تهيه و تنظيم مهدی میرحیدری واحد مبارزه با بيماريهاي غير واگير مرکز بهداشت شهرستان قم

روز جهانی قلب1393مهر 17

مهر 1393 روز جهانی قلب 7 2

تهيه و تنظيم

مهدی میرحیدری

واحد مبارزه با بيماريهاي غير واگير مرکز بهداشت شهرستان قم

راه هاي پيشگيري و كنترل بيمارهاي قلبي

عروقي


مقدمه

مهم6ترين عوام6ل خط6ر در بيماريه6اي قل6بي ع6روقي عبارتن6د از: تغذي6ه نامناس6ب، چ6اقي، فع6اليت ب6دني ناك6افي، مص6رف س6يگار، فش6ار خ6ون ب6اال، اختالل در چ6ربي خ6ون، دي6ابت و س6ن

باال

در اي6ران بيماريه6اي غ6ير واگ6ير م6زمن و ب6ه وي6ژه بيماريه6اي اي از عل6ل م6رگ و ن6اتواني را ب6ه بخش عم6دهقل6بي ع6روقي،

اس6ت. داده اختص6اص عوام6ل خ6ود اك6ثر در اص6لی خط6ر ش6ناخته ش6ده ان6د و ح6ذف ي6ا كن6ترل آنه6ا بيماريه6اي غ6ير واگ6ير

درص6د بيماريه6اي قل6بي، 80مي توان6د م6انع از ب6روز بيش از توس6عه درص6د س6رطانها ش6ود.40س6كته مغ6زي و دي6ابت و

اقتص6ادي و ص6نعتی، ماش6ینی ش6دن زن6دگی، س6بب تغي6يراتي قل6بي بيم6اري ايج6اد در ك6ه اس6ت ش6ده زن6دگي ش6يوه در

عروقي نقش مهمي دارند.


بيماريهاي قلبي عروقي و عوامل خطر

وضعيت بيماريهاي قلبي عروقي در جهان و ايران

ميلي6ون م6ورد س6كته قل6بي و مغ6زي در دني6ا رخ 32هر س6اله نزدي6ك ب6ر

ميليون نفر مي شود.17مي دهد كه باعث مرگ بيش از

بيماريه6اي غ6ير 2000 م6وارد م6رگ در س6ال 60% ب6ه علت در جه6ان

% برس6د. 73 ميالدي ب6ه 2020واگ6ير ب6وده ك6ه ب6رآورد مي ش6ود ت6ا س6ال

% است.48سهم بيماريهاي قلبي عروقي از اين ميزان بيش از

مرب6وط 2015 ميلي6ون م6رگ در س6ال 64 ميلي6ون م6ورد از 20بيش از

ب6ه بيماريه6اي قل6بي ع6روقي خواه6د ب6ود و در ص6ورتي ك6ه اق6دامات م6وثر

انج6ام نش6ود، انتظ6ار مي رود م6وارد م6رگ ناش6ي از بيماريه6اي م6زمن از

41 ميلي6ون م6رگ ب6ه 35% اف6زايش ياب6د و از 17 ح6دود 2015 ت6ا 2005

ميليون مرگ برسد.

5

بيماريهاي قلبي عروقي و عوامل خطر

وضعيت بيماريهاي قلبي عروقي در ايران

درص6د م6رگ )اولين 39/3در كش6ور م6ا بيماريه6اي قل6بي ع6روقي علت

اين م6يزان، از ب6ه س6كته 19/5علت م6رگ( هس6تند ك6ه درص6د مرب6وط

و 9/3قل6بي، مغ6زي س6كته ب6ه مرب6وط باقيمان6ده 10/5درص6د درص6د

مربوط به ساير بيماريهاي قلبي عروقي است.

اين بيماريه6ا ب6ه م6يزان قاب6ل ت6وجهي قاب6ل پيش6گيري هس6تند و ب6ا اج6راي

م6داخالت م6وثر ب6راي ك6اهش عوام6ل خط6ر آنه6ا مي ت6وان م6رگ زودرس

ناشي از بيماريهاي قلبي عروقي، سكته مغزي و ديابت را كاهش داد.


