44

Θ΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ

Embed Size (px)

Citation preview

Π Ο Ι Μ Α Ν Ο Ρ Ι Κ Η Ε Γ Κ Σ Κ Λ Ι Ο Σ

ΟΣ ΣΕΒΑΣΜΙΩΑΟΣ ΜΗΡΟΠΟΛΙΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΚΑΙ ΦΑΛΗΡΟΣ

ΔΡΑΠΕΣΩΝΑΣ κ΄ ΑΓ ΙΩΑΝΝΟΣ ΡΕΝΗ

Σ Ε Ρ Α Φ Ε Ι Μ

ΕΠΙ Η ΚΑΘΙΕΡΩΣΕΙ ΟΣ ΕΟΡΑΣΜΟΣ ΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΝΗΜΗΣ ΩΝ ΑΓΙΩΝ

ΘΕΟΦΟΡΩΝ ΠΑΕΡΩΝ ΩΝ ΣΣΓΚΡΟΗΣΑΝΩΝ ΗΝ Θ΄ (9η)

ΟΙΚΟΣΜΕΝΙΚΗ ΣΣΝΟΔΟ

Ηι Β΄ ΚΣΡΙΑΚΗι ΩΝ ΝΗΣΕΙΩΝ

Ἀγαπητοί Πατέρες καί ἀδελφοί Μέ τήν ἄκτιστη Φάρι τοῦ ἐν Σριάδι δοξαζομένου Θεοῦ καί τίς πρεσβεῖες τοῦ

ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Γρηγορίου Ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης τοῦ Παλαμᾶ τοῦ κήρυκος τῆς ἀκτίστου Θείας Φάριτος καί θεατοῦ τοῦ ἀκτίστου Υωτός ἑορτάζουμε σήμερα Β΄ Κυριακή τῶν Νηστειῶν μαζί μέ τήν πατερική προσωπικότητα τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ γιά πρώτη φορά στήν καθrsquoἡμᾶς Ἱερά Μητρόπολη καί τήν ἑορτή τῶν ἁγίων καί θεοφόρων Πατέρων πού συνεκρότησαν τήν Θ΄ (9η) Ἁγία καί Οἰκουμενική ύνοδο στήν Κωνσταντινούπολη τό 1351 μΦ ἡ ὁποία ἑορτή καθιερώνεται νά ἑορτάζεται ἐτησίως ἐν τῆ καθrsquoἡμᾶς Ἱερᾶ Μητροπόλει μέ τήν ἐμπνευσμένη Ἱ Ἀκολουθία τοῦ ἐν οὐρανοῖς αὐλιζομένου μακαριστοῦ Ἀποστόλου Παπαχρήστου Ὑμνογράφου καί ὑπερόχου διακόνου τοῦ Ὀρθοδόξου Βυζαντινοῦ μέλους καί τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Συπικοῦ οὗ ἡ μνήμη εἴη αἰωνία Οἱ Ὀρθόδοξοι δέν παύουμε τήν ἀρίθμηση τῶν Οἰκουμενικῶν υνόδων στήν Ζ΄ (7ῃ) Ἁγία καί Οἰκουμενική ύνοδο τοῦ ἔτους 787 μΦ κατά τῶν αἱρετικῶν καί χριστιανοκατηγόρων εἰκονομάχων ἀλλά ἀριθμοῦμε ὡς Ἁγίες καί Οἰκουμενικές ἄλλες δύο υνόδους α) τήν ἐπί Μεγάλου Υωτίου ύνοδο τῶν ἐτῶν 879-880 μΦ ἡ ὁποία εἶναι ἡ Η΄ (8η) Ἁγία Οἰκουμενική ύνοδος καί β) τήν ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης ύνοδο τοῦ ἔτους 1351 μΦ ἡ ὁποία εἶναι ἡ Θ΄ (9η) Ἁγία Οἰκουμενική ύνοδος

Ἡ Θ΄ (9η) Οἰκουμενική ύνοδος συνεκλήθη στίς 28 Μαΐου 1351 ἀπό τόν αὐτοκράτορα Ἰωάννη Καντακουζηνό καί τόν πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Κάλλιστο στά ἀνάκτορα τῶν Βλαχερνῶν στό Ἀλεξιανό τρίκλινο Ἔλαβαν μέρος ὁ αὐτοκράτορας Ἰωάννης Καντακουζηνός ὡς πρόεδρος ὁ πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Κάλλιστος εἰκοσιπέντε μητροπολίτες πού εἶχαν τή σύμφωνη γνώμη ἄλλων τριῶν ἑπτά ἐπίσκοποι ὁ σεβαστοκράτορας Μανουήλ Ἀσάνης ὁ Ἀνδρόνικος Ἀσάνης τά μέλη τῆς υγκλήτου πολλοί ἄρχοντες ἡγούμενοι ἀρχιμανδρίτες ἱερεῖς μοναχοί καί πολλοί λαϊκοί Κλήθηκε ἐπίσης νά πάρει μέρος καί ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ὄχι βέβαια μέ τήν ἰδιότητα τοῦ κατηγορουμένου ἀλλά τά βέλη ὅλων τῶν ἀντιπάλων στρέφονταν κυρίως

ἐναντίον του γιrsquoαὐτόν τόν λόγο ἀνέλαβε μέ προτροπή τοῦ Αὐτοκράτορα καί τῆς υνόδου τό βάρος τοῦ ἀγῶνος ἐναντίον τῶν αἱρετικῶν Ἀκινδυνιστῶν

Ἡ ύνοδος ὕστερα ἀπό σοβαρή προσεκτική ψύχραιμη καί σέ βάθος μελέτη κατεδίκασε καί ἀναθεμάτισε τούς αἱρετικούς Βαρλαάμ Καλαβρό καί Γρηγόριο Ἀκίνδυνο ἀναγνώρισε τήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ὡς διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας καί ἐξέδωσε τήν ἀπόφασή Σης τεκμηριώνοντάς την μέ πλῆθος Πατερικῶν μαρτυριῶν σύμφωνα μέ τήν ὁποία α) ὑπάρχει διάκριση ἀνάμεσα στήν θεία οὐσία καί τήν θεία ἐνέργεια β) ἡ θεία ἐνέργεια εἶναι ἄκτιστη γ) δέν προκύπτει καμμιά σύνθεση στόν Θεό ἀπό αὐτό δ) ἡ θεία καί ἄκτιστη ἐνέργεια προσαγορεύεται ἀπό τούς ἁγίους Θεότης ε) ὁ Θεός ὑπέρκειται κατrsquo οὐσίαν τῆς θείας ἐνεργείας καί στ) κάθε δημιούργημα μετέχει στήν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ καί ὄχι στήν οὐσία Σου 1

Ἡ ύνοδος τοῦ 1351 μΦ ἔχει ὅλα τά χαρακτηριστικά τῆς Οἰκουμενικῆς υνόδου καί μπορεῖ νά χαρακτηρισθεῖ ὡς Θ (9η) Οἰκουμενική ύνοδος Διασώζει ὅλα τά ἐξωτερικά καί ἐσωτερικά στοιχεῖα τῆς Οἰκουμενικῆς υνόδου διότι α) συνεκλήθη ἀπό τόν αὐτοκράτορα Ἰωάννη Καντακουζηνό β) εἶχε ὡς ἀντικείμενο σπουδαῖο θέμα στό ὁποῖο συγκεφαλαιώνεται ὅλη ἡ ὀρθόδοξη θεολογία καί πνευματικότητα καί στό ὁποῖο συγκρούονται δύο παραδόσεις ἡ ὀρθόδοξη καί ἡ φραγκολατινική γ) ἀσχολήθηκε μέ σοβαρό δογματικό θέμα τό ὁποῖο εἶναι συνέχεια τῶν θεμάτων πού ἀπασχόλησαν τήν ἀρχαία Ἐκκλησία Σόν 4ο αἰώνα οἱ ἅγιοι Πατέρες ἀντιμετώπισαν τήν αἵρεση τοῦ Ἀρείου ὁ ὁποῖος ἔλεγε ὅτι ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι κτίσμα Καί ἡ ύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως τοῦ ἔτους 1351 μΦ ἀντιμετώπισε τήν αἵρεση τοῦ Βαρλαάμ ὁ ὁποῖος ἔλεγε ὅτι ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ εἶναι κτιστή Ἐπίσης ἀφοῦ ἡ ύνοδος αὐτή ἀσχολήθηκε μέ τό δόγμα περί τῶν θείων ἐνεργειῶν φέρεται ὡς συνέχεια τῆς Σ΄ (6ης) Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς υνόδου (680 μΦ) ἡ ὁποία ἀπεφάνθη ὅτι ὁ Φριστός ἔχει δύο θελήσεις καί δύο ἐνέργειες θεία καί ἀνθρώπινη γεγονός πού μνημονεύει ὁ Σόμος τῆς υνόδου τοῦ ἔτους 1351 Μάλιστα οἱ αἱρετικοί τούς ὁποίους κατεδίκασε ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως λέει ὁ Σόμος Σης εἶναι χειρότεροι τῶν Μονοθελητῶν καί τῶν Μονενεργητῶν τούς ὁποίους κατεδίκασε ἡ Σ΄ (6η) Ἁγία καί Οἰκουμενική ύνοδος δ) ἀποδέχθηκε τίς ἀποφάσεις τῶν προηγουμένων υνόδων ε) τεκμηρίωσε ὅλη τήν θεολογία τῶν κειμένων τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τήν διδασκαλία ὅλων τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας στ) ὁ Σόμος της ὑπογράφτηκε ἀπό ὅλους (Αὐτοκράτορας Ἰωάννης Καντακουζηνός Πατριάρχης Κωνλεως Κάλλιστος παριστάμενοι υνοδικοί Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Νήφων Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Λάζαρος ὑπέρ τούς πενήντα Μητροπολίτες Ἐπίσκοποι ὁ Ἰωάννης Παλαιολόγος ὁ Ματθαῖος Καντακουζηνός)2 ζ) στό laquoυνοδικό τῆς Ὀρθοδοξίαςraquo πού ἐκφράζει τήν συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας μας γιά τή νίκη καί τόν θρίαμβο τῶν Ὀρθοδόξων οἱ ἅγιοι Πατέρες πρόσθεσαν καί τά laquoΚατά Βαρλαάμ καί Ἀκινδύνου κεφάλαιαraquo τῆς υνόδου Αὐτῆς η) ἀνέπτυξε τήν διδασκαλία της ὁ θεούμενος πατήρ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς Σήν αὐθεντία τῶν Οἰκουμενικῶν υνόδων ὅπως καί τῶν ἄλλων υνόδων προσδίδουν κυρίως οἱ θεούμενοι καί θεοφόροι ἅγιοι Πατέρες οἱ ὁποῖοι τίς συγκροτοῦν 3 καί θ) ἡ ύνοδος αὐτή χαρακτηρίσθηκε ὡς Οἰκουμενική ἀπό πολλούς Πατέρες καί διδασκάλους καί τόν εβασμιώτατο Μητροπολίτη Ναυπάκτου καί Ἁγίου

1 ΒΕΝΙΖΕΛΟ ΦΡΙΣΟΥΟΡΙΔΗ Οἱ ἠσυχαστικές ἔριδες κατά τόν ΙΔ΄ αἰῶνα ἐκδ Παρατηρητής Θεσκη 1993 σσ 85-104 2 Ὅπ σσ 100 125 3 ΓΕΩΡΓΙΟ ΥΛΩΡΟΥΚΤ Ἁγία Γραφή Ἐκκλησία Παράδοσις ἐκδ Πουρναράς Θεσκη μετάφρ Δ Σσάμης σσ 133-134 ΠΡΩΣΟΠΡΕΒ ΙΩΑΝΝΗ ΡΩΜΑΝΙΔΗ Ἰησούς Φριστός ἡ ζωή τοῦ κόσμου πολυγραφημένη ὁμιλία μετάφρ Μοναχός Μάξιμος Λαυριώτης σ 59

Βλασίου κ Ἰερόθεο4 τόν εβασμιώτατο Μητροπολίτη Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως κ Ἱερεμία5 τόν Θεοφιλέστατο Ἐπίσκοπο κ Ἀθανάσιο Γιέφτιτς6 τόν μακαριστό καθηγητή τῆς δογματικῆς πρωτοπρεσβύτερο π Ἰωάννη Ρωμανίδη7 τόν ὁμότιμο καθηγητή τῆς Θεολογικῆς χολῆς τοῦ πανεπιστημίου Ἀθηνῶν αἰδεσιμολογιώτατο πρωτοπρεσβύτερο π Γεώργιο Μεταλληνό8 κἄ

Μέ βάση τά παραπάνω δέν πρόκειται γιά κάποια πρωτοτυπία ἤ καινοτομία τό νά ἀποδεχθοῦμε ὡς Ἱερά Μητρόπολη ὡς Σοπική Ἐκκλησία τήν ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ύνοδο τοῦ 1351 μΦ ὡς Οἰκουμενική καί νά προτείνουμε τήν ἐπίσημη ἀποδοχή της ὡς τέτοια ἀπ ὅλη τήν Ὀρθόδοξη Καθολική Ἐκκλησία δεδομένου ὅτι σύμφωνα μέ τήν Ὀρθόδοξη Παράδοση ἡ ύνοδος ἐπεμβαίνει γιά νά διακηρύξει ἐπίσημα πλέον τήν ἤδη ὑπάρχουσα καί ἀποδεικνυομένη στήν ἀλάνθαστη συνείδηση τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας Οἰκουμενικότητα μιᾶς υνόδου

τό σημεῖο αὐτό κρίνεται ἀναγκαίο νά ἀναφερθοῦν οἱ κύριες ἰδέες τοῦ ἀπό τή Δύση ἐλθόντος Βαρλαάμ Καλαβροῦ τήν καταδίκη τῶν ὁποίων ἐπεκύρωσε ἡ ἐν Κωνλει ύνοδος τοῦ 1351 σέ ἀντιπαράθεση μέ τήν Ὀρθόδοξη διδασκαλία γιά νά φανεῖ ἡ ύνοδος αὐτή ὡς Οἰκουμενική

Α) Ἡ ἀποδεικτική καί ἡ διαλεκτική μέθοδος Ὁ φιλόσοφος Βαρλαάμ στά θεολογικά δόγματα καί θέματα δέν χρησιμοποιοῦσε

ἀποδείξεις ἀπό τήν Ἁγία Γραφή καί τούς ἁγίους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἀλλά ἀπό τόν ἀνθρώπινο συλλογισμό τήν λογική Ἡ μέθοδος αὐτή ἦταν γνωστή στόν Βαρλαάμ ἀπό τήν Δύση ἀφοῦ ἀποτελεῖ τό θεμέλιο τῆς σχολαστικῆς laquoθεολογίαςraquo τοῦ Ἱ Αὐγουστίνου καί τοῦ Θωμᾶ Ἀκινάτη καί συνοψίζεται στό ρητό laquoπιστεύω γιά νά κατανοήσωraquo ύμφωνα μέ τήν ἀρχή αὐτή πρῶτα δέχεται κανείς τά δόγματα καί ἔπειτα μέ τήν διάνοιά του ὁπλισμένη μέ τήν φιλοσοφία ἐμβαθύνει σrsquoαὐτά καί ἀνακαλύπτει νέα δόγματα ὅπως οἱ αἱρετικοί παπικοί τήν αἵρεση τοῦ Filioque

Σόν τρόπο αὐτόν σκέψεως καί ἐνεργείας τοῦ Βαρλαάμ τόν πρόσεξε ἰδιαίτερα ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς Ὁ ἅγιος χρησιμοποιοῦσε τήν ἀποδεικτική μέθοδο δηλ εἰσέφερε στά θεολογικά θέματα ἀποδείξεις ἀπό τήν Ἁγία Γραφή καί τήν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας Ἐνῶ ὁ Βαρλαάμ χρησιμοποιοῦσε τήν διαλεκτική μέθοδο ἡ ὁποία στηρίζεται στή δύναμη τῆς λογικῆς στόν ὀρθολογισμό καί κατέληγε σέ πιθανότητες τά θεῖα πρέπει νά ἐφαρμόζεται ἡ ἀποδεικτική μέθοδος ἡ ὁποία στηρίζεται στήν αὐθεντία τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας καί βοηθητικῶς μόνο νά χρησιμοποιοῦμε τήν λογική καί τούς φιλοσόφους Ὁ Βαρλαάμ ἔκανε ἀκριβῶς τό ἀντίθετο Ὁ βαρλααμισμός γιά τήν γνώση τοῦ Θεοῦ προϋποθέτει τήν φιλοσοφία καί τήν γυμνασμένη καί ἰσχυρή λογική Ὅμως κατά τήν Ὀρθόδοξη διδασκαλία τήν ὁποία ἐξέφρασε ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς τήν γνώση τοῦ Θεοῦ τήν ἀποκτοῦμε μέ τή μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς τῆς ζωῆς καί τῆς διδασκαλίας τῶν ἁγίων Πατέρων καί κυρίως μέ τό βίωμα τῆς μετανοίας μέσα στήν Ἐκκλησία9

Β) Ἡ φιλοσοφία

4 ΕΒ ΜΗΣΡ ΝΑΤΠΑΚΣΟΤ κ ΙΕΡΟΘΕΟ Περί τῆς ἀναγνωρίσεως τῆς ἐν Κωνλει ἐν ἔτει 879-880 μΦ συγκληθείσης υνόδου ὡς Ὀγδόης Οἰκουμενικῆς Εἰσήγηση στήν ΙΙ Ὀκτώβριος 2011 5 ΕΒ ΜΗΣΡ ΓΟΡΣΤΝΟ κ ΙΕΡΕΜΙΑ Περί τῆς ἀναγνωρίσεως τῆς ἐν Κωνλει ἐν ἔτει 1351 μΦ συγκληθείσης υνόδου ὡς Ἐνάτης Οἰκουμενικῆς Εἰσήγηση στήν ΙΙ επτέβριος 2011 6 ΘΕΟΥ ΕΠΙΚΟΠΟ κ ΑΘΑΝΑΙΟ ΓΙΕΥΣΙΣ Φριστός Ἀρχή καί Σέλος ἐκδ Ἴδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σ 195 7 ΠΡΩΣΟΠΡΕΒ ΙΩΑΝΝΗ ΡΩΜΑΝΙΔΗ Δογματική καί υμβολική Θεολογία τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας τ Α΄ ἐκδ Πουρναράς Θεσκη 2004 σ 43 8 ΠΡΩΣΟΠΡΕΒ ΓΕΩΡΓΙΟ ΜΕΣΑΛΛΗΝΟ Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς πατέρας τῆς Θ΄ Οἰκουμενικῆς υνόδου Ἱ Μ Μ Μετεώρου Ἅγια Μετέωρα 2009 9 Ν ΜΑΣΟΤΚΑ Δογματική καί υμβολική Θεολογία Α΄ Εἰσαγωγή στή θεολογική γνωσιολογία ἐκδ Πουρναράς Θεσκη 2000 σσ 137-180

Ὁ Βαρλαάμ ἔδινε στή φιλοσοφία λυτρωτικό χαρακτήρα καί θεωροῦσε τήν γνώση της ὡς ἀναγκαῖο συμπλήρωμα τῆς θείας Ἀποκαλύψεως Οἱ φιλόσοφοι γιά τόν Βαρλαάμ ἦταν ὅπως οἱ ἅγιοι Προφῆτες καί οἱ Ἀπόστολοι ἀφοῦ τούς φιλοσόφους τούς χαρακτήριζε ὡς θείους καί φωτισμένους ἀπό τόν Θεό

Ὅμως ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς στά συγγράμματά του laquoὙπέρ τῶν ἱερῶς ἡσυχαζόντωνraquo ἀπέκλεισε τήν φιλοσοφία ὡς ἀνίσχυρη νά διεισδύσει στόν χῶρο τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ καί τήν περιόρισε ὡς χρήσιμη μόνο γιά τά κτιστά10

Γ) Ἡ εὐχή τοῦ Ἰησοῦ Ὁ Βαρλαάμ ἐπιτέθηκε ἀκόμη καί ἐναντίον τῆς εὐχῆς τοῦ Ἰησοῦ δηλ τοῦ laquoΚύριε

Ἰησοῦ Φριστέ Τἱέ τοῦ Θεοῦ ἐλέησον μέ τόν ἁμαρτωλόνraquo Ἡ χρήση τῆς ψυχοσωματικῆς μεθόδου στήν προσευχή ἀπό τούς ἡσυχαστές θεωρήθηκε ἀπό τόν Βαρλαάμ ὡς ἀπόπειρα ἀνατροπῆς τῶν μυστηρίων καί ὡς διδασκαλία ἄγνωστη στούς Πατέρες Γιrsquoαὐτό κατηγοροῦσε τούς μοναχούς ὡς Βογομίλους καί Μασσαλιανούς ἐπειδή χρησιμοποιοῦσαν μία εὐχή ὅπως ἐκεῖνοι (οἱ Μασσαλιανοί) χρησιμοποιοῦσαν μόνο μία εὐχή τήν Κυριακή προσευχή Ἐπίσης τούς κατηγοροῦσε ὅτι ἀρνοῦνται τήν Θεότητα τοῦ Φριστοῦ ἐπειδή στήν laquoεὐχή τοῦ Ἰησοῦraquo ὁ Φριστός ὀνομάζεται ἁπλῶς Τἱός τοῦ Θεοῦ καί ὄχι Θεός

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς μαζί μέ ἄλλους μοναχούς ἀπέδειξαν α) τήν ἁγιογραφική καί πατερική θεμελίωση τῆς προσευχῆς τοῦ Ἰησοῦ β) ὅτι δέν χρησιμοποιοῦσαν μόνο μία εὐχή ὅπως οἱ Μασσαλιανοί ἀλλά καί ὅλες τίς ἄλλες ἐκκλησιαστικές εὐχές καί γ) ὅτι ἡ φράση laquoΤἱέ Θεοῦraquo δέν ἀπέκλειε τήν πίστη στή Θεότητα τοῦ Φριστοῦ11

Δ) Σό Θαβώριο Υῶς Ὁ Βαρλαάμ ὑποστήριζε ὅτι τό Υῶς τῆς Θείας Μεταμορφώσεως εἶναι κτιστό Δέν

εἶναι ἀπρόσιτο οὔτε ἀληθινό φῶς τῆς θεότητας ἀλλά κατώτερο ἀπό τούς ἀγγέλους καί ἀπό αὐτή τήν ἀνθρώπινη νόηση τά νοήματα καί τά νοούμενα Εἶναι δηλ φῶς ὑλικό πού ἄλλοτε γινόταν ὁρατό μέ τίς αἰσθήσεις καί ἄλλοτε διαλυόταν καί κατέληγε στό laquoμή εἶναιraquo διότι ἦταν φθαρτό καί πεπερασμένο12

rsquo αὐτή τήν αἵρεση ὅτι δηλ τό Θαβώριο Υῶς εἶναι κτιστό ὁδηγήθηκε ὁ Βαρλαάμ ἐπειδή ταύτιζε τήν ἄκτιστη οὐσία τοῦ Θεοῦ μέ τίς ἄκτιστες ἐνέργειές Σου καί ἐπειδή ἀπέδιδε στόν Θεό κτιστές ἐνέργειες Ὁ Βαρλαάμ δέν δεχόταν ἄκτιστες ἐνέργειες στόν Θεό Πίστευε ὅτι ὁ Θεός εἶναι οὐσία ἀπρόσιτη καί δέν ἐπικοινωνεῖ προσωπικά μέ τόν ἄνθρωπο Ἐνεργεῖ στόν κόσμο ὄχι ἄμεσα ἀλλά ἔμμεσα μέ κτιστές ἐνέργειες Γιrsquo αὐτόν ἡ Θεία Φάρις εἶναι μέγεθος κτιστό πού τό δημιουργεῖ ὁ Θεός γιά νά σώσει τόν ἄνθρωπο Κτιστή εἶναι ἐπίσης ἡ Φάρις τῶν Μυστηρίων ὅπως κτιστό εἶναι καί τό Θαβώριον Υῶς τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Φριστοῦ13

Οἱ ἀπόψεις ὅμως αὐτές τοῦ Βαρλαάμ γιά τό Θεῖο Υῶς εἶναι κακόδοξες καί ἀντίθετες μέ τήν διδασκαλία τῶν ἁγίων Μέ ἀναφορά πλήθους πατερικῶν χωρίων ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς καί ἄλλοι μοναχοί ἀπέδειξαν ὅτι τό Υῶς τῆς Θείας Μεταμορφώσεως δέν εἶναι ὑλικό καί πεπερασμένο δέν εἶναι ἐξωτερική δόξα τοῦ σώματος ἀλλά δόξα καί λαμπρότητα τῆς ὑποστατικά ἑνωμένης μέ τό σῶμα θεότητας Δέν εἶναι ἀκόμη τό Υῶς ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ πού εἶναι ἀθέατη καί ἀμέθεκτη ἀλλά ἐνέργεια καί Φάρις τοῦ Θεοῦ προσιτή καί μεθεκτή ἀπό τούς ἀξίους ύμφωνα μέ τήν ύνοδο τοῦ 1351 πού εἶναι ἡ Θ΄ (9η) Ἁγία καί Οἰκουμενική ύνοδος laquoἄκτιστόν ἐστι τό Υῶς τῆς τοῦ Κυρίου Μεταμορφώσεως καί οὐκ ἔστι τοῦτο ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦraquo Ἐπίσης σύμφωνα μέ τό υνοδικό της Ὀρθοδοξίας τό Υῶς πού ἔλαμψε κατά τή Μεταμόρφωση

10 ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ ΠΑΛΑΜΑ Α΄ Σριάδα laquoὙπέρ τῶν ἱερῶς ἡσυχαζόντωνraquo Περί λυσιτελείας τῆς ἔξω παιδείας Περί κατοχῆς τοῦ νοῦ καί Περί θείου φωτός 11 Β ΦΡΙΣΟΥΟΡΙΔΗ ἔνθrsquoἀνωτ σ 53 12 Ὅπ σ 51 13 Ὁ Παπισμός χθές καί σήμερα ἐκδ Ἱ Μ Παρακλήτου Ὠρωπός Ἀττικῆς Ἰούλιος 2009 σσ 15- 16

τοῦ Κυρίου δέν εἶναι οὔτε κτίσμα οὔτε οὐσία τοῦ Θεοῦ ἀλλά ἄκτιστη καί φυσική Φάρις καί ἔλλαμψη καί ἐνέργεια πού πάντοτε προέρχεται ἀχωρίστως ἀπό τήν θεία οὐσία14

τήν Ὀρθόδοξη θεολογία ὑπάρχει διάκριση μεταξύ ἀκτίστου οὐσίας τοῦ Θεοῦ καί ἀκτίστων ἐνέργειών Σου Μέ τήν οὐσία βέβαια τοῦ Θεοῦ ἡ ὁποία εἶναι παντελῶς ἀκατάληπτη καί ἀνέκφραστη ὁ πιστός δέν μπορεῖ νά ἔλθει σέ κοινωνία Ἐπικοινωνεῖ ὅμως καί μετέχει τῶν θείων ἐνεργειῶν Σου Αὐτές ὅπως καί ἡ θεία οὐσία εἶναι ἄκτιστες καί ἀδημιούργητες Εἶναι δηλ κάτι ἄλλο ἀπό τήν θεία οὐσία ἀλλά ὄχι κάτι ἄλλο ἀπό τήν Θεότητα Ὁ πιστός μέ τή μετάνοια τήν ἄσκηση τήν προσευχή καί τή συμμετοχή του στή μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας κοινωνεῖ μέ τίς ἄκτιστες θεῖες ἐνέργειες καί γίνεται laquoθείας φύσεως κοινωνόςraquo15 Δηλ μέ τίς ἄκτιστες θεῖες ἐνέργειες καί κατά τό μέτρο τοῦ πνευματικοῦ του ἀγώνα καθαρίζεται ἡ καρδιά του ἀπό τά πάθη φωτίζεται ὁ νοῦς καί ἀξιώνεται νά laquoδεῖraquo θεᾶται μέ τρόπο μυστικό καί ἀπόρρητο τή θεία δόξα τό ἄκτιστο Υῶς Αὐτή εἶναι ἡ ἡσυχαστική παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας16

Ὁ Βαρλαάμ ἐπίσης θεωροῦσε ὅτι οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι ἦταν ἀτελεῖς σrsquo ἐκείνη τήν ὑπέρτατη θεωρία τῆς Μεταμορφώσεως ἐξαιτίας τοῦ φόβου πού δοκίμασαν ὅταν οἱ Προφῆτες Μωϋσῆς καί Ἠλίας εἰσῆλθαν στή νεφέλη

ύμφωνα ὅμως μέ τήν ύνοδο τῆς Κωνλεως τοῦ 1351 καί ὅπως ἐξηγοῦν οἱ ἅγιοι Πατέρες αὐτός ὁ φόβος πού ἦταν στενά συνδεδεμένος μέ τήν χαρά δέν ἦταν δουλικός ὥστε νά κολασθοῦν καί νά λυπηθοῦν οἱ Ἀπόστολοι ἀλλά υἱϊκός καί τῶν τελείων Γιατί ὑπάρχει ὁ εἰσαγωγικός φόβος καί ὁ φόβος τῶν τελείων Ἐδῶ πρόκειται γιά χαρά σεβασμό προσκύνηση τοῦ μεγάλου μυστηρίου τοῦ ὁποίου ἀξιώθηκαν νά γίνουν θεατές17

Ε) Ἡ κατά Φάριν θέωση Ὅλα τά παραπάνω ἔχουν σωτηριολογικές προεκτάσεις καί συνέπειες δηλ ἔχουν

ἄρρηκτη σχέση μέ τήν σωτηρία καί τή ζωή τοῦ Ὀρθοδόξου Φριστιανοῦ Γιατί ἄν ἡ θεία Φάρις εἶναι κτιστή ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά φθάσει στόν ἁγιασμό καί τήν κατά Φάριν θέωση Καί αὐτό ἐπειδή ἁπλούστατα ἕνα κτίσμα ndash κτιστή ἐνέργεια (Φάρις) ndash δέν εἶναι δυνατόν νά σώσει νά λυτρώσει καί νά θεώσει ἄλλο κτίσμα τόν ἄνθρωπο Ἔτσι ὁ Βαρλαάμ καί οἱ Δυτικοί δέν ὁμιλοῦν περί τῆς κατά Φάριν θεώσεως ὡς σκοποῦ τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου ἀλλά μόνον περί τῆς ἠθικῆς τελειώσεώς του Ὅτι δηλ ὀφείλουμε νά γίνουμε καλύτεροι ἄνθρωποι ἠθικά (εὐσεβισμός) ὄχι ὅμως κατά Φάριν θεοί Κατά συνέπεια ἡ Ἐκκλησία δέν μπορεῖ νά εἶναι κοινωνία θεώσεως ἀλλά ἵδρυμα πού παρέχει στούς ἀνθρώπους τήν δικαίωση κατά ἕνα οὐμανιστικό (ἀνθρωπιστικό) νομικιστικό καί δικανικό τρόπο διά μέσου της κτιστῆς χάριτος έ τελική ἀνάλυση δηλαδή καταλύεται ἡ ἴδια ἡ ἀλήθεια τῆς Ἐκκλησίας ὡς πραγματικότητα θεανθρωπίνης κοινωνίας18 Ἡ Ὀρθόδοξη ὅμως ἐμπειρία καί τό Ὀρθόδοξο βίωμα μιλᾶ γιά κατά Φάριν θέωση τοῦ ἀνθρώπου γιά ἐξαγιασμό καί γιά κοινωνία θεώσεως ἡ ὁποία ἀρχίζει ὡς ἀρραβώνας τοῦ Πνεύματος ἀπό τήν παροῦσα ζωή καί συνεχίζεται ἀτελεύτητα ὡς γάμος στήν ἐπουράνιο Βασιλεία τοῦ Θεοῦ

Γιά τίς ταραχές πού προκάλεσε ὁ Βαρλαάμ κατά τῶν Ἡσυχαστῶν συνῆλθε στήν Κωνλη ἡ ύνοδος τοῦ Ἰουνίου τοῦ 1341 ἡ ὁποία τόν καταδίκασε Ἐπίσης τόν Αὔγουστο τοῦ 1341 καί τόν Υεβρουάριο τοῦ 1347 συνῆλθαν ἀκόμη δύο ύνοδοι στήν Κωνλη οἱ ὁποῖες κατεδίκασαν τούς ὁμόφρονες διαδόχους τοῦ Βαρλαάμ Γρηγόριο Ἀκίνδυνο καί Ἰωάννη Καλέκα Πατριάρχη Κωνλεως Ἡ Θ΄ (9η) Ἁγία καί Οἰκουμενική ύνοδος τοῦ 1351 ἐπεκύρωσε τίς ἀποφάσεις τῶν δύο προηγουμένων υνόδων Σέλος

14 Β ΦΡΙΣΟΥΟΡΙΔΗ ἔνθrsquo ἀνωτ σσ 52 97 101 15 Β΄ Πέτρ 14 16 Ὁ Παπισμός σ 15 17 ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΔΗΜΟ ΑΓΙΟΡΕΙΣΗ Ἑορτοδρόμιον ἤτοι ἑρμηνεία εἰς τούς ἀσματικούς κανόνας τῶν Δεσποτικῶν καί Θεομητορικῶν ἑορτῶν τ Γ΄ ἐκδ Ὁρθόδοξος Κυψέλη Θεσκη 1987 σ 260 καί ΕΒ ΜΗΣΡ ΝΑΤΠΑΚΣΟΤ κ ΙΕΡΟΘΕΟ Οἱ Δεσποτικές ἑορτές ἐκδ Ἱ Μ Γενεθλίου Θεοτόκου Πελαγίας Λιβαδειά 1998 σ 179 18 Ὁ Παπισμόςhellip σ 16

τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1368 συνῆλθε ἡ τελική ύνοδος στήν Κωνλη ἡ ὁποία ἀναθεμάτισε καί καθήρεσε τούς αἱρετικούς Πρόχορο καί Δημήτριο Κυδώνη Νικηφόρο Γρηγορᾶ καί Γεώργιο Λαπίθη οἱ ὁποῖοι εἶχαν τήν ἴδια νόσο μέ τόν Βαρλαάμ καί τόν Ἀκίνδυνο ἐπεκύρωσε τόν υνοδικό Σόμο τῆς Θ΄ (9ης) Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς υνόδου τοῦ 1351 καί κατέταξε τόν Γρηγόριο Παλαμᾶ Ἀρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης μεταξύ τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας

Σό συμπέρασμα ἀπό ὅλα τά ἀνωτέρω εἶναι ὅτι ἡ ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ύνοδος τοῦ 1351 μΦ εἶναι ὄντως ἡ Θ΄ (9η) Ἁγία καί Οἰκουμενική ύνοδος τῆς Μιᾶς Ἁγίας Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί ἔτσι ἔχει περάσει στήν ἀλάνθαστη συνείδηση τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας

Κατακλείουμε τονίζοντας ὅτι θεωροῦμε ἀδήριτη ἀνάγκη τήν σύγκληση Πανορθοδόξου Ἁγίας καί Μεγάλης υνόδου μέ τήν συμμετοχή ἁπάντων τῶν Ὀρθοδόξων Πατριαρχῶν Ἀρχιεπισκόπων Μητροπολιτῶν Ἐπισκόπων Καθηγουμένων Ἀρχιμανδριτῶν Ἱερέων Μοναχῶν καί λαϊκῶν θεολόγων ἡ ὁποία θά ἀσχοληθεῖ συνοδικῶς μέ τό θέμα τῆς ἐπισήμου ἀνακηρύξεως τῆς υνόδου τοῦ 1351 ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ὡς τῆς Θ΄ (9ης) Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς υνόδου

Συγχάνει δέ ἐξόχως ἀπαράδεκτο τό γεγονός ἀφrsquo ἑνός νά μήν προχωροῦμε στήν διαδικασία ὑποβολῆς προτάσεως ἀνακηρύξεως πανορθοδόξως ὡς Θ΄ (9ης) Οἰκουμενικῆς τῆς υνόδου τοῦ ἔτους 1351 καί ἀφrsquo ἑτέρου νά συνομιλοῦμε νά συναγελαζόμεθα καί νά συμπροσευχὀμεθα ὅλως ἀντικανονικῶς μέ τήν αἱρετική παπική θρησκευτική παρασυναγωγή καί κοινωνία ἡ ὁποία γιά προφανεῖς ἰδιοτελεῖς λόγους δέν τήν ἀποδέχεται ὡς Θ΄ (9η) Οἰκουμενική ύνοδο καί καθυβρίζει τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ ὡς δῆθεν laquoαἱρεσιάρχηraquo

Παρέλκει τέλος νά ἀναφέρουμε ὅτι ἀπό το παραπάνω θέμα ἀσφαλῶς ἐνοχλεῖται καί laquoκαίγεταιraquo ὁ δαίμονας τοῦ παναιρετικοῦ συγκρητιστικοῦ διαχριστιανικοῦ οἰκουμενισμοῦ καί ὅσοι συνοδοιποροῦν μrsquoαὐτόν19

Μετrsquoεὐχῶν

Ο ΜΗΣΡΟΠΟΛΙΣΗ

+ ὁ Πειραιῶς εραφείμ

19 ΕΒ ΜΗΣΡ ΠΕΙΡΑΙΩ κ ΕΡΑΥΕΙΜ Ἐπιστολή στόν Ἀρχιεπίσκοπο Ἱερώνυμο httpwwwimpgrindexphphome-4anakoino8enta-deltia-typoyanakoino8enta-deltia-typoy-201222-anakoino8enta-deltia-typoy-201264-2012-07-16-02-52-28

ΙΕΡΑ ΜΗΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΑΣΜΑΙΚΗ ΑΚΟΛΟΣΘΙΑ

ΗΣ ΑΓΙΑΣ ΕΝΑΗΣ (Θ΄) ΟΙΚΟΣΜΕΝΙΚΗΣ

ΣΣΝΟΔΟΣ

τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει συγκληθείσης

ἐν ἔτεσι ἀπὸ Χριστοῦ 1341-1351

Ποιηθεῖσα

ὑπό Ἀποστόλου Παπαχρήστου Θεολόγου-Πρωτοψάλτου

ἐξ Ἀγρινίου Αἰτωλοακαρνανίας

Πειραιεὺς 2013

Ψαλλξμέμη ςῇ Β΄ Κσοιακῇ ςμ Νηρςειμ

Εἰς τὸν ἑσπερινόν

Τῶ Σαββάςῳ ἑρπέοαπ μεςὰ ςὸμ ποξξιμιακόμ ρςιυξλξγξῦμεμ ςὸ Μακάοιξπ ἀμήο Δἰπ δὲ ςὸ Κύοιε ἐκέκοανα ἱρςμεμ ρςίυξσπ ι΄ καὶ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ Ἀμαρςάριμα δ΄ ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ Σςιυηοὰ Ποξρόμξια γ καί ςξῦ Τοιῳδίξσ γ΄

Ἦυξπ πλ β Ἡ ἀπεγμχρμέμη

Θεὸπ ὁ θέλχμ πάμςαπ ρχθῆμαι καὶ ςῆπ βαριλείαπ ἀνιχθῆμαι ηὐδόκηραπ Κύοιε διὰ ςμ ρμ υαοίςχμ ρρξμ ςὸμ

ἄμθοχπξμ καὶ υάοιςι Θεὸμ ἀμαδεῖναι βλέπειμ τχςόπ ρξσ ςὰπ ἀκςῖμαπ ἐμ καθαοᾷ καοδίᾳ Διὸ ρύμξδόπ γε ἡ ἐμάςη ςὰπ ἐμεογείαπ ρξσ ἀκςίρςξσπ ἐκήοσνεμ Τοιὰπ ρεπςὴ ὁ Θεὸπ ἡμμ

έλχμ ἐμ πελάγει τιλξρξτίαπ ςῆπ ἀμθοώπχμ γμώρεχπ ςῆπ μαςαίαπ τοξμμ καὶ διδάρκαλξπ ὑπάουχμ ἀληθείαπ ὄμςχπ ὁ

ἄμξσπ Βαολαὰμ ἐκδιδάρκχμ ἀτοόμχπ ὅςι κςιρςαί εἰριμ αἱ υάοιςεπ Θεξῦ ςξῦ ὑφίρςξσ Ἀλλrsquo ἡ ρύμξδόπ γε ἡ ἐμάςη ςὰπ ἐμεογείαπ ρξσ ἀκςίρςξσπ ἐκήοσνεμ Τοιὰπ ρεπςή ὁ Θεὸπ ἡμμ

ὶπ ρχθῆμαι δύμαςαι εἰ μὴ ἔυχμ υαοίςαπ ἀκςίρςξσπ ςὰπ ςξῦ Δερπόςξσ Ἡ τύριπ καὶ γὰο αὐςξῦ ἀποόριςξπ ὑπάουει καὶ

Βαολαὰμ αἱ βλαρτημίαι μακοὰμ αὐςξῦ ὠθξῦρι πάμςαπ ςξὺπ θέλξμςαπ πιρςεῦραι αὐςξῦ μαςαίξιπ λόγξιπ Διὸ δόγμαρι πιρςξὶ ςξῖπ θείξιπ ἐμάςηπ ὄμςχπ ςῆπ ρσμόδξσ ἑπόμεμξι ςὴμ ρχςηοίαμ λαμβάμξμεμ

Δόνα Ἦυξπ πλ β΄

Π

Τ

ὰπ μσρςικὰπ ρήμεοξμ ςξῦ Πμεύμαςξπ ράλπιγγαπ ςξὺπ θεξτόοξσπ Παςέοαπ ἀμεστημήρχμεμ ςξὺπ μελῳδήραμςαπ ἐμ

μέρῳ ςῆπ κκληρίαπ μέλξπ ἐμαομόμιξμ θεξλξγίαπ Τοιάδα μίαμ ἀπαοάλλακςξμ ξὐρίαμ ςε καὶ θεόςηςα ςξὺπ καθαιοέςαπ Λαςίμχμ καὶ οθξδόνχμ ποξμάυξσπ ςξὺπ ποερβεύξμςαπ πάμςξςε Κσοίῳ ἐλεηθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Καὶ μῦμ Θεξςόκιξμ

Τὸ α΄ ςξῦ ἤυξσ

Δἴρξδξπ Φπ ἱλαοόμ Τὸ Ποξκείμεμξμ ςῆπ ἡμέοαπ καὶ ςὰ Ἀμαγμώρμαςα

Δεσςεοξμξμίξσ ςὸ Ἀμάγμχρμα

(Κετ α΄ 8-1115-17)

ἶπε Μχρῆπ ποὸπ ςξὺπ σἱξὺπ Ἰροαήλ ἴδεςε παοαδέδχκεμ ἐμώπιξμ ὑμμ ςὴμ γῆμ εἰρπξοεσθέμςεπ κληοξμξμήραςε ςὴμ γῆμ ἣμ ὤμξρα ςξῖπ παςοάριμ ὑμμ ςῶ ῾Αβοαὰμ καὶ ᾿Ιραὰκ

καὶ ᾿Ιακὼβ δξῦμαι αὐςξῖπ καὶ ςῶ ρπέομαςι αὐςμ μες᾿ αὐςξύπ καὶ εἶπα ποὸπ ὑμᾶπ ἐμ ςῶ καιοῶ ἐκείμῳ λέγχμ ξὐ δσμήρξμαι μόμξπ τέοειμ ὑμᾶπ Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ὑμμ ἐπλήθσμεμ ὑμᾶπ καὶ ἰδξύ ἐρςε ρήμεοξμ ὡρεὶ ςὰ ἄρςοα ςξῦ ξὐοαμξῦ ςῶ πλήθει Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ὑμμ ποξρθείη ὑμῖμ ὡπ ἐρςὲ υιλιξπλαρίχπ καὶ εὐλξγῆραι ὑμᾶπ καθόςι ἐλάληρεμ ὑμῖμ καὶ ἔλαβξμ ἐν ὑμμ ἄμδοαπ ρξτξὺπ καὶ ἐπιρςήμξμαπ καὶ ρσμεςξὺπ καὶ καςέρςηρα αὐςξὺπ ἡγεῖρθαι ἐτ᾿ ὑμμ υιλιάουξσπ καὶ ἑκαςξμςάουξσπ καὶ πεμςηκξμςάουξσπ καὶ δεκάουξσπ καὶ γοαμμαςξειραγχγεῖπ ςξῖπ κοιςαῖπ ὑμμ καὶ ἐμεςειλάμημ ςξῖπ κοιςαῖπ ὑμμ ἐμ ςῶ καιοῶ ἐκείμῳ λέγχμ διακξύεςε ἀμὰ μέρξμ ςμ ἀδελτμ ὑμμ καὶ κοίμαςε δικαίχπ ἀμὰ μέρξμ ἀμδοὸπ καὶ ἀμὰ μέρξμ ἀδελτξῦ καὶ ἀμὰ μέρξμ ποξρηλύςξσ αὐςξῦ ξὐκ ἐπιγμώρῃ ποόρχπξμ ἐμ κοίρει καςὰ ςὸμ μικοὸμ καὶ καςὰ ςὸμ μέγαμ κοιμεῖπ ξὐ μὴ ὑπξρςείλῃ ποόρχπξμ ἀμθοώπξσ ὅςι ἡ κοίριπ ςξῦ Θεξῦ ἐρςι καὶ ςὸ οῆμα ὃ

Τ

Ε

ἐὰμ ρκληοὸμ ᾖ ἀτ᾿ ὑμμ ἀμξίρεςε αὐςὸ ἐπ᾿ ἐμέ καὶ ἀκξύρξμαι αὐςό

Τῆπ νόδξσ ςὸ ἀμάγμχρμα

(Κετ κδ΄ 12-18)

ἶπε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ ἀμάβηθι ποόπ με εἰπ ςὸ ὄοξπ καὶ ἴρθι ἐκεῖ καὶ δώρχ ρξι ςὰ πσνία ςὰ λίθιμα ςὸμ μόμξμ καὶ ςὰπ ἐμςξλάπ ἃπ ἔγοαφα μξμξθεςῆραι αὐςξῖπ καὶ ἀμαρςὰπ Μχσρῆπ

καὶ ᾿Ιηρξῦπ ὁ παοερςηκὼπ αὐςῶ ἀμέβηραμ εἰπ ςὸ ὄοξπ ςξῦ Θεξῦ καὶ ςξῖπ ποερβσςέοξιπ εἶπαμ ἡρσυάζεςε αὐςξῦ ἕχπ ἀμαρςοέφχμεμ ποὸπ ὑμᾶπ καὶ ἰδξὺ ᾿Ααοὼμ καὶ ῍Ωο μεθ᾿ ὑμμ ἐάμ ςιμι ρσμβῇ κοίριπ ποξρπξοεσέρθχραμ αὐςξῖπ καὶ ἀμέβη Μχσρῆπ καὶ ᾿Ιηρξῦπ εἰπ ςό ὄοξπ καί ἐκάλσφεμ ἡ μετέλη ςὸ ὄοξπ καὶ καςέβη ἡ δόνα ςξῦ Θεξῦ ἐπὶ ςὸ ὄοξπ ςὸ Σιμά καὶ ἐκάλσφεμ αὐςὸ ἡ μετέλη ἓν ἡμέοαπ καὶ ἐκάλερε Κύοιξπ ςὸμ Μχσρῆμ ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ἑβδόμῃ ἐκ μέρξσ ςῆπ μετέληπ ςὸ δὲ εἶδξπ ςῆπ δόνηπ Κσοίξσ ὡρεὶ πῦο τλέγξμ ἐπὶ ςῆπ κξοστῆπ ςξῦ ὄοξσπ ἐμαμςίξμ ςμ σἱμ ᾿Ιροαήλ καὶ εἰρῆλθε Μχσρῆπ εἰπ ςὸ μέρξμ ςῆπ μετέληπ καὶ ἀμέβη εἰπ ςὸ ὄοξπ καὶ ἦμ ἐκεῖ ἐμ ςῶ ὄοει ςερραοάκξμςα ἡμέοαπ καὶ ςερραοάκξμςα μύκςαπ

Τῆπ νόδξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (Κετ λγ΄ 11-23 - λδ΄ 4-6 8)

΄ λάληρε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ ἐμώπιξπ ἐμχπίῳ ὡπ εἴ ςιπ λαλήρει ποὸπ ςὸμ ἑασςξῦ τίλξμ καὶ ἀπελύεςξ εἰπ ςὴμ παοεμβξλήμ ὁ δὲ θεοάπχμ ᾿Ιηρξῦπ σἱὸπ Νασῆ μέξπ ξὐκ

ἐνεπξοεύεςξ ἐκ ςῆπ ρκημῆπ Καὶ εἶπε Μχσρῆπ ποὸπ Κύοιξμ ἰδξὺ ρύ μξι λέγειπ ἀμάγαγε ςὸμ λαὸμ ςξῦςξμ ρὺ δὲ ξὐκ ἐδήλχράπ μξι ὃμ ρσμαπξρςελεῖπ μες᾿ ἐμξῦ ρὺ δέ μξι εἶπαπ ξἶδά ρε παοὰ πάμςαπ καὶ υάοιμ ἔυειπ παο᾿ ἐμξί εἰ ξὖμ εὕοηκα υάοιμ ἐμαμςίξμ ρξσ ἐμτάμιρόμ μξι ρεασςὸμ γμχρςπ ἵμα ἴδχ ρε ὅπχπ ἂμ ὦ εὑοηκὼπ υάοιμ ἐμαμςίξμ ρξσ καὶ ἵμα γμ ὅςι λαόπ ρξσ ςὸ ἔθμξπ ςὸ μέγα ςξῦςξ καὶ λέγει αὐςὸπ ποξπξοεύρξμαί ρξσ καὶ καςαπαύρχ ρε καὶ λέγει ποὸπ αὐςόμ εἰ

Ε

Ε

μὴ αὐςὸπ ρὺ ρσμπξοεύῃ μή με ἀμαγάγῃπ ἐμςεῦθεμ καὶ ππ γμχρςὸμ ἔρςαι ἀληθπ ὅςι εὕοηκα υάοιμ παοὰ ρξί ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ ἀλλ᾿ ἢ ρσμπξοεσξμέμξσ ρξσ μεθ᾿ ἡμμ καὶ ἐμδξναρθήρξμαι ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ παοὰ πάμςα ςὰ ἔθμη ὅρα ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἐρςι καὶ εἶπε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ καὶ ςξῦςόμ ρξι ςὸμ λόγξμ ὃμ εἴοηκαπ πξιήρχ εὕοηκαπ γὰο υάοιμ ἐμώπιξμ ἐμξῦ καὶ ξἶδά ρε παοὰ πάμςαπ καὶ λέγει ἐμτάμιρόμ μξι ρεασςόμ καὶ εἶπεμ ἐγὼ παοελεύρξμαι ποόςεοόπ ρξσ ςῇ δόνῃ μξσ καὶ καλέρχ ςῶ ὀμόμαςί μξσ Κύοιξπ ἐμαμςίξμ ρξσ καὶ ἐλεήρχ ὃμ ἂμ ἐλε καὶ ξἰκςειοήρχ ὃμ ἂμ ξἰκςείοχ καὶ εἶπεμ ξὐ δσμήρῃ ἰδεῖμ ςὸ ποόρχπόμ μξσ ξὐ γὰο μὴ ἴδῃ ἄμθοχπξπ ςὸ ποόρχπόμ μξσ καὶ ζήρεςαι καὶ εἶπε Κύοιξπ ἰδξὺ ςόπξπ παο᾿ ἐμξί ρςήρῃ ἐπὶ ςῆπ πέςοαπ ἡμίκα δ᾿ ἂμ παοέλθῃ ἡ δόνα μξσ καὶ θήρχ ρε εἰπ ὀπὴμ ςῆπ πέςοαπ καὶ ρκεπάρχ ςῇ υειοί μξσ ἐπὶ ρέ ἕχπ ἂμ παοέλθχ καὶ ἀτελ ςὴμ υεῖοα καὶ ςόςε ὄφει ςὰ ὀπίρχ μξσ ςὸ δὲ ποόρχπόμ μξσ ξὐκ ὀτθήρεςαί ρξι (Κετ ΛΔ΄) Καὶ ἐλάνεσρε δύξ πλάκαπ λιθίμαπ καθάπεο καὶ αἱ ποςαι καὶ ὀοθοίραπ Μχσρῆπ ἀμέβη εἰπ ςὸ ὄοξπ ςὸ Σιμά καθόςι ρσμέςανεμ αὐςῶ Κύοιξπ καὶ ἔλαβε Μχσρῆπ ςὰπ δύξ πλάκαπ ςὰπ λιθίμαπ καὶ καςέβη Κύοιξπ ἐμ μετέλῃ καὶ παοέρςη αὐςῶ ἐκεῖ καὶ ἐκάλερε ςῶ ὀμόμαςι Κσοίξσ καὶ παοῆλθε Κύοιξπ ποὸ ποξρώπξσ αὐςξῦ καὶ ἐκάλερε Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ξἰκςίομχμ καὶ ἐλεήμχμ μακοόθσμξπ καὶ πξλσέλεξπ καὶ ἀληθιμόπ καὶ ρπεύραπ Μχσρῆπ κύφαπ ἐπὶ ςὴμ γῆμ ποξρεκύμηρε

Δἰπ ςὴμ Λιςὴμ ςὰ ρσμήθη

Ἰδιόμελξμ Ἦυξπ β΄

ςε ὁ Βαολαὰμ καὶ Ἀκίμδσμξπ καὶ ξἱ ρὺμ αὐςξῖπ δσρρεβεῖπ ςξὺπ ἐμ καθαοᾷ καοδίᾳ ςὸ τπ ςὸ ἄκςιρςξμ ὁομςαπ

ὀοθξδόνξσπ ἐυλεύαζξμ Καὶ ἐμ πλάμῃ εἶμαι μξμίζξμςεπ ἐβόχμ ποὸπ αὐςξύπ μεῖπ ξὐ Θεὸμ ποξρκσμεῖςε ἕμα ἀλλὰ ὄυλξμ θεξςήςχμ καὶ ξὐ Πμεῦμα ἅγιξμ ἕμ ποξρκσμεῖςε ἄλλα ὄυλξμ πμεσμάςχμ Ὅθεμ ὑμᾶπ δικαίχπ διθεΐςαπ καὶ πξλσθεΐςαπ ποξραγξοεύξμεμ Τόςε ὁ Θερραλξμίκηπ ποόεδοξπ καὶ θεξλόγχμ ἔναουξπ ὁ θεῖξπ Παλαμᾶπ Γοηγόοιξπ ἔτη ποὸπ αὐςξύπ Δἰ καὶ ἡμμ ςξὺπ λόγξσπ ξὐ πιρςεύεςε ςὰ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ

ρσγγοάμμαςα ἀμαγμώραςε καὶ γμςε ςὴμ ἀλήθειαμ Διξμσρίξσ ςξῦ ρξτχςάςξσ Ἀοεξπαγίςξσ Ἀθαμαρίξσ καὶ Βαριλείξσ ςμ Μεγάλχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Χοσρξρςόμξσ Κσοίλλξσ ςξῦ Ἀλεναμδοέχμ ποξέδοξσ Ἀμδοέξσ Κοήςηπ ςμ θεξλόγχμ ποξκοίςξσ Μανίμξσ πάμσ ςξῦ μξλξγηςξῦ καὶ Ἰχάμμξσ πέλαγξπ δξγμάςχμ ςξῦ Δαμαρκημξῦ Καὶ γμςε ὅςι ἡ τύριπ ςῆπ ὑπεοξσρίξσ Τοιάδξπ ἐρςὶμ ἀποόριςξπ αἱ δὲ ἄκςιρςαι αὐςῆπ ἐμέογειαι μεθεκςαὶ ςξῖπ ἀμθοώπξιπ καςαρκεσάζξσραι αὐςξὺπ θεξὺπ καςὰ υάοιμ Ταῖπ ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ ὁ Θεὸπ ἐλέηρξμ καὶ ρρξμ ἡμᾶπ

Δόνα Ἦυξπ γ΄

πξρςξλικμ παοαδόρεχμ ἀκοιβεῖπ τύλακεπ γεγόμαςε ἅγιξι Παςέοεπmiddot ςῆπ γὰο Ἁγίαπ Τοιάδξπ ςὸ ὁμξξύριξμ καὶ ἄκςιρςξμ

καὶ ςῆπ ξὐρίαπ αὐςῆπ ςὸ ἀποόριςξμ καὶ ἀμέθεκςξμ οθξδόνχπ δξγμαςίραμςεπ Τάπ δὲ ἐμεογείαπ Αὐςῆπ ἄκςιρςξσπ καὶ μεθεκςὰπ ςξῖπ πᾶρι εἶμαι ποὸπ ρχςηοίαμ ἀμθοώπχμ καὶ θέχριμ ἐκηούναςε Καςακοίμαςε Θμα ςξῦ Ἀκιμάςξσ καὶ καςεμπξοίαπ Ἀμρέλμξσ ςὴμ ἐμ ςξῖπ βίβλξιπ αὐςμ κξρμικὴμ τιλξρξτίαμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ Βαολαὰμ ςὸμ ἀκέταλξμ καςῃρυύμαςε καὶ Ἀκίμδσμξμ ςὸμ ἄμξσμ καὶ ἀδελτξὺπ Κσδώμη Δημήςοιξμ καὶ Ποόυξοξμ Μεθ ὧμ Κσπαοιρριώςημ Ἰχάμμημ Νικητόοξμ ςε Γοηγξοᾶμ μμαμξσὴλ Καλέκαμ καὶ παςοιάουημ Ἰχάμμημ ςξὺπ πεοὶ ςὴμ εὐρέβειαμ ἀρςξυήραμςαπ Ὧμ ςῆπ πλάμηπ αἰςήραρθε ῥσρθέμςαπ ἡμᾶπ Λαςίμχμ ςε ἀπάςηπ καὶ ἀθεΐαπ ἀκηλίδχςξμ ἡμμ ςὸμ βίξμ ὀοθξδόνχπ διατσλάρρξμςαπ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

εξςόκε ἡ ποξρςαρία πάμςχμ ςμ δεξμέμχμ εἰπ ρὲ θαοοξῦμεμ εἰπ ρὲ κασυώμεθα ἐμ ρξὶ πᾶρα ἡ ἐλπὶπ ἡμμ

ἐρςι Ποέρβεσε ςῶ ἐκ ρξῦ ςευθέμςι ὑπὲο ςμ ἀυοείχμ δξύλχμ ρξσ

Δἰπ ςὸμ Σςίυξμ Ἀμαρςάριμα ςξῦ ἤυξσ

Δόνα Τμ ἁγ Παςέοχμ Ἦυξπ δ΄

Θ

ὴμ ἐςήριξμ μμήμημ ρήμεοξμ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ςμ ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ ρσμαθοξιρθέμςχμ ἐμ ςῇ λαμποᾷ

πόλει Κχμρςαμςίμξσ ςμ ὀοθξδόνχμ ςὰ ρσρςήμαςα εὐρεβξῦμςεπ πιρςπ ἑξοςάρχμεμ Οὗςξι ξὖμ πεοὶ ςξῦ ἀκςίρςξσ τχςὸπ ςῆπ μεςαμξοτώρεχπ ςξῦ Κσοίξσ ἀκξύραμςεπ ὅςι ςὸ ἐμ Θαβχοίῳ λάμφαμ τπ θεόςηςξπ ξὐκ ἀποόρηςξμ ἦμ ξὐδέ καςὰ ἀλήθειαμ ὑπῆουεμ τπ θεόςηςξπ ξὐδὲ ἀγγέλχμ ὅλχπ ἱεοώςεοξμ ἢ ἀμώςεοξμ ἀλλὰ υεῖοξμ καὶ καςώςεοξμ καὶ αὐςῆπ ςῆπ ἡμεςέοαπ μξήρεχπ καὶ φσυμ Τξῦ Βαολαὰμ καὶ ςμ ρὺμ αὐςῶ τοεμξβλαβπ ςαῦςα κηοσςςόμςχμ Διὰ ςξῦςξ πάμςα ςὰ ςμ Λαςίμχμ ληοώδη δόγμαςα ρσμξδικπ ἐνξρςοάκιραμ Καὶ ςὸ Θαβώοιξμ τπ ἐν ἀποξρίςξσ ξὐρίαπ ςξῦ Χοιρςξῦ ποξεουόμεμξμ ἄκςιρςξμ καὶ μεθεκςὸμ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἐμ Πμεύμαςι ἁγίῳ ὄμςχμ ρατπ ταμεοξύμεμξμ ἐδίδαναμ ὁμξλξγεῖμ ἐμ ςῶ ρεπςῶ ςῆπ ἐμάςηπ Σσμόδξσ ὅοῳ Αὐςξῖπ καὶ ἡμεῖπ βξήρχμεμmiddot οθξδξνίᾳ ςὴμ κκληρίαμ ρςηοίναςε πξιμέμεπ καὶ δξῦλξι Χοιρςξῦ καὶ ποερβεύραςε ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Και μῦμ Θεξςξκίξμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ

εῦρξμ παοακλήρερι ρμ ἱκεςμ Παμάμχμε παύξσρα δειμμ ἡμμ ἐπαμαρςάρειπ πάρηπ θλίφεχπ ἡμᾶπ

ἀπαλλάςςξσραmiddot ρὲ γὰο μόμημ ἀρταλῆ καὶ βεβαίαμ ἄγκσοαμ ἔυξμεμ καὶ ςὴμ ρὴμ ποξρςαρίαμ κεκςήμεθα Μὴ αἰρυσμθμεμ Δέρπξιμα ρὲ ποξρκαλξύμεμξιmiddot ρπεῦρξμ εἰπ ἱκερίαμ ςμ ρξὶ πιρςπ βξώμςχμmiddot Χαῖοε Δέρπξιμα ἡ πάμςχμ βξήθεια υαοὰ καὶ ρκέπη καὶ ρχςηοία ςμ φσυμ ἡμμ

Ἀπξλσςίκιξμ Ἀμαρςάριμξμ

Ἀπξλσςίκιξμ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ πλ δ πεοδεδξναρμέμξπ εἶ Χοιρςὲ ὁ Θεὸπ ἡμμ ὁ τχρςῆοαπ ἐπὶ γῆπ ςξὺπ Παςέοαπ ἡμμ θεμελιώραπ καὶ διrsquo αὐςμ ποὸπ ςὴμ ἀληθιμὴμ πίρςιμ πάμςαπ ἡμᾶπ ὁδηγήραπ πξλσεύρπλαγυμε δόνα ρξι

Τξῦ ἁγ Γοηγξοίξσ Παλαμᾶ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁ τχρςήο κκληρίαπ ςὸ ρςήοιγμα καὶ διδάρκαλε ςμ Μξμαρςμ ἡ καλλξμή ςμ θεξλόγχμ

Τ

Ν

ὑπέομαυξπ ἀποξρμάυηςξπ Γοηγόοιε θασμαςξσογέ Θερραλξμίκηπ ςὸ καύυημα κῆοσν ςῆπ υάοιςξπ ἱκέςεσε διὰ παμςόπ ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Δόνα Τμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁδηγξί ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ Παςέοεπ ἔμδξνξι ςῆπ ςμ Λαςίμχμ ξἱ δειμῆπ τιλξρξτίαπ καὶ πλάμηπ ἡμᾶπ

ῥσράμεμξι ρὺμ Γοηγξοίῳ ςῶ κλειμῶ ςάπ ἐμεογείαπ ςξῦ Κςίρςξσ ἀκςίρςξσπ εἶμαι ξἱ δξγμαςίραμςεπ δι ὧμ ἡμεῖπ ξἱ ἐπὶ γῆπ θεξύμεθα παμμακάοιρςξι

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

δι ἡμᾶπ γεμμηθεὶπ ἐκ Παοθέμξσ καὶ ρςαύοχριμ ὑπξμείμαπ ἀγαθέ ὁ θαμάςῳ ςὸμ θάμαςξμ ρκσλεύραπ καὶ ἔγεοριμ

δείναπ ὡπ Θεόπ μὴ παοίδῃπ ξὓπ ἔπλαραπ ςῇ υειοί ρξσ δεῖνξμ ςὴμ τιλαμθοχπίαμ ρξσ ἐλέημξμ δέναι ςὴμ ςεκξῦράμ ρε Θεξςόκξμ ποερβεύξσραμ ὑπὲο ἡμμ καὶ ρρξμ Σχςὴο ἡμμ λαὸμ ἀπεγμχρμέμξμ

ΕΙΣ ΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Ἡ ρσμήθηπ ρςιυξλξγία ἀμςὶ δὲ ςξῦ Ἀμώμξσ λέγξμεμ ςὸμ Πξλσέλεξμ Καθίρμαςα Ἀμαρςάριμα καὶ ςὰ λξιπὰ ὁμξίχπ καςὰ ςὴμ ρσμήθειαμ

Δἶςα ξἱ Καμόμεπ ὁ ἀμαρςάριμξπ (μεςὰ ςμ εἱομμ) ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ καὶ ὁ ςξῦ Τοιῳδίξσ μεςά ρςίυξσ Ἅγιε ςξῦ Θεξῦ

καμὼμ ςμ Ἁγίχμ ξὗ ἡ ἀκοξρςιυὶπ

μ μ ρ ύ μ ξ δ ξ μ ἁ γ ί α μ ἐ μ ά ς η μ Ἀ π ξ ρ ς ό λ ξ σ

Ὠδὴ α΄ Ἦυξπ δ΄ Ἀμξίνχ ςὸ ρςόμα μξσ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μμξῦμςι ποξθέμεμξμ ςὴμ θεῖαμ ρύμξδξμ Κύοιε ἐμάςημ ςὴμ πάμρεπςξμ Τοιὰπ ὑπέοθεε ςῆπ ρξτίαπ ρξσ παοάρυξσ μξι

ῥαμίδα καὶ δόπ μξι τσλάρρξμςα πιρςὴμ ςὴμ ἄμχμξμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξμὰπ ςοιρσπόρςαςε καὶ ςῇ ξὐρίᾳ ἀποόριςε ἄκςιρςε ἀΐδιε καὶ ἀκαςάληπςε ἡ μηδέπξςε ἀμθοώπξιπ ὁοχμέμη

ςὴμ υάοιμ ςὴμ ἄμχθεμ ςὴμ ρὴμ παοάρυξσ μξι

Δόνα ξρήραμςαπ ἅγιξι πεοὶ ςὸ ρέβαπ καθείλεςε δειμξὺπ Λαςιμότοξμαπ διατσλάρρξμςεπ θείξιπ δόγμαρι ὀοθόδξνξμ

πίρςιμ Ὅθεμ καςὰ υοέξπ μῦμ ὑμᾶπ γεοαίοξμεμ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Μῆςεο Παμάμχμε Ὦ ἱεοὸμ ἐμδιαίςημα Ἡ τπ ςὸ ἀποόριςξμ ἡμῖμ κσήραρα ἐκδσρώπηρξμ τχςίραι μξσ ςὸ

ρκόςξπ ὡπ ποὶμ ἀμεβόα ρξι ὁ θεῖξπ Γοηγόοιξπ

Ὠδή γ Τξὺπ ρξὺπ ὑμμξλόγξσπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

Μ

Ν

ατεῖπ ἐκζηςξῦριμ ἀπξδείνειπ Ἀκίμδσμξπ Βαολαὰμ καὶ ξἱ λξιπξί ἡ ρύμξδξπ παοέθηκεμ αὐςξῖπ Παςέοχμ κείμεμα

οθξδξνίαμ πμέξμςα καὶ θεξμάυξσπ ἐλέγυξμςα Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

πάουχμ ἀμέθεκςξπ ςῇ τύρει ἀλλ ὅμχπ ραῖπ ἐμεογείαιπ μεθεκςόπ Σχςὴο θεεῖπ μεθένει ἡμᾶπ ὡπ ὁ Δασὶδ

ποξέγοατεμmiddot laquoΘεὸπ θεμ ὀτθήρεςαι μέρῳ Σιὼμ ὡπ ηὐδόκηρεμraquo

Δόνα αξὺπ ςξὺπ πιρςξὺπ ὁομ ὁ Πέςοξπ ςξῦ Πμεύμαςξπ τάρκει ποὸπ αὐςξύπ ἔρςε ςαπειμξὶ Χοιρςόπ υάοιμ γὰο παοέυει

ἡμῖμ Οὗ ςαῖπ ποερβείαιπ Κύοιε ρρξμ ἡμᾶπ ὡπ τιλάμθοχπξπ

Καὶ μῦμ Παῦλξπ μὴ τέοχμ ςάπ βαράμξσπ ἐκ μόρχμ αὐςξῦ Χοιρςῶ ἐκοαύγαζεmiddot ἴαρέ με Κύοιε ὁ δὲ τηρὶμ ἡ υάοιπ μξσ ἀοκεῖ ρξι

ξὗ εὐυαῖπ Σχςὴο καὶ ςῆπ Ἁγμῆπ ρρξμ ἅπαμςαπ

Κάθιρμα Ἦυξπ πλ δ΄ Τὴμ Σξτίαμ καὶ Λόγξμ ςμ ὅλχμ δερπόςηπ καὶ πξιηςήπ ὁ ςῇ τύρει ἀποόριςξπ ἀπαθήπ ἀόοαςξπ ἄκςιρςξπ ἀκαςάληπςξπ ἄυοξμξπ ςῇ

αὐςξῦ εὐρπλαυμίᾳ ἡμῖμ πεταμέοχςαι ἐμ ἄκςιρςξιπ αὐςξῦ ἐμεογείαιπ καὶ υάοιρι εἷπ γὰο ςῇ ξὐρίᾳ καὶ ἐμεογείᾳ ὑπάουχμ θεεῖ ςξὺπ ποξρςοέυξμςαπ ποὸπ αὐςὸμ ἐμ ἁγμόςηςιmiddot ποὸπ αὐςὸμ ξὖμ βξήρχμεμmiddot δόνα ρξι Τοιὰπ ὁ Θεόπ ὅςι ρῴζειπ ἅπαμςαπ Σχςὴο ἡμμ διὰ πλήθξσπ ἐλέξσπ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ Κύοιε

Δόνα Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

απειμξὶ ςῇ καοδίᾳ μήςηο Θεξῦ καςὰ υοέξπ ὑμμξῦμέμ ρε ἀγαθή θαμάςξσ γὰο διέρχραπ αἰχμίξσ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ ἐκ

Βαολαὰμ ἀπιρςίαπ Λαςίμχμ τασλόςηςξπ ςμ βλαρτημξύμςχμ ἀτόβχπ ςὴμ υάοιμ ςξῦ Πμεύμαςξπ Ὅθεμ τχςιρθεὶπ ὁ Ἰχάμμηπ ἐβόα ἐμ μέρῳ Σσμόδξσ ςε βαριλεὺπ ὁ μακάοιξπ laquoΤῶ Κσοίῳ ποξρπέρχμεμ ἵμα ὀοθξδόνχμ τχμὰπ εἰρακξύρῃ Κύοιξπ ρςήοινῃ ἡμᾶπ καὶ εὐυαῖπ ςῆπ Παοθέμξσ ὡπ εὔρπλαυμξπraquo

Σ

Ν

Τ

Ὠδή δ΄ καθήμεμξπ ἐμ δόνῃ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

εῦςε πάμςεπ ςξῦ μεγάλξσ Βαριλείξσ ἀκξύρχμεμ Δὐμόμιξμ τσμξῦμςαmiddot laquoππ Θεξῦ ἐμ τύρει ὑπάουξσρι ςὸ δημιξσογικὸμ

καὶ ποξγμχρςικὸμ ἅπεο δηλξῖ ςὴμ ἐμέογειαμ καὶ ξὐ ςὴμ τύριμ ἀμόηςεraquo Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ὑφίμξσπ θεξλόγξπ Μάνιμξπ ὁ θεῖξπ τηρὶμ ἡμῖμmiddot ξὐκ ἄμεσ ἐμεογείαπ τσρικῆπ ςμ ὄμςχμ ὑτέρςηκεμ ξὐδέμα Πάλιμ ξἱ

παςέοεπ ἡμῖμ λέγξσριμ ξὐδὲ τύριπ μία ἂμεσ ἐμεογείαπ γιμώρκεςαι

Δόνα όρξμ ςὴμ ςμ κακξδόνχμ ξἱ παςέοεπ διώκξμςεπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ἔτηραμmiddot διπλαὶ αἱ ἐμέογειαι ξὖραι Χοιρςξῦ

καὶ μὴ ἀμςίπαλξι ἀμθοχπίμημ δὲ ςὴμ θείαμ ὑπακξύει ὡπ γέγοαπςαι

Καὶ μῦμ τηρὶμ Δαμαρκημόπ γε ςὴμ ἐμέογειαμ ποόρυχμεμ ἡ ἐμέογεια τηρὶμ ξὖμ δοαρςικὴ καὶ ξὐριώδηπ ςῆπ τύρεχπ

κίμηριπ Φύριπ ἐμεογηςικὸμ εἰρίμ ἐν ἧπ ἐμέογεια ποόειρι Θεξῦ ςξῦ παμςάμακςξπ

Ὠδή ε΄ νέρςη ςὰ ρύμπαμςα

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ιγμώρκειμ δὲ υοή ἡμᾶπ ππ ἑομημεύξσμ ἔλεγεμ Παῦλξμ Ἰχάμμηπ υοσρξοοήμχμmiddot τοόμημα ρώμαςόπ ἐρςι θάμαςξπ

πμεύμαςξπ δ εἰοήμη καὶ ζχή ἐμεογείαπ ςε τύρεχπ υχοιρμὸμ μὴ πξιξύμεμξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

δὼμ ὁ τιλάμθοχπξπ ςὸ ἀρθεμὲπ ςῆπ τύρεχπ ςμ βοξςμ ξὐ υαοίςαπ παοέυει πάραπ ςξῦ Πμεύμαςξπ ὁ υοσρξλόγξπ τηρίμ

ἵμα μὴ μξμίρῃ ςίπ πξςε υάοιμ εἶμαι ςὴμ τύριμ Θεξῦ ςὴμ ἀποόριςξμ ἅπαρι

Δ

Ν

Γ

Δόνα κξύρχμεμ τάρκξμςξπ ςξῦ Ἰξσρςίμξσ δόγμαςα μάοςσοξπ ὁμξῦ καὶ τιλξρότξσ ὁ ἀπξοοίπςχμ βξσλῆπ ξὐρίαπ ςε ςὴμ

διατξοὰμ καὶ ςξῦ Θεξῦ ἀπξοοίπςει ὕπαονιμ πξίηριμ καὶ ἐμέογειαμ

Καὶ μῦμ ξὸπ καθαοόςηςι ὁ θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ τάρκει ςὴμ ἐμέογειαμmiddot Θεὸπ εἶ ςῇ ἐμεογείᾳ τύριπ ἀυώοιρςξπ εἶ

ἑκάςεοξμ γὰο ἀπεοίγοαπςξμ Διό παμςελπ ἐρςὶ ρατπ ἀπ ἀλλήλχμ ἀυώοιρςα

Ὠδή π΄ Τὴμ θείαμ ςαύςημ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μ λόγξιπ θείξιπ βξᾷ ἡμῖμ ὁ μέγαπ Ἀθαμάριξπmiddot ὡπ ἡ τλόν ἐκ ςξῦ πσοόπ ἐρςι αἰςιαςὸμ ἐν αἰςίξσ γε ξὕςχπ ἐρςὶμ ἐμέογεια

ἐκ ςῆπ τύρεχπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξξῦμςεπ εἶμαι ἐμέογειαμ κςιρςὴ Θεξῦ καὶ τύριπ κςιρςή ἐρςι ὡπ τηρὶ Μάνιμξπmiddot ςὴμ ἐμέογειαμ ἄκςιρςξμ

πιρςεύξμεμ καὶ τύριμ ἄκςιρςξμ ρέβξμεμ

Δόνα ξμίμχπ πᾶρα ἡ ρύμξδξπ τσμξῦρα κακξδόνχμ δσρέβειαμ ςαῦςα ἐτθέγναςξmiddot ἄκςιρςξι μὲμ αἱ ἐμέογειαι κξιμαὶ δὲ ςῆπ

Τοιάδξπ ἀεὶ ὑπάουξσρι

Καὶ μῦμ γμὴ παοθέμε Θεόμσμτε ἡ ςέναρα Θεὸμ ὑπεοξύριξμ ἄμαουξμ ἄκςιρςξμ ςξῦςξμ ἀεὶ καθικέςεσεmiddot οθξδξνίαπ ςοίβξιπ ἡμᾶπ

πξοεύερθαι

Κξμςάκιξμ Ἦυξπ πλβ΄ Τὴμ ὑπὲο ἡμμ ὴμ ὑπὲο ἡμμ πληομ ρξσ ξἰκξμξμίαμ Κύοιε παςέοαπ ρσμήθοξιραπ δξγμαςίραι ἄκςιρςξμ ςὴμ τύριμ ρξσ εἶμαι καὶ

Ν

Ν

Ν

Τ

ἐμέογειαμ τύριμ ξὖραμ ἀμέθεκςξμ μεθεκςήμ δὲ ςὴμ ἐμέογειαμ Καὶ βξμ ςξῖπ ἀγαπρί ρεmiddot ἐγώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Οἶκξπ ήμεοξμ ὁ ξὐοαμὸπ καὶ ἡ γῆ υξοεσέςχραμ Σήμεοξμ ςμ οθξδόνχμ ρσρςήμαςα παμηγσοίζξμςεπ υεῖοαπ κοξςήρχμεμ

Σήμεοξμ ἐμ τχμαῖπ καὶ ἀλλαλαγμξῖπ ςὴμ Τοιάδα πάμςεπ δξνάρχμεμ Αὕςη γὰο ςὰ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ρσρςήμαςα ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ εἰπ ςὴμ Βαριλεύξσραμ πόλιμ ρσμήθοξιρεμ Οἵςιμεπ ρσμελθόμςεπ ςὰ ςξῦ Βαολαὰμ καὶ Λαςίμχμ ἄθεα δόγμαςα καθεῖλξμ Πᾶραμ ςὴμ τλσαοίαμ καὶ ταμςαρίαμ αὐςμ ἀπεδίχναμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ αὐςμ ςῶ πσοὶ παοαδεδχκόςεπ ἀμεθεμάςιραμ Ὅθεμ ξὖμ καὶ ὁ Δερπόςηπ βλέπχμ ἡμᾶπ ςάπ ςξῦ ἁγίξσ Γοηγξοίξσ ςξῦ Παλαμᾶ καὶ οθξδξνίαπ παοαδόρειπ κοαςξῦμςαπ βξᾷ ποὸπ ἡμᾶπmiddot γώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Σςίυξι Παςέοαπ ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ ρέβχ

ςξὺπ ρύμ ςάγμαριμ ἐμμέα υξοξβαςξῦμςαπ ἐμ πόλῳ

Οὐρίᾳ Θεὸπ ἀποόριςξπ ὑπάουχμ ἀκςίρςξιπ κςίρει κξιμχμεῖ ἐμεογείαιπ

ῇ αὐςῇ ἡμέοᾳ ςὴμ μάςημ Οἰκξσμεμικὴμ Σύμξδξμ ἑξοςάζξμεμ ἐμ ᾗ ξἱ θειόςαςξι Παςέοεπ ἐδξγμάςιραμ πεοί ςῆπ ἀκςίρςξσ Οὐ-

ρίαπ καὶ ςμ ἀκςίρςχμ μεογειμ ςξῦ ἐμ Τοιάδι Θεξῦ ἀπεδέναμ-ςξ ςὸμ Ἡρσυαρμὸμ καὶ καςεδίκαραμ ςὰπ αἱοεςικὰπ δξναρίαπ Βαο-λαὰμ ςξῦ Καλαβοξῦ

Συναξάριον

μάςη Οἰκξσμεμικὴ Σύμξδξπ ρσμεκλήθη ἐμ Κχμρςαμςι-μξσπόλει πεοὶ ςὸ ἔςξπ 1351 μΧ ὑπὸ ςξῦ Αὐςξκοάςξοξπ

ςμ Ῥχμαίχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Καμςακξσζημξῦ καὶ ἐδξγμάςιρε πεοὶ ςῆπ ἀκςίρςξσ θείαπ Οὐρίαπ καὶ πεοὶ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ μεο-γειμ ὡπ καὶ πεοὶ ςξῦ Ἡρσυαρμξῦ ὡπ μεθόδξσ κξιμχμίαπ ςξῦ

Σ

Τ

κςιρςξῦ ἀμθοώπξσ μεςὰ ςξῦ Θεξῦ πιταμέρςεοξπ ςμ ρσγκοξςη-ράμςχμ ςὴμ μάςημ Σύμξδξμ Παςέοχμ ἦμ ὁ ἐμ Ἁγίξιπ Παςὴο ἡ-μμ Γοηγόοιξπ ὁ Παλαμᾶπ ξὗςιμξπ ςξῖπ θεξρότξιπ τθέγμαριμ ἐ-περςήοινε ςξὺπ ὅοξσπ αὐςῆπ ἡ Σύμξδξπ ἐμ Τοιάδι Θεόπ Οὐρίᾳ μὲμ ἀποόριςξπ καὶ ἀμέθεκςξπ ὑπάουει πᾶρι ςξῖπ κςιρςξῖπ ςαῖπ ἐ-μεογείαιπ δὲ μεθεκςόπ Οὕςχ καθαίοχμ ἐκ ςμ παθμ ςὴμ καοδί-αμ αὐςξῦ ὁ ἄμθοχπξπ καὶ τχςιζόμεμξπ διὰ ςῆπ ἐογαρίαπ ςμ θεί-χμ ἐμςξλμ ςῆπ μήφεχπ καὶ ςῆπ ἀδιαλείπςξσ ποξρεσυῆπ κξιμχ-μεῖ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ ἐμεογειμ ἀνιξῦςαι ςῆπ θέαπ ςξῦ Ἀκςί-ρςξσ Φχςὸπ ςῆπ Τοιαδικῆπ Θεόςηςξπ μεςέυει ςῆπ θείαπ ζχῆπ καὶ θεξῦςαι καςὰ υάοιμ Ἡ Σύμξδξπ αὕςη καςεδίκαρεμ ὡπ αἱοεςικὸμ Βαολαάμ ςὸμ Καλαβοόμ δξκξῦμςα διὰ ςῆπ διαμξίαπ καὶ τιλξρξτί-απ δσμαςὸμ γμμαι ςὸμ Θεόμ

αῖπ ςμ Ἁγίχμ καὶ Θεξτόοχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ Χοιρςὲ ὁ Θεόπ θεχοξὺπ ἡμᾶπ ςξῦ Ἀκςίρςξσ ἀμάδεινξμ Φχςὸπ καὶ

ρρξμ ςὰπ φσυὰπ ἡμμ Ἀμήμ

Ὠδή ζ΄ Οὐκ ἐλάςοεσραμ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ὸμ Γοηγόοιξμ ςὸμ Νύρρηπ ἀκξσρώμεθα laquoἐμ ἐμεογείᾳ Θεόπ εἷπ καὶ ςῇ τύρει ἐρςί ὡπ ὁ ἄμθοχπξπ ἔογα ποάρρχμ ἐμ ἑμὶ

ςῶ μξεῖ ξὕςχ Κύοιξπ εἷπ ἐρςι κἄμ ἐπξίηρε λόγῳ ἅπαραμ ςὴμ κςίριμraquo

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεότθξγγξπ ςξῦ θεξλόγξσ γλρρα μῦμ ςξῦ Γοηγξοίξσ βόα πεοὶ ξὐρίαπ Θεξῦmiddot ἢ ἄκακξμ ἀθάμαςξμ καὶ ἀμαλλξίχςξμ

ὄμςα ξὐρίᾳ Θεξῦ ςξῦςξ ξὐ μόμξμ ἄςξπξμ καὶ ἀμόηςξμ ἀμθοώπξιπ

Δόνα

ξσθεςμ ἡμᾶπ υοσρξῦπ ςὴμ γλςςαμ τθέγγεςαι πεοὶ ςξῦ Πμεύμαςξπ ςξῦ ρσμαμάουξσ Παςοόπ laquoΠόςε ὕδχο αὐςὸ

καλεῖ πόςε δὲ πῦο ἢ Γοατή Τὴμ ἐμέογειαμ δεικμῦρα ξὐ ςὴμ τύριμ γε μὴ μιᾶπ ξὔρηπ ἐμ Θεῶ γάοraquo

Τ

Τ

Ν

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

καςάληπςξπ ἀμθοώπξιπ ἀμεομήμεσςξπ ἁγμὴ καὶ ἄτοαρςξπ ἡ ςξῦ δερπόςξσ ἐκ ρξῦ παμάμχμξπ γέμμηριπ μὴ

διαλείπξμςξπ ςξῦ Παςοὸπ αὐςξῦ ςὸμ κόλπξμ ςὸμ ἀΐδιξμ ὡπ Θεὸπ ὤμ ποὸ αἰώμχμ

Ὠδὴ η΄ Παῖδαπ εὐαγεῖπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

οξμξηςικήμ ἐπξπςικήμ ςε ρημαίμει ἡ ςῆπ θεόςηςξπ ὄμξμα ὡπ μέγαπ τηρίμ πάμρξτξπ Βαρίλειξπ ςασςόςηπ ἐμεογείαπ

δὲ Παςοὸπ καὶ Πμεύμαςξπ Υἱξῦ δὲ ςὸ ςῆπ τύρεχπ θείαπ ἀπαοάλλακςξμ δεικμύει ἥμ πίρςει ποξρκσμξῦμεμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ διδάρκει laquoἩ Θεὸπ ποξρηγξοία πᾶρι ποόδηλξμ ἐμεογηςική ἐρςι παοίρςηριμ ξὐ τύρει Θεξῦ

ςαύςημ γὰο ἀδύμαςξμ γμμαι ξὐδεὶπ πώπξςε ἀλλὰ ςὴμ θεχοηςικὴμ αὐςξῦ ἐμέογειαμ παοίρςηριμ ἡμῖμ ςὸ Θεὸπ δηλξῖ ςξῖπ πᾶριraquo

Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον

ατπ Διξμύριξπ διδάρκει ὁ μέγαπ Ἀθημμ ςὸ θεὸπ ὄμξμα ρημαίμει ξὐ ςὴμ τύριμ γε αὕςη γὰο ἀκαςάληπςόπ ἐρςι καὶ

ἀμώμσμξπ ἀλλ ἐκ ςῆπ θεχοηςικῆπ Αὐςξῦ ἐμεογείαπ Θεὸπ εἴοηςαι ὄμςχπmiddot ὅμ ὑπεοσφξῦμεμ εἰπ πάμςαπ ςξὺπ αἰμαπ

Καί μῦμ ξῖπ λέγξσρι κςίρςημ εἶμαι ςὴμ υάοιμ ςὴμ θείαμ διrsquo ἧπ ἡμεῖπ θεξύμεθα Μάνιμξπ τηρὶμ αὐςξῖπmiddot ἡ υάοιπ εἰ καὶ ἀπόλασριμ

παοέυει ςξῖπ μεςέυξσρι αὐςῆπ ἡ θεία ρατπ ἀλλὰ μέμει ἀκαςάληπςξπ πᾶρι ἀγέμμηςξπ ὡπ ξὖρα ἔυει ςὴμ ἀπειοίαμ

Ὠδὴ θ΄ Ἅπαπ γηγεμήπ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ λξπ τχςιρμξῦ ὤμ ὁ Διξμύριξπ τηρὶμ ἡμῖμ ἀληθπmiddot καθ ὅρξμ ὑπεοέυξσρι ςμ μὴ ὄμςχμ ςὰ ὄμςα ἅγια ἢ κύοια

Π

Σ

Τ

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

ἐναντίον του γιrsquoαὐτόν τόν λόγο ἀνέλαβε μέ προτροπή τοῦ Αὐτοκράτορα καί τῆς υνόδου τό βάρος τοῦ ἀγῶνος ἐναντίον τῶν αἱρετικῶν Ἀκινδυνιστῶν

Ἡ ύνοδος ὕστερα ἀπό σοβαρή προσεκτική ψύχραιμη καί σέ βάθος μελέτη κατεδίκασε καί ἀναθεμάτισε τούς αἱρετικούς Βαρλαάμ Καλαβρό καί Γρηγόριο Ἀκίνδυνο ἀναγνώρισε τήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ὡς διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας καί ἐξέδωσε τήν ἀπόφασή Σης τεκμηριώνοντάς την μέ πλῆθος Πατερικῶν μαρτυριῶν σύμφωνα μέ τήν ὁποία α) ὑπάρχει διάκριση ἀνάμεσα στήν θεία οὐσία καί τήν θεία ἐνέργεια β) ἡ θεία ἐνέργεια εἶναι ἄκτιστη γ) δέν προκύπτει καμμιά σύνθεση στόν Θεό ἀπό αὐτό δ) ἡ θεία καί ἄκτιστη ἐνέργεια προσαγορεύεται ἀπό τούς ἁγίους Θεότης ε) ὁ Θεός ὑπέρκειται κατrsquo οὐσίαν τῆς θείας ἐνεργείας καί στ) κάθε δημιούργημα μετέχει στήν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ καί ὄχι στήν οὐσία Σου 1

Ἡ ύνοδος τοῦ 1351 μΦ ἔχει ὅλα τά χαρακτηριστικά τῆς Οἰκουμενικῆς υνόδου καί μπορεῖ νά χαρακτηρισθεῖ ὡς Θ (9η) Οἰκουμενική ύνοδος Διασώζει ὅλα τά ἐξωτερικά καί ἐσωτερικά στοιχεῖα τῆς Οἰκουμενικῆς υνόδου διότι α) συνεκλήθη ἀπό τόν αὐτοκράτορα Ἰωάννη Καντακουζηνό β) εἶχε ὡς ἀντικείμενο σπουδαῖο θέμα στό ὁποῖο συγκεφαλαιώνεται ὅλη ἡ ὀρθόδοξη θεολογία καί πνευματικότητα καί στό ὁποῖο συγκρούονται δύο παραδόσεις ἡ ὀρθόδοξη καί ἡ φραγκολατινική γ) ἀσχολήθηκε μέ σοβαρό δογματικό θέμα τό ὁποῖο εἶναι συνέχεια τῶν θεμάτων πού ἀπασχόλησαν τήν ἀρχαία Ἐκκλησία Σόν 4ο αἰώνα οἱ ἅγιοι Πατέρες ἀντιμετώπισαν τήν αἵρεση τοῦ Ἀρείου ὁ ὁποῖος ἔλεγε ὅτι ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι κτίσμα Καί ἡ ύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως τοῦ ἔτους 1351 μΦ ἀντιμετώπισε τήν αἵρεση τοῦ Βαρλαάμ ὁ ὁποῖος ἔλεγε ὅτι ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ εἶναι κτιστή Ἐπίσης ἀφοῦ ἡ ύνοδος αὐτή ἀσχολήθηκε μέ τό δόγμα περί τῶν θείων ἐνεργειῶν φέρεται ὡς συνέχεια τῆς Σ΄ (6ης) Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς υνόδου (680 μΦ) ἡ ὁποία ἀπεφάνθη ὅτι ὁ Φριστός ἔχει δύο θελήσεις καί δύο ἐνέργειες θεία καί ἀνθρώπινη γεγονός πού μνημονεύει ὁ Σόμος τῆς υνόδου τοῦ ἔτους 1351 Μάλιστα οἱ αἱρετικοί τούς ὁποίους κατεδίκασε ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως λέει ὁ Σόμος Σης εἶναι χειρότεροι τῶν Μονοθελητῶν καί τῶν Μονενεργητῶν τούς ὁποίους κατεδίκασε ἡ Σ΄ (6η) Ἁγία καί Οἰκουμενική ύνοδος δ) ἀποδέχθηκε τίς ἀποφάσεις τῶν προηγουμένων υνόδων ε) τεκμηρίωσε ὅλη τήν θεολογία τῶν κειμένων τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τήν διδασκαλία ὅλων τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας στ) ὁ Σόμος της ὑπογράφτηκε ἀπό ὅλους (Αὐτοκράτορας Ἰωάννης Καντακουζηνός Πατριάρχης Κωνλεως Κάλλιστος παριστάμενοι υνοδικοί Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Νήφων Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Λάζαρος ὑπέρ τούς πενήντα Μητροπολίτες Ἐπίσκοποι ὁ Ἰωάννης Παλαιολόγος ὁ Ματθαῖος Καντακουζηνός)2 ζ) στό laquoυνοδικό τῆς Ὀρθοδοξίαςraquo πού ἐκφράζει τήν συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας μας γιά τή νίκη καί τόν θρίαμβο τῶν Ὀρθοδόξων οἱ ἅγιοι Πατέρες πρόσθεσαν καί τά laquoΚατά Βαρλαάμ καί Ἀκινδύνου κεφάλαιαraquo τῆς υνόδου Αὐτῆς η) ἀνέπτυξε τήν διδασκαλία της ὁ θεούμενος πατήρ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς Σήν αὐθεντία τῶν Οἰκουμενικῶν υνόδων ὅπως καί τῶν ἄλλων υνόδων προσδίδουν κυρίως οἱ θεούμενοι καί θεοφόροι ἅγιοι Πατέρες οἱ ὁποῖοι τίς συγκροτοῦν 3 καί θ) ἡ ύνοδος αὐτή χαρακτηρίσθηκε ὡς Οἰκουμενική ἀπό πολλούς Πατέρες καί διδασκάλους καί τόν εβασμιώτατο Μητροπολίτη Ναυπάκτου καί Ἁγίου

1 ΒΕΝΙΖΕΛΟ ΦΡΙΣΟΥΟΡΙΔΗ Οἱ ἠσυχαστικές ἔριδες κατά τόν ΙΔ΄ αἰῶνα ἐκδ Παρατηρητής Θεσκη 1993 σσ 85-104 2 Ὅπ σσ 100 125 3 ΓΕΩΡΓΙΟ ΥΛΩΡΟΥΚΤ Ἁγία Γραφή Ἐκκλησία Παράδοσις ἐκδ Πουρναράς Θεσκη μετάφρ Δ Σσάμης σσ 133-134 ΠΡΩΣΟΠΡΕΒ ΙΩΑΝΝΗ ΡΩΜΑΝΙΔΗ Ἰησούς Φριστός ἡ ζωή τοῦ κόσμου πολυγραφημένη ὁμιλία μετάφρ Μοναχός Μάξιμος Λαυριώτης σ 59

Βλασίου κ Ἰερόθεο4 τόν εβασμιώτατο Μητροπολίτη Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως κ Ἱερεμία5 τόν Θεοφιλέστατο Ἐπίσκοπο κ Ἀθανάσιο Γιέφτιτς6 τόν μακαριστό καθηγητή τῆς δογματικῆς πρωτοπρεσβύτερο π Ἰωάννη Ρωμανίδη7 τόν ὁμότιμο καθηγητή τῆς Θεολογικῆς χολῆς τοῦ πανεπιστημίου Ἀθηνῶν αἰδεσιμολογιώτατο πρωτοπρεσβύτερο π Γεώργιο Μεταλληνό8 κἄ

Μέ βάση τά παραπάνω δέν πρόκειται γιά κάποια πρωτοτυπία ἤ καινοτομία τό νά ἀποδεχθοῦμε ὡς Ἱερά Μητρόπολη ὡς Σοπική Ἐκκλησία τήν ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ύνοδο τοῦ 1351 μΦ ὡς Οἰκουμενική καί νά προτείνουμε τήν ἐπίσημη ἀποδοχή της ὡς τέτοια ἀπ ὅλη τήν Ὀρθόδοξη Καθολική Ἐκκλησία δεδομένου ὅτι σύμφωνα μέ τήν Ὀρθόδοξη Παράδοση ἡ ύνοδος ἐπεμβαίνει γιά νά διακηρύξει ἐπίσημα πλέον τήν ἤδη ὑπάρχουσα καί ἀποδεικνυομένη στήν ἀλάνθαστη συνείδηση τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας Οἰκουμενικότητα μιᾶς υνόδου

τό σημεῖο αὐτό κρίνεται ἀναγκαίο νά ἀναφερθοῦν οἱ κύριες ἰδέες τοῦ ἀπό τή Δύση ἐλθόντος Βαρλαάμ Καλαβροῦ τήν καταδίκη τῶν ὁποίων ἐπεκύρωσε ἡ ἐν Κωνλει ύνοδος τοῦ 1351 σέ ἀντιπαράθεση μέ τήν Ὀρθόδοξη διδασκαλία γιά νά φανεῖ ἡ ύνοδος αὐτή ὡς Οἰκουμενική

Α) Ἡ ἀποδεικτική καί ἡ διαλεκτική μέθοδος Ὁ φιλόσοφος Βαρλαάμ στά θεολογικά δόγματα καί θέματα δέν χρησιμοποιοῦσε

ἀποδείξεις ἀπό τήν Ἁγία Γραφή καί τούς ἁγίους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἀλλά ἀπό τόν ἀνθρώπινο συλλογισμό τήν λογική Ἡ μέθοδος αὐτή ἦταν γνωστή στόν Βαρλαάμ ἀπό τήν Δύση ἀφοῦ ἀποτελεῖ τό θεμέλιο τῆς σχολαστικῆς laquoθεολογίαςraquo τοῦ Ἱ Αὐγουστίνου καί τοῦ Θωμᾶ Ἀκινάτη καί συνοψίζεται στό ρητό laquoπιστεύω γιά νά κατανοήσωraquo ύμφωνα μέ τήν ἀρχή αὐτή πρῶτα δέχεται κανείς τά δόγματα καί ἔπειτα μέ τήν διάνοιά του ὁπλισμένη μέ τήν φιλοσοφία ἐμβαθύνει σrsquoαὐτά καί ἀνακαλύπτει νέα δόγματα ὅπως οἱ αἱρετικοί παπικοί τήν αἵρεση τοῦ Filioque

Σόν τρόπο αὐτόν σκέψεως καί ἐνεργείας τοῦ Βαρλαάμ τόν πρόσεξε ἰδιαίτερα ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς Ὁ ἅγιος χρησιμοποιοῦσε τήν ἀποδεικτική μέθοδο δηλ εἰσέφερε στά θεολογικά θέματα ἀποδείξεις ἀπό τήν Ἁγία Γραφή καί τήν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας Ἐνῶ ὁ Βαρλαάμ χρησιμοποιοῦσε τήν διαλεκτική μέθοδο ἡ ὁποία στηρίζεται στή δύναμη τῆς λογικῆς στόν ὀρθολογισμό καί κατέληγε σέ πιθανότητες τά θεῖα πρέπει νά ἐφαρμόζεται ἡ ἀποδεικτική μέθοδος ἡ ὁποία στηρίζεται στήν αὐθεντία τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας καί βοηθητικῶς μόνο νά χρησιμοποιοῦμε τήν λογική καί τούς φιλοσόφους Ὁ Βαρλαάμ ἔκανε ἀκριβῶς τό ἀντίθετο Ὁ βαρλααμισμός γιά τήν γνώση τοῦ Θεοῦ προϋποθέτει τήν φιλοσοφία καί τήν γυμνασμένη καί ἰσχυρή λογική Ὅμως κατά τήν Ὀρθόδοξη διδασκαλία τήν ὁποία ἐξέφρασε ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς τήν γνώση τοῦ Θεοῦ τήν ἀποκτοῦμε μέ τή μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς τῆς ζωῆς καί τῆς διδασκαλίας τῶν ἁγίων Πατέρων καί κυρίως μέ τό βίωμα τῆς μετανοίας μέσα στήν Ἐκκλησία9

Β) Ἡ φιλοσοφία

4 ΕΒ ΜΗΣΡ ΝΑΤΠΑΚΣΟΤ κ ΙΕΡΟΘΕΟ Περί τῆς ἀναγνωρίσεως τῆς ἐν Κωνλει ἐν ἔτει 879-880 μΦ συγκληθείσης υνόδου ὡς Ὀγδόης Οἰκουμενικῆς Εἰσήγηση στήν ΙΙ Ὀκτώβριος 2011 5 ΕΒ ΜΗΣΡ ΓΟΡΣΤΝΟ κ ΙΕΡΕΜΙΑ Περί τῆς ἀναγνωρίσεως τῆς ἐν Κωνλει ἐν ἔτει 1351 μΦ συγκληθείσης υνόδου ὡς Ἐνάτης Οἰκουμενικῆς Εἰσήγηση στήν ΙΙ επτέβριος 2011 6 ΘΕΟΥ ΕΠΙΚΟΠΟ κ ΑΘΑΝΑΙΟ ΓΙΕΥΣΙΣ Φριστός Ἀρχή καί Σέλος ἐκδ Ἴδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σ 195 7 ΠΡΩΣΟΠΡΕΒ ΙΩΑΝΝΗ ΡΩΜΑΝΙΔΗ Δογματική καί υμβολική Θεολογία τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας τ Α΄ ἐκδ Πουρναράς Θεσκη 2004 σ 43 8 ΠΡΩΣΟΠΡΕΒ ΓΕΩΡΓΙΟ ΜΕΣΑΛΛΗΝΟ Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς πατέρας τῆς Θ΄ Οἰκουμενικῆς υνόδου Ἱ Μ Μ Μετεώρου Ἅγια Μετέωρα 2009 9 Ν ΜΑΣΟΤΚΑ Δογματική καί υμβολική Θεολογία Α΄ Εἰσαγωγή στή θεολογική γνωσιολογία ἐκδ Πουρναράς Θεσκη 2000 σσ 137-180

Ὁ Βαρλαάμ ἔδινε στή φιλοσοφία λυτρωτικό χαρακτήρα καί θεωροῦσε τήν γνώση της ὡς ἀναγκαῖο συμπλήρωμα τῆς θείας Ἀποκαλύψεως Οἱ φιλόσοφοι γιά τόν Βαρλαάμ ἦταν ὅπως οἱ ἅγιοι Προφῆτες καί οἱ Ἀπόστολοι ἀφοῦ τούς φιλοσόφους τούς χαρακτήριζε ὡς θείους καί φωτισμένους ἀπό τόν Θεό

Ὅμως ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς στά συγγράμματά του laquoὙπέρ τῶν ἱερῶς ἡσυχαζόντωνraquo ἀπέκλεισε τήν φιλοσοφία ὡς ἀνίσχυρη νά διεισδύσει στόν χῶρο τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ καί τήν περιόρισε ὡς χρήσιμη μόνο γιά τά κτιστά10

Γ) Ἡ εὐχή τοῦ Ἰησοῦ Ὁ Βαρλαάμ ἐπιτέθηκε ἀκόμη καί ἐναντίον τῆς εὐχῆς τοῦ Ἰησοῦ δηλ τοῦ laquoΚύριε

Ἰησοῦ Φριστέ Τἱέ τοῦ Θεοῦ ἐλέησον μέ τόν ἁμαρτωλόνraquo Ἡ χρήση τῆς ψυχοσωματικῆς μεθόδου στήν προσευχή ἀπό τούς ἡσυχαστές θεωρήθηκε ἀπό τόν Βαρλαάμ ὡς ἀπόπειρα ἀνατροπῆς τῶν μυστηρίων καί ὡς διδασκαλία ἄγνωστη στούς Πατέρες Γιrsquoαὐτό κατηγοροῦσε τούς μοναχούς ὡς Βογομίλους καί Μασσαλιανούς ἐπειδή χρησιμοποιοῦσαν μία εὐχή ὅπως ἐκεῖνοι (οἱ Μασσαλιανοί) χρησιμοποιοῦσαν μόνο μία εὐχή τήν Κυριακή προσευχή Ἐπίσης τούς κατηγοροῦσε ὅτι ἀρνοῦνται τήν Θεότητα τοῦ Φριστοῦ ἐπειδή στήν laquoεὐχή τοῦ Ἰησοῦraquo ὁ Φριστός ὀνομάζεται ἁπλῶς Τἱός τοῦ Θεοῦ καί ὄχι Θεός

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς μαζί μέ ἄλλους μοναχούς ἀπέδειξαν α) τήν ἁγιογραφική καί πατερική θεμελίωση τῆς προσευχῆς τοῦ Ἰησοῦ β) ὅτι δέν χρησιμοποιοῦσαν μόνο μία εὐχή ὅπως οἱ Μασσαλιανοί ἀλλά καί ὅλες τίς ἄλλες ἐκκλησιαστικές εὐχές καί γ) ὅτι ἡ φράση laquoΤἱέ Θεοῦraquo δέν ἀπέκλειε τήν πίστη στή Θεότητα τοῦ Φριστοῦ11

Δ) Σό Θαβώριο Υῶς Ὁ Βαρλαάμ ὑποστήριζε ὅτι τό Υῶς τῆς Θείας Μεταμορφώσεως εἶναι κτιστό Δέν

εἶναι ἀπρόσιτο οὔτε ἀληθινό φῶς τῆς θεότητας ἀλλά κατώτερο ἀπό τούς ἀγγέλους καί ἀπό αὐτή τήν ἀνθρώπινη νόηση τά νοήματα καί τά νοούμενα Εἶναι δηλ φῶς ὑλικό πού ἄλλοτε γινόταν ὁρατό μέ τίς αἰσθήσεις καί ἄλλοτε διαλυόταν καί κατέληγε στό laquoμή εἶναιraquo διότι ἦταν φθαρτό καί πεπερασμένο12

rsquo αὐτή τήν αἵρεση ὅτι δηλ τό Θαβώριο Υῶς εἶναι κτιστό ὁδηγήθηκε ὁ Βαρλαάμ ἐπειδή ταύτιζε τήν ἄκτιστη οὐσία τοῦ Θεοῦ μέ τίς ἄκτιστες ἐνέργειές Σου καί ἐπειδή ἀπέδιδε στόν Θεό κτιστές ἐνέργειες Ὁ Βαρλαάμ δέν δεχόταν ἄκτιστες ἐνέργειες στόν Θεό Πίστευε ὅτι ὁ Θεός εἶναι οὐσία ἀπρόσιτη καί δέν ἐπικοινωνεῖ προσωπικά μέ τόν ἄνθρωπο Ἐνεργεῖ στόν κόσμο ὄχι ἄμεσα ἀλλά ἔμμεσα μέ κτιστές ἐνέργειες Γιrsquo αὐτόν ἡ Θεία Φάρις εἶναι μέγεθος κτιστό πού τό δημιουργεῖ ὁ Θεός γιά νά σώσει τόν ἄνθρωπο Κτιστή εἶναι ἐπίσης ἡ Φάρις τῶν Μυστηρίων ὅπως κτιστό εἶναι καί τό Θαβώριον Υῶς τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Φριστοῦ13

Οἱ ἀπόψεις ὅμως αὐτές τοῦ Βαρλαάμ γιά τό Θεῖο Υῶς εἶναι κακόδοξες καί ἀντίθετες μέ τήν διδασκαλία τῶν ἁγίων Μέ ἀναφορά πλήθους πατερικῶν χωρίων ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς καί ἄλλοι μοναχοί ἀπέδειξαν ὅτι τό Υῶς τῆς Θείας Μεταμορφώσεως δέν εἶναι ὑλικό καί πεπερασμένο δέν εἶναι ἐξωτερική δόξα τοῦ σώματος ἀλλά δόξα καί λαμπρότητα τῆς ὑποστατικά ἑνωμένης μέ τό σῶμα θεότητας Δέν εἶναι ἀκόμη τό Υῶς ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ πού εἶναι ἀθέατη καί ἀμέθεκτη ἀλλά ἐνέργεια καί Φάρις τοῦ Θεοῦ προσιτή καί μεθεκτή ἀπό τούς ἀξίους ύμφωνα μέ τήν ύνοδο τοῦ 1351 πού εἶναι ἡ Θ΄ (9η) Ἁγία καί Οἰκουμενική ύνοδος laquoἄκτιστόν ἐστι τό Υῶς τῆς τοῦ Κυρίου Μεταμορφώσεως καί οὐκ ἔστι τοῦτο ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦraquo Ἐπίσης σύμφωνα μέ τό υνοδικό της Ὀρθοδοξίας τό Υῶς πού ἔλαμψε κατά τή Μεταμόρφωση

10 ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ ΠΑΛΑΜΑ Α΄ Σριάδα laquoὙπέρ τῶν ἱερῶς ἡσυχαζόντωνraquo Περί λυσιτελείας τῆς ἔξω παιδείας Περί κατοχῆς τοῦ νοῦ καί Περί θείου φωτός 11 Β ΦΡΙΣΟΥΟΡΙΔΗ ἔνθrsquoἀνωτ σ 53 12 Ὅπ σ 51 13 Ὁ Παπισμός χθές καί σήμερα ἐκδ Ἱ Μ Παρακλήτου Ὠρωπός Ἀττικῆς Ἰούλιος 2009 σσ 15- 16

τοῦ Κυρίου δέν εἶναι οὔτε κτίσμα οὔτε οὐσία τοῦ Θεοῦ ἀλλά ἄκτιστη καί φυσική Φάρις καί ἔλλαμψη καί ἐνέργεια πού πάντοτε προέρχεται ἀχωρίστως ἀπό τήν θεία οὐσία14

τήν Ὀρθόδοξη θεολογία ὑπάρχει διάκριση μεταξύ ἀκτίστου οὐσίας τοῦ Θεοῦ καί ἀκτίστων ἐνέργειών Σου Μέ τήν οὐσία βέβαια τοῦ Θεοῦ ἡ ὁποία εἶναι παντελῶς ἀκατάληπτη καί ἀνέκφραστη ὁ πιστός δέν μπορεῖ νά ἔλθει σέ κοινωνία Ἐπικοινωνεῖ ὅμως καί μετέχει τῶν θείων ἐνεργειῶν Σου Αὐτές ὅπως καί ἡ θεία οὐσία εἶναι ἄκτιστες καί ἀδημιούργητες Εἶναι δηλ κάτι ἄλλο ἀπό τήν θεία οὐσία ἀλλά ὄχι κάτι ἄλλο ἀπό τήν Θεότητα Ὁ πιστός μέ τή μετάνοια τήν ἄσκηση τήν προσευχή καί τή συμμετοχή του στή μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας κοινωνεῖ μέ τίς ἄκτιστες θεῖες ἐνέργειες καί γίνεται laquoθείας φύσεως κοινωνόςraquo15 Δηλ μέ τίς ἄκτιστες θεῖες ἐνέργειες καί κατά τό μέτρο τοῦ πνευματικοῦ του ἀγώνα καθαρίζεται ἡ καρδιά του ἀπό τά πάθη φωτίζεται ὁ νοῦς καί ἀξιώνεται νά laquoδεῖraquo θεᾶται μέ τρόπο μυστικό καί ἀπόρρητο τή θεία δόξα τό ἄκτιστο Υῶς Αὐτή εἶναι ἡ ἡσυχαστική παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας16

Ὁ Βαρλαάμ ἐπίσης θεωροῦσε ὅτι οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι ἦταν ἀτελεῖς σrsquo ἐκείνη τήν ὑπέρτατη θεωρία τῆς Μεταμορφώσεως ἐξαιτίας τοῦ φόβου πού δοκίμασαν ὅταν οἱ Προφῆτες Μωϋσῆς καί Ἠλίας εἰσῆλθαν στή νεφέλη

ύμφωνα ὅμως μέ τήν ύνοδο τῆς Κωνλεως τοῦ 1351 καί ὅπως ἐξηγοῦν οἱ ἅγιοι Πατέρες αὐτός ὁ φόβος πού ἦταν στενά συνδεδεμένος μέ τήν χαρά δέν ἦταν δουλικός ὥστε νά κολασθοῦν καί νά λυπηθοῦν οἱ Ἀπόστολοι ἀλλά υἱϊκός καί τῶν τελείων Γιατί ὑπάρχει ὁ εἰσαγωγικός φόβος καί ὁ φόβος τῶν τελείων Ἐδῶ πρόκειται γιά χαρά σεβασμό προσκύνηση τοῦ μεγάλου μυστηρίου τοῦ ὁποίου ἀξιώθηκαν νά γίνουν θεατές17

Ε) Ἡ κατά Φάριν θέωση Ὅλα τά παραπάνω ἔχουν σωτηριολογικές προεκτάσεις καί συνέπειες δηλ ἔχουν

ἄρρηκτη σχέση μέ τήν σωτηρία καί τή ζωή τοῦ Ὀρθοδόξου Φριστιανοῦ Γιατί ἄν ἡ θεία Φάρις εἶναι κτιστή ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά φθάσει στόν ἁγιασμό καί τήν κατά Φάριν θέωση Καί αὐτό ἐπειδή ἁπλούστατα ἕνα κτίσμα ndash κτιστή ἐνέργεια (Φάρις) ndash δέν εἶναι δυνατόν νά σώσει νά λυτρώσει καί νά θεώσει ἄλλο κτίσμα τόν ἄνθρωπο Ἔτσι ὁ Βαρλαάμ καί οἱ Δυτικοί δέν ὁμιλοῦν περί τῆς κατά Φάριν θεώσεως ὡς σκοποῦ τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου ἀλλά μόνον περί τῆς ἠθικῆς τελειώσεώς του Ὅτι δηλ ὀφείλουμε νά γίνουμε καλύτεροι ἄνθρωποι ἠθικά (εὐσεβισμός) ὄχι ὅμως κατά Φάριν θεοί Κατά συνέπεια ἡ Ἐκκλησία δέν μπορεῖ νά εἶναι κοινωνία θεώσεως ἀλλά ἵδρυμα πού παρέχει στούς ἀνθρώπους τήν δικαίωση κατά ἕνα οὐμανιστικό (ἀνθρωπιστικό) νομικιστικό καί δικανικό τρόπο διά μέσου της κτιστῆς χάριτος έ τελική ἀνάλυση δηλαδή καταλύεται ἡ ἴδια ἡ ἀλήθεια τῆς Ἐκκλησίας ὡς πραγματικότητα θεανθρωπίνης κοινωνίας18 Ἡ Ὀρθόδοξη ὅμως ἐμπειρία καί τό Ὀρθόδοξο βίωμα μιλᾶ γιά κατά Φάριν θέωση τοῦ ἀνθρώπου γιά ἐξαγιασμό καί γιά κοινωνία θεώσεως ἡ ὁποία ἀρχίζει ὡς ἀρραβώνας τοῦ Πνεύματος ἀπό τήν παροῦσα ζωή καί συνεχίζεται ἀτελεύτητα ὡς γάμος στήν ἐπουράνιο Βασιλεία τοῦ Θεοῦ

Γιά τίς ταραχές πού προκάλεσε ὁ Βαρλαάμ κατά τῶν Ἡσυχαστῶν συνῆλθε στήν Κωνλη ἡ ύνοδος τοῦ Ἰουνίου τοῦ 1341 ἡ ὁποία τόν καταδίκασε Ἐπίσης τόν Αὔγουστο τοῦ 1341 καί τόν Υεβρουάριο τοῦ 1347 συνῆλθαν ἀκόμη δύο ύνοδοι στήν Κωνλη οἱ ὁποῖες κατεδίκασαν τούς ὁμόφρονες διαδόχους τοῦ Βαρλαάμ Γρηγόριο Ἀκίνδυνο καί Ἰωάννη Καλέκα Πατριάρχη Κωνλεως Ἡ Θ΄ (9η) Ἁγία καί Οἰκουμενική ύνοδος τοῦ 1351 ἐπεκύρωσε τίς ἀποφάσεις τῶν δύο προηγουμένων υνόδων Σέλος

14 Β ΦΡΙΣΟΥΟΡΙΔΗ ἔνθrsquo ἀνωτ σσ 52 97 101 15 Β΄ Πέτρ 14 16 Ὁ Παπισμός σ 15 17 ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΔΗΜΟ ΑΓΙΟΡΕΙΣΗ Ἑορτοδρόμιον ἤτοι ἑρμηνεία εἰς τούς ἀσματικούς κανόνας τῶν Δεσποτικῶν καί Θεομητορικῶν ἑορτῶν τ Γ΄ ἐκδ Ὁρθόδοξος Κυψέλη Θεσκη 1987 σ 260 καί ΕΒ ΜΗΣΡ ΝΑΤΠΑΚΣΟΤ κ ΙΕΡΟΘΕΟ Οἱ Δεσποτικές ἑορτές ἐκδ Ἱ Μ Γενεθλίου Θεοτόκου Πελαγίας Λιβαδειά 1998 σ 179 18 Ὁ Παπισμόςhellip σ 16

τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1368 συνῆλθε ἡ τελική ύνοδος στήν Κωνλη ἡ ὁποία ἀναθεμάτισε καί καθήρεσε τούς αἱρετικούς Πρόχορο καί Δημήτριο Κυδώνη Νικηφόρο Γρηγορᾶ καί Γεώργιο Λαπίθη οἱ ὁποῖοι εἶχαν τήν ἴδια νόσο μέ τόν Βαρλαάμ καί τόν Ἀκίνδυνο ἐπεκύρωσε τόν υνοδικό Σόμο τῆς Θ΄ (9ης) Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς υνόδου τοῦ 1351 καί κατέταξε τόν Γρηγόριο Παλαμᾶ Ἀρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης μεταξύ τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας

