίκων Αρρένων Βόλου (Ν.2298/95, ΦΕΚ 62 Α΄ και Ν.3860/2010 (ΦΕΚ 111

τ.Α)Ειδικά Θεραπευτικά Καταστήματα -Κέντρο Απεξάρτησης Τοξικομανών

Κρατουμένων στον Ελεώνα Θηβών Ν.2721/99 (ΦΕΚ 112/3-6-99 τ.Α)

ΙΔΡΥΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΑΡΡΕΝΩΝ ΒΟΛΟΥ

• Φιλοξενεί ανηλίκους με παραβατική συμπεριφορά ή δυσχέρειες κοινωνικής προσαρμογής παρέχοντας αγωγή, κοινωνική στήριξη, εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση.

• Εισάγονται ανήλικοι στους οποίους έχει επιβληθεί το αναμορφωτικό μέτρο της τοποθέτησης σε κατάστημα αγωγής

• Εισάγονται ανήλικοι οι οποίοι διαβιώνουν σε κοινωνικό περιβάλλον ατόμων τα οποία τελούν καθ' έξη ή κατ‘ επάγγελμα αξιόποινες πράξεις.

• Κατά την παραμονή τους, φοιτούν σε σχολείο εντός ή εκτός του Καταστήματος, μετέχουν σε προγράμματα εκπαίδευσης, επαγγελματικής κατάρτισης και λαμβάνουν μέρος σε πολιτιστικές, ψυχαγωγικές ή αθλητικές δραστηριότητες.

• Δικαιούνται να κάνουν χρήση άδειας δοκιμασίας ή άδειας για οικογενειακούς, εκπαιδευτικούς λόγους ή λόγους υγείας.

• Στελεχώνεται από κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγο κ.α. • Λειτουργεί στο Βόλο με δυνατότητα φιλοξενίας 25 ανηλίκων

ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ

Κέντρο Απεξάρτησης Τοξικομανών Κρατουμένων Θήβας (250 ατόμων).

Διάρκεια προγράμματος: 2 χρόνιαΣτεγνό – Εθελοντικό - Πολυφασικό• σωματική και ψυχική απεξάρτηση• αποχή από την παραβατικότητα • εκπαίδευση και κατάρτιση• πρόληψη της υποτροπής και • κοινωνική επανένταξη των συμμετεχόντων.1η φάση: προετοιμασία (2 μήνες)2η φάση: στο Κ.Α.Τ.Κ. Ελαιώνα (4 μήνες): συνδυάζει σωφρονισμό με

θεραπεία για τη συνέχιση κινητοποίησης για θεραπεία και σταδιακή αλλαγή της ψυχολογικής στάσης και συμπεριφοράς του κρατούμενου από "φυλακισμένο" σε "θεραπευόμενο".

3η φάση: ψυχική απεξάρτηση (8 μήνες)4η φάση: κοινωνικοποίηση, ένταξη θεραπευομένων στην κοινωνία (12

μήνες)

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ

Δ/νση Σωφρονιστικής Αγωγής Ενηλίκων Τμήμα Επαγγελματικής Κατάρτισης, Οργάνωσης

της Εργασίας Κρατουμένων και Κοινωνικής Επανένταξης Αποφυλακιζομένων

Κοινωνικές Υπηρεσίες Καταστημάτων Κράτησης Εφαρμόζουν, σε συνεργασία με το Υπουργείο

Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων μέσω του (Ο.Α.Ε.Δ.), προγράμματα επιδότησης νέων θέσεων εργασίας και νέων ελευθέρων επαγγελματιών σε αποφυλακιζόμενα άτομα και νεαρά παραβατικά άτομα ή νεαρά άτομα που βρίσκονται σε κοινωνικό κίνδυνο.

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΕΚΤΙΣΗΣ ΠΟΙΝΗΣ

Υπηρεσίες επιμελητών Κοινωνικής Αρωγής (Ν.1941/91-ΦΕΚ 41/Α/91, Π.Δ. 195/06-ΦΕΚ 199/Α/06) Περιφερειακές Υπηρεσίες του Υπουργείου Δικαιοσύνης στην

έδρα των Πρωτοδικείων Αθηνών, Πειραιώς, Θεσσαλονίκης, Πάτρας, Ιωαννίνων, Κέρκυρας, Κοζάνης, Κομοτηνής, Λαμίας, Λάρισας, Ναυπλίου, Σύρου, Ρόδου, Χανίων.

Αποστολή: Συνδρομή και επίβλεψη ατόμων που έχουν καταδικαστεί με

αναστολή εκτέλεσης της ποινής τους και βρίσκονται υπό επιτήρηση ή η ποινή τους έχει μετατραπεί σε υποχρέωση παροχής κοινωφελούς εργασίας ή έχουν απολυθεί υπό όρους ( άρθρο 15 παρ. 4 ν.1941/91),

Διενέργεια κοινωνικής έρευνας σε προσωρινά κρατούμενους ή σε άτομα στα οποία έχουν επιβληθεί περιοριστικοί όροι (άρθρο 15 παρ. 5 ν.1941/1991)

ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΑΝΗΛΙΚΩΝΝΟΜΟΣ 3189/2003

• Εμπλουτισμός αναμορφωτικών και θεραπευτικών μέτρων.• Περιορισμός μέτρων στέρησης της ελευθερίας του ανηλίκου. • Θεσμοθέτηση νέων μέτρων (αποζημίωση θύματος, κοινωφελή

υπηρεσία, φοίτηση σε σχολές επαγγελματικής κατάρτισης).• Δυνατότητα άσκησης έφεσης/αναστολής ποινικής δίωξης ευκαιριακών

δραστών.• Κατάργηση της διάκρισης σε παιδιά/εφήβους με καθορισμό ηλικιακών

ορίων.• «Ανήλικοι» είναι: όσοι κατά το χρόνο τέλεσης της πράξης, έχουν

ηλικία μεταξύ 8 και 18 ετών συμπληρωμένων (εναρμόνιση με το άρθρο 1 της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του παιδιού Ν. 2101/1992).