بيماريه6اي انس6ان ض6روري اس6ت. ب6راي حي6ات * داش6تن قل6بي س6الم قل6بي ع6روقي ب6ه س6ن ي6ا جنس خ6اص اختص6اص ن6دارد و هم6ه اف6راد در ه6ا بيم6اري اين ب6ه ابتال مع6رض در اس6ت ممكن جنس6ي و ه6ر س6ن

باشند.

بيم�اري قل�بي ع�روقي هس�تند و ب�ه ابتال اف�راد بيش�تر در مع�رض * بعض�ي بن�ابراين، اطالع از عوام�ل خط�ر اين بيم�اري ه�ا، مي توان�د ب�ه پيش�گيري و

كنترل بيماريهاي قلبي عروقي كمك كند.

جدول عوامل خطر بيماريهاي قلبي عروقي و ميزان شيوع آنها، 1388بر اساس اطالعات سال

عامل خطر درصد شيوع در سال 1388

ميلي متر جيوه(90/140فشار خون باال )بيشتر از درصد16.1

كم تحركي درصد39

مصرف دخانيات درصد11.8

اضافه وزن درصد28.8

چاقي درصد15.2

درصد88.2 واحد در روز5مصرف ميوه و سبزي كمتر از

مصرف روغن جامد درصد52.7

درصد افراد بدون عامل خطر** درصد3.3

درصد3.7 سال بدون عامل خطر15-44درصد افراد

درصد1.1 سال بدون عامل خطر45-64درصد افراد عامل خطر، عاملي است كه احتمال ابتال به يك عارضه يا بيماري را افزايش مي دهد.*

** منظ6ور از عوام6ل خط6ر در س6ه ردي6ف آخ6ر ج6دول )مص6رف س6يگار روزان6ه، مص6رف واح6د در روز، كم تح6ركي، اض6افه وزن و چ6اقي و فش6ار خ6ون 5مي6وه و س6بزي كم6تر از

باالست.(6 روز جهانی قلب1393مهر 7

سكته قلبيك6ه اس6ت اي6ران در م6ير م6رگ علت اولين ع6روقي قل6بي بيماريه6اي

درص6د ك6ل عل6ل م6رگ ه6ا را 39، بيش از 1383براس6اس آم6ار س6ال ش6امل مي ش6ود. عم6ده اين م6وارد م6رگ ب6ه انس6داد رگه6اي خ6ون رس6ان

به قلب )عروق كرونر( است.رس6وب ت6دريجي كلس6ترول )يكي از ان6واع چ6ربي خ6ون( و س6اير چربيه6ا و م6واد، در دي6واره داخلي س6رخرگ ه6اي ب6دن، ب6اعث ايج6اد پالكه6ايي در تن6گ، س6فت و س6خت ش6دن ب6ه ج6دار اين ع6روق مي ش6ود ك6ه منج6ر ي6ا ش6رايين تص6لب ح6الت اين ب6ه ش6د. خواه6د ه6ا رگ دي6واره

گفته مي شود.آترواسكلروز اف6زايش رس6وب چ6ربي ب6اعث تنگي و باري6ك ش6دن ش6ريانها ش6ده و م6انع خ6ون رس6اني ك6افي ب6ه بافته6ا مي ش6ود. در ص6ورتي ك6ه اين اتف6اق در ع6روق كرون6ر قلب رخ ده6د، مي توان6د خ6ون رس6اني ب6ه عض6له قلب را كم و ي6ا ح6تي قط6ع كن6د. ب6ه اين ح6الت ك6ه خ6ون ك6افي ب6ه عض6له قلب

مي گويند. ايسكمي قلب نمي رسد ( خواهد شد.آنژین صدرياين وضعيت سبب ايجاد درد قلبي )


ترومبوز

گاهي س6طح پالكه6اي چ6ربي در ج6دار ش6ريان كرون6ر ت6رك ميخ6ورد و دچ6ار پ6ارگي مي ش6ود. اين پدي6ده ب6اعث تجم6ع پالكته6ا )س6لولهايي ك6ه را خ6ونريزي زم6ان در خ6ون انعق6اد وظيف6ه دارن6د( و ايج6اد لخت6ه در اين ناحي6ه مي ش6ود ك6ه

آن ب6اعث ترومب6وزب6ه لخت6ه اين گوين6د. مي ك6اهش و كرون6ر ع6روق مج6راي تنگ6تر ش6دن

