Бодлогын чадавхийг бэхжүүлэх замаар засаглалыг шинэчлэх нь

Бодлогын чадавхийг бэхжүүлэх

замаар засаглалыг шинэчлэх нь

Innovation in governance through improving policy capability

ЗАСАГЛАЛЫН ШИНЭЧЛЭЛ ГЭЖ ЮУГ ОЙЛГОХ ВЭ?

ЗАСАГЛАЛЫН ШИНЭЧЛЭЛД БАРИМТЛАХ ШАЛГУУР ЮУ ВЭ?

БОДЛОГЫН ЧАДАВХИЙГ ЯМАР ЧИГЛЭЛЭЭР, ЯМАР АРГА

ЗАМААР БЭХЖҮҮЛЭХ ВЭ?

Доктор, дэд профессор Бямбасүрэнгийн Энхбайгаль

Үндэсний хөгжлийн хүрээлэн

ЗАСАГЛАЛЫН ШИНЭЧЛЭЛ ГЭЖ

ЮУГ ОЙЛГОХ ВЭ?

Бодлогын чадавхийг бэхжүүлэх замаар засаглалыг шинэчлэх

нь

Сайн засаглалын

шалгуур

үзүүлэлт

САЙН ЗАСАГЛАЛ

Иргэний эрх чөлөө ба

хариуцлага

Улс төрийн тогтвортой байдал ба хүчирхийлэ

л үл хэрэглэх

Засгийн газрын үр

нөлөө

Зохицуулалтын чанар

Хуулийн хэрэгжилт

Авлигын хяналт

Дэлхийн банкны

урт хугацааны

судалгаа 1996- одоог хүртэл

200 гаруй улс

засаглалыг эдгээр

шалгуур

үзүүлэлтээр

үнэлдэг ( 2002 оноос

хойш хоёр жил

тутам)

МОНГОЛ УЛСЫН ЗАСАГЛАЛЫН

ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД 2011 2006 2002

Voice

and

accountability

Иргэний эрх чөлөө ба

хариуцлага

49.3 54.8 56.7

Political

stability/absenc

e of violence

Улс төрийн

тогтвортой байдал ба

хүчирхийлэл үл

хэрэглэх

64.6 66.8 86.1

Government

effectiveness

Засгийн газрын үр

нөлөө

31.3 40.5 48.8

Regulatory

quality

Зохицуулалтын

чанар

44.5 44.1 50.5

Rule of law Хуулийн хэрэгжилт 46 45 56.9

Control of

corruption

Авлигын хяналт 28 34.1 57.6

Монгол улс 2011

ЗАСГИЙН

ГАЗРЫН ҮР

НӨЛӨӨ

Төрөөс иргэдэд хүргэх

үйлчилгээний чанар,

эдгээрийн улс төрийн

нөлөөллөөс ангид байх

түвшин,

бодлогын томъёолол,

хэрэгжилтийн чанар, ийм

бодлогыг хэрэгжүүлэх

засгийн газрын тууштай

ажиллагааны найдвартай

байдлын тухай иргэдийн

ойлголт, төсөөлөл

Иргэний эрх чөлөө

ба хариуцлага

Засгийн газрыг сонгоход оролцох

боломж (тухайлбал, дуу

хоолойгоо илэрхийлэх, эвлэлдэн

нэгдэх болон хэвлэлийн эрх

чөлөө) –ийн тухай иргэдийн


Улс төрийн

тогтвортой

байдал ба

хүчирхийлэл үл

хэрэглэх

Хүч хэрэглэсэн, хууль

зөрчсөн үйл ажиллагааны үр

дүнд (тухайлбал, улс төрийн

зорилго бүхий хүчирхийлэл,

алан хядах ажиллагаа зэрэг)

засгийн газар тогтворгүйжих

эсвэл солигдох боломжийн

тухай иргэдийн ойлголт,

төсөөлөл

Зохицуулалтын

чанар

Хувийн хэвшлийг дэмжиж

хөгжих боломжийг олгохуйц

үр дүнтэй бодлого,

зохицуулалтыг томъёолж,

хэрэгжүүлэх засгийн газрын

чадварын тухай иргэдийн


Хуулийн

хэрэгжилт

Нийгмийн хэв журмыг

дагаж мөрдөх, түүнд

итгэх түвшин (тухайлбал хуулийн хэрэгжилт,

өмчийн эрхийн хамгаалал, цагдаа,

шүүхийн үйл ажиллагааны чанар,

гэмт хэрэг, хүчирхийлэл гарах

магадлал)