• Ποινικά υπεύθυνοι ανήλικοι: όσοι συμπλήρωσαν τα 13. Αν για την πράξη τους η δίκη γίνεται μετά τη συμπλήρωση των 18, το Δικαστήριο αντί για περιορισμό σε Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων, μπορεί να επιβάλλει την προβλεπόμενη ποινή, ελαττωμένη.

• Ποινικός σωφρονισμός επιβάλλεται εφόσον ο ανήλικος είναι ποινικά υπεύθυνος αλλά η ποινική ευθύνη του εξετάζεται σε κάθε παράβαση.

ΑΝΑΜΟΡΦΩΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 2003

• Επίπληξη • Ανάθεση της υπεύθυνης επιμέλειας ανηλίκου στους γονείς ή στους

επιτρόπους του ή και σε ανάδοχη οικογένεια.• Ανάθεση της επιμέλειας του ανηλίκου σε προστατευτικές εταιρείες ή σε

ιδρύματα ανηλίκων ή σε επιμελητές ανηλίκων.• Συνδιαλλαγή μεταξύ ανήλικου δράστη και θύματος για έκφραση

συγγνώμης και εξώδικη διευθέτηση των συνεπειών της πράξης.• Αποζημίωση του θύματος, άρση/μείωση των συνεπειών της πράξης του • Παροχή κοινωφελούς εργασίας από τον ανήλικο.• Παρακολούθηση κοινωνικών-ψυχολογικών προγραμμάτων από φορείς• Φοίτηση σε σχολές επαγγελματικής ή άλλης εκπαίδευσης ή κατάρτισης.• Παρακολούθηση ειδικών προγραμμάτων κυκλοφοριακής αγωγής.• Ανάθεση της εντατικής επιμέλειας και επιτήρησης του ανηλίκου σε

προστατευτικές εταιρείες ή σε επιμελητές ανηλίκων και• Τοποθέτηση σε κατάλληλο κρατικό, κοινοτικό ή ιδιωτικό ίδρυμα αγωγής

ΤΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ

• Διατάσσονται μετά από διάγνωση και γνωμοδότηση από εξειδικευμένη μονάδα, ιατρών, ψυχολόγων κοινωνικών λειτουργών.

• Αν ο ανήλικος πάσχει από ψυχική ασθένεια ή τελεί σε νοσηρή διατάραξη των πνευματικών λειτουργιών ή από οργανική νόσο/κατάσταση που του δημιουργεί σωματική δυσλειτουργία ή του έχει γίνει έξη η χρήση οινοπνευματωδών ποτών ή Ναρκωτικών ουσιών και δεν μπορεί να την αποβάλει με τις δικές του δυνάμεις ή εμφανίζει καθυστέρηση στην πνευματική και ηθική ανάπτυξη, το δικαστήριο μπορεί να διατάξει:

• την ανάθεση της υπεύθυνης επιμέλειας του ανηλίκου στους γονείς, στους επιτρόπους ή στην ανάδοχη οικογένεια.

• την ανάθεση της υπεύθυνης επιμέλειας του ανηλίκου σε προστατευτικές εταιρίες ή σε επιμελητές Ανηλίκων.

• την παρακολούθηση συμβουλευτικού θεραπευτικού προγράμματος • την παραπομπή σε Θεραπευτικό ή άλλο κατάλληλο κατάστημα.

Η ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 3869/2010

• Ανήλικοι: όσοι κατά το χρόνο τέλεσης αξιόποινης πράξης είναι από 8 έως 18

• ποινικά υπεύθυνοι: όσοι συμπλήρωσαν το 15ο έτος • Αν δεν έχει συμπληρώσει τα 15, επιτρέπεται να επιβληθούν

ΜΟΝΟ αναμορφωτικά και θεραπευτικά μέτρα.• Θεραπευτικά μέτρα επιβάλλονται όταν η κατάσταση απαιτεί

ειδική μεταχείριση• Ανήλικοι 8-15 ετών ουδέποτε υποβάλλονται σε ποινές.• Για πράξεις που αν τελούνταν από ποινικά υπεύθυνο άτομο θα

ήταν πταίσμα, το δικαστήριο μπορεί να επιβάλλει επίπληξη, ανάθεση της υπεύθυνης επιμέλειας στους επιτρόπους και παρακολούθηση ειδικών προγραμμάτων.

• Περιορισμός σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων: ΜΟΝΟ σε όσους έχουν συμπληρώσει τα 15, εφόσον η πράξη τους αν την τελούσε ενήλικος, θα ήταν κακούργημα στρέφεται κατά τη ζωής ή τελείται κατ’ επάγγελμα ή εξακολούθηση.