بيشتر خون رساني به عضله قلب مي شود

پالک در

دیواره رگ

لخته خون

* ب6ا ادام6ه مح6روميت عض6له قلب از اكس6يژن، قلب دچ6ار آس6يب مي ش6ود. اگ6ر اين لخت6ه خ6ون ب6ه ح6دي ب6زرگ ش6ود ك6ه ب6ه ط6ور كام6ل مس6ير جري6ان خ6ون را مس6دود كن6د، بخش6ي از ب6افت عض6له قلب ك6ه توس6ط آن

حمل�ه قل�بي ي�ا ش6ريان تغذي6ه مي ش6ود، مي م6يرد. ب6ه اين وض6عيت گس�ترش پالك ب�ه ط�رف داخ�ل ج�داره رگ و ي�ا ح�ركت لخت�ه خ�ون از س�اير مي گويند.سكته قلبي

قس�مت ه�اي دس�تگاه گ�ردش خ�ون و ق�رار گ�رفتن در داخ�ل ع�روق كرون�ر نيز مي تواند باعث انسداد عروق كرونر قلب شوند.


عوامل خطر سكته قلبي

عوامل خطر ارثي يا ژنتيكي

و آي6د دنی6ا مي ب6ه آنه6ا ب6ا ف6رد قاب6ل تغي6ير نيس6تند. ب6ا اين ح6ال و زن66دگي ش66يوه تغي66ير ب66ا درم6اني، بهداش6تي مراقبته6اي اين ت6اثير م6يزان از ت6وان مي

عوامل كم كرد.

عوامل خطر اكتسابي

و فعاليته6ا ن6وع ب6ه عوام6ل اين رفتاره6ايي ك6ه در زن6دگي انتخ6اب دهيم مي انج66ام و ك66نيم مي ش6يوه تغي6ير ب6ا و دارن6د بس6تگي اين پزش6كي م6راقبت و زن6دگي كن6ترل ي6ا ح6ذف قاب6ل عوام6ل،

9 روز جهانی قلب1393مهر 7هستند.

10

افراد در

معرض

عوامل

خطر غير

قابل

اصالح

- اف6رادي ك6ه داراي س6ابقه خ6انوادگي هس6تند. ) ب6ه 1وي6ژه وج6ود س6ابقه س6كته قل6بي در پ6در ي6ا ب6رادر قب6ل از

سالگي(65 سالگي و يا مادر يا خواهر قبل از 55ي6ك 2 درج6ه اعض6اء از يكي ح6داقل ك6ه اف6رادي -

بيم6اري آنه6ا ب6رادر( و خ6واهر م6ادر، )پ6در، خ6انواده فشار خون باال دارند.

ي6ك 3 درج6ه اعض6اي از يكي ح6داقل ك6ه اف6رادي - است.2خانواده آنها ميتال به بيماري ديابت نوع

ي6ك 4 درج6ه اعض6اي از يكي ح6داقل ك6ه اف6رادي - HDL ب6اال و LDLخ6انواده آنه6ا اختالالت چ6ربي خ6ون )

پايين( دارند.

سال و باالتر60- سالمندان 5

- زنان بعد از سن يائسگي6


دخاني666ات 1 ك666ه -اف666رادي چپ6ق پيپ، قلي6ان، )س6يگار،

و ...( مصرف مي كنند.

تغذي6ه 2 داراي -اف6راد نامناسب

ب6دون 3 ك6ه -اف6رادي ، فاميلي LDLسابقه

باال دارند.

و زن6ان ب6ا 40كم6تر از HDL-م6ردان ب6ا 4HDL ب6دون س6ابقه بيم6اري 50 كم6تر از(

در افراد درجه يك خانواده(

-ف6رادي ك6ه ب6دون س6ابقه بيم6اري در 5ب6ه مبتال خ6انواده، ي6ك درج6ه اف6راد

فشار خون باال هستند.

تحت 6 ك66ه -اف6رادي رواني فش6666ارهاي

)استرس( هستند.