-ийн тухай ойлголт,

төсөөлөл

Авлигын

хяналт

Их, бага авлигын

хэлбэрийг оролцуулан

хувийн ашиг сонирхолд

эрх мэдлийг ашиглах

түвшин (тухайлбал тодорхой бүлгийн

болон хувийн сонирхлоор төрд

ажиллах)

-ийн тухай ойлголт,

төсөөлөл

Дэлхийн авлигын индекс /2008/

corruption perceived to exist among businesses, public officials and politicians. Colors range from

90th-100th percentile to

light green 75th-90th percentile ,

yellow 50th-75th percentile ,

orange 25th-50th percentile ,

pink 10th-25th percentile and red 0th-10th percentile .

Percentile rank indicates the percentage of countries worldwide that rate below the selected country. Higher values indicate better governance ratings.

http://en.wikipedia.org/wiki/Percentile

ЗАСАГЛАЛЫН ШИНЭЧЛЭЛД

БАРИМТЛАХ ШАЛГУУР ЮУ ВЭ?


нь

Шинэчлэлийн тухай ойлголтын

томьёолол

Иргэд, нийгмийн

хувьд

• Өмнөхөөс илүү сайжирсан засгийн газар, сайн амьжиргаа, нийгмийн амьдрал, эрүүл, аюулгүй орчин

Засгийн газар, төрийн

байгууллагууд, нийтийн албан

хаагчдын хувьд

• Бүтээлч, шинэлэг хандлагаар нийгэм, эдийн засгийн илүү сайн үр дүнг бий болгох арга ажиллагаа

Шинэчлэлийн түвшнүүд

Дээд түвшин: Үндэсний нэгдмэл бодлого, стратеги, хөгжлийн гол чиг

шугамуудын түвшний шинэчлэл, засгийн газрын шинэчлэлийн

чиглэлүүдийг тодорхойлох

Дунд түвшин: Стратегийн шинжтэй томоохон хөрөнгө оруулалтууд,

салбар хоорондын хамтын ажиллагаа, салбарын бодлого

зохицуулалтын шинэчлэл

Анхан шатны түвшин: Нийгэмд, төрийн байгууллагуудад бүтээлч

сэтгэлгээ, шинэчлэлийн үзэл баримтлал, хандлага, арга барилыг

төлөвшүүлэх, энэ чиглэлийн нийтийн ойлголт төсөөллийг дэмжих зорилго

бүхий байнгын шинэчлэл

Урьдчилан төлөвлөсөн, стратегийн шинжтэй зориудын үйл ажиллагаа

Шинэчлэл, санаачилга, бүтээлч байдлыг дэмжсэн байнгын үйл ажиллагаа

Засаглалын шинэчлэлийг эхэлж

хэрэгжүүлэх түвшин

Урьдчилан төлөвлөсөн, стратегийн шинжтэй

зориудын үйл ажиллагаа

Шинэчлэл, санаачилга, бүтээлч байдлыг дэмжсэн байнгын үйл ажиллагаа

Шинэчлэлийн

шалгуурууд Шинэчлэлийн санаачилга нь судалгаанд тулгуурласан, үндэслэлтэй, хэрэгжиж болохуйц, бодитой ажил хэрэг болохуйц байна.

Юугаар өмнөхөөс ялгаатай, шинэлэг байх нь тодорхой, ойлгомжтой байна.

Ард иргэд, нийгмийн амьдрал, улс оронд өмнөхөөс илүү ямар ашиг тус авчрах нь тодорхой байна.

Шинэчлэлийг ямар аргаар хэрхэн яаж хэрэгжүүлэх нь тодорхой байна.

Юугаараа, хэр зэрэг шинэлэг

вэ?

Ямар аргаар хэрэгжүүлэх

вэ?

Өмнөхөөс илүү ямар ашиг тусыг бий болгох

вэ?