ΝΟΜΟΣ ΠΕΡΙ ΕΞΑΡΤΗΣΙΟΓΟΝΩΝ ΟΥΣΙΩΝ 4139/2013

Άρθρο 39: «Ανήλικοι και νεαροί ενήλικες δράστες»• Σε όσους τέλεσαν πράξεις σχετικές με παραγωγή, κατοχή και

διακίνηση ναρκωτικών εφαρμόζονται οι διατάξεις του Ποινικού Κώδικα για τη μεταχείριση των ανηλίκων, εφόσον είναι ευμενέστερες.

Στους ποινικά υπεύθυνους ανήλικους:α) για πράξεις σχετικές με διακίνηση, παρακίνηση, διαφήμιση

ναρκωτικών ήβ) για τις πράξεις από άτομο που συμμετέχει σε θεραπευτικό πρόγραμμα

εφόσον έχει κριθεί εξαρτημένος από ναρκωτικά, αντί ποινής, μπορεί να επιβάλλεται η παρακολούθηση ειδικού προγράμματος απεξάρτησης ανηλίκων (ο χρόνος παραμονής λογίζεται ως χρόνος έκτισης ποινής)

• Το μέτρο αυτό μπορεί να επιβάλλεται σε δράστες ηλικίας 18−21 ετών.

• Η παραμονή στο πρόγραμμα δεν μπορεί να παραταθεί πέραν του 25ου έτους. Αν μέχρι τότε δεν το έχει ολοκληρώσει, μετάγεται στα γενικά καταστήματα.

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Η σχολική αποτυχία, οι μαθησιακές δυσκολίες, η διακοπή του σχολείου, συχνά οδηγούν σε αντικοινωνική συμπεριφορά ή και ένταξη σε νεανικές συμμορίες.

Προβλέπονται:• Οργάνωση και λειτουργία εξειδικευμένων υπηρεσιών για την αντιμετώπιση

της σχολικής βίας, τη μείωση της σχολικής αποτυχίας και της απομάκρυνσης των μαθητών από την υποχρεωτική εκπαίδευση (με ειδικούς ψυχικής υγείας)

• Προγράμματα μείωσης του ρατσισμού και της ξενοφοβίας και ένταξης των παιδιών και των οικογενειών που ανήκουν σε μειονότητες

• Τοπικές-περιφερειακές πολιτικές από τις τοπικές κοινωνίες για την εγκαθίδρυση θετικών σχέσεων μεταξύ σχολείου-τοπικής κοινωνίας

• Πρωτοβουλίες σχολείων και μαθητών για σχεδιασμό και εφαρμογή προγραμμάτων ειρηνικής επίλυσης διαφορών και διαμεσολάβησης

• Προγράμματα αγωγής υγείας (ουσίες, δυσκολίες έκφρασης, φροντίδα εαυτού)

• Ολοήμερα σχολεία, σχολές γονέων, σχολεία Δεύτερης ευκαιρίας• Προγράμματα ευαισθητοποίησης/ενημέρωσης εκπαιδευτικών με στόχο την

προστασία παιδιών και νέων από κάθε μορφή βίας

ΚΕΘΕΑ• Παρέχει συμβουλευτική και θεραπεία για εθισμένους ενήλικες, εφήβους,

εργαζόμενους, φυλακισμένους/αποφυλακισμένους, υποστήριξη οικογενειών τους. Υλοποιεί δράσεις ενημέρωσης-πρόληψης για μαθητές-καθηγητές-γονείς και το ευρύ κοινό.

• Συμβουλευτικά Κέντρα: ενημέρωση-συμβουλευτική-προετοιμασία για κοινότητα

• Μονάδα Πρόληψης ΙΚΑΡΟΣ: για άτομα ευάλωτα στη χρήση ουσιών (ανήλικοι περιστασιακοί χρήστες ουσιών, παιδιά-έφηβοι που εγκατέλειψαν το σχολείο, παιδιά ιδρυμάτων ή προερχόμενα από δυσλειτουργικά περιβάλλοντα)

• Κέντρα Οικογενειακής Υποστήριξης: υποστήριξη εφήβων με πρόβλημα χρήσης,

• Εξειδικευμένες Συμβουλευτικές Μονάδες Εφήβων και Στέκι για νέους• Κέντρα Κοινοτικής Πρόληψης: για εφήβους-νέους μέχρι 21 ετών με

προσωπικά, κοινωνικά προβλήματα, χρήση ουσιών, παραβατικότητα. Παρέχει ψυχοεκπαίδευση, παρέμβαση στην κρίση, παραπομπή, υποστήριξη, ενημέρωση γονέων, δικτύωση και συνεργασία με φορείς

• Τηλεφωνική γραμμή 1145: για χρήστες ουσιών, συγγενείς-φίλους τους

ΟΚΑΝΑ• Ασχολείται με τον συντονισμό, σχεδιασμό, προώθηση κι εφαρμογή της

εθνικής πολιτικής για την πρόληψη, θεραπεία και αποκατάσταση ουσιοεξαρτημένων ατόμων. Στόχοι η ευαισθητοποίηση του κοινού, η ίδρυση και λειτουργία κέντρων πρόληψης, θεραπευτικών μονάδων και κέντρων κοινωνικής-επαγγελματικής επανένταξης.

