الرحیم الرحمن الله بسم

گردآورندگان:خلبانی منصوره

محمدی زانیار

درمان و پیشگیری در مذهب نقش: روانی اختالالت

اساسی های انگیزه ماهیت مورد درهای نگرش روانشناسی مختلف رفتار،مکاتبروان های شیوه موجب که دارند متفاوتی

. است شده مختلفی درمانی چه و تاریخی جنبه در چه بشری جوامع اکثر در

شکل در را اساسی نهاد معاصر،پنج زمان درمی موثر ها انسان روان و شخصیت گیریعبارتند دانندکه . که: مذهب و خانواده،مدرسه،اجتماع،همگنان ازنمی اجتماعات و افراد در را ایننهادها تاثیردر عوامل این شناخت و گرفت نادیده توانضروری امری روانی بهداشت با رابطهرا. انسان اساسی نیازهای از بسیاری استو عاطفی خالهای و کند می برآورده مذهب

کند می پر را وجودی معنوی

محدودی و معین زاویه از مکاتب این از یکدید با توانند نمی پس نگرند می انسان بهنگاه انسان به ای جانبه همه و کلیبه. انتقادهای ایجاد ضمن موضوع این کننداین که است شده آنها،موجب از یک هربیماریها درمان و پیشگیری مکاتب،درحاصل آنچنانی موفقیت روانی واختالالتاز. بعضی اخیرا دلیل همین به ننماینداین بر عالوه روانپزشکان و روانشناسانو پیشگیری در مذهب نقش به مکاتبای ویژه توجه روانی اختالالت درمان . این بر آنها از ای عده حتی و اند داشتهتشکیل اصلی عامل مذهب که اند عقیدهاست اخالقی شخصیت یا منش دهندهراهنمای که شخصیت از قسمت آن یعنی

. است بد و خوب

عمر اواخر در معروف کاوان روان از یکی یونگباید روانشناسی که شد معتقد پیش از خود،بیش . زمینه در نماید خاصی توجه دینی مسایل بهزیادی مطالعات او روان سالمت و مذهب ارتباط . از بسیاری مذهب که بود معتقد وی است نمدهخالهای و کند می برآورده را انسان نیازهای . مذهب که بود معتقد او کند می پر را او وجودیبسیاری و دهد می پاسخ را پرسشها از بسیاری . عقیده او همچنین و کند می روشن را مسایل ازمقابل در محکمی بسیار پایگاه مذهب که داشتایجاد زندگی های محرومیت و مشکالت،مصائب . که گوید می چنین یونگ کنفرانس یک در کند میاز: انواعی مذاهب تمام بلکه مسیحیت تنها نهو روحی های رنج که هستند درمانی روانبهبود و کرده درمان را روح از از ناشی جسمی

: نویسد می دیگری جای در بازهم و بخشند می

جهان در سودمند و مفید دیدگاههای تنهادرمانی روان شیوه و سیستم آن امروز، . او نامیم می مذهب را آن ما که استنداشته بیماری گاه هیچ گفت می همچنینمذهب به او بازگشت مستلزم درمانش که . برای مفید وسیله یک مذهب باشد نبودهبه رسیدن راه و روانی بهداشت تامین

. است شادی و کمال

آمریکایی شناس روان و فیلسوف جیمز ویلیام : درمان شک،موثرترین بدون ایمان گوید می . برای باید که است نیرویی ایمان است اضطراب

. باشد داشته وجود زندگی در انسان به کمک ناتوانی که است خطری زنگ ایمان فقدان

می اعالم زندگی های سختی برابر در را انسانخداوند و ما گویدمیان می دیگر جایی در و دارد . را خود ما اگر دارد وجود ناگسستنی ای رابطهتسلیم و دهیم قرار بزرگ خداوند اشراف تحتخواهد محقق آرزوهایمان و آمال تمام شویم اوامواج. طوریکه همان داشتکه اعتقاد او شدآرامش تواند نمی اقیانوس غلتان و خروشانپریشان را آن و امنیت و بزند هم بر را آن ژرفایو سطحی های سازد،دگرگونیعمیقا که را انسان درونی ،آرامش موقتزندگی . انسان که چرا نزند هم بر دارد ایمان خداوند بهو شود نمی اضطراب واقعی،تسلیم متدینهمواره و کند می راحفظ خود شخصیت تعادلکه است ناخوشایندی مسایل با مقابله آماده

