206

لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

������������������ �������� ���������������������

�������������

����� ���������

���������������

�����

������������

������������������������������� ��������

�����

��������

������

����

�� ����

�����

������

��

������������������������������������������ ����������������

���������������������������������������������������������

����������������� �����������

������ ������������������������������

���!���"������� #������� �����

�$�� ������������������������

�� %�&������������������"��������������������������

�!�����' �������(������)������&#�����

���������� *�������������(����� � ����

���'��+�����������,�������

�� #�������-�����.���#����!����-��

����������������������������!���������������� ����

��'����� ���������������������/����

���������������������0����0����� ��

����������������

��1�#�����������������2�����������

������������������ �3��������������&���

�%�3�*������#�������������������

�����"�����!������)���������������

���"����

����������������������������'���3���4����"������������������������

�����3������������������������������������%���������!�������"���

�����������������-������������������������ ��)������������

������� �����-��������������5�2������������'� �����"�����

����������������������������������'�������� ������

������ �� ���� �2����������

�����������������2�������������-���������������� ����

������ �������������������������������#��#�������)�6�

/���� �������������� ��������������������������������������������������

���������/������������)��������������������� ����#��������/���

2�����������)����������������������������������������������� ����

�����������������������������)���

������, ���3���

����'��+��������������������

�������������������������������������������������

�����������������������������������������������������������������

�������������������

����� ������������

���������������

�� ���������������� ��������

��������

��������������

������������

�������

������� ������

����� ���������

�������������������

��������

��������������

������

����������������

��������

�����

��������

������� �

��������� ��

������ �

������

������

������

Page 2: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�������������

�������� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ��

��������������� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ��

�������� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ���

� ��������� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ���

����������������������� �� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ����������������

������������������

����������������������� ��������������������������� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ������������

��������������������� ����� �!����"��� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ������������ �������

���������#��$���%������ ������� �&���'�(���������� ���� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ����������� ��

������������� ��������� ����������������

������� ��)������������ �� (������������� � � � � � � �����������������

Page 3: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����������������������

������������������ �����*$ ���� � � � � � � � � � � � � � � � � �������� ������

����������#������(#������ � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ����

����+������� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ����

��� ���� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ����

,�+����� '�� -���������% �"��� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ����

,�+����� '�� ��% �"������-���� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ����

�����#� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ����

������������� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ����

������ � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ����

Page 4: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

������

������������������� ����

�������������������������������

�������������������������������������������������������������������������������������������������������������� ��������� ���!�����"���#���$���%������������&�����������������$���������

��'����'��������

�������������&����

���������!���� ��������������������������������������������������������������� ������������������� ��������������������������&�������( ��#�������������������������������������������������&�����)��&���������� �������������������&�����������������*���������#������ ��� ������'������"��������� ���+���� ���������������

����

����#����������,�������������&�� ��&���������&���������� ������&���������������������������������������������� ����-�������������&���� ���������+���������� ������������������������+������#��$��.

���������&�������&���������/�0�����.���1 ������������������ �����!0��2����������+���������� �����������&���&�� ��� &�����(�'�"3�!����� /��������%�4����#�

���������

�$�������'�����*����������������������������%�����&�&����������� ����������� �����������#��5��6 ��������� �����&��� �0���� �������������������'��������������������������&������������#������������+���&�����#�������������&������"�����������������������������&�������������������!��+��� �����������#���������������������$����������������������������&��������������������������������������������������!�����������2����"�������������������2����'�������������������������&� �&��������#�7��

���������

���#�� ����&���( �#����������&�$���������� �������������3���2���

������'��������#�������������

� �����0����2����������������+���������������� ���������������������������������%�0���������.����������(��������8�����'

���&��$�������������� ��� ��#��� ��� �������&��������������������������������������������&�����( ��#��������������������������������������������� ������������������������������,������������ 9��3���&��&����������9������������������������&������������������6 ����&������&�$���������� �������"�: ��������3���������0��� ����

Page 5: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���#�����������������%����������������������������6 ���������&�������������������������� ��,���"������������&����������&������������ ���� ���������8����'����&���$���������������������&���� �����������������&�����������������+������9�������������������+������� �� ��(������������ � ��:���������

����&�3����������� ����8�/8������������3��������������������0�� ����$�������'������*����������������������������������������%��9�������������������� ��$�����.����������������������

� ������&������

�������������

���������(�����������������������������5�������������� ����

���������������

�����5������.������� ����

��������

������������

������ �����)��������&�����������&�������������������+�������������(���������!�0�����������5������ ����������������������&���3'�������������������������������������'����������������������&������������� ����������������&��� ��8��/8����8��/8����������� ���

�����������&���

�����&���9��!��1�������!�-����������������� ������&��!��������$�������������&�����������������������

�&��&��������������&��:��&!��;�

�����������������������������'������������������6��������������������������������������������������������!�����������������������������������(���������������������&�� �������������������������: ������&������

�����������"���� ������ ����

�����������������-������6�9�����!���* ��$�����.���,���*������7������$���� ������������������,��������������: ������������� �� ������+���������

)�< �����������!�������%�������&�� ��

���+����9�������9�������

��������������-���+����������!���������� ��&����������

�����#�������������

���!���)����������� ������3������������������ ����������������������:���� ��&������������������&�������������!��� ��������9��/�&�� ��&$����&������� ��

����������������&�����( ��#���������������������������������������������'���������� ��!�������������&�����&��� ��������������������� �������������&�����)��&���������� �������������������&��� ���������������� ������� �����������������$�����6����� ���������������������&�����&������������$�������9��,�� ����0��������������"������������&���������&���������&�����,��!��!�������� ������'��� �����������&����&���������������������������������&������������&�����&��� �����������������= �����������( ��������������&�����������&�����)��&�����������(&���/"���������������������&�����( ��#������������������������������������������������������������ ����������������������#��� ���&�( #�����&$������ ��

��������������� ���������� ���������������������

��������������������

Page 6: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�� �������

������������&��������&���-���$����������������6 ��������"������.

���������&������&��������������&���������$����-

�����!�� -����������:/

��������!�� 0������ ������&����������.����-��-������(����&�������.

�"��#��$��%�������5�����������"����4���������&��� ����������������5����������&������������������-

���,�����-

���������3-

���������-���������5��&���-������� �������������)��/����������������������&��������������

�����!����������������$��������1 ������������������5��������������&����������������� ������������������&����� ����������������������������-��������������!�����.���&���������������� �������������������.���&��������������2���

�����9�������

��&��-��+� ���� �

���������9�3���0���������������������������������������������&��������������&�����

�.����.����.������������������!9���&��������

2���������,���#����'����&���&�����'����������������������&����-����+�����

0������������������!���� /���������������������:/

�����������+/

�������/��������������'����/����������������������/�����&��������������������-

�������!-��+�����9���!��"����������$����-

.�������.��+��*��������0���������������&��������������&��-��+����������$���= ���3� ���� ����,��*���������!��&���'���������� ����������������,���*����&������,���*�����������������&���������������&����������$���'������������#����������-���������( ���&���!�����������$��������������$�������3��'��������������������������#���� "��� ����������������3����!����"���;����'���������#�����3

)�������$� �������

����������������������������������&�����������������������"����#����; ����������>������&���������� ����������"���������������������� �����&��� '����������������������&��������&���������������������������0�������������������������!���� ���������������&���� �����������5�����������������'������������������������&�������#�����������!� ���� ��&��-��+����,������������ �����������������������)���&�������#������������������3��!�3�����!����������! ��������!��"�;����,

)�1����'���&������ ���������&�3����!�3����� ����9���� �������"�;

4��� ��&�������&����� �������/'�� �����&6�

�������0�������%����������&������!��������$��������������!������ �����������)����

�����0���8���

Page 7: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���������:��������30������

����������������������'�����&����������&�!�����;����� �������5�������������!�����������;���������#������������������3���������"����������&���,��������4����������'���������&�����������!���1����&��������!��%����&��������$��:����&��������������&�����������3����&����&����:����������������&�� '����������&�����)��&���������������������$��&��������������������������������������������,��!���"�����������8�����������������/����������9���������������������"�������������������������/ �������������������6��������$������9���������������(������������������������0���������������������������������&�����������������$����������.�����������$�������������������&���'��������������������������$��������������$������&����� ���������������������2��#��=�������$�����:�����������������������������������'�?������������������&���������� �������&����,�����*�����������5����+�����������������$�����������������,�������3������&����������������������&����"������������������� �������������������������������������$����1���������������������@����&������#����������$������6����������������������$�����������#�����������������������:��������������6�����$���'���!�����&���,����

�������&���2�������<�����&��������������&�����

����;���������������5�������������&�������:�����$��������!�

��&�������&��� ����������*����&3��&�)��������

��������-�����% �����A���$����������������6�������������������4������2�����9���"��� ��$��������������������&�����$��������������%����5�������5����������������� ��������� �����������������!�������������� ����������������������&����-�����%����79�������������!�"��$��� ������&��,�����!����������������������������0���� ������� �����������(8�#�% ����&�!�����$������������������������ �/��������� ����� ������������-����5����! ���+�����2�

��

����������)������ ����������&���( �#������������������������������������&���)�&������� �����������������&���������#���)����������&������+����"��������������������������3������������ ������������������������$����5��������������'������������'������3��#���������#��������������$��������&�����!� �&������� �����:��&�� ��&$������ ��&�����#���'�

�����,�������� )��������?��������6�������������'�� ����������������&�����������( ��&��������������������)��� ������������5�����������������%���������������*��#��� ��������'������!�

������������������� ����������

��

Page 8: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�������

�������������.��������������������������������������������&�������&��� ����� �����������#���������� 8���-

��������)��&�������#���������������� 9�������&��������,����/

��������������

����������������3��� '������� ��&��������)&�0������

'�����'�0�����8����%�����!����� �������

�����������#����3���������������,���������������� �������������������������������$������ ����������������:����������������������������#�3����&��$��$�����������,�����%��&�� �������������� ��� ����������

���������)��&���$��������#���%������ ��������������� �����������������&��������������������'

������������������������������������������ �������(� ������������������������������� 8��������������������� ��;������#���������&�������������&��� ���������&��������,����������������������&�������������� ��������������� 8�������������&�����������������&�5�3��&������������"���4������� ���������������������$��������8������

����� ����

���������&�����������������������������������'�����5��&�������&��,�����=

��� ;�&������&���&���

������������!����.�2������#���� �����������3�

������������3�����&����������������

-��/��.�����#�3����'�������������-���

��;�����#�3� ����������&������������������

�&�������������&����9#�'���!�� �����$�����

�-������:����������!-�����8��/8���/����������"�����������������������6 ��&�����)���������������&����������������

��������0����$����&����� ���8�:�����0�����������������8����5���

�����0��������������������������#���

����&��!��������$�����������������������&������������ ���������2��������������)����3

)������:���������

������������������5����/8����������)�������������������������

���������2����&����������&����$����������������������������������������#���������������������&��������������������!��������������&��,���*������&��$����������'�������������������� ������&��$������������������������$��&���������)&��!����0�'�������&�������

��

Page 9: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��������--���.����� ���������������������������3���!��3���&������ ����� ��������,������������ ������������&������&���&���� ��������'�����5��&������������������������������&������������������������ �������������������������������������������������!����"��:-�����������������&��!��� �������������������0���������#�� �������&�������

���&���������� ��������������'���������������������������������������,��������������*�������� ��:��'�����5��&��������!��������*������������������&��������� �������� ���������:������$������������$���'��� ����������������,������������������(�����������������������&������� �������������������!��������������!����,�����������������2���3����!���<�������*���������&���#�����������������,���������������&����&�����������'��� ��&�������������$��&��� ������ �������������������������������)��:����&������������������ ������:����$�������+�����������������(���9�/�������:���2�3��&���'�����$��������������&������������������$������!�� ��

�������@������������������������� �����!����������������������&����������������������������������������&���������

�9����"����

� 9���3������������&������������������������������������&��������������������������2���&����

�����&�����-����������������������������������������'���������������-��������������������!����3�����������������:������������������������������������������������&��������������������������������&��������&�������������� ����'�������&���������&���&����������������� �"�����#����&���������������������� ������$������������ ����������'�'�& '��������

���������������������"�#��������������������������������&����������� �&����������������������&���&���� ������9��!���"���������&���B��<��������������������&����������������'������'���������� ��������������0�����������������������'�������������������� �����&��,���*��������8���������� ���)&��&��&.���

�������6�����������������������"��#�������������$������������������������������������������������������������( ��������'������ ��������'����!��������������������������������������) ������������: �������������(��������"�������30���������/'�����������������������������������������������������������������������,�������������������������'0�������������$���&���������������������� ����&�������������������������<�������������������9���������������&������������������������������&�������������������@���:��2�

����������,��=���������8�

�����)�������������������%����"�#��������������������9��3

-����.����� ��:-���2����������$������&���

�����2������������������0�����������������������������������������$����������������������������������������� ����������������#��������#��������������'�����5��&�������������������������&������������������$������,� ������������:������������������#�����6�����������������

��

Page 10: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�������������� ��&�����������'��#������+��/'������#��������������+�������������"��������������������������������������������:0����&����������� ��������������������������������)������0���������C�'����������������+�����#�����������������������������,��������������=���/'�����&���������������� ����#����������������&��&����������#���������������������������$�����6������������������#������������,����&��������9�#��9��4����&�������

��������������&��'����������$����������� ����������&���!���� �����������&����������������������&��������0����

�/�������� �&���������3��������#��������������������&�#�� �����������������������������

��������������&�����#������������������� � �������

�������������&������� �������������$������.�����2

"�"�������

��

Page 11: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء
Page 12: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��� ���

������������������������������� ��#����� �������������&�������&��� ���������������������������)���� �����������

���������0.���)/����.���������!�����������������������������������������������(����)�������� �������������������$�������$��������� ��&���������&�������������5����������9��#���'�������&����������������� ������ �����,���'��������:�������:�

������,���*?���������'��&���"�����:��������)�����'�����������������������������!����)$��&�����"����'

����

�� ����������������'�� �6��,����������!�&���: �&���� �����$��'��!������������������7� ������������������&���$����� ������������������,���������������������#��������������'����������

���������&���$����� ������ �4���/5 ���������������������������� ����"��������� ���������������������������������������������������&������������������������������#�3���#��������'��&����+������� ��3��������$����'�������� �������� ���8�������������������� ����"��������� ����������������������������������������������������������4���� ������'����������������� ����"������� ����������������������������������'��#��������������&������������&��8��'����'������"�����"������������+�����������'���5'���������������������������������������� ������#�������������� ����������������������$��������<$ ��������:%�����7���������������#���������������9�����#����������)�����������&��������������������� ������:����������������+�(������������������������������ �&������������'�����)�&��� ������������$����<$ ����:%�����'�������� �������������"�����&�������� �����������������$������<$ ������:%����������'������#���������������$������������������������� �������%����������������������,��!���"����������$��&�������� �����������������$������<$ ������:%������ �������������������������'��#�����$���� �������$��<$ ��:%�

�������� �'�����,����*��9���������������������������9�����������%������ ��������"�������:����5��������'��������������$����������������������%������������:��������0��������:������� �����:�*���������'���������������&���

��

Page 13: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����+����������)�����0��) ����������)9������4�������� ������#����������(���������� ���/����� �����9��������' ���#��������#�����������������������������������������������'����(� ������!��������!$�;�9��'�&�#��������D�&���������������!�

��������) ����)���2���

������#���� �����������&������&�������"������������ ��������������������!��������������������� ���������������������������������������� ����������������������������������������%���� ���������&��$���������������)�������������������: ������&��� ������4�������������������������( ����������4��:�������&����� ���������������)�����&�����������B��������������:������#�������������������������������+��*�������*��������

�������������������)����� ��������������������'���������������������+������������������������������#���3��������������������������&����������������������$���#��������������-�������� ��������0����

�'����'�����&��������3���������)��������'���������������������

��������������&�������#�������!������

9�������

���������

����� �����������8�+�������������$�#�=2

��������/����$��������������������������������7����� ����������������������������������������������&����*-����)���'�������������

�������� ��������-���������%�8��#�����%���-��+�����%������������'���(-��,���4��-������������������%�����#3�

-��50�����'�����#3������������������'�#�����

��������0�������9�����������������6���������������,���*���&��$��)������������������&�������������$��������������������������8�����������������&������������������������)���&������������#����������� ����������������3�������������(�������6���'���&��� �&�3��&� '���� ��������<���&�������������,�� ���&��0/��.�/��

)�����������( ������#������$�����6�����6�� ������9���������&��������������

��)&���#����������� &3"������' ���$��

����&�������

����:�������6���"�:���0�&�������&��������� �"���#���)�&�����:���#�������:��������:�� ��

�� ���'� � ������'#�+�

�� ���������� ���������&����*�������������

��

Page 14: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���������

���������� ����

�������������

������ ��������������������

������&��+������������0��8��&���#���� �#���2������#���A� �&��������(����+���������#����������4���������&��$��&���������&�����!������ ��������������%�����$���!������������� ������������!�������&��������8�������&�����������#������������������������&���������������3����������������&������ �!�

�������

��&�):9�=�����&�������$�������,�"��

��������������5������8���������9���/� ���������� �������6���������4����������������������������������������0�����.�& �� ������'� ���������#����������!���������������������������� ��������#�����9����������!�������5��/8��������������������������

-����

�����������������������������������&�������&��������� ���������������5�$����� �%�8������'"�����<����(�������� �����$������ ���������� ���������(��������

�&��������6��������������#0&����#����!������������

���������������%'����������������������������9������������)����

���������� ��( ������3����8������������ '����&�����������������&�����-���+� ������'����"�����������������%����&������������������ ���������

����&�����,���������&��8����������9�/�����$���6�����!�������#����������������&�����,���� ������3�9����������9��/��������������9�������&��#���6 9��3����������&)��� �����$����������������%���������#���3������������,�����������������)������������9���/���������$�����������3�������������<��������#������������������

��

Page 15: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�����&�������������� �����������������0����������������9����������� ���������������� ���������#���������������������� �����������!����� ��������&��-�� �� ������������������������������� ��&�#���������������&���������������%4����#��

�������������

������9������

��������<��&�,�����������&�!�&�&��������$�����6���"���

����"���&�������

�-�������������������������������&��-��+������&������������������2���������������������������6 ��,��!���"���������&��������,���������2����������&����� ��������������������������0�������-��&���� ����'���������'�������/�������������������������� ����������������������$������������� ��������������������������5���3 :#

������� !��"���#�� ������ ���"��$� �!�#��% �$

�&' ()� �*��� ������ ��(��

���������������9�������������������3��-�����������������������&������������������,�������=*��������������������������*����7����������#�����������&������ ���������������&��������'������ ������������)����������#������������� ������ ����������9�#���5�� �� ��+��,���#��5�3�����������������'������0�!����*��� ����)&�$����#�%�

����)����

��������8�����������������������������$������5��������.�.�����%������������������&��������,���������.��������

����������� ����,����������� ��������

�� ������������'���� ���� ���������������'���#����+���������������������

������������ ���&�������6 �����(������������,��������������'���5�&������'������������������������ ��� ����B�������������#������ ��� ������>����������"������3

)������-������,���������&���������������6

�������&�������

��������-

���#���.�����'���������������������������&��������������0�����&����

�����������!��#��$���9��#���'����������&��� ���������&��������� ����(�����������-����,�������� ������9���,������&�����������&�������������

�������&���������&�2��(������������ ����� ��-��/(.

�� 9���

���&�������8��������������&������������&������������)��

�����-�+�=��� ����������,�����������:��&�$�� �������

������������������������������������������������������&��� 8����� ����������34������������#��������������������������&�����������������������&��������������������������������;'��#�����&��#�����������������8�����������������+����������$��� �������#��3���������!������ �������������������������������������� ����������(����������*����������������

:#��������!������������"�� ����������������$����������6 ����������������'������������0�����

����!������!�

��

Page 16: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��&������ ������$�����6��� ���������3�������������#�3��3����&�� �����&���8���� ��������0������������������-��; ����������������������)��&�����"�������&��������������'�����$������,��������������� �&����� ������#����������������������������������������������������������������������������������

)����������&�������)���&�����

��& '���'��$&34���������������������� ����!���

�����+������

����:�����������������������������������&��������������������������� 0����8����������&�������� ��������� ����������������#�������������&�����)��&�������$�����������������,���"������������"��#��; ��&������������������&�����������3

)8�����������������3

)

�����������������/������)���/����������������/�� ��������������)��:.���&����'/�����������������������������������������!��+�����������������4������.��������������$�������������%���,���* ��������������:�-�����#.���-���7���������&�������/�����������������������������#����3� ������������������?�����������������&�����-���������#.�����-$��������������������%�$�������(�,�"� ��,�����&����4��#�

� ��7�(�&���3����

��� �������������������������������������������������������������������

��#��������������%���&�����������B��<-������/�����������)��&��� ��2��+���������������������������&����5 ��������#��0������&��������������� �����)�������

�4���������$��&���������)�������

����$��&������

� �������3� '�������� ��������������3

��������������������������� �����������������������������������%#�������������������������9���������������������������������������"��������������&��,�����������������'�����+��/�������)�����������#������������$��!���� ������ �����������������&�������&����������������"����������2���

������$���)����������)������������)����$&����#���% :#�����$���������������,�������

� ���4����4�����)���&��������&��������������������� ���&���/��������������'����"���3��-��������(�������������: ���������������&�������&#�0��������

�������&��3�����'����������������� ������*��#������� ���������������B���"��<��������+������������ ��&�������������

E�������< 9����������9���������������������������� �����������������������9���������������)�������5��3$��������% �����������&������#

E.$.��62���������&��,�� ��*�#���������$&�3�

:#���������������&���3 ���������0����'���� �����9���#�������5�������������������������� ���� �������� ����0����'����!�����������������(���������������������� ������������"������&� ������'�!�����($����#�%��5��������

��

Page 17: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

E���#�-

����3-

���������3�

���#���&��,������)�����&�������

E�#�6- &�����&��/ ���#�#��������&������(�&�����

E'�,��-����'.���&�����8���� ��#� ��#������

E���!��-������-�.

�/

�#�������&�����0������

E��������-���&��������,�������������,�������������������9������������ ���������������������$�����: ��������&����&���� �������&$)������&�������

E�����-���&�������������+���(/�����������������/�����)��&���/'����������+ ��������������#�����������������8�"6�&�������&�#� ��

E'����������'������-� ��/�'���������,�����������&���������&�����6/

������&����$����)�������������������#������ ��������#��9!�"���&��,���

E ��&���������-

��$��������3������#�������"�����������'$����0���8% �����������������0���84�������&������

E9������2

�����������2

�7�������2

�'��������� ����,�����������&�����������������&�������*��/�������������

����������8��

E'����������������-

������/

����&������� ����������� ��������������#���;����&�����������3����!���+���������'����������������

����,!���1�&�� �$3�&��3��#� �� ��

�#������������#��������4 ���2������#���A�����������

� ����3�������-����,���6 ������������� ��������'���#�������3����&���5��������������������������'��������'����

2����������

2������������$�������6��������������������.��������.

����&�����������,�����������������&�����������������������������$�����������6���������������������������#���������������)���&�������)������&�����,��������&����������������������������9���

.�������&. �&�����:������� ��)������� ��0

������������@07�����0���������������� �����&��������������������� ���-�����#��3-

���#�����������-�������&��!��� �/���,��������������&���8�������������=���&������������8���� ������#����������� ��&�����������������$���)���� �������3�-; ���'������( &�������!<"$�$�#�

"���

�+�� ��������

-�����������3

-����&��������������������������&����

�����&��������������������������&�����������,�����������������������)���&������������?������������������

���������������������,���������������������������$�������������������������)��:-�����������.

����������������������'��#�����3

��

Page 18: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����&���5����������:������������,����&����-+��( :#�����������������������������&���3 ������������������������������������������

������� +. �������� ������������ ����%�-���� /��-���������������� �;����&�����������������,�����

���&�����������0������ �����9�������������������� �����3������������:) ��������������(�������3�

���,����0�9/�������,&��&�-���

�����������������������������������������&����������&��$�������������"����������������������������������������������� ��&��/0����������"���� ��#��/��������������� �������3����)���������-����+

���3.

���&����,�����)�����: 9��������:������'�����,���������:���� ��� �����������������������0�����)��&���/���&�������������������������-����'�#���� �5��� �� /������������

��9�����������.

����&����3 ������������������������������������������������������������������������ ������'���������������������������������������#�������������#��������0������.���&����

/ ��������������/'�������,���������#������������������������ ��������/����$�������� ������

��$�����3��+�@����'����������������� ����������������'���/���&�#���>�����(��������������3����7���������&���/�������������� ���������������"�������&��������������'���������������&���������&���������������������� ���� ������������������������������������"�����/�������������������������:��������� ���&���7���������#���/�������������������������������5����������&����������������������������������&������ ������������: ���'�����5������'�����������&�$������������� ���

����&� '�������������������&����������'��4/��&���/������&����F���&����������������������� ��� ������������;

/� ��� �������������:��&�����(���5������ ����������&�����������������&��������,�������

������ ������&��� '�������������������������������&���������������������������� ����6���������"����������������������������&������������������-

������-

��&�8����� ���2

���������������4�8���&��5&��

�����������������&������&��������������������&���������=�������7����

�����������(���� ��

�������'��������� ��������������5������

���������3��$��������6����"��������������0���$���������������0�� �����0�������&��� ������0�����+�������������

�� ����&����&���������� �������-���&��-�-�5�#�%-��&���������� �����������(�����3�����$��8������� �&�������������������$����'���,��������;���������:���������������&�������3 ��&���������������������������$����� ����� ��&��������������������8����������� ����������8������5����>>>���D�*�����������%��������!���������

-����0����)��- ��#���������7���'�����:

0 ������'��#�����3���&��5�������&������

�������������#���� ���!������������������'�'�������:�9������� ���!�����������������#���2����"������'���&�����������������5���3����������������0�������������"��������&�&�����������������������������%

:#����#���/�����"���������

��

Page 19: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

'�����������6"�������������&������� ��9���������!�����������0�����C���&������#��������&��&��������������������B���<��� � ���������������&��������������������� �����������)������������������0������������&�������������������������������������)���������&����������������������#�������������������������������������������$���!����� �������������������������&������������������"���: �������������������������/�������!��������������� ���������'������������ �����������������������6�� �����������!����������� ���������&���#����������� ������������������������������������������������������'�����������4����

.��'��/ �������&�������

��#��������������������������������� ���������&��������������������&������#��������������#��3������������ ������������������������������������������������������ ������ ���� ���� ���������#���&�

./01����-����$.�%�����#���/������#�3/79�������������(��$�������������� �������

������������������"������ ���������&�������)��&������&��������������� ������������#�����������&�����)��&�������� ��#���'��������0���$���0�3%���������������� ����'���� ������$��'��!��&�������2�,�: ���

��������� ������������� ���������$���'���!���!��+���������� ������������� �������������� �����������#������ �����������%#�������������������� ���������'������

/'�����,����

/���&��������������/

�4����0�����������0��4���������������������0�0����������

��.���������-����������+�������/���������������������������� ���

������������'������%'�����,������%�����������%������������� ��3����233�333& ������������������������,���$ ������%��� ����������$�������&��%����'������ ������&�/0�)�����&�������&������� �'���&��������,������������������

)�����%������������'������%����� ��� ���!��&�����:����-�����;������������� ��&��3

���&������������#��3�*��/����9�����������������4���.��������.���������������'�����,���������������%������)�������&����������'�����������!����� ������� ���"������������(�����������)��&������������0�����������������0����������6����������������������������'��������%9�������#�������������,����$����#������������%���������#���3����7�����?�(����������,����*����������0�����������2���&�������%�������� �����"��������������� ����������������#����-���7������������������� �"��� �������:$C

. #�7�/9�#��0���� �0�����0)�. ���)�������&���

�����&��������6����)�:��#�����&�����������&���'���������������� ��������&�����������&���(����&������/

���������:4����#��

������$���#�������������&�� �����'��5��������/�.�&��/�����".�������

�� ������ ����

���������&����&��������������'�������#������&���)�&�����9�/��'������ �������&��������������������$��������6�����(����������� ��:0��������& ���"��������� ������44���������,�����=�������������#������

������������'��#�����3���&��5�������������,����?������������$������%�%�$ ���3% :# ���&�������

:#��(�,�� �&' ���������#���������'�!�

��

Page 20: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�"�3��!������0��'������,�!����#��� �� ����������� �����2�,�&���������:����������6����������������������#��/&���������&�����)��&�����������&�����������,��!�������������+��/����&���'������������&�����������9���:�-,�

�=������&��, &��:�"����

�����(�����������������������#���� ������$����������������������������������������������� �������������������'������������&������&�����������������$����������������&���������&����&���� ��'��������� ����������������������'��#�����3���&��5�������������

-������������������������#��� ���� ���������#�����������������%�������#��3���$����������

�������������������������&���$������0���"�����&��*�����������������������5�3�� �� ���������2������#���������*�������������������������������0�������������<����������������������������������&�����9�����1��������������-���������������������������������� ��� �����#��������������&��������������������������&�������������$���������������������������������,���������9�������� �3����������������������$��������3�����������������/�����$�����������������������������������/�������������������������������� ������������������+�������� ������#��������������$������������� ���*������6 ��� ������������������������*�����������'��� ���� ������������'��#���+ �����&���� �����������������<���5��� ����������������������������������B�����������������)&�!����

������&�����(���������������&�����)��&�������!��+�����������2����

������&����

���#���������������&����������������������������������"�����:�& ���"��������:����#�����������"������������������������,����������������������������� �������������������������������������������&������������������0����������������������� ����"������0������������������������:��,���6�'��4�������������������&��������%��������$ ��3%�$4���%�%������������&����������� ������&��������������������������(�������������� �������������?9��������&����������������������

������(���&����������������������������4����������������&��������������*���������6

������������������*����������79���� ������'��#�����3���&��5������������������"�������������#�������������� ������������������"����������&�������3��!��� ���������������������������%��� ��"������4���� �������������������3����������������������:����&����'�����������������������������:"������������� ���������������7����������!����������������&����������������<�������)����������5������

��������� ��� ��������������� ���"������&�������������������,���&�

7��������!��������������������,�������������������������������������������&�����;$ ���������!����%�������������-���������,������������������������������&�������������'�������������������&�������2���

�����������

����&�������

��������������������"������ ���������&��������������������&���������������������&��������

������������#��������

��

Page 21: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���������������$������������������������%������&��������������������&���-��7��������� ���������&����������� ����

# ��������#��������&���)�&������������������������&����������������������3��#���2-�����<

2��������

��������&�����)��&��� ����������4���&���� ���$��&�����������������

���������������� �����$�������������&��������������������&���)�&��������� ������

2���������

2 ��������#��������&������������������� ����������� �� ���#���

�������������� ������������������������������������������0������$���������� ���0�����������������������&�������������������������)���&������������#����������������&�������:������������$���������������������&��������������������������&���������� �3�$��������� ����&�� ��5��������

)�%#.��/��-0�&����������������������

'�'�'�,�������� �

�������������������������

�����������/��&�����&��)��������������������������&�!�� ��/�����������������������/0�&��������,��!���"����������������%��$����������������&�������������� �������3�����������+9��/���������������,��&������&���-��������������������.������#������.������������������������������������������������������&���-��������'��������&�������������#�������������&�������������������������� ���������������&��3���������������%�,��-�&����'����������0��!����������������������'���4�'�����:�4������#���

����� ���� ��&�����#��� ��&���������������

���&����������������������������������2������������5������������5������.����������&����������������������)��&�����&�����������������������&�����,�������������)�:��$��'�� �����������$����,�������������$�&���� ����3 ���� ��'���,�������&���'����� �

)����0���'����0���(�����( ���#��

����,���/(����&�����������&����-���&����"�������� ��������$����'����!0���������&����&����� �������� ������0����������&��,���0&����������&�������

������������&������$���'��� �����������������&��������?�������� -��+������0��-��+������������ ����������0���������������;���$���'���!�������������������������,��1����������������������4������#���

����������3�����

���$���&�������3� �������"�����������������0����0���������������

������������#����������������������%����������������'�������������&�������������� ������ ����� ��������������� ��&��3������ ������&����������#����������&��$��&������/���&�!�&�&��/ ����30�����0���������� �� ��0�)��9��������: ������&��������������$��������������%��������������#���������������������#�������� ����������34��������"���$�������;����-�������#����6-7��������� "���&���������$����������

/%���#�������

/�����������4����������"��&��� �������3���������&��������������� ������$��&������� ��#�����

��� ��&���������0���������&����0����������%0���8����

���&�����0��������������������-�������.��:-4������#����

���������60

�����/(/�&���������$!�� ���� �34���� ��

��

Page 22: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�2&���$������������� �������&��&��������

���.�������������.

���������&����������������������������&����������������������"���������������&������������������������)��&���������#�����������0����������

������-��#.���

���>-'�����/����&���B����������������������� ������ ��������

� ������������&��������������-�$��.�C-

�����*�/4����0������9������&)���� ��������&�6 ������ �#$���0��%�,�*��

�� .����.�.��������:/

���������4 ������������������������������������������������������&����������������������&���,������������������&�2�� ��0����

���&��������#3��������&�� ���

��.���.�����."���������������������������������������0�����������0���������62 �������������������#��3���&������

�&�� ����"�������#����#����������#3�$�����

�����&��$������)���.

���������������0�������'������0���/'��������� �����������������-���������������'������������������0��!������*���� ���������&�������$���������������,�������� ��� ����-���������������������$���1/���&��������&���/��������#������/�������������������������������������"����������&��,����������������������$�������"������&����������&��

���������������.�"�������������.

'�������/�/� ��/���������������������/��������)�������������&����������������������&�������������������� �&����������$�������% ����������������&���������������(����3

�������)�&����$����'��

�4���$��'��

����������.

������������#���6$�-�.��/

%��#��������������

�������3��$�!��� �������2�3�������"������������3�8����)�����&�����,�������)���������, ��������&���� ����'�#���3���&��5�����������)��&������#��� �������&���"����������������#���������������������� ��� �9��=��������+�������������������&�������(����&�������������������0����8��������#����������������������������������

������5���/

��

���)���&��5��#� � ����������� ��,��< ��9=����,�#2�"��

����$��������������������������������!��$�����;������3�

�0���0�������&���B�������������������,�������������)������������������ �����&��������: �����������&���6���������&������ ������������������������3������&���������&�������������)&��

��������������������&����������5��6 ���������&���� ���������������'����� ���"�����������3������3 ����&�������������������%��3��&����������'��'�����������$���������������#��������������������� ��������������'������ �������������$���������!���� �������'���"��3���$������

��

Page 23: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�����&����������������� �����(�4�&�4��5)�#���������&��&����������$���������&����������$������� �������������% ��$� �!��,,�%��$��� 3�����%�

�������!�������������'������������ �)���������������������������&�������������������'�������#��������"�������:�����9���/�$�����,!������&���

�����������������������������������3���� ��,��������&��B���������������������������&������������������������2��������2����������������#����������&��3���5��3� ������'�-���'��������+����������<�+)����

��������&���������$�������������������������� ����& ���� ���� �������������:���&��$��������������������"���������������������8����&�����������+�������������������������������������

.����&����!����;������,�������

4������� ���������/����������������������&������������� ���,������ ��'���&�����������!�&���&���:���)�&���� ����������7�����������������,�����=��&���������&����'������������������������&���&�����������������&������� ����������������������&���������������������/����������������������������� �������3

)����������

�����&���������������������B���������<������2����3������'�����"����3������������ ����������-���������������������������&����$����)�����������������������&������������������/����&��������,�����������&�����&�����������2���

� ���������������������������������&����

�������������&��������������������������������������&��������,��������,������������� ������('������'������&�����)��&�������������� ������#�����������"��������� �����������5�� �������:�����:�$�������:������������������������������

�����B�����������"��:���$���'���!���,���������� �������3��'�������'����������������������� ������� ����������������� �����������������������������������������&����������������4������#���

��������������$�����

�������:��������&����0���8���������$���&�3%��������9����� ������� ���#��������'����������������������&�������������� ������&������

����������������������������� ���-���6�������������� ������

� ������������&�������������,���=�������������������$������'���� �����4�:������������������������� �

������0����8������������ ����� ������������� �����������������������������&�����������������#���� �����-��������������C�����3�����&�%) �!��������������&���������� �� ���#������8������������&��������������������������$������������������� 0���

�������� ���"�������&�����)��&�������0�����.

����8���� �����&������4���&�8�����������"/6��0�8�

�-�����������3�������������������&���������������6 ������������������%�����5�����������9����� ����������������������� ��������

��

Page 24: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�33333��������& ���"���'���������������$���&������-������������������������������������������������������%���� ������������������

������������������������������3����(�������

� ��������#������ ��� ��������9 ��� ����

������.���-��-���������

-���2��

��������'�=9������-�$���������/ ����&�������6 ����������%

���������%��� ��������������%'��������������������������������&�������������5��������������������������� �����

������������������� �� ��������&5����9���&��������� �������"��� 1332�>

�������'���$��C����������� �������������������6�����������������������������������&������������������&��������������� ������&��$������)��� ���������&�������������������,��!����������&��������������&���������������������&��� ����������+����9��/�������������������������������������������������������4�����+���������������������-��������&�$����:��������'�#���3��&�5��������� ��������"����������+��5�������������������������������������������������� �����&��������������������������6������� !��1.��"�����.. �" � *�

+*#*"���*��� ����&�7-�8��� �# �-��#9���������$��� ������<����������$�&����&���������������&�����,�������4�������� ��������;������<�����-�&����������"$��&�������&��&���

��� �������� ����������$����!�3����������

% ��������#���6���������

�!����������6����������������������� ���'���������������< ���������)��:��������������,���"������������������������ ���/����������"���&�������������� ��������#���������!����������������������������%��������������&������������2�������������������������������6 �#��������<�������+��5������+���� �����$�����������������$������������ ����,!�"���,!���53�$� ��&�����������

#�(:�&�� �, ��&(�������(��&:� "��&(:�� �77��:�(:�&���������#����� ����������������������0��8'���������������� � ���������������0����� ���&�� *��4��#���� ��������('�������&��������������,�!��"��������� �&������������-�$����������������&������� �����,�!��"������ �'�79�������2��

�������������5�/

�����'���,�����&������6

���#����������������$��1���&�����������������,���"��� �������!�������"�������&�����&)�������1���������!�������<�����:����&������������������0�������������������3������������������,���������

���������&���� ������������� ����

���&�����������������,���"�����������������������"���0��%���!��� �0������������� ������&�������������� �����������������&��������� ����������� ����� ������������������'����(���$����( ������������������������������0������ ���������������������������� �������,��!���"���������:���#�����+��� ���������"�����3����(� ���� ���A����!�����"��� ����� �����2��"���� ����3��������3-��0�!�����,����<����������� ������ ���������������:�����,��!�������������������������(?������������#���"��3������� ������

��

Page 25: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����#�6������������������&������$1������&��'�������������

���������$���&�3������������)������������&����������������:�������#����������������������������������&�������)���&���������$����������������� ������������������������������������&����9���!����"������������� �����������������������������,���������(���������$��1�����������������&������;������ ���"���������������'������������������������'��������

�������������-�����'�����$������������&����'���-��+���*����������&��;

���������)�����������4���$������5��3������������*������������������������-�������!���&�������������������������� ��������������2����"���������������������������������������4���������������������������������(����������(������������������������#����������������'��������� ��������������$�����'.����������-��������������������<��������+������������� ����������������������&����������������������������������'.����-���!.���������-������������������ ���������&������������������������������������������������'��� �������9���

������� ��������&��$������:������ ����������������A�������2�������9����� �����A�����������������"��������������"��3���,��!���"�����������,��!����������5��3'������� �����������"�����&����� ��� ���#���������������,���*�������� ��� ������������������������&��$��&������ �������3� '��'�������'�����/�*��#������������������������&����������������������&���6 ����'�����&���� ������������������& �����4��:���������� ��� ��/����&�����)��&��� ��$����8���������������$������,���#����� ������������&����'������������������������������������������&���������������������������� ������������������������������������$����������������������������8������'��,��������������:�'������������������/'�����5��&���������������������������������� 9��������������+������� ���������� �����#������������)��&����������&�������������&������� � ����������������3����������#�������� ����

�������

2�(����$)��9��� �����<�#����

��

Page 26: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

������������������

Page 27: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء
Page 28: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����!����,��������"�����$�������<������ ������������&�;�� �������������� ���A��&���������������

��������� �����������������������������9���=��3�����������&��6����3���,��* �������"������������&���������&�����������������������������������3��������������� ��=������<���&������� ����������$�������: ��������&������������������������������#���������4���#��������� ����"���� ��������$���!�������� �������������������������&��#����������&������������������: �������������'��� ����*�����'��#���+�����9��/� ��� ���������%�����=

��������������������� ������-�����"��������0��'�&���������6 �F��������&��&��� ����'��������������������$���: ����&��-��+������������������������������������������!����������!���3�'����0�������������������������6 ������������������������#������������������'�����&���2���� ��� ���&��������������������������������� ��������"������������������������������������������������ ��������������������������������������0����������������� ���� �������#��������������������3�*��������������������������������������������� ����������������������������&��������3����������&����� &���

�������(���������������������%�������������������#��0���0�&������������������� ��"����������� ���!���'��'�������3

)9����0�������6 ������&�������������������������

���������'����������!���3�"������������ ������������&���$����������&������������ �� ������&���,����*����9���!����"�����

���,�*����&������������������3������������$�:�

����������������� �������������������0�����������< ��"��� ��������������������&����������������������*��&��7����������������)��&������&���8

�������������2��3���&��&����'��������

0��������#�����9��,�&�)&��

��

Page 29: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء
Page 30: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�������� ��

��������� ��!�"����� �

�������������������#�$

����������

���������+��*����������&�$���������

����

-���#.���������-���������9�������0���!����"���������-��������������/�������������/�9���������/����!���� ��- ��������������/����������6��� ����-�����������������&�4:� +����&� ���.���� /�����5�#�%������$�������.�����*��&��7������� ���������&�����������������������&��� ���

.���$��� 8/�������� �����> ���������

�����������-������������ �

������"�������%������-�������<�������(����,����"���� �������������������������� �����������������#���

����������&�������&����������������� ������������������.�;��1/���&��������3 ����

��������� 1332�>

������&��������0���������&������������ ������&�����������&���������������� ���&����������������������������������������������������������������&������������������ ���#���/����������������������������������������&�������;-��������������-

��������-

���������&' +:�������������������&��,���*����������������������������'�������$���'���!�0������� ������� ���������� ����������3����$���'����������:���� ����������<(��7� 1332�>������-�$�%�����"��-����;

079���.�&.�3

.0��������0�����'.�������0������$��'�������:�

��������������������������������������������������:�� ��(��)�<7� ���5��7 = ���+�4�>:&��� �������������������������

��

Page 31: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�������������������:����� ������������������������������������ ��������&�����������,���������� 133��>������������������������� �������&����������&����������� �#����&���)�&��������&��� �������� �����������!�

��

�����������&��������&�������)���&���������$����������������������2�����

���������������������$���5�������.������-���&�������������������������������������������������������������$�������������������������������������������������������������&�������$��������������������-����

.������0�������5������ ������-�����<0��&����������&�������������������������������������

.�.���.