Үндсэн

бүрдэл

ТӨРИЙН АЛБАНЫ ШИНЭЧЛЭЛИЙН

ЖИШЭЭГЭЭР

Хэв

шинж

(шинэлэг

тал)

• Бодлогын чадавхийг сайжруулах • Бодлогын стратегич шинжийг бэхжүүлэх

• Засгийн газар, иргэд, хувийн хэвшил, судалгааны байгууллагуудын хамтын

ажиллагааг төлөвшүүлэх

• Бодлогын хэрэгжилтийг сайжруулах

• Төрийн үйлчилгээг чанаржуулах

• Стратегич манлайллыг бий болгох

Ашиг тус (Монгол улс,

иргэд, аж ахуйн

нэгжүүдийн

хувьд)

• Иргэдэд илүү сайн нийтийн үйлчилгээг хүргэх

• Төсвийн үр нөлөө дээшлэх

• Эдийн засгийн бодлогын үр нөлөө сайжирч, иргэдийн амьдралд

тусах

• Засгийн газарт итгэх итгэл нэмэгдэх

• Нийтийн албанд ажиллагсдын ур чадвар, сайн ажиллах хүсэл

сонирхол нэмэгдэх

Хэрэгжүүл

эх арга

• Илүү нээлттэй, иргэдийн оролцоог дэмжсэн засаглалыг

хэрэгжүүлэх

• Нийтийн албан хаагчдыг чадваржуулах

• Төрийн байгууллагуудын ажлын уялдаа холбоог сайжруулах

• Нийтийн албаны сонгон шалгаруулалт, гүйцэтгэлийн үнэлгээг

боловсронгуй болгох

• Хөгжлийн бодлого, эдийн засгийн бодлого зэрэг суурь бодлогуудыг

дахин боловсруулах, байнга боловсруулдаг тогтолцоо бий болгох

Үндсэн

бүрдэл

ЭДИЙН ЗАСГИЙН БҮТЦИЙН ШИНЭЧЛЭЛИЙН

БОДЛОГЫН ЖИШЭЭ (энд зөвхөн жишээ болгохын тулд дурьдсан учир шууд шинэчлэлийн санаачилга гэж

үзэхгүй)

Хэв шинж

(шинэлэг

тал)

• Эдийн засгийн салбар доторхи болон салбар хоорондын уялдаа, хамтын

ажиллагаа сайжрах

• Импортыг тодорхой хэмжээгээр орлуулах

• Шинэ бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг эхлүүлэх

• Эдийн засгийн суурь нөхцөлүүд сайжрах

• Жижиг дунд бизнес, судалгааны байгууллагууд, төрийн байгууллагууд

оролцогч талуудын хамтын ажиллагаа



нэгжүүдийн хувьд)

• Эдийн засгийн бие даасан байдал сайжрах

• Ажил эрхлэлт нэмэгдэж, иргэдийн амьжиргаа сайжрах

• Мөнгөний гадагшлах урсгал саарах, хуримтлал үүсгэх технологид хөрөнгө

оруулах боломжтой болох

• Цаашид үйлдвэрлэлийг өргөжүүлэхэд шаардлагатай суурь технологи,

чадавхийг бий болгох

• Олон улсын зах зээлд илүү боловсруулсан бүтээгдэхүүн экспортлох үндэс

суурь бүрдэх

Хэрэгжүүлэ

х арга

• Эдийн засгийн ерөнхий бодлого + Салбар бүрээр тусгайлсан бодлого

• Эдийн засагтай холбоотой бодлогуудыг бүхэлд нь бүтцийн шинэчлэлтэй

уялдуулах

• Эдийн засаг дахь технологийн нэвчилтийг дэмжих, шаардлагатай орчин

нөхцлийг бүрдүүлэх, тодорхой чиглэлүүдээр суурь чадавхи бий болгоход

голлон анхаарах

• Баялгийн хуваарилалтын тэгш бус байдлыг багасгах

• Эдийн засгийн орчин нөхцөл, олон улсын зах зээл, технологийн хандлагыг

судлан эдийн засгийн бодлогуудыг байнга боловсруулж ашиглах тогтолцоо

бий болгох

Шинэчлэлийн шалгуур яагаад заавал

гурвуулаа хэрэгтэй вэ?

• тодорхой чиглэлээр бодлогын шинэчлэл

хэрэгжүүлэх гэж байгаа бол тухайн

чиглэлээр энэ гурван шалгуурын дагуу

үзүүлэлтүүдийг заавал тусгайлан

тодорхойлсон байна.

• Энэ нь гадны туршлагаас хөнгөн

хуумгайгаар, шууд хуулбарлан авч

хэрэглээд үр дүнд хүрэхгүй байх, хүч

тарамдахаас сэргийлнэ.

– Зөвхөн хэлбэрийг аваад, арга технологийг

орхигдуулж эцсийн үр дүн болох улс, нийгэм,

иргэдэд хүргэх ашиг тусыг бий болгож

чадаагүй зарим жишээг дор дурьдав.