• 74 Κέντρα Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας για γονείς, μαθητές, εφήβους, στρατευμένους, επαγγελματίες που σχετίζονται με το πρόβλημα (εκπαιδευτικούς, αστυνομικούς, επαγγελματίες υγείας, ιερείς και ειδικές πληθυσμιακές ομάδες

• Κέντρα Υποδοχής, Ενημέρωσης & Προσανατολισμού, • Θεραπευτικές Μονάδες Φαρμακευτικής Αντιμετώπισης της Εξάρτησης,

Θεραπευτικά Προγράμματα Υποκατάστασης και • «Στεγνά» Θεραπευτικά Προγράμματα• Μονάδα Εφήβων/Νέων Αθήνας «Ατραπός» για νέους έως 24 ετών

με συμβουλευτικό σταθμό, θεραπευτικά προγράμματα, κοινωνική επανένταξη

• Ανοικτή Τηλεφωνική γραμμή SOS 1031

ΑΛΛΕΣ ΔΟΜΕΣ ΓΙΑ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗ

• Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αθηνών : • Τομέας Πρόληψης Τμήματος Εφήβων-Νέων, Μονάδα Απεξάρτησης

18 ΑΝΩ.• Μονάδα Απεξάρτησης Αλκοολικών- Τοξικομανών 18 ΑΝΩ• Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης• Τμήμα Αποκατάστασης Τοξικοεξαρτημένων ΙΑΝΟΣ• Πρόγραμμα Εναλλακτικής Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων ΑΡΓΩ • Μονάδα Απεξάρτησης από το Αλκοόλ, τα φάρμακα και τα τυχερά

παιχνίδια• Υπουργείο Παιδείας: παρεμβάσεις πρόληψης χρήσης

εξαρτησιογόνων ουσιών στο πλαίσιο υλοποίησης των Προγραμμάτων Αγωγής Υγείας σε σχολεία όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης

• Αρχιεπισκοπή Αθηνών: Κέντρο Πρόληψης -Ίδρυμα Ψυχοκοινωνικής Αγωγής και Στήριξης ΔΙΑΚΟΝΙΑ

• Διάφορες ΜΚΟ που ασχολούνται με τον τομέα της εξάρτησης

ΔΟΜΕΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ• Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ): έρευνα

για την ψυχική υγεία και συνεργασία με φορείς εσωτερικού και εξωτερικού Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου E.Ψ.Y.Π.E :

υπηρεσίες-προγράμματα στην προαγωγή ψυχικής υγείας παιδιού και εφήβου, δράσεις αγωγής υγείας, διάγνωση, θεραπεία, ψυχοκοινωνική αποκατάσταση, ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση επαγγελματιών. Διαθέτει:

1. Κέντρο Υποστήριξης και Ψυχοθεραπείας ΝΕΦΕΛΗ: παιδιά έως 25 ετών 2. Ειδική Μονάδα Ψυχολογικής Υποστήριξης μαθητών που βρίσκονται σε

κίνδυνο (high risk) ή και εμπλέκονται σε περιστατικά σχολικού εκφοβισμού.3. Προγράμματα Πρόληψης και Αντιμετώπισης του σχολικού εκφοβισμού

στην Α/βάθμια και Β/βάθμια εκπαίδευση, τηλεσυμβουλευτική, ψυχοθεραπεία• Θεραπευτικό Κέντρο Ημέρας Εφήβων ΩΡΙΩΝΑΣ: Μονάδα Ψυχικής Υγείας με

υπηρεσίες σε παιδιά και εφήβους 11-16 ετών με προβλήματα ψυχικής υγείας Γραμμή-Σύνδεσμος 801 8011177 για την ψυχοκοινωνική υγεία παιδιών και εφήβων, γονείς και ενήλικες που θέλουν να μιλήσουν

• Γραμμή στήριξης παιδιών –εφήβων 116 111: για παιδιά-εφήβους έως 18

ΔΟΜΕΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ• Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού  (ΙΥΠ) (1965): πρόληψη δημόσιας

υγείας, ερευνητική-εκπαιδευτική δραστηριότητα για την υγεία του παιδιού, προγράμματα δράσης, εκπαίδευσης επαγγελματιών και μελέτη ενδο-οικογενειακής βίας στα παιδιά, πρόληψη θυματοποίησης τους

• Κέντρο Μελέτης & Πρόληψης Κακοποίησης-Παραμέλησης Παιδιών1. σύνδεση ερευνητικών αποτελεσμάτων με την κοινωνική πολιτική 2. προγράμματα «εκπαίδευσης– δράσης», συμβουλευτική ειδικών για την

αντιμετώπιση περιπτώσεων ενδο-οικογενειακής βίας • Μονάδα Ψυχοκοινωνικής Παρέμβασης παιδιών και εφήβων

Ρεθύμνου: για μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς με στόχο την προαγωγή της

ψυχικής υγείας και την ευαισθητοποίηση σε ζητήματα βίας • Κοινωνικές Υπηρεσίες Νοσοκομείων με ανάλογα προγράμματα δράσης• Κέντρα Ψυχικής Υγείας με ειδικά τμήματα (Ιατρεία Παιδιών/Εφήβων)• Μονάδα Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Συμβουλευτικής Εφήβων

Θεραπευτηρίου Ψυχικών Παθήσεων Χανίων

ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ• προγράμματα προστασίας (ιδρύματα ψυχικά πασχόντων,

ορφανοτροφεία, οικοτροφεία, φοιτητικές εστίες, παιδικοί σταθμοί, ιδρύματα νεότητας, ιατρεία, ξενώνες, φοιτητικά επιδόματα, υποτροφίες, κέντρα στήριξης οικογένειας, συμβουλευτικοί σταθμοί νέων, κέντρα επίλυσης νεανικών προβλημάτων).