-افراد با فعاليت 7بدني ناكافي

-افرادي دارای اضافه 8وزن و چاقي

-افراد مبتال به 9ديابت

افراد در معرض عوامل

خطر قابل اصالح

*در ص�ورت وج�ود بيش از ي�ك عام�ل خط�ر در ف�رد، اث�رات ن�امطلوب آنه�ا تش�ديد مي ش�ود. بن�ابراين ب�ا مش�اهده ي�ك ي�ا چن�د م�ورد از اين عوام�ل، مراجع�ه ب�ه پزش�ك و كن�ترل آن ه�ا ض�روري اس�ت ت�ا ب�ه اين ت�رتيب، از

بروز سكته قلبي جلوگيري شود.11 روز جهانی قلب1393مهر 7

تشخيص سكته قلبي

وس6ط در درد ي6ا س6نگيني دهن6ده، آزار فش6ار احس6اس

قفس6ه س6ينه ك6ه معم6وال ب6ه ط6ور ناگه6اني ش6روع مي ش6ود

و بيش از چن6د دقيق6ه ادام6ه ياب6د، مهم6ترين عالمت ب6اليني

اگ6ر اين درد ب6ه ش6انه ه6ا، گ6ردن، بازوه6ا و ف6ك پ6ايين انتش6ار داش6ته باش6د، ج6دي ت6ر در سكته قلبي است.

باش6ند، درد قفس6ه س6ينه اس6ت هم6راه ك6ه ممكن ه6ايي نش6انه ب6ود. س6اير خواه6د

تنگي نفس )در ح6ال ب6دون علت، س6نكوپ، احس6اس س6بكي س6ر، س6رگيجه ش6ديد

اس6تراحت ي6ا در ح6ال فع6اليت(، ع6رق ك6ردن و ن6اراحتي مع6ده اس6ت. هم6راه در قفس6ه

* معم6وال در س6كته قل6بي، درد و ن6اراحتي قفس6ه س6ينه بس6يار ش6ديد و سينه يا تنگي نفس ممكن است حالت تهوع نيز رخ دهد.مش6خص اس6ت، ولي در بعض6ي م6وارد ممكن اس6ت ش6دت درد معم6ولي باش6د و گ6اهي ن6يز بيم6ار ب6ه علت خفي6ف ب6ودن نش6انه ه6ا از درخواس6ت كم6ك خ6ودداري مي كن6د. در ب6رخي بيم6اران ن6يز ممكن اس6ت ح6تي دردی قفس6ه س6ينه نداش6ته باش6د و فق6ط نش6انه ه6ايي از درد در ب6ازو ي6ا گل6و

12 روز جهانی قلب1393مهر 7وجود داشته باشد.

13

ق6تي نش6انه ه6اي س6كته قل6بي در ف6ردي رخ مي ده6د، در اغلب اوق6ات ونكت6ه: او امي6دوار اس6ت ك6ه اين وض6عيت مرب6وط ب6ه ش6رايط ديگ6ري مانن6د سوءهاض6مه ي6ا كش6يدگي عض6الت ج6دار س6ينه باش6د، ب6ه همين علت ب6راي مراجع6ه ب6ه مراك6ز درم6اني كوت6اهي ميكن6د. اين ت6اخير مي توان6د م6رگ آور باش6د. س6رعت عم6ل در

يك س6اعت اول بع6د از ش6روع س6كته قل6بي مهم6ترين زم6ان اس6ت و ب6ه اين موقع بسيار حياتي است.انج6ام ش6ود، زم6ان طاليي آن زودت6ر درم6ان هرچ6ه ش6ود. مي گفت6ه

آس6يب عض6له قلب كم6تر و احتم6ال زن6ده مان6دن بيش6تر مي ش6ود. هرچ6ه درم6ان ديرت6ر انج6ام ش6ود و م6دت زم6اني ك6ه خ6ون ب6ه عض6له قلب نمي رس6د ط6والني ت6ر باش6د، ص6دمه عض6له قلب وس6يع ت6ر مي ش6ود و ب6افت

قلب بيشتري از بين مي رود.

باي6د ب6ه خ6اطر داش6ت هميش6ه در س6كته قل6بي هم6ه اين عاليم رخ نكت6ه: نمي دهد و افراد ممكن است نشانه هاي مختلفي را تجربه كنند.



در برخورد با يك بيمار سكته قلبي چه بايد كرد؟

از چن6د 1 بيش و ده6د ف6ردي رخ در قل6بي ه6اي س6كته نش6انه اگ6ر -بيمارس6تان ب6ه باي6د بالفاص6له باش6د، ادام6ه داش6ته او ن6اراحتي دقيق6ه � اورژانس را خ6بر اع6زام ش6ود. بن6ابراين در اين م6وارد، الزم اس6ت ف6ورا

كنيم. در اين شرايط بيمار نبايد هيچ حركت يا فعاليتي انجام دهد.