Юугаараа, хэр зэрэг шинэлэг

вэ?

Ямар аргаар хэрэгжүүлэх

вэ?

Өмнөхөөс илүү ямар ашиг тусыг бий болгох

вэ?

Үндсэн бүрдлүүд ТАТВАРЫН ӨРШӨӨЛИЙН ХУУЛИЙН ЖИШЭЭ Хэрэгжилт

Хэв шинж

(шинэлэг тал)

• Төсвийг нэг эсвэл хоёр улиралд багтаан

гүйцэтгэх

• Жижиг, дунд, том аж ахуйн нэгжүүдийг бүрэн

гүйцэд хамруулах

• Татварын өршөөлийн хуулийг боловсруулж

батлах

Хэрэгжсэн

Хэрэгжээгүй

Хэрэгжсэн

Ашиг тус

(Монгол улс,


нэгжүүдийн хувьд)

• Далд эдийн засгийг хумих

• Татвар төлөлт, төсвийн бүрдэлт сайжрах

• Мөнгөний эргэлт сайжрах

• Авилгал хээл хахуулийг хазаарлах





Хэрэгжүүлэх

арга

1. Банкнаас гадуурх мөнгийг банкинд татаж

төвлөрүүлэх, үүний тулд зээлийн хүүг

бууруулах, банкинд итгэх итгэлийг нэмэгдүүлэх

2. Төлөгдөх боломжтой бүх татварын өрийг

барагдуулах

3. Зөвхөн дээрх арга хэмжээг гүйцэлдүүлсэний

дараа татварын өршөөлийн хуулийг батлах

4. Үүнтэй зэрэгцүүлэн банкин дахь мөнгөний

урсгалын хяналтыг сайжруулах (Тодорхой

хэмжээнээс дээшхи мөнгөн гүйлгээг хийж буй

хувь хүн, байгууллага, орлогын эх үүсвэрээ

тайлагнадаг байх нөхцөл боломж, эрх зүйн

орчныг бүрдүүлэх)





Үр дүн: Зорьсон зорилгод хүрээгүй буюу шинэчлэл болж чадаагүй

Төсвийн байгууллагын удирдлага, санхүүжилтийн хуулийн жишээ

Үндсэн

бүрдлүүд

Шинэ Зеландад хэрэгжсэн байдлын тодорхойлолт Хэрэгжилт

Хэв

шинж

(шинэлэг

тал)

• Олон арван жилээр хэрэгжүүлсэн шинэчлэлийн үр дүн

• Бүтээгдэхүүний, ажлын үр дүнгийн тайлагнал, гүйцэтгэлийн

үнэлгээний тухай ойлголт хэвшсэн байх

• Төсвийн байгууллагын удирдлага санхүүжилтийн хуулийг

боловсруулж батлах, хэрэгжүүлэх

Хэдхэн сарын дотор шууд хэрэгжүүлэхийг оролдсон

Хэвшиж амжаагүй

Хэрэгжсэн


иргэд, аж

ахуйн

нэгжүүдийн

хувьд)

• Бодлогын боловсруулалт, хэрэгжилтийг сайжруулах (ТБУСХ

энэ зорилтын зөвхөн нэг хэсэг нь)

