اندازه گيري پرتوهاي نورياندازه گيري پرتوهاي نوري و مقايسه با حد و مقايسه با حد

سامان کرمخانی ترم پنجم علوم آزمایشگاهی

پرتوهاي نوريپرتوهاي نوري

تعيين شدت پرتو:تعيين شدت پرتو:

الزم ميزان خطرناكي پرتو،براي تعيين محل قرارگرفتناست، شدت پرتو در

هرشخص، تعيين شود.

شدت از رابطه زير منابع نقطه ايبراي محاسبه مي شود:

'. A

P

tA

EI

در رابطه قبليI شدت و واحد آن w/m2 .است E عمود بر Aانرژي گذرنده از سطحي به مساحت

مساحت سطحي است ’A و tشعاع موج در زمان كه تمام نقاط آن بطور همزمان از منبع موج دريافت

.مي كنند

بين منبع و محل استقرار افراد و موانعبه دليل وجود منبع رابطه فوق عدم يكنواخت بودن تابشنيز

دقت كافي نداشته و فقط تخميني از شدت واقعي پرتو را بدست ميدهد.

وات در تمام جهات تابش يكسان دارد وات در تمام جهات تابش يكسان دارد 4040يك المپ يك المپ سؤال:سؤال: نانو متر است. شدت پرتو در فاصله نانو متر است. شدت پرتو در فاصله 256256وطول موج پرتو آن وطول موج پرتو آن

متري المپ چقدر است؟ متري المپ چقدر است؟11

)(18.3)1(4

40

4

40222 m

WrA

PI

بررسي ميزان خطرناكي محيط بررسي ميزان خطرناكي محيط كار:كار:

موج يا ميزان خطرناكي محيط كار به طول در محل استقرار فرد شدت پرتو و بسامد

بستگي دارد.

براي اندازه گيري شدت هر نوع پرتو بايد از استفاده كرده پرتو دستگاه مخصوص همان نوع

حدود پرتوگيري طبق و اعداد بدست آمده را با براي آن نوع پرتو مقايسه استاندارد ملي ايران

كرد و ميزان خطرناكي محيط را تخمين زد.

اندازه گيري پرتوهاي نورياندازه گيري پرتوهاي نوري

گيري= چگالي يا شدت كميت مورد اندازهپرتو برحسب وات برمترمربع

گيري= محل استقرار شخص ) محل اندازه(چشمپوست و

ف وjاي مختلjول موج هjا طjوري بjاي نjپرتوهو ندارنjد مشjابهي اثjرات يكسjان شjدت

مjيزان تخjريب سjلولي آن هjا متفjاوت است.

اندازه گيري پرتوهاي اندازه گيري پرتوهاي )ادامه()ادامه(نورينوري

دjباي پرتjو خطرنjاكي مjيزان بررسjي براي شjدت آن در هjر طjول مjوج در ضjريب تjاثير

طول موج بر بدن ضرب شود.

اثير حاصلjت ضjريب در پرتjو چگjالي ضjرب طول موج= چگالي مؤثر پرتو

وع چگاليjل= مجمjوثر كjالي مjاي مؤثر چگjه

پرتو هاي فرا بنفش :

اندازه گيري و حدود پرتوهاي اندازه گيري و حدود پرتوهاي فرابنفش:فرابنفش:

المپهاي معمولي فرابنفش معموال داراي طيف گستردههستند بنابراين براي پيداكردن شدت نور آنها بايد طيف

المپ را اندازه گيري كرد و شدت مؤثر پرتو را از رابطه زير بدست آورد:

شدت پرتو در طول موج، ضريب حساسيت بدن با طول موج و اختالف دو طول موج متوالي

است كه اندازه گيري در آنها انجام مي شود. مدت زمان مجاز قرار گرفتن در محيطي با شدت مؤثر

فوق:.يكاي ، است

SII eff

IS

230mjtIeff effI2m

W

I

جدول حدود استاندارد براي پرتو هاي فرابنفش:جدول حدود استاندارد براي پرتو هاي فرابنفش:

نتايج اندازه گيري پرتوهاي تابشي از يك المپ فرا : سؤالبنفش به شرح جدول زير است حداكثر زمان مجاز قرار

گرفتن درمقابل المپ را حساب كنيد.)جدول در كتاب(

sttIm

WI

SII

eff

eff

eff

11230

)(267.0

.....})21.0108.9()19.0105.9{(

2

23

اندازه گيري پرتوهاي اندازه گيري پرتوهاي )ادامه()ادامه(نورينوري

،دjتر باشjدن بيشjر بjو بjاثير پرتjريب تjه ضjهرچپرتjو اثر jتخريjبي بيشjتري برj بافتj داjرد.