����������������5�����;��������������������!�� � �����������&�$��'�#�������������&����

����<&(:&4 �??:�� - �����������������������������������������$����������������������������������������������0��)��%$�������#�������&��������������������� ������&����� ���������������#��3� ���������������������������&��������������%�����(�������"������������������������"��/6��������&�����������������$����������������� ������������������$ ����������4��:����������������������$�����������������������$���������������$����5������� ��� �������������������#������-�,�:�����������������������B�����

-�������

��#�����

���������&������������������������3����&����������������������$����'����"��������������������3

���������������������������������������9������������%����� 1332�>������$������ �������

����������� ���������,�!��*���� �� �����������&���������������$���: �������������&�������������������2�����<����5�������������4�������0����������������������� �� �������������������&�����������������&-������������������#��3����� ���������������$�*����������&��3�������2��&��� ������&��,���*��������-���/��&

.��%� ���7��������������$�����:�������)�����������9�����������*-��#������%���&���

�����%������%��&����������0���������������-�������������3�������������������� ���������������������"���������������&�������������������������������������:�����+������ ����������������������$��������6����������������������'#�����

����&��������#��������� �� ������������������������&�����������������������������������2�������<����������3�

�����������0���������������0���������#���

�=����&���������������������������2���

� ������ ������:�����������=��������������'�

����&����'���������(����&���������#����������������-����� ������������:�� ��������� ���������4���:����������������������������'����������8������������#������������$��� 8������������������#��������������������/

��������!������ ���

���$����������� ����'"�������������������&� '����������&��-��+�������������&������������ !��&������=

�����������&����������������,��* �&�!�����$�����������������&������������������:����!��������������������������&����/����&�����(������������!�����$���

��

Page 32: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

������������������������&����������������������������������������������,����*�������������������������: ������������������ ������&��������3������� ��������������,��!������

���� �������������������)��&��������:����79���/��������0����������

����#����������������������,���#�������5����������������,����>�0��������������

����������&�������)���&������������������������������3�������������������5��0����'������'����������������,��*��&������)��� �&����������:���#���������������� 93�&�)&��

����������������� ���&��������������������������

�� ���������� ����'��,���������&����������������&��� ����3�"������������������&����'���,�����#����������4����?������"�/

����������

�9�������������,����*������������������������������5�����������������&������������������������������������!���1�9�#������������������ ����&�����������#��������������&�������������������&�����������'����

�����������������&��� ����������"�������)�����7�����"��������

������������������������� �<

) ����������������8

.�&������,��*2���2��

���$�#�������)���������� ���������:���������

�'����������������������#���� �����3�������������������&����� �������������:�-��&����������������)���.����$���������:���������������������$�����%��������#�� ����&�������#�3��.��� ��� ������/

�������

���������!�

����!�������������$��?�������������&����#�����#�������

����������)���������������&������������)���2'���#��������0�����0�����4��������������#��������'����0�����������������������������A.��$��������/�������������������&�����������������0��!���.���&�����������/���� ��2���

/������� �0���������������������(�����)��&�����(�

�4��:����� �����������������������&������ ����������(���� ��2���8��+������������������������(����)�&���(��4�:���� �������������������������5�+�����������2������3

-�-����������(

.

������&���������/9���������

�������������4���$�����������������������������3������������#������������&����������������� ��&���'����� �������������������������������������������$����������&��,���*������&�����������#��������� �����������������������)&�(�

�������(���.������#������ �����&��60����#�������$���&�������/�%��������#���� ������6/

�����A/�'��7�����������

���3�.���.������������3�

���� ���'�������������������� ����������30��&����������&�������������4���&��$�����&��������������������9���/�������������&����������-����.5���������������'����������������������#����������������������,���#�������5�����9������,���� 93 �7���=

��

Page 33: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����������3�����$��) �����������&�������-��������-�����B�����������&��B�<-

��������������������*��������������&���������-�����

���3����������

� 9���������

���������

�=��������(��������������3 ������

���������3 &3�&�B<4���,#�.=

��3��$���-�2������0�����

��������3����)�&���������'�

���9���#����!�(���������&������������������,�����9��������������$��@�� �?(,��� %%����#���3������&�������( �������A�����������������0�����������8#���=

�������'�����������������������2��%�������6����,���*�������"��&���� ��������������&�������������� �����������&���� �����,���#�������.$�4<� ��'��%�����'���&���; ������$ ����!9������������%������������'���������������#���������������$���������������&�����������������������������&�����������?����������#����������/'����������������#��� �����5��������� ��������&���������&��;���&��� ����,��#�����.���&��������,�����0���������= ����������������$��������&�3��&�$�� ����(������.��

��-�����������������/'��������,�#���5��

�����������&����������������,�����*�����$ ����� ������

9���������������������

%���"�������

'������������

����������� 4�����������������������������������������&$�&���

���������������������2����

���� �����)�������&��������������$()� 7�7 �'�:&7%������,���*�������#��������$()� &�(,��� 4<�7%��������������� �������������&����� ����0��������������������������������������������������>���������%����&�&�#����������%���!��9����=

����������������4���� ���&������������&�����������������������������&���������������������&������������������������������������������ ����0��'�� ����&�����#��������:�����= �� ������,��"��������� ���&���������� ���,1=

���������������� �������������9��������0���� ��&)����-����3-

������-���"��<-

��������5����0������� ����$���������3%�����������������������������������������<������&��� �������������!��������������B���"��<�����&����� �������������&��������������<������&��� �������� ��������� �����������(�������&����� �� ��������&��������??���������<������������%���������������'�0������=�����&���)�&��� 3���&�)&� �&����

����������������������&���5�

"��:0

�������&�������������������)��&������&����������������������&���������������&�3������3������������������6 �������&���� �&���"�#�$����4����� ����� ������ ��'�,��

0 ":��&��������� 30���&�0����)&��

��

Page 34: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�����������0������������������������ ������������������

����,��!�������

�����'��������������,���������������������������� ��$�������������������&���� ���������&�������������������������+������������������#������������&������������������� ��������3 �� &����0�����,!���

��� �'���"��3������������&������������������0�����.������&����������&���������3�������� ���& ���� �����2����

������0�������.��������� �����������������������3���� �������� ������������������=�����3������3������B���<

�� ���0�&��.��'�"3�/&�����#���$����=

������&�������������������$�����������������������������������&��������������������������������������������������������3�������������4�������������3��������������������������&����������������������&�������������������&�����������,������������������#���3������)��&�������������&������&��&���������������������������������1����������:������������#������������&���������������������&�$���&�3�������������:���������'��"�3����B��"�<���&��� ���������/&���������#��������#������&����������

����$��������,����&������������������������������������#��������� ������������ ������������3����&�������������������������&���)�&������������� ��������������&��������'�������������&������������������������������&����� ���$����

�� ��������������� �����������������:��������/����� �������������������������5���/8�����

����������4�����&�����������#���������'���"��3����������:���3��������������� ����-������������������:������/����������&��� ��������������������)��������

�������3

�����������������������&�����������������������������������������

�&�)&��������

'�������)�������������!��3 ���������&���8��/8�������������� ���&4������������$������������#����

����������&������������������%��$���������������������&��� '��������%��$����������+����&�������&)���6 ��������&������������������%���������������������������������������-��.���

���3.

�*�����

���������&��3 ��'������!���������60�.�����6-������������#����

������������&�����������������,���"��� �����3�

����������������0� �����0� ����-��������������$�������*���40����)�������0��������$�������������&���,����*��������������2�������������������������/����� ���������������������������������5���/8�������������&�������������������������#���������������&��������������������$���������������������&��� '��������%�������'�$����������+�&�&)6 ��&������%�

������������:�����������������/������'.�����-����&.�����������-�����&���������)����&�����������������3

�����������������������+�����,�����*

��$������&�� ������� �������&���������������$�� ���

��

Page 35: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��"����#

�����,�������.���������� ������' �����������0

����)����0�������������/�������/���&������������������������������:��&�������

�������������� ��������������4���$ ��������%��$�������������%�������������������������

�&$� ������4� � ����=

����)����������5����/ ������'/��������0���(������&����������������������������3

����,��1���������#���

������ ������'���������������������������(���&�������7��������

����$��&�����������3�������������������

���&���'���������� ��#������"��� ���/�������������

7��������

���$��&�������

�������������� ����������(���$��!���� ����������*�����#�������&�������

�=������ ���

- ��#�����$7�������

�����$��&������

�% ������40���,������������0 ��������0��#������

����������#�,1�� &����#��'�

���������� �#����$7������$�&��% ��������#������������������������������:�������������*����������!��+����=���3 ��#�����$���!��&��:���&�����������"���������*�������%'�������������5�� ���=� ������������?9�����'-��

��:���-�&������������ �#����$7������$�&��%

��������&��� �����#���������!&�&��

�������

�,�����

&�����

������&�����(-

��#�����-$7��������$��&���% �����A.���&�������������&��,������������/����2����

��#�������

������#�����7��������'���#�������������&������� �&���������������#��� ����"����9��"�� ���#�������0���8� ����"���������������� ������0��������������&����������&��������������������������&���&�����������������������$�����������������������������������5������������5����������!��#��; ������3������$���������������������� #���$7����$&�%��/

��

� ������#������ �#����$���������������%�����������2���

��5����

��$�� �

����#����$7�������$��&���%���9������

��������������������&������&����&��$�����&����������������������&���� ��#������*��� ��������

������"����&�����

����-�������������4��#������������������������ ���&��������������$��!���� ��������������7���������$���&������������������������2����

�������$�)���%���������������������������&���������� ���&������������$7�����

���$�&��%�����������&��������,�������������� ����������������������&��������-���

����������������$���!�������� ������������������������'����������������� ��������*����(79���������������������������������

�������(��������������������������'�����$������,��������������&���������������3���$��!���� ������������������� ���������!�������������������������������3���$��!���� ���������#���������!���������

��

Page 36: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��������������� ����� ����������"�������'�����$������������������������+��������������������� ������&����������������$��6����������������������������������������������#��3������;���#���������!�������������������&�������������&�5�3$��!����+�������@%�'�����2�3��&����������#���� ���'���������3��� �������/0��4�

����������������������( ���������3�

�����������(���&�����������#���)���'�79����������5��3���#�����(�������������������������#����������&����������������������$�������������&����������6 ����&����&�$?��������&�$�&����%���5�3����� ����,��"�� ���3��������������������#����'������$�������������������0������ ������ �����0�������������&���������������6 ������������ ������&�������������������������������5��3�4�����������#�3��#���������&�$��������������������� ������� ����,��"�� ����&����������������<�������������3����������2���

� �����������#�����6������������#�������������4���$���� ���������������-��

������������������������2����

���� �����A���&������*��6������������#������������-����������#��3��$��� ������������������&����&������������������������������������5��3��������$��� ����$������, ��� ��������������������������������������������������3���$��&��������������������������������������������������:����������-�����������"�������������������������<��������$���!����� ���������9���!���� ��������'"���� �� ��������$����������������&��$�������������&�������������������������������������:����2���

� ������������9��/��������������5��3 �����������

���#������

��������������#����$7������$�&��%����������,��������0��������������)����&������������������������&���������������������)������&��,������������"��$�����$������������2������������#�����6����&���������� �����(�&������.��:�&����������&,�����

�"��

������-���������������#

�����'���%��&���)�&�����$���������������$��������������$�����6���������������������������������&���������&��������������� ����������&������������������������&��������������������:������������#��������(������!�������$��,�����&������#�������3����&�������

����������"���#���$���%����&�������� �����,���&����������������������������������������'���/���������#��������������������������������� ���������������������$�����6������������������������8�����6����� ���

������������"��&���

$��������������������%������&�����������#������������'-���������%�0��� ��������3�

�����&����������+� � �

��8���"��6���$����������������������������������������������5��3�$������� -��#��=���&������������������*������%�����������������#��3$��������������)��&������������*���������%��#����������������&��������:����

��

Page 37: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�#���� 1332�>������������������������2�&����3��������#���������&������������&���#�7�����3�& '����

���������0���� ����&��������������������������&��������&�������&)����$��������&�����,����&�����������������������������������������������&��������������%���!��� � ������&�����)��&���������������������&���������������� ;2/0-1� ���� 1332�

'����#���������������������������������� �����������������

�������� ���������������������&���������������������&�������������������#����������������������#��������������$���'��� �����������2���������

� ������(���������������"��������������������������&����������������������������������������$�����:

�����������8�6;��2�'�

����� ��$��.��������������()�� ���<5����2�����<���,��#������ �� �����������������#����������������&�������#���������&���� ���,�&����������������������������������A����,�!��"������ �����93��:((�� 1331�>

����� ��������������(����3)

�����4����� ��������% �������������������&���� ����3������5 �������2�����

��������&�����������#������������������������� ��������&����������0���8��/8������#��� ��-�������������,�����!���������������� ������ ���#�&3 ����&� �������5����9/���� ):���&� 1333�>

���������2��&���-�������"��&���-

������������#����0����5���.��#�������

���&����"������������&������������������� ����$� ������ ��������������������������� ������&����������������������%�������������!���������� ����������&�����-�����+�������������������������������������%��&����'���������&���������� �=����#��������'���������&���������&�/'������������� ��������7� .//A�>

��9�������

��-������������������������������&�����������#����������� ��� �0������?���-���( ��0�5���������!+ 7�������4����������#��&������������#�������"�&�����&��$��&�������#�����"������ :�� ��,����%�&�������)�&��+�&:� 133��>

������ �?�������"��&�������������������"��:����������)��� ������=����������� ����#�����A�� ���A��&���� �����2�&�����'��'��

����������<����� ��9�����������'�#���3��&�5����

�������������������������$�������6������������������������������'������������������������������������ �79���������������� ������������&��� ������&�����������#������������������0��% ��������� �����������"��<���������������#�� B�)& +��<����#���������������/�����������������!������������ ���������&���������������������&��������������������+��<����� .//.� �#"���>����������5��3������&������"#$% ���� ������

��������#������&��������������'-��������$�������������������#������������&�������������� �����#���

��

Page 38: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��������&���������������������������0����������"����0�������

���������#�����6����5�������'���"��3��������������������$��������6��������&�����������#������������������ �����&�����:���&�����������#�����-��&���������&��� ����������,�����������&��$��!���������5������&���������#��+����������������"���4���������$��&��� ���������������&�����:�������������0�������&����� �������&���� ������'�����&���2���� ��������'����"���34������������!���$�������$������4�����������������)�����������������$�����������6�����������&�������������������0�������&����� ��������$�����������6����,�������������������&�����������������&��������� ������������������3�������������&�����:���&�����)��&�������������� ������&�����������#������������#�&4��

9��� ������'��#�����3���&��5�������������������������&�����������6 ������,��!���"��������������'-������������������������&�������$������������������������$������������������� ���������������� �����������������������������������������������!�$��% ��������������� ����(0�&�����9�!��"����"�$����&��-���0�&���������&��������������������������#��������������������

������&������!���$���������,����������������������������������������������

����&�������$������������������������$�����������������������������$���&����������������/���������#�������������&����������������������!���$���������������,���!��������'����'����������% ��������������4������������$����'������������������������������������������

�%���������2���&��������������������$����������������$���������������

���������,���!����"��������%����!���<0������

���$��� �0�����.���������-��#��$��.������� ��������������������/���������������������������������9��������������3�����������������������$�������������������&��������������������������!����6 ��������&��������������������!�$���$���*��� �5(� �? ����() �&' �<��& ��@:��7 133��>���������$����� ��������'���#�������3����&���5����������������������������,���!����"������������������-�������6��������������������������������������2�&�����2��

� ����"���9�����������"�&��$��������������%�������� ���#�����,�!��"����

��&�� (����������'������������

9��*�7���

���&�������#���6����'���&�2�� ���$�&�������������=���������'����4����(��$��6������,!�"���

�������������:-���&�����������#����/���$���������������/�������������/���&��������������/�������,��������������������"����/����������/���������������0����)����0���������������3���&�����������;���$������#��$��.����*��#����������������&���������������������-�������������������������������<���&���������������������������������3���������:������)���������&�����������#�������������������������'�����,���������� ������9�����-���+ ������������� ������� ���#���������������� ���$�����6��������#���������������������$��� ������������� ���������3������)��&��������������0�������������������������������)����������������

���������������������#���������$����������������&���������#��+��� ����������(��������������������&������������

����� �3���������'�&�)&��

��

Page 39: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

&����'����.����������(�����'�������

���"��3������������������&�����)��&���������� �3/���

�����.���&���������������������������� 0�&��������)�&����������/��&���������� �� 9������������#�����������������������2�&������-

��2��

�� �����

������

�� �6/�3�

�,10���&�)&��

������� -��&)��:�������$��������+���&�����&��6 ������&��������������%%����������������&�����������������������#����3�&��������������+��������������������������

�������������2����&���������������������������-���������#���������6.�������'�/

���&��2��� �/������������������,���*��*����������������&��3�������'���������+�������������������'����������������������� ��+���������$�������������

��������,���*�����������&���������������B�:&(

�):�?7 �? (�??� 133��>����������&�����3��������'�-������,������"������ �������������,������*����������

������5�����3������������������&��B���������������'������+�������������&�3���,���=���������'����������� ��������������(����'�����'������������������������&��3�����'���������������������2���

�����

�53��)&��0���*����������<�9��4�$��������%�

����������&���&���������������

������������&���3�������������������������#���������5���/8�������������$����������+���&�����&��6 ������&��������������% ������������'����������9��������������������&������������������$���������&�,��*����&�$����� ����������(���2�&����3

2��������0�������������"����5��������������

���'��5/8��

����������)���� ������'��#�����3���&��5����� �����)���������<�9������4�� �> ��� �����������)���

��������)������ � ���������������������������������� ���������#�������� ������0���'���!���2�����<�"�&��&�%����������������������< ������*���4���� �� �������$�)���� ��������)������������#������������������������ �������&���5������������<�9��������4����������&����������� ���������� ���6����������������-����������<

-�0��� 8�'�����#���

)��>���,��1���,���������������������������� ����������

�������,���1�'����'�����������&����-����+�����������

������#��������0����'���� ��������������������#����.������'�

������&���

��������6 ����������������� ���$����������-�������8�:��������������

����$�� 8���������������&������� �� ��������������&�������� �������������� ����

����������#����

�4���������������������������������0��������

�0��������������$����89��������4������������������'������0�������������$���!���3������8�����'���'�������&��������� �����������#������������( �������4��:��������������������"�������������������������� ����������������&���8������������ ����������'����������������������'���&���������! �������3'������������3���������������-�����

��

Page 40: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���������&������������&�����:���&�����������#����������������!��������<���&��#������=����������"����������$��������+���&�����&��6 ������&��������������%�������������������������,���*��������&������������������������4�����������������'�������������

������#���������������������3�������������6�������������#������������������/������

��&���#�� �����2������� ���� ����"���'������������$������+��&���&�6 ����&����������%�-�����

���� ��

+���B�<������+�����'��&2� � �������

���&����������

���������&�������(-

'������������������������$����������+����&�������&���6 ��������&������������������%"��������.

$����2���� ������������������%���������������������������������������&���������������������������������������&����������������������������������0���0���5��.����0�����&���)�&���� ��������������� ���#��������,��*�� ��������-�����B

�����<�������������#�����������������'�����"����3��������'������&����2����� ��������

)�����-� ��2������5�����������

$��������+���&�����&��6 ������&��������������%��������� ����� �������3������������������'���������&������ ����'�������

8���&���������"���: ����������2�9��������������'����"���3�����&����������-�����������3 ��������"��������$���� ��

�-�����������

�����������'�

�����'������������������$��������+���&�����&)��6 ������&��������������%�������2��&�������&���������������� .;;//� ��������'���#�������3����&���5����������������������������������������������������������������!��������<�"�����������$�����: ������������(-��&�������"��&������������&�� ����������� ������ ������"���

���� 1333�>

.��!��<-

$����)��&���-

����������������%% ���.0�������/� ������� ��������������������&��������2

0����������������'������'������������������������� ��������������&�� �����������9�������������������

���"����&�����:���B�����<���

. /��� .����:�� ����������������������������$�����*�����

� ������������������������������:

�&��&���&(��&�( ��<�:(� �7(��7� 1333�>

���������������079����.���!���<-

$�����)���&��������#��������������������������������������% ���.0���������/���������������&�������������� ����������������� �������

2����9�������0���������

����0��:

/�������$���1�� ��!

������ � 1333�>

��+��A�

������)���/ ��� �����#���������������������'� ������������������������� ��&������������ ���0��������������������������������3079���������������&�������:������� �����������������������'����"���3������5�� ���5������������������������������ ������������������,��* �����������&����� ���#����������&�����������������(����������&����������������� ����B���<

. �� 0���#��

����,�*���&�)&��

��

Page 41: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���)��$��������������������� *

���&������������'��� �������

����������������<��������������&������&� �������������:������&��� ���������� ���������&�������#���������$����,����'��

.�����#�����:������#�379���������� ����'����������07���0

��$&�0���&���$����&���#����'�� ���!� �����(���'�"3$������

'������������� ��������������������&������&�������B������ ��� �

���#�������

��������'���"��3��������30�&��������������:��*��������:��0�&�������#��������&�� �������&���������#���7�������'���#��������������������(����������������:��������&��3 �����A-���������'���"��3 �����������������������������6 �������������� ���������&����'�������5���������������( ��������!���������:�����������3�������#��� ��������'��������2��&����'����"���3

-�9�����'��������'����

���������#��������

��������������������

����������

���9�������������������#������ �����������&������������

�&������-

����'/��&�����/�'�������-��/)�

�������������������&���������&���,�!�!���� ��������� ��'����&�������+��������� �������������(������� ������:�����&������������ �����������:���������������� ���������&��3�'����������������&��� ���

2�������&������#������ ����������

����/���������#�����6��������������#������'����,�����=���&���-��� �������&���

'���9�#��-������#�%���#3�������9���

'�&�;�8������"���

���

��������'�����������3�����&���������&�����������#���������9���� ���������� �����#����������&�������'��"�3����-B

����% ���� ������������3

����'��������:2�����&�3�����

�=�������

������������������������#�������������'������4���������3��������'���"��3���&��,��������������������������������� �����������4 ���$����'��&�&����%�

'�����#������+-���&���������5-���&�����&����������&��� ����

��������8���"��6�������-��!��������&�������.

��������5�������������)������'�����������,����-���3

��0���0���������&�����������&��,���������������������

'������������������ �������������&����3�

�����������'���$�����'����"���3%������'�

����������������8����"���6����&���!���&���&�������������#���3����&�������&����������������3

-����������&����:�-�����������������

�������������������4�����&���������

������&��������������8���"��6���&��,��!��!��������������������� ������'��#�����3���&��5�����'.���.������/����$�����.

�#��'�&����� ���������=�

'�������������&���������5-���&�����&�����������&�����$������:���&�������) �����&������

/���������8���"��6

�����'�������&�����)������������������ ������������'���������/������0�����������)��&���� ����'�#���3��&�5������#�����'�/3������� ��"�����������&������5.'��������-����������+���/�� 8�'�#��

������$��079���&����

�������,�����������8�����6����������'��������������������(�������8������' ������'���&�������������=� ��3

��

Page 42: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�����2�����

����������������������'����� ���&����������������#��������'�������'������������+������������������&��������&��0������������1 ���&�������&���� ����/�����'�����

/�������������'�������������������������&������������� ��������������������������� ���������������*����������������������

������������������:������&���������������&����4��#��� �������'���������3�����������,���������������������&������&�����2��������/0�)�����: �������8��"�6�������'�����������"�&����������&���������'�&��

� �������

�0�����

��/����&������&,������&����

��$������ ����,��!����+

��$���������.���&��������������%�$�������������.

���&�� '������%���������%����������

�� �������.���������0������$��������������&�������$���������������������������������5�/

������*����'�&������-�$��� -

������3�

���������&���������������#�������������������������6'������'��������������������� �������-��� ��������������������9������������� �����������.$��������������������&����������������������%�����+����������������*�����

��'����&����������

�������2�����

�������

�����&���� '�����������������9����/����������������������������5����3�������������������������������������+�����,��������������!�$������������������&�7-�8���������������������6���&�$��'�#�������������������

������-�����)-!�:������������������,�����������&������������������������� ������������-

�'�&�������)���&����������������������$�����������&� '����%����������+��,��*�������������.

�������,������#����/�

����23�&&��'���

���&����-��������,����$����������������&�� '������%�������$����������=-����������������������������������������������������5��/

� ��������������3��������������� ���������������������&��������������� ��� �������������<.��� ��:-

����)��&���2

�������������������&.������&���������������2��&���������� -$����������������&�� '������%����5���.����������� /9��#���'��������������������&��������������������&�����)��&���������������������2��&������,����������$����������������������������&�������,�������������$���������$���������������������&��� '��������%������������������������-����.����&�����,

0��������������

��� �����#���&� ���&��,��������������������

-�������

�- �������-$����������������&�� '������%��������3�

�����������������&����������������$������������������������������&����������+����������������������&��� ��������������)�������&�����������#�������������� ��=����������&����3���������������������������������������������������+������������������������������&���������&�����������������&���������������������&����5���������&���������������������������5���&����������&�����&����������3

����,�����10����'��:.���&�����)�������,���* ��������

�������'����$���������&���&�����������������������&�� ���

����������&���� �������&����#������&���������������� �������������������������������������������&�����'-�����������+������������������������������'���:����&�������)�����

��

Page 43: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�&���6 �������&3� ��&�����,�!������&�����������������

������-��������&��-���������� ��� �����=����

$�����������&����������% 9�3$���������������������&��� '��������%������0�����������������$�������������������������������������������������������0�������.����/��#����������������*����'�&������ ������ ������+������ ���#������������ �� ���&����$���������&��������������%����� ���������������������������� ������"���������������&�������������� ������)��������������D�9����*���&3��$������& '��%���������

'����'������ �������&���� -���������0

����5���3$�*����� ���&���3���������������������&��� '���������������������������%�"��"�������5��3$�*���� ��&��3�������������������&�� '����������&����������+%� � �����

���������0

79�����������#�������������&�������)���&��������� �����������������(���������:������������������������2���&��������)������

�&�����

$������"�����������+������������

�������.������������6-����#�������A-�����2�����

�������&���� .���������&����&�������������������/�

������������� ��������������4����:�������������/�����������������������������������-�/���������������������&����3��������������������������������������������������������&������������������������������&��������$����� � ������������$����������'�����������&������������&���������"���<�������������4�&�������&�������C��)��&� 133.�>

���������������&����������������������&�����2��3��������������������������������������������������

� ������&���������������� �������)�&����&������������ ��������������&����������

������=@���������� ������������������������$��� ������������#�������������������������&��������������������������������������)��&���������������������������������$������$�������������������������&�����������������������������������������)�������������������,����&���

����& ���7� 133.�>

���������-��������,��������$����

������ ��&��������� ������������:������������#����������������&���������������������������������:����2����

�������'���"��3��$�����'����&��2��� �%������������������������&�����������#����������2����

����������4�������������������������������������6����������������������:.���#���<�������������'���5��/8��������2������:2��������#������'������������!���5��3��������&�����&��� ������&��������������������/�����������&���

2����� ���

2�

����$������������$���C�8���&�������������&���� ����2

�������������&�����,����������������� ���� �������������6����#����<�&���#������'�"3������������

��� �������������6��������������#���B�)& +��<�������� ���$����&���,

��

Page 44: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���3%����&�������&�'������3 �#�+��<����� .//.�>

��!$�+�,-

������� ���������� ���&���������������#�����������������������������&����������������������������������������������������#���3�+��<����� ������$�����"�������������&������������������%�������������������������������+��<������������

�����)�����������/����=�

��)����������&������������� �����$��������+���&�����&)��6 ������&��������������%'��&)�����+��<�����

�����'���������&��2��� ������������0������%���3

2��������,���*��������&����������������������������

����$��������+���&�����&��6 ������&��������������%���$��3�������������+��<��������5��/8�����������'�������&�2�� �����������������������'�����&�&���'������������������������:���������������5����.����&���,�+��<���������'�&)��� �$������&������������������������+��<������������&���������������&���������������������������������������0�����������������������������$���������5�/8���'��������&����������������,��������������&�+��<���������������&���������������0����������

�����0��������������������$��������5��/8������������������%��������)����

����'���"��3 ������'��#�����3���&��5������������������������'�������0��������&��������������0���������'�����������0�����,�����2�

��

� ������"���������79�����"��<�+���&��)� 6�( ���9� 133.����� ��������������<����������&����,��#"������������&����,������������&������������������>�����������������

��

Page 45: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��������5�������������� ��+������ ����� ��������=����+����������'��&���'��������6��� �����������������&����,�������� ��

��������+�����������$����.��&���,�+��<�����>����������"��������

.*���6.

�����������������+��<�����'���:.$�����"�������������&������������������%������������������������������#���3���� �'����&��� ������������� �����$9����������������%�������-'��������%������������2���&�������������$�������6�������������������� ������������������������������&����,����� �����$������.�����'���������&��2��� ��+��<�����

������8���/8��������$����������+����&�������&���6 ��������&������������������%����$���������������������������,����*����������&������������������������������������������������������������5��������.��������&�����,�+��<������$0���������&��������������%��������-���3 �������+�����������������6.���&�� �������� ��� -������

�� ������

���������

���������%���������������������������� 9�������������( ������������� �������#����� ��������4 ������������'���:�&��,��������3 �#��2&��

����%�

��!$�+�,-

����B��������*��� ��&��3�����������������$����������������&�� '������%�����������$��)������&�����)��&���� ������"���/�'��������� �/������������/�����&������������$����������������&�� '������%�������$��������6���������30�����5����.�������������

������������%����2���� ������������������������#���������������&��������������������������'�

���&��2��� ������������������������-��������,�����������������&���������������������&�����)��&��������&���������-�������

������������

����!�����,��������&��,�+��<�����>

�����&��& �����,���+���&��)� 6�( ���9� 133.����"�������&������������5�/8

��

Page 46: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�������+��<����������9��&���/0�����0�������������0����8��%�����'�����&��2��� �����������������&������������$�������������$��������+���&�����&��6 ������&��������������%� ��������%0��������&���������������5/8���'�����&��������,��� /+����

����������)��������4��������+��<����������"��<$0��������&��������������%� ��������������*�������

2������)��/��� �/�����&����������� ������$�)�������)�������������� 9�3��)���

0����$�&�����

������'����&��2��� ����������8��#��%���&����������&������������&��� ��������������������������+����������������������:���������������������������������0���������3������������&������������������������ ����������������������������� ����������������*

-�����/6.�����&������,-

�+��<����������%��#�����0��'��!����)�&����&��������������������0�������������������������������-$���������������������&��� '��������%�������0�������&����

� ����������������&����������� ������������������������$0������

�&������%�����+��<��������� �2

$����2%��"<���#���5��.��&����

��$�������������.

���&�� '������%���#������3������$0��������������������%�+��<����������&��;-

���&�����������������:��������#���6��������5�������3�����������������������������:����&���������������#���������������������&����������������������'��&2� �� /���&� �����'�,���&���������&�)&��

���&�����;-'�����,����-$����������������&�� '������%���#������08������.0���&�����)��&���.

���������. �����������$���1/��������#�����������&���������� �'����!0������6����������30���0���.� �&���������&� '����������'������+�����������#����������$�������������������������������������&���,�+��<�����

���$��.���#3�+���&��)�� 6�( ���9��#�)�����3 �#>

��!$�+,-

��

Page 47: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

8��&��� ��� �����������"����������-������������-��������������

�������������������������������� '���,���-$�����������&� '����%�������� � ����0 ��������&����&���)�&����������������&�������-�������#����6. ��������������������������������#���������������������&�������������������������'�����&���2���� ��-����.����

��-$�����������������

-

���&�� '������%�������(�������� ����

���#����������

���������&�������������������������� ������&������� ���/������� ������/����������%�#���

� ����-):

/���&�)�����

��� �����#���������&������. ��&����������$����������������&�� '������%�����������6-�������&�����&�������'��&��������������&�������)���&������������������������&�����,����������������������2���&����0�������&����

�����+���&����5.����������������

.����� �0

������&�����&)������� �$�����&�/�&�)&��

����������-�����#��6 ����$����������������&�� '������% �����

����0��������&������+������� ������ �������#���5��.���&��,�����&������- 9

.�-

��'��4��5�"���

-�����$���������-

��&� '����%� �����������)������������� �/������������������#������������&��������������������'����&��2��� ��������

��-��$���

�����"��&���

� ������������)����0�.��#������� ������

��$��&�������#���%�$������+��&���&�6 ����&����������%������������.���)��-����,�10��������������������� ���&������� �'����� �����������&��������'��'�����%�����������'�������� �&����������&���������������������'����� ��-��6�������� �3��/

)�������������������#���

����&����������'��&2� ��

�����������������������������-��������������������� �-������������������&������������������2�����

���������"����.

�������������� ��������������������������&��� '����������������

����������������������#���������������������&�����������������������������������������3

������

�0�������&�����)��&��������������-��&�����;.���&������-����� ���&�����)��&����������"���.

��������������������$�������/������������#����������������&��������������������'����&��2��� ����2������������������,��1)

�����������������������&������� ������-��&���$����������������&�� '������%�������������&��������(����2����

���3�

�,10���&�)&����:.�&��'�.����4 .���/������&�������

�,����&��

�������������4���:������������������������������������������������������������������������������'���������&���#����������������&����� �������"������ �����4�:��������������&�������� ��

� ��������������:�����������

���������� �����������������������������&����������������������:�-���!���#���;�'�������3���������������������������30���������

2������

������ ��0�������������������9�� ������� ���#�����������#�����������&���������� ��������#���

��

Page 48: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�������������������������

����&���������'����"���3����������+����&���&��������������������������(-

��������&�������:������ ���:'������ &���&�)&����&�����������)&��

�����������3���5������.������&����,�+��<������ �������-�������$����������������&�� '������%��������&���,2���������&��2 ���������&0��-���

��3��� ������&����� ��0�$����������0������'����0����/���

���/�����&�����������#����������'����&��2��� ��������&������������������.����-���-������������-

����)��&���.

������������&������������������� ��/����5������������%0���2������-��������3

-�*����.

&30�-�.

���- �'�&���

��&�����������������������'���������� ��&������������������������&��������������������&���������+������ ���'�����&���������������� ��������������&�������������������$�����������=�0���������1 ���-���������������&���������#���$���. �������������*�����������������������������'.���#������

.����������#�����������������&�����������������������

�"��#��$��%�����������#�����$-����������������'8��� ��%�������#����������������: ���-��������������0�������

%����"������������#���������&��5���������&��,�����!�����������&������������������������� ����������������� ������'��&���������������#��� ������&��+��&�����������������������#����'�����#����'���������#��� �,�����������,�����������!�&���:��&���&����������������������������������#������� &�������&��������2�

��

���"����/0�����)��+���

�����&�����)��&�������$��������������������������������� ��2����������)��:���$����� �������������#���'���,�����&��B�<�������������#����������&���&��������&�&�������������#�������������������(�"������8������������/'��������'����/��������&���3/�����'���&��������/�����&������������� ������������&����B�������������������������������������-��!����0���

� �������&�����)��&��������&��; ��������&��;# ���'�����,��������0���$��� �0���������������������

��-��������6�����������8��������������������!��������; ���������������������� ������������&����B���<�����������������.������.

9!�"��0��'�,�����)������3����������3��������'��

����������������'�:��,�=����-�$.���

-�'���,���.���,�!�����&���#���=�������'�������5�������������������������������������������������/"���$���������-���$����

.����&���������

/�����&��������������/��� ����0��������/�

����&��������$��2����/���!�������������4������������ �����������������������"��3�������&��� ����������&�����������&�������#����� ����������'�������5��������'=����3������������#�������������������������

����-�������&���;��������&����B�������������������$����1

���!�����$������������������������������������,��()����������������������������'������$��� ������������'����������������������"��������������������$����8=����� ���������&���6��������������� ���������

��

Page 49: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���!�����$�����������������������������������:���� ���������� *�����������&���� � ��������������������������������'��/�����*������������:=����� ��������$��1����������##�������� 9��#���� �����������������0��� 8��������8����9������������� �������������!���������&���������������������������� ���������:����� ��'��������: �������� � �:����&���=

���#��������������� ��������������&��� ������$�������(��������%������������������#�����4����������������#���������������2���3*���������������������$���3 ���� �������#�������������������&�����������$�������3���$�������������3����$����������&���&���������������������������������:����������������/����)����/����3

����������&����B���</��!�

��������&���3/������������ -9���������/ ���&���30������������� ����0���$�������� ��������������������������0-����'���3

-��������&��������

/��&��B������.0������������ ���� ����0 ����� �� ���#����������������������� ��'���&���� �� ���#�����9��������������������������������9�3����'���,������3 ����� ���9�� ����#���������A�'���������5����������'�= ���������������#�����������������/

)��������'�����"����3�����&�����'������������������������������+�

����������<�����������������&���� � ��F������!����������&���?�0����������������6���&������������,��!���"�����������������&������������������������������-����������.�������������'�����- ��-����'�����#���������������������3���������������������������������������� ��$�����.��������������������� ���'�����,���������&��� �� ����'�����,���������&���#����������&3�

-�����������-�����������������-�����������&���������)����&������������������-�����B�����<

- ��������������������������,����������������� �������

����������&�������������<����#�������.������������������-��������������������������������9����������� �������&���������������� .�/���!������������.�����:��&��B�������&����+�������������������'����'����������������&� '����0����������3��$�� 8�����:��'��"�����:���9�/��������&���0������� ��0������2����

����������#���3����&���������������� ���������������:������������)�������������������&����-����+�����&������������

��&������������������� ����'.��� ��"��/�������������5����������

���������'���7���

��� ����"���:������������������������������������

������

�� ��������'���#�������3����&���5�����������0����������������������������������#�������������������"����

�&,#�����#����������

������� �����������A������$�������������������5�����3�'������4���4������&�����������������������������������������������&��������$����������*������������������������������������

��������'-������<�����������3�0���8�������� ������������

����3�����������3���3�������������/����������$���8 �����������.���9��3-

���&���B��<�����������)�������������#������������.��������

-����-

����������&���������������������-����'/���3-

�������������������������-���;������������������������&������ �����������4�����������������'����&������ ��������������� �������������$���8�����������3��� �����-���� -������&������-��������������������������:���0��8������0��8�.�/��

A�/�#.�3/�.��A�

��

Page 50: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����&���������������"���30��'�&������$�����9��������������3���������0�!�3�����2����/���&������6/���������������������������������-������$��������)�8���79����������&�����)��&������,�"���& �"��������&����

,��,����� ����������������-������#��6-'������'����-� ��/�����/���&��������������/ ������������*����/� ��/������)����

/���5��3� 9����

�'�&��'��&�����,���������������&���:���������������- �����������*��� �� �������62"�+����2�������������'��������������������'���������)�������������,��#��������&���8���������� �������� ��������������������-�����$���0.��6�����"���������0������ ����� ��������)�����������&����'/���

����������������� �'����&������������'����� �������#����+*����"���6�'��������'�������������!����

)�����-��������������,����*��0����(79���������

���+�������������������������"���������:��������&���������������-�������

�������������"��6-��&���'�������

������� ����

��3�

��� ��/��&��,��/

��0���0��8� ����������9������$&����

������������������������)���� �����������������&��������������� �����!����0���'��&�������������$�����:��&��� �#���� -����'���8�����������&������� �,�#����������� �������� !#�-��-'����'���0������������ ����������&��������������/��������6����0��������������/���&�� '��������-����

����-�����������-����

���&�����)��&���� ���������������!���/���/������������-����������������)����'���-��������� ������������!������5������������������������������������#�����

������ �������A����$������������������������������������������������$������

�9������������������'-������)����/

����� ������ �������'��:'������'���/��������������������0��������6����#����#��

�����(/ &3/�&�)&��

���&�������4�������#��������������������3����������&�����������������������������������3����� 9���3����&�������)���&������������(������#��+������������� �������'��'������'����� ��������)���� ����������3������0��������������������������3���������������������������������������&��������� �������)��#������

2����

����������. �������� ��� ������)�����������8����5�����$�!���.

��������� ����-�����������.

��)��0"��"�#�����2��������#���� .��&�$�� �.�����������9�� �������'����'���� ������

�&�������2&�������

����$������� �������������������������&���������� �������-�����������,���*���� �����������)���� �&��-�����'��� .��-�

0�0�0���3#�

������������������������������&��������������������������������&� 9�������������)��������������������

���+����������������;/

�������� ����� ����9���&��,���

��

Page 51: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�����&��#��� ��������������������&��� ������� ��2���'����������:���&����� �� ���������;�������9�����1��������������������: �&���&�����,������������������3

) �2��������������������3���"��9����4

����������������������*��&��7����������&���B��<������������������������< �����#��� ������"������������!��#���&��*�����

��-������������� ���&�������������'���&��������� �������8����"���6���������-����.���!����3

-����������

--�������<

.

������,��������������)����������0.��.8.�%�+������������������ 9������:������;-����<

9�*0 ��(�

������� �B�������������������� ���������������@��������&����������������������3.��������������8���"��6������ ������&���

��.����������������-$����2������!�����&����!����������;%�����&����������������� ����������� �������������������&��������������������������&��������,��������������5��3'��&���6�����,��������������&���B������������ ���9������������������������ �����������&���������� �����8����5��0���� ���� �&�3� ������)�����&)����$��)�����!����$2��!�&!��;%�����)���

�������������-������� ��.�����/������)�����������������������#���

� ���������&���������$���������������������

�������������:� �����'��'��'���&�)&��

��� ��=-

'������'����/�����/ �������������'�������������$��&���'��������� ��&��3���&�� '����������������������&����������9�����������������,��������������������������������������������������������%�������&���3 ���������������)�������:�"���������&����� ������ ���������������&�������������������������������$�������������������������������������������&�������������������,�����������&���,����&��� ���

��������1�����

���+��+������2"��)2��!����)� &��

��������3�

������)��&���0����������&�������"��$���!-���!�����$���0���������&������������������������:��!���$������ �&���������������'�����������"��������&������������&�������/�����&��*���������0�������&���)�&�����$���������� �� ���#���������������&����������-�����,���-������#��

������3

�����������������&���������&������ ������ ����� ������"�����������,���*������������4��#���� ��������#����9��#�������������������������7���� �������������������������&���������� ����������������������������3�������������� ��� �����.��!����-����������������������������������-���'��3

-���#����������������������� ��F9����0���8�����#���'���3

��

Page 52: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�'����#�����+���'����#����� �������������-����������)����������������#�����������������������0�����8�9����������4�������

���&��������������������#��#����

������-����

�����)�����&�������

������������������

��������������

���������&���������&���������$����������������������� ������

������!���������&��� �������� �������������$����,� ��

�����&���������'���� ��� �� �/!����

��$���������� ����&���:�

�����'����!��0�#����

��������'����

��� ����'����

������������'���������������&�������������������������������������������� ������������������&�����������.

�.����.��������������������������-

�������'��/��&�����,�#�������������&$��2������� �/���%��������� ��� ����'��7�����������������:���&����������������������#�����7������$���������������������9��#������������������������ ����������������'���� �����������.��������/����-�������'����$����8

-������������������:/

�9���#�����.

��������.������5�#����0������&���/���9�#���.������7��.

������5�����0�������0�����������0����"�6��$����������������.�����&.���.���� ���"���-����&���������&�������&��������������*������������'��� ���� ������������'���#����+���������������������&�������������������������������� ������'����"���3� ���/� ������������������� ������������������������������9�/��������&����������5�3�9����4

-����0�������

.��.��-!2 .��.-����&�������/�������������/��� ������������-

��#��������/�8����' ��"����0��� �����-�����������/ ��������������������������/��������� �����.����#�������������� ������������������&���#������������������-����.�����/���3

-����&��������

-

��&����������/����#�����/$� �3.