• Χανιά: Στέγη Κοριτσιού « Άγιος Νεκτάριος»• Θεοχαρίδειο - Κέντρο Κοινωνικής Συμπαράστασης Νέων

(Ι.Μ.Κ.Α.): δωρεάν συμβουλευτική ατόμων που χρήζουν ψυχοκοινωνικής στήριξης, νυχτερινή γραμμή τηλεφωνικής συμπαράστασης και συμβουλευτική μέσω διαδικτύου ( www.help-net.gr)

• Συμβούλιο Νέων ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών: επικοινωνία και αλληλεγγύη μεταξύ των μελών του Συμβουλίου Νέων.

• Γραφείο Νεότητας Αρχιεπισκοπής Αθηνών: προγραμματίζει και συντονίζει το ποιμαντικό έργο για  τη νεότητα με προγράμματα-δράσεις που στοχεύουν στην πνευματική ανάπτυξη των νέων

• Ιερά Σύνοδος Ελλάδας-Συνοδική Επιτροπή Χριστιανικής Αγωγής της νεότητας: δράσεις-προγράμματα νέων

ΟΜΑΔΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ Χωριστείτε σε ομάδες. Επιλέξτε και περιγράψτε μια περίπτωση ανηλίκου, με

αποκλίνουσα ή παραβατική συμπεριφορά οποιασδήποτε μορφής, την οποία αντιμετωπίσατε στο εργασιακό σας πλαίσιο.

Ποιοι είναι οι φορείς και οι δομές εντός ή εκτός του εργασιακού σας πλαισίου, στις οποίες θα μπορούσατε να απευθυνθείτε για την καλύτερη εξυπηρέτηση του ανηλίκου; Λάβετε υπόψη σας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του/της (π.χ. χρήση ουσιών, οικογενειακά θέματα, μαθησιακές δυσκολίες κλπ).

Καταγράψτε συνοπτικά την περίπτωση και παρουσιάστε την στην ομάδα.

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ

Η Ελληνική Αστυνομία, από την ίδρυσή της (Ν.1481/1984), είναι αρμόδια:• να εξασφαλίζει στο λαό, τα αγαθά της έννομης τάξης και ασφάλειας, τη

δημόσια ειρήνη, την πρόληψη και καταστολή του εγκλήματος και την προστασία ατομικών δικαιωμάτων.

• Η δράση της στο μεγαλύτερο μέρος της είναι προληπτική!!! (περιπολίες, μέτρα τάξης και ασφάλειας, έλεγχοι, επιτηρήσεις, δράσεις, προγράμματα, ακόμα και η απλή παρουσία των αστυνομικών λειτουργεί προληπτικά).

• Υπάρχει παρουσία στις γειτονιές για την αντιμετώπιση προβληματικών καταστάσεων (αλκοολικοί, ψυχασθενείς, κακοποίηση παιδιών και άλλες συμπεριφορές που μπορεί να εξελιχθούν σε ποινικά αδικήματα).

• Οι Αστυνομικοί Διευθυντές, για πταισματικές πράξεις ανηλίκων, αντί μήνυσης μπορούν να τους απευθύνουν συστάσεις και ταυτόχρονα κάνουν νουθεσίες στους γονείς για πιο επιμελή εποπτεία.

• Έχουν καίριο ρόλο στην πορεία μιας παράβασης ανηλίκου, στο ποια θα είναι τα επόμενα στάδια της διαδικασίας, τι συνέπειες θα υπάρξουν, αν ο ανήλικος γυρίσει στο σπίτι του ή αν απλά θα υποστεί την αστυνομική επίπληξη.

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ

• Εξειδικευμένες Υπηρεσίες ανηλίκων (υποδ/νσεις ανηλίκων, cyber kid κ.α.)

• Τακτικοί έλεγχοι σε χώρους όπου συχνάζουν ανήλικοι και χώρους που η παραμονή τους απαγορεύεται από το νόμο, με κλήση κι ενημέρωση γονέων και συστάσεις στους ανήλικους.

• Προγράμματα και δραστηριότητες σε συνεργασία με σχολεία, συλλόγους γονέων και κηδεμόνων για ενημέρωση σε θέματα παραβατικότητας, ναρκωτικών, αλκοολισμού, κακοποίησης κ.α.

• Συνεργασία με φορείς προστασίας ανηλίκων για την αντιμετώπιση της επαιτείας ανηλίκων στα φανάρια και άλλες περιπτώσεις.

• Εξάρθρωση σπειρών εκμεταλλευτών ανηλίκων.• Συμμετοχή στις τακτικές συναντήσεις της INTERPOL με θέματα

προστασίας ανηλίκων, αποκομίζοντας εμπειρία από τον τρόπο αντιμετώπισης ειδικών θεμάτων (εξαφανίσεις-διακίνηση ανηλίκων, παιδοφιλία, πορνογραφία κ.α.).