فع6اليت، ني6از بيم6ار ب6ه خ6ون و اكس6يژن ب6راي بافته6اي ب6دن و اف6زايش مي ده6د و س6بب مي را ب6ه خص6وص عض6له قلب ش6ود بخش بيش6تري از ب6افت قلب دچ6ار كم خ6وني ش6ود و آس6يب ببين6د. اگ6ر ف6رد ديگ6ري در دس6ترس بيم6ار نباش6د، خ6ود بيم6ار باي6د ب6راي مراجع6ه ب6ه بيمارس6تان ي6ا تم6اس ب6ا فوريته6ا،

اقدام نمايد.

هدف از درمان سكته قلبي

ب6روز س6كته از پيش6گيري قلب، عملك6رد عض6له حف6ظ درد، تس6كين مجدد و پيشگيري از مرگ بيمار است.

نكته

اف6راد مبتال ب6ه بیم6اری ع6روق کرون6ر قلب، الزم اس6ت * آدرس )اورژانس(، پزش6كي فوريته6اي تلفن ش6ماره اورژانس6ي اطالع6ات داش6تن هم6را ب6ه زن6دگي، مح6ل ب6ه ش6رايط خ6اص، داروه6ای مص6رفی و س6ایر مرب6وط

بيماري های خود را بهمراه داشته باشند.بس6ياري از م6ردم فك6ر مي كنن6د ك6ه س6كته قل6بي هم6واره ب6ه ش6كل *

ناگه6اني و ش6ديد اتف6اق مي افت6د. ام6ا واقعيت اين اس6ت ك6ه بس6ياري و معم6ولي ن6اراحتي و درد ي6ك ب6ا و آهس6ته ب6ه ص6ورت از حمالت ماليم ش6روع مي ش6ود. اگ6ر اين نش6انه ه6ا رخ ده6د، نباي6د آن ه6ا را نادي6ده گ6رفت. البت6ه گ6اهي ممكن اس6ت نش6انه ه6اي س6كته قل6بي در ي6ك ف6رد در ه6ر حمل6ه متف6اوت باش6د و ب6ه ص6ورت ديگ6ري تظ6اهر كن6د،

روز جهانی قلب1393مهر 157لذا مورد توجه قرار نمي گيرد.


در زمان بروز درد قلبي چه

بايد

اگ6ر درد قل6بي در حين فع6اليت ايج6اد ش6ود، ف6ورا •بايد فعاليت را متوقف كرد و استراحت كرد.

و • دارن6د بيم6اري ع6روق كرون6ر قلب ك6ه اف6رادي بيش6تر آنه6ا در قل6بي س6كته ي6ا درد ب6روز احتم6ال ب6ه درده6اي قل6بي بيش6تر توج6ه كنن6د و باي6د اس6ت، االث66ر س66ريع داروي خ66ود هم66راه ب66ه هميش66ه نيتروگليس6رين )ق6رص ه6اي زي6ر زب6اني ب6ه ش6كل دان6ه

اين داروه6ا دي6واره ع6روق كرون6ر را گش6اد و جري6ان خ6ون ب6ه عض6الت هاي تسبيح( داشته باشند.ني6از ب6ه اكس6يژن را ك6اهش مي دهن6د. ه6ر قلب را بيش6تر مي كنن6د و زم6ان احس6اس ش6ود درد قل6بي در ح6ال رخ دادن اس6ت، باي6د يكي از اين قرص6ها را زي6ر زب6ان گذاش6ت و اج6ازه داد ت6ا ح6ل ش6ود. اگ6ر گذاش6تن مي ن6داد، ك6اهش را درد ك6ردن، اس6تراحت و زب6اني زي6ر ق6رص ي6ك

فاص6له ح6داقل ب6ه زب6اني زي6ر ق6رص ت6ا ح6داكثر س6ه دقيق6ه 5ت6وانيم اس6تفاده ك6نيم. ب6راي تس6كين درد نباي6د از مق6ادير بيش6تر داروه6اي زي6ر

زباني استفاده كرد.