%�����$�!�3�����0�!�3 ����2�#�=�������0������������&� '���������������� �:�������'���� �:��&������: ���4����#��

����������"���#��

���

#������������3����� ������&��3�&�����

��#��)������&�������������������

������� �.� ���� /������3� �=�������������&������:/

���3�

���&���������#������� ���

��

Page 53: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��������

E0� ������&���:/

��� ��/ !�4�

E� �3$�&��% �&�����&�� ����-�=#

E0� $���% �����%�$�8���8����&���:=#

E���($��% ���������: ��2#==#

E����$��<% ��<�����#�������� ���=#

E���$������������� ���&�������������������� ����&������������������' �������A�����,����*����� ��4���:=#�

E'��5+�� ���&���:��� �� -����(�����3�

���&�#�

����: ��������6�'���7������������������������,����,������������������� �����������������%����&������������������4������������������� �������3���������"�����4������������������ ��������������'�����&������������������������:�������:'��#���'���������&�����+?9�����������������������0�����) �.�����/�����&�������������������������������#��������.�����/������3� ����$�����

����

������

���-�(.

������/���&���&�����������"�3�������-$��

�����������

���'�����"3�#�����

���&���������������'������:=����������:2�������������/����������/��'���'����!����/�'���������(����G9�����������������������������&�������������.����&��������.����&������������������/������������&����/����

-�������������%��.���,����/���6

-

��!���-

��&�#�����$"�����

%�0���

��,���<�����������@�����$�!�3��������������������������)���3

���.�9#��/���7�/�������

��<�&��������"3����=

E���$�'����

�9#�����

%������

�������/�&�������

E�������������������

�����������������%��������������������&���������������������&�����)��&����������� �$��5�����

��

E��3�����($�!����0�%���3)

����������3)

�����

��

Page 54: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

E���� ���'�7����������������6 ���9�#����������� ����3'������ ���'�7����������6 ��9#�����7� �3�'�+�

���������%�

*���$��'���%�

� ���(���&�������3������ �����:�����������5������������&���������:���)��<�'�������

�������� ����$��

���� ���9���������������������������:%������������������)������3�

�����9��#�������������7�������������������������3

!�����&������&��������� ��"��'������������������$���������������� ���:

������&�� ����(����������'�����8���� ����30'���#��0

���������

����2��"�����

�� ���&���: ����(��2�

��

�������'����"���3��������������$-�������������- ����-����60

%��������2����������������������������.

�������������������������������&������������&����� '���&������������&��� '������������������8������������&������������������&��������&���������������#��������#������ ����"���� ������!���&�����������������,���"��� �����:�����������������������3������&����������������������������������������&������#�

�*)���� �������������������

- ��������� ��"�����&�����5�&��������������,��������

����!�����������$�����������:����������3�����'�������������,�������!�������������������'�������5����/��������������D����&���$���� �����2����!����������2����&���������������

������

������������������9��#��������������9��#���������&������ ���������#���/����������3.

������.

���������- �������30��������� ����������"���/����&������'���/�������'.���-���������� �������9��#�������������7���0���

�������8�������������:����8�����������'�#��!��'���(��������

�$����&�����=

���������'�

� �$��'���%�

�����$���������.��������/������������������/������*/� 9�������������$��������.�����'������������(�������������� ������"����������������&������ ��� ���"����� ��/����� ����9��#�������������������������%0

��

Page 55: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

������/"��:.������.

���3�

���&��������������������� �������9��#����/���������7���/���/������������%2�������'���2� ����

�9�#������ ��"�����&������&���� �������&����&�&����������%�"������'����� �������-�!�#�;-

�������(���������������2 ����������2

������6����0���8.

�����&����0���8.

����������9�����=-

������&��3/�"/0����� -�"%���� /�. ��������0 ����0��23�� ��������#��� �����-����+���'�����

��������2�����������������:���$������5������9��#���������&��������������'��������:�����������: ������ �����3 *����������������#���������������������'�������!�������� �/� ���&����������%�>>>�D#�

�������������������������3���,�������������8������2������������/����!��� �/��������������������&������������������������������-���������������3

��������&���������&����������� ���"����8������'���������:���������@��

���������0������9�������������&����������

�����������/'�����������������������������,�����������=0�������������������5���3������&���������������;'��#�����&��#��� �������� ���������#���������4��������������������������3�������������������&���

��

Page 56: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�������� ��

%��� ���#�������&�� ���'��

������������������

���������+��*����������&�$���������

����

��0��&����������&�����������������,���"��� ������� ���������20���'��:2����������6���&�����)��&���������������������� ���������������������������&�����������(9���������'����������������������������������&��������������������������������� ���������� ����"���� �������� ���+������������$��������1 �������� ���� ����� ����"��������&��������� ����������& ����"�����-�� �����������&��� ������

- ���� ���6/���������������������������������&��

���2�����

��������� �������� ��������2��3����'���"��3�����������

���������3����(�'���(������&�����������4��������

�����������2�-���;2��0���&���������.

����&����������������������,����"���� ��������� �������������&����2

"�������#����2

��������&��$�����=����������������&�����������������&�����+������ ������ ���� �����������0�������������������$����������������������- ������������&������������������������������������ ������������������������� ������������6����� ��������:����������������� ������������������������� ���������&����'������������������������� �����&�����)��&��������� ��������

�"�����&����������

��������

0��������'��-�&/��/�:������ �����&������������ ����&��������� ��& ��� �� ��� ��"��������9��������2�<�����&����

��������������&����'-����������������������������#�������/�����������/�����/�������������������� ���"����

��

Page 57: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����������

�������'�����5��&��������)����

������������.������������/���&������������������������#���9���'��������2���(�������������!������ �������������������-������$�������/���5��+�������&������� �������������#�����7����������������������������������$�������������������������&��$�����&�������������������������.�����/��<

- ���

���������������������(.��!������-����&�������&��,���*����������������&������&�����������#��������'�����5��&�����������������������������&���������������������&��#������+���

.����������*���������������&������ ���������#���

��3�

��&�������0��&�������-

���#��������������,���"��� ������� ���������� ����������������� ��/�������� ���� ������������������������!��3����� ��/�������������� ���������������9���� ������*����'�����������������������������'���4�������&������������&��&������������������� �9�����������-��������&��������������/����� �������.���������������0����-������

���3-

������.���������� ������������&��3�������������� ��-������ ��������/����������.�������� ���!�&���:

/9���=0�'������������0�����������&���������� ���������!�<

�������������������������������*��#����������������������������'��������������0���/����������������/ "��&���/��������������� ��=���������,�������=

-�'������������������������

- ����������'�/����������"��������/��������� ��������/���������������������������������������

������#�7��&�+��� �� ��

�������������+�������

�����������&�����������������,���"��� ������� ����=�����������&���������&�����������������������$��!��3-

���������������&�����)��&��������������� ��30�������� �����������"��:�����&��$�����&��3� ����-������������������������������� �����������&-�� ��������!����09������������������2��&���-�������"��&����������"������

-

��������������&����������������������������������'���:�������������������������2���&��������������&���� �����������:���������������<�������������������������������&������������������������������$����������������������&����� ����������������������/���������������4�����������������:�����&���������������"�����&����������������9��3�����&���������������'�������� �������B����

����$�����������C-

����������-�������������&�������)���&�����/ �����������������+/

���������&������������������/��������������'���#�������3�����&����5�����������,�����

��-

�"�����- 9����3/�����$����������������/�����������2�����"�����/��������&�����������

������"�����������

�����������&���������������������� �����& �����"��������������� � ����������������2�����"�����#�����$����!����3��� �������������������&��������������"�$��!����&�3�� �������4�:����������:�$�!�3 ���������&�������#��������� ����������$&3

-�� ����

.�������&�������

��

Page 58: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���3�����������

��$���5��+����%�������!��������$�������������������� ����9�����3���������������������������#�����������������$���'���!��������)���������#������������� ��� �������9������������)���������#������������$����'����!����������$����������������/�������������5���+�����-������������� ����

���������������������3����!����� ��������

0���'��� ������������5�����������!�����%.����0���'���!079����������% �������������������-���������� ����

����������+����������������)�������$���'���!?9����� ��������&���������������������&��3����4��� ����

����������-��+3

���2�

��

������'�����+������%/���5��+���������������'�����!��#��;-����������

�������)�������$���'���!�������#�����������

����������������������-����2����

���,��!����

�����)��������

0���'��� �������

9��#�����5����

����������������0���8���2������)��0�'� �79����#���9���

�����&��'���������- "�&���

8�+���2�����#���������)�&����$��'��!������������������ "��&���

�������������������2�����/�������-������������������������8��+�������

�����������

�����������%���$����������������#������ ��������������$�����������&�����������#��3����������)������������&��� ��������������8��+����24�������������� � ������������������������2�������������

������������������00������5���0

���5��3��$������5�������#����������������������������������2���(���������)��&������&��� ���*��� �������#���

������������ ���-'��4

-��������������������������������

�������/������&���� ���� �#�����#������

����������������������������%������#���)��������������������������������������'���-��#���/�.��%����������

���,�#�=�����&���������#����*�������������4�����.����������-�������&������!�� .��&�����'��4�������:�����������������������9�������-������� �/�����*��������������������&���/�������&����'���� ��&�������������%����:������������� �

� ��������� ���� ������������������%��������������&�������:������������������;"���������4

$ �����%���� :#�

����� �/���2

����4�&����2

������� ��"�����&�����5�&������������&��������#�%�������-

& ��"��

:#�������;���!�������4�"' �������������������������������������3����������#������� ������������� ��� ���$ 9��3���!�������4����������#���������������� �����'���*�������4��������������0�����.$ ��������%�������%������$ ����������������������������7� ��������������#��� ��������&��

��

Page 59: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

& �����&������������&��& �����&�������"�#�$�%���5��.���� �����

����0���.��� �$�����������&��������5��&���������������(����������� ����������������������������������������� ��������

2"�����&����������

2��������,��1-����

,�������������-����&������

�����������#�������9����������������������������������&�������������������������� ���������

��������������������������/������� ������������������� ������"���������&�����5�&�����������'/��$�C

������������.���������������#��)������'�����/��

��������������+����2���������)���������������9�������������� ���� �� �������������������3�����������������������&��������$���������������,��������������������'��������������3���#������������������������������������&���������������"��&������������&�����������������&��������������5�����������0�������������&��2��� ���������/0��C����� ��� �'����� ����������3����� �����A�0���������������'���$��C�����������&��4���&/0)���5�.���'���&����&5��?��

���� ������������/ ���� �������� ��#�������������#������>����������&����� ��������

� ����������5���/����������,��1�����"��$����"����7�$�4������������,��1����������������% ���*������6'��������������������:�������&�����������������&�������������� �����������&�������������� ������ �'�����,����* ����'�������,�����0����'����!0���������6

0���������������������������� �����������������#����0����� �����������������������

���������������3���������������;����������"������������� ����. ��������������0�������� ������ �������A/�����5����/�����������/�"�������&�����/�����&��������

�������������������:����$�������� �������������������������������,���!���������'�������,�����������

���&�����������������������;0������ ��������"��������� �������30���,��� +0

�� �����������������'���4������������ ���������������������� �������������0������������%�����������������������������5���������'������������������0�����������������������#��A ������� ���������������������������������0���&������5���.������� ����������"�����&����0�������13�333 �������4��

������������&������

�����������/�����2����,�����������������-����������������������������.

������9��������������������������������������������� �����������������&�2�� �������,�����������������

�������� �� ��������

2

�-�;2����� ��"����-����.�:& ��"�������� ���� ��0 �&�2�� �����/����'�/����/��������/�����

�"��#��;�0���2����& ���"�����(���������

���&��5��3��������������&���/ �����#���/�����'������04�����������������0�����#�3�������(���&������;����-'�������� �/��������(�� �����������2��'�����&������/��3

-���������

�������#���������������������0����8����������������������������������������-���&����'/������������������������ ���������������0������� ��������:$'�����$��&����%�����.���&����������������������'���$��C���

����&���������

.

��

Page 60: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

������������% �������������#��������*��������������������������%��������=��������/3.

������/�� �������������

�����������&��������$�����3���������#���

��&����

.���&������

/���5��+����������������62���������$�����3

2���

����������������.

���������� ���'�����&�����-��!��&���:-����)��&���

-�����#������/���������!��3��������)��&���0�9������*������&���������)��&���

.

�����!��3���� �����2���������#�����A������������'���(�����#���8��+����0�� ��&���������.

���!���� ��$����������������-�&���(��3��)���������� �����#�� ���&����������������)�&���9�������2���(

-���������(���'�����5��&����.�������������������������/4����0������ ������0�����-����/���

-������'�����5��&�����- ��� �� ���"���

�������&���'���

����������

�� ��3 ����������������/��&�������

��������"��������� ��� ��

'�#��2

�� ���

���'�5&��4����!�

�������4�:����������������.

��&�������.

��$�&��������)�&������������&������������0�&�����/����&������������������������������$�������������� �������������

2����������6�"�����������������������64�����0�������������

-������������������������9���������� �������$��&���������������������

����5��������������������������� ���"��� ����������'���-������<

-�������������3

.������������������ �3�� ��������������� �����'������� ��,�������0�

������3-

�������.

���&�3 ����� �� 9�����'�����������������������������0�&������"��������&��������

���������2�������������������#���������� �3���'�������5���&������������������������������������&������������������'�������������������� ����������� ��)�����&��������������".��� �������'�����5��&����4������#���

�4������������&���5���

��,����*�������������������������������3����������������������������&������������������������������"�������������� �����0���

����� ��������&����)�: �����'��0������/���� ���������������

�����.�����������

����������&�&����������6��#�����������- ������������ ����0�&������"���������-���3-

������������������ ������(�����5��+����������������������������������������� ������������/���������������9�������� ������������������������������������������������������'����������

������������4����5��3��#��� ����#�����������

������������������ �������)��&�����,��������=����� ���&�� '���������������)��&���� ��������/������������ ������+����������#��������������� ������ ������������"����������'������������������������������������&���(������������/

�����*�&�7������������������"������������4

7��������/�����0�������������������������������������������&��$�����&�������� ����������������,�����<���5��+�������"&� ��������&�� ������

��

�� ������&�2����������/�����&����� ���� ������������ ������������0����

��

Page 61: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

������,�������6.�����'���������������"���3����&����� �������&������

�����9���/�����)������� ��������������������������!�������������������� ����,������������������������

�����.���������!�����

-��������������������-

����������������������,�����������A/������������������/4������������&���#��������������&�������#�������� �����������)�������:��������� ����,��!�����1���&�� ������������$���>>���D�����+���������)����-�� �� ��� �� ����*��#�������0 ����*���'�����������������������)�&��

.�,�����=���� ��&� '����������&����� �

��������������!����������������,��������������������������3 �&��������������!.������������&������-����������������� ��������&����� ���������������� ����������&������������� ��������������<��������#���=�������(����)��&������ = � �� ��'���4���&�������#��2���"�������,���������������������� ���������������������� �����A�0�������������#��=���� ���� ��'���4�������&�������#������������9��/������������+�>���&���-��/6.'�� ����

����������"�3����&����- �#��� �����������������

������*����'�������������������������������������� ������'��������� ����0���������&���� ������#��������������/�������&������ �����������������.�������5��+���������������5��+�����-������.��+.��3

����&����������������

���#��3��������������������������� �����������������������/3��������� ��������$����������5��+�������,���������� ������ ��&������������������&������"��������������������

� ��$��&�������������� ��������&�����$��&������5��+����

�9�����39���

����� ���

!������������������.�����

��&���3��� ��"��-�������������3�����������������&����/��$���������������������&����������������������,�������������������������������#������������� ������������0�������������������������.���$���������-�4���#�����?9���������������������������3���������&�����������,����� ����������30�

���������������������������� ����"���������� �������7����

�������4����������&���������$������������������������3.

�������-�������

���������������������������������:����:��������������&���������

��������&���-���������������������%����������������������� ������&�����������������������&������

��������3������+������������������&��/���������+�����������(���:��������������� �

����'���4�����

�������������'�&�����

0�������

�����- �����������/�������6������������������������� .�����&���������������������/�������,������������/�������&���������('���������3

�� '0����������������( ����������� ����!�����

�����������%�������������9��������������������������&��������������������$������6�������"��3����&������&��&�����������"�����������'�������/�������������� �������&��������&�����������������6.���������4/�������������&������������� .�����&.

���&�������������.

�����������.

���������������������������������������� ���"���-?�.���&�����������.

��������������������

��

Page 62: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��������������������������������$��!���� ��������������������5�������������������� 8����������(������ ���

������'�'��������������������������� �������� ���������2����������3�

��������&�������������/�������5��#���%-���#������.

�����������������������%��������������������0������������������������������������.

&���� � ��� �� �"���$��1 ���:!#;-�5����������

����������.�����&��7�������� ���"���-��������������������������:������&���2

�������������/�'���(-��$���.��C

-

�����������(� ����������'����#���������3�����&����5�������������0����������������!��������������������������-����#�����.�������9����/������#���������������������%��������2�����������/3����������7���������������������$��&��� ����������"�����&�������� �����8������'��'���� ��#��������������%��������'����$��&����������5��3���$���'���������&��,����?������������������������������������%������������2���&��������,���!����"����������������������)���3��������������(�����������$���!����� ������������&���������������������������� ��������������������-�������$���%����$���&��������������5���������� �������(�

������������

� ���9�����������������$���8�������������������:���������#�2���� ����' ������������������������� �����������,�������$��'��!���,�!������2��

��

������ �����0 ��#�����A������#����������&�������� �����#��������'����$��&�������4���������������������-��������-

��������'�������$���'���!����)��&���.

���$���'���!/����9�������

���������.

��0��!������*���� �����,��� ����

�����&���$���'���!�������#��#����

������('��� ����0�����0��#���<�����������������������5��+����4������������� ����������������#��������������$����'���������0��������������������������!���#���;�

-'����/�������������#����������������$������������

���&�������� �������������"�������������,������ �����A���&�� '����������/���������������������������

�����#������� ��'��

������������&�������)���&��������������3�

������������������+���������������,����*���$����)������

79���������2�����

����������-��������+��3�

8��+�������)�����������������&��5��3����������$������������� ��������������3��������2��3� ��/��������������� ������������&��������3-��������-���&�������������� ��,��!���*���������&��� �������=

�����������:.����������00����0��� 8��������&��������������������������������������20������52

�����#����������������������������������$������,����������-

��������&������ ����/�������3�

����������������� ����

/�������'/�'���������������������������������������9���������������

2���������������

� ��������������3

��

Page 63: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����������/0���.

��$�� 8�� �/� ���������3����(/������ ��/�����$�����6������������&�#��0�.������������"!����������������&���$��� ����'�#���3��&�5����������������&����< ��������$�����6���0�� 8�����"�:��&�����������������������+��,��*���-��B

��<

-

����������+-���,���*����2����

���������

'��������

���������$��������6������2���"��������������"��:���&����������������������������� ���.�������������3���!������ �����0��&�������/���#���������������$�����������������������-����2���

�����������+-�������������

9������������������"!�����������������&�������)���&���������$�����������������������������������������������������&������������"�������� ������*�������-,#/�

.��2��

����������*����#��>

������:�'������������������4�'������ �����������$��'��!����7�������&����������$���'����������:����������� ������&�����)��&��������������� ����������-��������������� ������� ������'� ���������$���'���!������/

)��������������� ������������������,���*���������������������

9��������������7�>������������������������2��������+����������8��������'� ��������'������������ �������������)���&����?�������� ������ ��%����4����7���������������8��#����0 ��������0������$����������&�������������������:

/���� �0��

.� �� /�������$����

��� �/�. ��� ����'���9�����������������&������������������������������20������52����2���

����������� � ��/�-�9����������������/�����78����0�9�����&���0����#��������&���

������������������������� ���� ������������&�������)���&������������ �����������

0��������������

� ������������������-���#��������>. ����������

�9�����������/��������30��&����������!������;���� ��������������������(������������ �������/

�9���/ ����������,�����=/�9��#������������ ��/B

. ���8��+��������� ��$�������������� �����

!� �0�����&���&&�8�� ���5+��������

������� ��������������������2����

����9���.

����0�����#���������� ���� ��/B.

���9�����30��������0

����� ����9������/��� ���/�������/8������&�����5�&�����������#�,�

���8����-

��&�����5�&��/������ �����������������������������������������������=����2�����������������'����+

/����������������������5��������!/

���&������� ����������������������&���'�����2�������-����2���

������� ��� �*��&������/���� ���"�������&��������5��&�������

���������,�������'���&�2�� �������(������&��������"�&������(��&���#�������� � ������� �"���&��5&����������'�2� <

-���3

-�!�� ���

�� ������������������������.���.��#/��=-

������������' ���������������������������������� ��������.

� ��/���������"�����: ������,�����3/�����������$���"��3/ -��+������

.���$�����������������8��+������������&��������

�&$�&���������"�:�

��

Page 64: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���#����)��������&�������������$ �'����0���������/������������0����$�������&���3%�D��7� (<'� ��&��:�� ()�

:����:�� ���5�&� ���E F �&:�� �? ��@:�� �((���G��������������������������������������������:� ��� �&��������������������� ��0�����/������0�������-��0����-�%��/9����4��&�����( �������$�����$�����������������������,�����������%� ��������������-������������������������������� �����������9����������4���������&���������� 9�3�������� �������4�:��������������������������0��8��

����������

����

�����������&���,��������������'����#� ����3������%������)������������������� ����������������������9���/�������������&����������� �������� ��������������������������������#����������&�����������$�����������$��!���� ������������,�����������������'�������8����������������#����������3���&���������&�������������� 93�&�)&���<7(:&� 133.�>

��������������)�,��

�-��������������������

�������&�����)������������ ��������������$���8*�����������#����������1��/*����������4�����������

0��� ���������������&���'/������������������� �2��'

����������� �������&���������&������������(����������������&������ ��������

������������6.���������� ��� ���*���4��

��������0���8���� ��� ������)�����:� ������������5�������������������3 ����������0�������

����1���/*��������������/�

���������������������"�����������0�������0������������&�����������*���������������������� �� ���"������

������� ������

�������:���$���8����'������

����&��� ���������$���=�������!���������#�����������&������������������������6�������&��������������������(

- � � ������$����� ���������� �������5�

������������/0��������&���������$��!���� ��������� �����0���� ������0�������������5���������%������������-���������

-�����/���������������0���������� ���4��:�����&�� ������������ ������������������&�����:����

0�������������������&������������������������������������%��������������+����&�������������������������5������������������������������:"������� ���������6������5����&������

������������%7����������������&��������������

������������������� �� ���������&������&��������������0������������������&�������&��$�����&���������������������

���������������0���������������&�������������� ���������3

������������0����/��9�����������/ ��&����������/

����+/

����

�� ��&���������.

� ������'/ �������-���������/�����0���������0������&���2

�������������� ����

��������&��$�����=����������������$�����=

2 �����������������2�� �������������������7��������������������������������������+����������

��������������#��&4���'���&�����A��3!

�����&���'������������������ �2��'�������� �����

��

Page 65: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�'�����5��&����������������#���������������$���������������������������� �����������0�����������������������':���#��

�����4�����.��������-�����������)����.�����4��������������.�������������&������������

�'��4��:����#�6�����������������#�3�� ����40��:����#�60�����,������������� ����0��2����������������&��B�����?�������&������� �������: ��*����6��$��'��! ������$�����/�������� �������0�����������&����������������� ����������&��B���������2��

���

������&�������������-�������

��������������0��������������:/

���'��������&�������$���'���!���&��$��&������0���������&������ ����������&��������,��!����� ���������� ��$�����:���<

�����3������������������

�&�������2��

�5+������� �����������

�������������#��������������������$����������������������&����������������������������� ������������������������ ������������&��������&�����������(� ��������&����0�9�������,������3 �����(��&�����(0���'��� ���

����$��&����

�������#������

����$�����'�����!0�����,������

�0

����� �����������#�����������

�����������-�����������

9�����"������

���#�������� �� ����������������������������0������������&������ ������������������#�����&��;���( ������������������!����0����������

�7����0 ����#����������������(����������� ����8�����6��������������,���"��� ��$���'��� ��(���������������

.�������������������

2 ��$������

�4������&����������������,���3'���,���0��'�� �(��&�$�&��� ��������������� ����0�9����������������&��/

�9������<

.��!�����0�����������9���-������

�������&������#���/�������#��3�*���(0

�9�������������&������ ���������!����������/ ��#�����������,������<'����������9���-�������

������������!���%/�������&�&�����������������-��

�0������/'���+�/����0���&���

.0���89���30������

���2 �����

�,���3����� �

��$��'��!.��&�$�&���.

�����.����7������0������&������������������'-���/4

.�������#��3'����40��������������%�����������������4�������

29��#�����5���

2������������

2 ��&���������

2

����������$�����'�����!������&����������&����$���������&����3������2������

������,����������47�����������������������

-����&.����5�����3

-� �-

��&�����&���-���$��'��!��&�$�&������������$��������������

9�������

������#����������$������� ����4:����#������B�����

��

�������������'��������������&���-���+����5������������/�

���,�����3& ��������

������������ ��&��/�

��������������(� ��� ������������������� ����-������������

��������$���'���!��������������������:��������������

��������&"�������������������� ��#��������������%���������0������8��������������&�����(���� ���������.$�����0%���0��'�� ��������,������ ����!���

��0�����0 ����2��0�������� ��� ����(�����

��

Page 66: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

������!��32

��������������% �������30���������&�������&����������� ������ ���������30���'��� ������0������� ��&��30 "��:

0 ���'�����5������'�8������'����%0����8�������"��<�������������������: �������"�������

������������������������<�'����"�����������&��������� ����������$����'����!��������#�����������������������0���&����3 ��������������

� ���������)������������+�����3�������������&��;����������"����'.����

.���.

���������/����� ����0������������� ��&��������� ����.�������������������/�0�������#��������(������*����������

��-��$���

������

������������(���$�������'��������-���/��;.����������"��������������������"����- ����������/�������������� ��������#����

���'�����+��/�����)��&���0���'���!����������(� ���� �����&��� ������7����������������&������� ������������(������(����/0�C����/0�C� ����'������������� �

�����������

�� ��

����!���

�������������.

��&���,���2��.

������!�������#�������&�$��������/'���������� �#�������������%����������#������� ������/

����� ���

�������������������)���

����������������������������������

�����������,��������������0�����0������������#���������

��������������������� ���� �������#���������������������������� � ������������������������3�������������0����������������3'���������������������#������������$��������������#��������� �#�-��������������$���

�������������

�����

����0�����.�������������������&�����,�����2�������&����������� ������32

�����2 ������#���������������$��������������������#������������&���$��������������������������������������"���&����� �#�4�������������/������������!��������/������������#�����������/'���������$����8�+���0��������

�9������������� ������$��� @����:�������������� ��

����0�&�������#�������� �#����*������'���,�����&�$�)��� ��*����6'���,����������������������&����������������������&���� �����������&�������&����'��������5���30����5�������� ����!����&���������������������������� ����������������?�����$��&������&�����������/'�������������������0�����%���$��3���#�����������������$�����������������������#��������������������������������������������� ���$�����-��������9����0�������#�����������(���������������������

��()��&�(���������������<�������������������������������(??%��:' �&' �:'�� 133��>���������0��&����������#���������������$�����������������#�����������/'����������� �#� ��������������������� ������ ������0&�����#��0�9���

��������2���&��������������&������������������/ ������������#�������������$����'����!���������������������������3/�������2���������������������������&�����)��&����-� � ����������������������� ������'�����+��/������: ��� ������'���������������������-�����D

�������4��&����< ����������$��'��!�����������5�&��

���������������&�����(9�#�������������

����3��#�����������'�������&������������������!���� ����������������������������$������������������ ������'���������������������'�����������4���������� ��0 ������������!������������&����0���������������������-��������('�������������������������������/

��

Page 67: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

������ ����� ����������30����#��������0����&����������������3�'�������5���&�����.������������$�������/�

����������������������������0�0����8����$������ ��� ��������'���,��������������2 ��������������% ���'����!����8�����!�� ��9�����&�����0���������:������&��� ��&������� �5����������&����������������:�����������$���������6����������������"����������&�����4����� ����� �������9����������0�'������������������������������0*�������������������������������&�������

����������������3�����32

������D2

79���������������������������������� ���� ���������������$�����

��,��*�� �����������-��.�&�7����-����(

-�������D

� ���$����/&�����$�� �������������;

'���#�������&���#����%��5(����� ..() �&'�����>���������������������������������������������D����������)����

���������������������:���������/� ����

������� ��������'���������&����-������������������$���&��������

2�����

� ����'������&�������#�3������������-�����( �����)�&��.

0��'���#������$���� ���� �����������& ����00������'���0�� �����������0����������������0 �������������/��������+�����3����������������$����������������������������������������'�����/����#��������������&������� ����� ��&��������������������������������������������������+���������������������������� ����3 �������������? ��'��#������'�����-�����5�����:������(��5�3��������������������5��8��'�����������:���&����� �������"$�����������>

������������ �����2����

��������5���� ������'������������

���������(���������&��2��� ��������/0�C����������+�3

������"����

-��,�#�5��'-���)�&��

.���#�������$��'�� �������������� ��������

��� �����$����'�� ����3������&�������������������'���-����������&�����"�����

����������"��/0���������������&��$�����&��3��������������������������������0���0������*��#���������������� ��'�

�����������������3!

�����������������������������5���+�������������&���� ����������30������������&������������������.

��������������������#���&4��������2�������'2 ���������$���������������������.�����������������������������4��������������������������2���

������2����5���"������ �����������������"������

- ����������0 ��������0 ������'����'���

��'������&� ����&�����( ��������3��!�+�����H:''������������"���������� ������&���$��������(����&���5�������<�����&���������������:���������&�����������(����������9���#�������5�������0�������:����������'4�����������$���� ���������� �������������&��������� ���������� ����������������������������������������������������9������� 9����

�������#��+�����"��������������������,��������������5��9��������

�����

��

Page 68: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����� ���'9���*���'2�����

������������������������5���������� ����

������������!��� � 9��������������&���5���3����3

�����,���1 9���3��������)���&�������(� ���&��������������(����#���������&�����'�������������������������������

������'�����#������������B������9����������� ����������������:� ����*�����:���&��$������)��� ���������$���"��6�� ��&�������������)�����<������������0 9����������������&������������������������ �'���&���B��������� ���"�������#���6��������!��� �������������������� ������ ��������&�������������37��������������$�����: �������9��������������������������������������9������������� �����2���

��������&���B���������

'�������#����������������&�������� ���������"������������������3����������#������������������&���,��������� �������������)���&����0����'����!���������4�:�����4�������4��!���������������%�����&���������#�� ����'�#���3��&�5��������&��������'���#�������������������������� �����������������3������&������#��������������:��$�������� �� ������������������2���������&�3��������������������&����������������������������������������&�������������������������������������������������#����������(����

� ��5��=

��������.�������������9�������������2���������2

��������������2

�����3�

������� 8��� �,-�������������������������3

��������5�����������������������)�������������:������&�����)��&����0������

������)��:�����������)������&���B������� ���'�����$�������0��������&������#�������"��&������������*��������:����������������'�������������������&����B����������������������:��������������������������������� ���)�������� ����������'�����������%��������������������-������5��6 �����:�����������

��������������� ��&��������: �����������8���������������(�����

�������.

������2

�������������������3.

��������#������*������B��������������� ������2

�������2

�#���2�

��5���������&��!��� ����,����������������������

�"��+�������������������������3������������������

������������������,�������������$�����������#������������0���&��������������������)��&������$���'���!�����������&��������(����������*

)��/+ ��������������������� 9��3�����������������������-��7�������0�����������0

������#������0 ���������)�������$���'���!���������

�/���-���������������(�������������-�������"������

-�0����������

�����)��&���

.

�������������-����������'0��#����0����������:����$�����6�9����4�� ������#�������������������)��&��������$��&�������������������'�����3

. �����5���������������������

�����&�����������3������������

�/9��4����5�� $��

����"���,#�.�

����5�������&�������������������42

��������������������������������9�����������������,���������������������������������(�������������2 �����������(������������������&��,��������������������������� �����A-�������"������/���������������

��

Page 69: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����=������������ ����� ������&�3����&�5��� �������� ����'$����&����$�����������,�������&��& ��%� ������������6�������$��'��! ������������������������&����� ����������������,�����<����������� �������� ����������&�������������$������'������ ��&��������#���-�����#������

.

����������������<������������������#�����A?9��������������"������ ��#������*������������������ �����������#������������!���

���;

/���&��!��� ���������3�������� ������(/ ���������������:�������#��3�������"������

?9������������ �����A.�������"����������������&���� ��,��#��.0����)��&������$���'���!������!��������������#��������������$������'���������� �����������������������5��3���������/����&�������������������������� �����������"�����&������������������������0���8-����09������������������-��;�����&������������,��#�����.��"�0���������5�9���� ����#���������

��6�

�����'�����+��

����� ��� ����. +�������������,

����$������������������������: �������������$9���� ������������,����+�������������%��):7 :7 5:&�� ��5� ���������0����0��������2��3���$/���

.��: �����������������!����/������$��������9�����=

2��������2 ���������������

��0��&��6%��:&��� ./02�>����������������������"��$�����$����

���� ������:����������������2����

�9��"��

����'����4������&�������������������������$�����6.�����&� ����������'���$�&�6

����������-

���0���5����� ���#������( ���&���������2�������$�� ��3

�������0 �����0

������'�0&6�������'�����

��������������0��&��6=���0�����������4���#������� ��&�����������$�������������0��&��6����������&��3 ������������

�����5��3���&����'�������������'������������������� �����&����������� �������0��������������

���)�������$���'���!7��������

���7��� ������&��7�������������������������"�����

����7��� ������&��7��������#�������� ��������������������� ������:�������"�����������������������������(���������$��3����&��������("���������������&��������� ��������������.�.���.���� ���"���������������'����'����������������������������������&��������$�����3���!���� ������������������������:'������������� ������$����������:�'�����������������������3��������9���

������$�������������������������������������������&��3���������� ��������$�������������������������������� ����������

. �����2��3�-���������0�����������0���������������������#�����������&��,���*����

�����2��&���- ��&��������������'�����������:0

������!���30�8���/���&��,���*����������)����������&���"��������������������������#��������������#������������$�������������0�����������(���&������������������������������#���� ��&��������������������

��

Page 70: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���$������������������&��3-

��������&�������������� ������������������#����/�B���"��<�����������'�����5������"�����������&�����������#������������+������������������������'��������������������������������������� �3��������������� �����8��:�-�������-��$�������-8��+�������#���������������$����������������� ��6- �����������$�����������������������&��&������5- ����(���&���#����+�����

�������&����-����������#������������������$�������3-

�����9���/� ���&���������������������������:�8����/����&���,����*��������������2���������-���&.���5����3�4���������������:�������������&���������9���#����'�����0����������*�������������������������8����' �&��������������:�8����&�,��*��������$��� .��!���.��&�������#���-�����+��������

-

����$���'��&���-

��'�����5������"������-

���/&�������2��&����'�����&���� ��&���������������������-��������- ����������(���5��+����-����������������-���&��$��� ������������������������������-��&.��5

���3-

����������� �������-��� .��=-

����������� � �� ��&����$��'�������0���

�����������-��������.��������5���+�����-��������������������-�����������������'�������+�������%������������#����

��&�������������������� ��������������(�����������.

� ���������������5��+����-����������������-������������#�����8������

�����3

)�� �����=�����������������4���������$�����&������/�'�����+��/�������������������������

� ����� ������.��$�������/�������������&������'��#���������5��+���������������������-��!��&���:-'����������������������������������3���&���������������5���+��������������������������������9���� ������������� �������#�������������8���������-

�&����-

�&�����-

��4��&3���#�6���?����������

���������,��+������%�����!����,

����������-���;��0���&���������.

����&�����������������������������������������������������!���� /��������������&-���������.���:

���������������������&����#���(�����&������ ��=���5������-���2�������

���������

������&���������&�����)��&��������������: �������������������������������&����������������������&���������������������������3

�������������������+������������������������+

���,���*��'������&���0����������$��������������������������������&�����)��&������������������&���������������6

������&���-���+��������9������� ���������� �����#�����������������������8��+����9����������4������#����

���#���!������� ���2���� ����#���A���������'.���������/��������������������������������B<7����������������� ����

2�������

2�#����

���0������

������������������0����������������� �����&������������������6�-�����'�����)����:������� �)�����

��&�������������&�������������������������&���!�&���:��������)�: ����3���� ������(

�����&���������#����6������������ '����������*&'��,�:(��7 �����(��:�7��������������������������������������!���������<

��

Page 71: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���������#�����

����� ���������������������������������$�"����8������0�2�&��-���������.

��&��������(-

'������'����/0����������0������'�0������������������#���������������$�����������������3�����(��������������5���������

�%�!���)� 133��>'��������-'��

)�:������������/����

.�&-��

.�&�7�������������9���

����������3 �����2����

����������������������������'���:����'���������/������������/7������������&����������-�

.&7/�

-�� �"�.��2��

��������:�$&���

'����������������&����-

������������������2���������������������:.���#������������$�������������������������#�������

�������������������������������������������������������������������&���3����������������������������(������/���������")���������2���3���&��&����'����������������&������������������������������������� ����� ������(��������������������#�����6�'����������-&���������0����

����$�!���.

�������8������'������� �&�/�

9�����������

����� ��������-

�������������#����$��6����&�������

��������������������2��������� ��0�������������������������&�3�������0�������������&���;�������

���$������������������ ������������������&����� ������������������

����������������-������0�������������� ���������������� ������������������&����������������������2���&��������

�����8������������.

������"��������$�������

�� ���� �.���������8�������6 ����������30 ��

0����3�

'���������������� ������������&���������������������������2

���$���

���������������

����&�$����)��.

������&������������,��"�� ����� ����$�&�3-

����������� �������

������������

�������������/���� ������� �����������������-�,�&�� �$��������� ���-������������(��������2���

��"����

2��������������� ����������0���.�'��#���!���&���������������������� ����������������

-�������2

����'���������/������������������������&����������������� ��-����������$!�� �����3079����#����&���#3�

���������������-����� ����"����-������������.����������0���������,���!����"������������������������ �������������������������3���������/

������� �������������,��*����������-��.�&�

.��� ������������/��/�:��$����'�������'�3����

�*����(0�9�������� �������2�����

���������������������������������� �����$���������������,���!����"�����������������������%�����������������&�����$�������5��/

������������'�������������������5�������������������0��&�������

�&�������,�"� ��� ����'��������� ����!�3/��&� ����������!�

��

Page 72: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�������2���&���� �������A-������������������/�������������������/������������������������6 ������������,���!����* ���$���&������������#��������������,���"��� ������� ���� :#�����������������"����� '���$���������������������������������������������3����8���"��6��������������������������:&4����)�&��������������������������������������$������4����������������&��������������������������������$�����������������&�����������������$������������������������������������������������&��������������������������&���� �����*������ ���

����������������������$����������������������������������������������������������������������&�7-�8����

����������

���� �9��������������������������( ������$�����������������������/

������2���"�������������#��3���� ����������� 0��&�������

-���#��������������,���"���� ������� ���� �������304������

����(0�������#��#����

������(�9���������������������������������� ����������������������������9��/����&��$������:�������2�������.�������/��5�3�����������"�����#������������������-��9��

��� �&�3

���������#�6�'����������&�������

������,�����5�������������

?�� �����������"���#���$���%. �������� ������0 ��������5���+�����/��������������������/� ������������"����/

���,�����/����'�/�� ��������% �$�����0�����!�&���:�'������������0-���3

-��������#���/�������/

��������+������������/��-�������-��������&�����������#���� ������$������������0��&�������/�"���������������& ���"�������������,��</������/��������������4� ��#��2���

�$�����'������������-

������/��&���������� ���������������9���=/����&�3/�����������������&�������������������&������9�������9�����������������'��������������������9������������&������������������"�����9����� ������-���� ������8���9������#�����$����

����

���9������������������'����������������������9������

2���������������������'��:��������,������

-

$9����*���*������6%�������-����������.

�������&�����������#��3������������$��������������,������� ������

��&����������������$�� ��&�������#������&�#�� ����&�������#���������������'��������������������������-�#.�����-����<'�������������������

-��&�������& ��"���������������������&��������

:#�)� ��@��&��&( ���?����&�� �&' �7<�(7 ��( �? .//�� ��5��,��� �'<�(:�& ��( �? .//��

��:&4��-��)�& ��( �? .//A� :4:(�� +:���&&:<� ��5��:4)( ��( �? .//0� *����@��&��&( �&?����(:�&

��<�:(� �?��� ��( �? 133.� �-��@��&��&( ��( �? 1331� �&' ()� ����&�7-�8��� ��( �? 1331�

��

Page 73: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�� ������������#������#����� ����������������&������&���������������������'�����#���������������3���������������(� '�����

������������

�.���'-��:-9������-

������&����������/��������"���/������ ������������!�����3������<'��������!����(�������������

- ��������0�����8����+������������0������-������������/������������������������+��������������������������������

�����- ��������

������"�����3/������������� ��&��3���������� �����������+�����8���0����"�����������������������#���������������+0��8����� ����$��

� -��,����

-������. �&�30 �������� ������

��$������

�� �������9���=

.

������&��3/�����������+�����3/ ��� �����������&��,��������&���������!�������#����������������������������������,��"�� ����$��'��!��'�������������/��$�!��� ���������������������"�:.��!���/����B�������������#��/��"������#������

������������

���$����

-9������-

������� �/���������-��������������� ��������������8�������&��!��� �.

�����������.

��������.

�*��4.

'������ �/��&����������/��&�,����� ������5�3���������������������������'��:-�'������������������

���#�������-���&��!��� �.����&���0��3

.���&�����&�������������������-���.���

����.

��������3������� ����������-���������#��������� ��������������8����-���.����-���&��!��� �-����������������

-�����������0������.

�����&����������������������-��������-�'������������ �/����&����������������������-���&.���5����3

-����������&���!���� �-����$����'���&����

�&!� �. $��

��� ���2�����.

�'�&��/ &����/�����

���������-�� 9���.

���$���������-

��������!��&�����:9���)���������� ����������-����������� ������

��������8��������&�����3-

���&�����)��&����-�����������������&������/

���&��!��� �/ ��������������������&����2

� ��������&�����������������$������������4��������������0�������&�����)��������&���������������2�������$�������������=�(�&!� �������'��� ������3'�&����&�����

���������-��$.���� .����2����

������������,������������������&�����#��� ������� ���)��&���?���������-����. ��������$����&��'#��

���������

�-��$.����

-9������-

��������#���������������$���������/���5��+����/�������������������&�����������������#����������$��������&����� ������#������������,�����������������,���=����� ��������������������8���������

������������

��� �������-������� ������������������������������������� 9��3�����#�������

��������,��������������������������������4������������������$8��+����%�����������������������6 ��������!���3�'�������������������$������������������7���������� 9�3����������&�����������2�&�������(��,������

� �����#����� ����&�7�������&�������������#����3������������

��-�������&���� =�!����

��

Page 74: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�����2��&���-9������-

���������/���&��������������� ����������3����&������.���&��!��� �/���&���������/'��� ������

�����#������

��������� ������������#����'�����5������"����������������������������������������������-�������

9���=2

�-�������2

����9�����/��������&�����������.��'-�:-9����

-������/��&���������� �&�����

�'�������������������

������������

���$��&������������������������3�

���)����(/����������'�����&���� ��&�������������������������2���������$���������- ��������������

0&���������

0��������3

���������&����0�����5���3��������� ��������&���������������������

�'������ �����&������������"��������&���������������/&����'�������+��&������&��������+�����

�������-���.��.9����-

��������&�������������� ����30�'��0

������$��'�����������&���������#��+������-���.��&���:.�����������30������,���

����/���-������������������

2 ������

2�������������������0

������)�&������&������������������������

2����������'�������

��������������������38�/8

'����

��������������2��&����'������������������-

�����������������������������'.�����������@0 �����������������#�+�����.���$.�1.�������������@-��,���=

.��&��8

�����

.��&�������.'�� ����

�����-� �

���. �

���-����

�'��������-������������������������#���������������$������������&������� ������������2��&�������������������@-����2����

$9�����#����.