Σό συμπέρασμα ἀπό ὅλα τά ἀνωτέρω εἶναι ὅτι ἡ ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ύνοδος τοῦ 1351 μΦ εἶναι ὄντως ἡ Θ΄ (9η) Ἁγία καί Οἰκουμενική ύνοδος τῆς Μιᾶς Ἁγίας Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί ἔτσι ἔχει περάσει στήν ἀλάνθαστη συνείδηση τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας

Κατακλείουμε τονίζοντας ὅτι θεωροῦμε ἀδήριτη ἀνάγκη τήν σύγκληση Πανορθοδόξου Ἁγίας καί Μεγάλης υνόδου μέ τήν συμμετοχή ἁπάντων τῶν Ὀρθοδόξων Πατριαρχῶν Ἀρχιεπισκόπων Μητροπολιτῶν Ἐπισκόπων Καθηγουμένων Ἀρχιμανδριτῶν Ἱερέων Μοναχῶν καί λαϊκῶν θεολόγων ἡ ὁποία θά ἀσχοληθεῖ συνοδικῶς μέ τό θέμα τῆς ἐπισήμου ἀνακηρύξεως τῆς υνόδου τοῦ 1351 ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ὡς τῆς Θ΄ (9ης) Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς υνόδου

Συγχάνει δέ ἐξόχως ἀπαράδεκτο τό γεγονός ἀφrsquo ἑνός νά μήν προχωροῦμε στήν διαδικασία ὑποβολῆς προτάσεως ἀνακηρύξεως πανορθοδόξως ὡς Θ΄ (9ης) Οἰκουμενικῆς τῆς υνόδου τοῦ ἔτους 1351 καί ἀφrsquo ἑτέρου νά συνομιλοῦμε νά συναγελαζόμεθα καί νά συμπροσευχὀμεθα ὅλως ἀντικανονικῶς μέ τήν αἱρετική παπική θρησκευτική παρασυναγωγή καί κοινωνία ἡ ὁποία γιά προφανεῖς ἰδιοτελεῖς λόγους δέν τήν ἀποδέχεται ὡς Θ΄ (9η) Οἰκουμενική ύνοδο καί καθυβρίζει τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ ὡς δῆθεν laquoαἱρεσιάρχηraquo

Παρέλκει τέλος νά ἀναφέρουμε ὅτι ἀπό το παραπάνω θέμα ἀσφαλῶς ἐνοχλεῖται καί laquoκαίγεταιraquo ὁ δαίμονας τοῦ παναιρετικοῦ συγκρητιστικοῦ διαχριστιανικοῦ οἰκουμενισμοῦ καί ὅσοι συνοδοιποροῦν μrsquoαὐτόν19

Μετrsquoεὐχῶν

Ο ΜΗΣΡΟΠΟΛΙΣΗ

+ ὁ Πειραιῶς εραφείμ

19 ΕΒ ΜΗΣΡ ΠΕΙΡΑΙΩ κ ΕΡΑΥΕΙΜ Ἐπιστολή στόν Ἀρχιεπίσκοπο Ἱερώνυμο httpwwwimpgrindexphphome-4anakoino8enta-deltia-typoyanakoino8enta-deltia-typoy-201222-anakoino8enta-deltia-typoy-201264-2012-07-16-02-52-28

ΙΕΡΑ ΜΗΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΑΣΜΑΙΚΗ ΑΚΟΛΟΣΘΙΑ

ΗΣ ΑΓΙΑΣ ΕΝΑΗΣ (Θ΄) ΟΙΚΟΣΜΕΝΙΚΗΣ

ΣΣΝΟΔΟΣ

τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει συγκληθείσης

ἐν ἔτεσι ἀπὸ Χριστοῦ 1341-1351

Ποιηθεῖσα

ὑπό Ἀποστόλου Παπαχρήστου Θεολόγου-Πρωτοψάλτου

ἐξ Ἀγρινίου Αἰτωλοακαρνανίας

Πειραιεὺς 2013

Ψαλλξμέμη ςῇ Β΄ Κσοιακῇ ςμ Νηρςειμ

Εἰς τὸν ἑσπερινόν

Τῶ Σαββάςῳ ἑρπέοαπ μεςὰ ςὸμ ποξξιμιακόμ ρςιυξλξγξῦμεμ ςὸ Μακάοιξπ ἀμήο Δἰπ δὲ ςὸ Κύοιε ἐκέκοανα ἱρςμεμ ρςίυξσπ ι΄ καὶ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ Ἀμαρςάριμα δ΄ ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ Σςιυηοὰ Ποξρόμξια γ καί ςξῦ Τοιῳδίξσ γ΄

Ἦυξπ πλ β Ἡ ἀπεγμχρμέμη

Θεὸπ ὁ θέλχμ πάμςαπ ρχθῆμαι καὶ ςῆπ βαριλείαπ ἀνιχθῆμαι ηὐδόκηραπ Κύοιε διὰ ςμ ρμ υαοίςχμ ρρξμ ςὸμ

ἄμθοχπξμ καὶ υάοιςι Θεὸμ ἀμαδεῖναι βλέπειμ τχςόπ ρξσ ςὰπ ἀκςῖμαπ ἐμ καθαοᾷ καοδίᾳ Διὸ ρύμξδόπ γε ἡ ἐμάςη ςὰπ ἐμεογείαπ ρξσ ἀκςίρςξσπ ἐκήοσνεμ Τοιὰπ ρεπςὴ ὁ Θεὸπ ἡμμ

έλχμ ἐμ πελάγει τιλξρξτίαπ ςῆπ ἀμθοώπχμ γμώρεχπ ςῆπ μαςαίαπ τοξμμ καὶ διδάρκαλξπ ὑπάουχμ ἀληθείαπ ὄμςχπ ὁ

ἄμξσπ Βαολαὰμ ἐκδιδάρκχμ ἀτοόμχπ ὅςι κςιρςαί εἰριμ αἱ υάοιςεπ Θεξῦ ςξῦ ὑφίρςξσ Ἀλλrsquo ἡ ρύμξδόπ γε ἡ ἐμάςη ςὰπ ἐμεογείαπ ρξσ ἀκςίρςξσπ ἐκήοσνεμ Τοιὰπ ρεπςή ὁ Θεὸπ ἡμμ

ὶπ ρχθῆμαι δύμαςαι εἰ μὴ ἔυχμ υαοίςαπ ἀκςίρςξσπ ςὰπ ςξῦ Δερπόςξσ Ἡ τύριπ καὶ γὰο αὐςξῦ ἀποόριςξπ ὑπάουει καὶ

Βαολαὰμ αἱ βλαρτημίαι μακοὰμ αὐςξῦ ὠθξῦρι πάμςαπ ςξὺπ θέλξμςαπ πιρςεῦραι αὐςξῦ μαςαίξιπ λόγξιπ Διὸ δόγμαρι πιρςξὶ ςξῖπ θείξιπ ἐμάςηπ ὄμςχπ ςῆπ ρσμόδξσ ἑπόμεμξι ςὴμ ρχςηοίαμ λαμβάμξμεμ

Δόνα Ἦυξπ πλ β΄

Π

Τ

ὰπ μσρςικὰπ ρήμεοξμ ςξῦ Πμεύμαςξπ ράλπιγγαπ ςξὺπ θεξτόοξσπ Παςέοαπ ἀμεστημήρχμεμ ςξὺπ μελῳδήραμςαπ ἐμ

μέρῳ ςῆπ κκληρίαπ μέλξπ ἐμαομόμιξμ θεξλξγίαπ Τοιάδα μίαμ ἀπαοάλλακςξμ ξὐρίαμ ςε καὶ θεόςηςα ςξὺπ καθαιοέςαπ Λαςίμχμ καὶ οθξδόνχμ ποξμάυξσπ ςξὺπ ποερβεύξμςαπ πάμςξςε Κσοίῳ ἐλεηθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Καὶ μῦμ Θεξςόκιξμ

Τὸ α΄ ςξῦ ἤυξσ

Δἴρξδξπ Φπ ἱλαοόμ Τὸ Ποξκείμεμξμ ςῆπ ἡμέοαπ καὶ ςὰ Ἀμαγμώρμαςα

Δεσςεοξμξμίξσ ςὸ Ἀμάγμχρμα

(Κετ α΄ 8-1115-17)

ἶπε Μχρῆπ ποὸπ ςξὺπ σἱξὺπ Ἰροαήλ ἴδεςε παοαδέδχκεμ ἐμώπιξμ ὑμμ ςὴμ γῆμ εἰρπξοεσθέμςεπ κληοξμξμήραςε ςὴμ γῆμ ἣμ ὤμξρα ςξῖπ παςοάριμ ὑμμ ςῶ ῾Αβοαὰμ καὶ ᾿Ιραὰκ

καὶ ᾿Ιακὼβ δξῦμαι αὐςξῖπ καὶ ςῶ ρπέομαςι αὐςμ μες᾿ αὐςξύπ καὶ εἶπα ποὸπ ὑμᾶπ ἐμ ςῶ καιοῶ ἐκείμῳ λέγχμ ξὐ δσμήρξμαι μόμξπ τέοειμ ὑμᾶπ Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ὑμμ ἐπλήθσμεμ ὑμᾶπ καὶ ἰδξύ ἐρςε ρήμεοξμ ὡρεὶ ςὰ ἄρςοα ςξῦ ξὐοαμξῦ ςῶ πλήθει Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ὑμμ ποξρθείη ὑμῖμ ὡπ ἐρςὲ υιλιξπλαρίχπ καὶ εὐλξγῆραι ὑμᾶπ καθόςι ἐλάληρεμ ὑμῖμ καὶ ἔλαβξμ ἐν ὑμμ ἄμδοαπ ρξτξὺπ καὶ ἐπιρςήμξμαπ καὶ ρσμεςξὺπ καὶ καςέρςηρα αὐςξὺπ ἡγεῖρθαι ἐτ᾿ ὑμμ υιλιάουξσπ καὶ ἑκαςξμςάουξσπ καὶ πεμςηκξμςάουξσπ καὶ δεκάουξσπ καὶ γοαμμαςξειραγχγεῖπ ςξῖπ κοιςαῖπ ὑμμ καὶ ἐμεςειλάμημ ςξῖπ κοιςαῖπ ὑμμ ἐμ ςῶ καιοῶ ἐκείμῳ λέγχμ διακξύεςε ἀμὰ μέρξμ ςμ ἀδελτμ ὑμμ καὶ κοίμαςε δικαίχπ ἀμὰ μέρξμ ἀμδοὸπ καὶ ἀμὰ μέρξμ ἀδελτξῦ καὶ ἀμὰ μέρξμ ποξρηλύςξσ αὐςξῦ ξὐκ ἐπιγμώρῃ ποόρχπξμ ἐμ κοίρει καςὰ ςὸμ μικοὸμ καὶ καςὰ ςὸμ μέγαμ κοιμεῖπ ξὐ μὴ ὑπξρςείλῃ ποόρχπξμ ἀμθοώπξσ ὅςι ἡ κοίριπ ςξῦ Θεξῦ ἐρςι καὶ ςὸ οῆμα ὃ

Τ

Ε

ἐὰμ ρκληοὸμ ᾖ ἀτ᾿ ὑμμ ἀμξίρεςε αὐςὸ ἐπ᾿ ἐμέ καὶ ἀκξύρξμαι αὐςό

Τῆπ νόδξσ ςὸ ἀμάγμχρμα

(Κετ κδ΄ 12-18)

ἶπε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ ἀμάβηθι ποόπ με εἰπ ςὸ ὄοξπ καὶ ἴρθι ἐκεῖ καὶ δώρχ ρξι ςὰ πσνία ςὰ λίθιμα ςὸμ μόμξμ καὶ ςὰπ ἐμςξλάπ ἃπ ἔγοαφα μξμξθεςῆραι αὐςξῖπ καὶ ἀμαρςὰπ Μχσρῆπ

καὶ ᾿Ιηρξῦπ ὁ παοερςηκὼπ αὐςῶ ἀμέβηραμ εἰπ ςὸ ὄοξπ ςξῦ Θεξῦ καὶ ςξῖπ ποερβσςέοξιπ εἶπαμ ἡρσυάζεςε αὐςξῦ ἕχπ ἀμαρςοέφχμεμ ποὸπ ὑμᾶπ καὶ ἰδξὺ ᾿Ααοὼμ καὶ ῍Ωο μεθ᾿ ὑμμ ἐάμ ςιμι ρσμβῇ κοίριπ ποξρπξοεσέρθχραμ αὐςξῖπ καὶ ἀμέβη Μχσρῆπ καὶ ᾿Ιηρξῦπ εἰπ ςό ὄοξπ καί ἐκάλσφεμ ἡ μετέλη ςὸ ὄοξπ καὶ καςέβη ἡ δόνα ςξῦ Θεξῦ ἐπὶ ςὸ ὄοξπ ςὸ Σιμά καὶ ἐκάλσφεμ αὐςὸ ἡ μετέλη ἓν ἡμέοαπ καὶ ἐκάλερε Κύοιξπ ςὸμ Μχσρῆμ ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ἑβδόμῃ ἐκ μέρξσ ςῆπ μετέληπ ςὸ δὲ εἶδξπ ςῆπ δόνηπ Κσοίξσ ὡρεὶ πῦο τλέγξμ ἐπὶ ςῆπ κξοστῆπ ςξῦ ὄοξσπ ἐμαμςίξμ ςμ σἱμ ᾿Ιροαήλ καὶ εἰρῆλθε Μχσρῆπ εἰπ ςὸ μέρξμ ςῆπ μετέληπ καὶ ἀμέβη εἰπ ςὸ ὄοξπ καὶ ἦμ ἐκεῖ ἐμ ςῶ ὄοει ςερραοάκξμςα ἡμέοαπ καὶ ςερραοάκξμςα μύκςαπ

Τῆπ νόδξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (Κετ λγ΄ 11-23 - λδ΄ 4-6 8)

΄ λάληρε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ ἐμώπιξπ ἐμχπίῳ ὡπ εἴ ςιπ λαλήρει ποὸπ ςὸμ ἑασςξῦ τίλξμ καὶ ἀπελύεςξ εἰπ ςὴμ παοεμβξλήμ ὁ δὲ θεοάπχμ ᾿Ιηρξῦπ σἱὸπ Νασῆ μέξπ ξὐκ

ἐνεπξοεύεςξ ἐκ ςῆπ ρκημῆπ Καὶ εἶπε Μχσρῆπ ποὸπ Κύοιξμ ἰδξὺ ρύ μξι λέγειπ ἀμάγαγε ςὸμ λαὸμ ςξῦςξμ ρὺ δὲ ξὐκ ἐδήλχράπ μξι ὃμ ρσμαπξρςελεῖπ μες᾿ ἐμξῦ ρὺ δέ μξι εἶπαπ ξἶδά ρε παοὰ πάμςαπ καὶ υάοιμ ἔυειπ παο᾿ ἐμξί εἰ ξὖμ εὕοηκα υάοιμ ἐμαμςίξμ ρξσ ἐμτάμιρόμ μξι ρεασςὸμ γμχρςπ ἵμα ἴδχ ρε ὅπχπ ἂμ ὦ εὑοηκὼπ υάοιμ ἐμαμςίξμ ρξσ καὶ ἵμα γμ ὅςι λαόπ ρξσ ςὸ ἔθμξπ ςὸ μέγα ςξῦςξ καὶ λέγει αὐςὸπ ποξπξοεύρξμαί ρξσ καὶ καςαπαύρχ ρε καὶ λέγει ποὸπ αὐςόμ εἰ

Ε

Ε

μὴ αὐςὸπ ρὺ ρσμπξοεύῃ μή με ἀμαγάγῃπ ἐμςεῦθεμ καὶ ππ γμχρςὸμ ἔρςαι ἀληθπ ὅςι εὕοηκα υάοιμ παοὰ ρξί ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ ἀλλ᾿ ἢ ρσμπξοεσξμέμξσ ρξσ μεθ᾿ ἡμμ καὶ ἐμδξναρθήρξμαι ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ παοὰ πάμςα ςὰ ἔθμη ὅρα ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἐρςι καὶ εἶπε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ καὶ ςξῦςόμ ρξι ςὸμ λόγξμ ὃμ εἴοηκαπ πξιήρχ εὕοηκαπ γὰο υάοιμ ἐμώπιξμ ἐμξῦ καὶ ξἶδά ρε παοὰ πάμςαπ καὶ λέγει ἐμτάμιρόμ μξι ρεασςόμ καὶ εἶπεμ ἐγὼ παοελεύρξμαι ποόςεοόπ ρξσ ςῇ δόνῃ μξσ καὶ καλέρχ ςῶ ὀμόμαςί μξσ Κύοιξπ ἐμαμςίξμ ρξσ καὶ ἐλεήρχ ὃμ ἂμ ἐλε καὶ ξἰκςειοήρχ ὃμ ἂμ ξἰκςείοχ καὶ εἶπεμ ξὐ δσμήρῃ ἰδεῖμ ςὸ ποόρχπόμ μξσ ξὐ γὰο μὴ ἴδῃ ἄμθοχπξπ ςὸ ποόρχπόμ μξσ καὶ ζήρεςαι καὶ εἶπε Κύοιξπ ἰδξὺ ςόπξπ παο᾿ ἐμξί ρςήρῃ ἐπὶ ςῆπ πέςοαπ ἡμίκα δ᾿ ἂμ παοέλθῃ ἡ δόνα μξσ καὶ θήρχ ρε εἰπ ὀπὴμ ςῆπ πέςοαπ καὶ ρκεπάρχ ςῇ υειοί μξσ ἐπὶ ρέ ἕχπ ἂμ παοέλθχ καὶ ἀτελ ςὴμ υεῖοα καὶ ςόςε ὄφει ςὰ ὀπίρχ μξσ ςὸ δὲ ποόρχπόμ μξσ ξὐκ ὀτθήρεςαί ρξι (Κετ ΛΔ΄) Καὶ ἐλάνεσρε δύξ πλάκαπ λιθίμαπ καθάπεο καὶ αἱ ποςαι καὶ ὀοθοίραπ Μχσρῆπ ἀμέβη εἰπ ςὸ ὄοξπ ςὸ Σιμά καθόςι ρσμέςανεμ αὐςῶ Κύοιξπ καὶ ἔλαβε Μχσρῆπ ςὰπ δύξ πλάκαπ ςὰπ λιθίμαπ καὶ καςέβη Κύοιξπ ἐμ μετέλῃ καὶ παοέρςη αὐςῶ ἐκεῖ καὶ ἐκάλερε ςῶ ὀμόμαςι Κσοίξσ καὶ παοῆλθε Κύοιξπ ποὸ ποξρώπξσ αὐςξῦ καὶ ἐκάλερε Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ξἰκςίομχμ καὶ ἐλεήμχμ μακοόθσμξπ καὶ πξλσέλεξπ καὶ ἀληθιμόπ καὶ ρπεύραπ Μχσρῆπ κύφαπ ἐπὶ ςὴμ γῆμ ποξρεκύμηρε

Δἰπ ςὴμ Λιςὴμ ςὰ ρσμήθη

Ἰδιόμελξμ Ἦυξπ β΄

ςε ὁ Βαολαὰμ καὶ Ἀκίμδσμξπ καὶ ξἱ ρὺμ αὐςξῖπ δσρρεβεῖπ ςξὺπ ἐμ καθαοᾷ καοδίᾳ ςὸ τπ ςὸ ἄκςιρςξμ ὁομςαπ

ὀοθξδόνξσπ ἐυλεύαζξμ Καὶ ἐμ πλάμῃ εἶμαι μξμίζξμςεπ ἐβόχμ ποὸπ αὐςξύπ μεῖπ ξὐ Θεὸμ ποξρκσμεῖςε ἕμα ἀλλὰ ὄυλξμ θεξςήςχμ καὶ ξὐ Πμεῦμα ἅγιξμ ἕμ ποξρκσμεῖςε ἄλλα ὄυλξμ πμεσμάςχμ Ὅθεμ ὑμᾶπ δικαίχπ διθεΐςαπ καὶ πξλσθεΐςαπ ποξραγξοεύξμεμ Τόςε ὁ Θερραλξμίκηπ ποόεδοξπ καὶ θεξλόγχμ ἔναουξπ ὁ θεῖξπ Παλαμᾶπ Γοηγόοιξπ ἔτη ποὸπ αὐςξύπ Δἰ καὶ ἡμμ ςξὺπ λόγξσπ ξὐ πιρςεύεςε ςὰ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ

ρσγγοάμμαςα ἀμαγμώραςε καὶ γμςε ςὴμ ἀλήθειαμ Διξμσρίξσ ςξῦ ρξτχςάςξσ Ἀοεξπαγίςξσ Ἀθαμαρίξσ καὶ Βαριλείξσ ςμ Μεγάλχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Χοσρξρςόμξσ Κσοίλλξσ ςξῦ Ἀλεναμδοέχμ ποξέδοξσ Ἀμδοέξσ Κοήςηπ ςμ θεξλόγχμ ποξκοίςξσ Μανίμξσ πάμσ ςξῦ μξλξγηςξῦ καὶ Ἰχάμμξσ πέλαγξπ δξγμάςχμ ςξῦ Δαμαρκημξῦ Καὶ γμςε ὅςι ἡ τύριπ ςῆπ ὑπεοξσρίξσ Τοιάδξπ ἐρςὶμ ἀποόριςξπ αἱ δὲ ἄκςιρςαι αὐςῆπ ἐμέογειαι μεθεκςαὶ ςξῖπ ἀμθοώπξιπ καςαρκεσάζξσραι αὐςξὺπ θεξὺπ καςὰ υάοιμ Ταῖπ ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ ὁ Θεὸπ ἐλέηρξμ καὶ ρρξμ ἡμᾶπ

Δόνα Ἦυξπ γ΄

πξρςξλικμ παοαδόρεχμ ἀκοιβεῖπ τύλακεπ γεγόμαςε ἅγιξι Παςέοεπmiddot ςῆπ γὰο Ἁγίαπ Τοιάδξπ ςὸ ὁμξξύριξμ καὶ ἄκςιρςξμ

καὶ ςῆπ ξὐρίαπ αὐςῆπ ςὸ ἀποόριςξμ καὶ ἀμέθεκςξμ οθξδόνχπ δξγμαςίραμςεπ Τάπ δὲ ἐμεογείαπ Αὐςῆπ ἄκςιρςξσπ καὶ μεθεκςὰπ ςξῖπ πᾶρι εἶμαι ποὸπ ρχςηοίαμ ἀμθοώπχμ καὶ θέχριμ ἐκηούναςε Καςακοίμαςε Θμα ςξῦ Ἀκιμάςξσ καὶ καςεμπξοίαπ Ἀμρέλμξσ ςὴμ ἐμ ςξῖπ βίβλξιπ αὐςμ κξρμικὴμ τιλξρξτίαμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ Βαολαὰμ ςὸμ ἀκέταλξμ καςῃρυύμαςε καὶ Ἀκίμδσμξμ ςὸμ ἄμξσμ καὶ ἀδελτξὺπ Κσδώμη Δημήςοιξμ καὶ Ποόυξοξμ Μεθ ὧμ Κσπαοιρριώςημ Ἰχάμμημ Νικητόοξμ ςε Γοηγξοᾶμ μμαμξσὴλ Καλέκαμ καὶ παςοιάουημ Ἰχάμμημ ςξὺπ πεοὶ ςὴμ εὐρέβειαμ ἀρςξυήραμςαπ Ὧμ ςῆπ πλάμηπ αἰςήραρθε ῥσρθέμςαπ ἡμᾶπ Λαςίμχμ ςε ἀπάςηπ καὶ ἀθεΐαπ ἀκηλίδχςξμ ἡμμ ςὸμ βίξμ ὀοθξδόνχπ διατσλάρρξμςαπ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

εξςόκε ἡ ποξρςαρία πάμςχμ ςμ δεξμέμχμ εἰπ ρὲ θαοοξῦμεμ εἰπ ρὲ κασυώμεθα ἐμ ρξὶ πᾶρα ἡ ἐλπὶπ ἡμμ

ἐρςι Ποέρβεσε ςῶ ἐκ ρξῦ ςευθέμςι ὑπὲο ςμ ἀυοείχμ δξύλχμ ρξσ

Δἰπ ςὸμ Σςίυξμ Ἀμαρςάριμα ςξῦ ἤυξσ

Δόνα Τμ ἁγ Παςέοχμ Ἦυξπ δ΄

Θ

ὴμ ἐςήριξμ μμήμημ ρήμεοξμ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ςμ ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ ρσμαθοξιρθέμςχμ ἐμ ςῇ λαμποᾷ

πόλει Κχμρςαμςίμξσ ςμ ὀοθξδόνχμ ςὰ ρσρςήμαςα εὐρεβξῦμςεπ πιρςπ ἑξοςάρχμεμ Οὗςξι ξὖμ πεοὶ ςξῦ ἀκςίρςξσ τχςὸπ ςῆπ μεςαμξοτώρεχπ ςξῦ Κσοίξσ ἀκξύραμςεπ ὅςι ςὸ ἐμ Θαβχοίῳ λάμφαμ τπ θεόςηςξπ ξὐκ ἀποόρηςξμ ἦμ ξὐδέ καςὰ ἀλήθειαμ ὑπῆουεμ τπ θεόςηςξπ ξὐδὲ ἀγγέλχμ ὅλχπ ἱεοώςεοξμ ἢ ἀμώςεοξμ ἀλλὰ υεῖοξμ καὶ καςώςεοξμ καὶ αὐςῆπ ςῆπ ἡμεςέοαπ μξήρεχπ καὶ φσυμ Τξῦ Βαολαὰμ καὶ ςμ ρὺμ αὐςῶ τοεμξβλαβπ ςαῦςα κηοσςςόμςχμ Διὰ ςξῦςξ πάμςα ςὰ ςμ Λαςίμχμ ληοώδη δόγμαςα ρσμξδικπ ἐνξρςοάκιραμ Καὶ ςὸ Θαβώοιξμ τπ ἐν ἀποξρίςξσ ξὐρίαπ ςξῦ Χοιρςξῦ ποξεουόμεμξμ ἄκςιρςξμ καὶ μεθεκςὸμ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἐμ Πμεύμαςι ἁγίῳ ὄμςχμ ρατπ ταμεοξύμεμξμ ἐδίδαναμ ὁμξλξγεῖμ ἐμ ςῶ ρεπςῶ ςῆπ ἐμάςηπ Σσμόδξσ ὅοῳ Αὐςξῖπ καὶ ἡμεῖπ βξήρχμεμmiddot οθξδξνίᾳ ςὴμ κκληρίαμ ρςηοίναςε πξιμέμεπ καὶ δξῦλξι Χοιρςξῦ καὶ ποερβεύραςε ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Και μῦμ Θεξςξκίξμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ

εῦρξμ παοακλήρερι ρμ ἱκεςμ Παμάμχμε παύξσρα δειμμ ἡμμ ἐπαμαρςάρειπ πάρηπ θλίφεχπ ἡμᾶπ

ἀπαλλάςςξσραmiddot ρὲ γὰο μόμημ ἀρταλῆ καὶ βεβαίαμ ἄγκσοαμ ἔυξμεμ καὶ ςὴμ ρὴμ ποξρςαρίαμ κεκςήμεθα Μὴ αἰρυσμθμεμ Δέρπξιμα ρὲ ποξρκαλξύμεμξιmiddot ρπεῦρξμ εἰπ ἱκερίαμ ςμ ρξὶ πιρςπ βξώμςχμmiddot Χαῖοε Δέρπξιμα ἡ πάμςχμ βξήθεια υαοὰ καὶ ρκέπη καὶ ρχςηοία ςμ φσυμ ἡμμ

Ἀπξλσςίκιξμ Ἀμαρςάριμξμ

Ἀπξλσςίκιξμ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ πλ δ πεοδεδξναρμέμξπ εἶ Χοιρςὲ ὁ Θεὸπ ἡμμ ὁ τχρςῆοαπ ἐπὶ γῆπ ςξὺπ Παςέοαπ ἡμμ θεμελιώραπ καὶ διrsquo αὐςμ ποὸπ ςὴμ ἀληθιμὴμ πίρςιμ πάμςαπ ἡμᾶπ ὁδηγήραπ πξλσεύρπλαγυμε δόνα ρξι

Τξῦ ἁγ Γοηγξοίξσ Παλαμᾶ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁ τχρςήο κκληρίαπ ςὸ ρςήοιγμα καὶ διδάρκαλε ςμ Μξμαρςμ ἡ καλλξμή ςμ θεξλόγχμ

Τ

Ν

ὑπέομαυξπ ἀποξρμάυηςξπ Γοηγόοιε θασμαςξσογέ Θερραλξμίκηπ ςὸ καύυημα κῆοσν ςῆπ υάοιςξπ ἱκέςεσε διὰ παμςόπ ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Δόνα Τμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁδηγξί ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ Παςέοεπ ἔμδξνξι ςῆπ ςμ Λαςίμχμ ξἱ δειμῆπ τιλξρξτίαπ καὶ πλάμηπ ἡμᾶπ

ῥσράμεμξι ρὺμ Γοηγξοίῳ ςῶ κλειμῶ ςάπ ἐμεογείαπ ςξῦ Κςίρςξσ ἀκςίρςξσπ εἶμαι ξἱ δξγμαςίραμςεπ δι ὧμ ἡμεῖπ ξἱ ἐπὶ γῆπ θεξύμεθα παμμακάοιρςξι

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

δι ἡμᾶπ γεμμηθεὶπ ἐκ Παοθέμξσ καὶ ρςαύοχριμ ὑπξμείμαπ ἀγαθέ ὁ θαμάςῳ ςὸμ θάμαςξμ ρκσλεύραπ καὶ ἔγεοριμ

δείναπ ὡπ Θεόπ μὴ παοίδῃπ ξὓπ ἔπλαραπ ςῇ υειοί ρξσ δεῖνξμ ςὴμ τιλαμθοχπίαμ ρξσ ἐλέημξμ δέναι ςὴμ ςεκξῦράμ ρε Θεξςόκξμ ποερβεύξσραμ ὑπὲο ἡμμ καὶ ρρξμ Σχςὴο ἡμμ λαὸμ ἀπεγμχρμέμξμ

ΕΙΣ ΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Ἡ ρσμήθηπ ρςιυξλξγία ἀμςὶ δὲ ςξῦ Ἀμώμξσ λέγξμεμ ςὸμ Πξλσέλεξμ Καθίρμαςα Ἀμαρςάριμα καὶ ςὰ λξιπὰ ὁμξίχπ καςὰ ςὴμ ρσμήθειαμ

Δἶςα ξἱ Καμόμεπ ὁ ἀμαρςάριμξπ (μεςὰ ςμ εἱομμ) ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ καὶ ὁ ςξῦ Τοιῳδίξσ μεςά ρςίυξσ Ἅγιε ςξῦ Θεξῦ

καμὼμ ςμ Ἁγίχμ ξὗ ἡ ἀκοξρςιυὶπ

μ μ ρ ύ μ ξ δ ξ μ ἁ γ ί α μ ἐ μ ά ς η μ Ἀ π ξ ρ ς ό λ ξ σ

Ὠδὴ α΄ Ἦυξπ δ΄ Ἀμξίνχ ςὸ ρςόμα μξσ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μμξῦμςι ποξθέμεμξμ ςὴμ θεῖαμ ρύμξδξμ Κύοιε ἐμάςημ ςὴμ πάμρεπςξμ Τοιὰπ ὑπέοθεε ςῆπ ρξτίαπ ρξσ παοάρυξσ μξι

ῥαμίδα καὶ δόπ μξι τσλάρρξμςα πιρςὴμ ςὴμ ἄμχμξμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξμὰπ ςοιρσπόρςαςε καὶ ςῇ ξὐρίᾳ ἀποόριςε ἄκςιρςε ἀΐδιε καὶ ἀκαςάληπςε ἡ μηδέπξςε ἀμθοώπξιπ ὁοχμέμη

ςὴμ υάοιμ ςὴμ ἄμχθεμ ςὴμ ρὴμ παοάρυξσ μξι

Δόνα ξρήραμςαπ ἅγιξι πεοὶ ςὸ ρέβαπ καθείλεςε δειμξὺπ Λαςιμότοξμαπ διατσλάρρξμςεπ θείξιπ δόγμαρι ὀοθόδξνξμ

πίρςιμ Ὅθεμ καςὰ υοέξπ μῦμ ὑμᾶπ γεοαίοξμεμ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Μῆςεο Παμάμχμε Ὦ ἱεοὸμ ἐμδιαίςημα Ἡ τπ ςὸ ἀποόριςξμ ἡμῖμ κσήραρα ἐκδσρώπηρξμ τχςίραι μξσ ςὸ

ρκόςξπ ὡπ ποὶμ ἀμεβόα ρξι ὁ θεῖξπ Γοηγόοιξπ

Ὠδή γ Τξὺπ ρξὺπ ὑμμξλόγξσπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

Μ

Ν

ατεῖπ ἐκζηςξῦριμ ἀπξδείνειπ Ἀκίμδσμξπ Βαολαὰμ καὶ ξἱ λξιπξί ἡ ρύμξδξπ παοέθηκεμ αὐςξῖπ Παςέοχμ κείμεμα

οθξδξνίαμ πμέξμςα καὶ θεξμάυξσπ ἐλέγυξμςα Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

πάουχμ ἀμέθεκςξπ ςῇ τύρει ἀλλ ὅμχπ ραῖπ ἐμεογείαιπ μεθεκςόπ Σχςὴο θεεῖπ μεθένει ἡμᾶπ ὡπ ὁ Δασὶδ

ποξέγοατεμmiddot laquoΘεὸπ θεμ ὀτθήρεςαι μέρῳ Σιὼμ ὡπ ηὐδόκηρεμraquo

Δόνα αξὺπ ςξὺπ πιρςξὺπ ὁομ ὁ Πέςοξπ ςξῦ Πμεύμαςξπ τάρκει ποὸπ αὐςξύπ ἔρςε ςαπειμξὶ Χοιρςόπ υάοιμ γὰο παοέυει

ἡμῖμ Οὗ ςαῖπ ποερβείαιπ Κύοιε ρρξμ ἡμᾶπ ὡπ τιλάμθοχπξπ

Καὶ μῦμ Παῦλξπ μὴ τέοχμ ςάπ βαράμξσπ ἐκ μόρχμ αὐςξῦ Χοιρςῶ ἐκοαύγαζεmiddot ἴαρέ με Κύοιε ὁ δὲ τηρὶμ ἡ υάοιπ μξσ ἀοκεῖ ρξι

ξὗ εὐυαῖπ Σχςὴο καὶ ςῆπ Ἁγμῆπ ρρξμ ἅπαμςαπ

Κάθιρμα Ἦυξπ πλ δ΄ Τὴμ Σξτίαμ καὶ Λόγξμ ςμ ὅλχμ δερπόςηπ καὶ πξιηςήπ ὁ ςῇ τύρει ἀποόριςξπ ἀπαθήπ ἀόοαςξπ ἄκςιρςξπ ἀκαςάληπςξπ ἄυοξμξπ ςῇ

αὐςξῦ εὐρπλαυμίᾳ ἡμῖμ πεταμέοχςαι ἐμ ἄκςιρςξιπ αὐςξῦ ἐμεογείαιπ καὶ υάοιρι εἷπ γὰο ςῇ ξὐρίᾳ καὶ ἐμεογείᾳ ὑπάουχμ θεεῖ ςξὺπ ποξρςοέυξμςαπ ποὸπ αὐςὸμ ἐμ ἁγμόςηςιmiddot ποὸπ αὐςὸμ ξὖμ βξήρχμεμmiddot δόνα ρξι Τοιὰπ ὁ Θεόπ ὅςι ρῴζειπ ἅπαμςαπ Σχςὴο ἡμμ διὰ πλήθξσπ ἐλέξσπ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ Κύοιε

Δόνα Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

απειμξὶ ςῇ καοδίᾳ μήςηο Θεξῦ καςὰ υοέξπ ὑμμξῦμέμ ρε ἀγαθή θαμάςξσ γὰο διέρχραπ αἰχμίξσ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ ἐκ

Βαολαὰμ ἀπιρςίαπ Λαςίμχμ τασλόςηςξπ ςμ βλαρτημξύμςχμ ἀτόβχπ ςὴμ υάοιμ ςξῦ Πμεύμαςξπ Ὅθεμ τχςιρθεὶπ ὁ Ἰχάμμηπ ἐβόα ἐμ μέρῳ Σσμόδξσ ςε βαριλεὺπ ὁ μακάοιξπ laquoΤῶ Κσοίῳ ποξρπέρχμεμ ἵμα ὀοθξδόνχμ τχμὰπ εἰρακξύρῃ Κύοιξπ ρςήοινῃ ἡμᾶπ καὶ εὐυαῖπ ςῆπ Παοθέμξσ ὡπ εὔρπλαυμξπraquo

Σ

Ν

Τ

Ὠδή δ΄ καθήμεμξπ ἐμ δόνῃ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

εῦςε πάμςεπ ςξῦ μεγάλξσ Βαριλείξσ ἀκξύρχμεμ Δὐμόμιξμ τσμξῦμςαmiddot laquoππ Θεξῦ ἐμ τύρει ὑπάουξσρι ςὸ δημιξσογικὸμ

καὶ ποξγμχρςικὸμ ἅπεο δηλξῖ ςὴμ ἐμέογειαμ καὶ ξὐ ςὴμ τύριμ ἀμόηςεraquo Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ὑφίμξσπ θεξλόγξπ Μάνιμξπ ὁ θεῖξπ τηρὶμ ἡμῖμmiddot ξὐκ ἄμεσ ἐμεογείαπ τσρικῆπ ςμ ὄμςχμ ὑτέρςηκεμ ξὐδέμα Πάλιμ ξἱ

παςέοεπ ἡμῖμ λέγξσριμ ξὐδὲ τύριπ μία ἂμεσ ἐμεογείαπ γιμώρκεςαι

Δόνα όρξμ ςὴμ ςμ κακξδόνχμ ξἱ παςέοεπ διώκξμςεπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ἔτηραμmiddot διπλαὶ αἱ ἐμέογειαι ξὖραι Χοιρςξῦ

καὶ μὴ ἀμςίπαλξι ἀμθοχπίμημ δὲ ςὴμ θείαμ ὑπακξύει ὡπ γέγοαπςαι

Καὶ μῦμ τηρὶμ Δαμαρκημόπ γε ςὴμ ἐμέογειαμ ποόρυχμεμ ἡ ἐμέογεια τηρὶμ ξὖμ δοαρςικὴ καὶ ξὐριώδηπ ςῆπ τύρεχπ

κίμηριπ Φύριπ ἐμεογηςικὸμ εἰρίμ ἐν ἧπ ἐμέογεια ποόειρι Θεξῦ ςξῦ παμςάμακςξπ

Ὠδή ε΄ νέρςη ςὰ ρύμπαμςα

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ιγμώρκειμ δὲ υοή ἡμᾶπ ππ ἑομημεύξσμ ἔλεγεμ Παῦλξμ Ἰχάμμηπ υοσρξοοήμχμmiddot τοόμημα ρώμαςόπ ἐρςι θάμαςξπ

πμεύμαςξπ δ εἰοήμη καὶ ζχή ἐμεογείαπ ςε τύρεχπ υχοιρμὸμ μὴ πξιξύμεμξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

δὼμ ὁ τιλάμθοχπξπ ςὸ ἀρθεμὲπ ςῆπ τύρεχπ ςμ βοξςμ ξὐ υαοίςαπ παοέυει πάραπ ςξῦ Πμεύμαςξπ ὁ υοσρξλόγξπ τηρίμ

ἵμα μὴ μξμίρῃ ςίπ πξςε υάοιμ εἶμαι ςὴμ τύριμ Θεξῦ ςὴμ ἀποόριςξμ ἅπαρι

Δ

Ν

Γ

Δόνα κξύρχμεμ τάρκξμςξπ ςξῦ Ἰξσρςίμξσ δόγμαςα μάοςσοξπ ὁμξῦ καὶ τιλξρότξσ ὁ ἀπξοοίπςχμ βξσλῆπ ξὐρίαπ ςε ςὴμ

διατξοὰμ καὶ ςξῦ Θεξῦ ἀπξοοίπςει ὕπαονιμ πξίηριμ καὶ ἐμέογειαμ

Καὶ μῦμ ξὸπ καθαοόςηςι ὁ θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ τάρκει ςὴμ ἐμέογειαμmiddot Θεὸπ εἶ ςῇ ἐμεογείᾳ τύριπ ἀυώοιρςξπ εἶ

ἑκάςεοξμ γὰο ἀπεοίγοαπςξμ Διό παμςελπ ἐρςὶ ρατπ ἀπ ἀλλήλχμ ἀυώοιρςα

Ὠδή π΄ Τὴμ θείαμ ςαύςημ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μ λόγξιπ θείξιπ βξᾷ ἡμῖμ ὁ μέγαπ Ἀθαμάριξπmiddot ὡπ ἡ τλόν ἐκ ςξῦ πσοόπ ἐρςι αἰςιαςὸμ ἐν αἰςίξσ γε ξὕςχπ ἐρςὶμ ἐμέογεια

ἐκ ςῆπ τύρεχπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξξῦμςεπ εἶμαι ἐμέογειαμ κςιρςὴ Θεξῦ καὶ τύριπ κςιρςή ἐρςι ὡπ τηρὶ Μάνιμξπmiddot ςὴμ ἐμέογειαμ ἄκςιρςξμ

πιρςεύξμεμ καὶ τύριμ ἄκςιρςξμ ρέβξμεμ

Δόνα ξμίμχπ πᾶρα ἡ ρύμξδξπ τσμξῦρα κακξδόνχμ δσρέβειαμ ςαῦςα ἐτθέγναςξmiddot ἄκςιρςξι μὲμ αἱ ἐμέογειαι κξιμαὶ δὲ ςῆπ

Τοιάδξπ ἀεὶ ὑπάουξσρι

Καὶ μῦμ γμὴ παοθέμε Θεόμσμτε ἡ ςέναρα Θεὸμ ὑπεοξύριξμ ἄμαουξμ ἄκςιρςξμ ςξῦςξμ ἀεὶ καθικέςεσεmiddot οθξδξνίαπ ςοίβξιπ ἡμᾶπ

πξοεύερθαι

Κξμςάκιξμ Ἦυξπ πλβ΄ Τὴμ ὑπὲο ἡμμ ὴμ ὑπὲο ἡμμ πληομ ρξσ ξἰκξμξμίαμ Κύοιε παςέοαπ ρσμήθοξιραπ δξγμαςίραι ἄκςιρςξμ ςὴμ τύριμ ρξσ εἶμαι καὶ

Ν

Ν

Ν

Τ

ἐμέογειαμ τύριμ ξὖραμ ἀμέθεκςξμ μεθεκςήμ δὲ ςὴμ ἐμέογειαμ Καὶ βξμ ςξῖπ ἀγαπρί ρεmiddot ἐγώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Οἶκξπ ήμεοξμ ὁ ξὐοαμὸπ καὶ ἡ γῆ υξοεσέςχραμ Σήμεοξμ ςμ οθξδόνχμ ρσρςήμαςα παμηγσοίζξμςεπ υεῖοαπ κοξςήρχμεμ

Σήμεοξμ ἐμ τχμαῖπ καὶ ἀλλαλαγμξῖπ ςὴμ Τοιάδα πάμςεπ δξνάρχμεμ Αὕςη γὰο ςὰ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ρσρςήμαςα ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ εἰπ ςὴμ Βαριλεύξσραμ πόλιμ ρσμήθοξιρεμ Οἵςιμεπ ρσμελθόμςεπ ςὰ ςξῦ Βαολαὰμ καὶ Λαςίμχμ ἄθεα δόγμαςα καθεῖλξμ Πᾶραμ ςὴμ τλσαοίαμ καὶ ταμςαρίαμ αὐςμ ἀπεδίχναμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ αὐςμ ςῶ πσοὶ παοαδεδχκόςεπ ἀμεθεμάςιραμ Ὅθεμ ξὖμ καὶ ὁ Δερπόςηπ βλέπχμ ἡμᾶπ ςάπ ςξῦ ἁγίξσ Γοηγξοίξσ ςξῦ Παλαμᾶ καὶ οθξδξνίαπ παοαδόρειπ κοαςξῦμςαπ βξᾷ ποὸπ ἡμᾶπmiddot γώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Σςίυξι Παςέοαπ ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ ρέβχ

ςξὺπ ρύμ ςάγμαριμ ἐμμέα υξοξβαςξῦμςαπ ἐμ πόλῳ

Οὐρίᾳ Θεὸπ ἀποόριςξπ ὑπάουχμ ἀκςίρςξιπ κςίρει κξιμχμεῖ ἐμεογείαιπ

ῇ αὐςῇ ἡμέοᾳ ςὴμ μάςημ Οἰκξσμεμικὴμ Σύμξδξμ ἑξοςάζξμεμ ἐμ ᾗ ξἱ θειόςαςξι Παςέοεπ ἐδξγμάςιραμ πεοί ςῆπ ἀκςίρςξσ Οὐ-

ρίαπ καὶ ςμ ἀκςίρςχμ μεογειμ ςξῦ ἐμ Τοιάδι Θεξῦ ἀπεδέναμ-ςξ ςὸμ Ἡρσυαρμὸμ καὶ καςεδίκαραμ ςὰπ αἱοεςικὰπ δξναρίαπ Βαο-λαὰμ ςξῦ Καλαβοξῦ

Συναξάριον

μάςη Οἰκξσμεμικὴ Σύμξδξπ ρσμεκλήθη ἐμ Κχμρςαμςι-μξσπόλει πεοὶ ςὸ ἔςξπ 1351 μΧ ὑπὸ ςξῦ Αὐςξκοάςξοξπ

ςμ Ῥχμαίχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Καμςακξσζημξῦ καὶ ἐδξγμάςιρε πεοὶ ςῆπ ἀκςίρςξσ θείαπ Οὐρίαπ καὶ πεοὶ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ μεο-γειμ ὡπ καὶ πεοὶ ςξῦ Ἡρσυαρμξῦ ὡπ μεθόδξσ κξιμχμίαπ ςξῦ

Σ

Τ

κςιρςξῦ ἀμθοώπξσ μεςὰ ςξῦ Θεξῦ πιταμέρςεοξπ ςμ ρσγκοξςη-ράμςχμ ςὴμ μάςημ Σύμξδξμ Παςέοχμ ἦμ ὁ ἐμ Ἁγίξιπ Παςὴο ἡ-μμ Γοηγόοιξπ ὁ Παλαμᾶπ ξὗςιμξπ ςξῖπ θεξρότξιπ τθέγμαριμ ἐ-περςήοινε ςξὺπ ὅοξσπ αὐςῆπ ἡ Σύμξδξπ ἐμ Τοιάδι Θεόπ Οὐρίᾳ μὲμ ἀποόριςξπ καὶ ἀμέθεκςξπ ὑπάουει πᾶρι ςξῖπ κςιρςξῖπ ςαῖπ ἐ-μεογείαιπ δὲ μεθεκςόπ Οὕςχ καθαίοχμ ἐκ ςμ παθμ ςὴμ καοδί-αμ αὐςξῦ ὁ ἄμθοχπξπ καὶ τχςιζόμεμξπ διὰ ςῆπ ἐογαρίαπ ςμ θεί-χμ ἐμςξλμ ςῆπ μήφεχπ καὶ ςῆπ ἀδιαλείπςξσ ποξρεσυῆπ κξιμχ-μεῖ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ ἐμεογειμ ἀνιξῦςαι ςῆπ θέαπ ςξῦ Ἀκςί-ρςξσ Φχςὸπ ςῆπ Τοιαδικῆπ Θεόςηςξπ μεςέυει ςῆπ θείαπ ζχῆπ καὶ θεξῦςαι καςὰ υάοιμ Ἡ Σύμξδξπ αὕςη καςεδίκαρεμ ὡπ αἱοεςικὸμ Βαολαάμ ςὸμ Καλαβοόμ δξκξῦμςα διὰ ςῆπ διαμξίαπ καὶ τιλξρξτί-απ δσμαςὸμ γμμαι ςὸμ Θεόμ

αῖπ ςμ Ἁγίχμ καὶ Θεξτόοχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ Χοιρςὲ ὁ Θεόπ θεχοξὺπ ἡμᾶπ ςξῦ Ἀκςίρςξσ ἀμάδεινξμ Φχςὸπ καὶ

ρρξμ ςὰπ φσυὰπ ἡμμ Ἀμήμ

Ὠδή ζ΄ Οὐκ ἐλάςοεσραμ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ὸμ Γοηγόοιξμ ςὸμ Νύρρηπ ἀκξσρώμεθα laquoἐμ ἐμεογείᾳ Θεόπ εἷπ καὶ ςῇ τύρει ἐρςί ὡπ ὁ ἄμθοχπξπ ἔογα ποάρρχμ ἐμ ἑμὶ

ςῶ μξεῖ ξὕςχ Κύοιξπ εἷπ ἐρςι κἄμ ἐπξίηρε λόγῳ ἅπαραμ ςὴμ κςίριμraquo

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεότθξγγξπ ςξῦ θεξλόγξσ γλρρα μῦμ ςξῦ Γοηγξοίξσ βόα πεοὶ ξὐρίαπ Θεξῦmiddot ἢ ἄκακξμ ἀθάμαςξμ καὶ ἀμαλλξίχςξμ

ὄμςα ξὐρίᾳ Θεξῦ ςξῦςξ ξὐ μόμξμ ἄςξπξμ καὶ ἀμόηςξμ ἀμθοώπξιπ

Δόνα

ξσθεςμ ἡμᾶπ υοσρξῦπ ςὴμ γλςςαμ τθέγγεςαι πεοὶ ςξῦ Πμεύμαςξπ ςξῦ ρσμαμάουξσ Παςοόπ laquoΠόςε ὕδχο αὐςὸ

καλεῖ πόςε δὲ πῦο ἢ Γοατή Τὴμ ἐμέογειαμ δεικμῦρα ξὐ ςὴμ τύριμ γε μὴ μιᾶπ ξὔρηπ ἐμ Θεῶ γάοraquo

Τ

Τ

Ν

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

καςάληπςξπ ἀμθοώπξιπ ἀμεομήμεσςξπ ἁγμὴ καὶ ἄτοαρςξπ ἡ ςξῦ δερπόςξσ ἐκ ρξῦ παμάμχμξπ γέμμηριπ μὴ

διαλείπξμςξπ ςξῦ Παςοὸπ αὐςξῦ ςὸμ κόλπξμ ςὸμ ἀΐδιξμ ὡπ Θεὸπ ὤμ ποὸ αἰώμχμ

Ὠδὴ η΄ Παῖδαπ εὐαγεῖπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

οξμξηςικήμ ἐπξπςικήμ ςε ρημαίμει ἡ ςῆπ θεόςηςξπ ὄμξμα ὡπ μέγαπ τηρίμ πάμρξτξπ Βαρίλειξπ ςασςόςηπ ἐμεογείαπ

δὲ Παςοὸπ καὶ Πμεύμαςξπ Υἱξῦ δὲ ςὸ ςῆπ τύρεχπ θείαπ ἀπαοάλλακςξμ δεικμύει ἥμ πίρςει ποξρκσμξῦμεμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ διδάρκει laquoἩ Θεὸπ ποξρηγξοία πᾶρι ποόδηλξμ ἐμεογηςική ἐρςι παοίρςηριμ ξὐ τύρει Θεξῦ

ςαύςημ γὰο ἀδύμαςξμ γμμαι ξὐδεὶπ πώπξςε ἀλλὰ ςὴμ θεχοηςικὴμ αὐςξῦ ἐμέογειαμ παοίρςηριμ ἡμῖμ ςὸ Θεὸπ δηλξῖ ςξῖπ πᾶριraquo

Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον

ατπ Διξμύριξπ διδάρκει ὁ μέγαπ Ἀθημμ ςὸ θεὸπ ὄμξμα ρημαίμει ξὐ ςὴμ τύριμ γε αὕςη γὰο ἀκαςάληπςόπ ἐρςι καὶ

ἀμώμσμξπ ἀλλ ἐκ ςῆπ θεχοηςικῆπ Αὐςξῦ ἐμεογείαπ Θεὸπ εἴοηςαι ὄμςχπmiddot ὅμ ὑπεοσφξῦμεμ εἰπ πάμςαπ ςξὺπ αἰμαπ

Καί μῦμ ξῖπ λέγξσρι κςίρςημ εἶμαι ςὴμ υάοιμ ςὴμ θείαμ διrsquo ἧπ ἡμεῖπ θεξύμεθα Μάνιμξπ τηρὶμ αὐςξῖπmiddot ἡ υάοιπ εἰ καὶ ἀπόλασριμ

παοέυει ςξῖπ μεςέυξσρι αὐςῆπ ἡ θεία ρατπ ἀλλὰ μέμει ἀκαςάληπςξπ πᾶρι ἀγέμμηςξπ ὡπ ξὖρα ἔυει ςὴμ ἀπειοίαμ

Ὠδὴ θ΄ Ἅπαπ γηγεμήπ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ λξπ τχςιρμξῦ ὤμ ὁ Διξμύριξπ τηρὶμ ἡμῖμ ἀληθπmiddot καθ ὅρξμ ὑπεοέυξσρι ςμ μὴ ὄμςχμ ςὰ ὄμςα ἅγια ἢ κύοια

Π

Σ

Τ

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

Βλασίου κ Ἰερόθεο4 τόν εβασμιώτατο Μητροπολίτη Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως κ Ἱερεμία5 τόν Θεοφιλέστατο Ἐπίσκοπο κ Ἀθανάσιο Γιέφτιτς6 τόν μακαριστό καθηγητή τῆς δογματικῆς πρωτοπρεσβύτερο π Ἰωάννη Ρωμανίδη7 τόν ὁμότιμο καθηγητή τῆς Θεολογικῆς χολῆς τοῦ πανεπιστημίου Ἀθηνῶν αἰδεσιμολογιώτατο πρωτοπρεσβύτερο π Γεώργιο Μεταλληνό8 κἄ

Μέ βάση τά παραπάνω δέν πρόκειται γιά κάποια πρωτοτυπία ἤ καινοτομία τό νά ἀποδεχθοῦμε ὡς Ἱερά Μητρόπολη ὡς Σοπική Ἐκκλησία τήν ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ύνοδο τοῦ 1351 μΦ ὡς Οἰκουμενική καί νά προτείνουμε τήν ἐπίσημη ἀποδοχή της ὡς τέτοια ἀπ ὅλη τήν Ὀρθόδοξη Καθολική Ἐκκλησία δεδομένου ὅτι σύμφωνα μέ τήν Ὀρθόδοξη Παράδοση ἡ ύνοδος ἐπεμβαίνει γιά νά διακηρύξει ἐπίσημα πλέον τήν ἤδη ὑπάρχουσα καί ἀποδεικνυομένη στήν ἀλάνθαστη συνείδηση τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας Οἰκουμενικότητα μιᾶς υνόδου

τό σημεῖο αὐτό κρίνεται ἀναγκαίο νά ἀναφερθοῦν οἱ κύριες ἰδέες τοῦ ἀπό τή Δύση ἐλθόντος Βαρλαάμ Καλαβροῦ τήν καταδίκη τῶν ὁποίων ἐπεκύρωσε ἡ ἐν Κωνλει ύνοδος τοῦ 1351 σέ ἀντιπαράθεση μέ τήν Ὀρθόδοξη διδασκαλία γιά νά φανεῖ ἡ ύνοδος αὐτή ὡς Οἰκουμενική

Α) Ἡ ἀποδεικτική καί ἡ διαλεκτική μέθοδος Ὁ φιλόσοφος Βαρλαάμ στά θεολογικά δόγματα καί θέματα δέν χρησιμοποιοῦσε

ἀποδείξεις ἀπό τήν Ἁγία Γραφή καί τούς ἁγίους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἀλλά ἀπό τόν ἀνθρώπινο συλλογισμό τήν λογική Ἡ μέθοδος αὐτή ἦταν γνωστή στόν Βαρλαάμ ἀπό τήν Δύση ἀφοῦ ἀποτελεῖ τό θεμέλιο τῆς σχολαστικῆς laquoθεολογίαςraquo τοῦ Ἱ Αὐγουστίνου καί τοῦ Θωμᾶ Ἀκινάτη καί συνοψίζεται στό ρητό laquoπιστεύω γιά νά κατανοήσωraquo ύμφωνα μέ τήν ἀρχή αὐτή πρῶτα δέχεται κανείς τά δόγματα καί ἔπειτα μέ τήν διάνοιά του ὁπλισμένη μέ τήν φιλοσοφία ἐμβαθύνει σrsquoαὐτά καί ἀνακαλύπτει νέα δόγματα ὅπως οἱ αἱρετικοί παπικοί τήν αἵρεση τοῦ Filioque

Σόν τρόπο αὐτόν σκέψεως καί ἐνεργείας τοῦ Βαρλαάμ τόν πρόσεξε ἰδιαίτερα ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς Ὁ ἅγιος χρησιμοποιοῦσε τήν ἀποδεικτική μέθοδο δηλ εἰσέφερε στά θεολογικά θέματα ἀποδείξεις ἀπό τήν Ἁγία Γραφή καί τήν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας Ἐνῶ ὁ Βαρλαάμ χρησιμοποιοῦσε τήν διαλεκτική μέθοδο ἡ ὁποία στηρίζεται στή δύναμη τῆς λογικῆς στόν ὀρθολογισμό καί κατέληγε σέ πιθανότητες τά θεῖα πρέπει νά ἐφαρμόζεται ἡ ἀποδεικτική μέθοδος ἡ ὁποία στηρίζεται στήν αὐθεντία τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας καί βοηθητικῶς μόνο νά χρησιμοποιοῦμε τήν λογική καί τούς φιλοσόφους Ὁ Βαρλαάμ ἔκανε ἀκριβῶς τό ἀντίθετο Ὁ βαρλααμισμός γιά τήν γνώση τοῦ Θεοῦ προϋποθέτει τήν φιλοσοφία καί τήν γυμνασμένη καί ἰσχυρή λογική Ὅμως κατά τήν Ὀρθόδοξη διδασκαλία τήν ὁποία ἐξέφρασε ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς τήν γνώση τοῦ Θεοῦ τήν ἀποκτοῦμε μέ τή μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς τῆς ζωῆς καί τῆς διδασκαλίας τῶν ἁγίων Πατέρων καί κυρίως μέ τό βίωμα τῆς μετανοίας μέσα στήν Ἐκκλησία9

Β) Ἡ φιλοσοφία

4 ΕΒ ΜΗΣΡ ΝΑΤΠΑΚΣΟΤ κ ΙΕΡΟΘΕΟ Περί τῆς ἀναγνωρίσεως τῆς ἐν Κωνλει ἐν ἔτει 879-880 μΦ συγκληθείσης υνόδου ὡς Ὀγδόης Οἰκουμενικῆς Εἰσήγηση στήν ΙΙ Ὀκτώβριος 2011 5 ΕΒ ΜΗΣΡ ΓΟΡΣΤΝΟ κ ΙΕΡΕΜΙΑ Περί τῆς ἀναγνωρίσεως τῆς ἐν Κωνλει ἐν ἔτει 1351 μΦ συγκληθείσης υνόδου ὡς Ἐνάτης Οἰκουμενικῆς Εἰσήγηση στήν ΙΙ επτέβριος 2011 6 ΘΕΟΥ ΕΠΙΚΟΠΟ κ ΑΘΑΝΑΙΟ ΓΙΕΥΣΙΣ Φριστός Ἀρχή καί Σέλος ἐκδ Ἴδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σ 195 7 ΠΡΩΣΟΠΡΕΒ ΙΩΑΝΝΗ ΡΩΜΑΝΙΔΗ Δογματική καί υμβολική Θεολογία τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας τ Α΄ ἐκδ Πουρναράς Θεσκη 2004 σ 43 8 ΠΡΩΣΟΠΡΕΒ ΓΕΩΡΓΙΟ ΜΕΣΑΛΛΗΝΟ Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς πατέρας τῆς Θ΄ Οἰκουμενικῆς υνόδου Ἱ Μ Μ Μετεώρου Ἅγια Μετέωρα 2009 9 Ν ΜΑΣΟΤΚΑ Δογματική καί υμβολική Θεολογία Α΄ Εἰσαγωγή στή θεολογική γνωσιολογία ἐκδ Πουρναράς Θεσκη 2000 σσ 137-180

Ὁ Βαρλαάμ ἔδινε στή φιλοσοφία λυτρωτικό χαρακτήρα καί θεωροῦσε τήν γνώση της ὡς ἀναγκαῖο συμπλήρωμα τῆς θείας Ἀποκαλύψεως Οἱ φιλόσοφοι γιά τόν Βαρλαάμ ἦταν ὅπως οἱ ἅγιοι Προφῆτες καί οἱ Ἀπόστολοι ἀφοῦ τούς φιλοσόφους τούς χαρακτήριζε ὡς θείους καί φωτισμένους ἀπό τόν Θεό

Ὅμως ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς στά συγγράμματά του laquoὙπέρ τῶν ἱερῶς ἡσυχαζόντωνraquo ἀπέκλεισε τήν φιλοσοφία ὡς ἀνίσχυρη νά διεισδύσει στόν χῶρο τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ καί τήν περιόρισε ὡς χρήσιμη μόνο γιά τά κτιστά10

Γ) Ἡ εὐχή τοῦ Ἰησοῦ Ὁ Βαρλαάμ ἐπιτέθηκε ἀκόμη καί ἐναντίον τῆς εὐχῆς τοῦ Ἰησοῦ δηλ τοῦ laquoΚύριε

Ἰησοῦ Φριστέ Τἱέ τοῦ Θεοῦ ἐλέησον μέ τόν ἁμαρτωλόνraquo Ἡ χρήση τῆς ψυχοσωματικῆς μεθόδου στήν προσευχή ἀπό τούς ἡσυχαστές θεωρήθηκε ἀπό τόν Βαρλαάμ ὡς ἀπόπειρα ἀνατροπῆς τῶν μυστηρίων καί ὡς διδασκαλία ἄγνωστη στούς Πατέρες Γιrsquoαὐτό κατηγοροῦσε τούς μοναχούς ὡς Βογομίλους καί Μασσαλιανούς ἐπειδή χρησιμοποιοῦσαν μία εὐχή ὅπως ἐκεῖνοι (οἱ Μασσαλιανοί) χρησιμοποιοῦσαν μόνο μία εὐχή τήν Κυριακή προσευχή Ἐπίσης τούς κατηγοροῦσε ὅτι ἀρνοῦνται τήν Θεότητα τοῦ Φριστοῦ ἐπειδή στήν laquoεὐχή τοῦ Ἰησοῦraquo ὁ Φριστός ὀνομάζεται ἁπλῶς Τἱός τοῦ Θεοῦ καί ὄχι Θεός

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς μαζί μέ ἄλλους μοναχούς ἀπέδειξαν α) τήν ἁγιογραφική καί πατερική θεμελίωση τῆς προσευχῆς τοῦ Ἰησοῦ β) ὅτι δέν χρησιμοποιοῦσαν μόνο μία εὐχή ὅπως οἱ Μασσαλιανοί ἀλλά καί ὅλες τίς ἄλλες ἐκκλησιαστικές εὐχές καί γ) ὅτι ἡ φράση laquoΤἱέ Θεοῦraquo δέν ἀπέκλειε τήν πίστη στή Θεότητα τοῦ Φριστοῦ11

Δ) Σό Θαβώριο Υῶς Ὁ Βαρλαάμ ὑποστήριζε ὅτι τό Υῶς τῆς Θείας Μεταμορφώσεως εἶναι κτιστό Δέν

εἶναι ἀπρόσιτο οὔτε ἀληθινό φῶς τῆς θεότητας ἀλλά κατώτερο ἀπό τούς ἀγγέλους καί ἀπό αὐτή τήν ἀνθρώπινη νόηση τά νοήματα καί τά νοούμενα Εἶναι δηλ φῶς ὑλικό πού ἄλλοτε γινόταν ὁρατό μέ τίς αἰσθήσεις καί ἄλλοτε διαλυόταν καί κατέληγε στό laquoμή εἶναιraquo διότι ἦταν φθαρτό καί πεπερασμένο12

rsquo αὐτή τήν αἵρεση ὅτι δηλ τό Θαβώριο Υῶς εἶναι κτιστό ὁδηγήθηκε ὁ Βαρλαάμ ἐπειδή ταύτιζε τήν ἄκτιστη οὐσία τοῦ Θεοῦ μέ τίς ἄκτιστες ἐνέργειές Σου καί ἐπειδή ἀπέδιδε στόν Θεό κτιστές ἐνέργειες Ὁ Βαρλαάμ δέν δεχόταν ἄκτιστες ἐνέργειες στόν Θεό Πίστευε ὅτι ὁ Θεός εἶναι οὐσία ἀπρόσιτη καί δέν ἐπικοινωνεῖ προσωπικά μέ τόν ἄνθρωπο Ἐνεργεῖ στόν κόσμο ὄχι ἄμεσα ἀλλά ἔμμεσα μέ κτιστές ἐνέργειες Γιrsquo αὐτόν ἡ Θεία Φάρις εἶναι μέγεθος κτιστό πού τό δημιουργεῖ ὁ Θεός γιά νά σώσει τόν ἄνθρωπο Κτιστή εἶναι ἐπίσης ἡ Φάρις τῶν Μυστηρίων ὅπως κτιστό εἶναι καί τό Θαβώριον Υῶς τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Φριστοῦ13

Οἱ ἀπόψεις ὅμως αὐτές τοῦ Βαρλαάμ γιά τό Θεῖο Υῶς εἶναι κακόδοξες καί ἀντίθετες μέ τήν διδασκαλία τῶν ἁγίων Μέ ἀναφορά πλήθους πατερικῶν χωρίων ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς καί ἄλλοι μοναχοί ἀπέδειξαν ὅτι τό Υῶς τῆς Θείας Μεταμορφώσεως δέν εἶναι ὑλικό καί πεπερασμένο δέν εἶναι ἐξωτερική δόξα τοῦ σώματος ἀλλά δόξα καί λαμπρότητα τῆς ὑποστατικά ἑνωμένης μέ τό σῶμα θεότητας Δέν εἶναι ἀκόμη τό Υῶς ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ πού εἶναι ἀθέατη καί ἀμέθεκτη ἀλλά ἐνέργεια καί Φάρις τοῦ Θεοῦ προσιτή καί μεθεκτή ἀπό τούς ἀξίους ύμφωνα μέ τήν ύνοδο τοῦ 1351 πού εἶναι ἡ Θ΄ (9η) Ἁγία καί Οἰκουμενική ύνοδος laquoἄκτιστόν ἐστι τό Υῶς τῆς τοῦ Κυρίου Μεταμορφώσεως καί οὐκ ἔστι τοῦτο ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦraquo Ἐπίσης σύμφωνα μέ τό υνοδικό της Ὀρθοδοξίας τό Υῶς πού ἔλαμψε κατά τή Μεταμόρφωση

10 ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ ΠΑΛΑΜΑ Α΄ Σριάδα laquoὙπέρ τῶν ἱερῶς ἡσυχαζόντωνraquo Περί λυσιτελείας τῆς ἔξω παιδείας Περί κατοχῆς τοῦ νοῦ καί Περί θείου φωτός 11 Β ΦΡΙΣΟΥΟΡΙΔΗ ἔνθrsquoἀνωτ σ 53 12 Ὅπ σ 51 13 Ὁ Παπισμός χθές καί σήμερα ἐκδ Ἱ Μ Παρακλήτου Ὠρωπός Ἀττικῆς Ἰούλιος 2009 σσ 15- 16

τοῦ Κυρίου δέν εἶναι οὔτε κτίσμα οὔτε οὐσία τοῦ Θεοῦ ἀλλά ἄκτιστη καί φυσική Φάρις καί ἔλλαμψη καί ἐνέργεια πού πάντοτε προέρχεται ἀχωρίστως ἀπό τήν θεία οὐσία14

τήν Ὀρθόδοξη θεολογία ὑπάρχει διάκριση μεταξύ ἀκτίστου οὐσίας τοῦ Θεοῦ καί ἀκτίστων ἐνέργειών Σου Μέ τήν οὐσία βέβαια τοῦ Θεοῦ ἡ ὁποία εἶναι παντελῶς ἀκατάληπτη καί ἀνέκφραστη ὁ πιστός δέν μπορεῖ νά ἔλθει σέ κοινωνία Ἐπικοινωνεῖ ὅμως καί μετέχει τῶν θείων ἐνεργειῶν Σου Αὐτές ὅπως καί ἡ θεία οὐσία εἶναι ἄκτιστες καί ἀδημιούργητες Εἶναι δηλ κάτι ἄλλο ἀπό τήν θεία οὐσία ἀλλά ὄχι κάτι ἄλλο ἀπό τήν Θεότητα Ὁ πιστός μέ τή μετάνοια τήν ἄσκηση τήν προσευχή καί τή συμμετοχή του στή μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας κοινωνεῖ μέ τίς ἄκτιστες θεῖες ἐνέργειες καί γίνεται laquoθείας φύσεως κοινωνόςraquo15 Δηλ μέ τίς ἄκτιστες θεῖες ἐνέργειες καί κατά τό μέτρο τοῦ πνευματικοῦ του ἀγώνα καθαρίζεται ἡ καρδιά του ἀπό τά πάθη φωτίζεται ὁ νοῦς καί ἀξιώνεται νά laquoδεῖraquo θεᾶται μέ τρόπο μυστικό καί ἀπόρρητο τή θεία δόξα τό ἄκτιστο Υῶς Αὐτή εἶναι ἡ ἡσυχαστική παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας16

Ὁ Βαρλαάμ ἐπίσης θεωροῦσε ὅτι οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι ἦταν ἀτελεῖς σrsquo ἐκείνη τήν ὑπέρτατη θεωρία τῆς Μεταμορφώσεως ἐξαιτίας τοῦ φόβου πού δοκίμασαν ὅταν οἱ Προφῆτες Μωϋσῆς καί Ἠλίας εἰσῆλθαν στή νεφέλη

ύμφωνα ὅμως μέ τήν ύνοδο τῆς Κωνλεως τοῦ 1351 καί ὅπως ἐξηγοῦν οἱ ἅγιοι Πατέρες αὐτός ὁ φόβος πού ἦταν στενά συνδεδεμένος μέ τήν χαρά δέν ἦταν δουλικός ὥστε νά κολασθοῦν καί νά λυπηθοῦν οἱ Ἀπόστολοι ἀλλά υἱϊκός καί τῶν τελείων Γιατί ὑπάρχει ὁ εἰσαγωγικός φόβος καί ὁ φόβος τῶν τελείων Ἐδῶ πρόκειται γιά χαρά σεβασμό προσκύνηση τοῦ μεγάλου μυστηρίου τοῦ ὁποίου ἀξιώθηκαν νά γίνουν θεατές17

Ε) Ἡ κατά Φάριν θέωση Ὅλα τά παραπάνω ἔχουν σωτηριολογικές προεκτάσεις καί συνέπειες δηλ ἔχουν

ἄρρηκτη σχέση μέ τήν σωτηρία καί τή ζωή τοῦ Ὀρθοδόξου Φριστιανοῦ Γιατί ἄν ἡ θεία Φάρις εἶναι κτιστή ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά φθάσει στόν ἁγιασμό καί τήν κατά Φάριν θέωση Καί αὐτό ἐπειδή ἁπλούστατα ἕνα κτίσμα ndash κτιστή ἐνέργεια (Φάρις) ndash δέν εἶναι δυνατόν νά σώσει νά λυτρώσει καί νά θεώσει ἄλλο κτίσμα τόν ἄνθρωπο Ἔτσι ὁ Βαρλαάμ καί οἱ Δυτικοί δέν ὁμιλοῦν περί τῆς κατά Φάριν θεώσεως ὡς σκοποῦ τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου ἀλλά μόνον περί τῆς ἠθικῆς τελειώσεώς του Ὅτι δηλ ὀφείλουμε νά γίνουμε καλύτεροι ἄνθρωποι ἠθικά (εὐσεβισμός) ὄχι ὅμως κατά Φάριν θεοί Κατά συνέπεια ἡ Ἐκκλησία δέν μπορεῖ νά εἶναι κοινωνία θεώσεως ἀλλά ἵδρυμα πού παρέχει στούς ἀνθρώπους τήν δικαίωση κατά ἕνα οὐμανιστικό (ἀνθρωπιστικό) νομικιστικό καί δικανικό τρόπο διά μέσου της κτιστῆς χάριτος έ τελική ἀνάλυση δηλαδή καταλύεται ἡ ἴδια ἡ ἀλήθεια τῆς Ἐκκλησίας ὡς πραγματικότητα θεανθρωπίνης κοινωνίας18 Ἡ Ὀρθόδοξη ὅμως ἐμπειρία καί τό Ὀρθόδοξο βίωμα μιλᾶ γιά κατά Φάριν θέωση τοῦ ἀνθρώπου γιά ἐξαγιασμό καί γιά κοινωνία θεώσεως ἡ ὁποία ἀρχίζει ὡς ἀρραβώνας τοῦ Πνεύματος ἀπό τήν παροῦσα ζωή καί συνεχίζεται ἀτελεύτητα ὡς γάμος στήν ἐπουράνιο Βασιλεία τοῦ Θεοῦ

Γιά τίς ταραχές πού προκάλεσε ὁ Βαρλαάμ κατά τῶν Ἡσυχαστῶν συνῆλθε στήν Κωνλη ἡ ύνοδος τοῦ Ἰουνίου τοῦ 1341 ἡ ὁποία τόν καταδίκασε Ἐπίσης τόν Αὔγουστο τοῦ 1341 καί τόν Υεβρουάριο τοῦ 1347 συνῆλθαν ἀκόμη δύο ύνοδοι στήν Κωνλη οἱ ὁποῖες κατεδίκασαν τούς ὁμόφρονες διαδόχους τοῦ Βαρλαάμ Γρηγόριο Ἀκίνδυνο καί Ἰωάννη Καλέκα Πατριάρχη Κωνλεως Ἡ Θ΄ (9η) Ἁγία καί Οἰκουμενική ύνοδος τοῦ 1351 ἐπεκύρωσε τίς ἀποφάσεις τῶν δύο προηγουμένων υνόδων Σέλος

14 Β ΦΡΙΣΟΥΟΡΙΔΗ ἔνθrsquo ἀνωτ σσ 52 97 101 15 Β΄ Πέτρ 14 16 Ὁ Παπισμός σ 15 17 ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΔΗΜΟ ΑΓΙΟΡΕΙΣΗ Ἑορτοδρόμιον ἤτοι ἑρμηνεία εἰς τούς ἀσματικούς κανόνας τῶν Δεσποτικῶν καί Θεομητορικῶν ἑορτῶν τ Γ΄ ἐκδ Ὁρθόδοξος Κυψέλη Θεσκη 1987 σ 260 καί ΕΒ ΜΗΣΡ ΝΑΤΠΑΚΣΟΤ κ ΙΕΡΟΘΕΟ Οἱ Δεσποτικές ἑορτές ἐκδ Ἱ Μ Γενεθλίου Θεοτόκου Πελαγίας Λιβαδειά 1998 σ 179 18 Ὁ Παπισμόςhellip σ 16

τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1368 συνῆλθε ἡ τελική ύνοδος στήν Κωνλη ἡ ὁποία ἀναθεμάτισε καί καθήρεσε τούς αἱρετικούς Πρόχορο καί Δημήτριο Κυδώνη Νικηφόρο Γρηγορᾶ καί Γεώργιο Λαπίθη οἱ ὁποῖοι εἶχαν τήν ἴδια νόσο μέ τόν Βαρλαάμ καί τόν Ἀκίνδυνο ἐπεκύρωσε τόν υνοδικό Σόμο τῆς Θ΄ (9ης) Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς υνόδου τοῦ 1351 καί κατέταξε τόν Γρηγόριο Παλαμᾶ Ἀρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης μεταξύ τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας

Σό συμπέρασμα ἀπό ὅλα τά ἀνωτέρω εἶναι ὅτι ἡ ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ύνοδος τοῦ 1351 μΦ εἶναι ὄντως ἡ Θ΄ (9η) Ἁγία καί Οἰκουμενική ύνοδος τῆς Μιᾶς Ἁγίας Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί ἔτσι ἔχει περάσει στήν ἀλάνθαστη συνείδηση τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας

Κατακλείουμε τονίζοντας ὅτι θεωροῦμε ἀδήριτη ἀνάγκη τήν σύγκληση Πανορθοδόξου Ἁγίας καί Μεγάλης υνόδου μέ τήν συμμετοχή ἁπάντων τῶν Ὀρθοδόξων Πατριαρχῶν Ἀρχιεπισκόπων Μητροπολιτῶν Ἐπισκόπων Καθηγουμένων Ἀρχιμανδριτῶν Ἱερέων Μοναχῶν καί λαϊκῶν θεολόγων ἡ ὁποία θά ἀσχοληθεῖ συνοδικῶς μέ τό θέμα τῆς ἐπισήμου ἀνακηρύξεως τῆς υνόδου τοῦ 1351 ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ὡς τῆς Θ΄ (9ης) Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς υνόδου

Συγχάνει δέ ἐξόχως ἀπαράδεκτο τό γεγονός ἀφrsquo ἑνός νά μήν προχωροῦμε στήν διαδικασία ὑποβολῆς προτάσεως ἀνακηρύξεως πανορθοδόξως ὡς Θ΄ (9ης) Οἰκουμενικῆς τῆς υνόδου τοῦ ἔτους 1351 καί ἀφrsquo ἑτέρου νά συνομιλοῦμε νά συναγελαζόμεθα καί νά συμπροσευχὀμεθα ὅλως ἀντικανονικῶς μέ τήν αἱρετική παπική θρησκευτική παρασυναγωγή καί κοινωνία ἡ ὁποία γιά προφανεῖς ἰδιοτελεῖς λόγους δέν τήν ἀποδέχεται ὡς Θ΄ (9η) Οἰκουμενική ύνοδο καί καθυβρίζει τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ ὡς δῆθεν laquoαἱρεσιάρχηraquo

Παρέλκει τέλος νά ἀναφέρουμε ὅτι ἀπό το παραπάνω θέμα ἀσφαλῶς ἐνοχλεῖται καί laquoκαίγεταιraquo ὁ δαίμονας τοῦ παναιρετικοῦ συγκρητιστικοῦ διαχριστιανικοῦ οἰκουμενισμοῦ καί ὅσοι συνοδοιποροῦν μrsquoαὐτόν19

Μετrsquoεὐχῶν

Ο ΜΗΣΡΟΠΟΛΙΣΗ

+ ὁ Πειραιῶς εραφείμ

19 ΕΒ ΜΗΣΡ ΠΕΙΡΑΙΩ κ ΕΡΑΥΕΙΜ Ἐπιστολή στόν Ἀρχιεπίσκοπο Ἱερώνυμο httpwwwimpgrindexphphome-4anakoino8enta-deltia-typoyanakoino8enta-deltia-typoy-201222-anakoino8enta-deltia-typoy-201264-2012-07-16-02-52-28

ΙΕΡΑ ΜΗΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΑΣΜΑΙΚΗ ΑΚΟΛΟΣΘΙΑ

ΗΣ ΑΓΙΑΣ ΕΝΑΗΣ (Θ΄) ΟΙΚΟΣΜΕΝΙΚΗΣ

ΣΣΝΟΔΟΣ

τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει συγκληθείσης

ἐν ἔτεσι ἀπὸ Χριστοῦ 1341-1351

Ποιηθεῖσα

ὑπό Ἀποστόλου Παπαχρήστου Θεολόγου-Πρωτοψάλτου

ἐξ Ἀγρινίου Αἰτωλοακαρνανίας

Πειραιεὺς 2013

Ψαλλξμέμη ςῇ Β΄ Κσοιακῇ ςμ Νηρςειμ

Εἰς τὸν ἑσπερινόν

Τῶ Σαββάςῳ ἑρπέοαπ μεςὰ ςὸμ ποξξιμιακόμ ρςιυξλξγξῦμεμ ςὸ Μακάοιξπ ἀμήο Δἰπ δὲ ςὸ Κύοιε ἐκέκοανα ἱρςμεμ ρςίυξσπ ι΄ καὶ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ Ἀμαρςάριμα δ΄ ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ Σςιυηοὰ Ποξρόμξια γ καί ςξῦ Τοιῳδίξσ γ΄

Ἦυξπ πλ β Ἡ ἀπεγμχρμέμη

Θεὸπ ὁ θέλχμ πάμςαπ ρχθῆμαι καὶ ςῆπ βαριλείαπ ἀνιχθῆμαι ηὐδόκηραπ Κύοιε διὰ ςμ ρμ υαοίςχμ ρρξμ ςὸμ

ἄμθοχπξμ καὶ υάοιςι Θεὸμ ἀμαδεῖναι βλέπειμ τχςόπ ρξσ ςὰπ ἀκςῖμαπ ἐμ καθαοᾷ καοδίᾳ Διὸ ρύμξδόπ γε ἡ ἐμάςη ςὰπ ἐμεογείαπ ρξσ ἀκςίρςξσπ ἐκήοσνεμ Τοιὰπ ρεπςὴ ὁ Θεὸπ ἡμμ

έλχμ ἐμ πελάγει τιλξρξτίαπ ςῆπ ἀμθοώπχμ γμώρεχπ ςῆπ μαςαίαπ τοξμμ καὶ διδάρκαλξπ ὑπάουχμ ἀληθείαπ ὄμςχπ ὁ

ἄμξσπ Βαολαὰμ ἐκδιδάρκχμ ἀτοόμχπ ὅςι κςιρςαί εἰριμ αἱ υάοιςεπ Θεξῦ ςξῦ ὑφίρςξσ Ἀλλrsquo ἡ ρύμξδόπ γε ἡ ἐμάςη ςὰπ ἐμεογείαπ ρξσ ἀκςίρςξσπ ἐκήοσνεμ Τοιὰπ ρεπςή ὁ Θεὸπ ἡμμ

ὶπ ρχθῆμαι δύμαςαι εἰ μὴ ἔυχμ υαοίςαπ ἀκςίρςξσπ ςὰπ ςξῦ Δερπόςξσ Ἡ τύριπ καὶ γὰο αὐςξῦ ἀποόριςξπ ὑπάουει καὶ

Βαολαὰμ αἱ βλαρτημίαι μακοὰμ αὐςξῦ ὠθξῦρι πάμςαπ ςξὺπ θέλξμςαπ πιρςεῦραι αὐςξῦ μαςαίξιπ λόγξιπ Διὸ δόγμαρι πιρςξὶ ςξῖπ θείξιπ ἐμάςηπ ὄμςχπ ςῆπ ρσμόδξσ ἑπόμεμξι ςὴμ ρχςηοίαμ λαμβάμξμεμ

Δόνα Ἦυξπ πλ β΄

Π

Τ

ὰπ μσρςικὰπ ρήμεοξμ ςξῦ Πμεύμαςξπ ράλπιγγαπ ςξὺπ θεξτόοξσπ Παςέοαπ ἀμεστημήρχμεμ ςξὺπ μελῳδήραμςαπ ἐμ

μέρῳ ςῆπ κκληρίαπ μέλξπ ἐμαομόμιξμ θεξλξγίαπ Τοιάδα μίαμ ἀπαοάλλακςξμ ξὐρίαμ ςε καὶ θεόςηςα ςξὺπ καθαιοέςαπ Λαςίμχμ καὶ οθξδόνχμ ποξμάυξσπ ςξὺπ ποερβεύξμςαπ πάμςξςε Κσοίῳ ἐλεηθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Καὶ μῦμ Θεξςόκιξμ

Τὸ α΄ ςξῦ ἤυξσ

Δἴρξδξπ Φπ ἱλαοόμ Τὸ Ποξκείμεμξμ ςῆπ ἡμέοαπ καὶ ςὰ Ἀμαγμώρμαςα

Δεσςεοξμξμίξσ ςὸ Ἀμάγμχρμα

(Κετ α΄ 8-1115-17)

ἶπε Μχρῆπ ποὸπ ςξὺπ σἱξὺπ Ἰροαήλ ἴδεςε παοαδέδχκεμ ἐμώπιξμ ὑμμ ςὴμ γῆμ εἰρπξοεσθέμςεπ κληοξμξμήραςε ςὴμ γῆμ ἣμ ὤμξρα ςξῖπ παςοάριμ ὑμμ ςῶ ῾Αβοαὰμ καὶ ᾿Ιραὰκ

καὶ ᾿Ιακὼβ δξῦμαι αὐςξῖπ καὶ ςῶ ρπέομαςι αὐςμ μες᾿ αὐςξύπ καὶ εἶπα ποὸπ ὑμᾶπ ἐμ ςῶ καιοῶ ἐκείμῳ λέγχμ ξὐ δσμήρξμαι μόμξπ τέοειμ ὑμᾶπ Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ὑμμ ἐπλήθσμεμ ὑμᾶπ καὶ ἰδξύ ἐρςε ρήμεοξμ ὡρεὶ ςὰ ἄρςοα ςξῦ ξὐοαμξῦ ςῶ πλήθει Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ὑμμ ποξρθείη ὑμῖμ ὡπ ἐρςὲ υιλιξπλαρίχπ καὶ εὐλξγῆραι ὑμᾶπ καθόςι ἐλάληρεμ ὑμῖμ καὶ ἔλαβξμ ἐν ὑμμ ἄμδοαπ ρξτξὺπ καὶ ἐπιρςήμξμαπ καὶ ρσμεςξὺπ καὶ καςέρςηρα αὐςξὺπ ἡγεῖρθαι ἐτ᾿ ὑμμ υιλιάουξσπ καὶ ἑκαςξμςάουξσπ καὶ πεμςηκξμςάουξσπ καὶ δεκάουξσπ καὶ γοαμμαςξειραγχγεῖπ ςξῖπ κοιςαῖπ ὑμμ καὶ ἐμεςειλάμημ ςξῖπ κοιςαῖπ ὑμμ ἐμ ςῶ καιοῶ ἐκείμῳ λέγχμ διακξύεςε ἀμὰ μέρξμ ςμ ἀδελτμ ὑμμ καὶ κοίμαςε δικαίχπ ἀμὰ μέρξμ ἀμδοὸπ καὶ ἀμὰ μέρξμ ἀδελτξῦ καὶ ἀμὰ μέρξμ ποξρηλύςξσ αὐςξῦ ξὐκ ἐπιγμώρῃ ποόρχπξμ ἐμ κοίρει καςὰ ςὸμ μικοὸμ καὶ καςὰ ςὸμ μέγαμ κοιμεῖπ ξὐ μὴ ὑπξρςείλῃ ποόρχπξμ ἀμθοώπξσ ὅςι ἡ κοίριπ ςξῦ Θεξῦ ἐρςι καὶ ςὸ οῆμα ὃ

Τ

Ε

ἐὰμ ρκληοὸμ ᾖ ἀτ᾿ ὑμμ ἀμξίρεςε αὐςὸ ἐπ᾿ ἐμέ καὶ ἀκξύρξμαι αὐςό

Τῆπ νόδξσ ςὸ ἀμάγμχρμα

(Κετ κδ΄ 12-18)

ἶπε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ ἀμάβηθι ποόπ με εἰπ ςὸ ὄοξπ καὶ ἴρθι ἐκεῖ καὶ δώρχ ρξι ςὰ πσνία ςὰ λίθιμα ςὸμ μόμξμ καὶ ςὰπ ἐμςξλάπ ἃπ ἔγοαφα μξμξθεςῆραι αὐςξῖπ καὶ ἀμαρςὰπ Μχσρῆπ

καὶ ᾿Ιηρξῦπ ὁ παοερςηκὼπ αὐςῶ ἀμέβηραμ εἰπ ςὸ ὄοξπ ςξῦ Θεξῦ καὶ ςξῖπ ποερβσςέοξιπ εἶπαμ ἡρσυάζεςε αὐςξῦ ἕχπ ἀμαρςοέφχμεμ ποὸπ ὑμᾶπ καὶ ἰδξὺ ᾿Ααοὼμ καὶ ῍Ωο μεθ᾿ ὑμμ ἐάμ ςιμι ρσμβῇ κοίριπ ποξρπξοεσέρθχραμ αὐςξῖπ καὶ ἀμέβη Μχσρῆπ καὶ ᾿Ιηρξῦπ εἰπ ςό ὄοξπ καί ἐκάλσφεμ ἡ μετέλη ςὸ ὄοξπ καὶ καςέβη ἡ δόνα ςξῦ Θεξῦ ἐπὶ ςὸ ὄοξπ ςὸ Σιμά καὶ ἐκάλσφεμ αὐςὸ ἡ μετέλη ἓν ἡμέοαπ καὶ ἐκάλερε Κύοιξπ ςὸμ Μχσρῆμ ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ἑβδόμῃ ἐκ μέρξσ ςῆπ μετέληπ ςὸ δὲ εἶδξπ ςῆπ δόνηπ Κσοίξσ ὡρεὶ πῦο τλέγξμ ἐπὶ ςῆπ κξοστῆπ ςξῦ ὄοξσπ ἐμαμςίξμ ςμ σἱμ ᾿Ιροαήλ καὶ εἰρῆλθε Μχσρῆπ εἰπ ςὸ μέρξμ ςῆπ μετέληπ καὶ ἀμέβη εἰπ ςὸ ὄοξπ καὶ ἦμ ἐκεῖ ἐμ ςῶ ὄοει ςερραοάκξμςα ἡμέοαπ καὶ ςερραοάκξμςα μύκςαπ

Τῆπ νόδξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (Κετ λγ΄ 11-23 - λδ΄ 4-6 8)

΄ λάληρε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ ἐμώπιξπ ἐμχπίῳ ὡπ εἴ ςιπ λαλήρει ποὸπ ςὸμ ἑασςξῦ τίλξμ καὶ ἀπελύεςξ εἰπ ςὴμ παοεμβξλήμ ὁ δὲ θεοάπχμ ᾿Ιηρξῦπ σἱὸπ Νασῆ μέξπ ξὐκ

ἐνεπξοεύεςξ ἐκ ςῆπ ρκημῆπ Καὶ εἶπε Μχσρῆπ ποὸπ Κύοιξμ ἰδξὺ ρύ μξι λέγειπ ἀμάγαγε ςὸμ λαὸμ ςξῦςξμ ρὺ δὲ ξὐκ ἐδήλχράπ μξι ὃμ ρσμαπξρςελεῖπ μες᾿ ἐμξῦ ρὺ δέ μξι εἶπαπ ξἶδά ρε παοὰ πάμςαπ καὶ υάοιμ ἔυειπ παο᾿ ἐμξί εἰ ξὖμ εὕοηκα υάοιμ ἐμαμςίξμ ρξσ ἐμτάμιρόμ μξι ρεασςὸμ γμχρςπ ἵμα ἴδχ ρε ὅπχπ ἂμ ὦ εὑοηκὼπ υάοιμ ἐμαμςίξμ ρξσ καὶ ἵμα γμ ὅςι λαόπ ρξσ ςὸ ἔθμξπ ςὸ μέγα ςξῦςξ καὶ λέγει αὐςὸπ ποξπξοεύρξμαί ρξσ καὶ καςαπαύρχ ρε καὶ λέγει ποὸπ αὐςόμ εἰ

Ε

Ε

μὴ αὐςὸπ ρὺ ρσμπξοεύῃ μή με ἀμαγάγῃπ ἐμςεῦθεμ καὶ ππ γμχρςὸμ ἔρςαι ἀληθπ ὅςι εὕοηκα υάοιμ παοὰ ρξί ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ ἀλλ᾿ ἢ ρσμπξοεσξμέμξσ ρξσ μεθ᾿ ἡμμ καὶ ἐμδξναρθήρξμαι ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ παοὰ πάμςα ςὰ ἔθμη ὅρα ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἐρςι καὶ εἶπε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ καὶ ςξῦςόμ ρξι ςὸμ λόγξμ ὃμ εἴοηκαπ πξιήρχ εὕοηκαπ γὰο υάοιμ ἐμώπιξμ ἐμξῦ καὶ ξἶδά ρε παοὰ πάμςαπ καὶ λέγει ἐμτάμιρόμ μξι ρεασςόμ καὶ εἶπεμ ἐγὼ παοελεύρξμαι ποόςεοόπ ρξσ ςῇ δόνῃ μξσ καὶ καλέρχ ςῶ ὀμόμαςί μξσ Κύοιξπ ἐμαμςίξμ ρξσ καὶ ἐλεήρχ ὃμ ἂμ ἐλε καὶ ξἰκςειοήρχ ὃμ ἂμ ξἰκςείοχ καὶ εἶπεμ ξὐ δσμήρῃ ἰδεῖμ ςὸ ποόρχπόμ μξσ ξὐ γὰο μὴ ἴδῃ ἄμθοχπξπ ςὸ ποόρχπόμ μξσ καὶ ζήρεςαι καὶ εἶπε Κύοιξπ ἰδξὺ ςόπξπ παο᾿ ἐμξί ρςήρῃ ἐπὶ ςῆπ πέςοαπ ἡμίκα δ᾿ ἂμ παοέλθῃ ἡ δόνα μξσ καὶ θήρχ ρε εἰπ ὀπὴμ ςῆπ πέςοαπ καὶ ρκεπάρχ ςῇ υειοί μξσ ἐπὶ ρέ ἕχπ ἂμ παοέλθχ καὶ ἀτελ ςὴμ υεῖοα καὶ ςόςε ὄφει ςὰ ὀπίρχ μξσ ςὸ δὲ ποόρχπόμ μξσ ξὐκ ὀτθήρεςαί ρξι (Κετ ΛΔ΄) Καὶ ἐλάνεσρε δύξ πλάκαπ λιθίμαπ καθάπεο καὶ αἱ ποςαι καὶ ὀοθοίραπ Μχσρῆπ ἀμέβη εἰπ ςὸ ὄοξπ ςὸ Σιμά καθόςι ρσμέςανεμ αὐςῶ Κύοιξπ καὶ ἔλαβε Μχσρῆπ ςὰπ δύξ πλάκαπ ςὰπ λιθίμαπ καὶ καςέβη Κύοιξπ ἐμ μετέλῃ καὶ παοέρςη αὐςῶ ἐκεῖ καὶ ἐκάλερε ςῶ ὀμόμαςι Κσοίξσ καὶ παοῆλθε Κύοιξπ ποὸ ποξρώπξσ αὐςξῦ καὶ ἐκάλερε Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ξἰκςίομχμ καὶ ἐλεήμχμ μακοόθσμξπ καὶ πξλσέλεξπ καὶ ἀληθιμόπ καὶ ρπεύραπ Μχσρῆπ κύφαπ ἐπὶ ςὴμ γῆμ ποξρεκύμηρε

Δἰπ ςὴμ Λιςὴμ ςὰ ρσμήθη

Ἰδιόμελξμ Ἦυξπ β΄

ςε ὁ Βαολαὰμ καὶ Ἀκίμδσμξπ καὶ ξἱ ρὺμ αὐςξῖπ δσρρεβεῖπ ςξὺπ ἐμ καθαοᾷ καοδίᾳ ςὸ τπ ςὸ ἄκςιρςξμ ὁομςαπ

ὀοθξδόνξσπ ἐυλεύαζξμ Καὶ ἐμ πλάμῃ εἶμαι μξμίζξμςεπ ἐβόχμ ποὸπ αὐςξύπ μεῖπ ξὐ Θεὸμ ποξρκσμεῖςε ἕμα ἀλλὰ ὄυλξμ θεξςήςχμ καὶ ξὐ Πμεῦμα ἅγιξμ ἕμ ποξρκσμεῖςε ἄλλα ὄυλξμ πμεσμάςχμ Ὅθεμ ὑμᾶπ δικαίχπ διθεΐςαπ καὶ πξλσθεΐςαπ ποξραγξοεύξμεμ Τόςε ὁ Θερραλξμίκηπ ποόεδοξπ καὶ θεξλόγχμ ἔναουξπ ὁ θεῖξπ Παλαμᾶπ Γοηγόοιξπ ἔτη ποὸπ αὐςξύπ Δἰ καὶ ἡμμ ςξὺπ λόγξσπ ξὐ πιρςεύεςε ςὰ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ

ρσγγοάμμαςα ἀμαγμώραςε καὶ γμςε ςὴμ ἀλήθειαμ Διξμσρίξσ ςξῦ ρξτχςάςξσ Ἀοεξπαγίςξσ Ἀθαμαρίξσ καὶ Βαριλείξσ ςμ Μεγάλχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Χοσρξρςόμξσ Κσοίλλξσ ςξῦ Ἀλεναμδοέχμ ποξέδοξσ Ἀμδοέξσ Κοήςηπ ςμ θεξλόγχμ ποξκοίςξσ Μανίμξσ πάμσ ςξῦ μξλξγηςξῦ καὶ Ἰχάμμξσ πέλαγξπ δξγμάςχμ ςξῦ Δαμαρκημξῦ Καὶ γμςε ὅςι ἡ τύριπ ςῆπ ὑπεοξσρίξσ Τοιάδξπ ἐρςὶμ ἀποόριςξπ αἱ δὲ ἄκςιρςαι αὐςῆπ ἐμέογειαι μεθεκςαὶ ςξῖπ ἀμθοώπξιπ καςαρκεσάζξσραι αὐςξὺπ θεξὺπ καςὰ υάοιμ Ταῖπ ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ ὁ Θεὸπ ἐλέηρξμ καὶ ρρξμ ἡμᾶπ

Δόνα Ἦυξπ γ΄

πξρςξλικμ παοαδόρεχμ ἀκοιβεῖπ τύλακεπ γεγόμαςε ἅγιξι Παςέοεπmiddot ςῆπ γὰο Ἁγίαπ Τοιάδξπ ςὸ ὁμξξύριξμ καὶ ἄκςιρςξμ

καὶ ςῆπ ξὐρίαπ αὐςῆπ ςὸ ἀποόριςξμ καὶ ἀμέθεκςξμ οθξδόνχπ δξγμαςίραμςεπ Τάπ δὲ ἐμεογείαπ Αὐςῆπ ἄκςιρςξσπ καὶ μεθεκςὰπ ςξῖπ πᾶρι εἶμαι ποὸπ ρχςηοίαμ ἀμθοώπχμ καὶ θέχριμ ἐκηούναςε Καςακοίμαςε Θμα ςξῦ Ἀκιμάςξσ καὶ καςεμπξοίαπ Ἀμρέλμξσ ςὴμ ἐμ ςξῖπ βίβλξιπ αὐςμ κξρμικὴμ τιλξρξτίαμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ Βαολαὰμ ςὸμ ἀκέταλξμ καςῃρυύμαςε καὶ Ἀκίμδσμξμ ςὸμ ἄμξσμ καὶ ἀδελτξὺπ Κσδώμη Δημήςοιξμ καὶ Ποόυξοξμ Μεθ ὧμ Κσπαοιρριώςημ Ἰχάμμημ Νικητόοξμ ςε Γοηγξοᾶμ μμαμξσὴλ Καλέκαμ καὶ παςοιάουημ Ἰχάμμημ ςξὺπ πεοὶ ςὴμ εὐρέβειαμ ἀρςξυήραμςαπ Ὧμ ςῆπ πλάμηπ αἰςήραρθε ῥσρθέμςαπ ἡμᾶπ Λαςίμχμ ςε ἀπάςηπ καὶ ἀθεΐαπ ἀκηλίδχςξμ ἡμμ ςὸμ βίξμ ὀοθξδόνχπ διατσλάρρξμςαπ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

εξςόκε ἡ ποξρςαρία πάμςχμ ςμ δεξμέμχμ εἰπ ρὲ θαοοξῦμεμ εἰπ ρὲ κασυώμεθα ἐμ ρξὶ πᾶρα ἡ ἐλπὶπ ἡμμ

ἐρςι Ποέρβεσε ςῶ ἐκ ρξῦ ςευθέμςι ὑπὲο ςμ ἀυοείχμ δξύλχμ ρξσ

Δἰπ ςὸμ Σςίυξμ Ἀμαρςάριμα ςξῦ ἤυξσ

Δόνα Τμ ἁγ Παςέοχμ Ἦυξπ δ΄

Θ

ὴμ ἐςήριξμ μμήμημ ρήμεοξμ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ςμ ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ ρσμαθοξιρθέμςχμ ἐμ ςῇ λαμποᾷ

πόλει Κχμρςαμςίμξσ ςμ ὀοθξδόνχμ ςὰ ρσρςήμαςα εὐρεβξῦμςεπ πιρςπ ἑξοςάρχμεμ Οὗςξι ξὖμ πεοὶ ςξῦ ἀκςίρςξσ τχςὸπ ςῆπ μεςαμξοτώρεχπ ςξῦ Κσοίξσ ἀκξύραμςεπ ὅςι ςὸ ἐμ Θαβχοίῳ λάμφαμ τπ θεόςηςξπ ξὐκ ἀποόρηςξμ ἦμ ξὐδέ καςὰ ἀλήθειαμ ὑπῆουεμ τπ θεόςηςξπ ξὐδὲ ἀγγέλχμ ὅλχπ ἱεοώςεοξμ ἢ ἀμώςεοξμ ἀλλὰ υεῖοξμ καὶ καςώςεοξμ καὶ αὐςῆπ ςῆπ ἡμεςέοαπ μξήρεχπ καὶ φσυμ Τξῦ Βαολαὰμ καὶ ςμ ρὺμ αὐςῶ τοεμξβλαβπ ςαῦςα κηοσςςόμςχμ Διὰ ςξῦςξ πάμςα ςὰ ςμ Λαςίμχμ ληοώδη δόγμαςα ρσμξδικπ ἐνξρςοάκιραμ Καὶ ςὸ Θαβώοιξμ τπ ἐν ἀποξρίςξσ ξὐρίαπ ςξῦ Χοιρςξῦ ποξεουόμεμξμ ἄκςιρςξμ καὶ μεθεκςὸμ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἐμ Πμεύμαςι ἁγίῳ ὄμςχμ ρατπ ταμεοξύμεμξμ ἐδίδαναμ ὁμξλξγεῖμ ἐμ ςῶ ρεπςῶ ςῆπ ἐμάςηπ Σσμόδξσ ὅοῳ Αὐςξῖπ καὶ ἡμεῖπ βξήρχμεμmiddot οθξδξνίᾳ ςὴμ κκληρίαμ ρςηοίναςε πξιμέμεπ καὶ δξῦλξι Χοιρςξῦ καὶ ποερβεύραςε ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Και μῦμ Θεξςξκίξμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ

εῦρξμ παοακλήρερι ρμ ἱκεςμ Παμάμχμε παύξσρα δειμμ ἡμμ ἐπαμαρςάρειπ πάρηπ θλίφεχπ ἡμᾶπ

ἀπαλλάςςξσραmiddot ρὲ γὰο μόμημ ἀρταλῆ καὶ βεβαίαμ ἄγκσοαμ ἔυξμεμ καὶ ςὴμ ρὴμ ποξρςαρίαμ κεκςήμεθα Μὴ αἰρυσμθμεμ Δέρπξιμα ρὲ ποξρκαλξύμεμξιmiddot ρπεῦρξμ εἰπ ἱκερίαμ ςμ ρξὶ πιρςπ βξώμςχμmiddot Χαῖοε Δέρπξιμα ἡ πάμςχμ βξήθεια υαοὰ καὶ ρκέπη καὶ ρχςηοία ςμ φσυμ ἡμμ

Ἀπξλσςίκιξμ Ἀμαρςάριμξμ

Ἀπξλσςίκιξμ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ πλ δ πεοδεδξναρμέμξπ εἶ Χοιρςὲ ὁ Θεὸπ ἡμμ ὁ τχρςῆοαπ ἐπὶ γῆπ ςξὺπ Παςέοαπ ἡμμ θεμελιώραπ καὶ διrsquo αὐςμ ποὸπ ςὴμ ἀληθιμὴμ πίρςιμ πάμςαπ ἡμᾶπ ὁδηγήραπ πξλσεύρπλαγυμε δόνα ρξι

Τξῦ ἁγ Γοηγξοίξσ Παλαμᾶ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁ τχρςήο κκληρίαπ ςὸ ρςήοιγμα καὶ διδάρκαλε ςμ Μξμαρςμ ἡ καλλξμή ςμ θεξλόγχμ

Τ

Ν

ὑπέομαυξπ ἀποξρμάυηςξπ Γοηγόοιε θασμαςξσογέ Θερραλξμίκηπ ςὸ καύυημα κῆοσν ςῆπ υάοιςξπ ἱκέςεσε διὰ παμςόπ ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Δόνα Τμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁδηγξί ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ Παςέοεπ ἔμδξνξι ςῆπ ςμ Λαςίμχμ ξἱ δειμῆπ τιλξρξτίαπ καὶ πλάμηπ ἡμᾶπ

ῥσράμεμξι ρὺμ Γοηγξοίῳ ςῶ κλειμῶ ςάπ ἐμεογείαπ ςξῦ Κςίρςξσ ἀκςίρςξσπ εἶμαι ξἱ δξγμαςίραμςεπ δι ὧμ ἡμεῖπ ξἱ ἐπὶ γῆπ θεξύμεθα παμμακάοιρςξι

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

δι ἡμᾶπ γεμμηθεὶπ ἐκ Παοθέμξσ καὶ ρςαύοχριμ ὑπξμείμαπ ἀγαθέ ὁ θαμάςῳ ςὸμ θάμαςξμ ρκσλεύραπ καὶ ἔγεοριμ

δείναπ ὡπ Θεόπ μὴ παοίδῃπ ξὓπ ἔπλαραπ ςῇ υειοί ρξσ δεῖνξμ ςὴμ τιλαμθοχπίαμ ρξσ ἐλέημξμ δέναι ςὴμ ςεκξῦράμ ρε Θεξςόκξμ ποερβεύξσραμ ὑπὲο ἡμμ καὶ ρρξμ Σχςὴο ἡμμ λαὸμ ἀπεγμχρμέμξμ

ΕΙΣ ΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Ἡ ρσμήθηπ ρςιυξλξγία ἀμςὶ δὲ ςξῦ Ἀμώμξσ λέγξμεμ ςὸμ Πξλσέλεξμ Καθίρμαςα Ἀμαρςάριμα καὶ ςὰ λξιπὰ ὁμξίχπ καςὰ ςὴμ ρσμήθειαμ

Δἶςα ξἱ Καμόμεπ ὁ ἀμαρςάριμξπ (μεςὰ ςμ εἱομμ) ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ καὶ ὁ ςξῦ Τοιῳδίξσ μεςά ρςίυξσ Ἅγιε ςξῦ Θεξῦ

καμὼμ ςμ Ἁγίχμ ξὗ ἡ ἀκοξρςιυὶπ

μ μ ρ ύ μ ξ δ ξ μ ἁ γ ί α μ ἐ μ ά ς η μ Ἀ π ξ ρ ς ό λ ξ σ

Ὠδὴ α΄ Ἦυξπ δ΄ Ἀμξίνχ ςὸ ρςόμα μξσ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μμξῦμςι ποξθέμεμξμ ςὴμ θεῖαμ ρύμξδξμ Κύοιε ἐμάςημ ςὴμ πάμρεπςξμ Τοιὰπ ὑπέοθεε ςῆπ ρξτίαπ ρξσ παοάρυξσ μξι

ῥαμίδα καὶ δόπ μξι τσλάρρξμςα πιρςὴμ ςὴμ ἄμχμξμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξμὰπ ςοιρσπόρςαςε καὶ ςῇ ξὐρίᾳ ἀποόριςε ἄκςιρςε ἀΐδιε καὶ ἀκαςάληπςε ἡ μηδέπξςε ἀμθοώπξιπ ὁοχμέμη

ςὴμ υάοιμ ςὴμ ἄμχθεμ ςὴμ ρὴμ παοάρυξσ μξι

Δόνα ξρήραμςαπ ἅγιξι πεοὶ ςὸ ρέβαπ καθείλεςε δειμξὺπ Λαςιμότοξμαπ διατσλάρρξμςεπ θείξιπ δόγμαρι ὀοθόδξνξμ

πίρςιμ Ὅθεμ καςὰ υοέξπ μῦμ ὑμᾶπ γεοαίοξμεμ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Μῆςεο Παμάμχμε Ὦ ἱεοὸμ ἐμδιαίςημα Ἡ τπ ςὸ ἀποόριςξμ ἡμῖμ κσήραρα ἐκδσρώπηρξμ τχςίραι μξσ ςὸ

ρκόςξπ ὡπ ποὶμ ἀμεβόα ρξι ὁ θεῖξπ Γοηγόοιξπ

Ὠδή γ Τξὺπ ρξὺπ ὑμμξλόγξσπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

Μ

Ν

ατεῖπ ἐκζηςξῦριμ ἀπξδείνειπ Ἀκίμδσμξπ Βαολαὰμ καὶ ξἱ λξιπξί ἡ ρύμξδξπ παοέθηκεμ αὐςξῖπ Παςέοχμ κείμεμα

οθξδξνίαμ πμέξμςα καὶ θεξμάυξσπ ἐλέγυξμςα Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

πάουχμ ἀμέθεκςξπ ςῇ τύρει ἀλλ ὅμχπ ραῖπ ἐμεογείαιπ μεθεκςόπ Σχςὴο θεεῖπ μεθένει ἡμᾶπ ὡπ ὁ Δασὶδ

ποξέγοατεμmiddot laquoΘεὸπ θεμ ὀτθήρεςαι μέρῳ Σιὼμ ὡπ ηὐδόκηρεμraquo

Δόνα αξὺπ ςξὺπ πιρςξὺπ ὁομ ὁ Πέςοξπ ςξῦ Πμεύμαςξπ τάρκει ποὸπ αὐςξύπ ἔρςε ςαπειμξὶ Χοιρςόπ υάοιμ γὰο παοέυει

ἡμῖμ Οὗ ςαῖπ ποερβείαιπ Κύοιε ρρξμ ἡμᾶπ ὡπ τιλάμθοχπξπ

Καὶ μῦμ Παῦλξπ μὴ τέοχμ ςάπ βαράμξσπ ἐκ μόρχμ αὐςξῦ Χοιρςῶ ἐκοαύγαζεmiddot ἴαρέ με Κύοιε ὁ δὲ τηρὶμ ἡ υάοιπ μξσ ἀοκεῖ ρξι

ξὗ εὐυαῖπ Σχςὴο καὶ ςῆπ Ἁγμῆπ ρρξμ ἅπαμςαπ

Κάθιρμα Ἦυξπ πλ δ΄ Τὴμ Σξτίαμ καὶ Λόγξμ ςμ ὅλχμ δερπόςηπ καὶ πξιηςήπ ὁ ςῇ τύρει ἀποόριςξπ ἀπαθήπ ἀόοαςξπ ἄκςιρςξπ ἀκαςάληπςξπ ἄυοξμξπ ςῇ

αὐςξῦ εὐρπλαυμίᾳ ἡμῖμ πεταμέοχςαι ἐμ ἄκςιρςξιπ αὐςξῦ ἐμεογείαιπ καὶ υάοιρι εἷπ γὰο ςῇ ξὐρίᾳ καὶ ἐμεογείᾳ ὑπάουχμ θεεῖ ςξὺπ ποξρςοέυξμςαπ ποὸπ αὐςὸμ ἐμ ἁγμόςηςιmiddot ποὸπ αὐςὸμ ξὖμ βξήρχμεμmiddot δόνα ρξι Τοιὰπ ὁ Θεόπ ὅςι ρῴζειπ ἅπαμςαπ Σχςὴο ἡμμ διὰ πλήθξσπ ἐλέξσπ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ Κύοιε

Δόνα Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

απειμξὶ ςῇ καοδίᾳ μήςηο Θεξῦ καςὰ υοέξπ ὑμμξῦμέμ ρε ἀγαθή θαμάςξσ γὰο διέρχραπ αἰχμίξσ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ ἐκ

Βαολαὰμ ἀπιρςίαπ Λαςίμχμ τασλόςηςξπ ςμ βλαρτημξύμςχμ ἀτόβχπ ςὴμ υάοιμ ςξῦ Πμεύμαςξπ Ὅθεμ τχςιρθεὶπ ὁ Ἰχάμμηπ ἐβόα ἐμ μέρῳ Σσμόδξσ ςε βαριλεὺπ ὁ μακάοιξπ laquoΤῶ Κσοίῳ ποξρπέρχμεμ ἵμα ὀοθξδόνχμ τχμὰπ εἰρακξύρῃ Κύοιξπ ρςήοινῃ ἡμᾶπ καὶ εὐυαῖπ ςῆπ Παοθέμξσ ὡπ εὔρπλαυμξπraquo

Σ

Ν

Τ

Ὠδή δ΄ καθήμεμξπ ἐμ δόνῃ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

εῦςε πάμςεπ ςξῦ μεγάλξσ Βαριλείξσ ἀκξύρχμεμ Δὐμόμιξμ τσμξῦμςαmiddot laquoππ Θεξῦ ἐμ τύρει ὑπάουξσρι ςὸ δημιξσογικὸμ

καὶ ποξγμχρςικὸμ ἅπεο δηλξῖ ςὴμ ἐμέογειαμ καὶ ξὐ ςὴμ τύριμ ἀμόηςεraquo Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ὑφίμξσπ θεξλόγξπ Μάνιμξπ ὁ θεῖξπ τηρὶμ ἡμῖμmiddot ξὐκ ἄμεσ ἐμεογείαπ τσρικῆπ ςμ ὄμςχμ ὑτέρςηκεμ ξὐδέμα Πάλιμ ξἱ

παςέοεπ ἡμῖμ λέγξσριμ ξὐδὲ τύριπ μία ἂμεσ ἐμεογείαπ γιμώρκεςαι

Δόνα όρξμ ςὴμ ςμ κακξδόνχμ ξἱ παςέοεπ διώκξμςεπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ἔτηραμmiddot διπλαὶ αἱ ἐμέογειαι ξὖραι Χοιρςξῦ

καὶ μὴ ἀμςίπαλξι ἀμθοχπίμημ δὲ ςὴμ θείαμ ὑπακξύει ὡπ γέγοαπςαι

Καὶ μῦμ τηρὶμ Δαμαρκημόπ γε ςὴμ ἐμέογειαμ ποόρυχμεμ ἡ ἐμέογεια τηρὶμ ξὖμ δοαρςικὴ καὶ ξὐριώδηπ ςῆπ τύρεχπ

κίμηριπ Φύριπ ἐμεογηςικὸμ εἰρίμ ἐν ἧπ ἐμέογεια ποόειρι Θεξῦ ςξῦ παμςάμακςξπ

Ὠδή ε΄ νέρςη ςὰ ρύμπαμςα

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ιγμώρκειμ δὲ υοή ἡμᾶπ ππ ἑομημεύξσμ ἔλεγεμ Παῦλξμ Ἰχάμμηπ υοσρξοοήμχμmiddot τοόμημα ρώμαςόπ ἐρςι θάμαςξπ

πμεύμαςξπ δ εἰοήμη καὶ ζχή ἐμεογείαπ ςε τύρεχπ υχοιρμὸμ μὴ πξιξύμεμξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

δὼμ ὁ τιλάμθοχπξπ ςὸ ἀρθεμὲπ ςῆπ τύρεχπ ςμ βοξςμ ξὐ υαοίςαπ παοέυει πάραπ ςξῦ Πμεύμαςξπ ὁ υοσρξλόγξπ τηρίμ

ἵμα μὴ μξμίρῃ ςίπ πξςε υάοιμ εἶμαι ςὴμ τύριμ Θεξῦ ςὴμ ἀποόριςξμ ἅπαρι

Δ

Ν

Γ

Δόνα κξύρχμεμ τάρκξμςξπ ςξῦ Ἰξσρςίμξσ δόγμαςα μάοςσοξπ ὁμξῦ καὶ τιλξρότξσ ὁ ἀπξοοίπςχμ βξσλῆπ ξὐρίαπ ςε ςὴμ

διατξοὰμ καὶ ςξῦ Θεξῦ ἀπξοοίπςει ὕπαονιμ πξίηριμ καὶ ἐμέογειαμ

Καὶ μῦμ ξὸπ καθαοόςηςι ὁ θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ τάρκει ςὴμ ἐμέογειαμmiddot Θεὸπ εἶ ςῇ ἐμεογείᾳ τύριπ ἀυώοιρςξπ εἶ

ἑκάςεοξμ γὰο ἀπεοίγοαπςξμ Διό παμςελπ ἐρςὶ ρατπ ἀπ ἀλλήλχμ ἀυώοιρςα

Ὠδή π΄ Τὴμ θείαμ ςαύςημ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μ λόγξιπ θείξιπ βξᾷ ἡμῖμ ὁ μέγαπ Ἀθαμάριξπmiddot ὡπ ἡ τλόν ἐκ ςξῦ πσοόπ ἐρςι αἰςιαςὸμ ἐν αἰςίξσ γε ξὕςχπ ἐρςὶμ ἐμέογεια