داليل عدم مراجعه به موقع بيماران سكته قلبي به بيمارستان

ب6رخي بيم6اران چ6ون از عاليم بيم6اري ه6اي قل6بي اطالع ندارن6د، •نشانه هاي خود را به ساير مسايل مرتبط مي دانند.

گ6روهي از بيم6اران از اين ك6ه ب6ا تش6خيص ي6ك بيم6اري خطرن6اك •.بستري شوند، وحشت دارند

ب6رخي احس6اس مي كنن6د اگ6ر ب6ه بيمارس6تان مراجع6ه كنن6د، ولي •بيماري آنها جدي نباشد،شرمنده مي شوند.

چق6در • بيمارس6تان ب6ه ف6وري مراجع6ه ك6ه دانن6د نمي بعض6ي اهميت دارد.

مرك66ز • از گ66رفتن كم66ك در ج66وان اف66راد و س66المندان .درماني ،تاخير بيشتري دارند


دردهاي قفسه

سينه كه نيازمند

مراجعه فوري

به پزشك يا

تماس با

اورژانس

هستند:

بعد از استراحت و يا گذاشتن قرص زير زباني درد ساكت نشود.

درد قفسه سينه شديدتر از حالت معمول باشد.

دقيقه ادامه 15 تا 10در قفسه سينه بيش از يابد

درد قفسه سينه بدون دليل واضح، بطور مكرر .رخ دهد

براي اولين بار درد قلبي در حالت استراحت رخ دهد

درد قفسه سينه با هر يك از نشانه هاي عرق سرد و رنگ پريدگي پوست، تنگي نفس، تهوع يا

استفراغ، گيجي يا سنكوپ، ضعف يا خستگي بدون علت، نبض سريع يا نامنظم رخ دهد.

نشانه هاي جديدي مثل تعريق و تنگي نفس ايجاد شود

18 روز جهانی قلب1393مهر 7

سكته مغزي چيست؟

باي6د هم6واره از طري6ق خ6ون و اكس6يژن و گل6وكز تغذي6ه سلولهاي مغ6ز ش6وند. اگ6ر س6لولهاي مغ6ز ب6ه علت پ6ارگي ش6ريانهاي مغ6زي و ي6ا انس6داد آن، در دري6افت اكس6يژن و گل6وكز مش6كل پي6دا كنن6د، از بين مي رون6د و

رخ مي دهد سكته مغزي ياحمله مغزي


خط�ر س�كته مغ�زي در ي�ك ف�رد بس�تگي ب�ه زمين�ه ارثي، فرآين�د ط�بيعي ب�دن و ش�يوه زن�دگي او دارد. عوام�ل ارثي ي�ا ناش�ي عوام�ل ولي نيس�تند، تغي�ير قاب�ل ط�بيعي، فرآين�دهاي از اكتس�ابي ناش�ي از محي�ط را ت�ا ح�دودي مي ت�وان اص�الح ك�رد. را ارثي زمين�ه ت�وان نمي ك�ه م�واردي در ت�رتيب، اين ب�ه تغي�ير داد و ي�ا از بين ب�رد،ك�اهش عوام�ل خط�ر قاب�ل اص�الح،

اهميت بيشتري پيدا مي كند.

احتمال بروز سكته مغزي در چه كساني

بيشتر است؟


-سن:1ن6يز مغ6زي س6كته ب6روز خط6ر س6ن اف6زايش با

از بع6د ياب6د. مي احتم6ال 55اف6زايش س6الگي س6ال اف6زايش 10ب6روز س6كته مغ6زي ب6ه ازاي ه6ر

ك6ه دانس6ت باي6د البت6ه براب6ر مي ش6ود. دو س6ن، س6كته مغ6زي منحص6ر ب6ه اف6راد مس6ن نيس6ت و در

سنين پايين تر نيز ممكن است رخ دهد.

-جنس:2ميزان م6رگ ناش6ي از س6كته مغ6زي در زن6ان ج6وان، نس6بت ب6ه م6ردان تغي6يرات علت ب6ه يائس6گي از بع6د دوران در اس6ت. كم6تر ج6وان، هورم6وني، م6يزان ب6روز س6كته مغ6زي در زن6ان ب6ه س6رعت اف6زايش مي

يابد و با مردان برابر مي شود.