�9��4/% ������� ���2

��0!�2

�����2�

�����,�����������<-

4�����-9�������#������9��������4�����0��������0�����������������������������������-���$���&���3���������"����-9�������#������9��������4�.���$���&.���3

.���������)�����&�����������������������

�����.

������*���/+����&������������&����B������������ ���������������� ����'�������5��������'����&�����'������������������������������ ���&����������������:�������� ���������&���������� /�.�&�#6�9�#���9��4'� ������"�4�� �����

���������.����.���$����1-����&����������������������&�������������������������������������������������@����������������9�������#�����

�9����4���&��������&�#������- ��-��/

'���������������$�3����,�����<8�+���������0��������&5����9������$����

�&�����������"���

���#���������#�����6-�����'��������������"������ ������&���B��������������&����������@'��� �������

���������������������-� ��)��: ��������������&���������������������&��!��� �����9�������������������#�����6�����'�������"���� ������#���������������������������='���&���(�8����

�������3

.������������/���0�&�����

�#�����$���������������� 9����

��

Page 75: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����7��������������&�����:�����������:����B���������&�����)��&�����������#�����:��0����*���4/��5��������</���&���B���������

���������&�����,��������������������:����&����0���������������������<�������������&�����,-����� ������/9���������0������������������������:�����������������-���!.���&����:-����,���������-������� ���� �������-���#���������.����&���#���� �'.���������������

.�������(

.

��'��������������������'��������&������������������������������2��&�����������,����������������������������"�������������������������#��+���������������� ���������&���������&��������,��������������&������������.�����6�������������� ������ ������������� ���������-�����!.��; �������������������������������� ����������������&���B��������� ������$�����������������&��������,����%���������$��� �'�����,�������&�����&���6�4���������&�����&���6��$�'�!����*���&$)����

-���-���-���,�������-���5���������� ��� �����������

������&�����)��������B����������������������$���������������������������� �����������������'��������� ��������������B�����������������������������������������#����+�����������������,������������&�B���������3�����������

-�!�&��:- ���2�����#����2

�9�������&��� ������ ��������&������������� 9�3��3�

����:0

����&��B���� �&����������#����������������:���������B���� �&����������#���� ���'�����&���� ������'���������������������������&�����������������&�����������-������5��+���������������������$�����

������������

�����&���:���������-���� ��0�"������� ��������&������������������������� ���

�����!��&�����:�'������������������������������������������������������������#�����������������&��������$������������������������&���B��<������������������� ��� �����&���������������������� �����&�����������������"�����������������2���!��&�!����;�����#�+��������#�=��&��� �����"������ �������&������ ��&������������&���������&�)&��

�����"'�������

������������<����������-�����)���&��������������� ��������"��������#��������������������$������������ 9���3�����������������&��$��&������ ���'������7����������������$��&��������?��������-���&�������.�����������$���������������������������������2���

������������$�����������&��� �����������#��3����,���*�����������������

�&$)����

��

Page 76: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�������$��&������3!

����0����5/�������7��������������$�����: ���� ���!���5��3������������������������$��������������&���� ����������������&���&�����������������(����$���&�����������������������������$���������� ����-������������������$����'����!������������,�����'�������/�����#����������������������������*���6�����&����������"������� �������9/�������� �!�

��'�����,����������&��� �����������������������#���������������������������������������$��&��������������$���������������������������������������������-���'.��:.?����������������&�������������������9����

2����!����

2������&�3 ����3���)�������)��

�������

����#���6.��&��������'7�����������������2������<

2��������2���&����&�����$�������#���6����'�����������3���0�����

�������'�/������������� ����'����������40�������5��+����������� ��� ������5�������'���"��3���������������

���������#���������������$�������������������5������ �����������������+

/���������'����#�������

����&���2���� �������������������'������������������������-���.��������3

-������������'������&�����

�����,���������/

�'���'������.

���� ������'���&�����������$������&���������:�����#������������ �������30��������0�-������,���-

9�������2

�9���������������������&�����������5��3�����!������7��������������$�����: �������9����������)��&��������<�������$����>>>���D��������������������/���&�����������&��#���������� ����������6-�����'.����"������������

.

�&�������&�������

�������������#���������,��

�&�5�3 ����������-��$�&�������&�2�� �����������5��$���� ��������������0

������&�����������-���!.��-��#������������&�2�� �����������5 �� �������3

�0��'��!0��������&�3

-

9���������.

��������������%���������������#����������������������-������� �0���������#����������������������&���2���� �������5�-$��8�

� �30���):���&3 �30��)���

������� ���������

-���$�������6-����,����������-� ������#�������������������+������(.

���$��������./ ����������������������)����������+���3������$��'����������������&�3��������%���&��"����� ������#��������������������������#�������� ����������������������)����������������+�������3����$�����8����

������$�������������

������.����-����)����5���+��������������

-��������������< ����'�������&��������������#���3����&���!����������������� ���������������������-�.����-��������$��������./���������#���3

����&���!������������������� ����������+� �����������������������$��������5���������������3�

0����'����!0���������������

��(���

���,�.

�9���.���)����+�3��:'�,�����

��

Page 77: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

& ������

����������.

������������/�":��,���7�������7������������-�������/���������������������������&���������;-������&����������-

����"����.

���������� /���&��������������/����9���������/�������#��3�������0�������� �09����,.���&����������&������������������������%���5��/

������� ��������

-��������/'���

���:. 9����/������������������-��&���.��;-

����9����-

��������&��������,���������������������&����������������!������;.���/&�.�������"������������&��!��� ����&������� � 9��3���&����������������&��������,��������������������&����������������!������;.������$��������.

����������"���������������&���!���� �����&��������� � 9���3����&������������������������-

����������/ ����������������������� ��� ������-�����������&��/�/�������

������������3

.�������������������������������&

���������������������3?9������� ��������������������-

���������2���

��������3�������&0���$���'���!0�������)���0���

������������+���������������������5�������2������&��������,������������������

��&��� � ��9��,������������

0��������$�

��������"������)������������

.���,����-�-7����������-��������$�������:/

���������9�����/�����(.

����������������������&�����������,�������������������������:.

���&�����������������5��#������������#��3���-�����&��;.������: �������"����/��������!��� ����&�������������� 9��3����������

/����$���&���������������������<7���������

-��������$����

����: ���������9����� ���� �������0����'����!0����,����

��0

&9����0 ��������#����������������$�����: �������9������������������������7�������������$���

���: �������9����4������#���

�4������B��������0

����&�����,���������-�&���;-��&�����,������ �� ��0����4.

������0�#�����

����&���&�� �����B�����������������#�������������3

2���������:������.���.���

.�������-������$�����:- �������9����/����2���

��������8�����6�8������'���3

�����������0�

�������������( ��� �� ������������38������"������/'��:���&��������,����/

�������&���/���������.��&���.��;-8������"�������-

'�:��&�����,���/

�����&����������!�$���$�����9���.

������&�!�� �/��&������ �������7��������������$�������: ���������9����������)�����������������������'�������������#�����������������������#���3������������������������9��������������,������

�����!0��)���1

���

����)��&���.

�����</�9������4�� �������������2

������ ������0��� ����������-�����!.���- �������3"��$�����;

0�-�������- ���������)�����������������������$������1 ������*���������� ��&��3���������)��&���

���������� ������+�����������������0��&������������� ��5����������������-���.������3-

�4������-����)��&�����������<�� ����&������.�������������/�������������� 9��3�����������$��&�����������&���������������#�����������

��

Page 78: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���������9����������� ��$��������3-

���&������������������'�����/��0���8�������$���������&��������2����;��������*��������'�4��������)��������� �� ������-����.�-.��

.�$��12

�-�������2 �������������������/�/������������/ �����������#����������9����,�����������$��&��������������)��&���.

�������<�9��������4�����)�����������������������'�������������#�����������������������#���3������������������������9��������������,������

0����������+���!���,

.��!���-��;-���������&������

-����0��&����������#������������8������' ��&�����������'��������������-�����!.���

�����#�������������������&������/ ���������3�

�/���.���$���'���!/���&���'��3/����&�����������#��3/������������$���'���!-

���&���'��3-

�8������' ��&�����������'�������#����������� ��������&������/���#��������������#��3��'����������'�����/�����#������������������&�������&�������������������$����'����!-����&���������������#���3

- �������(

�������������&�������� ��������#�����������������

9����&��������/���������&������/���&��#��� ���/�������#��3�������������������������������'���57�����������������&��������������&����������%���,����&��������������������������% ��&�����������'�������#���������������5�����������

������

�� '.���$���'���!/�'��� ���

. ��&�����/��������������������& ���� ��������������������

����,�����&�������������������������������������&�����������������������2

-����������������(�����'����"���39�����,�����������$&����

�,���"-'�������!�$

���'���"��3.

�������/

��!���������#������/����7��������2�������-0�����

���������2������ ������������!�������������������������/'������������ �����������������$��&�����������&��$�����=���,�������������������0����89������4�������������&������$���������������,��������-���������-�����������!�������������������������/'�����������������

� ��������������#��� ��2����9�������������)��&��������#������ 9��3

���&����������������'���"��3-

���������!���������#������ ���������&��3�������������������� ���&�������&��� �������&�����#������!�������������������������/'������������������� ���������� ���'����������!��3���������� ���' ����������&���$���'���! ��������������#��� ��2����9�������������������������#��������������������<�'���"��3���������!���������#������ ��� ���������#�������������������������������������0��������� ���-������3

- �� ��-�#�=�����������!����������

��� ��'��*����������,�������

���#��3����)��&��������<�9������4� �����������-������.���-��!����

-��������

/���$��&�������/�����������������

��&���)�&����!���9���,��&���������������������������&��������&�,���!���� ���������

��

Page 79: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��,���1��� �&���"�/6���5�+�������$�&�����������������#�3� �� ��"�3�������!�����������/'�����

�,����&��

��0�&�����.

��&������������,��"��� ����� ������ �&�32

�������2������'2 ������$��� ���������0�����������������������&�����)��&���� ���������������������������� ���"����������������� �����$�����������������4�����������������������������&�������������� ���������&�����)��&�������������#���

����������������

�������$��������6�����

��&������������$���������&���$�&�3�����(���� �������

0��������

�����������"�����������&�3 ��*��'�����������

�������.���&��������������������#���2

9���'����2���'��������&��������������'���������������������������=��������#�6������������'���� ����6

0���'0*��3����

�������4�:���������.��&��������������#��2

��������������2

���������2 ��'���&�����������&�����)��&���������������������,����������"��$�����$���������*��#����.��%'�������������������0������������������!����������������������&���������������������$��������C ��&���������������������������4�������$��&�����������2���

����������

��

Page 80: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�����������

�(�����)������� �������&�*������

���� ���#�����

��� ������

���������+��*����������&�$���������

����

����6-�������!�3-

����#��.��'���&������-������.��&���)�&����-���/��'.�B������� �����,���*������������������&������������������.������.��,���/�.����2��3

.���&��&����'�������������������:�8���

��&�,��*����9��"�����(��&�&���'���������������&�����������"���������5��������:�8�����&��,���*��� 9��3���&�����)��&�������� ��.���,���*������������������&���������������B���������

2���������2

��������2

���������� �������������� ��������$��������69����������������������������������������������� ��&��

���2�&��-� ��-��,��*������������&�����������������. �����)�&��������.��&������������������� �.���������-���������� ��������������8��������,���*���.���&������+������������������ ��-���,���*������������������&������������������'

������'������������������/��������������� �����&��,���*����

��&��������-������ ����&�,��*����&��������� ����,��*������&��������)���

���������/���������������#������������$����������������������������&�������������������)���

������'�����&��������������� ���� �����&���

��

Page 81: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

������������%��'��50��/�!������������/������������������������������������&�,��*����&����������& ��� ��������'�#��!����9�������.'�������0� ����&�,��*��8�:���#���������9����������*����������0���������������0�������(�'���(�������

)��3�����0���0���#������0�������&��,���*���/���&���������������/

� 9��/�����0������ :��&������

������������������������/����&�������"��������/������������������9������������������������������&�������������������� ����������������������� ������������&��������������������������&�����-���$������-���<�����������������������������������*�����.

������������������)���&���������$����:- �&�&���'��������������������������!���� ����

� �����������������-�-�����

����������-���������C

.���"�:.��2�&���/ �&������ �����0���� ����0�

����&�������&�������&��,���*������� ���0��������������������� �9����������������9��������0��-���0� ��'���2��"����� �����������%������������

.��&����������/ ���!��2������2���

�������6����������0�����'�����+��/�.

����������������&�����������������,�����6-����������������������*/��.�

.���/����/��/,/��.�/�� �"��

�������&�����:��.������(-

�0����� ��/���,���*���/������������/���&��������������/�����-��&���������&��,���*������&��$�����&����������0��� ���������:.�8�������������������#�����6���2��� ��=���������,�����<�8��&$�&3��&,�*����&���������(-�����

��

�-$.��6-�� �'�*�������

E�':,��,>

E���'$��������������

E$����&�������������>

E'�����'�$�:0

��9/���� ,������ ��

E�#�+�� *�����

E� ���������

E�'����� �&� ����������>

E��,�����5���)� &�����������8� &� ���2�����

E�������-��$� 8�

��

Page 82: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����0��� ���8���������,��������.�����0����8

2��B����(

24������������ ���������$�����8/��������������0����8

������� 8���-'���#��

����������*�����&�������/������������ ����&�,��*�� �&������

2������)�&��

2�

��������$�������������&���,����*�������������������0�������&�����B�����������������8�������������������������������,��������'�2����2&���$!�� ��8&�����*���&�����

��� ��.����&���,����*��������������&�����-

����&���,����*������������� ���3����5���&������������(����2���&����������5��&������� ���������!���0���)�������&��,���*���������������1��������$���)� ����������!��3��� �����#���������

����2���5�2����� ���8������������6.� ����&�,��*������$�������&�,��*���� ����� �$���.�������&��5�&���-

���&���������-�8���.���&��,���*���/���&�������������������&�����&���-

���������$���������2

�������:-��$.���� ���&��,���*�������&,�*�����-$.�� ���������

����#)�-��

� )�&�

��

�� �3����%��������8���������&����0���8��%������������+���������

�����������������-��$���8

-����2���

���������$�������

��� 8����-����

���&��,���*����������#���������+���������-&���� ������������"����

�������&��,���*�������������+���������4������#����

8��&����2�����"����2

��������2

��������������3-

�������.

����������2��&���������&�,��*���������������:- ������+���

�#���� ��-��&�,��*�� �&����#����#��������&���������������3���9���������,���������9���������������-��$���8

-���,���*����'���(��������������+���������-��������������4������#����

���,���*���������������� ������$�������&��������

������������ 8��������3

�9��������0��������������������������������������0��������������������

��������B�����

��,�5�����8����&3�'��� �

-��&,�*���������3������0����������?���

����,��������<���&��,���*����0�����.-������,.

���-

���,�������������������������3����0�����&�������2���,���,������ 0����8��#������������������3�8��������,���������������� �������B�����������(�,���

��

Page 83: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��������)������&��,���*����0�����.�-������,.

���-

��������- �����������������������������&��,���*����"��/�

����������&��

����5&��;���"��������������

��������3���&��,���*����0�����.-��������3���,�����������&����������������������������������+���,�����������*���(79������������������������( ��� ������������6���5������. ������'��#�����3���&��5�����������������-��� �'��2�"�#�

�����#�������&��,���*����0�����.�-������,.

������,���������������3��,��������<������������������3��,������,������������������������ �� ��.��.�#��3

.�#�����0���8��$�)����

���� ����

��� ������ ���8���

�������&�����:���-��#������������'��������� ���������&��,���*��� ������'�����,�����*���� ��&��30������������������0���������������0� �����&��,���*�������&���������#��+���������)��,������������-0����*����������� �����&��,���*��� ��&�������0 ���?9��������� �������������������������������,��� ��������$������&������!��-��.��

��-�*���- �&�3/� ��/��&�,��*������&������

.��������������

��#�� ������������

'����� ��������� ����0����������������0���,��������������� ����������-�����&.���-���$������"��6����#������������-��.6- ����� �/����

8��&�������������������������4/���&������#������/� ��/���&��,���*����������3�

��������������+�����������,��*�������*����������2�3����9������*��-����&�3/�����������&�����6����������!�3��������-��.����;.����/"�:��$���=�;��8������������������&���

������3������'-

�"����2

�������2

�� -�*��. &3/� ��/�&,�*����

E�������������)�����������&��,���*�����������8���������� �������30���&�����������������������)�������������� �����&��������������������������8���������&��,���*�������������)����0�-�����6���5�������9�������

� ��$������

� �#����0������������4��&���

��8�����#��������&�������

E�����&��,���*���.�����������������&����

������������������8������2���$��� 2����������������9����2�� ��

2�����5�

E��������������*���-����&�3/��� ������&�;- ���,�&����/��&��������+��&�,��*��� ��'���0� 8����5����������'� ��$� 8�������

��

Page 84: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

E���������������-������������

�0��������������

����������������������������3-

������0����8����#���3 �'�������#��� ��.����'��#)���B��������������������������������

.���&��,���*��� ��!�����0���&����������0������������

��+���������#3!$�;�&����

"��������,'����������� ���8���

���������2�����������-

� ��/���&��,���*���/���#���+����������

0���� ��30����������'���

/�����������&�����:

/����������������3

�����!�� ���0�������,������������&�,��*����������2�&����� �� ��'���,���.�*��� �&�30� ���&,�*���6*�40���� �0� � "�

�� &������<��/40�,����0�

���������������������3���� ����������������'����/

�����������&�����:�������3�

�������!��� �/���,������/�������

E���,���*�����������������"����������������5��3���������,����'�����$�������'�����$���8��*����������������������������������2������������

E��,��*������������&������������������������5�3'���$��8���������������� �&����&��������'�'����% 9�����9������

E�,�*��&��+�

���,�*� ��'�&������������#)#���&��+�

���,�*�0���� �6�&��+ �&,�*� ��$��6��"��&��+#�

���,�*������:����;��&��+�

E��$�� 8���&�,��*�������"�&�� ���������������"�����������&�3���&�&���'�������2&�'�,����#�6�����&�������

��� ���8�������������*89

����)�����

������������&���,����*����.���������� �20�������&�����

���������3�

������0���������������������� ����������� ��.��&�,��*�����'2��� �&�3/��3

)��,�1������3�$�����6����(���������������

��

�������&�����:��-���.������3.

���������������-������������� �������(����������������!��3� ����������3�����$�

�����4

- �5&��-�&����-�8�.��������&$�&���

��

Page 85: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

������������������������������ ��.����&���,����*�����������&���3-

����&������������������: ��������6�'���7���������������

����3����% ������ ����� �����&������������������������������ ��:������&��3�����������=����3��:�������"���&����� &������������&� ���:��&����=

����3����3��)����

����-��� ��=���������������&�������������� ����������'������������&���������������&��&����'�����������'�������&��3����������'���������7�;���&�������������#�����#��= �����&�����(=���3����������2� ==�3�#6����2� = �3���3 93����(=

��3$� �&,�*��&�"���������������(����,�����=

����3��#��$��. �������3�+�������&��,���*������&��������������� �����&�����(���������������������(�������8����������(���������������9��=

,������.��� ���8���

��$������4������#����

����8���"��6-���&��������������� �����&���������/� �����&��,���*��� ���������������������0'��������0����+�����������(��������0�&�������������������8��"�6����$���������( ���������������0���������8������������)�����&�������������������������$�����&���������������������������#��+������������������������ ����������3�������+����#��3"������4�����8���"��6�������&�����������������&������+������2��&������5��3�����?8���������������������������(����&��������2����������B�������<�����B���������������������'���#�����������������������0�9����������(���&�)&��

�*8�4��������������������������������#���6

��� ����&�,��*����� �&������-

�,�����<��,��������

���#�3��3���'�������������-

����� ����'����*�������������������3�8�����;�� ����'����*�������������������30�������&�����0�����8����������&���,����*����������#��6������$��������6����($-��� ��=%���������� �������6�����������30��������

0���$��� 0�����������2��� ��=�

����$��� �������������������3�����������������2��� ��=���&��!��������$��������������������&��������,�����������"��<� �����&��,���*�������������&����������6� �����&��,���*��� ���������������������� 9����������+���������������������������&��������������������������������������'�����������&��������������&��&����'����� ������������'�����&���������������������2������������������� ������(��������� ���3

�����$���'����������

��:2 ��20��'�,������&!��$���

��

Page 86: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�������8��/8��� ������"��������������������������6 �����,��������<���&��,���*��� ��������3�#��������)����+�������,�*�������&���������������

��*�8��4������&�&�����+���������,��*��� ��������#���+����������������:���������3��,��������<���&��,���*��������&��5����0 ����������(�����������- ��� �����&��� ���&����'����0����������9�����1���#��������������� ��$�����.-���

.��!���3

-���&�����������#������������������������� ������ ����������'

����#�����������������������&�����������������������&�������:����������������&����B��������� �������� ������0 ����������'���&����'�#����&���������� ���'��#�������������&������#�+����������&�����$�&���3��#�����������������%�����'24����&�6

0 �

��!$�+�,-

�������������������-��+�������-������&����������������,��������<���&��,���*����'�������������&��5���� ����������(� 9���� ��&����������� ������������� ����#�����������������&����������#���������������3���&��,���*����������������������� ����� ���������������������5��3��������(������������������������������������������������#��3�&�B<�������&3�

������������������&�&����� 9�����������������������������2�&����,�����<��&�,��*���������&����5������ ����������������(������� �� ���������������������������&����������#�������������������������������@ ����������������)����&���������#�����$��'��&��������&$)���

��

Page 87: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���������������#���6��"�<

-��2�� �=

- �� �� �����������8��"�6-����

�&-����+����������������-�����5����0���

�0�����/����8��"�6/�������'������������������������( ������������3������������2�� �=�������/3��&���,

0����2�� �=����

��3-

�*��� �&�30������3�,�����<��&�,��*�������(���9�/��$����������������&�,�����������������������������������������3����&,�*��������3 �# �6�5��0������3�������2� =�

��!$�+�,-

���-�����������!�����!��<���&��!��������$����������������������������������2��� ��=���&��,���������������&��������,�������������,��������<

�&,�*��

������������,��������������������'����-���&����'����/������&��3/���&���8��������?�������/���2��&���������'������&���������� ���������$���0�������

)��3���&��,���*������&��$������� ��������������������������������'����-

&5� � ��0 ���!��&3��&�B����&�����������

��

Page 88: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���������������������&���������.

����$�����-������������- ��%������6 ���-���60

���,�������.

��&-,�.,.�&����(�����&&���"<��&������������0 �����

��������������� ��&���������������6 ������������!�����3/������<������������ �������&��3���������-��������������&�����������������������"�����������������#���3� ����������������������&�������������������'�������,��������������,�*�����-��� ��������& '����3�

����������� �������������$�� � ��/������� ��.��&��-�� ����������,������������������������������&��������������������'����������&���&������������������������!���������&������������� 9������������

���

9����������'�����: ���#�����$���������������� �����������������������������������������3��������

��2� =�

��� *��������������� ����"���<����&���&�����'���������&���5������������������&��������&�����������������������&�&���'���������%��������� ����9�/(����'�����&�3�������'������������&�������������

�������� ����8����

:�������������������������8����������$�������-���&��,���*����������0���8��%����������������������+�����������������������������������������8�������������������������������������������������������2�������,���������,���������� ����

:���8��������0�������8����������!��&�����:-����������������2��� ��=���2���������������,��������A�8����&,�*��&$�&3����������#���

���"5��� ���8���

��������-���.������:.�8���-���&��,���*���/��-��,.������<��������'�����,����*�����������������������������&����

-�/���.

'��� �������

��������������!��3���������*����������2

� �����&��,���*�������2��3�����9���������������������

.���&������������������������������������������&��� �����������2��3���&��&����'�����������&����,

0�������������0�"������ ������������5����������������$��6����������������������$���&�������������*������������&�������������%���������#�����&������-�#�=������ �� �������������������)�&����&���������������������

��������������)&���������&���.;;// ���>

�������������&����,��������������6����������6������&��������������&����,�������'��#����

������������(�

��

Page 89: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��������(�����%����&����������&��,���*������������������&������������������� ��

��������$��������6���&������'��������������������������/3*����������� �����&��,���*������ �����&��� .*����������0���������������0���������,�����������#��3���&�������0�����������������������������:�8������&��,���*�������� ��&��� ���#���������������������;����������@-�����������-?���������&����,� �����&��,���*�������&����������#)������������������3 �#��$�

� -9���/��&���������

�������� ���-����

�������8�������������,�����������-���2���������������2

'������������- ����������8���2'�����#���������������-

�,��- "&��

����������#�������/�&�� �#���9����

��!$�+,-

���� ��8�����������!�����,���*�������0���82

��B���(2

��� �$B�������/%�����������+���������/�8����

�$�&3���#��3/0�&��B�����

�������������������������������������������� ���������������#��� ������2��������������,��1����'��'��#��8�

������

���������,���

�������3����������5��+����.����'2������"��32

����-�����2��&����20�����&����

�������$����������������������������������,���*�����-��$���8

-���5��+����--���������

� ���-���2�������� 20�����&���

�����7��������� ����������

��

Page 90: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���$������ ����������������-�����<0��������������� ���-����

������'����#���&��������(���5��+����-���������. ������&�� �0�&�����+�,����&�� �0�&���,�������8����+�,���

������������������������������-

�������� ������-

�����������-��$���&;-��$�����6������ ����-��������������.������������&��,���*���/������5��&����.��������3 ��&��������������������������&��,���*������������2 ����������&����������������5��&����- ��� �����&�������������&��� ��� ��������-�������B������� ���������,������������� ���&��,���*����-

���8&��0�2&���0���� �������-�&,�*�-�5&��;���"���������

�'��������� ������������,��������<������������ ���������&��,���*��� �����,����������� ������������������������3�����8����

���������"5������� ���8����� ���2��

������&��������:�������������&-��.�2��&.����/�����&���, �&������� ����&�,��*��

�����2 ����&���

E���� ��

����������:������,�����1�������&��,���*��������������

��������-��,.

������<

-������=���-������������-

���������������������(��������&����,.� ��/���&��,���*�������0���������2

�)��2�������������������� ��������������:�����������3���,������������������$��!�� ������

�����&���������#��+��������-���.

���2��� ��=��$��%�9�����#���� �����������������������)��&��������������������0��������������� ���

E��9-��������..������������&��������������������������������������������������������:�8��������&���,����*��������,�����������<

����&���,����*������������&��������� ��������������������������&������������������������������� ���:����,����������'�'������&3��&����

����8���

������,���������.���������������&���������������������������:�8��������&���,����*�������������&��������#����-

����&�����������&�����-

���&��������� ���-

����������(������+����������� �����7���������������'�����&��������������&��$������������������� ������,��*���-���������������3���(��&����� �������������������,���������"����������������������/������������� �����&��,���*���9���������$�������������)�������&��!������;� �������������)��������������$���3������ '����������#��&�,��*��#���������'�������#��� &���

�9��"�����'�����8&��=

��

Page 91: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����������3�����"�������������������)����������������������3�������������������������������������������&�������� ��&��������������&���������������6 ��#�����A�������������&��,���*������$��������3����-��������������������5�����������)��� ����'�#���3��&�5�������������������3����0������������&�,������������&������B���� 93����������)��+����0���9����#�

���-�1������-����)�$�����-����������&�3��$���

�������

�79��� ����&�,��*�������#�+�� ����� ��/

��&�����������$����������,�������������4 ������������:0

�-��;0

���$���� ������$��������3� ���������&���-��������������&����������$�����3�����������'��&��&��������������'��&�����#����=�����

-�����2�9��!���"����

������0������!���&���������,�����������������"����;���5��&����������������������8���� �3�#��� �&���0�:��-���&����

������������&��3��������-

������&��3/ ���������������������������$���� ���������)�����&��������������+�������������B�����

�����2��������

�$�����-����������&�3 �+����.

�$�����3/��������,�������"�������������(������������3�������� ��������&����������'���������������� ��������������&������

����&��������#��������������0��������������3�8��������������������������)�������&���������������������������������0�����������������������$����������&��,���*��������������������������&��������'������

�����

�� �����������������������������:

���&�������-����������

#�� ��� ������������+���������&��5����������������������&��!�����$���������+�������������4 &3���:�8��&,�*��

���������-�.��(���4��&3��$����&,�*�������

E������2��&�����������������4���&������.����)��&������������������&���������������������&�� '�������'���'2

�����% 9��������������������������9���������

��'������&��� ����������������#�����&��� ���&�������)&��$�'�!�

E���&����������)��&������$���'���!����������+0

����������������������&�����������������������&��� ���&�����

E���&����������)��&���0���'���������������������&�����������������,���-������������� ���9���"���� ������'#�3�&5�����������&������&��$2���!������

��

Page 92: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

"��)������������

����������������3�

����������$������������������������������������8���&��������������� ����������������������2���&����������

�5&���

����&�+�&#�������� ;�&�����

����,��A���,�����&������

�� �"�������������������<���� �

����)���������������+�3�

����)�9��"�������&���

����������� �������'�����&���� ��&��&����'�����������������&������� ��4��:������+������������)��(�,������

�������&�����:�9��� ���������� �����#�������/)�

�����+��0���5��&�����"������������������&��$�����&���������

��

"��)��8���

��������������������������%'���������"���3�������������&/ ��&���������0�����������0���������������:�8������&��,���*����� �������������������'����)�����0��������������0 �������������������/����&���$���������/��'.��������+���������/���������������/���&�������2&��&������������#$.�

E��#���� ������+����

E�������&$�&���

E�-#����-��+�����&��6��'��

E�����0�8.

��+����

��: ���$�������&�,��*����&�$���&������&�$����� �������������/����

�������:����+��������������������&��$���������������������������&��,���*����9�������

�'��� ������

�������&)��% �'�������������

���#��3���������������9��������

��������������,�

��1���,���*��������������������3�

����� ��&������������������������&��������/

& ��0���

��

Page 93: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�����������������'������$����������&��,���*����������������'-�����������0�������������������&��,���*�������������������������������������-�����%�������-��� ��=����9��/�������� 0'��� ������0�����&��,���*�������������:��:�$!���'&��

����&�-��

��������&��������������������6 �������3)

9��������0���������$���������������: ��������#���$���.������+��0����,��������������$��������&��$�����&��������������������,������������:)��$�����������'��� ������

��������: ��������,�����1�������7

����9�����.>

������������!��

���2�&����,�����-���"��������-

�����������$�����.�8����&�,��*�����������������&�3������,�����- �����$�����30����!�30����&����

/��&�,��*��/����������$����������������(

.���

����������-�����$������/��8���/���&��$�����&��3/�����������&��,���*�����������3��,����������0� ������00���,����&��'#��������

������8���

���������-��$������3���3

����&��,���*����-��!������<

.��������7����00��������8������������������������

����������"&��#�������(���

E���������&����

E�� ��&���������

E�):�����&�������

E� ���&�������

E�$��1 ���"�����&�� ��&�������'�'��

E�&��'�������6��&#�����

E�����&��'��&�B����

E ����&��������B�<�

E���������� ��

E�2� =�&�����

��

Page 94: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

E������������

E� ���#�7���

E'/���&�B<�"$��

E�&��-���

"�������%���������8���-

��#��)������&�������*��������

��&���������

�������5��&�,��*��������������������5���������� �� �#����8����&��

�����������&������&����������������8������&�������������������� ����� �8������&�������C#��������������%���&��,���*���������������$��1����( "��&���

�������������������)�������������������������������

��)���������

���0�&�������$�����+�,���������� ��� �#�

��$��+�3���������"����1������8������

��&��,�� C#D�0�&�� �#E�8��&��� C#

��������������������5-���&��,���*��������������.

���������&������&��������������8������������ ��&�������������������������������$����8������������.���$����-����.�0������������������/����&�������8�����/������8����.

�&����

-��.���(-

������&��-

��&���#�����-

���������5��&�������6/ ���3�

9����0�����&�,��*��/ ��������������$>�������� �������&�����������������������������������������������������������&�������������������������$������������('��������� ����� ����������������5������� �� ����&�,��*�����,���������� ������������� �� ����&�,��*����6�*����&3�

���������$����������������&����&��������(��,���������&�,��*��������'�����&���"�����+������������ ���������������0������!���5��&���� ����������������������,���������&�����#������������������������������������&���������� ��������������� ��3����������������������5��&�������&����������#�����������������������&������������(����������������������,���������$�������������� ��������&������������(� ��"���������,��<���� �

��'��#3�������,���

��

Page 95: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���������&�����3���

��$���

-�������������:-��&����.��&����������������������:�������+��,������&�$���&�3���������������������&����������� �����������3���������������������>����������)��:���$������'�������������3��������5+������������3�&,�*��&$�&�� �������

���������������&����(�����5�����������

�����������&��������������������/������������������-0����������������������<��������������������������5�+��������������:*����&�����������(�&�����(����&��

� �����

�����������&�!�����$�����

���&������&#��>����0���&!��$�����3��&�����

1����������3���

��&���3-

���,��*����������&������������������&���������������*�/4/�0�����/

�������)���������������������������� �� ��������% �$���������$�3

���,�/(�����&����,�/( ����

���$���0� 4)

��������������<�����������������������������<�� 8����-����������3

-���#�������������'�����,����

�����������������2�� �&�����������������������:8�+���0���8�+���/�0���0�����$�������������2������0����9���

�������,����*���������������������������������&�������������������#����"��������������������������������������������'��������������������)���&��������#��������������������$������������������&����������F�������#�������7������� �������#����������&�������������������&�� �����������)���&�������-�����&�������� ����������8�+�������������������

.�'��'����

.

��������������������(-

�������������������5���0�����&�����

������������������6 ��5��+����������������$���������

-��������������������-����5���+�����-�-���$����� ����� �������&���� ����������������������!��������� ����������*���#����������������������������������������������&�������������� �����&��� ���������� ������������������������� �����#���������������'���������+���������79���(�

��������!� ,�����8��0

����,�����.��������������������:-��� ������'�������������/����,�����</��&�����&���0��������

��� 9���'��������������,�����<0�-�������0 ����(� ����&�,��*�� ����3���)�������2�&����2�� �=

-���������-�'�������������/��&����� �.0���&��

��������������3������������2�� �=�

�������������������������3'����������������������������,�����������<0�-���������������������������������������3����&���,����*�������������0�9���

��

Page 96: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����&�����

�'����������8��+�������������������������� ������� �"������,���������������������������������:��&����������������� /��&�,��*��/�����������������&��������������� ���- �"������������/� ������������;�����"��� �&������

.�����������,�����<��&���#��60�������

���������

'��#�����3���&��5���������,��������<.

���&��,���*������&��������������� ���������$������:/

��������������/��������&�������������������������$������������������ ��������

2�������������

2 ���������������������&���������������������'�����������

�����:��&��� ��#����������&����� ���� ��,������,������� �#����*��0���9�/�*��6 ����������00��'�� ����0�������0����=��������2�������� �&������������6 ���������������#���3����&���������*����(�����������������)���#������������������3-���&�������������������������������������������������&��������������������:�������������� ������'��#�����3���&��5����� ���������������������&���B��< ��&��+��� �������

16��+��$���8��0

0��) ����&������������-�����,���0��������

����,�����<��5�+����������������������"����(��,��<������+�2� =����2� =��5���� �

����

E����'��

E��&����

E�&��'�� ���

E���� �

E���'���+�3�&������������'�����7�>

����2� =��2��

H�&����������

H�����

H�&�)&�;�&����

H�������

H����������� ��

H� �� ������

��

Page 97: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�������&�����:���������������. ��&��������������������:�8������2��� ��=���$������������ ���.�������*��6���������������

���������&��;�������6&�������������&������ 7�������3���������� ����������������#+�*�����#���6��&���=#

��������-���6��.��� 7����#�������6����������5��<= ������3�������#���6���������3)

���������������-�����=�3�#)6 5#��=#

�������#�����6�������������� ������3�����������������#��������=���#�����6�������������������������������������������#�����'���8�������������������������!���������#����1�������"���'���8����������+�*����"�=,����

����8���,������;�#

���������&���&��������"�����������;�������6&��������������8��������0��� 7�������3��������������#�����=� 7�����������;�#

����: ���!��������4��������"���������0��������������&�������������������������2�����

��������,�����������<����5���+��������������������������������(���#��������

�������������� ��������2���� ���=����&��������� ��������-����'��������$���1

���&�����!���3������5��+��������������������@���������������������3-������2�����-��� ��=�-������������ ���&�������������������������;����������������������������������������-���;�����������"����������������������"��������������������'�����������,������9��������������,��������������<�����&����,�����*��������������������������������&����3 �������������������(���,���������������������������� ��;.����5��3�$���������&������&��2�������%� ��������������"�������#��� �������'�����5��&����� ���������&���� ���&��������� ������������������ ����������"��������#��� �����������

���-����"�����&����� �&���&,�*��.$.��6�������

�������� ��������&���&,�*��

�����'����������������#�������������� �'��������'������������������������������������������

�������&������ �"��������

����������A���2� =�&��� ����#�78���

'�#���

9��,�������

�����9� �� �#��������<�&��������,���&$�&3���5&���&��#��

���

Page 98: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

"����������� ���������������������

���������5.��������������2������:2����������6/

�������3 ��&���������� �����&��,���*����0���) ���������������"�6� ����&�,��*��0����

��8��2������ ��2�������� �

� ���������5��&���

�����-�����������,�����-��������������������������

-���� ���=-

��������,�����������<�����������-���;�����������5.����������� ��������#���6����2���4

2������������� ����������6���������#���6���'�����������&������

�� �3���"������������������8��'���#�������: �� �� 9�����&�������������&����������������&��0�����������&������������&������6�'��'����������-�&�������&�����������:����������&��������������������"���.�����:����-��������,����.-���������"���������0�������������������������

�����������-�����)���.������������#������������ ������������#�����6 ������������������-���������� ���/����� �������&����,�����*�����������������������������#�������'������&���������������������� /�B���������������0���������������!����������0� �����&��,���*����������-�����������

������������6/�������������&�����������9��� ���������� �����#��������������� ������

��,��=� �����5����� ����#�6�

������4���#���6�����5���������������'�����:�����'������������'�����,������'�����/�

A�/#.3/�.�A=

����������� �����$�!��� ������#��������� ����'�#���3��&�5����'��������'�-�������:�������� ��-��&�#������ ����7����������$����%�,��-��7�'������&���� �/�����������"���-���&������#�����������������6����0��!���'�-���&�������������-����������������������&���������������������������� ���,< ����%�&���!��$!�� ���#�����#

������������$�.) �������� ������� � ����'�#���3��&�5�������������-�&������'����'�'�$)� ���� �������-&�� � ��#������&�������!�

�*�"6�&��� � �,������

�*���"��6�������5����� �������$��������������������'�����,�������#���������������������5�����������

��$�1-���'��&�� ���2������

���

Page 99: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����������2������-��&��.�����������0�9����������&������,�����=������������ &�����(�

I��"&��� �&���$%������0�����

I� &���03���+�� &�����!����

��2+

��� ��.���&��,���*��� ��&���������2

������&���2

���������������������&����'���2

� �����2

"��$�����$������'�����,����.���&����'����/� �����,���*������������������&�������������������2������:2����������6�������������� �!��� �&���������������������(����'�����&���

.�*��� �&�3� ����&�,��*������������:

�8����������������������������������&���������������������������&���;���������������������,���������������������������������0��������&��,���*������������ ��� ��������$���������������'�����,�������&���� ������,��������<��������&��,���*���������9��������5�����&���������'���,��������������0���� ����0������(��&�#������������������!��3�-���

.������3-

�������������6/

��� ����������&���������6����'�����,����������&��������� �������3������&���'��(��������'

���8�����& '���

�����1�����������

$��3��������������8��4 �0��=%>�������2

���"��2���������&��������&����������������������� �����A�0�����������$������,���3

!��������,���*/�����)��&���/�����5��6. �����2�����:

��#�����A����������&���������������'�������&����������������������������������,���������������'�����,�������������$������5������������#��� �����)��&���

-����������������������$��������������������0��������

�9��/� ��2���

/8����� ����5���3�'����4����&�����#������������,���������

���������&���� ����

����������������������;

/������������&��������/����������

������!������6���������5��#��%�����������3�

���������:���������� ��� ������)��&���-

���#�������/�������������������������������������������� �����2������ �����2���

����#��3�9��� ��&��$����������������������2��&���.������'���"��3

.

������������.

����-��������3�����0���'���!0���,����

�0

4���������,�����0 ����*��/+ ������������������'�����&����������B��:��'�������&������������������������'���"��3���#�����������������������4���������&���4���!����������

���+���-�����/���.���%��������������-���������������0���������������3���������������'����"���3�����������������������

�����$�������������<% �������������������#��3��������������&��������,���� ������'��������#������������ ������('�����������A-��'�"3/4���&��$#� 4���&�8���#�

��<�!#;��)��$��8����

%=���&���( � �� ��*���������,������

���

Page 100: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�������������������������#��������������/���&-���9������.

������������)����$��������2�������������2

%���������������$��!��������*��&��7������������9��������������������������'������������������0��!������*���� ���������<-�����<0�9�������������������4���������������0 ������5������� ����-����������������(�2��( ����������29��"��

2������!����6/��������&����/���&�; ��'������ ����� ��������������

��$�&����������#�3���)�&��������$����,��������������&�������������������������)�:���$�����-�������9�����#�����2 ������

2���#�����������������������)��&������2��&�����������������

��8����

!���������������-���������0���������������������0������8���������0�����5���3$�����'���%%��(�<7(���$0����������������#��������%�#�(,��� ��<(:�&�� �������$���1��������)������������������� ���5��������0������������0�����"���$����'������'�������&�����)��&���������'���������&��������������� ������������������������� �����������������������(������&��� ���

2����������������

2��������'��������(���������$��1� �����������������'��/���� �������������������

��)&��

����&������������

�����&����������������$������-

������������8�����"����6/������������������/������������ ���������������&���������)����&����������������������. �$�&�����/�������������� �����$��'�� �����������!�� ����0����������0�� ��&���������0������$��!����

. �������������04������/���� ������0 ���������&�����������������������,��������&������

�'�����3-

�����5���������������(���&��,�����������������

��'�����,������������������3�����(0���������� �0�'�����3

-��'���+-���������&��&���������� 9���

. ����� �����:

/���&������(� ����������3���#�����A

�����%������&��-��3�

�����������3������-������

��������������$�������0���9�!��"�������� ������'�����,����4������������ ������&���������������������������&����������� ��������������/�����&�����)��&���/���&�����������#����0���$��&����������&�����������������,���"��� ������� ������������"�������&��$��)����������'�''�,�����

���������-��������-

������&���&�� �����������&�&���������������#9�#���.9�#��'/ �������$��'��!������'���#��������!�&�&�������'����������'��������&������������� ����79��������

-��5-�������$���������������:���5������.������������������!/ ���������������������0

0����������������������������������&��������� �������&��������������$��&����������#�������������������!��<�������������:$���#.�.%��$�&��%�

��� �����=.

'��#���������$���&����%�����������'������ ����5������ ���������� ���������&���������:�����&���� �����&�����)��&�������������&����������� ��&������������������:����������

���%�0��������������������

������������������,�!��"�������'-��� .�% ������������������ �������0����#�60��������������

���

Page 101: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����������'��������%����������������8���6 ������������������������*����������

������������������������0-�������:0

����������������������������������������A ����-�������$���"����������)'9�����3���5���������0��&����������&������������������&����� � ��������'� ������������5�������������������3'�����������&�����������������������������������/� ����������30���������������������� ������,��*������"������&��-��&�,��*��-���0���&���/'�����������&�������������'��'�/'���,������� ����404������,���=0����������#�#��

� ����( ���� ���0��������0������������0�����

�������"���-����������4 ��� �����&��,���*���.������&��5��3-

����� ���6���&���������������������������/����&�����������������*���#����������5���������*���#���������#����������������������������������&�����,�����2���/����

����,�������

�������0��!�� ���� ����

������!��3� �,:��: �&' !<&���� .//A� ���������8��/8���.