• Καμπάνιες ενημέρωσης για ενημέρωση και δημιουργία κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης Αστυνομίας-πολίτη.

ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΚΣΠΕ)

Υπάγεται στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης με αποστολή:

• τη δημιουργία, το συντονισμό, την υποστήριξη και την οικονομική ενίσχυση της δράσης των Επιτροπών Περιφερειακής Συνεργασίας και Ασφάλειας (Ε.Π.Σ.Α.) που πρόκειται να συσταθούν στις 13 Διοικητικές Περιφέρειες, καθώς και των Τοπικών Συμβουλίων Πρόληψης της Παραβατικότητας (Το.Σ.Π.Πα.), που προβλέπεται να δημιουργηθούν στους Δήμους όλης της χώρας.

• Η προσπάθεια ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1999 (Ν.2713/1999, άρθρο 16) όπου σε κάθε Δήμο ή Κοινότητα άνω των 3.000 κατοίκων προβλέπονταν η σύσταση ενός Τοπικού Συμβουλίου Πρόληψης Παραβατικότητας, τα οποία από το 1999 μέχρι σήμερα, παραμένουν στα χαρτιά!!!!!

ΣΥΝΔΕΣΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ

• Ο νόμος 4172/2013 άρθρο 12 για την αναδιάρθρωση της  ΕΛ.ΑΣ. προβλέπει τη «Σύνδεση Ελληνικής Αστυνομίας με την Τοπική Αυτοδιοίκηση-Συγκρότηση Επιτροπών Περιφερειακής Συνεργασίας και Ασφάλειας» ώσπου το 2014 περάσαμε σ’ ένα νέο, πολύ καινοτόμο για τη χώρα μας νόμο:

• Νόμος 4249/2014 «Αναδιοργάνωση της Ελληνικής Αστυνομίας κλπ», για την αναβάθμιση των υπηρεσιών του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και άλλες διατάξεις όπου μέσα σε άλλα αναφέρονται:

«Το μέλλον ανήκει στην Τοπική Αυτοδιοίκηση κάτι που επιβεβαιώνει η διεθνής εμπειρία και προσυπογράφει η ελληνική παράδοση δημοκρατίας και εξέλιξης των θεσμών. Η εγκληματικότητα και η παραβατικότητα είναι δύο έννοιες που στη συνείδηση του πολίτη είναι συνυφασμένες με την Αστυνομία και την προσπάθεια καταστολής τους. Η πρόληψη της παραβατικότητας αποτελεί ένα νέο τρόπο σκέψης-αντιμετώπισης των καθημερινών προβλημάτων, και η Τ.Α.πρέπει να αναλάβει ενεργό ρόλο μέσω των Τοπικών Συμβουλίων Πρόληψης Παραβατικότητας που έχουν συσταθεί και στα 7 διαμερίσματα του».

ΤΟΠΙΚΑ ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

• Στόχος η ανάπτυξη εναλλακτικής, αποκεντρωμένης αντεγκληματικής πολιτικής, προσαρμοσμένης στις ανάγκες και απαιτήσεις των τοπικών κοινωνιών.

• Συνεργασία κράτους- Ο.Τ.Α.-αστυνομικών-δικαστικών αρχών-κοινωνικών φορέων-πολιτών, για τη δημόσια ασφάλεια,

• Συμβουλευτικά/γνωμοδοτικά όργανα Δήμων με πληθυσμό >3000 κατοίκων.

• Απαρτίζονται από επιστήμονες/λειτουργούς μόνιμα διαμένοντες στην περιφέρεια του Δήμου, με ειδικές γνώσεις στον τομέα της εγκληματικότητας

• Καταγραφή-μελέτη της εγκληματικότητας των Δήμων και ετήσια έκθεση• Ευαισθητοποίηση για ενεργό συμμετοχή φορέων-πολιτών σε προγράμματα • Συντονισμός πρωτοβουλιών πρόληψης των κοινωνικών φορέων.• Συνδρομή στο κοινωνικό έργο της αστυνομίας• Δημιουργία κέντρων βοηθείας-πληροφόρησης θυμάτων εγκληματικότητας• Ανάπτυξη κοινοτικής διαμεσολάβησης και εμπέδωση κοινωνικής

αλληλεγγύης• Εκπόνηση και εφαρμογή προγραμμάτων παροχής κοινωφελούς εργασίας

ΤΟΠΙΚΑ ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

• Δημιουργία δικτύου στελεχών πρόληψης σε διάφορους τομείς/προβλήματα

• Προγράμματα πρόληψης για ειδικές μορφές παραβατικότητας και δραστών

• Συνεργασία με Αρχές, οργανισμούς, ιδρύματα, φορείς κ.α.• Εκπόνηση και εφαρμογή προγραμμάτων παροχής κοινωφελούς

εργασίας,• Προτάσεις αναβάθμισης περιοχών με χωροταξικά-κοινωνικά

προβλήματα και παραβατικότητα• Δημιουργία δικτύου στελεχών πρόληψης σε διάφορους

τομείς/προβλήματα • Προγράμματα πρόληψης για ειδικές μορφές παραβατικότητας και

δραστών• Συνεργασία με την Αστυνομία για σχεδιασμό και ανάληψη δράσεων

πρόληψης σε επίπεδο γειτονιάς και ανάδειξη του κοινωνικού ρόλου της Αστυνομίας, συμπαραγωγή δημόσιας ασφάλειας, ασφάλεια δικαιωμάτων των πολιτών, συμμετοχική δημοκρατία

• Συνεργασία με Αρχές, οργανισμούς, ιδρύματα, φορείς κ.α.