ἐκ ςῆπ τύρεχπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξξῦμςεπ εἶμαι ἐμέογειαμ κςιρςὴ Θεξῦ καὶ τύριπ κςιρςή ἐρςι ὡπ τηρὶ Μάνιμξπmiddot ςὴμ ἐμέογειαμ ἄκςιρςξμ

πιρςεύξμεμ καὶ τύριμ ἄκςιρςξμ ρέβξμεμ

Δόνα ξμίμχπ πᾶρα ἡ ρύμξδξπ τσμξῦρα κακξδόνχμ δσρέβειαμ ςαῦςα ἐτθέγναςξmiddot ἄκςιρςξι μὲμ αἱ ἐμέογειαι κξιμαὶ δὲ ςῆπ

Τοιάδξπ ἀεὶ ὑπάουξσρι

Καὶ μῦμ γμὴ παοθέμε Θεόμσμτε ἡ ςέναρα Θεὸμ ὑπεοξύριξμ ἄμαουξμ ἄκςιρςξμ ςξῦςξμ ἀεὶ καθικέςεσεmiddot οθξδξνίαπ ςοίβξιπ ἡμᾶπ

πξοεύερθαι

Κξμςάκιξμ Ἦυξπ πλβ΄ Τὴμ ὑπὲο ἡμμ ὴμ ὑπὲο ἡμμ πληομ ρξσ ξἰκξμξμίαμ Κύοιε παςέοαπ ρσμήθοξιραπ δξγμαςίραι ἄκςιρςξμ ςὴμ τύριμ ρξσ εἶμαι καὶ

Ν

Ν

Ν

Τ

ἐμέογειαμ τύριμ ξὖραμ ἀμέθεκςξμ μεθεκςήμ δὲ ςὴμ ἐμέογειαμ Καὶ βξμ ςξῖπ ἀγαπρί ρεmiddot ἐγώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Οἶκξπ ήμεοξμ ὁ ξὐοαμὸπ καὶ ἡ γῆ υξοεσέςχραμ Σήμεοξμ ςμ οθξδόνχμ ρσρςήμαςα παμηγσοίζξμςεπ υεῖοαπ κοξςήρχμεμ

Σήμεοξμ ἐμ τχμαῖπ καὶ ἀλλαλαγμξῖπ ςὴμ Τοιάδα πάμςεπ δξνάρχμεμ Αὕςη γὰο ςὰ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ρσρςήμαςα ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ εἰπ ςὴμ Βαριλεύξσραμ πόλιμ ρσμήθοξιρεμ Οἵςιμεπ ρσμελθόμςεπ ςὰ ςξῦ Βαολαὰμ καὶ Λαςίμχμ ἄθεα δόγμαςα καθεῖλξμ Πᾶραμ ςὴμ τλσαοίαμ καὶ ταμςαρίαμ αὐςμ ἀπεδίχναμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ αὐςμ ςῶ πσοὶ παοαδεδχκόςεπ ἀμεθεμάςιραμ Ὅθεμ ξὖμ καὶ ὁ Δερπόςηπ βλέπχμ ἡμᾶπ ςάπ ςξῦ ἁγίξσ Γοηγξοίξσ ςξῦ Παλαμᾶ καὶ οθξδξνίαπ παοαδόρειπ κοαςξῦμςαπ βξᾷ ποὸπ ἡμᾶπmiddot γώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Σςίυξι Παςέοαπ ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ ρέβχ

ςξὺπ ρύμ ςάγμαριμ ἐμμέα υξοξβαςξῦμςαπ ἐμ πόλῳ

Οὐρίᾳ Θεὸπ ἀποόριςξπ ὑπάουχμ ἀκςίρςξιπ κςίρει κξιμχμεῖ ἐμεογείαιπ

ῇ αὐςῇ ἡμέοᾳ ςὴμ μάςημ Οἰκξσμεμικὴμ Σύμξδξμ ἑξοςάζξμεμ ἐμ ᾗ ξἱ θειόςαςξι Παςέοεπ ἐδξγμάςιραμ πεοί ςῆπ ἀκςίρςξσ Οὐ-

ρίαπ καὶ ςμ ἀκςίρςχμ μεογειμ ςξῦ ἐμ Τοιάδι Θεξῦ ἀπεδέναμ-ςξ ςὸμ Ἡρσυαρμὸμ καὶ καςεδίκαραμ ςὰπ αἱοεςικὰπ δξναρίαπ Βαο-λαὰμ ςξῦ Καλαβοξῦ

Συναξάριον

μάςη Οἰκξσμεμικὴ Σύμξδξπ ρσμεκλήθη ἐμ Κχμρςαμςι-μξσπόλει πεοὶ ςὸ ἔςξπ 1351 μΧ ὑπὸ ςξῦ Αὐςξκοάςξοξπ

ςμ Ῥχμαίχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Καμςακξσζημξῦ καὶ ἐδξγμάςιρε πεοὶ ςῆπ ἀκςίρςξσ θείαπ Οὐρίαπ καὶ πεοὶ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ μεο-γειμ ὡπ καὶ πεοὶ ςξῦ Ἡρσυαρμξῦ ὡπ μεθόδξσ κξιμχμίαπ ςξῦ

Σ

Τ

κςιρςξῦ ἀμθοώπξσ μεςὰ ςξῦ Θεξῦ πιταμέρςεοξπ ςμ ρσγκοξςη-ράμςχμ ςὴμ μάςημ Σύμξδξμ Παςέοχμ ἦμ ὁ ἐμ Ἁγίξιπ Παςὴο ἡ-μμ Γοηγόοιξπ ὁ Παλαμᾶπ ξὗςιμξπ ςξῖπ θεξρότξιπ τθέγμαριμ ἐ-περςήοινε ςξὺπ ὅοξσπ αὐςῆπ ἡ Σύμξδξπ ἐμ Τοιάδι Θεόπ Οὐρίᾳ μὲμ ἀποόριςξπ καὶ ἀμέθεκςξπ ὑπάουει πᾶρι ςξῖπ κςιρςξῖπ ςαῖπ ἐ-μεογείαιπ δὲ μεθεκςόπ Οὕςχ καθαίοχμ ἐκ ςμ παθμ ςὴμ καοδί-αμ αὐςξῦ ὁ ἄμθοχπξπ καὶ τχςιζόμεμξπ διὰ ςῆπ ἐογαρίαπ ςμ θεί-χμ ἐμςξλμ ςῆπ μήφεχπ καὶ ςῆπ ἀδιαλείπςξσ ποξρεσυῆπ κξιμχ-μεῖ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ ἐμεογειμ ἀνιξῦςαι ςῆπ θέαπ ςξῦ Ἀκςί-ρςξσ Φχςὸπ ςῆπ Τοιαδικῆπ Θεόςηςξπ μεςέυει ςῆπ θείαπ ζχῆπ καὶ θεξῦςαι καςὰ υάοιμ Ἡ Σύμξδξπ αὕςη καςεδίκαρεμ ὡπ αἱοεςικὸμ Βαολαάμ ςὸμ Καλαβοόμ δξκξῦμςα διὰ ςῆπ διαμξίαπ καὶ τιλξρξτί-απ δσμαςὸμ γμμαι ςὸμ Θεόμ

αῖπ ςμ Ἁγίχμ καὶ Θεξτόοχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ Χοιρςὲ ὁ Θεόπ θεχοξὺπ ἡμᾶπ ςξῦ Ἀκςίρςξσ ἀμάδεινξμ Φχςὸπ καὶ

ρρξμ ςὰπ φσυὰπ ἡμμ Ἀμήμ

Ὠδή ζ΄ Οὐκ ἐλάςοεσραμ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ὸμ Γοηγόοιξμ ςὸμ Νύρρηπ ἀκξσρώμεθα laquoἐμ ἐμεογείᾳ Θεόπ εἷπ καὶ ςῇ τύρει ἐρςί ὡπ ὁ ἄμθοχπξπ ἔογα ποάρρχμ ἐμ ἑμὶ

ςῶ μξεῖ ξὕςχ Κύοιξπ εἷπ ἐρςι κἄμ ἐπξίηρε λόγῳ ἅπαραμ ςὴμ κςίριμraquo

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεότθξγγξπ ςξῦ θεξλόγξσ γλρρα μῦμ ςξῦ Γοηγξοίξσ βόα πεοὶ ξὐρίαπ Θεξῦmiddot ἢ ἄκακξμ ἀθάμαςξμ καὶ ἀμαλλξίχςξμ

ὄμςα ξὐρίᾳ Θεξῦ ςξῦςξ ξὐ μόμξμ ἄςξπξμ καὶ ἀμόηςξμ ἀμθοώπξιπ

Δόνα

ξσθεςμ ἡμᾶπ υοσρξῦπ ςὴμ γλςςαμ τθέγγεςαι πεοὶ ςξῦ Πμεύμαςξπ ςξῦ ρσμαμάουξσ Παςοόπ laquoΠόςε ὕδχο αὐςὸ

καλεῖ πόςε δὲ πῦο ἢ Γοατή Τὴμ ἐμέογειαμ δεικμῦρα ξὐ ςὴμ τύριμ γε μὴ μιᾶπ ξὔρηπ ἐμ Θεῶ γάοraquo

Τ

Τ

Ν

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

καςάληπςξπ ἀμθοώπξιπ ἀμεομήμεσςξπ ἁγμὴ καὶ ἄτοαρςξπ ἡ ςξῦ δερπόςξσ ἐκ ρξῦ παμάμχμξπ γέμμηριπ μὴ

διαλείπξμςξπ ςξῦ Παςοὸπ αὐςξῦ ςὸμ κόλπξμ ςὸμ ἀΐδιξμ ὡπ Θεὸπ ὤμ ποὸ αἰώμχμ

Ὠδὴ η΄ Παῖδαπ εὐαγεῖπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

οξμξηςικήμ ἐπξπςικήμ ςε ρημαίμει ἡ ςῆπ θεόςηςξπ ὄμξμα ὡπ μέγαπ τηρίμ πάμρξτξπ Βαρίλειξπ ςασςόςηπ ἐμεογείαπ

δὲ Παςοὸπ καὶ Πμεύμαςξπ Υἱξῦ δὲ ςὸ ςῆπ τύρεχπ θείαπ ἀπαοάλλακςξμ δεικμύει ἥμ πίρςει ποξρκσμξῦμεμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ διδάρκει laquoἩ Θεὸπ ποξρηγξοία πᾶρι ποόδηλξμ ἐμεογηςική ἐρςι παοίρςηριμ ξὐ τύρει Θεξῦ

ςαύςημ γὰο ἀδύμαςξμ γμμαι ξὐδεὶπ πώπξςε ἀλλὰ ςὴμ θεχοηςικὴμ αὐςξῦ ἐμέογειαμ παοίρςηριμ ἡμῖμ ςὸ Θεὸπ δηλξῖ ςξῖπ πᾶριraquo

Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον

ατπ Διξμύριξπ διδάρκει ὁ μέγαπ Ἀθημμ ςὸ θεὸπ ὄμξμα ρημαίμει ξὐ ςὴμ τύριμ γε αὕςη γὰο ἀκαςάληπςόπ ἐρςι καὶ

ἀμώμσμξπ ἀλλ ἐκ ςῆπ θεχοηςικῆπ Αὐςξῦ ἐμεογείαπ Θεὸπ εἴοηςαι ὄμςχπmiddot ὅμ ὑπεοσφξῦμεμ εἰπ πάμςαπ ςξὺπ αἰμαπ

Καί μῦμ ξῖπ λέγξσρι κςίρςημ εἶμαι ςὴμ υάοιμ ςὴμ θείαμ διrsquo ἧπ ἡμεῖπ θεξύμεθα Μάνιμξπ τηρὶμ αὐςξῖπmiddot ἡ υάοιπ εἰ καὶ ἀπόλασριμ

παοέυει ςξῖπ μεςέυξσρι αὐςῆπ ἡ θεία ρατπ ἀλλὰ μέμει ἀκαςάληπςξπ πᾶρι ἀγέμμηςξπ ὡπ ξὖρα ἔυει ςὴμ ἀπειοίαμ

Ὠδὴ θ΄ Ἅπαπ γηγεμήπ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ λξπ τχςιρμξῦ ὤμ ὁ Διξμύριξπ τηρὶμ ἡμῖμ ἀληθπmiddot καθ ὅρξμ ὑπεοέυξσρι ςμ μὴ ὄμςχμ ςὰ ὄμςα ἅγια ἢ κύοια

Π

Σ

Τ

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

Ὁ Βαρλαάμ ἔδινε στή φιλοσοφία λυτρωτικό χαρακτήρα καί θεωροῦσε τήν γνώση της ὡς ἀναγκαῖο συμπλήρωμα τῆς θείας Ἀποκαλύψεως Οἱ φιλόσοφοι γιά τόν Βαρλαάμ ἦταν ὅπως οἱ ἅγιοι Προφῆτες καί οἱ Ἀπόστολοι ἀφοῦ τούς φιλοσόφους τούς χαρακτήριζε ὡς θείους καί φωτισμένους ἀπό τόν Θεό

Ὅμως ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς στά συγγράμματά του laquoὙπέρ τῶν ἱερῶς ἡσυχαζόντωνraquo ἀπέκλεισε τήν φιλοσοφία ὡς ἀνίσχυρη νά διεισδύσει στόν χῶρο τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ καί τήν περιόρισε ὡς χρήσιμη μόνο γιά τά κτιστά10

Γ) Ἡ εὐχή τοῦ Ἰησοῦ Ὁ Βαρλαάμ ἐπιτέθηκε ἀκόμη καί ἐναντίον τῆς εὐχῆς τοῦ Ἰησοῦ δηλ τοῦ laquoΚύριε

Ἰησοῦ Φριστέ Τἱέ τοῦ Θεοῦ ἐλέησον μέ τόν ἁμαρτωλόνraquo Ἡ χρήση τῆς ψυχοσωματικῆς μεθόδου στήν προσευχή ἀπό τούς ἡσυχαστές θεωρήθηκε ἀπό τόν Βαρλαάμ ὡς ἀπόπειρα ἀνατροπῆς τῶν μυστηρίων καί ὡς διδασκαλία ἄγνωστη στούς Πατέρες Γιrsquoαὐτό κατηγοροῦσε τούς μοναχούς ὡς Βογομίλους καί Μασσαλιανούς ἐπειδή χρησιμοποιοῦσαν μία εὐχή ὅπως ἐκεῖνοι (οἱ Μασσαλιανοί) χρησιμοποιοῦσαν μόνο μία εὐχή τήν Κυριακή προσευχή Ἐπίσης τούς κατηγοροῦσε ὅτι ἀρνοῦνται τήν Θεότητα τοῦ Φριστοῦ ἐπειδή στήν laquoεὐχή τοῦ Ἰησοῦraquo ὁ Φριστός ὀνομάζεται ἁπλῶς Τἱός τοῦ Θεοῦ καί ὄχι Θεός

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς μαζί μέ ἄλλους μοναχούς ἀπέδειξαν α) τήν ἁγιογραφική καί πατερική θεμελίωση τῆς προσευχῆς τοῦ Ἰησοῦ β) ὅτι δέν χρησιμοποιοῦσαν μόνο μία εὐχή ὅπως οἱ Μασσαλιανοί ἀλλά καί ὅλες τίς ἄλλες ἐκκλησιαστικές εὐχές καί γ) ὅτι ἡ φράση laquoΤἱέ Θεοῦraquo δέν ἀπέκλειε τήν πίστη στή Θεότητα τοῦ Φριστοῦ11

Δ) Σό Θαβώριο Υῶς Ὁ Βαρλαάμ ὑποστήριζε ὅτι τό Υῶς τῆς Θείας Μεταμορφώσεως εἶναι κτιστό Δέν

εἶναι ἀπρόσιτο οὔτε ἀληθινό φῶς τῆς θεότητας ἀλλά κατώτερο ἀπό τούς ἀγγέλους καί ἀπό αὐτή τήν ἀνθρώπινη νόηση τά νοήματα καί τά νοούμενα Εἶναι δηλ φῶς ὑλικό πού ἄλλοτε γινόταν ὁρατό μέ τίς αἰσθήσεις καί ἄλλοτε διαλυόταν καί κατέληγε στό laquoμή εἶναιraquo διότι ἦταν φθαρτό καί πεπερασμένο12

rsquo αὐτή τήν αἵρεση ὅτι δηλ τό Θαβώριο Υῶς εἶναι κτιστό ὁδηγήθηκε ὁ Βαρλαάμ ἐπειδή ταύτιζε τήν ἄκτιστη οὐσία τοῦ Θεοῦ μέ τίς ἄκτιστες ἐνέργειές Σου καί ἐπειδή ἀπέδιδε στόν Θεό κτιστές ἐνέργειες Ὁ Βαρλαάμ δέν δεχόταν ἄκτιστες ἐνέργειες στόν Θεό Πίστευε ὅτι ὁ Θεός εἶναι οὐσία ἀπρόσιτη καί δέν ἐπικοινωνεῖ προσωπικά μέ τόν ἄνθρωπο Ἐνεργεῖ στόν κόσμο ὄχι ἄμεσα ἀλλά ἔμμεσα μέ κτιστές ἐνέργειες Γιrsquo αὐτόν ἡ Θεία Φάρις εἶναι μέγεθος κτιστό πού τό δημιουργεῖ ὁ Θεός γιά νά σώσει τόν ἄνθρωπο Κτιστή εἶναι ἐπίσης ἡ Φάρις τῶν Μυστηρίων ὅπως κτιστό εἶναι καί τό Θαβώριον Υῶς τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Φριστοῦ13

Οἱ ἀπόψεις ὅμως αὐτές τοῦ Βαρλαάμ γιά τό Θεῖο Υῶς εἶναι κακόδοξες καί ἀντίθετες μέ τήν διδασκαλία τῶν ἁγίων Μέ ἀναφορά πλήθους πατερικῶν χωρίων ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς καί ἄλλοι μοναχοί ἀπέδειξαν ὅτι τό Υῶς τῆς Θείας Μεταμορφώσεως δέν εἶναι ὑλικό καί πεπερασμένο δέν εἶναι ἐξωτερική δόξα τοῦ σώματος ἀλλά δόξα καί λαμπρότητα τῆς ὑποστατικά ἑνωμένης μέ τό σῶμα θεότητας Δέν εἶναι ἀκόμη τό Υῶς ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ πού εἶναι ἀθέατη καί ἀμέθεκτη ἀλλά ἐνέργεια καί Φάρις τοῦ Θεοῦ προσιτή καί μεθεκτή ἀπό τούς ἀξίους ύμφωνα μέ τήν ύνοδο τοῦ 1351 πού εἶναι ἡ Θ΄ (9η) Ἁγία καί Οἰκουμενική ύνοδος laquoἄκτιστόν ἐστι τό Υῶς τῆς τοῦ Κυρίου Μεταμορφώσεως καί οὐκ ἔστι τοῦτο ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦraquo Ἐπίσης σύμφωνα μέ τό υνοδικό της Ὀρθοδοξίας τό Υῶς πού ἔλαμψε κατά τή Μεταμόρφωση

10 ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ ΠΑΛΑΜΑ Α΄ Σριάδα laquoὙπέρ τῶν ἱερῶς ἡσυχαζόντωνraquo Περί λυσιτελείας τῆς ἔξω παιδείας Περί κατοχῆς τοῦ νοῦ καί Περί θείου φωτός 11 Β ΦΡΙΣΟΥΟΡΙΔΗ ἔνθrsquoἀνωτ σ 53 12 Ὅπ σ 51 13 Ὁ Παπισμός χθές καί σήμερα ἐκδ Ἱ Μ Παρακλήτου Ὠρωπός Ἀττικῆς Ἰούλιος 2009 σσ 15- 16

τοῦ Κυρίου δέν εἶναι οὔτε κτίσμα οὔτε οὐσία τοῦ Θεοῦ ἀλλά ἄκτιστη καί φυσική Φάρις καί ἔλλαμψη καί ἐνέργεια πού πάντοτε προέρχεται ἀχωρίστως ἀπό τήν θεία οὐσία14

τήν Ὀρθόδοξη θεολογία ὑπάρχει διάκριση μεταξύ ἀκτίστου οὐσίας τοῦ Θεοῦ καί ἀκτίστων ἐνέργειών Σου Μέ τήν οὐσία βέβαια τοῦ Θεοῦ ἡ ὁποία εἶναι παντελῶς ἀκατάληπτη καί ἀνέκφραστη ὁ πιστός δέν μπορεῖ νά ἔλθει σέ κοινωνία Ἐπικοινωνεῖ ὅμως καί μετέχει τῶν θείων ἐνεργειῶν Σου Αὐτές ὅπως καί ἡ θεία οὐσία εἶναι ἄκτιστες καί ἀδημιούργητες Εἶναι δηλ κάτι ἄλλο ἀπό τήν θεία οὐσία ἀλλά ὄχι κάτι ἄλλο ἀπό τήν Θεότητα Ὁ πιστός μέ τή μετάνοια τήν ἄσκηση τήν προσευχή καί τή συμμετοχή του στή μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας κοινωνεῖ μέ τίς ἄκτιστες θεῖες ἐνέργειες καί γίνεται laquoθείας φύσεως κοινωνόςraquo15 Δηλ μέ τίς ἄκτιστες θεῖες ἐνέργειες καί κατά τό μέτρο τοῦ πνευματικοῦ του ἀγώνα καθαρίζεται ἡ καρδιά του ἀπό τά πάθη φωτίζεται ὁ νοῦς καί ἀξιώνεται νά laquoδεῖraquo θεᾶται μέ τρόπο μυστικό καί ἀπόρρητο τή θεία δόξα τό ἄκτιστο Υῶς Αὐτή εἶναι ἡ ἡσυχαστική παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας16

Ὁ Βαρλαάμ ἐπίσης θεωροῦσε ὅτι οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι ἦταν ἀτελεῖς σrsquo ἐκείνη τήν ὑπέρτατη θεωρία τῆς Μεταμορφώσεως ἐξαιτίας τοῦ φόβου πού δοκίμασαν ὅταν οἱ Προφῆτες Μωϋσῆς καί Ἠλίας εἰσῆλθαν στή νεφέλη

ύμφωνα ὅμως μέ τήν ύνοδο τῆς Κωνλεως τοῦ 1351 καί ὅπως ἐξηγοῦν οἱ ἅγιοι Πατέρες αὐτός ὁ φόβος πού ἦταν στενά συνδεδεμένος μέ τήν χαρά δέν ἦταν δουλικός ὥστε νά κολασθοῦν καί νά λυπηθοῦν οἱ Ἀπόστολοι ἀλλά υἱϊκός καί τῶν τελείων Γιατί ὑπάρχει ὁ εἰσαγωγικός φόβος καί ὁ φόβος τῶν τελείων Ἐδῶ πρόκειται γιά χαρά σεβασμό προσκύνηση τοῦ μεγάλου μυστηρίου τοῦ ὁποίου ἀξιώθηκαν νά γίνουν θεατές17

Ε) Ἡ κατά Φάριν θέωση Ὅλα τά παραπάνω ἔχουν σωτηριολογικές προεκτάσεις καί συνέπειες δηλ ἔχουν

ἄρρηκτη σχέση μέ τήν σωτηρία καί τή ζωή τοῦ Ὀρθοδόξου Φριστιανοῦ Γιατί ἄν ἡ θεία Φάρις εἶναι κτιστή ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά φθάσει στόν ἁγιασμό καί τήν κατά Φάριν θέωση Καί αὐτό ἐπειδή ἁπλούστατα ἕνα κτίσμα ndash κτιστή ἐνέργεια (Φάρις) ndash δέν εἶναι δυνατόν νά σώσει νά λυτρώσει καί νά θεώσει ἄλλο κτίσμα τόν ἄνθρωπο Ἔτσι ὁ Βαρλαάμ καί οἱ Δυτικοί δέν ὁμιλοῦν περί τῆς κατά Φάριν θεώσεως ὡς σκοποῦ τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου ἀλλά μόνον περί τῆς ἠθικῆς τελειώσεώς του Ὅτι δηλ ὀφείλουμε νά γίνουμε καλύτεροι ἄνθρωποι ἠθικά (εὐσεβισμός) ὄχι ὅμως κατά Φάριν θεοί Κατά συνέπεια ἡ Ἐκκλησία δέν μπορεῖ νά εἶναι κοινωνία θεώσεως ἀλλά ἵδρυμα πού παρέχει στούς ἀνθρώπους τήν δικαίωση κατά ἕνα οὐμανιστικό (ἀνθρωπιστικό) νομικιστικό καί δικανικό τρόπο διά μέσου της κτιστῆς χάριτος έ τελική ἀνάλυση δηλαδή καταλύεται ἡ ἴδια ἡ ἀλήθεια τῆς Ἐκκλησίας ὡς πραγματικότητα θεανθρωπίνης κοινωνίας18 Ἡ Ὀρθόδοξη ὅμως ἐμπειρία καί τό Ὀρθόδοξο βίωμα μιλᾶ γιά κατά Φάριν θέωση τοῦ ἀνθρώπου γιά ἐξαγιασμό καί γιά κοινωνία θεώσεως ἡ ὁποία ἀρχίζει ὡς ἀρραβώνας τοῦ Πνεύματος ἀπό τήν παροῦσα ζωή καί συνεχίζεται ἀτελεύτητα ὡς γάμος στήν ἐπουράνιο Βασιλεία τοῦ Θεοῦ

Γιά τίς ταραχές πού προκάλεσε ὁ Βαρλαάμ κατά τῶν Ἡσυχαστῶν συνῆλθε στήν Κωνλη ἡ ύνοδος τοῦ Ἰουνίου τοῦ 1341 ἡ ὁποία τόν καταδίκασε Ἐπίσης τόν Αὔγουστο τοῦ 1341 καί τόν Υεβρουάριο τοῦ 1347 συνῆλθαν ἀκόμη δύο ύνοδοι στήν Κωνλη οἱ ὁποῖες κατεδίκασαν τούς ὁμόφρονες διαδόχους τοῦ Βαρλαάμ Γρηγόριο Ἀκίνδυνο καί Ἰωάννη Καλέκα Πατριάρχη Κωνλεως Ἡ Θ΄ (9η) Ἁγία καί Οἰκουμενική ύνοδος τοῦ 1351 ἐπεκύρωσε τίς ἀποφάσεις τῶν δύο προηγουμένων υνόδων Σέλος

14 Β ΦΡΙΣΟΥΟΡΙΔΗ ἔνθrsquo ἀνωτ σσ 52 97 101 15 Β΄ Πέτρ 14 16 Ὁ Παπισμός σ 15 17 ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΔΗΜΟ ΑΓΙΟΡΕΙΣΗ Ἑορτοδρόμιον ἤτοι ἑρμηνεία εἰς τούς ἀσματικούς κανόνας τῶν Δεσποτικῶν καί Θεομητορικῶν ἑορτῶν τ Γ΄ ἐκδ Ὁρθόδοξος Κυψέλη Θεσκη 1987 σ 260 καί ΕΒ ΜΗΣΡ ΝΑΤΠΑΚΣΟΤ κ ΙΕΡΟΘΕΟ Οἱ Δεσποτικές ἑορτές ἐκδ Ἱ Μ Γενεθλίου Θεοτόκου Πελαγίας Λιβαδειά 1998 σ 179 18 Ὁ Παπισμόςhellip σ 16

τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1368 συνῆλθε ἡ τελική ύνοδος στήν Κωνλη ἡ ὁποία ἀναθεμάτισε καί καθήρεσε τούς αἱρετικούς Πρόχορο καί Δημήτριο Κυδώνη Νικηφόρο Γρηγορᾶ καί Γεώργιο Λαπίθη οἱ ὁποῖοι εἶχαν τήν ἴδια νόσο μέ τόν Βαρλαάμ καί τόν Ἀκίνδυνο ἐπεκύρωσε τόν υνοδικό Σόμο τῆς Θ΄ (9ης) Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς υνόδου τοῦ 1351 καί κατέταξε τόν Γρηγόριο Παλαμᾶ Ἀρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης μεταξύ τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας

Σό συμπέρασμα ἀπό ὅλα τά ἀνωτέρω εἶναι ὅτι ἡ ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ύνοδος τοῦ 1351 μΦ εἶναι ὄντως ἡ Θ΄ (9η) Ἁγία καί Οἰκουμενική ύνοδος τῆς Μιᾶς Ἁγίας Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί ἔτσι ἔχει περάσει στήν ἀλάνθαστη συνείδηση τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας

Κατακλείουμε τονίζοντας ὅτι θεωροῦμε ἀδήριτη ἀνάγκη τήν σύγκληση Πανορθοδόξου Ἁγίας καί Μεγάλης υνόδου μέ τήν συμμετοχή ἁπάντων τῶν Ὀρθοδόξων Πατριαρχῶν Ἀρχιεπισκόπων Μητροπολιτῶν Ἐπισκόπων Καθηγουμένων Ἀρχιμανδριτῶν Ἱερέων Μοναχῶν καί λαϊκῶν θεολόγων ἡ ὁποία θά ἀσχοληθεῖ συνοδικῶς μέ τό θέμα τῆς ἐπισήμου ἀνακηρύξεως τῆς υνόδου τοῦ 1351 ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ὡς τῆς Θ΄ (9ης) Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς υνόδου

Συγχάνει δέ ἐξόχως ἀπαράδεκτο τό γεγονός ἀφrsquo ἑνός νά μήν προχωροῦμε στήν διαδικασία ὑποβολῆς προτάσεως ἀνακηρύξεως πανορθοδόξως ὡς Θ΄ (9ης) Οἰκουμενικῆς τῆς υνόδου τοῦ ἔτους 1351 καί ἀφrsquo ἑτέρου νά συνομιλοῦμε νά συναγελαζόμεθα καί νά συμπροσευχὀμεθα ὅλως ἀντικανονικῶς μέ τήν αἱρετική παπική θρησκευτική παρασυναγωγή καί κοινωνία ἡ ὁποία γιά προφανεῖς ἰδιοτελεῖς λόγους δέν τήν ἀποδέχεται ὡς Θ΄ (9η) Οἰκουμενική ύνοδο καί καθυβρίζει τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ ὡς δῆθεν laquoαἱρεσιάρχηraquo

Παρέλκει τέλος νά ἀναφέρουμε ὅτι ἀπό το παραπάνω θέμα ἀσφαλῶς ἐνοχλεῖται καί laquoκαίγεταιraquo ὁ δαίμονας τοῦ παναιρετικοῦ συγκρητιστικοῦ διαχριστιανικοῦ οἰκουμενισμοῦ καί ὅσοι συνοδοιποροῦν μrsquoαὐτόν19

Μετrsquoεὐχῶν

Ο ΜΗΣΡΟΠΟΛΙΣΗ

+ ὁ Πειραιῶς εραφείμ

19 ΕΒ ΜΗΣΡ ΠΕΙΡΑΙΩ κ ΕΡΑΥΕΙΜ Ἐπιστολή στόν Ἀρχιεπίσκοπο Ἱερώνυμο httpwwwimpgrindexphphome-4anakoino8enta-deltia-typoyanakoino8enta-deltia-typoy-201222-anakoino8enta-deltia-typoy-201264-2012-07-16-02-52-28

ΙΕΡΑ ΜΗΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΑΣΜΑΙΚΗ ΑΚΟΛΟΣΘΙΑ

ΗΣ ΑΓΙΑΣ ΕΝΑΗΣ (Θ΄) ΟΙΚΟΣΜΕΝΙΚΗΣ

ΣΣΝΟΔΟΣ

τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει συγκληθείσης

ἐν ἔτεσι ἀπὸ Χριστοῦ 1341-1351

Ποιηθεῖσα

ὑπό Ἀποστόλου Παπαχρήστου Θεολόγου-Πρωτοψάλτου

ἐξ Ἀγρινίου Αἰτωλοακαρνανίας

Πειραιεὺς 2013

Ψαλλξμέμη ςῇ Β΄ Κσοιακῇ ςμ Νηρςειμ

Εἰς τὸν ἑσπερινόν

Τῶ Σαββάςῳ ἑρπέοαπ μεςὰ ςὸμ ποξξιμιακόμ ρςιυξλξγξῦμεμ ςὸ Μακάοιξπ ἀμήο Δἰπ δὲ ςὸ Κύοιε ἐκέκοανα ἱρςμεμ ρςίυξσπ ι΄ καὶ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ Ἀμαρςάριμα δ΄ ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ Σςιυηοὰ Ποξρόμξια γ καί ςξῦ Τοιῳδίξσ γ΄

Ἦυξπ πλ β Ἡ ἀπεγμχρμέμη

Θεὸπ ὁ θέλχμ πάμςαπ ρχθῆμαι καὶ ςῆπ βαριλείαπ ἀνιχθῆμαι ηὐδόκηραπ Κύοιε διὰ ςμ ρμ υαοίςχμ ρρξμ ςὸμ

ἄμθοχπξμ καὶ υάοιςι Θεὸμ ἀμαδεῖναι βλέπειμ τχςόπ ρξσ ςὰπ ἀκςῖμαπ ἐμ καθαοᾷ καοδίᾳ Διὸ ρύμξδόπ γε ἡ ἐμάςη ςὰπ ἐμεογείαπ ρξσ ἀκςίρςξσπ ἐκήοσνεμ Τοιὰπ ρεπςὴ ὁ Θεὸπ ἡμμ

έλχμ ἐμ πελάγει τιλξρξτίαπ ςῆπ ἀμθοώπχμ γμώρεχπ ςῆπ μαςαίαπ τοξμμ καὶ διδάρκαλξπ ὑπάουχμ ἀληθείαπ ὄμςχπ ὁ

ἄμξσπ Βαολαὰμ ἐκδιδάρκχμ ἀτοόμχπ ὅςι κςιρςαί εἰριμ αἱ υάοιςεπ Θεξῦ ςξῦ ὑφίρςξσ Ἀλλrsquo ἡ ρύμξδόπ γε ἡ ἐμάςη ςὰπ ἐμεογείαπ ρξσ ἀκςίρςξσπ ἐκήοσνεμ Τοιὰπ ρεπςή ὁ Θεὸπ ἡμμ

ὶπ ρχθῆμαι δύμαςαι εἰ μὴ ἔυχμ υαοίςαπ ἀκςίρςξσπ ςὰπ ςξῦ Δερπόςξσ Ἡ τύριπ καὶ γὰο αὐςξῦ ἀποόριςξπ ὑπάουει καὶ

Βαολαὰμ αἱ βλαρτημίαι μακοὰμ αὐςξῦ ὠθξῦρι πάμςαπ ςξὺπ θέλξμςαπ πιρςεῦραι αὐςξῦ μαςαίξιπ λόγξιπ Διὸ δόγμαρι πιρςξὶ ςξῖπ θείξιπ ἐμάςηπ ὄμςχπ ςῆπ ρσμόδξσ ἑπόμεμξι ςὴμ ρχςηοίαμ λαμβάμξμεμ

Δόνα Ἦυξπ πλ β΄

Π

Τ

ὰπ μσρςικὰπ ρήμεοξμ ςξῦ Πμεύμαςξπ ράλπιγγαπ ςξὺπ θεξτόοξσπ Παςέοαπ ἀμεστημήρχμεμ ςξὺπ μελῳδήραμςαπ ἐμ

μέρῳ ςῆπ κκληρίαπ μέλξπ ἐμαομόμιξμ θεξλξγίαπ Τοιάδα μίαμ ἀπαοάλλακςξμ ξὐρίαμ ςε καὶ θεόςηςα ςξὺπ καθαιοέςαπ Λαςίμχμ καὶ οθξδόνχμ ποξμάυξσπ ςξὺπ ποερβεύξμςαπ πάμςξςε Κσοίῳ ἐλεηθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Καὶ μῦμ Θεξςόκιξμ

Τὸ α΄ ςξῦ ἤυξσ

Δἴρξδξπ Φπ ἱλαοόμ Τὸ Ποξκείμεμξμ ςῆπ ἡμέοαπ καὶ ςὰ Ἀμαγμώρμαςα

Δεσςεοξμξμίξσ ςὸ Ἀμάγμχρμα

(Κετ α΄ 8-1115-17)

ἶπε Μχρῆπ ποὸπ ςξὺπ σἱξὺπ Ἰροαήλ ἴδεςε παοαδέδχκεμ ἐμώπιξμ ὑμμ ςὴμ γῆμ εἰρπξοεσθέμςεπ κληοξμξμήραςε ςὴμ γῆμ ἣμ ὤμξρα ςξῖπ παςοάριμ ὑμμ ςῶ ῾Αβοαὰμ καὶ ᾿Ιραὰκ

καὶ ᾿Ιακὼβ δξῦμαι αὐςξῖπ καὶ ςῶ ρπέομαςι αὐςμ μες᾿ αὐςξύπ καὶ εἶπα ποὸπ ὑμᾶπ ἐμ ςῶ καιοῶ ἐκείμῳ λέγχμ ξὐ δσμήρξμαι μόμξπ τέοειμ ὑμᾶπ Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ὑμμ ἐπλήθσμεμ ὑμᾶπ καὶ ἰδξύ ἐρςε ρήμεοξμ ὡρεὶ ςὰ ἄρςοα ςξῦ ξὐοαμξῦ ςῶ πλήθει Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ὑμμ ποξρθείη ὑμῖμ ὡπ ἐρςὲ υιλιξπλαρίχπ καὶ εὐλξγῆραι ὑμᾶπ καθόςι ἐλάληρεμ ὑμῖμ καὶ ἔλαβξμ ἐν ὑμμ ἄμδοαπ ρξτξὺπ καὶ ἐπιρςήμξμαπ καὶ ρσμεςξὺπ καὶ καςέρςηρα αὐςξὺπ ἡγεῖρθαι ἐτ᾿ ὑμμ υιλιάουξσπ καὶ ἑκαςξμςάουξσπ καὶ πεμςηκξμςάουξσπ καὶ δεκάουξσπ καὶ γοαμμαςξειραγχγεῖπ ςξῖπ κοιςαῖπ ὑμμ καὶ ἐμεςειλάμημ ςξῖπ κοιςαῖπ ὑμμ ἐμ ςῶ καιοῶ ἐκείμῳ λέγχμ διακξύεςε ἀμὰ μέρξμ ςμ ἀδελτμ ὑμμ καὶ κοίμαςε δικαίχπ ἀμὰ μέρξμ ἀμδοὸπ καὶ ἀμὰ μέρξμ ἀδελτξῦ καὶ ἀμὰ μέρξμ ποξρηλύςξσ αὐςξῦ ξὐκ ἐπιγμώρῃ ποόρχπξμ ἐμ κοίρει καςὰ ςὸμ μικοὸμ καὶ καςὰ ςὸμ μέγαμ κοιμεῖπ ξὐ μὴ ὑπξρςείλῃ ποόρχπξμ ἀμθοώπξσ ὅςι ἡ κοίριπ ςξῦ Θεξῦ ἐρςι καὶ ςὸ οῆμα ὃ

Τ

Ε

ἐὰμ ρκληοὸμ ᾖ ἀτ᾿ ὑμμ ἀμξίρεςε αὐςὸ ἐπ᾿ ἐμέ καὶ ἀκξύρξμαι αὐςό

Τῆπ νόδξσ ςὸ ἀμάγμχρμα

(Κετ κδ΄ 12-18)

ἶπε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ ἀμάβηθι ποόπ με εἰπ ςὸ ὄοξπ καὶ ἴρθι ἐκεῖ καὶ δώρχ ρξι ςὰ πσνία ςὰ λίθιμα ςὸμ μόμξμ καὶ ςὰπ ἐμςξλάπ ἃπ ἔγοαφα μξμξθεςῆραι αὐςξῖπ καὶ ἀμαρςὰπ Μχσρῆπ

καὶ ᾿Ιηρξῦπ ὁ παοερςηκὼπ αὐςῶ ἀμέβηραμ εἰπ ςὸ ὄοξπ ςξῦ Θεξῦ καὶ ςξῖπ ποερβσςέοξιπ εἶπαμ ἡρσυάζεςε αὐςξῦ ἕχπ ἀμαρςοέφχμεμ ποὸπ ὑμᾶπ καὶ ἰδξὺ ᾿Ααοὼμ καὶ ῍Ωο μεθ᾿ ὑμμ ἐάμ ςιμι ρσμβῇ κοίριπ ποξρπξοεσέρθχραμ αὐςξῖπ καὶ ἀμέβη Μχσρῆπ καὶ ᾿Ιηρξῦπ εἰπ ςό ὄοξπ καί ἐκάλσφεμ ἡ μετέλη ςὸ ὄοξπ καὶ καςέβη ἡ δόνα ςξῦ Θεξῦ ἐπὶ ςὸ ὄοξπ ςὸ Σιμά καὶ ἐκάλσφεμ αὐςὸ ἡ μετέλη ἓν ἡμέοαπ καὶ ἐκάλερε Κύοιξπ ςὸμ Μχσρῆμ ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ἑβδόμῃ ἐκ μέρξσ ςῆπ μετέληπ ςὸ δὲ εἶδξπ ςῆπ δόνηπ Κσοίξσ ὡρεὶ πῦο τλέγξμ ἐπὶ ςῆπ κξοστῆπ ςξῦ ὄοξσπ ἐμαμςίξμ ςμ σἱμ ᾿Ιροαήλ καὶ εἰρῆλθε Μχσρῆπ εἰπ ςὸ μέρξμ ςῆπ μετέληπ καὶ ἀμέβη εἰπ ςὸ ὄοξπ καὶ ἦμ ἐκεῖ ἐμ ςῶ ὄοει ςερραοάκξμςα ἡμέοαπ καὶ ςερραοάκξμςα μύκςαπ

Τῆπ νόδξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (Κετ λγ΄ 11-23 - λδ΄ 4-6 8)

΄ λάληρε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ ἐμώπιξπ ἐμχπίῳ ὡπ εἴ ςιπ λαλήρει ποὸπ ςὸμ ἑασςξῦ τίλξμ καὶ ἀπελύεςξ εἰπ ςὴμ παοεμβξλήμ ὁ δὲ θεοάπχμ ᾿Ιηρξῦπ σἱὸπ Νασῆ μέξπ ξὐκ

ἐνεπξοεύεςξ ἐκ ςῆπ ρκημῆπ Καὶ εἶπε Μχσρῆπ ποὸπ Κύοιξμ ἰδξὺ ρύ μξι λέγειπ ἀμάγαγε ςὸμ λαὸμ ςξῦςξμ ρὺ δὲ ξὐκ ἐδήλχράπ μξι ὃμ ρσμαπξρςελεῖπ μες᾿ ἐμξῦ ρὺ δέ μξι εἶπαπ ξἶδά ρε παοὰ πάμςαπ καὶ υάοιμ ἔυειπ παο᾿ ἐμξί εἰ ξὖμ εὕοηκα υάοιμ ἐμαμςίξμ ρξσ ἐμτάμιρόμ μξι ρεασςὸμ γμχρςπ ἵμα ἴδχ ρε ὅπχπ ἂμ ὦ εὑοηκὼπ υάοιμ ἐμαμςίξμ ρξσ καὶ ἵμα γμ ὅςι λαόπ ρξσ ςὸ ἔθμξπ ςὸ μέγα ςξῦςξ καὶ λέγει αὐςὸπ ποξπξοεύρξμαί ρξσ καὶ καςαπαύρχ ρε καὶ λέγει ποὸπ αὐςόμ εἰ

Ε

Ε

μὴ αὐςὸπ ρὺ ρσμπξοεύῃ μή με ἀμαγάγῃπ ἐμςεῦθεμ καὶ ππ γμχρςὸμ ἔρςαι ἀληθπ ὅςι εὕοηκα υάοιμ παοὰ ρξί ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ ἀλλ᾿ ἢ ρσμπξοεσξμέμξσ ρξσ μεθ᾿ ἡμμ καὶ ἐμδξναρθήρξμαι ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ παοὰ πάμςα ςὰ ἔθμη ὅρα ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἐρςι καὶ εἶπε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ καὶ ςξῦςόμ ρξι ςὸμ λόγξμ ὃμ εἴοηκαπ πξιήρχ εὕοηκαπ γὰο υάοιμ ἐμώπιξμ ἐμξῦ καὶ ξἶδά ρε παοὰ πάμςαπ καὶ λέγει ἐμτάμιρόμ μξι ρεασςόμ καὶ εἶπεμ ἐγὼ παοελεύρξμαι ποόςεοόπ ρξσ ςῇ δόνῃ μξσ καὶ καλέρχ ςῶ ὀμόμαςί μξσ Κύοιξπ ἐμαμςίξμ ρξσ καὶ ἐλεήρχ ὃμ ἂμ ἐλε καὶ ξἰκςειοήρχ ὃμ ἂμ ξἰκςείοχ καὶ εἶπεμ ξὐ δσμήρῃ ἰδεῖμ ςὸ ποόρχπόμ μξσ ξὐ γὰο μὴ ἴδῃ ἄμθοχπξπ ςὸ ποόρχπόμ μξσ καὶ ζήρεςαι καὶ εἶπε Κύοιξπ ἰδξὺ ςόπξπ παο᾿ ἐμξί ρςήρῃ ἐπὶ ςῆπ πέςοαπ ἡμίκα δ᾿ ἂμ παοέλθῃ ἡ δόνα μξσ καὶ θήρχ ρε εἰπ ὀπὴμ ςῆπ πέςοαπ καὶ ρκεπάρχ ςῇ υειοί μξσ ἐπὶ ρέ ἕχπ ἂμ παοέλθχ καὶ ἀτελ ςὴμ υεῖοα καὶ ςόςε ὄφει ςὰ ὀπίρχ μξσ ςὸ δὲ ποόρχπόμ μξσ ξὐκ ὀτθήρεςαί ρξι (Κετ ΛΔ΄) Καὶ ἐλάνεσρε δύξ πλάκαπ λιθίμαπ καθάπεο καὶ αἱ ποςαι καὶ ὀοθοίραπ Μχσρῆπ ἀμέβη εἰπ ςὸ ὄοξπ ςὸ Σιμά καθόςι ρσμέςανεμ αὐςῶ Κύοιξπ καὶ ἔλαβε Μχσρῆπ ςὰπ δύξ πλάκαπ ςὰπ λιθίμαπ καὶ καςέβη Κύοιξπ ἐμ μετέλῃ καὶ παοέρςη αὐςῶ ἐκεῖ καὶ ἐκάλερε ςῶ ὀμόμαςι Κσοίξσ καὶ παοῆλθε Κύοιξπ ποὸ ποξρώπξσ αὐςξῦ καὶ ἐκάλερε Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ξἰκςίομχμ καὶ ἐλεήμχμ μακοόθσμξπ καὶ πξλσέλεξπ καὶ ἀληθιμόπ καὶ ρπεύραπ Μχσρῆπ κύφαπ ἐπὶ ςὴμ γῆμ ποξρεκύμηρε

Δἰπ ςὴμ Λιςὴμ ςὰ ρσμήθη

Ἰδιόμελξμ Ἦυξπ β΄

ςε ὁ Βαολαὰμ καὶ Ἀκίμδσμξπ καὶ ξἱ ρὺμ αὐςξῖπ δσρρεβεῖπ ςξὺπ ἐμ καθαοᾷ καοδίᾳ ςὸ τπ ςὸ ἄκςιρςξμ ὁομςαπ

ὀοθξδόνξσπ ἐυλεύαζξμ Καὶ ἐμ πλάμῃ εἶμαι μξμίζξμςεπ ἐβόχμ ποὸπ αὐςξύπ μεῖπ ξὐ Θεὸμ ποξρκσμεῖςε ἕμα ἀλλὰ ὄυλξμ θεξςήςχμ καὶ ξὐ Πμεῦμα ἅγιξμ ἕμ ποξρκσμεῖςε ἄλλα ὄυλξμ πμεσμάςχμ Ὅθεμ ὑμᾶπ δικαίχπ διθεΐςαπ καὶ πξλσθεΐςαπ ποξραγξοεύξμεμ Τόςε ὁ Θερραλξμίκηπ ποόεδοξπ καὶ θεξλόγχμ ἔναουξπ ὁ θεῖξπ Παλαμᾶπ Γοηγόοιξπ ἔτη ποὸπ αὐςξύπ Δἰ καὶ ἡμμ ςξὺπ λόγξσπ ξὐ πιρςεύεςε ςὰ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ

ρσγγοάμμαςα ἀμαγμώραςε καὶ γμςε ςὴμ ἀλήθειαμ Διξμσρίξσ ςξῦ ρξτχςάςξσ Ἀοεξπαγίςξσ Ἀθαμαρίξσ καὶ Βαριλείξσ ςμ Μεγάλχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Χοσρξρςόμξσ Κσοίλλξσ ςξῦ Ἀλεναμδοέχμ ποξέδοξσ Ἀμδοέξσ Κοήςηπ ςμ θεξλόγχμ ποξκοίςξσ Μανίμξσ πάμσ ςξῦ μξλξγηςξῦ καὶ Ἰχάμμξσ πέλαγξπ δξγμάςχμ ςξῦ Δαμαρκημξῦ Καὶ γμςε ὅςι ἡ τύριπ ςῆπ ὑπεοξσρίξσ Τοιάδξπ ἐρςὶμ ἀποόριςξπ αἱ δὲ ἄκςιρςαι αὐςῆπ ἐμέογειαι μεθεκςαὶ ςξῖπ ἀμθοώπξιπ καςαρκεσάζξσραι αὐςξὺπ θεξὺπ καςὰ υάοιμ Ταῖπ ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ ὁ Θεὸπ ἐλέηρξμ καὶ ρρξμ ἡμᾶπ

Δόνα Ἦυξπ γ΄

πξρςξλικμ παοαδόρεχμ ἀκοιβεῖπ τύλακεπ γεγόμαςε ἅγιξι Παςέοεπmiddot ςῆπ γὰο Ἁγίαπ Τοιάδξπ ςὸ ὁμξξύριξμ καὶ ἄκςιρςξμ

καὶ ςῆπ ξὐρίαπ αὐςῆπ ςὸ ἀποόριςξμ καὶ ἀμέθεκςξμ οθξδόνχπ δξγμαςίραμςεπ Τάπ δὲ ἐμεογείαπ Αὐςῆπ ἄκςιρςξσπ καὶ μεθεκςὰπ ςξῖπ πᾶρι εἶμαι ποὸπ ρχςηοίαμ ἀμθοώπχμ καὶ θέχριμ ἐκηούναςε Καςακοίμαςε Θμα ςξῦ Ἀκιμάςξσ καὶ καςεμπξοίαπ Ἀμρέλμξσ ςὴμ ἐμ ςξῖπ βίβλξιπ αὐςμ κξρμικὴμ τιλξρξτίαμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ Βαολαὰμ ςὸμ ἀκέταλξμ καςῃρυύμαςε καὶ Ἀκίμδσμξμ ςὸμ ἄμξσμ καὶ ἀδελτξὺπ Κσδώμη Δημήςοιξμ καὶ Ποόυξοξμ Μεθ ὧμ Κσπαοιρριώςημ Ἰχάμμημ Νικητόοξμ ςε Γοηγξοᾶμ μμαμξσὴλ Καλέκαμ καὶ παςοιάουημ Ἰχάμμημ ςξὺπ πεοὶ ςὴμ εὐρέβειαμ ἀρςξυήραμςαπ Ὧμ ςῆπ πλάμηπ αἰςήραρθε ῥσρθέμςαπ ἡμᾶπ Λαςίμχμ ςε ἀπάςηπ καὶ ἀθεΐαπ ἀκηλίδχςξμ ἡμμ ςὸμ βίξμ ὀοθξδόνχπ διατσλάρρξμςαπ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

εξςόκε ἡ ποξρςαρία πάμςχμ ςμ δεξμέμχμ εἰπ ρὲ θαοοξῦμεμ εἰπ ρὲ κασυώμεθα ἐμ ρξὶ πᾶρα ἡ ἐλπὶπ ἡμμ

ἐρςι Ποέρβεσε ςῶ ἐκ ρξῦ ςευθέμςι ὑπὲο ςμ ἀυοείχμ δξύλχμ ρξσ

Δἰπ ςὸμ Σςίυξμ Ἀμαρςάριμα ςξῦ ἤυξσ

Δόνα Τμ ἁγ Παςέοχμ Ἦυξπ δ΄

Θ

ὴμ ἐςήριξμ μμήμημ ρήμεοξμ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ςμ ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ ρσμαθοξιρθέμςχμ ἐμ ςῇ λαμποᾷ

πόλει Κχμρςαμςίμξσ ςμ ὀοθξδόνχμ ςὰ ρσρςήμαςα εὐρεβξῦμςεπ πιρςπ ἑξοςάρχμεμ Οὗςξι ξὖμ πεοὶ ςξῦ ἀκςίρςξσ τχςὸπ ςῆπ μεςαμξοτώρεχπ ςξῦ Κσοίξσ ἀκξύραμςεπ ὅςι ςὸ ἐμ Θαβχοίῳ λάμφαμ τπ θεόςηςξπ ξὐκ ἀποόρηςξμ ἦμ ξὐδέ καςὰ ἀλήθειαμ ὑπῆουεμ τπ θεόςηςξπ ξὐδὲ ἀγγέλχμ ὅλχπ ἱεοώςεοξμ ἢ ἀμώςεοξμ ἀλλὰ υεῖοξμ καὶ καςώςεοξμ καὶ αὐςῆπ ςῆπ ἡμεςέοαπ μξήρεχπ καὶ φσυμ Τξῦ Βαολαὰμ καὶ ςμ ρὺμ αὐςῶ τοεμξβλαβπ ςαῦςα κηοσςςόμςχμ Διὰ ςξῦςξ πάμςα ςὰ ςμ Λαςίμχμ ληοώδη δόγμαςα ρσμξδικπ ἐνξρςοάκιραμ Καὶ ςὸ Θαβώοιξμ τπ ἐν ἀποξρίςξσ ξὐρίαπ ςξῦ Χοιρςξῦ ποξεουόμεμξμ ἄκςιρςξμ καὶ μεθεκςὸμ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἐμ Πμεύμαςι ἁγίῳ ὄμςχμ ρατπ ταμεοξύμεμξμ ἐδίδαναμ ὁμξλξγεῖμ ἐμ ςῶ ρεπςῶ ςῆπ ἐμάςηπ Σσμόδξσ ὅοῳ Αὐςξῖπ καὶ ἡμεῖπ βξήρχμεμmiddot οθξδξνίᾳ ςὴμ κκληρίαμ ρςηοίναςε πξιμέμεπ καὶ δξῦλξι Χοιρςξῦ καὶ ποερβεύραςε ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Και μῦμ Θεξςξκίξμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ

εῦρξμ παοακλήρερι ρμ ἱκεςμ Παμάμχμε παύξσρα δειμμ ἡμμ ἐπαμαρςάρειπ πάρηπ θλίφεχπ ἡμᾶπ

ἀπαλλάςςξσραmiddot ρὲ γὰο μόμημ ἀρταλῆ καὶ βεβαίαμ ἄγκσοαμ ἔυξμεμ καὶ ςὴμ ρὴμ ποξρςαρίαμ κεκςήμεθα Μὴ αἰρυσμθμεμ Δέρπξιμα ρὲ ποξρκαλξύμεμξιmiddot ρπεῦρξμ εἰπ ἱκερίαμ ςμ ρξὶ πιρςπ βξώμςχμmiddot Χαῖοε Δέρπξιμα ἡ πάμςχμ βξήθεια υαοὰ καὶ ρκέπη καὶ ρχςηοία ςμ φσυμ ἡμμ

Ἀπξλσςίκιξμ Ἀμαρςάριμξμ

Ἀπξλσςίκιξμ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ πλ δ πεοδεδξναρμέμξπ εἶ Χοιρςὲ ὁ Θεὸπ ἡμμ ὁ τχρςῆοαπ ἐπὶ γῆπ ςξὺπ Παςέοαπ ἡμμ θεμελιώραπ καὶ διrsquo αὐςμ ποὸπ ςὴμ ἀληθιμὴμ πίρςιμ πάμςαπ ἡμᾶπ ὁδηγήραπ πξλσεύρπλαγυμε δόνα ρξι

Τξῦ ἁγ Γοηγξοίξσ Παλαμᾶ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁ τχρςήο κκληρίαπ ςὸ ρςήοιγμα καὶ διδάρκαλε ςμ Μξμαρςμ ἡ καλλξμή ςμ θεξλόγχμ

Τ

Ν

ὑπέομαυξπ ἀποξρμάυηςξπ Γοηγόοιε θασμαςξσογέ Θερραλξμίκηπ ςὸ καύυημα κῆοσν ςῆπ υάοιςξπ ἱκέςεσε διὰ παμςόπ ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Δόνα Τμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁδηγξί ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ Παςέοεπ ἔμδξνξι ςῆπ ςμ Λαςίμχμ ξἱ δειμῆπ τιλξρξτίαπ καὶ πλάμηπ ἡμᾶπ

ῥσράμεμξι ρὺμ Γοηγξοίῳ ςῶ κλειμῶ ςάπ ἐμεογείαπ ςξῦ Κςίρςξσ ἀκςίρςξσπ εἶμαι ξἱ δξγμαςίραμςεπ δι ὧμ ἡμεῖπ ξἱ ἐπὶ γῆπ θεξύμεθα παμμακάοιρςξι

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

δι ἡμᾶπ γεμμηθεὶπ ἐκ Παοθέμξσ καὶ ρςαύοχριμ ὑπξμείμαπ ἀγαθέ ὁ θαμάςῳ ςὸμ θάμαςξμ ρκσλεύραπ καὶ ἔγεοριμ

δείναπ ὡπ Θεόπ μὴ παοίδῃπ ξὓπ ἔπλαραπ ςῇ υειοί ρξσ δεῖνξμ ςὴμ τιλαμθοχπίαμ ρξσ ἐλέημξμ δέναι ςὴμ ςεκξῦράμ ρε Θεξςόκξμ ποερβεύξσραμ ὑπὲο ἡμμ καὶ ρρξμ Σχςὴο ἡμμ λαὸμ ἀπεγμχρμέμξμ

ΕΙΣ ΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Ἡ ρσμήθηπ ρςιυξλξγία ἀμςὶ δὲ ςξῦ Ἀμώμξσ λέγξμεμ ςὸμ Πξλσέλεξμ Καθίρμαςα Ἀμαρςάριμα καὶ ςὰ λξιπὰ ὁμξίχπ καςὰ ςὴμ ρσμήθειαμ

Δἶςα ξἱ Καμόμεπ ὁ ἀμαρςάριμξπ (μεςὰ ςμ εἱομμ) ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ καὶ ὁ ςξῦ Τοιῳδίξσ μεςά ρςίυξσ Ἅγιε ςξῦ Θεξῦ

καμὼμ ςμ Ἁγίχμ ξὗ ἡ ἀκοξρςιυὶπ

μ μ ρ ύ μ ξ δ ξ μ ἁ γ ί α μ ἐ μ ά ς η μ Ἀ π ξ ρ ς ό λ ξ σ

Ὠδὴ α΄ Ἦυξπ δ΄ Ἀμξίνχ ςὸ ρςόμα μξσ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μμξῦμςι ποξθέμεμξμ ςὴμ θεῖαμ ρύμξδξμ Κύοιε ἐμάςημ ςὴμ πάμρεπςξμ Τοιὰπ ὑπέοθεε ςῆπ ρξτίαπ ρξσ παοάρυξσ μξι

ῥαμίδα καὶ δόπ μξι τσλάρρξμςα πιρςὴμ ςὴμ ἄμχμξμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξμὰπ ςοιρσπόρςαςε καὶ ςῇ ξὐρίᾳ ἀποόριςε ἄκςιρςε ἀΐδιε καὶ ἀκαςάληπςε ἡ μηδέπξςε ἀμθοώπξιπ ὁοχμέμη

ςὴμ υάοιμ ςὴμ ἄμχθεμ ςὴμ ρὴμ παοάρυξσ μξι

Δόνα ξρήραμςαπ ἅγιξι πεοὶ ςὸ ρέβαπ καθείλεςε δειμξὺπ Λαςιμότοξμαπ διατσλάρρξμςεπ θείξιπ δόγμαρι ὀοθόδξνξμ

πίρςιμ Ὅθεμ καςὰ υοέξπ μῦμ ὑμᾶπ γεοαίοξμεμ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Μῆςεο Παμάμχμε Ὦ ἱεοὸμ ἐμδιαίςημα Ἡ τπ ςὸ ἀποόριςξμ ἡμῖμ κσήραρα ἐκδσρώπηρξμ τχςίραι μξσ ςὸ

ρκόςξπ ὡπ ποὶμ ἀμεβόα ρξι ὁ θεῖξπ Γοηγόοιξπ

Ὠδή γ Τξὺπ ρξὺπ ὑμμξλόγξσπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

Μ

Ν

ατεῖπ ἐκζηςξῦριμ ἀπξδείνειπ Ἀκίμδσμξπ Βαολαὰμ καὶ ξἱ λξιπξί ἡ ρύμξδξπ παοέθηκεμ αὐςξῖπ Παςέοχμ κείμεμα

οθξδξνίαμ πμέξμςα καὶ θεξμάυξσπ ἐλέγυξμςα Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

πάουχμ ἀμέθεκςξπ ςῇ τύρει ἀλλ ὅμχπ ραῖπ ἐμεογείαιπ μεθεκςόπ Σχςὴο θεεῖπ μεθένει ἡμᾶπ ὡπ ὁ Δασὶδ

ποξέγοατεμmiddot laquoΘεὸπ θεμ ὀτθήρεςαι μέρῳ Σιὼμ ὡπ ηὐδόκηρεμraquo

Δόνα αξὺπ ςξὺπ πιρςξὺπ ὁομ ὁ Πέςοξπ ςξῦ Πμεύμαςξπ τάρκει ποὸπ αὐςξύπ ἔρςε ςαπειμξὶ Χοιρςόπ υάοιμ γὰο παοέυει

ἡμῖμ Οὗ ςαῖπ ποερβείαιπ Κύοιε ρρξμ ἡμᾶπ ὡπ τιλάμθοχπξπ

Καὶ μῦμ Παῦλξπ μὴ τέοχμ ςάπ βαράμξσπ ἐκ μόρχμ αὐςξῦ Χοιρςῶ ἐκοαύγαζεmiddot ἴαρέ με Κύοιε ὁ δὲ τηρὶμ ἡ υάοιπ μξσ ἀοκεῖ ρξι

ξὗ εὐυαῖπ Σχςὴο καὶ ςῆπ Ἁγμῆπ ρρξμ ἅπαμςαπ

Κάθιρμα Ἦυξπ πλ δ΄ Τὴμ Σξτίαμ καὶ Λόγξμ ςμ ὅλχμ δερπόςηπ καὶ πξιηςήπ ὁ ςῇ τύρει ἀποόριςξπ ἀπαθήπ ἀόοαςξπ ἄκςιρςξπ ἀκαςάληπςξπ ἄυοξμξπ ςῇ

αὐςξῦ εὐρπλαυμίᾳ ἡμῖμ πεταμέοχςαι ἐμ ἄκςιρςξιπ αὐςξῦ ἐμεογείαιπ καὶ υάοιρι εἷπ γὰο ςῇ ξὐρίᾳ καὶ ἐμεογείᾳ ὑπάουχμ θεεῖ ςξὺπ ποξρςοέυξμςαπ ποὸπ αὐςὸμ ἐμ ἁγμόςηςιmiddot ποὸπ αὐςὸμ ξὖμ βξήρχμεμmiddot δόνα ρξι Τοιὰπ ὁ Θεόπ ὅςι ρῴζειπ ἅπαμςαπ Σχςὴο ἡμμ διὰ πλήθξσπ ἐλέξσπ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ Κύοιε

Δόνα Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

απειμξὶ ςῇ καοδίᾳ μήςηο Θεξῦ καςὰ υοέξπ ὑμμξῦμέμ ρε ἀγαθή θαμάςξσ γὰο διέρχραπ αἰχμίξσ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ ἐκ

Βαολαὰμ ἀπιρςίαπ Λαςίμχμ τασλόςηςξπ ςμ βλαρτημξύμςχμ ἀτόβχπ ςὴμ υάοιμ ςξῦ Πμεύμαςξπ Ὅθεμ τχςιρθεὶπ ὁ Ἰχάμμηπ ἐβόα ἐμ μέρῳ Σσμόδξσ ςε βαριλεὺπ ὁ μακάοιξπ laquoΤῶ Κσοίῳ ποξρπέρχμεμ ἵμα ὀοθξδόνχμ τχμὰπ εἰρακξύρῃ Κύοιξπ ρςήοινῃ ἡμᾶπ καὶ εὐυαῖπ ςῆπ Παοθέμξσ ὡπ εὔρπλαυμξπraquo

Σ

Ν

Τ

Ὠδή δ΄ καθήμεμξπ ἐμ δόνῃ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

εῦςε πάμςεπ ςξῦ μεγάλξσ Βαριλείξσ ἀκξύρχμεμ Δὐμόμιξμ τσμξῦμςαmiddot laquoππ Θεξῦ ἐμ τύρει ὑπάουξσρι ςὸ δημιξσογικὸμ

καὶ ποξγμχρςικὸμ ἅπεο δηλξῖ ςὴμ ἐμέογειαμ καὶ ξὐ ςὴμ τύριμ ἀμόηςεraquo Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ὑφίμξσπ θεξλόγξπ Μάνιμξπ ὁ θεῖξπ τηρὶμ ἡμῖμmiddot ξὐκ ἄμεσ ἐμεογείαπ τσρικῆπ ςμ ὄμςχμ ὑτέρςηκεμ ξὐδέμα Πάλιμ ξἱ

παςέοεπ ἡμῖμ λέγξσριμ ξὐδὲ τύριπ μία ἂμεσ ἐμεογείαπ γιμώρκεςαι

Δόνα όρξμ ςὴμ ςμ κακξδόνχμ ξἱ παςέοεπ διώκξμςεπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ἔτηραμmiddot διπλαὶ αἱ ἐμέογειαι ξὖραι Χοιρςξῦ

καὶ μὴ ἀμςίπαλξι ἀμθοχπίμημ δὲ ςὴμ θείαμ ὑπακξύει ὡπ γέγοαπςαι

Καὶ μῦμ τηρὶμ Δαμαρκημόπ γε ςὴμ ἐμέογειαμ ποόρυχμεμ ἡ ἐμέογεια τηρὶμ ξὖμ δοαρςικὴ καὶ ξὐριώδηπ ςῆπ τύρεχπ

κίμηριπ Φύριπ ἐμεογηςικὸμ εἰρίμ ἐν ἧπ ἐμέογεια ποόειρι Θεξῦ ςξῦ παμςάμακςξπ

Ὠδή ε΄ νέρςη ςὰ ρύμπαμςα

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ιγμώρκειμ δὲ υοή ἡμᾶπ ππ ἑομημεύξσμ ἔλεγεμ Παῦλξμ Ἰχάμμηπ υοσρξοοήμχμmiddot τοόμημα ρώμαςόπ ἐρςι θάμαςξπ

πμεύμαςξπ δ εἰοήμη καὶ ζχή ἐμεογείαπ ςε τύρεχπ υχοιρμὸμ μὴ πξιξύμεμξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

δὼμ ὁ τιλάμθοχπξπ ςὸ ἀρθεμὲπ ςῆπ τύρεχπ ςμ βοξςμ ξὐ υαοίςαπ παοέυει πάραπ ςξῦ Πμεύμαςξπ ὁ υοσρξλόγξπ τηρίμ

ἵμα μὴ μξμίρῃ ςίπ πξςε υάοιμ εἶμαι ςὴμ τύριμ Θεξῦ ςὴμ ἀποόριςξμ ἅπαρι

Δ

Ν

Γ

Δόνα κξύρχμεμ τάρκξμςξπ ςξῦ Ἰξσρςίμξσ δόγμαςα μάοςσοξπ ὁμξῦ καὶ τιλξρότξσ ὁ ἀπξοοίπςχμ βξσλῆπ ξὐρίαπ ςε ςὴμ

διατξοὰμ καὶ ςξῦ Θεξῦ ἀπξοοίπςει ὕπαονιμ πξίηριμ καὶ ἐμέογειαμ

Καὶ μῦμ ξὸπ καθαοόςηςι ὁ θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ τάρκει ςὴμ ἐμέογειαμmiddot Θεὸπ εἶ ςῇ ἐμεογείᾳ τύριπ ἀυώοιρςξπ εἶ

ἑκάςεοξμ γὰο ἀπεοίγοαπςξμ Διό παμςελπ ἐρςὶ ρατπ ἀπ ἀλλήλχμ ἀυώοιρςα

Ὠδή π΄ Τὴμ θείαμ ςαύςημ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μ λόγξιπ θείξιπ βξᾷ ἡμῖμ ὁ μέγαπ Ἀθαμάριξπmiddot ὡπ ἡ τλόν ἐκ ςξῦ πσοόπ ἐρςι αἰςιαςὸμ ἐν αἰςίξσ γε ξὕςχπ ἐρςὶμ ἐμέογεια

ἐκ ςῆπ τύρεχπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξξῦμςεπ εἶμαι ἐμέογειαμ κςιρςὴ Θεξῦ καὶ τύριπ κςιρςή ἐρςι ὡπ τηρὶ Μάνιμξπmiddot ςὴμ ἐμέογειαμ ἄκςιρςξμ

πιρςεύξμεμ καὶ τύριμ ἄκςιρςξμ ρέβξμεμ

Δόνα ξμίμχπ πᾶρα ἡ ρύμξδξπ τσμξῦρα κακξδόνχμ δσρέβειαμ ςαῦςα ἐτθέγναςξmiddot ἄκςιρςξι μὲμ αἱ ἐμέογειαι κξιμαὶ δὲ ςῆπ

Τοιάδξπ ἀεὶ ὑπάουξσρι

Καὶ μῦμ γμὴ παοθέμε Θεόμσμτε ἡ ςέναρα Θεὸμ ὑπεοξύριξμ ἄμαουξμ ἄκςιρςξμ ςξῦςξμ ἀεὶ καθικέςεσεmiddot οθξδξνίαπ ςοίβξιπ ἡμᾶπ

πξοεύερθαι

Κξμςάκιξμ Ἦυξπ πλβ΄ Τὴμ ὑπὲο ἡμμ ὴμ ὑπὲο ἡμμ πληομ ρξσ ξἰκξμξμίαμ Κύοιε παςέοαπ ρσμήθοξιραπ δξγμαςίραι ἄκςιρςξμ ςὴμ τύριμ ρξσ εἶμαι καὶ

Ν

Ν

Ν

Τ

ἐμέογειαμ τύριμ ξὖραμ ἀμέθεκςξμ μεθεκςήμ δὲ ςὴμ ἐμέογειαμ Καὶ βξμ ςξῖπ ἀγαπρί ρεmiddot ἐγώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Οἶκξπ ήμεοξμ ὁ ξὐοαμὸπ καὶ ἡ γῆ υξοεσέςχραμ Σήμεοξμ ςμ οθξδόνχμ ρσρςήμαςα παμηγσοίζξμςεπ υεῖοαπ κοξςήρχμεμ

Σήμεοξμ ἐμ τχμαῖπ καὶ ἀλλαλαγμξῖπ ςὴμ Τοιάδα πάμςεπ δξνάρχμεμ Αὕςη γὰο ςὰ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ρσρςήμαςα ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ εἰπ ςὴμ Βαριλεύξσραμ πόλιμ ρσμήθοξιρεμ Οἵςιμεπ ρσμελθόμςεπ ςὰ ςξῦ Βαολαὰμ καὶ Λαςίμχμ ἄθεα δόγμαςα καθεῖλξμ Πᾶραμ ςὴμ τλσαοίαμ καὶ ταμςαρίαμ αὐςμ ἀπεδίχναμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ αὐςμ ςῶ πσοὶ παοαδεδχκόςεπ ἀμεθεμάςιραμ Ὅθεμ ξὖμ καὶ ὁ Δερπόςηπ βλέπχμ ἡμᾶπ ςάπ ςξῦ ἁγίξσ Γοηγξοίξσ ςξῦ Παλαμᾶ καὶ οθξδξνίαπ παοαδόρειπ κοαςξῦμςαπ βξᾷ ποὸπ ἡμᾶπmiddot γώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Σςίυξι Παςέοαπ ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ ρέβχ

ςξὺπ ρύμ ςάγμαριμ ἐμμέα υξοξβαςξῦμςαπ ἐμ πόλῳ

Οὐρίᾳ Θεὸπ ἀποόριςξπ ὑπάουχμ ἀκςίρςξιπ κςίρει κξιμχμεῖ ἐμεογείαιπ

ῇ αὐςῇ ἡμέοᾳ ςὴμ μάςημ Οἰκξσμεμικὴμ Σύμξδξμ ἑξοςάζξμεμ ἐμ ᾗ ξἱ θειόςαςξι Παςέοεπ ἐδξγμάςιραμ πεοί ςῆπ ἀκςίρςξσ Οὐ-

ρίαπ καὶ ςμ ἀκςίρςχμ μεογειμ ςξῦ ἐμ Τοιάδι Θεξῦ ἀπεδέναμ-ςξ ςὸμ Ἡρσυαρμὸμ καὶ καςεδίκαραμ ςὰπ αἱοεςικὰπ δξναρίαπ Βαο-λαὰμ ςξῦ Καλαβοξῦ

Συναξάριον

μάςη Οἰκξσμεμικὴ Σύμξδξπ ρσμεκλήθη ἐμ Κχμρςαμςι-μξσπόλει πεοὶ ςὸ ἔςξπ 1351 μΧ ὑπὸ ςξῦ Αὐςξκοάςξοξπ

ςμ Ῥχμαίχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Καμςακξσζημξῦ καὶ ἐδξγμάςιρε πεοὶ ςῆπ ἀκςίρςξσ θείαπ Οὐρίαπ καὶ πεοὶ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ μεο-γειμ ὡπ καὶ πεοὶ ςξῦ Ἡρσυαρμξῦ ὡπ μεθόδξσ κξιμχμίαπ ςξῦ

Σ

Τ

κςιρςξῦ ἀμθοώπξσ μεςὰ ςξῦ Θεξῦ πιταμέρςεοξπ ςμ ρσγκοξςη-ράμςχμ ςὴμ μάςημ Σύμξδξμ Παςέοχμ ἦμ ὁ ἐμ Ἁγίξιπ Παςὴο ἡ-μμ Γοηγόοιξπ ὁ Παλαμᾶπ ξὗςιμξπ ςξῖπ θεξρότξιπ τθέγμαριμ ἐ-περςήοινε ςξὺπ ὅοξσπ αὐςῆπ ἡ Σύμξδξπ ἐμ Τοιάδι Θεόπ Οὐρίᾳ μὲμ ἀποόριςξπ καὶ ἀμέθεκςξπ ὑπάουει πᾶρι ςξῖπ κςιρςξῖπ ςαῖπ ἐ-μεογείαιπ δὲ μεθεκςόπ Οὕςχ καθαίοχμ ἐκ ςμ παθμ ςὴμ καοδί-αμ αὐςξῦ ὁ ἄμθοχπξπ καὶ τχςιζόμεμξπ διὰ ςῆπ ἐογαρίαπ ςμ θεί-χμ ἐμςξλμ ςῆπ μήφεχπ καὶ ςῆπ ἀδιαλείπςξσ ποξρεσυῆπ κξιμχ-μεῖ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ ἐμεογειμ ἀνιξῦςαι ςῆπ θέαπ ςξῦ Ἀκςί-ρςξσ Φχςὸπ ςῆπ Τοιαδικῆπ Θεόςηςξπ μεςέυει ςῆπ θείαπ ζχῆπ καὶ θεξῦςαι καςὰ υάοιμ Ἡ Σύμξδξπ αὕςη καςεδίκαρεμ ὡπ αἱοεςικὸμ Βαολαάμ ςὸμ Καλαβοόμ δξκξῦμςα διὰ ςῆπ διαμξίαπ καὶ τιλξρξτί-απ δσμαςὸμ γμμαι ςὸμ Θεόμ

αῖπ ςμ Ἁγίχμ καὶ Θεξτόοχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ Χοιρςὲ ὁ Θεόπ θεχοξὺπ ἡμᾶπ ςξῦ Ἀκςίρςξσ ἀμάδεινξμ Φχςὸπ καὶ

ρρξμ ςὰπ φσυὰπ ἡμμ Ἀμήμ

Ὠδή ζ΄ Οὐκ ἐλάςοεσραμ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ὸμ Γοηγόοιξμ ςὸμ Νύρρηπ ἀκξσρώμεθα laquoἐμ ἐμεογείᾳ Θεόπ εἷπ καὶ ςῇ τύρει ἐρςί ὡπ ὁ ἄμθοχπξπ ἔογα ποάρρχμ ἐμ ἑμὶ

ςῶ μξεῖ ξὕςχ Κύοιξπ εἷπ ἐρςι κἄμ ἐπξίηρε λόγῳ ἅπαραμ ςὴμ κςίριμraquo

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεότθξγγξπ ςξῦ θεξλόγξσ γλρρα μῦμ ςξῦ Γοηγξοίξσ βόα πεοὶ ξὐρίαπ Θεξῦmiddot ἢ ἄκακξμ ἀθάμαςξμ καὶ ἀμαλλξίχςξμ

ὄμςα ξὐρίᾳ Θεξῦ ςξῦςξ ξὐ μόμξμ ἄςξπξμ καὶ ἀμόηςξμ ἀμθοώπξιπ

Δόνα

ξσθεςμ ἡμᾶπ υοσρξῦπ ςὴμ γλςςαμ τθέγγεςαι πεοὶ ςξῦ Πμεύμαςξπ ςξῦ ρσμαμάουξσ Παςοόπ laquoΠόςε ὕδχο αὐςὸ

καλεῖ πόςε δὲ πῦο ἢ Γοατή Τὴμ ἐμέογειαμ δεικμῦρα ξὐ ςὴμ τύριμ γε μὴ μιᾶπ ξὔρηπ ἐμ Θεῶ γάοraquo

Τ

Τ

Ν

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

καςάληπςξπ ἀμθοώπξιπ ἀμεομήμεσςξπ ἁγμὴ καὶ ἄτοαρςξπ ἡ ςξῦ δερπόςξσ ἐκ ρξῦ παμάμχμξπ γέμμηριπ μὴ

διαλείπξμςξπ ςξῦ Παςοὸπ αὐςξῦ ςὸμ κόλπξμ ςὸμ ἀΐδιξμ ὡπ Θεὸπ ὤμ ποὸ αἰώμχμ

Ὠδὴ η΄ Παῖδαπ εὐαγεῖπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

οξμξηςικήμ ἐπξπςικήμ ςε ρημαίμει ἡ ςῆπ θεόςηςξπ ὄμξμα ὡπ μέγαπ τηρίμ πάμρξτξπ Βαρίλειξπ ςασςόςηπ ἐμεογείαπ

δὲ Παςοὸπ καὶ Πμεύμαςξπ Υἱξῦ δὲ ςὸ ςῆπ τύρεχπ θείαπ ἀπαοάλλακςξμ δεικμύει ἥμ πίρςει ποξρκσμξῦμεμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ διδάρκει laquoἩ Θεὸπ ποξρηγξοία πᾶρι ποόδηλξμ ἐμεογηςική ἐρςι παοίρςηριμ ξὐ τύρει Θεξῦ

ςαύςημ γὰο ἀδύμαςξμ γμμαι ξὐδεὶπ πώπξςε ἀλλὰ ςὴμ θεχοηςικὴμ αὐςξῦ ἐμέογειαμ παοίρςηριμ ἡμῖμ ςὸ Θεὸπ δηλξῖ ςξῖπ πᾶριraquo

Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον

ατπ Διξμύριξπ διδάρκει ὁ μέγαπ Ἀθημμ ςὸ θεὸπ ὄμξμα ρημαίμει ξὐ ςὴμ τύριμ γε αὕςη γὰο ἀκαςάληπςόπ ἐρςι καὶ

ἀμώμσμξπ ἀλλ ἐκ ςῆπ θεχοηςικῆπ Αὐςξῦ ἐμεογείαπ Θεὸπ εἴοηςαι ὄμςχπmiddot ὅμ ὑπεοσφξῦμεμ εἰπ πάμςαπ ςξὺπ αἰμαπ

Καί μῦμ ξῖπ λέγξσρι κςίρςημ εἶμαι ςὴμ υάοιμ ςὴμ θείαμ διrsquo ἧπ ἡμεῖπ θεξύμεθα Μάνιμξπ τηρὶμ αὐςξῖπmiddot ἡ υάοιπ εἰ καὶ ἀπόλασριμ

παοέυει ςξῖπ μεςέυξσρι αὐςῆπ ἡ θεία ρατπ ἀλλὰ μέμει ἀκαςάληπςξπ πᾶρι ἀγέμμηςξπ ὡπ ξὖρα ἔυει ςὴμ ἀπειοίαμ

Ὠδὴ θ΄ Ἅπαπ γηγεμήπ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ λξπ τχςιρμξῦ ὤμ ὁ Διξμύριξπ τηρὶμ ἡμῖμ ἀληθπmiddot καθ ὅρξμ ὑπεοέυξσρι ςμ μὴ ὄμςχμ ςὰ ὄμςα ἅγια ἢ κύοια

Π

Σ

Τ

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

τοῦ Κυρίου δέν εἶναι οὔτε κτίσμα οὔτε οὐσία τοῦ Θεοῦ ἀλλά ἄκτιστη καί φυσική Φάρις καί ἔλλαμψη καί ἐνέργεια πού πάντοτε προέρχεται ἀχωρίστως ἀπό τήν θεία οὐσία14

τήν Ὀρθόδοξη θεολογία ὑπάρχει διάκριση μεταξύ ἀκτίστου οὐσίας τοῦ Θεοῦ καί ἀκτίστων ἐνέργειών Σου Μέ τήν οὐσία βέβαια τοῦ Θεοῦ ἡ ὁποία εἶναι παντελῶς ἀκατάληπτη καί ἀνέκφραστη ὁ πιστός δέν μπορεῖ νά ἔλθει σέ κοινωνία Ἐπικοινωνεῖ ὅμως καί μετέχει τῶν θείων ἐνεργειῶν Σου Αὐτές ὅπως καί ἡ θεία οὐσία εἶναι ἄκτιστες καί ἀδημιούργητες Εἶναι δηλ κάτι ἄλλο ἀπό τήν θεία οὐσία ἀλλά ὄχι κάτι ἄλλο ἀπό τήν Θεότητα Ὁ πιστός μέ τή μετάνοια τήν ἄσκηση τήν προσευχή καί τή συμμετοχή του στή μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας κοινωνεῖ μέ τίς ἄκτιστες θεῖες ἐνέργειες καί γίνεται laquoθείας φύσεως κοινωνόςraquo15 Δηλ μέ τίς ἄκτιστες θεῖες ἐνέργειες καί κατά τό μέτρο τοῦ πνευματικοῦ του ἀγώνα καθαρίζεται ἡ καρδιά του ἀπό τά πάθη φωτίζεται ὁ νοῦς καί ἀξιώνεται νά laquoδεῖraquo θεᾶται μέ τρόπο μυστικό καί ἀπόρρητο τή θεία δόξα τό ἄκτιστο Υῶς Αὐτή εἶναι ἡ ἡσυχαστική παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας16

Ὁ Βαρλαάμ ἐπίσης θεωροῦσε ὅτι οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι ἦταν ἀτελεῖς σrsquo ἐκείνη τήν ὑπέρτατη θεωρία τῆς Μεταμορφώσεως ἐξαιτίας τοῦ φόβου πού δοκίμασαν ὅταν οἱ Προφῆτες Μωϋσῆς καί Ἠλίας εἰσῆλθαν στή νεφέλη

ύμφωνα ὅμως μέ τήν ύνοδο τῆς Κωνλεως τοῦ 1351 καί ὅπως ἐξηγοῦν οἱ ἅγιοι Πατέρες αὐτός ὁ φόβος πού ἦταν στενά συνδεδεμένος μέ τήν χαρά δέν ἦταν δουλικός ὥστε νά κολασθοῦν καί νά λυπηθοῦν οἱ Ἀπόστολοι ἀλλά υἱϊκός καί τῶν τελείων Γιατί ὑπάρχει ὁ εἰσαγωγικός φόβος καί ὁ φόβος τῶν τελείων Ἐδῶ πρόκειται γιά χαρά σεβασμό προσκύνηση τοῦ μεγάλου μυστηρίου τοῦ ὁποίου ἀξιώθηκαν νά γίνουν θεατές17

Ε) Ἡ κατά Φάριν θέωση Ὅλα τά παραπάνω ἔχουν σωτηριολογικές προεκτάσεις καί συνέπειες δηλ ἔχουν

ἄρρηκτη σχέση μέ τήν σωτηρία καί τή ζωή τοῦ Ὀρθοδόξου Φριστιανοῦ Γιατί ἄν ἡ θεία Φάρις εἶναι κτιστή ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά φθάσει στόν ἁγιασμό καί τήν κατά Φάριν θέωση Καί αὐτό ἐπειδή ἁπλούστατα ἕνα κτίσμα ndash κτιστή ἐνέργεια (Φάρις) ndash δέν εἶναι δυνατόν νά σώσει νά λυτρώσει καί νά θεώσει ἄλλο κτίσμα τόν ἄνθρωπο Ἔτσι ὁ Βαρλαάμ καί οἱ Δυτικοί δέν ὁμιλοῦν περί τῆς κατά Φάριν θεώσεως ὡς σκοποῦ τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου ἀλλά μόνον περί τῆς ἠθικῆς τελειώσεώς του Ὅτι δηλ ὀφείλουμε νά γίνουμε καλύτεροι ἄνθρωποι ἠθικά (εὐσεβισμός) ὄχι ὅμως κατά Φάριν θεοί Κατά συνέπεια ἡ Ἐκκλησία δέν μπορεῖ νά εἶναι κοινωνία θεώσεως ἀλλά ἵδρυμα πού παρέχει στούς ἀνθρώπους τήν δικαίωση κατά ἕνα οὐμανιστικό (ἀνθρωπιστικό) νομικιστικό καί δικανικό τρόπο διά μέσου της κτιστῆς χάριτος έ τελική ἀνάλυση δηλαδή καταλύεται ἡ ἴδια ἡ ἀλήθεια τῆς Ἐκκλησίας ὡς πραγματικότητα θεανθρωπίνης κοινωνίας18 Ἡ Ὀρθόδοξη ὅμως ἐμπειρία καί τό Ὀρθόδοξο βίωμα μιλᾶ γιά κατά Φάριν θέωση τοῦ ἀνθρώπου γιά ἐξαγιασμό καί γιά κοινωνία θεώσεως ἡ ὁποία ἀρχίζει ὡς ἀρραβώνας τοῦ Πνεύματος ἀπό τήν παροῦσα ζωή καί συνεχίζεται ἀτελεύτητα ὡς γάμος στήν ἐπουράνιο Βασιλεία τοῦ Θεοῦ

Γιά τίς ταραχές πού προκάλεσε ὁ Βαρλαάμ κατά τῶν Ἡσυχαστῶν συνῆλθε στήν Κωνλη ἡ ύνοδος τοῦ Ἰουνίου τοῦ 1341 ἡ ὁποία τόν καταδίκασε Ἐπίσης τόν Αὔγουστο τοῦ 1341 καί τόν Υεβρουάριο τοῦ 1347 συνῆλθαν ἀκόμη δύο ύνοδοι στήν Κωνλη οἱ ὁποῖες κατεδίκασαν τούς ὁμόφρονες διαδόχους τοῦ Βαρλαάμ Γρηγόριο Ἀκίνδυνο καί Ἰωάννη Καλέκα Πατριάρχη Κωνλεως Ἡ Θ΄ (9η) Ἁγία καί Οἰκουμενική ύνοδος τοῦ 1351 ἐπεκύρωσε τίς ἀποφάσεις τῶν δύο προηγουμένων υνόδων Σέλος

14 Β ΦΡΙΣΟΥΟΡΙΔΗ ἔνθrsquo ἀνωτ σσ 52 97 101 15 Β΄ Πέτρ 14 16 Ὁ Παπισμός σ 15 17 ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΔΗΜΟ ΑΓΙΟΡΕΙΣΗ Ἑορτοδρόμιον ἤτοι ἑρμηνεία εἰς τούς ἀσματικούς κανόνας τῶν Δεσποτικῶν καί Θεομητορικῶν ἑορτῶν τ Γ΄ ἐκδ Ὁρθόδοξος Κυψέλη Θεσκη 1987 σ 260 καί ΕΒ ΜΗΣΡ ΝΑΤΠΑΚΣΟΤ κ ΙΕΡΟΘΕΟ Οἱ Δεσποτικές ἑορτές ἐκδ Ἱ Μ Γενεθλίου Θεοτόκου Πελαγίας Λιβαδειά 1998 σ 179 18 Ὁ Παπισμόςhellip σ 16

τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1368 συνῆλθε ἡ τελική ύνοδος στήν Κωνλη ἡ ὁποία ἀναθεμάτισε καί καθήρεσε τούς αἱρετικούς Πρόχορο καί Δημήτριο Κυδώνη Νικηφόρο Γρηγορᾶ καί Γεώργιο Λαπίθη οἱ ὁποῖοι εἶχαν τήν ἴδια νόσο μέ τόν Βαρλαάμ καί τόν Ἀκίνδυνο ἐπεκύρωσε τόν υνοδικό Σόμο τῆς Θ΄ (9ης) Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς υνόδου τοῦ 1351 καί κατέταξε τόν Γρηγόριο Παλαμᾶ Ἀρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης μεταξύ τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας

Σό συμπέρασμα ἀπό ὅλα τά ἀνωτέρω εἶναι ὅτι ἡ ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ύνοδος τοῦ 1351 μΦ εἶναι ὄντως ἡ Θ΄ (9η) Ἁγία καί Οἰκουμενική ύνοδος τῆς Μιᾶς Ἁγίας Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί ἔτσι ἔχει περάσει στήν ἀλάνθαστη συνείδηση τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας

Κατακλείουμε τονίζοντας ὅτι θεωροῦμε ἀδήριτη ἀνάγκη τήν σύγκληση Πανορθοδόξου Ἁγίας καί Μεγάλης υνόδου μέ τήν συμμετοχή ἁπάντων τῶν Ὀρθοδόξων Πατριαρχῶν Ἀρχιεπισκόπων Μητροπολιτῶν Ἐπισκόπων Καθηγουμένων Ἀρχιμανδριτῶν Ἱερέων Μοναχῶν καί λαϊκῶν θεολόγων ἡ ὁποία θά ἀσχοληθεῖ συνοδικῶς μέ τό θέμα τῆς ἐπισήμου ἀνακηρύξεως τῆς υνόδου τοῦ 1351 ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ὡς τῆς Θ΄ (9ης) Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς υνόδου

Συγχάνει δέ ἐξόχως ἀπαράδεκτο τό γεγονός ἀφrsquo ἑνός νά μήν προχωροῦμε στήν διαδικασία ὑποβολῆς προτάσεως ἀνακηρύξεως πανορθοδόξως ὡς Θ΄ (9ης) Οἰκουμενικῆς τῆς υνόδου τοῦ ἔτους 1351 καί ἀφrsquo ἑτέρου νά συνομιλοῦμε νά συναγελαζόμεθα καί νά συμπροσευχὀμεθα ὅλως ἀντικανονικῶς μέ τήν αἱρετική παπική θρησκευτική παρασυναγωγή καί κοινωνία ἡ ὁποία γιά προφανεῖς ἰδιοτελεῖς λόγους δέν τήν ἀποδέχεται ὡς Θ΄ (9η) Οἰκουμενική ύνοδο καί καθυβρίζει τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ ὡς δῆθεν laquoαἱρεσιάρχηraquo

Παρέλκει τέλος νά ἀναφέρουμε ὅτι ἀπό το παραπάνω θέμα ἀσφαλῶς ἐνοχλεῖται καί laquoκαίγεταιraquo ὁ δαίμονας τοῦ παναιρετικοῦ συγκρητιστικοῦ διαχριστιανικοῦ οἰκουμενισμοῦ καί ὅσοι συνοδοιποροῦν μrsquoαὐτόν19

Μετrsquoεὐχῶν

Ο ΜΗΣΡΟΠΟΛΙΣΗ

+ ὁ Πειραιῶς εραφείμ

19 ΕΒ ΜΗΣΡ ΠΕΙΡΑΙΩ κ ΕΡΑΥΕΙΜ Ἐπιστολή στόν Ἀρχιεπίσκοπο Ἱερώνυμο httpwwwimpgrindexphphome-4anakoino8enta-deltia-typoyanakoino8enta-deltia-typoy-201222-anakoino8enta-deltia-typoy-201264-2012-07-16-02-52-28

ΙΕΡΑ ΜΗΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΑΣΜΑΙΚΗ ΑΚΟΛΟΣΘΙΑ

ΗΣ ΑΓΙΑΣ ΕΝΑΗΣ (Θ΄) ΟΙΚΟΣΜΕΝΙΚΗΣ

ΣΣΝΟΔΟΣ

τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει συγκληθείσης

ἐν ἔτεσι ἀπὸ Χριστοῦ 1341-1351

Ποιηθεῖσα

ὑπό Ἀποστόλου Παπαχρήστου Θεολόγου-Πρωτοψάλτου

ἐξ Ἀγρινίου Αἰτωλοακαρνανίας

Πειραιεὺς 2013

Ψαλλξμέμη ςῇ Β΄ Κσοιακῇ ςμ Νηρςειμ

Εἰς τὸν ἑσπερινόν

Τῶ Σαββάςῳ ἑρπέοαπ μεςὰ ςὸμ ποξξιμιακόμ ρςιυξλξγξῦμεμ ςὸ Μακάοιξπ ἀμήο Δἰπ δὲ ςὸ Κύοιε ἐκέκοανα ἱρςμεμ ρςίυξσπ ι΄ καὶ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ Ἀμαρςάριμα δ΄ ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ Σςιυηοὰ Ποξρόμξια γ καί ςξῦ Τοιῳδίξσ γ΄

Ἦυξπ πλ β Ἡ ἀπεγμχρμέμη

Θεὸπ ὁ θέλχμ πάμςαπ ρχθῆμαι καὶ ςῆπ βαριλείαπ ἀνιχθῆμαι ηὐδόκηραπ Κύοιε διὰ ςμ ρμ υαοίςχμ ρρξμ ςὸμ

ἄμθοχπξμ καὶ υάοιςι Θεὸμ ἀμαδεῖναι βλέπειμ τχςόπ ρξσ ςὰπ ἀκςῖμαπ ἐμ καθαοᾷ καοδίᾳ Διὸ ρύμξδόπ γε ἡ ἐμάςη ςὰπ ἐμεογείαπ ρξσ ἀκςίρςξσπ ἐκήοσνεμ Τοιὰπ ρεπςὴ ὁ Θεὸπ ἡμμ

έλχμ ἐμ πελάγει τιλξρξτίαπ ςῆπ ἀμθοώπχμ γμώρεχπ ςῆπ μαςαίαπ τοξμμ καὶ διδάρκαλξπ ὑπάουχμ ἀληθείαπ ὄμςχπ ὁ

ἄμξσπ Βαολαὰμ ἐκδιδάρκχμ ἀτοόμχπ ὅςι κςιρςαί εἰριμ αἱ υάοιςεπ Θεξῦ ςξῦ ὑφίρςξσ Ἀλλrsquo ἡ ρύμξδόπ γε ἡ ἐμάςη ςὰπ ἐμεογείαπ ρξσ ἀκςίρςξσπ ἐκήοσνεμ Τοιὰπ ρεπςή ὁ Θεὸπ ἡμμ

ὶπ ρχθῆμαι δύμαςαι εἰ μὴ ἔυχμ υαοίςαπ ἀκςίρςξσπ ςὰπ ςξῦ Δερπόςξσ Ἡ τύριπ καὶ γὰο αὐςξῦ ἀποόριςξπ ὑπάουει καὶ

Βαολαὰμ αἱ βλαρτημίαι μακοὰμ αὐςξῦ ὠθξῦρι πάμςαπ ςξὺπ θέλξμςαπ πιρςεῦραι αὐςξῦ μαςαίξιπ λόγξιπ Διὸ δόγμαρι πιρςξὶ ςξῖπ θείξιπ ἐμάςηπ ὄμςχπ ςῆπ ρσμόδξσ ἑπόμεμξι ςὴμ ρχςηοίαμ λαμβάμξμεμ

Δόνα Ἦυξπ πλ β΄

Π

Τ

ὰπ μσρςικὰπ ρήμεοξμ ςξῦ Πμεύμαςξπ ράλπιγγαπ ςξὺπ θεξτόοξσπ Παςέοαπ ἀμεστημήρχμεμ ςξὺπ μελῳδήραμςαπ ἐμ

μέρῳ ςῆπ κκληρίαπ μέλξπ ἐμαομόμιξμ θεξλξγίαπ Τοιάδα μίαμ ἀπαοάλλακςξμ ξὐρίαμ ςε καὶ θεόςηςα ςξὺπ καθαιοέςαπ Λαςίμχμ καὶ οθξδόνχμ ποξμάυξσπ ςξὺπ ποερβεύξμςαπ πάμςξςε Κσοίῳ ἐλεηθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Καὶ μῦμ Θεξςόκιξμ

Τὸ α΄ ςξῦ ἤυξσ

Δἴρξδξπ Φπ ἱλαοόμ Τὸ Ποξκείμεμξμ ςῆπ ἡμέοαπ καὶ ςὰ Ἀμαγμώρμαςα

Δεσςεοξμξμίξσ ςὸ Ἀμάγμχρμα

(Κετ α΄ 8-1115-17)

ἶπε Μχρῆπ ποὸπ ςξὺπ σἱξὺπ Ἰροαήλ ἴδεςε παοαδέδχκεμ ἐμώπιξμ ὑμμ ςὴμ γῆμ εἰρπξοεσθέμςεπ κληοξμξμήραςε ςὴμ γῆμ ἣμ ὤμξρα ςξῖπ παςοάριμ ὑμμ ςῶ ῾Αβοαὰμ καὶ ᾿Ιραὰκ

καὶ ᾿Ιακὼβ δξῦμαι αὐςξῖπ καὶ ςῶ ρπέομαςι αὐςμ μες᾿ αὐςξύπ καὶ εἶπα ποὸπ ὑμᾶπ ἐμ ςῶ καιοῶ ἐκείμῳ λέγχμ ξὐ δσμήρξμαι μόμξπ τέοειμ ὑμᾶπ Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ὑμμ ἐπλήθσμεμ ὑμᾶπ καὶ ἰδξύ ἐρςε ρήμεοξμ ὡρεὶ ςὰ ἄρςοα ςξῦ ξὐοαμξῦ ςῶ πλήθει Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ὑμμ ποξρθείη ὑμῖμ ὡπ ἐρςὲ υιλιξπλαρίχπ καὶ εὐλξγῆραι ὑμᾶπ καθόςι ἐλάληρεμ ὑμῖμ καὶ ἔλαβξμ ἐν ὑμμ ἄμδοαπ ρξτξὺπ καὶ ἐπιρςήμξμαπ καὶ ρσμεςξὺπ καὶ καςέρςηρα αὐςξὺπ ἡγεῖρθαι ἐτ᾿ ὑμμ υιλιάουξσπ καὶ ἑκαςξμςάουξσπ καὶ πεμςηκξμςάουξσπ καὶ δεκάουξσπ καὶ γοαμμαςξειραγχγεῖπ ςξῖπ κοιςαῖπ ὑμμ καὶ ἐμεςειλάμημ ςξῖπ κοιςαῖπ ὑμμ ἐμ ςῶ καιοῶ ἐκείμῳ λέγχμ διακξύεςε ἀμὰ μέρξμ ςμ ἀδελτμ ὑμμ καὶ κοίμαςε δικαίχπ ἀμὰ μέρξμ ἀμδοὸπ καὶ ἀμὰ μέρξμ ἀδελτξῦ καὶ ἀμὰ μέρξμ ποξρηλύςξσ αὐςξῦ ξὐκ ἐπιγμώρῃ ποόρχπξμ ἐμ κοίρει καςὰ ςὸμ μικοὸμ καὶ καςὰ ςὸμ μέγαμ κοιμεῖπ ξὐ μὴ ὑπξρςείλῃ ποόρχπξμ ἀμθοώπξσ ὅςι ἡ κοίριπ ςξῦ Θεξῦ ἐρςι καὶ ςὸ οῆμα ὃ

Τ

Ε

ἐὰμ ρκληοὸμ ᾖ ἀτ᾿ ὑμμ ἀμξίρεςε αὐςὸ ἐπ᾿ ἐμέ καὶ ἀκξύρξμαι αὐςό

Τῆπ νόδξσ ςὸ ἀμάγμχρμα

(Κετ κδ΄ 12-18)

ἶπε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ ἀμάβηθι ποόπ με εἰπ ςὸ ὄοξπ καὶ ἴρθι ἐκεῖ καὶ δώρχ ρξι ςὰ πσνία ςὰ λίθιμα ςὸμ μόμξμ καὶ ςὰπ ἐμςξλάπ ἃπ ἔγοαφα μξμξθεςῆραι αὐςξῖπ καὶ ἀμαρςὰπ Μχσρῆπ

καὶ ᾿Ιηρξῦπ ὁ παοερςηκὼπ αὐςῶ ἀμέβηραμ εἰπ ςὸ ὄοξπ ςξῦ Θεξῦ καὶ ςξῖπ ποερβσςέοξιπ εἶπαμ ἡρσυάζεςε αὐςξῦ ἕχπ ἀμαρςοέφχμεμ ποὸπ ὑμᾶπ καὶ ἰδξὺ ᾿Ααοὼμ καὶ ῍Ωο μεθ᾿ ὑμμ ἐάμ ςιμι ρσμβῇ κοίριπ ποξρπξοεσέρθχραμ αὐςξῖπ καὶ ἀμέβη Μχσρῆπ καὶ ᾿Ιηρξῦπ εἰπ ςό ὄοξπ καί ἐκάλσφεμ ἡ μετέλη ςὸ ὄοξπ καὶ καςέβη ἡ δόνα ςξῦ Θεξῦ ἐπὶ ςὸ ὄοξπ ςὸ Σιμά καὶ ἐκάλσφεμ αὐςὸ ἡ μετέλη ἓν ἡμέοαπ καὶ ἐκάλερε Κύοιξπ ςὸμ Μχσρῆμ ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ἑβδόμῃ ἐκ μέρξσ ςῆπ μετέληπ ςὸ δὲ εἶδξπ ςῆπ δόνηπ Κσοίξσ ὡρεὶ πῦο τλέγξμ ἐπὶ ςῆπ κξοστῆπ ςξῦ ὄοξσπ ἐμαμςίξμ ςμ σἱμ ᾿Ιροαήλ καὶ εἰρῆλθε Μχσρῆπ εἰπ ςὸ μέρξμ ςῆπ μετέληπ καὶ ἀμέβη εἰπ ςὸ ὄοξπ καὶ ἦμ ἐκεῖ ἐμ ςῶ ὄοει ςερραοάκξμςα ἡμέοαπ καὶ ςερραοάκξμςα μύκςαπ

Τῆπ νόδξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (Κετ λγ΄ 11-23 - λδ΄ 4-6 8)

΄ λάληρε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ ἐμώπιξπ ἐμχπίῳ ὡπ εἴ ςιπ λαλήρει ποὸπ ςὸμ ἑασςξῦ τίλξμ καὶ ἀπελύεςξ εἰπ ςὴμ παοεμβξλήμ ὁ δὲ θεοάπχμ ᾿Ιηρξῦπ σἱὸπ Νασῆ μέξπ ξὐκ

ἐνεπξοεύεςξ ἐκ ςῆπ ρκημῆπ Καὶ εἶπε Μχσρῆπ ποὸπ Κύοιξμ ἰδξὺ ρύ μξι λέγειπ ἀμάγαγε ςὸμ λαὸμ ςξῦςξμ ρὺ δὲ ξὐκ ἐδήλχράπ μξι ὃμ ρσμαπξρςελεῖπ μες᾿ ἐμξῦ ρὺ δέ μξι εἶπαπ ξἶδά ρε παοὰ πάμςαπ καὶ υάοιμ ἔυειπ παο᾿ ἐμξί εἰ ξὖμ εὕοηκα υάοιμ ἐμαμςίξμ ρξσ ἐμτάμιρόμ μξι ρεασςὸμ γμχρςπ ἵμα ἴδχ ρε ὅπχπ ἂμ ὦ εὑοηκὼπ υάοιμ ἐμαμςίξμ ρξσ καὶ ἵμα γμ ὅςι λαόπ ρξσ ςὸ ἔθμξπ ςὸ μέγα ςξῦςξ καὶ λέγει αὐςὸπ ποξπξοεύρξμαί ρξσ καὶ καςαπαύρχ ρε καὶ λέγει ποὸπ αὐςόμ εἰ

Ε

Ε

μὴ αὐςὸπ ρὺ ρσμπξοεύῃ μή με ἀμαγάγῃπ ἐμςεῦθεμ καὶ ππ γμχρςὸμ ἔρςαι ἀληθπ ὅςι εὕοηκα υάοιμ παοὰ ρξί ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ ἀλλ᾿ ἢ ρσμπξοεσξμέμξσ ρξσ μεθ᾿ ἡμμ καὶ ἐμδξναρθήρξμαι ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ παοὰ πάμςα ςὰ ἔθμη ὅρα ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἐρςι καὶ εἶπε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ καὶ ςξῦςόμ ρξι ςὸμ λόγξμ ὃμ εἴοηκαπ πξιήρχ εὕοηκαπ γὰο υάοιμ ἐμώπιξμ ἐμξῦ καὶ ξἶδά ρε παοὰ πάμςαπ καὶ λέγει ἐμτάμιρόμ μξι ρεασςόμ καὶ εἶπεμ ἐγὼ παοελεύρξμαι ποόςεοόπ ρξσ ςῇ δόνῃ μξσ καὶ καλέρχ ςῶ ὀμόμαςί μξσ Κύοιξπ ἐμαμςίξμ ρξσ καὶ ἐλεήρχ ὃμ ἂμ ἐλε καὶ ξἰκςειοήρχ ὃμ ἂμ ξἰκςείοχ καὶ εἶπεμ ξὐ δσμήρῃ ἰδεῖμ ςὸ ποόρχπόμ μξσ ξὐ γὰο μὴ ἴδῃ ἄμθοχπξπ ςὸ ποόρχπόμ μξσ καὶ ζήρεςαι καὶ εἶπε Κύοιξπ ἰδξὺ ςόπξπ παο᾿ ἐμξί ρςήρῃ ἐπὶ ςῆπ πέςοαπ ἡμίκα δ᾿ ἂμ παοέλθῃ ἡ δόνα μξσ καὶ θήρχ ρε εἰπ ὀπὴμ ςῆπ πέςοαπ καὶ ρκεπάρχ ςῇ υειοί μξσ ἐπὶ ρέ ἕχπ ἂμ παοέλθχ καὶ ἀτελ ςὴμ υεῖοα καὶ ςόςε ὄφει ςὰ ὀπίρχ μξσ ςὸ δὲ ποόρχπόμ μξσ ξὐκ ὀτθήρεςαί ρξι (Κετ ΛΔ΄) Καὶ ἐλάνεσρε δύξ πλάκαπ λιθίμαπ καθάπεο καὶ αἱ ποςαι καὶ ὀοθοίραπ Μχσρῆπ ἀμέβη εἰπ ςὸ ὄοξπ ςὸ Σιμά καθόςι ρσμέςανεμ αὐςῶ Κύοιξπ καὶ ἔλαβε Μχσρῆπ ςὰπ δύξ πλάκαπ ςὰπ λιθίμαπ καὶ καςέβη Κύοιξπ ἐμ μετέλῃ καὶ παοέρςη αὐςῶ ἐκεῖ καὶ ἐκάλερε ςῶ ὀμόμαςι Κσοίξσ καὶ παοῆλθε Κύοιξπ ποὸ ποξρώπξσ αὐςξῦ καὶ ἐκάλερε Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ξἰκςίομχμ καὶ ἐλεήμχμ μακοόθσμξπ καὶ πξλσέλεξπ καὶ ἀληθιμόπ καὶ ρπεύραπ Μχσρῆπ κύφαπ ἐπὶ ςὴμ γῆμ ποξρεκύμηρε

Δἰπ ςὴμ Λιςὴμ ςὰ ρσμήθη

Ἰδιόμελξμ Ἦυξπ β΄

ςε ὁ Βαολαὰμ καὶ Ἀκίμδσμξπ καὶ ξἱ ρὺμ αὐςξῖπ δσρρεβεῖπ ςξὺπ ἐμ καθαοᾷ καοδίᾳ ςὸ τπ ςὸ ἄκςιρςξμ ὁομςαπ

ὀοθξδόνξσπ ἐυλεύαζξμ Καὶ ἐμ πλάμῃ εἶμαι μξμίζξμςεπ ἐβόχμ ποὸπ αὐςξύπ μεῖπ ξὐ Θεὸμ ποξρκσμεῖςε ἕμα ἀλλὰ ὄυλξμ θεξςήςχμ καὶ ξὐ Πμεῦμα ἅγιξμ ἕμ ποξρκσμεῖςε ἄλλα ὄυλξμ πμεσμάςχμ Ὅθεμ ὑμᾶπ δικαίχπ διθεΐςαπ καὶ πξλσθεΐςαπ ποξραγξοεύξμεμ Τόςε ὁ Θερραλξμίκηπ ποόεδοξπ καὶ θεξλόγχμ ἔναουξπ ὁ θεῖξπ Παλαμᾶπ Γοηγόοιξπ ἔτη ποὸπ αὐςξύπ Δἰ καὶ ἡμμ ςξὺπ λόγξσπ ξὐ πιρςεύεςε ςὰ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ

ρσγγοάμμαςα ἀμαγμώραςε καὶ γμςε ςὴμ ἀλήθειαμ Διξμσρίξσ ςξῦ ρξτχςάςξσ Ἀοεξπαγίςξσ Ἀθαμαρίξσ καὶ Βαριλείξσ ςμ Μεγάλχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Χοσρξρςόμξσ Κσοίλλξσ ςξῦ Ἀλεναμδοέχμ ποξέδοξσ Ἀμδοέξσ Κοήςηπ ςμ θεξλόγχμ ποξκοίςξσ Μανίμξσ πάμσ ςξῦ μξλξγηςξῦ καὶ Ἰχάμμξσ πέλαγξπ δξγμάςχμ ςξῦ Δαμαρκημξῦ Καὶ γμςε ὅςι ἡ τύριπ ςῆπ ὑπεοξσρίξσ Τοιάδξπ ἐρςὶμ ἀποόριςξπ αἱ δὲ ἄκςιρςαι αὐςῆπ ἐμέογειαι μεθεκςαὶ ςξῖπ ἀμθοώπξιπ καςαρκεσάζξσραι αὐςξὺπ θεξὺπ καςὰ υάοιμ Ταῖπ ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ ὁ Θεὸπ ἐλέηρξμ καὶ ρρξμ ἡμᾶπ

Δόνα Ἦυξπ γ΄

πξρςξλικμ παοαδόρεχμ ἀκοιβεῖπ τύλακεπ γεγόμαςε ἅγιξι Παςέοεπmiddot ςῆπ γὰο Ἁγίαπ Τοιάδξπ ςὸ ὁμξξύριξμ καὶ ἄκςιρςξμ

καὶ ςῆπ ξὐρίαπ αὐςῆπ ςὸ ἀποόριςξμ καὶ ἀμέθεκςξμ οθξδόνχπ δξγμαςίραμςεπ Τάπ δὲ ἐμεογείαπ Αὐςῆπ ἄκςιρςξσπ καὶ μεθεκςὰπ ςξῖπ πᾶρι εἶμαι ποὸπ ρχςηοίαμ ἀμθοώπχμ καὶ θέχριμ ἐκηούναςε Καςακοίμαςε Θμα ςξῦ Ἀκιμάςξσ καὶ καςεμπξοίαπ Ἀμρέλμξσ ςὴμ ἐμ ςξῖπ βίβλξιπ αὐςμ κξρμικὴμ τιλξρξτίαμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ Βαολαὰμ ςὸμ ἀκέταλξμ καςῃρυύμαςε καὶ Ἀκίμδσμξμ ςὸμ ἄμξσμ καὶ ἀδελτξὺπ Κσδώμη Δημήςοιξμ καὶ Ποόυξοξμ Μεθ ὧμ Κσπαοιρριώςημ Ἰχάμμημ Νικητόοξμ ςε Γοηγξοᾶμ μμαμξσὴλ Καλέκαμ καὶ παςοιάουημ Ἰχάμμημ ςξὺπ πεοὶ ςὴμ εὐρέβειαμ ἀρςξυήραμςαπ Ὧμ ςῆπ πλάμηπ αἰςήραρθε ῥσρθέμςαπ ἡμᾶπ Λαςίμχμ ςε ἀπάςηπ καὶ ἀθεΐαπ ἀκηλίδχςξμ ἡμμ ςὸμ βίξμ ὀοθξδόνχπ διατσλάρρξμςαπ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

εξςόκε ἡ ποξρςαρία πάμςχμ ςμ δεξμέμχμ εἰπ ρὲ θαοοξῦμεμ εἰπ ρὲ κασυώμεθα ἐμ ρξὶ πᾶρα ἡ ἐλπὶπ ἡμμ

ἐρςι Ποέρβεσε ςῶ ἐκ ρξῦ ςευθέμςι ὑπὲο ςμ ἀυοείχμ δξύλχμ ρξσ

Δἰπ ςὸμ Σςίυξμ Ἀμαρςάριμα ςξῦ ἤυξσ

Δόνα Τμ ἁγ Παςέοχμ Ἦυξπ δ΄

Θ

ὴμ ἐςήριξμ μμήμημ ρήμεοξμ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ςμ ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ ρσμαθοξιρθέμςχμ ἐμ ςῇ λαμποᾷ

πόλει Κχμρςαμςίμξσ ςμ ὀοθξδόνχμ ςὰ ρσρςήμαςα εὐρεβξῦμςεπ πιρςπ ἑξοςάρχμεμ Οὗςξι ξὖμ πεοὶ ςξῦ ἀκςίρςξσ τχςὸπ ςῆπ μεςαμξοτώρεχπ ςξῦ Κσοίξσ ἀκξύραμςεπ ὅςι ςὸ ἐμ Θαβχοίῳ λάμφαμ τπ θεόςηςξπ ξὐκ ἀποόρηςξμ ἦμ ξὐδέ καςὰ ἀλήθειαμ ὑπῆουεμ τπ θεόςηςξπ ξὐδὲ ἀγγέλχμ ὅλχπ ἱεοώςεοξμ ἢ ἀμώςεοξμ ἀλλὰ υεῖοξμ καὶ καςώςεοξμ καὶ αὐςῆπ ςῆπ ἡμεςέοαπ μξήρεχπ καὶ φσυμ Τξῦ Βαολαὰμ καὶ ςμ ρὺμ αὐςῶ τοεμξβλαβπ ςαῦςα κηοσςςόμςχμ Διὰ ςξῦςξ πάμςα ςὰ ςμ Λαςίμχμ ληοώδη δόγμαςα ρσμξδικπ ἐνξρςοάκιραμ Καὶ ςὸ Θαβώοιξμ τπ ἐν ἀποξρίςξσ ξὐρίαπ ςξῦ Χοιρςξῦ ποξεουόμεμξμ ἄκςιρςξμ καὶ μεθεκςὸμ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἐμ Πμεύμαςι ἁγίῳ ὄμςχμ ρατπ ταμεοξύμεμξμ ἐδίδαναμ ὁμξλξγεῖμ ἐμ ςῶ ρεπςῶ ςῆπ ἐμάςηπ Σσμόδξσ ὅοῳ Αὐςξῖπ καὶ ἡμεῖπ βξήρχμεμmiddot οθξδξνίᾳ ςὴμ κκληρίαμ ρςηοίναςε πξιμέμεπ καὶ δξῦλξι Χοιρςξῦ καὶ ποερβεύραςε ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Και μῦμ Θεξςξκίξμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ

εῦρξμ παοακλήρερι ρμ ἱκεςμ Παμάμχμε παύξσρα δειμμ ἡμμ ἐπαμαρςάρειπ πάρηπ θλίφεχπ ἡμᾶπ