���������0�"������������0������5������/���� ���'�4/� &���

����������������������������'������ �������������-���,��*-����&���)�&��� �&�����������������:'�������������� ������)���

����������� ����������0 ������������� ����������3� '���������

��������+�����5���������&�����&�������&���������������������������#���� ��������������������9�4����5��4������

���3������� �

��&'���

������������������������������������������������������ ��������������������������-�����,��1-����8��6�.�����:.

��!���������������(?9�������������#�� ����������9��/����������������'����0����������5��3 ����������-����.��-���������

-�������0��!������0������

����������� �������������!�&�&���������'��0������

�,1���

���������������������������!������������� ����������.��� /��=-

����8��6. ������&���8���4/ �������������������������2����������&����������2��������(

2��'�������5���&������2��������������

2������������ ��������

2�� ��������

����� � �������������������-��,�����6 ����'��������� ���������������� �����2�����: �����2���������5��������(�

����&�� ��� �2��'0���0��!0'����'�������� �������"���&���0�� ���������)�&��2

4����� �$�����,���� 2�"���

�����������������5�������� �������������-��������4����&����������������������,����"���� ��������� ��������-���������������-��,����!����-������'-'�����,������������ ���������#���������������������9�����������3

-��������������������2���

�-����.��-��&����������- ����30�� ��%�����������$���������������������� ����304���������������� ����������������D

-�����&���������������������������������������������������������������������������������������������'�����'-

���

Page 102: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

'���,����������3���������09��"��0������� ��- �� ����,�=�

�����/�!�������&��������������6 ����'��7������0����������������������+��������$��� 8����������9�����=�������0����8���������

��

�������0����89�������32

���������������&�������������������� ���+���A�

��������)����/ ����0�������&������8�����������#��+�����-������.��$������������

��������/

����$��������/

� ����������

����������#�������"�����������'����

0���8�����&����0���8������������3����(���������������'�������&��������,����������������������0�����8������������

����������� ��������� ������������������������&�����'��������������������������������

������������&����������������������������������������������� ������.

����,��������������������������������� ���/��������������'������&���������

.�$/�6

. ����&���)�&�����������.

��,���3/������<��&������ 8�����-�#;���-,�

�<�

����)�����

������������&���������0��������������������� ���&������������������������-��������.����- ���#������������������%����,������������!����

-���&��#������� �����������,��1�?9������&������ ����� �������������������

������ ���'��&�������������,������������0��������

��������2

.�����/�<-

-�� ���/���,�1/ ����������0���������������;���$���'���!��-���"����

-������������!��������0�9������� ������������,��1

��� ��������� ��������������������� ���������������������$��#����%���$���'������- ����'��������� �������������&�����������������&���'��������������$���'������/�9���� ������������������,���*���������������������#���

������$��������� ���������������$����4��������������������5�3'�������������

����,��+��&�����&�������� ����������$�&�3�������� �#�7���

���������

���"�/�

�������&�$���&�3����+�����#3��������&�9���&�����

������������������"��)� 5����������������������

���������������������'����!�������������������������������/������������������������� �������������������

��������( �������2�������� �������2�����

���#������������������%� ���#���������)���&��������!���������&���#�����������-�������������-

����,���*-������������-����&�����)��&����- ������������:/

���������������09��!���"������0������������6- �����:����

����������� ����������������5������������������"�����:����������������������������������&������������������ �����A���$�������������������

�� �������

��������������������������������������<��������/���������������8������5���

�53�#��3�

�-���&����.����-�����"�����-

�������������#��������/����������)�����/

������,���10������4����-������ ��������' �����������0�����������0�8��#���������)�������������� ����(�����������B��:

/'�������/�����������������,���+

���

Page 103: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����������������������������8������'���!�������&��#������������������������������-���#���������/������$���������/������&���������6����������H��

:#�.��$.��3

����&�������������&�����������������,��!���"�������������������� ������

*������������':�'���&�������&� $���������'���/��

�������-������)�������-

��������H����������������( ������������*���(2

8������.2� �������������������"��3 ���������&��������&�����������������������,���"�������������������� �������������������3������$������6/���������������� ����

/������������!��������������$��������C

-�������(

-���5������.-���&���8���4

- ������&�����������;�����������

���&��������,�������������(�

�����&����������'���"��3����!������������������-���'/���-���������&��������,����-������������&��/

����������0��-���,���*�-��������-������)���������H��������&��������,����������*����������

�������������������� ������

�����8��#����

�������������8��"�6����������

���&�����

���������� �&���������0-�,�&��0������'��&�������������#�����'�����,���������9����������� ����������$�������

-����0�����.�����������0�������

.���� ����������������

��������������2������8�����������&��� ��������� �����������"�����&������'�������������0������!���� ����� ����0��!������

�������&�����:�������������"�����#��� ����������������������&����������&�����������9��������&�������

�-��$����

������&����'���������������������������#�������&����'���������������������������8���"��6������������������������%�����������)���������������'�����������#���������������������#���������>�����/��������������������������������3

�'����������

������&�����)��&�������2��,��&������������������������������"������������&�����&��� �����"��+�����������������-

���&�� -����)�������H����������.

��&�����&���������������������&��������������������$���

�&������

��������� ���������������-������������������2��,��&������5��3���!���( '��������� ������(# ���'�����,�������������&�� ����������(��&�0�

�������

��

��2+

��0.������&���.

��������&������������������-���+2 ��&�����62��'���2��������������-����������

���������������

���������������������������������������*���������������������'��������������������������������(����&���������������������/ ��������� ������

���������&���,����*����������&������� ��������������������������������5�����������9���/4�������������= �������A��������������&��� ���������������������� ����������� ��������&��-��+�����������

:#�����������)������������&������ �����������#�����( ���������������0������ �������5��3������������������������������&����'��� ������3���,��1��������������������6.�����&������09���"���

��79��� �������

����2��&����������������;'�����6���3���������������������������9����

�#3#� ���������

���

Page 104: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���3!

�����������������������

���� �

0������������-���������!������� � ������������������ 8������4����������&������� �"��&�)&��

�����������5��������-���������&�����.���������&��������/

����������&����������/����������������-

������������������-

������������������3/������&��� ���������������������4������/���$�������������������-���&�������

-����0���-���� ��:.����

����&������������&�����������9���������������������������3������������������������2�������������������������������� �����(���������������3���#�����������������������������)��&���/���� ��:

/���$���'��� ������/���������&������ ��#������3

� �"���

��&���)�&��� �#��'�/'�3/���������/��&�����������������������������0����.

������ ���������3�������������������$���8��� ��:2�������-�������"��3

2 ����������)��&������&���������������� ����������-���

.��#���6-

���60

���- �30�� ���

���&������&����������2����

�����&��� -���&����'����/�����/������������������������������������0�������3 �"��������&�������)���&����@�����������������)���:����$��������������������!����(

- ������������������&���&�����'�����

�������������������

� ������������)����������5����.� ���$�����

������-���������/������ ��������������0���������

������������������ ����'��� � �'���!�����& '�� �����������0��89�3���

���������$����&��� ����'.�����������������&���������������� �������� ����9�������������-��'�������

-�������������!�/0���

��� ������� ,����#�

���� ,��#�+����,����,����$�� ��!� �������7���!��

���3����"����-

�$���������������0���������������������������0������������������������!�������������2 ����������������,���*��������(������������$���������'�,����=

�����!����

�38/8�����#

� �������������

���������#���������<-

��������������������������������#��������������� ���������������,�������*#��

����������

���������3��������:������������������$������������������6-�����������������-�������������)��������������������)�&��=��3�����#�� $�������=

����,��*��� ��������������������

�����6

9�������������

-��������0��������������������������������0

����������"��������&���������0 ���������0����������������������������������������������������������������������������������������/�'�5&����

����������3�������������������������������-�����������)���������&����������-

������&������'������������2����3����������������� �����������������������������������������5�����9/4=

����'������� ����������������������:��� �#���

�������

8�������������������������B�������* �������������������)��������&����������������� �$ ���"����0� �����0��!���0��#������4�

��������������#

���

Page 105: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����������������#

��3������(���)�&��'����'���0��������������������������

��������������������&�

- ���������������������������������������#������������������B�������������������������������*�9���!����"���������������:=����3��������� �=

����'������� �������������

�������3�������#���5 ��������������9����!�����"������4����������9!�"�����&3

�����3�����������39���������=�������������������������������������3�9�������#�������������������������������������������������������7����������$���������� ���������"��������������*=

���'���!����

�38/8�����#

� ������������5��������������������� �� ������'�����������������6��������(�03

���/�

���3�������3�����'������"�������������������������������������������������������������&��������������������������������������������������������������������������������� ������������������*=

�����!����

�38/8�����#

� ����#����������6

�������������������������������������������������������� ���"���0�������������#����09�����*����7�����0����������&����������������������%!�"���

�����3����:��������������������������-�������,���*�����������3����)��&���=�3��&�% ����=

����'������� �������������������

���������������������������������������-����������*���������.

������2��� �����#���������$����3����6�+��=������

�����������������3� ��-������������������������������������� ������2������� ������=�����������������������������3���������,���*����������������3,���'�,����=

� �������������������

�&��������8��������� ����������������������������#����� -������������������$�����������������3�,�*�

���

Page 106: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

������ ��+��� ����� �� ���#�����

��������#���

Page 107: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء
Page 108: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��������-�������������: ��� ������'$ ��&�����%������������������ ��&�����������(������2��������������.��:�� ��.���������������������������������������*0����

.��������������/���������������������������/

��#������/����$��������������#������������$�����6���!�������"���&�������'������@-���������:���2��

� ����'.0������������ �����$�&�������'�����-.������/�������9������+�����=

.

�����3/������8/��'���������/����/�'���

���������'/����$���C�

�����������-9��������2

�������������������2

�������������������������������&������������������-����')����-��-��,�����!.���-����-���

.��#���0���������������)��&������&��������(

-���3�

������)��&���������������#����0���,�������������

��������&����������������������� �����������9���"���������������������$��&��3���,���*��������� ������������9���"���� �����������.��2.���-��������

-��������0�������������������0"��+�������09���

����.

�����0���������<

-����������� ��������������

0�������������� �����&����������6-�������2

0���������2

-�,�&��2

����������� �����#������������-

���

�������3�������1.�����0������������� ��$�������0�����������/,�������&�������������������3������������������&���������:����� �������������"����������&��������&���������������������3�����+���������5������

��4������#���

����3����������( �����#���B������������������������������������������� ����������4��:

����������(���������3 �������A�����������&���������������� ���������4����������������)���&�������������������������&�������������������&; ��'��� ����*� &3$�&&��'����23%�

-����-.����-�������������3����������&������������������4��������#�����

���$�������#�����

������������������0����������(0���-����0

�����������0�����������)��:���$�������������������������������������� ���������� ��3����*�����<0�'���

0�����������������������&��,���*������&��$�����&�������� ��;.����� ��� ������#�����6���$�������/���&������ �/��������������������3 �������3���#������������������*��?8�������&��������������������� ��;-�����������4

-����������������<�����'��������� �����������--���/������&��� ���0���������'�/�����0 ��������

�����5����3������������������������-�.�����

/������'�����������)��������������������+���������3�����������)����&����������������� �����

����������������@?������������������������"��: ����������B������������ �������������������������������� �����&������������������������#������������������?�����������������$���&����������������������������5>>>����D���������������

���

Page 109: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���������-������� �����2������ �����2����

�/ ������ �����������������������&����������������������������������������-

*�������������-

����$�������������&�������� �������3�

����������������0 ��������0��������9���1.���������#���������������������4���� ���5�������������2������-����������

.����&�� ��0�����&�����3��&�,��������

�������������</���&������ �/����������������3/���������+������������� ������'�� �����&����

�����������$�������"#$%����� ���

�������� ������'����������������������5 ���������)����������������'������%��8�)�&4��

9���/����������������� ������������&����-������������������/3.

��������������������������������������������-���������������������0��/'������ ����&�������#�����$�&����������%�����;.������#���6/*�������0�������-��3

��������0 ����

0��������'���������,������ ����������������������0�����&����������������0���������������0�����������#����3�����&���� '�����������������&���)�&�������������&������������� �&�����������$����3������� ����0���%�2������������������� ���'�����&���� ��� ��� �������,��������=������&����������������*������&����������������������&����������� ������'���������4���&�����'� ��

�����:�������������������

�������,�����������.�������������� ����������' ����&��������������� ������+����������������������$�����������-�����������������������/��&�$���&��������!�� �������8��������&����������&���)�&�����������������'����� ������0�����&��,�!�����������

���

Page 110: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�������� ��

�����%,������� ��������#���

�������������

������������-����������!��3

- ������ ������' ��&��������&���������������������������������������5��3�������2�������

����������2���������������*�����������'�6����'������������'�����#����������$�����������������#����������������$��������6�������"����������!�������������'0����������������� �������$��&�����������$���������������������������9�����������������,��������=���������� ����������-���������� �����������8�������'����������$����'���

��������3)

��������)���&����09���!����"������������������������������������������������������������ ���������&�����������������$���&�����/������������&�,��*�������&��&���

. ������&����

/�����������3/�������������� ������&������:����2

"������2����&��������&������.���������������3�����+������ �������30�������������������� ����������4��:��������(�8��&��� �����A-������-���&������������ �������4������������)��&�������������������&�������������������&��;-

��'��� ����*� &3$�&&��'����23%�

-�,���64����#���

�����������-

������&�����������$���#���

����������0������(0���-��0

�������������������������������.����������<

.���������������#��3�����+���$���8���&���4������#������

�����5���-� ��$����

�������������

���������������<���$����������&������ ���������������������3 �������3���#��������������3�

�������*/��?8�����&�����

���

Page 111: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��!������������

������� ���������3�

������)��&���0���������. ���������'���!��������������������������������������������$����������,���*�����������&�����������������'��������� ���������� ���������������������������&��!���������� ����������������������������������������� ������/���������� ��'�����,����������'��������� ��� �������30����"��30 ��0��8����9������#�)������������&����

��������

������&!�����

�� ������"=��,�5����� ��"�����

9������"����� ��

9"��B<��� ��

4������(����/��� ��

0������������0& �������,�A�$ ��

0������������������������������������������������$�������

���� ��� ��

+������� ���&� ����+��,�A�$ ��

8�&��0������������������ ��������������������&������������������������ �� ������&��&������������ ��������7�������������2������&����&�,��*�����������������4����#��

����

����,����������������#�3�������:��������������������������&���

����&���)���������3������&�����)��&�����-�����,���

-4������#���

�������- �����&��� /����������������/�������#��3���&�����&��� ������������&�����

������������.

�����������$����������������������������������������3-

�����"���.������0����/�9�����������&�� '�������������������

����������� �� ��������������-���

/�������� ��������������8���������� �����A

���$���������������������������������

����5���.���&���'��#��6�����������������+���'�����'������������������������������������ ��

�����������9���.

���,������-

���������� �����#����/���$��������/���,���"���.

����������������������������������&�����)��&��������&���������&�����������& ���"��������������� ������������������'��#�����3���&��5����'���(��������&������&��������9������

����,��������������&�������

� �������������������&���'����������������&��!���������������&������"���9������

2

,��< ��(�&�'����$�����&�����

������&�����&��������%���!������������������������������$�����������#��� ��� 0���&������0�������5��+���������%���2�3�����(�����&�������������3���������5�+��������������3�����,��*���������&����������'����&��2��� ����������������������������������<����'������'�������� ������"���������������

���

Page 112: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

� ��&������������������2����

����'2������:2������������&��!��������������������������������� ��:����&�����������������#��3� ���������������������������$������� ��������&��,���*�����������3��������#����������,������������������4����#��

�����2������<

2�"����2�������������$�������������������������,�����<���������

����&�������)���&���������������4�������������������

����������"������������������������������ ����"���������&������������&���������������������:��'���&���������� ������&�3�������� �6� �����&��������'���&���-������� ������&�3����

������� ����

��

���� ����.��������� ���������������� ���"���0���/'�����5��&���������������� ���"�������

���#�������

�����

���!��������+�� ���9�"�

��������&���������������

���������$���'����"�������%���

����������-����������,������ �7���� �� ���8��"�6�����������$���

-��&����������/���������������������������30������������"���������3�����,������������0������������������������ ����������������3

����������������#����������

���$��'��!�������������/� '���������������������� �����������������������������0�9���:��� �"���&�� ����������&�� �#� ���

����������)��:���$��������������������� ���"��������������������������������������������������,������������������&���3��������)�����//�///9���������������*��������������'���� ������������������

��� ��������������

�'��#���+���������� ���,�������������&����������������������/� '0����3"��������9���"����

�����3���������-�:���� ������� �� ������' �� '�&��6 ���

����������4��:��������� *���4 �����������&��������,����������������3 ��:� �7�

��&��������������� ' ���������������������)��:9��#���'���$���'���!������'�������������� ��������������������������

.� �������=

.������3�����������������������������������������6�������'���������$����'����!��������#��������

����������������������-��&��� �����������$������������������������� ����.���������������"������5��/8������� ���������0��$���������0�������������0������&��; ������� ����#����������� ���"����������������&���B�������������&���������&��; �����+����� ): �� &�����$�'#��,�"� ��&�)&��

�2&��$�����9�������6����'���������������

E������ &�������0��������

E�����<����������&�������������9���,��&� '������$�� �������#����������

��/����$����&$)���

E����<�,�2� �#��$������ ��������������3�

���

Page 113: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

E��� ��3�������&�B��� �#�'��&��������������#�

E������� ��������������,�������1����&�����������3�0����)��������'�������������

������)����

�������������&�����������3

���$����84��������#�����

����������)���&��������������������!���$�������$�����

�0���������&�����������3���������!���$���;���3�9���

-0�8%���#3�3�,�3�

E��$��������6-� '0����2��3����9��/�.���������</����������"���/���&��,���������������� �����2���������#�����A���������� �������/���������������������������0 ���������0����������������������0�������������������������������<0������������3����5���3� ����������4��������������������� �����,��������������#�������,�����������������/��������0�0������&� �� ���������-�������� � ��!��4� �30���&��

E9�����!����2���#�����������������%/���/&�/

��������/

�������������0�������#����������0���������0����������!����/ ��������������0���������������0���������������� /������&��� �����������������������#�����������������#�����������������<����07���0����#�� '�

-���.��������������������������������,������������������)����� ������������������������8���"��6��������-��������������������� /� ���� �������#�������������$���� ��������������� '0��������������������������������

.������

��+���3$������������,�&��%�//�///�����������&��&���������.

��&��"�� �.�����&���)�&��������������0�9����� ��� �������������������� ���������������� �����������������������������,�������� ��

9�/���&�����-���������������������� �����4�:��������&�3-

��������0��5�3�����&�� ���� �������������������������&������������������������2��������������������5������������&����0����&��� ��������������)����������&�������������������+��+��������&�������4������!�$���$������&���������0�����������������'��#���0����8���&�������/������0����������&�����)��&�������2��,��&���� ��� �����&��� ������������ '&���������������� �����$������������,�&��%�����������������<4����#��

� ����1�3�333

���'�����

� &�����(�������%� ��������

�2&�*�4,��A���������������

E����*�����������,���� ����������� '//�//9��//�/9�������//�/9�������������������������+�3//�//9�����������+�3����+�����3//�/9��� ���������4;�;'��� �����-�������������3'������ ���������&�������0�0

'� �# ���'�5��'� � ������'#�+�

E����������������,����������0�������������&��������������������������$���)���� �����������������������+$��

9����������0�����������.���A����.���+/���3.

//�///9&��������������

%����5���3��������������������#��������������)���&����

���

Page 114: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���������,��������&������������< ������&�3��&���8�&��������� ���'�� ����3'����!�����530�'���&��� ������������$�'�!�&����

E����������� ������ �7�$������������%�������� ������������������������������������30����������0���������������������������������&�����)��&���� ������'��#�����3���&��5�������$������,��������� ����������������"��� ��� ����������������+�����3

���9���&����������������#������������8������'���!��3 ���������&�����/ ������������������������#��3���������+�����3//�/ ����������� ��(���� �� � ����3���&����

�������4����&����������,������,�

�E��#���0;A3�3

//�///0;�/�/

//�//0;�/�.

//�/0;�.�1

//�30A;1�2

��!��1��&�����������-����-��#����������)��&���

-�����/���&��������������/����5���������������������*��#�������0��&�������0���������� �0���������

0����������������&���-��������+ ������������,����������������� ������'�����������#������ �������������0����������������0����������&�����)��&�������2��,��&���������������#��= ��#��� �������������� ����������#������������������� ���������<�����������!�������&���B��<�� ����#�������/ ��:

/'������������/��������������������������-

�����������- �������������0���������������������������� ���&�������������� ��� � �������/������������������������'�����'�����B�<���'�5&����+����

�2&�-���4-

��������&��������'�)��������� �&�������

E$�������%�,��)%����0��� ��������&�������������������������&�����,������3����� ��A�����&�'�)�����4�������� /���#>

E��������������-��$���/ ���$���'���!���&�����������&��3������������������������#���������������&��;�����&��������� ��9/��&�<��!�$����:�%������������#�

E��������������������-�������!/����-�������������� ������������&�����������,�������������$����&������������������%��������= �

���&��������,�����������������������������������������������:���������������������$�����6������������������,���* �����: ������������,�*79���#�

���

Page 115: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

E������ ��������&�����������0���� �������"�������$���'���!�����&��������,���������:��������=������ �����"���$�������$���� ����$'��� ���������$����%���������&������������3����$����'����!�����&��������,����������=��������������������$���'���!�����������&���������6���&-�����&.���������'��3���79������0�!3

.���� ��#���'�-���&��,�� ���&�������9����

E������)��������-�������������&�����,������������&�����

�������������

��� �/�

������$����5�3 ��!��&����"��#�������� ��!��&���"��������'��&����������������$��1���#������ ��������������2���"�� ��������#����0��

������������&�� ���� ��������8�������������������������3'������3��������

�����

���

���5�� ��,1�������������0���

�,1�!$�;�

�������������������)����� ��������������������������&��������������������'�����������"�������������������<����5���������&��������������3��������"������-�$���������"����&���&��5������&���)�&�������������������

. ����0��&��������"�������&�������������������)��&���������#������������ ������'

��,�#���.�����������"�����

�������

���0�!��'�������-

�����%�����#�3����)�&���0��,��������00�������������0�9���"���0 ����"�����<����� ������%��������������,���"���9��������������� ��������� ���������� ���������������������������������������������'�����6���� 133�9�>�0�����������.�����������������0��!���'� �����������9�����2������9��&��������� ����9#���&�������-��;��������<�&�����&���&�#��-,&���

��

���

������<-��� ��=-

���&������-��������&������������������ ������'/0�������0���������� ����&��������������=�����������.�������$.���1.����3

���������)���&����0��������&����

.�"�����/��������������������������������)���&�������������-���$����

� .����������.

�'�����5��&�������&������������������30��&������������������0����������&�����)��&�������!��+������������������� �������#����

-�'�������5���&�������������,�������2����

������

��������������&����- �������������� 9�������������������������9�����

���������:�����$������#������&��������������������'�����������������8������������$���6�������&��,���

������&���������������6 ������&�����)��&������&������'��������������2��,��&������������&��������(���7������7�(��$��'�������&�����,������������0����! �� �����+��$���������)�&���0������*���������������������������������������������- /���

��.��������0�������������

�������,��#���'/���&������'��������� �������������$��!���� �������������0'������'�������&��������,����

/����������/���&������� ��0������&���������:��$�������

����������������<����������������� �������������������&����'-�����������������������,���������������� ���������������������������� ��&����������������'����������������������������#�����6���&����������������&��������������� "���������:�� &�B���:��& �"��:����� ��:�����&��:�

���

Page 116: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�!0���������)������������������������

���������������&��������������������������������&������������������������������������

��������������������������� ���)���:�"��������&������������������������ 9��3���&�����)��&�����������*�����.����������'���������������������������������0�����&��;-

����&�����,���������� ��)�&�� �����3��&�����-�,�&�������&�����������0���)���� ���� ��0�'�������0��9�1�����������������$������������'���3

2 ��� �����2��

�$'���3�0��8%#

��������- ��������������30����8������D��������������������������������������)�������&��������,������� ���,�����������5�3������,�������&�����������"��7)�������������*��&������� �+�>�����-��������D

-������

-���������������������-���&������A������ �������"����

-�������������������������������

�'���'������������&�����)��&������ 9���9����,���#������'/���� ��2���/

����"��6����������&����������B��<2

���������������������������&��������������9��/��"��������������#��������������������������&������������������-$.&�3 ��0�'�!079��#�������.3�333��3�������

����<��&�����$�������������������9��������&�$���&������0�#��*���� �������#���6*��"�6��������������-�.�

�3-

���������/�&��,��/

���1����������&�B<=

����

�-����&������������ '����������'�����0���������������� �����0-���������!�����3-

������������������ �� ����,����!�����*'�����,����������������'�����,���������,��!�����������#������������)��&�������&���������������������������</�������������������&�������-�$����.������������&��'����&�����,�����������������$�����6��������������� ���������&��������,�����������������#��+������������&��3����������'��� ������ ������ ����0�'&��0 ��'�''�,���"����������&�)&����)&����

���������

�������3���&���������&���B������������������������ ��������:�������������������,�����������������'���������&&������� ��(��9/��#�������������� ��&��#����� #��#���

���������

�����&����������6 ���� ����#����������"�����&�������������5�����&���������3����������'�����������&������������������&���������'��������������������������-���

.�����������.�����'��������#��� 9����/

������)����/

���������������/������������������)�������$���'���!/ ��$�����C/'�����30 ��&�������9��3��������� ������#����������������)��&������&�������������������������������������&�����������'�����&��� ��������������9�������������������:��������������������&�������������� ��/"��$������&��������,������������������������&��;������: ���9�������0�(�'&�'�&����,�*?9�������":��9���

���������

�����������������������������������'��������������&�������������������������������/�0�������#���������0���&����������������������������#������� ��#�����������������������&�����)��&���������(�������'0����������*����

���

Page 117: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�����#�����#����� �� ���-��A��.�3-

��&�����������#����� ����������0�0���0����6.�����0&�����0

���&��������0

��������(������2��&�������5������ �����������+���&���������������'�����/����$������!������&�����������������&���������������'�������/�����,����������&����� ����������!��������������&���������������������������������&���������'���������$��� ������������������)��:��������&���������� ������ �������5��#���������� �����������:����������-�����$.��1 ����������&�����������+���&�������������&���������������9��������&����������'��#������������������������������������������� �������*������������,����������������&������'��#���� ������'��#�����3���&��5���������$��'��!��&�����������'�3������

���������

�����$����! �$���:������+�� ����%��!������

��������$���'���!���&��$��&����������&����������&���������"������79���������������3���!��3�����-����������������������0���'���!�������������6��������'��3����������

� ��$�����:���������+��� ������%

��'��&���'0������!���� ���"���������������D������"�����������0���'���!���&���B��<���&����������������0�������������&�-�������� ����#��������6�

�������4�:������4����'��������&�����������$��8 9�������

�������+����#����������)��&����������&���B���������"��� �������������������������!�����������������:���$��&����������������������������������������9������� ���������� �����#�����'���'�������&���������&�����)��&����������������#��#������9������4

2

�0����2��������=����������&�����������������������5���3�����0���!���3��������&��� '������������������������������������ ������������!��$��������:��7( ����()���� ���:�&�� ���)���� 133�����'���'�������&����������������5��3�-�����������&��!�������#�����A �����������������������&�������&�����������'������%�#� 2�3� ��������������%�����#��<;��#����������+<74��@�� 1332����&����&�������� ����"����������� �������������������&����'������������������������������/���������*0����8���������������2��&������&����������,���*������ ��������� �����������������!��$�����;��������&������������������������$������������������������������� �����&��������:��������$�����6 ����������(������-���+4������� ��������� ������������������������������� �������������� � �����3�,�*�0��8�����4���&�������'�'�'�,���

�����8-�6�����������;'�����*����$� �������#���3�����(������3/'���&���/ �&�������/�������/ �������

.8���.0��8

2�"������4����

���,�����=�������������&���������������������������������#�����������$���'���!������������. ������'�����&����/ �&�������/9�����/��� �����������������"�����4����#��

����(

2�'�&��2����2����3

������&���)�&��

�& ����"�������������'�������9���� ���� �- ���&������������������������������������&���������������������#�����������������������

�*�������'���������

���<

-����5������&������������������ �����5������������:��������������39������

2�'��&������

2���������2 ������

0���8�&�����-����!�������-��� ����3��#�������� ����/�'�#��!0��5�3�����

���

Page 118: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�������&����������������������3�������&���� ���������������'��������)�����"�����������������&���� ���&��������� �����������3���&������ ������ �����&��� ������9������ ��� ����������-���������� ����������8���"&� �����-�����������4���������4��������

�������)�:��$������-�����

&-�,�����=-

���������3���������8����������������������&����� ����-��.��

��3-

��������������������/�'���5�&����������3�������-�'������ �/����)�&��-������������)��&�����������,������������*�������%���/&����������#����������������0�������������� ����-�������������3���'��'��'������&��� ����&3 �30�����

�� ��&�������������������'2����������� ������,��������=���������� ����������-���������� ����������������8�����������������3

-'�������/������ �������'�������/�����&����� �����������&����������������������,����"����

������������������������������ �����9��������������� �������<���� ��&����������������������-������+���5������9��/������+0���84������ ��������� ����&���������#��+�����������7���

-9�����=/������������

�����������������������/"��:���$��������&�����#������������������������

������������#�������������#������������&�������&���������(���<�2�<���������$�����'�5&���

�����$����������,-�����#������-�����&������'/������������&����������������/���������������������������������,��������������=�����������������������*���������������#��������������������#���������������������������0����������������������-���6������&������� ����2�����'������4�'��������������� ����������������������:$� ���������� ����������������������������#������%����������30�������'�����5��&������8���/����������������)����

����,������������

� ����������������������������������������+���������������=�

���� 4��#��

���$�����0��-+�3���:�$!3�����:�

����,��������=.

������� ����������-���������� ��������������8������� ��&���������2

4����������2

� ������+���-

����&����������������������B�������.'�������������������"�����#��������

������������-���&��������� ������'��'������ ���������������������'�� ����

�������������:�������&��� �����������������

��5�����9/4����������

�.

���6�

��2+

����������������. ��&�����-������������������-

�����/���&�������������� ������������������������������'���&��������+��������������'������ ����-������� ����������8��������������������$�������-��#����

-���

� ��������#�����6�����'���������&��$�������������������&������0�������������*����

����,�����=����$����&����&���!�������������:����� �6�������-�����������

-������&���������� ����

���

Page 119: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����������������#���������������������������� ���&��������� �����-������������������$�������������������'�������������������������):���&������+�������#�����$�������� �0C������ ���#>

�-��$.�����-

���,�������������� ������:.$����"�����%����� ������:/

$������0%����������������� ��$���� ���&���������������������/� ��&����/�����&������������������������������(����9��/�0���������������:���5��/8

-����"����� ���2������#���A��������&���������&��� ����������������������-

��#���A-���$��������,��������=�����2"������2�9���"���

����9������� ���������� �����#�����������#���5.��������+����������������

���&������������!����������8�����������#�#����� ���A��$�������������("��$�����$���

�����������������

����-������� �.����������(���������-�����'���'��������������3� ��� �

�8��#����"��$�������������������������2��������9���������������,��������=.

���������)�����&������#������������������������������ ��&���������0������+�� ����$���� ���6�

���� ,��#�+����,����,����$�� ��!� �������7���!��

���������������������!��������������������������������������������������&'����������������-��������������'�6��"$���

����'������� �������������

��� �!����.���0��� �������,��=��� 3���,�/�� � ������&'

������

'����6�����)�����������'��� �������������������������������#�������������������'�����#������������������������������������������������������������ '

� �7����"&�

���'='������� �������������� &���� ����

�������#������

�'��� ���!���� &�������� ����

�������

������)���0�������������������������2�����&��������1�������������������2����������������������������������������������������&'�,���������*���������������0��5�

�����!����

�38/8�����#

� �������������� &���� �����������#

���'��3��'����� �� ��-��,�*������

��������������)�������)����������������������������&�������������������� �$�&��������� ��������������������������������������2��������� ��'��9"

�����!����

�38/8�����#

� �������������� &���� �����������#

�-������*��������!� �� ��'��9"

����������)�������������������������)����������

9���������=����������� ��$������-���������������������� ����������������������������������8������������ ���� ������#�6

����'������� �������������� &���� ����

�������#������

9�� � ��$��-���� ������8��� �����������3���8���

��B�*���� �"�������*��� ��

���

Page 120: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

������ ��������������

Page 121: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء
Page 122: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����*����������

��������������-�������������: �����.�����������������������0������������&��������������������3������)��&�������&��������������(������)����&������������������������������

-����������.���������������������:� ����������'� ��.���������������������������&������'.

��������������������������������������&���������� ��&���������� �����A����0��������������������������������:���������� ��,��#���'�����)�������������������0�����0���&��������������)���&����������+�������3����$����'����!���������#�������������/'��������������������&���$�����������������9������������� �#7����������� �����#����������������������������������,�������������#���������������'������������ ��������������#��������������������$��������������������&������������6���������� ������������&��������;�������������#������&���&����������#������������� ��.�.��(/����/#���#�����������

���������(-

������������:�����2�����

������ �����/��������������������������&�������#������������'����������������������������������4�����&�������������&���������'�����������&���������������� �������������������&����'����������������������� ��� � �:9�=

.�&�� /��&�������

��,�����5�������

�����9�� ����$���#�������(�������������������4��&������ ���&�����,����������#�3�����"��������,���������)�:��&��������������&�������������&��B����������������4�������&������+������"�������&���������������������'������������������

.� ������0��#���<������� ���:

������������-����2����

��#���)����������� ����0���������� ���������������������������� ���"���������0���-����������������� �����

�� ��

�������������

�����������&��37�������

� ������������<����������(�����������������������

����$��������������+�����������������3����������������9�������������4������������&�������&����6 �������������#������������)&��&�������

�����������)��&�������������������������������9���������������������!�����#�������������������������� �������30����/"���:

0� ���&����

�*�������'���� ���� ���������������'���#����+������9���#����'����������&������������������

���

Page 123: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����&���������'������@���������������������� ���*����������������������:������$��������3���2�������������������������"���������&��������������� ����������$����������� ���9������4������������ ��,���������#��������������������39���#����������&�,������� ����3 �����!���<��$��������������������$�����6�����&����������

E1�������������������������������������������������� �����-����&������������������"�������������������������&���;-

�&������/���/� ����&3����"3�����

E1�����������5����������-���������������������!�3�����0��&������� �����������������������#��������������)������������+�����3����������+������������������������/�4���������&��#���0���������( ���*������6�&�������#��������������4���������2�����������0��!��������'���&������������+������� ������� ��������)��������B3 &����� ���#����

E��������9�����5�����������������=���������������$���6������� �������� ��������3��������������$��'�� ���� ��������3����&���������0��������������������������������&�����+������� ����������� ��9�1�������,����������'�����$���6�����&�����,���������� ��

E���8��-�����6����������������������������� �����������2��&��������#���������������������&�����% ����������'����� �������9����%���&�������'�����'���,������� ������6� �������4�:�����+������� '�����&������������

E�����������������8�������1������������,�������������������,�����-

���������D����������6����&������������&�����,�����0�������

��������3'�����&������������#�3��&���)�&�������0��8

�9��44���� 3�/'�� �&������$�'�!�!�#� �������#�

E���-��1��������1����������"����������������������������������� ������������������$�����6������������&�����,���������(����-�&��������,��*����)�&����&���&��6����:����=�:�����������������&��������#����

E��������9��������������������������������)��&�������������&��3����&����������,�����=���� &��2��&&��'��������'����&������!�� ���&��6 �����

�����-��#����������-�������������-� ����������#�6 �����'��5��������������������������$����&���0�&�����

�������

�����������������&������ � 9�3�9���,��&���)�&����������

���

Page 124: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���������#���$0��32

�������32

%���&�����������������&������������������'���4���&��������������� ������$���'���!�����!������������'����4

2� ���� ��������

2� ��������������������������

2����,���2����-�������������3���������4 ����������3

��#����������(���������#�3-

����������"������������������-������&����� ���-��������-4�����&���/�

��������������

����#������������-

��������$������������-

����$����'���� ���������������4������������&�������)���&�������������������!����-�����"����������������������"��3��������������:���,�����������������&��3

- ������ ������"������5��3�����+�����3/�����#��������������3/

����#��������������������������������������

��������������������/����)���:����#����������������������&���������������������������������� ��������,��������������������9��������/'��:����������4� #��� ������3/9������������������ ������&���'����0���� ��#������&����������)��&���#� ��&����������/���� ��:���&��������&�����������2��&���-�����-���#���������/������$���������/���/

)���������$��&�������/��������������"�����������������������������$���'��� ���������&����������&���������������

�������#���/��#�������������)�&��/0���C/��������/��&���������� ��������*�������*���������</������������0���������*�������-������������������#������������/����0����8�������30����)'����� ��������������0�������������=�-����.������-��-���������

������������(�����!���� �0������������*������������$���&��������������������������/

����2���&�����'�������&�������������&������������������0������������������+��������������������������� ����"���������������������� �������#�����9������#������������3������ ������

��0�&�����.

��#����������$����������������"��������<2

��������2��� ����������&����������#������:��$����������� ���������6@���������������������������������

2����

�0������������/���������������0�������-��%

��/ ����'����������"�������#�3����� ��������������$�&����������������������3 ��0���8'��������0���� ���������������������B�������������������������

����������������������&�������������'���&������

�������� 93�����&�������

���

Page 125: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء
Page 126: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

������� ��

�� ���#�������-(���

����������

���������+��*����������&�$���������

����

�����& .�������-���#�����/��&�$��������/'���������������&�3/������&����� ����30�����������������0������4����2������/����������������������������������������&�����-���������������)�����

��������B�����������/�����#�����������������

�031�..������&�������������0������������&����0����������3����!����������/'�������������������-���)� 1331�>����������-?�.������&��� ���

2������������������/�����#���������/'������������������������#����������������(�� ��&�����(

��/'��������������.�2�� .�<.

������ ��������� ���&�� ���#������/'������������'���,�������&������������� ���������-��������(������������?�.�����������2��������������

2���������$���/�/ ��������

/�������������������������/

�&����(���'�2

�#���&������,�"� &�����&3���&��������>

.������.��,���/�-?�.�����������-���������������/�����#�������/���&��$���������.

� �#7����/'������������.

��������4/�����������/���&�����2������/-��&�����������F�����:������( �����#���'�����������������"���������&�����������������!�����#�������"�����������������������������������������������79������-���)� 1331�>���������������+������������#���� ��'���,����������������/'��������������/��������������&�$���=��&�� ���'���,���.

���'��"�3��/'����������#����'���#����������3-

����'.��'����0����������0��#�����0���5�3��'���������#���������$���'��� ��������������)��:��������������������9����������

�����������

��������&������-���������,����-

���

Page 127: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���$���'���!/���&��$��&����/ ��$�������/������������/���������������3������� '�������������0���������1 ������������������������������%������ ������������#������������$��3

����/'������������������5�������������&

�������&�������

���#��������()��&�(����������������� ��������������������$���'������ ���������� ��� �����2������ �����2����

�������&��,���� $���������������#���

�����3��� ���������#�������&���������/����&�����,�����/'���������#������$��'��!

����9���������� �#����/'�������������� �#�����8���+��������(��������������1��>��������4���������#��������9��������/'���������� �#����"��������&�����,�������������������������������� ���������������� �����������$�����6����������������0���&��������������������������������� ��� ������#�����������9������������/'�������������� �#����,���"��� ������&�� '�������������������������2��,��&�������!��&��: �������3��������������������&��������,�����������8��#���������������������������������������#������������������������+���#�������,��"��'���,����������6������3������$���6�����������&�����,������&���-��.��

��3-

���� ����&����9���3����/'�����������������������#������������&��� '�������������������������.������������#������������������

�����$���3-

��������������������&����,/

�����-��������-�������������������� �����������������������/���#���������������������������������������&�����,��������$�������6����������������������������)���������&������������6����$�������6��������������������0��&���������������#���������#���;-�����(

-���#������������,���

0������0���������

��������.

������!�� ����#������&����������������)�:��$��������������'���/�

�������������!���� ��������������%�'�������������4�����������������������������#����������������&�����;� ���4������ �����:������������&��������,�������������&��!��� ���������������<

.�����������������������-��.���

����������-�����

�304���/":�

��������� .4���������&��$���� ������&�����������������&��!��������$�������������3-

������:.�����/"�����#����

���������/'������������<��&������+��������)���(�����������&���������� �����#�����������=����������!��3���2���'. ���������&��&������������������������������5�������������������$�����= ��#�����������

�031�..��>�'������� ������&���������� �����A���&��!��������$�������/'������������������������6- ��&��3.

���#��������� �#��� �����2����

�������&��&����'����������� ������'�����5������"��������������������������8+������#����'�������������

��� �0

�������&����������������.�031�..������������������� 2����������&�����������������031�..��������-�����.����#�����6- ����������

���#�������&�$������� �#7���/'������������$�� '�� �������6/��&�������������� ������

���

Page 128: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��������+���� ��������% ��������5���������������0������������� ��'����� ������1�24�������+����������������������&���;����&��������������031�..�� �����B�����"����<�����#�����������'���������������������������������������������(���������������������&����; ���������������&������������������()��&�(���������#����������������������������&�����������031�..�����������&��� ����������&���"�������

���&���������������#��3�������������&���������'���������������� ���"����������������������������������������������3����� �#��/'�����

E�������������������������������������&0���'��� ����� ��������������0���'���!�����&��3-

�������������/.�����&����0

���&��������,����������������0�'������������0����������!������ ����#������� �#���������������������������<

.�����������/������&���

2��������3���������������/���������������0�'���������

0����

0����'������

/���������4/����,���������/��������&�����������,���������/'������������������ ����������0�������������

�$���������������������)�����%

�/'�����

E�-�����(����&�� ����,������� �������&�����(-

��0��-��&�,�!�1-����&����/

�������������</��������������������/������������������#������������������&�����$������������������������/'�������������������������� �#�> �������������������������$���������������&2���������������2��������

2���!����

. ������������/�����������������'��&���

���� �

)������

�������0�������

�����������-

����&�'�&��-�&��,�����&$)���������������#���

E����,���!����"������������&������������7���������������#������������������������������ ���#������ ��������������-

������/���������������0��������#����������&��$������������/'���������������&��$��� ����������������031�..��>���������,����

�����������9�������A*���#�������������������������&�����,����!����������&���������(���������*���#�����������#���<���#������������������#��������������������"��������&��� ������������(����������#������������������������2

�����������+$�������������������������������%������������� ���������������������&�������������� ���*������6�����&������/���#�����������/ ��#���.���&��������/���/'��������������������������$��&������

��8������'�������������������������������

����9���

E��:-":����������9���������������!���������2������������:����77 ":'��:(���$�9�������/*2�'������������������������2%�����'��:279���������&��������������� 031�..��>�������!��������;2�������2 :#���������,����- ����

�����031�..��� ���������������������������������������,�����������������!��������;��()��&�(� �����

��������� 031���>

E����#������������$����'����!����&���$����������������/'������������������ �#������������+2�����������+/

:#�-

*�6.���#3/�:����77 �()��&�( ���5�(:�:�:(� ���:�&���

���

Page 129: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��#�����/��$��'��!��&�$�����������.����.�,A

��/�-�������0�'�������� ������������ ����

����'��/3����������!��3

. ������������������������������#��������� �#����:-":�����'�����,����

�,!�"� 93�&������������������������

E������������������������������&������$������&������������������:-": ���������������������"���������������2��������"������&�������2

������������������������������$�����������������&���������������������- �������0�����������0��&����������#������������������$�����: �����������������������)���&���� �#����/'��������������������&��������� �0�������������

������&���������������#��������������--/����

.���%����&����"��������������������������

��.�������&��������

�����$������������

���������#�������������������������

�����.��������$�������6���������������

�&��,����:-": 133� �>

��0����*�$� �#���2,�$�

���$��� ������������031�..��*�����������������*�������������#���������������$�����������*����������$0���������$�������%���������<�����#���������/'����������������*�������������#���������������$�������������������������������0�0����0 �������������3

���������!��������0 ��������#��������������������$�����������������������#���������������������������������������&���� ����0���������$���������0

�'������������ ���������������-����������3-

����&�� ����,������'��'�����!� !�7:�

��@:�� �( ��������3�#����,�����1���3������&��� ���9��������'���'�������!� ��&�������(/����&�� ����,������� �>������&�� ��

.��,�������&��'��������������&�� ��

2���

8�������������5���������&�� �����,������'��'�����!7��-�.�����.���

����(��#�����

8���������

�0�����3���� �>

���)���

�������4����.���#�������/'�������������������� �#7���������-��������.