الزم نjوري پرتوهjاي بررسjي خطjرات براي است شدت مؤثر پرتو تعيين شود.

وjپرت نحjوهچگjالي بjه تاثير طjول ي گjذاري ندارد.هاي مختلف بر بدن بستگي موج

وjپرت مjؤثر نحjوهچگjالي تاثير بjه گjذاري ي دارد.هjاي مختلjف بjر بjدن بسjتگي طjول موج

دستگاه هاي اندازه گيري دستگاه هاي اندازه گيري پرتوهاي نوريپرتوهاي نوري

اسپكتروراديومترها اندازه گيري چگالي پرتو را در هر طول موجمعموال بسيار گران قيمتنياز به آموزش براي كاربرد دستگاهدقت بسيار خوب

خريد اسپكتروراديومتر براي يك مركز در صورتي اقتصادي است كه طيف وسيعي از

پرتوهاي نوري نياز به اندازه گيري داشته باشد.

دستگاه هاي اندازه گيري دستگاه هاي اندازه گيري پرتوهاي نوريپرتوهاي نوري

راديومترها اندازه گيري چگالي پرتو در محدوده هاي

از پيش تعيين شده ي طول موجارزان قيمت تر از اسپكتروراديومترهاكاربرد ساده تر از اسپكتروراديومترها دقت كمتر از اسپكتروراديومترها- ولي

عموما داراي دقت كافي در عمل

دستگاه هاي اندازه گيري دستگاه هاي اندازه گيري پرتوهاي نوريپرتوهاي نوري

)راديومترها)ادامه رjرخي ديگjو و بjالي پرتjا چگjبرخي از راديومتره

چگاjلي مjوثر پjرتو را jاندازه jگيري مي كنند.

دjاربرد بايjوع كjه نjه بjا توجjتر بjاب راديومjدر انتخيjا چگjاjلي انتخjاب شjوjد كjهj چگjاjلي jگاهيjتjدس

مؤثر را اندازه گيري مي كند.

تفادهjوري اسjاي نjا پرتوهjار بjز كjدر اغلب مراكشود. از راديومتر توصيه مي

دستگاه هاي اندازه گيري دستگاه هاي اندازه گيري پرتوهاي نوريپرتوهاي نوري

دستگاه هاي اندازه گيري دستگاه هاي اندازه گيري پرتوهاي ليزرپرتوهاي ليزر

تگاهjدازه دسjراي انjو هايي بjالي پرتjگيري چگيا انرژي آن در مسير مستقيم پرتو

ايjپروب ه بjا هسjتند) راديومترهjا مشjابه متنوع(

اندازه گيري پرتوهاي ليزراندازه گيري پرتوهاي ليزر دازه گيريjا انjذا بjت، لjگ اسjك رنjيزر تjو لjپرت

چگjالي پرتjو در همjان طjول مjوج و ضjرب بjر مjوج تjاثير طjول در ضjريب آن كjردن

بدن شدت مؤثر پرتو به دست مي آيد. وjپرت اشjعه دربرابjر حفjاظت لحjاظ به

مستقيم ليزر اندازه گيري نمي شود. اjjي پراكنjjده پرتوهjjاي انjjدازه گيري براي

به كjار نjوري منjابع سjاير روش نعكاسjات مي رود.

حدود پرتوهاي نوريحدود پرتوهاي نوري پس از اندازه گيري پرتوهاي نوري مقادير

به دست آمده با حدود آن ها با توجه به “ پرتوهاي غيريونساز- استاندارد ملي ايران

8567حدود پرتوگيري“ با كد مصوب مقايسه شود.

مقادير باالتر از حد: استفاده از تجهيزاتحفاظتي مناسب الزامي

Tank you!