ἀπαλλάςςξσραmiddot ρὲ γὰο μόμημ ἀρταλῆ καὶ βεβαίαμ ἄγκσοαμ ἔυξμεμ καὶ ςὴμ ρὴμ ποξρςαρίαμ κεκςήμεθα Μὴ αἰρυσμθμεμ Δέρπξιμα ρὲ ποξρκαλξύμεμξιmiddot ρπεῦρξμ εἰπ ἱκερίαμ ςμ ρξὶ πιρςπ βξώμςχμmiddot Χαῖοε Δέρπξιμα ἡ πάμςχμ βξήθεια υαοὰ καὶ ρκέπη καὶ ρχςηοία ςμ φσυμ ἡμμ

Ἀπξλσςίκιξμ Ἀμαρςάριμξμ

Ἀπξλσςίκιξμ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ πλ δ πεοδεδξναρμέμξπ εἶ Χοιρςὲ ὁ Θεὸπ ἡμμ ὁ τχρςῆοαπ ἐπὶ γῆπ ςξὺπ Παςέοαπ ἡμμ θεμελιώραπ καὶ διrsquo αὐςμ ποὸπ ςὴμ ἀληθιμὴμ πίρςιμ πάμςαπ ἡμᾶπ ὁδηγήραπ πξλσεύρπλαγυμε δόνα ρξι

Τξῦ ἁγ Γοηγξοίξσ Παλαμᾶ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁ τχρςήο κκληρίαπ ςὸ ρςήοιγμα καὶ διδάρκαλε ςμ Μξμαρςμ ἡ καλλξμή ςμ θεξλόγχμ

Τ

Ν

ὑπέομαυξπ ἀποξρμάυηςξπ Γοηγόοιε θασμαςξσογέ Θερραλξμίκηπ ςὸ καύυημα κῆοσν ςῆπ υάοιςξπ ἱκέςεσε διὰ παμςόπ ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Δόνα Τμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁδηγξί ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ Παςέοεπ ἔμδξνξι ςῆπ ςμ Λαςίμχμ ξἱ δειμῆπ τιλξρξτίαπ καὶ πλάμηπ ἡμᾶπ

ῥσράμεμξι ρὺμ Γοηγξοίῳ ςῶ κλειμῶ ςάπ ἐμεογείαπ ςξῦ Κςίρςξσ ἀκςίρςξσπ εἶμαι ξἱ δξγμαςίραμςεπ δι ὧμ ἡμεῖπ ξἱ ἐπὶ γῆπ θεξύμεθα παμμακάοιρςξι

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

δι ἡμᾶπ γεμμηθεὶπ ἐκ Παοθέμξσ καὶ ρςαύοχριμ ὑπξμείμαπ ἀγαθέ ὁ θαμάςῳ ςὸμ θάμαςξμ ρκσλεύραπ καὶ ἔγεοριμ

δείναπ ὡπ Θεόπ μὴ παοίδῃπ ξὓπ ἔπλαραπ ςῇ υειοί ρξσ δεῖνξμ ςὴμ τιλαμθοχπίαμ ρξσ ἐλέημξμ δέναι ςὴμ ςεκξῦράμ ρε Θεξςόκξμ ποερβεύξσραμ ὑπὲο ἡμμ καὶ ρρξμ Σχςὴο ἡμμ λαὸμ ἀπεγμχρμέμξμ

ΕΙΣ ΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Ἡ ρσμήθηπ ρςιυξλξγία ἀμςὶ δὲ ςξῦ Ἀμώμξσ λέγξμεμ ςὸμ Πξλσέλεξμ Καθίρμαςα Ἀμαρςάριμα καὶ ςὰ λξιπὰ ὁμξίχπ καςὰ ςὴμ ρσμήθειαμ

Δἶςα ξἱ Καμόμεπ ὁ ἀμαρςάριμξπ (μεςὰ ςμ εἱομμ) ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ καὶ ὁ ςξῦ Τοιῳδίξσ μεςά ρςίυξσ Ἅγιε ςξῦ Θεξῦ

καμὼμ ςμ Ἁγίχμ ξὗ ἡ ἀκοξρςιυὶπ

μ μ ρ ύ μ ξ δ ξ μ ἁ γ ί α μ ἐ μ ά ς η μ Ἀ π ξ ρ ς ό λ ξ σ

Ὠδὴ α΄ Ἦυξπ δ΄ Ἀμξίνχ ςὸ ρςόμα μξσ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μμξῦμςι ποξθέμεμξμ ςὴμ θεῖαμ ρύμξδξμ Κύοιε ἐμάςημ ςὴμ πάμρεπςξμ Τοιὰπ ὑπέοθεε ςῆπ ρξτίαπ ρξσ παοάρυξσ μξι

ῥαμίδα καὶ δόπ μξι τσλάρρξμςα πιρςὴμ ςὴμ ἄμχμξμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξμὰπ ςοιρσπόρςαςε καὶ ςῇ ξὐρίᾳ ἀποόριςε ἄκςιρςε ἀΐδιε καὶ ἀκαςάληπςε ἡ μηδέπξςε ἀμθοώπξιπ ὁοχμέμη

ςὴμ υάοιμ ςὴμ ἄμχθεμ ςὴμ ρὴμ παοάρυξσ μξι

Δόνα ξρήραμςαπ ἅγιξι πεοὶ ςὸ ρέβαπ καθείλεςε δειμξὺπ Λαςιμότοξμαπ διατσλάρρξμςεπ θείξιπ δόγμαρι ὀοθόδξνξμ

πίρςιμ Ὅθεμ καςὰ υοέξπ μῦμ ὑμᾶπ γεοαίοξμεμ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Μῆςεο Παμάμχμε Ὦ ἱεοὸμ ἐμδιαίςημα Ἡ τπ ςὸ ἀποόριςξμ ἡμῖμ κσήραρα ἐκδσρώπηρξμ τχςίραι μξσ ςὸ

ρκόςξπ ὡπ ποὶμ ἀμεβόα ρξι ὁ θεῖξπ Γοηγόοιξπ

Ὠδή γ Τξὺπ ρξὺπ ὑμμξλόγξσπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

Μ

Ν

ατεῖπ ἐκζηςξῦριμ ἀπξδείνειπ Ἀκίμδσμξπ Βαολαὰμ καὶ ξἱ λξιπξί ἡ ρύμξδξπ παοέθηκεμ αὐςξῖπ Παςέοχμ κείμεμα

οθξδξνίαμ πμέξμςα καὶ θεξμάυξσπ ἐλέγυξμςα Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

πάουχμ ἀμέθεκςξπ ςῇ τύρει ἀλλ ὅμχπ ραῖπ ἐμεογείαιπ μεθεκςόπ Σχςὴο θεεῖπ μεθένει ἡμᾶπ ὡπ ὁ Δασὶδ

ποξέγοατεμmiddot laquoΘεὸπ θεμ ὀτθήρεςαι μέρῳ Σιὼμ ὡπ ηὐδόκηρεμraquo

Δόνα αξὺπ ςξὺπ πιρςξὺπ ὁομ ὁ Πέςοξπ ςξῦ Πμεύμαςξπ τάρκει ποὸπ αὐςξύπ ἔρςε ςαπειμξὶ Χοιρςόπ υάοιμ γὰο παοέυει

ἡμῖμ Οὗ ςαῖπ ποερβείαιπ Κύοιε ρρξμ ἡμᾶπ ὡπ τιλάμθοχπξπ

Καὶ μῦμ Παῦλξπ μὴ τέοχμ ςάπ βαράμξσπ ἐκ μόρχμ αὐςξῦ Χοιρςῶ ἐκοαύγαζεmiddot ἴαρέ με Κύοιε ὁ δὲ τηρὶμ ἡ υάοιπ μξσ ἀοκεῖ ρξι

ξὗ εὐυαῖπ Σχςὴο καὶ ςῆπ Ἁγμῆπ ρρξμ ἅπαμςαπ

Κάθιρμα Ἦυξπ πλ δ΄ Τὴμ Σξτίαμ καὶ Λόγξμ ςμ ὅλχμ δερπόςηπ καὶ πξιηςήπ ὁ ςῇ τύρει ἀποόριςξπ ἀπαθήπ ἀόοαςξπ ἄκςιρςξπ ἀκαςάληπςξπ ἄυοξμξπ ςῇ

αὐςξῦ εὐρπλαυμίᾳ ἡμῖμ πεταμέοχςαι ἐμ ἄκςιρςξιπ αὐςξῦ ἐμεογείαιπ καὶ υάοιρι εἷπ γὰο ςῇ ξὐρίᾳ καὶ ἐμεογείᾳ ὑπάουχμ θεεῖ ςξὺπ ποξρςοέυξμςαπ ποὸπ αὐςὸμ ἐμ ἁγμόςηςιmiddot ποὸπ αὐςὸμ ξὖμ βξήρχμεμmiddot δόνα ρξι Τοιὰπ ὁ Θεόπ ὅςι ρῴζειπ ἅπαμςαπ Σχςὴο ἡμμ διὰ πλήθξσπ ἐλέξσπ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ Κύοιε

Δόνα Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

απειμξὶ ςῇ καοδίᾳ μήςηο Θεξῦ καςὰ υοέξπ ὑμμξῦμέμ ρε ἀγαθή θαμάςξσ γὰο διέρχραπ αἰχμίξσ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ ἐκ

Βαολαὰμ ἀπιρςίαπ Λαςίμχμ τασλόςηςξπ ςμ βλαρτημξύμςχμ ἀτόβχπ ςὴμ υάοιμ ςξῦ Πμεύμαςξπ Ὅθεμ τχςιρθεὶπ ὁ Ἰχάμμηπ ἐβόα ἐμ μέρῳ Σσμόδξσ ςε βαριλεὺπ ὁ μακάοιξπ laquoΤῶ Κσοίῳ ποξρπέρχμεμ ἵμα ὀοθξδόνχμ τχμὰπ εἰρακξύρῃ Κύοιξπ ρςήοινῃ ἡμᾶπ καὶ εὐυαῖπ ςῆπ Παοθέμξσ ὡπ εὔρπλαυμξπraquo

Σ

Ν

Τ

Ὠδή δ΄ καθήμεμξπ ἐμ δόνῃ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

εῦςε πάμςεπ ςξῦ μεγάλξσ Βαριλείξσ ἀκξύρχμεμ Δὐμόμιξμ τσμξῦμςαmiddot laquoππ Θεξῦ ἐμ τύρει ὑπάουξσρι ςὸ δημιξσογικὸμ

καὶ ποξγμχρςικὸμ ἅπεο δηλξῖ ςὴμ ἐμέογειαμ καὶ ξὐ ςὴμ τύριμ ἀμόηςεraquo Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ὑφίμξσπ θεξλόγξπ Μάνιμξπ ὁ θεῖξπ τηρὶμ ἡμῖμmiddot ξὐκ ἄμεσ ἐμεογείαπ τσρικῆπ ςμ ὄμςχμ ὑτέρςηκεμ ξὐδέμα Πάλιμ ξἱ

παςέοεπ ἡμῖμ λέγξσριμ ξὐδὲ τύριπ μία ἂμεσ ἐμεογείαπ γιμώρκεςαι

Δόνα όρξμ ςὴμ ςμ κακξδόνχμ ξἱ παςέοεπ διώκξμςεπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ἔτηραμmiddot διπλαὶ αἱ ἐμέογειαι ξὖραι Χοιρςξῦ

καὶ μὴ ἀμςίπαλξι ἀμθοχπίμημ δὲ ςὴμ θείαμ ὑπακξύει ὡπ γέγοαπςαι

Καὶ μῦμ τηρὶμ Δαμαρκημόπ γε ςὴμ ἐμέογειαμ ποόρυχμεμ ἡ ἐμέογεια τηρὶμ ξὖμ δοαρςικὴ καὶ ξὐριώδηπ ςῆπ τύρεχπ

κίμηριπ Φύριπ ἐμεογηςικὸμ εἰρίμ ἐν ἧπ ἐμέογεια ποόειρι Θεξῦ ςξῦ παμςάμακςξπ

Ὠδή ε΄ νέρςη ςὰ ρύμπαμςα

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ιγμώρκειμ δὲ υοή ἡμᾶπ ππ ἑομημεύξσμ ἔλεγεμ Παῦλξμ Ἰχάμμηπ υοσρξοοήμχμmiddot τοόμημα ρώμαςόπ ἐρςι θάμαςξπ

πμεύμαςξπ δ εἰοήμη καὶ ζχή ἐμεογείαπ ςε τύρεχπ υχοιρμὸμ μὴ πξιξύμεμξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

δὼμ ὁ τιλάμθοχπξπ ςὸ ἀρθεμὲπ ςῆπ τύρεχπ ςμ βοξςμ ξὐ υαοίςαπ παοέυει πάραπ ςξῦ Πμεύμαςξπ ὁ υοσρξλόγξπ τηρίμ

ἵμα μὴ μξμίρῃ ςίπ πξςε υάοιμ εἶμαι ςὴμ τύριμ Θεξῦ ςὴμ ἀποόριςξμ ἅπαρι

Δ

Ν

Γ

Δόνα κξύρχμεμ τάρκξμςξπ ςξῦ Ἰξσρςίμξσ δόγμαςα μάοςσοξπ ὁμξῦ καὶ τιλξρότξσ ὁ ἀπξοοίπςχμ βξσλῆπ ξὐρίαπ ςε ςὴμ

διατξοὰμ καὶ ςξῦ Θεξῦ ἀπξοοίπςει ὕπαονιμ πξίηριμ καὶ ἐμέογειαμ

Καὶ μῦμ ξὸπ καθαοόςηςι ὁ θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ τάρκει ςὴμ ἐμέογειαμmiddot Θεὸπ εἶ ςῇ ἐμεογείᾳ τύριπ ἀυώοιρςξπ εἶ

ἑκάςεοξμ γὰο ἀπεοίγοαπςξμ Διό παμςελπ ἐρςὶ ρατπ ἀπ ἀλλήλχμ ἀυώοιρςα

Ὠδή π΄ Τὴμ θείαμ ςαύςημ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μ λόγξιπ θείξιπ βξᾷ ἡμῖμ ὁ μέγαπ Ἀθαμάριξπmiddot ὡπ ἡ τλόν ἐκ ςξῦ πσοόπ ἐρςι αἰςιαςὸμ ἐν αἰςίξσ γε ξὕςχπ ἐρςὶμ ἐμέογεια

ἐκ ςῆπ τύρεχπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξξῦμςεπ εἶμαι ἐμέογειαμ κςιρςὴ Θεξῦ καὶ τύριπ κςιρςή ἐρςι ὡπ τηρὶ Μάνιμξπmiddot ςὴμ ἐμέογειαμ ἄκςιρςξμ

πιρςεύξμεμ καὶ τύριμ ἄκςιρςξμ ρέβξμεμ

Δόνα ξμίμχπ πᾶρα ἡ ρύμξδξπ τσμξῦρα κακξδόνχμ δσρέβειαμ ςαῦςα ἐτθέγναςξmiddot ἄκςιρςξι μὲμ αἱ ἐμέογειαι κξιμαὶ δὲ ςῆπ

Τοιάδξπ ἀεὶ ὑπάουξσρι

Καὶ μῦμ γμὴ παοθέμε Θεόμσμτε ἡ ςέναρα Θεὸμ ὑπεοξύριξμ ἄμαουξμ ἄκςιρςξμ ςξῦςξμ ἀεὶ καθικέςεσεmiddot οθξδξνίαπ ςοίβξιπ ἡμᾶπ

πξοεύερθαι

Κξμςάκιξμ Ἦυξπ πλβ΄ Τὴμ ὑπὲο ἡμμ ὴμ ὑπὲο ἡμμ πληομ ρξσ ξἰκξμξμίαμ Κύοιε παςέοαπ ρσμήθοξιραπ δξγμαςίραι ἄκςιρςξμ ςὴμ τύριμ ρξσ εἶμαι καὶ

Ν

Ν

Ν

Τ

ἐμέογειαμ τύριμ ξὖραμ ἀμέθεκςξμ μεθεκςήμ δὲ ςὴμ ἐμέογειαμ Καὶ βξμ ςξῖπ ἀγαπρί ρεmiddot ἐγώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Οἶκξπ ήμεοξμ ὁ ξὐοαμὸπ καὶ ἡ γῆ υξοεσέςχραμ Σήμεοξμ ςμ οθξδόνχμ ρσρςήμαςα παμηγσοίζξμςεπ υεῖοαπ κοξςήρχμεμ

Σήμεοξμ ἐμ τχμαῖπ καὶ ἀλλαλαγμξῖπ ςὴμ Τοιάδα πάμςεπ δξνάρχμεμ Αὕςη γὰο ςὰ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ρσρςήμαςα ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ εἰπ ςὴμ Βαριλεύξσραμ πόλιμ ρσμήθοξιρεμ Οἵςιμεπ ρσμελθόμςεπ ςὰ ςξῦ Βαολαὰμ καὶ Λαςίμχμ ἄθεα δόγμαςα καθεῖλξμ Πᾶραμ ςὴμ τλσαοίαμ καὶ ταμςαρίαμ αὐςμ ἀπεδίχναμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ αὐςμ ςῶ πσοὶ παοαδεδχκόςεπ ἀμεθεμάςιραμ Ὅθεμ ξὖμ καὶ ὁ Δερπόςηπ βλέπχμ ἡμᾶπ ςάπ ςξῦ ἁγίξσ Γοηγξοίξσ ςξῦ Παλαμᾶ καὶ οθξδξνίαπ παοαδόρειπ κοαςξῦμςαπ βξᾷ ποὸπ ἡμᾶπmiddot γώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Σςίυξι Παςέοαπ ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ ρέβχ

ςξὺπ ρύμ ςάγμαριμ ἐμμέα υξοξβαςξῦμςαπ ἐμ πόλῳ

Οὐρίᾳ Θεὸπ ἀποόριςξπ ὑπάουχμ ἀκςίρςξιπ κςίρει κξιμχμεῖ ἐμεογείαιπ

ῇ αὐςῇ ἡμέοᾳ ςὴμ μάςημ Οἰκξσμεμικὴμ Σύμξδξμ ἑξοςάζξμεμ ἐμ ᾗ ξἱ θειόςαςξι Παςέοεπ ἐδξγμάςιραμ πεοί ςῆπ ἀκςίρςξσ Οὐ-

ρίαπ καὶ ςμ ἀκςίρςχμ μεογειμ ςξῦ ἐμ Τοιάδι Θεξῦ ἀπεδέναμ-ςξ ςὸμ Ἡρσυαρμὸμ καὶ καςεδίκαραμ ςὰπ αἱοεςικὰπ δξναρίαπ Βαο-λαὰμ ςξῦ Καλαβοξῦ

Συναξάριον

μάςη Οἰκξσμεμικὴ Σύμξδξπ ρσμεκλήθη ἐμ Κχμρςαμςι-μξσπόλει πεοὶ ςὸ ἔςξπ 1351 μΧ ὑπὸ ςξῦ Αὐςξκοάςξοξπ

ςμ Ῥχμαίχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Καμςακξσζημξῦ καὶ ἐδξγμάςιρε πεοὶ ςῆπ ἀκςίρςξσ θείαπ Οὐρίαπ καὶ πεοὶ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ μεο-γειμ ὡπ καὶ πεοὶ ςξῦ Ἡρσυαρμξῦ ὡπ μεθόδξσ κξιμχμίαπ ςξῦ

Σ

Τ

κςιρςξῦ ἀμθοώπξσ μεςὰ ςξῦ Θεξῦ πιταμέρςεοξπ ςμ ρσγκοξςη-ράμςχμ ςὴμ μάςημ Σύμξδξμ Παςέοχμ ἦμ ὁ ἐμ Ἁγίξιπ Παςὴο ἡ-μμ Γοηγόοιξπ ὁ Παλαμᾶπ ξὗςιμξπ ςξῖπ θεξρότξιπ τθέγμαριμ ἐ-περςήοινε ςξὺπ ὅοξσπ αὐςῆπ ἡ Σύμξδξπ ἐμ Τοιάδι Θεόπ Οὐρίᾳ μὲμ ἀποόριςξπ καὶ ἀμέθεκςξπ ὑπάουει πᾶρι ςξῖπ κςιρςξῖπ ςαῖπ ἐ-μεογείαιπ δὲ μεθεκςόπ Οὕςχ καθαίοχμ ἐκ ςμ παθμ ςὴμ καοδί-αμ αὐςξῦ ὁ ἄμθοχπξπ καὶ τχςιζόμεμξπ διὰ ςῆπ ἐογαρίαπ ςμ θεί-χμ ἐμςξλμ ςῆπ μήφεχπ καὶ ςῆπ ἀδιαλείπςξσ ποξρεσυῆπ κξιμχ-μεῖ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ ἐμεογειμ ἀνιξῦςαι ςῆπ θέαπ ςξῦ Ἀκςί-ρςξσ Φχςὸπ ςῆπ Τοιαδικῆπ Θεόςηςξπ μεςέυει ςῆπ θείαπ ζχῆπ καὶ θεξῦςαι καςὰ υάοιμ Ἡ Σύμξδξπ αὕςη καςεδίκαρεμ ὡπ αἱοεςικὸμ Βαολαάμ ςὸμ Καλαβοόμ δξκξῦμςα διὰ ςῆπ διαμξίαπ καὶ τιλξρξτί-απ δσμαςὸμ γμμαι ςὸμ Θεόμ

αῖπ ςμ Ἁγίχμ καὶ Θεξτόοχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ Χοιρςὲ ὁ Θεόπ θεχοξὺπ ἡμᾶπ ςξῦ Ἀκςίρςξσ ἀμάδεινξμ Φχςὸπ καὶ

ρρξμ ςὰπ φσυὰπ ἡμμ Ἀμήμ

Ὠδή ζ΄ Οὐκ ἐλάςοεσραμ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ὸμ Γοηγόοιξμ ςὸμ Νύρρηπ ἀκξσρώμεθα laquoἐμ ἐμεογείᾳ Θεόπ εἷπ καὶ ςῇ τύρει ἐρςί ὡπ ὁ ἄμθοχπξπ ἔογα ποάρρχμ ἐμ ἑμὶ

ςῶ μξεῖ ξὕςχ Κύοιξπ εἷπ ἐρςι κἄμ ἐπξίηρε λόγῳ ἅπαραμ ςὴμ κςίριμraquo

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεότθξγγξπ ςξῦ θεξλόγξσ γλρρα μῦμ ςξῦ Γοηγξοίξσ βόα πεοὶ ξὐρίαπ Θεξῦmiddot ἢ ἄκακξμ ἀθάμαςξμ καὶ ἀμαλλξίχςξμ

ὄμςα ξὐρίᾳ Θεξῦ ςξῦςξ ξὐ μόμξμ ἄςξπξμ καὶ ἀμόηςξμ ἀμθοώπξιπ

Δόνα

ξσθεςμ ἡμᾶπ υοσρξῦπ ςὴμ γλςςαμ τθέγγεςαι πεοὶ ςξῦ Πμεύμαςξπ ςξῦ ρσμαμάουξσ Παςοόπ laquoΠόςε ὕδχο αὐςὸ

καλεῖ πόςε δὲ πῦο ἢ Γοατή Τὴμ ἐμέογειαμ δεικμῦρα ξὐ ςὴμ τύριμ γε μὴ μιᾶπ ξὔρηπ ἐμ Θεῶ γάοraquo

Τ

Τ

Ν

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

καςάληπςξπ ἀμθοώπξιπ ἀμεομήμεσςξπ ἁγμὴ καὶ ἄτοαρςξπ ἡ ςξῦ δερπόςξσ ἐκ ρξῦ παμάμχμξπ γέμμηριπ μὴ

διαλείπξμςξπ ςξῦ Παςοὸπ αὐςξῦ ςὸμ κόλπξμ ςὸμ ἀΐδιξμ ὡπ Θεὸπ ὤμ ποὸ αἰώμχμ

Ὠδὴ η΄ Παῖδαπ εὐαγεῖπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

οξμξηςικήμ ἐπξπςικήμ ςε ρημαίμει ἡ ςῆπ θεόςηςξπ ὄμξμα ὡπ μέγαπ τηρίμ πάμρξτξπ Βαρίλειξπ ςασςόςηπ ἐμεογείαπ

δὲ Παςοὸπ καὶ Πμεύμαςξπ Υἱξῦ δὲ ςὸ ςῆπ τύρεχπ θείαπ ἀπαοάλλακςξμ δεικμύει ἥμ πίρςει ποξρκσμξῦμεμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ διδάρκει laquoἩ Θεὸπ ποξρηγξοία πᾶρι ποόδηλξμ ἐμεογηςική ἐρςι παοίρςηριμ ξὐ τύρει Θεξῦ

ςαύςημ γὰο ἀδύμαςξμ γμμαι ξὐδεὶπ πώπξςε ἀλλὰ ςὴμ θεχοηςικὴμ αὐςξῦ ἐμέογειαμ παοίρςηριμ ἡμῖμ ςὸ Θεὸπ δηλξῖ ςξῖπ πᾶριraquo

Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον

ατπ Διξμύριξπ διδάρκει ὁ μέγαπ Ἀθημμ ςὸ θεὸπ ὄμξμα ρημαίμει ξὐ ςὴμ τύριμ γε αὕςη γὰο ἀκαςάληπςόπ ἐρςι καὶ

ἀμώμσμξπ ἀλλ ἐκ ςῆπ θεχοηςικῆπ Αὐςξῦ ἐμεογείαπ Θεὸπ εἴοηςαι ὄμςχπmiddot ὅμ ὑπεοσφξῦμεμ εἰπ πάμςαπ ςξὺπ αἰμαπ

Καί μῦμ ξῖπ λέγξσρι κςίρςημ εἶμαι ςὴμ υάοιμ ςὴμ θείαμ διrsquo ἧπ ἡμεῖπ θεξύμεθα Μάνιμξπ τηρὶμ αὐςξῖπmiddot ἡ υάοιπ εἰ καὶ ἀπόλασριμ

παοέυει ςξῖπ μεςέυξσρι αὐςῆπ ἡ θεία ρατπ ἀλλὰ μέμει ἀκαςάληπςξπ πᾶρι ἀγέμμηςξπ ὡπ ξὖρα ἔυει ςὴμ ἀπειοίαμ

Ὠδὴ θ΄ Ἅπαπ γηγεμήπ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ λξπ τχςιρμξῦ ὤμ ὁ Διξμύριξπ τηρὶμ ἡμῖμ ἀληθπmiddot καθ ὅρξμ ὑπεοέυξσρι ςμ μὴ ὄμςχμ ςὰ ὄμςα ἅγια ἢ κύοια

Π

Σ

Τ

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1368 συνῆλθε ἡ τελική ύνοδος στήν Κωνλη ἡ ὁποία ἀναθεμάτισε καί καθήρεσε τούς αἱρετικούς Πρόχορο καί Δημήτριο Κυδώνη Νικηφόρο Γρηγορᾶ καί Γεώργιο Λαπίθη οἱ ὁποῖοι εἶχαν τήν ἴδια νόσο μέ τόν Βαρλαάμ καί τόν Ἀκίνδυνο ἐπεκύρωσε τόν υνοδικό Σόμο τῆς Θ΄ (9ης) Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς υνόδου τοῦ 1351 καί κατέταξε τόν Γρηγόριο Παλαμᾶ Ἀρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης μεταξύ τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας

Σό συμπέρασμα ἀπό ὅλα τά ἀνωτέρω εἶναι ὅτι ἡ ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ύνοδος τοῦ 1351 μΦ εἶναι ὄντως ἡ Θ΄ (9η) Ἁγία καί Οἰκουμενική ύνοδος τῆς Μιᾶς Ἁγίας Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί ἔτσι ἔχει περάσει στήν ἀλάνθαστη συνείδηση τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας

Κατακλείουμε τονίζοντας ὅτι θεωροῦμε ἀδήριτη ἀνάγκη τήν σύγκληση Πανορθοδόξου Ἁγίας καί Μεγάλης υνόδου μέ τήν συμμετοχή ἁπάντων τῶν Ὀρθοδόξων Πατριαρχῶν Ἀρχιεπισκόπων Μητροπολιτῶν Ἐπισκόπων Καθηγουμένων Ἀρχιμανδριτῶν Ἱερέων Μοναχῶν καί λαϊκῶν θεολόγων ἡ ὁποία θά ἀσχοληθεῖ συνοδικῶς μέ τό θέμα τῆς ἐπισήμου ἀνακηρύξεως τῆς υνόδου τοῦ 1351 ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ὡς τῆς Θ΄ (9ης) Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς υνόδου

Συγχάνει δέ ἐξόχως ἀπαράδεκτο τό γεγονός ἀφrsquo ἑνός νά μήν προχωροῦμε στήν διαδικασία ὑποβολῆς προτάσεως ἀνακηρύξεως πανορθοδόξως ὡς Θ΄ (9ης) Οἰκουμενικῆς τῆς υνόδου τοῦ ἔτους 1351 καί ἀφrsquo ἑτέρου νά συνομιλοῦμε νά συναγελαζόμεθα καί νά συμπροσευχὀμεθα ὅλως ἀντικανονικῶς μέ τήν αἱρετική παπική θρησκευτική παρασυναγωγή καί κοινωνία ἡ ὁποία γιά προφανεῖς ἰδιοτελεῖς λόγους δέν τήν ἀποδέχεται ὡς Θ΄ (9η) Οἰκουμενική ύνοδο καί καθυβρίζει τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ ὡς δῆθεν laquoαἱρεσιάρχηraquo

Παρέλκει τέλος νά ἀναφέρουμε ὅτι ἀπό το παραπάνω θέμα ἀσφαλῶς ἐνοχλεῖται καί laquoκαίγεταιraquo ὁ δαίμονας τοῦ παναιρετικοῦ συγκρητιστικοῦ διαχριστιανικοῦ οἰκουμενισμοῦ καί ὅσοι συνοδοιποροῦν μrsquoαὐτόν19

Μετrsquoεὐχῶν

Ο ΜΗΣΡΟΠΟΛΙΣΗ

+ ὁ Πειραιῶς εραφείμ

19 ΕΒ ΜΗΣΡ ΠΕΙΡΑΙΩ κ ΕΡΑΥΕΙΜ Ἐπιστολή στόν Ἀρχιεπίσκοπο Ἱερώνυμο httpwwwimpgrindexphphome-4anakoino8enta-deltia-typoyanakoino8enta-deltia-typoy-201222-anakoino8enta-deltia-typoy-201264-2012-07-16-02-52-28

ΙΕΡΑ ΜΗΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΑΣΜΑΙΚΗ ΑΚΟΛΟΣΘΙΑ

ΗΣ ΑΓΙΑΣ ΕΝΑΗΣ (Θ΄) ΟΙΚΟΣΜΕΝΙΚΗΣ

ΣΣΝΟΔΟΣ

τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει συγκληθείσης

ἐν ἔτεσι ἀπὸ Χριστοῦ 1341-1351

Ποιηθεῖσα

ὑπό Ἀποστόλου Παπαχρήστου Θεολόγου-Πρωτοψάλτου

ἐξ Ἀγρινίου Αἰτωλοακαρνανίας

Πειραιεὺς 2013

Ψαλλξμέμη ςῇ Β΄ Κσοιακῇ ςμ Νηρςειμ

Εἰς τὸν ἑσπερινόν

Τῶ Σαββάςῳ ἑρπέοαπ μεςὰ ςὸμ ποξξιμιακόμ ρςιυξλξγξῦμεμ ςὸ Μακάοιξπ ἀμήο Δἰπ δὲ ςὸ Κύοιε ἐκέκοανα ἱρςμεμ ρςίυξσπ ι΄ καὶ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ Ἀμαρςάριμα δ΄ ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ Σςιυηοὰ Ποξρόμξια γ καί ςξῦ Τοιῳδίξσ γ΄

Ἦυξπ πλ β Ἡ ἀπεγμχρμέμη

Θεὸπ ὁ θέλχμ πάμςαπ ρχθῆμαι καὶ ςῆπ βαριλείαπ ἀνιχθῆμαι ηὐδόκηραπ Κύοιε διὰ ςμ ρμ υαοίςχμ ρρξμ ςὸμ

ἄμθοχπξμ καὶ υάοιςι Θεὸμ ἀμαδεῖναι βλέπειμ τχςόπ ρξσ ςὰπ ἀκςῖμαπ ἐμ καθαοᾷ καοδίᾳ Διὸ ρύμξδόπ γε ἡ ἐμάςη ςὰπ ἐμεογείαπ ρξσ ἀκςίρςξσπ ἐκήοσνεμ Τοιὰπ ρεπςὴ ὁ Θεὸπ ἡμμ

έλχμ ἐμ πελάγει τιλξρξτίαπ ςῆπ ἀμθοώπχμ γμώρεχπ ςῆπ μαςαίαπ τοξμμ καὶ διδάρκαλξπ ὑπάουχμ ἀληθείαπ ὄμςχπ ὁ

ἄμξσπ Βαολαὰμ ἐκδιδάρκχμ ἀτοόμχπ ὅςι κςιρςαί εἰριμ αἱ υάοιςεπ Θεξῦ ςξῦ ὑφίρςξσ Ἀλλrsquo ἡ ρύμξδόπ γε ἡ ἐμάςη ςὰπ ἐμεογείαπ ρξσ ἀκςίρςξσπ ἐκήοσνεμ Τοιὰπ ρεπςή ὁ Θεὸπ ἡμμ

ὶπ ρχθῆμαι δύμαςαι εἰ μὴ ἔυχμ υαοίςαπ ἀκςίρςξσπ ςὰπ ςξῦ Δερπόςξσ Ἡ τύριπ καὶ γὰο αὐςξῦ ἀποόριςξπ ὑπάουει καὶ

Βαολαὰμ αἱ βλαρτημίαι μακοὰμ αὐςξῦ ὠθξῦρι πάμςαπ ςξὺπ θέλξμςαπ πιρςεῦραι αὐςξῦ μαςαίξιπ λόγξιπ Διὸ δόγμαρι πιρςξὶ ςξῖπ θείξιπ ἐμάςηπ ὄμςχπ ςῆπ ρσμόδξσ ἑπόμεμξι ςὴμ ρχςηοίαμ λαμβάμξμεμ

Δόνα Ἦυξπ πλ β΄

Π

Τ

ὰπ μσρςικὰπ ρήμεοξμ ςξῦ Πμεύμαςξπ ράλπιγγαπ ςξὺπ θεξτόοξσπ Παςέοαπ ἀμεστημήρχμεμ ςξὺπ μελῳδήραμςαπ ἐμ

μέρῳ ςῆπ κκληρίαπ μέλξπ ἐμαομόμιξμ θεξλξγίαπ Τοιάδα μίαμ ἀπαοάλλακςξμ ξὐρίαμ ςε καὶ θεόςηςα ςξὺπ καθαιοέςαπ Λαςίμχμ καὶ οθξδόνχμ ποξμάυξσπ ςξὺπ ποερβεύξμςαπ πάμςξςε Κσοίῳ ἐλεηθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Καὶ μῦμ Θεξςόκιξμ

Τὸ α΄ ςξῦ ἤυξσ

Δἴρξδξπ Φπ ἱλαοόμ Τὸ Ποξκείμεμξμ ςῆπ ἡμέοαπ καὶ ςὰ Ἀμαγμώρμαςα

Δεσςεοξμξμίξσ ςὸ Ἀμάγμχρμα

(Κετ α΄ 8-1115-17)

ἶπε Μχρῆπ ποὸπ ςξὺπ σἱξὺπ Ἰροαήλ ἴδεςε παοαδέδχκεμ ἐμώπιξμ ὑμμ ςὴμ γῆμ εἰρπξοεσθέμςεπ κληοξμξμήραςε ςὴμ γῆμ ἣμ ὤμξρα ςξῖπ παςοάριμ ὑμμ ςῶ ῾Αβοαὰμ καὶ ᾿Ιραὰκ

καὶ ᾿Ιακὼβ δξῦμαι αὐςξῖπ καὶ ςῶ ρπέομαςι αὐςμ μες᾿ αὐςξύπ καὶ εἶπα ποὸπ ὑμᾶπ ἐμ ςῶ καιοῶ ἐκείμῳ λέγχμ ξὐ δσμήρξμαι μόμξπ τέοειμ ὑμᾶπ Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ὑμμ ἐπλήθσμεμ ὑμᾶπ καὶ ἰδξύ ἐρςε ρήμεοξμ ὡρεὶ ςὰ ἄρςοα ςξῦ ξὐοαμξῦ ςῶ πλήθει Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ὑμμ ποξρθείη ὑμῖμ ὡπ ἐρςὲ υιλιξπλαρίχπ καὶ εὐλξγῆραι ὑμᾶπ καθόςι ἐλάληρεμ ὑμῖμ καὶ ἔλαβξμ ἐν ὑμμ ἄμδοαπ ρξτξὺπ καὶ ἐπιρςήμξμαπ καὶ ρσμεςξὺπ καὶ καςέρςηρα αὐςξὺπ ἡγεῖρθαι ἐτ᾿ ὑμμ υιλιάουξσπ καὶ ἑκαςξμςάουξσπ καὶ πεμςηκξμςάουξσπ καὶ δεκάουξσπ καὶ γοαμμαςξειραγχγεῖπ ςξῖπ κοιςαῖπ ὑμμ καὶ ἐμεςειλάμημ ςξῖπ κοιςαῖπ ὑμμ ἐμ ςῶ καιοῶ ἐκείμῳ λέγχμ διακξύεςε ἀμὰ μέρξμ ςμ ἀδελτμ ὑμμ καὶ κοίμαςε δικαίχπ ἀμὰ μέρξμ ἀμδοὸπ καὶ ἀμὰ μέρξμ ἀδελτξῦ καὶ ἀμὰ μέρξμ ποξρηλύςξσ αὐςξῦ ξὐκ ἐπιγμώρῃ ποόρχπξμ ἐμ κοίρει καςὰ ςὸμ μικοὸμ καὶ καςὰ ςὸμ μέγαμ κοιμεῖπ ξὐ μὴ ὑπξρςείλῃ ποόρχπξμ ἀμθοώπξσ ὅςι ἡ κοίριπ ςξῦ Θεξῦ ἐρςι καὶ ςὸ οῆμα ὃ

Τ

Ε

ἐὰμ ρκληοὸμ ᾖ ἀτ᾿ ὑμμ ἀμξίρεςε αὐςὸ ἐπ᾿ ἐμέ καὶ ἀκξύρξμαι αὐςό

Τῆπ νόδξσ ςὸ ἀμάγμχρμα

(Κετ κδ΄ 12-18)

ἶπε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ ἀμάβηθι ποόπ με εἰπ ςὸ ὄοξπ καὶ ἴρθι ἐκεῖ καὶ δώρχ ρξι ςὰ πσνία ςὰ λίθιμα ςὸμ μόμξμ καὶ ςὰπ ἐμςξλάπ ἃπ ἔγοαφα μξμξθεςῆραι αὐςξῖπ καὶ ἀμαρςὰπ Μχσρῆπ

καὶ ᾿Ιηρξῦπ ὁ παοερςηκὼπ αὐςῶ ἀμέβηραμ εἰπ ςὸ ὄοξπ ςξῦ Θεξῦ καὶ ςξῖπ ποερβσςέοξιπ εἶπαμ ἡρσυάζεςε αὐςξῦ ἕχπ ἀμαρςοέφχμεμ ποὸπ ὑμᾶπ καὶ ἰδξὺ ᾿Ααοὼμ καὶ ῍Ωο μεθ᾿ ὑμμ ἐάμ ςιμι ρσμβῇ κοίριπ ποξρπξοεσέρθχραμ αὐςξῖπ καὶ ἀμέβη Μχσρῆπ καὶ ᾿Ιηρξῦπ εἰπ ςό ὄοξπ καί ἐκάλσφεμ ἡ μετέλη ςὸ ὄοξπ καὶ καςέβη ἡ δόνα ςξῦ Θεξῦ ἐπὶ ςὸ ὄοξπ ςὸ Σιμά καὶ ἐκάλσφεμ αὐςὸ ἡ μετέλη ἓν ἡμέοαπ καὶ ἐκάλερε Κύοιξπ ςὸμ Μχσρῆμ ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ἑβδόμῃ ἐκ μέρξσ ςῆπ μετέληπ ςὸ δὲ εἶδξπ ςῆπ δόνηπ Κσοίξσ ὡρεὶ πῦο τλέγξμ ἐπὶ ςῆπ κξοστῆπ ςξῦ ὄοξσπ ἐμαμςίξμ ςμ σἱμ ᾿Ιροαήλ καὶ εἰρῆλθε Μχσρῆπ εἰπ ςὸ μέρξμ ςῆπ μετέληπ καὶ ἀμέβη εἰπ ςὸ ὄοξπ καὶ ἦμ ἐκεῖ ἐμ ςῶ ὄοει ςερραοάκξμςα ἡμέοαπ καὶ ςερραοάκξμςα μύκςαπ

Τῆπ νόδξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (Κετ λγ΄ 11-23 - λδ΄ 4-6 8)

΄ λάληρε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ ἐμώπιξπ ἐμχπίῳ ὡπ εἴ ςιπ λαλήρει ποὸπ ςὸμ ἑασςξῦ τίλξμ καὶ ἀπελύεςξ εἰπ ςὴμ παοεμβξλήμ ὁ δὲ θεοάπχμ ᾿Ιηρξῦπ σἱὸπ Νασῆ μέξπ ξὐκ

ἐνεπξοεύεςξ ἐκ ςῆπ ρκημῆπ Καὶ εἶπε Μχσρῆπ ποὸπ Κύοιξμ ἰδξὺ ρύ μξι λέγειπ ἀμάγαγε ςὸμ λαὸμ ςξῦςξμ ρὺ δὲ ξὐκ ἐδήλχράπ μξι ὃμ ρσμαπξρςελεῖπ μες᾿ ἐμξῦ ρὺ δέ μξι εἶπαπ ξἶδά ρε παοὰ πάμςαπ καὶ υάοιμ ἔυειπ παο᾿ ἐμξί εἰ ξὖμ εὕοηκα υάοιμ ἐμαμςίξμ ρξσ ἐμτάμιρόμ μξι ρεασςὸμ γμχρςπ ἵμα ἴδχ ρε ὅπχπ ἂμ ὦ εὑοηκὼπ υάοιμ ἐμαμςίξμ ρξσ καὶ ἵμα γμ ὅςι λαόπ ρξσ ςὸ ἔθμξπ ςὸ μέγα ςξῦςξ καὶ λέγει αὐςὸπ ποξπξοεύρξμαί ρξσ καὶ καςαπαύρχ ρε καὶ λέγει ποὸπ αὐςόμ εἰ

Ε

Ε

μὴ αὐςὸπ ρὺ ρσμπξοεύῃ μή με ἀμαγάγῃπ ἐμςεῦθεμ καὶ ππ γμχρςὸμ ἔρςαι ἀληθπ ὅςι εὕοηκα υάοιμ παοὰ ρξί ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ ἀλλ᾿ ἢ ρσμπξοεσξμέμξσ ρξσ μεθ᾿ ἡμμ καὶ ἐμδξναρθήρξμαι ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ παοὰ πάμςα ςὰ ἔθμη ὅρα ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἐρςι καὶ εἶπε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ καὶ ςξῦςόμ ρξι ςὸμ λόγξμ ὃμ εἴοηκαπ πξιήρχ εὕοηκαπ γὰο υάοιμ ἐμώπιξμ ἐμξῦ καὶ ξἶδά ρε παοὰ πάμςαπ καὶ λέγει ἐμτάμιρόμ μξι ρεασςόμ καὶ εἶπεμ ἐγὼ παοελεύρξμαι ποόςεοόπ ρξσ ςῇ δόνῃ μξσ καὶ καλέρχ ςῶ ὀμόμαςί μξσ Κύοιξπ ἐμαμςίξμ ρξσ καὶ ἐλεήρχ ὃμ ἂμ ἐλε καὶ ξἰκςειοήρχ ὃμ ἂμ ξἰκςείοχ καὶ εἶπεμ ξὐ δσμήρῃ ἰδεῖμ ςὸ ποόρχπόμ μξσ ξὐ γὰο μὴ ἴδῃ ἄμθοχπξπ ςὸ ποόρχπόμ μξσ καὶ ζήρεςαι καὶ εἶπε Κύοιξπ ἰδξὺ ςόπξπ παο᾿ ἐμξί ρςήρῃ ἐπὶ ςῆπ πέςοαπ ἡμίκα δ᾿ ἂμ παοέλθῃ ἡ δόνα μξσ καὶ θήρχ ρε εἰπ ὀπὴμ ςῆπ πέςοαπ καὶ ρκεπάρχ ςῇ υειοί μξσ ἐπὶ ρέ ἕχπ ἂμ παοέλθχ καὶ ἀτελ ςὴμ υεῖοα καὶ ςόςε ὄφει ςὰ ὀπίρχ μξσ ςὸ δὲ ποόρχπόμ μξσ ξὐκ ὀτθήρεςαί ρξι (Κετ ΛΔ΄) Καὶ ἐλάνεσρε δύξ πλάκαπ λιθίμαπ καθάπεο καὶ αἱ ποςαι καὶ ὀοθοίραπ Μχσρῆπ ἀμέβη εἰπ ςὸ ὄοξπ ςὸ Σιμά καθόςι ρσμέςανεμ αὐςῶ Κύοιξπ καὶ ἔλαβε Μχσρῆπ ςὰπ δύξ πλάκαπ ςὰπ λιθίμαπ καὶ καςέβη Κύοιξπ ἐμ μετέλῃ καὶ παοέρςη αὐςῶ ἐκεῖ καὶ ἐκάλερε ςῶ ὀμόμαςι Κσοίξσ καὶ παοῆλθε Κύοιξπ ποὸ ποξρώπξσ αὐςξῦ καὶ ἐκάλερε Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ξἰκςίομχμ καὶ ἐλεήμχμ μακοόθσμξπ καὶ πξλσέλεξπ καὶ ἀληθιμόπ καὶ ρπεύραπ Μχσρῆπ κύφαπ ἐπὶ ςὴμ γῆμ ποξρεκύμηρε

Δἰπ ςὴμ Λιςὴμ ςὰ ρσμήθη

Ἰδιόμελξμ Ἦυξπ β΄

ςε ὁ Βαολαὰμ καὶ Ἀκίμδσμξπ καὶ ξἱ ρὺμ αὐςξῖπ δσρρεβεῖπ ςξὺπ ἐμ καθαοᾷ καοδίᾳ ςὸ τπ ςὸ ἄκςιρςξμ ὁομςαπ

ὀοθξδόνξσπ ἐυλεύαζξμ Καὶ ἐμ πλάμῃ εἶμαι μξμίζξμςεπ ἐβόχμ ποὸπ αὐςξύπ μεῖπ ξὐ Θεὸμ ποξρκσμεῖςε ἕμα ἀλλὰ ὄυλξμ θεξςήςχμ καὶ ξὐ Πμεῦμα ἅγιξμ ἕμ ποξρκσμεῖςε ἄλλα ὄυλξμ πμεσμάςχμ Ὅθεμ ὑμᾶπ δικαίχπ διθεΐςαπ καὶ πξλσθεΐςαπ ποξραγξοεύξμεμ Τόςε ὁ Θερραλξμίκηπ ποόεδοξπ καὶ θεξλόγχμ ἔναουξπ ὁ θεῖξπ Παλαμᾶπ Γοηγόοιξπ ἔτη ποὸπ αὐςξύπ Δἰ καὶ ἡμμ ςξὺπ λόγξσπ ξὐ πιρςεύεςε ςὰ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ

ρσγγοάμμαςα ἀμαγμώραςε καὶ γμςε ςὴμ ἀλήθειαμ Διξμσρίξσ ςξῦ ρξτχςάςξσ Ἀοεξπαγίςξσ Ἀθαμαρίξσ καὶ Βαριλείξσ ςμ Μεγάλχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Χοσρξρςόμξσ Κσοίλλξσ ςξῦ Ἀλεναμδοέχμ ποξέδοξσ Ἀμδοέξσ Κοήςηπ ςμ θεξλόγχμ ποξκοίςξσ Μανίμξσ πάμσ ςξῦ μξλξγηςξῦ καὶ Ἰχάμμξσ πέλαγξπ δξγμάςχμ ςξῦ Δαμαρκημξῦ Καὶ γμςε ὅςι ἡ τύριπ ςῆπ ὑπεοξσρίξσ Τοιάδξπ ἐρςὶμ ἀποόριςξπ αἱ δὲ ἄκςιρςαι αὐςῆπ ἐμέογειαι μεθεκςαὶ ςξῖπ ἀμθοώπξιπ καςαρκεσάζξσραι αὐςξὺπ θεξὺπ καςὰ υάοιμ Ταῖπ ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ ὁ Θεὸπ ἐλέηρξμ καὶ ρρξμ ἡμᾶπ

Δόνα Ἦυξπ γ΄

πξρςξλικμ παοαδόρεχμ ἀκοιβεῖπ τύλακεπ γεγόμαςε ἅγιξι Παςέοεπmiddot ςῆπ γὰο Ἁγίαπ Τοιάδξπ ςὸ ὁμξξύριξμ καὶ ἄκςιρςξμ

καὶ ςῆπ ξὐρίαπ αὐςῆπ ςὸ ἀποόριςξμ καὶ ἀμέθεκςξμ οθξδόνχπ δξγμαςίραμςεπ Τάπ δὲ ἐμεογείαπ Αὐςῆπ ἄκςιρςξσπ καὶ μεθεκςὰπ ςξῖπ πᾶρι εἶμαι ποὸπ ρχςηοίαμ ἀμθοώπχμ καὶ θέχριμ ἐκηούναςε Καςακοίμαςε Θμα ςξῦ Ἀκιμάςξσ καὶ καςεμπξοίαπ Ἀμρέλμξσ ςὴμ ἐμ ςξῖπ βίβλξιπ αὐςμ κξρμικὴμ τιλξρξτίαμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ Βαολαὰμ ςὸμ ἀκέταλξμ καςῃρυύμαςε καὶ Ἀκίμδσμξμ ςὸμ ἄμξσμ καὶ ἀδελτξὺπ Κσδώμη Δημήςοιξμ καὶ Ποόυξοξμ Μεθ ὧμ Κσπαοιρριώςημ Ἰχάμμημ Νικητόοξμ ςε Γοηγξοᾶμ μμαμξσὴλ Καλέκαμ καὶ παςοιάουημ Ἰχάμμημ ςξὺπ πεοὶ ςὴμ εὐρέβειαμ ἀρςξυήραμςαπ Ὧμ ςῆπ πλάμηπ αἰςήραρθε ῥσρθέμςαπ ἡμᾶπ Λαςίμχμ ςε ἀπάςηπ καὶ ἀθεΐαπ ἀκηλίδχςξμ ἡμμ ςὸμ βίξμ ὀοθξδόνχπ διατσλάρρξμςαπ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

εξςόκε ἡ ποξρςαρία πάμςχμ ςμ δεξμέμχμ εἰπ ρὲ θαοοξῦμεμ εἰπ ρὲ κασυώμεθα ἐμ ρξὶ πᾶρα ἡ ἐλπὶπ ἡμμ

ἐρςι Ποέρβεσε ςῶ ἐκ ρξῦ ςευθέμςι ὑπὲο ςμ ἀυοείχμ δξύλχμ ρξσ

Δἰπ ςὸμ Σςίυξμ Ἀμαρςάριμα ςξῦ ἤυξσ

Δόνα Τμ ἁγ Παςέοχμ Ἦυξπ δ΄

Θ

ὴμ ἐςήριξμ μμήμημ ρήμεοξμ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ςμ ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ ρσμαθοξιρθέμςχμ ἐμ ςῇ λαμποᾷ

πόλει Κχμρςαμςίμξσ ςμ ὀοθξδόνχμ ςὰ ρσρςήμαςα εὐρεβξῦμςεπ πιρςπ ἑξοςάρχμεμ Οὗςξι ξὖμ πεοὶ ςξῦ ἀκςίρςξσ τχςὸπ ςῆπ μεςαμξοτώρεχπ ςξῦ Κσοίξσ ἀκξύραμςεπ ὅςι ςὸ ἐμ Θαβχοίῳ λάμφαμ τπ θεόςηςξπ ξὐκ ἀποόρηςξμ ἦμ ξὐδέ καςὰ ἀλήθειαμ ὑπῆουεμ τπ θεόςηςξπ ξὐδὲ ἀγγέλχμ ὅλχπ ἱεοώςεοξμ ἢ ἀμώςεοξμ ἀλλὰ υεῖοξμ καὶ καςώςεοξμ καὶ αὐςῆπ ςῆπ ἡμεςέοαπ μξήρεχπ καὶ φσυμ Τξῦ Βαολαὰμ καὶ ςμ ρὺμ αὐςῶ τοεμξβλαβπ ςαῦςα κηοσςςόμςχμ Διὰ ςξῦςξ πάμςα ςὰ ςμ Λαςίμχμ ληοώδη δόγμαςα ρσμξδικπ ἐνξρςοάκιραμ Καὶ ςὸ Θαβώοιξμ τπ ἐν ἀποξρίςξσ ξὐρίαπ ςξῦ Χοιρςξῦ ποξεουόμεμξμ ἄκςιρςξμ καὶ μεθεκςὸμ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἐμ Πμεύμαςι ἁγίῳ ὄμςχμ ρατπ ταμεοξύμεμξμ ἐδίδαναμ ὁμξλξγεῖμ ἐμ ςῶ ρεπςῶ ςῆπ ἐμάςηπ Σσμόδξσ ὅοῳ Αὐςξῖπ καὶ ἡμεῖπ βξήρχμεμmiddot οθξδξνίᾳ ςὴμ κκληρίαμ ρςηοίναςε πξιμέμεπ καὶ δξῦλξι Χοιρςξῦ καὶ ποερβεύραςε ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Και μῦμ Θεξςξκίξμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ

εῦρξμ παοακλήρερι ρμ ἱκεςμ Παμάμχμε παύξσρα δειμμ ἡμμ ἐπαμαρςάρειπ πάρηπ θλίφεχπ ἡμᾶπ

ἀπαλλάςςξσραmiddot ρὲ γὰο μόμημ ἀρταλῆ καὶ βεβαίαμ ἄγκσοαμ ἔυξμεμ καὶ ςὴμ ρὴμ ποξρςαρίαμ κεκςήμεθα Μὴ αἰρυσμθμεμ Δέρπξιμα ρὲ ποξρκαλξύμεμξιmiddot ρπεῦρξμ εἰπ ἱκερίαμ ςμ ρξὶ πιρςπ βξώμςχμmiddot Χαῖοε Δέρπξιμα ἡ πάμςχμ βξήθεια υαοὰ καὶ ρκέπη καὶ ρχςηοία ςμ φσυμ ἡμμ

Ἀπξλσςίκιξμ Ἀμαρςάριμξμ

Ἀπξλσςίκιξμ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ πλ δ πεοδεδξναρμέμξπ εἶ Χοιρςὲ ὁ Θεὸπ ἡμμ ὁ τχρςῆοαπ ἐπὶ γῆπ ςξὺπ Παςέοαπ ἡμμ θεμελιώραπ καὶ διrsquo αὐςμ ποὸπ ςὴμ ἀληθιμὴμ πίρςιμ πάμςαπ ἡμᾶπ ὁδηγήραπ πξλσεύρπλαγυμε δόνα ρξι

Τξῦ ἁγ Γοηγξοίξσ Παλαμᾶ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁ τχρςήο κκληρίαπ ςὸ ρςήοιγμα καὶ διδάρκαλε ςμ Μξμαρςμ ἡ καλλξμή ςμ θεξλόγχμ

Τ

Ν

ὑπέομαυξπ ἀποξρμάυηςξπ Γοηγόοιε θασμαςξσογέ Θερραλξμίκηπ ςὸ καύυημα κῆοσν ςῆπ υάοιςξπ ἱκέςεσε διὰ παμςόπ ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Δόνα Τμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁδηγξί ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ Παςέοεπ ἔμδξνξι ςῆπ ςμ Λαςίμχμ ξἱ δειμῆπ τιλξρξτίαπ καὶ πλάμηπ ἡμᾶπ

ῥσράμεμξι ρὺμ Γοηγξοίῳ ςῶ κλειμῶ ςάπ ἐμεογείαπ ςξῦ Κςίρςξσ ἀκςίρςξσπ εἶμαι ξἱ δξγμαςίραμςεπ δι ὧμ ἡμεῖπ ξἱ ἐπὶ γῆπ θεξύμεθα παμμακάοιρςξι

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

δι ἡμᾶπ γεμμηθεὶπ ἐκ Παοθέμξσ καὶ ρςαύοχριμ ὑπξμείμαπ ἀγαθέ ὁ θαμάςῳ ςὸμ θάμαςξμ ρκσλεύραπ καὶ ἔγεοριμ

δείναπ ὡπ Θεόπ μὴ παοίδῃπ ξὓπ ἔπλαραπ ςῇ υειοί ρξσ δεῖνξμ ςὴμ τιλαμθοχπίαμ ρξσ ἐλέημξμ δέναι ςὴμ ςεκξῦράμ ρε Θεξςόκξμ ποερβεύξσραμ ὑπὲο ἡμμ καὶ ρρξμ Σχςὴο ἡμμ λαὸμ ἀπεγμχρμέμξμ

ΕΙΣ ΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Ἡ ρσμήθηπ ρςιυξλξγία ἀμςὶ δὲ ςξῦ Ἀμώμξσ λέγξμεμ ςὸμ Πξλσέλεξμ Καθίρμαςα Ἀμαρςάριμα καὶ ςὰ λξιπὰ ὁμξίχπ καςὰ ςὴμ ρσμήθειαμ

Δἶςα ξἱ Καμόμεπ ὁ ἀμαρςάριμξπ (μεςὰ ςμ εἱομμ) ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ καὶ ὁ ςξῦ Τοιῳδίξσ μεςά ρςίυξσ Ἅγιε ςξῦ Θεξῦ

καμὼμ ςμ Ἁγίχμ ξὗ ἡ ἀκοξρςιυὶπ

μ μ ρ ύ μ ξ δ ξ μ ἁ γ ί α μ ἐ μ ά ς η μ Ἀ π ξ ρ ς ό λ ξ σ

Ὠδὴ α΄ Ἦυξπ δ΄ Ἀμξίνχ ςὸ ρςόμα μξσ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μμξῦμςι ποξθέμεμξμ ςὴμ θεῖαμ ρύμξδξμ Κύοιε ἐμάςημ ςὴμ πάμρεπςξμ Τοιὰπ ὑπέοθεε ςῆπ ρξτίαπ ρξσ παοάρυξσ μξι

ῥαμίδα καὶ δόπ μξι τσλάρρξμςα πιρςὴμ ςὴμ ἄμχμξμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξμὰπ ςοιρσπόρςαςε καὶ ςῇ ξὐρίᾳ ἀποόριςε ἄκςιρςε ἀΐδιε καὶ ἀκαςάληπςε ἡ μηδέπξςε ἀμθοώπξιπ ὁοχμέμη

ςὴμ υάοιμ ςὴμ ἄμχθεμ ςὴμ ρὴμ παοάρυξσ μξι

Δόνα ξρήραμςαπ ἅγιξι πεοὶ ςὸ ρέβαπ καθείλεςε δειμξὺπ Λαςιμότοξμαπ διατσλάρρξμςεπ θείξιπ δόγμαρι ὀοθόδξνξμ

πίρςιμ Ὅθεμ καςὰ υοέξπ μῦμ ὑμᾶπ γεοαίοξμεμ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Μῆςεο Παμάμχμε Ὦ ἱεοὸμ ἐμδιαίςημα Ἡ τπ ςὸ ἀποόριςξμ ἡμῖμ κσήραρα ἐκδσρώπηρξμ τχςίραι μξσ ςὸ

ρκόςξπ ὡπ ποὶμ ἀμεβόα ρξι ὁ θεῖξπ Γοηγόοιξπ

Ὠδή γ Τξὺπ ρξὺπ ὑμμξλόγξσπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

Μ

Ν

ατεῖπ ἐκζηςξῦριμ ἀπξδείνειπ Ἀκίμδσμξπ Βαολαὰμ καὶ ξἱ λξιπξί ἡ ρύμξδξπ παοέθηκεμ αὐςξῖπ Παςέοχμ κείμεμα

οθξδξνίαμ πμέξμςα καὶ θεξμάυξσπ ἐλέγυξμςα Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

πάουχμ ἀμέθεκςξπ ςῇ τύρει ἀλλ ὅμχπ ραῖπ ἐμεογείαιπ μεθεκςόπ Σχςὴο θεεῖπ μεθένει ἡμᾶπ ὡπ ὁ Δασὶδ

ποξέγοατεμmiddot laquoΘεὸπ θεμ ὀτθήρεςαι μέρῳ Σιὼμ ὡπ ηὐδόκηρεμraquo

Δόνα αξὺπ ςξὺπ πιρςξὺπ ὁομ ὁ Πέςοξπ ςξῦ Πμεύμαςξπ τάρκει ποὸπ αὐςξύπ ἔρςε ςαπειμξὶ Χοιρςόπ υάοιμ γὰο παοέυει

ἡμῖμ Οὗ ςαῖπ ποερβείαιπ Κύοιε ρρξμ ἡμᾶπ ὡπ τιλάμθοχπξπ

Καὶ μῦμ Παῦλξπ μὴ τέοχμ ςάπ βαράμξσπ ἐκ μόρχμ αὐςξῦ Χοιρςῶ ἐκοαύγαζεmiddot ἴαρέ με Κύοιε ὁ δὲ τηρὶμ ἡ υάοιπ μξσ ἀοκεῖ ρξι

ξὗ εὐυαῖπ Σχςὴο καὶ ςῆπ Ἁγμῆπ ρρξμ ἅπαμςαπ

Κάθιρμα Ἦυξπ πλ δ΄ Τὴμ Σξτίαμ καὶ Λόγξμ ςμ ὅλχμ δερπόςηπ καὶ πξιηςήπ ὁ ςῇ τύρει ἀποόριςξπ ἀπαθήπ ἀόοαςξπ ἄκςιρςξπ ἀκαςάληπςξπ ἄυοξμξπ ςῇ

αὐςξῦ εὐρπλαυμίᾳ ἡμῖμ πεταμέοχςαι ἐμ ἄκςιρςξιπ αὐςξῦ ἐμεογείαιπ καὶ υάοιρι εἷπ γὰο ςῇ ξὐρίᾳ καὶ ἐμεογείᾳ ὑπάουχμ θεεῖ ςξὺπ ποξρςοέυξμςαπ ποὸπ αὐςὸμ ἐμ ἁγμόςηςιmiddot ποὸπ αὐςὸμ ξὖμ βξήρχμεμmiddot δόνα ρξι Τοιὰπ ὁ Θεόπ ὅςι ρῴζειπ ἅπαμςαπ Σχςὴο ἡμμ διὰ πλήθξσπ ἐλέξσπ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ Κύοιε

Δόνα Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

απειμξὶ ςῇ καοδίᾳ μήςηο Θεξῦ καςὰ υοέξπ ὑμμξῦμέμ ρε ἀγαθή θαμάςξσ γὰο διέρχραπ αἰχμίξσ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ ἐκ

Βαολαὰμ ἀπιρςίαπ Λαςίμχμ τασλόςηςξπ ςμ βλαρτημξύμςχμ ἀτόβχπ ςὴμ υάοιμ ςξῦ Πμεύμαςξπ Ὅθεμ τχςιρθεὶπ ὁ Ἰχάμμηπ ἐβόα ἐμ μέρῳ Σσμόδξσ ςε βαριλεὺπ ὁ μακάοιξπ laquoΤῶ Κσοίῳ ποξρπέρχμεμ ἵμα ὀοθξδόνχμ τχμὰπ εἰρακξύρῃ Κύοιξπ ρςήοινῃ ἡμᾶπ καὶ εὐυαῖπ ςῆπ Παοθέμξσ ὡπ εὔρπλαυμξπraquo

Σ

Ν

Τ

Ὠδή δ΄ καθήμεμξπ ἐμ δόνῃ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

εῦςε πάμςεπ ςξῦ μεγάλξσ Βαριλείξσ ἀκξύρχμεμ Δὐμόμιξμ τσμξῦμςαmiddot laquoππ Θεξῦ ἐμ τύρει ὑπάουξσρι ςὸ δημιξσογικὸμ

καὶ ποξγμχρςικὸμ ἅπεο δηλξῖ ςὴμ ἐμέογειαμ καὶ ξὐ ςὴμ τύριμ ἀμόηςεraquo Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ὑφίμξσπ θεξλόγξπ Μάνιμξπ ὁ θεῖξπ τηρὶμ ἡμῖμmiddot ξὐκ ἄμεσ ἐμεογείαπ τσρικῆπ ςμ ὄμςχμ ὑτέρςηκεμ ξὐδέμα Πάλιμ ξἱ

παςέοεπ ἡμῖμ λέγξσριμ ξὐδὲ τύριπ μία ἂμεσ ἐμεογείαπ γιμώρκεςαι

Δόνα όρξμ ςὴμ ςμ κακξδόνχμ ξἱ παςέοεπ διώκξμςεπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ἔτηραμmiddot διπλαὶ αἱ ἐμέογειαι ξὖραι Χοιρςξῦ

καὶ μὴ ἀμςίπαλξι ἀμθοχπίμημ δὲ ςὴμ θείαμ ὑπακξύει ὡπ γέγοαπςαι

Καὶ μῦμ τηρὶμ Δαμαρκημόπ γε ςὴμ ἐμέογειαμ ποόρυχμεμ ἡ ἐμέογεια τηρὶμ ξὖμ δοαρςικὴ καὶ ξὐριώδηπ ςῆπ τύρεχπ

κίμηριπ Φύριπ ἐμεογηςικὸμ εἰρίμ ἐν ἧπ ἐμέογεια ποόειρι Θεξῦ ςξῦ παμςάμακςξπ

Ὠδή ε΄ νέρςη ςὰ ρύμπαμςα

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ιγμώρκειμ δὲ υοή ἡμᾶπ ππ ἑομημεύξσμ ἔλεγεμ Παῦλξμ Ἰχάμμηπ υοσρξοοήμχμmiddot τοόμημα ρώμαςόπ ἐρςι θάμαςξπ

πμεύμαςξπ δ εἰοήμη καὶ ζχή ἐμεογείαπ ςε τύρεχπ υχοιρμὸμ μὴ πξιξύμεμξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

δὼμ ὁ τιλάμθοχπξπ ςὸ ἀρθεμὲπ ςῆπ τύρεχπ ςμ βοξςμ ξὐ υαοίςαπ παοέυει πάραπ ςξῦ Πμεύμαςξπ ὁ υοσρξλόγξπ τηρίμ

ἵμα μὴ μξμίρῃ ςίπ πξςε υάοιμ εἶμαι ςὴμ τύριμ Θεξῦ ςὴμ ἀποόριςξμ ἅπαρι

Δ

Ν

Γ

Δόνα κξύρχμεμ τάρκξμςξπ ςξῦ Ἰξσρςίμξσ δόγμαςα μάοςσοξπ ὁμξῦ καὶ τιλξρότξσ ὁ ἀπξοοίπςχμ βξσλῆπ ξὐρίαπ ςε ςὴμ

διατξοὰμ καὶ ςξῦ Θεξῦ ἀπξοοίπςει ὕπαονιμ πξίηριμ καὶ ἐμέογειαμ

Καὶ μῦμ ξὸπ καθαοόςηςι ὁ θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ τάρκει ςὴμ ἐμέογειαμmiddot Θεὸπ εἶ ςῇ ἐμεογείᾳ τύριπ ἀυώοιρςξπ εἶ

ἑκάςεοξμ γὰο ἀπεοίγοαπςξμ Διό παμςελπ ἐρςὶ ρατπ ἀπ ἀλλήλχμ ἀυώοιρςα

Ὠδή π΄ Τὴμ θείαμ ςαύςημ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μ λόγξιπ θείξιπ βξᾷ ἡμῖμ ὁ μέγαπ Ἀθαμάριξπmiddot ὡπ ἡ τλόν ἐκ ςξῦ πσοόπ ἐρςι αἰςιαςὸμ ἐν αἰςίξσ γε ξὕςχπ ἐρςὶμ ἐμέογεια

ἐκ ςῆπ τύρεχπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξξῦμςεπ εἶμαι ἐμέογειαμ κςιρςὴ Θεξῦ καὶ τύριπ κςιρςή ἐρςι ὡπ τηρὶ Μάνιμξπmiddot ςὴμ ἐμέογειαμ ἄκςιρςξμ

πιρςεύξμεμ καὶ τύριμ ἄκςιρςξμ ρέβξμεμ

Δόνα ξμίμχπ πᾶρα ἡ ρύμξδξπ τσμξῦρα κακξδόνχμ δσρέβειαμ ςαῦςα ἐτθέγναςξmiddot ἄκςιρςξι μὲμ αἱ ἐμέογειαι κξιμαὶ δὲ ςῆπ

Τοιάδξπ ἀεὶ ὑπάουξσρι

Καὶ μῦμ γμὴ παοθέμε Θεόμσμτε ἡ ςέναρα Θεὸμ ὑπεοξύριξμ ἄμαουξμ ἄκςιρςξμ ςξῦςξμ ἀεὶ καθικέςεσεmiddot οθξδξνίαπ ςοίβξιπ ἡμᾶπ

πξοεύερθαι

Κξμςάκιξμ Ἦυξπ πλβ΄ Τὴμ ὑπὲο ἡμμ ὴμ ὑπὲο ἡμμ πληομ ρξσ ξἰκξμξμίαμ Κύοιε παςέοαπ ρσμήθοξιραπ δξγμαςίραι ἄκςιρςξμ ςὴμ τύριμ ρξσ εἶμαι καὶ

Ν

Ν

Ν

Τ

ἐμέογειαμ τύριμ ξὖραμ ἀμέθεκςξμ μεθεκςήμ δὲ ςὴμ ἐμέογειαμ Καὶ βξμ ςξῖπ ἀγαπρί ρεmiddot ἐγώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Οἶκξπ ήμεοξμ ὁ ξὐοαμὸπ καὶ ἡ γῆ υξοεσέςχραμ Σήμεοξμ ςμ οθξδόνχμ ρσρςήμαςα παμηγσοίζξμςεπ υεῖοαπ κοξςήρχμεμ

Σήμεοξμ ἐμ τχμαῖπ καὶ ἀλλαλαγμξῖπ ςὴμ Τοιάδα πάμςεπ δξνάρχμεμ Αὕςη γὰο ςὰ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ρσρςήμαςα ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ εἰπ ςὴμ Βαριλεύξσραμ πόλιμ ρσμήθοξιρεμ Οἵςιμεπ ρσμελθόμςεπ ςὰ ςξῦ Βαολαὰμ καὶ Λαςίμχμ ἄθεα δόγμαςα καθεῖλξμ Πᾶραμ ςὴμ τλσαοίαμ καὶ ταμςαρίαμ αὐςμ ἀπεδίχναμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ αὐςμ ςῶ πσοὶ παοαδεδχκόςεπ ἀμεθεμάςιραμ Ὅθεμ ξὖμ καὶ ὁ Δερπόςηπ βλέπχμ ἡμᾶπ ςάπ ςξῦ ἁγίξσ Γοηγξοίξσ ςξῦ Παλαμᾶ καὶ οθξδξνίαπ παοαδόρειπ κοαςξῦμςαπ βξᾷ ποὸπ ἡμᾶπmiddot γώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Σςίυξι Παςέοαπ ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ ρέβχ

ςξὺπ ρύμ ςάγμαριμ ἐμμέα υξοξβαςξῦμςαπ ἐμ πόλῳ

Οὐρίᾳ Θεὸπ ἀποόριςξπ ὑπάουχμ ἀκςίρςξιπ κςίρει κξιμχμεῖ ἐμεογείαιπ

ῇ αὐςῇ ἡμέοᾳ ςὴμ μάςημ Οἰκξσμεμικὴμ Σύμξδξμ ἑξοςάζξμεμ ἐμ ᾗ ξἱ θειόςαςξι Παςέοεπ ἐδξγμάςιραμ πεοί ςῆπ ἀκςίρςξσ Οὐ-

ρίαπ καὶ ςμ ἀκςίρςχμ μεογειμ ςξῦ ἐμ Τοιάδι Θεξῦ ἀπεδέναμ-ςξ ςὸμ Ἡρσυαρμὸμ καὶ καςεδίκαραμ ςὰπ αἱοεςικὰπ δξναρίαπ Βαο-λαὰμ ςξῦ Καλαβοξῦ

Συναξάριον

μάςη Οἰκξσμεμικὴ Σύμξδξπ ρσμεκλήθη ἐμ Κχμρςαμςι-μξσπόλει πεοὶ ςὸ ἔςξπ 1351 μΧ ὑπὸ ςξῦ Αὐςξκοάςξοξπ

ςμ Ῥχμαίχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Καμςακξσζημξῦ καὶ ἐδξγμάςιρε πεοὶ ςῆπ ἀκςίρςξσ θείαπ Οὐρίαπ καὶ πεοὶ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ μεο-γειμ ὡπ καὶ πεοὶ ςξῦ Ἡρσυαρμξῦ ὡπ μεθόδξσ κξιμχμίαπ ςξῦ

Σ

Τ

κςιρςξῦ ἀμθοώπξσ μεςὰ ςξῦ Θεξῦ πιταμέρςεοξπ ςμ ρσγκοξςη-ράμςχμ ςὴμ μάςημ Σύμξδξμ Παςέοχμ ἦμ ὁ ἐμ Ἁγίξιπ Παςὴο ἡ-μμ Γοηγόοιξπ ὁ Παλαμᾶπ ξὗςιμξπ ςξῖπ θεξρότξιπ τθέγμαριμ ἐ-περςήοινε ςξὺπ ὅοξσπ αὐςῆπ ἡ Σύμξδξπ ἐμ Τοιάδι Θεόπ Οὐρίᾳ μὲμ ἀποόριςξπ καὶ ἀμέθεκςξπ ὑπάουει πᾶρι ςξῖπ κςιρςξῖπ ςαῖπ ἐ-μεογείαιπ δὲ μεθεκςόπ Οὕςχ καθαίοχμ ἐκ ςμ παθμ ςὴμ καοδί-αμ αὐςξῦ ὁ ἄμθοχπξπ καὶ τχςιζόμεμξπ διὰ ςῆπ ἐογαρίαπ ςμ θεί-χμ ἐμςξλμ ςῆπ μήφεχπ καὶ ςῆπ ἀδιαλείπςξσ ποξρεσυῆπ κξιμχ-μεῖ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ ἐμεογειμ ἀνιξῦςαι ςῆπ θέαπ ςξῦ Ἀκςί-ρςξσ Φχςὸπ ςῆπ Τοιαδικῆπ Θεόςηςξπ μεςέυει ςῆπ θείαπ ζχῆπ καὶ θεξῦςαι καςὰ υάοιμ Ἡ Σύμξδξπ αὕςη καςεδίκαρεμ ὡπ αἱοεςικὸμ Βαολαάμ ςὸμ Καλαβοόμ δξκξῦμςα διὰ ςῆπ διαμξίαπ καὶ τιλξρξτί-απ δσμαςὸμ γμμαι ςὸμ Θεόμ

αῖπ ςμ Ἁγίχμ καὶ Θεξτόοχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ Χοιρςὲ ὁ Θεόπ θεχοξὺπ ἡμᾶπ ςξῦ Ἀκςίρςξσ ἀμάδεινξμ Φχςὸπ καὶ

ρρξμ ςὰπ φσυὰπ ἡμμ Ἀμήμ

Ὠδή ζ΄ Οὐκ ἐλάςοεσραμ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ὸμ Γοηγόοιξμ ςὸμ Νύρρηπ ἀκξσρώμεθα laquoἐμ ἐμεογείᾳ Θεόπ εἷπ καὶ ςῇ τύρει ἐρςί ὡπ ὁ ἄμθοχπξπ ἔογα ποάρρχμ ἐμ ἑμὶ

ςῶ μξεῖ ξὕςχ Κύοιξπ εἷπ ἐρςι κἄμ ἐπξίηρε λόγῳ ἅπαραμ ςὴμ κςίριμraquo

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεότθξγγξπ ςξῦ θεξλόγξσ γλρρα μῦμ ςξῦ Γοηγξοίξσ βόα πεοὶ ξὐρίαπ Θεξῦmiddot ἢ ἄκακξμ ἀθάμαςξμ καὶ ἀμαλλξίχςξμ

ὄμςα ξὐρίᾳ Θεξῦ ςξῦςξ ξὐ μόμξμ ἄςξπξμ καὶ ἀμόηςξμ ἀμθοώπξιπ

Δόνα

ξσθεςμ ἡμᾶπ υοσρξῦπ ςὴμ γλςςαμ τθέγγεςαι πεοὶ ςξῦ Πμεύμαςξπ ςξῦ ρσμαμάουξσ Παςοόπ laquoΠόςε ὕδχο αὐςὸ

καλεῖ πόςε δὲ πῦο ἢ Γοατή Τὴμ ἐμέογειαμ δεικμῦρα ξὐ ςὴμ τύριμ γε μὴ μιᾶπ ξὔρηπ ἐμ Θεῶ γάοraquo

Τ

Τ

Ν

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

καςάληπςξπ ἀμθοώπξιπ ἀμεομήμεσςξπ ἁγμὴ καὶ ἄτοαρςξπ ἡ ςξῦ δερπόςξσ ἐκ ρξῦ παμάμχμξπ γέμμηριπ μὴ

διαλείπξμςξπ ςξῦ Παςοὸπ αὐςξῦ ςὸμ κόλπξμ ςὸμ ἀΐδιξμ ὡπ Θεὸπ ὤμ ποὸ αἰώμχμ

Ὠδὴ η΄ Παῖδαπ εὐαγεῖπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

οξμξηςικήμ ἐπξπςικήμ ςε ρημαίμει ἡ ςῆπ θεόςηςξπ ὄμξμα ὡπ μέγαπ τηρίμ πάμρξτξπ Βαρίλειξπ ςασςόςηπ ἐμεογείαπ

δὲ Παςοὸπ καὶ Πμεύμαςξπ Υἱξῦ δὲ ςὸ ςῆπ τύρεχπ θείαπ ἀπαοάλλακςξμ δεικμύει ἥμ πίρςει ποξρκσμξῦμεμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ διδάρκει laquoἩ Θεὸπ ποξρηγξοία πᾶρι ποόδηλξμ ἐμεογηςική ἐρςι παοίρςηριμ ξὐ τύρει Θεξῦ

ςαύςημ γὰο ἀδύμαςξμ γμμαι ξὐδεὶπ πώπξςε ἀλλὰ ςὴμ θεχοηςικὴμ αὐςξῦ ἐμέογειαμ παοίρςηριμ ἡμῖμ ςὸ Θεὸπ δηλξῖ ςξῖπ πᾶριraquo

Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον

ατπ Διξμύριξπ διδάρκει ὁ μέγαπ Ἀθημμ ςὸ θεὸπ ὄμξμα ρημαίμει ξὐ ςὴμ τύριμ γε αὕςη γὰο ἀκαςάληπςόπ ἐρςι καὶ

ἀμώμσμξπ ἀλλ ἐκ ςῆπ θεχοηςικῆπ Αὐςξῦ ἐμεογείαπ Θεὸπ εἴοηςαι ὄμςχπmiddot ὅμ ὑπεοσφξῦμεμ εἰπ πάμςαπ ςξὺπ αἰμαπ

Καί μῦμ ξῖπ λέγξσρι κςίρςημ εἶμαι ςὴμ υάοιμ ςὴμ θείαμ διrsquo ἧπ ἡμεῖπ θεξύμεθα Μάνιμξπ τηρὶμ αὐςξῖπmiddot ἡ υάοιπ εἰ καὶ ἀπόλασριμ

παοέυει ςξῖπ μεςέυξσρι αὐςῆπ ἡ θεία ρατπ ἀλλὰ μέμει ἀκαςάληπςξπ πᾶρι ἀγέμμηςξπ ὡπ ξὖρα ἔυει ςὴμ ἀπειοίαμ

Ὠδὴ θ΄ Ἅπαπ γηγεμήπ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ λξπ τχςιρμξῦ ὤμ ὁ Διξμύριξπ τηρὶμ ἡμῖμ ἀληθπmiddot καθ ὅρξμ ὑπεοέυξσρι ςμ μὴ ὄμςχμ ςὰ ὄμςα ἅγια ἢ κύοια

Π

Σ

Τ

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

ΙΕΡΑ ΜΗΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΑΣΜΑΙΚΗ ΑΚΟΛΟΣΘΙΑ

ΗΣ ΑΓΙΑΣ ΕΝΑΗΣ (Θ΄) ΟΙΚΟΣΜΕΝΙΚΗΣ

ΣΣΝΟΔΟΣ

τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει συγκληθείσης

ἐν ἔτεσι ἀπὸ Χριστοῦ 1341-1351

Ποιηθεῖσα

ὑπό Ἀποστόλου Παπαχρήστου Θεολόγου-Πρωτοψάλτου

ἐξ Ἀγρινίου Αἰτωλοακαρνανίας

Πειραιεὺς 2013

Ψαλλξμέμη ςῇ Β΄ Κσοιακῇ ςμ Νηρςειμ

Εἰς τὸν ἑσπερινόν

Τῶ Σαββάςῳ ἑρπέοαπ μεςὰ ςὸμ ποξξιμιακόμ ρςιυξλξγξῦμεμ ςὸ Μακάοιξπ ἀμήο Δἰπ δὲ ςὸ Κύοιε ἐκέκοανα ἱρςμεμ ρςίυξσπ ι΄ καὶ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ Ἀμαρςάριμα δ΄ ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ Σςιυηοὰ Ποξρόμξια γ καί ςξῦ Τοιῳδίξσ γ΄

Ἦυξπ πλ β Ἡ ἀπεγμχρμέμη

Θεὸπ ὁ θέλχμ πάμςαπ ρχθῆμαι καὶ ςῆπ βαριλείαπ ἀνιχθῆμαι ηὐδόκηραπ Κύοιε διὰ ςμ ρμ υαοίςχμ ρρξμ ςὸμ

ἄμθοχπξμ καὶ υάοιςι Θεὸμ ἀμαδεῖναι βλέπειμ τχςόπ ρξσ ςὰπ ἀκςῖμαπ ἐμ καθαοᾷ καοδίᾳ Διὸ ρύμξδόπ γε ἡ ἐμάςη ςὰπ ἐμεογείαπ ρξσ ἀκςίρςξσπ ἐκήοσνεμ Τοιὰπ ρεπςὴ ὁ Θεὸπ ἡμμ

έλχμ ἐμ πελάγει τιλξρξτίαπ ςῆπ ἀμθοώπχμ γμώρεχπ ςῆπ μαςαίαπ τοξμμ καὶ διδάρκαλξπ ὑπάουχμ ἀληθείαπ ὄμςχπ ὁ

ἄμξσπ Βαολαὰμ ἐκδιδάρκχμ ἀτοόμχπ ὅςι κςιρςαί εἰριμ αἱ υάοιςεπ Θεξῦ ςξῦ ὑφίρςξσ Ἀλλrsquo ἡ ρύμξδόπ γε ἡ ἐμάςη ςὰπ ἐμεογείαπ ρξσ ἀκςίρςξσπ ἐκήοσνεμ Τοιὰπ ρεπςή ὁ Θεὸπ ἡμμ

ὶπ ρχθῆμαι δύμαςαι εἰ μὴ ἔυχμ υαοίςαπ ἀκςίρςξσπ ςὰπ ςξῦ Δερπόςξσ Ἡ τύριπ καὶ γὰο αὐςξῦ ἀποόριςξπ ὑπάουει καὶ

Βαολαὰμ αἱ βλαρτημίαι μακοὰμ αὐςξῦ ὠθξῦρι πάμςαπ ςξὺπ θέλξμςαπ πιρςεῦραι αὐςξῦ μαςαίξιπ λόγξιπ Διὸ δόγμαρι πιρςξὶ ςξῖπ θείξιπ ἐμάςηπ ὄμςχπ ςῆπ ρσμόδξσ ἑπόμεμξι ςὴμ ρχςηοίαμ λαμβάμξμεμ

Δόνα Ἦυξπ πλ β΄

Π

Τ

ὰπ μσρςικὰπ ρήμεοξμ ςξῦ Πμεύμαςξπ ράλπιγγαπ ςξὺπ θεξτόοξσπ Παςέοαπ ἀμεστημήρχμεμ ςξὺπ μελῳδήραμςαπ ἐμ

μέρῳ ςῆπ κκληρίαπ μέλξπ ἐμαομόμιξμ θεξλξγίαπ Τοιάδα μίαμ ἀπαοάλλακςξμ ξὐρίαμ ςε καὶ θεόςηςα ςξὺπ καθαιοέςαπ Λαςίμχμ καὶ οθξδόνχμ ποξμάυξσπ ςξὺπ ποερβεύξμςαπ πάμςξςε Κσοίῳ ἐλεηθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Καὶ μῦμ Θεξςόκιξμ

Τὸ α΄ ςξῦ ἤυξσ

Δἴρξδξπ Φπ ἱλαοόμ Τὸ Ποξκείμεμξμ ςῆπ ἡμέοαπ καὶ ςὰ Ἀμαγμώρμαςα

Δεσςεοξμξμίξσ ςὸ Ἀμάγμχρμα

(Κετ α΄ 8-1115-17)

ἶπε Μχρῆπ ποὸπ ςξὺπ σἱξὺπ Ἰροαήλ ἴδεςε παοαδέδχκεμ ἐμώπιξμ ὑμμ ςὴμ γῆμ εἰρπξοεσθέμςεπ κληοξμξμήραςε ςὴμ γῆμ ἣμ ὤμξρα ςξῖπ παςοάριμ ὑμμ ςῶ ῾Αβοαὰμ καὶ ᾿Ιραὰκ

καὶ ᾿Ιακὼβ δξῦμαι αὐςξῖπ καὶ ςῶ ρπέομαςι αὐςμ μες᾿ αὐςξύπ καὶ εἶπα ποὸπ ὑμᾶπ ἐμ ςῶ καιοῶ ἐκείμῳ λέγχμ ξὐ δσμήρξμαι μόμξπ τέοειμ ὑμᾶπ Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ὑμμ ἐπλήθσμεμ ὑμᾶπ καὶ ἰδξύ ἐρςε ρήμεοξμ ὡρεὶ ςὰ ἄρςοα ςξῦ ξὐοαμξῦ ςῶ πλήθει Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ὑμμ ποξρθείη ὑμῖμ ὡπ ἐρςὲ υιλιξπλαρίχπ καὶ εὐλξγῆραι ὑμᾶπ καθόςι ἐλάληρεμ ὑμῖμ καὶ ἔλαβξμ ἐν ὑμμ ἄμδοαπ ρξτξὺπ καὶ ἐπιρςήμξμαπ καὶ ρσμεςξὺπ καὶ καςέρςηρα αὐςξὺπ ἡγεῖρθαι ἐτ᾿ ὑμμ υιλιάουξσπ καὶ ἑκαςξμςάουξσπ καὶ πεμςηκξμςάουξσπ καὶ δεκάουξσπ καὶ γοαμμαςξειραγχγεῖπ ςξῖπ κοιςαῖπ ὑμμ καὶ ἐμεςειλάμημ ςξῖπ κοιςαῖπ ὑμμ ἐμ ςῶ καιοῶ ἐκείμῳ λέγχμ διακξύεςε ἀμὰ μέρξμ ςμ ἀδελτμ ὑμμ καὶ κοίμαςε δικαίχπ ἀμὰ μέρξμ ἀμδοὸπ καὶ ἀμὰ μέρξμ ἀδελτξῦ καὶ ἀμὰ μέρξμ ποξρηλύςξσ αὐςξῦ ξὐκ ἐπιγμώρῃ ποόρχπξμ ἐμ κοίρει καςὰ ςὸμ μικοὸμ καὶ καςὰ ςὸμ μέγαμ κοιμεῖπ ξὐ μὴ ὑπξρςείλῃ ποόρχπξμ ἀμθοώπξσ ὅςι ἡ κοίριπ ςξῦ Θεξῦ ἐρςι καὶ ςὸ οῆμα ὃ

Τ

Ε

ἐὰμ ρκληοὸμ ᾖ ἀτ᾿ ὑμμ ἀμξίρεςε αὐςὸ ἐπ᾿ ἐμέ καὶ ἀκξύρξμαι αὐςό

Τῆπ νόδξσ ςὸ ἀμάγμχρμα

(Κετ κδ΄ 12-18)

ἶπε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ ἀμάβηθι ποόπ με εἰπ ςὸ ὄοξπ καὶ ἴρθι ἐκεῖ καὶ δώρχ ρξι ςὰ πσνία ςὰ λίθιμα ςὸμ μόμξμ καὶ ςὰπ ἐμςξλάπ ἃπ ἔγοαφα μξμξθεςῆραι αὐςξῖπ καὶ ἀμαρςὰπ Μχσρῆπ

καὶ ᾿Ιηρξῦπ ὁ παοερςηκὼπ αὐςῶ ἀμέβηραμ εἰπ ςὸ ὄοξπ ςξῦ Θεξῦ καὶ ςξῖπ ποερβσςέοξιπ εἶπαμ ἡρσυάζεςε αὐςξῦ ἕχπ ἀμαρςοέφχμεμ ποὸπ ὑμᾶπ καὶ ἰδξὺ ᾿Ααοὼμ καὶ ῍Ωο μεθ᾿ ὑμμ ἐάμ ςιμι ρσμβῇ κοίριπ ποξρπξοεσέρθχραμ αὐςξῖπ καὶ ἀμέβη Μχσρῆπ καὶ ᾿Ιηρξῦπ εἰπ ςό ὄοξπ καί ἐκάλσφεμ ἡ μετέλη ςὸ ὄοξπ καὶ καςέβη ἡ δόνα ςξῦ Θεξῦ ἐπὶ ςὸ ὄοξπ ςὸ Σιμά καὶ ἐκάλσφεμ αὐςὸ ἡ μετέλη ἓν ἡμέοαπ καὶ ἐκάλερε Κύοιξπ ςὸμ Μχσρῆμ ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ἑβδόμῃ ἐκ μέρξσ ςῆπ μετέληπ ςὸ δὲ εἶδξπ ςῆπ δόνηπ Κσοίξσ ὡρεὶ πῦο τλέγξμ ἐπὶ ςῆπ κξοστῆπ ςξῦ ὄοξσπ ἐμαμςίξμ ςμ σἱμ ᾿Ιροαήλ καὶ εἰρῆλθε Μχσρῆπ εἰπ ςὸ μέρξμ ςῆπ μετέληπ καὶ ἀμέβη εἰπ ςὸ ὄοξπ καὶ ἦμ ἐκεῖ ἐμ ςῶ ὄοει ςερραοάκξμςα ἡμέοαπ καὶ ςερραοάκξμςα μύκςαπ

Τῆπ νόδξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (Κετ λγ΄ 11-23 - λδ΄ 4-6 8)

΄ λάληρε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ ἐμώπιξπ ἐμχπίῳ ὡπ εἴ ςιπ λαλήρει ποὸπ ςὸμ ἑασςξῦ τίλξμ καὶ ἀπελύεςξ εἰπ ςὴμ παοεμβξλήμ ὁ δὲ θεοάπχμ ᾿Ιηρξῦπ σἱὸπ Νασῆ μέξπ ξὐκ

ἐνεπξοεύεςξ ἐκ ςῆπ ρκημῆπ Καὶ εἶπε Μχσρῆπ ποὸπ Κύοιξμ ἰδξὺ ρύ μξι λέγειπ ἀμάγαγε ςὸμ λαὸμ ςξῦςξμ ρὺ δὲ ξὐκ ἐδήλχράπ μξι ὃμ ρσμαπξρςελεῖπ μες᾿ ἐμξῦ ρὺ δέ μξι εἶπαπ ξἶδά ρε παοὰ πάμςαπ καὶ υάοιμ ἔυειπ παο᾿ ἐμξί εἰ ξὖμ εὕοηκα υάοιμ ἐμαμςίξμ ρξσ ἐμτάμιρόμ μξι ρεασςὸμ γμχρςπ ἵμα ἴδχ ρε ὅπχπ ἂμ ὦ εὑοηκὼπ υάοιμ ἐμαμςίξμ ρξσ καὶ ἵμα γμ ὅςι λαόπ ρξσ ςὸ ἔθμξπ ςὸ μέγα ςξῦςξ καὶ λέγει αὐςὸπ ποξπξοεύρξμαί ρξσ καὶ καςαπαύρχ ρε καὶ λέγει ποὸπ αὐςόμ εἰ

Ε

Ε

μὴ αὐςὸπ ρὺ ρσμπξοεύῃ μή με ἀμαγάγῃπ ἐμςεῦθεμ καὶ ππ γμχρςὸμ ἔρςαι ἀληθπ ὅςι εὕοηκα υάοιμ παοὰ ρξί ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ ἀλλ᾿ ἢ ρσμπξοεσξμέμξσ ρξσ μεθ᾿ ἡμμ καὶ ἐμδξναρθήρξμαι ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ παοὰ πάμςα ςὰ ἔθμη ὅρα ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἐρςι καὶ εἶπε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ καὶ ςξῦςόμ ρξι ςὸμ λόγξμ ὃμ εἴοηκαπ πξιήρχ εὕοηκαπ γὰο υάοιμ ἐμώπιξμ ἐμξῦ καὶ ξἶδά ρε παοὰ πάμςαπ καὶ λέγει ἐμτάμιρόμ μξι ρεασςόμ καὶ εἶπεμ ἐγὼ παοελεύρξμαι ποόςεοόπ ρξσ ςῇ δόνῃ μξσ καὶ καλέρχ ςῶ ὀμόμαςί μξσ Κύοιξπ ἐμαμςίξμ ρξσ καὶ ἐλεήρχ ὃμ ἂμ ἐλε καὶ ξἰκςειοήρχ ὃμ ἂμ ξἰκςείοχ καὶ εἶπεμ ξὐ δσμήρῃ ἰδεῖμ ςὸ ποόρχπόμ μξσ ξὐ γὰο μὴ ἴδῃ ἄμθοχπξπ ςὸ ποόρχπόμ μξσ καὶ ζήρεςαι καὶ εἶπε Κύοιξπ ἰδξὺ ςόπξπ παο᾿ ἐμξί ρςήρῃ ἐπὶ ςῆπ πέςοαπ ἡμίκα δ᾿ ἂμ παοέλθῃ ἡ δόνα μξσ καὶ θήρχ ρε εἰπ ὀπὴμ ςῆπ πέςοαπ καὶ ρκεπάρχ ςῇ υειοί μξσ ἐπὶ ρέ ἕχπ ἂμ παοέλθχ καὶ ἀτελ ςὴμ υεῖοα καὶ ςόςε ὄφει ςὰ ὀπίρχ μξσ ςὸ δὲ ποόρχπόμ μξσ ξὐκ ὀτθήρεςαί ρξι (Κετ ΛΔ΄) Καὶ ἐλάνεσρε δύξ πλάκαπ λιθίμαπ καθάπεο καὶ αἱ ποςαι καὶ ὀοθοίραπ Μχσρῆπ ἀμέβη εἰπ ςὸ ὄοξπ ςὸ Σιμά καθόςι ρσμέςανεμ αὐςῶ Κύοιξπ καὶ ἔλαβε Μχσρῆπ ςὰπ δύξ πλάκαπ ςὰπ λιθίμαπ καὶ καςέβη Κύοιξπ ἐμ μετέλῃ καὶ παοέρςη αὐςῶ ἐκεῖ καὶ ἐκάλερε ςῶ ὀμόμαςι Κσοίξσ καὶ παοῆλθε Κύοιξπ ποὸ ποξρώπξσ αὐςξῦ καὶ ἐκάλερε Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ξἰκςίομχμ καὶ ἐλεήμχμ μακοόθσμξπ καὶ πξλσέλεξπ καὶ ἀληθιμόπ καὶ ρπεύραπ Μχσρῆπ κύφαπ ἐπὶ ςὴμ γῆμ ποξρεκύμηρε

Δἰπ ςὴμ Λιςὴμ ςὰ ρσμήθη

Ἰδιόμελξμ Ἦυξπ β΄

ςε ὁ Βαολαὰμ καὶ Ἀκίμδσμξπ καὶ ξἱ ρὺμ αὐςξῖπ δσρρεβεῖπ ςξὺπ ἐμ καθαοᾷ καοδίᾳ ςὸ τπ ςὸ ἄκςιρςξμ ὁομςαπ

ὀοθξδόνξσπ ἐυλεύαζξμ Καὶ ἐμ πλάμῃ εἶμαι μξμίζξμςεπ ἐβόχμ ποὸπ αὐςξύπ μεῖπ ξὐ Θεὸμ ποξρκσμεῖςε ἕμα ἀλλὰ ὄυλξμ θεξςήςχμ καὶ ξὐ Πμεῦμα ἅγιξμ ἕμ ποξρκσμεῖςε ἄλλα ὄυλξμ πμεσμάςχμ Ὅθεμ ὑμᾶπ δικαίχπ διθεΐςαπ καὶ πξλσθεΐςαπ ποξραγξοεύξμεμ Τόςε ὁ Θερραλξμίκηπ ποόεδοξπ καὶ θεξλόγχμ ἔναουξπ ὁ θεῖξπ Παλαμᾶπ Γοηγόοιξπ ἔτη ποὸπ αὐςξύπ Δἰ καὶ ἡμμ ςξὺπ λόγξσπ ξὐ πιρςεύεςε ςὰ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ

ρσγγοάμμαςα ἀμαγμώραςε καὶ γμςε ςὴμ ἀλήθειαμ Διξμσρίξσ ςξῦ ρξτχςάςξσ Ἀοεξπαγίςξσ Ἀθαμαρίξσ καὶ Βαριλείξσ ςμ Μεγάλχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Χοσρξρςόμξσ Κσοίλλξσ ςξῦ Ἀλεναμδοέχμ ποξέδοξσ Ἀμδοέξσ Κοήςηπ ςμ θεξλόγχμ ποξκοίςξσ Μανίμξσ πάμσ ςξῦ μξλξγηςξῦ καὶ Ἰχάμμξσ πέλαγξπ δξγμάςχμ ςξῦ Δαμαρκημξῦ Καὶ γμςε ὅςι ἡ τύριπ ςῆπ ὑπεοξσρίξσ Τοιάδξπ ἐρςὶμ ἀποόριςξπ αἱ δὲ ἄκςιρςαι αὐςῆπ ἐμέογειαι μεθεκςαὶ ςξῖπ ἀμθοώπξιπ καςαρκεσάζξσραι αὐςξὺπ θεξὺπ καςὰ υάοιμ Ταῖπ ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ ὁ Θεὸπ ἐλέηρξμ καὶ ρρξμ ἡμᾶπ

Δόνα Ἦυξπ γ΄

πξρςξλικμ παοαδόρεχμ ἀκοιβεῖπ τύλακεπ γεγόμαςε ἅγιξι Παςέοεπmiddot ςῆπ γὰο Ἁγίαπ Τοιάδξπ ςὸ ὁμξξύριξμ καὶ ἄκςιρςξμ

καὶ ςῆπ ξὐρίαπ αὐςῆπ ςὸ ἀποόριςξμ καὶ ἀμέθεκςξμ οθξδόνχπ δξγμαςίραμςεπ Τάπ δὲ ἐμεογείαπ Αὐςῆπ ἄκςιρςξσπ καὶ μεθεκςὰπ ςξῖπ πᾶρι εἶμαι ποὸπ ρχςηοίαμ ἀμθοώπχμ καὶ θέχριμ ἐκηούναςε Καςακοίμαςε Θμα ςξῦ Ἀκιμάςξσ καὶ καςεμπξοίαπ Ἀμρέλμξσ ςὴμ ἐμ ςξῖπ βίβλξιπ αὐςμ κξρμικὴμ τιλξρξτίαμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ Βαολαὰμ ςὸμ ἀκέταλξμ καςῃρυύμαςε καὶ Ἀκίμδσμξμ ςὸμ ἄμξσμ καὶ ἀδελτξὺπ Κσδώμη Δημήςοιξμ καὶ Ποόυξοξμ Μεθ ὧμ Κσπαοιρριώςημ Ἰχάμμημ Νικητόοξμ ςε Γοηγξοᾶμ μμαμξσὴλ Καλέκαμ καὶ παςοιάουημ Ἰχάμμημ ςξὺπ πεοὶ ςὴμ εὐρέβειαμ ἀρςξυήραμςαπ Ὧμ ςῆπ πλάμηπ αἰςήραρθε ῥσρθέμςαπ ἡμᾶπ Λαςίμχμ ςε ἀπάςηπ καὶ ἀθεΐαπ ἀκηλίδχςξμ ἡμμ ςὸμ βίξμ ὀοθξδόνχπ διατσλάρρξμςαπ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

εξςόκε ἡ ποξρςαρία πάμςχμ ςμ δεξμέμχμ εἰπ ρὲ θαοοξῦμεμ εἰπ ρὲ κασυώμεθα ἐμ ρξὶ πᾶρα ἡ ἐλπὶπ ἡμμ

ἐρςι Ποέρβεσε ςῶ ἐκ ρξῦ ςευθέμςι ὑπὲο ςμ ἀυοείχμ δξύλχμ ρξσ

Δἰπ ςὸμ Σςίυξμ Ἀμαρςάριμα ςξῦ ἤυξσ

Δόνα Τμ ἁγ Παςέοχμ Ἦυξπ δ΄

Θ

ὴμ ἐςήριξμ μμήμημ ρήμεοξμ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ςμ ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ ρσμαθοξιρθέμςχμ ἐμ ςῇ λαμποᾷ

πόλει Κχμρςαμςίμξσ ςμ ὀοθξδόνχμ ςὰ ρσρςήμαςα εὐρεβξῦμςεπ πιρςπ ἑξοςάρχμεμ Οὗςξι ξὖμ πεοὶ ςξῦ ἀκςίρςξσ τχςὸπ ςῆπ μεςαμξοτώρεχπ ςξῦ Κσοίξσ ἀκξύραμςεπ ὅςι ςὸ ἐμ Θαβχοίῳ λάμφαμ τπ θεόςηςξπ ξὐκ ἀποόρηςξμ ἦμ ξὐδέ καςὰ ἀλήθειαμ ὑπῆουεμ τπ θεόςηςξπ ξὐδὲ ἀγγέλχμ ὅλχπ ἱεοώςεοξμ ἢ ἀμώςεοξμ ἀλλὰ υεῖοξμ καὶ καςώςεοξμ καὶ αὐςῆπ ςῆπ ἡμεςέοαπ μξήρεχπ καὶ φσυμ Τξῦ Βαολαὰμ καὶ ςμ ρὺμ αὐςῶ τοεμξβλαβπ ςαῦςα κηοσςςόμςχμ Διὰ ςξῦςξ πάμςα ςὰ ςμ Λαςίμχμ ληοώδη δόγμαςα ρσμξδικπ ἐνξρςοάκιραμ Καὶ ςὸ Θαβώοιξμ τπ ἐν ἀποξρίςξσ ξὐρίαπ ςξῦ Χοιρςξῦ ποξεουόμεμξμ ἄκςιρςξμ καὶ μεθεκςὸμ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἐμ Πμεύμαςι ἁγίῳ ὄμςχμ ρατπ ταμεοξύμεμξμ ἐδίδαναμ ὁμξλξγεῖμ ἐμ ςῶ ρεπςῶ ςῆπ ἐμάςηπ Σσμόδξσ ὅοῳ Αὐςξῖπ καὶ ἡμεῖπ βξήρχμεμmiddot οθξδξνίᾳ ςὴμ κκληρίαμ ρςηοίναςε πξιμέμεπ καὶ δξῦλξι Χοιρςξῦ καὶ ποερβεύραςε ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Και μῦμ Θεξςξκίξμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ

εῦρξμ παοακλήρερι ρμ ἱκεςμ Παμάμχμε παύξσρα δειμμ ἡμμ ἐπαμαρςάρειπ πάρηπ θλίφεχπ ἡμᾶπ

ἀπαλλάςςξσραmiddot ρὲ γὰο μόμημ ἀρταλῆ καὶ βεβαίαμ ἄγκσοαμ ἔυξμεμ καὶ ςὴμ ρὴμ ποξρςαρίαμ κεκςήμεθα Μὴ αἰρυσμθμεμ Δέρπξιμα ρὲ ποξρκαλξύμεμξιmiddot ρπεῦρξμ εἰπ ἱκερίαμ ςμ ρξὶ πιρςπ βξώμςχμmiddot Χαῖοε Δέρπξιμα ἡ πάμςχμ βξήθεια υαοὰ καὶ ρκέπη καὶ ρχςηοία ςμ φσυμ ἡμμ

Ἀπξλσςίκιξμ Ἀμαρςάριμξμ

Ἀπξλσςίκιξμ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ πλ δ πεοδεδξναρμέμξπ εἶ Χοιρςὲ ὁ Θεὸπ ἡμμ ὁ τχρςῆοαπ ἐπὶ γῆπ ςξὺπ Παςέοαπ ἡμμ θεμελιώραπ καὶ διrsquo αὐςμ ποὸπ ςὴμ ἀληθιμὴμ πίρςιμ πάμςαπ ἡμᾶπ ὁδηγήραπ πξλσεύρπλαγυμε δόνα ρξι

Τξῦ ἁγ Γοηγξοίξσ Παλαμᾶ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁ τχρςήο κκληρίαπ ςὸ ρςήοιγμα καὶ διδάρκαλε ςμ Μξμαρςμ ἡ καλλξμή ςμ θεξλόγχμ

Τ

Ν

ὑπέομαυξπ ἀποξρμάυηςξπ Γοηγόοιε θασμαςξσογέ Θερραλξμίκηπ ςὸ καύυημα κῆοσν ςῆπ υάοιςξπ ἱκέςεσε διὰ παμςόπ ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Δόνα Τμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁδηγξί ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ Παςέοεπ ἔμδξνξι ςῆπ ςμ Λαςίμχμ ξἱ δειμῆπ τιλξρξτίαπ καὶ πλάμηπ ἡμᾶπ

ῥσράμεμξι ρὺμ Γοηγξοίῳ ςῶ κλειμῶ ςάπ ἐμεογείαπ ςξῦ Κςίρςξσ ἀκςίρςξσπ εἶμαι ξἱ δξγμαςίραμςεπ δι ὧμ ἡμεῖπ ξἱ ἐπὶ γῆπ θεξύμεθα παμμακάοιρςξι

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

δι ἡμᾶπ γεμμηθεὶπ ἐκ Παοθέμξσ καὶ ρςαύοχριμ ὑπξμείμαπ ἀγαθέ ὁ θαμάςῳ ςὸμ θάμαςξμ ρκσλεύραπ καὶ ἔγεοριμ

δείναπ ὡπ Θεόπ μὴ παοίδῃπ ξὓπ ἔπλαραπ ςῇ υειοί ρξσ δεῖνξμ ςὴμ τιλαμθοχπίαμ ρξσ ἐλέημξμ δέναι ςὴμ ςεκξῦράμ ρε Θεξςόκξμ ποερβεύξσραμ ὑπὲο ἡμμ καὶ ρρξμ Σχςὴο ἡμμ λαὸμ ἀπεγμχρμέμξμ

ΕΙΣ ΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Ἡ ρσμήθηπ ρςιυξλξγία ἀμςὶ δὲ ςξῦ Ἀμώμξσ λέγξμεμ ςὸμ Πξλσέλεξμ Καθίρμαςα Ἀμαρςάριμα καὶ ςὰ λξιπὰ ὁμξίχπ καςὰ ςὴμ ρσμήθειαμ

Δἶςα ξἱ Καμόμεπ ὁ ἀμαρςάριμξπ (μεςὰ ςμ εἱομμ) ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ καὶ ὁ ςξῦ Τοιῳδίξσ μεςά ρςίυξσ Ἅγιε ςξῦ Θεξῦ

καμὼμ ςμ Ἁγίχμ ξὗ ἡ ἀκοξρςιυὶπ

μ μ ρ ύ μ ξ δ ξ μ ἁ γ ί α μ ἐ μ ά ς η μ Ἀ π ξ ρ ς ό λ ξ σ

Ὠδὴ α΄ Ἦυξπ δ΄ Ἀμξίνχ ςὸ ρςόμα μξσ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μμξῦμςι ποξθέμεμξμ ςὴμ θεῖαμ ρύμξδξμ Κύοιε ἐμάςημ ςὴμ πάμρεπςξμ Τοιὰπ ὑπέοθεε ςῆπ ρξτίαπ ρξσ παοάρυξσ μξι

ῥαμίδα καὶ δόπ μξι τσλάρρξμςα πιρςὴμ ςὴμ ἄμχμξμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξμὰπ ςοιρσπόρςαςε καὶ ςῇ ξὐρίᾳ ἀποόριςε ἄκςιρςε ἀΐδιε καὶ ἀκαςάληπςε ἡ μηδέπξςε ἀμθοώπξιπ ὁοχμέμη

ςὴμ υάοιμ ςὴμ ἄμχθεμ ςὴμ ρὴμ παοάρυξσ μξι

Δόνα ξρήραμςαπ ἅγιξι πεοὶ ςὸ ρέβαπ καθείλεςε δειμξὺπ Λαςιμότοξμαπ διατσλάρρξμςεπ θείξιπ δόγμαρι ὀοθόδξνξμ

πίρςιμ Ὅθεμ καςὰ υοέξπ μῦμ ὑμᾶπ γεοαίοξμεμ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Μῆςεο Παμάμχμε Ὦ ἱεοὸμ ἐμδιαίςημα Ἡ τπ ςὸ ἀποόριςξμ ἡμῖμ κσήραρα ἐκδσρώπηρξμ τχςίραι μξσ ςὸ

ρκόςξπ ὡπ ποὶμ ἀμεβόα ρξι ὁ θεῖξπ Γοηγόοιξπ

Ὠδή γ Τξὺπ ρξὺπ ὑμμξλόγξσπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

Μ

Ν

ατεῖπ ἐκζηςξῦριμ ἀπξδείνειπ Ἀκίμδσμξπ Βαολαὰμ καὶ ξἱ λξιπξί ἡ ρύμξδξπ παοέθηκεμ αὐςξῖπ Παςέοχμ κείμεμα

οθξδξνίαμ πμέξμςα καὶ θεξμάυξσπ ἐλέγυξμςα Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

πάουχμ ἀμέθεκςξπ ςῇ τύρει ἀλλ ὅμχπ ραῖπ ἐμεογείαιπ μεθεκςόπ Σχςὴο θεεῖπ μεθένει ἡμᾶπ ὡπ ὁ Δασὶδ

ποξέγοατεμmiddot laquoΘεὸπ θεμ ὀτθήρεςαι μέρῳ Σιὼμ ὡπ ηὐδόκηρεμraquo

Δόνα αξὺπ ςξὺπ πιρςξὺπ ὁομ ὁ Πέςοξπ ςξῦ Πμεύμαςξπ τάρκει ποὸπ αὐςξύπ ἔρςε ςαπειμξὶ Χοιρςόπ υάοιμ γὰο παοέυει

ἡμῖμ Οὗ ςαῖπ ποερβείαιπ Κύοιε ρρξμ ἡμᾶπ ὡπ τιλάμθοχπξπ

Καὶ μῦμ Παῦλξπ μὴ τέοχμ ςάπ βαράμξσπ ἐκ μόρχμ αὐςξῦ Χοιρςῶ ἐκοαύγαζεmiddot ἴαρέ με Κύοιε ὁ δὲ τηρὶμ ἡ υάοιπ μξσ ἀοκεῖ ρξι

ξὗ εὐυαῖπ Σχςὴο καὶ ςῆπ Ἁγμῆπ ρρξμ ἅπαμςαπ

Κάθιρμα Ἦυξπ πλ δ΄ Τὴμ Σξτίαμ καὶ Λόγξμ ςμ ὅλχμ δερπόςηπ καὶ πξιηςήπ ὁ ςῇ τύρει ἀποόριςξπ ἀπαθήπ ἀόοαςξπ ἄκςιρςξπ ἀκαςάληπςξπ ἄυοξμξπ ςῇ

αὐςξῦ εὐρπλαυμίᾳ ἡμῖμ πεταμέοχςαι ἐμ ἄκςιρςξιπ αὐςξῦ ἐμεογείαιπ καὶ υάοιρι εἷπ γὰο ςῇ ξὐρίᾳ καὶ ἐμεογείᾳ ὑπάουχμ θεεῖ ςξὺπ ποξρςοέυξμςαπ ποὸπ αὐςὸμ ἐμ ἁγμόςηςιmiddot ποὸπ αὐςὸμ ξὖμ βξήρχμεμmiddot δόνα ρξι Τοιὰπ ὁ Θεόπ ὅςι ρῴζειπ ἅπαμςαπ Σχςὴο ἡμμ διὰ πλήθξσπ ἐλέξσπ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ Κύοιε

Δόνα Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

απειμξὶ ςῇ καοδίᾳ μήςηο Θεξῦ καςὰ υοέξπ ὑμμξῦμέμ ρε ἀγαθή θαμάςξσ γὰο διέρχραπ αἰχμίξσ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ ἐκ

Βαολαὰμ ἀπιρςίαπ Λαςίμχμ τασλόςηςξπ ςμ βλαρτημξύμςχμ ἀτόβχπ ςὴμ υάοιμ ςξῦ Πμεύμαςξπ Ὅθεμ τχςιρθεὶπ ὁ Ἰχάμμηπ ἐβόα ἐμ μέρῳ Σσμόδξσ ςε βαριλεὺπ ὁ μακάοιξπ laquoΤῶ Κσοίῳ ποξρπέρχμεμ ἵμα ὀοθξδόνχμ τχμὰπ εἰρακξύρῃ Κύοιξπ ρςήοινῃ ἡμᾶπ καὶ εὐυαῖπ ςῆπ Παοθέμξσ ὡπ εὔρπλαυμξπraquo

Σ

Ν

Τ

Ὠδή δ΄ καθήμεμξπ ἐμ δόνῃ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

εῦςε πάμςεπ ςξῦ μεγάλξσ Βαριλείξσ ἀκξύρχμεμ Δὐμόμιξμ τσμξῦμςαmiddot laquoππ Θεξῦ ἐμ τύρει ὑπάουξσρι ςὸ δημιξσογικὸμ

καὶ ποξγμχρςικὸμ ἅπεο δηλξῖ ςὴμ ἐμέογειαμ καὶ ξὐ ςὴμ τύριμ ἀμόηςεraquo Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ὑφίμξσπ θεξλόγξπ Μάνιμξπ ὁ θεῖξπ τηρὶμ ἡμῖμmiddot ξὐκ ἄμεσ ἐμεογείαπ τσρικῆπ ςμ ὄμςχμ ὑτέρςηκεμ ξὐδέμα Πάλιμ ξἱ

παςέοεπ ἡμῖμ λέγξσριμ ξὐδὲ τύριπ μία ἂμεσ ἐμεογείαπ γιμώρκεςαι

Δόνα όρξμ ςὴμ ςμ κακξδόνχμ ξἱ παςέοεπ διώκξμςεπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ἔτηραμmiddot διπλαὶ αἱ ἐμέογειαι ξὖραι Χοιρςξῦ

καὶ μὴ ἀμςίπαλξι ἀμθοχπίμημ δὲ ςὴμ θείαμ ὑπακξύει ὡπ γέγοαπςαι

Καὶ μῦμ τηρὶμ Δαμαρκημόπ γε ςὴμ ἐμέογειαμ ποόρυχμεμ ἡ ἐμέογεια τηρὶμ ξὖμ δοαρςικὴ καὶ ξὐριώδηπ ςῆπ τύρεχπ

κίμηριπ Φύριπ ἐμεογηςικὸμ εἰρίμ ἐν ἧπ ἐμέογεια ποόειρι Θεξῦ ςξῦ παμςάμακςξπ

Ὠδή ε΄ νέρςη ςὰ ρύμπαμςα

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ιγμώρκειμ δὲ υοή ἡμᾶπ ππ ἑομημεύξσμ ἔλεγεμ Παῦλξμ Ἰχάμμηπ υοσρξοοήμχμmiddot τοόμημα ρώμαςόπ ἐρςι θάμαςξπ

πμεύμαςξπ δ εἰοήμη καὶ ζχή ἐμεογείαπ ςε τύρεχπ υχοιρμὸμ μὴ πξιξύμεμξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

δὼμ ὁ τιλάμθοχπξπ ςὸ ἀρθεμὲπ ςῆπ τύρεχπ ςμ βοξςμ ξὐ υαοίςαπ παοέυει πάραπ ςξῦ Πμεύμαςξπ ὁ υοσρξλόγξπ τηρίμ

ἵμα μὴ μξμίρῃ ςίπ πξςε υάοιμ εἶμαι ςὴμ τύριμ Θεξῦ ςὴμ ἀποόριςξμ ἅπαρι

Δ

Ν

Γ

Δόνα κξύρχμεμ τάρκξμςξπ ςξῦ Ἰξσρςίμξσ δόγμαςα μάοςσοξπ ὁμξῦ καὶ τιλξρότξσ ὁ ἀπξοοίπςχμ βξσλῆπ ξὐρίαπ ςε ςὴμ