��������������#������������� �#���������������������������������������������"���������������������,�������������� ������,�������������������&�����������<������� ��������� �=��������%#���������'�����&�3-�&����&���,��#������/����$��������+�����������<����������� ��� ����������������������������������,��������< ��� ������������������3� �#

���6*���������#����������$�������#�����

�� ��������������������0����&����������&������!�+����������������������3�����#�����������$���� ��������������"���������&������*��6������+����������� ��� ���&��������,����������������3

)

��'���� ��3�#�

������������.

��5��������*�������$0������$�����%��� �����2���

*�������.

��&�5���3/����&�5���3�������&�� ��

.��,�����/���"��������/��&������������!����� �#����*������&�� ��

2

�������$�������0�'������������0����6���&�����������031�..������!��3 �������3���#����������� �����2������

���

Page 130: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�2��

���'�,�������������!�� ��#���������

��!$�+�,-

��!$�+�,-

���

Page 131: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����������������������������������������2�����0����������$������������������'����#���������'���������������� �������� ����0�'����������0������������0��������-������ ���������

2��$���������

2�'������������

2����������������4������--���������0

���������:/

��,��������5�3�"����(����������:��4��(�����&�� �������&��������0���.������������"��������������#���������������������������������

� ���5��3���&�������������������������������� ���"���#�

�����&��3*������������!���������

����4����������!��<��������3��������������&���������� ������� ��2���'���6�&��+���0�����&3�&�������&�<�&��� ��0�'�!�&��:�

���/'��������� ��������&�����������031�..�����������������������������������&������������������������� �����(����������.��������&3 �������

.��� �=�����#������/'��������#�(,��� �&(��?���

���' �#����-����.���!�����- �������������-

�#������������6�

����#�������������/����!���+������������������$����'����!���+������-����#�����������-�����/'���������,�����������������#������������ �#�����������������$�����'����������-

���$������5���-

������������ ����������#������������:-":��������'0������������������������)����������������������-

�����#���>

�.����A����-����-

����&�����������,��������������������#���������� �#� ����*��������6����)�����.����.�����(/������������������&��������( �������������031�..���'����������������/����������(/�����������&��������,�����������.�������(������)����������2�.���(������2���!��3>

��-���������������-����������(.�����.������(.

����������������(����������!����#����; ����2������

�����������#������������ �#�

�����������3�#�����������������&���3-

��������)���������������2>�������'���3����&�����������,����� ���#��������*���� ����������+�������=�0��&����������������-����.��.�-����5�6��&�����,��� �������!�3����������/������0

��������0 �������� �'������0���������0������$���6������(���-�&���;��&�����,�����������.

�����#����4������#���

����-���.����(

.������&��� ���/���,��������� ���������4��������������(���4�������-��&�����0����

�����������������&���������������&���:����������&�$�� ��0�����3-�&������������-���

�-

����&!��$�����������

���4�����#���� ��� �:/

�&��,���

�������)��:������$�����6�������������������6*������������������������2�������!������3-��������,����-������������$��$��������'��������� ���%���&�����;

/�������������������#�������� �#�>���#���)������3�������������������������

�����������H���4:�&&:7 �&' �,�&7� 1331������&��������,����.������������&��3-

����������0����

����������

����������

��������������������������-����$��.��&��'�3������#������������-�����������.

������������������������������-����������

-�����������/ �����(

�������������������������������&��$������ ����������#��3���&��������,����������&��;-

������������������/��������=�����������%������������&��������������-���(�

�������������������������������� ���6-�������������$����������������"������&��'�3/�����#��������*�������

.����$���6���������������������������

2 ��"����

2��������������

���

Page 132: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��&������������ �$���������

����#�� ��

����(�����������&�����,���.�����$����6-���������������������������������������������(����/����������-���&����� �������������&�����������,�������������!���3 ��������������������������� #���'������ �������)�������7��0����):�/'�����$�����

��!$�+,-

��������&�������������������7�����:�0�����'�����&�����#������� �#�>.��&A���.��;-���#��������� �#7�����"���

�����"������

�������&��,��������������������$����������������������&�� '�������

������������������4������#����

�����$���+���!���2�������&������0��@% :#��������#����������������������#�������� �#������� ���-���.��(

.�������������0�������� ��3�����#������9����,����������(������������0��������

$�!���0�� ����������%%�������4�����,��* ��9���#�����,�=������������������)�����

��������������:��������������,�=�'���$���������'������������:��������&��: ������������&�;

:#����� �-�������)�����

���

Page 133: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�������#����� �#������������������4.����%������7��� ������$���������&�������#�����'

�����#���� �#�>

���$�������

>"�����������������������3�������&�����������,�������������������������������������������� ���&���������0�0����0���������:���� ��� ����������"������������&���������������!��� ������#�������������������% ��������$�����������!�� ��#�������"��

� �'���'/3�

>�������������&��������&�3������,����������������$��'�������������� ����3���#�����!������;���������� ����������������������� 9��3���#������'�����������������:������&��������������������������������"���������#���"���������������������#�����A���&��������,����������������������5���������������

������

��� �:���9��,�&��0���2�����&���������*6 �����5��0��

>��������������<������������������<�����������'��.���A��,.

���/��A-����������-���/&�������������!���������!�������#�������

��� ����������������#��

����/0����������&�����������������

�-��A'.�3.

�0��2������-��������������(����$���'�/3������������������/��&�����#��'/3�

>�����������������������&�����,��������!����#������ �#�"�+����� ����3'�����0

����30����0� ���0�53�4����!<���� &�����0�8� ����9���

>"��������������,���������� �������3������1�5�����!���$���������&��&��������������������#���������� �#� �����������������������������#����0������������������#����������������������)�������������&��������&�����������+������������0���&���������#�������&�5���3����&�5���3��!�+�����������#�������&� '������2�,�&�����

���+�����0��'���

���� ,����2,�$�

��������2�������������"��������-

�����������

� ���5 ��������'�������+���/��������#�������������/'����������������� ������������"������

-���

.���� ����� ��&���������&)���$������$���) ������������<%��������!���� ��������������<

���������������$���� �����

%����������0����

������������������������#���������������9�����6& �����-�����������%���������������������������*�������

����#����������'���������

�����

����/ ������'���5��3����������$��1 ������������

�����������%�������������<����'���"��3�����&)����������3���&��������������������#�������� �#7�

����5������������

�������#��������� �#7���� �#7����$��&�����������0������� �����#��������� ���������������

���

Page 134: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����������"�������)���

������ ���A����&��������'���#�����-����-�

���� 9�3��#����'�������&��������0���&�����������������������������������&���$���)����������������#����������� �#7�����&��������� � ���#�������&�����������/'����������������������&��������(���#�����������������������"����������������������(���������������5���-

��-���

������/ �������&�; ����������031�..����������.

���������0����&�����,���������&�������

���&��8��������4������&��8����������������#�������������6 �)�����������3��5����������$����#���&����� �':$��$�) �������%�

-�������-

$����$��) �����������% ��'�����&���0��'��!0��$�&���0���� 0$ �#���������� �=��������#������%�#���� ��#������������������"�������� �������������� ��������������������������<����������#������

�� �#�4������$�&��������������&��0�������������#���������"��������$��) ������������������������������3 ���&�������������0��������#���$���. �����������9�������<�������#���������$ �# B���:&4%����&���������&����0����������

���������#��������'��������������������3��������������&��������������������������%��������������

�����9������'������������������� � �������3������������'���"������������$���) ���������#�������� �#�

����/'����������������'����������������:����&������������� ���$����'������������$���&����������������$��������� ���#�������������� �#�

���/'�������������� ������"���9���������� ��;0

����0�� ���������&'��������#����������)��������������&���������$����������&�����������>-���

.������:-���3

2���� �������������#������� �#����/'���������������������&

�'�����������#���������&���$���� ��������&������������������/������ 9���3����#������������������/����&�����������������/�����5���3 ��������������$ ����8������������%%�#�(7(<�������������������(���������<����������������-���������(��������&���� ����9����������������������&������������������������>������/

�79��������$��) ��������������

������$���) ����������"�����0�����.�������� ����������3*���"���� �����

����'��������������������+��� 9����

��������-

������/!����������������������������������0���'���������$��&������������������ ��#�����������������0�!������$����������������<������������ ����������������������<�$����������������<�������������������&�-������

��#��

��

�.��������,����-�������"������-

�������$�������������������������<�����������������������������

��� �����$���)���$�����,,,�,���)���:&4���4� ��������3�#>���������:���������,�������� ��#������*������$���������-����������09����*0 ���������"�������<����&�������������� ��������'��������;79����������������������������� ����#��������0�'����������������0���������#����0�9����"�����������(������������&�������;�"�����

�������������������%�����������$����)

������������������������$����)����$�������������*���������&����������������)�����������������&���� �����������������&����$8�������������8�������������������%� ��� �����#������������&����������&������������(��������������(�����#���������&�����������������9��/��������������������������&����-���������������������������<

.��������������-����������,����*����� ���:$������

0 ��������&����������������$����)

���

Page 135: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�����������%�0���.���� ��&����-��&�����������#��������/������� �����:�������$��) ������������������ ���/ ��������0����������-�#.�

���-������������ ������6

0�����

0 �)���:

00���.�����.��������-

���� ���"����������������"���� ��&������������:���5��/�

�����������H:&��J7 = (���<��7������ �����������"�������������/'�����#�������� ��0�8��������#�����9���

���������

�����#������.�������9������.

���� ������2�����#������0 �������0����6���&�����������������031�..���������0���������&��������,�������������/'��������������������-���4������#���

������������������������� �������3���#���������5��3

����&����������������$�����������������������������&����������������0�������'����'������������������������������&�� ����������� 4��&�����(��#����-�����9���� �� ��������!����

��������������������0��

����������0

��+�������$�� ������7�(2

���������&����������������������

�'���������

��,�A���������������

����!� ������%��#���

�����!���$����+�,� �����!�����6*������� K)((5ELL,,,�,���)���:&4���4L7(���L1331L0L13L

.;;�3L�030M�

���

Page 136: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

'���������#���������9���� ���+������8��������������9�/�������������0����������%�'�� ��0 �������������������������������3�����������������,������������������������������������"���/�����

���������

�����!���� ����0

'��9����0 �+����&��� ���#�������������������:������,���-��3!

���������� 4���*��������������&��������&�,�� ������&�����������������&������������!��&�����������������/

���� �����������0����#����������������������&��������������8������''��������&�������&��������,��������������������<�������� ����������������� ����0�����.������&���������&��������,�������� ���������������������������������,����,� ������!���� ����#������9��!���"�������������-������ ��������������������������&������� ���������5��/

�#����&�������������������������

���!������ ���������������������������#�����:�'����������+���&��$����������������#���������&��������������������9�����6.

'���,���-��#���������9����8��������

��������������&�����,������������������������ �����������/'������������ ���

��������

��

���������9�����������%��������)���&��������������������������&�������$����������5���3����&�������)���&��������/'�������������������&���������������������"�����������������+�����#���������/'���������������&���������������������� ������������:���������������'����������������������������������������������������������&�������������)((5ELL,,,�����<&:(�,:����77���4�>�����������������6��������,�����=������������-�������&�����&��� ���������� ���&��$�����������$�����������������2�������������$�������������&��������&��������:���������,���������������������������#���������&��$������������/'����������������6��&��������031�..� �����3�#����"�����&�������� ����������0�������0����� ��������0����4��������������������>������-?�. �� 2����������'����������� �#����������-������������������������������������#������������/'������������������������������������������������������� ����'�������&��������� ���:�&��&����������������

���3���

��������#��6���&���������5��+�������&������� ����������#���������&��$����������������������������������������������,:��' �#� ��������������������������/'�������������H���4:�&&:7 �&' �,�&7� 1331�>�������

����������&���' �&���������8�+������#������&�$��������/'���������� �#� ��������#�������$������5�3������<��2���<�����#�������������������������!�&���:��� �����#������������)�����-����/��

-�����#����������/'��������������$��������9���"��� ������ ���������$����������,��������<�����������������)���'��������

)�3����&�3�������:�����#����������)��������������

���/'�����������������#���-��������/�0����5��������'*��#������������������&�����$�����������������������������������3�������#������������9������-������!������

� ��������������%� ���"�������������#�������� �#����&������������

���

Page 137: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����0�����&����������������3���&�����������+���#�����������������,��#�����5���������0������������������-���A���.��#.������������,����������$���'����������������� ��&��5��� ���$��������������������#����������,��#�����5���%���������: ���������: ����3������� ����������������������$���������%�����������������$�!��

���/"�&��

��&���

�&���#�������,#�5��&���������,����>

��!$�+�,-

�����������������3����&�����������,���������� ���������.9���#�������5��������,���������������������

������!�������#����� ����������������������#������������&���$����������������&����������������� �#�������:�������,����������'�����������"���������&��'#��

-�$�� ���������,��"��������033-20 #��� ���2���

������5����5�+���������������������� ���

�����������������/'��������������������"-�������

.��% �������30����-��;���#������������&��������������

�����-

93�

��������,��<����5+�����������&�����

��

��/������������ �� �"��

E������������������!����%- ������������&����������������������$��������'����4������������&������������ ������&������������ ���������-����#��&����� �����&���'�������:�����

���

Page 138: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

E����.���.���.��%���������������-���,��#�����5���

-9��!���"������

.���&��������,���������������� ��������������.���.��#.��%

�����. ��.�.���/0����:�������

E�-��/���

.��%���&�����������������$������'����������������'�������������������!��+����������&��$��&��������

��� � ������4 ������

�����,2������������!�� �"��

�����0.���!.����.���%�������������������-����,���#�������5����

- ��������������������������&���$���)����������������#��������0����'����!

� '�����9/��"���'��������#�������$&��� ��������

�����'���.�%�����������-��,�#���5��

-������

.������,���������� ������� 9���% �������#�����

��9������,�����������

�����.,�� %�#�����-�$��'�-

�8��'�&�����,�*7��

�����'-�/�.

%�#�����9/��.��

��������&��#� �39�*��

������.����.���.������������'����������#�����������������,��#�����5����9��������#��������������&������� �

��0�'�!�'����8:�-

9�%����#��'���� ���������$�'�!����

��8�?��5�����"��

������-�������.����% ����������'�-$�����$�����������������������,�����������%� ����������������"����/���������/'�����

��������!.���.��%���������������-���,��#�����5��������9��/����#�������'������������� ��&�����)��&�����9����

��'#�3�����&�����&����*���

�����������������&���������������������������'�����'������������9����3�������,������,������� ������� �����������0�����&���9�������-�� �=� �����#������ ����(��2�����������������������&������� �������,�* ����033-20 #��#�

�� 0��������

0�����������������0����������������&������������)���

���������#��������� �#������"��#��$��%�'�������������������������

-8��#/��%.��� 9���

�0���������

8�+���0������&����$��,�!��"������&������7�������#����������������%�������������3�����-�$��

�����0�&�����������0�����4���������������&��"�����������������

���&�����;����������� �����������

�������$��&����������������.��.���.���5��/8���������������������������������������

���

Page 139: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�"�<)���� +�&(:& �&' )��:�� 133.�*�����������

������������������������������9����&��������2

���&��������,���������������� ���'��������&����$������1���&�����&���%��������"���6��� �'���&�� ��������$�0����)����������������������:�����$�����������������������&���������!������������������������������������������������� �������

�������� ��-�������� ����'����/�

%�����������&�� �����������.

'���#����������������������� �������&&:':7 �&' <�:&� 133.����������������������������� ���������6���5��#�������������� ������5+���������>

������������������3 +��������+���2���� ��������9��������'��������!���&�������:����&��������������������������������������������3���"�&�&�%�������� ���,�����������������������������������&���������'�:���������0�&������9�!��"��������������&�������0�&������9�!��"����������,�����

� �#���������������������:���������2��&���������������� �������0������� ��/��������&�������������:����������3���,�1�������� �&��"�����������������������3��#������� �#�

����������� ��������� ����B�"<�5/8?���

������������������.����������������������������������������(-

�����"������������������������������������:.9���������0�&�����������5�#��%�����������&�$�������&���!��������� ����$���&��

� �����������������#����

����'����*���������A�"���������$���������0����'���� ������������������������������������������� ���#�������������������������������&���������������-������,��������� �$��3�-���&�;����=�� ��,��*��&�#��0���� �����9�������#���=%>

��������� �������������������%�����������������,��!���"�������������(���5�����������������>����������*-�����.��������������:��$���,��!���"���������&��$��������� ���'���*��������#����������������������%������+��������������%�������.�����<���&�������������� ���*������6���������!��%�������-��� � ������'���������#���#�������,����� �$�3��&;� �,�*�&#�0����= ���� �����=%�

�����,���2�����+���������������������������������������(?9������������������������9�����������.

����������&�����������������&�����������2��&���� ������+�������������'���"��39��/������������� ���������$���'����������/'�������������������������������������������������� ��������'���������������������������������,����������������� �$����3���#���������������9����������������#�����������,��������������������������� ������5��������������3��:������/ ��� ��=%�H���4:�&&:7 �&' �,�&7� 1331�>

���� �4����-��&�F9�� ����������#������� �#������9����'��&����� ��������������������������������������������+�����>�������!�������"��/6�������<���2�����<���&������� �����

���

Page 140: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

������!��&�����:0������&���������:����'���&���������������&����������������������� -���-.����������� 9�����������������!���&�������:��������������+�������� ��������-�������<��������!���&�������:��������#���+���� ��������������'�� �#������$������*��� ���������$����-����������#������'��������������� �������#���������&������������������&��������$�����3��$����������&���������5��+�������&��$�����&������ �������3�������"��� ����������������:����'���&�������������#��3�-�������������������#���������������������������%2����(0���������"�������'���������/�*������������ ������#������������������� �� 9�����&���'���� �������)������������@����������������������+.

�&,��������'��&2� ��&�������$��� �A�5+���&������

�������2���&����-�����2���3-

������'�����&���2���� ���������*��������� ������������������� ����������������+���

:#������,��������<���5��+����-��&������#�������� �#�>��������������#��6�����'�� ����&�2�� � ��������& ����'����'������/�����������0���'�����0�'�&��

����������

������#�+��

�������������������'���-

������������ ������������0� �����0����������

�.�*����. ��&��30��������3� ������#���������� �#�> �������������(���������

)����-

����&�����'-�����������.

�����9���/��-�����������:����$���� ����:�-� =�#���

�&������#������ �

���&�3����'�� ����&�2�� � ���������7�������0������3�����&����������� ���������#�������� �#� �����������& ����������������'������������������&��3����������'��&2� � ���

�����������������-���������������������,������������������ �#������������������$������������������ $����B������&��������6��&3���0���&�����������

���������$�����������-���������������������9������������������������������%���������������� ������

������9����/������#������������ �#���#�A�#������ �#�,���#�����9�����=�

�������-���;-�������&�;�� �����!���������<������������������/'���������9���������2�����$�6���'�,���&��'���������)�

����'�������!���

������-��-�������00��������������<���������0���������������������"������������3 �.)

������������#������

:#+��N+�&�4���&( ��5����&(�(:�& �&' ��&?:4<��(:�&�

���

Page 141: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��������-�����;����+���&���������������������������&��; ������'��3 ��#�������� ��=���/'�����������������3��2�0���#������$��'��

������-�;-�)��(���-�&;����������/'�����

�������$�������-��-���+���&����������������������&����������������������3�������<��������������������������3�&,�*���&�:��������0����#���

�������-���;-������� 0������������'���,����������&��/'��������5�3���&�����-�&����9����,���#������'���������!�������&������*��6���$������'���������������������"������������#������������,!�����������

����������-���������;-�����#��������������������&��������������&�����������#������������������������������������������������������������&������������������������/'�����

���������������������� �0�����������������:������������������� ���������������������������������/'�����������������0� 8����

������������������� ���������30��&����������$���'���������/'���������������������������3L��,��������<������

������������� �0��'�,����)&����&����� ������$���

��������$����������������� ���&���������������������������:������'���������������������������������� ���$�������.�������2���&������-�+���(����������

�&������#��������� ��!�$�������'��������������������&��2��� ��������2��� ��=����������&���������������&��3

-���2��� ��=

-����

� �����#��������� �#� ������������&���6/

�������+/

���������<�����$���8������������ ���.��#/���A

���&������.�����#����������/'������������4������7�������������������� ��/���������-��:A ��������3��������������������������

$��������������������������������% ����#������������� ������������$���&�������� �������� �##�������������0�������.�������������#������������������$��������'����4�������������������������������&��������������������

)�����������������������������$���&�������(�����

� ��'���$����� ��'�

�����'�����,����������=����+���$��&�����������7�� �����������#��7����������� ��:������������

�����

� ����3��������9��� ���23���9���#�

���

Page 142: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�����9��� ���������� �����#����'�����,����� �������&���������������(� ��������$�����6���������������$�����#3���&; ��!�� �������������#��(�

�����0���������������'��������������������������������/'�������������������������"�������

��$�����.�������������������"�����#���������5���� ������������#�����������������!��!��������#�������� ��=������&�������

� ������+���

��������������

�����"��������)��������������������� �������!����������������4����������#��������+�����#������<�������

�������: ���&���������$�10 ����������#�������/'��������-�&�������� �&���(;�������(�0����������,�����

�$������!�!��

�%��������'�������������,�!�!��������������3 �����

����B��<0����'�#���������������!�����#�����&��� ������0���'���!����0���'���������������������� ���A���)�&�������+���3 ����������������������������

�������#������������������������

'����$���

����(�������������#���� 9���<����������#���$�!��� ���������������9��"������,��1������0���'���!���$��&���� ��#�����������'�������������'�����$��� ��&������������������$��1�������������%�����'���������&�������������������������������������������3�������+�������������� ���������#�����'���#���� �&������������$�1���2��

���&�������������!��������������/'��������

9��, ��"(�

���������������������.

��/'��������.

����#������������&�,����� ���������0���&�����+��������������������������� ����������$����.�������������-�$���������0�������0���������&����������$�������������&�$�&���������:-":� �����%�������&����������� �3������$����.����������( ������'�����,���������������������������!��#��;����#����9��� ���������� �����#����'�����,�����������������"��#��$��%���������������&��������(���������������.�������&��&���������������������������&�����������������/'������������� ��&��������������������$�����6������������������ ������������6���������&�������� ������������'��/�������&���������6���&�� ���%��H�����.���

.��$���1'��/�����"�������&����������������0��&�������

�� � ��0����� ���&����������&���&���������>

�����-�&����0��'���#�(���&�3���6�0��8�����������-�.��/

��#����������������'�������3�������&�����)�&���(������������(�"����������&���������"����������"�������#���/'�����

�����'�������,����� �������������������

����2���� �

������������������'����������������������79�������$��������5�������-������������������5�������� ���������������'������������ ��������� ���������������������&������������������'������������+

���

Page 143: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

9�����������#��������������(����������������!����������������������5��0����!������*������ �����������������������'������

�������0�'� (��'�$&�0�'� (�� ������9#�5��9���

����������������9���������������"�������

������������������������������������� ��������� ����������� �������)����/���������������������30�� ��&��������(����9���������������������('�����2��&���- ����.������������,���*��'�'�� � � ���7���)�������$�: ���� � � ��'����&�����"��

��

�&������#��������

���������'�/�����&����2����� �.�����#���������������������.

�'���������3-

�������'�����������&������������������������������

������'�����&���2���� ���������$��������6.�����������������������������$��������:. ���������9�������'���/�����

.�"�����

���#�������������'��������.

���#������������������������$���'���! �����������#���������� �3.

������������� ������'������������������������������2�����2������$��������6������������&���-��� �������'������'��������������)��&�����(�'���,���<

-��#������

-��&����'�#��

-��������.���������������'���$��������5�+���4������&���������

����&���������7���������&������� ���.

�������� ������.

������� ������.

������&���-���+/

��������2��3-

�'���������0���,��������'���&�2�� ���#���������@ �� ���#�����������#�������� �����������)�:�����������������������&������&������������������'������������,����2��3 ���������'�����/

�����9��/�����'������

����#���������:�&�"��������&���������

���'���,���$��,�!��"������&������7�������#����������������%��$ ���������������&�������/'���������%���������,�����<�������#���������������������9������ �������������������� �����������������������#����3�����,����1�������������������".����&�����:A������������B�����������������������������������&���������������$���6����������� ������$��'����������<������������7�������

���&��������031�..��>

�����0�&���������� ����9���&�������������&������ ����2�>����� ���A��&��������� ������&��6 ����������*�����������$���6���������������/�����������������)�������������2����)�����������������2�������!������3>'�����,����*����������$���&���������6���&��������3%���������������,�������������&������������$���6���������0��'��!& ��"���(����������� ���������� �����4�:��������&���������

�����-���/���.�A����'��������&���������������� ��$���

� ������������#������������������������ �����������#���-�������

*��#�������

����������)��&���������$��&������������ ��$��5���*�������������������������5��/8���&�����!��������������������5���������9�����������<��������������������,���������� ��������&�������������#��������������3

-�����

����,�������������!����(.

����&������������������&�����������,�������������2��������������������(0�'�������3�-����.������-

9�����&���������������������&����������������/������

������������������60

�������� ������������#�����9���3��-����.�����0���������#���3

���

Page 144: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��&�����,�����#������&������$��'����������<�����������7� �&������60

�0��0������&�������(���&������'�����#�������������������;�������� ������������9�����������#��������8��/8*���4���&����������*���������� ����'�����,�������������&���������*�������������������&������ �������9�����*�������&�� ������9����

��������3����������.

�����������/7��������

��������&���'����������������������������������������������������#�����������(��������&����

.'����0���������9���������������&����������������� ������������������%���������� ��������(

'�����#���������� ���0������������3�'�����,����������&����'�����������������$��&�������� �����������(����&���������������������������������������,�������&����������&����� �����"�3 ����������"��(�������������&�'�?�<�(�>��������&��������������&������� ������"��3��������������'��������0������������'���+�/�������'������ ������&��������&���&��5���$��

� -

�����������-�������������/��������</���/'������������/���!�������.������/�����

����$ �������������$�����: �����������������������'���"��=%���&��,�������� ������������������,���������������������������+�� �? ()� ������������&����������-��.����3

-�,�&����.���+�������&�����,����0��������:$�+�������-��.���(

��&� ��,���%�� �>�: �+�����&����� �3 ���

��4�������A�������(������&��� ������,��������� �����'��:'�����5������"���������/�

��$�����.����������������������(����������������������������&��;�� ������#�������� �#����������������!�����������������#��������� ��������������������3����#������������������(

2����,�����������<�-����������������3

�����#��������0�����������

�����#��������������)�����

���,�������������

�-��#�����������0����������5��������������<��������������7�>�������9�������������������#������ ����0��'��!��&�����,���������&���� ����&�����(��&���� �6

�� ����������(�����#�������� ��������������������&��3���&������(�� ����������&���'��� ���������������� ������������$��&��������-��,�����6-�������������2�����</ �����������-���A���.(

A�� ��������:��������������

����������-���$��!����-

��������'�����/�

���'���*��� ��������������0��������������0���$��&������0 ������0���'���!�&��,����#���/'�����

�����: ��������������3/ ��.�

$�-������)(������&��� ������,��������� �%���������%��������&��������������0����������#��3 ���"���������������������)��:�������<�������������#��.����&������(�� �0�����&���

�'�?�<�(�>���������������3-

�����#������.

�����#��3��� �> ��������������3 ��.�

���&������(/�� ����$�:�� 6����(�,����&#�����0�'�!�&��,��������(/����������

���4�����6 �������������������������$���'���!���&��2�����< ���������������������

� ������ �������A

���

Page 145: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�������. �����������������������%����8��� ��%��� �����������/'�������������'�����������3���������

9���"�����(���&��������� �����'���� �����������������0���'���!���$��������!���� ���9��� ���������� �����#��������2���

���+������������������#������������� ����������� �������4������������������"������

'�?�<�(>������������������������������������������<�������������������������������������&�������������������������������:�./1�.A0�.�3�

��������������#��������������������������,����������������������������:�./1�.A0�.�.�������������������"�����������'�?�<�(�

��������&���������/��<(���>������ -���+������������-�����������������&��������� �������"���3�'�?�<�(7�

*#����-������$&����

����: ��������;����������6 ��������������&���������������+���>���������������;���������������&�����������������������9���/�������������������������������������� ��������"���&����0 �������������������+���

������$���'�������������������&��;������� �������9�������������������������������������� ��������+���

������$���'���!���&��������,����4�������������� �������������"��&������������������������������'�����&������ 9�������-�����-����������������������������������

�������������/"�:���#�������!�+���������=����

���-�;������&�3����#������/&�� 9��� ���������+����� ����'�����"�:��$�����������$���8������&����������������<����������,���<��������������������������-���

���-�������

-

�����������0�&�����������&��������=���*�����������)�������������2����2���<.��.���(.

�������������*���������������������������2�������!������3>�-�����������,�����-4��������#����

�������������;- ����������+��������������

���������������&�������������0����&��������������������/"����:���������#����������������!����+����������������)������

������� ������������� ������������� �����&�����������;�� �����������������������������-���9

.��3���&�����������;���������

���������3

0��'��!���������3��� �#�7���

� �����

���"�/�

�9��"���������#�+���+��������&�������; ����3���):�����������0&���� ���

��: ��������3����$�������%��������������� �����������������������"���� ���� .�5���A��/�/�&-��.���(/

�����#������#������������-���������������-���&��������/ �������� /���#��������(.

���/'������������/�����������&�������-��A'.�3

-������&�����������#�3�����<�����������������&�������������)�&������&�;��&�$����

0���'���!���&��������,���� �����$�����������/'���� �����������������������!��3 ��������#���������/'������������������&��'��-��&�� ����&�������������8�������#�

��

�������������5���������

�*.����. ���A-��#��"������0�����

.��#���������-����9��"�����#�

�����-�����:-��������

7������

������30�������&������/'����������,��"�� �(����2�&���������������$��&����������/'���������������&��������?��'���"��3���������$�����6���������������&���������&��������,������������/'������������#�3������&������������9���������!�� ����#������������&������#����������#�3

���

Page 146: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���5)�������� �����������������'������������,����������

��������������������������&������������&��������������������-����.���$��������&����

� ����9�����

�&��,��������'�#����9/�'�,��$�,�������'�%�

��"���#��������&���3������������������������,����*����������3���$����������������������#����������� �#��

������(������(�����&������������������ ��B�������������#��������������(�����&�������5������������� ������ �������&�����������������8����������,����������'�����#����������/'�������������8��&���8��/8*���4����������� ��� ��������6-���.*

����-������������#��3���#�������

�� �#� 031�..�����

�������

����-�� �:��������#�3�����������/'��������?������� �#� �&�����������5�3�����������������&���&����& �7��>�

. 9.��.�%����������& �7����������� �#���/'��������?�����

���������������&��� ������9����&�������������&��� 9����&����������$��&����������&������&�#& �7������������3���������4�������"�����������"���������&����#����4������&���&��6����:�� ������������������3���5������

��������� �������������������������"������������������3������������������������������������ �����A

�����"������&�!�&�&��������������� ���� ���������#����������� �������"���"��������<���#������� �#� ��#����������'�����������$����������)�����������#��������:'���������������

����&�������������������������!���������� ������H:� �&' ):&� 133��>�������������$����3�����5��������������5����30������������� �#��9��������������&����������������� ����������������'��������������!��+������������ ���������������$����������

����������&&�������������

������ ���

����������������-���������,����������#�������/�� �#�?�������/�& �7���������������=����9���������������������&�����������3���#��������� �#7����&������������������2���

�����&������������ �������3�'���

�����������������������������������&������*��6���&��$��&������0��&������� ����������� ������������������2������2����������������������$�����6�����������������������'� �����&���������6�������������������� �#�?�������

�& �7����������#������$��3 ������������&+���9����&�����������������&�������0������������������������������$��������� ���'�����&����������������"���+ "��:�����������"����������������

����&����������������������

9��&����&�����"&&%���3��$����� �����'����

����������&����. ������������,�������=� �#�����/'��������������������&������������6���������������������� �#�

��/'��������?������& �7��'�������3����)������������=4�������"���0���������$�����

���

Page 147: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��� �������"������&��'���2�&�����2���

������)���'���#��������������

����#�����

��������&���0������������:������������(������������������#�������6������'����������&�������������������������������&�����'���������) ��#����� �#���/'�������� �$�&��������������

�"����$�����/"�&����!��� ��������� �����

�$�����

�����"��������������� �:-":

��$����������&�$�&�����������:-":�%������"������&��������$������������&��������������&�������#���� ������'����������������

�����������������-&����� ������#������������������������0���&�������������#�����������������������������

������$�����: ����������������������)��&��������#�������� �#����/'���������������&������� �����&�����#���������$��������������&��$��&��������������:-":�%����"��&��:���������&��3 ������������������$���'���!���$������������$���0 ����

0��60�����/":

0��������031�..: �����

�#�

�����&��������������������������!�������� ����������#��3���!������ ��� ������������:/

0��3�

����0

������0

��������&�������������������������-?�. ����������������$�����������������9�����!���������������!�������������#�������&�$��������/'������������&� '�����������&����&�;��&�����������>���������$���3�����0���3

2�-����.0�����2���������#���3�����������������������#����"����������������������� ���3

2����������������������/ ��������

���&��,���������������.���.����������-������$�����6����������������� ������0���'���!0������������3��������������

���������+2��&�����031�..:��'�#���� ��

���&/'���&���#����

������������:��-����-�-����"��������/������������������&���$���&�������������:-":���������������.�������&���������

����$�������������

��������#��������������������������������%-������������������������������������������. ���&��������������������$�������6�����������������&�����,�����&������ �4����#��

�����������������>�����-��������$��������� ����'���,���

���������&���������&������&�������#���������������9��/� ������������'��/�������&���������6���&�� ���%��H���>������ �����������������H�������������������������&����������������&������������&������������������� ���&��������������(�B������������9�������=����&������������6����#���3����3 ���#��������-�����(��������$���1'���/����������������������������'�������+�77�4� �&(�4�:(� �)��� �+������&�����&)��������������+:�)���������&����)��� ��������"��������&���&���������&:(:��:>�(:�& ���(�� �������������� �������������������3��7���������� ���� �� 9�������&���������6��������������H�������9��/������������������������&������8��+���������

�&������

�#K)((5ELL,,,�,:-?:���4L�5�&��(:�&L5'?L,:-?:O5��(��(�'O����77O�@��@:�,�5'?M�

���

Page 148: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

&����� �

������031�.. :& ��

���&���2�2��-��+�&��

0�:����6��9����&���������9����'�6�������

.109���.10P1�A9���

0�������6���������9������������9���

���������9������������9���

����������������������6��������������#�������� �����������������������������#

�����3�B���9�=4���&���B���9�=

'/���"���#��������������������+���������

'����/�������"������������������������������)��'���

�����������+&��

� ��'���� �����'������'����������&��

� ������6���������������*�4�9��

�&����������)��'������������������&��

�������,#������������������:

��'���,���.������������$����6/�����������&�����,�����&���������&� '�����031�.%�

$� ��������$�6��������&�'�%�������� &�����$�6��������

������"��������������&��������(���������������������$�����6���������������&��������,�����.���A���.���A��&/��3-

��"��-

$������&$&�������:-":%�&����.031�.%� �����������>

-��.������3-

������ ��-���������&�������

�*����. ��&��30����0

��������3������$�����6���������������&��������,������.������.��,���/�-�*����-������&��3/����9��� ����

�������������

����������$�����6�������������������5��3

�� �*�����(������$���6�����������3������,��� �������#������#�3�!���� ����������B��<

-����2���

�$������$�����6���&�����#��� �%��������������!��3���&��������,����-���/'���������- .���.-���

#��9#�5�����4�&�������&��&���#���

���

Page 149: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

1������������,�

���������*��������������������-�������������������/0����������

�������#����������� �#�9���!�������!�����

������&�� '�������� ��$�����.����������������������������5��+�������&��������������� ������031�..��>������������0��������������&��� '�������� ���� �� ������.����������������������������������+���������� ��������������'����#��������

�� �#��������� '�����������&������������������&��� ����������#��������������������������#)������$���� �������&����������������������������������&���������������������#��+�����������2��&������$��3 ����������3��������

�����$�62�������/��#� �2

���&��,������#���

��������������$�������:- ���������9��������������������<�������������������&����� ����&��������� � ���������������#���������������

�����$�:2 ������/�#��2 ���/"$��

�����'��&�����9�1��&��,�����������

�����'������'����

�������$�6��������'����

������ �������������&���6���&���

����� ��0����&����/'���� ��#�� �##�������

����� �������&�� �����# ����&�����

��$��������/'������%��&����������#�3���������&:(� �7(�� �&�����0�32

���������32

�����������#������������/'������������������������&��� '����������� �#���������������������/'������������ �#���������&�� �������#�����������������������3���0�������#����������������1�>�����$�3��!�&�:2

� �������������������#����������������/'����������������������������������������&����; ���������#�����0����������������&�������������������$��������������&��������,�����������������&��3

-$�����������/'���������% ���������$���0������#��� ����������#�������������$��&�������

�� �������������'������&������� �������� ��&����

���#�������

���&�����&��� ������������� �����������������/'�����

�#K)((5ELL,,,����&:(�����L5'?L,):(5�5��7L,:����77,���-(��)-�5�5'?M�

���

Page 150: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�&�����������

����#�+��������&�3'����'���������&��������������&���)�&�� �����������:0

��������@0 "�&��������������������������������������������&��5����������������5�������69��������������#�������� �#�>������� ��&���������

-���������������:0������.�'���5/������$����������$��������������������������&���������������

������(�����9���/����������������:����#����������������������������

��������&���&�����'�����/�����2���3�������������������/����!�������� ����/�&���(/ ���

�� �&������.

����������:/

���� �2� ����2

��&����&�2�$�� -�����<.

��2���<������<���������������&�����������-�����,���-�����"��-����������:

/ �������(������&��6��� �� �����������������

���&���� ����������� ��������3���&�����������#��3��� ��&���������.

���������������:�'���'������2

���������$���1/�-����������������������� �#���$�����/����'�"�/0����/&������������� ����"����7��������������������������@-��������������2��� ��=

.���$������&���

.��������#���������/'�������������� �#���#������

����&�������

���������������������8����"���6���������������&�������������� �����������$����1/�����8����"���6���-����������.��������� ���/�0�����

���&��������,��������������#��$��5����.����������������/���&�����������#���������/�������������������-����������-��������� ��9���=��������-�/��

.���

��2�� �=.

��&������ ��.

���������������������#���6��������������6�#�9��

��

�����������%�����3������2 ����������*�����&������ ��/����(��&�������.

�/��������������@������������#����4��������������0��������������������:����������������������������� �������&����������������������������@0������������)���&����0 ���'�����,�������$��������������#���������/'�������������� ��0�9����������&��$�����3������������� ����0�������

� ����$��&������<����&��&��:%���� ���������� �� �&����������������@ ��������

���&����������������"��/69�����3/�����#���������/'�������������H���4:�&&:7 �&' �,�&7� 1331�>������.����A����.���,

A����/�-������'-�����������������������������$�������������������#����������������$���������/����������������%

���&����������������/'���������������&���������-���A'/��3-

������������ �������30"��$�����;0

� ��������������������� �����������!��$�����$��������������� ���������&����'�����������$��!��� �������30 ��

0 9��3 ������'

�������0.�.�/�����<.

������,#�5�*�4.

������&$)���9���

�����������������-������������-����$����������������������2�����

����'�������,�����*����(08��������.0����������������30� �� ��&���������������������@��������&�������������������������������������(���5������.���&�����������3���:4������#���

���5��- �!������

�����5�+���������������:���� ��� ����3���2�3����&����,�10�������������&���������������������������� ��&��������������������$��10��&������������#���������/'������������������������&�������

���

Page 151: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

'������ ������������@�����#�3�����(��5����.��&�������3�����������2�&��9���#���9����4������������������������������������#�������� �#�9���-�����������'��'������'�������������&�����������&�����������������)�����.��������������2 ����������3��������/'���������$���������������������$��������5�������������#�������9����

�,����&��

������/)�

��������������������/'����������������������#����������� �#������5���+�����������������������#�����-�#A��.��

.��-���#�������2�������2���5������5��������,�����

��������������/'����������������- �#��

���������4�'�����������������-�������������- ������������#����������� �#������������������������&�������#����������������������� ������������������3����&�����������������������������������������������&���3 �����������������0���������0����,���������/��&� '�����������&�������%��&���)�&����'��+������&���:����$��������&���������� ��#�����

�� �#7���������������������� ���2���

�����5�+�������������������������������������&�����������#���"���������������#�������������������031�..�� ����������'��+�������������,���������������������&�������/������������,����������&���8�������������

�����������������������������&������������&�

�����������������������&��������������(����#���"����������������������������&�������������#�������� �#�������� ����9#��: ���

"-�6����������������� ��

'��������������������&���������)����&������-���������������&��������������(-

����������������,������-������ �����. �����������������0-����,����&���������������� ����/��������������������������

����#���������������5��/8����������������������������&�����#���������)���

������� ������������������������/����������������/������� �����������"��#��$��%�������&������������2������������� ��� ������

� ������������������� �����)�&��������,�������9����� ������� ���#���'�� ��

����������&�������������������������������� �������4��:�������������������,����������&�����������������������������/����������������)������������#��������������������$���8���&�������4���������$��� �����������������������&�����&�����6��������������������������6��&��������������� �&�����9�&���������

��'�� � �#������&�����,�2��

���������������)�����������&���������������-���������3-

���&��������������-�������-���6��-��������������)������������#�������0�����&����

.�����������/���&��$��)�������&�������������������(���&�����)����������������������

�,���6���"���

����������������������2����+������������ ����40�9������ ����+.