. آورد می پیش برایش روزگار احتماال

مورد در را عقیده همین نیز لینک و ابریلروانی اختالالت درمان و مذهب رابطهمعاصر. اندیشمندان از بسیاری دارندمشکل کنندکه می تاکید نیز دیگر غربیو دین به وی نیاز به معاصر،اساسا انسان . مثال برمیگردد معنوی ارزشهایدر اروپاییان که گوید می آرنولوتوینبی . به اساسا اند شده آن دچار حاضر قرن . معتقد او گردد بازمی آنها معنوی فقرفروپاشیدگی این درمان راه تنها که استمی رنج آن از غرب که اخالقی

. است دین به بردبازگشت

برای را انسان قدرت و نفس به اعتماد ایمانمی افزایش زندگی های سختی تحمل و صبرایجاد او در را آرامش و امنیت احساس و دهد . سوره در کریم قرآن زمینه این در کند می

( آیه انعام : 82مبارکه که( آنها آری فرماید مینیامیختند؛ شرک با را خود ایمان و آوردند ایمان

. یافتگانند هدایت آنها و آنهاست برای امنیت رضای برای را اعمالش تمام ایمان با فرد

نظر او به همواره و دهد می انجام خداوندآرامش. و امنیت احساس اعتقاد همین پرو دارد . نمی دنیا این در چیز هیچ از فرد این کند مینمی اضطراب و ترس دچار هرگز و هراسدخداوند. به ایمان فقدان صورت در عکس بر شودمفاهیم از را المذهبی،زندگی دیگر عبارت به یا

شریف های ارزش و عالی که شود می موجب و کند می تهی انسانی

اهداف ی باره در درستی بینش و ،دیدگاه انسانو سرگردانی دچار و باشد نداشته خود زندگیدچار فردی چنین مسلما شود خودباختگی

. شد خواهد اضطراب و تعارض

کند می تشویق اعمالی انجام به را خود پیروان مذهباختالالت به فرد ابتال از پیشگیری در هم اعمال این کهافرادی برای است موثری درمان وهم است موثر روانی . از عبارتند اعمال این اند شده اختالل این دچار که

و .... نیایش،توبه و عبادات،دعا :دین که حج و ،روزه،زکات نماز مانند عبادتی عبادت

. شود می موجب است کرده واجب خود پیروان بر اسلمارتقای و رشد و برتر و بهتر رفتار سوی به فرد کهانسانی غیر و انحرافی و زشت رفتار از اجتناب و نفس

. کند پیدا گرایش انسان بین خاشعانه و خاضعانه رابطه یک که نماز مثال

. برابر در ای رابطه چنین برقراری است پروردگار وکه بخشد می او به معنوی هستی،نیروی تمام آفریدگاردر را روانی وامنیت قلبی آرامش و روحی صفای حس

. انگیزد برمی او روی دنیا مشکالت و اشتغاالت تمام از فرد نماز حالت در

می خدا متوجه را خود حواس تمام و گرداند می برروان. آرامش و کامل سازی آرام از حالتی نتیجه در کندر بسزایی تاثیر درمانی نظر از که شود می ایجاد او در

. دارد او نگرانی و اضطراب کاهش

: عامل مهمترین گوید می هایسلوپ توماس دکترسالهای طول در من که بخش آرامش خوابآن به روانی مسیل در مهارتم و تجربه متمادی

. است نماز همین ام برده پی نماز اوقات رسیدن فرا هنگام به نیز اکرم پیامبر

. : وادار آرامش به نماز با را بالل،ما ای فرمود می که دارد اعتقاد فرانسوی پزشک کارس آلکسیس