• Төсвийн нэгдсэн хяналтыг бий болгох

• Дунд хугацааны төсвийн зорилгуудтай төсвийн биелэлтийг

илүү уялдуулах

• Бүтээгдэхүүнээр ажлын үр дүнг үнэлэх замаар гүйцэтгэлийг

сайжруулах

• Бодлого боловсруулж хэрэгжүүлэх чадавхид огт

анхаараагүй

• Төсвийн нэгдсэн хяналт бий болсон ч энэ нь

Монголын засгийн газар, орон нутгийн мөн бусад

төсвийн харилцаанд нийцээгүй. Нутгийн өөрөө

удирдах ёсны хөгжил төлөвшлийг огт харгалзаагүй

• A,B,C,D,F үнэлгээ монголчуудын сэтгэлгээнд

нийцээгүй. Энэ нь онц, сайн, дунд, муу гэдэгтэй

адил байсан учир төрийн ажил бүгд A,B үнэлгээтэй

болсон ч бодит байдалд гүйцэтгэл сайжраагүй

Хэрэгжүү

лэх арга

1. Төрийн байгууллагуудын дотоод дахь үйл ажиллагааны

бодлого боловсруулах явцад инновацийг дадал болгох

2. Төрийн байгууллагуудын бодлого хэрэгжүүлэх чадавхи,

бодлогын хэрэгжилтийг сайжруулах, энэ талбарт

инновацийг дадал болгох

3. Нийгэм, эдийн засаг т чиглэсэн бодлого боловсруулалт дахь


4. Нийгэм, эдийн засагт чиглэсэн бодлогын хэрэжилт дэх


5. Хуулийг боловсруулахдаа суурь болгож буй төрийн

тогтолцоо, нийгмийн сэтгэлгээ, төв засгийн газар, орон

нутгийн засаг захиргааны уялдааг харгалзан үзэж тусгах

6. Зөвхөн дээрх арга хэмжээг гүйцэлдүүлсэний дараа төсвийн

байгууллагын удирдлага санхүүжилтийн хуулийг батлах






Хэрэгжээгүй Энэ арга технологийг төсөв,

санхүүгийн эрсдэл ихтэй

буурай хөгжилтэй орнуудад

хэрэглэхээс болгоомжлохыг

санал болгосон байдаг.

*Энэ жишээнд судлаач зөвхөн өөрийн судалсан асуудлаарх байр суурийг илэрхийлсэн болно