διατξοὰμ καὶ ςξῦ Θεξῦ ἀπξοοίπςει ὕπαονιμ πξίηριμ καὶ ἐμέογειαμ

Καὶ μῦμ ξὸπ καθαοόςηςι ὁ θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ τάρκει ςὴμ ἐμέογειαμmiddot Θεὸπ εἶ ςῇ ἐμεογείᾳ τύριπ ἀυώοιρςξπ εἶ

ἑκάςεοξμ γὰο ἀπεοίγοαπςξμ Διό παμςελπ ἐρςὶ ρατπ ἀπ ἀλλήλχμ ἀυώοιρςα

Ὠδή π΄ Τὴμ θείαμ ςαύςημ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μ λόγξιπ θείξιπ βξᾷ ἡμῖμ ὁ μέγαπ Ἀθαμάριξπmiddot ὡπ ἡ τλόν ἐκ ςξῦ πσοόπ ἐρςι αἰςιαςὸμ ἐν αἰςίξσ γε ξὕςχπ ἐρςὶμ ἐμέογεια

ἐκ ςῆπ τύρεχπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξξῦμςεπ εἶμαι ἐμέογειαμ κςιρςὴ Θεξῦ καὶ τύριπ κςιρςή ἐρςι ὡπ τηρὶ Μάνιμξπmiddot ςὴμ ἐμέογειαμ ἄκςιρςξμ

πιρςεύξμεμ καὶ τύριμ ἄκςιρςξμ ρέβξμεμ

Δόνα ξμίμχπ πᾶρα ἡ ρύμξδξπ τσμξῦρα κακξδόνχμ δσρέβειαμ ςαῦςα ἐτθέγναςξmiddot ἄκςιρςξι μὲμ αἱ ἐμέογειαι κξιμαὶ δὲ ςῆπ

Τοιάδξπ ἀεὶ ὑπάουξσρι

Καὶ μῦμ γμὴ παοθέμε Θεόμσμτε ἡ ςέναρα Θεὸμ ὑπεοξύριξμ ἄμαουξμ ἄκςιρςξμ ςξῦςξμ ἀεὶ καθικέςεσεmiddot οθξδξνίαπ ςοίβξιπ ἡμᾶπ

πξοεύερθαι

Κξμςάκιξμ Ἦυξπ πλβ΄ Τὴμ ὑπὲο ἡμμ ὴμ ὑπὲο ἡμμ πληομ ρξσ ξἰκξμξμίαμ Κύοιε παςέοαπ ρσμήθοξιραπ δξγμαςίραι ἄκςιρςξμ ςὴμ τύριμ ρξσ εἶμαι καὶ

Ν

Ν

Ν

Τ

ἐμέογειαμ τύριμ ξὖραμ ἀμέθεκςξμ μεθεκςήμ δὲ ςὴμ ἐμέογειαμ Καὶ βξμ ςξῖπ ἀγαπρί ρεmiddot ἐγώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Οἶκξπ ήμεοξμ ὁ ξὐοαμὸπ καὶ ἡ γῆ υξοεσέςχραμ Σήμεοξμ ςμ οθξδόνχμ ρσρςήμαςα παμηγσοίζξμςεπ υεῖοαπ κοξςήρχμεμ

Σήμεοξμ ἐμ τχμαῖπ καὶ ἀλλαλαγμξῖπ ςὴμ Τοιάδα πάμςεπ δξνάρχμεμ Αὕςη γὰο ςὰ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ρσρςήμαςα ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ εἰπ ςὴμ Βαριλεύξσραμ πόλιμ ρσμήθοξιρεμ Οἵςιμεπ ρσμελθόμςεπ ςὰ ςξῦ Βαολαὰμ καὶ Λαςίμχμ ἄθεα δόγμαςα καθεῖλξμ Πᾶραμ ςὴμ τλσαοίαμ καὶ ταμςαρίαμ αὐςμ ἀπεδίχναμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ αὐςμ ςῶ πσοὶ παοαδεδχκόςεπ ἀμεθεμάςιραμ Ὅθεμ ξὖμ καὶ ὁ Δερπόςηπ βλέπχμ ἡμᾶπ ςάπ ςξῦ ἁγίξσ Γοηγξοίξσ ςξῦ Παλαμᾶ καὶ οθξδξνίαπ παοαδόρειπ κοαςξῦμςαπ βξᾷ ποὸπ ἡμᾶπmiddot γώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Σςίυξι Παςέοαπ ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ ρέβχ

ςξὺπ ρύμ ςάγμαριμ ἐμμέα υξοξβαςξῦμςαπ ἐμ πόλῳ

Οὐρίᾳ Θεὸπ ἀποόριςξπ ὑπάουχμ ἀκςίρςξιπ κςίρει κξιμχμεῖ ἐμεογείαιπ

ῇ αὐςῇ ἡμέοᾳ ςὴμ μάςημ Οἰκξσμεμικὴμ Σύμξδξμ ἑξοςάζξμεμ ἐμ ᾗ ξἱ θειόςαςξι Παςέοεπ ἐδξγμάςιραμ πεοί ςῆπ ἀκςίρςξσ Οὐ-

ρίαπ καὶ ςμ ἀκςίρςχμ μεογειμ ςξῦ ἐμ Τοιάδι Θεξῦ ἀπεδέναμ-ςξ ςὸμ Ἡρσυαρμὸμ καὶ καςεδίκαραμ ςὰπ αἱοεςικὰπ δξναρίαπ Βαο-λαὰμ ςξῦ Καλαβοξῦ

Συναξάριον

μάςη Οἰκξσμεμικὴ Σύμξδξπ ρσμεκλήθη ἐμ Κχμρςαμςι-μξσπόλει πεοὶ ςὸ ἔςξπ 1351 μΧ ὑπὸ ςξῦ Αὐςξκοάςξοξπ

ςμ Ῥχμαίχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Καμςακξσζημξῦ καὶ ἐδξγμάςιρε πεοὶ ςῆπ ἀκςίρςξσ θείαπ Οὐρίαπ καὶ πεοὶ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ μεο-γειμ ὡπ καὶ πεοὶ ςξῦ Ἡρσυαρμξῦ ὡπ μεθόδξσ κξιμχμίαπ ςξῦ

Σ

Τ

κςιρςξῦ ἀμθοώπξσ μεςὰ ςξῦ Θεξῦ πιταμέρςεοξπ ςμ ρσγκοξςη-ράμςχμ ςὴμ μάςημ Σύμξδξμ Παςέοχμ ἦμ ὁ ἐμ Ἁγίξιπ Παςὴο ἡ-μμ Γοηγόοιξπ ὁ Παλαμᾶπ ξὗςιμξπ ςξῖπ θεξρότξιπ τθέγμαριμ ἐ-περςήοινε ςξὺπ ὅοξσπ αὐςῆπ ἡ Σύμξδξπ ἐμ Τοιάδι Θεόπ Οὐρίᾳ μὲμ ἀποόριςξπ καὶ ἀμέθεκςξπ ὑπάουει πᾶρι ςξῖπ κςιρςξῖπ ςαῖπ ἐ-μεογείαιπ δὲ μεθεκςόπ Οὕςχ καθαίοχμ ἐκ ςμ παθμ ςὴμ καοδί-αμ αὐςξῦ ὁ ἄμθοχπξπ καὶ τχςιζόμεμξπ διὰ ςῆπ ἐογαρίαπ ςμ θεί-χμ ἐμςξλμ ςῆπ μήφεχπ καὶ ςῆπ ἀδιαλείπςξσ ποξρεσυῆπ κξιμχ-μεῖ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ ἐμεογειμ ἀνιξῦςαι ςῆπ θέαπ ςξῦ Ἀκςί-ρςξσ Φχςὸπ ςῆπ Τοιαδικῆπ Θεόςηςξπ μεςέυει ςῆπ θείαπ ζχῆπ καὶ θεξῦςαι καςὰ υάοιμ Ἡ Σύμξδξπ αὕςη καςεδίκαρεμ ὡπ αἱοεςικὸμ Βαολαάμ ςὸμ Καλαβοόμ δξκξῦμςα διὰ ςῆπ διαμξίαπ καὶ τιλξρξτί-απ δσμαςὸμ γμμαι ςὸμ Θεόμ

αῖπ ςμ Ἁγίχμ καὶ Θεξτόοχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ Χοιρςὲ ὁ Θεόπ θεχοξὺπ ἡμᾶπ ςξῦ Ἀκςίρςξσ ἀμάδεινξμ Φχςὸπ καὶ

ρρξμ ςὰπ φσυὰπ ἡμμ Ἀμήμ

Ὠδή ζ΄ Οὐκ ἐλάςοεσραμ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ὸμ Γοηγόοιξμ ςὸμ Νύρρηπ ἀκξσρώμεθα laquoἐμ ἐμεογείᾳ Θεόπ εἷπ καὶ ςῇ τύρει ἐρςί ὡπ ὁ ἄμθοχπξπ ἔογα ποάρρχμ ἐμ ἑμὶ

ςῶ μξεῖ ξὕςχ Κύοιξπ εἷπ ἐρςι κἄμ ἐπξίηρε λόγῳ ἅπαραμ ςὴμ κςίριμraquo

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεότθξγγξπ ςξῦ θεξλόγξσ γλρρα μῦμ ςξῦ Γοηγξοίξσ βόα πεοὶ ξὐρίαπ Θεξῦmiddot ἢ ἄκακξμ ἀθάμαςξμ καὶ ἀμαλλξίχςξμ

ὄμςα ξὐρίᾳ Θεξῦ ςξῦςξ ξὐ μόμξμ ἄςξπξμ καὶ ἀμόηςξμ ἀμθοώπξιπ

Δόνα

ξσθεςμ ἡμᾶπ υοσρξῦπ ςὴμ γλςςαμ τθέγγεςαι πεοὶ ςξῦ Πμεύμαςξπ ςξῦ ρσμαμάουξσ Παςοόπ laquoΠόςε ὕδχο αὐςὸ

καλεῖ πόςε δὲ πῦο ἢ Γοατή Τὴμ ἐμέογειαμ δεικμῦρα ξὐ ςὴμ τύριμ γε μὴ μιᾶπ ξὔρηπ ἐμ Θεῶ γάοraquo

Τ

Τ

Ν

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

καςάληπςξπ ἀμθοώπξιπ ἀμεομήμεσςξπ ἁγμὴ καὶ ἄτοαρςξπ ἡ ςξῦ δερπόςξσ ἐκ ρξῦ παμάμχμξπ γέμμηριπ μὴ

διαλείπξμςξπ ςξῦ Παςοὸπ αὐςξῦ ςὸμ κόλπξμ ςὸμ ἀΐδιξμ ὡπ Θεὸπ ὤμ ποὸ αἰώμχμ

Ὠδὴ η΄ Παῖδαπ εὐαγεῖπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

οξμξηςικήμ ἐπξπςικήμ ςε ρημαίμει ἡ ςῆπ θεόςηςξπ ὄμξμα ὡπ μέγαπ τηρίμ πάμρξτξπ Βαρίλειξπ ςασςόςηπ ἐμεογείαπ

δὲ Παςοὸπ καὶ Πμεύμαςξπ Υἱξῦ δὲ ςὸ ςῆπ τύρεχπ θείαπ ἀπαοάλλακςξμ δεικμύει ἥμ πίρςει ποξρκσμξῦμεμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ διδάρκει laquoἩ Θεὸπ ποξρηγξοία πᾶρι ποόδηλξμ ἐμεογηςική ἐρςι παοίρςηριμ ξὐ τύρει Θεξῦ

ςαύςημ γὰο ἀδύμαςξμ γμμαι ξὐδεὶπ πώπξςε ἀλλὰ ςὴμ θεχοηςικὴμ αὐςξῦ ἐμέογειαμ παοίρςηριμ ἡμῖμ ςὸ Θεὸπ δηλξῖ ςξῖπ πᾶριraquo

Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον

ατπ Διξμύριξπ διδάρκει ὁ μέγαπ Ἀθημμ ςὸ θεὸπ ὄμξμα ρημαίμει ξὐ ςὴμ τύριμ γε αὕςη γὰο ἀκαςάληπςόπ ἐρςι καὶ

ἀμώμσμξπ ἀλλ ἐκ ςῆπ θεχοηςικῆπ Αὐςξῦ ἐμεογείαπ Θεὸπ εἴοηςαι ὄμςχπmiddot ὅμ ὑπεοσφξῦμεμ εἰπ πάμςαπ ςξὺπ αἰμαπ

Καί μῦμ ξῖπ λέγξσρι κςίρςημ εἶμαι ςὴμ υάοιμ ςὴμ θείαμ διrsquo ἧπ ἡμεῖπ θεξύμεθα Μάνιμξπ τηρὶμ αὐςξῖπmiddot ἡ υάοιπ εἰ καὶ ἀπόλασριμ

παοέυει ςξῖπ μεςέυξσρι αὐςῆπ ἡ θεία ρατπ ἀλλὰ μέμει ἀκαςάληπςξπ πᾶρι ἀγέμμηςξπ ὡπ ξὖρα ἔυει ςὴμ ἀπειοίαμ

Ὠδὴ θ΄ Ἅπαπ γηγεμήπ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ λξπ τχςιρμξῦ ὤμ ὁ Διξμύριξπ τηρὶμ ἡμῖμ ἀληθπmiddot καθ ὅρξμ ὑπεοέυξσρι ςμ μὴ ὄμςχμ ςὰ ὄμςα ἅγια ἢ κύοια

Π

Σ

Τ

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

Ψαλλξμέμη ςῇ Β΄ Κσοιακῇ ςμ Νηρςειμ

Εἰς τὸν ἑσπερινόν

Τῶ Σαββάςῳ ἑρπέοαπ μεςὰ ςὸμ ποξξιμιακόμ ρςιυξλξγξῦμεμ ςὸ Μακάοιξπ ἀμήο Δἰπ δὲ ςὸ Κύοιε ἐκέκοανα ἱρςμεμ ρςίυξσπ ι΄ καὶ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ Ἀμαρςάριμα δ΄ ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ Σςιυηοὰ Ποξρόμξια γ καί ςξῦ Τοιῳδίξσ γ΄

Ἦυξπ πλ β Ἡ ἀπεγμχρμέμη

Θεὸπ ὁ θέλχμ πάμςαπ ρχθῆμαι καὶ ςῆπ βαριλείαπ ἀνιχθῆμαι ηὐδόκηραπ Κύοιε διὰ ςμ ρμ υαοίςχμ ρρξμ ςὸμ

ἄμθοχπξμ καὶ υάοιςι Θεὸμ ἀμαδεῖναι βλέπειμ τχςόπ ρξσ ςὰπ ἀκςῖμαπ ἐμ καθαοᾷ καοδίᾳ Διὸ ρύμξδόπ γε ἡ ἐμάςη ςὰπ ἐμεογείαπ ρξσ ἀκςίρςξσπ ἐκήοσνεμ Τοιὰπ ρεπςὴ ὁ Θεὸπ ἡμμ

έλχμ ἐμ πελάγει τιλξρξτίαπ ςῆπ ἀμθοώπχμ γμώρεχπ ςῆπ μαςαίαπ τοξμμ καὶ διδάρκαλξπ ὑπάουχμ ἀληθείαπ ὄμςχπ ὁ

ἄμξσπ Βαολαὰμ ἐκδιδάρκχμ ἀτοόμχπ ὅςι κςιρςαί εἰριμ αἱ υάοιςεπ Θεξῦ ςξῦ ὑφίρςξσ Ἀλλrsquo ἡ ρύμξδόπ γε ἡ ἐμάςη ςὰπ ἐμεογείαπ ρξσ ἀκςίρςξσπ ἐκήοσνεμ Τοιὰπ ρεπςή ὁ Θεὸπ ἡμμ

ὶπ ρχθῆμαι δύμαςαι εἰ μὴ ἔυχμ υαοίςαπ ἀκςίρςξσπ ςὰπ ςξῦ Δερπόςξσ Ἡ τύριπ καὶ γὰο αὐςξῦ ἀποόριςξπ ὑπάουει καὶ

Βαολαὰμ αἱ βλαρτημίαι μακοὰμ αὐςξῦ ὠθξῦρι πάμςαπ ςξὺπ θέλξμςαπ πιρςεῦραι αὐςξῦ μαςαίξιπ λόγξιπ Διὸ δόγμαρι πιρςξὶ ςξῖπ θείξιπ ἐμάςηπ ὄμςχπ ςῆπ ρσμόδξσ ἑπόμεμξι ςὴμ ρχςηοίαμ λαμβάμξμεμ

Δόνα Ἦυξπ πλ β΄

Π

Τ

ὰπ μσρςικὰπ ρήμεοξμ ςξῦ Πμεύμαςξπ ράλπιγγαπ ςξὺπ θεξτόοξσπ Παςέοαπ ἀμεστημήρχμεμ ςξὺπ μελῳδήραμςαπ ἐμ

μέρῳ ςῆπ κκληρίαπ μέλξπ ἐμαομόμιξμ θεξλξγίαπ Τοιάδα μίαμ ἀπαοάλλακςξμ ξὐρίαμ ςε καὶ θεόςηςα ςξὺπ καθαιοέςαπ Λαςίμχμ καὶ οθξδόνχμ ποξμάυξσπ ςξὺπ ποερβεύξμςαπ πάμςξςε Κσοίῳ ἐλεηθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Καὶ μῦμ Θεξςόκιξμ

Τὸ α΄ ςξῦ ἤυξσ

Δἴρξδξπ Φπ ἱλαοόμ Τὸ Ποξκείμεμξμ ςῆπ ἡμέοαπ καὶ ςὰ Ἀμαγμώρμαςα

Δεσςεοξμξμίξσ ςὸ Ἀμάγμχρμα

(Κετ α΄ 8-1115-17)

ἶπε Μχρῆπ ποὸπ ςξὺπ σἱξὺπ Ἰροαήλ ἴδεςε παοαδέδχκεμ ἐμώπιξμ ὑμμ ςὴμ γῆμ εἰρπξοεσθέμςεπ κληοξμξμήραςε ςὴμ γῆμ ἣμ ὤμξρα ςξῖπ παςοάριμ ὑμμ ςῶ ῾Αβοαὰμ καὶ ᾿Ιραὰκ

καὶ ᾿Ιακὼβ δξῦμαι αὐςξῖπ καὶ ςῶ ρπέομαςι αὐςμ μες᾿ αὐςξύπ καὶ εἶπα ποὸπ ὑμᾶπ ἐμ ςῶ καιοῶ ἐκείμῳ λέγχμ ξὐ δσμήρξμαι μόμξπ τέοειμ ὑμᾶπ Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ὑμμ ἐπλήθσμεμ ὑμᾶπ καὶ ἰδξύ ἐρςε ρήμεοξμ ὡρεὶ ςὰ ἄρςοα ςξῦ ξὐοαμξῦ ςῶ πλήθει Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ὑμμ ποξρθείη ὑμῖμ ὡπ ἐρςὲ υιλιξπλαρίχπ καὶ εὐλξγῆραι ὑμᾶπ καθόςι ἐλάληρεμ ὑμῖμ καὶ ἔλαβξμ ἐν ὑμμ ἄμδοαπ ρξτξὺπ καὶ ἐπιρςήμξμαπ καὶ ρσμεςξὺπ καὶ καςέρςηρα αὐςξὺπ ἡγεῖρθαι ἐτ᾿ ὑμμ υιλιάουξσπ καὶ ἑκαςξμςάουξσπ καὶ πεμςηκξμςάουξσπ καὶ δεκάουξσπ καὶ γοαμμαςξειραγχγεῖπ ςξῖπ κοιςαῖπ ὑμμ καὶ ἐμεςειλάμημ ςξῖπ κοιςαῖπ ὑμμ ἐμ ςῶ καιοῶ ἐκείμῳ λέγχμ διακξύεςε ἀμὰ μέρξμ ςμ ἀδελτμ ὑμμ καὶ κοίμαςε δικαίχπ ἀμὰ μέρξμ ἀμδοὸπ καὶ ἀμὰ μέρξμ ἀδελτξῦ καὶ ἀμὰ μέρξμ ποξρηλύςξσ αὐςξῦ ξὐκ ἐπιγμώρῃ ποόρχπξμ ἐμ κοίρει καςὰ ςὸμ μικοὸμ καὶ καςὰ ςὸμ μέγαμ κοιμεῖπ ξὐ μὴ ὑπξρςείλῃ ποόρχπξμ ἀμθοώπξσ ὅςι ἡ κοίριπ ςξῦ Θεξῦ ἐρςι καὶ ςὸ οῆμα ὃ

Τ

Ε

ἐὰμ ρκληοὸμ ᾖ ἀτ᾿ ὑμμ ἀμξίρεςε αὐςὸ ἐπ᾿ ἐμέ καὶ ἀκξύρξμαι αὐςό

Τῆπ νόδξσ ςὸ ἀμάγμχρμα

(Κετ κδ΄ 12-18)

ἶπε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ ἀμάβηθι ποόπ με εἰπ ςὸ ὄοξπ καὶ ἴρθι ἐκεῖ καὶ δώρχ ρξι ςὰ πσνία ςὰ λίθιμα ςὸμ μόμξμ καὶ ςὰπ ἐμςξλάπ ἃπ ἔγοαφα μξμξθεςῆραι αὐςξῖπ καὶ ἀμαρςὰπ Μχσρῆπ

καὶ ᾿Ιηρξῦπ ὁ παοερςηκὼπ αὐςῶ ἀμέβηραμ εἰπ ςὸ ὄοξπ ςξῦ Θεξῦ καὶ ςξῖπ ποερβσςέοξιπ εἶπαμ ἡρσυάζεςε αὐςξῦ ἕχπ ἀμαρςοέφχμεμ ποὸπ ὑμᾶπ καὶ ἰδξὺ ᾿Ααοὼμ καὶ ῍Ωο μεθ᾿ ὑμμ ἐάμ ςιμι ρσμβῇ κοίριπ ποξρπξοεσέρθχραμ αὐςξῖπ καὶ ἀμέβη Μχσρῆπ καὶ ᾿Ιηρξῦπ εἰπ ςό ὄοξπ καί ἐκάλσφεμ ἡ μετέλη ςὸ ὄοξπ καὶ καςέβη ἡ δόνα ςξῦ Θεξῦ ἐπὶ ςὸ ὄοξπ ςὸ Σιμά καὶ ἐκάλσφεμ αὐςὸ ἡ μετέλη ἓν ἡμέοαπ καὶ ἐκάλερε Κύοιξπ ςὸμ Μχσρῆμ ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ἑβδόμῃ ἐκ μέρξσ ςῆπ μετέληπ ςὸ δὲ εἶδξπ ςῆπ δόνηπ Κσοίξσ ὡρεὶ πῦο τλέγξμ ἐπὶ ςῆπ κξοστῆπ ςξῦ ὄοξσπ ἐμαμςίξμ ςμ σἱμ ᾿Ιροαήλ καὶ εἰρῆλθε Μχσρῆπ εἰπ ςὸ μέρξμ ςῆπ μετέληπ καὶ ἀμέβη εἰπ ςὸ ὄοξπ καὶ ἦμ ἐκεῖ ἐμ ςῶ ὄοει ςερραοάκξμςα ἡμέοαπ καὶ ςερραοάκξμςα μύκςαπ

Τῆπ νόδξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (Κετ λγ΄ 11-23 - λδ΄ 4-6 8)

΄ λάληρε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ ἐμώπιξπ ἐμχπίῳ ὡπ εἴ ςιπ λαλήρει ποὸπ ςὸμ ἑασςξῦ τίλξμ καὶ ἀπελύεςξ εἰπ ςὴμ παοεμβξλήμ ὁ δὲ θεοάπχμ ᾿Ιηρξῦπ σἱὸπ Νασῆ μέξπ ξὐκ

ἐνεπξοεύεςξ ἐκ ςῆπ ρκημῆπ Καὶ εἶπε Μχσρῆπ ποὸπ Κύοιξμ ἰδξὺ ρύ μξι λέγειπ ἀμάγαγε ςὸμ λαὸμ ςξῦςξμ ρὺ δὲ ξὐκ ἐδήλχράπ μξι ὃμ ρσμαπξρςελεῖπ μες᾿ ἐμξῦ ρὺ δέ μξι εἶπαπ ξἶδά ρε παοὰ πάμςαπ καὶ υάοιμ ἔυειπ παο᾿ ἐμξί εἰ ξὖμ εὕοηκα υάοιμ ἐμαμςίξμ ρξσ ἐμτάμιρόμ μξι ρεασςὸμ γμχρςπ ἵμα ἴδχ ρε ὅπχπ ἂμ ὦ εὑοηκὼπ υάοιμ ἐμαμςίξμ ρξσ καὶ ἵμα γμ ὅςι λαόπ ρξσ ςὸ ἔθμξπ ςὸ μέγα ςξῦςξ καὶ λέγει αὐςὸπ ποξπξοεύρξμαί ρξσ καὶ καςαπαύρχ ρε καὶ λέγει ποὸπ αὐςόμ εἰ

Ε

Ε

μὴ αὐςὸπ ρὺ ρσμπξοεύῃ μή με ἀμαγάγῃπ ἐμςεῦθεμ καὶ ππ γμχρςὸμ ἔρςαι ἀληθπ ὅςι εὕοηκα υάοιμ παοὰ ρξί ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ ἀλλ᾿ ἢ ρσμπξοεσξμέμξσ ρξσ μεθ᾿ ἡμμ καὶ ἐμδξναρθήρξμαι ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ παοὰ πάμςα ςὰ ἔθμη ὅρα ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἐρςι καὶ εἶπε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ καὶ ςξῦςόμ ρξι ςὸμ λόγξμ ὃμ εἴοηκαπ πξιήρχ εὕοηκαπ γὰο υάοιμ ἐμώπιξμ ἐμξῦ καὶ ξἶδά ρε παοὰ πάμςαπ καὶ λέγει ἐμτάμιρόμ μξι ρεασςόμ καὶ εἶπεμ ἐγὼ παοελεύρξμαι ποόςεοόπ ρξσ ςῇ δόνῃ μξσ καὶ καλέρχ ςῶ ὀμόμαςί μξσ Κύοιξπ ἐμαμςίξμ ρξσ καὶ ἐλεήρχ ὃμ ἂμ ἐλε καὶ ξἰκςειοήρχ ὃμ ἂμ ξἰκςείοχ καὶ εἶπεμ ξὐ δσμήρῃ ἰδεῖμ ςὸ ποόρχπόμ μξσ ξὐ γὰο μὴ ἴδῃ ἄμθοχπξπ ςὸ ποόρχπόμ μξσ καὶ ζήρεςαι καὶ εἶπε Κύοιξπ ἰδξὺ ςόπξπ παο᾿ ἐμξί ρςήρῃ ἐπὶ ςῆπ πέςοαπ ἡμίκα δ᾿ ἂμ παοέλθῃ ἡ δόνα μξσ καὶ θήρχ ρε εἰπ ὀπὴμ ςῆπ πέςοαπ καὶ ρκεπάρχ ςῇ υειοί μξσ ἐπὶ ρέ ἕχπ ἂμ παοέλθχ καὶ ἀτελ ςὴμ υεῖοα καὶ ςόςε ὄφει ςὰ ὀπίρχ μξσ ςὸ δὲ ποόρχπόμ μξσ ξὐκ ὀτθήρεςαί ρξι (Κετ ΛΔ΄) Καὶ ἐλάνεσρε δύξ πλάκαπ λιθίμαπ καθάπεο καὶ αἱ ποςαι καὶ ὀοθοίραπ Μχσρῆπ ἀμέβη εἰπ ςὸ ὄοξπ ςὸ Σιμά καθόςι ρσμέςανεμ αὐςῶ Κύοιξπ καὶ ἔλαβε Μχσρῆπ ςὰπ δύξ πλάκαπ ςὰπ λιθίμαπ καὶ καςέβη Κύοιξπ ἐμ μετέλῃ καὶ παοέρςη αὐςῶ ἐκεῖ καὶ ἐκάλερε ςῶ ὀμόμαςι Κσοίξσ καὶ παοῆλθε Κύοιξπ ποὸ ποξρώπξσ αὐςξῦ καὶ ἐκάλερε Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ξἰκςίομχμ καὶ ἐλεήμχμ μακοόθσμξπ καὶ πξλσέλεξπ καὶ ἀληθιμόπ καὶ ρπεύραπ Μχσρῆπ κύφαπ ἐπὶ ςὴμ γῆμ ποξρεκύμηρε

Δἰπ ςὴμ Λιςὴμ ςὰ ρσμήθη

Ἰδιόμελξμ Ἦυξπ β΄

ςε ὁ Βαολαὰμ καὶ Ἀκίμδσμξπ καὶ ξἱ ρὺμ αὐςξῖπ δσρρεβεῖπ ςξὺπ ἐμ καθαοᾷ καοδίᾳ ςὸ τπ ςὸ ἄκςιρςξμ ὁομςαπ

ὀοθξδόνξσπ ἐυλεύαζξμ Καὶ ἐμ πλάμῃ εἶμαι μξμίζξμςεπ ἐβόχμ ποὸπ αὐςξύπ μεῖπ ξὐ Θεὸμ ποξρκσμεῖςε ἕμα ἀλλὰ ὄυλξμ θεξςήςχμ καὶ ξὐ Πμεῦμα ἅγιξμ ἕμ ποξρκσμεῖςε ἄλλα ὄυλξμ πμεσμάςχμ Ὅθεμ ὑμᾶπ δικαίχπ διθεΐςαπ καὶ πξλσθεΐςαπ ποξραγξοεύξμεμ Τόςε ὁ Θερραλξμίκηπ ποόεδοξπ καὶ θεξλόγχμ ἔναουξπ ὁ θεῖξπ Παλαμᾶπ Γοηγόοιξπ ἔτη ποὸπ αὐςξύπ Δἰ καὶ ἡμμ ςξὺπ λόγξσπ ξὐ πιρςεύεςε ςὰ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ

ρσγγοάμμαςα ἀμαγμώραςε καὶ γμςε ςὴμ ἀλήθειαμ Διξμσρίξσ ςξῦ ρξτχςάςξσ Ἀοεξπαγίςξσ Ἀθαμαρίξσ καὶ Βαριλείξσ ςμ Μεγάλχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Χοσρξρςόμξσ Κσοίλλξσ ςξῦ Ἀλεναμδοέχμ ποξέδοξσ Ἀμδοέξσ Κοήςηπ ςμ θεξλόγχμ ποξκοίςξσ Μανίμξσ πάμσ ςξῦ μξλξγηςξῦ καὶ Ἰχάμμξσ πέλαγξπ δξγμάςχμ ςξῦ Δαμαρκημξῦ Καὶ γμςε ὅςι ἡ τύριπ ςῆπ ὑπεοξσρίξσ Τοιάδξπ ἐρςὶμ ἀποόριςξπ αἱ δὲ ἄκςιρςαι αὐςῆπ ἐμέογειαι μεθεκςαὶ ςξῖπ ἀμθοώπξιπ καςαρκεσάζξσραι αὐςξὺπ θεξὺπ καςὰ υάοιμ Ταῖπ ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ ὁ Θεὸπ ἐλέηρξμ καὶ ρρξμ ἡμᾶπ

Δόνα Ἦυξπ γ΄

πξρςξλικμ παοαδόρεχμ ἀκοιβεῖπ τύλακεπ γεγόμαςε ἅγιξι Παςέοεπmiddot ςῆπ γὰο Ἁγίαπ Τοιάδξπ ςὸ ὁμξξύριξμ καὶ ἄκςιρςξμ

καὶ ςῆπ ξὐρίαπ αὐςῆπ ςὸ ἀποόριςξμ καὶ ἀμέθεκςξμ οθξδόνχπ δξγμαςίραμςεπ Τάπ δὲ ἐμεογείαπ Αὐςῆπ ἄκςιρςξσπ καὶ μεθεκςὰπ ςξῖπ πᾶρι εἶμαι ποὸπ ρχςηοίαμ ἀμθοώπχμ καὶ θέχριμ ἐκηούναςε Καςακοίμαςε Θμα ςξῦ Ἀκιμάςξσ καὶ καςεμπξοίαπ Ἀμρέλμξσ ςὴμ ἐμ ςξῖπ βίβλξιπ αὐςμ κξρμικὴμ τιλξρξτίαμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ Βαολαὰμ ςὸμ ἀκέταλξμ καςῃρυύμαςε καὶ Ἀκίμδσμξμ ςὸμ ἄμξσμ καὶ ἀδελτξὺπ Κσδώμη Δημήςοιξμ καὶ Ποόυξοξμ Μεθ ὧμ Κσπαοιρριώςημ Ἰχάμμημ Νικητόοξμ ςε Γοηγξοᾶμ μμαμξσὴλ Καλέκαμ καὶ παςοιάουημ Ἰχάμμημ ςξὺπ πεοὶ ςὴμ εὐρέβειαμ ἀρςξυήραμςαπ Ὧμ ςῆπ πλάμηπ αἰςήραρθε ῥσρθέμςαπ ἡμᾶπ Λαςίμχμ ςε ἀπάςηπ καὶ ἀθεΐαπ ἀκηλίδχςξμ ἡμμ ςὸμ βίξμ ὀοθξδόνχπ διατσλάρρξμςαπ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

εξςόκε ἡ ποξρςαρία πάμςχμ ςμ δεξμέμχμ εἰπ ρὲ θαοοξῦμεμ εἰπ ρὲ κασυώμεθα ἐμ ρξὶ πᾶρα ἡ ἐλπὶπ ἡμμ

ἐρςι Ποέρβεσε ςῶ ἐκ ρξῦ ςευθέμςι ὑπὲο ςμ ἀυοείχμ δξύλχμ ρξσ

Δἰπ ςὸμ Σςίυξμ Ἀμαρςάριμα ςξῦ ἤυξσ

Δόνα Τμ ἁγ Παςέοχμ Ἦυξπ δ΄

Θ

ὴμ ἐςήριξμ μμήμημ ρήμεοξμ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ςμ ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ ρσμαθοξιρθέμςχμ ἐμ ςῇ λαμποᾷ

πόλει Κχμρςαμςίμξσ ςμ ὀοθξδόνχμ ςὰ ρσρςήμαςα εὐρεβξῦμςεπ πιρςπ ἑξοςάρχμεμ Οὗςξι ξὖμ πεοὶ ςξῦ ἀκςίρςξσ τχςὸπ ςῆπ μεςαμξοτώρεχπ ςξῦ Κσοίξσ ἀκξύραμςεπ ὅςι ςὸ ἐμ Θαβχοίῳ λάμφαμ τπ θεόςηςξπ ξὐκ ἀποόρηςξμ ἦμ ξὐδέ καςὰ ἀλήθειαμ ὑπῆουεμ τπ θεόςηςξπ ξὐδὲ ἀγγέλχμ ὅλχπ ἱεοώςεοξμ ἢ ἀμώςεοξμ ἀλλὰ υεῖοξμ καὶ καςώςεοξμ καὶ αὐςῆπ ςῆπ ἡμεςέοαπ μξήρεχπ καὶ φσυμ Τξῦ Βαολαὰμ καὶ ςμ ρὺμ αὐςῶ τοεμξβλαβπ ςαῦςα κηοσςςόμςχμ Διὰ ςξῦςξ πάμςα ςὰ ςμ Λαςίμχμ ληοώδη δόγμαςα ρσμξδικπ ἐνξρςοάκιραμ Καὶ ςὸ Θαβώοιξμ τπ ἐν ἀποξρίςξσ ξὐρίαπ ςξῦ Χοιρςξῦ ποξεουόμεμξμ ἄκςιρςξμ καὶ μεθεκςὸμ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἐμ Πμεύμαςι ἁγίῳ ὄμςχμ ρατπ ταμεοξύμεμξμ ἐδίδαναμ ὁμξλξγεῖμ ἐμ ςῶ ρεπςῶ ςῆπ ἐμάςηπ Σσμόδξσ ὅοῳ Αὐςξῖπ καὶ ἡμεῖπ βξήρχμεμmiddot οθξδξνίᾳ ςὴμ κκληρίαμ ρςηοίναςε πξιμέμεπ καὶ δξῦλξι Χοιρςξῦ καὶ ποερβεύραςε ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Και μῦμ Θεξςξκίξμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ

εῦρξμ παοακλήρερι ρμ ἱκεςμ Παμάμχμε παύξσρα δειμμ ἡμμ ἐπαμαρςάρειπ πάρηπ θλίφεχπ ἡμᾶπ

ἀπαλλάςςξσραmiddot ρὲ γὰο μόμημ ἀρταλῆ καὶ βεβαίαμ ἄγκσοαμ ἔυξμεμ καὶ ςὴμ ρὴμ ποξρςαρίαμ κεκςήμεθα Μὴ αἰρυσμθμεμ Δέρπξιμα ρὲ ποξρκαλξύμεμξιmiddot ρπεῦρξμ εἰπ ἱκερίαμ ςμ ρξὶ πιρςπ βξώμςχμmiddot Χαῖοε Δέρπξιμα ἡ πάμςχμ βξήθεια υαοὰ καὶ ρκέπη καὶ ρχςηοία ςμ φσυμ ἡμμ

Ἀπξλσςίκιξμ Ἀμαρςάριμξμ

Ἀπξλσςίκιξμ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ πλ δ πεοδεδξναρμέμξπ εἶ Χοιρςὲ ὁ Θεὸπ ἡμμ ὁ τχρςῆοαπ ἐπὶ γῆπ ςξὺπ Παςέοαπ ἡμμ θεμελιώραπ καὶ διrsquo αὐςμ ποὸπ ςὴμ ἀληθιμὴμ πίρςιμ πάμςαπ ἡμᾶπ ὁδηγήραπ πξλσεύρπλαγυμε δόνα ρξι

Τξῦ ἁγ Γοηγξοίξσ Παλαμᾶ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁ τχρςήο κκληρίαπ ςὸ ρςήοιγμα καὶ διδάρκαλε ςμ Μξμαρςμ ἡ καλλξμή ςμ θεξλόγχμ

Τ

Ν

ὑπέομαυξπ ἀποξρμάυηςξπ Γοηγόοιε θασμαςξσογέ Θερραλξμίκηπ ςὸ καύυημα κῆοσν ςῆπ υάοιςξπ ἱκέςεσε διὰ παμςόπ ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Δόνα Τμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁδηγξί ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ Παςέοεπ ἔμδξνξι ςῆπ ςμ Λαςίμχμ ξἱ δειμῆπ τιλξρξτίαπ καὶ πλάμηπ ἡμᾶπ

ῥσράμεμξι ρὺμ Γοηγξοίῳ ςῶ κλειμῶ ςάπ ἐμεογείαπ ςξῦ Κςίρςξσ ἀκςίρςξσπ εἶμαι ξἱ δξγμαςίραμςεπ δι ὧμ ἡμεῖπ ξἱ ἐπὶ γῆπ θεξύμεθα παμμακάοιρςξι

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

δι ἡμᾶπ γεμμηθεὶπ ἐκ Παοθέμξσ καὶ ρςαύοχριμ ὑπξμείμαπ ἀγαθέ ὁ θαμάςῳ ςὸμ θάμαςξμ ρκσλεύραπ καὶ ἔγεοριμ

δείναπ ὡπ Θεόπ μὴ παοίδῃπ ξὓπ ἔπλαραπ ςῇ υειοί ρξσ δεῖνξμ ςὴμ τιλαμθοχπίαμ ρξσ ἐλέημξμ δέναι ςὴμ ςεκξῦράμ ρε Θεξςόκξμ ποερβεύξσραμ ὑπὲο ἡμμ καὶ ρρξμ Σχςὴο ἡμμ λαὸμ ἀπεγμχρμέμξμ

ΕΙΣ ΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Ἡ ρσμήθηπ ρςιυξλξγία ἀμςὶ δὲ ςξῦ Ἀμώμξσ λέγξμεμ ςὸμ Πξλσέλεξμ Καθίρμαςα Ἀμαρςάριμα καὶ ςὰ λξιπὰ ὁμξίχπ καςὰ ςὴμ ρσμήθειαμ

Δἶςα ξἱ Καμόμεπ ὁ ἀμαρςάριμξπ (μεςὰ ςμ εἱομμ) ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ καὶ ὁ ςξῦ Τοιῳδίξσ μεςά ρςίυξσ Ἅγιε ςξῦ Θεξῦ

καμὼμ ςμ Ἁγίχμ ξὗ ἡ ἀκοξρςιυὶπ

μ μ ρ ύ μ ξ δ ξ μ ἁ γ ί α μ ἐ μ ά ς η μ Ἀ π ξ ρ ς ό λ ξ σ

Ὠδὴ α΄ Ἦυξπ δ΄ Ἀμξίνχ ςὸ ρςόμα μξσ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μμξῦμςι ποξθέμεμξμ ςὴμ θεῖαμ ρύμξδξμ Κύοιε ἐμάςημ ςὴμ πάμρεπςξμ Τοιὰπ ὑπέοθεε ςῆπ ρξτίαπ ρξσ παοάρυξσ μξι

ῥαμίδα καὶ δόπ μξι τσλάρρξμςα πιρςὴμ ςὴμ ἄμχμξμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξμὰπ ςοιρσπόρςαςε καὶ ςῇ ξὐρίᾳ ἀποόριςε ἄκςιρςε ἀΐδιε καὶ ἀκαςάληπςε ἡ μηδέπξςε ἀμθοώπξιπ ὁοχμέμη

ςὴμ υάοιμ ςὴμ ἄμχθεμ ςὴμ ρὴμ παοάρυξσ μξι

Δόνα ξρήραμςαπ ἅγιξι πεοὶ ςὸ ρέβαπ καθείλεςε δειμξὺπ Λαςιμότοξμαπ διατσλάρρξμςεπ θείξιπ δόγμαρι ὀοθόδξνξμ

πίρςιμ Ὅθεμ καςὰ υοέξπ μῦμ ὑμᾶπ γεοαίοξμεμ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Μῆςεο Παμάμχμε Ὦ ἱεοὸμ ἐμδιαίςημα Ἡ τπ ςὸ ἀποόριςξμ ἡμῖμ κσήραρα ἐκδσρώπηρξμ τχςίραι μξσ ςὸ

ρκόςξπ ὡπ ποὶμ ἀμεβόα ρξι ὁ θεῖξπ Γοηγόοιξπ

Ὠδή γ Τξὺπ ρξὺπ ὑμμξλόγξσπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

Μ

Ν

ατεῖπ ἐκζηςξῦριμ ἀπξδείνειπ Ἀκίμδσμξπ Βαολαὰμ καὶ ξἱ λξιπξί ἡ ρύμξδξπ παοέθηκεμ αὐςξῖπ Παςέοχμ κείμεμα

οθξδξνίαμ πμέξμςα καὶ θεξμάυξσπ ἐλέγυξμςα Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

πάουχμ ἀμέθεκςξπ ςῇ τύρει ἀλλ ὅμχπ ραῖπ ἐμεογείαιπ μεθεκςόπ Σχςὴο θεεῖπ μεθένει ἡμᾶπ ὡπ ὁ Δασὶδ

ποξέγοατεμmiddot laquoΘεὸπ θεμ ὀτθήρεςαι μέρῳ Σιὼμ ὡπ ηὐδόκηρεμraquo

Δόνα αξὺπ ςξὺπ πιρςξὺπ ὁομ ὁ Πέςοξπ ςξῦ Πμεύμαςξπ τάρκει ποὸπ αὐςξύπ ἔρςε ςαπειμξὶ Χοιρςόπ υάοιμ γὰο παοέυει

ἡμῖμ Οὗ ςαῖπ ποερβείαιπ Κύοιε ρρξμ ἡμᾶπ ὡπ τιλάμθοχπξπ

Καὶ μῦμ Παῦλξπ μὴ τέοχμ ςάπ βαράμξσπ ἐκ μόρχμ αὐςξῦ Χοιρςῶ ἐκοαύγαζεmiddot ἴαρέ με Κύοιε ὁ δὲ τηρὶμ ἡ υάοιπ μξσ ἀοκεῖ ρξι

ξὗ εὐυαῖπ Σχςὴο καὶ ςῆπ Ἁγμῆπ ρρξμ ἅπαμςαπ

Κάθιρμα Ἦυξπ πλ δ΄ Τὴμ Σξτίαμ καὶ Λόγξμ ςμ ὅλχμ δερπόςηπ καὶ πξιηςήπ ὁ ςῇ τύρει ἀποόριςξπ ἀπαθήπ ἀόοαςξπ ἄκςιρςξπ ἀκαςάληπςξπ ἄυοξμξπ ςῇ

αὐςξῦ εὐρπλαυμίᾳ ἡμῖμ πεταμέοχςαι ἐμ ἄκςιρςξιπ αὐςξῦ ἐμεογείαιπ καὶ υάοιρι εἷπ γὰο ςῇ ξὐρίᾳ καὶ ἐμεογείᾳ ὑπάουχμ θεεῖ ςξὺπ ποξρςοέυξμςαπ ποὸπ αὐςὸμ ἐμ ἁγμόςηςιmiddot ποὸπ αὐςὸμ ξὖμ βξήρχμεμmiddot δόνα ρξι Τοιὰπ ὁ Θεόπ ὅςι ρῴζειπ ἅπαμςαπ Σχςὴο ἡμμ διὰ πλήθξσπ ἐλέξσπ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ Κύοιε

Δόνα Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

απειμξὶ ςῇ καοδίᾳ μήςηο Θεξῦ καςὰ υοέξπ ὑμμξῦμέμ ρε ἀγαθή θαμάςξσ γὰο διέρχραπ αἰχμίξσ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ ἐκ

Βαολαὰμ ἀπιρςίαπ Λαςίμχμ τασλόςηςξπ ςμ βλαρτημξύμςχμ ἀτόβχπ ςὴμ υάοιμ ςξῦ Πμεύμαςξπ Ὅθεμ τχςιρθεὶπ ὁ Ἰχάμμηπ ἐβόα ἐμ μέρῳ Σσμόδξσ ςε βαριλεὺπ ὁ μακάοιξπ laquoΤῶ Κσοίῳ ποξρπέρχμεμ ἵμα ὀοθξδόνχμ τχμὰπ εἰρακξύρῃ Κύοιξπ ρςήοινῃ ἡμᾶπ καὶ εὐυαῖπ ςῆπ Παοθέμξσ ὡπ εὔρπλαυμξπraquo

Σ

Ν

Τ

Ὠδή δ΄ καθήμεμξπ ἐμ δόνῃ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

εῦςε πάμςεπ ςξῦ μεγάλξσ Βαριλείξσ ἀκξύρχμεμ Δὐμόμιξμ τσμξῦμςαmiddot laquoππ Θεξῦ ἐμ τύρει ὑπάουξσρι ςὸ δημιξσογικὸμ

καὶ ποξγμχρςικὸμ ἅπεο δηλξῖ ςὴμ ἐμέογειαμ καὶ ξὐ ςὴμ τύριμ ἀμόηςεraquo Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ὑφίμξσπ θεξλόγξπ Μάνιμξπ ὁ θεῖξπ τηρὶμ ἡμῖμmiddot ξὐκ ἄμεσ ἐμεογείαπ τσρικῆπ ςμ ὄμςχμ ὑτέρςηκεμ ξὐδέμα Πάλιμ ξἱ

παςέοεπ ἡμῖμ λέγξσριμ ξὐδὲ τύριπ μία ἂμεσ ἐμεογείαπ γιμώρκεςαι

Δόνα όρξμ ςὴμ ςμ κακξδόνχμ ξἱ παςέοεπ διώκξμςεπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ἔτηραμmiddot διπλαὶ αἱ ἐμέογειαι ξὖραι Χοιρςξῦ

καὶ μὴ ἀμςίπαλξι ἀμθοχπίμημ δὲ ςὴμ θείαμ ὑπακξύει ὡπ γέγοαπςαι

Καὶ μῦμ τηρὶμ Δαμαρκημόπ γε ςὴμ ἐμέογειαμ ποόρυχμεμ ἡ ἐμέογεια τηρὶμ ξὖμ δοαρςικὴ καὶ ξὐριώδηπ ςῆπ τύρεχπ

κίμηριπ Φύριπ ἐμεογηςικὸμ εἰρίμ ἐν ἧπ ἐμέογεια ποόειρι Θεξῦ ςξῦ παμςάμακςξπ

Ὠδή ε΄ νέρςη ςὰ ρύμπαμςα

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ιγμώρκειμ δὲ υοή ἡμᾶπ ππ ἑομημεύξσμ ἔλεγεμ Παῦλξμ Ἰχάμμηπ υοσρξοοήμχμmiddot τοόμημα ρώμαςόπ ἐρςι θάμαςξπ

πμεύμαςξπ δ εἰοήμη καὶ ζχή ἐμεογείαπ ςε τύρεχπ υχοιρμὸμ μὴ πξιξύμεμξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

δὼμ ὁ τιλάμθοχπξπ ςὸ ἀρθεμὲπ ςῆπ τύρεχπ ςμ βοξςμ ξὐ υαοίςαπ παοέυει πάραπ ςξῦ Πμεύμαςξπ ὁ υοσρξλόγξπ τηρίμ

ἵμα μὴ μξμίρῃ ςίπ πξςε υάοιμ εἶμαι ςὴμ τύριμ Θεξῦ ςὴμ ἀποόριςξμ ἅπαρι

Δ

Ν

Γ

Δόνα κξύρχμεμ τάρκξμςξπ ςξῦ Ἰξσρςίμξσ δόγμαςα μάοςσοξπ ὁμξῦ καὶ τιλξρότξσ ὁ ἀπξοοίπςχμ βξσλῆπ ξὐρίαπ ςε ςὴμ

διατξοὰμ καὶ ςξῦ Θεξῦ ἀπξοοίπςει ὕπαονιμ πξίηριμ καὶ ἐμέογειαμ

Καὶ μῦμ ξὸπ καθαοόςηςι ὁ θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ τάρκει ςὴμ ἐμέογειαμmiddot Θεὸπ εἶ ςῇ ἐμεογείᾳ τύριπ ἀυώοιρςξπ εἶ

ἑκάςεοξμ γὰο ἀπεοίγοαπςξμ Διό παμςελπ ἐρςὶ ρατπ ἀπ ἀλλήλχμ ἀυώοιρςα

Ὠδή π΄ Τὴμ θείαμ ςαύςημ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μ λόγξιπ θείξιπ βξᾷ ἡμῖμ ὁ μέγαπ Ἀθαμάριξπmiddot ὡπ ἡ τλόν ἐκ ςξῦ πσοόπ ἐρςι αἰςιαςὸμ ἐν αἰςίξσ γε ξὕςχπ ἐρςὶμ ἐμέογεια

ἐκ ςῆπ τύρεχπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξξῦμςεπ εἶμαι ἐμέογειαμ κςιρςὴ Θεξῦ καὶ τύριπ κςιρςή ἐρςι ὡπ τηρὶ Μάνιμξπmiddot ςὴμ ἐμέογειαμ ἄκςιρςξμ

πιρςεύξμεμ καὶ τύριμ ἄκςιρςξμ ρέβξμεμ

Δόνα ξμίμχπ πᾶρα ἡ ρύμξδξπ τσμξῦρα κακξδόνχμ δσρέβειαμ ςαῦςα ἐτθέγναςξmiddot ἄκςιρςξι μὲμ αἱ ἐμέογειαι κξιμαὶ δὲ ςῆπ

Τοιάδξπ ἀεὶ ὑπάουξσρι

Καὶ μῦμ γμὴ παοθέμε Θεόμσμτε ἡ ςέναρα Θεὸμ ὑπεοξύριξμ ἄμαουξμ ἄκςιρςξμ ςξῦςξμ ἀεὶ καθικέςεσεmiddot οθξδξνίαπ ςοίβξιπ ἡμᾶπ

πξοεύερθαι

Κξμςάκιξμ Ἦυξπ πλβ΄ Τὴμ ὑπὲο ἡμμ ὴμ ὑπὲο ἡμμ πληομ ρξσ ξἰκξμξμίαμ Κύοιε παςέοαπ ρσμήθοξιραπ δξγμαςίραι ἄκςιρςξμ ςὴμ τύριμ ρξσ εἶμαι καὶ

Ν

Ν

Ν

Τ

ἐμέογειαμ τύριμ ξὖραμ ἀμέθεκςξμ μεθεκςήμ δὲ ςὴμ ἐμέογειαμ Καὶ βξμ ςξῖπ ἀγαπρί ρεmiddot ἐγώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Οἶκξπ ήμεοξμ ὁ ξὐοαμὸπ καὶ ἡ γῆ υξοεσέςχραμ Σήμεοξμ ςμ οθξδόνχμ ρσρςήμαςα παμηγσοίζξμςεπ υεῖοαπ κοξςήρχμεμ

Σήμεοξμ ἐμ τχμαῖπ καὶ ἀλλαλαγμξῖπ ςὴμ Τοιάδα πάμςεπ δξνάρχμεμ Αὕςη γὰο ςὰ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ρσρςήμαςα ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ εἰπ ςὴμ Βαριλεύξσραμ πόλιμ ρσμήθοξιρεμ Οἵςιμεπ ρσμελθόμςεπ ςὰ ςξῦ Βαολαὰμ καὶ Λαςίμχμ ἄθεα δόγμαςα καθεῖλξμ Πᾶραμ ςὴμ τλσαοίαμ καὶ ταμςαρίαμ αὐςμ ἀπεδίχναμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ αὐςμ ςῶ πσοὶ παοαδεδχκόςεπ ἀμεθεμάςιραμ Ὅθεμ ξὖμ καὶ ὁ Δερπόςηπ βλέπχμ ἡμᾶπ ςάπ ςξῦ ἁγίξσ Γοηγξοίξσ ςξῦ Παλαμᾶ καὶ οθξδξνίαπ παοαδόρειπ κοαςξῦμςαπ βξᾷ ποὸπ ἡμᾶπmiddot γώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Σςίυξι Παςέοαπ ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ ρέβχ

ςξὺπ ρύμ ςάγμαριμ ἐμμέα υξοξβαςξῦμςαπ ἐμ πόλῳ

Οὐρίᾳ Θεὸπ ἀποόριςξπ ὑπάουχμ ἀκςίρςξιπ κςίρει κξιμχμεῖ ἐμεογείαιπ

ῇ αὐςῇ ἡμέοᾳ ςὴμ μάςημ Οἰκξσμεμικὴμ Σύμξδξμ ἑξοςάζξμεμ ἐμ ᾗ ξἱ θειόςαςξι Παςέοεπ ἐδξγμάςιραμ πεοί ςῆπ ἀκςίρςξσ Οὐ-

ρίαπ καὶ ςμ ἀκςίρςχμ μεογειμ ςξῦ ἐμ Τοιάδι Θεξῦ ἀπεδέναμ-ςξ ςὸμ Ἡρσυαρμὸμ καὶ καςεδίκαραμ ςὰπ αἱοεςικὰπ δξναρίαπ Βαο-λαὰμ ςξῦ Καλαβοξῦ

Συναξάριον

μάςη Οἰκξσμεμικὴ Σύμξδξπ ρσμεκλήθη ἐμ Κχμρςαμςι-μξσπόλει πεοὶ ςὸ ἔςξπ 1351 μΧ ὑπὸ ςξῦ Αὐςξκοάςξοξπ

ςμ Ῥχμαίχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Καμςακξσζημξῦ καὶ ἐδξγμάςιρε πεοὶ ςῆπ ἀκςίρςξσ θείαπ Οὐρίαπ καὶ πεοὶ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ μεο-γειμ ὡπ καὶ πεοὶ ςξῦ Ἡρσυαρμξῦ ὡπ μεθόδξσ κξιμχμίαπ ςξῦ

Σ

Τ

κςιρςξῦ ἀμθοώπξσ μεςὰ ςξῦ Θεξῦ πιταμέρςεοξπ ςμ ρσγκοξςη-ράμςχμ ςὴμ μάςημ Σύμξδξμ Παςέοχμ ἦμ ὁ ἐμ Ἁγίξιπ Παςὴο ἡ-μμ Γοηγόοιξπ ὁ Παλαμᾶπ ξὗςιμξπ ςξῖπ θεξρότξιπ τθέγμαριμ ἐ-περςήοινε ςξὺπ ὅοξσπ αὐςῆπ ἡ Σύμξδξπ ἐμ Τοιάδι Θεόπ Οὐρίᾳ μὲμ ἀποόριςξπ καὶ ἀμέθεκςξπ ὑπάουει πᾶρι ςξῖπ κςιρςξῖπ ςαῖπ ἐ-μεογείαιπ δὲ μεθεκςόπ Οὕςχ καθαίοχμ ἐκ ςμ παθμ ςὴμ καοδί-αμ αὐςξῦ ὁ ἄμθοχπξπ καὶ τχςιζόμεμξπ διὰ ςῆπ ἐογαρίαπ ςμ θεί-χμ ἐμςξλμ ςῆπ μήφεχπ καὶ ςῆπ ἀδιαλείπςξσ ποξρεσυῆπ κξιμχ-μεῖ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ ἐμεογειμ ἀνιξῦςαι ςῆπ θέαπ ςξῦ Ἀκςί-ρςξσ Φχςὸπ ςῆπ Τοιαδικῆπ Θεόςηςξπ μεςέυει ςῆπ θείαπ ζχῆπ καὶ θεξῦςαι καςὰ υάοιμ Ἡ Σύμξδξπ αὕςη καςεδίκαρεμ ὡπ αἱοεςικὸμ Βαολαάμ ςὸμ Καλαβοόμ δξκξῦμςα διὰ ςῆπ διαμξίαπ καὶ τιλξρξτί-απ δσμαςὸμ γμμαι ςὸμ Θεόμ

αῖπ ςμ Ἁγίχμ καὶ Θεξτόοχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ Χοιρςὲ ὁ Θεόπ θεχοξὺπ ἡμᾶπ ςξῦ Ἀκςίρςξσ ἀμάδεινξμ Φχςὸπ καὶ

ρρξμ ςὰπ φσυὰπ ἡμμ Ἀμήμ

Ὠδή ζ΄ Οὐκ ἐλάςοεσραμ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ὸμ Γοηγόοιξμ ςὸμ Νύρρηπ ἀκξσρώμεθα laquoἐμ ἐμεογείᾳ Θεόπ εἷπ καὶ ςῇ τύρει ἐρςί ὡπ ὁ ἄμθοχπξπ ἔογα ποάρρχμ ἐμ ἑμὶ

ςῶ μξεῖ ξὕςχ Κύοιξπ εἷπ ἐρςι κἄμ ἐπξίηρε λόγῳ ἅπαραμ ςὴμ κςίριμraquo

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεότθξγγξπ ςξῦ θεξλόγξσ γλρρα μῦμ ςξῦ Γοηγξοίξσ βόα πεοὶ ξὐρίαπ Θεξῦmiddot ἢ ἄκακξμ ἀθάμαςξμ καὶ ἀμαλλξίχςξμ

ὄμςα ξὐρίᾳ Θεξῦ ςξῦςξ ξὐ μόμξμ ἄςξπξμ καὶ ἀμόηςξμ ἀμθοώπξιπ

Δόνα

ξσθεςμ ἡμᾶπ υοσρξῦπ ςὴμ γλςςαμ τθέγγεςαι πεοὶ ςξῦ Πμεύμαςξπ ςξῦ ρσμαμάουξσ Παςοόπ laquoΠόςε ὕδχο αὐςὸ

καλεῖ πόςε δὲ πῦο ἢ Γοατή Τὴμ ἐμέογειαμ δεικμῦρα ξὐ ςὴμ τύριμ γε μὴ μιᾶπ ξὔρηπ ἐμ Θεῶ γάοraquo

Τ

Τ

Ν

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

καςάληπςξπ ἀμθοώπξιπ ἀμεομήμεσςξπ ἁγμὴ καὶ ἄτοαρςξπ ἡ ςξῦ δερπόςξσ ἐκ ρξῦ παμάμχμξπ γέμμηριπ μὴ

διαλείπξμςξπ ςξῦ Παςοὸπ αὐςξῦ ςὸμ κόλπξμ ςὸμ ἀΐδιξμ ὡπ Θεὸπ ὤμ ποὸ αἰώμχμ

Ὠδὴ η΄ Παῖδαπ εὐαγεῖπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

οξμξηςικήμ ἐπξπςικήμ ςε ρημαίμει ἡ ςῆπ θεόςηςξπ ὄμξμα ὡπ μέγαπ τηρίμ πάμρξτξπ Βαρίλειξπ ςασςόςηπ ἐμεογείαπ

δὲ Παςοὸπ καὶ Πμεύμαςξπ Υἱξῦ δὲ ςὸ ςῆπ τύρεχπ θείαπ ἀπαοάλλακςξμ δεικμύει ἥμ πίρςει ποξρκσμξῦμεμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ διδάρκει laquoἩ Θεὸπ ποξρηγξοία πᾶρι ποόδηλξμ ἐμεογηςική ἐρςι παοίρςηριμ ξὐ τύρει Θεξῦ

ςαύςημ γὰο ἀδύμαςξμ γμμαι ξὐδεὶπ πώπξςε ἀλλὰ ςὴμ θεχοηςικὴμ αὐςξῦ ἐμέογειαμ παοίρςηριμ ἡμῖμ ςὸ Θεὸπ δηλξῖ ςξῖπ πᾶριraquo

Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον

ατπ Διξμύριξπ διδάρκει ὁ μέγαπ Ἀθημμ ςὸ θεὸπ ὄμξμα ρημαίμει ξὐ ςὴμ τύριμ γε αὕςη γὰο ἀκαςάληπςόπ ἐρςι καὶ

ἀμώμσμξπ ἀλλ ἐκ ςῆπ θεχοηςικῆπ Αὐςξῦ ἐμεογείαπ Θεὸπ εἴοηςαι ὄμςχπmiddot ὅμ ὑπεοσφξῦμεμ εἰπ πάμςαπ ςξὺπ αἰμαπ

Καί μῦμ ξῖπ λέγξσρι κςίρςημ εἶμαι ςὴμ υάοιμ ςὴμ θείαμ διrsquo ἧπ ἡμεῖπ θεξύμεθα Μάνιμξπ τηρὶμ αὐςξῖπmiddot ἡ υάοιπ εἰ καὶ ἀπόλασριμ

παοέυει ςξῖπ μεςέυξσρι αὐςῆπ ἡ θεία ρατπ ἀλλὰ μέμει ἀκαςάληπςξπ πᾶρι ἀγέμμηςξπ ὡπ ξὖρα ἔυει ςὴμ ἀπειοίαμ

Ὠδὴ θ΄ Ἅπαπ γηγεμήπ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ λξπ τχςιρμξῦ ὤμ ὁ Διξμύριξπ τηρὶμ ἡμῖμ ἀληθπmiddot καθ ὅρξμ ὑπεοέυξσρι ςμ μὴ ὄμςχμ ςὰ ὄμςα ἅγια ἢ κύοια

Π

Σ

Τ

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

ὰπ μσρςικὰπ ρήμεοξμ ςξῦ Πμεύμαςξπ ράλπιγγαπ ςξὺπ θεξτόοξσπ Παςέοαπ ἀμεστημήρχμεμ ςξὺπ μελῳδήραμςαπ ἐμ

μέρῳ ςῆπ κκληρίαπ μέλξπ ἐμαομόμιξμ θεξλξγίαπ Τοιάδα μίαμ ἀπαοάλλακςξμ ξὐρίαμ ςε καὶ θεόςηςα ςξὺπ καθαιοέςαπ Λαςίμχμ καὶ οθξδόνχμ ποξμάυξσπ ςξὺπ ποερβεύξμςαπ πάμςξςε Κσοίῳ ἐλεηθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Καὶ μῦμ Θεξςόκιξμ

Τὸ α΄ ςξῦ ἤυξσ

Δἴρξδξπ Φπ ἱλαοόμ Τὸ Ποξκείμεμξμ ςῆπ ἡμέοαπ καὶ ςὰ Ἀμαγμώρμαςα

Δεσςεοξμξμίξσ ςὸ Ἀμάγμχρμα

(Κετ α΄ 8-1115-17)

ἶπε Μχρῆπ ποὸπ ςξὺπ σἱξὺπ Ἰροαήλ ἴδεςε παοαδέδχκεμ ἐμώπιξμ ὑμμ ςὴμ γῆμ εἰρπξοεσθέμςεπ κληοξμξμήραςε ςὴμ γῆμ ἣμ ὤμξρα ςξῖπ παςοάριμ ὑμμ ςῶ ῾Αβοαὰμ καὶ ᾿Ιραὰκ

καὶ ᾿Ιακὼβ δξῦμαι αὐςξῖπ καὶ ςῶ ρπέομαςι αὐςμ μες᾿ αὐςξύπ καὶ εἶπα ποὸπ ὑμᾶπ ἐμ ςῶ καιοῶ ἐκείμῳ λέγχμ ξὐ δσμήρξμαι μόμξπ τέοειμ ὑμᾶπ Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ὑμμ ἐπλήθσμεμ ὑμᾶπ καὶ ἰδξύ ἐρςε ρήμεοξμ ὡρεὶ ςὰ ἄρςοα ςξῦ ξὐοαμξῦ ςῶ πλήθει Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ὑμμ ποξρθείη ὑμῖμ ὡπ ἐρςὲ υιλιξπλαρίχπ καὶ εὐλξγῆραι ὑμᾶπ καθόςι ἐλάληρεμ ὑμῖμ καὶ ἔλαβξμ ἐν ὑμμ ἄμδοαπ ρξτξὺπ καὶ ἐπιρςήμξμαπ καὶ ρσμεςξὺπ καὶ καςέρςηρα αὐςξὺπ ἡγεῖρθαι ἐτ᾿ ὑμμ υιλιάουξσπ καὶ ἑκαςξμςάουξσπ καὶ πεμςηκξμςάουξσπ καὶ δεκάουξσπ καὶ γοαμμαςξειραγχγεῖπ ςξῖπ κοιςαῖπ ὑμμ καὶ ἐμεςειλάμημ ςξῖπ κοιςαῖπ ὑμμ ἐμ ςῶ καιοῶ ἐκείμῳ λέγχμ διακξύεςε ἀμὰ μέρξμ ςμ ἀδελτμ ὑμμ καὶ κοίμαςε δικαίχπ ἀμὰ μέρξμ ἀμδοὸπ καὶ ἀμὰ μέρξμ ἀδελτξῦ καὶ ἀμὰ μέρξμ ποξρηλύςξσ αὐςξῦ ξὐκ ἐπιγμώρῃ ποόρχπξμ ἐμ κοίρει καςὰ ςὸμ μικοὸμ καὶ καςὰ ςὸμ μέγαμ κοιμεῖπ ξὐ μὴ ὑπξρςείλῃ ποόρχπξμ ἀμθοώπξσ ὅςι ἡ κοίριπ ςξῦ Θεξῦ ἐρςι καὶ ςὸ οῆμα ὃ

Τ

Ε

ἐὰμ ρκληοὸμ ᾖ ἀτ᾿ ὑμμ ἀμξίρεςε αὐςὸ ἐπ᾿ ἐμέ καὶ ἀκξύρξμαι αὐςό

Τῆπ νόδξσ ςὸ ἀμάγμχρμα

(Κετ κδ΄ 12-18)

ἶπε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ ἀμάβηθι ποόπ με εἰπ ςὸ ὄοξπ καὶ ἴρθι ἐκεῖ καὶ δώρχ ρξι ςὰ πσνία ςὰ λίθιμα ςὸμ μόμξμ καὶ ςὰπ ἐμςξλάπ ἃπ ἔγοαφα μξμξθεςῆραι αὐςξῖπ καὶ ἀμαρςὰπ Μχσρῆπ

καὶ ᾿Ιηρξῦπ ὁ παοερςηκὼπ αὐςῶ ἀμέβηραμ εἰπ ςὸ ὄοξπ ςξῦ Θεξῦ καὶ ςξῖπ ποερβσςέοξιπ εἶπαμ ἡρσυάζεςε αὐςξῦ ἕχπ ἀμαρςοέφχμεμ ποὸπ ὑμᾶπ καὶ ἰδξὺ ᾿Ααοὼμ καὶ ῍Ωο μεθ᾿ ὑμμ ἐάμ ςιμι ρσμβῇ κοίριπ ποξρπξοεσέρθχραμ αὐςξῖπ καὶ ἀμέβη Μχσρῆπ καὶ ᾿Ιηρξῦπ εἰπ ςό ὄοξπ καί ἐκάλσφεμ ἡ μετέλη ςὸ ὄοξπ καὶ καςέβη ἡ δόνα ςξῦ Θεξῦ ἐπὶ ςὸ ὄοξπ ςὸ Σιμά καὶ ἐκάλσφεμ αὐςὸ ἡ μετέλη ἓν ἡμέοαπ καὶ ἐκάλερε Κύοιξπ ςὸμ Μχσρῆμ ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ἑβδόμῃ ἐκ μέρξσ ςῆπ μετέληπ ςὸ δὲ εἶδξπ ςῆπ δόνηπ Κσοίξσ ὡρεὶ πῦο τλέγξμ ἐπὶ ςῆπ κξοστῆπ ςξῦ ὄοξσπ ἐμαμςίξμ ςμ σἱμ ᾿Ιροαήλ καὶ εἰρῆλθε Μχσρῆπ εἰπ ςὸ μέρξμ ςῆπ μετέληπ καὶ ἀμέβη εἰπ ςὸ ὄοξπ καὶ ἦμ ἐκεῖ ἐμ ςῶ ὄοει ςερραοάκξμςα ἡμέοαπ καὶ ςερραοάκξμςα μύκςαπ

Τῆπ νόδξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (Κετ λγ΄ 11-23 - λδ΄ 4-6 8)

΄ λάληρε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ ἐμώπιξπ ἐμχπίῳ ὡπ εἴ ςιπ λαλήρει ποὸπ ςὸμ ἑασςξῦ τίλξμ καὶ ἀπελύεςξ εἰπ ςὴμ παοεμβξλήμ ὁ δὲ θεοάπχμ ᾿Ιηρξῦπ σἱὸπ Νασῆ μέξπ ξὐκ

ἐνεπξοεύεςξ ἐκ ςῆπ ρκημῆπ Καὶ εἶπε Μχσρῆπ ποὸπ Κύοιξμ ἰδξὺ ρύ μξι λέγειπ ἀμάγαγε ςὸμ λαὸμ ςξῦςξμ ρὺ δὲ ξὐκ ἐδήλχράπ μξι ὃμ ρσμαπξρςελεῖπ μες᾿ ἐμξῦ ρὺ δέ μξι εἶπαπ ξἶδά ρε παοὰ πάμςαπ καὶ υάοιμ ἔυειπ παο᾿ ἐμξί εἰ ξὖμ εὕοηκα υάοιμ ἐμαμςίξμ ρξσ ἐμτάμιρόμ μξι ρεασςὸμ γμχρςπ ἵμα ἴδχ ρε ὅπχπ ἂμ ὦ εὑοηκὼπ υάοιμ ἐμαμςίξμ ρξσ καὶ ἵμα γμ ὅςι λαόπ ρξσ ςὸ ἔθμξπ ςὸ μέγα ςξῦςξ καὶ λέγει αὐςὸπ ποξπξοεύρξμαί ρξσ καὶ καςαπαύρχ ρε καὶ λέγει ποὸπ αὐςόμ εἰ

Ε

Ε

μὴ αὐςὸπ ρὺ ρσμπξοεύῃ μή με ἀμαγάγῃπ ἐμςεῦθεμ καὶ ππ γμχρςὸμ ἔρςαι ἀληθπ ὅςι εὕοηκα υάοιμ παοὰ ρξί ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ ἀλλ᾿ ἢ ρσμπξοεσξμέμξσ ρξσ μεθ᾿ ἡμμ καὶ ἐμδξναρθήρξμαι ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ παοὰ πάμςα ςὰ ἔθμη ὅρα ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἐρςι καὶ εἶπε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ καὶ ςξῦςόμ ρξι ςὸμ λόγξμ ὃμ εἴοηκαπ πξιήρχ εὕοηκαπ γὰο υάοιμ ἐμώπιξμ ἐμξῦ καὶ ξἶδά ρε παοὰ πάμςαπ καὶ λέγει ἐμτάμιρόμ μξι ρεασςόμ καὶ εἶπεμ ἐγὼ παοελεύρξμαι ποόςεοόπ ρξσ ςῇ δόνῃ μξσ καὶ καλέρχ ςῶ ὀμόμαςί μξσ Κύοιξπ ἐμαμςίξμ ρξσ καὶ ἐλεήρχ ὃμ ἂμ ἐλε καὶ ξἰκςειοήρχ ὃμ ἂμ ξἰκςείοχ καὶ εἶπεμ ξὐ δσμήρῃ ἰδεῖμ ςὸ ποόρχπόμ μξσ ξὐ γὰο μὴ ἴδῃ ἄμθοχπξπ ςὸ ποόρχπόμ μξσ καὶ ζήρεςαι καὶ εἶπε Κύοιξπ ἰδξὺ ςόπξπ παο᾿ ἐμξί ρςήρῃ ἐπὶ ςῆπ πέςοαπ ἡμίκα δ᾿ ἂμ παοέλθῃ ἡ δόνα μξσ καὶ θήρχ ρε εἰπ ὀπὴμ ςῆπ πέςοαπ καὶ ρκεπάρχ ςῇ υειοί μξσ ἐπὶ ρέ ἕχπ ἂμ παοέλθχ καὶ ἀτελ ςὴμ υεῖοα καὶ ςόςε ὄφει ςὰ ὀπίρχ μξσ ςὸ δὲ ποόρχπόμ μξσ ξὐκ ὀτθήρεςαί ρξι (Κετ ΛΔ΄) Καὶ ἐλάνεσρε δύξ πλάκαπ λιθίμαπ καθάπεο καὶ αἱ ποςαι καὶ ὀοθοίραπ Μχσρῆπ ἀμέβη εἰπ ςὸ ὄοξπ ςὸ Σιμά καθόςι ρσμέςανεμ αὐςῶ Κύοιξπ καὶ ἔλαβε Μχσρῆπ ςὰπ δύξ πλάκαπ ςὰπ λιθίμαπ καὶ καςέβη Κύοιξπ ἐμ μετέλῃ καὶ παοέρςη αὐςῶ ἐκεῖ καὶ ἐκάλερε ςῶ ὀμόμαςι Κσοίξσ καὶ παοῆλθε Κύοιξπ ποὸ ποξρώπξσ αὐςξῦ καὶ ἐκάλερε Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ξἰκςίομχμ καὶ ἐλεήμχμ μακοόθσμξπ καὶ πξλσέλεξπ καὶ ἀληθιμόπ καὶ ρπεύραπ Μχσρῆπ κύφαπ ἐπὶ ςὴμ γῆμ ποξρεκύμηρε

Δἰπ ςὴμ Λιςὴμ ςὰ ρσμήθη

Ἰδιόμελξμ Ἦυξπ β΄

ςε ὁ Βαολαὰμ καὶ Ἀκίμδσμξπ καὶ ξἱ ρὺμ αὐςξῖπ δσρρεβεῖπ ςξὺπ ἐμ καθαοᾷ καοδίᾳ ςὸ τπ ςὸ ἄκςιρςξμ ὁομςαπ

ὀοθξδόνξσπ ἐυλεύαζξμ Καὶ ἐμ πλάμῃ εἶμαι μξμίζξμςεπ ἐβόχμ ποὸπ αὐςξύπ μεῖπ ξὐ Θεὸμ ποξρκσμεῖςε ἕμα ἀλλὰ ὄυλξμ θεξςήςχμ καὶ ξὐ Πμεῦμα ἅγιξμ ἕμ ποξρκσμεῖςε ἄλλα ὄυλξμ πμεσμάςχμ Ὅθεμ ὑμᾶπ δικαίχπ διθεΐςαπ καὶ πξλσθεΐςαπ ποξραγξοεύξμεμ Τόςε ὁ Θερραλξμίκηπ ποόεδοξπ καὶ θεξλόγχμ ἔναουξπ ὁ θεῖξπ Παλαμᾶπ Γοηγόοιξπ ἔτη ποὸπ αὐςξύπ Δἰ καὶ ἡμμ ςξὺπ λόγξσπ ξὐ πιρςεύεςε ςὰ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ

ρσγγοάμμαςα ἀμαγμώραςε καὶ γμςε ςὴμ ἀλήθειαμ Διξμσρίξσ ςξῦ ρξτχςάςξσ Ἀοεξπαγίςξσ Ἀθαμαρίξσ καὶ Βαριλείξσ ςμ Μεγάλχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Χοσρξρςόμξσ Κσοίλλξσ ςξῦ Ἀλεναμδοέχμ ποξέδοξσ Ἀμδοέξσ Κοήςηπ ςμ θεξλόγχμ ποξκοίςξσ Μανίμξσ πάμσ ςξῦ μξλξγηςξῦ καὶ Ἰχάμμξσ πέλαγξπ δξγμάςχμ ςξῦ Δαμαρκημξῦ Καὶ γμςε ὅςι ἡ τύριπ ςῆπ ὑπεοξσρίξσ Τοιάδξπ ἐρςὶμ ἀποόριςξπ αἱ δὲ ἄκςιρςαι αὐςῆπ ἐμέογειαι μεθεκςαὶ ςξῖπ ἀμθοώπξιπ καςαρκεσάζξσραι αὐςξὺπ θεξὺπ καςὰ υάοιμ Ταῖπ ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ ὁ Θεὸπ ἐλέηρξμ καὶ ρρξμ ἡμᾶπ

Δόνα Ἦυξπ γ΄

πξρςξλικμ παοαδόρεχμ ἀκοιβεῖπ τύλακεπ γεγόμαςε ἅγιξι Παςέοεπmiddot ςῆπ γὰο Ἁγίαπ Τοιάδξπ ςὸ ὁμξξύριξμ καὶ ἄκςιρςξμ

καὶ ςῆπ ξὐρίαπ αὐςῆπ ςὸ ἀποόριςξμ καὶ ἀμέθεκςξμ οθξδόνχπ δξγμαςίραμςεπ Τάπ δὲ ἐμεογείαπ Αὐςῆπ ἄκςιρςξσπ καὶ μεθεκςὰπ ςξῖπ πᾶρι εἶμαι ποὸπ ρχςηοίαμ ἀμθοώπχμ καὶ θέχριμ ἐκηούναςε Καςακοίμαςε Θμα ςξῦ Ἀκιμάςξσ καὶ καςεμπξοίαπ Ἀμρέλμξσ ςὴμ ἐμ ςξῖπ βίβλξιπ αὐςμ κξρμικὴμ τιλξρξτίαμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ Βαολαὰμ ςὸμ ἀκέταλξμ καςῃρυύμαςε καὶ Ἀκίμδσμξμ ςὸμ ἄμξσμ καὶ ἀδελτξὺπ Κσδώμη Δημήςοιξμ καὶ Ποόυξοξμ Μεθ ὧμ Κσπαοιρριώςημ Ἰχάμμημ Νικητόοξμ ςε Γοηγξοᾶμ μμαμξσὴλ Καλέκαμ καὶ παςοιάουημ Ἰχάμμημ ςξὺπ πεοὶ ςὴμ εὐρέβειαμ ἀρςξυήραμςαπ Ὧμ ςῆπ πλάμηπ αἰςήραρθε ῥσρθέμςαπ ἡμᾶπ Λαςίμχμ ςε ἀπάςηπ καὶ ἀθεΐαπ ἀκηλίδχςξμ ἡμμ ςὸμ βίξμ ὀοθξδόνχπ διατσλάρρξμςαπ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

εξςόκε ἡ ποξρςαρία πάμςχμ ςμ δεξμέμχμ εἰπ ρὲ θαοοξῦμεμ εἰπ ρὲ κασυώμεθα ἐμ ρξὶ πᾶρα ἡ ἐλπὶπ ἡμμ

ἐρςι Ποέρβεσε ςῶ ἐκ ρξῦ ςευθέμςι ὑπὲο ςμ ἀυοείχμ δξύλχμ ρξσ

Δἰπ ςὸμ Σςίυξμ Ἀμαρςάριμα ςξῦ ἤυξσ

Δόνα Τμ ἁγ Παςέοχμ Ἦυξπ δ΄

Θ

ὴμ ἐςήριξμ μμήμημ ρήμεοξμ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ςμ ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ ρσμαθοξιρθέμςχμ ἐμ ςῇ λαμποᾷ

πόλει Κχμρςαμςίμξσ ςμ ὀοθξδόνχμ ςὰ ρσρςήμαςα εὐρεβξῦμςεπ πιρςπ ἑξοςάρχμεμ Οὗςξι ξὖμ πεοὶ ςξῦ ἀκςίρςξσ τχςὸπ ςῆπ μεςαμξοτώρεχπ ςξῦ Κσοίξσ ἀκξύραμςεπ ὅςι ςὸ ἐμ Θαβχοίῳ λάμφαμ τπ θεόςηςξπ ξὐκ ἀποόρηςξμ ἦμ ξὐδέ καςὰ ἀλήθειαμ ὑπῆουεμ τπ θεόςηςξπ ξὐδὲ ἀγγέλχμ ὅλχπ ἱεοώςεοξμ ἢ ἀμώςεοξμ ἀλλὰ υεῖοξμ καὶ καςώςεοξμ καὶ αὐςῆπ ςῆπ ἡμεςέοαπ μξήρεχπ καὶ φσυμ Τξῦ Βαολαὰμ καὶ ςμ ρὺμ αὐςῶ τοεμξβλαβπ ςαῦςα κηοσςςόμςχμ Διὰ ςξῦςξ πάμςα ςὰ ςμ Λαςίμχμ ληοώδη δόγμαςα ρσμξδικπ ἐνξρςοάκιραμ Καὶ ςὸ Θαβώοιξμ τπ ἐν ἀποξρίςξσ ξὐρίαπ ςξῦ Χοιρςξῦ ποξεουόμεμξμ ἄκςιρςξμ καὶ μεθεκςὸμ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἐμ Πμεύμαςι ἁγίῳ ὄμςχμ ρατπ ταμεοξύμεμξμ ἐδίδαναμ ὁμξλξγεῖμ ἐμ ςῶ ρεπςῶ ςῆπ ἐμάςηπ Σσμόδξσ ὅοῳ Αὐςξῖπ καὶ ἡμεῖπ βξήρχμεμmiddot οθξδξνίᾳ ςὴμ κκληρίαμ ρςηοίναςε πξιμέμεπ καὶ δξῦλξι Χοιρςξῦ καὶ ποερβεύραςε ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Και μῦμ Θεξςξκίξμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ

εῦρξμ παοακλήρερι ρμ ἱκεςμ Παμάμχμε παύξσρα δειμμ ἡμμ ἐπαμαρςάρειπ πάρηπ θλίφεχπ ἡμᾶπ

ἀπαλλάςςξσραmiddot ρὲ γὰο μόμημ ἀρταλῆ καὶ βεβαίαμ ἄγκσοαμ ἔυξμεμ καὶ ςὴμ ρὴμ ποξρςαρίαμ κεκςήμεθα Μὴ αἰρυσμθμεμ Δέρπξιμα ρὲ ποξρκαλξύμεμξιmiddot ρπεῦρξμ εἰπ ἱκερίαμ ςμ ρξὶ πιρςπ βξώμςχμmiddot Χαῖοε Δέρπξιμα ἡ πάμςχμ βξήθεια υαοὰ καὶ ρκέπη καὶ ρχςηοία ςμ φσυμ ἡμμ

Ἀπξλσςίκιξμ Ἀμαρςάριμξμ

Ἀπξλσςίκιξμ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ πλ δ πεοδεδξναρμέμξπ εἶ Χοιρςὲ ὁ Θεὸπ ἡμμ ὁ τχρςῆοαπ ἐπὶ γῆπ ςξὺπ Παςέοαπ ἡμμ θεμελιώραπ καὶ διrsquo αὐςμ ποὸπ ςὴμ ἀληθιμὴμ πίρςιμ πάμςαπ ἡμᾶπ ὁδηγήραπ πξλσεύρπλαγυμε δόνα ρξι

Τξῦ ἁγ Γοηγξοίξσ Παλαμᾶ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁ τχρςήο κκληρίαπ ςὸ ρςήοιγμα καὶ διδάρκαλε ςμ Μξμαρςμ ἡ καλλξμή ςμ θεξλόγχμ

Τ

Ν

ὑπέομαυξπ ἀποξρμάυηςξπ Γοηγόοιε θασμαςξσογέ Θερραλξμίκηπ ςὸ καύυημα κῆοσν ςῆπ υάοιςξπ ἱκέςεσε διὰ παμςόπ ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Δόνα Τμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁδηγξί ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ Παςέοεπ ἔμδξνξι ςῆπ ςμ Λαςίμχμ ξἱ δειμῆπ τιλξρξτίαπ καὶ πλάμηπ ἡμᾶπ

ῥσράμεμξι ρὺμ Γοηγξοίῳ ςῶ κλειμῶ ςάπ ἐμεογείαπ ςξῦ Κςίρςξσ ἀκςίρςξσπ εἶμαι ξἱ δξγμαςίραμςεπ δι ὧμ ἡμεῖπ ξἱ ἐπὶ γῆπ θεξύμεθα παμμακάοιρςξι

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

δι ἡμᾶπ γεμμηθεὶπ ἐκ Παοθέμξσ καὶ ρςαύοχριμ ὑπξμείμαπ ἀγαθέ ὁ θαμάςῳ ςὸμ θάμαςξμ ρκσλεύραπ καὶ ἔγεοριμ

δείναπ ὡπ Θεόπ μὴ παοίδῃπ ξὓπ ἔπλαραπ ςῇ υειοί ρξσ δεῖνξμ ςὴμ τιλαμθοχπίαμ ρξσ ἐλέημξμ δέναι ςὴμ ςεκξῦράμ ρε Θεξςόκξμ ποερβεύξσραμ ὑπὲο ἡμμ καὶ ρρξμ Σχςὴο ἡμμ λαὸμ ἀπεγμχρμέμξμ

ΕΙΣ ΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Ἡ ρσμήθηπ ρςιυξλξγία ἀμςὶ δὲ ςξῦ Ἀμώμξσ λέγξμεμ ςὸμ Πξλσέλεξμ Καθίρμαςα Ἀμαρςάριμα καὶ ςὰ λξιπὰ ὁμξίχπ καςὰ ςὴμ ρσμήθειαμ

Δἶςα ξἱ Καμόμεπ ὁ ἀμαρςάριμξπ (μεςὰ ςμ εἱομμ) ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ καὶ ὁ ςξῦ Τοιῳδίξσ μεςά ρςίυξσ Ἅγιε ςξῦ Θεξῦ

καμὼμ ςμ Ἁγίχμ ξὗ ἡ ἀκοξρςιυὶπ

μ μ ρ ύ μ ξ δ ξ μ ἁ γ ί α μ ἐ μ ά ς η μ Ἀ π ξ ρ ς ό λ ξ σ

Ὠδὴ α΄ Ἦυξπ δ΄ Ἀμξίνχ ςὸ ρςόμα μξσ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μμξῦμςι ποξθέμεμξμ ςὴμ θεῖαμ ρύμξδξμ Κύοιε ἐμάςημ ςὴμ πάμρεπςξμ Τοιὰπ ὑπέοθεε ςῆπ ρξτίαπ ρξσ παοάρυξσ μξι

ῥαμίδα καὶ δόπ μξι τσλάρρξμςα πιρςὴμ ςὴμ ἄμχμξμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξμὰπ ςοιρσπόρςαςε καὶ ςῇ ξὐρίᾳ ἀποόριςε ἄκςιρςε ἀΐδιε καὶ ἀκαςάληπςε ἡ μηδέπξςε ἀμθοώπξιπ ὁοχμέμη

ςὴμ υάοιμ ςὴμ ἄμχθεμ ςὴμ ρὴμ παοάρυξσ μξι

Δόνα ξρήραμςαπ ἅγιξι πεοὶ ςὸ ρέβαπ καθείλεςε δειμξὺπ Λαςιμότοξμαπ διατσλάρρξμςεπ θείξιπ δόγμαρι ὀοθόδξνξμ

πίρςιμ Ὅθεμ καςὰ υοέξπ μῦμ ὑμᾶπ γεοαίοξμεμ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Μῆςεο Παμάμχμε Ὦ ἱεοὸμ ἐμδιαίςημα Ἡ τπ ςὸ ἀποόριςξμ ἡμῖμ κσήραρα ἐκδσρώπηρξμ τχςίραι μξσ ςὸ

ρκόςξπ ὡπ ποὶμ ἀμεβόα ρξι ὁ θεῖξπ Γοηγόοιξπ

Ὠδή γ Τξὺπ ρξὺπ ὑμμξλόγξσπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

Μ

Ν

ατεῖπ ἐκζηςξῦριμ ἀπξδείνειπ Ἀκίμδσμξπ Βαολαὰμ καὶ ξἱ λξιπξί ἡ ρύμξδξπ παοέθηκεμ αὐςξῖπ Παςέοχμ κείμεμα

οθξδξνίαμ πμέξμςα καὶ θεξμάυξσπ ἐλέγυξμςα Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

πάουχμ ἀμέθεκςξπ ςῇ τύρει ἀλλ ὅμχπ ραῖπ ἐμεογείαιπ μεθεκςόπ Σχςὴο θεεῖπ μεθένει ἡμᾶπ ὡπ ὁ Δασὶδ

ποξέγοατεμmiddot laquoΘεὸπ θεμ ὀτθήρεςαι μέρῳ Σιὼμ ὡπ ηὐδόκηρεμraquo

Δόνα αξὺπ ςξὺπ πιρςξὺπ ὁομ ὁ Πέςοξπ ςξῦ Πμεύμαςξπ τάρκει ποὸπ αὐςξύπ ἔρςε ςαπειμξὶ Χοιρςόπ υάοιμ γὰο παοέυει

ἡμῖμ Οὗ ςαῖπ ποερβείαιπ Κύοιε ρρξμ ἡμᾶπ ὡπ τιλάμθοχπξπ

Καὶ μῦμ Παῦλξπ μὴ τέοχμ ςάπ βαράμξσπ ἐκ μόρχμ αὐςξῦ Χοιρςῶ ἐκοαύγαζεmiddot ἴαρέ με Κύοιε ὁ δὲ τηρὶμ ἡ υάοιπ μξσ ἀοκεῖ ρξι

ξὗ εὐυαῖπ Σχςὴο καὶ ςῆπ Ἁγμῆπ ρρξμ ἅπαμςαπ

Κάθιρμα Ἦυξπ πλ δ΄ Τὴμ Σξτίαμ καὶ Λόγξμ ςμ ὅλχμ δερπόςηπ καὶ πξιηςήπ ὁ ςῇ τύρει ἀποόριςξπ ἀπαθήπ ἀόοαςξπ ἄκςιρςξπ ἀκαςάληπςξπ ἄυοξμξπ ςῇ

αὐςξῦ εὐρπλαυμίᾳ ἡμῖμ πεταμέοχςαι ἐμ ἄκςιρςξιπ αὐςξῦ ἐμεογείαιπ καὶ υάοιρι εἷπ γὰο ςῇ ξὐρίᾳ καὶ ἐμεογείᾳ ὑπάουχμ θεεῖ ςξὺπ ποξρςοέυξμςαπ ποὸπ αὐςὸμ ἐμ ἁγμόςηςιmiddot ποὸπ αὐςὸμ ξὖμ βξήρχμεμmiddot δόνα ρξι Τοιὰπ ὁ Θεόπ ὅςι ρῴζειπ ἅπαμςαπ Σχςὴο ἡμμ διὰ πλήθξσπ ἐλέξσπ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ Κύοιε

Δόνα Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

απειμξὶ ςῇ καοδίᾳ μήςηο Θεξῦ καςὰ υοέξπ ὑμμξῦμέμ ρε ἀγαθή θαμάςξσ γὰο διέρχραπ αἰχμίξσ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ ἐκ

Βαολαὰμ ἀπιρςίαπ Λαςίμχμ τασλόςηςξπ ςμ βλαρτημξύμςχμ ἀτόβχπ ςὴμ υάοιμ ςξῦ Πμεύμαςξπ Ὅθεμ τχςιρθεὶπ ὁ Ἰχάμμηπ ἐβόα ἐμ μέρῳ Σσμόδξσ ςε βαριλεὺπ ὁ μακάοιξπ laquoΤῶ Κσοίῳ ποξρπέρχμεμ ἵμα ὀοθξδόνχμ τχμὰπ εἰρακξύρῃ Κύοιξπ ρςήοινῃ ἡμᾶπ καὶ εὐυαῖπ ςῆπ Παοθέμξσ ὡπ εὔρπλαυμξπraquo

Σ

Ν

Τ

Ὠδή δ΄ καθήμεμξπ ἐμ δόνῃ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

εῦςε πάμςεπ ςξῦ μεγάλξσ Βαριλείξσ ἀκξύρχμεμ Δὐμόμιξμ τσμξῦμςαmiddot laquoππ Θεξῦ ἐμ τύρει ὑπάουξσρι ςὸ δημιξσογικὸμ

καὶ ποξγμχρςικὸμ ἅπεο δηλξῖ ςὴμ ἐμέογειαμ καὶ ξὐ ςὴμ τύριμ ἀμόηςεraquo Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ὑφίμξσπ θεξλόγξπ Μάνιμξπ ὁ θεῖξπ τηρὶμ ἡμῖμmiddot ξὐκ ἄμεσ ἐμεογείαπ τσρικῆπ ςμ ὄμςχμ ὑτέρςηκεμ ξὐδέμα Πάλιμ ξἱ

παςέοεπ ἡμῖμ λέγξσριμ ξὐδὲ τύριπ μία ἂμεσ ἐμεογείαπ γιμώρκεςαι

Δόνα όρξμ ςὴμ ςμ κακξδόνχμ ξἱ παςέοεπ διώκξμςεπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ἔτηραμmiddot διπλαὶ αἱ ἐμέογειαι ξὖραι Χοιρςξῦ

καὶ μὴ ἀμςίπαλξι ἀμθοχπίμημ δὲ ςὴμ θείαμ ὑπακξύει ὡπ γέγοαπςαι

Καὶ μῦμ τηρὶμ Δαμαρκημόπ γε ςὴμ ἐμέογειαμ ποόρυχμεμ ἡ ἐμέογεια τηρὶμ ξὖμ δοαρςικὴ καὶ ξὐριώδηπ ςῆπ τύρεχπ

κίμηριπ Φύριπ ἐμεογηςικὸμ εἰρίμ ἐν ἧπ ἐμέογεια ποόειρι Θεξῦ ςξῦ παμςάμακςξπ

Ὠδή ε΄ νέρςη ςὰ ρύμπαμςα

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ιγμώρκειμ δὲ υοή ἡμᾶπ ππ ἑομημεύξσμ ἔλεγεμ Παῦλξμ Ἰχάμμηπ υοσρξοοήμχμmiddot τοόμημα ρώμαςόπ ἐρςι θάμαςξπ

πμεύμαςξπ δ εἰοήμη καὶ ζχή ἐμεογείαπ ςε τύρεχπ υχοιρμὸμ μὴ πξιξύμεμξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

δὼμ ὁ τιλάμθοχπξπ ςὸ ἀρθεμὲπ ςῆπ τύρεχπ ςμ βοξςμ ξὐ υαοίςαπ παοέυει πάραπ ςξῦ Πμεύμαςξπ ὁ υοσρξλόγξπ τηρίμ

ἵμα μὴ μξμίρῃ ςίπ πξςε υάοιμ εἶμαι ςὴμ τύριμ Θεξῦ ςὴμ ἀποόριςξμ ἅπαρι

Δ

Ν

Γ

Δόνα κξύρχμεμ τάρκξμςξπ ςξῦ Ἰξσρςίμξσ δόγμαςα μάοςσοξπ ὁμξῦ καὶ τιλξρότξσ ὁ ἀπξοοίπςχμ βξσλῆπ ξὐρίαπ ςε ςὴμ

διατξοὰμ καὶ ςξῦ Θεξῦ ἀπξοοίπςει ὕπαονιμ πξίηριμ καὶ ἐμέογειαμ

Καὶ μῦμ ξὸπ καθαοόςηςι ὁ θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ τάρκει ςὴμ ἐμέογειαμmiddot Θεὸπ εἶ ςῇ ἐμεογείᾳ τύριπ ἀυώοιρςξπ εἶ

ἑκάςεοξμ γὰο ἀπεοίγοαπςξμ Διό παμςελπ ἐρςὶ ρατπ ἀπ ἀλλήλχμ ἀυώοιρςα

Ὠδή π΄ Τὴμ θείαμ ςαύςημ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μ λόγξιπ θείξιπ βξᾷ ἡμῖμ ὁ μέγαπ Ἀθαμάριξπmiddot ὡπ ἡ τλόν ἐκ ςξῦ πσοόπ ἐρςι αἰςιαςὸμ ἐν αἰςίξσ γε ξὕςχπ ἐρςὶμ ἐμέογεια

ἐκ ςῆπ τύρεχπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξξῦμςεπ εἶμαι ἐμέογειαμ κςιρςὴ Θεξῦ καὶ τύριπ κςιρςή ἐρςι ὡπ τηρὶ Μάνιμξπmiddot ςὴμ ἐμέογειαμ ἄκςιρςξμ

πιρςεύξμεμ καὶ τύριμ ἄκςιρςξμ ρέβξμεμ

Δόνα ξμίμχπ πᾶρα ἡ ρύμξδξπ τσμξῦρα κακξδόνχμ δσρέβειαμ ςαῦςα ἐτθέγναςξmiddot ἄκςιρςξι μὲμ αἱ ἐμέογειαι κξιμαὶ δὲ ςῆπ

Τοιάδξπ ἀεὶ ὑπάουξσρι

Καὶ μῦμ γμὴ παοθέμε Θεόμσμτε ἡ ςέναρα Θεὸμ ὑπεοξύριξμ ἄμαουξμ ἄκςιρςξμ ςξῦςξμ ἀεὶ καθικέςεσεmiddot οθξδξνίαπ ςοίβξιπ ἡμᾶπ

πξοεύερθαι

Κξμςάκιξμ Ἦυξπ πλβ΄ Τὴμ ὑπὲο ἡμμ ὴμ ὑπὲο ἡμμ πληομ ρξσ ξἰκξμξμίαμ Κύοιε παςέοαπ ρσμήθοξιραπ δξγμαςίραι ἄκςιρςξμ ςὴμ τύριμ ρξσ εἶμαι καὶ

Ν

Ν

Ν

Τ

ἐμέογειαμ τύριμ ξὖραμ ἀμέθεκςξμ μεθεκςήμ δὲ ςὴμ ἐμέογειαμ Καὶ βξμ ςξῖπ ἀγαπρί ρεmiddot ἐγώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Οἶκξπ ήμεοξμ ὁ ξὐοαμὸπ καὶ ἡ γῆ υξοεσέςχραμ Σήμεοξμ ςμ οθξδόνχμ ρσρςήμαςα παμηγσοίζξμςεπ υεῖοαπ κοξςήρχμεμ

Σήμεοξμ ἐμ τχμαῖπ καὶ ἀλλαλαγμξῖπ ςὴμ Τοιάδα πάμςεπ δξνάρχμεμ Αὕςη γὰο ςὰ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ρσρςήμαςα ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ εἰπ ςὴμ Βαριλεύξσραμ πόλιμ ρσμήθοξιρεμ Οἵςιμεπ ρσμελθόμςεπ ςὰ ςξῦ Βαολαὰμ καὶ Λαςίμχμ ἄθεα δόγμαςα καθεῖλξμ Πᾶραμ ςὴμ τλσαοίαμ καὶ ταμςαρίαμ αὐςμ ἀπεδίχναμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ αὐςμ ςῶ πσοὶ παοαδεδχκόςεπ ἀμεθεμάςιραμ Ὅθεμ ξὖμ καὶ ὁ Δερπόςηπ βλέπχμ ἡμᾶπ ςάπ ςξῦ ἁγίξσ Γοηγξοίξσ ςξῦ Παλαμᾶ καὶ οθξδξνίαπ παοαδόρειπ κοαςξῦμςαπ βξᾷ ποὸπ ἡμᾶπmiddot γώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Σςίυξι Παςέοαπ ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ ρέβχ

ςξὺπ ρύμ ςάγμαριμ ἐμμέα υξοξβαςξῦμςαπ ἐμ πόλῳ

Οὐρίᾳ Θεὸπ ἀποόριςξπ ὑπάουχμ ἀκςίρςξιπ κςίρει κξιμχμεῖ ἐμεογείαιπ

ῇ αὐςῇ ἡμέοᾳ ςὴμ μάςημ Οἰκξσμεμικὴμ Σύμξδξμ ἑξοςάζξμεμ ἐμ ᾗ ξἱ θειόςαςξι Παςέοεπ ἐδξγμάςιραμ πεοί ςῆπ ἀκςίρςξσ Οὐ-

ρίαπ καὶ ςμ ἀκςίρςχμ μεογειμ ςξῦ ἐμ Τοιάδι Θεξῦ ἀπεδέναμ-ςξ ςὸμ Ἡρσυαρμὸμ καὶ καςεδίκαραμ ςὰπ αἱοεςικὰπ δξναρίαπ Βαο-λαὰμ ςξῦ Καλαβοξῦ

Συναξάριον

μάςη Οἰκξσμεμικὴ Σύμξδξπ ρσμεκλήθη ἐμ Κχμρςαμςι-μξσπόλει πεοὶ ςὸ ἔςξπ 1351 μΧ ὑπὸ ςξῦ Αὐςξκοάςξοξπ

ςμ Ῥχμαίχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Καμςακξσζημξῦ καὶ ἐδξγμάςιρε πεοὶ ςῆπ ἀκςίρςξσ θείαπ Οὐρίαπ καὶ πεοὶ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ μεο-γειμ ὡπ καὶ πεοὶ ςξῦ Ἡρσυαρμξῦ ὡπ μεθόδξσ κξιμχμίαπ ςξῦ

Σ

Τ

κςιρςξῦ ἀμθοώπξσ μεςὰ ςξῦ Θεξῦ πιταμέρςεοξπ ςμ ρσγκοξςη-ράμςχμ ςὴμ μάςημ Σύμξδξμ Παςέοχμ ἦμ ὁ ἐμ Ἁγίξιπ Παςὴο ἡ-μμ Γοηγόοιξπ ὁ Παλαμᾶπ ξὗςιμξπ ςξῖπ θεξρότξιπ τθέγμαριμ ἐ-περςήοινε ςξὺπ ὅοξσπ αὐςῆπ ἡ Σύμξδξπ ἐμ Τοιάδι Θεόπ Οὐρίᾳ μὲμ ἀποόριςξπ καὶ ἀμέθεκςξπ ὑπάουει πᾶρι ςξῖπ κςιρςξῖπ ςαῖπ ἐ-μεογείαιπ δὲ μεθεκςόπ Οὕςχ καθαίοχμ ἐκ ςμ παθμ ςὴμ καοδί-αμ αὐςξῦ ὁ ἄμθοχπξπ καὶ τχςιζόμεμξπ διὰ ςῆπ ἐογαρίαπ ςμ θεί-χμ ἐμςξλμ ςῆπ μήφεχπ καὶ ςῆπ ἀδιαλείπςξσ ποξρεσυῆπ κξιμχ-μεῖ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ ἐμεογειμ ἀνιξῦςαι ςῆπ θέαπ ςξῦ Ἀκςί-ρςξσ Φχςὸπ ςῆπ Τοιαδικῆπ Θεόςηςξπ μεςέυει ςῆπ θείαπ ζχῆπ καὶ θεξῦςαι καςὰ υάοιμ Ἡ Σύμξδξπ αὕςη καςεδίκαρεμ ὡπ αἱοεςικὸμ Βαολαάμ ςὸμ Καλαβοόμ δξκξῦμςα διὰ ςῆπ διαμξίαπ καὶ τιλξρξτί-απ δσμαςὸμ γμμαι ςὸμ Θεόμ

αῖπ ςμ Ἁγίχμ καὶ Θεξτόοχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ Χοιρςὲ ὁ Θεόπ θεχοξὺπ ἡμᾶπ ςξῦ Ἀκςίρςξσ ἀμάδεινξμ Φχςὸπ καὶ

ρρξμ ςὰπ φσυὰπ ἡμμ Ἀμήμ

Ὠδή ζ΄ Οὐκ ἐλάςοεσραμ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ὸμ Γοηγόοιξμ ςὸμ Νύρρηπ ἀκξσρώμεθα laquoἐμ ἐμεογείᾳ Θεόπ εἷπ καὶ ςῇ τύρει ἐρςί ὡπ ὁ ἄμθοχπξπ ἔογα ποάρρχμ ἐμ ἑμὶ

ςῶ μξεῖ ξὕςχ Κύοιξπ εἷπ ἐρςι κἄμ ἐπξίηρε λόγῳ ἅπαραμ ςὴμ κςίριμraquo

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεότθξγγξπ ςξῦ θεξλόγξσ γλρρα μῦμ ςξῦ Γοηγξοίξσ βόα πεοὶ ξὐρίαπ Θεξῦmiddot ἢ ἄκακξμ ἀθάμαςξμ καὶ ἀμαλλξίχςξμ

ὄμςα ξὐρίᾳ Θεξῦ ςξῦςξ ξὐ μόμξμ ἄςξπξμ καὶ ἀμόηςξμ ἀμθοώπξιπ

Δόνα

ξσθεςμ ἡμᾶπ υοσρξῦπ ςὴμ γλςςαμ τθέγγεςαι πεοὶ ςξῦ Πμεύμαςξπ ςξῦ ρσμαμάουξσ Παςοόπ laquoΠόςε ὕδχο αὐςὸ

καλεῖ πόςε δὲ πῦο ἢ Γοατή Τὴμ ἐμέογειαμ δεικμῦρα ξὐ ςὴμ τύριμ γε μὴ μιᾶπ ξὔρηπ ἐμ Θεῶ γάοraquo

Τ

Τ

Ν

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

καςάληπςξπ ἀμθοώπξιπ ἀμεομήμεσςξπ ἁγμὴ καὶ ἄτοαρςξπ ἡ ςξῦ δερπόςξσ ἐκ ρξῦ παμάμχμξπ γέμμηριπ μὴ

διαλείπξμςξπ ςξῦ Παςοὸπ αὐςξῦ ςὸμ κόλπξμ ςὸμ ἀΐδιξμ ὡπ Θεὸπ ὤμ ποὸ αἰώμχμ

Ὠδὴ η΄ Παῖδαπ εὐαγεῖπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

οξμξηςικήμ ἐπξπςικήμ ςε ρημαίμει ἡ ςῆπ θεόςηςξπ ὄμξμα ὡπ μέγαπ τηρίμ πάμρξτξπ Βαρίλειξπ ςασςόςηπ ἐμεογείαπ

δὲ Παςοὸπ καὶ Πμεύμαςξπ Υἱξῦ δὲ ςὸ ςῆπ τύρεχπ θείαπ ἀπαοάλλακςξμ δεικμύει ἥμ πίρςει ποξρκσμξῦμεμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ διδάρκει laquoἩ Θεὸπ ποξρηγξοία πᾶρι ποόδηλξμ ἐμεογηςική ἐρςι παοίρςηριμ ξὐ τύρει Θεξῦ

ςαύςημ γὰο ἀδύμαςξμ γμμαι ξὐδεὶπ πώπξςε ἀλλὰ ςὴμ θεχοηςικὴμ αὐςξῦ ἐμέογειαμ παοίρςηριμ ἡμῖμ ςὸ Θεὸπ δηλξῖ ςξῖπ πᾶριraquo

Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον

ατπ Διξμύριξπ διδάρκει ὁ μέγαπ Ἀθημμ ςὸ θεὸπ ὄμξμα ρημαίμει ξὐ ςὴμ τύριμ γε αὕςη γὰο ἀκαςάληπςόπ ἐρςι καὶ

ἀμώμσμξπ ἀλλ ἐκ ςῆπ θεχοηςικῆπ Αὐςξῦ ἐμεογείαπ Θεὸπ εἴοηςαι ὄμςχπmiddot ὅμ ὑπεοσφξῦμεμ εἰπ πάμςαπ ςξὺπ αἰμαπ

Καί μῦμ ξῖπ λέγξσρι κςίρςημ εἶμαι ςὴμ υάοιμ ςὴμ θείαμ διrsquo ἧπ ἡμεῖπ θεξύμεθα Μάνιμξπ τηρὶμ αὐςξῖπmiddot ἡ υάοιπ εἰ καὶ ἀπόλασριμ

παοέυει ςξῖπ μεςέυξσρι αὐςῆπ ἡ θεία ρατπ ἀλλὰ μέμει ἀκαςάληπςξπ πᾶρι ἀγέμμηςξπ ὡπ ξὖρα ἔυει ςὴμ ἀπειοίαμ

Ὠδὴ θ΄ Ἅπαπ γηγεμήπ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ λξπ τχςιρμξῦ ὤμ ὁ Διξμύριξπ τηρὶμ ἡμῖμ ἀληθπmiddot καθ ὅρξμ ὑπεοέυξσρι ςμ μὴ ὄμςχμ ςὰ ὄμςα ἅγια ἢ κύοια

Π

Σ

Τ

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

ἐὰμ ρκληοὸμ ᾖ ἀτ᾿ ὑμμ ἀμξίρεςε αὐςὸ ἐπ᾿ ἐμέ καὶ ἀκξύρξμαι αὐςό

Τῆπ νόδξσ ςὸ ἀμάγμχρμα

(Κετ κδ΄ 12-18)

ἶπε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ ἀμάβηθι ποόπ με εἰπ ςὸ ὄοξπ καὶ ἴρθι ἐκεῖ καὶ δώρχ ρξι ςὰ πσνία ςὰ λίθιμα ςὸμ μόμξμ καὶ ςὰπ ἐμςξλάπ ἃπ ἔγοαφα μξμξθεςῆραι αὐςξῖπ καὶ ἀμαρςὰπ Μχσρῆπ

καὶ ᾿Ιηρξῦπ ὁ παοερςηκὼπ αὐςῶ ἀμέβηραμ εἰπ ςὸ ὄοξπ ςξῦ Θεξῦ καὶ ςξῖπ ποερβσςέοξιπ εἶπαμ ἡρσυάζεςε αὐςξῦ ἕχπ ἀμαρςοέφχμεμ ποὸπ ὑμᾶπ καὶ ἰδξὺ ᾿Ααοὼμ καὶ ῍Ωο μεθ᾿ ὑμμ ἐάμ ςιμι ρσμβῇ κοίριπ ποξρπξοεσέρθχραμ αὐςξῖπ καὶ ἀμέβη Μχσρῆπ καὶ ᾿Ιηρξῦπ εἰπ ςό ὄοξπ καί ἐκάλσφεμ ἡ μετέλη ςὸ ὄοξπ καὶ καςέβη ἡ δόνα ςξῦ Θεξῦ ἐπὶ ςὸ ὄοξπ ςὸ Σιμά καὶ ἐκάλσφεμ αὐςὸ ἡ μετέλη ἓν ἡμέοαπ καὶ ἐκάλερε Κύοιξπ ςὸμ Μχσρῆμ ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ἑβδόμῃ ἐκ μέρξσ ςῆπ μετέληπ ςὸ δὲ εἶδξπ ςῆπ δόνηπ Κσοίξσ ὡρεὶ πῦο τλέγξμ ἐπὶ ςῆπ κξοστῆπ ςξῦ ὄοξσπ ἐμαμςίξμ ςμ σἱμ ᾿Ιροαήλ καὶ εἰρῆλθε Μχσρῆπ εἰπ ςὸ μέρξμ ςῆπ μετέληπ καὶ ἀμέβη εἰπ ςὸ ὄοξπ καὶ ἦμ ἐκεῖ ἐμ ςῶ ὄοει ςερραοάκξμςα ἡμέοαπ καὶ ςερραοάκξμςα μύκςαπ

Τῆπ νόδξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (Κετ λγ΄ 11-23 - λδ΄ 4-6 8)

΄ λάληρε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ ἐμώπιξπ ἐμχπίῳ ὡπ εἴ ςιπ λαλήρει ποὸπ ςὸμ ἑασςξῦ τίλξμ καὶ ἀπελύεςξ εἰπ ςὴμ παοεμβξλήμ ὁ δὲ θεοάπχμ ᾿Ιηρξῦπ σἱὸπ Νασῆ μέξπ ξὐκ

ἐνεπξοεύεςξ ἐκ ςῆπ ρκημῆπ Καὶ εἶπε Μχσρῆπ ποὸπ Κύοιξμ ἰδξὺ ρύ μξι λέγειπ ἀμάγαγε ςὸμ λαὸμ ςξῦςξμ ρὺ δὲ ξὐκ ἐδήλχράπ μξι ὃμ ρσμαπξρςελεῖπ μες᾿ ἐμξῦ ρὺ δέ μξι εἶπαπ ξἶδά ρε παοὰ πάμςαπ καὶ υάοιμ ἔυειπ παο᾿ ἐμξί εἰ ξὖμ εὕοηκα υάοιμ ἐμαμςίξμ ρξσ ἐμτάμιρόμ μξι ρεασςὸμ γμχρςπ ἵμα ἴδχ ρε ὅπχπ ἂμ ὦ εὑοηκὼπ υάοιμ ἐμαμςίξμ ρξσ καὶ ἵμα γμ ὅςι λαόπ ρξσ ςὸ ἔθμξπ ςὸ μέγα ςξῦςξ καὶ λέγει αὐςὸπ ποξπξοεύρξμαί ρξσ καὶ καςαπαύρχ ρε καὶ λέγει ποὸπ αὐςόμ εἰ

Ε

Ε

μὴ αὐςὸπ ρὺ ρσμπξοεύῃ μή με ἀμαγάγῃπ ἐμςεῦθεμ καὶ ππ γμχρςὸμ ἔρςαι ἀληθπ ὅςι εὕοηκα υάοιμ παοὰ ρξί ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ ἀλλ᾿ ἢ ρσμπξοεσξμέμξσ ρξσ μεθ᾿ ἡμμ καὶ ἐμδξναρθήρξμαι ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ παοὰ πάμςα ςὰ ἔθμη ὅρα ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἐρςι καὶ εἶπε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ καὶ ςξῦςόμ ρξι ςὸμ λόγξμ ὃμ εἴοηκαπ πξιήρχ εὕοηκαπ γὰο υάοιμ ἐμώπιξμ ἐμξῦ καὶ ξἶδά ρε παοὰ πάμςαπ καὶ λέγει ἐμτάμιρόμ μξι ρεασςόμ καὶ εἶπεμ ἐγὼ παοελεύρξμαι ποόςεοόπ ρξσ ςῇ δόνῃ μξσ καὶ καλέρχ ςῶ ὀμόμαςί μξσ Κύοιξπ ἐμαμςίξμ ρξσ καὶ ἐλεήρχ ὃμ ἂμ ἐλε καὶ ξἰκςειοήρχ ὃμ ἂμ ξἰκςείοχ καὶ εἶπεμ ξὐ δσμήρῃ ἰδεῖμ ςὸ ποόρχπόμ μξσ ξὐ γὰο μὴ ἴδῃ ἄμθοχπξπ ςὸ ποόρχπόμ μξσ καὶ ζήρεςαι καὶ εἶπε Κύοιξπ ἰδξὺ ςόπξπ παο᾿ ἐμξί ρςήρῃ ἐπὶ ςῆπ πέςοαπ ἡμίκα δ᾿ ἂμ παοέλθῃ ἡ δόνα μξσ καὶ θήρχ ρε εἰπ ὀπὴμ ςῆπ πέςοαπ καὶ ρκεπάρχ ςῇ υειοί μξσ ἐπὶ ρέ ἕχπ ἂμ παοέλθχ καὶ ἀτελ ςὴμ υεῖοα καὶ ςόςε ὄφει ςὰ ὀπίρχ μξσ ςὸ δὲ ποόρχπόμ μξσ ξὐκ ὀτθήρεςαί ρξι (Κετ ΛΔ΄) Καὶ ἐλάνεσρε δύξ πλάκαπ λιθίμαπ καθάπεο καὶ αἱ ποςαι καὶ ὀοθοίραπ Μχσρῆπ ἀμέβη εἰπ ςὸ ὄοξπ ςὸ Σιμά καθόςι ρσμέςανεμ αὐςῶ Κύοιξπ καὶ ἔλαβε Μχσρῆπ ςὰπ δύξ πλάκαπ ςὰπ λιθίμαπ καὶ καςέβη Κύοιξπ ἐμ μετέλῃ καὶ παοέρςη αὐςῶ ἐκεῖ καὶ ἐκάλερε ςῶ ὀμόμαςι Κσοίξσ καὶ παοῆλθε Κύοιξπ ποὸ ποξρώπξσ αὐςξῦ καὶ ἐκάλερε Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ξἰκςίομχμ καὶ ἐλεήμχμ μακοόθσμξπ καὶ πξλσέλεξπ καὶ ἀληθιμόπ καὶ ρπεύραπ Μχσρῆπ κύφαπ ἐπὶ ςὴμ γῆμ ποξρεκύμηρε