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ

Συγκροτήθηκε το 2012 (απόφαση 980/16-11-2011 του Δημοτικού Συμβουλίου Χανίων) Αποτελεί συμβουλευτικό, γνωμοδοτικό όργανο για την ανάπτυξη μιας εναλλακτικής και αποκεντρωμένης αντι-παραβατικής πολιτικής, προσαρμοσμένης στις ανάγκες και απαιτήσεις της τοπικής κοινωνίας και απαρτίζεται από:

• τον αρμόδιο αντιδήμαρχο κοινωνικής πολιτικής • 2 δημοτικούς συμβούλους• 4 δημότες/διακεκριμένους επιστήμονες-λειτουργούς• έναν εκπρόσωπο της ΕΛΑΣ• έναν εκπρόσωπο του δικηγορικού συλλόγου Χανίων• προϊσταμένη της κοινωνικής υπηρεσίας του Δήμου Χανίων ως

γραμματέα Πληροφορίες:

http://www.chania.gr/files/1/29178/triptyho_parabatikotitas_2.pdf τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής Δήμου Χανίων Τηλ.28213-41691/41692/41623 Email: t-pronoia@chania.gr, Website: www.chania.gr

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ

• Ανεπαρκής σχεδιασμός και προγραμματισμός των υπηρεσιών • Έλλειψη συντονισμού και συνεργασίας μεταξύ των φορέων κοινωνικής

πρόνοιας και των υπηρεσιών των υπουργείων• Έλλειψη σύγχρονου μηχανισμού διοίκησης-διαχείρισης σε όλο το πλέγμα

των υπηρεσιών και φορέων παροχής κοινωνικής φροντίδας• Έλλειψη ενιαίου συντονισμού και συνεργασίας προγραμμάτων και δράσεων,

με αναποτελεσματικό τρόπο διαχείρισης και χρηματοδότησης• Χαμηλή απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων για την κοινωνική προστασία. • Ελλείψεις σε επιστημονικό προσωπικό • Ανυπαρξία ελάχιστου εισοδήματος για όσους δε διαθέτουν επαρκείς πόρους• Ανύπαρκτες διασυνδετικές πολιτικές μεταξύ φορέων διαφορετικών

υπουργείων• Χαμηλή πολιτική για την καταπολέμηση της φτώχειας, περιθωριοποίησης

και καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού.• Έλλειψη κριτηρίων αξιολόγησης της ποιότητας των παρεχόμενων

υπηρεσιών • Κατακερματισμός, έλλειψη συνεργασίας, αποσπασματικότητα και

ασυνέχεια

ΠΟΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΕΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΝΗΛΙΚΩΝ

Βασικό όπλο μιας κοινωνίας απέναντι στο φαινόμενο είναι τα προγράμματα πρόληψης και τα μέτρα αντιμετώπισης, καθώς πρόκειται για νέους που δεν έχουν ολοκληρωθεί ως προσωπικότητες. 

Ποια πρόληψη όμως και πιο σύστημα είναι το κατάλληλο;.

• Αρκεί η παρουσία του αστυνόμου γειτονιάς για να εξαλειφθεί η διακίνηση ναρκωτικών;

• Μπορεί μια απλή διάλεξη από έναν ειδικό να είναι αποτελεσματική; • Μπορεί μια συμπλήρωση ερωτηματολογίου που πολλές φορές δεν

αντικατοπτρίζει την αλήθεια, να σκιαγραφήσει την πραγματική κατάσταση; Χαρακτηριστικά ενός επιτυχημένου προγράμματος:

• Ένα πρόγραμμα πρέπει να είναι κοινωνικά έγκυρο και να μπορεί να χρησιμοποιηθεί εύκολα από τον καθένα.

• Θα πρέπει να χρησιμοποιεί την ίδια γλώσσα με το περιβάλλον που υλοποιείται.

• Θα πρέπει να έχει την αποδοχή των συμμετεχόντων • Αυτοί που θα κληθούν να το υλοποιήσουν να πιστεύουν σε αυτό.

ΤΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ

• Εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου αντιμετώπισης ανήλικων παραβατών.

• Ολοκληρωμένη ιδρυματική/εξωιδρυματική υποδομή-εξειδικευμένο προσωπικό.

• Ανάπτυξη δικτύου υπηρεσιών στην τοπική κοινότητα όπου σε συνεργασία με αυτήν θα συντονίζονται από μια κεντρική υπηρεσία στην οποία θα συμμετέχουν τα αρμόδια υπουργεία (Δικαιοσύνης, Παιδείας και Υγείας).

• Δημιουργία εξειδικευμένων μονάδων τοπικής εμβέλειας, για την ανάπτυξη δικτύου πρωτοβουλιών με την συνεργασία όλων των τοπικών οργανισμών.