���

Page 152: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��&���������0�'��&������0���������'� �����������������������������&��������������� ��&�����������(���)������� �����@�� ��"������2&������&�������

��������'���#�������3����&���5������������&�����������������������������������������0��������&�����#�������(0�����0���� ���0����4�����%�������'������2�%����-���

-�������

������������-�,

.����

- �������

����&��������������7�����������2�%��$������������������� �&������$���������-����#���� �����2��"������������������������&�&����'������� �����'�����&��������������� �&������������&���

������9����4������5�

��&�5�/�

���-��+�����)��&����������"��������9-���!.�������#���(����������:

��������#��$��. ������&�����<������������<�����������������������������5."������;2���/'��������&���������,������6�������8�����������5��3���������=���&��+������*������������� -�+����������*��&�+����*�������������$���� ������&���<

�����

-&����%��������6����,������0�����'���

����������(����������&���$�������&���3/����������������&�������<�������������D���������#���3������������,�������������4�����������,���������� ������(������8��:� ������������������6������,������� ����������/0��C����(�0��������-�/�

.%/�&,�*�-��

����)��

/����,����)������<�

�������(������ ������������&�����������/���#�������������/�����&��� ����/������������+���������������������

������������������������������=����� �������������%'����9���������=��&�+����*������ �������������5�����������9��������������3�������@����*�������������=�-��,

.����

�-

��������.�����*���-

��&�+����*��������-

��&�,�!�!��-

��$���C��#�������������������(����5������� ����.'�����0���������0'�������������&��������������������3�-��&������'��������� ����#������������������9

-�����.��%A ������ �������������

�9���������������� ���� �������������=����:������� ��������-�,�&������ ������&���)�&�����������$������,����������$������3���-������.��#���.�

-4������#���

�����������������$���'���!���&��������� ����������������

�����)��&���0���������0����������6���������+�'���"��=������,�����������#���������#�����������������������&������������������$������3������������3���������*��������&�������������&���������

�� ���*������6������������������

���������������������� ��������������(�������������������-�����%.��&��������(�3�333�������=������*

������������ -�+7�=����������������(����:��������(��)�����

�����������������$������������#�������������������������#��$��. ���������=������&���������������6 ����������������2��,��&�������

����������&��������(���������������$����������

������%%�������&������������������������&���������������������������������������&���7���������(��������������$������.��������5������,�����������$������.�����*������� -�+������������������

�*!� �3���&��2&���&/'�����#���������$��5��

���

Page 153: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�������3 ��� �������&������������:��������'�����$��2�������������������� "��&����

�������������������3������&�������&��� ���

�� .�������A$� ��&�����

$��$0��������%�'�����,�������&�����������������-��:A ��$�����C/ ���������#

�&������4���2����� �30 ���

��'�����,�������)��������

�����������������

����������5���&��$������B���� ��������<#������&���������&�����������-�$.��

� - ���������0������.��&���<

�������&�� ����&��������0��������-��/��

.�������5��"�����9

-��!�

��-����&�������������������������������������,�����* ���������&�������������������������������D������������������'���������$���C������$���6� �3 �������,��*����.�����$��1.��3

��0��������: .�&.�3

.

?9��

�����: ����� �����������#��� ��&���������0�����C���&�����������������&��������� ��������������������@ ����������������9��/������� ������������������'��������� ����#��������������&��$������B��� ���&�� ��������#����� ������������������

��-���&������������������������&���$��������B���������#������������� ��������)���������������,�����'�������,�������������������8��������� ����������3���2��&����0�����&�������&��$������)��� ���������&���������������������9/�9�#�������������#3*�(8��.�

�� ��������������$����������.��������������������������������$�����'����� ���������� �����������=�����+����������*�����������������������*������,�������#�0��������$��!���� ����������!���-��&�����������&��/'������������ �����������&����&�����������������������������������������3������������������������������������������������/&���������������������$����������.������������������������&$��B������&��

"-�6���� ��������������������1�������,��&����

��������&������#���������- �������������

����0�����.����������������0�����C.

�"����������.

���&�������0���#�������0�������&�����������������������,���00���������*������0���3����� ����5�������9��&������4�����+��� ������%�����������

�#������������� ��������������������� ��&���������������&������2��&��������������)��&��� ������

����&�3 ��������+0�� 84����������������� �&�������'������ ���&����������-������� ��������!��!�����������$��'��! �,���3����� ��"������������������9���������0�����&��������0��� 8 �����7������ ���5��30��� 8���������������� ���������������*������'���$������6���+�������

� ������(

���

Page 154: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

4����$�'�!#�� ����-.�� ��'�29#�5�2

-��&�)&����F���

��0�����C.

������,���00���������*������0 ������������������/���)����0

������&��3-

�E��# �����.������<0

��������-���,-�&��9����0�9��-

��� ���#������ ���2��

������#�����������&����-0���)����

�����#���/������#���������/���&��+���������/������� ���/���#�����������/������/"������������������&������-��������A��D.

�8������'.������&��3��������(������ 8��� ��&���������0�����C������,���0���������*�������������#����������������������

������ '������)�����

� ����������������&��,����-��� ���

���������&��������������� ��&����������'����������+ ���������&���������&���������������������-����������.�������3���������2���'�������+����<

2�0��2���'�����

-���*0�0��������)���2�0���

��������3�

�����'������������� ���������(=����3���+������������������-�'������������ ������������

�0�����

����'��#��� ���

����������

�=������5���=���3�������2�����������������*����������*0�����C

���#����������������4����������$���'���!������������������� � 9��3���+�������=���3�������3�������������:�����0�����)��%���&�����������0���������*���������������������(���&������������ �������������'�"3��,���=

����!���#���;�����-����+-0�������C����#���������������'������������� �������������-����.��������&������ �� ����������&����������������������������-��,��&����������������������&�����������������������'���������� �������������:����������&���������

�'����������+���#����������� �����#���� ����������������������� ����������-������.���-��.������-��1-

���������A�����&�����������������������#������������������������'�����"����=����,����������������&�����������������������0���������������*���������������&��$������B������� �������9������4� ��&�����������������������������������)�����������&���������������� ������������� ������'��������� ����&�������������� ���������$�����������������������������&��������������#���������2��&�)&���-�9���#���)�

�����8��&������3��&3�

������������������������������3��,��*����������#����������8�������������&�3 ���#��� '� &�����'����+�0�C�#�����=���&&���#�+*�4 ���������

��'��.�,A

��/�A��� ���.������#��������&�7��������� ���������#���-�$.���

��������������0�)�����

� �����3'� �#������.$A�.&/3

-���)��.������*���

��9��.�#/��A���)�&��

.����*����&�+����*�������������*������������'�#�� ����

��������(

�� �������8����4���)�����

��9�����#������3�

������D/

���#��������������&��$������B��� ����������)��&�������'����,���������������2��&�������������'������)���������=��)��������&�����

���

Page 155: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��-����!������-�$�� ������3�'�������,������������,�������$���C��#��������������5 '&�'�&�<���� �

��0�����C���&�������'���"��3������,����������&��������,����������$�����C���#�����������������������7������$&�� ���

� ���$��<�������������<���-��

��0�2)������,���

�����������������5��0���)����������������9��"����,��������7����

��������3"�������������������������$�������������3'��������������������������������:�����&��3���'�"=��,���-��,�� �3"$�;���� &�����'��� ����$��

���������������������)��������������&�������������������-���&������ ���&���������������������)����������-��������4 �����#��������������#���������������������'���������&������������������������������ ������'����������������

�,�8����������������&�

����������������5���&�� 8�������#������������������������������������������������&������� ��2���'���������:���#�����������$�����6����������������9��!���"��!�������� ��&���������������2��&������������������������������"���� ���!���&�����"���#�����������0���!�������������������������0���!������������#��������������������"����� ���!���&�������!��������������������������&��3���������������������� ������������������������&����,�������&������&����� ��������#���3����&�����������,��������������$�������6�����������������������������������

����������������

� �������� ����� �����������������������������

$��&��������%������������3���� �62�������&�����,����-������( ��$-�5�#��%�������%���������:����������3���� �62���������)�����$���C��&���������������&����������3��&����������-������$���������(�&��,���

��������������%������������'�����,�������&�� 8�������#���������������������0�������������#��������������� ����������������������<��&�������������������0����8�����������������)���������������������������

� �����������������4�'������8��������'������������������,���&�����9������������&)���%������������������������

���&���-����������9��/�������$��������������������������������/������� ����������,���*��7��� ��&������������,��10 �������������,��179���9�����

�#�� ��&�����������������A���,���*��7��� ����A�����,��1���!��$�����;

9������

#�� ���������������"��#��$��%���������������������?������&������ ��������#����������6������#��������������//�/9�&��� �����3���#�6������

���

Page 156: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�����������#����-*����4-

����$���&�������������#�����������������������0����������������5����*����4/��������������(�����������

� �� ���#���������$���6-�������0����� ����������0������'2����(� ����'�#���3��&�5��������������(�*�������-�� �( ������$��'��!�������2����� ������ �!�&���"�#���(���������������:���������(��"�������(������#������������ �����������(���������������'��������(��������������.

������$�����6�������&�� ��������#���������������������2��3-

�����5����������0��&�����������9��������������&�������&�����������'���"��3��������������"���������5��3���&�����������;��������������������������5���"������ ���������������&�����

��������������������������-���#������������������ ����������-�������-����*���4/�������(0�9�����0��&��������

�����

����9���&$)������&���������)&���#����

�!�< � ����5�& ����#������������ ��������

�����������������������������������������'�������,�������������)���������&�������������

���������#���3����&����������,�*�

����������������&�(�,179��&�������

���,���� ����������&���8� �� #����%�

��"���������)����������&����� �������5�&����

���������$��1����� �������)����� ����������������'�����������������#��������������������������$�����6����������������� '�������& ����� ���������������8�������#�����0����&�����#�����&�����,������� ��3������� �0��9���������������������#����&����4������&��&��������� �������� ������ �����������������������&�����,������9��+����)���#� �+�A)����)�� �����+�������&����� �&����������5�#�%���������&3 �������������

��� 9���� ����)��������2

���������&�������������#���������������������������������,���1����$�����-

������������&0�������� ����������������,��������$���&������ ������%�0������

�� ��������������4���-���&��������,����- �������9���������������)����

-�� 9.���-

����������2

���������2��������5��3 ��!��&����"��#����������������� ����������������������� ��������������� �����%�-�������&���;-��������&�����������,����� ���������9�������������:����$���!���3������������� ���6���������������-��������'��� �

"�������#�����

���������-��������������������������������: ����)���������9�����������������$�������6������������������/����������3���� 6�5����&������9���

�����������#��+���'�����,�����������������������#�����������������= �������4��:������������������������,�����������&���

���

Page 157: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��������������5���.�������������"����� ������������#����������������������������0�����.�������������5��#��%������������&�����,��� ����30���&��������5�����"��(��!����������"����*�#����0����'�����������������������&�������������&-����A����.���&.����-������������3����/������������������������������������������3

�������

0���

����,���*������$������������������$�����6����������!�������;���������������������������'���&�����������������������&����������'��&���

������)������

�����"������

������� ������

������,��179������&�����������:�������+��� ��

���� ���

���:�

��������� ������:���������������&�����������������������2��&��������#���������������������&�����������������$�����:������������9���������������������������F��4�����(�����$�����'�����!��������������������������������)����&����������$�����'�����!���#������������������������ ���'�:���������������&�����,�������������������,���������)�&������ ���*�����0�����5#%��������

���-�"���� ��

����#�������������������������������� �$���: ��������"���&����������,����� ����������� ������������$��&��3����&��$��������������������� ��'��&���'���,����������������&������'��������&�������#�������������������������������&�������������������&�� ��������#�������������������������$���������#��������������������� ������9����&�������������&���������"����������&������� ��������������������'������������,��1����!���$����������� ���&���������������������'��������� �����������������������������������9�������������

�&-�������������������

����&�����������,����������������������������������&������������������ ��������������������������$�����7��������� ������

�����0���&���30���'���!���,��!���"��+���������5��/

�#��������&��&������/� ��� �- �������������#�����������������������8������'.

'�����,���������� ��$�����.--��,.

�����-���������������&2����������2���������2�������3

������0-�����������&��3

-�����������

�������������

��"�� �'��&���� �34���)����

��������&����-��������#����-��'�����&������������������#������������������������������������������,���������������������&���������������� ��������������������������������������)��������������&������������������=�����������&��� ����������������������������������&0��$��� -����)�������&��������,������������#�����������������������9�����!���

2������#������

0��������������� ����

#�������������$������� ��&���*������3������#��������������������������-

������������-

�������)����������&�����������������=��������)����0

�������&0 ������������������

'�����5��&�����

��������� ���

���������� �����������3

�����$�������� ���&���3���������������������

.����������)���������#���������������������������

��91- �5��0����� ����

#�/

�����-�&������������#��������

���

Page 158: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��9���������������

����������������������$��14������#����

�����$9�����#�����9������4%��$'.��#A���-�'��������� ���%������������'����'2������:���� ��&���������������$�����6���������&���������,�����=������'�������������������������������������������/

����������������������$��1���)������������&������������������

���������������������������+������������0������0

�������������)���������&�������������������������5���3�����������������#������������������������������������)������������+�����3��-�� ������������$��1-4������#���

��������#��3�������0'�������������0����������������0��������)��&���/

����/�����������0����,�!�!��0�������������8����� ����������'��4������2������������������$��"������0��������)�&����&�����������������������'����� �������������� �����'���5 �����"���

0�����������������&������������5��#��%����'��������&����79����-�

.���/

���#�����������������4��/4 � ���������4���/&������ ���&���������"�3�9���

��������� ��������� ����������������������������&���������������������������&��� '�������������,�������=������������������ �����&�������������$��10�����������������2��&������������*����������)������������+���������������:.��,

A���/��6����"���

���

������2���0������������������������������"����������&��,��������������#���������������������� ������'�����: ������$���������-�����%�������������-�����������������������������&����������������������5���3�������������#������������������������-����!/����#

.����%A����������������������&����� �4���������������&��������������,������������������&����������%��������������&������'������&�B�����������& '����0��%�

-�!.����<-

�����"��-����$�1���8�/8��7����$ �������%��$�����'����%��$����,���2��%��#������

����$������'������������������������������������!���������������"������������������-��$.��3

������

�����������������"���

���&������'����������������������!�������������#�������

����������������������&�������������-��$��3�

����������"������&�����,�����2������<�����������$&����&��&���

���������-��-�������� /����.� ��-����������������������&�����'-���������������������������.���������"����.��������$���1/����

���������&����������������"�����30����������:����������� �����/'��������� �����������3������������������������"������$��1��������&�������������������������.���&����' ���������/������&��� ����0�����������0����*����������

2

�-���$���#�����-

����#���� ��������������������:���������$����8 ������������$����8#�����&�����������)�����

������������ '�������5���&������-���;����&�����/����������%/� ������� ��������/������/���������&���� ��������������������!����. ���������'��������&����

-����,��������=

-������*����0������&���0����

���������&�����������������������

��)���

��������#��������&�����&�����/ ����'� ����������&������������������������&�����&������*���4�'��������� �����������"���)�����'����������4������#���

� ������������ ���� ������ $ ��&���������%

���

Page 159: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�&��������������&� �� ���&������� ���������&�)&��

��$����� ,����#����� ,��#�+����,����,����$�� ��!� �������7���!��

'�����6���������3����)��&�������&-�� .� ����0�����8���������������������� �����4���������������������������1��&3�

���� ������������������ ����)��

��� �4�����8� �)����)&� '�+��%

3��

������������������ ��������������������������������#����������������

�����)����������������+�������3 ����)�������������)���&�������������������������)���-��+���)������������#��3���'��)����'�6����(

����������

��������������'��)��

�������� 9����+������!��� ����'��=

'�����6��������� '������'����������������3�������#������������������� ����������������1�-��#.�

�����!����

�38/8�����

� �������������

0�C �����#�#��������� �������'�

2���������

9���#��)�������)�&��0���C��#���������'��������������������� .����������������������������������&�����'����������������������� ����'�������������+�#������&3

����������

��������������'��)��

������ ���0�C�#������'��� .�

����������'�����/�)���������9�����1���#���4�������������������������!��$�����;���������������

���'���!����

�38/8�����

� ������������'��)��

����� ��<� �� �9�1�#�4���

'�����6������ ��&������������$�����: �����������������������������)����������������������������������������������A����������������&,�*���:5�#

���'���!����

�38/8�����

� ������������'��)��

�5������&�6 ��������,1�!$�;����

�����'�

������������������������<������������������/'�������������������������(�����&������ ��&���������6*��������9������� �����3��1������--/��

.�% �������

�������4��?���

���� ���!�#���-�$1�!���

������������

���'��)�������3�/ ��'

�/'����������$)��

���39����� �.$�-��.���(4�&�� ��%�������������������%$� %�����������������������������<������/'����

���� ���!�#����$1�!���

������������

���'��)��.�.���2��3�/ ��'

�/'�����������$)��

0��� ����������� �����&��� *��������������������� ����������������#����������������������������������������������������� ��������� 8���������

�����#��������������������������������������'����#������

����#�����������

���������������&������������������������������� ������� ���������������,��������������*;�� �"�������8��

���'���!����

�38/8�����

� ������������'��)��

0� �������#+�'��.*�4���

������� �#�+�����-�+����

���

Page 160: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���89

��������&���-��������������-�����������������/���&��������������/ ����& ���� /����0�����.����������������/�� '/����&��������/�����(�����#������

����&�����������#�����������4���������"��#��;����������� ����������&��������������

�������������������;����������

�����������/�

����������������&���������������������������4���������������&�����9����1�������������������*��������$���������������� �������3��� �:� ��'�������3 �������+�� ����%�����#�������� ����3��#�����������������)�&���������� ��������������������������������������"����������

�� ��&���

��������'������

�����&�����������������������������$������. ���'�����&���������#��3���3

��'���� $������� ��������

�����$���!�����������������������"��&��� ���������&�����&��� ���������,���*�����������$���������������������������������������)����&�������"�����������&��������������������������������������������#����+���������������:������"���������������������������&���)�&�����������&�3 ����� ����"���: ������

����������������� �������������������

����&�����'�������������������������������� ����������������������������&������������: ���� �������������������������&������� ������������9�������-����#.�����

�����>-����������������������!����+������������������������������������&���������$������ ������������������

"������� ��������������������3�

'��� ����������#��3���$��������/ ��$��.0������$����������04���������$��� �0���������������������� 8��+����������������������������������������9��/���������������!��������!���������� ����7�����?�(����� ���&�����������������#���$���.���������$�����������������3����������������������������� �������&���)�&�����$������������&���������2�,�&�� ������6������� ���(���� ���� �/�������� ������&�������'�"3� /�������

�����#�������-����$������

������������&����� ������������������������������������������������)�����������&��������������������������������������&������ �������������"�����3�����9������9������������������������$���'���

�������)��:���5��+����������#�����������#���������

����$������������&���������������5�+���'���#��������������3��5�&����"�+�������������/&���$!�� �����&�����"�� � �����-� �����:���������3�

'�������$��������,����#�����-����&�����'�����&�����'-�����������������������������������������������������&�������#�������������������!��#��$�������5���. ����� ������&��!��������$��������&������������:�'���'��������������&������������������������������� �������������3������2����3 � ����� ����&���������:�����/'���������5����&������������&����������������������������������������&���B�������������������

����,��#���'������������������������������������������� ��&�����'�����#�����������

�$�'�!��'�

�����

�� &3���)&����� �� ���

���

Page 161: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء
Page 162: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

������� �����������.���#�

����(�$�<������������� �#����$�1����������������

��!������;������&�������������������"���������� ��������������������:���#����������!����������������6����������������������$���������������������00��������� �����������/ �����'�������*�����������������������������( �������������D������������������

����)�.����������!������;�������������%�������������������� ������������#�����%� ���A���������������������������� ��������0������ '���������������"�������&����������������������(���������������#����$������������� ���

�"��&�&� 133��

$��������:��� ���������������������0������-��+$��$��� ������/ ����$����������������&������������������%��� ��������.��������������������������������&����+������������ ������5���#���%�����������������: �����$������������������)��&������������������������������ ��:.���������������������������2����������$����������+���5%��� �&���������������:2���

������&�,��*����&���2�&����������&��

2�'���������-����� ��������.

��������*�����/��������:����#�������������!���������������������������������������������������$�������������������������������� ���� �������#�������������������������6 �����������<0�'���������� ���&������������������������&�������������������� ��������+���@����������&�����������������������������������5������������������������������,����������$���'���!�����������������&�����$�����0�����������&���������������5�����������������������������$���'����������:��������� ����& ���� ��������������������� �'���&��������,����������������!������� ��������������%���������"�����������

���

Page 163: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�����2�����:���#�����A������������ ��&��/�

������������� ��������� ������������������#��$��5���� ����&�����������'�$C���#�����":�

�3���*�$�����������$���$

���

������,���10����#������������&����������

�'����'���������

��������$����'����!'��������������-�����������

���������� 8��+������������&��������������� ����������3 ��&�����������������������������#�������������0���'��#����������-�������

.��@-��������5��+���� �������30�'���

0�����'���"��3� ��/��� ���'�����,���� ��������=������#��$��.

�����������������%�����������������*�����32

/�����&���/�� ��������

���������(.

� ��/����"������0���,�������������������8���:���$���&�����������������'�����������&�������������� ���������������������������������#����������& ����� .����&�������������.��������$���'���������&�������������������"��3���������:���������6 ������ ������'� ������0���'����'�����������:��������4���������&��������,����������4����������'��&���������������������0�������������� ���5��+�����������������������������������������6-����������.������"���� ���������)���&������������ ������������������'��������������������0���!��������*���� �������������������� ��$��&����������&�����������!�����$���������������������������� ������'�� ��&����������������������������&��������������������������������������������������������$������)���

� ������

0��&�������0�����������0���&����������������������&����������������,��!���������������&���������������9��#���������'��#��� ������0�����"�����$����������

�����&����������-���&������������������������� ����3�������� ������������%�������"�������������������:����������������������������������������������������&�������������&����������������� �������������!���� ��������������&���$�������4����"���������������������������������������������������������������#��������������������������"������������������������������������������������"�������%�������� ������������� �������� �����

��������������5��������������� ������������������� ���������� ������������� ��������������������������������������< �����&�����3���������,������������������%�����'���'����������������������������������������������� �����#���� ��&�������+��@�������� �������%�������6������������������ ��9��4�

��9��������������$���'���!���7������,������������ ����4������� ��&�������+��@��������������������������������������������������������������������:� ���/B ��������������������������������,�������9����������.

������������/ �����#�����������/8���������&��������������(/���������'������/���&��������������/�������������� ���#��/��,��(/���� ��'�����2��"��������4����.��2����������������������&������������&������������������������������3���������5�+�����&�������������������������

-"����

��������������������������������'��������������������������������&�������������������(���������)���������$����'����! ��������������������������

���

Page 164: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���'���*������&������������������������������������ 9��3���&�� '���������������#��3�������"���������+��� ���'����&��������(���&������������� ��������,������������� ��&�����������(���&��������������&�������������+��� ���'������: � ���$��;����&��

�"�����������������#��$��.����*������ �����������

���� ��������� ����������$��������#����������!�����������������������������4���

�� ����?��� �����0������

�%������:������������ ������

�������#����������������0��5�����: ����������������'������,���0����������!���B���#�������������&��� �����������������<��������&/0)�������� &�����(��������������3���������

$�0��C����2����

�����&���������>>>���������������� ��

������'�����+��/�9������-

0A���/8.

���!��� �����

����������)�����������!��&�����:-������)�����;�����������#�����6-���� '������� ��������������3������/�������������������09��������������� ���&�����������������������

���� ���&��������������������( ���&����

����������$����������

9��4���#3�&���%�

�����������%0���&���������-

��������)�����4��������.��������������0��9�������������,���1�����'�������+���/����������<���2�����<�����������������'����������0�����&����������������

�����������#��������������8��/8�����������'����

$#=�)���$�'�!���#���

��"�����������(@������&������������-�����4����

&����

����'�����,����������)�����������#�������!#;���$�/

������#�

�����(�

��"�������(���������

��������� ���������'���,���*�������������������� ����9���*��7���� ������'�#���3��&�5��������!�#�;��#����������&�,����� ������$��'��!��,�������� �&)���������������������������� �����$����������������3���������/����&������������������#������������������ �������34�������/":�

�"�������( �*������������,�1��������#�+�������"������� ���A

���&���&�������&����� ���#���!#;�� ��

����(�

��������$��8�0����������������'����������������$����������������������������������&������������ ����'��������� ����������������������������������������������0����������������&��������(������������������������������������,��#�������������� ������������&��� ���������$���� ���������!���'�����,��#�������&�2�� �����&��� ��/&���� ������ �&����������������$���������&�������4�������������������(�$�'�!�

���

Page 165: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

"��*�$�����������$���$���$�<������������ �#�"!��

�����2��&���� ��� ������)�����:����������������$���������������������������������������������9����������������(.

������3/���&���� �'�����,��#���������������#���������!������������������������������5���������������������� ���������� ��� ��� ����������)�����:�������'������������:���#����������!������������������������

�&����

�����������������:-���#����������!����������������������������������#��������������!������������������

��������������

�'������$���

�������&��������� ������#������'������������0����������������������������������

�9������� ������

9��!�������#����������!���������������������������� ���������������������3������:���#����������!���������������������&�����������������!�������������������������4����#��

��#����� ����&����

�����������'����������!��� �����*�������������� ��:�������������:����2����

��������������&��������������*���� ��������������������$���� ���������!���'�����,��#��������&��2��� ���������$��������������������������9��� ������������� ������'���,�#������������������������ ������������������: ���������������9�#��'2����������������������,�!�!���������� ��������2�������&���#���� ��#������!�����������

����������������������:��#�������!���������������������������

�� ������

������������������&�������������������������3������������������������<��������������������������������������3�������������������%�����5���3����+���@����������������� ����������������������%��'����������������������� ������������,���=������������������ �������������!������� �����0���������� ������*����������� ���������������������������%��'������������'��������������������������������"���:����&������� ���������9�����������������������3����������?9����4�������������������������������������������������������������������������������������0��������������������������������%������:���������������������� �������#����3����'�������������$���'������������#�������������������%������&��3������������������!$���#����������!����������������%������������������ ������ �&��������'���,�#������,���������������<������������&�����&��5��3 ���������������������$���'���!4������������������������ 9��3���#�������0���'���!����������������&�������$����� ���&��������������(���������������3��������&������������������ ���&������������$����'����!�'�������������#������������������$��������'���� ����'����������������������%�������������������&������������������������������������������#������������!�������������������� ������ �������)���

�������� ��� ������� ���������������� ����� ������'�����,����

�$�'���4��4����������2������������& �� �

���

Page 166: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���&����������&������'����������3������:���#����������!����������������������$����������� ���������������� ������������������,���*�������&� �������������������������������:����������������������'��������� ������&������ ����#����������!�������������������������$���� ���������!���'�����,��#��������&��2��� ��������#�����6�������������'�������������&����������������(�����������6��$����������������#��������!������������9/�&�� ��� ��'�+/��������������

�����������2��� ��<������� �����'�����,��#��������������������&������� ��������������#������ ���������#����������!������������������������ ��:��������&�����&����� ����������������������������:?�9�����6�0�������,��!��!����������&�����������"���������������&���������������������������#���

��������������=�������4���#�������

���!��������������������������&����������0������������&�������2����

��������������9�������&�����������������$��&��/������������������&�����#������ ������������#�������������������������&��������� ��2���

������������

�����������'���-������.�������������������4������#���

���������&��$�������������������&��������'���-���.��5-

��&� �2

���&� ����� �&���&�������������

-�����������������2�������������������&�����������������9���/������������ ����'-������������/ ���� ���#������������������������%�&(��&�( "��<' ���5��:&( ��&(�� ��"������������

.8A�����#.�����%.������� ������������

��� ���������&�3 ������� ������"�������$���������������

���5�������J������������ �������� ������"�:�����6���'���������������������������$��'��!����� ��0����-��*����

���������������������"��������������

�����������$������������������������ ���������������+����������������#����������5��/

������������'�����$��������

���������������������0����8�����������3���������������,��������

��$��'�� ��������������������������#�������� �����&���������&������������&������9�/�������� �����������������%��������������������������������������������� ���������������������"���������������&����,�����

��������������

����������������#�����������������������������6 ���&���3����&��������������������������#��������������������������&��������#�������������!�����������������'������

��<

- ������ �����2���������#���9����<����2����������������������������������

�������������������� ��������������������������������������������� ����� ���������������+���������������0������&�������������������B������

����� 9��3�����������'���-���

A���.���-�������62�����/���.4/�'��������� ������������$��������3

���$���'��� ���������� ���������&������������5<(�� �&���7:7 �75�&7� ���� ������������� � �������������2����"����������������$����'����!��������-����A'.���3

-������������������3

-�������0����0���������,�������#������������

����������&�������������������������"��&���?���������������4����� �5��'���� ������+����'�����$���

���

Page 167: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���&��,�����#�������������������3�����������������������&���������������������6���� 9��3��9����,���������������-��$��3

����&���������

-���� ��2������������

0���������9��� ����'���������#������

����$���������

�&���������2��������� �3 ����2&�4��#��

!��� ��&���

������������-��������2�����������������������������������5�������� �����������������"���:��������&���������������������#������������!��������������

������ ������������$����& ���$�(�

�������&������������������������������������&���������( ������$���������������%������"�������������6���������"�������������&�����������( �������$Q��&?�:�(%�������� ������ ���������#���������������$������0�����'����� ����������� ����������������������'�9�������������������������!�����������������#��3$���,�����#���������������������8%������� ���������������7�������*���������� ��� ���$����8����&���/0���������������������������2����'����&��������� ����� ����'��������������������������������������������'�������,������0����0�������������������$����'���� ����������������2�������<4�������������$���� 8����0��������������������%����'�0����"���

��������� ��������(������������������������������������������������"�����.0����'����!0�� ���2�����

�������������)���&�������������"������������&�������������� ������$Q ��&?�:�(%����������������������������� �������������������������,�����0���'��� �������,��!�����������+�����3 ����������!��&��&���������#��$��.���������������%����������$��� �������$����'����������������� ������������/ ��������'�0��������&������������:����������������������������������5���3����������$����'������������$��!��30���'���!����������������� �����������������4�����������������������������$���'������ ���'�������$�&���3 ��������������( ����$��������%%��(�:(>������<$��������%%��� �����������������&��;����������"���� ���������������+��3���$���'���! ���0���&���������������������3��������&�������B��"�<��$��'��! ��������������&�����,��������&�,�����������(��$��'��! �&���;��������&��

'���-��,���/�.�0������$���'���������� 9�����������������������������#��3����������������*���������� ��� ����$�����8�����&����/0���������������������������������2�����'�#���������������&����!����&���������:����������&���������!�������� ��������$�����������3����&�������&��������,����"���� ���&����0���/���������2����'����&�������#���������'����-���,����/�.

���$���'���!?9����������#��3������:����)��&�����-���������/��!��������&��,����

�/

�����#����������9�������������#������������������������������ ������&��,�����#���������������������8� �������0���&����9�������&��$��)������������$���'���������$��&�����3$����������%%�'��������&��3��������������'��&��

���

Page 168: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����&�����������������$���������������%����������������������������$����'����������������2�������<������������������4����������&$� 8���)�((:&4�>

������(��������������������� ���������������&����������������&������������� ������&��$��� 8��������������������� �����������������

0����������������

0��������������"����

�� ���0���������������������'������������

� ���

��3�

&����������� �������,�1�����(��&�����������0�!�3������������������#���

��������������� ����'��#��� ������

������������������<� ������(������������������������( ���������&��� �������

������&��������������'��&���'���&��������,�������������&����������� �����������#����������&���"������� ������$���'���!���&�������������������#��3�����������������'��������5� ����-����������������(� ������( ���������&����'��������/' ������������&����'������'��&���'���������,����������������������'�����,����������������$��!���� ����������0�����������%���0�& 9��0�$)�����0�'����5��

�������������������������� ������������������$��!��3 ������������&����'���������&���� ����������#�����������������,���� ��������������(�����&������ �������#������&��������������&�������( �����$��������&��&���/4%

B�)& �)� :55��������(�����������������&����������������&���"���6 ���������&���������/3������� �����������"�����&����������������0��!��3 ��������������������,���*79��������9���������� ������0���'��� ��� ��������(���������������������������'�������,���������5���3��������������:����,����* ���#��������������"�������&�������������'9���!�������� �����&���

����&������������"�3�����0-�!/�3 ��������-������������������:�����"�3�������������9���/����������������@0����'���� ����������,���!�������������������������?�(�������������&�����������������&��������������������"������#���������"���&�����.�.��.��&�$�����������,��

��������������

4�������������&���$���� 8���������������������#����0���.�����������������3����������������������������� ���2����'$Q ��&?�:�(%�'=����'�9���53�

����$��0�'���9��>

����$�!��� ���������� ��������"���&������� �������,��*79������'���,����������������� !�����$���>

��'�����&���0��'���#���:����+�������������������

�����"�����"�����/��+����������������#�����������������2����������������+������#��������� ��&���������������������������������� ���8��+����������&�������

���

Page 169: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����@�*�������$����&�� �� (�

�����7��;�����5 ����������.��.��<

.����"����-���$���'���!�����������$��3

.'��:

$�����������%���������.������������������� �����������������������������������������������������������&�����$����������������������������� �������&�&��������&���$����'.��.4

.0�����8�&�������� ���������<

�����:����#��������������"�������&�����������9��������"��������������� �������������3 ����������������������� ��������������--/���

.��%A?�(-

����������� ������������"�����&������������D����������'���3���������� ��������������������������� ����������������������$������������������ �����'�$������������'���������7��;�����5 ���������� ������������������� ���������� ������� ���&��&������������&�����$�����������������#��������*������������������������@������������$�����������%�������4���� ���-�����3����������4������#������>����������&����� �������

��-�����:�������&��&������������&�����$����������������(0�������������F�����

�&�����2���������'��''���,�����$��'��! ����&�&��������&���$����������������#��������������2����������"��������#�����6��������������������������������!������ ���0��������������: �������$����������������&��$�'�!�

�����!&������8(�

�����3��&��*����������&9������������������>&����(�&��������+���������&����������7!;�4��������������������������������������������������������)����

���������������$������������&��������)�����0����'����!

������������������������� ���������#������B�!�������4 �����������$��������� ������&���&������������������ ������#����B��&����&����(�������������&�$�)���������)���0��'��! ������#����B���9�������0��'�������-�� ��������&������������&9������������ ���� �������������%������ ���������#������B�������9������������ ���� ���������������9��/�������)�������&�������( �����$ ���������#������B���&���������6%�������� '����������&������������������&�����������������"��&�����������&�����������&9���������������&���(��B��

�����&������

��'�3&����(����&�� ���

������'��"�3������������������������� ������#����B������/����������(/ ������������#��������B������������,���������

�'���:$�������������%�������������#����

����������������� ������������#��������B����#�������>

133�333 ����������� ��3���������� ����������� ���������#������B ��&�������������� ��,��!���*���������������&������&�����(����������������3��������)����0���'���! ���������#������B���'��3���������� ���������#������B �������

�������������������

�����&�����(����������0����

������������������� �����2�����: �����2�����*�������&�����(����������

������#����B����� +133�333 ������0����!0��9���,���&9������������ ������#����B

���

Page 170: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

0���� ���

�����#���(���&����������������� +133�333 ���������6������� ������#����B������� $3�&������������6&���(�

�����7!;�4��������� �����������������3����&�����(�&�����������������&��������������&9�����������������������7!;�4������ ����������������������&������&����(������B��������� ������#����B� ����������:������� ������#����B�����*��������������"�&����������)�������� ����������B�<

2� ���#������� ������#����B� ������5����� ����

��������������:� �����������&��������������&������ �������������������"��#����

��������

'��� �������

����������&9������������ ���)����������&��5��3$����������%�'���(�������������<������������������

����/ ���'��������3����

������&������&����(�������#���&�������&���� ����� �����3��3������&�� -��.���������&��+���������#���<;���#���������������������%���$������&�������������������������@&�����( ������$�����:��������� ���#������/ �� ����$��'��!��� ����&��'���,�����!������&���������� ���5�������������������3� ������&�������F������������������ �������

���������������������������2����������

�5�������&������������'�)����$�'�!�

�����&�����"�:��#�������!��������������� ���& ��� �&�������5������&�,���(��������:��5�+��������&����������������������&���'���$�������������&���������� �����������3�����*����&������������9�/���B���<��&�&���'������2�3����������5�+������#��3��������:'�����+��/��������'������"��3����������������$�������������������������������/0��������������������#����������!�������������������� ��� �����#������������������;������#������'����������������� �����������:9�����������'#�4�������&��#������!���

�����������: ������ ��������:�����0���8�����:���������� ������������� ��� ������&������������������� �3����������&3���:�����&�-�+ ��>��&���

�1������1��&�������,��

�����&��!�������&�������������&��&������&�0��!���"�����������"��:���$���'���!�������&���������������������������������������������������&������������������������������������������$��������'��������!���5<(�� ��<�:(� �&7(:(<(� ����

�,,,�4��7:�����>�������3� ��=����������������&��������� �����������������%����$������ �������������������&������������,���* ������&�����;�����������������"��:���$���'���!��-���������&���������-�������&�����; ����������������������&�����������*���������$��&����������#���������������$����������#����������� ������&���������������$��������������������������������#�������� ��#����� ����������� ���������!������ �����������

���

Page 171: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��������������� ���������������������)�������������������)��&����'���'��������������3�������������3�����������"��:����&������������� ����'�������,���������$����'����!�� ��������'�����&�������������������������#��������������������������$�����������������������+����������������� ���&��������������(����&���������������������4��������������������#�������������&����"���/���������/'������ ����$������

����������������������-���������� ������&�����;��������� ��3���������$��&�����3������������

����������������

����������������������%���������������������-���$�����������������������"�����9����������0�����������+�����"���:���$���'���!���&������������������&��!��� ����&��&��������������������:� ��/B ���������������������������&������,������"���������������&�����;���3'����������������������9���7��;�����5� ���������������������;� ��������3��4��������#����

����������!���#���;������������������ ���������������������!�����

�� ���/���������

�����������������#-��� /

���������������������������&��������$����'����!������������������������ +���������������5���������� ������B�������������������&�������'�����������'����������������������,������"������&������������������������%�����'��$&����&2� ��

���� ��&��1��&� ���� ����������������������������������������( �������&����&�0���������������

����������

E�)�7,:��� !� �&' !����@:&� � �.//2�� ��� ���� �� ������ ��������

������� ��� ��� ������� �!# 3-13.-A���;-2� �'':7�& ��7����

E���?:&���� �� �&' 5�??��'� �� �.//A�� �������� ������ �� ��

�������� �!# .-�A�/1-.20-0� �J�:��� !���7�

EC,:���� �� �� ���5��� �� �&' �)�5��&� � !� �1333�� �����

������ �� ����� 1&' �'� �!# .-�A�/1-0;.-;� �J�:��� !���7�

���&����-��������/��������

E������ � �&' (�@�&7� � �.//1�� ����� ���� �� � �!�� �@��7� ��

��� ����� �!# 3-.�-2A0�3�-/���� 3-.�-2;1121-A����� 3-.�- 2;2111-1������

���&(:��-�����

�������������!����0��������'����������%����#��������� ������������������&�������������������$���8 ������&��#��� ������#������������������������'�������'�����&�����������������#���3����3����,���1�����������&����������������5������������������ 0�������������!���&�������:�������������#�������6��������

���

Page 172: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�����9������������#������������������������������������� ��������������#����������+������������&����������������5��������.9���� ������ ����"�����&�#= ��$�'�!#

E�<���� � �.//1�� �� �����" ������� # $ %��� &�� ����� �� �����"

$�"��������� �!# 3-13.-�A�1;-2� �'':7�& ��7����

���������������=1��& ������ ��"&� �������������<�(:&� 1333� �)((5ELL�:7(7�4&���&�(L?:��,���7�

������"��&��� �����������������������������������%���� ��#����� ����������������������3�����'�����������������������������������/���������3��'���3$���������3����������������������%����������'��������� ������'����-�+��'���#������R��'�����:7(7�4&���&�(�>

�������1��&��$���(�����&� ���� E��!�<�����&������������������!������3 ����'������������9��"�����

'�,���������)((5ELL7<&7:(��<&���'<L �L�����L?:��,���-������)(���

E����&�� ��� �������������"��H�����4������������?(5ELL?(5�(:7�

���L5<�L?:�,���7��

E���&�������������&��������������� ������������������&��������5�������)((5ELL,,,���&<��

���L5<�7��

����/1��& ������ ���"������E�?(5ELL?(5���7����)��((����L':7(L:&(��&�(O7��<�:(��

E� ��0���&��������������������������8�7 �=+���)((5ELL,,,�&�(�(��<��'<L?(5L

7��<�:(�L��+*�

E"�����������$�������������������������������������������������������%�������������+������)((5ELL,,,��7�

5<�'<���'<L���7(L?:��,���7��

���

Page 173: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء
Page 174: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��/"�0���#����,

F��&� �������&!��$�����#����������( ��<(:�&7 �&�� 1332�G

,����,������������������!��� �� ��������� ���������������������&��������,�������� �����&��30������ ���:����� ����

���������'��'��)�&���

"�������������$������������"������ ������� ������������ ���,��������&����$��� ���5��3������������&�������������<(��7�������� �����$�������������3���&���������������������������&��;������� ���9����(�����#+���$)��

����& ������"������ ���������&������� =�#��( ������%�,������

&�� ������ ��-����������-�������������������������� ��������������)��������������������������������,��������������9���/���������&�������������������������$��������C ���������'�������&����������� ���������-������������������������������!����� �����������������������$�������: ����������������3�����>���������������������������������#�����������#������� �������0�����'������&���������� �$���.�)����0��������������!�� �� ������������������� ��

����&2�<��9���

���������.����������������������������� ��&�����������$������������������&��������,���������$�������������)���

����� ��������������.���������������������������� ������������'����������������� ����������������$���&���3���������,���������������3������$�����6���������������&��������,����������&��3������������ ���'���*�������$��;�'������ ����'������������&���"�&�� ���������%�� ��'��*������������9��������2&�����": �����4���&��'�'� ���

�����������2���������8������������� ���������� ��&������������$������������+���������*�������&�����&���6 ��������������������&���6 ��� �����'������4 ��&���������������$�����6��������������������������$�6�������&��,����-�&;-� ��+�$� �����9�������<�

���

Page 175: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�����#���0�����������!������ "���������)�������&)�%������������������ ����'���������� �����������#�������������������������9��2��� ���������/������$����������&��2�������������&��$��!����������4������#���

������'�������������������������������9����,���,�������������#������������)��&���

�����9��������������������������������&���3����&���2�������<����&���$���!���� ���� �����$���%����)�����0

���������������+�������3������������� �'�����&���� ����'�#���3��&�5�����������������#���+�>>>>��D# ���

����

���)��������+�����3���#�����������������&��,������� �����������������&��������+�����������":��,������������)�����": ���������'���=�

�������*��,���5�������������#��������������������������$���6��������������'�3 ����'��������������������&���,����

�����$���������

������&��������������������#��� �������������&�����������,��������������$��������

�'��� ����,����

�� ��

���������$�6��������

����5�����'��������1��9��������������*+�������!���������*,������������� ������$�������� ���0������ ����0��������������������#��6 ���������&�����<���$������!$ ��!��&���%9���"��� ������&�����<���������3���������������0����������������)���&������������&�������������0���1������'����"���3�'����'�������������������<�������)���,#�5� ����������

����������������������������������������������������������� ������ �����������������������3�������������������� ������'������:�����������������������$���� �������&��#���� ������7���-��&������#�����������������-����������������#��3���&��������,������ ���������������9����������$��������6�����������3�����0�����������������������������������9����4��&������ ����#����������!���

���������6 �� ���#���������,����4������������

����3 ���������������

-���)��9�<���������

��������'��������������.������� �� �������������������������������������������&����������������������0�&�������3��)��� �������#�����������!�� ��������������,��� �����#��<��������������

)���'���������,����������-���1� #� �%& &���'����������������$�����'���:� #�

��,�1���������

����)���79������� ��'��*���+�����������9�����0���C�'�&��'����� ����������)����2$���� �'�*���$���,!���,�

��':����4���#3�,�

��79��

������& ����������� ��+������!��

��,(��������� ��������)�����������<��&���� �#��

����������4�<&&��:&4 �<(���������$����� ����,�������������������������#������������������-���������:�(<��

#�(,��� ���:��(��>

���

Page 176: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

&�� ������ ��������������)���������&�� ��������)�&������0��� ��$�&����� ���#��������5��

������������������������������������#���0"�������) &��������������������$�&�������)���������� ����'�����$�&����������"�&�� ������&�2���<�����)��������+���3������&�� �����,�������&������

������������������)���*���)�� ������������ ������'���&����)������� 9��3�����#������

�&$&���

����!���0��)���������1*������� ����������������������������������< �������������������$��������������������$����������������$����������������������

��� ����'����*���� ����������������������)���:9���#����������������&���3 ��������

'�/�� '� �47��� ����������9�������� ���#���

,��"��)���-��$* &�������#"�+������ �* ������ ����'�������:�����������3������$������������"�3���"�&�� �#����������%�����#�3�-����.��0�����$��8 ����'�9������(���� ����������:����'����$���6������,�!����'����$��

�����&�����$�:��������$�3

�B������������&��������,�������&��#���6�������������������&��������'��'���'������������$��&�����������9���������(���� ����������&�������*�#���������������*�#�������#��������*�#�������!�������#��

�&������

)���'�������* &������� �* ������� ������'�������$�����������������)�������&���������������$����"���������)����79��� �������34���������� �������9��/�'�����,���� ����������#�����������

����9�"��

���������!��������� �������������!�&���:9�!��"�1����)��������+��������������&�3 ������������ ������������������&������)��������������3�������������������'��&���6�����������������������������������������������,���������<�����������������"�������������������������������#����#��������������������&����������������������&��������������,�������������&������������� ��<�$)��� ��

����9�3������&�������

�����������1����/�������������� ����&�������������������,����������������&���������������������������&������������������������� ��0�8����� ������������#���

�������������5���,���5����+�������6����,�1����/��� ������������������<�������:������������������'�/����� ���$!������3�0�8����������,�!���

���

Page 177: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��������1�����A,��5���+�������,�1���/��� ���������������������&�����������������:����0�C'�/����� ��"�������

&�� ������ ��-��������!���$�%������������ �����������������������������0�����.-�$10���������*#������������� �������#���

�������������������������������������������6����!�����$�� ���$��������) &��������������������������������$���&����������������#�������� ����'����*������������$�������: ����������������������������&�����������������<�������#������������&���,���!���!�������9����,��,�

��������,� �������������� ����&��-�� �� ��������������&���)�&���������2�#�=�'�������,���������&��������'������������&����� ����&�������������������� ��������$����'��������������&�����'���������$���&��������������'���+�����

�����8�

���������� ��,����������3 �����������&�3��&�!���$����&�����,���� �� �����������#���3���������/'����!��������������&�����������,��������������,���������������� ���,���!����*������������� ������� �����������������������%����������� ���������&��������,����������&���0���

������&������ ���

�����

'�����,��������������3����&������&���������������� �������'��$��������������-���������� ����������(������&��3�!���&!�$��&��,������&����&���!�

,��"����5�����&������ &�������� ���������2����

���������<'�������;9���������(����������������'����������&��� ������#���� ������'���������� ������9���+���&��������,���������������&����'�������&����������&������������(���������� ������'�����������'����������&��� ������ ��� �� ���'���*������!���� ����&�����,��������������������������)����� ������������,�����#��6��&�$�������0��&��������4������ ������)&��

������)�������������������)�������� ���������&������������������������9������'���#����������� 9��3���!���������!����0���'��� ������

� ���������#���������������������&����������

���������$������ ������"�������"�������$�����������������������&����������-��+������� �������������B���������������� ������9��/(�����+�9�����������#���������������������������������� �������������������&��3���&��������������������������&��#�������5������� ������������������� ��������&���������������+��������5�����������!������� ��!���

1���������������������+�� "�������������������� �����������������)��������������������������� ��������*#����������$�����$�� �� ������/ ��'�� �� �!�&!����

���

Page 178: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

������& ������������������1�������� �����������-���.����2�����)����2���� �2 ���������������

0���������'������������&������������������ ���������������&���������������� ��������������������#��-���������������������#������������������&�����������'���� #��#��4����8���������(��#�����&�&�����#3�&���:�

������6���!���$���������;���-����� %������ ���$������������#��������)������ �����������������#���������������!���������$��&������9�����<���������������������������$�������������������&��3 ����������!�����-����&�� #��#���4����8����

���������)-�������'�����������������&����6-�.��A��.���� ��������<����#����������

���� ���������������������( ����3�'�������$������������'�������$���� �� ����/ ��'��� ��� �!�&!����

�������.��$����� �����������������������3���������D����������������2�����<�����79������-����+���3-

������ �������( ������3��2���<��!��!0����5������$������5��������%%��&��������� ����

�$��'� ��������:�������'��

���*/4����&���������� � ��

�,4���$� ���-�21������,�����,��

�����"&�������� '7�����������6���� � ���&����

� )((5ELL,,,�?�S7���4

� ���5<(�� @:�<7 "�T ?�� #�, <7��7E

)((5ELL,,,�?�S7���4L���5<(��-@:�<7L&�,-<7��7L

� �:�<7- L���5�@:�<7 "�T @1�33

)((5ELL,,,�?�S7���4L?�S7L���5<(��-@:�<7L?�S

� �:�<7�7 �&' ()� +�� "�T

)((5ELL,,,�?�S7���4L?�S7L���5<(��-@:�<7L���:&(�7)-?�SL��(����55�@:�<7+:&:-"�S

� )((5ELL,,,�?�S7���4L?�47L���5<(��-@:�<7L�:&:-?�SL��(���5�@:�<7"�T5��(.L2

� )((5ELL,,,�?�S7���4L?�47L���5<(��-@:�<7L��(-?�SL5��(.L��(����5�@:�<7"�T5��(1L2

� )((5ELL,,,�?�S7���4L?�47L���5<(��-@:�<7L��(-?�SL5��(1L��(����5�@:�<7"�T5��(�L2

� )((5ELL,,,�?�S7���4L?�47L���5<(��-@:�<7L��(-?�SL5��(�L��(����5�@:�<7"�T5��(2L2

� )((5ELL,,,�?�S7���4L?�S7L���5<(��-@:�<7L��(-?�SL5��(2L

���

Page 179: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

"�������������������7/���%+9,��!� ,������� � ��$�"�

������)��������������������������6��������������������&�����$����������������������!����������'���"��3���������������������������,���*����������� ��&)������������%����'����������������!��������: ��#������#�����������������������"��$�����$������=���������� ���3����"��&������&��!��� �?������������&�� ����'�"3����$�������� ���!$�$��

E��$�������� ���������&��)����7 ����7 )��8�7

)((5ELL,,,�&�&5��?:(�&�(L)��8

E�����������'������������������������� �����������0������ 8��'�!

���� ����5<(�� :&�:'�&( �'@:7��� ��5��:�:(��

E����'���"��3�,��� ������������������%������������������������������������������������'����������������,������� �����������������������$����������������������!������$�������������;�������������������������������������������������=

�&(��&�( )��8�7- )�, (� :'�&(:?� � &�, )��8 �� @��:'

,��&:&4 �&' ,)�( (� '�U

)((5ELL)��8�<7(��7��:����4L�!���8�&?��)(��

E��$�������*�?������2� ������5�!+ �&(:@:�<7 �&�:&�- )�5� ����(7V

)((5ELL,,,��@�:������L!����:&4#�,7L��5�����(L

E�������0����'����,� ����- ���8 �&?����(:�&

)((5ELL,,,�:�7��&�(L)(��L����<&<(:�7L�&(:@:�<7L

)��8�7L

E����'���"��3��������������������������%������������������������������������'����������������������������������������������������������=

�&(��&�( �)�:& ��((��7- )�, (� ����4&:>� � &�, �)�:&

��((��� ,)�( (� '�U

)((5ELL,,,�)��8�<7(��7��:�����4L�!���8�&?��)(��

E������������5������'������������,����� �������������������������#������������0�������5�����+��?��

+��?��- @:�<7 �&?����(:�& �:�����- @:�<7 )��8�7

)((5ELL,,,�@:�����?������L)��8��75

E��'�"3�,� ���������#������5�����#�(,��� �77��:�(�7- @:�<7 �:�����- )��8�7

)((5ELL,,,�&�:����L�75O7�(L�&(:O@:�<7L�:�����L

)��8�7��75

:#B�������������������B�������������#������������������������6���$�������������)�����'��������������A) ����� ���� ���'��������������$?9����)�:& ��((�������'������5���������������'������!���8>

���

Page 180: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��!� ���������1��������)E � '�������� ���������3��#�$�.�2�� ������5����6 ���'�!#����

���� ��<��5��& �&7(:(<(� ?�� ���5<(�� �&(:-

�:�<7 �7����)�

)((5ELL,,,��:�������L

���2���:�������������������������������!�������� ������'����"���3� ���/�� �����-���������������9�#��'������������$�&���������������������$������� ��������

����2��"����

�� ���������

�#����������

������)��&����0��&����������,��!���"�������������������(��������0���������������� 4���������� ��$������-���������� ����������8�����������&���,��#�����5������5��3�0��!������*���� �����������'�������$���'���!�-�������"��:���$���'���!��������/ ����'���''�����,�������$���'�������������#�������� ��&���������(�'�+/��&����#������&�B�������� ��������

E �'� ������&�����'�!#������ ��&(��&�(:�&�� ���5<(�� ��<�:(�

�77��:�(:�&�

)((5ELL,,,�:�7��&�( )((5ELL,,,�:�7��&�(L)(��L

����<&:(:�7L�&(:@:�<7 )((5ELL,,,�@:�<7�(&����

���������:���$��� ������&��������������������&������0�����������������&�����������&������������5���$���'���!�������������$���'���!�'��� ���������������������������������0��������������������������'���$�'�!��&������&2� �������5�

E��)&��/"$�����������)��:�'�:7( ��4�&:>�(:�& �&(��&�(:�&��

)((5ELL,,,�,:�'�:7(���4

��������������&������������������)�����&������������/"�����$������������$���������:�'�:7( ��4�&:>�(:�&������������������������������������������ �������������'�#��0���������'�����$��'��!$:& ()� ,:�'%������3���&��,����������&������

����/"�$����$���������"�&����������'�����$��'��!����������*�������� ����'������������������� �����> ��������� ���'���*���������&��� ������������� ������ ���������������5������������������� ���

� �/������-�%������"&�����������&�������

����#3�&�)&��

���

Page 181: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

������������+�����$���E#�� �,,,�#���4�@�>�����&�����"���������������������"����������������������3�������������������:�������

���������������&������������������������&����������������"����)((5ELL�7���&�7��&:7(�4�@L��L��@13L

��1�:7(�)(���

E�#��� .//��>����������!��<((��& = ��������������������������������������������0�������&������������������$�'�!� ��3()� #�� �75��5<� 033-.1�>

E�������!� � ���&4��>������������ � ������������������)�������$���'���!���&���8���4� "������������+����������������&�����$����� � �133�10-� ������������������������; ��&#� ��������

E������)��&�����������3����������������������������������!��� ���� �.//1�>������������������30&�����)&��&������� ��������� ���� L� �/1�./3�>

E�������!�� ./0;�>���&�����������*���������$��&����������$���'���!�� '���&���8���4��#�����,�.�3�#���#��-��-33�>

�������,�5��������/E��� �7�� ����':&�(:�& ��&(��

)((5ELL,,,����(���4L

�#���������������(����(���4

���<�2.1L1A0-;3/3

E���5<(�� �&�:'�&( �'@:7��� ��5��:�:(� ������

)((5ELL�:�����&:�4�@L

�#�������������:�����&��4�@

���<�/1�L211-0./�

E�������)&��&���������� ������3��)&�?����

�?�&7� �&?����(:�& �7(��7 �4�&�� ?�� �<(���(�' �7(��7

���6 :0� 8�$&��� �&�� ����&����&������+#

���

Page 182: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���<�:(� �&�:'�&( <55��( ���� ��77:7(� ?�� � :(�7�

)((5ELL,,,��77:7(��:�L

�#���������������(����(��:�

���<�033L��;-21�.

E �5��(��&( �? ������&' ��<�:(�

)((5ELL,,,�<7���(�4�@

�#������������<7���(�<7���(�4�@

E"�'���� ���5<(�� �&�:'�&( �75�&7� ��5��:�:(��"� ����

)((5ELL,,,�?�'�:���4�@L

�#������������?�'�:���?�'�:���4�@

���<�000L101-30;3

E�������4�$&�����'��� ���$� 8�

"��<� �? �&�:'�&( �75�&7� �&' ��<�:(� ����7 �"���

)((5ELL,,,�?:�7(���4

�#������������?:�7(-7���?:�7(���4

E�����'��� ���$� 8��� �����#��

#�� �&�:'�&( �75�&7� ��&(���#����

)((5ELL,,,-&�7:���&�7��4�@L&�7�L:&'�8�)(�

�#������������&�7:���&�7:���&�7��4�@

���<�033L;A1-;2;1

E������$������������������&�����*���$&����#�����$���

�"�'���� !<���< �? �&@�7(:4�(:�& "!�- #�(:�&�� �&?��7(�<�(<�� ���(��(:�&

��&(���#����

)((5ELL,,,�?�:�4�@L&:5�L:&'�8�)(�

�#������������&:5��?�:�4�@

���

Page 183: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

������������������8��������������E��E�,,,�:77����4�

E� '���#��,,,�7�&7���4�

E����$���� �������������&��������$���&�������������$����'����!��&(��&�(:�&�� ���5<(�� ��<�:(�

�77��:�(:�&� ���E �,,,�:�7��&�(�

E����� '����������0����&����������������$�����'�����!����5<(�� ��<�:(� �&7(:(<(�� ��E �,,,�

4��7:���4�

���"'��$����������������������)((5ELL,,,�:&?�7�77�����4L:&?�7�7��L:&'�8�)(�

)((5ELL,,,����(:�������

)((5ELL,,,���<&(��5�&�����

)((5ELL,,,��7�5<�'<���'<L���7(

)((5ELL,,,��7�4���4�(�,&��'<LP'�&&:&4L���5(�L:&'�8�)(��

)((5ELL,,,�&(�<4(��S����

)((5ELL,,,�&7:���4L���&57���)(��

)((5ELL,,,�7�&7���4

)((5ELL,,,�7��<�:(�5��(������

)((5ELL,,,�:�7��&�(

)((5ELL,,,�:(5��:���47��4�@

)((5ELL,,,��:(�&:)�4�@L7��<�:(��)(��

)((5ELL�7-,,,�&:7(�4�@

)((5ELL,,,��7���4

)((5ELL,,,��7�����

)((5ELL,,,�(��7(��������<L:&?�L7��<�:(��)(��

���

Page 184: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���&�1���

��8���� �+���8��� ��������&�(& �'@�&��' �&���5(:�& (�&'��' ��������&�� �����#������ ����77 ��:&( ��������!&& !�7:� ��@:�� �( 4&� �%����'�'������ ���5<(�� �&���7:7 �75�&7� ���� ���6�'��� ����$��3��'�/�(��� ���5<(�� ����4�&�� �75�&7� ����7 ��4�'��� ��������'�!��/ �):�? ":&�&�� �??:��� ������0�*&/ �):�? �&?����(:�& ��<�:(� �??:��� �� ��������������"����// ��&(:&4�&�� �5���(:�& ���& 9�� &����������/�& �������:�� �? �)� )��? ������5����

������4

��0 �<7(���� ���(:�&+�&�4���&( � ����/������ ���"� �&��:� ��7( ��&?:4<��(:�& ���(���� ������������ ������' ���-������#����'���!

�2�< ���������

�"& �5��(��&( �? ������&' ��<�:(� �&�������*�� �������#�/� �5��(��&( �? �?�&7� �&������+ �������#�/& �&:�� �? ��@:�� 0������%���(� �8(�&7:��� �<()�&(:��(:�& ���(���� ��������$�6���������'�(�* ����(��&:� �(� �&(���)�&4� #� ��#�����������6(� �&(��5�:7� �7�<��� ���&&:&4 ��,��=��� � '��(&& �8(�&'�' ��@:�� �( 4&� �%�����'��(1� �&(��5�:7�-��@�� *7�� �<()�&(:��(:�& ����������������������$�������6������������������������,�����

&����� '���!* "�'���� !<���< �? �&@�7(:4�(:�& ������$����������0�(�� "�'���� �&(��5�:7� ���):(��(<��

"����,���

�*����&����& '����������

���

Page 185: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

2 & ������ ��7:(:�&:&4 �7(�� ��)���������$�������"* �� ����() �&7<��&�� ���(��:�:(� �&'

����<&(��:�:(� ��(�

�����������������������'�������%������* ������������2�����&��������!$� ������#

*� �&?����(:�& �77<��&�� �*�������*!&& �&'�5�&'�&( !�7:� ��@:�� �( 4&� �%����'�'��������*�& �&(�<7:�& �(��(:�& �7(�� �)���<�9��4*��� �&(��&�( "��<' ���5�:�&�� ��&(�� ��������������� ������'-������������������/ ������ �����#������

�����%*%�/&(� �&?����(:�& ��<�:(� �&��,&�&��#����������* �&(��&�( ���(���� �����������%*�& �&(��&�� �@�&<� ��@:�� 9������ ��9"*- �&:(:��:>�(:�& ���(�� ���� ��'��% ���� ���� #�(,��� �#��0�'�!����0�� �))���� +�':� ����77 ��&(��� �''��77 �������������$�����: ���������������$����'���"��=

�������&4�����#0*� +�77�4� �&(�4�:(� �)��� �$1'/����'���%*� #�(,��� �&(��?��� ���' ������ =���#�� �� ���7�&�� :4:(�� �77:7(�&( ��� ��,!���&� 3* �<��:� H�� �&?��7(�<�(<�� �#�����$�����&���6����&��� ��@:�� �@�� �4�����&(7 �����������%���&0& �?(,��� +�&�4���&( ��@��7 ������ ���#�4���&/"/ ���� �??:��L���� �??:�� ������&3������&/ � (�&'��' �5���(:�&�� �����'<��7 ���'���&3������� ����'��#&&*� ��@:�� �( �'�&(:?:�� �-�.��(4&� �%����3* ���5���� H�� �&(�4�:(� ���(���� ������'/������6� �%- % �:�(<�� ��:@�(� #�(,��� �#��9�"����-��.� �:����77 ����77 ��:&( ���������'���.( �:��' �S<:@���&( ��:@��� 9!�"������7���#���������.( �:����77 �&���5(:�& ���(���� ���������&���/'���.��% �:����77 ���� ���� #�(,��� �#��0�'�!�����'����. � �:-": ���(��(�' ����77 ������$&��#���:-":

���

Page 186: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

2"0���1!����

�3��,�������)��'�

�:R���:&4 9���(

�():���:(� �9/���

)���7 �? 7(��� �'�:

(��� )��'��7 �"$�!�!�$�

"��<' 7�)���7 � &���+@�%�+

��<�:(� ���

���8 �������!

���5 '��� �!��,D

���,��� �4���9#�5�

":��,��� �4���4��� �����#

�??��(:@��� �� ���

��( 75�( �#������9��

�??:�:�&(�� ���'�� &� � ��

��&?:4<��(:�& �#��� '����-�#

*54��'� '��.

�&)�&����&( '�*

�<()�&(:��(:�& ��$�6�������

����77 ��&(��� ��$�: ������

*5-'�(� '�*

!���-<5 +���0���*�

��(�)�7 ������

���

Page 187: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���:'�(� �$)1

�&(��&�( 5��(���� 7��&&�� ��� �����������%

�<()��:>�(:�& �����A

:7� �77�77��&( ���:�8��,�*�

�77�77��&( ���:�8�

�����( 7&:??�� �!1 ���3�������

�?(,��� :&7(����(:�& �!���#�4���

#�(��:>�(:�& ���8�6

�<�&����:�:(:�7 8+��

��<7( �5��

�@�:���:�:(� ������

�:����77 ,��� ����/'���

C���:� 0�'�!����!�� � �����#

��� '�:@:&4 ��$�) �������

��� ':��:&4 ��$�) ����<

�)�:& ��((�� �A �� � ���'���'��� ���������6#

���(��(:�& 2���

5��?:&4 9�+

��:@��� %!�"��

�# R���:&4 9�<�#���

�&?����(:�& '�?�&7� :& '�5() ����+��&6 ��������

:?� ����� ���0���

��&?:'�&(:��:(� ������

�&(�4�:(� ��/��

<55�� �)�:& '����������

!<7:&�77 5����77 '������ &��

��&(���7 -� =

#�&:&(��?���&�� �����93 ������@#

���

Page 188: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

#�&-��5<':�(:�& ����������"3

����<&(��:�:(� �� ������'��

������ ��"�� ��#�������%#

&:??�� ���!�1

������� ���4 ��#�������%#

��4 ����� '�3#�� 8

)��� )��'��7 ����*

�(� ,���)�<7� ���� + �����

��<�:(� ������&�� ����������

�<(�� �-�.��

�'<&'�&�� 7�7(��7 �):0���*��

�<� ����5..

&��

���

Page 189: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء
Page 190: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

2"0���1!����

���)��'�����3��,

����77 ��&(��� ��$�: ������

����<&(��:�:(� �� ������'��

�77�77��&( ���:�8�

�<()�&(:��(:�& ��$�6�������

�<()��:>�(:�& �����A

�@�:���:�:(� ������

!���-<5 +���0���*�

!<7:&�77 5����77 '������ &��

�)�:& ��((�� �A �� � ���'���'��� ���������6#

��&?:'�&(:��:(� ������

��&?:4<��(:�& �#��� '����-�#

��&(���7 -� =

������� ���4 ��#�������%#

�(� ,���)�<7� ���� + �����

�??��(:@��� �� ���

�??:�:�&(�� ���'�� &� � ��

�&)�&����&( '�*

�():���:(� �9/���

":��,��� �4���4��� �����#

"��<' 7�)���7 � &���+@�%�+

������ ��"�� ��#�������%#

���

Page 191: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�:R���:&4 9���(

���8 �������!

��( 75�( �#������9��

�<� ����5..

&��

�&?����(:�& '�?�&7� :& '�5() ����+��&6 ��������

�&(�4�:(� ��/��

�&(��&�( 5��(���� 7��&&�� ��� �����������%

�# R���:&4 9�<�#���

:?� ����� ���0���

��4 ����� '�3#�� 8

���,��� �4���9#�5�

#�&:&(��?���&�� �����93 ������@#

#�&-��5<':�(:�& ����������"3

#�(��:>�(:�& ���8�6

�����( 7&:??�� �!1 ���3�������

��(�)�7 ������

��:@��� %!�"��

���(��(:�& 2���

�'<&'�&�� 7�7(��7 �):0���*��

:7� �77�77��&( ���:�8��,�*�

�<(�� ���

��<�:(� ���

��<�:(� ������&�� ����������

)��� )��'��7 ����*

)���7 �? 7(��� �'�:

&:??�� ���!1

�?(,��� :&7(����(:�& �!���#�4���

5��?:&4 9�+

���

Page 192: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

(��� )��'��7 �"$�!�!�$�

<55�� �)�:& '����������

���5 '��� �!��,D

��<7( �5��

*5-'�(� '�*

*54��'� '��.

���:'�(� �$)1

�<�&����:�:(:�7 8+��

��� ':��:&4 ��$� ��� �

��� '�:@:&4 ��$� �������

�:����77 ,��� ����/'���

C���:� 0�'�!����!�� � �����#

���

Page 193: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء
Page 194: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

��������.

���:�&��� �� "� �133����#� ��������� $������ $ (����� � �(�:�@�' � "��-

�<��� 1332� ?��� )((5ELL,,,�,:-?:���4L�5�&��(:�&L5'?L�:-":O���(��(�-

'O����77O�@��@:�,�5'?�

�<7(:&� � �133.�� ��� ���"�� �"��� )�*� +��� �& ������ $�����, ���-

@��' !<7:&�77 �)���� /-A3.-..2 ���@� .� B<&� 1331�� !�7(�&� +�E ���-

@��' !<7:&�77 �)��� �<��:7):&4�

!���)� �� �133�� �5�:� .�� ���(:?� 7��<�:(�� �( -���.�E .1� .A�

���&:(�� �133���������� ����� ������� (������ ���� �����, �������� /

��0����� 12234 &��" �����!! ,�����,��"!��&! ���������! ������ ���#

����#��,��&,

�<�(:&� +�� �&'� �&<�� +� B� ������ ��� ����� ���5����� $���� 6������,

�(�E 1333L.1L3. ./E20E1.� �@:7:�&E .3�3� �,&���'�' .2 "���<���

1332 ?��� )((5ELL,,,�?�S7���4L?�S7L?:��,���7-?�S�

"��&�&� B� �� �133��� ����� ������ �"����� �&��"��� �������, "�'����

!<���< �? �&@�7(:4�(:�&� ��7):&4(�&� ���� � �5�:�� �,&���'�' �& .�

"���<��� 1332 ?��� )((5ELL,,,�?�:�4�@L��&4��77L��&4��773�L?��-

&�&323�3��)(��

"�<)���� �� +�&(:&� ��� �&' )��:�� �� �133.�� F����&�77�7 :& ()� H�� �)�-

'<�:&4 ��4��:()� �� �2�G 7���� $��� �������� � �������� $����

�����������,

"�� �1332�� ������ � ���"�� �"�����,

��)���� � �133��� FT<:�� ��&7<��� #�(:?:��(:�& H�� :& �'�&(:(� �)�?(

��7�7�G ��$ ������ A #�@������ �(�:�@�' .� "���<��� 1332 ?���

)((5ELL,,,�<7�(�'������L(��)�&�,7L:&(��&�(5�:@���L133�-..- 3A-:'-

()�?(-(:57O8�)(�

���'�&� !� �133��� 18 ��� &�� �"������ ������� �������� *&5<��:7)�'�

���

Page 195: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���� �133.�� 921,880#8::: ������� ;$<� )921,88*� �(�:�@�' 2 "���<���

1332� ?��� )((5ELL7(�&'��'7�:������4L���':&4L:���L7('L��&��&L��7(�:�(�'L

031�..�-.///�5'?�

H���4:�&&:7� ��� �&' �,��7� � �1331��������� <�� ��� �������� 921,884

���������� �� ������� +������ �(�:�@�' 2 "���<��� 1332� ?���

)((5ELL�7���&:7(�4�@L5<��:��(:�&7L'��?(7L'��?(-75033- 20�5'?�

H:�� ��� �&' ):&� B� �� �133��� �������� &�� � ������ ������� ;$< �����"

���� ��� �� ���� � ���0�� �� �������.�� (0������� �� ��������,

�,:��:� � B� �&' !<&���� !� !� �.//A�� F �@���5:&4 �&' +�:&(�:&:&4 ��<7(

:& ���� ���(:�&7):57�G �&E � +� H����� �&' ��� ����� ��'7��� �����

(���.���� # ������� �& ������ �� ��������� �&'�&E �4� �<��:��-

(:�&7�

+���&��)�� �� 6�( ���9 �133.�� F� +�'�� ?�� �&?����(:�& �77<��&��E �& :&(�-

4��(�' �55����)�G ��5�� 5��7�&(�' �(E ��������� �& ��� 1228 �777

�������� � �&��"��� $������� �� �������� �-A B<&�� ":4<��7 . �&'

1 ��� ��7� (���& ?��� ():7 5�5���

+<74��@�� +� �1332�� F���) �85��(7 �,&5��� �)�?( �? �:&'�,7 ��'��G

������� ����� .2 "���<���� �.�

#���&� � �133.�� FT=� ,:() ���@��' !<7:&�77 �)���J7 �� :�)��' #���&E

�� !<7:&�77 (��(�4:�7 :& ()� #�(,��� ����G ������� ������ ���� � 1/

B<&��

�:'� #�� �&' �:'�� � �133��� 921,88 )�#�* <�� ���� ���0���, #�,

$���E +����,-�:��� 5� .01�

�:&��� � �':��� �./02�� ��� �� ���� ��� 6+�(:�& 5:�(<��9� *&:(�' (�(�7E

+�(�� ���',�& +�����

��-���)� �� �1331�� ������4 ���"���� ���"� ;���� �� � ����� ������� 7�#

������� �(�:�@�' � "���<��� 1332� ?��� )((5ELL,,,�(��&�(����L�:>-

,�(�)L��(:����7L3/3231��)(��

�(��<(:�&7� �&�� �1332�� �(�:�@�' 2 "���<��� 1332 ?��� )((5ELL,,,� 7�(7��<-

(:�&7����L7��<�:(��)(���

(<����?:��'� ��� ���&&:':7� B� �&' <�:&� �� � �133.����� ��� �������4 -�#

�4 �� ���"� $����� �� ����� �7� �#�� � -2C��CC�� ��=� ��7�

���

Page 196: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

%���4��,������

��� �������������������������$� �������+��#����������$������%��&����+����$����<�����+�������������� ����������������������������������!���������#���������������$���������

��&���������� ����$��'��!����� �������&����&��������������������&���$���������9�#������5���������'�������� ���������'������&�����'���������������&�����������������������������������������)����� �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������&����&������'������������2����3� ������������&�����������������&���������������������������!� ���"��������$����������

��������&

������ �����&����������

��+���� ���������� �����������'���5����"����������� ����+����,�����������"���%��������������������� ������������&������������������� ���� �������#�����������"���#����

������"���������������������,�������1 ��������

���$���'���!�������0����������$��&����������#������������������������������������������ ������������������������������'�����/&���������/�������������� �������� �������������9���1����&���7�����������������,�����������������������������&��������������������������� �������������!���$�������������&��������������������-����+��������&����������������������=������ �������7���������9�������#��������������������$��&������������������������������� ��������4������ ��2�������������7����������������������������

�������&���3��������������������������������������������������+�����*�������������"��������������������: ���&����������������&���������������������:������������&���������������0�����.�������������� ����� ������&���������� ��&�����������(������&�����������������������������&��������������� ����-������������������������'��������������������������&���� ����� �������)���&���������������&�������������������������������������%'���� ��������

����������������������������������

����&����������������������������������������4���/���������'���&�������.����/������47�������������������������2���,���&��������&�����$�2�����!������������&�������%�������������&�������������$���������%������$�� �������������������������� ������������%���$���������% �&���%�������������� ������������������#�������%� �������A����������3����$���&�������������$�����������������#��������������������$�����������������"���������������&�����&��� ��� ��&��3������$��������3���������������&��������������������?���������������9���"���������$���3����������$��������3���������������&�����������������!������ ��������������������!��$���������������������� ����

���

Page 197: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�'������������������������� ��������������� ���������� ����������&���������������������������������������������������������������������������� .��'���%����� ��������������� ��������������� ����������&��������������������/!���'�����������������,������

���������7�*�����*���������'��������������������������������������������&������������������� ���&���������������������������������������+���*����� �&�3�������&�� ��������� �������&����"��� �����)�&����������&����������������������&�������������������������������������&�����������'������������������������������&����'�����,��#������������������������5��������� �������

������������������,�������������������������0��!��3 ������

�����������5�����!���������&�������&�#�3����������������� �������'����#����������������������������+�����&������������0�������

���$�2)�����������������)�:��&�����������0��"��

�����( ��������� ������,��,�����������&��������+���������������&�����������&�����������������+�>������������ �����������������0�������$��������������� �����������&�������$�8��� &��"�� ���0����� �����

����,�����������������������������������+���+����������������������$�������(����9��#�����������������@���������������&������ �������

���-���.��5����������������������� �����0����������

������������&�����������������'��:����������'����������������������$��&����������������/'��������������������������� ����!�� ���&���������������������������+���*����������������� �>������&�������������� ��'�%�������� ����������#�$�5�����������$��'�� ������/'�������� �� ���#�����'��:9��������������������<����"�������/'���������������&��$��������������*������� ������������� ��������&��������$�'�!���������!��4������

���!���������� ���$������������'�����������#����������B���������&�����������������������������&���������������� ����&������������������������������$����!������*������������������������������� �0���!���3 ����������������� ����#���������������5�������������������������������������$��� �������������������������� ��� ��&������������������������������������������&���������0����"���� ����������������� �����#�������������B������������&���������������������������� ����������������&����������������������������� �����!��� ����&�������������������������������������+����*����������������������������������������������� '��������'�������������������� ���2�����������������7��������������������� �������������������

���

Page 198: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

5�����������

���������

7��������������������

7������$�: ������������H��

� �� ������ �����������

���������������������������������������%������������ �7��������H���

���������'����������������H�����������H������H�������

���'�����2� ����H��

���'��������"�����

���'��������2� �����

���'��2� ��#���������

�0���������!��������������������*����������� ������������������

9�#���!�(����������

9�#���9��4�������

9��4�������������

�9�����������������H�����

�9������������������������

� ��������������������

� �� ����������������

� ����$�: �����������

� ���������������������������������H��������������

� ���,��������������*�����������������������H�����H�����H������H���

� ���)������������

� �����"���������

����!���������������

�'�5&����������������������

�'��� ���&,�*����H��

'�������*�������������H��

'����+�#����������������

��,�*�#�����

�"�������������������������������������������H������H�����������

� ��������������������'� ��������������������#�������������������������������!�����������������������

� ����������������������'���9����������������������������������������������������������������������

���$����������������H��

����#�����$���������H���������

������������������������������������������������������H�������������������������

�����'�!�����������

���

Page 199: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����������������������������H���������������H�����H��������H�����H�����H�����H��������H�����H�����H�����H������H

�������H�������H�����������H�������H�����������H�����������H�������H���������������H�������H�������H�����������

�����������/'������������

�����)���&����� ����������/��������������� �������+����H��

��)&���������%���

��)&��#�����������������

�����)���&�������#���� �����#�����������������������������6�� �����H��

����)��&���+��������=����� � '�������������H��

����)��&�������'���!���������H���������

��)&�$����#�%������H��

��)&��#�����'� �����

��)&��<�9��4�� ����H��

�����������������

�����������������H������

���������

����*����������

�4��������������������

�4����&����2� �������5���

����#����4���������%���#�������5��������������H�������

�4������"������

�4����)����+�3���

�4��������&�����

�����$������%%��(�:(����

�����������������������$ �������8���������������������%%�#�(7(<����������

�����������%���������

����������������������������$���������6��������������������������������

�����������������&������ ���������������# ���0�������������

���������&���/'�������

������������������������������������������������������'�������!�2�������������< ��������

�� ��������

�������������������

��������#������0���*������

���������,����0���*�����

�������'�������

��:������

�#���������������������

������������

�#�����9������H���

���#��B���������H���

�#����$����#����� �#����

�#�����$�����'� ������

�#�����$����/'��������

�#�����$��������������������

��#����������$�����������#�����$������������������"�&��� �#����

���

Page 200: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

������������

������������������

������� ��������

�#������,����������

���������

�������*����������������������H��������H�����H�����H�����������������

#� ��#�����������

��������������������������

'��� ����,�*��������

'�)�������

��$�) �����������

��$�) ����<����

'���������*�����������������������������������������

��$�6���!����#����������

��������$�������6������������������������������8�������6���������H������������������

���������������H�������H�������

'��6���&� ������'��&6���

��������$����)���: ���������������������������������H�������������H��������

�������

'��3�,�*����

+����#���������

+�������������������������

+��������������<�,�����*�����������H��������H���

����������6 ������%���

���������������3�����������������2��� ��=������H�����

����9������������������

�&���#���������

���������&������ ���������������#������������������

���������&������ �����������#���#�������������������������

�����A���

������ ����#������������������������������H�������

���������������������������

��������#�����������

���������������������

�������������������������H�����H�����H�����������H�����H��������������H�����H�����H�����H�����H�����������

�����������������������H���

���:�8��,�*����������H��

���:�#����$������������

������������������������������������������������&�����������������������)������&���������������������������������������������

�������%��������H�����H��

������������������������9������������������H������

���8�6���H�����������

�����"���&�������

���

Page 201: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

����/����

�����������5����������+���������������������H�����H��������������H�����H��������������������H��������

�������H���������������

8�����+�������������#�������������������!����������������������������6����

8���� ��������

�5�����"&� ���� ����

�5�����"&� ��� +����

�5�����"&� ����������

����5����

��������������������������������������������������+������������������������������������������&�4:�

+����&����������������������������

��������������������������H������������������H�����������H���

��":��'�!�������H���

��":�#����!��������6����

��":�����������

���&���'� �����

)������������-���#���=���������� ���� �������������������������������)���&����������������������������

����2����

0�������������H������

�������������%�������� ���������������������������

0������,�����

���1 ��� �"����H��

2�����)&�+�3��'�!����

2��� �4�������������

2��� �4������#��������

2����������#���������������$����������������������H�������

2���%!�"�����

2����!��;�� �����

2�����������������������������������H���������H���

2��������������������%���"��� ������� �������H�����H���������

2���������)&�������

2����������&���������

0� 8�������������

0�'������ ������

0��&���������������

����:����

9�������������%��H����������H�����H�����������������H�����H�����H�������������

���������������H�����������H�������H�������H���

9����� ������������

9!�"���� ���������

%!�"���,!�����H��

9!�"�����,������������

9���!����"��������������������,���������� �#��������������������������

���

Page 202: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

%���!����"������������������7���������������#�������������������������������������������H�������

9������#�����$������H��

9���*����������

9��������'���������

9����&��������"����������H��

9����������������������������� ��$��������-���������������������� ������������������8����H������H���

���������

����� ��������������2����"�����������������#���3����� ���������������

������������+������&����6 ������������������������������H�����H��

���������������������������������������������

�����4�� ��%���

���� ����

�'���"��3���#�������������������64��������4���!�������������+�����

����� �����2�"�����

���� ����,�����

���� ����$��6���

����#�4����������

����������� ��������

����!����

&�� � � �� �"����H��

&���(�����>����

����)����

'����������������������������������H����������H���

'����#���������

'����8�"6� ���,�*����

������������������H������������������������������

'��/����.

�"�������#��������������������������

'��'���&�8����

'������������

'��'��� ���)���������������

'��'�������������������

����;����

����#�������������!��������������������6�������H�������

�����#�����������9��������/'�������������� �#��������H�������H��������

���H�������H�������H���

�����������#�������������������/'��������������������������������������������������H�����������

�����������#�������������������/'�������������������������$���������������9��������� �#7�����

�������#����������$����������/'������������������ �#����������������

�#������-���������

�������#���������$�������������������������������������������������:��'

�#�����

���� ���#��B����

���

Page 203: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���� �3���

������%����

����������'��%�����������

�������������,����

����4����

"�� ���'�!���

���������

*�4�&����#�����������

����'���� ����������H�����

�����93���

���� �������������

���� ����������

��/�� ���� �"�����5&������

/���� �� ��������

&�����������������������

���&���3������������������ '����������������������0�"��"����

�&�3����������� '�����&��������+� � ����

&����� ����������

����8����

4����������

����$�����$1�)����������������

���������4�'������������������������ ������������������������������������'��������!����7����

�����������������

�(�����&��������

���%������ ���

�����5 ��)��������'��%����

�����������������������������'���������������������������������������������

����'����'�!��������������

���#��7������

����1����

�� �� ������������

������"/6�������������������

������������������������������*�����������������������%���������������������������-�����)-!�:�������

�����%!�"�����

�����%!�"�������������

�����$��!3������

%���

���������������������������������������6��$����'���#�����������������������&�7-�8�������

��������������� ��������� ���������������������������*������������!�����������$������������������� ����#����

�����

�������������"�������������)�����7�������H��������H����������H��������

���������������H�������

��"�������%���

��"���� ��#��������

�����������!�������������������������/'���������������H��

�� ��#���������

���

Page 204: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

�� � ������� �����

���5�,�*�������

���5� 8���#�����������

��&��"������������

��&���)&�����������

��&��������������H������

����3������'�����4�� �����

��&���������������H�������

�����������������

����+�5���������

���"��������

��������������)&������*������

������ �������

�����������6���#�&�������

����������������#������������������������������������H�����

������������#���������*����������������������H��

4�&���������������

4�&���������������

4���#$.��*������

4����&����� �����%������������'�����'�����������!���������H���

4��&��� ���%�����������"����������������������������!�����

4&� �%�����'���������

��*������������������

��*������#���������

������ ���#�4������

�����������( �#����������������������������������H����

���#���B<�������

������ &����

��������6���

�������&����

��������� ���'-���������/ ��� ��#��������������%����

������������������������������6�����,���!���1���������2�������������������������������

����������������*������������������&�������������������#������������������������������$�������������������#������������

��� ����&��,!��� �����

���� +�#��������

��� -#=���������*�����

�� ����"��� ��������������

���3�������������

���3�#���������6���

���+�#���/'�������������

�!� ���������� �����

�!�������������������������

���������*�������

����������������(4������&������� �������%����������������� �����H���������������

�������������%���"��� ������� �������H������������H���

����������&����������

���

Page 205: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

���������'�!��������

������*����&������#�����

�����������

���-���������������������������

��������������������������$��������������6�����������������0�"!�������������H�������H���

������������

��<��!�����:�����

��)&���������&���������������

��)&���� ������)���H����

����)�������#����������$����������&������6��������H����������

������������������

����5�������������������

����������'������������������������������������

��"�������������H��

� ����#�����������H���

��������������

���������

��4�����7�������

�)���<�9��4�� ��������

������������������������������$��������)�������������������������������H�����������

������$&������:-":�����H���

���<�0���3����

�������<��������������7������������H�������H�����������H�������H�������

���<������0���*������

����������/'����������

�����������&���& �7������

������&����,���������������������������������������������

����� ���8����

����� �������

����������

���5���&� �3���

��&���������%���������

���<��������� � F��!������

������ �����

���� �������������

�������������������������������������������������������������������������

������ '��������H�����H��

���������

�&���������������*���������������������������������� �����

�'�"=��,�����������

�'�"3����!�� ��#�����

��'�"3��'����������+����

��#3�������

������� ������

����*����

����&�����+������

���

Page 206: لورنس، أمن تقنية المعلومات، نصائح من خبراء

������������������ �������� ���������������������

�������������

����� ���������

���������������

�����

������������

������������������������������� ��������

�����

��������

������

����

�� ����

�����

������

��

������������������������������������������ ����������������

���������������������������������������������������������

����������������� �����������

������ ������������������������������

���!���"������� #������� �����

�$�� ������������������������

�� %�&������������������"��������������������������

�!�����' �������(������)������&#�����

���������� *�������������(����� � ����

���'��+�����������,�������

�� #�������-�����.���#����!����-��

����������������������������!���������������� ����

��'����� ���������������������/����

���������������������0����0����� ��

����������������

��1�#�����������������2�����������

������������������ �3��������������&���

�%�3�*������#�������������������

�����"�����!������)���������������

���"����

����������������������������'���3���4����"������������������������

�����3������������������������������������%���������!�������"���

�����������������-������������������������ ��)������������

������� �����-��������������5�2������������'� �����"�����

����������������������������������'�������� ������

������ �� ���� �2����������

�����������������2�������������-���������������� ����

������ �������������������������������#��#�������)�6�

/���� �������������� ��������������������������������������������������

���������/������������)��������������������� ����#��������/���

2�����������)����������������������������������������������� ����

�����������������������������)���

������, ���3���

����'��+��������������������

�������������������������������������������������

�����������������������������������������������������������������

�������������������

����� ������������

���������������

�� ���������������� ��������

��������

��������������

������������

�������

������� ������

����� ���������

�������������������

��������

��������������

������

����������������

��������

�����

��������

������� �

��������� ��

������ �

������

������

������