3
amoCenili frangi mwerali aleqsandre diuma-mama (1803-1870) ara marto nayofieri romanisti da dramaturgi, aramed cnobismoyvare mogzauric iyo. sayuradReboa is „STabeWdilebaTa wigni“, romelic man kavkasiaSi mogzaurobis Sesaxeb dawera da romlis Rirsebisa Tu naklovanebaTa gaTvaliswineba aucilebelia TviTon am wignis Sinaarsis ukeT asaTviseblad. diumam sicocxlis manZilze araerTi qveyana moinaxula, rac aramxolod misi mogzaurobis Jinidan gamomdinareobda. parizSi, diuma ganTqmuli iyo Tavisi aRviraxsnili cxovrebis wesiTa da rigianad dagrovili valebiT. swored mevaleebisgan Tavis daRwevis mcdelobiT iyo ganpirobebuli misi „dedamiwis irgvliv mogzaurobac“. saqarTvelo diumas „msoflio turnes“ marSrutSi me-19 saukunis ormocdaaTian wlebSi moxvda. STabeWdilebebis, kontrastebisa da ucxo kulturebis motrfiale mwerlisaTvis, imJamindeli saqarTvelo namdvili aRmoCena iyo. is Zlier moixibla am qveyniT, misi bunebiTa da macxovreblebiT. diuma saqarTveloSi 1858 wlis damlevs Camovida, rodesac batonymoba jer kidev ar iyo gauqmebuli, xolo kavkasiis omis finaluri aqti es-esaa unda damTavrebuliyo. diumas wignSi mkrTalad aisaxa epoqis socialuri, politikuri da samxedro- biurokratuli atmosfero. Tbilisidan foTamde mogzaurobis gadmocemisas mkiTxveli, marTalia, mkrTalad, magram mainc ecnoba reformis winadroindeli qarTuli provinciebis cxovrebis ama Tu im mxares, saintereso eTnografiul g THE BOOK OF IMPRESSIONS A PUBLICATION OF TBILISI MARRIOTT HOTEL & COURTYARD BY MARRIOTT TBILISI 67

ალექსანდრე დიუმა

Embed Size (px)

DESCRIPTION

ჟურნალი "Marriott Tbilisi", გამოცემა №24, ზამთარი 2015: გამოჩენილი ფრანგი მწერალი ალექსანდრე დიუმა-მამა (1803-1870) არა მარტო ნაყოფიერი რომანისტი და დრამატურგი, არამედ ცნობისმოყვარე მოგზაურიც იყო. საყურადღებოა ის „შთაბეჭდილებათა წიგნი“, რომელიც მან კავკასიაში მოგზაურობისშესახებ დაწერა და რომლის ღირსებისა თუ ნაკლოვანებათა გათვალისწინება აუცილებელიათვითონ ამ წიგნის შინაარსის უკეთასათვისებლად.

Citation preview

Page 1: ალექსანდრე დიუმა

amoCenili frangi mwerali aleqsandre

diuma-mama (1803-1870) ara marto

nayofieri romanisti da dramaturgi,

aramed cnobismoyvare mogzauric iyo.

sayuradReboa is „STabeWdilebaTa wigni“,

romelic man kavkasiaSi mogzaurobis

Sesaxeb dawera da romlis Rirsebisa Tu

naklovanebaTa gaTvaliswineba aucilebelia

TviTon am wignis Sinaarsis ukeT

asaTviseblad.

diumam sicocxlis manZilze araerTi qveyana

moinaxula, rac aramxolod misi mogzaurobis

Jinidan gamomdinareobda. parizSi, diuma

ganTqmuli iyo Tavisi aRviraxsnili cxovrebis

wesiTa da rigianad dagrovili valebiT. swored

mevaleebisgan Tavis daRwevis mcdelobiT

iyo ganpirobebuli misi „dedamiwis irgvliv

mogzaurobac“. saqarTvelo diumas „msoflio

turnes“ marSrutSi me-19 saukunis ormocdaaTian

wlebSi moxvda. STabeWdilebebis, kontrastebisa

da ucxo kulturebis motrfiale mwerlisaTvis,

imJamindeli saqarTvelo namdvili aRmoCena iyo.