در مشخصی معنوی نشاط ایجاد سبب نمازاحتماال که است حالت همین و گردد می انسانو زیارتگاهها در بیماران سریع شفای به منجر . داشت توجه باید نکته این به حتی شود می معابدروابط ایجاد موجب باشد جماعت به نماز اگر کهمی دیگران با انگیز مودت و دوستانه اجتماعیمی کمک فرد شخصیت رشد به تنها نه که شودعقیده به که گروه به را او تعلق نیاز بلکه کندو است اساسی های نیاز از یکی روانشناسانمی تامین گروه سوی از را او پذیرشو. گروه به فرد وابستگی احساس اصوال نمایدزیادی اهمیت جامعه در خود فعال نقش به توجه

. دارد او روان سالمت در

اراده تقویت و نفس تذهیب سبب نیز روزهصحیح رفتارهای تواند می و شود می انسانخود وظایف و ها ومسولیت بیاموزد را زندگی

. دهد انجام خوبی به را می آموخته انسان به دوستی نوعی زکات در

نجات خودخواهی و محوری فرد از را او و شودایجاد فرد در خود از رضایت احساس و دهد میروانی سالمت برای احساسی چنین شودکه می

. دارد فراوانی اهمیت برای را فرد خدا خانه زیارت و حج مناسک انجام

و کند می آماده ها گرفتاری و ها سختی تحملطبقات و ها نژاد و ها ملت ی همه از چونهم دور ساده و یکسان های لباس با اجتماعی . آنها در دوستی نوع احساس شوند می جمع

. شود می تقویت شکل گوناگون مذاهب در مناجات و نیایش و دعا

. مذاهب ی همه در آن محتوای اما دارد متفاوتینقص و گناه به اعتراف از حاکیقرب و سعادت و سالمت ،درخواست وضعف

. است الهی

و مذهب بر نقدی کتاب در والترمان پرفسور : در نیایش و ستایش هنگام در نویسد می فلسفهشود می ایجاد اخالصی و صمیمیت چنان آدمیممکن مردم با معمولی های صحبتی هم در که

نیست. ایزد درگاه به مشکالت از مناجات هنگام انسان

خود ادوه و رنج کردن بازگو با و برد می پناه یکتاو مشکالت حل در که خواهد می خداوند از . انسان همچنین کند کمک او به نیازها برآوردنیک به که کند می احساس نیایش و دعا هنگامو حمایت تحت و است نزدیک مافوق قدرتموجب همین و دارد قرار او سرپرستیبه اعتماد حس شدن برانگیختهدر خوشبختی و نفس،قدرت،آرامش،امیدواریحل برای که را خود روانی نیروی و شود می اودوباره است کرده مصرف روانی تضادهایبه نشاط و شادابی حالت با و آورد می بدست

. پردازد می تولید و کار

نه دعا نویسد می خود نیایش کتاب در الکسیستقویت بلکه است انسان ضعف کننده جبران تنهاو مثبت کار دهنده ادامه و انسانی قدرت کنندهو فردی زندگی ساختن در فرد سازنده تالشعرفانی احساس و آید می حساب به اجتماعییک و گیرد می سرچشمه ما فطرت اعماق از که . می غریزه این ارضای عدم است اصلی غریزه . و دعا بنابراین کند ایجاد تنش فرد در تواندفرد و شود می روان آرامش موجب هم نیایشتامالت از و کند می پیدا شکوفای احساسناراحتی بیان نیز و شود می کاسته وی روحیو شود می فرد هیجانات تخلیه باعث خلوت در هامی کسب نیرو و قدرت الیزال منبع از همزمانرخ. دعا جریان در غالبا که گریه همچنین نمایداسترس و هیجانات تخلیه به زیادی کمک دهد می

. کند می فرد های

:و مفید های روش از یکی به توبه توبهگناه احساس درمان ،برای نظیر تقریبابیو گناهان آمرزش سبب به توبه زیرا استالهی رضایت جلب به انسان امید تقویتکاهش موجب دلیل همین به و استفرد گذشته اشتباهات از ناشی اضطراب

. شود می

منابع:

روان کوشان 1بهداشت محمد ،دکتر روان جنتی 1بهداشت یدالله ،دکتر