-زمينه خانوادگي يا ژنتيكي:3.در بعضي از خانواده ها، بروز اين بيماري ها بيشتر است

عوامل

خطر

غير

قابل

اصالح

عوامل خطر قابل اصالح در سكته مغزي

. فشارخون باال:1فش6ارخون ب6اال مهم6ترين عام6ل س6كته مغ6زي اس6ت و بس6ياري از س6كته ه6اي مغ6زي ب6ا

.تشخيص و كنترل فشارخون باال قابل پيشگيري خواهند بود

)مانن�د بيم�اري ع�روق كرون�ر و ي�ا اختالل در آهن�گ ض�ربان قلب( و . بيماريه�اي قل�بي 2بيماري در ساير عروق بدن:

دومين عامل خطر مهم سكته مغزي و مرگ ناشي از آن بيماري ها هستند.

. مصرف دخانيات:3مص6رف م6واد دخ6اني ب6ه وي6ژه اگ6ر ب6ا مص6رف ق6رص جلوگ6يري از ب6ارداري هم6راه باش6د،

خطر بروز سكته مغزي را افزايش مي دهد.

. سابقه سكته مغزي يا حمله ايسكمي مغزي گذرا:4

. احتمال بروز سكته مغزي را چند برابر بيشتر مي كند

. غلظت خون:5و ده6د اف6زايش را لخت6ه ايج6اد احتم6ال توان6د خ6ون، مي قرم6ز گلب6ول زي6اد تع6داد

احتمال سكته مغزي را باال ببرد.21 روز جهانی قلب1393مهر 7

. ديابت:7تص6لب ش6رايين ايج6اد رون6د گ6رفتن و س6رعت خ6وني ع6روق آس6يب موجب

)آترواسكلروز( از جمله شريانهاي مغزي مي شود.

. مصرف الكل:8مصرف مشروبات الكلي نيز احتمال سكته مغزي را افزايش مي دهد.

. كم تحركي :9به ط6ور غ6ير مس6تقيم در ايج6اد خط6ر س6كته مغ6زي نقش دارد. در واق6ع كم

تحركي موجب چاقي مي شود.. چاقي :10

چاقي م6وجب دي6ابت و فش6ار خ6ون ب6اال مي گ6ردد و مي توان6د س6بب خط6ر ب6روز .سكته مغزي شود

. اختالل چربي هاي خون:6چ6ون س6بب ده6د، مي اف6زايش را مغ6زي ب6اال خط6ر س6كته خ6ون كلس6ترول اف6زايش رس6وب چ6ربي در ج6دار رگ ه6ا مي ش6ود و ب6ا باري6ك ش6دن مج6راي ش6ريانها و ك6اهش جري6ان خ6ون ب6ه مغ6ز، ب6روز س6كته مغ6زي را ب6اعث مي گ6ردد. كلس6ترول كلس6ترول ب6اال در خ6ون مي توان6د ب6ا تغي6يراتي در رژيم غ6ذايي و در

بعضي موارد مصرف دارو كاهش يابد.

عوامل خطر قابل اصالح در سكته )ادامه(مغزي



روشهاي كاهش خطر بروز سكته هاي قلبي و مغزي

فش6ار خ6ون مهم6ترين عام6ل خط6ر در ب6روز س6كته مغ6زي اس6ت. ف6ردي . كنترل منظم فشار خون1

ميلي م6تر جي6وه و ي6ا فش6ار خ6ون 120ك6ه فش6ار خ6ون سيس6تول كم6تر از

از كم6تر دي6ابت، 80دياس6تول ك6ه ب6ه ش6رطي دارد، جي6وه م6تر ميلي

چ6اقي ي6ا س6اير عوام6ل خط6ر زمين6ه اي را نداش6ته باش6د، ك6افي اس6ت ه6ر

نماي6د. در ص6ورت داش6تن را كن6ترل ب6ار فش6ارخون خ6ود ي6ك دو س6ال

فش6ارخون ب6االتر از اين م6يزان، باي6د ب6ه پزش6ك مراجع6ه ك6رد. در فراين6د

كن6ترل فش6ارخون ب6اال، عالوه ب6ر تج6ويز دارو توس6ط پزش6ك،كن6ترل وزن

ب6دني ك6افي و منظم و رع6ايت رژيم غ6ذايي در ح6د مطل6وب، فع6اليت

متع6ادل و مناس6ب، نقش اساس6ي در پيش6گيري از س6كته مغ6زي و قل6بي

دارند.