is Zlier moixibla am qveyniT, misi bunebiTa da

macxovreblebiT.

diuma saqarTveloSi 1858 wlis damlevs Camovida,

rodesac batonymoba jer kidev ar iyo gauqmebuli,

xolo kavkasiis omis finaluri aqti es-esaa unda

damTavrebuliyo. diumas wignSi mkrTalad aisaxa

epoqis socialuri, politikuri da samxedro-

biurokratuli atmosfero. Tbilisidan foTamde

mogzaurobis gadmocemisas mkiTxveli, marTalia,

mkrTalad, magram mainc ecnoba reformis

winadroindeli qarTuli provinciebis cxovrebis

ama Tu im mxares, saintereso eTnografiul

g

THE BOOK OF IMPRESSIONS

A PUBLICATION OF TBILISI MARRIOTT HOTEL & COURTYARD BY MARRIOTT TBILISI67

Page 2: ალექსანდრე დიუმა

wvrilmanebs, gauval da cud gzebs da a. S. magram

mwerali Rrmad ar ixedeba dabali fenebis yofa-

cxovrebaSi, metwilad neitraluri damkvirveblis

poza aurCevia da izidavs yvelaferi, rac uCveulo,

zogjer „veluri“ an egzotikuri elferis

mqonea. al. diuma ZiriTadad rCeba romantikosi-

beletristis niadagze, romlisTvisac gamonaklisi

ufro sayuradReboa, vidre Cveulebrivi da

tipiuri.

saerTod, diuma-beletristi, xSirad istorias

„Taviseburad“ akeTebda, saintereso epizodi,

utrirebuli da gazviadebuli, warmtaci da

dinamiuri ambebiT mdidari fabula - ai CarCo,

romelSic mwerali calkeul mxatvrul suraTebs

aTavsebda. amave RirsebiTa da naklovanebiT

xasiaTdeba diuma, rogorc mogzauri-memuaristi.

uaRresad sainteresoa diumas uSualo cnobebi

saqarTvelos dedaqalaqze. yvelaferi is, rac

TbilisSi dakvirvebis sagania diumasaTvis,

cocxldeba mwerlis msubuq da gonebamaxvilobiT

savse TxrobaSi. sainteresoa mwerlis mier

mejlisis aRwera kavkasiis mTavarmarTebel

bariatinskis saxlSi, sadac is gaocebas ver faravs

qarTuli maRali sazogadoebis ganswavlulobis,

daxvewili manerebisa da evropuli stilis gamo.

mwerali aRfrTovanebiT aRwers qarTveli

qalebis garegnobas da gakvirvebiT aRniSnavs, rom

Tbilisel qalebs SeeZloT sul raRac ori kviris

dagvianebiT mihyolodnen italiuri Teatrisa da

gandis bulvaris modas. gansakuTrebuli interesiT

aRwers Tbilisis quCebsa da egzotikur bazarsac,

Tumca aqve aRniSnavs wuxiliT, rom am mSvenier

qalaqSi seirnobisas, warmoudgenelia dasvrili ar

dabrunde saxlSi, quCebis mouwesrigeblobisa da

talaxis gamo.

diuma aRafrTovana qarTuli Teatris darbazma,

romelic sulac ar iyo mdidrulad morTuli,

magram misma sada da gemovnebianma morTulobam

mweralze waruSleli STabeWdileba moaxdina:

„zeda foies ornamentis magivrad arabuli

CuqurTma amSvenebda, saucxood iyo moxatuli

farda, darbazi ki feriebis sasaxles ufro hgavda,

ara mdidruli morTulobis, aramed ufaqizesi

gemovnebis gamo… iseTi grZnoba mqonda, TiTqos

pompeusis TeatrSi viyavi“.