Шинэчлэлийн чиг үүргээрх ангилал

БОДЛОГО, ҮР ДҮНГ САЙЖРУУЛАХ ШИНЭЧЛЭЛ

Эдийн засгийн бүтцийн шинэчлэл, шинэ

үйлдвэрлэл, технологийн шинэчлэл

Бодлогын боловсруулалт дахь шинэчлэл

Бодлогын хэрэгжилт дэх шинэчлэл

Шинэ ашиг тусыг бий болгох бусад шинэчлэлүүд

ҮЙЛ ЯВЦЫН ШИНЭЧЛЭЛ

Шинэ арга барил, туршлагыг нэвтрүүлэх

ашиглах

Үйл явцыг сайжруулах, бүтээмж өсгөх, өртөг

хэмнэх шинэчлэл

Шинэ технологи ашиглах шинэчлэл

ЧАДАВХИЙН ШИНЭЧЛЭЛ

Бодлого боловсруулах чадавхийг сайжруулах

Бодлого хэрэгжүүлэх чадавхийг сайжруулах

Нийтийн албаны удирдах ажилтан, албан

тушаалтны мэдлэг, чадварыг сайжруулах Талууд, байгууллагууд

хоорондын хамтын ажиллагааны чадавхийг


Нийтийн албан хаагчдын мэдлэг, чадварыг

сайжруулах шинэчлэл

Засгийн газар, олон нийтийн харилцааны

шинэчлэл

БОДЛОГЫН ЧАДАВХИЙГ ЯМАР

ЧИГЛЭЛЭЭР, ЯМАР АРГА

ЗАМААР БЭХЖҮҮЛЭХ ВЭ


нь

Бодлогын чадавхийг бэхжүүлэх шинэчлэлийн чиглэлүүд

Бодлого боловсруулах, хэрэгжүүлэх чадавхийг бэхжүүлэх

Бодлого боловсруулах

явцын шинэчлэл

Бодлого хэрэгжүүлэх явцын

шинэчлэл

Бодлогын чадавхийн шинэчлэл

1. Бодлого боловсруулах явцын

шинэчлэл

Үндэсний хөгжлийн, бүс нутгийн, эдийн засгийн

хөгжлийн үзэл баримтлалуудыг шинэ

нөхцөл байдалд уялдуулан шинээр авч үзэх

Бодлогын нэгдмэл байдлыг бий болгох, хуулийн

боловсруулах бодлогын үндэслэлүүдийг үүнд

нийцүүлэх

Бодлогын суурь болох, нийгэм эдийн засгийн судалгааны чанарыг


Бодлогын судалгааны чанарыг сайжруулах, бодлогод оролцогч

талуудын оролцооны стандарт хэм хэмжээг бий

болгон мөрдөх

Бодлогын нийгэм эдийн засгийн, байгаль орчны үр

нөлөөг судалгаа, тооцоотойгоор үнэлэхийг

тогтсон жишиг, заавал байх шаардлага болгох

Бодлогын боломжит бүх хувилбаруудыг судалж,

тооцдог, ил тод тайлагнадаг байхыг заавал биелүүлэх

шаардлага болгох

2. Бодлого хэрэгжүүлэх явцын

шинэчлэл

Үндэсний түвшний үзэл баримтлал, бодлогын тухай

бүх түвшинд нэгдмэл ойлголтыг бий болгох

Дээд, дунд, доод түвшний аль алинд бодлогын тухай

ойлголтыг нэг мөр болгоход байнга анхаарч ажиллах,

үүнийг бодлого хэрэгжүүлэх үйл явцын салшгүй нэг

хэсэг гэж үзэх

Бодлогын хэрэгжилтийг шат шатанд нь, байнга үнэлэх,

шаардлагатай бол хэрэгтэй арга хэмжээг авч, бодлогыг,

мөн хэрэгжилтийг сайжруулах механизм бий

болгох

Бодлогыг хэрэгжүүлэхийн төлөөх хичээл зүтгэл, үр дүнг ажлын гүйцэтгэлийн үнэлгээнд оруулж тусгах

Бодлогыг хэрэгжүүлэх явцыг байнга шинэчлэх,

үүнд төрийн албан хаагчдын санаачилга,

оролцоог дэмжих механизмыг бий болгох

Бодлогын хэрэгжилт дэх болзошгүй эрсдлийг үнэлж,

тооцдог, эрсдлийг бууруулах арга ажиллагааг

энэ чиглэлийн үйл ажиллагаанд тусгадаг

болох

3. Бодлогын чадавхийн

шинэчлэл

Бодлого боловсруулах судалгааны хүний

нөөцийн чадавхийг сайжруулах

Бодлого хэрэгжүүлэх нийтийн албаны албан

хаагчдын чадавхийг сайжруулах

бодлого боловсруулагчдын

бодлогын судалгааны арга, стандартын тухай мэдлэгийг


Бодлогын хэрэгжилтийн явцыг үнэлж, мониторинг

хийх чадавхийг бүрдүүлэх

Бодлогын судалгааны чиглэлээр талууд,

байгууллагууд хоорондын хамтын

ажиллагааны хүрээг өргөтгөх

Бодлогын асуудлаарх засгийн газар, олон

нийтийн харилцааны шинэчлэл

ШИНЭЧЛЭЛИЙН

НИЙТЛЭГ ШАЛГУУРУУД

Дээд түвшин: үндэсний нэгдмэл бодлого, стратеги, хөгжлийн гол чиг шугамуудын

түвшний шинэчлэл, засгийн газрын шинэчлэлийн чиглэлүүдийг тодорхойлох

Дунд түвшин: стратегийн шинжтэй томоохон хөрөнгө оруулалтууд, салбар хоорондын

хамтын ажиллагаа, салбарын бодлого зохицуулалтын шинэчлэл

Анхан шатны түвшин: нийгэмд, төрийн байгууллагуудад бүтээлч сэтгэлгээ,

шинэчлэлийн үзэл баримтлал, хандлага, арга барилыг төлөвшүүлэх, энэ чиглэлийн

нийтийн ойлголт төсөөллийг дэмжих зорилго бүхий байнгын шинэчлэл

Нийтлэг шалгуурууд

Судалгаанд тулгуурласан, олон улсын шилдэг туршлага, сайн үр дүнд түшиглэсэн, сургамжаас тусгасан байх

Шинэлэг, бүтээлч, аль болох нөхцөл боломжоо бүрэн ашигласан, бодитой үр дүнд хүрэх боломжтой байх

Чадвар, чадавхийг бий болгох сайжруулах, үлдэцтэй шийдэл байх

Асуудлыг цогцоор нь авч үзэж шийдсэн байх

Үндэсний аюулгүй байдал, эдийн засгийн бие даасан байдлыг сахин хамгаалсан байх

Үүнийг түвшингээр,

салбараар ангилан

нарийвчилж болно

Шинэчлэлийн

чиглэлийн

жишээ

Шинэчлэлийн засгийн газар

Нийтийн албаны

шинэчлэл

Эдийн засгийн

бодлогын шинэчлэл

Шүүхийн шинэтгэл

Бодлогын чадавхи

бүрдүүлэх сайжруулах шинэчлэл

Засаглалын шинэчлэл

Шинэчлэлийн суурь нөхцөл

• Үнэлэмж, үзэл бодол, итгэл үнэмшил

• Эрчимтэй мэдлэг

• Хийж бүтээх хүсэл зориг, улс төрийн манлайлал

• Бүтээлч сэтгэлгээ

• Менежмент, арга барил

ШИНЭЧЛЭЛ

Documents

Бодлогын чадавхийг бэхжүүлэх замаар засаглалыг шинэчлэх нь