)ادامه(كنترل منظم فشار خون

وضعيت فشارخون

فشارخون سستولي

)ميلي متر جيوه(

فشارخون دياستول

)ميلي متر جيوه(

اقدامات الزم

فشار خون طبيعي

120كمتر از (119 -90)

80كمتر از (79 -60)

ب�ار ي�ك س�ال دو ه�ر مج�دد گ�يري -ان�دازه )طبق برنامه كشوري(

پيش فشارخون

139 -120 89 -80 هفت�ه بع�د، چن�دين ب�ار در 6 الي 4-در طي گ�يري ان�دازه خ�ون فش�ار مختل�ف ش�رايط اين در ف�رد فش�ارخون م�يزان ت�ا ش�ود

محدوده تاييد گردد. 140/90-در ص�ورتي ك�ه فش�ارخون كم�تر از

1ميلي م�تر جي�وه اس�ت، ان�دازه گ�يري مج�دد سال بعد

فشارخون باال مرحله

1

159 -140 99 -90 طي ب�اال فش�ارخون ب�ا 2-تايي�د بع�د، م�اه روز در هفت�ه و 4ان�دازه گ�يري متع�دد ح�داقل

هر روز دو بار

فشارخون باال مرحله

2

ماه بعد1-ارجاع به پزشك طي يا بيشتر100 يا بيشتر160از بيش��تر خ��ون فش��ار ك��ه ص��ورتي -در

اس�ت، ب�ر حس�ب وض�عيت ب�اليني و 180/110ع�وارض، ارزي�ابي و درم�ان س�ريع ی�ا درم�ان

طی یک هفته بعد توسط پزشک


. مصرف نكردن دخانيات )سيگار، قليان، پيپ و....(2

اس6تعمال دخاني6ات م6وجب تص6لب ش6رايين ش6ده ك6ه اين موض6وع عام6ل

.افزايش بروز سكته هاي قلبي و مغزي مي شود. حفظ كلسترول و قند خون در حد مطلوب:3

رژيم غ6ذايي مناس6ب و فع6اليت ب6دني، از عوام6ل مهم ك6اهش كلس6ترول

خ6ون هس6تند. گ6اهي مص6رف دارو ن6يز توص6يه مي ش6ود. ب6ا رع6ايت رژيم

غ6ذايي متناس6ب ب6ا ش6رايط زن6دگي و ش6غلي و پره6يز از مص6رف غ6ذاهاي

قل6بي و مغ6زي س6كته ب6روز از ت6وان مي پرنم6ك، و چ6رب ش6يرين،

.پيشگيري كرد. كم كردن وزن:4

ت6ا 5كاهش نقش 10 دارن6د، وزن اض6افه ك6ه اف6رادي در وزن درص6د

.مهمي در كنترل عوامل خطر سكته مغزي و قلبي خواهد داشت



. فعاليت بدني يا ورزش منظم:5

فع6اليت ب6دني در ك6اهش فش6ار خ6ون ب6اال، كلس6ترول خ6ون ب6اال، اض6افه

ت6ا 30وزن و دي6ابت م6وثر اس6ت. ب6ا 60 ب6دني روزان6ه دقيق6ه فع6اليت

تنفس و اف6زايش ض6ربان قلب )ب6ه ط6وري ك6ه س6بب ش6دت متوس6ط

شود، اما بتوان به راحتي صحبت كرد( توصيه شده است.. معاينات پزشكي منظم:6

الزم اس6ت عوام6ل خط6ر مهم مث6ل مص6رف دخاني6ات؛ كلس6ترول خ6ون

ب6اال، قن6د خ6ون ب6اال و عوام6ل كم6ك كنن6ده در ب6روز س6كته قل6بي و س6كته

مغ6زي مث6ل اف6زايش وزن و چ6اقي و كم تح6ركي، ب6ه ط6ور منظم از نظ6ر

پزشكي بررسي شوند.. مصرف نكردن مشروبات الكلي:7

وده6د فش6ارخون را اف6زايش مي مص6رف م6داوم نوش6ابه ه6اي الكلي، ..احتمال سكته مغزي و قلبی را افزايش مي دهد



Documents

تهيه و تنظيم مهدی میرحیدری واحد مبارزه با بيماريهاي غير واگير مرکز بهداشت شهرستان قم