Δἰπ ςὴμ Λιςὴμ ςὰ ρσμήθη

Ἰδιόμελξμ Ἦυξπ β΄

ςε ὁ Βαολαὰμ καὶ Ἀκίμδσμξπ καὶ ξἱ ρὺμ αὐςξῖπ δσρρεβεῖπ ςξὺπ ἐμ καθαοᾷ καοδίᾳ ςὸ τπ ςὸ ἄκςιρςξμ ὁομςαπ

ὀοθξδόνξσπ ἐυλεύαζξμ Καὶ ἐμ πλάμῃ εἶμαι μξμίζξμςεπ ἐβόχμ ποὸπ αὐςξύπ μεῖπ ξὐ Θεὸμ ποξρκσμεῖςε ἕμα ἀλλὰ ὄυλξμ θεξςήςχμ καὶ ξὐ Πμεῦμα ἅγιξμ ἕμ ποξρκσμεῖςε ἄλλα ὄυλξμ πμεσμάςχμ Ὅθεμ ὑμᾶπ δικαίχπ διθεΐςαπ καὶ πξλσθεΐςαπ ποξραγξοεύξμεμ Τόςε ὁ Θερραλξμίκηπ ποόεδοξπ καὶ θεξλόγχμ ἔναουξπ ὁ θεῖξπ Παλαμᾶπ Γοηγόοιξπ ἔτη ποὸπ αὐςξύπ Δἰ καὶ ἡμμ ςξὺπ λόγξσπ ξὐ πιρςεύεςε ςὰ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ

ρσγγοάμμαςα ἀμαγμώραςε καὶ γμςε ςὴμ ἀλήθειαμ Διξμσρίξσ ςξῦ ρξτχςάςξσ Ἀοεξπαγίςξσ Ἀθαμαρίξσ καὶ Βαριλείξσ ςμ Μεγάλχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Χοσρξρςόμξσ Κσοίλλξσ ςξῦ Ἀλεναμδοέχμ ποξέδοξσ Ἀμδοέξσ Κοήςηπ ςμ θεξλόγχμ ποξκοίςξσ Μανίμξσ πάμσ ςξῦ μξλξγηςξῦ καὶ Ἰχάμμξσ πέλαγξπ δξγμάςχμ ςξῦ Δαμαρκημξῦ Καὶ γμςε ὅςι ἡ τύριπ ςῆπ ὑπεοξσρίξσ Τοιάδξπ ἐρςὶμ ἀποόριςξπ αἱ δὲ ἄκςιρςαι αὐςῆπ ἐμέογειαι μεθεκςαὶ ςξῖπ ἀμθοώπξιπ καςαρκεσάζξσραι αὐςξὺπ θεξὺπ καςὰ υάοιμ Ταῖπ ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ ὁ Θεὸπ ἐλέηρξμ καὶ ρρξμ ἡμᾶπ

Δόνα Ἦυξπ γ΄

πξρςξλικμ παοαδόρεχμ ἀκοιβεῖπ τύλακεπ γεγόμαςε ἅγιξι Παςέοεπmiddot ςῆπ γὰο Ἁγίαπ Τοιάδξπ ςὸ ὁμξξύριξμ καὶ ἄκςιρςξμ

καὶ ςῆπ ξὐρίαπ αὐςῆπ ςὸ ἀποόριςξμ καὶ ἀμέθεκςξμ οθξδόνχπ δξγμαςίραμςεπ Τάπ δὲ ἐμεογείαπ Αὐςῆπ ἄκςιρςξσπ καὶ μεθεκςὰπ ςξῖπ πᾶρι εἶμαι ποὸπ ρχςηοίαμ ἀμθοώπχμ καὶ θέχριμ ἐκηούναςε Καςακοίμαςε Θμα ςξῦ Ἀκιμάςξσ καὶ καςεμπξοίαπ Ἀμρέλμξσ ςὴμ ἐμ ςξῖπ βίβλξιπ αὐςμ κξρμικὴμ τιλξρξτίαμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ Βαολαὰμ ςὸμ ἀκέταλξμ καςῃρυύμαςε καὶ Ἀκίμδσμξμ ςὸμ ἄμξσμ καὶ ἀδελτξὺπ Κσδώμη Δημήςοιξμ καὶ Ποόυξοξμ Μεθ ὧμ Κσπαοιρριώςημ Ἰχάμμημ Νικητόοξμ ςε Γοηγξοᾶμ μμαμξσὴλ Καλέκαμ καὶ παςοιάουημ Ἰχάμμημ ςξὺπ πεοὶ ςὴμ εὐρέβειαμ ἀρςξυήραμςαπ Ὧμ ςῆπ πλάμηπ αἰςήραρθε ῥσρθέμςαπ ἡμᾶπ Λαςίμχμ ςε ἀπάςηπ καὶ ἀθεΐαπ ἀκηλίδχςξμ ἡμμ ςὸμ βίξμ ὀοθξδόνχπ διατσλάρρξμςαπ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

εξςόκε ἡ ποξρςαρία πάμςχμ ςμ δεξμέμχμ εἰπ ρὲ θαοοξῦμεμ εἰπ ρὲ κασυώμεθα ἐμ ρξὶ πᾶρα ἡ ἐλπὶπ ἡμμ

ἐρςι Ποέρβεσε ςῶ ἐκ ρξῦ ςευθέμςι ὑπὲο ςμ ἀυοείχμ δξύλχμ ρξσ

Δἰπ ςὸμ Σςίυξμ Ἀμαρςάριμα ςξῦ ἤυξσ

Δόνα Τμ ἁγ Παςέοχμ Ἦυξπ δ΄

Θ

ὴμ ἐςήριξμ μμήμημ ρήμεοξμ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ςμ ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ ρσμαθοξιρθέμςχμ ἐμ ςῇ λαμποᾷ

πόλει Κχμρςαμςίμξσ ςμ ὀοθξδόνχμ ςὰ ρσρςήμαςα εὐρεβξῦμςεπ πιρςπ ἑξοςάρχμεμ Οὗςξι ξὖμ πεοὶ ςξῦ ἀκςίρςξσ τχςὸπ ςῆπ μεςαμξοτώρεχπ ςξῦ Κσοίξσ ἀκξύραμςεπ ὅςι ςὸ ἐμ Θαβχοίῳ λάμφαμ τπ θεόςηςξπ ξὐκ ἀποόρηςξμ ἦμ ξὐδέ καςὰ ἀλήθειαμ ὑπῆουεμ τπ θεόςηςξπ ξὐδὲ ἀγγέλχμ ὅλχπ ἱεοώςεοξμ ἢ ἀμώςεοξμ ἀλλὰ υεῖοξμ καὶ καςώςεοξμ καὶ αὐςῆπ ςῆπ ἡμεςέοαπ μξήρεχπ καὶ φσυμ Τξῦ Βαολαὰμ καὶ ςμ ρὺμ αὐςῶ τοεμξβλαβπ ςαῦςα κηοσςςόμςχμ Διὰ ςξῦςξ πάμςα ςὰ ςμ Λαςίμχμ ληοώδη δόγμαςα ρσμξδικπ ἐνξρςοάκιραμ Καὶ ςὸ Θαβώοιξμ τπ ἐν ἀποξρίςξσ ξὐρίαπ ςξῦ Χοιρςξῦ ποξεουόμεμξμ ἄκςιρςξμ καὶ μεθεκςὸμ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἐμ Πμεύμαςι ἁγίῳ ὄμςχμ ρατπ ταμεοξύμεμξμ ἐδίδαναμ ὁμξλξγεῖμ ἐμ ςῶ ρεπςῶ ςῆπ ἐμάςηπ Σσμόδξσ ὅοῳ Αὐςξῖπ καὶ ἡμεῖπ βξήρχμεμmiddot οθξδξνίᾳ ςὴμ κκληρίαμ ρςηοίναςε πξιμέμεπ καὶ δξῦλξι Χοιρςξῦ καὶ ποερβεύραςε ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Και μῦμ Θεξςξκίξμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ

εῦρξμ παοακλήρερι ρμ ἱκεςμ Παμάμχμε παύξσρα δειμμ ἡμμ ἐπαμαρςάρειπ πάρηπ θλίφεχπ ἡμᾶπ

ἀπαλλάςςξσραmiddot ρὲ γὰο μόμημ ἀρταλῆ καὶ βεβαίαμ ἄγκσοαμ ἔυξμεμ καὶ ςὴμ ρὴμ ποξρςαρίαμ κεκςήμεθα Μὴ αἰρυσμθμεμ Δέρπξιμα ρὲ ποξρκαλξύμεμξιmiddot ρπεῦρξμ εἰπ ἱκερίαμ ςμ ρξὶ πιρςπ βξώμςχμmiddot Χαῖοε Δέρπξιμα ἡ πάμςχμ βξήθεια υαοὰ καὶ ρκέπη καὶ ρχςηοία ςμ φσυμ ἡμμ

Ἀπξλσςίκιξμ Ἀμαρςάριμξμ

Ἀπξλσςίκιξμ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ πλ δ πεοδεδξναρμέμξπ εἶ Χοιρςὲ ὁ Θεὸπ ἡμμ ὁ τχρςῆοαπ ἐπὶ γῆπ ςξὺπ Παςέοαπ ἡμμ θεμελιώραπ καὶ διrsquo αὐςμ ποὸπ ςὴμ ἀληθιμὴμ πίρςιμ πάμςαπ ἡμᾶπ ὁδηγήραπ πξλσεύρπλαγυμε δόνα ρξι

Τξῦ ἁγ Γοηγξοίξσ Παλαμᾶ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁ τχρςήο κκληρίαπ ςὸ ρςήοιγμα καὶ διδάρκαλε ςμ Μξμαρςμ ἡ καλλξμή ςμ θεξλόγχμ

Τ

Ν

ὑπέομαυξπ ἀποξρμάυηςξπ Γοηγόοιε θασμαςξσογέ Θερραλξμίκηπ ςὸ καύυημα κῆοσν ςῆπ υάοιςξπ ἱκέςεσε διὰ παμςόπ ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Δόνα Τμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁδηγξί ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ Παςέοεπ ἔμδξνξι ςῆπ ςμ Λαςίμχμ ξἱ δειμῆπ τιλξρξτίαπ καὶ πλάμηπ ἡμᾶπ

ῥσράμεμξι ρὺμ Γοηγξοίῳ ςῶ κλειμῶ ςάπ ἐμεογείαπ ςξῦ Κςίρςξσ ἀκςίρςξσπ εἶμαι ξἱ δξγμαςίραμςεπ δι ὧμ ἡμεῖπ ξἱ ἐπὶ γῆπ θεξύμεθα παμμακάοιρςξι

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

δι ἡμᾶπ γεμμηθεὶπ ἐκ Παοθέμξσ καὶ ρςαύοχριμ ὑπξμείμαπ ἀγαθέ ὁ θαμάςῳ ςὸμ θάμαςξμ ρκσλεύραπ καὶ ἔγεοριμ

δείναπ ὡπ Θεόπ μὴ παοίδῃπ ξὓπ ἔπλαραπ ςῇ υειοί ρξσ δεῖνξμ ςὴμ τιλαμθοχπίαμ ρξσ ἐλέημξμ δέναι ςὴμ ςεκξῦράμ ρε Θεξςόκξμ ποερβεύξσραμ ὑπὲο ἡμμ καὶ ρρξμ Σχςὴο ἡμμ λαὸμ ἀπεγμχρμέμξμ

ΕΙΣ ΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Ἡ ρσμήθηπ ρςιυξλξγία ἀμςὶ δὲ ςξῦ Ἀμώμξσ λέγξμεμ ςὸμ Πξλσέλεξμ Καθίρμαςα Ἀμαρςάριμα καὶ ςὰ λξιπὰ ὁμξίχπ καςὰ ςὴμ ρσμήθειαμ

Δἶςα ξἱ Καμόμεπ ὁ ἀμαρςάριμξπ (μεςὰ ςμ εἱομμ) ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ καὶ ὁ ςξῦ Τοιῳδίξσ μεςά ρςίυξσ Ἅγιε ςξῦ Θεξῦ

καμὼμ ςμ Ἁγίχμ ξὗ ἡ ἀκοξρςιυὶπ

μ μ ρ ύ μ ξ δ ξ μ ἁ γ ί α μ ἐ μ ά ς η μ Ἀ π ξ ρ ς ό λ ξ σ

Ὠδὴ α΄ Ἦυξπ δ΄ Ἀμξίνχ ςὸ ρςόμα μξσ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μμξῦμςι ποξθέμεμξμ ςὴμ θεῖαμ ρύμξδξμ Κύοιε ἐμάςημ ςὴμ πάμρεπςξμ Τοιὰπ ὑπέοθεε ςῆπ ρξτίαπ ρξσ παοάρυξσ μξι

ῥαμίδα καὶ δόπ μξι τσλάρρξμςα πιρςὴμ ςὴμ ἄμχμξμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξμὰπ ςοιρσπόρςαςε καὶ ςῇ ξὐρίᾳ ἀποόριςε ἄκςιρςε ἀΐδιε καὶ ἀκαςάληπςε ἡ μηδέπξςε ἀμθοώπξιπ ὁοχμέμη

ςὴμ υάοιμ ςὴμ ἄμχθεμ ςὴμ ρὴμ παοάρυξσ μξι

Δόνα ξρήραμςαπ ἅγιξι πεοὶ ςὸ ρέβαπ καθείλεςε δειμξὺπ Λαςιμότοξμαπ διατσλάρρξμςεπ θείξιπ δόγμαρι ὀοθόδξνξμ

πίρςιμ Ὅθεμ καςὰ υοέξπ μῦμ ὑμᾶπ γεοαίοξμεμ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Μῆςεο Παμάμχμε Ὦ ἱεοὸμ ἐμδιαίςημα Ἡ τπ ςὸ ἀποόριςξμ ἡμῖμ κσήραρα ἐκδσρώπηρξμ τχςίραι μξσ ςὸ

ρκόςξπ ὡπ ποὶμ ἀμεβόα ρξι ὁ θεῖξπ Γοηγόοιξπ

Ὠδή γ Τξὺπ ρξὺπ ὑμμξλόγξσπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

Μ

Ν

ατεῖπ ἐκζηςξῦριμ ἀπξδείνειπ Ἀκίμδσμξπ Βαολαὰμ καὶ ξἱ λξιπξί ἡ ρύμξδξπ παοέθηκεμ αὐςξῖπ Παςέοχμ κείμεμα

οθξδξνίαμ πμέξμςα καὶ θεξμάυξσπ ἐλέγυξμςα Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

πάουχμ ἀμέθεκςξπ ςῇ τύρει ἀλλ ὅμχπ ραῖπ ἐμεογείαιπ μεθεκςόπ Σχςὴο θεεῖπ μεθένει ἡμᾶπ ὡπ ὁ Δασὶδ

ποξέγοατεμmiddot laquoΘεὸπ θεμ ὀτθήρεςαι μέρῳ Σιὼμ ὡπ ηὐδόκηρεμraquo

Δόνα αξὺπ ςξὺπ πιρςξὺπ ὁομ ὁ Πέςοξπ ςξῦ Πμεύμαςξπ τάρκει ποὸπ αὐςξύπ ἔρςε ςαπειμξὶ Χοιρςόπ υάοιμ γὰο παοέυει

ἡμῖμ Οὗ ςαῖπ ποερβείαιπ Κύοιε ρρξμ ἡμᾶπ ὡπ τιλάμθοχπξπ

Καὶ μῦμ Παῦλξπ μὴ τέοχμ ςάπ βαράμξσπ ἐκ μόρχμ αὐςξῦ Χοιρςῶ ἐκοαύγαζεmiddot ἴαρέ με Κύοιε ὁ δὲ τηρὶμ ἡ υάοιπ μξσ ἀοκεῖ ρξι

ξὗ εὐυαῖπ Σχςὴο καὶ ςῆπ Ἁγμῆπ ρρξμ ἅπαμςαπ

Κάθιρμα Ἦυξπ πλ δ΄ Τὴμ Σξτίαμ καὶ Λόγξμ ςμ ὅλχμ δερπόςηπ καὶ πξιηςήπ ὁ ςῇ τύρει ἀποόριςξπ ἀπαθήπ ἀόοαςξπ ἄκςιρςξπ ἀκαςάληπςξπ ἄυοξμξπ ςῇ

αὐςξῦ εὐρπλαυμίᾳ ἡμῖμ πεταμέοχςαι ἐμ ἄκςιρςξιπ αὐςξῦ ἐμεογείαιπ καὶ υάοιρι εἷπ γὰο ςῇ ξὐρίᾳ καὶ ἐμεογείᾳ ὑπάουχμ θεεῖ ςξὺπ ποξρςοέυξμςαπ ποὸπ αὐςὸμ ἐμ ἁγμόςηςιmiddot ποὸπ αὐςὸμ ξὖμ βξήρχμεμmiddot δόνα ρξι Τοιὰπ ὁ Θεόπ ὅςι ρῴζειπ ἅπαμςαπ Σχςὴο ἡμμ διὰ πλήθξσπ ἐλέξσπ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ Κύοιε

Δόνα Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

απειμξὶ ςῇ καοδίᾳ μήςηο Θεξῦ καςὰ υοέξπ ὑμμξῦμέμ ρε ἀγαθή θαμάςξσ γὰο διέρχραπ αἰχμίξσ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ ἐκ

Βαολαὰμ ἀπιρςίαπ Λαςίμχμ τασλόςηςξπ ςμ βλαρτημξύμςχμ ἀτόβχπ ςὴμ υάοιμ ςξῦ Πμεύμαςξπ Ὅθεμ τχςιρθεὶπ ὁ Ἰχάμμηπ ἐβόα ἐμ μέρῳ Σσμόδξσ ςε βαριλεὺπ ὁ μακάοιξπ laquoΤῶ Κσοίῳ ποξρπέρχμεμ ἵμα ὀοθξδόνχμ τχμὰπ εἰρακξύρῃ Κύοιξπ ρςήοινῃ ἡμᾶπ καὶ εὐυαῖπ ςῆπ Παοθέμξσ ὡπ εὔρπλαυμξπraquo

Σ

Ν

Τ

Ὠδή δ΄ καθήμεμξπ ἐμ δόνῃ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

εῦςε πάμςεπ ςξῦ μεγάλξσ Βαριλείξσ ἀκξύρχμεμ Δὐμόμιξμ τσμξῦμςαmiddot laquoππ Θεξῦ ἐμ τύρει ὑπάουξσρι ςὸ δημιξσογικὸμ

καὶ ποξγμχρςικὸμ ἅπεο δηλξῖ ςὴμ ἐμέογειαμ καὶ ξὐ ςὴμ τύριμ ἀμόηςεraquo Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ὑφίμξσπ θεξλόγξπ Μάνιμξπ ὁ θεῖξπ τηρὶμ ἡμῖμmiddot ξὐκ ἄμεσ ἐμεογείαπ τσρικῆπ ςμ ὄμςχμ ὑτέρςηκεμ ξὐδέμα Πάλιμ ξἱ

παςέοεπ ἡμῖμ λέγξσριμ ξὐδὲ τύριπ μία ἂμεσ ἐμεογείαπ γιμώρκεςαι

Δόνα όρξμ ςὴμ ςμ κακξδόνχμ ξἱ παςέοεπ διώκξμςεπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ἔτηραμmiddot διπλαὶ αἱ ἐμέογειαι ξὖραι Χοιρςξῦ

καὶ μὴ ἀμςίπαλξι ἀμθοχπίμημ δὲ ςὴμ θείαμ ὑπακξύει ὡπ γέγοαπςαι

Καὶ μῦμ τηρὶμ Δαμαρκημόπ γε ςὴμ ἐμέογειαμ ποόρυχμεμ ἡ ἐμέογεια τηρὶμ ξὖμ δοαρςικὴ καὶ ξὐριώδηπ ςῆπ τύρεχπ

κίμηριπ Φύριπ ἐμεογηςικὸμ εἰρίμ ἐν ἧπ ἐμέογεια ποόειρι Θεξῦ ςξῦ παμςάμακςξπ

Ὠδή ε΄ νέρςη ςὰ ρύμπαμςα

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ιγμώρκειμ δὲ υοή ἡμᾶπ ππ ἑομημεύξσμ ἔλεγεμ Παῦλξμ Ἰχάμμηπ υοσρξοοήμχμmiddot τοόμημα ρώμαςόπ ἐρςι θάμαςξπ

πμεύμαςξπ δ εἰοήμη καὶ ζχή ἐμεογείαπ ςε τύρεχπ υχοιρμὸμ μὴ πξιξύμεμξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

δὼμ ὁ τιλάμθοχπξπ ςὸ ἀρθεμὲπ ςῆπ τύρεχπ ςμ βοξςμ ξὐ υαοίςαπ παοέυει πάραπ ςξῦ Πμεύμαςξπ ὁ υοσρξλόγξπ τηρίμ

ἵμα μὴ μξμίρῃ ςίπ πξςε υάοιμ εἶμαι ςὴμ τύριμ Θεξῦ ςὴμ ἀποόριςξμ ἅπαρι

Δ

Ν

Γ

Δόνα κξύρχμεμ τάρκξμςξπ ςξῦ Ἰξσρςίμξσ δόγμαςα μάοςσοξπ ὁμξῦ καὶ τιλξρότξσ ὁ ἀπξοοίπςχμ βξσλῆπ ξὐρίαπ ςε ςὴμ

διατξοὰμ καὶ ςξῦ Θεξῦ ἀπξοοίπςει ὕπαονιμ πξίηριμ καὶ ἐμέογειαμ

Καὶ μῦμ ξὸπ καθαοόςηςι ὁ θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ τάρκει ςὴμ ἐμέογειαμmiddot Θεὸπ εἶ ςῇ ἐμεογείᾳ τύριπ ἀυώοιρςξπ εἶ

ἑκάςεοξμ γὰο ἀπεοίγοαπςξμ Διό παμςελπ ἐρςὶ ρατπ ἀπ ἀλλήλχμ ἀυώοιρςα

Ὠδή π΄ Τὴμ θείαμ ςαύςημ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μ λόγξιπ θείξιπ βξᾷ ἡμῖμ ὁ μέγαπ Ἀθαμάριξπmiddot ὡπ ἡ τλόν ἐκ ςξῦ πσοόπ ἐρςι αἰςιαςὸμ ἐν αἰςίξσ γε ξὕςχπ ἐρςὶμ ἐμέογεια

ἐκ ςῆπ τύρεχπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξξῦμςεπ εἶμαι ἐμέογειαμ κςιρςὴ Θεξῦ καὶ τύριπ κςιρςή ἐρςι ὡπ τηρὶ Μάνιμξπmiddot ςὴμ ἐμέογειαμ ἄκςιρςξμ

πιρςεύξμεμ καὶ τύριμ ἄκςιρςξμ ρέβξμεμ

Δόνα ξμίμχπ πᾶρα ἡ ρύμξδξπ τσμξῦρα κακξδόνχμ δσρέβειαμ ςαῦςα ἐτθέγναςξmiddot ἄκςιρςξι μὲμ αἱ ἐμέογειαι κξιμαὶ δὲ ςῆπ

Τοιάδξπ ἀεὶ ὑπάουξσρι

Καὶ μῦμ γμὴ παοθέμε Θεόμσμτε ἡ ςέναρα Θεὸμ ὑπεοξύριξμ ἄμαουξμ ἄκςιρςξμ ςξῦςξμ ἀεὶ καθικέςεσεmiddot οθξδξνίαπ ςοίβξιπ ἡμᾶπ

πξοεύερθαι

Κξμςάκιξμ Ἦυξπ πλβ΄ Τὴμ ὑπὲο ἡμμ ὴμ ὑπὲο ἡμμ πληομ ρξσ ξἰκξμξμίαμ Κύοιε παςέοαπ ρσμήθοξιραπ δξγμαςίραι ἄκςιρςξμ ςὴμ τύριμ ρξσ εἶμαι καὶ

Ν

Ν

Ν

Τ

ἐμέογειαμ τύριμ ξὖραμ ἀμέθεκςξμ μεθεκςήμ δὲ ςὴμ ἐμέογειαμ Καὶ βξμ ςξῖπ ἀγαπρί ρεmiddot ἐγώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Οἶκξπ ήμεοξμ ὁ ξὐοαμὸπ καὶ ἡ γῆ υξοεσέςχραμ Σήμεοξμ ςμ οθξδόνχμ ρσρςήμαςα παμηγσοίζξμςεπ υεῖοαπ κοξςήρχμεμ

Σήμεοξμ ἐμ τχμαῖπ καὶ ἀλλαλαγμξῖπ ςὴμ Τοιάδα πάμςεπ δξνάρχμεμ Αὕςη γὰο ςὰ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ρσρςήμαςα ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ εἰπ ςὴμ Βαριλεύξσραμ πόλιμ ρσμήθοξιρεμ Οἵςιμεπ ρσμελθόμςεπ ςὰ ςξῦ Βαολαὰμ καὶ Λαςίμχμ ἄθεα δόγμαςα καθεῖλξμ Πᾶραμ ςὴμ τλσαοίαμ καὶ ταμςαρίαμ αὐςμ ἀπεδίχναμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ αὐςμ ςῶ πσοὶ παοαδεδχκόςεπ ἀμεθεμάςιραμ Ὅθεμ ξὖμ καὶ ὁ Δερπόςηπ βλέπχμ ἡμᾶπ ςάπ ςξῦ ἁγίξσ Γοηγξοίξσ ςξῦ Παλαμᾶ καὶ οθξδξνίαπ παοαδόρειπ κοαςξῦμςαπ βξᾷ ποὸπ ἡμᾶπmiddot γώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Σςίυξι Παςέοαπ ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ ρέβχ

ςξὺπ ρύμ ςάγμαριμ ἐμμέα υξοξβαςξῦμςαπ ἐμ πόλῳ

Οὐρίᾳ Θεὸπ ἀποόριςξπ ὑπάουχμ ἀκςίρςξιπ κςίρει κξιμχμεῖ ἐμεογείαιπ

ῇ αὐςῇ ἡμέοᾳ ςὴμ μάςημ Οἰκξσμεμικὴμ Σύμξδξμ ἑξοςάζξμεμ ἐμ ᾗ ξἱ θειόςαςξι Παςέοεπ ἐδξγμάςιραμ πεοί ςῆπ ἀκςίρςξσ Οὐ-

ρίαπ καὶ ςμ ἀκςίρςχμ μεογειμ ςξῦ ἐμ Τοιάδι Θεξῦ ἀπεδέναμ-ςξ ςὸμ Ἡρσυαρμὸμ καὶ καςεδίκαραμ ςὰπ αἱοεςικὰπ δξναρίαπ Βαο-λαὰμ ςξῦ Καλαβοξῦ

Συναξάριον

μάςη Οἰκξσμεμικὴ Σύμξδξπ ρσμεκλήθη ἐμ Κχμρςαμςι-μξσπόλει πεοὶ ςὸ ἔςξπ 1351 μΧ ὑπὸ ςξῦ Αὐςξκοάςξοξπ

ςμ Ῥχμαίχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Καμςακξσζημξῦ καὶ ἐδξγμάςιρε πεοὶ ςῆπ ἀκςίρςξσ θείαπ Οὐρίαπ καὶ πεοὶ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ μεο-γειμ ὡπ καὶ πεοὶ ςξῦ Ἡρσυαρμξῦ ὡπ μεθόδξσ κξιμχμίαπ ςξῦ

Σ

Τ

κςιρςξῦ ἀμθοώπξσ μεςὰ ςξῦ Θεξῦ πιταμέρςεοξπ ςμ ρσγκοξςη-ράμςχμ ςὴμ μάςημ Σύμξδξμ Παςέοχμ ἦμ ὁ ἐμ Ἁγίξιπ Παςὴο ἡ-μμ Γοηγόοιξπ ὁ Παλαμᾶπ ξὗςιμξπ ςξῖπ θεξρότξιπ τθέγμαριμ ἐ-περςήοινε ςξὺπ ὅοξσπ αὐςῆπ ἡ Σύμξδξπ ἐμ Τοιάδι Θεόπ Οὐρίᾳ μὲμ ἀποόριςξπ καὶ ἀμέθεκςξπ ὑπάουει πᾶρι ςξῖπ κςιρςξῖπ ςαῖπ ἐ-μεογείαιπ δὲ μεθεκςόπ Οὕςχ καθαίοχμ ἐκ ςμ παθμ ςὴμ καοδί-αμ αὐςξῦ ὁ ἄμθοχπξπ καὶ τχςιζόμεμξπ διὰ ςῆπ ἐογαρίαπ ςμ θεί-χμ ἐμςξλμ ςῆπ μήφεχπ καὶ ςῆπ ἀδιαλείπςξσ ποξρεσυῆπ κξιμχ-μεῖ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ ἐμεογειμ ἀνιξῦςαι ςῆπ θέαπ ςξῦ Ἀκςί-ρςξσ Φχςὸπ ςῆπ Τοιαδικῆπ Θεόςηςξπ μεςέυει ςῆπ θείαπ ζχῆπ καὶ θεξῦςαι καςὰ υάοιμ Ἡ Σύμξδξπ αὕςη καςεδίκαρεμ ὡπ αἱοεςικὸμ Βαολαάμ ςὸμ Καλαβοόμ δξκξῦμςα διὰ ςῆπ διαμξίαπ καὶ τιλξρξτί-απ δσμαςὸμ γμμαι ςὸμ Θεόμ

αῖπ ςμ Ἁγίχμ καὶ Θεξτόοχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ Χοιρςὲ ὁ Θεόπ θεχοξὺπ ἡμᾶπ ςξῦ Ἀκςίρςξσ ἀμάδεινξμ Φχςὸπ καὶ

ρρξμ ςὰπ φσυὰπ ἡμμ Ἀμήμ

Ὠδή ζ΄ Οὐκ ἐλάςοεσραμ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ὸμ Γοηγόοιξμ ςὸμ Νύρρηπ ἀκξσρώμεθα laquoἐμ ἐμεογείᾳ Θεόπ εἷπ καὶ ςῇ τύρει ἐρςί ὡπ ὁ ἄμθοχπξπ ἔογα ποάρρχμ ἐμ ἑμὶ

ςῶ μξεῖ ξὕςχ Κύοιξπ εἷπ ἐρςι κἄμ ἐπξίηρε λόγῳ ἅπαραμ ςὴμ κςίριμraquo

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεότθξγγξπ ςξῦ θεξλόγξσ γλρρα μῦμ ςξῦ Γοηγξοίξσ βόα πεοὶ ξὐρίαπ Θεξῦmiddot ἢ ἄκακξμ ἀθάμαςξμ καὶ ἀμαλλξίχςξμ

ὄμςα ξὐρίᾳ Θεξῦ ςξῦςξ ξὐ μόμξμ ἄςξπξμ καὶ ἀμόηςξμ ἀμθοώπξιπ

Δόνα

ξσθεςμ ἡμᾶπ υοσρξῦπ ςὴμ γλςςαμ τθέγγεςαι πεοὶ ςξῦ Πμεύμαςξπ ςξῦ ρσμαμάουξσ Παςοόπ laquoΠόςε ὕδχο αὐςὸ

καλεῖ πόςε δὲ πῦο ἢ Γοατή Τὴμ ἐμέογειαμ δεικμῦρα ξὐ ςὴμ τύριμ γε μὴ μιᾶπ ξὔρηπ ἐμ Θεῶ γάοraquo

Τ

Τ

Ν

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

καςάληπςξπ ἀμθοώπξιπ ἀμεομήμεσςξπ ἁγμὴ καὶ ἄτοαρςξπ ἡ ςξῦ δερπόςξσ ἐκ ρξῦ παμάμχμξπ γέμμηριπ μὴ

διαλείπξμςξπ ςξῦ Παςοὸπ αὐςξῦ ςὸμ κόλπξμ ςὸμ ἀΐδιξμ ὡπ Θεὸπ ὤμ ποὸ αἰώμχμ

Ὠδὴ η΄ Παῖδαπ εὐαγεῖπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

οξμξηςικήμ ἐπξπςικήμ ςε ρημαίμει ἡ ςῆπ θεόςηςξπ ὄμξμα ὡπ μέγαπ τηρίμ πάμρξτξπ Βαρίλειξπ ςασςόςηπ ἐμεογείαπ

δὲ Παςοὸπ καὶ Πμεύμαςξπ Υἱξῦ δὲ ςὸ ςῆπ τύρεχπ θείαπ ἀπαοάλλακςξμ δεικμύει ἥμ πίρςει ποξρκσμξῦμεμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ διδάρκει laquoἩ Θεὸπ ποξρηγξοία πᾶρι ποόδηλξμ ἐμεογηςική ἐρςι παοίρςηριμ ξὐ τύρει Θεξῦ

ςαύςημ γὰο ἀδύμαςξμ γμμαι ξὐδεὶπ πώπξςε ἀλλὰ ςὴμ θεχοηςικὴμ αὐςξῦ ἐμέογειαμ παοίρςηριμ ἡμῖμ ςὸ Θεὸπ δηλξῖ ςξῖπ πᾶριraquo

Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον

ατπ Διξμύριξπ διδάρκει ὁ μέγαπ Ἀθημμ ςὸ θεὸπ ὄμξμα ρημαίμει ξὐ ςὴμ τύριμ γε αὕςη γὰο ἀκαςάληπςόπ ἐρςι καὶ

ἀμώμσμξπ ἀλλ ἐκ ςῆπ θεχοηςικῆπ Αὐςξῦ ἐμεογείαπ Θεὸπ εἴοηςαι ὄμςχπmiddot ὅμ ὑπεοσφξῦμεμ εἰπ πάμςαπ ςξὺπ αἰμαπ

Καί μῦμ ξῖπ λέγξσρι κςίρςημ εἶμαι ςὴμ υάοιμ ςὴμ θείαμ διrsquo ἧπ ἡμεῖπ θεξύμεθα Μάνιμξπ τηρὶμ αὐςξῖπmiddot ἡ υάοιπ εἰ καὶ ἀπόλασριμ

παοέυει ςξῖπ μεςέυξσρι αὐςῆπ ἡ θεία ρατπ ἀλλὰ μέμει ἀκαςάληπςξπ πᾶρι ἀγέμμηςξπ ὡπ ξὖρα ἔυει ςὴμ ἀπειοίαμ

Ὠδὴ θ΄ Ἅπαπ γηγεμήπ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ λξπ τχςιρμξῦ ὤμ ὁ Διξμύριξπ τηρὶμ ἡμῖμ ἀληθπmiddot καθ ὅρξμ ὑπεοέυξσρι ςμ μὴ ὄμςχμ ςὰ ὄμςα ἅγια ἢ κύοια

Π

Σ

Τ

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

μὴ αὐςὸπ ρὺ ρσμπξοεύῃ μή με ἀμαγάγῃπ ἐμςεῦθεμ καὶ ππ γμχρςὸμ ἔρςαι ἀληθπ ὅςι εὕοηκα υάοιμ παοὰ ρξί ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ ἀλλ᾿ ἢ ρσμπξοεσξμέμξσ ρξσ μεθ᾿ ἡμμ καὶ ἐμδξναρθήρξμαι ἐγώ ςε καὶ ὁ λαόπ ρξσ παοὰ πάμςα ςὰ ἔθμη ὅρα ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἐρςι καὶ εἶπε Κύοιξπ ποὸπ Μχσρῆμ καὶ ςξῦςόμ ρξι ςὸμ λόγξμ ὃμ εἴοηκαπ πξιήρχ εὕοηκαπ γὰο υάοιμ ἐμώπιξμ ἐμξῦ καὶ ξἶδά ρε παοὰ πάμςαπ καὶ λέγει ἐμτάμιρόμ μξι ρεασςόμ καὶ εἶπεμ ἐγὼ παοελεύρξμαι ποόςεοόπ ρξσ ςῇ δόνῃ μξσ καὶ καλέρχ ςῶ ὀμόμαςί μξσ Κύοιξπ ἐμαμςίξμ ρξσ καὶ ἐλεήρχ ὃμ ἂμ ἐλε καὶ ξἰκςειοήρχ ὃμ ἂμ ξἰκςείοχ καὶ εἶπεμ ξὐ δσμήρῃ ἰδεῖμ ςὸ ποόρχπόμ μξσ ξὐ γὰο μὴ ἴδῃ ἄμθοχπξπ ςὸ ποόρχπόμ μξσ καὶ ζήρεςαι καὶ εἶπε Κύοιξπ ἰδξὺ ςόπξπ παο᾿ ἐμξί ρςήρῃ ἐπὶ ςῆπ πέςοαπ ἡμίκα δ᾿ ἂμ παοέλθῃ ἡ δόνα μξσ καὶ θήρχ ρε εἰπ ὀπὴμ ςῆπ πέςοαπ καὶ ρκεπάρχ ςῇ υειοί μξσ ἐπὶ ρέ ἕχπ ἂμ παοέλθχ καὶ ἀτελ ςὴμ υεῖοα καὶ ςόςε ὄφει ςὰ ὀπίρχ μξσ ςὸ δὲ ποόρχπόμ μξσ ξὐκ ὀτθήρεςαί ρξι (Κετ ΛΔ΄) Καὶ ἐλάνεσρε δύξ πλάκαπ λιθίμαπ καθάπεο καὶ αἱ ποςαι καὶ ὀοθοίραπ Μχσρῆπ ἀμέβη εἰπ ςὸ ὄοξπ ςὸ Σιμά καθόςι ρσμέςανεμ αὐςῶ Κύοιξπ καὶ ἔλαβε Μχσρῆπ ςὰπ δύξ πλάκαπ ςὰπ λιθίμαπ καὶ καςέβη Κύοιξπ ἐμ μετέλῃ καὶ παοέρςη αὐςῶ ἐκεῖ καὶ ἐκάλερε ςῶ ὀμόμαςι Κσοίξσ καὶ παοῆλθε Κύοιξπ ποὸ ποξρώπξσ αὐςξῦ καὶ ἐκάλερε Κύοιξπ ὁ Θεὸπ ξἰκςίομχμ καὶ ἐλεήμχμ μακοόθσμξπ καὶ πξλσέλεξπ καὶ ἀληθιμόπ καὶ ρπεύραπ Μχσρῆπ κύφαπ ἐπὶ ςὴμ γῆμ ποξρεκύμηρε

Δἰπ ςὴμ Λιςὴμ ςὰ ρσμήθη

Ἰδιόμελξμ Ἦυξπ β΄

ςε ὁ Βαολαὰμ καὶ Ἀκίμδσμξπ καὶ ξἱ ρὺμ αὐςξῖπ δσρρεβεῖπ ςξὺπ ἐμ καθαοᾷ καοδίᾳ ςὸ τπ ςὸ ἄκςιρςξμ ὁομςαπ

ὀοθξδόνξσπ ἐυλεύαζξμ Καὶ ἐμ πλάμῃ εἶμαι μξμίζξμςεπ ἐβόχμ ποὸπ αὐςξύπ μεῖπ ξὐ Θεὸμ ποξρκσμεῖςε ἕμα ἀλλὰ ὄυλξμ θεξςήςχμ καὶ ξὐ Πμεῦμα ἅγιξμ ἕμ ποξρκσμεῖςε ἄλλα ὄυλξμ πμεσμάςχμ Ὅθεμ ὑμᾶπ δικαίχπ διθεΐςαπ καὶ πξλσθεΐςαπ ποξραγξοεύξμεμ Τόςε ὁ Θερραλξμίκηπ ποόεδοξπ καὶ θεξλόγχμ ἔναουξπ ὁ θεῖξπ Παλαμᾶπ Γοηγόοιξπ ἔτη ποὸπ αὐςξύπ Δἰ καὶ ἡμμ ςξὺπ λόγξσπ ξὐ πιρςεύεςε ςὰ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ

ρσγγοάμμαςα ἀμαγμώραςε καὶ γμςε ςὴμ ἀλήθειαμ Διξμσρίξσ ςξῦ ρξτχςάςξσ Ἀοεξπαγίςξσ Ἀθαμαρίξσ καὶ Βαριλείξσ ςμ Μεγάλχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Χοσρξρςόμξσ Κσοίλλξσ ςξῦ Ἀλεναμδοέχμ ποξέδοξσ Ἀμδοέξσ Κοήςηπ ςμ θεξλόγχμ ποξκοίςξσ Μανίμξσ πάμσ ςξῦ μξλξγηςξῦ καὶ Ἰχάμμξσ πέλαγξπ δξγμάςχμ ςξῦ Δαμαρκημξῦ Καὶ γμςε ὅςι ἡ τύριπ ςῆπ ὑπεοξσρίξσ Τοιάδξπ ἐρςὶμ ἀποόριςξπ αἱ δὲ ἄκςιρςαι αὐςῆπ ἐμέογειαι μεθεκςαὶ ςξῖπ ἀμθοώπξιπ καςαρκεσάζξσραι αὐςξὺπ θεξὺπ καςὰ υάοιμ Ταῖπ ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ ὁ Θεὸπ ἐλέηρξμ καὶ ρρξμ ἡμᾶπ

Δόνα Ἦυξπ γ΄

πξρςξλικμ παοαδόρεχμ ἀκοιβεῖπ τύλακεπ γεγόμαςε ἅγιξι Παςέοεπmiddot ςῆπ γὰο Ἁγίαπ Τοιάδξπ ςὸ ὁμξξύριξμ καὶ ἄκςιρςξμ

καὶ ςῆπ ξὐρίαπ αὐςῆπ ςὸ ἀποόριςξμ καὶ ἀμέθεκςξμ οθξδόνχπ δξγμαςίραμςεπ Τάπ δὲ ἐμεογείαπ Αὐςῆπ ἄκςιρςξσπ καὶ μεθεκςὰπ ςξῖπ πᾶρι εἶμαι ποὸπ ρχςηοίαμ ἀμθοώπχμ καὶ θέχριμ ἐκηούναςε Καςακοίμαςε Θμα ςξῦ Ἀκιμάςξσ καὶ καςεμπξοίαπ Ἀμρέλμξσ ςὴμ ἐμ ςξῖπ βίβλξιπ αὐςμ κξρμικὴμ τιλξρξτίαμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ Βαολαὰμ ςὸμ ἀκέταλξμ καςῃρυύμαςε καὶ Ἀκίμδσμξμ ςὸμ ἄμξσμ καὶ ἀδελτξὺπ Κσδώμη Δημήςοιξμ καὶ Ποόυξοξμ Μεθ ὧμ Κσπαοιρριώςημ Ἰχάμμημ Νικητόοξμ ςε Γοηγξοᾶμ μμαμξσὴλ Καλέκαμ καὶ παςοιάουημ Ἰχάμμημ ςξὺπ πεοὶ ςὴμ εὐρέβειαμ ἀρςξυήραμςαπ Ὧμ ςῆπ πλάμηπ αἰςήραρθε ῥσρθέμςαπ ἡμᾶπ Λαςίμχμ ςε ἀπάςηπ καὶ ἀθεΐαπ ἀκηλίδχςξμ ἡμμ ςὸμ βίξμ ὀοθξδόνχπ διατσλάρρξμςαπ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

εξςόκε ἡ ποξρςαρία πάμςχμ ςμ δεξμέμχμ εἰπ ρὲ θαοοξῦμεμ εἰπ ρὲ κασυώμεθα ἐμ ρξὶ πᾶρα ἡ ἐλπὶπ ἡμμ

ἐρςι Ποέρβεσε ςῶ ἐκ ρξῦ ςευθέμςι ὑπὲο ςμ ἀυοείχμ δξύλχμ ρξσ

Δἰπ ςὸμ Σςίυξμ Ἀμαρςάριμα ςξῦ ἤυξσ

Δόνα Τμ ἁγ Παςέοχμ Ἦυξπ δ΄

Θ

ὴμ ἐςήριξμ μμήμημ ρήμεοξμ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ςμ ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ ρσμαθοξιρθέμςχμ ἐμ ςῇ λαμποᾷ

πόλει Κχμρςαμςίμξσ ςμ ὀοθξδόνχμ ςὰ ρσρςήμαςα εὐρεβξῦμςεπ πιρςπ ἑξοςάρχμεμ Οὗςξι ξὖμ πεοὶ ςξῦ ἀκςίρςξσ τχςὸπ ςῆπ μεςαμξοτώρεχπ ςξῦ Κσοίξσ ἀκξύραμςεπ ὅςι ςὸ ἐμ Θαβχοίῳ λάμφαμ τπ θεόςηςξπ ξὐκ ἀποόρηςξμ ἦμ ξὐδέ καςὰ ἀλήθειαμ ὑπῆουεμ τπ θεόςηςξπ ξὐδὲ ἀγγέλχμ ὅλχπ ἱεοώςεοξμ ἢ ἀμώςεοξμ ἀλλὰ υεῖοξμ καὶ καςώςεοξμ καὶ αὐςῆπ ςῆπ ἡμεςέοαπ μξήρεχπ καὶ φσυμ Τξῦ Βαολαὰμ καὶ ςμ ρὺμ αὐςῶ τοεμξβλαβπ ςαῦςα κηοσςςόμςχμ Διὰ ςξῦςξ πάμςα ςὰ ςμ Λαςίμχμ ληοώδη δόγμαςα ρσμξδικπ ἐνξρςοάκιραμ Καὶ ςὸ Θαβώοιξμ τπ ἐν ἀποξρίςξσ ξὐρίαπ ςξῦ Χοιρςξῦ ποξεουόμεμξμ ἄκςιρςξμ καὶ μεθεκςὸμ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἐμ Πμεύμαςι ἁγίῳ ὄμςχμ ρατπ ταμεοξύμεμξμ ἐδίδαναμ ὁμξλξγεῖμ ἐμ ςῶ ρεπςῶ ςῆπ ἐμάςηπ Σσμόδξσ ὅοῳ Αὐςξῖπ καὶ ἡμεῖπ βξήρχμεμmiddot οθξδξνίᾳ ςὴμ κκληρίαμ ρςηοίναςε πξιμέμεπ καὶ δξῦλξι Χοιρςξῦ καὶ ποερβεύραςε ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Και μῦμ Θεξςξκίξμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ

εῦρξμ παοακλήρερι ρμ ἱκεςμ Παμάμχμε παύξσρα δειμμ ἡμμ ἐπαμαρςάρειπ πάρηπ θλίφεχπ ἡμᾶπ

ἀπαλλάςςξσραmiddot ρὲ γὰο μόμημ ἀρταλῆ καὶ βεβαίαμ ἄγκσοαμ ἔυξμεμ καὶ ςὴμ ρὴμ ποξρςαρίαμ κεκςήμεθα Μὴ αἰρυσμθμεμ Δέρπξιμα ρὲ ποξρκαλξύμεμξιmiddot ρπεῦρξμ εἰπ ἱκερίαμ ςμ ρξὶ πιρςπ βξώμςχμmiddot Χαῖοε Δέρπξιμα ἡ πάμςχμ βξήθεια υαοὰ καὶ ρκέπη καὶ ρχςηοία ςμ φσυμ ἡμμ

Ἀπξλσςίκιξμ Ἀμαρςάριμξμ

Ἀπξλσςίκιξμ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ πλ δ πεοδεδξναρμέμξπ εἶ Χοιρςὲ ὁ Θεὸπ ἡμμ ὁ τχρςῆοαπ ἐπὶ γῆπ ςξὺπ Παςέοαπ ἡμμ θεμελιώραπ καὶ διrsquo αὐςμ ποὸπ ςὴμ ἀληθιμὴμ πίρςιμ πάμςαπ ἡμᾶπ ὁδηγήραπ πξλσεύρπλαγυμε δόνα ρξι

Τξῦ ἁγ Γοηγξοίξσ Παλαμᾶ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁ τχρςήο κκληρίαπ ςὸ ρςήοιγμα καὶ διδάρκαλε ςμ Μξμαρςμ ἡ καλλξμή ςμ θεξλόγχμ

Τ

Ν

ὑπέομαυξπ ἀποξρμάυηςξπ Γοηγόοιε θασμαςξσογέ Θερραλξμίκηπ ςὸ καύυημα κῆοσν ςῆπ υάοιςξπ ἱκέςεσε διὰ παμςόπ ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Δόνα Τμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁδηγξί ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ Παςέοεπ ἔμδξνξι ςῆπ ςμ Λαςίμχμ ξἱ δειμῆπ τιλξρξτίαπ καὶ πλάμηπ ἡμᾶπ

ῥσράμεμξι ρὺμ Γοηγξοίῳ ςῶ κλειμῶ ςάπ ἐμεογείαπ ςξῦ Κςίρςξσ ἀκςίρςξσπ εἶμαι ξἱ δξγμαςίραμςεπ δι ὧμ ἡμεῖπ ξἱ ἐπὶ γῆπ θεξύμεθα παμμακάοιρςξι

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

δι ἡμᾶπ γεμμηθεὶπ ἐκ Παοθέμξσ καὶ ρςαύοχριμ ὑπξμείμαπ ἀγαθέ ὁ θαμάςῳ ςὸμ θάμαςξμ ρκσλεύραπ καὶ ἔγεοριμ

δείναπ ὡπ Θεόπ μὴ παοίδῃπ ξὓπ ἔπλαραπ ςῇ υειοί ρξσ δεῖνξμ ςὴμ τιλαμθοχπίαμ ρξσ ἐλέημξμ δέναι ςὴμ ςεκξῦράμ ρε Θεξςόκξμ ποερβεύξσραμ ὑπὲο ἡμμ καὶ ρρξμ Σχςὴο ἡμμ λαὸμ ἀπεγμχρμέμξμ

ΕΙΣ ΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Ἡ ρσμήθηπ ρςιυξλξγία ἀμςὶ δὲ ςξῦ Ἀμώμξσ λέγξμεμ ςὸμ Πξλσέλεξμ Καθίρμαςα Ἀμαρςάριμα καὶ ςὰ λξιπὰ ὁμξίχπ καςὰ ςὴμ ρσμήθειαμ

Δἶςα ξἱ Καμόμεπ ὁ ἀμαρςάριμξπ (μεςὰ ςμ εἱομμ) ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ καὶ ὁ ςξῦ Τοιῳδίξσ μεςά ρςίυξσ Ἅγιε ςξῦ Θεξῦ

καμὼμ ςμ Ἁγίχμ ξὗ ἡ ἀκοξρςιυὶπ

μ μ ρ ύ μ ξ δ ξ μ ἁ γ ί α μ ἐ μ ά ς η μ Ἀ π ξ ρ ς ό λ ξ σ

Ὠδὴ α΄ Ἦυξπ δ΄ Ἀμξίνχ ςὸ ρςόμα μξσ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μμξῦμςι ποξθέμεμξμ ςὴμ θεῖαμ ρύμξδξμ Κύοιε ἐμάςημ ςὴμ πάμρεπςξμ Τοιὰπ ὑπέοθεε ςῆπ ρξτίαπ ρξσ παοάρυξσ μξι

ῥαμίδα καὶ δόπ μξι τσλάρρξμςα πιρςὴμ ςὴμ ἄμχμξμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξμὰπ ςοιρσπόρςαςε καὶ ςῇ ξὐρίᾳ ἀποόριςε ἄκςιρςε ἀΐδιε καὶ ἀκαςάληπςε ἡ μηδέπξςε ἀμθοώπξιπ ὁοχμέμη

ςὴμ υάοιμ ςὴμ ἄμχθεμ ςὴμ ρὴμ παοάρυξσ μξι

Δόνα ξρήραμςαπ ἅγιξι πεοὶ ςὸ ρέβαπ καθείλεςε δειμξὺπ Λαςιμότοξμαπ διατσλάρρξμςεπ θείξιπ δόγμαρι ὀοθόδξνξμ

πίρςιμ Ὅθεμ καςὰ υοέξπ μῦμ ὑμᾶπ γεοαίοξμεμ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Μῆςεο Παμάμχμε Ὦ ἱεοὸμ ἐμδιαίςημα Ἡ τπ ςὸ ἀποόριςξμ ἡμῖμ κσήραρα ἐκδσρώπηρξμ τχςίραι μξσ ςὸ

ρκόςξπ ὡπ ποὶμ ἀμεβόα ρξι ὁ θεῖξπ Γοηγόοιξπ

Ὠδή γ Τξὺπ ρξὺπ ὑμμξλόγξσπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

Μ

Ν

ατεῖπ ἐκζηςξῦριμ ἀπξδείνειπ Ἀκίμδσμξπ Βαολαὰμ καὶ ξἱ λξιπξί ἡ ρύμξδξπ παοέθηκεμ αὐςξῖπ Παςέοχμ κείμεμα

οθξδξνίαμ πμέξμςα καὶ θεξμάυξσπ ἐλέγυξμςα Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

πάουχμ ἀμέθεκςξπ ςῇ τύρει ἀλλ ὅμχπ ραῖπ ἐμεογείαιπ μεθεκςόπ Σχςὴο θεεῖπ μεθένει ἡμᾶπ ὡπ ὁ Δασὶδ

ποξέγοατεμmiddot laquoΘεὸπ θεμ ὀτθήρεςαι μέρῳ Σιὼμ ὡπ ηὐδόκηρεμraquo

Δόνα αξὺπ ςξὺπ πιρςξὺπ ὁομ ὁ Πέςοξπ ςξῦ Πμεύμαςξπ τάρκει ποὸπ αὐςξύπ ἔρςε ςαπειμξὶ Χοιρςόπ υάοιμ γὰο παοέυει

ἡμῖμ Οὗ ςαῖπ ποερβείαιπ Κύοιε ρρξμ ἡμᾶπ ὡπ τιλάμθοχπξπ

Καὶ μῦμ Παῦλξπ μὴ τέοχμ ςάπ βαράμξσπ ἐκ μόρχμ αὐςξῦ Χοιρςῶ ἐκοαύγαζεmiddot ἴαρέ με Κύοιε ὁ δὲ τηρὶμ ἡ υάοιπ μξσ ἀοκεῖ ρξι

ξὗ εὐυαῖπ Σχςὴο καὶ ςῆπ Ἁγμῆπ ρρξμ ἅπαμςαπ

Κάθιρμα Ἦυξπ πλ δ΄ Τὴμ Σξτίαμ καὶ Λόγξμ ςμ ὅλχμ δερπόςηπ καὶ πξιηςήπ ὁ ςῇ τύρει ἀποόριςξπ ἀπαθήπ ἀόοαςξπ ἄκςιρςξπ ἀκαςάληπςξπ ἄυοξμξπ ςῇ

αὐςξῦ εὐρπλαυμίᾳ ἡμῖμ πεταμέοχςαι ἐμ ἄκςιρςξιπ αὐςξῦ ἐμεογείαιπ καὶ υάοιρι εἷπ γὰο ςῇ ξὐρίᾳ καὶ ἐμεογείᾳ ὑπάουχμ θεεῖ ςξὺπ ποξρςοέυξμςαπ ποὸπ αὐςὸμ ἐμ ἁγμόςηςιmiddot ποὸπ αὐςὸμ ξὖμ βξήρχμεμmiddot δόνα ρξι Τοιὰπ ὁ Θεόπ ὅςι ρῴζειπ ἅπαμςαπ Σχςὴο ἡμμ διὰ πλήθξσπ ἐλέξσπ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ Κύοιε

Δόνα Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

απειμξὶ ςῇ καοδίᾳ μήςηο Θεξῦ καςὰ υοέξπ ὑμμξῦμέμ ρε ἀγαθή θαμάςξσ γὰο διέρχραπ αἰχμίξσ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ ἐκ

Βαολαὰμ ἀπιρςίαπ Λαςίμχμ τασλόςηςξπ ςμ βλαρτημξύμςχμ ἀτόβχπ ςὴμ υάοιμ ςξῦ Πμεύμαςξπ Ὅθεμ τχςιρθεὶπ ὁ Ἰχάμμηπ ἐβόα ἐμ μέρῳ Σσμόδξσ ςε βαριλεὺπ ὁ μακάοιξπ laquoΤῶ Κσοίῳ ποξρπέρχμεμ ἵμα ὀοθξδόνχμ τχμὰπ εἰρακξύρῃ Κύοιξπ ρςήοινῃ ἡμᾶπ καὶ εὐυαῖπ ςῆπ Παοθέμξσ ὡπ εὔρπλαυμξπraquo

Σ

Ν

Τ

Ὠδή δ΄ καθήμεμξπ ἐμ δόνῃ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

εῦςε πάμςεπ ςξῦ μεγάλξσ Βαριλείξσ ἀκξύρχμεμ Δὐμόμιξμ τσμξῦμςαmiddot laquoππ Θεξῦ ἐμ τύρει ὑπάουξσρι ςὸ δημιξσογικὸμ

καὶ ποξγμχρςικὸμ ἅπεο δηλξῖ ςὴμ ἐμέογειαμ καὶ ξὐ ςὴμ τύριμ ἀμόηςεraquo Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ὑφίμξσπ θεξλόγξπ Μάνιμξπ ὁ θεῖξπ τηρὶμ ἡμῖμmiddot ξὐκ ἄμεσ ἐμεογείαπ τσρικῆπ ςμ ὄμςχμ ὑτέρςηκεμ ξὐδέμα Πάλιμ ξἱ

παςέοεπ ἡμῖμ λέγξσριμ ξὐδὲ τύριπ μία ἂμεσ ἐμεογείαπ γιμώρκεςαι

Δόνα όρξμ ςὴμ ςμ κακξδόνχμ ξἱ παςέοεπ διώκξμςεπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ἔτηραμmiddot διπλαὶ αἱ ἐμέογειαι ξὖραι Χοιρςξῦ

καὶ μὴ ἀμςίπαλξι ἀμθοχπίμημ δὲ ςὴμ θείαμ ὑπακξύει ὡπ γέγοαπςαι

Καὶ μῦμ τηρὶμ Δαμαρκημόπ γε ςὴμ ἐμέογειαμ ποόρυχμεμ ἡ ἐμέογεια τηρὶμ ξὖμ δοαρςικὴ καὶ ξὐριώδηπ ςῆπ τύρεχπ

κίμηριπ Φύριπ ἐμεογηςικὸμ εἰρίμ ἐν ἧπ ἐμέογεια ποόειρι Θεξῦ ςξῦ παμςάμακςξπ

Ὠδή ε΄ νέρςη ςὰ ρύμπαμςα

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ιγμώρκειμ δὲ υοή ἡμᾶπ ππ ἑομημεύξσμ ἔλεγεμ Παῦλξμ Ἰχάμμηπ υοσρξοοήμχμmiddot τοόμημα ρώμαςόπ ἐρςι θάμαςξπ

πμεύμαςξπ δ εἰοήμη καὶ ζχή ἐμεογείαπ ςε τύρεχπ υχοιρμὸμ μὴ πξιξύμεμξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

δὼμ ὁ τιλάμθοχπξπ ςὸ ἀρθεμὲπ ςῆπ τύρεχπ ςμ βοξςμ ξὐ υαοίςαπ παοέυει πάραπ ςξῦ Πμεύμαςξπ ὁ υοσρξλόγξπ τηρίμ

ἵμα μὴ μξμίρῃ ςίπ πξςε υάοιμ εἶμαι ςὴμ τύριμ Θεξῦ ςὴμ ἀποόριςξμ ἅπαρι

Δ

Ν

Γ

Δόνα κξύρχμεμ τάρκξμςξπ ςξῦ Ἰξσρςίμξσ δόγμαςα μάοςσοξπ ὁμξῦ καὶ τιλξρότξσ ὁ ἀπξοοίπςχμ βξσλῆπ ξὐρίαπ ςε ςὴμ

διατξοὰμ καὶ ςξῦ Θεξῦ ἀπξοοίπςει ὕπαονιμ πξίηριμ καὶ ἐμέογειαμ

Καὶ μῦμ ξὸπ καθαοόςηςι ὁ θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ τάρκει ςὴμ ἐμέογειαμmiddot Θεὸπ εἶ ςῇ ἐμεογείᾳ τύριπ ἀυώοιρςξπ εἶ

ἑκάςεοξμ γὰο ἀπεοίγοαπςξμ Διό παμςελπ ἐρςὶ ρατπ ἀπ ἀλλήλχμ ἀυώοιρςα

Ὠδή π΄ Τὴμ θείαμ ςαύςημ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μ λόγξιπ θείξιπ βξᾷ ἡμῖμ ὁ μέγαπ Ἀθαμάριξπmiddot ὡπ ἡ τλόν ἐκ ςξῦ πσοόπ ἐρςι αἰςιαςὸμ ἐν αἰςίξσ γε ξὕςχπ ἐρςὶμ ἐμέογεια

ἐκ ςῆπ τύρεχπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξξῦμςεπ εἶμαι ἐμέογειαμ κςιρςὴ Θεξῦ καὶ τύριπ κςιρςή ἐρςι ὡπ τηρὶ Μάνιμξπmiddot ςὴμ ἐμέογειαμ ἄκςιρςξμ

πιρςεύξμεμ καὶ τύριμ ἄκςιρςξμ ρέβξμεμ

Δόνα ξμίμχπ πᾶρα ἡ ρύμξδξπ τσμξῦρα κακξδόνχμ δσρέβειαμ ςαῦςα ἐτθέγναςξmiddot ἄκςιρςξι μὲμ αἱ ἐμέογειαι κξιμαὶ δὲ ςῆπ

Τοιάδξπ ἀεὶ ὑπάουξσρι

Καὶ μῦμ γμὴ παοθέμε Θεόμσμτε ἡ ςέναρα Θεὸμ ὑπεοξύριξμ ἄμαουξμ ἄκςιρςξμ ςξῦςξμ ἀεὶ καθικέςεσεmiddot οθξδξνίαπ ςοίβξιπ ἡμᾶπ

πξοεύερθαι

Κξμςάκιξμ Ἦυξπ πλβ΄ Τὴμ ὑπὲο ἡμμ ὴμ ὑπὲο ἡμμ πληομ ρξσ ξἰκξμξμίαμ Κύοιε παςέοαπ ρσμήθοξιραπ δξγμαςίραι ἄκςιρςξμ ςὴμ τύριμ ρξσ εἶμαι καὶ

Ν

Ν

Ν

Τ

ἐμέογειαμ τύριμ ξὖραμ ἀμέθεκςξμ μεθεκςήμ δὲ ςὴμ ἐμέογειαμ Καὶ βξμ ςξῖπ ἀγαπρί ρεmiddot ἐγώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Οἶκξπ ήμεοξμ ὁ ξὐοαμὸπ καὶ ἡ γῆ υξοεσέςχραμ Σήμεοξμ ςμ οθξδόνχμ ρσρςήμαςα παμηγσοίζξμςεπ υεῖοαπ κοξςήρχμεμ

Σήμεοξμ ἐμ τχμαῖπ καὶ ἀλλαλαγμξῖπ ςὴμ Τοιάδα πάμςεπ δξνάρχμεμ Αὕςη γὰο ςὰ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ρσρςήμαςα ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ εἰπ ςὴμ Βαριλεύξσραμ πόλιμ ρσμήθοξιρεμ Οἵςιμεπ ρσμελθόμςεπ ςὰ ςξῦ Βαολαὰμ καὶ Λαςίμχμ ἄθεα δόγμαςα καθεῖλξμ Πᾶραμ ςὴμ τλσαοίαμ καὶ ταμςαρίαμ αὐςμ ἀπεδίχναμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ αὐςμ ςῶ πσοὶ παοαδεδχκόςεπ ἀμεθεμάςιραμ Ὅθεμ ξὖμ καὶ ὁ Δερπόςηπ βλέπχμ ἡμᾶπ ςάπ ςξῦ ἁγίξσ Γοηγξοίξσ ςξῦ Παλαμᾶ καὶ οθξδξνίαπ παοαδόρειπ κοαςξῦμςαπ βξᾷ ποὸπ ἡμᾶπmiddot γώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Σςίυξι Παςέοαπ ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ ρέβχ

ςξὺπ ρύμ ςάγμαριμ ἐμμέα υξοξβαςξῦμςαπ ἐμ πόλῳ

Οὐρίᾳ Θεὸπ ἀποόριςξπ ὑπάουχμ ἀκςίρςξιπ κςίρει κξιμχμεῖ ἐμεογείαιπ

ῇ αὐςῇ ἡμέοᾳ ςὴμ μάςημ Οἰκξσμεμικὴμ Σύμξδξμ ἑξοςάζξμεμ ἐμ ᾗ ξἱ θειόςαςξι Παςέοεπ ἐδξγμάςιραμ πεοί ςῆπ ἀκςίρςξσ Οὐ-

ρίαπ καὶ ςμ ἀκςίρςχμ μεογειμ ςξῦ ἐμ Τοιάδι Θεξῦ ἀπεδέναμ-ςξ ςὸμ Ἡρσυαρμὸμ καὶ καςεδίκαραμ ςὰπ αἱοεςικὰπ δξναρίαπ Βαο-λαὰμ ςξῦ Καλαβοξῦ

Συναξάριον

μάςη Οἰκξσμεμικὴ Σύμξδξπ ρσμεκλήθη ἐμ Κχμρςαμςι-μξσπόλει πεοὶ ςὸ ἔςξπ 1351 μΧ ὑπὸ ςξῦ Αὐςξκοάςξοξπ

ςμ Ῥχμαίχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Καμςακξσζημξῦ καὶ ἐδξγμάςιρε πεοὶ ςῆπ ἀκςίρςξσ θείαπ Οὐρίαπ καὶ πεοὶ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ μεο-γειμ ὡπ καὶ πεοὶ ςξῦ Ἡρσυαρμξῦ ὡπ μεθόδξσ κξιμχμίαπ ςξῦ

Σ

Τ

κςιρςξῦ ἀμθοώπξσ μεςὰ ςξῦ Θεξῦ πιταμέρςεοξπ ςμ ρσγκοξςη-ράμςχμ ςὴμ μάςημ Σύμξδξμ Παςέοχμ ἦμ ὁ ἐμ Ἁγίξιπ Παςὴο ἡ-μμ Γοηγόοιξπ ὁ Παλαμᾶπ ξὗςιμξπ ςξῖπ θεξρότξιπ τθέγμαριμ ἐ-περςήοινε ςξὺπ ὅοξσπ αὐςῆπ ἡ Σύμξδξπ ἐμ Τοιάδι Θεόπ Οὐρίᾳ μὲμ ἀποόριςξπ καὶ ἀμέθεκςξπ ὑπάουει πᾶρι ςξῖπ κςιρςξῖπ ςαῖπ ἐ-μεογείαιπ δὲ μεθεκςόπ Οὕςχ καθαίοχμ ἐκ ςμ παθμ ςὴμ καοδί-αμ αὐςξῦ ὁ ἄμθοχπξπ καὶ τχςιζόμεμξπ διὰ ςῆπ ἐογαρίαπ ςμ θεί-χμ ἐμςξλμ ςῆπ μήφεχπ καὶ ςῆπ ἀδιαλείπςξσ ποξρεσυῆπ κξιμχ-μεῖ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ ἐμεογειμ ἀνιξῦςαι ςῆπ θέαπ ςξῦ Ἀκςί-ρςξσ Φχςὸπ ςῆπ Τοιαδικῆπ Θεόςηςξπ μεςέυει ςῆπ θείαπ ζχῆπ καὶ θεξῦςαι καςὰ υάοιμ Ἡ Σύμξδξπ αὕςη καςεδίκαρεμ ὡπ αἱοεςικὸμ Βαολαάμ ςὸμ Καλαβοόμ δξκξῦμςα διὰ ςῆπ διαμξίαπ καὶ τιλξρξτί-απ δσμαςὸμ γμμαι ςὸμ Θεόμ

αῖπ ςμ Ἁγίχμ καὶ Θεξτόοχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ Χοιρςὲ ὁ Θεόπ θεχοξὺπ ἡμᾶπ ςξῦ Ἀκςίρςξσ ἀμάδεινξμ Φχςὸπ καὶ

ρρξμ ςὰπ φσυὰπ ἡμμ Ἀμήμ

Ὠδή ζ΄ Οὐκ ἐλάςοεσραμ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ὸμ Γοηγόοιξμ ςὸμ Νύρρηπ ἀκξσρώμεθα laquoἐμ ἐμεογείᾳ Θεόπ εἷπ καὶ ςῇ τύρει ἐρςί ὡπ ὁ ἄμθοχπξπ ἔογα ποάρρχμ ἐμ ἑμὶ

ςῶ μξεῖ ξὕςχ Κύοιξπ εἷπ ἐρςι κἄμ ἐπξίηρε λόγῳ ἅπαραμ ςὴμ κςίριμraquo

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεότθξγγξπ ςξῦ θεξλόγξσ γλρρα μῦμ ςξῦ Γοηγξοίξσ βόα πεοὶ ξὐρίαπ Θεξῦmiddot ἢ ἄκακξμ ἀθάμαςξμ καὶ ἀμαλλξίχςξμ

ὄμςα ξὐρίᾳ Θεξῦ ςξῦςξ ξὐ μόμξμ ἄςξπξμ καὶ ἀμόηςξμ ἀμθοώπξιπ

Δόνα

ξσθεςμ ἡμᾶπ υοσρξῦπ ςὴμ γλςςαμ τθέγγεςαι πεοὶ ςξῦ Πμεύμαςξπ ςξῦ ρσμαμάουξσ Παςοόπ laquoΠόςε ὕδχο αὐςὸ

καλεῖ πόςε δὲ πῦο ἢ Γοατή Τὴμ ἐμέογειαμ δεικμῦρα ξὐ ςὴμ τύριμ γε μὴ μιᾶπ ξὔρηπ ἐμ Θεῶ γάοraquo

Τ

Τ

Ν

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

καςάληπςξπ ἀμθοώπξιπ ἀμεομήμεσςξπ ἁγμὴ καὶ ἄτοαρςξπ ἡ ςξῦ δερπόςξσ ἐκ ρξῦ παμάμχμξπ γέμμηριπ μὴ

διαλείπξμςξπ ςξῦ Παςοὸπ αὐςξῦ ςὸμ κόλπξμ ςὸμ ἀΐδιξμ ὡπ Θεὸπ ὤμ ποὸ αἰώμχμ

Ὠδὴ η΄ Παῖδαπ εὐαγεῖπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

οξμξηςικήμ ἐπξπςικήμ ςε ρημαίμει ἡ ςῆπ θεόςηςξπ ὄμξμα ὡπ μέγαπ τηρίμ πάμρξτξπ Βαρίλειξπ ςασςόςηπ ἐμεογείαπ

δὲ Παςοὸπ καὶ Πμεύμαςξπ Υἱξῦ δὲ ςὸ ςῆπ τύρεχπ θείαπ ἀπαοάλλακςξμ δεικμύει ἥμ πίρςει ποξρκσμξῦμεμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ διδάρκει laquoἩ Θεὸπ ποξρηγξοία πᾶρι ποόδηλξμ ἐμεογηςική ἐρςι παοίρςηριμ ξὐ τύρει Θεξῦ

ςαύςημ γὰο ἀδύμαςξμ γμμαι ξὐδεὶπ πώπξςε ἀλλὰ ςὴμ θεχοηςικὴμ αὐςξῦ ἐμέογειαμ παοίρςηριμ ἡμῖμ ςὸ Θεὸπ δηλξῖ ςξῖπ πᾶριraquo

Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον

ατπ Διξμύριξπ διδάρκει ὁ μέγαπ Ἀθημμ ςὸ θεὸπ ὄμξμα ρημαίμει ξὐ ςὴμ τύριμ γε αὕςη γὰο ἀκαςάληπςόπ ἐρςι καὶ

ἀμώμσμξπ ἀλλ ἐκ ςῆπ θεχοηςικῆπ Αὐςξῦ ἐμεογείαπ Θεὸπ εἴοηςαι ὄμςχπmiddot ὅμ ὑπεοσφξῦμεμ εἰπ πάμςαπ ςξὺπ αἰμαπ

Καί μῦμ ξῖπ λέγξσρι κςίρςημ εἶμαι ςὴμ υάοιμ ςὴμ θείαμ διrsquo ἧπ ἡμεῖπ θεξύμεθα Μάνιμξπ τηρὶμ αὐςξῖπmiddot ἡ υάοιπ εἰ καὶ ἀπόλασριμ

παοέυει ςξῖπ μεςέυξσρι αὐςῆπ ἡ θεία ρατπ ἀλλὰ μέμει ἀκαςάληπςξπ πᾶρι ἀγέμμηςξπ ὡπ ξὖρα ἔυει ςὴμ ἀπειοίαμ

Ὠδὴ θ΄ Ἅπαπ γηγεμήπ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ λξπ τχςιρμξῦ ὤμ ὁ Διξμύριξπ τηρὶμ ἡμῖμ ἀληθπmiddot καθ ὅρξμ ὑπεοέυξσρι ςμ μὴ ὄμςχμ ςὰ ὄμςα ἅγια ἢ κύοια

Π

Σ

Τ

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

ρσγγοάμμαςα ἀμαγμώραςε καὶ γμςε ςὴμ ἀλήθειαμ Διξμσρίξσ ςξῦ ρξτχςάςξσ Ἀοεξπαγίςξσ Ἀθαμαρίξσ καὶ Βαριλείξσ ςμ Μεγάλχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Χοσρξρςόμξσ Κσοίλλξσ ςξῦ Ἀλεναμδοέχμ ποξέδοξσ Ἀμδοέξσ Κοήςηπ ςμ θεξλόγχμ ποξκοίςξσ Μανίμξσ πάμσ ςξῦ μξλξγηςξῦ καὶ Ἰχάμμξσ πέλαγξπ δξγμάςχμ ςξῦ Δαμαρκημξῦ Καὶ γμςε ὅςι ἡ τύριπ ςῆπ ὑπεοξσρίξσ Τοιάδξπ ἐρςὶμ ἀποόριςξπ αἱ δὲ ἄκςιρςαι αὐςῆπ ἐμέογειαι μεθεκςαὶ ςξῖπ ἀμθοώπξιπ καςαρκεσάζξσραι αὐςξὺπ θεξὺπ καςὰ υάοιμ Ταῖπ ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ ὁ Θεὸπ ἐλέηρξμ καὶ ρρξμ ἡμᾶπ

Δόνα Ἦυξπ γ΄

πξρςξλικμ παοαδόρεχμ ἀκοιβεῖπ τύλακεπ γεγόμαςε ἅγιξι Παςέοεπmiddot ςῆπ γὰο Ἁγίαπ Τοιάδξπ ςὸ ὁμξξύριξμ καὶ ἄκςιρςξμ

καὶ ςῆπ ξὐρίαπ αὐςῆπ ςὸ ἀποόριςξμ καὶ ἀμέθεκςξμ οθξδόνχπ δξγμαςίραμςεπ Τάπ δὲ ἐμεογείαπ Αὐςῆπ ἄκςιρςξσπ καὶ μεθεκςὰπ ςξῖπ πᾶρι εἶμαι ποὸπ ρχςηοίαμ ἀμθοώπχμ καὶ θέχριμ ἐκηούναςε Καςακοίμαςε Θμα ςξῦ Ἀκιμάςξσ καὶ καςεμπξοίαπ Ἀμρέλμξσ ςὴμ ἐμ ςξῖπ βίβλξιπ αὐςμ κξρμικὴμ τιλξρξτίαμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ Βαολαὰμ ςὸμ ἀκέταλξμ καςῃρυύμαςε καὶ Ἀκίμδσμξμ ςὸμ ἄμξσμ καὶ ἀδελτξὺπ Κσδώμη Δημήςοιξμ καὶ Ποόυξοξμ Μεθ ὧμ Κσπαοιρριώςημ Ἰχάμμημ Νικητόοξμ ςε Γοηγξοᾶμ μμαμξσὴλ Καλέκαμ καὶ παςοιάουημ Ἰχάμμημ ςξὺπ πεοὶ ςὴμ εὐρέβειαμ ἀρςξυήραμςαπ Ὧμ ςῆπ πλάμηπ αἰςήραρθε ῥσρθέμςαπ ἡμᾶπ Λαςίμχμ ςε ἀπάςηπ καὶ ἀθεΐαπ ἀκηλίδχςξμ ἡμμ ςὸμ βίξμ ὀοθξδόνχπ διατσλάρρξμςαπ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

εξςόκε ἡ ποξρςαρία πάμςχμ ςμ δεξμέμχμ εἰπ ρὲ θαοοξῦμεμ εἰπ ρὲ κασυώμεθα ἐμ ρξὶ πᾶρα ἡ ἐλπὶπ ἡμμ

ἐρςι Ποέρβεσε ςῶ ἐκ ρξῦ ςευθέμςι ὑπὲο ςμ ἀυοείχμ δξύλχμ ρξσ

Δἰπ ςὸμ Σςίυξμ Ἀμαρςάριμα ςξῦ ἤυξσ

Δόνα Τμ ἁγ Παςέοχμ Ἦυξπ δ΄

Θ

ὴμ ἐςήριξμ μμήμημ ρήμεοξμ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ςμ ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ ρσμαθοξιρθέμςχμ ἐμ ςῇ λαμποᾷ

πόλει Κχμρςαμςίμξσ ςμ ὀοθξδόνχμ ςὰ ρσρςήμαςα εὐρεβξῦμςεπ πιρςπ ἑξοςάρχμεμ Οὗςξι ξὖμ πεοὶ ςξῦ ἀκςίρςξσ τχςὸπ ςῆπ μεςαμξοτώρεχπ ςξῦ Κσοίξσ ἀκξύραμςεπ ὅςι ςὸ ἐμ Θαβχοίῳ λάμφαμ τπ θεόςηςξπ ξὐκ ἀποόρηςξμ ἦμ ξὐδέ καςὰ ἀλήθειαμ ὑπῆουεμ τπ θεόςηςξπ ξὐδὲ ἀγγέλχμ ὅλχπ ἱεοώςεοξμ ἢ ἀμώςεοξμ ἀλλὰ υεῖοξμ καὶ καςώςεοξμ καὶ αὐςῆπ ςῆπ ἡμεςέοαπ μξήρεχπ καὶ φσυμ Τξῦ Βαολαὰμ καὶ ςμ ρὺμ αὐςῶ τοεμξβλαβπ ςαῦςα κηοσςςόμςχμ Διὰ ςξῦςξ πάμςα ςὰ ςμ Λαςίμχμ ληοώδη δόγμαςα ρσμξδικπ ἐνξρςοάκιραμ Καὶ ςὸ Θαβώοιξμ τπ ἐν ἀποξρίςξσ ξὐρίαπ ςξῦ Χοιρςξῦ ποξεουόμεμξμ ἄκςιρςξμ καὶ μεθεκςὸμ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἐμ Πμεύμαςι ἁγίῳ ὄμςχμ ρατπ ταμεοξύμεμξμ ἐδίδαναμ ὁμξλξγεῖμ ἐμ ςῶ ρεπςῶ ςῆπ ἐμάςηπ Σσμόδξσ ὅοῳ Αὐςξῖπ καὶ ἡμεῖπ βξήρχμεμmiddot οθξδξνίᾳ ςὴμ κκληρίαμ ρςηοίναςε πξιμέμεπ καὶ δξῦλξι Χοιρςξῦ καὶ ποερβεύραςε ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Και μῦμ Θεξςξκίξμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ

εῦρξμ παοακλήρερι ρμ ἱκεςμ Παμάμχμε παύξσρα δειμμ ἡμμ ἐπαμαρςάρειπ πάρηπ θλίφεχπ ἡμᾶπ

ἀπαλλάςςξσραmiddot ρὲ γὰο μόμημ ἀρταλῆ καὶ βεβαίαμ ἄγκσοαμ ἔυξμεμ καὶ ςὴμ ρὴμ ποξρςαρίαμ κεκςήμεθα Μὴ αἰρυσμθμεμ Δέρπξιμα ρὲ ποξρκαλξύμεμξιmiddot ρπεῦρξμ εἰπ ἱκερίαμ ςμ ρξὶ πιρςπ βξώμςχμmiddot Χαῖοε Δέρπξιμα ἡ πάμςχμ βξήθεια υαοὰ καὶ ρκέπη καὶ ρχςηοία ςμ φσυμ ἡμμ

Ἀπξλσςίκιξμ Ἀμαρςάριμξμ

Ἀπξλσςίκιξμ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ πλ δ πεοδεδξναρμέμξπ εἶ Χοιρςὲ ὁ Θεὸπ ἡμμ ὁ τχρςῆοαπ ἐπὶ γῆπ ςξὺπ Παςέοαπ ἡμμ θεμελιώραπ καὶ διrsquo αὐςμ ποὸπ ςὴμ ἀληθιμὴμ πίρςιμ πάμςαπ ἡμᾶπ ὁδηγήραπ πξλσεύρπλαγυμε δόνα ρξι

Τξῦ ἁγ Γοηγξοίξσ Παλαμᾶ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁ τχρςήο κκληρίαπ ςὸ ρςήοιγμα καὶ διδάρκαλε ςμ Μξμαρςμ ἡ καλλξμή ςμ θεξλόγχμ

Τ

Ν

ὑπέομαυξπ ἀποξρμάυηςξπ Γοηγόοιε θασμαςξσογέ Θερραλξμίκηπ ςὸ καύυημα κῆοσν ςῆπ υάοιςξπ ἱκέςεσε διὰ παμςόπ ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Δόνα Τμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁδηγξί ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ Παςέοεπ ἔμδξνξι ςῆπ ςμ Λαςίμχμ ξἱ δειμῆπ τιλξρξτίαπ καὶ πλάμηπ ἡμᾶπ

ῥσράμεμξι ρὺμ Γοηγξοίῳ ςῶ κλειμῶ ςάπ ἐμεογείαπ ςξῦ Κςίρςξσ ἀκςίρςξσπ εἶμαι ξἱ δξγμαςίραμςεπ δι ὧμ ἡμεῖπ ξἱ ἐπὶ γῆπ θεξύμεθα παμμακάοιρςξι

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

δι ἡμᾶπ γεμμηθεὶπ ἐκ Παοθέμξσ καὶ ρςαύοχριμ ὑπξμείμαπ ἀγαθέ ὁ θαμάςῳ ςὸμ θάμαςξμ ρκσλεύραπ καὶ ἔγεοριμ

δείναπ ὡπ Θεόπ μὴ παοίδῃπ ξὓπ ἔπλαραπ ςῇ υειοί ρξσ δεῖνξμ ςὴμ τιλαμθοχπίαμ ρξσ ἐλέημξμ δέναι ςὴμ ςεκξῦράμ ρε Θεξςόκξμ ποερβεύξσραμ ὑπὲο ἡμμ καὶ ρρξμ Σχςὴο ἡμμ λαὸμ ἀπεγμχρμέμξμ

ΕΙΣ ΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Ἡ ρσμήθηπ ρςιυξλξγία ἀμςὶ δὲ ςξῦ Ἀμώμξσ λέγξμεμ ςὸμ Πξλσέλεξμ Καθίρμαςα Ἀμαρςάριμα καὶ ςὰ λξιπὰ ὁμξίχπ καςὰ ςὴμ ρσμήθειαμ

Δἶςα ξἱ Καμόμεπ ὁ ἀμαρςάριμξπ (μεςὰ ςμ εἱομμ) ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ καὶ ὁ ςξῦ Τοιῳδίξσ μεςά ρςίυξσ Ἅγιε ςξῦ Θεξῦ

καμὼμ ςμ Ἁγίχμ ξὗ ἡ ἀκοξρςιυὶπ

μ μ ρ ύ μ ξ δ ξ μ ἁ γ ί α μ ἐ μ ά ς η μ Ἀ π ξ ρ ς ό λ ξ σ

Ὠδὴ α΄ Ἦυξπ δ΄ Ἀμξίνχ ςὸ ρςόμα μξσ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μμξῦμςι ποξθέμεμξμ ςὴμ θεῖαμ ρύμξδξμ Κύοιε ἐμάςημ ςὴμ πάμρεπςξμ Τοιὰπ ὑπέοθεε ςῆπ ρξτίαπ ρξσ παοάρυξσ μξι

ῥαμίδα καὶ δόπ μξι τσλάρρξμςα πιρςὴμ ςὴμ ἄμχμξμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξμὰπ ςοιρσπόρςαςε καὶ ςῇ ξὐρίᾳ ἀποόριςε ἄκςιρςε ἀΐδιε καὶ ἀκαςάληπςε ἡ μηδέπξςε ἀμθοώπξιπ ὁοχμέμη

ςὴμ υάοιμ ςὴμ ἄμχθεμ ςὴμ ρὴμ παοάρυξσ μξι

Δόνα ξρήραμςαπ ἅγιξι πεοὶ ςὸ ρέβαπ καθείλεςε δειμξὺπ Λαςιμότοξμαπ διατσλάρρξμςεπ θείξιπ δόγμαρι ὀοθόδξνξμ

πίρςιμ Ὅθεμ καςὰ υοέξπ μῦμ ὑμᾶπ γεοαίοξμεμ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Μῆςεο Παμάμχμε Ὦ ἱεοὸμ ἐμδιαίςημα Ἡ τπ ςὸ ἀποόριςξμ ἡμῖμ κσήραρα ἐκδσρώπηρξμ τχςίραι μξσ ςὸ

ρκόςξπ ὡπ ποὶμ ἀμεβόα ρξι ὁ θεῖξπ Γοηγόοιξπ

Ὠδή γ Τξὺπ ρξὺπ ὑμμξλόγξσπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

Μ

Ν

ατεῖπ ἐκζηςξῦριμ ἀπξδείνειπ Ἀκίμδσμξπ Βαολαὰμ καὶ ξἱ λξιπξί ἡ ρύμξδξπ παοέθηκεμ αὐςξῖπ Παςέοχμ κείμεμα

οθξδξνίαμ πμέξμςα καὶ θεξμάυξσπ ἐλέγυξμςα Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

πάουχμ ἀμέθεκςξπ ςῇ τύρει ἀλλ ὅμχπ ραῖπ ἐμεογείαιπ μεθεκςόπ Σχςὴο θεεῖπ μεθένει ἡμᾶπ ὡπ ὁ Δασὶδ

ποξέγοατεμmiddot laquoΘεὸπ θεμ ὀτθήρεςαι μέρῳ Σιὼμ ὡπ ηὐδόκηρεμraquo

Δόνα αξὺπ ςξὺπ πιρςξὺπ ὁομ ὁ Πέςοξπ ςξῦ Πμεύμαςξπ τάρκει ποὸπ αὐςξύπ ἔρςε ςαπειμξὶ Χοιρςόπ υάοιμ γὰο παοέυει

ἡμῖμ Οὗ ςαῖπ ποερβείαιπ Κύοιε ρρξμ ἡμᾶπ ὡπ τιλάμθοχπξπ

Καὶ μῦμ Παῦλξπ μὴ τέοχμ ςάπ βαράμξσπ ἐκ μόρχμ αὐςξῦ Χοιρςῶ ἐκοαύγαζεmiddot ἴαρέ με Κύοιε ὁ δὲ τηρὶμ ἡ υάοιπ μξσ ἀοκεῖ ρξι

ξὗ εὐυαῖπ Σχςὴο καὶ ςῆπ Ἁγμῆπ ρρξμ ἅπαμςαπ

Κάθιρμα Ἦυξπ πλ δ΄ Τὴμ Σξτίαμ καὶ Λόγξμ ςμ ὅλχμ δερπόςηπ καὶ πξιηςήπ ὁ ςῇ τύρει ἀποόριςξπ ἀπαθήπ ἀόοαςξπ ἄκςιρςξπ ἀκαςάληπςξπ ἄυοξμξπ ςῇ

αὐςξῦ εὐρπλαυμίᾳ ἡμῖμ πεταμέοχςαι ἐμ ἄκςιρςξιπ αὐςξῦ ἐμεογείαιπ καὶ υάοιρι εἷπ γὰο ςῇ ξὐρίᾳ καὶ ἐμεογείᾳ ὑπάουχμ θεεῖ ςξὺπ ποξρςοέυξμςαπ ποὸπ αὐςὸμ ἐμ ἁγμόςηςιmiddot ποὸπ αὐςὸμ ξὖμ βξήρχμεμmiddot δόνα ρξι Τοιὰπ ὁ Θεόπ ὅςι ρῴζειπ ἅπαμςαπ Σχςὴο ἡμμ διὰ πλήθξσπ ἐλέξσπ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ Κύοιε

Δόνα Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

απειμξὶ ςῇ καοδίᾳ μήςηο Θεξῦ καςὰ υοέξπ ὑμμξῦμέμ ρε ἀγαθή θαμάςξσ γὰο διέρχραπ αἰχμίξσ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ ἐκ

Βαολαὰμ ἀπιρςίαπ Λαςίμχμ τασλόςηςξπ ςμ βλαρτημξύμςχμ ἀτόβχπ ςὴμ υάοιμ ςξῦ Πμεύμαςξπ Ὅθεμ τχςιρθεὶπ ὁ Ἰχάμμηπ ἐβόα ἐμ μέρῳ Σσμόδξσ ςε βαριλεὺπ ὁ μακάοιξπ laquoΤῶ Κσοίῳ ποξρπέρχμεμ ἵμα ὀοθξδόνχμ τχμὰπ εἰρακξύρῃ Κύοιξπ ρςήοινῃ ἡμᾶπ καὶ εὐυαῖπ ςῆπ Παοθέμξσ ὡπ εὔρπλαυμξπraquo

Σ

Ν

Τ

Ὠδή δ΄ καθήμεμξπ ἐμ δόνῃ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

εῦςε πάμςεπ ςξῦ μεγάλξσ Βαριλείξσ ἀκξύρχμεμ Δὐμόμιξμ τσμξῦμςαmiddot laquoππ Θεξῦ ἐμ τύρει ὑπάουξσρι ςὸ δημιξσογικὸμ

καὶ ποξγμχρςικὸμ ἅπεο δηλξῖ ςὴμ ἐμέογειαμ καὶ ξὐ ςὴμ τύριμ ἀμόηςεraquo Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ὑφίμξσπ θεξλόγξπ Μάνιμξπ ὁ θεῖξπ τηρὶμ ἡμῖμmiddot ξὐκ ἄμεσ ἐμεογείαπ τσρικῆπ ςμ ὄμςχμ ὑτέρςηκεμ ξὐδέμα Πάλιμ ξἱ

παςέοεπ ἡμῖμ λέγξσριμ ξὐδὲ τύριπ μία ἂμεσ ἐμεογείαπ γιμώρκεςαι

Δόνα όρξμ ςὴμ ςμ κακξδόνχμ ξἱ παςέοεπ διώκξμςεπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ἔτηραμmiddot διπλαὶ αἱ ἐμέογειαι ξὖραι Χοιρςξῦ

καὶ μὴ ἀμςίπαλξι ἀμθοχπίμημ δὲ ςὴμ θείαμ ὑπακξύει ὡπ γέγοαπςαι

Καὶ μῦμ τηρὶμ Δαμαρκημόπ γε ςὴμ ἐμέογειαμ ποόρυχμεμ ἡ ἐμέογεια τηρὶμ ξὖμ δοαρςικὴ καὶ ξὐριώδηπ ςῆπ τύρεχπ

κίμηριπ Φύριπ ἐμεογηςικὸμ εἰρίμ ἐν ἧπ ἐμέογεια ποόειρι Θεξῦ ςξῦ παμςάμακςξπ

Ὠδή ε΄ νέρςη ςὰ ρύμπαμςα

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ιγμώρκειμ δὲ υοή ἡμᾶπ ππ ἑομημεύξσμ ἔλεγεμ Παῦλξμ Ἰχάμμηπ υοσρξοοήμχμmiddot τοόμημα ρώμαςόπ ἐρςι θάμαςξπ

πμεύμαςξπ δ εἰοήμη καὶ ζχή ἐμεογείαπ ςε τύρεχπ υχοιρμὸμ μὴ πξιξύμεμξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

δὼμ ὁ τιλάμθοχπξπ ςὸ ἀρθεμὲπ ςῆπ τύρεχπ ςμ βοξςμ ξὐ υαοίςαπ παοέυει πάραπ ςξῦ Πμεύμαςξπ ὁ υοσρξλόγξπ τηρίμ

ἵμα μὴ μξμίρῃ ςίπ πξςε υάοιμ εἶμαι ςὴμ τύριμ Θεξῦ ςὴμ ἀποόριςξμ ἅπαρι

Δ

Ν

Γ

Δόνα κξύρχμεμ τάρκξμςξπ ςξῦ Ἰξσρςίμξσ δόγμαςα μάοςσοξπ ὁμξῦ καὶ τιλξρότξσ ὁ ἀπξοοίπςχμ βξσλῆπ ξὐρίαπ ςε ςὴμ

διατξοὰμ καὶ ςξῦ Θεξῦ ἀπξοοίπςει ὕπαονιμ πξίηριμ καὶ ἐμέογειαμ

Καὶ μῦμ ξὸπ καθαοόςηςι ὁ θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ τάρκει ςὴμ ἐμέογειαμmiddot Θεὸπ εἶ ςῇ ἐμεογείᾳ τύριπ ἀυώοιρςξπ εἶ

ἑκάςεοξμ γὰο ἀπεοίγοαπςξμ Διό παμςελπ ἐρςὶ ρατπ ἀπ ἀλλήλχμ ἀυώοιρςα

Ὠδή π΄ Τὴμ θείαμ ςαύςημ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μ λόγξιπ θείξιπ βξᾷ ἡμῖμ ὁ μέγαπ Ἀθαμάριξπmiddot ὡπ ἡ τλόν ἐκ ςξῦ πσοόπ ἐρςι αἰςιαςὸμ ἐν αἰςίξσ γε ξὕςχπ ἐρςὶμ ἐμέογεια

ἐκ ςῆπ τύρεχπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξξῦμςεπ εἶμαι ἐμέογειαμ κςιρςὴ Θεξῦ καὶ τύριπ κςιρςή ἐρςι ὡπ τηρὶ Μάνιμξπmiddot ςὴμ ἐμέογειαμ ἄκςιρςξμ

πιρςεύξμεμ καὶ τύριμ ἄκςιρςξμ ρέβξμεμ

Δόνα ξμίμχπ πᾶρα ἡ ρύμξδξπ τσμξῦρα κακξδόνχμ δσρέβειαμ ςαῦςα ἐτθέγναςξmiddot ἄκςιρςξι μὲμ αἱ ἐμέογειαι κξιμαὶ δὲ ςῆπ

Τοιάδξπ ἀεὶ ὑπάουξσρι

Καὶ μῦμ γμὴ παοθέμε Θεόμσμτε ἡ ςέναρα Θεὸμ ὑπεοξύριξμ ἄμαουξμ ἄκςιρςξμ ςξῦςξμ ἀεὶ καθικέςεσεmiddot οθξδξνίαπ ςοίβξιπ ἡμᾶπ

πξοεύερθαι

Κξμςάκιξμ Ἦυξπ πλβ΄ Τὴμ ὑπὲο ἡμμ ὴμ ὑπὲο ἡμμ πληομ ρξσ ξἰκξμξμίαμ Κύοιε παςέοαπ ρσμήθοξιραπ δξγμαςίραι ἄκςιρςξμ ςὴμ τύριμ ρξσ εἶμαι καὶ

Ν

Ν

Ν

Τ

ἐμέογειαμ τύριμ ξὖραμ ἀμέθεκςξμ μεθεκςήμ δὲ ςὴμ ἐμέογειαμ Καὶ βξμ ςξῖπ ἀγαπρί ρεmiddot ἐγώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Οἶκξπ ήμεοξμ ὁ ξὐοαμὸπ καὶ ἡ γῆ υξοεσέςχραμ Σήμεοξμ ςμ οθξδόνχμ ρσρςήμαςα παμηγσοίζξμςεπ υεῖοαπ κοξςήρχμεμ

Σήμεοξμ ἐμ τχμαῖπ καὶ ἀλλαλαγμξῖπ ςὴμ Τοιάδα πάμςεπ δξνάρχμεμ Αὕςη γὰο ςὰ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ρσρςήμαςα ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ εἰπ ςὴμ Βαριλεύξσραμ πόλιμ ρσμήθοξιρεμ Οἵςιμεπ ρσμελθόμςεπ ςὰ ςξῦ Βαολαὰμ καὶ Λαςίμχμ ἄθεα δόγμαςα καθεῖλξμ Πᾶραμ ςὴμ τλσαοίαμ καὶ ταμςαρίαμ αὐςμ ἀπεδίχναμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ αὐςμ ςῶ πσοὶ παοαδεδχκόςεπ ἀμεθεμάςιραμ Ὅθεμ ξὖμ καὶ ὁ Δερπόςηπ βλέπχμ ἡμᾶπ ςάπ ςξῦ ἁγίξσ Γοηγξοίξσ ςξῦ Παλαμᾶ καὶ οθξδξνίαπ παοαδόρειπ κοαςξῦμςαπ βξᾷ ποὸπ ἡμᾶπmiddot γώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Σςίυξι Παςέοαπ ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ ρέβχ

ςξὺπ ρύμ ςάγμαριμ ἐμμέα υξοξβαςξῦμςαπ ἐμ πόλῳ

Οὐρίᾳ Θεὸπ ἀποόριςξπ ὑπάουχμ ἀκςίρςξιπ κςίρει κξιμχμεῖ ἐμεογείαιπ

ῇ αὐςῇ ἡμέοᾳ ςὴμ μάςημ Οἰκξσμεμικὴμ Σύμξδξμ ἑξοςάζξμεμ ἐμ ᾗ ξἱ θειόςαςξι Παςέοεπ ἐδξγμάςιραμ πεοί ςῆπ ἀκςίρςξσ Οὐ-

ρίαπ καὶ ςμ ἀκςίρςχμ μεογειμ ςξῦ ἐμ Τοιάδι Θεξῦ ἀπεδέναμ-ςξ ςὸμ Ἡρσυαρμὸμ καὶ καςεδίκαραμ ςὰπ αἱοεςικὰπ δξναρίαπ Βαο-λαὰμ ςξῦ Καλαβοξῦ

Συναξάριον

μάςη Οἰκξσμεμικὴ Σύμξδξπ ρσμεκλήθη ἐμ Κχμρςαμςι-μξσπόλει πεοὶ ςὸ ἔςξπ 1351 μΧ ὑπὸ ςξῦ Αὐςξκοάςξοξπ

ςμ Ῥχμαίχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Καμςακξσζημξῦ καὶ ἐδξγμάςιρε πεοὶ ςῆπ ἀκςίρςξσ θείαπ Οὐρίαπ καὶ πεοὶ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ μεο-γειμ ὡπ καὶ πεοὶ ςξῦ Ἡρσυαρμξῦ ὡπ μεθόδξσ κξιμχμίαπ ςξῦ

Σ

Τ

κςιρςξῦ ἀμθοώπξσ μεςὰ ςξῦ Θεξῦ πιταμέρςεοξπ ςμ ρσγκοξςη-ράμςχμ ςὴμ μάςημ Σύμξδξμ Παςέοχμ ἦμ ὁ ἐμ Ἁγίξιπ Παςὴο ἡ-μμ Γοηγόοιξπ ὁ Παλαμᾶπ ξὗςιμξπ ςξῖπ θεξρότξιπ τθέγμαριμ ἐ-περςήοινε ςξὺπ ὅοξσπ αὐςῆπ ἡ Σύμξδξπ ἐμ Τοιάδι Θεόπ Οὐρίᾳ μὲμ ἀποόριςξπ καὶ ἀμέθεκςξπ ὑπάουει πᾶρι ςξῖπ κςιρςξῖπ ςαῖπ ἐ-μεογείαιπ δὲ μεθεκςόπ Οὕςχ καθαίοχμ ἐκ ςμ παθμ ςὴμ καοδί-αμ αὐςξῦ ὁ ἄμθοχπξπ καὶ τχςιζόμεμξπ διὰ ςῆπ ἐογαρίαπ ςμ θεί-χμ ἐμςξλμ ςῆπ μήφεχπ καὶ ςῆπ ἀδιαλείπςξσ ποξρεσυῆπ κξιμχ-μεῖ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ ἐμεογειμ ἀνιξῦςαι ςῆπ θέαπ ςξῦ Ἀκςί-ρςξσ Φχςὸπ ςῆπ Τοιαδικῆπ Θεόςηςξπ μεςέυει ςῆπ θείαπ ζχῆπ καὶ θεξῦςαι καςὰ υάοιμ Ἡ Σύμξδξπ αὕςη καςεδίκαρεμ ὡπ αἱοεςικὸμ Βαολαάμ ςὸμ Καλαβοόμ δξκξῦμςα διὰ ςῆπ διαμξίαπ καὶ τιλξρξτί-απ δσμαςὸμ γμμαι ςὸμ Θεόμ

αῖπ ςμ Ἁγίχμ καὶ Θεξτόοχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ Χοιρςὲ ὁ Θεόπ θεχοξὺπ ἡμᾶπ ςξῦ Ἀκςίρςξσ ἀμάδεινξμ Φχςὸπ καὶ

ρρξμ ςὰπ φσυὰπ ἡμμ Ἀμήμ

Ὠδή ζ΄ Οὐκ ἐλάςοεσραμ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ὸμ Γοηγόοιξμ ςὸμ Νύρρηπ ἀκξσρώμεθα laquoἐμ ἐμεογείᾳ Θεόπ εἷπ καὶ ςῇ τύρει ἐρςί ὡπ ὁ ἄμθοχπξπ ἔογα ποάρρχμ ἐμ ἑμὶ

ςῶ μξεῖ ξὕςχ Κύοιξπ εἷπ ἐρςι κἄμ ἐπξίηρε λόγῳ ἅπαραμ ςὴμ κςίριμraquo

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεότθξγγξπ ςξῦ θεξλόγξσ γλρρα μῦμ ςξῦ Γοηγξοίξσ βόα πεοὶ ξὐρίαπ Θεξῦmiddot ἢ ἄκακξμ ἀθάμαςξμ καὶ ἀμαλλξίχςξμ

ὄμςα ξὐρίᾳ Θεξῦ ςξῦςξ ξὐ μόμξμ ἄςξπξμ καὶ ἀμόηςξμ ἀμθοώπξιπ

Δόνα

ξσθεςμ ἡμᾶπ υοσρξῦπ ςὴμ γλςςαμ τθέγγεςαι πεοὶ ςξῦ Πμεύμαςξπ ςξῦ ρσμαμάουξσ Παςοόπ laquoΠόςε ὕδχο αὐςὸ

καλεῖ πόςε δὲ πῦο ἢ Γοατή Τὴμ ἐμέογειαμ δεικμῦρα ξὐ ςὴμ τύριμ γε μὴ μιᾶπ ξὔρηπ ἐμ Θεῶ γάοraquo

Τ

Τ

Ν

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

καςάληπςξπ ἀμθοώπξιπ ἀμεομήμεσςξπ ἁγμὴ καὶ ἄτοαρςξπ ἡ ςξῦ δερπόςξσ ἐκ ρξῦ παμάμχμξπ γέμμηριπ μὴ

διαλείπξμςξπ ςξῦ Παςοὸπ αὐςξῦ ςὸμ κόλπξμ ςὸμ ἀΐδιξμ ὡπ Θεὸπ ὤμ ποὸ αἰώμχμ

Ὠδὴ η΄ Παῖδαπ εὐαγεῖπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

οξμξηςικήμ ἐπξπςικήμ ςε ρημαίμει ἡ ςῆπ θεόςηςξπ ὄμξμα ὡπ μέγαπ τηρίμ πάμρξτξπ Βαρίλειξπ ςασςόςηπ ἐμεογείαπ

δὲ Παςοὸπ καὶ Πμεύμαςξπ Υἱξῦ δὲ ςὸ ςῆπ τύρεχπ θείαπ ἀπαοάλλακςξμ δεικμύει ἥμ πίρςει ποξρκσμξῦμεμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ διδάρκει laquoἩ Θεὸπ ποξρηγξοία πᾶρι ποόδηλξμ ἐμεογηςική ἐρςι παοίρςηριμ ξὐ τύρει Θεξῦ

ςαύςημ γὰο ἀδύμαςξμ γμμαι ξὐδεὶπ πώπξςε ἀλλὰ ςὴμ θεχοηςικὴμ αὐςξῦ ἐμέογειαμ παοίρςηριμ ἡμῖμ ςὸ Θεὸπ δηλξῖ ςξῖπ πᾶριraquo

Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον

ατπ Διξμύριξπ διδάρκει ὁ μέγαπ Ἀθημμ ςὸ θεὸπ ὄμξμα ρημαίμει ξὐ ςὴμ τύριμ γε αὕςη γὰο ἀκαςάληπςόπ ἐρςι καὶ

ἀμώμσμξπ ἀλλ ἐκ ςῆπ θεχοηςικῆπ Αὐςξῦ ἐμεογείαπ Θεὸπ εἴοηςαι ὄμςχπmiddot ὅμ ὑπεοσφξῦμεμ εἰπ πάμςαπ ςξὺπ αἰμαπ

Καί μῦμ ξῖπ λέγξσρι κςίρςημ εἶμαι ςὴμ υάοιμ ςὴμ θείαμ διrsquo ἧπ ἡμεῖπ θεξύμεθα Μάνιμξπ τηρὶμ αὐςξῖπmiddot ἡ υάοιπ εἰ καὶ ἀπόλασριμ

παοέυει ςξῖπ μεςέυξσρι αὐςῆπ ἡ θεία ρατπ ἀλλὰ μέμει ἀκαςάληπςξπ πᾶρι ἀγέμμηςξπ ὡπ ξὖρα ἔυει ςὴμ ἀπειοίαμ

Ὠδὴ θ΄ Ἅπαπ γηγεμήπ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ λξπ τχςιρμξῦ ὤμ ὁ Διξμύριξπ τηρὶμ ἡμῖμ ἀληθπmiddot καθ ὅρξμ ὑπεοέυξσρι ςμ μὴ ὄμςχμ ςὰ ὄμςα ἅγια ἢ κύοια

Π

Σ

Τ

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

ὴμ ἐςήριξμ μμήμημ ρήμεοξμ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ςμ ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ ρσμαθοξιρθέμςχμ ἐμ ςῇ λαμποᾷ

πόλει Κχμρςαμςίμξσ ςμ ὀοθξδόνχμ ςὰ ρσρςήμαςα εὐρεβξῦμςεπ πιρςπ ἑξοςάρχμεμ Οὗςξι ξὖμ πεοὶ ςξῦ ἀκςίρςξσ τχςὸπ ςῆπ μεςαμξοτώρεχπ ςξῦ Κσοίξσ ἀκξύραμςεπ ὅςι ςὸ ἐμ Θαβχοίῳ λάμφαμ τπ θεόςηςξπ ξὐκ ἀποόρηςξμ ἦμ ξὐδέ καςὰ ἀλήθειαμ ὑπῆουεμ τπ θεόςηςξπ ξὐδὲ ἀγγέλχμ ὅλχπ ἱεοώςεοξμ ἢ ἀμώςεοξμ ἀλλὰ υεῖοξμ καὶ καςώςεοξμ καὶ αὐςῆπ ςῆπ ἡμεςέοαπ μξήρεχπ καὶ φσυμ Τξῦ Βαολαὰμ καὶ ςμ ρὺμ αὐςῶ τοεμξβλαβπ ςαῦςα κηοσςςόμςχμ Διὰ ςξῦςξ πάμςα ςὰ ςμ Λαςίμχμ ληοώδη δόγμαςα ρσμξδικπ ἐνξρςοάκιραμ Καὶ ςὸ Θαβώοιξμ τπ ἐν ἀποξρίςξσ ξὐρίαπ ςξῦ Χοιρςξῦ ποξεουόμεμξμ ἄκςιρςξμ καὶ μεθεκςὸμ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἐμ Πμεύμαςι ἁγίῳ ὄμςχμ ρατπ ταμεοξύμεμξμ ἐδίδαναμ ὁμξλξγεῖμ ἐμ ςῶ ρεπςῶ ςῆπ ἐμάςηπ Σσμόδξσ ὅοῳ Αὐςξῖπ καὶ ἡμεῖπ βξήρχμεμmiddot οθξδξνίᾳ ςὴμ κκληρίαμ ρςηοίναςε πξιμέμεπ καὶ δξῦλξι Χοιρςξῦ καὶ ποερβεύραςε ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Και μῦμ Θεξςξκίξμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ

εῦρξμ παοακλήρερι ρμ ἱκεςμ Παμάμχμε παύξσρα δειμμ ἡμμ ἐπαμαρςάρειπ πάρηπ θλίφεχπ ἡμᾶπ

ἀπαλλάςςξσραmiddot ρὲ γὰο μόμημ ἀρταλῆ καὶ βεβαίαμ ἄγκσοαμ ἔυξμεμ καὶ ςὴμ ρὴμ ποξρςαρίαμ κεκςήμεθα Μὴ αἰρυσμθμεμ Δέρπξιμα ρὲ ποξρκαλξύμεμξιmiddot ρπεῦρξμ εἰπ ἱκερίαμ ςμ ρξὶ πιρςπ βξώμςχμmiddot Χαῖοε Δέρπξιμα ἡ πάμςχμ βξήθεια υαοὰ καὶ ρκέπη καὶ ρχςηοία ςμ φσυμ ἡμμ

Ἀπξλσςίκιξμ Ἀμαρςάριμξμ

Ἀπξλσςίκιξμ ςμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ πλ δ πεοδεδξναρμέμξπ εἶ Χοιρςὲ ὁ Θεὸπ ἡμμ ὁ τχρςῆοαπ ἐπὶ γῆπ ςξὺπ Παςέοαπ ἡμμ θεμελιώραπ καὶ διrsquo αὐςμ ποὸπ ςὴμ ἀληθιμὴμ πίρςιμ πάμςαπ ἡμᾶπ ὁδηγήραπ πξλσεύρπλαγυμε δόνα ρξι

Τξῦ ἁγ Γοηγξοίξσ Παλαμᾶ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁ τχρςήο κκληρίαπ ςὸ ρςήοιγμα καὶ διδάρκαλε ςμ Μξμαρςμ ἡ καλλξμή ςμ θεξλόγχμ

Τ

Ν

ὑπέομαυξπ ἀποξρμάυηςξπ Γοηγόοιε θασμαςξσογέ Θερραλξμίκηπ ςὸ καύυημα κῆοσν ςῆπ υάοιςξπ ἱκέςεσε διὰ παμςόπ ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Δόνα Τμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁδηγξί ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ Παςέοεπ ἔμδξνξι ςῆπ ςμ Λαςίμχμ ξἱ δειμῆπ τιλξρξτίαπ καὶ πλάμηπ ἡμᾶπ

ῥσράμεμξι ρὺμ Γοηγξοίῳ ςῶ κλειμῶ ςάπ ἐμεογείαπ ςξῦ Κςίρςξσ ἀκςίρςξσπ εἶμαι ξἱ δξγμαςίραμςεπ δι ὧμ ἡμεῖπ ξἱ ἐπὶ γῆπ θεξύμεθα παμμακάοιρςξι

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

δι ἡμᾶπ γεμμηθεὶπ ἐκ Παοθέμξσ καὶ ρςαύοχριμ ὑπξμείμαπ ἀγαθέ ὁ θαμάςῳ ςὸμ θάμαςξμ ρκσλεύραπ καὶ ἔγεοριμ

δείναπ ὡπ Θεόπ μὴ παοίδῃπ ξὓπ ἔπλαραπ ςῇ υειοί ρξσ δεῖνξμ ςὴμ τιλαμθοχπίαμ ρξσ ἐλέημξμ δέναι ςὴμ ςεκξῦράμ ρε Θεξςόκξμ ποερβεύξσραμ ὑπὲο ἡμμ καὶ ρρξμ Σχςὴο ἡμμ λαὸμ ἀπεγμχρμέμξμ

ΕΙΣ ΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Ἡ ρσμήθηπ ρςιυξλξγία ἀμςὶ δὲ ςξῦ Ἀμώμξσ λέγξμεμ ςὸμ Πξλσέλεξμ Καθίρμαςα Ἀμαρςάριμα καὶ ςὰ λξιπὰ ὁμξίχπ καςὰ ςὴμ ρσμήθειαμ

Δἶςα ξἱ Καμόμεπ ὁ ἀμαρςάριμξπ (μεςὰ ςμ εἱομμ) ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ καὶ ὁ ςξῦ Τοιῳδίξσ μεςά ρςίυξσ Ἅγιε ςξῦ Θεξῦ

καμὼμ ςμ Ἁγίχμ ξὗ ἡ ἀκοξρςιυὶπ

μ μ ρ ύ μ ξ δ ξ μ ἁ γ ί α μ ἐ μ ά ς η μ Ἀ π ξ ρ ς ό λ ξ σ

Ὠδὴ α΄ Ἦυξπ δ΄ Ἀμξίνχ ςὸ ρςόμα μξσ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μμξῦμςι ποξθέμεμξμ ςὴμ θεῖαμ ρύμξδξμ Κύοιε ἐμάςημ ςὴμ πάμρεπςξμ Τοιὰπ ὑπέοθεε ςῆπ ρξτίαπ ρξσ παοάρυξσ μξι

ῥαμίδα καὶ δόπ μξι τσλάρρξμςα πιρςὴμ ςὴμ ἄμχμξμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξμὰπ ςοιρσπόρςαςε καὶ ςῇ ξὐρίᾳ ἀποόριςε ἄκςιρςε ἀΐδιε καὶ ἀκαςάληπςε ἡ μηδέπξςε ἀμθοώπξιπ ὁοχμέμη

ςὴμ υάοιμ ςὴμ ἄμχθεμ ςὴμ ρὴμ παοάρυξσ μξι

Δόνα ξρήραμςαπ ἅγιξι πεοὶ ςὸ ρέβαπ καθείλεςε δειμξὺπ Λαςιμότοξμαπ διατσλάρρξμςεπ θείξιπ δόγμαρι ὀοθόδξνξμ

πίρςιμ Ὅθεμ καςὰ υοέξπ μῦμ ὑμᾶπ γεοαίοξμεμ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Μῆςεο Παμάμχμε Ὦ ἱεοὸμ ἐμδιαίςημα Ἡ τπ ςὸ ἀποόριςξμ ἡμῖμ κσήραρα ἐκδσρώπηρξμ τχςίραι μξσ ςὸ

ρκόςξπ ὡπ ποὶμ ἀμεβόα ρξι ὁ θεῖξπ Γοηγόοιξπ

Ὠδή γ Τξὺπ ρξὺπ ὑμμξλόγξσπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

Μ

Ν

ατεῖπ ἐκζηςξῦριμ ἀπξδείνειπ Ἀκίμδσμξπ Βαολαὰμ καὶ ξἱ λξιπξί ἡ ρύμξδξπ παοέθηκεμ αὐςξῖπ Παςέοχμ κείμεμα

οθξδξνίαμ πμέξμςα καὶ θεξμάυξσπ ἐλέγυξμςα Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

πάουχμ ἀμέθεκςξπ ςῇ τύρει ἀλλ ὅμχπ ραῖπ ἐμεογείαιπ μεθεκςόπ Σχςὴο θεεῖπ μεθένει ἡμᾶπ ὡπ ὁ Δασὶδ

ποξέγοατεμmiddot laquoΘεὸπ θεμ ὀτθήρεςαι μέρῳ Σιὼμ ὡπ ηὐδόκηρεμraquo

Δόνα αξὺπ ςξὺπ πιρςξὺπ ὁομ ὁ Πέςοξπ ςξῦ Πμεύμαςξπ τάρκει ποὸπ αὐςξύπ ἔρςε ςαπειμξὶ Χοιρςόπ υάοιμ γὰο παοέυει

ἡμῖμ Οὗ ςαῖπ ποερβείαιπ Κύοιε ρρξμ ἡμᾶπ ὡπ τιλάμθοχπξπ

Καὶ μῦμ Παῦλξπ μὴ τέοχμ ςάπ βαράμξσπ ἐκ μόρχμ αὐςξῦ Χοιρςῶ ἐκοαύγαζεmiddot ἴαρέ με Κύοιε ὁ δὲ τηρὶμ ἡ υάοιπ μξσ ἀοκεῖ ρξι

ξὗ εὐυαῖπ Σχςὴο καὶ ςῆπ Ἁγμῆπ ρρξμ ἅπαμςαπ

Κάθιρμα Ἦυξπ πλ δ΄ Τὴμ Σξτίαμ καὶ Λόγξμ ςμ ὅλχμ δερπόςηπ καὶ πξιηςήπ ὁ ςῇ τύρει ἀποόριςξπ ἀπαθήπ ἀόοαςξπ ἄκςιρςξπ ἀκαςάληπςξπ ἄυοξμξπ ςῇ

αὐςξῦ εὐρπλαυμίᾳ ἡμῖμ πεταμέοχςαι ἐμ ἄκςιρςξιπ αὐςξῦ ἐμεογείαιπ καὶ υάοιρι εἷπ γὰο ςῇ ξὐρίᾳ καὶ ἐμεογείᾳ ὑπάουχμ θεεῖ ςξὺπ ποξρςοέυξμςαπ ποὸπ αὐςὸμ ἐμ ἁγμόςηςιmiddot ποὸπ αὐςὸμ ξὖμ βξήρχμεμmiddot δόνα ρξι Τοιὰπ ὁ Θεόπ ὅςι ρῴζειπ ἅπαμςαπ Σχςὴο ἡμμ διὰ πλήθξσπ ἐλέξσπ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ Κύοιε