THE BOOK OF IMPRESSIONS

A PUBLICATION OF TBILISI MARRIOTT HOTEL & COURTYARD BY MARRIOTT TBILISI68

Page 3: ალექსანდრე დიუმა

al. diuma gansakuTrebuli simpatiiT laparakobs

qarTvelebze da miiCnevs, rom saWiroa am eris

sagangebo Seswavla: „me arafers vlaparakob

qarTvelebze - wers igi - romlebsac saqarTvelos

gareSe versad naxavT da romelnic imdenad

saucxoo, keTilSobili, patiosani, mamaci, guluxvi

da SemarTebuli eria, rom mas specialuri

gamokvleva unda mieZRvnas“.

diuma aRtacebulia qarTveli mamakacebis

garegnobiTac. imerlebis, gurulebisa da

megrelebis Sesaxeb igi ambobs:

„evropaSi warmodgenac ara aqvT kolxeTis xalxTa

silamazeze. gansakuTrebiT lamazi tanadoba da

siaruli aqvT, mamakacebs, sul ubralo msaxurebsac

ki TavadiSvilis ieri aqvT“.

mwerali, gansakuTrebuli interesiT aRwers

qarTul sufrasa da mis tradiciebs, Tamadis

instituts, qarTul simReras, Tumca gazviadebis

moyvaruli diuma, qarTvelebis udavo siyvaruls

Rvinis mimarT kidev ufro utrirebas ukeTebs da

fantastikis Janramde ahyavs: „qarTul sufraze

Cveulebriv msmelebi xuT-eqvs boTl Rvinos svamen,

ufro didi msmelebi ki Tormet-TxuTmet boTls.

gamoirCevian iseTebic, romlebic boTlobiT ki

ara, tikobiT svamen, eseni oc-ocdaxuT boTlamde

adian. ase, rom qarTveli saSualod TxuTmet

boTls svams“. niSandoblivia, rom erT-erT

ojaxSi stumrobisas, mwerali aseT eqstremalur

pirobebSic axerxebs Tavis gamoCenas da qarTuli

sufris gamocdas Rirseulad abarebs. saRamos

dasasruls, mwerals ajildoveben erTgvari

sigeliT, romelzec damswre sazogadoebis

xelmowerebiT dasturdeba, rom man qarTvelebze

meti Rvino dalia.

magram aris sfero, romelsac diuma

gansakuTrebuli seriozulobiT miudga - esaa

sfero mwerlis kulinaruli midrekilebebisa. diuma

specialisti - mzareulis codniT da gemovnebiT

msjelobs qarTuli sufris kerZebisa da Rvinoebis

Rirsebebze, sagangebod aRwers mwvads da sxva

qarTul tradiciul kerZebs.

a. diumas mogzaurobis wignSi aseve didi adgili

uWiravs e. w. kavkasiis omis masalas, kerZod ki

cnobebs Samilis, misi jalabisa da haji-muratis

Sesaxeb. diumam icis haji-muratis mkvlelobis

adgili „utyuaria cnoba imis Sesaxeb, rom tfilisSi

moutaniaT misi mokveTili Tavi. me maqvs suraTi am

Tavisa, naturisagan gadaRebuli“ - ambobs diuma.

haji-muratis Tavi marTlac iyo gamofenili

TbilisSi da masTan suraTi marTlac gadauRia,

mxolod ara diumas, aramed mxatvar koradins.

„kavkasiis“ saukeTeso furclebs Seadgens is adgilebi, romlebic mwerlis uSualo dakvirvebebs Seicaven. magaliTad, SesaniSnavad aqvs gadmocemuli Tavisi STabeWdilebani kavakasiis da kerZod, saqarTvelos bunebaze. brwyinvaledaa daxatuli yaranais qedi (daRestani). visac mouvlia es mxare udavod ityvis, rom diuma modelis utyuar asls gvawvdis. STambeWdavia, qar-Tovlian amindSi Tbilisidan fasanauramde mgzavrobis aRwerac. mogzaurobis es adgilebi saukeTeso nimuSebia diumas peizaJuri mxatvrobisa.

diumas „kavkasia“ ikiTxeba didi interesiT. SegviZlia vivaraudod, rom im droebaSi bevri evropeli stumari swored am nawarmoebis gacnobis Semdeg ewvia saqarTvelos da sakuTari TvaliT naxa is, rasac Zlieri efeqtebis moyvaruli „sami muSketeris“ avtori, faqtebis gadaWarbebuli interpretaciiTa da gazviadebiT, ase msubuqad da sainteresod awvdis mkiTxvels.

THE BOOK OF IMPRESSIONS

A PUBLICATION OF TBILISI MARRIOTT HOTEL & COURTYARD BY MARRIOTT TBILISI69