• Βελτίωση συντονισμού των εμπλεκόμενων υπηρεσιών και κοινωνικών φορέων.

• Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης. • Ανάπτυξη Μονάδων Εκπαίδευσης για την εφαρμογή θεραπευτικών

προσεγγίσεων, με επιστημονικά τεκμηριωμένες ενδείξεις για την αποτελεσματικότητά τους

• Αξιολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών/πρακτικών με τη χρήση δεικτών. • Ανάπτυξη δικτύου επισήμανσης και υποστήριξης των θυμάτων

ΧΡΗΣΙΜΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

• Τομέας Ποινικών & Εγκληματολογικών Επιστημών Τμήματος Νομικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσ/κης: από το 1991 υλοποιεί προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και στήριξης κοινωνικά μειονεκτούντων εφήβων

• Εταιρίες προστασίας ανηλίκων/Στέγες Φιλοξενίας Ανηλίκων για παιδιά και εφήβους που βρίσκονται σε κίνδυνο

• Ινστιτούτο Υγείας του παιδιού • Εταιρία Ψυχοκοινωνικής Υγείας Παιδιού κι Εφήβου με Κινητή Μονάδα

Παρέμβασης στην Κρίση (βία και σχολικός εκφοβισμός) • Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς με προγράμματα στήριξης νέας γενιάς• Ιατροπαιδαγωγικά κέντρα των Κέντρων Ψυχικής Υγείας για παιδιά-

εφήβους• Εταιρία Κοινωνικής Υποστήριξης Νέων «ΑΡΣΙΣ» προγράμματα

υποστήριξης νέων με προβλήματα λόγω δυσμενών οικογενειακών/κοινωνικών συνθηκών

• Το Χαμόγελο του Παιδιού & Τα παιδικά χωριά SOS • Ο Συνήγορος του παιδιού• Η ΕΠΑΝΟΔΟΣ- Κέντρο Κοινωνικής Επανένταξης αποφυλακισμένων ατόμων

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΣΤΟΣ

Τα τελευταία χρόνια στη γηραιά Ήπειρο, ιδρύθηκε ένα σύγχρονο Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την Πρόληψη του Εγκλήματος το (EUGPN-EU Crime Prevention NetworK), το οποίο συντονίζει τη δράση των κρατών στον τομέα αυτόν και καθιστά ευρύτερα γνωστές τις λεγόμενες «καλές πρακτικές», που εφαρμόζουν διάφορες χώρες για την πρόληψη της παραβατικής συμπεριφοράς

http://eucpn.org/links/index.asp

ΠΗΓΕΣ• Εκπαιδευτικό υλικό παρουσιάσεων και handbook του Εugangs• Νομολογία από τη σελίδα του υπουργείου Δικαιοσύνης • Εισαγωγή στην Εγκληματολογία, Στέργιος Αλεξιάδης,1999• Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ε.Κ.Κ.Α):

http://www.ekka.org.gr• Επιστημονικό περιοδικό Εργαστηρίου ποινικών & εγκληματολογικών

ερευνών νομικής σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών http://www.theartofcrime.gr

• Σπινέλλη, Κ.Δ. Ελληνικό Δίκαιο Ανηλίκων Δραστών και Θυμάτων. Εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή, 1992

• Η πρόληψη της νεανικής παραβατικότητας στην Ελλάδα. Το τέλος τής ιδρυματοποίησης: Μία άλλη πρόταση με προσανατολισμό την προαγωγή τής υγείας των ανήλικων παραβατών Βασιλική Ιωαννίδη, Σύγχρονη Εκπαίδευση 2004

• ΑΡΣΙΣ: Πρόληψη νεανικής παραβατικότητας ttp://arsis.gr/eggrafa/just_brochure_final.pdf

• Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών, http://www.didaktorika.gr/eadd/

ΠΗΓΕΣ• Συνήγορος του Παιδιού:

http://www.synigoros.gr/resources/kataliktikes-paratiriseis-ohe-2012.pdf ΟΗΕ Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού

• Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ειδικά Θέματα Κρατικών Πολιτικών χειμερινό 2007, Διδάσκων: Άρης Αλεξόπουλος

• Βασικές αντιλήψεις μοντέλα και μετασχηματισμοί του κράτους πρόνοιας με έμφαση στα συστήματα υγείας, ΙΝΕ/ΓΣΕΕ Συνδικαλιστική Εκπαίδευση,2012 1ο μέρος Κ. Δημουλάς: Βασικές αντιλήψεις για την κοινωνική πολιτική και το κράτος πρόνοιας.

• Παραβατικότητα ανηλίκων: Πρόληψη και αντιμετώπισή της, Διπλωματική εργασία, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Όλγα Ματσκίδου, 2011

• «Συμμορίες Ανηλίκων: Θεωρητικές Επισημάνσεις και Ερευνητικά Πορίσματα», Μανουδάκη Θ. (2012)

• Νόβα-Καλτσούνη, Μορφές αποκλίνουσας συμπεριφοράς στην εφηβεία. Αθήνα, Gutenberg, 2001

• Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνιολογίας, διπλωματική εργασία «πρόληψη της νεανικής παραβατικότητας μέσω προγραμμάτων κοινωνικής ανάπτυξης, Ιουλία Λαμπράκη, Απρίλιος 2011