Δόνα Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

απειμξὶ ςῇ καοδίᾳ μήςηο Θεξῦ καςὰ υοέξπ ὑμμξῦμέμ ρε ἀγαθή θαμάςξσ γὰο διέρχραπ αἰχμίξσ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ ἐκ

Βαολαὰμ ἀπιρςίαπ Λαςίμχμ τασλόςηςξπ ςμ βλαρτημξύμςχμ ἀτόβχπ ςὴμ υάοιμ ςξῦ Πμεύμαςξπ Ὅθεμ τχςιρθεὶπ ὁ Ἰχάμμηπ ἐβόα ἐμ μέρῳ Σσμόδξσ ςε βαριλεὺπ ὁ μακάοιξπ laquoΤῶ Κσοίῳ ποξρπέρχμεμ ἵμα ὀοθξδόνχμ τχμὰπ εἰρακξύρῃ Κύοιξπ ρςήοινῃ ἡμᾶπ καὶ εὐυαῖπ ςῆπ Παοθέμξσ ὡπ εὔρπλαυμξπraquo

Σ

Ν

Τ

Ὠδή δ΄ καθήμεμξπ ἐμ δόνῃ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

εῦςε πάμςεπ ςξῦ μεγάλξσ Βαριλείξσ ἀκξύρχμεμ Δὐμόμιξμ τσμξῦμςαmiddot laquoππ Θεξῦ ἐμ τύρει ὑπάουξσρι ςὸ δημιξσογικὸμ

καὶ ποξγμχρςικὸμ ἅπεο δηλξῖ ςὴμ ἐμέογειαμ καὶ ξὐ ςὴμ τύριμ ἀμόηςεraquo Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ὑφίμξσπ θεξλόγξπ Μάνιμξπ ὁ θεῖξπ τηρὶμ ἡμῖμmiddot ξὐκ ἄμεσ ἐμεογείαπ τσρικῆπ ςμ ὄμςχμ ὑτέρςηκεμ ξὐδέμα Πάλιμ ξἱ

παςέοεπ ἡμῖμ λέγξσριμ ξὐδὲ τύριπ μία ἂμεσ ἐμεογείαπ γιμώρκεςαι

Δόνα όρξμ ςὴμ ςμ κακξδόνχμ ξἱ παςέοεπ διώκξμςεπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ἔτηραμmiddot διπλαὶ αἱ ἐμέογειαι ξὖραι Χοιρςξῦ

καὶ μὴ ἀμςίπαλξι ἀμθοχπίμημ δὲ ςὴμ θείαμ ὑπακξύει ὡπ γέγοαπςαι

Καὶ μῦμ τηρὶμ Δαμαρκημόπ γε ςὴμ ἐμέογειαμ ποόρυχμεμ ἡ ἐμέογεια τηρὶμ ξὖμ δοαρςικὴ καὶ ξὐριώδηπ ςῆπ τύρεχπ

κίμηριπ Φύριπ ἐμεογηςικὸμ εἰρίμ ἐν ἧπ ἐμέογεια ποόειρι Θεξῦ ςξῦ παμςάμακςξπ

Ὠδή ε΄ νέρςη ςὰ ρύμπαμςα

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ιγμώρκειμ δὲ υοή ἡμᾶπ ππ ἑομημεύξσμ ἔλεγεμ Παῦλξμ Ἰχάμμηπ υοσρξοοήμχμmiddot τοόμημα ρώμαςόπ ἐρςι θάμαςξπ

πμεύμαςξπ δ εἰοήμη καὶ ζχή ἐμεογείαπ ςε τύρεχπ υχοιρμὸμ μὴ πξιξύμεμξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

δὼμ ὁ τιλάμθοχπξπ ςὸ ἀρθεμὲπ ςῆπ τύρεχπ ςμ βοξςμ ξὐ υαοίςαπ παοέυει πάραπ ςξῦ Πμεύμαςξπ ὁ υοσρξλόγξπ τηρίμ

ἵμα μὴ μξμίρῃ ςίπ πξςε υάοιμ εἶμαι ςὴμ τύριμ Θεξῦ ςὴμ ἀποόριςξμ ἅπαρι

Δ

Ν

Γ

Δόνα κξύρχμεμ τάρκξμςξπ ςξῦ Ἰξσρςίμξσ δόγμαςα μάοςσοξπ ὁμξῦ καὶ τιλξρότξσ ὁ ἀπξοοίπςχμ βξσλῆπ ξὐρίαπ ςε ςὴμ

διατξοὰμ καὶ ςξῦ Θεξῦ ἀπξοοίπςει ὕπαονιμ πξίηριμ καὶ ἐμέογειαμ

Καὶ μῦμ ξὸπ καθαοόςηςι ὁ θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ τάρκει ςὴμ ἐμέογειαμmiddot Θεὸπ εἶ ςῇ ἐμεογείᾳ τύριπ ἀυώοιρςξπ εἶ

ἑκάςεοξμ γὰο ἀπεοίγοαπςξμ Διό παμςελπ ἐρςὶ ρατπ ἀπ ἀλλήλχμ ἀυώοιρςα

Ὠδή π΄ Τὴμ θείαμ ςαύςημ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μ λόγξιπ θείξιπ βξᾷ ἡμῖμ ὁ μέγαπ Ἀθαμάριξπmiddot ὡπ ἡ τλόν ἐκ ςξῦ πσοόπ ἐρςι αἰςιαςὸμ ἐν αἰςίξσ γε ξὕςχπ ἐρςὶμ ἐμέογεια

ἐκ ςῆπ τύρεχπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξξῦμςεπ εἶμαι ἐμέογειαμ κςιρςὴ Θεξῦ καὶ τύριπ κςιρςή ἐρςι ὡπ τηρὶ Μάνιμξπmiddot ςὴμ ἐμέογειαμ ἄκςιρςξμ

πιρςεύξμεμ καὶ τύριμ ἄκςιρςξμ ρέβξμεμ

Δόνα ξμίμχπ πᾶρα ἡ ρύμξδξπ τσμξῦρα κακξδόνχμ δσρέβειαμ ςαῦςα ἐτθέγναςξmiddot ἄκςιρςξι μὲμ αἱ ἐμέογειαι κξιμαὶ δὲ ςῆπ

Τοιάδξπ ἀεὶ ὑπάουξσρι

Καὶ μῦμ γμὴ παοθέμε Θεόμσμτε ἡ ςέναρα Θεὸμ ὑπεοξύριξμ ἄμαουξμ ἄκςιρςξμ ςξῦςξμ ἀεὶ καθικέςεσεmiddot οθξδξνίαπ ςοίβξιπ ἡμᾶπ

πξοεύερθαι

Κξμςάκιξμ Ἦυξπ πλβ΄ Τὴμ ὑπὲο ἡμμ ὴμ ὑπὲο ἡμμ πληομ ρξσ ξἰκξμξμίαμ Κύοιε παςέοαπ ρσμήθοξιραπ δξγμαςίραι ἄκςιρςξμ ςὴμ τύριμ ρξσ εἶμαι καὶ

Ν

Ν

Ν

Τ

ἐμέογειαμ τύριμ ξὖραμ ἀμέθεκςξμ μεθεκςήμ δὲ ςὴμ ἐμέογειαμ Καὶ βξμ ςξῖπ ἀγαπρί ρεmiddot ἐγώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Οἶκξπ ήμεοξμ ὁ ξὐοαμὸπ καὶ ἡ γῆ υξοεσέςχραμ Σήμεοξμ ςμ οθξδόνχμ ρσρςήμαςα παμηγσοίζξμςεπ υεῖοαπ κοξςήρχμεμ

Σήμεοξμ ἐμ τχμαῖπ καὶ ἀλλαλαγμξῖπ ςὴμ Τοιάδα πάμςεπ δξνάρχμεμ Αὕςη γὰο ςὰ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ρσρςήμαςα ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ εἰπ ςὴμ Βαριλεύξσραμ πόλιμ ρσμήθοξιρεμ Οἵςιμεπ ρσμελθόμςεπ ςὰ ςξῦ Βαολαὰμ καὶ Λαςίμχμ ἄθεα δόγμαςα καθεῖλξμ Πᾶραμ ςὴμ τλσαοίαμ καὶ ταμςαρίαμ αὐςμ ἀπεδίχναμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ αὐςμ ςῶ πσοὶ παοαδεδχκόςεπ ἀμεθεμάςιραμ Ὅθεμ ξὖμ καὶ ὁ Δερπόςηπ βλέπχμ ἡμᾶπ ςάπ ςξῦ ἁγίξσ Γοηγξοίξσ ςξῦ Παλαμᾶ καὶ οθξδξνίαπ παοαδόρειπ κοαςξῦμςαπ βξᾷ ποὸπ ἡμᾶπmiddot γώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Σςίυξι Παςέοαπ ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ ρέβχ

ςξὺπ ρύμ ςάγμαριμ ἐμμέα υξοξβαςξῦμςαπ ἐμ πόλῳ

Οὐρίᾳ Θεὸπ ἀποόριςξπ ὑπάουχμ ἀκςίρςξιπ κςίρει κξιμχμεῖ ἐμεογείαιπ

ῇ αὐςῇ ἡμέοᾳ ςὴμ μάςημ Οἰκξσμεμικὴμ Σύμξδξμ ἑξοςάζξμεμ ἐμ ᾗ ξἱ θειόςαςξι Παςέοεπ ἐδξγμάςιραμ πεοί ςῆπ ἀκςίρςξσ Οὐ-

ρίαπ καὶ ςμ ἀκςίρςχμ μεογειμ ςξῦ ἐμ Τοιάδι Θεξῦ ἀπεδέναμ-ςξ ςὸμ Ἡρσυαρμὸμ καὶ καςεδίκαραμ ςὰπ αἱοεςικὰπ δξναρίαπ Βαο-λαὰμ ςξῦ Καλαβοξῦ

Συναξάριον

μάςη Οἰκξσμεμικὴ Σύμξδξπ ρσμεκλήθη ἐμ Κχμρςαμςι-μξσπόλει πεοὶ ςὸ ἔςξπ 1351 μΧ ὑπὸ ςξῦ Αὐςξκοάςξοξπ

ςμ Ῥχμαίχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Καμςακξσζημξῦ καὶ ἐδξγμάςιρε πεοὶ ςῆπ ἀκςίρςξσ θείαπ Οὐρίαπ καὶ πεοὶ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ μεο-γειμ ὡπ καὶ πεοὶ ςξῦ Ἡρσυαρμξῦ ὡπ μεθόδξσ κξιμχμίαπ ςξῦ

Σ

Τ

κςιρςξῦ ἀμθοώπξσ μεςὰ ςξῦ Θεξῦ πιταμέρςεοξπ ςμ ρσγκοξςη-ράμςχμ ςὴμ μάςημ Σύμξδξμ Παςέοχμ ἦμ ὁ ἐμ Ἁγίξιπ Παςὴο ἡ-μμ Γοηγόοιξπ ὁ Παλαμᾶπ ξὗςιμξπ ςξῖπ θεξρότξιπ τθέγμαριμ ἐ-περςήοινε ςξὺπ ὅοξσπ αὐςῆπ ἡ Σύμξδξπ ἐμ Τοιάδι Θεόπ Οὐρίᾳ μὲμ ἀποόριςξπ καὶ ἀμέθεκςξπ ὑπάουει πᾶρι ςξῖπ κςιρςξῖπ ςαῖπ ἐ-μεογείαιπ δὲ μεθεκςόπ Οὕςχ καθαίοχμ ἐκ ςμ παθμ ςὴμ καοδί-αμ αὐςξῦ ὁ ἄμθοχπξπ καὶ τχςιζόμεμξπ διὰ ςῆπ ἐογαρίαπ ςμ θεί-χμ ἐμςξλμ ςῆπ μήφεχπ καὶ ςῆπ ἀδιαλείπςξσ ποξρεσυῆπ κξιμχ-μεῖ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ ἐμεογειμ ἀνιξῦςαι ςῆπ θέαπ ςξῦ Ἀκςί-ρςξσ Φχςὸπ ςῆπ Τοιαδικῆπ Θεόςηςξπ μεςέυει ςῆπ θείαπ ζχῆπ καὶ θεξῦςαι καςὰ υάοιμ Ἡ Σύμξδξπ αὕςη καςεδίκαρεμ ὡπ αἱοεςικὸμ Βαολαάμ ςὸμ Καλαβοόμ δξκξῦμςα διὰ ςῆπ διαμξίαπ καὶ τιλξρξτί-απ δσμαςὸμ γμμαι ςὸμ Θεόμ

αῖπ ςμ Ἁγίχμ καὶ Θεξτόοχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ Χοιρςὲ ὁ Θεόπ θεχοξὺπ ἡμᾶπ ςξῦ Ἀκςίρςξσ ἀμάδεινξμ Φχςὸπ καὶ

ρρξμ ςὰπ φσυὰπ ἡμμ Ἀμήμ

Ὠδή ζ΄ Οὐκ ἐλάςοεσραμ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ὸμ Γοηγόοιξμ ςὸμ Νύρρηπ ἀκξσρώμεθα laquoἐμ ἐμεογείᾳ Θεόπ εἷπ καὶ ςῇ τύρει ἐρςί ὡπ ὁ ἄμθοχπξπ ἔογα ποάρρχμ ἐμ ἑμὶ

ςῶ μξεῖ ξὕςχ Κύοιξπ εἷπ ἐρςι κἄμ ἐπξίηρε λόγῳ ἅπαραμ ςὴμ κςίριμraquo

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεότθξγγξπ ςξῦ θεξλόγξσ γλρρα μῦμ ςξῦ Γοηγξοίξσ βόα πεοὶ ξὐρίαπ Θεξῦmiddot ἢ ἄκακξμ ἀθάμαςξμ καὶ ἀμαλλξίχςξμ

ὄμςα ξὐρίᾳ Θεξῦ ςξῦςξ ξὐ μόμξμ ἄςξπξμ καὶ ἀμόηςξμ ἀμθοώπξιπ

Δόνα

ξσθεςμ ἡμᾶπ υοσρξῦπ ςὴμ γλςςαμ τθέγγεςαι πεοὶ ςξῦ Πμεύμαςξπ ςξῦ ρσμαμάουξσ Παςοόπ laquoΠόςε ὕδχο αὐςὸ

καλεῖ πόςε δὲ πῦο ἢ Γοατή Τὴμ ἐμέογειαμ δεικμῦρα ξὐ ςὴμ τύριμ γε μὴ μιᾶπ ξὔρηπ ἐμ Θεῶ γάοraquo

Τ

Τ

Ν

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

καςάληπςξπ ἀμθοώπξιπ ἀμεομήμεσςξπ ἁγμὴ καὶ ἄτοαρςξπ ἡ ςξῦ δερπόςξσ ἐκ ρξῦ παμάμχμξπ γέμμηριπ μὴ

διαλείπξμςξπ ςξῦ Παςοὸπ αὐςξῦ ςὸμ κόλπξμ ςὸμ ἀΐδιξμ ὡπ Θεὸπ ὤμ ποὸ αἰώμχμ

Ὠδὴ η΄ Παῖδαπ εὐαγεῖπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

οξμξηςικήμ ἐπξπςικήμ ςε ρημαίμει ἡ ςῆπ θεόςηςξπ ὄμξμα ὡπ μέγαπ τηρίμ πάμρξτξπ Βαρίλειξπ ςασςόςηπ ἐμεογείαπ

δὲ Παςοὸπ καὶ Πμεύμαςξπ Υἱξῦ δὲ ςὸ ςῆπ τύρεχπ θείαπ ἀπαοάλλακςξμ δεικμύει ἥμ πίρςει ποξρκσμξῦμεμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ διδάρκει laquoἩ Θεὸπ ποξρηγξοία πᾶρι ποόδηλξμ ἐμεογηςική ἐρςι παοίρςηριμ ξὐ τύρει Θεξῦ

ςαύςημ γὰο ἀδύμαςξμ γμμαι ξὐδεὶπ πώπξςε ἀλλὰ ςὴμ θεχοηςικὴμ αὐςξῦ ἐμέογειαμ παοίρςηριμ ἡμῖμ ςὸ Θεὸπ δηλξῖ ςξῖπ πᾶριraquo

Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον

ατπ Διξμύριξπ διδάρκει ὁ μέγαπ Ἀθημμ ςὸ θεὸπ ὄμξμα ρημαίμει ξὐ ςὴμ τύριμ γε αὕςη γὰο ἀκαςάληπςόπ ἐρςι καὶ

ἀμώμσμξπ ἀλλ ἐκ ςῆπ θεχοηςικῆπ Αὐςξῦ ἐμεογείαπ Θεὸπ εἴοηςαι ὄμςχπmiddot ὅμ ὑπεοσφξῦμεμ εἰπ πάμςαπ ςξὺπ αἰμαπ

Καί μῦμ ξῖπ λέγξσρι κςίρςημ εἶμαι ςὴμ υάοιμ ςὴμ θείαμ διrsquo ἧπ ἡμεῖπ θεξύμεθα Μάνιμξπ τηρὶμ αὐςξῖπmiddot ἡ υάοιπ εἰ καὶ ἀπόλασριμ

παοέυει ςξῖπ μεςέυξσρι αὐςῆπ ἡ θεία ρατπ ἀλλὰ μέμει ἀκαςάληπςξπ πᾶρι ἀγέμμηςξπ ὡπ ξὖρα ἔυει ςὴμ ἀπειοίαμ

Ὠδὴ θ΄ Ἅπαπ γηγεμήπ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ λξπ τχςιρμξῦ ὤμ ὁ Διξμύριξπ τηρὶμ ἡμῖμ ἀληθπmiddot καθ ὅρξμ ὑπεοέυξσρι ςμ μὴ ὄμςχμ ςὰ ὄμςα ἅγια ἢ κύοια

Π

Σ

Τ

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

ὑπέομαυξπ ἀποξρμάυηςξπ Γοηγόοιε θασμαςξσογέ Θερραλξμίκηπ ςὸ καύυημα κῆοσν ςῆπ υάοιςξπ ἱκέςεσε διὰ παμςόπ ρχθῆμαι ςὰπ φσυὰπ ἡμμ

Δόνα Τμ ἁγίχμ Παςέοχμ Ἦυξπ ὁ αὐςόπ οθξδξνίαπ ὁδηγξί ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ Παςέοεπ ἔμδξνξι ςῆπ ςμ Λαςίμχμ ξἱ δειμῆπ τιλξρξτίαπ καὶ πλάμηπ ἡμᾶπ

ῥσράμεμξι ρὺμ Γοηγξοίῳ ςῶ κλειμῶ ςάπ ἐμεογείαπ ςξῦ Κςίρςξσ ἀκςίρςξσπ εἶμαι ξἱ δξγμαςίραμςεπ δι ὧμ ἡμεῖπ ξἱ ἐπὶ γῆπ θεξύμεθα παμμακάοιρςξι

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

δι ἡμᾶπ γεμμηθεὶπ ἐκ Παοθέμξσ καὶ ρςαύοχριμ ὑπξμείμαπ ἀγαθέ ὁ θαμάςῳ ςὸμ θάμαςξμ ρκσλεύραπ καὶ ἔγεοριμ

δείναπ ὡπ Θεόπ μὴ παοίδῃπ ξὓπ ἔπλαραπ ςῇ υειοί ρξσ δεῖνξμ ςὴμ τιλαμθοχπίαμ ρξσ ἐλέημξμ δέναι ςὴμ ςεκξῦράμ ρε Θεξςόκξμ ποερβεύξσραμ ὑπὲο ἡμμ καὶ ρρξμ Σχςὴο ἡμμ λαὸμ ἀπεγμχρμέμξμ

ΕΙΣ ΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Ἡ ρσμήθηπ ρςιυξλξγία ἀμςὶ δὲ ςξῦ Ἀμώμξσ λέγξμεμ ςὸμ Πξλσέλεξμ Καθίρμαςα Ἀμαρςάριμα καὶ ςὰ λξιπὰ ὁμξίχπ καςὰ ςὴμ ρσμήθειαμ

Δἶςα ξἱ Καμόμεπ ὁ ἀμαρςάριμξπ (μεςὰ ςμ εἱομμ) ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ καὶ ὁ ςξῦ Τοιῳδίξσ μεςά ρςίυξσ Ἅγιε ςξῦ Θεξῦ

καμὼμ ςμ Ἁγίχμ ξὗ ἡ ἀκοξρςιυὶπ

μ μ ρ ύ μ ξ δ ξ μ ἁ γ ί α μ ἐ μ ά ς η μ Ἀ π ξ ρ ς ό λ ξ σ

Ὠδὴ α΄ Ἦυξπ δ΄ Ἀμξίνχ ςὸ ρςόμα μξσ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μμξῦμςι ποξθέμεμξμ ςὴμ θεῖαμ ρύμξδξμ Κύοιε ἐμάςημ ςὴμ πάμρεπςξμ Τοιὰπ ὑπέοθεε ςῆπ ρξτίαπ ρξσ παοάρυξσ μξι

ῥαμίδα καὶ δόπ μξι τσλάρρξμςα πιρςὴμ ςὴμ ἄμχμξμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξμὰπ ςοιρσπόρςαςε καὶ ςῇ ξὐρίᾳ ἀποόριςε ἄκςιρςε ἀΐδιε καὶ ἀκαςάληπςε ἡ μηδέπξςε ἀμθοώπξιπ ὁοχμέμη

ςὴμ υάοιμ ςὴμ ἄμχθεμ ςὴμ ρὴμ παοάρυξσ μξι

Δόνα ξρήραμςαπ ἅγιξι πεοὶ ςὸ ρέβαπ καθείλεςε δειμξὺπ Λαςιμότοξμαπ διατσλάρρξμςεπ θείξιπ δόγμαρι ὀοθόδξνξμ

πίρςιμ Ὅθεμ καςὰ υοέξπ μῦμ ὑμᾶπ γεοαίοξμεμ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Μῆςεο Παμάμχμε Ὦ ἱεοὸμ ἐμδιαίςημα Ἡ τπ ςὸ ἀποόριςξμ ἡμῖμ κσήραρα ἐκδσρώπηρξμ τχςίραι μξσ ςὸ

ρκόςξπ ὡπ ποὶμ ἀμεβόα ρξι ὁ θεῖξπ Γοηγόοιξπ

Ὠδή γ Τξὺπ ρξὺπ ὑμμξλόγξσπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

Μ

Ν

ατεῖπ ἐκζηςξῦριμ ἀπξδείνειπ Ἀκίμδσμξπ Βαολαὰμ καὶ ξἱ λξιπξί ἡ ρύμξδξπ παοέθηκεμ αὐςξῖπ Παςέοχμ κείμεμα

οθξδξνίαμ πμέξμςα καὶ θεξμάυξσπ ἐλέγυξμςα Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

πάουχμ ἀμέθεκςξπ ςῇ τύρει ἀλλ ὅμχπ ραῖπ ἐμεογείαιπ μεθεκςόπ Σχςὴο θεεῖπ μεθένει ἡμᾶπ ὡπ ὁ Δασὶδ

ποξέγοατεμmiddot laquoΘεὸπ θεμ ὀτθήρεςαι μέρῳ Σιὼμ ὡπ ηὐδόκηρεμraquo

Δόνα αξὺπ ςξὺπ πιρςξὺπ ὁομ ὁ Πέςοξπ ςξῦ Πμεύμαςξπ τάρκει ποὸπ αὐςξύπ ἔρςε ςαπειμξὶ Χοιρςόπ υάοιμ γὰο παοέυει

ἡμῖμ Οὗ ςαῖπ ποερβείαιπ Κύοιε ρρξμ ἡμᾶπ ὡπ τιλάμθοχπξπ

Καὶ μῦμ Παῦλξπ μὴ τέοχμ ςάπ βαράμξσπ ἐκ μόρχμ αὐςξῦ Χοιρςῶ ἐκοαύγαζεmiddot ἴαρέ με Κύοιε ὁ δὲ τηρὶμ ἡ υάοιπ μξσ ἀοκεῖ ρξι

ξὗ εὐυαῖπ Σχςὴο καὶ ςῆπ Ἁγμῆπ ρρξμ ἅπαμςαπ

Κάθιρμα Ἦυξπ πλ δ΄ Τὴμ Σξτίαμ καὶ Λόγξμ ςμ ὅλχμ δερπόςηπ καὶ πξιηςήπ ὁ ςῇ τύρει ἀποόριςξπ ἀπαθήπ ἀόοαςξπ ἄκςιρςξπ ἀκαςάληπςξπ ἄυοξμξπ ςῇ

αὐςξῦ εὐρπλαυμίᾳ ἡμῖμ πεταμέοχςαι ἐμ ἄκςιρςξιπ αὐςξῦ ἐμεογείαιπ καὶ υάοιρι εἷπ γὰο ςῇ ξὐρίᾳ καὶ ἐμεογείᾳ ὑπάουχμ θεεῖ ςξὺπ ποξρςοέυξμςαπ ποὸπ αὐςὸμ ἐμ ἁγμόςηςιmiddot ποὸπ αὐςὸμ ξὖμ βξήρχμεμmiddot δόνα ρξι Τοιὰπ ὁ Θεόπ ὅςι ρῴζειπ ἅπαμςαπ Σχςὴο ἡμμ διὰ πλήθξσπ ἐλέξσπ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ Κύοιε

Δόνα Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

απειμξὶ ςῇ καοδίᾳ μήςηο Θεξῦ καςὰ υοέξπ ὑμμξῦμέμ ρε ἀγαθή θαμάςξσ γὰο διέρχραπ αἰχμίξσ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ ἐκ

Βαολαὰμ ἀπιρςίαπ Λαςίμχμ τασλόςηςξπ ςμ βλαρτημξύμςχμ ἀτόβχπ ςὴμ υάοιμ ςξῦ Πμεύμαςξπ Ὅθεμ τχςιρθεὶπ ὁ Ἰχάμμηπ ἐβόα ἐμ μέρῳ Σσμόδξσ ςε βαριλεὺπ ὁ μακάοιξπ laquoΤῶ Κσοίῳ ποξρπέρχμεμ ἵμα ὀοθξδόνχμ τχμὰπ εἰρακξύρῃ Κύοιξπ ρςήοινῃ ἡμᾶπ καὶ εὐυαῖπ ςῆπ Παοθέμξσ ὡπ εὔρπλαυμξπraquo

Σ

Ν

Τ

Ὠδή δ΄ καθήμεμξπ ἐμ δόνῃ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

εῦςε πάμςεπ ςξῦ μεγάλξσ Βαριλείξσ ἀκξύρχμεμ Δὐμόμιξμ τσμξῦμςαmiddot laquoππ Θεξῦ ἐμ τύρει ὑπάουξσρι ςὸ δημιξσογικὸμ

καὶ ποξγμχρςικὸμ ἅπεο δηλξῖ ςὴμ ἐμέογειαμ καὶ ξὐ ςὴμ τύριμ ἀμόηςεraquo Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ὑφίμξσπ θεξλόγξπ Μάνιμξπ ὁ θεῖξπ τηρὶμ ἡμῖμmiddot ξὐκ ἄμεσ ἐμεογείαπ τσρικῆπ ςμ ὄμςχμ ὑτέρςηκεμ ξὐδέμα Πάλιμ ξἱ

παςέοεπ ἡμῖμ λέγξσριμ ξὐδὲ τύριπ μία ἂμεσ ἐμεογείαπ γιμώρκεςαι

Δόνα όρξμ ςὴμ ςμ κακξδόνχμ ξἱ παςέοεπ διώκξμςεπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ἔτηραμmiddot διπλαὶ αἱ ἐμέογειαι ξὖραι Χοιρςξῦ

καὶ μὴ ἀμςίπαλξι ἀμθοχπίμημ δὲ ςὴμ θείαμ ὑπακξύει ὡπ γέγοαπςαι

Καὶ μῦμ τηρὶμ Δαμαρκημόπ γε ςὴμ ἐμέογειαμ ποόρυχμεμ ἡ ἐμέογεια τηρὶμ ξὖμ δοαρςικὴ καὶ ξὐριώδηπ ςῆπ τύρεχπ

κίμηριπ Φύριπ ἐμεογηςικὸμ εἰρίμ ἐν ἧπ ἐμέογεια ποόειρι Θεξῦ ςξῦ παμςάμακςξπ

Ὠδή ε΄ νέρςη ςὰ ρύμπαμςα

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ιγμώρκειμ δὲ υοή ἡμᾶπ ππ ἑομημεύξσμ ἔλεγεμ Παῦλξμ Ἰχάμμηπ υοσρξοοήμχμmiddot τοόμημα ρώμαςόπ ἐρςι θάμαςξπ

πμεύμαςξπ δ εἰοήμη καὶ ζχή ἐμεογείαπ ςε τύρεχπ υχοιρμὸμ μὴ πξιξύμεμξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

δὼμ ὁ τιλάμθοχπξπ ςὸ ἀρθεμὲπ ςῆπ τύρεχπ ςμ βοξςμ ξὐ υαοίςαπ παοέυει πάραπ ςξῦ Πμεύμαςξπ ὁ υοσρξλόγξπ τηρίμ

ἵμα μὴ μξμίρῃ ςίπ πξςε υάοιμ εἶμαι ςὴμ τύριμ Θεξῦ ςὴμ ἀποόριςξμ ἅπαρι

Δ

Ν

Γ

Δόνα κξύρχμεμ τάρκξμςξπ ςξῦ Ἰξσρςίμξσ δόγμαςα μάοςσοξπ ὁμξῦ καὶ τιλξρότξσ ὁ ἀπξοοίπςχμ βξσλῆπ ξὐρίαπ ςε ςὴμ

διατξοὰμ καὶ ςξῦ Θεξῦ ἀπξοοίπςει ὕπαονιμ πξίηριμ καὶ ἐμέογειαμ

Καὶ μῦμ ξὸπ καθαοόςηςι ὁ θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ τάρκει ςὴμ ἐμέογειαμmiddot Θεὸπ εἶ ςῇ ἐμεογείᾳ τύριπ ἀυώοιρςξπ εἶ

ἑκάςεοξμ γὰο ἀπεοίγοαπςξμ Διό παμςελπ ἐρςὶ ρατπ ἀπ ἀλλήλχμ ἀυώοιρςα

Ὠδή π΄ Τὴμ θείαμ ςαύςημ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μ λόγξιπ θείξιπ βξᾷ ἡμῖμ ὁ μέγαπ Ἀθαμάριξπmiddot ὡπ ἡ τλόν ἐκ ςξῦ πσοόπ ἐρςι αἰςιαςὸμ ἐν αἰςίξσ γε ξὕςχπ ἐρςὶμ ἐμέογεια

ἐκ ςῆπ τύρεχπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξξῦμςεπ εἶμαι ἐμέογειαμ κςιρςὴ Θεξῦ καὶ τύριπ κςιρςή ἐρςι ὡπ τηρὶ Μάνιμξπmiddot ςὴμ ἐμέογειαμ ἄκςιρςξμ

πιρςεύξμεμ καὶ τύριμ ἄκςιρςξμ ρέβξμεμ

Δόνα ξμίμχπ πᾶρα ἡ ρύμξδξπ τσμξῦρα κακξδόνχμ δσρέβειαμ ςαῦςα ἐτθέγναςξmiddot ἄκςιρςξι μὲμ αἱ ἐμέογειαι κξιμαὶ δὲ ςῆπ

Τοιάδξπ ἀεὶ ὑπάουξσρι

Καὶ μῦμ γμὴ παοθέμε Θεόμσμτε ἡ ςέναρα Θεὸμ ὑπεοξύριξμ ἄμαουξμ ἄκςιρςξμ ςξῦςξμ ἀεὶ καθικέςεσεmiddot οθξδξνίαπ ςοίβξιπ ἡμᾶπ

πξοεύερθαι

Κξμςάκιξμ Ἦυξπ πλβ΄ Τὴμ ὑπὲο ἡμμ ὴμ ὑπὲο ἡμμ πληομ ρξσ ξἰκξμξμίαμ Κύοιε παςέοαπ ρσμήθοξιραπ δξγμαςίραι ἄκςιρςξμ ςὴμ τύριμ ρξσ εἶμαι καὶ

Ν

Ν

Ν

Τ

ἐμέογειαμ τύριμ ξὖραμ ἀμέθεκςξμ μεθεκςήμ δὲ ςὴμ ἐμέογειαμ Καὶ βξμ ςξῖπ ἀγαπρί ρεmiddot ἐγώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Οἶκξπ ήμεοξμ ὁ ξὐοαμὸπ καὶ ἡ γῆ υξοεσέςχραμ Σήμεοξμ ςμ οθξδόνχμ ρσρςήμαςα παμηγσοίζξμςεπ υεῖοαπ κοξςήρχμεμ

Σήμεοξμ ἐμ τχμαῖπ καὶ ἀλλαλαγμξῖπ ςὴμ Τοιάδα πάμςεπ δξνάρχμεμ Αὕςη γὰο ςὰ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ρσρςήμαςα ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ εἰπ ςὴμ Βαριλεύξσραμ πόλιμ ρσμήθοξιρεμ Οἵςιμεπ ρσμελθόμςεπ ςὰ ςξῦ Βαολαὰμ καὶ Λαςίμχμ ἄθεα δόγμαςα καθεῖλξμ Πᾶραμ ςὴμ τλσαοίαμ καὶ ταμςαρίαμ αὐςμ ἀπεδίχναμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ αὐςμ ςῶ πσοὶ παοαδεδχκόςεπ ἀμεθεμάςιραμ Ὅθεμ ξὖμ καὶ ὁ Δερπόςηπ βλέπχμ ἡμᾶπ ςάπ ςξῦ ἁγίξσ Γοηγξοίξσ ςξῦ Παλαμᾶ καὶ οθξδξνίαπ παοαδόρειπ κοαςξῦμςαπ βξᾷ ποὸπ ἡμᾶπmiddot γώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Σςίυξι Παςέοαπ ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ ρέβχ

ςξὺπ ρύμ ςάγμαριμ ἐμμέα υξοξβαςξῦμςαπ ἐμ πόλῳ

Οὐρίᾳ Θεὸπ ἀποόριςξπ ὑπάουχμ ἀκςίρςξιπ κςίρει κξιμχμεῖ ἐμεογείαιπ

ῇ αὐςῇ ἡμέοᾳ ςὴμ μάςημ Οἰκξσμεμικὴμ Σύμξδξμ ἑξοςάζξμεμ ἐμ ᾗ ξἱ θειόςαςξι Παςέοεπ ἐδξγμάςιραμ πεοί ςῆπ ἀκςίρςξσ Οὐ-

ρίαπ καὶ ςμ ἀκςίρςχμ μεογειμ ςξῦ ἐμ Τοιάδι Θεξῦ ἀπεδέναμ-ςξ ςὸμ Ἡρσυαρμὸμ καὶ καςεδίκαραμ ςὰπ αἱοεςικὰπ δξναρίαπ Βαο-λαὰμ ςξῦ Καλαβοξῦ

Συναξάριον

μάςη Οἰκξσμεμικὴ Σύμξδξπ ρσμεκλήθη ἐμ Κχμρςαμςι-μξσπόλει πεοὶ ςὸ ἔςξπ 1351 μΧ ὑπὸ ςξῦ Αὐςξκοάςξοξπ

ςμ Ῥχμαίχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Καμςακξσζημξῦ καὶ ἐδξγμάςιρε πεοὶ ςῆπ ἀκςίρςξσ θείαπ Οὐρίαπ καὶ πεοὶ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ μεο-γειμ ὡπ καὶ πεοὶ ςξῦ Ἡρσυαρμξῦ ὡπ μεθόδξσ κξιμχμίαπ ςξῦ

Σ

Τ

κςιρςξῦ ἀμθοώπξσ μεςὰ ςξῦ Θεξῦ πιταμέρςεοξπ ςμ ρσγκοξςη-ράμςχμ ςὴμ μάςημ Σύμξδξμ Παςέοχμ ἦμ ὁ ἐμ Ἁγίξιπ Παςὴο ἡ-μμ Γοηγόοιξπ ὁ Παλαμᾶπ ξὗςιμξπ ςξῖπ θεξρότξιπ τθέγμαριμ ἐ-περςήοινε ςξὺπ ὅοξσπ αὐςῆπ ἡ Σύμξδξπ ἐμ Τοιάδι Θεόπ Οὐρίᾳ μὲμ ἀποόριςξπ καὶ ἀμέθεκςξπ ὑπάουει πᾶρι ςξῖπ κςιρςξῖπ ςαῖπ ἐ-μεογείαιπ δὲ μεθεκςόπ Οὕςχ καθαίοχμ ἐκ ςμ παθμ ςὴμ καοδί-αμ αὐςξῦ ὁ ἄμθοχπξπ καὶ τχςιζόμεμξπ διὰ ςῆπ ἐογαρίαπ ςμ θεί-χμ ἐμςξλμ ςῆπ μήφεχπ καὶ ςῆπ ἀδιαλείπςξσ ποξρεσυῆπ κξιμχ-μεῖ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ ἐμεογειμ ἀνιξῦςαι ςῆπ θέαπ ςξῦ Ἀκςί-ρςξσ Φχςὸπ ςῆπ Τοιαδικῆπ Θεόςηςξπ μεςέυει ςῆπ θείαπ ζχῆπ καὶ θεξῦςαι καςὰ υάοιμ Ἡ Σύμξδξπ αὕςη καςεδίκαρεμ ὡπ αἱοεςικὸμ Βαολαάμ ςὸμ Καλαβοόμ δξκξῦμςα διὰ ςῆπ διαμξίαπ καὶ τιλξρξτί-απ δσμαςὸμ γμμαι ςὸμ Θεόμ

αῖπ ςμ Ἁγίχμ καὶ Θεξτόοχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ Χοιρςὲ ὁ Θεόπ θεχοξὺπ ἡμᾶπ ςξῦ Ἀκςίρςξσ ἀμάδεινξμ Φχςὸπ καὶ

ρρξμ ςὰπ φσυὰπ ἡμμ Ἀμήμ

Ὠδή ζ΄ Οὐκ ἐλάςοεσραμ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ὸμ Γοηγόοιξμ ςὸμ Νύρρηπ ἀκξσρώμεθα laquoἐμ ἐμεογείᾳ Θεόπ εἷπ καὶ ςῇ τύρει ἐρςί ὡπ ὁ ἄμθοχπξπ ἔογα ποάρρχμ ἐμ ἑμὶ

ςῶ μξεῖ ξὕςχ Κύοιξπ εἷπ ἐρςι κἄμ ἐπξίηρε λόγῳ ἅπαραμ ςὴμ κςίριμraquo

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεότθξγγξπ ςξῦ θεξλόγξσ γλρρα μῦμ ςξῦ Γοηγξοίξσ βόα πεοὶ ξὐρίαπ Θεξῦmiddot ἢ ἄκακξμ ἀθάμαςξμ καὶ ἀμαλλξίχςξμ

ὄμςα ξὐρίᾳ Θεξῦ ςξῦςξ ξὐ μόμξμ ἄςξπξμ καὶ ἀμόηςξμ ἀμθοώπξιπ

Δόνα

ξσθεςμ ἡμᾶπ υοσρξῦπ ςὴμ γλςςαμ τθέγγεςαι πεοὶ ςξῦ Πμεύμαςξπ ςξῦ ρσμαμάουξσ Παςοόπ laquoΠόςε ὕδχο αὐςὸ

καλεῖ πόςε δὲ πῦο ἢ Γοατή Τὴμ ἐμέογειαμ δεικμῦρα ξὐ ςὴμ τύριμ γε μὴ μιᾶπ ξὔρηπ ἐμ Θεῶ γάοraquo

Τ

Τ

Ν

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

καςάληπςξπ ἀμθοώπξιπ ἀμεομήμεσςξπ ἁγμὴ καὶ ἄτοαρςξπ ἡ ςξῦ δερπόςξσ ἐκ ρξῦ παμάμχμξπ γέμμηριπ μὴ

διαλείπξμςξπ ςξῦ Παςοὸπ αὐςξῦ ςὸμ κόλπξμ ςὸμ ἀΐδιξμ ὡπ Θεὸπ ὤμ ποὸ αἰώμχμ

Ὠδὴ η΄ Παῖδαπ εὐαγεῖπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

οξμξηςικήμ ἐπξπςικήμ ςε ρημαίμει ἡ ςῆπ θεόςηςξπ ὄμξμα ὡπ μέγαπ τηρίμ πάμρξτξπ Βαρίλειξπ ςασςόςηπ ἐμεογείαπ

δὲ Παςοὸπ καὶ Πμεύμαςξπ Υἱξῦ δὲ ςὸ ςῆπ τύρεχπ θείαπ ἀπαοάλλακςξμ δεικμύει ἥμ πίρςει ποξρκσμξῦμεμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ διδάρκει laquoἩ Θεὸπ ποξρηγξοία πᾶρι ποόδηλξμ ἐμεογηςική ἐρςι παοίρςηριμ ξὐ τύρει Θεξῦ

ςαύςημ γὰο ἀδύμαςξμ γμμαι ξὐδεὶπ πώπξςε ἀλλὰ ςὴμ θεχοηςικὴμ αὐςξῦ ἐμέογειαμ παοίρςηριμ ἡμῖμ ςὸ Θεὸπ δηλξῖ ςξῖπ πᾶριraquo

Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον

ατπ Διξμύριξπ διδάρκει ὁ μέγαπ Ἀθημμ ςὸ θεὸπ ὄμξμα ρημαίμει ξὐ ςὴμ τύριμ γε αὕςη γὰο ἀκαςάληπςόπ ἐρςι καὶ

ἀμώμσμξπ ἀλλ ἐκ ςῆπ θεχοηςικῆπ Αὐςξῦ ἐμεογείαπ Θεὸπ εἴοηςαι ὄμςχπmiddot ὅμ ὑπεοσφξῦμεμ εἰπ πάμςαπ ςξὺπ αἰμαπ

Καί μῦμ ξῖπ λέγξσρι κςίρςημ εἶμαι ςὴμ υάοιμ ςὴμ θείαμ διrsquo ἧπ ἡμεῖπ θεξύμεθα Μάνιμξπ τηρὶμ αὐςξῖπmiddot ἡ υάοιπ εἰ καὶ ἀπόλασριμ

παοέυει ςξῖπ μεςέυξσρι αὐςῆπ ἡ θεία ρατπ ἀλλὰ μέμει ἀκαςάληπςξπ πᾶρι ἀγέμμηςξπ ὡπ ξὖρα ἔυει ςὴμ ἀπειοίαμ

Ὠδὴ θ΄ Ἅπαπ γηγεμήπ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ λξπ τχςιρμξῦ ὤμ ὁ Διξμύριξπ τηρὶμ ἡμῖμ ἀληθπmiddot καθ ὅρξμ ὑπεοέυξσρι ςμ μὴ ὄμςχμ ςὰ ὄμςα ἅγια ἢ κύοια

Π

Σ

Τ

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

ΕΙΣ ΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Ἡ ρσμήθηπ ρςιυξλξγία ἀμςὶ δὲ ςξῦ Ἀμώμξσ λέγξμεμ ςὸμ Πξλσέλεξμ Καθίρμαςα Ἀμαρςάριμα καὶ ςὰ λξιπὰ ὁμξίχπ καςὰ ςὴμ ρσμήθειαμ

Δἶςα ξἱ Καμόμεπ ὁ ἀμαρςάριμξπ (μεςὰ ςμ εἱομμ) ςμ Ἁγίχμ Παςέοχμ καὶ ὁ ςξῦ Τοιῳδίξσ μεςά ρςίυξσ Ἅγιε ςξῦ Θεξῦ

καμὼμ ςμ Ἁγίχμ ξὗ ἡ ἀκοξρςιυὶπ

μ μ ρ ύ μ ξ δ ξ μ ἁ γ ί α μ ἐ μ ά ς η μ Ἀ π ξ ρ ς ό λ ξ σ

Ὠδὴ α΄ Ἦυξπ δ΄ Ἀμξίνχ ςὸ ρςόμα μξσ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μμξῦμςι ποξθέμεμξμ ςὴμ θεῖαμ ρύμξδξμ Κύοιε ἐμάςημ ςὴμ πάμρεπςξμ Τοιὰπ ὑπέοθεε ςῆπ ρξτίαπ ρξσ παοάρυξσ μξι

ῥαμίδα καὶ δόπ μξι τσλάρρξμςα πιρςὴμ ςὴμ ἄμχμξμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξμὰπ ςοιρσπόρςαςε καὶ ςῇ ξὐρίᾳ ἀποόριςε ἄκςιρςε ἀΐδιε καὶ ἀκαςάληπςε ἡ μηδέπξςε ἀμθοώπξιπ ὁοχμέμη

ςὴμ υάοιμ ςὴμ ἄμχθεμ ςὴμ ρὴμ παοάρυξσ μξι

Δόνα ξρήραμςαπ ἅγιξι πεοὶ ςὸ ρέβαπ καθείλεςε δειμξὺπ Λαςιμότοξμαπ διατσλάρρξμςεπ θείξιπ δόγμαρι ὀοθόδξνξμ

πίρςιμ Ὅθεμ καςὰ υοέξπ μῦμ ὑμᾶπ γεοαίοξμεμ

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Μῆςεο Παμάμχμε Ὦ ἱεοὸμ ἐμδιαίςημα Ἡ τπ ςὸ ἀποόριςξμ ἡμῖμ κσήραρα ἐκδσρώπηρξμ τχςίραι μξσ ςὸ

ρκόςξπ ὡπ ποὶμ ἀμεβόα ρξι ὁ θεῖξπ Γοηγόοιξπ

Ὠδή γ Τξὺπ ρξὺπ ὑμμξλόγξσπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

Μ

Ν

ατεῖπ ἐκζηςξῦριμ ἀπξδείνειπ Ἀκίμδσμξπ Βαολαὰμ καὶ ξἱ λξιπξί ἡ ρύμξδξπ παοέθηκεμ αὐςξῖπ Παςέοχμ κείμεμα

οθξδξνίαμ πμέξμςα καὶ θεξμάυξσπ ἐλέγυξμςα Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

πάουχμ ἀμέθεκςξπ ςῇ τύρει ἀλλ ὅμχπ ραῖπ ἐμεογείαιπ μεθεκςόπ Σχςὴο θεεῖπ μεθένει ἡμᾶπ ὡπ ὁ Δασὶδ

ποξέγοατεμmiddot laquoΘεὸπ θεμ ὀτθήρεςαι μέρῳ Σιὼμ ὡπ ηὐδόκηρεμraquo

Δόνα αξὺπ ςξὺπ πιρςξὺπ ὁομ ὁ Πέςοξπ ςξῦ Πμεύμαςξπ τάρκει ποὸπ αὐςξύπ ἔρςε ςαπειμξὶ Χοιρςόπ υάοιμ γὰο παοέυει

ἡμῖμ Οὗ ςαῖπ ποερβείαιπ Κύοιε ρρξμ ἡμᾶπ ὡπ τιλάμθοχπξπ

Καὶ μῦμ Παῦλξπ μὴ τέοχμ ςάπ βαράμξσπ ἐκ μόρχμ αὐςξῦ Χοιρςῶ ἐκοαύγαζεmiddot ἴαρέ με Κύοιε ὁ δὲ τηρὶμ ἡ υάοιπ μξσ ἀοκεῖ ρξι

ξὗ εὐυαῖπ Σχςὴο καὶ ςῆπ Ἁγμῆπ ρρξμ ἅπαμςαπ

Κάθιρμα Ἦυξπ πλ δ΄ Τὴμ Σξτίαμ καὶ Λόγξμ ςμ ὅλχμ δερπόςηπ καὶ πξιηςήπ ὁ ςῇ τύρει ἀποόριςξπ ἀπαθήπ ἀόοαςξπ ἄκςιρςξπ ἀκαςάληπςξπ ἄυοξμξπ ςῇ

αὐςξῦ εὐρπλαυμίᾳ ἡμῖμ πεταμέοχςαι ἐμ ἄκςιρςξιπ αὐςξῦ ἐμεογείαιπ καὶ υάοιρι εἷπ γὰο ςῇ ξὐρίᾳ καὶ ἐμεογείᾳ ὑπάουχμ θεεῖ ςξὺπ ποξρςοέυξμςαπ ποὸπ αὐςὸμ ἐμ ἁγμόςηςιmiddot ποὸπ αὐςὸμ ξὖμ βξήρχμεμmiddot δόνα ρξι Τοιὰπ ὁ Θεόπ ὅςι ρῴζειπ ἅπαμςαπ Σχςὴο ἡμμ διὰ πλήθξσπ ἐλέξσπ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ Κύοιε

Δόνα Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

απειμξὶ ςῇ καοδίᾳ μήςηο Θεξῦ καςὰ υοέξπ ὑμμξῦμέμ ρε ἀγαθή θαμάςξσ γὰο διέρχραπ αἰχμίξσ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ ἐκ

Βαολαὰμ ἀπιρςίαπ Λαςίμχμ τασλόςηςξπ ςμ βλαρτημξύμςχμ ἀτόβχπ ςὴμ υάοιμ ςξῦ Πμεύμαςξπ Ὅθεμ τχςιρθεὶπ ὁ Ἰχάμμηπ ἐβόα ἐμ μέρῳ Σσμόδξσ ςε βαριλεὺπ ὁ μακάοιξπ laquoΤῶ Κσοίῳ ποξρπέρχμεμ ἵμα ὀοθξδόνχμ τχμὰπ εἰρακξύρῃ Κύοιξπ ρςήοινῃ ἡμᾶπ καὶ εὐυαῖπ ςῆπ Παοθέμξσ ὡπ εὔρπλαυμξπraquo

Σ

Ν

Τ

Ὠδή δ΄ καθήμεμξπ ἐμ δόνῃ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

εῦςε πάμςεπ ςξῦ μεγάλξσ Βαριλείξσ ἀκξύρχμεμ Δὐμόμιξμ τσμξῦμςαmiddot laquoππ Θεξῦ ἐμ τύρει ὑπάουξσρι ςὸ δημιξσογικὸμ

καὶ ποξγμχρςικὸμ ἅπεο δηλξῖ ςὴμ ἐμέογειαμ καὶ ξὐ ςὴμ τύριμ ἀμόηςεraquo Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ὑφίμξσπ θεξλόγξπ Μάνιμξπ ὁ θεῖξπ τηρὶμ ἡμῖμmiddot ξὐκ ἄμεσ ἐμεογείαπ τσρικῆπ ςμ ὄμςχμ ὑτέρςηκεμ ξὐδέμα Πάλιμ ξἱ

παςέοεπ ἡμῖμ λέγξσριμ ξὐδὲ τύριπ μία ἂμεσ ἐμεογείαπ γιμώρκεςαι

Δόνα όρξμ ςὴμ ςμ κακξδόνχμ ξἱ παςέοεπ διώκξμςεπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ἔτηραμmiddot διπλαὶ αἱ ἐμέογειαι ξὖραι Χοιρςξῦ

καὶ μὴ ἀμςίπαλξι ἀμθοχπίμημ δὲ ςὴμ θείαμ ὑπακξύει ὡπ γέγοαπςαι

Καὶ μῦμ τηρὶμ Δαμαρκημόπ γε ςὴμ ἐμέογειαμ ποόρυχμεμ ἡ ἐμέογεια τηρὶμ ξὖμ δοαρςικὴ καὶ ξὐριώδηπ ςῆπ τύρεχπ

κίμηριπ Φύριπ ἐμεογηςικὸμ εἰρίμ ἐν ἧπ ἐμέογεια ποόειρι Θεξῦ ςξῦ παμςάμακςξπ

Ὠδή ε΄ νέρςη ςὰ ρύμπαμςα

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ιγμώρκειμ δὲ υοή ἡμᾶπ ππ ἑομημεύξσμ ἔλεγεμ Παῦλξμ Ἰχάμμηπ υοσρξοοήμχμmiddot τοόμημα ρώμαςόπ ἐρςι θάμαςξπ

πμεύμαςξπ δ εἰοήμη καὶ ζχή ἐμεογείαπ ςε τύρεχπ υχοιρμὸμ μὴ πξιξύμεμξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

δὼμ ὁ τιλάμθοχπξπ ςὸ ἀρθεμὲπ ςῆπ τύρεχπ ςμ βοξςμ ξὐ υαοίςαπ παοέυει πάραπ ςξῦ Πμεύμαςξπ ὁ υοσρξλόγξπ τηρίμ

ἵμα μὴ μξμίρῃ ςίπ πξςε υάοιμ εἶμαι ςὴμ τύριμ Θεξῦ ςὴμ ἀποόριςξμ ἅπαρι

Δ

Ν

Γ

Δόνα κξύρχμεμ τάρκξμςξπ ςξῦ Ἰξσρςίμξσ δόγμαςα μάοςσοξπ ὁμξῦ καὶ τιλξρότξσ ὁ ἀπξοοίπςχμ βξσλῆπ ξὐρίαπ ςε ςὴμ

διατξοὰμ καὶ ςξῦ Θεξῦ ἀπξοοίπςει ὕπαονιμ πξίηριμ καὶ ἐμέογειαμ

Καὶ μῦμ ξὸπ καθαοόςηςι ὁ θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ τάρκει ςὴμ ἐμέογειαμmiddot Θεὸπ εἶ ςῇ ἐμεογείᾳ τύριπ ἀυώοιρςξπ εἶ

ἑκάςεοξμ γὰο ἀπεοίγοαπςξμ Διό παμςελπ ἐρςὶ ρατπ ἀπ ἀλλήλχμ ἀυώοιρςα

Ὠδή π΄ Τὴμ θείαμ ςαύςημ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μ λόγξιπ θείξιπ βξᾷ ἡμῖμ ὁ μέγαπ Ἀθαμάριξπmiddot ὡπ ἡ τλόν ἐκ ςξῦ πσοόπ ἐρςι αἰςιαςὸμ ἐν αἰςίξσ γε ξὕςχπ ἐρςὶμ ἐμέογεια

ἐκ ςῆπ τύρεχπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξξῦμςεπ εἶμαι ἐμέογειαμ κςιρςὴ Θεξῦ καὶ τύριπ κςιρςή ἐρςι ὡπ τηρὶ Μάνιμξπmiddot ςὴμ ἐμέογειαμ ἄκςιρςξμ

πιρςεύξμεμ καὶ τύριμ ἄκςιρςξμ ρέβξμεμ

Δόνα ξμίμχπ πᾶρα ἡ ρύμξδξπ τσμξῦρα κακξδόνχμ δσρέβειαμ ςαῦςα ἐτθέγναςξmiddot ἄκςιρςξι μὲμ αἱ ἐμέογειαι κξιμαὶ δὲ ςῆπ

Τοιάδξπ ἀεὶ ὑπάουξσρι

Καὶ μῦμ γμὴ παοθέμε Θεόμσμτε ἡ ςέναρα Θεὸμ ὑπεοξύριξμ ἄμαουξμ ἄκςιρςξμ ςξῦςξμ ἀεὶ καθικέςεσεmiddot οθξδξνίαπ ςοίβξιπ ἡμᾶπ

πξοεύερθαι

Κξμςάκιξμ Ἦυξπ πλβ΄ Τὴμ ὑπὲο ἡμμ ὴμ ὑπὲο ἡμμ πληομ ρξσ ξἰκξμξμίαμ Κύοιε παςέοαπ ρσμήθοξιραπ δξγμαςίραι ἄκςιρςξμ ςὴμ τύριμ ρξσ εἶμαι καὶ

Ν

Ν

Ν

Τ

ἐμέογειαμ τύριμ ξὖραμ ἀμέθεκςξμ μεθεκςήμ δὲ ςὴμ ἐμέογειαμ Καὶ βξμ ςξῖπ ἀγαπρί ρεmiddot ἐγώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Οἶκξπ ήμεοξμ ὁ ξὐοαμὸπ καὶ ἡ γῆ υξοεσέςχραμ Σήμεοξμ ςμ οθξδόνχμ ρσρςήμαςα παμηγσοίζξμςεπ υεῖοαπ κοξςήρχμεμ

Σήμεοξμ ἐμ τχμαῖπ καὶ ἀλλαλαγμξῖπ ςὴμ Τοιάδα πάμςεπ δξνάρχμεμ Αὕςη γὰο ςὰ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ρσρςήμαςα ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ εἰπ ςὴμ Βαριλεύξσραμ πόλιμ ρσμήθοξιρεμ Οἵςιμεπ ρσμελθόμςεπ ςὰ ςξῦ Βαολαὰμ καὶ Λαςίμχμ ἄθεα δόγμαςα καθεῖλξμ Πᾶραμ ςὴμ τλσαοίαμ καὶ ταμςαρίαμ αὐςμ ἀπεδίχναμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ αὐςμ ςῶ πσοὶ παοαδεδχκόςεπ ἀμεθεμάςιραμ Ὅθεμ ξὖμ καὶ ὁ Δερπόςηπ βλέπχμ ἡμᾶπ ςάπ ςξῦ ἁγίξσ Γοηγξοίξσ ςξῦ Παλαμᾶ καὶ οθξδξνίαπ παοαδόρειπ κοαςξῦμςαπ βξᾷ ποὸπ ἡμᾶπmiddot γώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Σςίυξι Παςέοαπ ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ ρέβχ

ςξὺπ ρύμ ςάγμαριμ ἐμμέα υξοξβαςξῦμςαπ ἐμ πόλῳ

Οὐρίᾳ Θεὸπ ἀποόριςξπ ὑπάουχμ ἀκςίρςξιπ κςίρει κξιμχμεῖ ἐμεογείαιπ

ῇ αὐςῇ ἡμέοᾳ ςὴμ μάςημ Οἰκξσμεμικὴμ Σύμξδξμ ἑξοςάζξμεμ ἐμ ᾗ ξἱ θειόςαςξι Παςέοεπ ἐδξγμάςιραμ πεοί ςῆπ ἀκςίρςξσ Οὐ-

ρίαπ καὶ ςμ ἀκςίρςχμ μεογειμ ςξῦ ἐμ Τοιάδι Θεξῦ ἀπεδέναμ-ςξ ςὸμ Ἡρσυαρμὸμ καὶ καςεδίκαραμ ςὰπ αἱοεςικὰπ δξναρίαπ Βαο-λαὰμ ςξῦ Καλαβοξῦ

Συναξάριον

μάςη Οἰκξσμεμικὴ Σύμξδξπ ρσμεκλήθη ἐμ Κχμρςαμςι-μξσπόλει πεοὶ ςὸ ἔςξπ 1351 μΧ ὑπὸ ςξῦ Αὐςξκοάςξοξπ

ςμ Ῥχμαίχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Καμςακξσζημξῦ καὶ ἐδξγμάςιρε πεοὶ ςῆπ ἀκςίρςξσ θείαπ Οὐρίαπ καὶ πεοὶ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ μεο-γειμ ὡπ καὶ πεοὶ ςξῦ Ἡρσυαρμξῦ ὡπ μεθόδξσ κξιμχμίαπ ςξῦ

Σ

Τ

κςιρςξῦ ἀμθοώπξσ μεςὰ ςξῦ Θεξῦ πιταμέρςεοξπ ςμ ρσγκοξςη-ράμςχμ ςὴμ μάςημ Σύμξδξμ Παςέοχμ ἦμ ὁ ἐμ Ἁγίξιπ Παςὴο ἡ-μμ Γοηγόοιξπ ὁ Παλαμᾶπ ξὗςιμξπ ςξῖπ θεξρότξιπ τθέγμαριμ ἐ-περςήοινε ςξὺπ ὅοξσπ αὐςῆπ ἡ Σύμξδξπ ἐμ Τοιάδι Θεόπ Οὐρίᾳ μὲμ ἀποόριςξπ καὶ ἀμέθεκςξπ ὑπάουει πᾶρι ςξῖπ κςιρςξῖπ ςαῖπ ἐ-μεογείαιπ δὲ μεθεκςόπ Οὕςχ καθαίοχμ ἐκ ςμ παθμ ςὴμ καοδί-αμ αὐςξῦ ὁ ἄμθοχπξπ καὶ τχςιζόμεμξπ διὰ ςῆπ ἐογαρίαπ ςμ θεί-χμ ἐμςξλμ ςῆπ μήφεχπ καὶ ςῆπ ἀδιαλείπςξσ ποξρεσυῆπ κξιμχ-μεῖ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ ἐμεογειμ ἀνιξῦςαι ςῆπ θέαπ ςξῦ Ἀκςί-ρςξσ Φχςὸπ ςῆπ Τοιαδικῆπ Θεόςηςξπ μεςέυει ςῆπ θείαπ ζχῆπ καὶ θεξῦςαι καςὰ υάοιμ Ἡ Σύμξδξπ αὕςη καςεδίκαρεμ ὡπ αἱοεςικὸμ Βαολαάμ ςὸμ Καλαβοόμ δξκξῦμςα διὰ ςῆπ διαμξίαπ καὶ τιλξρξτί-απ δσμαςὸμ γμμαι ςὸμ Θεόμ

αῖπ ςμ Ἁγίχμ καὶ Θεξτόοχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ Χοιρςὲ ὁ Θεόπ θεχοξὺπ ἡμᾶπ ςξῦ Ἀκςίρςξσ ἀμάδεινξμ Φχςὸπ καὶ

ρρξμ ςὰπ φσυὰπ ἡμμ Ἀμήμ

Ὠδή ζ΄ Οὐκ ἐλάςοεσραμ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ὸμ Γοηγόοιξμ ςὸμ Νύρρηπ ἀκξσρώμεθα laquoἐμ ἐμεογείᾳ Θεόπ εἷπ καὶ ςῇ τύρει ἐρςί ὡπ ὁ ἄμθοχπξπ ἔογα ποάρρχμ ἐμ ἑμὶ

ςῶ μξεῖ ξὕςχ Κύοιξπ εἷπ ἐρςι κἄμ ἐπξίηρε λόγῳ ἅπαραμ ςὴμ κςίριμraquo

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεότθξγγξπ ςξῦ θεξλόγξσ γλρρα μῦμ ςξῦ Γοηγξοίξσ βόα πεοὶ ξὐρίαπ Θεξῦmiddot ἢ ἄκακξμ ἀθάμαςξμ καὶ ἀμαλλξίχςξμ

ὄμςα ξὐρίᾳ Θεξῦ ςξῦςξ ξὐ μόμξμ ἄςξπξμ καὶ ἀμόηςξμ ἀμθοώπξιπ

Δόνα

ξσθεςμ ἡμᾶπ υοσρξῦπ ςὴμ γλςςαμ τθέγγεςαι πεοὶ ςξῦ Πμεύμαςξπ ςξῦ ρσμαμάουξσ Παςοόπ laquoΠόςε ὕδχο αὐςὸ

καλεῖ πόςε δὲ πῦο ἢ Γοατή Τὴμ ἐμέογειαμ δεικμῦρα ξὐ ςὴμ τύριμ γε μὴ μιᾶπ ξὔρηπ ἐμ Θεῶ γάοraquo

Τ

Τ

Ν

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

καςάληπςξπ ἀμθοώπξιπ ἀμεομήμεσςξπ ἁγμὴ καὶ ἄτοαρςξπ ἡ ςξῦ δερπόςξσ ἐκ ρξῦ παμάμχμξπ γέμμηριπ μὴ

διαλείπξμςξπ ςξῦ Παςοὸπ αὐςξῦ ςὸμ κόλπξμ ςὸμ ἀΐδιξμ ὡπ Θεὸπ ὤμ ποὸ αἰώμχμ

Ὠδὴ η΄ Παῖδαπ εὐαγεῖπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

οξμξηςικήμ ἐπξπςικήμ ςε ρημαίμει ἡ ςῆπ θεόςηςξπ ὄμξμα ὡπ μέγαπ τηρίμ πάμρξτξπ Βαρίλειξπ ςασςόςηπ ἐμεογείαπ

δὲ Παςοὸπ καὶ Πμεύμαςξπ Υἱξῦ δὲ ςὸ ςῆπ τύρεχπ θείαπ ἀπαοάλλακςξμ δεικμύει ἥμ πίρςει ποξρκσμξῦμεμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ διδάρκει laquoἩ Θεὸπ ποξρηγξοία πᾶρι ποόδηλξμ ἐμεογηςική ἐρςι παοίρςηριμ ξὐ τύρει Θεξῦ

ςαύςημ γὰο ἀδύμαςξμ γμμαι ξὐδεὶπ πώπξςε ἀλλὰ ςὴμ θεχοηςικὴμ αὐςξῦ ἐμέογειαμ παοίρςηριμ ἡμῖμ ςὸ Θεὸπ δηλξῖ ςξῖπ πᾶριraquo

Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον

ατπ Διξμύριξπ διδάρκει ὁ μέγαπ Ἀθημμ ςὸ θεὸπ ὄμξμα ρημαίμει ξὐ ςὴμ τύριμ γε αὕςη γὰο ἀκαςάληπςόπ ἐρςι καὶ

ἀμώμσμξπ ἀλλ ἐκ ςῆπ θεχοηςικῆπ Αὐςξῦ ἐμεογείαπ Θεὸπ εἴοηςαι ὄμςχπmiddot ὅμ ὑπεοσφξῦμεμ εἰπ πάμςαπ ςξὺπ αἰμαπ

Καί μῦμ ξῖπ λέγξσρι κςίρςημ εἶμαι ςὴμ υάοιμ ςὴμ θείαμ διrsquo ἧπ ἡμεῖπ θεξύμεθα Μάνιμξπ τηρὶμ αὐςξῖπmiddot ἡ υάοιπ εἰ καὶ ἀπόλασριμ

παοέυει ςξῖπ μεςέυξσρι αὐςῆπ ἡ θεία ρατπ ἀλλὰ μέμει ἀκαςάληπςξπ πᾶρι ἀγέμμηςξπ ὡπ ξὖρα ἔυει ςὴμ ἀπειοίαμ

Ὠδὴ θ΄ Ἅπαπ γηγεμήπ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ λξπ τχςιρμξῦ ὤμ ὁ Διξμύριξπ τηρὶμ ἡμῖμ ἀληθπmiddot καθ ὅρξμ ὑπεοέυξσρι ςμ μὴ ὄμςχμ ςὰ ὄμςα ἅγια ἢ κύοια

Π

Σ

Τ

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

ατεῖπ ἐκζηςξῦριμ ἀπξδείνειπ Ἀκίμδσμξπ Βαολαὰμ καὶ ξἱ λξιπξί ἡ ρύμξδξπ παοέθηκεμ αὐςξῖπ Παςέοχμ κείμεμα

οθξδξνίαμ πμέξμςα καὶ θεξμάυξσπ ἐλέγυξμςα Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

πάουχμ ἀμέθεκςξπ ςῇ τύρει ἀλλ ὅμχπ ραῖπ ἐμεογείαιπ μεθεκςόπ Σχςὴο θεεῖπ μεθένει ἡμᾶπ ὡπ ὁ Δασὶδ

ποξέγοατεμmiddot laquoΘεὸπ θεμ ὀτθήρεςαι μέρῳ Σιὼμ ὡπ ηὐδόκηρεμraquo

Δόνα αξὺπ ςξὺπ πιρςξὺπ ὁομ ὁ Πέςοξπ ςξῦ Πμεύμαςξπ τάρκει ποὸπ αὐςξύπ ἔρςε ςαπειμξὶ Χοιρςόπ υάοιμ γὰο παοέυει

ἡμῖμ Οὗ ςαῖπ ποερβείαιπ Κύοιε ρρξμ ἡμᾶπ ὡπ τιλάμθοχπξπ

Καὶ μῦμ Παῦλξπ μὴ τέοχμ ςάπ βαράμξσπ ἐκ μόρχμ αὐςξῦ Χοιρςῶ ἐκοαύγαζεmiddot ἴαρέ με Κύοιε ὁ δὲ τηρὶμ ἡ υάοιπ μξσ ἀοκεῖ ρξι

ξὗ εὐυαῖπ Σχςὴο καὶ ςῆπ Ἁγμῆπ ρρξμ ἅπαμςαπ

Κάθιρμα Ἦυξπ πλ δ΄ Τὴμ Σξτίαμ καὶ Λόγξμ ςμ ὅλχμ δερπόςηπ καὶ πξιηςήπ ὁ ςῇ τύρει ἀποόριςξπ ἀπαθήπ ἀόοαςξπ ἄκςιρςξπ ἀκαςάληπςξπ ἄυοξμξπ ςῇ

αὐςξῦ εὐρπλαυμίᾳ ἡμῖμ πεταμέοχςαι ἐμ ἄκςιρςξιπ αὐςξῦ ἐμεογείαιπ καὶ υάοιρι εἷπ γὰο ςῇ ξὐρίᾳ καὶ ἐμεογείᾳ ὑπάουχμ θεεῖ ςξὺπ ποξρςοέυξμςαπ ποὸπ αὐςὸμ ἐμ ἁγμόςηςιmiddot ποὸπ αὐςὸμ ξὖμ βξήρχμεμmiddot δόνα ρξι Τοιὰπ ὁ Θεόπ ὅςι ρῴζειπ ἅπαμςαπ Σχςὴο ἡμμ διὰ πλήθξσπ ἐλέξσπ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ Κύοιε

Δόνα Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

απειμξὶ ςῇ καοδίᾳ μήςηο Θεξῦ καςὰ υοέξπ ὑμμξῦμέμ ρε ἀγαθή θαμάςξσ γὰο διέρχραπ αἰχμίξσ ςξὺπ δξύλξσπ ρξσ ἐκ

Βαολαὰμ ἀπιρςίαπ Λαςίμχμ τασλόςηςξπ ςμ βλαρτημξύμςχμ ἀτόβχπ ςὴμ υάοιμ ςξῦ Πμεύμαςξπ Ὅθεμ τχςιρθεὶπ ὁ Ἰχάμμηπ ἐβόα ἐμ μέρῳ Σσμόδξσ ςε βαριλεὺπ ὁ μακάοιξπ laquoΤῶ Κσοίῳ ποξρπέρχμεμ ἵμα ὀοθξδόνχμ τχμὰπ εἰρακξύρῃ Κύοιξπ ρςήοινῃ ἡμᾶπ καὶ εὐυαῖπ ςῆπ Παοθέμξσ ὡπ εὔρπλαυμξπraquo

Σ

Ν

Τ

Ὠδή δ΄ καθήμεμξπ ἐμ δόνῃ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

εῦςε πάμςεπ ςξῦ μεγάλξσ Βαριλείξσ ἀκξύρχμεμ Δὐμόμιξμ τσμξῦμςαmiddot laquoππ Θεξῦ ἐμ τύρει ὑπάουξσρι ςὸ δημιξσογικὸμ

καὶ ποξγμχρςικὸμ ἅπεο δηλξῖ ςὴμ ἐμέογειαμ καὶ ξὐ ςὴμ τύριμ ἀμόηςεraquo Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ὑφίμξσπ θεξλόγξπ Μάνιμξπ ὁ θεῖξπ τηρὶμ ἡμῖμmiddot ξὐκ ἄμεσ ἐμεογείαπ τσρικῆπ ςμ ὄμςχμ ὑτέρςηκεμ ξὐδέμα Πάλιμ ξἱ

παςέοεπ ἡμῖμ λέγξσριμ ξὐδὲ τύριπ μία ἂμεσ ἐμεογείαπ γιμώρκεςαι

Δόνα όρξμ ςὴμ ςμ κακξδόνχμ ξἱ παςέοεπ διώκξμςεπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ἔτηραμmiddot διπλαὶ αἱ ἐμέογειαι ξὖραι Χοιρςξῦ

καὶ μὴ ἀμςίπαλξι ἀμθοχπίμημ δὲ ςὴμ θείαμ ὑπακξύει ὡπ γέγοαπςαι

Καὶ μῦμ τηρὶμ Δαμαρκημόπ γε ςὴμ ἐμέογειαμ ποόρυχμεμ ἡ ἐμέογεια τηρὶμ ξὖμ δοαρςικὴ καὶ ξὐριώδηπ ςῆπ τύρεχπ

κίμηριπ Φύριπ ἐμεογηςικὸμ εἰρίμ ἐν ἧπ ἐμέογεια ποόειρι Θεξῦ ςξῦ παμςάμακςξπ

Ὠδή ε΄ νέρςη ςὰ ρύμπαμςα

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ιγμώρκειμ δὲ υοή ἡμᾶπ ππ ἑομημεύξσμ ἔλεγεμ Παῦλξμ Ἰχάμμηπ υοσρξοοήμχμmiddot τοόμημα ρώμαςόπ ἐρςι θάμαςξπ

πμεύμαςξπ δ εἰοήμη καὶ ζχή ἐμεογείαπ ςε τύρεχπ υχοιρμὸμ μὴ πξιξύμεμξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

δὼμ ὁ τιλάμθοχπξπ ςὸ ἀρθεμὲπ ςῆπ τύρεχπ ςμ βοξςμ ξὐ υαοίςαπ παοέυει πάραπ ςξῦ Πμεύμαςξπ ὁ υοσρξλόγξπ τηρίμ

ἵμα μὴ μξμίρῃ ςίπ πξςε υάοιμ εἶμαι ςὴμ τύριμ Θεξῦ ςὴμ ἀποόριςξμ ἅπαρι

Δ

Ν

Γ

Δόνα κξύρχμεμ τάρκξμςξπ ςξῦ Ἰξσρςίμξσ δόγμαςα μάοςσοξπ ὁμξῦ καὶ τιλξρότξσ ὁ ἀπξοοίπςχμ βξσλῆπ ξὐρίαπ ςε ςὴμ

διατξοὰμ καὶ ςξῦ Θεξῦ ἀπξοοίπςει ὕπαονιμ πξίηριμ καὶ ἐμέογειαμ

Καὶ μῦμ ξὸπ καθαοόςηςι ὁ θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ τάρκει ςὴμ ἐμέογειαμmiddot Θεὸπ εἶ ςῇ ἐμεογείᾳ τύριπ ἀυώοιρςξπ εἶ

ἑκάςεοξμ γὰο ἀπεοίγοαπςξμ Διό παμςελπ ἐρςὶ ρατπ ἀπ ἀλλήλχμ ἀυώοιρςα

Ὠδή π΄ Τὴμ θείαμ ςαύςημ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μ λόγξιπ θείξιπ βξᾷ ἡμῖμ ὁ μέγαπ Ἀθαμάριξπmiddot ὡπ ἡ τλόν ἐκ ςξῦ πσοόπ ἐρςι αἰςιαςὸμ ἐν αἰςίξσ γε ξὕςχπ ἐρςὶμ ἐμέογεια

ἐκ ςῆπ τύρεχπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξξῦμςεπ εἶμαι ἐμέογειαμ κςιρςὴ Θεξῦ καὶ τύριπ κςιρςή ἐρςι ὡπ τηρὶ Μάνιμξπmiddot ςὴμ ἐμέογειαμ ἄκςιρςξμ

πιρςεύξμεμ καὶ τύριμ ἄκςιρςξμ ρέβξμεμ

Δόνα ξμίμχπ πᾶρα ἡ ρύμξδξπ τσμξῦρα κακξδόνχμ δσρέβειαμ ςαῦςα ἐτθέγναςξmiddot ἄκςιρςξι μὲμ αἱ ἐμέογειαι κξιμαὶ δὲ ςῆπ

Τοιάδξπ ἀεὶ ὑπάουξσρι

Καὶ μῦμ γμὴ παοθέμε Θεόμσμτε ἡ ςέναρα Θεὸμ ὑπεοξύριξμ ἄμαουξμ ἄκςιρςξμ ςξῦςξμ ἀεὶ καθικέςεσεmiddot οθξδξνίαπ ςοίβξιπ ἡμᾶπ

πξοεύερθαι

Κξμςάκιξμ Ἦυξπ πλβ΄ Τὴμ ὑπὲο ἡμμ ὴμ ὑπὲο ἡμμ πληομ ρξσ ξἰκξμξμίαμ Κύοιε παςέοαπ ρσμήθοξιραπ δξγμαςίραι ἄκςιρςξμ ςὴμ τύριμ ρξσ εἶμαι καὶ

Ν

Ν

Ν

Τ

ἐμέογειαμ τύριμ ξὖραμ ἀμέθεκςξμ μεθεκςήμ δὲ ςὴμ ἐμέογειαμ Καὶ βξμ ςξῖπ ἀγαπρί ρεmiddot ἐγώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Οἶκξπ ήμεοξμ ὁ ξὐοαμὸπ καὶ ἡ γῆ υξοεσέςχραμ Σήμεοξμ ςμ οθξδόνχμ ρσρςήμαςα παμηγσοίζξμςεπ υεῖοαπ κοξςήρχμεμ

Σήμεοξμ ἐμ τχμαῖπ καὶ ἀλλαλαγμξῖπ ςὴμ Τοιάδα πάμςεπ δξνάρχμεμ Αὕςη γὰο ςὰ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ρσρςήμαςα ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ εἰπ ςὴμ Βαριλεύξσραμ πόλιμ ρσμήθοξιρεμ Οἵςιμεπ ρσμελθόμςεπ ςὰ ςξῦ Βαολαὰμ καὶ Λαςίμχμ ἄθεα δόγμαςα καθεῖλξμ Πᾶραμ ςὴμ τλσαοίαμ καὶ ταμςαρίαμ αὐςμ ἀπεδίχναμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ αὐςμ ςῶ πσοὶ παοαδεδχκόςεπ ἀμεθεμάςιραμ Ὅθεμ ξὖμ καὶ ὁ Δερπόςηπ βλέπχμ ἡμᾶπ ςάπ ςξῦ ἁγίξσ Γοηγξοίξσ ςξῦ Παλαμᾶ καὶ οθξδξνίαπ παοαδόρειπ κοαςξῦμςαπ βξᾷ ποὸπ ἡμᾶπmiddot γώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Σςίυξι Παςέοαπ ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ ρέβχ

ςξὺπ ρύμ ςάγμαριμ ἐμμέα υξοξβαςξῦμςαπ ἐμ πόλῳ

Οὐρίᾳ Θεὸπ ἀποόριςξπ ὑπάουχμ ἀκςίρςξιπ κςίρει κξιμχμεῖ ἐμεογείαιπ

ῇ αὐςῇ ἡμέοᾳ ςὴμ μάςημ Οἰκξσμεμικὴμ Σύμξδξμ ἑξοςάζξμεμ ἐμ ᾗ ξἱ θειόςαςξι Παςέοεπ ἐδξγμάςιραμ πεοί ςῆπ ἀκςίρςξσ Οὐ-

ρίαπ καὶ ςμ ἀκςίρςχμ μεογειμ ςξῦ ἐμ Τοιάδι Θεξῦ ἀπεδέναμ-ςξ ςὸμ Ἡρσυαρμὸμ καὶ καςεδίκαραμ ςὰπ αἱοεςικὰπ δξναρίαπ Βαο-λαὰμ ςξῦ Καλαβοξῦ

Συναξάριον

μάςη Οἰκξσμεμικὴ Σύμξδξπ ρσμεκλήθη ἐμ Κχμρςαμςι-μξσπόλει πεοὶ ςὸ ἔςξπ 1351 μΧ ὑπὸ ςξῦ Αὐςξκοάςξοξπ

ςμ Ῥχμαίχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Καμςακξσζημξῦ καὶ ἐδξγμάςιρε πεοὶ ςῆπ ἀκςίρςξσ θείαπ Οὐρίαπ καὶ πεοὶ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ μεο-γειμ ὡπ καὶ πεοὶ ςξῦ Ἡρσυαρμξῦ ὡπ μεθόδξσ κξιμχμίαπ ςξῦ

Σ

Τ

κςιρςξῦ ἀμθοώπξσ μεςὰ ςξῦ Θεξῦ πιταμέρςεοξπ ςμ ρσγκοξςη-ράμςχμ ςὴμ μάςημ Σύμξδξμ Παςέοχμ ἦμ ὁ ἐμ Ἁγίξιπ Παςὴο ἡ-μμ Γοηγόοιξπ ὁ Παλαμᾶπ ξὗςιμξπ ςξῖπ θεξρότξιπ τθέγμαριμ ἐ-περςήοινε ςξὺπ ὅοξσπ αὐςῆπ ἡ Σύμξδξπ ἐμ Τοιάδι Θεόπ Οὐρίᾳ μὲμ ἀποόριςξπ καὶ ἀμέθεκςξπ ὑπάουει πᾶρι ςξῖπ κςιρςξῖπ ςαῖπ ἐ-μεογείαιπ δὲ μεθεκςόπ Οὕςχ καθαίοχμ ἐκ ςμ παθμ ςὴμ καοδί-αμ αὐςξῦ ὁ ἄμθοχπξπ καὶ τχςιζόμεμξπ διὰ ςῆπ ἐογαρίαπ ςμ θεί-χμ ἐμςξλμ ςῆπ μήφεχπ καὶ ςῆπ ἀδιαλείπςξσ ποξρεσυῆπ κξιμχ-μεῖ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ ἐμεογειμ ἀνιξῦςαι ςῆπ θέαπ ςξῦ Ἀκςί-ρςξσ Φχςὸπ ςῆπ Τοιαδικῆπ Θεόςηςξπ μεςέυει ςῆπ θείαπ ζχῆπ καὶ θεξῦςαι καςὰ υάοιμ Ἡ Σύμξδξπ αὕςη καςεδίκαρεμ ὡπ αἱοεςικὸμ Βαολαάμ ςὸμ Καλαβοόμ δξκξῦμςα διὰ ςῆπ διαμξίαπ καὶ τιλξρξτί-απ δσμαςὸμ γμμαι ςὸμ Θεόμ

αῖπ ςμ Ἁγίχμ καὶ Θεξτόοχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ Χοιρςὲ ὁ Θεόπ θεχοξὺπ ἡμᾶπ ςξῦ Ἀκςίρςξσ ἀμάδεινξμ Φχςὸπ καὶ

ρρξμ ςὰπ φσυὰπ ἡμμ Ἀμήμ

Ὠδή ζ΄ Οὐκ ἐλάςοεσραμ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ὸμ Γοηγόοιξμ ςὸμ Νύρρηπ ἀκξσρώμεθα laquoἐμ ἐμεογείᾳ Θεόπ εἷπ καὶ ςῇ τύρει ἐρςί ὡπ ὁ ἄμθοχπξπ ἔογα ποάρρχμ ἐμ ἑμὶ

ςῶ μξεῖ ξὕςχ Κύοιξπ εἷπ ἐρςι κἄμ ἐπξίηρε λόγῳ ἅπαραμ ςὴμ κςίριμraquo

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεότθξγγξπ ςξῦ θεξλόγξσ γλρρα μῦμ ςξῦ Γοηγξοίξσ βόα πεοὶ ξὐρίαπ Θεξῦmiddot ἢ ἄκακξμ ἀθάμαςξμ καὶ ἀμαλλξίχςξμ

ὄμςα ξὐρίᾳ Θεξῦ ςξῦςξ ξὐ μόμξμ ἄςξπξμ καὶ ἀμόηςξμ ἀμθοώπξιπ

Δόνα

ξσθεςμ ἡμᾶπ υοσρξῦπ ςὴμ γλςςαμ τθέγγεςαι πεοὶ ςξῦ Πμεύμαςξπ ςξῦ ρσμαμάουξσ Παςοόπ laquoΠόςε ὕδχο αὐςὸ

καλεῖ πόςε δὲ πῦο ἢ Γοατή Τὴμ ἐμέογειαμ δεικμῦρα ξὐ ςὴμ τύριμ γε μὴ μιᾶπ ξὔρηπ ἐμ Θεῶ γάοraquo

Τ

Τ

Ν

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

καςάληπςξπ ἀμθοώπξιπ ἀμεομήμεσςξπ ἁγμὴ καὶ ἄτοαρςξπ ἡ ςξῦ δερπόςξσ ἐκ ρξῦ παμάμχμξπ γέμμηριπ μὴ

διαλείπξμςξπ ςξῦ Παςοὸπ αὐςξῦ ςὸμ κόλπξμ ςὸμ ἀΐδιξμ ὡπ Θεὸπ ὤμ ποὸ αἰώμχμ

Ὠδὴ η΄ Παῖδαπ εὐαγεῖπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

οξμξηςικήμ ἐπξπςικήμ ςε ρημαίμει ἡ ςῆπ θεόςηςξπ ὄμξμα ὡπ μέγαπ τηρίμ πάμρξτξπ Βαρίλειξπ ςασςόςηπ ἐμεογείαπ

δὲ Παςοὸπ καὶ Πμεύμαςξπ Υἱξῦ δὲ ςὸ ςῆπ τύρεχπ θείαπ ἀπαοάλλακςξμ δεικμύει ἥμ πίρςει ποξρκσμξῦμεμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ διδάρκει laquoἩ Θεὸπ ποξρηγξοία πᾶρι ποόδηλξμ ἐμεογηςική ἐρςι παοίρςηριμ ξὐ τύρει Θεξῦ

ςαύςημ γὰο ἀδύμαςξμ γμμαι ξὐδεὶπ πώπξςε ἀλλὰ ςὴμ θεχοηςικὴμ αὐςξῦ ἐμέογειαμ παοίρςηριμ ἡμῖμ ςὸ Θεὸπ δηλξῖ ςξῖπ πᾶριraquo

Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον

ατπ Διξμύριξπ διδάρκει ὁ μέγαπ Ἀθημμ ςὸ θεὸπ ὄμξμα ρημαίμει ξὐ ςὴμ τύριμ γε αὕςη γὰο ἀκαςάληπςόπ ἐρςι καὶ

ἀμώμσμξπ ἀλλ ἐκ ςῆπ θεχοηςικῆπ Αὐςξῦ ἐμεογείαπ Θεὸπ εἴοηςαι ὄμςχπmiddot ὅμ ὑπεοσφξῦμεμ εἰπ πάμςαπ ςξὺπ αἰμαπ

Καί μῦμ ξῖπ λέγξσρι κςίρςημ εἶμαι ςὴμ υάοιμ ςὴμ θείαμ διrsquo ἧπ ἡμεῖπ θεξύμεθα Μάνιμξπ τηρὶμ αὐςξῖπmiddot ἡ υάοιπ εἰ καὶ ἀπόλασριμ

παοέυει ςξῖπ μεςέυξσρι αὐςῆπ ἡ θεία ρατπ ἀλλὰ μέμει ἀκαςάληπςξπ πᾶρι ἀγέμμηςξπ ὡπ ξὖρα ἔυει ςὴμ ἀπειοίαμ

Ὠδὴ θ΄ Ἅπαπ γηγεμήπ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ λξπ τχςιρμξῦ ὤμ ὁ Διξμύριξπ τηρὶμ ἡμῖμ ἀληθπmiddot καθ ὅρξμ ὑπεοέυξσρι ςμ μὴ ὄμςχμ ςὰ ὄμςα ἅγια ἢ κύοια

Π

Σ

Τ

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

Ὠδή δ΄ καθήμεμξπ ἐμ δόνῃ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

εῦςε πάμςεπ ςξῦ μεγάλξσ Βαριλείξσ ἀκξύρχμεμ Δὐμόμιξμ τσμξῦμςαmiddot laquoππ Θεξῦ ἐμ τύρει ὑπάουξσρι ςὸ δημιξσογικὸμ

καὶ ποξγμχρςικὸμ ἅπεο δηλξῖ ςὴμ ἐμέογειαμ καὶ ξὐ ςὴμ τύριμ ἀμόηςεraquo Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ὑφίμξσπ θεξλόγξπ Μάνιμξπ ὁ θεῖξπ τηρὶμ ἡμῖμmiddot ξὐκ ἄμεσ ἐμεογείαπ τσρικῆπ ςμ ὄμςχμ ὑτέρςηκεμ ξὐδέμα Πάλιμ ξἱ

παςέοεπ ἡμῖμ λέγξσριμ ξὐδὲ τύριπ μία ἂμεσ ἐμεογείαπ γιμώρκεςαι

Δόνα όρξμ ςὴμ ςμ κακξδόνχμ ξἱ παςέοεπ διώκξμςεπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ἔτηραμmiddot διπλαὶ αἱ ἐμέογειαι ξὖραι Χοιρςξῦ

καὶ μὴ ἀμςίπαλξι ἀμθοχπίμημ δὲ ςὴμ θείαμ ὑπακξύει ὡπ γέγοαπςαι

Καὶ μῦμ τηρὶμ Δαμαρκημόπ γε ςὴμ ἐμέογειαμ ποόρυχμεμ ἡ ἐμέογεια τηρὶμ ξὖμ δοαρςικὴ καὶ ξὐριώδηπ ςῆπ τύρεχπ

κίμηριπ Φύριπ ἐμεογηςικὸμ εἰρίμ ἐν ἧπ ἐμέογεια ποόειρι Θεξῦ ςξῦ παμςάμακςξπ

Ὠδή ε΄ νέρςη ςὰ ρύμπαμςα

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ιγμώρκειμ δὲ υοή ἡμᾶπ ππ ἑομημεύξσμ ἔλεγεμ Παῦλξμ Ἰχάμμηπ υοσρξοοήμχμmiddot τοόμημα ρώμαςόπ ἐρςι θάμαςξπ

πμεύμαςξπ δ εἰοήμη καὶ ζχή ἐμεογείαπ ςε τύρεχπ υχοιρμὸμ μὴ πξιξύμεμξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

δὼμ ὁ τιλάμθοχπξπ ςὸ ἀρθεμὲπ ςῆπ τύρεχπ ςμ βοξςμ ξὐ υαοίςαπ παοέυει πάραπ ςξῦ Πμεύμαςξπ ὁ υοσρξλόγξπ τηρίμ

ἵμα μὴ μξμίρῃ ςίπ πξςε υάοιμ εἶμαι ςὴμ τύριμ Θεξῦ ςὴμ ἀποόριςξμ ἅπαρι

Δ

Ν

Γ

Δόνα κξύρχμεμ τάρκξμςξπ ςξῦ Ἰξσρςίμξσ δόγμαςα μάοςσοξπ ὁμξῦ καὶ τιλξρότξσ ὁ ἀπξοοίπςχμ βξσλῆπ ξὐρίαπ ςε ςὴμ

διατξοὰμ καὶ ςξῦ Θεξῦ ἀπξοοίπςει ὕπαονιμ πξίηριμ καὶ ἐμέογειαμ

Καὶ μῦμ ξὸπ καθαοόςηςι ὁ θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ τάρκει ςὴμ ἐμέογειαμmiddot Θεὸπ εἶ ςῇ ἐμεογείᾳ τύριπ ἀυώοιρςξπ εἶ

ἑκάςεοξμ γὰο ἀπεοίγοαπςξμ Διό παμςελπ ἐρςὶ ρατπ ἀπ ἀλλήλχμ ἀυώοιρςα

Ὠδή π΄ Τὴμ θείαμ ςαύςημ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μ λόγξιπ θείξιπ βξᾷ ἡμῖμ ὁ μέγαπ Ἀθαμάριξπmiddot ὡπ ἡ τλόν ἐκ ςξῦ πσοόπ ἐρςι αἰςιαςὸμ ἐν αἰςίξσ γε ξὕςχπ ἐρςὶμ ἐμέογεια

ἐκ ςῆπ τύρεχπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξξῦμςεπ εἶμαι ἐμέογειαμ κςιρςὴ Θεξῦ καὶ τύριπ κςιρςή ἐρςι ὡπ τηρὶ Μάνιμξπmiddot ςὴμ ἐμέογειαμ ἄκςιρςξμ

πιρςεύξμεμ καὶ τύριμ ἄκςιρςξμ ρέβξμεμ

Δόνα ξμίμχπ πᾶρα ἡ ρύμξδξπ τσμξῦρα κακξδόνχμ δσρέβειαμ ςαῦςα ἐτθέγναςξmiddot ἄκςιρςξι μὲμ αἱ ἐμέογειαι κξιμαὶ δὲ ςῆπ

Τοιάδξπ ἀεὶ ὑπάουξσρι

Καὶ μῦμ γμὴ παοθέμε Θεόμσμτε ἡ ςέναρα Θεὸμ ὑπεοξύριξμ ἄμαουξμ ἄκςιρςξμ ςξῦςξμ ἀεὶ καθικέςεσεmiddot οθξδξνίαπ ςοίβξιπ ἡμᾶπ

πξοεύερθαι

Κξμςάκιξμ Ἦυξπ πλβ΄ Τὴμ ὑπὲο ἡμμ ὴμ ὑπὲο ἡμμ πληομ ρξσ ξἰκξμξμίαμ Κύοιε παςέοαπ ρσμήθοξιραπ δξγμαςίραι ἄκςιρςξμ ςὴμ τύριμ ρξσ εἶμαι καὶ

Ν

Ν

Ν

Τ

ἐμέογειαμ τύριμ ξὖραμ ἀμέθεκςξμ μεθεκςήμ δὲ ςὴμ ἐμέογειαμ Καὶ βξμ ςξῖπ ἀγαπρί ρεmiddot ἐγώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Οἶκξπ ήμεοξμ ὁ ξὐοαμὸπ καὶ ἡ γῆ υξοεσέςχραμ Σήμεοξμ ςμ οθξδόνχμ ρσρςήμαςα παμηγσοίζξμςεπ υεῖοαπ κοξςήρχμεμ

Σήμεοξμ ἐμ τχμαῖπ καὶ ἀλλαλαγμξῖπ ςὴμ Τοιάδα πάμςεπ δξνάρχμεμ Αὕςη γὰο ςὰ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ρσρςήμαςα ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ εἰπ ςὴμ Βαριλεύξσραμ πόλιμ ρσμήθοξιρεμ Οἵςιμεπ ρσμελθόμςεπ ςὰ ςξῦ Βαολαὰμ καὶ Λαςίμχμ ἄθεα δόγμαςα καθεῖλξμ Πᾶραμ ςὴμ τλσαοίαμ καὶ ταμςαρίαμ αὐςμ ἀπεδίχναμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ αὐςμ ςῶ πσοὶ παοαδεδχκόςεπ ἀμεθεμάςιραμ Ὅθεμ ξὖμ καὶ ὁ Δερπόςηπ βλέπχμ ἡμᾶπ ςάπ ςξῦ ἁγίξσ Γοηγξοίξσ ςξῦ Παλαμᾶ καὶ οθξδξνίαπ παοαδόρειπ κοαςξῦμςαπ βξᾷ ποὸπ ἡμᾶπmiddot γώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Σςίυξι Παςέοαπ ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ ρέβχ

ςξὺπ ρύμ ςάγμαριμ ἐμμέα υξοξβαςξῦμςαπ ἐμ πόλῳ

Οὐρίᾳ Θεὸπ ἀποόριςξπ ὑπάουχμ ἀκςίρςξιπ κςίρει κξιμχμεῖ ἐμεογείαιπ

ῇ αὐςῇ ἡμέοᾳ ςὴμ μάςημ Οἰκξσμεμικὴμ Σύμξδξμ ἑξοςάζξμεμ ἐμ ᾗ ξἱ θειόςαςξι Παςέοεπ ἐδξγμάςιραμ πεοί ςῆπ ἀκςίρςξσ Οὐ-

ρίαπ καὶ ςμ ἀκςίρςχμ μεογειμ ςξῦ ἐμ Τοιάδι Θεξῦ ἀπεδέναμ-ςξ ςὸμ Ἡρσυαρμὸμ καὶ καςεδίκαραμ ςὰπ αἱοεςικὰπ δξναρίαπ Βαο-λαὰμ ςξῦ Καλαβοξῦ

Συναξάριον

μάςη Οἰκξσμεμικὴ Σύμξδξπ ρσμεκλήθη ἐμ Κχμρςαμςι-μξσπόλει πεοὶ ςὸ ἔςξπ 1351 μΧ ὑπὸ ςξῦ Αὐςξκοάςξοξπ

ςμ Ῥχμαίχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Καμςακξσζημξῦ καὶ ἐδξγμάςιρε πεοὶ ςῆπ ἀκςίρςξσ θείαπ Οὐρίαπ καὶ πεοὶ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ μεο-γειμ ὡπ καὶ πεοὶ ςξῦ Ἡρσυαρμξῦ ὡπ μεθόδξσ κξιμχμίαπ ςξῦ

Σ

Τ

κςιρςξῦ ἀμθοώπξσ μεςὰ ςξῦ Θεξῦ πιταμέρςεοξπ ςμ ρσγκοξςη-ράμςχμ ςὴμ μάςημ Σύμξδξμ Παςέοχμ ἦμ ὁ ἐμ Ἁγίξιπ Παςὴο ἡ-μμ Γοηγόοιξπ ὁ Παλαμᾶπ ξὗςιμξπ ςξῖπ θεξρότξιπ τθέγμαριμ ἐ-περςήοινε ςξὺπ ὅοξσπ αὐςῆπ ἡ Σύμξδξπ ἐμ Τοιάδι Θεόπ Οὐρίᾳ μὲμ ἀποόριςξπ καὶ ἀμέθεκςξπ ὑπάουει πᾶρι ςξῖπ κςιρςξῖπ ςαῖπ ἐ-μεογείαιπ δὲ μεθεκςόπ Οὕςχ καθαίοχμ ἐκ ςμ παθμ ςὴμ καοδί-αμ αὐςξῦ ὁ ἄμθοχπξπ καὶ τχςιζόμεμξπ διὰ ςῆπ ἐογαρίαπ ςμ θεί-χμ ἐμςξλμ ςῆπ μήφεχπ καὶ ςῆπ ἀδιαλείπςξσ ποξρεσυῆπ κξιμχ-μεῖ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ ἐμεογειμ ἀνιξῦςαι ςῆπ θέαπ ςξῦ Ἀκςί-ρςξσ Φχςὸπ ςῆπ Τοιαδικῆπ Θεόςηςξπ μεςέυει ςῆπ θείαπ ζχῆπ καὶ θεξῦςαι καςὰ υάοιμ Ἡ Σύμξδξπ αὕςη καςεδίκαρεμ ὡπ αἱοεςικὸμ Βαολαάμ ςὸμ Καλαβοόμ δξκξῦμςα διὰ ςῆπ διαμξίαπ καὶ τιλξρξτί-απ δσμαςὸμ γμμαι ςὸμ Θεόμ

αῖπ ςμ Ἁγίχμ καὶ Θεξτόοχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ Χοιρςὲ ὁ Θεόπ θεχοξὺπ ἡμᾶπ ςξῦ Ἀκςίρςξσ ἀμάδεινξμ Φχςὸπ καὶ

ρρξμ ςὰπ φσυὰπ ἡμμ Ἀμήμ

Ὠδή ζ΄ Οὐκ ἐλάςοεσραμ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ὸμ Γοηγόοιξμ ςὸμ Νύρρηπ ἀκξσρώμεθα laquoἐμ ἐμεογείᾳ Θεόπ εἷπ καὶ ςῇ τύρει ἐρςί ὡπ ὁ ἄμθοχπξπ ἔογα ποάρρχμ ἐμ ἑμὶ

ςῶ μξεῖ ξὕςχ Κύοιξπ εἷπ ἐρςι κἄμ ἐπξίηρε λόγῳ ἅπαραμ ςὴμ κςίριμraquo

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεότθξγγξπ ςξῦ θεξλόγξσ γλρρα μῦμ ςξῦ Γοηγξοίξσ βόα πεοὶ ξὐρίαπ Θεξῦmiddot ἢ ἄκακξμ ἀθάμαςξμ καὶ ἀμαλλξίχςξμ

ὄμςα ξὐρίᾳ Θεξῦ ςξῦςξ ξὐ μόμξμ ἄςξπξμ καὶ ἀμόηςξμ ἀμθοώπξιπ

Δόνα

ξσθεςμ ἡμᾶπ υοσρξῦπ ςὴμ γλςςαμ τθέγγεςαι πεοὶ ςξῦ Πμεύμαςξπ ςξῦ ρσμαμάουξσ Παςοόπ laquoΠόςε ὕδχο αὐςὸ

καλεῖ πόςε δὲ πῦο ἢ Γοατή Τὴμ ἐμέογειαμ δεικμῦρα ξὐ ςὴμ τύριμ γε μὴ μιᾶπ ξὔρηπ ἐμ Θεῶ γάοraquo

Τ

Τ

Ν

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

καςάληπςξπ ἀμθοώπξιπ ἀμεομήμεσςξπ ἁγμὴ καὶ ἄτοαρςξπ ἡ ςξῦ δερπόςξσ ἐκ ρξῦ παμάμχμξπ γέμμηριπ μὴ

διαλείπξμςξπ ςξῦ Παςοὸπ αὐςξῦ ςὸμ κόλπξμ ςὸμ ἀΐδιξμ ὡπ Θεὸπ ὤμ ποὸ αἰώμχμ

Ὠδὴ η΄ Παῖδαπ εὐαγεῖπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

οξμξηςικήμ ἐπξπςικήμ ςε ρημαίμει ἡ ςῆπ θεόςηςξπ ὄμξμα ὡπ μέγαπ τηρίμ πάμρξτξπ Βαρίλειξπ ςασςόςηπ ἐμεογείαπ

δὲ Παςοὸπ καὶ Πμεύμαςξπ Υἱξῦ δὲ ςὸ ςῆπ τύρεχπ θείαπ ἀπαοάλλακςξμ δεικμύει ἥμ πίρςει ποξρκσμξῦμεμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ διδάρκει laquoἩ Θεὸπ ποξρηγξοία πᾶρι ποόδηλξμ ἐμεογηςική ἐρςι παοίρςηριμ ξὐ τύρει Θεξῦ

ςαύςημ γὰο ἀδύμαςξμ γμμαι ξὐδεὶπ πώπξςε ἀλλὰ ςὴμ θεχοηςικὴμ αὐςξῦ ἐμέογειαμ παοίρςηριμ ἡμῖμ ςὸ Θεὸπ δηλξῖ ςξῖπ πᾶριraquo

Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον

ατπ Διξμύριξπ διδάρκει ὁ μέγαπ Ἀθημμ ςὸ θεὸπ ὄμξμα ρημαίμει ξὐ ςὴμ τύριμ γε αὕςη γὰο ἀκαςάληπςόπ ἐρςι καὶ

ἀμώμσμξπ ἀλλ ἐκ ςῆπ θεχοηςικῆπ Αὐςξῦ ἐμεογείαπ Θεὸπ εἴοηςαι ὄμςχπmiddot ὅμ ὑπεοσφξῦμεμ εἰπ πάμςαπ ςξὺπ αἰμαπ

Καί μῦμ ξῖπ λέγξσρι κςίρςημ εἶμαι ςὴμ υάοιμ ςὴμ θείαμ διrsquo ἧπ ἡμεῖπ θεξύμεθα Μάνιμξπ τηρὶμ αὐςξῖπmiddot ἡ υάοιπ εἰ καὶ ἀπόλασριμ

παοέυει ςξῖπ μεςέυξσρι αὐςῆπ ἡ θεία ρατπ ἀλλὰ μέμει ἀκαςάληπςξπ πᾶρι ἀγέμμηςξπ ὡπ ξὖρα ἔυει ςὴμ ἀπειοίαμ

Ὠδὴ θ΄ Ἅπαπ γηγεμήπ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ λξπ τχςιρμξῦ ὤμ ὁ Διξμύριξπ τηρὶμ ἡμῖμ ἀληθπmiddot καθ ὅρξμ ὑπεοέυξσρι ςμ μὴ ὄμςχμ ςὰ ὄμςα ἅγια ἢ κύοια

Π

Σ

Τ

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

Δόνα κξύρχμεμ τάρκξμςξπ ςξῦ Ἰξσρςίμξσ δόγμαςα μάοςσοξπ ὁμξῦ καὶ τιλξρότξσ ὁ ἀπξοοίπςχμ βξσλῆπ ξὐρίαπ ςε ςὴμ

διατξοὰμ καὶ ςξῦ Θεξῦ ἀπξοοίπςει ὕπαονιμ πξίηριμ καὶ ἐμέογειαμ

Καὶ μῦμ ξὸπ καθαοόςηςι ὁ θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ τάρκει ςὴμ ἐμέογειαμmiddot Θεὸπ εἶ ςῇ ἐμεογείᾳ τύριπ ἀυώοιρςξπ εἶ

ἑκάςεοξμ γὰο ἀπεοίγοαπςξμ Διό παμςελπ ἐρςὶ ρατπ ἀπ ἀλλήλχμ ἀυώοιρςα

Ὠδή π΄ Τὴμ θείαμ ςαύςημ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

μ λόγξιπ θείξιπ βξᾷ ἡμῖμ ὁ μέγαπ Ἀθαμάριξπmiddot ὡπ ἡ τλόν ἐκ ςξῦ πσοόπ ἐρςι αἰςιαςὸμ ἐν αἰςίξσ γε ξὕςχπ ἐρςὶμ ἐμέογεια

ἐκ ςῆπ τύρεχπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ξξῦμςεπ εἶμαι ἐμέογειαμ κςιρςὴ Θεξῦ καὶ τύριπ κςιρςή ἐρςι ὡπ τηρὶ Μάνιμξπmiddot ςὴμ ἐμέογειαμ ἄκςιρςξμ

πιρςεύξμεμ καὶ τύριμ ἄκςιρςξμ ρέβξμεμ

Δόνα ξμίμχπ πᾶρα ἡ ρύμξδξπ τσμξῦρα κακξδόνχμ δσρέβειαμ ςαῦςα ἐτθέγναςξmiddot ἄκςιρςξι μὲμ αἱ ἐμέογειαι κξιμαὶ δὲ ςῆπ

Τοιάδξπ ἀεὶ ὑπάουξσρι

Καὶ μῦμ γμὴ παοθέμε Θεόμσμτε ἡ ςέναρα Θεὸμ ὑπεοξύριξμ ἄμαουξμ ἄκςιρςξμ ςξῦςξμ ἀεὶ καθικέςεσεmiddot οθξδξνίαπ ςοίβξιπ ἡμᾶπ

πξοεύερθαι

Κξμςάκιξμ Ἦυξπ πλβ΄ Τὴμ ὑπὲο ἡμμ ὴμ ὑπὲο ἡμμ πληομ ρξσ ξἰκξμξμίαμ Κύοιε παςέοαπ ρσμήθοξιραπ δξγμαςίραι ἄκςιρςξμ ςὴμ τύριμ ρξσ εἶμαι καὶ

Ν

Ν

Ν

Τ

ἐμέογειαμ τύριμ ξὖραμ ἀμέθεκςξμ μεθεκςήμ δὲ ςὴμ ἐμέογειαμ Καὶ βξμ ςξῖπ ἀγαπρί ρεmiddot ἐγώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Οἶκξπ ήμεοξμ ὁ ξὐοαμὸπ καὶ ἡ γῆ υξοεσέςχραμ Σήμεοξμ ςμ οθξδόνχμ ρσρςήμαςα παμηγσοίζξμςεπ υεῖοαπ κοξςήρχμεμ

Σήμεοξμ ἐμ τχμαῖπ καὶ ἀλλαλαγμξῖπ ςὴμ Τοιάδα πάμςεπ δξνάρχμεμ Αὕςη γὰο ςὰ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ρσρςήμαςα ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ εἰπ ςὴμ Βαριλεύξσραμ πόλιμ ρσμήθοξιρεμ Οἵςιμεπ ρσμελθόμςεπ ςὰ ςξῦ Βαολαὰμ καὶ Λαςίμχμ ἄθεα δόγμαςα καθεῖλξμ Πᾶραμ ςὴμ τλσαοίαμ καὶ ταμςαρίαμ αὐςμ ἀπεδίχναμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ αὐςμ ςῶ πσοὶ παοαδεδχκόςεπ ἀμεθεμάςιραμ Ὅθεμ ξὖμ καὶ ὁ Δερπόςηπ βλέπχμ ἡμᾶπ ςάπ ςξῦ ἁγίξσ Γοηγξοίξσ ςξῦ Παλαμᾶ καὶ οθξδξνίαπ παοαδόρειπ κοαςξῦμςαπ βξᾷ ποὸπ ἡμᾶπmiddot γώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Σςίυξι Παςέοαπ ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ ρέβχ

ςξὺπ ρύμ ςάγμαριμ ἐμμέα υξοξβαςξῦμςαπ ἐμ πόλῳ

Οὐρίᾳ Θεὸπ ἀποόριςξπ ὑπάουχμ ἀκςίρςξιπ κςίρει κξιμχμεῖ ἐμεογείαιπ

ῇ αὐςῇ ἡμέοᾳ ςὴμ μάςημ Οἰκξσμεμικὴμ Σύμξδξμ ἑξοςάζξμεμ ἐμ ᾗ ξἱ θειόςαςξι Παςέοεπ ἐδξγμάςιραμ πεοί ςῆπ ἀκςίρςξσ Οὐ-

ρίαπ καὶ ςμ ἀκςίρςχμ μεογειμ ςξῦ ἐμ Τοιάδι Θεξῦ ἀπεδέναμ-ςξ ςὸμ Ἡρσυαρμὸμ καὶ καςεδίκαραμ ςὰπ αἱοεςικὰπ δξναρίαπ Βαο-λαὰμ ςξῦ Καλαβοξῦ

Συναξάριον

μάςη Οἰκξσμεμικὴ Σύμξδξπ ρσμεκλήθη ἐμ Κχμρςαμςι-μξσπόλει πεοὶ ςὸ ἔςξπ 1351 μΧ ὑπὸ ςξῦ Αὐςξκοάςξοξπ

ςμ Ῥχμαίχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Καμςακξσζημξῦ καὶ ἐδξγμάςιρε πεοὶ ςῆπ ἀκςίρςξσ θείαπ Οὐρίαπ καὶ πεοὶ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ μεο-γειμ ὡπ καὶ πεοὶ ςξῦ Ἡρσυαρμξῦ ὡπ μεθόδξσ κξιμχμίαπ ςξῦ

Σ

Τ

κςιρςξῦ ἀμθοώπξσ μεςὰ ςξῦ Θεξῦ πιταμέρςεοξπ ςμ ρσγκοξςη-ράμςχμ ςὴμ μάςημ Σύμξδξμ Παςέοχμ ἦμ ὁ ἐμ Ἁγίξιπ Παςὴο ἡ-μμ Γοηγόοιξπ ὁ Παλαμᾶπ ξὗςιμξπ ςξῖπ θεξρότξιπ τθέγμαριμ ἐ-περςήοινε ςξὺπ ὅοξσπ αὐςῆπ ἡ Σύμξδξπ ἐμ Τοιάδι Θεόπ Οὐρίᾳ μὲμ ἀποόριςξπ καὶ ἀμέθεκςξπ ὑπάουει πᾶρι ςξῖπ κςιρςξῖπ ςαῖπ ἐ-μεογείαιπ δὲ μεθεκςόπ Οὕςχ καθαίοχμ ἐκ ςμ παθμ ςὴμ καοδί-αμ αὐςξῦ ὁ ἄμθοχπξπ καὶ τχςιζόμεμξπ διὰ ςῆπ ἐογαρίαπ ςμ θεί-χμ ἐμςξλμ ςῆπ μήφεχπ καὶ ςῆπ ἀδιαλείπςξσ ποξρεσυῆπ κξιμχ-μεῖ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ ἐμεογειμ ἀνιξῦςαι ςῆπ θέαπ ςξῦ Ἀκςί-ρςξσ Φχςὸπ ςῆπ Τοιαδικῆπ Θεόςηςξπ μεςέυει ςῆπ θείαπ ζχῆπ καὶ θεξῦςαι καςὰ υάοιμ Ἡ Σύμξδξπ αὕςη καςεδίκαρεμ ὡπ αἱοεςικὸμ Βαολαάμ ςὸμ Καλαβοόμ δξκξῦμςα διὰ ςῆπ διαμξίαπ καὶ τιλξρξτί-απ δσμαςὸμ γμμαι ςὸμ Θεόμ

αῖπ ςμ Ἁγίχμ καὶ Θεξτόοχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ Χοιρςὲ ὁ Θεόπ θεχοξὺπ ἡμᾶπ ςξῦ Ἀκςίρςξσ ἀμάδεινξμ Φχςὸπ καὶ

ρρξμ ςὰπ φσυὰπ ἡμμ Ἀμήμ

Ὠδή ζ΄ Οὐκ ἐλάςοεσραμ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ὸμ Γοηγόοιξμ ςὸμ Νύρρηπ ἀκξσρώμεθα laquoἐμ ἐμεογείᾳ Θεόπ εἷπ καὶ ςῇ τύρει ἐρςί ὡπ ὁ ἄμθοχπξπ ἔογα ποάρρχμ ἐμ ἑμὶ

ςῶ μξεῖ ξὕςχ Κύοιξπ εἷπ ἐρςι κἄμ ἐπξίηρε λόγῳ ἅπαραμ ςὴμ κςίριμraquo

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεότθξγγξπ ςξῦ θεξλόγξσ γλρρα μῦμ ςξῦ Γοηγξοίξσ βόα πεοὶ ξὐρίαπ Θεξῦmiddot ἢ ἄκακξμ ἀθάμαςξμ καὶ ἀμαλλξίχςξμ

ὄμςα ξὐρίᾳ Θεξῦ ςξῦςξ ξὐ μόμξμ ἄςξπξμ καὶ ἀμόηςξμ ἀμθοώπξιπ

Δόνα

ξσθεςμ ἡμᾶπ υοσρξῦπ ςὴμ γλςςαμ τθέγγεςαι πεοὶ ςξῦ Πμεύμαςξπ ςξῦ ρσμαμάουξσ Παςοόπ laquoΠόςε ὕδχο αὐςὸ

καλεῖ πόςε δὲ πῦο ἢ Γοατή Τὴμ ἐμέογειαμ δεικμῦρα ξὐ ςὴμ τύριμ γε μὴ μιᾶπ ξὔρηπ ἐμ Θεῶ γάοraquo

Τ

Τ

Ν

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

καςάληπςξπ ἀμθοώπξιπ ἀμεομήμεσςξπ ἁγμὴ καὶ ἄτοαρςξπ ἡ ςξῦ δερπόςξσ ἐκ ρξῦ παμάμχμξπ γέμμηριπ μὴ

διαλείπξμςξπ ςξῦ Παςοὸπ αὐςξῦ ςὸμ κόλπξμ ςὸμ ἀΐδιξμ ὡπ Θεὸπ ὤμ ποὸ αἰώμχμ

Ὠδὴ η΄ Παῖδαπ εὐαγεῖπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

οξμξηςικήμ ἐπξπςικήμ ςε ρημαίμει ἡ ςῆπ θεόςηςξπ ὄμξμα ὡπ μέγαπ τηρίμ πάμρξτξπ Βαρίλειξπ ςασςόςηπ ἐμεογείαπ

δὲ Παςοὸπ καὶ Πμεύμαςξπ Υἱξῦ δὲ ςὸ ςῆπ τύρεχπ θείαπ ἀπαοάλλακςξμ δεικμύει ἥμ πίρςει ποξρκσμξῦμεμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ διδάρκει laquoἩ Θεὸπ ποξρηγξοία πᾶρι ποόδηλξμ ἐμεογηςική ἐρςι παοίρςηριμ ξὐ τύρει Θεξῦ

ςαύςημ γὰο ἀδύμαςξμ γμμαι ξὐδεὶπ πώπξςε ἀλλὰ ςὴμ θεχοηςικὴμ αὐςξῦ ἐμέογειαμ παοίρςηριμ ἡμῖμ ςὸ Θεὸπ δηλξῖ ςξῖπ πᾶριraquo

Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον

ατπ Διξμύριξπ διδάρκει ὁ μέγαπ Ἀθημμ ςὸ θεὸπ ὄμξμα ρημαίμει ξὐ ςὴμ τύριμ γε αὕςη γὰο ἀκαςάληπςόπ ἐρςι καὶ

ἀμώμσμξπ ἀλλ ἐκ ςῆπ θεχοηςικῆπ Αὐςξῦ ἐμεογείαπ Θεὸπ εἴοηςαι ὄμςχπmiddot ὅμ ὑπεοσφξῦμεμ εἰπ πάμςαπ ςξὺπ αἰμαπ

Καί μῦμ ξῖπ λέγξσρι κςίρςημ εἶμαι ςὴμ υάοιμ ςὴμ θείαμ διrsquo ἧπ ἡμεῖπ θεξύμεθα Μάνιμξπ τηρὶμ αὐςξῖπmiddot ἡ υάοιπ εἰ καὶ ἀπόλασριμ

παοέυει ςξῖπ μεςέυξσρι αὐςῆπ ἡ θεία ρατπ ἀλλὰ μέμει ἀκαςάληπςξπ πᾶρι ἀγέμμηςξπ ὡπ ξὖρα ἔυει ςὴμ ἀπειοίαμ

Ὠδὴ θ΄ Ἅπαπ γηγεμήπ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ λξπ τχςιρμξῦ ὤμ ὁ Διξμύριξπ τηρὶμ ἡμῖμ ἀληθπmiddot καθ ὅρξμ ὑπεοέυξσρι ςμ μὴ ὄμςχμ ςὰ ὄμςα ἅγια ἢ κύοια

Π

Σ

Τ

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

ἐμέογειαμ τύριμ ξὖραμ ἀμέθεκςξμ μεθεκςήμ δὲ ςὴμ ἐμέογειαμ Καὶ βξμ ςξῖπ ἀγαπρί ρεmiddot ἐγώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Οἶκξπ ήμεοξμ ὁ ξὐοαμὸπ καὶ ἡ γῆ υξοεσέςχραμ Σήμεοξμ ςμ οθξδόνχμ ρσρςήμαςα παμηγσοίζξμςεπ υεῖοαπ κοξςήρχμεμ

Σήμεοξμ ἐμ τχμαῖπ καὶ ἀλλαλαγμξῖπ ςὴμ Τοιάδα πάμςεπ δξνάρχμεμ Αὕςη γὰο ςὰ ςμ θεξτόοχμ Παςέοχμ ρσρςήμαςα ἐκ πάρηπ ςῆπ ξἰκξσμέμηπ εἰπ ςὴμ Βαριλεύξσραμ πόλιμ ρσμήθοξιρεμ Οἵςιμεπ ρσμελθόμςεπ ςὰ ςξῦ Βαολαὰμ καὶ Λαςίμχμ ἄθεα δόγμαςα καθεῖλξμ Πᾶραμ ςὴμ τλσαοίαμ καὶ ταμςαρίαμ αὐςμ ἀπεδίχναμ καὶ πᾶραμ πλάμημ καὶ αἵοεριμ αὐςμ ςῶ πσοὶ παοαδεδχκόςεπ ἀμεθεμάςιραμ Ὅθεμ ξὖμ καὶ ὁ Δερπόςηπ βλέπχμ ἡμᾶπ ςάπ ςξῦ ἁγίξσ Γοηγξοίξσ ςξῦ Παλαμᾶ καὶ οθξδξνίαπ παοαδόρειπ κοαςξῦμςαπ βξᾷ ποὸπ ἡμᾶπmiddot γώ εἰμι μεθ ὑμμ καὶ ξὐδεὶπ καθ ὑμμ

Σςίυξι Παςέοαπ ςῆπ ἐμάςηπ ρσμόδξσ ρέβχ

ςξὺπ ρύμ ςάγμαριμ ἐμμέα υξοξβαςξῦμςαπ ἐμ πόλῳ

Οὐρίᾳ Θεὸπ ἀποόριςξπ ὑπάουχμ ἀκςίρςξιπ κςίρει κξιμχμεῖ ἐμεογείαιπ

ῇ αὐςῇ ἡμέοᾳ ςὴμ μάςημ Οἰκξσμεμικὴμ Σύμξδξμ ἑξοςάζξμεμ ἐμ ᾗ ξἱ θειόςαςξι Παςέοεπ ἐδξγμάςιραμ πεοί ςῆπ ἀκςίρςξσ Οὐ-

ρίαπ καὶ ςμ ἀκςίρςχμ μεογειμ ςξῦ ἐμ Τοιάδι Θεξῦ ἀπεδέναμ-ςξ ςὸμ Ἡρσυαρμὸμ καὶ καςεδίκαραμ ςὰπ αἱοεςικὰπ δξναρίαπ Βαο-λαὰμ ςξῦ Καλαβοξῦ

Συναξάριον

μάςη Οἰκξσμεμικὴ Σύμξδξπ ρσμεκλήθη ἐμ Κχμρςαμςι-μξσπόλει πεοὶ ςὸ ἔςξπ 1351 μΧ ὑπὸ ςξῦ Αὐςξκοάςξοξπ

ςμ Ῥχμαίχμ Ἰχάμμξσ ςξῦ Καμςακξσζημξῦ καὶ ἐδξγμάςιρε πεοὶ ςῆπ ἀκςίρςξσ θείαπ Οὐρίαπ καὶ πεοὶ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ μεο-γειμ ὡπ καὶ πεοὶ ςξῦ Ἡρσυαρμξῦ ὡπ μεθόδξσ κξιμχμίαπ ςξῦ

Σ

Τ

κςιρςξῦ ἀμθοώπξσ μεςὰ ςξῦ Θεξῦ πιταμέρςεοξπ ςμ ρσγκοξςη-ράμςχμ ςὴμ μάςημ Σύμξδξμ Παςέοχμ ἦμ ὁ ἐμ Ἁγίξιπ Παςὴο ἡ-μμ Γοηγόοιξπ ὁ Παλαμᾶπ ξὗςιμξπ ςξῖπ θεξρότξιπ τθέγμαριμ ἐ-περςήοινε ςξὺπ ὅοξσπ αὐςῆπ ἡ Σύμξδξπ ἐμ Τοιάδι Θεόπ Οὐρίᾳ μὲμ ἀποόριςξπ καὶ ἀμέθεκςξπ ὑπάουει πᾶρι ςξῖπ κςιρςξῖπ ςαῖπ ἐ-μεογείαιπ δὲ μεθεκςόπ Οὕςχ καθαίοχμ ἐκ ςμ παθμ ςὴμ καοδί-αμ αὐςξῦ ὁ ἄμθοχπξπ καὶ τχςιζόμεμξπ διὰ ςῆπ ἐογαρίαπ ςμ θεί-χμ ἐμςξλμ ςῆπ μήφεχπ καὶ ςῆπ ἀδιαλείπςξσ ποξρεσυῆπ κξιμχ-μεῖ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ ἐμεογειμ ἀνιξῦςαι ςῆπ θέαπ ςξῦ Ἀκςί-ρςξσ Φχςὸπ ςῆπ Τοιαδικῆπ Θεόςηςξπ μεςέυει ςῆπ θείαπ ζχῆπ καὶ θεξῦςαι καςὰ υάοιμ Ἡ Σύμξδξπ αὕςη καςεδίκαρεμ ὡπ αἱοεςικὸμ Βαολαάμ ςὸμ Καλαβοόμ δξκξῦμςα διὰ ςῆπ διαμξίαπ καὶ τιλξρξτί-απ δσμαςὸμ γμμαι ςὸμ Θεόμ

αῖπ ςμ Ἁγίχμ καὶ Θεξτόοχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ Χοιρςὲ ὁ Θεόπ θεχοξὺπ ἡμᾶπ ςξῦ Ἀκςίρςξσ ἀμάδεινξμ Φχςὸπ καὶ

ρρξμ ςὰπ φσυὰπ ἡμμ Ἀμήμ

Ὠδή ζ΄ Οὐκ ἐλάςοεσραμ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ὸμ Γοηγόοιξμ ςὸμ Νύρρηπ ἀκξσρώμεθα laquoἐμ ἐμεογείᾳ Θεόπ εἷπ καὶ ςῇ τύρει ἐρςί ὡπ ὁ ἄμθοχπξπ ἔογα ποάρρχμ ἐμ ἑμὶ

ςῶ μξεῖ ξὕςχ Κύοιξπ εἷπ ἐρςι κἄμ ἐπξίηρε λόγῳ ἅπαραμ ςὴμ κςίριμraquo

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεότθξγγξπ ςξῦ θεξλόγξσ γλρρα μῦμ ςξῦ Γοηγξοίξσ βόα πεοὶ ξὐρίαπ Θεξῦmiddot ἢ ἄκακξμ ἀθάμαςξμ καὶ ἀμαλλξίχςξμ

ὄμςα ξὐρίᾳ Θεξῦ ςξῦςξ ξὐ μόμξμ ἄςξπξμ καὶ ἀμόηςξμ ἀμθοώπξιπ

Δόνα

ξσθεςμ ἡμᾶπ υοσρξῦπ ςὴμ γλςςαμ τθέγγεςαι πεοὶ ςξῦ Πμεύμαςξπ ςξῦ ρσμαμάουξσ Παςοόπ laquoΠόςε ὕδχο αὐςὸ

καλεῖ πόςε δὲ πῦο ἢ Γοατή Τὴμ ἐμέογειαμ δεικμῦρα ξὐ ςὴμ τύριμ γε μὴ μιᾶπ ξὔρηπ ἐμ Θεῶ γάοraquo

Τ

Τ

Ν

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

καςάληπςξπ ἀμθοώπξιπ ἀμεομήμεσςξπ ἁγμὴ καὶ ἄτοαρςξπ ἡ ςξῦ δερπόςξσ ἐκ ρξῦ παμάμχμξπ γέμμηριπ μὴ

διαλείπξμςξπ ςξῦ Παςοὸπ αὐςξῦ ςὸμ κόλπξμ ςὸμ ἀΐδιξμ ὡπ Θεὸπ ὤμ ποὸ αἰώμχμ

Ὠδὴ η΄ Παῖδαπ εὐαγεῖπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

οξμξηςικήμ ἐπξπςικήμ ςε ρημαίμει ἡ ςῆπ θεόςηςξπ ὄμξμα ὡπ μέγαπ τηρίμ πάμρξτξπ Βαρίλειξπ ςασςόςηπ ἐμεογείαπ

δὲ Παςοὸπ καὶ Πμεύμαςξπ Υἱξῦ δὲ ςὸ ςῆπ τύρεχπ θείαπ ἀπαοάλλακςξμ δεικμύει ἥμ πίρςει ποξρκσμξῦμεμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ διδάρκει laquoἩ Θεὸπ ποξρηγξοία πᾶρι ποόδηλξμ ἐμεογηςική ἐρςι παοίρςηριμ ξὐ τύρει Θεξῦ

ςαύςημ γὰο ἀδύμαςξμ γμμαι ξὐδεὶπ πώπξςε ἀλλὰ ςὴμ θεχοηςικὴμ αὐςξῦ ἐμέογειαμ παοίρςηριμ ἡμῖμ ςὸ Θεὸπ δηλξῖ ςξῖπ πᾶριraquo

Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον

ατπ Διξμύριξπ διδάρκει ὁ μέγαπ Ἀθημμ ςὸ θεὸπ ὄμξμα ρημαίμει ξὐ ςὴμ τύριμ γε αὕςη γὰο ἀκαςάληπςόπ ἐρςι καὶ

ἀμώμσμξπ ἀλλ ἐκ ςῆπ θεχοηςικῆπ Αὐςξῦ ἐμεογείαπ Θεὸπ εἴοηςαι ὄμςχπmiddot ὅμ ὑπεοσφξῦμεμ εἰπ πάμςαπ ςξὺπ αἰμαπ

Καί μῦμ ξῖπ λέγξσρι κςίρςημ εἶμαι ςὴμ υάοιμ ςὴμ θείαμ διrsquo ἧπ ἡμεῖπ θεξύμεθα Μάνιμξπ τηρὶμ αὐςξῖπmiddot ἡ υάοιπ εἰ καὶ ἀπόλασριμ

παοέυει ςξῖπ μεςέυξσρι αὐςῆπ ἡ θεία ρατπ ἀλλὰ μέμει ἀκαςάληπςξπ πᾶρι ἀγέμμηςξπ ὡπ ξὖρα ἔυει ςὴμ ἀπειοίαμ

Ὠδὴ θ΄ Ἅπαπ γηγεμήπ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ λξπ τχςιρμξῦ ὤμ ὁ Διξμύριξπ τηρὶμ ἡμῖμ ἀληθπmiddot καθ ὅρξμ ὑπεοέυξσρι ςμ μὴ ὄμςχμ ςὰ ὄμςα ἅγια ἢ κύοια

Π

Σ

Τ

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

κςιρςξῦ ἀμθοώπξσ μεςὰ ςξῦ Θεξῦ πιταμέρςεοξπ ςμ ρσγκοξςη-ράμςχμ ςὴμ μάςημ Σύμξδξμ Παςέοχμ ἦμ ὁ ἐμ Ἁγίξιπ Παςὴο ἡ-μμ Γοηγόοιξπ ὁ Παλαμᾶπ ξὗςιμξπ ςξῖπ θεξρότξιπ τθέγμαριμ ἐ-περςήοινε ςξὺπ ὅοξσπ αὐςῆπ ἡ Σύμξδξπ ἐμ Τοιάδι Θεόπ Οὐρίᾳ μὲμ ἀποόριςξπ καὶ ἀμέθεκςξπ ὑπάουει πᾶρι ςξῖπ κςιρςξῖπ ςαῖπ ἐ-μεογείαιπ δὲ μεθεκςόπ Οὕςχ καθαίοχμ ἐκ ςμ παθμ ςὴμ καοδί-αμ αὐςξῦ ὁ ἄμθοχπξπ καὶ τχςιζόμεμξπ διὰ ςῆπ ἐογαρίαπ ςμ θεί-χμ ἐμςξλμ ςῆπ μήφεχπ καὶ ςῆπ ἀδιαλείπςξσ ποξρεσυῆπ κξιμχ-μεῖ ςμ ἀκςίρςχμ θείχμ ἐμεογειμ ἀνιξῦςαι ςῆπ θέαπ ςξῦ Ἀκςί-ρςξσ Φχςὸπ ςῆπ Τοιαδικῆπ Θεόςηςξπ μεςέυει ςῆπ θείαπ ζχῆπ καὶ θεξῦςαι καςὰ υάοιμ Ἡ Σύμξδξπ αὕςη καςεδίκαρεμ ὡπ αἱοεςικὸμ Βαολαάμ ςὸμ Καλαβοόμ δξκξῦμςα διὰ ςῆπ διαμξίαπ καὶ τιλξρξτί-απ δσμαςὸμ γμμαι ςὸμ Θεόμ

αῖπ ςμ Ἁγίχμ καὶ Θεξτόοχμ Παςέοχμ ποερβείαιπ Χοιρςὲ ὁ Θεόπ θεχοξὺπ ἡμᾶπ ςξῦ Ἀκςίρςξσ ἀμάδεινξμ Φχςὸπ καὶ

ρρξμ ςὰπ φσυὰπ ἡμμ Ἀμήμ

Ὠδή ζ΄ Οὐκ ἐλάςοεσραμ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ ὸμ Γοηγόοιξμ ςὸμ Νύρρηπ ἀκξσρώμεθα laquoἐμ ἐμεογείᾳ Θεόπ εἷπ καὶ ςῇ τύρει ἐρςί ὡπ ὁ ἄμθοχπξπ ἔογα ποάρρχμ ἐμ ἑμὶ

ςῶ μξεῖ ξὕςχ Κύοιξπ εἷπ ἐρςι κἄμ ἐπξίηρε λόγῳ ἅπαραμ ςὴμ κςίριμraquo

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεότθξγγξπ ςξῦ θεξλόγξσ γλρρα μῦμ ςξῦ Γοηγξοίξσ βόα πεοὶ ξὐρίαπ Θεξῦmiddot ἢ ἄκακξμ ἀθάμαςξμ καὶ ἀμαλλξίχςξμ

ὄμςα ξὐρίᾳ Θεξῦ ςξῦςξ ξὐ μόμξμ ἄςξπξμ καὶ ἀμόηςξμ ἀμθοώπξιπ

Δόνα

ξσθεςμ ἡμᾶπ υοσρξῦπ ςὴμ γλςςαμ τθέγγεςαι πεοὶ ςξῦ Πμεύμαςξπ ςξῦ ρσμαμάουξσ Παςοόπ laquoΠόςε ὕδχο αὐςὸ

καλεῖ πόςε δὲ πῦο ἢ Γοατή Τὴμ ἐμέογειαμ δεικμῦρα ξὐ ςὴμ τύριμ γε μὴ μιᾶπ ξὔρηπ ἐμ Θεῶ γάοraquo

Τ

Τ

Ν

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

καςάληπςξπ ἀμθοώπξιπ ἀμεομήμεσςξπ ἁγμὴ καὶ ἄτοαρςξπ ἡ ςξῦ δερπόςξσ ἐκ ρξῦ παμάμχμξπ γέμμηριπ μὴ

διαλείπξμςξπ ςξῦ Παςοὸπ αὐςξῦ ςὸμ κόλπξμ ςὸμ ἀΐδιξμ ὡπ Θεὸπ ὤμ ποὸ αἰώμχμ

Ὠδὴ η΄ Παῖδαπ εὐαγεῖπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

οξμξηςικήμ ἐπξπςικήμ ςε ρημαίμει ἡ ςῆπ θεόςηςξπ ὄμξμα ὡπ μέγαπ τηρίμ πάμρξτξπ Βαρίλειξπ ςασςόςηπ ἐμεογείαπ

δὲ Παςοὸπ καὶ Πμεύμαςξπ Υἱξῦ δὲ ςὸ ςῆπ τύρεχπ θείαπ ἀπαοάλλακςξμ δεικμύει ἥμ πίρςει ποξρκσμξῦμεμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ διδάρκει laquoἩ Θεὸπ ποξρηγξοία πᾶρι ποόδηλξμ ἐμεογηςική ἐρςι παοίρςηριμ ξὐ τύρει Θεξῦ

ςαύςημ γὰο ἀδύμαςξμ γμμαι ξὐδεὶπ πώπξςε ἀλλὰ ςὴμ θεχοηςικὴμ αὐςξῦ ἐμέογειαμ παοίρςηριμ ἡμῖμ ςὸ Θεὸπ δηλξῖ ςξῖπ πᾶριraquo

Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον

ατπ Διξμύριξπ διδάρκει ὁ μέγαπ Ἀθημμ ςὸ θεὸπ ὄμξμα ρημαίμει ξὐ ςὴμ τύριμ γε αὕςη γὰο ἀκαςάληπςόπ ἐρςι καὶ

ἀμώμσμξπ ἀλλ ἐκ ςῆπ θεχοηςικῆπ Αὐςξῦ ἐμεογείαπ Θεὸπ εἴοηςαι ὄμςχπmiddot ὅμ ὑπεοσφξῦμεμ εἰπ πάμςαπ ςξὺπ αἰμαπ

Καί μῦμ ξῖπ λέγξσρι κςίρςημ εἶμαι ςὴμ υάοιμ ςὴμ θείαμ διrsquo ἧπ ἡμεῖπ θεξύμεθα Μάνιμξπ τηρὶμ αὐςξῖπmiddot ἡ υάοιπ εἰ καὶ ἀπόλασριμ

παοέυει ςξῖπ μεςέυξσρι αὐςῆπ ἡ θεία ρατπ ἀλλὰ μέμει ἀκαςάληπςξπ πᾶρι ἀγέμμηςξπ ὡπ ξὖρα ἔυει ςὴμ ἀπειοίαμ

Ὠδὴ θ΄ Ἅπαπ γηγεμήπ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ λξπ τχςιρμξῦ ὤμ ὁ Διξμύριξπ τηρὶμ ἡμῖμ ἀληθπmiddot καθ ὅρξμ ὑπεοέυξσρι ςμ μὴ ὄμςχμ ςὰ ὄμςα ἅγια ἢ κύοια

Π

Σ

Τ

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

Καὶ μῦμ Θεξςξκίξμ

καςάληπςξπ ἀμθοώπξιπ ἀμεομήμεσςξπ ἁγμὴ καὶ ἄτοαρςξπ ἡ ςξῦ δερπόςξσ ἐκ ρξῦ παμάμχμξπ γέμμηριπ μὴ

διαλείπξμςξπ ςξῦ Παςοὸπ αὐςξῦ ςὸμ κόλπξμ ςὸμ ἀΐδιξμ ὡπ Θεὸπ ὤμ ποὸ αἰώμχμ

Ὠδὴ η΄ Παῖδαπ εὐαγεῖπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

οξμξηςικήμ ἐπξπςικήμ ςε ρημαίμει ἡ ςῆπ θεόςηςξπ ὄμξμα ὡπ μέγαπ τηρίμ πάμρξτξπ Βαρίλειξπ ςασςόςηπ ἐμεογείαπ

δὲ Παςοὸπ καὶ Πμεύμαςξπ Υἱξῦ δὲ ςὸ ςῆπ τύρεχπ θείαπ ἀπαοάλλακςξμ δεικμύει ἥμ πίρςει ποξρκσμξῦμεμ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

θεῖξπ Ἀμαρςάριξπ διδάρκει laquoἩ Θεὸπ ποξρηγξοία πᾶρι ποόδηλξμ ἐμεογηςική ἐρςι παοίρςηριμ ξὐ τύρει Θεξῦ

ςαύςημ γὰο ἀδύμαςξμ γμμαι ξὐδεὶπ πώπξςε ἀλλὰ ςὴμ θεχοηςικὴμ αὐςξῦ ἐμέογειαμ παοίρςηριμ ἡμῖμ ςὸ Θεὸπ δηλξῖ ςξῖπ πᾶριraquo

Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον

ατπ Διξμύριξπ διδάρκει ὁ μέγαπ Ἀθημμ ςὸ θεὸπ ὄμξμα ρημαίμει ξὐ ςὴμ τύριμ γε αὕςη γὰο ἀκαςάληπςόπ ἐρςι καὶ

ἀμώμσμξπ ἀλλ ἐκ ςῆπ θεχοηςικῆπ Αὐςξῦ ἐμεογείαπ Θεὸπ εἴοηςαι ὄμςχπmiddot ὅμ ὑπεοσφξῦμεμ εἰπ πάμςαπ ςξὺπ αἰμαπ

Καί μῦμ ξῖπ λέγξσρι κςίρςημ εἶμαι ςὴμ υάοιμ ςὴμ θείαμ διrsquo ἧπ ἡμεῖπ θεξύμεθα Μάνιμξπ τηρὶμ αὐςξῖπmiddot ἡ υάοιπ εἰ καὶ ἀπόλασριμ

παοέυει ςξῖπ μεςέυξσρι αὐςῆπ ἡ θεία ρατπ ἀλλὰ μέμει ἀκαςάληπςξπ πᾶρι ἀγέμμηςξπ ὡπ ξὖρα ἔυει ςὴμ ἀπειοίαμ

Ὠδὴ θ΄ Ἅπαπ γηγεμήπ

Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ λξπ τχςιρμξῦ ὤμ ὁ Διξμύριξπ τηρὶμ ἡμῖμ ἀληθπmiddot καθ ὅρξμ ὑπεοέυξσρι ςμ μὴ ὄμςχμ ςὰ ὄμςα ἅγια ἢ κύοια

Π

Σ

Τ

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

βαριλικὰ ἢ θεῖά ςε ξὕςχπ ὑπεοίδοσςε ςμ ὄμςχμ πάμςχμ ὁ ὑπὲο πάμςα ςὰ ὄμςα μεθεκςόμ ςε ἁπάμςχμ ὁ ἀμέθεκςξπ αἴςιξπ Ἅγιξι ςξῦ Θεξῦ ποερβεύραςε ὑπὲο ἡμμ

ύξσρα ρατπ ἀθέχμ ςὴμ ἄγμξιαμ ρύμξδξπ ἔτη αὐςξῖπmiddot ἀυώοιρςξπ ὑπάουει γε θεία ξὐρία καὶ θεία ὲμέογεια ξὐ

γάο πξςε ἐμέογεια εἴη ἄμ ςῆπ ξὐρίαπ υχοὶπ ἑασςῆπ ςε ὅςι κςίριπ ἅπαρα ἐμεογείαπ Θεξῦ ἔρςι πξίημα

Δόνα

λξμ τπ Χοιρςέ ὁομςεπ ξἱ ἔμδξνξι θεῖξι Ἀπόρςξλξι ρὲ μεςαμξοτξύμεμξμ καὶ ςὴμ ἀκςῖμα θείαμ καὶ ἄκςιρςξμ ςὴμ

ρήμ αὐςξῖπ δεικμύμεμξπ ἵμα μὴ ςὴμ ὅοαριμ αὐςμ ἀπξλέραμςεπ καὶ ςὸ ζῆμ ρὺμ αὐςῇ ἀπξλέρχρι

Καὶ μῦμ

φιρςε Θεέ ςὴμ θείαμ δξνάζξμεμ ξἰκξμξμίαμ ρξσ διὰ ςμ Παςέοχμ γάο Λαςίμχμ πλάμηπ καθεῖλεπ τούαγμα ςὴμ δὲ

ρεπςὴμ ἐκοάςσμαπ οθξδξνίαμ ρξσ Ὧμ ποερβείαιπ καὶ ςῆπ κσηράρηπ ρε οθξδόνξσπ ἡμᾶπ διαςήοηρξμ Καςαβαρίαι ξἱ εἱομξί Ἀμξίνχ ςό ρςόμα μξσ Τήμ ςιμιχςέοαμ Ἅπαπ γηγεμήπ

ναπξρςειλάοιξμ ἀμαρςάριμξμ

Τμ Παςέοχμ Ἦυξπ β

Τξῖπ μαθηςαῖπ ρσμέλθχμεμ

αςέοεπ ξὐοαμότοξμεπ ςῆπ ρσμόδξσ ἐμάςηπ ρὺμ Γοηγξοίῳ πάμςξςε ςῶ Θεῶ παοερςςεπ αὐςόμ ἀεί ἐναιςεῖςε εἰοημεῦραι

ςὸμ κόρμξμ γαλήμημ κκληρίαμ ςε δχοηθῆμαι Λαςίμχμ ςῆπ τξβέοαπ καὶ θαμαςητόοξσ πλάμηπ ἡμᾶπ οσρθῆμαι τσλάςςειμ μέυοιπ αἵμαςξπ ςὴμ οθόδξνξμ πίρςιμ

Θεξςξκίξμ Ὅμξιξμ

Λ

Π

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

γμή παοθέμε ἄυοαμςε ςξῦ Θεξῦ ἡμμ Μήςηο υοεχρςικπ ὑμμξῦμέμ ρε ὅςι ἔςεκεπ κόρμῳ ςὸμ ὑπέο ἄμχ ςμ ὄμςχμ ἀεί

ὄμςα δερπόςημ Ὅμ αἴςηραι τχςί αὐςξῦ ςῶ ἀκςίρςῳ τχςίραι ἡμᾶπ ἁγμή καὶ ςῆπ ἄμχ δόνηπ ἀνιχθῆμαι αὐςῶ ρσμβαριλεύξμςαπ μεςά πάμςχμ ἁγίχμ

Δἰπ ςξὺπ Αἴμξσπ φάλλξμεμ ρςιυηοὰ εἰπ η΄ ἀμαρςάριμα γ΄ ςμ Παςέοχμ γ΄ ἐκ ςξῦ Τοιῳδίξσ ςξῦ Ἱεοάουξσ β΄

Τμ Παςέοχμ

Ἦυξπ πλ β΄ Ὅλημ ἀπξθέμεμξι λημ ρσγκοξςήραμςεπ ςὴμ ςῆπ φσυῆπ ἐπιρςήμημ καὶ ςῶ θείῳ Πμεύμαςι ρσμδιαρκεφάμεμξι ςὸ μακάοιξμ καὶ ρεπςὸμ

ρύμβξλξμ ξἱ ρεπςξὶ παςέοεπ θεξγοάτχπ διευάοαναμ ἐμ ᾧ ρατέρςαςα ςῶ Γεγεμμηκόςι ρσμάμαουξμ ςὸμ Λόγξμ ἐκδιδάρκξσρι καὶ παμαληθπ ὁμξξύριξμ ςαῖπ ςμ Ἀπξρςόλχμ ἑπόμεμξι ποξδήλχπ διδαυαῖπ ξἱ εὐκλεεῖπ καὶ παμόλβιξι ὄμςχπ καὶ θεότοξμεπ

Σςίυ Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ

λημ ρσλλενάμεμξι πξιμαμςικὴμ ἐμπειοίαμ καὶ θσμὸμ κιμήραμςεπ μῦμ ςόμ δικαιόςαςξμ ἐμδικώςαςα ςξύπ βαοεῖπ

ἤλαραμ καί λξιμώδειπ λύκξσπ ςῇ ρτεμδόμῃ ςῇ ςξῦ Πμεύμαςξπ ἐκρτεμδξμήραμςεπ ςξῦ ςῆπ ἐκκληρίαπ πληοώμαςξπ περόμςαπ ὡπ ποὸπ θάμαςξμ καί ὡπ ἀμιάςχπ μξρήραμςαπ ξἱ θεῖξι πξιμέμεπ ὡπ δξῦλξι γμηριώςαςξι Χοιρςξῦ καὶ ςξῦ ἐμθέξσ κηούγμαςξπ μύρςαι ἱεοώςαςξι

Σςίυ Σσμαγάγεςε αὐςῶ ςξὺπ ρίξσπ αὐςξῦ

λημ ςὴμ ρξτίαμ γε ςὴμ ςμ ἁγίχμ λαβόμςεπ Παςέοεπ ξἱ ἔμθεξι ρσμόδξσ ἐμάςηπ καὶ ἐδξγμάςιραμmiddot ςξῦ Θεξῦ ἡ τύριπ

μὲμ ἀμέθεκςξπ ξὖρα μεθεκςαὶ δὲ αἱ ἐμέογειαι ἀλλ ὅμχπ ἄκςιρςξι ἐκ ςῆπ Θείαπ τύρεχπ ποξεουόμεμαι Ἡ τύριπ κιμξσμέμη γάο ἐμέογεια ςξῦ μόμξσ Θεξῦ ἐρςι Τὸ ὄμξμα Θεὸπ ξὖμ ξὐρίαμ ἐμεογείαπ ςε δηλξῖ ἀλλ ἡ ξὐρία ὑπέοκειςαι ςμ ἐμεογειμ ςξῦ Θεξῦ

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

Δόνα Τξῦ Τοιῳδίξσ Τξῖπ ἐμ ρκόςει ἁμαοςημάςχμ

Καί μῦμ

πεοεσλξγημέμη ὑπάουειπ

Δξνξλξγία μεγάλη

Σήμεοξμ ρχςηοία Καί ἀπόλσριπ

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

Εἰς τὴν Λειτουργίαν

Τὰ Τσπικά ξἱ Μακαοιρμξὶ ςξῦ ἤυξσ καὶ ἀπὸ ςξῦ Καμόμξπ ςμ Παςέοχμ ἡ Ὠδὴ π΄

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ποξκείμεμξμ ἦυξπ δ΄ Ὕμμξπ ςοιμ παίδχμ (Δαμιήλ γ΄)

Δὐλξγηςὸπ εἶ Κύοιε ὁ Θεὸπ ςμ παςέοχμ ἡμμ καὶ αἰμεςόπ καὶ δεδξναρμέμξμ ςὸ ὄμξμά ρξσ εἰπ ςξὺπ αἰμαπ Σςίυ Ὅςι δίκαιξπ εἶ ἐπὶ πᾶριμ ξἷπ ἐπξίηραπ ἡμῖμ καὶ πάμςα ςὰ ἔογα ρξσ ἀληθιμὰ καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδξί ρξσ καὶ πᾶραι αἱ κοίρειπ ρξσ ἀληθεῖπ

Ποὸπ Κξοιμθίξσπ Α΄ ἐπιρςξλῆπ Παύλξσ ςὸ ἀμάγμχρμα (κετ ιε΄ 1-11)

μχοίζχ δὲ ὑμῖμ ἀδελτξί ςὸ εὐαγγέλιξμ ὃ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ ὃ καὶ παοελάβεςε ἐμ ᾧ καὶ ἑρςήκαςε δι ξὗ καὶ

ρῴζερθε ςίμι λόγῳ εὐηγγελιράμημ ὑμῖμ εἰ καςέυεςε ἐκςὸπ εἰ μὴ εἰκῇ ἐπιρςεύραςε παοέδχκα γὰο ὑμῖμ ἐμ ποώςξιπ ὃ καὶ παοέλαβξμ ὅςι Χοιρςὸπ ἀπέθαμεμ ὑπὲο ςμ ἁμαοςιμ ἡμμ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ἐςάτη καὶ ὅςι ἐγήγεοςαι ςῇ ἡμέοᾳ ςῇ ςοίςῃ καςὰ ςὰπ γοατάπ καὶ ὅςι ὤτθη Κητᾷ εἶςα ςξῖπ δώδεκα ἔπειςα ὤτθη ἐπάμχ πεμςακξρίξιπ ἀδελτξῖπ ἐτάπαν ἐν ὧμ ξἱ πλείξσπ μέμξσριμ ἕχπ ἄοςι ςιμὲπ δὲ καὶ ἐκξιμήθηραμ ἔπειςα ὤτθη Ἰακώβῳ εἶςα ςξῖπ ἀπξρςόλξιπ πᾶριμ ἔρυαςξμ δὲ πάμςχμ ὡρπεοεὶ ςῶ ἐκςοώμαςι ὤτθη κἀμξί ἐγὼ γάο εἰμι ὁ ἐλάυιρςξπ ςμ ἀπξρςόλχμ ὃπ ξὐκ εἰμὶ ἱκαμὸπ καλεῖρθαι ἀπόρςξλξπ διόςι ἐδίχνα ςὴμ ἐκκληρίαμ ςξῦ Θεξῦ υάοιςι δὲ Θεξῦ εἰμι ὅ εἰμι καὶ ἡ υάοιπ αὐςξῦ ἡ εἰπ ἐμὲ ξὐ κεμὴ ἐγεμήθη ἀλλὰ πεοιρρόςεοξμ αὐςμ πάμςχμ ἐκξπίαρα ξὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλ

Γ

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

ἡ υάοιπ ςξῦ Θεξῦ ἡ ρὺμ ἐμξί εἴςε ξὖμ ἐγὼ εἴςε ἐκεῖμξι ξὕςχ κηούρρξμεμ καὶ ξὕςχπ ἐπιρςεύραςε Ἀλληλξύια (γ΄) Ἦυξπ γ΄

Ψαλμ λ΄ Σςίυ πὶ ρξί Κύοιε ἤλπιρα μὴ καςαιρυσμθείημ εἰπ ςὸμ αἰμα ἐμ ςῇ δικαιξρύμῃ ρξσ ῥῦραί με καὶ ἐνελξῦ με Γεμξῦ μξι εἰπ Θεὸμ ὑπεοαρπιρςὴμ καὶ εἰπ ςόπξμ ὀυσοὸμ ςξῦ ρραί με ὅςι ρςεοέχμά μξσ καὶ καςατσγή μξσ εἶ ρύ

Δὐαγγέλιξμ (Μαοκ β΄ 1-11)

αὶ εἰρῆλθε πάλιμ εἰπ Καπεομαξὺμ δι ἡμεομ καὶ ἠκξύρθη ὅςι εἰπ ξἶκόμ ἐρςι καὶ εὐθέχπ ρσμήυθηραμ πξλλξὶ ὥρςε

μηκέςι υχοεῖμ μηδὲ ςὰ ποὸπ ςὴμ θύοαμ καὶ ἐλάλει αὐςξῖπ ςὸμ λόγξμ καὶ ἔουξμςαι ποὸπ αὐςὸμ παοαλσςικὸμ τέοξμςεπ αἰοόμεμξμ ὑπὸ ςερράοχμ καὶ μὴ δσμάμεμξι ποξρεγγίραι αὐςῶ διὰ ςὸμ ὄυλξμ ἀπερςέγαραμ ςὴμ ρςέγημ ὅπξσ ἦμ καὶ ἐνξούναμςεπ υαλρι ςὸμ κοάβαςςξμ ἐτ ᾧ ὁ παοαλσςικὸπ καςέκειςξ ἰδὼμ δὲ ὁ Ἰηρξῦπ ςὴμ πίρςιμ αὐςμ λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Τέκμξμ ἀτέχμςαί ρξι αἱ ἁμαοςίαι ρξσ ἦραμ δέ ςιμεπ ςμ γοαμμαςέχμ ἐκεῖ καθήμεμξι καὶ διαλξγιζόμεμξι ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ αὐςμ Τί ξὗςξπ ξὕςχπ λαλεῖ βλαρτημίαπ ςίπ δύμαςαι ἀτιέμαι ἁμαοςίαπ εἰ μὴ εἷπ ὁ Θεόπ καὶ εὐθέχπ ἐπιγμξὺπ ὁ Ἰηρξῦπ ςῶ πμεύμαςι αὐςξῦ ὅςι ξὕςχπ αὐςξὶ διαλξγίζξμςαι ἐμ ἑασςξῖπ εἶπεμ αὐςξῖπ Τί ςαῦςα διαλξγίζερθε ἐμ ςαῖπ καοδίαιπ ὑμμ ςί ἐρςιμ εὐκξπώςεοξμ εἰπεῖμ ςῶ παοαλσςικῶ ἀτέχμςαί ρξσ αἱ ἁμαοςίαι ἢ εἰπεῖμ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ πεοιπάςει ἵμα δὲ εἰδῆςε ὅςι ἐνξσρίαμ ἔυει ὁ σἱὸπ ςξῦ ἀμθοώπξσ ἀτιέμαι ἐπὶ ςῆπ γῆπ ἁμαοςίαπ - λέγει ςῶ παοαλσςικῶ Σξὶ λέγχ ἔγειοε καὶ ἆοξμ ςὸμ κοάβαςςόμ ρξσ καὶ ὕπαγε εἰπ ςὸμ ξἶκόμ ρξσ

Μεγαλσμάοιξμ εῦςε εὐτημήρχμεμ ξἱ πιρςξί παςὲοαπ ἐμάςηπ ςῆπ ρσμόδξσ ςξὺπ εὐκλεεῖπ ςμ γὰο Λαςίμχμ πλάμημ καθεῖλξμ καὶ

μαμίαμ ςὴμ πίρςιμ ὀοθξδόνχμ πᾶρι ἐκοάςσμαμ

Κ

Δ

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

Κξιμχμικόμ

Δἰπ μμημόρσμξμ αἰώμιξμ

Κοινωνικὸν

Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν Ἀλληλούια

Τ

Ε

Τ Ε Λ Ο Σ

Ο

Σ

καὶ τῷ Σωτῆρι Θεῷ ἡμῶν

δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰσ τοὺς αἰῶνας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Γόξηπλνο θαί Μεγαινπόιεσο

Η Δ Ρ Δ Μ Η Α

Περί ηῆς ἀναγνωρίζεως ηῆς ἐν Κωνζηανηινοσπόλει ἐν ἔηει 1351 μΧ

ζσγκληθείζης Σσνόδοσ ὡς Ἐνάηης Οἰκοσμενικῆς

Μαθαξηώηαηε Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Ἅγηνη Παηέξεο

Καηά πξῶηνλ εραξηζηῶ γηά ηήλ ηηκή ζηό ηαπεηλό κνπ πξόζσπν λά

ὁκηιήζσ ἐλώπηνλ ηῆο Ἱεξαξρίαο ηῆο θθιεζίαο καο θαί κάιηζηα λά

ὁκηιήζσ γηά ηήλ ἐλ Κσλπόιεη ύλνδνλ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὁπνία γηά ηήλ

ζπνπδαηόηεηα ηνῦ ζέκαηνο κέ ηό ὁπνῖν ἀζρνιήζεθε ἔρεη ραξαθηεξηζζεῖ

ὡο Θacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηό ζέκα ηῆο πλόδνπ αηῆο ζπγθξνύεηαη

θαί κάιηζηα ζθνδξῶο πίζηε καο κέ ηήλ αἵξεζε ηνῦ παπηζκνῦ Ἡ

δηδαζθαιία δέ ηῆο ἐλ ιόγῳ πλόδνπ πξέπεη λά δηαπνηίδεη ηήλ πνηκαληηθή

καο θαί ηά θεξύγκαηά καο ἀιι᾽ ἐπεηδή αηό ἐλ πνιινῖο δέλ γίλεηαη γη᾽

αηό θαί νἱ ρξηζηηαλνί καο ρσιαίλνπλ ζενινγηθά θαί παξνπζηάδνπλ ιεηςή

πλεπκαηηθόηεηα

1 Καηά ηόλ ηίηιν ηνῦ ζέκαηνο πνύ κνῦ ἐδόζε πξόο ἀλάπηπμε

θαινῦκαη λά ὁκηιήζσ πεξί ηνῦ ραξαθηεξηζκνῦ ηῆο ἐλ Κσλπόιεη

πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 ὡο Θ´ Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ ηήλ Ἱζηνξία

ἔρνπκε ἐπίζεκα ἑπηά Οἰθνπκεληθέο πλόδνπο ἀιιά εἶλαη ιάζνο λά

πηζηεύνπκε ὅηη ζηακαηνῦλ ζέ αηέο κόλν νἱ Οἰθνπκεληθέο ύλνδνη ὅπσο

εἶλαη ιάζνο πάιη λά ιέγνκε ὅηη ζηακάηεζαλ νἱ Παηέξεο ζηόλ ἅγην Ἰσάλλε

ηόλ Γακαζθελό ἤ ηόλ Μέγα Φώηην Πάληνηε ζηήλ θθιεζία πάξρεη ηό

Ἅγην Πλεῦκα ηό ὁπνῖν ἀλαδεηθλύεη Παηέξεο θαί πάληνηε ζηήλ θθιεζία

ζπκβαίλνπλ θξίζεηο θαί ζπγθαινῦληαη νἱ Ἱεξάξρεο ζέ πλόδνπο γηά ηήλ

ἐπίιπζε ηῶλ πξνβιεκάησλ κέ ηόλ θσηηζκό ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο

Γεληθά ιέγνκε ὅηη ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ζπγθιεζεῖζα ύλνδνο ηνῦ

1351 ἔρεη ηά ραξαθηεξηζηηθά ηῆο Θacute Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ γηαηί (α)

εἶρε ὡο ἀληηθείκελν ἕλα ζπνπδαῖν ζέκα ζηό ὁπνῖν ζπγθεθαιαηώλεηαη

ὅιε ὀξζόδνμε ζενινγία θαί πλεπκαηηθόηεηα θαί ζηό ὁπνῖν ζέκα

ζπγθξνύνληαη δύν παξαδόζεηο ὀξζόδνμε θαί θξαγθνιαηηληθή (β)

Δἶλαη Οἰθνπκεληθή ύλνδνο αηή γηαηί ἀζρνιήζεθε κέ ζνβαξό

δνγκαηηθό ζέκα ηό ὁπνῖν εἶλαη ζπλέρεηα ηῶλ ζεκάησλ πνύ ἀπαζρόιεζαλ

ηήλ ἀξραία θθιεζία Σόλ 4ν αἰ νἱ ἅγηνη Παηέξεο ἀληηκεηώπηζαλ ηήλ

αἵξεζε ηνῦ Ἀξείνπ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ὁ Λόγνο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηίζκα

Καί ύλνδνο ηνῦ 1351 ζηήλ Κσλζηαληηλνύπνιε γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε

ἀληηκεηώπηζε ηήλ αἵξεζε ηνῦ Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἔιεγε ὅηη ἐλέξγεηα ηνῦ

Θενῦ εἶλαη θηηζηή Ἀθόκε ἀθνῦ ύλνδνο αηή θαηέγηλε κέ ηό δόγκα

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

πεξί ηῶλ ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θέξεηαη ὡο ζπλέρεηα ηῆο Σacute Οἰθνπκεληθῆο

πλόδνπ ὁπνία ἀπνθάλζεθε ὅηη ὁ Υξηζηόο ἔρεη δύν ζειήζεηο ζεία θαί

ἀλζξώπηλε πξάγκα πνύ κλεκνλεύεη ὁ Σόκνο ηῆο πλόδνπ ηνῦ 1351

Μάιηζηα νἱ αἱξεηηθνί ηνύο ὁπνίνπο θαηαδίθαζε ύλνδνο αηή ὅπσο ηό

ιέγεη ὁ Σόκνο ηεο εἶλαη ρεηξόηεξνη ηῶλ Μνλνζειεηῶλ ηνύο ὁπνίνπο

θαηαδίθαζε Σacute Οἰθνπκεληθή ύλνδνο (γ) Θεσξεῖηαη ἀθόκε ὡο

Οἰθνπκεληθή ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ηνῦ 1351 δηόηη

ἀπνδέρζεθε ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ δηόηη

ηεθκεξίσζε ὅιε ηήλ ζενινγία ηῶλ θεηκέλσλ ηῆο Ἁγίαο Γξαθῆο θαί ηήλ

δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Ἁγίσλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο θαί δηόηη ὁ

Σόκνο ηεο πεγξάθε ἀπό ὅινπο θαί δηόηη ηέινο ζηό laquoπλνδηθό ηῆο

ξζνδνμίαοraquo πνύ ἐθθξάδεη ηήλ ζπλείδεζε ηῆο θθιεζίαο καο γηά ηήλ

λίθε θαί ηόλ ζξίακβν ηῶλ ξζνδόμσλ νἱ Παηέξεο πξόζζεζαλ θαί ηά

laquoθαηά Βαξιαάκ θαί Ἀθηλδύλνπ θεθάιαηαraquo ηῆο πλόδνπ αηῆο Καί ηέινο

(δ) ηό ζνβαξόηεξν Ἡ ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351

ζεσξεῖηαη ὡο Οἰθνπκεληθή δηόηη ἀλέπηπμε ηήλ δηδαζθαιία ηεο ὁ

ζενύκελνο παηήξ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο Πξαγκαηηθά ηήλ αζεληία

ηῶλ Οἰθνπκεληθῶλ πλόδσλ ὅπσο θαί ηῶλ ἄιισλ πλόδσλ πξνζδίδνπλ

θπξίσο νἱ ζενύκελνη θαί ζενθόξνη ἅγηνη Παηέξεο νἱ ὁπνῖνη ηήλ

ζπγθξνηνῦλ1

2 Ἀιιά ζά δηθαησζεῖ ὁ ραξαθηεξηζκόο ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη

ζπγθιεζείζεο πλόδνπ ηνῦ 1351 ὡο Οἰθνπκεληθῆο ἄλ γλσξίζνπκε

θαιύηεξα ηό ζέκα ηεο ἤ θαιύηεξα ηά ζέκαηά ηεο κέ ηά ὁπνῖα

ἀζρνιήζεθε

Ἡ ύλνδνο θαηεδίθαζε ηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο

ηνπ ἀλεθήξπμε δέ ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὡο

ὀξζόδνμε ὡο δηδαζθαιία ηῆο θθιεζίαο Βαξιαάκ ἀξρηθά ἦηαλ

ὀξζόδνμνο πνιύ ιόγηνο ἀλήξ κέ κεγάιε ἀγάπε ζηήλ θηινζνθία θαί ζηά

ἑιιεληθά γξάκκαηα Ἦξζε ζηόλ ηόπν καο ἀπό ηήλ Κάησ Ἰηαιία θαί

ἀθνῦ ηόλ ἀλαζηάησζε ἐπέζηξεςε πάιη ζ᾽ αηήλ ἔγηλε θαζνιηθόο θαί

ηηκήζεθε ἀπό ηνύο παπηθνύο κέ ηόλ βαζκό ηνῦ ἐπηζθόπνπ

ηά ζηελά θαί πεξηνξηζκέλα ὅξηα ηνῦ ρξόλνπ πνύ δηαζέησ ζά ἤζεια λά

ἀλαθέξσ ηίο θύξηεο ἰδέεο ηνῦ ἀπό ηήλ Γύζε ἐιζόληνο Βαξιαάκ ηνῦ

Καιαβξνῦ ηήλ θαηαδίθε ηῶλ ὁπνίσλ ἐπεθύξσζε ἐλ

Κσλζηαληηλνππόιεη ύλνδνο ηνῦ 1351 γηά ηήλ ὁπνία κηιᾶκε Ἔηζη γηά

ηήλ ζπνπδαηόηεηά ηεο ζά θαλεῖ ύλνδνο αηή ὡο Οἰθνπκεληθή ὅπεξ

εἶλαη θαί ηό ζέκα κνπ Θέισ θαί ἐπηζπκῶ ἀπό ηά ὅζα ὀιίγα ζά πῶ λά

θαλεῖ πόζν θξηθηόο θαί ἀπαξάδεθηνο εἶλαη ὁ ζεόο ηνῦ Βαξιαάκ ηόλ

ὁπνῖνλ ἀλαζεκάηηζε ύλνδνο Ὅπσο δέ εἶπε θαί ἔγξαςε ὁ καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ἀιιά θαί ὅπσο ζά ἀπνδείμσ ζηήλ εἰζήγεζή

κνπ αηή νἱ ζενινγηθέο δηαθνξέο ηνῦ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ θαί ηνῦ

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

Βαξιαάκ εἶλαη νἱ δηαθνξέο ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο καο κέ ηήλ

ξσκαηνθαζνιηθή θξαγθνιαηηληθή παξάδνζε2

Ἀξρίδσ ηόλ ιόγν (α) θηιόζνθνο Βαξιαάκ ζηά ζενινγηθά δόγκαηα

θαί ζέκαηα ζηό δόγκα ηῆο ἐθπνξεύζεσο ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο γηά

παξάδεηγκα ndash πνύ δηαρσξίδεη ηόζν πνιύ ηήλ ξζόδνμε θθιεζία καο

ἀπό ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ndash δέλ ρξεζηκνπνηνῦζε ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ

Ἁγία Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ἀιιά ἀπό ηόλ ἀλζξώπηλν

ζπιινγηζκό ἀπό ηήλ ινγηθή Ἡ κέζνδνο αηή ἦηαλ γλσζηή ζηόλ

Βαξιαάκ ἀπό ηήλ Γύζε ἀπ᾽ ὅπνπ ἦιζε γηαηί ἀπνηειεῖ ηό ζεκέιην ηῆο

ξσκαηνθαζνιηθῆο ζενινγίαο ζπλνςίδεηαη δέ ζηό ξεηό laquocredo ut intelligamraquo (= πηζηεύσ δηά λά θαηαλνήζσ) Καηά ηήλ ἀξρή αηή ηήλ

ὁπνία ζέιεζε λά ἐθαξκόζεη ὁ Βαξιαάκ ζηόλ ρῶξν καο δέρεηαη θαλείο

πξῶηα ηά δόγκαηα θαί κέ ηήλ δηάλνηά ηνπ ἔπεηηα ὁπιηζκέλε κάιηζηα κέ

ηήλ θηινζνθία ἐκβαζύλεη εἰο αηά θαί ἀλαθαιύπηεη λέα δόγκαηα ὅπσο

νἱ Καζνιηθνί ηό Filioque Σόλ ηξόπν αηό ζθέςεσο θαί ἐλεξγείαο ηνῦ

Βαξιαάκ ὅηη δειαδή ζηήλ ἔθζεζε ηῶλ δνγκάησλ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ

ινγηθή θαί ηνύο θηινζόθνπο θαί ὄρη ηήλ Γξαθή θαί ηνύο Παηέξεο ηόλ

ἐπξόζεμε ἰδηαίηεξα ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἅγηνο Γξεγόξηνο

ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ ἀπνδεηθηηθή κέζνδν πξνζῆγε δειαδή ζηά

ζενινγηθά ζέκαηα ἀπνδείμεηο ἀπό ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ Παξάδνζε ηῆο

θθιεζίαο ἐλῶ ὁ Βαξιαάκ ρξεζηκνπνηνῦζε ηήλ δηαιεθηηθή κέζνδν

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ δύλακε ηῆο ινγηθῆο θαί θαηαιήγεη ζέ πηζαλόηεηεο

Πξαγκαηηθά ζηά ζεῖα πξέπεη λά ἐθαξκόδεηαη ἀπνδεηθηηθή κέζνδνο

ὁπνία ζηεξίδεηαη ζηήλ αζεληία ηνῦ ιόγνπ ηῆο Γξαθῆο θαί ηῶλ Παηέξσλ

ηῆο θθιεζίαο θαί βνεζεηηθῶο κόλν λά ρξεζηκνπνηνῦκε ηήλ ινγηθή θαί

ηνύο θηινζόθνπο Βαξιαάκ ἔθαλε ἀθξηβῶο ηό ἀληίζεην θαί ὁ

βαξιαακηζκόο εἶλαη ηνηνῦηνο βαξιαακηζκόο γηά ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ

πξνϋπνζέηεη ηήλ θηινζνθία θαί ηήλ γεγπκλαζκέλε θαί ἰζρπξή ινγηθή

ὅπσο θαί νἱ Φξαγθνιαηῖλνη αηό ἔρνπλ ὡο βάζε ηῆο ζενγλσζίαο ηνπο

Καηά ηήλ ὀξζόδνμε δηδαζθαιία καο ηήλ ὁπνία ἐμέθξαδε ὁ ἅγηνο

Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κειεηώληαο

ηήλ Ἁγία Γξαθή ηήλ δσή θαί ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ ηῆο θθιεζίαο

καο θαί θπξίσο ηήλ γλώζε ηνῦ Θενῦ ηήλ ἀπνθηνῦκε κέ ηό βίσκα

κεηαλνίαο κέζα ζηήλ θθιεζία Ἡ ζέσζε εἶλαη πεγή ζενγλσζίαο

(β) ηήλ θηινζνθία ὁ Βαξιαάκ ἔδηλε ιπηξσηηθό ραξαθηήξα θαί

ζεσξνῦζε ηήλ γλώζε ηεο ὡο ἀλαγθαῖν ζπκπιήξσκα ηῆο ζείαο

ἀπνθαιύςεσο Οἱ θηιόζνθνη γηά ηόλ Βαξιαάκ ἦηαλ ὅπσο νἱ Πξνθῆηεο

θαί νἱ Ἀπόζηνινη ἀθνῦ αηνύο ηνύο θηινζόθνπο ηνύο ραξαθηήξηδε ὡο

ζείνπο θαί θσηηζκέλνπο ἀπό ηόλ Θεό Ὅκσο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο ζηά ζπγγξάκκαηά ηνπ Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ ἀπέθιεηζε

ηήλ θηινζνθία ὡο ἀλίζρπξε λά δηεηζδύζεη ζηόλ ρῶξν ηῆο γλώζεσο ηνῦ

Θενῦ θαί ηήλ πεξηόξηζε ὡο ρξήζηκε κόλν γηά ηά θηηζηά3

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

(γ) Βαξιαάκ εἶδε θάπνηε ἕλαλ ζπραζηή κνλαρό πνύ θαζόηαλ ζέ

ἕλα ρακειό θάζηζκα θαί γηά λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ εἶρε ηό

πεγνύλη ηνπ ζηό ζηῆζνο θαί ἔιεγε ἐλδόκπρα ηήλ ερή laquoΚύξηε Ἰεζνῦ

Υξηζηέ ἐιέεζόλ κεraquo Ἄθνπζε δέ ἀπ᾽ αηόλ ὅηη αηό ηό θάλεη γηά λά ἴδεη ηό

ζεῖν Φῶο δπηηθόο Βαξιαάκ ἀπό ηό ζέακα θαί ηό ἄθνπζκα αηό

ἐμήγαγε πξῶηνλ ηήλ θαηεγνξία ὅηη νἱ κνλαρνί ζέινπλ λά πεξηθιείζνπλ

ηόλ λνῦ ηνπο ζηό ζῶκα ηνπο (laquoἔλδνλ ηνῦ ζώκαηνο ζπεύδνληαο

ἐκπεξηθιείεηλ ηόλ λνῦλraquo) ἐλῶ αηόο ἀληίζεηα πνζηήξηδε ὅηη laquoἔμσ ηνῦ

ζώκαηνο ρξῆλαη παληί ἐμσζεῖλraquo (ηόλ λνῦλ) Ἀιιά κέ αηήλ ηήλ

δπαξρηθή ὅπσο θαίλεηαη ἤ ηειείσο δηαρσξηζηηθή ηῆο ςπρῆο θαί ηνῦ

ζώκαηνο ἀληίιεςε πξνζεπρή παξαηεξεῖ ὁ Γξεγόξηνο Παιακᾶο δέλ

εἶλαη ηίπνηε ἄιιν παξά κία θαληαζία πνύ πξνθαιεῖ εἴδσια ζηήλ ςπρή

Καί ὅκσο ζσζηή πξνζεπρή εἶλαη κία πξαγκαηηθή ἐκπεηξία θαί ὄρη

θαληαζία θαί ἀλαθέξεηαη ζηό ζύλνιν ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ζηό ζῶκα ηνπ

δειαδή Ἡ πξνζπάζεηα λά ἐμσζζεῖ λά ἀπσζεζεῖ ὁ λνῦο ἀπό ηό ζῶκα

ὅπσο ηό ἤζειε ὁ Βαξιαάκ ndash πνύ πεηξάρζεθε ἀπό ηό ζέακα ηνῦ

πξνζεπρνκέλνπ κνλαρνῦ ndash γηά λά ἐπηηεπρζνῦλ δῆζελ λνεξά ζεάκαηα πνύ

ἐθήξκνδαλ παιαηόηεξα νἱ Γλσζηηθνί αηή πξνζπάζεηα ιέγσ ζεσξεῖηαη

δαηκνληθό εὕξεκα Καηά ηήλ ρξηζηηαληθή ἄπνςε ηό ζῶκα δέλ εἶλαη

ἁκαξησιό θαί γη᾽ αηό κπνξεῖ λά ἀπνηειεῖ θαηνηθία ηνῦ λνῦ Καί πῶο ζά

εἰζέιζεη ὁ Υξηζηόο ζηό ζῶκα ἄλ δέλ ηαηξηάδεη λά εἰζέιζεη ζ᾽ αηό νὔηε ὁ

λνῦο Βέβαηα ὁ λνῦο ζάλ ἀζώκαηνο πνύ εἶλαη δέλ θαηνηθεῖ ζηό ζῶκα

ζάλ ἕλα ιηθό ἀληηθείκελν ἀιιά ζάλ κία δύλακε4

(δ) Βαξιαάκ πεηξάρζεθε πνιύ πεξηζζόηεξν ἀπό αηό πνύ ηνῦ εἶπε ὁ

κνλαρόο ὅηη δειαδή κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπο νἱ κνλαρνί κπνξεῖ λά

ἀπνθηήζνπλ ζέα ηῆο ζεόηεηνο λά δνῦλ ηό ζεῖν Φῶο Αηό ὁ Βαξιαάκ ηό

ἀπέθξνπε πεηζκαησδῶο θαί ηό ἔθαλε αηό γηαηί ἦηαλ ζπλεπήο πξόο ηήλ

ξσκαηθαζνιηθή ζενινγία ηήλ ὁπνία ἀλέπλεε ζηήλ Γύζε θαί κέ ηήλ ὁπνία

δπκώζεθε ςπρή ηνπ5 Καηά ηήλ ξσκαηνθαζνιηθή ινηπόλ ζενινγία ὁ

Θεόο εἶλαη νζία κόλν Καί ἀζθαιῶο ἄθηηζηε νζία ηνῦ Θενῦ δέλ

κπνξεῖ λά ὁξαζεῖ Καί ὅκσο Παιαηά Γηαζήθε ιέγεη γηά ηόλ παηξηάξρε

Ἰαθώβ ὅηη εἶδε ηό πξόζσπν ηνῦ Θενῦ θαί ζώζεθε (Γελ 3230) Καί ὁ

Κύξηόο καο Ἰεζνῦο Υξηζηόο εἶπε ὅηη νἱ θαζαξνί ζηήλ θαξδηά ζά δνῦλ ηόλ

Θεό (Μαηζ 58) Ἀληηθξνύνληαο ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ηόλ

Βαξιαάκ ὁ ὁπνῖνο ἀξλεῖην ηήλ ζέα ηνῦ Θενῦ ηνῦ εἶπε ηήλ δηδαζθαιία

ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο γηά ηό ζέκα αηό Σνῦ εἶπε ὅηη ζηόλ Θεό

δηαθξίλνπκε ἀδηαρώξηζηα νζία θαί ἐλέξγεηεο Καί θαηά κέλ ηήλ νζία

δέλ κπνξεῖ λά ἔρνπκε θακκία θνηλσλία κέ ηόλ Θεό γηαηί αηή εἶλαη

ἐληειῶο ἀπξόζηηε θαί ἀκέζεθηε Μεηέρνπκε ὅκσο ηνῦ Θενῦ κέ ηίο ζεῖεο

ηνπ ἐλέξγεηεο Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἔγηλε θαί

ζπληεξεῖηαη ὁ θόζκνο θαί δηά ηῶλ ὁπνίσλ ἐξρόκεζα ζέ θνηλσλία κέ

Αηόλ θαί ζενύκεζα Ὅηαλ δέ ιέγνπκε ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ἐλλννῦκε ηόλ

ἴδην ηόλ Θεό ζηήλ δξαζηεξηόηεηά ηνπ θαί ζηήλ αηναπνθάιπςή ηνπ6

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

(ε) Ἕλα ζεό ρσξίο ἐλέξγεηεο ἀιιά νζία κόλν ὅπσο ηόλ ἔιεγε ὁ

Βαξιαάκ θαί ὅπσο ηόλ θεξύηηνπλ θαί ζήκεξα νἱ Ρσκαηνθαζνιηθνί ἕλαλ

ηέηνην ζεό κέ ηόλ ὁπνῖν θαηά ηήλ ἔθθξαζε ηνῦ Παιακᾶ ἔρνπκε laquoράζκα

κέγα θαί ἀδηάβαηνλraquo ὥζηε λά κή κπνξνῦκε λά ἔιζνπκε ζέ θακκία

θνηλσλία καδί ηνπ ἕλαλ ηέηνην Θεό ιέγσ δέλ ηόλ ζέινπκε Μᾶο εἶλαη

ἀπνθξνπζηηθή αηή ἀπξόζηηε πεξβαηηθή ζεόηεηα ηνῦ Βαξιαάκ Θά

πξέπεη λά βξνῦκε ἕλαλ ἄιιν Θεό κεζεθηό γιπθό Θεό Θεό πνιύ θνληά

καο γηά λά ραηξόκαζηε ηήλ παξνπζία Σνπ θαί λά ηνῦ ιέκε ηνύο πόλνπο

καο θαί ηίο ζιίςεηο καο θαί λά μέξνπκε ὅηη κᾶο ἀθνύεη θαί κᾶο θαηαλνεῖ

Αηόο εἶλαη laquoὁ Θεόο ηῶλ παηέξσλ ἡκῶλraquo7

Θεόο ινηπόλ ἔρεη ἐλέξγεηεο ἀιιά πξνζνρή Οἱ ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ

εἶλαη ἄθηηζηεο ὅπσο ἄθηηζηε εἶλαη θαί νζία Σνπ Γηαηί ὁ Βαξιαάκ

κεηά ἀπό ηά ἰζρπξά ζθπξνθνπήκαηα ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ

ἀλαγθάζηεθε λά πεῖ ὅηη ὁ Θεόο ἔρεη ἐλέξγεηεο laquoθηηζηέο δέraquo Ἀιιά ἐάλ νἱ

ἐλέξγεηεο ηνῦ Θενῦ εἶλαη θηηζηέο ηόηε δέλ κπνξνῦκε λά ζσζνῦκε θαί λά

ζεσζνῦκε δη᾽ αηῶλ γηαηί ἁπινύζηαηα ηό θηηζηό δέλ κπνξεῖ λά ζώζεη

(ο) πεηδή ινηπόλ ἐκεῖο νἱ ξζόδνμνη θάλνπκε δηάθξηζε ζηόλ Θεό

νζίαο θαί ἐλέξγεηαο δερόκεζα ὅηη κπνξεῖ ὁ θαζαξόο ζηήλ θαξδηά λά δεῖ

ηόλ Θεό δηά κέζνπ ηῶλ ἀθηίζησλ ζείσλ ηνπ ἐλεξγεηῶλ πνκέλσο πνιύ

θαιά ηό εἶπε ζηόλ Βαξιαάκ ἐθεῖλνο ὁ ἁπινῦο κνλαρόο ὅηη πξνζεύρεηαη

ἀγσληδόκελνο λά πεξηζπιιέμεη ηόλ λνῦ ηνπ γηά λά δεῖ ηό Θαβώξεην Φῶο

Γηά ηόλ Βαξιαάκ πνύ πίζηεπε ηόλ Θεό ὡο νζία κόλν νἱ ζενπηίεο ηῶλ

ἁγίσλ καο θαί αηό ηό ζεῖν Φῶο πνύ πεξηάζηξαςε ηνύο Ἀπνζηόινπο ζηό

Θαβώξ ἑξκελεύνληαη ἀιιεγνξηθά ζπκβνιηθά θαί ὄρη πξαγκαηηθά Καηά

ηίο ἐθθξάζεηο ηνπ αηά εἶλαη laquoθηηζηάraquo laquoζύκβνιαraquo laquoαἰλίγκαηαraquo εἶλαη

laquoθαληάζκαηαraquo Γηά ηόλ ὀξζνινγηζηή Βαξιαάκ νἱ δηεγήζεηο πεξί ηῶλ

ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ζηόλ θόζκν (ζαύκαηα ζενπηίεο θιπ) εἶλαη

ἀπνθπήκαηα ἀξξσζηεκέλεο ἤ δαηκνληώδνπο θαληαζίαο ἤ εἶλαη ζύκβνια

πνύ laquoγίλνληαη θαί ἀπνγίλνληαηraquoraquo (laquoγηλόκελά ηε θαί ἀπνγηλόκελαraquo) ἀιιά

ζηήλ πξαγκαηηθόηεηα εἶλαη laquoἀλππόζηαηαraquo ὅπσο ἔιεγε Πξαγκαηηθή

ζενπηία γηά ηόλ Βαξιαάκ δέλ πάξρεη

(δ) Γειαδή Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο ἐπηθνηλσλία καο κέ ηόλ Θεό

πεηπραίλεηαη κέ ηήλ ἐλέξγεηα θαί ηήλ δξάζε ηνῦ Ἁγίνπ Πλεύκαηνο κέ ηίο

ἄθηηζηεο ζεῖεο ἐλέξγεηεο κέ ηήλ πξνϋπόζεζε βέβαηα λά θαζαξεύεη

θαξδηάmiddot ἐλῶ γηά ηόλ Βαξιαάκ θαί ηνύο θαηά πλεῦκα ζπγγελεῖο ηνπ

ἐπηθνηλσλία κέ ηόλ Θεό πεηπραίλεηαη κέ ηά θηηζηά ἀλζξώπηλα κέζα κέ

ηόλ λνῦ ηήλ ινγηθή θαί ηήλ γλώζε ἄζρεηα κέ ηήλ θαζαξόηεηα ηῆο

ςπρῆο Αηό δηαγξάθεη θαί δηαθνξεηηθή ηήλ ἰδηθή καο πλεπκαηηθόηεηα

ἀπό ηόλ βαξιαακηζκό Γηά κᾶο ηνύο ξζνδόμνπο πλεπκαηηθή δσή δέλ

εἶλαη ηό λά laquoπξάμσκελraquo θαί λά laquoδξάζσκελraquo θαί λά δηαθεκίδνπκε ηά ἔξγα

καο ἀιιά ηό λά θιαίνπκε γηά ηίο πηώζεηο καο γηά λά κπνξέζνπκε λά

δνῦκε κέ ηόλ θαζαξκό ηῆο θαξδηᾶο καο ηόλ Θεό Ἡ ὀξζόδνμε πνηκαληηθή

εἶλαη ηό λά δηδάζθνπκε ζηόλ ιαό ἀπό ηήλ δηδαζθαιία ηῶλ ἁγίσλ

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

Παηέξσλ ηόλ ηξόπν θαί ηήλ κέζνδν λά πεηύρεη ηόλ θαζαξκό ηνπ ὥζηε λά

λνηώζεη ἐθεῖλν ηό ηξνπάξην πνύ ζθξαγίδεη ηήλ ζεία Λεηηνπξγία laquoΔἴδνκελ

ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλ ἐιάβνκελ Πλεῦκα ἐπνπξάληνλraquo Ἄο πξνζέμνπκε ηήλ

θξάζε laquoΔἴδνκελ ηό Φῶοraquo Οἱ ἀπόγνλνη ηνῦ Βαξιαάκ θαί ζήκεξα κᾶο

ἐκπαίδνπλ γηά ηόλ ιόγν καο αηό ὅπσο ὁ ἴδηνο ἐλέπαημε ζηά ρξόληα ηνπ

ηόλ κνλαρό ἐθεῖλν γηά ηόλ παξόκνην ιόγν πνύ ηνῦ εἶπε Ἀιιά δέλ εἶλαη

θ Βαξιαάκ ηνῦ ἀπαληᾶκε δέλ εἶλαη θηηζηό θαί θαληαζηηθό αηό ηό

Φῶο γηαηί ηό ιέγνκε laquoἀιεζηλόλraquo laquoΔἴδνκελ ηό Φῶο ηό ἀιεζηλόλraquo Σήλ

ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα κέ ηό ηαπεηλό βίσκα ηῆο κεηαλνίαο ηά

ἐθθξάδεη ἐθεῖλνο ὁ ἁπιόο ἀιιά βαζηά ζενινγηθόο ιόγνο πνύ ἔιεγε

παιαηά ἀγξάκκαηε γηαγηά laquoΜέ ηί πξόζσπν ζά δῶ ηόλ Θεόraquo Ἄο

πξνζέμνπκε ηήλ ἔθθξαζε laquoζά δῶ ηόλ Θεόraquomiddot ἐλῶ ὁ πνιύμεξνο θηιόζνθνο

Βαξιαάκ δέλ δερόηαλ ζέα Θενῦ

ηήλ θθιεζία καο ζπλερίδεηαη ἀθαηάπαπζηα Πεληεθνζηή ὅπσο ηό

ἀπνδεηθλύνπλ νἱ ζενθάλεηεο θαί νἱ ἐιιάκςεηο ζηνύο θαζαξεύνληαο ζηήλ

θαξδηά ηήλ θθιεζία ἔρνπκε ζπλερῶο λένπο θσηηζκνύο θαί ζενπηίεο

ὅπσο ηό εἴδακε θαί ζηνύο ἁγηαζκέλνπο παηέξεο ηνῦ ρώξνπ καο ηνύο

ἱεξνκνλάρνπο παηέξεο Ἰάθσβν θαί Πνξθύξην θαί ηόλ ἁγηαζκέλν κνλαρό

Παΐζην Οἱ θαζαξνί γεύνληαη ἀπό ηήλ παξνύζα δσή ηόλ παξάδεηζν δνῦλ

ἀπό ηώξα laquoἐδῶ θαί ηώξαraquo (hier und jetzt) ηήλ Βαζηιεία ηνῦ Θενῦ ἐλῶ

θαηά ηνύο Ρσκαηνθαζνιηθνύο ὁ ἄλζξσπνο ζά δεῖ ζηόλ κέιινληα αἰώλα

ζηά ἔζραηα ηήλ ζεία νζία Φξηθηή αἵξεζε αηό

(ε) Πξίλ θιείζσ ηό ηκῆκα αηό ηνῦ ιόγνπ κνπ ζέισ λά πῶ θαί ηό

ἄιιν θξηθηό λόεκα πνύ ἔδηλε ὁ Βαξιαάκ ζηήλ ἔθθξαζε ὅηη νἱ ἐλέξγεηεο

ηνῦ Θενῦ εἶλαη laquoθηηζηέοraquo Μηιώληαο ὁ δπηηθόο αηόο θηιόζνθνο πεξί

laquoθηηζηῶλraquo ἐλεξγεηῶλ ηνῦ Θενῦ ἐλννῦζε ὅηη ὁ Θεόο θαηά ηήλ δεκηνπξγία

ἔρεη laquoἐγθηίζεηraquo ζηήλ θύζε ηῶλ ὄλησλ ἐλέξγεηεο θαί κόλνο ηνπ πηά ὁ

θόζκνο ὅπσο θαί ὁ ἄλζξσπνο κπνξεῖ λά δεῖ θαί λά θηλεῖηαη πξόο ηόλ

ζθνπό ηνπ Αηέο νἱ ἐλέξγεηεο θαί δπλάκεηο πνύ εἶλαη laquoθηηζκέλεοraquo ζηά

ὄληα εἶλαη ndash ἔιεγε ὁ Βαξιαάκ ndash ηά laquoδῶξαraquo θαί laquoράξηοraquo ηνῦ Θενῦ γη᾽

αηό θαί δίδαζθε ὅηη laquoθηηζηή ἡ ζενπνηόο ράξηο ηνῦ Θενῦraquo Μ᾽ αηέο

ινηπόλ ηίο δπλάκεηο πνύ laquoθηίζηεθαλraquo ἀπό ηήλ δεκηνπξγία ζηά ὄληα ndash

ιέγεη ὁ Βαξιαάκ ndash κπνξεῖ ὁ θόζκνο λά θαηεπζύλεηαη πξόο ηόλ ζθνπό ηνπ

θαί δέλ ρξεηάδεηαη ὁ Θεόο Πξαγκαηηθά ζηήλ δηδαζθαιία ηνῦ

Βαξιαάκ πεξηθιείεηαη laquoὁ ζάλαηνο ηνῦ Θενῦraquo Ἀπό ηήλ πιάλε ηνῦ

Βαξιαάκ ἐπεξεάζηεθε Γύζε πνύ ἀπνκάθξπλε ηόλ Θεό ἀπό ηόλ θόζκν

θαί ηόληζε πνιύ ηήλ δύλακε ηνῦ ἀλζξώπνπ θαί ἀλέπηπμε ἕλαλ πνιηηηζκό

ἄλεπ Θενῦ8

3 Γηά ηήλ ηαξαρή πνύ πξνθάιεζε ὁ Βαξιαάκ κέ ηίο ἰδέεο ηνπ θαί ηήλ

πνιεκηθή ηνπ θαηά ηῶλ Ἡζπραζηῶλ ζπγθιήζεθε ηό 1341 ύλνδνο ζηήλ

Κσλζηαληηλνύπνιε ηήλ ύλνδν αηή ὁπνία πξνθάιεζε εξύηαην

ἐλδηαθέξνλ γη᾽ αηό θαί ἦηαλ ἀλνηθηή θαί ζηόλ ιαό ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

Παιακᾶο πξνέβαιε κέ βάζε ηήλ Ἁγία Γξαθή θαί ηήλ παηεξηθή παξάδνζε

ηήλ ἱθαλόηεηα ηνῦ ἀλζξώπνπ λά ἐπηηύρεη κέ ηήλ ἄζθεζή ηνπ θαί ηήλ

πλεπκαηηθή ηειείσζή ηνπ ηήλ λνεξή αἴζζεζε ηνῦ ἀθηίζηνπ ζείνπ θσηόο

θαί ηήλ ζπλερῆ ηνπ θνηλσλία κέ ηόλ Θεό Καί δύλαηαη ὁ θαζαξόο λά ηό

πεηύρεη αηό γηαηί ζηόλ Θεό δέλ ἔρνπκε κόλν ηήλ ἀπξόζηηε ἄθηηζηε ζεία

νζία Σνπ ἀιιά θαί ηήλ ἄθηηζηε ζεία Σνπ ἐλέξγεηα ὁπνία εἶλαη

πξνζηηή θαί κεζεθηή Ἔηζη ινηπόλ ζηνύο θαζαξνύο εἶλαη δπλαηή ζέα

ηνῦ Θενῦ ηήλ ὁπνία ἀπέξξηπηε ὄρη κόλνλ ἀιιά θαί ἐλέπαηδε ὁ Βαξιαάκ

Ἡ ύλνδνο δηθαίσζε ηόλ ἅγην Γξεγόξην ηόλ Παιακᾶ θαί θαηαδίθαζε ηόλ

Βαξιαάκ Μέ ηήλ πόδεημε ηνῦ κεγάινπ δνκεζηίθνπ θαί πξσζππνπξγνῦ

Ἰσάλλνπ Καληαθνπδελνῦ ὁ Βαξιαάκ δήηεζε ζπγγλώκε ἀπό ηόλ ἅγην

Γξεγόξην Παιακᾶ ὁ ὁπνῖνο θαί ηνῦ ηήλ ἔδσζε εραξίζησο θαί ἔηζη

ἔιεμε ἥζπρα ύλνδνο Σό ἴδην ὅκσο ἔηνο κέ ηήλ ἐκθάληζε ηνῦ

Γξεγνξίνπ Ἀθηλδύλνπ πνύ ἐπαλαιάκβαλε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ Βαξιαάκ

ηαπηίδνληαο νζία θαί ἐλέξγεηεο ζηόλ Θεό ζπλεθιήζε θαί ἄιιε ύλνδνο

ὁπνία θαηεδίθαζε ηόλ λένλ αηόλ βαξιαακηζηή Ἀξγόηεξα ιόγσ λέαο

πνιεκηθῆο θαηά ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ πνζηεξηδνκέλεο

κάιηζηα ἀπό αηόλ ηόλ παηξηάξρε Ἰσάλλε Καιέθα ἀπνθαζίζηεθε

ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ πό ηήλ πξνεδξία ηνῦ βαζηιέσο Ἰσάλλνπ Δacute θαί

ηῆο βαζηινκήηνξνο ηό 1347 Ἡ ύλνδνο δηαθήξπμε ηήλ ἐκκνλή ηεο ζηόλ

πλνδηθό Σόκν ηνῦ 1341 θαζήξεζε ηόλ βαξιαακίδνληα παηξηάξρε

Ἰσάλλε Καιέθα θαί ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ἐπεπθεκίζηεθε ὡο ὁ

πξόκαρνο ηῆο εζεβείαο Ἀιιά θαί κεηά ἀπό κία ηεηξαεηία ἔρνπκε λέν

πνιέκην ηνῦ ἁγίνπ καο ηόλ Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ Αηόο ἐπαλαιάκβαλε ηίο

πξνεγνύκελεο θαηεγνξίεο ηνῦ Βαξιαάκ ἐλαληίνλ ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ

πεξί δηζεΐαο ndash ἐπεηδή ὁ ἅγηόο καο δηέθξηλε ὅπσο γλσξίδνπκε ζηόλ Θεό

νζία θαί ἐλέξγεηα ndash θαί θαηέθξηλε ὁκνίσο αηόο ὁ Νηθεθόξνο Γξεγνξᾶο

ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ γηά ηήλ ζέα ηνῦ Φσηόο Ἡ ἀλάγθε

ηό ἐπέβαιε πάιη γηά ηήλ ζύγθιεζε λέαο πλόδνπ ηό 1351 κέ ηόλ

παηξηάξρε Κάιιηζην ηήλ ύλνδν αηή ἔρνπκε ηόλ ζξίακβν ηῶλ

Ἡζπραζηῶλ γηαηί νἱ πλνδηθνί ἐπηθαιέζηεθαλ ηίο ἀπνθάζεηο ηῶλ

πξνεγνπκέλσλ πλόδσλ ηῶλ 1341 θαί 1347 θαί θαηεδίθαζαλ ηόλ

Νηθεθόξν Γξεγνξᾶ θαί ηνύο ὁκόθξνλέο ηνπ ηήλ ζπλέρεηα ζπληάρζεθε

ὁ Σόκνο κέ ηά πξαθηηθά θαί ηίο ἀπνθάζεηο ηῆο πλόδνπ Σόλ Σόκν ηόλ

πέγξαςε ὁ παηξηάξρεο Κάιιηζηνο ὁ αηνθξάηνξαο Ἰσάλλεο

Καληαθνπδελόο θαί ὅινη νἱ παξηζηάκελνη πλνδηθνί ἀιιά ἀξγόηεξα θαί

πνιινί ἄιινη Μεηξνπνιῖηεο ἄλσ ηῶλ πελήληα ρσξίο λά πνινγίδνληαη

νἱ π᾽ αηνύο ἐπίζθνπνη ὁ Ἰσάλλεο Παιαηνιόγνο θαί ὁ δεύηεξνο

ζπλαπηνθξάηνξαο Μαηζαῖνο Καληαθνπδελόο θαί αηόο ὁ Ἰσάλλεο Δacute ὁ

Παιαηνιόγνο Παξαδόζεθε δέ ὁ Σόκνο ζηόλ παηξηάξρε ἀπό ηόλ

Καληαθνπδελό κέ ἐπίζεκε ηειεηή ζηόλ Ναό ηῆο Ἁγίαο νθίαο Ἡ

ύλνδνο ἔρεη ὅπσο εἴπακε ηά ραξαθηεξηζηηθά θαί ηήλ κνξθή

Οἰθνπκεληθῆο πλόδνπ9

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

Μαθαξηώηαηε Πάηεξ θαί Γέζπνηα

θαί εβαζκηώηαηνη Παηέξεο Ἀξρηεξεῖο

Σό ζέκα ηῆο ἐλ Κσλζηαληηλνππόιεη πλόδνπ ηνῦ ἔηνπο 1351 γηά ηήλ

ὁπνία κηιήζακε ὅπσο θάλεθε εἶλαη ζνβαξό θαί ἐγθιείεηαη ζ᾽ αηό

ἅπαζα ὀξζόδνμε πλεπκαηηθόηεηα

Σό ζέκα ἔρεη βεβαίσο ἀλαθνξά ζηήλ ἐπνρή καο ὁπνία ἔρεη πνιύ

βαξιαακηζκό Πξνζσπηθά κέ ζπλεηάξαμε ζξελσδία ηνῦ

εβαζκησηάηνπ Μεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ Ἱεξνζένπ θαινῦ Πνηκέλνο

ηῆο ἰδηαηηέξαο κνπ παηξίδνο θαηά ηόλ ὁπνῖν ζηόλ ρῶξν καο θπνθνξεῖηαη

κία λέα αἵξεζηο Δἶλαη γεληθῶο αἵξεζηο ηνῦ βαξιαακηζκνῦ Γη᾽ αηό θαί

ηαπεηλῶο θξνλῶ ὅηη εἶλαη ἀλάγθε λά παύζεη ηό ιεγόκελν ζηθνινγηθό θαί

θαζεθνληνινγηθό θήξπγκα ηό ὁπνῖν κάιηζηα ζηά ζεκεξηλά ρξόληα

δηαπνηίδεηαη θαί ἀπό πνιιή θνηλσληνινγία Δἶλαη ἀλάγθε ζηήλ δηδαρή

καο λά δίλνπκε ηήλ δηδαζθαιία ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ὁ

ὁπνῖνο ἐθθξάδεη ηήλ δηδαζθαιία ὅισλ ηῶλ Παηέξσλ ηῆο θθιεζίαο καο

θαί ὅπσο εἶπε ἕλαο παλεπηζηεκηαθόο δηδάζθαινο laquoπξέπεη λά ζεσξεῖηαη

βέβαηνλ ὅηη ἡ πνξεία ηῆο ὀξζνδόμνπ ζενινγίαο ζηό πξνζερέο ηνὐιάρηζηνλ

κέιινλ ζά ξπζκίδεηαη ἀπνθαζηζηηθῶο ἐθ ηῆο παιακηθῆο παξαδόζεσοraquo10

πσζδήπνηε ζηά θεξύγκαηά καο πξέπεη λά κηιᾶκε γηά ηήλ δηάθξηζε ζηόλ

Θεό νζίαο θαί ἐλέξγεηαο γηαηί αηό ηό δόγκα εἶλαη laquoθιεηδίraquo γηά ηήλ

θαηαλόεζε ηῆο ὀξζνδόμνπ δηδαζθαιίαο θαί γηά ηήλ πξνθύιαμε ηῶλ λέσλ

παηδηῶλ καο ἀπό πνιιέο αἱξέζεηο ὅπσο ηῆο πιάλεο ηῆο ιεγνκέλεο laquoΝέαο

πνρῆοraquo Βαξιαάκ θαί νἱ βαξιαακίδνληεο Ρσκαηνθαζνιηθνί ἐπεηδή

δέλ δέρνληαη ηήλ δηάθξηζε αηή θαί θεξύηηνπλ ἕλα Θεό νζία κόλν ἄλεπ

ζείσλ ἐλεξγεηῶλ θαηέιεμαλ ζηόλ laquoζάλαην ηνῦ Θενῦraquo ἀθξηβῶο ὅπσο ηό

πξόβιεςε ὁ ἰδηθόο καο ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoΦηιόζνθε ndash ἔιεγε

ζηόλ Βαξιαάκ ὁ ἅγηόο καο ndash θεξύηηεηο ζεόλ ἀλελέξγεηνλ ἄξα ζεόλ

ἀλύπαξθηνλraquo Καί ηά παηδηά ηῆο Γύζεσο ζήκεξα κέ πιαθάη ζηνύο

δξόκνπο θσλάδνπλ laquoΠέζαλε ὁ Θεόοraquo Πνηόο Θεόο πέζαλε ζεόο ηνῦ

Βαξιαάκ ἐλῶ laquoὁ Θεόο ηῶλ Παηέξσλ ἡκῶλraquo εἶλαη ὁ Εῶλ Θεόο ὅπσο ηόλ

θεξύηηεη ἤδε ἀπό ηά βάζε ηῶλ αἰώλσλ Παιαηά Γηαζήθε κέ ηνύο

ἀζαλάηνπο πξνθῆηεο ηεο Αηῷ ηῷ Θεῷ δόμα θαί ηηκή θαί πξνζθύλεζηο

εἰο ηνύο αἰῶλαο ηῶλ αἰώλσλ Ἀκήλ

Γεκεηζάλα 20 επηεκβξίνπ 2011

ΤΠΟΖΜΔΗΩΔΗ

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

1 π Γεώξγηνο Φισξόθζθπ παξαηεξεῖ ζηό ζεκεῖν αηό laquoἩ

ὑπεξηάηε αὐζεληία θαί ἡ ἱθαλόηεο πξόο δηάθξηζηλ ηῆο ἀιεζείαο εἰο ηήλ

πίζηηλ εἶλαη ἐκπλεπζκέλε εἰο ηήλ θθιεζίαλ πνύ εἶλαη πξάγκαηη ldquoΘεῖνο ζεζκόοrdquo θαηά ηήλ ὀξζήλ θαί ζηελήλ ἔλλνηαλ ηῆο ιέμεσο ἐλῶ νὐδεκία ύλνδνο ἤ ldquoπλνδηθόο ζεζκόοrdquo εἶλαη de jure divino παξά κόλνλ ὅηαλ

ἀπνηειῇ ἀιεζῆ εἰθόλα ἤ θαλέξσζηλ ηῆο ἰδίαο ηῆο θθιεζίαοraquo Καί ζηήλ

ζπλέρεηα ιέγεη laquoΑἱ ἀπνθάζεηο ηῶλ πλόδσλ ἐγέλνλην δεθηαί ἤ ἀπεξξίπηνλην ἀπό ηάο θθιεζίαο ὄρη δηά ιόγνπο ηππηθνύο ἤ

ldquoθαλνληθνύοrdquo ἡ δέ ἐηπκεγνξία ηῆο θθιεζίαο ὑπῆξμελ ἄθξσο ἐθιεθηηθή Ἡ ύλνδνο δέλ εὑξίζθεηαη ὑπεξάλσ ηῆο θθιεζίαο αὐηή ἦηαλ ἡ ἄπνςηο ηῆο ἀξραίαο θθιεζίαοraquo (Ἁγία Γξαθή -θθιεζία - Παξάδνζηο κεηάθξ

Γεκ Σζάκε Ἔθδ Πνπξλαξᾶ Θεζλίθε ζει 133-134) καθαξηζηόο

παηήξ Ἰσάλλεο Ρσκαλίδεο ιέγεη ὅηη ὅινη νἱ ἅγηνη Παηέξεο θνινύζεζαλ

ηήλ ἰδία κέζνδν θαί εἶραλ πξνζσπηθή ἐκπεηξία ηῶλ ἀιεζεηῶλ ηῆο

πίζηεσο Ἡ ζπλάληεζή ηνπο ζέ Οἰθνπκεληθή ύλνδν ηνύο ἔδσζε ηήλ

δπλαηόηεηα λά ζπκθσλήζνπλ ζηνύο ἴδηνπο Ὅξνπο γηά ηήλ ἴδηα

ἀπνθαιππηηθή ἐκπεηξία Γξάθεη ραξαθηεξηζηηθά laquoΟὔηε ἡ ἔιιακςε νὔηε ὁ

δνμαζκόο κπνξνῦλ λά ἱδξπκαηνπνηεζνῦλ Ἡ ηαπηόηεηα αὐηῆο ηῆο ἐκπεηξίαο ἐιιάκςεσο θαί δνμαζκνῦ κεηαμύ ηῶλ ραξηζκαηνύρσλ πνύ ἔρνπλ αὐηέο ηίο θαηαζηάζεηο δέλ ἐπηβάιιεη θαηά ἀλάγθε ηαπηόηεηα δνγκαηηθῆο

ἐθθξάζεσο ἰδηαίηεξα ὅηαλ νἱ ραξηζκαηνῦρνη αὐηνί εἶλαη γεσγξαθηθά ἀπνκαθξπζκέλνη ἐπί καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα Πάλησο ὅηαλ ζπλαληῶληαη εὔθνια ζπκθσλνῦλ γηά ηήλ ὁκνηνκνξθία ηῆο δνγκαηηθῆο

δηαηππώζεσο ηῆο ηαπηόζεκεο ἐκπεηξίαο ησλ Μεγάιε ὤζεζε πξόο ηαπηόζεκε δνγκαηηθή ἔθθξαζε δόζεθε ηήλ ἐπνρή πνύ ἡ ρξηζηηαλνζύλε

ἔγηλε ἐπίζεκε ζξεζθεία ηῆο Ρσκατθῆο Αὐηνθξαηνξίαο θαί ἱθαλνπνίεζε ηήλ

ἀλάγθε ηνῦ θξάηνπο λά δηαθξίλε ηνύο γλήζηνπο ζεξαπεπηέο ἀπό ηνύο ςεπδ-ἰαηξνύο κέ ηόλ ἴδην ηξόπν πνύ νἱ θπβεξλεηηθέο ὑπεξεζίεο ἔρνπλ ηήλ εὐζύλε λά δηαθξίλνπλ ηά γλήζηα κέιε ηνῦ ἰαηξηθνῦ ἐπαγγέικαηνο ἀπό ηνύο

θνκπνγηαλλίηεο θαί ηνύο ζθεηεξηζηέο ηῆο ἰαηξηθῆο ἐπηζηήκεο γηά ηήλ πξνζηαζία ηῶλ ὑπεθόσλ ηνποraquo (Ἰεζνῦο Υξηζηόο ἡ δσή ηνῦ θόζκνπ

πνιπγξαθεκέλε ὁκηιία κεηάθξ κνλαρνῦ Μαμίκνπ Λαπξηώηνπ ζει 59)

2 Βι Ρσκαῖνη ἤ Ρσκενί Παηέξεο ηῆο θθιεζίαο ηόκνο πξῶηνο

Θεζζαινλίθε 1984 ζει 119

3 Βι Σήλ πξώηε ηξηάδα ιόγσλ laquoὙπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλraquo Πεξί

ιπζηηειείαο ηῆο ἐμσ παηδείαο Πεξί θαηνρῆο λνῦ θαί Πεξί ζείνπ θσηόο)

4 Βι Π Υξήζηνπ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο ὁ θῆξπμ ηῆο Υάξηηνο θαί ηνῦ Φσηόο ζει 8283

5 Ὅηη ὁ Βαξιαάκ θαί γεληθῶο νἱ πνιέκηνη ηῶλ Ἡζπραζηῶλ

ἐλεπλένλην ἀπό ηήλ δπηηθή ζενινγία βι δπλαηέο ἀπνδείμεηο εἰο Ἀξρηκ Β

ηεθαλίδνπ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ4 θδνη Οἶθνο laquoἈζηήξraquo ζει

435

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

6 Σήλ δηάθξηζε αηή ζηόλ Θεό ζέ νζία θαί ἐλέξγεηεο πνύ εἶλαη

βαζηθό δόγκα ηήλ ἔθαλαλ ἀπό παιαηά νἱ Παηέξεο θαί ἐπαλέιαβε ηώξα ὁ

ἅγηνο Παιακᾶο ζηόλ αἱξεηηθό Βαξιαάκ Ἤδε ὁ ἅγηνο Βαζίιεηνο (4νο

αἰώλ) εἶρε πεῖ laquoἩκεῖο ἐθ ηῶλ ἐλεξγεηῶλ γλσξίδεηλ ιέγνκελ ηόλ Θεόλ ἡκῶλ ηῇ δέ νὐζίᾳ αὐηῇ πξνζεγγίδεηλ νὐρ ὑπηζρλνύκεζα Αἱ κέλ γάξ

ἐλέξγεηαη αὐηνῦ πξόο ἡκᾶο θαηαβαίλνπζηλ ἡ δέ νὐζία αὐηνῦ κέλεη ἀπξόζηηνοraquo (πηζηνιή 2341) Ἄλ ὁ Θεόο εἶλαη νζία κόλν θαί δέλ ἔρεη

ἐλέξγεηεο ηόηε ἄξα ὁ θόζκνο ἔγηλε ἀπό ηήλ ζεία νζία Σόηε ὅπσο ιέγεη

ὁ ἅγηνο Γξεγόξηνο ὁ Παιακᾶο laquoηῆο νὐζίαο ηνῦ Θενῦ ηά θηίζκαηα κεζέμνπζηraquo θαί αηό εἶλαη ηό laquoπάλησλ ἀηνπώηαηνλraquo Σόηε ὅπσο ιέγεη

πάιη ὁ ἴδηνο ἅγηνο παηέξαο θαί ζέσζε ηῶλ ἁγίσλ ζά ιεγόηαλ

laquoζενπνίεζεraquo ὡο κεηνρή ζηήλ ζεία θύζε θαί νζία πξάγκα ὅκσο πνύ

εἶλαη ἀδύλαην laquoΔἰ γάξ κή ηνῦην δνίε ηηο ηῆο ηνῦ Θενῦ θύζεσο κεζέμνπζηλ

νἱ ζενύκελνη θαί θύζεη ἔζνληαη ζενίraquo ιέγεη ὁ ἅγηόο καο Γξεγόξηνο

Παιακᾶο

7 Δἶλαη πνιύ δπλαηόο ἕλα ζρεηηθόο ιόγνο ηνῦ ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ

Παιακᾶ πξόο ηόλ Βαξιαάκ ηόλ ὁπνῖν θαί παξαζέηνπκε laquoἌλ ζύ ἀλέιῃο ndash

ηνῦ ιέγεη ndash ηό κεηαμύ ηνῦ ἀκεζέθηνπ θαί ηῶλ κεηερόλησλ ὤ ηῆο δεκίαο Γηέζηεζαλ ἡκᾶο Θενῦ ηό ζπλδνῦλ ἐθ κέζνπ πνηεζάκελνο θαί ράζκα κέγα θαί ἀδηάβαηνλ κεηαμύ ζέκελνο ἐθείλνπ θαί ηῆο γελέζεσο θαί δηνηθήζεσο

ηῶλ γελεηῶλ Γεῖ δή δεηεῖλ ἡκᾶο ζεόλ ἕηεξνλ ὄληα πσο κεζεθηόλ νὗ κεηέρνληεο νἰθείσο ἑαπηνῦ θαηά ηήλ ηῆο κεζέμεσο ἀλαινγίαλ ὄληεο θαί δῶληεο θαί ἔλζενη ἐζόκεζαraquo (Ὑπέξ ηῶλ ἱεξῶο ἡζπραδόλησλ 3224)

8 Βι Πξση Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ζει

72 ἑμ θαί βηβιίν καο Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η

ΘΔΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ Γεκεηζάλα 2007 ζει 6869 9 πίζθνπνο παηήξ Ἀζαλάζηνο Γηέβηηηο ιέγεη laquoΝνκίδνκελ ὅηη ἡ

ύλνδνο ηῆο Κσλζηαληηλνππόιεσο ἐπί ἁγίνπ Γξεγνξίνπ ηνῦ Παιακᾶ ηό 1351 θξίλνληαο ηνὐιάρηζηνλ βάζεη ηνῦ κεγάινπ ζενινγηθνῦ ἔξγνπ ηεο δύλαηαη θαί ἀμίδεη λά ζπλαξηζκῆηαη εἰο ηάο Οἰθνπκεληθάο πλόδνπο ηῆο ξζνδόμνπ θθιεζίαο ηῶλ ὁπνίσλ δέλ ὑζηεξεῖ εἰο ηίπνηε ὡο πξόο ηήλ ζσηεξηνινγηθήλ ζεκαζίαλ ηῆο ζενινγίαο ηεο Ἡ ύλνδνο αὕηε ἀπνηειεῖ ηήλ ἀπόδεημηλ ηῆο ζπλερείαο ηῆο ζπλνδηθόηεηνο ηῆο ὀξζνδόμνπ θθιεζίαο θαί ηῆο δώζεο ἐκπεηξίαο θαί ζενινγίαο πεξί ηῆο ἐλ Υξηζηῷ ζσηεξίαοraquo (ηό βηβιίν ηνπ Υξηζηόο - Ἀξρή θαί Σέινο Ἵδξπκα Γνπιαλδξῆ-Υόξλ ζει 195)

10 Βι Γ Μαληδαξίδνπ Παιακηθά Πξόινγνο Θεζλίθε 1973 Ἡ ζρεηηθή κέ ηόλ ἅγην Γξεγόξην Παιακᾶ θαί ηόλ Ἡζπραζκό

βηβιηνγξαθία εἶλαη ἐθηελήο ἀπό ηήλ ὁπνία ζεκεηνῦκε ηά ἑμῆο ἔξγα Mεηξνπνιίηνπ Ναππάθηνπ θ ΗΔΡΟΘΔΟΤ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο

ΠΑΛΑΜΑ Ω ΑΓΙΟΡΔΙΣΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο ηνπ πεξί ηνῦ ἁγίνπ αηνῦ κειέηεοmiddot Μνλαρνῦ Θενθιήηνπ Γηνλπζάηνπ Ο ΑΓΙΟ

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Ἰσάλλνπ Ρσκαλίδε ΡΩΜΑΙΟΙ Ἤ ΡΩΜΗΟΙ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ ΣΟΜΟ Ι (Δἰζαγσγή)middot Παλαγ Υξήζηνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ Ο ΚΗΡΤΞ ΣΗ ΥΑΡΙΣΟ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΩΣΟmiddot Σνῦ ἰδίνπ εἰο ΔΠΔ (ΔΛΛΗΝΔ ΠΑΣΔΡΔ ΣΗ ΔΚΚΛΗΙΑ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΤ ΣΟΤ ΠΑΛΑΜΑ ΔΡΓΑ 1 (Δἰζαγσγή ὡο θαί ἄιιεο κειέηεο ηνῦ ἰδίνπ θαζεγεηνῦ)middot Σνῦ ἰδίνπ ΘΔΟΛΟΓΙΚΑ ΜΔΛΔΣΗΜΑΣΑ ΝΗΠΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΚΗΣΙΚΑmiddot Βιαζίνπ Φεηδᾶ ΔΚΚΛΗΙΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΙΑ Βacute ζει 505-537middot Μ Φαξάληνπ Η ΠΔΡΙ ΘΔΟΤ ΟΡΘΟΓΟΞΟ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ (ἰδηαίηεξα ζηίο ζει 479 ἑμ)middot Πξσηνπξεζβπηέξνπ Θενδ Εήζε Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑmiddot Γ Μαληδαξίδνπ ΠΑΛΑΜΙΚΑmiddot J Meyendorff Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΓΟΞΗ ΜΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΗmiddot Πξαθηηθά Γηεζλῶλ πηζηεκνληθῶλ πλεδξίσλ Ἀζελῶλ θαί Λεκεζνῦ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΣΗΝ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟ ΠΑΡΟΝ Ἱεξά Μεγίζηε Μνλή Βαηνπαηδίνπ Ἅγηνλ Ὄξνο 2010middot Ἀξρηκ θξαίκ Καζεγ Ἱ Μ Ξεξνπνηάκνπ Ο ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ο ΠΑΛΑΜΑ ΜΔΓΑ ΓΙΓΑΚΑΛΟ ΣΗ ΝΟΔΡΑ ΠΡΟΔΤΥΗ θαί ἄιιεο ζρεηηθέο κειέηεο

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

ΚριτηρῈα οΉκουμενικότητος υνόδου Ἅγιος Νικόδημος ἉγιορεῈτης Σέσσαρά τινα χαρακτηριστικά Ήδιώματα τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων εὑρῈσκω ΚαῈ πρῶτον μέν ΉδῈωμα ὅλων τῶν ΟΉκουμενικῶν εἶναι τό νά συναθροῈζωνται διά

προσταγῶν οὐχῈ τοῦ Πάπα ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλι-κῶν

Δεύτερον τό νά γῈνεται ζήτησις περῈ πῈστεως καῈ ἀκολούθως νά ἐκτῈθεται ἀπό-

φασις καῈ ὅρος δογματικός εΉς κάθε μῈαν ἀπό τάς ΟΉκουμενικάς ΣρῈτον τό νά ᾖναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ αὐτῶν δόγματα καῈ οῊ Κανόνες ὀρθό-

δοξα εὐσεβῆ καῈ σύμφωνα ταῖς θεῈαις Γραφαῖς ἤ ταῖς προλαβούσαις ΟΉκουμενικαῖς συ-νόδοις

Σέταρτον δέ καῈ τελευταῖον τό νά συμφωνήσουν καῈ νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν ΟΉκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα καῈ κανονισθέντα ἅπαντες οῊ ὀρθόδοξοι Πα-τριάρχαι καῈ Ἀρχιερεῖς τῆς καθολικῆς ἘκκλησῈας εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρου-σῈας αὐτῶν εἴτε διά τῶν ΉδῈων τοποτηρητῶν ἤ καῈ τούτων ἀπόντων διά γραμμάτων αὐτῶν

(ἉγῈου Νικοδήμου ἉγιορεῈτου Πηδάλιον ἐκδ Ἀστέρος σελ 118) Καθηγητής π Ἰωάννης ΡωμανῈδης ΟῊ Ἐννέα ρωμαϊκὲς ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι ποῦ συγκάλεσαν οῊ ρωμαῖοι

αὐτοκράτορες μὲ πρῶτο τὸ Μέγα Κωνσταντῖνο σὲ συνεργασῈα μὲ τὰ ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης τῆς Νέας Ρώμης τῆς ἈλεξανδρεῈας τῆς ἈντιοχεῈας καΈ τελικὰ τῶν Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὰ 451 εἶναι (1) τῆς ΝικαῈας 325 (2) Κωνσταντινουπόλεως 381 (3) Ἐφέσου 431 (4) Φαλκηδόνος 451 (5) Κωνσταντινουπόλεως 553 (6) Κωνσταντινουπόλεως 680 (7) ΝικαῈας 7867 (8) Κωνσταντινουπόλεως 879 καΈ (9) Κωνσταντινουπόλεως 1341 Ἐννέα ΟΉκουμενικὲς ύνοδοι πού δημοσιεύτηκαν ὡς ρωμαϊκοΈ νόμοι ὑπογεγραμμένοι ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα ἀφοῦ προηγουμένως τὰ πρακτικὰ τους ὑπογράφτηκαν ἀπὸ τοὺς πέντε ρωμαῈους Πατριάρχες τοὺς ΜητροπολῈτες καΈ ἐπισκόπους τους Ἐξαιρεῖται ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τοῦ 1341 πού τὰ πρακτικὰ της προσυπέγραψαν μόνο τέσσερις ρωμαῖοι Πατριάρχες καΈ ἐπικύρωσε ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἈπουσῈαζε τώρα τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ποῦ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχε καταληφθεῖ βῈαια ἀπὸ τοὺς Υράγκους Λογγοβάρδους καΈ Γερμανοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῶν Νορμανδῶν

Ἡ τρέχουσα ἄποψη πολλῶν Ὀρθοδόξων ὅτι μιὰ ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἔγκυρη ὅταν ἀναγνωρῈζεται ἀπὸ κάποια μεταγενέστερη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο δὲν ἔχει καμιὰ βάση στὸ Ρωμαϊκὸ ΔῈκαιο Κάθε ύνοδος γινόταν Ρωμαϊκὸς Νόμος ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ πρακτικὰ της ὑπέγραφαν ἐπΈ τόπου τὰ μέλη της Πατριάρχες καΈ ΜητροπολῈτες καΈ συνυπέγραφε ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας ΟῊ ΑῊρετικοΈ καΈ οῊ αῊρέσεις τους καταδικάζονταν ἐκεῈνη τὴ στιγμὴ καΈ ὄχι ἀπὸ κάποια ἑπόμενη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Σὰ ύμβολα καΈ οῊ Ὅροι τους γῈνονταν ΡωμαϊκοΈ νόμοι αὐτοστιγμεῈ

Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα Ὀρθόδοξοι ποὺ αὐτοαποκαλοῦνται ἘκκλησῈα τῶν Ἑπτὰ ΟΉκουμενικῶν υνόδων ΠολλοΈ Ὀρθόδοξοι ἀγνοοῦν τὴν Ὄγδοη καΈ τὴν Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδο Ἡ Ὄγδοη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 879 ἁπλὰ καταδῈκασε αὐτοὺς ποὺ προσθέτουν ἢ ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸ ύμβολο τοῦ 381 καθὼς καΈ ὅσους δὲν ἀποδέχονται τὴ διδασκαλῈα περΈ ΕΉκόνων τῆς Ἕβδομης ΟΉκουμενικῆς υνόδου ΟῊ Υράγκοι ποὺ καταδικάζονται πρὸς τὸ παρόν δὲν ἀναφέρονται καθαρὰ μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς δοθεῖ ἡ εὐκαιρῈα νὰ ἀναθεωρήσουν

Ἡ Ἔνατη ΟΉκουμενικὴ ύνοδος τὸ 1341 καταδῈκασε τὸν πλατωνικὸ μυστικισμὸ τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Δύση ὡς προσήλυτος στὴν

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

ὈρθοδοξῈα Υυσικὰ ἡ ἀπόρριψη τοῦ πλατωνικοῦ τύπου μυστικισμοῦ ἦταν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῶν Πατέρων

(httpwwwromanityorghtmrome00vasikes_theseis_autou_tou_websitehtm)

ΟΉκουμενικὴ ύνοδος εἶναι ἐκεῈνη πού 1 υγκλήθηκε ἀπὸ Αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς ΑὐτοκρατορῈας μὲ οΉκουμενικὴ

(παν-Ρωμαϊκὴ) ἐμβέλεια ἀλλὰ φυσικὰ καΈ πανχριστιανική 2 ΟῊ ἀποφάσεις της ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο

Ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα διαχρονικά 3 Ἀποφάσεις της διατυπώθηκαν ἀπὸ Θεούμενο 4 ΟῊ ἀποφάσεις της ὑπεγράφησαν ἀπὸ τὰ Ρωμαϊκὰ Πατριαρχεῖα 5 Ἀσχολήθηκε μὲ σημαντικὰ Θεολογικὰ ζητήματα

9Η ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΗ ΤΝΟΔΟ υνοδικός Σόμος

laquoα΄) Ἔστι διάκρισις μεταξύ θεῈας οὐσῈας καῈ ἐνεργεῈας διενηνόχασι δέ ἀλλήλων

καῈ τῶν μέν τήν θεῈαν ἐνέργειαν μετέχεσθαι καῈ μερῈζεσθαι ἀμερῈστως καῈ ὀνομάζε-

σθαι καῈ νοεῖσθαι καῈ πῶς εΉ καῈ ἀμυδρῶς ἐκ τῶν αὐτῆς ἀποτελεσμάτων τήν γε οὐ-

σῈαν ἀμέθεκτον εἶναι καῈ ἀμέριστον καῈ ἀνώνυμον εἶναι ὑπερώνυμον δηλονότι καῈ ἀ-περινόητον παντελῶς

β΄) Ἄκτιστος ἐστιν ἡ θεῈα ἐνέργεια γ΄) Οὐκ ἔστι σύνθεσιν τινα τοῦτο νομῈζειν ἐπῈ Θεοῦ δ΄) Ἡ θεῈα καῈ ἄκτιστος ἐνέργεια θεότης παρά τῶν ἁγῈων προσηγόρευται ε΄) Σῆς θεῈας ἐνεργεῈας καῈ τῶν οὐσιωδῶς περῈ αὐτήν θεωρουμένων ὑπέρκειται κα-

τrsquo οὐσῈαν Θεός

στ΄) Ἀχώριστον μέν ἴσμεν τήν οὐσῈαν καῈ τήν θεῈαν φυσικήν ἐνέργειαν οὐ γάρ

ποτέ ἐνέργεια εἴη ἄν τῆς ἑαυτῆς οὐσῈας χωρῈς περῈ μέντοι ἐξ ἀρχῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ

δεδημιουργημένων τῈς οὐκ οἶδεν ὅτι πᾶν δημιούργημα τῆς ἐνεργεῈας τοῦ δημιουρ-γήσαντος ἀλλrsquo οὐχῈ τῆς οὐσῈας μεταλαμβάνει

ζ΄) Σό φῶς τῆς τοῦ ΚυρῈου μεταμορφώσεως ἄκτιστον ἐστιraquo ἘπῈσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς laquoΝομίζομεν ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ

Παλαμᾶ τό 1351 κρίνοντας τοὐλάχιστον βάσει τοῦ μεγάλου θεολογικοῦ ἔργου της δύναται καί ἀξίζει νά συναριθμῆται εἰς τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν ὁποίων δέν ὑστερεῖ εἰς τίποτε ὡς πρός τήν σωτηριολογικήν σημασίαν τῆς θεολογίας της Ἡ Σύνοδος αὕτη ἀποτελεῖ τήν ἀπόδειξιν τῆς συνεχείας τῆς συνοδικότητος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς ζώσης ἐμπειρίας καί θεολογίας περί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίαςraquo (τό βιβλῈο του Χριστός - Ἀρχή καί Τέλος Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Φόρν σελ 195)

Καθηγητής Β Υειδᾶς Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈστων θεῈων

ἐνεργειῶν ὑπῆρξε ἡ θεμελιώδης γιά τήν ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως δογματική διδασκα-λῈα τῶν ἡσυχαστικῶν συνόδων (1341 1347 1351) οῊ ὁποῖες ἀνέδειξαν τόσο τήν ἐν Φριστῷ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνῈας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὅσο καῈ τήν Ὴκάνω-

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

ση τοῦ ἀνθρώπου νά βιώνη στούς κόλπους τῆς ἘκκλησῈας τήν πληρότητα τῆς σωτη-ριώδους ἀλήθειας τῆς πῈστεως Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή οῊ ἀνωτέρω ἡσυχαστικές σύνο-δοι ἐμπεριέχουν τόν χαρακτήρα τῆς οΉκουμενικότητας ἀφοῦ διέκριναν καῈ διατύπω-σαν θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πῈστεως χωρῈς τήν ὁποῈα δέν νοεῖται πλέον ἡ ὀρθοδοξῈα τῆς πῈστεως καῈ τό σωτηριολογικό της περιεχόμενο Ὁ Σόμος καῈ οῊ ἀποφάσεις τῆς μεγάλης Ἐνδημούσας συνόδου τοῦ 1351 ἀφ ἑνός μέν ἐπισφράγισαν καῈ ὁλοκλήρω-σαν τό ἔργο τῶν προγενεστέρων σχετικῶν συνόδων τοῦ 1341 καῈ 1347ἀφ ἑτέρου δέ διακήρυξαν κατά τρόπο δεσμευτικό γιά τό πλήρωμα τῆς ἘκκλησῈας τήν ὀρθόδοξη πῈστη στό ζήτημα τῆς διακρῈσεως τῆς ἀμέθεκτης θεῈας οὐσῈας καῈ τῶν μεθεκτῶν ἀκτῈ-στων ἐνεργειῶν τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ συμφώνως πρός τή διαχρονική παράδοση καῈ πῈστη τῆς ἘκκλησῈας

(καθ Βλ Υειδᾶ Ἐκκλησιαστική ἹστορῈα τόμος Β΄ Ἀθήνα 1994 σελ 481-554)

Καθηγητής π Γεώργιος Μεταλληνός

Ὑπάρχει ὅμως καῈ ἡ 9η ΟΉκ ύνοδος Εἶναι οῊ ύνοδοι τῆς περιόδου τῆς ἐ-

κρήξεως τοῦ προβλήματος πού ἀφοροῦσε στόν ἡσυχασμό Δέν εἶναι laquoἡσυχα-

στικές ἕριδεςraquo οῊ Υράγκοι μᾶς μάθανε νά τῈς λέμε ἡσυχαστικές ἕριδες Εἶναι ἡ

ἔκρηξη τῆς ἀντιστάσεως τῶν ἡσυχαστῶν τῶν Ὀρθοδόξων δηλαδή ἀπέναντι

στῈς παπικές καῈ σχολαστικές προκλήσεις Εἶναι οῊ ύνοδοι τοῦ 1341 τοῦ 1347

τοῦ 1351 μέ κατακλεῈδα τήν ύνοδο πού ἀνέφερα πρῈν τοῦ 1368

ἈγαπητοῈ ἀδελφοῈ οῊ ύνοδοι τοῦ 14ου αΉῶνος διατυπώνουν τήν θεολογῈα

περῈ τῆς ΘεῈας Φάριτος Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτές τῈς υνόδους

ὡς 9η ΟΉκουμενική καῈ πανορθόδοξα γῈνεται αὐτό ἀποδεκτό ἀπό γνωστούς Θε-

ολόγους Διότι καῈ ἡ ύνοδος αὐτή ὅπως καῈ ἡ 8η τό 879 διαφοροποιοῦν ριζι-

κά τήν ὀρθόδοξη ἘκκλησῈα στήν πατερική συνέχειά της ἀπό τόν χριστιανι-

σμό τῆς Δύσεως Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λοιπόν μέ τήν θεολογῈα του

καρπό τῆς παρουσῈας τοῦ ἉγῈου Πνεύματος μέσα στήν φωτισμένη ἀπό τό Ἅγιο

Πνεῦμα καρδιά του εἶναι ὁ Πατέρας τῆς 9ης ΟΉκουμενικῆς υνόδου

Ἐάν λοιπόν συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος ύνοδος πού θά ἔχει τόν χαρακτή-

ρα γιά μᾶς ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐάν συνέλθει καῈ δέν δεχθεῖ μεταξύ τῶν ΟΉ-

κουμενικῶν υνόδων τήν 8η καῈ τήν 9η θά εἶναι ψευδοσύνοδος Ὅπως ἡ ύ-

νοδος Υεράρας-ΥλωρεντῈας Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει λοιπόν Πανορθόδοξος ύνοδος θά κριθεῖ σrsquo αὐ-

τό τό σημεῖο Ἐάν παρακάμψει αὐτές τῈς δύο υνόδους πού τοποθετοῦν τήν

ὀρθοδοξῈα ἀπέναντι στόν Δυτικό χριστιανισμό ΚαῈ ὅμως ἔχουμε δύο ΟΉκουμενικές υνόδους τοῦ 879 καῈ τῶν υνόδων

τοῦ 14ου αΉῶνος πού διαφοροποιοῦν τήν ὈρθοδοξῈα ἀπό τόν Δυτικό Φριστια-

νισμό

(Πρωτ ΓεωργῈου Μεταλληνοῦ Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς πατέρας τῆς

Θ΄ ΟΉκουμενικῆς υνόδου ἐκδ Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου Ἅγια

Μετέωρα 2009 σελ 16-18 28-29)

Καθηγητής Ἰω ΚαρμῈρης laquoἡμεῖς συνελθόντες κατά τήν μεγάλην ἐκκλησῈαν καῈ συνδιημερεύοντες οὐχ ἅπαξ ἀλλά καῈ δῈς καῈ τρῈς καῈ πολλάκις ΚαῈ τόν μέν ΘεσσαλονῈκης Ὴερώτατον

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)

μητροπολῈτην εὕρομεν καῈ συνήγορον Φριστοῦ χάριτι τῆς κατrsquo εὐσέβειαν ἀληθεῈας αὐτούς δέ πολλαῖς καῈ μεγάλαις αῊρέσεσι περιπῈπτοντας καῈ τήν θέωσιν τοῦ δεσποτικοῦ προσλήμματος κτιστήν ἐτόλμησαν ἀνειπεῖν καῈ τήν οὐσῈαν τοῦ Θεοῦ διά τό παρά τῶν ἁγῈων εΉρῆσθαι ταύτην ἀπροσπέλαστον καῈ ἀμέθεκτον φθαρτικήν εἶναι νομῈζειν Διό καῈ ἡ καταδῈκη τούτοις ἐπεκυρώθη καῈ τά συνοδικῶς ἡμῖν ἀρτῈως μετά τῆς ἐκ Θεοῦ βασιλεῈας ἐξετασθέντα καῈ διαγνωσθέντα τό ἀσφαλές ἐν

πᾶσι καῈ βέβαιον ἕξει σύμφωνα πάντα ὄντα τῇ τε ἀληθεῈᾳ καῈ τοῖς θεῈοις πατράσι

πᾶσι καῈ ταῖς προγεγενημέναις τούτου χάριν Ὴεραῖς καῈ θεῈαις συνόδοις καῈ τοῖς ἐπrsquo αὐταῖς συνοδικοῖς τόμοις ΚαῈ ἡ ἔνθεσμος διά πάντων καῈ κανονική αὕτη ψῆφος γραφεῖσα καῈ ὑπογραφεῖσα ἀρτῈως ἀκῈνητος εΉς αΉῶνα τόν σύμπαντα διατηρηθήσεται τῇ πάντα δυναμένῃ ἐνεργεῈᾳ καῈ χάριτι τοῦ παντοδυνάμου καῈ μεγάλου Θεοῦ καῈ ωτῆρος ἡμῶν ὑπέρ ἧς καῈ διrsquo ἧς ὁ παρών ἡμῶν ἀγών ἤνυσταιraquo (Σά Δογματικά καῈ υμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς ἘκκλησῈας Ἰω ΚαρμῈρη σελ 342)